{"text": ["400 kelma dwar Skizzi ta' 400", "F'kuntest Malti, l-istorja immaterjalment mit-tul, jidher li g\u0127andha g\u0127eruq fondi.", "Bi\u017c\u017cejjed wie\u0127ed jinnota l-\u0121irja li \u0121era l-\u0121urnali\u017cmu mill-1839 sal-lum.", "L-Istorja Mist\u0127ajla ji\u0121ifieri dik li tinqala' minn \u017cnied awtur jew l-istorja kreattiva g\u0127andha g\u0127eruq interessanti u marbutin sew fil-\u0127amrija Maltija.", "Ir-re tan-novella storikament aktarx jibqa' Temi Zammit bi stejjer li qanqlu t-tbissima.", "Imma fuq kollox, b'tifsila tajba u lingwa ma\u0127duma sabi\u0127 li g\u0127andha mis-sbu\u0127ija tal-ar\u0121enterija.", "Ir-Rediffusion kien g\u0127ajn ewlenija biex l-istorja taqbad.", "Grazzi g\u0127al nies b\u0127al Effie Cantiar, Charles Arrigo, Twannie Scalpello, George Peresso, Anton Grasso, Manni Spiteri u o\u0127rajn mal-milja ta' snin ippopolarizzaw il-\u0121eneru.", "Qari li mhux dejjem kien hemm riga kritika g\u0127alih.", "Nirrikonoxxi wkoll li kien hemm \u017cminijiet meta awtur talli jaqraw xog\u0127lu kien jir\u010bievi mi\u017cata \u017cg\u0127ira.", "Anki meta bdiet ix-xita ta' radjijiet f'Malta l-qari bil-Malti kien parti mill-iskeda.", "Jien g\u0127andi memorja ta' sig\u0127at li qattajt nisma' dawn il-programmi fi tfuliti.", "Pere\u017cempju, Arrigo jaqra Tmint ijiem fi Dragunara ta' Kilin.", "Jew ir-rumanzi goti\u010bi li kien i\u0127obb Scalpello.", "Hawnhekk minix nag\u0127mel distinzjoni bejn ir-rumanz u n-novella imma sempli\u010biment qed nistabilixxi pont bejn is-semmieg\u0127 u l-ktieb li nbena ma\u017c-\u017cmien.", "L-Istorja qasira fiha potenzjal tremend.", "Dak li awtur jag\u0127mel f'rumanz irid jag\u0127mlu f'inqas kliem.", "Ma jistax jin\u0127ela fl-irrakkuntar li mhux b\u017connju\u017c.", "Hemm teknika.", "Illum qed naraw fenomenu ie\u0127or.", "L-istorja mqassra fi ftit kliem.", "Litteralment.", "B\u0127al meta konna fuq il-bankijiet tal-iskola, u l-g\u0127alliema kienu jag\u0127tuna komponiment.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-pa\u0121na fuq Facebook G\u0127idli Mitejn, editjata minn \u0120or\u0121 Mallia, rajna dan il-\u0121eneru jikber.", "L-idea hi kitba qasira li taqbad mument.", "Donnha ritratt ta' sitwazzjoni.", "U mhux iktar.", "Skizz.", "Tal-inqas hekk sej\u0127ilhom l-istejjer qosra tieg\u0127u ta' 400 kelma-il wa\u0127da John Portelli: awtur Malti li jg\u0127ix il-Kanada u li jg\u0127allem l-edukazzjoni f'wa\u0127da mill-aqwa istituzzjonijiet Kanadi\u017ci.", "Dan su\u0121\u0121ett jo\u0127ro\u0121 naturali fl-iskizzi tieg\u0127u kif jo\u0127or\u0121u l-vja\u0121\u0121i tieg\u0121u ta' sikwit.", "Qag\u0127ad kexxun it-titlu Inkontri g\u0127ax f'dan il-ktieb Portelli jlaqqa' flimkien g\u0127add ta' karattri f'sitwazzjonijiet differenti li huma vi\u010bin ir-realt\u00e0 tal-\u0127ajja.", "Xi drabi l-awtur jin\u0127ass psikologu.", "Xi drabi so\u010bjologu u forsi xi drabi sa\u010berdot.", "Xi drabi kummentaturi so\u010bjali.", "Fuq kollox awtur b'sa\u0127\u0127tu li f'idejh l-ilsien isir espressjoni \u0127ajja.", "Hemm \u0127ila wkoll ta' xi \u0127add li storja jaf jg\u0127idha.", "\u017bgur li to\u0127ro\u0121 b'sa\u0127\u0127itha l-imma\u0121ni tal-\u0127ajja g\u0127addejja fil-kumplessitajiet varji u vagi tag\u0127ha li mhux dejjem hi \u0127anina mal-bniedem jew man-natura.", "Fi \u010bkunitu dan hu ktieb kbir.", "Fih wesg\u0127a ta' sentimenti.", "Hu ktieb li jg\u0127allmek tkun bniedem.", "Sa \u010bertu punt Portelli qed jimla sabi\u0127 vojt."], "category": "nonfiction, history, biography", "source": "Extracted from 400_kelma_dwar_Skizzi_ta_400.docx"}
{"text": ["Meta ng\u0127idu li b' dawn in- novelli \u017bahra jaqbad mal- fantastiku , inkunu fta\u0127na argument s\u0127i\u0127 g\u0127ax il- fantastiku , 'l hinn mis- semantika tad- dizzjunarju , g\u0127andu tifsira spe\u010bifika b\u0127ala \u0121eneru letterarju .", "Il- Miklem ta' Erin Serracino Inglott jinterpreta l- fantastiku kif \u0121ej : li hu mibni fuq il- fantasija ; li fih il- fantasija ; ta' sura jew gost kapri\u010b\u010bu\u017c ; ma\u0127sub u mag\u0127mul bi \u0127sieb barra mis- soltu ; imma\u0121inattiv ; stravaganti ; mist\u0127ajjel u aktarx imbieg\u0127rd mir- realt\u00e0 ; li hu \u0127olqien ta' mo\u0127\u0127 xi ftit imberfel ; stramb ; irreali ; e\u010b\u010bentriku ; grottesk ; li jo\u0127ro\u0121 barra min- normal , mill- u\u017cu komuni , spe\u010bjalment fl- arti .", "Imma fil- kamp letterarju x' inhu sewwasew il- fantastiku ?", "Louis Vax f' L ' Art et la Litterature Fantastiques isostni li n- narrativa fantastika , \u0127afna drabi , tinvolvi nies b\u0127alna li jabitaw fid- dinja reali ; i\u017cda dawn , f' daqqa wa\u0127da , i\u0127abbtu wi\u010b\u010bhom ma' \u0127wejje\u0121 inspjegabbli .", "Biss Tzvetan Todorov fil- ktieb tieg\u0127u The Fantastic i\u017cid kriterju essenzjali li fid- dinja tal- \u0121eneru hu sine qua non - - l- ambigwit\u00e0 .", "Il- fantastiku je\u017cisti appuntu fl- e\u017citazzjoni ta' persuna li taf biss il- li\u0121ijiet tan- natura waqt li qed taffronta avvenimenti sopranaturali .", "Din l- e\u017citazzjoni ma tridx tkun biss tal- karattri jew tan- narratur fil- \u0121rajja nnifisha , i\u017cda tal- qarrej ukoll . ( Jekk il- qarrej ma jesperjenzax l- istess ambigwit\u00e0 , allura l- fantastiku ma jre\u0121ix ) .", "Hu jg\u0127id li l- fantastiku hu m\u0127axken bejn \u017cew\u0121 \u0121eneri o\u0127ra li huma l- misterju\u017c ( the uncanny ) u l- meravilju\u017c ( the marvelous ) .", "Jekk tin\u0127all l- ambigwit\u00e0 , nitbieg\u0127du mill- fantastiku u nid\u0127lu f' xi wie\u0127ed minn dawn il- \u0121eneri \u0121irien .", "Jekk il- li\u0121ijiet tan- natura kif nafuha jibqg\u0127u intatti u jippermettu spjegazzjoni naturali ta' kulma ji\u0121ri , allura qeg\u0127din fit- territorju tal- misterju\u017c .", "Fil- misterju\u017c g\u0127andna premessa jew soluzzjoni razzjonali ; dak li jidher jew deher inspjegabbli ji\u0121i spjegat b\u0127ala \u0127olma ( e\u017c .", "Le Diable Amoureux ta' J .", "Cazotte ) jew \u0127tija ta' illu\u017cjoni sensorja ( e\u017c .", "The Burning Court ta' J .", "D .", "Carr ) , ta' l- influwenza tad- drogi ( e\u017c .", "Confessions of an Opium Eater ta' T .", "De Quincey ) , ta' xi trikk in\u0121enju\u017c ( e\u017c .", "The Saragossa Manuscript ta' J .", "Potocki ) , jew kaw\u017ca ta' \u0121enn jew \u017cbilan\u010b mentali ( e\u017c .", "Princess Brambilla ta' E .", "T .", "A .", "Hoffmann ) .", "Jekk imbag\u0127ad l- istess li\u0121ijiet tan- natura ji\u0121u sospi\u017ci deliberament u t- test i\u0127addan spjegazzjoni purament sopranaturali , allura qeg\u0127din fit- territorju tal- meravilju\u017c .", "Fil- meravilju\u017c l- awtur jesi\u0121i li l- qarrej ja\u010b\u010betta l- kontenut mist\u0127ajjel b\u0127allikieku hu parti mill- \u0127ajja ta' kuljum .", "Dan hu aktarx it- territorju tal- \u0127rafa u r- rumanz medjevali .", "Il- meravilju\u017c jista' jkun iperboliku , fejn l- element sopranaturali g\u0127andu dimensjoni \u0127afna superjuri mil- li\u0121ijiet tan- natura ( b\u0127all- bajda kbira daqs koppla jew is- si\u0121ra li tla\u0127\u0127aq sas- s\u0127ab ) ; e\u017cotiku , fejn l- element fantastiku hu kkaretterizzat mimnn elementi miti\u010bi ( e\u017c .", "She ta' H .", "R .", "Haggard ) ; strumentali , fejn \u0127wejje\u0121 tal- perjodu jissostitwixxu mezzi possibbli ( e\u017c . it- tapit li jtir hu sostitut ta' l- ajruplan jew tal- \u0127elikopter , it- tuffie\u0127a li tfejjaq il- mard hi sostitut ta' l- antibijoti\u010bi e\u010b\u010b . ) ; jew xjentifiku fejn is- sopranatural hu spjegat b' mod razzjonali i\u017cda mhux b' mod a\u010b\u010betabbli mix- xjenza kontemporanja . ( e\u017c .", "The Invisible Man ta' H .", "G .", "Wells ) .", "Il- fantastiku \u0121enwin la joffri soluzzjoni naturali , xjentifika jew psikolo\u0121ika u lanqas jikkommetti ru\u0127u favur is- sopranatural .", "Jibqa' jsostni l- ambigwit\u00e0 sa l- a\u0127\u0127ar ; meta tag\u0127laq il- ktieb , l- ambigwit\u00e0 tibqa' hemm .", "Il- kriti\u010bi j\u0127obbu jsemmu l- ka\u017c klassiku ta' The Turn of the Screw ta' Henry James li jibqa' ma ji\u010b\u010barax il- provinjenza ta' l- ispirti .", "Il- fanta\u017cmi setg\u0127u e\u017cistew tabil\u0127aqq daqskemm setg\u0127u kienu frott l- allu\u010binazzjonijiet ta' governanti isterika u ripressa , influwenzata mill- atmosfera disturbanti ta' madwarha .", "It- titlu ta' din l- antolo\u0121ija hu sinjifikanti .", "Lubien tfisser mnieg\u0127es jew imtaqqal bin- ng\u0127as ( drowsy ) ; min hu lubien qieg\u0127ed sewwasew fi stat ambigwu , bejn rieqed u mqajjem , fuq il- fruntiera bejn il- konxju u l- inkoxju , bejn is- sensibbilt\u00e0 u l- \u0127olm , u allura bejn ir- realt\u00e0 u l- fantasija . ( Ma jistax jonqos , g\u0127alhekk , li din il- kundizzjoni sa \u0121\u0121orna lejn l- g\u0127alqa tal- psikolo\u0121ija ) .", "B\u0127ala e\u017cempju nistg\u0127u nist\u0127arr\u0121u mill- qrib in- novella Ir- Ra\u0121el ta - Musta\u010b\u010bi fejn il- protagonist kien konvint li fuq video kien ra lil zijuh li kien miet \u0127afna qabel ma n\u0121ibed il- film .", "Jista' jkun li kollox kien frott ta' mo\u0127\u0127 skun\u010bertat , aktar u aktar meta kien g\u0127adu kif \u0127assar l- g\u0127erusija tieg\u0127u .", "\u017bahra jimmina s- sopranatural b' kummenti b\u0127al : Kienet marret g\u0127ajni bija meta kwa\u017ci beda jraxxax / Na\u0127seb li l- kalmanti li tani t- tabib kienu qawwija \u017c\u017cejjed g\u0127alija / Xi w\u0127ud mix- xeni kienu mudlamin \u0127afna , o\u0127rajn im\u017cell\u0121in u spiss kienu jfi\u0121\u0121u rqajja' ta' dawl qawwi . . . / Dawn xi b\u010bejje\u010b huma ? !", "Mela l- biera\u0127 kont qed no\u0127lom ?", "Mela qed nitlef rasi ? / Allura bilfors li qbadt in- novizjat ta' l- i\u017cmagati / \u0126assejt rasi ddur bija .", "Anke ommu stess tg\u0127idlu : Marija Santissima . . . mela qed titlef mo\u0127\u0127ok ? / Af li ibni , dawn l- affarijiet ma jg\u0127amluhomx in- nies normali .", "G\u0127andna jew ma g\u0127andniex na\u010b\u010bettaw l- element sopranaturali ?", "Biex nirrispondu din il- mistoqsija rridu noqog\u0127du nfettqu biex naraw jekk \u017bahra ji\u017cloqx xi mkien u jikkometti ru\u0127u na\u0127a jew o\u0127ra .", "Forsi l- aktar \u017cew\u0121 novelli li jidhru jobdu l- ktiterji Todorovjani tal- fantastiku huma G\u0127abex u Bo\u010b\u010ba tal- \u0126\u0121ie\u0121 , imma mill- \u0121did jist\u0127oqqilhom skrutinju aktar rigoru\u017c .", "Xog\u0127lijiet o\u0127rajn huma aktar fa\u010bli biex tikklassifikahom : il- \u0121enn ta' ~ elestina j\u0121orr in- novella Fjuri Bbalzmati lejn il- misterju\u017c filwaqt li Deheb hi \u010bertament novella tal- meravilju\u017c g\u0127ax l- awtur iridna nemmnu sa mill- bidu li l- g\u0127odod kapa\u010bi jitkellmu .", "L- ambigwit\u00e0 fi \u0127dan il- fantastiku ma to\u0127ro\u0121x biss mill- e\u017citazzjoni fil- binja sintattika tal- \u0121rajja i\u017cda wkoll minn strate\u0121iji purament narratolo\u0121i\u010bi u verbali .", "Nistg\u0127u minn ta' l- anqas insemmu erba' aspetti : ( a ) ir- rakkont fl- ewwel persuna , ( b ) ir- rakkont fl- imperfett , ( \u010b ) il- modalit\u00e0 tat- ton , u ( d ) id- diskors poetiku .", "( a ) Meta awtur jikteb fl- ewwel persuna , qieg\u0127ed ne\u010bessarjament idejjaq il- panorama per\u010bettiva tal- \u0121rajja .", "Mhux biss g\u0127andna vi\u017cjoni wa\u0127da li ma tistax ti\u0121i kkontestata i\u017cda jin\u0127oloq dubju serju fuq l- affidabbilt\u00e0 tan- narratur ( The unreliable narrator hu \u010bentrali fl- estetika post - moderna ) .", "In- narratur mhux dejjem tista' torbot fuqu g\u0127ax g\u0127andu l- pre\u0121udizzji u l- bagalja ideolo\u0121ika tieg\u0127u ; jista' jigdeb u jqarraq ; fi kliem ie\u0127or jista' jg\u0127awwe\u0121 il- verit\u00e0 g\u0127al finijiet personali . ( Bi\u017c\u017cejjed wie\u0127ed jiftakar fir- rakkont in\u0121enju\u017c Who Killed Roger Ackroyd ? ta' Agatha Christie ) .", "Il- fantastiku di\u0121\u00e0 jpo\u0121\u0121i quddiemna dilemma ( temmen jew ma temminx ? ) i\u017cda l- ambigwit\u00e0 hi amplifikata jekk in- narratur li jidher affidabbli jiffa\u010b\u010bja s- sopranatural .", "( b ) Meta awtur jikteb fl- imperfett , aktar u aktar meta jirreferi g\u0127all- passat remot , id- dokumentazzjoni tal- fatt tispi\u010b\u010ba tistrie\u0127 wisq fuq il- memorja .", "Mhux biss il- memorja hi notorja bi\u017c\u017cejjed kemm kapa\u010bi tbiddel u tiddeforma l- img\u0127oddi i\u017cda sa\u0127ansitra ssir , kif jg\u0127id Tennyson , forza kreattiva fiha nnfisha .", "Il- memorja mhijiex fil- fatt skavazzjoni tal- fatti i\u017cda riinterpretazzjoni fittizja tal- fatti . ( Kif qalu xi w\u0127ud : Memory is a fictionalised past ) .", "Il- poeta Georgjan Edward Thomas jg\u0127id : The past is the only dead thing that smells sweet .", "F' Bo\u010b\u010ba tal- \u0126\u0121ie\u0121 \u017bahra jikteb : Salvinu llum jaf li la l- bit\u0127a u lanqas il- \u0121nien ma jista' jkun li kienu kbar daqskemm g\u0127adha trid tbellag\u0127hielu t- tifkira .", "Fi Blokki ta' Bini Lixx , imbag\u0127ad , in- narratur jistqarr : Imma t- tifkiriet we\u0127lu mieg\u0127i u l- passat tag\u0127hom inbidel fi pre\u017cent kontinwu .", "In- novelli Ir- Ra\u0121el tal- Musta\u010b\u010bi , Vari , L- Inkwatru , Fjuri Bbalzmati , G\u0127abex u Blokki ta' Bini Lixx kollha huma miktuba fil- perfett u fl- ewwel persuna u allura jistg\u0127u ji\u0121u skrutinizzati skond il- kriterji msemmija .", "( \u010b ) L- awtur tal- fantastiku deliberament jo\u0127loq modalit\u00e0 ambigwa fir- re\u0121istru tat- ta\u0127dit billi ju\u017ca kelmiet u espressjonijiet b\u0127al : milli jidher , aktarx , pjuttost , \u0127sibt , jidhirli , nemmen , donnu , forsi , g\u0127andu mnejn , jista' jkun , ma nafx \u017cgur , jekk qed niftakar tajjeb , miniex \u010bert , possibbilment e\u010b\u010b .", "Dan ir- re\u0121istru jitfa' dell ta' dubju fuq l- awtenti\u010bit\u00e0 tal- fatti rrakkontati .", "Xi e\u017cempji minn Lubien : Ma niftakarx jekk qattx g\u0127idnielha . . . / Subg\u0127ajja donnu kien g\u0127ad fadlilhom ri\u0127a dg\u0127ajfa ta' qronfol / U Kristin donnha tassew kienet qed tisma' le\u0127inhom / Jista' jkun li meta nbniet l- iskola , \u0127afna u \u0127afna snin ilu . . . / \u0126ija Benjamin kien miet ta' sena , ma nafx sewwasew biex / Ma niftakarx kemm g\u0127adda \u017cmien sewwa wara din il- \u0121rajja . . . / Issa skond ommi u skond nies imda\u0127\u0127lin fi\u017c- \u017cmien li kienu jafuh mill- qrib . . . / G\u0127amilt \u017cmien kont nemmen li kollox kien \u0127tija ta' ku\u0121inuwi Atanas . . . / Kont ming\u0127alija li kienet ilha mejta s- snin .", "( d ) Il- fantastiku jo\u0127ro\u0121 ukoll mid- diskors figurattiv g\u0127ax jisfida t- tifsir litterali .", "Il- metafora g\u0127andha \u0127abta tgiddeb il- verit\u00e0 jew inkella ti\u017cra' konnotazzjonijiet \u0121odda li jistg\u0127u jo\u0127olqu sfumaturi varji ta' interpretazzjoni .", "Min- na\u0127a l- o\u0127ra l- insinwazzjoni ( innuendo ) hi ma\u0127luqa g\u0127as- su\u0121\u0121estjoni filwaqt li l- iperbola ( hyperbole ) hi ma\u0127luqa g\u0127all- esa\u0121erazzjoni .", "Il- ma\u0121ija verbali ta' \u017bahra jist\u0127oqqilha studju g\u0127alih , i\u017cda hawnhekk nistg\u0127u nipprovdu xi kampjuni : ( i ) dejjem bi tbissima die\u0127la u \u0127ier\u0121a minn wara l- persjani \u0127odor t' g\u0127ajnejha , ( ii ) { ie \u0127dejha u fuqha u ma\u0121enbha u \u0127onoqha b\u0127alma l- leblieba to\u0127noq i\u010b- \u010bentifolju u toqg\u0127od tinkih , ( iii ) { ol - mera tal- karozza lma\u0127t lil ~ elestina , lil Bertu u lill- qawsalla jxejruli minn fuq l- g\u0127atba , ( iv ) Jien ukoll g\u0127andi l- bi\u017cg\u0127at tieg\u0127i . . . hawn imsallba g\u0127all- eternit\u00e0 s\u0127i\u0127a fuq dan il- kur\u010bifiss ta' metru drapp , ( v ) Bla ma konna nafu kif , konna sibna ru\u0127na bilqieg\u0127da fuq blokka sil\u0121 .", "Hi na\u0127a u jien o\u0127ra .", "U b' sikta kbira l- blokka xxaqqet \u0127elu \u0127elu min- nofs .", "U jien 'l hawn u hi 'l hinn .", "Imbag\u0127ad il- ba\u0127ar beda jitqanqal f' kurrenti strambi u l- blokki bdew jitbieg\u0127du bil- mod il- mod minn xulxin .", "Ma' dawn nistg\u0127u n\u017cidu l- poe\u017cija intensa taz - ziju Kru\u010b f' Ir- Ra\u0121el tal- Musta\u010b\u010bi u l- passa\u0121\u0121i liri\u010bi fid- djarju ta' Kristin fin- novella L- Inkwatru .", "Fin- novelli ta' \u017bahra l- \u0127olm hu mill- aktar abbundanti forsi g\u0127ax hu g\u0127odda siewja ta' ambigwit\u00e0 .", "Il- psikolo\u0121ija Freudjana tag\u0127mel differenza bejn il- \u0127olma manifestata ( kif wie\u0127ed jiftakarha ) u l- \u0127olma latenti ( il- kontenut mo\u0127bi ta\u0127t ix- xbihat apparenti ) .", "Il- \u0127olm jidher stramb , illo\u0121iku jew distort g\u0127ax ikun qed jikkondensa jew jittrasforma kontenuti skabru\u017ci li altrimenti jistg\u0127u jiddisturbaw il- \u0127alliem .", "Fil- fatt Freud insista li l- \u0127olm hu kombinazzjoni ta' elementi ripressi mar- residwu tal- \u0121urnata ( il- memorja ta' l- avvenimenti li se\u0127\u0127ew tabil\u0127aqq qabel l- irqad ) .", "F' das- sens il- \u0127olma tista' tkun mezz kif wie\u0127ed iwettaq xewqat ripressi ta\u0127t velu virtwali ( wish fulfilment ) .", "Il- \u0127olm jitfa\u010b\u010ba f' novelli b\u0127al Ir- Ra\u0121el tal- Musta\u010b\u010bi , Vari , Blokki ta' Bini Lixx u Ri\u0127a ta' Qronfol li kollha jistg\u0127u ji\u0121u analizzati f' dawn il- parametri .", "Il- psikoanali\u017ci tg\u0127idilna li l- inkonxju g\u0127andu \u0127abta jorbot relazzjonijiet pre\u017centi m' esperjenzi o\u0127rajn fit- tfulija .", "Hekk pere\u017cempju , f' Vari , il- \u0127olm tal- protagonist adult jirrikkrea t- trawmi ta' l- infanzja filwaqt li f' Blokki ta' Bini Lixx il- \u0127olm ta' ra\u0121el mi\u017c\u017cewwe\u0121 jibqa' jidwi l- Milidijiet ta' tfulitu .", "Il- fantasija ta' \u017bahra , f' din l- antolo\u0121ija , tixg\u0127el b\u0127al lampa biex tillumina rkejjen oskuri tal- psike umana u tindirizza temi aktarx skomdi li xi w\u0127ud jippreferu j\u0127alluhom mistura fid- dlam .", "Il- \u0127olm makabru fin- novella Vari jista' pere\u017cempju ji\u0121i interpretat b\u0127ala xbieha ta' ripressjoni reli\u0121ju\u017ca u sesswali : Iva , jien kont tifel \u0127a\u017cin u g\u0127alhekk l- Img\u0127obbi u l- Marbut u l- A\u010b\u010bjomu u l- o\u0127rajn kollha kienu j\u0127arsu lejja bir- rabja . / Warrab minn quddiemna , g\u0127ax imorru nug\u017cawk 'l ommok u 'l missierek u ng\u0127idulhom xi tkun tag\u0127mel wa\u0127dek hemm \u0121ew . / Kull meta niftakar fihom kont inqeg\u0127edhom fil- qieg\u0127 nett \u0121ol- kexxun ta' tfuliti .", "Il- psikologi j\u0127obbu jag\u0127\u017clu bejn il- jien ( the self ) u l- ie\u0127or ( the other ) , \u017cew\u0121 poli utili \u0127afna f' kull diskors dwar il- fantastiku billi l- individwu jista' jkun mhedded minn forzi \u0121ewwiena daqskemm minn forzi barranija .", "Il- jien jimplika l- i\u017colament tal- bniedem fid- dinja psikika filwaqt li l- ie\u0127or jimplika l- aspetti insidju\u017ci tad- dinja awtonoma .", "Fl- ewwel kuntest il- jien jit\u0127abat mieg\u0127u nnifsu .", "Motivi komuni huma l- psiko\u017ci , il- patalo\u0121ija , il- \u0121enn u l- multiplikazzjoni tal- personalit\u00e0 jew l- iski\u017cofrenija ( li fil- letteratura hi aktarx mag\u0127rufa b\u0127ala t- tema tad- doppelganger - ir- ru\u0127 jew id- double ta' xi \u0127add \u0127aj ) .", "Id- double jista' jkun manifestazzjoni ta' mirror image jew alter ego ; jista' jkun ukoll dak li Jung isejja\u0127 id- Dell , jew in- natura oskura tal- personalit\u00e0 .", "F' din l- antolo\u0121ija t- tema tad- doppelganger tidher bl- aktar mod limpidu f' G\u0127abex u f' Bo\u010b\u010ba tal- \u0126\u0121ie\u0121 .", "Fl- ewwel novella it- tewmin isiru b\u0127al Jeckll u Hyde , il- fa\u010b\u010bati opposti ta' l- istess personalit\u00e0 .", "\u017bahra jikteb : Konna tewmin , imma skond ommi \u0127ija kien an\u0121lu u jiena xitan . / Dak il- \u0127in sewwa , min ta\u0127t il- g\u0127ajn , nilma\u0127 biswiti s- sura tieg\u0127i \u0121o mera li ma nafx mnejn \u0121iet , sewwasew ma\u0121enb l- akkwarju tal- \u0127ut .", "Fin- novella l- o\u0127ra Salvinu jist\u0127ajjel li da\u0127al fil- bo\u010b\u010ba tal- \u0127\u0121ie\u0121 u g\u0127andu mnejn partat postu mat- tifel maqful hemm \u0121ew : Minn ta\u0127t Petitu kien liebes pa\u0121ama sewwasew b\u0127al tieg\u0127u .", "F' qafas semjolo\u0121iku nifhmu g\u0127alhekk l- importanza u l- proliferazzjoni ta' o\u0121\u0121etti b\u0127alma huma mirja , teleskopji , mikroskopji , kannokkjali , nu\u010b\u010balijiet , g\u0127ajnejn foloz , u affarijiet o\u0127ra tal- \u0127\u0121ie\u0121 li jistg\u0127u jo\u0127olqu sens ta' doppja\u0121\u0121 jew illu\u017cjoni\u017cmu . ( Dan hu l- aktar konspikwu fir- rakkonti ta' Hoffman ) .", "F' Lubien g\u0127andna l- istess ossessjoni : l- iskrin tat- televixin li warajh qed jostor misteru f' Ir- Ra\u0121el tal- Musta\u010b\u010bi , il- figurini u l- istatwetti wara l- \u0127\u0121ie\u0121 tal- vetrina j\u0127arsu lejn il- pazjent u l- g\u0127ajnejn tal- \u0127\u0121ie\u0121 tar- Redentur i\u0127arsu lejn it- tifel imwewer f' Vari , , in- ni\u010b\u010ba ta' Santu Kristu li fiha l- protagonist jilma\u0127 ir- rifless dg\u0127ajjef tieg\u0127u fl- istess novella , u l- Bo\u010b\u010ba tal- \u0126\u0121ie\u0121 li setg\u0127et jew ma setg\u0127etx lag\u0127bet log\u0127ba bil- personalit\u00e0 tat- tfajjel marid fis- sodda .", "Fi Fjuri Bbalzmati g\u0127andna n- nu\u010b\u010bali tal- \u0127\u0121ie\u0121 ta' ~ elestina li jista' jispjega l- vi\u017cjoni distorta tag\u0127ha , u f \" Ri\u0127a ta' Qronfol il- missier ixaqqaq il- mera ta' l- intrata li forsi kienet tifred id- dinja reali mid- dinja l- o\u0127ra .", "Fit- tieni kuntest il- jien jitqabad ma' xejriet li jemanaw mid- dinja ta' madwaru .", "F' dan l- ambitu jabitaw l- i\u0127irsa malevolenti , l- u\u0127ux , ix- xjaten , is- s\u0127a\u0127ar , u \u0127lejjaq mostru\u017ci jew demonja\u010bi o\u0127ra .", "Dawn \u0127afna drabi g\u0127andhom konnotazzjonijiet sesswali .", "Meta Freud jitkellem fuq il- libido jew il- karika sesswali tal- bniedem jag\u0127\u017cel bejn object libido li hu indirizzat 'il barra mis- su\u0121\u0121ett ( persuna jew o\u0121\u0121ett li jissostitwixxu persuna ) u ego - libido li hu indirizzat lejn is- su\u0121\u0121ett innifsu ( il- jien nar\u010bissistiku ) .", "Fil- fantastiku il- konkupixxenza hi pre\u010bipizzju djaboliku ; is- sess hu marbut mad- dlam u mal- mewt .", "Il- kilba g\u0127as- sess twassal g\u0127al kull sura ta' perver\u017cjoni u krudelt\u00e0 jekk mhux ukoll g\u0127all- mewt .", "Is- sess u l- mewt huma relatati b' mod sfiq . ( Mhux ta' b' xejn li fil- Latin , amor u mors g\u0127andhom l- istess g\u0127erq , filwaqt li l- istorja ta' Little Red Riding Hood mhux biss toffri \u0127jiel ta' bestjali\u017cmu i\u017cda tikkontempla l- possibbilta' li tid\u0127ol fis- sodda u tinqatel ) .", "Il- fantastiku jista' jippro\u0121etta wkoll il- \u0121lieda bejn l- eros u t- thanatos .", "L- eros jissarraf f' dawk il- \u0121ibdiet istintivi marbuta mal- preservazzjoni tal- \u0127ajja b\u0127as- sesswalit\u00e0 u l- prin\u010bipju tal- pja\u010bir .", "It- thanatos jissarraf f' dawk il- \u0121ibdiet istintivi marbuta ma\u010b- \u010ba\u0127da tal- \u0127ajja b\u0127all- ma\u017coki\u017cmu u t- tendenzi suwi\u010bidali .", "Robin Wood , meta jitkellem fuq il- \u0121eneru horror , jg\u0127id li dan iseddaq it- taqbida biex nirrikonoxxu dak li l- kultura tag\u0127na toppressa u tirripressa .", "Kulma jitqies disturbanti , di\u017cuman , fa\u0127xi , jew sempli\u010biment indesiderabbli jirxoxta ta\u0127t sura fantastika u b' hekk isir a\u010b\u010bettabbli Il- fantastiku hu g\u0127alhekk g\u0127odda siewja f' idejn l- awtur biex ittella' fil- wi\u010b\u010b attivitajiet sesswali meqjusin tabu ' b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na l- in\u010best , l- omosesswalit\u00e0 , is- sado - ma\u017cokizmu , il- bestjali\u017cmu u n- nekrofilja .", "In- nekrofilja tista' tidher fis- sura ta' m\u0127abba ta' persuna g\u0127al statwa , xbieha jew pittura jew fir- relazzjoni sesswali ma' vampir , \u017combie jew spirtu li \u0121ie lura mill- qabar .", "F' Bizzilla Sewda u Weraq tal- Liedna , Fredu , l- g\u0127assies ta\u010b- \u010bimiterju , jispi\u010b\u010ba jinnamra ma' l- istatwa ta' Sina , it- tifla li kien i\u0127obb fi tfulitu u li mietet qasir il- g\u0127omor .", "U meta jqa\u010b\u010bat minn fuqha il- weraq tal- liedna li kien in\u0121ema' madwarha bi\u017c- \u017cmien ninteb\u0127u li fil- fatt qieg\u0127ed ine\u017c\u017cag\u0127ha g\u0127arwiena : \" Issa ibqa' hawn mieg\u0127i \" , pespsitlu Sina \u0121o widintu . \"", "Je\u0127tie\u0121 nibdew norqdu flimkien \" .", "F' Ri\u0127a ta' Qronfol , imbag\u0127ad , titfa\u010b\u010ba t- tema ta' l- in\u010best .", "Il- protagonist , fil- \u0127olm , jispi\u010b\u010ba jinnamra ma' tfajla u sa\u0127ansitra jweg\u0127idha li ji\u017c\u017cewwi\u0121ha , bla ma jkun jaf li kienet l- istess o\u0127tu li mietet meta kienet g\u0127adha tarbija . ( An\u0121ela tg\u0127idlu : \" Dan l- a\u0127\u0127ar lejl li se n\u0127allik wa\u0127dek .", "Minn g\u0127ada nibdew norqdu flimkien .", "Imbag\u0127ad tkun tieg\u0127i anki bil- lejl ! \" ) F' Is- Si\u0121ra ta\u017c- | ebbu\u0121 jitfa\u010b\u010ba l- motiv ta' l- omosesswalit\u00e0 fost it- tfal li kienu jattendu d- Domus tal- parro\u010b\u010ba .", "\u0126jiel ta' sado - ma\u017coki\u017cmu jidher f' G\u0127abex , fejn it- tifel b\u0127al donnu jikseb gost sadist meta jinkwieta 'l ommu daqskemm gost ma\u017cokist meta ssawtu jew tikkastigah .", "Dawn ir- relazzjonijiet perversi g\u0127al darba o\u0127ra jirrealizzaw ir- relazzjoni tal- bniedem u x- xewaqat tieg\u0127u fid- dinja ta' l- inkonxju .", "Hawnhekk il- li\u0121ijiet tan- natura ji\u0121u sospi\u017ci u nassistu g\u0127al \u0121rajjiet 'l hinn minn kwalunkwe spjegazzjoni razzjonali jew xjentifika .", "Motivi komuni huma l- invi\u017cibbilta' ( e\u017c .", "The Invisible Man ta' H .", "G .", "Wells ) , it- telepatija , it- telekine\u017ci , l- g\u0127ejbien misterju\u017c ta' nies jew o\u0121\u0121etti ( e\u017c .", "Picnic at Hanging Rock ta' J .", "Lindsay ) , il- waqfien jew ir- repitizzjoni ta\u017c- \u017cmien ( e\u017c .", "Tom ' s Midnight Garden ta' P .", "Pearce ) , il- profezija , u r- ritorn mill- mewt .", "Ta' min jitkellem fuq dak li normalment jissejja\u0127 il- motiv ta' Lazzru ( the Lazarus motif ) , \u010bioe\u00cf r- ri\u017curezzjoni ta' xi \u0127a\u0121a mejta jew minsija .", "F' Ir- Ra\u0121el tal- Musta\u010b\u010bi l- omm to\u0127lom biz - ziju Kru\u010b wara li kien ilu seba' snin mejjet .", "Aktar tard l- istess ziju jitfa\u010b\u010ba misterjo\u017cament fil- video b\u0127allikieku \u0127a l- \u0127ajja mill- \u0121did .", "F' Bo\u010b\u010ba tal- \u0126\u0121ie\u0121 Benjamin , it- tewmi l- mejjet , donnu jer\u0121a' jitfa\u010b\u010ba biex jippersegita lil \u0127uh filwaqt li F' Ri\u0127a ta' Qronfol , An\u0121ela tibda tidher lil \u0127uha fil- \u0127olm meta fil- fatt mietet meta kienet g\u0127adha tarbija .", "Fi Fjuri Bbalzmati x- xwej\u0127a li n- narratur kien g\u0127oddha b' mejta ter\u0121a' titfa\u010b\u010ba : U lill- imsejkna ~ elestin mhux biss dfintha imma kont sa\u0127ansitra bdejt in\u0127assarha g\u0127al kollox mill- fakra tieg\u0127i b\u0127al stampa ta' l- akkwarella maqbuda fl- irxiex .", "Il- premonizzjonijiet huma abbundanti ukoll , l- aktar ta\u0127t forma ta' \u0127olm prolettiku .", "Hekk pere\u017cempju f' Ir- Ra\u0121el tal- Musta\u010b\u010bi l- omm issir taf bit- twelid ta' binha wara li jidhrilha z - ziju Kru\u010b f' \u0127olma filwaqt li fl Blokki ta' Bini Lixx in- narratur jinteba\u0127 li l- presepju stramb tal- \u0127olm tieg\u0127u ma kienx g\u0127ajr figurazzjoni ta' \u010bimiterju fejn kellu jispi\u010b\u010ba hekk kif tmut martu Anna .", "Id- destin jit\u0127abbar ukoll f' L- Inkwatru meta b\u0127ala tarbija Kristin tag\u0127\u017cel il- bajro fil- qu\u010b\u010bija li tispjega l- kitba poetika fid- djarji tag\u0127ha meta tfarfret filwaqt li t- tqala u l- \u0127las ikkomplikat ta' l- omm f' G\u0127abex ibassar il- qilla ta' binha : Hemm . . . ara d- destin tieg\u0127i kif kellu jkun .", "Sa minn twelidek \u0127lift li teqridni .", "Reali\u017cmu Ma\u0121iku jew Ma\u0121ija Realistika ?", "Il- - fantasija ta' \u017bahra xi drabi tidher tersaq lejn il- konvenzjonijiet tar- reali\u017cmu ma\u0121iku , terminu \u0121eneriku li g\u0127alkemm qabad sew fi\u010b- \u010birkoli letterarji , mhux lakemm tiddefinih b' mod pre\u010bi\u017c .", "Mhux biss min jiddefinixxi jkun qieg\u0127ed jillimita , i\u017cda xog\u0127ol letterarju \u0121did ( u validu ) aktarx jisfida , jikkore\u0121i jew jimmodifika l- fruntieri ta' l- istess \u0121eneru .", "G\u0127aldaqstant waqt li l- \u0121eneru jibqa' j\u017comm qalba komuni , il- \u0127in kollu qieg\u0127ed jg\u0127awwe\u0121 u j\u0121edded il- qafas tieg\u0127u .", "Hu x' inhu jidher li t- terminu reali\u017cmu ma\u0121iku ntu\u017ca g\u0127all- ewwel darba mill- kritiku Amerikan Alastair Reid b' referenza spe\u010bifika g\u0127all- fiction spettakolari u fantastika Sud - Amerikana ta' wara l- gwerra .", "Fost l- esponenti ewlenin nistg\u0127u nsemmu lil Miguel Angel Asturias , Carlos Fuentes , Alejo Carpentier , Julio Cortazar , Mario Vargas Llosa , Isabel Allende , u l- aktar famu\u017c fosthom Gabriel Garcia Marquez .", "Il- \u0121eneru hu kkaratterizzat mill- \u0121ustapo\u017cizzjoni ta' rappurta\u0121\u0121 realistiku u affidabbli ma' fantasija stravaganti , fejn il- meravilju\u017c ( skond kif fehmu Todorov ) jit\u0127allat mal- kwotidjan .", "F' One Hundred Years of Solitude ta' Marquez , pere\u017cempju , naqraw bil- bini ta' impjant li jippro\u010bessa l- banana , imbag\u0127ad naqraw b' mara tiela' s- sema .", "F' The House of the Spirits ta' Allende naqraw fuq il- kolp ta' stat militari fi\u010b- ~ ile , imbag\u0127ad naqraw b' mara li kapa\u010bi \u010b\u010baqlaq l- affarijiet .", "Ir- reali\u017cmu ma\u0121iku j\u0127addan \u010bertu dispo\u017cizzjoni kapri\u010b\u010bu\u017ca u umoristika .", "Marquez qal li tista' \u0121\u0121ieg\u0127el lin- nies jemmnu kollox jekk tg\u0127idu b' mod konvin\u010benti .", "Temi komuni huma : ir- relattivita' tal- verit\u00e0 , it- tirannija tad- destin u l- \u0121lieda kontra l- assoloti\u017cmu u kull g\u0127amla ta' \u010bertezza .", "Ir- reali\u017cmu ma\u0121iku , sintendi , ma baqax marbut biss ma' l- Amerika Latina .", "Fl- istess idjoma nistg\u0127u nsemmu x- xog\u0127ol tat- Taljan Italo Calvino , i\u010b- ~ ek Milan Kundera ( The Book of Laughter and Forgetting , The Unbearable Lightness of Being ) , u l- Anglo - In djan Salman Rushdie ( Midnight ' s Children , Shame ) .", "Awturi Ingli\u017ci li normalment huma asso\u010bjati mal- \u0121eneru huma Angela Carter , Graham Swift u Peter Carey .", "Fit- tradizzjoni Ewropea , hu possibbli tara lil Rabelais ( Gargantua et Pantagruel ) u lil Kafka ( Metamorphosis , In the Penal Colony ) b\u0127ala l- prekursuri ta' din it- tradizzjoni .", "Fil- Metamorphosis , pere\u017cempju , il- qarrej mill- ewwel ji\u0121i kkonfrontat ma' fenomenu sopranaturali ( bniedem mibdul f' insett ) i\u017cda sakemm jispi\u010b\u010ba n- novella Kafka jil\u0127aq ja\u010b\u010betta n- naturalezza tal- kundizzjoni .", "Ir- ra\u0121el normali hu fil- fatt ir- ra\u0121el fantastiku ; il- fantastiku jsir ir- regola u mhux l- e\u010b\u010bezzjoni .", "Din forsi hi d- differenza ba\u017cika mir- rakkonti fantasti\u010bi klassi\u010bi .", "L- element fantastiku ta' \u017bahra jista' jidher aktar realistiku g\u0127ax il- locus jew l- ambjentazzjoni tar- rakkonti tieg\u0127u hu sewwasew id- dar jew imkejjen familjari f' ra\u0127al tipiku Malti u mhux f' xi bosk wa\u0127xi jew kastell abbandunat b\u0127al dawk tar- rumanzi goti\u010bi .", "Fost in- novelli tieg\u0127u forsi l- aktar li joqorbu lejn l- ispirtu tal- \u0121eneru huma Il- \u0126anut tal- \u0126elu ( is- sensiela ta' kumbinazzjonijiet esa\u0121erati li jwasslu g\u0127all- mewt ta' An\u0121la , il- katavri jipprotestaw ta\u0127t il- kaptelli e\u010b\u010b . ) , Is- Si\u0121ra ta\u017c- | ebbu\u0121 ( Dun Pawl jitkellem fit- tebut , il- \u0127ajja awtonoma tas- si\u0121ra e\u010b\u010b . ) u Bizzilla Sewda u Weraq tal- Liedna ( l- istatwa titkellem fi\u010b- \u010bimiterju , i\u010b- \u010bipressa tittanta lill- mejjet e\u010b\u010b . ) .", "( a ) Wa\u0127da mill- kapa\u010bitajiet ta' \u017bahra hi l- antropomorfi\u017cmu jew l- \u0127ila li jlibbes l- inanimat b' dimensjoni umana .", "F' Vari l- istatwi tal- { img\u0127a l- Kbira jie\u0127du nifs biex jippersegwitaw lit- tifel fil- knisja ; f' L- Inkwatru l- missier jist\u0127ajjel l- o\u0121\u0121etti tal- qu\u010b\u010bija \u010bassi lejn bintu u jsej\u0127ulha filwaqt li aktar tard il- figuri fuq it- tila b\u0127al donnhom jiksbu \u0127ajja awtonoma u l- missier jg\u0127id : U f' daqqa wa\u0127da ntba\u0127t li l- kaxxi u l- laned u l- fliexken kellhom qalb li t\u0127abbat ; fi Fjuri Bbalzmati ~ elestina titkellem fuq il- \u0127ajja tal- fjuri li skondha kapa\u010bi jo\u0127olmu u jittamaw filwaqt li n- narratur jg\u0127id hekk : g\u0127ax il- mara kienet taf x' vizzji kellha l- karozza tag\u0127na li tie\u0127u ri\u0127 mix- xejn u tieqaf tisg\u0127ol f' nofs ta' triq .", "F' G\u0127abex l- ilma tal- funtana ja\u0127lef vendetta fuq it- tfajjel g\u0127arwien waqt li l- \u0127ut fl- akkwarju jinstema' jg\u0127ajjat g\u0127all- ajjut .", "F' Is- Si\u0121ra ta\u017c- | ebbu\u0121 l- istess si\u0121ra toqg\u0127od tosserva l- bawxati tat- tfal filwaqt li l- mejda tal- biljard tberraq g\u0127ajnejha .", "F' Deheb ir- raxketta , l- g\u0127arbiel , l- imterqa , il- lampa u g\u0127odod o\u0127ra nisimg\u0127uhom jifta\u0127ru bix- xog\u0127ol li wettqu fi \u017cmienhom . ( b ) | a\u0127ra g\u0127andu \u0127abta jakkumula dettalji sinjifikanti li jiksbu tifsira fin- nis\u0121a tal- \u0121rajja .", "Hekk pere\u017cmpju fi Fjuri Bbalzmati jolqtuna dawn l- osservazzjonijiet : ix- xwej\u0127a liebsa l- iswed f' luttu perpetwu , il- passi\u0121\u0121ati fil- \u0127in tat- tlieta u l- \u0127arsa moribonda miktuba fuq \u0121bin il- ka\u0127wiela , kollha xbihat mortwarji li jorbtu mat- tema makabra tal- \u0121rajja .", "F' Bizzilla Sewda u Weraq tal- Liedna d- deskrizzjoni inizjali tal- klassi ta' l- iskola di\u0121\u00e0 g\u0127andha s- sintomi kollha ta' \u010bimiterju : il- \u0121ir mal- \u0127\u0121ie\u0121 ifakkrek fil- \u0121ir ta' l- oqbra , i\u017c- \u017caq\u017ciq tal- bankijiet ifakkrek fi\u017c- \u017caq\u017ciq tal- \u0127bula , il- qanpiena , il- ftila tixg\u0127el quddiem id- Duluri , il- wi\u010b\u010b pallidu tas- surmast , ir- referenza g\u0127all- an\u0121lu ( tal- mewt ? ) , kollha g\u0127andhom konnotazzjonijiet funebri .", "Aktar tard il- klassi hi mxebb\u0127a ma' dormitorju li sintendi jfakkrek fir- raqda ta' dejjem .", "( a ) Il- \u0121eneru mhuwiex iddeterminat minn elementi tal- plot daqskemm mill- attitudni lejn il- plot .", "Il- fantastiku hu interessat li jfittex l- abnormalit\u00e0 f' nofs in- normalit\u00e0 , id- di\u017cordni f' nofs l- ordni , u jxettel l- ambivalenza f' nofs i\u010b- \u010bertezza .", "Hu interessanti jekk wie\u0127ed ikollu jikkonsidra l- \u0121eneru f' termini ta' sensiela ta' oppo\u017cizzjonjiet b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na : il- \u0127ajja vs il- mewt ; is- sekulari vs is- sopranaturali ; in- normalit\u00e0 vs l- abnormalit\u00e0 ; il- konxju vs l- inkonxju ; l- ordni so\u010bjali vs id- di\u017cordni ; is- sanit\u00e0 vs il- \u0121enn ; il- kultura vs in- natura ; is- sigurt\u00e0 vs il- paranoja . ( b ) Todorov jis\u0127aq fuq kundizzjoni o\u0127ra me\u0127tie\u0121a biex tippermetti l- fantastiku ; u din hi li l- istorja ma tridx tiffunzjona fuq livell allegoriku .", "\u0126afna fjabi ma jistg\u0127ux ikunu fantasti\u010bi appuntu g\u0127ax ja\u0127bu tifsira allegorika .", "Moby Dick ta' Melville jew Animal Farm ta' Orwell g\u0127andhom funzjoni simbolika jew poetika ; huma illustrazzjoni ta' idea jew kun\u010bett , g\u0127alhekk fil- parametri ta' Todorov ma jikkwalifikawx fil- \u0121eneru tal- fantastiku .", "Sintendi dan hu kriterju li rridu napplikaw ukoll g\u0127ax- xog\u0127lijiet ta' \u017bahra . ( \u010b ) Il- fantastiku g\u0127andu funzjoni so\u010bjali : dik li twassalna biex na\u010b\u010bettaw il- jien u l- ie\u0127or .", "Jikxef l- e\u010b\u010bessi ta' passjoni mo\u0127bija fil- psike u fl- istess waqt kapa\u010bi j\u0121ieg\u0127el lill- bnieden ja\u010b\u010betta il- mostro\u017cit\u00e0 u l- q\u017cie\u017c ta' \u0121o fih . ( d ) G\u0127andu wkoll funzjoni letterarja : biex isawwar id- dinamika tan- narrativa u fl- istess waqt i\u017comm il- qarrej fuq ix- xwiek .", "Hu ma\u0127sub biex isawwar intensit\u00e0 drammatika u jforni sens kapri\u010b\u010bju\u017c ta' bi\u017ca' u st\u0127ajjil divertenti . ( Todorov isostni li g\u0127alkemm il- bi\u017ca' hu \u0127afna drabi marbut mal- fantastiku , mhuwiex kundizzjoni ne\u010bessarja tal- \u0121eneru ) . ( e ) Fl- a\u0127\u0127arnett il- fantastiku g\u0127andu funzjoni metafi\u017cika ; billi jippermetti l- manifestazzjoni ta' dak kollu li hu inspjegabbli , kapa\u010bi jqanqal sens ta' kur\u017cit\u00e0 fis- sopranatural u jxettel dubju dwar l- e\u017cistenza ta' \u0127wejje\u0121 'l hinn mill- g\u0127arfien immedjat tag\u0127na ."], "category": "nonfiction, literary criticism", "subcategory": "academic", "source": "Extracted from acad1.txt"}
{"text": ["Is- Sur Cassar Pullicino temm jg\u0127id fl- artiklu tieg\u0127u ' Two Unknown Writings by M .", "A .", "Vassalli ' : \" These are the main lines of investigation which will no doubt engage the attention of other researchers in the future . \"", "Kont qrajt b' interess kbir il- kixfiet tas- Sur Cassar Pullicino msejsa fuq dokumenti \u0121ejjin mill- arkivji dipartimentali tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne u tal- Gard .", "G\u0127al ri\u010berkatur barrani fi Franza , mhux imdorri wisq bi\u010b- \u010bentrali\u017cmu esa\u0121erat ta' dan il- pajji\u017c , il- provi fir- rigward tal- missjoni ta' Vassalli b\u0127ala a\u0121ent tal- kultivazzjoni tal- qoton ma setg\u0127ux ikunu post ie\u0127or \u0127lief fil- patrimonju ta' l- arkivji lokali .", "Dan ka\u017c ta' min mhux mid\u0127la sew ta' Franza , spe\u010bjalment Franza moderna , ta' wara r- Rivoluzzjoni , fejn l- amministrazzjonijiet statali kellhom id- drawwa jippreservaw id- dokumenti \u0127afna aktar mill- amministrazzjonijiet lokali , tant li l- patrimonju ta' l- Arkivji Nazzjonali hu ta' sikwit aktar importanti llum fir- rigward ta' l- istudju tal- \u0127ajja tad- dipartimenti mill- istess arkivji dipartimentali .", "Din hija r- ra\u0121uni , biex nilqa' l- isfida tas- Sur Cassar Pullicino , li dde\u010bidejt ni\u010b\u010bekkja fis- sorsi nazzjonali jekk kienx hemm xi \u0127jiel tal- missjoni ta' Vassalli .", "L- ewwel \u0127sieb tieg\u0127i kien g\u0127alhekk li nistudja l- patrimonju importanti ta' l- industrija tal- qoton li hemm fil- lott F 12 ( kummer\u010b u industrija ) .", "B' di\u017cappunt kbir g\u0127alija , ma sibt l- ebda \u0127jiel ta' Vassalli .", "Allura dde\u010bidejt ni\u010b\u010bekkja fil- lott F 10 ( agrikultura ) , u hemmhekk , minjiera kien hemm , meta tqis li mhux anqas minn disa' kaxxi ( F 10 / 416 sa 424 ) kienu ji\u0121bru fihom id- dokumenti kollha dwar it- tentattiv biex tidda\u0127\u0127al il- kultivazzjoni tal- qoton fi Franza , ta\u0127t l- Ewwel Imperu , bi tnejn minnhom jirrigwardaw g\u0127al kollox il- Bouches - du - Rh\u00f4ne wa\u0127du , fdat f' idejn Vassalli .", "Il- Maltin u t- tentattivi tal- Gvern biex ji\u0121i akklimatizzat il- qoton Kolonja qawwija ta' Maltin kienet te\u017cisti fid- dipartimenti meridjonali ta' Franza ( Korsika , il- Var , il- Bouches - du - Rh\u00f4ne ) .", "Kienu l- Maltin li ppreferew ( jew kellhom ) ja\u0127arbu minn pajji\u017chom , fl- istess \u017cmien tal- gwarni\u0121jon Fran\u010bi\u017c , l- g\u0127ada li \u010beda Vaubois u \u0121ew mhedda minn nieshom li jit\u0127allsu minnhom talli kkollaboraw mar- re\u0121im repubblikan .", "M' ilux wisq li ppubblikajt il- lista ta' dawk l- 450 Malti , bejn wie\u0127ed u ie\u0127or , li kellhom ja\u0127arbu minn arthom u mbag\u0127ad ir\u010bevew , mis- sena XIII ( 1804 / 1805 ) sa l- 1807 , g\u0127ajnuna mill- Gvern Fran\u010bi\u017c , bil- kundizzjoni ewlenija li jibqg\u0127u jg\u0127ixu fit- tliet dipartimenti msemmija .", "Dawk li , b\u0127al Nicolo Isouard , stabbilew irwie\u0127hom f' Pari\u0121i ma r\u010bevew l- ebda g\u0127ajnuna finanzjarja .", "Issa , ferm qabel ma l- Gvern Fran\u010bi\u017c interessa ru\u0127u fil- kultivazzjoni tal- qoton , kien Malti , \u010bertu Calc\u00e9doine Fenech , skond hu \u0121urista , l- ewwel wie\u0127ed li akklimatizza l- pjanta tal- qoton f' Korsika .", "Hemmhekk , is- sindku t' Ajaccio , g\u0127at- talba tal- prefett Arrighi , qieg\u0127ed g\u0127ad- dispo\u017cizzjoni tieg\u0127u il- \u0121nien tal- kunvent l- antik tal- Kapu\u010b\u010bini .", "Billi rnexxielu jasal g\u0127al ri\u017cultat sodisfa\u010benti , fl- 4 ta' thermidor tas- sena XI ( 23 ta' Awwissu , 1803 ) Fenech kiteb lill- Ministru ta' l- Intern Chaptal , biex jitolbu qasam industrijali u xi sussidji .", "I\u017cda ma kienx g\u0127adu wasal i\u017c- \u017cmien li fih il- Gvern jinteressa ru\u0127u f' din il- kultivazzjoni u Chaptal re\u0121a' bag\u0127at lura t- talba lill- Prefett ta' Korsika .", "Sentejn wara , kien imiss lil Joseph Xuereb , \" eks- re\u0121istratur tal- qorti kriminali f' Malta , refu\u0121jat f' Korsika \" , jag\u0127mel proposta sabiex waqt li ibnu l- kbir , ta' 22 sena , imur i\u0121ib provvisti ta' \u017crierag\u0127 tal- qoton minn Sqallija hu joqg\u0127od i\u0127ejji r- raba' ad hoc f' Korsika .", "Madanakollu , kien biss fl- 1807 , kif wera l- professur Fran\u00e7ois Crouzet , ikkwotat mis- Sur Cassar Pullicino fl- artiklu tieg\u0127u , li l- Gvern inda\u0127al biex jissensibbilizza lill- prefetti g\u0127all- importanza li kultivazzjoni b\u0127al din setg\u0127et tassumi biex i\u0127abbtuha mal- prodotti Ingli\u017ci fl- ambitu ta' l- imblokk kontinentali .", "Ta' min wie\u0127ed jg\u0127id ukoll li fil- bidu dawn it- tentattivi ma kinux limitati g\u0127ad- dipartimenti tan- na\u0127a t' isfel biss ladarba kien hemm min inxte\u0127et g\u0127al din il- kultivazzjoni fid- dipartimenti tan- Normandija , kif ukoll fir- re\u0121jun ta' Pari\u0121i .", "Ir- ri\u017cultati kif kien mistenni wrew nuqqas ta' t\u0127ejjija u l- gvern g\u0127alhekk \u0127alla f' idejn l- in\u0121inier agrarju Tessier biex jikkoordina t- tentattivi uffi\u010bjali .", "Dan \u0127are\u0121 pamflet bl- isem ta' Studji fuq il- kultivazzjoni tal- qoton fi Franza , u re\u0121a' stampah fl- 1808 bi\u017c- \u017cieda tar- Ri\u017cultati ta' l- ewwel tentattivi li saru fl- 1807 .", "Fih semma l- opinjoni ta' \" xi Maltin \" b\u0127ala awtorit\u00e0 fis- su\u0121\u0121ett .", "Fil- fatt , malli saru mag\u0127rufin l- intenzjonijiet tal- Gvern li jittanta jag\u0127mel esperimenti fil- kultivazzjoni tal- pjanta tal- qoton , diversi Maltin irrikkmandaw \u0127ilithom fis- su\u0121\u0121ett .", "F' Jannar ta' l- 1808 , Paul Savona , refu\u0121jat fil- Bouches - du - Rh\u00f4ne , bag\u0127at manuskritt ta' memorjal fuq Il- mod kif ji\u0121i kkultivat il- qoton , lill- Ministru ta' l- Intern .", "Fi Frar ta' l- 1808 , kien imiss lil Charles Zammit , li kien joqg\u0127od Pari\u0121i , bieb numru 5 fi Triq Jean - Jacques Rousseau , joffri s- servizzi tieg\u0127u lill- Ministru , u wara jibg\u0127atlu l- manuskritt ta' tliet memorjali .", "Beda bi Studju prattiku fuq il- kultivazzjoni tal- qoton erba\u010bew fid- dipartimenti meridjonali ta' l- Imperu Fran\u010bi\u017c , bi ske\u010b\u010b ta' raddiena tal- \u0127al\u0121 li jag\u0127tiha b' isimha bil- Malti , u jag\u0127laq billi jistieden lill- Gvern jimpjega lill- Maltin : \" Ag\u0127\u017cel nies t' esperjenza li di\u0121\u00e0 kkultivaw dan il- prodott biex tafda f' idejhom id- direzzjoni tax- xog\u0127lijiet li trid .", "Dawn in- nies i\u0127arr\u0121u \u017c- \u017cg\u0127ar , da\u017c- \u017cg\u0127ar irawmu o\u0127rajn u l- qoton isir tal- post \u2026 Min jazrat byl \u0127mir ma jyhuix coton : min ja\u0127dem bil- \u0127mir ma ji\u0121bor qatt qoton \" [ sic ] .", "Warajh kien hemm Suppliment g\u0127al dan it- tag\u0127rif li fih jiddeskrivi l- insetti predaturi ta' l- imsemmija kultivazzjoni u , fl- a\u0127\u0127arnett Da\u0127la .", "Dawn il- memorjali \u0121ew mg\u0127oddija lil Tessier li fis- 17 ta' \u0120unju 1808 g\u0127amel rapport favorevoli lill- Ministru u ssu\u0121\u0121erixxa li Zammit jing\u0127ata premju ta' 300 F g\u0127al xog\u0127lu g\u0127ax \" dan il- Malti g\u0127andu x' jaqsam ma' dawk li inti bg\u0127att f' Arles u f' Perpignan u naf li hu tahom ideat tajbin biex ikollhom su\u010b\u010bess fil- \u0127miemel li kellhom jag\u0127mlu .", "G\u0127adni kemm ni\u017c\u017cilt fl- Annali ta' l- Agrikultura xi ftit mill- kliem tas- Sur Zammit dwar l- insetti li jattakkaw il- pjanti tal- qoton u l- mod kif ji\u0121u skartati \" .", "Dawn il- Maltin mibg\u0127uta f' Arles u f' Perpignan kienu Vassalli u Savona rispettivament .", "Skond Tessier , Zammit kien mela l- konsulent tag\u0127hom .", "Issa meta l- imsemmi Zammit ippropona s- servizzi tieg\u0127u lill- Ministru ta' l- Intern fil- 21 ta' Frar 1808 , hu \u0127a \u0127sieb jitlob rakkomandazzjoni ming\u0127and Vassalli .", "Dan a\u010b\u010betta u kiteb ftit linji fil- mar\u0121ni tal- pa\u0121na : \" Ni\u010b\u010bertifika li kont mid\u0127la tas- Sur Charles Zammit , kemm f' Malta , kif ukoll f' Pari\u0121i , u nag\u0127ti assigurazzjoni li hu jaf perfettament il- pro\u010beduri kollha dwar il- kultivazzjoni tal- qoton .", "Pari\u0121i , il- 21 ta' Frar , 1808 , Vassalli \" .", "Jidher g\u0127alhekk li l- \u0121erarkija kienet bil- maqlub ta' dak li \u0127aseb Tessier u li g\u0127al kuntrarju , kien Vassalli l- protettur ta' Zammit .", "Dan ta' l- a\u0127\u0127ar , madanakollu , baqa' jimbotta lilu nnifsu u jridha tal- koordinatur nazzjonali g\u0127all- kultivazzjoni tal- qoton .", "Fis- 6 ta' Novembru 1808 , g\u0127adda lill- editur tal- Moniteur , il- \u0121urnal uffi\u010bjali ta' l- Imperu , artiklu twil li skond hu kien irrikonoxxut mill- Ministru ta' l- Intern .", "L- astuzja tieg\u0127u kienet li jidher qisu xi kontrollur sodisfatt g\u0127al kollox bl- ewwel ri\u017cultati ta' Vassalli : \" G\u0127adni kemm rajt xi kampjuni mibg\u0127utin minn Marsilja mill- kompatrijott sie\u0127bi , is- Sur Vassalli li hu g\u0127alliem ta' l- ilsna orjentali .", "Is- Sur Vassalli kien intbag\u0127at mill- Ministru ta' l- Intern biex imexxi l- kultivazzjoni tal- qoton fid- Dipartiment tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne .", "Dan il- kultivatur kapa\u010bi sebaq it- tamiet kollha li kellna : din is- sena \u0121abar disa' varjetajiet ta' qoton , fosthom il- kirkaga u s- Sirja , \u017cew\u0121 g\u0127amliet tassew prezzju\u017ci u li , sal- lum ma swew g\u0127alxejn it- tentattivi biex jidda\u0127\u0127lu fi Spanja u fl- Italja \u2013 anki sa\u0127ansitra fir- Renju ta' Napli .", "Aktar attent mill- Ispanjoli u t- Taljani , is- Sur Vassalli rnexxielu jwassal g\u0127al \u017cvilupp s\u0127i\u0127 u ji\u0121bor fi Provenza il- \u0127sad ta' dawn i\u017c- \u017cew\u0121 spe\u010bi li jg\u0127addu lill- o\u0127rajn kollha f' dik li hi reqqa , bjuda , u sa\u0127\u0127a \" .", "Sentenza wa\u0127da bi\u017c\u017cejjed biex tfisser wa\u0127idha l- manuvra qarrieqa ta' Zammit : \" Dan il- kultivatur kapa\u010bi sebaq it- tamiet kollha li kellna \" .", "Vassalli b' hekk \u0121ie m\u010bekken g\u0127ar- rank ta' bidwi filwaqt li Zammit asso\u010bja ru\u0127u ma' l- isferi governattivi .", "B' danakollu , il- \u0127a\u017cen tieg\u0127u falla .", "Ta\u0127t l- Imperu , il- \u0121urnalisti tg\u0127idx kemm kienu attenti biex ma jag\u0127tux dispja\u010bir lill- ' Kbir ' .", "Dan l- editur tal- Moniteur kiteb lill- Ministru biex jistaqsih jekk kienx tabil\u0127aqq minnu li l- artiklu ta' Zammit kellu l- approvazzjoni tieg\u0127u biex ji\u0121i ppubblikat .", "Annotazzjoni \u010bkejkna : \" Il- Ministru ma kienx tal- fehma li din kienet f' waqtha \" , \u0121abet fix- xejn it- tentattiv ta' Zammit biex ipin\u0121i lilu nnifsu aktar importanti milli fil- fatt kien .", "Issa , dan Zammit assolutament mhux xi wie\u0127ed g\u0127arib g\u0127all- istori\u010bi li jfittxu fuq Malta ta' \u017cmien ir- Rivoluzzjoni .", "Stabbilit fi Franza mit- tmeninijiet tas- seklu tmintax , huwa \u017c\u017cewwe\u0121 wa\u0127da Fran\u010bi\u017ca mwielda f' Arles .", "Waqt ir- Rivoluzzjoni huwa \u0127addan ideat estremisti g\u0127all- a\u0127\u0127ar u ng\u0127aqad ma' prin\u010bep ta' Hesse , miksur ma' l- aristokrazija u sar wie\u0127ed minn dawk il- \u0121urnalisti li jesa\u0121eraw .", "Zammit mela d- Direttorat b' radam ta' noti u ittri ferm interessanti fuq is- sitwazzjoni f' Malta u x' mezzi kellhom jintu\u017caw biex tittie\u0127ed il- g\u017cira .", "Huwa kien pre\u017centi meta Poussielgue \u0121ie biex jipprova jwaqqaf partit pro - Fran\u010bi\u017c u , fl- ittri tieg\u0127u lid- Direttorat , asso\u010bja ru\u0127u mal- \u0121ie\u0127 mog\u0127ti lill- ispjun ta' Bonaparti , u jg\u0127addi l- fehma tieg\u0127u daqslikieku komuni g\u0127at- tnejn .", "Din kienet il- verit\u00e0 jew kienet biss bi\u010b\u010ba fta\u0127ir ?", "Assolutament m' iniex f' po\u017cizzjoni li n\u0121ib provi ta' dan .", "Jibqa' l- fatt li g\u0127adda pjan t' inva\u017cjoni lill- Kavallier Pierre de Barras , ku\u0121in tad- Direttur Paul de Barras , \" protettur \" ta' Jos\u00e9phine de Beauharnais u \u017cew\u0121ha , i\u017c- \u017cag\u0127\u017cug\u0127 \u0120eneral Bonaparti .", "Mhux talli ma \u0121iex irringrazzjat g\u0127al dan , anzi ma baqax daqstant benvist u b' konsegwenza ta' hekk sar bniedem imqit , anki g\u0127ax il- pjan addottat minn Bonaparti kien jixbah , o\u0127ro\u0121 il- g\u0127a\u0121eb , dak li kien elabora hu flimkien ma' \" xi \u010bittadini mg\u0127allmin sew fuq l- affarijiet kollha li g\u0127andhom x' jaqsmu mal- gvern u l- g\u017cira ta' Malta \" .", "Fl- ittra tieg\u0127u tal- 21 ta' Frar , huwa fakkar li \" di\u0121\u00e0 diversi drabi \u0121ie impjegat mill- Gvern \" u inkluda d- dokumenti li jippruvaw kemm hu \" dejjem esegwixxa b' fedelt\u00e0 l- missjonijiet li \u0121ew fdati lilu \" .", "B' xorti \u0127a\u017cina , dawn id- dokumenti m' g\u0127adhomx jinstabu fl- inkartament F 10 / 416 .", "Kittieb prolifiku , u xewwiex tal- fiss , huwa kkontribwixxa bil- kbir biex id- Direttorat ikollu stampa pre\u010bi\u017ca tad- dg\u0127ufijiet ta' l- Ordni u s- sistemi ta' difi\u017ca fqar ta' Malta .", "Madankollu , la l- Gvern Fran\u010bi\u017c , u ferm anqas Bonaparti , ma setg\u0127u jag\u0127tu wie\u0127ed x' jifhem li l- \u0127tif ta' Malta seta' kien dovut g\u0127al a\u0121ent sigriet subaltern .", "Zammit b' daqshekk ma \u0127ari\u0121x mix- xena u , sa l- 1820 , baqa' jindirizza ittri lil ministri differenti , u jinkludu dawk li fihom jixli kompatrijotti rifu\u0121jati b\u0127alu ( fosthom Fortunato Isouard Xuereb ) , bl- akku\u017ca li kellhom kuntatti ma' l- Ingli\u017ci .", "Dan il- persuna\u0121\u0121 stramb kien l- aktar Malti mag\u0127ruf f' Pari\u0121i ta' \u017cmien ir- Rivoluzzjoni .", "Issa , ta\u0127t l- Imperu , ma kienx g\u0127adu jaqbel li tkun \u0121bidt l- attenzjoni fuqek fi \u017cminijiet img\u0127oddija .", "Bil- konsegwenza li meta , fit- 12 ta' Settembru 1808 , Zammit kiteb mill- \u0121did lill- Ministru ta' l- Intern biex jitolbu \u0127alli jintbag\u0127at fid- dipartimenti meridjonali bl- iskop li je\u017camina fil- milja tieg\u0127u x- xog\u0127ol ta' kultivar tal- qoton , huwa r\u010bieva biss rifjut .", "Kien biss fit- 30 ta' Settembru 180923 li Zammit sa fl- a\u0127\u0127ar akkwista n- nomina t' a\u0121ent responsabbli g\u0127all- kultivazzjoni tal- qoton fid- Dipartiment tal- Var , u f' dan id- dipartiment biss .", "Ittra ta' Vassalli lill- Ministru ta' l- Intern li semmejna turi bi\u010b- \u010bar , jekk hemm xi b\u017conn ta' dan , li kien hu li jag\u0127ti l- pariri lill- kompatrijotti s\u0127abu , u li ma' Zammit ( li jsejja\u0127lu Zammid u jirreferi g\u0127alih b\u0127ala dan is- Sinjur ) ma kellux ir- rabtiet li dan ta' l- a\u0127\u0127ar kien jag\u0127mel tabirru\u0127u li g\u0127andu .", "Malti ie\u0127or ipprova jakkwista post fl- amministrazzjoni l- \u0121dida : l- G\u0127awdxi Salvator Grech , dak i\u017c- \u017cmien jinnegozja f' affarijiet ta' l- ikel , u joqg\u0127od Pari\u0121i , f' passage des Panoramas Numru 18 .", "F' Marzu ta' l- 1808 , huwa offra s- servizzi tieg\u0127u lill- Ministru .", "Billi baqa' ming\u0127ajr twe\u0121iba , f' April ta' wara bag\u0127atlu Studju fuq il- kultivazzjoni tal- qoton erba\u010bew , u f' Awwissu kitiblu biex jg\u0127arrfu li kien irnexxielu jakklimatizza xi ftit pjanti tal- qoton fid- Dipartiment tas- Seine .", "Fil- fatt , il- pjanti tal- qoton li \u0127awwel fl- 10 ta' Mejju kien fihom 48 \u010bm fl- a\u0127\u0127ar ta' Lulju u sa\u0127ansitra bdew jo\u0127or\u0121u l- ewwel ra\u0127s bil- fjuri .", "Flimkien ma' l- ittra kien hemm rakkomandazzjoni ta' Monge u avvi\u017c miktub minn Bertholet li kienu t- tnejn li huma \u0127adu mag\u0127hom lil Grech fl- E\u0121ittu u re\u0121g\u0127u \u0121abuh lura fi Franza .", "B' xorti \u0127a\u017cina g\u0127alih , Tessier ma sab xejn \u0121did fl- Istudju tieg\u0127u , \u0127lief f' dak li g\u0127andu x' jaqsam mat- trattament ta' l- annimali li jag\u0127mlu l- \u0127sara u l- proposta tieg\u0127u biex il- qoton idoqquh aktar milli jomxtuh .", "Daqstant ie\u0127or sfortunat kien it- tifel ta' l- awditur Muscat .", "Dan i\u017c- \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li kien joqg\u0127od Bastia , f' Korsika , bag\u0127at lill- Ministru , f' April ta' l- 1808 , pjan fuq il- kultivazzjoni tal- pjanta tal- qoton u talab , fit- 13 ta' Marzu 1809 , \" titlu ndaqs fil- proporzjon meta mqabbel ma' xog\u0127lu \" .", "Ma tantx kellu su\u010b\u010bess wisq u fl- 24 ta' Ottubru 1811 , missieru kiteb lill- M .", "T .", "Napuljun I , Imperatur tal- Fran\u010bi\u017ci u Re ta' l- Italja : \" Muscat , Malti , li kellu l- unur jiffirma l- kapitulazzjoni ta' Malta mal- Maest\u00e0 Tieg\u0127ek abbord il- vapur l ' Orient , g\u0127andu iben rifu\u0121jat f' Korsika \" u bil- \u0127erqa talab pensjoni g\u0127al dan ta' l- a\u0127\u0127ar \u0127alli jkun jista' jinxte\u0127et g\u0127all- kultivazzjoni tal- qoton xi mkien qrib Bastia .", "F' Awwissu ta' l- 1812 , ibnu ffitta lill- Prefett ta' Korsika g\u0127all- a\u0127\u0127ar darba , i\u017cda kellu jbaxxi rasu : huwa qatt m' akkwista xejn .", "Kien aktar ixxurtjat Paul Savona li , darba mibg\u0127ut il- manuskritt tieg\u0127u fuq Il- mod kif ji\u0121i kkultivat il- qoton , f' Jannar ta' l- 1808 , huwa \u0121ie nnominat a\u0121ent tal- Gvern g\u0127al din il- kultivazzjoni fid- Dipartiment tal- Pyr\u00e9n\u00e9es - orientales , u ibnu \u0121ie msejja\u0127 fl- 1812 biex jissorvelja l- imsemmija kultivazzjoni fil- Katalonja Spanjola , fid- Dipartimenti tat- Ter u tas- S\u00e8gre .", "Dawn il- pro\u010bedimenti u karigi me\u0127udin flimkien g\u0127aldaqstant jikkonfermaw li l- Maltin rifu\u0121jati fi Franza ppruvaw jintegraw minnufih fl- esperiment ekonomiku de\u010bi\u017c mill- Gvern Imperjali .", "Huma ppre\u017centaw irwie\u0127hom ukoll b\u0127ala esperti fit- teknika ta' din il- kultivazzjoni u tqiesu a\u0127jar mill- Ispanjoli jew mit- Taljani li g\u0127amlu \u0127ilithom biex ji\u0121bdu l- attenzjoni tal- Ministru .", "B' danakollu , Malti wie\u0127ed biss spikka tabil\u0127aqq ; sew g\u0127ax kien awtorit\u00e0 fis- su\u0121\u0121ett kif ukoll min\u0127abba s- su\u010b\u010bess tieg\u0127u , kien Vassalli li fis sar l- interlokutur privile\u0121\u0121at ta' l- Awtoritajiet .", "Vassalli , a\u0121ent tal- Gvern fil- Bouches - du - Rh\u00f4ne Jekk kienu d- dipartimenti meridjonali li ntg\u0127a\u017clu mill- Gvern Imperjali g\u0127all- kultivazzjoni tal- qoton , id- Dipartiment tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne , wa\u0127du , jirrappre\u017centa fl- importanza l- akbar sehem .", "Kienet l- Akkademja ta' Marsilja l- ewwel li nxte\u0127tet , fl- 1807 , g\u0127al esperiment t' akklimatazzjoni tal- pjanta tal- qoton u waqqfet kummissjoni mag\u0127mula minn Delacour - Gouffe , Valentin , Alexis Pascal u Casimir Rostan .", "Is- siti g\u0127all- kultivazzjoni mag\u0127\u017cula kienu fl- in\u0127awi ta' Marsilja , Cassis u La Ciotat .", "Alexis Pascal , l- aktar wie\u0127ed infurmat fuq din il- kultivazzjoni , kien tg\u0127allem minn dak li ra b' g\u0127ajnejh f' \u010aipru kif jurina fil- Memorjal fuq in- natura u l- ori\u0121ini tal- pjanti tal- qoton , il- kultivazzjoni tag\u0127hom fil- G\u017cira ta' \u010aipru u l- mezzi biex tidda\u0127\u0127al u ti\u0121i naturalizzata l- pjanta tieg\u0127u fir- re\u0121juni meridjonali ta' Franza .", "Issa , fid- 29 ta' Frar 1808 , il- Ministru ta' l- Intern insibuh jikteb lis- Sur Vassalli , refu\u0121jat Malti : \" Jien bl- ebda mod ma \u0127ari\u0121li minn rasi t- tag\u0127rif utli li kont tajt int fuq il- kultivazzjoni tal- qoton u barra minn hekk ing\u0127atajt rendikont favorevoli fuq g\u0127erfek f' dan il- qasam .", "Il- \u0127erqa tal- Maest\u00e0 Tieg\u0127u l- Imperatur li ting\u0127ata l- akbar spinta possibbli lit- testijiet li jin\u0127tie\u0121u biex ji\u0121i a\u010b\u010bertat jekk il- pjanta tal- qoton tistax ti\u0121i kkultivata fi Franza , u \u017crierag\u0127 bir- radam li r\u010bevejt m' ilux jippermettuli nag\u0127ti estensjoni kbira mhux \u0127a\u017cin g\u0127at- testijiet li jistg\u0127u jsiru din is- sena u b' mod partikulari tentattivi fl- istabbilimenti li jaqg\u0127u ta\u0127t ir- responsabbilt\u00e0 tal- Gvern , u dan ta\u0127t id- direzzjoni tan- nies l- aktar im\u0127arr\u0121in f' dan il- kamp : jien tfajt g\u0127ajnejja fuqek , Sinjur , biex tinkariga ru\u0127ek mid- direzzjoni ta' wie\u0127ed minn dawn it- testijiet u qed norbot fuq il- \u0127erqa li inti m\u0127e\u0121\u0121e\u0121 biha sabiex bla telf ta' \u017cmien taqbad triqtek u tmur fil- post assenjat lilek \u2026 \" Vassalli kien mistieden jag\u0127mel l- esperimentazzjoni tieg\u0127u fil- merg\u0127a nazzjonali tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne ; b' hekk il- Gvern g\u0127amel kolp doppju : il- merg\u0127a kienet isservi g\u0127all- akklimatazzjoni tan- nag\u0127a\u0121 merino u , permezz t' hekk g\u0127all- produzzjoni tas- suf ; ir- raba' mhux u\u017cat \u0121ie m\u0127awwel bil- pjanti tal- qoton u , permezz t' hekk , kien jassigura produzzjoni tal- qoton fuq skala nazzjonali .", "Wie\u0127ed jista' g\u0127alhekk jistaqsi lilu nnifsu kif kien li l- Ministru seta' \" jix\u0127et g\u0127ajnejh \" fuq dan ir- refu\u0121jat Malti , ter\u0121a' u tg\u0127id g\u0127alliem ta' l- G\u0127arbi , pjuttost milli fuq xi \u0127addie\u0127or .", "Issa , ittra ta' Vassalli lill- \" E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u Mjr il- Konti Regnaud de Saint Jean D ' Angely , Ministru ta' l- Istat \" , bid- data ta' l- 1810 , tag\u0127tina s- soluzzjoni tal- problema .", "Huwa kien kitiblu hekk : \" Ninsab inkarigat bid- direzzjoni tal- kultivazzjoni tal- pjanta tal- qoton wara li l- E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127ek g\u0127o\u0121obha tifta\u0127li l- bibien tal- Ministeru ta' l- Intern \" u g\u0127alaq , billi radd il- \u0127ajr lill- \" protettur \" tieg\u0127u g\u0127al \" favur li , marbut ma' tant o\u0127rajn , i\u0121eddidl [ u ] memorji dejjiema ta' l- uniku benefattur tieg\u0127 [ u ] \" .", "Dan jix\u0127et dawl mhux mistenni fuq ir- relazzjonijiet bejn Vassalli u l- Fran\u010bi\u017ci m\u0127ollija Malta minn Bonaparti .", "Cremona wera bi\u010b- \u010bar kif Vassalli ma \u0121iex impjegat mill- amministrazzjoni Fran\u010bi\u017ca tal- g\u017cira .", "Na\u0127seb li wie\u0127ed ma jistax ma jaqbilx mal- \u0127sieb tieg\u0127u li kien \u0127tija ta' Bosredon de Ransijat li huwa twarrab ; fil- fatt , jidher bi\u010b- \u010bar \u0127afna li mhux Vassalli kien li xewwex biex jin\u0127ema l- komplott ta' l- 1797 , i\u017cda kellu biss ir- rwol ta' kumparsa .", "Kollox , inklu\u017ci l- kitbiet ta' wara ta' Ransijat , jipprova pjuttost li kien dan ta' l- a\u0127\u0127ar ; u li kien hu l- kap ta' rewwixta li ma kellhiex tkun aktar minn sempli\u010bi froxx ta' palazz , meta tqis li Rohan kien fi tmiem \u0127ajtu .", "Issa , Hompesch li kien qed imexxi l- kummissjoni ta' inkjesta kellu kull interess li uffi\u010bjalment ja\u0127firhielu lil Ransijat biex imbag\u0127ad jobbligah , \u0127alli jekk mhux jissapportjah , ta' l- anqas ma jopponix il- kandidatura imminenti tieg\u0127u .", "Vassalli \u0127allas g\u0127al kul\u0127add , u l- indiskrezzjoni tieg\u0127u meta kien g\u0127addej il- \u0121uri swietlu l- ostilit\u00e0 ta' Ransijat .", "Fil- Belt Valletta , assedjata mill- Ingli\u017ci , il- psikodramm bejn Regnaud minn na\u0127a , u Vaubois u Ransijat mill- o\u0127ra , ma setax i\u0127alli lil Vassalli indifferenti , u sforz l- istmellija lejn na\u0127a , seta' jitqarreb lejn l- o\u0127ra , \u0127a\u0121a li x' aktarx tispjega l- interess muri minn Regnaud wara , fil- konfront ta' l- g\u0127alliem ta' l- G\u0127arbi .", "Kien x' kien , Vassalli sab ru\u0127u mibg\u0127ut f' Arles , allu\u0121\u0121jat fil- merg\u0127a nazzjonali , sabiex imexxi fuq skala kbira l- esperimenti tal- kultivazzjoni tieg\u0127u fuq l- artijiet u ta\u0127t is- sorveljanza tal- Gvern ; g\u0127al dan kien jir\u010bievi salarju ta' 1200 F fis- sena .", "Vassalli mar Arles f' Marzu ta' l- 1808 i\u017cda , wara anali\u017ci ta' l- art , sab li l- \u0127amrija ma tantx kienet tajba g\u0127at- tkabbir tal- pjanta tal- qoton u kiseb ming\u0127and il- prefett tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne il- permess biex ikun jista' jfittex ir- raba' qotni adattat hu stess .", "Irreklama art fil- kampanja propjet\u00e0 ta' sieur Bourillon , fl- in\u0127awi ta' Le Canet , vi\u010bin Marsilja , imsej\u0127a la Floride .", "Fer\u0127an sa jtir bl- ewwel ri\u017cultati miksuba , Vassalli kiteb , fil- 5 t' Awwisu 1808 , lil Cretet , il- Ministru ta' l- Intern biex jirrikkmanda t- twaqqif ta' pjanta\u0121\u0121un fuq medda ta' 48 ettaru f' Salon - de - Provence , f' g\u0127elieqi msoqqija bl- ilma tal- kanal ta' Crapone .", "Il- Ministru fil- mar\u0121ni ta' l- ittra fejn saritlu t- talba kiteb hu stess : \" Din l- ispekulazzjoni esa\u0121erata qajla hi me\u0127tie\u0121a \" u kiteb lill- Prefett li dan il- pro\u0121ett \" jg\u0127addi bil- bosta l- limiti tal- moderazzjoni u li mhux prudenti ji\u0121i esegwit \" .", "B' danakollu , l- esperiment tieg\u0127u f' Marsilja r\u010bieva l- appo\u0121\u0121 uffi\u010bjali .", "Fl- 1808 , l- ispejje\u017c ( 2620 F ) li kien g\u0127amel t\u0127allsu mill- Gvern u sa\u0127ansitra nfeta\u0127lu kreditu temporanju ta' 1000 F fl- 1809 .", "Billi huwa nnifsu ma tantx kien mid\u0127la ta' l- u\u017canzi amministrattivi Fran\u010bi\u017ci , m' g\u0127addiex ir- ri\u017cultati tal- provi li g\u0127amel lill- Prefett imma direttament lill- Ministru , \u0127a\u0121a li llum tippermettilna nkunu nafu l- kwantit\u00e0 ta' \u017crierag\u0127 mi\u017crug\u0127in , il- kwalit\u00e0 u l- pi\u017c tal- qoton mi\u0121bur u sa\u0127ansitra r- rapport tat- temp li kien jag\u0127mel ta' kuljum fir- re\u0121jun .", "F' \u0120unju ta' l- 1809 , ippubblika f' Salon , l- Instruction abr\u00e9g\u00e9e tieg\u0127u , ikkwotat mis- Sur Cassar Pullicino , u allura ng\u0127ata \u010b- \u010bans jag\u0127mel esperiment ie\u0127or .", "G\u0127a\u017cel raba' vi\u010bin ta' La Ciotat , fuq il- propjet\u00e0 ta' L ' Amoura ( jew ta' Lamourat ) , li kienet tg\u0127ajjat lil \u010berta Dama Clavet .", "Hemmhekk ir- ri\u017cultati kienu ferm a\u0127jar ; fil- fatt , b' nefqa ta' mhux aktar minn 1175 F ( 400 F minnhom g\u0127all- kera tar- raba' ) u b' 4.5 kg biss ta' \u017crierag\u0127 , fl- 1809 huwa \u0127a 398 kg qoton ta\u017c- \u017cabra u 118 kg qoton ma\u0127lu\u0121 , u ppretenda li seta' jasal g\u0127al produzzjoni ta' 160 kg .", "F' \u0120unju ta' l- 1809 , l- Uffi\u010b\u010bju Konsultattiv ta' l- Arti u l- Manifattura ppre\u017centa , g\u0127at- talba li saret mill- Ministru ta' l- Intern , rapport favorevoli \u0127afna fuq ir- ri\u017cultati miksuba minn Vassalli , ladarba ng\u0127ata l- permess g\u0127all- fabbrikazzjoni ta' l- ewwel bi\u010b\u010ba drapp tal- lank\u00e9 .", "Kollox mar g\u0127all- a\u0127jar sakemm l- Imperu kien miexi tajjeb .", "Il- kampanja tar- Russja mmarkat il- bidu tat- tmiem tar- re\u0121im .", "Fl- 10 ta' Di\u010bembru 1813 , il- Ministru ta' l- Intern kiteb lill- Prefett tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne biex jordnalu jwaqqaf g\u0127al kollox il- kultivazzjoni tal- qoton .", "Vassalli qag\u0127ad g\u0127al dan u l- intrapri\u017ca ta' l- Istat \u0121iet fi tmiemha fl- 1 ta' Jannar 1814 ; madankollu , huwa \u0127a passi biex jaqbad f' idejh i\u010b- \u010bens tal- propjet\u00e0 ( \u010bens miftu\u0127 sa l- 1816 ) biex hemm ikompli , din id- darba f' ismu , il- kultivazzjoni tal- pjanta tal- qoton .", "Kiteb , fis- 17 ta' Jannar 1814 , lill- Ministru biex jikseb , b\u0127ala kumpens g\u0127all- ksur tal- kuntratt , il- g\u0127odod u n- nixxiefa li hu stess kien qabbad min ja\u0127dimlu .", "F' Marzu ta' l- 1814 , l- Alleati kienu qed jinvadu Franza ; f' April , Napuljun abdika u r- Re Lwi\u0121i XVIII irkupra t- tron ta' l- antenati tieg\u0127u .", "Kienet g\u0127alhekk l- amministrazzjoni rjali li trattat it- talba ta' Vassalli .", "Id- Direttur \u0120enerali ta' l- Intern allura kiteb lill- Marki\u017c d ' Albertas , Prefett tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne fejn awtorizzah i\u0127allas lil Vassalli 4499 F , u hekk jing\u0127alqu l- kontijiet mieg\u0127u darba g\u0127al dejjem , i\u017cda \u017cied jg\u0127idlu : \" B' turija ta' sodisfazzjon lis- Sur Vassalli g\u0127all- \u0127rara u l- g\u0127erf li bihom qeda din il- missjoni li \u0121ie inkarigat biha jiena g\u0127amilt provvediment biex b\u0127ala rigal jg\u0127addulu l- magni u l- g\u0127odod li ntu\u017caw g\u0127all- kultivazzjoni li mexxa hu u li g\u0127adhom je\u017cistu fil- ma\u0127\u017cen ta' l- azjenda \" .", "Vassalli g\u0127alhekk sar , bis- sa\u0127\u0127a ta' patrona\u0121\u0121 irjali , kultivatur importanti tal- qoton : ing\u0127atawlu l- g\u0127odod u l- magni u barra minn dan ir\u010bieva 4500 F f' titoli ta' l- Istat .", "Kollox kellu jmur g\u0127all- a\u0127jar fl- a\u0127jar dinja possibbli li kieku , f' Marzu ta' l- 1815 , Napuljun ma fettillux jitlaq mill- g\u017cira t' Elba u jer\u0121a' jitla' fuq it- tron .", "Lwi\u0121i XVIII qasam il- fruntiera , da\u0127al u qag\u0127ad fi Grand jistenna lill- Alleati jeg\u0127lbu lill- Imperatur mill- \u0121did .", "Dan ma tantx dam ma se\u0127\u0127 : fit- 18 ta' \u0120unju 1815 kien hemm il- Battalja ta' Waterloo u f' Lulju , il- bidu tat- Tieni Restorazzjoni .", "I\u017cda , wa\u0127da mill- konsegwenzi li \u0121ab mieg\u0127u r- re\u0121im imperjali tal- Mitt Jum kienet id- devalwazzjoni ta' l- ittri ta' kreditu mill- monarkija malli \u0121iet restawrata .", "Vassalli g\u0127alhekk sab ru\u0127u fuq ir- ri\u0127 b' 4500 F f' titoli li ma kienu jiswew xejn aktar .", "Allura telaq lejn Spanja fejn irnexxielu jibdilhom g\u0127al nofs il- valur tag\u0127hom u mill- \u0121did re\u0121a' ntefa' g\u0127all- kultivazzjoni tal- qoton fuq raba' li mid- dehra di\u0121\u00e0 kellu fil- pussess tieg\u0127u ( bla dubju grazzi g\u0127all- intervent ta' iben Saliba li f' Katalonja kien jie\u0127u \u0127sieb il- qoton \u017cmien qabel ) .", "Skond ma qal hu stess , l- intrapri\u017ca tieg\u0127u falliet , bil- konsegwenza li rvina ru\u0127u darba g\u0127al dejjem , \u0127a\u0121a li \u0127e\u0121\u0121itu jid\u0127ol lura Franza biex hemm jitlob g\u0127ajnuna \u0127alli jkun jista' jirritorna Malta flimkien ma' martu u l- erba' wliedu subien .", "Huwa unur g\u0127alija nag\u0127tik bl- umilt\u00e0 kollha dettalji dwar is- servizz li tajt lill- Ministeru ta' l- Intern g\u0127al seba' snin , b\u0127ala a\u0121ent tal- Gvern g\u0127all- kultivazzjoni tal- qoton f' dan id- Dipartiment tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne , bi \u0127rara u onest\u00e0 , kif tixhed il- korrispondenza mal- Ministri Cr\u00e9tet , Fouch\u00e8 u Montalivet ; il- premju li rba\u0127t fil- 5 t' April 1813 , g\u0127all- Memorjal tieg\u0127i inkurunat u stampat mis- So\u010bjet\u00e0 Agrikola tas- Seine , f' Pari\u0121i ; u d- dokumenti relatati ma' dan li wie\u0127ed jista' jsibhom fl- uffi\u010b\u010bji tal- ministeru u ta' din il- prefettura ta\u0127t l- artiklu agrikultura , 1808 , e\u010b\u010b , e\u010b\u010b \u2026 Sibt ru\u0127i fi\u017c- \u017cmien ta' pa\u010bi \u0121enerali kreditur ta' l- Istat g\u0127as- somma ta' 4500 f li tkopri spejje\u017c ta' kultivazzjoni u stipendji : g\u0127ax il- Gvern , min\u0127abba \u010b- \u010birkustanzi tal- gwerra ma setax i\u0127allasni f' dak il- mument li fih \u0127allejt il- post .", "Insomma , wara \u0127afna talbiet ripetuti , \u0127ar\u0121uli \u010bertifikati ta' titoli rjali ; kif juri d- dokument inklu\u017c hawnhekk , meta bdilthom fi flus f' kont ta' kreditu fi Spanja tlift 50 fil- 100 tag\u0127hom , u dik il- \u0127abta qist ru\u0127i xxurtjat g\u0127ax hawnhekk bl- ebda mod ma setg\u0127u jinbidlu min\u0127abba r- ritorn ta' Buonaparte f' dik l- epoka .", "B' dan il- g\u0127an allura mort Spanja fejn , min\u0127abba falliment , li qabel ma kontx naf x' ji\u0121ifieri , ma stajt immiss xejn min- nofs li kien g\u0127ad baqa' : b' hekk , it- telf ta' l- 4500 f kollha , l- ispejje\u017c tal- vja\u0121\u0121 bil- familja , u mbag\u0127ad il- mard fit- tul li \u0127akem lis- sitta li a\u0127na , spi\u010b\u010baw biex tefg\u0127uni f' g\u0127aks li ma b\u0127alu .", "Issa li \u0121ejt lura minn Spanja , ma baqag\u0127lix triq o\u0127ra \u0127lief dik li nirtira \u0121ewwa dari f' Malta , mg\u0127obbi bir- responsabbilt\u00e0 tal- mara u l- erba' subien li g\u0127andi , tlieta minnhom minorenni ta' 7 , 6 , u 3 snin , i\u017cda bla mezzi u ming\u0127ajr ri\u017corsi .", "Ippermettili , jekk jog\u0127\u0121bok Monseigneur , ni\u0121bed l- attenzjoni ta' l- E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127ek li jiena sfajt g\u0127al tliet darbiet intortament vittma tar- Rivoluzzjoni Fran\u010bi\u017ca .", "Fl- ewwel inva\u017cjoni ta' l- Italja jien tlift il- katedra ta' l- G\u0127arbi f' Ruma ; bl- in\u017cul tal- Fran\u010bi\u017ci fl- E\u0121ittu tlift \u0127wej\u0121i u art twelidi min\u0127abba l- \u0127bit ta' l- Ingli\u017ci , in- nar u t- telqa .", "Fl- a\u0127\u0127arnett , fi \u017cmien ta' pa\u010bi \u0121enerali , tlift ix- xog\u0127ol li bag\u0127tu g\u0127alija apposta biex nag\u0127mel , ji\u0121ifieri dak ta' l- A\u0121enzija tal- kultivazzjoni msemmija , li l- falliment tag\u0127ha \u0121ab mieg\u0127u l- abbandun totali tieg\u0127i u ta' familti , u sibt ru\u0127i f' salt wie\u0127ed bla xog\u0127ol , bla \u0127las ta' dak li kelli nie\u0127u , bla paga u ming\u0127ajr ma stajt ni\u0121bor lura l- flus li effettivament kont \u0127ri\u0121t minn buti biex in\u0127allas l- ispejje\u017c ta' kuljum g\u0127ax- xog\u0127lijiet u l- manteniment tal- pjanta\u0121\u0121uni , li ma kienu jippermettu l- ebda dewmien .", "Letterat , Awtur ta' erba' xog\u0127lijiet ippubblikati , g\u0127alliem tal- Latin , Taljan , Fran\u010bi\u017c u G\u0127arbi , jien li darba kont sid \u0121ewwa dari , qieg\u0127ed nimplora l- benefi\u010b\u010bji tal- Gvern waqt li nitolbok bil- \u0127niena Monseigneur , tikkon\u010bedili , jekk mhux it- tag\u0127rim tat- telf kollu li \u0121arrabt min\u0127abba t- titoli li semmejt , talanqas g\u0127ajnuna ta' darba biss li permezz tag\u0127ha nkun nista' nkopri l- ispejje\u017c ta' vja\u0121\u0121 li s- sitta li a\u0127na \u0121ejna fil- b\u017conn li nag\u0127mlu sa Malta u nkunu nistg\u0127u qabel nitilqu nilbsu kif inhu xieraq u nixtru l- provi\u017cjonijiet , g\u0127ax assolutament neqsin minn kollox .", "Il- fidu\u010bja tieg\u0127i , Monseigneur , fi tjubitek u l- konsiderazzjonijiet tieg\u0127ek , t\u0127allini nittama f' din l- a\u0127\u0127ar ri\u017corsa li baqag\u0127li .", "Bl- akbar rispett u stima g\u0127andi l- unur inkun , Ta' l- E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u il- Qaddej umli \u0127afna u obbidjenti \u0127afna Michel - antoine Vassalli , Eks- A\u0121ent tal- Gvern g\u0127all- kultivazzjoni tal- Qoton fid- Dipartiment tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne , f' Marsilja , Triq \u0120erusalemm , nru.", "2 .", "Din l- ittra g\u0127alhekk twie\u0121eb g\u0127all- mistoqsijiet li wie\u0127ed seta' jag\u0127mel lilu nnifsu dwar ir- ra\u0121unijiet li g\u0127alihom Vassalli g\u0127amel \u017cjara fi Spanja .", "I\u017cda tix\u0127et dawl ukoll b' mod kurju\u017c ( u sa\u0127ansitra b' mod negattiv ) fuq il- personalit\u00e0 tieg\u0127u .", "Filwaqt li Nicolo Isouard , avolja mu\u017ci\u010bist fierag\u0127 li xog\u0127lu jiddeverti nies ta' \u010berta klassi , kien irrofta , spejje\u017c tieg\u0127u , li ji\u010b\u0127ad l- ideat Bonapartisti m\u0127addnin minnu , din l- ittra turina Vassalli ja\u0127raq dak li hu tant kien iwe\u0121\u0121a\u0127 : Bonaparte tinbidel fi Buonaparte , kif kellhom id- drawwa jsej\u0127ulu l- ultra - monarkisti , u l- mexxej Malti jilmenta li kien safa \" g\u0127al tliet darbiet intortament vittma tar- Rivoluzzjoni Fran\u010bi\u017ca \" .", "Fi tletin sena , l- intellettwali furju\u017c b' ideat avangardisti kien inbidel f' negozjant fallut , b' ideat , jekk mhux reazzjonarji , talanqas konservattivi .", "Il- Gvern ta' Lwi\u0121i XVIII ma kienx jafulu aktar millikieku baqa' sod fil- fehmiet tieg\u0127u ta' qabel .", "Fit- 8 ta' Mejju 1820 , il- Ministru ta' l- Intern kiteb lill- Prefett tal- Bouches - du - Rh\u00f4ne : \" Kwalunkwe interess li tista' tqanqal il- po\u017cizzjoni tas- Sur Vassalli , jiddispja\u010bini li ma nista' nag\u0127mel xejn g\u0127alih .", "Il- Gvern \u0121ab ru\u0127u mieg\u0127u , f' dak i\u017c- \u017cmien , bl- istess mod li \u0121ab ru\u0127u mal- kredituri l- o\u0127ra kollha li kien baqg\u0127alhom jie\u0127du \u2026 Kien ikun biss g\u0127al ra\u0121unijiet umanitarji kieku setg\u0127et tintlaqa' t- talba tieg\u0127u .", "B' xorti \u0127a\u017cina l- ammont ta' fondi g\u0127ad- dispo\u017cizzjoni tieg\u0127i biex ting\u0127ata g\u0127ajnuna lill- batuti huwa bil- wisq limitat g\u0127an- numru u l- \u0127ti\u0121ijiet ta' dawn in- nies biex inkun f' qag\u0127da li n\u0127alli barrani jie\u0127u sehem b' dannu g\u0127all- kompatrijotti tag\u0127na . \"", "L- imsemmi barrani ma kien baqag\u0127lu xejn aktar x' jag\u0127mel \u0127lief jid\u0127ol lura f' pajji\u017c li kien tieg\u0127u g\u0127oxrin sena qabel .", "Ir- Restorazzjoni Ewropea , f' Malta b\u0127al fi bnadi o\u0127ra , g\u0127al Vassalli b\u0127alma g\u0127al tant o\u0127rajn , riedet ti\u010b\u0127ad kwart ta' seklu ta' rivoluzzjonijiet , daqslikieku dik l- effervexxenza ma kienet xejn \u0127lief deni ta' \u0121ens assedjat , u l- katina ta\u017c- \u017cmien kienet qed ter\u0121a' ting\u0127aqad , bil- kalma kollha .", "Vassalli kien simbolu fl- 1797 , g\u0127ax jekk \u0121arr fuq spallejh responsabbilt\u00e0 aktar milli kien jifla\u0127 , talanqas din we\u0121\u0121\u0127itu .", "Wie\u0127ed kien jistenna li l- Istorja tirrijabilitah fi \u017cmien l- inva\u017cjoni u r- rewwixta ta' wara f' Malta .", "Fil- fatt meta wie\u0127ed iqis il- karriera tieg\u0127u ta' qattan u jaqra l- ittri ta' l- 1820 , l- Istorja m' g\u0127amlet xejn \u0127lief tefg\u0127etu f' \u0127emda kummer\u010bjali , \u0127a\u0121a li ma jidhirx li kidditu daqstant .", "Bonaparti , b' danakollu , indirettament g\u0127amillu pja\u010bir ta' l- a\u0127\u0127ar : bl- i\u017cbark tieg\u0127u f' Golfe Juan f' Marzu 1815 , u r- rovina li \u0121ab fuq Vassalli li kien qed jg\u0127ix \u0127ajja stabbli u ta' \u0121id li ma b\u0127alu ; kostrett jid\u0127ol lura pajji\u017cu f' mument meta bdew ife\u0121\u0121u l- ewwel sinjali ta' delu\u017cjoni fil- konfront ta' l- Ingli\u017ci , huwa seta' jsir , bis- sa\u0127\u0127a ta\u017c- \u017cminijiet l- img\u0127oddija , figura emblematika ta' kuxjenza li ma tridx wisq biex issir nazzjonali ."], "category": "nonfiction, literary criticism", "subcategory": "academic", "source": "Extracted from acad2.txt"}
{"text": ["Hemm kittieba li b\u0127allikieku mhuwiex bi\u017c\u017cejjed g\u0127alihom li jing\u0127alqu fi \u0127dan \u0121eneru wie\u0127ed , u jfittxu li jfissru ru\u0127hom f' forom differenti li jvarjaw \u0127afna minn xulxin .", "G\u0127alihom il- letteratura hi r- ri\u017cultat a\u0127\u0127ari ta' \u0127ti\u0121iet li huma dejjem l- istess , hi liema hi s- sura li jie\u0127du fil- livell ta' l- espressjoni .", "Aktarx ukoll li kittieba ta' din ix- xe\u0127ta jkunu prolifi` i ; il- \u0127tie\u0121a ta' l- esperimentazzjoni teknika tant tkun saret \u0127a\u0121a wa\u0127da mal- \u0127tie\u0121a tal- kitba nnifisha , li jispi\u010b\u010baw jiktbu \u0127afna , u sikwit bl- istess konsistenza u fidu\u010bja fihom infushom u fil- mezz letterarju mag\u0127\u017cul .", "Is- sehem ewlieni ta' \u017bahra , naturalment , jibqa' l- kitba g\u0127at- tfal , il- letteratura li titlob spe\u010bjalizzazzjoni wisq akbar minn dik li aktarx jin\u0127aseb meta tissemma .", "Huwa mela vojt kbir li kien ilu jin\u0127ass g\u0127al \u017cmien twil , \u017cewwaq ix- xog\u0127lijiet tieg\u0127u b' suriet ta' kitba u b' motivi l- aktar wiesg\u0127a , ni\u017cel fil- fond tal- psikolo\u0121ija tat- tfal li huwa g\u0127ex mag\u0127hom g\u0127al snin s\u0127a\u0127 b\u0127ala g\u0127alliem professjonali li l- letteratura jista' jqisha b\u0127ala estensjoni awtomatika tax- xog\u0127ol attwali fl- iskola .", "Qajla jista' jing\u0127ad bi\u017c\u017cejjed dwar il- kontribut storiku kbir ta' \u017bahra f' dan il- qasam .", "Huwa b\u0127allikieku \u0127oloq il- \u0121eneru fil- letteratura Maltija , welldu u rabbieh b' sens qawwi ta' dmir u kontinwazzjoni li tinfirex fuq medda mdaqqsa ta' snin .", "Huma snin ta' \u017cvilupp u maturazzjoni , ta' addattament u ta' ti\u0121did minn xog\u0127ol g\u0127al ie\u0127or .", "Dan is- sehem tieg\u0127u , fi \u0127dan il- kwadru letterarju Malti , huwa wie\u0127ed mill- fenomeni l- aktar interessanti u importanti matul it- tieni nofs tas- seklu g\u0127oxrin .", "Poeta , rumanzier , drammaturgu , sa\u0121\u0121ista : \u017bahra huwa essenzjalment in- narratur iddedikat , ir- rakkontatur li l- istejjer inixxu minn \u0121ewwa fih b\u0127al gelgul li ma jiqafx .", "Huwa l- g\u0127alliem li joffri d- divertiment u huwa wkoll l- artist li jinse\u0121 kollox bi \u0127jut ta' moralit\u00e0 li ting\u0127araf minnufih bla ma qatt m' hi imposta jew imbuttata \u017c\u017cejjed biex titla' fil- wi\u010b\u010b ta' l- istrutturi narrattivi tieg\u0127u .", "G\u0127alhekk in- novella hi \u0121eneru li fih huwa jsib lilu nnifsu fil- milja tieg\u0127u , kwa\u017ci aktar milli fir- rumanz , u sewwa sew g\u0127aliex toffrilu l- possibbilt\u00e0 doppja li jintrabat ma' tema wa\u0127da daqskemm li jin\u0127all minnha u jg\u0127addi minnufih g\u0127al xi \u0127a\u0121a o\u0127ra .", "Il- bibljografija tieg\u0127u f' dan il- qasam hi vasta \u0121mielha , u tixhed kulma ng\u0127ad qabel dwar it- tip ta' kittieb li hu , eklettiku , im\u017cewwaq , sperimentali , kurju\u017c li jiskopri terreni \u0121odda waqt li jissokta dejjem fit- toroq mibdija qabel .", "In- novellier jin\u0127ass fid- dramm tieg\u0127u , jin\u0127ass fir- rumanz u sa\u0127ansitra fil- poe\u017cija , li sikwit tie\u0127u l- bixra ta' storja jew awtobijografija tas- sentimenti .", "G\u0127al \u017bahra kull storja hi g\u0127amla ta' esperjenza \u0121dida li fiha jista' jda\u0127\u0127al il- motivi insistenti tat- tematika tieg\u0127u : ir- relazzjoni \u010berta daqskemm ambigwa bejn l- individwi , it- tiftixa ta' l- identit\u00e0 , ir- rabta intima ma' l- ambjent , il- \u0127tie\u0121a ta' l- epressjoni persunali , l- g\u0127arfien ta' kuntest storiku - kulturali partikulari , il- \u0127erqa biex jing\u0127arfu \u010berti valuri fundamentali , u fuq kollox ix- xewqa li kull esperjenza ting\u0127araf fl- awtenti\u010bit\u00e0 tag\u0127ha .", "Forsi f' dan kollu ting\u0127araf il- qalba tematika kollha tieg\u0127u mifruxa matul medda ta' \u017cmien li issa hi twila bi\u017c\u017cejjed , u valida tassew fiha nnifisha , biex isseddqu b\u0127ala wie\u0127ed mill- kittieba ewlenin ta' Malta matul l- istorja letterarja kollha .", "Lubien jid\u0127ol g\u0127al kollox f' dan il- kwadru \u0121enerali .", "Trevor \u017bahra jin\u0127ass fl- aqwa tieg\u0127u mill- \u0121did , b' kitba konsistenti f' dik li hi stilistika , qawwija u ma\u0127suba f' dik li hi teknika narrattiva , \u010berta minnha nnifisha f' dik li hi kon\u010bezzjoni ta' kollox .", "\u017bahra issa ma jin\u0127assx aktar b\u0127ala l- esperimentatur i\u017cda b\u0127ala l- konkwistatur ta' l- g\u0127odod letterarji tieg\u0127u , u t- tematika titwassal bla ebda tbatija sa l- a\u0127\u0127ar punti ta' l- i\u017cvilupp mixtieq tag\u0127ha .", "L- ambjent Malti huwa mist\u0127arre\u0121 skond sensiela ta' g\u0127alixijiet karatteristi\u010bi .", "Il- \u0121enerazzjonijiet huma mlaqqg\u0127in u kkuntrastati flimkien .", "L- istorja re\u010benti tin\u0127ass ittektek fuq il- bieb tal- pre\u017cent donnha biex tispjega u ti\u010b\u010bara kulma l- pre\u017cent ma j\u0127allihx jidher sewwa g\u0127aliex g\u0127adu kmieni .", "Il- karattri huma dejjem sodi , kemm meta l- awtur jirrakkonta fl- ewwel persuna , u kemm meta huwa jinqata' minnhom , u jsir narratur distakkat , donnu kritiku sottili u dejjem \u0127anin tag\u0127hom stess .", "Dan kollu jixhed il- \u0127tie\u0121a li tinstab it- triq tan- nofs bejn il- kitba g\u0127at- tfal u l- kitba g\u0127all- adulti , sigriet li \u017bahra donnu j\u0127ollu ming\u0127ajr tbatija kbira , g\u0127aliex sikwit il- kitba g\u0127at- tfal tista' tinqara bl- istess gost mill- adulti u l- kuntrarju .", "Ma\u017c- \u017cmien donnu \u0121ara li \u017bahra wasal sal- punt li jara lill- adulti kollha fi stat ta' tfulija dejjiema , dejjem fittiexa matul vja\u0121\u0121 emozzjonali u intellettwali twil .", "Matul it- tnax -il novella ta' Lubien hemm g\u0127a\u017cla tassew wiesg\u0127a ta' karattri , li w\u0127ud minnhom jixxiebhu waqt li o\u0127rajn jinqatg\u0127u minn xulxin g\u0127al kollox .", "Huma lkoll ittrattati bi m\u0127abba g\u0127aliex donnhom kollha g\u0127andhom l- istorja spiritwali tag\u0127hom im\u0127awla fil- \u0127amrija ta' l- awtur , li rahom u osservahom b' rispett , b' sens kritiku li huwa istruttiv .", "L- awtur ta' Is- Surmast , li llum huwa di\u0121\u00e0 wie\u0127ed mill- klassi\u010bi tal- letteratura Maltija , huwa dejjem is- sie\u0127eb , qatt id- dominatur , tal- persuna\u0121\u0121i tieg\u0127u .", "Kulma hu Malti u kulma hu uman jit\u0127alltu sakemm jins\u0121u tila e\u017cistenzjali wa\u0127da , kumplessa fiha nnifisha , sempli\u010bi biex tkun apprezzata , attraenti biex ma tgerrixx lill- qarrejja .", "In- nannu Pawlu ( G\u0127abex ) , Dun Pawl ( Is- Si\u0121ra ta\u017c- \u017bebbu\u0121 ) , Salvinu ( Bo\u010b\u010ba tal- } \u0121ie\u0121 ) , Nikol ( } anut tal- } elu ) , Kristin ( L- Inkwatru ) huma biss ftit mill- karattri li jiffullaw biex jiksbu spazju , attenzjoni u apprezzament f' Lubien .", "B' din il- \u0121abra Trevor \u017bahra jissokta ji\u017cviluppa t- tradizzjoni tan- novella Maltija , fidil kif inhu dejjem lejn kulma sar qablu ; huwa jissokta , fuq kollox , jelabora t- teknika u t- tematika persunali tieg\u0127u , u jasal biex jag\u0127mel passi kbar \u0121odda f' direzzjoni li hi mag\u0127rufa minn xog\u0127lijiet tieg\u0127u o\u0127rajn .", "Din il- konsistenza hi dejjem il- prova li f' \u017bahra hemm identit\u00e0 letterarja wa\u0127da , kemm meta jindirizza \u0121enerazzjonijiet differenti , u kemm meta j\u0127addem \u0121eneri letterarji diversi , ilkoll ma\u0127subin g\u0127al udjenza adulta li , mill- \u0121did , hi mifhuma fid- dawl ta' verit\u00e0 psikolo\u0121ika ewlenija : f' kull adult hemm dejjem tifel jew tifla ixje\u0127 mill- pre\u017cent .", "Il- fa\u010bilt\u00e0 li biha \u017bahra j\u0127addem il- Malti mhux biss ter\u0121a' tipprovdi mudell ta' kitba mill- a\u0127jar , i\u017cda tissokta turi li t- tematika m' hi mta\u0127\u0127ta g\u0127al ebda artifi\u010bjo\u017cit\u00e0 teknika .", "Il- metodu tar- rakkontar tieg\u0127u huwa m\u017cewwaq ukoll , mhux biss minn novella g\u0127al o\u0127ra , i\u017cda wkoll fi \u0127dan l- istess novella .", "L- oservazzjoni , in- narrazzjoni , il- kumment , it- tiftix g\u0127all- kontenut psikolo\u0121iku huma lkoll ingredjenti li jipprodu\u010bu \u0127a\u0121a wa\u0127da , mag\u0127quda fiha nnifisha ."], "category": "nonfiction, literary criticism", "subcategory": "academic", "source": "Extracted from acad3.txt"}
{"text": ["Fil- biblijoteka ta' l- Institut de France , li hija miftu\u0127a g\u0127ar- ri\u010berkaturi , jinsabu \u0127afna dokumenti ori\u0121inali , fosthom manuskritti .", "Lill- Baruni Silvestre de Sacy ta' l- Institut Royal de France f' Pari\u0121i .", "Sur Baruni , \u0126adt il- libert\u00e0 , Sur Baruni , li nibg\u0127atlek kopja ta\u017c- \u017cew\u0121 xog\u0127lijiet qosra tieg\u0127i li g\u0127adni kemm stampajt , ji\u0121ifieri , kopja tat- tieni edizzjoni tal- Grammatika Maltija tieg\u0127i u o\u0127ra tal- \u0120abra ta' Qwiel nazzjonali , xog\u0127ol li kont bdejt sa mis- sena 1783 .", "B' ri\u017cultat ta' dan ix- xog\u0127ol jiena stampajt il- Grammatika f' Ruma g\u0127and Fulgoni fl- 1791 u l- Lexicon Malti fl- 1796 , imfisser bil- Latin u bit- Taljan , li b\u0127alissa qed nipprova ntejjeb u nkabbar .", "G\u0127a\u017ci\u017c Baruni , nittama illi jintlaqg\u0127u tajjeb minnek , li sa mis- seklu li g\u0127adda g\u0127amilt isem g\u0127alik innifsek b\u0127ala l- Orjentalista l- aktar illustri ta' l- Ewropa , b' mod spe\u010bjali fit- tag\u0127rif tieg\u0127ek ta' l- ilsien kbir ta' l- G\u0127arab tal- qedem .", "U billi l- ilsien ta' dawn il- g\u017cejjer huwa qrib ta' l- G\u0127arbi , u sa \u010bertu punt jidher qisu djalett ta' l- G\u0127arbi , g\u0127alkemm huwa differenti minnu essenzjalment , jiena \u0127taft l- opportunit\u00e0 li nibg\u0127atlek dawn i\u017c- \u017cew\u0121 xog\u0127lijiet ta' lsien art twelidi , u nittama li tilqag\u0127hom tajjeb u tag\u0127ti dwarhom \u0121udizzju imparzjali , den ta' l- istudju\u017c li f' idejh qed in\u0127alli x- xog\u0127lijiet dg\u0127ajfa tieg\u0127i .", "X' \u0121ieg\u0127el lil Vassalli jikteb lil Silvestre de Sacy ?", "Min kien dan il- bniedem li Vassalli jsejja\u0127 \" l- orjentalista l- iktar illustri ta' l- Ewropa \" ?", "Kien tassew hekk jew kien biss kumpliment jew \u0121udizzju ta' Vassalli ?", "Nibdew mela billi nag\u0127tu profil tal- Baruni Antoine - Is aac Silvestre de Sacy .", "Twieled f' Pari\u0121i fil- 21 ta' Settembru 1758 .", "Missieru , nutar , miet meta \u010b- \u010bkejken Antoine - Is aac kellu biss seba' snin .", "Ta' et\u00e0 \u017cg\u0127ira kien di\u0121\u00e0 jaf tajjeb il- letteratura klassika .", "Kellu tnax -il sena meta bis- sa\u0127\u0127a ta' Dom Berthereau , patri fl- abbazija ta' Saint - Germain - des - Pr\u00e9s ta' Pari\u0121i , skopra l- ilsna orjentali .", "Tg\u0127allem l- Ebrajk , is- Sirjak , is- Samaritan , il- Kaldajk , l- G\u0127arbi , il- Persjan u t- Tork .", "Kien jaf tajjeb ukoll il- \u0120ermani\u017c , l- Ingli\u017c , l- Ispanjol u t- Taljan .", "Minbarra l- lingwi u l- letteratura , studja l- li\u0121i u kien g\u0127aref ukoll fit- tmexxija tan- negozju .", "Kien mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala studju\u017c tal- Bibbja .", "Fost il- \u0127atriet tieg\u0127u ta' min isemmi dik ta' Conseiller \u00e0 la Cour des monnaies fl- 1781 .", "Fl- 1792 \u0121ie elett membre titulaire de l ' Acad\u00e9mie des inscriptions et belles - lettres .", "Fl- 1795 il- Convention waqqfet skola ta' l- ilsna orjentali u l- korsijiet ta' l- G\u0127arbi \u0121ew fdati f' idejh .", "Fl- 4 ta' April 1806 sar professur u okkupa l- kattedra tal- lingwa Persjana fil- Coll\u00e8ge de France .", "Kien Napuljun Bonaparti li tah it- titlu ta' Baruni fl- 1813 .", "Sentejn wara sar rettur ta' l- Universit\u00e0 ta' Pari\u0121i u amministratur tal- Coll\u00e8ge de France u ta' l- iskola spe\u010bjali g\u0127all- ilsna orjentali .", "Fl- istess sena , flimkien ma' Abel Lemusat , waqqaf is- Soci\u00e9t\u00e9 Asiatique bil- g\u0127an li tistimola u tarrikkixxi l- istudji orjentali .", "Fl- 1832 in\u0127atar spettur tat- tipi orjentali fl- Istamperija Rjali u sena wara kuratur tal- manuskritti orjentali tal- Biblijoteka Rjali u segretarju sa mewtu ta' l- Acad\u00e9mie des inscriptions et belles - lettres .", "Ta' min i\u017cid dak li tg\u0127id fuq Silvestre de Sacy l- En\u010biklopedija Larousse : Bis- sa\u0127\u0127a ta' l- edukazzjoni tieg\u0127u u tal- metodu kritiku li huwa introdu\u010ba , Silvestre de Sacy huwa meqjus b\u0127ala l- fundatur ta' l- istudji ta' l- G\u0127arbi fi Franza .", "Il- Grammaire arabe li ppubblika fl- 1810 hija monument tal- filolo\u0121ija .", "Huwa kkontribwixxa wkoll g\u0127all- istudju tal- lingwa Kopta u sabiex ji\u0121u de\u010bifrati l- jeroglifiki .", "Minbarra l- Grammaire arabe li di\u0121\u00e0 semmejna , fost \u0127afna pubblikazzjonijiet tieg\u0127u nfakkru M\u00e9moire sur l ' histoire des Arabes avant Mahomet ( 1788 ) , Principes de grammaire g\u00e9n\u00e9rale ( 1815 ) , Le livre de Kalilah et Dimnah ( 1816 ) , Les S\u00e9ances de Hariri , b' kummentarju bl- G\u0127arbi ( 1822 ) , Chrestomathie arabe ( 1826 ) u Expos\u00e9 de la religion des Druzes ( 1838 ) .", "Silvestre de Sacy kien ukoll politiku .", "Fis- sena 1808 kien deputat g\u0127as- Seine u kien favur li ti\u0121i restawrata l- Monarkija fi Franza .", "Huwa n\u0127atar pair de France fl- 1832 .", "Miet Pari\u0121i b' attakk apopletiku fil- 21 ta' Frar 1838 .", "Wara mewtu l- Acad\u00e9mie des Inscriptions et Belles - Lettres \u0127ar\u0121et midalja f' \u0121ie\u0127u .", "Li Mikiel Anton Vassalli jitlob il- parir ta' Silvestre de Sacy fuq ix- xog\u0127lijiet tieg\u0127u juri mhux biss kemm l- awtur Malti kien serju , i\u017cda wkoll li kien a\u0121\u0121ornat ma' dak li kien qieg\u0127ed ji\u0121ri f' dan il- kamp fl- Ewropa , partikularment fi Franza .", "U dan jing\u0127ad fil- kuntest tal- pakkett li fih tinsab l- ittra ta' Vassalli .", "Dan il- pakkett jinkludi g\u0127add kbir ta' ittri mibg\u0127uta lil Silvestre de Sacy , miktubin bil- \u0120ermani\u017c , bil- Latin , bil- Fran\u010bi\u017c , bit- Taljan u bl- G\u0127arbi , minn studju\u017ci tal- lingwi u tal- letteratura orjentali , ilkoll jitolbuh il- parir jew l- opinjoni tieg\u0127u fuq xog\u0127lijiethom , kif g\u0127amel Vassalli .", "Dawn l- ittri huma indirizzati minn San Pitruburgu , Kostantinopli , Munich , Turin , Bagdad , Batavia , Londra , Ruma , Napli u bliet o\u0127ra .", "Ma jkunx barra minn loku li nag\u0127tu idea tat- tip ta' ittri li kien jir\u010bievi Silvestre de Sacy , g\u0127aliex b' hekk tikber f' g\u0127ajnejna l- istatura ta' Vassalli .", "Am\u00e9e Peyron , professur fl- Akkademja ta' Turin , jikteb lill- Baruni fl- 20 ta' Ottubru 1820 fuq dissertazzjoni li , wara xog\u0127ol ta' \u0127ames snin huwa \" azzarda \" jippubblika fuq parir tieg\u0127u .", "Peress li jixtieq ikun jaf jekk fehemx tajjeb , huwa jitolbu l- opinjoni tieg\u0127u dwar dan ix- xog\u0127ol : \" Nistenna l- \u0127aqq tieg\u0127ek b\u0127alma l- Griegi stennew it- twe\u0121ibiet ta' Pithia \" \u2013 spi\u010b\u010ba jg\u0127idlu dan il- professur .", "Ittra simili li \u0121\u0121ib id- data ta' l- 4 ta' Lulju 1836 kitibha Dr Gustav minn Karlsruhe .", "Fiha talab lill- Baruni jag\u0127ti l- \u0121udizzju tieg\u0127u \" dwar ix- xog\u0127ol tieg\u0127i , jekk il- \u0127afna xog\u0127ol li g\u0127andek i\u0127allilek il- \u0127in g\u0127alhekk \" .", "Fl- istess ittra huwa jitolbu jag\u0127mel dikjarazzjoni dwar il- kapa\u010bitajiet tieg\u0127u fil- lingwa G\u0127arbija sabiex ikun jista' jikseb il- post ta' professur fl- Universit\u00e0 ta' Heidelberg .", "Korrispondent ie\u0127or li ffirma \" Christ .", "Rommel \" jikteb fit- 30 ta' Awwissu 1802 : \" Permezz tal- kummentarju fuq l- Arabia ta' Abulfeda , li qieg\u0127ed nippre\u017centalek , na\u0127seb li nkun qieg\u0127ed nag\u0127ti \u0121ie\u0127 dovut lill- merti kbar tieg\u0127ek fil- letteratura orjentali \" .", "Ittra o\u0127ra miktuba minn \u010bertu Schelling minn Munich fil- 21 ta' Di\u010bembru 1832 fuq karta mmarkata Akademie der Willenschaften tg\u0127id : \" Ir- Re\u0121ja Akkademja tax- Xjenzi , filwaqt li t\u0127oss ru\u0127ha gglorifikata li g\u0127al \u017cmien twil ilha tg\u0127oddok mal- membri l- aktar illustri tag\u0127ha , u kif jafu l- g\u0127orrief kollha ta' l- Ewropa , konxja mill- protezzjoni li inti tag\u0127ti lix- xog\u0127lijiet letterarji tal- kompetenza tieg\u0127ek , u l- umanit\u00e0 li biha inti tir\u010bievi \u017c- \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jixtiequ jitg\u0127allmu , ta\u0127seb li tista' tazzarda tindirizzalek u tirrakkomandalek b' mod partikulari l- persuna li qed twassal din l- ittra , is- Sur Joseph Muller , li ser ji\u0121i Pari\u0121i sabiex jie\u0127u \u0127sieb ta' xi \u0121eografi G\u0127arab \u2026 \" .", "L- ittra ta' Jean Raymond mibg\u0127uta minn Bagdad fis- 6 ta' \u0120unju 1813 tg\u0127id : \" Illum g\u0127andi l- unur nibg\u0127atlek kopja tal- karattri ta' briksa Babiloni\u017ca \" .", "Minn Napli jikteb Giuseppe Parscandolo fid- 29 ta' Awwissu 1817 .", "Wara li jsemmi l- fama ta' Silvestre de Sacy \" per uno dei primi letterati del secolo \" , huwa jitolbu l- \u0121udizzju tieg\u0127u dwar \" un mio opusculo fatto per illustrare un marmo greco rappresentante le Con . . . \" .", "Fl- a\u0127\u0127arnett ta' min isemmi ittra o\u0127ra mibg\u0127uta minn studju\u017c \u0120ermani\u017c kunjomu De Parrot fl- 4 ta' Settembru 1828 .", "De Parrot bag\u0127at lil Silvestre de Sacy kopja tax- xog\u0127ol tieg\u0127u fuq \" il- lingwa , l- ori\u0121ini , l- istorja , il- mitolo\u0121ija u l- istat \u010bivili tal- Latvjani , tal- Litwani u ta' l- Estoni kif ukoll ta' xi popli o\u0127ra \u0121irien qabel ma dawn il- popli saru nsara . \"", "Huwa kompla jg\u0127id li dan ix- xog\u0127ol intlaqa' tajjeb \u0127afna mis- Senat Akkademiku ta' T\u00fcbingen , Voigt , Pahl u o\u0127rajn .", "Il- bi\u010b\u010ba l- kbira ta' dawn l- ittri huma mmarkati bil- kelma re\u00e7u u d- data li fiha waslu , kif ukoll r\u00e9p ( g\u0127al r\u00e9pondu ) u d- data tat- twe\u0121iba .", "L- ittra ta' Vassalli waslet g\u0127and il- Baruni fit- 2 ta' \u0120unju 1828 .", "Silvestre de Sacy irrisponda din l- ittra fl- 20 ta' Settembru , ftit i\u017cjed minn tliet xhur wara li r\u010beviha .", "Jista' jkun li l- orjentalista Fran\u010bi\u017c wie\u0121eb direttament lil Vassalli permezz ta' ittra privata .", "I\u017cda jista' jag\u0127ti l- ka\u017c li t- twe\u0121iba g\u0127al din l- ittra , miktuba minn Silvestre de Sacy fl- 20 ta' Settembru , tinsab fil- \u0127ar\u0121a ta' April 1829 tal- Journal des Savans , pubblikazzjoni li mill- 1795 kien responsabbli g\u0127aliha Silvestre de Sacy flimkien ma' xi membri o\u0127ra ta' l- Institut .", "L- apprezzament tax- xog\u0127lijiet ta' Vassalli minn dan l- istudju\u017c Fran\u010bi\u017c huwa riprodott fl- appendi\u010bi tal- ktieb ta' Cremona .", "Dwar il- Grammatica Maltese Silvestre de Sacy jg\u0127id : Vassalli , meta \u0127adem din il- grammatka , bla dubju ta' xejn g\u0127amel bi\u010b\u010ba xog\u0127ol ta' l- akbar \u0127tie\u0121a mhux biss lill- paj\u017cani tieg\u0127u u lil dawk in- nies barranin li jixtiequ jitg\u0127allmu l- ilsien Malti , i\u017cda wkoll g\u0127al dawk li j\u0127obbu l- ilsien G\u0127arbi u jixtiequ jistudjaw i\u017c- \u017cminijiet kollha tal- \u0121rajjiet tieg\u0127u , u b' mod \u0121enerali lill- filologi illi g\u0127andhom il- \u0127rara jfittxu u jkunu jafu kif l- ilsna jissawru u jistag\u0127nu bil- progress ta\u010b- \u010bivilizzazzjoni u kif dawn jitilfu mill- g\u0127amla tag\u0127hom u jit\u0127assru meta l- \u0121nus , flok ma jmexxu 'l quddiem ilsienhom iwaqqg\u0127uh u j\u0127alltuh ma' tal- barranin .", "Xog\u0127ol b\u0127al dan jidher imwieg\u0127er bl- akbar tfixkil , u jekk a\u0127na fih naraw li f' xi b\u010bejje\u010b ta' dan ix- xog\u0127ol g\u0127ad hemm x' wie\u0127ed isewwi u jimla , flok ma g\u0127andna g\u0127alfejn niskantaw aktarx imissna nistag\u0127\u0121bu kif l- awtur kellu l- \u0127ila jqassam u jg\u0127aqqad bi\u010b\u010ba xog\u0127ol b\u0127al din illi quddiemu ma kenitx tidher \u0127lief b\u0127al \u0127a\u0121a mimlija ta\u0127wid .", "Dwar il- Motti l- istess studju\u017c Fran\u010bi\u017c jg\u0127id : [ D ] in il- \u0121abra hija partikolarment adattata biex isservi ta' e\u017cer\u010bizzju li permezz tieg\u0127u t- tag\u0127rif mog\u0127ti fil- grammatka jista' ji\u0121i u\u017cat g\u0127all- anali\u017ci tas- sentenzi Maltin .", "Wara li qaleb dawn il- qwiel litteralment , is- Sur Vassalli wessa' s- sens tag\u0127hom , wera l- ori\u0121ni u l- u\u017cu tag\u0127hom kemm -il darba deherlu li kien hemm b\u017conn .", "Hawnhekk nixtieq nag\u0127mel osservazzjoni dwar id- data tal- pubblikazzjoni tal- Motti mog\u0127tija minn Ninu Cremona fil- bijografija mag\u0127rufa tieg\u0127u .", "Cremona huwa tal- fehma li dan ix- xog\u0127ol ma kienx stampat qabel it- tieni nofs ta' Mejju 1828 .", "L- ittra ta' Vassalli lil Silvestre de Sacy tg\u0127id b' mod l- aktar \u010bar li \u017c- \u017cew\u0121 xog\u0127lijiet li bag\u0127atlu ma' l- ittra kienu g\u0127adhom kemm \u0121ew stampati .", "G\u0127alhekk dak li Vassalli fl- ittra tieg\u0127u jsejja\u0127 Collection des Proverbes nationaux kien stampat qabel il- 25 ta' April 1828 .", "Din l- ittra ta' Vassalli lil Silvestre de Sacy titfa' dawl \u0121did fuq l- i\u017cvilupp tal- \u0127sieb tieg\u0127u dwar in- nisel ta' l- ilsien Malti .", "Fiha huwa ddikjara bla tlaqliq li l- Malti huwa \" qrib ta' l- G\u0127arbi u sa \u010bertu punt jidher qisu djalett ta' l- G\u0127arbi \" .", "Mela Vassalli ma baqax jemmen li l- Malti tnissel mill- Feni\u010bju jew huwa Feni\u010bju jew Puniku , kif kien kiteb fl- introduzzjoni ta' l- ewwel edizzjoni tal- grammatka u kif jixhed l- isem li taha : Mylsen Ph\u0153nico - Punicum sive Grammatica Melitensis .", "Din hija r- ra\u0121uni li g\u0127aliha Vassalli \u0127alla barra din l- introduzzjoni mit- tieni edizzjoni .", "Hija wkoll ir- ra\u0121uni g\u0127aliex Silvestre de Sacy , fid- dokument \u010bitat minn Cremona , qal li Vassalli biddel fehemtu dwar nisel il- Malti , u dwar dan fera\u0127 u tah ra\u0121un ."], "category": "nonfiction, literary criticism", "subcategory": "academic", "source": "Extracted from acad4.txt"}
{"text": ["Walter Pater kien iddefinixxa r- Romanti\u010bi\u017cmu b\u0127ala \" strangeness added to beauty \" .", "Fil- ktieb \" The Western Canon \" Harold Bloom jg\u0127id li dal- kliem , tabil\u0127aqq , g\u0127andu jg\u0127odd g\u0127al kull letteratura ; anzi jsostni li l- kriterju ewlieni li jsawwar xog\u0127ol validu hu l- istramberija .", "Xog\u0127ol stramb hu xog\u0127ol devjanti , e\u010b\u010bentriku , stravaganti , kapri\u010b\u010bu\u017c .", "Xog\u0127ol stramb jitbieg\u0127ed minn dak li hu familjari ; jitbieg\u0127ed mill- formula u mill- platitudni .", "F' dal- kuntest ma nistg\u0127ux ninjoraw il- kun\u010bett seminali ta' stranjament , mg\u0127ammed minn Shklovsky u m\u0127addan b\u0127al kredu mill- formalisti Russi u d- dixxipli tag\u0127hom .", "Meta taqra n- novelli ta' \u017bahra bilfors li \u0127a tiltaqa' ma' xi \u0127a\u0121a stramba ; xi \u0127a\u0121a li ta\u0127sad ; xi \u0127a\u0121a li tbieg\u0127dek mill- aspettazzjonijiet tas- soltu .", "Ir- realta\u010b li titfa\u010b\u010ba f' xog\u0127lu hi dejjen realta\u010b mbag\u0127bsa , xi drabi b' elementi fantasti\u010bi u meravilju\u017ci , xi drabi bil- memorja li issa \u010b\u010bajpret , xi drabi bl- ingastar mistifikanti tal- pre\u017cent mal- passat jew tal- veru mal- mist\u0127ajjel .", "Fi ftit kliem \u017bahra ma j\u0127allix l- affarijiet kif inhuma sewwasew g\u0127ax l- affarijiet ma jarahomx u ma jifhimhomx kif jarahom u jifhimhom \u0127addie\u0127or .", "Wara kollox l- iskop tal- letteratura fittizzja hi li tissodisfa n- ne\u010bessita\u010b li nistag\u0127\u0121bu u no\u0127olmu .", "Ikun xieraq g\u0127alhekk li nelenkaw xi strate\u0121iji li huwa ju\u017ca biex huwa jikseb din l- awra ta' stramberija .", "Qabelxejn nitkellmu fuq devjazzjonijiet stlisti\u010bi : ( a ) narrattiva transittiva vs narrattiva intransittiva B' narrattiva transittiva nifhmu rakkont li jimxi b' mod lineari hekk li episodju jsegwi 'l ie\u0127or b' mod lo\u0121iku u naturali .", "\u017bahra , minflok i\u0127obb ju\u017ca n- narrattiva intransittiva billi jabbanduna l- linearita\u010b u jirrakkonta n- novelli tieg\u0127u b' \u0127afna alternanzi , qtug\u0127 , u digressjonijiet .", "L- istruttura , \u0127afna drabi , hi episodika , b' \u0127afna truf imberflin f' xulxin .", "Xa\u0127xie\u0127 Vjola tabbanduna kull xorta ta' kronolo\u0121ija ; taqbe\u017c minn aneddotu g\u0127al ie\u0127or ming\u0127ajr ma tikkunsidra x' g\u0127andu ji\u0121i l- ewwel u x' g\u0127andu ji\u0121i wara Hu l- qarrej li jrid jirriloka l- partijiet biex forsi jo\u0127loq il- kwadru komplet , u anke hawn sa jibqa' ffa\u010b\u010bjat b' \u0127afna \" \u0127ofor \" li ma jistg\u0127ux jimtlew .", "In- novelli Post Battal u Ta\u0127t Fanal Mitfi huma mimlijin flashbacks li minn \u0127in g\u0127al ie\u0127or ira\u017c\u017cnu n- nixxieg\u0127a tal- \u0121rajja .", "San Valentinu taqbad nofs tu\u017c\u017cana stejjer u toqg\u0127od tirmixkahom b\u0127al mazz karti ; l- effett huwa deliberament aljenanti . ( b ) identifikazzjoni vs aver\u017cjoni \u0126afna kittieba jippreferu jo\u0127olqu protagonisti li mag\u0127hom il- qarrej jista' jempatizza jew jibni rabta emozzjonali mag\u0127hom .", "\u017bahra j\u0127obb jissogra u xi drabi jo\u0127loq karattri \u010bentrali li mag\u0127hom ma tafx fejn int ; jew g\u0127ax i\u0127addnu personalita\u010b frammentarja u bi\u017carra jew g\u0127ax addirittura il- karattru tag\u0127hom jaljenak .", "Fi \u0126\u0121ie\u0121 , il- protagonista hi Amanda ; tifla terribbli bi predilizzjonijiet morbu\u017ci .", "Nafu li ommha mejta u li missierha abbandunaha , imma xejn ma jista' jifdiha ; im\u0121ibitha tibqa' timbuttak .", "L- istess f' Ta\u0127t Fanal Mitfi ; il- protagonist hu ra\u0121el vjolenti u ripellanti li \u017cgur ma ji\u0121\u0121enerax simpatija . ( \u010b ) g\u0127eluq vs ftu\u0127 In- narrattiva klassika g\u0127andha \u0127abta ti\u0121bor it- trufijiet kollha u tmexxi 'l- qarrej lejn xi sura ta' konklu\u017cjoni ; \u017bahra mhux dejjem jag\u0127tina dan is- sodisfazzjon .", "Xi w\u0127ud mit- trufijiet jibqg\u0127u mdendlin fl- arja ; xi dettalji jibqg\u0127u bla spjegazzjoni ; xi mistoqsijiet jibqg\u0127u bla twe\u0121iba .", "Id- destin ta' xi karattri jibqa' mistur , indeterminat .", "Ir- Ri\u0127 li Jokrob Wa\u0127du hi novella li tfakkrek \u0127afna fil- parabboli sovversivi ta' Borges .", "G\u0127andna storja mera ta' storja o\u0127ra u billi wa\u0127da tibqa' bla mitmuma l- o\u0127ra , b' mod analo\u0121iku , tibqa' miftu\u0127a bera\u0127 .", "Anke l- istejjer ta' San Valentinu jibqg\u0127u sospi\u017ci ; jieqfu , mhux jintemmu .", "Dawn il- tliet binarji opposti nistg\u0127u ni\u0121bruhom b' binarju wie\u0127ed : sodisfazzjon vs aljenazzjoni .", "Il- qarrej konvenzjonali jixtieq narrattiva transittiva , jixtieq jidentifika mal- karattri fl- istorja , u jixtieq xi forma ta' g\u0127eluq .", "Fid- dinja ta' \u017bahra , mela , il- qarrej mhuwiex sa jkun daqstant komdu appuntu g\u0127ax sa jsib narrattiva skun\u010bertanti li \u010b\u010ba\u0127\u0127ad xewqatu .", "Stilema o\u0127ra ta' \u017bahra ( li xi kriti\u010bi jistg\u0127u jsibuha aljenanti f' sens Brechtjan ) hi l- u\u017cu ta' metafori jew similitudnijiet li ma jo\u0127or\u0121ux mid- dinja dije\u0121etika tar- rakkont b\u0127ar- referenzi gratuwiti g\u0127as- swaba' le\u0121\u0121endarji ta' Listz , l- iskalpell ta' Michelangelo , jew in- nisa mimlijin \u010bellolite ta' Pietru Pawl Rubens .", "Imbag\u0127ad niltaqg\u0127u ma' dawn it- tixbihat : \" \u0121Sor Gertrude\u0127 Qatt ma tieqaf tkellem lil \u0127add ; dejjem mg\u0127a\u0121\u0121la u skun\u010bertata qisha l- Fenek l- Abjad ta' Alice in Wonderland . \"", "( Fjuri ta' l- Arzell ) jew \" iz - zija Anna re\u0121g\u0127et marret fit- tarf tal- kju ; l- istess b\u0127al Dopey fil- film ta' Snow White . \"", "( Xa\u0127xie\u0127 Vjola ) .", "Dawn huma tixbihat affaxxinanti imma fl- istess \u0127in huma estetikament strambi .", "Madankollu , l- istramberija ta' \u017bahra mhijiex sempli\u010biment stilistika ; in- novelli tieg\u0127u mhumiex sempli\u010biment e\u017cer\u010bizzji ta' virtwo\u017ci\u017cmu formali .", "Fuq kollox , l- istramberija hi mi\u017crug\u0127ha fl- imma\u0121inazzjoni fertili tieg\u0127u , fid- dettalji bi\u017carri li jdewdu l- istejjer tieg\u0127u , fil- liwjiet stravaganti li jxaqqu n- nis\u0121a u fil- pinzellati kapri\u010b\u010bu\u017ci li bihom jo\u0127loq il- karattri tieg\u0127u .", "Fi Qniepen , ng\u0127idu a\u0127na , \u017bahra , b' sensiela ta' daqqiet impressjonisti\u010bi , jirnexxilu jpitter maltempata wa\u0127xija li donnha tqanqlet minn qawwiet sopranaturali .", "It- tvenvin tar- ri\u0127 , ir- raxx tax- xita , it- tkarwit tar- rag\u0127ad , u t- tfaqqig\u0127 tas- sil\u0121 u s- sajjetti jo\u0127olqu xenarju infernali li j\u0121ieg\u0127lek temmen li din mhijiex maltempata kwalunkwe .", "L- istess atmosfera g\u0127ariba ssawwar ming\u0127ajr ebda dubju tour de force letterarju .", "F' Xa\u0127xie\u0127 Vjola , imbag\u0127ad , jirnexxilu jinse\u0121 tapizzerija mlewna b' bosta karattri li huma deliberament akbar mill- \u0127ajja .", "L- e\u010b\u010bentri\u010bita\u010b til\u0127aq proporzjonijiet Dickensjani .", "Il- burdata mina\u010b\u010bu\u017ca ta' \u0126\u0121ie\u0121 , l- umori\u017cmu makabru ta' An\u0121lu Anjad , u t- temperament ironiku ta' Gorgonzola kollha ji\u0121\u0121eneraw intimazzjonijiet strambi .", "Xi drabi din l- istramberija ti\u0121i assimilata b\u0127allikieku hi estensjoni naturali ta' dak li a\u0127na ( ming\u0127ajr ma nkunu nafu x' qeg\u0127din ng\u0127idu ) insej\u0127ulha r- realta\u010b - - Grabiel rieqed fit- tebut ( An\u0121lu Abjad ) jew il- manuvri notturni - amoru\u017ci tan- nannu Salvu u n- nanna \u010aens ( Xa\u0127xie\u0127 Vjola ) .", "Drabi o\u0127ra , l- istramberija nibqg\u0127u ma nassimilawhx u l- idjosinkraziji tag\u0127ha jibqg\u0127u ikidduna - - l- a\u010b\u010bjomu jterter bil- bard fin- ni\u010b\u010ba tal- \u0127\u0121ie\u0121 ( Qniepen ) jew il- pupa tnixxi d- demm minn ta\u0127t l- ingwanta ( \u0126\u0121ie\u0121 ) .", "L- isem ta' dal- ktieb hu sinjifikanti .", "Litteralment , il- provenz hu ri\u0127 kiesa\u0127 punent - majjistru li minn waqt g\u0127al ie\u0127or itella' s- s\u0127ab u j\u0121ib ix- xita .", "Madankollu l- Miklem ta' Erin Serracino Inglott jg\u0127idilna wkoll li f' sens idjomatiku jista' jfisser ukoll ri\u0127 mejjet li mhu \u0121ej minn imkien .", "Dan ir- ri\u0127 misterju\u017c hu metafora ta' l- istramberiji kollha li jse\u0127\u0127u fix- xog\u0127ol ta' \u017bahra .", "F' din l- antolo\u0121ija l- aktar motiv li jispikka , bla dubju ta' xejn , huwa s- sess ; \u0127afna min- novelli ta' \u017bahra huma kkargati b' do\u017ca erotika mhux tas- soltu .", "Din mhijiex e\u017cattament xi \u0127a\u0121a \u0121dida fl- opra tieg\u0127u i\u017cda hawn donnha sabet espressjoni aktar espli\u010bita u sostenuta .", "Wie\u0127ed , g\u0127alhekk , ma jistax jirre\u017cisti t- tentazzjoni li jaqra dawn ix- xog\u0127lijiet \u0121odda ta' \u017bahra f' termini Freudjani .", "Jitlig\u0127u fil- wi\u010b\u010b su\u0121\u0121erimenti ta' repressjoni , sado - ma\u017coki\u017cmu u libido infantili ; ir- ra\u017can tipiku ta' ambjent Kattoliku b\u0127al jitlef il- \u0121lieda ma' l- istinti karnali u l- pja\u010biri tal- \u0121isem .", "\u017bahra , ming\u0127ajr sens ta' inibizzjoni , il- \u0127in kollu jikkon\u010bentra fuq i\u017c- \u017coni ero\u0121eni tal- bniedem b\u0127as- sider , il- fomm u l- kuxxtejn .", "F' Gorgonzola , il- mara mi\u017c\u017cew\u0121a tag\u0127mel elo\u0121ju fuq ix- xofftejn g\u0127aslija u s- swaba' lussurju\u017ci ta' \u017cew\u0121ha ; f' Post Battal , Frans jiddeskrivi b' mod l- aktar libidinu\u017c ix- xofftejn u l- kuxxtejn irre\u017cistibbli ta' \u0120ola ; f' Il- Qrieqen , it- tifel jog\u0127xa bl- g\u0127afsa ta' sider ku\u0121intu Hilda .", "L- attivita\u010b sesswali li tispikka tul il- ktieb kollu mhijiex biss vora\u010bi i\u017cda wkoll devjanti .", "F' An\u0121lu Abjad , ix- xebba , bit- t\u0127akkik tas- saqajn minn ta\u0127t il- mejda u bl- ilbies skullat tag\u0127ha , tag\u0127mel minn kollox biex tipprovoka lill- medium li suppost qieg\u0127ed jipprova jikkomunika ma' l- ispirtu ta' missierha .", "F' Ir- Ri\u0127 Li Jokrob Wa\u0127du , il- pittur Nicolo Armani kemm -il darba jitlaq il- pinzell u t- tila biex joqg\u0127od jitkag\u0127bar mal- qieg\u0127a ta' l- art ma' Belinda l- mudella .", "F' Xa\u0127xie\u0127 Vjola , Turu , f' estru ta' \u0121enn jistupra 'l martu fuq il- bejt bil- bombi ne\u017clin waqt \u0127bit mill- ajru .", "Fl- istess novella naqraw bir- relazzjoni lesbika bejn Fran\u0121iska u z - zija Betty li jinqabdu g\u0127arwenin fl- istess sodda \" g\u0127arqanin xraba u ggranfati ma' xulxin \" .", "Id- deskrizzjonijiet ta' \u017bahra \u0127afna drabi huma espli\u010biti u m\u0127awra , imfasslin ming\u0127ajr wisq qima lejn is- suxxettibbilta\u010b ta' \u0127addie\u0127or .", "F' Gorgonzola , il- mumenti intimi bejn il- koppja mi\u017c\u017cew\u0121a jinbidlu f' ritwal ma\u0121iku daqskemm kumpless li f' sens Baudelairejan jittrasforma ru\u0127u f' estasi reli\u0121ju\u017ca .", "Fuq wi\u010b\u010b il- mara \" kienet titfa\u010b\u010ba espressjoni ta' hena u u\u0121ig\u0127 , ta' bi\u017ca' u pja\u010bir , tbissim u tensjoni . . . kollox mag\u0127qud flimkien fi trasfigurazzjoni tal- \u0121enna . \"", "Meta jrid , \u017bahra g\u0127andu \u0127abta jippoeti\u010bizza l- kontenut erotiku fi stil li jfakkrek xi kultant f' D .", "H .", "Lawrence : \" U f' salt wie\u0127ed il- qamar jixroblu n- ng\u0127as kollu u minn wara l- purtiera fina tal- bizzilla , joqg\u0127od jiskanta u jitpaxxa bil- log\u0127ba notturna tag\u0127hom waqt li ja\u0127silhom bil- g\u0127araq u l- fidda qabel ma jidher l- ewwel ra\u0121\u0121 tat- tbexbix \" ( Gorgonzola ) jew \" . . . bla ma trid tiftakar f' dak i\u017c- \u017cmien meta r- ri\u0127a tal- \u0127amrija mxarrba li tid\u0127ol b\u0127al balzmu mill- ventilatur , kienet g\u0127alihom l- aqwa afrodisijaku .", "Ta\u0127t il- kutri kienu jin\u017cg\u0127u \u0127wejji\u0121hom bil- galbu biex ma jkess\u0127ux il- friex , u fid- dlam ifittxu \u0121isem xulxin l- istess b\u0127ax- xita g\u0127amja . \"", "( San Valentinu ) .", "Post Battal hi novella espli\u010bitament Freudjana .", "Meta \u0120ola , nhar il- \u0120img\u0127a l- Kbira , t\u0127ares bi tbissima inkejju\u017ca lejn Frans hekk kif jitfa\u010b\u010ba Karmnu Bagolli bil- lasta tal- kandelabru mdeffsa \u0121ol- bokkin imdendel b' \u010bintorin ma' qaddu , wie\u0127ed ma jistax ma josservax li l- awtur hawnhekk qieg\u0127ed jipparodizza s- simboli falli\u010bili li soltu jimmanifestaw ru\u0127hom fil- psiko - anali\u017ci .", "Freud ma jorbotx il- \u0121ibdiet eroti\u010bi biss ma' l- adulti ; anzi fid- dawl tal- kumpless Edipku jsostni li anke t- tarbija tan- nieqa hija di\u0121a\u010b sesswalment attiva .", "\u017bahra , li f' g\u0127ajnejn \u0127afna qarrejja hu asso\u010bjat b' mod sfiq mad- dinja \" inno\u010benti \" ta\u017c- \u017cg\u0127orija ja\u0127sadna b' novelli li fihom it- tfal jipparte\u010bipaw fl- estasi tas- sess .", "It- tifel f' Xa\u0127xie\u0127 Vjola ma jiddejjaqx jitkixxef fuq ir- rapporti sesswali tal- kbar .", "It- tfajjel protagonist fin- novella Fjuri ta' l- Arzell jinfatwa ru\u0127u b' ku\u0121intu Jackie li tixg\u0127el fih l- ewwel fjammi ta' passjoni .", "F' Il- Qrieqen jitfa\u010b\u010baw intimazzjonijet ta' in\u010best bejn i\u017c- \u017cew\u0121 ku\u0121ini : \" U f' nofs it- ti\u017cli\u0121 ilma\u0127t pa\u0121ama u qmis ta' bil- lejl jintelqu gozz ma' l- art u \u0127assejt b\u0127al sider \u010bkejken jag\u0127fas ma' tieg\u0127i . . . \" .", "Anke r- relazzjoni stramba bejn Amanda u Johnny fin- novella \u0126\u0121ie\u0121 g\u0127andha implikazzjonijiet eroti\u010bi u sado - ma\u017cokisti .", "Tema ta\u0127raq o\u0127ra ttrattata minn \u017bahra hija appuntu l- ma\u017coki\u017cmu .", "F' Gorgonzola , ir- ra\u0121el \u0121wejjed ja\u010b\u010betta b' sabar kbir il- kapri\u010b\u010bi u l- inkejja morbu\u017ca ta' martu : \" Kieku mqar tkun taf kemm kienet tixtiequ joffendiha , isabbatha ma' \u0127ajt , iferrxilha l- irmied ta' kemm kien hemm ashtrays fuq rasha u j\u0121eg\u0127elha tag\u0127mel elf penitenza . \"", "Dan it- tip ta' ma\u017coki\u017cmu , li qabelxejn g\u0127andu re\u017conanzi bibbli\u010bi , jista' jikkorrispondi mal- ma\u017coki\u017cmu morali li jitkellem fuqu Freud .", "F' dis- sura , is- sodisfazzjon huwa psikolo\u0121iku g\u0127ax jitnissel minn forom differenti ta' tbatija astratta b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na mix- xewqa li tkun ikkastigat minn Alla jew mid- destin bi tpattija g\u0127al dak li tkun wettaqt jew deherlek li wettaqt .", "Il- kun\u010bett ta' penitenza sintendi hu marbut ma' l- idea Kattolika ta' dnub u retribuzzjoni .", "Anke t- tifel imqareb fi Fjur ta' l- Arzell joqg\u0127od jhewden fuq il- bukketti tal- kunvent mimlijin penitenzi tas- sorijiet u d- dnubiet \u0127oxnin li setg\u0127u wettqu .", "Iz - ziju Lino f' Il- Qrieqen jidher dejjem anzju\u017c u be\u017cg\u0127an , dejjem jistenna l- kastig imwieg\u0127ed .", "Normalment , ir- retribuzzjoni tasal g\u0127ax il- protagonist ikun daq mill- frotta pprojbita jew a\u0127jar g\u0127ax il- kur\u017cita\u010b \u0121\u0121ieg\u0127lu jinfed sigrieti li g\u0127alih suppost huma mistura ; l- ironija hi li b\u0127al fil- mit ta' Pandora , il- kastig kapa\u010bi jie\u0127du \u0127addie\u0127or .", "Amanda fi \u0126\u0121ie\u0121 tossessjona ru\u0127ha bil- kexxun msakkar ; meta safla\u0127\u0127ar issib \u010bavetta taqbel u tiskopri r- ritratti pprojbiti tniedi katina ta' \u0121rajjiet li jwasslu g\u0127all- mewt tra\u0121ika ta' Johnny .", "Mark , fin- novella Il- Qrieqen ida\u0127\u0127alha f' rasu li jrid jid\u0127ol fil- kamra ta' l- g\u0127odda taz - ziju u l- laqg\u0127a mal- qrieqen tikkastiga lil ku\u0121intu Hilda .", "It- tieni sura ta' ma\u017coki\u017cmu timmanifesta ru\u0127ha fi pja\u010bir mill- mo\u0127qrija jew umiljazzjoni fi\u017cika .", "Hilda kienet tie\u0127u pja\u010bir meta ku\u0121inuwa kien isakkarha fil- kamra tas- sodda filwaqt li hu kien jitqanqal jismag\u0127ha ting\u0127i wara l- bieb titolbu bil- \u0127lewwa sabiex jift\u0127ilha .", "Fi \u0126\u0121ie\u0121 , Johnny kien jorbot lil Amanda mas- si\u0121\u0121u u joqg\u0127od idur mag\u0127ha mbe fuq it- tapit , dettal disturbanti li jidwi ritwali sado - ma\u017cokisti .", "Jidher li \u017bahra g\u0127andu ossessjoni bir- ritratti ; b\u0127al donnhom iservuh biex jibni pont bejn il- pre\u017cent u l- passat , bejn l- esperjenza attwali u l- memorja .", "\u017bahra jisfrutta tajjeb dil- qawwa misterju\u017ca tal- fotografija li g\u0127andha \u0127abta twa\u0127\u0127adna ma' l- antenati tag\u0127na .", "Fir- ritratti jilma\u0127 pre\u017cenzi li donnhom ma jridu jitilqu b' xejn .", "Xi studju\u017ci tal- paranormali jemmnu li l- erwie\u0127 tal- mejtin g\u0127andek mnejn issibhom i\u0127ufu fl- imkejjen fejn ikun hemm ir- ritratti jew ix- xbihat tag\u0127hom .", "Kien ikun interessanti immens kieku \u017bahra kiteb novella li tesplora direttament din il- possibbilta\u010b ; l- aktar storja li toqrob lejn din l- idea hi Ta\u0127t Fanal Mitfi li fiha l- awtur jag\u0127tina x' nifhmu li l- ispirtu tas- sewwieq tal- mutur g\u0127adu ma fehemx li miet u g\u0127alhekk baqa' j\u0127uf \u0127dejn qabru .", "Fix- xog\u0127lijiet pre\u017centi , \u017bahra xorta jag\u0127tina x' nifhmu li r- ritratti tal- mejtin , partikolarment ta' qrabatna jew \u0127biebna , b' xi mod li mhux lakemm tfissru , g\u0127andhom il- \u0127ila jikkomunikaw \u010berti messa\u0121\u0121i lil min ikun qed jiflihom .", "Is- sikta tag\u0127hom hija elokwenti .", "L- itwal novella f' din l- antolo\u0121ija , Xa\u0127xie\u0127 Vjola , hi bba\u017cata appuntu fuq sensiela ta' kwadretti ispirati minn g\u0127add ta' ritratti antiki .", "Permezz ta' xbieha wara l- o\u0127ra , in- narratur jse\u0127\u0127lu jirrikostruwixxi s- saga kollha ta' familtu .", "F' mument fantasmor\u0121iku , minn \u0121ol- kamra ta' barrra , ir- ritratt tan- nannu Salvu g\u0127ajjat : \" G\u0127alqa xa\u0127xie\u0127 ! \"", "Fi \u0126\u0121ie\u0121 , ir- ritratti pprojbiti j\u0121ieg\u0127lu lil Amanda tinteba\u0127 bir- rivalita\u010b bejn ommha u zijitha .", "Ir- ritratti fin- novelli ta' \u017bahra jistg\u0127u jintrabtu ma' dak li jissejja\u0127 il- motiv ta' Lazzru li j\u0127abbar ir- ritorn ta' xi \u0127a\u0121a mejta , f' dal- ka\u017c tal- passat li ji\u0121i lura , drabi biex jillumina , u drabi biex jiddisturba l- pre\u017cent .", "\u017bahra g\u0127andu attitudni ambivalenti lejn il- passat .", "Veru li xi drabi j\u0127ares lejh b' g\u0127o\u017c\u017ca u nostal\u0121ija meta r- ri\u0127a tfu\u0127 ta' l- img\u0127oddi ter\u0121a' tinvadilu mnifsejh ; biss , xi kultant , il- passat jirritorna biex jimpesta kullimkien .", "Fl- istess waqt \u017bahra jaf li l- fotografija mhijiex fotokopja tar- realta\u010b ; ir- ritratt hu dejjem enfasi , xbieha stilizzata li tilg\u0127ab mal- per\u010bezzjoni tag\u0127na .", "Ter\u0121a' u tg\u0127id , i\u017c- \u017cmien g\u0127andu \u0127abta jbiddel it- tifsira taghom ; ir- ritratti mitfija , imkemmxin jew imqasqsin ibag\u0127bsu r- realta\u010b ta' darba .", "Fi Fjuri ta' l- Arzell , in- narratur jistag\u0127\u0121eb bir- ritratt antik taz - zija Sor Mansweta li ta' anqas minn erbatax -il sena \" donnha \u0121a kienet \u0127asbet g\u0127as- santa tal- mewt \" .", "Fl- istess novella , ir- ritratt ( pittura ) ta' l- isqof jew monsinjur fil- parlatorju , f' g\u0127ajnejn it- tifel jinbidel fil- \u0127arsa omnixjenti ( t' Alla ) , dejjem lesta biex i\u010b\u010banfru .", "Provenz huwa meditazzjoni fuq il- kapri\u010b\u010bi sesswali tal- bniedem , fuq il- kapri\u010b\u010bi tal- memorja , fuq il- kapri\u010b\u010bi tat- tfal u tal- kbar , u fuq il- kapri\u010b\u010bi tal- \u0127ajja in\u0121enerali .", "F' Gorgonzola \u017bahra jirrefletti fuq is- sens ta' kontin\u0121enza li donnha tiddetta l- \u0127ajja .", "Sensiela ta' kumbinazzjonijiet ilaqqg\u0127u \u0121uvni u tfajla li eventwalment ji\u017c\u017cew\u0121u u jinqabdu f' \" \u010birku - vizzju\u017c - kattiv - in kejju\u017c \" li jfakkrek fir- rota eterna tad- dannazzjoni li kien i\u0127obb isemmi Nietzsche .", "Kollox idur madwar il- fra\u017ci kru\u010bjali \" li kieku \" li tista' tissu\u0121\u0121erixxi li l- \u0127jut li jsawru l- korsa ta' \u0127ajjitna jintis\u0121u biss bl- element ta\u010b- \u010bans .", "Fl- univers ta' \u017bahra , id- destin jirkeb fuq kull \u0127jiel ta' rieda \u0127ielsa .", "L- aktar storja li tenfasizza das- sens ta' fatali\u017cmu hi Ir- Ri\u0127 Li Jokrob Wa\u0127du .", "Il- mu\u017ci\u010bist Lino Darmanin isib rumanzett qadim , mhux mitmum , li b' g\u0127a\u0121eb kbir tieg\u0127u jipprofetizza \u0127ajtu stess .", "B' hekk jinteba\u0127 li kull m' g\u0127adda minnu kien premeditat minn xi qawwa sopranaturali ; li hu ma kellu ebda setg\u0127a fuq kulma \u0121ralu .", "Kif jg\u0127idu l- G\u0127arab : Kollox miktub !", "Il- \u0127ajja forsi hi kontin\u0121enti i\u017cda l- kitba ta' kwalita\u010b \u017cgur li mhijiex .", "Il- kitba hi frott ta' deliberazzjoni , ta' kalkolu , ta' tirqim u revi\u017cjoni , anke jekk b' element ta' sogru meqjus .", "In- novelli ta' \u017bahra huma strambi g\u0127ax i\u0127alltu l- meravilju\u017c mal- mundan , i\u0127alltu \u010b- \u010bajt mas- serjeta\u010b , i\u0127alltu l- emozzjoni mar- riflessjoni .", "\u017bahra jaf jiddisturba daqskemm jiddeverti .", "\u017bahra jaf id- differenza bejn popolarita\u010b u popoli\u017cmu , bejn intelli\u0121enza u intellettwali\u017cmu , bejn sentiment u sentimentali\u017cmu .", "Provenz ( ir- ri\u0127 ) jista' jkun ri\u0127 mejjet li jinqala' minn imkien i\u017cda Provenz ( il- ktieb ) hu xog\u0127ol \u0127aj u nafu minn fejn \u0121ie ."], "category": "nonfiction, literary criticism", "subcategory": "academic", "source": "Extracted from acad5.txt"}
{"text": ["\ufeff Nhar il- 25 ta' April , 1998 , waqt konferenza dwar it- teatru politiku f' Malta quddiem pubbliku li da\u0127al sew fid- diskussjoni i\u017cda seta' kien aktar numeru\u017c , l- Universit\u00e0 ta' Malta ppre\u017centat il- ktieb li g\u0127adha kemm \u0127ar\u0121et dwar Il- Kitba Teatrali f' Malta : Hemm Xi Kri\u017ci ? editjat minn Marco Galea , Vicki Ann Cremona u Immanuel Mifsud .", "Dan il- ktieb ji\u0121bor fih l- atti tal- konferenza bl- istess isem li kienet saret fl- 1 ta' Marzu , 1997 .", "Fid- da\u0127la tieg\u0127u , Immanuel Mifsud jg\u0127id li skond u\u0127ud , it- teatru f' Malta jinsab g\u0127addej mill- akbar kri\u017ci tieg\u0127u min\u0127abba n- nuqqas ta' skripts u drammaturgi \u0121odda .", "Min- na\u0127a l- o\u0127ra , kif \u0127are\u0121 ukoll mid- diskussjoni li qamet waqt il- konferenza aktar ri\u010benti dwar it- teatru politiku , jidher li hemm interess li dejjem qieg\u0127ed jikber f' espressjoni teatrali alternattiva .", "Skond Mifsud , f' dan il- ktieb , Frank Camilleri \" jag\u0127tina x' nifhmu li t- tendenzi anti - test u anti - awtur tat- teatru ta' ri\u010berka \u0127afna drabi jsarrfu f' kitba ta' testi differenti , fejn huwa l- \u0121isem stess ta' l- attur jew l- attri\u010bi li jinbidel f' test minnu nnifsu . \"", "Marco Galea , illum meqjus b\u0127ala l- istoriku ewlieni tat- teatru f' Malta , jinnota li fl- ista\u0121un 1996 - 97 re\u0121a' ma ttella' ebda dramm \u0121did Malti fit- teatru nazzjonali tag\u0127na , it- Teatru Manoel .", "Kif jg\u0127id it- titlu ta' l- intervent tieg\u0127u , g\u0127al Galea il- kitba g\u0127at- teatru Malti hija \" storja ta' pannu u qara' a\u0127mar . \"", "Fil- kontribut tieg\u0127u dwar \" Ansjet\u00e0 u Anestesija fil- Labirinti tat- Teatrin : Diskors dwar Demel u Drammi , \" Oreste Calleja jsostni li minkejja li g\u0127addew tletin sena mill- Indipendenza , il- kultura f' Malta g\u0127adha f' limbu . \"", "\u0126ri\u0121na mit- Tielet Dinja imma \u0127allejna l- kultura zzappap warajna .", "G\u0127ax kultura bla teatru \u2013 bla teatru indi\u0121enu , teatru intimu u proprju \u2013 hija kultura mmankata , sotto\u017cviluppata u retrograda . \"", "Jekk ma jkunx hemm ti\u0121did fil- kitba g\u0127all- palk Malti , Calleja jistaqsi : \" X' mostru nistennew li jo\u0127ro\u0121 mil- labirint \u2013 x' g\u0127a\u0121eb jista' jitwieled \u2013 jekk \u0127lief nitqa\u0127\u0127bu fis- sodda ta' palk barrani ma nag\u0127mlux ? \"", "Il- Kitba Teatrali f' Malta : Hemm Xi Kri\u017ci ? ( Malta University Press , 1998 , \u00a4 2 pp 85 ) fih ukoll kitbiet ta' Vicki Ann Cremona ( Premessa teorika ) , \u0120or\u0121 Peresso ( ir- radjudramm ) , Lino Grech ( it- teledramm ) , Charles Clews ( it- teatru komiku ) , Martin Gauci ( id- dramm tal- passjoni ) , George Cassola ( it- traduzzjoni ) , u \u0120u\u017c\u00e8 Diacono ( riflessjonijiet ta' drammaturgu ewlieni ) .", "Bil- qari ta' dan il- volum , id- diskussjoni tkompli u forsi nibdew na\u0127sbu biex no\u0127or\u0121u minn \u0121os- sodda li mhix tag\u0127na ."], "category": "nonfiction, literary criticism, theatre", "subcategory": "academic", "source": "Extracted from acad6.txt"}
{"text": ["Il- Kurrikulu Minimu Nazzjonali ( Ministeru ta' l- Edukazzjoni , 1999 ) jirrikkonoxxi mill- \u0121did l- importanza tal- kompetenza komunikattiva , kif tidher fil- lista ta' l- G\u0127anijiet \u0120enerali li jissemmew f' dan id- dokument .", "[ L- istudenti ] jkunu kapa\u010bi jesprimu messa\u0121\u0121 b' mod effettiv , \u010bar u li jinftiehem ; ikunu jafu jithaddtu , jiktbu , u ju\u017caw forom o\u0127ra ta' espressjoni ; jifhmu kemm dak li jaqraw u jisimg\u0127u kif ukoll forom o\u0127ra ta' espressjoni ; ikunu jafu jikkomunikaw b' mod effettiv f ' sitwazzjonijiet so\u010bjali differenti skond ic - cirkonstanzi ; ikunu jafu jesperimentaw bl- aspetti kreattivi , letterarji u artisti\u010bi ( Ministeru ta' l- Edukazzjoni , 1999 : 67 ) .", "Biex jintlahqu dawn l- aspirazzjonijiet tal- Kurrikulu je\u0127tie\u0121 li , b\u0127ala g\u0127alliema , ikollna vi\u017cjoni \u010bara tal- kwalit\u00e0 ta' tag\u0127lim li hemm b\u017conn nipprovdu fl- iskejjel .", "Min\u0127abba li g\u0127al snin s\u0127a\u0127 it- tag\u0127lim tal- lingwa kien jenfasizza l- aktar il- \u0127iliet talkitba , l- attivitajiet tat- ta\u0127dit fil- klassi qajla kienu jing\u0127ataw importanza .", "L- abbiltajiet komunikattivi tat- ta\u0127dit bdew jing\u0127ataw prominenza f' dawn l- a\u0127\u0127ar erbg\u0127in sena , sewwa sew f' nofs is- snin sittin , l- aktar fl- Ingilterra .", "Maz - \u017cmien bdiet tikber i\u017cjed ilhtiega li nrawmu lill- istudenti f' din il- kompetenza tal- lingwa . \u0127afna mill- istudju li sar fl- Ingilterra ( Barnes u Todd , 1977 ; Edwards u Furlong , 1978 ; Edwards u Mercer , 1987 ) wera bic - \u010bar kemm l- istudenti kellhom nuqqas ta' \u0127ila fil- mod kif jithaddtu u jikkomunikaw bl- ilsien nattiv tag\u0127hom .", "G\u0127alhekk , bosta ri\u010berkaturi bdew jesperimentaw b' metodi \u0121odda ta' tag\u0127lim li jaspiraw g\u0127al ri\u017cultati aktar mixtieqa .", "Fil- kuntest lokali , min- na\u0127a l- o\u0127ra , tinhass il- \u0127tie\u0121a li nizviluppaw programm ta ' azzjoni ( action research ) ghat - tag\u0127lim u l- assessjar tat- ta\u0127dit , kif jis\u0127aq il- Kurrikulu Minimu Nazzjonali ( p .", "86 ) .", "Dan il- programm g\u0127andu jg\u0127in biex jinkiseb g\u0127arfien usa' tal- kwalit\u00e0 ta' tag\u0127lim li qed nipprovdu fl- iskejjel .", "It- tag\u0127lim u l- assessjar tal- Malti mitkellem g\u0127andu jiddependi fuq l- abbilt\u00e0 ta' l- g\u0127alliema li jifhmu qabel xejn , l- effetti tal- metodolo\u0121ija li ju\u017caw , biex ikunu jistg\u0127u jirriflettu fuq kif g\u0127andhom jie\u0127du d- de\u010bi\u017cjonijiet .", "Il- programm ta' azzjoni fih karatteristi\u010bi li jiddistingwuh minn ri\u010berki o\u0127rajn .", "Wie\u0127ed irid i\u017comm f' mo\u0127\u0127u li l- g\u0127an a\u0127\u0127ari ta' din ir- ri\u010berka hu li , wara sensiela ta' azzjonijiet , wie\u0127ed jinnota titjib fl- attivit\u00e0 li fiha jkunu qeg\u0127din jit\u0127arr\u0121u lpartecipanti .", "Hawnhekk , b' attivit\u00e0 nifhmu kull g\u0127amla ta' ta\u0127ri\u0121 li jorganizza l- g\u0127alliem ghall - klassi , b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na , attivitajiet tal- qari , tal- kitba , tat- ta\u0127dit u ssmigh .", "Dan il- programm ta' azzjoni jitwettaq permezz ta' sensiela ripetuta ta ' fa\u017cijiet : ( i ) ippjanar , ( ii ) azzjoni , ( iii ) osservazzjoni u ( iv ) riflessjoni ( Carr u Kemmis , 1986 ) .", "Dawn l- erba' fa\u017cijiet ma jitwettqux darba biss u jieqfu hemm , imma jibqg\u0127u jirrepetu ru\u0127hom tul il- pro\u010bess kollu tar- ri\u010berka .", "B' dan il- mod , wara li l- ewwel \u010biklu ( l- ewwel sensiela ta' fa\u017cijiet ) ikun twettaq b' su\u010b\u010bess ghall - ewwel darba , b\u0127ala l- ewwel pass filprocess tar- ri\u010berka , it- tieni pass ikun mill- \u0121did sensiela o\u0127ra ta' l- istess fa\u017cijiet ( it- tieni \u010biklu ) , u r- ri\u010berka tibqa' sejra hekk sakemm jitwettaq numru ta' sensiliet ta' fa\u017cijiet .", "B' dan il- mod , l- istudenti , b\u0127ala l- parte\u010bipanti tal- pro\u0121ett , ikollhom l- opportunit\u00e0 li jit\u0127arr\u0121u f' numru ta' attivitajiet komunikattivi biex , l- istess kif jistqarr Littlewood ( 1981 ) , isiru konxji tal- b\u017connijiet lingwisti\u010bi tag\u0127hom .", "Il- parte\u010bipanti kollha fil- pro\u0121ett g\u0127andhom jing\u0127ataw id- dritt li jipparte\u010bipaw b' mod ugwali f' kull fa\u017ci ta' kull sensiela ripetuta : fl- ippjanar ta' l- attivitajiet , fl- azzjonijiet li jwettqu , fl- osservazzjoni ta' l- azzjonijiet tag\u0127hom infushom u fir- riflessjoni li jag\u0127mlu fuq l- istess azzjonijiet li jkunu wettqu .", "Fil- fehma ta' Lewin ( f' Carr u Kemmis , 1986 ) , is- sehem s\u0127i\u0127 li jag\u0127tu l- parte\u010bipanti f' kull fa\u017ci ta' l- attivit\u00e0 g\u0127andu jg\u0127in biex jiffa\u010bilita u jsa\u0127\u0127a\u0127 il- bidliet fl- imgiba so\u010bjali .", "Fil- fatt , kien hu l- ewwel wie\u0127ed li \u017cviluppa din l- idea ta' ri\u010berka bba\u017cata fuq l- azzjoni , sewwa sew lejn nofs is- snin erbg\u0127in .", "Fi kliemu stess , il- pro\u010bess ta' din irricerka , imsejjes fuq sensiela ta' azzjonijiet , hu me\u0127tie\u0121 l- aktar biex jinkiseb progress f' dik li hu jsejja\u0127 b\u0127ala \" ri\u010berka so\u010bjali ba\u017cika \" , pro\u010bess li , fih innifsu , jista' jwassal gradwalment ghall - kun\u010bett ta' indipendenza , ugwalit\u00e0 u kooperazzjoni .", "Lewin jinterpreta n- natura ta' din ir- ri\u010berka minn tliet aspetti differenti : ( i ) il- karattru partecipatorju tag\u0127ha , ( ii ) il- qafas demokratiku li fih titwettaq u ( iii ) ilkontribuzzjonijiet li toffri lejn ix- xjenza so\u010bjali kif ukoll lejn il- bidla so\u010bjali .", "Liema \u0127iliet tat- ta\u0127dit g\u0127andna nizviluppaw g\u0127al skop ta' tag\u0127lim u evalwazzjoni ?", "Liema huma dawk l- attivitajiet tat- ta\u0127dit li jistimulaw dawn il- \u0127iliet me\u0127tie\u0121a ?", "Kif g\u0127andu jkun \u017cviluppat it- tag\u0127lim tat- ta\u0127dit ?", "B' liema metodu g\u0127andu jkun evalwat it- ta\u0127dit ?", "Kif nistg\u0127u noqorbu lejn metodu standardizzat fl- evalwazzjoni tat- ta\u0127dit ?", "X' g\u0127andu jkun ir- rwol ta' l- g\u0127alliem f' dan kollu ?", "Fl- 1977 Barnes u Todd taw bidu ghall- in vestigazzjoni tat- ta\u0127dit tat- tfal , studju li stabbilixxa l- bidu ta' investigazzjoni tat- ta\u0127dit fil- klassi u l- importanza tieg\u0127u flizvilupp intellettwali ta' l- istudenti .", "Minn dak iz - \u017cmien ' l hawn , bosta ri\u010berkaturi ( Edwards u Mercer , 1987 ; Moy u Raleigh , 1988 ; Bruner , 1986 ; Gumperz u Cook - Gumperz , 1985 ; Richmond , 1983 ; Wells , 1984 , 1985 , 1992 ; Phillips , 1985 ; Edwards u Westgate , 1987 ; Jones , 1988 ) sa\u0127qu li t- ta\u0127dit kollaborattiv fi gruppi \u017cg\u0127ar kapa\u010bi jg\u0127in lit- tfal ji\u017cviluppaw tifsiriet rikki , s\u0127a\u0127 u pre\u010bi\u017ci , bil- wisq aktar milli kieku kellhom jizviluppawhom b' mod individwali .", "Lyle ( 1992 , 1993 ) , per e\u017cempju , f' wa\u0127da mill- iskejjel primarji ta' l- Ingilterra , tinvestiga kemm tabil\u0127aqq it- tfal , meta jing\u0127ataw l- opportunit\u00e0 li ja\u0127dmu fi gruppi \u017cg\u0127ar b' mod kooperattiv u kollaborattiv , kapa\u010bi ju\u017caw it- ta\u0127dit biex jg\u0127inhom isawru t- tifsir u jkabbru l- intelli\u0121enza tag\u0127hom .", "Din ir- ri\u010berka tissu\u0121\u0121erixxi l- importanza li no\u0127olqu attivitajiet li ji\u017cguraw li t- tfal ikollhom l- opportunit\u00e0 li jsawru mistoqsijiet , li josservaw , li jikkontribwixxu opinjonijiet diversi li fl- a\u0127\u0127ar mill- a\u0127\u0127ar jawtorizzawhom i\u0127arsu lejhom infushom b\u0127ala individwi responsabbli .", "Lyle analizzat numru ta' traskrizzjonijiet tat- ta\u0127dit tat- tfal fi gruppi \u017cg\u0127ar , fl- et\u00e0 ta' g\u0127axar snin , biex tiskopri kif huma jinqdew bil- lingwa biex isawru l- fehmiet tag\u0127hom .", "Minn dawn it- traskrizzjonjiet haregcar kemm it- tfal kienu attivi fuq xog\u0127olhom : jargumentaw b' mod ra\u0121onevoli , jag\u0127mlu s- suppozizzjonijiet tag\u0127hom , jirriflettu u jevalwaw l- ideat li jo\u0127or\u0121u bihom huma stess .", "l- g\u0127arfien miksub li hemm \u0121o fihom mid- dinja ta' madwarhom u ju\u017cawh b\u0127ala ba\u017ci ghall - i\u017cvilupp ta' g\u0127arfien aktar espli\u010bitu , sistematizzat u integrat .", "Ng\u0127idu a\u0127na , ir- Rapport ta' l- Edukazzjoni li kien ippubblikat fl- 1978 , ma\u0127ru\u0121 mid- Dipartiment ta' l- Edukazzjoni u x- Xjenza , fl- Ingilterra ( f' Lyle , 1993 ) , ma jag\u0127mel lebda riferenza ghall- is kop li jista' jkollha diskussjoni fi gruppi \u017cg\u0127ar , lanqas ma jsemmi xi kwalit\u00e0 ta' ta\u0127dit sperimentali , kollaborattiv jew espressiv , kif irrikkmandat mir- ri\u010berkaturi .", "Minflok , ir- Rapport iddeskriva \u0127afna ta\u0127dit passiv .", "I\u017cda f' Rapport ie\u0127or , ma\u0127ru\u0121 fl- 1982 , mill- istess Dipartiment ta' l- Edukazzjoni u x- Xjenza ta' l- Ingilterrra ( f' Lyle , 1993 ) , hemm irrikkmandat li l- g\u0127anijiet , l- objettivi u l- metodi biex il- lingwa orali tavvanza ' l quddiem , htigilhom ikuni definiti b' mod aktar \u010bar .", "Wie\u0127ed irid jirrikonoxxi wkoll li t- ta\u0127dit mhux biss jintu\u017ca g\u0127al waqt il- lezzjonijiet tal- lingwi imma hu kundizzjoni ta' tag\u0127lim mifrux mal- Kurrikulu kollu .", "Dan jin\u0127ass , ng\u0127idu a\u0127na , fil- mod kif l- istudenti jimmiraw li jil\u0127qu l- iskaluni mixtieqa fix- Xjenza , il- Matematika u t- Teknolo ] ija .", "Dan g\u0127andu wkoll l- implikazzjonijiet tieg\u0127u fuq irrwol ta' l- g\u0127alliem : kif bi \u0127siebu jorganizza t- ta\u0127dit fil- klassi ?", "Safejn g\u0127andu jkun pre\u017centi u involut f' diskussjoni fi grupp ?", "Safejn g\u0127andu jintervjeni jew sempli\u010biment josserva ?", "M' g\u0127andniex nibqg\u0127u biss f' po\u017cizzjoni li nipperswadu lill- g\u0127alliema bil- benefi\u010b\u010bji li j\u0121ib mieg\u0127u t- ta\u0127dit fil- klassi , i\u017cda minflok g\u0127andna nfittxu e\u017cempji ta' kif lghalliema jistg\u0127u jo\u0127olqu \u0127afna sitwazzjonijiet varjati li permezz tag\u0127hom ikun importanti ghat - tfal li jikkomunikaw , jiddiskutu , jiftiehmu bejniethom u jithaddtu flimkien .", "Bosta ri\u010berkaturi o\u0127rajn ipprovdewlna g\u0127add ta' deskrizzjonijiet dwar l- u\u017cu tat- ta\u0127dit fil- klassi .", "Per e\u017cempju , mill- investigazzjoni ta' Jones ( 1988 ) dwar il- \u0127in li t- tfal iqattghu jitg\u0127allmu fil- klassi , instab li 16 % biss kien iddedikat ghat - ta\u0127dit edukattiv , li ftit minnu kien isir fi grupp \u017cg\u0127ir jew f' pari .", "L- investigazzjoni li g\u0127amlu Galton u Williamson ( 1992 ) f' bosta skejjel ta' l- Ingilterra tissu\u0121\u0121erixxi li l- iskejjel ma jipprovdux bi\u017c\u017cejjed opportunitajiet komunikattivi ghattfal , u dan minkejja li t- tag\u0127lim u l- i\u017cvilupp tal- bniedem huwa avveniment kulturali u so\u010bjali .", "Pollard u Tann ( 1987 ) , min- na\u0127a l- o\u0127ra , jelaboraw aktar fuq il- kumplessitajiet tat- tag\u0127lim ghat - ta\u0127dit bi skop , i\u0127arsu lejh b\u0127ala attivit\u00e0 kumplessa li te\u0127tie\u0121 prattika lingwistika , intellettwali u so\u010bjali .", "Huma jissu\u0121\u0121erixxu li l- g\u0127alliema g\u0127andhom b\u017conn jie\u0127du l- inkarigu ghat - tmexxija tal- klassi sabiex l- opportunitajiet ghaddiskussjoni jkunu msa\u0127\u0127a .", "Studju interessanti ie\u0127or hu dak ta' Holden ( 1993 ) .", "Hi tg\u0127id li , g\u0127al dawn l- a\u0127\u0127ar erbg\u0127in sena , l- g\u0127alliema kienu m\u0127e\u0121\u0121a j\u0127ajru lit- tfal jitkellmu aktar fil- klassi .", "Filfatt , l- Asso\u010bjazzjoni Nazzjonali ta' l- G\u0127alliema ta' l- Ingliz ilha mill- 1960 tis\u0127aq fuq limportanza tad- diskussjoni ( Barnes et al . , 1969 ; Ede u Wilkinson , 1980 ) .", "Din kienet approvata mill- Bullock Report , fl- 1975 , u mill- Ispettorat tal- Maest\u00e0 Tag\u0127ha , fl- 1978 u l- 1985 .", "Id- dibattitu dwar il- komunikazzjoni orali tefa' l- attenzjoni tieg\u0127u , b' mod spe\u010bjali , fuq ir- rwol ta' l- g\u0127alliem , il- benefi\u010b\u010bji tad- diskussjoni fil- klassi vis - \u00e0 - vis ixxoghol fi gruppi , u n- natura kumplessa tat- tag\u0127lim permezz tad- diskussjoni .", "Aktar minn hekk , Edward u Mercer ( 1987 ) investigaw klassijiet li kienu jag\u0127tu limpressjoni li jaddottaw pedagogija progressiva , imsejsa fuq il- \u0127ti\u0121ijiet ta' l- istudent ( child - centred ) , kif imhegga fir- Rapport Plowden ( f' Edwards u Mercer , 1987 ) .", "Madankollu , meta dawn l- awturi e\u017caminaw il- fatti , kienu sorpri\u017ci ghall - a\u0127\u0127ar .", "ir- Rapport , sabuha diffi\u010bli \u0127afna biex jimplimentaw ideologija ta' tag\u0127lim li tissodisfa l- \u0127ti\u0121ijiet ta' l- istudent , fi \u0127dan sistema edukattiva li tobbliga lill- g\u0127alliema jittra\u017cmettu l- kultura tas- so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na .", "L- istudenti jridu jidhru li qed jitg\u0127allmu laffarijiet it- tajba , imma fl- istess \u0127in iridu jiskopruhom g\u0127alihom infushom .", "F' dan it- tip ta' klassijiet , g\u0127alkemm l- g\u0127alliema g\u0127amlu hilithom biex jidhru progressivi , ilpedagogija tag\u0127hom kienet tirrifletti l- filosofija tradizzjonali , bl- g\u0127alliem fic - \u010bentru ta' kollox .", "Dwar dan jitkellem ukoll Flanders ( 1970 ) meta jg\u0127id li \u017cew\u0121 terzi ta' kull lezzjoni hu kkaratterizzat mit- ta\u0127dit , i\u017cda l- aktar li jitkellem hu l- g\u0127alliem .", "Fir- ri\u010berka li wettqu Edwards u Furlong ( 1978 ) it- ta\u0127dit ta' l- g\u0127alliem kien qieg\u0127ed jikkontrolla l- kontenut tad- diskussjoni u l- mod li bih titmexxa .", "F' dan l- ambjent ta ' tag\u0127lim , it- tfal kienu jitkellmu l- aktar biex iwie\u0121bu lill- g\u0127alliem , dak li Edwards u Furlong jiddeskrivuh b\u0127ala the right answerism jew guessing games syndrome .", "Skond dawn l- awturi , lit- tfal qeg\u0127din neqerdulhom l- interpretazzjoni personali tag\u0127hom .", "Jidher , g\u0127alhekk , li f' dawk il- klassijiet il a\u0127na nittimbrawhom b\u0127ala tradizzjonali , l- istudenti , b' mod passiv , joqoghdu jisimg\u0127u lill- g\u0127alliem jit\u0127addet u jibqg\u0127u silenzjuzi sakemm ikunu mitluba biex jitkellmu .", "Fil- fatt , f' \u0127afna mill- iskejjel ta' l- Ingilterra nstab li l- edukazzjoni tradizzjonali tu\u017ca metodi formali ta' tag\u0127lim ( Galton et al . , 1980 ) , bl- g\u0127alliem iwassal l- informazzjoni li \" jaf \" lit- tfal li \" ma jafux \" .", "B' dan il- mod , xog\u0127ol l- istudenti hu li jwie\u0121bu biss g\u0127al dak li jg\u0127id l- g\u0127alliem .", "Ftit li xejn jie\u0127du l- inizjattiva biex iwie\u0121bu minn rajhom .", "Fl- istess \u0127in , l- organizzazzjoni tal- klassi bdiet tinbidel minn kif konna nafuha tradizzjonalment , bit- tfal bil- qieg\u0127da f' ringieli .", "Bil- mod il- mod , l- istudenti bdew ja\u0127dmu wkoll fi gruppi \u017cg\u0127ar .", "I\u017cda l- awturi huma tal- fehma li dan kien biss b\u0127ala turija ta' organizzazzjoni aktar milli biex jinkora\u0121\u0121ixxu tag\u0127lim ibba\u017cat fuq tiftix ( enquiry - based learning ) , jew biex ji\u017cviluppaw metodi kollaborattivi ta' xog\u0127ol fi gruppi .", "Skond l- awturi , il- kwalit\u00e0 ta' mistoqsijiet li jgieghu lill- istudenti j\u0127addmu limmaginazzjoni tag\u0127hom jew jipprovdu tag\u0127rif me\u0127tie\u0121 kienu g\u0127adhom indirizzati lill- istudenti kollha f' daqqa , b\u0127ala klassi s\u0127i\u0127a .", "Bit- twaqqif tal- Pro\u0121ett Nazzjonali ta' l- Orali , mill- 1987 sa l- 1991 , ir- ri\u010berka fil- qasam tat- ta\u0127dit \u0127adet spinta o\u0127ra ' l quddiem .", "Peter Latham ( 1992 ) , b\u0127ala spettur ta' liskejjel fuq dan il- Pro\u0121ett , jistqarr li x- xog\u0127ol tal- Pro\u0121ett Nazzjonali ta' l- Orali serva b\u0127ala kontrapiz siewi ghall - mudell top down ta' l- ippjanar tal- Kurrikulu , kif rappre\u017centat mill- Kurrikulu Nazzjonali .", "Il- Pro\u0121ett Nazzjonali ta' l- Orali kien jinkludi 35 Awtorit\u00e0 Edukattiva mill- Ingilterra u Wales , u kull wa\u0127da nnominat g\u0127alliem jew tnejn biex jikkoordinaw il- Pro\u0121ett ta' l- Awtorit\u00e0 Edukattiva tal- Lokal tag\u0127hom .", "L- g\u0127alliema involuti f' dan il- Pro\u0121ett bdew jinvestigaw aspetti ta' l- orali fil- klassijiet tag\u0127hom u x- xog\u0127ol tag\u0127hom ipprovdielna bosta deskrizzjonijiet dwar it- tag\u0127lim tat- ta\u0127dit fil- klassi ( ara , per e\u017cempju , Norman , 1992 ) .", "Qabel , id- deskrizzjonijiet tat- ta\u0127dit fil- klassi kienu jin\u0121abru minn ri\u010berkaturi li kellhom diffikultajiet kbar kemm biex jid\u0127lu fil- klassijiet u kemm biex jirrikordjaw it- ta\u0127dit ( Edwards u Westgate , 1987 ) .", "Norman ( 1992 ) tg\u0127id li x- xog\u0127ol imwettaq mill- Pro\u0121ett Nazzjonali ta' l- Orali kien influwenzat \u0127afna mill- ideat ta' Vygotsky ( 1962 ) .", "It- teoriji ta' Vygotsky dwar l- i\u017cvilupp intellettwali jenfasizzaw l- importanza tat- ta\u0127dit , waqt li jis\u0127qu fuq il- \u0127tie\u0121a ta' azzjoni fit- tag\u0127lim .", "Is- sejba importanti tieg\u0127u tinstab fl- idea li t- ta\u0127dit kapa\u010bi j\u0121ieg\u0127el \u017cew\u0121 persuni jew aktar jaqsmu l- esperjenzi ta' xulxin u jakkwistaw livelli \u0121odda ta' fehim , bil- wisq og\u0127la milli seta' kellhom qabel .", "\u0126afna kienu dawk li taw l- g\u0127ajnuna tag\u0127hom biex dan il- Pro\u0121ett seta' jitwaqqaf u ji\u017cviluppa .", "I\u017cda l- akbar mertu hu ta' Andrew Wilkinson li , flimkien ma' kollegi o\u0127ra mill- Universit\u00e0 ta' Birmingham , stabbilixxa ghall - ewwel darba t- terminu oracy , sewwa sew f' nofs is- snin sittin .", "Kien hu l- ewwel wie\u0127ed li rrikonoxxa r- rwol tat- ta\u0127dit u s- smigh fil- pro\u010bess tat- tag\u0127lim u g\u0127al g\u0127oxrin sena s\u0127a\u0127 sa\u0127aq bis- s\u0127i\u0127 fuq limportanza tieg\u0127u .", "Bil- \u0127idma sfiqa ta' Wilkinson u l- kollegi tieg\u0127u , it- terminu oracy beda jintu\u017ca biex jirrappre\u017centa kemm l- i\u017cvilupp ta' l- abbiltajiet tat- tfal fil- lingwa mitkellma kif ukoll it- titjib fl- u\u017cu tat- ta\u0127dit fil- klassi .", "Biex nifhmu a\u0127jar il- kun\u010bett ta' kompetenza komunikattiva , bil- mod kif jiddeskrivih il- Kurrikulu Minimu Nazzjonali ( Ministeru ta' l- Edukazzjoni , 1999 : 67 ) , ikun je\u0127tie\u0121 li nirriflettu talanqas fuq ftit mill- \u0127afna teoriji li jitkellmu dwar dan is- su\u0121\u0121ett .", "It- termini competence u performance , b\u0127ala termini tekni\u010bi fil- lingwistika moderna , intu\u017caw ghall - ewwel darba minn Noam Chomsky fl- 1965 .", "Id- distinzjoni fundamentali li jag\u0127mel Chomsky ( 1965 ) hi bejn l- g\u0127arfien tar- regoli tal- lingwa \u2013 ilkompetenza ( ' competence ' ) u l- u\u017cu attwali tal- lingwa waqt it- ta\u0127dit \u2013 it- tlissin ( ' performance ' ) .", "It- teorija lingwistika ta' Chomsky , aktar milli tis\u0127aq fuq it- tlissin , tenfasizza lkompetenza tal- kelliem - semmieg\u0127 ideali , jew a\u0127jar l- g\u0127arfien tieg\u0127u dwar dak kollu li g\u0127andu x' jaqsam mal- grammatika .", "I\u017cda mhux kul\u0127add jaqbel li te\u017cisti kompetenza uniformi ghall - kelliema nattivi kollha , kif kien isostni Chomsky .", "Minflok , wie\u0127ed g\u0127andu jibda jitkellem fuq livelli differenti ta' grammatikalit\u00e0 fil- ka\u017c ta' kompetenza jew fuq accettabilit\u00e0 fil- ka\u017c ta' tlissin .", "Studji o\u0127ra li saru wara Chomsky wasslu biex ing\u0127atat dimensjoni usa' lillkompetenza .", "Ng\u0127idu a\u0127na , lejn l- a\u0127\u0127ar tas- snin sittin , ir- ri\u017cultati ta' investigazzjoni empirika , fosthom dawk ta' Ross u Lakoff ( f' Coulthard , 1985 ) \u0121ieg\u0127lu lil \u0127afna lingwisti jibdew jirrikonoxxu l- importanza tal- kuntest so\u010bjali tat- ta\u0127dit , u g\u0127alhekk bdew jo\u0127olqu dixxiplini li jorbtu mill- qrib ma' l- istudju tas- sitwazzjoni partikolari tat- ta\u0127dit .", "Studju\u017ci b\u0127al Hymes ( 1971 ) , Campbell u Wales ( 1970 ) ma jaqblux mat- te\u017ci ta' Chomsky li tillimita l- kompetenza ghall - grammatika .", "Hymes jargumenta li l- kelliema g\u0127andhom g\u0127arfien sistematiku ta' kif ju\u017caw il- grammatika tag\u0127hom biex jipprodu\u010bu komunikazzjonijiet addattati g\u0127al sitwazzjoni partikolari tat- ta\u0127dit , ji\u0121ifieri l- g\u0127arfien tar- regoli prammatici .", "Aktar minn hekk , Hymes isostni li l- parte\u010bipanti huma sensittivi wkoll ghall- is tat so\u010bjali tal- kelliem u s- semmieg\u0127 , u jipprodu\u010bu espressjonijiet li joqoghdu tajjeb \u0127afna ghall - kwalit\u00e0 ta' mgiba u informazzjoni mitluba minnhom fis- sitwazzjoni partikolari li jkunu fiha .", "Kien g\u0127alhekk li Hymes sa\u0127aq fuq il- \u0127tie\u0121a ta' definizzjoni usa' talkompetenza li tkun tinkludi wkoll dawn il- fatti dwar l- g\u0127arfien tal- kelliem .", "B' din il- vi\u017cjoni teoretika quddiemu , Hymes ( 1972 ) bidel it- terminu kompetenza g\u0127al kompetenza komunikattiva proprju biex jiddefinixxi f' sens aktar wiesa' dak li lkompetenza wa\u0127edha ma rnexxilhiex tag\u0127mel .", "1 .", "Dak li hu possibbli sistematikament , ji\u0121ifieri l- kostruzzjonijiet li huma possibbli fil- grammatika deskrittiva tal- lingwa .", "Dan hu proprju dak li ried ifisser Chomsky ( 1965 ) fid- deskrizzjoni ori\u0121inali tieg\u0127u tal- kompetenza ; 2 .", "Dak li jista' jkun attwat , li f' dan il- ka\u017c l- interess lingwistiku predominanti jistrie\u0127 fuq l- aspetti psikolingwistici , b\u0127alma huma l- limitazzjonijiet talmemorja u l- fakultajiet percettivi ; kif ukoll 3 .", "L- u\u017cu addattat tal- lingwa , li hawnhekk g\u0127andu x' jaqsam ma' l- g\u0127arfien talkelliem dwar l- u\u017cu xieraq tal- lingwa skond il- kuntest tas- sitwazzjoni partikolari tat- ta\u0127dit , b\u0127alma hu l- istil .", "Dawn it- tliet aspetti ta' kompetenza li jitkellem dwarhom Hymes joqorbu \u0127afna lejn laspetti li jidentifika Munby ( 1978 ) , ji\u0121ifieri : l- aspett grammatikali , l- aspett psikolingwistiku , l- aspett socjo - kulturali u l- aspett fattwali ( de facto ) .", "Halliday ( 1970 ) ma jiddistingwix bejn kompetenza u tlissin .", "Skond Halliday , ilfunzjonijiet tal- lingwa jinqasmu fi tnejn : il- macro ( il- funzjonijiet komprensivi tallingwa ) u l- micro ( il- funzjonijiet ba\u017ci\u010bi tal- lingwa ) .", "Widdowson ( 1978 ) , min- na\u0127a lohra , joftoq il- kun\u010bett ta' tlissin f' \u017cew\u0121 aspetti : usage u use .", "Ta' l- ewwel jinterpretah b\u0127ala l- manifestazzjoni ta' l- g\u0127arfien tas- sistema tal- lingwa , waqt li tat- tieni jidentifikah b\u0127ala r- realizzazzjoni tas- sistema tal- lingwa li tissarraf fi mgiba komunikattiva li tag\u0127mel sens .", "I\u017cda g\u0127al Savignon ( 1972 ) , il- kelliema ji\u017cviluppaw ilkompetenza komunikattiva bl- u\u017cu ta' l- espressjoni , l- interpretazzjoni u n- negozjar tattifsira , f' waqt ta' interazzjoni bejn \u017cew\u0121 persuni jew aktar jew inkella bejn persuna u test miktub jew mitkellem .", "Foster ( 1990 ) , per e\u017cempju , tis\u0127aq li t- terminu kompetenza , kemm jekk g\u0127andu x' jaqsam mal- kompetenza grammatikali u kemm jekk mal- kompetenza komunikattiva , m' g\u0127andniex inwa\u0127\u0127duh ma' kompetenti .", "Fi kliemha , il- kompetenza m' hijiex xi terminu evalwattiv biex jiddeskrivi l- livell tal- \u0127ila tal- kelliem , anzi , aktar ninqdew bih biex nirreferu ghall - g\u0127arfien li g\u0127andhom il- kelliema ta' kif isawru u ju\u017caw il- lingwa milli ghall - \u0127ila attwali tag\u0127hom waqt it- ta\u0127dit .", "Madankollu , je\u0127tie\u0121 nirrikonoxxu l- fatt li hemm ri\u010berkaturi o\u0127rajn li jinterpretaw ilkompetenza f' modi diversi .", "Ng\u0127idu a\u0127na l- istudju li g\u0127amlu Canale u Swain fl- 1980 ( f' Canale , 1983 ) jiddistingwi bejn il- kompetenza komunikattiva ( communicative competence ) u t- tlissin komunikattiv ( communicative performance ) .", "I\u017cda tliet snin wara Canale ( 1983 ) introduca l- kun\u010bett ta' komunikazzjoni attwali biex jie\u0127u post ittlissin komunikattiv , bil- g\u0127an li l- kun\u010bett il- \u0121did ikun jista' jinftiehem a\u0127jar .", "B' kompetenza komunikattiva Canale u Swain jirreferu g\u0127al dak l- g\u0127arfien jew loqsma ta' l- g\u0127erf kif ukoll il- \u0127ila me\u0127tie\u0121a fl- u\u017cu tag\u0127hom waqt il- komunikazzjoni attwali .", "Dan l- g\u0127arfien jikkostitwixxi dak kollu li l- kelliem di\u0121\u00e0 jaf , kemm jekk hu konxju tieg\u0127u u kemm jekk m' huwiex , dwar il- lingwa u aspetti o\u0127ra ta' l- u\u017cu tal- lingwa komunikattiva .", "Il- \u0127ila , min- na\u0127a l- o\u0127ra , tirrifletti l- kapa\u010bit\u00e0 ta' kif wie\u0127ed jag\u0127raf jipprattika dan l- g\u0127arfien f' sitwazzjoni komunikattiva attwali .", "( iii ) il- kompetenza fid- diskors \u2013 l- unit\u00e0 tat- test mithaddet permezz tal- koe\u017cjoni u lkoerenza u ( iv ) il- kompetenza strate\u0121ika \u2013 it- t\u0127addim ta' strate\u0121iji komunikattivi , b\u0127al fil- ka\u017c tal- paralingwistika biex jin\u0127oloq l- effett rettoriku mixtieq .", "Definizzjonijiet pre\u010bi\u017ci ta' x' nifhmu b' g\u0127arfien u \u0127ila huma kontroversjali \u0127afna .", "Te\u017cisti t- tendenza , per e\u017cempju , li nittrattaw il- \u0127ila komunikattiva b\u0127ala parti mitteorija tal- komunikazzjoni attwali u mhux b\u0127ala parti mit- teorija tal- kompetenza ( Kempson , 1977 ) .", "Hu fatt rikonoxxut li biex wie\u0127ed ikun kapa\u010bi jitkellem irid ikollu \u010bertu g\u0127arfien tallingwa u \u0127ila komunikattiva .", "Waqt it- ta\u0127dit , b\u0127al fil- ka\u017c tal- kitba , mhux biss je\u0127tie\u0121 li nkunu kapa\u010bi nghaqqdu flimkien sentenzi astratti i\u017cda li nipproducuhom u naddottawhom skond ic - \u010birkustanzi .", "Dan ifisser li l- kelliem , hu u jitkellem , ikollu jie\u0127u decizjonijiiet ta' malajr , ming\u0127ajr telf ta' \u0127in , u jimplimentahom b' mod xieraq .", "L- g\u0127arfien wa\u0127du mhux bi\u017c\u017cejjed \u2013 je\u0127tie\u0121lu jissarraf f' azzjoni konkreta .", "G\u0127alhekk , \u0127afna drabi nitkellmu dwar \u017cew\u0121 tipi ba\u017ci\u010bi ta' \u0127iliet fit- t\u0127addim tal- lingwa mitkellma : ( i ) il- \u0127iliet ta' azzjoni per\u010bettiva u ( ii ) il- \u0127iliet ta' l- interazzjoni ( Bygate , 1995 ) .", "Il- \u0127iliet ta' azzjoni per\u010bettiva jinkludu dak kollu li wie\u0127ed kapa\u010bi jippercepixxi jew a\u0127jar li jifhem u j\u0127oss ; li jiftakar mill- \u0121did u jartikola l- \u0127sejjes u l- istrutturi tal- lingwa b' mod korrett .", "Din il- kwalit\u00e0 ta' \u0127ila ilha \u0127afna rikonoxxuta fit- tag\u0127lim tal- lingwa .", "ritmu u l- intonazzjoni xierqa , imma wkoll l- g\u0127a\u017cla tal- kliem u l- inflezzjonijiet fl- ordni korretta biex titwassal it- tifsira t- tajba .", "Din l- idea ta' Mackey dwar il- \u0127ila tat- ta\u0127dit influwenzat bil- kbir il- mod kif kellhom ikunu strutturati l- e\u017cer\u010bizzji ghat - tag\u0127lim tal- lingwa mitkellma .", "I\u017cda dan ma kienx bi\u017c\u017cejjed g\u0127ax g\u0127axar snin wara Wilkins ( 1975 ) \u0127are\u0121 jargumenta li e\u017cer\u010bizzji ta' din ix- xorta ma kinux qeg\u0127din isolvu \u010berti problemi fit- tag\u0127lim tat- ta\u0127dit .", "Fl- idea ta' Wilkins dawn l- e\u017cer\u010bizzji ghat - ta\u0127ri\u0121 ta' l- oral , qabel xejn , kellhom ji\u017cguraw li jkun hemm tranzizzjoni sodisfa\u010benti minn dak it- tag\u0127lim ikkontrollat li jse\u0127\u0127 bejn l- erba' \u0127itan tal- klassi ghall - u\u017cu tal- \u0127ila fil- hajja reali .", "Din il- qab\u017ca hi mag\u0127rufa b\u0127ala t- trasferiment tal- \u0127iliet .", "Kif jistqarr hu stess , jekk il- produzzjoni tallingwa fil- klassi hi ddeterminata mill- g\u0127alliem , inkunu qeg\u0127din nipprote\u0121u lillistudent mid- dmir u r- responsabbilt\u00e0 li jrid jie\u0127u biex iwettaq l- g\u0127a\u017cliet \u0127ielsa tieg\u0127u .", "Dan kollu jimplika li l- \u0127iliet hekk imsej\u0127a ta' azzjoni per\u010bettiva wa\u0127edhom m' humiex bi\u017c\u017cejjed .", "Hemm \u0127iliet o\u0127rajn li jistg\u0127u ji\u0121u \u017cviluppati .", "Dwar dawn jitkellem l- aktar Wilkins .", "Hu jg\u0127id li dawn il- \u0127iliet , mag\u0127rufa b\u0127ala l- \u0127iliet ta' l- interazzjoni , huma mmirati biex jikkontrollaw il- produzzjoni lingwistika waqt li fl- istess \u0127in jag\u0127tu lok g\u0127al aktar g\u0127a\u017cliet \u0127ielsa u individwali .", "L- g\u0127an tal- \u0127iliet ta' l- interazzjoni hu li jinqdew bl- g\u0127arfien tal- lingwa flimkien mal- \u0127iliet ba\u017ci\u010bi ta' l- azzjoni per\u010bettiva biex jintla\u0127aq l- iskop u l- idea ta' komunikazzjoni .", "Dawn il- \u0127iliet ta' l- interazzjoni jiffukaw fuq l- abbilt\u00e0 tal- kelliem fl- u\u017cu tal- lingwa biex jissodisfa \u0127ti\u0121ijiet partikolari .", "Hawnhekk insibu li je\u017cistu talanqas zewghtigijiet li jistg\u0127u jaffettwaw in- natura tat- ta\u0127dit : ( i ) il- kundizzjonijiet li fihom nipprocessaw it- ta\u0127dit u ( ii ) il- kundizzjonijiet li fihom nirreciprokaw it- ta\u0127dit .", "Dawn g\u0127andhom x' jaqsmu mal- kundizzjonijiet interni tat- ta\u0127dit proprju min\u0127abba lfatt li t- ta\u0127dit ise\u0127\u0127 ta\u0127t l- effett tal- \u0127in .", "Hawnhekk il- \u0127in hu fattur determinanti g\u0127ax jo\u0127loq \u0127afna problemi ghall - kelliem u jaffettwa bil- kbir il- produzzjoni tat- ta\u0127dit .", "Dan g\u0127ax , kuntrarjament g\u0127al dak li ji\u0121ri fil- kitba , waqt it- ta\u0127dit il- kliem jintqal fl- istess \u0127in li jkun qed ji\u0121i de\u010bi\u017c u mifhum .", "U dan il- fatt jaffettwa l- \u0127ila tal- kelliem li jippjana u jorganizza l- messa\u0121\u0121 u jxekklu milli jikkontrolla b' mod s\u0127i\u0127 l- u\u017cu tal- lingwa .", "Is- sentenzi li jipprodu\u010bi l- kelliem ma jistg\u0127ux ikunu twal jew kumplessi daqslikieku fil- kitba , g\u0127ar - ra\u0121uni li l- kittieb g\u0127andu aktar \u0127in biex jippjana .", "Meta nithaddtu \u0127afna drabi nwettqu \u017cbalji sintattici proprju min\u0127abba li nkuni konxji tal- grammatika li nkunu qed in\u0127addmu .", "\u0120ieli ji\u0121ri wkoll li nie\u0127du \u017cbalji anke fil- messa\u0121\u0121 u fil- kelmiet li no\u0127olqu , ninsew dak li nkunu rridu ng\u0127idu jew inkella l- messgg ma jkunx organizzat b' mod ekonomiku daqslikieku miktub .", "Sa\u0127ansitra nistg\u0127u ninsew dak li nkunu di\u0121\u00e0 g\u0127edna u nibqg\u0127u nirrepetu .", "Kull kelma li titlissen issir xi ha\u0121a tal- passat .", "Waqt li l- qarrej jista' jerga' jaqra xi ha\u0121a mill- \u0121did , is- semmieg\u0127 jista' jkollu problemi ta' memorja li jwassluh biex jinterpreta l- affarijiet b' mod differenti .", "A\u0127na x' aktarx nikkritikaw lil dawk li jitkellmu qishom qed jaqraw minn ktieb .", "jew miktuba bl- istess mod li normalment jithaddtu n- nies , u g\u0127al din ir- ra\u0121uni l- istil tal- lingwa miktuba jinstema' stramb jekk ikun mithaddet .", "Dan kollu jissu\u0121\u0121erixxi li l- forma li se tie\u0127u l- lingwa mitkellma hi kompletament differenti minn dik tal- kitba g\u0127ax affettwata mil- limitazzjojnijiet tal- \u0127in u minn problemi o\u0127ra li g\u0127andhom x' jaqsmu ma' l- ippjanar , il- memorja u l- produzzjoni ta\u0127t xi forma jew o\u0127ra ta' pressjoni .", "I\u017cda meta t- ta\u0127dit ikun ippreparat minn qabel , l- istess kif g\u0127andu ji\u0121ri meta xi \u0127add jit\u0127addet fil- pubbliku , se jkun differenti \u0127afna minn dak it- ta\u0127dit spontanju , mag\u0127mul spirtu pront skond il- \u0127ti\u0121ijiet tal- mument .", "Meta nkunu kostretti bil- \u0127in , dan jaffettwa l- g\u0127a\u017cla tal- kliem li nipproducu u l- istil li bih nitkellmu , effetti li \u0127addie\u0127or jinnotahom mill- ewwel fina .", "Li nkunu kapa\u010bi nipprocessaw it- ta\u0127dit waqt li nkunu ta\u0127t l- effett tal- \u0127in jg\u0127inna biex nithaddtu b' mod mexxej u \u0127afif .", "Din il- kwalit\u00e0 ta' \u0127ila m' hi xejn g\u0127ajr il- \u0127ila ba\u017cika komunikattiva .", "Fl- istess \u0127in irridu ng\u0127idu li lkelliem , kemm jekk ikun ippreparat biex jit\u0127addet u kemm jekk m' huwiex , xorta wada se jkun qed jipprodu\u010bi ta\u0127dit reali , ta\u0127t l- influwenza tal- \u0127in .", "Dawn il- kundizzjonjiet jirriflettu d- dimensjoni ta' l- interazzjoni interpersonali u g\u0127alhekk g\u0127andhom x' jaqsmu mar- relazzjoni bejn il- kelliem u s- semmieg\u0127 fil- pro\u010bess tat- ta\u0127dit .", "It- terminu re\u010bipro\u010bit\u00e0 jaghtina l- possibbilt\u00e0 li niddistingwu bejn : ( i ) dawk is- sitwazzjonijiet li fihom il- kelliem u s- semmieg\u0127 ikunu jistg\u0127u jitkellmu u ( ii ) dawk is- sitwazzjonijiet li fihom ( konvenzjonalment ) il- kelliem biss g\u0127andu d- dritt li jitkellem .", "Din id- dimensjoni re\u010biproka taffettwa t- ta\u0127dit proprju min\u0127abba li jkun hemm aktar minn kelliem wie\u0127ed involut .", "F' dan il- ka\u017c , il- kelliem je\u0127tie\u0121lu jkun pacenzjuz u immaginattiv .", "Aktar minn hekk , biex ji\u017cgura li l- komunikazzjoni sse\u0127\u0127 kif me\u0127tie\u0121 , ikollu b\u017conn jag\u0127ti attenzjoni spe\u010bjali lis- semmieg\u0127 u jag\u0127mel l- arran\u0121amenti me\u0127tie\u0121a fl- g\u0127a\u017cla tal- vokabolarju u l- messa\u0121\u0121i li jibg\u0127at , dejjem skond ir- reazzjoni tas- semmieg\u0127 .", "Bl- g\u0127ajnuna ta' dawn ir- reazzjonijiet , il- kelliem jista' jimmodifika l- messa\u0121\u0121i tieg\u0127u minn waqt g\u0127al ie\u0127or u fl- istess \u0127in jifhem u jfiehem a\u0127jar lis- semmieg\u0127 .", "B' dan il- mod , il- kelliem ikun qed jiffa\u010bilita x- xog\u0127ol mitlub minnu .", "Din il- kwalit\u00e0 ta' \u0127ila hi vantaggjuza g\u0127ax isservi b\u0127ala kumpens ghall- ir regolaritajiet tat- ta\u0127dit .", "I\u017cda hi wkoll obbligatorja g\u0127ax tisfurzana biex nag\u0127tu kas ta' dak li jesprimi s- semmieg\u0127 u naghtuh spazju biex jitkellem ukoll .", "Din il- kundizzjoni re\u010biproka bejn il- kelliem u s- semmieg\u0127 tkabbar l- interess tat- ta\u0127dit , tag\u0127ti lok g\u0127al aktar g\u0127arfien tas- su\u0121\u0121ett u ggaghalna nvarjaw il- mod li bih nitkellmu , jew a\u0127jar , ilgrad ta' formalit\u00e0 li napplikaw .", "Din il- flessibbilt\u00e0 fil- komunikazzjoni titlob \u0127ila spe\u010bjali min- na\u0127a tal- kelliema .", "Listess kif jistqarr Bygate ( 1995 : 13 ) : \" Ir- re\u010bipro\u010bit\u00e0 hija kundizzjoni li tpo\u0121\u0121i \u010berti sfidi quddiemna billi nuru sensittivit\u00e0 kontinwa u abbilt\u00e0 fil- mod kif invarjaw l- u\u017cu tal- lingwa .", "Il- \u0127iliet tal- kelliem ma jistg\u0127ux jitkejlu b' attivit\u00e0 orali wa\u0127da , f' okka\u017cjoni partikolari , u kollox jieqaf hemm .", "G\u0127andu jkun hemm varjet\u00e0 wiesg\u0127a ta' attivitajiet orali li jkunu kuntestwalizzati u mtennija f' okka\u017cjonijiet diversi .", "indikazzjoni \u010bara ta' \" kif \" u \" safejn \" kapa\u010bi jasal il- kelliem .", "U dan bil- mod il- mod qed ikun rikonoxxut .", "Il- Cox Report ta' l- 1989 , li jitkellem \u0127afna dwar il- lingwa Ingliza fl- etajiet ta' bejn ilhames snin u s- sittax -il sena , kif ma\u0127ru\u0121 mid- Dipartiment ta' l- Edukazzjoni u x- Xjenza ta' l- Ingilterra ( f' Wilkinson u Berrill , 1990 : 115 ) jissu\u0121\u0121erixxi linji ta' gwida b\u0127ala l- ba\u017ci ghall - assessjar tat- ta\u0127dit u s- smigh : \" L- assessjar tat- ta\u0127dit u s- smigh , meta jkun possibbli , g\u0127andu jkun informali , kontinwu u in\u010bidentali , u jkun applikat waqt attivitajiet li jitwettqu g\u0127al skopijiet kurrikulari \" .", "Dwar l- g\u0127a\u017cla tal- kriterji li g\u0127andhom jintu\u017caw fl- assessjar kien sar \u0127afna xog\u0127ol mill- bordijiet ta' l- e\u017camijiet fl- Ingilterra ghac - \u010aertifikat \u0120enerali ta' l- Edukazzjoni Sekondarja ( GCSE ) ( ara , per e\u017cempju , Jones 1989 ) .", "Kontribut siewi kien ukoll ilhafna xog\u0127ol li sar fil- Pro\u0121ett Nazzjonali ta' l- Orali , kif \u0121ie spjegat qabel .", "Ta' min isemmi wkoll ix- xog\u0127ol importanti li kien twettaq mill- APU ( ' Assessment of Performance Unit ' ) ta' l- Ingilterra ( Gorman et al . , 1984 ; Brooks , 1987 ) .", "Din id- darba , il- kriterji li \u0121ew stabbiliti ghall - assessjar kellhom x' jaqsmu ma' \u017cew\u0121 karatteristi\u010bi tal- lingwa : ( i ) il- karatteristi\u010bi lessikali u grammatikali \u2013 l- g\u0127a\u017cla tal- lessiku u ssintassi ; u ( ii ) il- karatteristi\u010bi relatati mal- mod kif wie\u0127ed jit\u0127addet \u2013 l- ezitazzjoni , ilheffa fit- ta\u0127dit u r- ritmu .", "Kif jispjegaw l- awturi stess , dawn il- kriterju huma addatttati l- aktar biex jassessjaw it- ta\u0127dit fil- tul ( ' long - speaking turns ' ) .", "L- istudju li kien sar minn Brown et al . ( 1984 ) , biex nie\u0127du e\u017cempju ie\u0127or , kien relatat biss ma' dawk l- attivitajiet orali li kienu ma\u0127suba biex tinkiseb l- informazzjoni , b' enfasi fuq kemm il- kelliema kapa\u010bi jipprodu\u010bu espressjonijiet twal ta' ta\u0127dit .", "U g\u0127alhekk , il- kriterji li ntu\u017caw fl- evalwazzjoni kienu spe\u010bifi\u010bi , limitati biss g\u0127al dan it- tip ta' attivitajiet .", "I\u017cda minkejja l- \u0127afna xog\u0127ol li twettaq matul is- snin , damet \u0127afna ma nstabet ba\u017ci filosofika sodisfa\u010benti ghall - assessjar tat- ta\u0127dit , fis- sens li sa l- 1990 kien g\u0127adu ma \u0127are\u0121 l- ebda mudell komprensiv li jista' jintu\u017ca f' kull attivit\u00e0 orali .", "Kien proprju g\u0127alhekk li Wilkinson u Berrill ( 1990 ) ippruvaw jo\u0127or\u0121u b' mudelll utli li ji\u0121bor fih dawk il- kriterji \u0121enerali me\u0127tie\u0121a li jistg\u0127u jintu\u017caw f' kull sitwazzjoni u f' kull attivit\u00e0 orali .", "Dan il- mudell huwa utli wkoll g\u0127ax jikklassifika l- kriterji ta' l- assessjar fi tliet kategoriji lingwisti\u010bi : ( i ) l- aspett ideazzjonali ( il- kontenut ) ; ( ii ) l- aspett interpersonali ( il- mod kif jing\u0127ad it- ta\u0127dit ) u ( iii ) l- aspett testwali ( il- forma mag\u0127\u017cula ) .", "Dawn it- tliet oqsma tal- lingwa jirriflettu l- filosofija ta' Halliday ( 1970 ) .", "Fil- mudell li \u0121ej , kif ippre\u017centat ori\u0121inarjament minn Wilkinson u Berrill ( 1990 : 123 ) , g\u0127andna numru ta' \u0127iliet li \u0121ew tradotti ghall - Malti , li l- bi\u010b\u010ba l- kbira tag\u0127hom huma spjegati permezz tat- tielet persuna maskil singular , fl- imperfett .", "G\u0127al studju ddettaljat dwar id- deskrizzjoni u l- anali\u017ci ta' dawn il- \u0127iliet fil- kuntest tal- Malti mitkellem , ara Sammut ( 2000 , 2001 ) .", "L- Aspett Testwali Il- Konjizzjoni Ir- Rwoli It- Ta\u0127dit fit- Tul . . jiddeskrivi . . jiddomina . . jirrakkonta storja . . jinterpreta . . jikkoopera . . jag\u0127ti espo\u017cizzjoni . . jiggeneralizza . . jissapportja . . iwassal rapport . . jispekula . . jaqbel ma' fehmet \u0127addie\u0127or , kontra qalbu . . ikun passiv . . ifixkel . . jag\u0127ti ta\u0127dita e\u010b\u010b .", "L- Affezzjoni juri li g\u0127andu : . . g\u0127arfien dwaru nnifsu . . g\u0127arfien ta' \u0127addie\u0127or . . rispett lejn l- ambjent fi\u017ciku ikun kapa\u010bi : . . jaddotta l- imgiba tieg\u0127u filkonfront tal- kundizzjoni umana Ir- Regoli . . ibba\u017cati fuq il- kunsens . . ibba\u017cati fuq il- poter It- Ta\u0127dit fil- Qosor . . ju\u017ca kliem fierag\u0127 / ji\u010b\u010bajta . . jo\u0127loq konverzazzjoni . . jiddiskuti . . jintervista . . jipparte\u010bipa f' laqg\u0127a ta' kumitat e\u010b\u010b .", "It- tag\u0127lim u l- assessjar tal- Malti mitkellem g\u0127andu jg\u0127in biex titkattar l- importanza tal- kompetenza komunikattiva .", "L- istudenti jitg\u0127allmu jikkomunikaw a\u0127jar bil- Malti proprju min\u0127abba li jaqdi l- \u0127ti\u0121ijiet tag\u0127hom fil- hajja ta' kuljum .", "Li jkunu kapa\u010bi jirre\u010biprokaw it- ta\u0127dit ( ' short - speaking turns ' ) ; Li jkunu kapa\u010bi jithaddtu fit- tul ( ' long - speaking turns ' ) ; Li jithaddtu b' mod spontanju ( ' impromptu speaking ' ) ; Li jibbazaw it- ta\u0127dit tag\u0127hom fuq ri\u010berka li jkunu g\u0127amlu minn qabel ( ' extemporaneous speaking ' ) .", "I\u017cda l- akbar importanza g\u0127andha ting\u0127ata lit- ta\u0127dit kollaborattiv fi gruppi \u017cg\u0127ar , bliskop li l- istudenti ji\u017cviluppaw bejniethom l- intelli\u0121enza tag\u0127hom .", "Dan g\u0127andu jkun il- metodu pedagogiku ewlieni fl- i\u017cvilupp intellettwali ta' kull student ."], "category": "nonfiction, education, pedagogy", "subcategory": "academic", "source": "Extracted from acad7.txt"}
{"text": ["i l Ba\u0127ar t a\u010bChukchi i l Ba\u0127ar t a\u2019 Ber i ng", "l O\u010bean Ar t i ku i l Pa ss a\u0121 \u0121 t al Ma j i l Ba\u0127art a\u2019 j i st ra Beauf or t l", "i l G\u017c i r a l Ar \u010bi pel agu t a\u2019 El l esmer e Ar t i ku Kanadi \u017c", "i l Ba j j at a\u2019 Ba f f i n", "i l Baj j at a\u2019 Hudson", "i l Gr an Ba\u010bi r", "i l Ba\u0127ar t asSar gassi", "l O\u010bean Pa\u010bi f i ku", "i dDe\u017c er t t al Ar i \u017c ona/ t a\u2019 Sonor a", "l I st mut a\u2019 Tehuant epec"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from L-AmerkaTaFuq.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 1 Di\u010bembru 2009", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea", "WERREJ Nilqg\u0127ukom", "Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba", "\u2022 \u0126sibijiet dwar ir-Revi\u017cjoni", "\u2022 Bil-Kelma t-Tajba", "Kelma b'kelma: It-terminolo\u0121ija", "\u2022 Tg\u0127id il-preskrizzjoni \u0121iet preskritta?", "Mill-g\u0127atba 'l barra: Aspetti o\u0127ra \u2022 Il-Konferenza ta' Bremen Tisliba kriptika", "Nilqg\u0127ukom Antoine Cassar Wa\u0127da mill-virtujiet klassi\u010bi G\u0127arbija pre-I\u017clamika kienet", "(\u202b)\ufebf\ufef4\ufe8e\ufed3\ufe94\u202c, kun\u010bett qrib u fl-istess \u0127in imbieg\u0127ed minn dak tal-ospitalit\u00e0, tal-anqas kif sirna nifhmuha llum f'dawn i\u017c-\u017cminijiet ta' migrazzjoni kotrana u turi\u017cmu tal-massa.", "Skont il-kodi\u010bi tal-unur tal-Bedwini, id-\u1e0diy\u0101fah titlob lg\u0127oti ta\u2019 kenn, ikel u kulma jkun me\u0127tie\u0121, ming\u0127ajr kundizzjoni u akkost ta\u2019 kollox, mhux biss lill-barrani u lill-vjandant g\u0127al g\u0127onq ittriq, i\u017cda sa\u0127ansitra wkoll lill-akbar u l-e\u0127rex g\u0127adu.", "Il-faqar ma je\u0127les 'il \u0127add minn dan iddmir ta\u2019 \u0121enero\u017cit\u00e0, anzi jirdoppja l-unur talqadi: tant hu hekk li d-\u1e0diy\u0101fah fiha wkoll element kbir ta' kompetizzjoni.", "Sedentarji jew nomadi, laktar ospiti fissieda \u2013ng\u0127idu a\u0127na, dawk li jferrg\u0127u l-aqwa nbid jew jifirxu l-isba\u0127 twapet\u2013 kienu ji\u0121u mwe\u0121\u0121\u0127a fl-odi tal-poeti G\u0127arbin, b\u0127al dawk tax-xahir Ibn Tarafa mill-Ba\u0127rejn li, skumnikat mit-trib\u00f9 tieg\u0127u, \u0127arat il-peni\u017cola G\u0127arbija u kanta l-magnanimit\u00e0 ta\u2019 kull prin\u010bep u ra\u0127\u0127al Bedwin li g\u0127o\u0121bu jilqg\u0127u ta\u0127t it-tinda tieg\u0127u.", "Tiftixa siebra fid-dizzjunarji stori\u010bi tindika li lfirxa tal-kliem G\u0127arbi bl-g\u0127erq \u1e0d - j - f donnha ma la\u0127qitx tid\u0127ol fil-lessiku Malti (il-kelmiet difa, dg\u0127if, dg\u0127ajjef \u0121ejjin minn g\u0127eruq differenti).", "Minflok, bil-ftu\u0127 tat-twieqi u talportijiet, sabet postha fil-Malti modern il-kelma Taljana ospitalit\u00e0 msemmija aktar 'il fuq.", "Dan in-nom g\u0127andu storja etimolo\u0121ika twila u ftit kumplessa, kif jixhdu t-tifsiriet varji tax-xniexel kollha tieg\u0127u (sptar, ostili, osta\u0121\u0121 u l-bqija).", "Tnissel mil-Latin hospes, g\u0127aqda min-na\u0127a tag\u0127ha tal-kelmtejn hos(tis) (barrani) u pes (setg\u0127an).", "L-ambivalenza emozzjonali marbuta ma' din il-familja ta\u2019 kelmiet hija fiha nfisha sintomu tal-i\u017cvilupp tag\u0127ha: il-verb Latin hostire kien ifisser (a) illivella, \u0121ab ugwali; (b) patta, ivvendika ru\u0127u; kif ukoll (\u010b) laqat, sabbat.", "Meqjusa f'dan l-isfond, l-ospitalit\u00e0 ma tibqax tinftiehem biss b\u0127ala \u0121est lill-proxxmu li jintlaqa' daqslikieku wie\u0127ed ta\u2019 \u0121ewwa, i\u017cda timplika wkoll \u0127jiel ta\u2019 dnewwa jew vjolenza.", "Flistudju tieg\u0127u Le monolinguisme de l'autre, Jacques Derrida (\u0127assieb Franko-Al\u0121erin li, b\u0127al Malta, iddakkar mill-kulturi ta' xaqliba u o\u0127ra tal-Mediterran) jist\u0127arre\u0121 din l-aporija ta\u2019 hostis vs. hospes, u jikkonkludi fost l-o\u0127rajn li ma jistax ikun hemm ospitalit\u00e0 ming\u0127ajr ilpossibbilt\u00e0 l-o\u0127ra: mhux sempli\u010bement l-g\u0127eluq tal-bieb, i\u017cda l-isfidar ta' min jasal bla mistenni.", "Minbarra l-u\u017cu tan-nom ospitalit\u00e0, u forsi tannom inqas stabbilit ospitu (li jinstab l-aktar b'funzjoni a\u0121\u0121ettivali, e\u017c.", "'Stat Membru ospitu'), il-preferenza naturali tal-Malti hija lu\u017cu tal-verb laqa', li jorbot mad-dikotomija semantika ta' Derrida: daqskemm wie\u0127ed jista' jilqa' lill-mistieden bid-dirg\u0127ajn u l-bibien miftu\u0127a, daqstant ie\u0127or jista' jilqa' problema jew diffikult\u00e0.", "M'hemmx xi ng\u0127idu, aktar milli ka\u017c ta\u2019 polisemija, i\u017c-\u017cew\u0121 e\u017cempji jaqsmu l-istess", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2009.", "tifsira tal-qofol \u2013 li dak li jkun jinsab lest li jirrea\u0121ixxi g\u0127al wie\u0127ed jew g\u0127all-o\u0127ra.", "Bl-istess spirtu ta' ftu\u0127, u bit-twieqi mberr\u0127a, nilqg\u0127ukom g\u0127al dan il-bulettin, u nilqg\u0127u lisfidi li j\u0121ib mieg\u0127u u jistedinna nsibu tarfhom.", "Bulettin \u0121did ta\u2019 anali\u017ci u diskussjoni, ma\u0127sub g\u0127at-tradutturi u g\u0127al kull min i\u0127addem l-ilsien Malti b'seng\u0127a, li jiffoka sewwasew fuq l-u\u017cu professjonali tal-lingwa, ming\u0127ajr slaleb ta\u2019 \u0120anni jew \u0120or\u0121 jew romanti\u010bi\u017cmi o\u0127ra barra minn lokhom.", "G\u0127aliex il-lingwa, aktar milli bandiera tperper fir-ri\u0127, hija n-nifs profond u kontinwu tal-poplu li jesprimi ru\u0127u bih, talistess \u010bittadini li naqdu f'\u0127idmitna fid-Direttorat \u0120enerali tat-Traduzzjoni fi \u0127dan il-Kummissjoni Ewropea.", "Nilqg\u0127ukom ilkoll, u nistednukom tibag\u0127tulna lkontributi tag\u0127kom, b'artikli ta' diskussjoni dwar il-lingwa miktuba (it-taqsima Bir-reqqa), kwistjonijiet ta' terminolo\u0121ija (Kelma b'kelma), jew kwalunkwe aspett ie\u0127or marbut mal-u\u017cu professjonali tal-ilsien Malti (Millg\u0127atba 'l barra).", "~\u25cf~ BIR-REQQA Il-lingwa miktuba \u0126sibijiet dwar ir-Revi\u017cjoni Andrew Sammut Ftit tax-xhur ilu \u0121ie mistieden mid-D\u0120T s-Sur Brian Mossop mill-Canadian Translation Bureau biex jag\u0127ti \u017cew\u0121 diskorsi, wie\u0127ed fi Brussell u lie\u0127or fil-Lussemburgu, dwar ir-Revi\u017cjoni.", "Linteress kien kbir, u l-attendenza, bejn Brussell u l-Lussemburgu,.kienet tg\u0127odd mal-480 traduttur mil-lingwi kollha.", "Is-Sur Mossop feta\u0127 id-diskors tieg\u0127u bi kwotazzjoni minn Oscar Wilde: \u201cDomt nofs ta' nhar s\u0127i\u0127 nirrevedi wa\u0127da mill-poe\u017ciji tieg\u0127i, u fl-a\u0127\u0127ar ne\u0127\u0127ejtilha virgola.", "Wara nofsinhar er\u0121ajt da\u0127\u0127altha.\u201d", "B\u0127ala tradutturi, a\u0127na lkoll nikkwalifikaw b\u0127ala nies \"li ja\u0127dmu bil-lingwa\" u g\u0127alhekk g\u0127andna tendenza li l-kliem nixtarruh u niffissaw fuq l-irqaqat.", "Id-dettalji huma importanti, i\u017cda je\u0127tie\u0121 nitg\u0127allmu biex ma niffittawx i\u017c\u017cejjed.", "Fost affarijiet o\u0127ra, Brian Mossop semma ddistinzjoni bejn l-i\u010b\u010bekkjar u l-korrezzjoni.", "G\u0127alih, ix-xog\u0127ol tar-revi\u017cur g\u0127andu jwassal biex it-test li \u0121ie rivedut ikun \u201cfit-for-purpose\u201d, ji\u0121ifieri tajjeb bi\u017c\u017cejjed.", "Aktar milli xog\u0127ol ta\u2019 korrezzjoni, ix-xog\u0127ol ta\u2019 revi\u017cur huwa wie\u0127ed ta\u2019 qarrej, mhux ta\u2019 kittieb \u2013 ta\u2019 wie\u0127ed li qed jara, aktar milli wie\u0127ed li qed jibdel u jbiddel.", "Fil-fehma tieg\u0127u, ma' kull problema potenzjali li niltaqg\u0127u mag\u0127ha, g\u0127andna nistaqsu lilna nfusna jekk il-bidla hijiex me\u0127tie\u0121a jew le, u jekk le, g\u0127andna neg\u0127lbu t-tentazzjoni li nbag\u0127bsu dak li jiftiehem u li huwa tajjeb, u nibqg\u0127u g\u0127addejjin.", "Is-Sur Mossop ta \u010berta importanza wkoll lill-fatt li wa\u0127da mill-aktar affarijiet li ddejjaq littradutturi hija meta r-revi\u017cur jidhirlu li l-istil tieg\u0127u huwa a\u0127jar minn tat-traduttur.", "Fi kliem H.G. Wells: \u201cMa hemm l-ebda fissazzjoni fiddinja b\u0127al dik li tibdel it-test ta' xi \u0127add ie\u0127or.\"", "Permezz ta\u2019 e\u017cer\u010bizzju, il-kelliem g\u0127alaq billi qabbel ir-revi\u017cjoni komparattiva (mat-test ori\u0121inali) u r-revi\u017cjoni unilingwi.", "Fil-fehma tieg\u0127u r-revi\u017cjoni mhux bilfors g\u0127andha ssir minn traduttur ie\u0127or, g\u0127ax mhux dejjem ikun hemm b\u017conn tqabbil mat-test ori\u0121inali.", "Dan jikkuntrasta ferm ma' dak li huwa me\u0127tie\u0121 mittradutturi tad-D\u0120T, li l-obbligu tag\u0127hom huwa lewwel nett lejn it-test ori\u0121inali u s-sinifikat", "tieg\u0127u, partikolarment fejn g\u0127andhom x\u2019jaqsmu", "l-li\u0121ijiet.", "Forsi wasal ukoll i\u017c-\u017cmien li ner\u0121g\u0127u nevalwaw", "il-mod li bih nirrevedu?", "Hu x\u2019inhu l-ka\u017c, ta\u2019 min", "dawn il-punti n\u017commuhom f\u2019mo\u0127\u0127na u, naqblu", "jew ma naqblux mag\u0127hom, inkunu miftu\u0127a aktar", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2009.", "g\u0127al realtajiet u metodi o\u0127ra ta\u2019 xog\u0127ol.", "Da\u017cgur.", "Kif kien intqal fisseminar dwar ir-revi\u017cjoni madwar sena ilu, g\u0127andna n\u017commu l-linji tal-komunikazzjoni miftu\u0127a bejn it-traduttur u r-revi\u017cur, mhux biss g\u0127al xog\u0127ol a\u0127jar, imma g\u0127al relazzjonijiet tajba bejnietna.", "Hekk biss nistg\u0127u nsibu bilan\u010b tajjeb bejn dak li huwa me\u0127tie\u0121 u dak li huwa \u017cejjed.", "~\u25cf~ Bil-Kelma t-Tajba F'din il-pubblikazzjoni \u0127sibna li nibdew inwasslu xi w\u0127ud mill-ispjegi ortografi\u010bi miktuba mill-Professur Manwel Mifsud, Kap tad-Dipartiment tal-Malti fl-Universit\u00e0 ta' Malta u President tal-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti.", "Dawn l-ispjegi, \u010bari u lo\u0121i\u010bi, kienu \u0121ew ippubblikati fil-\u0121urnali lokali ta\u0127t it-titlu 'Bil-Kelma t-Tajba' u jafu jg\u0127inuna nifhmu a\u0127jar kwistjonijiet marbuta mal-ortografija.", "Hawnhekk se nwasslulkom \u017cew\u0121 spjegi.", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "L-isem li g\u0127a\u017cilna g\u0127al din il-kolonna g\u0127andu \u017cew\u0121 tifsiriet.", "Minn na\u0127a jfisser li se tkun mera tal-a\u0127jar u\u017cu tal-kelma Maltija, min-na\u0127a l-o\u0127ra huwa idjoma Maltija li twassal tajjeb l-attitudni tal-Kunsill, li jixtieq jikkonvin\u010bi bil-\u0127lewwa, mhux bl-impo\u017cizzjoni u bi\u010b-\u010bensura.", "A\u0127na nemmnu li din hija t-triq li tixraq lill- pubbliku Malti intelli\u0121enti, li j\u0127obb u jg\u0127o\u017c\u017c ilsien art twelidu.", "G\u0127al kull mistoqsija se ssib: (1) Twe\u0121iba qasira li turik l-g\u0127a\u017cla t-tajba, fliqsar kliem, kemm tinqeda;", "(2) Spjega iktar imla\u0127\u0127ma, g\u0127al min irid ikun jaf ir-ra\u0121uni u jixtieq jitg\u0127arraf a\u0127jar.d MISTOQSIJA nru 1: fiex jew fhiex?", "TWE\u0120IBA: It-tajba hija biss fiex.\u2026 SPJEGA: Il-kelma fiex hija mag\u0127mula millprepo\u017cizzjoni fi marbuta mas-suffiss \u2013iex li jfisser \u201cxi \u0127a\u0121a\u201d, sewwasew b\u0127alma biex hija mag\u0127mula minn bi + -iex.", "Kliem ie\u0127or mibni blistess mod huwa g\u0127aliex (g\u0127al + -iex) u mniex (minn + -iex).", "Min jikteb fhiex jikteb \u0127a\u017cin, u aktarx ikun i\u0127awwad il-kelma ma\u2019 kelmiet o\u0127ra b\u0127al \u0127sibthiex, rahiex, tni\u017c\u017cilhiex, li fihom is-suffiss \u2013hiex huwa mag\u0127mul mill-pronom mehmu\u017c \u2013ha (ji\u0121ifieri \u201clilha\u201d) u s-suffiss tan-negattiv \u2013x (e\u017c. ini\u017c\u017cilha [= ini\u017c\u017cel lilha] + -x > ini\u017c\u017cilhiex).", "MISTOQSIJA nru 2: G\u0127aliex daqqa nsib miktub ka\u017c u daqqa kas?", "TWE\u0120IBA: ka\u017c u kas it-tnejn je\u017cistu, imma ma jfissrux u ma jintu\u017cawx l-istess: 1. ka\u017c (pl. ka\u017ci jew ka\u017cijiet) tfisser \u201cxi \u0127a\u0121a li ti\u0121ri\u201d jew \u201cokka\u017cjoni partikolari\u201d u tintu\u017ca, pere\u017cempju, meta ng\u0127idu: fil-ka\u017c li ji\u0121i \u0127uk; f\u2019ka\u017c ta\u2019 \u0127ruq, jew dawn huma ka\u017ci spe\u010bjali.", "2. kas tfisser \u201cattenzjoni\u201d u tintu\u017ca biss flespressjoni ta kas b\u0127al: qatt ma ta kasi; tag\u0127tux kashom; ma jag\u0127ti kas ta\u2019 \u0127add.", "SPJEGA: \u25aa Din il-kelma ta\u2019 nisel Rumanz (Sqalli casu, Taljan caso) da\u0127let fil-Malti f\u2019\u017cew\u0121 g\u0127amliet differenti (u forsi f\u2019\u017cew\u0121 perijodi jew komunitajiet differenti), u g\u0127alhekk g\u0127andha \u017cew\u0121 tifsiriet u fonetikament i\u0121\u0121ib ru\u0127ha b\u2019mod differenti. \u25aa Il-konsonanti tal-a\u0127\u0127ar turina d-differenza.", "warajha norbtu tarf li jibda b\u2019vokali, tinstema\u2019:", "jew (1) \u2013\u017c- (b\u0127al: ka\u017ci, ka\u017cijiet)", "jew (2) \u2013s- (b\u0127al: kasek, kasu, kasi, kasna)", "G\u0127alhekk g\u0127andha \u017cew\u0121 suriet differenti filkitba.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2009.", "KELMA B'KELMA It-terminolo\u0121ija \u0126idmet it-terminologi fid-Dipartiment Mark Vella F'din ir-rokna tal-bulettin tad-Dipartiment, minn \u017cmien g\u0127all-ie\u0127or sejrin nibdew nikkontribwixxu kitbiet \u017cg\u0127ar dwar it-terminolo\u0121ija: il-problemi li niltaqg\u0127u mag\u0127hom ta' kuljum, de\u010bi\u017cjonijiet li jkunu ttie\u0127du fil-qasam, a\u0121\u0121ornamenti varji, u diskussjonijiet qosra dwar kur\u017citajiet marbuta mal-g\u0127a\u017cla tal-kliem.", "Did-darba, per\u00f2, nixtieq nintrodu\u010bilkom ixxog\u0127ol tat-terminologi tad-Dipartiment.", "Tkellimna dwar dan f'bosta laqg\u0127at, i\u017cda ta' min ner\u0121g\u0127u nag\u0127tu idea ta' din il-\u0127idma li g\u0127addejja.", "Id-Dipartiment b\u0127alissa g\u0127andu erba' terminologi, wie\u0127ed \u0121enerali g\u0127ad-dipartiment (jien), u wie\u0127ed g\u0127al kull unit\u00e0 (Bernard Cachia 1, Reuben Seychell - 2, Ian Zammit - 3).", "G\u0127andna per\u010bentwal tal-\u0127in ta' \u0127idmitna allokat apposta g\u0127ax-xog\u0127ol terminolo\u0121iku, li fil-qofol jinqasam fil-konsulenza mal-kollegi u lkoordinazzjoni tad-de\u010bi\u017cjonijiet dwar l-u\u017cu terminolo\u0121iku, u t-tid\u0127il tat-termini fil-IATE.", "Fir-rigward tal-IATE, intrabatna fl-a\u0127\u0127ar sitt xhur li nag\u0127tu spinta lill-produzzjoni f'dan ilqasam.", "Ix-xog\u0127ol terminolo\u0121iku qieg\u0127ed kull ma jmur jakkwista importanza programmatika dejjem akbar, anki mil-lat tal-pjani tadDirettorat.", "Il\u0127aqna l-mira tag\u0127na ta' 6,000 azzjoni IATE, li involviet mhux biss i\u017c-\u017cieda ta' termini \u0121odda (qrib l-2,000 terminu \u0121did), i\u017cda wkoll il-manutenzjoni tad-database, b'azzjonijiet", "li inkludew l-a\u0121\u0121ornament tal-\u0127oloq g\u0127arreferenzi, l-a\u0121\u0121ornament ortografiku tal-kontenut", "kollu bil-Malti li huwa proprjet\u00e0 talKummissjoni, u l-validazzjoni ta' 1,500 terminu", "sabiex ji\u0121u jidhru fil-ver\u017cjoni g\u0127all-pubbliku talIATE (IATE Public: http://iate.europa.eu).", "Fil-klassifika tax-xog\u0127ol fuq il-IATE, il-Malti", "qieg\u0127ed l-ewwel mid-dipartimenti tal-UE-15, u", "r-raba' mill-UE-15 + 2 + GA.", "Idda\u0127\u0127lu termini dwar oqsma varji ta\u0127t il-kappa tax-xemx, minn lista s\u0127i\u0127a ta' mard rari (li kienu dehru f'g\u0127add ta' dokumenti SANCO) g\u0127al termini dwar is-sikurezza ferrovjarja, lavjazzjoni, l-ismijiet \u0121odda tad-DGs u s-servizzi, u terminolo\u0121ija legali varja.", "B\u0127alissa g\u0127addejjin ukoll mill-pro\u010bess li ntellg\u0127u ammont kbir ta' termini (mi\u0121bura fi glossarji li ppro\u010bessajna) marbuta mal-inbid, il-karozzi u s-sajd, fost pro\u0121etti o\u0127rajn.", "Dan ix-xog\u0127ol involva wkoll g\u0127add \u0121mielu ta' tradutturi u assistenti (li jew siltu t-termini mil-li\u0121ijiet u g\u0127ejun o\u0127ra, jew inkella \u0127adu sehem fl-ippro\u010bessar u t-trattament tag\u0127hom) u issa li sibna l-metodi u l-formati lideali biex inwettqu din il-\u0127idma, nistg\u0127u nibdew in\u0127arsu lejn il-miri tag\u0127na iktar mil-lat kwalitattiv milli minn dak tal-kwantit\u00e0, kif ukoll ninvolvu dejjem aktar nies f'dawn il-pro\u0121etti.", "In\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom biex tikkonsultaw il-IATE waqt xog\u0127olkom g\u0127aliex kull ma jmur qed jimtela b'kontenut siewi u a\u0121\u0121ornat, kif ukoll biex tg\u0127arrfuna b'xi korrezzjonijiet jew \u017cidiet li tqisu li jmisshom isiru fid-database.", "Tistg\u0127u wkoll toffrulna l-ideat u l-g\u0127ajnuna tag\u0127kom g\u0127al pro\u0121etti \u0121odda li ta\u0127sbu li jkunu ta' siwi.", "L-a\u010b\u010bess g\u0127all-IATE huwa possibbli billi tfittxu permezz tal-QUEST (https://webgate.cec.euadmin.net/questmetasearch/index.php), li jfittex fost l-o\u0127rajn fil-IATE.", "Tistg\u0127u wkoll ta\u010b\u010bessaw il-IATE Public g\u0127al tiftixiet usa' u g\u0127al tqabbil ma' ilsna o\u0127ra.", "~\u25cf~ Tg\u0127id il-preskrizzjoni \u0121iet preskritta?", "Alan Xuereb Ri\u010bentement qamet diskussjoni bejn xi kollegi dwar il-verb \"ippreskriva\" u, naturalment, dwar id-derivanti u l- konjugazzjonijiet tieg\u0127u.", "Il-kwistjoni qamet b\u0127ala ri\u017cultat ta' dibattitu dwar jekk dan it-terminu g\u0127andux jidda\u0127\u0127al f'lista ta' \u0127bieb foloz (false friends).", "Wie\u0127ed irid joqg\u0127od attent x'jinkludi f'lista b\u0127al din sabiex", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2009.", "ma ssirx in\u0121ustizzja ma' termini li jistg\u0127u jg\u0127inuna fl-iddiversikar tal-espressjoni legali.", "kien fl-impossibilit\u00e0 fizika li jg\u0127ammar ma' martu min\u0127abba li kien bog\u0127od minnha.\"", "Il-kun\u010bett ta' preskrizzjoni g\u0127andu mill-inqas tliet tifsiriet prin\u010bipali: (1) L-ewwel nett hemm dik fil-common parlance, u \u010bjo\u00e8 il-preskrizzjoni tat-tabib komunement imsej\u0127a \"ri\u010betta\".", "Imbag\u0127ad hemm \u017cew\u0121 tipi ta' preskrizzjoni legali: (2) dik akkwi\u017cittiva (usucapio1) u (3) dik estintiva2, \u010bjo\u00e8 dik li testingwi azzjoni (u din tista' tkun kemm \u010bivili kif ukoll kriminali).", "Naturalment, fuq dan il-kun\u010bett wa\u0127du jista' jinkiteb volum s\u0127i\u0127 u jista' jkun hawn min jaqbel u min ma jaqbilx, i\u017cda dak hu s-sabi\u0127 tax-xog\u0127ol tag\u0127na.", "Madanakollu, il-verb \"tippreskrivi\" jista' jkollu wkoll utilit\u00e0 fil-qasam \u0121uridiku-legali ta\u0127t aspett ie\u0127or, ji\u0121ifieri f'dak aktar filosofiku \u0121uridiku b\u0127alma nsibu fid-definizzjoni tal-kun\u010bett tadDritt, \u010bjo\u00e8:", "Ara, fost l-o\u0127rajn, is-sentenza \"DIRETTUR TAL-ARTIJIET vs POLIDANO BROTHERS LIMITED\" Prim'Awla, Qorti \u010aivili \u2013 Tonio Mallia 07/07/2004.", "2 Ara, fost l-o\u0127rajn, is-sentenza \"TESTAFERRATA MORONI VIANI SALVINO ET vs MONTANARO FRANCIS\" Prima'Awla, Qorti \u010aivili \u2013 Philip Sciberras 27/06/2003.", "3 Ori\u0121inarjament tal-Prof.", "\"Id-Dritt jista' ji\u0121i definit b\u0127ala dik il-premessa miktuba jew li tista' tinkiteb li tippreskrivi komportament interpersonali \u0121ust\"3 jew ukoll \"lArtikolu 52 jippreskrivi l-mi\u017cura XYZ .....\"", "Wie\u0127ed madanakollu jrid joqg\u0127od attent \u0127afna g\u0127aliex is-sens jinbidel drastikament meta wie\u0127ed jg\u0127id \"it-terminu preskrittiv/ilpreskrizzjoni msemmi/ja fl-Artikolu 52\".", "Dan jista' jfisser li hemm terminu ta' validit\u00e0 li qabe\u017c \u017cmienu u g\u0127aldaqstant \u0121ie estint, jew preskritt.", "Naturalment, it-tifsira inti\u017ca \u0127afna drabi tista' tittie\u0127ed mis-sens u mill-kuntest.", "Naf ukoll li je\u017cistu termini o\u0127rajn (forsi aktar u\u017cati) b\u0127al jistabbilixxi, isemmi, jipprevedi li jistg\u0127u jrendu l-idea tajjeb.", "I\u017cda minkejja dan, il-kelma \"jippreskrivi\" g\u0127andha wkoll din il-funzjoni, li mhux ta' min jarmiha.", "Pere\u017cempju, fis-sentenza tal-Qorti tal-Appell, sede superjuri, fil-ka\u017c relattivament ri\u010benti (2005) \"MAGRO RAYMOND ET vs MAGRO RITA ET NOE\", il-Qorti (komposta fost l-o\u0127rajn mill-Prim Im\u0127allef DeGaetano) qalet: \"Dan l-Artikolu jippreskrivi illi:\"Il-filjazzjoni ta' tifel imwieled matul i\u017c-\u017cwie\u0121 tista' ti\u0121i attakkata wkoll minn kull min ikollu interess jekk jipprova illi fi\u017c-\u017cmien bejn it-tliet mitt \u0121urnata u l-mija u tmenin \u0121urnata qabel it-twelid tat-tifel, ir-ra\u0121el", "\"Rajtx ibni, kemm hu importanti li tkun taf ilsna barranin?", "Disinn ta' Ramon Corrado", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2009.", "MILL-G\u0126ATBA 'L BARRA Aspetti o\u0127ra Konferenza ta' Bremen It-Tieni Konferenza Internazzjonali dwar ilLingwistika Maltija, 19-21 ta\u2019 Settembru '09 It-tieni Konferenza dwar il-Lingwistika Maltija organizzata mill-G\u0127aqda Internazzjonali talLingwistika Maltija fl-Universit\u00e0 ta' Bremen, il\u0120ermanja, f'Settembru li g\u0127adda, kienet tassew fiera ta' studji dwar il-lingwa Maltija.", "Fiha \u0127adu sehem akkademi\u010bi u studenti Maltin u barranin li l-interess komuni tag\u0127hom kien li jaqsmu list\u0127arri\u0121 li qed jag\u0127mlu dwar aspetti lingwisti\u010bi tal-ilsien Malti.", "Fil-konferenza \u0127ar\u0121u diversi a\u0127barijiet interessanti dwar x'ri\u017cultati qed iwasslu d-diversi ri\u010berki li saru jew qed isiru.", "Pere\u017cempju pro\u0121ett minnhom, li qed isir minn akkademi\u010bi Amerikani, wassal biex sa llum in\u0121abru mat-3.2 miljun kelma bil-Malti li ttie\u0127du minn tliet gazzetti onlajn: L-Orizzont, Illum u Maltarightnow.", "anali\u017ci dwar kemm baqa' konsonanti gutturali flilsien Malti ta' llum meta mqabbel mal-Malti kif inkiteb fi \u017cmien Pietro Caxaro fis-seklu 15.", "Ta\u0127dita o\u0127ra kienet dwar x'tip ta' vokabularju qed jintu\u017ca fil-li\u0121ijiet Maltin u dawk Ewropej maqluba g\u0127all-Malti.", "Kien hemm ukoll diskussjoni dwar il-kumplimenti li jag\u0127tu lMaltin bejniethom; dwar it-tlissin tal-vokali u lpaw\u017ciet fit-ta\u0127dit; dwar kif il-Maltin jitkellmu blIngli\u017c; u bosta su\u0121\u0121etti o\u0127ra.", "Is-sabi\u0127 tal-konferenza kien f'li wie\u0127ed jisma' barranin b\u0127al \u0120ermani\u017ci, Fran\u010bi\u017ci, Taljani u Amerikani jitkellmu jew ilissnu kliem bil-Malti, u\u0127ud minnhom b'\u010berta fa\u010bilit\u00e0 liema b\u0127alha.", "Ilkonferenza serviet ukoll biex uffi\u010bjali midDirettorat \u0120enerali tat-Traduzzjoni jibnu kuntatti ma' dawn l-istudju\u017ci u akkademi\u010bi bil-g\u0127an li filfutur qrib tinbeda sensiela ta' skambji, konferenzi u kooperazzjoni mat-tradutturi Maltin filLussemburgu.", "Di\u0121\u00e0 saru xi kuntatti u anki ttie\u0127du xi de\u010bi\u017cjonijiet biex id-Dipartiment talMalti jisfrutta dawn it-talenti esposti filkonferenza biex titjieb il-kwalit\u00e0 tattraduzzjonijiet Maltin u anki jissa\u0127\u0127a\u0127 l-g\u0127arfien tal-Malti fost it-tradutturi Maltin.", "Ri\u010berka o\u0127ra saret dwar kemm-il kelma differenti u\u017ca l-poeta nazzjonali Dun Karm Psaila fil-poe\u017ciji tieg\u0127u bil-Malti: mal-65,000.", "Dan l-istudju jag\u0127ti \u0127jiel dwar it-temi tal-poe\u017ciji li kiteb Dun Karm u anki kemm kellu kliem ta' ori\u0121ini semitika, fost affarijiet o\u0127ra.", "Ta\u0127dita o\u0127ra interessanti kienet fuq x'tip ta' Malti Mg\u0127a\u0121\u0121el (kif qed isej\u0127ulu) qed jinkiteb fil-mezzi elettroni\u010bi ta' komunikazzjoni.", "Din kienet it-tieni parte\u010bipazzjoni tieg\u0127i filKonferenza tal-G\u0127aqda Internazzjonali talLingwistika Maltija, wara dik li kienet saret sentejn ilu, proprju meta twaqqfet l-g\u0127aqda.", "Ikolli ng\u0127id li fir-rwol tieg\u0127i fi \u0127dan l-Unit\u00e0 D.1 okka\u017cjonijiet b\u0127al dawn huma ta' valur kbir, kemm f'termini ta' kontenut kif ukoll f'termini ta' kuntatti li wie\u0127ed jistabbilixxi meta jqatta' 3 ijiem ma' bosta esponenti fil-qasam tal-lingwa.", "Wara l-perjodu li g\u0127amilt fil-Lussemburgu b\u0127ala traduttur, illum napprezza aktar kemm hu importanti li wie\u0127ed ikun espost g\u0127all-i\u017cviluppi fil-lingwa kemm fl-u\u017cu ta' kuljum (partikolarment fit-ta\u0127dit u fuq il-mezzi taxxandir u l-komunikazzjoni) kif ukoll fuq livell akkademiku.", "Diversi kelliema da\u0127lu fid-dettall dwar xi djaletti Maltin b\u0127an-Naduri, ix-Xlukkajr u \u017c-\u017burrieqi u kif dawn jitqabblu bejtniehom.", "Sa\u0127ansitra saret", "Minbarra l-g\u0127add ta' ta\u0127ditiet ta' interess \u0121enerali g\u0127al kull min i\u0127addem il-lingwa bil-miktub fuq ba\u017ci regolari, kien hemm ta\u0127ditiet o\u0127rajn li kienu", "L-iskop tal-pro\u0121ett huwa biex imbag\u0127ad issir ri\u010berka dwar il-kliem l-aktar komuni fost ilMaltin u l-ori\u0121ini tal-kliem u\u017cat.", "l-a\u010b\u010bent", "aktar spe\u010bjalizzati fejn tid\u0127ol il-lingwistika.", "Forsi ta' interess partikolari g\u0127alina fid-D\u0120T kienet ta\u0127dita dwar il-varjetajiet lingwisiti\u010bi u\u017cati fille\u0121i\u017clazzjoni tal-UE meta mqabbla malistrumenti legali lokali li jittrasponuha.", "B'hekk wie\u0127ed seta' jara, ng\u0127idu a\u0127na, je\u017cistux differenzi bejn il-ver\u017cjonijiet bil-Malti tad-direttivi tal-UE u l-li\u0121ijiet domesti\u010bi li jimplimentawhom.", "Minn e\u017cer\u010bizzju b\u0127al dan wie\u0127ed jista' jikkumpara fuq liema livelli jvarjaw dawn i\u017c-\u017cew\u0121 'stili' ta' abbozzar (lessikali, sintattiku, e\u010b\u010b.) u, fuq kollox, jekk jinfluwenzawx lil xulxin.", "Imbag\u0127ad \u0121ie spjegat ukoll kemm xog\u0127ol qed isir, f'direzzjonijiet differenti, li jista' jwassal g\u0127al g\u0127arfien u g\u0127odod lingwisti\u010bi utli.", "Ng\u0127idu a\u0127na, il-\u0127olqien ta' korpus lingwistiku f'format di\u0121itali - sforzi li qed isiru kemm fl-Universit\u00e0 ta' Malta kif ukoll f'universit\u00e0 Amerikana - huwa essenzjali biex tkun fa\u010bilitata r-ri\u010berka u ji\u0121u \u017cviluppati g\u0127odod anki teknolo\u0121i\u010bi b\u0127al \u010bekkjatur.", "Daqstant ie\u0127or kienu importanti d-diskussjonijiet li ji\u017cvol\u0121u b'mod informali mal-parte\u010bipanti lo\u0127ra, li jg\u0127inu mhux ftit biex xog\u0127olna u lprattiki li n\u0127addmu jitfissrulhom b'mod konkret.", "B'hekk tinkiseb aktar fidu\u010bja fil- prodott li jo\u0127ro\u0121 mid-D\u0120T u jin\u0127olqu siner\u0121iji g\u0127al aktar kooperazzjoni mad-dinja akkademika, li tant hi importanti biex in\u017commu l-pass mal-i\u017cviluppi fil-lingwa u biex il-kwalit\u00e0 ta' dak li niktbu tibqa' g\u0127olja.", "Angelo Chetcuti Matul il-konferenza, ir-ri\u010berkaturi u x-xjenzati pre\u017centi tkellmu dwar diversi temi u kwistjonijiet li g\u0127andhom x\u2019jaqsmu mal-lingwistika Maltija, fosthom dwar il-lessiku, il-lingwa\u0121\u0121 ta\u017c\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u t-tibdil fil-lingwa, il-varjazzjonijiet foneti\u010bi fil-Malti matul is-snin, u su\u0121\u0121etti o\u0127rajn.", "Jien kont fost dawk li taw sehemhom matul ilkonferenza, mhux biss billi \u0127adt sehem b\u2019mod", "attiv fid-diskussjonijiet, i\u017cda wkoll billi tkellimt,", "Michael Spagnol, dwar ir-ri\u010berka li g\u0127amilt", "mag\u0127hom f\u2019dak li g\u0127andu x'jaqsam mal-hekk", "Di\u010bembru 2009.", "imsej\u0127a \u201cfilled pauses\u201d (waqfiet li minflok isskiet ikun fihom xi tip ta\u2019 espressjoni mit\u0127addta) fil-Malti.", "Din ir-ri\u010berka, ippre\u017centata waqt ilkonferenza mill-erba\u2019 ri\u010berkaturi fi pre\u017centazzjoni, imsej\u0127a \u201cInterspeaker variation in the type and prosody of filled pauses in Maltese\u201d, kienet imsejsa fuq dejta minn korpus ta\u2019 Malti mitkellem li l-erbg\u0127a li a\u0127na ttraskrivejna u g\u0127amilna annotazzjoni tieg\u0127u flimkien fil-qafas ta\u2019 pro\u0121ett imsejja\u0127 \u201cSPAN\u201d.", "Din l-annotazzjoni kienet tinkludi, fost affarijiet o\u0127ra, livell li fih huma indikati l-\u201cfilled pauses\u201d.", "L-istudju\u017ci mhux kollha jaqblu dwar x\u2019inhuma l\u201cfilled pauses\u201d e\u017catt, i\u017cda kollha jaqblu dwar ilfatt li huma elementi tat-ta\u0127dit li jservu b\u0127ala mezz kif jimtlew is-silenzji li ji\u0121u min\u0127abba xi waqfa ta\u2019 xi tip, iktar milli biex jing\u0127adda xi tag\u0127rif; li jistg\u0127u jkollhom xi tifsira jew iservu b\u0127ala mezz ta\u2019 komunikazzjoni, imma li mhux bilfors ikunu qed jaqdu dejjem din il-funzjoni; u li g\u0127andhom rwol importanti fl-organizzazzjoni tat-ta\u0127dit.", "It-ta\u0127dita li a\u0127na l-erbg\u0127a tajna matul din ilkonferenza kellha \u017cew\u0121 g\u0127anijiet prin\u010bipali: (1) li ji\u0121u identifikati l-\u201cfilled pauses\u201d misjubin fiddejta analizzata; u (2) li ji\u0121u e\u017caminati t-tip u s\u201csura\u201d fonetika tad-diversi tipi ta\u2019 \u201cfilled pauses\u201d, flimkien mad-distribuzzjoni tag\u0127hom.", "L-anali\u017ci wriet li kien hemm tliet tipi ta\u2019 forom li kienu \u201cfilled pauses\u201d ta\u2019 veru, li kienu \u201ceee\u201d, \u201cemm\u201d u \u201cmmm\u201d, u li kien hemm ukoll waqfiet o\u0127rajn li kienu jinvolvu forom li huma kwa\u017ci kliem, b\u0127al pere\u017cempju \u201ce\u0127e\u201d u \u201cmhm\u201d, flimkien ma\u2019 waqfiet o\u0127ra li kienu jinvolvu forom b\u2019funzjoni kwa\u017ci paralingwistika b\u0127al \u201ceqq\u201du \u201ctsk\u201d.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2009.", "Mill-anali\u017ci \u0127are\u0121 il-b\u017conn li ti\u0121i standardizzata l-annotazzjoni tal-forom sabiex forom li jkunu tal-istess tip ta\u2019 \u201cfilled pause\u201d jinkitbu bl-istess mod.", "Barra minn hekk, l-anali\u017ci taddistribuzzjoni tal-\u201cfilled pauses\u201d uriet li hemm tendenza qawwija li qabel jew wara l-\u201cfilled pauses\u201d jew inkella qabilhom u warajhom, ikun hemm waqfa (ji\u0121ifieri mument ta\u2019 silenzju).", "L-erbg\u0127a li a\u0127na \u0127assejna li l-konferenza kienet interessanti u li serviet b\u0127ala opportunit\u00e0 biex na\u0121\u0121ornaw ru\u0127na dwar dak li qed isir dan l-a\u0127\u0127ar b\u2019rabta mal-lingwistika Maltija, u biex nibnu u nseddqu r-rabtiet tag\u0127na ma\u2019 dawk l-istudju\u017ci li qed isawru l-qasam tal-lingwistika Maltija dal\u0127in.", "E\u017cempju:", "~\u25cf~ Din il-pubblikazzjoni se tkun disponibbli wkoll f' http://ec.europa.eu/dgs/translation/publications/magazines", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f'dan il-bulettin, iktbilna fuq: l-accent@ec.europa.eu", "\u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f'isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista' jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f'din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bullettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni, u lanqas is-servizzi tag\u0127ha, ma huma marbutin b'xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u.", "2 - Fuq l-iskrivanija jispjega r-rit, imbag\u0127ad idawwar il-vit (10) Is-sentenza kif inhi ma tantx tag\u0127mel sens... li rridu nag\u0127mlu hu li nanalizzaw il-kliem individwali.", "It-twe\u0121iba f'dan il-ka\u017c hija deskrittiv : mill-kelma \u00abskrivanija\u00bb n\u0121ibu l-kelma desk, imbag\u0127ad insibu l-ittri \u00abrit\u00bb, u jekk indawru l-kelma \u00abvit\u00bb ikollna s-sekwenza tiv; b'hekk naslu sal-kelma desk + rit + tiv, li tfisser xi \u0127aga li tiddeskrivi jew li \u00ab(t)ispjega\u00bb.", "MIMDUDIN 2 Fuq l-iskrivanija jispjega r-rit, imbag\u0127ad idawwar il-vit (10) 6 Waqa' bl-a\u0127jar mod possibbli u tilef denbu (4) 7 Sar, spi\u010b\u010ba jew da\u0127al f'nofs ix-xarabank, anzi \u0121ol-ba\u0127ar (9) 12 X'jag\u0127mel Ian Bugeja meta ji\u0121i ta' l-a\u0127\u0127ar? (7) 13 G\u0127axxaq lix-xerrej u nqaleb ta' ta\u0127t fuq (6) 15 Xejn ma tiftakar wara dak l-episodju tal-ka\u017cin, imma nobbli tibqa' (9) 16 Hemm min jg\u0127id li ma jitkellimx sew, imma m'g\u0127andux dritt (8) 18 Sajru l-ikel, hu telaq, hi saret stramba (7) 20 Bi\u010b\u010ba \u0127amrija, maqluba u mdemmija (7) 21 Jaf g\u0127axar kelmiet bil-Latin, jaf jesprimi ru\u0127u, u jaf i\u017cejjen (9) 22 Kien aktar \u0127abrieki, imma nbidel u issa \u0127add ma jridu (5) 23 G\u0127aref i\u017cda mgerfex, skond l-g\u0127aslu\u0121 (6) 24 Dari kellha alki: bidla kbira kellha b\u017conn! (8) WEQFIN 1 Bhima mist\u0127ija? (4) 3 Dak li hu veru rabba l-\u0121wiena\u0127, telaq u sar \u010batt (7) 4 Skappaw tnejn minn ta\u0127t ix-xemx (5) 5 Stat li fih in-nida tersaq lejn il-karma (9) 8 Tara wa\u0127da biss, imma taqdi (8) 9 Veru li \u017carma s-sodda?", "Ma nafx, imma b'xi mod irid jitg\u0127atta (5) 10 Qal il-\u0127merijiet, rabba ta' l-ewwel, imbag\u0127ad ittiekel (7) 11 Fi\u010b-\u010aina ming\u0127ajr kapitali, il-la\u0127am forsi mhux favur il-kaf\u00e8 (8) 14 Appik li jipprova xortih, tg\u0127id ifendi l-lant? (9) 16 \u017bew\u0121 karamelli Ingli\u017ci, wa\u0127da bla tarf, Ingli\u017ci m'g\u0127adhomx (7)", "Le, tkaxkar u telaq (6)", "19 Kwa\u017ci stilla, i\u017cul min-nofs, jikber 'l isfel (6)"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_01_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 2 Marzu 2010 Volume 1, Issue 1", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea", "WERREJ Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba", "\u2022 Bejn normi nazzjonali u normi istituzzjonali", "\u2022 Bil-Kelma t-Tajba", "\u2022 Bejn i\u010b-\u010bpar u l-bnazzi fi kliemna", "Kelma b'kelma: It-terminolo\u0121ija \u2022 COST = Kost vs Spi\u017ca vs Nefqa.", "U prezz? \u2022 Interferenzi Mill-g\u0127atba 'l barra: Aspetti o\u0127ra", "\u2022 Id-diversit\u00e0 lingwistika: perspettiva \u0121uridika", "\u2022 \u017bjara minn Traduttur 2009", "\u2022 \u0126idma fuq \u010bekkjatur bil-Malti", "Intasab ta\u0127t il-famu\u017c \"Pont l-A\u0127mar\" ta\u2019 Belt ilLussemburgu; t\u0127ossok nemla.", "Il-\u0127sieb li taqsmu bil-mixi x\u2019aktarx jaqtag\u0127lek qalbek.", "Ilu kwa\u017ci nofs seklu b'sieq wa\u0127da 'l hawn u l-o\u0127ra 'l hinn jitqawwas fuq il-wied li jifred lill-kwartier talKirchberg, fejn jinsabu l-binjiet talistituzzjonijiet tal-UE, mill-bqija tal-kapitali.", "Qabel ma bnewh, biex jaslu minn na\u0127a g\u0127allo\u0127ra kellhom jinqdew bi triq ferm itwal, imserrpa, u mi\u017cg\u0127uda bin-ni\u017cliet u bit-tlajja'.", "Il\u0127ajja hija ferm iktar fa\u010bli llum, bil-pont, milli qatt kienet qabel ma nbena.", "\u0126add m'g\u0127andu li\u010bken dubju li lill-belt ippermettielha timxi \u2019l quddiem b'pass ferm iktar mg\u0127a\u0121\u0121el milli kien jirnexxilha tag\u0127mel kieku baqg\u0127et ming\u0127ajru.", "Il-\u0127sieb tal-bidu wara l-a\u010b\u010bent ukoll kien li jservi b\u0127ala pont: l-ewwel bejn it-tliet unitajiet fi \u0127dan id-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea nnifsu u mbag\u0127ad, \"meta jasal i\u017c\u017cmien\", bejn it-tradutturi kollha tal-Malti tad-", "diversi istituzzjonijiet u servizzi tal-UE.", "Eventwalment, kellu jasal ukoll il-mument meta wie\u0127ed jibda jesplora l-idea li l-bieb jinfeta\u0127 g\u0127al dawk kollha li g\u0127andhom interess professjonali fl-ilsien Malti.", "L-idea kienet li l-pro\u0121ett jimxi pass wara pass.", "Qisnieh b\u0127ala fatt li l-affarijiet kienu se ji\u010b\u010baqilqu bil-mod, i\u017cda morna mqarrqin.", "Tista' tg\u0127id li, mill-ewwel, wara li bdiet iddur fl-idejn l-ewwel \u0127ar\u0121a, s\u0127abna t-tradutturi tal-Qorti tal\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea u dawk talParlament Ewropew minn jeddhom esprimew linteress attiv tag\u0127hom li jinvolvu ru\u0127hom.", "Filfatt, di\u0121\u00e0 f\u2019din il-\u0127ar\u0121a wie\u0127ed isib artiklu ta' Chris Vella, kollega mill-Qorti tal-\u0120ustizzja talUE.", "Dan barra kitba o\u0127ra minn Ramon Casha, minn barra l-istituzzjonijiet tal-UE.", "Sadattant, saru kuntatti mas-servizzi kollha tat-traduzzjoni g\u0127all-Malti fi \u0127dan l-UE u f'kull wie\u0127ed minnhom in\u0127atret persuna li se sservi b\u0127ala ssieq tal-pont fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra.", "B\u2019sens ta\u2019 ottimi\u017cmu nistennew li dan ilmomentum jibqa' j\u017cid fir-ritmu tieg\u0127u sabiex din il-pubblikazzjoni sservi mhux biss ta' pont i\u017cda wkoll ta' agora g\u0127ad-diskussjoni u g\u0127attlaqqig\u0127 tal-ideat g\u0127all-\u0127addiema tal-Malti fi \u0127dan l-istituzzjonijiet Ewropej u lil hinn minnhom.", "Aktar ma nisfruttaw bil-g\u0127aqal kwalunkwe opportunit\u00e0 biex nikkomunikaw, nit\u0127addtu u niddibattu bejnietna, aktar ikun possibbli li ni\u0121bdu \u0127abel wie\u0127ed fejn g\u0127andha x'taqsam il-materja prima ewlenija tag\u0127na: lilsien Malti.", "L-isfidi li g\u0127ad g\u0127andna quddiemna fit-t\u0127addim ta' lingwa li g\u0127adha g\u0127addejja minn pro\u010bess biex jitwarrbu l-in\u010bertezzi dwar kif tinkiteb nistg\u0127u nindirizzawhom b\u2019mod effettiv biss jekk na\u0127dmu flimkien.", "l-a\u010b\u010bent", "BIR-REQQA Il-lingwa miktuba ListCountriesandtheirDerivatives.xls Andrew Sammut G\u0127addew is-snin minn meta bdiet it-traduzzjoni tal-li\u0121ijiet tal-Unjoni Ewropea g\u0127all-Malti, u wa\u0127da mill-problemi li sikwit konna n\u0127abbtu wi\u010b\u010bna mag\u0127hom b\u0127ala tradutturi kienet tinvolvi l-ismijiet tal-pajji\u017ci.", "Opinjonijiet differenti, sorsi differenti u lakuni fis-sorsi li je\u017cistu wasslu g\u0127al xi di\u017cgwidi u nuqqasijiet ta' konsistenza fixxog\u0127ol.", "Imma wasslu wkoll biex tin\u0127ass il-\u0127tie\u0121a g\u0127al gwida jew lista uffi\u010bjali li t-tradutturi kollha jistg\u0127u jimxu mag\u0127ha.", "Minkejja li listi uffi\u010bjali ma kienx hawn, kien hawn gwidi li konna n\u017commu mag\u0127hom, fl-istennija ta' xi \u0127a\u0121a uffi\u010bjali mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "Xi \u0127a\u0121a uffi\u010bjali waslitilna, mhux mill-Kunsill tal-Malti, imma direttament mill-Gvern Malti.", "Fin-nuqqas ta' xi \u0127a\u0121a aktar uffi\u010bjali minnha (jekk tabil\u0127aqq jista' jkun hemm xi \u0127a\u0121a aktar uffi\u010bjali minn struzzjonijiet diretti mill-Gvern), ikollna nimxu mag\u0127ha f'xog\u0127olna.", "Ni\u0121u g\u0127al-lista, li tqassmitilna b\u0127ala Excel file bl-isem \"ListCountriesandtheirDerivatives.xls\".", "Meta fta\u0127tha l-ewwel darba kont sorpri\u017c.", "Mhux tant g\u0127all-fatt li l-isem tal-fajl ta' lista ta' ismijiet bil-Malti kellu jkun bl-Ingli\u017c, u lanqas g\u0127all-fatt li l-pajji\u017ci jidhru fl-ordni tal-alfabet Ingli\u017c1.", "Kont sorpri\u017c bil-lista g\u0127aliex mal-ewwel daqqa t'g\u0127ajn di\u0121\u00e0 stajt nara li te\u0127tie\u0121 ix-xog\u0127ol.", "Dan fih innifsu mhux \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina, g\u0127aliex punt tat-tluq dejjem huwa a\u0127jar mix-xejn.", "Imma punt tat-tluq lanqas ma huwa r-ri\u017cultat a\u0127\u0127ari li wie\u0127ed", "g\u0127andu jqassam u jag\u0127ti struzzjonijiet ri\u0121idi biex", "ji\u0121i segwit.", "Min\u0127abba l-mod li bih \u0121iet ippre\u017centata din illista, idejna huma marbuta.", "U jkollna n\u017commu", "G\u0127alhekk, biex issib isem ta' pajji\u017c bil-Malti, ikollok lewwel timma\u0121ina x'inhu bl-Ingli\u017c imbag\u0127ad tfittex bejn wie\u0127ed u ie\u0127or fejn jista' jkun fil-lista tradotta.", "mag\u0127ha.", "U huwa l-frustrament g\u0127all-fatt li din illista ma stajtx immissha, lanqas in\u017cid it-tikek fuq i\u017c-\u017c fejn huwa ovvju li dan kien \u017cball, li wassalni biex nikteb hawnhekk.", "Dan ma nag\u0127mlu la b'sens ta' akku\u017ca, u lanqas b'sens ta' pika ma' min fassalha, imma b'sens ta' rispett lejn ilsienna, li umilment na\u0127seb li jist\u0127oqqlu a\u0127jar.", "G\u0127alhekk nistieden lil min huwa responsabbli (li onestament ma g\u0127andix linqas \u0127jiel min jista' jkun), jew lil min i\u0127oss, b\u0127ali, li din il-lista g\u0127andha ter\u0121a' titfassal, biex iwie\u0121eb dawn il-mistoqsijiet.", "U jekk ma jasalx biex iwe\u0121ibhom, forsi b'xi mod ju\u017cahom biex itejjeb dak li di\u0121\u00e0 hemm.", "1) Jekk din il-lista \u0121iet ippre\u017centata biex ji\u0121u evitati d-di\u017cgwidi u r-riperkussjonijiet politi\u010bi, g\u0127aliex fl-Anness II g\u0127at-Trattat ta' Li\u017cbona Lisbona nsibu, pere\u017cempju, It-Territorji Fran\u010bi\u017ci tan-Nofs-in-Nhar jew it-Territorji Britanni\u010bi, filwaqt li fil-lista li waslitilna nsibu t-Territorji Fran\u010bi\u017ci tan-Nofsinhar u t-Territorji Brittanni\u010bi?", "Bl-istess mod, jekk fit-Trattat hemm \u0120jor\u0121ja ta' Nofs-in-Nhar, g\u0127aliex fil-lista nsibu \u0120eor\u0121ja tanNofsinhar?", "Jekk korrezzjonijiet ortografi\u010bi g\u0127al dak li hemm fit-Trattat huma permessi, g\u0127aliex ma nistg\u0127ux inda\u0127\u0127lu korrezzjonijiet ortografi\u010bi o\u0127ra? 2) X'mudelli ntu\u017caw biex l-ismijiet jinqalbu g\u0127all-Malti? - G\u0127aliex xi w\u0127ud mill-ismijiet jimxu fuq il-prin\u010bipju fonetiku u l-alfabet Malti, e\u017c. il-Ba\u0127rejn, il-Bangladexx, \u0120ibuti (g\u0127al xi ra\u0121uni, ming\u0127ajr l-artiklu), filwaqt li o\u0127rajn le, e\u017c. il-Liechtenstein, Nauru jew tabil\u0127aqq Saint Pierre u Miquelon?", "G\u0127aliex \u010berti ismijiet jissejsu fuq l-ortografija Taljana u mhux dik Maltija, b\u0127al fil-ka\u017c tal-I\u017cvizzera Isvizzera jew il-ka\u017c talI\u017cvezja Isvezja?", "3) G\u0127aliex ismijiet li lo\u0121ikament g\u0127andhom", "isegwu l-istess mudell jinkitbu b'mod differenti,", "e\u017c. it-Tanzanija / it-Tune\u017cija, jew Kazakstan /", "4) Il-valuti fuq liema prin\u010bipji nqalbu?", "G\u0127aliex", "1/100 ta' dinar Al\u0121erin huwa \u010bentim, 1/100 ta'", "l-a\u010b\u010bent", "peso Kuban huwa \u010bentavo, filwaqt li 1/100 ta' dollaru Amerikan huwa \u010bente\u017cmu (b\u0127alma hu 1/100 ta' ewro)?", "U jekk isSudan g\u0127andu l-Lira, g\u0127aliex il-Libanu g\u0127andu lLivre? 5) G\u0127aliex l-isem tal-pajji\u017c jinqaleb bil-Malti, filwaqt li l-isem tal-belt kapitali jibqa' blortografija Ingli\u017ca jew dik ori\u0121inali, e\u017c.", "IrRepubblika I\u017clamika tal-Pakistan \u2013 Islamabad; L-Arabja Sawdija \u2013 Riyadh; il-Bra\u017cil - Bras\u00edlia? 6) G\u0127aliex \u010bittadin tal-Korea ta' Fuq huwa Nord Korean, \u010bittadin tal-Korea ta' Isfel huwa Sud Korean, filwaqt li \u010bittadin tal-Irlanda ta' Fuq huwa mir-Renju Unit, imma mhux Nord Irlandi\u017c? 7) Jekk g\u0127all-ma\u0121\u0121oranza tal-ismijiet 'lidentifikatur' tal-isem inqaleb bil-Malti \u2013 e\u017c. irRepubblika ta' xxx jew il-G\u017cira ta' xxx, g\u0127aliex g\u0127al Commonwealth (b\u0127al fil-ka\u017c talCommonwealth ta' Dominika) ma sibna xejn?", "G\u0127aliex naqilbu parti mill-isem u l-parti l-o\u0127ra ma naqilbuhiex \u2013 e\u017c. il-G\u017cira Christmas; ilG\u017cejjer Faeroe....?", "Minkejja dan kollu, ikolli ntenni li ilu jin\u0127ass ilb\u017conn g\u0127al lista b\u0127al din, u g\u0127alhekk it-tixrid tag\u0127ha \u017cgur li huwa pass fid-direzzjoni t-tajba.", "Li jg\u0127a\u0121\u0121ibni huwa l-fatt li minkejja x-xog\u0127ol ovvju li te\u0127tie\u0121, \u0121iet ippre\u017centata b'timbru uffi\u010bjali.", "Ma nafx kemm kien involut il-Kunsill tal-Ilsien Malti fit-tfassil ta' din il-lista, imma tabil\u0127aqq inkun sorpri\u017c jekk insir naf li kien involut.", "U jekk ma kienx involut, jew sa\u0127ansitra lanqas \u0121ie kkonsultat, f'de\u010bi\u017cjoni(jiet) daqshekk importanti - dan jawgura tajjeb g\u0127all-g\u0127a\u017ci\u017c ilsienna?", "~\u25cf~ Bejn normi nazzjonali u normi istituzzjonali Ivan Said Fid-Dipartiment tal-Malti tad-D\u0120T nipprodu\u010bu \u017cew\u0121 tipi ta' traduzzjonijiet: le\u0121i\u017clazzjoni u komunikazzjonijiet uffi\u010bjali, li jkunu ppubblikati", "f'Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea, u dokumenti o\u0127ra li jkunu ppubblikati b\u0127ala promozzjoni tal-attivatajiet dwar l-Unjoni Ewropea jew ta\u2019 tag\u0127rif dwarhom.", "Dawn tala\u0127\u0127ar, li huma ftit \u0127afna, qatt ma ji\u0121u ppubblikati fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali, i\u017cda jidhru b\u0127ala fuljetti jew kotba \u017cg\u0127ar li jitqassmu b'xejn f'xi postijiet \u010bentrali ta' tag\u0127rif, e\u017c. l-Uffi\u010b\u010bju tarRappre\u017centanza tal-UE f'Malta.", "Tajjeb li n\u017commu din id-distinzjoni f'mo\u0127\u0127na g\u0127aliex i\u017c-\u017cew\u0121 tipi ta' dokumenti je\u0127tie\u0121u \u017cew\u0121 stili differenti.", "I\u017cda l-ma\u0121\u0121oranza l-kbira taddokumenti li nittradu\u010bu fil-Lussemburgu huma ddestinati li jidhru fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali u allura jirrikjedu stil wie\u0127ed uniku.", "Jien hawn se nsemmi xi punti li jaqg\u0127u ta\u0127t dan l-istil filwaqt li dejjem in\u017comm f'mo\u0127\u0127i Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali u dik Dipartimentali li tnediet f\u2019Jannar li g\u0127adda: L-eluf, il-miljuni, il-biljuni u t-triljuni Ma nu\u017cawx virgola f'dawn i\u017cda biss spazju (fixed space: shift, control, space bar f'daqqa), e\u017c.", "10 000 u mhux 10,000.", "(Il-kelma miljard filMalti ma te\u017cistix.)", "EUR Ma\u010b-\u010bifri nu\u017caw biss EUR u qatt euro jew issimbolu \u20ac.", "Il-kelma euro tintu\u017ca biss fit-test, e\u017c.", "'L-euro sejjer tajjeb b\u0127alissa'.", "Nistg\u0127u nu\u017caw issimbolu \u20ac f'e\u010b\u010bezzjonijiet \u017cg\u0127ar \u0127afna b\u0127al f'tabelli fejn g\u0127andna nuqqas kbir ta' spazju li ma jippermettilniex nu\u017caw EUR.", "Id-de\u010bimali No\u0127olqu d-de\u010bimali bl-u\u017cu tal-virgola u qatt bilpunt, anke fit-tabelli b'\u010bifri ta' flejjes jew qisien, e\u017c.", "7,5 u mhux 7.5.", "Dawn ir-regoli mhumiex skont il-grammatika u l-istilistika tal-Malti i\u017cda a\u0127na obbligati li nsegwuhom meta qed nittradu\u010bu biex inkunu konformi mas-sistema kontinentali u b'hekk iddokumenti kollha li ji\u0121u ppubblikati fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali jidhru l-istess, spe\u010bjalment meta jid\u0127lu", "\u010b-\u010bifri ta' flejjes kbar.", "Din it-tag\u0127wi\u0121a tar-regoli", "grammatikali nazzjonali ma ti\u0121rix biss fil-Malti,", "i\u017cda ti\u0121ri wkoll fl-Ingli\u017c u fil-Latvjan.", "Kul\u0127add", "l-a\u010b\u010bent", "huwa obbligat li jsegwi s-sistema kontinentali, inklu\u017ci l-awturi, u g\u0127aldaqstant g\u0127andna lobbligu li, meta qed nittradu\u010bu dokument, nadattaw g\u0127as-sistema kontinentali anki jekk lawtur tad-dokument naqas li jag\u0127mel dan.", "Il-korsiv L-u\u017cu tal-korsiv fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali hu ristrett biss g\u0127all-kliem Latin u g\u0127all-isem uffi\u010bjali s\u0127i\u0127 ta' Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea, peress li l-korsiv g\u0127andu importanza legali kbira: \u010berti emendi fil-le\u0121i\u017clazzjoni huma indikati bilkorsiv.", "Kuntrarjament g\u0127al dak li tg\u0127id ir-regola tal-Malti, ma jintu\u017cax il-korsiv g\u0127al kliem sui generis jew kliem ie\u0127or li mhux Malti.", "Biex nikkonkludu, meta qed tittradu\u010bi dokument li mhux se jidher fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali segwi rregoli u l-istilistika tal-Malti u injora dan li g\u0127adni kif ktibt hawn fuq.", "Dan jg\u0127odd ukoll g\u0127all-istqarrijiet g\u0127all-istampa u g\u0127al Ir-Rapport \u0120enerali annwali.", "~\u25cf~ Bil-Kelma t-Tajba Manwel Mifsud", "Dan huwa punt ta\u2019 reqqa tal-kitba Maltija li \u0127afna ma jafuhx jew jit\u0127awdu fih, tant li, jekk wie\u0127ed ikun irid jara tafx tikteb tajjeb bilMalti, \u0121ieli jo\u0127ro\u0121lok bih biex jara kemm inti m\u0127arre\u0121. \u00a7 Nista\u2019 nu\u017ca verb sempli\u010bi biex ng\u0127idlek: Sib! \u00a7", "Tg\u0127idli \u201cXiex, xi nsib?\u201d, u jien in\u017cidlek l-o\u0121\u0121ett dirett biex ng\u0127idlek x\u2019g\u0127andek issib: Sib in-nu\u010b\u010bali Int tistaqsi \u201cLil min?\u201d, u jien in\u017cid ukoll l-o\u0121\u0121ett indirett biex ng\u0127idlek lil min se ssibu n-nu\u010b\u010bali: Sib in-nu\u010b\u010bali lil Marija Issa g\u0127all-\u0127effa \u017c-\u017cew\u0121 o\u0121\u0121etti nista\u2019 nqassarhom billi flok in-nomi s\u0127a\u0127 (in-nu\u010b\u010bali, Marija) nu\u017ca l-pronomi li jmorru minflokhom: Sib in-nu\u010b\u010bali > Sibu Sib in-nu\u010b\u010bali lil Marija > Sibhulha Minn hawn tara li l-pronom mehmu\u017c maskili (lo\u0121\u0121ett dirett) qed jinkiteb differenti skont il-ka\u017c: \u00a7 sakemm ikun wa\u0127du wara l-verb, jibqa\u2019 \u2013u \u00a7 IMMA meta warajh ikollu wkoll pronom mehmu\u017c ie\u0127or (tal-o\u0121\u0121ett indirett) isir -huJew f\u2019g\u0127amla ta\u2019 formula qasira:", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "VERB + O\u0120\u0120ETT DIRETT -u VERB + O\u0120\u0120ETT DIRETT -hu- + O\u0120\u0120ETT INDIRETT", "E\u017cempji o\u0127ra: Mistoqsija: Fil-gazzetta sibt il-kelma: roddhuli.", "Dan xi \u017cball tal-\u0121urnalista?", "Twe\u0121iba: roddhuli u rodduli t-tnejn je\u017cistu, imma ma jfissrux l-istess: \u25aa roddhuli tfisser \u201cinti rodd (\u010bertu o\u0121\u0121ett) lili\u201d \u25aa rodduli tfisser \u201cintom roddu lili\u201d Mela jista\u2019 jkun li l-\u0121urnalista kellu jew kellha ra\u0121un.", "hu \u0127allat ix-xorb = \u0127alltu hu \u0127allat ix-xorb lill-klijent = \u0127allathulu hi bag\u0127tet l-ikel hi bag\u0127tet l-ikel lil o\u0127tha", "= bag\u0127titu = bag\u0127tithulha", "inti rodd il-\u0127ajr inti rodd il-\u0127ajr lili", "l-a\u010b\u010bent", "Bejn i\u010b-\u010bpar u l-bnazzi fi kliemna Ivan Said", "the Fog, fi \u017cmien meta l-istituzzjoni kellha biss 15-il Stat Membru u 12-il lingwa.", "Matul l-2009, ilKummissjoni Ewropea varat \"Il-Pro\u0121ett g\u0127al Kitba \u010aara\" bl-iskop li tikkommetti ru\u0127ha g\u0127al komunikazzjoni \u010bara u aktar diretta ma\u010b-\u010bittadini tal-UE, spe\u010bjalment issa li g\u0127andha 27 Stat Membru u 23 lingwa uffi\u010bjali.", "B'din l-inizjattiva l-Kummissjoni qieg\u0127da timmira li taqta' \u0127afna mill-kliem \u017cejjed burokratiku u legalistiku tag\u0127ha li jbeg\u0127edha mi\u010b-\u010bittadini Ewropej.", "Il-Pro\u0121ett g\u0127al Kitba \u010aara tal-Kummissjoni Ewropea jinkludi wkoll il-Kampanja g\u0127al Kitba \u010aara.", "B\u0127ala parti minn din il-kampanja, f'Marzu 2010 \u0127are\u0121 Kif tikteb \u010bar, ktejjeb stampat ta' g\u0127ajnuna lill-awturi u t-tradutturi Maltin.", "Xog\u0127ol ta' Ivan Said, meg\u0127jun minn Carmel Attard u Mark Vella, dan il-ktejjeb g\u0127andu jg\u0127inna nkunu kon\u010bi\u017ci u pre\u010bi\u017ci f'kitbietna u fit-traduzzjonijiet tag\u0127na.", "Kull dipartiment lingwistiku tad-D\u0120T kien mistieden jo\u0127loq ver\u017cjoni adatta g\u0127allingwa tieg\u0127u.", "Il-pubblikazzjoni stampata hija disponibbli b'xejn f'Il-\u0120img\u0127a ddedikata lill-Kitba \u010aara li bdiet fil-15 ta' Marzu 2010.", "Barra minn hekk, ilver\u017cjoni elettronika hija disponibbli fuq is-sit Europa.", "Dan il-pro\u0121ett \u0121ie wara li xi snin ilu lKummissjoni kienet wettqet il-kampanja Fight", "Disinn ta' Ramon Corrado", "l-a\u010b\u010bent", "KELMA B'KELMA It-terminolo\u0121ija COST = Kost vs Spi\u017ca vs Nefqa.", "Reuben Seychell Xi w\u0127ud jittradu\u010bu cost (EN) b\u0127ala nefqa.", "Nefqa nu\u017cawha g\u0127al expenditure.", "Bosta jittradu\u010bu cost/costs dejjem u ming\u0127ajr ebda kwalifika b\u0127ala spi\u017ca/spejje\u017c.", "Mill-esperjenza tieg\u0127i, \u0127afna ma ja\u010b\u010bettawx l-u\u017cu ta' kost/kostijiet \"g\u0127ax kost mhix kelma Maltija\", \"g\u0127ax spi\u017ca hija aktar Maltija\", \"g\u0127ax kost hija neolo\u0121i\u017cmu li ma g\u0127andniex b\u017connu min\u0127abba li l-istess tifsira nsibuha fi spi\u017ca\", jew g\u0127al xi ra\u0121uni o\u0127ra li mhix korretta.", "Dawn ir-ra\u0121unijiet g\u0127all-g\u0127a\u017cla ta' spi\u017ca (MT) b\u0127ala t-traduzzjoni ta' cost (EN) huma arbitrarji u \u017cbaljati.", "Tifsira Il-kelma spi\u017ca timplika li \u0121ie rrealizzat ammont monetarju; g\u0127adda minn id g\u0127al o\u0127ra.", "Il-kelma kost ma timplikax dan.", "Kost jirrappre\u017centa l-valur ta' o\u0121\u0121ett.", "Il-kost huwa fattur li jista' ji\u0121i pprezzat ming\u0127ajr in-ne\u010bessit\u00e0 li jintefaq jew li ji\u0121i rrealizzat fi spi\u017ca.", "L-g\u0127a\u017cla tal-kelma skont il-kuntest Hemm g\u0127add ta' ka\u017cijiet fejn fl-Ingli\u017c ju\u017caw cost u fil-Malti tista' tu\u017ca spi\u017ca.", "Hemm test li wie\u0127ed jista' jag\u0127mel biex jara jekk dan ikunx korrett.", "Jekk xi \u0127add ikollu dubju dwar l-u\u017cu fil-kuntest fil-Malti, jista' jistaqsi jekk l-awtur hux jitkellem dwar cost jew expense.", "Jekk qed jirreferi g\u0127al expense, allura wie\u0127ed jista' ju\u017ca spi\u017ca.", "Pere\u017cempju, sunk cost qed tirreferi g\u0127al nefqa li di\u0121\u00e0 saret, allura l-kost \u0121ie rrealizzat u sar spi\u017ca;", "g\u0127alhekk sunk cost ti\u0121i tradotta b\u0127ala spi\u017ca", "Jista' jkun li t-twe\u0121iba la tkun cost u lanqas", "expense, min\u0127abba li fil-Malti hemm sinifikat", "minnhom ta' cost li huwa marbut mal-ipprezzar.", "Il-kelma prezz hi l-ekwivalenti ta' price;", "madankollu xi drabi tista' toqg\u0127od b\u0127ala", "traduzzjoni ta' cost.", "Dan meta l-cost jirreferi g\u0127al", "o\u0121\u0121etti jew servizzi li huma g\u0127all-bejg\u0127 (jew ekwivalenti).", "Pere\u017cempju: \"The cost of a ticket to India is ...\" = \"Il-prezz ta' biljett g\u0127all-Indja hu...\" (min\u0127abba li prezz, b\u0127al kost, timplika l-eventwalit\u00e0 li ssir spi\u017ca, imma ma timplikax li '\u0121ie rrealizzat ammont monetarju'); jew \"That is the cost you have to pay for deceiving me\" = \"Dak hu l-prezz li jkollok t\u0127allas talli d\u0127aqt bija\".", "F'ka\u017cijiet b\u0127al dawn l-Ingli\u017c ju\u017ca cost fis-sens ta' price, u g\u0127alhekk prezz tista' toqg\u0127od ukoll minflok kost.", "I\u017cda fil-bqija tal-ka\u017cijiet wie\u0127ed ikun \u017cbaljat meta ma ju\u017cax kost.", "Dan jg\u0127odd, bla dubju, g\u0127al meta wie\u0127ed jittradu\u010bi cost f'ambiti ba\u0121itarji, ekonomi\u010bi, kummer\u010bjali jew ta' kontabbilt\u00e0, inklu\u017ci termini b\u0127al dawn li \u0121ejjin: social cost = kost so\u010bjali opportunity cost = kost tal-g\u0127a\u017cla cost base = il-ba\u017ci tal-kost (ir-Regolament talKunsill (KE) Nru 1279/2007: http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2007/october/tradoc_ 136640.def-and-repeal.mt.L285-2007.pdf)", "production cost = kost tal-produzzjoni (il-Li\u0121ijiet ta' Malta, il-Kap 422: http://docs.justice.gov.mt/lom/legislation/maltese/leg/vol_ 13/kap442.pdf; ir-Regolament tal-Kunsill (KE)", "cost structure = struttura tal-kostijiet (Komunikazzjoni tal-Kummissjoni COM(2007) 747 finali: http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52 007PC0747:MT:HTML)", "cost (in\u0121enerali), development cost u distribution cost = kost, kost tal-i\u017cvilupp u kost taddistribuzzjoni", "l-a\u010b\u010bent", "Id-distinzjoni f'ilsna o\u0127ra Ewropej Fil-lingwa\u0121\u0121 tekniku u uffi\u010bjali (li huwa llingwa\u0121\u0121 tal-miktub, b'mod spe\u010bjali fil-kuntest tax-xog\u0127ol tat-traduzzjoni ta' dokumenti tekni\u010bi b\u0127alma huma l-li\u0121ijiet u standards tekni\u010bi), hemm distinzjoni bejn kost u spi\u017ca li te\u017cisti f'bosta ilsna Ewropej, kemm dawk Rumanzi kif ukoll dawk \u0120ermani\u010bi.", "Pere\u017cempju, fl-ilsna Rumanzi nsibu costo u spesa fit-Taljan, custo u despesa fil-Portugi\u017c, co\u00fbt u d\u00e9pense fil-Fran\u010bi\u017c; u fl-ilsna \u0120ermani\u010bi: cost u expense fl-Ingli\u017c, kustannus u kulu fil-Finlandi\u017c, kosten u uitgave fl-Olandi\u017c jew kosten u ausgabe fil\u0120ermani\u017c.", "Fl-ilsna Balti\u010bi nsibu kastai u i\u0161ankstiniai jew s\u0105skaita fil-Litwan.", "G\u0127eruq stori\u010bi Din mhix xi interpretazzjoni li qed ti\u0121i vvintata llum u wisq anqas ma twieldet ilbiera\u0127.", "Din iddistinzjoni ilha te\u017cisti s-snin u, spe\u010bjalment filkampijiet tekni\u010bi, minn dejjem kienet tin\u017camm.", "Sa\u0127ansitra Dun Karm, fid-Dizzjunarju tieg\u0127u li ppubblika fl-1947, kien wera d-distinzjoni.", "Erin Serracino Inglott i\u017commha u jispjegaha (ara ssiltiet ikkupjati hawn ta\u0127t).", "Aquilina \u017camm i\u017c\u017cew\u0121 kelmiet (minkejja li ma ddistingwiex \u010bar bi\u017c\u017cejjed bejn il-funzjoni tat-tnejn).", "George Cassola \u017cammha wkoll fid-dizzjunarju tieg\u0127u tal-kontabbilt\u00e0, u tinsab fil-glossarji tal-Bord Internazzjonali tal-Istandards tal-Kontabbilt\u00e0.", "Il-plural Na\u0127seb li l-plural l-aktar idoneu ta' kost huwa kostijiet.", "Hemm min isostni li g\u0127andha tkun kosts.", "Il-kelma kost hija wisq eqdem millmekkani\u017cmu li ju\u017ca s-\"s\" b\u0127ala plural fil-Malti.", "Hemm min ju\u017ca kosti g\u0127ax kostijiet ma ddoqqx g\u0127al widnejh.", "Il-plural ta' kost jimmudella ru\u0127u fuq nomi b\u0127al port, post u tort, u mhux fuq porta, posta jew torta, skont it-tendenza li \u0121ejja: kost", "kostijiet", "portijiet", "tortijiet", "postijiet", "L-a\u0127\u0127ar nota X'jing\u0127ad waqt it-ta\u0127dit hija storja o\u0127ra g\u0127all-fatt li waqt it-ta\u0127dit rarament xi \u0127add minna jittratta dan it-tip ta' su\u0121\u0121etti.", "Ta' min wie\u0127ed i\u017comm quddiem g\u0127ajnejh id-differenza bejn il-lingwa mitkellma u dik miktuba.", "Illissnu \u0127afna kliem u \u0127sejjes li fil-verit\u00e0 ma niktbuhomx.", "Ma na\u0127sibx li l-kriterju ta' dokument tekniku u li\u0121ijiet g\u0127andu jkun it-ta\u0127dit f'kuntest ordinarju, wisq anqas g\u0127a\u017cla ta' kliem imsejsa fuq il-gosti u rrima minflok il-pre\u010bi\u017cjoni u \u010b-\u010barezza.", "Ilmit\u0127addet normalment jimmira lejn komunikazzjoni immedjata, effi\u010bjenti, ta\u2019 sinifikat partikolari.", "Il-mitkellem jimmira lejn konsistenza fis-sinifikat fuq medda ta\u2019 \u017cmien (biex jinftiehem fit-tul) u fil-livell tekniku lejn ilpre\u010bi\u017cjoni.", "G\u0127alhekk huwa importanti li wie\u0127ed i\u017comm ukoll f\u2019mo\u0127\u0127u d-differenza bejn il-lingwa g\u0127al skop \u0121enerali u dik g\u0127al skop spe\u010bifiku u 7", "l-a\u010b\u010bent", "Hemm diversi lingwa\u0121\u0121i li jintu\u017caw skont il-kuntest.", "F'manwal g\u0127all-in\u0121iniera jew g\u0127at-tobba ma jintu\u017cax il-lingwa\u0121\u0121 ta' kuljum.", "Listess il-li\u0121ijiet u dokumenti tekni\u010bi li je\u0127tie\u0121u \u010barezza legali b'livell g\u0127oli ta' pre\u010bi\u017cjoni u teknikalit\u00e0 fejn xieraq.", "\u0126ajr lil George Cassola u lil Mark A. Sammut talkontribut tag\u0127hom.", "~\u25cf~ Interferenzi Mark Vella Il-qrubija bejn l-elementi lingwisti\u010bi li jsawru lMalti sikwit hija aktar kumplessa milli tidher, u dan nistg\u0127u narawh l-aktar fejn jiltaqg\u0127u lelementi Romanzi u Anglo-Sassoni biex fl-a\u0127\u0127ar titfassal il-kelma 'Maltija'.", "B\u0127ala tradutturi, kuljum qed nixhdu fa\u017ci storika importanti li g\u0127addej minnu lsienna, ji\u0121ifieri l-i\u017cvilupp mg\u0127a\u0121\u0121el, forsi bla ebda pre\u010bedent, ta' lingwa, laktar fl-oqsma tar-re\u0121istru formali u tatterminolo\u0121ija \u0121dida u spe\u010bjalizzata.", "Iktar iva milli le, dan l-i\u017cvilupp huwa ri\u017cultat ta' de\u010bi\u017cjonijiet u kompromessi li \u0121ejjin mit-tqabbil bejn l-ilsna: wie\u0127ed jirrikorri dejjem inqas g\u0127allmorfolo\u0121ija Semitika biex jo\u0127loq il-kelma, u lkun\u010bett ewlieni li kwa\u017ci dejjem jaslilna billingwa sors tal-Ingli\u017c nispi\u010b\u010baw inqabbluh ma' re\u0121istri, kun\u010betti u termini ta' ori\u0121ini Latina.", "Il-Prof.", "Joseph Brincat jillustra dan billi jitkellem dwar xorta ta' '\u0127bieb foloz' li wie\u0127ed jara meta jist\u0127arre\u0121 l-influwenzi lingwisti\u010bi fil-Malti1.", "Blinfluwenza tal-Ingli\u017c dejjem aktar qawwija minn dik tat-Taljan, l-adozzjoni ta' kun\u010betti li x'aktarx in\u0121ibuhom mill-Ingli\u017c (g\u0127ax jidhrulna l-ewwel darba b'dik il-libsa) ise\u0127\u0127 billi nadottawhom filMalti u nlibbsuhom libsa ''Taljanizzata\".", "I\u017cda s'self', kif darba konna nsej\u0127ulu, jaf ikun aktar kumpless minn hekk, g\u0127ax sikwit dak il-kliem Ingli\u017c ikollu g\u0127eruq li jkunu Latini jew Fran\u010bi\u017ci, u l-kobba tkompli tit\u0127abbel.", "Dan jaf jo\u0127loq kliem li 'ma je\u017cistix hekk' fit-Taljan: prosekutur minn 1", "prosecutor minkejja li pubblico ministero bitTaljan; azzjoni industrijali li tinstema' Taljana g\u0127all-a\u0127\u0127ar imma li t-Taljani jsej\u0127ula vertenza sindacale; u t-ta\u0127bil il-mo\u0127\u0127 li n\u0127abbtu wi\u010b\u010bna mieg\u0127u ta' spiss bejn evalwazzjoni u valutazzjoni, li g\u0127andhom storja li mhix biss ta' distinzjonijiet, forsi sottili fit-tifsir, i\u017cda anki ta' etimolo\u0121iji ja\u0127btu ma' xulxin.", "Hu x'inhu, tkun in\u0127olqot il-kelma Maltija, u dawn il-mog\u0127dijiet imwieg\u0127ra huma spiss ilmekkani\u017cmu li \u0127adu bosta mill-kelmiet li ji\u0121una naturali fi lsienna.", "Dan il-fenomenu ta' interferenza narawh mhux biss f'espressjonijiet u termini b\u0127al dawn imsemmija fuq, i\u017cda anki f'pari, sikwit problemati\u010bi g\u0127at-tradutturi, fejn min\u0127abba x-xebh bejn l-elementi lingwisti\u010bi, tin\u0127oloq problema dwar liema wa\u0127da hija lkurrenti, ix-xierqa, jew il-pre\u010bi\u017ca.", "Nie\u0127du l-ka\u017c ta' obbligu/obbligazzjoni li spiss wie\u0127ed je\u0127el meta jara kif se jittradu\u010bi obligation.", "Minkejja ssors Ingli\u017c, g\u0127andu etimolo\u0121ija Latina li g\u0127alhekk bilfors li t\u0127abbtu wi\u010b\u010b ma' wi\u010b\u010b malku\u0121in Taljan.", "Tiftixa Google issibhom u\u017cati ttnejn fil-Malti, l-iktar fl-oqsma tal-li\u0121i u tal\u0121urnali\u017cmu.", "F'Aquilina, imbag\u0127ad, obbligu jidher li ma tissemma qatt.", "Hawnhekk, ovvjament, naraw e\u017cempju ta' inteferenza fejn ittraduttur (kif ukoll kull utent ie\u0127or tal-lingwa) jara suffiss b\u0127al -ation u jqabblu ma' -azione, filwaqt li jiftakar ukoll obbligo kif forsi semag\u0127ha bit-Taljan.", "I\u017cda t-Taljan g\u0127andu sew obbligazione u obbligo.", "Konsultazzjoni ma' dizzjunarji ewlenin2 u anki mat-terminologi Taljani turi li tal-ewwel hija x'aktarx voce dotta, ji\u0121ifieri re\u0121istru g\u0127oli jew formali g\u0127all-a\u0127\u0127ar, filwaqt li l-o\u0127ra tintu\u017ca \u0127afna aktar biex tispjega rabta li wie\u0127ed ikollu ma' xi \u0127a\u0121a o\u0127ra, e\u017c. obbligo degli alimenti, obbligo di leva, obbligo scolastico.", "Obligazione mbag\u0127ad g\u0127andha wkoll tifsira spe\u010bifika filqasam finanzjarju fejn tirreferi g\u0127al titolu ta' kreditu (bond, debenture).", "l-a\u010b\u010bent", "obbligazione \u017cammew b'xi mod sinifikati distinti, anke jekk xorta wa\u0127da jafu jidhru qrib \u0127afna xulxin: filwaqt li obbligo tfisser rabta \u0121uridika jew morali imposta minn li\u0121i jew awtorit\u00e0, jew inkella mill-kuxjenza jew sens ta' gratitudini, obbligazione g\u0127andha dawn ittifsiriet morali/\u0121uridi\u010bi imma g\u0127andha t-tifsira ewlenija tag\u0127ha li hija dik finanzjarja.", "Il-punt hu, liema wa\u0127da se nu\u017caw?", "Kelmtejn mal-avukati tag\u0127na kwa\u017ci qatlet id-dubju g\u0127ax dejjem ju\u017caw obbligu, i\u017cda wie\u0127ed forsi jkollu jara x'inhuma t-tendenzi fl-g\u0127a\u017cla ta' traduzzjoni b\u0127al din.", "Jista' wkoll ji\u0121i investigat jekk obbligu hijiex forma 'imqassra' li saret aktar popolari, u f'liema kuntesti tista' ti\u0121i infilzata l-obbligazzjoni esklussiva ta' Aquilina.", "Jidher, madankollu, anki fid-dawl tal-informazzjoni mit-Taljan, li m'a\u0127niex sejrin \u017cmer\u010b jekk nu\u017caw obbligu f'bosta mill-kuntesti fejn dan it-terminu jse\u0127\u0127.", "\u017bew\u0121 ka\u017ci simili, u forsi inqas problemati\u010bi, jikkon\u010bernaw intervent/intervenzjoni u modifika/modifikazzjoni.", "Aquilina jag\u0127ti intervent biss, filwaqt li jag\u0127ti b\u0127ala sinonimi modifika u modifikazzjoni.", "Rigward intervenzione, jidher \u010bar li din m'g\u0127adhiex u\u017cata fit-Taljan u hija kkwalifikata lessikografikament b\u0127ala rara u letterarja, u g\u0127alhekk wie\u0127ed jista'", "jiddedu\u010bi tnissil naturali tal-intervent Maltija ming\u0127ajr problemi.", "Fil-ka\u017c l-ie\u0127or, it-tnejn huma sinonimi fit-Taljan, minkejja li modificazione hija etimolo\u0121ikament \u0127afna eqdem u kellha sinifikat ori\u0121inali mil-Latin li jindika ilkonsolidament ta' struttura (assestamento).", "Filwaqt li modificazione tista' tindika pro\u010bess, modifica tindika l-bidla proprja u a\u0127\u0127arija.", "Wie\u0127ed jista' forsi ju\u017ca din id-distinzjoni sottili skont ir-re\u0121istru u l-kuntest: nag\u0127tu kas, li\u0121i tista' tg\u0127addi minn g\u0127add ta' modifiki, filwaqt li organi\u017cmu jg\u0127addi minn modifikazzjoni \u0121enetika.", "G\u0127at-Taljan, modifica g\u0127andha sinifikat aktar konkret u \u010birkoskritt, filwaqt li modificazione, g\u0127alkemm sinonimu, tie\u0127u mog\u0127dija g\u0127aliha meta tintu\u017ca bis-sinifikat spe\u010bifiku tag\u0127ha fil-qasam tal-\u0121enetika.", "M'g\u0127andniex xi ng\u0127idu, dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet jinsabu f'bosta g\u0127ejun bil-Malti u sikwit distinzjonijiet b\u0127al dawn ma jsirux, u wie\u0127ed ikollu ju\u017ca l-lenti sew biex jirnexxilu jwettaq xi forma ta' anali\u017ci, anki vagament statistika, talokkorrenzi tag\u0127hom.", "Jidher, madankollu, li ttqabbil mal-i\u017cviluppi fl-ilsien Taljan imexxina lejn l-u\u017cu esklussiv ta' modifika/i, bl-u\u017cu ta' modifikazzjoni g\u0127all-qasam semantiku tal\u0121enetika.", "\u0126ajr lil Maria Elena Ponzo (DGT-C IT-3), mit-tim terminolo\u0121iku Taljan.", "MILL-G\u0126ATBA 'L BARRA Aspetti o\u0127ra Id-diversit\u00e0 lingwistika: perspettiva \u0121uridika Chris Vella", "t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 b\u2019mod attiv il-libert\u00e0 ta\u010b-\u010bittadini tag\u0127ha li jitkellmu u jiktbu bil-lingwi materni tag\u0127hom.", "Id-diversit\u00e0 lingwistika tikkostitwixxi fattur ewlieni tal-identit\u00e0 kulturali fi \u0127dan l-Ewropa.", "Ilmotto tal-Unjoni Ewropea \u201cUnit\u00e0 fid-Diversit\u00e0\u201d huwa mera ta\u2019 din id-diversit\u00e0 li tinsab proprju fil-qofol tal-idea tal-UE.", "L-Unjoni Ewropea minn dejjem qieset il-bosta lingwi li t\u0127addan b\u0127ala rikkezza, u mhux b\u0127ala pi\u017c.", "Flimkien malimpenn tag\u0127ha lejn integrazzjoni politika u ekonomika fi \u0127dan l-Istati Membri tag\u0127ha, l-UE", "F\u2019kuntest \u0121uridiku, l-Artikolu 55 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (ex Artikolu 53 UE u ex Artikolu 314 KE) jelenka t-23 lingwa li fihom huma miktubin i\u017c-\u017cew\u0121 trattati (dak dwar l-UE u dak dwar il-funzjonament tal-UE, li jikkostitwixxu t-testi ugwalment awtenti\u010bi ta\u2019 dawn it-trattati).", "Barra minn hekk, l-Artikolu 22 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea jipprovdi li l-Unjoni g\u0127andha tirrispetta d-diversit\u00e0 kulturali, reli\u0121ju\u017ca u lingwistika.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-\u0121urisprudenza tal-Qorti tal-\u0120ustizzja tipprovdi diversi e\u017cempji tal-mod kif din l-istituzzjoni \u0121udizzjarja tinterpreta u tapplika dan il-kun\u010bett b\u2019mod partikolari f\u2019kuntesti b\u0127alma huma dak tal-moviment liberu tal-persuni stipulat flArtikolu 45 et seq tat-Trattat dwar ilfunzjonament tal-UE (ex Artikolu 39 KE et seq) u dak tan-nondiskriminazzjoni stipulat flArtikolu 18 tat-Trattat dwar il-funzjonament talUE (ex Artikolu 12 KE).", "Hekk, pere\u017cempju, filkuntest ta\u2019 dan l-a\u0127\u0127ar artikolu, il-Qorti tal\u0120ustizzja pprovdiet li l-prin\u010bipju tannondiskriminazzjoni jipprekludi regoli nazzjonali li, fir-rigward ta\u2019 lingwa partikolari li ma tkunx il-lingwa prin\u010bipali tal-Istat Membru kkon\u010bernat, jag\u0127tu lil \u010bittadini residenti f\u2019\u017cona partikolari u li jitkellmu din il-lingwa partikolari d-dritt li je\u017ci\u0121u li l-pro\u010beduri kriminali filkonfront tag\u0127hom jsiru b\u2019din il-lingwa partikolari tag\u0127hom meta dawn l-istess regoli ma jag\u0127tux dan id-dritt ukoll lil \u010bittadini ta\u2019 Stati Membri o\u0127ra li jg\u0127addu minn din i\u017c-\u017cona jew jieqfu fiha u li jkunu jitkellmu din l-istess lingwa.", "Hekk \u0121ara fil-ka\u017c ta\u2019 Bickel u Franz, fil-kuntest ta\u2019 talba g\u0127al de\u010bi\u017cjoni preliminari (C-274/96), de\u010bi\u017ca fl-24 ta\u2019 Novembru 1998.", "H.O. Bickel, sewwieq ta\u2019 trakkijiet Awstrijakk b\u2019residenza flAwstrija, twaqqaf fl-Italja mill-carabinieri waqt li kien qed isuq trakk f\u2019Castelbello fir-re\u0121jun ta\u2019 Trentino-Alto Adige tal-Italja.", "Huwa tressaq ilQorti fuq akku\u017ci ta\u2019 sewqan ta\u0127t l-influwenza tal-alko\u0127ol.", "U. Franz, \u010bittadin \u0120ermani\u017c residenti fil-\u0120ermanja, kien qed i\u017cur ir-re\u0121jun TrentinoAlto Adige b\u0127ala turist meta, wara spezzjoni taddwana, instab fil-pussess ta\u2019 tip ta\u2019 sikkina li kienet ipprojbita.", "Huwa tressaq il-Qorti fuq akku\u017ci marbuta ma\u2019 dan il-pussess.", "Il-kwistjoni prin\u010bipali nqalg\u0127et min\u0127abba l-fatt li \u010b-\u010bittadini tal-provin\u010bja ta\u2019 Bolzano li jitkellmu bil\u0120ermani\u017c g\u0127andhom dritt je\u017ci\u0121u l-u\u017cu tal\u0120ermani\u017c fil-kuntest ta\u2019 materji amministrattivi jew pro\u010beduri \u0121udizzjarji f\u2019dik il-provin\u010bja.", "Kemm Bickel kif ukoll Franz iddikjaraw li ma kinux jifhmu t-Taljan u, fuq il-ba\u017ci talprotezzjoni mog\u0127tija lir-residenti f\u2019Bolzano li", "jitkellmu bil-\u0120ermani\u017c, talbu li l-pro\u010beduri", "kontra tag\u0127hom isiru bil-\u0120ermani\u017c.", "Minkejja loppo\u017cizzjoni tal-Gvern Taljan u l-po\u017cizzjoni talKummissjoni li din il-kwistjoni kellha ti\u0121i ddeterminata mill-qorti Taljana, il-Qorti tal\u0120ustizzja tat ra\u0121un lil Bickel u Franz u ddikjarat li r-regoli msemmija huma diskriminatorji inkwantu jiffavorixxu lil \u010bittadini Taljani li jitkellmu bil-\u0120ermani\u017c fil-konfront ta\u2019 \u010bittadini ta\u2019 Stati Membri o\u0127ra li jitkellmu wkoll bil\u0120ermani\u017c.", "F\u2019dan il-ka\u017c, il-Qorti tal-\u0120ustizzja rabtet id-dritt g\u0127all-u\u017cu ta\u2019 lingwa partikolari mal-prin\u010bipju tan-nondiskriminazzjoni.", "Fil-fatt, wie\u0127ed ma jistax ma jsemmix ukoll li dan il-prin\u010bipju tannondiskriminazzjoni serva sabiex ira\u017c\u017can l-u\u017cu abbu\u017civ ta\u2019 lingwa b\u0127ala rekwi\u017cit g\u0127al xog\u0127ol jew g\u0127al provvista ta\u2019 servizz b\u2019mod li jmur kontra l-moviment liberu tal-\u0127addiema jew illibert\u00e0 li ji\u0121u pprovduti servizzi.", "Dan huwa l-ka\u017c, pere\u017cempju, meta Stat Membru jimponi g\u0127arfien lingwistiku partikolari, li normalment i\u010b-\u010bittadini tieg\u0127u biss ikollhom, g\u0127al xi impjieg jew g\u0127oti ta\u2019 servizz partikolari meta dan l-g\u0127arfien ma jkunx fil-fatt me\u0127tie\u0121 u jkun biss mod indirett kif jillimita tali xog\u0127ol jew servizz g\u0127a\u010b-\u010bittadini tieg\u0127u.", "Minkejja li l-Qorti tal-\u0120ustizzja ma naqsitx milli tissanzjona dan it-tip ta\u2019 abbu\u017c, hija lanqas ma qag\u0127det lura milli tirrikonoxxi u tappo\u0121\u0121a politika nazzjonali \u0121enwina inti\u017ca sabiex tippromwovi l-lingwa nazzjonali u uffi\u010bjali tal-Istat Membru kkon\u010bernat.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 Groener, fil-kuntest ta\u2019 talba g\u0127al de\u010bi\u017cjoni preliminari (C-379/87), de\u010bi\u017ca fit-28 ta\u2019 Novembru 1989, il-Qorti tal-\u0120ustizzja kellha quddiemha sitwazzjoni li \u0121\u0121ib f\u2019kuntrast id-dritt tal-\u0127addiema g\u0127all-moviment liberu mal-\u0127tie\u0121a ta\u2019 Stat Membru li jkattar il-lingwa nazzjonali tieg\u0127u li hija wkoll l-ewwel lingwa uffi\u010bjali tieg\u0127u.", "A. Groener, \u010bittadina Olandi\u017ca, kellha", "tilwima mal-Ministru Irlandi\u017c g\u0127all-Edukazzjoni", "u mal-Kumitat tal-Edukazzjoni u Vokazzjonijiet", "ta\u2019 Dublin wara li l-ministru msemmi rrifjuta li", "din ting\u0127ata kuntratt ta\u2019 impjieg full-time b\u0127ala", "g\u0127alliema tal-arti peress li din ma kinitx g\u0127addiet", "minn test fl-g\u0127arfien tal-lingwa Irlandi\u017ca.", "Groener ikkontestat dan ir-rekwi\u017cit tal-lingwa", "Irlandi\u017ca quddiem il-High Court ta\u2019 Dublin u", "l-a\u010b\u010bent", "meta l-ka\u017c tressaq quddiem il-Qorti tal-\u0120ustizzja g\u0127al de\u010bi\u017cjoni preliminari din idde\u010bidiet li impjieg full-time b\u0127ala lecturer f\u2019istituzzjonijiet pubbli\u010bi vokazzjonali u tal-edukazzjoni huwa impjieg ta\u2019 tali natura li ji\u0121\u0121ustifika r-rekwi\u017cit ta\u2019 g\u0127arfien lingwistiku, kemm-il darba dan irrekwi\u017cit lingwistiku huwa impost b\u0127ala parti minn politika g\u0127all-promozzjoni tal-lingwa nazzjonali li hija, fl-istess \u0127in, l-ewwel lingwa uffi\u010bjali u kemm-il darba dan ir-rekwi\u017cit huwa applikat b\u2019mod proporzjonat u ming\u0127ajr diskriminazzjoni.", "Minkejja l-importanza tat-tkattir tal-lingwi materni fi \u0127dan l-Unjoni Ewropea u l-impenn ta\u2019 din tal-a\u0127\u0127ar favur il-multilingwi\u017cmu, wie\u0127ed ma jistax ma jirrikonoxxix id-diffikultajiet pratti\u010bi li jistg\u0127u jinqalg\u0127u fil-\u0127idma talistituzzjonijiet tal-Komunit\u00e0 min\u0127abba l-fatt li lUnjoni Ewropea g\u0127andha xejn inqas minn 23 lingwa uffi\u010bjali.", "F\u2019dan il-kuntest, huwa rilevanti \u0127afna r-Regolament Nru 1, tal-15 ta\u2019 April 1958, li jistabbilixxi l-lingwi li g\u0127andhom jintu\u017caw mill-Komunit\u00e0 Ekonomika Ewropea.", "Fl-ewwel Artikolu tieg\u0127u jelenka l-lingwi uffi\u010bjali u llingwi u\u017cati fil-\u0127idma tal-istituzzjonijiet, filwaqt li fil-kumplament tal-artikoli tieg\u0127u jistabbilixxi prin\u010bipji ba\u017ci\u010bi dwar l-u\u017cu tal-lingwi.", "Hekk, pere\u017cempju, dan jistipula li d-dokumenti li Stat Membru jew su\u0121\u0121ett tieg\u0127u jista\u2019 jibg\u0127at lillistituzzjonijiet jistg\u0127u jitfasslu f\u2019kull wa\u0127da millingwi uffi\u010bjali mag\u0127\u017cula minn min jibg\u0127at, filwaqt li r-risposta g\u0127andha titfassal fl-istess lingwa (Artikolu 2).", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, dan jipprovdi wkoll li l-istituzzjonijiet jistg\u0127u jistipulaw fir-regoli ta\u2019 pro\u010bedura tag\u0127hom liema minn dawn il-lingwi g\u0127andhom jintu\u017caw f\u2019ka\u017cijiet spe\u010bifi\u010bi (Artikolu 6).", "Ka\u017c tipiku li juri l-mod kif dawn id-diffikultajiet pratti\u010bi jistg\u0127u ji\u0121u solvuti huwa l-ka\u017c talUffi\u010b\u010bju g\u0127all-Armonizzazzjoni fis-Suq Intern", "Ir-Regolament dwar it-trademark", "Komunitarja (kodifikat permezz tar-Regolament", "tal-Kunsill (KE) Nru 207/2009) jipprovdi flArtikolu 119 tieg\u0127u (Artikolu 115 fil-ver\u017cjoni", "pre\u010bedenti tar-Regolament Nru 40/94) li l-lingwi", "tal-UASI huma l-Ingli\u017c, il-Fran\u010bi\u017c, il-\u0120ermani\u017c,", "Dan l-artikolu jipprovdi", "regoli ta\u2019 kif il-lingwa m\u0127addma filpro\u010bedimenti quddiem l-UASI tintg\u0127a\u017cel finnuqqas ta\u2019 ftehim tal-partijiet dwar il-lingwa li g\u0127andha tintu\u017ca.", "L-applikazzjoni tista\u2019 dejjem issir fi kwalunkwe wa\u0127da mit-23 lingwa uffi\u010bjali, madankollu l-applikant g\u0127andu jindika wa\u0127da mill-\u0127ames lingwi tal-UASI li huwa ja\u010b\u010betta b\u0127ala lingwa possibbli fil-ka\u017c ta\u2019 pro\u010bedimenti sussegwenti.", "Fil-Kaw\u017ca Christina Kik vs UASI (C-362/01 P), de\u010bi\u017ca fid-9 ta\u2019 Settembru 2003, ir-rikorrenti ressqet applikazzjoni g\u0127al re\u0121istrazzjoni ta\u2019 trademark bl-Olandi\u017c u rrifjutat li tag\u0127\u017cel lingwa o\u0127ra mill-\u0127ames lingwi stipulati fir-Regolament dwar it-trademark Komunitarja.", "Hija tenniet li din is-sistema tal-g\u0127a\u017cla ta\u2019 lingwa minn \u0127amsa m\u0127addma mill-UASI skont l-Artikolu 115 kienet illegali inkwantu inter alia tikser il-prin\u010bipji talugwaljanza tal-lingwi u tan-nondiskriminazzjoni.", "Il-Qorti tal-\u0120ustizzja ma tatx ra\u0121un lir-rikorrenti u dde\u010bidiet li s-sistema dwar l-g\u0127a\u017cla ta\u2019 lingwa ta\u2019 korp b\u0127alma huwa l-UASI hija ri\u017cultat ta\u2019 pro\u010bess diffi\u010bli li jfittex jil\u0127aq il-bilan\u010b me\u0127tie\u0121 bejn l-interessi ta\u2019 operaturi ekonomi\u010bi u linteress pubbliku f\u2019termini ta\u2019 spejje\u017c ta\u2019 pro\u010bedimenti, kif ukoll bejn l-interessi ta\u2019 applikanti g\u0127al trademarks Komunitarji u dawk ta\u2019 operaturi ekonomi\u010bi o\u0127ra fir-rigward tala\u010b\u010bess g\u0127al traduzzjonijiet ta\u2019 dokumenti li jag\u0127tu drittijiet, jew pro\u010bedimenti li jinvolvu iktar minn operatur ekonomiku wie\u0127ed, b\u0127allpro\u010bedimenti ta\u2019 oppo\u017cizzjoni, ta\u2019 revoka jew ta\u2019 invalidit\u00e0 ta\u0127t ir-Regolament Nru 40/94.", "G\u0127alhekk, fid-determinazzjoni tal-lingwi uffi\u010bjali tal-Komunit\u00e0 li jistg\u0127u jintu\u017caw b\u0127ala lingwi f\u2019dawn il-pro\u010bedimenti, fejn il-partijiet ma jkunux jistg\u0127u jiftiehmu dwar il-lingwa li", "g\u0127andha tintu\u017ca, il-Kunsill fittex b\u2019mod le\u0121ittimu", "li jsib soluzzjoni lingwistika xierqa g\u0127addiffikultajiet li jinqalg\u0127u min\u0127abba nuqqas ta\u2019", "ftehim b\u0127al dan.", "Bl-istess mod, anki jekk ilKunsill ittratta b\u2019mod differenti l-lingwi uffi\u010bjali", "tal-Komunit\u00e0, l-g\u0127a\u017cla tieg\u0127u li jillimita l-lingwi", "g\u0127al dawk li huma l-iktar mag\u0127rufa fil-Komunit\u00e0", "Ewropea hija wa\u0127da xierqa u proporzjonata.", "Din is-soluzzjoni ta\u2019 u\u017cu ta\u2019 numru limitat ta\u2019", "lingwi g\u0127al finijiet ta\u2019 pratti\u010bit\u00e0 fix-xog\u0127ol ta\u2019", "l-a\u010b\u010bent", "istituzzjoni jew korp tal-Komunit\u00e0 g\u0127andha llimiti tag\u0127ha u ebda soluzzjoni simili ma g\u0127andu jkollha l-effett ta\u2019 diskriminazzjoni bejn i\u010b\u010bittadini tal-Istati Membri differenti.", "Fil-Kaw\u017ca Ir-Repubblika Taljana vs Il-Kummissjoni (T-185/05), de\u010bi\u017ca fl-20 ta\u2019 Novembru 2008, irRepubblika Taljana kkontestat, inter alia, de\u010bi\u017cjoni tal-Kummissjoni li l-pubblikazzjoni fil\u0120urnal Uffi\u010bjali ta\u2019 avvi\u017ci g\u0127al po\u017cizzjonijiet vakanti ta\u2019 senior management issir biss blIngli\u017c, bil-Fran\u010bi\u017c u bil-\u0120ermani\u017c.", "L-argumenti tal-Kummissjoni bba\u017cati fuq ra\u0121unijiet legali kif ukoll fuq ra\u0121unijiet ta\u2019 pratti\u010bit\u00e0 marbuta malfunzjonament tajjeb tas-servizz ma kinux bi\u017c\u017cejjed konvin\u010benti g\u0127all-Qorti talPrim\u2019Istanza li laqg\u0127et it-talba tar-Repubblika Taljana u annullat id-de\u010bi\u017cjoni inkwistjoni.", "Il-Qorti tal-Prim\u2019Istanza g\u0127amlet dan wara li kkunsidrat, inter alia, li jekk istituzzjoni \u201ctidde\u010biedi li tippubblika fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali ttest s\u0127i\u0127 ta\u2019 avvi\u017c ta\u2019 po\u017cizzjoni vakanti g\u0127al po\u017cizzjoni ta\u2019 senior management b\u2019\u010berti lingwi biss, hija g\u0127andha, sabiex tevita diskriminazzjoni bba\u017cata fuq il-lingwa bejn il-kandidati potenzjalment interessati mill-imsemmi avvi\u017c, tadotta mi\u017curi adegwati sabiex tinforma lil dawn il-kandidati kollha bl-e\u017cistenza tal-avvi\u017c ta\u2019 po\u017cizzjoni vakanti kkon\u010bernat u bil-ver\u017cjonijiet li fihom \u0121ie ppubblikat it-test s\u0127i\u0127 tieg\u0127u\u201d (millpunt 130 tas-sentenza).", "Il-Qorti qieset li jekk stess il-kandidati kienu mistennija jkunu jafu talinqas wa\u0127da minn dawn it-tliet lingwi min\u0127abba n-natura tal-po\u017cizzjoni ta\u2019 xog\u0127ol reklamata u lkompetizzjoni li twassal g\u0127aliha, xorta wa\u0127da kien me\u0127tie\u0121 li tal-inqas isir xi forma ta\u2019 avvi\u017c dwar din il-po\u017cizzjoni ta\u2019 xog\u0127ol fil-ver\u017cjonijiet l-o\u0127ra tal-\u0120urnal Uffi\u010bjali jew inkella jittie\u0127du mi\u017curi o\u0127ra ekwivalenti peress li minkejja \u201cli dawn il-kandidati jista\u2019 jkollhom konoxxenza tajba \u0127afna ta\u2019 minn tal-inqas lingwa wa\u0127da mill-\u0120ermani\u017c, Ingli\u017c jew Fran\u010bi\u017c, ma jistax", "jitqies li huma jikkonsultaw ver\u017cjoni tal-\u0120urnal", "Uffi\u010bjali ppubblikata f\u2019lingwa li mhijiex illingwa materna tag\u0127hom\u201d (mill-punt 138 tassentenza).", "\u017bjara minn Traduttur 2009 Paul Zahra Normalment, permezz tal-VTS (Visiting Translator Scheme / \u017bjara minn Traduttur), idDirettorat \u0120enerali tat-Traduzzjoni talKummissjoni Ewropea jag\u0127ti l-opportunit\u00e0 littradutturi tieg\u0127u li j\u017curu pajji\u017c li mhux art twelidhom (fost o\u0127rajn pajji\u017ci b\u0127ar-Russja).", "Issena l-o\u0127ra kienet l-ewwel darba li din l-iskema nfet\u0127et ukoll g\u0127al tradutturi biex imorru f\u2019art twelidhom kemm f\u2019istituzzjonijiet ta\u2019 tag\u0127lim g\u0127oli kif ukoll fis-setturi pubbli\u010bi jew privati lokali u nazzjonali li l-attivitajiet tag\u0127hom huma b\u2019xi mod jew ie\u0127or konnessi mat-traduzzjoni u mal-multilingwi\u017cmu.", "Billi jien kont l-ewwel traduttur mid-dipartiment tag\u0127na li ntbg\u0127att fuq missjoni ta\u2019 din ix-xorta nixtieq nie\u0127u l-opportunit\u00e0 li qed toffrili t-tieni \u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent biex naqsam mag\u0127kom lesperjenza li kelli s-sena l-o\u0127ra matul i\u017c-\u017cjara tieg\u0127i f\u2019Tal-Qroqq b\u2019mod spe\u010bjali issa li tnediet is-sej\u0127a \u0121dida g\u0127al VTS 2010.", "Nixtieq nibda biex ng\u0127id li ma kienx fa\u010bli nidde\u010biedi g\u0127andix napplika jew le.", "Fuq na\u0127a kelli opportunit\u00e0 li mmur na\u0127dem xahar Malta u fl-istess waqt inkun vi\u010bin tal-familja, filwaqt li fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra ridt nikkunsidra li dan limpenn ma kienx se jkun daqshekk fa\u010bli u li jekk nintg\u0127a\u017cel kien jin\u0127tie\u0121li nag\u0127mel minn kollox biex dan jirnexxi kemm g\u0127as-sodisfazzjon talKummissjoni kif ukoll g\u0127al dak personali.", "G\u0127adda minn mo\u0127\u0127i l-\u0127sieb ukoll li jekk \u0127add mid-dipartiment tal-Malti ma japplika konna se nkunu forsi qed nitilfu \u010b-\u010bans li jer\u0121g\u0127u joffrulna din l-okka\u017cjoni u b\u2019hekk konna nkunu qed in\u010ba\u0127\u0127du kemm lill-pubbliku Malti, f\u2019dan il-ka\u017c l-istudenti f\u2019Tal-Qroqq, kif ukoll lilna nfusna", "minn opportunit\u00e0 li ma setg\u0127etx tkun g\u0127ajr ta\u2019", "benefi\u010b\u010bju g\u0127al dawk kollha involuti.", "Idde\u010bidejt", "ming\u0127ajr aktar ta\u0127bil ir-ras li napplika u li", "mmedd g\u0127onqi g\u0127al dak li kien hemm b\u017conn li", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira tax-xog\u0127ol li wettaqt waqt il-VTS", "kien jikkonsisti f'lezzjonijiet u f'sessjonijiet ta'", "ta\u0127ri\u0121 fil-laboratorju tal-kompjuters, f'kuntatti", "l-a\u010b\u010bent", "ma' esperti tal-Malti u f\u2019li nag\u0127ti lill-istudenti stampa aktar vi\u017cibbli tal-UE.", "L-g\u0127anijiet prin\u010bipali tieg\u0127i matul il-programm kienu li nwassal lill-istudenti kemm jista\u2019 jkun tag\u0127rif dwar il-politika tal-multilingwi\u017cmu m\u0127addna mill-UE, li ng\u0127inhom b'ta\u0127ri\u0121 fit-traduzzjoni ta' dokumenti tal-UE, li na\u0121\u0121orna ru\u0127i dwar x\u2019qed ji\u0121ri fil-Malti u, l-a\u0127\u0127ar i\u017cda mhux l-anqas, li naqsam mal-istudenti l-esperjenza professjonali tieg\u0127i u dik ta\u2019 kuljum b\u0127ala persuna li qed ta\u0127dem barra minn Malta.", "Il-lezzjonijiet kienu jikkonsistu l-aktar fi pre\u017centazzjonijiet bil-powerpoint li t-tema tag\u0127hom b'mod \u0121enerali kienet l-Unjoni Ewropea u b\u2019mod partikulari d-Direttorat \u0120enerali tat-Traduzzjoni.", "Temi li kienu aktar spe\u010bifi\u010bi kienu jinkludu su\u0121\u0121etti b\u0127all-programm tal-EMT (Master\u2019s Ewropew fit-Traduzzjoni), Dossier Manager, Suivi, Trados, it-twassil ta\u2019 dokumenti lill-kumpaniji privati tat-traduzzjoni, it-traduzzjoni g\u0127all-unit\u00e0 tal-web u l-websajt Europa.", "Il-lezzjonijiet lingwisti\u010bi kienu prin\u010bipalment orjentati fuq l-u\u017cu tad-dizzjunarji u l-problemi li niltaqg\u0127u mag\u0127hom min\u0127abba lu\u017cu ta\u2019 re\u0121istri lingwisti\u010bi spe\u010bjalizzati u nnuqqas ta\u2019 terminolo\u0121ija adegwata.", "Rigward is-sessjonijiet ta\u2019 ta\u0127ri\u0121 fil-laboratorju tal-kompjuters, ippruvajt nag\u0127tihom idea ta' kif g\u0127andhom ji\u0121u tradotti d-dokumenti talKummissjoni u dwar ir-ri\u017corsi lingwisti\u010bi u dokumentarji li g\u0127andhom jew li jistg\u0127u jintu\u017caw.", "Dawn kienu jinkludu fost l-o\u0127rajn: lu\u017cu tal-Eur-Lex, il-Euramis u l-Iate.", "Il-bi\u010b\u010ba lkbira tal-istudenti ma kinux jafu li dawn je\u017cistu jew li huma disponibbli g\u0127all-pubbliku u li huma", "ferm utli g\u0127at-tradutturi li ja\u0127dmu g\u0127al rashom.", "Fil-laboratorju flejna flimkien il-format talLegiswrite tad-dokumenti tal-UE u l-u\u017cu tatTrados u l-problemi li wie\u0127ed jiltaqa\u2019 mag\u0127hom", "b\u2019mod partikulari meta jkun qed jittradu\u010bi n-noti", "f\u2019qieg\u0127 il-pa\u0121na.", "Biex l-UE tkun aktar vi\u017cibbli g\u0127all-istudenti", "organizzajt flimkien mal-kollega tag\u0127na, Angelo", "Chetcuti, \u017cjara fir-rappre\u017centanza \u0121ewwa l-Belt", "fejn Edward Demicoli spjega fid-dettall ir-rwol", "tar-rappre\u017centanza u tal-uffi\u010b\u010bju lokali talKummissjoni.", "Kemm domt Malta kkollaborajt fost l-o\u0127rajn mal-lek\u010berers li fil-pre\u017cent qed jg\u0127allmu fil-kors tal-Master\u2019s fit-Traduzzjoni.", "Dawn jinkludu lillProf.", "Apprezzajt lg\u0127ajnuna tag\u0127hom u l-fatt li \u0127adu gost jaqsmu mieg\u0127i l-esperjenza u t-tag\u0127rif li kelli pprogrammat li nwasslilhom.", "Tkellimt u ddiskutejt mag\u0127hom dwar \u0127afna mill-aspetti li jinvolvu t-traduzzjoni bil-Malti.", "Din hija lista ta\u2019 pubblikazzjonijiet ma\u0127ru\u0121in minnhom u minn individwi o\u0127rajn li jistg\u0127u jservu ta\u2019 referenza g\u0127at-tradutturi Maltin kemm mil-lat teoretiku kif ukoll mil-lat prattiku.", "Na\u0127seb li \u0127add ma g\u0127andu jitlef l-opportunit\u00e0 li ja\u0121\u0121orna ru\u0127u ma' dak li qed ji\u0121ri lokalment fil-qasam tad-traduzzjoni.", "Briffa Charles: Aspetti tal-Istruttura tal-Malti Modern (PEG, 2006) 3.", "Briffa Charles: Aspetti tal-Istruttura tal-Paragrafu filMalti (PEG, 2007) 4.", "Matul i\u017c-\u017cjara tieg\u0127i sibt il-\u0127in ukoll biex niltaqa\u2019 mal-Prof.", "Manwel Mifsud, George Farrugia u Mario Cassar fejn fost \u0127wejje\u0121 o\u0127rajn \u0127adt gost nitkellem mag\u0127hom dwar la\u0121\u0121ornamenti fid-dizzjunarji u dwar punti lingwisti\u010bi o\u0127rajn.", "Tkellimna wkoll dwar ilproblemi tal-kliem misluf mill-Ingli\u017c u dwar ilpossibbilt\u00e0 ta\u2019 dizzjunarju Malti-Ingli\u017c/Ingli\u017cMalti onlajn a\u0121\u0121ornat regolarment.", "Fil-fatt dan ilu ma\u0127sub u t-tama tal-Kunsill Nazzjonali talMalti hu li dan ji\u0121i implimentat mill-aktar fis possibbli.", "Meta bdejt il-VTS ma kontx naf li se jkun hemm grupp ta\u2019 studenti f\u2019G\u0127awdex li kienu qed jag\u0127mlu l-Masters filg\u0127axija.", "Kif \u0121ejt mg\u0127arraf dwar dan \u0127adt l-inizjattiva li mmur G\u0127awdex 13", "l-a\u010b\u010bent", "biex inwassal il-programm tal-VTS lilhom ukoll.", "Mort G\u0127awdex tliet darbiet u fortunatament ilba\u0127ar bejn il-fliegu inzerta kalm u salpajna ming\u0127ajr problemi.", "Nixtieq ng\u0127id ukoll li matul il-programm tal-VTS kont ferm sodisfatt blinteress muri mill-istudenti u g\u0127alhekk in\u0127oss li l-programm tal-VTS li wettaqt mag\u0127hom is-sena l-o\u0127ra se jg\u0127inhom fl-istudji tat-traduzzjoni u sabiex huma ja\u0127tfu l-opportunitajiet \u0121odda li qed jistennewhom wara li jtemmu b\u2019su\u010b\u010bess il-kors tal-Master\u2019s. \u0126e\u0121\u0121i\u0121thom ukoll biex japplikaw g\u0127at-traineeships li ta\u2019 spiss ikunu offruti midD\u0120T kemm fil-Lussemburgu kif ukoll fi Brussell.", "Fl-a\u0127\u0127arnett minn dawn il-pa\u0121ni nixtieq nawgura lill-applikanti kollha li applikaw g\u0127all-VTS 2010, u nistedinhom jikkuntattjawni f'ka\u017c li jkollhom b\u017conn ta\u2019 tag\u0127rif ie\u0127or.", "Nixtieq ukoll nie\u0127u l-okka\u017cjoni sabiex nirringrazzja lil Catia Torrini u lil Eduarda Portilha tal-Unit\u00e0 R4 talg\u0127ajnuna siewja tag\u0127hom fit-t\u0127ejjija tieg\u0127i g\u0127allprogramm tal-VTS.", "~\u25cf~ \u0126idma fuq \u010bekkjatur bil-Malti Ramon Casha Fl-2001 jien kont bdejt nag\u0127mel traduzzjoni tassistema operattiva Linux g\u0127all-Malti, u waqt li kont qed na\u0127dem fuqha dde\u010bidejt li nibda ni\u0121bor il-kliem kollu bil-Malti li kont qed nu\u017ca sabiex no\u0127loq \u010bekkjatur g\u0127all-Malti biex nu\u017cah fixxog\u0127ol li kont qed nag\u0127mel jien stess.", "Bdejt in\u017cid mieg\u0127u materjal minn kull fejn stajt - siti tal-internet, gazzetti u pubblikazzjonijiet online bil-Malti, il-li\u0121ijiet u dak kollu li stajt insib.", "Bilmod il-mod din il-lista ta' kliem bdiet timtela, u eventwalment \u0127ri\u0121t l-ewwel \u010bekkjatur tal-Malti fuq is-sistemi tal-Linux.", "Kienu \u0127afna li wrew interess f'dan il-pro\u0121ett, imma \u0127afna minnhom ju\u017caw il-Windows, u ssistema tieg\u0127i ma kinitx tista' tintu\u017ca millprogrammi tal-Microsoft, li ju\u017caw sistema proprjetarja g\u0127al dan ix-xog\u0127ol.", "Biex ikunu jistg\u0127u jinqdew anke dawk li ju\u017caw il-Windows, fis-6 ta' \u0120unju 2002 \u0127loqt servizz online fejn 14", "tista' tikkopja t-test fuq pa\u0121na apposta u dan ji\u0121i \u010b\u010bekkjat, bil-kliem mhux mag\u0127rufa ji\u0121u mmarkati u jintwerew su\u0121\u0121erimenti g\u0127alihom.", "Dan is-servizz online jintu\u017ca \u0127afna, u l-pa\u0121na hija wa\u0127da mill-i\u017cjed popolari fuq is-sit tal-Malta Linux Users Group.", "Il-lista ta' kliem illum il-\u0121urnata fiha 'l fuq minn 800,000 kelma.", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira minn dan ilvolum jikkonsisti fil-verbi.", "Biex nipprodu\u010bi dawn il-verbi \u0127loqt programm apposta, li ju\u017ca rregoli tal-konjugazzjoni tal-verbi Maltin.", "Minn kull g\u0127erq ta' verb jo\u0127or\u0121u 'l fuq minn elfejn varjazzjoni jekk tinkludi n-negattiv.", "Ix-xog\u0127ol biex ji\u0121u kodifikati dawn ir-regoli hu wie\u0127ed diffi\u010bli u g\u0127adu g\u0127addej.", "Dan qed isir biex ji\u0121u identifikati l-e\u010b\u010bezzjonijiet, liema forom jie\u0127u kull verb, u ta\u0127t liema regoli jaqa'.", "Ix-xog\u0127ol ewlieni ta' dan il-pro\u0121ett kien li tin\u0127oloq din il-lista ta' kliem, li mbag\u0127ad tista' tintu\u017ca fi prodotti differenti.", "Hemm programmi fil-Linux li ju\u017caw din is-sistema b'mod effettiv g\u0127al kollox, u issa g\u0127addej ix-xog\u0127ol biex din illista tintu\u017ca wkoll fil-prodotti Firefox u OpenOffice.org.", "Hawnhekk g\u0127ad hemm intopp i\u010b-\u010bekkjatur tag\u0127hom jibda billi jne\u0127\u0127i l-marki tas-sintassi b\u0127all-virgoletti, imma qieg\u0127ed ukoll ine\u0127\u0127i l-apostrofu u s-sing, li fil-Malti jifformaw parti mill-kelma.", "Di\u0121\u00e0 qed isiru l-bidliet me\u0127tie\u0121a u nispera li f'ver\u017cjonijiet li se jo\u0127or\u0121u 'l quddiem, din il-problema - li taffettwa lingwi o\u0127ra barra l-Malti - ti\u0121i solvuta.", "I\u010b-\u010bekkjatur li qed jintu\u017ca fil-Firefox", "Dan il-pro\u0121ett huwa wie\u0127ed kontinwu - fil-lista g\u0127ad hemm xi kliem inkorrett u, minkejja li twila, fiha \u0127afna kliem nieqes ukoll.", "F'din l-a\u0127\u0127ar sena kelli g\u0127ajnuna minn Euris Consult, li toffri", "l-a\u010b\u010bent", "servizzi ta' traduzzjoni, kif ukoll minn min hu involut fil-kors tal-qarrejja tal-provi, sabiex inkomplu nsa\u0127\u0127u u ntejbu dan is-servizz.", "I\u010b-\u010bekkjatur tal-Malti, jew a\u0127jar il-lista ta' kliem li qed tin\u0127oloq, hija pubblikata ta\u0127t il-li\u010benzja LGPL, li hija li\u010benzja ta' sors \u0127ieles (open source), u g\u0127alhekk tista' tintu\u017ca u ti\u0121i adattata g\u0127al prodotti o\u0127ra.", "Dan ji\u017cgura li \u010b-\u010bekkjatur ikun jista' jg\u0127in l-akbar g\u0127add ta\u2019 nies possibbli.", "Wie\u0127ed jista' jag\u0127mel u\u017cu mi\u010b-\u010bekkjatur online fuq is-sit http://linux.org.mt/spellcheck, filwaqt li l-lista ta' kliem (g\u0127al min jixtieq jintegraha ma' prodotti o\u0127ra) tinstab hawn: http://linux.org.mt/node/62.", "Ramon Casha qieg\u0127ed fuq il-Kumitat Tekniku g\u0127allI\u017cvilupp tal-Malti fl-Informatika tal-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti, u ja\u0127dem b\u0127ala spe\u010bjalist tekniku ma' Megabyte Ltd.", "~\u25cf~ Intervista ma\u2019 Michael Apweiler, student talMalti Kemm ilek tistudja l-Malti u x'wasslek g\u0127al dan?", "Bdejt it-tag\u0127lim tal-Malti f\u2019Ottubru 2003, hawnhekk il-Lussemburgu, f\u2019kors organizzat mill-istituzzjonijiet.", "L-ewwel u t-tieni livell kienu intensive courses, ji\u0121ifieri ta\u2019 \u0121imag\u0127tejn full-time.", "Il-problema tieg\u0127i kienet li ma kellix il\u0127in biex niddi\u0121erixxi l-vokabularju u lgrammatika \u2013 u li, bejn livell u ie\u0127or, bdejt ninsa kollox!", "U ma kelli ebda esperjenza ta\u2019 lingwa Semitika.", "Mit-tielet livell \u2019il quddiem kellna g\u0127alliema li toqg\u0127od il-Lussemburgu u g\u0127alhekk kien possibbli li ji\u0121i organizzat kors regolari ta' nofs ta\u2019 nhar kull \u0121img\u0127a.", "Semitika; dan kien i\u010b-\u010bans biex insir mid\u0127la ta\u2019 lingwa Semitika bil-kitba Latina.", "Hija lingwa interessanti \u0127afna, bil-ba\u017ci Semitika, imma parti kbira mill-vokabolarju mni\u017c\u017cla mit-Taljan jew mill-Isqalli.", "Il-letteratura bil-Malti fiha xog\u0127lijiet affaxxinanti; g\u0127andi xi tletin ktieb (s\u2019issa qrajt xi tmienja minnhom, \u0121eneralment indum \u0127afna naqra bil-Malti) ta\u2019 awturi b\u0127al Trevor \u017bahra, Oliver Friggieri u Joe Friggieri, imma wkoll Immanuel Mifsud \u2013 jew Simon Bartolo u Loranne Vella!", "G\u0127alija l-Malti huwa wkoll ilmezz biex nag\u0127raf a\u0127jar il-\u0120\u017cira - l-istorja, ilkultura u l-\u0127ajja ta' kuljum - b\u2019mod mhux turistiku.", "Kemm-il darba \u017cort Malta?", "U\u017cajtu l-Malti?", "X'esperjenza kellek?", "Kont Malta xi sitt darbiet.", "U da\u017cgur, ippruvajt nitkellem bil-Malti\u2026 b\u2019su\u010b\u010bess varjat.", "Il-konklu\u017cjoni tieg\u0127i: impossibbli max-xufieri ta' tal-linja u firristoranti l-Belt, diffi\u010bli f'postijiet b\u0127al TasSliema, imma kwa\u017ci dejjem kelli reazzjonijiet tajbin fil-mu\u017cewijiet jew fil-\u0127wienet tal-kotba.", "X'\u0127adt mil-lingwa li t\u0127oss li ressqek aktar lejn ilMaltin?", "Fil-Kummissjoni hemm numru kbir ta\u2019 tradutturi Maltin u hemm xi w\u0127ud li xi kultant niltaqa' mag\u0127hom biex nieklu flimkien jew nie\u0127du kikkra kaf\u00e8 - u nitkellmu bil-Malti, ovvjament!", "\u0120eneralment il-kollegi Maltin huma d\u0127ulin \u0127afna u g\u0127andhom pa\u010benzja kbira ma\u2019 barrani li qed jitqabad ju\u017ca l-lingwa bil-mod korrett.", "G\u0127alhekk il-Malti huwa strument tajjeb biex niltaqa\u2019 ma\u2019 nies ta\u2019 kultura spe\u010bjali, blelement Mediterran, element Ingli\u017c u anki aspetti Semiti\u010bi - u l-img\u0127oddi Puniku!", "G\u0127aliex g\u0127a\u017cilt il-Malti?", "F\u2019dak i\u017c-\u017cmien kelli aptit nitg\u0127allem lingwa o\u0127ra; l-idea kienet li nibda jew il-Grieg jew l-I\u017cvedi\u017c - mhux il-Malti, bilkemm kont naf li je\u017cisti!", "(Jien u l-mara tieg\u0127i konna \u017corna Malta g\u0127al vaganza, imma ovvjament konna nu\u017caw l-Ingli\u017c).", "Xi t\u0127oss li jrendilek it-tag\u0127lim ta' lingwa li jitkellmuha biss l-abitanti tal-g\u017cira?", "L-ewwel nett, kif g\u0127idt, ma kellix esperjenza ta\u2019 lingwa", "Michael Apweiler waqt \u017cjara tieg\u0127u f'Malta", "l-a\u010b\u010bent", "4 Tajjeb f'xog\u0127lu dak, qatt ma jg\u0127id uff (10) 5 Vapur tal-lussu?", "Mhux e\u017catt (5) 6 Sultan, bilqieg\u0127da, jis\u0127aq fuq tal-a\u0127\u0127ar (5) 7 Maest\u00e0, ag\u0127ti xi \u0127a\u0121a, hemm wisq kriminalit\u00e0 (5) 8 Il-kliem hekk, ta' rasu, donnu bi\u010b-\u010biera (6) 12 Vanni \u0121o bott?", "Sonbor (7) 14 Kwa\u017ci oran\u0121jo, semma' le\u0127nek \u0127a jisma' t-tabib (11) 15 Wie\u0127ed li jaqta' qalbu minn qabel? (10) 18 \u0126ares, il-pagun ma' xiex se tqabblu? (7) 20 Kieku jdawwar il-mira tieg\u0127u, jeqred inqas (7) 22 Qabad kemm kemm, u kkmanda (5) 23 Il-bufula pespset wa\u0127da... ta\u010b-\u010bomb (5) 24 Ma jitkellimx?", "Le, imma jg\u0127addi bi storbju (5)", "Soluzzjoni Tisliba Kriptika 1", "Fit-tisliba kriptika, aktar milli jag\u0127tu sinonimi jew definizzjonijiet tal-kelma mfittxa, il-mistoqsijiet jag\u0127tu \u0127jiel ta' kif g\u0127andek tibni lkelma, spiss permezz ta' anagrammi.", "Regoli \u010bari ma hemmx, i\u017cda ladarba tkun qbadt il-lo\u0121ika partikulari tal-mistoqsijiet, tidraha malajr.", "Nie\u0127du b\u0127ala e\u017cempju l-mistoqsija 4 mimdudin: 4 Marret ti\u017cfen, \u0127awdet ir-rotta, u llum ma tantx g\u0127adha tidher (9) Minn 'marret ti\u017cfen' nistg\u0127u nie\u0127du l-kelma ballu; jekk 'in\u0127awdu' littri ta' rotta u n\u017ciduhom mal-kelma ballu, naslu g\u0127all-kelma ballottra, annimal li, tal-anqas f'Malta, ma tantx g\u0127adu jidher.", "\u0126udu gost.", "G\u0127al ra\u0121unijiet pratti\u010bi, l-g\u0127ajn (g\u0127) u l-ie jie\u0127du \u017cew\u0121 kaxex.", "MIMDUDIN 1 L-omm, fil-ba\u0127ar (4) 4 Marret ti\u017cfen, \u0127awdet ir-rotta, u llum ma tantx g\u0127adha tidher (9) 9 Stat xejn ir\u0127is, bejn stati o\u0127ra jew kullimkien (15) 10 Tant dam ma \u0121ie lura t-tifel li l-inbid g\u0127al ftit ma sarx qares (4) 11 \u017bwiemel \u017cg\u0127ar bl-eluf, jew wie\u0127ed biss (4) 13 Kev, x'temp qed ikollkom il-Per\u00f9? (5) 16 Daka x'mar jiekol f'nofsinhar?", "X'jismu? (6) 17 Pjaneta meqjuma (8) 18 Kelmtejn ta' missier, u skoss ward bir-rimi (8) 19 Antika forsi, skont ir-razza (6) 21 Tg\u0127id lema\u0127 pajji\u017cu? (5) 24 Ommi ma, kemm jitqallbu l-ib\u0127ra fil-bog\u0127od! (8) 25 L-img\u0127allem mar il-\u0120ermanja, u tkisser sew (5) 26 Daqsxejn ta' wirja? (4) 27 Le man, dak mhux hekk jismu, imma mod ie\u0127or (3) 28 Kju f'Belgrad? (6) 29 \u0126afna \u0127ars... jinstemg\u0127u donnhom bil-\u0121u\u0127 (4) WEQFIN 2 Hekk kif An\u0121lu da\u0127al it-Tibet, sab wa\u0127da \u0127elwa u tawwalija (7) 3 Mhux biex inmerik, imma qed te\u017ca\u0121era mhux \u0127a\u017cin (11)", "Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz http://ec.europa.eu/dgs/translation/publications/magazines/", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f'dan il-bulettin, iktbilna hawn: l-accent@ec.europa.eu", "\u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f'isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista' jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f'din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bullettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni, u lanqas is-servizzi tag\u0127ha, ma huma marbutin b'xi mod jew ie\u0127or millkontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_02_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 3 \u0120unju 2010 Volume 1, Issue 1", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea BIR-REQQA", "Il-lingwa miktuba", "Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba \u2022 Il-Passiv: ejjew ma nkunux passivi! \u2022 Bil-Kelma t-Tajba", "Kelma b'kelma: It-terminolo\u0121ija \u2022 Retail/Wholesale \u2022 Is-sustanzi kimi\u010bi x'se nag\u0127mlu dwarhom? \u2022 Il-Lvant tal-Mediterran jew il-Mediterran talLvant?", "Mill-g\u0127atba \u2019l barra: Aspetti o\u0127ra \u2022 \u0126arsa lejn il-lingwa Maltija \u2013 L-International Programme in Maltese Linguistics (2010) \u2022 Anali\u017ci ta' testi tradotti \u2022 L-i\u010bken tnejn", "Il-Passiv: ejjew ma nkunux passivi!", "Louise Vella Meta l-kelliem irid jag\u0127ti prominenza lill-a\u0121ent (dak li jikkaw\u017ca s-sitwazzjoni) aktarx ju\u017ca sentenza attiva, imma biex jag\u0127ti prominenza lill-pazjent (dak li \u2018jsofri\u2019 l-effett), aktarx ju\u017ca lpassiv.", "Fil-ka\u017cijiet fejn fis-sentenza fl-ilsien ori\u0121inali g\u0127andna l-by phrase \u2014 l-indikazzjoni ta\u2019 minn min qed issir l-azzjoni \u2014 ninnutaw li, kuntrarju g\u0127al dak li spiss niltaqg\u0127u mieg\u0127u fiddokumenti ori\u0121inali bl-Ingli\u017c jew bil-Fran\u010bi\u017c, filMalti l-attiv jesprimi lingwa\u0121\u0121 \u0127afna aktar naturali.", "Ejjew nie\u0127du sentenza bil-by phrase filpassiv, u mbag\u0127ad nesprimu l-istess tifsira tag\u0127ha fil-forma attiva: EN (forma passiva): The list was submitted by the Member State in 2004.", "Bi pja\u010bir qed inwasslulkom it-tielet \u0127ar\u0121a ta\u2019 la\u010b\u010bent.", "Se ssibu artikli dwar aspetti lingwisti\u010bi u terminolo\u0121i\u010bi, kif ukoll tliet rapporti ta\u2019 attivitajiet marbuta ma\u2019 lsienna u l-u\u017cu tieg\u0127u fit-ta\u0127dit u fil-kitba.", "Meta niftakru li sa disg\u0127in sena ilu l-Malti kien g\u0127ad ma kellux alfabett standard, bilfors nag\u0127rfu kemm imxejna \u2019l quddiem fil-promozzjoni talkitba bil-Malti u l-istudju lingwistiku.", "B\u2019dan il-bulettin nittamaw li qed jirnexxilna nag\u0127tu sehemna biex fil-limiti tag\u0127na nipparte\u010bipaw fl-i\u017cvilupp ta\u2019 din il-lingwa li ng\u0127o\u017c\u017cu.", "Il-Bord Editorjali", "MT (forma passiva): Il-lista tressqet mill-Istat Membru fl-2004.", "MT (forma attiva): L-Istat Membru ressaq illista fl-2004.", "Madankollu, biex nesprimu l-a\u0121ent b\u2019Malti mexxej (ji\u0121ifieri mhux il-Malti mqan\u017ca\u0127 jew sfurzat artifi\u010bjalment) nu\u017caw fil-fatt kostruzzjoni o\u0127ra, il-psewdopassiv.", "Din tinvolvi sentenza attiva, mibdula xi ftit biex ti\u0121i tixbah ilkostruzzjoni passiva bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 mekkani\u017cmu lingwistiku msejja\u0127 it-topikalizzazzjoni.", "Qabbel sentenza li l-binja tag\u0127ha a\u0127na lkoll mid\u0127la tag\u0127ha, e\u017c.", "It-tabib, il-familja afdatu bil-ka\u017c malver\u017cjoni \u2018m\u0121ebbda\u2019 It-tabib \u0121ie afdat bil-ka\u017c mill-familja.", "Ji\u0121ifieri, jekk nie\u0127du l-e\u017cempju ta\u2019 hawn fuq u rridu nag\u0127tu importanza lill-o\u0121\u0121ett tal-azzjoni, nistg\u0127u fa\u010bilment nu\u017caw ittopikalizzazzjoni: Il-lista, l-Istat Membru ressaqha fl-2004.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2010.", "I\u017cda meta fis-sentenza m\u2019hemmx il-by phrase, dak li g\u0127edna dwar li l-Malti jippreferi l-forma grammatikali attiva, ma japplikax.", "Bil-Kelma t-Tajba Manwel Mifsud", "Kien ippubblikat u \u0121ie ppubblikat mhumiex xorta Ji\u0121ri li fin-nuqqas tal-by-phrase, it-traduzzjoni attiva tal-passiv ma ssirx u l-u\u017cu tal-passiv huwa inevitabbli.", "I\u017cda te\u017cisti d-differenza bejn ilpassiv morfolo\u0121iku, l-iktar bil-\u0127ames, is-sitt u sseba\u2019 forma tal-verb \u2014 ng\u0127idu a\u0127na, Il-fajl tqieg\u0127ed (VI) fuq il-mejda u tressaq (V) g\u0127addiskussjoni wara li nqara (VII) \u2014 u dak sintattiku \u2014 bl-u\u017cu tal-parti\u010bipju passiv flimkien ma\u2019 wie\u0127ed minn dawn il-verbi: kien, \u0121ie jew safa.", "Jista\u2019 jkun li \u0127afna drabi dawn nu\u017cawhom bla ma nag\u0127\u017clu bejniethom, imma fil-fatt ifissru differenti.", "Il-passiv b\u2019kien (il-passiv sintattiku) g\u0127andu tifsira statika, waqt li l-passiv bi\u017c-\u017cew\u0121 verbi l-o\u0127ra (\u0121ie jew safa) g\u0127andu tifsira dinamika.", "Altru tg\u0127id: Fir-ra\u0127al, it-tabib kien afdat \u0127afna u altru tirrimarka: F\u2019din il-kri\u017ci familjari, it-tabib \u0121ie afdat bil-ka\u017c.", "Tal-ewwel qed tiddeskrivi sitwazzjoni statika li ttul, waqt li t-tieni wa\u0127da qed tirreferi g\u0127al ka\u017c partikolari.", "Fil-passiv morfolo\u0121iku din iddistinzjoni ma sse\u0127\u0127x.", "\u201cIl-kwistjoni kienet diskussa \u0127afna\u201d: tifsira statika + sitwazzjoni statika li ttul imma \u201cIl-kwistjoni \u0121iet diskussa \u0127afna drabi\u201d: tifsira dinamika + ka\u017c(ijiet) partikulari", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "MISTOQSIJA: G\u0127aliex daqqa nsib miktub tiela\u2019 u daqqa tielg\u0127a, daqqa mxebba\u2019 u daqqa mxebbg\u0127a?", "Jaqaw dawn varjanti u tikteb liema wa\u0127da trid?", "TWE\u0120IBA: Assolutament le.", "Je\u017cistu t-tnejn, jinstemg\u0127u listess, imma ma tistax tu\u017cahom flok xulxin, g\u0127ax tal-ewwel hija l-maskil u tat-tieni l-femminil.", "SPJEGA: Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 forom ji\u0121u ppronunzjati l-istess g\u0127aliex l-g\u0127 tilfet le\u0127inha u llum ma tinstemax.", "G\u0127alhekk nistg\u0127u nitfixklu fejn se nibdew inpo\u0121\u0121uha.", "Imma anke hawn nistg\u0127u nie\u0127du mudell.", "Jekk nie\u0127du kelma o\u0127ra bl-istess forma imma li g\u0127andha konsonanti o\u0127ra (ng\u0127idu a\u0127na l) minflok l-g\u0127, malajr nindunaw fejn hu postha.", "Mela, minflok tela\u2019 (T-L-G\u0127), xeba\u2019 (X-B-G\u0127) \u0127alli nu\u017caw da\u0127al (D-\u0126-L) u l-kliem bil-G\u0127 nibnuh fuqu.", "La ng\u0127idu: Mark die\u0127el (g\u0127ax ra\u0121el) u Anna die\u0127la (g\u0127ax mara)", "niktbu: Mark tiela\u2019 u Anna tielg\u0127a U la ng\u0127idu: Samwel imda\u0127\u0127al (mask.) u Marija mda\u0127\u0127la (fem.) mela niktbu: Samwel imxebba\u2019 u Marija mxebbg\u0127a", "\u0126ajr lill-Prof.", "Albert Borg, li kien tratta din ilkwistjoni fix-xog\u0127ol tieg\u0127u Ilsienna (1988), u li kkonsultajt \u0127afna mieg\u0127u biex nikteb dan lartiklu.", "Mela fejn taqa\u2019 l-l niktbu minflokha l-g\u0127 (jew \u2019 ).", "E\u017c. o\u0127ra: Il-bieb wiesa\u2019 u t-tieqa wiesg\u0127a.", "Il-qmis imtebbg\u0127a bil-linka u l-qalziet imtebba\u2019 bi\u017c-\u017cift.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2010.", "2004 dwar is-swieq fl-istrumenti finanzjarji:", "It-terminolo\u0121ija Retail/Wholesale Reuben Seychell G\u0127al retail bil-Malti konna adottajna bl-imnut mit-Taljan.", "L-Ispanjoli ju\u017caw l-istess idea ta\u2019 bejg\u0127 fi kwantit\u00e0 \u017cg\u0127ira.", "Retail tikkuntrasta ma\u2019 wholesale li g\u0127aliha fil-Malti adottajna blingrossa g\u0127al bejg\u0127 fi kwantitajiet kbar.", "Dan kien jag\u0127mel sens meta l-\u0127ajja kienet ibba\u017cata aktar fuq xiri u bejg\u0127 ta\u2019 o\u0121\u0121etti tan\u0121ibbli, aktar milli astratti u virtwali li jori\u0121inaw mis-settur tas-servizzi.", "Fl-a\u0127\u0127ar 30 sena s-servizzi \u0127adu tterminolo\u0121ija tas-settur tal-o\u0121\u0121etti u ttrasformaw is-sinifikat tieg\u0127u (u f\u2019xi ka\u017cijiet, b\u0127al flener\u0121ija, re\u0121g\u0127u g\u0127addewh lura lis-settur talo\u0121\u0121etti b\u2019din it-tifsira mibdula).", "Prin\u010bipalment niltaqg\u0127u mal-u\u017cu retail/wholesale fi tliet oqsma:", "ta\u2019", "Na\u0127seb li kollha naqblu li \u201cmhux professjonali\u201d tista\u2019 twassal g\u0127al ekwivoku billi l-Malti ma jiddistingwix bejn unprofessional u nonprofessional bl-istess mod b\u0127all-Ingli\u017c.", "Dan iddubju nistg\u0127u nxejnuh billi g\u0127al unprofessional nu\u017caw \u201cimprofessjonali\u201d u g\u0127al non-professional nu\u017caw \u201cmhux professjonali\u201d jew \u201cnonprofessjonali\u201d.", "Madankollu, anki jekk \u201cmhux professjonali\u201d taqdina f\u2019dan il-ka\u017c (billi nevitaw it-traduzzjoni tat-terminu proprju retail investor u niddubbaw minn ie\u0127or professional investor), ma ssolvilniex il-problema li g\u0127andna fis-setturi l-o\u0127ra.", "Meta wie\u0127ed janalizza retail u wholesale kon\u010bettwalment aktar milli l-prassi fl-Ingli\u017c, isib li kull wa\u0127da tiddefinixxi relazzjoni bejn \u017cew\u0121 partijiet fuq livelli differenti (n.b. fil-grafika li \u0121ejja qed jintu\u017ca l-Ingli\u017c g\u0127a\u010b-\u010barezza tal-kuntest qabel l-introduzzjoni tat-termini bil-Malti):", "\u2022 Merkanzija/o\u0121\u0121etti \u2022 Swieq finanzjarji/servizzi/assigurazzjoni / telekomunikazzjoni \u2022 Swieq tal-ener\u0121ija u komoditajiet Retail/wholesale jokkorru ma\u2019 kliem b\u0127al: \u2014market \u2014prices \u2014fund \u2014banking", "Bl-ingrossa u bl-imnut mhux biss saru remoti g\u0127all-kuntest tal-lum, imma huma wkoll kemxejn maqtug\u0127in mill-prattiki tal-lingwa u rrilevanza tas-sinifikat.", "Dan il-fatt wassal biex f\u2019Malta fis-settur finanzjarju bdew ju\u017caw mhux professjonali g\u0127al retail, me\u0127uda minn le\u0121i\u017clazzjoni Ewropea li tiddefinixxi retail investor b\u0127ala \u201cany investor who is not a professional investor\u201d u dan qabel ma l-istess direttiva tiddefinixxi x\u2019inhu professional investor, li normalment jirreferik g\u0127all-Anness II tad-Direttiva 2004/39/KE talParlament Ewropew u tal-Kunsill tal-21 ta\u2019 April", "Dak li jiddistingwi wholesale minn retail mhuwiex ir-retailer li jinsab fi\u017c-\u017cew\u0121 relazzjonijiet, imma l-idea ta\u2019 operatur (ekonomiku) u l-idea ta\u2019 konsumatur.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2010.", "Din id-distinzjoni ma to\u0127loq l-ebda dubju lejn xiex wie\u0127ed ikun qed jirreferi meta jadottaha.", "Hija distinzjoni \u010bara b\u0127al dik bejn \u201cbl-imnut\u201d u \u201cbl-ingrossa\u201d imma ter\u0121a\u2019 hija wkoll rilevanti fittifsira u fl-u\u017cu fil-lingwa mitkellma llum (rilevanti g\u0127al \u017cminijietna).", "INGLI\u017b", "BL-IMNUT", "G\u0127aldaqstant meta wie\u0127ed jara xi kliem li semmejt aktar kmieni li mag\u0127hom jokkorru retail/wholesale ji\u0121u jidhru kif \u0121ej, meta tu\u017ca blimnut jew bl-ingrossa u meta b\u2019konsumatur jew operatur skont il-kuntest:", "BL-INGROSSA", "Suq bl-imnut", "Suq bl-ingrossa", "Suq tal-konsumaturi", "Suq tal-operaturi", "Investiment bl-ingrossa Investiment tal-konsumaturi Investiment tal-operaturi", "Prezzijiet tal-bejg\u0127 blimnut", "Prezzijiet tal-bejg\u0127 blingrossa", "Prezzijiet g\u0127all-konsumaturi Prezzijiet g\u0127all-operaturi", "Ipprezzar tal-bejg\u0127 blimnut", "Ipprezzar tal-bejg\u0127 blingrossa", "Ipprezzar g\u0127all-konsumaturi Ipprezzar g\u0127all-operaturi", "Fond ta' investiment bl- Fond ta' investiment g\u0127all ingrossa konsumaturi", "Fond ta' investiment g\u0127alloperaturi", "Fond g\u0127all-konsumaturi", "Fond g\u0127all-operaturi", "Indi\u010bi tal-prezzijiet blimnut", "Indi\u010bi tal-prezzijiet blingrossa", "Indi\u010bi tal-prezzijiet g\u0127all konsumaturi", "Indi\u010bi tal-prezzijiet g\u0127alloperaturi", "Skopertura tal-bejg\u0127 blimnut", "Skopertura tal-bejg\u0127 bl- Skopertura g\u0127all ingrossa konsumaturi", "Skopertura g\u0127all-operaturi", "Ibbankjar tal-konsumaturi", "Ibbankjar tal-operaturi", "\u0126anut bl-imnut jew \u0126anut g\u0127all-konsumaturi", "\u0126anut bl-ingrossa jew \u0126anut g\u0127all-operaturi ekonomi\u010bi", "Klijent tal-bejg\u0127 bl-imnut", "Klijent tal-bejg\u0127 blingrossa", "Bejjieg\u0127 bl-imnut jew \u00a7 bejjieg\u0127 g\u0127all-konsumaturi", "Bejjieg\u0127 bl-imnut \u00a7", "Bejjieg\u0127 blingrossa/grossista", "Bejjieg\u0127 bl-ingrossa jew bejjieg\u0127 g\u0127all-operaturi", "* \"Store\" huwa marbut ma' ekonomija lokali u huwa l-post minn fejn jinbieg\u0127u o\u0121\u0121etti tan\u0121ibbli u fi kwantitajiet ta' unitajiet li fa\u010bilment u realment jistg\u0127u jitqiesu bl-ingrossa u bl-imnut.", "Barra minn hekk, f'dan il-ka\u017c l-u\u017cu ta' \"bl-ingrossa\" u \"bl-imnut\" huwa wie\u0127ed attwali u komuni f'Malta.", "G\u0127aldaqstant g\u0127andna nibqg\u0127u n\u0127addnu dan l-u\u017cu. ** \"Shop\" ukoll huwa marbut ma' ekonomija lokali u huwa l-post minn fejn jinbieg\u0127u o\u0121\u0121etti tan\u0121ibbli u fi kwantitajiet ta' unitajiet li fa\u010bilment u realment jistg\u0127u jitqiesu bl-ingrossa u bl-imnut.", "Imma minnu jistg\u0127u jinbieg\u0127u servizzi, b\u0127al qtug\u0127 ixxag\u0127ar, il-ko\u017cmetika, il-poloz tal-assigurazzjoni, it-telekomunikazzjoni, e\u010b\u010b. G\u0127alhekk, fil-ka\u017cijiet ta' bejg\u0127 ta' servizzi fil-livell ta' ekonomija lokali, \"konsumaturi\" u \"operaturi\" tkun aktar adattata milli \"bl-imnut\" u \"bl-ingrossa\". \u00a7", "L-istess hawnhekk.", "Fil-ka\u017c tal-ekonomija lokali fejn ise\u0127\u0127u tran\u017cazzjonijiet kummer\u010bjali ta' o\u0121\u0121etti u mhux servizzi, nibqg\u0127u nu\u017caw \"bl-imnut\" u \"bl-ingrossa\" g\u0127aliex hekk jintu\u017caw fil-kuntest lokali u g\u0127aliex g\u0127andhom referenza reali.", "Minna\u0127a l-o\u0127ra, fejn qed nitkellmu fuq il-livell ta' ekonomija \u0121enerali u l-livell ta' ekonomija lokali tas-servizzi, nu\u017caw \"konsumatur\" u \"operaturi ekonomi\u010bi\".", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2010.", "Mil-lat ta\u2019 traduzzjoni na\u0127seb li b\u2019dan il-mod niggarantixxu traduzzjoni aktar pre\u010bi\u017ca u xierqa, li ti\u017cgura \u010barezza legali fl-oqsma kollha li semmejt fil-bidu.", "Dawn it-termini bdew jintu\u017caw b\u2019dan il-mod fid-Dipartiment tal-Malti tadDirettorat \u0120enerali tat-Traduzzjoni talKummissjoni Ewropea fl-2009.", "\u0126ajr lis-Sur Joseph Caruana tal-kontribut tieg\u0127u.", "~\u25cf~ Is-sustanzi kimi\u010bi x\u2019se nag\u0127mlu dwarhom?", "Jeantide Naudi \u017bgur mhux forsi li w\u0127ud minna ltaqjna ma\u2019 g\u0127add ta\u2019 dokumenti fejn kellna n\u0127abbtu wi\u010b\u010bna mal-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi.", "F\u2019dawn iddokumenti d-dilemma dejjem tkun l-istess in\u0127alluhom bl-Ingli\u017c jew naqilbuhom g\u0127allMalti?", "Id-dilemma tkun akbar meta d-dokument ikun jinkludi xi tabella b\u2019lista twila ta\u2019 dawn issustanzi kimi\u010bi.", "Hawnhekk it-ta\u0127bil il-mo\u0127\u0127 ji\u017cdied spe\u010bjalment meta niltaqg\u0127u mhux biss ma\u2019 sempli\u010bi element mit-tabella perjodika b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, il-kubrit jew i\u017c-\u017cingu, i\u017cda niltaqg\u0127u wkoll ma\u2019 komposti organi\u010bi kkumplikati b\u2019\u0127afna numri, prefissi u suffissi.", "X\u2019se nag\u0127mlu f\u2019dawn is-sitwazzjonijiet?", "Se nittradu\u010bu kollox jew se n\u0127allu w\u0127ud blIngli\u017c u o\u0127rajn bil-Malti?", "F\u2019dan il-ka\u017c il-passat \u017cgur li mhuwiex garanzija g\u0127all-futur g\u0127aliex f\u2019pubblikazzjonijiet pre\u010bedenti nsibu ftit minn kollox.", "\u017bviluppi re\u010benti Dan l-a\u0127\u0127ar kellna g\u0127add ta\u2019 dokumenti ta\u2019 dan it-tip fejn kellna nittradu\u010bu le\u0121i\u017clazzjoni li kienet qed ti\u0121i emendata u fejn fid-dokument pre\u010bedenti kien hemm din is-sitwazzjoni pre\u010bi\u017ca, ji\u0121ifieri Anness b\u2019lista ta\u2019 sustanzi kimi\u010bi fejn u\u0127ud kienu bil-Malti u o\u0127rajn bl-Ingli\u017c.", "Tkellimna mal-kollegi tag\u0127na tal-Kunsill fi Brussell u permezz ta\u2019 kuntatt mal-\u0121uristi lingwisti tag\u0127hom ipprovdewlna twe\u0121iba dwar kif g\u0127andna na\u0127dmu f\u2019dawn il-ka\u017cijiet.", "Ittwe\u0121iba kienet din li \u0121ejja: \u00abMil-lum \u2019il quddiem, fir-rigward ta\u2019 termini kimi\u010bi, it-taqsimiet traduttivi MT talistituzzjonijiet jadottaw l-ismijiet tal-kimi\u010bi fuq mudell intern stabbilit skont it-traduzzjonijiet ekwivalenti fil-IATE tal-lingwa Taljana u dik Fran\u010bi\u017ca.", "Anke jekk xi dipartiment tal-Gvern MT ikun qieg\u0127ed ju\u017ca xi varjazzjoni morfolo\u0121ika ta\u2019 xi terminu kimiku partikolari, ji\u0121ifieri t-terminu ma jkunx morfolo\u0121ikament e\u017cattament simili g\u0127all-mudell MT intern stabbilit mill-istituzzjoni kon\u010bernata fl-istrument legi\u017clattiv partikolari tal-UE, l-ekwivalenza terminolo\u0121ika m\u2019g\u0127andhiex ti\u0121i mi\u010b\u0127uda.", "Na\u0127sbu li kul\u0127add jista\u2019 jimxi fuq din il-presunzjoni.\u00bb", "Permezz ta\u2019 din il-komunikazzjoni mal-Kunsill skoprejna wkoll li fil-fatt fil-Kunsill is-sistema li tintu\u017ca g\u0127at-traduzzjoni tas-sustanzi kimi\u010bi hija simili \u0127afna g\u0127al dik li nu\u017caw a\u0127na, filKummissjoni, u b\u0127alissa g\u0127addejja \u0127idma sabiex narmonizzaw il-linji gwida interni tag\u0127na ma\u2019 dawk tag\u0127hom u flimkien mal-istituzzjonijiet lo\u0127ra no\u0127olqu linji gwida komuni g\u0127al dan ilg\u0127an.", "Fil-bi\u010b\u010ba l-kbira, a\u0127na u l-Kunsill nimxu skont il-ver\u017cjoni bit-Taljan u mbag\u0127ad naddattawha g\u0127all-Malti skont il-pro\u010bessi lingwisti\u010bi tipi\u010bi li jse\u0127\u0127u f\u2019dawn il-ka\u017cijiet.", "nittradu\u010buhom?", "l-ismijiet", "kimi\u010bi", "Sakemm ji\u0121u ffinalizzati dawn il-linji gwida interistituzzjonali se nag\u0127ti xi ftit e\u017cempji tassistema li nistg\u0127u nsegwu meta niltaqg\u0127u ma\u2019 dawn it-termini.", "Hawnhekk nixtieq irrodd \u0127ajr lit-tradutturi li qabli kienu di\u0121\u00e0 wettqu \u0127idma simili li permezz tag\u0127ha stajt nislet u ni\u017cviluppa din is-sistema g\u0127at-traduzzjoni tal-elementi kimi\u010bi li la hija e\u017cawrjenti u lanqas ma hija finali.", "l-a\u010b\u010bent", "L-elementi tat-tabella perjodika Il-bi\u010b\u010ba l-kbira ta\u2019 dawn l-elementi di\u0121\u00e0 nsibuhom fil-IATE kif ukoll f\u2019Aquilina, li jkopri g\u0127add kbir minnhom.", "G\u0127alhekk, dawn m\u2019 g\u0127andhomx ikunu problemati\u010bi wisq, e\u017c. merkurju, fosfru, nitro\u0121enu, e\u010b\u010b. Hawnhekk na\u0127taf l-okka\u017cjoni biex in\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom tu\u017caw ilIATE waqt xog\u0127olkom g\u0127ax f\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar xhur sar \u0127afna xog\u0127ol u l-g\u0127add ta\u2019 termini \u017cdied b\u2019mod sostanzjali.", "Il-komposti kimi\u010bi Dawn jistg\u0127u jkunu ta\u2019 \u017cew\u0121 tipi: organi\u010bi jew inorgani\u010bi. \u2022 Il-komposti organi\u010bi L-alkani: dawn huma familja ta\u2019 idrokarburi saturati (saturated hydrocarbons) u g\u0127andhom isem spe\u010bifiku, e\u017cempju CH4 huwa methane, bilMalti metan, C2H6 ethane = etan, C6H14 hexane = e\u017can.", "It-traduzzjoni ta\u2019 dawn hija sempli\u010bi g\u0127aliex il-prefiss jissimbolizza l-g\u0127add ta\u2019 atomi tal-karbonju fil-katina ta\u2019 molekuli, e\u017cempju \u2018hex-\u2019 = \u2018e\u017c-\u2019 (sitt atomi tal-karbonju) u s-suffiss huwa dejjem \u2018-ane\u2019 = \u2018-an\u2019 minn alkane = alkan.", "G\u0127alhekk: octane = ottan decane = dekan", "\u0120unju 2010.", "E\u017cempju: 3-ethyl-4-methylhexane = 3-etil-4metile\u017can (kif wie\u0127ed jista\u2019 josserva, il-prefissi kemm jing\u0127ataw sura ortografika Maltija).", "IHawnhekk importanti li n\u017commu s-sekwenza e\u017catt kif inhi fl-Ingli\u017c.", "L-alkeni u l-alkini: hawnhekk is-suffiss se jkun \u2018-ene\u2019 li bil-Malti niktbuha \u2018-en\u2019, jew \u2018-yne\u2019 li bil-Malti ssir \u2018-in\u2019.", "Il-gruppi funzjonali fil-komposti organi\u010bi jistg\u0127u jkunu varji.", "L-alkani, l-alkeni u l-alkini kienu lgruppi tal-alkili i\u017cda jista\u2019 jkollna wkoll fost lo\u0127rajn: \u00d8 L-alo\u0121eni (halogens) fejn fl-istruttura nsibu mda\u0127\u0127al il-prefiss \u2018fluworo-\u2019, \u2018kloro-\u2019, \u2018jodo-\u2019, \u2018bromo-\u2019, e\u010b\u010b. skont lalo\u0121en involut.", "\u00d8 L-alko\u0127ols fejn fl-istruttura nsibu ssuffiss \u2018-ol\u2019.", "\u00d8 L-ammini (amines), hawnhekk is-suffiss ikun \u2018-ammin\u2019.", "\u00d8 L-ammidi (amides) bis-suffiss \u2018-ammid\u2019.", "G\u0127alhekk ladarba nidraw nag\u0127rfu dawn issuffissi u l-prefissi fl-istruttura s\u0127i\u0127a ta\u2019 kompost organiku, it-traduzzjoni tag\u0127hom ssir aktar sempli\u010bi u sistematika.", "E\u017cempju:", "F\u2019ka\u017c ta\u2019 diffikult\u00e0 fittex il-prefiss f\u2019Aquilina u s-suffiss \u2018-ane\u2019 huwa dejjem \u2018-an\u2019.", "I\u010b-\u010bikloalkani: dawn huma alkani f\u2019forma ta\u2019 \u010birku u g\u0127alhekk ikollhom il-prefiss \u2018cyclo-\u2019 = \u2018\u010biklo-\u2019.", "E\u017cempju: cycloheptane = \u010bikloettan L-alkani bil-frieg\u0127i: Dawn \u0121eneralment ikunu jinkludu g\u0127add ta\u2019 frieg\u0127i u g\u0127alhekk jinkludu numri separati b\u2019virgola biex jindikaw ilpo\u017cizzjoni tal-frieg\u0127i u prefiss li jindika l-g\u0127add ta\u2019 frieg\u0127i: \u2018di-\u2019, \u2018tri-\u2019, \u2018tetra-\u2019, e\u010b\u010b.", "\u2022 Il-komposti inorgani\u010bi Il-joni (ions): Dawk po\u017cittivi \u0121ejjin minn metall, e\u017c. jonu tas-sodju Na+, tal-ammonju NH4+ jew tal-merkurju Hg22+ u dawk negattivi minn nonmetall e\u017c. jonu tal-idrid H-, tal-ossidu O2- jew tas-sulfid S2-.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2010.", "I Il-komposti joni\u010bi ma jimxux skont il-mudell Ingli\u017c i\u017cda jsegwu dak Taljan jew Fran\u010bi\u017c.", "G\u0127alhekk g\u0127al ammonium sulfate niktbu \u00fe sulfat tal-ammonju, u mhux \u00fd ammonju tassulfat.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 dawn i\u017c-\u017cew\u0121 sentenzi, ftit li xejn hemm lok g\u0127at-ta\u0127wid, g\u0127aliex il-kuxjenza \u0121eografika tal-qarrej Malti tg\u0127inu jiddistingwi \u2013 b\u2019mod inkonxju, m\u2019hemmx xi ng\u0127idu \u2013 bejn irrelazzjoni spazjali \u2018\u0121erarkika\u2019 (post li jinsab f\u2019medda ta\u2019 art ikbar) u bejn ir-relazzjoni ta\u2019 direzzjoni fl-ispazju (post li jinsab f\u2019\u010bertu bog\u0127od minn ie\u0127or).", "Sa hawn il-problemi g\u0127adhom ma tqajmux, i\u017cda meta ni\u0121u biex nirreferu g\u0127al imkejjen inqas mag\u0127rufin \u2013 kif isir ta\u2019 sikwit f\u2019\u010berti testi tradotti fi \u0127dan id-D\u0120T, li jiddeskrivu jew jiddelimitaw \u017coni \u0121eografi\u010bi g\u0127al finijiet ta\u2019 amministrazzjoni, ippjanar tattrasport, tiftix ta\u2019 ri\u017corsi u l-bqija \u2013 tali kuxjenza \u0121eografika x\u2019aktarx li ma taqdiniex, u jkollna diffikultajiet kbar biex ninterpretaw jekk il-post imsemmi jinsabx f\u2019post ikbar, jew jekk ikollniex insibuh bil-warda tal-irjie\u0127.", "Nie\u0127du \u017cew\u0121 sentenzi o\u0127ra:", "F\u2019ka\u017c ta\u2019 diffikult\u00e0 nikkonsultaw il-IATE u nsegwu l-mudell Taljan li spiss ikun utli \u0127afna sabiex nittradu\u010bu dawn it-termini.", "(\u010b) \u201cVallecas tinsab fil-Lvant ta\u2019 Madrid\u201d (d) \u201cAlcal\u00e1 de Henares tinsab fil-Lvant ta\u2019 Madrid\u201d", "Nota editorjali: Bi pja\u010bir in\u0127abbru li, b\u2019segwitu g\u0127all-kollaborazzjoni u l-\u0127idma li qed titwettaq f\u2019dan il-qasam mal-kollegi tag\u0127na tal-Kunsill fi Brussell, fil-\u0127ar\u0121a li jmiss se jkollna artiklu ie\u0127or, din id-darba min-na\u0127a tag\u0127hom, li jitkellem aktar dwar dan is-su\u0121\u0121ett kif ukoll joffri annessi utli g\u0127at-traduzzjoni ta\u2019 dawn it-termini kimi\u010bi.", "Ming\u0127ajr l-g\u0127ajnuna ta\u2019 mapep, kif jista\u2019 wie\u0127ed ikun jaf liema mill-imkejjen imsemmija jinsab f\u2019Madrid u jifforma parti minnha, u liema wie\u0127ed jinsab barra minnha?", "Il-komposti kovalenti: nu\u017caw l-istess regola.", "E\u017c. nitrogen fluoride \u2013 \u00fe fluworid tannitro\u0121enu, u mhux \u00fd nitro\u0121enu tal-fluworid.", "Xi e\u017cempji o\u0127ra ta\u2019 termini li jistg\u0127u jkunu problemati\u010bi waqt it-traduzzjoni:", "~\u25cf~ Il-Lvant tal-Mediterran jew il-Mediterran talLvant? (spunt g\u0127ad-diskussjoni) Antoine Cassar Xi minn daqqiet, fil-qari kif ukoll fil-kitba, l-u\u017cu tal-prepo\u017cizzjoni fi + ta\u2019 flimkien maddirezzjonijiet kardinali jinftiehem biss permezz ta\u2019 kuntest mag\u0127ruf.", "Jekk inqabblu \u017c-\u017cew\u0121 e\u017cempji li \u0121ejjin, ninteb\u0127u mill-ewwel li l-istess struttura grammatikali tintu\u017ca g\u0127al \u017cew\u0121 tipi ta\u2019 relazzjoni differenti: (a) \u201cRagusa tinsab fin-Nofsinhar ta\u2019 Sqallija\u201d (b) \u201cMalta tinsab fin-Nofsinhar ta\u2019 Sqallija\u201d", "F\u2019ka\u017c b\u0127al dan, possibbilt\u00e0 minnhom tkun l-u\u017cu tal-prepo\u017cizzjoni \u0121o / \u0121ewwa (\u201cVallecas tinsab \u0121ol-Lvant ta\u2019 Madrid\u201d), b\u0127allikieku l-medda ta\u2019 art ikbar kienet spe\u010bi ta\u2019 kaxxa mag\u0127luqa, bilfruntieri delimitati sew.", "B\u2019dan il-mod inkunu qed insewgu u\u017cu li minn ftit tas-snin \u2019l hawn kulma jmur qed jinstema\u2019 aktar, inklu\u017c fil-mezzi ta\u2019 komunikazzjoni, fejn il-prepo\u017cizzjoni fi to\u0127dilha postha \u0121o/\u0121ewwa, e\u017c. \u201cninsabu \u0121ewwa Madrid\u201d, \u201cKastilja tinsab \u0121ewwa l-Belt\u201d.", "M\u2019hemmx xi ng\u0127idu, mhux talli mhix me\u0127tie\u0121a din issostituzzjoni tal-prepo\u017cizzjoni \u2013 sikwit meqjus b\u0127ala abbu\u017c \u2013, talli spiss m\u2019hi me\u0127tie\u0121a l-ebda prepo\u017cizzjoni, u wie\u0127ed jista\u2019 jg\u0127id ming\u0127ajr tlaqliq \u201cninsabu Madrid\u201d, \u201cKastilja tinsab ilBelt\u201d.", "Madankollu, fil-ka\u017c tar-relazzjoni \u0121eografika ta\u2019 appartenenza u l-e\u017cempju ta\u2019 Vallecas, it-twessig\u0127 tal-medda semantika talprepo\u017cizzjoni \u0121ewwa biex ma tirreferix biss g\u0127al postijiet jew o\u0121\u0121etti li jag\u0127lqu/jing\u0127alqu, jaf 7", "l-a\u010b\u010bent", "jiswielna biex na\u0127arbu l-ambigwit\u00e0 msemmija.", "Minkejja l-abbu\u017c grammatikali li \u0121ej minnu tali u\u017cu, is-sentenza \u201cRagusa tinsab \u0121on-Nofsinhar ta\u2019 Sqallija\u201d m\u2019g\u0127andhiex g\u0127alfejn ma ddoqqx, u l-idea ta\u2019 \u010bertu g\u0127eluq li l-prepo\u017cizzjoni \u0121ewwa t\u0127addan fiha ti\u010b\u010bara l-interpretazzjoni.", "\u0120unju 2010.", "\u017coni li jibqg\u0127u vagi [fit-Tramuntana talAtlantiku].", "Imbag\u0127ad, g\u0127ar-relazzjoni spazjali bejn \u017cew\u0121 punti \u2013 ji\u0121ifieri d-direzzjoni minn punt g\u0127al ie\u0127or \u2013 tibqa\u2019 tintu\u017ca l-prepo\u017cizzjoni fi, i\u017cda flimkien mal-prepo\u017cizzjoni minn flok ta\u2019: \u201cMalta tinsab fin-Nofsinhar minn Sqallija\u201d", "Soluzzjoni e\u017cistenti o\u0127ra hija li tinqaleb ftit issintassi, b\u2019mod li ssir distinzjoni bejn l-ordni [post + ri\u0127] g\u0127al-lokalizzazzjoni ta\u2019 post \u0121o medda ikbar, u bejn l-ordni [ri\u0127 + post] g\u0127addirezzjoni spazjali.", "Skont din id-distinzjoni, issentenzi (a) u (\u010b) ta\u2019 hawn fuq isiru \u201cRagusa tinsab fi Sqallija tan-Nofsinhar\u201d, \u201cVallecas tinsab f\u2019Madrid tal-Lvant\u201d.", "Dan per\u00f2 jo\u0127loqilna problema o\u0127ra \u2013 il-b\u017conn li niddistingwu bejn \u017coni definiti u stabbiliti (e\u017c.", "The North Atlantic Sea, distinta mis-South Atlantic Sea skont ftehimiet u konvenzjonijiet internazzjonali) u bejn meded li ji\u0121u indikati f\u2019ka\u017cijiet partikulari u s-soltu ming\u0127ajr delimitazzjoni miftiehma, b\u0127ala parti \u2018\u0121enerali\u2019 ta\u2019 \u017coni definiti (e\u017c.", "Ming\u0127ajr ma nid\u0127lu flinterpretazzjonijiet possibbli tal-\u2018Atlantiku ta\u2019 Fuq\u2019 u l-\u2018Atlantiku t\u2019Isfel\u2019, ta\u2019 g\u0127ajnuna biss b\u2019referenza g\u0127al \u017cew\u0121 direzzjonijiet kardinali, lintuwizzjoni tg\u0127idilna li l-meded tal-Atlantiku tat-Tramuntana u tat-Tramuntana tal-Atlantiku mhux bilfors jikkoin\u010bidu: filwaqt li tal-ewwel hija ddelimitata b\u2019mod uffi\u010bjali, u g\u0127aldaqstant hija kun\u010bett aktar politiku milli strettament \u0121eografiku, tat-tieni tirreferi g\u0127al medda \u0127afna aktar vaga, li tibda u tispi\u010b\u010ba fejn jog\u0127\u0121ob lillkelliem jew lill-qarrej.", "Jekk dan huwa minnu, ter\u0121a\u2019 tid\u0127ol l-ambigwit\u00e0 fl-interpretazzjoni tassentenza \u201cRagusa tinsab fi Sqallija tanNofsinhar\u201d: bi Sqallija tan-Nofsinhar qeg\u0127din nirreferu g\u0127al \u017cona politika u amministrattiva, jew sempli\u010bement g\u0127al direzzjoni approssimattiva minn punt \u010bentrali (u mhux identifikat) ta\u2019 Sqallija?", "G\u0127alkemm forsi ftit sfurzata minkejja l-lo\u0121ika tag\u0127ha, soluzzjoni o\u0127ra x\u2019aktarx tkun li n\u017commu d-distinzjoni sintattika [fi (post) ta\u2019 (ri\u0127)] / [fi (ri\u0127) ta\u2019 (post)] rispettivament g\u0127a\u017c-\u017coni delimitati u stabbiliti [fl-Atlantiku tatTramuntana] u g\u0127all-meded mhux delimitati ta\u2019", "Jekk tqabbel din is-sentenza pere\u017cempju ma\u2019 \u201cMalta tinsab \u2019l isfel minn Sqallija\u201d tinduna li l-prin\u010bipju huwa e\u017cattament l-istess.", "Xi e\u017cempji o\u0127ra: \u201cAlcal\u00e1 de Henares tinsab fil-Lvant minn Madrid\u201d \u201cL-ar\u010bipelagu tal-A\u017cores jinsab xi 3,900 kilometru fil-Lvant mix-xatt tal-Amerika ta\u2019 Fuq, u madwar 1,500 kilometru fil-Punent mixxatt tan-Nofsinhar tal-Portugall.\u201d", "F\u2019dawn l-e\u017cempji, l-idea ta\u2019 direzzjoni u ta\u2019 punt ta\u2019 tluq to\u0127rog aktar \u010bara.", "Minkejja l-lo\u0121ika wara dan l-u\u017cu possibbli, f\u2019g\u0127ajnejn u f\u2019widnet ilqarrej \u010bertament issib re\u017cistenza qawwija, g\u0127ax is-sa\u0127\u0127a tad-drawwa titlob mod ie\u0127or.", "Tg\u0127id g\u0127ad naqbdu art, jew inkunu tlifna l-boxxla?", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2010.", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra", "teatru tat-triq fl-Imdina dwar it-tbatija ta\u2019 \u0120es\u00f9, u \u017cjara f\u2019G\u0127awdex (il-\u0120gantija u l-Mit\u0127na ta\u2019 Kola, it-tnejn ix-Xag\u0127ra).", "\u0126arsa lejn il-lingwa Maltija \u2013 L-International Programme in Maltese Linguistics (2010) Michael Apweiler", "Iktar informazzjoni dwar dan il-programm tista\u2019 ssibu fis-sit elettroniku tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta (International Programme 2010).", "F\u2019Marzu li g\u0127adda n\u017cilt Malta g\u0127al \u0121img\u0127a u nofs qabel il-G\u0127id biex nie\u0127u sehem flInternational Programme in Maltese Linguistics, seminar fuq bosta aspetti diversi tal-ilsien Malti, organizzat minn Dr Sandra Vella \u2014 Senior Lecturer fil-Fonetika u l-Fonolo\u0121ija \u2014 fil-bini tal-Universit\u00e0 l-Qadima, Triq San Pawl, il-Belt.", "~\u25cf~ Anali\u017ci ta\u2019 testi tradotti Vanessa Borg", "Din kienet it-tieni darba li \u0121ie organizzat dan ilprogramm internazzjonali, wara li s-sena l-o\u0127ra kienet \u0121iet organizzata s-Summer School in Maltese Linguistics.", "Hija okka\u017cjoni fejn ilparte\u010bipanti jing\u0127ataw l-opportunit\u00e0 jiffamiljarizzaw ru\u0127hom ma\u2019 lsienna, kemm fissens akkademiku kif ukoll f\u2019dak so\u010bjali.", "Kien programm mimli: ta\u0127ditiet b\u0127al The phonetics and phonology of Maltese, Maltese prosody, Word formation, The Arabic element in Maltese, Computer technologies and Maltese, Xi \u017cviluppi lingwisti\u010bi fil-Letteratura Maltija u bosta o\u0127rajn.", "Il-kelliema, biex insemmi biss ftit, kienu Albert Borg, Joe Brincat, Manwel Mifsud u Adrian Grima.", "Interessanti wkoll kienet il-pre\u017centazzjoni dwar il-Lingwa\u0121\u0121 tas-Sinjali bil-Malti, li jiena ma kontx naf li je\u017cisti (kont dejjem na\u0127seb li llingwa\u0121\u0121 tas-sinjali huwa lingwa\u0121\u0121 universali li tista\u2019 tu\u017cah kullimkien!).", "Il-parte\u010bipanti \u0121ew minn pajji\u017ci differenti (ilPajji\u017ci l-Baxxi, Franza, l-Ingilterra, il-\u0120ermanja, l-Istati Uniti u l-Kanada) u ma kinux kollha spe\u010bjalisti tal-lingwistika xjentifika \u2013 imma kollha kellhom interess kbir fl-ilsien Malti, flistorja tieg\u0127u u fil-kultura Maltija.", "Barra l-programm fil-klassi kellna wkoll lopportunit\u00e0 li nattendu g\u0127al avvenimenti kulturali b\u0127all-pur\u010bissjoni tal-\u0120img\u0127a l-Kbira,", "Il-\u0120img\u0127a 23 ta\u2019 April, is-Sur George Farrugia, Vi\u010bi President tal-Akkademja tal-Malti u membru tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, kien mistieden mid-Dipartiment tal-Malti fidD\u0120T tal-Kummissjoni Ewropea biex fil-kapa\u010bit\u00e0 personali tieg\u0127u jag\u0127ti kors ta\u2019 \u0121urnata bl-isem \u201cAnali\u017ci lingwistika ta\u2019 testi ppubblikati bilMalti f\u2019Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali\u201d.", "L-g\u0127an ewlieni ta\u2019 dan il-kors kien li janalizza b\u2019mod kostruttiv xog\u0127ol it-tradutturi Maltin li ja\u0127dmu mal-Kummissjoni Ewropea.", "L-anali\u017ci lingwistika li g\u0127amel is-Sur Farrugia kienet tiffoka fuq erba\u2019 punti ewlenin: is-sintassi, lespressjoni, il-grammatika, u l-ortografija tat-testi tradotti g\u0127all-Malti.", "Fl-introduzzjoni s-Sur Farrugia fakkarna filqosor dwar xi prin\u010bipji ewlenin li t-traduttur g\u0127andu dejjem i\u017comm f\u2019mo\u0127\u0127u waqt il-pro\u010bess tat-traduzzjoni.", "Huwa enfasizza li t-traduttur g\u0127andu dejjem jikkunsidra lill-qarrej ta\u2019 xog\u0127lu u kemm jista' jkun g\u0127andu jevita li ju\u017ca sentenzi 9", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2010.", "twal \u0127afna li jistg\u0127u jfixklu lill-qarrej milli jifhem il-\u0127sieb prin\u010bipali tat-test.", "It-traduttur g\u0127andu wkoll, kemm jista\u2019 jkun, jag\u0127\u017cel kliem li jinftiehem mill-udjenza tieg\u0127u u mhux ju\u017ca kliem bombastiku, li ma jirriflettix is-sitwazzjoni lingwistika reali, biex jimpressjona.", "Barra minn hekk, it-traduzzjoni g\u0127andha tkun konsistenti u mexxejja tant li l-qarrej lanqas biss g\u0127andu jinduna li t-test ikun traduzzjoni.", "B\u2019rabta ma\u2019 dan, is-Sur Farrugia identifika g\u0127add ta\u2019 siltiet minn dokumenti ppubblikati f\u2019Il\u0120urnal Uffi\u010bjali u, b\u2019mod interattiv \u0127afna, iddiskuta mat-tradutturi kif, bi ftit aktar attenzjoni, jistg\u0127u jtejbu \u010berti partijiet ta\u2019 dawn is-siltiet.", "G\u0127alkemm it-traduttur g\u0127andu jibqa\u2019 kemm jista\u2019 jkun leali lejn it-test li jkollu quddiemu, dan ma jfissirx li biex iwassal l-istess messa\u0121\u0121 g\u0127andu jibqa\u2019 marbut mas-sintassi tattest fil-lingwa ori\u0121inali, li mhux bilfors tkun korretta fil-Malti.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127attraduzzjoni ta\u2019 \u010berti kelmiet jew fra\u017cijiet li ssirilhom traduzzjoni litterali meta minflokhom ikunu jistg\u0127u jintu\u017caw espressjonijiet b\u2019Malti aktar mexxej u li jinftiehem a\u0127jar.", "Il-kors kompla b\u2019diskussjoni dwar xi punti grammatikali u ortografi\u010bi li g\u0127adhom jo\u0127olqu diffikultajiet, b\u0127all-u\u017cu tal-forma femminili g\u0127all-plural, l-u\u017cu tal-verb aw\u017ciljarju u l\u0121eminazzjoni tal-konsonanti fil-bidu talparti\u010bipju passiv.", "Is-Sur Farrugia ffoka t-tieni taqsima tal-kors fuq ta\u0127ri\u0121 prattiku fl-ortografija wara li ta \u0127arsa \u0121enerali lejn id-De\u010bi\u017cjonijiet 1 tal-Kunsill talMalti b\u2019attenzjoni partikolari g\u0127all-iktar punti importanti li jidher li g\u0127adhom ma ndrawx bi\u017c\u017cejjed.", "Il-korrezzjoni kollettiva tat-ta\u0127ri\u0121 li qassam is-Sur Farrugia qanqlet diskussjoni \u0127ajja u interattiva fost dawk pre\u017centi.", "tal-Malti fid-D\u0120T tal-Kummissjoni jirringrazzja", "lis-Sur Farrugia tal-pre\u017centazzjoni tassew", "interessanti tieg\u0127u u jalla fil-futur ikollna", "korsijiet o\u0127ra b\u0127al dawn biex il-kwalit\u00e0 ta\u2019", "xog\u0127olna tkompli titjieb.", "L-i\u010bken tnejn Alessandro Mangion Nhar it-Tlieta, l-1 ta\u2019 \u0120unju, id-D\u0120T organizza ta\u0127dita dwar il-Malti u l-Irlandi\u017c, bit-tema The charms of two new EU languages \u2013 and what \u201cEU-status\u201d gives them in return.", "Il-kelliema tal-forum, li sar fil-binja Jean Monnet talKummissjoni Ewropea fil-Belt tal-Lussemburgu, kienu l-Prof.", "Antoinette Camilleri-Grima dwar il-Malti u s-Sur Se\u00e1n \u00d3 Riain dwar l-Irlandi\u017c.", "L-Irlandi\u017c huwa l-ilsien nazzjonali u l-ewwel ilsien uffi\u010bjali tar-Repubblika tal-Irlanda, filwaqt li l-Ingli\u017c huwa t-tieni lsien uffi\u010bjali.", "Filprovin\u010bja tal-Irlanda ta\u2019 Fuq fir-Renju Unit, lIrlandi\u017c huwa lsien minoritarju b\u2019g\u0127arfien uffi\u010bjali.", "Il-Malti sar ilsien uffi\u010bjali tal-UE mas-s\u0127ubija ta\u2019 Malta fl-1 ta\u2019 Mejju tal-2004, filwaqt li l-Irlandi\u017c kiseb dan l-istejtus fl-1 ta\u2019 Jannar tal-2007.", "Min\u0127abba diffikultajiet biex jinstabu bi\u017c\u017cejjed tradutturi, g\u0127alissa hija biss firxa limitata ta\u2019 dokumenti tal-UE li tinqaleb g\u0127all-Irlandi\u017c.", "Din id-deroga g\u0127andha ti\u0121i rriveduta aktar tard din issena u tista\u2019 ti\u0121\u0121edded.", "Il-Malti kien igawdi minn deroga simili sa tmiem April tal-2007.", "I\u017c-\u017cew\u0121 kelliema pprovdew tag\u0127rif dwar ilkaratteristi\u010bi ba\u017ci\u010bi, l-istejtus uffi\u010bjali, l-u\u017cu, kif ukoll l-ori\u0121ini u l-i\u017cvilupp storiku tal-Malti u lIrlandi\u017c.", "Tkellmu wkoll dwar ir-realtajiet bilingwi li je\u017cistu fi\u017c-\u017cew\u0121 g\u017cejjer u dwar listejtus uffi\u010bjali tal-ilsna nazzjonali tag\u0127hom flUE.", "Fost affarijiet o\u0127rajn, il-Prof.", "Camilleri-Grima qajmet il-punt li fis-snin disg\u0127in kien hemm min esprima l-bi\u017ca\u2019 li l-Maltin kienu qed iwarrbu lMalti u ju\u017caw aktar l-Ingli\u017c, fil-kuntest tal-fatt li g\u0127add ikbar ta\u2019 familji kienu qed ju\u017caw l-Ingli\u017c b\u0127ala l-lingwa tal-komunikazzjoni fid-dar.", "Listatistika turi li hija biss minoranza ta\u2019 madwar 2% li tu\u017ca l-Ingli\u017c g\u0127al dan l-iskop.", "Hija rrimarkat li wie\u0127ed mill-effetti tal-fatt li l-Malti sar ilsien uffi\u010bjali tal-UE seta\u2019 kien li ma \u0127alliex li din ix-xejra tkompli ti\u017cviluppa, billi ta lill-", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2010.", "ilsien nazzjonali stejtus u rilevanza internazzjonali li sa dak il-punt ma kellux.", "Barra minn hekk, fil-konkret, dan l-i\u017cvilupp fisser li nfet\u0127u, g\u0127al min jaf i\u0127addem il-Malti tajjeb b\u0127ala lsien matern, gzuz ta\u2019 opportunitajiet ta\u2019 xog\u0127ol, kemm f\u2019Malta kif ukoll fl-istituzzjonijiet tal-UE.", "Is-suq limitat tal-Malti nfeta\u0127 sostanzjalment.", "Il-Prof.", "Camilleri-Grima qalet li l-ksib tal-istejtus ta\u2019 lsien uffi\u010bjali tal-UE wassal biex t\u0127affef ilpass biex f\u2019Malta jsiru \u017cviluppi importanti g\u0127allMalti.", "Hekk, ng\u0127idu a\u0127na, fl-2004 ng\u0127adda lewwel Att dwar l-Ilsien Malti, li stabbilixxa lKunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "Sena qabel, il-Fakult\u00e0 tal-Arti tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta varat l-ewwel Masters fit-Traduzzjoni u lInterpretazzjoni, u eventwalment \u0127olqot Dipartiment g\u0127all-Istudji dwar it-Traduzzjoni u l-Interpretazzjoni.", "Minn mindu Malta da\u0127let flUE, anki l-g\u0127add ta\u2019 studenti li jistudjaw il-Malti fil-livell universitarju \u017cdied qatig\u0127 (250 sentejn ilu, 297 is-sena l-o\u0127ra, 358 dis-sena).", "Statistika murija waqt it-ta\u0127dita, imsejsa fuq \u017cew\u0121 ba\u017cijiet differenti tad-dejta (id-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina u l-lessiku tal-komputazzjoni Maltilex), dwar in-nisel tal-unitajiet minimali filvokabularju tal-Malti.", "I\u010b-\u010bifri huma fl-istess ilma.", "Il-Maltilex ma jifridx bejn in-nisel Sqalli u dak Taljan.", "Fenomenu interessanti li jirri\u017culta mill-fatt li lMalti xorob kemm mill-g\u0127ajn Semitika kif ukoll minn dik Rumanza huwa l-e\u017cistenza ta\u2019 diversi sinonimi, wa\u0127da Semitika u l-o\u0127ra Rumanza.", "Dan ma jfissirx li, bi\u017c-\u017cmien, ma \u017cviluppawx differenzi \u017cg\u0127ar fil-konnotazzjonijiet tal-kelmiet u f\u2019kif jintu\u017caw f\u2019kuntesti partikulari.", "(Antoinette Camilleri-Grima) Fost l-aspetti li ffoka fuqhom is-Sur \u00d3 Riain, kien hemm dak li meta l-Irlanda ssie\u0127bet f\u2019dik li kienet il-Komunit\u00e0 Ekonomika Ewropea fl-1973, il-Gvern tal-pajji\u017c ma kienx talab li l-Irlandi\u017c isir wie\u0127ed mill-ilsna uffi\u010bjali.", "Fil-fatt, dak i\u017c-\u017cmien l-Irlandi\u017c ing\u0127ata biss l-istejtus ta\u2019 Lsien tatTrattati.", "Matul is-snin, hekk kif il-gvernijiet Irlandi\u017ci bdew jag\u0127fsu aktar fuq it-tixrid talg\u0127arfien tal-Irlandi\u017c, bdiet issir aktar ironika lbi\u010b\u010ba li l-ixprunar li kien qed isir fuq il-front domestiku ma kienx qed isir ukoll fil-livell Ewropew.", "Id-dikjarazzjoni tal-Malti, l-ilsien nazzjonali tal-i\u010bken Stat Membru, b\u0127ala lsien uffi\u010bjali tal-UE sewa ta\u2019 \u0121id g\u0127all-kampanja favur li anki l-Irlandi\u017c jing\u0127ata dan l-istejtus, g\u0127ax \u017ciedet il-pressjoni fuq l-awtoritajiet Irlandi\u017ci biex jie\u0127du azzjoni konkreta f\u2019dak issens.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2010.", "Mhux e\u017catt (8) 3 Farka immensa, fin-nofs (6) 4 Saq lejn \u0126al-Lija u qasam il-fliegu (8) 5 Fejn torqod il-pa\u010bi (3, 2, 6) 6 Nista\u2019 niffanga ftit? (10) 10 Babbu qam, u sab ru\u0127u wara l-mina (6) 11 Kwa\u017ci farfett, tg\u0127ix fuq bastiment (7) 14 Sultan tal-karti, fuq jott (5) 17 Gala ta\u2019 vera, mal-Atlantiku (7) 18 Waqa\u2019 l-ass?", "Iva, iva! (6) 19 Fejn iltaqg\u0127u Ugo u Dana, ma\u2019 qadd l-Afrika (6) 20 \u2018T\u0127obbni?\u00b4 saqsiet l-Amerikana bit-Taljan\u2026 (5) 23 Fil-Punent tal-Indja, il-foga bdiet tonqos (3)", "Soluzzjoni Tisliba Kriptika 2", "Fit-tisliba kriptika, aktar milli jag\u0127tu sinonimi jew definizzjonijiet tal-kelma mfittxa, il-mistoqsijiet jag\u0127tu \u0127jiel ta\u2019 kif g\u0127andek tibni l-kelma, spiss permezz ta\u2019 anagrammi.", "Regoli \u010bari ma hemmx, i\u017cda ladarba tkun qbadt il-lo\u0121ika partikulari talmistoqsijiet, tidraha malajr.", "F\u2019din il-\u0127ar\u0121a, ir-risposti kollha huma ismijiet ta\u2019 kontinenti, g\u017cejjer, re\u0121juni, bliet jew ir\u0127ula, Maltin jew barranin.", "Nie\u0127du b\u0127ala e\u017cempju l-mistoqsija 21 mimdudin: 21 Magda, fis-sakra (10)", "Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz", "Jekk \u2018in\u0127awdu\u2019 ftit l-ittri tal-kliem \u2018Magda\u2019 u \u2018sakra\u2019, naslu g\u0127attoponimu Madagaskar.", "\u0126udu pja\u010bir.", "B\u0127as-soltu, g\u0127al ra\u0121unijiet pratti\u010bi, l-g\u0127ajn (g\u0127) u lie jie\u0127du \u017cew\u0121 kaxex.", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f'dan il-bulettin, iktbilna hawn: l-accent@ec.europa.eu", "Koedituri: Koedituri Antoine Cassar, 1 \u0126ar\u0121et mill-kaverna kollha g\u0127adab, u b\u2019\u010berta swidija (8, 7) 7 Dir-rag\u0127wa donnha tal-kina, jew kwa\u017ci (9) 8 \u017bid ftit rimi u ssib \u0127afna kotba (7) 9 Fil-Pa\u010bifiku, g\u017cejjer kollhom likur? (5) 10 Fejn Tommaso tilef nofs ommu (5) 12 G\u0127adajjar fin-Ni\u0121erja? (5) 13 U l-arja?", "Tas-swat (9) 15 \u0126elu tamal kieku dal-pajji\u017c, jekk jirran\u0121awh ftit (5) 16 Rikeb il-karru u spi\u010b\u010ba ta\u0127t l-ilma (10) 18 Xmara fejn jin\u0127abbu r-Russi u \u010b-\u010aini\u017ci? (4) 21 Magda, fis-sakra (10) 22 Dik in-na\u0127a tal-g\u0127alqa, hemm da\u0127la (4) 24 Bwieb is-sema donnhom \u017cammew (8) 25 Il-vja\u0121\u0121 twil ta\u2019 Katia, jew ta\u2019 Kavafis (5) WEQFIN 1 Mitlufa fil-magna, tilfet musmar (4)", "\u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f'isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista' jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f'din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni, u lanqas is-servizzi tag\u0127ha, ma huma marbutin b'xi mod jew ie\u0127or millkontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_03_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 4 Ottubru 2010 Volume 1, Issue 1", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea BIR-REQQA", "Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta \u2022 Il-\u0120ens Grammatikali tan-Nomi Missellfa mill-Ingli\u017c \u2022 Il-Patrimonju Lingwistiku: Il-Lessiku \u2022 L-U\u017cu tal-Ispazju Fiss \u2022 Bil-Kelma t-Tajba", "Kelma b'kelma: It-terminolo\u0121ija \u2022 L-Ismijiet tas-Sustanzi Kimi\u010bi bil-Malti \u2022 Ba\u017cijiet tad-Dejta Elettroni\u010bi tal-Li\u0121i tal-UE u dik Nazzjonali \u2022 G\u0127aliex Delitti u Mhux Reati? \u2022 Il-Kumplessit\u00e0 tal-Kumpilazzjoni", "Mill-g\u0127atba \u2019l barra: Aspetti o\u0127ra \u2022 Id-Dipartiment tat-Traduzzjoni u l-Interpretazzjoni tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta \u2022 Il-Malti minn Nu\u010b\u010bali Sqalli \u2022 Intervista mad-Direttur E\u017cekuttiv tal-KNK", "G\u0127andkom f\u2019idejkom ir-raba\u2019 \u0127ar\u0121a tal-bulettin lingwistiku l-a\u010b\u010bent.", "Nittamaw li l-artikli li \u0127adna \u0127sieb ninkludu din id-darba ssibuhom interessanti.", "Fost l-o\u0127rajn, qed inwasslulkom artikli marbutin mal-Malti miktub u mit\u0127addet illum: wie\u0127ed dwar il-\u0121ens li nattribwixxu lill-kliem li jori\u0121ina mill-Ingli\u017c u ie\u0127or li janalizza l-proporzjon ta\u2019 kliem ta\u2019 nisel Semitiku b\u2019kuntrast ma\u2019 dak Rumanz.", "Issibu wkoll kitbiet li jittrattaw aspetti terminolo\u0121i\u010bi b\u2019rabta aktar diretta ma\u2019 xog\u0127olna.", "B\u0127al dejjem napprezzaw il-fehma tag\u0127kom, kemm dwar l-artikli individwali kif ukoll dwar ittriq li qed tie\u0127u din il-pubblikazzjoni.", "Tkunu qed tg\u0127inuna fl-intenzjoni tag\u0127na li din ilpubblikazzjoni nkomplu nsa\u0127\u0127uha.", "Il-Bord Editorjali", "Il-\u0120ens Grammatikali tan-Nomi Missellfa mill-Ingli\u017c George Farrugia Meta \u017cew\u0121 lingwi ji\u0121u f\u2019kuntatt jistg\u0127u jinfluwenzaw lil xulxin f\u2019bosta oqsma f\u2019livelli varji.", "Hekk, ng\u0127idu a\u0127na, l-iskema tal-\u0121ens tan-nomi tal-Malti Semitiku matul is-snin \u0121iet f\u2019kuntatt dirett u fit-tul ma\u2019 skemi morfolo\u0121i\u010bi o\u0127ra li ma jaqblux g\u0127alkollox mag\u0127ha, b\u2019mod spe\u010bjali dik tal-Ingli\u017c.", "Ir-ri\u017cultat a\u0127\u0127ari kien l-integrazzjoni ta\u2019 elementi differenti skont kriterji lingwisti\u010bi u ekstralingwisti\u010bi li mhumiex dejjem \u010bari biex tag\u0127rafhom.", "Din is-sitwazzjoni mhijiex \u0121dida g\u0127alkollox fin-natura tag\u0127ha fi lsienna g\u0127ax meta l-Malti \u0121ie f\u2019kuntatt mar-Rumanz, kellu wkoll jg\u0127addi minn \u201cproblema\u201d simili.", "\u0120ara, i\u017cda, li bosta nomi missellfa mill-Isqalli u mit-Taljan, wara li \u0121ew immodifikati fil-Malti \u017cammew il-\u0121ens grammatikali (maskil jew femminil) li di\u0121\u00e0 kellhom fil-lingwa ori\u0121inali.", "Madanakollu, fil-kuntatt mal-Ingli\u017c, il-pro\u010bess tal-g\u0127oti tal-\u0121ens kien differenti g\u0127alkollox min\u0127abba li fl-Ingli\u017c il-kategorija tal-\u0121ens grammatikali prattikament ma te\u017cistix g\u0127ax in-nomi li jirreferu g\u0127al affarijiet inanimati huma grammatikalment newtri.", "L-Ingli\u017c jitqies b\u0127ala lingwa li aktar milli \u0121ens grammatikali, g\u0127andha \u0121ens naturali jew kun\u010bettwali fejn hemm relazzjoni pjuttost \u010bara bejn is-sess tar-referent u", "l-\u0121ens tan-nom.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, fil-Malti din il-kategorija hija", "wa\u0127da obbligatorja u mifruxa \u0127afna.", "Ra\u0121uni o\u0127ra", "hija li, min\u0127abba li llum il-konoxxenza tal-Ingli\u017c", "fost il-Malti hija tajba \u0127afna, in-nomi missellfa", "jkunux", "morfolo\u0121ikament kif kienu jkunu fil-bidu ta\u2019 dan", "il-kuntatt.", "Illum in-nomi Ingli\u017ci jid\u0127lu fil-Malti", "l-a\u010b\u010bent", "fil-forma li tixbah \u0127afna l-forma Ingli\u017ca, forma li xi drabi hija differenti \u0127afna mill-forom nattivi.", "Dan jista\u2019 jkompli jnaqqas il-qawwa tal-asso\u010bjazzjoni formali marbuta ma\u2019 xi \u0121ens jew ie\u0127or.", "In-nomi inanimati Fil-ka\u017c tan-nomi li jirreferu g\u0127al affarijiet inanimati x\u2019aktarx li t-tarf tan-nom Ingli\u017c xorta wa\u0127da jibqa\u2019 indikatur importanti li jista\u2019 jiddetermina l-\u0121ens li jing\u0127atalhom.", "Hekk, pere\u017cempju, in-nomi li jispi\u010b\u010baw bit-tarf \u2013a1, g\u0127alkemm mhumiex numeru\u017ci, huma asso\u010bjati l-aktar mal-\u0121ens femminili filwaqt li dawk li jispi\u010b\u010baw bit-tarf \u2013u jew b\u2019tarf konsonantali huma asso\u010bjati mal-\u0121ens maskili.", "G\u0127all-kuntrarju tan-nomi ta\u2019 nisel Taljan u Sqalli, bosta nomi ta\u2019 nisel Ingli\u017c li jispi\u010b\u010baw bit-tarf vokaliku \u2013i huma x\u2019aktarx maskili u hawn insibu qbil man-nomi ta\u2019 nisel G\u0127arbi.", "Din li \u0121ejja hija tabella (ara pa\u0121na 3) ibba\u017cata fuq it-tarf tan-nomi missellfa mill-Ingli\u017c (b\u2019kollox 1,887) mi\u0121bura mid-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina (1987-1990) u l-ver\u017cjoni kon\u010bi\u017ca tieg\u0127u (2006).", "Minkejja li mad-daqqa t\u2019g\u0127ajn in-nomi ta\u2019 nisel Ingli\u017c jidhru li da\u0127lu fil-mudell stabbilit di\u0121\u00e0 min-nomi ta\u2019 nisel G\u0127arbi u dawk ta\u2019 nisel Taljan u Sqalli, jekk ne\u017caminaw l-istatistika aktar bir-reqqa ninteb\u0127u li t-tendenzi l-\u0121odda li de\u0127lin man-nomi Ingli\u017ci qed jiddevjaw xi ftit jew", "wisq minn dawk stabbiliti.", "Din jista\u2019 jkun li hija", "tendenza li se tkompli ti\u017cviluppa fil-futur jew", "inkella hija biss effimera, ji\u0121ifieri sakemm", "in-nomi ta\u2019 nisel Ingli\u017c jindraw aktar u jitwa\u0127\u0127du", "aktar mal-lessiku nattiv.", "pere\u017cempju, nindunaw li n-nomi li jispi\u010b\u010baw", "bit-tarf \u2013a u li jie\u0127du l-\u0121ens maskili relattivament", "\u017cdiedu konsiderevolment fin-nomi ta\u2019 nisel", "Ingli\u017c.", "Tant hu hekk li fin-nomi ta\u2019 nisel G\u0127arbi", "dawn in-nomi jammontaw g\u0127al 0.81%, fin-nomi", "ta\u2019 nisel Taljan u Sqalli jammontaw g\u0127al 1.39%", "u fin-nomi missellfa mill-Ingli\u017c jammontaw g\u0127al", "E\u017cempju ie\u0127or huwa dak tan-nomi li jispi\u010b\u010baw b\u2019konsonanti.", "Filwaqt li 97.78% tan-nomi ta\u2019 nisel G\u0127arbi u 98.81% ta\u2019 nisel Taljan u Sqalli li jispi\u010b\u010baw bil-konsonanti huma maskili, fil-ka\u017c tan-nomi ta\u2019 nisel Ingli\u017c li jispi\u010b\u010baw bil-konsonanti u li huma maskili, il-persenta\u0121\u0121 huwa ta\u2019 88.48%.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, filwaqt li 1.19% tan-nomi ta\u2019 nisel G\u0127arbi u 0.61% biss tan-nomi ta\u2019 nisel Taljan u Sqalli li jispi\u010b\u010baw bil-konsonanti huma femminili, fil-ka\u017c tan-nomi ta\u2019 nisel Ingli\u017c dan il-persenta\u0121\u0121 jitla\u2019 g\u0127al 8.72%.", "Wie\u0127ed g\u0127ad irid jara jekk din it-tendenza hix se tkompli ti\u017cdied aktar ma l-Malti jissellef nomi mill-Ingli\u017c bil-konsegwenza li r-relazzjoni bejn it-tarf konsonantali u l-\u0121ens maskili tibda tiddg\u0127ajjef bil-mod il-mod.", "Dawn ir-ri\u017cultati jikkonfermaw ukoll dak li sab l-awtur ta\u2019 dan l-artiklu fl-2003 (Il-\u0120ens Grammatikali li Jie\u0127du fil-Malti n-Nomi ta\u2019 Nisel Ingli\u017c) li fil-ka\u017c tan-nomi missellfa mill-Ingli\u017c, minbarra tarf in-nom, hemm fatturi o\u0127rajn li jiddeterminaw l-g\u0127a\u017cla tal-\u0121ens, ng\u0127idu a\u0127na (i) il-\u0121ens tal-iperonimu nattiv (pere\u017cempju, in-nomi kiwi, grapefruit u pineapple jitqiesu femminili g\u0127ax ji\u0121u asso\u010bjati ma\u2019 frotta); in-nomi jeans, slacks, shorts u pants jitqiesu b\u0127ala nomi maskili, possibilment min\u0127abba l-iperonimu nattiv qalziet li huwa nom maskili u (ii) il-\u0121ens analo\u0121iku tal-eqreb ekwivalenti semantiku, ji\u0121ifieri meta n-nom missellef jing\u0127atalu l-istess \u0121ens tan-nom nattiv li jkun da\u0127al minfloku jew li jkun asso\u010bjat", "mieg\u0127u (pere\u017cempju, in-nomi postcard, bicycle u", "bedspread jing\u0127ataw il-\u0121ens femminili min\u0127abba", "li kartolina, rota u kutra/gverta rispettivament", "huma femminili, filwaqt li n-nomi diary,", "handbag u job jitqiesu b\u0127ala maskili min\u0127abba", "l-asso\u010bjazzjoni tag\u0127hom man-nomi ktieb, basket", "u xog\u0127ol rispettivament.", "Filwaqt li l-awtur ta\u2019 dan ix-xog\u0127ol huwa konxju mill-fatt li hawn qeg\u0127din nittrattaw tarf il-kelma b\u0127ala \u0127oss, madankollu, g\u0127all-konvenjenza, qed tintu\u017ca l-ortografija.", "Dawn il-persenta\u0121\u0121i huma bba\u017cati fuq kampjun ta\u2019 22,867 nom mi\u0121bura mid-dizzjunarju t\u2019Aquilina, Malti-Ingli\u017c (f\u2019\u017cew\u0121 volumi, 1987 u 1990), u mill-ver\u017cjoni kon\u010bi\u017ca tieg\u0127u ppubblikata fl-2006.", "l-a\u010b\u010bent", "L-g\u0127oti tal-\u0121ens lil nomi bi truf differenti ta\u2019 nisel Ingli\u017c:", "\u0120ens mog\u0127ti Tarf in-nom Maskil", "Numru ta\u2019 kliem", "Il-\u0121ens analo\u0121iku fil-ka\u017c tan-nomi missellfa mill-Ingli\u017c huwa fattur b\u2019sa\u0127\u0127tu \u0127afna u bosta drabi l-fatturi influwenti l-o\u0127ra fil-pro\u010bess tal-g\u0127oti tal-\u0121ens japplikaw l-aktar meta dan il-fattur ma jkunx pre\u017centi.", "In-nomi li jirreferu g\u0127al persuni In-nomi missellfa mill-Ingli\u017c li jirreferu g\u0127al rwoli umani (pere\u017cempju, ismijiet ta\u2019 xog\u0127lijiet u professjonijiet) li mhumiex ne\u010bessarjament asso\u010bjati ma\u2019 xi sess partikolari, x\u2019aktarx li jing\u0127atalhom \u0121ens li jirrifletti t-tendenza ewlenija tar-realt\u00e0 kulturali.", "Pere\u017cempju n-nomi player, driver u pilot x\u2019aktarx jing\u0127ataw il-\u0121ens maskili minkejja li llum insibu nisa li jag\u0127mlu", "dan ix-xog\u0127ol, filwaqt li n-nom nurse x\u2019aktarx jitqies b\u0127ala nom femminili minkejja li llum hawn ukoll infermieri r\u0121iel.", "Irwoli o\u0127ra meqjusa b\u0127ala aktar \u201cnewtrali\u201d, b\u0127al caretaker u teacher, g\u0127andhom it-tendenza li jing\u0127ataw il-\u0121ens li jikkorrispondi mas-sess tal-kelliem fis-sens li, l-ir\u0121iel iqisuhom aktar min-nisa b\u0127ala maskili, filwaqt li n-nisa jqisuhom aktar mill-ir\u0121iel b\u0127ala femminili.", "B\u2019mod \u0121enerali, dawn in-nomi, minkejja li suppost g\u0127andhom \u0121ens komuni, jew kif isej\u0127ilhom Fabri fil-ktiba tieg\u0127u To agree or not to agree: suspension of formal agreement in Maltese (2009) huma \u201cunderspecified\u201d, meta jintu\u017caw we\u0127idhom jew ming\u0127ajr referenza g\u0127al 3", "l-a\u010b\u010bent", "xi \u0127add partikolari (i.e. meta jintu\u017caw b\u0127ala forma \u201cdefault\u201d), x\u2019aktarx jitqiesu b\u0127ala maskili sakemm in-nom ma jkunx jirreferi spe\u010bifikament g\u0127al mara, pere\u017cempju, air hostess.", "F\u2019kuntest sentenzjali dawn in-nomi li jirreferu g\u0127al persuni ta\u2019 spiss ikunu influwenzati minn elementi o\u0127ra tas-sentenza, l-aktar mis-su\u0121\u0121ett tas-sentenza.", "F\u2019dan il-ka\u017c jista\u2019 jin\u0127oloq kunflitt bejn il-\u0121ens tan-nom u s-sess tar-referent tal-istess nom meta dawn ma jkunux kompatibbli.", "Hekk, ng\u0127idu a\u0127na, nomi b\u0127al postman u manager, li morfolo\u0121ikament fl-Ingli\u017c huma ta\u2019 \u0121ens maskili, \u0127afna drabi fil-Malti jitqiesu b\u0127ala nomi femminili meta s-su\u0121\u0121ett tas-sentenza marbut mag\u0127hom ikun jirreferi g\u0127al persuna ta\u2019 sess femminili, pere\u017cempju,", "manager/postman bie\u017cla\u201d.", "Dawn is-sentenzi u", "o\u0127rajn simili ta\u2019 spiss nisimg\u0127uhom fil-Malti", "minkejja li fl-Ingli\u017c te\u017cisti wkoll il-forma", "femminili tan-nom, i.e. manageress u", "Punti o\u0127ra osservati", "Fl-istudju ppubblikat fl-2003 l-awtur ta\u2019 dan lartiklu sab li hemm xi forma ta\u2019 rabta bejn", "l-g\u0127oti tal-\u0121ens u l-livell edukattiv tal-informanti,", "fis-sens li informanti ta\u2019 livell g\u0127oli ta\u2019", "edukazzjoni, b\u0127ala grupp, x\u2019aktarx jag\u0127tu aktar", "xi \u0121ens partikolari lin-nomi milli jag\u0127mlu", "informanti meqjusa b\u0127ala ta\u2019 abbilt\u00e0 edukattiva", "inferjuri, li x\u2019aktarx jifirxu aktar id-distribuzzjoni", "fl-g\u0127oti tal-\u0121ens.", "Id-differenza li nstabet \u0127afna drabi kienet", "minima i\u017cda pjuttost kostanti.", "L-istess tendenza", "nstabet fil-ka\u017c ta\u2019 persuni li g\u0127andhom kuntatt", "qawwi mal-Ingli\u017c.", "Dawn x\u2019aktarx li, b\u0127ala", "grupp, ivarjaw aktar l-g\u0127oti tal-\u0121ens lin-nomi", "missellfa (li jirreferu g\u0127al affarijiet inanimati)", "Disinn ta' Stephanie Bugeja", "milli jag\u0127mlu dawk il-persuni li jitkellmu u jaqraw l-aktar bil-Malti.", "Jidher ukoll li b\u2019mod \u0121enerali, in-nisa jasso\u010bjaw aktar mill-ir\u0121iel xi \u0121ens partikolari man-nom Ingli\u017c.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, l-ir\u0121iel g\u0127andhom tendenza li, b\u0127ala grupp, ivarjaw aktar l-g\u0127oti tal-\u0121ens lin-nom, ji\u0121ifieri d-distribuzzjoni tal-g\u0127oti tal-\u0121ens tag\u0127hom tkun aktar mifruxa fuq il-\u0121ens maskili u femminili.", "Id-dizzjunarji Maltin mhumiex g\u0127odda daqstant ta\u2019 min jorbot fuqha fil-ka\u017c tal-g\u0127oti tal-\u0121ens talkliem missellef mill-Ingli\u017c, fis-sens li mhux dejjem jirriflettu r-realt\u00e0 lingwistika f\u2019dan il-qasam.", "Fil-fatt, ta\u2019 spiss, il-\u0121ens li jag\u0127tu ddizzjunarji mhuwiex kompatibbli mal-\u0121ens li jag\u0127tu l-kelliema nattivi lill-istess nomi.", "Dan in-nuqqas ta\u2019 qbil jidher ukoll bejn dizzjunarju u ie\u0127or.", "F\u2019bosta ka\u017ci o\u0127ra d-dizzjunarji jag\u0127tu biss \u0121ens wie\u0127ed lin-nom missellef meta fir-realt\u00e0 \u017c-\u017cew\u0121 tipi ta\u2019 \u0121ens ikunu asso\u010bjati b\u2019mod qawwi ma\u2019 dan in-nom.", "Hekk, filwaqt li Aquilina (1990) jg\u0127id li shower, taxi u toaster huma maskili, kien innutat li dawn in-nomi ta\u2019 spiss jitqiesu wkoll b\u0127ala femminili mill-kelliema tal-Malti.", "Jidher li d-dizzjunarji huma pjuttost preskrittivi f\u2019dan il-qasam.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-\u0121ens dominanti fl-g\u0127oti tal-\u0121ens lin-nomi missellfa mill-Ingli\u017c huwa l-maskili.", "Il-medja globali favur dan il-\u0121ens fl-istudju li l-awtur ta\u2019 dan l-artiklu g\u0127amel fl-2003 kienet ta\u2019 ftit aktar minn 70%, \u010bifra li titla\u2019 g\u0127al 80% fi studju ie\u0127or tieg\u0127u tal-2010 u li g\u0127ad irid ji\u0121i ppubblikat, Il\u0120ens Grammatikali fil-Malti.", "Instab li aktar ma nom missellef jintu\u017ca mill-komunit\u00e0 lingwistika Maltija, aktar huwa probabbli li jistabbilixxi \u0121ens stabbli minn nomi o\u0127ra li jkunu g\u0127adhom \u0121odda jew anqas stabbiliti.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, i\u017cda, ma nistg\u0127ux ng\u0127idu li nomi o\u0127rajn li ma g\u0127andhomx frekwenza daqstant g\u0127olja ma jistax ikollhom huma wkoll \u0121ens stabbli.", "Fil-fatt, jekk dan il-kliem ikun fa\u010bli biex il-kelliem nattiv jasso\u010bja mieg\u0127u xi forma ta\u2019 analo\u0121ija (e\u017c. xi xebh ma\u2019 xi kelma o\u0127ra nattiva), x\u2019aktarx li jie\u0127u huwa wkoll \u0121ens pjuttost stabbli.", "Nikkonkludi li l-g\u0127oti tal-\u0121ens, anke fil-ka\u017c tal-kliem missellef mill-Ingli\u017c, \u017cgur li ma jsirx b\u2019mod arbitrarju jew irrazzjonali.", "Il-kelliema nattivi ta\u2019 lingwa, inklu\u017ci l-kelliema tal-Malti, ju\u017caw kriterji varji fil-pro\u010bess tal-g\u0127oti tal-\u0121ens, kriterji li xi w\u0127ud minnhom huma b\u2019sa\u0127\u0127ithom aktar minn o\u0127rajn, kriterji li ta\u2019 spiss jikkombinaw flimkien u jinfluwenzaw b\u0127ala grupp l-g\u0127a\u017cla ta\u2019 \u0121ens partikolari.", "Dr Farrugia jg\u0127allem fid-Dipartiment tal-Malti tal-Kulle\u0121\u0121 tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Ftit xhur ilu spi\u010b\u010ba t-te\u017ci tieg\u0127u tad-Dottorat li fiha tratta l\u0121ens grammatikali fil-Malti.", "aktar minn dawk ta\u2019 ori\u0121ini Semitika (MED 1987: xv).", "Din l-affermazzjoni lili kienet qajmitli kur\u017cit\u00e0 g\u0127ax il-Malti li konna nitg\u0127allmu l-iskola kien kollu letterarju, u t-tendenza tal-letterati kienet ilha wa\u0127da strettament puristika.", "Ittendenza tal-kittieba ta\u2019 bejn is-seklu 19 u nofs is-seklu 20 kienet li jibnu letteratura b\u0127ala parti mill-pro\u010bess tal-istandardizzazzjoni tal-Malti, u dawn kienu adottaw dak il-kriterju g\u0127ax min\u0127abba li kollha kienu jiktbu bit-Taljan, \u0127assew li kien ikun fa\u010bli wisq tikteb il-kliem Taljan li kien jintu\u017ca fid-diskors ta\u2019 kuljum.", "Illetteratura kienet mifhuma b\u0127ala settur spe\u010bjali, li biex jag\u0127ti presti\u0121ju lil-lingwa kellu jitbieg\u0127ed mir-re\u0121istru mitkellem.", "Sas-snin sittin l-iskola kienet timxi fuq mudelli letterarji, qishom riedu jag\u0127mluna lkoll poeti \u017cg\u0127ar, u \u0127add ma kien isemmi l-appro\u010b\u010b funzjonali.", "Meta l-Professur Dun Karm Sant kien imexxi ddipartiment tal-Malti, kien talabni nag\u0127ti kors ta\u2019 tip storiku u deherli li kelli nda\u0127\u0127al l-idea ta\u2019 pro\u0121ett etimolo\u0121iku.", "Kont fdajt numru ta\u2019 pa\u0121ni lil kull student u dawn imlew ir-ri\u017cultati fuq mudell komuni.", "B\u2019hekk kelli l-ewwel idea fuq ilkompo\u017cizzjoni tal-lessiku Malti.", "Ippubblikajthom f\u2019volum iddedikat lil R. Kontzi fl-1996, imma ndunajt li kienu \u0127arbulna 4,451 kelma.", "Irrepetejt il-pro\u0121ett mal-istudenti tal-Honours tatTaljan li kienu jsegwu l-kors dwar it-Taljan u lMalti, applikajt kriterji b\u2019aktar reqqa, u f\u2019g\u0127axar snin ksibt kwadru aktar pre\u010bi\u017c.", "Fl-2005, imbag\u0127ad, il-Midsea Books \u0127ar\u0121u ver\u017cjoni mqassra tad-dizzjunarji t\u2019Aquilina u peress li dan kien jelimina l-kliem u\u017cat ftit, u g\u0127alhekk kien i\u017cjed funzjonali milli komprensiv, ridt nanalizzah ukoll.", "Ir-ri\u017cultati qeg\u0127din f\u2019din it-tabella.", "Il-Patrimonju Lingwistiku: Il-Lessiku Joseph M. Brincat", "Flintroduzzjoni g\u0127ad-dizzjunarju tieg\u0127u kien tenna li l-lessemi ta\u2019 ori\u0121ini Rumanza huma \u0127afna", "l-a\u010b\u010bent", "Meta tqabbel l-g\u0127add tal-etimi kif jidhru filMED u fil-Concise, jidher \u010bar kif fl-u\u017cu sSemitiku jin\u017cel u r-Rumanz jog\u0127la.", "Jekk inqabblu dawn i\u010b-\u010bifri ma\u2019 Fuq l-G\u0127atba talMalti ta\u2019 Manwel Mifsud u Albert Borg (1991) naraw kif ir-Rumanz ippenetra sew anki fil-qalba tal-lingwa, ji\u0121ifieri f\u2019dawk l-1,585 kelma li jitqiesu fondamentali u li \u0121eneralment huma re\u017cistenti g\u0127at-tibdil peress li jintu\u017caw spiss.", "Hawn naraw ukoll l-effett tal-code-switching peress li l-lessemi Ingli\u017ci jitilg\u0127u g\u0127ad-doppju tal-MED.", "Ta\u2019 min ukoll iqis ir-ri\u017cultati ta\u2019 Edward Fenech (Contemporary Journalistic Maltese, 1978) fejn is-Semitiku jitla\u2019 g\u0127al 72.9%, ir-Rumanz jin\u017cel g\u0127al 22.34% u l-Ingli\u017c jin\u017cel g\u0127al 4.74%.", "Dan g\u0127ax Fenech, barra lgazzetti, analizza wkoll rumanz ta\u2019 \u0120u\u017c\u00e8 Galea u ie\u0127or ta\u2019 Frans Sammut, kif ukoll antolo\u0121ija ta\u2019 Dun Karm, u dawn jikxfu l-effett tar-re\u0121istru miktub tat-tip letterarju, li minn dejjem kien puristiku (Semitiku 93.9%, Rumanz 5.7%, Ingli\u017c 0.3%).", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra hu \u017cied ix-xhieda talmitkellem, ibba\u017cat fuq intervisti li madwar l1960 Aquilina kien g\u0127amel f\u2019G\u0127awdex lil tliet informaturi li jitkellmu bid-djalett (Semitiku 86.2%, Rumanz 9.1%, Ingli\u017c 4.6%).", "Apparti li issa g\u0127addew \u0127amsin sena, dawn jixhdu lmitkellem ra\u0127li, u g\u0127alhekk juru re\u0121istru differenti minn dak ta\u2019 Mifsud u Borg, li hu re\u010benti, urban u standard.", "Il-Prof.", "Brincat hu Professur fid-Dipartiment tatTaljan fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "G\u0127amel ri\u010berki fuq lelement Rumanz fil-Malti u kiteb l-istorja lingwistika ta\u2019 Malta bil-Malti (PIN 2000 u 2005), bit-Taljan (Le Mani, Genova 2004) u blIngli\u017c (to\u0127ro\u0121 ftit xhur o\u0127ra).", "~\u25cf~ L-U\u017cu tal-Ispazju Fiss Ivan Said, mill-Kummissjoni Ewropea Fejn g\u0127andna nda\u0127\u0127lu l-ispazju fiss?", "Hawnhekk se nag\u0127ti xi e\u017cempji ta\u2019 kif g\u0127andna nu\u017caw l6", "ispazju fiss (fixed space: shift, control, space bar f\u2019daqqa jew Alt 0160) skont Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali.", "L-ispazju fiss g\u0127andu jidda\u0127\u0127al dejjem bejn \u010bifri u simboli xjentifi\u010bi jew ta\u2019 kejl: 4\u00b0ha, 9\u00b0m, 20\u00b0psi, 55\u00b0dB(A), 2\u00b0000\u00b0kc/s, 99\u00b0%, +\u00b088, -\u00b049, \u00b1\u00b075, 34\u00b0\u00b0C, 67\u00b0\u00b0F, 38\u00b0km.", "(L-ispazju fiss huwa rappre\u017centat permezz tal-\u00b0, li hawn qed jidher g\u0127al skopijiet istruttivi, i\u017cda fir-realt\u00e0 dan huwa non-printing character li fla\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar ma jidhirx stampat, e\u017c.", "Jidda\u0127\u0127al l-ispazju fiss ukoll bejn gruppi ta\u2019 tliet \u010bifri f\u2019numri ta\u2019 elf jew aktar, meta qed na\u0127dmu f\u2019testi legali tal-UE.", "Hekk inkunu qed nu\u017caw issistema kontinentali tan-numri u mhux tag\u0127na lMaltin, tal-Ingli\u017ci u tal-Irlandi\u017ci: 1\u00b0000\u00b0000\u00b0000 EUR\u00b0680\u00b0000 Innota l-a\u0127\u0127ar e\u017cempju fejn hemm spazju fiss bejn l-EUR u \u010b-\u010bifra.", "Din l-u\u017canza sserr\u0127ilna rasna li tul il-pro\u010bess kollu tipografiku salpubblikazzjoni fuq il-karta jew dik elettronika, in-numru jibqa\u2019 mag\u0127qud u s\u0127i\u0127.", "Ma jinqasam qatt meta jasal f\u2019tarf ta\u2019 kolonna jew pa\u0121na, u g\u0127aldaqstant ma tin\u0127oloqx konfu\u017cjoni fi\u010b-\u010bifri.", "Meta nkunu qed niktbu jew nittradu\u010bu testi mhux legali, li mhux se jidhru f\u2019Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali talUnjoni Ewropea, m\u2019g\u0127andniex inda\u0127\u0127lu spazju fin-numri eluf jew akbar peress li l-lingwa Maltija, kuntrarjament g\u0127al dawk kontinentali Ewropej, titlob li nda\u0127\u0127lu virgola u mhux spazju: 1,000,000,000 EUR\u00b0680,000 Kif jidher fl-e\u017cempji li \u0121ejjin, l-ispazju fiss g\u0127andu jid\u0127ol ukoll f\u2019dawn il-ka\u017cijiet: Nru\u00b01425/2006; \u0120U L\u00b0270, 29.9.2006, p.\u00b04;", "is-Sur C.\u00b0A. Attard;", "l-a\u010b\u010bent", "is-Sibt, 17\u00b0ta\u2019\u00b0\u0120unju\u00b02010; l-Artikolu\u00b05 In-numru sopraskritt ta\u2019 referenza fit-test ewlieni g\u0127andu jing\u0127aqad mal-a\u0127\u0127ar ittra tas-sentenza permezz ta\u2019 spazju fiss, e\u017c.", "\u201cIl-mi\u017curi li hemm fis-se\u0127\u0127 b\u0127alissa [\u2026] huma l-mi\u017curi ta\u2019 antidumping imposti bir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru\u00b01425/2006\u00b0(1), kif emendat l-a\u0127\u0127ar bir-Regolament talKunsill (KE) Nru\u00b0189/2009\u00b0(2).\u201d", "Tajjeb li ng\u0127idu li hawn d\u0127alna fl-g\u0127alqa talistampatur u g\u0127aldaqstant mhux dmir it-traduttur jew l-awtur li jda\u0127\u0127al l-ispazju fiss bejn it-test u n-numru ta\u2019 referenza.", "(Ara nota ta\u2019 ta\u0127t ittabella fil-punt 6.4. ta\u2019 Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali.)", "Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali tesi\u0121i li l-u\u017cu tal-ispazju fiss ikun limitat \u0127afna.", "U\u017cu \u017cejjed ta\u2019 tali spazju jista\u2019 jo\u0127loq diffikultajiet lillistampatur billi jo\u0127loqlu spazji bojod kbar koroh meta t-test ji\u0121i ppa\u0121nat, spe\u010bjalment meta lpa\u0121na tkun \u017cg\u0127ira \u0127afna, e\u017c.", "A5 jew i\u017cg\u0127ar, jew maqsuma f\u2019kolonni, kif inhu l-ka\u017c tal-pa\u0121na tal\u0120urnal Uffi\u010bjali.", "G\u0127aldaqstant, m\u2019g\u0127andux jidda\u0127\u0127al spazju fiss fil-ka\u017cijiet li \u0121ejjin jew simili: \u201cWara li kkunsidrat ir-Regolament talKunsill (KE) Nru \u2026\u201d \u201c(a), (b) jew (c) ... \u201d", "\u201cIl-President u l-Vi\u010bi President \u2026\u201d Dan l-artiklu huwa bba\u017cat fuq Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali (http://publications.europa.eu/code/mt/mt000100.htm), b\u2019mod partikolari fuq il-punti: 4.2.3.", "T\u0127ejjija tat-test Sinjali tal-punte\u0121\u0121atura u l-ispazji fil-programmi tal-Word Il-punte\u0121\u0121atura fi\u010b-\u010bifri In-numri, id-dati u l-\u0127in L-unitajiet ta\u2019 kejl.", "Dawn il-punti u o\u0127rajn se jkunu diskussi f\u2019workshop ta\u2019 tliet sig\u0127at dwar l-EVA, ir-REX u r-REI (evalwazzjoni ta\u2019 test estern, revi\u017cjoni ta\u2019 test estern u revi\u017cjoni ta\u2019 test intern) dax-xahar.", "~\u25cf~ Bil-Kelma t-Tajba Manwel Mifsud", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "ter\u0121ax timlih jew ter\u0121ax", "TWE\u0120IBA: It-tajba hija: ter\u0121ax timlieh SPJEGA: \u00a7 F\u2019ka\u017ci b\u0127al dawn g\u0127andna g\u0127aqda (jew binja sintattika) bejn: Verb + Pronom Mehmu\u017c.", "Issa l-verb mela huwa verb nieqes (i.e. l-a\u0127\u0127ar konsonanti talG\u0127erq tieg\u0127u hija dg\u0127ajfa: 1-2-J) u l-verbi neqsin fl-Imperfett jispi\u010b\u010baw u\u0127ud bil-vokali \u2013 a u w\u0127ud b\u2019-i. \u00a7", "Jekk g\u0127al mument tifred il-Pronom minn malVerb, mill-ewwel tinduna jekk il-verb jispi\u010b\u010bax bil-vokali \u2013a jew b\u2019-i, u minn hemm tkun taf kif g\u0127andek tikteb.", "Jekk il-verb (mifrud mill-pronom) jispi\u010b\u010ba bilvokali \u2013a, din issir \u2013ie-.", "Jekk il-verb (mifrud mill-pronom) jispi\u010b\u010ba bilvokali \u2013i, din tibqa\u2019 \u2013i-.", "E\u017c.", "Jekk ma nafx g\u0127andix nikteb \u2013i- jew \u2013iefil-kelma tistaqs-??-h, (1) nifred il-verb mill-pronom mehmu\u017c (= tistaqsi + lilu) (2) ninnota biex jispi\u010b\u010ba l-verb (= -i) (3) la (skont ir-regola ta\u2019 hawn fuq) \u2013i tibqa\u2019 \u2013i-, nikteb tistaqsih 7", "l-a\u010b\u010bent", "Issa l-mistoqsija tag\u0127na hi: timlieh?", "(1) nifred il-verb mill-pronom mehmu\u017c (= timla + lilu) (2) ninnota biex jispi\u010b\u010ba l-verb (= -a) (3) la (skont ir-regola) \u2013a ssir \u2013ie-, nikteb timlieh", "Ftit e\u017cempji o\u0127ra: iksihom (g\u0127ax iksi lilhom) insieha (g\u0127ax insa lilha) ilbiera\u0127 ippretendieh (g\u0127ax ippretenda lilu) illum nippretendih (g\u0127ax nippretendi lilu) \u0126ajr lill-Prof.", "Manwel Mifsud, il-President talKunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, li jag\u0127tina permess nippubblikaw dawn is-siltiet.", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija L-Ismijiet tas-Sustanzi Kimi\u010bi bil-Malti Anthony Privitelli, mill-Kunsill tal-UE Dan l-a\u0127\u0127ar kien hemm diversi komunikazzjonijiet bejn it-terminolo\u0121isti talKummissjoni u tal-Kunsill dwar x\u2019sistema qed nu\u017caw fejn jid\u0127lu l-ismijiet bil-Malti g\u0127assustanzi kimi\u010bi.", "Fil-fatt \u0127are\u0121 li l-po\u017cizzjonijiet ta\u017c-\u017cew\u0121 istituzzjonijiet huma qrib \u0127afna ta\u2019 xulxin.", "It-tama hi li fix-xhur li \u0121ejjin jintla\u0127aq qbil dwar linji gwida komuni interistituzzjonali, bl-involviment ukoll ta\u2019 terminolo\u0121isti \u2018assenjati\u2019 g\u0127as-su\u0121\u0121ett mill-istituzzjonijiet l-o\u0127rajn, sabiex dawn isiru l-g\u0127odda stabbilita uffi\u010bjali f\u2019dan ilqasam.", "Is-sistema li nu\u017caw fil-Kunsill hija kif imfisser hawn ta\u0127t.", "G\u0127alkemm jidhru kkomplikati, jekk wie\u0127ed jimxi b\u2019mod lo\u0121iku l-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi mhumiex diffi\u010bli.", "Fil-parti l-kbira nett, dawn jikkonsistu f\u2019g\u0127add ta\u2019 partijiet \u017cg\u0127ar mg\u0127aqqdin flimkien.", "Dan ise\u0127\u0127 fuq livell molekulari kif ukoll fuq livell lingwistiku, li fil-fatt jirrifletti dak li jse\u0127\u0127 fil-livell molekulari.", "Kulma g\u0127andna b\u017conn nag\u0127mlu hu li nistandardizzaw l-ismijiet tal-komponenti \u017c-\u017cg\u0127ar li jiffurmawhom.", "It-terminolo\u0121ija xjentifika formali bil-Malti hi bba\u017cata fuq it-Taljan.", "Dan huwa fatt stabbilit, u jo\u0127ro\u0121 \u010bar minn bosta e\u017cempji: diossidu talkarbonju, klorur tas-sodju, idro\u0121enu, spettru, temperatura, densit\u00e0, pressjoni, ...", "Huwa veru li fit-ta\u0127dit informali nirrikorru g\u0127all-Ingli\u017c, g\u0127ar-", "ra\u0121uni li t-tag\u0127lim xjentifiku a\u0127na l-Maltin \u0127adnieh kollu kemm hu bl-Ingli\u017c.", "Allura jekk \u017cew\u0121 tradutturi waqt li qed jie\u0127du kaf\u00e8 jiddiskutu t-tis\u0127in globali b\u2019mod informali dawn se jirreferu g\u0127all-\u201ckarbon dajoksajd\u201d li qed jo\u0127loq \u201cglowbal worming\u201d.", "Imma 5 minuti wara l-istess \u017cew\u0121 tradutturi se jid\u0127lu l-uffi\u010b\u010bju u jiktbu \u201cdiossidu tal-karbonju\u201d u \u201ctis\u0127in globali\u201d, g\u0127ax hekk jitlob ir-re\u0121istru formali ta\u2019 dokument uffi\u010bjali.", "Dan il-fatt jg\u0127in \u0127afna meta ni\u0121u biex nittradu\u010bu l-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi.", "Infatti, f\u2019parti sostanzjali tal-ka\u017cijiet ikun bi\u017c\u017cejjed li wie\u0127ed jikkopja l-isem bit-Taljan u jag\u0127tih ortografija Maltija.", "Xi e\u017cempji fl-ordni EN-IT-MT: EN", "klorur tas-sodju", "karbur tal-kal\u010bju", "sulfat tar-ram idrossidu talammonju a\u010bidu a\u010betiku", "Li rridu nag\u0127mlu, allura, hu li nistandardizzaw: \u2022 l-ismijiet ta\u2019 joni u gruppi ta\u2019 atomi (radikali) li jinstabu ta\u2019 spiss jiffurmaw parti mill-molekuli tas-sustanzi", "l-a\u010b\u010bent", "\u2022 il-prefissi u s-suffissi li g\u0127andhom sinifikat li jiddetermina l-kompo\u017cizzjoni molekulari tas-sustanzi \u2022 l-ismijiet tal-elementi (ara l-Anness)", "a\u010bidu", "a\u010bitilena", "dejjem segwit b\u2018a\u0121\u0121ettiv li jispi\u010b\u010ba \u201c-iku\u201d li jiddetermina ttip tal-a\u010bidu, e\u017c. a\u010bidu sulfuriku e\u010b\u010bezzjoni g\u0127ar-regola tassuffiss -ene.", "Dan l-isem da\u0127al hekk fil-Malti, spe\u010bjalment filqasam tax-xog\u0127ol fuq il-metall", "aldeid -ammid -ammina -amminoa\u010bidu amminiku -an -asi -at -a\u017colben\u017cben\u017cin bibisbut\u010biklodi-en et-etere", "ettae\u017caid-idrat idrokarbur idrossi-ina iso-", "Joni u gruppi ta\u2019 atomi (radikali) komuni EN", "ammonju bikarbonat bisulfat bromat bromur karbur karbonat karbossiliku klorur klorit kromat \u010bjanur ferriku ferru\u017c fluworur alo\u0121enur idrossidu jodat jodur nitrat nitrur nitrit ossidu perossidu sili\u010bur sulfat sulfur sulfit", "Wie\u0127ed jinnota fit-tabella pre\u010bedenti kemm ilver\u017cjonijiet bil-Malti huma qrib tat-Taljan.", "Kulma wie\u0127ed ikollu jag\u0127mel, anki g\u0127al dawk il-joni li mhumiex f\u2019din il-lista, hu li jaqleb l-ortografija talver\u017cjoni bit-Taljan g\u0127all-Malti.", "Prefissi, suffissi, jew ismijiet li jirrikorru ta\u2019 spiss G\u0127alkemm qed jissej\u0127u prefissi u suffissi, filkimika \u2015 spe\u010bjalment dik organika \u2015 dawn fa\u010bilment jinstabu fin-nofs ta\u2019 ismijiet ferm ikkumplikati ta\u2019 sustanzi kimi\u010bi.", "Kif intqal qabel, dawn, mg\u0127aqqdin f\u2019ordni spe\u010bifika, jiddeterminaw il-kompo\u017cizzjoni molekulari tas-sustanza.", "m doppja billi \u0121ej mill-ammonju m doppja billi \u0121ej mill-ammonju", "din normalment ng\u0127aqqduha fl-a\u0127\u0127ar, e\u017c. diethyl ether dietiletere", "dan hu prefiss u\u017cat dejjem listess fuq skala internazzjonali, li jfisser \u201cl-istess\u201d, u huwa ppreferut li jibqa\u2019 jintu\u017ca b\u2019dan il-mod fil-Malti wkoll", "e\u017c. keton (e\u010b\u010bezzjoni li da\u0127let sew fil-Malti - a\u010betun) derivat minn \u201cossi\u0121enu\u201d", "l-a\u010b\u010bent", "E\u017cempji fil-prattika EN", "metil-1-feniletil)fenol", "Isem tal-bi\u017ca\u2019 b'soluzzjoni sempli\u010bi g\u0127all-a\u0127\u0127ar.", "Il-partijiet komponenti huma: Ben\u017co - tri -a\u017col (tri + a\u017col, allura ma tid\u0127olx j) -il (suffiss) - bis (tibqa\u2019 l-istess) - metil - fenil - etil - fenol EN", "6,7-Diidro-5H-\u010biklopenta[b]piridina", "di-idro-5H-\u010biklo-penta-[b]-pirid-ina, prattikament copy/paste mit-Taljan b'\u017cew\u0121 irtokki ortografi\u010bi EN", "3-amminotijofen-2-karbossilat tal-metil", "Hawnhekk nosservaw inver\u017cjoni tipika tas-sekwenza tal-kliem mill-Ingli\u017c (l-e\u017cempju klassiku: carbon dioxide - diossido di carbonio - diossidu tal-karbonju).", "Din hija ra\u0121uni importanti o\u0127ra g\u0127aliex fid-dubju wie\u0127ed jaqbillu jikkonsulta l-ver\u017cjoni bit-Taljan (jew anki bil-Fran\u010bi\u017c).", "Fid-dubju, kemm fuq din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol u anki b\u2019mod \u0121enerali g\u0127as-sustanzi kimi\u010bi l-o\u0127rajn kollha, wie\u0127ed ikollu jag\u0127mel xi ftit tar-ri\u010berka biex jivverifika, nag\u0127mlu mod, li \u201cthio\u201d hija entit\u00e0 kimika wa\u0127da.", "Da\u017c-\u017cmien l-internet fih minjiera vasta ta\u2019 informazzjoni, li b\u2019tiftixa sempli\u010bi jag\u0127tik it-tag\u0127rif kollu li jkollok b\u017conn, b\u2019dijagrammi tal-kompo\u017cizzjoni tal-atomi b\u2019kollox, kif ukoll (e\u017c. fil-Wikipedia) l-ismijiet tal-istess sustanzi b\u2019lingwi differenti inklu\u017ci dawk li jinteressawna l-aktar: it-Taljan u lFran\u010bi\u017c.", "Nota dwar l-u\u017cu tal-ittra j wara l-vokali i Jista\u2019 jinqala\u2019 dubju dwar jekk g\u0127andhiex tidda\u0127\u0127al l-ittra j bejn il-vokali i u vokali o\u0127ra li ti\u0121i warajha.", "Din il-problema tista\u2019 tissolva billi ji\u0121i stabbilit jekk i\u017c-\u017cew\u0121 vokali jiffurmawx parti mill-istess entit\u00e0 jew le.", "Allura: thio- issir tijo- ; (e\u017cempju f\u2019kuntest differenti) bio- issir bijoImma: dioxide - diossidu; triazol \u2013 tria\u017col", "ANNESS - L-elementi EN", "attinju", "ameri\u010bju", "nettunju", "nitro\u0121enu", "barju", "ossi\u0121enu", "isegwi l-mudell ta\u2019 idro\u0121enu u nitro\u0121enu", "l-a\u010b\u010bent", "imsemmi g\u0127ax-xjenzjat Nils Bohr", "kadmju \u010besju kal\u010bju", "protattinju", "\u010berju", "samarju", "erbju ewropju", "fran\u010bju", "stronzju", "\u0121ermanju", "\u0127afnju", "\u0127assju", "\u0127olmju", "idro\u0121enu", "\u0127adid", "unune\u017cju", "lawrenzju", "\u010bomb", "mangani\u017c", "\u017cingu", "\u017cirkonju", "imsemmi g\u0127ax-xjenzjat Meitner", "l-a\u010b\u010bent", "Corrigendum Fl-artiklu miktub minn Jeantide Naudi (Issustanzi kimi\u010bi x\u2019se nag\u0127mlu dwarhom?) u li deher fit-tielet \u0127ar\u0121a, fil-pa\u0121na 7 (fit-tieni u ttielet linja tat-tieni paragrafu) ried jitni\u017c\u017cel fluworur mhux fluworid.", "~\u25cf~ Ba\u017cijiet tad-Dejta Elettroni\u010bi tal-Li\u0121i tal-UE u ta\u2019 dik Nazzjonali Stephanie A. Fenech, mill-Kummissjoni Ewropea Dan l-artiklu jag\u0127ti deskrizzjoni \u0121enerali u filqosor tal-glossarji, tat-\u201cte\u017cawru\u201d multilingwi u ta\u2019 sorsi o\u0127ra li je\u017cistu fil-livell Ewropew u f'dak nazzjonali Malti biex iservu ta\u2019 g\u0127odda g\u0127attradutturi fix-xog\u0127ol ta\u2019 kuljum tag\u0127hom.", "Glossarji Fil-qasam tal-li\u0121i, it-terminu \u201cglossarju\u201d jista\u2019 jirreferi g\u0127al \u017cew\u0121 g\u0127odod differenti: min-na\u0127a lwa\u0127da jintu\u017ca g\u0127al lista ta\u2019 espressjonijiet fejn ikunu pprovduti t-traduzzjonijiet g\u0127al kull pajji\u017c; min-na\u0127a l-o\u0127ra, jintu\u017ca wkoll g\u0127al lista ta\u2019 definizzjonijiet g\u0127al terminolo\u0121ija.", "Fil-livell Ewropew je\u017cistu l-glossarji li \u0121ejjin: Il-IATE Il-IATE (InterActive Terminology for Europe) hija ba\u017ci tad-dejta multilingwi tat-termini li tintu\u017ca g\u0127at-traduzzjonijiet fi \u0127dan listituzzjonijiet tal-UE.", "Hija tikkonsisti f\u2019magna ta\u2019 tiftix g\u0127allespressjonijiet u g\u0127all-fra\u017cijiet li jintu\u017caw floqsma kollha tal-attivit\u00e0 tal-UE, u te\u0127tie\u0121 g\u0127arfien pjuttost professjonali tal-ilsien li t-test ikun se ji\u0121i tradott fih sabiex tintu\u017ca sew.", "Hija g\u0127odda utli ferm g\u0127at-tradutturi professjonisti filwaqt li mhix g\u0127alkollox adattata g\u0127allpubbliku \u0121enerali, g\u0127all-awtoritajiet \u0121udizzjarji jew g\u0127all-professjonisti fil-qasam legali.", "G\u0127alhekk, it-tradutturi nfushom ida\u0127\u0127lu ttraduzzjonijiet tal-espressjonijiet u tal-fra\u017cijiet filwaqt li jo\u0127olqu referenzi \u0121odda jew i\u017cidu ma\u2019 dawk li di\u0121\u00e0 hemm.", "Ji\u0121u pprovduti su\u0121\u0121erimenti g\u0127at-traduzzjonijiet g\u0127al diversi ilsna uffi\u010bjali tal-UE, imma mhux g\u0127al kollha kemm huma.", "Glossarju tan-Netwerk \u0120udizzjarju Ewropew (N\u0120E) fil-qasam \u010bivili u kummer\u010bjali Fis-sit elettroniku tan-N\u0120E huwa disponibbli glossarju tat-terminolo\u0121ija.", "Dan jikkonsisti f\u2019definizzjonijiet qosra, fi 22 ilsien, talespressjonijiet li jintu\u017caw fil-pa\u0121ni differenti ta\u2019 dan is-sit elettroniku sabiex il-qarrej ikun meg\u0127jun jifhimhom.", "Id-definizzjonijiet mhumiex ippre\u017centati b\u0127ala definizzjonijiet legali u awtorevoli.", "Glossarju tas-sit elettroniku tadDirettorat \u0120enerali g\u0127all-\u0120ustizzja, ilLibert\u00e0 u s-Sigurt\u00e0 (JLS) talKummissjoni Ewropea Dan il-glossarju huwa disponibbli mis-sit elettroniku tal-JLS u jikkonsisti f\u2019definizzjonijiet qosra ta\u2019 espressjonijiet li huma rilevanti g\u0127al kwistjonijiet ta\u2019 \u0121ustizzja, libert\u00e0 u sigurt\u00e0.", "Iddefinizzjonijiet mog\u0127tija huma relatati malpolitiki tal-UE u huma disponibbli bl-Ingli\u017c, bilFran\u010bi\u017c u bil-\u0120ermani\u017c.", "Dizzjunarju EUROVOC", "ta\u2019", "it-te\u017cawru", "Il-EUROVOC huwa te\u017cawru multilingwi (il\u0121abra ta\u2019 vokabolarju multilingwi komparattiv) li jkopri l-oqsma li fihom hija attiva l-Unjoni Ewropea.", "Huwa jipprovdi mezz biex iddokumenti jkunu indi\u010bjati fis-sistemi ta\u2019 dokumentazzjoni tal-istituzzjonijiet Ewropej u tal-utenti tag\u0127hom.", "Dan it-te\u017cawru je\u017cisti fi 22 ilsien uffi\u010bjali talUnjoni Ewropea (mhux disponibbli bl-Irlandi\u017c) kif ukoll bil-Kroat.", "l-a\u010b\u010bent", "B\u0127alissa qed tit\u0127ejja \u0121abra ta\u2019 vokabolarju legali multilingwi.", "F\u2019fa\u017ci preliminari, se jit\u0127ejjew \u017cew\u0121 mikrote\u017cawri dwar id-drittijiet u d-dmirijiet talbarranin u dwar kwistjonijiet li g\u0127andhom x\u2019jaqsmu mal-familja.", "L-implimentazzjoni ta\u2019 dan il-pro\u0121ett hija ppjanata g\u0127al bejn l-2011 u l2013.", "Sorsi tal-UE u o\u0127rajn nazzjonali li jistg\u0127u jkunu ta\u2019 g\u0127ajnuna g\u0127at-traduzzjonijiet legali Il-EUR-lex \u2013 A\u010b\u010bess g\u0127al-li\u0121i tal-Unjoni Ewropea.", "Dan huwa l-interface (http://eurlex.europa.eu/mt/index.htm) li jipprovdi edizzjonijiet ta\u2019 kuljum onlajn ta\u2019 Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea, tiftix sempli\u010bi, tiftix avvanzat u g\u0127a\u017cliet tal-braw\u017cing, ilpossibilit\u00e0 li tara u/jew tni\u017c\u017cel dokumenti u metadejta analitika g\u0127al kull dokument.", "B\u0127ala regola \u0121enerali dokumenti li jinsabu filEUR-lex (Le\u0121i\u017clazzjoni primarja: Trattati; Atti sekondarji: Regolamenti, Direttivi, De\u010bi\u017cjonijiet; Atti o\u0127rajn: Rakkomandazzjonijiet, Komunikazzjonijiet, Proposti e\u010b\u010b. u \u0120urisprudenza) ji\u0121u ppubblikati fil-\u0120U tal-UE u/jew fil-European Court Reports.", "Il-kontenut tal-EUR-lex hu disponibbli fit-23 lingwa uffi\u010bjali.", "huwa interface (http://eur-lex.europa.eu/nlex/pays.html?lang=mt&info_lang=mt) li jipprovdi a\u010b\u010bess g\u0127all-ba\u017cijiet tad-dejta le\u0121i\u017clattivi uffi\u010bjali ta\u2019 23 Stat Membru tal-Unjoni b\u2019kollaborazzjoni mal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea.", "N-Lex joffri formola ta\u2019 ri\u010berka uniformi, disponibbli fi 22 ilsien uffi\u010bjali tal-UE.", "B\u2019hekk, permezz ta\u2019 N-Lex, kull \u010bittadin tal-UE jista\u2019 jwettaq ri\u010berka fis-siti nazzjonali bl-ilsien tieg\u0127u.", "Il-formoli ta\u2019 ri\u010berka huma konnessi ma\u2019 dawn il-ba\u017cijiet tad-dejta, b\u2019sit wie\u0127ed nazzjonali g\u0127al kull pajji\u017c.", "L-Istati Membri ji\u0121u mi\u017cjuda hekk kif il-\u0121abriet ta\u2019 tag\u0127rif tag\u0127hom isiru disponibbli.", "L-Unit\u00e0 tal-\u0120ustizzja 1.", "L-Unit\u00e0 tal-\u0120ustizzja (l-U\u0120) fi \u0127dan ilMinisteru tal-\u0120ustizzja u l-Intern f'Malta (qabel Novembru 2007 kienet mag\u0127rufa b\u0127ala l-Unit\u00e0 tat-Traduzzjoni) tabbozza l-li\u0121ijiet u tara li jkun hemm konsistenza fit-terminolo\u0121ija.", "L-U\u0120 ssegwi wkoll il-linji gwida tal-ortografija ma\u0127ru\u0121in mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "Kuntatt: Dr Vanni Bruno, vanni.bruno@gov.mt Links mill-Internet li jistg\u0127u jkunu ta\u2019 g\u0127ajnuna fit-traduzzjonijiet:", "Atti o\u0127ra: Rakkomandazzjonijiet, Proposti, e\u010b\u010b.", "Komunikazzjonijiet,", "Il-Li\u0121i Prin\u010bipali Maltija (Kostituzzjoni + Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta): http://www.mjha.gov.mt/LOM.aspx?pageid=27&mo de=chrono&lid=2", "Re\u0121istru tal-Kunsill:", "Il-Li\u0121i Sussidjarja (Atti tal-Parlament, Abbozzi ta\u2019 Li\u0121i, Avvi\u017ci Legali, By-laws lokali):", "Re\u0121istru tal-Parlament (Il-Parlament/A\u010b\u010bess g\u0127ad-Dokumenti/Re\u0121istru ta\u2019 Dokumenti):", "Uffi\u010b\u010bju tal-Prim Ministru: https://opm.gov.mt", "Ministeru g\u0127all-Affarijiet Barranin:", "\u0120urisprudenza tal-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE:", "Ministeru g\u0127al G\u0127awdex: http://www.gozo.gov.mt", "N-Lex \u2013 Portal komuni g\u0127al-li\u0121i nazzjonali.", "Ministeru g\u0127all-Infrastruttura, Trasport Komunikazzjoni: https://mitc.gov.mt", "l-a\u010b\u010bent", "Ministeru g\u0127ar-Ri\u017corsi u Affarijiet Rurali:", "G\u0127aliex Delitti u Mhux Reati?", "Alan Xuereb, mill-Kummissjoni Ewropea", "Ministeru g\u0127all-Edukazzjoni, Xog\u0127ol Familja: http://www.education.gov.mt", "Ministeru tal-Finanzi, Ekonomija u Investiment: http://finance.gov.mt", "Ministeru g\u0127as-Sa\u0127\u0127a, l-Anzjani u Kura filKomunit\u00e0: http://www.sahha.gov.mt Britannica Online: http://www.search.eb.com Indi\u010bi tal-Kummissjoni A-Z: http://ec.europa.eu/atoz_mt.htm", "Dipartimenti u Servizzi tal-Kummissjoni Ewropea: http://ec.europa.eu/about/ds_mt.htm Gwida tal-Istil (EN): http://ec.europa.eu/translation/writing/style_guides/e nglish/style_guide_en.pdf", "Metaglossarju: http://www.metaglossary.com Pajji\u017ci/Valuti: http://publications.europa.eu/code/mt/mt5000500.htm", "Dizzjunarju Oxford bl-Ingli\u017c: http://www.oed.com Dizzjunarji tal-Lingwi Oxford (EN-FR/DE/ES): http://www.oxfordlanguagedictionaries.com", "Bor\u017ca ta\u2019 Studju Oxford: http://www.oxfordscholarship.com/oso/public/index. html", "Ba\u017ci ta\u2019 dejta ta\u2019 postijiet \u0121eografi\u010bi: http://www.eki.ee/knab/p_mm_en.htm", "Minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien tinqala\u2019 diffikult\u00e0 dwar l-u\u017cu tal-kelmiet reat (offence) u delitt (crime).", "F\u2019dan l-artikolett se nissu\u0121\u0121erixxi regola sempli\u010bi u nag\u0127ti xi e\u017cempji ta\u2019 kif wie\u0127ed jista\u2019 jiftakar liema terminu huwa adattat.", "Kultant tinqala\u2019 diffikult\u00e0 ulterjuri fir-rigward tal-kelma crime fis-sens ta\u2019 kriminalit\u00e0, i\u017cda din hija xi ftit jew wisq e\u010b\u010bezzjoni u g\u0127andha ti\u0121i ri\u017colta fa\u010bilment jekk wie\u0127ed i\u0127ares lejn is-sens tal-fra\u017ci jew sentenza fil-kuntest tad-dokument.", "Naraw ftit dan l-e\u017cempju minn dokument freelance: \u201c[I]l-Qorti Kriminali Internazzjonali: qorti indipendenti u permanenti li ti\u0121\u0121udika lillpersuni akku\u017cati bl-iktar reati serji f\u2019ambitu internazzjonali, prin\u010bipalment il-\u0121eno\u010bidji, irreati kontra l-umanit\u00e0 u r-reati fi \u017cmien ilgwerer.\u201d", "It-terminu reat huwa \u0121eneriku u jinkludi ksur minuri tad-dritt penali (kontravenzjoni) u ksur iktar serju (delitt).", "\u0120ara li ma\u017c-\u017cmien it-terminu delitt donnu evolva f\u2019sinonimu ta\u2019 \u201comi\u010bidju\u201d.", "Madanakollu, it-tifsira \u0121uridika ta\u2019 delitt hija filkategorizzazzjoni tal-gravit\u00e0 tar-reat u allura talpiena korrispondenti li g\u0127andha ting\u0127ata.", "Jista\u2019 jag\u0127ti l-ka\u017c li fl-e\u017cempju muri hawn fuq ta\u2019 war crime, fil-Euramis wie\u0127ed isib \u201creat tal-gwerra\u201d.", "Madanakollu, b\u0127ala regola crime g\u0127andha ti\u0121i tradotta b\u0127ala delitt u allura ti\u0121i \u201cdelitt talgwerra\u201d.", "Sostenn g\u0127al din il-linja tal-\u0127sieb \u0121ej mill-Kodi\u010bi Kriminali ta\u2019 Malta stess fejn insibu l-ewwel artikolu li jittratta dan is-su\u0121\u0121ett.", "Fil-ver\u017cjoni Maltija: \u201cHuwa delitt li persuna tikkommetti \u0121eno\u010bidju, delitt kontra l-umanit\u00e0 jew delitt tal-gwerra.\u201d", "l-a\u010b\u010bent", "Ma jag\u0127milx sens li wie\u0127ed jittradu\u010bi war crime b\u0127ala \u201creat tal-gwerra\u201d meta ming\u0127ajr ambigwit\u00e0 l-Kodi\u010bi ju\u017ca delitt.", "L-u\u017cu tat-terminu reat jista\u2019 jittra\u017cmetti kun\u010bett mhux korrett lil min ikun qed jaqra, ji\u0121ifieri li je\u017cisti xi reat kontra l-umanit\u00e0 li mhux delitt.", "Jekk min qed jikteb irid ifisser li tassew hemm xi ksur li mhuwiex delitt allura g\u0127andna nu\u017caw reat.", "Jekk le, dan it-terminu ambigwu g\u0127andu ji\u0121i evitat.", "Fil-fatt, qatt ma smajna b\u2019kontravenzjoni kontra l-umanit\u00e0, jew b\u2019kontravenzjoni tal-gwerra.", "B\u2019delitti tal-gwerra, min-na\u0127a l-o\u0127ra, nisimg\u0127u bil-bosta, u f\u2019kuntest simili lkoll naqblu li mhumiex l-ekwivalenti ta\u2019 kontravenzjoni jew reat.", "Il-problema Id-diffikult\u00e0 to\u0127ro\u0121 mill-fatt li t-terminu kumpilazzjoni huwa terminu spe\u010bifiku \u0127afna li jintu\u017ca biss fil-qasam penali.", "Mhux talli hekk, talli jintu\u017ca fil-ka\u017c spe\u010bifiku meta l-Qorti talMa\u0121istrati tkun qed ta\u0121ixxi fil-kapa\u010bit\u00e0 tag\u0127ha ta\u2019 qorti istruttorja4, ji\u0121ifieri meta l-ma\u0121istrat ikun qed jinvestiga u jara jekk hemmx provi suffi\u010bjenti biex jitressaq ka\u017c kriminali f\u2019ka\u017c ta\u2019 reat li jisboq il-kompetenza tal-Qorti talMa\u0121istrati b\u0127ala qorti tal-\u0121udikatura kriminali.", "Ji\u0121ifieri, it-terminu kumpilazzjoni mhux talli huwa spe\u010bifiku g\u0127all-qasam kriminali, talli anki fl-ambitu tal-qasam kriminali stess, huwa terminu pre\u010bi\u017c li jirreferi g\u0127al pro\u010bedura spe\u010bifika li qatt ma tintu\u017ca fil-qasam \u010bivili u kummer\u010bjali.", "Jekk wie\u0127ed ifittex fil-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta jsib Avvi\u017c Legali5 li jsemmi \u201ckumpilazzjoni ta\u2019 xhieda f\u2019materji \u010bivili jew kummer\u010bjali\u201d i\u017cda dan qieg\u0127ed biss jikkwota dan l-istess Regolament6 u g\u0127aldaqstant ma setg\u0127etx tintu\u017ca terminolo\u0121ija differenti minn dik tarRegolament.", "Il-Kumplessit\u00e0 tal-Kumpilazzjoni Alan Xuereb Il-kuntest Dan l-a\u0127\u0127ar inqalg\u0127et diffikult\u00e0 dwar it-terminu legali kumpilazzjoni.", "Wie\u0127ed mir-rimedji (u \u010bertament mhux issoluzzjoni) jista\u2019 jkun li fl-u\u017cu mhux referenzjali (ji\u0121ifieri esklu\u017c meta jkollna nikkwotawh e\u017catt kif jidher fit-titlu ta\u2019 regolament), it-terminu kumpilazzjoni ji\u0121i sostitwit b\u2019terminu iktar xieraq b\u0127al \u0121bir.", "U jekk ma jinbidilx almenu ssir parente\u017ci kwadra u jinkiteb [\u0121bir].", "Dan g\u0127andu jsir b\u2019konsultazzjoni mat-terminologi talunitajiet rispettivi.", "Dan \u0121ie tradott b\u0127ala: \u201cRegolament tal-Kunsill dwar kooperazzjoni bejn il-qrati tal-Istati Membri fil-kumpilazzjoni ta\u2019 xhieda f\u2019materji \u010bivili jew kummer\u010bjali\u201d3.", "Ir-Regolament tal-Kunsill Nru 1206/2001, tat-28 ta\u2019 Mejju 2001, dwar kooperazzjoni bejn il-qrati tal-Istati Membri fil-kumpilazzjoni ta\u2019 xhieda f\u2019materji \u010bivili jew kummer\u010bjali (\u0120U L 174, p. 1).", "Il-Kapitolu 9, l-Artikolu 389: \u201cFir-reati su\u0121\u0121etti g\u0127al piena li taqbe\u017c il-kompetenza tal-Qorti tal-Ma\u0121istrati b\u0127ala qorti ta\u2019 \u0121udikatura kriminali, il-Qorti tal-Ma\u0121istrati tmexxi l-kompilazzjoni li tin\u0127tie\u0121.\u201d 5 A.L. 281 tal-2008, Li\u0121ijiet ta' Malta.", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra Id-Dipartiment tat-Traduzzjoni u lInterpretazzjoni tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta Charles Briffa L-Istudji tat-Traduzzjoni u l-Interpretazzjoni huwa kors postgradwatorju li tnieda f\u2019Ottubru tal-2003 b\u0127ala programm ta\u2019 studju part-time bilg\u0127an li jipprovdi sisien qawwijin g\u0127all-arti u sseng\u0127a tat-traduzzjoni u fl-istess waqt jifta\u0127 trejqiet \u0121odda ta\u2019 \u0127sieb f\u2019dawk l-oqsma fejn ittraduzzjoni hija me\u0127tie\u0121a, b\u0127al fid-dixxiplini akkademi\u010bi (tax-xjenza, tal-li\u0121i, tax-xjenzi so\u010bjali, tal-medi\u010bina, tal-letteratura, tar-reli\u0121jon, tal-filosofija, e\u010b\u010b.), fil-politika, l-ekonomija, lindustrija, u l-kummer\u010b.", "B\u0127ala programm ta\u2019 studju part-time, il-kors baqa\u2019 sejjer sal-2008, imma fl-2007 il-kors sar full-time bil-\u0127olqien tad-Dipartiment tatTraduzzjoni u l-Interpretazzjoni fi \u0127dan ilFakult\u00e0 tal-Arti.", "Imbag\u0127ad, fl-2009, mal-kors full-time re\u0121a\u2019 nfeta\u0127 il-kors part-time fi\u010b-\u010aentru tal-Universit\u00e0 f'G\u0127awdex u allura b\u0127alissa g\u0127andna l-kors full-time ta\u2019 sena Malta u l-kors part-time ta\u2019 sentejn G\u0127awdex.", "Il-programm jinfetaq f\u2019\u017cew\u0121 partijiet: a. il-komponent mg\u0127allem li j\u0127addan fih itteoriji ewlenin tat-traduzzjoni, l-anali\u017ci tallingwi (Malti u Ingli\u017c), it-tis\u0127i\u0127 tal-lingwi (Malti, Ingli\u017c, u lingwa barranija), il-prattika tattraduzzjoni, tag\u0127rif fuq istituzzjonijiet internazzjonali u dawk tal-UE, computer-aided translation (Trados), il-multilingwi\u017cmu, ilmultikulturali\u017cmu, il-kuntrast bejn il-Malti u lIngli\u017c, it-traduzzjoni g\u0127al skopijiet spe\u010bifi\u010bi (ta\u2019 Xjenza, Li\u0121i, Finanzi, u Ekonomija), u problemi professjonali tat-tradutturi; b\u0127ala parti minn dan il-komponent, l-istudenti jkollhom jag\u0127mlu pro\u0121ett fit-traduzzjoni fit-tieni simestru; jekk jieqfu hawn, l-istudenti li jg\u0127addu jing\u0127ataw Diploma Postgradwatorja fit-Traduzzjoni;", "meta jlestu minn dan il-kors mg\u0127allem, listudenti li j\u0121ibu total ta\u2019 marki \u2019l fuq minn 65% jkunu jistg\u0127u jg\u0127addu sabiex jag\u0127mlu b. il-komponent tar-ri\u010berka, li jinkludi dissertazzjoni li twassal g\u0127all-Master in Translation; b\u0127ala preferenza g\u0127al dan ilkomponent, bosta studenti jag\u0127\u017clu li jikkompilaw glossarju tekniku (b\u2019anali\u017ci lingwistika u kummenti fuqu) jew jittradu\u010bu xi test letterarju (spe\u010bjalment test li jkun jipprovdi xi sfidi g\u0127at-traduzzjoni).", "Ir-rekwi\u017cit g\u0127all-kors huwa grad universitarju li jista\u2019 jkun fi kwalunkwe su\u0121\u0121ett.", "Imma jkun ta\u2019 benefi\u010b\u010bju g\u0127all-istudenti jekk fil-Malti u flIngli\u017c ikollhom standard profi\u010bjenti fil-livell C2 tal-Common European Famework of Reference for Languages.", "Dan huwa livell li jassigura \u0127akma tajba ta\u017c-\u017cew\u0121 lingwi.", "G\u0127aldaqstant, ilbord tal-g\u0127a\u017cla jissettja lill-applikanti kollha aptitude test li jkun fih traduzzjoni mill-Ingli\u017c g\u0127all-Malti biex jittestja l-komprensjoni bl-Ingli\u017c u l-espressjoni bil-Malti.", "Xi w\u0127ud mill-istudenti mg\u0127oddija marru ja\u0127dmu f\u2019istituzzjonijiet Ewropej, o\u0127rajn da\u0127lu ma\u2019 a\u0121enziji lokali tat-traduzzjoni, u o\u0127rajn sabu xog\u0127ol ma\u2019 entitajiet li g\u0127alkemm mhumiex tattraduzzjoni jkollhom b\u017conn xi traduzzjonijiet (b\u0127al dawk li ja\u0127dmu fix-xandir u d-DOI).", "Listudenti li \u017cammew kuntatt mieg\u0127i jg\u0127idu li lkors tahom il-fidu\u010bja u l-formazzjoni me\u0127tie\u0121a g\u0127al xog\u0127olhom, u l-fatt li \u0121abu l-Master ikattrilhom il-fidu\u010bja fihom infushom, u jg\u0127idu wkoll li r-ri\u010berka li wettqu f\u2019dan il-livell g\u0127oli universitarju kienet utiqa \u0127afna.", "l-a\u010b\u010bent", "Fid-Dipartiment qed issir \u0127idma ta\u2019 ri\u010berka kontinwa.", "B\u2019e\u017cempju nsemmu xi xog\u0127lijiet tallek\u010berers:", "B\u0127alissa wkoll g\u0127adna kemm g\u0127amilna kuntatt ma\u2019 kumpanija \u0120ermani\u017ca sabiex tippubblika xi xog\u0127lijiet tal-istudenti.", "Id-Dipartiment huwa bejta ta\u2019 na\u0127al \u0127abrieki u ener\u0121etiku.", "Minkejja li ma ilux wisq je\u017cisti, di\u0121\u00e0 g\u0127amel \u0127afna, kif juri dan l-artiklu.", "Il-Prof.", "Briffa jg\u0127allem it-teorija u l-prattika tattraduzzjoni fid-Dipartiment tat-Traduzzjoni u lInterpretazzjoni tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Jirri\u010berka u jippubblika \u0127afna fuq il-lingwa, illetteratura, u t-traduzzjoni.", "Ta ukoll bosta pre\u017centazzjonijiet f\u2019konferenzi internazzjonali.", "Il-Malti minn Nu\u010b\u010bali Sqalli Nicol\u00f2 Bucaria", "G\u0127all-Isqallin b\u0127ali, Malta hi g\u017cira fil-qrib fejn wie\u0127ed jista\u2019 jmur iqatta\u2019 tmiem il-\u0121img\u0127a mhux tas-soltu ming\u0127ajr wisq xokkijiet kulturali.", "Anki l-ilsien \u2018stramb\u2019 tal-Maltin, mhux g\u0127alkollox barrani g\u0127alina.", "It-tra\u017cmissjonijiet tat-televi\u017cjoni minn Malta jistg\u0127u jinqabdu fa\u010bilment anke millin\u0127awi ibg\u0127ad minn Capo Passero7, u spiss wie\u0127ed jiltaqa\u2019 ma\u2019 diversi Maltin li jitilg\u0127u jqattg\u0127u ftit jiem Sqallija.", "Imma tajjeb li wie\u0127ed isemmi r-ri\u010berka li qed takkumula wkoll fid-Dipartiment bit-te\u017cijiet li qed jag\u0127mlu l-istudenti.", "Fil-librerija tadDipartiment di\u0121\u00e0 hemm bosta xog\u0127lijiet utli \u2022 b\u0127all-glossarji tat-terminolo\u0121ija talin\u0121inerija elettrika, tal-agrikoltura, tas-servizzi finanzjarji, ta\u2019 xi li\u0121ijiet, tal-arti; \u2022 b\u0127at-traduzzjonijiet ta\u2019 testi diffi\u010bli li fihom ji\u0121u diskussi l-isfidi pratti\u010bi tat-tradutturi; \u2022 b\u0127ad-diskussjonijiet fuq aspetti teoreti\u010bi (e\u017c. sottotitli fil-films u t-traduzzjoni tar-realt\u00e0).", "Min\u0127abba li l-Isqallin jifhmu bosta kelmiet individwali bil-Malti imma mhux is-sinifikat ta\u2019 sentenzi s\u0127a\u0127, ja\u0127sbu li l-Malti hu xi djalett Sqalli qadim li llum ma baqax jinftiehem.", "Filfatt dan mhux il-ka\u017c, imma ma ttihomx tort li jimma\u0121inaw hekk.", "Djalett G\u0127arbi medju ta\u2019 nisel Tune\u017cin imsejja\u0127 \u2018\u0120udeo-G\u0127arbi\u2019, li kien jixbah \u0127afna lill-Malti ta\u2019 llum, kien mitkellem fi Sqallija sal-1492, meta tke\u010b\u010bew l-a\u0127\u0127ar nies li kienu jitkellmuh: il-Lhud.", "L-g\u0127alliem tieg\u0127i talistorja Lhudija kien jg\u0127idli li l-bosta dokumenti li \u0127allewlna l-Lhud fl-arkivji fi Sqallija ma jistg\u0127ux jinftiehmu jekk wie\u0127ed ma jkunx jaf il7", "L-aktar parti ta\u2019 Sqallija li hija qrib tal-g\u017cejjer Maltin.", "l-a\u010b\u010bent", "Imma fil-g\u017cejjer Sqallin ta\u2019 Pantellerija u Lampedu\u017ca l\u2018Malti\u2019 kien mitkellem sas-seklu XVII u XIX rispettivament, meta l-komunit\u00e0 Maltija li kienet toqg\u0127od Lampedu\u017ca marret lura lejn Malta min\u0127abba xi inkwiet li nqala\u2019 mal-Ingli\u017ci li wkoll kienu joqog\u0127du hemm.", "Kemm Dionisius Agius9 kif ukoll Joseph Brincat10 ifissru tajjeb dawn il-fatti stori\u010bi lingwisti\u010bi.", "Din l-attitudni inspjegabbli qed twassal g\u0127al telf ta\u2019 opportunitajiet ta\u2019 \u017cvilupp kulturali.", "Interess g\u0127al korsijiet ta\u2019 dan it-tip je\u017cisti bla dubju: pubblikazzjonijiet b\u0127allgrammatika tal-Malti g\u0127all-barranin Beginning Maltese ta\u2019 Lydia Sciriha, li mag\u0127ha kellha CDROM, di\u0121\u00e0 bieg\u0127et \u2019il fuq minn 5,000 kopja madwar id-dinja kollha.", "Issa \u0127ar\u0121et it-tieni volum, bl-isem ta\u2019 Continuing Maltese.", "Fis-snin sebg\u0127in, imsa\u0127\u0127a\u0127 mill-g\u0127arfien ta\u2019 lsien Semitiku ie\u0127or, l-Ebrajk, kont bdejt nistudja l-Malti bl-uniku manwal disponibbli dak i\u017c\u017cmien: Teach Yourself Maltese ta\u2019 Joseph Aquilina.", "Kienet g\u0127adma iebsa li malajr kelli nabbanduna.", "Er\u0121ajt bdejt nistudja l-Malti filParlament Ewropew fl-2003, sena qabel id-d\u0127ul ta\u2019 Malta fl-UE.", "Sfortunatament, il-fatt li tg\u0127allimt il-Malti xorta wa\u0127da ma servinix daqs kemm kont imma\u0121inajt li kien se jag\u0127mel: b\u0127ala l-uniku traduttur fil-PE li jittradu\u010bi mill-Malti s\u2019issa ttradu\u010bejt pa\u0121na wa\u0127da biss, li huwa ammont \u0127afna inqas minn kemm ittradu\u010bejt millEbrajk, li mhux ilsien ufficjali tal-UE.", "Matul l-a\u0127\u0127ar \u0127ames snin mort Malta spiss, laktar biex nag\u0127ti seminars lill-istudenti tattraduzzjoni u tal-interpretazzjoni.", "L-impressjoni li \u0127adt hija li barrani li jit\u0127ajjar jitg\u0127allem ilMalti ji\u0121i meqjus b\u0127ala ka\u017c ta\u2019 xi \u0127add li m\u2019g\u0127andu xejn a\u0127jar x\u2019jag\u0127mel, u ftit isib inkora\u0121\u0121iment.", "Fil-fatt, it-ta\u0127didiet kollha tieg\u0127i man-nies tal-lokal ikunu hekk: jien nistaqsi bilMalti u huma jwe\u0121buni bit-Taljan, waqt li lemails li nibg\u0127at bil-Malti jitwie\u0121bu bla dubju ta\u2019 xejn bl-Ingli\u017c.", "\u0126adt l-impressjoni wkoll li sa\u0127ansitra l-awtoritajiet u r-rappre\u017centanti Maltin, kemm fil-livell nazzjonali kif ukoll f\u2019dak Ewropew u internazzjonali, ma jag\u0127tux lill-Malti l-importanza kollha li tixraqlu.", "Il-Malti huwa l-unika lingwa Semitika flEwropa, wa\u0127da mill-eqdem ilsna Ewropej u ma\u0127buba min-nies kollha ta\u2019 kultura.", "Fl-Ewropa l-Malti ji\u0121i mg\u0127allem f\u2019diversi universitajiet, kif jixhdu \u017c-\u017cew\u0121 konvenzjonijiet internazzjonali tal-G\u0127aqda Internazzjonali tal-Lingwistika Maltija fi Bremen u l-kotba importanti li \u0127ar\u0121u dan l-a\u0127\u0127ar: La langue maltaise ta\u2019 Martine Vanhove (Wiesbaden 1993), Bon\u0121ornu, kif int?", "Minkejja din ir-rikkezza tal-Malti, f\u2019Malta ma te\u017cistix il-possibbilt\u00e0 li wie\u0127ed isegwi kors akkademiku intensiv g\u0127all-barranin.", "Malta hi l-uniku Stat fl-UE li ma joffrix din lopportunit\u00e0 li te\u017cisti, pere\u017cempju, g\u0127allEstonjan, g\u0127al-Litwan u g\u0127as-Sloven, biex ma nsemmux il-Lussemburgi\u017c, l-Irlandi\u017c, l-Islandi\u017c u sa\u0127ansitra x-Schwyzert\u00fc\u00fctsch (il-\u0120ermani\u017c tal8", "Una storia linguistica, \u0120enova 2003.", "Minkejja kollox, in\u0127ossni grat lejn il-Maltin li g\u0127enuni niskopri bosta kelmiet bl-Isqalli li ilhom \u017cmien twil li nqatg\u0127u, u fuq kollox is-sies Semitiku ta\u2019 tant espressjonijiet Sqallin li m'hemm imkien b\u0127alhom \u0127lief fil-Malti.", "Is-Sur Bucaria Ewropew.", "fil-Parlament", "l-a\u010b\u010bent", "Intervista ma\u2019 Sergio Grech, id-Direttur E\u017cekuttiv tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Alan Delia, mill-Kummissjoni Ewropea", "Il-KNK, fost il-\u0127idmiet tieg\u0127u, ippubblika wkoll manwal ta\u2019 pubblikazzjoni g\u0127al dawk li se jibdew ja\u0127dmu f\u2019din l-industrija u \u0121ustament in\u0127ossu li qed i\u0127alli ftit impatt.", "X\u2019inhu x-xog\u0127ol ewlieni tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb?", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb g\u0127andu l-missjoni li jifta\u0127 id-dinja tal-ktieb g\u0127al kul\u0127add.", "B\u0127ala \u0127idma tieg\u0127u, hu mistenni minnu li jorganizza lPremju Nazzjonali tal-Ktieb u l-Fiera Nazzjonali tal-Ktieb.", "Ma\u017c-\u017cmien nibtu inizjattivi o\u0127rajn li varjaw minn re\u0121istru g\u0127all-kotba fis-suq fil-websajt talKNK, kampanji kontinwi favur il-qari, il-pro\u0121ett Kotba f\u2019Xatt il-Ba\u0127ar mal-Awtorit\u00e0 Maltija g\u0127atTuri\u017cmu u l-konkorsi Rumanzi g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 flimkien mas-Segretarjat Parlamentari g\u0127a\u017c\u017bg\u0127a\u017cag\u0127, li wasal fit-tieni edizzjoni.", "Wie\u0127ed mill-g\u0127anijiet tal-Kunsill hu li \u201cjkattar l-im\u0127abba g\u0127all-ktieb\u201d.", "Ta\u0127seb li tteknolo\u0121ija qed tie\u0127u post dejjem akbar filqalb ta\u2019 min i\u0127obb jaqra, u l-ktieb qed jibqa\u2019 dejjem aktar fuq l-ixkaffa?", "Kif tiddeskrivi l-qag\u0127da tal-industrija tal-ktieb f\u2019Malta, li skont is-sit tal-Kunsill \u201cg\u0127andha kapitli sbie\u0127\u201d?", "Bla dubju ta\u2019 xejn qed ng\u0127ixu fa\u017ci mill-iktar e\u010bitanti fl-istorja tal-i\u017cvilupp tal-ktieb Malti.", "Qed naraw prodott g\u0127oli fil-kwalit\u00e0 u issa bdew jin\u0127assu wkoll l-effetti tal-istampar di\u0121itali li minnu jistg\u0127u jgawdu setturi b\u0127all-poe\u017cija, fejn il-bejg\u0127 hu limitat .", "Jien inkun l-a\u0127\u0127ar wie\u0127ed li n\u0127ares lejn itteknolo\u0121ija b\u2019mod negattiv.", "\u0126u l-internet g\u0127andek mijiet jekk mhux eluf ta\u2019 websajts li jitkellmu dwar il-kotba, pa\u0121ni mtellg\u0127a millpubblikaturi li kburin juruk il-prodott tag\u0127hom, websajts minn fejn tixtri l-kotba u jaslu f\u2019darek fi ftit jiem, \u0121urnali kriti\u010bi letterarji u l-kumplament.", "Fir-Renju Unit u fl-Amerika, b\u0127alissa qamet mew\u0121a favur l-e-books li \u0127akmet lil bosta eluf.", "Jekk t\u0127ares lejn il-ktieb Il-Ktieb Malti ta\u2019 Victor Fenech tinteba\u0127 li l-ktieb f\u2019Malta g\u0127andu g\u0127eruq mifruxa sew.", "Dejjem trid tara kollox f\u2019limiti ta\u2019 pajji\u017c-g\u017cira.", "In\u010bidentalment, b\u2019ri\u0127et dan li\u017cvilupp, illum il-ktieb imsemmi \u0127aqqu a\u0121\u0121ornament.", "Il-Kunsill ilu mwaqqaf disa\u2019 snin.", "X\u2019ta\u0127seb li kienet l-akbar kisba tieg\u0127u?", "M\u2019g\u0127andniex statistika pre\u010bi\u017ca g\u0127ax bosta drabi ma ssirx distinzjoni fejn tid\u0127ol il-pubblikazzjoni u bosta drabi l-kotba u r-rivisti jing\u0127addu flimkien.", "Hemm statistika li tg\u0127id li qed ikunu ppubblikati ma\u017c-\u017cew\u0121 kotba kuljum.", "Peress li lKNK jamministra wkoll l-ISBN, qed ninnutaw li l-kotba ma g\u0127adhomx iktar strettament il-\u0127idma tal-pubblikaturi tradizzjonali imma wkoll g\u0127aqdiet b\u2019interess so\u010bjali u storiku u naturali, baned, g\u0127ejun edukattivi u l-kumplament.", "Nie\u0127u gost ninnota li l-KNK kien katalista f\u2019dan i\u017c-\u017cmien li ilu mwaqqaf g\u0127al diversi kisbiet u fuq kollox kiseb ir-rispett ta\u2019 dawk li qed ja\u0127dmu flindustrija.", "Il-KNK ma jimponix fl-inizjattivi li jorganizza mal-pubblikaturi imma jqishom s\u0127ab indaqs.", "Il-Kunsill irriforma dak li kien il-Premju Letterarju u re\u0121a\u2019 ta l-\u0127ajja lill-Fiera tal-Ktieb, li dawn l-a\u0127\u0127ar snin re\u0121g\u0127et marret b\u2019su\u010b\u010bess f\u2019Dar il-Mediterran.", "Xi kemm-il pubblikazzjoni bil-Malti to\u0127ro\u0121 kull sena?", "Te\u017cisti klassifikazzjoni tattip ta\u2019 pubblikazzjonijiet li jo\u0127or\u0121u?", "l-a\u010b\u010bent", "B\u0127ala klassifikazzjoni tal-kotba \u017cgur li nistg\u0127u nidentifikaw dawn: il-pro\u017ca letterarja (rumanzi u novelli), il-poe\u017cija, id-drama, ir-ri\u010berka, il-kotba g\u0127at-tfal u l-adolexxenti.", "Dawn huma l-kategoriji li a\u0127na nu\u017caw g\u0127all-Premju Nazzjonali tal-Ktieb.", "Tajjeb ikun innutat li a\u0127na bi \u2018ktieb Malti\u2019 nifhmu l-prodott Malti, g\u0127ax il-ktieb Malti llum jinkiteb b\u2019diversi ilsna b\u0127all-Ingli\u017c.", "li to\u0127ro\u0121 l-Akkademja tal-Malti, jew f\u2019rivisti barranin b\u2019interess f\u2019Malta.", "L-akbar numru ta\u2019 kotba \u0121odda huma letteratura.", "Xi kemm jo\u0127or\u0121u pubblikazzjonijiet \u0121odda li jittrattaw il-qasam lingwistiku?", "Is-Sur Grech gradwa sal-livell ta\u2019 Master flIstorja.", "Awtur tal-bijografija ta\u2019 Patri Feli\u010bjan Bilocca li kixfet diversi kapitli fl-istorja talistituzzjonijiet lokali.", "Xandar ta\u2019 g\u0127add ta\u2019 programmi fuq ir-radju.", "F\u2019Novembru li \u0121ej, \u0127iere\u0121 l-ewwel rumanz tieg\u0127u, Il-Lejl talIr\u0121ulija.", "Kif jista\u2019 wie\u0127ed i\u017comm kuntatt malKunsill u jibqa\u2019 a\u0121\u0121ornat dwar \u0127idmietu?", "Hemm il-websajt www.ktieb.org.mt (li tkun a\u0121\u0121ornata spiss), pa\u0121na fuq il-Facebook u lindirizz elettroniku info@ktieb.org.mt", "Dan hu qasam xi ftit limitat u bosta drabi kontenut b\u0127al dan se ssibu f\u2019rivisti b\u0127al Il-Malti,", "~\u25cf~ Soluzzjoni Tisliba Kriptika 3", "Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz http://ec.europa.eu/dgs/translation/publications/magazines", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f'dan il-bulettin, iktbilna hawn: l-accent@ec.europa.eu", "Koedituri: Alessandro Mangion u Louise Vella Koedituri Distribuzzjoni: Rowena Schranz u Maryanne Agius Distribuzzjoni Impa\u0121nar \u0121nar: Chris Galea u Alan Delia Impa \u0121nar", "\u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f'din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas isservizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b'xi mod jew ie\u0127or millkontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_04_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 5 Xitwa 2011", "l\u2010a\u010b\u010bent", "Id\u2010Dipartiment tal\u2010Ilsien Malti tal\u2010Kummissjoni Ewropea", "WERREJ Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "\uf0b7\uf020 L-g\u0127adma iebsa tal-qbil grammatikali", "\uf0b7\uf020 G\u0127aliex niktbu xi jkun u mhux x\u2019ikun?", "\uf0b7\uf020 Aktar punte\u0121\u0121atura skont il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali", "Kelma b\u2019kelma: It-terminolo\u0121ija", "\uf0b7\uf020 It-tifsira \u0121uridika tal-kun\u010bett tad-\u201cdomi\u010bilju\u201d", "\uf0b7\uf020 It-terminolo\u0121ija u l-Bank \u010aentrali Ewropew", "Mill-g\u0127atba \u2019l barra: Aspetti o\u0127ra", "\uf0b7\uf020 Il-kors tal-Qari tal-Provi bil-Malti", "\uf0b7\uf020 Il-politika lingwistika tad-Divi\u017cjoni tal-Malti fil-Qorti tal-\u0120ustizzja", "\uf0b7\uf020 It-Traduzzjoni tal-Li\u0121i Ewropea", "Mer\u0127ba g\u0127all-\u0127ames bulettin lingwistiku interistituzzjonali l-a\u010b\u010bent.", "B'sodisfazzjon ninnutaw li l-\u0127sieb tag\u0127na li din il-pubblikazzjoni ma tkunx limitata biss g\u0127all-persunal talKummissjoni Ewropea qed jaqbad art.", "F'din il\u0127ar\u0121a, minbarra kontributi minn tradutturi fiddipartiment tag\u0127na fil-Lussemburgu, se ssibu wkoll artikli miktubin minn kollegi mill-Unit\u00e0 Web tal-Kummissjoni fi Brussell, mill-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea, mill-Qorti tal-Awdituri, mill-Uffi\u010b\u010bju talPubblikazzjonijiet, kif ukoll minn kontributuri esterni.", "Ma' din il-\u0127ar\u0121a qed jitqassam suppliment terminolo\u0121iku li fih qed ji\u0121u ppre\u017centati Linji Gwida Interistituzzjonali g\u0127at-traduzzjoni tas-sustanzi kimi\u010bi.", "L-g\u0127an tieg\u0127u huwa li jistabbilixxi metodolo\u0121ija li tiggarantixxi \u010bertezza legali billi toffri akkuratezza, konsistenza, applikabilit\u00e0 wiesg\u0127a, sempli\u010bit\u00e0 u utilit\u00e0.", "Il-Bord Editorjali", "BIR\u2010REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "L-g\u0127adma iebsa tal-qbil grammatikali Lorna Saliba G\u0127all-problemi li ta\u2019 spiss niltaqg\u0127u mag\u0127hom dwar il-qbil grammatikali ma te\u017cisti ebda soluzzjoni wa\u0127da u stabbilita.", "Dak li f\u2019g\u0127ajnejna t-tradutturi jista\u2019 jidher b\u0127ala ostaklu, il-lingwisti jaraw fih fenomenu lingwistiku denju ta' anali\u017ci mqita.", "\u0126adna l-fehma tal-lingwisti l-Prof.", "Albert Borg, il-Prof.", "Charles Briffa, il-Prof.", "Ray Fabri u s-Sur Olvin Vella.", "Lil dawn il-lingwisti ppre\u017centajnielhom dan l-e\u017cempju: Ix-xog\u0127ol tal-Kumitat hu li jag\u0127mel e\u017cami u valutazzjoni interna tal-azjendi agrikoli.", "Staqsejniehom dwar il-kelma \u201cinterna\u201d u kif fil-fatt g\u0127andha ti\u0121i biex wie\u0127ed jifhem li lkelma interna qed tirreferi kemm g\u0127all-kelma e\u017cami kif ukoll g\u0127all-kelma valutazzjoni.", "Ing\u0127atawlna diversi su\u0121\u0121erimenti.", "L-ewwel wie\u0127ed kien li flok tintu\u017ca u tintu\u017ca lespressjoni kemm\u2026 kif ukoll\u2026, biex b\u2019hekk issentenza ti\u0121i: Ix-xog\u0127ol tal-Kumitat hu li jag\u0127mel kemm e\u017cami intern kif ukoll valutazzjoni interna talazjendi agrikoli.", "B\u2019hekk ti\u0121i evitata l-problema dwar jekk ilkelma interna hix suppost marbuta mal-kelma e\u017cami biss, mal-kelma valutazzjoni biss jew mat-tnejn.", "Il-possibbilt\u00e0 l-o\u0127ra hi li l-kelma interna ti\u0121i ripetuta kemm wara l-kelma e\u017cami u kemm wara l-kelma valutazzjoni.", "G\u0127alkemm soluzzjoni b\u0127al din ma tistax ti\u0121i applikata g\u0127al-lingwa mitkellma, fejn huwa improbabbli li l-kelliem ilissen il-kelma interna darbtejn, din is-soluzzjoni hija prattika g\u0127all-kitba teknika jew formali li jiltaqa\u2019 mag\u0127ha t-traduttur.", "l-a\u010b\u010bent Fl-e\u017cempju li tajna a\u0127na, jekk tintu\u017ca l-kelma interna, jista\u2019 jinftiehem li l-valutazzjoni biss hija interna u l-e\u017cami mhux.", "Skont ir-regola li tg\u0127id li l-a\u0121\u0121ettivi jridu jaqblu man-nomi s\u0127abhom, biex il-qarrej jifhem li l-a\u0121\u0121ettiv tag\u0127na qed jirreferi g\u0127a\u017c-\u017cew\u0121 nomi, dan g\u0127andu jinkiteb fil-plural, ji\u0121ifieri interni.", "U kieku flok il-kon\u0121unzjoni u kellna nu\u017caw jew?", "Il-qbil \u0121enerali kien li l-a\u0127jar \u0127a\u0121a hawnhekk tkun li nduru mas-sentenza biex ti\u0121i evitata l-ambigwit\u00e0.", "G\u0127alhekk, flok: Ix-xog\u0127ol tal-Kumitat hu li jag\u0127mel e\u017cami jew valutazzjoni interna tal-azjendi agrikoli. wie\u0127ed jista\u2019 jikteb: Ix-xog\u0127ol tal-Kumitat hu li jag\u0127mel pro\u010bess intern ta\u2019 e\u017cami jew valutazzjoni tal-azjendi agrikoli.", "Il-Prof.", "Ray Fabri \u0121ibdilna l-attenzjoni li lkelma jew hija problematika anke f\u2019lingwi o\u0127ra, fejn il-kittieb jista\u2019 ji\u0121i f\u2019diffikult\u00e0 ju\u017cax is-singular jew il-plural warajha.", "G\u0127al finijiet ta\u2019 pratti\u010bit\u00e0 wie\u0127ed jista\u2019 jidde\u010biedi li ji\u0121bed linja u jag\u0127\u017cel li ju\u017ca dejjem il-plural jew ju\u017ca dejjem is-singular fl-istess test.", "L-alternattiva tal-plural g\u0127andha vanta\u0121\u0121 fuq is-singular peress li ssolvi l-problema tal-qbil grammatikali; g\u0127alhekk jidher li hija l-iktar wa\u0127da prattika.", "L-istess ra\u0121unament \u2013 li peress li g\u0127andna \u017cew\u0121 nomi g\u0127andu jintu\u017ca a\u0121\u0121ettiv fil-plural fis-sentenza fejn u\u017cajna u \u2013 japplika g\u0127assentenza fejn u\u017cajna jew ukoll.", "It-tieni mistoqsija jidher li kienet iktar fa\u010bli.", "Ippre\u017centajna din is-sentenza: Dan l-ammont ji\u0121bor fih l-ispejje\u017c kollha, inklu\u017c dawk marbuta mal-pagi u mat-ta\u0127ri\u0121 tal-persunal.", "Il-kelma problematika hija inklu\u017c u xtaqna", "nkunu nafu jekk fis-sentenza ta\u2019 fuq tag\u0127milx", "differenza nu\u017cawx inklu\u017c inkella inklu\u017ci.", "hemm qbil \u0121enerali li peress li din il-kelma hija", "marbuta mal-ispejje\u017c (u ma\u2019 dawk) g\u0127andna", "nu\u017caw inklu\u017ci u mhux inklu\u017c, u bl-istess", "ra\u0121unament li kieku kellna din is-sentenza:", "Xitwa 2011 Dan l-ammont ji\u0121bor fih somma ta\u2019 flus, inklu\u017ca dik marbuta mal-pagi u mat-ta\u0127ri\u0121 talpersunal nu\u017caw inklu\u017ca biex tkun taqbel ma\u2019 somma (u ma\u2019 dik).", "I\u017cda opinjoni minnhom ikkonfermat ittendenza ta\u2019 w\u0127ud minna t-tradutturi li f\u2019dan ilka\u017c ju\u017caw inklu\u017c.", "Wie\u0127ed mill-esperti qal li g\u0127alih kemm inklu\u017c u kemm inklu\u017ci joqog\u0127du f\u2019din is-sentenza u dan g\u0127ax il-kelma inklu\u017c tista\u2019 tkun kemm il-forma inflettiva fil-maskil kif ukoll il-forma newtrali.", "It-tielet u l-a\u0127\u0127ar mistoqsija mbag\u0127ad jidher li kienet l-iktar wa\u0127da diffi\u010bli u interessanti flistess \u0127in.", "Meta niltaqg\u0127u ma\u2019 xi sentenza simili g\u0127all-e\u017cempju li jidher hawn ta\u0127t, fejn flori\u0121inal jidher l-a\u0121\u0121ettiv demostrattiv this, ma\u2019 liema su\u0121\u0121ett g\u0127andna norbtuh il-verb?", "Din l-investigazzjoni/il-feature/l-artiklu g\u0127andha ti\u0121i ppubblikata sa mhux iktar tard mill-1 ta\u2019 Jannar.", "Filwaqt li forsi mal-ewwel daqqa t\u2019g\u0127ajn tidher soluzzjoni lo\u0121ika li nu\u017caw g\u0127andha biex taqbel ma\u2019 din l-investigazzjoni, l-esperti qablu li filfatt g\u0127andna nevitaw li nu\u017caw is-singular filfemminil, g\u0127ax b\u2019hekk inkunu qed norbtu lpubblikazzjoni esklu\u017civament malinvestigazzjoni.", "Forsi jekk inne\u0127\u0127u din millbidu tas-sentenza jkun iktar fa\u010bli li neliminaw ukoll l-u\u017cu tal-verb fil-femminil u nu\u017caw g\u0127andhom.", "G\u0127alkemm jidher li m\u2019hemm xejn stabbilit, \u0127are\u0121 \u010bar li hemm preferenza g\u0127allu\u017cu tal-plural g\u0127andhom, min\u0127abba li hija dilforma li tinkludi t-tliet possibilitajiet.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra espert minnhom qalilna li f\u2019e\u017cempju b\u0127al ta\u2019 fuq, il-forma tal-verb g\u0127andha taqbel mal-a\u0127\u0127ar possibbilt\u00e0, ji\u0121ifieri mal-kelma artiklu fil-ka\u017c tag\u0127na.", "Imma d-diffikult\u00e0 tag\u0127na kienet proprju din.", "Jag\u0127mel sens li nibdew issentenza b\u2019din, imbag\u0127ad niktbu g\u0127andu?", "Kif g\u0127edna, f\u2019ka\u017cijiet fejn it-traduzzjoni leali tag\u0127na se twassal g\u0127al nuqqas ta\u2019 naturalezza fil-kitba, nag\u0127mlu tajjeb li na\u0127sbu dwar kif nistg\u0127u no\u0127or\u0121u s-sens tas-sentenza li rridu", "l-a\u010b\u010bent", "nittradu\u010bu, imqar jekk xog\u0127olna ma jkunx jimxi kelma b\u2019kelma mal-ori\u0121inal.", "Tqajjem ilpunt li sentenza b\u0127al din hija iktar kumplessa mill-e\u017cempji ta\u2019 qabel min\u0127abba li wie\u0127ed jista\u2019 jinterpreta l-islexx (/) b\u0127ala u, jew u anki u/jew u g\u0127alhekk jin\u0127olqu dilemmi addizzjonali.", "Jekk wie\u0127ed i\u0127ares lejn lingwi o\u0127ra jinduna li din il-problema ma te\u017cistix biss fil-Malti; li rregoli tal-grammatika, huma ta\u2019 liema lsien huma, qatt ma jeliminaw id-dilemmi g\u0127alkollox.", "Filwaqt li f\u2019\u0127afna ka\u017cijiet il-qbil grammatikali huwa marbut b\u2019regoli stretti talgrammatika, wie\u0127ed g\u0127andu j\u0127ossu iktar liberu li jag\u0127\u017cel dak li huwa jqis b\u0127ala l-iktar lo\u0121iku f\u2019sitwazzjonijiet b\u0127al dawk ippre\u017centati hawn fuq.", "Min jinteressah dan is-su\u0121\u0121ett jista\u2019 jkun li jit\u0127ajjar jaqra wkoll l-artiklu tal-Prof.", "Ms Saliba hija traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea.", "It-tieni kelma f\u2019din il-fra\u017ci hija l-verb kien ikkonjugat fit-tielet persuna singular maskili flimperfett (pre\u017cent).", "F\u2019din il-persuna, ilkonjugazzjoni fl-imperfett issir bi\u017c-\u017cieda talprefiss j, pere\u017cempju: huwa jrid, huwa jmur u, f\u2019dan il-ka\u017c, huwa jkun.", "Dan il-prefiss j jinbidel fil-vokali i biss wara kelma li tispi\u010b\u010ba b\u2019konsonanti, pere\u017cempju: dan ikun.", "G\u0127alhekk, fil-ka\u017c ta\u2019 din il-fra\u017ci, il-parti\u010bella xi ma tistax titqassar u l-verb kien fit-tielet persuna maskili fl-imperfett jinkiteb jkun.", "BIBLJOGRAFIJA Azzopardi, C. (2005).", "Gwida g\u0127all-Ortografija.", "Malta: Klabb Kotba Maltin.", "Is-Sur Trapani huwa Assistent Lettur tal-Istudji Infermeristi\u010bi fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Hu wkoll ikkwalifikat b\u0127ala Qarrej tal-Provi tal-Malti.", "~\u2022~ Bil-Kelma t-Tajba Manwel Mifsud", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "~\u2022~ G\u0127aliex niktbu xi jkun u mhux x\u2019ikun?", "Josef Trapani Xi drabi nit\u0127awdu liema minn dawn it-tnejn hi t-tajba, anke min\u0127abba li l-fonetika tista\u2019 tfixkilna xi ftit.", "I\u017cda jekk naraw din il-fra\u017ci bi\u010b\u010ba bi\u010b\u010ba nindunaw li, lo\u0121ikament, il-ver\u017cjoni ttajba hi xi jkun.", "Il-parti\u010bella xi titqassar u tinkiteb x\u2019 biss meta tkun quddiem kelma li tibda b\u2019konsonanti wa\u0127da (e\u017c. x\u2019kamra) jew quddiem kelma li tibda b\u2019sekwenza mag\u0127mula minn konsonanti u l-konsonanti g\u0127 jew h (e\u017c. x\u2019\u017cg\u0127a\u017cag\u0127).", "Millbqija, quddiem kelma li tibda b\u2019\u017cew\u0121 konsonanti (li l-ebda minnhom ma tkun g\u0127 jew h) tinkiteb dejjem s\u0127i\u0127a, ji\u0121ifieri xi.", "MISTOQSIJA: Fil-gazzetta rajt kliem b\u0127al l-iM\u0121arr, liStamperija, l-iSprite, l-iSpjun.", "Dan miktub tajjeb?", "Mela kelma tista\u2019 tibda b\u2019ittra \u017cg\u0127ira u b\u2019o\u0127ra kbira warajha?", "TWE\u0120IBA: Tista\u2019, imma skont regola \u010bara.", "U skont din irregola l-iM\u0121arr, l-iStamperija, l-iSkozja u liSpjun miktubin \u0127a\u017cin, filwaqt li l-iSprite hija tajba.", "SPJEGA: Skont ir-regoli tal-kitba Maltija (ara t-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija II p. 136-7, Regola 11 Ismijiet Proprji Barranin) \u201cmeta jkollna n\u017cidu lvokali tal-le\u0127en i bejn isem proprju li g\u0127andu 3", "l-a\u010b\u010bent", "jinkiteb b\u0127all-ori\u0121inal (jew reklam) u l-artiklu, din in\u017ciduha skont ir-regola tal-artiklu talMalti imma n\u017commu wkoll l-ittra kapitali talkelma fl-ori\u0121inal.", "G\u0127alhekk g\u0127andna niktbu l-iSpell, l-iStergene, l-iSprite.\u201d", "Il-qasir g\u0127andu jintu\u017ca biss mal-artiklu quddiem nom (e\u017c. il-Kummissjoni, il-Kunsill) biex nag\u0127mluh definit, man-numri1 (e\u017c. dsatax-il ktieb), jew fl-espressjonijiet b\u0127al kemm-il darba jew kemm-il ktieb qrajt?.", "Mela din ir-regola tintu\u017ca e\u010b\u010bezzjonalment u qieg\u0127da biex tib\u017ca\u2019 g\u0127all-forma tal-ismijiet proprji barranin li ma \u0127adux g\u0127alkollox is-sura Maltija u li g\u0127adhom jinkitbu b\u0127all-ori\u0121inal.", "Ikunu spe\u010bi ta\u2019 \u201cmarka tad-ditta\u201d.", "Is-sing qasir jintu\u017ca wkoll meta ng\u0127aqqdu prefiss ma\u2019 kelma li tibda b\u2019kapitali2 (e\u017c. intraKomunitarju, ex-Jugoslavja), u biex ng\u0127aqqdu kelmtejn b'tifsira partikolari3 (e\u017c. studentg\u0127alliem).", "Is-sing qasir m\u2019g\u0127andu qatt jintu\u017ca minflok sing twil (\u2013)4 e\u017c. fl-elenkar:", "Ma tapplikax g\u0127al ismijiet proprji Maltin (b\u0127al l-Im\u0121arr, l-Imsida) jew ismijiet proprji ta\u2019 nisel barrani li qag\u0127du g\u0127all-kitba Maltija (b\u0127al lIskozja, l-Imnarja).", "U wisq inqas g\u0127al nomi komuni integrati, li jinkitbu sempli\u010biment listamperija, l-ispjun u l-istrajk (jew lIstamperija, l-Ispjun, l-Istrajk meta rridu nibdewhom b\u2019ittra kapitali, ng\u0127idu a\u0127na f\u2019titlu).", "\u0126ajr lill-Prof.", "Mifsud, il-President tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, li jag\u0127tina permess nippubblikaw dawn is-siltiet.", "~\u2022~ Aktar punte\u0121\u0121atura skont il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali Ivan Said Dan l-artiklu hu msejjes fuq pre\u017centazzjoni bittitlu \u201cIl-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali u TRA, REI, REX u EVA\u201d li l-awtur g\u0127amel f\u2019seminar li sar f\u2019Ottubru 2010 fil-bini talKummissjoni Ewropea, fil-Lussemburgu.", "Ilpre\u017centazzjoni kienet tiffoka fuq l-evalwazzjoni ta\u2019 test estern, ir-revi\u017cjoni ta\u2019 test estern u rrevi\u017cjoni ta\u2019 test intern.", "Isegwi wkoll l-artiklu li kiteb l-istess awtur fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent bit-titlu, \u201cL-u\u017cu tal-ispazju fiss\u201d (l-a\u010b\u010bent, \u0127ar\u0121a nru 4, Ottubru 2010, p. 6).", "L-istil ippre\u017centat hawn jg\u0127odd g\u0127ad-dokumenti li jkunu se jidhru f\u2019Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea.", "Ta\u2019 spiss is-sing qasir (-) jintu\u017ca minflok issing twil (\u2013), b\u0127allikieku kienu l-istess \u0127a\u0121a.", "L-istituzzjonijiet tal-Unjoni huma: \u2014 il-Parlament Ewropew, \u2014 il-Kunsill Ewropew, \u2014 il-Kunsill, \u2014 il-Kummissjoni Ewropea (minn hawn \u2019il quddiem imsej\u0127a l-\u201cKummissjoni\u201d), \u2014 il-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea, \u2014 il-Bank \u010aentrali Ewropew, \u2014 il-Qorti tal-Awdituri.", "(E\u017cempju me\u0127ud mill-ver\u017cjoni konsolidata tat-Trattat dwar l-UE, l-Artikolu 13(1)).", "Inpo\u0121\u0121u kwotazzjoni dejjem bejn virgoletti doppji u kwotazzjoni fi kwotazzjoni bejn virgoletti singli5 b\u0127al pere\u017cempju: Rapport ma\u0127ru\u0121 mill-UE sa\u0127aq li \u201cit-triq g\u0127allprogress hija t-teknolo\u0121ija u l-i\u017cvilupp sostenibbli u mhux kif qal l-ambaxxatur Iraqi \u2018linvestiment fl-armi tal-qerda tal-massa\u2019\u201d.", "Din ir-regola ortografika Maltija tg\u0127odd f'kull test u hi kontra dik Ingli\u017ca.", "Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali (fil-qosor, GII), 10.1.8.", "2 It-triq lejn De\u010bi\u017cjonijiet 1 tal-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti dwar il-Varjanti Ortografi\u010bi (2008) (filqosor, Id-De\u010bi\u017cjonijiet), 3.2.2.2.Malti (2003), ta\u2019 Carmel Azzopardi (fil-qosor, Azzopardi), p.122.", "3 Gwida g\u0127all-ortografija \u2013 G\u0127ajnuniet g\u0127all-kitba bilMalti (2003), ta\u2019 Carmel Azzopardi (fil-qosor, Azzopardi), p.122.", "l-a\u010b\u010bent U huwa xog\u0127ol l-istampatur tal-Uffi\u010b\u010bju talPubblikazzjonijiet li jag\u0127mel in-nokklu fuq ilvirgoletti (\u201c \u201d)6.", "Il-virgoletti Fran\u010bi\u017ci (\u00ab \u00bb) m'g\u0127andhom qatt jintu\u017caw f'testi Maltin.", "It-titli ta\u2019 kotba, films, perjodi\u010bi, kliem bilLatin, l-ismijiet xjentifi\u010bi bil-Latin ta\u2019 flora u fawna7 g\u0127andhom jinktibu fil-korsiv.", "Anke jekk fil-Malti in\u0121enerali l-kliem sui generis mhux bil-Latin (e\u017c. fait accompli, coup d\u2019\u00e9tat) nag\u0127mluh fil-korsiv, fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali g\u0127andu jibqa\u2019 b\u0127all-kumplament tat-test u qatt fil-korsiv.", "U meta, fi traduzzjoni g\u0127all-Malti, inkunu qed nirreferu g\u0127al titlu ta\u2019 dokument li ma nqalibx g\u0127all-Malti, it-titlu g\u0127andu jibqa\u2019 fil-lingwa ori\u0121inali, jinkiteb bil-korsiv and ma jitqieg\u0127edx bejn il-virgoletti: Fil-komunikazzjoni tag\u0127ha, EMU@10: successes and challenges after 10 years of Economic and Monetary Union, il-Kummissjoni pproponiet a\u0121enda politika.", "L-elenkar isir bl-alfabett Ingli\u017c biss8, pere\u017cempju: \u201cL-Unjoni g\u0127andha tiddefinixxi u twettaq politika u azzjonijiet komuni, u g\u0127andha ta\u0127dem sabiex tassigura grad g\u0127oli ta\u2019 koperazzjoni fl-oqsma kollha tar-relazzjonijiet internazzjonali, sabiex: (a) tissalvagwardja l-valuri, l-interessi fundamentali, is-sigurt\u00e0, l-indipendenza u l-integrit\u00e0 tag\u0127ha; (b) tikkonsolida u tappo\u0121\u0121a d-demokrazija, listat tad-dritt, id-drittijiet tal-bniedem u lprin\u010bipji tad-dritt internazzjonali; (c) tippreserva l-pa\u010bi, tipprevjeni l-kunflitti u ssa\u0127\u0127a\u0127 is-sigurt\u00e0 internazzjonali skond lg\u0127anijiet u l-prin\u010bipji tal-Karta tan-Nazzjonijiet Uniti, kif ukoll skond il-prin\u010bipji ta\u2019 l-Att Finali ta\u2019 Helsinki u skond l-objettivi tal-Karta ta' Pari\u0121i, inklu\u017ci dawk dwar il-fruntieri esterni;", "Xitwa 2011 (d) tag\u0127ti appo\u0121\u0121 g\u0127all-i\u017cvilupp sostenibbli fuq il-pjan ekonomiku, so\u010bjali u ambjentali talpajji\u017ci li qed ji\u017cviluppaw, bl-g\u0127an primarju li jinqered il-faqar; (e) tinkora\u0121\u0121ixxi l-integrazzjoni tal-pajji\u017ci kollha fl-ekonomija dinjija, permezz tat-tne\u0127\u0127ija progressiva tar-restrizzjonijiet fuq il-kummer\u010b internazzjonali; (f) tg\u0127in sabiex ji\u0121u \u017cviluppati mi\u017curi internazzjonali sabiex ti\u0121i preservata u mtejba lkwalit\u00e0 ta\u2019 l-ambjent u l-immani\u0121\u0121ar sostenibbli tar-ri\u017corsi naturali globali, sabiex ji\u0121i assigurat l-i\u017cvilupp sostenibbli; (g) tg\u0127in lill-popolazzjonijiet, il-pajji\u017ci u rre\u0121juni li jiffa\u010b\u010bjaw di\u017castri naturali jew ikka\u0121unati mill-bniedem; u (h) tippromwovi sistema internazzjonali bba\u017cata fuq koperazzjoni multilaterali msa\u0127\u0127a u ttmexxija globali tajba.\u201d", "(E\u017cempju me\u0127ud mill-ver\u017cjoni konsolidata tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, l-Artikolu 21(2)).", "Din \u0121ejja mill-kuntest Malti \u0121uridiku bilingwu u mhux b\u2019kapri\u010b\u010b i\u017cda biex jit\u0127effef it-tqabbil bejn il-ver\u017cjoni bl-Ingli\u017c u dik bil-Malti.", "Fiddokumenti destinati li jidhru fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali m\u2019g\u0127andna qatt nu\u017caw \u20ac u ewro9 i\u017cda g\u0127andha tintu\u017ca biss EUR+spazju fiss ma\u010b\u010bifri li jsegwu.", "Fit-test niktbu euro f\u2019ittri \u017cg\u0127ar ming\u0127ajr plural10 u mhux f\u2019simbolu jew akronimu11: L-euro sejjer \u0127a\u017cin fis-swieq finanzjarji.", "Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea12 huwa t-titlu uffi\u010bjali u g\u0127andu jinkiteb dejjem filkorsiv u, meta jkun hemm il-prepo\u017cizzjoni pre\u010bedenti, ma ting\u0127aqad qatt mal-artiklu.", "I\u017cda meta nu\u017caw it-taqsira, e\u017c. fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali, din m\u2019g\u0127andhiex tinkiteb fil-korsiv u lprepo\u017cizzjoni pre\u010bedenti g\u0127andha ting\u0127aqad mal-artiklu tat-titlu13.", "Korrispondenza interna tal-Uffi\u010b\u010bju tal-Pubblikazzjonijiet (UP), 06.03.2009.", "E\u010b\u010bezzjoni g\u0127al \u20ac: f\u2019xi kolonna ta\u2019 xi tabella fejn verament naqasna l-ispazju.", "Id-De\u010bi\u017cjonijiet, 2.8.", "12 Id-De\u010bi\u017cjonijiet, 2.3.", "13 GII 3.1.2 tal-ver\u017cjoni stampata Ingli\u017ca tal-2007 peress li din il-Parti 1 b\u0127alissa tinsab mitfija fil-ver\u017cjonijiet elettroni\u010bi bil-Malti u bl-Ingli\u017c.", "l-a\u010b\u010bent", "Punt tal-a\u0127\u0127ar: fil-Malti m'hemmx spazju bejn l-a\u0127\u0127ar ittra ta\u2019 kelma u : , ;14.", "Dan jikkuntrasta ma' xi lingwi o\u0127rajn li jesi\u0121u spazju bejn la\u0127\u0127ar ittra tal-kelma u l-punte\u0121\u0121atura.", "Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali (http://publications.europa.eu/code/mt/mt-000500.htm) g\u0127andha tg\u0127inna biex insolvu xi problemi talpunte\u0121\u0121atura li niltaqg\u0127u mag\u0127hom ta\u2019 spiss fix-xog\u0127ol tag\u0127na.", "Is-Sur Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea.", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "It-tifsira \u0121uridika tal-kun\u010bett tad-\u201cdomi\u010bilju\u201d Chris Vella Dan l-a\u0127\u0127ar kont qed nittradu\u010bi dokument li kien jinvolvi l-kun\u010bett tad-\u201cdomi\u010bilju\u201d u ftakart fil-kumplessit\u00e0 u fl-i\u017cvilupp interessanti ta\u2019 dan il-kun\u010bett kif interpretat u applikat fil\u0121urisprudenza Maltija.", "It-tifsira sempli\u010bi ta\u2019 \u201cdomi\u010bilju\u201d, mit-te\u017cawru, hija d-dar, il-lok jew il-post fejn wie\u0127ed joqg\u0127od.", "I\u017cda din it-tifsira ftit li xejn tiddistingwi ru\u0127ha minn dik talkun\u010bett tar-\u201cresidenza\u201d.", "Id-domanda li ssegwi, g\u0127alhekk, hija jekk fil-fatt hemmx distinzjoni sinifikattiva bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti.", "\u010aertament, fil-kuntest legali, u b\u2019mod spe\u010bifiku fil-kuntest tad-Dritt Internazzjonali Privat Malti, hemm distinzjoni kbira u importanti \u0127afna bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti.", "Meta persuna temigra sabiex issib xog\u0127ol a\u0127jar, din tkun qed tibdel ir-residenza tag\u0127ha, id-domi\u010bilju tag\u0127ha jew it-tnejn li huma?", "Qabel nipprovaw inwie\u0121bu din il-mistoqsija, ta\u2019 min wie\u0127ed jikkunsidra l-ewwel x\u2019inhu dDritt internazzjonali privat.", "Id-Dritt internazzjonali privat jirrigwarda inter alia ka\u017cijiet li fihom ikun hemm element barrani b\u2019mod li qorti Maltija jista\u2019 jkollha tidde\u010biedi, fl-ewwel lok, dwar jekk ikollhiex \u0121urisdizzjoni sabiex tisma\u2019 l-ka\u017c u, fit-tieni lok, kemm-il darba jkollha \u0121urisdizzjoni, dwar liema li\u0121i g\u0127andha tapplika fil-konfront ta\u2019 \u010bittadin barrani jew ta\u2019 \u010bittadin Malti li ma jkunx g\u0127adu jg\u0127ix Malta.", "Fir-rigward tat-tieni 6", "kwistjoni, il-qorti tkun trid tiddetermina l-li\u0121i applikabbli: g\u0127andha tapplika l-li\u0121i Maltija jew il-li\u0121i tal-pajji\u017c l-ie\u0127or li mieg\u0127u l-persuna partikolari jkollha konnessjoni?", "G\u0127as-soluzzjoni ta\u2019 kwistjoni b\u0127al din, id-dritt internazzjonali privat jipprovdi diversi prin\u010bipji bba\u017cati fuq fatturi ta\u2019 konnessjoni.", "Iddomi\u010bilju huwa wie\u0127ed minnhom.", "Fatturi ta\u2019 konnessjoni o\u0127ra jinkludu l-lex rei sitae, jew illi\u0121i tal-post fejn proprjet\u00e0 immobbli tkun tinsab; il-lex loci celebrationis, jew il-li\u0121i talpost fejn isir i\u017c-\u017cwie\u0121; il-lex fori jew il-li\u0121i talpajji\u017c fejn il-kaw\u017ca tkun qed tinstema\u2019.", "Id-domi\u010bilju, b\u0127ala fattur ta\u2019 konnessjoni, huwa applikabbli g\u0127ad-determinazzjoni tal-li\u0121i personali li g\u0127andha ti\u0121i applikata g\u0127allpartijiet jew parti involuti/a fit-tilwima.", "B\u2019mod \u0121enerali, l-oqsma li fihom il-li\u0121i tad-domi\u010bilju ta\u2019 parti hija applikata huma dawk l-oqsma marbuta mar-relazzjonijiet u l-proprjet\u00e0 talfamilja, spe\u010bifikament il-validit\u00e0 sostantiva jew essenzjali ta\u017c-\u017cwie\u0121; l-effett ta\u017c-\u017cwie\u0121 fuq id-drittijiet ta\u2019 proprjet\u00e0 tal-konju\u0121i; ladozzjoni; is-su\u010b\u010bessjoni tal-o\u0121\u0121etti mobbli kemm jekk b\u2019testment kif ukoll jekk ming\u0127ajru.", "Id-domi\u010bilju fis-sistemi legali kontinentali huwa interpretat u applikat b\u2019mod differenti mis-sistemi legali bba\u017cati fuq il-Common Law Ingli\u017ca.", "Aktar minn hekk, is-sistemi legali kontinentali ju\u017caw, \u0127afna drabi, il-kun\u010bett tan-", "l-a\u010b\u010bent nazzjonalit\u00e0 b\u0127ala fattur ta\u2019 konnessjoni g\u0127addeterminazzjoni tal-li\u0121i personali applikabbli u mhux dak ta\u2019 domi\u010bilju.", "Probabbilment dan jikkostitwixxi r-ra\u0121uni ewlenija g\u0127aliex dan ilkun\u010bett ma \u017cviluppax fil-pajji\u017ci kontinentali blistess mod kif \u017cviluppa fil-pajji\u017ci talCommonwealth.", "It-tifsira ta\u2019 \u201cdomi\u010bilju\u201d fl-istati kontinentali tvarja minn stat g\u0127all-ie\u0127or.", "Fi Franza u filLussemburgu, id-domi\u010bilju g\u0127andu t-tifsira talistabbiliment prin\u010bipali ta\u2019 persuna.", "Fil-Pajji\u017ci l-Baxxi huwa l-post tal-g\u0127ajxien ta\u2019 persuna u fl-Italja huwa \u0127afna drabi mfisser b\u0127ala l-post prin\u010bipali tan-negozju.", "Fil-Bel\u0121ju, id-domi\u010bilju huwa l-post tar-re\u0121istrazzjoni fir-re\u0121istru talpopolazzjoni filwaqt li fil-\u0120ermanja huwa kwalunkwe stat fejn persuna jkollha stabbiliment fiss.", "Skont id-Dritt Ruman, id-domi\u010bilju huwa kkostitwit permezz ta\u2019 \u017cew\u0121 elementi kostituttivi: ir-residenza f\u2019post partikolari u lintenzjoni li dik ir-residenza tkun wa\u0127da permanenti.", "Id-Dritt Ruman kien jippermetti li persuna seta\u2019 jkollha iktar minn domi\u010bilju wie\u0127ed filwaqt li, min-na\u0127a l-o\u0127ra, persuna setg\u0127et ukoll tkun ming\u0127ajr domi\u010bilju.", "Dan ji\u0121ri, pere\u017cempju, meta persuna tkun abbandunat id-domi\u010bilju tag\u0127ha u tkun g\u0127adha ma stabbilixxietx ru\u0127ha b\u2019mod permanenti f\u2019xi post ie\u0127or.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, dan il-kun\u010bett kif interpretat u applikat fis-sistemi legali bba\u017cati fuq ilCommon Law Ingli\u017ca ma jippermettix li", "Xitwa 2011 persuna jkollha iktar minn domi\u010bilju wie\u0127ed jew li persuna tkun, f\u2019xi stadju jew ie\u0127or, ming\u0127ajr domi\u010bilju.", "Il-Common Law tidentifika tliet tipi jew stadji ta\u2019 domi\u010bilju: iddomi\u010bilju tal-ori\u0121ini, id-domi\u010bilju taddipendenza u d-domi\u010bilju tal-g\u0127a\u017cla.", "Iddomi\u010bilju tal-ori\u0121ini ji\u0121i kkostitwit mat-twelid u jkun normalment id-domi\u010bilju tal-missier.", "Meta t-twelid isir barra \u017c-\u017cwie\u0121, id-domi\u010bilju tal-ori\u0121ini jkun id-domi\u010bilju tal-omm.", "Wara ttwelid, id-domi\u010bilju tal-minuri jibqa\u2019 dipendenti fuq dak tal-\u0121enitur partikolari sakemm l-istess minuri jil\u0127aq l-et\u00e0 ta\u2019 ma\u0121\u0121orenni jew ji\u017c\u017cewwe\u0121.", "Fl-Ingilterra, sal1973, id-domi\u010bilju tal-mara kien ukoll dipendenti fuq dak tar-ra\u0121el.", "Dan it-tip ta\u2019 domi\u010bilju ta\u2019 dipendenza tne\u0127\u0127a permezz talatt parlamentari Ingli\u017c tal-1973 intitolat \u201cDomicile and Matrimonial Proceedings Act\u201d.", "Kif persuna ssir ma\u0121\u0121orenni jew ti\u017c\u017cewwe\u0121 din tkun tista\u2019 tistabbilixxi d-domi\u010bilju talg\u0127a\u017cla tag\u0127ha.", "Sabiex jinkiseb domi\u010bilju \u0121did je\u0127tie\u0121 li jkunu ssodisfati \u017cew\u0121 kundizzjonijiet: il-pre\u017cenza fi\u017cika fil-pajji\u017c \u0121did u l-intenzjoni li wie\u0127ed joqg\u0127od hemm b\u2019mod permanenti jew, tal-inqas, indefinit.", "Ladarba miksub, iddomi\u010bilju tal-g\u0127a\u017cla jibqa\u2019 fis-se\u0127\u0127 sakemm ilpersuna ter\u0121a\u2019 tibdel id-domi\u010bilju tag\u0127ha blistess mod li tkun kisbet id-domi\u010bilju talg\u0127a\u017cla.", "Fil-ka\u017c li persuna tidde\u010biedi li ma tibqax fid-domi\u010bilju tal-g\u0127a\u017cla tag\u0127ha u fil-fatt titlaq minn dan il-post ming\u0127ajr ma tkun de\u010bi\u017ca dwar fejn ser tistabbilixxi ru\u0127ha, jer\u0121a\u2019 jid\u0127ol fis-se\u0127\u0127 id-domi\u010bilju tal-ori\u0121ini tag\u0127ha.", "B\u2019dan il-mod persuna ma jkunx jista\u2019 jkollha iktar minn domi\u010bilju wie\u0127ed u fl-ebda stadju ma tkun tista\u2019 tisfa ming\u0127ajr domi\u010bilju.", "Ba\u017cikament, din hija wkoll it-tifsira mog\u0127tija", "mill-qrati Maltin lill-kun\u010bett tad-domi\u010bilju.", "G\u0127alkemm f\u2019\u0121urisprudenza Maltija antika", "\u0127afna wie\u0127ed isib e\u017cempji ta\u2019 interpretazzjoni", "ta\u2019 dan il-kun\u010bett f\u2019sens previst fid-Dritt", "Ruman u sa\u0127ansitra, f\u2019\u010berti ka\u017ci, anki e\u017cempji", "tal-u\u017cu tan-nazzjonalit\u00e0 b\u0127ala fattur ta\u2019", "konnessjoni minflok id-domi\u010bilju (b\u0127alma jsir", "l-a\u010b\u010bent fis-sistema legali Taljana), issa ilu stabbilit g\u0127al \u0127afna \u017cmien li f\u2019dan il-kuntest g\u0127andu ji\u0121i applikat id-domi\u010bilju fis-sens tal-Common Law Ingli\u017ca.", "Madankollu, ir-referenza g\u0127ad-Dritt pubbliku Ingli\u017c ma tinkludix l-atti parlamentari Ingli\u017ci i\u017cda biss il-Common Law Ingli\u017ca u g\u0127alhekk lAtt Parlamentari Ingli\u017c tal-1973 li ne\u0127\u0127a ddipendenza tad-domi\u010bilju tal-mara fuq dak tarra\u0121el mhuwiex applikabbli fis-sistema legali Maltija.", "Dan ifisser li f\u2019Malta d-domi\u010bilju ta\u2019 mara mi\u017c\u017cew\u0121a g\u0127adu dipendenti fuq dak tarra\u0121el tag\u0127ha?", "Madankollu, il-Parlament Malti dde\u010bieda li ja\u0121ixxi f\u2019dan irrigward g\u0127oxrin sena wara dak Ingli\u017c.", "Bl-hekk imsej\u0127a \u201cFamily Law\u201d tal-1993 saret inter alia emenda g\u0127all-Kodi\u010bi \u010aivili fis-sens li r-ra\u0121el m\u2019g\u0127andux iktar il-prerogattiva li jidde\u010biedi hu fejn g\u0127andha tkun id-dar matrimonjali.", "Qabel din l-emenda r-ra\u0121el kellu d-dritt jag\u0127\u017cel ilpost tad-dar matrimonjali u l-mara kellha lobbligu li tg\u0127ix mieg\u0127u u li ssegwih.", "L-emendi g\u0127al-li\u0121i tal-familja, fid-dawl tal-ugwaljanza mixtieqa tas-sessi, bidlu din il-po\u017cizzjoni.", "Filfatt, l-Artikolu 3A(1) pre\u017centi tal-Kodi\u010bi \u010aivili Malti jipprovdi li: \u201cId-dar ta\u017c-\u017cwie\u0121 g\u0127andha tkun stabbilita f\u2019lok li jintg\u0127a\u017cel bi qbil bejn ilmi\u017c\u017cew\u0121in skond il-\u0127ti\u0121iet tal-mi\u017c\u017cew\u0121in u l-interess ewlieni tal-familja nnifisha.\u201d", "Fuq il-ba\u017ci ta\u2019 din l-emenda wie\u0127ed jista\u2019 jargumenta li ladarba r-ra\u0121el ma g\u0127adx g\u0127andu din il-prerogattiva tal-g\u0127a\u017cla tad-dar matrimonjali lanqas ma g\u0127adu d-domi\u010bilju tieg\u0127u ji\u0121i awtomatikament impost fuq martu kif appena ji\u017c\u017cew\u0121u.", "Xitwa 2011 Fil-fatt, bl-istabbiliment flimkien tad-dar matrimonjali tag\u0127hom ikunu qed jistabbilixxu wkoll flimkien id-domi\u010bilju tag\u0127hom.", "Punt ie\u0127or li ta\u2019 min wie\u0127ed isemmi, li g\u0127andu rilevanza kbira g\u0127all-mistoqsija li biha bdejna dan l-artiklu, huwa dak li jirrigwarda t-tena\u010bit\u00e0 tad-domi\u010bilju tal-ori\u0121ini.", "It-tibdil tad-domi\u010bilju tal-ori\u0121ini mhuwiex fa\u010bilment a\u010b\u010bettat u l-qrati Maltin huma relattivament stretti flevalwazzjoni tag\u0127hom tal-pretensjoni li parti tkun bidlet id-domi\u010bilju tal-ori\u0121ini Malti tag\u0127ha: \u201cBiex jing\u0127ad li persuna bidlet iddomi\u010bilju tag\u0127ha ta\u2019 ori\u0121ini mhuwiex bi\u017c\u017cejjed li dik il-persuna tkun marret toqg\u0127od g\u0127al \u017cmien twil \u0121ewwa pajji\u017c ie\u0127or, imma l-kambjament ta\u2019 domi\u010bilju jrid jirri\u017culta minn provi pre\u010bi\u017ci u konkludenti li hija ma kellhiex lintenzjoni tirritorna fil-pajji\u017c ta\u2019 ori\u0121ini tag\u0127ha2.\u201d", "Fir-rigward tal-Maltin li jemigraw sabiex isibu xog\u0127ol: \u201cB\u0127ala regola min jemigra biex isib xog\u0127ol ma jbiddilx id-domi\u010bilju ta\u2019 l-ori\u0121ini, g\u0127ax wie\u0127ed g\u0127andu jobsor li l-emigrant jikkonserva l-\u0127sieb li jer\u0121a\u2019 lura; i\u017cda meta l-emigrant jistabbilixxi ru\u0127u barra g\u0127al bosta snin u \u010b-\u010birkustanzi juru li ma g\u0127andu ebda \u0127sieb jer\u0121a\u2019 lura, il-pre\u017cunzjoni hi li huwa telaq id-domi\u010bilju ta\u2019 l-ori\u0121ini u \u0127a ie\u0127or fejn mar joqg\u0127od, spe\u010bjalment meta filpajji\u017c tad-domi\u010bilju ta\u2019 l-ori\u0121ini ma jkollu xejn u jkun irid lill-familja tistabbilixxi ru\u0127ha mieg\u0127u fid-domi\u010bilju l-\u0121did3.\u201d", "G\u0127alhekk, fil-kuntest legali Malti, jidher \u010bar li d-distinzjoni bejn il-kun\u010bett tad-domi\u010bilju u dak tar-residenza hija essenzjalment marbuta mal-\u0127sieb tal-persuna inkwistjoni.", "Sabiex ji\u0121i stabbilit domi\u010bilju \u0121did f\u2019pajji\u017c ie\u0127or, je\u0127tie\u0121 mhux biss li l-persuna inkwistjoni tkun fil-fatt fi\u017cikament f\u2019pajji\u017c ie\u0127or, i\u017cda wkoll l-intenzjoni 2", "Sentenza tal-Qorti tal-Appell, tat-28 ta\u2019 April 1998, Lucia Mamo vs Anthony Mamo.", "3 Sentenza tal-Prim\u2019Awla tal-Qorti \u010aivili, tal-25 ta\u2019 April 1936, Caruana vs Mifsud Speranza.", "l-a\u010b\u010bent", "tag\u0127ha li tabita f\u2019dan il-pajji\u017c barrani b\u2019mod permanenti jew tal-inqas indefinit.", "G\u0127aldaqstant, minkejja li persuna tistabbilixxi r-residenza tag\u0127ha f\u2019pajji\u017c barrani, l-intenzjoni tag\u0127ha li xi darba fil-futur, anki jekk mhux vi\u010bin, ter\u0121a\u2019 tmur lura Malta teskludi listabbiliment ta\u2019 domi\u010bilju \u0121did fil-pajji\u017c barrani.", "Dr Vella huwa traduttur mal-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE.", "~\u2022~ It-terminolo\u0121ija u l-Bank \u010aentrali Ewropew Alessandro Mangion Nhar it-12 ta\u2019 Novembru 2010 Sarah Sammut, it-traduttri\u010bi wa\u0127danija Maltija fil-Bank \u010aentrali Ewropew (B\u010aE), tat pre\u017centazzjoni fil-bini tal-Kummissjoni Ewropea filLussemburgu li matulha spjegat kif ja\u0127dem isservizz tat-traduzzjoni g\u0127all-Malti fil-B\u010aE kif ukoll it-terminolo\u0121ija spe\u010bifika li ju\u017ca.", "It-terminolo\u0121ija tal-B\u010aE tinqasam fi tmien oqsma ewlenin: il-politika monetarja, l-attivit\u00e0 bankarja u l-finanzi, il-karti tal-flus u l-muniti, is-sistemi ta\u2019 pagamenti, l-istatistika, ilkontabbilt\u00e0, l-ekonomija, u l-operazzjonijiet.", "Bit-traduzzjoni g\u0127all-Malti fil-B\u010aE, inbniet terminolo\u0121ija Maltija g\u0127al dawn l-oqsma li jirrappre\u017centaw il-\u0127idma aggregata ta\u2019 bank \u010bentrali.", "Fost affarijiet o\u0127ra, Ms Sammut tkellmet dwar l-isfidi kbar f\u2019dan ix-xog\u0127ol ta\u2019 traduzzjoni fejn it-tradizzjoni fil-qasam bankarju u finanzjarju f\u2019Malta ftit setg\u0127et tipprovdi appo\u0121\u0121 min\u0127abba l-u\u017cu mifrux tal-Ingli\u017c.", "Hi g\u0127amlet referenza g\u0127all-fatt li l-Ingli\u017c illum il\u0121urnata huwa l-lingwa internazzjonali filqasam tal-finanzi, u spegat kif dan jaffettwa xxog\u0127ol tat-tradutturi tal-B\u010aE.", "Barra minn hekk, f'dan il-qasam, diversi termini jibqg\u0127u jintu\u017caw bl-Ingli\u017c mad-dinja kollha (e\u017c. futures, stress test, bad bank), g\u0127alkemm xejn ma j\u017comm li jin\u0127olqu termini li jkunu jfissru l-", "istess \u0127a\u0121a b\u2019ilsna o\u0127rajn.", "Hija osservat li sa\u0127ansitra l-\u0120ermani\u017c, li ilu \u017cmien twil jintu\u017ca fil-qasam finanzjarju, spiss i\u017comm it-terminu bl-Ingli\u017c kif inhu: gemanagt \u2013 minn managed nicht gedealt \u2013 minn no deal traden \u2013 minn to trade Fil-ka\u017c tal-Malti, ir-re\u017cistenza g\u0127al self millIngli\u017c hija aktar baxxa milli hi f\u2019ilsna o\u0127rajn min\u0127abba l-bilingwi\u017cmu tal-Maltin.", "Hija nnotat li filwaqt li fl-img\u0127oddi l-Ingli\u017c kien jg\u0127addi minn \u201cmag\u0127mudija\u201d tal-Malti mitkellem qabel ma fl-a\u0127\u0127ar kien jg\u0127addi g\u0127all-Malti miktub (e\u017c. (to) fire = fajjar), illum il-\u0121urnata t-termini bl-Ingli\u017c ftit jinbidlu qabel ma jibdew jinkitbu fil-Malti.", "Ms Sammut qalet li meta jin\u0127ass il-b\u017conn li terminu jinqaleb g\u0127all-Malti minflok ma 9", "l-a\u010b\u010bent", "jin\u017camm bl-Ingli\u017c, ikun tajjeb li wie\u0127ed jevita li jer\u0121a\u2019 jivvinta r-rota u, minflok, ju\u017ca lg\u0127arfien li jkollu ta' ilsna o\u0127rajn biex jasal g\u0127al traduzzjoni aktar idonea.", "ATM = cajero autom\u00e1tico (ES) = kaxxier awtomatiku Hija sa\u0127qet fuq l-importanza li, waqt ittraduzzjoni, wie\u0127ed ma ji\u0127ux biss il-kelma wa\u0127idha i\u017cda jifhem sew il-kuntest s\u0127i\u0127 li fih tkun u\u017cata dik il-kelma. accountability: responsabbilt\u00e0, obbligu ta\u2019 trasparenza, obbligu li jing\u0127ata kont ta\u2019 dak li jkun sar (mhux kontabilit\u00e0, li tintu\u017ca g\u0127al accounts). knockout: arran\u0121ament li permezz tieg\u0127u nies li jkunu qed jippruvaw jixtru listess \u0127a\u0121a jiftiehmu li ma jikkompetux kontra xulxin = ftehim. hike (fir-rata tal-img\u0127ax): \u017cieda qawwija fir-rati tal-img\u0127ax (mhux mixja twila fil-kampanja!). overheating: meta l-ekonomija tikber tant malajr li twassal g\u0127al nuqqas filprovvista, u l-prezzijiet jog\u0127lew g\u0127ax il-produzzjoni ma tla\u0127\u0127aqx maddomanda (mhux tis\u0127in \u017cejjed!). delinquency: nuqqas ta\u2019 \u0127las ta\u2019 dejn (mhux delinkwenza!).", "Il-kliem u\u017cat fit-traduzzjoni g\u0127andu jkun irregolat mit-tip ta' dokument li wie\u0127ed ikun qed ja\u0127dem fuqu u mit-tip ta\u2019 qarrejja li jkun immirat g\u0127alihom.", "Il-materjal ikun ma\u0127sub, pere\u017cempju, g\u0127al rapport finanzjarju, editorjal, stqarrija g\u0127all-istampa, fuljett g\u0127all-pubbliku in\u0121enerali jew log\u0127ba interattiva g\u0127at-tfal?", "Se jaqrawh esperti finanzjarji, bankiera, kaxxiera, il-pubbliku in\u0121enerali jew tfal (b\u0127al fil-ka\u017c ta\u2019 materjal edukattiv u interattiv li huwa", "disponibbli fil-websajt tal-B\u010aE)?", "Is-Sur Mangion huwa traduttur mal-Kummissjoni", "Ewropea.", "Is-self mil-librerija tal-Lussemburgu: ilMalti ma\u2019 tal-a\u0127\u0127ar Alan Delia Statistika kkumpilata mil-Librerija \u010aentrali talKummissjoni, li \u0127ar\u0121et tard is-sena li g\u0127addiet, tpo\u0121\u0121i lid-Dipartiment tal-Malti lejn l-a\u0127\u0127ar fil-lista tas-self ta\u2019 kotba mil-librerija filLussemburgu.", "Qabelxejn, ta\u2019 min din l-istatistika npo\u0121\u0121uha f'kuntest.", "Id-dipartimenti bl-akbar rata ta\u2019 self ta\u2019 kotba huma l-lingwi pro\u010bedurali, ji\u0121ifieri lIngli\u017c (36%), il-Fran\u010bi\u017c (15%) u l-\u0120ermani\u017c (9%).", "Hemm qab\u017ca kbira bejn dawn it-tlieta u d-dipartimenti l-o\u0127ra, fejn l-og\u0127la persenta\u0121\u0121 warajhom huwa dak ta\u2019 Spanja, tal-Italja, talPolonja u tal-Estonja, ilkoll kemm huma b\u20194%.", "Jekk wie\u0127ed jikkunsidra wkoll ir-ri\u017corsi fillibrerija fejn jid\u0127lu kotba u pubblikazzjonijiet bil-Malti, allura l-istatistika li rreferejt g\u0127aliha fil-bidu ma tibqax tidher daqshekk tra\u0121ika.", "Madankollu, il-fatt fih innifsu li r-rata ta\u2019 self ta\u2019 kotba u pubblikazzjonijiet mid-Dipartiment tag\u0127na fil-Lussemburgu hija biss ta\u2019 1% jqajjem ftit t\u0127assib li g\u0127andu ji\u0121i e\u017caminat.", "G\u0127andna n-numri, imma g\u0127andna kwalit\u00e0?", "Hu fatt li d-Dipartiment tal-Malti, g\u0127al diversi ra\u0121unijiet, isofri minn diffikult\u00e0 kronika ta\u2019 nuqqas ta' tradutturi.", "Hu minnu wkoll li minn xi daqqiet u\u0127ud minna ja\u0127dmu sig\u0127at \u017cejda biex ila\u0127\u0127qu ma\u2019 pressjoni g\u0127olja ta\u2019 xog\u0127ol.", "Minkejja kollox, l-istatistika turi li dDipartiment tag\u0127na mhux biss jipprodu\u010bi ttraduzzjonijiet fil-\u0127in, imma g\u0127andu wkoll rata baxxa ta\u2019 dokumenti li jsiru mill-freelancers.", "I\u017cda hemm aspett ie\u0127or li mhux daqshekk fa\u010bli li wie\u0127ed ikejlu bl-istatistika u dan hu lkwalit\u00e0.", "I\u010b-\u010birku tal-kwalit\u00e0 fid-Dipartiment tag\u0127na g\u0127adu fl-infanzja tieg\u0127u u g\u0127adu mhux f\u2019po\u017cizzjoni li jipprovdi valutazzjonijiet konklu\u017civi bba\u017cati fuq dejta affidabbli fuq medda twila ta\u2019 \u017cmien.", "l-a\u010b\u010bent Madankollu, l-indikazzjonijiet li \u0127ar\u0121u s\u2019issa mill-ewwel pro\u0121etti ta\u2019 monitora\u0121\u0121 tal-kwalit\u00e0 jindikaw li wara n-nuqqas ta\u2019 attenzjoni, laktar sors importanti ta\u2019 nuqqasijiet fix-xog\u0127ol tag\u0127na huwa n-nuqqas ta\u2019 g\u0127arfien, jew g\u0127arfien superfi\u010bjali, tas-su\u0121\u0121etti li dwarhom inkunu qed nittradu\u010bu.", "L-iskop ta\u2019 dan l-artiklu mhuwiex li jittratta \u017cbalji grammatikali u o\u0127rajn ikkaw\u017cati minn traskura\u0121ni u nuqqas ta\u2019 g\u0127arfien dwar il-kitba tajba bil-Malti, imma li jenfasizza l-u\u017cu jew in-nuqqas tieg\u0127u talg\u0127odod li huma disponibbli biex xog\u0127olna jkun aktar professjonali.", "Il-kamra tal-g\u0127odda: il-Librerija Minn meta l-Malti sar ilsien uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea kellu jittratta oqsma li qatt ma kien trattahom qabel.", "Jekk f\u2019Malta ma je\u017cistux ferroviji, pere\u017cempju, mela ma tantx kien hemm \u0127tie\u0121a u skop li ji\u0121i \u017cviluppat lessiku terminolo\u0121iku ddettaljat dwar dan il-qasam.", "\u017bgur se niltaqg\u0127u ma\u2019 temi li mhux a\u0127na biss, imma l-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-Maltin, mhumiex familjari mag\u0127hom, imma l-kotba u r-rivisti li hemm fil-librerija jistg\u0127u jkunu ta\u2019 g\u0127ajnuna kbira biex jimlew dan in-nuqqas.", "Il-librerija investiet u g\u0127adha qed tinvesti fir-ri\u017corsi elettroni\u010bi u qed tag\u0127mel sforzi kontinwi biex is-servizzi kollha tag\u0127ha jkunu disponibbli", "G\u0127al min g\u0127adu mhux familjari sewwa mal-g\u0127odod li tipprovdi l-librerija, hawn se nag\u0127ti indikazzjoni fil-qosor ta\u2019 dawk li nqis li huma l-aktar importanti.", "Il-librerija tinkludi stokk ta\u2019 kotba u CD ROMs dwar is-su\u0121\u0121etti kollha u dawn jistg\u0127u ji\u0121u kkonsultati fil-post, inkella wie\u0127ed jista\u2019 jissellifhom.", "Wie\u0127ed jista\u2019 jissellef il-kotba mill-uffi\u010b\u010bju tieg\u0127u stess billi jid\u0127ol fil-katalgu ECLAS mill-homepage tal-librerija: http:// www.cc.cec/DGT/library/index.htm.", "Kemm wie\u0127ed jordna l-ktieb u jitwassallu fl-uffi\u010b\u010bju dakinhar stess jew l-g\u0127ada.", "B\u0127alissa hemm 97 ktieb bilMalti li jinkludu dizzjunarji, en\u010biklopediji, glossarji u tag\u0127rif ie\u0127or.", "Il-lista tat-titli kollha tinsab fil-P-drive fil-folder Il-Librerija.", "Kull traduttur mistenni jissu\u0121\u0121erixxi kotba \u0121odda li jista\u2019 ji\u0121i b\u017connhom fuq ix-xog\u0127ol.", "Ilformola li tintu\u017ca biex wie\u0127ed jissu\u0121\u0121erixxi xxiri ta\u2019 ktieb \u0121did tinsab f\u2019http://www.cc.cec/DGT/ library/documents/GuidetoAcquisitions.pdf", "Hemm ukoll g\u0127add ta\u2019 gazzetti, rivisti u perjodi\u010bi onlajn fuq su\u0121\u0121etti varji fil-lingwi kollha.", "Dan il-link joffri spjega ta\u2019 kif wie\u0127ed ja\u010b\u010bessahom: http://www.cc.cec/DGT/library/bib/periodiqueslux.htm.", "Fost dawn hemm The Economist, li wie\u0127ed jista\u2019 jikkonsultah mill-kompjuter tieg\u0127u permezz ta\u2019 dan il-link: http://www.cc.cec/DGT/library/ periodiqueenligne.htm.", "L-edizzjonijiet l-aktar re\u010benti tal-gazzetti jistg\u0127u jinqraw fir-Reading Room.", "Kull traduttur g\u0127andu wkoll il-fa\u010bilit\u00e0 talPersonal Book Allowance, numru ta\u2019 kotba li ttraduttur i\u017commhom dejjem g\u0127andu.", "Normalment dawn ikunu dizzjunarji u handbooks spe\u010bjalizzati li t-traduttur i\u0127oss li se ji\u0121i b\u017connhom ta\u2019 spiss.", "Min irid i\u017cid xi kotba mal-lista tal-PBA tieg\u0127u g\u0127andu jsegwi dan illink biex ikun jaf aktar: http://www.cc.cec/DGT/ library/Standardlistsofbooks.htm.", "Is-Sur Delia huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea u l-Korrispondent tal-Librerija tad-Dipartiment talMalti.", "l-a\u010b\u010bent", "MILL\u2010G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra", "Il-kors tal-Qari tal-Provi bil-Malti Joseph Mizzi Fi Frar tal-2006, il-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti, flimkien mad-Dipartiment talMalti tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, nieda kors ta\u2019 sena li wassal g\u0127al \u010aertifikat fil-qari tal-provi bil-Malti.", "Fi tmiem il-kors, 34 student, minbarra \u010b-\u010aertifikat ing\u0127ataw ukoll Xhieda ta\u2019 G\u0127arfien mill-Kunsill biex ikunu jistg\u0127u jipprattikaw il-professjoni ta\u2019 qarrejja tal-provi.", "Minn dak i\u017c-\u017cmien \u2019l hawn, ilkors tal-qari tal-provi da\u0127al sew fil-kurrikulu annwali talUniversit\u00e0, tant li fi Frar 2011 ing\u0127ata bidu g\u0127as-sitt edizzjoni tieg\u0127u.", "Mill-ewwel erba\u2019 snin, di\u0121\u00e0 ggradwaw 144 qarrej tal-provi, u g\u0127adha kemm intemmet il-\u0127ames edizzjoni, fejn g\u0127add sabi\u0127 ie\u0127or ta\u2019 studenti lestew l-istudji tag\u0127hom.", "Il-kamp tax-xog\u0127ol ta\u2019 dawk li jag\u0127\u017clu li jsegwu dan ilkors ivarja minn g\u0127alliema, spi\u017cjara u professjonisti fil-qasam tal-finanzi, g\u0127al tradutturi, skrivani u in\u0121iniera.", "O\u0127rajn sempli\u010biment g\u0127ax i\u0127obbu l-Malti.", "jag\u0127mluh", "Biex student jasal biex jie\u0127u \u010b-\u010aertifikat, ikun g\u0127amel 168 sieg\u0127a ta\u2019 tag\u0127lim dirett.", "Listruttura tal-kors tippermetti li jitwie\u0121bu diffikultajiet u ji\u0121u solvuti problemi li jinqalg\u0127u fil-kitba tal-Malti.", "Xi kultant jinqalg\u0127u dubji dwar kif wie\u0127ed g\u0127andu jikteb ortografija korretta skont ir-regoli tal-lingwa.", "Mhux dejjem is-soluzzjonijiet ikunu fa\u010bli biex l-istudent jasal g\u0127alihom; it-taqsimiet tal-kors jag\u0127mluha fa\u010bli biex dak li jkun jitg\u0127allem jasal g\u0127al soluzzjoni mirquma u korretta.", "Matul i\u017c-\u017cew\u0121 semestri tal-kors, l-istudent jid\u0127ol fid-dettall f\u2019g\u0127add ta\u2019 taqsimiet \u0121enerali li jg\u0127inuh fl-g\u0127arfien aktar fil-fond tal-ilsien Malti.", "Fit-taqsima tar-Regoli tal-Kitba Maltija filPrattika, l-istudent jitg\u0127allem jikkore\u0121i ming\u0127ajr e\u017citazzjoni \u017cbalji ortografi\u010bi, wara li jkun tkisser fir-regoli uffi\u010bjali kif elenkati fitTag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija (1924), fi\u017c-\u017bieda mat-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija (1984), flA\u0121\u0121ornament tat-Tag\u0127rif fuq ilKitba Maltija (1992) u fidDe\u010bi\u017cjonijiet 1 (2008).", "Jitg\u0127allem ukoll ikun konsistenti fl-g\u0127a\u017cliet tieg\u0127u, u dawn lg\u0127a\u017cliet ikun jaf jispjegahom.", "Jing\u0127ataw twe\u0121ibiet g\u0127al mistoqsijiet b\u0127al jekk g\u0127andux jikteb imtejjba jew imtejba \u2013 li g\u0127alkemm timmudella ru\u0127ha fuq imkissra, issegwi r-regola nru 41 fit-Tag\u0127rif, li te\u017ci\u0121i li \u2018f\u2019taqsima ta\u2019 kelma sew l-ittra konsonanti j kemm ukoll l-ittra konsonanti w, ma jistg\u0127ux jing\u0127aqdu malvokali bil-\u0127oss ta\u2019 ittra mtennija\u2019.", "Fl-Elementi tal-Fonolo\u0121ija tal-Malti, wie\u0127ed jing\u0127ata ta\u0127ri\u0121 dwar kif jing\u0127arfu \u010berti \u0127sejjes ta\u2019 ittri partikolari g\u0127all-Malti, u kif dawn g\u0127andhom ji\u0121u interpretati fil-kitba.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 din it-taqsima, l-istudent ikun jista\u2019 jispjega g\u0127aliex, pere\u017cempju, ittie\u0127det id-de\u010bi\u017cjoni li hemm biss mod wie\u0127ed kif tinkiteb il-famu\u017ca skont, u mhux biss.", "Fit-taqsima l-Elementi tal-Morfolo\u0121ija talMalti, ji\u0121u spjegati dawk l-elementi li jsawru lforma tal-ilsien Malti, kemm f\u2019dik li hija morfolo\u0121ija verbali, kif ukoll dik nominali.", "Jing\u0127ataw dettalji dwar l-g\u0127eruq G\u0127arab tal-", "l-a\u010b\u010bent Malti, im\u0127alltin maz-zkuk Romanzi u Anglosassoni.", "L-u\u017cu tal-mudelli jag\u0127milha fa\u010bli biex il-lingwa tinkiteb tajjeb.", "Peress li kitba korretta ma tkunx kompluta jekk ma tkunx akkumpanjata minn punte\u0121\u0121atura tajba, il-Kunsill \u0127aseb biex jinkludi wkoll taqsima dwar l-Elementi Sintatti\u010bi u lPunte\u0121\u0121atura.", "Permezz ta\u2019 din it-taqsima, listudent ikun jista\u2019 jara x\u2019effett jistg\u0127u jkollhom fuq il-punte\u0121\u0121atura, l-istilistika u ssemantika.", "Peress li \u0127afna mir-regoli talpunte\u0121\u0121atura fil-Malti jimxu \u0127afna vi\u010bin dawk tal-lingwa Ingli\u017ca, isir tqabbil bejn is-sistemi u\u017cati mi\u017c-\u017cew\u0121 lingwi.", "\u017bew\u0121 taqsimiet utli \u0127afna g\u0127all-qarrej tal-provi professjonali huma dawk tal-Aspetti Tekni\u010bi fil-Pre\u017centazzjoni tal-Ktieb u l-G\u0127odod Elettroni\u010bi g\u0127all-Qari tal-Provi.", "Permezz ta\u2019 dawn i\u017c-\u017cew\u0121 taqsimiet, wie\u0127ed jista\u2019 jara x\u2019hemm b\u017conn isir biex bi\u010b\u010ba kitba titwassal sal-pubblikazzjoni tag\u0127ha.", "Ji\u0121u e\u017caminati fiddettall il-konvenzjonijiet tal-pubblikazzjoni, kif ukoll l-elementi esteti\u010bi u tekni\u010bi li jid\u0127lu flindustrija tal-istampar tal-kotba bil-Malti.", "Jekk ix-xog\u0127ol tal-qari tal-provi jkun se jsir blidejn, g\u0127odod b\u0127as-sinjali li jintu\u017caw biex ji\u0121u mmarkati t-testi ji\u0121u mg\u0127allma minn esperti f\u2019dan il-qasam.", "Biex l-istudent isibha aktar fa\u010bli jie\u0127u sehem fil-Kompetizzjonijiet li minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien jitniedu mill-Istituzzjonijiet Ewropej, is-sinjali li jintu\u017caw huma dawk li jintu\u017caw minn dawn l-Istituzzjonijiet.", "Jekk ixxog\u0127ol ikun se jsir permezz ta\u2019 sistemi kkompjuterizzati, ji\u0121i mg\u0127allem l-u\u017cu ta\u2019 g\u0127odod elettroni\u010bi b\u0127alma huma dawk li jinsabu disponibbli fil-Microsoft Word u lAdobe Acrobat.", "Il-qofol tal-kors jikkonsisti fi Pro\u0121ett Prattiku fejn il-parte\u010bipanti jkunu inkarigati jag\u0127mlu xog\u0127ol prattiku li jservi kemm biex l-istudent imidd idu fil-qari tal-provi veru u proprju, kif", "ukoll biex ikun qed jg\u0127in lill-Kunsill tal-Ilsien", "Malti fil-\u0121bir ta\u2019 informazzjoni siewja dwar il-", "Xitwa 2011 qag\u0127da attwali tal-Malti miktub.", "Nista\u2019 ng\u0127id li l-fatt li segwejt dan il-kors kien strumentali biex jirnexxili ntejjeb il-livell talMalti postsekondarju tieg\u0127i, u nid\u0127ol g\u0127al karriera li tag\u0127tini sodisfazzjon kbir.", "Tg\u0127allimt li bil-ba\u017ci soda tal-lingwa li akkwistajt waqt ilkors, nista\u2019 nargumenta u nag\u0127ti l-ideat tieg\u0127i f\u2019fora li lanqas biss kont nimma\u0121ina li nista\u2019 qatt nie\u0127u sehem fihom, u dan grazzi g\u0127addedikazzjoni ta\u2019 nies fil-Kunsill tal-Malti u flUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta li kull sena jag\u0127tu sehemhom biex il-kors tal-qari tal-provi jkompli jikber fil-popolarit\u00e0.", "Is-Sur Mizzi huwa korrettur mal-Uffi\u010b\u010bju Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea.", "~\u2022~ Il-politika lingwistika tad-Divi\u017cjoni Malti fil-Qorti tal-\u0120ustizzja Joe Izzo-Clarke", "Il-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea g\u0127andha rwol spe\u010bifiku: li tag\u0127ti interpretazzjoni tal-li\u0121ijiet tal-Unjoni fil-kaw\u017ci li jitressqu quddiemha, u li ti\u017cgura li din l-interpretazzjoni tasal b\u2019mod uniformi fl-Istati Membri kollha.", "Hija trid ti\u017cgura wkoll li kull \u010bittadin ikollu listess possibbilt\u00e0 ta\u2019 a\u010b\u010bess g\u0127all-\u0121ustizzja, u li jkollu l-possibbilt\u00e0 li jifhem fil-lingwa tieg\u0127u dak li jkun hemm miktub u jsegwi l-i\u017cviluppi tal-kaw\u017ca li jkun parti fiha.", "Dan isir permezz tad-divi\u017cjonijiet lingwisti\u010bi kollha, fosthom iddivi\u017cjoni tal-ilsien Malti.", "B\u0127al kull divi\u017cjoni tat-traduzzjoni flistituzzjonijiet Ewropej kollha, a\u0127na rridu nkunu l-pont bejn il-qorti u \u010b-\u010bittadini Maltin sabiex ni\u017cguraw komunikazzjoni effettiva u tajba.", "Id-divi\u017cjoni tal-Ilsien Malti, konxja minn dan ir-rwol, tapplika numru ta\u2019 prin\u010bipji ba\u017ci\u010bi fittwettiq ta\u2019 dan l-inkarigu.", "Fost dawn ilkunsiderazzjonijiet insibu dan li \u0121ej: 13", "l-a\u010b\u010bent 1.", "Id-divi\u017cjoni Maltija tittradu\u010bi dokumenti ta\u2019 natura \u0121uridika.", "In-natura \u0121uridika taddokumenti tradotti minnha titlob konoxxenza legali tajba, kif ukoll konoxxenza tal-prin\u010bipji ta\u2019 kitba legali, b\u0127all-pre\u010bi\u017cjoni tal-kelma u talistil, uniformit\u00e0, konsistenza terminolo\u0121ika filkitba, kif ukoll l-u\u017cu tajjeb tat-terminolo\u0121ija \u0121uridika, barra minn Malti kemm jista\u2019 jkun", "\u010bar.", "Sabiex twettaq dan, id-divi\u017cjoni tadotta lista terminolo\u0121ika interna li kul\u0127add jintalab isegwi, li fiha tinkludi l-ver\u017cjoni unika li g\u0127andha tintu\u017ca, ta\u2019 numru ta\u2019 fra\u017cijiet spe\u010bifi\u010bi, varjanti, kif ukoll kun\u010betti \u0121uridi\u010bi.", "Hija ta\u0121\u0121orna din il-lista regolarment, flimkien ma\u2019 dokument ie\u0127or, \u2018il-\u0120abra ta\u2019 Noti\u2019, li fiha ti\u0121bor indikazzjonijiet spe\u010bifi\u010bi g\u0127addokumenti tal-Qorti, dejjem b\u2019osservanza talGwida tal-Istil Interistituzzjonali.", "Il-lingwa\u0121\u0121 u\u017cat g\u0127andu jkun kemm jista\u2019 jkun sempli\u010bi u \u010bar.", "Minkejja l-fatt li ddokumenti huma indirizzati lill-membri talprofessjoni legali iktar milli li\u010b-\u010bittadini kollha, it-testi g\u0127andhom kemm jista\u2019 jkun ju\u017caw lingwa\u0121\u0121 sempli\u010bi u dirett b\u2019mod li jiffa\u010bilita l-qari tieg\u0127u anki mi\u010b-\u010bittadin, fejn dan huwa possib14", "Xitwa 2011 bli, anki jekk huwa tradizzjonalment diffi\u010bli li dan isir f\u2019dokumenti ta\u2019 natura \u0121uridika1.", "Dan isegwi r-rakkomandazzjonijiet ma\u0127ru\u0121a mill-istituzzjonijiet stess, kif ukoll prin\u010bipji \u0121uridi\u010bi ba\u017ci\u010bi b\u0127al dak ta\u010b-\u010bertezza legali.", "Ir-regoli tal-Malti g\u0127andhom ji\u0121u osservati.", "It-tradutturi fil-Qorti tal-\u0120ustizzja, kemm f\u2019dak li jirrigwarda l-istil, kif ukoll f\u2019dak li g\u0127andu x\u2019jaqsam mal-ortografija, g\u0127andhom josservaw strettament ir-regoli tal-kitba talMalti2.", "F\u2019dan is-sens, id-divi\u017cjoni tfittex li jkollha konoxxenza tajba \u0127afna tar-regoli talMalti, filwaqt li \u017c\u017comm ru\u0127ha a\u0121\u0121ornata mali\u017cviluppi f\u2019dan il-qasam.", "Sfortunatament, luniformit\u00e0, il-konsistenza u \u010b-\u010bertezza lingwistika fil-Malti b\u2019mod \u0121enerali g\u0127adhom ma \u017cviluppawx kif mixtieq f\u2019Malta.", "B\u2019mod partikolari, il-konsistenza ortografika u terminolo\u0121ika g\u0127adha mhijiex \u017cviluppata3.", "Fid-dawl ta\u2019 e\u017ci\u0121enzi spe\u010bifi\u010bi, b\u2019mod partikolari l-prin\u010bipju ta\u010b-\u010bertezza legali, kif ukoll min\u0127abba l-u\u017cu kbir tal-informatika, li je\u017ci\u0121u li kelma tinkiteb dejjem bl-istess mod, id-divi\u017cjoni tu\u017ca ver\u017cjoni wa\u0127da ta\u2019 varjanti, u tadotta dejjem l-istess kelma jew fra\u017ci g\u0127all-istess kun\u010bett.", "Iddivi\u017cjoni \u017c\u017comm kuntatt kontinwu malawtoritajiet tal-Malti sabiex issegwi sew li\u017cviluppi fil-qasam lingwistiku.", "F\u2019dan is-sens, ara l-vidjow tad-diskors interessanti talAvukat \u0120enerali E. Sharpston fil-konferenza bl-isem \u201cTransparency and Clear Legal Language in the EU\u201d, organizzata fl-2009 mill-Presidenza Svedi\u017ca tal-UE.", "Ir-regoli tal-ortografija jinsabu fid-dokumenti indikati fl-Artikolu 2 tal-Att dwar l-Ilsien Malti (Kap. 470 talLi\u0121ijiet ta\u2019 Malta).", "Dawn huma t-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija tal-1924, i\u017c-\u017bieda mat-Tag\u0127rif tal-1984, u lA\u0121\u0121ornament tat-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija tal-1992, kif ukoll id-De\u010bi\u017cjonijiet 1 tal-2008.", "Ara l-artiklu tieg\u0127i dwar dan fil-pubblikazzjoni talKunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti \u201cSeminar fuq il-kliem ta\u2019 nisel Ingli\u017c fil-Malti\u201d, p. 167 (http:// www.kunsilltalmalti.gov.mt/filebank/documents/ilktieb_finali_sa%20Nov%2008.pdf).", "l-a\u010b\u010bent 4.", "L-istil tal-kitba g\u0127andu jkun formali.", "Minkejja li l-istil u\u017cat g\u0127andu jkun \u010bar u sempli\u010bi, dejjem tittie\u0127ed inkunsiderazzjoni nnatura tad-dokumenti, li hija wa\u0127da formali.", "G\u0127aldaqstant, kif indikat ukoll fil-Gwida talIstil Interistituzzjonali, l-istil imfittex huwa wie\u0127ed li jevita espressjonijiet u binjiet kollokwjali.", "Je\u017cistu diver\u0121enzi bejn it-terminolo\u0121ija \u0121uridika Maltija u dik tal-UE.", "Dan huwa stat ta\u2019 fatt li d-Divi\u017cjoni taffa\u010b\u010bja l-\u0127in kollu.", "It-terminolo\u0121ija \u0121uridika tad-Divi\u017cjoni g\u0127andha ssegwi lil dik li tintu\u017ca f\u2019Malta.", "Lunika e\u010b\u010bezzjoni hija li ji\u0121u evitati kliem mhux ta\u2019 natura \u0121uridika li huma tradizzjonalment u\u017cati f\u2019sentenzi Maltin (pere\u017cempju: ossija, altrimenti, oltre, e\u010b\u010b.), almenu fejn il-kelma ma jkollhiex sinifikat tekniku \u0121uridiku spe\u010bifiku.", "Il-problema tin\u0127oloq mill-fatt li t-terminolo\u0121ija \u0121uridika u\u017cata fid-Dritt tal-Unjoni Ewropea g\u0127andha numru ta\u2019 diver\u0121enzi meta mqabbla mat-terminolo\u0121ija \u0121uridika u\u017cata f\u2019Malta4.", "Ma\u2019 dan ji\u017cdied il-fatt li dawn it-tnejn g\u0127andhom numru ta\u2019 inkonsistenzi terminolo\u0121i\u010bi5.", "F\u2019dan il-ka\u017c, id-divi\u017cjoni tadotta fra\u017ci jew kelma g\u0127al kun\u010bett partikolari u tkompli tu\u017cahom kostantement.", "It-terminolo\u0121ija fil-Malti g\u0127adha mhijiex standardizzata.", "G\u0127andu jkun hemm u\u017cu iktar standardizzat tat-terminolo\u0121ija fil-Malti, b\u2019mod partikolari kliem ta\u2019 natura teknika.", "G\u0127al dan il-g\u0127an, hemm b\u017conn ta\u2019 koordinazzjoni u komunikazzjoni iktar wiesg\u0127a kemm bejn listituzzjonijiet Ewropej kif ukoll mal-awtoritajiet 4", "Xi kultant id-diver\u0121enzi jin\u0127olqu mil-le\u0121i\u017clatur Malti nnifsu, imma mhux biss.", "L-Avvi\u017c Legali 35.31, dwar Regolamenti dwar drittijiet li jit\u0127allsu g\u0127al vi\u017ci ta\u2019 Schengen, huwa traspo\u017cizzjoni fil-li\u0121i Maltija tadDe\u010bi\u017cjoni 2006/440/KE, li temenda l-Manwal Komuni dwar il-mi\u017cati g\u0127al vi\u017ci.", "Minkejja li d-de\u010bi\u017cjoni g\u0127andha l-ver\u017cjoni UE uffi\u010bjali bil-Malti, il-\u201cvi\u017ca g\u0127al \u017cjara qasira\u201d li tinsab fid-de\u010bi\u017cjoni, saret \u201cVi\u017ca g\u0127al \u017cmien qasir\u201d fil-li\u0121i Maltija.", "Per\u00f2, f\u2019dan il-ka\u017c, il-le\u0121i\u017clatur talUE ma kienx konsistenti fil-Malti, g\u0127ax biddel ilver\u017cjoni tieg\u0127u stess, li qabel kienet \u201cVi\u017ca g\u0127al waqfien fil-qosor\u201d (ara d-De\u010bi\u017cjoni 2003/454/KE).", "Dan jg\u0127odd ukoll f\u2019dak li jirrigwarda aspetti iktar formali, b\u0127all-punte\u0121\u0121atura.", "G\u0127al dan il-g\u0127an, id-Divi\u017cjoni ssegwi kemm huwa possibbli l-istruzzjonijiet li jinsabu fil-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali, imma tipprova, fejn huwa possibbli, issib soluzzjoni komuni g\u0127al problemi b\u0127all-varjanti.", "Il-kwalit\u00e0 g\u0127andha tie\u0127u prijorit\u00e0.", "IlQorti mill-bidu nett tat prijorit\u00e0 assoluta lillkwalit\u00e0 tat-traduzzjonijiet tag\u0127ha.", "Naturalment, il-volum kbir ta\u2019 xog\u0127ol, in-nuqqas ta\u2019 tradutturi fil-bidu, u sitwazzjonijiet partikolari b\u0127adderoga tat-traduzzjoni tal-Malti kkontribwixxew sabiex dan il-g\u0127an mhux dejjem jintla\u0127aq kif mixtieq.", "Iktar ma g\u0127adda \u017c-\u017cmien, per\u00f2, aktar seta\u2019 ji\u0121i nnotat titjib gradwali, u sakemm bdiet il-pubblikazzjoni tas-sentenzi fl-2007 fil\u0120abra tal-\u0120urisprudenza tal-Qorti tal\u0120ustizzja, kien intla\u0127aq livell sodisfa\u010benti.", "Irid isir sforz kostanti sabiex dejjem isir titjib, kemm fl-istruttura tad-Divi\u017cjoni, kif ukoll filpersunal tag\u0127ha.", "Matul dawn is-snin, id-divi\u017cjoni setg\u0127et tkompli tirfina x-xog\u0127ol tag\u0127ha fil-qasam tatterminolo\u0121ija.", "Hija qed tkompli ti\u017cviluppa tterminolo\u0121ija kostantement filwaqt li tapplika l-prin\u010bipji li ssemmew hawn fuq.", "Madankollu, l-applikazzjoni ta\u2019 dawn il-prin\u010bipji spiss twassal biex id-divi\u017cjoni tiltaqa\u2019 ma\u2019 numru ta\u2019 diffikultajiet.", "Meta sentenza tal-Qorti tikkwota li\u0121i, hija tkun qed tu\u017ca sorsi uffi\u010bjali bilFran\u010bi\u017c, u awtomatikament tadegwa ru\u0127ha g\u0127al dawn is-sorsi terminolo\u0121i\u010bi fil-kitba tassentenza.", "I\u017cda, meta wie\u0127ed ji\u0121i biex jittradu\u010bi din is-sentenza lejn il-Malti, il-li\u0121i kkwotata, 5", "L-e\u017cempju klassiku huwa dak tal-kelma bl-Ingli\u017c \u201ccompetition\u201d.", "Il-kelma u\u017cata ori\u0121inarjament fil-li\u0121i Maltija hija \u201ckonkorrenza\u201d, li g\u0127adha te\u017cisti fil-li\u0121i Maltija sa llum.", "Fit-terminolo\u0121ija \u0121uridika tal-UE, bla dubju g\u0127aliex tradotta mill-ver\u017cjoni Ingli\u017ca, intu\u017cat ilkelma \u201ckompetizzjoni\u201d.", "Dan wassal, mal-ade\u017cjoni ta\u2019 Malta mal-UE, biex din l-a\u0127\u0127ar kelma tkun inkorporata wkoll fil-li\u0121i Maltija.", "Ir-ri\u017cultat huwa li issa l-li\u0121i Maltija tu\u017ca \u017cew\u0121 kelmiet g\u0127all-istess kun\u010bett (kemm \u201ckompetizzjoni\u201d kif ukoll \u201ckonkorrenza\u201d).", "l-a\u010b\u010bent li tkun \u0121iet tradotta mill-Ingli\u017c, xi kultant ikollha binja differenti tal-fra\u017cijiet u tal-kun\u010betti u\u017cati, u g\u0127aldaqstant mhux dejjem ilformulazzjoni u\u017cata fis-sentenza tkun tista\u2019 taqbel mal-kwotazzjoni.", "Barra min hekk, peress li d-divi\u017cjoni tipprova tkun kostanti fit-terminolo\u0121ija li tu\u017ca, issib diffikult\u00e0 meta tiltaqa\u2019 ma\u2019 le\u0121i\u017clazzjoni li ma jkollhiex terminolo\u0121ija kostanti.", "Pere\u017cempju, id-divi\u017cjoni adottat il-fra\u017ci \u201cprodotti g\u0127allprotezzjoni tal-pjanti\u201d g\u0127all-fra\u017ci \u201cproduits phytopharmaceutiques\u201d, li bl-Ingli\u017c hija \u201cplant protection products\u201d (Direttiva 91/414/KEE).", "F\u2019le\u0121i\u017clazzjoni o\u0127ra nkitbet \u201cprodotti g\u0127all\u0127arsien tal-pjanti\u201d (De\u010bi\u017cjoni 2009/859/KE), u f\u2019o\u0127rajn \u201cprodotti fitofarma\u010bewti\u010bi\u201d (De\u010bi\u017cjoni 2003/565/KE).", "Din id-diver\u0121enza g\u0127all-istess kun\u010bett to\u0127loq in\u010bertezza fit-traduttur fuq liema ver\u017cjoni ju\u017ca f\u2019dan is-sitwazzjonijiet, g\u0127ax i\u017c-\u017cew\u0121 ver\u017cjonijiet ikollhom il-forza ta\u2019 li\u0121i.", "Il-prin\u010bipju ta\u010b-\u010bertezza legali jfittex li jevita sitwazzjonijiet b\u0127al dawn.", "Minn hawn to\u0127ro\u0121 l-importanza tal-konsistenza fil-kitba6.", "Il-li\u0121i tag\u0127ti awtorit\u00e0 lil dak li jkun qed jintqal fis-sentenza mill-Qorti.", "I\u017cda l-awtorit\u00e0 tintilef kemxejn jekk it-terminolo\u0121ija u\u017cata tkun \u0121uridikament jew lingwistikament \u017cbaljata, inkonsistenti, jew ma tkunx traduzzjoni fidila tal-ori\u0121inal.", "F\u2019dan il-ka\u017c, il-Qorti tapplika lparente\u017ci kwadri sabiex tinkludi l-ver\u017cjoni korretta fit-test ikkwotat, ming\u0127ajr ma tibdel ittest ikkwotat.", "Id-Divi\u017cjoni tal-Ilsien Malti qed tkompli ta\u0127dem sabiex ti\u017cgura kwalit\u00e0 fittraduzzjonijiet tag\u0127ha.", "Fil-kuntest Malti, hija konxja li ma tistax ta\u0127dem g\u0127al rasha.", "Huwa ne\u010bessarju li tkompli ta\u0127dem u tikkoordina xog\u0127olha ma\u2019 kul\u0127add, kemm fl-istituzzjonijiet lo\u0127ra tal-UE kif ukoll f\u2019Malta.", "L-iktar \u0127a\u0121a fundamentali hija li tkompli l-komunikazzjoni ma\u2019 kul\u0127add, mhux biss fil-qasam tat-traduzzjoni, imma wkoll fil-kitba tal-Malti.", "Mhux biss, imma dan il-prin\u010bipju jikkonferma li m'g\u0127andniex inkomplu nippermettu li l-Malti jinkiteb bil-varjanti, imma skont ortografija standardizzata.", "Xitwa 2011 Huwa ta\u2019 dieqa li wie\u0127ed jinnota, per\u00f2, li m\u2019hemmx il-kooperazzjoni ne\u010bessarja bejn ille\u0121i\u017clatur u l-awtoritajiet lingwisti\u010bi Maltin.", "Kemm il-professjoni legali kif ukoll lawtoritajiet lingwisti\u010bi jkunu jistg\u0127u jibbenefikaw minn kooperazzjoni b\u0127al din, u minnha jkun jista\u2019 jgawdi kul\u0127add.", "Huwa g\u0127alhekk li l-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE tipprova sservi ta\u2019 pont komunikattiv bejn l-awtoritajiet le\u0121i\u017clattivi u lingwisti\u010bi Maltin.", "Dak li jrid isir huwa li ji\u0121u evitati atte\u0121\u0121amenti ta\u2019 superjorit\u00e0, ta\u2019 pika personali u ta\u2019 pre\u0121udizzju, u jing\u0127ata iktar spazju lill-kooperazzjoni, \u0127a\u0121a li forsi mhux dejjem tkun fa\u010bli g\u0127all-Maltin.", "Dan ifisser li g\u0127andna nitg\u0127allmu verament na\u0127dmu ma\u2019 kul\u0127add, ming\u0127ajr pre\u0121udizzji jew interessi o\u0127rajn.", "Fil-qosor, dawn huma l-prin\u010bipji ba\u017ci\u010bi tadDivi\u017cjoni7: 1.", "Kwalit\u00e0 \u0121enerali tajba tal-Malti; 2.", "Traduzzjoni fidila u kompleta tat-test ori\u0121inali; 3.", "U\u017cu korrett ta\u2019 terminolo\u0121ija teknika u legali (Lista tat-Terminolo\u0121ija, Te\u017cawru); 4.", "Osservanza tal-format elettroniku korrett tad-dokument (Istruzzjonijiet tekni\u010bi); 5.", "Kwotazzjoni korretta ta\u2019 dokumenti uffi\u010bjali bil-Malti, kif ukoll ri\u010berka korretta (\u0120abra ta\u2019 Noti); 6.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 dokumenti differenti tal-istess kaw\u017ca, tradotti kemm minn lingwi differenti kif ukoll mill-istess lingwa, u\u017cu konsistenti tal-istess terminolo\u0121ija u fra\u017cjolo\u0121ija sabiex ti\u0121i \u017cgurata konsistenza kullimkien (g\u0127all-pubblikazzjoni u fis-sit internet); 7.", "Traduzzjoni tal-iktar ver\u017cjoni a\u0121\u0121ornata li tinkludi modifiki sussegwenti;", "Konsistenza fl-applikazzjoni uniformi tallinji gwida fid-dokumenti kollha, b\u2019mod", "partikolari fl-applikazzjoni talindikazzjonijiet wara kull revi\u017cjoni.", "Me\u0127uda minn dokument intern tad-Divi\u017cjoni tal-Ilsien Malti fil-Qorti tal-\u0120ustizzja.", "Fil-parente\u017ci hemm riferimenti g\u0127al dokumenti interni tad-Divi\u017cjoni, ma\u0127suba biex jimplementaw il-prin\u010bipji indikati.", "l-a\u010b\u010bent", "Id-divi\u017cjoni tal-Ilsien Malti dejjem lesta tikkjarifika u tispjega f\u2019iktar dettall dan kollu, filwaqt li jkun ta\u2019 interess g\u0127aliha li listituzzjonijiet l-o\u0127ra tal-UE jispjegaw x\u2019inhuma l-kriterji tag\u0127hom.", "B\u2019dan il-mod, kul\u0127add ikun jista\u2019 jibbenefika mill-esperjenza ta\u2019 xulxin sabiex il-Malti jkompli jitjieb.", "Is-Sur Izzo-Clarke huwa l-Kap tad-Divi\u017cjoni tal-Malti fil-Qorti tal-\u0120ustizzja.", "~\u2022~ It-Traduzzjoni tal-Li\u0121i Ewropea Anna Maria Bartolo Nhar it-2 ta\u2019 Novembru 2010, id-Dipartiment g\u0127all-Istudju fit-Traduzzjoni u flInterpretazzjoni tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta nieda l-ktieb It-Traduzzjoni tal-Li\u0121i Ewropea talamministratur anzjan fis-Segretarjat \u0120enerali tal-Kunsill tal-UE Dr Peter John Agius.", "Tkellimna mal-awtur dwar il-\u0127sieb wara lpro\u0121ett u dwar ix-xog\u0127ol ta\u2019 traduttur malistituzzjonijiet Ewropej.", "L-idea bdiet fl-2002 meta Dr Agius u l-kollegi tieg\u0127u, li kienu minn tal-ewwel li bdew ja\u0127dmu fil-Kunsill mill-2002, ikkumpilaw glossarju bit-termini l-aktar problemati\u010bi u bdew ji\u010b\u010birkolaw linji gwida fi grupp imsejja\u0127 \u0120L, li kien ji\u0121bor fih lill-\u0121uristi lingwisti u ttradutturi tal-istituzzjonijiet l-o\u0127ra.", "jist\u0127arre\u0121 ir-ra\u0121unijiet g\u0127aliex nittradu\u010bu 150,000 fa\u010b\u010bata g\u0127all-Malti fis-sena u g\u0127aliex is-servizzi kollha g\u0127andhom b\u017conn tattradutturi.", "L-awtur jg\u0127id li t-traduzzjoni ssir biex i\u010b\u010bittadin Malti jkollu a\u010b\u010bess g\u0127al-li\u0121i Ewropea, jifhem x'inhuma d-drittijiet tieg\u0127u u jkun jista\u2019 jesi\u0121ihom quddiem il-Qorti ming\u0127ajr \u0127tie\u0121a ta\u2019 intermedjarju b\u0127al avukat.", "Allura t-traduzzjoni ma ssirx essenzjalment g\u0127all-avukati imma g\u0127al tliet kategoriji ta\u2019 persuni: i\u010b-\u010bittadini in\u0121enerali, in-nies tan-negozju u l-awtoritajiet nazzjonali.", "\u201cXog\u0127olna jrid ikun test Malti adattat g\u0127all-espressjoni Maltija u li jista\u2019 jintu\u017ca mill-poplu,\u201d ikkummenta Dr Agius.", "Hu fisser li wa\u0127da mid-diffikultajiet tattraduttur hi dik li jissimplifika ming\u0127ajr ma jtellef mill-pre\u010bi\u017cjoni ta\u2019 testi b\u0127alma huma dDe\u010bi\u017cjonijiet.", "It-traduzzjonijiet g\u0127andhom ikunu leali lejn l-ori\u0121inal imma daqstant ie\u0127or a\u010b\u010bessibbli, u jridu jkunu jistg\u0127u jinqraw u jinftiehmu ming\u0127ajr sforz.", "L-awtur fakkar li lli\u0121ijiet, il-kaw\u017ci tal-Qorti tal-\u0120ustizzja u rri\u017coluzzjonijiet tal-istituzzjonijiet huma sors ta\u2019 referenza imprezzabbli ta\u2019 kif ninterpretaw xog\u0127olna.", "Fl-2004 l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta talbet lil Dr Agius biex jag\u0127mel kredit spe\u010bjalizzat fuq ittraduzzjoni fl-istituzzjonijiet tal-UE.", "Il-kors kien dwar ir-rekwi\u017citi partikolari u l-kuntest legali li jikkundizzjonaw it-traduzzjonijiet.", "Irri\u010berka li l-awtur g\u0127amel g\u0127al dan il-kredit serviet ta\u2019 ba\u017ci g\u0127all-pubblikazzjoni msemmija.", "Dr Agius fisser li meta beda jag\u0127ti sura stutturata lill-pubblikazzjoni kellu f\u2019mo\u0127\u0127u li jelabora r-rekwi\u017citi tal-multilingwi\u017cmu, u", "l-a\u010b\u010bent Peress li hemm numru ta\u2019 dokumenti f\u2019oqsma partikolari li jg\u0127addu mill-magna lingwistika tat-tliet istituzzjonijiet, Dr Agius jenfasizza \u0127afna fuq il-kollaborazzjoni bejn il-kollegi kollha biex ix-xog\u0127ol ikun aktar konsistenti.", "\u201cM\u2019g\u0127andux ikun hemm appro\u010b\u010bi u terminolo\u0121ija differenti.", "G\u0127andu jkun hemm kondivi\u017cjoni tal-prattiki u tad-de\u010bi\u017cjonijiet li jittie\u0127du.\u201d", "Jis\u0127aq ukoll fuq ir-responsabbilt\u00e0 li g\u0127andu kull min qieg\u0127ed fis-settur biex jekk ikun se jag\u0127mel jew ikun g\u0127amel tibdil f\u2019xi dokument tal-anqas jav\u017ca lil dawk li \u0127admu fuqu jew li se ja\u0127dmu warajh.", "B\u2019referenza g\u0127all-pressjonijiet li jkun hemm minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien biex jitnaqqsu lispejje\u017c fil-qasam tat-traduzzjonijiet, Dr Agius jara l-possibbilt\u00e0 li jkun hemm proposta biex \u010berti servizzi jing\u0127aqdu u jkun hemm siner\u0121iji.", "Din kienet proposta li xirfet g\u0127all-ewwel darba ta\u0127t il-Presidenza \u0120ermani\u017ca fl-2006/2007 imma \u0121iet irrifjutata mill-Istati Membri.", "G\u0127alkemm il-Parlament Ewropew jag\u0127mel enfasi fuq \u201cl-u\u017cu tal-multilingwi\u017cmu s\u0127i\u0127\u201d, min-na\u0127a l-o\u0127ra, biex ji\u0121u ffrankati l-flus, ilKummissjoni qed tag\u0127mel sforz biex l-ebda dokument abbozzat minnha ma jaqbe\u017c l-20 pa\u0121na, u nofs il-gruppi ta\u2019 \u0127idma tal-Kunsill m\u2019g\u0127andhomx interpretazzjoni s\u0127i\u0127a.", "F\u2019daddawl qed isir appell mill-Qorti tal-Awdituri biex fuq l-e\u017cempju tal-Kumitat tar-Re\u0121juni u lKumitat Ekonomiku u So\u010bjali l-istituzzjonijiet kollha jikkontribwixxu g\u0127al servizzi ta\u2019 traduzzjoni kon\u0121unti.", "Dr Agius jipprevedi li fl-istituzzjonijiet Ewropej dejjem se jibqa\u2019 l-b\u017conn tat-tradutturi.", "Skontu, it-triq g\u0127al min irid isir traduttur malUE g\u0127adha miftu\u0127a g\u0127al min hu determinat u", "Hu jammira lil dawk li jag\u0127\u017clu ttraduzzjoni b\u0127ala karriera tul il-\u0127ajja imma", "jwissi li \u201cwara massimu ta\u2019 g\u0127axar snin,", "wie\u0127ed g\u0127andu jipprova perspettivi differenti...", "Mur imqar ma\u2019 istituzzjoni o\u0127ra - biddel naqra larja!\u201d", "Xitwa 2011 Hu jitkellem ukoll dwar l-ortografija li fi kliemu tant hi importanti li lanqas g\u0127andha tkun diskussa.", "B\u2019referenza g\u0127ar-regoli l-\u0121odda dwar il-varjanti ortografi\u010bi li \u0127ar\u0121u millKunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti fl-2008, Dr Agius jg\u0127id: \u201cNa\u0127seb li s-so\u010bji kollha g\u0127andhom jissottomettu umilment g\u0127allindikazzjonijiet tal-Kunsill (Nazzjonali talIlsien Malti) u g\u0127all-pubblikazzjonijiet awtorevoli li di\u0121\u00e0 hemm fis-settur.", "Ma n\u0127ossx li (dan) hu punt g\u0127an-negozjati.\u201d", "Jg\u0127id ukoll li hu kellu jag\u0127mel \u201cqari tal-provi radikali\u201d talktieb tieg\u0127u biex ikun konformi mar-regoli l\u0121odda.", "F\u2019dad-dawl wie\u0127ed allura ma jistax ma jkunx sorpri\u017c meta jinnota li l-ktieb fih g\u0127add ta\u2019 \u017cbalji u inkonsistenzi ortografi\u010bi u nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 mal-istess regoli li l-awtur tant jenfasizzahom.", "Din hi t-twe\u0121iba li tana Dr Agius meta staqsejnieh dwar dan: \u201cPartijiet konsiderevoli mill-ktieb inkitbu qabel irrakkomandazzjonijiet tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "O\u0127rajn inkitbu wara.", "L-enfasi tal-ktieb hija fuq it-traduzzjoni b\u0127ala l-pro\u010bess tad-drittijiet, permezz tat-tifsira, fl-isfond legali u politiku kumpless tal-Unjoni Ewropea u mhux fuq l-ortografija li g\u0127aliha hemm di\u0121\u00e0 diversi pubblikazzjonijiet awtorevoli.\u201d", "Ms Bartolo hija traduttri\u010bi mal-Qorti tal-Awdituri.", "~\u2022~ Juvenes Translatores: kompetizzjoni b\u2019rabta mal-Jum Ewropew tal-Lingwi Paul Zahra G\u0127alkemm l-g\u0127an ewlieni tal-Unjoni Ewropea hu li tkompli tikber u tissa\u0127\u0127a\u0127 b\u0127ala forza ekonomika b\u2019suq wa\u0127dieni b\u2019g\u0127aqda monetarja mibnija fuq l-armonizzazzjoni talli\u0121ijiet Ewropej bl-iskop li jin\u0127oloq bilan\u010b bejn il-benessri so\u010bjali, ekonomiku, u ambjentali tag\u0127na l-Ewropej, ma jistax jing\u0127ad l-istess \u0127a\u0121a dwar il-politika tal-UE fir-rigward talkultura u l-lingwi.", "l-a\u010b\u010bent Pjuttost, f\u2019dawn i\u017c-\u017cew\u0121 oqsma li b\u0127ala \u010bittadini Ewropej immissu mag\u0127hom ta\u2019 kuljum, l-g\u0127an tal-UE hu li tkompli tissa\u0127\u0127a\u0127 id-diversit\u00e0 kulturali u li jkun inkura\u0121\u0121it limpetu tal-multilingwi\u017cmu li jikkaratterizza lkontinent u l-popli Ewropej.", "Ta\u2019 kull sena fis-26 ta\u2019 Settembru ji\u0121i \u010b\u010belebrat Il-Jum Ewropew tal-Lingwi.", "B\u0127ala parti millattivitajiet marbutin mieg\u0127u nsibu fost l-o\u0127rajn il-kompetizzjoni fit-traduzzjoni Juvenes Translatores, li g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar tliet snin \u0121iet organizzata mid-Direttorat \u0120enerali tatTraduzzjoni tal-Kummissjoni Ewropea bl-g\u0127an li ji\u0121u promossi l-multilingwi\u017cmu u ttraduzzjoni fl-iskejjel fost i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 Ewropej.", "L-edizzjoni tas-sena 2010 tal-Kompetizzjoni Juvenes Translatores g\u0127adha g\u0127addejja bilpro\u010bess tag\u0127ha li jispi\u010b\u010ba meta r-rebbie\u0127a jitilg\u0127u Brussell f\u2019April 2011.", "G\u0127alhekk f\u2019dan l-artiklu se nag\u0127tu \u0127arsa lejn il-kompetizzjoni tal-2009 li fiha \u0127adu sehem 599 skola millEwropa kollha fosthom erba\u2019 skejjel Maltin.", "Fil-25 ta\u2019 Marzu 2010, ir-rebbie\u0127a \u2014 wie\u0127ed jew wa\u0127da minn kull Stat Membru Ewropew \u2014 attendew g\u0127a\u010b-\u010berimonja tal-premijiet.", "Minn Malta r-rebbie\u0127 g\u0127all-2009 kien Benjamin Camilleri.", "Kif stqarr mieg\u0127i Benjamin a\u0127na u sejrin lejn is-sala fejn kellha ssir il-laqg\u0127a mad-Direttur \u0120enerali tad-D\u0120T: \u201cBis-sa\u0127\u0127a talkompetizzjoni u ta\u017c-\u017cjara tieg\u0127i rrealizzajt li nista\u2019 b\u2019xi mod ng\u0127aqqad l-istudju tal-lingwi li qed nag\u0127mel b\u0127alissa ma\u2019 dak tal-\u0121ejjieni.\u201d", "Fi kliem ie\u0127or, g\u0127al Benjamin dan ifisser l-istudju", "tal-lingwi \u2014 b\u2019mod spe\u010bjali tal-Malti u tTaljan \u2014 mal-istudju tal-li\u0121i li hu jixtieq jid\u0127ol", "g\u0127alih hekk kif jispi\u010b\u010ba l-istudji postsekondarji", "fil-Kulle\u0121\u0121 ta\u2019 San Alwi\u0121i.", "Min\u0127abba l-importanza tal-lingwi fl-aspetti", "kollha tal-komunikazzjoni l-Unjoni Ewropea", "t\u0127addan politika li t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 it-tag\u0127lim tag\u0127hom.", "Xitwa 2011 Nitwieldu nitkellmu b\u2019lingwi differenti i\u017cda xejn ma g\u0127andu j\u017commna milli nitg\u0127allmu lingwi barranin spe\u010bjalment il-lingwi tal-pajji\u017ci \u0121irien.", "G\u0127alhekk il-politika tal-Unjoni Ewropea f\u2019dan ir-rigward hi li jissa\u0127\u0127u l-lingwi u hi tag\u0127mel kull sforz biex ilpubblikazzjonijiet u l-informazzjoni tag\u0127ha ji\u0121u tradotti bil-lingwi kollha b\u0127ala servizz lingwistiku utili g\u0127a\u010b-\u010bittadini.", "L-inizjattiva Juvenes Translatores hi parti minn dan l-isforz kontinwu li l-Kummissjoni, permezz tad-Direttorat \u0120enerali tatTraduzzjoni, qed tag\u0127mel ta\u2019 kull sena biex ji\u0121u inkura\u0121\u0121uti t-tag\u0127lim tal-lingwi u ttraduzzjoni fost i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li forsi xi darba xi w\u0127ud minnhom g\u0127ad isibu ru\u0127hom ja\u0127dmu mag\u0127ha b\u0127ala tradutturi.", "Is-Sur Zahra huwa traduttur fl-Unit\u00e0 Web talKummissjoni Ewropea.", "~\u2022~ Il-Malti tal-idjomi Olvin Vella Dan l-a\u0127\u0127ar Edmund Teuma tana rigal \u017cg\u0127ir li napprezzawh mhux ftit.", "Qabad xi kliem li jidher biss fl-idjomi, b\u0127al awdenzja (\u201cm\u2019hemmx awdenzja\u201d) u koppi (\u201cre\u0121a\u2019 koppi\u201d) u fissru b\u2019kummenti marbuta mallingwa, l-istorja u l-kultura.", "G\u0127ax kull kelma Maltija g\u0127andha storja twila, storja li \u0121ieli tkun intilfet ma\u017c-\u017cmien... imma nibqg\u0127u ntennuha bi drawwa.", "Ng\u0127idu a\u0127na, fuq koppi jg\u0127id: \u201cNg\u0127idu \u2018re\u0121a\u2019 koppi\u2019 g\u0127al min jg\u0127id jew jag\u0127mel dejjem listess \u0127a\u0121a.", "Koppi mit-Taljan coppe (pl. ta\u2019 coppa) = dawk il-karti tal-log\u0127ob immarkati bi qlub \u0127omor, li jissej\u0127u wkoll kori, kwori, jew qlub.", "Referenza g\u0127all-karti tal-log\u0127ob Taljani li minflok qlub, b\u0127al Fran\u010bi\u017ci, i\u0121ibu tazzi jew kal\u010bijiet bis-sieq.", "L-ewwel tifsira ta\u2019 coppa hi tazza jew kal\u010bi.", "G\u0127al min jg\u0127id jew jag\u0127mel listess \u0127a\u0121a jew l-istess \u017cball ng\u0127idu \u2018re\u0121a\u2019 koppi\u2019 b\u0127allikieku re\u0121a\u2019 lag\u0127ab l-istess karta.\u201d 19", "l-a\u010b\u010bent Il-ktieb huwa ppre\u017centat b\u0127ala dizzjunarju ta\u2019 kliem tqil jew li tifsirtu fl-idjoma hi interessanti.", "Ng\u0127idu a\u0127na, ta\u0127t l-ittra R insibu: raba\u2019, ra\u0127ma, raj, rawwem, razza, re\u0121ina, rejjex, rekje, rfus, rkaptu, robbu.", "\u0126adt pja\u010bir nitg\u0127allem idjomi \u0121odda b\u0127al \u201cg\u0127aqad il-bezzun\u201d.", "Il-bezzun kien \u201c\u010bilindru ta\u017c-\u017cingu li dari kienu jimlewh bil-\u0121elat u joqog\u0127du jdawruh f\u2019kartell mimli bis-sil\u0121 sakemm il\u0121elat jag\u0127qad\u201d.", "Ukoll, qatt ma kont smajt lespressjoni \u201cdak ta\u2019 abbet\u201d, ji\u0121ifieri \u201ctal-flus, tat-tajjeb.", "Il-kelma abbet hi mnissla mill-verb Latin habet = g\u0127andu.\u201d", "\u0126abib tieg\u0127i g\u0127adu kemm semmieli qawl \u010bajtier li kienu jg\u0127idu n-nies tal-iskola fi \u010bkunitu, \u201cchi abbet abbet, e chi non abbet \u017cabbabbet\u201d, ji\u0121ifieri min g\u0127andu l-flus, g\u0127andu; u min m\u2019g\u0127andux, joqg\u0127od i\u017cabbab!", "Band\u2019o\u0127ra, ta\u0127t rekje (\u201cjista\u2019 jg\u0127idilha rekje\u201d < requiem), l-awtur jg\u0127arrafna li \u201cl-Latin kellu sehem kbir fit-tiswir tal-idjomi Maltin g\u0127ax billi kien jintu\u017ca fil-litur\u0121ija tal-Knisja, ilMaltin kienu ju\u017cawh imfarrak fl-espressjonijiet li kienu jo\u0127olqu biex b\u2019hekk l-enfasi tikber.\u201d", "Lista ta\u2019 kliem Latin u l-ver\u017cjoni Maltija tieg\u0127u tidher f\u2019Il-Berqa tal-15 ta\u2019 Ottubru 1932.", "In-nisel tal-kelma \u017carda fl-idjoma \u201cqatag\u0127lu \u017c\u017carda\u201d sibtu mfisser differenti minn kif tah", "\u0127addie\u0127or.", "Edmund Teuma fisser \u017carda b\u0127ala", "\u201cfetqa fid-drapp\u201d waqt li Wettinger, fi Kliem", "Malti Qadim, fissirha b\u0127ala l-ikla li kienet issir", "f\u2019kappella nhar il-festa fis-sekli 15 u 16.", "IlKnisja qatg\u0127et i\u017c-\u017carda fi tmiem is-seklu 16", "min\u0127abba l-or\u0121ji li kienu jitwettqu fihom.", "Fid-da\u0127la, Edmund Teuma jargumenta li", "Xitwa 2011 idjoma ma tistax taqlibha kelma b\u2019kelma minn ilsien g\u0127al ie\u0127or, kif nag\u0127mlu meta ng\u0127idu \u201cqed ti\u0121bidli saqajja!\u201d", "(EN: you are pulling my legs!) u \u201cma jarawx g\u0127ajn ma\u2019 g\u0127ajn\u201d (EN: they don\u2019t see eye to eye).", "Skontu, bil-Malti g\u0127andna ng\u0127idu \u201cqed tg\u0127addi \u017c-\u017cmien bija\u201d u \u201cma jaqblux f\u2019kollox bejniethom\u201d allavolja, jg\u0127id Edmund Teuma, l-a\u0127\u0127ar wa\u0127da mhix idjoma.", "Imma, fil-fehma tieg\u0127i, dan largument, jekk ikollna napplikawh dejjem, jispi\u010b\u010ba jfaqqar ilsienna minn idjomi milqug\u0127a b\u0127al \u201cmhux kollox ward u \u017cahar\u201d (IT: non tutto \u00e8 rose e fiori) u \u201cfeta\u0127lu g\u0127ajnejh\u201d (EN: opened his eyes).", "Naturalment, barra dawn l-idjomi hemm bosta o\u0127rajn li xi darba kienu barranin, imma nqalbu g\u0127allMalti, xterdu u llum jag\u0127mlu parti mill-\u0121id kbir tal-idjoma Maltija.", "Fil-fatt, l-istudju ta\u2019 Edmund Teuma jurina sewwasew dan.", "Is-Sur Vella huwa Assistent Lettur fid-Dipartiment talMalti tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz http://ec.europa.eu/dgs/translation/publications/magazines", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f'dan il-bulettin, iktbilna hawn: l-accent@ec.europa.eu Koedituri: Alessandro Mangion u Louise Vella Distribuzzjoni: Rowena Schranz u Maryann Agius Impa\u0121nar: Chris Galea u Alan Delia \u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f'isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista' jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f'din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni, u lanqas is-servizzi tag\u0127ha, ma huma marbutin b'xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_05_mt.pdf"}
{"text": ["Biex nippruvaw ma nitfixklux minn Reuben Seychell it-Terminologu tad-Dipartiment tal-Malti il-Kummissjoni Ewropea", "Il-kamp tax-xog\u0127ol terminolo\u0121iku tag\u0127na ma jimmirax lejn il-lingwa\u0121\u0121 g\u0127al skop \u0121enerali (normali, il-lingwa u\u017cata g\u0127al intenzjonijiet komunikazzjonali1 ta\u2019 kuljum jew ordinarji) imma lejn lingwa\u0121\u0121 g\u0127al skop spe\u010bjali (anormali)2.", "Kelma jew espressjoni fil-lingwa\u0121\u0121 g\u0127al skop \u0121enerali (LS\u0120) ikollha aktar minn tifsira u sinifikat wie\u0127ed, u dawn tal-a\u0127\u0127ar jissawru skont il-kuntest u l-intensit\u00e0 fl-uniformit\u00e0 tal-istess kuntest3, skont ir-regoli tal-log\u0127ba lingwistika4 prevalenti f'dak il-kuntest partikolari.", "Ilparte\u010bipanti f'dik il-log\u0127ba jifhmu t-tifsira u ssinifikat g\u0127aliex huma jkunu jifhmu u jkunu familjari mar-regoli komunikazzjonali partikolari.", "Il-lingwa\u0121\u0121 g\u0127al skop spe\u010bjali (LSS) jissellef mill-kliem u espressjonijiet fil-livell ta\u2019 skop \u0121enerali (LS\u0120) u fejn ikun hemm b\u017conn ja\u0127tih tifsira aktar spe\u010bifika, aktar iffukata, idjaq, illi tnaddaf l-ambigwitajiet li jin\u0127olqu minn kuntesti u sitwazzjonijiet differenti.", "Sa \u010bertu punt huwa parassitiku.", "Fejn ma jsibx x'jissellef, jo\u0127loq biex jindirizza diskrepanza fil-LSS.", "1 G\u0127al aktar dwar dan is-su\u0121\u0121ett ara Strawson, P., \"Meaning and Truth\", Synthese, 1967.", "2 Nazzarda nibba\u017ca fuq id-duwali\u017cmu ta\u2019 Thomas Kuhn bejn xjenza normali u dik anormali (ma\u0127luqa minn bidla filparadigma) (ara Kuhn, TS., The Structure of Scientific Revolutions, 1996).", "G\u0127andu g\u0127alhekk ikun \u010bar li t-tifsira u ssinifikat tat-termini ttrattati f'xog\u0127olna blebda mod ma jkollhom jew ma huma intenzjonati li jkollhom ne\u010bessarjament ibiddlu jew i\u0127assru t-tifsiriet u s-sinifikati li l-kliem jew espressjonijiet jing\u0127ataw jew ikunu ng\u0127ataw fil-pletora ta\u2019 kuntesti u sitwazzjonijiet meqjusa fil-LS\u0120 u wisq anqas li jiddeterminaw ir-regoli jew li\u017cvilupp tal-grammatika jew li jimminaw tag\u0127ha5.", "Mhuwiex esklu\u017c li jkun hemm effett a\u010b\u010bidentali jew inkella in\u010bidentali bejn dominju fil-LSS u kuntest jew sitwazzjoni fil-LS\u0120; jew sa\u0127ansitra bejn \u017cew\u0121 dominji jew aktar fil-LSS.", "Dan g\u0127aliex ma hemm lebda regola dwar kif ji\u017cvol\u0121u l-forom differenti tal-\u0127ajja u l-kun\u010betti li jo\u0127or\u0121u minnhom li jinne\u010bessitaw kelma jew espressjoni b\u0127ala r-referent tag\u0127hom.", "Ix-xog\u0127ol terminolo\u0121iku tag\u0127na jimmira li jipprovdi termini li jwasslu g\u0127al testi legali tal-UE li jiggarantixxu \u010barezza legali6.", "B'dan il-mod jonqsu l-possibiltajiet ta' ambigwit\u00e07 fil-li\u0121ijiet u g\u0127alhekk l-in\u010bidenza ta\u2019 tilwim bla b\u017conn u inkonsistenzi fl-applikazzjoni u", "5 Mil-lat tal-lo\u0121ika ara Lorenzen, P., \"Logic and grammar\", Constructive Philosophy, 1987 6 Il-lingwa legali tirrappre\u017centa komunikazzjoni bejn spe\u010bjalisti aktar minn komunikazzjoni fil-livell ordinarju; hija g\u0127odda g\u0127all-kontenut nomattiv tal-espressjoni legali.", "7 Inxejnu l-polidossija u nistabilixxu monodossija \u0127ielsa fi kliem Lorenzen; ara \"Logic and hermeneutics,\" Lorenzen, 1987.", "inizjattiva", "l-implimentazzjoni tad-dritt tal-UE f'realt\u00e0 legali multilingwi.", "Xog\u0127olna jinkludi dawn il-funzjonijiet: \u2022 nirre\u0121istraw dik it-terminolo\u0121ija li di\u0121\u00e0 tintu\u017ca u li g\u0127al bosta tidher ovvja: dak li hu ovvju llum mhux bilfors jibqa' ovvju g\u0127ada; \u2022 nirri\u010berkaw termini tekni\u010bi f'oqsma diversi u nirre\u0121istraw l-g\u0127a\u017cla terminolo\u0121ika tag\u0127na; \u2022 nindirizzaw diskrepanzi terminolo\u0121i\u010bi bejn utenti prin\u010bipali ta\u2019 dik it-terminolo\u0121ija; \u2022 attivament nisiltu kun\u010betti \u0121odda u nippruvaw insibu modi biex nirrappre\u017centaw dawk il-kun\u010betti b'termini validi; \u2022 insibu metodi konsistenti biex nittradu\u010bu b'mod effi\u010bjenti kun\u010betti li ma jkunux rappre\u017centati bil-Malti jew li jkunu rappre\u017centati b'mod inkonsistenti u insuffi\u010bjenti g\u0127all-funzjoni tag\u0127hom fid-dritt tal-UE. * * * Din il-pubblikazzjoni mhix ma\u0127suba biex tissostitwixxi t-taqsima dwar it-terminolo\u0121ija f' l-a\u010b\u010bent, li huwa mmirat g\u0127ad-diskussjoni u lespo\u017cizzjoni ta\u2019 argumentazzjoni terminolo\u0121ika.", "Dan is-suppliment huwa ma\u0127sub li jaqsam malqarrej xog\u0127ol terminolo\u0121iku li jkun sar spe\u010bifikament dwar termini rri\u010berkati me\u0127tie\u0121a g\u0127all-kitba tal-li\u0121ijiet tal-UE.", "Illum qed nippubblikaw l-e\u017citu ta\u2019 pro\u010bess varat mid-Dipartimenti tal-Malti tal-Kunsill tal-UE u tal-Kummissjoni Ewropea (grazzi g\u0127al Anthony Privitelli u Jeantide Naudi rispettivament, li", "\u0127adu \u0127sieb ukoll ji\u0121bru l-punti ta\u2019 qbil u kitbu l-Linji gwida li \u0121ejjin) li wassal g\u0127allqbil interistituzzjonali dwar kif ji\u0121u tradotti s-sustanzi kimi\u010bi u l-komposti tag\u0127hom.", "Iddipartimenti tal-lingwi parte\u010bipi huma dawk tal-Kunsill tal-UE, il-Kummissjoni Ewropea, il-Parlament Ewropew, il-Qorti tal-\u0120ustizzja, il-Kumitat tar-Re\u0121juni, il-Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew, i\u010b-\u010aentru tat-Traduzzjoni g\u0127all-Korpi tal-UE, il-Bank \u010aentrali Ewropew u l-Qorti tal-Awdituri.", "L-importanza ta\u2019 dan il-metodu hija li d-dritt tal-UE, spe\u010bjalment il-le\u0121i\u017clazzjoni REACH, jirregola kull sustanza kimika u kombinazzjonijiet tag\u0127hom li to\u0127ro\u0121 fis-suq Ewropew.", "Le\u0121i\u017clazzjoni ta\u2019 dan it-tip tinvolvi listi s\u0127a\u0127 ta\u2019 komposti kimi\u010bi fejn ilpossibbiltajiet tal-istess kompost huma inkredibbilment \u0127afna.", "B'dan il-metodu, ilkittieb u l-qarrej qed jing\u0127ataw g\u0127odda lingwistika li permezz tag\u0127ha jistg\u0127u jesprimu u jifhmu l-komposti kimi\u010bi attwali u eventwali.", "Xi ftit mill-e\u017cempji ta\u2019 oqsma kon\u010bernati minn dan it-tip ta' termini huma likel, u s-sikurezza fl-ikel, apparat u\u017cat g\u0127allikel, l-g\u0127alf g\u0127all-bhejjem, l-agrikoltura u lvinikultura, i\u017c-\u017cebg\u0127a, il-\u0121ugarelli tat-tfal, ilvetturi, u standards tal-arja u ta\u2019 tni\u0121\u0121is.", "L-g\u0127an ta\u2019 din il-gwida mhuwiex li tiddetta t-ta\u0127dit tan-nies, imma li tistabbilixxi metodolo\u0121ija li tiggarantixxi \u010bertezza legali billi toffri akkuratezza, konsistenza,", "applikabilit\u00e0 wiesg\u0127a, sempli\u010bit\u00e0 u utilit\u00e0.\u0089", "L-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi bil-Malti Linji gwida interistituzzjonali WERREJ It-traduzzjoni tas-sustanzi kimi\u010bi bil-Malti ............................................................................", "3 Tabella Nru 1: Ismijiet li jidhru ta' spiss ................................................................................", "4 Tabella Nru 2: Affissi li jidhru ta' spiss .................................................................................", "5 E\u017cempji fil-prattika ................................................................................................................", "7 Nota dwar l-u\u017cu tal-ittra j wara l-vokali i...............................................................................", "7 Indi\u010bi globali f'ordni alfabetiku EN-MT ................................................................................", "pa\u0121na", "suppliment ma\u2019", "Da\u0127la", "It-traduzzjoni tas-sustanzi kimi\u010bi bil-Malti", "Spiss niltaqg\u0127u ma' dokumenti fejn ikollna n\u0127abbtu wi\u010b\u010bna mal-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi.", "F'dawn id-dokumenti d-dilemma dejjem tkun listess - in\u0127alluhom bl-Ingli\u017c jew naqilbuhom g\u0127all-Malti?", "G\u0127alkemm jidhru kkomplikati, jekk wie\u0127ed jimxi b'mod lo\u0121iku l-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi mhumiex diffi\u010bli.", "Fil-parti l-kbira dawn jikkonsistu f'g\u0127add ta' partijiet \u017cg\u0127ar mg\u0127aqqdin flimkien.", "Dan ise\u0127\u0127 fuq livell molekulari kif ukoll fuq livell lingwistiku, li fil-fatt jirrifletti dak li jse\u0127\u0127 fil-livell molekulari.", "Kulma g\u0127andna b\u017conn nag\u0127mlu hu li nistandardizzaw l-ismijiet tal-komponenti \u017c-\u017cg\u0127ar li jiffurmawhom.", "Id-dilemma tkun akbar meta d-dokument ikun jinkludi xi tabella b'lista twila ta' dawn issustanzi kimi\u010bi.", "Hawnhekk it-ta\u0127bil il-mo\u0127\u0127 ji\u017cdied spe\u010bjalment meta niltaqg\u0127u mhux biss ma' sempli\u010bi element mit-tabella perjodika b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, il-kubrit jew i\u017c-\u017cingu, i\u017cda niltaqg\u0127u wkoll ma' komposti organi\u010bi kumplikati b'\u0127afna numri, prefissi u suffissi.", "It-terminolo\u0121ija xjentifika formali bil-Malti hi bba\u017cata kwa\u017ci kollha fuq it-Taljan.", "Dan huwa fatt stabbilit, u jo\u0127ro\u0121 \u010bar minn bosta e\u017cempji: diossidu tal-karbonju, klorur tas-sodju, idro\u0121enu, spettru, temperatura, densit\u00e0, pressjoni, ...", "Huwa veru li fit-ta\u0127dit informali nirrikorru g\u0127all-Ingli\u017c, g\u0127ar-ra\u0121uni li t-tag\u0127lim xjentifiku a\u0127na l-Maltin \u0127adnieh kollu kemm hu bl-Ingli\u017c.", "Allura jekk \u017cew\u0121 tradutturi waqt li qed jie\u0127du kaf\u00e8 jiddiskutu t-tis\u0127in globali b'mod informali dawn se jirreferu g\u0127all-\"carbon dioxide\" li qed jo\u0127loq \"global warming\".", "Imma 5 minuti wara l-istess \u017cew\u0121 tradutturi se jid\u0127lu l-uffi\u010b\u010bju u jiktbu \"diossidu tal-karbonju\" u \"tis\u0127in globali\", g\u0127ax hekk jitlob ir-re\u0121istru formali ta' dokument uffi\u010bjali.", "X'se nag\u0127mlu f'dawn is-sitwazzjonijiet?", "Se nittradu\u010bu kollox jew se n\u0127allu w\u0127ud bl-Ingli\u017c u o\u0127rajn bil-Malti?", "F'dan il-ka\u017c il-passat \u017cgur li mhuwiex garanzija g\u0127all-futur g\u0127aliex f'pubblikazzjonijiet pre\u010bedenti nsibu ftit minn kollox.", "G\u0127alhekk \u0121ie ffurmat grupp b'rappre\u017centanti mill-unit\u00e0 lingwistika ta\u2019 kull istituzzjoni tal-UE biex niddiskutu din il-problema.", "Ikkuntattjajna lill-\u0121uristi lingwisti tal-Kunsill fi Brussell g\u0127allparir tag\u0127hom, u t-twe\u0121iba kienet din li \u0121ejja: \"Mil-lum 'il quddiem, fir-rigward ta' termini kimi\u010bi, it-taqsimiet traduttivi MT talistituzzjonijiet jadottaw l-ismijiet tal-kimi\u010bi fuq mudell intern stabbilit skont it-traduzzjonijiet ekwivalenti fil-IATE tal-lingwa Taljana u dik Fran\u010bi\u017ca.", "Anke jekk xi dipartiment tal-Gvern MT ikun qieg\u0127ed ju\u017ca xi varjazzjoni morfolo\u0121ika ta' xi terminu kimiku partikolari, ji\u0121ifieri t-terminu ma jkunx morfolo\u0121ikament e\u017cattament simili g\u0127all-mudell MT intern stabbilit mill-istituzzjoni kon\u010bernata fl-istrument legi\u017clattiv partikolari tal-UE, l-ekwivalenza terminolo\u0121ika m'g\u0127andhiex ti\u0121i mi\u010b\u0127uda.", "Na\u0127sbu li kul\u0127add jista' jimxi fuq din il-presunzjoni.\"", "Dan il-fatt jg\u0127in \u0127afna meta ni\u0121u biex nittradu\u010bu l-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi.", "Infatti, f'parti sostanzjali tal-ka\u017cijiet ikun bi\u017c\u017cejjed li wie\u0127ed jikkopja l-isem bit-Taljan u jag\u0127tih ortografija Maltija.", "Xi e\u017cempji fl-ordni EN-IT-MT jinsabu fit-tabella hawn ta\u0127t.", "Li rridu nag\u0127mlu, allura, hu li nistandardizzaw:", "Abba\u017ci ta' dan il-prin\u010bipju, il-grupp ifformula dawn il-linji gwida li \u0121ejjin, li g\u0127andhom l-g\u0127an li jo\u0127olqu uniformit\u00e0 bejn l-istituzzjonijiet u g\u0127aldaqstant g\u0127andhom jintu\u017caw anki fejn ikun hemm differenzi ma\u2019 sorsi o\u0127rajn.", "l-ismijiet ta' joni, gruppi ta' atomi (radikali), u termini o\u0127ra li jidhru ta' spiss fl-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi (Tabella Nru 1 aktar 'il quddiem);", "l-affissi li g\u0127andhom sinifikat li jiddetermina l-kompo\u017cizzjoni molekulari tas-sustanzi (Tabella Nru 2);", "l-ismijiet tal-elementi (Tabella Nru 3).", "klorur tas-sodju", "idrossidu tal-ammonju", "a\u010bidu a\u010betiku", "karbur tal-kal\u010bju", "inizjattiva", "Ismijiet li jidhru ta' spiss", "Wie\u0127ed jinnota hawnhekk kemm huma qrib lejn it-Taljan il-ver\u017cjonijiet bil-Malti.", "Kulma wie\u0127ed ikollu jag\u0127mel, anki g\u0127al dawk il-joni li mhumiex f'din il-lista, hu jaqleb l-ortografija tal-ver\u017cjoni bit-Taljan g\u0127all-Malti.", "a\u010bidu", "dejjem segwit b'a\u0121\u0121ettiv li jispi\u010b\u010ba \"-iku\" li jiddetermina t-tip tal-a\u010bidu, e\u017c. a\u010bidu sulfuriku", "a\u010betilen", "fit-ta\u0127dit popolari tintu\u017ca 'a\u010bitilena', i\u017cda l-isem xjentifiku g\u0127andu jkun 'a\u010betilen'", "amminoa\u010bidu jew a\u010bidu amminiku", "ben\u017cen", "\u010bjanur", "ferru\u017c", "alo\u0121enur", "alo\u0121enu", "kloridriku jew idrokloriku", "sili\u010bur", "pa\u0121na", "i\u017c-\u017cew\u0121 forom huma tajbin", "fit-ta\u0127dit popolari titlissen bil-\u0127oss mill-Ingli\u017c 'ben\u017cin', i\u017cda l-isem xjentifiku g\u0127andu jkun 'ben\u017cen'", "din normalment ng\u0127aqqduha fl-a\u0127\u0127ar, e\u017c. diethyl ether - dietiletere", "din e\u010b\u010bezzjoni: 'carbon' mag\u0127quda ma' 'hydro' ssir 'idrokarbur' u mhux 'idrokarbonju' il-forma mill-mudell bl-Ingli\u017c g\u0127andha u\u017cu stabbilit \u0127afna fil-Malti, u allura g\u0127andha tkun a\u010b\u010bettata wkoll", "suppliment ma\u2019", "Tabella Nru 2: Affissi li jidhru ta' spiss EN", "Dan hu prefiss u\u017cat dejjem l-istess fuq skala internazzjonali, li jfisser 'l-istess', u huwa ppreferut li jibqa' jintu\u017ca b'dan il-mod fil-Malti wkoll.", "m doppja billi \u0121ej millammonju", "m doppja billi \u0121ej millammonju.", "E\u010b\u010bezzjoni: histamine = istamina", "-a\u017ci", "-a\u017col-", "-ben\u017c-", "bis-", "bis-", "-o\u017cju", "\u010biklo-", "e\u017ca-", "G\u0127ajr 'oxide' li ssir 'ossidu' (tie\u0127u pre\u010bedenza oxy- / oxi- = ossi- )", "e\u017c. keton (e\u010b\u010bezzjoni li da\u0127let sew fil-Malti a\u010betun)", "derivat minn \"ossi\u0121enu\"", "Kif intqal qabel, l-affissi mqeg\u0127din f'ordni u f'po\u017cizzjoni spe\u010bifika fl-isem jiddeterminaw ilkompo\u017cizzjoni molekulari tas-sustanza.", "L-elementi* Rimarki", "attinju", "\u010besju", "kal\u010bju", "ameri\u010bju", "\u010berju", "barju", "imsemmi g\u0127ax-xjenzjat Nils Bohr", "dispro\u017cju", "ewropju", "pa\u0121na", "fran\u010bju", "promezju", "protattinju", "\u0121ermanju", "hija prassi internazzjonali li jibda blh", "idro\u0121enu", "samarju", "\u0127adid", "sili\u010bju", "lawrenzju", "stronzju", "\u010bomb", "lutezju", "teknezju", "manje\u017cju", "mangani\u017c", "nettunju", "unune\u017cju", "nitro\u0121enu", "o\u017cmju", "ossi\u0121enu", "ittriju", "\u017cingu", "\u017cirkonju", "pa\u0121na", "imsemmi g\u0127ax-xjenzjat Meitner", "isegwi l-mudell ta' idro\u0121enu u nitro\u0121enu; f'ta\u0127dit mhux tekniku 'ossi\u0121nu'", "g\u0127alkemm f'ta\u0127dit mhux tekniku 'fosfru' tajba wkoll", "* L-isem ta' element f'\u010berti ka\u017cijiet jinbidel meta jin\u0127ar\u0121u derivati minnu, pere\u017cempju l-komposti millkubrit jinkludu s-sulfat u s-sulfur, mel\u0127 mill-\u0127adid huwa ferriku jew ferru\u017c.", "suppliment ma\u2019", "E\u017cempji fil-prattika G\u0127as-sustanzi inorgani\u010bi, \u0121eneralment l-isem jo\u0127ro\u0121 mit-tabelli 1 u 3 ta' hawn fuq: e\u017c. sodium chloride = klorur tas-sodju.", "G\u0127as-sustanzi organi\u010bi, l-isem spiss ikun aktar komplikat, u jin\u0127are\u0121 billi jinqasam fil-komponenti tieg\u0127u, ibba\u017cat fuq il-mudell bit-Taljan.", "MT 2-(2H-Ben\u017cotria\u017col-2-il)-4,6-bis(1metil-1-feniletil)fenol", "Isem tal-bi\u017ca' b'soluzzjoni sempli\u010bi g\u0127all-a\u0127\u0127ar.", "Il-partijiet komponenti huma: Ben\u017co - tri -a\u017col (tri + a\u017col, allura ma tid\u0127olx j) -il (suffiss) - bis (tibqa' l-istess) - metil - fenil - etil - fenol EN", "MT 6,7-Diidro-5H-\u010biklopenta[b]piridina", "di-idro-5H-\u010biklo-penta-[b]-pirid-ina, prattikament copy/paste mit-Taljan b'\u017cew\u0121 irtokki ortografi\u010bi EN Methyl 3-aminothiophene-2carboxylate", "MT 3-amminotijofen-2-karbossilat talmetil", "Hawnhekk nosservaw inver\u017cjoni tipika tas-sekwenza tal-kliem mill-Ingli\u017c (l-e\u017cempju klassiku: carbon dioxide diossido di carbonio - diossidu tal-karbonju).", "Din hija ra\u0121uni importanti o\u0127ra g\u0127aliex fid-dubju wie\u0127ed jaqbillu jikkonsulta l-ver\u017cjoni bit-Taljan (jew anki bil-Fran\u010bi\u017c).", "Nota dwar l-u\u017cu tal-ittra 'j' wara l-vokali 'i' Jista' jinqala' dubju dwar jekk g\u0127andhiex tidda\u0127\u0127al l-ittra 'j' bejn il-vokali 'i' u vokali o\u0127ra li ti\u0121i warajha.", "Din ilproblema tissolva billi ji\u0121i stabbilit jekk i\u017c-\u017cew\u0121 vokali jiffurmawx parti mill-istess entit\u00e0 jew le.", "Allura: thio- issir tijo- ; (e\u017cempju f'kuntest differenti) bio- issir bijoImma: dioxide = di + oxide: diossidu; triazol = tri + azol: tria\u017col Fid-dubju, kemm fuq din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol u anki b'mod \u0121enerali g\u0127as-sustanzi kimi\u010bi l-o\u0127rajn kollha, wie\u0127ed ikollu jag\u0127mel xi ftit tar-ri\u010berka biex jivverifika, nag\u0127mlu mod, li \"thio\" hija entit\u00e0 kimika wa\u0127da.", "L-internet fih minjiera vasta ta' informazzjoni u tiftixa sempli\u010bi tag\u0127tik it-tag\u0127rif kollu li jkollok b\u017conn, bi grafika tal-kompo\u017cizzjoni tal-atomi b'kollox, kif ukoll (e\u017c. fil-Wikipedia) l-ismijiet tal-istess sustanzi b'lingwi differenti inklu\u017ci dawk li jinteressawna laktar: it-Taljan u l-Fran\u010bi\u017c.", "Indi\u010bi globali f'ordni alfabetiku EN-MT EN acetylene", "MT a\u010betilen", "ferru\u017c", "a\u010bidu", "attinju", "fran\u010bju", "ameri\u010bju", "\u0121ermanju", "amminoa\u010bidu jew a\u010bidu amminiku", "alo\u0121enur", "alo\u0121enu", "promezju", "protattinju", "e\u017ca-", "-a\u017ci", "-a\u017col-", "pa\u0121na", "barju", "kloridriku jew idrokloriku", "-ben\u017c-", "idro\u0121enu", "ben\u017cen", "samarju", "bis-", "bis-", "sili\u010bur", "sili\u010bju", "\u0127adid", "stronzju", "lawrenzju", "\u010besju", "\u010bomb", "teknezju", "kal\u010bju", "lutezju", "manje\u017cju", "mangani\u017c", "\u010berju", "nettunju", "unune\u017cju", "\u010bjanur", "\u010biklo-", "nitro\u0121enu", "dispro\u017cju", "-o\u017cju", "o\u017cmju", "ittriju", "\u017cingu", "\u017cirkonju", "ewropju", "ossi\u0121enu", "pa\u0121na", "suppliment ma\u2019"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_05_supplement_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 6 Sajf 2011", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea", "Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta \u2022 \u2022 \u2022", "Il-parti\u010bella \u2018xi\u2019 Bil-Kelma t-Tajba Inkomplu ntejbu xog\u0127olna", "In-nassa tal-\u2018pro\u010beduri\u2019 u tal-\u2018pro\u010bedimenti\u2019 It-termini requirement u provision", "Nag\u0127mluha \u010bara 8 It-tielet konferenza dwar il-Lingwistika Maltija 9 Re\u010bensjoni: It-Te\u017cawru 10 Saydon it-traduttur (1895-1971) 11", "Mer\u0127ba g\u0127as-sitt \u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent, il-bulettin lingwistiku interistituzzjonali.", "Din il-\u0127ar\u0121a tinkludi diversi artikli interessanti, fosthom dwar it-tifsiriet u l-kuntesti differenti talparti\u010bella xi.", "F\u2019Marzu li g\u0127adda \u0121ie j\u017curna filLussemburgu l-Vi\u010bi President tal-Akkademja tal-Malti, is-Sur George Farrugia, li mexxa seminar iffukat l-aktar fuq l-ortografija.", "Tistg\u0127u ssibu artikolett li jittratta dan isseminar.", "G\u0127andna wkoll \u017cew\u0121 kontribuzzjonijiet interessanti \u0127afna dwar it-terminolo\u0121ija.", "Wa\u0127da hi dwar id-differenza bejn pro\u010beduri u pro\u010bedimenti, filwaqt li l-o\u0127ra hi dwar ittermini requirement u provision.", "It-tielet taqsima tinkludi artiklu dwar il-kitba \u010bara, informazzjoni dwar il-konferenza dwar illingwistika Maltija, re\u010bensjoni ta' te\u017cawru \u0121did u intervista dwar il-Prof.", "Pietru Pawl Saydon, li jibqa\u2019 mfakkar g\u0127at-traduzzjoni tal-Bibbja mil-lingwi ori\u0121inali.", "Ma\u2019 din il-\u0127ar\u0121a qed jitqassam ukoll it-tieni suppliment terminolo\u0121iku, li jiffoka fuq ilvetturi.", "Il-Bord Editorjali", "Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Il-parti\u010bella \u2018xi\u2019 Karl Scicluna Il-parti\u010bella xi mhux dejjem i\u0121\u0121ib ru\u0127ha b\u0127al s\u0127abha l-parti\u010belli l-o\u0127ra.", "Dan jista\u2019 jkun g\u0127aliex din il-parti\u010bella tintu\u017ca f\u2019diversi kuntesti u g\u0127andha aktar minn tifsira wa\u0127da.", "Il-parti\u010bella xi g\u0127andha \u017cew\u0121 tifsiriet ewlenin: 1) Meta tintu\u017ca b\u0127ala pronom bit-tifsira ta\u2019 what, il-parti\u010bella xi titqassar dejjem quddiem kelma li tibda b\u2019vokali, b\u2019konsonanti wa\u0127da jew b\u2019sekwenza ta\u2019 konsonanti u g\u0127/h. Innutaw dawn l-e\u017cempji:", "X\u2019ajruplan g\u0127adda!", "Insejt x\u2019kont se nag\u0127mel.", "G\u0127idilna x\u2019fhimt mil-lezzjoni.", "X\u2019dg\u0127ajsa tixtieq tixtri?", "Quddiem kliem li jibda b\u2019\u017cew\u0121 konsonanti, jew aktar, il-parti\u010bella xi ma titqassarx.", "G\u0127alhekk niktbu:", "G\u0127idli xi smajt fl-a\u0127barijiet.", "Xi xtrajt sabi\u0127 ilbiera\u0127?", "Staqsewh xi premju reba\u0127.", "2) Meta l-parti\u010bella xi tintu\u017ca b\u0127ala a\u0121\u0121ettiv indefinit fis-sens ta\u2019 numru, bejn wie\u0127ed u ie\u0127or, jew madwar (bl-Ingli\u017c some jew about) il-parti\u010bella xi ma titqassar qatt, g\u0127allebda ra\u0121uni.", "\u0120bart xi affarijiet.", "Dawn huma xi e\u017cempji.", "G\u0127andi xi ideat.", "Xtara xi \u0127a\u0121a.", "Qabdu xi g\u0127asafar.", "Xorob xi erba\u2019 tazzi ilma.", "l-a\u010b\u010bent", "MISTOQSIJA: Inkun qed nikteb tajjeb meta nikteb x\u2019imkien jew x\u2019u\u0127ud?", "TWE\u0120IBA: Le, u r-ra\u0121unijiet huma tnejn.", "Fi\u017c-\u017cew\u0121 e\u017cempji t-tifsira ta\u2019 xi hija ta\u2019 a\u0121\u0121ettiv indefinit (some) u b\u2019hekk il-parti\u010bella xi ma titqassar qatt.", "2a) Barra minn hekk, il-fra\u017ci xi mkien hija mag\u0127mula mill-parti\u010bella xi + mkien.", "G\u0127aldaqstant, m\u2019g\u0127andix g\u0127alfejn inqassar il-parti\u010bella biex imbag\u0127ad in\u017cid il-vokali tal-le\u0127en.", "Il- Disinn ta\u2019 Michael Mifsud vokali tal-le\u0127en tissejja\u0127 hekk g\u0127ax ninqeda biha meta jkolli b\u017connha biss, u f\u2019dan vokali tal-le\u0127en.", "G\u0127aldaqstant, m\u2019g\u0127andix g\u0127alfejn inne\u0127\u0127i l-vokali i biex inqassar ill-e\u017cempju nista\u2019 fa\u010bilment ng\u0127addi parti\u010bella biex imbag\u0127ad ner\u0121a\u2019 n\u017cidha malming\u0127ajrha. artiklu.", "B\u2019hekk, mistoqsijiet o\u0127ra simili b\u0127al xi l-mniefa\u0127 trid?, xi x-xjaten g\u0127amiltli?, 2b) Il-fra\u017ci xi w\u0127ud hija mag\u0127mula millg\u0127andhom jinkitbu b\u2019dan il-mod. parti\u010bella xi + w\u0127ud (plural ta\u2019 wie\u0127ed).", "Hawnhekk ukoll m\u2019g\u0127andix g\u0127alfejn inqassar MISTOQSIJA: Allura l-parti\u010bella xi ma il-parti\u010bella biex imbag\u0127ad ikolli nibdel ilting\u0127aqad qatt? konsonanti dg\u0127ajfa w fil-vokali u biex nikteb x\u2019u\u0127ud.", "TWE\u0120IBA: L-uniku ka\u017c meta l-parti\u010bella xi ting\u0127aqad huwa fil-kelma x\u0127in.", "B\u2019hekk, il-kitba korretta g\u0127andha tkun: xi mkien mhux x\u2019imkien \u0001 X\u2019\u0127in u x\u0127in je\u017cistu t-tnejn i\u017cda l-kuntest xi w\u0127ud mhux x\u2019u\u0127ud \u0001", "g\u0127andu jindikalna niktbux wa\u0127da jew l-o\u0127ra.", "MISTOQSIJA: Tista\u2019 l-parti\u010bella xi ting\u0127aqad", "Meta rrid nistaqsi l-\u0127in pre\u010bi\u017c g\u0127andi niktibha", "mal-artiklu b\u0127all-parti\u010belli ma\u2019, ta\u2019, sa u \u0121o?", "TWE\u0120IBA: Le.", "Il-parti\u010bella xi ma ting\u0127aqad", "E\u017c.", "X\u2019\u0127in hu, jekk jog\u0127\u0121bok?", "qatt mal-artiklu, lanqas meta tkun tfisser", "X\u2019\u0127in se niltaqg\u0127u llejla?", "madwar jew bejn wie\u0127ed u ie\u0127or.", "G\u0127alhekk,", "irridu niktbu:", "Meta x\u0127in ikollha tifsira ta\u2019 meta jew waqt li", "Xi l-g\u0127axra mhux xil-g\u0127axra, xi d-disg\u0127a", "trid tinkiteb mag\u0127quda.", "mhux xid-disg\u0127a, xi s-sebg\u0127a mhux xissebg\u0127a.", "E\u017c.", "X\u0127in konna qed nieklu, daqq it-telefown.", "X\u0127in inlesti dil-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol, immur", "MISTOQSIJA: G\u0127aliex niktbu xi l-mnieg\u0127el u", "nistrie\u0127.", "mhux x\u2019il-mnieg\u0127el?", "TWE\u0120IBA: Il-vokali i tal-artiklu hija wkoll", "Is-Sur Scicluna huwa l-President tal-G\u0127aqda talQarrejja tal-Provi u jg\u0127allem l-ortografija l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "l-a\u010b\u010bent", "Bil-Kelma t-Tajba Manwel Mifsud", "Kummissjoni Ewropea biex imexxi laqg\u0127a ta\u2019 a\u0121\u0121ornament lingwistiku mat-tradutturi fidDipartiment tal-Malti.", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "MISTOQSIJA: Kif g\u0127andi nikteb: g\u0127ixien jew g\u0127ajxien?", "TWE\u0120IBA: Ikteb g\u0127ajxien.", "SPJEGA: Kul\u0127add jaf li fil-verbi Maltin, laktar fejn jid\u0127lu l-g\u0127 u l-h, jiswielna \u0127afna li nie\u0127du l-mudell.", "Dan mhuwa xejn \u0127lief mera ta\u2019 x\u2019sura kien ikollha l-kelma kieku minflok g\u0127 jew h (li tilfu le\u0127inhom u ma jurukx fejn qeg\u0127din) kien hemm konsonanti o\u0127ra li tinstema\u2019, ng\u0127idu a\u0127na r. G\u0127allmuna tajjeb li, biex ma nitfixklux, infasslu noqog\u0127du fuq nifir\u0127u u qg\u0127adt fuq fra\u0127t.", "Il-mudelli jg\u0127oddu mhux g\u0127all-verbi biss.", "Anke g\u0127an-nomi.", "Mela biex nag\u0127\u017cel it-tajba bejn g\u0127ixien u g\u0127ajxien, infittex mudelli o\u0127ra.", "Jo\u0127or\u0121u \u0127arsien, ser\u0127an, \u0127elsien, u b\u0127alhom qawmien, sajran, fejqan u dewmien.", "F\u2019dawn kollha, it-tieni konsonanti tal-g\u0127erq (anke meta tkun dg\u0127ajfa, ji\u0121ifieri j jew w) tinstema\u2019 u tinkiteb wara l-ewwel vokali.", "Mela, bihom b\u0127ala mudell, nikteb b\u2019mo\u0127\u0127i mistrie\u0127: g\u0127ajxien u g\u0127ajbien.", "\u0126ajr lill-Prof.", "Mifsud, il-President tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, li jag\u0127tina permess nippubblikaw dawn is-siltiet.", "Inkomplu ntejbu xog\u0127olna Vanessa Borg Il-\u0126amis 31 ta\u2019 Marzu 2011, is-Sur George Farrugia, Vi\u010bi President tal-Akkademja talMalti u membru tal-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti, kien mistieden mid-D\u0120T tal-", "Dan l-e\u017cer\u010bizzju, li dam \u0121urnata s\u0127i\u0127a, kompla ma\u2019 laqg\u0127a simili li saret is-sena li g\u0127addiet.", "G\u0127al darb\u2019o\u0127ra, l-g\u0127an ewlieni kien li nanalizzaw xog\u0127olna biex insa\u0127\u0127u dak li di\u0121\u00e0 qed nag\u0127mlu tajjeb filwaqt li niddiskutu modi kif nistg\u0127u ntejbuh billi nitg\u0127allmu mill-i\u017cbalji tag\u0127na u billi n\u0127arsu lejn \u010berti punti lingwisti\u010bi minn perspettiva differenti.", "L-ewwel punt li kien diskuss kien ilgrammatika preskrittiva.", "\u0126afna drabi ttraduttur ifittex g\u0127all-ver\u017cjoni t-\u201ctajba\u201d ta\u2019 kelma billi jdur lejn il-grammatika jew fuq illingwista biex isib spjegazzjoni g\u0127aliex tinkiteb mod u mhux ie\u0127or.", "Madankollu, filgrammatika mhux dejjem insibu s-soluzzjoni, spe\u010bjalment min\u0127abba li l-Malti huwa lingwa li g\u0127adha fi \u017cvilupp relattivament bikri meta mqabbla ma\u2019 ilsna ikbar.", "Allura, f\u2019xi ka\u017cijiet, ikun a\u0127jar li nitkellmu fuq tendenzi.", "Il-grammatika deskrittiva (g\u0127all-kuntrarju ta' dik tradizzjonali u dik pedago\u0121ika) titkellem proprju dwar it-tendenzi fl-u\u017cu mifrux tal-lingwa.", "Hekk, il-lingwista jindikalna l-preferenzi fl-attribuzzjoni tal-\u0121ens grammatikali, f'dawk li huma kostruzzjonijiet sintatti\u010bi, e\u010b\u010b. Is-Sur Farrugia silet e\u017cempji mid-dokumenti tag\u0127na ppubblikati f\u2019Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali talUnjoni Ewropea biex jag\u0127ti e\u017cempji konkreti ta\u2019 dawn it-tendenzi grammatikali.", "Fir-rigward tas-sintassi, pere\u017cempju, is-Sur Farrugia sa\u0127aq fuq l-u\u017cu ta\u2019 Malti mexxej ming\u0127ajr ma nbiddlu s-sens.", "B\u2019mod \u0121enerali, veru li t-traduttur ikollu test li g\u0127andu jibqa\u2019 leali lejh.", "Madankollu, dan ma jfissirx li biex ikun fidil lejn il-messa\u0121\u0121", "ori\u0121inali t-traduttur ma jistax jitbieg\u0127ed", "sintattikament mit-test ori\u0121inali, g\u0127ax issintassi fil-lingwi mhux dejjem taqbel.", "l-a\u010b\u010bent", "G\u0127alhekk, l-intuwizzjoni tal-kelliem nattiv hija importanti.", "B\u0127ala e\u017cempju konkret, nistg\u0127u nsemmu l-u\u017cu tal-artiklu fil-Malti.", "Filwaqt li lIngli\u017c jg\u0127addi ming\u0127ajr l-artiklu definit anke jekk it-tifsira tkun definita, il-Malti je\u0127tie\u0121 lartiklu.", "Ir-ra\u0121uni g\u0127al dan hi l-qafas semitiku li minnu tnissel ilsienna.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, u b\u2019rabta ma\u2019 dan kollu, is-Sur Farrugia insista fuq l-u\u017cu tal-espressjoni korretta tal-Malti fil-kitba tag\u0127na.", "Ittraduzzjonijiet litterali u l-kostruzzjonijiet kumplessi tas-sentenzi jtellfuna \u0127afna milli nu\u017caw Malti idjomatiku, tant li jwasslu g\u0127al testi tqal u kkumplikati.", "Punti grammatikali o\u0127ra li kienu diskussi kienu l-\u0121ens grammatikali, l-ortografija (il-vokali talle\u0127en meta tintu\u017ca u meta le, inklu\u017c wara punte\u0121\u0121jatura), il-\u0121eminazzjoni u l-i\u017cbalji tala\u010b\u010bent u l-prefissi.", "Is-Sur Farrugia \u0127ejja wkoll e\u017cer\u010bizzji tal-ortografija li saret korrezzjoni kollettiva tag\u0127hom.", "Barra minn hekk, hemm it-tentazzjoni li nkunu pronti no\u0127olqu neolo\u0121i\u017cmi meta nkunu nistg\u0127u nfissru ru\u0127na xorta wa\u0127da b\u2019espressjonijiet li jkunu di\u0121\u00e0 jintu\u017caw fil-Malti.", "Ms Borg hija traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea.", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "In-nassa tal-pro\u010beduri u tal-pro\u010bedimenti Alan Xuereb u Stephanie Anne Fenech Ri\u010bentement xi w\u0127ud mill-kollegi tag\u0127na staqsewna jekk hemmx regola definita dwar ittraduzzjoni mill-Ingli\u017c g\u0127all-Malti ta\u2019 procedure u proceeding.", "Din il-kwistjoni lingwistika hija wa\u0127da li kuljum tinqala\u2019 flambitu legali fid-dipartimenti tal-Malti flistituzzjonijiet.", "L-ewwel twe\u0121iba li ti\u0121ina f\u2019mo\u0127\u0127na hija dik li b\u2019mod sempli\u010bistiku imma pjuttost \u0121ustifikat ng\u0127idu li procedure g\u0127andha ti\u0121i tradotta b\u0127ala pro\u010bedura, u proceeding b\u0127ala pro\u010bediment.", "Meta jistaqsuna x\u2019inhi d-differenza fl-essenza (jekk hemm) bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti \u0127afna drabi, b\u2019mod spontanju, ng\u0127idu li l-pro\u010bedura hija dak il-mekkani\u017cmu stabbilit mil-li\u0121i sabiex titwettaq azzjoni legali \u2014 ilkonkretizzazzjoni miktuba ta\u2019 prassi stabbilita \u2014 filwaqt li pro\u010bediment huwa (iktar) l-implimentazzjoni, l-azzjoni partikolari naxxenti minn dik il-pro\u010bedura.", "Pro\u010bessi?", "Pro\u010beduri?", "Pro\u010bedimenti?", "Kif fil\u0121uni dal-**** ma\u0121istrati!", "Madanakollu, mhux kollox hu kif jidher.", "Mittabella ta\u2019 hawn ta\u0127t wie\u0127ed jista\u2019 jara l-u\u017cu varjat tal-kun\u010betti ta\u2019 pro\u010bedura u ta\u2019 pro\u010bediment f\u2019kuntesti differenti.", "Minn anali\u017ci prima facie ta\u2019 din it-tabella jidher \u010bar li \u0127afna drabi dawn it-termini huma interskambjabbli.", "Fil-ver\u017cjoni Fran\u010bi\u017ca jidher li lanqas biss te\u017cisti d-distinzjoni anglosassona \u2014 riflessa anki fil-vernakular legali Malti \u2014 g\u0127ax kwa\u017ci ju\u017caw dejjem l-istess terminu: proc\u00e9dure.", "LIngli\u017ci, imbag\u0127ad, jidhru li m\u2019g\u0127andhomx regola fissa ta\u2019 kif u meta jintu\u017ca wie\u0127ed jew lie\u0127or minn dawn it-termini.", "l-a\u010b\u010bent", "MALTI pro\u010beduri", "INGLI\u017b", "pro\u010bedura kontradittorja", "LTQ\u0120 nru 557", "pro\u010beduri g\u0127al mi\u017curi provvi\u017corji", "LTQ\u0120 nru.564", "pro\u010beduri g\u0127allg\u0127oti ta\u2019 kuntratti", "LTQ\u0120 nru 573", "opposition pro\u010bedimenti ta\u2019 oppo\u017cizzjoni (trade proceedings marks)", "LTQ\u0120 nru 559", "pro\u010bedimenti ta\u2019 revoka (trade marks)", "LTQ\u0120 nru 560", "pro\u010bedimenti g\u0127al dikjarazzjoni ta\u2019 invalidit\u00e0 (trade marks)", "LTQ\u0120 nru 562", "pro\u010bedimenti ta\u2019 appell (trade marks)", "Dwar din it-tabella, forsi wie\u0127ed jista\u2019 jinnota wkoll li fil-ka\u017c ta\u2019 trade marks u ta\u2019 bankruptcy proceedings wie\u0127ed ju\u017ca l-kelma pro\u010bediment, kif jidher \u010bar mill-e\u017cempji mog\u0127tijin, me\u0127uda mill-EUR-Lex (http://eurlex.europa.eu/mt/index.htm), u li jirriflettu wkoll illista tat-terminolo\u0121ija tal-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE.", "FR+MT = Lista tat-terminolo\u0121ija tal-Qorti tal-\u0120ustizzja (LTQ\u0120) nru 556 EN: Judgment 02.09.2010 \u2013 case C-66/09 (patent law) EN: Judgment 10.04.2008 \u2013 case C-102/07 (trade marks) EN: Reference for preliminary ruling 2.07.2009 \u2013 case C-274/09", "Pro\u010bediment ta\u2019 Falliment Fis-sentenza tal-Qorti tal-\u0120ustizzja (it-Tielet Awla) tat-3 ta\u2019 Marzu 20111 naraw li filparagrafu 53 il-Qorti stabbiliet kif \u0121ej: 1", "l-a\u010b\u010bent", "(MT) \u201c53 F\u2019ka\u017c ta\u2019 insolvenza, il-personalit\u00e0 \u0121uridika tal-istabbiliment li tieg\u0127u \u0121ew ordnati x-xoljiment u l-istral\u010b permezz ta\u2019 de\u010bi\u017cjoni \u0121udizzjarja te\u017cisti biss g\u0127al skopijiet limitati, b\u2019mod partikolari g\u0127all-\u0127ti\u0121ijiet ta\u2019 din ilpro\u010bedura u sal-pubblikazzjoni tal-kontijiet tal-g\u0127eluq tal-pro\u010bedura", "tal-istral\u010b.", "Madankollu, tali stabbiliment huwa marbut,", "sad-data tat-tmiem definittiv tal-e\u017cistenza talpersonalit\u00e0 \u0121uridika tieg\u0127u, li jwettaq l-obbligi", "previsti fl-Artikoli 2 u 3 tad-Direttiva 98/59", "imposti fuq min i\u0127addem\u201d", "Fil-\u0121urisprudenza tal-Qorti \u0120enerali fil-kuntest", "tat-trade marks insibu dan li \u0121ej:", "(MT) Kaw\u017ca T-385/09: Sentenza tal-Qorti \u0120enerali tas-17 ta\u2019 Frar 2011 \u2014 Annco vs UASI \u2014 Freche et fils (ANN TAYLOR LOFT) (\u201cTrade mark Komunitarja \u2014 Pro\u010bedimenti ta\u2019 oppo\u017cizzjoni \u2014 Applikazzjoni g\u0127at-trade mark Komunitarja verbali ANN TAYLOR LOFT \u2014 Trade mark verbali nazzjonali pre\u010bedenti LOFT \u2014 Ra\u0121uni relattiva g\u0127al rifjut \u2014 Probabbilt\u00e0 ta\u2019 konfu\u017cjoni \u2014 Artikolu 8(1)(b) tar-Regolament (KE) Nru 207/2009\u201d).", "Konklu\u017cjoni Huwa \u010bar li din il-kwistjoni mhix solvuta kompletament.", "G\u0127aldaqstant, g\u0127andha tittie\u0127ed de\u010bi\u017cjoni kemm jista\u2019 jkun interistituzzjonali dwar l-u\u017cu ta\u2019 dawn i\u017c-\u017cew\u0121 termini.", "Iddiskussjoni ma tiqafx hawnhekk.", "Fil-lista tat-terminolo\u0121ija talQorti tal-\u0120ustizzja dawn huma tradotti \u2014 ittnejn li huma \u2014 b\u0127ala \u201cekonomija tal\u0121udizzju\u201d.", "Dr Xuereb u Dr Fenech \u0121uristi lingwisti mal-Qorti tal\u0120ustizzja tal-UE.", "l-a\u010b\u010bent", "It-termini \u2018requirement\u2019 u \u2018provision\u2019 Lorna Saliba Xi drabi l-kelmiet requirement u provision ikunu problemati\u010bi.", "L-esportatur li japplika g\u0127all-\u0127ru\u0121 ta\u2019 \u010bertifikat ta\u2019 moviment EUR.1 g\u0127andu jkun ippreparat sabiex iressaq (...) id-dokumenti kollha xierqa li jag\u0127tu prova tal-istatus tal-ori\u0121ini tal-prodotti kkon\u010bernati kif ukoll li l-\u0127ti\u0121ijiet l-o\u0127ra ta\u2019 dan lAnness \u0121ew issodisfati.", "Tiftixa ba\u017cika hija bi\u017c\u017cejjed biex wie\u0127ed jag\u0127raf li t-traduzzjoni hi \u0127a\u017cina.", "Fiddizzjunarju ta\u2019 Aquilina (Volum 3), il-kelma requirements hija tradotta kondizzjonijiet u mhux \u0127ti\u0121ijiet.", "Aquilina jag\u0127ti wkoll il-kelma b\u017conn, i\u017cda f\u2019kuntest differenti (ji\u0121ifieri fejn lu\u017cu tal-kelma kondizzjonijiet ma jkunx tajjeb).", "L-e\u017cempju li jag\u0127ti Aquilina huwa dan: Our immediate requirement is financial help.", "Il-b\u017conn tag\u0127na immedjat huwa g\u0127ajnuna finanzjarja/tal-flus.", "Jekk in\u017commu mal-e\u017cempju ta\u2019 fuq biex no\u0127or\u0121u d-differenza bejn il-\u0127tie\u0121a jew ilb\u017conn u l-kondizzjoni jew ir-rekwi\u017cit, nistg\u0127u ng\u0127idu li hemm b\u017conn li l-esportatur jag\u0127mel \u010berti affarijiet biex jin\u0127ari\u0121lu \u010bertifikat u li dan il-b\u017conn \u0121ie espress bil-miktub f\u2019forma ta\u2019 kondizzjonijiet jew rekwi\u017citi, li lesportatur g\u0127andu jissodisfa, fl-Anness.", "Dan jg\u0127odd ukoll g\u0127all-kelma provision, li filwaqt li xi drabi tkun qed tintu\u017ca fis-sens legali ta\u2019 dispo\u017cizzjoni, drabi o\u0127ra tintu\u017ca sempli\u010bement fis-sens ta\u2019 forniment ta\u2019 xi \u0127a\u0121a.", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 e\u017cempji ta\u2019 ta\u0127t juru \u017c\u017cew\u0121 u\u017ci differenti tal-kelma provision:", "G\u0127alhekk, bla \u0127sara g\u0127all-paragrafu 2, din iddispo\u017cizzjoni ma g\u0127andhiex tapplika g\u0127allpro\u010bedura ta\u2019 importazzjoni temporanja b\u2019e\u017cenzjoni parzjali mid-dazji. b) Whereas provision should be made for the possibility for the governments to take the appropriate measures in case of such disasters,the provision of constant aid should reduce their frequency.", "Filwaqt li g\u0127andu jkun hemm dispo\u017cizzjoni li tag\u0127ti l-possibbilt\u00e0 lill-gvernijiet li jie\u0127du l-passi me\u0127tie\u0121a fil-ka\u017c ta\u2019 di\u017castri b\u0127al dawn, l-g\u0127oti ta\u2019 g\u0127ajnuna kostanti g\u0127andha tnaqqas ilfrekwenza tag\u0127hom.", "G\u0127alkemm mill-e\u017cempji ta\u2019 hawn fuq iddistinjoni fl-u\u017cu ta\u2019 dawn il-kelmiet hija pjuttost \u010bara, jista\u2019 jkun li f\u2019ka\u017cijiet o\u0127ra din id-differenza tkun wa\u0127da iktar sottili b\u2019mod li tista\u2019 twassal g\u0127al \u017cbalji fit-traduzzjoni.", "Ms Saliba hija traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea.", "Stedina g\u0127al kontributi Din it-taqsima sservi biex nittrattaw aspetti terminolo\u0121i\u010bi li spiss jippre\u017centawlna diffikult\u00e0 waqt ittraduzzjoni.", "Nistednukom biex meta tiltaqg\u0127u ma\u2019 problemi b\u0127al dawn, tikkontribwixxu permezz ta\u2019 artikli qosra li jistg\u0127u jservu ta\u2019 g\u0127ajnuna jew biex jag\u0127tu spunt g\u0127al diskussjoni.", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra", "\u201cG\u0127andu jkollna rispett lejn il-Malti fl-identit\u00e0 tieg\u0127u u nu\u017caw Malti naturali, \u010bar u li jinftiehem.", "Ma rridux li f'xog\u0127olna lsienna nag\u0127mlu minnu ver\u017cjoni tradotta ta' lingwa o\u0127ra.\u201d", "Il-Prof.", "Albert Borg, waqt seminar g\u0127at-tradutturi fil-Lussemburgu, 14/12/2010", "Nag\u0127mluha \u010bara Alan Delia Jien u nistenna fil-kju fl-Uffi\u010b\u010bju tal-Passaporti f\u2019Malta biex in\u0127allas g\u0127al passaport \u0121did, g\u0127ajnejja waqg\u0127u fuq din in-nota li kienet imwa\u0127\u0127la f\u2019post prominenti:", "f\u2019Malta.", "Kull fejn t\u0127ares, tista\u2019 ssib tu\u017c\u017cani ta\u2019 e\u017cempji ta\u2019 kitba b\u2019libsa formali u pompu\u017ca li tostor il-messa\u0121\u0121 minflok tag\u0127mlu aktar evidenti.", "Mhux fa\u010bli li tikteb sempli\u010bi, trid ta\u0127seb sew dwar x\u2019se tg\u0127id u lil min tkun se tindirizza.", "Il-benefi\u010b\u010bju hu li l-qarrejja tieg\u0127ek, li jippreferu kitba \u010bara u diretta, se jifhmuk aktar malajr.", "F\u2019xog\u0127olna ta\u2019 tradutturi, fejn ilkomunikazzjoni hija l-qofol ta\u2019 dak li nag\u0127mlu, il-kitba \u010bara hi ta\u2019 importanza fundamentali mhux biss biex inwasslu l-messa\u0121\u0121 ta\u2019 \u0127addie\u0127or imma wkoll biex inwasslu messa\u0121\u0121 dwarna nfusna: li a\u0127na nies serji li nafu x\u2019qed nag\u0127mlu.", "Wie\u0127ed mill-g\u0127anijiet tal-kampanja talKummissjoni Ewropea dwar il-kitba \u010bara hu li din ittejjeb l-imma\u0121ni tal-UE permezz ta\u2019 kitba li tinftiehem minnufih.", "G\u0127al ftit sekondi bqajt ftit perpless, u matulhom kont g\u0127adni ma fhimtx li dik in-nota kienet tindirizza lili u lil min kien fil-kju mieg\u0127i, u li kienet qed tag\u0127tini bi\u010b\u010btejn informazzjoni li kont se ni\u0121i b\u017connhom fi ftit \u0127in.", "Minflok din is-sentenza minfu\u0127a, l-awtur seta\u2019 u\u017ca Malti aktar sempli\u010bi u kien jil\u0127aq liskop tieg\u0127u minnufih: \u201cNippreferu li t\u0127allas b\u2019\u010bekk jew debit/credit card.", "Jekk se t\u0127allas bil-kontanti, jekk jog\u0127\u0121bok ara li jkollok e\u017catt.\u201d", "Il-fenomenu tal-kitba pedantika mhuwiex wie\u0127ed li ssibu biss fl-uffi\u010bini tal-Gvern 8", "Din il-kampanja intrabtet bl-impenn li l-kitba \u010bara ssir parti integrali mill-kultura talKummissjoni (http://www.cc.cec/DGT/theme/ news.cfm?action=detail&id=2592&start=13).", "Ilpubblikazzjoni Kif Tikteb \u010aar (http:// ec.europa.eu/translation/writing/clear_writing/ how_to_write_clearly_mt.pdf), li hi parti minn din", "il-kampanja, tinkludi pariri siewja \u0127afna g\u0127alina u g\u0127al kull min ju\u017ca l-lingwa miktuba.", "Hu minnu li n-natura ta\u2019 \u010berti dokumenti tippre\u017centa limitazzjonijiet fuq kemm wie\u0127ed jista\u2019 jimmanipula t-test biex jag\u0127mlu aktar sempli\u010bi.", "Mhux lakemm taqsam sentenza minn xi li\u0121i jew direttiva, biex tag\u0127milha aktar mexxejja.", "l-a\u010b\u010bent", "Fil-li\u0121ijiet, b\u2019mod partikolari, hu mandatorju li f\u2019kull lingwa, in-numru ta\u2019 sentenzi jkun listess, biex ti\u0121i evitata konfu\u017cjoni jekk xi darba ssir referenza g\u0127al sentenza jew fra\u017ci partikolari.", "Biss dawk li jidhru b\u0127ala limitazzjonijiet, g\u0127andna narawhom b\u0127ala parametri li fi \u0127danhom nistg\u0127u noperaw.", "Hu minnu wkoll li \u010berti fra\u017cijiet f\u2019li\u0121i ma tistax sempli\u010biment tibdilhom bi fra\u017cijiet o\u0127ra li jfissru l-istess.", "Imma l-fra\u017cijiet li huma verament tekni\u010bi mhumiex fil-ma\u0121\u0121oranza.", "Ilbi\u010b\u010ba l-kbira huma fra\u017cijiet b\u2019tifsira ordinarja li g\u0127andhom biss ri\u0127a legali u jistg\u0127u jinbidlu fa\u010bilment.", "Fl-Ingilterra te\u017cisti Kummissjoni dwar ilLingwa Sempli\u010bi.", "Xog\u0127olha hu li tipprovdi servizzi editorjali u ta\u2019 ta\u0127ri\u0121 fil-qasam tallingwa \u010bara.", "Id-direttur tag\u0127ha, Martin Cutts, hu l-awtur tal-ktieb \u2018Oxford Guide to Plain English\u2019, li fuqu hu bba\u017cat dan l-artiklu.", "Dan ix-xog\u0127ol jinkludi diversi su\u0121\u0121erimenti pratti\u010bi dwar kif wie\u0127ed jista\u2019 jikteb \u010bar f\u2019kuntesti differenti u anke dwar kif wie\u0127ed g\u0127andu jirrevedi xog\u0127ol \u0127addie\u0127or.", "Il-ktieb jittratta temi b\u0127all-bi\u017ca\u2019 mitterminolo\u0121ija legali, l-importanza ta\u2019 punte\u0121\u0121jatura tajba, kif wie\u0127ed jeditja u jirrevedi kitba ta\u2019 \u0127addie\u0127or, l-u\u017cu ta\u2019 lingwa\u0121\u0121 \u010bar g\u0127all-internet u l-punti ba\u017ci\u010bi ta\u2019 dak li jikkostitwixxi pre\u017centazzjoni \u010bara ta\u2019 dokument, fost l-o\u0127rajn.", "Is-su\u0121\u0121erimenti g\u0127al kitba \u010bara jinkludu l-ekonomija fil-kliem, ilpreferenza lill-forma attiva fuq dik passiva, lu\u017cu ta\u2019 verbi \u0127fief mimlija \u0127ajja, u l-u\u017cu ta\u2019 struttura li taqdi l-\u0127ti\u0121ijiet tal-qarrej.", "L-\u2018Oxford Guide to Plain English\u2019 hu disponibbli mil-Librerija tal-Kummissjoni: (http://www.cc.cec/DGT/library/) Is-Sur Delia huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea u Korrispondent tal-Librerija tad-Dipartiment tal-Malti.", "It-tielet konferenza dwar il-Lingwistika Maltija Michael Apweiler L-G\u0127aqda Internazzjonali tal-Lingwistika Maltija (G\u0126ILM) twaqqfet f\u2019Ottubru 2007, fuq l-inizjattiva tal-Professur Thomas Stolz millUniversit\u00e0 ta\u2019 Bremen, il-\u0120ermanja.", "L-ewwel u t-tieni konferenza saru fi Bremen stess, u g\u0127adha kif saret it-tielet, f\u2019post storiku u tassew adattat: l-Aula Magna tal-Universit\u00e0 Qadima ta\u2019 Malta, il-Belt Valletta.", "Parti millprogramm saret f\u2019Dar l-Ewropa, fil-binja tarRappre\u017centanza tal-Kummissjoni Ewropea u tal-Parlament Ewropew, li wkoll tinsab il-Belt.", "B\u0127ad-darbtejn ta\u2019 qabel, il-programm kien varjat u mill-iktar interessanti.", "Kien hemm, pere\u017cempju, ta\u0127ditiet b\u2019su\u0121\u0121etti b\u0127al \u201cIt-tlieta li a\u0127na\u201d (Stolz), \u201cThe direction of derivation between nouns and adjectives\u201d (Plank), \u201cFixing the broken plural in Maltese\u201d (Mayer, Spagnol u Schoenhuber), \u201cFrom \u2018lingwa talk\u010bina\u2019 to laboratory for language\u201d (Vella u Seychell), \u201cThe Sfaxi (Tunisian) lexical element in Maltese\u201d (Zammit), u bosta o\u0127rajn, li wie\u0127ed jista\u2019 jara fil-programm uffi\u010bjali (http://www.um.edu.mt/linguistics/lingwistika2011/ conference_programme).", "Fost il-parte\u010bipanti kien hemm professuri u studenti mill-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, akkademi\u010bi mir-Renju Unit, Franza, l-Istati Uniti, ilKanada u l-\u0120ermanja, tradutturi millKummissjoni Ewropea (Flavia Chetcuti, Mark Vella, Reuben Seychell) u mill-Parlament Ewropew, u \u0127afna o\u0127rajn.", "l-a\u010b\u010bent", "Wara xi erba\u2019 snin, din il-konferenza llum hija element stabbilit tar-ri\u010berka lingwistika talMalti.", "L-G\u0126ILM tippubblika mhux biss ilminuti tal-konferenzi u l-laqg\u0127at tal-G\u0127aqda, i\u017cda wkoll ILSIENNA \u2013 Our language, \u0121urnal lingwistiku, u IL-LINGWA TAG\u0126NA, serje li takkumpanja l-\u0121urnal ILSIENNA, kif ukoll papers fuq diversi aspetti tal-qasam.", "G\u0127alija, din il-konferenza kienet opportunit\u00e0 biex niltaqa\u2019 ma\u2019 bosta Maltin (u o\u0127rajn mhux Maltin) li \u0127afna minnhom sirt nafhom tul i\u017c\u017cmien li ilni nitg\u0127allem il-lingwa, fosthom numru ta\u2019 nies li issa nista\u2019 nsej\u0127ilhom \u0127bieb.", "U aspett mhux negli\u0121ibbli: nista\u2019 nitkellem bilMalti (g\u0127alkemm hu veru li fl-istituzzjonijiet tal-UE wkoll hawn \u0127afna opportunitajiet li nag\u0127mel dan).", "U anki jekk m\u2019iniex akkademiku tal-Lingwistika, u parti kbira mitta\u0127ditiet kienu spe\u010bjalizzati wisq g\u0127alija, dejjem nista\u2019 nitg\u0127allem xi \u0127a\u0121a, u niskopri aspetti \u0121odda tal-Malti.", "Aktar minn hekk, din id-darba \u0121ejt intervistat mit-televi\u017cjoni Maltija \u2013 bil-Malti!", "Is-Sur Apweiler huwa traduttur \u0120ermani\u017c malKummissjoni Ewropea, il-Lussemburgu.", "Re\u010bensjoni: It-Te\u017cawru Mark Vella \u2018It-Te\u017cawru\u2019 ta\u2019 Albert Agius re\u0121a\u2019 \u0127are\u0121 f\u2019edizzjoni a\u0121\u0121ornata u mkabbra wara li deher g\u0127all-ewwel darba fl-2000.", "Fl-istess sena wkoll, kien \u0127are\u0121 \u2018Id-Dizzjunarju Malti u Te\u017cawru tal-Malti M\u0127addem\u2019 ta\u2019 Mario Serracino Inglott.", "Lil hinn mill-koin\u010bidenza tas-snin, il-\u0127ru\u0121 ta\u2019 xog\u0127lijiet b\u0127al dawn jixhed l-g\u0127atx li g\u0127ad hemm f\u2019diversi oqsma tallingwa biex il-Malti jikseb id-dinjit\u00e0 mhux biss bil-proklamazzjonijiet ideolo\u0121i\u010bi, i\u017cda b\u2019sisien akkademi\u010bi li fuqhom jista\u2019 jkompli jinbena u ji\u0121i studjat.", "Il-Malti, anki f\u2019oqsma b\u0127al dawn, g\u0127adu jbati minn \u017cvanta\u0121\u0121 storiku, fis-sens li 10", "g\u0127adu nieqes minn bosta g\u0127odda u pubblikazzjonijiet li ilhom \u0127a\u0121a komuni g\u0127allbqija tal-ilsna.", "Pubblikazzjonijiet b\u0127al dawn isiru aktar essenzjali fid-dawl tal-\u0127idma tat-traduzzjoni u l-interpretazzjoni fl-Istituzzjonijiet Ewropej.", "G\u0127adna \u2019l bog\u0127od \u0127afna minn apprezzament xieraq tal-mod kif intlaqtet id-dinja tal-ilsien Malti bl-inklu\u017cjoni tieg\u0127u b\u0127ala lingwa uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea.", "Il-volum enormi ta\u2019 kontenut i\u0121\u0121enerat mill-Istituzzjonijiet ifisser li l-Malti jkollu jaffronta sfidi lingwisti\u010bi li qatt ma kellu jaffrontahom tul eluf ta\u2019 snin, u g\u0127alhekk il-\u0127idma spe\u010bifika tag\u0127na t\u0127addem l-ilsien g\u0127al skopijiet partikolari \u0127afna li jmorru lil hinn millingwa g\u0127all-u\u017cu \u0121enerali li lkoll tg\u0127allimna.", "Te\u017cawru, g\u0127alhekk, huwa g\u0127odda essenzjali biex wie\u0127ed jag\u0127mel dak il-pass me\u0127tie\u0121 millingwa ba\u017cika tal-komunikazzjoni komuni g\u0127al-lingwa spe\u010bifika u spe\u010bjalizzata li jitolbu t-testi tal-Unjoni Ewropea.", "Il-ktieb ta\u2019 Agius jista\u2019 jitqies b\u0127ala g\u0127odda mill-aktar siewja f\u2019dan il-ka\u017c, g\u0127aliex l-entrati tieg\u0127u huma e\u017cawrjenti u jipproponu kemm jista\u2019 jkun possibiltajiet ta\u2019 sinonimi u antonimi.", "Dan isir ukoll bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 politika lingwistikaeditorjali inklu\u017civa u li t\u0127ares lejn l-ilsien fiddimensjonijiet kollha tieg\u0127u, mill-istoriku u larkajku sal-kontemporanju, b\u2019tali mod li tte\u017cawru jista\u2019 jservi lil utenti diversi, millkittieb kreattiv sat-traduttur, l-interpretu u kull min ju\u017ca l-lingwa b\u2019mod immirat.", "G\u0127all-ottika tag\u0127na ta\u2019 \u0127addiema tal-Malti", "barra minn pajji\u017cna, interessanti l-fatt li dan", "mill-im\u0127abba g\u0127al ilsien pajji\u017cu, hawnhekk", "l-a\u010b\u010bent", "g\u0127andna e\u017cempju ta\u2019 xi \u0127add li, x\u2019aktarx b\u0127alna, ra l-ilsien minn barra, forsi b\u2019inqas kuntatt mill-kelliem Malti f\u2019Malta, i\u017cda forsi wkoll b\u2019nu\u010b\u010bali \u0121did li j\u0121ieg\u0127lek t\u0127ares lejn illingwa skont il-\u0127ti\u0121ijiet usa\u2019 tag\u0127ha.", "B\u0127alma a\u0127na sikwit nissieltu biex b\u0127allikieku n\u0121eddu l-Malti u nsa\u0127\u0127u\u0127 sabiex ikun kapa\u010bi jilqa\u2019 g\u0127all-isfidi ta\u2019 dinja li g\u0127adha \u0121dida g\u0127alih, l-istess dan it-te\u017cawru jirfed l-istudji tal-Malti u jipprovdi g\u0127odda spe\u010bjalizzata o\u0127ra biex niktbu lsienna b\u2019mod li jixraq lid-dinja tal-lum.", "Is-Sur Vella huwa l-Kap tal-Unit\u00e0 2 tad-Dipartiment talMalti tal-Kummissjoni Ewropea.", "Prof. Pietru Pawl Saydon, li ddedika tletin sena minn \u0127ajtu jaqleb il-Bibbja kollha g\u0127all-Malti mil-lingwi ori\u0121inali, f\u2019Marzu li g\u0127adda g\u0127alaq 40 sena mejjet.", "Saydon twieled fl-1895 fi\u017c\u017burrieq u kien ordnat qassis fl-1919 wara li studja fis-seminarju u flUniversit\u00e0 Rjali ta\u2019 Malta.", "Kompla bl-istudji fl-Istituto Biblico ta\u2019 Ruma.", "Bejn l-1931 u l1964 kien professur tal-Kotba Mqaddsa u talLhudi fl-Universit\u00e0 Rjali ta\u2019 Malta.", "Kien ilpresident tal-G\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0) bejn l-1931 u l-1941.", "Saydon kien rispettat \u0127afna f\u2019Malta u flEwropa, spe\u010bjalment qalb il-Biblisti u l-esperti tal-lingwi Orjentali.", "Kien jitkellem b\u2019\u0127afna lingwi fosthom l-G\u0127arbi, l-Aramajk u s-Sirjan, flimkien mal-lingwi ewlenin Ewropej.", "Kien jaf b\u2019mod impekkabbli l-Latin.", "Fl-1966, lUniversit\u00e0 Rjali ta\u2019 Malta tatu d-Dottorat filLetteratura (Honoris Causa).", "Karm Sant, student u \u0127abib ta' Saydon,", "jirrakkonta li: \u201cIx-xog\u0127ol tieg\u0127u [ta\u2019 Saydon] tal-Bibbja nistg\u0127u ng\u0127idu li beda fl-1920.", "Meta \u0121ie minn Ruma, Alfons Marija Galea u Pietru Pawl Grima milli jidher ftiehmu ma\u2019 Saydon sabiex bejniethom it-tlieta jittradu\u010bu l-Bibbja kollha mill-bidu sal-a\u0127\u0127ar.", "Milli jidher qassmu x-xog\u0127ol b\u2019mod li Saydon \u0127a l-bidu tal-Bibbja u l-o\u0127rajn il-bqija.", "Saydon beda jittradu\u010bi l\u0120enesi mill-Ebrajk (mil-Lhudi) filwaqt li lo\u0127rajn ma kinux jafu bil-Lhudi. [\u2026] Per\u00f2 sal1932 kienu dawn it-tlieta li flimkien ittradu\u010bew il-Bibbja kollha kemm hi [\u2026] Saydon baqa\u2019 sejjer bix-xog\u0127ol tieg\u0127u mill-Grieg u millEbrajk sakemm fl-1958 ittradu\u010ba l-Bibbja kollha.\u201d 1", "Sergio Grech iqis lil Saydon b\u0127ala \u201ce\u010b\u010bezzjoni fil-kleru Malti ta\u2019 dik il-\u0127abta\u201d u jiddeskrivi l\u0127ajja ta\u2019 Saydon b\u0127ala \u201ckonfront kontinwu: konfront mhux biss ma\u2019 \u010bertu element politiku imma fuq kollox ma\u2019 dak ekkle\u017cjastiku.\u201d2 Is-Sur Carmel Bezzina, l-awtur tal-ktieb \u2018Saydon \u2013 Biblista u studju\u017c tal-Malti\u2019 tana din l-intervista:", "Mistoqsija (M): Int taf sew lil Saydon mirri\u010berka.", "I\u017cda qatt iltqajt mieg\u0127u?", "Tafu b\u0127ala personalit\u00e0 pubblika?", "Twe\u0121iba (T): Meta miet Saydon kont g\u0127adni \u017cag\u0127\u017cug\u0127 ta\u2019 g\u0127oxrin sena, student lUniversit\u00e0.", "Jisg\u0127obbija ng\u0127id li lil Saydon ma kontx nafu u qatt ma rajtu.", "Kont mid\u0127la \u0127afna ta\u2019 kitbietu, prin\u010bipalment it-traduzzjoni Biblika tieg\u0127u, billi fis-So\u010bjet\u00e0 tad-Duttrina Nisranija (MUSEUM) minn dejjem din ilver\u017cjoni u\u017cajna fit-tag\u0127lim tad-duttrina, i\u017cda b\u2019xorti \u0127a\u017cina jkolli nistqarr li personalment qatt ma ltqajt ma\u2019 Saydon wi\u010b\u010b imbwi\u010b\u010b.", "\u201cDiskors tal-g\u0127eluq f\u2019gie\u0127 il-Prof.", "Prof. Dun Karm Sant\u201d, Le\u0127en il-Malti, Sena LX, G\u0127add 27, (Malta: L-G\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0), 1991,) 20-22.", "Sergio Grech, \u201cL-Element tal-Konfront f\u2019Monsinjur Pietru Pawl Saydon\u201d, Il-Malti, \u0126arga LXXIX (Malta, LAkkademja tal-Malti \u2013 Klabb Kotba Maltin, 2007), 6379.", "l-a\u010b\u010bent", "M: Huwa \u0121ust li niftakruh l-aktar, jekk mhux biss, b\u0127ala t-traduttur tal-Bibbja?", "T: Li lil Saydon niftakruh kwa\u017ci esklu\u017civament b\u0127ala dak li qaleb g\u0127all-Malti l-Kotba Mqaddsa mill-ilsna ori\u0121inali huwa \u0121ust sa \u010bertu punt biss.", "Huwa minnu li t-traduzzjoni biblika hija l-magnum opus tieg\u0127u.", "I\u017cda, minna\u0127a l-o\u0127ra, Saydon \u0127allielna g\u0127add kbir ta\u2019 xog\u0127lijiet ta\u2019 natura lingwistika u letterarja li jkun dnub jekk inwarrbuhom fil-valutazzjoni ta\u2019 dan il-persona\u0121\u0121.", "Ix-xog\u0127lijiet lingwisti\u010bi tieg\u0127u, ng\u0127idu a\u0127na, jixhdu l-livell akkademiku g\u0127oli ta\u2019 Saydon hekk li nistg\u0127u nqisuh, bla ma ni\u017cbaljaw, fost l-istudju\u017ci ewlenin tal-lingwistika li pprodu\u010ba pajji\u017cna.", "M: X'sehem kellu Saydon biex il-Malti jsir lilsien nazzjonali?", "X'saram \u0121abitlu l-\u0121lieda tieghu favur il-Malti?", "T: Aspett ie\u0127or importanti ta\u2019 Saydon filqasam tal-Malti huwa l-kontribut tieg\u0127u fil\u0121lieda sakemm il-Malti kiseb drittijietu b\u0127ala lilsien nazzjonali tal-pajji\u017c.", "Fl-1931, fl-eqqel ta\u2019 dik li baqg\u0127et mag\u0127rufa b\u0127ala l-Kwistjoni talLingwa, Saydon kien minn ta\u2019 quddiem nett fit-twaqqif tal-G\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0), u ma ddejjaqx jidentifika ru\u0127u mal-kaw\u017ca talMalti minkejja li dan m\u2019g\u0127enux biex jimxi \u2019l quddiem fil-karriera akkademika tieg\u0127u.", "G\u0127amel snin twal editur tar-rivista Le\u0127en ilMalti, l-organu uffi\u010bjali tal-G\u0127aqda.", "Leditorjali li kiteb tul dawn is-snin jikxfu lattitudni militanti tieg\u0127u fid-difi\u017ca u lpromozzjoni tal-Ilsien Malti.", "M: Xi grammatika ppropona Saydon g\u0127allMalti?", "T: B\u0127ala prin\u010bipju, Saydon kien jimxi fuq ilgrammatika tal-Malti kif imfassla mill-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti (aktar tard mag\u0127rufa b\u0127ala l-Akkademja tal-Malti) fit-Tag\u0127rif fuq ilKitba Maltija, ma\u0127ru\u0121 fl-1924.", "Kien hemm xi aspetti ta\u2019 din il-grammatika li Saydon ma qabilx mag\u0127hom, u g\u0127al dan kellu r-ra\u0121unijiet tieg\u0127u \u2013 ra\u0121unijiet b\u2019sa\u0127\u0127ithom, imsejsin fuq 12", "argumenti xjentifi\u010bi.", "I\u017cda b\u0127ala regola kien jimxi mal-grammatika uffi\u010bjali tal-G\u0127aqda talKittieba tal-Malti.", "M: X'karatteristi\u010bi partikolari (lessikali, sintatti\u010bi, letterarji) g\u0127andha t-traduzzjoni talBibbja ta' Saydon?", "T: L-ewwel nett irid jing\u0127ad li din ittraduzzjoni trid tittie\u0127ed fil-kuntest ta\u2019 \u017cmienha: \u017cmien meta l-Malti kien fil-pro\u010bess li jisseddaq b\u0127ala lsien awtonomu, l-ilsien ta\u2019 poplu b\u2019identit\u00e0 proprja.", "G\u0127aldaqstant ilkittieba tal-Malti kienu jag\u0127mlu dak kollu li jistg\u0127u biex il-Malti j\u0127arsuh mit-\u2018tni\u0121\u0121is\u2019 ta\u2019 ilsna barranin u jippreservawlu s-safa tieg\u0127u.", "Saydon kien jemmen li l-Malti jkun fl-aqwa tieg\u0127u meta j\u017comm il-karatteristi\u010bi tieg\u0127u ta\u2019 lsien Semitiku.", "Il-lessiku tat-traduzzjoni ta\u2019 Saydon huwa, fil-qofol tieg\u0127u, lessiku semitiku.", "Fil-binja tas-sentenza wkoll kien ifittex li j\u017comm is-sintassi Semitika, bil-verb ji\u0121i qabel is-su\u0121\u0121ett b\u0127alma nsibu fl-G\u0127arbi u f\u2019ilsna o\u0127ra Semiti\u010bi.", "Karatteristi\u010bi o\u0127ra li jikkontribwixxu g\u0127all-\u0121miel letterarju tal-kitba tal-Prof.", "Saydon huma l-fra\u017cjolo\u0121ija u l-idjoma li, waqt li tkun qed taqra, ma tistax ma t\u0127ossx dik il-\u0127lewwa u l-mu\u017cikalit\u00e0 li jag\u0127mlu din ittraduzzjoni xog\u0127ol verament letterarju.", "Is-Sur Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea.", "Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f'dan il-bulettin, iktbilna hawn: l-accent@ec.europa.eu", "Koedituri: Alessandro Mangion u Louise Vella Distribuzzjoni: Rowena Schranz u Maryann Agius Impa\u0121nar: Chris Galea u Alan Delia", "\u010aa\u0127da", "Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f'isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista' jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f'din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni, u lanqas is-servizzi tag\u0127ha, ma huma marbutin b'xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_06_mt.pdf"}
{"text": ["VETTURI L-ade\u017cjoni ta\u2019 Malta fl-Unjoni Ewropea fl2004 u r-rikonoxximent tal-Malti b\u0127ala lingwa uffi\u010bjali tal-Unjoni, taw bidu g\u0127al realt\u00e0 lingwistika \u0121dida.", "Lil hinn mis-sentimenti patrijotti\u010bi u patrimonjali lejn il-Malti millGvern u l-poplu, dan sarraf f'kundizzjonijiet amministrattivi u legali \u0121odda g\u0127all-Malti li nne\u010bessitaw l-i\u017cvilupp tax-xenarju lingwistiku ta' Malta minn wie\u0127ed diglossali1 g\u0127al wie\u0127ed verament bilingwi.", "L-Ingli\u017c ma ntmessx.", "Imma f'dak kollu li qabel konna nserr\u0127u fuq lIngli\u017c biex ninqdew, issa ma baqax possibbli.", "Il-li\u0121ijiet u regolamenti Ewropej kollha jridu jkunu bil-Malti.", "Dal-kuntest ma jippermettix g\u0127a\u017cla bejn ilvokabularju Ingli\u017c u dak Malti.", "Il-vokabularju Malti sar indispensabbli u obbligatorju.", "U g\u0127alkemm wie\u0127ed jista' jadotta attitudni ta\u2019 \"kollox jg\u0127addi\"2, jew li \"l-Malti jiddobba skont il-kuntest\", dan ma jibqax sostenibbli u l-lingwa b\u0127ala komunikazzjoni ma tibqax affidabbli meta wie\u0127ed jittratta su\u0121\u0121etti kumplessi u spe\u010bjalizzati.", "Xi ftit e\u017cempji huma: \u2022 Standards tal-vetturi \u2022 Telemati\u010bi \u2022 Standards tas-sikurezza fl-ikel \u2022 Sustanzi kimi\u010bi f'kull \u0127a\u0121a imma\u0121inabbli \u2022 Regoli tas-swieq finanzjarji \u2022 Rappurtar finanzjarju u kontabilit\u00e0 \u2022 Ajrunawtika", "ri\u010berka jew diskussjonijiet terminolo\u0121i\u010bi li jie\u0127du s-snin, xhur u spiss lanqas \u0121img\u0127at.", "It23 lingwa tal-UE jkollhom l-istess skadenza li jridu josservaw biex ma jxekklux il-pro\u010bedura le\u0121i\u017clattiva kumplessa tal-UE.", "Il-ver\u017cjonijiet lingwisti\u010bi kollha jridu jkunu disponibbli skont dik l-iskadenza, inkella l-pro\u010bess le\u0121i\u017clattiv ji\u0121i ppre\u0121udikat u l-li\u0121i tissogra tisfaxxa fixxejn3.", "Din l-ur\u0121enza te\u0127tie\u0121 azzjoni terminolo\u0121ika fil-pront u affidabbli, u ming\u0127ajr \u0127afna dewmien u diskussjonijiet inkonklu\u017civi.", "Fuq mekkani\u017cmu u metodolo\u0121ija 4 razzjonalizzata , b'\u0127arsien g\u0127all-ISO5 dwar itterminolo\u0121ija, biex nirrappre\u017centaw il-kun\u010betti tekni\u010bi rilevanti.", "Illum qed nippre\u017centaw lista ta' termini b'rabta ma\u2019 standards tal-UNECE6 dwar il-vetturi, liema standards \u0121ew adottati mill-UE.", "Listandards kienu jittrattaw, fost l-o\u0127rajn, libbrejkjar, il-\u0127\u0121ie\u0121, u d-dwal tal-karozzi, u lvetturi tal-idro\u0121enu.", "G\u0127all-pratti\u010bit\u00e0 tattfittxija, is-sekwenza hija alfabetika Ingli\u017ca.", "Illista hija bba\u017cata fuq l-entrati li jinsabu filIATE u jinkludu t-termini Ingli\u017ci (EN), dawk korrispondenti Maltin (MT), u fejn kienu disponibbli, il-Fran\u010bi\u017ci (FR) u \u0120ermani\u017ci (DE).", "Aktar referenzi u spjegazzjonijiet jistg\u0127u jinkisbu billi tikkonsulta l-IATE (http://iate.europa.eu).", "Reuben Seychell it-Terminologu tad-Dipartiment tal-Malti il-Kummissjoni Ewropea", "Meta to\u0127ro\u0121 le\u0121i\u017clazzjoni din mhux se toqg\u0127od tistenna xi lingwa biex tag\u0127mel 3", "2 Jew li \"l-Malti ma jiddistingwixxix bejn o\u0121\u0121ett u ie\u0127or g\u0127ax m'hemmx differenza kbira\": bl-argument tassinonimija, argument li jattakkaw lingwisti kbar b\u0127al de Saussure pere\u017cempju f'De Saussure, Ferdinand, Cours de Lingistique G\u00e9n\u00e9rale, Paris, 1965, p.118.", "Ara, il-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE, il-Kaw\u017ca C 263/1995, il-\u0120ermanja v Kummissjoni, is-Sentenza tal-Qorti, il-paragrafu 32.", "inizjattiva", "MT magna tal-punt H tridimensjonali radda mibruxa strument g\u0127all-brix wi\u010b\u010b g\u0127all-brix barxa test tar-re\u017cistenza g\u0127all-brix kisi re\u017cistenti g\u0127all-brix mola tal-brix assorbenti tolleranza tal-\u0127xuna a\u010b\u010bettabbli bieba g\u0127all-a\u010b\u010bess akustiku angolu reali tat-torso \u0127in ta' attwazjoni attwazzjoni tefg\u0127a ta\u010b-\u010bilindru tal-brejk koeffi\u010bjent tal-aderenza kurva tal-utilizzazzjoni tal-aderenza aderenza utilizzata a\u0121\u0121ustament trattur agrikolu sistema tat-tindif tal-arja filtru tal-arja arja maqbuda d\u0127ul tal-arja brejk bl-arja kkompressata kompartiment tal-arja erbeg sistema tal-arja kundizzjonata kontenitur totalment kompost", "Druckluftbremse", "jalterna alternejter temperatura ambjentali ankra\u0121\u0121 angolu angolu tal-in\u010bidenza devjazzjoni angolari a\u0121\u0121ustament angolari tas-sit separazzjoni angolari erja annulari couronne antenna sistema antilokk tal-brejkijiet (ABS) syst\u00e8me anti-blocage (SAB) saff ta' applikazzjoni couche application kors tal-applikazzjoni course de serrage marka tal-approvazzjoni tul tal-ark erja tal-vi\u017cjoni secteur de vision aspirazzjoni aspiration assembla\u0121\u0121 assemblage montatura ajustage unit\u00e0 bi \u0127\u0121ie\u0121 doppju asimettriku \u0127\u0121ie\u0121 doppju asimettriku double vitrage dissym\u00e9trique pressjoni asimptotika filkompartiment atmospheric humidity umdit\u00e0 atmosferika", "orjentazzjoni", "li jinstema'", "pressjoni auto-frettage", "tal-brejkijiet", "ibbrejkjar awtomatiku", "apparat aw\u017ciljari ta' rilaxx", "tag\u0127bija fuq il-fus", "tul tal-fus", "armar tad-dahar u l-mag\u0127qad", "pa\u0121na", "suppliment ma\u2019", "mag\u0127qad tad-dahar tieqa ta' wara baffle test bit-twaqqig\u0127 ta' balla test bil-balla pern orizzontali tal-bolberings test tal-impatt tal-balla re\u017cistenza tal-penetrazzjoni tal-balla ostaklu ba\u017ci pjan\u010ba tal-ba\u017ci lott im\u010banfar imblukkar blower bodi karrozzerija sistema ta' \u0121estjoni talevaporazzjoni sistema tal-evaporazzjoni bolt bonit bor titqib konfini tat-t\u0127addim funzjonali limitu ta' funzjonament kejbil Bowden kaxxa brejk brejk attwatur tal-brejk pressjoni tal-attwatur tal-brejk g\u0127afsa(iet) tal-brejk immuntar tal-brejk", "kamm tal-brejk", "armar tal-brejk", "pressjoni fil-kompartiment tal-brejk", "konfigurazzjoni ta\u010b-\u010birkwit tal-brejk", "\u010bilindru tal-brejk", "domanda tal-ibbrejkjar", "tanbur tal-brejk", "fattur tal-brejk", "forza tal-ibbrejkjar", "distribuzzjoni tal-forza tal-ibbrejkjar", "mezz ta' t\u0127addim tal-brejkijiet", "torque minimu utli g\u0127at-t\u0127addim talbrejk", "torque g\u0127at-t\u0127addim tal-brejk", "liver tal-brejk", "firrodu tal-brejk", "apparat ta' detezzjoni tat-tag\u0127bija", "fuq il-brejk", "torque prodott mill-brejk", "pedd tal-brejk", "pressjoni tal-irtirar tal-brejk", "konnessjoni tal-bsaten tal-brejkijiet", "nag\u0127la tal-brejk", "valv tal-brejk", "\u010biklu tal-ibbrejkjar", "sistema ta' distribuzzjoni talibbrejkjar", "\u0121eometrija tal-ibbrejkjar", "prestazzjoni tal-ibbrejkjar pressjoni tal-ibbrejkjar sinjal tal-ibbrejkjar wi\u010b\u010b g\u0127all-ibbrejkjar sistema tal-ibbrejkjar torque tal-ibbrejkjar", "pa\u0121na", "component glazing", "pa\u0121na", "MT ori\u0121ni tal-frattura fra\u0121ilt\u00e0 bokkla \u0127\u0121ie\u0121 kontra l-balal rata tal-\u0127ruq karatteristi\u010bi tal-\u0127ruq distanza tal-\u0127ruq test tal-im\u0121iba tal-\u0127ruq distanza ma\u0127ruqa pressjoni tal-fqig\u0127 pi\u017c tan-natka kompartiment g\u0127all-ikkalibrar kalibrar standards tal-kalibrazzjoni kamxaft kantiliver kapasiter \u010bilindrata fibra tal-karbonju, karbonfajber karburatur kerrikot forma folja tal-akriliku fondut katalist \u010bellola linja ta\u010b-\u010bentru pjan ta\u010b-\u010bentru pjan ta\u010b-\u010bentru tal-okkupant (CPO) \u010bentrojdi \u010banfir kanal xa\u017ci", "re\u017cistenza g\u0127all-kimiki", "aberrazzjoni kromatika", "unit\u00e0 ta' \u010birkwit", "xaqq \u010birkolari", "apparat g\u0127all-ikklampjar", "komponent tal-klassi 0", "komponent tal-klassi 1", "komponent tal-klassi 2", "laxkezza", "rota bis-snien", "prestazzjoni kies\u0127a", "startjar ta' magna kies\u0127a", "startjar ta' magna kies\u0127a", "sistema ta' teleskopju talkollimazzjoni", "test tat-teleskopju tal-kollimazzjoni", "kolli\u017cjoni", "test tal-identifikazzjoni tal-kuluri", "temperatura tal-kulur", "sistema kombinata ta' bbrejkjar ta'", "re\u017cistenza", "kombustjoni", "kamra tal-kombustjoni", "prodott tal-kombustjoni", "sistema kumplessa ta\u2019 kontroll", "elettroniku tal-vettura", "\u0127\u0121ie\u0121 komponenti", "komponent tal-\u0127\u0121ie\u0121", "materjal kompo\u017citu", "brejk bl-arja kkompressata", "sistema ta' bbrejkjar bl-arja", "kkompressata", "kompartiment tal-arja kkompressata", "Druckluftbremse", "suppliment ma\u2019", "MT proporzjon ta' kompressjoni forza kompressiva karozza kun\u010bettwali kondensazzjoni kondenser apparat tal-kundizzjonament konnekter vettura tas-sit tal-kostruzzjoni kontenitur grupp ta' kontenituri ibbrejkjar kontinwu kontroll kontroll tra\u017cmissjoni tal-kontroll unit\u00e0 ta' kontroll unit\u00e0 ta' kontroll likwidu berried, sustanza u\u017cata g\u0127at-tkessi\u0127 sustanza u\u017cata g\u0127at-tkessi\u0127, likwidu berried korru\u017cjoni kontroll tal-forza tal-a\u0121\u0121an\u010bament ras l-aggan\u010b spor\u0121enza tal-aggan\u010b seng\u0127a krankxaft \u0127abta xeg\u0127ir test tas-sega valur tal-qata' traversa kurvatura", "\u0127\u0121ie\u0121 kurvat", "\u0127\u0121ie\u0121a kurvata", "xifer maqtug\u0127", "pressjoni tal- konnessjoni", "punt tal-qtug\u0127", "pressjoni tal-iskonnessjoni", "\u010biklu", "\u010bilindrata", "saff ta' konnessjoni g\u0127ad-dejta", "arja vi\u017cibbli", "forza tad-de\u010belerazzjoni", "dekompo\u017cizzjoni", "sinjal tad-domanda", "angolu tad-dahar tas-sit", "de\u017cinjazzjoni", "erja tal-i\u017cvilupp tal-windskrin", "angolu tad-devjazzjoni", "apparat g\u0127all-a\u0121\u0121ustament", "kompartiment tal-brejk b'dijaframma", "di\u017cil", "twebbis differenzjali", "a\u0121ent g\u0127ad-diffu\u017cjoni", "valur di\u0121itali tad-domanda", "kontroll direzzjonali", "pa\u0121na", "MT skulurament \u017carmar skrin tal-wiri distributur pilastru divi\u017corju tieqa doppja vettura b'\u017cew\u0121 sulari unit\u00e0 bi \u0127\u0121ie\u0121 doppju forza ta' re\u017cistenza toqba g\u0127all-iskular dixx g\u0127all-qtar drajvxaft mog\u0127dija tas-sa\u0127\u0127a tal-magna mog\u0127dija tas-sa\u0127\u0127a tal-magna sewwieq vi\u017cibbilt\u00e0 tas-sewqan apparat tal-uqieg\u0127 g\u0127oli tal-waqg\u0127a brejk tambur manikin \u010biklu tat-t\u0127addim radju tad-dawrien dinamiku dajnamo dinamometru i\u010baqlaq it-terrapien jew \u0127amrija", "ri\u0121enerattiv", "stat ta' \u010barg elettriku", "sistema ta' kontroll elettroniku", "ibbrejkjar ta' emer\u0121enza", "valvi rilej ta' emer\u0121enza", "emissjonijiet", "sistema ta' bbrejkjar ta' re\u017cistenza", "kompartiment tal-\u0127\u017cin tal-ener\u0121ija", "tra\u017cmissjoni tal-ener\u0121ija", "inga\u0121\u0121", "blokka tal-magna", "brejk tal-magna", "familja tal-magna", "linja tal-provvista tal-fjuwil", "bokka tad-d\u0127ul", "test tar-re\u017cistenza g\u0127all-ambjent", "part tal-kontenitur", "bokka tal-\u0127ru\u0121", "\u0121enb espost", "prodott tal-plastik estru\u017c", "anali\u017ci tal-modalitajiet u l-effetti tal\u0127sarat", "e\u017cawriment", "anali\u017ci skont ir-radika tal-\u0127sarat", "linja ta' alimentazzjoni", "pompa ta' alimentazzjoni", "g\u0127ata tal-pannu", "pa\u0121na", "suppliment ma\u2019", "madgards fajberglass marka ta' fidu\u010bja kamp vi\u017civ aggan\u010bament tal-irmonk \u010biklu tal-mili frammentazzjoni fina materjal jobrox mag\u0127rbul sew kontenitur lest test tar-re\u017cistenza g\u0127an-nar l-ewwel regolatur tal-pressjoni ffittjar fitting fittjatura propagazzjoni tal-fjammi tieqa tal-osservazzjoni re\u017cistenti g\u0127all-fjammi flan\u0121 \u0127\u0121i\u0121iet \u010batti u kurvati \u0127\u0121ie\u0121a \u010batta panew tal-\u0127\u0121ie\u0121 \u010batt windskrin \u010batt toleranza g\u0127a\u010b-\u010batt test tal-flessibbilt\u00e0 linja flessibbli tal-fjuwil plastik flessibbli \u0127\u0121ie\u0121 tal-plastik flessibbli \u0127\u0121ie\u0121a tal-plastik flessibbli sufrun kompartiment tar-regolazzjoni tallivell tal-fjuwil \u0127\u0121ie\u0121 float labra tas-sufrun flotazzjoni", "fanal kontra \u010b-\u010bpar", "saqaf jintewa", "armar tas-saqajn u r-ri\u0121lejn", "trattur forestrali", "teknika tal-iffurmar", "pannell i\u0127ares 'il quddiem", "erja tal-vi\u017cjoni ta' quddiem", "\u0127\u0121ie\u0121 i\u0127ares 'il quddiem", "punt tal-ksur", "frammentazzjoni", "xejra tal-frammentazzjoni", "test tal-frammentazzjoni", "qafas", "frizzjoni", "brejk bil-frizzjoni", "tieqa tal-\u0121enb ta' quddiem", "alimentazzjoni", "fet\u0127a s\u0127i\u0127a", "\u010bikli kompleti", "attwazzjoni b'tefg\u0127a s\u0127i\u0127a", "kabinett g\u0127ad-d\u0127a\u0127en", "diflessjoni tal-galvanometru", "laxkezza gerboks proporzjon tal-ingrana\u0121\u0121 proporzjon ta' dawrien tal-ger", "pa\u0121na", "gerwiela \u0121eometrija g\u00e9om\u00e9trie \u0127\u0121ie\u0121a vitre \u0127\u0121ie\u0121-plastik \u0127\u0121ie\u0121a tal-\u0127\u0121ie\u0121-plastik vitre en verre plastique \u0127\u0121ie\u0121a ta' sikurezza tal-\u0127\u0121ie\u0121-plastik windskrin tal-\u0127\u0121ie\u0121-plastik \u0127\u0121ie\u0121 vitres \u0127\u0121ie\u0121a komponenti xifer tal-\u0127\u0121ie\u0121a materjal g\u0127all-\u0127\u0121ie\u0121 \u0127\u0121ie\u0121a (panew tal-\u0127\u0121ie\u0121) vitrage ba\u017ci 'go-no go' m\u00e9thode de \u00abpasse, passe pas\u00bb qatg\u0127a gradilja qtug\u0127 mill-art garde au sol g\u0127oli tal-vettura mill-art garde au sol du v\u00e9hicule sistema ta' gwida punt H buttuna tidher mill-punt H bouton de vis\u00e9e du point \u00abH\u00bb balla tal-azzar imwebbes ebusija duret\u00e9 konfigurazzjoni hardware-in-theconfiguration mat\u00e9riel dans la loop", "rbit tas-sikurezza", "kejl ta\u010b-\u010bpar", "\u0127abta tar-ras", "test b'mudell ta' ras", "pi\u017c tal-mudell ta' ras", "skambjatur tas-s\u0127ana", "telfien tas-s\u0127ana", "inforra kontra s-s\u0127ana", "lqug\u0127 kontra s-s\u0127ana", "g\u0127oli", "g\u0127oli tal-waqg\u0127a", "g\u0127oli tas-segment", "valur tal-Kriterji tal-Korriment tarRas", "wi\u010b\u010b b'aderenza g\u0127olja", "sors tad-dawl ta' punt ta' intensit\u00e0", "g\u0127olja", "kisi bit-tge\u017cwir", "rata tal-\u0127ruq orizzontali", "prestazzjoni s\u0127una", "\u0127aw\u017cing", "brejk idrawliku", "b'ener\u0121ija ma\u0127\u017cuna", "tra\u017cmissjoni ta' ener\u0121ija idrawlika", "pressjoni idrawlika", "pompa idrawlika", "sospensjoni idrawlika", "tra\u017cmissjoni idrawlika", "sistema ta' tra\u017cmissjoni idrawlika", "sistema tal-konver\u017cjoni tal-idro\u0121enu syst\u00e8me de conversion de", "filtru tal-idro\u0121enu", "sonda tal-idro\u0121enu", "vettura li ta\u0127dem bl-idro\u0121enu", "vettura tal-idro\u0121enu", "pa\u0121na", "suppliment ma\u2019", "MT sospensjoni idropnewmatika t\u0127addim ta' magna li mhix ingranata t\u0127addim ta' magna li mhix ingranata velo\u010bit\u00e0 ming\u0127ajr ingrana\u0121\u0121 ignixin test tal-immersjoni impatt pjan\u010ba tal-impatt impattur firxa ta' difett impermissibbli bozza inkandexxenti fanal inkandexxenti direzzjoni tal-in\u010bident dawl in\u010bidentali angolu tal-inklinazzjoni tal-windskrin \u010birkwit indipendenti sistema indipendenti ta' bbrejkjar ta' re\u017cistenza indi\u010bi strument indikatur indi\u010bijiet tad-diffikult\u00e0 rota kkontrollata indirettament sistema tal-ibbrejkjar bl-inerzja ibbrejkjar bl-inerzja appart g\u0127all-kontroll tal-inerzja dinamometru tal-inerzja mass tal-inerzja benniena g\u0127all-\u0121arr tat-trabi tonfo\u0127 injezzjoni injezzjoni fil-forma bokka", "xaft tat-tra\u017cmissjoni", "da\u0127\u0127al", "installazzjoni", "angolu tal-istallazzjoni", "pannell tal-istrument", "manifold tad-d\u0127ul", "sistema integrata ta' bbrejkjar ta'", "re\u017cistenza", "magna ta' kombustjoni interna", "\u0127adid", "\u0121ett", "\u0121og", "\u0121onta", "vettura mg\u0127obbija", "\u0127\u0121ie\u0121a laminata", "\u0127\u0121ie\u0121a laminata", "injam iebes laminat", "\u010binturin tal-\u0127o\u0121or", "serje tal-akbar erja \u017cviluppata", "a\u010b\u010belerazzjoni laterali", "gass tat-test tan-nixxija", "vettura li tinstaq mix-xellug", "g\u0127olli", "fus jog\u0127la", "kaxxa tad-dawl", "pa\u0121na", "mog\u0127dija tad-dawl tixrid tad-dawl tra\u017cmissjoni tad-dawl tra\u017cmittanza tad-dawl assorbitur tad-dawl bokka tal-\u0127ru\u0121 tad-dawl test tat-tra\u017cmissjoni tad-dawl valur limitu b'effi\u010bjenza mnaqqsa metru lineari inforra tag\u0127bija kompartiment tal-imblukkar fanal ksenon b'ark twil a\u0121\u0121ustament lon\u0121itudinali tas-sit pjan lon\u0121itudinali ta\u010b-\u010bentru pjan lon\u0121itudinali mezzan tal-vettura", "armar tal-parti t'isfel tar-ri\u0121el pi\u017c tal-parti t'isfel tas-sieq", "sospensjoni mekkanika", "tra\u017cmissjoni mekkanika", "pjan mezzan", "pressjoni medja", "ratio tal-aspett nominali", "\u0127xuna nominali", "wisg\u0127a nominali tad-diskrepanza", "soluzzjoni tas-sapun ma tobroxx", "valv unidirezzjonali", "po\u017cizzjoni normali tas-sewqan", "firxa operattiva normali", "pa\u0121na", "telf tat-trasparenza wi\u010b\u010b b'aderenza baxxa", "suppliment ma\u2019", "\u017cennuna zennuna erja ta' oskurazzjoni ottan a\u010bidu olejku sistema dijanjostika ta' abbord oskurazzjoni opaka saqaf jinfeta\u0127 operazzjoni devjazzjoni ottika distorsjoni ottika test tad-distorsjoni ottika kwalitajiet otti\u010bi sinjal ottiku ta' twissija \u0127\u0121ie\u0121a mill-\u0127\u0121ie\u0121 laminat ordinarju windskrin mill-\u0127\u0121ie\u0121 laminat ordinarju sustanza organika polimerika folja komponent ta' barra qoxra esterna fibra ta' barra pressjoni esterna overdrive limitatur ta' tag\u0127bija e\u010b\u010bessiva regolatur tal-ispid e\u010b\u010bessiv", "dawrien \u017cejjed tal-istering overwrap pedding panil parallel vit Parker brejk tal-parkjar prestazzjoni tal-brejk tal-parking sistema tal-ibbrejkar tal-parking", "part partikoli divi\u017cjoni \u0127\u0121ie\u0121a divi\u017corja divi\u017cjonar prestazzjoni ikklampjar periferali \u017cona periferali firxa ta' \u017cball permissibbli ta' pro\u010bess varjabbli impatt perpendikolari ras taparsi ibbrejkjar ikkoordinat \u010bellola fotoelettrika osservatur fotometriku vi\u017cjoni fotopika saff fi\u017ciku pittogramma pilastru pajp pistun ras tal-pistun", "bastun ta\u010b-\u010bilindru rota bis-snien \u010bentru ta' fus \u0127\u0121ie\u0121a tal-plastik materjal tal-\u0127\u0121ie\u0121 tal-plastik \u0127\u0121ie\u0121a bil-wi\u010b\u010b tal-plastik laxkezza plajwudd pnewmatiku linja tal-kontroll pnewmatiku", "pa\u0121na", "oleat tal-potassju", "vettura bil-magna", "pressjoni", "kumpressur, karikatur tal-pressjoni compresseur", "pompa tal-pressjoni", "regolatur tal-pressjoni", "mekkani\u017cmu g\u0127at-tnaqqis tallimiteur de pression", "pressjoni", "valv g\u0127all-\u0127ru\u0121 ta' pressjoni \u017cejda", "valv g\u0127at-tnaqqis tal-pressjoni", "imma\u0121ni primarja", "karatteristika ewlenija", "assi tal-projezzjoni", "teknika tal-projezzjoni", "fluss tal-polz", "velo\u010bita tat-t\u0127addim tal-pompa", "valv tripplu ta' azzjoni rapida", "punt ta' referenza g\u0127as-sits", "radjazzjoni", "sors tar-radjazzjoni", "angolu tal-inklinazzjoni", "firxa tal-kontroll", "\u0127\u0121ie\u0121a ta' wara", "tieqa tal-\u0121enb ta' wara", "tieqa ta' wara", "vi\u017cjoni ta' wara", "re\u010bipjent", "forza tal-ibbrejkjar ta' referenza", "pitrolju ta' referenza", "petrol ta' referenza", "standard tar-riflettezza", "refuelling connection or receptacle konnessjoni jew re\u010bipjent g\u0127all-mili raccord ou embout de remplissage", "ri\u0121enerazzjoni", "regular light transmittance", "tra\u017cmittanza tad-dawl regolari", "relative spectral luminous efficiency effi\u010bjenza relattiva tal-lumino\u017cit\u00e0", "sensittivit\u00e0 spettrali relattiva", "\u0127ru\u0121", "sistema tal-\u0127\u017cin li tista' titne\u0127\u0127a", "konnettur g\u0127as-sistema tal-\u0127\u017cin li", "tista' titne\u0127\u0127a", "pa\u0121na", "suppliment ma\u2019", "bdil ibbrejkjar residwu freinage r\u00e9siduel prestazzjoni tal-ibbrejkjar residwu efficacit\u00e9 r\u00e9siduelle du freinage vi\u017cibbilt\u00e0 residwa ra\u017ca, re\u017cin r\u00e9sine re\u017cistenza r\u00e9sistance re\u017cistenza kimika test tar-re\u017cistenza g\u0127all-umdit\u00e0 essai de r\u00e9sistance \u00e0 l\u2019humidit\u00e9 test tar-re\u017cistenza g\u0127ar-radjazzjoni test tar-re\u017cistenza g\u0127all-bidliet fitessai de r\u00e9sistance aux temperatura changements de temp\u00e9rature re\u017cister r\u00e9sistance(\u00e9lectrique) tra\u017c\u017cin blocage torque tal-islowjar couple de ralentissement linji ri\u0121idi tal-fjuwil tuyau de carburant rigide plastik ri\u0121idu plastique rigide unit\u00e0 bi \u0127\u0121ie\u0121 doppju tal-plastik double vitrage en plastique rigide ri\u0121idu \u0127\u0121ie\u0121a tal-plastik ri\u0121idu vitrage en plastique rigide ri\u0121idit\u00e0", "bersall ta' \u010birku u spot", "tester bir-romblu g\u0127all-brejkijiet", "re\u017cistenza g\u0127ad-dawrien", "funzjoni kontra l-qlib", "\u0127\u0121ie\u0121a tas-saqaf", "inerzja tar-rotazzjoni", "spazju \u0127ieles g\u0127at-t\u0127addim", "sikurezza", "\u010binturin tas-sikurezza", "kun\u010bett ta' sikurezza", "tag\u0127mir tas-sikurezza", "\u0127\u0121ie\u0121a tas-sikurezza", "materjal tal-\u0127\u0121ie\u0121 tas-sikurezza", "sistema strumentata ta' sikurezza", "\u0127\u0121ie\u0121a tas-sikurezza", "\u0127\u0121ie\u0121a tas-sikurezza miksija", "b'materjal tal-plastik", "kampjun", "ra\u0121\u0121 issili\u0121illat", "issi\u0121illar", "a\u0121\u0121ustament tas-sit", "angolu tat-torso tad-di\u017cinn", "\u010binturin", "mag\u0127qad is-sit", "armar ta' mag\u0127qad is-sit", "kors tas-sit", "dahar is-sit", "a\u0121\u0121ustament ta' dahar is-sit", "po\u017cizzjoni tal-qeg\u0127da", "brejk sekondarju", "sistema ta' brejk sekondarju", "karatteristi\u010bi sekondarji", "imma\u0121ni sekondarja", "test tas-separazzjoni tal-imma\u0121nijiet s\u00e9paration d\u2019image secondaire", "sekondarji", "sigurt\u00e0", "ibbrejkjar selettiv", "skorfina essagonali tillokkja we\u0127idha", "pa\u0121na", "MT awtoregolatorju ibbrejkjar semikontinwu semitrejler senser tieqa li tissepara separazzjoni tal-imma\u0121ni sekondarja numru tas-serje serje brejk ta' servizz kontroll tal-brejk ta' servizz prestazzjoni tal-brejk ta' servizz sistema ta' brejk ta' servizz \u0127ajja operattiva servo apparat servo ssettjar issettjar faxxa tad-dell xaft tfarrik pjan\u010ba \u0127\u0121ie\u0121 bil-folja \u0127\u0121ie\u0121 tal-\u0121enb tieqa tal-\u0121enb trejler b'fus wie\u0127ed vettura timxi bil-mod serje tal-i\u010bken erja \u017cviluppata trattib issaldja stepni velo\u010bit\u00e0", "regolatur tal-ispid", "invell windskrin maqsum rukkell solenojdi brejk bil-molla sistema ta' brejk bil-molla kompartiment ta' kompressjoni talmolol sistema massa u molla kaxxa vulta\u0121\u0121 massimu tax-xeg\u0127il stat ta' \u010bar\u0121 tag\u0127bija statika tal-fus fwar azzar rota direzzjonali stering kolonna ta' l-istering konnessjoni tal-istering rota ta' l-istering ri\u0121idit\u00e0 bozza tal-waqfien vit tapp distanza tal-waqfien \u0127ajta \u010binga", "stress teknika strijoskopika sottosuperfi\u010be brix tas-sottosuperfi\u010be tambo\u010b\u010b supervi\u017cjoni sapport stallazzjoni ta' appo\u0121\u0121", "pa\u0121na", "suppliment ma\u2019", "MT superfi\u010be kisi tas-superfi\u010be \u0127ruxija tas-superfi\u010be sorveljanza sorveljanza sit bil-molol \u010bilindrata unit\u00e0 tal-\u0127\u0121ie\u0121 doppju simetriku \u0127\u0121ie\u0121 doppju simetriku sinkromexx visko\u017cit\u00e0, ade\u017civit\u00e0 tbag\u0127bis test fuq bersall T-bar \u0127awsing tat-T-bar telemetrija test bank tat-test \u010biklu tat-test test tar-re\u017cistenza tal-brix test tar-re\u017cistenza g\u0127all-kimiki", "limitu tat-tolleranza g\u0127all-\u0127xuna", "pi\u017c tal-koxxa", "bolt bil-kamin", "\u0127ajt kull cm2", "three-dimensional H-point machine magna DH tridimensjonali", "three-dimensional reference system sistema ta' riferenza tridimensjonali", "\u010binturin tas-sikurezza bi tliet", "ankra\u0121\u0121i", "a\u010b\u010beleratur", "tunnella\u0121\u0121", "g\u0127odda", "angolu tat-torso", "tra\u017cmittanza totali", "\u0127\u0121ie\u0121 imwebbes", "\u0127\u0121ie\u0121a minn \u0127\u0121ie\u0121 imwebbes", "windskrin minn \u0127\u0121ie\u0121 imwebbes", "pro\u010bess tat-twebbis", "vettura tal-irmonk", "trazzjoni", "batterija tal-\u0121bid", "tra\u017cmissjoni tra\u017cmissjoni", "pa\u0121na", "link ta' tra\u017cmissjoni erja trasparenti orjentazzjoni tra\u017cversa lqug\u0127 windskrin mill-\u0127\u0121ie\u0121 laminat ittrattat finitura karru troli tubu bozza tubu quartz wi\u010b\u010b tond idur two-stroke approvazzjoni tat-tip tip ta' komponent tal-idro\u0121enu tip ta' sistema tal-idro\u0121enu tajer \u0127ajt tal-\u0121enb tat-tajer sfera Ulbricht tag\u0127mir ultrasoniku esponiment g\u0127ar-ra\u0121\u0121 ultravjola erja mhux mibruxa xifer mhux maqtug\u0127 \u0127\u0121ie\u0121a mill-\u0127\u0121ie\u0121 imwebbes uniformement vibrazzjoni unimodali unit\u00e0 ming\u0127ajr tag\u0127bija tapizzerija sistema tal-kontroll u l-monitora\u0121\u0121 tal-u\u017cu utent frammentazzjoni tvarja Kontroll Dinamiku tal-Vettura", "familjta tal-vettura", "numru ta' identifikazzjoni tal-vettura", "raxx tal-ilma", "arlo\u0121\u0121 tal-watts is-sieg\u0127a", "medda tal-frekwenza", "kampjun espost g\u0127all-kundizzjonijiet", "esponiment g\u0127all-kundizzjonijiet tattemp", "nis\u0121a", "sekwenza tal-imblukkar tar-roti", "distanza bejn il-fusien", "sistema tal-wajers", "pa\u0121na", "suppliment ma\u2019"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_06_supplement_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 7 Di\u010bembru 2011", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea", "Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta \u2022 \u2022 \u2022", "1 M\u2019g\u0127andekx toqtol.", "Allura, la toqtolx! 11 Bil-Kelma t-Tajba Proposti g\u0127all-istandardizzazzjoni dwar il-kitba 11 tan-numri li g\u0127andhom il-punt", "Kelma b\u2019kelma: It-terminolo\u0121ija \u2022", "Kliem l-art: dawra mal-matorral", "Mill-g\u0127atba \u2019l barra: Aspetti o\u0127ra", "22 Il-Malti minn Brussell 23 Il-VTS: Mod kif nitg\u0127allmu minn xulxin 24 Il-Pro\u0121ett tad-dizzjunarju ta\u2019Aquilina online 28 G\u0127odda g\u0127al kwalit\u00e0 a\u0127jar 30 L-istorja ta\u2019 Malta mil-lenti lingwistika Dun Karm it-traduttur : il-50 anniversarju mill- 31 mewt tal-poeta nazzjonali It-twavel li ni\u017c\u017cel Mos\u00e8 minn fuq is-Sinaj kellu jkollhom minqux fuqhom \u2018M\u2019g\u0127andux ikollok Alla ie\u0127or g\u0127ajri\u2019 minflok \u2018Ma jkollokx Alla ie\u0127or g\u0127ajri\u2019?", "Vallapena li nkunu pre\u010bi\u017ci fejn tid\u0127ol ille\u0121i\u017clazzjoni (jew le\u0121islazzjoni?) tas-smewwiet!", "Forsi jkun jista\u2019 jilluminana d-dizzjunarju online ta\u2019 Aquilina, li qed jit\u0127ejja b\u0127alissa?", "Jew niddibattuha fil-kurituri, bi\u010b-\u010bans li l-qieg\u0127a tis\u0127on sa xi sebg\u0127in punt wie\u0127ed \u0127amsa gradi Celsius, nispi\u010b\u010baw nibag\u0127tu lil xulxin insaqqu l-is\u0121ajriet tal-matorral, jonkella xi \u0127add jispi\u010b\u010ba jwettaq xi misdemeanor?", "Bil\u0127aqq, g\u0127andna kelma bil-Malti g\u0127al misdemeanour, jew a\u0127jar in\u0127alluha bl-Ingli\u017c? \u2022", "Il-pa\u0121ni li \u0121ejjin g\u0127andhom joffru spunti infurmati g\u0127al diskussjoni dwar dan kollu.", "Dan minbarra g\u0127add ta' kitbiet dwar inizjattivi u materji o\u0127rajn li kull min il-Malti huwa l-g\u0127odda ewlenija ta\u2019 xog\u0127lu g\u0127andu jsibhom \u0127ob\u017c g\u0127al snienu.", "Ma\u2019 din il-\u0127ar\u0121a qed jitqassam suppliment bilmudelli a\u0121\u0121ornati tal-Legiswrite, li hija l-g\u0127odda elettronika li l-Kummissjoni Ewropea tu\u017ca g\u0127addokumenti le\u0121i\u017clattivi.", "Il-Bord Editorjali", "Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "M\u2019g\u0127andekx toqtol.", "Mark A. Sammut Wa\u0127da mill-problemi ewlenin, fil-fehma tieg\u0127i, tat-traduzzjoni Maltija ta\u2019 \u017cmienna hija t-twessig\u0127 semantiku tal-ekwivalenti ta\u2019 should (g\u0127andu ) biex jinkludi wkoll shall, b\u2019konsegwenza li fit-testi Maltin huwa diffi\u010bli, biex ma ng\u0127idx impossibbli, tag\u0127\u017cel bejn shall u should.", "F\u2019dan is-sa\u0121\u0121 se nipprova nanalizza l-problema li kemm shall u kemm should ji\u0121u tradotti bilkumpless verbali g\u0127andu + imperfett, filwaqt li nissu\u0121\u0121erixxi soluzzjoni g\u0127aliha.", "X\u2019jg\u0127idu d-dizzjunarji dwar g\u0127andu 1.1 Aquilina Id-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina (EN-MT) jag\u0127ti ttifsiriet kif \u0121ej.", "G\u0127al shall jg\u0127idilna, \u201c7. g\u0127oti ta\u2019 istruzzjonijiet/ordnijiet/twiddib: the", "klassi sa ma jinqraw l-esejs tag\u0127hom kollha; thou shalt not kill, la toqtolx; he ~ go, g\u0127andu jitlaq\u201d.", "Nissuspetta li l-a\u0127\u0127ar e\u017cempju (he shall go) kien mi\u017cjud minn xi \u0127add mill-ajjutanti ta\u2019 Aquilina, billi fil-volum MT-EN g\u0127all-vu\u010bi g\u0127and Aquilina jag\u0127tina: \u201c3.", "Interessanti li mid-dehra l-u\u017cu ta\u2019 g\u0127andu f\u2019das-sens jinsab biss fil-Malti u fl-G\u0127arbi ta\u2019 Al-Andalus.", "(Tag\u0127rif mog\u0127ti lill-awtur mill-Prof.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "G\u0127al should, Aquilina jg\u0127idilna: \u201c12. ifisser obbligazzjoni: you ~n\u2019t swear when you lose your temper, m\u2019g\u0127andekx tibda ti\u0121bed meta jitlag\u0127lek; university professors ~ write books about their speciality, professuri [sic] taluniversit\u00e0 jmisshom jiktbu kotba fuq lispe\u010bjalit\u00e0 tag\u0127hom; I ~ tell you, g\u0127andi ng\u0127idlek\u201d.", "1.2 Il-Miklem ta\u2019 Serracino Inglott Erin Serracino Inglott jg\u0127idilna, dwar g\u0127and: \u201c(7) bis-suff. pron. tal-pers. qudd. v. fl-imperf.:", "(i) tfiss. li l-azzjoni tal-v. g\u0127ad trid issir, i\u017cda li wie\u0127ed jistenna li ssir; (ii) tfiss. li l-azzjoni ja\u0127tie\u0121 li ssir\u201d.", "Na\u0127seb huwa ta\u2019 siwi mhux \u017cg\u0127ir li Serracino Inglott ma ju\u017cax kun\u010betti marbutin ma\u2019 \u201camar, ordni, struzzjoni, twiddiba\u201d biex ifisser dilvu\u010bi.", "It-ta\u0127dit \u0121uridiku 2.1 Dak li g\u0127andhom xi jg\u0127idu d-dizzjunarji huwa interessanti , imma huwa interessanti aktar il-fatt li fl-Ingli\u017c \u0121uridiku t-terminu shall ma huwiex daqstant espressjoni ta\u2019 obbligu daqskemm espressjoni ta\u2019 \u201cawtorevolezza\u201d.", "IlProfessur Christopher Williams din losservazzjoni jesplikaha kif \u0121ej: 7", "Wie\u0127ed jist\u0127ajjel li t-traduzzjoni t-tajba kellha tkun \u201cilprofessuri\u201d.", "Anki hawn nissuspetta id barranija.", "Minkejja t-tendenza premoderna Maltija li t\u0127obb aktar il-kelma mit\u0127addta minn dik miktuba u kwa\u017ci tqis liddizzjunarju aktar b\u0127ala ingombru milli b\u0127ala g\u0127odda.", "2.2 Huwa \u010bar li, kif jg\u0127id il-Professur Williams, shall ma hijiex sewwasew il-futur temporali.", "Fil-fatt, tajjeb wie\u0127ed ji\u010b\u010bara x\u2019inhu jg\u0127id Williams.", "Shall hija futur nondeittiku, ji\u0121ifieri temp verbali karatterizzat minn nuqqas assolut ta\u2019 \u201ctemporalit\u00e0\u201d.", "Fi kliem ie\u0127or, huwa temp verbali li g\u0127andu fissit\u00e0 indipendenti min-nixxieg\u0127a ta\u017c-\u017cmien.", "Din hi, fil-fehma tieg\u0127i, l-essenza ta\u2019 kull test \u0121uridikupreskrittiv.", "L-ekwivalenza ta\u2019 shall fil-Malti Nipproponi li na\u0127dem b\u2019dil-metodolo\u0121ija: lewwel, se ng\u0127arbel xi artikoli mill-Kodi\u010bi \u010aivili Malti (Kap. 16, Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta).", "Se nag\u0127\u017cilhom apposta \u0127alli filwaqt li jit\u0127addtu dwar l-istess aspett tad-Dritt tal-Persuni, se jkunu kif \u0121ej: u\u0127ud minnhom le\u0121iferazzjoni antika u o\u0127rajn le\u0121iferazzjoni aktar re\u010benti.", "Ittieni, se ng\u0127arbel xi artikoli mill-Kostituzzjoni ta\u2019 Malta.", "Ir-ra\u0121unijiet g\u0127al dil-g\u0127a\u017cla huma mill-anqas tnejn: (i) il-Kostituzzjoni g\u0127andha ambjent semantiku ne\u010bessarjament divers millbqija tal-le\u0121i\u017clazzjoni l-o\u0127ra kollha, u (ii) ilKostituzzjoni Maltija hija kodifikazzjoni tal-", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "Kostituzzjoni Ingli\u017ca li ma hix miktuba.", "Ittielet, se ng\u0127arbel xi dispo\u017cizzjonijiet millKostituzzjoni tal-Unjoni Ewropea u se nqabbel u\u0127ud minnhom mal-Kostituzzjoni Maltija.", "Fla\u0127\u0127ar nett, se noffri xi e\u017cempji estremi li jix\u0127tu dawl fuq il-problema.", "(L-Artikoli 7-34) fih artikoli li \u0121ew emendati fl-1973, fl-1993 u fl-2004.", "Naturalment, lartikoli li ma \u0121ewx emendati baqg\u0127u kif kienu ori\u0121inarjament, ji\u0121ifieri skont it-traduzzjonijiet li saru meta l-Malti sar ilsien uffi\u010bjali.", "Se niffoka fuq su\u010b\u010bessjoni ta\u2019 \u0127ames artikoli, mag\u0127\u017culin ming\u0127ajr fini ulterjuri, g\u0127ad li meta ntg\u0127a\u017clu rri\u017culta li huma tipi\u010bi: 13, 14, 15, 16, u 17.", "(1) L-obbligu ta\u2019 dawk illi, fl-ordni mi\u0121jub fl-a\u0127\u0127ar artikolu qabel dan, huma mqeg\u0127din fl-istess grad, huwa in solidum.", "(2) I\u017cda dawk li, skont l-ordni ta\u2019 hawn fuq, huma mqeg\u0127din fi grad i\u017cjed filbog\u0127od, huma obbligati biss in subsidium, meta l-manteniment ma jkunx jista\u2019 jittie\u0127ed ming\u0127and persuni fi grad eqreb.", "Punt uniku ta\u2019 osservazzjoni: shall be = huwa (ji\u0121ifieri imperfett indikattiv).", "(2) L-obbligu tal-a\u0127wa bniet u subien, meta hemm dan l-obbligu, huwa wkoll in solidum.", "(3) Il-persuni msemmijin fl-artikolu 12 g\u0127andhom dejjem preferenza fuq l-a\u0127wa subien u bniet, barra minn fil-ka\u017cijiet ta\u2019 ur\u0121enza kbira, billi jittie\u0127ed qies tal-et\u00e0, tal-istat tas-sa\u0127\u0127a u ta\u2019 \u010birkostanzi o\u0127ra.", "Ara King, A.S. (2007), passim, g\u0127al ta\u0127dita dwar in-natura vera u mutevoli tal-Kostituzzjoni Ingli\u017ca.", "Dan huwa sa\u0121\u0121 teoriku, b\u0127al ta\u2019 Bagehot.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "Punti ta\u2019 osservazzjoni: i. Fis-subartikolu (1) shall extend = g\u0127andhom ukoll.", "Hawnhekk, it-traduttur u\u017ca strate\u0121ija ta\u2019 traduzzjoni interessanti, li fiha u\u017ca l-verb kellu (\u201cg\u0127andhom\u201d, fl-imperfett indikattiv) + ukoll biex ifisser to extend. ii.", "Fis-subartikoli (2) u (3), il-Malti jag\u0127mel u\u017cu mill-imperfett indikattiv huwa, g\u0127andhom.", "L-Artikolu 14 (emendat fl-1993 ): 11", "(1) Meta \u017cew\u0121 persuni jew aktar jitolbu lmanteniment ming\u0127and min m\u2019g\u0127andux imnejn jag\u0127tih lilhom ilkoll, filpreferenza li ting\u0127ata lill-wa\u0127da fuq lo\u0127ra, g\u0127andu ji\u0121i m\u0127ares l-ordni mi\u0121jub fl-artikolu 12.", "Punt uniku ta\u2019 osservazzjoni: Fil-Malti jse\u0127\u0127 il-fenomenu tax-shining-through: it-test ori\u0121inarju (TO) jiddi mit-tertuqa tat-test destinatarju (TD).", "Shall be observed = g\u0127andu ji\u0121i m\u0127ares.", "Ittraduzzjoni hija litterali.", "(2) Madankollu, il-qorti tista\u2019 titbieg\u0127ed (2) Nevertheless, it shall be lawful for mir-regola mi\u0121juba fis-subartikolu (1) the court to depart from the rule laid f\u2019ka\u017cijiet ta\u2019 ur\u0121enza kbira, billi tqis ldown in sub-article (1) of this article in cases of great urgency, regard being had istat tas-sa\u0127\u0127a, l-et\u00e0 jew \u010birkostanzi o\u0127ra to the health, age or other circumstances tal-persuni li jitolbu l-manteniment. of the claimants.", "Punt uniku ta\u2019 osservazzjoni: It-traduttur jevita l-kollokazzjoni Ingli\u017c \u201cto be lawful\u201d, bl-u\u017cu (tajjeb) ta\u2019 strate\u0121ija ta' traduzzjoni li titbieg\u0127ed mil-litterali u twassal l-istess messa\u0121\u0121 metalingwistiku fitTD.", "L-Artikolu 16 (emendat fl-1993 ): 12", "(1) L-obbligu tal-manteniment, min\u0127abba l-qrubija mid-demm, ise\u0127\u0127 biss bejn ilpersuni u fil-ka\u017cijiet imsemmijin flartikoli ta\u2019 qabel ta\u2019 dan is-sub-titolu.", "Punt uniku ta\u2019 osservazzjoni: shall exist = ise\u0127\u0127 (imperfett indikattiv).", "G\u0127al spjegazzjoni tal-fenomenu tax-shining through u n-normalizzazzjoni tieg\u0127u, kif ukoll g\u0127al ta\u0127dita dwar il-pro\u010bess ta\u2019 traduzzjoni mil-livell lingwistiku fit-TO g\u0127al-livell metalingwistiku lura g\u0127al-livell lingwistiku fitTD ara l-ktieb tal-Professoressa Elke Teich (2003), passim.", "Fi ftit kliem, dal-fenomenu jfisser li l-istruttura tattest ori\u0121inarju tibqa\u2019 tidher fit-test destinatarju.", "E\u017c: it-traduzzjoni \u0127a\u017cina \u2018animal feed\u2019 = \u2018g\u0127alf tal-annimali\u2019, mentri t-traduzzjoni t-tajba g\u0127andha tkun sempli\u010bement \u2018g\u0127alf\u2019, billi ma hemmx g\u0127alf jekk mhux g\u0127all-bhejjem!", "Huwa \u010bar li fit-test destinatarju qed jiddi t-test ori\u0121inarju.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "(2) Such liability shall cease even in (2) Dan l-obbligu lanqas ma jibqa\u2019 jse\u0127\u0127 regard to such persons, if the claimant favur il-persuni hawn fuq imsemmija shall have become indigent through his jekk min jitlob il-manteniment ikun \u0121ie fault: fil-b\u017conn bi \u0127tija tieg\u0127u: Provided that this shall not apply where I\u017cda dan ma jg\u0127oddx meta dawk li the claimant are the parents, or other jitolbu l-manteniment huma l-\u0121enituri, ascendant. jew axxendent ie\u0127or.", "Punt uniku ta\u2019 osservazzjoni: shall cease = (lanqas) ma jibqa' jse\u0127\u0127; shall not apply = ma jg\u0127oddx (imperfett indikattiv).", "(1) Jekk l-a\u0127wa, bniet jew subien, ikunu \u0127adu l-manteniment, u fi \u017cmien g\u0127axar snin mill-a\u0127\u0127ar darba li lilhom ikun ing\u0127ata l-manteniment isiru jistg\u0127u j\u0127allsu dak li r\u010bevew, g\u0127andhom iroddu dak l-ammont lil min ikun tahom dak ilmanteniment, basta li t-talba g\u0127ar-radd issir f\u2019dak i\u017c-\u017cmien.", "Punt uniku ta\u2019 osservazzjoni: Shall be bound to repay = g\u0127andhom iroddu.", "It-traduzzjoni hija litterali. loosely in legal texts, i.e. as little more than a 3.2 Il-Kostituzzjoni ta\u2019 Malta stylistic marker\u201d.", "Il-Kapitolu II tal-Kostituzzjoni fih idMinkejja li l-kun\u010betti u n-nozzjonijiet tag\u0127ha Dikjarazzjoni tal-Prin\u010bipji li g\u0127andhom huma fil-bi\u010b\u010ba l-kbira me\u0127udin mid-Dritt inebb\u0127u lill-Istat fl-\u201cg\u0127emil tal-li\u0121ijiet\u201d, imma Kostituzzjonali Ingli\u017c, il-Kostituzzjoni tag\u0127na li \u010b-\u010bittadin ma jistax jie\u0127u lill-Istat il-Qorti hija dokument awtoktonu.", "Xorta wa\u0127da jekk l-Istat ma jimxix mag\u0127hom .", "Minkejja nosservaw illi timxi mal-mudell li shall = dan, id-Dikjarazzjoni tal-Prin\u010bipji hija \u0121abra g\u0127andu, minkejja li rajna, aktar \u2019il fuq, li filta\u2019 13-il artikolu li fil-ma\u0121\u0121oranza tag\u0127hom (ilKodi\u010bi \u010aivili shall daqqa ti\u0121i tradotta fil-Malti fatt li mhux kollha huma hekk hu kurju\u017c fih bl-imperfett indikattiv u daqqa = g\u0127andu. innifsu ) fl-Ingli\u017c fihom shall.", "Kull fejn lIrridu ng\u0127idu wkoll, imma, li hemm aktar minn Ingli\u017c ju\u017ca shall, il-Malti ju\u017ca l-kumpless kittieb wie\u0127ed li jista\u2019 jirreklama l-paternit\u00e0 verbali g\u0127andu + imperfett. tal-Kostituzzjoni tag\u0127na, fosthom xi Ingli\u017ci li imponew \u010berti dispo\u017cizzjonijiet fuq it-test Minn dan nosservaw li, kif jg\u0127idilna labbozzat mill-Professur J.J. Cremona.", "L-Artikolu 21 tal-Kostituzzjoni ta\u2019 Malta.", "Iva u le, g\u0127ax kif jirrimarka l-Professur Williams (op. cit., p. 238), hu u jitkellem dwar il-Kostituzzjoni Amerikana, donnu \u201cthe shall auxiliary in English would seem to project the verbal situation towards the future more strongly than the present indicative does\u201d \u2013 u dan billi l-Kostituzzjoni Amerikana ma kinitx operattiva mill-ewwel, imma kellha tistenna li ting\u0127ata l-operattivit\u00e0 tag\u0127ha.", "L-Artikoli 8, 9, 10, 11(2), 12, 13(1), 14, 15, 16, 18, 19, 20, u 21.", "Ara l-kotba ta\u2019 John J. Cremona dwar l-istorja kostituzzjonali ta\u2019 pajji\u017cna.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "B\u2019danakollu, fil-Kapitolu I tal-Kostituzzjoni nsibu fenomenu interessanti.", "It-test Ingli\u017c isir deskrittiv, u ju\u017ca l-imperfett indikattiv.", "jimxi warajh ming\u0127ajr ma hu konxju minnu nnifsu.", "Ma\u2019 dil-parti tal-Kostituzzjoni ng\u0127addi issa biex nag\u0127mel paragun.", "3.3 It-testi tal-Unjoni Ewropea Se nislet mill-Kostituzzjoni ta\u2019 Malta u mill-Kostituzzjoni tal-Unjoni Ewropea.", "Kostituzzjoni ta\u2019 Malta (EN)", "Kostituzzjoni ta\u2019 Malta (MT)", "(1) Il-Bandiera Nazzjonali ta\u2019 Malta tikkonsisti f\u2019\u017cew\u0121 strixxi vertikali ndaqs, bajda mal-arblu u \u0127amra n-na\u0127a ta\u2019 barra.", "L-Innu 4.", "The National Anthem of Malta is Nazzjonali ta\u2019 Malta huwa L-Innu L-Innu Malti Malti li jibda opening with the bil-kliem \u201cLil din words \u201cLil din lArt \u0126elwa l-Omm l-Art \u0126elwa lOmm li tatna li tatna isimha\u201d. isimha\u201d.", "Punti g\u0127all-osservazzjoni: (i) Fid-dispo\u017cizzjonijiet dwar il-bnadar rispettivi, il-Malti tal-Kostituzzjoni Maltija ju\u017ca l-imperfett indikattiv, x\u2019aktarx g\u0127ax anki l-Ingli\u017c ju\u017cah, filwaqt li l-Malti talKostituzzjoni tal-UE ju\u017ca g\u0127andu b\u0127alma lIngli\u017c ju\u017ca shall be. (ii) Fid-dispo\u017cizzjonijiet dwar l-innu, kemm ilMalti kemm l-Ingli\u017c tal-Kostituzzjoni Maltija ju\u017caw l-imperfett indikattiv, filwaqt li l-Malti tal-Kostituzzjoni tal-UE ju\u017ca l-imperfett indikattiv, mentri (u dan hu importanti) l-Ingli\u017c ju\u017ca shall.", "3.4 Il-membru tal-Accademia della Crusca \u2013 log\u0127la istituzzjoni lingwistika Taljana \u2013 Bice 6", "Kostituzzjoni talUnjoni Ewropea (EN) I-8.", "Kostituzzjoni talUnjoni Ewropea (MT) I-8.", "Il-bandiera talUnjoni g\u0127andha tkun \u010birku ta\u2019 tnaxil stilla tad-deheb fuq sfond blu.", "L-innu talUnjoni huwa bba\u017cat fuq \u00abOdi lil Hena\u00bb mid-Disa\u2019 Sinfonija ta' Ludwig van Beethoven.", "Fin-nota f\u2019qieg\u0127 il-pa\u0121na, l-awtri\u010bi tispjegalna x\u2019inhi did-de\u010bi\u017cjoni li hija \u201cosservata anqas\u201d billi tirreferina g\u0127al dokument tal-1986 talKamra tad-Deputati Taljana, Formulazione Fid-dokument tal-indipendenza nazzjonali, it-test Malti hu fl-eqqel tal-mentalit\u00e0 kopjatri\u010bi-kolonjali tieg\u0127u.", "Mortara Garavelli, B. (2001): pp. 114-115.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "F\u2019kelma wa\u0127da, anki fl-Italja l-u\u017cu ta\u2019 \u201cdovere + infinito\u201d (g\u0127andu + imperfett; shall + infinit) ukoll huwa mifrux minkejja li jo\u0127loq problemi ta\u2019 interpretazzjoni (\u201cpossa insorgere dubbio sul carattere permissivo o imperativo della disposizione\u201d ).", "3.5 Il-problema fil-Malti 3.5.1 I\u017cda fil-Malti l-problema tie\u0127u dimensjoni doppja, mhux biss min\u0127abba flosservazzjoni mag\u0127mula mil-lingwisti Taljani dwar id-dubji fuq il-karattru tad-dispo\u017cizzjoni, imma wkoll min\u0127abba fil-fatt li, kif g\u0127edna filbidu nett, id-distinzjoni li hemm fit-Taljan bejn \u201cdovr\u00e0\u201d u \u201cdovrebbe\u201d (u fl-Ingli\u017c bejn shall u should) fil-Malti tintilef kompletament g\u0127ax i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti qeg\u0127din ji\u0121u ppre\u017centati b\u0127ala g\u0127andu.", "3.5.2 L-u\u017cu ta\u2019 shall fit-testi tal-Unjoni Ewropea Billi donnu l-u\u017cu jitbieg\u0127ed minn dak li jg\u0127idu d-dizzjunarji, se nirreferi g\u0127all-konferma li E\u017cempju 1: Minn COM(2008) 830 finali (4.1.3): (\u2018shall\u2019 should be replaced by \u2018are\u2019: this is not an obligation but a simple factual description)", "tag\u0127ti b\u2019mod xjentifiku l-Professoressa Laura Mori li fit-testi tal-Unjoni Ewropea shall tinqaleb b\u0127ala g\u0127andu, ji\u0121ifieri g\u0127andu tintu\u017ca b\u2019mod preskrittiv.", "3.5.3 L-u\u017cu ta\u2019 should fit-testi tal-Unjoni Ewropea Kull tiftixa bil-magni ta\u2019 ri\u010berka tal-Unjoni Ewropea stess tindika li should tinqaleb kwa\u017ci dejjem g\u0127andu.", "3.5.4 Shall u should u\u017cati flimkien fit-testi tal-Unjoni Ewropea Se nislet tliet e\u017cempji li fihom shall u should intu\u017caw fl-istess fra\u017ci, u se nag\u0127mel dan g\u0127ax huwa bl-e\u017cempju estrem li nifhmu l-e\u017cempji aktar kwotidjani.", "Minn dawn l-e\u017cempji se nuri bi\u010b-\u010bar il-konfu\u017cjoni li tirrenja min\u0127abba li \u017c\u017cew\u0121 termini ji\u0121u tradotti b\u0127ala g\u0127andu. (it-terminu \u2018g\u0127andu\u2019, g\u0127andu jinbidel b\u2019\u2018huwa\u2019: is-su\u0121\u0121ett hawnhekk mhuwiex obbligu, imma sempli\u010bement deskrizzjoni fattwali).", "E\u017cempju 2: Mill-Fajl Interistituzzjonali 2009/0005 (COD) tas-7 ta\u2019 Di\u010bembru 2009: hija targumenta li hemm inkoerenza it argues that there is an apparent apparenti fl-Artikolu 1 tad-Direttiva u li incoherence with Article 1 of the l-kelma \u201cg\u0127andhom\u201d g\u0127andha tintu\u017ca.", "Ibid., p. 115, nota 67 f\u2019qieg\u0127 il-pa\u0121na.", "Idem, ji\u0121ifieri fl-istess nota f\u2019qieg\u0127 il-pa\u0121na.", "Nixtieq inrodd \u0127ajr lill-Professoressa li kienet \u0121entilissima u bag\u0127titli x-xog\u0127ol tag\u0127ha qabel ma \u0121ie effettivament ippubblikat.", "Se jkun stampat minn Bulzoni ta\u2019 Ruma.", "Huwa \u010bar daqs il-kristall li f\u2019ebda wie\u0127ed minn dal-e\u017cempji t-TD ma tista\u2019 taqrah u tifhmu jekk ma jkollokx ukoll ta\u0127t g\u0127ajnejk it-TO.", "Nie\u0127du l-ewwel u t-tieni e\u017cempji, li huma prattikament identi\u010bi: \u201cIt-terminu \u2018g\u0127andu\u2019, g\u0127andu jinbidel...\u201d u \u201cl-kelma \u2018g\u0127andhom\u2019 g\u0127andha tintu\u017ca\u2026\u201d.", "F\u2019dal-fra\u017cijiet tintla\u0127aq wa\u0127da mill-og\u0127la q\u010ba\u010bet ta\u2019 ambigwit\u00e0 fit-TD ming\u0127ajr ambigwit\u00e0 korrispondenti fit-TO.", "Bil-kontra tad-TO, li fih il-fra\u017ci me\u0127uda wa\u0127idha g\u0127andha tifsira \u010bara, fit-TD il-fra\u017ci me\u0127uda wa\u0127idha tista\u2019 tfisser wa\u0127da minn erba\u2019 kombinazzjonijiet: 1. the term/word \u201cshall\u201d shall be used 2. the term/word \u201cshall\u201d should be used 3. the term/word \u201cshould\u201d shall be used 4. the term/word \u201cshould\u201d should be used.", "Li kieku l-Malti kellu jintu\u017ca b\u0127ala pivot language u allura t-traduzzjoni ssir mill-Malti lejn ilsien ie\u0127or, kif se tag\u0127\u017cel liema hija ttifsira t-tajba?", "Aktar importanti minn hekk, f\u2019testi le\u0121i\u017clattivi kif se tkun mag\u0127rufa t-tifsira t-tajba?", "(U dan biex ma ng\u0127idu xejn dwar dik il-virgola fl-ewwel e\u017cempju\u2026) Nie\u0127du t-tielet e\u017cempju: \u201cl-prin\u010bipju li", "jiddikjara li l-individwi ser/g\u0127andhom", "jing\u0127ataw a\u010b\u010bess\u201d.", "F\u2019dal-ka\u017c, dil-fra\u017ci mhix", "Minflok, lill-qarrej ti\u017cvijjah.", "Jekk na\u0127dmu b\u2019lura, mill-Malti g\u0127all-Ingli\u017c,", "insibu li dik is-ser ma ti\u0121ix tradotta b\u0127ala", "preskrizzjoni, imma b\u0127ala deskrizzjoni, u", "Di\u010bembru 2011 F'dak is-sens, il-KEPD jilqa\u2019 l-prin\u010bipju li jiddikjara li l-individwi ser/g\u0127andhom jing\u0127ataw a\u010b\u010bess g\u0127al u l-mezzi biex jitolbu \u201crettifika u/jew t\u0127assir talinformazzjoni personali tag\u0127hom\u201d. jintilef is-sens kollu tal-fra\u017ci tat-TO.", "Il-kostatazzjonijiet mill-e\u017cempji kollha li \u0121ibna 4.1 L-ewwel reazzjoni hi li tg\u0127id li l-Maltin jittradu\u010bu kif jiftlilhom dak il-\u0127in ming\u0127ajr ma huma konxji minn xi g\u0127amla ta\u2019 regola.", "Kemm il-ver\u017cjoni bit-Taljan kemm dik bl-Ingli\u017c talOrdinanzi li wasslu g\u0127all-Kodi\u010bi \u010aivili jimxu malmudell tal-Kodi\u010bi \u010aivili Taljan tal-1865, ji\u0121ifieri ju\u017caw l-imperfett indikattiv (kif jag\u0127mel ukoll Cl\u00e9ment Billiet fit-traduzzjoni tieg\u0127u g\u0127all-Fran\u010bi\u017c ta\u2019 siltiet minn dawn l-Ordinanzi, li dehret fi ktieb mitbug\u0127 Pari\u0121i fl-1896 jismu Les Lois Civiles de Malte), b\u2019differenza mid-Dritt Muni\u010bipali ta\u2019 Malta tal-1784 (l-hekk imsejja\u0127 Code de Rohan), li ju\u017ca l-futur.", "Huwa interessanti li l-Kodi\u010bi \u010aivili tal-Fran\u010bi\u017ci (l-hekk imsejja\u0127 Code Napol\u00e9on) ju\u017ca l-futur, u t-traduzzjoni tieg\u0127u fl-Ingli\u017c tal-1804 (\u201cliterally translated from the original\u201d) tu\u017ca shall.", "Din it-tendenza, ji\u0121ifieri li aktar ma tmur lura fi\u017c-\u017cmien aktar issib l-u\u017cu tal-futur, hija kkorroborata minn Mortara Garavelli, op. cit., pp. 113-114: 25", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "4.2 Jidher li meta l-Malti sar ilsien uffi\u010bjali u sar ix-xog\u0127ol g\u0127all-bini tal-ver\u017cjoni Maltija tal-Kodi\u010bi \u010aivili, saret traduzzjoni ta\u2019 dak li kien hemm qabel u ntu\u017ca l-imperfett indikattiv.", "Huwa interessanti li filwaqt li lver\u017cjoni bit-Taljan tal-Ordinanzi tas-seklu 19, li mbag\u0127ad \u0121ew konsolidati fil-Kodi\u010bi \u010aivili, tu\u017ca l-imperfett indikattiv, il-ver\u017cjoni bl-Ingli\u017c tal-Kodi\u010bi \u010aivili tu\u017ca shall.", "Dan g\u0127andu jg\u0127a\u0121\u0121ibna biss sa \u010bertu punt, g\u0127ax kif jirrimarka l-Professur Williams, l-imperfett 25", "indikattiv huwa fit-Taljan tista\u2019 tg\u0127id dejjem ekwivalenti tax-shall Ingli\u017ca u\u017cata bil-mod li qeg\u0127din ng\u0127idu u g\u0127ax wara t-Tieni Gwerra jista\u2019 ji\u0121i pre\u017cunt li l-Maltin saru jafu l-Ingli\u017c a\u0127jar.", "4.3 Meta mbag\u0127ad (fis-snin 1990) kienet qed tinbena mill-ver\u017cjoni Ingli\u017ca (u nafu li l-li\u0121ijiet Maltin l-ewwel jinkitbu bl-Ingli\u017c ), il-ver\u017cjoni Maltija tal-Kodi\u010bi \u010aivili mxiet fil-ma\u0121\u0121orparti tal-ka\u017cijiet bil-mudell li shall = g\u0127andu.", "4.4.1 Il-Kostituzzjoni ta\u2019 Malta \u2013 dokument awtoktonu \u2013 ju\u017ca l-mudell shall = g\u0127andu u imperfett indikattiv EN = imperfett indikattiv MT.", "4.4.2 Fil-Kostituzzjoni tal-Unjoni Ewropea, shall daqqa = g\u0127andu, daqqa = imperfett indikattiv MT.", "4.5 Meta ltaqg\u0127u flimkien, shall u should wasslu g\u0127al nuqqas ta\u2019 pre\u010bi\u017cjoni u ambigwit\u00e0 li ma kenitx tinstab fit-TO.", "Dan iwassalna biex nikkostataw li anki meta ma jkunux flimkien, il-fatt li shall u should \u2013 \u017cew\u0121 kun\u010betti kompletament differenti, b\u2019implikazzjonijiet kjarament differenti \u2013 ji\u0121u tradotti b\u0127allikieku Ugo Mifsud Bonnici \u0121ibed l-attenzjoni ta\u2019 kul\u0127add g\u0127al dal-fatt meta qal li hu b\u0127ala Ministru kien jikteb illi\u0121ijiet bil-Malti, b\u2019differenza minn kull \u0127addie\u0127or.", "Dan jirrifletti x\u2019ji\u0121ri fil-\u0127ajja ta\u2019 kuljum: lill-pulizija ng\u0127idulhom \u2018Sir\u2019 u lill-gwardjani lokali \u2018warden\u2019; issuldati jing\u0127ataw l-ordnijiet bl-Ingli\u017c; it-taxxi jissej\u0127u bl-Ingli\u017c (income tax, VAT, CET, capital gains tax); lorganu tal-ippjanar urban jissejja\u0127 bl-akronimu Ingli\u017c tieg\u0127u MEPA; l-amministrazzjoni pubblika ta\u0127dem blIngli\u017c, minkejja tentattivi li ta\u0127dem bil-Malti.", "Kull fejn hemm figura ta\u2019 awtorit\u00e0 delegata, jintu\u017ca l-ilsien talbarrani.", "Mhux lakemm ti\u017cradikaha dil-mentalit\u00e0.", "L-E.T. Mifsud Bonnici kkonferma verbalment mal-awtur li hu dejjem sa\u0127aq mal-Unit\u00e0 tatTraduzzjoni u tal-Abbozzar tal-Li\u0121ijiet f\u2019Malta li jintu\u017ca t-test Fran\u010bi\u017c b\u0127ala test ori\u0121inarju.", "Ara l-ktieb tal-Professur Joseph M. Brincat (2011), passim, g\u0127al anali\u017ci.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "metalingwistikament huma identi\u010bi, meta ma humiex, dan iwassal g\u0127al ambigwit\u00e0 fil-Malti li fl-Ingli\u017c ma kenitx hemm.", "Din l-ambigwit\u00e0 mbag\u0127ad tag\u0127ti lok g\u0127all-impre\u010bi\u017cjoni u g\u0127allpossibilit\u00e0 ta\u2019 diffikult\u00e0 ta\u2019 interpretazzjoni.", "Anali\u017ci u konklu\u017cjonijiet tentattivi 5.1 L-ewwel konklu\u017cjoni tentattiva hija wa\u0127da ta\u2019 natura psikolingwistika: il-Malti g\u0127adu mhux meqjus b\u0127ala lsien awtorevoli.", "Listruttura ta\u0127tiena tal-ilsien li minnu qed issir it-traduzzjoni tibqa\u2019 tiddi minkejja ttraduzzjoni; u dan anki f\u2019testi suppost awtoktoni.", "5.2 Jekk il-konklu\u017cjoni fil-punt 5.1 hija valida, allura min\u0127abba f'dak il-fenomenu psikolingwistiku, it-traduttur jimxi mar-regola li l-istruttura ta\u0127tiena tat-TO hija awtomatikament tajba (jekk mhux sa\u0127ansitra a\u0127jar) anki fit-TD u jittrasponiha intatta (e\u017c. shall = g\u0127andu).", "Hemm biss ftit e\u010b\u010bezzjonijiet fejn EN = shall u MT = imperfett indikattiv, g\u0127ad li ma jistax ikun esklu\u017c li tali e\u010b\u010bezzjonijiet ikunu dovuti mhux g\u0127ax f\u2019daqqa wa\u0127da fi\u0121\u0121et xi kuxjenza, imma g\u0127ax ittraduttur ikun qed jittradu\u010bi mill-Fran\u010bi\u017c jew mit-Taljan , u allura passivament jimxi malistruttura sintattika tat-TO tal-imperfett indikattiv u jittrasponiha fit-TD.", "Din it-tendenza ma hijiex xi \u0127a\u0121a \u0121dida.", "\u0120a fl1947, \u0120u\u017c\u00e8 Galea rrimarka kif id-diffikult\u00e0 tattraduzzjoni tikber meta jkun hemm \u201ctoo servile an imitation of the foreign pattern.\u201d", "F\u2019dan il-punt huwa utli li wie\u0127ed ifakkar filkumment ta\u2019 Dott. Peter Agius : 33", "Fit-traduzzjoni kelma b\u2019kelma, jew traduzzjoni litterali, wie\u0127ed jaqleb b\u2019mod mekkaniku minn lingwa g\u0127all-o\u0127ra l-kliem tat-test li g\u0127andu quddiemu ming\u0127ajr ma jag\u0127ti kas ta\u2019 kemm verament jag\u0127mel sens it-test kollu kemm hu. [...]", "It-traduzzjoni litterali tittraskura element \u010bentrali tat-traduzzjoni, li huwa li din je\u0127tie\u0121 tittrasferixxi l-kultura ta\u2019 lingwa wa\u0127da g\u0127all-kultura tal-lingwa l-o\u0127ra. [...] ... it-traduzzjoni litterali ming\u0127ajr attenzjoni ta\u2019 kun\u010bett fil-lingwa ori\u0121inali tista\u2019 twassal g\u0127al traduzzjoni li, g\u0127alkemm forsi tinftiehem, tista\u2019 tkun qarrieqa jew impre\u010bi\u017ca. [...] ... dan jista\u2019 jindika li l-appro\u010b\u010b litterali g\u0127attraduzzjoni jkun ta\u2019 min jevitah b\u2019mod \u0121enerali.", "5.3 Hija me\u0127tie\u0121a regola konxja li timponi traduzzjoni uniformi u kostanti ta\u2019 shall bilMalti, jew g\u0127andha tibqa\u2019 r-regola inkonxja ta\u2019 b\u0127alissa li l-istruttura ta\u0127tiena tat-TO hija tajba anki bil-Malti? 5.4 Ir-regola konxja te\u017cisti, u ilha.", "Naslu g\u0127aliha u nikkonfermaw li tassew te\u017cisti bl-u\u017cu tal-analo\u0121ija.", "Tinsab, b\u2019mod analo\u0121iku, filformulazzjoni tal-G\u0127axar Kmandamenti: u\u0127ud minnhom jinqdew bil-formula La VERBx u mhux M\u2019g\u0127andekx VERB.", "Fi kliem ie\u0127or, filKmandamenti g\u0127andna l-imperattiv (sitta minnhom fin-negattiv).", "Fl-Ingli\u017c, ilKmandamenti ju\u017caw il-kostruzzjoni Thou shalt not VERB.", "Ji\u0121ifieri, ix-shall tal-Ingli\u017c fil-Malti tal-Kmandamenti g\u0127andha ekwivalenti = imperfett.", "Jekk nimxu b\u2019analo\u0121ija mar-regola \u010bara li l-Kmandamenti jindikawlna, ji\u0121ifieri li b\u2019analo\u0121ija mal-imperfett imperattiv nu\u017caw limperfett indikattiv b\u0127ala ekwivalenti ta\u2019 shall bl-Ingli\u017c, inkunu nistg\u0127u ner\u0121g\u0127u nda\u0127\u0127lu lg\u0127a\u017cla bejn shall u should fil-Malti, billi g\u0127andu tintu\u017ca biss b\u0127ala l-ekwivalenti ta\u2019 should u l-imperfett indikattiv b\u0127ala lekwivalenti ta\u2019 shall.", "L-awtur irodd \u0127ajr lil kulmin ra d-diversi abbozzi ta\u2019 dan is-sa\u0121\u0121 g\u0127all-kummenti u l-pariri siewja.", "B\u2019danakollu, kull g\u0127elt jibqa\u2019 biss tieg\u0127u.", "BIBLIJOGRAFIJA: AGIUS, P. (2010): It-Traduzzjoni tal-Li\u0121i Ewropea.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "ORDINANZI TAL-1868 U L-1873 LI KKOSTITWIXXEW IL-LI\u0120I \u010aIVILI TA\u2019 MALTA SAL-KONSOLIDAZZJONI TAL-KODI\u010aI \u010aIVILI, il-Belt Valletta.", "Il-Belt Valletta: Klabb Kotba Maltin.", "\u0120enwa: Tilgher.", "CODE CIVIL DES FRAN\u00c7AIS, Pari\u0121i, u t-traduzzjoni Ingli\u017ca tieg\u0127u tal-1804, Londra.", "DEL DRITTO MUNICIPALE DI MALTA (1784), il-Belt Valletta.", "II, Valletta: University Students\u2019 Law Society.", "KODI\u010aI \u010aIVILI, KAP.", "16 TAL-LI\u0120IJIET TA\u2019 MALTA.", "Dr Sammut huwa traduttur mal-Parlament Ewropew.", "Bil-Kelma t-Tajba Manwel Mifsud Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "MISTOQSIJA: F\u2019kitbiet legali \u0121ieli tara kliem b\u0127al disposizzjoni u le\u0121islattiv.", "Imma jien nisimg\u0127u bi\u017c-\u017c.", "Kif suppost niktbu, bis-s jew bi\u017c-\u017c?", "TWE\u0120IBA: Il-kitba t-tajba hija dispo\u017cizzjoni u le\u0121i\u017clattiv.", "SPJEGA: Il-kliem li jkollu s fl-ilsien barrani, meta jid\u0127ol fil-Malti, daqqiet jie\u0127u l-\u0127oss ta\u2019 s u daqqiet ta\u2019 \u017c.", "Skont ir-regoli uffi\u010bjali tal-kitba tal-Malti tal-1984 (Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija II, p. 134-5, para.", "6), dan il-\u0127oss g\u0127andu jinkiteb fonetikament, ji\u0121ifieri jinkiteb s jew \u017c skont il\u0127oss li jkun qed jie\u0127u fil-kelma partikolari (e\u017c. di\u017carm , de\u010bi\u017ci , \u017cvilupp , l- I\u017cvezja , komuni\u017cmu, \u0127afna ka\u017ci imma fantasija, spjega, komunist, ta kasi).", "Bl-istess mod, g\u0127andna niktbu po\u017ci, po\u017cizzjoni, oppo\u017cizzjoni u dispo\u017cizzjoni, u le\u0121i\u017clattiv, ille\u0121i\u017cla u le\u0121i\u017clazzjoni, avolja fit-", "Taljan jinkitbu bl-s, g\u0127ax it-Taljan Taljan u lMalti Malti.", "Kull kitba differenti minn din filMalti hija \u017cbaljata.", "Fl-img\u0127oddi, il-kitba tal-li\u0121ijiet u l-kuntratti aktarx kienet issir minn persuni mid\u0127la iktar tat-Taljan milli tal-Malti, u g\u0127alhekk ma nistag\u0127\u0121bux li kienu \u2014 u kultant g\u0127adhom \u2014 isiru dawn l-i\u017cbalji, imqar f\u2019testi tal-li\u0121i.", "M\u2019g\u0127andniex xi ng\u0127idu, dil-kitba tibqa\u2019 titqies \u017cbaljata f\u2019kull qasam tal-Malti, g\u0127ax il-kitba tal-Malti hija wa\u0127da u uffi\u010bjali.", "G\u0127alhekk min g\u0127adu jikteb hekk g\u0127andu jikkore\u0121i ru\u0127u u jibda jobdi l-li\u0121ijiet tal-kitba tal-Malti.", "\u0126ajr lill-Prof.", "Mifsud, il-President tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, li jag\u0127tina permess nippubblikaw dawn is-siltiet.", "Proposti g\u0127al standardizzazzjoni dwar ilkitba tan-numri li g\u0127andhom il-punt David Agius Muscat Fl-1924 l-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti, illum l-Akkademja tal-Malti, \u0127ar\u0121et ir-regoli talkitba bil-Malti u fost l-o\u0127rajn inkludiet tag\u0127rif fuq in-numri Maltin.", "Minn dak i\u017c-\u017cmien \u2019l hawn ilsienna kiber \u0127afna u da\u0127al jimra\u0127 f\u2019toroq lingwisti\u010bi li missirijietna, li kienu qed 11", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011 meta ni\u0121u biex inpo\u0121\u0121u numri f\u2019sentenzi bilMalti u li dwarhom sa issa m\u2019hemmx regoli uffi\u010bjali.", "jiktbu r-regoli tal-kitba, qatt ma kienu basruhom.", "Hawnhekk se nressaq xi su\u0121\u0121erimenti qosra bit-tama li jtuna daqqa t\u2019id A. In-numri s\u0127a\u0127", "i. Kif nafu, kelma li ti\u0121i wara n-numru 11 g\u0127andha tie\u0127u s-singular.", "\u0127dax-il si\u0121\u0121u a\u0127dar wie\u0127ed u disg\u0127in pa\u0121na rqiqa miljun u mitt elf dollaru Amerikan", "\u0127dax-il si\u0121\u0121u \u0127odor wie\u0127ed u disg\u0127in pa\u0121ni rqaq miljun u mitt elf dollari Amerikani", "I\u017cda jekk numru li jaqbe\u017c il-mija jkun jispi\u010b\u010ba b\u2019minn 02 sa 10 (e\u017c.", "102; 208; 1005; 12,910) ilkelma li ti\u0121i wara tie\u0127u l-plural. mija u \u017cew\u0121 si\u0121\u0121ijiet \u0127odor mitejn u tmien pa\u0121ni rqaq elf u \u0127ames dollari Amerikani tnax-il elf, disa\u2019 mija u g\u0127axar \u0127addiema bi\u017clin", "mija u \u017cew\u0121 si\u0121\u0121u a\u0127dar mitejn u tmien pa\u0121na rqiqa elf u \u0127ames dollaru Amerikan tnax-il elf, disa\u2019 mija u g\u0127axar \u0127addiem bi\u017clin", "B. In-numri bil-punt (id-de\u010bimali) i. Il-kliem li ji\u0121i wara numru bil-punt de\u010bimali nqisuh b\u0127ala numri individwali.", "erbg\u0127a u sebg\u0127in punt wie\u0127ed erbg\u0127a u sebg\u0127in punt tnejn erbg\u0127a u sebg\u0127in punt wie\u0127ed, tnejn erbg\u0127a u sebg\u0127in punt erbg\u0127a, \u0127amsa erbg\u0127a u sebg\u0127in punt erbg\u0127a, \u0127amsa, sitta, \u017cero, disg\u0127a", "Fil-ka\u017c tad-de\u010bimali, meta numru jkun segwit minn nom, dan dejjem jie\u0127u l-plural.", "erbg\u0127a u sebg\u0127in punt wie\u0127ed drabi aktar erbg\u0127a u sebg\u0127in punt tnejn drabi aktar erbg\u0127a u sebg\u0127in punt sitta drabi aktar erbg\u0127a u sebg\u0127in punt sebg\u0127a, \u0127amsa drabi aktar erbg\u0127a u sebg\u0127in punt tmienja, disg\u0127a, wie\u0127ed drabi aktar", "Ara r-regoli fuq in-numri fit-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija II, Akkademja tal-Malti, 2004, Malta, 87-90.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "\u010a.", "It-temperaturi Dan l-a\u0127\u0127ar tqajjem il-punt dwar kif l-a\u0127jar niktbu t-temperaturi meta jkollhom il-punt.", "Minkejja li je\u017cistu diversi possibbiltajiet qieg\u0127ed, f\u2019\u0121ie\u0127 il-konsistenza, in\u0121ib biss il-mudell li jaqbel malprin\u010bipju t\u2019hawn fuq.", "tnejn punt wie\u0127ed gradi Celsius tnejn punt tlieta gradi Celsius tnejn punt wie\u0127ed, tlieta gradi Celsius erbg\u0127a u g\u0127oxrin punt tlieta, \u0127amsa gradi Celsius disg\u0127a punt sitta, \u0127amsa, tnejn gradi Celsius \u017cew\u0121 gradi Celsius ta\u0127t i\u017c-\u017cero erbatax-il grad Celsius ta\u0127t i\u017c-\u017cero tletin punt wie\u0127ed, tnejn, tmienja, \u0127amsa gradi Celsius ta\u0127t i\u017c\u017cero", "D. L-ewro Kif nafu, fil-ka\u017c tal-flus, i\u010b-\u010bente\u017cmi (li ma jistg\u0127ux jaqb\u017cu d-99) jinkitbu dejjem b\u0127ala \u0127a\u0121a s\u0127i\u0127a (ji\u0121ifieri \u017cew\u0121 ewro u sitta u \u0127amsin \u010bente\u017cmu u mhux skont B(ii) \u017cew\u0121 ewro punt \u0127amsa, sitta \u010bente\u017cmi).", "U ladarba qed insemmi l-ewro, forsi ta\u2019 min infakkar li skont ir-regolament tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, il-kelma ewro tinkiteb kif tin\u0127ass u g\u0127andha tibqa\u2019 ewro anki fil-plural.", "Madankollu, g\u0127at-testi legali tal-Unjoni Ewropea, il-Kummissjoni Ewropea tis\u0127aq li l-pajji\u017ci kollha tal-Unjoni (\u0127lief il-Gre\u010bja u l-Bulgarija) g\u0127andhom ju\u017caw euro, g\u0127alkemm f\u2019dokumenti o\u0127rajn mhux tal-Unjoni b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, fil-le\u0121i\u017clazzjoni nazzjonali, huma a\u010b\u010bettati forom o\u0127ra ta\u2019 ortografija tal-kelma euro skont ir-regoli grammatikali ta\u2019 kull lingwa.", "G\u0127alhekk, meta ti\u0121i biex tikteb ewro f\u2019\u010bekk bil-Malti, tista\u2019 sserra\u0127 mo\u0127\u0127 min g\u0127andu jit\u0127allas li dan huwa miktub tajjeb u skont ir-regoli nazzjonali.", "\u0126ajr lil Ludvic Azzopardi Ferrando, Joseph Caruana, Owen Degabriele, il-Prof.", "Is-Sur Agius Muscat huwa ex-traduttur mal-Parlament Ewropew.", "Ara http://www.kunsilltalmalti.gov.mt/filebank/documents/rapportdwarlismijiettalmunitaewropea.pdf Ara aktar tag\u0127rif f\u2019http://ec.europa.eu/economy_finance/euro/cash/symbol/index_en.htm 13", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011 KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "Alan Xuereb Xi kultant insibu ru\u0127na quddiem diffikultajiet ta\u2019 di\u010bitura ka\u0121un tan-nuqqas ta\u2019 korrispondenza bejn il-kun\u010betti legali f\u2019\u0121uri\u017cdizzjonijiet nazzjonali differenti.", "Jekk ma ji\u0121ux ri\u017colti, dawn jistg\u0127u jo\u0127olqulna problemi ta\u2019 korettezza legali fit-traduzzjoni.", "Biex nag\u0127ti e\u017cempju prattiku: it-traduzzjoni li \u0121ejja, mill-Fran\u010bi\u017c g\u0127all-Malti, hi legalment korretta? 1", "pri\u0121unerija jista\u2019 ji\u0121i kklassifikat b\u0127ala delitt u mhux sempli\u010bement b\u0127ala reat (li jista' jimplika li hu xi \u0127a\u0121a inqas gravi minn delitt).", "Dan fis-sens li t-terminu reat jindika klassi \u0121enerali ta\u2019 ksur tad-dritt kriminali li tinkludi kemm id-delitti kif ukoll il-kontravenzjonijiet, u li allura jista' jag\u0127ti l-impressjoni \u017cbaljata li din is-silta qed tirreferi g\u0127al reat kontravenzjonali.", "Din it-te\u017ci tkompli tissa\u0127\u0127a\u0127 anki peress li kull fejn hemm it-terminu crime (l-istess b\u0127al flIngli\u017c) normalment il-ver\u017cjoni Maltija tu\u017ca delitt.", "Kuntrarju g\u0127al dak li ja\u0127sbu \u0127afna, delitt ma huwiex biss omi\u010bidju .", "Id-delitt (crime) jifforma klassi ta' reati (offences) serji.", "Je\u017cistu diskrepanzi bejn is-sistemi penali ta' pajji\u017ci differenti \u2014 \u0127afna drabi sottili, xi drabi o\u0127ra inqas sottili \u2014 u huwa diffi\u010bli ferm biex wie\u0127ed ikun pre\u010bi\u017c fit-traduzzjoni tag\u0127hom.", "Jidher, per\u00f2, li f\u2019dan il-ka\u017c, min\u0127abba xi attenwanti, id-delitt qed tonqoslu l-gravit\u00e0 u sserjet\u00e0 tieg\u0127u.", "(MT) \u201c(il-ksur hu kkastigat b\u2019multa ta\u2019 tal-", "Tant hu hekk li fil-ver\u017cjoni Ingli\u017ca tal-e\u017cempju tag\u0127na, li ng\u0127ata hawn fuq, qed jissemma lmisdemeanour (terminu ie\u0127or aljen g\u0127assistema Maltija).", "I\u017cda dak li l-Ingli\u017ci ttradu\u010bew b\u0127ala misdemeanour jidher li huwa reat aktar gravi g\u0127ax ma hemmx biss multa biex tissanzjonah, i\u017cda wkoll il-possibbilt\u00e0 ta' piena ta' pri\u0121unerija relattivament twila.", "U huwa hawnhekk li tinsab il-problema.", "Din is-silta g\u0127andha x'taqsam mad-dritt Bel\u0121jan.", "Naturalment, f\u2019dan it-tip ta\u2019 anali\u017ci ma jistax ikollna \u010bertezza matematika, anki peress li l-avukat Malti mhux ne\u010bessarjament ikollu g\u0127arfien (profond) tad-dritt Bel\u0121jan.", "Madankollu, nassumi (mhux bl-addo\u010b\u010b) li ksur tal-li\u0121i li j\u0121orr piena massima ta\u2019 5 snin", "Huwa inkon\u010bepibbli f\u2019Malta li xi qorti tag\u0127ti piena ta\u2019 20 sena pri\u0121unerija g\u0127al reat li ma huwiex delitt.", "Fin-nuqqas ta\u2019 dizzjunarji legali spe\u010bjalizzati li jag\u0127tu definizzjoni e\u017catta tatterminu fil-kuntest disponibbli g\u0127at-traduttur", "anqas EUR 26 u/jew b\u2019piena l-\u0127abs ta\u2019 bejn 8 ijiem u 5 snin).", "Il-qorti kriminali tista\u2019 timponi sentenza ta\u2019 \u0127abs g\u0127al massimu ta' 20 sena f\u2019ka\u017c ta\u2019 reat.\u201d", "Qed nuri wkoll il-ver\u017cjoni Ingli\u017ca li tista\u2019 titfa\u2019 dawl fuq il-kun\u010bett legali.", "\u201c(1) Kull reat inissel azzjoni kriminali u azzjoni \u010bivili\u201d.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "medju (b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, id-Dahl ), ilWikipedia \u0121ustament tipproponi definizzjoni ta\u2019 misdemeanour li hija plaw\u017cibbli wkoll .", "Din id-definizzjoni mhix biex tintu\u017ca f\u2019dokumenti legali, i\u017cda tista\u2019 tg\u0127in biex wie\u0127ed jifhem il-kun\u010bett ta\u2019 misdemeanour .", "Jidher, g\u0127alhekk, illi anki jekk ma te\u017cisti lebda soluzzjoni komda g\u0127al din id-diffikult\u00e0, u allura kemm il-kelma reat kif ukoll il-kelma delitt ma jaqduniex sew biex jesprimu crime correctionnalis\u00e9 jew misdemeanour, it-terminu reat inqas jag\u0127ti lok g\u0127al mi\u017cinterpretazzjoni.", "(MT) \u201c(ir-reat huwa punibbli b\u2019multa ta\u2019 mhux inqas minn 26 Euro u/jew b\u2019piena ta\u2019 pri\u0121unerija ta\u2019 bejn 8 ijiem u 5 snin).", "Il-qorti kriminali tista\u2019 tag\u0127ti sentenza ta\u2019 pri\u0121unerija ta\u2019 massimu ta\u2019 20 sena g\u0127al reat b\u0127al dan (crime correctionnalis\u00e9).\u201d", "Naturalment, dan is-su\u0121\u0121eriment ma jsolvix ilproblema b\u2019mod definittiv, i\u017cda g\u0127allinqas jibda jaffa\u010b\u010bjaha b\u2019mod prattiku.", "Il-problema trid tissolva fuq medda ta\u2019 \u017cmien u wara studju komparattiv iktar fil-fond.", "Dr Xuereb huwa \u0121urista lingwista mal-Qorti tal\u0120ustizzja tal-UE.", "Misdemeanour huwa reat li huwa inqas gravi minn delitt i\u017cda iktar gravi minn kontravenzjoni.", "Kliem l-art: dawra mal-matorral Antoine Cassar Fost id-dokumenti li ji\u0121u tradotti fi \u0127dan idD\u0120T insibu s-sommarji tal-applikazzjonijiet g\u0127ar-re\u0121istrazzjoni ta\u2019 prodott agrikolu (jew \u2018o\u0121\u0121ett tal-ikel\u2019) b\u0127ala denominazzjoni protetta tal-ori\u0121ini (DPO) jew identifikazzjoni \u0121eografika protetta (I\u0120P), \u2018tikketti\u2019 li j\u0127arsu lu\u017cu ta\u2019 isem il-prodott mill-abbu\u017c fis-suq Ewropew, permezz tar-Regolament talKunsill (KE) 510/2006 .", "Fost ruxxmata testi le\u0121i\u017clattivi ripetittivi, formulaj\u010bi u astratti, dokumenti ta\u2019 dan it-tip ikunu mill-iktar interessanti, b\u2019arja friska u (sa \u010bertu punt) kuntatt mill-\u0121did mal-erba\u2019 elementi, g\u0127aliex jinkludu \u2018spe\u010bifikazzjoni\u2019 li tispjega, fost lo\u0127rajn, x\u2019inhi l-materja prima tal-prodott agrikolu, kif jinkiseb u ji\u0121i trattat, u x\u2019inhi listorja u t-tradizzjoni tieg\u0127u (spe\u010bifikament, irrabta essenzjali u esklu\u017civa bejn il-prodott u \u017c\u017cona \u0121eografika ddefinita li fiha jsir).", "Ng\u0127idu a\u0127na, permezz tal-protezzjoni mog\u0127tija millistatus b\u0127ala DPO, l-isem Queso Manchego jista\u2019 jidher biss fuq \u0121obon li ji\u0121i prodott f\u2019lista ta\u2019 muni\u010bipalitajiet spe\u010bifikati fir-re\u0121jun ta\u2019 La Mancha fi Spanja, bil-\u0127alib li jinkiseb biss minn \u010berta razza ta\u2019 nag\u0127a\u0121, u skont ilpro\u010beduri partikulari deskritti; b\u2019hekk, pere\u017cempju, produttur Bel\u0121jan, Ingli\u017c jew Malti li jipprova jimita dan it-tip ta\u2019 \u0121obon ma jkollux id-dritt jikkummer\u010bjalizza l-prodott tieg\u0127u bl-isem irre\u0121istrat b\u0127ala DPO.", "Id-dokumenti DPO/I\u0120P huma wkoll fost liktar testi ta\u2019 sfida g\u0127at-traduttur, mhux biss min\u0127abba d-dettalji tekni\u010bi ta\u2019 kif isir il-prodott u l-karatteristi\u010bi fi\u017ci\u010bi u kimi\u010bi tieg\u0127u , i\u017cda 2", "U r-Regolament tal-Kummissjoni (KE) 1898/2006, li jag\u0127ti regoli dettaljati g\u0127all-implimentazzjoni tarRegolament imsemmi 510/2006.", "Tali dettalji mhux dejjem ikunu spjegati b\u2019mod \u010bar; intopp ie\u0127or fit-traduzzjoni tad-dokumenti DPO/I\u0120P huwa li, xi minn daqqiet, l-applikant ma jkollux \u0127akma tajba tal-kitba ta\u2019 lsienu stess, u t-traduttur ikollu j\u0121ebbed il-vixxri ta\u2019 mo\u0127\u0127u biex jifhem u jfiehem sintassi kultant surreali u bombastika.", "Wie\u0127ed qatt ma g\u0127andu jassumi li t-test ori\u0121inal huwa perfett, u fejn ikun hemm lok g\u0127at-titjib u l-i\u010b\u010barar, lanqas ma g\u0127andu jassumi li t-traduzzjoni g\u0127andha tirriflettih perfettament.", "l-a\u010b\u010bent wkoll g\u0127ax ta\u2019 sikwit niltaqg\u0127u ma\u2019 kun\u010betti u realtajiet li huma partikulari g\u0127a\u017c-\u017cona \u0121eografika ddefinita, u li g\u0127aldaqstant jafu jo\u0127olqu ta\u0127bil il-mo\u0127\u0127 g\u0127al min ji\u0121i biex jaqleb id-dokument f\u2019ilsna ta\u2019 pajji\u017ci o\u0127ra bi klima, fawna u flora, u forsi fuq kollox, topografija differenti.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 Malta, \u0127uta \u010bkejkna tal\u0121ir u tal-globi\u0121erina titbaskat f\u2019nofs ta\u2019 ba\u0127ar, il-firxa tat-tipi differenti ta\u2019 art hija bilfors relattivament limitata; ming\u0127ajr ma naslu ng\u0127idu li t-terminolo\u0121ija topografika bil-Malti hija ristretta, mhuwiex ta\u2019 stag\u0127\u0121ib li nsibu diffikult\u00e0 biex nag\u0127\u017clu kelma li tirreferi g\u0127al tip ta\u2019 art partikulari - g\u0127alina e\u017cotiku - fuq ilkontinent Ewropew.", "Ka\u017cijiet b\u0127al dan jinqalg\u0127u spe\u010bjalment fittaqsima 3.4 tal-ispe\u010bifikazzjoni, li tispjega, g\u0127all-prodotti li \u0121ejjin mill-annimali, x\u2019jieklu lbhejjem (l-g\u0127alf).", "Biex inkomplu bl-e\u017cempju tal-Queso Manchego3, fl-applikazzjoni g\u0127allprotezzjoni ji\u0121i spe\u010bifikat fejn g\u0127andhom jirg\u0127u n-nag\u0127a\u0121 (u, g\u0127aldaqstant, x\u2019tip ta\u2019 \u0127axix g\u0127andhom jieklu).", "F\u2019dawn il-ka\u017cijiet, jixraq li t-terminu lokalizzat jibqa\u2019 fl-ilsien tal-ori\u0121inal (jew bi", "Di\u010bembru 2011 tra\u017clitterazzjoni, fil-ka\u017c tal-Bulgaru jew talGrieg), u ovvjament ti\u0121i tradotta l-ispjega tieg\u0127u: (a) \u201cL-hekk imsej\u0127a \u2018madajales\u2019 huma l-aktar", "merg\u0127at ta' siwi g\u0127an-nag\u0127a\u0121; fihom jinsabu lPoa bulbosa (basla) u kwantitajiet kbar ta\u2019 legumi, fosthom: [\u2026] \u201d", "(b) \u201cF\u2019artijiet b\u2019\u0127amrija profonda u friska jistg\u0127u jidhru l-\u2018fenelares\u2019, li huma merg\u0127at", "sfieq bi prevalenza ta\u2019 pjanti perenni u biannwali, fosthom partikularment il-\u0127axixa Brachypodium phoenicoides.\u201d", "Drabi o\u0127ra, per\u00f2, it-test tal-ispe\u010bifikazzjoni jaf i\u0127addem terminu topografiku inqas lokali, i\u017cda xorta iktar partikulari milli \u0121enerali, ming\u0127ajr ma jag\u0127ti t-tifsira pre\u010bi\u017ca tieg\u0127u.", "\u201cFejn tid\u0127ol it-trobbija tan-nag\u0127a\u0121, ta\u2019 min jissemmew it-tipi ta\u2019 merg\u0127at li jinsabu filfet\u0127iet tal-..........\u201d", "U hawnhekk jibda t-taqlib tad-\u2018dizzji\u2019, il-vja\u0121\u0121 imserrep u frustranti mhux ftit fil-mas\u0121ar talglossarji, l-imkielem u d-dizzjunarji.", "L-ewwel punt ta\u2019 referenza g\u0127alina, il-ba\u017ci tad-dejta talIATE, s\u2019issa ma joffrix terminu ekwivalenti bil-Malti g\u0127all-matorral, i\u017cda jag\u0127ti sa tmien alternattivi bl-Ingli\u017c: 1.", "Jidher \u010bar li l-kelma matorral tista\u2019 tirreferi g\u0127al realtajiet topografi\u010bi pjuttost varjati, skont f\u2019liema latitudni ninsabu.", "Fil-kuntest tar-re\u0121jun ta\u2019 La Mancha, qeg\u0127din nitkellmu dwar ilpajsa\u0121\u0121 li fih Cervantes st\u0127ajjel lil Dun Kixott u Sancho Panza j\u0127ufu minn avventura g\u0127all-", "Nru tal-KE ES-PDO-0217-0087-06.12.2010.", "L-ispe\u010bifikazzjoni bl-Ispanjol hija disponibbli bl-indirizz http://docm.jccm.es/portaldocm/descargarArchivo.do?ruta=2010/10/20/pdf/2010_17415.pdf&tipo=rutaDocm (ara l-pa\u0121na 9 g\u0127all-e\u017cempji mislutin g\u0127al dan l-artiklu).", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "Ritratt tal-matorral ta\u2019 La Mancha, bin-nag\u0127a\u0121 li jag\u0127ti l-\u0127alib g\u0127all-Queso Manchego (sors: lacerca.com)", "o\u0127ra, bl-imsejken \u017ciemel Rocinante aktarx jirg\u0127a l-istess xtieli b\u0127an-nag\u0127a\u0121 li jag\u0127tuna l\u0127alib g\u0127all-Queso Manchego .", "Biex nifhmu sew dan il-kun\u010bett topografiku Spanjol, tajjeb li nikkonsultaw id-dizzji monolingwi, u nqabblu t-tifsiriet differenti proposti minnhom: 5", "B\u2019hekk nifhmu li matorral jista\u2019 jkun kemm art mi\u017cg\u0127uda bil-matas (il-post) kif ukoll \u0121abra sfiqa ta' matas (il-flora).", "L-g\u0127alqa semantika ta\u2019 mata, i\u017cda, tidher \u0127afna iktar wiesg\u0127a millmatorral stess: 2c.", "Planta de poca altura: \u2018En mi jard\u00edn tengo plantadas varias matas de pimientos y tomates\u2019 L-e\u017cempji tal-pjanti li jistg\u0127u jid\u0127lu filkategorija ta\u2019 mata huma \u0127afna, u jvarjaw millbaxx (tomillo = sag\u0127tar) g\u0127all-kbar u x\u2019aktarx ta\u2019 \u0127ajja twila (olivo = \u017cebbu\u0121).", "L-e\u017cempju tassag\u0127tar jaf ifakkarna fix-xag\u0127ri ta\u2019 Malta, b\u0127alma nsibu pere\u017cempju fl-in\u0127awi talImnajdra jew San Dmitri t\u2019G\u0127awdex, i\u017cda lmatorral ta\u2019 La Mancha huwa pjuttost differenti mix-xag\u0127ri Malti, jekk xejn g\u0127aliex iktar wati u inqas im\u0127arbat, b\u2019\u0127amrija \u0127afna inqas miel\u0127a.", "Qabel ma nfittxu ekwivalenti tatterminu Spanjol f\u2019ilsna o\u0127ra, je\u0127tie\u0121 li nindagaw aktar, billi ng\u0127arrxu g\u0127al spjega iktar xjentifika.", "G\u0127ajn siewja, i\u017cda mhux dejjem ta\u2019 min wie\u0127ed jafdaha bil-g\u0127ama, hija lWikipedija: 3a.", "porte herb\u00e1ceo, y plantas ge\u00f3fitas Hawnhekk nistg\u0127u niskartaw i\u017c-\u017cebbu\u0121, billi lmatorral ikun mg\u0127ammar \u0121eneralment minn arbuxxelli (arbustos), \u0127xejjex (c\u00e9spedes, plantas herb\u00e1ceas) u basliet, tuberi u ri\u017comi (\u0121eofiti, skont is-sistema ta' Raunki\u00e6r ).", "Hekk tikkonferma l-entrata korrispondenti talWikipedija Ingli\u017ca, li na\u010b\u010bedu awtomatikament g\u0127aliha billi nikklikkjaw fuq \u2018Languages > English\u2019 fil-men\u00f9 tax-xellug: 3b.", "Traduzzjoni Maltija rakkomandabbli, idda\u0127\u0127aq daqs il-Kastiljan ori\u0121inal, tal-erba\u2019 kotba ta\u2019 Dun Kixott saret minn Pawlu Montebello (1993-2005, SKS).", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011 shrub: arbuxxell, s\u0121ajra; (ma jag\u0127tix shrubland); shrubbery:", "medda art/\u0127amrija m\u0127awwla arbuxxelli brush: art miksija b\u2019si\u0121ar \u017cg\u0127ar", "Fil-fatt, jidher li l-entrata Spanjola hija traduzzjoni parzjali ta\u2019 dik Ingli\u017ca, avolja fejn lIspanjol jag\u0127ti \u017cew\u0121 alternattivi, l-Ingli\u017c joffri erbg\u0127a.", "Kif ji\u0121i spjegat iktar \u2019l isfel fl-artiklu Ingli\u017c tal-Wikipedija, scrub(land) u shrubland mhumiex sinonimi e\u017catti; tal-ewwel tintu\u017ca g\u0127al artijiet b\u2019kisja ta\u2019 ve\u0121etazzjoni medja jew sfiqa (30%-100%), u tat-tieni g\u0127al artijiet fejn il-flora hija skarsa (<10%-30%).", "Fil-ka\u017c tal-art watja u niexfa ta\u2019 La Mancha, g\u0127alkemm l-applikazzjoni tal-Queso Manchego ma tispe\u010bifikax il-per\u010bentwal ta' kisja ve\u0121etali tal-merg\u0127at, x\u2019aktarx li lmatorral joqrob iktar lejn ix-shrubland.", "Lartiklu bl-Ispanjol, sadattant, ma jinkludix din il-klassifikazzjoni.", "S\u2019issa, letteralment, ma qbadniex art; kelma Maltija g\u0127ad m\u2019g\u0127andniex, i\u017cda l-iktar terminu bl-Ingli\u017c li donnu joqrob lejn il-matorral huwa x-shrub.", "Jekk nirrikorru g\u0127at-tag\u0127rif awtorevoli mog\u0127ti minn \u0120u\u017ci Gatt fl-ewwel kapitlu (\u201cL-Art u l-Ba\u0127ar\u201d) tal-ktieb Qieg\u0127da fil-Ponta ta\u2019 Lsieni, insibu l-\u2018miklem\u2019 \u2018ta\u2019 Topografija u ve\u0121etazzjoni fil-p.", "\u0120.", "Tiftix sieber fit-tomi ta\u2019 Aquilina EN-MT ikompli jikkonferma s-sinonimija limitata bejn scrub u shrub, g\u0127alkemm il-gradazzjoni fiddaqs jew fid-densit\u00e0 tal-\u0127dura to\u0127ro\u0121 inqas \u010bara, u f\u2019kull ka\u017c, ma joffri l-ebda terminu Malti li jista\u2019 jkun ekwivalenti ma xi wie\u0127ed minnhom (u lanqas ma\u2019 brush): 4.", "scrub: art nieqsa mix-xita fejn", "im\u0127abba f\u2019hekk is-si\u0121ar ma ji\u017cviluppawx tajjeb u jibqg\u0127u baxxi", "A\u0127rax \u0120miem Xag\u0127ri/ Xag\u0127ra Moxa [...]", "Iltqajna sa fl-a\u0127\u0127ar mal-ewwel su\u0121\u0121eriment ta\u2019 terminu qrib il-matorral, il-moxa; madankollu, din il-kelma ting\u0127ata g\u0127al scrub u mhux shrub (li fil-ktieb ma tidhirx), u d-deskrizzjoni tag\u0127ha fil-p.", "14 ma jidhrix li taqbel mat-topografija li qeg\u0127din infittxu: 5b.", "\u0120.", "Dawk l-irqajja\u2019 li ma jkunux komdi li jing\u0127alqu f\u2019g\u0127elieqi u jispi\u010b\u010baw bil-\u0127axix \u0127a\u017cin u bit-tg\u0127affi\u0121 tas-saqajn jissej\u0127u MOXA. [...]", "Skont id-distinzjoni li rajna fil-Wikipedija Ingli\u017ca (3b.), il-kelma moxa donnha taqbel iktar ma\u2019 shrub milli ma\u2019 scrub, u aktarx li tista\u2019 taqdina g\u0127all-matorral; madankollu, jekk infittxu moxa fid-dizzji (Aquilina MT-EN u Mario Serracino Inglott), inkomplu ninteb\u0127u li xorta mhijiex ekwivalent pre\u010bi\u017c: 6a.", "MSI moxa: art blatija, post \u0127awli, [i]n\u0127awi fejn la hu raba\u2019 ma\u0127dum u lanqas triq imwittija", "Gatt, \u0120u\u017ci, 2005.", "Qieg\u0127da fil-Ponta ta\u2019 Lsieni (Klabb Kotba Maltin).", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "Moxa tibqa\u2019 l-iktar (anzi, s\u2019issa l-unika) kelma xierqa biex tfisser it-topografija tal-matorral,", "i\u017cda jekk din tkun \u0127awlija jew sterili, x\u2019se jirg\u0127u n-nag\u0127a\u0121?", "Barra minn hekk, \u0120u\u017ci Gatt kien semma l-irqajja\u2019 (5b.), filwaqt li lmatorrales tal-pjanura ta\u2019 La Mancha jkunu wesg\u0127in, kultant anki daqs il-g\u017cira ta\u2019 Malta jekk mhux ikbar.", "Dorna mal-matorral kollu, u fejn konna bqajna.", "B\u2019xorti tajba, wara t-tifsira tal-moxa, Gatt jag\u0127ti deskrizzjoni interessanti g\u0127ax-xag\u0127ra: 7.", "\u0120.", "Jekk ir-roqg\u0127a li ma tin\u0127adimx tkun kbira mhux \u0127a\u017cin u b\u2019\u0127afna blat mikxuf, tissejja\u0127 XAG\u0126RA (u xg\u0127ajra jekk tkun i\u017cg\u0127ar).", "Fil-\u2018miklem\u2019 ta\u2019 hawn fuq (5a.), xag\u0127ri u xag\u0127ra jing\u0127ataw b\u0127ala sinonimi, ekwivalenti g\u0127all-garigue; madankollu, fil-p.", "14, Gatt jag\u0127mel distinzjoni: ix-xag\u0127ri huwa tip ta\u2019 a\u0127rax, b'\u0127afna trab, li fih \u201cjinbtu xi xtieli xierfa jew xi arbuxxelli\u201d, appuntu b\u0127al dawk ilpajsa\u0121\u0121i ta\u2019 Malta u G\u0127awdex li semmejna aktar \u2019il fuq; ix-xag\u0127ra, mill-banda l-o\u0127ra, hija moxa kbira, li kif rajna, issir \u201cb\u2019\u0127axix \u0127a\u017cin u tg\u0127affi\u0121 tas-saqajn\u201d (5b.).", "Il-matorral ta\u2019 La Mancha, re\u0121jun minn dejjem ftit ippopolat u mag\u0127ruf g\u0127all-pajsa\u0121\u0121i mtarrba (g\u0127alkemm altru milli \u0127awlija), minn dan il-lat jixbah aktar lix-xag\u0127ri.", "B\u0127ala verifika tal-a\u0127\u0127ar, nistg\u0127u nag\u0127tu \u0127arsa lejn it-taqsima dwar l-erba\u2019 tipi ta\u2019 abitat f\u2019Malta fil-monografija ta\u017c-\u017cew\u0121 Lanfranco, Il-Flora Maltija, pp. 23-25.", "G\u0127alkemm moxa u xag\u0127ra (bl-a) ma jsemmuhomx, wara l\u2018Boskijiet u msa\u0121ar\u2019, jinteressawna t-tliet tipi lo\u0127ra: 8.", "Lanfranco IL-MAKKJA: Din ikollha si\u0121ar 12", "pjuttost \u017cg\u0127ar u g\u0127add \u0121mielu ta\u2019 arbuxxelli kbar jikbru fil-", "Flora Maltija (Kullana Kulturali 47, pin), p. 24.", "widien u l-\u0121nub tag\u0127hom [...]", "IX-XAG\u0126RI: Dawn ikunu postijiet aktar esposti mill-\u0121nub tal-widien u g\u0127alhekk il-pjanti li jikbru hawn ikunu arbuxxelli aktar \u010bkejknin [...]", "L-ISTEPPA: [...] fqir \u0127afna finnutrijenti [...] b\u2019ri\u017cultat ta\u2019 \u0127afna bhejjem jirg\u0127u u taqlib mill-bniedem [...]", "Kif ji\u0121i spjegat wara din il-lista, l-erba\u2019 tipi ta\u2019 abitat \u201cjiffurmaw serje dinamika, ji\u0121ifieri", "jistg\u0127u jevolvu f\u2019xulxin skon[t] i\u010b-\u010birkostanzi ambjentali\u201d.", "F'din il-gradazzjoni ta\u2019 abitati, ilmatorral jid\u0127ol l-iktar komdu f\u2019tax-xag\u0127ri, blarbuxxelli \u010bkejknin, aktar espost mill-makkja,", "u inqas milqut minn taqlib il-bniedem milli listeppa (li, dejjem skont it-tifsiriet ta\u2019 \u0120u\u017ci Gatt, kieku tixbah aktar lill-moxa u lixxag\u0127ra).", "Kif rajna fil-bidu, u kif inhu naturali billi qeg\u0127din nitkellmu dwar latitudnijiet u lon\u0121itudnijiet differenti, l-ekwivalenza bejn ilmatorral ta\u2019 La Mancha u x-xag\u0127ri ta\u2019 Malta ma tistax tkun pre\u010bi\u017ca, u g\u0127aldaqstant, g\u0127a\u017cla ta\u2019 inqas sogru tkun li l-kelma matorral in\u017commuha bl-Ispanjol, bil-pre\u010bi\u017cazzjoni \u201cixxag\u0127ri ta\u2019 La Mancha\u201d bejn il-parente\u017ci: (c) \u201cDesde el punto de vista ganadero cabe destacar los pastizales que ocupan los claros de los matorrales.\u201d", "\u201cFejn tid\u0127ol it-trobbija tan-nag\u0127a\u0121, ta\u2019 min jissemmew it-tipi ta\u2019 merg\u0127at li jinsabu filfet\u0127iet tal-matorrales (ix-xag\u0127ri ta\u2019 La Mancha)\u201d.", "Wasalna g\u0127al soluzzjoni trasparenti, i\u017cda ddawra tond li dorna ma kinitx tant min\u0127abba lvarjet\u00e0 ta\u2019 topografiji bejn wesg\u0127a ta\u2019 art u o\u0127ra; anzi, kienet iktar min\u0127abba linkonsistenzi li sibna fost is-sorsi ta\u2019 tag\u0127rif (mhux biss dawk bil-Malti).", "G\u0127ar-referenza, ittabella fil-pa\u0121ni li jmiss tqabbel it-tifsiriet simili u diversi mog\u0127tija g\u0127al damma ta\u2019 termini topografi\u010bi bil-Malti li sikwit ikunu utli fit-traduzzjoni tad-dokumenti DPO/I\u0120P.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011 Aquilina MT-EN", "\u0120u\u017ci Gatt", "wile\u0121, bil-\u0127itan tas-", "sejjie\u0127 f\u2019g\u0127amla ta\u2019 tara\u0121", "\u0127abel", "(pl. \u0127bula)", "art mhux ma\u0127duma, tajba", "biss b\u0127ala merg\u0127a, art", "watja, li g\u0127alkemm ma", "\u0127awlija", "tkunx g\u0127alqa, ikollha", "ir-raba\u2019 li jinbena fuq il-", "kwa\u017ci", "(terraced fields) kejl ta\u2019 art bil-\u0127amrija", "g\u0127alqa twila u dejqa", "kwa\u017ci", "ma jag\u0127tix terminu Ingli\u017c)", "fiha xi \u0127amrija, u allura jikber il-\u0127axix", "(meadow) merg\u0127a", "bur, mar\u0121, art fejn jikber", "(pl. merg\u0127at/mrieg\u0127i)", "il-\u0127axix, art fejn jimir\u0127u u", "mar\u0121", "(pl. mra\u0121/mru\u0121)", "art mimlija \u0127axix \u0127a\u017cin u", "maqg\u0127ad jimtela bit-tajn", "xewk, raba\u2019 mitluq", "u n-naqal, sakemm jibqa\u2019", "jsibu x\u2019jieklu l-bhejjem", "(mar\u0121a:", "l-ilma qasir f\u2019wi\u010b\u010b l-art", "small grassland) wil\u0121a", "(pl. wile\u0121)", "pjanura, art watja ma\u2019", "il-\u0121nub tal-widien", "\u0121enb wie\u0127ed, raba\u2019", "ma jag\u0127tix terminu Ingli\u017c)", "madwar wied tajjeb g\u0127a\u017c\u017cara\u2019 a\u0127rax", "(jag\u0127ti biss it-toponimu", "(xejn b\u0127ala nom, biss l-", "wesg\u0127at ta\u2019 art, kollha", "l-A\u0127rax tal-Mellie\u0127a)", "a\u0121\u0121ettiv, \u2018mhux lixx\u2019)", "\u0127ofor, xfar, u blat inigge\u017c", "(karst) \u0121miem", "fejn l-arbuxxelli jog\u0127lew", "mhux \u0127a\u017cin u anke jitilg\u0127u xi si\u0121ar slava\u0121 li jkunu xi ftit folti g\u0127alkemm mhux g\u0127oljin wisq", "(macchia/maquis) xag\u0127ra", "de\u017cert, wesg\u0127a art", "moxa li ma tin\u0127adimx,", "\u0127awlija, art mitluqa/wita", "kbira mhux \u0127a\u017cin u", "bla \u0127dura, pjanura battala/", "b\u2019\u0127afna blat mikxuf", "(xejn b\u0127ala nom, biss l-", "a\u0127rax li bi\u017c-\u017cmien", "a\u0121\u0121ettivi, \u2018\u0127awli\u2019,", "rossa (\u0127amri)", "\u0127amrija, u allura jinbtu", "(dim. xg\u0127ajra)", "xag\u0127ri", "kwa\u017ci", "xi xtieli xierfa jew xi arbuxxelli", "Qabbel mal-Ispanjol vega, li b\u0127al wil\u0121a x\u2019aktarx titnissel mill-G\u0127arbi \u2018wala\u0121a\u2019 (Aquilina: \u2018winding of a valley\u2019).", "l-a\u010b\u010bent moxa", "Di\u010bembru 2011 moor, heath, barren land", "art blatija, post \u0127awli,", "Irqajja\u2019 li ma jkunux", "in\u0127awi fejn la hu raba\u2019", "komdi li jing\u0127alqu", "ma\u0127dum u lanqas triq", "f\u2019g\u0127elieqi u jispi\u010b\u010baw bil-", "imwittija", "\u0127axix \u0127a\u017cin u bit-", "kwa\u017ci", "tg\u0127affi\u0121 tas-saqajn", "bosk, mas\u0121ar", "foresta, post fejn jikbru", "(pl. msa\u0121ar,", "\u0127afna si\u0121ar/xtieli", "art x\u2019aktarx ftit fil-g\u0127oli,", "kwa\u017ci", "bil-fuqani tag\u0127ha wati, u", "bil-\u0121nub g\u0127olja, weqfin u", "jag\u0127tu g\u0127al isfel, jew", "g\u0127al fuq il-ba\u0127ar, jew", "g\u0127al fuq xi wied jew wita", "(plateau) \u0121arf", "(pl. \u0121ruf)", "pre\u010bipizzju, irdum,", "il-\u0121enb tal-qortin", "\u017cur\u017cieqa dritta g\u0127all-", "kwa\u017ci", "ba\u0127ar \u0127anaq", "(xejn b\u0127ala nom)", "bottleneck, aktarx f\u2019xi", "g\u0127aqba, \u0127otba, tumbata,", "tip ta\u2019 g\u0127olja", "g\u0127olja \u017cg\u0127ira f\u2019qieg\u0127a", "\u0127otba, g\u0127aqba, tomba", "triq jew mog\u0127dija wieqfa", "li tag\u0127ti g\u0127al fuq ilmintba", "g\u0127arma", "g\u0127arma ramel =", "munzell, turrun, bor\u0121,", "ramla kbira, fejn ir-ri\u0127", "(pl. g\u0127arem/", "katasta, g\u0127aqba, tomba,", "g\u0127orom)", "mintba, g\u0127olja, gods trab", "(sand dune) g\u0127aqba", "g\u0127olja, tomba, telg\u0127a,", "(pl. g\u0127eqiebi,", "\u0127otba, mintba", "dim. g\u0127aqajba)", "tarf ta\u2019 wied \u0127dejn il-", "\u0127otba, stroff, g\u0127olja \u017cg\u0127ira", "fl-art, \u017crara mqabb\u017ca fi triq/passa\u0121\u0121", "xtajta bir-ramel", "ba\u0127ar fejn il-\u0127amla tkun \u0121arret mag\u0127ha \u0127afna trab u ramel", "(sandy beach) \u010bag\u0127kija", "\u010bag\u0127qija =", "tarf ta\u2019 wied \u0127dejn il-", "ba\u0127ar fejn il-\u0127amla tkun", "\u0121arret mag\u0127ha \u0121ebel u", "\u017crar", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011 MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra", "Il-Malti minn Brussell Alessandro Mangion Il-membri tal-Unit\u00e0 Web MT tal-Kummissjoni Ewropea, li huma responsabbli mill-ver\u017cjoni bil-Malti tas-sit elettroniku tal-Kummissjoni (http://ec.europa.eu/index_mt.htm), organizzaw", "workshop ta\u2019 nofstanhar fl-uffi\u010b\u010bji tag\u0127hom fi Brussell.", "Matulu ffukaw fuq kemm il-Malti li qed ju\u017caw huwa mexxej u jinftiehem fa\u010bilment, kif ukoll fuq kemm qed jimxi pari passu mal-Malti ta\u2019 Malta.", "Il-workshop, li sar fis-7 ta\u2019 Settembru 2011, kellu t-tema \u2018Il-Malti minn Brussell: l-isfida li nibqg\u0127u niktbu bil-Malti tal-Maltin\u2019 u kien ikkoordinat mill-awtur.", "G\u0127alih attendew ukoll xi uffi\u010bjali tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea.", "L-ispunti g\u0127ad-diskussjoni ttie\u0127du minn \u017cew\u0121 sorsi: mit-twe\u0121ibiet ta\u2019 kwestjonarju li we\u0121buh 38 ru\u0127, nofshom impjegati Maltin talistituzzjonijiet Ewropej u n-nofs l-ie\u0127or nies li mhumiex parti mis-servizzi tal-UE (li minnhom huma mislutin it-tabelli li jakkumpanjaw dan l-artiklu); u permezz ta\u2019 g\u0127add ta\u2019 kollegamenti bl-awdjo ma\u2019 Malta.", "Intervent minnhom sar mill-Prof.", "Charles Briffa, lek\u010berer fid-Dipartiment tat22", "Traduzzjoni u l-Interpretar tal-Fakult\u00e0 tal-Arti fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, traduttur, ri\u010berkatur u studju\u017c tal-Malti.", "Huwa analizza bir-reqqa llingwa u\u017cata fis-sit elettroniku u g\u0127adda diversi su\u0121\u0121erimenti utli biex il-Malti jkun aktar mexxej u aktar \u010bar g\u0127all-pubbliku Malti", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "in\u0121enerali.", "Taw sehemhom ukoll \u017cew\u0121 \u0121urnalisti veterani f\u2019Malta: il-kap ta\u010b-\u010aentru tal-A\u0127barijiet tal-Public Broadcasting Services, is-Sur Natalino Fenech, u l-editur politiku talMedia.link Communications, is-Sur John Zammit.", "Huma qasmu mal-parte\u010bipanti talworkshop informazzjoni dwar termini u kliem li jintu\u017caw fis-sit tal-KE i\u017cda li l-midja f\u2019Malta jippreferu ju\u017caw o\u0127rajn minflokhom biex iwasslu tag\u0127rif dwar l-UE lil min jismag\u0127hom jew jaqrahom.", "Mal-\u0121urnalisti \u0121ie diskuss ukoll f\u2019liema ka\u017ci g\u0127andu jkun is-sit tal-KE li ju\u017ca lingwa\u0121\u0121 differenti biex jinftiehem a\u0127jar, u f\u2019liema huwa l-qarrej li g\u0127andu jkun mistenni jkun jaf jew jitg\u0127allem xi jfissru kelma jew terminu partikulari.", "diskussi fil-Parlament, l-Uffi\u010b\u010bju tal-Avukat \u0120enerali jara wkoll li l-Avvi\u017ci Legali u lOrdnijiet tal-President li jo\u0127or\u0121u mill-Ministeri jkunu ta\u2019 kwalit\u00e0 tajba.", "Dan jinkludi revi\u017cjonijiet ta\u2019 Avvi\u017ci Legali li jkunu qed jittrasponu Direttivi tal-Unjoni Ewropea.", "Minn dawn l-Avvi\u017ci Legali wie\u0127ed jista\u2019 jinnota li \u0127afna mit-test ikun jixbah lil dak tad-Direttiva, ji\u0121ifieri lit-test li nkunu ttradu\u010bejna a\u0127na filLussemburgu.", "Dan ifisser li x-xog\u0127ol tag\u0127na spiss jispi\u010b\u010ba wkoll jag\u0127mel parti mil-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta.", "Waqt i\u017c-\u017cjara tieg\u0127i kelli wkoll l-opportunit\u00e0 nippre\u017centa l-IATE lill-persunal tal-Uffi\u010b\u010bju", "Is-Sur Mangion huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea.", "Il-VTS: mod kif nitg\u0127allmu minn xulxin Ian Zammit Re\u010bentement kelli l-opportunit\u00e0 li nie\u0127u sehem fil-programm Visiting Translator Scheme (VTS).", "G\u0127al \u0121imag\u0127tejn kont \u2018misluf\u2019 lillUffi\u010b\u010bju tal-Avukat \u0120enerali fil-Palazz, il-Belt.", "Hemmhekk stajt nitg\u0127allem mill-esperjenza estensiva ta\u2019 dan l-Uffi\u010b\u010bju, li ilu jittradu\u010bi lli\u0121ijiet g\u0127al aktar minn 70 sena.", "Matul il-mawra tieg\u0127i, l-Uffi\u010b\u010bju tal-A\u0120 kien qed ja\u0127dem fuq il-li\u0121i li permezz tag\u0127ha dda\u0127\u0127al id-divorzju f\u2019Malta.", "Il-Kumitat Parlamentari g\u0127all-introduzzjoni tad-divorzju kien qed jiltaqa\u2019 kuljum u \u017c-\u017cew\u0121 na\u0127at talkamra kienu qed jibag\u0127tu l-emendi proposti tag\u0127hom kuljum.", "Dawn kienu jintbag\u0127tu bil-Malti u sas-seduta tal-g\u0127ada kellhom ikunu tradotti g\u0127all-Ingli\u017c biex il-Kumitat ikun jista\u2019 jiddiskutihom.", "LAvukat \u0120enerali kien parti minn dan ilKumitat Parlamentari u kelli l-opportunit\u00e0 li nakkumpanjah f\u2019wa\u0127da minn dawn is-seduti.", "L-Uffi\u010b\u010bju tal-Avukat \u0120enerali", "tal-Avukat \u0120enerali.", "Din l-g\u0127odda terminolo\u0121ika tant utli g\u0127alina jidher li g\u0127adha pjuttost skonoxxuta fid-Dipartimenti tal-Gvern Malti.", "Anke min\u0127abba nuqqas ta\u2019 softwer disponibbli g\u0127at-traduzzjoni bil-Malti, din ilba\u017ci ta\u2019 dejta ntlaqg\u0127et sew mill-Uffi\u010b\u010bju talA\u0120.", "Dr Zammit huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea.", "Minbarra li jittradu\u010bi l-li\u0121ijiet li jkunu qed ji\u0121u 23", "l-a\u010b\u010bent Il-Pro\u0121ett tad-Dizzjunarju ta\u2019 Aquilina online Alan Delia Minn mindu l-g\u0127odod elettroni\u010bi da\u0127lu biex jg\u0127inuna u j\u0127affulna tista\u2019 tg\u0127id l-oqsma kollha tax-xog\u0127ol u tar-ri\u010berka, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti \u0127ass il-\u0127tie\u0121a li l-Malti wkoll ikollu dizzjunarju mqieg\u0127ed fuq l-internet, minn fejn kul\u0127add jista\u2019 jikkonsultah meta u kif irid.", "Il-pre\u017cenza online ta\u2019 tant dizzjunarji, kemm tal-ilsna l-\u2018kbar\u2019 kif ukoll ta\u2019 ilsna ta\u2019 komunitajiet \u017cg\u0127ar b\u0127al tag\u0127na, kompliet sa\u0127\u0127et din il-\u0127tie\u0121a.", "Il-pro\u0121ett tad-dizzjunarju Malti online jibni fuq id-Dizzjunarju ta\u2019 Aquilina li b\u0127alissa huwa l-aqwa xog\u0127ol u l-iktar wie\u0127ed komplet li g\u0127andna f\u2019idejna.", "Manwel Mifsud, li qed imexxi dan il-pro\u0121ett, \u201ckienet tkun bluha li ner\u0121g\u0127u nippruvaw nibdew mill-qieg\u0127 u rajna li kien jaqbel li nibnu fuqu.\u201d", "F\u2019din l-intervista li Alan Delia g\u0127amel lillProf.", "Mifsud insiru nafu aktar dwar ix-xog\u0127ol li g\u0127addej fuq dan id-dizzjunarju u dwar x'vanta\u0121\u0121i se j\u0121ib mieg\u0127u ladarba jkun lest, dejjem jekk wie\u0127ed jista' qatt ju\u017ca l-kelma 'lest' g\u0127al pro\u0121ett online marbut mal-lingwa.", "X\u2019inhu l-involviment tieg\u0127ek fil-pro\u0121ett tad-Dizzjunarju online?", "Wara l-istudji tal-Ba\u010bellerat f\u2019Malta u mbag\u0127ad tliet snin ta\u2019 studju fuq l-ilsna Semiti\u010bi fl-Universit\u00e0 La Sapienza, jiena kont l-uniku kollega tal-Prof.", "\u0120u\u017c\u00e8 Aquilina g\u0127al seba\u2019 snin s\u0127a\u0127, bejn l-1971 u l-1978, li kienu l-ewwel snin ta\u2019 \u0127idma fuq id-dizzjunarju.", "Kont inkarigat mill-organizzazzjoni tal-binja grammatikali, minn \u0127afna mill-etimolo\u0121ija u mill-pre\u017centazzjoni prattika tad-dizzjunarju.", "Ma\u2019 Aquilina ddiskutejt u qsamt idde\u010bi\u017cjonijiet importanti li kellhom jittie\u0127du sakemm wasalna g\u0127al format a\u010b\u010bettabbli, 24", "Di\u010bembru 2011 ri\u010betta li bin-nuqqasijiet kollha tag\u0127ha g\u0127adha taqdi tajjeb lil tant atturi fil-qasam lingwistiku.", "Dan id-dizzjunarju rajtu jitwieled u jitfarfar.", "Iktar tard, kien l-aktar bl-insistenza tieg\u0127i li din il-\u0127olma ta\u2019 dizzjunarju Malti online bdiet riesqa lejn it-twettiq tag\u0127ha.", "U na\u0127seb li kien g\u0127al dawn ir-ra\u0121unijiet li l-Kumitat tadDizzjunarju g\u0127o\u0121bu \u0121entilment jafdani bittmexxija effettiva tal-pro\u0121ett, li se jitlaq formalment mill-bidu tal-2012.", "\u0126abat tajjeb li l-interess tag\u0127na fit-tkabbir u xxandir ta\u2019 dizzjunarju online sab il-qbil u lappo\u0121\u0121 s\u0127i\u0127 u \u0121entili tal-Midsea Books, li huma kemm il-pubblikaturi kif ukoll is-sidien tad-drittijiet tad-dizzjunarju.", "Din is-siner\u0121ija g\u0127amlitilna l-qalb biex nid\u0127lu g\u0127all-pro\u0121ett blalmu kollu tag\u0127na.", "X\u2019vanta\u0121\u0121i j\u0121ib mieg\u0127u dizzjunarju online?", "Vanta\u0121\u0121i kbar.", "Qabelxejn, l-aktar vanta\u0121\u0121 ovvju, il-kumdit\u00e0.", "Illum li, aktar iva milli le, niktbu billi nittajpjaw bil-kompjuter, huwa komdu \u0127afna li \u017c\u017comm id-dizzjunarju miftu\u0127 fuq l-iskrin biex tikkonsultah malli ti\u0121i b\u017connu, ming\u0127ajr ma jkollok tqandel jew tqalleb xi volum kbir.", "M\u2019g\u0127andniex xi ng\u0127idu, il-fakult\u00e0 e\u010b\u010bellenti tat-tiftix (search) hija wisq e\u0127fef u iktar immedjata.", "Dizzjunarju huwa wkoll g\u0127odda normattiva importanti.", "Malli ji\u0121ina dubju fuq kif g\u0127andha tinkiteb kelma, x\u2019inhu l-plural tag\u0127ha, xi prepo\u017cizzjoni g\u0127andha tie\u0127u, e\u010b\u010b., arana nift\u0127u dizzjunarju u nfittxuha.", "Noqog\u0127du fuqu b\u0127ala awtorit\u00e0.", "Kif jaf kull min ja\u0127dem fil-qasam tallingwa, il-Malti g\u0127adu ftit nieqes f\u2019dik li hija norma \u010bara tal-kitba u tal-u\u017cu tal-kliem, l-aktar g\u0127aliex g\u0127adu ma t\u0127addimx wisq fl-oqsma formali.", "Dizzjunarju awtorevoli g\u0127andu jkun ta\u2019 g\u0127ajnuna kbira u ta\u2019 ser\u0127an il-mo\u0127\u0127 dwar ilforma u s-siwi semantiku tal-kelma g\u0127al kull min jikteb bil-Malti, l-aktar fil-qasam tattag\u0127lim, tal-pubblikazzjoni u tat-traduzzjoni.", "Fil-kuntest partikolari tag\u0127na, imbag\u0127ad, iddizzjunarju online g\u0127andu j\u0127affef in-", "l-a\u010b\u010bent normalizzazzjoni tal-Malti billi jo\u0127loq komunikazzjoni iktar uniformi u immedjata bejn ilkomunit\u00e0 li titkellmu u tiktbu f\u2019Malta, il\u0121emg\u0127a kbira ta\u2019 tradutturi li ja\u0127dmu flistituzzjonijiet tal-UE, kif ukoll il-firxa kbira ta\u2019 emigranti Maltin flAwstralja, fil-Kanada u bnadi o\u0127ra.", "M\u2019hemmx dubju li d-dizzjunarju online ikompli jsa\u0127\u0127a\u0127 il-pont tal-lingwa Maltija li jg\u0127aqqad tant tajjeb lil dawn il-komunitajiet.", "Irridu nifhmu wkoll li dizzjunarju online mhuwiex sempli\u010biment kopja tad-dizzjunarju tal-karta li tista\u2019 taqraha fuq ilkompjuter.", "Din qab\u017ca filkwalit\u00e0, fa\u017ci \u0121dida tallessikografija, g\u0127ax il-medju l-\u0121did jift\u0127ilna orizzonti g\u0127alkollox \u0121odda.", "Fil-fatt be\u0127siebna nisfruttaw il-kwalitajiet interattivi li joffrulna l-mezzi elettroni\u010bi, biex min ju\u017ca d-dizzjunarju ma jibqax utent passiv li jfittex il-kliem u jir\u010bievi t-tifsir kif jag\u0127mel b\u0127alissa, imma jkun jista\u2019 jg\u0127inna n\u017ciduh, na\u0121\u0121ornawh u ntejbuh billi jikkontribwixxi kliem, tifsir u espressjonijiet Maltin li s\u2019issa g\u0127adhom ma nqabdux fixxibka tal-lessikografu.", "Illum, b\u2019differenza mid-dizzjunarji tradizzjonali fejn il-lessikografu ma setax \u0127lief jistrie\u0127 fuq l-g\u0127arfien tieg\u0127u u ta\u2019 ftit nies madwaru, permezz tal-interattivit\u00e0 d-Dizzjunarju online jista\u2019 jsir pro\u0121ett nazzjonali, frott ta\u2019 kollaborazzjoni bejn il-Maltin kollha.", "B\u2019hekk ikun tabil\u0127aqq, kif sejja\u0127lu tant tajjeb Agius de Soldanis, wie\u0127ed mill-eqdem lessikografi ta\u2019 lsienna, \u201cdamma tal-kliem... imxerred filfomm tal-Maltin u l-G\u0127awdxin\u201d.", "Min isegwi lprogramm Kelma Bejnietna li nie\u0127u sehem fih kull nhar ta\u2019 Sibt fuq l-RTK jista\u2019 jie\u0127u idea \u017cg\u0127ira ta\u2019 kif nistg\u0127u nu\u017caw il-mezzi ta\u2019 komunikazzjoni interattivament u x\u2019nistg\u0127u niksbu bihom f\u2019din id-direzzjoni.", "Di\u010bembru 2011 3.", "Fiex wasal ix-xog\u0127ol, u meta nistg\u0127u nistennew li jibda online?", "Twaqqaf il-Kumitat tad-Dizzjunarju Malti Online mag\u0127mul minn rappre\u017centanti talKunsill tal-Malti u ta\u2019 Midsea Books.", "Xog\u0127ol dan il-Kumitat hu li jfittex ir-ri\u017corsi umani u finanzjarji me\u0127tie\u0121a u li jmexxi l-pro\u0121ett \u2019il quddiem.", "L-ewwel diffikult\u00e0 kienet li \u017c-\u017cew\u0121 volumi tad-dizzjunarju, ji\u0121ifieri t-taqsima MaltiIngli\u017c, ma kinux di\u0121italizzati, g\u0127ax in\u0127admu qabel il-wasla talkompjuter fostna.", "Dan kien ifisser li aktar minn 1,600 pa\u0121na kellhom ji\u0121u skennjati u mibdulin f\u2019ver\u017cjoni di\u0121itali permezz ta\u2019 softwer li jag\u0127raf l-ittri (OCR) u mbag\u0127ad jissaffew mill-bosta nuqqasijiet li jo\u0127or\u0121u waqt dan il-pro\u010bess.", "Xog\u0127ol kbir li fih sibna l-g\u0127ajnuna siewja tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Arizona fl-Istati Uniti, u l-aktar tal-Prof.", "Adam Ussishkin, li di\u0121\u00e0 kellha interess kbir fl-istudji Maltin u li hija armata \u0127afna b\u2019apparat u b\u2019esperjenza ta\u2019 dan it-tip ta\u2019 xog\u0127ol.", "Issa lvolumi kollha huma di\u0121italizzati u g\u0127oddhom ikkore\u0121uti, u wasalna biex nibdew ix-xog\u0127ol ta\u2019 a\u0121\u0121ornament u no\u0127olqu l-links elettroni\u010bi li jridu jorbtu kull referenza.", "B\u0127alissa qed jinbena tim ta\u2019 studju\u017ci, konsulenti u esperti tekni\u010bi li se jkunu ja\u0127dmu biex, wara lkorrezzjonijiet, l-a\u0121\u0121ornamenti u l-bidliet me\u0127tie\u0121a, id-dizzjunarju jittella\u2019 fuq l-internet.", "Imma l-frott ta\u2019 dan ix-xog\u0127ol kbir ma narax kif jista\u2019 jibda jidher online qabel, ng\u0127idu a\u0127na, sena u nofs o\u0127ra.", "L-ewwel volum tad-dizzjunarju stampat \u0127are\u0121 fl-1987, u mhux dejjem isegwi r-regoli uffi\u010bjali tal-kitba.", "Il-pro\u0121ett ta\u2019 Aquilina online se josserva r-regoli uffi\u010bjali kollha?", "Kif qed tg\u0127id, meta \u0127are\u0121 id-dizzjunarju MaltiIngli\u017c, dan ma kienx jimxi g\u0127alkollox mar25", "l-a\u010b\u010bent regoli uffi\u010bjali tal-ortografija.", "Nistqarr li kont in\u0127sadt mhux ftit malli fta\u0127tu, g\u0127ax meta \u0127allejt ix-xog\u0127ol tad-dizzjunarju fl-1978 ma kienx hemm virgola li ma kinitx konformi mar-regoli.", "U r-regola g\u0127andha tkun regola, dejjem u g\u0127al kul\u0127add.", "Hi kif inhi, nista\u2019 nserra\u0127lek rasek li l-e\u017cer\u010bizzju ta\u2019 korrezzjoni u a\u0121\u0121ornament se jibda sewwasew billi jsewwi dawk il-punti li fihom id-dizzjunarju mhux konformi, b\u0127alma huma \u017c-\u017camma tal-konsonanti dg\u0127ajfin doppji fi kliem b\u0127al jitkejjlu, issajjru, sawwmu (flok jitkejlu, issajru, sawmu), u", "t-tag\u0127qid talparti\u010bella il mannumri minn 11 sa 19 b\u0127al \u0127mistaxil, sbataxil (flok \u0127mistax-il, sbataxil).", "L-ordni tal-", "kliem se ssegwi strettament dik talProf.", "\u0120u\u017c\u00e8 Aquilina alfabett uffi\u010bjali, g\u0127ax Aquilina (b\u0127al Sutcliffe fl-1936) kien g\u0127a\u017cel li jqieg\u0127ed l-ittra g\u0127 wara n-n minflok bejn il-g u l-h.", "Barra minn dan, mill-pubblikazzjoni ta\u017c-\u017cew\u0121 volumi tal-Malti-Ingli\u017c (1987, 1990) saru \u017cew\u0121 riformi uffi\u010bjali fl-ortografija, l-A\u0121\u0121ornament tal-1992 mill-Akkademja tal-Malti u dDe\u010bi\u017cjonijiet 1 tal-2008 mill-Kunsill tal-Malti.", "Min se ju\u017ca d-dizzjunarju online jista\u2019 jserra\u0127 rasu li dan se jkun a\u0121\u0121ornat g\u0127alkollox marregoli uffi\u010bjali tal-kitba.", "Il-kontenut tad-dizzjunarju online kif se jkun differenti mid-dizzjunarju ta\u2019 b\u0127alissa?", "Ng\u0127idlek mill-ewwel li d-dizzjunarju sa millbidu kien in\u0127adem bi kriterji lingwisti\u010bi serji \u0127afna, li jirrispettaw kemm ir-rigoro\u017cit\u00e0 taxxjenza lessikografika u kemm in-natura ta\u2019 26", "Di\u010bembru 2011 lsienna b\u0127ala lsien ta\u2019 nisel Semitiku imma lsien im\u0127allat.", "F\u2019dan a\u0127na xxurtjati li di\u0121\u00e0 g\u0127andna pedament sod fuqiex nibnu.", "Imma mindu ndamm dan id-dizzjunarju sallum, sar \u0127afna progress kemm mil-lat talg\u0127arfien lingwistiku kif ukoll fil-mezzi ta\u2019 komunikazzjoni, progress li be\u0127siebna nie\u0127du kull vanta\u0121\u0121 li joffrilna, g\u0127aliex nemmnu li lMalti ma jixraqlu xejn inqas minn kull ilsien ie\u0127or.", "Id-dizzjunarju online irid jie\u0127u wisa\u2019 \u0121did, bi ftu\u0127 kemm lejn il-futur kif ukoll lejn limg\u0127oddi.", "Lejn il-futur bi\u017c-\u017cieda ta\u2019 bosta termini \u0121odda li llum ilsienna ma jistax jg\u0127addi ming\u0127ajrhom, jekk irriduh ilsien Ewropew progressiv.", "G\u0127andi f\u2019mo\u0127\u0127i, ng\u0127idu a\u0127na, bosta termini \u0121odda mi\u0121burin jew ma\u0127duma hawnhekk u li jinsabu f\u2019g\u0127add kbir ta\u2019 glossarji \u017cg\u0127ar u kbar midfunin f\u2019kotba jew f\u2019te\u017cijiet li n\u0127admu fidDipartiment tal-Malti jew fid-Dipartiment tatTraduzzjoni fl-Universit\u00e0; kif ukoll tant termini \u0121odda \u017cviluppati mit-tradutturi tal-UE, illum b\u2019mod organizzat u b\u2019kunsens wiesa\u2019.", "Dwar il-ftu\u0127 lejn l-img\u0127oddi, irrid infakkar li ma g\u0127andniex na\u0127sbu li l-kliem u lespressjonijiet tal-lingwa Maltija n\u0121abru kollha.", "Ta\u2019 kuljum niskopru kliem li huwa mxerred fost il-Maltin, forsi re\u0121jonalment, imma li g\u0127adu ma jinsabx fid-dizzjunarji, u dan g\u0127andu jin\u0121abar.", "F\u2019dimensjoni iktar storika, id-Dipartiment tal-Malti issa ilu snin jag\u0127ti te\u017cijiet li fihom l-istudenti jiflu ddokumenti qodma tal-Malti, sa mill-eqdem wie\u0127ed, u jo\u0127or\u0121u minnhom tag\u0127rif ta\u2019 kliem qadim, kif ukoll jiddataw l-eqdem u\u017cu u listorja ta\u2019 kull kelma.", "Naf li Aquilina kien xtaq jasal g\u0127al dizzjunarju storiku tal-Malti u ma sabx il-\u0127in, g\u0127ax dan huwa xog\u0127ol li jitlob \u0127in, reqqa u sabar.", "Imma nemmnu li, meta dan ittag\u0127rif kollu jin\u0121abar fid-dizzjunarju, g\u0127andhom jidhru wisq a\u0127jar l-g\u0127ana tal-ilsien Malti u l-istorja tieg\u0127u, u jikber il-presti\u0121ju tieg\u0127u b\u0127ala lsien li g\u0127andu storja daqskemm futur.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "G\u0127all-etimolo\u0121ija, impenjajna l-a\u0127jar studju\u017ci tag\u0127na kemm tal-G\u0127arbi Klassiku u djalettali kif ukoll tar-Rumanz (Sqalli, Taljan u d-djaletti tag\u0127hom) biex nibdew nirrevedu nisel il-kliem, g\u0127ax minn \u017cmien Aquilina \u0127ar\u0121u g\u0127add ta\u2019 dizzjunarji djalettali fuq i\u017c-\u017cew\u0121 xaqlibiet li qed jindikawlna rabtiet etimolo\u0121i\u010bi li huma wisq eqreb minn dawk li seta\u2019 jasal g\u0127alihom hu bl-g\u0127odod li kellu f\u2019idejh.", "jinbidel kontinwament u jista\u2019 jeqdiem u jiskadi jekk ma jkollux min ja\u0121\u0121ornah ta\u2019 kuljum bi kliem u tifsiriet \u0121odda (u qodma) li jinqalg\u0127u minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien.", "Ma nixtiqux li ddizzjunarju ji\u0121rilu b\u0127al tant inizjattivi li, wara sforz kbir fil-bidu, jit\u0127allew jindifnu ta\u0127t lg\u0127abra ta\u017c-\u017cmien.", "Anke wara li nvarawh s\u0127i\u0127 fuq l-internet, irid ikollna korp permanenti li jie\u0127u \u0127sieb dan l-a\u0121\u0121ornament kontinwu.", "Be\u0127siebna n\u017cidu wkoll il-kitba fonetika ta\u2019 kull kelma biex wie\u0127ed ikun jaf kif tinqara, u \u2013 biex nersqu iktar lejn l-utent komuni \u2013 bdejna na\u0127dmu biex ma\u2019 kull kelma jkollna fajl WAV li malli tag\u0127fas fuqu tisma\u2019 le\u0127en li jippronunzjahielek.", "G\u0127alissa jidher li nistg\u0127u nserr\u0127u rasna g\u0127allewwel sentejn, bil-kooperazzjoni \u0121entili tadDipartiment tal-Edukazzjoni, tal-Universit\u00e0 u ta\u017c-\u017cew\u0121 istituzzjonijiet involuti fit-tmexxija tieg\u0127u.", "G\u0127andna wkoll il-\u0127sieb li \u2019l quddiem iddizzjunarju jkun imsie\u0127eb minn serje ta\u2019 tabelli bi tpin\u0121ijiet ta\u2019 o\u0121\u0121etti jew ambjenti differenti, li jirfdu t-tifsira miktuba tal-kliem.", "Kif qed tara, illum meta ta\u0127seb fil-mezzi biex twassal it-tifsir, kif jg\u0127idu l-Ingli\u017ci \u201cthe sky is the limit\u201d.", "U a\u0127na g\u0127andna quddiemna programm ambizzju\u017c \u0127afna, daqs dak ta\u2019 ilsna o\u0127ra, anke jekk nafu li rridu nil\u0127quh pass pass u tar\u0121a tar\u0121a.", "Imma l-pro\u0121ett ta\u017c-\u017camma u l-kodifikazzjoni tal-ilsien nazzjonali huwa pro\u0121ett nazzjonali li je\u0127tie\u0121 l-appo\u0121\u0121 ta\u2019 kull min jemmen fis-siwi tal-kultura Maltija.", "Ewlieni fost dawn g\u0127andu jkun il-poplu Malti nnifsu permezz tarrappre\u017centanti tieg\u0127u fil-Gvern.", "Imma nistennew li dan il-pro\u0121ett essenzjali jsib ukoll l-", "G\u0127all-ewwel fa\u017ci, a\u0127na nkunu kuntenti jekk intellg\u0127u d-dizzjunarju Malti-Ingli\u017c bilkorrezzjonijiet u l-a\u0121\u0121ornamenti kollha me\u0127tie\u0121a, biex l-utent ma jdumx ma jibda jinqeda.", "Sadanittant inkomplu na\u0127dmu fuq il-parti Ingli\u017c-Malti, li tkun it-tieni fa\u017ci.", "I\u017c-\u017cidiet lo\u0127ra li semmejt se jkunu qed ji\u017cdiedu minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien, ladarba bis-sa\u0127\u0127a tal-mezzi elettroni\u010bi kull bidla tista\u2019 tittella\u2019 immedjatament.", "Wa\u0127da mill-akbar sfidi wara li jkun varat ix-xog\u0127ol hi li jrid ikun hemm korp li jie\u0127u \u0127sieb l-a\u0121\u0121ornament tieg\u0127u.", "Xi pjanijiet hemm f\u2019dan is-sens?", "Qed nie\u0127u pja\u010bir li din il-\u0127tie\u0121a t\u0127ossha u semmejtha.", "Id-dizzjunarju, b\u0127al kull \u0127a\u0121a \u0127ajja,", "Sors: Websajt tal-iskola ta\u2019 Ta\u2019 Sannat, G\u0127awdex.", "l-a\u010b\u010bent appo\u0121\u0121 \u2013 morali u ekonomiku \u2013 ta\u2019 entitajiet o\u0127ra f\u2019Malta u barra, u \u2013 g\u0127aliex le? \u2013 talUnjoni Ewropea, li tista\u2019 tikseb \u0121id kbir g\u0127all\u0127addiema tag\u0127ha minn xog\u0127ol b\u0127al dan.", "B\u0127alissa l-Kumitat qed jag\u0127mel \u0127iltu biex isib kontributuri \u0121eneru\u017ci li jassiguraw ilkontinwazzjoni ta\u2019 dan il-pro\u0121ett.", "Id-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina g\u0127adda millewwel revi\u017cjoni radikali meta \u0121iet ippubblikata l-ver\u017cjoni kon\u010bi\u017ca.", "Mid-dehra rrevi\u017cjoni pre\u017centi se tkun sostanzjali wkoll.", "Kemm se nkunu nistg\u0127u nibqg\u0127u nsej\u0127ulu \u201cid-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina\u201d?", "B\u0127ala lingwista serju, il-Prof.", "Aquilina dejjem \u017camm quddiem g\u0127ajnejh li l-lingwa hija talpoplu li jitkellimha u li l-lessikografu ma jag\u0127milx \u0127lief ji\u0121borha u jiddeskriviha, b\u2019umilt\u00e0 u b\u2019ammirazzjoni kbira.", "Fil-fatt l-isem \u201cta\u2019 Aquilina\u201d huwa isem li tawh in-nies spontanjament u meritatament.", "Imma hu kien g\u0127a\u017cel li jsemmih sempli\u010biment Maltese-English Dictionary u English-Maltese Dictionary.", "Isiru kemm isiru tibdiliet u \u017cidiet lid-dizzjunarju tieg\u0127u, l-akbar dejn jibqa\u2019 dejjem lejn \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina, l-arkitett ewlieni tieg\u0127u, u m\u2019hemmx dubju li dan se jibqa\u2019 rikonoxxut.", "Anzi ng\u0127idlek li l-\u0127olma tag\u0127na hija li naslu g\u0127addizzjunarju li \u017cgur li Aquilina kien i\u0127abrek biex ikollna kieku kien g\u0127adu mag\u0127na llum.", "Dan hu l-ewwel pro\u0121ett biex dizzjunarju Malti jkun ippubblikat fuq l-internet.", "Ma ta\u0127sibx li \u0127adna wisq \u017cmien?", "Jista\u2019 jkun.", "Tajjeb li wie\u0127ed jiftakar illi li ta\u0127dem dizzjunarju ta\u2019 lsien, imqar jekk ikun \u201cilsien \u017cg\u0127ir\u201d kif i\u0127obbu jsej\u0127u lill-Malti, huwa xog\u0127ol kbir \u0127afna.", "Anzi dizzjunarju ta\u2019 lingwa b\u0127al tag\u0127na jaf ikun itqal, g\u0127ax ma jkollokx tant mudelli ta\u2019 dizzjunarji fl-istess ilsien li n\u0127admu qabel u li fuqhom tista\u2019 tistrie\u0127.", "Millbanda l-o\u0127ra, ir-ri\u017corsi umani u ekonomi\u010bi ta\u2019 pajji\u017c \u017cg\u0127ir huma limitati \u0127afna.", "U tinsiex li pro\u0121etti dwar elementi \u201cinvi\u017cibbli\u201d tal-kultura, b\u0127al-lingwa, spiss jintefg\u0127u fil-qieg\u0127 talprijoritajiet.", "Di\u010bembru 2011 Imma jien mag\u0127mul in\u0127ares dejjem \u2019il quddiem, u bl-ottimi\u017cmu.", "Jekk l-img\u0127oddi kien imdallam, il-\u0121ejjieni jidher wisq iktar imdawwal.", "Huwa ottimi\u017cmu li n\u0127ossu kemm filKumitat kif ukoll fit-tim tad-Dizzjunarju li qed jinbena, u qed inissel fina ener\u0121ija kbira.", "X\u2019inhuma l-akbar sfidi li qed jiffa\u010b\u010bja lilsien Malti llum, u ta\u0127seb li dan il-pro\u0121ett se jindirizza mqar u\u0127ud minnhom?", "Di\u0121\u00e0 semmejt oqsma li fihom id-dizzjunarju g\u0127andu jg\u0127in u problemi li jista\u2019 jsolvi.", "Il-Malti miktub g\u0127andu b\u017conn iktar \u010bertezzi, iktar g\u0127a\u017cliet bejn forom alternattivi, u na\u0127seb li dawn il-kittieb ta\u2019 kull lingwa jfittixhom u g\u0127andu jsibhom f\u2019dizzjunarju tajjeb.", "Semmejt ukoll li d-dizzjunarju g\u0127andu jg\u0127in fit-tkabbir tal-vokabolarju u fil-\u0121bir tat-terminolo\u0121ija ta\u2019 oqsma partikolari, li lsienna g\u0127adu kif beda jit\u0127addem fihom.", "Imma na\u0127seb li l-akbar sfida u l-isba\u0127 prospett li g\u0127andna quddiemna huwa kif se ninqdew b\u2019dan id-dizzjunarju biex, permezz talinterattivit\u00e0, no\u0127olqu pont two-way bejn illessikografu u l-utent, hekk li l-istudenti, ittradutturi, il-kittieba, il-Maltin li ju\u017cawh fiddar u fuq ix-xog\u0127ol i\u0127ossuhom bi\u010b\u010ba minn dan il-pro\u0121ett nazzjonali u \u2013 permezz tag\u0127na \u2013 bennejja tieg\u0127u.", "Dan g\u0127alija jkun l-akbar sodisfazzjon.", "Is-Sur Delia huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea u l-Korrispondent tal-Librerija tad-Dipartiment talMalti.", "G\u0127odda g\u0127al kwalit\u00e0 a\u0127jar Bernard Cachia Meta nikteb ewro, u meta euro?", "Nikteb \u010bertu regola, jew \u010berta regola?", "L-imbierek spazju fiss irrid dejjem nag\u0127mlu man-numri?", "Il-hyperlinks irrid nittradu\u010bihom?", "X\u2019ng\u0127idu: 20 suldat mar jew 20 suldat marru g\u0127all-gwerra?", "l-a\u010b\u010bent Il-Gwida tal-Istil tad-Dipartiment tal-Malti ( http://ec.europa.eu/translation/maltese/guidelines/ documents/styleguide_maltese_dgt_mt.pdf) hija g\u0127odda importanti li d-Dipartiment ju\u017ca biex jistandardizza l-prodott tieg\u0127u u jassigura livell konsistenti ta\u2019 kwalit\u00e0, l-aktar f\u2019dak li jirrigwarda l-u\u017cu tal-lingwa u l-pre\u017centazzjoni.", "L-g\u0127an tag\u0127ha huwa li tiggwida lit-tradutturi", "meta jkollhom quddiemhom g\u0127a\u017cliet ta\u2019 natura stilistika, ming\u0127ajr ma to\u0127loq uniformit\u00e0 \u017cejda li toqtol il-kreattivit\u00e0.", "Il-Gwida tipprovdi wkoll \u0127arsa lejn il-prin\u010bipji li t-traduttur je\u0127tie\u0121 biex jasal g\u0127al soluzzjonijiet korretti, meta jkun iffa\u010b\u010bjat b\u2019informazzjoni li xi kultant tidher mhux konsistenti, u li tkun \u0121ejja minn sorsi li fil-qasam tag\u0127hom ikunu awtorevoli.", "F\u2019bosta ka\u017cijiet, il-Gwida tmur lil hinn ukoll mill-prin\u010bipji, u tipprovdi risposti u e\u017cempji spe\u010bifi\u010bi, b\u2019mod partikolari f\u2019dak li jirrigwarda \u017cbalji komuni li fil-passat kellhom impatt sproporzjonat fuq il-kwalit\u00e0.", "F\u2019ka\u017cijiet o\u0127ra, ilGwida tag\u0127ti wkoll g\u0127ajnuna prattika dwar kif g\u0127andhom jintu\u017caw l-g\u0127odod elettroni\u010bi biex ikunu jistg\u0127u jinkitbu testi li jirrispettaw irregoli ortografi\u010bi tal-Malti u l-\u0127ti\u0121ijiet talIstituzzjoni.", "G\u0127alkemm il-Gwida tal-Istil hija biss g\u0127odda Dipartimentali, u ma ti\u0127ux post ilGwida tal-Istil Interistituzzjonali jew is-sorsi primarji l-o\u0127ra (fosthom id-dokumenti ma\u0127ru\u0121a mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti u, qablu, l-Akkademja tal-Malti), fil-fatt", "Di\u010bembru 2011 hija mhux biss tirrispettahom b\u2019mod s\u0127i\u0127, i\u017cda toffri wkoll taqsira utli tal-prin\u010bipji ewlenin tag\u0127hom fejn me\u0127tie\u0121 u tmur ukoll lil hinn minnhom f\u2019dak li jirrigwarda g\u0127a\u017cliet stilis-ti\u010bi rele-vanti g\u0127ax-xog\u0127ol ta\u2019 kuljum tag\u0127na.", "Il\u0127sieb hu li t-traduttur, wara li jkun iffamiljarizza ru\u0127u mas-sorsi primarji kollha u mal-Gwida Dipartimentali nnifisha, imbag\u0127ad ju\u017caha fuq ba\u017ci regolari b\u0127ala l-ewwel", "g\u0127ajnuna f\u2019ka\u017c ta\u2019 diffikult\u00e0 u b\u0127ala gwida dwar kif g\u0127andu jirrikon\u010bilja s-sorsi differenti.", "Madankollu, il-Gwida nnifisha ma hija la grammatika tal-Malti u lanqas deskrizzjoni s\u0127i\u0127a tas-sistema ortografika tal-Malti.", "Il-Gwida hija pro\u0121ett li jibqa\u2019 g\u0127addej, mhux biss g\u0127ax b\u0127al kull \u0127a\u0121a o\u0127ra tista\u2019 dejjem tibqa\u2019 tittejjeb, i\u017cda wkoll g\u0127ax il-\u0127ti\u0121ijiet tadDipartiment jibqg\u0127u jinbidlu ma\u017c-\u017cmien, u g\u0127ax bosta mis-sorsi li fuqhom il-Gwida hija bba\u017cata g\u0127adhom huma stess qed jevolvu.", "It-tieni edizzjoni tal-Gwida \u0127ar\u0121et f\u2019Marzu 2011 u fiha mhux biss diversi punti \u0121odda i\u017cda wkoll riorganizzazzjoni ta\u2019 xi punti inklu\u017ci flewwel edizzjoni u \u017cidiet u bidliet fl-e\u017cempji.", "Kul\u0127add huwa mistieden iressaq issu\u0121\u0121erimenti tieg\u0127u jekk i\u0127oss li g\u0127andhom ji\u0121u inklu\u017ci xi punti o\u0127ra fil-futur jew jekk i\u0127oss li jistg\u0127u jsiru xi tibdiliet o\u0127ra utli.", "Is-Sur Cachia huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea.", "l-a\u010b\u010bent L-istorja ta\u2019 Malta mil-lenti lingwistika Alessandro Mangion B\u2019liema lsien kienu jitkellmu l-bennejja tattempji megaliti\u010bi?", "In-nies tal-g\u017cira kienu jitkellmu bil-Puniku, bil-Latin u bil-Grieg matul il-\u0127akmiet twal tal-Karta\u0121ini\u017ci, tarRumani u tal-Bi\u017cantini?", "Kif tnissel il-Malti?", "G\u0127aliex l-abitanti lokali baqg\u0127u jitkellmu bilMalti ta\u0127t in-Normanni, l-I\u017cvevi, l-Aragoni\u017ci,", "il-Kastiljani u l-Kavallieri ta\u2019 San \u0120wann, meta Sqallija u l-in\u0127awi ta\u2019 Spanja fejn kienu jitkellmu bl-G\u0127arbi qalbu g\u0127all-Isqalli u g\u0127allIspanjol?", "G\u0127aliex il-Maltin irre\u017cistew lingle\u017cizzazzjoni?", "Il-Malti kif sar \u201clingwa\u201d?", "G\u0127aliex l-Ingli\u017c f\u2019Malta llum huwa f\u2019po\u017cizzjoni ferm aktar b\u2019sa\u0127\u0127itha milli kien qabel it-Tieni Gwerra Dinjija?", "Dawn huma ftit mill-mistoqsijiet li jg\u0127arbel laktar ktieb ri\u010benti tal-Prof.", "Joseph M. Brincat, Maltese and other languages, li jirrakkonta listorja ta\u2019 Malta mil-lenti lingwistika.", "\u201cIppruvajt neg\u0127leb il-kun\u010bett tradizzjonali ta\u2019 \u2018tag\u0127na\u2019 u \u2018mhux tag\u0127na\u2019, b\u2019kun\u010bett wiesa\u2019 ta\u2019 patrimonju, b\u0127al dak li napplikaw g\u0127allarkitettura, g\u0127all-arti, g\u0127all-mu\u017cika u g\u0127allkultura in\u0121enerali,\u201d ikkummenta l-awtur ma\u2019 l-a\u010b\u010bent.", "\u201cHekk, kull lingwa li ntu\u017cat jew tintu\u017ca f\u2019Malta tag\u0127mel parti mill-patrimonju tag\u0127na, i\u017cjed u i\u017cjed jekk g\u0127enet biex ji\u0121i ffurmat il-Malti tal-lum.", "Ippruvajt ukoll infiehem 30", "Di\u010bembru 2011 g\u0127aliex qamu \u010berti kwistjonijiet fil-passat, u dan e\u017caminajtu fid-dawl tal-i\u017cvilupp tat-teoriji lingwisti\u010bi, biex kollox ji\u0121i ppre\u017centat filprospettiva storikokulturali dinjija.", "Spjegajt ukoll l-istandardizzazzjoni fil-wisa\u2019, mhux marbuta biss mal-letteratura imma wkoll mal\u0121rajjiet u \u010b-\u010birkostanzi stori\u010bi, b\u0127alma huma ddemografija, il-kummer\u010b, l-informazzjoni (listampa u x-xandir) u d-divertiment (l-opri, itteatru, i\u010b-\u010binema, it-televi\u017cjoni).\u201d", "Il-ktieb, bl-Ingli\u017c, hu ppubblikat mill-Midsea Books u fih 536 pa\u0121na.", "Huwa ver\u017cjoni aktar iddettaljata tal-edizzjoni bil-Malti Il-Malti: Elf Sena ta\u2019 Storja (PIN 2000, 236 pa\u0121na).", "Listatistika u l-bibljografija tieg\u0127u jaslu sal2010.", "Is-Sur Mangion huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea.", "Stedina g\u0127al kontributi Dan il-\u0121urnal g\u0127alaq sentejn u ma nistg\u0127ux ma n\u0127arsux lura ming\u0127jar sens ta\u2019 sodisfazzjon g\u0127al dak li flimkien irnexxilna niksbu sa issa.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-interess li wrejtu u l-artikli li bg\u0127attu, din il-pubblikazzjoni jidher li qabdet ritmu tajjeb u qed tqajjem interess anke barra mill-konfini tal-istituzzjonijiet tal-UE.", "Sabiex dan ir-ritmu nsostnuh, in\u0127e\u0121\u0121ukom biex tibqg\u0127u tibag\u0127tu kontributi fuq l-aspetti kollha li huma ta\u2019 interess u/jew li jqajmu diskussjoni.", "Grazzi lil kul\u0127add.", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011", "Dun Karm it-traduttur: il-50 anniversarju mill-mewt tal-poeta nazzjonali Ivan Said Matul din is-sena \u0121ew organizzati \u0127afna attivitajiet biex jitfakkar il-50 anniversarju millmewt tal-poeta nazzjonali Dun Karm Psaila.", "Bix-xieraq li Malta tfakkar lil dan il-poeta li tul \u0127ajtu t\u0127abbeb mal-poe\u017cija u ma\u2019 lsien pajji\u017cu.", "Hu la\u0127aq il-qu\u010b\u010bata poetika tieg\u0127u bil-kitba u l-pubblikazzjoni ta\u2019 Il-Jien u Lilhinn Minnu fl1938, wara li kien ittradu\u010ba mit-Tajlan I Sepolcri ta\u2019 Ugo Foscolo.", "Il-kitba ta\u2019 Il-Jien u Lilhinn Minnu kienet risposta filosofika g\u0127al LOqbra ta\u2019 Foscolo.", "Anzi, fi kliem il-poeta stess, \u201c[il-poema \u201cIl-Jien u Lilhinn Minnu\u201d] kellu jkun is-sie\u0127eb u t-temma ta\u2019 L-Oqbra ta\u2019 Ugo Foscolo\u201d biex b\u2019hekk isiru \u201cl-bi\u010b\u010btejn xog\u0127ol tieg\u0127i [ta\u2019 Dun Karm] l-aktar importanti sewwa fl-g\u0127alqa tal-letteratura u sewwa fl-g\u0127alqa tas-sentiment nazzjonali\u201d .", "Skont il-Professur Oliver Friggieri, b\u2019L-Oqbra u b\u2019Il-Jien u Lilhinn Minnu l-poeta jil\u0127aq ilqofol tal-perijodu 1927-1938 li \u201caktarx [hu] li\u017cjed wie\u0127ed g\u0127ani tul il-\u0127idma poetika tieg\u0127u [ta\u2019 Dun Karm] kollha, hu dokument uman u letterarju tal-akbar importanza fl-istudji tieg\u0127u b\u0127ala bniedem u b\u0127ala artist.\u201d 2", "Kien il-poeta stess li spjega l-motiv tieg\u0127u wara t-traduzzjoni f\u2019ta\u0127dita li ta fl-1942 lissurmastrijiet tal-iskola ta\u2019 \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121 u xi \u0127bieb tag\u0127hom: \u201cJiena xtaqt b\u2019qalbi kollha u bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 fehmti kollha, nuri lil \u0127uti lMaltin illi l-ilsien Malti \u2013 li kien x\u2019kien hu lilsien tag\u0127na \u2013 jista\u2019 jnissel u jrabbi minnu nnifsu dawk ix-xejriet kollha karatteristi\u010bi li jinsabu fi lsien letterarju; u fl-1927, meta lItalja kienet qieg\u0127da tfakkar bil-\u0121ie\u0127 kollu talewwel mitt sena mill-mewt ta\u2019 Ugo Foscolo, g\u0127addieli minn rasi l-\u0127sieb li naqleb fil-Malti", "l-Carme famu\u017c tieg\u0127u... meta fl-1929 a\u0127na lMaltin, u l-aktar a\u0127na \u017c-\u017bebbu\u0121in, konna qeg\u0127din infakkru, bil-\u0121ie\u0127 li jist\u0127oqqlu, lewwel \u010bentinarju mill-mewt ta\u2019 Mikiel Anton Vassalli, il-missier tal-Ilsien Malti b\u0127ala lilsien nazzjonali, il-\u0127sieb li naqleb I sepolcri tefa\u2019 g\u0127eruq \u0127oxnin f\u2019mo\u0127\u0127i u f\u2019qalbi, intfajt g\u0127ax-xog\u0127ol, u fl-1932 it-traduzzjoni ta\u2019 I sepolcri kienet \u0127a\u0121a mitmuma\u201d .", "L-Oqbra kienet ippubblikata mill-Istamperija tal-Gvern fl-1936.", "G\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0), 1960) 10-11.", "\u201cI sepolcri\u201d ta\u2019 Ugo Foscolo nqalbet ukoll g\u0127all-Ingli\u017c, \u201cThe Tombs\u201d, mill-poeta \u0120or\u0121 \u017bammit g\u0127all-\u0127abta tal1939.", "G\u0127al aktar tag\u0127rif dwar i\u017c-\u017cew\u0121 traduzzjonijiet ara t-te\u017ci tal-BA (bl-Unuri) tal-Malti tal-1971 ta\u2019 Godwin Degabriele, \u201cIl-qlib ta\u2019 L-Oqbra ta\u2019 Dun Karm u The Tombs ta\u2019 \u0120or\u0121 \u017bammit \u2013 Studju Komparattiv\u201d.", "Dun Karm Psaila, \u201cTa\u0127dita fuq il-poe\u017cija Maltija\u201d, Le\u0127en il-Malti, Sena XXIX, 1960, G\u0127add 1 (Malta: LG\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0), 1960) 1.", "Oliver Friggieri, \u201cDun Karm \u2013 Il-bniedem fil-poeta\u201d (Valletta, Klabb Kotba Maltin: 1980), 70.", "Dun Karm Psaila, \u201cTa\u0127dita fuq il-poe\u017cija Maltija\u201d,", "Le\u0127en il-Malti, Sena XXIX, 1960, G\u0127add 1, (Malta: L-", "l-a\u010b\u010bent", "Di\u010bembru 2011 ra\u0127al u kompla fis-Seminarju bejn l-1885 u l-1891.", "Baqa\u2019 hemm sal-1888 jistudja lFilosofija u fl-1890 da\u0127al lUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta biex jistudja t-Teolo\u0121ija.", "\u201cDan it-tis\u0127ib ideali bejn it-traduzzjoni ta\u2019 opra romantika Taljana ewlenija u l-personalit\u00e0 ta\u2019 patrijott romantiku Malti,\u201d jikteb il-Professur Friggieri, \u201cjindika l-g\u0127an doppju ta\u2019 Dun Karm, g\u0127an estetiku letterarju u g\u0127an lingwistiku nazzjonali\u201d .", "Minkejja li g\u0127andna din l-evidenza diretta minn fomm il-poeta li Il-Jien u Lilhinn Minnu kienet risposta g\u0127al L-Oqbra.", "Mons. Lawrenz Cachia, \u017bebbu\u0121i b\u0127al Dun Karm, awtur u mid\u0127la sew ta\u010b-\u010brieki tal-istudji tal-Malti, isostni li \u201cdin ma kinitx \u0127lief qlajja\u2019\u201d li \u201ctant imxiet li beda jemminha Dun Karm innifsu\u201d.", "Skont Mons. Cachia, il-ktieb li \u201caktarx\u201d nebba\u0127 lil Dun Karm biex jikteb Il-Jien u Lilhinn minnu hu The Broad View tal-awtur Fran\u010bi\u017c Joseph Serre maqlub g\u0127all-Ingli\u017c minn Charles E. Benham, li minnu \u201c\u0127a biss it-tema jew su\u0121\u0121ett, xejn aktar\u201d .", "Imwieled \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121 fit-18 ta\u2019 Ottubru 1871, Dun Karm Psaila studja fl-iskola primarja tarOliver Friggieri, \u201cDun Karm \u2013 Il-bniedem fil-poeta\u201d, (Valletta, Klabb Kotba Maltin: 1980), 68.", "Lawrenz Cachia, \u201cL-ilsien Malti \u2013 il-biera\u0127 u l-lum\u201d, (il-Marsa: Sensiela Kotba So\u010bjalisti \u2013 Id-Dipartiment tat-Tag\u0127rif tal-Partit tal-\u0126addiema, 1994), 107.", "Dun Karm \u0121ie ordnat qassis fl1894.", "Bejn l-1895 u l-1921 g\u0127allem bosta su\u0121\u0121etti fisSeminarju.", "Fl-1921 \u0121ie nominat Kanonku Onorarju tal-Kapitlu tal-Katidral.", "Flistess sena n\u0127atar Assistent Librar fil-Librerija Nazzjonali u sentejn wara n\u0127atar direttur tas-circulating libraries, po\u017cizzjoni li \u017camm sa meta rtira fl-1936.", "Dun Karm g\u0127ex il-parti l-kbira ta\u2019 \u0127ajtu TasSliema sa ma miet fit-13 ta' Ottubru 1961.", "Hu ndifen fi\u010b-\u010bimeterju ta\u2019 ra\u0127al twelidu.", "Is-Sur Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea.", "http://ec.europa.eu/dgs/translation/publications/magazines Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin, iktbilna hawn: l-accent@ec.europa.eu", "Koedituri: Alessandro Mangion, Louise Vella, Antoine Cassar Distribuzzjoni: Maryann Agius Impa\u0121nar: Chris Galea u Alan Delia Qari tal-Provi", "\u010aa\u0127da", "Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_07_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 8 Novembru 2012", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea", "Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta \u2022 \u2022 \u2022", "Numri li jg\u0127oddu u li ma jg\u0127oddux Bil-Kelma t-Tajba Il-varjanti fil-Malti: Rikkezza lingwistika jew inkonsistenza ortografika?", "In-nazzjonalit\u00e0 ta\u010b-\u010bittadin u \u010b-\u010bittadinanza ta....-....?", "Income u Revenue", "Kelma b\u2019kelma: It-terminolo\u0121ija \u2022", "Mill-g\u0127atba \u2019l barra: Aspetti o\u0127ra \u2022", "It-traduzzjoni fil-Kumitat tar-Re\u0121juni u filKumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew L-esperjenza ta\u2019 \u017cew\u0121 stagiaires madDipartiment Malti tad-D\u0120T Il-ponot f\u2019wi\u010b\u010b il-Malti Bilingwi\u017cmu u code-switching fost it-tfal Maltin fil-Lussemburgu \u017bieda fil-varjet\u00e0 tal-Kullana Kulturali bil-volum Il-Varjetajiet tal-Malti", "Immanuel Mifsud intervistat fil-Fiera tal-Kotba 25 tal-Lussemburgu 27 Oliver Friggieri t-traduttur", "n-numru tmienja g\u0127al qalbi.", "Simmetriku, tond u g\u0127ad-dritt fl-istess nifs, qisu arlo\u0121\u0121 tar-ramel.", "Il-bord ta\u010b-\u010bess, log\u0127ba li m\u2019g\u0127adnix nilg\u0127ab daqskemm nixtieq, twil u wiesa\u2019 tmien kaxex.", "Imbag\u0127ad hemm it-tentakli tal-qarnit, fost il-platti favoriti tieg\u0127i, spe\u010bjalment kif kienet issajru n-nanna.", "U kif nista' ma niftakarnix, ta\u2019 xi tmien snin meta kont ng\u0127ix mag\u0127ha, inbill l-ottijiet fit-te billumi fil-\u0127emda tal-k\u010bina, fi sqaq tal-Qrendi ormaj mitluq.", "Ter\u0121a\u2019, it-tmienja kien in-numru tag\u0127ha.", "Nannti twieldet it-8 ta\u2019 Ottubru, kellha tmint itfal, u forsi ma kinitx kumbinazzjoni li, meta telqitna biex re\u0121g\u0127et i\u017c\u017cew\u0121et lin-nannu ta\u0127t lart, kienet g\u0127adha kif la\u0127qet l-ottanta.", "L-analemma tax-xemx ukoll turi sura ta\u2019 tmienja: jekk tindika b\u2019tikka l-po\u017cizzjoni taxxemx fis-sema fl-istess \u0127in kuljum, u wara sena kalendarja tg\u0127aqqad it-tikek, t\u0127o\u017c\u017c forma ta\u2019 8 tawwali.", "B\u0127alma ssib kultant fuq il-globi, qisu \u0127abel jitmewwe\u0121 f\u2019nofs il-Pa\u010bifiku.", "Fil-kultura \u010aini\u017ca, it-tmienja numru li j\u0121ib ixxorti, g\u0127aliex qrib \u0127afna tal-kelma \u516b (b\u0101), li tfisser \u201ctistag\u0127na\u201d.", "Tant hu hekk li, fi\u010b-\u010aina, jg\u0127idu li dar li jkollha n-numru 8 tinbieg\u0127 og\u0127la minn djar o\u0127rajn fl-istess triq.", "FlOlimpjadi ta\u2019 Beijing, i\u010b-\u010berimonja tal-ftu\u0127 bdiet tmien minuti u tmien sekondi wara t-8 ta\u2019 filg\u0127axija, it-8 ta\u2019 Awwissu 2008.", "B\u2019din it-tmien \u0127ar\u0121a, l-a\u010b\u010bent jag\u0127laq sentejn, u jalla t-8 j\u0121ibilna x-xorti wkoll.", "Biex inkunu iktar pre\u010bi\u017ci, l-a\u010b\u010bent ilu jo\u0127ro\u0121 sentejn u fuqhom, g\u0127ax min\u0127abba impenji o\u0127ra kellna naqb\u017cu tliet sta\u0121uni.", "I\u017cda ma \u0121ejniex ottu.", "Ilkontributi baqg\u0127u de\u0127lin, id-diskussjonijiet baqg\u0127u g\u0127addejjin, il-\u0127idma ma waqfitx.", "In-numri fil-Malti, jew a\u0127jar, l-u\u017cu prattiku tag\u0127hom, sfaw su\u0121\u0121ett ewlieni ta\u2019 din il-\u0127ar\u0121a, b\u2019artiklu u sonda\u0121\u0121 niggie\u017ca ta\u2019 Kenneth Camilleri dwar in-numri Maltin Anglosassoni.", "Fost il-kontributi l-o\u0127ra, li waslulna minn diversi istituzzjonijiet tal-UE u anki minn Malta, nag\u0127tu \u0127arsa lejn il-kwistjoni tal-varjanti ortografi\u010bi; id-distinzjoni sottili bejn il-kun\u010betti ta\u010b-\u010bittadinanza u tannazzjonalit\u00e0, bi proposta siewja tat-terminu nazzjonal b\u0127ala nom; il-\u0127idma tat-tradutturi 1", "l-a\u010b\u010bent", "Maltin mal-KESE u l-Kumitat tar-Re\u0121juni fi Brussell; l-esperjenza ta\u2019 \u017cew\u0121 stagiaires li qattg\u0127u \u0127ames xhur ta\u2019 apprendistat fiddipartiment tal-Malti tad-D\u0120T; u r-rwol ftit li xejn mag\u0127ruf tal-Prof.", "Oliver Friggieri b\u0127ala traduttur letterarju.", "Fis-Suppliment terminolo\u0121iku, Mark Vella jispjega l-isfidi li ltaqa' mag\u0127hom meta \u0121ie biex jaqleb glossarju twil b'ismijiet ta\u2019 annimali li jinsabu f\u2019periklu ta\u2019 estinzjoni, u joffri kampjun kurju\u017c minn dawn it-termini \u017coolo\u0121i\u010bi b'e\u017cempji talmekkani\u017cmi li \u0127addem biex wasal g\u0127all-", "ismijiet korrispondenti, e\u017coti\u010bi u mhux, bilMalti.", "F\u2019idejkom, immela, it-tmien \u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent, biex g\u0127ajnejkom ikomplu jduru ottijiet malvarjet\u00e0 m\u017cewqa ta\u2019 artikli li lqajna b'idejna miftu\u0127a.", "Hemm ra\u0121uni o\u0127ra g\u0127ala jog\u0127\u0121obni n-numru 8.", "Semmejt l-arlo\u0121\u0121 tar-ramel.", "Wara li taqa\u2019 la\u0127\u0127ar farka ramel, timbuttah \u2018l isfel bil\u0127lewwa, u jsirlek l-infinit...", "Antoine Cassar f\u2019isem il-bord editorjali", "Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Numri li jg\u0127oddu u li ma jg\u0127oddux Kenneth Camilleri (st\u0127arri\u0121 minn James Camilleri) \u201cX\u2019karozza taqbad filg\u0127odu?\u201d", "\u201cF\u2019liema kamra qieg\u0127ed?\u201d", "\u201cMin i\u010bempel fl-ewwel g\u0127axar minuti fuq innumru two-one-four-eight-seven-two-oh-six jirba\u0127...\u201d", "\u201cKemm hu dan?\u201d", "\u201cIt-tmienja ta\u2019 April nineteen seventy-six.\u201d", "awn huma espressjonijiet ferm familjari ta\u2019 kuljum li lkoll g\u0127andhom element komuni: kollha b\u2019xi mod jinvolvu n-numri.", "Minkejja kull sforz mill-\u201cpulizija lingwistika\u201d favur l-u\u017cu tan-numri Semiti\u010bi, il-Malti, f\u2019\u010berti kuntesti komuni, donnu j\u0127ossu aktar naturali li ju\u017ca n-numri Anglosassoni.", "I\u017cda mhux dejjem.", "U mhux bilfors minn kul\u0127add.", "Dan hu li se nist\u0127arr\u0121u hawnhekk: huwa minnu li fil-Malti hemm sistema ta\u2019 numri wa\u0127da, jew tabil\u0127aqq \u017cew\u0121 sistemi (jew aktar) li jintu\u017caw g\u0127al g\u0127anijiet spe\u010bifi\u010bi differenti?", "In-numri g\u0127andhom \u017cew\u0121 rwoli fil-lingwa \u2013 dak ta\u2019 mezz ta\u2019 g\u0127add jew g\u0127odda aritmetika, u dak informattiv b\u0127an-numri tat-telefown jew tax-xarabank.", "Dawn tal-a\u0127\u0127ar mhumiex hemm biex jg\u0127inuna ng\u0127oddu kemm, ng\u0127idu a\u0127na, hemm numri tattelefown fid-direttorju sakemm jasal tieg\u0127ek, imma sempli\u010biment biex jag\u0127tu \u201ctikketta\u201d lil kull linja spe\u010bifika tat-telefown.", "Ji\u0121ifieri \u010berti o\u0121\u0121etti u kun\u010betti \u2013 g\u0127ax hemm bosta minnhom u allura m\u2019g\u0127andniex bi\u017c\u017cejjed ismijiet g\u0127alihom, u g\u0127ax \u0121ieli jaf ikun me\u0127tie\u0121 sens ta\u2019 sekwenza (b\u0127an-numri talkmamar f\u2019lukanda) \u2013 flok isem nag\u0127tuhom numru.", "Meta nosservaw in-numri fil-Malti, din iddistinzjoni tidher li g\u0127andha \u010berta influwenza fuq l-g\u0127a\u017cla tas-sistema tan-numri u\u017cata millma\u0121\u0121oranza tal-kelliema nattivi.", "Jidher li hemm xejra li meta n-numri jintu\u017caw f\u2019sens kumulattiv, ji\u0121ifieri biex ng\u0127oddu bihom, inlissnuhom bil-Malti Semitiku (e\u017c. \u0127ames liri, \u017cew\u0121 lapsijiet, erba\u2019 snin).", "Hemm e\u010b\u010bezzjoni g\u0127al dan, peress li wie\u0127ed normalment jaqleb g\u0127all-Anglosassonu meta lkelma ta\u2019 mag\u0127hom ting\u0127ad bl-Ingli\u017c (e\u017c. five", "l-a\u010b\u010bent euros, ten cents, il-5th level, is-Sixth Form, u", "xi \u0121awhar kurju\u017ci o\u0127ra fuq din il-vena b\u0127al meta tisma\u2019 lil xi \u0127add jg\u0127id: \u201ci\u0121borli lwansenzijat u t-tusenzijat g\u0127alihom\u201d).", "Mill-banda l-o\u0127ra, meta n-numri jintu\u017caw f\u2019sens informattiv \u2013 jew, kif sejja\u0127nielhom qabel, \u2018ta\u2019 tikketta\u2019 \u2013 ji\u0121ifieri bla ebda referenza diretta g\u0127all-g\u0127add, kwa\u017ci dejjem jitlissnu bl-Ingli\u017c, b\u0127al fil-ka\u017cijiet tipi\u010bi f\u2019ras dan l-artiklu.", "Xi jwassal g\u0127al dan il-fenomenu interessanti?", "G\u0127aliex sistema wa\u0127da mhix bi\u017c\u017cejjed?", "L-u\u017cu tan-numri Anglosassoni fil-Malti ma jidhirx li jista\u2019 jaqa\u2019 ta\u0127t l-ispjega ta\u2019 code-switching g\u0127ax wie\u0127ed jista\u2019 jinnota li anki persuni monolingwi, li jitkellmu biss bil-Malti, xorta spiss jaqilbu g\u0127an-numri Anglosassoni.", "Allura dan il-fenomenu fejn se npo\u0121\u0121uh?", "Nistg\u0127u nqisuh b\u0127ala parti integrali tal-Malti?", "Jista\u2019 jkun li, fil-Malti, l-u\u017cu estensiv innifsu tan-numri f\u2019sens informattiv (hawnhekk mhux qed nirreferi g\u0127al kif inlissnuhom imma g\u0127allfatt innifsu li n-numri jintu\u017caw b\u2019dan il-mod u g\u0127al dan il-g\u0127an) huwa \u017cvilupp separat li ssawwar ta\u0127t il-kappa tal-influwenza tal-Ingli\u017c u ma fe\u0121\u0121x b\u0127ala estensjoni naturali tassistema numerika li di\u0121\u00e0 kienet hemm, u li tintu\u017ca g\u0127all-g\u0127add.", "Ji\u0121ifieri din is-sistema li n-numri jintu\u017caw g\u0127al funzjoni deskrittiva tista\u2019 titqies b\u0127ala invenzjoni jew idea \u0121dida li dda\u0127\u0127let mal-milja ta\u017c-\u017cmien biex tissodisfa b\u017connijiet u realtajiet \u0121odda li nqalg\u0127u flimg\u0127oddi u li, b\u0127all-ispagetti, il-kitla u lkompjuter, waslet di\u0121\u00e0 ppakkjata u ttikkettata bil-lest.", "F\u2019dan il-ka\u017c, il-\u2018prodott\u2019, g\u0127alkemm mhux wie\u0127ed fi\u017ciku, xorta wasal b\u2019ismu u b\u2019isem il-komponenti tieg\u0127u mieg\u0127u.", "Jekk immorru aktar lura fi\u017c-\u017cmien, qabel ma bdew it-telefown, ix-xarabanks,", "lakkomodazzjoni f\u2019lukandi kbar, il-pjan\u010bi talkarozzi, u l-affarijiet l-o\u0127rajn \u2018tas-seklu", "g\u0127oxrin\u2019 jew \u2018ta\u2019 \u017cmien l-Ingli\u017ci\u2019 li jitolbu lu\u017cu estensiv tan-numri informattivi bil-Malti", "Anglosassonu, insibu li di\u0121\u00e0 kellna fostna t-", "Novembru 2012 tombla, il-lottu u l-votazzjonijiet li kienu jinvolvu sistemi li ju\u017caw in-numri mhux f\u2019sens ta\u2019 g\u0127add.", "U hemmhekk ukoll, in-numri u\u017cati ma ssawrux daqstant b\u0127ala projettazzjoni tannumri tal-g\u0127add \u0121a e\u017cistenti, imma n\u0127admu fuq il-mudell Rumanz (unu/unijiet, il-prima, duwi, tri, kwattru, \u010binku, \u010binkwina, novi/nuvi, l-idjomi u l-qwiel li g\u0127adhom fostna b\u0127al \u201c\u0121ejna ottu\u201d, \u201cil\u0127aqt in-nuvi\u201d, \u201cmal-kwaranta jibda jittanta\u201d, u l-bqija).", "Hekk allura, g\u0127al darb\u2019o\u0127ra, l-ittra kienet waslet bil-bolla u ttimbru!", "Dan ma ji\u0121rix biss fil-Malti, imma anki f\u2019lingwi o\u0127rajn fejn lingwa assimilat sistema numerika s\u0127i\u0127a minn lingwa o\u0127ra.", "Pere\u017cempju, fi studju li sar fost il-kelliema tax-Xona (lingwa mdaqqsa mitkellma f\u2019g\u0127add ta\u2019 pajji\u017ci tax-Xlokk tal-Afrika, l-aktar fi\u017c-\u017bimbabwe), instab li nofs dawk mistoqsija kemm g\u0127andhom tfal irrispondew, pere\u017cempju, \u201cNdine vana six\u201d (\u201cG\u0127andi sitt itfal\u201d), ji\u0121ifieri n-numru nnifsu tawh bil-forma Ingli\u017ca u mhux b\u2019dik Xona, anki jekk kienu kelliema monolingwi li ma jafux jitkellmu bl-Ingli\u017c.", "Meta d-domandi nfirxu lejn oqsma aktar \u201cmoderni\u201d li jinvolvu l-u\u017cu tan-numri deskrittivi, b\u0127al kif ji\u0121u espressi \u017c-\u017cmien, ilflus jew il-grad fl-iskola, l-u\u017cu tan-numri blIngli\u017c (jew \u201cXona Anglosassona\u201d?) tela\u2019 bilqawwi g\u0127al 87 %.", "Madankollu, minkejja l-u\u017cu sproporzjonatament g\u0127oli tag\u0127hom, dawn in-numri xorta ma dda\u0127\u0127lux fid-dizzjunarju l-aktar rispettat tax-Xona u jitqiesu mil-lingwisti Xona b\u0127ala korruzzjoni lingwistika avolja lkelliema tal-lingwa, fir-realt\u00e0 so\u010bjali tag\u0127hom, ma jimpurtahomx wisq minn dan u jkomplu jitkellmu kif l-aktar i\u0127ossuhom komdi.", "Huwa sewwasew kif jikteb Braj B. Kachru f\u2019The Spread of English and Sacred Linguistic Cows , li l-identitajiet multipli miksuba millIngli\u017c f\u2019lingwi o\u0127rajn huma \u201cil-wa\u0127x tal-puristi u tal-g\u0127alliema u l-barka g\u0127al min tog\u0127\u0121bu lvarjet\u00e0\u201d.", "l-a\u010b\u010bent", "Dan g\u0127andna mera tieg\u0127u wkoll fil-Malti u fissitwazzjoni li qed niddiskutu hawn.", "G\u0127andna quddiemna xenarju reali, li qajla hemm \u0127jiel li g\u0127ad ji\u0121i a\u010b\u010bettat mill-istabbiliment lingwistiku uffi\u010bjali, imma li l-kelliema nattivi tal-lingwa di\u0121\u00e0 g\u0127amluh tag\u0127hom g\u0127ax sabuh utli u prattiku.", "Minbarra l-idea prattika tan-numri b\u0127ala \u2018tikketta\u2019, in-numri Anglosassoni fil-Malti jaqduna a\u0127jar f'sekwenzi numeri\u010bi twal min\u0127abba li huma aktar kon\u010bi\u017ci.", "Jekk nie\u0127du \u010b\u010bifri ba\u017ci\u010bi li spiss jintu\u017caw fin-numri ma\u0127lula (b\u0127an-numri tat-telefown), g\u0127ajr g\u0127al zero (li mill-Maltin spiss huwa ppronunzjat /o\u028a/ aktar milli zero, nought jew nil) u seven, ilkumplament huma kollha b\u2019sillaba wa\u0127da.", "I\u010b\u010bifri ba\u017ci\u010bi Semiti\u010bi kollha \u0127lief tnejn, jissawru minn \u017cew\u0121 sillabi kull wa\u0127da, biex b'hekk numru \u0121a twil jittawwal ferm aktar.", "Is-sistema numerika tal-Malti in\u0121enerali tinsab fl-24 post fi klassifika tal-kumplessit\u00e0 tas-sistemi numeri\u010bi dinjija .", "In-numri Ingli\u017ci huma meqjusa b\u0127ala aktar sempli\u010bi u \u0121ew fil-41 post. 5", "Biex ma nkunux qed nitkellmu fil-ba\u0127\u0127, g\u0127amilna esperiment \u017cg\u0127ir fostna li permezz tieg\u0127u membru tas-segretarjat talab littradutturi kollha fi \u0127dan id-Dipartiment talMalti tal-Kummissjoni Ewropea li kienu disponibbli jikkonfermawlu \u010berti dettalji amministrattivi personali li kienu jinvolvu nnumri.", "L-idea kienet li, fl-g\u0127ama tale\u017cer\u010bizzju, naraw x\u2019risposti jing\u0127ataw bla ma dak li jkun ikun jaf ir-ra\u0121uni vera g\u0127aliex qed Mistoqsija 1) Tista\u2019 j.j. tikkonfermali n-numru tattelefown tal-uffi\u010b\u010bju tieg\u0127ek? (e\u017c.", "78349) 2) ... u n-numru tal-bieb tal-uffi\u010b\u010bju? (e\u017c.", "A2-55) 3) Kemm ilek ta\u0127dem mad-D\u0120T? (e\u017c.", "5 snin) 4) ... ji\u0121ifieri d\u0127alt fis-sena...? (e\u017c. fl-2007) 4", "ji\u0121i mistoqsi, \u0127alli t-twe\u0121ibiet ife\u0121\u0121u b\u2019mod naturali u spontanju.", "L-esperiment ma jistax jitqies b\u0127ala studju xjentifiku \u2013 g\u0127alkemm wie\u0127ed jittama li g\u0127ad iwassal g\u0127al dan \u2013 min\u0127abba li l-kampjun ma kienx mag\u0127mul minn feles awtentiku talpopolazzjoni Maltija, i\u017cda kollu kemm hu minn lingwisti li ja\u0127dmu bil-lingwa Maltija ta\u2019 kuljum u li allura huma aktar konxji tal-u\u017cu \u201ckorrett\u201d tal-Malti.", "Madankollu, xorta wa\u0127da, it-tendenza aktarx li hija mera tal-mod kif jitkellmu l-Maltin b\u2019mod \u0121enerali.", "Ir-ri\u017cultati kienu kif \u0121ej fit-tabella ta\u2019 hawn ta\u0127t.", "It-tendenza li n-numri informattivi (mistoqsijiet 1, 2 u 4) jintu\u017caw kwa\u017ci esklu\u017civament bil-Malti Anglosassonu dehret b\u2019mod \u010bar \u0127afna, g\u0127alkemm kien hemm per\u010bentwal \u017cg\u0127ir ta\u2019 17 % li s-snin (mistoqsija 4) lissinhom bil-Malti Semitiku.", "Mill-banda lo\u0127ra, in-numri b\u0127ala strument tal-g\u0127add (mistoqsija 3), ing\u0127ataw b\u2019mod qawwi (91 %) bil-Malti Semitiku.", "Jekk in-numri Anglosassoni jitqiesu b\u2019mod uffi\u010bjali b\u0127ala Maltin veri u proprji (pere\u017cempju jidda\u0127\u0127lu fid-dizzjunarji), tqum imbag\u0127ad il-kwistjoni tal-ortografija, peress li hawnhekk qed nitkellmu fuq xi \u0127a\u0121a li \u0121a ndrat f\u2019forma Ingli\u017ca li mbag\u0127ad aktarx tidher vi\u017cibbilment disturbanti jekk titlibbes ir-regoli ortografi\u010bi tal-Malti, anke jekk fil-kitba ta\u2019 kuljum aktarx li n-numri jinkitbu f\u2019\u010bifri u mhux bl-ittri.", "Minbarra l-pekuljaritajiet tar-", "Nru ta\u2019 parte\u010bipanti", "Wie\u0121bu bin-numri Semiti\u010bi", "Wie\u0121bu bin-numri Anglosassoni", "l-a\u010b\u010bent", "regoli tal-ortografija Maltija, ikollha ting\u0127ata attenzjoni wkoll lill-fatt li xi w\u0127ud min-numri ppronunzjati bil-Malti Anglosassonu huma pjuttost differenti minn kif inhuma ppronunzjati bl-Ingli\u017c, kif jidher fit-tabella ta\u2019 paragun t\u2019hawn ta\u0127t: Ingli\u017c", "Fost lingwi u kreoli minn madwar id-dinja li nnumri u\u017cati minnhom insiltu mill-Ingli\u017c u li, b\u2019differenza g\u0127ax-Xona u l-Malti, di\u0121\u00e0 g\u0127amlu l-qab\u017ca u draw jiktbuhom kif i\u0127ossuhom u skont l-ortografija tag\u0127hom insibu: - il-Bislama, wa\u0127da mil-lingwi ta\u2019 Vanwatu (ziro, wan, tu, tri, fo, faev, siks, seven, eit, naen, ten); - is-Solomoni\u017c, il-lingwa tal-G\u017cejjer Solomon (siro, wan, tu, tri, foa, faev, sikis, seven, eit, naen, ten); - it-Tok Pisin, li hija l-akbar lingwa f\u2019Papua New Guinea (siro, wan, tu, tri, foa, faiv, sikis, seven, et, nain, ten); - il-Krijo, il-lingwa ewlenija ta\u2019 Sjerra Leone (ziro, wan, tu, tri, fo, fayv, siks, s vin, et, nayn, t n); - il-Pitkern u n-Norfuk, \u017cew\u0121 lingwi \u017cg\u0127ar \u0127afna kwa\u017ci l-istess mitkellma fil-g\u017cejjer Pitcairn u Norfolk rispettivament (siro jew sero, wan, tuu, thrii, foor, fiiw, siks jew seks, sewen, iet, niin, ten).", "Avolja forsi hawn min, b\u0127al-lingwisti u llessikografi Xoni\u017ci, jara n-numri Anglosassoni b\u0127ala infiltrazzjoni \u017cejda u bla b\u017conn f\u2019lingwa li di\u0121\u00e0 kellha espressjonijiet numeri\u010bi alternattivi aktar antiki, wie\u0127ed ma jistax jinjora l-fatt li kull lingwa hija mera \u0127ajja ta\u2019 \u0121rajjet \u0121ensha u mhux ritratt ta\u2019 xi perjodu partikolari - u din il-mera, minbarra t-tessut lokali, tirrifletti wkoll, u bil-kbir, il-kuntatti stori\u010bi u pratti\u010bi ma\u2019 \u0121nus u lingwi o\u0127rajn tul is-sekli mg\u0127oddija, dawk imbieg\u0127da u dawk mhux daqstant.", "Anki fejn jid\u0127lu n-numri, g\u0127al darb\u2019o\u0127ra, Malta hija g\u017cira, i\u017cda l-Malti mhuwiex.", "Kenneth Camilleri huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Disinn ta\u2019 Ramon Corrado", "Te\u017ci Dottorali.", "Hannan, M. (1974) Standard Shona Dictionary, it-2 edizzjoni, Harare: College Press.", "Minn World Englishes Vol.13, Nru 3, pp. 411418, ta\u2019 Bernsten, J. Ippubblikat minn Basil Blackwell, 1994.", "l-a\u010b\u010bent", "Bil-Kelma t-Tajba Manwel Mifsud \u2022", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "ISTOQSIJA: G\u0127aliex l-istess kelma (b\u0127al \u0127sieb jew ried) \u0121ieli nsibha miktuba bl-ie u \u0121ieli ming\u0127ajrha?", "Dan ikun \u017cball, jew tista\u2019 tiktibha kif trid?", "TWE\u0120IBA: Kelma tista\u2019 tinkiteb bl-ie f\u2019\u010berti ka\u017ci u ming\u0127ajrha f\u2019ka\u017ci o\u0127ra g\u0127ax tkun inbidlitilha s-sitwazzjoni u tkun \u0121iet f\u2019ambjent differenti (e\u017c. \u0127sieb \u2014 \u0127sibijiet; ried, riedet \u2014 ridt, riduni, ma riditx).", "Imma fil-kitba kollox huwa rregolat minn \u010birkustanzi \u010bari u rra\u0121unati.", "SPJEGA: \u0127alli nfissru xi rqaqat fuq l-ie: Fil-Malti g\u0127andna l-vokali ie, li hija meqjusa vokali wa\u0127da g\u0127ad li mag\u0127mula minn \u017cew\u0121 sinjali.", "G\u0127alkemm illum filMalti Standard aktarx inlissnuha b\u0127ala i twila, bqajna niktbuha ie kif kienet tinstema\u2019 fl-img\u0127oddi u kif g\u0127adha tinstema\u2019 minn xi w\u0127ud jew f\u2019xi djaletti.", "Jidher li din il-vokali tag\u0127na \u017cviluppat millvokali a twila tal-G\u0127arbi, g\u0127ax \u0127afna kliem Malti li g\u0127andu l-ie, fl-G\u0127arbi nsibuh bl-a twila (e\u017c.", "Anke fil-Malti stess, l-a twila u l-ie \u0121ieli jkunu varjanti ta\u2019 xulxin, tu\u017ca liem trid (e\u017c. tuffi\u0127at / tuffi\u0127iet, \u0121ab / \u0121ieb).", "L-ie hija vokali twila, u ji\u0121rilha sewwasew kulma ji\u0121ri lill-vokali t-twal l-o\u0127ra, imma fil-kitba hi biss tibdel suritha u tidher issa twila ie u issa mqassra i jew e. \u2022", "Innota mela li: Meta, fil-konjugazzjoni tal-verb, l-ie jkollha 2 konsonanti warajha, tinstema\u2019 ma\u0127tufa (i.e. ma tibqax twila) u allura \u2022", "tinkiteb i qasira jew e qasira (e\u017c. huwa ried / jiena ridt, a\u0127na ridna).", "B\u0127ala vokali twila, l-a\u010b\u010bent tal-kelma dejjem fuqha jaqa\u2019.", "Meta l-a\u010b\u010bent ji\u010b\u010baqlaq minn fuqha u jimxi lejn tarf il-kelma, ma tistax tibqa\u2019 twila u allura ssir i qasira jew e qasira (e\u017c. missier > missir-ijiet, \u0127sieb > \u0127sib-ijiet, \u0127iere\u0121 > \u0127er\u0121-in, riedu > ridu-ni, bierek > berikna, mietet > mitit-li).", "Dan i\u010b-\u010baqliq tala\u010b\u010bent lura jista\u2019 ji\u0121ri iktar minn darba fli\u017cvilupp ta\u2019 kelma, u kull darba l-ie titlef ittul u ter\u0121a\u2019 tin\u0127ataf u tiqsar (e\u017c. nieda > ned-iet > nedit-ilhom).", "Mela nistg\u0127u ng\u0127idu li, billi l-kelma jkollha dejjem a\u010b\u010bent wie\u0127ed, ma jistax ikollok \u017cew\u0121 ie f\u2019kelma wa\u0127da; f\u2019dawn il-ka\u017ci la\u010b\u010bent tirb\u0127u dik l-ie li tkun l-eqreb lejn tarf il-kelma, u l-o\u0127ra tin\u0127ataf u tiqsar.", "\u0126ajr lill-Prof.", "Mifsud, il-President tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, li jag\u0127tina permess nippubblikaw dawn is-siltiet", "Il-varjanti fil-Malti: Rikkezza lingwistika jew inkonsistenza ortografika1?", "Introduzzjoni afna drabi, fil-Malti, mhux qed issir iddistinzjoni bejn il-kun\u010bett ta\u2019 rikkezza lingwistika, minn na\u0127a, u l-kun\u010bett ta\u2019 inkonsistenza ortografika, min-na\u0127a l-o\u0127ra.", "Hemm b\u017conn li din id-distinzjoni ssir.", "Il-fatt li je\u017cistu s-sinonimi (e\u017c. img\u0127ax u interessi, lingwa u lsien, i\u017cda u per\u00f2) huwa ka\u017c ta\u2019 rikkezza lingwistika.", "Il-fatt li l-kelma proprjet\u00e0 ssibha wkoll propjet\u00e0 huwa ka\u017c ta\u2019 varjant li jirri\u017culta minn inkonsistenza fil-kitba.", "Fil-parti", "Dan l-artiklu huwa sunt qasir ta\u2019 artiklu mog\u0127ti lillKunsill tal-Ilsien Malti dwar is-su\u0121\u0121ett tal-varjanti.", "Nirringrazzja lil kull min g\u0127eni, b\u2019mod partikolari lil Silvana Izzo Clarke u lil Dott. Matthew MicallefCalvagna.", "l-a\u010b\u010bent", "l-kbira tal-ka\u017cijiet, il-varjanti ma g\u0127andhomx ji\u0121u a\u010b\u010bettati .", "benesseri, impenni / impenji, disinni / disinji, a\u010btu / a\u010bidu).", "Ir-ri\u010berka u l-kriterji tag\u0127ha Saret ri\u010berka minni g\u0127al dan il-g\u0127an sabiex ji\u0121u identifikati numru ta\u2019 tipi ta\u2019 varjanti.", "Ittie\u0127du 80 kelma Maltija li jippre\u017centaw varjant wie\u0127ed jew iktar.", "Dawn jinkludu kliem li huwa parti mil-lingwa\u0121\u0121 uffi\u010bjali (e\u017c. intervenjent), imma wkoll kliem ta\u2019 u\u017cu komuni (e\u017c. anki).", "Saret tiftixa tal-varjanti fi tliet dominji fl-internet: \u0121enerali, siti uffi\u010bjali tal-gvern Malti (.gov.mt), u siti uffi\u010bjali tal-UE (.europa.eu).", "Il-varjanti 3.1 Numru ta\u2019 varjanti fil-lista annessa jirrigwardaw l-u\u017cu tal-forom \u0121j/\u0121, \u010bj/\u010b, zj/z. E\u017cempju tipiku huwa l-varjant \u2018sodisfa\u010bjenti / sodisfa\u010benti\u2019.", "Prattikament, il-kliem kollu li jaqa\u2019 ta\u0127t din il-kategorija jori\u0121ina mit-Taljan.", "3.5 Tip ta\u2019 varjant li huwa sors potenzjali ta\u2019 konfu\u017cjoni huwa \u010bertament il-plural ta\u2019 \u010bertu kliem li \u0121ej mir-Rumanz / Anglosassonu (e\u017c. kompjuters / kompjuterijiet, medi\u010bi / mediki).", "3.2 Numru ta\u2019 varjanti o\u0127ra jirrigwardaw la\u0121\u0121ettivi (e\u017c. kunsidrat / ikkunsidrat) li jinsiltu minn verbi ta\u2019 ori\u0121ini Rumanza / Anglosassona.", "3.3 Klassi o\u0127ra ta\u2019 varjanti hija lkonver\u017cjoni tal-vokali fil-kliem derivat mirRumanz / Anglosassonu.", "Hemm tliet tipi ta\u2019 konver\u017cjonijiet prin\u010bipali: il-bidla \u201co/u\u201d (e\u017c. so\u0121\u0121ett / su\u0121\u0121ett), il-bidla \u201ca/e\u201d (e\u017c. re\u010bentement / re\u010bentament jew ri\u010bentement / ri\u010bentament), u l-bidla \u201ci/e\u201d (e\u017c. implementa / implimenta).", "3.4 Tip ie\u0127or ta\u2019 varjant li jirri\u017culta direttament mill-punt ta\u2019 qabel jirrigwarda lka\u017c ta\u2019 korruzzjoni fl-istruttura taz-zokk morfemiku (e\u017c. ostaklu / ostakolu, benessri /", "3.6 Hemm dipendenza kbira fuq il-forma mitkellma (e\u017c. vja\u0121\u0121i / vje\u0121\u0121i), u dan iwassal g\u0127al \u0127afna iktar varjanti, peress li ma jkunx hemm standard wie\u0127ed ta\u2019 kelma mitkellma.", "3.7 Varjant ie\u0127or li spiss jinsab fil-kitba huwa dak li jirrigwarda s-suffiss \u201cabbilt\u00e0 / abilit\u00e0\u201d.", "3.8 Hemm ukoll tipi ta\u2019 varjanti li jori\u0121inaw min-nuqqas ta\u2019 pre\u010bi\u017cjoni fil-kitba, minnuqqas ta\u2019 prattika fil-kitba tal-Malti, millinfluwenza ta\u2019 lingwa barranija wa\u0127da jew iktar, jew minn injoranza kemm tal-ortografija bil-Malti jew tal-ori\u0121ini Anglosassona jew Rumanza tal-kelma.", "Xi ftit \u0127sibijiet (mhux biss) fuq il-varjanti 4.1 Hemm \u0127afna iktar varjanti minn dawn.", "Dawk indikati juru numru ta\u2019 nuqqasijiet, fosthom: regoli ortografi\u010bi mhux \u010bari u mhux konsistenti, u kultant lakunu\u017ci; nuqqas ta\u2019 prattika fil-kitba u fil-qari talMalti mill-Maltin, u nuqqas ta\u2019 dixxiplina u pre\u010bi\u017cjoni mill-Maltin kollha, kemm filqari kif ukoll fil-kitba; influwenza sproporzjonata u mhux \u0121ustifikata tal-lingwi barranin f\u2019mo\u0127\u0127 ilMalti; terminolo\u0121ija mhux a\u0121\u0121ornata bi pre\u010bi\u017cjoni (nuqqas ta\u2019 dizzjunarji u g\u0127odod simili); sistema edukattiva li, fost affarijiet o\u0127rajn, ma tag\u0127tix importanza lill-konsistenza u lpre\u010bi\u017cjoni fil-kitba, inklu\u017ca dik tal-Malti, u lanqas lill-Malti b\u0127ala lingwa; nuqqas ta\u2019 konvinzjoni f\u2019politika spe\u010bifika favur l-ilsien Malti; \u2022", "Te\u017cisti analo\u0121ija interessanti mal-u\u017cu tal-kliem li jori\u0121ina mill-kliem barrani.", "Il-problema tal-varjanti, b\u0127all-kliem barrani, mhijiex tant il-fatt li dawn je\u017cistu fihom infushom, g\u0127aliex effettivament jinsabu fil-lingwi kollha, i\u017cda l-fatt li hemm pre\u017cenza e\u010b\u010bessiva tag\u0127hom fil-lingwa Maltija.", "l-a\u010b\u010bent", "mezzi ta\u2019 komunikazzjoni ta\u2019 kwalit\u00e0 \u0127a\u017cina fil-kitba.", "4.2 L-ewwel konklu\u017cjoni li g\u0127andha ssir hija li l-volum ta\u2019 kitba bil-Malti fl-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea huwa rilevanti, u jaqbe\u017c sew il-produzzjoni annwali ta\u2019 dokumenti uffi\u010bjali bil-Malti f\u2019Malta.", "4.3 Xi w\u0127ud mill-varjanti qeg\u0127din ji\u0121u \u0121\u0121enerati mill-Malti li jinkiteb flistituzzjonijiet (e\u017c. il-varjant enfasizza).", "4.4 Hemm b\u017conn ta\u2019 iktar kooperazzjoni mhux biss bejn il-Maltin \u201ctal-istituzzjonijiet\u201d u dawk \u201cta\u2019 Malta\u201d, imma wkoll bejn il-Maltin stess f\u2019Malta.", "4.5 L-ilsien Malti g\u0127andu jadegwa ru\u0127u mhux biss f\u2019dak li g\u0127andu x\u2019jaqsam mali\u017cviluppi lingwisti\u010bi, imma wkoll f\u2019dak li jirrigwarda l-i\u017cviluppi informati\u010bi u teknolo\u0121i\u010bi.", "Karatteristika tal-informatika hija l-pre\u010bi\u017cjoni.", "Il-mod kif il-Malti jinkiteb imur kontrieha.", "4.6 Jekk l-informatika hija ra\u0121uni fiha nfisha suffi\u010benti, hemm ra\u0121uni o\u0127ra li g\u0127andha tittie\u0127ed inkunsiderazzjoni.", "Wie\u0127ed milliskopijiet tar-regoli tal-Malti kien li jkun hemm \u201ckitba wa\u0127da u ta\u2019 ftehim wie\u0127ed\u201d , imma dan l-iskop illum intesa.", "4.7 Il-karatteristi\u010bi stori\u010bi tal-Malti (pajji\u017c \u017cg\u0127ir, b\u2019ba\u017ci lingwistika G\u0127arbija, b\u2019influwenza Rumanza / Anglosassona), jo\u0127olqu nuqqas ta\u2019 uniformit\u00e0 strutturali fillingwa.", "Jibqa\u2019 l-fatt li ftit kienu l-isforzi, wara l-1924, minna l-Maltin kollha, sabiex tin\u017camm", "4.8 Il-Maltin \u0121eneralment ma jsegwux ilkun\u010betti ta\u2019 konsistenza, pre\u010bi\u017cjoni u attenzjoni", "fil-kitba.", "Dan jidher fil-mod kif \u0126AFNA", "Maltin ikissru l-lingwi kollha li ju\u017caw, mhux", "biss il-Malti.", "Il-qag\u0127da tal-lingwa tag\u0127na tirrifletti l-qag\u0127da \u0121enerali ta\u2019 \u0127afna aspetti tal\u0127ajja tal-Maltin.", "\u0126udu s-sewqan tal-Maltin, pere\u017cempju: traskurat, arroganti, approssimattiv, mhux pre\u010bi\u017c, u b\u2019nuqqas ta\u2019 rispett tar-regoli u tal-o\u0127rajn.", "Il-qag\u0127da tallingwa tirrifletti kif a\u0127na l-Maltin na\u0121ixxu fil\u0127ajja ta\u2019 kuljum.", "Is-soluzzjoni hija li g\u0127andna b\u017conn inqumu mir-raqda kollettiva tag\u0127na u napplikaw ftit iktar dixxiplina fuqna nfusna.", "4.9 Mhux fa\u010bli li wie\u0127ed jirregola lingwa.", "Kul\u0127add jippretendi li huwa g\u0127andu dejjem ra\u0121un (\u0127afna drabi ming\u0127ajr ra\u0121uni jew g\u0127aliex ikollu a\u0121enda personali) u jwaqqa\u2019 dak li ji\u0121i propost.", "Hija responsabbilt\u00e0 tag\u0127na lkoll li nag\u0127tu sehemna b\u2019mod kostruttiv u lkoll flimkien.", "4.10 Il-konklu\u017cjoni ta\u2019 dan l-artiklu hija sempli\u010bi, imma kumplessa.", "Nistg\u0127u ng\u0127idu b\u0127ala stat ta\u2019 fatt li je\u017cistu diversi lakuni firregoli tal-Malti li g\u0127andhom ji\u0121u indirizzati.", "Ir-regolazzjoni tag\u0127hom mhijiex sempli\u010bi.", "Illingwa mhux ne\u010bessarjament timxi fuq ba\u017ci lo\u0121ika, u nifhem li kull min g\u0127andu s-setg\u0127a jidde\u010biedi dwar dawn il-kwistjonijiet, jekk jaqbel li te\u017cisti din is-sitwazzjoni u jidde\u010biedi li ja\u0121ixxi, ser isib muntanja ta\u2019 diffikultajiet quddiemu.", "Nemmen, per\u00f2, li hemm b\u017conn li nibdew blewwel pass, u nirrikonoxxu li l-problema talvarjanti te\u017cisti min\u0127abba l-inkonsistenza tag\u0127na lkoll.", "Huwa biss minn hemm li jkun jista\u2019 jsir l-ewwel pass ta\u2019 vja\u0121\u0121 twil u impenjattiv.", "Nittama li dan l-artiklu jg\u0127in sabiex titkompla d-diskussjoni dwar il-varjanti, imma mhux biss.", "Is-Sur Izzo-Clarke huwa l-Kap tad-Divi\u017cjoni tal-Malti fil-Qorti tal-\u0120ustizzja", "Kelmtejn ta\u2019 qabel fuq il-kitba Maltija (1924).", "Din l-introduzzjoni tg\u0127id li \u201cg\u0127al dik li hi ortografija, aktarx issibha mibnija fuq il-widna u l-kapri\u010b\u010b ta\u2019 kif wie\u0127ed jidhirlu jew jifhem li jista\u2019 jfisser ru\u0127u u dan narawh f\u2019xi dizzjunarji li nkitbu dan l-a\u0127\u0127ar u fil-\u0121urnali li \u0127er\u0121in bl-addo\u010b\u010b\u201d.", "Qed nitkellem mhux fuq min jikteb bil-Malti biss, imma fuq il-poplu Malti kollu, li fil-fehma tieg\u0127i huwa dak li jo\u0127loq il-lingwa, inklu\u017ci dawk kollha li qatt ma jaqraw jew jiktbu bil-Malti, imma jitkellmuh biss.", "l-a\u010b\u010bent", "Novembru 2012 KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "In-nazzjonalit\u00e0 ta\u010b-\u010bittadin u \u010b-\u010bittadinanza ta....-....?", "i\u0121ibna wi\u010b\u010b imb wi\u010b\u010b ma\u2019 problema.", "Kif tittradu\u010bih?", "Kif tag\u0127\u017cel bejn national u citizen?", "It-tnejn huma \u2018\u010bittadin\u2019?", "Jekk it-tnejn huma \u2018\u010bittadin\u2019, g\u0127aliex it-titlu ma jg\u0127idx From Third Country Citizen to Citizen of the Union?", "F\u2019din il-kitba, it-tentattivi tieg\u0127i se jkunu tlieta: (i) l-individwazzjoni tal-problema ma\u0127luqa min\u0127abba li donnu je\u017cisti amalgama mhux biss fil-Malti bejn in-nozzjonijiet ta\u2019 nazzjonalit\u00e0 u \u010bittadinanza; (ii) l-g\u0127oti ta\u2019 definizzjoni politika (jew politilo\u0121ika / so\u010bjolo\u0121ika / storika) u o\u0127ra \u0121uridika ta\u017c-\u017cew\u0121 nozzjonijiet; (iii) is-sejbien ta\u2019 soluzzjoni g\u0127all-problema fid-dawl tad-definizzjonijiet.", "Premessa Irrid niddikjara sa mill-bidu nett il-po\u017cizzjoni enfatika tieg\u0127i kontra l-inutilit\u00e0 spissa tanneolo\u0121i\u017cmi.", "Hija konvinzjoni tieg\u0127i \u2013 li mmaturat wara osservazzjoni bir-reqqa tal-u\u017cu f\u2019diversi oqsma \u2013 li \u0127afna kun\u010betti \u0121odda jitwasslu ugwalment tajjeb jew bi kliem \u0121a e\u017cistenti (forsi anki billi ji\u0121i rxoxtat kliem arkajku, li jista\u2019 jing\u0127ata lwien \u0121odda) jew permezz tas-", "self dirett tat-terminu mill-ilsien li fih ikun ori\u0121ina .", "Madankollu, huwa naturali li hemm \u010birkostanzi meta n-neolo\u0121i\u017cmi \u2013 kemm semanti\u010bi kif ukoll sintatti\u010bi \u2013 huma mhux biss utli imma b\u017conju\u017ci.", "B\u2019neolo\u0121i\u017cmu qieg\u0127ed nifhem vokabolu jew sintagma li ma jkunx ilu li da\u0127al fi lsien, jonkella ma jkunx ilu li beda jintu\u017ca b\u2019mod \u0121did.", "Id-definizzjoni ta\u2019 neolo\u0121i\u017cmu tista\u2019 tkun dibattuta ferm, u biex nipprova nil\u0127aq livell sodisfa\u010benti ta\u2019 \u010barezza se nikkwota lil \u0127addie\u0127or dwar x\u2019jistg\u0127u jkunu l-parametri li jwasslu biex vokabolu jew sintagma jitqies neolo\u0121i\u017cmu: a. dijakronija: ma jkunx ilu li fe\u0121\u0121; b. lessikografija: ma jinstabx fid-dizzjunarji; \u010b. instabilit\u00e0 sistematika: jidher li jkollu instabilit\u00e0 formali (e\u017c., morfolo\u0121ika, grafika, fonetika) jew instabilit\u00e0 semantika; d. psikolo\u0121ija: il-kelliema jarawh b\u0127ala \u0121did.", "Fl-e\u017cer\u010bizzju pre\u017centi, se jkollna nirrikorru g\u0127an-neolo\u0121i\u017cmu min\u0127abba fir-ra\u0121unijiet elenkati matul is-sa\u0121\u0121, u kif se ji\u0121i argumentat fl-a\u0127\u0127ar taqsima.", "3.1 Il-problema X\u2019aktarx ir-ra\u0121uni ewlenija l-g\u0127ala l-Malti kurrenti ma jag\u0127\u017cilx tabil\u0127aqq bejn \u2018nazzjonalit\u00e0\u2019 u \u2018\u010bittadinanza\u2019 hija g\u0127ax fl-Ingli\u017c talIngilterra ma hemmx distinzjoni vera bejn i\u017c-", "Ng\u0127idu a\u0127na, Weltanschauung flok \u201cvi\u017cjoni tad-dinja\u201d; green paper flok \u201ckarta \u0127adra\u201d, rapprochement flok \u201ctwaqqif mill-\u0121did ta\u2019 relazzjonijiet kordjali\u201d, entrenched flok \u201cittrun\u010birat\u201d jew \u201cittrinkjat\u201d (kieku dal-kliem je\u017cisti), e\u010b\u010b. M. Teresa Cabr\u00e9, trad.", "Theory, methods and applications, John Benjamins Publishing Co., il-Pajji\u017ci l-Baxxi, p. 205.", "l-a\u010b\u010bent", "\u017cew\u0121 kun\u010betti, li jintu\u017caw interkambjabbilment .", "Mhux biss, imma sa ma Malta kienet kolonja, il-Maltin kienu jafu li huma Maltin imma kellhom nazzjonalit\u00e0 Brittanika.", "Per\u00f2, irid jing\u0127ad li mhux fl-Ingli\u017c biss hemm dat-ta\u0127wid.", "Anki fl-ilsien l-ie\u0127or li jservi ta\u2019 g\u0127ajn ta\u2019 tnebbi\u0127 g\u0127all-Malti nsibu l\u2019uso non", "Nivverifikaw l-asserzjoni li fil-Malti \u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti jintu\u017caw interkambjabbilment, daqslikieku kellhom relazzjoni ta\u2019 sinonimija, b\u2019titwila lejn id-definizzjonijiet li jag\u0127tuna \u017cew\u0121 dizzjunarji ewlenin.", "Il-Miklem Malti jag\u0127tina: nazzjonalit\u00e0: stat,", "qag\u0127da ta\u2019 dak li hu nazzjonali, li g\u0127andu nazzjon jew li hu tan-nazzjon; [...] g\u0127arfien ta\u2019 xi \u0127add b\u0127ala \u010bittadin ta\u2019 nazzjon; [...] \u010bittadinanza .", "Aquilina jag\u0127tina: nazzjonalit\u00e0: nationality u ma jsemmix citizenship.", "Imbag\u0127ad, imma, g\u0127al national jag\u0127tina a\u0121\u0121. nazzjonali [...] n. \u010bittadin (ta\u2019 stat partikolari) .", "Insibu qag\u0127da tixtiebah f\u2019dizzjunarji o\u0127rajn ukoll, anki dawk spe\u010bjalizzati.", "Jekk wie\u0127ed jaqra l-British Nationality Act,1948 tar-Renju Unit, isib \u0121a mal-ewwel dispo\u017cizzjoni \u0127jiel ta\u2019 x\u2019hemm jistennieh.", "Filwaqt li t-titolu huwa \u201cnationality\u201d, id-dispo\u017cizzjoni ssemmi citizen u subject: PART I BRITISH NATIONALITY.", "Irrid in\u017cid, f\u2019dan il-kuntest, li n-nom \u201cnazionale\u201d donnu ma jirri\u017cultax fid-dizzjunarji tat-Taljan, tal-anqas f\u2019dawk li fittixt jien: ir-Ragazzini (karta\u010beu) u fis-Sabatini Coletti (online).", "VI, Klabb Kotba Maltin, Malta, p. 262.", "Naturalment, il-pre\u010bi\u017cazzjoni li \u2018ta\u2019 stat partikolari\u2019 \u0121ejja mill-\u0127tie\u0121a li jiddifferenzja minn belti li wkoll jista\u2019 jkun \u010bittadin.", "l-a\u010b\u010bent", "Per\u00f2, dallessiku ma jag\u0127tiniex definizzjoni ta\u2019 national.", "b\u017conn li fil-Malti ti\u0121i rispettata d-differenza semantika bejn citizen u national.", "Xejn ma huwa tal-istag\u0127\u0121ib li d-Dizzjunarju Fran\u010bi\u017c-Malti jag\u0127tina, ressortissant n.m.: \u010bittadin -a -i; tal-pajji\u017c .", "3.2.2 Le\u0121i\u017clazzjoni nazzjonali Maltija Jidher li fil-le\u0121i\u017clazzjoni spe\u010bjali Maltija, ilvokabolu national (n.) ji\u0121i tradott konsistentement b\u0127ala \u2018\u010bittadin\u2019 .", "IlKostituzzjoni ta\u2019 Malta titkellem dwar \u2018\u010bittadinanza\u2019 u \u2018citizenship\u2019 (Kapitolu III) .", "Min\u0127abba f\u2019dis-sitwazzjoni ta\u2019 konfu\u017cjoni, ma g\u0127andniex niskantaw li hija prattika li lvokabolu national ji\u0121i tradott fil-Malti daqslikieku kien citizen.", "\u0126alli namplifikaw fuqu dan il-punt.", "3.2 National (nom) Il-vokabolu national jista\u2019 jfisser kemm nom kif ukoll a\u0121\u0121ettiv.", "Fit-tifsira ta\u2019 a\u0121\u0121ettiv, ilMalti ju\u017ca \u2018nazzjonali: l-Innu Nazzjonali, ittim nazzjonali tal-futbol, il-poeta nazzjonali\u2019.", "B\u0127ala nom, il-Malti, kif rajna, iqis li \u2018\u010bittadin\u2019 huwa ekwivalenti g\u0127al national u citizen.", "Ejja naraw ftit din l-asserzjoni ssibx konferma f\u2019\u017cew\u0121 g\u0127ejun: il-le\u0121i\u017clazzjoni Ewropea u lle\u0121i\u017clazzjoni nazzjonali.", "3.2.1 Le\u0121i\u017clazzjoni tal-UE Tiftixa fil-Euramis g\u0127all-konkordanza talvokabolu \u201cnational\u201d ma tag\u0127tix ri\u017cultat wie\u0127ed, dak li wie\u0127ed seta\u2019 jobsor.", "Filwaqt li xi dokumenti fihom \u010bittadini , ie\u0127or fih sudditi , u \u2013 interessantement \u2013 persuni ta\u2019 nazzjonalit\u00e0 ta\u2019 .", "Dan l-a\u0127\u0127ar mod kif tittradu\u010bi national huwa interessanti kemm g\u0127ax neolo\u0121i\u017cmu u kemm g\u0127ax jirrikonoxxi l11", "4.1 Sinonimija \u017cbaljata?", "Diffi\u010bli tirrispondi b\u2019mod skjett u sin\u010bier.", "Billi, kif rajna, jidher li fl-u\u017cu Ingli\u017c ma hemmx tant distinzjoni bejn nationality u citizenship , u lanqas ma hemm fit-Taljan, wie\u0127ed jista\u2019 jisku\u017cahom lill-Maltin li huma wkoll ma jag\u0127mluhiex tali distinzjoni.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, hemm sitwazzjonijiet li kjarament jirrikjedu li wie\u0127ed jag\u0127raf bejn ittnejn.", "Ng\u0127idu a\u0127na, kif tittradu\u010bih dal-artikolu tal-United States Code? \u00a7 1408.", "J. Cutayar (2007): Dizzjunarju Fran\u010bi\u017c-Malti, L\u2019Harmattan, Pari\u0121i, p. 559.", "31988L0407 minn Legis-Juris; ma hemm l-ebda indikazzjoni li t-test jittratta saltniet, mhux repubbliki.", "31994R2100 u 31992R2913 minn Legis-Juris, u dok.", "31993L0016 minn Legis-Juris imma li fih hemm ta\u0127lita ta\u2019 \u010bittadini u persuni ta\u2019 nazzjonalit\u00e0 ta\u2019.", "S.L. 123.129, 123.130, 123.131, 217.05, 217.09, 217.10, 217.12, 217.14, 217.15, u 460.17.", "Interessanti l-artikolu 23(2) li jitkellem dwar sudditanza ming\u0127ajr \u010bittadinanza skont il-British Nationality Act, 1948.", "l-a\u010b\u010bent", "Minn dal-e\u017cempju jo\u0127ro\u0121 \u010bar li din hija sinonimija \u017cbaljata.", "4.2 Definizzjonijiet teori\u010bi fil-qosor: stat, nazzjon, nazzjonalit\u00e0 Hemm kun\u010bett ie\u0127or importanti, imma se n\u0127alluh barra: \u2018poplu\u2019 .", "Id-demografija tg\u0127allimna li jista\u2019 jkollok \u010bittadin tas-Slovakkja li jkun ta\u2019 nazzjonalit\u00e0 Ungeri\u017ca, jew \u010bittadin tal-Ungerija li jkun ta\u2019 nazzjonalit\u00e0 Slovakka, jew \u010bittadin tal-Ukraina li jkun ta\u2019 nazzjonalit\u00e0 Slovakka.", "Fir-re\u0121jun talKarinzja, fl-Awstrija, insibu \u010bittadini Awstrija\u010bi ta\u2019 nazzjonalit\u00e0 Slovena.", "Fil-Latvja, hemm \u010bittadini Latvjani li huma ta\u2019 nazzjonalit\u00e0 Liva.", "L-artikolu 51(2) tal-Kostituzzjoni tarRepubblika Taljana, iqis lilna l-Maltin \u2018Taljani li ma nappartjenux g\u0127ar-Repubblika\u2019 .", "Dan g\u0127aliex stat u nazzjonalit\u00e0 ma humiex listess kun\u010bett.", "Fl-istess stat jista\u2019 jkollok aktar minn nazzjonalit\u00e0 wa\u0127da, u l-istess nazzjonalit\u00e0 tista\u2019 tkun mifruxa f\u2019aktar minn stat wie\u0127ed .", "L-appartenenza g\u0127al Stat hija fatt o\u0121\u0121ettiv (jirri\u017culta minn passaport, \u010bertifikat tattwelid, e\u010b\u010b.).", "In-nazzjonalit\u00e0 hija so\u0121\u0121ettiva , \u201crealt\u00e0 spiritwali\u201d , g\u0127ax hija r-ri\u017cultat ta\u2019 sentiment, ta\u2019 kondivi\u017cjoni ta\u2019 kultura, ilsien, reli\u0121jon, tradizzjonijiet, etnija, Weltanschauung, memorja ta\u2019 ori\u0121ini komuni, storja, e\u010b\u010b. Min-na\u0127a l-o\u0127ra, g\u0127andna konfu\u017cjoni lessikali anki fejn jid\u0127ol l-Istat .", "Ng\u0127idu a\u0127na, lorganizzazzjoni internazzjonali tal-Istati jisimha Nazzjonijiet Uniti (jew \u0120nus Mag\u0127quda).", "\u017bew\u0121 mistqosijiet: 1.", "Nazzjon = \u0120ens? 2.", "Nazzjonijiet Uniti = in-nazzjonijiet (e\u017c. innazzjon Katalan) jew = l-istati jew = l-istat b\u0127ala inkarnazzjoni tan-nazzjon?", "Skont lArtikolu 1 tal-Konvenzjoni ta\u2019 Montevideo dwar il-Jeddijiet u d-Dmirijiet tal-Istati tal20", "Il-qarrej hu rimandat g\u0127al V. Crisafulli & D. Nocilla, op. cit., pp. 811 et seq.", "Flimkien ma\u2019 o\u0127rajn, b\u0127ad-Dalmati, il-Korsikani, it-Ti\u010bini\u017ci, l-Istrijani, e\u010b\u010b. L-art.", "Dan hu l-uniku mument meta l-Kostituzzjoni Taljana tag\u0127\u017cel bejn nazzjon u Stat \u2013 ara V. Crisafulli & D. Nocilla, op. cit., p. 806.", "L-g\u0127ajn li u\u017cajt g\u0127albiex nasal g\u0127al elenku tal-\u0121nus Taljani mhux appartenenti g\u0127ar-Repubblika (fejn jissemmew spe\u010bifikament il-Maltin) kien il-ktieb ta' Giuseppe Biscottini, Manuale di Diritto Consolare, Cedam Padwa, 1969.\"", "G\u0127al ta\u0127dita interessanti dwar l-Istat mil-lat teoriko-kostituzzjonali ara l-Enciclopedia del Diritto, Vol.", "Ng\u0127id jedd, g\u0127ax nimxi mal-mudell tal-Kodi\u010bi \u010aivili li ju\u017ca jedd g\u0127al right biex i\u0127alli dritt g\u0127at-tifsira ta\u2019 law.", "l-a\u010b\u010bent", "1933, \u2018l-Istat b\u0127ala persuna taddritt internazzjonali g\u0127andu jippossjedi lkwalifiki li \u0121ejjin: (a) popolazzjoni permanenti; (b) territorju definit; (\u010b) gvern; u (d) il-kapa\u010bit\u00e0 li jid\u0127ol f\u2019relazzjonijiet ma\u2019 Stati o\u0127rajn\u2019 .", "Is-sentiment ta\u2019 appartenenza nazzjonali ma jissemmiex.", "Filwaqt, g\u0127alhekk, li nistg\u0127u nikkonstataw ming\u0127ajr xkiel li hemm konfu\u017cjoni lessikali, nistg\u0127u nikkonstataw ukoll, u bl-istess nuqqas ta\u2019 xkiel, li ma hemm l-ebda konfu\u017cjoni fuq livell semantiku.", "Huwa \u010bar li, semantikament, \u2018nazzjonalit\u00e0\u2019 ma tfissirx \u2018\u010bittadinanza\u2019 billi tal-ewwel hija appartenenza \u2018so\u0121\u0121ettiva\u2019 mentri tat-tieni hija appartenenza \u2018o\u0121\u0121ettiva\u2019.", "Li sso\u0121\u0121ettiv jisfa mg\u0127olli g\u0127all-o\u0121\u0121ettiv hi falla\u010bja komuni.", "Il-proposta tieg\u0127i hi li l-problema tal-konfu\u017cjoni lessikali tissolva billi l-kjarezza", "semantika ti\u0121i imposta anki fuq il-livell lessikali.", "Soluzzjoni Tabil\u0127aqq is-soluzzjoni intelli\u0121enti li wie\u0127ed isib fil-le\u0121i\u017clazzjoni Ewropea, ji\u0121ifieri l-idea ta\u2019 \u201cpersuna li g\u0127andha n-nazzjonalit\u00e0 ta\u2019\u201d, hija semantikament pre\u010bi\u017ca (dik hi t-tifsira ta\u2019 national (n.)).", "Madankollu, jidhirli li g\u0127andha tliet \u017cvanta\u0121\u0121i: (i) Billi hija parafra\u017ci mhux vokabolu, tikkaw\u017ca dissonanza stilistika bejn it-Test Ori\u0121inarju u t-Test Destinatarju. (ii) Idda\u0127\u0127al element ta\u2019 instabilit\u00e0 semantika billi donnha tag\u0127ti lok g\u0127al xi implikazzjoni bejn \u2018\u010bittadin\u2019 (i.e., mhux \u2018persuna li g\u0127andha \u010b-\u010bittadinanza ta\u2019\u2019) u \u2018persuna li g\u0127andha nnazzjonalit\u00e0 ta\u2019\u2019. (iii) Hija pedantika.", "Hemm min jinterpreta l-kwalifika (d) b\u0127ala manifestazzjoni tal-kwalifika (\u010b), \u010bjo\u00e8 li tkun tista\u2019 tid\u0127ol f\u2019relazzjonijiet ma\u2019 Stati o\u0127rajn sempli\u010bement g\u0127ax g\u0127andek gvern.", "(Traduzzjoni tal-awtur) Kjarezza fis-sens li nafu li huma \u017cew\u0121 kun\u010betti differenti, mhux li nafu sewwasew kull kun\u010bett x\u2019inhu.", "l-a\u010b\u010bent", "Min\u0127abba f\u2019dawn it-tliet o\u0121\u0121ezzjonijiet, nipproponi li s-soluzzjoni tkun il-\u0127olqien tan-nom \u201cnazzjonal\u201d b\u0127ala l-ekwivalenti ta\u2019 national (n.), \u0121aladarba di\u0121\u00e0 je\u017cisti l-a\u0121\u0121ettiv \u2018nazzjonali\u2019.", "B\u2019hekk inkunu fil-qag\u0127da li jkollna \u2018nazzjonali\u2019 g\u0127al national (a\u0121\u0121) u \u2018nazzjonal\u2019 g\u0127al national (n.).", "Nom A\u0121\u0121ettiv l-editorjal l-essenzjal il-kapital il-kriminal il-lokal il-manwal il-mineral il-moral in-natural in-normal l-oral il-prin\u010bipal it-total l-uffi\u010bjal il-verbal", "editorjali essenzjali kapitali kriminali lokali manwali minerali morali naturali normali orali prin\u010bipali totali uffi\u010bjali verbali", "Dan ikun skont il-mudell: Naturalment, hemm l-e\u010b\u010bezzjoni ta\u2019 \u2018liberali\u2019 / \u2018liberali\u2019.", "Il-problema li fta\u0127na biha, nistg\u0127u issa nag\u0127tuha soluzzjoni.", "It-titlu Free movement of workers: From Third Country National to Citizen of the Union ikun jista\u2019 fa\u010bilment u blakbar \u010barezza jinqaleb f\u2019Il-moviment \u0127ieles tal-\u0127addiema: Minn nazzjonal ta\u2019 pajji\u017c terz g\u0127al \u010bittadin tal-Unjoni.", "Da\u0127la piss u skorrettement hemm min ma jiddistingwixxix bejn income u revenue, tant li g\u0127at-tnejn, bil-Malti, ju\u017ca \u2018d\u0127ul\u2019.", "Dan mhuwiex ka\u017c ta\u2019 sinonimija fl-Ingli\u017c, imma bil-kontra.", "Fil-Malti tin\u0127oloq omonomija, xi \u0127a\u0121a li terminolo\u0121ikament u fil-lingwa\u0121\u0121 xjentifiku hija ina\u010b\u010bettabbli .", "Barra minn hekk, l-argument li l-Malti lessikament huwa nieqes mir-rappre\u017centazzjoni ta\u2019 differenza b\u0127al din huwa skorrett, g\u0127aliex fil-lessiku Malti di\u0121\u00e0 je\u017cistu l-lessemi ne\u010bessarji korrispondenti ma\u2019 \u0127uthom barranin.", "Mhumiex sinonimi Revenue huwa wie\u0127ed mill-fatturi ta\u2019 income.", "Fil-fatt, fi kliem sempli\u010bi revenue tirreferi g\u0127all-flussi kollha ta\u2019 fondi li tir\u010bievi entit\u00e0 (probabbilment, relatri\u010bi) i\u0121\u0121enerati milloperazzjonijiet tag\u0127ha b\u0127al bejg\u0127 ta\u2019 prodotti jew servizzi (jew \u0121bir ta\u2019 taxxi fil-ka\u017c ta\u2019 entit\u00e0 pubblika).", "Income jirreferi g\u0127all-gwadanji jew profitti \u0121\u0121enerati mill-operazzjonijiet ladarba tnaqqas l-ispejje\u017c kollha mir-revenue.", "G\u0127alhekk, matematikament huwa wkoll impossibbli li tipprova tirrappre\u017centa lit-tnejn li huma bl-istess kelma.", "Li kellna nesprimu relazzjoni \u0121enerika bejn it-tnejn, ikollna xi \u0127a\u0121a simili: income = revenue \u2013 expenditure", "G\u0127aldaqstant, hija matematikament impossibbli li tesprimiha: d\u0127ul = d\u0127ul \u2013 nefqa2.", "2.1 Dissezzjoni: Revenue", "Dr Sammut huwa traduttur mal-Parlament Ewropew", "Stedina g\u0127all-kontributi In\u0127e\u0121\u0121ukom tibqg\u0127u tibag\u0127tu l-kontributi tag\u0127kom fuq temi li huma ta\u2019 interess u li jqajmu diskussjoni.", "\u0126ajr lil kul\u0127add.", "d\u0127ul fatturat", "L-impossibilit\u00e0 matematika ta\u2019 x=x-y.", "Ara s-sit tad-Dipartiment tal-Finanzi tal-Italja: http://www.finanze.it Ara s-sit tal-Ministeru tal-Ekonomija, il-Finanzi u l1", "l-a\u010b\u010bent", "Fil-kontabilit\u00e0, revenue hija l-ewwel entrata fir-rapport tal-profitti u t-telf (ir-rapport talintrojtu jew income statement).", "Revenue huwa element important biex titkejjel il-prestazzjoni ta\u2019 entit\u00e0, sew jekk impri\u017ca privata sew jekk pubblika (inklu\u017c l-amministrazzjoni pubblika ), prattikament b\u2019kemm il-flussi de\u0127lin talassi (revenue) jpa\u010bu l-flussi \u0127er\u0121in tal-assi (expenditure).", "Fil-ka\u017c ta\u2019 impri\u017ca, revenue huwa mag\u0127mul mill-gwadanji plus il-kost tal-prodotti (o\u0121\u0121etti u/jew servizzi) mibjug\u0127a.", "Net revenue huwa lvalur tal-prodotti mibjug\u0127a minus il-valur talprodotti rritornati (e\u017c. min\u0127abba \u0127sarat jew jeddijiet ta\u2019 ritorn ).", "Filwaqt li r-revenue talGvern jinkludi l-ammonti kollha tal-flus (minn taxxi u/jew drittijiet) ir\u010bevuti minn g\u0127ejun barra mill-entitajiet tal-Gvern.", "Fil-kamp tal-privat, revenue b\u0127ala terminu EN huwa terminu Amerikan u fl-Ewropa (inklu\u017c fl-Ingilterra) jintu\u017ca aktar turnover (differenti minn turnover tal-assi fl-Amerikan filkontabilit\u00e0).", "2.2 Dissezzjoni: Income EN", "Income huwa t-total tal-konsum u t-tfaddil ta\u2019", "entit\u00e0 f\u2019perjodu spe\u010bifiku espress f\u2019termini monetarji .", "Fil-livell tal-abitazzjonijiet u lindividwi, income huwa l-ammont tal-pagi, salarji, profitti, img\u0127ax ri\u010bevut, kirjiet u kull forma ta\u2019 qlig\u0127 ie\u0127or ri\u010bevut f\u2019perjodu spe\u010bifiku .", "Fl-ekonomija, income jirreferi g\u0127allakkumulu tal-kapa\u010bit\u00e0 ta\u2019 konsum monetarju u nonmonetarju; dak monetarju jintu\u017ca b\u0127ala indikatur tal-income totali.", "Fil-kontabilit\u00e0 income huwa u\u017cat l-aktar b\u0127ala net income, li huwa ekwivalenti g\u0127all-profitt, hekk kif jidher flincome statment (ir-rapport tal-introjtu) mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala r-rapport tal-profitti u ttelf.", "Net income huwa ekwivalenti g\u0127arrevenues totali minus l-ispejje\u017c kollha.", "Lincome mill-investimenti u l-istrumenti finanzjarji jissejja\u0127 return u g\u0127alhekk insibu termini o\u0127ra b\u0127al rate of return (ROI) e\u010b\u010b .", "Fil-kejl tal-ekonomija, income huwa element importanti f\u2019wie\u0127ed minn tliet mekkani\u017cmi.", "Lekonomija tista\u2019 titkejjel permezz tal-Gross Product (Domestic/National ), tal-Gross Expenditure (Domestic/National) jew talGross Income (Domestic/National).", "Suppost li, irrispettivament minn liema mekkani\u017cmu tu\u017ca, tasal g\u0127all-istess ri\u017cultat.", "Il-mekkani\u017cmu talincome ja\u0127dem billi jg\u0127odd l-incomes kollha (u mhux ir-revenues ) li jit\u0127allsu f\u2019pagi, salarji u remunerazzjoni supplementari lillabitazzjonijiet, profitti tal-impri\u017ci u kirjiet .", "Biex nikkonkludu, fl-ebda mument ma jkun involut ir-revenue f\u2019dan il-pro\u010bess.", "G\u0127all-iskop ta\u2019 dan l-artiklu, fil-kumplament tat-test qed nu\u017ca t-termini relevanti bl-Ingli\u017c (EN) sabiex nevita pre\u0121udizzji lingwisti\u010bi u l-Latin g\u0127all-operazzjonijiet matemati\u010bi g\u0127a\u010b-\u010barezza.", "Ara wkoll l-Att dwar l-Amministrazzjoni Pubblika, Kap. 497 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta.", "\u010aertament differenti minn net income, li kif naraw aktar tard huwa \u201ctotal revenues\u201d minus \u201call expenses\u201d.", "Mhuwiex l-iskop tieg\u0127i li f\u2019dan l-artiklu nid\u0127ol fid-dettall tar-relazzjoni e\u017catta bejn income u return g\u0127alkemm hemm saffi u diversi tipi ta\u2019 relazzjonijiet bejniethom.", "Distinzjoni bejn l-attivit\u00e0 li sse\u0127\u0127 fit-territorju tal-Istat jew dik li tappartjeni lill-Istat imma mhux bilfors isse\u0127\u0127 fitterritorju tieg\u0127u.", "Li kieku jg\u0127odd ir-revenues id-daqs tal-ekonomija jkun bil-wisq akbar, u g\u0127alhekk ukoll huwa ne\u010bessarju li bil-MT ma jintu\u017cax l-istess terminu g\u0127al revenue u income.", "Biex ikun ekwivalenti g\u0127all-Prodott Gross, jing\u0127addu wkoll it-taxxi indiretti nieqes is-sussidji u jitnaqqas iddeprezzament.", "l-a\u010b\u010bent", "Distinzjoni bil-Malti Id-dizzjunarji disponibbli, ma\u0127suba biex jirre\u0121istraw il-lessiku, ma jg\u0127inuniex f\u2019din iddistinzjoni teknika .", "Madankollu, jekk wie\u0127ed i\u0127ares lejn il-li\u0121ijiet ta\u2019 Malta, proprju lejn dawk li jittrattaw b\u2019mod tekniku l-qasam kon\u010bernat, jiltaqa\u2019 mad-distinzjoni \u010bara bejn income u revenue.", "Fil-livell tal-entitajiet privati (inklu\u017ci individwi u abitazzjonijiet) flIncome Tax Act , tin\u017camm id-distinzjoni billi fil-ver\u017cjoni Maltija n\u017cammet income , flok \u2018d\u0127ul\u2019 li ntu\u017cat g\u0127al revenue.", "L-istess pre\u010bi\u017c jag\u0127mel l-Att dwar l-Amministrazzjoni tatTaxxa (il-Kapitolu 372).", "Fuq il-livell ta\u2019 kejl tal-ekonomija, jekk wie\u0127ed jara l-uniku att li jittratta dan is-su\u0121\u0121ett fil-li\u0121ijiet ta\u2019 Malta, ilKapitolu 209, l-Att dwar id-D\u0127ul ta\u2019 Malta b\u0127ala Membru tal-Fond Monetarju Internazzjonali (Att tal-1968), national income korrettament ma jissejja\u0127x \u2018d\u0127ul nazzjonali\u2019 imma \u2018introjtu nazzjonali\u2019.", "Jekk wie\u0127ed jirreferi g\u0127at-Trattati tal-Unjoni Ewropea, dawn jiddistingwu bejn revenue (d\u0127ul) u income (introjtu); partikolarment fejn ji\u0121u ttrattati kwestjonijiet ekonomi\u010bi u 15", "monetarji, pere\u017cempju fil-Protokoll 4 .", "Meta wie\u0127ed jirreferi g\u0127al Trattat ie\u0127or, did-darba purament fuq tema finanzjarja u ekonomika, li Malta hija aderenti fih u li huwa disponibbli bilMalti, it-Trattat dwar il-Mekkani\u017cmu Ewropew ta\u2019 Stabbilt\u00e0, din id-distinzjoni tin\u017camm u jitkellem fuq \u2018introjtu nett\u2019 (net income, EN), introjtu (income, EN), taxxa nazzjonali fuq lintrojtu (national income tax), u introjtu nazzjonali gross \u2013 ING (Gross National Income - GNI, EN).", "Konklu\u017cjoni Ma g\u0127andix aktar xi n\u017cid, g\u0127ajr il-\u0127sieb li fillingwa\u0121\u0121 tekniku l-omonomija ma\u0127luqa bl-u\u017cu ta\u2019 d\u0127ul biex fl-istess qasam tirreferi g\u0127al \u017cew\u0121 kun\u010betti differenti, income u revenue, mhux biss tmur kontra l-istandards internazzjonali tatterminolo\u0121ija u l-prin\u010bipji tax-xjenza imma to\u0127loq disservizz g\u0127all-qarrej tekniku li jispi\u010b\u010ba jirrikorri g\u0127al lingwa barranija biex jag\u0127raf iddifferenzi kun\u010bettwali.", "Dan l-artiklu \u0121ie www.termali.eu", "ppubblikat", "g\u0127all-ewwel", "fis-sit", "Reuben Seychell huwa terminologu mal-Kummissjoni Ewropea", "Traduzzjoni ta\u2019 min joqg\u0127od fuqha: Fuq dan il-bank fir-ra\u0127al ta\u2019 Zermatt, l-Isvizzera, insibu e\u017cempju ta\u2019 kif, f\u2019kuntesti mhux tekni\u010bi, traduzzjoni tas-sens u mhux kelma b\u2019kelma to\u0127ro\u0121 isba\u0127 u aktar b\u2019sa\u0127\u0127itha.", "U g\u0127aliex proprju huma dizzjunarji li jaqdu funzjoni lessika aktar milli wa\u0127da terminolo\u0121ika.", "Kap. 123 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta, bil-Malti msejja\u0127 l-Att dwar it-Taxxa fuq l-Income.", "Jonqos li ju\u017ca kelma bil-Malti fit-test Malti.", "It-Trattat dwar l-Unjoni Ewropew u t-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, il-Protokoll Nru 4 Dwar lIstatuti tas-Sistema Ewropea ta\u2019 Banek \u010aentrali u tal-Bank \u010aentrali Ewropew.", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra It-traduzzjoni fil-Kumitat tar-Re\u0121juni u filKumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew Pawlu Buhagiar", "n-nannu tieg\u0127i kien jg\u0127id li \u017c-\u017cg\u0127ir kollu \u0127elu, barra l-paga, naturalment!", "Il-Kumitat tar-Re\u0121juni u l-Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew g\u0127andhom numru ta\u2019 servizzi kon\u0121unti.", "Fost dawn hemm is-servizz tat-traduzzjoni.", "L-unit\u00e0 Maltija tat-traduzzjoni, li hi l-i\u017cg\u0127ar wa\u0127da fost l-unitajiet li jwettqu din il-\u0127idma, g\u0127andha tnax-il traduttur, erba\u2019 assistenti u kap.", "Xog\u0127olha hu li tittradu\u010bi dokumenti u\u017cati mill-membri ta\u017c-\u017cew\u0121 kumitati g\u0127ad-diversi laqg\u0127at tag\u0127hom kif ukoll numru ta\u2019 dokumenti o\u0127rajn.", "G\u0127alkemm hemm numru ta\u2019 dokumenti li lunit\u00e0 tag\u0127na hi e\u017centata minnhom min\u0127abba ddaqs tag\u0127ha (unit\u00e0 tipika fiha 15-il traduttur), xorta jkollna niffa\u010b\u010bjaw il-mew\u0121 ta\u2019 emendi li l-membri jag\u0127mlu g\u0127ad-dokumenti tag\u0127hom qabel il-laqg\u0127at prin\u010bipali tag\u0127hom.", "Ng\u0127idu a\u0127na, dokument medju ta\u2019 15-il pa\u0121na jista\u2019 jasal li jkollu \u0127amsin, mitt emenda, li kollha jridu ji\u0121u tradotti fi ftit \u0127in.", "L-unit\u00e0 tag\u0127mel l-almu tag\u0127ha biex tipparte\u010bipa fil-bini tat-terminolo\u0121ija bil-Malti.", "Dan isir b\u2019kollaborazzjoni mal-unitajiet lo\u0127rajn tat-traduzzjoni Maltin, spe\u010bjalment dawk tal-Kummissjoni u dan min\u0127abba li lmembri ta\u017c-\u017cew\u0121 Kumitati jfasslu opinjonijiet fuq dokumenti tal-Kummissjoni, li bosta drabi jkunu di\u0121\u00e0 \u0121ew tradotti fi lsienna.", "L-unit\u00e0 tag\u0127na hi wkoll wa\u0127da mill-aktar attivi fi pro\u0121etti terminolo\u0121i\u010bi interni, l-aktar g\u0127aliex in\u0127ossu l-\u0127tie\u0121a li nibnu fuq dak li \u0127allewlna ta\u2019 qabilna u n\u017commuh \u0127aj.", "Barra l-enfasi li d-dokumenti tradotti jo\u0127or\u0121u kollha fil-\u0127in mitlub (u din fiha nnifisha", "mhijiex \u0127idma fa\u010bli, kif jaf kull traduttur), lunit\u00e0 tinsisti fuq il-kwalit\u00e0, b\u2019revi\u017cjoni ta\u2019 madwar 80% tad-dokumenti u b\u2019revi\u017cjoni doppja g\u0127ad-dokumenti l-aktar importanti.", "Is-sena li g\u0127addiet l-unit\u00e0 esternalizzat madwar 5% tad-dokumenti, per\u010bentwal tassew baxx meta mqabbel ma\u2019 istituzzjonijiet o\u0127rajn, u dan ifisser li hemm bilan\u010b tajjeb bejn ix-xog\u0127ol li nintalbu nag\u0127mlu u n-nies disponibbli biex jag\u0127mluh.", "L-esternalizzazzjoni ssir meta jkun hemm kollegi li g\u0127al xi ra\u0121uni jew o\u0127ra ma jkunux fuq ix-xog\u0127ol jew min\u0127abba li l-volum tax-xog\u0127ol imqabbel ma\u2019 min jag\u0127mlu jkun kbir wisq.", "Din is-sena ser nibdew ukoll l-iskema tattelexog\u0127ol.", "Erba\u2019 tradutturi, ji\u0121ifieri terz tattradutturi fl-unit\u00e0, ser ikunu qed jie\u0127du sehem f\u2019din l-iskema bi prova g\u0127al sena.", "Hi sfida \u0121dida g\u0127alina i\u017cda nilqg\u0127uha g\u0127aliex fiha naraw il-futur.", "Se tag\u0127mel lill-membri tal-unit\u00e0 aktar kuntenti u tista\u2019 \u017c\u017cid l-effi\u010bjenza b\u2019diversi modi.", "\u0126a\u0121a tipika tal-unit\u00e0 tag\u0127na huma dawk li nsej\u0127u l-laqg\u0127at tar-revi\u017cjoni, li jsiru fl-hekk imsej\u0127a Kamra Maltija (fejn nie\u0127du wkoll it-te flimkien meta jkun hemm il-\u0127in).", "Kull traduttur hu m\u0127e\u0121\u0121e\u0121 ini\u017c\u017cel fuq lista li g\u0127andna fuq l-intranet id-diffikultajiet li jiltaqa\u2019 mag\u0127hom meta jkun qed jirrevedi.", "Dawn niddiskutuhom flimkien, mhux biex nippruvaw naslu g\u0127al xi omo\u0121enjit\u00e0 artifi\u010bjali, i\u017cda biex in\u0127affu l-\u0127ajja ta\u2019 xulxin, in\u017cidu ssens ta\u2019 sigurt\u00e0 f'xog\u0127olna u nnaqqsu l-bi\u017ca\u2019 li ni\u017cbaljaw (g\u0127al din ir-ra\u0121uni \u0121ieli nistaqsu lopinjoni tat-terminologi f\u2019unitajiet o\u0127rajn, li dejjem jikkooperaw mag\u0127na).", "B\u2019mod \u0121enerali l-\u0127ajja fil-Kumitati, g\u0127alkemm mimlija \u0127idma, hi rilassata, bin-nies malajr", "isiru jafu lil xulxin.", "Dan hu wie\u0127ed mill17", "l-a\u010b\u010bent", "vanta\u0121\u0121i ta\u2019 li tkun \u017cg\u0127ir.", "Hawn ukoll sens san ta\u2019 appartenenza li j\u0127e\u0121\u0121e\u0121 lin-nies ja\u0127dmu aktar.", "Min\u0127abba l-po\u017cizzjoni tag\u0127na fi Brussell mhuwiex daqshekk diffi\u010bli li jinstabu nies li jixtiequ ji\u0121u ja\u0127dmu mag\u0127na.", "Is-sitwazzjoni sa issa ppermettiet li t-tradutturi jkunu jistg\u0127u jing\u0127ataw ta\u0127ri\u0121 fil-lingwi waqt il-\u0127in tax-xog\u0127ol.", "Mhijiex \u0127a\u0121a rari li traduttur ja\u0127dem fuq dokumenti minn tlieta jew erba\u2019 lingwi f\u2019jum wie\u0127ed.", "Is-servizz tat-traduzzjoni tal-Kumitati ju\u017ca ssistema tat-tliet lingwi pivot (Ingli\u017c, Fran\u010bi\u017c, \u0120ermani\u017c) u ta\u2019 \u017cew\u0121 lingwi semi-pivot (Taljan, Spanjol, g\u0127al xi \u017cmien kien hemm ukoll il-Pollakk ma\u2019 dawn).", "It-traduzzjoni diretta hi madankollu m\u0127e\u0121\u0121a, l-aktar meta qed nitkellmu fuq dokumenti qosra li jridu jkunu lesti malajr.", "L-unit\u00e0 Maltija tista\u2019 toffri traduzzjoni diretta minn disa\u2019 lingwi Ewropej.", "Madankollu, il-ma\u0121\u0121oranza tad-dokumenti li nittradu\u010bu u nirrevedu huma mill-Ingli\u017c u millFran\u010bi\u017c.", "Dr Buhagiar huwa l-kap tas-Servizz tat-Traduzzjoni talKumitat Tar-Re\u0121juni / Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew", "L-esperjenza ta\u2019 \u017cew\u0121 tradutturi stagiaires mad-Dipartiment Malti tad-D\u0120T Nadia Galea u Karen Aquilina Bejn l-1 t\u2019Ottubru 2011 u t-28 ta\u2019 Frar 2012, tliet studenti tal-Masters tat-Traduzzjoni flUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta kellhom l-opportunit\u00e0 li jqattg\u0127u \u0127ames xhur ta\u2019 apprendistat madDipartiment tal-Malti tad-D\u0120 Traduzzjoni talKummissjoni Ewropea, fil-Lussemburgu.", "G\u0127al aktar tag\u0127rif dwar l-apprendistat madDipartiment tal-Malti tad-D\u0120T, \u017cur il-pa\u0121na tat-Traineeships Office: http://ec.europa.eu/stages/ index_en.htm.", "In\u0127e\u0121\u0121ukom tapplikaw u ting\u0127aqdu mag\u0127na! 18", "Nadia Galea eta kont smajt b\u2019dan l-apprendistat ikolli ng\u0127id li g\u0127all-bidu ma kontx de\u010bi\u017ca jekk napplikax jew le, i\u017cda aktar ma bdejt nirrifletti fuq il-\u0127a\u0121a aktar bdejt ng\u0127id illi kieku din tkun opportunit\u00e0 ta\u2019 darba fejn inkun nista\u2019 nisfrutta l-kapa\u010bitajiet tieg\u0127i u nag\u0127mel u\u017cu minn dak kollu li tg\u0127allimt u dak kollu li \u0127dimt g\u0127alih.", "B\u2019hekk idde\u010bidejt li napplika, i\u017cda l-inqas \u0127a\u0121a li kont qed nistenna fir-realt\u00e0 kienet l-a\u0127bar li ntg\u0127a\u017cilt biex nitla\u2019 l-Lussemburgu.", "Ikolli nammetti li t-tluq minn Malta ma kienx xi wie\u0127ed fa\u010bli, i\u017cda ladarba d\u0127alt fl-atmosfera tax-xog\u0127ol u sibt kollegi tax-xog\u0127ol li laqg\u0127uni u li dejjem g\u0127enuni f\u2019kulma kelli b\u017conn, insejt il-\u0127sibijiet negattivi kollha u bdejt ingawdi din l-esperjenza bl-aktar mod po\u017cittiv.", "Kelli l-opportunit\u00e0 li nag\u0127mel traduzzjonijiet fuq diversi su\u0121\u0121etti, li minnhom tg\u0127allimt \u0127afna g\u0127aliex kelli \u010b-\u010bans inwessa\u2019 lkapa\u010bitajiet tieg\u0127i li, sa qabel ma \u0121ejt hawn, kienu limitati g\u0127at-traduzzjonijiet li kont nag\u0127mel l-Universit\u00e0.", "L-ambjent tax-xog\u0127ol kien wie\u0127ed mill-isba\u0127, fejn tiltaqa\u2019 ma\u2019 \u0127afna nies \u0121odda b\u2019kulturi u drawwiet differenti.", "Flewwel ftit jiem \u0121ejna m\u0127arr\u0121a fl-u\u017cu talg\u0127odod tat-traduzzjoni, b\u0127at-Tradesk u tTranslator\u2019s Workbench, kif ukoll fl-u\u017cu ta\u2019 ri\u017corsi b\u0127all-Euramis, il-Quest, il-IATE u lEur-Lex li, minkejja li mal-ewwel daqqa t\u2019g\u0127ajn ftit minnhom forsi jidhru daqsxejn ikkumplikati, wie\u0127ed malajr jinduna kemm filverit\u00e0 huwa fa\u010bli biex tu\u017cahom u kemm i\u0127affu x-xog\u0127ol u jg\u0127inu biex tin\u017camm il-konformit\u00e0 fit-terminolo\u0121ija.", "Barra minn hekk, mal-grupp tal-apprendisti kellna diversi attivitajiet interessanti, fosthom \u017cjarat fi Brussell kif ukoll opportunit\u00e0 li nsegwu seduta fil-Qorti tal-\u0120ustizzja.", "IlLussemburgu huwa post kwiet u mill-isba\u0127, u wie\u0127ed mill-ikbar vanta\u0121\u0121i tieg\u0127u huwa li f\u2019inqas minn sieg\u0127a bil-ferrovija tasal Franza,", "l-a\u010b\u010bent", "Novembru 2012 kapa\u010bitajiet tieg\u0127i b\u0127ala traduttri\u010bi.", "Sin\u010berament in\u0127oss li dan l-iskop intla\u0127aq, i\u017cda aktar minn hekk tg\u0127allimt nu\u017ca a\u0127jar lg\u0127odda me\u0127tie\u0121a g\u0127at-traduzzjoni.", "Jien u na\u0127dem mill-qrib mal-kollegi tal-unit\u00e0 tieg\u0127i ksibt ming\u0127andhom informazzjoni utli \u0127afna dwar it-traduzzjoni, li nqis b\u0127ala wie\u0127ed millakkwisti vanta\u0121\u0121ju\u017ci ta\u2019 din l-esperjenza.", "il-Bel\u0121ju jew il-\u0120ermanja!", "Nixtieq in\u0127e\u0121\u0121e\u0121 lil kull min hu interessat li ja\u0127dem f\u2019dan il-qasam biex japplika g\u0127al dawn l-apprendistati.", "T\u0127allux il-bi\u017cg\u0127at jirkbukom, g\u0127aliex nista\u2019 nassigurakom li hija esperjenza li tag\u0127tik sodisfazzjon kbir u li titg\u0127allem \u0127afna minnha.", "Nawgura lil dawk kollha li japplikaw xi darba jew li o\u0127ra jmisshom huma wkoll. \u2022\u2022\u2022 Karen Aquilina -uni\u010bi kelmiet li jistg\u0127u ji\u0121uni f\u2019mo\u0127\u0127i biex niddeskrivi dan il-perjodu ta\u2019 \u0127ames xhur fil-Lussemburgu huma biss \u201cesperjenza sabi\u0127a u indimentikabbli\u201d.", "Qed ng\u0127id hekk mhux biss mill-aspett professjonali i\u017cda wkoll minn dak so\u010bjali.", "Ftit jiem wara li wasalt il-Lussemburgu sirna nafu lill-parte\u010bipanti stagiaires l-o\u0127ra fil-grupp tag\u0127na.", "Awtomatikament bdejna nit\u0127alltu u naqsmu l-opinjonijiet tag\u0127na, u kien mill-bidu nett li bdejt ninnota l-ba\u0127ar jaqsam li hemm bejn il-kultura u l-mentalit\u00e0 tag\u0127na l-Maltin u dik tal-barranin.", "Mill-banda l-o\u0127ra nista\u2019 ng\u0127id li l-Maltin tal-Lussemburgu laqg\u0127uni bi \u0127\u0121arhom u kienu ta\u2019 g\u0127ajnuna kbira kemm waqt il-\u0127in tax-xog\u0127ol kif ukoll waqt il-\u0127in tad-divertiment.", "L-iskop ewlieni ta\u2019 din l-esperjenza kien li npo\u0121\u0121i t-tag\u0127lim tieg\u0127i mill-Universit\u00e0 filqasam tat-traduzzjoni fil-prattika u ntejjeb il-", "Ma jiddispja\u010bini xejn li g\u0127amilt dan il-pass biex ni\u0121i nag\u0127mel dan l-istage.", "G\u0127alkemm kien hemm l-i\u017cvanta\u0121\u0121 li kelli n\u0127alli lillfamilja u l-\u0127bieb warajja Malta, hemm \u0127afna affarijiet po\u017cittivi li akkwistajt minn din lesperjenza.", "Filwaqt li nirringrazzja lill-kollegi u lill-\u0127bieb kollha ta\u017c-\u017cmien sabi\u0127 li qattajt mad-D\u0120T, nispera li fil-futur qarib ter\u0121a\u2019 ti\u0121ini l-opportunit\u00e0 li ner\u0121a\u2019 ni\u0121i n\u017curkom. ~\u2022~", "Il-ponot f\u2019wi\u010b\u010b il-Malti John Zammit", "an l-a\u0127\u0127ar kelli l-okka\u017cjoni nitkellem fi\u010b\u010berimonja tal-g\u0127oti ta\u010b-\u010aertifikat fil-Qari D tal-Provi bil-Malti u ta\u010b-\u010aertifikat fil-Malti", "b\u0127ala Lingwa Barranija, li saret l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Kienet g\u0127alija okka\u017cjoni biex nifra\u0127 ma\u2019 dawk li studjaw u t\u0127abtu biex \u0121ew \u010bertifikati b\u0127ala qarrejja tal-provi bil-Malti u mal-barranin li tg\u0127allmu l-Malti.", "Il-korsijiet li g\u0127amlu huma \u017cvilupp ri\u010benti flilsien Malti.", "Il-Malti g\u0127addej minn \u0127afna li hu tajjeb.", "Illum g\u0127andna Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti, li twaqqaf b\u2019li\u0121i seba\u2019 snin ilu u li qed jirsisti biex jag\u0127mel passi li messhom ilhom li saru.", "Hu Kunsill li g\u0127andu awtorit\u00e0 b\u0127ala istituzzjoni tal-Istat; Kunsill li l-\u0127e\u0121\u0121a ta\u2019 \u0127afna g\u0127all-Malti qed ji\u0121borha fejn tista\u2019 tag\u0127mel aktar \u0121id.", "G\u0127andna Awtorit\u00e0 taxXandir li ta\u0127dem f\u2019qasam kru\u010bjali biex t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 u twissi lil dawk li ja\u0127dmu fix-xandir \u0127alli jtejbu l-mod kif jitkellmu bil-Malti, li fil-ka\u017c tax-xandara jinfluwenza lil \u0127afna nies, l-aktar li\u017c-\u017cg\u0127ar.", "G\u0127adna kif fakkarna 20 sena ta\u2019 liberalizzazzjoni tax-xandir bir-radju u t19", "l-a\u010b\u010bent televi\u017cjoni \u2013 20 sena li stabbilew ilpredominanza tal-Malti b\u0127ala l-ilsien \u0127aj li kwa\u017ci l-Maltin kollha ju\u017caw biex jikkomunikaw u jiksbu l-informazzjoni bilmezzi tal-komunikazzjoni tal-massa.", "Illum il-\u0121urnata qed ingawdu l-frott talg\u0127arfien li tat l-Unjoni Ewropea lill-ilsien Malti b\u0127ala wie\u0127ed mill-ilsna uffi\u010bjali tag\u0127ha.", "Kuljum, tradutturi u interpreti qed jaqilbu kitbiet u diskorsi g\u0127all-Malti u mill-Malti.", "Hemm sa\u0127ansitra tradutturi barranin li tg\u0127allmu l-Malti.", "Fl-istess \u0127in, hawn kuxjenza \u0127afna akbar fost il-Maltin \u2013 u anke fost ilbarranin li joqog\u0127du Malta \u2013 favur il-Malti b\u0127ala lsien ta\u2019 presti\u0121ju b\u2019mod mag\u0127ruf u \u010bar kif jinkiteb.", "F\u2019Malta llum g\u0127andna kumpaniji barranin \u2013 insemmi b\u0127ala xempji lill-HSBC u lill-Arriva \u2013 li qed jag\u0127tu lilna l-Maltin e\u017cempju bil-Malti tajjeb li ju\u017caw u bir-reklami tag\u0127hom bil-Malti.", "Id-dibattitu \u0127aj u Mediterranju li kultant ikollna dwar il-Malti juri li l-Maltin lill-Malti j\u0127obbuh.", "U mhux biss dawk li joqog\u0127du filg\u017cejjer Maltin.", "Dan l-a\u0127\u0127ar \u017cort l-Awstralja, u hemm ukoll rajt \u0127e\u0121\u0121a fost l-emigranti biex jaraw il-Malti ji\u017cviluppa.", "Rajt Awstraljani ta\u2019 nisel Malti li trabbew jitkellmu bl-Ingli\u017c imma li issa bdew jitg\u0127allmu l-Malti g\u0127ax jixtiequ jitkellmuh sewwa.", "G\u0127andna letteratura \u0127ier\u0121a bil-Malti f\u2019\u0127afna oqsma.", "G\u0127andna mijiet ta\u2019 pubblikazzjonijiet bil-Malti kull sena li qed jirnexxu minkejja lpopolazzjoni \u017cg\u0127ira tag\u0127na, g\u0127ax il-Maltin iriduhom u jixtruhom.", "Il-Fiera tal-Ktieb hi xhieda \u010bara ta\u2019 dan.", "G\u0127andna numru sabi\u0127 ta\u2019 studenti li jag\u0127\u017clu li jistudjaw il-Malti fil-livell avvanzat.", "Fl-a\u0127\u0127ar seba\u2019 snin dawn \u017cdiedu sew.", "Seba\u2019", "snin ilu, l-istudenti li kienu g\u0127a\u017clu l-Ingli\u017c fillivell avvanzat kienu d-doppju ta\u2019 dawk li", "kienu g\u0127a\u017clu l-Malti, li kien daqs it-Taljan.", "Fl2010, l-istudenti li g\u0127a\u017clu l-Malti u l-Ingli\u017c fillivell avvanzat kienu ndaqs, it-tnejn id-doppju", "Novembru 2012 Dawn huma sinjali ta\u2019 lsien \u0127aj u ener\u0121etiku \u2013 ng\u0127id jien, ilsien \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li, b\u0127al kul\u0127add, fi \u017cmien l-i\u017cvilupp ji\u017cgarra xi darba jew aktar, titlag\u0127lu xi ponta f\u2019wi\u010b\u010bu, u forsi l-ener\u0121ija tieg\u0127u ma ju\u017cahiex bl-a\u0127jar mod.", "G\u0127andu ko\u010b\u010b ponot il-Malti; u b\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 a\u0127na u n\u0127arsu fil-mera kultant narawhom akbar milli fil-fatt huma u nqisuhom g\u0127alihom wa\u0127edhom bla kuntest.", "Imma nsemmuhom, g\u0127ax irridu nfejquhom: \u2022", "Malti mhux tajjeb fix-xandir li jdarri linnies jitkellmu b\u2019Malti \u0127a\u017cin; il-lingwa\u0121\u0121 kumplikat tal-\u0121urnalisti li donnhom jippruvaw jitkellmu stramb \u0127alli n-nies ja\u0127sbu li huma g\u0127orrief; il-pubblikazzjonijiet ta\u2019 kull xorta \u2013 talawtoritajiet, tal-partiti, tad-ditti, talg\u0127aqdiet \u2013 b\u2019Malti li jista\u2019 jkun ferm a\u0127jar; il-Malti tekniku li n-nies ma jifhmuhx, spe\u010bjalment f\u2019oqsma importanti g\u0127all-\u0127ajja anke personali; ir-re\u017cistenza li niktbu messa\u0121\u0121i u emails bil-Malti lin-nies li meta niltaqg\u0127u mag\u0127hom nitkellmu mag\u0127hom bil-Malti; il-binja \u0127a\u017cina tas-sentenzi spe\u010bjalment meta nittradu\u010bu minn lingwi o\u0127rajn; in-nuqqas ta\u2019 siti bil-Malti fuq l-internet, fejn il-Malti jidher li g\u0127adu ma nifidx bi\u017c\u017cejjed; u difetti o\u0127rajn li nistg\u0127u nsemmu, ewlieni fosthom il-fatt li \u010berti su\u0121\u0121etti tqal jew g\u0127oljin naqilbu g\u0127all-Ingli\u017c biex nitkellmu dwarhom.", "Hemm x\u2019nag\u0127mlu biex infejqu dawn il-ponot, u\u0127ud imsiemer daqsxejn kbar.", "U jista\u2019 jkun li je\u0127tie\u0121 immorru fil-fond tal-\u0127a\u0121a, aktar milli nidilku xi ingwent superfi\u010bjali.", "Forsi rridu nne\u0127\u0127u minn mo\u0127\u0127na ideat \u2013 fil-fehma umli tieg\u0127i \u017cbaljati \u2013 li huma l-g\u0127erq ta\u2019 \u010berti problemi li jbati minnhom il-Malti.", "L-ewwel nett, je\u0127tie\u0121 nifhmu li l-Malti, g\u0127ax ilsien \u0127aj, ji\u017cviluppa, u waqt li jag\u0127mel dan jissellef kliem minn lingwi o\u0127rajn u jintegrah fih.", "Dan hu \u017cvilupp naturali.", "L-Ingli\u017c, li llum", "l-a\u010b\u010bent hu l-ilsien dinji, \u017cviluppa sekli ilu bit-ta\u0127lit mal-Fran\u010bi\u017c, li kien l-ilsien tal-klassi dominanti Ingli\u017ca.", "Hu importanti li l-Malti ma n\u017commuhx f\u2019bozza jew nag\u0127lquh f\u2019kexxun, g\u0127ax jimmoffa.", "Je\u0127tie\u0121 nifhmu wkoll li \u010berti \u017cviluppi qed ise\u0127\u0127u anke f\u2019lingwi o\u0127rajn.", "G\u0127alhekk, je\u0127tie\u0121 li nifirdu dak li qed ji\u0121ri fillingwi kollha \u2013 l-aktar huma u jmissu malIngli\u017c \u2013 minn dak li qed ji\u0121ri spe\u010bifikament lill-Malti.", "Fil-qasam tax-xandir u l-\u0121urnali\u017cmu li na\u0127dem fih, hemm b\u017conn ta\u0127ri\u0121 aktar u aqwa fil-Malti.", "Dawk li jkunu qed jag\u0127mlu l-korsijiet tal-komunikazzjoni fl-Universit\u00e0, u issa anke fl-MCAST, g\u0127andu jkun mistenni minnhom Malti tajjeb fil-kitba u fit-ta\u0127dit.", "\u0126afna drabi, id-djar tax-xandir qed ikollhom i\u0127arr\u0121u huma lill-impjegati tag\u0127hom fil-Malti wara li listituzzjonijiet edukattivi jkunu naqsu milli jag\u0127mlu dan.", "Nemmen li l-akbar sfida li g\u0127andu l-Malti hi li jkun ilsien li n-nies jifhmuh, li jkun ilsien tassew demokratiku u inklu\u017civ, li jintu\u017ca g\u0127al kull tema jew su\u0121\u0121ett.", "Je\u0127tie\u0121 li l-firxa l-aktar wiesg\u0127a tal-Maltin jifhmu dak li jisimg\u0127u u jaqraw fl-a\u0127barijiet bil-Malti, fittraduzzjonijiet, fil-pubblikazzjonijiet, firreklami, fil-formoli, fl-avvi\u017ci, fil-lingwa\u0121\u0121 u\u017cat mill-awtoritajiet, mill-organizzazzjonijiet, u mill-esperti.", "Il-Malti b\u0127ala lsien im\u0127addem sewwa u li jinftiehem hu kru\u010bjali wkoll fledukazzjoni.", "Hawn hu mhux biss ilsien imma wkoll g\u0127odda ta' inklu\u017cjoni.", "It-tfal li \u0121ejjin minn livelli so\u010bjali di\u0121\u00e0 \u017cvanta\u0121\u0121jati jinxte\u0127tu lura d-doppju imbag\u0127ad jekk fl-iskejjel jisimg\u0127u Malti li ma jifhmuhx, jew sa\u0127ansitra xi lingwa li g\u0127alihom hi barranija.", "L-ilsna mhumiex f\u2019kunflitt, anzi jirfdu lil xulxin.", "\u0126afna minna studjajna l-Malti, l-Ingli\u017c", "u t-Taljan jew il-Fran\u010bi\u017c, u l-hena tag\u0127na", "n\u0127addmuhom u nitkellmu bihom.", "Ri\u010berka turi", "li t-tfal li jitg\u0127allmu ilsna barranin minn mindu", "jkunu \u010bkejknin itejbu l-\u0127iliet tag\u0127hom f\u2019oqsma", "o\u0127rajn.", "It-tag\u0127lim tal-ilsna jifta\u0127 il-mo\u0127\u0127 u", "jag\u0127rax ix-xewqa li nsiru nafu aktar.", "jkun nuqqas ta\u2019 \u0121ustizzja so\u010bjali jekk lit-tfal li", "Novembru 2012 di\u0121\u00e0 qeg\u0127din fix-xifer tas-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na nwarrbuhom fi skejjel fejn il-lingwa tattag\u0127lim tkun lingwa li ma jifhmuhiex daqs dik li jitkellmu biha.", "Bi\u010b\u010ba xog\u0127ol o\u0127ra li je\u0127tie\u0121 il-Malti hi li tkompli tissa\u0127\u0127a\u0127 l-awtorit\u00e0 tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "Fl-a\u0127\u0127ar ftit snin ilKunsill beda \u0127idmiet li messhom ilhom li saru g\u0127exieren ta\u2019 snin.", "Imma anke g\u0127al de\u010bi\u017cjonijiet li ma messhomx qalg\u0127u g\u0127ag\u0127a, il-Kunsill iltaqa\u2019 ma\u2019 \u0127afna tfettiq.", "Ilkontroversja \u017cejda hi b\u0127ad-diskussjoni nieqsa: estrem li jag\u0127mel \u0127sara.", "Il-Kunsill tal-Malti g\u0127amel u jag\u0127mel konsultazzjoni wiesg\u0127a u fonda.", "Xi \u0127add, imma, irid jidde\u010biedi biex ilMalti jimxi \u2018l quddiem, ikun ilsien fil-qabda tal-kotra u jkompli jikseb il-presti\u0121ju li jixraqlu.", "M\u2019hawn imkien fejn ma jkunx hemm nuqqas ta\u2019 qbil, \u0127lief fi\u010b-\u010bimiterji.", "\u0126afif tmaqdar; tqil tidde\u010biedi.", "U wara d-de\u010bi\u017cjoni, ilmixja trid tkompli g\u0127al aktar de\u010bi\u017cjonijiet u \u0127idmiet li ilhom jistennew \u0127afna.", "Aktar minn tfettiq \u017cejjed, je\u0127tie\u0121 nisbqu lilna nfusna fil-\u0127sieb kultant difensiv tag\u0127na dwar il-Malti.", "Nitkellmu \u0127afna dwar il-\u2018\u0127arsien\u2019 talMalti.", "Imma l-Malti rridu naraw ukoll kif se nseddquh, u mhux biss kif se n\u0127arsuh.", "Il-Malti mhux esibit f\u2019mu\u017cew; il-Malti hu \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li qed ji\u017cviluppa.", "Il-Malti mhux biss wirt tag\u0127na l-Maltin imma, aktar minn hekk, hu wirt dinji.", "Kull ilsien li jmur lura hu telf g\u0127all-umanit\u00e0 u mhux biss g\u0127al dawk li jitkellmuh.", "Il-mu\u017cajk dinji tad-diversit\u00e0 lingwistika jiftaqar kull meta xi lingwa tiddg\u0127ajjef.", "Il-Malti hu wirt dinji imma r-responsabbilt\u00e0 biex inseddquh taqa\u2019 tista\u2019 tg\u0127id fuqna biss, l-400,000 ru\u0127 marsusin fuq dawn il-g\u017cejjer.", "Flok nintilfu f\u2019kontroversji bla b\u017conn, hemm", "\u0127afna x\u2019nistg\u0127u nag\u0127mlu biex il-Malti jgawdi", "g\u0127ada aqwa.", "X\u2019se nag\u0127mlu biex l-istudenti li laktar ikunu lura jsibuha e\u0127fef jitg\u0127allmu kull", "su\u0121\u0121ett billi t-tag\u0127lim jing\u0127atalhom fi lsien u", "f\u2019lingwa\u0121\u0121 li jifhmuh sewwa?", "Kif se jkunu qed", "jitg\u0127allmu jit\u0127addtu tajjeb bil-Malti l-istudenti", "ta\u2019 oqsma b\u0127all-ekonomija, ix-xjenza u l21", "l-a\u010b\u010bent", "Kif se nkunu qed nag\u0127mlu l-Malti lsien li fa\u010bilment tu\u017cah biex titkellem fuq su\u0121\u0121etti tekni\u010bi jew fuq temi ta\u2019 presti\u0121ju?", "It-tradutturi, l-interpreti, il-qarrejja tal-provi, in-nies tal-midja u dawk kollha li g\u0127alihom ilMalti huwa l-g\u0127odda ta\u2019 xog\u0127olhom, g\u0127andhom il-missjoni li jseddqu dan il-wirt dinji li jag\u0127ti identit\u00e0 u sens ta\u2019 inklu\u017cjoni lillMaltin kollha.", "Il-missjoni vera tag\u0127hom hi ssehem attiv fl-i\u017cvilupp ta\u2019 dan l-ilsien li kiber mag\u0127na u li bih nimmarkaw l-aktar stadji importanti ta\u2019 \u0127ajjitna f\u2019komunjoni ma\u2019 \u0127addie\u0127or.", "G\u0127ax a\u0127na nil\u0127qu l-milja tag\u0127na mhux wa\u0127edna imma ma' \u0127addie\u0127or, u dik ilmilja nlewnuha bil-kliem li jfisser il-\u0127ajja nnifisha: meta nsej\u0127ulha l-ewwel darba \u2018Ma\u2019, meta ng\u0127idu lil xi \u0127add \u2018in\u0127obbok\u2019, meta nitolbu lil xi \u0127add \u2018a\u0127firli\u2019 u tant kliem li bih naqsmu l-aktar emozzjonijiet u xewqat fondi tag\u0127na ma' \u0127addie\u0127or.", "Fil-\u0127ajja, aktar importanti milli fejn inti hu fejn sejjer.", "Dan l-ilsien li kiber mag\u0127na miexi fiddirezzjoni t-tajba.", "Mhux g\u0127ax irrid inkun ottimist ng\u0127id hekk, imma g\u0127ax hemm \u0127afna xhieda ta\u2019 dan.", "Tumbati, \u0127ofor u liwi hemm ukoll.", "Imma hemm \u0127afna aktar frott x\u2019naqtg\u0127u a\u0127na u mexjin fit-triq li qabad il-Malti bil\u0127idma ta\u2019 \u0127afna nies fl-img\u0127oddi u issa.", "Is-Sur Zammit huwa l-Editur Politiku u Mani\u0121erjali talMedia.Link Communications", "Bilingwi\u017cmu u code-switching fost it-tfal Maltin fil-Lussemburgu Donna Azzopardi-Ferrando", "ejn Settembru 2010 u Marzu 2011, b\u0127ala parti mit-te\u017ci tal-MA fil-Lingwistika Applikata, g\u0127amilt \u017cewg studji fuq ix-xejriet u lattitudnijiet lingwisti\u010bi tal-komunit\u00e0 Maltija bba\u017cata fil-Lussemburgu.", "Iffukajt primarjament fuq l-g\u0127a\u017cliet lingwistici 22", "Kelli l-interess nanalizza jekk it-tfal kinux g\u0127adhom jitkellmu bil-Malti regolarment jew jekk l-Ingli\u017c kienx qed ji\u0121i ppreferut min\u0127abba s-sitwazzjoni multikulturali \u0121dida.", "Ridt nifhem jekk il-\u0121enituri Maltin kinux qed i\u0127e\u0121\u0121u l-espo\u017cizzjoni u \u017c\u017camma tal-ilsien Malti fid-dar.", "Kelli l-per\u010bezzjoni li kemm il-kuntest \u0121did kif ukoll l-attitudnijiet tal-\u0121enituri lejn il-lingwa kienu jinfluwenzaw il-preferenzi tat-tfal.", "Matul dan l-istudju l-komunit\u00e0 Maltija filLussemburgu kienet tikkonsisti f\u2019madwar 200 \u010bittadin Malti, inklu\u017ci 30 familja li minnhom 15 biss kienu eli\u0121ibbli peress li t-tfal fi \u0127danhom la\u0127qu l-et\u00e0 tad-diskors.", "L-ewwel studju kien jikkonsisti fl-g\u0127oti ta\u2019 kwestjonarju li kellu jimtela mill-15-il familja, li bejniethom kellhom total ta\u2019 23 tifel u tifla bejn l-et\u00e0 ta\u2019 4 u 18-il sena.", "Il-mistoqsijiet koprew id-demografija tal-\u0121enituri, is-sena li fiha waslu l-Lussemburgu, l-isfond lingwistiku tal-\u0121enituri kif definit minn Camilleri (1995) sabiex ikun i\u010b\u010barat il-kuntest lingwistiku tag\u0127hom, il-lingwa materna tat-tfal, b\u2019liema lingwa jkellmu lit-tfal tag\u0127hom, liema lingwa tintu\u017ca f\u2019sitwazzjonijiet differenti, jekk it-tfal kinux jattendu lezzjonijiet tal-Malti fl-iskola Ewropea, liema lingwi huma meqjusa mill-\u0121enituri b\u0127ala prijorit\u00e0, l-espo\u017cizzjoni u \u017c-\u017camma tallingwa Maltija u, finalment, l-attitudnijiet lejn il-code-switching.", "It-tieni studju kien jinvolvi r-re\u0121istrazzjoni ta\u2019 5 konversazzjonijiet, f\u2019ambjent familjari g\u0127al madwar sieg\u0127a.", "G\u0127all-aktar naturalezza possibbli tal-konversazzjonijiet g\u0127addejt irrecorder lill-familji biex jit\u0127allew wa\u0127edhom.", "Il-konversazzjonijiet involvew 5 nuklei familjari b\u2019total ta\u2019 15-il persuna li inkludew 7 \u0121enituri u 8 itfal ta\u2019 etajiet differenti.", "Wara ttraskrizzjoni tar-re\u0121istrazzjonijiet stajt nanalizza l-preferenzi lingwistici tal-kelliema billi g\u0127addejt in-numru ta\u2019 turns.", "Stajt nanalizza wkoll jekk il-familji kinux jag\u0127mlu codeswitching u l-frekwenza tieg\u0127u.", "l-a\u010b\u010bent Ri\u017cultati prin\u010bipali tal-ist\u0127arri\u0121 \u2022", "60% tal-familji intervistati kien ilhom ilLussemburgu minn 4 sa 5 snin, li jindika li per\u010bentwal g\u0127oli kienu stabbiliti sew.", "Il-lingwa materna ta\u2019 47% tal-\u0121enituri kienet il-Malti, filwaqt li g\u0127al 33 % kienet lIngli\u017c.", "(Id-differenza fil-per\u010bentwali tinkludi lil dawk li jitkellmu bi\u017c-\u017cew\u0121 lingwi) 46% kellhom is-sie\u0127eb/is-sie\u0127ba, ir-ra\u0121el/ilmara li l-lingwa materna tag\u0127hom kienet ilMalti filwaqt li g\u0127al 20% kienet l-Ingli\u017c.", "Dawk il-\u0121enituri li l-lingwa materna tag\u0127hom hija l-Malti jkellmu lil uliedhom bilMalti, bl-istess mod li dawk il-\u0121enituri li llingwa materna tag\u0127hom hija l-Ingli\u017c ikellmuhom bl-Ingli\u017c.", "Waqt li l-ma\u0121\u0121oranza tal-\u0121enituri ju\u017caw ilMalti f\u2019\u0127afna \u010birkostanzi, il-Malti jintu\u017ca laktar id-dar.", "Madankollu, il-\u0121enituri g\u0127andhom it-tendenza li jaqilbu g\u0127all-Ingli\u017c meta jkellmu lil uliedhom.", "Min\u0127abba f\u2019hekk il-lingwa predominanti u\u017cata millfamilji Maltin fil-Lussemburgu hija lIngli\u017c.", "Waqt li 53% jistqarru li huwa \u201cimportanti \u0127afna\u201d li wliedhom ikunu jafu l-lingwa Maltija, il-ma\u0121\u0121oranza tal-\u0121enituri jemmnu li wliedhom g\u0127andhom jag\u0127tu prijorit\u00e0 lillIngli\u017c, lill-Fran\u010bi\u017c u mbag\u0127ad lill-Malti.", "74% tat-tfal jattendu g\u0127al-lezzjonijiet talMalti.", "67% tal-\u0121enituri jaqblu li l-kapa\u010bit\u00e0 ta\u2019 wliedhom li jitkellmu bil-Malti naqset.", "61% tal-\u0121enituri qalu li wliedhom huma \u201ckultant\u201d esposti g\u0127al-lingwa Maltija.", "Il-lingwa prin\u010bipali tal-komunikazzjoni talma\u0121\u0121oranza tat-tfal hija l-Ingli\u017c, u fil-fatt 65% jippreferu jwie\u0121bu bl-Ingli\u017c milli bilMalti.", "54% tal-\u0121enituri jaqblu li l-code-switching ta\u2019 wliedhom naqas minn mindu waslu lLussemburgu.", "Ir-ri\u017cultati prin\u010bipali tar-re\u0121istrazzjonijiet Il-ma\u0121\u0121oranza tal-\u0121enituri jkellmu lil xulxin bil-Malti u jag\u0127mlu sforz konxju biex jesponu lil uliedhom g\u0127all-Malti.", "Madankollu, jaqilbu g\u0127all-Ingli\u017c regolarment sabiex ikunu \u010berti li wliedhom ikunu fehmu x\u2019qed jg\u0127idulhom jew sabiex iwe\u0121buhom lura.", "Mit-tmint itfal li pparte\u010bipaw f\u2019dawn ir-re\u0121istrazzjonijiet: \u2022", "3 itfal (et\u00e0 ta\u2019 12, 10 u 7) ma ju\u017cawx ilMalti meta jitkellmu.", "2 itfal (et\u00e0 ta\u2019 15 u 6) ju\u017caw aktar il-Malti milli l-Ingli\u017c.", "6 itfal jippreferu jitkellmu bl-Ingli\u017c.", "Fost l-a\u0127\u0127ar sitta, kien hemm ammont konsiderevoli ta\u2019 switches mhux stimulati g\u0127allMalti, li jindika li dawn it-tfal f\u2019livelli differenti ju\u017caw il-Malti b\u2019mod naturali.", "L-i\u017cg\u0127ar parte\u010bipant, ta\u2019 6 snin, kien l-uniku kelliem firre\u0121istrazzjonijiet li u\u017ca ammonti ugwali ta\u2019 switches mi\u017c-\u017cew\u0121 lingwi.", "Essenzjalment, iktar ma l-ulied ikunu bilingwi, iktar ise\u0127\u0127 codeswitching.", "Konklu\u017cjoni Fuq il-ba\u017ci tar-ri\u017cultati misluta mir-ri\u010berka, ilma\u0121\u0121oranza tat-tfal ju\u017caw l-Ingli\u017c biex jikkomunikaw u jintegraw mal-\u0127bieb barranin u Maltin tag\u0127hom.", "Skont ir-ri\u010berka huwa probabbli wkoll li dawn it-tfal se jkomplu ju\u017caw ilMalti anqas u anqas min\u0127abba l-kuntest li jinsabu fih kif ukoll il-b\u017connijiet attwali u futuri tag\u0127hom.", "Wie\u0127ed g\u0127adu jrid jara jekk din ittendenza hix se ti\u017cdied hekk kif il-komunit\u00e0 Maltija tkompli tikber.", "Donna Azzopardi-Ferrando hi Assistenta amministrattiva mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "\u017bieda fil-varjet\u00e0 tal-Kullana Kulturali bilvolum Il-Varjetajiet tal-Malti Paul Zahra , li hu s-77 ktieb fil, g\u0127adu kif issie\u0127eb malIkotba l-o\u0127rajn li fis-sensiela jittrattaw il-lingwa l-Varjetajiet tal-Malti Kullana Kulturali", "Fost dawn insibu: Il-Malti Elf Sena ta\u2019 Storja (Nru 10) ta\u2019 Joseph Brincat, Il-Kitba bilMalti sal-1870 (Nru 31) u Kitbiet O\u0127ra tasSeklu Dsatax (Nru 37) ta\u2019 Gu\u017c\u00e8 Cassar Pullicino, L-Istorja tal-Alfabett Malti (Nru 62) ta\u2019 Marisa Farrugia u Dizzjunarju tal-Kullana Kulturali (Nru 73) ta\u2019 Charles Briffa.", "F\u2019Il-Varjetajiet tal-Malti l-Professur Charles Briffa rnexxielu jg\u0127aqqad fi ktieb wie\u0127ed loqsma kollha li fihom ilu ja\u0127dem bla heda g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar de\u010bennji.", "F\u2019din il-\u0127ar\u0121a talKullana Kulturali li tag\u0127ha Briffa hu l-editur \u0121enerali, hu jittratta b\u2019mod pragmatiku lvarjetajiet li je\u017cistu fil-Malti billi j\u0127ares lejhom kemm mil-lentijiet tal-lingwistika, il-letteratura u l-\u0121urnali\u017cmu kif ukoll minn dawk tattraduzzjoni u t-terminolo\u0121ija.", "Fl-ewwel tliet taqsimiet u fit-tliet appendi\u010bijiet tal-ktieb, Briffa jag\u0127mel dak li wie\u0127ed jista\u2019 jsejja\u0127lu studju antropolo\u0121iku/etnografiku talu\u017cu tal-varjetajiet tal-kitba bil-Malti b\u0127ala riflessjoni tal-lingwa mitkellma fil-\u0127ajja so\u010bjali Maltija.", "Dan jag\u0127mlu billi janalizza b\u2019mod kemm dijakroniku kif ukoll sinkroniku tt\u0127addim tar-re\u0121istri tal-Malti f\u2019kuntesti u perjodi differenti tal-kultura Maltija.", "L-istudju deskrittiv tieg\u0127u hu bba\u017cat fuq anali\u017ci mifruxa talvarjetajiet li nsibu fil-G\u017cejjer Maltin u lil hinn minnhom fejn il-Maltin jg\u0127ixu f\u2019komunit\u00e0 f\u2019pajji\u017ci barranin.", "Fost dawn il-pajji\u017ci g\u0127all-ewwel darba, fi ktieb ta\u2019 din ix-xorta, qed jissemmew, fit-test kif ukoll fit-tielet appendi\u010bi, il-komunitajiet Maltin fi Brussell u fil-Lussemburgu.", "Il-qofol talistudju ta\u2019 Briffa jirri\u017culta wkoll millosservazzjonijiet u l-kuntatti li kellu mal-erba\u2019 rkejjen ta\u2019 Malta u G\u0127awdex matul i\u017c-\u017cmien li fih wettaq ir-ri\u010berka estensiva tieg\u0127u.", "Permezz ta\u2019 lingwa\u0121\u0121 li jiftiehem fa\u010bilment, Briffa jag\u0127milha possibbli li anki l-qarrej li ma g\u0127andux g\u0127arfien s\u0127i\u0127 tat-termini lingwisti\u010bi jkun jista\u2019 jifhem dak li qed jispjega fit-test tieg\u0127u.", "Hu ji\u017cgura dan billi kull terminu lingwistiku jing\u0127atalu spjegazzjoni bejn parentesi li l-qarrej fa\u010bilment jista\u2019 jsegwiha.", "B\u2019hekk dan tal-a\u0127\u0127ar ikun jista\u2019 jixtarr bla diffikult\u00e0 u \u0127ela ta\u2019 \u0127in dak li jkun qed ji\u0121i diskuss mill-kittieb.", "Ming\u0127ajr dubju ta\u2019 xejn, Il-Varjetajiet talMalti g\u0127andu jservi b\u0127ala sors ta\u2019 riflessjoni g\u0127al min hu impenjat bit-traduzzjonijiet ta\u2019 testi li spiss l-istil tag\u0127hom ivarja minn wie\u0127ed g\u0127all-ie\u0127or.", "Dan l-g\u0127an jintla\u0127aq b\u2019su\u010b\u010bess minn Briffa permezz tal-e\u017cempji li jag\u0127ti, janalizza u jiddiskuti.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 din ilmetodolo\u0121ija li fa\u010bilment ti\u0121i segwita l-qarrej/ traduttur jasal jiddistingwi bejn id-diversi forom ta\u2019 kitba jew stili ta\u2019 pro\u017ca me\u0127tie\u0121a li kif jg\u0127id Briffa stess ta\u2019 spiss jintu\u017caw g\u0127al skopijiet partikulari.", "l-a\u010b\u010bent Fir-raba\u2019 taqsima tal-ktieb Briffa jelabora b\u2019mod espli\u010bitu fuq it-traduzzjoni spe\u010bjalment dwar il-kun\u010bett tal-ekwivalenza kemm fil-livell lessikali kif ukoll f\u2019dak tal-fra\u017ci u tas-sentenza.", "Bl-e\u017cempji li jag\u0127tina, jirnexxilu jo\u0127ro\u0121 fiddieher kemm l-ekwivalenza hi kun\u010bett ba\u017ciku fl-istudju tat-traduzzjoni.", "Kun\u010bett li t-traduttur irid jifhmu sew biex tassew jirnexxi f'xog\u0127lu.", "Fost aspetti o\u0127rajn marbutin mal-varjetajiet lingwisti\u010bi hemm spjegat ukoll fir-raba\u2019 taqsima l-u\u017cu newbi (alternat) li t-traduttur kontinwament ikollu jag\u0127mel meta j\u0127addem l-aspett denotattiv jew konnotattiv ta\u2019 tifsir il-kliem.", "Niltaqg\u0127u wkoll mal-fenomenu talespressjonijiet fissi missellfa mill-Ingli\u017c b\u0127al answering machine u air-freshener li ma jistg\u0127ux ji\u0121u tradotti bil-Malti.", "Id-diskussjoni dwar il-varjetajiet vis-\u00e0-vis ittraduzzjoni tissokta billi tag\u0127ti \u0127arsa wkoll lejn ir-rwol importanti li l-kultura g\u0127andha biex ilvarjetajiet ikunu jistg\u0127u ji\u0121u tradotti kemm lejn il-Malti kif ukoll lejn l-Ingli\u017c.", "Wara kollox ittraduzzjoni, kif jag\u0127ti x\u2019jifhem l-awtur, hi wkoll e\u017cer\u010bizzju interkulturali.", "G\u0127al din irra\u0121uni, it-traduttur b\u0127ala medjatur bejn i\u017c-\u017cew\u0121 kulturi je\u0127tie\u0121lu joqg\u0127od b\u2019seba\u2019 g\u0127ajnejn biex ma jispi\u010b\u010bax ji\u0121\u0121ustifika l-g\u0127ajdut Taljan u jirrendi lilu nnifsu traditur kulturali!", "Novembru 2012 Immanuel Mifsud intervistat fil-Fiera talKotba tal-Lussemburgu Antoine Cassar \u0127ala parti minn sensiela ta\u2019 \u017cjarat fuq ilkontinent wara li ng\u0127ata l-Premju B Letterarju tal-UE 2011, f\u2019Marzu 2012, l-awtur", "Immanuel Mifsud \u0121ie mistieden g\u0127al intervista pubblika fil-fiera tal-kotba tal-Festival des Migrations, fil-Lussemburgu.", "Quddiem udjenza internazzjonali, Mifsud \u0121ie ppre\u017centat mill-kittieb u \u0121urnalist lokali Jean Portante, rebbie\u0127 ri\u010benti tal-Premju Letterarju nazzjonali tal-Lussemburgu, u \u0121ie intervistat bl-Ingli\u017c minn Mark Vella.", "Dan l-inkontru ffoka fuq il-ktieb rebbie\u0127 ta\u2019 Mifsud, Fl-Isem tal-Missier (u tal-Iben) (Klabb Kotba Maltin), u b\u2019mod spe\u010bjali fuq il-kwistjoni tal-\u0121eneru partikulari tieg\u0127u \u2013 li jirkeb b\u2019koerenza lkategoriji tar-rumanz qasir, id-djarju u t-trattat psikolo\u0121iku ming\u0127ajr ma jilqa\u2019 l-ebda wie\u0127ed", "S\u2019issa fil-Malti ftit sar xog\u0127ol dwar ilvarjabbilt\u00e0 li, b\u0127al-lingwi l-o\u0127rajn, tant hu m\u0127awwar biha.", "G\u0127al din ir-ra\u0121uni IlVarjetajiet tal-Malti hu xog\u0127ol seminali li \u017cgur se jservi b\u0127ala punt ta\u2019 referenza fi studji li g\u0127ad iridu jsiru fil-Malti, spe\u010bjalment fl-oqsma tat-traduzzjoni u tat-terminolo\u0121ija.", "G\u0127alhekk, min g\u0127andu g\u0127al qalbu t-traduzzjoni jiswielu ta\u2019 \u0121id li ma jitlifx l-opportunit\u00e0 li jaqra u flistess waqt jifli dan ix-xog\u0127ol bir-reqqa u jduq b\u2019mod dirett it-ta\u0127wir kollu li joffrulna lvarjetajiet ta\u2019 lsien pajji\u017cna.", "Paul Zahra huwa traduttur fl-Unit\u00e0 Web talKummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "minnhom bis-s\u0127i\u0127 \u2013, kif ukoll fuq it-trattament personalissmu tal-politika Maltija ta\u2019 wara ttieni gwerra dinjija.", "I\u017c-\u017cjara ta\u2019 Mifsud fil-Lussemburgu saret b\u2019rabta mal-ewwel stand ta\u2019 kotba Maltin li qatt ittella\u2019 fis-Salon du Livre tal-Lussemburgu (Kirchberg LuxExpo, 16-18 ta\u2019 Marzu), bi s\u0127ab ma\u2019 Sierra Books Distributors.", "L-istand offra wirja mlewna ta\u2019 kotba dwar illetteratura, l-istorja u l-kultura tal-g\u017cejjer Maltin bl-Ingli\u017c, bil-Fran\u010bi\u017c, bil-\u0120ermani\u017c u b\u2019ilsna o\u0127ra, u \u0121ibed interess kontinwu millpubbliku tal-festival.", "L-g\u0127ada tal-intervista fil-festival talLussemburgu, Mifsud kien mistieden fillibrerija tad-D\u0120T tal-Kummissjoni Ewropea g\u0127al ta\u0127dita informali, moderata mill-poeti u tradutturi Vera Pejovi\u010d u Antoine Cassar.", "Wara li nqraw siltiet mill-ver\u017cjonijiet bl-Ingli\u017c u bilFran\u010bi\u017c ta\u2019 Fl-Isem tal-Missier (ta\u2019 Albert Gatt 26", "u Nadja Mifsud, rispettivament) minn Tony Gaffiero u Isabelle Wampach, id-diskussjoni nqalbet fuq \u0121eneri o\u0127ra li ilu jfannad fihom Mifsud, fosthom il-poe\u017cija (b\u2019mod partikulari, l-a\u0127\u0127ar \u0121abra bilingwi tieg\u0127u Bateau Noir), ittraduzzjoni Maltija ta\u2019 \u0127rejjef mill-Ewropa talLvant, u r-ritorn tant mistenni g\u0127all-palk tatteatru b\u0127ala direttur.", "Immanuel Mifsud twieled Malta fl-1967, i\u017c\u017cg\u0127ir minn tmien a\u0127wa, u trabba r-Ra\u0127al \u0120did.", "Ix-xog\u0127lijiet tieg\u0127u \u0121ew ippubblikati f\u2019xi \u0127mistax-il pajji\u017c fl-Ewropa u lil hinn minnha.", "Dan l-a\u0127\u0127ar, siltiet mill-poe\u017ciji tieg\u0127u dehru flantolo\u0121ija Les Po\u00e8tes de la M\u00e9diterran\u00e9e, taddar editorjali Gallimard.", "I\u017c-\u017cjara ta\u2019 Immanuel Mifsud fil-Lussemburgu kienet appo\u0121\u0121ata mill-Fond Malti g\u0127all-Arti.", "Antoine Cassar huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea, poeta u attivist kulturali", "l-a\u010b\u010bent Oliver Friggieri t-traduttur Ivan Said", "tit huma dawk li jaqblu mieg\u0127i li lF akbar u l-is\u0127e\u0127 kon-", "tribut li l-Professur Oliver Friggieri ta lillilsien Malti huwa listudji u r-ri\u010berka kriti\u010bi tieg\u0127u talletteratura Maltija.", "B\u2019\u0127idmietu sfiqa fir-ri\u010berka tal-letteratura ta\u2019 pajji\u017cna, sejjes il-kritika letterarja Maltija moderna kif nafuha llum.", "Dan ma jnaqqas xejn mill-mertu tax-xog\u0127lijiet letterarji li kiteb.", "G\u0127alhekk, hu f\u2019dan il-kuntest li wie\u0127ed jista\u2019 japprezza s-sehem, \u017cg\u0127ir i\u017cda importanti, li hu ta lit-traduzzjoni ta\u2019 pajji\u017cna bil-qlib direttament mil-Latin g\u0127all-Malti tad-", "(65 QK \u2013 8 QK), mag\u0127ruf a\u0127jar b\u0127ala Orazju.", "Din hi bi\u010b\u010ba g\u0127odda siewja u ba\u017cika biex wie\u0127ed jibda jifhem il-kritika letterarja.", "IlProfessur Friggieri \u0127are\u0121 din it-traduzzjoni g\u0127all-ewwel darba fi ktieb fl-1975 i\u017cda re\u0121a\u2019 \u0127ari\u0121ha f\u2019edizzjoni annotata estensivament fl1988 wara li introdu\u010ba kors s\u0127i\u0127 tat-Teorija Letterarja g\u0127all-istudenti tal-Arti fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Fl-introduzzjoni g\u0127all-edizzjoni tal-1988 ilProf.", "Friggieri jispjega li \u201cl-\u0127tie\u0121a li dan it-test jer\u0121a\u2019 jkun fl-idejn issie\u0127bet mal-\u0127erqa tieg\u0127i li nara li l-istudju akkademiku tal-Letteratura jinkludi bl-importanza kbira l-g\u0127arfien metodiku tal-prin\u010bipji ewlenin li bosta minnhom huma ttrattati f\u2019din l-epistula\u201d.", "Fl-istess da\u0127la, hu jkompli jis\u0127aq fuq l-importanza ta\u2019 tali g\u0127odda fl-istudju tal-kritika letterarja: \u201cMin\u0127abba li l-", "\u017cura tat-traduzzjoni g\u0127all-Malti tal-poe\u017cija ta\u2019 Leopardi La quiete dopo la tempesta.", "L-iste", "l-a\u010b\u010bent epistula famu\u017ca, miktuba fl-a\u0127\u0127ar snin ta\u2019 Orazju aktarx bejn it-12 QK u t-8 QK, hi trattat importanti \u0127afna fil-qasam tal-kritika klassika (il-muftie\u0127 g\u0127all-g\u0127arfien xjentifiku tal-bi\u010b\u010ba lkbira tal-Letteratura ta\u2019 Malta miktuba bitTaljan u bil-Malti), nittama li t-traduzzjoni \u0121\u0121ib g\u0127arfien a\u0127jar tal-prin\u010bipji qodma ewlenin, li g\u0127adhom attwali f\u2019bosta sensi u li huma s-sisien tal-estetika kontemporanja stess\u201d1.", "Ix-xog\u0127ol ewlieni ta\u2019 Orazju ma kienx l-unika bi\u010b\u010ba xog\u0127ol klassika li l-Prof.", "Friggieri qaleb g\u0127all-Malti: fl-1990 qaleb u ppubblika ttra\u0121edja klassika ta\u2019 Ewripide, Medea, u anke ta\u2019 Sofokle, Tliet Tra\u0121edji ta\u2019 Sofokle u Ewripide.", "Qaleb g\u0127all-Malti wkoll xi xog\u0127lijiet teatrali, fosthom Il-\u0126anut tal-Ar\u0121entier ta\u2019 Karol Wojty\u0142a (ippubblikat fl-1981), Majakovskij \u2013 Dramm fi tmien atti ta\u2019 Kostas Valetas (1988) u Ratsin \u2013 Dramm f\u2019\u0127ames xeni ta\u2019 Boris Vishinski (1990).", "Fost in-narrativa li qaleb g\u0127allMalti nsibu G\u0127ajn ix-Xemx ta\u2019 Francis Ebejer (1971), \u0126rejjef g\u0127at-Tfal ta\u2019 Grimm u Andersen (1974), Jum Sabi\u0127 tar-Rebbieg\u0127a ta\u2019 Ciril Kosmac (1981), Le\u0127en bil-lejl u Valanga ta\u2019 Boris Vishinski (1985), G\u0127anja Qadima u l\u0126alliel tal-Katavri ta\u2019 Robert Louis Stevenson (1986) u L-G\u0127arusa Kienet mill-Isba\u0127 ta\u2019 Lauretto Enzo (1991)2.", "Imwieled il-Furjana fis-sena 1947, il-Prof.", "Friggieri huwa l-awtur ta\u2019 numru kbir ta\u2019 kotba ta\u2019 diversi \u0121eneri, ma\u0127ru\u0121a f\u2019Malta kif ukoll f\u2019diversi pajji\u017ci barranin.", "Oliver Friggieri, \u201cDe Arte Poetica ta\u2019 Orazju, traduzzjoni mil-Latin\u201d (Malta, \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121: Toni Cortis Publication, 1988), l-Introduzzjoni.", "2 Ludvic Azzopardi, \u201cBiblijografija mag\u0127\u017cula ta\u2019 traduzzjoni 1752-1994\u201d, te\u017ci tal-BA (Bl-Unuri) talMalti, 1997.", "It-tnejn \u0127ar-", "\u0121u b\u0127ala volumi fl-Italja.", "U\u0127ud mix-xog\u0127lijiet letterarji tieg\u0127u nqalbu g\u0127all-Ingli\u017c, it-Taljan, il-Fran\u010bi\u017c, il-Ma\u010bedonu, is-Sloven, is-Serbo-Kroat, il-Grieg, ir-Rumen, l-G\u0127arbi, il-Bengali u l-Urdu.", "L-istudji tieg\u0127u, bl-Ingli\u017c u bit-Taljan, dehru f\u2019g\u0127add ta\u2019 rivisti akkademi\u010bi fid-dinja3.", "Meta kont qed nikteb dan l-artiklu, \u0127abibi Toni Cortis tani kopja tal-iste\u017cura tat-traduzzjoni, mit-Taljan g\u0127all-Malti, tal-poe\u017cija ta\u2019 Giacomo Leopardi La quiete dopo la tempesta \u2013 Ilbnazzi wara l-maltemp tal-Prof.", "Fiha naraw il-kummenti u t-tibdiliet li huwa g\u0127amel g\u0127at-traduzzjoni tieg\u0127u stess.", "Ma rnexxilix insib il-ver\u017cjoni finali u ppubblikata \u2013 aktarx din it-traduzzjoni dehret bejn l-a\u0127\u0127ar tas-snin 80 u l-ewwel nofs tas-snin 90 f\u2019In-Nazzjon jew f\u2019IlMument.", "Jidher li l-awtur m\u2019g\u0127andux kopja tag\u0127ha ppubblikata.", "Jien s\u2019issa ma stajtx insibha.", "Hawn xi \u0127add mill-qarrejja li raha stampata jew jaf fejn nista\u2019 nsib il-ver\u017cjoni ppubblikata?", "Is-Sur Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea http://ec.europa.eu/dgs/translation/publications/magazines Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin, iktbilna", "Koedituri: Alessandro Mangion, Louise Vella, Antoine Cassar Editur tal-istil: Lorna Saliba Distribuzzjoni: Maryann Agius Impa\u0121nar: Chris Galea u Alan Delia Qari tal-provi: Mark A. Vella, Angela Debono, Jennifer De Barro", "\u010aa\u0127da", "Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_08_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a Novembru 2012", "suppliment ma\u2019", "Terminolo\u0121ija \u017coolo\u0121ika", "l-artiklu li qed nippre\u017centaw f'din il-\u0127ar\u0121a ta\u2019 Terminolo\u0121ija Maltija Mark Vella jqaxxar sew is-sitwazzjoni li jiffa\u010b\u010bja t-traduttur meta jkollu jaqleb termini tekni\u010bi u, partikolarment f\u2019dan il-ka\u017c, tassonomi\u010bi g\u0127all-Malti.", "L-artiklu jispjega diversi strate\u0121iji u mekkani\u017cmi terminolo\u0121i\u010bi li xi w\u0127ud kapa\u010bi jqarrsu wi\u010b\u010bhom meta jaraw ir-ri\u017cultati tag\u0127hom, g\u0127aliex \u201ckull ma huwa \u0121did jaf jinstema\u2019 stramb2.", "Madankollu huma mekkani\u017cmi u\u017cati kontinwament f\u2019lingwi o\u0127ra, inklu\u017ci l-hekk imsej\u0127a \u201clingwi kbar\u201d.", "Il-kuntest tal-Malti llum b\u0127ala lingwa uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea jirrikjedi li l-Malti jirrappre\u017centa fih kwalunkwe kuntest me\u0127tie\u0121 b\u0127al fit-22 lingwa l-o\u0127ra uffi\u010bjali, indipendentement millIngli\u017c jew kwalunkwe lingwa o\u0127ra li tista\u2019 taqdi lfunzjoni komunikattiva g\u0127all-Maltin.", "Studji u artikli b\u0127al dan li qed jippre\u017centa Mark Vella jkomplu joffru sisien u g\u0127odod g\u0127all-i\u017cvilupp u l-progress tal-Malti, l-istess b\u0127alma ji\u0121ri f'lingwi o\u0127ra.", "Id-Dipartiment tal-Malti D\u0120 Traduzzjoni Il-Kummissjoni Ewropea Stampa: McGregor Museum, Kimberley, l-Afrika t\u2019Isfel", "Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu", "Xi noti pratti\u010bi dwar il-\u0127olqien terminolo\u0121iku: il-qasam ta\u017c-\u017coolo\u0121ija Mark A. Vella L-ur\u0121enza terminolo\u0121ika", "Id-diskussjoni dwar il-Malti u t-traduzzjoni dejjem issemmi l-i\u017cvanta\u0121\u0121 storiku ta\u2019 lsien li, minkejja li la\u0127aq il-milja tal-uffi\u010bjalit\u00e0 u l-kunsens nazzjonali, g\u0127ad baqag\u0127lu g\u0127add ta\u2019 lakuni fl-espressjoni tieg\u0127u, spe\u010bjalment meta ni\u0121u g\u0127all-oqsma tekni\u010bi.", "Dan jidher primarjament f\u2019 xog\u0127olna fejn spiss niltaqg\u0127u ma\u2019 oqsma fejn ikollu jsir xog\u0127ol terminolo\u0121iku ta\u2019 \u010berta natura biex jing\u0127eleb, anki jekk g\u0127all-kuntest ristrett tag\u0127na, dan l-i\u017cvanta\u0121\u0121 imnebba\u0127 middominanza tal-Ingli\u017c.", "Din id-dominanza hija ri\u017cultat sew tal-\u0121rajjiet spe\u010bifi\u010bi li fihom \u017cviluppa l-ilsien Malti u anki tal-istorja kulturali u lingwistika partikolari ta\u2019 pajji\u017cna, sew ta\u2019 kunsiderazzjonijiet so\u010bjoekonomi\u010bi importanti li jrebb\u0127u lsien fuq ie\u0127or.", "Fix-xjenzi u l-finanzi, nag\u0127tu kas, anki jekk ninsew g\u0127al mument li qatt ma kellna tradizzjonijiet kbar f\u2019dawn l-oqsma, l-u\u017cu tal-Ingli\u017c narawh iddettat mill-\u0127ti\u0121ijiet tal-industrija u, f\u2019dinja globalizzata, mill-pre\u017cenza dejjem aktar qawwija ta\u2019 lingua franca indispensabbli li tispi\u010b\u010ba taqdina f\u2019kollox.", "Xog\u0127olna b\u0127ala tradutturi fl-Istituzzjonijiet, li ju\u017ca lingwa\u0121\u0121i spe\u010bifi\u010bi aktar milli l-lingwa \u0121enerali, u li huwa marbut minn kuntesti legali u re\u0121imi lingwisti\u010bi \u010bari, iqajjem il-\u0127tie\u0121a ta\u2019 \u0127olqien lingwistiku aktar avvanzat u mg\u0127a\u0121\u0121el minn dak li jista\u2019 jse\u0127\u0127 fit-ta\u0127dit ta\u2019 kuljum.", "U sikwit l-isfidi tattraduzzjoni j\u0121eg\u0127luna nirriflettu, bilmaqlub, dwar kemm il-lingwa\u0121\u0121 komuni tag\u0127na, ta\u2019 kuljum, xorta wa\u0127da g\u0127adu nieqes minn bosta oqsma.", "B\u0127allikieku ti\u0121bida tad-dilemma eterna tal-bajda u t-ti\u0121ie\u0121a, il-\u0127addiem lingwistiku jasal bejn \u0127altejn meta jara li l-ilsien li qed \u2018jo\u0127loq\u2019 biex jaqdi le\u017ci\u0121enzi ta' xog\u0127lu, huwa biss soluzzjoni temporanja u kuntestwalment ristretta li kull ma qed tag\u0127mel huwa li tillapazza g\u0127al xi \u0127a\u0121a li fir-realt\u00e0 ma te\u017cistix, u g\u0127alhekk ma tistax tintu\u017ca f'kuntest differenti.", "nag\u0127\u0121a tal-Barberija (ara pa\u0121na 3)", "Din x\u2019ng\u0127idulha bil-Malti?", "Biex nispjega a\u0127jar, nag\u0127ti xi e\u017cempji varjati.", "M'\u2019lux, it-tim nazzjonali tal-futbol lag\u0127ab log\u0127ba ta\u2019 \u0127biberija ma\u2019 pajji\u017c mhux mag\u0127ruf wisq: ir-Repubblika \u010aentru-Afrikana.", "Lanqas darba, la fuq l-istampa u lanqas waqt ix-xandir televi\u017civ, ma ntqal isem il-pajji\u017c bil-Malti, u xxandara nqdew bl-isem Ingli\u017c (jew kien hemm min sa\u0127ansitra \u017celaq minnha billi sej\u0127ilhom jew l-Afrika (!) jew inkella it-tim Afrikan), sew g\u0127ax pajji\u017c li qajla nisimg\u0127u bih sew g\u0127ax bosta Maltin m\u2019g\u0127andhomx dan l-g\u0127arfien lingwistiku partikolari.", "Lakuna fit-terminolo\u0121ija \u0121eografika ba\u017cika li \u0121\u0121ib lil dak li jkun fi problema meta jkollu jag\u0127ti bil-Malti isem ta\u2019 pajji\u017ci, \u017coni jew territorji li dejjem konna mdorrijin nirreferu g\u0127alihom bl-Ingli\u017c.", "Jekk immorru lejn oqsma o\u0127ra, qatt indunajtu, pere\u017cempju, kemm huma ftit il-pitturi mag\u0127rufa tal-istorja tal-arti li g\u0127andhom isem ekwivalenti g\u0127all-Malti: L-A\u0127\u0127ar \u010aena ta' Da pa\u0121na 2", "Vinci x\u2019aktarx issibha, g\u0127ax imnebb\u0127a minn tradizzjoni Bibblika li l-Malti huwa g\u0127ani fiha, imma Girl with a Pearl Earring jew Starry Night, x\u2019se nsej\u0127ulhom?", "Minnu li nistg\u0127u ninqdew bl-Ingli\u017c, imma bosta mil-lingwi hekk imsej\u0127a \u2018kbar\u2019 g\u0127andhom traduzzjoni g\u0127alihom u, jekk jinqala\u2019 l-ka\u017c li xi \u0127add jidde\u010biedi jo\u0127ro\u0121 pubblikazzjoni dwar dan bil-Malti, biex u kif se jinqeda?", "U b\u0127al dawn, \u0127emel e\u017cempji o\u0127ra.", "Nag\u0127tu ka\u017c, g\u0127all-\u0121imm li bosta minnha j\u017curu: x\u2019ng\u0127idulhom treadmill u bench press?", "U g\u0127ala ma nistax nerfa\u2019 biex na\u0127dem fuq il-bi\u010bipidi, it-tri\u010bipidi u l-addominali, b\u0127al ma jista\u2019 jag\u0127mel Taljan (u a\u0127na nie\u0127du \u0127afna minnhom), milli l-abs, il-biceps u t-triceps g\u0127a\u017c\u017ciena?", "E\u017cempji pratti\u010bi", "Dawn l-e\u017cempji, sej\u0127ilhom akkademi\u010bi jekk trid (forsi anki mhux ta\u2019 min jinkwieta wisq dwarhom, jekk ni\u0121u g\u0127al dan), ji\u0121uni ta\u2019 spiss f\u2019mo\u0127\u0127i waqt li nkun qed na\u0127dem fuq ittraduzzjoni ta\u2019 diversi oqsma li qatt ma kien hemm lok li ji\u0121u ttrattati bil-Malti, b\u0127all-bi\u010b\u010ba lkbira tas-su\u0121\u0121etti li niltaqg\u0127u mag\u0127hom hawn.", "I\u017cda jolqotni \u0127afna l-e\u017cempju ta\u017c-\u017coolo\u0121ija li fl-unit\u00e0 MT-02 tad-D\u0120T na\u0127dmu fuqu perjodikament meta nir\u010bievu l-lista tas-CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora), ji\u0121ifieri lista ta\u2019 \u0127lejjaq li qeg\u0127din filperiklu tal-estinzjoni.", "Dokument b\u0127al dan ikun mi\u017cg\u0127ud b\u2019diversi pjanti u annimali e\u017coti\u010bi li ovvjament ma je\u017cistux Malta, u sikwit lanqas fuq il-kontinent.", "B\u0127al fil-ka\u017c tal-isfida ri\u010benti li ppruvajna neg\u0127lbu, dik tattismija kimika, wie\u0127ed ma jag\u0127tix tort littraduttur li jilbet quddiem kliem b\u0127al dawn u jispi\u010b\u010ba jib\u017ca\u2019 jmisshom.", "I\u017cda, apparti milli buflu A\u017cjatiku selva\u0121\u0121 marbutin legalment biex nittradu\u010buhom, huma sikwit sfida g\u0127ax dak li jkun bir-ra\u0121un jib\u017ca\u2019 jkun il-pijunier, biex ng\u0127idu hekk, li jid\u0127ol f\u2019dil-\u0121ungla mhux mag\u0127rufa u jittanta jesploraha u jikkonkwistaha.", "Il-\u0121rajja tat-tismija kimika hija wa\u0127da li tista\u2019 sservi ta\u2019 tag\u0127lima u mudell g\u0127al pro\u0121etti simili o\u0127ra.", "Ir-ra\u0121unament wara l-isforz li sar kien li, xi ftit jew wisq, il-mudell Taljan/Latin seta\u2019 jkun siewi biex jin\u0127olqu t-termini bil-Malti ming\u0127ajr ma tintilfilhom it-trasparenza me\u0127tie\u0121a g\u0127all-fehim.", "Le\u010b\u010bezzjonijiet, imbag\u0127ad, kienu g\u0127all-ftit ka\u017ci fejn kien hemm \u0121a ismijiet stabbiliti bil-Malti g\u0127al xi elementi kimi\u010bi ba\u017ci\u010bi, u l-kompromessi ne\u010bessarji fl-g\u0127a\u017cliet bejn l-Ingli\u017c u l-kostruzzjoni Taljanizzata fil-ka\u017c ta\u2019 \u010berti u\u017ci kurrenti (fluworu jew fluowrin/florin; karbon/karbonju).", "L-e\u017cer\u010bizzju tat-tismija \u017coolo\u0121ika jg\u0127addi minn mog\u0127dijiet simili.", "Minkejja li l-lista tas-CITES tipprovdi sfida li tidher duiker insormontabbli, wie\u0127ed mill-ewwel jara li \u0127afna millannimali u l-pjanti msemmija huma annimali li g\u0127andhom xi xorta ta\u2019 riskontru lingwistiku Malti, u li fil-lista jkollhom deskrizzjoni spe\u010bifika mi\u017cjuda mag\u0127hom li tiddistingwi, nag\u0127tu ka\u017c, spe\u010bi minn o\u0127ra.", "Hekk, pere\u017cempju, l-iktar traduzzjoni fa\u010bli hija dik fejn Barbary sheep issir nag\u0127\u0121a tal-Barberija u wild Asiatic Buffalo tinqaleb g\u0127al buflu A\u017cjatiku selva\u0121\u0121.", "Hemm ukoll diversi ka\u017cijiet fejn annimal ji\u0121i distint minn ie\u0127or g\u0127aliex ikun endemiku g\u0127al lok \u0121eografiku partikolari e\u017c. is-serow tal-\u0126imalaja, jew inkella j\u0121orr isem proprju e\u017c. id-duiker ta\u2019 Brooke jew il-farfett tar-Re\u0121ina Alessandra.", "Il-fa\u010bilit\u00e0 tat-traduzzjoni ta\u2019 dan it-tip ta\u2019", "ismijiet madankollu sikwit ikollha taffronta l-problema tan-nuqqas ta\u2019 kunfidenza lingwistika:", "kull ma huwa \u0121did jaf jinstema\u2019 stramb, u dan l-ilment frekwenti niltaqg\u0127u mieg\u0127u meta ni\u0121u", "biex nikkonjaw jew nittradu\u010bu kun\u010bett li qatt ma ltqajna mieg\u0127u.", "pa\u0121na 3", "M\u2019hemmx b\u017conn wie\u0127ed jaqta\u2019 qalbu jew ja\u0127seb li qed nag\u0127mlu xi \u0127a\u0121a spe\u010bjali.", "Irri\u010berka li saret g\u0127al dan id-dokument kienet wa\u0127da wkoll li g\u0127amlet u\u017cu minn ri\u017corsi en\u010biklopedi\u010bi u glossarji spe\u010bjalizzati.", "IlWikipedia kien ta g\u0127ajnuna g\u0127aliex wie\u0127ed malajr jista\u2019 jqabbel lingwa ma\u2019 o\u0127ra u jara t\u2018tatti\u010bi\u2019 lingwisti\u010bi u\u017cati g\u0127at-tismija minn dawn il-lingwi.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, wie\u0127ed jista\u2019 jisfrutta wkoll l-g\u0127ana tat-terminolo\u0121ija bilMalti li hemm g\u0127al dan il-qasam li, minkejja li ristretta g\u0127al \u010berti tipi ta\u2019 annimali, xorta wa\u0127da toffri materja prima xierqa g\u0127al soluzzjonijiet eventwali.", "Fil-ka\u017c tat-tjur, nag\u0127tu ka\u017c, isem ta\u2019 tajra wa\u0127da bil-Malti, e\u017c. sarsella (teal) isolvi t-tismija ta\u2019 diversi tipi tal-istess annimal, mis-sarsella tal-Madagaskar sassarsella \u0127amra.", "Spiss, ukoll, dawn l-annimali strambi malewwel daqqa t\u2019g\u0127ajn, m\u2019g\u0127andhomx g\u0127alfejn ibe\u017c\u017cg\u0127u lit-traduttur.", "Bosta drabi, wie\u0127ed jista\u2019 jittradu\u010bi d-deskrizzjonijiet, b\u0127al fil-ka\u017c tal-ilwien (skwiril gri\u017c), l-isfumaturi (papra lewn is-sadid), u l-karatteristi\u010bi fi\u017cjonomi\u010bi (qattus rasu \u010batta).", "Id-dizzjunarji u l-glossarji spe\u010bjalizzati mbag\u0127ad, ifornu diversi soluzzjonijiet lessikali g\u0127al kliem li g\u0127all-ewwel ma jidhirx familjari.", "Hemm bosta okkorrenzi li mbag\u0127ad jitolbu soluzzjonijiet differenti, li hawnhekk sejjer nag\u0127ti lista fil-qosor tag\u0127hom: 1) Kliem spe\u010bifiku g\u0127al lingwa partikolari: dan m\u2019g\u0127andux g\u0127ala ji\u0121i tradott e\u017c. llama, duiker, serow, wallaby, u x\u2019aktarx la\u0127jar li jit\u0127alla anki bl-ortografija ori\u0121inali. qattus rasu \u010batta 2) Ismijiet b\u2019karatteristi\u010bi fi\u017ci\u010bi: dawn kemm-il darba jkunu sinteti\u010bi fl-Ingli\u017c, imma forsi ji\u0121u itwal bil-Malti.", "Ma \u0121ara xejn, u jekk qatt ma \u0121ie tradott l-isem, m\u2019hemm xejn \u0127a\u017cin li a\u0127na wkoll nag\u0127tu deskrizzjoni.", "F\u2019dan il-ka\u017c, sibt utli \u0127afna soluzzjonijiet grammatikali li jissintetizzaw u jqassru, b\u0127all-u\u017cu tal-pronomi mehmu\u017cin, l-istat kostrutt e\u010b\u010b., e\u017c. broad-headed snake: serp rasu wiesg\u0127a (a\u0127jar minn serp ta\u2019 / b\u2019rasu wiesg\u0127a); munqaru twil (flok b\u2019munqar twil / bil-munqar twil); flat-headed cat (qattus rasu \u010batta).", "A\u0121\u0121ettivi utli o\u0127rajn jistg\u0127u wkoll jinbnew fuq il-mudell ta\u2019 e\u017c. ittikkjat/mtektek (minflok bittikek: spotted, jew anki b\u0127ala traduzzjoni g\u0127al mottled).", "Il-parti\u010bipju attiv, imbag\u0127ad, jaf ikun utli biex wie\u0127ed jipprova jittradu\u010bi anteater \u2013 wikkiel in-nemel (Aquilina j\u0127alliha qattus imra\u0127\u0127am bl-Ingli\u017c, u qabbel ma' formichiere bit-Taljan).", "Soluzzjonijiet grammatikali interessati o\u0127ra, anki f\u2019\u0121ie\u0127 is-sinte\u017ci, huma l-u\u017cu tal-parti\u010bipji li g\u0127andhom funzjoni a\u0121\u0121ettivali: mra\u0127\u0127am (marbled), muqran (horned), muswaf (hairy), mxewwek (spiky; e\u017c. spiky tailed - denbu mxewwek), mdiffer (nail-tail wallaby \u2013 wallaby denbu mdiffer), mlanzat (hispid), muxag\u0127ar (hairy). pa\u0121na 4", "3) It-traduzzjoni litterali: tintu\u017ca meta t-tifsira tista\u2019 titwassal b\u2019mod trasparenti u ming\u0127ajr ambigwitajiet.", "4) Il-Latin: xi skoll jinstab \u017cgur.", "Hemm bosta annimali li blebda mod wie\u0127ed mhu se jsib definizzjoni jew deskrizzjoni bil-Malti, anki g\u0127aliex jafu jkunu tant rari jew lokalizzati li qatt ma kien hemm il-lok li ji\u0121u rrekordjati.", "Soluzzjoni utli taf tkun dik tat-Taljan, fejn immorru lura g\u0127all-isem bijolo\u0121iku Latin.", "Il-mixja mill-g\u0127erq Latin g\u0127at-Taljan mhijiex wa\u0127da twila, u lanqas ma hija dik mill-element Romanz tag\u0127na g\u0127all-\u0127olqien tal-Malti kurrenti.", "X\u2019inhu sloth bil-Malti?", "Aquilina ma jg\u0127inx g\u0127ax jag\u0127ti biss xadin \u017cg\u0127ir imnie\u0127ru abjad deskrizzjoni fit-tul.", "A\u0127na ppruvajna t-triq tal-Latin u \u0127ri\u0121na b\u2019folivoru (folivoro bit-Taljan, u l-isem mil-Latin tas-subordni bijolo\u0121ika).", "5) \u0126wejje\u0121 o\u0127ra li skoprejna: Lesser: fit-tassonomija ma tfissirx inqas imma \u017cg\u0127ir (jew minuri) e\u017c. lesser spot-nosed monkey (xadin \u017cg\u0127ir imnie\u0127ru abjad), filwaqt li giant: kbir (iktar milli \u0121gant, g\u0127alkemm jista\u2019 jkun hemm xi okkorrenzi); dwarf: nanu e\u017c. porkuspin nanu muswaf Messikan (Mexican hairy dwarf porcupine).", "\u010aerti kuluri jew karatteristi\u010bi bil-Malti, li forsi qatt ma smajna bihom: baqri g\u0127al pied/piebald (ilwien differenti), baff (buff), fa\u010b\u010bjol (\u017ciemel wi\u010b\u010bu abjad).", "6) \u0126ares lejn l-annimal.", "Fittex ritratt tieg\u0127u.", "Dan japplika anki g\u0127al traduzzjonijiet ta\u2019 o\u0121\u0121etti mhux porkuspin nanu muswaf Messikan familjari.", "Anki meta tqabbel it-traduzzjonijiet ta\u2019 lingwi o\u0127rajn, tara li jkunu kkon\u010bentraw fuq aspett partikolari.", "Bl-Ingli\u017c, ix-xadin msemmi fuq g\u0127andu tikka fuq imnie\u0127ru (u l-kulur mhux definit), imma bit-Taljan g\u0127andu mnie\u0127ru kollu abjad.", "L-istess g\u0127alina: din il-\u0127a\u0121a x\u2019aktarx li nsej\u0127ulha bilMalti?", "Kif tinstema\u2019 l-a\u0127jar u l-aktar familjari?", "X\u2019inhi l-karatteristika li tista\u2019 tfiehem lil dak li jkun x\u2019qed nipprova nittradu\u010bi u niddeskrivi?", "Il-vanta\u0121\u0121 tal-Malti b\u0127ala terra incognita f\u2019dan ilqasam huwa li wie\u0127ed g\u0127andu ironikament \u010berta libert\u00e0 fit-traduzzjoni, l-aktar g\u0127aliex wisq probabbli qed inkunu a\u0127na li qed naqilbu dawn ilkun\u010betti g\u0127all-ewwel darba.", "Anki l-fatt li l-lingwa sors li nqabblu mag\u0127ha hija kwa\u017ci dejjem l-Ingli\u017c m\u2019g\u0127andux igerrex milli wie\u0127ed iqabbel massoluzzjonijiet minn ilsna o\u0127ra.", "Ovvjament, dawn huma soluzzjonijiet dibattibbli li jistg\u0127u anki jit\u0127axknu bil-qawwa ma\u2019 skejjel ta\u2019 \u0127sieb o\u0127ra dwar kif imissha ti\u017cviluppa l-lingwa.", "I\u017cda f\u2019kuntest iddettat mill-\u0127tie\u0121a, l-ur\u0121enza, u anki mill-oqfsa \u0121uridi\u010bi, hemm b\u017conn li jitfasslu sistemi ta\u2019 \u0127olqien terminolo\u0121iku li, anki jekk forsi dibattibbli, ikunu koerenti u a\u010b\u010bettabbli mill-inqas mil-lati xjentifi\u010bi u lingwisti\u010bi.", "Mark A. Vella huwa Kap tal-Unit\u00e0 fi \u0127dan id-Dipartiment", "tal-Malti fi \u0127dan id-Direttorat tat-Traduzzjoni talKummissjoni Ewropea.", "Qabel kien serva b\u0127ala traduttur u terminologu tal-istess Dipartiment.", "folivoru pa\u0121na 5", "Lista ta\u2019 termini", "(Anness ma\u2019 Xi noti pratti\u010bi dwar il-\u0127olqien terminolo\u0121iku: il-qasam ta\u017c-\u017coolo\u0121ija\u2014Mark A. Vella, 2012)", "Din it-tabella hija g\u0127a\u017cla mill-\u0127afna ismijiet ta\u2019 annimali u pjanti li \u0121ew tradotti g\u0127al-lista CITES li ti\u0121i a\u0121\u0121ornata regolarment mill-Kummissjoni u li l-a\u0127\u0127ar ver\u017cjoni tag\u0127ha tinsab fir-Regolament talKummissjoni (UE) Nru 101/2012 tas-6 ta\u2019 Frar 2012 li jemenda r-Regolament tal-Kunsill (EC) Nru 338/97 dwar il-protezzjoni ta\u2019 spe\u010bi ta\u2019 fawna u flora selva\u0121\u0121i billi jkun regolat il-kummer\u010b fihom.", "L-unit\u00e0 MT-02 bl-istess mod ta\u0121\u0121orna u tikkore\u0121i l-ismijiet ma\u2019 kull ver\u017cjoni \u0121dida.", "F\u2019diversi ka\u017cijiet, min\u0127abba n-natura u l-kuntest partikolari tal-qasam terminolo\u0121iku vis-\u00e0-vis il-Malti, xi traduzzjonijiet ikunu g\u0127adhom fluwidi u ji\u0121u a\u0121\u0121ornati jew ikkore\u0121\u0121uti wara aktar ri\u010berka jew tisdiq ta\u2019 parametri aktar fissi g\u0127at-traduzzjoni.", "Isem mag\u0127ruf universalment fl-ilsien ori\u0121inali tieg\u0127u (jin\u017cammu wkoll lortografija u s-sinjali dijakriti\u010bi proprji).", "Qabbel ma\u2019 serow, wallaby, guanaco, imma mbag\u0127ad qis il-ka\u017c ta\u2019 igwana vs. iguana (ka\u017c fejn l-annimal ikun sar tant familjari li taf tvarjalu l-ortografija minn ilsien g\u0127al ie\u0127or)", "Kwistjoni ta\u2019 daqs relattiv, li tvarja skont it-tip tal-annimal.", "Qrib kun\u010betti b\u0127al small u lesser, bil-Malti hemm ukoll il-varjanti, skont kuntesti varji, \u017cg\u0127ir u \u010bkejken", "Lupu tal-kriniera", "Volpi wikkiel ilgran\u010bijiet", "Qattus imra\u0127\u0127am", "mane = kriniera: traduzzjoni trasparenti b\u2019kelma li forsi mhux daqshekk mag\u0127rufa/u\u017cata i\u017cda li xierqa u pre\u010bi\u017ca g\u0127all-kuntest partikolari Traduzzjoni trasparenti u sintattikament ekonomika (kontra e\u017c. li jiekol ilgran\u010bijiet) Qbil anki mad-deskrizzjoni bil-Latin", "Lontra \u0121ganta", "Qattus bit-tikek lewn is-sadid", "pa\u0121na 6", "B\u0127al fil-ka\u017c ta\u2019 pigmew, e\u010b\u010b, qabbel ilvarjanti possibbli \u0121gant u kbir, g\u0127al \u0121iant, big, great, greater, e\u010b\u010b. Re. l-u\u017cu ta\u2019 lontra, kelma aktar familjari bitTaljan li madankollu tg\u0127in fiddistinzjoni ta\u2019 annimali li mhux dejjem pre\u017centi fl-ispettru lingwistiku Malti", "Farfett il-lejl talfrott rasu dehbija", "Volpi jtir \u0120appuni\u017c Wallaby denbu mdiffer strixxat Liebru mlanzat", "Bu\u010beru bilgangala \u010bara", "Bies saqajh \u0127orox", "\u017bibett lontra", "Folivoru g\u0127onqu kannella", "Colobus a\u0127mar ta\u2019 \u017ban\u017cibar", "Cynogale bennettii Il-kuntest ta\u2019 lontra, u anki ka\u017c tattlaqqig\u0127 ta\u2019 \u017cew\u0121 nomi bit-tieni nom jie\u0127u funzjoni a\u0121\u0121ettivali (b\u0127al ittra bomba, mara ra\u0121el) Isem li jidher twil i\u017cda jiddeskrivi Acerdon jubatus b\u2019\u010berta pre\u010bi\u017cjoni u b\u2019simetriija mallingwa sors Pteropus loochoensis Onychogalea fraenata Caproloagus hispidus Rhyticeros subruficollis", "Traduzzjoni litterali li \u017c\u017comm malmetafora/tixbiha ori\u0121inali", "Libert\u00e0 min-na\u0127a tat-traduttur biex isib ekwivalenti g\u0127al \u2018plain\u2019, x\u2019aktarx bissa\u0127\u0127a ta\u2019 ri\u010berka dwar id-dehra talannimal jew bi tqabbil ma\u2019 linwgi o\u0127ra", "Folivoru, mit-Taljan g\u0127al sloth; g\u0127a\u017cla so\u0121\u0121ettiva sabiex ikun hemm ekwivalenti b\u2019 \u2018\u0127oss u sura Maltin\u2019", "Ismijiet mhux problemati\u010bi: deskrizzjoni fi\u017cika u appartenenza \u0121eografika.", "Simili wkoll g\u0127al annimali b\u2019ismijiet li jinkludu kunjom minn skoprihom e\u017c. duiker ta\u2019 Ogilby (Ogilby\u2019s duiker)", "Lemur \u0121urdien", "Porkuspin nanu muswaf Messikan Papra ssaffar \u0127amra fl-isfar Kelb tal-praterija Messikan Gurlina boreali", "G\u0127asfur umbrella bl-imsielet twal", "Traduzzjoni problematika min\u0127abba lekwivalenza diffi\u010bli g\u0127al slow", "Numenius borealis L-isem tal-g\u0127asfur mhux problematiku fil-Malti.", "G\u0127a\u017cla so\u0121\u0121ettiva tala\u0121\u0121ettiv (boreali vs. Eskwimi\u017c), li f\u2019dan il-ka\u017c ittendi lejn il-Latin b\u0127ala lingwa sors", "pa\u0121na 7", "Pappagall qurrig\u0127etu lel\u00e0", "Mostru ta\u2019 Gila", "Gremxula ta\u017c\u017cibe\u0121 Kobra job\u017coq / Kobra job\u017coq talFilippini ta\u2019 Fuq / Kobra dehbi job\u017coq", "Naja... (e\u017c.", "\u017brin\u0121ijiet u rospi", "Orkidea ta\u2019 Madeira Ofri nofs qamar", "Qalb imdemmija ta\u2019 Mindanao", "Traduzzjoni trasparenti", "Serp bellezza tatTajwan", "Bellezza g\u0127a\u017cla so\u0121\u0121ettiva tat-traduttur", "Bl-Ingli\u017c, wonder geckos jew frogeyed gecko; it-traduttur fil-libert\u00e0 li jo\u0127loq traduzzjoni \u0121dida, jew li j\u017comm qrib il-lingwa sors.", "F\u2019dawn il-ka\u017cijiet miftu\u0127a, wie\u0127ed jista\u2019 jesplora ilsna o\u0127rajn biex jara deskrizzjonijiet li kapa\u010bi jkollhom sura li toqrob aktar lejn il-Malti Il-lingwa sors toffri wkoll ismijiet kemxejn differenti: l-a\u0121\u0121ettiv rat jirreferi g\u0127all-konsum tal-firien u mhux g\u0127al karatteristika fi\u017cika", "Wi\u017cg\u0127a wonder komuni", "Mostru isem storiku li jintu\u017ca f\u2019diversi ilsna.", "Gila isem xmara li taqsam lAri\u017cona: ir-ri\u010berka importanti hawn biex ikun hemm de\u010bi\u017cjoni dwar l-u\u017cu tal-\u0120 jew tal-G", "Diffikult\u00e0 potenzjali dwar l-ordni talkliem e\u017c. kobra dehbi job\u017coq jew kobra job\u017coq dehbi?", "L-u\u017cu ta\u2019 rospu, li forsi mhux familjari wisq i\u017cda tg\u0127in fid-distinzjoni mag\u0127mula fl-ori\u0121inal", "Serp wikkiel ilfirien Indo\u010bini\u017c", "Tabakk talmuntanji Lontra bla dwiefer tal-Kamerun", "pa\u0121na 8", "G\u0127a\u017cla ta\u2019 isem tekniku i\u017cda b\u2019xi mod universalment familjari b\u0127al deskrizzjoni sintetika ta\u2019 spe\u010bi partikolari", "Traskrizzjoni trasparenti tal-isem Latin u simetrija mal-ilsna Rumanzi"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_08_supplement_mt.pdf"}
{"text": ["Suppliment spe\u010bjali mal-\u0126ar\u0121a 19", "L-isfidi tal-Lussemburgi\u017c u tal-Malti:", "kif lingwi ta\u2019 komunitajiet \u017cg\u0127ar jissopravivu f\u2019realt\u00e0 multilingwi", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Da\u0127la", "eta wie\u0127ed jemigra, jekk ikollu \u010b-\u010bans, jag\u0127\u017cel li jmur f\u2019pajji\u017c fejn ikun jista\u2019 ju\u017ca lingwa li di\u0121\u00e0 jaf.", "Ulied in-nanna Venut ftit li xejn kienu jafu Ingli\u017c, u batew sew meta waslu l-Amerka.", "Is-sitwazzjoni ta\u2019 bosta minna li \u0121ejna na\u0127dmu mal-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, l-aktar b\u0127ala tradutturi, kienet differenti.", "Minkejja li lkoll g\u0127addejna minn episodji tra\u0121ikomi\u010bi meta tlajna hawn, u li setg\u0127u fa\u010bilment jid\u0127lu kexxun f\u2019xi kapitli tal-opra letterarja ta\u2019 \u0120wann Mamo, biex \u0121ejna Brussell u l-Lussemburgu kellu bilfors ikollna edukazzjoni g\u0127olja.", "Apparti l-Malti, bilfors ridna nkunu nafu nitkellmu b\u2019lingwa uffi\u010bjali o\u0127ra tal-UE, jekk mhux tnejn.", "G\u0127all-\u0121enerazzjoni tal-bi\u010b\u010ba lkbira tag\u0127na li twelidna bejn is-sittinijiet u t-tmeninijiet, li tkun trilingwi kienet tant naturali li \u0127afna minna setg\u0127u japplikaw biex ja\u0127dmu mal-istituzzjonijiet imqar jekk l-iskola, formalment, qatt ma tg\u0127allmu lingwa o\u0127ra apparti mittnejn uffi\u010bjali.", "Ji\u0121ifieri kellna punt tat-tluq differenti mill-karattri ta\u2019 Mamo, g\u0127ax g\u0127alkemm emigrajna biex ikollna opportunitajiet ta\u2019 xog\u0127ol a\u0127jar, tlaqna minn Malta armati bi tliet lingwi jew aktar.", "Imma meta wasalna l-Bel\u0121ju u l-Lussemburgu sibna wkoll varjet\u00e0 ta\u2019 kulturi u ta\u2019 lingwi b\u0127alma sabu Armau\u017carma u Fili\u010b: kemm huma u kemm a\u0127na morna na\u0127dmu f\u2019pajji\u017ci li fihom tg\u0127ix popolazzjoni ta\u2019 ori\u0121ini m\u017cewqa sew u li titkellem lingwi differenti.", "U\u0127ud minna marru lBel\u0121ju, pajji\u017c fundatur ie\u0127or tal-Unjoni Ewropea, li g\u0127andu tliet ilsna uffi\u010bjali: il-Fran\u010bi\u017c, il-\u0120ermani\u017c u l-Olandi\u017c.", "M\u2019g\u0127andux lingwa li tidentifika lill-poplu tieg\u0127u b\u0127ala wie\u0127ed.", "O\u0127rajn, b\u0127alna t-tradutturi li na\u0127dmu mal-Kummissjoni Ewropea, \u0121ejna l-Lussemburgu: pajji\u017c tmien darbiet akbar minn Malta, imma tista\u2019 tg\u0127id bl-istess g\u0127add ta\u2019 abitanti.", "Mag\u0127kom xtaqna naqsmu ftit tag\u0127rif dwar dan il-pajji\u017c \u010bkejken b\u0127alma hi Malta, anki hu b\u2019lingwa nazzjonali g\u0127alih li g\u0127alkemm tintu\u017ca \u0127afna fid-djar u fuq ir-radju, g\u0127adha tbati f\u2019dik li hi vi\u017cibbilt\u00e0: taraha ferm inqas miktuba.", "B\u0127al ilsienna, il-Lussemburgi\u017c huwa lsien im\u0127allat: xorob sew mill-\u0120ermani\u017c, mill-Olandi\u017c u mill-Fran\u010bi\u017c.", "Hemm min iqisu biss b\u0127ala djalett \u0120ermani\u017c g\u0127ax jixbah ferm id-djaletti mitkellma fi\u010b-\u010bentru tal-Punent.", "Imma mbag\u0127ad hemm min jis\u0127aq illi kieku lLussemburgi\u017c kien biss djalett tal-\u0120ermani\u017c mitkellem hemmhekk, ma kienx ikun mag\u0127mul ukoll minn g\u0127add \u0121mielu ta\u2019 kliem ta\u2019 nisel Fran\u010bi\u017c li ma\u017c\u017cmien integra sew fih.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Popolazzjoni", "Lingwa nazzjonali", "il-Malti", "il-Lussemburgi\u017c", "il-Malti u l-Ingli\u017c", "il-Lussemburgi\u017c, il-Fran\u010bi\u017c u l\u0120ermani\u017c*", "Lingwa/i uffi\u010bjali", "Jitkellmu lingwa o\u0127ra barra dik materna", "\u0126iliet f\u2019talinqas 2 lingwi barranin", "Il-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti", "Il-Kunsill Permanenti dwar ilLingwa Lussemburgi\u017ca", "Kattolika 93.9%", "Kattolika 87 %", "Awtorit\u00e0 lingwistika Reli\u0121jon ewlenija \u0120urnali", "98 % 61 % jitkellmu 3 lingwi o\u0127ra", "11: 2 bilingwi (Fran\u010bi\u017c u \u0120ermani\u017c), 3 bil-Fran\u010bi\u017c, 3 bil14: (7 bl-Ingli\u017c, 7 bil-Malti) \u0120ermani\u017c, 1 bil-Portugi\u017c, 1 blIngli\u017c, 1 bil-Lussemburgi\u017c", "Stazzjonijiet tat-televi\u017cjoni", "8 (kollha bil-Malti)", "2 (bil-Fran\u010bi\u017c u bilLussemburgi\u017c)", "Stazzjonijiet tar-radju", "12: 1 bl-Ingli\u017c u 11 bilMalti", "6: 3 bil-Lussemburgi\u017c, 1 bilFran\u010bi\u017c, 1 bl-Ingli\u017c, 1 bilPortugi\u017c", "* Il-Lussemburgu jqis dawn il-lingwi b\u0127ala ilsna amministrattivi u \u0121uridi\u010bi.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Hu x\u2019inhu l-ka\u017c, f\u2019dan is-suppliment xtaqna naqsmu mal-qarrejja tag\u0127na ftit tag\u0127rif dwar il-lingwa nazzjonali tal-Lussemburgu: fejn tinsab u fejn sejra.", "\u0126adna l-okka\u017cjoni biex nistiednu lill-awtoritajiet lingwisti\u010bi tal-ilsien Malti u tal-ilsien Lussemburgi\u017c iwie\u0121bu ftit mistoqsijiet dwar l-istatus tal-lingwa llum, u dwar fejn jarawha g\u0127ada pitg\u0127ada.", "G\u0127al-Lussemburgi\u017c tkellimna malKummissarju tal-Lingwa (Marc Barthelemy) li huwa l-ewwel wie\u0127ed li qed jokkupa din il-kariga li n\u0127olqot biss sena ilu.", "G\u0127all-Malti intervistajna lillPresident u lis-Segretarju E\u017cekuttiv tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti flimkien (Joe Friggieri u Thomas Pace).", "Nirringrazzjawhom tal-\u0127in li tawna.", "L-istorja tal-lingwa Lussemburgi\u017ca G\u0127alkemm il-Lussemburgi\u017c sar il-lingwa nazzjonali biss fl-1984, g\u0127andu g\u0127eruq li jmorru lura salMedju Evu.", "L-istorja talLussemburgu mi\u017cg\u0127uda b\u2019episodji ta\u2019 tensjonijiet politi\u010bi li \u0121ew riflessi fillingwa.", "Fis-seklu erbatax, il-pajji\u017c kien di\u0121\u00e0 bilingwi: l-ilsna amministrattivi kienu l-\u0120ermani\u017c u l-Fran\u010bi\u017c fil-forom antiki tag\u0127hom.", "Fi \u017cmien l-ewwel \u0127akma Fran\u010bi\u017ca fl-1684, il-\u0120ermani\u017c \u0121ie pprojbit u linfluwenza Fran\u010bi\u017ca, anke fil-lingwa, \u017cdiedet \u0127afna f\u2019dan i\u017c-\u017cmien.", "Dawn ilkunflitti stori\u010bi li kienu qed iwasslu g\u0127al alternanza fil-prijorit\u00e0 bejn dawn i\u017c\u017cew\u0121 lingwi kbar baqg\u0127u g\u0127addejjin anke matul il-perjodu tal-indipendenza tal-Lussemburgu permezz tat-Trattat ta\u2019 Londra fl-1839.", "Episodju importanti se\u0127\u0127 qabel it-Tieni Gwerra Dinjija meta l-Lussemburgi\u017ci rnexxielhom jittrasformaw \u010bensiment li kien qed isir mill-okkupanti \u0120ermani\u017ci fi kwistjoni dwar il-lingwa materna.", "Fih il-Lussemburgi\u017ci pproklamaw il-Lussemburgi\u017c b\u0127ala l-uniku lsien matern tag\u0127hom.", "Minn dak i\u017c-\u017cmien il-Lussemburgi\u017c baqa\u2019 jikber anke bl-inklu\u017cjoni ta\u2019 \u0127afna vokabularju Fran\u010bi\u017c, u dan b\u2019reazzjoni g\u0127all-kri\u017ci tal-identit\u00e0 u t-trawma kkaw\u017cata mill-\u0120ermani\u017ci fi\u017c-\u017cew\u0121 gwerer.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Illum il-\u0121urnata l-Lussemburgi\u017c, il-Fran\u010bi\u017c u l-\u0120ermani\u017c ilkoll g\u0127andhom listatus ta\u2019 lingwi amministrattivi u \u0121udizzjarji li jiffurmaw din ir-realt\u00e0 ta\u2019 trilingwi\u017cmu sinkronizzat.", "Il-Kostituzzjoni ma ssemmix lingwi uffi\u010bjali imma tg\u0127id li jistg\u0127u jintu\u017caw it-tlieta li huma, tant li meta \u010bittadin iressaq mistoqsija bil-Lussemburgi\u017c, bil-\u0120ermani\u017c jew bil-Fran\u010bi\u017c, l-amministrazzjoni kemm jista\u2019 jkun g\u0127andha twie\u0121bu bl-istess lingwa li jkun u\u017ca hu.", "Filwaqt li l-atti le\u0121i\u017clattivi jinkitbu biss bil-Fran\u010bi\u017c, id-dibattiti fil-Parlament saru jkunu kollha bil-Lussemburgi\u017c.", "Il-Kamra tad-Deputati sar g\u0127andha servizz apposta biex jara li l-Lussemburgi\u017c li jintu\u017ca jinkiteb tajjeb.", "Ta\u2019 min jinnota wkoll li fil-kampanji elettorali, il-partiti sistematikament ju\u017caw ilLussemburgi\u017c biex iwasslu l-messa\u0121\u0121i tag\u0127hom.", "Qabel ma fl-UE da\u0127lu l-pajji\u017ci tal-Lvant, kien hemm min jib\u017ca\u2019 li g\u0127ad jasal \u017cmien fejn is-sa\u0127\u0127a tal-Fran\u010bi\u017c tista\u2019 tkun ta\u2019 detriment g\u0127al-Lussemburgi\u017c.", "Imma min\u0127abba li fil-pajji\u017ci tal-Ewropa tal-Lvant il-Fran\u010bi\u017c huwa lingwa barranija, mal-influss tal-immigranti minn dawn il-pajji\u017ci \u0121ara li filLussemburgu beda jinxtered sew l-Ingli\u017c.", "Tant hu hekk li llum \u0127afna mis-", "Il-mu\u017cew nazzjonali bis-senjaletika trilingwi 5", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "sinjali f\u2019postijiet pubbli\u010bi jinkludu l-Ingli\u017c malFran\u010bi\u017c u l-\u0120ermani\u017c.", "Fl-istess \u0127in, il-Fran\u010bi\u017c ma kompliex jikber b\u2019mod li jdg\u0127ajjef ilLussemburgi\u017c, min\u0127abba li l-eluf ta\u2019 immigranti \u0121odda l-Fran\u010bi\u017c ma kinux jafuh.", "Mhux talli hekk, talli fil-Lussemburgi\u017c raw it-triq g\u0127allintegrazzjoni tag\u0127hom fil-pajji\u017c, u l-lingwa \u0127adet sa\u0127\u0127a \u0121dida.", "It-tag\u0127lim gvern", "fl-iskejjel", "Min\u0127abba l-g\u0127add ta\u2019 immigranti filLussemburgu, li jammontaw g\u0127al madwar nofs ilpopolazzjoni, ir-rata ta\u2019 tfal \u017cg\u0127ar li l-lingwa materna tag\u0127hom hija l-Lussemburgi\u017c qieg\u0127da tonqos.", "Jg\u0127oddu biss terz.", "Fl-istess waqt dejjem qed jikber in-numru ta\u2019 dawk li minn ta\u2019 et\u00e0 \u017cg\u0127ira di\u0121\u00e0 jkunu jafu ju\u017caw \u017cew\u0121 lingwi b\u2019mod tajjeb \u0127afna.", "Is-sistema edukattiva ta\u0127seb biex tintrodu\u010bi l-lingwa nazzjonali lill-istudenti millaktar fa\u017ci bikrija, sa\u0127ansitra qabel jibdew l-iskola primarja.", "Fi\u010b-\u010bentri pubbli\u010bi li jindukraw lit-tfal \u017cg\u0127ar ta\u2019 bejn xahrejn u erba\u2019 snin (hawnhekk mag\u0127rufin b\u0127ala l-cr\u00e8ches), u\u0127ud minnhom wild \u0121enituri li l-Lussemburgi\u017c g\u0127adhom ma tg\u0127allmuhx, il-komunikazzjoni tkun bilLussemburgi\u017c.", "Fil-cr\u00e8ches privati l-lingwa prin\u010bipali hija l-Fran\u010bi\u017c, imma bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 li\u0121i ri\u010benti, dawn i\u010b-\u010bentri huma obbligati j\u0121ibu edukatur biex ikellem lit-tfal bil-Lussemburgi\u017c tal-inqas sieg\u0127a kuljum.", "It-tfal \u017cg\u0127ar kollha li ji\u0121u fil-pajji\u017c minn barra (mhux imwielda l-Lussemburgu) ji\u0121u offruti ta\u0127ri\u0121 sistematiku fil-Lussemburgi\u017c b\u0127ala lingwa", "\u201c... bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 li\u0121i ri\u010benti, dawn i\u010b-\u010bentri huma obbligati", "j\u0121ibu edukatur biex ikellem lit-tfal bilLussemburgi\u017c tal-inqas sieg\u0127a kuljum.\u201d", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Dawn l-a\u0127\u0127ar \u0127mistax-il sena bdew ji\u0121u \u017cviluppati g\u0127odod pedago\u0121i\u010bi proprju g\u0127al dan ilg\u0127an.", "Imbag\u0127ad hemm it-tfal li jaslu l-Lussemburgu meta jkunu di\u0121\u00e0 tfarfru sew.", "Fis-sekondarja jing\u0127ataw lezzjonijiet introduttorji lil dawk li jaslu l-Lussemburgu meta jkollhom bejn l-g\u0127axar u ttnax-il sena u li ma jkunu jitkellmu la l-Lussemburgi\u017c, la l-\u0120ermani\u017c u lanqas il-Fran\u010bi\u017c.", "Minn meta jkollhom sitt snin sa meta jag\u0127lqu \u0127dax, l-istudenti kollha jitg\u0127allmu jiktbu u jaqraw bil-\u0120ermani\u017c u mbag\u0127ad bil-Fran\u010bi\u017c.", "Minkejja li filprimarja huwa mandatorju li l-istudenti jitg\u0127allmu jitkellmu u jaqraw ilLussemburgi\u017c, jiddependi biss mill-g\u0127alliem tag\u0127hom jitg\u0127allmux jiktbu bih ukoll.", "G\u0127all-adulti li jixtiequ jitg\u0127allmu jiktbu bil-Lussemburgi\u017c, isiru korsijiet apposta.", "Minkejja li tradizzjonalment hemm min jara fil-lingwa wa\u0127da mitkellma biss, hemm indikazzjonijiet li l-media so\u010bjali qed tag\u0127mel ilLussemburgi\u017c miktub aktar vi\u017cibbli, peress li huwa l-lingwa ppreferuta tal\u0121enerazzjoni \u017cag\u0127\u017cug\u0127a.", "Jista\u2019 jag\u0127ti l-ka\u017c li min\u0127abba li f\u2019kuntesti informali, i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 imdorrijin jeqilbu g\u0127al-Lussemburgi\u017c, biex jikkomunikaw bejniethom bil-miktub fuq l-internet qed jag\u0127\u017clu l-istess lingwa (mhux ne\u010bessarjament jiktbuha b\u2019mod korrett).", "Fl-ewwel snin tas-sekondarja t-tag\u0127lim ta\u2019 bosta su\u0121\u0121etti jibqa\u2019 jsir bil\u0120ermani\u017c, imma iktar tard il-korsijiet kollha (sintendi minbarra dawk tallingwa) jaqilbu g\u0127all-Fran\u010bi\u017c filwaqt li l-\u0120ermani\u017c jibqa\u2019 prevalenti fledukazzjoni vokazzjonali.", "B\u2019mod aktar \u0121enerali, l-ispjegazzjoni waqt illezzjonijiet tkun bil-Lussemburgi\u017c u bi\u017c-\u017cew\u0121 lingwi l-o\u0127ra.", "L-istudenti Lussemburgi\u017ci li jattendu l-iskejjel tal-gvern jo\u0127or\u0121u mill-iskola jafu jitkellmu u jiktbu bil-Fran\u010bi\u017c, bil-\u0120ermani\u017c u bl-Ingli\u017c, g\u0127ax l-Ingli\u017c hu su\u0121\u0121ett obbligatorju fl-iskola sekondarja.", "G\u0127alkemm kollha jkunu tg\u0127allmu l-", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Lussemburgi\u017c, mhux kollha jkunu jafu jiktbu bih.", "F\u2019dan il-livell l-istudenti jistg\u0127u jag\u0127\u017clu li j\u017cidu l-Latin, l-Ispanjol jew it-Taljan.", "It-ta\u0127ri\u0121 fil-lingwi matul il-karriera skolastika kollha jammonta g\u0127al 50 % tal-kurrikulu.", "Dan kollu g\u0127andu l-vanta\u0121\u0121 li meta ji\u0121u g\u0127all-edukazzjoni terzjarja, l-istudenti jkollhom g\u0127a\u017cla kbira fejn ikomplu l-istudji tag\u0127hom: jew jibqg\u0127u ilLussemburgu jew imorru f\u2019xi universit\u00e0 ta\u2019 pajji\u017c ie\u0127or fejn jintu\u017caw il-lingwi li jafu huma.", "Ma jkollhom ebda ostaklu lingwistiku x\u2019jissuperaw.", "Il-lingwa u r-reli\u0121jon L-ambjent reli\u0121ju\u017c huwa wkoll laboratorju interessanti g\u0127all-anali\u017ci lingwistika tal-pajji\u017c.", "Il-Knisja Kattolika fil-Lussemburgu, l-istess b\u0127al Malta, g\u0127andha l-akbar kongregazzjoni.", "L-informazzjoni ppubblikata tkun l-aktar bil-\u0120ermani\u017c, filwaqt li s-servizzi u l-prietki jsiru bilLussemburgi\u017c.", "L-istess japplika g\u0127allmag\u0127mudijiet, i\u017c-\u017cwi\u0121ijiet u l-funerali.", "Il-lingwa tal-komunikazzjoni reli\u0121ju\u017ca tvarja wkoll minn parro\u010b\u010ba g\u0127all-o\u0127ra skont il-komunitajiet tal-immigranti residenti u l-preferenzi lingwisti\u010bi tag\u0127hom.", "Xi servizzi parrokkjali jsiru bil-Portugi\u017c, bit-Taljan jew bl-Ispanjol.", "Il-lingwa u l-media Tradizzjonalment, il-\u0120ermani\u017c kien l-ilsien dominanti fejn tid\u0127ol l-istampa, imma ma\u017c-\u017cmien kemm il-Fran\u010bi\u017c kif ukoll il-Portugi\u017c \u2013 u aktar re\u010benti lIngli\u017c \u2013 \u017ciedu sew l-ispazju editorjali tag\u0127hom.", "Il-multilingwi\u017cmu hu karatteristika importanti fil-gazzetti fil-Lussemburgu.", "L\u2019Essentiel, gazzetta lokali ta\u2019 kuljum li titqassam b\u2019xejn fil-mezzi tat-trasport u f\u2019postijiet pubbli\u010bi, ti\u0121i ppubblikata bil-Fran\u010bi\u017c u bil-\u0120ermani\u017c.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "L-istess il-Luxemburger Wort, wa\u0127da mill-aktar gazzetti stabbiliti: il-ma\u0121\u0121oranza talartikli jkunu bil-\u0120ermani\u017c imma o\u0127rajn (fosthom l-editorjal) jinkitbu bil-Fran\u010bi\u017c (ritratt).", "Anki fil-ver\u017cjoni online, il-qarrej jag\u0127\u017cel il-lingwa li jippreferi.", "Fl-1991, il-Lussemburgi\u017c \u0127a spinta sew \u2019il quddiem fix-xena medjatika bittnedija ta\u2019 programm tal-a\u0127barijiet ta\u2019 kuljum fuq l-istazzjon RTL T\u00e9l\u00e9 L\u00ebtzebuerg, imma l-akbar abbundanza ta\u2019 kontenut medjatiku bilLussemburgi\u017c insibuha fuq l-istazzjonijiet tar-radju Lussemburgi\u017ci, kemm lokali kif ukoll dawk nazzjonali, li dejjem ikollhom l-akbar g\u0127add ta\u2019 semmieg\u0127a.", "Il-lingwa fi\u010b-\u010binema u fit-teatru L-ambjent lingwistiku miftu\u0127 tal-Lussemburgu ppermetta li lingwi o\u0127ra b\u0127allIngli\u017c, it-Taljan u l-Portugi\u017c jistabbilixxu ni\u010be\u010b importanti.", "Fi\u010b-\u010binema, ilfilms il-kbar, jew li l-iktar jag\u0127mlu su\u010b\u010bess, tista\u2019 tag\u0127\u017cel tarahomx fil-ver\u017cjoni ori\u0121inali jew le.", "Jekk tag\u0127\u017cel il-ver\u017cjoni ori\u0121inali, xorta se jkun hemm issottotitli b\u2019lingwa o\u0127ra jew aktar, normalment il-Fran\u010bi\u017c u l-Olandi\u017c.", "Fis-swali teatrali jittellg\u0127u bosta produzzjonijiet bil-Lussemburgi\u017c, imma anki bil\u0120ermani\u017c, bil-Fran\u010bi\u017c u bl-Ingli\u017c.", "Ix-xog\u0127lijiet teatrali tal-kittieba Fran\u010bi\u017ci u \u0120ermani\u017ci jittellg\u0127u bl-ori\u0121inal, g\u0127ax dawk imwielda l-Lussemburgu jsegwuhom fa\u010bilment.", "Id-demografija Il-popolazzjoni tal-Lussemburgu taqbe\u017c is-600,000 imma 48 % huma barranin residenti l-Lussemburgu.", "Fil-belt kapitali tal-Lussemburgu, il-barranin jg\u0127oddu t-80 %.", "Kien hemm \u017cmien meta l-pajji\u017c kien fqir u bosta Lussemburgi\u017ci emigraw lejn ir-Rumanija, Franza u l-Amerki biex isibu xog\u0127ol.", "Imma r-rota daret sew meta lejn tmiem is-seklu 19 hawnhekk instab \u0127afna mineral tal\u0127adid li minnu jsir l-azzar.", "L-industrija \u0121abet mag\u0127ha \u0127afna flus, u \u0127afna 9", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "immigranti ekonomi\u010bi.", "Sal-lum hawn parti mdaqqsa ta\u2019 residenti Portugi\u017ci (aktar minn 15% tal-popolazzjoni) u bosta Fran\u010bi\u017ci, Taljani, Bel\u0121jani u \u0120ermani\u017ci.", "Fis-settur bankarju, tant importanti g\u0127all-ekonomija Lussemburgi\u017ca, l-Ingli\u017c hu llingwa predominanti li \u0121\u0121ib flimkien il-\u0127addiema ta\u2019 nazzjonalitajiet differenti, minn kull rokna taddinja.", "Barra mill-fatt li nofs ir-residenti huma barranin, kull filg\u0127odu jid\u0127lu fil-pajji\u017c \u2019il fuq minn 150,000 \u0127addiem mill-pajji\u017ci \u0121irien, li jmorru lura pajji\u017chom filg\u0127axija.", "Minkejja li ma jg\u0127ixux fil-pajji\u017c, qed ji\u017cdied sew l-interess tag\u0127hom biex jitg\u0127allmu l-Lussemburgi\u017c tant li jattendu korsijiet tal-lingwa organizzati u ffinanzjati anki mill-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "Dan il-fenomenu ilu g\u0127addej 12-il sena u r-ra\u0121uni hi li l-avvi\u017ci ta\u2019 impjiegi fil-Lussemburgu (fejn il-pagi huma tajbin u l-prospetti li wie\u0127ed isib xog\u0127ol huma kbar) jirrikjedu li lapplikant ikun jaf il-lingwa tal-Lussemburgi\u017ci.", "\u0120ieli jitqies b\u0127ala vanta\u0121\u0121, \u0121ieli jkun rekwi\u017cit.", "G\u0127ar-residenti Lussemburgi\u017ci hu perfettament normali li fl-istess \u0121urnata ju\u017caw aktar minn lingwa wa\u0127da.", "Il-pajsa\u0121\u0121 tal-multikulturali\u017cmu filLussemburgu, aktar milli jsegwi l-kun\u010bett Amerikan tal-\u201cmelting pot\u201d \u2013 fejn il-kulturi jid\u0127lu f\u2019\u2018borma\u2019 wa\u0127da u jsiru entit\u00e0 uniku distinta mill-bqija, jista\u2019 jitqabbel iktar ma\u2019 orkestra b\u2019\u0127afna strumenti li minkejja li joperaw f\u2019armonija, kull \u0127oss jibqa\u2019 jing\u0127araf mill-ie\u0127or.", "Il-lingwi f\u2019dan l-ambjent jittolleraw sew lil xulxin.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Il-lingwa u \u010b-\u010bittadinanza Fl-2015 fil-Lussemburgu sar referendum dwar jekk ir-residenti barranin g\u0127andhomx jing\u0127ataw id-dritt li jivvutaw fl-elezzjonijiet nazzjonali.", "78% ta\u010b\u010bittadini Lussemburgi\u017ci vvutaw kontra.", "Imma min\u0127abba li kollox baqa\u2019 juri li l-immigrazzjoni se tkompli tikber, il-gvern ried bilfors jikkunsidra jirriforma lli\u0121i dwar i\u010b-\u010bittadinanza.", "Jekk sal-1961 il-persenta\u0121\u0121 ta\u2019 residenti barranin kien biss ta\u2019 13%, fl-2016 kien di\u0121\u00e0 tela\u2019 g\u0127al 47%.", "Il-konsegwenza kienet li lpersenta\u0121\u0121 ta\u2019 nies li setg\u0127u jivvutaw fl-elezzjoni \u0121enerali beda dejjem ji\u010bkien, kwistjoni serja ta\u2019 le\u0121ittimit\u00e0 demokratika.", "Wara li falla r-referendum tal-2015 dwar id-dritt tal-vot, il-gvern stinka biex i\u0121ib il-partiti flimkien fuq riforma fil-li\u0121i tal-g\u0127oti ta\u010b-\u010bittadinanza u din da\u0127let fis-se\u0127\u0127 fl-1 ta\u2019 April tal-2017.", "B\u2019kollox, f\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar g\u0127oxrin sena, il-li\u0121i dwar i\u010b-\u010bittadinanza \u0121iet riformata erba\u2019 darbiet.", "Jekk qabel ridt tkun ilek tg\u0127ix hawn seba\u2019 snin, issa \u0127ames snin huma bi\u017c\u017cejjed biex tkun tista\u2019 tapplika g\u0127aliha.", "F\u2019dan i\u017c-\u017cmien irid ikun irnexxielek titg\u0127allem titkellem bilLussemburgi\u017c.", "Il-marka finali saret tittie\u0127ed minn \u017cew\u0121 testijiet, ji\u0121ifieri mqar jekk tmur \u0127a\u017cin f\u2019wie\u0127ed, l-importanti li tmur tajjeb sew fl-ie\u0127or.", "G\u0127al min ilu jg\u0127ix hawn g\u0127oxrin sena, bi\u017c\u017cejjed li jattendi 24 sieg\u0127a ta\u2019 lezzjonijiet filLussemburgi\u017c f\u2019wa\u0127da mill-iskejjel akkreditati.", "M\u2019hemmx g\u0127alfejn jag\u0127mel le\u017camijiet.", "Responsabbli biex jikkoordina t-tag\u0127lim tal-Lussemburgi\u017c hemm lINL, l-Istitut Nazzjonali tal-Lingwa.", "Jag\u0127ti 89 kors kull term, u previst bil-li\u0121i biex jag\u0127ti l-24 sieg\u0127a ta\u2019 lezzjonijiet lil min ikun ilu iktar minn 20 sena residenti l-Lussemburgu.", "Minn kemm ilha tissemma l-Brexit, kienu bosta r-residenti b\u2019\u010bittadinanza Ingli\u017ca li stinkaw biex jitg\u0127allmu l-Lussemburgi\u017c biex jiksbu \u010b-\u010bittadinanza, u hekk ji\u017cguraw li jekk ir-Renju Unit jo\u0127ro\u0121 mill-UE, huma jibqg\u0127u fiha.", "Il-gvern iqis li din il-li\u0121i l-\u0121dida dwar kif wie\u0127ed jikseb i\u010b-\u010bittadinanza Lussemburgi\u017ca se tistabbilizza l-effetti tal-flussi ta\u2019 migrazzjoni mistennija fissnin li \u0121ejjin.", "B\u0127al fil-ka\u017c ta\u2019 kull li\u0121i o\u0127ra, li\u0121i b\u0127al din fil-Parlament ti\u0121i diskussa bil-Lussemburgi\u017c imma ti\u0121i abbozzata biss bil-Fran\u010bi\u017c.", "L-istess b\u0127alma l-li\u0121i li tirrikonoxxi l-Lussemburgi\u017c b\u0127ala l-lingwa nazzjonali (dik li g\u0127addiet fl-1984) issib taqraha biss fil-ver\u017cjoni Fran\u010bi\u017ca.", "Kif qeg\u0127din fiha, iddokument ta\u010b-\u010bittadinanza Lussemburgi\u017ca, il-passaport, je\u017cisti biss bil-Fran\u010bi\u017c.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Intervista mal-Kummissarju tal-Lingwa Marc Barthelemy", "l-a\u010b\u010bent intervista lill-Kummissarju tal-Lingwa Lussemburgi\u017ca Marc Barthelemy.", "Il-kariga li jokkupa Barthelemy hi stabbilita b\u2019li\u0121i tal-2018 li tg\u0127id li l-Kummissarju \u201cirid jikkontribwixxi g\u0127all-implimentazzjoni talpolitika tal-lingwa Lussemburgi\u017ca u jipproponi pjan ta\u2019 azzjoni lill-Gvern.", "Ladarba l-Gvern jadotta l-pjan ta\u2019 azzjoni, il-Kummissarju jkollu r-rwol li jimmonitorja u jikkordina l-implimentazzjoni tieg\u0127u.", "Kull sena l-Kummissarju j\u0127ejji rapport dwar l-attivitajiet li jkunu se\u0127\u0127ew dik is-sena u jista\u2019, jekk jintalab mill-Gvern inkella b\u2019inizjattiva tieg\u0127u stess, ifassal rapport tematiku.\u201d", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Fl-2010 l-UNESCO ddikjarat il-Lussemburgi\u017c b\u0127ala lingwa \u201cvulnerabbli\u201d.", "Taqbel ma\u2019 dan?", "Is-sitwazzjoni tal-Lussemburgi\u017c hija wa\u0127da pjuttost ambigwa.", "Minn banda, qatt ma kien hawn daqstant nies jitkellmuh: hemm numru dejjem jikber ta\u2019 residenti barranin li jitg\u0127allmuh, u ma\u2019 dawn trid i\u017c\u017cid lil dawk, mill-pajji\u017ci \u0121irien, li kull filg\u0127odu ji\u0121u ja\u0127dmu hawn u li jie\u0127du l-lezzjonijiet biex jitg\u0127allmu l-Lussemburgi\u017c.", "Mill-banda l-o\u0127ra, in-numru ta\u2019 tfal li d-dar jitkellmu bil-Lussemburgi\u017c qed jonqos.", "Li hu \u017cgur hu li l-Lussemburgi\u017c mhux ilsien mhedded.", "Nistg\u0127u ng\u0127idu li potenzjalment jista\u2019 jsir ilsien vulnerabbli, min\u0127abba li s-su\u010b\u010bess tieg\u0127u jiddependi mill-espansjoni ekonomika tal-pajji\u017c.", "Kieku dan it-tkabbir ekonomiku u demografiku kellu jibda jmajna \u2013 u mhux probabbli li dan isir \u2013 it-tixrid tal-ilsien Lussemburgi\u017c minn hemm ukoll jg\u0127addi.", "Il-pre\u017cenza qawwija tal-Fran\u010bi\u017c u tal-\u0120ermani\u017c kif tinfluwenza l-i\u017cvilupp tal-Lussemburgi\u017c (miktub u mitkellem)?", "Il-Lussemburgi\u017c huwa lsien relattivament ri\u010benti u g\u0127amel \u0127afna \u017cmien ma jinkitibx, jew jinkiteb ftit li xejn.", "Kien djalett tal-familja tal-Mitteldeutsch talPunent (b\u0127alma huwa l-Moselfr\u00e4nkisch), mitkellem fuq il-fruntiera bil\u0120ermanofoni fuq na\u0127a u l-Frankofoni fuq l-o\u0127ra.", "Il-qafas tal-lingwa huwa \u0120ermaniku, i\u017cda l-vokabularju mog\u0127ni b\u2019g\u0127add \u0121mielu ta\u2019 termini millFran\u010bi\u017c u anki ta\u2019 Bel\u0121i\u010bi\u017cmi.", "Il-fatt li kull abitant fil-Lussemburgu ju\u017ca lFran\u010bi\u017c u l-\u0120ermani\u017c kuljum, tal-ewwel fl-amministrazzjoni u tal-a\u0127\u0127ar filmedia, u li ju\u017ca t-tnejn li huma biex jikkomunika mal-o\u0127rajn, dejjem jimplika li se jin\u0127olqu diversi termini minn lingwa jew mill-o\u0127ra, inkella, kif qed ji\u0121ri da\u017c-\u017cmien, mill-Ingli\u017c.", "F\u2019\u0127afna sitwazzjonijiet, il-Lussemburgi\u017c g\u0127andu g\u0127a\u017cla kif irendi dak li jrid jg\u0127id: jistrie\u0127 iktar fuq il-\u0120ermani\u017c inkella jie\u0127u iktar mill-Fran\u010bi\u017c.", "Madankollu, il-Lussemburgi\u017c fih karatteristi\u010bi partikulari li ma ssibhom f\u2019ebda lsien ie\u0127or \u0127lief f\u2019xi idjoletti mitkellma fir-re\u0121juni \u0121irien.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Fil-fehma tieg\u0127ek, x\u2019inhi r-ra\u0121uni li twassal lill-barranin li jafu l-Fran\u010bi\u017c u/jew il-\u0120ermani\u017c jitg\u0127allmu l-Lussemburgi\u017c ukoll?", "Is-su\u010b\u010bess tal-Lussemburgi\u017c mal-immigranti jew ma\u2019 dawk l-eluf li kuljum jaqsmu l-fruntieri li jmissu mal-Bel\u0121ju, ma\u2019 Franza u mal-\u0120ermanja g\u0127axxog\u0127ol, jispjegawh \u017cew\u0121 fatturi:", "\uf0b7 it-tfittxija g\u0127al xog\u0127ol fil-Gran Dukat, fejn spiss l-g\u0127arfien talLussemburgi\u017c jitqies vanta\u0121\u0121, jekk mhux rekwi\u017cit; \uf0b7 l-akkwist ta\u010b-\u010bittadinanza Lussemburgi\u017ca, li te\u017ci\u0121i l-g\u0127arfien talLussemburgi\u017c b\u0127ala obbligatorju bil-li\u0121i.", "Mill-Universit\u00e0 Lussemburgi\u017c?", "qeg\u0127din", "bi\u017c\u017cejjed", "g\u0127alliema", "Le, g\u0127aliex il-kariga tal-g\u0127alliem tal-lingwa, bi spe\u010bjalit\u00e0 fil-Lussemburgi\u017c, g\u0127adha friska.", "S\u2019issa kienu jkunu l-g\u0127alliema tal-\u0120ermani\u017c li jie\u0127du \u0127sieb ittag\u0127lim tal-Lussemburgi\u017c.", "L-Universit\u00e0 tal-Lussemburgu n\u0127olqot fl-2003; naturalment dan ifisser li listrutturi tar-ri\u010berka lingwistika fil-Lussemburgi\u017c u l-istrutturi responsabbli mit-ta\u0127ri\u0121 tal-gradwati Universitarji fil-Lussemburgi\u017c m\u2019ilhomx stabbiliti.", "Qed jie\u0127du \u017c-\u017cmien li g\u0127andhom b\u017conn biex jaslu f\u2019punt fejn jibdew iwie\u0121bu g\u0127al kif il-lingwa qed tevolvi fis-so\u010bjet\u00e0 tal-lum.", "Ninsabu konxji sew millproblemi li je\u017cistu biex in\u0127arr\u0121u bi\u017c\u017cejjed g\u0127alliema.", "Hemm domanda kbira g\u0127allezzjonijiet tal-Lussemburgi\u017c minn studenti adulti li jridu jitg\u0127allmuh b\u0127ala lingwa barranija.", "Dan hu l-ka\u017c kemm fil-Gran Dukat kif ukoll fir-re\u0121juni li jmissu mal-fruntiera tieg\u0127u.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Wie\u0127ed mill-kompiti prin\u010bipali b\u0127ala Kummissarju tal-Lingwa huwa li tfassal u li timplimenta pjan lingwistiku fuq 20 sena li jdur kollu kemm hu mal-Lussemburgi\u017c.", "Tindikalna fiex se jkun jikkonsisti dan il-pjan?", "Qabelxejn, il-\u0127sieb hu li ji\u0121i kkonfermat l-istatus u l-u\u017cu uffi\u010bjali talLussemburgi\u017c.", "F\u2019dak li g\u0127andu x\u2019jaqsam mal-istatus uffi\u010bjali tal-Lussemburgi\u017c u tal-u\u017cu tieg\u0127u fl-amministrazzjoni, tajjeb li wie\u0127ed jinnota li l-Lussemburgi\u017c ilu mill1984 il-lingwa nazzjonali tal-Lussemburgi\u017ci.", "Flimkien mal-\u0120ermani\u017c u malFran\u010bi\u017c huwa wie\u0127ed mit-tliet ilsna amministrattivi tal-pajji\u017c.", "Il-Fran\u010bi\u017c huwa l-lingwa le\u0121i\u017clattiva, li jfisser li t-testi le\u0121i\u017clattivi kollha u parti kbira millkomunikazzjonijiet uffi\u010bjali jinkitbu bil-Fran\u010bi\u017c.", "Fil-livell tal-Unjoni Ewropea, il-Lussemburgi\u017c mhuwiex meqjus lingwa uffi\u010bjali.", "Meta n\u0127olqot l-UE, il-Gvern tal-Gran Dukat ma kienx talab biex ilLussemburgi\u017c ji\u0121i rikonoxxut b\u0127ala lingwa tal-Unjoni Ewropea.", "Dak i\u017c-\u017cmien ma kienx g\u0127ad ing\u0127atalu l-istatus li mbag\u0127ad akkwista fl-1984.", "Imbag\u0127ad ter\u0121a\u2019 g\u0127andek il-pajji\u017ci \u0121irien li lanqas biss jirrikonoxxuh b\u0127ala lingwa minoritarja.", "Hu ppjanat li l-istatus tal-lingwi tal-pajji\u017c, li di\u0121\u00e0 hu regolat bil-li\u0121i, jitni\u017c\u017cel fil-kostituzzjoni l-\u0121dida tal-Gran Dukat li qed ti\u0121i diskussa b\u0127alissa.", "Il-Gvern qed ja\u0127seb g\u0127al pro\u010bess li jimmira li jirregola l-u\u017cu tal-Lussemburgi\u017c fil-livell tal-Unjoni Ewropea.", "Il-pjan ta\u2019 azzjoni se jing\u0127aqad, bla dubju, ma\u2019 proposti o\u0127ra.", "It-tieni aspett huwa dak tal-istandardizzazzjoni tal-lingwa Lussemburgi\u017ca, xi \u0127a\u0121a li rridu nkomplu na\u0127dmu fuqha.", "Imbag\u0127ad il-pjan ta\u2019 azzjoni se jressaq proposti li jg\u0127inu fl-i\u017cvilupp talkreattivit\u00e0 kulturali bil-Lussemburgi\u017c, u li jsa\u0127\u0127u r-ri\u010berka f\u2019dan il-qasam.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, fil-qalba tieg\u0127u l-pjan se jiffoka fuq it-tag\u0127lim tal-Lussemburgi\u017c, kemm fl-edukazzjoni bikrija kif ukoll f\u2019dik tal-adulti.", "G\u0127al \u0127afna snin ilLussemburgi\u017c ma kienx ji\u0121i mg\u0127allem, anki g\u0127aliex il-Lussemburgi\u017ci stess ftit", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Il-Kunsill Permanenti dwar il-Lingwa Lussemburgi\u017ca \u0121ie stabbilit permezz tar-Regolament Gran Dukali tad-29 ta\u2019 Lulju 1999.", "Huwa responsabbli g\u0127all-istudju, id-deskrizzjoni u t-tixrid tal-lingwa Lussemburgi\u017ca.", "Jikkoordina x-xog\u0127ol tad-diversi gruppi ta\u2019 \u0127idma li huma mitluba mill-Gvern g\u0127all-i\u017cvilupp ta\u2019 dizzjunarji \u0121odda filLussemburgu u ta\u2019 kull mi\u017cura li tista\u2019 tg\u0127in biex titqajjem kuxjenza dwar il-lingwa.", "Il-Kunsill jikkoordina: \uf0e0 grupp ta\u2019 \u0127idma responsabbli g\u0127all-monitora\u0121\u0121 tal-i\u017cvilupp tallingwa Lussemburgi\u017ca u, b\u2019mod partikolari, g\u0127all-istabbiliment ta\u2019 ortografija simplifikata g\u0127al-Lussemburgu; \uf0e0", "task force li tfassal dizzjunarju prattiku tal-Lussemburgu;", "\uf0e0 grupp ta\u2019 \u0127idma huwa responsabbli g\u0127at-tfassil ta\u2019 dizzjunarju multilingwi tal-Lussemburgu. li xejn kienu jfittxuh meta ji\u0121u biex jiktbu, u minflok iduru g\u0127all-\u0120ermani\u017c u lFran\u010bi\u017c.", "Fl-istess \u0127in, g\u0127at-tfal u g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li kienu ji\u0121u jg\u0127ixu hawn, ilkuntatt mat-tfal tal-lokal kien ikun bi\u017c\u017cejjed biex jibdew jifhmu u jitkellmu bil-Lussemburgi\u017c.", "Imma dan m\u2019g\u0127adux il-ka\u017c.", "G\u0127al \u0127afna \u017cmien fost in-nies tal-post kien hemm ir-rieda li jintu\u017ca l-Lussemburgi\u017c mar-residenti barranin.", "Imma l-g\u0127add dejjem kbir ta\u2019 residenti ta\u2019 ori\u0121ini barranija qed jag\u0127milha iebsa biex dak li jkun jibqa\u2019 jassumi li bil-Lussemburgi\u017c se jinftiehem.", "Fl-istess \u0127in, il-kelliema nattivi g\u0127andhom il-\u0127abta jaqilbu g\u0127al lingwa o\u0127ra kif jindunaw li dak li jkun qed isib diffikult\u00e0 jesprimi ru\u0127u bil-Lussemburgi\u017c, xi \u0127a\u0121a li l-barranin li jkunu jixtiequ jitg\u0127allmu l-lingwa ma ji\u0127dux gost biha.", "Bla dubju, dan ma jfissirx li l-pjan ta\u2019 azzjoni se jkun qieg\u0127ed b\u2019xi mod jikkunsidra li jimponi l-Lussemburgi\u017c b\u0127ala l-uniku lsien tal-pajji\u017c.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Jekk il-Lussemburgi\u017c huwa fattur ta\u2019 identit\u00e0 importanti g\u0127all-pajji\u017c, daqshekk ie\u0127or huwa lmultilingwi\u017cmu.", "Kul\u0127add jaqbel li hemm b\u017conn nib\u017cg\u0127u g\u0127at-tnejn: kemm g\u0127al-Lussemburgi\u017c u kemm g\u0127all-multilingwi\u017cmu tal-abitanti kollha tal-pajji\u017c.", "X\u2019tip ta\u2019 investiment pubbliku qed isir biex dan il-pjan jid\u0127ol fis-se\u0127\u0127, kemm b\u0127ala finanzi u kemm b\u0127ala ri\u017corsi umani?", "Il-pjan ta\u2019 azzjoni mressaq lill-Gvern se jkun qed jistabbilixxi l-mi\u017curi li jridu jittie\u0127du fis-snin li \u0121ejjin, flimkien mal-ba\u0121it propost g\u0127alihom.", "Imbag\u0127ad f\u2019idejn il-Gvern biex jidde\u010biedi.", "Il-pjan di\u0121\u00e0 jinvolvi numru ta\u2019 istituzzjonijiet li qed jir\u010bievu finanzjament f\u2019dan is-sens: i\u010b-\u010aentru Nazzjonali tal-Letteratura, i\u010b-\u010aentru g\u0127alLussemburgi\u017c, l-Istitut Nazzjonali tal-Lingwi, idDipartiment tal-Lingwa u tal-Letteratura Lussemburgi\u017ca tal-Universit\u00e0, il-Kunsill Permanenti tal-Lingwa Lussemburgi\u017ca, il-Bibljoteka Nazzjonali, l-Arkivji Nazzjonali, e\u010b\u010b. Inkunu korretti jekk ng\u0127idu li l-Lussemburgi\u017c g\u0127andu ortografija u grammatika standardizzati?", "Je\u017cisti dizzjunarju uffi\u010bjali?", "\u201cJekk ilLussemburgi\u017c huwa fattur ta\u2019", "identit\u00e0 importanti g\u0127all-pajji\u017c, daqshekk ie\u0127or huwa l-multilingwi\u017cmu.\u201d", "Iva, te\u017cisti ortografija standardizzata.", "Je\u017cisti ddizzjunarju elettroniku www.lod.lu li \u0121ie \u017cviluppat ta\u0127t it-tutela tal-Gvern u li, kif wie\u0127ed jista\u2019 jobsor, huwa multilingwi.", "Je\u017cistu xi pubblikazzjonijiet marbuta malgrammatika i\u017cda g\u0127adna lura milli jkollna grammatika strandardizzata.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Nistg\u0127u ng\u0127idu li l-Lussemburgi\u017c g\u0127adu lingwa primarjament mit\u0127addta, u\u017cat biss id-dar jew f\u2019ambjent informali?", "Le, il-Lussemburgi\u017c sar lingwa li kulma jmur qed tintu\u017ca iktar, anki fil-kitba.", "Fuq na\u0127a ssib il-popolazzjoni multilingwi li tag\u0127\u017cel il-Lussemburgi\u017c b\u0127ala llingwa ta\u2019 komunikazzjoni komuni, inklu\u017c fl-iskambji informali li jsiru fuq ilmedia so\u010bjali.", "Bosta Lussemburgi\u017ci qed jie\u0127du d-drawwa jiktbu anki bi lsienhom.", "Fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra, il-Lussemburgi\u017c assuma rwol anki fl-iskambji uffi\u010bjali miktuba.", "Xhieda ta\u2019 dan huma d-dibattiti fil-Kamra tad-Deputati li llum isiru esklu\u017civament bil-Lussemburgi\u017c; it-traskrizzjoni ssir kollha kemm hi bl-istess lingwa.", "Il-komunikazzjoni bejn i\u010b-\u010bittadini u l-amministrazzjoni ta\u2019 spiss issir bilLussemburgi\u017c; dan huwa l-ka\u017c ukoll fil-komunikazzjoni uffi\u010bjali bejn lamministrazzjonijiet tal-Istat u dawk komunali.", "Tista\u2019 tispjega ftit xi rwoli j\u0127addnu l-ispe\u010bjalisti tal-lingwa Lussemburgi\u017ca fil-Lussemburgu?", "Bla dubju hemm l-g\u0127alliema tal-Lussemburgi\u017c, fid-diversi livelli ta\u2019 tag\u0127lim tal-lingwa, kemm g\u0127at-tfal u kemm g\u0127all-adulti.", "L-Universit\u00e0 hemm ir-ri\u010berkaturi; i\u010b-\u010aentru g\u0127al-Lussemburgi\u017c jistrie\u0127 fuq lispe\u010bjalisti tal-lingwistika u \u010b-\u010aentru Nazzjonali tal-Letteratura inga\u0121\u0121a numru ta\u2019 esperti fil-letteratura tal-pajji\u017c.", "Fil-Kamra tad-Deputati je\u017cisti servizz importanti biex dak li ji\u0121i diskuss jinkiteb b\u2019ortografija korretta.", "Kulma jmur, dan qed ji\u0121ri wkoll f\u2019amministrazzjonijiet o\u0127ra.", "Kull dipartiment ministerjali jibg\u0127at delegat filKumitat Interministerjali li l-missjoni tieg\u0127u tkun li jag\u0127ti pariri u jassisti lillKummissarju [tal-Lingwa].", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Intervista mal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti Dan is-suppliment spe\u010bjali jag\u0127laq b\u2019din l-intervista ta\u2019 l-a\u010b\u010bent mal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "It-twe\u0121ibiet g\u0127all-mistoqsijiet tag\u0127na huma talPresident tal-KNLM il-Prof.", "Joe Friggieri u tad-Direttur E\u017cekuttiv Thomas Pace.", "Prof. Joe Friggieri Minkejja li l-Malti g\u0127adu l-lingwa dominanti fejn jid\u0127ol it-ta\u0127dit bejn ilMaltin, fa\u010bli wie\u0127ed josserva \u017c-\u017cieda fil-fenomenu ta\u2019 kelliema li jaqilbu minn lingwa g\u0127al o\u0127ra.", "Dan hu evidenti fid-diskussjonijiet fuq il-mezzi tax-xandir u fil-mod kif xi \u0121enituri jkellmu lil uliedhom.", "Ta\u0127sbu li l-isfida biex l-ilsien Malti jissopravvivi qieg\u0127da dejjem tikber?", "Huwa naturali li \u017cew\u0121 lingwi f\u2019kuntatt jinfluwenzaw lil xulxin.", "L-Ingli\u017c jinfluwenza lill-Malti u l-Malti jinfluwenza t-ta\u0127dit u l-kitba bl-Ingli\u017c talMaltin, fil-varjet\u00e0 li tissejja\u0127 \u201cMaltese-English\u201d.", "S\u2019hemm m\u2019hemm xejn \u0127a\u017cin.", "Il-problema tkun jekk ma nibdewx nag\u0127rfu aktar il-vokabularju mifrux tag\u0127na, bi lsienna, u minfloku nibdew naqilbu g\u0127al-lingwa l-o\u0127ra u nu\u017caw kliem blIngli\u017c (la fil-ka\u017c tag\u0127na l-lingwa l-o\u0127ra f\u2019kuntatt hija l-Ingli\u017c) li ma nkunux ne\u0127ti\u0121uh, u li nag\u0127mlu rilessifikazzjoni bla b\u017conn.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Id-Direttur E\u017cekuttiv Thomas Pace", "Il-qawwa tal-Ingli\u017c b\u0127ala lingwa internazzjonali mifruxa nistg\u0127u narawha, ng\u0127idu a\u0127na, fl-g\u0127add kbir ta\u2019 kotba blIngli\u017c li nsibu fil-libreriji u l\u0127wienet tal-kotba lokali.", "Madankollu, ta\u2019 min jinnota li l-g\u0127add ta\u2019 kotba bil-Malti ppubblikati fl-a\u0127\u0127ar snin f\u2019diversi oqsma, kiber \u0127afna.", "Il-produzzjoni tal-ktieb Malti tjiebet u sbie\u0127et \u0127afna f\u2019kull aspett bis-sa\u0127\u0127a talinvestimenti tal-pubblikaturi tag\u0127na.", "Qed ikollna wkoll diversi xog\u0127lijiet ta\u2019 awturi emer\u0121enti u qed naraw g\u0127add sabi\u0127 ta\u2019 gruppi mu\u017cikali ta\u2019 \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jit\u0127ajru jiktbu l-lirika tag\u0127hom bil-Malti.", "Il-Malti jintu\u017ca regolarment kemm b\u0127ala g\u0127odda ta\u2019 ri\u010berka kif ukoll fil-kitba letterarja.", "L-interess fl-istudju tal-Malti huwa kbir u dan jixhduh l-g\u0127add sabi\u0127 ta\u2019 studenti li jattendu l-korsijiet talMalti fl-Universit\u00e0 u r-reazzjonijiet li jkollna mill-pubbliku f\u2019xog\u0127olna.", "F\u2019dan kollu, il-\u0121enituri, l-g\u0127alliema, u l-mezzi tax-xandir g\u0127andhom dmir jifhmu l-importanza li ju\u017caw i\u017c-\u017cew\u0121 lingwi ming\u0127ajr ta\u0127lit bla b\u017conn.", "Il-Malti se jibqa\u2019 mag\u0127na u se jibqa\u2019 jinbidel b\u0127al kull lingwa o\u0127ra.", "Din il-bidla l-poplu spiss i\u0127ossha ta\u2019 theddida.", "Il-fatt li je\u017cisti l-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, l-Akkademja tal-Malti, u g\u0127aqdiet o\u0127ra tal-lingwa, iservi ta\u2019 xprun biex ilMalti jibqa\u2019 jiffjorixxi.", "X\u2019qed jag\u0127mel il-Kunsill biex jippromwovi l-u\u017cu ta\u2019 Malti korrett, l-aktar fil-kitba, u biex il-Malti j\u017cid fil-vi\u017cibbilt\u00e0 tieg\u0127u?", "Nixtiqukom tpo\u0121\u0121u ttwe\u0121ibiet fl-isfond tal-politika lingwistika li l-Kunsill hu marbut li \u201cji\u017cgura l-implimentazzjoni effettiva u fidila tag\u0127ha\u201d.", "Il-Kunsill tal-Malti jwettaq skrupolo\u017cament id-dmirijiet imsemmija fl-Att dwar l-Ilsien Malti.", "Dan jag\u0127mlu mhux biss bil-pubblikazzjoni ta\u2019 materjal li jservi ta\u2019 gwida g\u0127all-mod kif g\u0127andu jinkiteb il-Malti fi\u010b-\u010birkostanzi tal-lum, imma wkoll permezz tal-\u0127idma tad-diversi Kumitati Tekni\u010bi stabbiliti fi \u0127danu.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Dawn huma l-Kumitat tat-Terminolo\u0121ija u t-Traduzzjoni, il-Kumitat talEdukazzjoni, il-Kumitat tal-Media, il-Kumitat tar-Ri\u010berka Lingwistika, ilLessikografija u l-Ortografija, il-Kumitat tal-Malti fl-Informatika, il-Kumitat tal-Malti fil-Qasam tal-Mu\u017cika u l-Ispettaklu, u l-Kumitat tal-Letteratura u lPubblikazzjoni.", "Dawn il-Kumitati huma mag\u0127mulin minn nies esperti filqasam tag\u0127hom li g\u0127andhom kuntatt dirett mal-mod kif jit\u0127addem il-Malti fiddiversi oqsma tal-kompetenza tag\u0127hom u mal-i\u017cvilupp tal-Malti fil-\u0127ajja ta\u2019 kuljum.", "A\u0127na nag\u0127mlu dan ix-xog\u0127ol \u201cbil-kelma t-tajba\u201d u billi nikkonsultaw mal-pubbliku u ma\u2019 kull min hu interessat.", "Ilpro\u0121etti konkreti li da\u0127al g\u0127alihom il-Kunsill jinkludu la\u0121\u0121ornament tas-senjaletika ta\u2019 madwarna u f\u2019diversi binjiet pubbli\u010bi bi\u017c-\u017cew\u0121 lingwi, \u017cjajjar kontinwi fl-iskejjel u laqg\u0127at ta\u2019 a\u0121\u0121ornament g\u0127allg\u0127alliema, l-organizzazzjoni tal-korsijiet fil-qari tal-provi id f\u2019id mad-Dipartiment tal-Malti fl-Universit\u00e0 u ta\u2019 korsijiet o\u0127ra fil-kitba tal-Malti mal-Istitut g\u0127as-Servizzi Pubbli\u010bi, kollaborazzjoni mal-Awtorit\u00e0 tax-Xandir li qed tissarraf f\u2019g\u0127ajnuna u f\u2019korsijiet g\u0127axxandara u l-\u0121urnalisti, li\u017cvilupp ta\u2019 terminolo\u0121ija f\u2019oqsma li fihom il-Malti g\u0127adu mhux daqstant \u017cviluppat, li\u017cvilupp ta\u2019 g\u0127odod di\u0121itali bi s\u0127ab mal-Istitut tal-Lingwistika u t-Teknolo\u0121ija tal-Lingwa, u \u2013 fuq kollox \u2013 kollaborazzjoni ma\u2019 kull min ju\u017ca l-Malti fil-post tax-xog\u0127ol, fosthom il-pubblikaturi lokali, l-awturi, il-qarrejja tal-provi, u t-tradutturi tal-istituzzjonijiet Ewropej.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Il-Malti huwa wie\u0127ed mil-lingwi uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea u g\u0127aldaqstant id-dokumenti uffi\u010bjali ji\u0121u tradotti bil-Malti.", "Fuq livell \u0121enerali, kemm ta\u0127seb li dan l-i\u017cvilupp influwenza l-u\u017cu tal-Malti f\u2019Malta?", "Huwa importanti \u0127afna li dawn it-traduzzjonijiet jibqg\u0127u jsiru g\u0127ax b\u2019hekk ilMalti jibqa\u2019 jit\u0127addem formalment fl-og\u0127la livelli tal-istituzzjonijiet Ewropej.", "Huwa sabi\u0127 li tara l-Malti jintu\u017ca mhux biss fil-pubblikazzjonijiet legali imma wkoll f\u2019tant pubblikazzjonijiet interessanti o\u0127ra fuq temi varji, li sa\u0127ansitra jintu\u017caw ukoll fl-iskejjel lokali.", "A\u0127na napprezzaw \u0127afna l-isforzi serji li jag\u0127mlu t-terminologi Maltin g\u0127all-a\u0127jar g\u0127a\u017cla tal-kelma, ng\u0127idu a\u0127na, billi jikkunsidraw lingwi o\u0127ra, jirri\u010berkaw f\u2019kotba li jkunu \u0127ar\u0121u g\u0127all-konsistenza u jistaqsu nies esperti fis-su\u0121\u0121etti li jkunu qed jittradu\u010bu.", "Il-Kunsill jag\u0127ti sehmu wkoll meta dawn jiltaqg\u0127u ma\u2019 xi diffikult\u00e0.", "Dan ilkuntatt ta\u2019 bejnietna nqisuh importanti g\u0127ax l-i\u017cvilupp tat-terminolo\u0121ija bilMalti mill-istituzzjonijiet Ewropej jg\u0127in \u0127afna lokalment g\u0127all-kitba bil-Malti, l-aktar f\u2019dawk l-oqsma li fihom il-Malti g\u0127adu mhux daqstant \u017cviluppat jew fil-ka\u017c ta\u2019 termini internazzjonali \u0121odda li jkunu g\u0127adhom de\u0127lin fi lsienna.", "Ilfatt li t-traduzzjoni tal-UE tkopri daqstant oqsma huwa ta\u2019 vanta\u0121\u0121 g\u0127al ilsienna g\u0127ax ikompli ji\u017cviluppa l-vokabularju tieg\u0127u.", "Ri\u017corsa a\u010b\u010bessibbli b\u0127all-IATE, tg\u0127inna lokalment naraw x\u2019termini jkunu qed jintu\u017caw f\u2019oqsma spe\u010bjalizzati.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "L-Istat qed joffri bi\u017c\u017cejjed ri\u017corsi, anke finanzjarji, g\u0127all-i\u017cvilupp talilsien Malti?", "Fl-a\u0127\u0127ar snin, minbarra r-ri\u017corsi finanzjarji limitati mg\u0127oddija lill-Kunsill talMalti, rajna investiment qawwi, ng\u0127idu a\u0127na, fil-Kunsill tal-Ktieb u flA\u0121enzija tal-Litteri\u017cmu.", "Dawn ilkoll wasslu g\u0127all-pubblikazzjoni ta\u2019 aktar kotba sbie\u0127 u varjati bil-Malti g\u0127al udjenzi ta\u2019 etajiet differenti.", "Il-libreriji u liskejjel tal-Istat huma mg\u0127ammrin b\u2019g\u0127add sabi\u0127 ta\u2019 kotba \u0121odda bil-Malti.", "Imma huwa importanti \u0127afna wkoll li l-Malti narawh miktub aktar madwarna mal-Ingli\u017c.", "F\u2019pajji\u017c bilingwi jixraq li \u017c-\u017cew\u0121 lingwi jintu\u017caw f\u2019kull \u0127a\u0121a uffi\u010bjali.", "Sfortunatament g\u0127ad g\u0127andna l-ma\u0121\u0121oranza tas-siti elettroni\u010bi talMinisteri tal-Gvern bl-Ingli\u017c biss.", "Fil-bini tal-ministeri g\u0127adek issib issenjaletika kollha bl-Ingli\u017c.", "Mis-settur pubbliku g\u0127adhom jin\u0127ar\u0121u dokumenti s\u0127a\u0127 u abbozzi g\u0127all-konsultazzjoni pubblika bl-Ingli\u017c biss.", "G\u0127adhom jitniedu inizjattivi (kampanji u programmi pubbli\u010bi) b\u2019isem Ingli\u017c biss u bir-reklamar fuqhom ming\u0127ajr il-Malti.", "Huwa hawn ukoll fejn l-Istat g\u0127andu joffri aktar ri\u017corsi umani u finanzjarji lid-dipartimenti diversi tieg\u0127u biex ikun hemm impjegati kompetenti u a\u0121\u0121ornati fi\u017c-\u017cew\u0121 lingwi li jistg\u0127u jg\u0127inuh i\u017cid ilbilingwi\u017cmu madwarna \u0127alli l-lingwa nazzjonali tag\u0127na tkun aktar vi\u017cibbli.", "Jekk il-Malti ma narawhx madwarna daqs l-Ingli\u017c, issirilna naturali li nu\u017caw aktar il-kliem bl-Ingli\u017c g\u0127ax dak inkunu qed nirre\u0121istraw inkonxjament.", "Fid-dawl ta\u2019 dan, il-Malti g\u0127adu nieqes minn \u010bekkjatur di\u0121itali li jserra\u0127 ras dak li jkun jixtieq jikteb xi \u0127a\u0121a bla nuqqasijiet.", "Din ri\u017corsa me\u0127tie\u0121a \u0127afna li tag\u0127mel il-pubbliku aktar kunfidenti ju\u017ca l-Malti fil-kitba.", "Barra minn hekk, hemm b\u017conn ukoll investiment f\u2019numru ta\u2019 g\u0127odod di\u0121itali li di\u0121\u00e0 \u0121ew \u017cviluppati g\u0127all-Malti imma li g\u0127andhom b\u017conn jibqg\u0127u ji\u0121u a\u0121\u0121ornati u mirquma.", "Huma me\u0127tie\u0121a wkoll \u0127afna aktar ri\u017corsi di\u0121itali bil-Malti g\u0127at-tfal, l-adolexxenti u \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Fid-dinja teknolo\u0121ika tal-lum, uliedna u wlied uliedna jqattg\u0127u \u0127afna \u0127in fuq l-internet jew ju\u017caw l-apps mit-tablets.", "Importanti li jkun hawn aktar materjal bil-Malti a\u010b\u010bessibbli bla \u0127las.", "Fl-Att dwar l-Ilsien Malti (Art.", "3), l-Istat Malti jimpenja ru\u0127u bil-miktub li: \u201cjag\u0127raf fl-ilsien Malti espressjoni qawwija tan-nazzjonalit\u00e0 tal-Maltin, u g\u0127alhekk jag\u0127tih l-g\u0127arfien xieraq u me\u0127tie\u0121 kollu billi jag\u0127raf l-importanza tieg\u0127u fil-prin\u010bipju u fil-prattika, u jg\u0127asses biex dan l-ilsien ma jit\u0127assarx u ma jintilifx.\u201d", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 19", "Insibu wkoll li: \u201cl-Istat Malti jippromwovi b\u2019kull mezz possibbli l-akbar u\u017cu tal-ilsien Malti fledukazzjoni, fix-xandir u fl-istampa, fil-qrati, u fil-\u0127ajja politika, amministrattiva, ekonomika, so\u010bjali u kulturali.\u201d", "Il-Malti jing\u0127ata spinta kbira \u2019l quddiem jekk l-organi kollha tal-Istat ja\u0127dmu flimkien biex jitwettqu dawn l-g\u0127anijiet.", "\u0126admu fuq dan is-suppliment it-tradutturi Marija Agius, Alan Delia u Louise Vella.", "Referenzi Id-Dipartiment tal-informazzjoni \u2014 www.doi.gov.mt Delano, Rivista Lussemburgi\u017ca bl-Ingli\u017c, April 2017 Il-portal uffi\u010bjali tal-Gran Dukat tal-Lussemburgu, disponibbli bl-Ingli\u017c, bil-Fran\u010bi\u017c u bil-\u0120ermani\u017c \u2014 http://luxembourg.public.lu/en/index.html.", "\u201cPromoting and nurturing the Luxembourgish language\u201d 2019. \u2014 https://today.rtl.lu/news/luxembourg/a/1331059.html Is-sit tal-Ministeru tal-Edukazzjoni, tat-Tfal u \u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 \u2014 http:// www.men.public.lu/fr/fondamental/index.html."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_sup-special_19_mt.pdf"}
{"text": ["DEJTA \u0120EOSPAZJALI U NAVIGAZZJONI F'din il-\u0127ar\u0121a qed nippre\u017centaw lista ta' termini b'rabta ma\u2019 le\u0121i\u017clazzjoni li tistabilixxi standards tal-\u0121bir u \u017c-\u017camma tad-dejta \u0121eospazjali kif ukoll b'rabta man-navigazzjoni kemm spazjali kif ukoll bil-ba\u0127ar.", "Bosta minn din id-dejta tintu\u017ca fil-kartografija u limmappjar ta\u2019 informazzjoni li tikkon\u010berna lu\u017cu tal-art u l-ispazju mill-bniedem kif ukoll elementi \u0121eografi\u010bi.", "G\u0127all-pratti\u010bit\u00e0 tat-tfittxija, is-sekwenza hija dik alfabetika Ingli\u017ca.", "Il-lista hija bba\u017cata fuq l-entrati li jinsabu fil-IATE u jinkludu t-termini Ingli\u017ci (EN), dawk korrispondenti Maltin (MT), u fejn kienu disponibbli, il-Fran\u010bi\u017ci (FR) u l-\u0120ermani\u017ci (DE).", "Aktar referenzi u spjegazzjonijiet jistg\u0127u jinkisbu billi tikkonsulta l-IATE (http://iate.europa.eu).", "Reuben Seychell It-Terminologu tad-Dipartiment tal-Malti Il-Kummissjoni Ewropea", "MT astrazzjoni test tar-ra\u0121unament astratt", "tip astratt restrizzjoni g\u0127all-a\u010b\u010bess triq ta' a\u010b\u010bess", "tkejjil bir-reqqa g\u0127all-wisa' \u0127ieles ta' qieg\u0127 il-ba\u0127ar", "attivazzjoni ta' mekkani\u017cmu ta' twissija", "isem i\u017c-\u017cona tal-indirizz", "komponent tal-indirizz lokalizzatur tal-indirizz o\u0121\u0121ett indirizzabbli unitajiet amministrattivi kontigwi limitu amministrattiv linja ta' demarkazzjoni amministrattiva", "kategorija ta\u2019 ajrudrom nodu ta\u2019 ajrudrom punt ta\u2019 referenza talajrudrom tip ta\u2019 ajrudrom", "MT miri ta' prestazzjoni aggregati", "fruntiera tal-ajru link tal-ajru sekwenza ta\u2019 links tal-ajru", "nodu tal-ajru link ta\u2019 rotta tal-ajru rotta tal-ajru netwerk ta' trasport bl-ajru sensur ittrasportat bl-ajru", "sensuri ttrasportati bl-ajru", "ajruport koordinatur tal-ajruport \u017cona ta\u2019 spazju tal-ajru erja tar-rampa tal-ajruport akwifer, formazzjoni akwifer", "navigazzjoni ta\u2019 \u017cona, RNAV rwol ta' asso\u010bjazzjoni attribut vajrus avirulenti sinjal bijoetanol bijolo\u0121ista korp ta\u2019 ilma ta\u2019 ta\u0127t l-art kisra fix-xaqliba tal-qieg\u0127 baga netwerk ta' trasport b'kabla\u0121\u0121 link ta' rotta b'kabla\u0121\u0121 medda katastali tqassim f'\u017coni tip kandidat koordinati Kartesjani studju ta' ka\u017c ba\u010bir tal-iskular", "bijolo\u0121ija \u010bellulari klassi tas-CEMT linja tan-nofs karatterizzazzjoni kimiku kodifika kodifika u dekodifika tassoftwer re\u0121istru li jelenka l-kodi\u010bijiet komuni", "elementi komuni tat-trasport sistema ta\u2019 referenza ta\u2019 koordinati komposti", "pa\u0121na", "MT komputazzjoni tossikolo\u0121ija komputazzjonali xjenza tal-kompjuters mudell kon\u010bettwali kundizzjoni tal-fa\u010bilit\u00e0 tal-ajru kundizzjoni tal-fa\u010bilit\u00e0 kundizzjoni tal-fa\u010bilit\u00e0 tal-ilma", "po\u017cizzjonijiet konnessi xog\u0127ol ta' kostruzzjoni erja ta\u2019 kontroll \u017cona ta\u2019 kontroll sistema ta\u2019 referenza ta\u2019 koordinati sistema ta\u2019 koordinati kimika ta' koordinazzjoni tag\u0127mir ta' individwazzjoni ta' radjazzjoni ko\u017cmika", "sforz g\u0127all-kosteffi\u010bjenza paj\u017ca\u0121\u0121 kontroreferenza elementi b'kontroreferenza qsim links inkro\u010bjati \u010bitossi\u010bit\u00e0 diga \u017cona ta\u2019 periklu", "anali\u017ci tad-dejta anali\u017ci tad-dejta \u0121estjoni ta' ba\u017cijiet ta\u2019 dejta provveditur tad-dejta sors tad-dejta tip ta' dejta datum rotta fl-ilma fond stil ta\u2019 rappre\u017centazzjoni predefinita", "velo\u010bit\u00e0 skont id-disinn", "punt de\u017cinjat de\u017cinjazzjoni de\u017cinjatur mudell ta' elevazzjoni di\u0121itali links b'direzzjoni mikrosekwenza tad-DNA livell ta' dottorat b'konfini pari\u0121\u0121ati spettru elettromanjetiku elettrofore\u017ci tul tal-element", "pa\u0121na", "MT wisa\u2019 tal-element koordinati tal-elevazzjoni imbankment", "interkju\u017cura kodifikazzjoni enumerazzjoni valutazzjoni ambjentali", "xjenza ambjentali xjenzi ambjentali a\u0121enti li jikkaw\u017caw stress ambjentali", "anali\u017ci epidemjolo\u0121ika epidemjologu karburant etanol triq-E ewtrofikazzjoni fruntiera esterna identifikatur ta' o\u0121\u0121ett estern erja tal-kanali navigabbli kaskati xejra falza lejn il-Lvant xejra falza lejn it-Tramuntana mg\u0127addra qsim b'mezz ta' trasport tul korp tal-ilma", "u\u017cu ta' mezz ta' trasport tul korp tal-ilma", "Elevazzjoni tal-Kamp materjal fissili lok fiss re\u0121jun ta\u2019 informazzjoni dwar titjir id-direzzjoni fl-ajru punt tax-xmajjar forma tal-mog\u0127dija ilma \u0127elu ilma \u0127elu", "klassi tat-triq funzjonali lo\u0121ika fuzzy elettrofore\u017ci b'\u0121ell espressjoni \u0121enika", "mudell ta' netwerk \u0121eneriku test \u0121enetiku ttestjar \u0121enetiku sistema ta\u2019 koordinati \u0121eodeti\u010bi", "datum \u0121eodetiku", "pa\u0121na", "MT sistemi ta' grilji \u0121eografi\u010bi sistema ta' informazzjoni \u0121eografika, GIS", "ambitu \u0121eografiku territorju \u0121eografiku \u0121eostatistika \u010bifra globali sistema ta' lokalizzazzjoni bissatellita, GPS", "qsim f\u2019livell separat", "grilja \u010bellula ta' grilja punt ta' grilja ilma ta' ta\u0127t l-art", "ilma ta\u2019 ta\u0127t l-art \u017cona ta'sors tal-ilma ta' ta\u0127t lart", "e\u017cer\u010bizzju fi grupp", "anali\u017ci tal-perikli", "valutazzjoni tal-perikli sa\u0127\u0127a u sikurezza okkupazzjonali", "fi\u017cika tas-sa\u0127\u0127a xjenzi tas-sa\u0127\u0127a \u0127eliport", "ilma g\u0127oli stennija fir-rotta jew en route mog\u0127dija omo\u0121enja abitazzjoni domestika li jista' jinqara mill-bniedem nodu idro punt ta\u2019 interess idro impjant tal-ener\u0121ija idro nodu idrografiku \u0121estjoni tal-identifikaturi kwalit\u00e0 tal-imma\u0121ni u\u017cu ta' xbihat immunoassa\u0121\u0121 ilma baxx tar-rebbieg\u0127a Indjan informatika", "pa\u0121na", "MT xjenza tal-informazzjoni", "punt tal-appro\u010b\u010b inizjali, IAF istanzja pro\u010bedura tal-appro\u010b\u010b talistrument", "sistema ta\u2019 n\u017cul bl-istrumenti, ILS", "konnessjoni intermodali fruntiera interna", "awditjar ambjentali intern interoperabilit\u00e0 jinkro\u010bjaw art mg\u0127arrqa setg\u0127at investigattivi o\u0121\u0121ett abba\u017ci tal-g\u0127arfien art \u017cbark, \u0127att l-art u\u017cu tal-art", "mi\u017cbla erja tal-in\u017cul fa\u017ci tal-in\u017cul Stat ming\u0127ajr kosta limitu bejn l-art u l-ilma newtrali f'dak li g\u0127andu x'jaqsam mal-lingwa", "saff sistema ta' legat (antika) informazzjoni dwar i\u010b-\u010biklu tal-\u0127ajja", "far element lineari referenzjar lineari sekwenza ta' links identifikatur lokali lokalizzatur", "lokalizzatur", "po\u017cizzjonijiet ta\u2019 \u010belluli ta\u2019 grilja b\u2019erja indaqs", "xatba ilma baxx limitu inferjuri tal-altitudni manjetokimika awtorit\u00e0 tal-manutenzjoni", "o\u0121\u0121ett mag\u0127mul mill-bniedem", "pa\u0121na", "MT projezzjoni tal-mapep", "passa\u0121\u0121 fuq l-ilma ba\u0127ar fruntiera marittima sinjal markatur sinjal ta' indikazzjoni mar\u0121 metadejta element ta' metadejta sistema ta\u2019 n\u017cul b'microwaves, MLS", "mar\u0121a sit mera kodi\u010bi mnemoniku mudellatur bijolo\u0121ija molekulari dinamika molekulari monitora\u0121\u0121 tal-pjanijiet u talmiri tal-prestazzjoni", "post imsemmi l-ispazju tal-isem miri nazzjonali talkosteffi\u010bjenza", "awtorit\u00e0 supervi\u017corja nazzjonali", "indi\u0121enit\u00e0 ri\u017corsi naturali tag\u0127mir ta' g\u0127ajnuna g\u0127annavigazzjoni", "merea fierg\u0127a", "erja tan-netwerk konnessjoni tan-netwerk element tan-netwerk proprjet\u00e0 tan-netwerk attivit\u00e0 kkaw\u017cata minn newtroni nodu wisa' nominali bejn il-binarji ta' linja ferrovjarja", "sinjal nondirezzjonali birradju, NDB", "a\u010bidu nuklejku a\u010bidu nuklejku g\u0127add ta\u2019 korsiji algori\u017cmu numeriku", "referenzjar tal-o\u0121\u0121etti", "pa\u0121na", "MT sikurezza okkupazzjonali", "re\u0121jun tal-o\u010bean spostament \u017cona ta\u017c-\u017cebbu\u0121 organometalliku", "awtorit\u00e0 tas-sjieda pakkett mappa tal-karti \u0127abel art akwifer ta' fuq it-tafal sorveljanza tal-prestazzjoni", "pajp anali\u017ci tal-politika erja tal-port nodu tal-port rappre\u017centazzjoni punti ta' twassil postali deskrittur postali soluzzjoni tal-problemi link ta\u2019 pro\u010bedura \u017cona projbita sa\u0127\u0127a pubblika stazzjon tal-ippumpjar relazzjoniji kwantitattiva bejn l-istruttura u l-attivit\u00e0", "bnajka radjuprotezzjoni", "mani\u0121\u0121jar ta\u2019 skart radjuattiv", "erja ferrovjarja elettrifikazzjoni ferrovjarja", "linja ferrovjarja link ferrovjarju", "sekwenza ta\u2019 links ferrovjarji", "nodu ferrovjarju erja ta' stazzjon ferrovjarju kodi\u010bi ta\u2019 stazzjon ferrovjarju nodu ta\u2019 stazzjon ferrovjarju linja ferrovjarja netwerk ta' trasport bilferrovija tip ferrovjarju u\u017cu ferrovjarju depost ferrovjarju erja ta' depost ferrovjarju", "pa\u0121na", "MT nodu ta\u2019 depost ferrovjarju rapidi \u0127in reali ra\u0121unament \u0127abel referenzjali standard referenzjali amministratur tar-ri\u010berka ri\u017corsi u kapa\u010bitajiet \u017cona ristretta", "restrizzjoni g\u0127all-vetturi restrizzjoni g\u0127all-vetturi talilma", "riskju g\u0127as-sa\u0127\u0127a talbniedem erja tat-triq sodda tat-triq link tat-toroq sekwenza ta\u2019 links tat-toroq", "isem it-triq nodu tat-triq erja ta\u2019 servizz fit-triq tip ta\u2019 servizz fit-triq", "kategorija tas-superfi\u010bje tattriq netwerk ta\u2019 trasport bit-triq wisa' tat-triq erja tar-runway punt tal-linja tan-nofs tarrunway bur salmastru \u017cona ta\u2019 saturazzjoni ambitu ta' indirizz kitbiet, skripts plajja bini mal-linja tal-kosta punt sinifikanti sit ta\u2019 interess Komunitarju, SIK", "\u0127ila", "sieqja fajl tal-\u0127oss sensur spazjali dejta spazjali servizzi ta' dejta spazjali", "sett ta' dejta spazjali", "pa\u0121na", "MT firxa spazjali o\u0121\u0121etti spazjali tip ta\u2019 o\u0121\u0121ett spazjali ri\u017coluzzjoni spazjali", "xjenza spazjali \u017cona spe\u010bjali ta\u2019 konservazzjoni, \u017bSK", "\u017cona ta' protezzjoni spe\u010bjali, \u017bPS limitu tal-velo\u010bit\u00e0 ilma qieg\u0127ed", "tluq strumentali standard", "wasla strumentali standard metodu statistiku metodi statisti\u010bi apparat g\u0127all-\u0127\u017cin mekkanika strutturali", "sottoba\u010bir subtip ta' kimika tas-superfi\u010bje kompo\u017cizzjoni tas-superfi\u010bje skol tas-superfi\u010bje ilma tas-superfi\u010bje", "validazzjoni sintattika taddejta", "alko\u0127ol sintetiku radar apertura sintetika, SAR \u010bellula tat-tabella sistema tan-navigazzjoni ajrutattika", "navigazzjoni ajrutattika, TACAN erja tat-taxiway kap ta' tim sistema ta\u2019 referenza temporali ri\u017coluzzjoni temporali \u017cona ta\u2019 kontroll tat-terminal", "metodu ta' ttestjar appro\u010b\u010b teoretiku isem it-triq livell limitu Touch Down Lift Off direzzjoni tal-fluss tat-traffiku skema ta\u2019 separazzjoni tattraffiku", "pa\u0121na", "MT erja ta\u2019 skema ta\u2019 separazzjoni tat-Traffiku", "qsim ta' skema ta\u2019 separazzjoni tat-traffiku", "korsija ta' skema ta\u2019 separazzjoni tat-traffiku", "roundabout ta' skema ta\u2019 separazzjoni tat-traffiku", "separatur ta' skema ta\u2019 separazzjoni tat-traffiku", "erja tat-trasport link tat-trasport sekwenza ta\u2019 links tat-trasport", "sett ta\u2019 links tat-trasport netwerk tat-trasport nodu tat-trasport o\u0121\u0121ett tat-trasport punt tat-trasport proprjet\u00e0 tat-trasport elementi ttrasportati sottolinja identifikatur uniku limitu l-i\u017cjed g\u0127oli tal-altitudni re\u0121jun og\u0127la ta\u2019 informazzjoni dwar titjir", "traffiku urban erja agrikola utilizzabbli, EAU", "restrizzjoni g\u0127all-u\u017cu dominji ta' valuri erja tat-traffiku tal-vetturi", "ra\u0121unament verbali po\u017cizzjoni vertikali sinjal tar-rajdu omnidirezzjonali VHF, VOR", "servizz ta' netwerk ta' vi\u017cjoni \u017cona tal-vinji pnewmonja virulenti filbhejjem annullabbilt\u00e0 annullabbli sekwenza ta\u2019 links tal-ilma", "nodu tal-ilma", "pa\u0121na", "MT direzzjoni tal-fluss tat-traffiku fl-ilma", "netwerk ta\u2019 trasport bl-ilma kanal tal-ilma link ta\u2019 kanali tal-ilma", "qsim separat ta\u2019 kanali talilma", "baxxfond passa\u0121\u0121 fuq l-ilma, passa\u0121\u0121i navigabbli", "link ta' passa\u0121\u0121i fuq l-ilma nodu ta\u2019 passa\u0121\u0121i fuq l-ilma servizz ibba\u017cat fuq l-internet art mistag\u0127dra", "pa\u0121na"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_09_supplement_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 10 Ottubru 2013", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea jiggradwa mill-g\u0127 u l-h, konsonanti stori\u010bi fanali tal-qedem ta\u2019 lsienna imma li sikwit jintu\u017caw b\u0127ala l-pretesti g\u0127a\u017c-\u017cebli\u0127 tal-Malti.", "WERREJ Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta \u2022 Ftit noti dwar l-ie", "\u2022 Il-Malti, ir-ri\u017corsi di\u0121itali u t-traduzzjoni", "\u2022 Bil-Kelma t-Tajba", "Kelma b\u2019kelma: It-terminolo\u0121ija \u2022 Il-minuri: inne\u0127\u0127uhom, in\u010baqilquhom jew nittrasferuhom?", "Mill-g\u0127atba \u2019l barra: Aspetti o\u0127ra \u2022 Il-Malti u x-xandir: Intervista ma\u2019 Reno Bugeja 15 \u2022 I\u017c-\u017cjara f\u2019Malta b\u0127ala parti mill-VTS (Mejju 2013)", "\u2022 Xi jmut mal-ilsna li jg\u0127osfru?", "in l-g\u0127axar \u0127ar\u0121a tqarribna lejn l-g\u0127axar sena tal-Malti fl-UE u sservina ta\u2019 riflessjoni dwar din l-esperjenza storika.", "Lil hinn mir-retorika vaga, \u017cminijietna jimponulna li nist\u0127arr\u0121u fejn mar tassew ilMalti f\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "In-natura sui generis tal-esperjenza Maltija sikwit tnissel kritika u o\u0121\u0121ezzjonijiet g\u0127all-pre\u017cenza ta\u2019 lsienna fis-servizz lingwistiku tal-UE, u jista\u2019 jkun li l-missjoni lingwistika tag\u0127na f\u2019istituzzjoni politika hija wkoll li nuru bi\u010b-\u010bar il-valur mi\u017cjud li trodd l-attivit\u00e0 tag\u0127na. l-a\u010b\u010bent jaf ikun mezz biex lill-Malti nag\u0127tuh valur funzjonali, u mmexxuh lill hinn milliskemi, xorta wa\u0127da essenzjali, tal-identit\u00e0 u ddemokrazija g\u0127al wa\u0127da li tikkwantifika l-e\u017citi g\u0127alhekk g\u0127andu konkreti.", "Xog\u0127olna", "L-ortografija, kif naraw mill-artiklu ta\u2019 Mark Amaira u mill-kontribut regolari tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, hi essenzjali daqs il-knatan imqeg\u0127din sewwa biex tibda tibni dar.", "B\u0127ala tradutturi ta\u2019 kontenut politiku u legali, importanti li wie\u0127ed jara kif il-lingwa sejra tesprimi l-kun\u010bett \u0121uridiku bl-a\u0127jar mod.", "L-artikli dwar id-definizzjoni legali talmoviment tal-minuri, id-differenza bejn konfini u fruntieri, u l-kun\u010betti ta\u2019 review u revision u kif jin\u0121iebu fil-Malti, huma e\u017cempji ta\u2019 dak li j\u0127abbat wi\u010b\u010bu mag\u0127hom ta\u2019 kuljum it-traduttur.", "\u0126idmietna rridu ni\u0121\u0121ustifikawha dejjem b\u2019aktar konkretezza.", "Nistg\u0127u nsemmu, nag\u0127tu ka\u017c, li l-ba\u017ci dejta terminolo\u0121ika tal-IATE illum fiha mal-40,000 terminu bil-Malti.", "Anki f\u2019Malta, hemm min qed i\u0127abrek lejn g\u0127an b\u0127al dan, b\u0127alma jurina l-artiklu ta\u2019 Albert Gatt dwar il-korpus di\u0121itali tal-ilsien Malti.", "U dan ix-xog\u0127ol jista\u2019 ji\u0121i rreklamat bil-kuntatti li nag\u0127mlu mal-partijiet interessati f\u2019Malta, b\u0127al fil-ka\u017c ta\u017c-\u017cjara tal-Visiting Translator Scheme, li nsibu rendikont tal-a\u0127\u0127ar wa\u0127da li saret f\u2019Malta minn Louise Vella.", "Artikli o\u0127ra li jmissu realtajiet konkreti huma l-intervista ta\u2019 Tony Gaffiero lill-Kap talA\u0127barijiet tal-PBS dwar l-u\u017cu tal-Malti fixxandir; u s-sensiela dwar tradutturi Maltin, fejn Ivan Said jag\u0127tina bijografija ta\u2019 Ninu Cremona, u jiskopri aktar dwar in\u010bident marbut mal-u\u017cu tal-Malti bejn it-traduttur uffi\u010bjali tal-gvern u s-setg\u0127at ta\u017c-\u017cmien!", "Altru li jg\u0127osfor il-Malti, anki jekk dejjem attenti, kif naraw mill-artiklu ta\u2019 Alan Delia dwar illingwi fil-periklu tal-estinzjoni u t-telf katastrofiku ta\u2019 g\u0127arfien u memorja uni\u010bi!", "Il-Bord Editorjali 1", "l-a\u010b\u010bent", "Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Innota li niktbu:", "Ftit noti dwar l-ie Mark Amaira", "L-ie, g\u0127alkemm inqisuha vokali g\u0127aliha, fonolo\u0121ikament hi vokali i twila.", "F\u2019termini sempli\u010bi, fil-Malti l-\u0127oss \u00abi\u00bb jista\u2019 jinstema\u2019 bi tliet modi differenti: i qasira e\u017c: mitt,", "i twila li \u0127afna drabi tinkiteb b'ie e\u017c: miet.", "i twila b'do\u017ca tal-konsonanti dg\u0127ajfa e\u017c: mit, jew", "b\u0127al", "b\u0127al", "u fuq il-mudell ta\u2019 2. niktbu", "Qabbel: jien ridt, inti trid u hu ried.", "Billi s-sillaba f\u2019kelma bl-ie, tkun is-sillaba a\u010b\u010bentata (bl-enfasi fuqha), malli l-a\u010b\u010bent jimxi fuq sillaba o\u0127ra fl-istess kelma, il-vokali ta\u2019 din is-sillaba tiqsar; e\u017c bieb", "biebien", "Innota li l-a\u010b\u010bent tal-kelma monosillaba qed jimxi lejn tmiem il-kelma.", "Innota li l-a tiqsar fin-negattiv tal-e\u017cempju mudell u li l-a\u010b\u010bent jimxi fuq is-sillaba tala\u0127\u0127ar: sabet", "Meta fi tmiem il-kelma nehm\u017cu s-suffiss pronominali, ara x\u2019ji\u0121ri: jien nistenna", "Xi e\u017cempji o\u0127rajn li jitilfu l-ie fin-negattiv jew fil-plural: jieqaf", "ma jiqafx", "Billi l-ie hi vokali twila, nistg\u0127u nqabbluha sew mal-a twila, ji\u0121ifieri mal-vokali fil-verb tal-tielet forma \u0127ares u mhux mal-vokali filverb tal-ewwel forma \u0127are\u0121.", "Innota li malli nehm\u017cu s-suffiss [+ha] malverb, l-a fi tmiemu ssir ie filwaqt li fin-negattiv tal-verb bil-pronom, is-sillaba bl-ie tiqsar u la\u010b\u010bent jimxi lejn l-a\u0127\u0127ar tal-kelma.", "E\u010b\u010bezzjoni g\u0127al dan hu ka\u017c b\u0127al kontra g\u0127ax jidher li z-zokk tieg\u0127u hu \u00abkontr+\u00bb jew \u00abkontri+\u00bb peress li jie\u0127u l-istess suffissi pronominali ta\u2019 fi, bi, u g\u0127al.", "l-a\u010b\u010bent", "G\u0127alhekk, billi flok kontrieni ng\u0127idu kontrija flok", "je\u0127ti\u0121ilna niktbu kontrik", "je\u0127ti\u0121ilna niktbu kontrina", "kontriehom je\u0127ti\u0121ilna niktbu kontrihom", "Fejn jid\u0127lu n-nomi, l-ie nasso\u010bjawha \u0127a\u017cin mal-hekk imsej\u0127a nomi verbali meta niktbu: qlieg\u0127", "qlig\u0127, u\u0121ig\u0127, smig\u0127", "tinbie\u0127", "tinbi\u0127, tisbi\u0127, tiftix, tifsir", "u allura tifqig\u0127a, tin\u0121i\u017ca, tifsira 5.", "Ag\u0127mel differenza bejn il-verbi nbig\u0127 u nbieg\u0127.", "L-ewwel wie\u0127ed hu verb attiv talewwel forma fl-ewwel persuna singular imperfett, u l-ie\u0127or hu verb passiv tas-seba\u2019 forma fit-tielet persuna singular maskil perfett.", "Ag\u0127mel differenza wkoll bejn il-verbi bissuffissi mexxini u mexxieni.", "Flewwel wie\u0127ed iljinheme\u017c pronom [+ni] mal-verb fl-imperattiv \u00abmexxi+\u00bb, u fl-ie\u0127or ilpronom [+ni] jinheme\u017c mal-verb fit-tielet persuna singular maskil perfett \u00abmexxa+\u00bb.", "Fejn jid\u0127lu l-verbi bl-g\u0127erq s\u0127i\u0127, b\u2019mod \u0121enerali, l-ie nasso\u010bjawha mal-forom b\u2019vokali twila, ji\u0121ifieri: a) it-tielet forma KvKvK, e\u017c: hu bieg\u0127ed, hi bierket, huma mieg\u0127ku, b) is-sitt forma tKvKvK, e\u017c: hu tqieg\u0127ed, hi twieldet, huma trieg\u0127du, u", "\u010b) id-disa\u2019 forma KKvK forma, e\u017c: hu swied, hi kriehet, huma bliehu.", "L-ie nasso\u010bjawha mal-verbi dg\u0127ajfin neqsin, ji\u0121ifieri dawk il-verbi b\u2019konsonanti dg\u0127ajfa fin-nofs tal-g\u0127erq, e\u017c: hu miet, bieg\u0127, hi \u0127ietet, huma fiequ.", "Innota li f\u2019dawn il-verbi l-ie tfe\u0121\u0121 biss fit-tielet persuni: huwa, hija u huma.", "twessieg\u0127 flok", "twessig\u0127, tberbiq, tkissir", "L-ie nasso\u010bjawha tajjeb man-nomi verbali meta n\u0127addmu xi mudelli partikolari, e\u017c: waqfien, dewmien, telfien, sejbien jew ilmistrie\u0127, muftie\u0127, musbie\u0127, mo\u0127riet.", "L-ie tfe\u0121\u0121 ukoll fejn jid\u0127ol il-parti\u010bipju attiv fis-singular maskil u femminil, i\u017cda mhux filplural, min\u0127abba l-istess ra\u0121uni ta\u2019 2. e\u017c \u0127iere\u0121, \u0127ier\u0121a, \u0127er\u0121in", "miexi, miexja, mexjin", "mellies, nebbiexa", "Mark Amaira hu traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "L-ie hi vokali twila li x\u2019aktarx \u0121ejja mill-a twila tal-G\u0127arbi.", "E\u017c. hekk kif bl-G\u0127arbi ng\u0127idu b\u00e2b, bil-Malti ng\u0127idu bieb.", "B\u0127ala regola, l-ie tie\u0127u dejjem l-a\u010b\u010bent primarju u f\u2019kelma nistg\u0127u niktbu ie wa\u0127da biss.", "G\u0127al aktar informazzjoni, ara r-rokna BilKelma t-Tajba, ta\u2019 l-a\u010b\u010bent \u0127ar\u0121a nru 8, pa\u0121na 6.", "l-a\u010b\u010bent Il-Malti, ir-ri\u017corsi di\u0121itali u t-traduzzjoni Albert Gatt ul dawn l-a\u0127\u0127ar ftit de\u010bennji, l-istudju tallingwa beda jie\u0127u xejra dejjem i\u017cjed empirika.", "Ir-ri\u017corsi di\u0121itali g\u0127all-istudju tallingwa qed isiru dejjem i\u017cjed \u010bentrali, kemm f\u2019oqsma akkademi\u010bi li l-g\u0127an tag\u0127hom huwa li jiflu l-istruttura u l-funzjoni tal-lingwa minn lenti xjentifika, kif ukoll f\u2019oqsma i\u017cjed pratti\u010bi, ng\u0127idu a\u0127na, it-traduzzjoni.", "B\u2019mod \u0121enerali, ir-ri\u017corsi lingwisti\u010bi di\u0121itali jinkludu kwalunkwe g\u0127odda li tista\u2019 ti\u0121i ppro\u010bessata fuq kompjuter, pere\u017cempju lessiku jew dizzjunarju li jinsab online.", "I\u017cda fost li\u017cjed ri\u017corsi fundamentali, hemm dak li jissejja\u0127 korpus.", "Korpus huwa kollezzjoni ta\u2019 testi (sew jekk huma miktuba, sew jekk huma traskrizzjonijiet ta\u2019 ta\u0127dit), \u0121eneralment ta\u2019 daqs pjuttost kbir, li wie\u0127ed jista\u2019 ju\u017ca biex ifittex kliem jew fra\u017cijiet, kif ukoll sekwenzi ta\u2019 kategoriji grammatikali (pere\u017cempju, sekwenzi differenti ffurmati minn a\u0121\u0121ettiv u nom).", "Il-fatt li lkorpus huwa elettroniku jfisser li t-tfittxija ma ssirx bl-idejn, i\u017cda permezz ta\u2019 programm \u2013", "mhux daqstant differenti mill-magni tat-tiftix li nu\u017caw biex insibu l-pa\u0121ni fuq l-internet \u2013 li bih jinkisbu ri\u017cultati f\u2019temp ta\u2019 sekondi.", "Fil-ka\u017c tal-Malti, f\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar snin \u0121ie \u017cviluppat korpus imdaqqas, li huwa disponibbli ming\u0127ajr \u0127las fuq sit tal-internet.", "Dan li\u017cvilupp huwa l-frott ta\u2019 \u0127idma li se\u0127\u0127et fi \u0127dan il-pro\u0121ett MLRS (Maltese Language Resource Server), kollaborazzjoni bejn l-Istitut talLingwistika u d-Dipartiment tas-Sistemi Intelli\u0121enti tal-Kompjuter fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Il-korpus, flimkien ma\u2019 ri\u017corsi o\u0127ra, huwa a\u010b\u010bessibbli mill-indirizz http:// mlrs.research.um.edu.mt It-tfittxija fil-korpus tista\u2019 ssir mis-sit stess, kif jidher fl-imma\u0121ni ta\u2019 hawn ta\u0127t.", "Fil-fatt, hemm \u017cew\u0121 ver\u017cjonijiet tal-korpus.1 L-ewwel ver\u017cjoni hija kollezzjoni ta\u2019 madwar 100 miljun kelma, me\u0127uda minn diversi \u0121eneri; ittieni ver\u017cjoni testendi l-ewwel ver\u017cjoni g\u0127al madwar 125 miljun kelma, u tinkludi annotazzjoni grammatikali, fejn kull kelma, numru jew simbolu f\u2019test g\u0127andhom mag\u0127hom tabella li tindika l-kategorija grammatikali.", "B\u2019hekk, apparti d-differenza fid-daqs, it-tieni ver\u017cjoni toffri wkoll il-possibbilt\u00e0 ta\u2019 tfittxija mhux biss ta\u2019 kliem u fra\u017cijiet spe\u010bifi\u010bi, i\u017cda wkoll ta\u2019 kategoriji (e\u017c. nomi jew a\u0121\u0121ettivi) u", "L-interfa\u010b\u010ba tal-korpus fuq is-sit 1", "Mag\u0127rufa b\u0127ala \u201cMLRS V1.0\u201d u \u201cMLRS V2.0 Beta\u201d; it-tnejn disponibbli mis-sit imsemmi fit-test.", "l-a\u010b\u010bent", "sekwenzi ta\u2019 kategoriji.", "Il-korpus jinkludi testi minn diversi oqsma, kif jidher f\u2019din it-tabella: Qasam", "Numru ta\u2019 tokens2", "Letteratura u Kritika", "Testi Akkademi\u010bi", "Testi Reli\u0121ju\u017ci", "Ta\u0127ditiet", "Pa\u0121ni mill-internet (inklu\u017ci 6.500.000 blogs u artikli mill-Wikipedia Maltija) Testi o\u0127ra", "Il-kampjuni fit-tieni ver\u017cjoni tal-korpus", "Il-fatt li l-korpus fih kampjuni minn oqsma differenti jfisser li tista\u2019 ssir tfittxija kemm filkollezzjoni s\u0127i\u0127a, kif ukoll f\u2019\u0121eneri partikolari.", "Din il-fa\u010bilit\u00e0 tista\u2019 tkun utli ferm g\u0127al min huwa interessat fil-lingwa\u0121\u0121 u\u017cat f\u2019kuntest spe\u010bifiku.", "Wara kollox, fejn jid\u0127ol l-u\u017cu, ma hemmx \u201clingwa\u0121\u0121 wie\u0127ed\u201d i\u017cda lingwa\u0121\u0121i differenti, li minkejja li g\u0127andhom l-istess ba\u017ci", "grammatikali u (forsi) lessikali, hemm differenzi sottili bejniethom, skont ir-regoli tal\u0121eneru u l-impatt tal-kuntest li fih tkun qed tintu\u017ca l-lingwa.", "B\u0127ala kelliema nattivi ta\u2019 lingwa, \u0121eneralment ikollna intuwizzjonijiet pjuttost b\u2019sa\u0127\u0127ithom dwar kif tintu\u017ca l-lingwa tag\u0127na.", "B\u2019hekk, pere\u017cempju, huwa relattivament fa\u010bli li wie\u0127ed jiddetermina jekk sentenza hijiex grammatikali jew le.", "I\u017cda l-intuwizzjoni mhux dejjem hija ta\u2019 min jafda fiha biss.", "Kif semmejna i\u017cjed \u2019il fuq, il-lingwa tintu\u017ca f\u2019oqsma differenti \u0127afna minn xulxin u filwaqt li l-intuwizzjonijiet tag\u0127na jkunu ssawru fil-kuntesti li fihom nit\u0127addtu u niktbu a\u0127na, dan ma jfissirx li lesperjenza tag\u0127na tal-lingwa hija identika g\u0127al dik ta\u2019 \u0127addie\u0127or u tapplika g\u0127al kull qasam.", "Esplorazzjoni tat-tifsir: il-kliem \u2018\u017cg\u0127ir\u2019 u \u2018\u010bkejken\u2019 Minflok ma nipprova nag\u0127ti stampa s\u0127i\u0127a talmodi differenti kif jista\u2019 jintu\u017ca korpus (li huwa impossibbli fl-ispazju limitat ta\u2019 dan lartiklu), nixtieq nie\u0127u e\u017cempju ta\u2019 mistoqsija tipika li wie\u0127ed jista\u2019 jikseb twe\u0121iba pjuttost pre\u010bi\u017ca g\u0127aliha permezz ta\u2019 korpus, mistoqsija li g\u0127andha x\u2019taqsam mat-tifsir tal-kliem:3", "Parti mill-konkordanza g\u0127al \u017cg\u0127ir.", "I\u010b-\u010brieki \u0127omor juru l-\u0127oloq li permezz tag\u0127hom ji\u0121i a\u010b\u010bessat iddokument s\u0127i\u0127 li fih instabet kelma, jew inkella l-kuntest s\u0127i\u0127 li fih instabet okkorrenza tal-kelma 2", "Il-kelma token tirreferi g\u0127al kwalunkwe sekwenza ta\u2019 simboli li g\u0127andha funzjoni unitarja f\u2019test miktub, sew jekk hija kelma, numru, punte\u0121\u0121jatura jew simbolu ie\u0127or.", "3 Is-sit tal-korpus jinkludi \u0127olqa g\u0127al dokument dettaljat li jiddeskrivi kif jistg\u0127u jintu\u017caw il-funzjonijiet tal-interfa\u010b\u010ba li qed niddeskrivu hawn.", "l-a\u010b\u010bent X\u2019differenza hemm bejn il-kliem \u2018\u017cg\u0127ir\u2019 u \u2018\u010bkejken\u2019?", "Mod tajjeb ta\u2019 kif niddistingwu t-tifsir ta\u2019 \u017cew\u0121 kelmiet \u2013 anke jekk, intuwittivament, huma qrib \u0127afna ta\u2019 xulxin \u2013 huwa billi nag\u0127tu \u0127arsa lejn l-\u2018im\u0121iba\u2019 tag\u0127hom, jew a\u0127jar, b\u0127alma \u0121ieli nag\u0127mlu fil-ka\u017c tan-nies, x\u2019tip ta\u2019 kumpanija g\u0127andhom tendenza jinsabu fiha.", "F\u2019dan il-ka\u017c, dak li g\u0127andna b\u017conn nag\u0127mlu huwa li n\u0127arsu lejn il-kollokazzjonijiet ta\u2019 dawn il-kliem u nqabbluhom flimkien.", "B\u2019mod \u0121enerali, kwalunkwe kelma li tinsab ta\u2019 spiss biswit kelma o\u0127ra tista\u2019 titqies b\u0127ala kollokazzjoni ta\u2019 dik il-kelma.", "L-ewwel pass irid ikun li nag\u0127mlu tfittxija g\u0127a\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet fil-korpus.", "Jekk infittxu lkelma \u2018\u017cg\u0127ir\u2019 fil-korpus, ir-ri\u017cultat huwa konkordanza, lista s\u0127i\u0127a tal-okkorrenzi kollha tal-kelma fil-kuntest li tinsab fiha.", "Mill-ewwel nistg\u0127u naraw li dil-kelma nsibuha \u2019l fuq minn 15,000 darba, f\u2019i\u017cjed minn 8,600 dokument.", "Jekk irridu nesploraw il-konkordanza f\u2019iktar dettall, nistg\u0127u nu\u017caw il-\u0127oloq kemm taddokument li fih instabet il-kelma, kif ukoll issentenza s\u0127i\u0127a li fiha nstabet kull okkorrenza tal-kelma.", "Minflok noqog\u0127du nesploraw kull okkorrenza tal-kelma, nistg\u0127u mill-ewwel no\u0127olqu lista tal-kollokazzjonijiet tal-kelma billi nu\u017caw il-", "Kollokazzjonijiet ta\u2019 \u017cg\u0127ir, l-ewwel ver\u017cjoni 6", "Ottubru 2013 fa\u010bilit\u00e0 tal-collocations fil-menu.", "Din to\u0127odna g\u0127al pa\u0121na li tag\u0127tina l-possibbilt\u00e0 li nvarjaw il-wisa' tal-kuntest li fih irridu ninkludu lkollokazzjonijiet \u2013 f\u2019dan il-ka\u017c se n\u0127alluh kif inhu, \u0127ames kelmiet.", "Dan ifisser li s-sistema se tikkunsidra l-kliem kollu li jinsab biswit il-kelma \u017cg\u0127ir b\u2019distanza massima ta\u2019 5 kelmiet lejn ix-xellug jew illemin.", "Ninnutaw ukoll li s-sistema ssaqsina rridux ninkludu l-annotazzjoni, f\u2019dan il-ka\u017c, ilpart of speech tag (i.e. il-kategorija grammatikali li tinsab abbinata ma\u2019 kull kelma fit-tieni ver\u017cjoni tal-korpus).", "Fl-a\u0127\u0127ar, g\u0127andna lista ta\u2019 kollokazzjonijiet li jinsabu biswit il-kelma \u017cg\u0127ir, flimkien malfrekwenza tag\u0127hom u n-numru tat-testi li jinsabu fihom.", "I\u017cda anki dan forsi mhux bi\u017c\u017cejjed.", "Wara kollox, fil-kollokazzjonijiet insibu anke lartiklu i\u017c- (ovvjament, ladarba huwa frekwenti \u0127afna), kif ukoll kliem b\u0127al huwa, li probabbli mhux informattiv \u0127afna g\u0127ax, b\u0127al persuna d\u0127ulija \u017c\u017cejjed, jinsab fil-kumpanija ta\u2019 kul\u0127add.", "Hawn nistg\u0127u niffiltraw ir-ri\u017cultati skont il-kategorija grammatikali.", "Ladarba \u2018\u017cg\u0127ir\u2019 hija a\u0121\u0121ettiv, minflok in\u0127arsu lejn kull kollokazzjoni, forsi ta\u2019 min in\u0127arsu biss lejn in-nomi, li jistg\u0127u jindikaw g\u0127al xiex tintu\u017ca din il-kelma.", "Kif jidher f\u2019dijagramma 3,", "l-a\u010b\u010bent", "Kollokazzjonijiet ta\u2019 \u017cg\u0127ir, iffiltrati biex jidhru n-nomi biss", "hemm men\u00f9 li minnu nistg\u0127u nitolbu lissistema tag\u0127tina biss dawk il-kollokazzjonijiet li, skont it-tabella grammatikali tag\u0127hom huma NN (taqsira g\u0127al \u201cnom komuni\u201d).4 Irri\u017cultat issa huwa kif jidher f\u2019dijagramma 4.", "Jekk issa nirrepetu l-pro\u010bedura g\u0127all-kelma \u010bkejken, inkunu nistg\u0127u nqabblu lkollokazzjonijiet tag\u0127hom u nix\u0127tu xaqq dawl fuq id-differenzi li hemm bejniethom.", "Din ittabella turi l-g\u0127axar kollokazzjonijiet nominali l-iktar frekwenti ta\u2019 kull kelma: \u017bg\u0127ir", "\u010akejken", "pajji\u017c", "pajji\u017c", "ra\u0127al", "tfajjel", "persenta\u0121\u0121", "ra\u0127al", "pajji\u017cna", "suq", "Kollokazzjonijiet ta\u2019 \u017cg\u0127ir u \u010bkejken 4", "Il-kategoriji kollha fil-korpus, flimkien mat-taqsiriet tag\u0127hom, huma ddokumentati fuq is-sit.", "Li je\u0127tie\u0121 nag\u0127mlu hu li n\u0127arsu kemm lejn innomi li jikkollokaw ma\u017c-\u017cew\u0121 a\u0121\u0121ettivi, kif ukoll dawk li jikkollokaw ma\u2019 xi wie\u0127ed minnhom biss.", "Fost dawk komuni g\u0127at-tnejn, f\u2019din il-lista limitata g\u0127all-ewwel g\u0127axra, hemm nomi konkreti u animati b\u0127al tifel (i\u017cda mhux tfajjel, li nsibuha biss ma\u2019 \u010bkejken, li jista\u2019 jfisser li l-espressjoni tfajjel \u010bkejken g\u0127andha status kwa\u017ci idjomatiku...) kif ukoll nomi li jirreferu g\u0127al entitajiet \u0121eografi\u010bi b\u0127al pajji\u017c u ra\u0127al.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, nomi astratti li jirreferu g\u0127al kwantitajiet, b\u0127al ammont jew persenta\u0121\u0121 mhumiex fost il-kollokazzjonijiet li\u017cjed frekwenti ta\u2019 \u010bkejken: dan ma jfissirx li ma jikkollokawx ma\u2019 dan l-a\u0121\u0121ettiv, i\u017cda rrabta tag\u0127hom ma\u2019 \u017cg\u0127ir hija iktar sinifikanti milli r-rabta tag\u0127hom ma\u2019 \u010bkejken.", "Mill-men\u00f9 tal-konkordanza f\u2019Dijagramma 2, nistg\u0127u nu\u017caw ukoll il-funzjoni distribution biex nesploraw id-distribuzzjoni tal-kelma skont il-\u0121eneru, ji\u0121ifieri kemm tintu\u017ca kelma f\u2019qasam partikolari.", "Hekk niskopru li filwaqt li \u010bkejken hija l-i\u017cjed frekwenti fil-letteratura u ttesti reli\u0121ju\u017ci u ftit li xejn tidher f\u2019testi akkademi\u010bi jew legali, il-kelma \u017cg\u0127ir tidher iktar f\u2019dawn il-kategoriji.", "Forsi, minkejja xxebh fit-tifsir ta\u2019 dawn il-kliem, hemm distinzjonijiet sottili li g\u0127andhom x\u2019jaqsmu kemm mal-u\u017cu f\u2019\u0121eneri differenti, kif ukoll mas-\u201cs\u0127ubija\u201d tag\u0127hom ma\u2019 kliem ie\u0127or, fatt li jag\u0127tina \u0127jiel tal-mod kif il-frekwenza u lkuntest jinfluwenzaw l-u\u017cu tal-lingwa.", "l-a\u010b\u010bent", "Lejn \u0127jiel ta\u2019 konklu\u017cjoni L-e\u017cempju li tajt huwa wie\u0127ed pjuttost ba\u017ciku ta\u2019 kif jista\u2019 jinitu\u017ca l-korpus.", "Hemm diversi affarijiet o\u0127ra li wie\u0127ed jista\u2019 jag\u0127mel bissistema, b\u0127all-esplorazzjoni tal-kliem li jinsabu differenti, skont il-frekwenza f\u2019\u0121eneri tag\u0127hom; it-tfittxija ta\u2019 strutturi grammatikali; u l-investigazzjoni ta\u2019 aspetti tal-morfolo\u0121ija fil-Malti tal-lum (pere\u017cempju, kemm insibu verbi differenti mag\u0127mula minn nom missellef mill-Ingli\u017c, b\u0127al immonitorja jew issejvja?)", "Intant, il-\u0127idma fuq il-korpus g\u0127adha g\u0127addejja, b\u2019mod spe\u010bjali biex intejbu lannotazzjoni grammatikali fit-testi u nkabbru d-daqs ta\u2019 w\u0127ud mill-\u0121eneri ta\u2019 testi (e\u017c. illetteratura) li s\u2019issa ma kinux irrappre\u017centati daqs o\u0127rajn.", "Dr Albert Gatt huwa d-Direttur Lingwistika fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta", "tal-Istitut tal-", "Bil-Kelma t-Tajba Prof. Manwel Mifsud", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "istoqsija: Fil-kitba bil-Malti, l-aktar meta tkun bil-kompjuter, xi kliem insibu miktub b\u2019\u0127afna modi differenti.", "Ng\u0127idu a\u0127na, insib kumdita\u2019, kumdita, kumdita` u kumdit\u00e0.", "Dawn kollha tajbin?", "Twe\u0121iba: Le.", "Wa\u0127da biss hi tajba: kumdit\u00e0 Spjega: Qabel xejn, jaqbel li nag\u0127\u017clu millewwel bejn \u017cew\u0121 sinjali (l-appostrofu u la\u010b\u010bent) li jintu\u017caw fil-kitba Maltija bi skop differenti.", "L-appostrofu [\u2019] nu\u017cawh biex nuru li hemm xi \u0127a\u0121a nieqsa jew imqassra, ng\u0127idu a\u0127na xi vokali li waqg\u0127et (e\u017c. f\u2019April flok fi April) jew il-konsonanti g\u0127 f\u2019tarf il-kelma (e\u017c. re\u0121a\u2019 minflok re\u0121ag\u0127).", "Mela l-forma kumdita\u2019 hija \u0127a\u017cina, g\u0127ax hawn m\u2019g\u0127andna xejn nieqes jew imqassar.", "L-a\u010b\u010bent [`] jurina li f\u2019dik il-kelma l-qawwa tal-le\u0127en qed taqa\u2019 fuq l-a\u0127\u0127ar sillaba (verit\u00e0, kaf\u00e8, Mar\u00ec, bijamb\u00f2, trib\u00f9).", "B\u2019hekk nag\u0127mlu differenza bejn koppji jixxiebhu b\u0127al: mara onesta m\u017cejna bl-onest\u00e0, il-Papa (ta\u2019 Ruma) u l-pap\u00e0 (missier), \u017cew\u0121ha kien kalamita qabel i\u017c-\u017cwie\u0121 u warajh sar kalamit\u00e0.", "Mela l-forma kumdita hija \u0127a\u017cina g\u0127ax nieqsa mill-a\u010b\u010bent li jurina waqg\u0127et il-le\u0127en u ti\u0121i tinqara b\u0127al qarnita.", "L-a\u010b\u010bent jinkiteb dejjem fuq il-vokali, mhux warajha, g\u0127ax huwa parti mill-\u0127oss tal-istess vokali.", "Hija vokali a\u010b\u010bentata.", "Mela l-forma kumdita` mhix tajba g\u0127ax hawn l-a\u010b\u010bent inkiteb fl-ispazju ta\u2019 wara l-vokali, minflok fuqha.", "Xi w\u0127ud, minflok l-a\u010b\u010bent fuq il-vokali, ji\u017cbaljaw u jiktbu l-a\u010b\u010bent (jew l-appostrofu) wara l-vokali (kumdita`, kumdita\u2019) g\u0127ax ma jafux illum bil-kompjuter kemm huwa fa\u010bli li tiktibhom sewwa.", "Jekk qed tu\u017ca l-Word b\u0127allbi\u010b\u010ba l-kbira minna), kulma trid tag\u0127mel huwa dan: Biex tikteb virt\u00f9: (1)", "(Wara t-t) ag\u0127fas Ctrl u l-a\u010b\u010bent [`] flimkien, u itlaqhom.", "(Ma jidher xejn, tikkonfondix, imma l-a\u010b\u010bent ikun hemm jistenniek.)", "Ag\u0127fas il-buttuna tal-ittra \u2018u\u2019, u din to\u0127ro\u0121 lesta, bl-a\u010b\u010bent fuqha kif suppost.", "L-istess sistema tintu\u017ca g\u0127all-vokali lo\u0127rajn kollha.", "lill-Prof.", "Manwel Mifsud, li jag\u0127tina permess nippubblikaw dawn is-siltiet", "l-a\u010b\u010bent", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "Il-minuri: inne\u0127\u0127uhom, in\u010baqilquhom jew nittrasferuhom?", "Alan Xuereb Ka\u017c ipotetiku1: Irena u Vincenzo g\u0127exu l-Italja g\u0127al 14-il sena, u b\u0127alissa qed jiddivorzjaw.", "Fl-2007, qorti Taljana tat lil Vincenzo l-kustodja ta\u2019 binthom Alessandra, u ordnat li din tittie\u0127ed g\u0127al xi \u017cmien f\u2019dar tat-tfal f\u2019Pisa.", "Fl-istess jum, Irena telqet mill-Italja u marret isSlovenja b\u2019bintha.", "Qorti Slovena rrikonoxxiet id-de\u010bi\u017cjoni talqorti Taljana u tat bidu g\u0127all-pro\u010bedura biex Alessandra tintbag\u0127at lura g\u0127and missierha, i\u017cda Irena opponiet din id-de\u010bi\u017cjoni.", "Il-qorti Slovena tat il-kustodja provi\u017corja ta\u2019 Alessandra lil Irena, bl-argument li dan kien fl-a\u0127jar interess tat-tifla g\u0127ax it-te\u0127id tag\u0127ha f\u2019dar tat-tfal fl-Italja seta\u2019 jikka\u0121unalha trawma irriversibbli.", "Barra minn hekk, waqt il-pro\u010beduri tal-qorti fis-Slovenja, Alessandra kienet stqarret li xtaqet tibqa\u2019 ma\u2019 ommha.", "Vincenzo appella kontra d-de\u010bi\u017cjoni tal-qorti Slovena u reba\u0127.", "Alessandra ntbag\u0127tet lura l-Italja. \u2019dan il-kuntest, dan l-a\u0127\u0127ar, inqalg\u0127et diffikult\u00e0 dwar fra\u017ci li timplika numru ta\u2019 kun\u010betti legali u ta\u2019 possibbiltajiet ta\u2019 kif tista\u2019 ti\u0121i tradotta g\u0127all-Malti.", "Il-fra\u017ci inkwistjoni hija removal of children.", "Peress li kwa\u017ci kull sitwazzjoni fil-\u0127ajja tag\u0127na ta\u2019 kuljum u anki fil-\u0127ajja tal-istituzzjonijiet Ewropej, hija rregolata b\u2019mod le\u0121i\u017clattiv, huwa le\u010bitu li wie\u0127ed jassumi li \u0127afna drabi din il1", "fra\u017ci tirrigwarda sitwazzjoni jew sitwazzjonijiet ta\u2019 natura legali.", "Il-\u0121uristi, ilqrati u l-le\u0121i\u017claturi normalment ja\u0127sbu f\u2019parametri ta\u2019 strumenti legali.", "G\u0127aldaqstant, l-ewwel mistoqsija li hija razzjonalment valida li nistaqsu hija: \u201cliema le\u0121i\u017clazzjoni tirregola jew issemmi dan il-kun\u010bett?\u201d", "Jidher li l-iktar dokument relevanti huwa rRegolament tal-Kunsill (KE) Nru 2201/20032.", "Fil-ver\u017cjoni Ingli\u017ca tieg\u0127u l-kun\u010bett ta\u2019 \u201cremoval\u201d jissemma fil-kuntest ta\u2019 \u201cwrongful removal or retention of a child,\u201d3 espressjoni li \u0121iet tradotta bil-Malti b\u0127ala \u201ctne\u0127\u0127ija jew \u017camma [i]n\u0121usta ta\u2019 minuri.\u201d4 Di\u0121\u00e0 nibdew naraw li l-bixra tal-kun\u010bett g\u0127andha propensit\u00e0 lejn a\u0121ir illegali5.", "U ma g\u0127adux, g\u0127alhekk, kun\u010bett newtrali.", "Minn dan ir-regolament, removal fil-kuntest ta\u2019 minuri japplika biss f\u2019sitwazzjoni fejn hemm irregolarit\u00e0 ta\u2019 xi tip.", "Madankollu, huwa minnu wkoll li minuri jista\u2019 ji\u010b\u010baqlaq minn post g\u0127all-ie\u0127or b\u2019mod regolari, fis-sens li \u010b-\u010baqliq tieg\u0127u ma jikser l-ebda dispo\u017cizzjoni tal-li\u0121i nazzjonali jew tad-dritt tal-Unjoni.", "Din is-sitwazzjoni hija wkoll ikkontemplata fl-istess regolament u filver\u017cjoni Ingli\u017ca tieg\u0127u, b\u2019mod iktar pre\u010bi\u017c, flArtikolu 9 tieg\u0127u, insibu li \u201c..a child moves lawfully from one Member State to another..\u201d tradotta bil-Malti \u201c...minuri ji\u010b\u010baqalqu legalment minn Stat Membru wie\u0127ed g\u0127allie\u0127or...\u201d.", "Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2201/2003, tas-27 ta' Novembru 2003 dwar il-\u0121urisdizzjoni u rrikonoxximent u l-infurzar ta' sentenzi fi kwistjonijiet matrimonjali u kwistjonijiet ta' responsabbilt\u00e0 tal\u0121enituri, u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 1347/2000.", "\u0126ajr lil Dr Alexander Ellul (it-terminologu tal-Unit\u00e0 Maltija fil-Qorti tal-\u0120ustizzja).", "4 Fil-ver\u017cjoni Fran\u010bi\u017ca: \u201cd\u00e9placement ou de non-retour illicite d'un enfant\u201d.", "5 Punt li ssemma b\u2019mod preliminari minn Alan Delia.", "l-a\u010b\u010bent L-ewwel \u0127a\u0121a li ninnutaw, kif semmejt en passant qabel ming\u0127ajr ma spjegajtha, hija li \u2018child\u2019, \u2018enfant\u2019 fil-ver\u017cjoni Maltija ma saritx \u2018tifel\u2019 jew \u2018tifla\u2019.", "Il-Malti legali jidher li f\u2019dawn is-sitwazzjonijiet jippreferi ju\u017ca (anki fil-le\u0121i\u017clazzjoni domestika tag\u0127na) it-terminu \u2018minuri\u2019.", "Dan jista\u2019 jkollu \u017cew\u0121 ra\u0121unijiet ta\u2019 utilit\u00e0 prin\u010bipali.", "L-ewwel wa\u0127da g\u0127aliex adolexxenti ta\u2019 17-il sena, qajla tista\u2019 ssejja\u0127lu tifel, (u hawnhekk mhux ne\u010bessarjment qed nirreferi g\u0127al kuntest ta\u2019 dan ir-regolament \u2013 i\u017cda l-prin\u010bipju jibqa\u2019 inerenti fis-semantika legali Maltija).", "It-tieni ra\u0121uni hija iktar vernakulari, fis-sens li meta ti\u0121i biex issemmi n-nom fis-singular g\u0127al \u2018child\u2019 tin\u0127oloq diffikult\u00e0.", "X\u2019inhu korrett u pre\u010bi\u017c li tg\u0127id: \u2018tifel\u2019, \u2018tifel u/jew tifla\u2019, tu\u017ca l-plural u tg\u0127id \u2018tfal\u2019 anki jekk il-ver\u017cjonijiet l-o\u0127ra jkunu fis-singular?", "F\u2019dan ir-regolament, (forsi b\u2019mod mhux ne\u010bessarjament i\u0121\u0121ustifikat), xorta \u0121ie ppreferut il-plural.", "Dan l-argument huwa dibattibbli, per\u00f2 huwa \u010bert li l-le\u0121i\u017clatur Malti g\u0127andu preferenza li ju\u017ca t-terminu \u2018minuri\u2019.6 Il-kwistjoni l-o\u0127ra terminolo\u0121ika hija dwar itterminu removal innifsu.", "Fir-Regolament Nru 2201/2003 dan it-terminu huwa tradott sempli\u010biment b\u0127ala \u201ctne\u0127\u0127ija\u201d.", "B\u2019mod analogu, u purament mil-lat semantiku, il-li\u0121i Maltija wkoll tu\u017ca, fil-Kapitolu 217 (Att dwar l-Immigrazzjoni) kif ukoll fil-L.S. 217.05 u", "g\u0127al", "\u201ctne\u0127\u0127ija\u201d", "spe\u010bifikament fil-kuntest ta\u2019 \u201cremoval order\u201d", "ta\u0127t l-Artikolu 14 tal-Kap.", "G\u0127aldaqstant, jidher li ma je\u017cistux wisq", "argumenti kontra l-u\u017cu tat-terminu \u201ctne\u0127\u0127ija\u201d.", "Huwa minnu li dan it-terminu fi\u010b-\u010birkustanzi li", "Vide: riferimenti varji fil-Kodi\u010bi \u010aivili (Kap 16) u lKodi\u010bi Krimnali (Kap.9).", "Ara b\u2019mod partikolari lArtikoli 172 et seq. tal-Kodi\u010bi \u010aivili dwar il-\u0127atra ta\u2019 tutur.", "7 G\u0127alkemm hemmhekk ovvjament il-li\u0121i qeg\u0127da titkellem dwar immigranti irregolari.", "Punt li \u0127are\u0121 minn diskussjoni dwar dan is-su\u0121\u0121ett ma\u2019 Dr. A. Ellul.", "semmejna g\u0127andu konnotazzjonijiet differenti.", "Fil-ka\u017c tal-imsemmi regolament, hija tne\u0127\u0127ija illegali, filwaqt li fil-li\u0121i Maltija talImmigrazzjoni hija forma ta\u2019 ordni legali g\u0127attne\u0127\u0127ija.", "Il-fatt jibqa\u2019 li l-verb \u2018tne\u0127\u0127ija\u2019 jintu\u017ca b\u2019mod komdu g\u0127al sitwazzjonijiet ta\u2019 dan it-tip, u biex irendi fedelment l-idea ta\u2019 \u2018removal\u2019, li ntu\u017cat fl-Ingli\u017c.", "Fid-diskussjoni mal-kollegi tag\u0127na talKummissjoni dwar dan is-su\u0121\u0121ett qamu diversi soluzzjonijiet u/jew rimedji interessanti.", "Punt validu \u0127afna kien \u201cjekk a\u0127niex marbutin li nu\u017caw dawn it-termini strettament meta ma jkunx ka\u017c li jaqa\u2019 ta\u0127t dan ir-regolament\u201d.", "Ilformazzjoni \u0121uridika tieg\u0127i \u0121\u0121eg\u0127elni nkun kawt \u0127afna dwar l-u\u017cu ta\u2019 termini li mhumiex f\u2019le\u0121i\u017clazzjoni partikolari li jintu\u017caw biex jiddeskrivu sitwazzjonijiet fattwali li jkunu simili.", "L-avukati jib\u017cg\u0127u ferm li jo\u0127olqu xi forma ta\u2019 pre\u010bedent li ma jkunx mixtieq.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra hemm ukoll l-argument illi jekk jintu\u017ca terminu wie\u0127ed biss8 biex jispjega sitwazzjonijiet li ma jkunux strettament previsti mil-le\u0121i\u017clazzjoni partikolari, jista\u2019 jin\u0127oloq pre\u010bedent bil-maqlub, u nag\u0127mlu le\u0121i\u017clazzjoni applikabbli g\u0127al xi sitwazzjoni li ma tkunx inti\u017ca g\u0127al-le\u0121i\u017clazzjoni u kkontemplata minnha.", "B\u2019hekk tista\u2019 tin\u0127oloq konfu\u017cjoni bejn dak li tg\u0127id il-li\u0121i u dak li na\u0127sbu a\u0127na.", "Ilprudenza u l-konsultazzjoni huma l-a\u0127jar \u017cew\u0121 strumenti biex nimminimizzaw dawn iddiffikultajiet.", "Pere\u017cempju fi sforz g\u0127al superkonsistenza.", "l-a\u010b\u010bent", "L-aspett l-ie\u0127or tieg\u0127i, dak lingwistiku, naturalment jimra\u0127 u jifra\u0127 meta jiltaqa\u2019 ma\u2019 vokabularju li dejjem jistag\u0127na bid-dinami\u010bit\u00e0 tal-lingwa legali.", "U g\u0127aldaqstant, pere\u017cempju, il-fra\u017ci proposta waqt id-diskussjonijiet ta\u2019 risistemazzjoni ta\u2019 minuri9 minn pajji\u017c g\u0127allie\u0127or, g\u0127al relocation, hija interessanti u pre\u010bi\u017ca ferm.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, ma je\u017cisti l-ebda ostaklu terminolo\u0121iku jew \u0121uridiku g\u0127all-u\u017cu ta\u2019 \u201ctne\u0127\u0127ija ta\u2019 minuri lejn Stat Membru ie\u0127or\u201d jew \u201ctne\u0127\u0127ija ta\u2019 minuri minn Stat Membru lejn Stat Membru ie\u0127or\u201d.13 Dr Alan Xuereb huwa \u0121urista lingwista mal-Qorti tal\u0120ustizzja 13", "Dawn l-ideat japplikaw ukoll fejn ikollna sitwazzjoni li fiha ma nkunux nafu e\u017catt10 ta\u0127t liema sistema \u0121uridika tinkwadra ru\u0127ha fra\u017ci partikolari, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na fejn ikun hemm sitwazzjoni fejn ma jkunx hemm kunsens tal\u0121enituri jew tal-minuri, i\u017cda \u010b-\u010baqliq ta\u2019 minuri xorta jkun me\u0127tie\u0121.", "Fit-tali ka\u017c, jekk jistax ikun ne\u010bessarju li tintu\u017ca \u2018trasferiment ta\u2019 minuri\u201911 Minkejja li dawn huma rimedji validissimi g\u0127all-kwistjoni, mill-perspettiva legali jidher li dak kollu li jista\u2019 ji\u0121i kklassifikat b\u0127ala a\u0121ir illegali ju\u017ca \u2018tne\u0127\u0127ija\u2019 u dak li huwa kkunsidrat b\u0127ala legali jissejja\u0127 \u2018\u010baqliq\u2019.", "Ikollna nistennew sakemm tinqala\u2019 kwistjoni iktar konkreta sabiex inkunu nafu jekk ikollniex \u0127tie\u0121a nu\u017caw \u2018trasferiment ta\u2019 minuri\u2019 jew le.", "Nota konklu\u017civa Na\u0127seb li huwa dejjem il-kuntest12 li jiddetermina jekk nu\u017cawx terminu jew ie\u0127or.", "Tidher regola sempli\u010bi, per\u00f2 l-implikazzjonijiet ta\u2019 din ir-regola huma importanti ferm.", "Vide b\u2019mod partikolari: tne\u0127\u0127ija illegali ta\u2019 minuri (li tirri\u017culta minn Sentenza tal-Qorti tal-\u0120ustizzja (l-Ewwel Awla) tat-22 ta' Di\u010bembru 2010.", "Talba g\u0127al de\u010bi\u017cjoni preliminari: Oberlandesgericht Celle - il-\u0120ermanja.", "\u0120abra tal-\u0120urisprudenza 2010 Pa\u0121na I-14247.", "\u0126ajr lil Dr. A. Ellul.", "Kif ukoll ta\u2019 tne\u0127\u0127ija in\u0121usta ta\u2019 minuri, Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2201/2003 tas-27 ta' Novembru 2003 dwar il\u0121urisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-infurzar ta' sentenzi fi kwistjonijiet matrimonjali u kwistjonijiet ta' responsabbilit\u00e0 tal-\u0121enituri, u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 1347/2000 \u2013 \u0120U Edizzjoni Spe\u010bjali bil-Malti, Kapitolu 19, Vol.", "\u0127alkemm l-Ingli\u017c Amerikan seta\u2019 \u010bajpar id-distinzjoni fil-lingwa\u0121\u0121 ordinarju, i\u017c\u017cew\u0121 kelmiet jirrappre\u017centaw differenza \u010bara bejniethom.1 Dan jg\u0127odd partikolarment g\u0127atterminolo\u0121ija politiko le\u0121i\u017clattiva2 fejn:", "Review tfisser l-e\u017caminazzjoni ta\u2019 kuntest, dispo\u017cizzjonijiet jew e\u017citi, ming\u0127ajr ma tbiddilhom, i.e. ma tinkludix revision.", "\u0126ajr lil Reuben Seychell, it-terminologu tal-Unit\u00e0 Maltija tal-Kummissjoni Ewropea.", "10 Xi kultant f\u2019dokumenti li ma jkollhomx denominazzjoni \u010bara jew pre\u010bi\u017ca jista\u2019 ji\u0121ri li ma nkunux \u010berti mill-ba\u017ci legali tag\u0127hom.", "11 Kun\u010bett espost minn Alan Delia.", "Terminu li huwa u\u017cat mit-Taljani, per\u00f2 b\u2019konnotazzjoni ta\u2019 a\u0121ir illegali: trasferimento (illecito) di minori (IATE: 3537448).", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, revision tfisser it-tibdil f\u2019test jew dispo\u017cizzjonijiet anki jekk tinkludi review.", "G\u0127alkemm \u0121ejjin b\u2019xi mod mill-istess kelma Latina revidere (tara mill-\u0121did), g\u0127andhom ori\u0121ini differenti flistorja tal-lingwi Rumanzi, u mbag\u0127ad \u0121ew adottati mill-Ingli\u017c.", "2 Ming\u0127ajr ma nid\u0127lu fil-mertu tar-re\u0121istru \u0121udizzjarju.", "l-a\u010b\u010bent", "Malti imma wkoll ikun ta\u2019 disservizz lillqarrej Malti min\u0127abba li ma jifhimx listess sinifikat u effetti \u0121uridi\u010bi b\u0127allingwi l-o\u0127ra.", "E\u017cempju ta\u2019 dan hu traduzzjoni ta\u2019 proposta le\u0121i\u017clattiva talKummissjoni fejn \u201creview and revision\u201d \u0121iet ridotta g\u0127al sempli\u010biment 5 \u201crevi\u017cjoni\u201d.", "E\u017cempji skorretti o\u0127ra huma:", "Konsistentement fit-traduzzjoni Maltija, iddistinzjoni tixxejjen u g\u0127at-tnejn li huma spiss tintu\u017ca \u201crevi\u017cjoni\u201d.", "Dan mhux biss jo\u0127loq nuqqasijiet ta\u2019 pre\u010bi\u017cjoni fit-test EN", "G\u0127alkemm id-dejta disponibbli turi livell g\u0127oli ta' konformit\u00e0, ilKummissjoni u l-Istati Membri g\u0127andhom jikkooperaw mill-qrib fuq linfurzar qawwi tal-programm u g\u0127andhom jirrevedu l-effettivit\u00e0 ta' dan l-infurzar mhux aktar tard minn 18 -il xahar wara l-konklu\u017cjoni talftehim.", "L-\u201ceffettivit\u00e0\u201d (effika\u010bja) ma fiha xejn x\u2019tirrevedilha.", "Li jrid isir huwa e\u017cami ta\u2019 kemm l-e\u017cekuzzjoni tal-programm kienet effika\u010bi.", "Il-BESUE g\u0127andu jirrivedi limplimentazzjoni tal-programm talEnergy Star fi \u0127dan il-Komunit\u00e0 u g\u0127andu jipprovdi lill-Kummissjoni konsulenza u assistenza, kif xieraq, biex jippermettilha twettaq il-funzjoni tag\u0127ha b\u0127ala Entit\u00e0 Amministrattiva, kif jing\u0127ad fl-Artikolu IV tal-Ftehim.", "Il-BESUE ma g\u0127andu l-ebda setg\u0127a jirrevedi g\u0127aliex huwa entita konsultattiva.", "G\u0127andu s-setg\u0127a je\u017camina u abba\u017ci ta\u2019 dak l-e\u017cami jag\u0127ti pariri lill-Kummissjoni.", "Mhux aktar tard minn erba\u2019 snin wara d-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 ta\u2019 dan irRegolament, il-Kummissjoni g\u0127andha tirrevedi l-operat tas-sistema ta\u2019 a\u010b\u010bess g\u0127all-informazzjoni kollha dwar it-tiswija u l-manutenzjoni tal-vetturi bl-intenzjoni li ji\u0121i determinat jekk ikunx xieraq li d-dispo\u017cizzjonijiet kollha li jirregolaw l-a\u010b\u010bess g\u0127allinformazzjoni dwar it-tiswija u lmanutenzjoni ta\u2019 vetturi ji\u0121u konsolidati fi \u0127dan Direttiva qafas riveduta dwar l-approvazzjoni tat-tip.", "F\u2019dan il-ka\u017c ukoll il-Kummissjoni ma g\u0127andha l-ebda setg\u0127a tirrevedi imma sempli\u010biment te\u017camina.", "Hawnhekk huma l-Kunsill u l-Parlament Ewropew li g\u0127andhom is-setg\u0127a jirrevedu.", "It-test bil-Malti huwa COM(2012) 109, Proposta g\u0127al REGOLAMENT TAL-PARLAMENT EWROPEW U TALKUNSILL dwar il-programm ta' tikkettar tal-effi\u010bjenza tal-ener\u0121ija g\u0127at-tag\u0127mir fl-uffi\u010bini jemenda r-Regolament (KE) Nru 106/2008 dwar programm Komunitarju ta' tikkettar tal-effi\u010bjenza ener\u0121etika tat-tag\u0127mir tal-uffi\u010b\u010bju; it-test Ingli\u017c huwa: COM(2012) 109, Proposal for a REGULATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on a European Union energy-efficiency labelling programme for office equipment amending Regulation (EC) No 106/2008 on a Community energy-efficiency labelling programme for office equipment.", "l-a\u010b\u010bent", "le\u0121i\u017clazzjoni riveduta, jew revi\u017cjoni ta\u2019 att le\u0121i\u017clattiv, imma qatt li tirrevedi hi stess tali atti, kif spiss insibu fit-traduzzjoni Maltija ta\u2019 atti le\u0121i\u017clattivi tal-UE.", "Normalment ilKummissjoni ting\u0127ata s-setg\u0127a li tag\u0127mel review (e\u017cami) tal-effetti ta\u2019 tali atti le\u0121i\u017clattivi, li huwa differenti minn revision (revi\u017cjoni) ta\u2019 dawk l-atti.", "Jekk induru g\u0127ad-dizzjunarju Malti-Ingli\u017c ta' Aquilina, ta\u0127t revi\u017cjoni, imkien ma nsibu li qed jirreferi g\u0127al review fis-sens spjegat hawn fuq.", "L-ekwivalenza fit-tifsira nsibuha ma\u2019 e\u017cami mill-\u0121did jew f\u2019forma o\u0127ra, rie\u017cami.10 Filwaqt li ta\u0127t l-istess revi\u017cjoni Aquilina jag\u0127tina s-sinifikat e\u017catt ta\u2019 revision (of documents/laws).", "Il-Kummissjoni ma jistax ikollha s-setg\u0127a tirrevedi dispo\u017cizzjonijiet le\u0121i\u017clattivi li huma fil-kompetenza tal-Parlament Ewropew u taltipproponi Kunsill.", "Ikollha s-setg\u0127a", "Xi e\u017cempji ta\u2019 u\u017cu korrett fejn \u0121iet osservata ddistinzjoni:", "jinnota li huwa importanti, meta wie\u0127ed iqis l-evoluzzjoni tal-era tat-teknolo\u0121ija, li wie\u0127ed jippro\u010bedi g\u0127all-e\u017cami mill-\u0121did u r-revi\u017cjoni u tal-le\u0121i\u017clazzjoni u r-regolamenti rilevanti vis-\u00e0-vis l-akkwist, l-importazzjoni, il-bejg\u0127, il\u0127a\u017cna sikura u t-trasport ta\u2019 materjali CBRN.", "Din ittejjeb l-implimentazzjoni tal-politika finanzjarja u talba\u0121it (t\u0127ejjija tal-ba\u0121it u rie\u017cami perjodiku tal-perspettiva finanzjarja) u li jkun possibbli li jkunu kkumpilati data fuq i\u017c-\u017cmien mezzan u fit-tul tal-finanzjament tal-Komunit\u00e0.", "Reuben Seychell huwa terminologu mal-Kummissjoni Ewropea 8", "European Commission > Governance > Better Regulation \u2013 Glossary http://ec.europa.eu/governance/better_regulation/ glossary_en.htm 9 European Commission > Governance > Mieux l\u00e9gif\u00e9rer \u2013 Glossaire http://ec.europa.eu/governance/better_regulation/ glossary_fr.htm 10 Intu\u017cat ukoll \u201canali\u017ci\u201d li di\u0121\u00e0 hija a\u0127jar minn \u201crevi\u017cjoni\".", "\u201cAnali\u017ci\" tintu\u017ca f\u2019oqsma o\u0127ra b\u0127ala \u201creview\u201d b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na \u201cliterary review\u201d, \u201canali\u017ci letterarja\u201d.", "11 It-Tis\u0127i\u0127 tas-Sigurt\u00e0 Kimika, Bijolo\u0121ika, Radjolo\u0121ika u Nukleari fl-Unjoni Ewropea - Pjan ta\u2019 Azzjoni CBRN tal-UE Ri\u017coluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-14 ta\u2019 Di\u010bembru 2010 dwar it-Tis\u0127i\u0127 tas-Sigurt\u00e0 Kimika, Bijolo\u0121ika, Radjolo\u0121ika u Nukleari fl-Unjoni Ewropea - Pjan ta\u2019 Azzjoni CBRN (2010/2114(INI) 12 Ibid.", "13 Adozzjoni finali tal-ba\u0121it ta' emenda nru 1 tal-Unjoni Ewropea g\u0127as-sena finanzjarja 2007 CELEX:32007B0280.", "l-a\u010b\u010bent", "transfruntier (jew transfruntiera transfruntieri skont il-\u0121ens).2", "Pere\u017cempju hemm differenza bejn crossboundary activity u cross-border activity.", "Lewwel wa\u0127da ssir internament, bejn lokalit\u00e0 u o\u0127ra, bejn re\u0121jun u ie\u0127or fl-istess pajji\u017c (attivit\u00e0 transkonfinali) filwaqt li t-tieni wa\u0127da sse\u0127\u0127 bejn pajji\u017c u ie\u0127or (attivit\u00e0 transfruntiera).", "al-bidu tas-snin elfejn ma jidhirx li kien hemm dubji f'livell tat-traduzzjoni dwar din id-distinzjoni.", "Boundary = konfini (konfini ta\u2019 proprjet\u00e0 immobbli kif applikat mill-Qrati ta\u2019 Malta,1 jew konfini ta\u2019 lokalit\u00e0 - locality's boundary kif insibu fil-Kap.", "363 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta).", "Border = fruntiera (konfini b'implikazzjonijiet ta\u2019 sovranit\u00e0 nazzjonali, irregolati biddritt internazzjonali u fil-ka\u017c ta\u2019 Malta bid-dritt Ewropew ukoll).", "Madankollu mal-volum tat-traduzzjoni ta\u2019 dokumenti tal-Unjoni Ewropea g\u0127all-Malti n\u0127olqot forma li xxejjen did-distinzjoni, primarjament fejn l-Ingli\u017c jitkellem dwar crossborder (jew l-ekwivalenti transfrontier jew transborder, i.e. lil hinn mill-fruntiera).", "Meta wie\u0127ed jittradu\u010bi border we\u0127idha tintu\u017ca fruntiera.", "Imma fejn border tokkorri mag\u0127quda ma' cross, u allura crossborder (e\u017c. crossborder trade, crossborder payment, crossborder cooperation, crossborder crime, e\u010b\u010b.) kien hemm min beda jittradu\u010biha b\u0127ala transkonfinali.", "Dan huwa problematiku g\u0127aliex il-kun\u010bett ta\u2019 crossborder mhux qed ji\u0121i rrappre\u017centat korrettement min\u0127abba leliminazzjoni tad-distinzjoni \u0121uridika bejn fruntiera u konfini.", "Xi e\u017cempji ta\u2019 forom fl-u\u017cu huma dawn: \u2022 crossborder trade = kummer\u010b transfruntier \u2022 crossborder crime = delitt transfruntier \u2022 crossborder cooperation = kooperazzjoni transfruntiera \u2022 crossborder mail = posta transfruntiera \u2022 crossborder flows = flussi transfruntieri \u2022 crossborder regions = re\u0121juni transfruntieri Reuben Seychell huwa terminologu mal-Kummissjoni Ewropea 2", "Hemm lingwi rumanzi li ju\u017caw forom ftit itwal li bilMalti ji\u0121u xi \u0127a\u0121a b\u0127al \u201ctransfruntalier\u201d.", "Id-Dipartiment tal-Gvern Lokali", "Il-kostruzzjoni transkonfinali (jew transkonfini), g\u0127alkemm korretta mil-lat ta\u2019 kostruzzjoni ta\u2019 kliem, mhijiex korretta fissinifikat.", "Kostruzzjoni korretta hija dik li \u017c\u017comm fruntiera b\u0127ala l-ba\u017ci tag\u0127ha, u allura niktbu 1", "Inklu\u017ci forom verbali, e\u017c. \u201cmija u sittin metru kwadru (560m2) konfinanti mil-Lvant ma' Triq San Blas, millPunent ma' triq... konfinanti mill-Grigal mat-Triq, u min-Nofsinhar u mit-\u2026\u201d 14", "Fruntieri m\u2019g\u0127andniex, imma mill-konfini m\u2019a\u0127niex neqsin!", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra", "Il-Malti u x-xandir: Intervista ma\u2019 Reno Bugeja Tony Gaffiero i l-websajt uffi\u010bjali talistazzjon nazzjonali taxxandir tkun bil-lingwa nazzjonali tal-pajji\u017c hija xi \u0127a\u0121a ovvja.", "Li lwebsajt tal-istazzjon nazzjonali Malti mhix bil-Malti, i\u017cda, huwa ri\u017cultat tal-istorja lingwistika ta\u2019 pajji\u017cna li g\u0127adha to\u0127loq daqstant kontroversja.", "I\u017cda jidher li hemm xaqq ta\u2019 tama: g\u0127aliex skont Reno Bugeja, il-Kap il-\u0121did tat-Taqsima tal-A\u0127barijiet tal-PBS, mistennija \u017cviluppi f\u2019din il-\u0127a\u0121a dalwaqt.", "Meta staqsejtu jekk ja\u0127sibx li wasal i\u017c-\u017cmien li ssit ikun bil-Malti wkoll, wie\u0121eb li dan huwa \u2018punt interessanti\u2019 u li jekk nistennew ftit, dalwaqt se jkun hemm de\u010bi\u017cjoni mit-tmexxija tal-PBS dwar l-u\u017cu tal-Malti fuq il-websajt.", "Reno Bugeja Na\u0127seb li ma jkunx punt kontroversjali ng\u0127idu li x-xandir illum huwa wa\u0127da mill-g\u0127odod laktar importanti, jekk mhux l-aktar f\u2019sens assolut, biex lingwa takkwista presti\u0121ju, biex tin\u017camm \u0127ajja, u biex l-u\u017cu tag\u0127ha jibqa\u2019 \u0121ustifikat.", "Apparti milli biex ti\u017cviluppa.", "Fil-ktieb tieg\u0127u dwar l-istorja lingwistika ta\u2019 Malta Maltese and other languages,1 ilProfessur Joseph Brincat jispjega \u010bar kif kien lu\u017cu tax-xandir bil-Malti, li beda wara t-Tieni Gwerra Dinjija, li fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar wassal biex il-Malti kiseb dak il-presti\u0121ju li kien g\u0127ad 1", "ma kellux fost il-popolazzjoni wiesg\u0127a.", "Millkumdit\u00e0 ta\u2019 daru, kien x\u2019kien il-livell ta\u2019 edukazzjoni li kellu, il-poplu beda jisma\u2019 a\u0127barijiet, ta\u0127ditiet, drammi, attivitajiet sportivi, bil-lingwa tieg\u0127u.", "B\u2019hekk l-u\u017cu talMalti seta\u2019 ji\u0121i standardizzat fost kul\u0127add, anki fost min ma jafx jikteb u jaqra.", "Kemm huwa konxju l-Kap tal-A\u0127barijiet talPBS, g\u0127alhekk, tal-fatt li dak li jinstema\u2019 filbullettini tal-a\u0127barijiet tieg\u0127u jista\u2019 jkollu effett g\u0127al \u017cmien twil fuq il-lingwa?", "\u201cBla dubju ta\u2019 xejn, il-mezzi kollha tax-xandir g\u0127andhom influwenza qawwija fuq il-lingwa, spe\u010bjalment dik mitkellma jekk qed nitkellmu 15", "l-a\u010b\u010bent fuq ix-xandir.", "G\u0127alkemm \u0127afna jsemmu linfluwenzi negattivi, na\u0127seb li x-xandir g\u0127andu wkoll bosta effetti po\u017cittivi fuq il-lingwa.", "Miniex nara biss in-negattiv.", "Na\u0127seb li xxandir b\u2019mod \u0121enerali g\u0127en fl-i\u017cvilupp tallingwa.", "Mhux qed ng\u0127id dan biex niskolpa nnuqqasijiet fl-u\u017cu u t-t\u0127addim tal-lingwa.\u201d", "Tabil\u0127aqq.", "Rapport li kien t\u0127ejja fl-2009 minn apposta mill-Kunsill kumitat ma\u0127tur Nazzjonali tal-Malti u l-Awtorit\u00e0 tax-Xandir kien identifika diversi problemi ta' u\u017cu skorrett tal-Malti, u hawn mhux qed insemmu la\u0127barijiet biss, biex inkunu \u0121usti.", "Dawn ivarjaw minn ortografija \u017cbaljata, g\u0127al pronunzja \u0127a\u017cina u sa\u0127ansitra \u017cbalji grammatikali.2 I\u017cda xi jwassal g\u0127al dawn li\u017cbalji?", "Fl-a\u0127barijiet, il-\u0121urnalisti jridu jiktbu listejjer tag\u0127hom ta\u0127t pressjoni enormi ta\u2019 \u0127in, u jista\u2019 g\u0127alhekk ji\u0121ri li jkollha ti\u0121i ssagrifikata r-reqqa.", "\u201cIl-fattur tal-g\u0127a\u0121la u l-\u0127in, jg\u0127id is-Sur Bugeja, huma \u010bertament fatturi li ja\u0127tu \u0127afna g\u0127all-i\u017cbalji.", "Il-\u0121urnalisti huma prodotti wkoll tas-so\u010bjet\u00e0.", "It-t\u0127assir tallingwa \u0121ej mill-\u0121urnalisti kultant, i\u017cda anke huma jittie\u0127du minn t\u0127assir ie\u0127or li jaqraw jew jisimg\u0127u.", "Ji\u0121ifieri hemm element li wie\u0127ed jivvizzja ru\u0127u bi kliem misluf u mg\u0127affe\u0121 fillingwa tag\u0127na.\u201d", "Fi kliem ie\u0127or, jista\u2019 jkun li l-\u0121urnalisti jkollhom b\u017conn ta\u0127ri\u0121 spe\u010bjalizzat fil-lingwa.", "Il-PBS jidher konxju minn dan, qal is-Sur Bugeja, li semma pass konkret li g\u0127adu kif \u0127a l-PBS g\u0127al kollaborazzjoni mal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "\u201cB\u2019sodisfazzjon ng\u0127id li a\u0127na f\u2019TVM g\u0127adna kif \u0127adna l-ewwel pass f\u2019din id-direzzjoni bi ftehim mal-Kunsill tal-Malti.", "Qabel l-a\u0127barijiet", "tat-8pm qed ikollna qarrej tal-provi.", "beda das-servizz, nista\u2019 ng\u0127id li waqfu l2", "Rapport tal-Kumitat fuq il-Malti fix-Xandir, 2009, pp. 4/5.", "Ottubru 2012 ilmenti fuq \u017cbalji tal-ortografija li kien ikollna fi\u017c-\u017cigarella (ticker).", "Per\u00f2 perfetti m\u2019a\u0127niex u g\u0127ad jonqos i\u017cjed xi jsir.\u201d", "Naturalment li tkun \u0121urnalista jfisser l-ewwel u qabel kollox li tkun kapa\u010bi tag\u0127raf x\u2019g\u0127andu jkun fl-a\u0127barijiet.", "Jista\u2019 jkun li l-g\u0127arfien tallingwa b\u0127ala tali ma jkunx l-ewwel prijorit\u00e0 meta xi bord tal-g\u0127a\u017cla, pere\u017cempju, jkun qed ifittex persuni g\u0127all-inga\u0121\u0121 b\u0127ala \u0121urnalisti.", "Reno Bugeja ilu sa mill-1977 \ufb01l-Kamra tal-A\u0127barijiet tal-istazzjon nazzjonali taxxandir, biex b\u2019hekk huwa wie\u0127ed mill-aktar", "\u0121urnalis Mal n ta\u2019 esperjenza.", "F\u2019dawn la\u0127\u0127ar \u0017it snin stabbilixxa ru\u0127u wkoll b\u0127ala pre\u017centatur tal-programm ta\u2019 \u0121rajjiet", "kurren \u201cDisse \u201c li \ufb01h ji\u0121u intervista persuni prominen \ufb01l-qasam tag\u0127hom, programm li akkwista livell ta\u2019", "approvazzjoni sini\ufb01kan min\u0127abba l-mod in\u010bi\u017civ tal-intervista li ssir mis-Sur Bugeja.", "Huwa n\u0127atar b\u0127ala Kap tat-Taqsima talA\u0127barijiet f'Mejju li g\u0127adda.", "G\u0127alkemm huwa mistenni li \u0121urnalista jkun kapa\u010bi ju\u017ca l-lingwa tajjeb, mhux rikjest li jkun \u2018espert\u2019 tal-lingwa.", "\u201cEjja nkunu realisti\u010bi.", "Il-\u0121urnalisti ma jistg\u0127ux ikunu kollox fl-istess \u0127in.", "Nistenna li \u0121urnalista jkollu \u0127iliet fil-lingwa imma ma nistenniex li jkun espert u perfett.", "Bl-istess ra\u0121unament nistg\u0127u ng\u0127idu li l-\u0121urnalista jrid ikun ekonomista, storiku, studju\u017c tal-politika, tal-li\u0121i u tad-dixxiplini kollha li wie\u0127ed jista' jimma\u0121ina li kollha jistg\u0127u f\u2019mument jew f\u2019ie\u0127or jaqg\u0127u fl-ambitu ta\u2019 storja \u0121urnalistika.", "Imma, iva, intenni li ma jistax ikollok \u0121urnalista li ma jkollux g\u0127arfien tajjeb tallingwa mitkellma u miktuba.\u201d", "Peress li l-\u0121urnali\u017cmu jittratta prattikament kull qasam tal-\u0127ajja, minn stejjer personali sa dawk dwar l-aktar materji tekni\u010bi, spiss ji\u0121ri li l-\u0121urnalist li ju\u017ca l-Malti jsib ru\u0127u quddiem", "l-a\u010b\u010bent termini u kun\u010betti li bil-Malti jkunu g\u0127adhom qatt ma ntu\u017caw.", "\u010aertament li din hija sitwazzjoni familjari \u0127afna g\u0127al dawk kollha li ja\u0127dmu fit-traduzzjoni.", "F\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar snin, fis-servizzi tat-traduzzjoni tal-istituzzjonijiet Ewropej rajna \u017cvilupp qawwi fejn jid\u0127lu rri\u017corsi terminolo\u0121i\u010bi biex din il-problema (li naturalment ma te\u017cistix bil-Malti biss) ti\u0121i solvuta.", "I\u017cda sa issa jidher li dan ix-xog\u0127ol g\u0127adu ma je\u017cistix fil-\u0121urnali\u017cmu.", "Meta mistoqsi jekk hemmx xi pro\u010bess formali ta' ri\u010berka terminolo\u0121ika, is-Sur Bugeja qal li dan g\u0127adu ma je\u017cistix.", "\u201cPer\u00f2 l-Kunsill tal-Malti qed ja\u0127dem biex tin\u0127oloq uniformit\u00e0 f\u2019dan ukoll.", "Problema ewlenija hija l-kliem li \u0121ej mill-Ingli\u017c u jekk dan g\u0127andux jinkiteb bil-forma Maltija jew il-forma Ingli\u017ca.", "Nistennew tin\u017camm direzzjoni mill-Kunsill i\u017cda anke meta tittie\u0127ed din id-de\u010bi\u017cjoni, \u017cgur ser tkun kontroversjali.\u201d", "Ix-xandir nazzjonali llum g\u0127andu anki obbligu legali, li j\u0127ares il-livell tal-lingwa.3 F'dan issens, is-Sur Bugeja konxju mill-importanza ta\u2019 investiment fl-u\u017cu tajjeb tal-lingwa, anki meta qed nitkellmu dwar investiment finanzjarju.", "\u201cJiswa \u0127afna.", "A\u0127na xandara fuq stazzjon nazzjonali u g\u0127andna obbligu mhux biss pre\u0121ju li ninvestu aktar f\u2019dan il-qasam.", "Fil-fatt b\u2019sodisfazzjon ner\u0121a\u2019 ng\u0127id li da\u0127\u0127alna di\u0121\u00e0 lqarrejja tal-provi u nittama li pass pass jittie\u0127du de\u010bi\u017cjonijiet o\u0127ra fl-istess direzzjoni, mhux biss fl-a\u0127barijiet i\u017cda fil-produzzjoni talprogrammi lokali.\u201d", "Punt, dan tal-a\u0127\u0127ar, li ta\u2019 min jixtarru sew u", "jtih l-importanza tieg\u0127u peress li l-istazzjonijiet", "tax-xandir f\u2019Malta llum il-\u0121urnata jxandru", "tista\u2019 tg\u0127id il-\u0121urnata kollha produzzjonijiet", "lokali bil-Malti.", "Fis-snin ta\u2019 wara l-gwerra kien hemm stazzjon", "tar-radju wie\u0127ed, u aktar tard, tat-televi\u017cjoni", "Il-Kapitolu 350 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta, l-Att dwar ixXandir, jinkludi Kodi\u010bi dwar l-U\u017cu tajjeb tal-Malti.", "Ottubru 2013 wie\u0127ed, u \u0127afna Maltin kienu j\u0127obbu wkoll isegwu stazzjonijiet tar-radju u tat-televi\u017cjoni barranin.", "Illum, l-ist\u0127arri\u0121 li jsir minn \u017cmien g\u0127all-ie\u0127or juri li l-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-Maltin jippreferu jsegwu l-istazzjonijiet Maltin, bi programmi bil-Malti.4 Ir-responsabbilt\u00e0 taxxandar, u tal-\u0121urnalista, g\u0127alhekk, illum hija akbar.", "Ara, dwar dan, l-a\u0127\u0127ar st\u0127arri\u0121 tal-Awtorit\u00e0 taxXandir, ippubblikat f'Mejju 2013, li juri preferenza kbira \u0127afna g\u0127all-istazzjonijiet tat-TV Maltin fuq dawk barranin, g\u0127all-perjodu bejn Jannar u Marzu, 2013.", "mal-Kummissjoni", "I\u017c-\u017cjara f'Malta b\u0127ala (Mejju 2013) Louise Vella", "parti mill-VTS", "eta lejn tmiem is-sena l-o\u0127ra \u0127are\u0121 ilpjan ta\u2019 \u0127idma g\u0127all-2013 tadDipartiment tal-Malti fil-Kummissjoni, wie\u0127ed mill-pro\u0121etti ppjanati kien il-Visiting Translator Scheme (VTS).", "Issu\u0121\u0121erejt lill-Kap tad-Dipartiment, Dr Helga Zahra, li l-VTS tintrabat mal-kompetizzjoni tal-EPSO li kellha tit\u0127abbar din is-sena stess.", "Min\u0127abba li l-iskema tal-VTS fid-Dipartiment tag\u0127na dawn l-a\u0127\u0127ar snin intrabtet mal-\u0127idma fit-terminolo\u0121ija, forsi ftit minna konxji li din l-iskema, filwaqt li g\u0127andha diversi dimensjonijiet, g\u0127andha l-g\u0127an ewlieni li kull sena jintbag\u0127tu g\u0127add ta\u2019 tradutturi f\u2019bosta pajji\u017ci tal-UE bil-\u0127sieb li jattiraw aktar \u0127addiema fid-Direttorat \u0120enerali tatTraduzzjoni (id-D\u0120T).", "Il-konsegwenza naturali tas-su\u0121\u0121eriment tieg\u0127i kienet li ntlabt nikkunsidra nattwah.", "U b\u0127alma ji\u0121ri f\u2019dawk ix-xhur xitwin u mdallma talLussemburgu, xhur meta (biex tkompli tag\u0127qad) it-traduzzjonijiet mitluba mis-servizzi tal-Kummissjoni lil bosta minna jibdew isammruhom fl-uffi\u010b\u010bju sa tard filg\u0127axija, il17", "l-a\u010b\u010bent \u0127sieb li nqatta\u2019 \u0121imag\u0127tejn Tal-Qroqq minflok fil-binja Jean Monnet beda kulma jmur idoqqli iktar.", "Xejn xejn, jekk se na\u0127dem sig\u0127at twal, nag\u0127milhom fil-bnazzi.", "It-tim responsabbli mill-VTS, immexxi minn Catia Torrini u Eduarda Portilha, jorganizza \u0121imag\u0127tejn ta\u0127ri\u0121 g\u0127al min ikun se jipparte\u010bipa fl-iskema.", "Ikunu \u0121imag\u0127tejn sbie\u0127, fejn qabelxejn tiltaqa\u2019 mat-tradutturi kollha li jkunu se j\u017curu pajji\u017c g\u0127al \u017cjara f\u2019xi universit\u00e0 jew, ng\u0127idu a\u0127na, xi istituzzjoni jew inkella Ministeru.", "Din is-sena, dawk l-uffi\u010bjali tadD\u0120T li g\u0127a\u017clu li l-VTS jiddedikawha g\u0127al \u0127idma terminolo\u0121ika kienu fil-minoranza, u kienu mad-90% minna li g\u0127a\u017clu li j\u017curu luniversitajiet biex jippromwovu l-karriera ta\u2019 traduttur fost l-istudenti.", "It-ta\u0127ri\u0121 ikun jinkludi dak kollu li timma\u0121ina li tista' ti\u0121i b\u017conn b\u0127ala ambaxxatri\u010bi talKummissjoni Ewropea fil-pajji\u017c li se \u017c\u017cur.", "Jg\u0127inuk t\u0127addem teknika tajba biex tkun \u010bar fit-twassil tal-messa\u0121\u0121 tieg\u0127ek, kemm fejn jid\u0127ol il-kontenut prin\u010bipali li g\u0127andek tinkludi fil-pre\u017centazzjonijiet tieg\u0127ek, kif ukoll fl-a\u0127jar mod kif g\u0127andek twasslu... sa\u0127ansitra ting\u0127ata kors fil-mod kif l-a\u0127jar tindirizza udjenza.", "Iltqajna wkoll ma\u2019 uffi\u010bjal inti\u017c florganizzazzjoni ta\u2019 workshops mal-istudenti universitarji u flimkien g\u0127a\u017cilna dokumenti uffi\u010bjali, ippubblikati di\u0121\u00e0, biex nittradu\u010buhom flimkien mal-istudenti.", "Min\u0127abba li kelli f\u2019mo\u0127\u0127i li n\u017cur ukoll is-Sixth Forms li jipparte\u010bipaw fil-kompetizzjoni tal-Juvenes Translatores, g\u0127a\u017cilt ukoll xi stqarrijiet g\u0127allistampa li setg\u0127u jinteressaw lill-istudenti ta' dik l-et\u00e0.", "Ma\u2019 min iltqajt fil-\u0121imag\u0127tejn li g\u0127amilt", "1. mal-istudenti tal-Masters fit-Traduzzjoni, lUniversit\u00e0", "2. mal-istudenti tal-Ba\u010bellerat fil-lingwi", "3. mal-istudenti tal-Kors tal-Qari tal-Provi bil18", "Malti; ta\u0127dita li kienet miftu\u0127a wkoll g\u0127all-", "pubbliku \u0121enerali 4. ma\u2019 tliet klassijiet ta\u2019 studenti mill-Junior College li jistudjaw lingwa o\u0127ra apparti l-Malti fil-livell avvanzat 5. ma\u2019 \u017cew\u0121 klassijiet ta\u2019 studenti mill-Kulle\u0121\u0121 ta\u2019 San Alwi\u0121i 6. ma\u2019 udjenza mdaqqsa ta\u2019 studenti millKulle\u0121\u0121 ta\u2019 San Martin (It-tliet skejjel l-o\u0127ra li jie\u0127du sehem filkompetizzjoni Juvenes Translatores u li tlabniehom nistg\u0127ux in\u017curuhom \u0127allewna ming\u0127ajr twe\u0121iba.)", "Il-pre\u017centazzjoni x\u2019kienet tinvolvi?", "It-tim tal-VTS joffrilek ir-ri\u017corsi kollha li kapa\u010bi ti\u0121i b\u017conn.", "Sa\u0127ansitra jiggwidak tapplika onlajn g\u0127al xi materjal dwar ilprofessjoni ta\u2019 traduttur fl-istituzzjonijiet biex dan il-materjal jintbag\u0127at bil-lest fil-postijiet fejn tkun be\u0127siebek tqassmu.", "Jg\u0127addulek ukoll pre\u017centazzjoni power-point li tolqot il-punti essenzjali marbuta mal-\u0127idma tag\u0127na.", "Minn din il-pre\u017centazzjoni jien \u0127adt xi slajds informattivi u qlibthom g\u0127all-Malti.", "Introdu\u010bejt o\u0127rajn \u0121odda biex nillokalizza ttag\u0127rif dwar l-importanza tal-multilingwi\u017cmu. st\u0127arri\u0121 talSemmejt li mill-a\u0127\u0127ar Ewrobarometru b\u2019rabta mal-lingwi tal-pajji\u017ci tal-UE (li sar fl-2012), Malta hija wie\u0127ed minn (biss) tmien Stati Membri fejn hemm ma\u0121\u0121oranza tal-popolazzjoni li taf \u017cew\u0121 ilsna o\u0127ra apparti lsien art twelidha.", "Huma 59% ilMaltin, ji\u0121ifieri, li apparti l-Malti jitkellmu wkoll l-Ingli\u017c u lingwa o\u0127ra.", "Imma inkludejt slajd ie\u0127or li juri li st\u0127arri\u0121 simili g\u0127al dak tal2012 kien sar seba\u2019 snin qabel, fl-2005, u dak i\u017c-\u017cmien l-g\u0127add ta\u2019 Maltin li jitkellmu tliet", "lingwi kien 68%.", "Imma l-enfasi tal-pre\u017centazzjoni dejjem kienet", "fuq xog\u0127ol it-traduttur.", "Tajt l-informazzjoni", "kollha li tista\u2019 tg\u0127in lil min hu interessat ji\u0121i", "ja\u0127dem fl-istituzzjonijiet biex jifhem a\u0127jar kif", "jista\u2019 japplika g\u0127al dan ix-xog\u0127ol.", "Spjegajt id-", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120iet rikonoxxuta l\u0127idma tat-terminologi Reuben Seychell u Jeantide Naudi flinklu\u017cjoni ta\u2019 termini \u0121odda introdotti filIATE.", "Tajt stampa \u010bara ta\u2019 kif a\u0127na ttradutturi, meta niltaqg\u0127u ma\u2019 terminu li ma nsibuhx fil-IATE, l-almu nag\u0127mlu tag\u0127na kbiex no\u0127or\u0121u bi proposta g\u0127attraduzzjoni tieg\u0127u u Waqt il-laqg\u0127a u l-pre\u017centazzjoni g\u0127all-Qarrejja tal-Provi li kienet miftu\u0127a g\u0127al kul\u0127add din ng\u0127adduha litterminologi.", "Ikunu huma, imbag\u0127ad, li jg\u0127addu differenza bejn xog\u0127ol permanenti, dak temporanju, dak b\u2019kuntratt qasir, ix-xog\u0127ol t-terminu Malti mill-g\u0127arbiel.", "Dak li jsib postu b\u0127ala freelancer u x\u2019inhu r-rwol proprju talfil-IATE it-tradutturi mill-istituzzjonijiet esperti nazzjonali ssekondati fl-istituzzjonijiet kollha kif ukoll il-freelancers g\u0127andhom mill-Gvern Malti.", "Indikajt anke l-opportunit\u00e0 li jibdew jimxu mieg\u0127u.", "U f\u2019dan l-e\u017cer\u010bizzju kollettiv, it-terminolo\u0121ija Maltija qed tikber. ting\u0127ata lil min jixtieq jing\u0127aqad g\u0127al ftit xhur mag\u0127na b\u0127ala apprendist.", "Il-VTS kienet ukoll okka\u017cjoni biex niltaqa\u2019 aktar minn darba mar-rappre\u017centant tag\u0127na filDin kienet \u017cjara fejn kont mistennija n\u0127ajjar lil dak li jkun jing\u0127aqad mag\u0127na.", "Ridt nie\u0127u lField Office.", "Brian Buhagiar kien pre\u017centi g\u0127al opportunit\u00e0 u nirreklama kemm nifla\u0127 il-\u0127idma u\u0127ud mil-laqg\u0127at li saru l-Universit\u00e0 u kien hu professjonali ta\u2019 dawk li f\u2019dan ix-xog\u0127ol jaraw li spjega x\u2019tinvolvi l-kompetizzjoni tal-EPSO.", "Nixtieq nirringrazzjah tas-sehem tieg\u0127u.", "mezz kif il-Malti jintu\u017ca dejjem iktar bilg\u0127aqal u allura kif il-Malti jkompli jissa\u0127\u0127a\u0127.", "Lill-udjenzi differenti wrejthom", "Nirringrazzja wkoll lill-Kap tad-Dipartiment", "problemati\u010bi (fejn tid\u0127ol terminolo\u0121ija) minn", "il-Kap", "tatdokumenti uffi\u010bjali tal-UE.", "Wara diskussjoni", "Traduzzjoni, is-segretarji tad-Dipartimenti talqasira dwar il-problema ppre\u017centata litlingwi fl-Universit\u00e0, il-Kunsill Nazzjonali taltraduttur, urejt slajds li jispjegaw x\u2019inhi lIlsien Malti, l-G\u0127aqda tal-Qarrejja tal-Provi", "bil-Malti u lill-g\u0127alliema tal-iskejjel/kulle\u0121\u0121i li", "prassi tag\u0127na f\u2019sitwazzjonijiet b\u0127al dawn:", "\u017cort li lkoll g\u0127enuni immens biex norganizza", "1. it-traduttur ifittex it-terminu fil-IATE u jekk", "bi\u010b\u010ba xog\u0127ol b\u0127al din.", "dan ma jsibux, ifittex kif \u0121ie tradott fil-li\u0121ijiet", "Maltin u/jew f\u2019dokumenti o\u0127ra tal-UE", "2. it-traduttur jista\u2019 ju\u017ca l-bosta materjal ta\u2019", "Il-link g\u0127as-sit tal-VTS:", "fil-\u0127idma", "jista\u2019", "jg\u0127inu", "terminolo\u0121ika tieg\u0127u, inklu\u017ci r-ri\u017corsi kollha", "tal-librerija tal-Kummissjoni.", "Issemmiet irrokna bil-glossarji fis-sit tad-dipartiment kif", "ukoll il-pubblikazzjoni l-a\u010b\u010bent b\u2019rokna fissa", "Louise Vella hija traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea", "ddedikata g\u0127at-terminolo\u0121ija.", "l-a\u010b\u010bent Xi jmut mal-ilsna li jg\u0127osfru?", "ull 14-il jum, fid-dinja jkun hemm lingwa li tmut.", "Sal-2100, aktar minn nofs ta\u2019 \u2019l fuq minn 7,000 lingwa mitkellma fid-dinja \u2013 bosta minnhom g\u0127adhom lanqas \u0121ew irre\u0121istrati \u2013 jistg\u0127u jg\u0127ibu, u mag\u0127hom jg\u0127osfor te\u017cor ta\u2019 tag\u0127rif dwar l-istorja, ilkultura, l-ambjent naturali u l-mo\u0127\u0127 talbniedem.", "Il-lingwa tiddefinixxi kultura permezz tan-nies li jitkellmuha u ta\u2019 x\u2019tippermetti li jing\u0127ad mill-kelliema.", "Kliem li jiddeskrivi prattika jew idea kulturali spe\u010bifika jista\u2019 ma jinqalibx blistess e\u017cattezza f\u2019lingwa o\u0127ra.", "Bosta ilsna filperiklu g\u0127andhom kulturi orali sinifikanti bi stejjer, g\u0127anjiet u \u0121rajjiet mill-img\u0127oddi li jg\u0127addu minn \u0121enerazzjoni g\u0127all-o\u0127ra, imma ma jkun hemm xejn bil-miktub.", "G\u0127alhekk meta lingwa minn dawn tmut, mag\u0127ha tintefa kultura s\u0127i\u0127a.", "Bosta minn dak li nafu dwar in-natura hu kkodifikat biss fil-lingwi orali.", "Gruppi indi\u0121eni li kienu mid\u0127la mill-qrib mad-dinja naturali g\u0127al eluf ta\u2019 snin ta\u2019 spiss ikunu jafu affarijiet profondi dwar l-artijiet lokali, ilpjanti, l-annimali u l-ekosistemi \u2013 li \u0127afna minnhom ix-xjenza g\u0127adha ma ddokumentathomx.", "G\u0127aldaqstant l-istudju tallingwi indi\u0121eni jkollu wkoll il-benefi\u010b\u010bju li wie\u0127ed jifhem a\u0127jar l-ambjent u l-isforzi talkonservazzjoni.", "L-istudju ta\u2019 lingwi varji j\u017cid \u0127afna ma\u2019 dak li nifhmu dwar kif il-bnedmin jikkomunikaw u ja\u0127\u017cnu t-tag\u0127rif.", "Kull darba li lingwa tmut, nitilfu parti mill-istampa ta\u2019 x\u2019jistg\u0127u jag\u0127mlu l-im\u0127u\u0127 tag\u0127na.", "Matul l-istorja tal-bniedem, l-ilsna ta\u2019 gruppi", "setg\u0127ana infirxu filwaqt li dawk ta\u2019 kulturi", "i\u017cg\u0127ar spi\u010b\u010baw estinti.", "Dan ise\u0127\u0127 permezz ta\u2019", "politiki lingwisti\u010bi uffi\u010bjali jew permezz talattrazzjoni li jkollu l-presti\u0121ju li wie\u0127ed", "Ottubru 2012 jitkellem b\u2019lingwa imperjali.", "Pere\u017cempju, dawn ix-xejriet jispjegaw g\u0127aliex hemm aktar diversit\u00e0 lingwistika fil-Bolivja milli filkontinent Ewropew kollu kemm hu, li g\u0127andhom storja twila ta\u2019 stati kbar u qawwiet imperjali.", "Hekk kif il-lingwi l-kbar jinfirxu, it-tfal ta\u2019 \u0121enituri li jitkellmu lingwa \u2018\u017cg\u0127ira\u2019 ta\u2019 spiss jikbru u jitg\u0127allmu l-lingwa dominanti.", "Skont l-attitudnijiet lejn il-lingwa ta\u2019 missirijiethom, dawk it-tfal jew it-tfal tag\u0127hom jistg\u0127u ma jitg\u0127allmu qatt il-lingwa \u017c-\u017cg\u0127ira, jew jinsewha g\u0127ax ma jibqg\u0127ux ju\u017cawha.", "Dan se\u0127\u0127 matul listorja tal-bniedem, imma r-rata tal-g\u0127ajbien tal-lingwi a\u010b\u010bellerat b\u2019mod drammatiku fla\u0127\u0127ar snin.", "Il-Pro\u0121ett Enduring Voices tan-National Geographic (li qed isir bil-kollaborazzjoni ta\u2019 Living Tongues Institute for Endangered Languages) qed jirsisti biex jikkonserva llingwi li qed imutu billi jidentifika l-hekk imsej\u0127a language hotspots \u2013 l-in\u0127awi fid-dinja fejn je\u017cistu l-ilsna indi\u0121eni l-aktar uni\u010bi, lanqas mifhuma u l-aktar mhedda \u2013 u jiddokumenta l-lingwi u l-kulturi fi \u0127danhom.", "Din tal-language hotspots \u0127are\u0121 biha llingwista K. David Harrison li ja\u0127dem filKulle\u0121\u0121 ta\u2019 Swarthmore.", "F\u2019intervista minn The Economist, Harrison jispjega li l-lingwi mhumiex imqassma bl-istess mod madwar iddinja u jiffa\u010b\u010bjaw sfidi ta\u2019 livelli differenti.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-mudell tal-hotspots, jispjega Harrison, jg\u0127in biex wie\u0127ed jivvi\u017cwalizza dan il-fenomenu u biex jittrattah. jipprijoritizza r-ri\u017corsi Language hotspot ikun re\u0121jun li fih livell g\u0127oli \u0127afna ta\u2019 diversit\u00e0 lingwistika, livelli g\u0127oljin ta\u2019 periklu lingwistiku u livelli relattivament baxxi ta\u2019 dokumentazzjoni xjentifika (re\u0121istrazzjonijiet, dizzjunarji, grammatika, e\u010b\u010b).", "Hu identifika aktar minn g\u0127oxrin hotspot u flimkien ma\u2019 tim xjentifiku qed i\u017curhom wie\u0127ed wie\u0127ed biex je\u017camina l-polz ta\u2019 dawn il-lingwi li qed jinqerdu.", "Mill-grafika ta\u2019 hawnhekk wie\u0127ed jista\u2019 japprezza a\u0127jar il-kun\u010bett tal-hotspots u jara fejn huma dawk l-in\u0127awi fejn hemm diversit\u00e0 kulturali li tinsab fil-periklu.", "Harrison jara t-telf tal-lingwi bl-istess mod kieku kellna nitilfu \u0121awhriet arkitettoni\u010bi b\u0127all-kattidral ta\u2019 Notre Dame u l-Piramidi ta\u2019 Gi\u017ca.", "Meta nitilfu l-lingwi, titnaqqar il-ba\u017ci tal-g\u0127arfien tal-bniedem.", "Fil-pubblikazzjoni When Languages Die (2007) jikteb: \u201cMeta nitilfu lingwa, nitilfu sekli ta\u2019 \u0127sibijiet talbniedem dwar i\u017c-\u017cmien, l-ista\u0121uni, il-\u0127lejjaq tal-ba\u0127ar, i\u010b-\u010briev, il-fjuri edibbli, ilmatematika, il-pjanuri, il-mitolo\u0121iji, il-mu\u017cika, dak li mhux mag\u0127ruf u dak kollu li hu ta\u2019", "Huma biss ftit il-kulturi li jtellg\u0127u monumenti kbar li bihom jistg\u0127u jiftakru filkisbiet tag\u0127hom.", "Imma l-kulturi kollha jikkodifikaw il-\u0121enju tag\u0127hom fil-lingwi, listejjer u l-lessiku tag\u0127hom.", "Kull lingwa hi espressjoni wa\u0127danija tal-kreattivit\u00e0 umana.\u201d", "Bosta minn dawn il-lingwi fil-periklu jinsabu fi n\u0127awi fejn il-faqar hu rampanti.", "L-i\u017cvilupp materjali jag\u0127milhom so\u010bjetajiet aktar sinjuri imma jista\u2019 joqtol il-lingwa tag\u0127hom.", "Harrison jg\u0127id li \u0127add ma jista\u2019 jsir aktar sinjur jekk jabbanduna lingwa biex jitg\u0127allem o\u0127ra, pjuttost jiftaqar jekk jag\u0127mel hekk: \u201cNies ta\u2019 kull et\u00e0, imma spe\u010bjalment it-tfal, jistg\u0127u fa\u010bilment ikunu bilingwi.", "Ri\u010berka \u0121dida turi li l-bilingwi\u017cmu jsa\u0127\u0127a\u0127 il-mo\u0127\u0127, billi jibni dak li l-psikologi jsej\u0127u r-\u2018ri\u017cerva konjittiva\u2019.\u201d", "Hu jinsisti li g\u0127andna nitg\u0127allmu x\u2019inhu l-valur tad-diversit\u00e0 intellettwali li jitrawwem millvarjet\u00e0 lingwistika, \u201c\u0126add ma jaf mnejn se to\u0127ro\u0121 l-idea brillanti li jmiss; l-ebda kultura m\u2019g\u0127andha l-monopolju tal-\u0121enju uman.\u201d", "Alan Delia huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea 21", "l-a\u010b\u010bent", "Ninu Cremona \u2013 traduttur u terminologu Ivan Said inu Cremona jibqa\u2019 mag\u0127ruf l-aktar g\u0127as-sehem tieg\u0127u fit-tfassil talortografija tal-Malti skont regoli grammatikali xjentifi\u010bi moderni.", "\u201cDan il-lingwist tajjeb pijunier tal-Malti\u201d (Aquilina, 1973: 10) kien prin\u010bipalment il-mo\u0127\u0127 wara t-Tag\u0127rif fuq ilKitba Maltija, ma\u0127ru\u0121 mill-G\u0127aqda talKittieba tal-Malti (illum l-Akkademja talMalti) fl-1924.1 Dan hu l-manwal li skontu niktbu l-Malti tal-lum, rikonoxxut uffi\u010bjalment fl-1934 (Farrugia, 2004: 127), u a\u0121\u0121ornat erba\u2019 darbiet minn dak i\u017c-\u017cmien \u2019l hawn.", "Fuq l-istess Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija, fl-1934 Cremona \u0127areg l-ewwel volum tat-Tag\u0127lim fuq il-kitba Maltija, u fl-1938 \u0127are\u0121 it-tieni volum tieg\u0127u (Brincat, 2006: 173).", "Hu mag\u0127ruf ukoll g\u0127al xog\u0127ol ie\u0127or konness mal-Malti.", "Tana \u0127afna xog\u0127lijiet ta' ri\u010berka seminali, fosthom X\u2019inhu l-Malti safi fl-1925, g\u0127add ta\u2019 bijografiji inklu\u017ca dik ta\u2019 missier lilsien Malti, Mikiel Anton Vassalli u \u017bmenijietu fl-1937 (maqluba g\u0127all-Ingli\u017c minn May Butcher fl-1940), \u0127afna ri\u010berka dwar ilfolklor u l-Malti, poe\u017cija u pro\u017ca u sa\u0127ansitra lewwel dramm letterarju Malti, Il-Fidwa talBdiewa fl-1936 (maqlub g\u0127all-Ingli\u017c fl-1960) (Schiavone, 2009: 65).", "Sir Gerald Strickland (il-Prim Ministru ta\u2019 Malta bejn Awwissu 1927 u \u0120unju 1930) (Schiavone, 2009: 1506), b\u0127ala parti millkampanja tieg\u0127u favur l-introduzzjoni talIngli\u017c u l-Malti fl-amministrazzjoni tal-pajji\u017c u t-tne\u0127\u0127ija tal-influwenza Taljana f\u2019Malta.", "Traduttur Il-\u0127idma kbira tieg\u0127u kienet tinkludi wkoll xog\u0127ol ta\u2019 traduzzjoni.", "Cremona (1965: Volum I, v) stess jg\u0127id li g\u0127al 13-il sena hu kien ttraduttur tal-Gvern, post ma\u0127luq mill-Gvern ta\u2019 1", "Fl-14 ta' Novembru 1920, l-G\u0127aqda g\u0127a\u017clet kummissjoni biex tippre\u017centa alfabett u sett ta' regoli talkitba.", "Fit-18 ta' Di\u010bembru 1921 dil-kummissjoni ppre\u017centat l-alfabett fonetiku lill-imse\u0127bin kollha talG\u0127aqda li approvawh wara li biddlu \u017cew\u0121 ittri u qabbdet lil Cremona, wie\u0127ed minn \u0127danha stess, li, meg\u0127jun minn membru ie\u0127or tal-istess kummissjoni, \u0120anni Vassallo, fassal il-grammatika fuq l-alfabett fonetiku li tlestiet u \u0121iet approvata mill-imse\u0127bin fit-30 ta' Ottubru 1924 (L-Akkademja tal-Malti, 2004, xi, xviii-xix).", "Skont it-12-il Taqsima tal-Blue Book2 tal-1927 (p. 2), Cremona n\u0127atar traduttur u editur talpubblikazzjonijiet Maltin b\u2019salarju annwali ta\u2019 \u00a3190 u benefi\u010b\u010bju personali ta\u2019 \u00a310 fl-14 ta\u2019 Novembru 1927 fl-Istamperija tal-Gvern, anke jekk kien ilu impjegat mal-Gvern Kolonjali sa mill-1 ta\u2019 Settembru 1900, l-ewwel b\u0127ala skrivan, imbag\u0127ad b\u0127ala spettur tas-sanit\u00e0.", "Dan kien ir-rendikont annwali, prin\u010bipalment f'\u010bifri, tal-qag\u0127da tal-amministrazzjoni tal-Gvern Kolonjali ta' Malta.", "Kien jinkludi, fost titli o\u0127rajn, lista tal-impjegati kollha tal-Gvern, inklu\u017ci l-pagi tag\u0127hom.", "Sibtu filBiblijoteka Nazzjonali.", "l-a\u010b\u010bent Konnessa max-xog\u0127ol tat-traduzzjoni Cremona kellu kariga o\u0127ra.", "\u201cFl-1928,\u201d jirrakkonta lbijografu tieg\u0127u Alfred M. Previ, \u201ckienet in\u0127atret Kummissjoni g\u0127at-traduzzjonijiet talu\u017cu tal-Malti fil-qrati, u g\u0127al darba o\u0127ra nsibu lil Cremona jimla b\u2019g\u0127aqal kbir il-post ta\u2019 Segretarju.\u201d (1969: 5).", "Anke l-poeta \u0120or\u0121 Pisani jikkorrobora l-\u0127ila ta\u2019 Cremona f\u2019dan ixxog\u0127ol: \u201cIl-Gvern g\u0127araf il-\u0127ila tieg\u0127u billi fissena 1928 g\u0127a\u017clu Segretarju ta\u2019 kummissjoni g\u0127at-traduzzjoni tal-Li\u0121i tal-Pulizija u Li\u0121ijiet Kriminali.\u201d (1972: 50).", "Dan ix-xog\u0127ol Cremona kien jag\u0127mlu b\u2019dedikazzjoni kbira tant li l-Im\u0127allef W. D. Harding jiftakar lil Cremona fix-xog\u0127ol tattraduzzjoni hekk: \u201cJien g\u0127andi \u0127afna tifkiriet \u0127elwin u nostalgi\u010bi ta\u2019 Ninu Cremona.", "Sirt nafu permezz tas-Sur Awgusto German, illum mejjet.", "F\u2019dak i\u017c-\u017cmien (1936-37) kont im\u0127abbat bix-xog\u0127ol tar-Revi\u017cjoni tal-Ligijiet u s-Sur German b\u2019dak tat-traduzzjoni g\u0127allMalti.", "Kultant, u l-aktar fl-irqaqat tal-ligijiet tekni\u010bi, is-Sur German iltaqa\u2019 ma\u2019 kliem li lqlib tieg\u0127u mit-Taljan kien xi ftit diffi\u010bli.", "Billi \u017c-\u017cew\u0121 traduzzjonijiet bl-Ingli\u017c u bil-Malti kienu sottomessi g\u0127ar-revi\u017cjoni u lapprovazzjoni tieg\u0127i, niftakar li fil-ka\u017c ta\u2019 xi kliem li j\u0127abbtuk fil-Malti, is-Sur German qalli li kien iddiskutiehom mas-Sur [Ninu] Cremona.", "Jien g\u0127alhekk rajt li kelli nirringrazzja lis-Sur Cremona g\u0127all-g\u0127ajnuna tieg\u0127u u mill-ewwel intba\u0127t mill-mod kif \u0127all dawn il-problemi kien kollu bis-sa\u0127\u0127a talisfond edukattiv u ta\u2019 studju li kellu.", "Laqatni wkoll mal-ewwel, g\u0127ax xejn ma jipprentendiha u kien edukat \u0127afna u g\u0127alhekk bdejt napprezzah i\u017cjed,\u201d (Harding, 1973: 18).", "Cremona stess jg\u0127idilna x\u2019kienu l-ewwel xog\u0127lijiet li qaleb g\u0127all-Malti: \u201cL-ewwel esperjenza tieg\u0127i fit-twettiq ta\u2019 dmirijieti kienet it-traduzzjoni ta\u2019 rapport dwar il-koltivazzjoni", "Maltija tad-dwieli u l-produzzjoni tal-inbid", "minn dwieli lokali; il-\u0121abra tal-g\u0127odod talmastrudaxxi bl-Ingli\u017c u l-Malti g\u0127all-Iskola", "tat-Ta\u0127ri\u0121 li l-emigranti prospettivi kienu", "Ottubru 2013 jattendu dak i\u017c-\u017cmien, rapport dwar is-sajd u sentenza tal-Qorti f\u2019ka\u017c kriminali (1965: Volum I, v).\u201d3 I\u017cda llum, li a\u0127na nafu lill-Malti b\u0127ala l-ilsien nazzjonali skont il-Kostituzzjoni u b\u0127ala wie\u0127ed mill-24 lingwa uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea, irridu n\u017commu quddiem g\u0127ajnejna li kienet telg\u0127a iebsa g\u0127al dawk li \u0127admu biex jaraw il-Malti stabbilit uffi\u010bjalment f\u2019dak li Aquilina jsejja\u0127lu \u201ci\u017c-\u017cmien tat-tweg\u0127ir kontra l-Malti\u201d (1973: 10).", "G\u0127aldaqstant irridu niftakru li l-ortografija standard approvata mill-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti fl-1924 kienet \u0121iet rikonxxuta uffi\u010bjalment biss fl-1 ta\u2019 Jannar 1934 (Bezzina, 2006: 72-75), id-data li rat it-tmiem \u0127esrem tal-kwistjoni tal-lingwa.", "F\u2019dak il-perjodu ta\u2019 qabel ir-rikonoxximent uffi\u010bjali, l-ortografija, u allura l-alfabett talG\u0127aqda, kienu jintu\u017caw biss f\u2019Il-Malti (lorganu tal-G\u0127aqda, li tag\u0127ha Cremona kien fundatur u g\u0127al \u0127afna \u017cmien vi\u010bi-president) f\u2019xi edizzjonijiet ta\u2019 Il-Kotra, il-gazzetta talPartit Laburista u f\u2019Le\u0127en il-Malti tal-G\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0) (Aquilina, 1981: 76), g\u0127aqda mwaqqfa fis-26 ta\u2019 Jannar 1931 mi\u017c\u017cew\u0121 kittieba \u0120u\u017c\u00e8 Bonni\u010bi u Ru\u017car Briffa, dak i\u017c-\u017cmien studenti tal-medi\u010bina (Borg, 1998).", "U hawn naraw lil Cremona jiltaqa\u2019 ma\u2019 saram qawwi fix-xog\u0127ol tieg\u0127u ta\u2019 traduttur uffi\u010bjali tal-Gvern.", "Skont Aquilina, fl-1932, il-Ministru tal-Edukazzjoni ta\u2019 dak i\u017c-\u017cmien, Dottor Nerik Mizzi4 ordna l-u\u017cu tal-u minflok il-w, tal-q minflok il-k u ta\u2019 sc minflok ix-x fil-kliem li \u0121ej mit-Taljan; it-tne\u0127\u0127ija tat-tikka fuq i\u010b-\u010b, il\u0121 u \u017c-\u017c, u minflokhom da\u0127\u0127al l-apostrofu meta segwiti minn konsonanti; u ordna l-u\u017cu tal3", "Silta mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "Bejn \u0120unju 1932 u Novembru 1933 kien hemm Gvern Nazzjonalista, immexxi minn Sir Ugo Mifsud wara li lGvern ta' Strickland waqa' fl-1930 u l-Kostituzzjoni \u0121iet sospi\u017ca g\u0127al sentejn (Sacco, 1986: 91-109).", "Nerik Mizzi kien il-Ministru tal-Industrija u l-Kummer\u010b bejn \u0120unju 1932 u Awwissu 1933 i\u017cda kien il-Ministru talEdukazzjoni wkoll ad interim bejn Lulju 1932 u Novembru 1933 (Schiavone, 2009: 1202).", "l-a\u010b\u010bent", "Ninu Cremona (bilqieg\u0127da, l-ewwel wie\u0127ed mil-lemin) mal-ewwel Kumitat tal-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti", "apostrofu wara l-artiklu minflok is-sing (1981: 78).", "B\u2019hekk Cremona sab ru\u0127u f\u2019sitwazzjoni antipatika i\u017cda xejn ma ddejjaq jiddefendi lalfabett tal-G\u0127aqda u ji\u0121\u0121ustifika b\u2019mod xjentifiku l-u\u017cu tal-j u l-w billi qabad u kiteb rapport lil ta\u2019 fuqu.", "Dan l-in\u010bident qajjimli \u010berta kur\u017cit\u00e0 spe\u010bjalment meta rajt li l-kronologija konnessa ma\u2019 din il-\u0121rajja ma kinitx \u010bara, la f\u2019Aquilina (1981: 76-78) u lanqas f\u2019Farrugia (2004: 127128), li bba\u017cat ir-ri\u010berka tag\u0127ha fuq Aquilina.", "G\u0127aldaqstant fittixt u fid-Dipartiment talArkivji, il-Kotba Rari u l-Kollezzjonijiet Spe\u010bjali tal-Librerija tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta skoprejt fajl tal-Gvern bis-su\u0121\u0121ett", "Submits remarks re change in\u201d bid-data tat-23 ta\u2019 Lulju 1932.", "Fih sibt minuti u korrispondenza minn u lil Ninu Cremona u o\u0127rajn dwar din il-kwistjoni, inklu\u017c dan irrapport li Aquilina ppubblika in toto fl-1981.", "Jidher li Cremona \u0127are\u0121 bis-sick leave biex jag\u0127mel operazzjoni fil-qanpiena ta\u2019 \u0127alqu 24", "(MSS 252: Dokument 2) g\u0127all-\u0127abta ta\u2019 nofs \u0120unju \u2013 ix-xahar li matulu tela\u2019 Gvern Nazzjonalista li kien jiffavorixxi l-u\u017cu tatTaljan (Bezzina, 1996: 61) b\u2019kuntrast totali mal-Gvern ta\u2019 qablu ta\u2019 Strickland li sa\u0127ansitra \u0127oloq il-post li kien qed jokkupa Cremona biex jag\u0127ti spinta lill-Malti (u lill-Ingli\u017c a skapitu tat-Taljan).", "Fl-assenza ta\u2019 Cremona, il-Kap talMinisteru5 ta ordnijiet verbali (MSS 252: Dokumenti 7 u 8) lis-Supretendent (ji\u0121ifieri, ilmani\u0121er) tal-Istamperija tal-Gvern, is-Sur L. Borg Cardona biex, mit-23 ta\u2019 \u0120unju 1932, skont il-minuta 2 tal-fajl, ma tibqax tintu\u017ca il-j b\u0127al fil-kelma \u201cpulizija\u201d, tintu\u017ca l-i minflok il-j b\u0127al fil-kliem \u201cCummissarju\u201d, \u201cUfficju\u201d, u tintu\u017ca l-s minflok i\u017c-\u017c b\u0127al fil-kelma \u201cAvviz\u201d.", "Cremona kien g\u0127adu jirkupra sa\u0127\u0127tu d-dar meta nduna b\u2019dawn it-tibdiliet fl-ortografija tal-pubblikazzjonijiet tal-Gvern u g\u0127aldaqstant fl-14 ta\u2019 Lulju 1932 kiteb lil Borg Cardona 5", "Pirotta (1996) jispjega fit-12-il kapitlu tal-ktieb tieg\u0127u li, skont il-Kostituzzjoni tal-1921, il-\"Kap tal-Ministeru\" kien terminu ie\u0127or g\u0127all-Prim Ministru ta' dak i\u017c-\u017cmien peress li l-Ingli\u017ci ma ridux li l-kap tal-gvern jissejja\u0127 prim ministru.", "l-a\u010b\u010bent biex juri d-di\u017capprovazzjoni tieg\u0127u g\u0127al dak li kien qed ji\u0121ri (MSS 252: Dokument 2).", "B\u2019risposta dak in-nhar stess Borg Cardona (MSS 252: Dokument 3) talbu li hekk kif jid\u0127ol lura g\u0127ax-xog\u0127ol jag\u0127millu rapport dwar dan.", "U hekk g\u0127amel.", "Fit-23 ta\u2019 Lulju 1932, middehra hekk kif da\u0127al mis-sick leave, Cremona kiteb ir-rapport imwieg\u0127ed (MSS 252: Dokument 8), f\u2019forma ta\u2019 ittra indirizzata lil Borg Cardona li kellu jg\u0127addiha lill-Kap talMinisteru g\u0127all-kunsiderazzjoni tal-Gvern.", "Bla tlaqliq Cremona jesprimi d-di\u017capprovazzjoni u d-dispja\u010bir tieg\u0127u g\u0127all-mod kif fuq materja teknika b\u0127al din ma \u0121iex ikkonsultat.", "Cremona insista li l-ordnijiet li ng\u0127ataw imorru kontra kull norma grammatikali u kontra kull prassi li sa dak i\u017c-\u017cmien kienet \u0121iet adottata flIstamperija tal-Gvern sa mis-snin g\u0127oxrin.", "Jistqarr ukoll li l-Ministri tal-Agrikoltura u tatTe\u017cor tal-\u0121urnata kienu jaqblu mal-fehmiet tieg\u0127u.", "Din l-ittra \u0121\u0121ib id-data tat-23 ta\u2019 \u0120unju 1932, l-istess data tal-fajl, i\u017cda fit-28 ta\u2019 Lulju 1932, din l-istess ittra re\u0121a\u2019 kitibha u elaboraha biex jispjega aktar fil-fond ir-ra\u0121unijiet xjentifi\u010bi g\u0127aliex m\u2019g\u0127andhomx jitne\u0127\u0127ew il-j u l-w.", "Din hija l-ittra li naraw ippublikata f\u2019Aquilina (1981: 76).", "E\u017catt wara l-mewt ta\u2019 Cremona, Aquilina, li kien \u0127abib kbir tieg\u0127u, elabora aktar dwar dan l-in\u010bident ming\u0127ajr ma ta dati: \u201cB\u0127alissa qed in\u0121ibu quddiem g\u0127ajnejja jitbaqbaq u jitbeg\u0127ren qisu skorfna (Min qal l-inkwiet joqtol in-nies?) g\u0127aliex il-Prin\u010bipal tieg\u0127u kien ordnalu f\u2019isem il-Ministru tal-Edukazzjoni, dak i\u017c-\u017cmien Dr Enrico Mizzi, biex b\u0127ala traduttur", "fil-gazzetta tal-gvern ma jibqax ju\u017ca lortografija tal-G\u0127aqda [tal-Kittieba tal-Malti] u", "ju\u017ca minflokha ortografija Taljana kif g\u0127o\u0121bu", "jo\u0127loqha l-Ministru tal-Edukazzjoni li kien", "wa\u0127\u0127alha f\u2019mo\u0127\u0127u li l-ortografija tal-G\u0127aqda", "kienet taqtag\u0127na mill-Ewropa u li l-u\u017cu tal-ittri", "j u w kienu ma\u0127suba biex jag\u0127tu sura Ingli\u017ca", "lill-kitba Maltija (il-kwistjoni tal-lingwa kienet", "Ottubru 2013 il-babaw ta\u2019 dak i\u017c-\u017cmien).", "B\u0127ala impjegat talGvern, is-Sur Nin ma setax jag\u0127mel \u0127a\u0121a o\u0127ra \u0127lief joqg\u0127od g\u0127al din l-ordni; imma tg\u0127idx kemm gerger, \u0127ambaq u tmas\u0127an u sa kiteb memorandum lill-Ministru tal-Edukazzjoni biex jurih li dawn i\u017c-\u017cew\u0121 ittri jo\u0127orgu wa\u0127edhom mill-istess struttura ortografika talMalti.", "Imma l-politikanti m\u2019humiex lingwisti u jifhmu biss dak li jaqblilhom jifhmu.", "Is-Sur Nin kellu jitqanna bl-ortografija mwikkija mill-Ministru tal-Edukazzjoni sa ma \u0121ew \u017cmenijiet o\u0127ra.\u201d (1973: 2).", "L-integrit\u00e0 xjentifika ta\u2019 Cremona Bis-sa\u0127\u0127a tal-fajl tal-Gvern bil-korrispondenza u l-minuti dwar il-kwistjoni, issa nafu li \u201cilPrin\u010bipal tieg\u0127u [ta\u2019 Cremona, li] kien ordnalu f\u2019isem il-Ministru tal-Edukazzjoni\u201d kien isSupretendent tal-Istamperija tal-Gvern, li kien ir\u010bieva struzzjonijiet verbali mill-Kap talMinisteru u li l-memorandum Cremona kitbu lil dan is-supretendent biex jg\u0127addih lill-Kap tal-Ministeru.", "Minn dan is-sors nafu wkoll li ttibdiliet fl-ortografija riedhom Nerik Mizzi.", "Il-memorandum hu importanti \u0127afna g\u0127ax wera li Cremona, fl-ewwel snin tieg\u0127u b\u0127ala traduttur, kellu jbati u jmur kontra l-kurrent g\u0127al dak li kien jemmen fih b\u2019rabta mal-Malti u li l-argumenti tieg\u0127u dwar l-ortografija talMalti kienu biss xjentifi\u010bi u qatt ma kienu politi\u010bi.", "F\u2019kumment dwar l-istess in\u010bident, f\u2019artiklu ie\u0127or, Aquilina (1973: 11) jg\u0127id li Cremona kien \u201cstudju\u017c mo\u0127\u0127u \u010bar, ma \u0127alliex il-politika tavvelih billi ma \u0127allatx l-istudju mag\u0127ha jew qag\u0127ad g\u0127all-ordnijiet ta\u2019 min kien fuqu u \u0127alla g\u0127all-istorja ta\u2019 \u017cminijietna dokument li fih ta ra\u0121unijiet xjentifi\u010bi li wrew bi\u010b-\u010bar li lortografija li riedu jimponulu la kienet xjentifika u lanqas lo\u0121ika.\u201d", "L-attakki fuq il-Malti, u b\u2019mod partikolari fuq", "l-ortografija tal-G\u0127aqda komplew hekk kif", "jixhdu il-minuti fil-fajl li juru bi\u010b-\u010bar li kien", "l-a\u010b\u010bent", "Nerik Mizzi li kien qed jindirizza linsistenzi tieg\u0127u, dwar dawn il-bidliet, lill-Kap talMinisteru biex i\u0121ieg\u0127el lil Cremona jobdi l-ordnijiet, peress li l-Istamperija tal-Gvern kienet fid-dekasteru talKap tal-Ministeru.", "Barra minn hekk, wara din l-ordni verbali dwar lortografija u\u017cata fuq l-Istamperija talGvern, kienu \u0127ar\u0121u ordnijiet o\u0127ra millMinistru tal-Edukazzjoni, li kienu jxejnu l-u\u017cu tal-ortografija tal-G\u0127aqda, b\u0127al pe-re\u017cempju, il-minuta ministerjali tas-6 ta\u2019 Settembru 1932 u l-ittra tal-istudenti li ntbag\u0127tet lill-\u0121enituri mill-Ministru tal-Edukazzjoni fl-1 ta\u2019 Ottubru 1932 (Bezzina, 2006: 61-63).6 I\u017cda ftit g\u0127adda \u017cmien biex l-istorja tat ra\u0121un lil Cremona kif tixhed in-nota li Borg Cardona bag\u0127at lil Cremona fit-13 ta\u2019 Di\u010bembru 1933", "(MSS 252: Dokumenti 13) fejn qallu li \u201cb\u2019mod", "definit \u0121ie de\u010bi\u017c li fil-pubblikazzjonijiet kollha", "bil-Malti tal-Gvern g\u0127andha tintu\u017ca l6", "Cremona ma kienx l-uniku li kien qed ji\u0121\u0121ieled dawn l-ordnijiet il-\u0121odda.", "Fuq front ie\u0127or tal-battalja, flUniversit\u00e0, il-Professur Pietru Pawl Saydon, mag\u0127ruf g\u0127ar-ras iebsa li kellu fi kwistjonijiet b\u0127al dawn, u lG\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0), li tag\u0127ha Saydon kien ilPresident, kitbu ittri ta' protesta u \u0121ustifikazzjonijiet xjentifi\u010bi g\u0127all-ortografija tal-G\u0127aqda kontra dawn lordnijiet u kienu \u0121ew akku\u017cati li qajmu polemika politika.", "Ta' dan l-G\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0) \u0127allset prezz g\u0127oli g\u0127ax tke\u010b\u010biet minn fuq il-kampus talUniversit\u00e0 fl-10 ta' Novembru 1932 i\u017cda dda\u0127\u0127let lura \"rebbie\u0127a\" fil-21 ta' Novembru 1933 ftit qabel ma lortografija tal-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti \u0121iet rikonoxxuta uffi\u010bjalment fl-1 ta' Jannar 1934, fost mi\u017curi vasti o\u0127ra favur il-Malti (Bezzina, 2006: 72-75).", "Ottubru 2013 ortografija tal-G\u0127aqda [tal-Kittieba tal-Malti, u li] din l-ordni tid\u0127ol fis-se\u0127\u0127 fl-1 ta\u2019 Jannar 1934.\u201d7 Dan \u0121ara wara li f\u2019Novembru 1933 tne\u0127\u0127a l-Gvern Malti (Bezzina, 2006: 74) u \u201cl-Gvern Kolonjali, inkwetat bil-mital-faxxi\u017cmu na\u010b\u010bi [\u2026.] idde\u010bieda li ma il-kwistjoni j\u0127allix [tal-lingwa] i\u017cjed f\u2019idejn il-Maltin u \u0127assar it-Taljan millu\u017ci uffi\u010bjali kollha [u] \u0121iet rikonoxxuta lortografija tal-G\u0127aqda tal-Kittieba talMalti.\u201d", "Terminologu Mid-dehra, kull meta kien jid\u0127ol g\u0127al bi\u010b\u010ba xog\u0127ol, Cremona kien jid\u0127ol g\u0127aliha b\u2019ru\u0127u u b\u2019\u0121ismu.", "U hekk \u0121ara meta sar editur tal-Gvern u, flimkien mat-traduzzjoni, g\u0127amel xog\u0127ol bir-reqqa ta\u2019 terminolo\u0121ija.", "Cremona stess jg\u0127id li \u0127tie\u0121lu jfittex u jitg\u0127allem termini tekni\u010bi \u0121odda biex seta\u2019 jag\u0127mel xog\u0127lu sew ta\u2019 traduttur tal-Gvern: Hekk kif in\u0127tart Editur u Traduttur talPubblikazzjonijiet tal-Gvern Malti, intba\u0127t", "mill-ewwel li barra li kelli nkun naf kliem", "ordinarju u idjomi, kelli b\u017conn ukoll tali", "g\u0127arfien adegwat ta\u2019 terminolo\u0121ija teknika", "dwar temi industrijali u agrikoli biex setg\u0127u", "jintu\u017caw fir-rapporti, il-memoranda, l-avvi\u017ci", "eventwalment kellhom jintu\u017caw fis-sentenzi", "jew l-atti tal-Qorti wara l-introduzzjoni talMalti fil-Qrati tal-\u0120ustizzja u fl-Atti tanNutara (1965: Volum I, v).8", "Silta mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "Silta mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "l-a\u010b\u010bent Dawn it-termini tekni\u010bi li Cremona stess jg\u0127id li \u0121abar sakemm dam traduttur tal-Gvern, f\u2019nofs is-snin sittin organizzahom f\u2019\u017cewg volumi ta\u2019 terminolo\u0121ija, \u201cMaltese Technical Terminology\u201d, li qatt ma ppubblika i\u017cda kopji tag\u0127hom li ttajpja hu stess iddepo\u017citahom filLibrerija tal-Universit\u00e0.", "Din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol assidwa ta\u2019 Cremona hi mag\u0127mula minn termini tekni\u010bi bil-Malti bl-ekwivalenti tag\u0127hom bl-Ingli\u017c u t-Taljan.", "Il-kopji li sibt jien fit-taqsima tal-Melitensia tal-Librerija tal-Universit\u00e0 huma t-tnejn fotokopji u ddedikati lil \u0127abibu \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina li ppre\u017centahomlu fir-residenza tieg\u0127u f\u2019Villa Rihana, \u0126al Balzan, l-ewwel wie\u0127ed fl-1965 u t-tieni fl-1967.", "Ir-reqqa ta\u2019 Cremona tidher, pere\u017cempju, flagrikoltura, fejn mhux biss tana lista ta\u2019 g\u0127odod u\u017cati f\u2019dan il-qasam i\u017cda, pere\u017cempju, fil-ka\u017c tal-mo\u0127riet tana lista ta\u2019 termini bilMalti, u fejn seta\u2019 bl-ekwivalenti tag\u0127hom blIngli\u017c u t-Taljan, tal-bi\u010b\u010biet kollha li jiffurmaw il-mo\u0127riet flimkien ma\u2019 disinji biex jg\u0127inu lillqarrej ta\u2019 din il-lista ta\u2019 termini.", "Biex kiseb din ir-reqqa, Cremona \u0127tie\u0121lu jag\u0127mel ri\u010berka vasta, kif jispjegalna hu stess: \u201cSa fejn kien possibbli, biex inkisbet \u0121abra s\u0127i\u0127a a\u0121\u0121ornata ta\u2019 kliem tekniku Malti blekwivalenti korrispondenti bl-Ingli\u017c u t-Taljan tieg\u0127u, u f\u2019xi minn daqqiet partikolari, lismijiet xjentifi\u010bi tieg\u0127u, saret referenza g\u0127al diversi pubblikazzjonijiet qodma u \u0121odda dwar l-Istorja Naturali lokali li jittrattaw l-Fawna Agrikola u l-Ittjolo\u0121ija,\u201d (1965: Volum I, v).9 L-ewwel volum, \u201cAgricultural, nautical and fishing terms including a supplementary list of insects and plant pests\u201d, i\u0121ib id-data tal-10 ta\u2019 Novembru 1964 u g\u0127andu tliet taqsimiet, lewwel wa\u0127da hija dwar il-biedja, it-tieni dwar is-sajd u t-tielet dwar in-navigazzjoni tal9", "Silta mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "Ottubru 2013 ba\u0127ar.10 Hemm ukoll \u017cew\u0121 \u017cidiet, wa\u0127da g\u0127allewwel taqsima u l-o\u0127ra g\u0127at-tielet taqsima.", "Itterminolo\u0121ija dwar il-biedja hija verament vasta, spe\u010bjalment meta tqis li g\u0127andha \u017cieda.", "L-ewwel taqsima dwar \u201cInsects and other terrestrial animal species\u201d jifta\u0127ha bil-klassifikazzjoni xjentifika tal-ispe\u010bijiet tal-annimali.", "It-tieni taqsima tag\u0127ti l-ismijiet ornitolo\u0121i\u010bi tal-g\u0127asafar u ttielet taqsima l-ismijiet ittjolo\u0121i\u010bi tal-\u0127ut.", "Anke dan il-volum g\u0127andu appendi\u010bi li fih indi\u010bi talismijiet bil-Malti tal-annimali kollha msemmijin fl-ewwel taqsima.", "Aquilina (1987: Volum I, xxvi) elenka dawn i\u017c-\u017cewg volumi fil-biblijografija tal-ewwel volum taddizzjunarju tieg\u0127u Malti-Ingli\u017c-Malti, b\u0127ala tnejn mid-\u201cDammi ta\u2019 kliem Maltin\u201d li u\u017ca.", "F\u2019din il-lista \u017c-\u017cew\u0121 volumi j\u0121ibu s-sena 1964.", "\u0126ajjet Cremona", "Cremona twieled fis-27 ta\u2019 Mejju 1880 firRabat, G\u0127awdex, i\u017cda trabba g\u0127al ftit f\u2019Tune\u017c, studja g\u0127al ftit \u017cmien f\u2019Liverpool biex la\u0127aq spettur tas-sanit\u00e0, u g\u0127al kwa\u017ci l-\u0127ajja adulta kollha tieg\u0127u g\u0127ex f\u2019\u0126al Tarxien (Schiavone, 2009: 65).", "Kienet twila u sfiqa l-\u0127ajja ta\u2019 dan lg\u0127a\u017ceb li b\u0127allikieku tg\u0127arras u \u017c\u017cewwe\u0121 lillistudju, ir-ri\u010berka u l-kitba (fil-forom kollha tag\u0127ha) tal-Malti u ta\u2019 dak kollu li sawwar innazzjon Malti.", "Meta l-Im\u0127allef Harding (1973: 18) kien jg\u0127idlu \u201cInt dejjem tistudja, Sur Nin,\u201d hu kien iwie\u0121bu \u201cX\u2019tag\u0127mel?", "Kieku ma ng\u0127ixx.\u201d", "Fl-istess sena Cremona ppubblika artiklu bit-Taljan, \"La marina maltese dal medio evo all'epoca moderna \u2013 storia e terminologia\" li inkluda fih it-termini kollha dwar in-navigazzjoni tal-ba\u0127ar, mill-Malti g\u0127at-Taljan, li naraw fil-volum tal-10 ta' Novembru 1964 u termini o\u0127rajn tal-ba\u0127ar, flimkien ma' spjegazzjoni lingwistika dettaljata u sfond storiku.", "l-a\u010b\u010bent I\u017cda mhux l-iskop ta\u2019 din ir-ri\u010berka li tterraq il\u0127ajja u x-xog\u0127lijiet ta\u2019 Cremona peress li dan g\u0127amluh tant tajjeb \u0127afna qabli.", "Bi\u017c\u017cejjed insemmi \u017c-\u017cewg te\u017cijiet bijografi\u010bi ta\u2019 Vella Haber u Previ dwaru.", "Biex ma nsemmux innota bijografika fid-Dictionary of Maltese Biographies li tinkludi lista kwa\u017ci e\u017cawrjenti tal-kitbiet kollha ta\u2019 Cremona u lista o\u0127ra ta\u2019 kitbiet dwaru.", "Fl-1947 ing\u0127ata l-Premju \u0120u\u017c\u00e8 Muscat Azzopardi, fl-1960 ing\u0127ata d-Dottorat fil-Letteratura (Honoris Causa) mill-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta u fl-1969 ing\u0127ata l-midalja tal-fidda \u010aivi\u010bi mill-Konfederazzjoni tal-Kunsilli (Schiavone, 2009: 65).", "Din ir-ri\u010berka wasslitni g\u0127all-konklu\u017cjoni li Cremona kien \u0121enju \u0127abrieki u altruwista, iben dehen tan-nazzjon Malti li, skont Aquilina (1973: 2), fost il-kwalitajiet tajba li kellu, kienet \u201cl-umilt\u00e0 intellettwali\u201d, kwalit\u00e0 rari f\u2019dawn i\u017c-\u017cmenijiet kompetittivi tal-lum.", "lil Mark Amaira, lill-Professur Godfrey Pirotta. ukoll lil Mary Samut-Tagliaferro tal-Librerija talUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Biblijografija Aquilina, \u0120., 1973 \u201cFid-Disg\u0127in Sena ta\u2019 Dr Cremona.\u201d", "Le\u0127en il-Malti, Nru 18: 8-12.", "Aquilina, \u0120., 1973 \u201cTifkira ta\u2019 \u0126abib lil \u0126abib.\u201d", "Le\u0127en ilMalti, Nru 18: 1-5.", "Malta: L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Bezzina, Carmel, 2006 Saydon: Biblista u Studju\u017c talMalti.", "Malta: Pubblikazzjonijiet Preca.", "Borg, Joseph P., 1998 Il-\u0120rajja tal-G\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0) fil-Qosor (1931-1997).", "Malta: L-G\u0127aqda talMalti (Universit\u00e0).", "Brincat, Joseph M., 2006 Il-Malti Elf Sena ta\u2019 Storja.", "Malta: Pubblikazzjonijiet Indipendenza.", "Farrugia, Marisa, 2004 L-Istorja tal-Alfabett Malti.", "Malta: Pubblikazzjonijiet Indipendenza.", "Harding, William D., 1972 \u201cL-Onor.", "Im\u0127allef Wm.", "Il-Malti, Marzu-\u0120unju 1972:18.", "Korrispondenza u Minuti minn u lil Ninu Cremona dwar", "IdDipartiment tal-Arkivji, il-Kotba Rari u l-Kollezzjonijiet Spe\u010bjali tal-Librerija tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta: MSS 252.", "L-Akkademja tal-Malti, 2004 Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija II.", "Malta: Klabb Kotba Maltin.", "Pisani, \u0120or\u0121, 1972 \u201cTa\u0127dita ta\u2019 \u0120or\u0121 Pisani f\u2019G\u0127eluq id-90 Sena ta\u2019 A. Cremona.\u201d", "Il-Malti, Marzu-\u0120unju 1972:49.", "Previ, Alfred M., 1969 Il-\u0126ajja Letterarja ta\u2019 Ninu Cremona.", "Te\u017ci g\u0127all-BA (Unuri).", "Malta: L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Sacco, Remi\u0121, 1986 L-Elezzjonijiet \u0120enerali 1849-1986 \u2013 Il-\u0120rajja Politika u Kostituzzjonali ta\u2019 Malta.", "Malta: Klabb Kotba Maltin.", "Malta: Pubblikazzjonijiet Indipendenza.", "Te\u017ci g\u0127all-BA (Unuri).", "Malta: L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Is-Sur Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea http://ec.europa.eu/dgs/translation/publications/magazines", "Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin, iktbilna hawn: l-accent@ec.europa.eu Koedituri: Mark Vella, Louise Vella, Antoine Cassar Distribuzzjoni: Maryann Agius Impa\u0121nar: Alan Delia Qari tal-Provi: Jeantide Naudi, Angela Debono, Mark Vella Editur tal-Istil: Mark Amaira", "\u010aa\u0127da", "Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_10_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a Ottubru 2013 inizjattiva", "Is-swieq finanzjarji u monetarji, ilmakroekonomija u l-kontabilit\u00e0", "in il-pubblikazzjoni tippre\u017centa terminolo\u0121ija fil-qasam tas-swieq finanzjarji, monetarji, u lmakroekonomija.", "Tinkludi wkoll terminolo\u0121ija tal-kontabilit\u00e0.", "G\u0127alkemm lista ta\u2019 dan it-tip ma tirrappre\u017centax xog\u0127ol terminolo\u0121iku fis-s\u0127u\u0127ija tieg\u0127u, imsejjes fuq kun\u010betti aktar milli termini, tista\u2019 tkun utli g\u0127al utenti ta\u2019 dokumenti tekni\u010bi f\u2019dawn l-oqsma, kemm fittraduzzjoni kif ukoll fl-industrija.", "Xejn mhu minqux fil-blat u dan huwa biss ritratt temporali ta\u2019 terminolo\u0121ija studjata u ri\u010berkata fuq medda ta\u2019 madwar \u0127ames snin fid-dipartiment tal-Malti fi \u0127dan idDirettorat \u0120enerali tat-Traduzzjoni talKummissjoni Ewropea, u rre\u0121istrat filIATE, id-databa\u017ci terminolo\u0121ika tal-UE.", "U\u0127ud mit-termini \u0121ew ri\u010berkati minn kollegi Maltin f\u2019istituzzjonijiet o\u0127ra talUE u b\u0127ala Kummissjoni n\u017commu mag\u0127hom.", "Kull wie\u0127ed mit-termini jista' jirrappre\u017centa storja ta\u2019 ri\u010berka differenti mill-\u0121ar tieg\u0127u: fosthom ri\u010berka f'testi Maltin, konsultazzjoni ma\u2019 esperti Maltin", "fil-qasam, ri\u010berka f\u2019testi tal-UE, konsultazzjoni interistituzzjonali fost kollegi fid-dipartimenti tal-lingwa Maltija fl-UE, u ri\u010berka teknika f\u2019testi internazzjonali biex ji\u0121i kkore\u0121ut, spe\u010bifikat jew stabbilit terminu bil-Malti.", "Billi l-pubblikazzjoni ti\u0121bor fiha xog\u0127ol ta\u2019 ammont ta\u2019 snin rajna li jkun hemm konsolidament, partikolarment fejn jid\u0127lu varjanti lessi\u010bi u\u017cati f'termini relatati orizzontalment u vertikalment.", "Rajna li nirrispettaw il-prin\u010bipji u l-metodi stabiliti fl-istandards internazzjonali tat-terminolo\u0121ija, partikolarment li nindirizzaw itterminolo\u0121ija kon\u010bernata b\u2019mod sistematiku f\u2019nis\u0121a ta\u2019 kun\u010betti.", "Il-pubblikazzjoni mhijiex \u0121abra akkademikament e\u017cawrijenti tal-kun\u010betti kollha fl-oqsma msemmija, imma tikkon\u010berna dawk ilkun\u010betti li kienu rilevanti g\u0127at-traduzzjoni ta\u2019 le\u0121i\u017clazzjoni u regoli tal-UE, u standards li l-UE tadotta minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien.", "Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu", "Pa\u0121na 1", "absolute floor, limitu minimu assolut acceptable under IFRSs, a\u010b\u010bettabbli skont l-IFRSs acceptance, a\u010b\u010bettazzjoni acceptance facility, fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 a\u010b\u010bettazzjoni accidents at work, a\u010b\u010bidenti fuq ix-xog\u0127ol account monitoring, monitora\u0121\u0121 tal-kontijiet account receivable, dejn ri\u010bevibbli accountability of management, akkontabilit\u00e0 tal-mani\u0121ment accountant, kontabilist accounting, kontabilit\u00e0 accounting and reporting by retirement benefit plans, kontabilit\u00e0 u rapportar minn pjanijiet ta' benefi\u010b\u010bju tal-irtirar accounting arbitrage, arbitra\u0121\u0121 kontabilistiku accounting estimate, stima kontabilistika accounting for government grants and disclosure of government assistance, kontabilit\u00e0 g\u0127al g\u0127otjiet pubbli\u010bi u divulgazzjoni ta' assistenza pubblika accounting for inventories, kontabilit\u00e0 g\u0127all-inventarji accounting for investments in associates, kontabilit\u00e0 g\u0127al investimenti f'kumpaniji asso\u010bjati accounting for revenue and associated expenses, kontabilit\u00e0 g\u0127ad-d\u0127ul u spejje\u017c asso\u010bjati accounting income, introjtu kontabilistiku accounting methods, metodi kontabilisti\u010bi accounting model, mudell kontabilistiku accounting officer, uffi\u010bjal tal-kontabilit\u00e0 accounting period, perjodu kontabilistiku accounting policies, changes in accounting estimates and errors, politiki kontabilisti\u010bi, bidliet fl-istimi kontabilisti\u010bi u \u017cbalji accounting policy, politika kontabilistika accounting practices, prattiki kontrabilisti\u010bi accounting principle, prin\u010bipju kontabilistiku accounting procedures, pro\u010beduri kontabilisti\u010bi", "accounts receivable, ri\u010bevibbli", "accrual basis, ba\u017ci tad-dovuti", "accrual basis of accounting, kontabilit\u00e0 fuq il-ba\u017ci tad-dovuti", "accrued liabilities, obbligazzjonijiet dovuti", "accrued revenue, d\u0127ul dovut", "accumulated interest, img\u0127ax akkumulat", "achieve comparability, la\u0127aq il-komparabilit\u00e0", "acquired entity, entit\u00e0 akkwi\u017cita", "acquired goodwill, avvjament akkwi\u017cit", "acquired in a business combination, akkwi\u017cit f'kombinament ta'", "operazzjonijiet", "acquiree, akkwi\u017cit", "acquisition, akkwi\u017cizzjoni", "acquisition date, data tal-akkwi\u017cizzjoni", "acquisition method, metodu tal-akkwi\u017cizzjoni", "acquisition of holdings, akkwi\u017cizzjoni ta\u2019 parte\u010bipazzjonijiet", "azzjonarji", "acquisition of new business, akkwi\u017cizzjoni ta\u2019 operazzjoni \u0121dida", "active market, suq attiv", "active use, u\u017cu attiv", "actual distribution, distribuzzjoni reali", "actuarial assumption, suppo\u017cizzjoni attwarjali", "actuarial gains and losses, qlig\u0127 u telf attwarjali", "attwarjali pre\u017centi ta' benefi\u010b\u010bji g\u0127all-irtirar", "actuarial valuation, valwazzjoni attwarjali", "actuarial valuation method, metodu ta' valwazzjoni attwarjali", "additional comparative information, informazzjoni komparattiva addizzjonali additional consideration, korrispettiv addizzjonali additional disclosure, divulgazzjoni addizzjonali additional own funds, fondi proprji addizzjonali additional tier 1 capital, kapital tal-Grad 1 addizzjonali additional tier 1 instrument, strument tal-Grad 1 addizzjonali additional Tier 1 own-fund insurance item, entrata talassigurazzjoni ta\u2019 fondi proprji ta\u2019 Grad 1 addizzjonali adjust for consolidation procedures, a\u0121\u0121usta g\u0127all-pro\u010beduri ta' konsolidament adjusted solvency requirement, rekwi\u017cit a\u0121\u0121ustat ta' solvenza adjusted value of the collateral, valur a\u0121\u0121ustat tal-kollateral adjusted weighted-average shares, azzjonijiet a\u0121\u0121ustati skont il -medja ponderata adjustment, a\u0121\u0121ustament administrative burden, pi\u017c amministrattiv administrative expenses, spejje\u017c amministrattivi admission fees, tariffi tad-d\u0127ul advance, avvanz advanced electronic seal, si\u0121ill elettroniku avvanzat advanced measurement approach, appro\u010b\u010b ta\u2019 kejl avvanzat advancing rate, rata ta\u2019 \u017cbor\u017c anti\u010bipat adverse economic consequences, konsegwenzi ekonomi\u010bi avversi adverse event, event avvers adverse opinion, opinjoni negattiva adverse price effect, effett avvers fuq il-prezz advised limit, limitu av \u017cat aeroplane loan, selfa g\u0127al ajruplan affiliated money market fund, affiliated MMF, fond tas-suq monetarju affiljat, MMF affiljat after-tax amount, ammont wara t-taxxa agency, a\u0121enzija", "agency service, servizz ta\u2019 a\u0121enzija", "agent bank, bank a\u0121ent", "aggregate rating index, indi\u010bi tal-klassifikazzjoni aggregat", "aggregated net short-position, po\u017cizzjoni qasira netta aggregata", "aggregation, aggregazzjoni", "aggregation criteria, kriterji tal-aggregazzjoni", "aggregator bank, bank tal-assi \u0127\u017ciena", "agreements for the construction of real estate, ftehimiet g\u0127allkostruzzjoni ta' proprjet\u00e0 immobbli", "agreements in progress, ftehimiet li x-xog\u0127ol fuqhom g\u0127adu flidejn", "ailing bank, bank f'diffikult\u00e0", "airplane loan, selfa g\u0127al ajruplan", "allocation, allokazzjoni", "allocation method, metodu tal-allokazzjoni", "allowance account, kont ta' provvediment", "allowance for consolidated requirements, provvediment g\u0127arrekwi\u017citi konsolidati", "fond tas-suq monetarju ta\u2019 fond ta\u2019 investiment alternattiv,", "MMF ta\u2019 AIF", "alternative investment fund, AIF, fond ta' investiment alternattiv,", "amalgamation, amalgamazzjoni", "American share option, opzjoni fuq ishma stil Amerikan", "amortisation method, metodu ta' amortizzament", "Pa\u0121na 2", "amortisation period, perjodu tal-amortizzament amortised cost, kost amortizzat amortised cost method, metodu tal-kost amortizzat amortised cost of a financial asset or financial liability, kost amortizzat ta' assi jew obligazzjoni finanzjarja amount of inventories, ammont ta' inventarji amount of margin, ammont tal-mar\u0121ini amount payable, ammont pagabbli amount per share, ammont g\u0127al kull sehem amount receivable, ammont ri\u010bevibbli amount recoverable, ammont irkuprabbli analysis, anali\u017ci ancillary activity, attivit\u00e0 an\u010billari ancillary banking services undertaking, impri\u017ca an\u010billari tasservizzi bankarji ancillary commodities business, negozju an\u010billari ta\u2019 komoditajiet ancillary function, funzjoni an\u010billari ancillary own funds, fondi proprji an\u010billari ancillary own-fund insurance item, entrata tal-assigurazzjoni ta\u2019 fondi proprji an\u010billari ancillary service, servizz an\u010billari ancillary services undertaking, impri\u017ca ta\u2019 servizzi an\u010billari angel investor, angel, business angel, investitur informali annual leave, liv annwali annual periods, perjodi annwali annual report, rapport annwali annuitant, benefi\u010bjarju tar-renta annuitisation, kostituzzjoni ta' renta annuity, renta anomaly, anomalija antidilution, antidilwizzjoni antidilutive, antidilwittiv appendix, appendi\u010bi", "finanzjarju applikabbli", "application of requirements, applikazzjoni tar-rekwi\u017citi", "application supplement, suppliment g\u0127all-applikazzjoni", "appraisal, evalwazzjoni", "appreciable revaluation, rivalwazzjoni apprezzabbli", "g\u0127all-awditjar", "arbitrage, arbitra\u0121\u0121 finanzjarju", "arm's length transaction, tran\u017cazzjoni distakkata", "kreditu tal-konsumaturi", "asking price, prezz mitlub", "assertion, dikjarazzjoni", "assessing control, kontroll g\u0127all-valutazzjoni", "asset backed commercial paper, ABCP, karta kummer\u010bjali", "asset based lending, g\u0127oti ta\u2019 self abba\u017ci tal-assi", "asset class, klassi tal-assi", "asset exchange transactions, tran\u017cazzjonijiet ta' skambju ta'", "asset item, entrata ta\u2019 assi", "asset management, mmani\u0121\u0121jar tal-assi", "asset management corporation, AMC, kumpanija mani\u0121erjali tal", "asset management vehicle, veikolu tal-immani\u0121\u0121jar tal-assi", "asset manager, mani\u0121er tal-assi", "asset relief measure, mi\u017cura ta' salvata\u0121\u0121 tal-assi", "asset sale and repurchase agreement, ftehim ta' bejg\u0127 u", "riakkwist ta' assi", "veikolu ta\u2019 karti kummer\u010bjali garantiti b'assi, veikolu ABCP", "asset-backed security, ABS, titolu abba\u017ci ta\u2019 assi, ABS", "assets acquired, assi akkwi\u017citi", "assets covering technical provisions, assi u\u017cati sabiex ikopru", "provvedimenti tekni\u010bi", "ikopru provvedimenti tekni\u010bi assets held by a long-term employee benefit fund, assi mi\u017cmuma minn fond ta' benefi\u010b\u010bji g\u0127all-impjegati ta\u2019 terminu twil assets retired from active use, assi rtirati mill-u\u017cu attiv assets under management, assi mmani\u0121\u0121jat assets used to cover the technical provisions, assi u\u017cati sabiex ikopru provvedimenti tekni\u010bi assigned revenue, d\u0127ul assenjat assignment of exposures to grades, assenjazzjoni ta\u2019 skoperturi g\u0127al gradi assignment process, pro\u010bess ta\u2019 assenjazzjoni assistance contract, kuntratt ta' assitenza associate, kumpannija asso\u010bjata associated enterprise, impri\u017ca asso\u010bjata assumed liabilities, obbligazzjonijiet assunti assurance on survival, assigurazzjoni dwar is-sopravivenza attested copy, kopja attestata audit, awditu, e\u017cer\u010bizzju tal-awditjar audit authority, awtorit\u00e0 tal-awditjar audit clerk , skrivan tal-awditjar audit committee, kumitat tal-awditjar audit documentation, dokumentazzjoni tal-awditjar audit file, fajl tal-awditjar audit firm, ditta tal-awditjar audit letter, ittra g\u0127all-mani\u0121ment audit opinion, opinjoni tal-awditjar audit plan, pjan tal-awditu audit procedure, pro\u010bedura tal-awditjar audit report, rapport tal-awditur audit risk, risjku tal-awditjar audit sampling, kampjunar tal-awditjar audit strategy, strate\u0121ija tal-awditjar", "audited accounts, kontijiet awditjati", "audited figure, \u010bifra awditjata", "austerity measure, mi\u017curi ta\u2019 awsterit\u00e0", "authentication, awtentikazzjoni", "authorise financial statements for issue, awtorizza lpubblikazzjoni tar-rapport finanzjarju", "authorising officer, uffi\u010bjal awtorizzanti", "auto loan, selfa g\u0127al karozza", "automatic cancellation, kan\u010bellazzjoni awtomatika", "automatic switchover, ASO, kommutazzjoni awtomatika", "available-for-sale financial assets, assi finanzjarji disponibbli", "g\u0127all-bejg\u0127", "average risk weight, ponderazzjoni medja tar-riskju", "award credits, krediti ta' premju", "back office operation, operazzjoni tal-back office", "back stop, garanzija ta' kontin\u0121enza", "backstop arrangements, arran\u0121amenti ta\u2019 garanzija ta\u2019", "kontin\u0121enza", "backstop measure, mi\u017cura ta\u2019 garanzija ta\u2019 kontin\u0121enza", "backstop mechanism, mekkani\u017cmu ta\u2019 garanzija ta\u2019 kontin\u0121enza", "bad asset, assi danne\u0121\u0121at", "bad bank, bank tal-assi \u0127\u017ciena", "bail out, salvata\u0121\u0121", "balance, bilan\u010b", "balance sheet, karta bilan\u010bjali", "balance sheet analysis, anali\u017ci tal-karta bilan\u010bjali", "balance sheet liability method, metodu tal-obbligazzjonijiet", "skont il-karta bilan\u010bjali", "balance sheet reconciliation, rikon\u010biljazzjoni tal-karta bilan\u010bjali", "balance-sheet item, entrata tal-karta bilan\u010bjali", "bancassurance, bankassigurazzjoni", "Pa\u0121na 3", "bank acceptance, bank bill, banker's acceptance, a\u010b\u010bettazzjoni bankarja bank failure, falliment ta' bank bank in distress, bank f'diffikult\u00e0 bank money, flus skritturali bank overdraft, kreditu fuq kont kurrenti bankarju bank resolution fund, fond ta\u2019 ri\u017coluzzjoni bankarja bank run, assalt bankarju bank supervision, supervi\u017cjoni bankarja banking book, portafoll bankarju banking failure, falliment bankarju banking services, servizzi bankarji banking supervision, supervi\u017cjoni bankarja bankruptcy, falliment, bankarotta bankruptcy remote, falliment remot bargain purchase, xiri bi prezz innegozjat barter transactions involving advertising services, tran\u017cazzjonijiet ta' tpartit li jinvolvu servizzi ta' reklamar Basel Committee on Banking Supervision, Kumitat ta' Basel dwar is-Supervi\u017cjoni Bankarja basic earnings per share, qlig\u0127 g\u0127al kull sehem ba\u017ciku basic indicator approach, appro\u010b\u010b tal-indikatur ba\u017ciku basic own funds, fondi proprji ba\u017ci\u010bi basic own-fund insurance item, entrata ta\u2019 fondi proprji ba\u017ci\u010bi tal-assigurazzjoni basic own-fund item, entrata ta\u2019 fondi proprji ba\u017ci\u010bi basic total return swap, swap tar-redditu totali ba\u017ciku basis adjustment, a\u0121\u0121ustament fil-valur inizjali basis for conclusions, ba\u017ci g\u0127all-konklu\u017cjonijiet basis point, punt ba\u017ci basket CRM techniques, tekniki tal-basket CRM basket currency, munita komposta bearer bond, bond anonimu", "below-the-line item, entrata ma tidhirx fil-karta bilan\u010bjali", "benchmark interest rate, rata ta' mg\u0127ax normattiva", "beneficial contracts, kuntratti ta' benefi\u010b\u010bju", "beneficiary, benefi\u010bjarju", "benefit, benefi\u010b\u010bju", "benefit obligation, obbligu ta' benefi\u010b\u010bju", "benefit to users, benefi\u010b\u010bju g\u0127all-utenti", "best estimate, l-a\u0127jar stima", "bias, pre\u0121udizzju", "biased advice, parir pre\u0121udikat", "bid bond, garanzija tal-offerta", "bid price, bid rate, prezz tax-xiri", "bid-ask spread, avarija bejn it-talba u l-offerta", "bilateral clearing, kklirjar bilaterali", "binding sale agreement, ftehim ta' bejg\u0127 vinkolanti", "biological asset, assi bijolo\u0121iku", "biological transformation, trasformazzjoni bijolo\u0121ika", "boat loan, selfa g\u0127al dg\u0127ajsa", "bond washing, \u0127asil tal-bonds", "bondholder, detentur ta' bonds", "bondholders' claim, pretensjoni tad-detenturi tal-bonds", "bonus issue, \u0127ru\u0121 ta' ishma bonus", "bonus plan, pjan ta' g\u0127oti ta' bonus", "book of contracts, portafoll ta' kuntratti", "borrower, mutwatarju", "borrowing costs, kostijiet tas-self", "bottom-up stress test, test tal-istress kontro\u0121erarkiku", "bottom-up test, test kontro\u0121erarkiku", "breach an advised limit, jinqabe\u017c limitu av \u017cat", "bridge bank, bridge institution, bank tran\u017citorju", "broad guidelines, linji gwida \u0121enerali broker, sensar bubble, bu\u017c\u017cieqa finanzjarja budgetary deficit, defi\u010bit ba\u0121itarju budgetary target, mira ba\u0121itarja buffer capital, bafer kapitali buffer guide, gwida tal-bafer build-operate-transfer, ibni-\u0127addem-ittrasferixxi bundling, ggruppar bundling practice, prassi ta\u2019 ggruppar business, operat business angel, investitur informali business combination, kombinament ta' operazzjonijiet business continuity, kontinwit\u00e0 tal-operat business cycle, \u010biklu operatorju business day convention, konvenzjoni dwar il-\u0121urnata taxxog\u0127ol business disruption, tqallib tal-operat business line, linja operatorja business line \"corporate items\", linja operatorja \"entrati korporattivi\" business line mapping, mmappjar ta\u2019 linja operazzjonali business segment, segment operatorju business unit, unit\u00e0 operatorja business-to-consumer, B2C, min-negozju g\u0127all-konsumatur, B2C buy a call, xiri ta\u2019 opzjoni e\u017cer\u010bitata buy and hold, xiri u \u017camma buy back, xiri lura buyers rate, prezz tax-xiri buying price, prezz tax-xiri buying rate, prezz tax-xiri buying segment, segment akkwirent by-product, prodott in\u010bidentali", "call for margin, appell g\u0127all-manutenzjoni tal-mar\u0121ini", "call option, opzjoni e\u017cer\u010bitabbli", "call the transaction before contractual maturity, e\u017cer\u010bitar tattran\u017cazzjoni qabel il-maturit\u00e0 kuntrattwali", "call, redeem or repurchase instruments, e\u017cer\u010bitar, tifdija jew", "riakkwist ta\u2019 strumenti", "callable, e\u017cer\u010bitabbli", "ming\u0127ajr avvi\u017c", "candidate or potential candidate country, pajji\u017c kandidat jew", "potenzjalment kandidat", "capital add-on, supplimentazzjoni kapitali", "capital adequacy, adegwatezza kapitali", "capital adequacy framework, qafas tal-adegwatezza kapitali", "capital adequacy ratio, proporzjon tal-adegwatezza kapitali", "capital and interest, prin\u010bipal u mg\u0127ax", "capital asset pricing model, mudell tal-ipprezzar tal-assi kapitali", "capital base, ba\u017ci kapitali", "capital charge, allokazzjoni ta' kapital", "capital conservation buffer, bafer kapitali ta' konservazzjoni", "capital contribution, kontribuzzjoni kapitali", "capital expenditure, nefqa kapitali", "capital gain, qlig\u0127 kapitali", "capital injection, injezzjoni ta\u2019 kapital", "capital maintenance adjustment, a\u0121\u0121ustament tal-manteniment", "capital market, suq tal-kapital", "capital market driven transaction, tran\u017cazzjoni mmotivata missuq kapitali", "capital position, po\u017cizzjoni kapitali", "capital protected UCITS, UCITS ta' kapital protett", "Pa\u0121na 4", "capital protection, protezzjoni tal-kapital capital redemption operations, operazzjonijiet ta' fidi ta' kapital capital requirement, rekwi\u017cit kapitali capital risk society, ditta ta' kapital ta\u2019 riskju capitalisation, kapitalizzazzjoni capitalisation of borrowing costs, kapitalizzazzjoni tal-kostijiet tas-self me\u0127ud capitalisation of future income, kapitalizzazzjoni ta\u2019 introjtu futur capitalisation of interest, kapitalizzazzjoni tal-img\u0127ax capitalisation of losses resulting from severe currency devaluations, kapitalizzazzjoni ta' telf li jirri\u017culta minn \u017cvalutar qawwi tal-munita capitalise, kapitalizza capitulation, kapitulazzjoni capped interest rate, rata ta' mg\u0127ax limitata capping mechanism, mekkani\u017cmu ta' limitar captive reinsurance undertaking, impri\u017ca tar-riassigurazzjoni captive capture the effects of margining, jitqies l-effett tal-mar\u0121inar care residence, dar tal-kura carried at cost, riport skont il-kost carry forward, riport carry rate, rata tar-riport carrying amount, ammont riportat cash, flus cash account, kont tal-flus cash alternative, alternattiva fi flus cash assimilated instrument, strument ta\u2019 flus assimilat cash balance, bilan\u010b tal-flus cash basis, abba\u017ci tal-pagamenti cash CDO, cashflow CDO, CDO tal-flus, CDO tal-flussi tal-flus cash collateral, kollateral fi flus cash credit, kreditu fi flus cash equivalents, ekwivalenti ta' flus cash flow, fluss ta' flus", "cash flow hedge, \u0127e\u0121\u0121 tal-flussi tal-flus", "cash flow risk, riskju fuq il-flussi tal-flus", "cash flow statement, rapport tal-flussi tal-flus", "cash funding, finanzjament bi flus", "cash generating unit, unit\u00e0 li ti\u0121\u0121enera l-flus", "cash holdings, bilan\u010b tal-flus", "cash inflow, influss tal-flus", "cash items in the process of collection, entrati ta\u2019 flus filpro\u010bess tal-\u0121bir", "cash management, immani\u0121\u0121jar ta' flus", "cash outflow, \u0127ru\u0121 ta' flus", "cash payments, pagamenti fi flus", "cash position, po\u017cizzjoni tal-likwidit\u00e0", "cash price equivalent, ekwivalenti tal-prezz fi flus kontanti", "cash proceeds, rikavati fi flus", "cash receipt, ri\u010bevuti ta\u2019 flus", "cash remittance, rimessa fi flus", "cash surrender value, flus li jin\u0121abru minn \u010bessjoni", "cash(flow) situation, po\u017cizzjoni tal-likwidit\u00e0", "cashless transaction, tran\u017cazzjoni mhux f'kontanti", "cash-settled share option, opzjoni fuq l-azzjonijiet issaldata fi", "cash-settled share-based payment transaction, tran\u017cazzjoni ta'", "\u0127las ibba\u017cata fuq l-azzjonijiet ssaldati fi flus", "catastrophe bond, bond g\u0127all-katastrofi", "catastrophe provisions, provvedimenti g\u0127al katastrofi", "cedant, \u010bedent", "ceding undertaking, impri\u017ca \u010bedenti", "central bank liquidity, likwidit\u00e0 ta\u2019 bank \u010bentrali", "central clearing house, kamra tal-ikklirjar \u010bentrali", "central counterparty, kontroparti \u010bentrali", "central government, gvern \u010bentrali", "central repository, CEREP, repo\u017citorju \u010bentrali, CEREP", "central securities depository, CSD, depo\u017citorju \u010bentrali tat-titoli,", "centrally cleared, kklirjat \u010bentralment", "certainty of law, \u010bertezza tad-dritt", "certificate, \u010bertifikat certificate of deposit, CD, \u010bertifikat ta\u2019 depo\u017citu certificates of deposit, \u010bertifikati ta' depo\u017citu certified copy, kopja attestata certified credit rating agency, a\u0121enzija tal-klassifikazzjoni talkreditu \u010bertifikata cessation of capitalisation, \u010bessjoni ta' kapitalizzazzjoni changes in the tax status of an enterprise or its shareholders, tibdil fl-istat tat-taxxa ta' intrapri\u017ca jew l-azzjonisti tag\u0127ha charging structure, struttura ta' imposti check, kontroll chief executive officer, chief executive, uffi\u010bjal kap e\u017cekuttiv, kap e\u017cekuttiv chief financial officer, uffi\u010bjal kap finanzjarju chief operating decision maker, kap li jidde\u010biedi fl-operat chief risk officer, uffi\u010bjal kap tar-riskji churning, bejg\u0127 sfurzat circumvent regulations, evitar tar-regolamenti civil society organisation, CSO, organizzazzjoni tas-so\u010bjet\u00e0 \u010bivili, OS\u010a claim, pretensjoni claim for payment, talba g\u0127all-\u0127las claim on the collateral, pretensjoni fuq il-kollateral claims handler, \u0121estur tal-pretensjonijiet claims in the form of covered bonds, pretensjonijiet fil-forma ta\u2019 bonds koperti claims in the form of units or shares in CIUs, pretensjonijiet filforma ta\u2019 unitajiet jew azzjonijiet f\u2019CIUs claims in the form of units or shares in collective investment undertakings, pretensjonijiet fil-forma ta\u2019 unitajiet jew azzjonijiet f\u2019impri\u017ci ta\u2019 investiment kollettiv class A preference share, azzjoni privile\u0121\u0121jata ta' klassi A class of assets, klassi ta' assi class of derivatives, klassi tad-derivattivi class of OTC derivatives, klassi ta\u2019 derivattivi OTC", "class of property, plant and equipment, klassi ta' proprjet\u00e0,", "impjant u tag\u0127mir", "classification, klassifikazzjoni", "settlement provisions, klassifikazzjoni ta' strumenti", "finanzjarji - dispo\u017cizzjonijiet ta' saldu kontin\u0121enti", "classification of inventory, klassifikazzjoni ta' inventarju", "clean-up call, opzjoni e\u017cer\u010bitabbli e\u017cawrijenti", "clean-up call option, opzjoni e\u017cer\u010bitabbli e\u017cawrijenti", "clearing, kklirjar", "clearing house, kamra tal-ikklirjar", "clearing member, membri tal-ikklirjar", "clearing obligation, obbligu tal-ikklirjar", "clearing of eligible contracts, kklirjar tal-kuntratti eli\u0121ibbli", "clearing office, kamra tal-ikklirjar", "clearing service, servizz tal-ikklirjar", "clearing system, sistema tal-ikklirjar", "cliff edge effect, effett ta\u2019 pre\u010bipizju", "cliff effect, effett ta\u2019 pre\u010bipizju", "closely correlated currencies, muniti korrelatati mill-vi\u010bin", "closeout, g\u0127eluq", "close-out transactions, g\u0127eluq tat-tran\u017cazzjonijiet", "closing balance, bilan\u010b riportat", "closing call, prezz tal-g\u0127eluq", "closing market prices, prezzijiet fl-g\u0127eluq tas-suq", "closing price, prezz tal-g\u0127eluq", "closing rate, rata fl-g\u0127eluq", "Kodi\u010bi ta\u2019 Etika g\u0127all-Kontabilisti Professjonali, kodi\u010bi tal-IFAC", "co-insurance, koassigurazzjoni", "collateral arrangement, arran\u0121ament kollaterali", "collateral call, e\u017cer\u010bitar ta\u2019 kollateral", "Pa\u0121na 5", "collateral management, mmani\u0121\u0121jar tal-kollateral collateral posted by way of margin, kollateral iddepo\u017citat permezz ta\u2019 mar\u0121ini collateral requirements, rekwi\u017cit tal-kollateral collateralisation, kollateralizzazzjoni collateralise, kkollateralizza collateralised, kollateralizzat collateralised asset, assi kollateralizzat collateralised bond obligation, CBO, obbligu kollateralizzat ta\u2019 bond, CBO collateralised borrowing, self me\u0127ud kollateralizzat collateralised debt obligation, CDO, obbligu ta' dejn kollateralizzat, CDO collateralised fund obligation, CFO, obbligu kollateralizzat ta\u2019 fond, CFO collateralised loan obligation, CLO, obbligu kollateralizzat ta\u2019 self, CLO collateralised synthetic obligation, obbligu kollateralizzat sintetiku collateralised trade, negozju kollateralizzat collateralised trading, negozjar kollateralizzat collect receivable payments, \u0121bir ta\u2019 pagamenti ta\u2019 ri\u010bevibbli collectability, kapa\u010bit\u00e0 li jin\u0121abar collecting on the instrument, \u0121bir fuq l-istrument collecting receivable payments in distressed situations, \u0121bir ta\u2019 pagamenti ta\u2019 re\u010bivibbli f\u2019sitwazzjonijiet diffi\u010bli collection, \u0121bir collection cost, kost tal-\u0121bir collection of collateral, \u0121bir tal-kollateral collective household, unit\u00e0 domestika kollettiva collective investment vehicle, collective investment scheme, collective investment undertaking, collective, CIU, veikolu ta\u2019 investiment kollettiv, skema ta\u2019 investiment kollettiv, intrapri\u017ca g\u0127al investiment kollettiv, il-kollettiva, CIU", "collective management, mmani\u0121\u0121jar kollettiv", "collective power, setg\u0127a kollettiva", "collective transfer, trasferiment ta' tlaqqit", "college of supervisors, kulle\u0121\u0121 tas-supervi\u017curi", "combined buffer requirement, rekwi\u017cit ta\u2019 bafer kombinat", "tal-lokazzjoni", "commercial bank liquidity, likwidit\u00e0 ta\u2019 bank kummer\u010bjali", "commercial banking, bbankjar kummer\u010bjali", "commercial bill, kambjala kummer\u010bjali", "commercial bill, kambjala kummer\u010bjali", "commercial cover, kopertura kummer\u010bjali", "commercial loans, selfiet kummer\u010bjali", "commercial mortgage-backed security, CMBS, titolu abba\u017ci", "ta' ipoteka kummer\u010bjali, CMBS", "commercial paper, karta kummer\u010bjali", "commercial paper facilities, fa\u010bilitajiet ta' karti kummer\u010bjali", "commercial real estate collateral, kollateral ta\u2019 proprjet\u00e0 immobbli kummer\u010bjali", "commercial real estate leasing, lokazzjoni ta\u2019 proprjet\u00e0 kummer\u010bjali", "commercial substance, sustanza kummer\u010bjali", "commercial transaction, tran\u017cazzjoni kummer\u010bjali", "commercially viable quantities of mineral resources, kwantitajiet kummer\u010bjalment vijabbli ta' ri\u017corsi minerali", "commission, kummissjoni", "commissions/fees payable, kommissjonijiet/tariffi pagabbli", "commissions/fees receivable, kummissjonijiet/tariffi ri\u010bevibbli", "Committee of European Banking Supervisors, Kumitat tasSupervi\u017curi Bankarji Ewropej", "commodity dealer, negozjant tal-komoditajiet", "commodity derivative, derivattiv ta' komodit\u00e0", "commodity future, futur tal-komoditajiet commodity futures contract, kuntratt tal-futuri tal-komoditajiet commodity trader, negozjant tal-komoditajiet common equity tier 1 capital, kapital tal-Grad 1 ta\u2019 ekwit\u00e0 komuni common equity Tier 1 capital ratio , proporzjon tal-kapital ta\u2019 Grad 1 ta\u2019 ekwit\u00e0 komuni common equity tier 1 instrument, strumenti tal-Grad 1 talekwit\u00e0 komuni comparability, komparabilit\u00e0 comparability over time, komparabilit\u00e0 fuq tul ta' \u017cmien comparable interim period, perjodu interim komparabbli comparative information, informazzjoni komparattiva compensated absences, assenzi kkumpensati competitive distortion, distorsjoni tal-kompetizzjoni competitive harm exemption, e\u017cenzjoni min\u0127abba \u0127sara kompetittiva competitor, kompetitur complementary assets, assi komplimentari complete set of financial statements, sett komplet ta' rapporti finanzjarji completeness, kompletezza compliance department, dipartiment ta' funzjoni ta' konformit\u00e0 compliance function, funzjoni ta' konformit\u00e0 compliance manager, mani\u0121er tal-konformit\u00e0 compliance officer, uffi\u010bjal g\u0127all-konformit\u00e0 compliance with International Accounting Standards, konformit\u00e0 mal-Istandards Internazzjonali tal-kontabilit\u00e0 component, komponent component auditor, awditur tal-komponenti component currency, munita komponenti component management, mani\u0121ment tal-komponent component materiality, materjalit\u00e0 tal-komponenti composite currency, munita komposta compound financial instruments, strumenti finanzjarji komposti compound instrument, strument kompost", "concentration limits, limiti ta\u2019 kon\u010bentrazzjoni", "concentration of credit risk, kon\u010bentrazzjoni tar-riskju ta' kreditu", "concentration of risk, kon\u010bentrazzjoni tar-riskju", "concentration ratio, proporzjon tal-kon\u010bentrazzjoni", "concentration risk, riskju tal-kon\u010bentrazzjoni", "confidence belt, intervall ta\u2019 kunfidenza", "confidence interval, intervall ta\u2019 kunfidenza", "confidence level, livell ta' kunfidenza", "consequential amendment, emenda konsegwenzjali", "conservation buffer, bafer ta' konservazzjoni", "consolidated account information, CAI, informazzjoni ta' kont", "finanzjarji konsolidati u separati", "consolidated balance sheet, karta bilan\u010bjali konsolidata", "consolidated financial situation, sitwazzjoni finanzjarja konsolidata", "consolidated financial statements, rapporti finanzjarji konsolidati", "consolidated sales, bejg\u0127 konsolidat", "consolidated supervision, supervi\u017cjoni konsolidata", "consolidating supervisor, supervi\u017cur konsolidant", "consolidation adjustments, a\u0121\u0121ustamenti tal-konsolidament", "construction contract, kuntratt ta' kostruzzjoni", "construction or upgrade services, servizzi ta' kostruzzjoni jew", "ta' ammeljorament", "constructive obligation, obbligu kostruttiv", "Pa\u0121na 6", "consumer credit, kreditu g\u0127all-konsumatur consumer lending, self lill-konsumatur consumer loan, selfa g\u0127al konsum consumer price index, CPI, indi\u010bi tal-prezzijiet tal-konsumatur, CPI contagion, konta\u0121ju contagion effect, effett ta\u2019 konta\u0121ju contingency, kontin\u0121enza contingency measure, mi\u017cura ta\u2019 kontin\u0121enza contingency plan, pjan ta' kontin\u0121enza contingent asset, assi kontin\u0121enti contingent claim, pretensjoni kontin\u0121enti contingent commission, kummissjoni kontin\u0121enti contingent consideration, korrispettiv kontin\u0121enti contingent convertible bond, bond konvertibbli kontin\u0121enti contingent convertible, CoCos, CoCo bond, bond konvertibbli kontin\u0121enti, CoCos, bond konvertibbli kontin\u0121enti contingent liability, obbligazzjoni kontin\u0121enti contingent rent, renta kontin\u0121enti contingent settlement provision, provvediment kontin\u0121enti g\u0127as-saldu contingent share agreement, ftehim kontin\u0121enti g\u0127all-\u0127ru\u0121 ta' azzjonijiet contingently issuable shares, azzjonijiet kontin\u0121entement emittibbli continuing involvement, involviment kontinwu continuing operations, operazzjonijiet kontinwi contract, kuntratt contract of lease, kuntratt ta\u2019 lokazzjoni contract of novation, kuntratt ta\u2019 novazzjoni contract tenor, terminu tal-kuntratt contracts concerning gold, kuntratti li jikkon\u010bernaw id-deheb contracts of limited duration, kuntratti ta' terminu limitat", "kuntratti li jistg\u0127u jissaldaw b'azzjonijiet ordinarji jew bi flus", "jistg\u0127u jissaldaw b'azzjonijiet jew bi flus", "contractual arrangement, arran\u0121ament kuntrattwali", "contractual cash flows, flussi ta' flus kuntrattwali", "contractual completion, tmiem tal-kuntratt", "contractual maturity, maturit\u00e0 kuntrattwali", "contractual maturity analysis, anali\u017ci kuntrattwali tal-maturit\u00e0", "contractual obligation, obbligu kuntrattwali", "contractual rights, drittijiet kuntrattwali", "contribution, kontribuzzjoni", "control number, \u010bifra tal-kontroll", "control risk, riskju tal-kontroll", "controlled entity, entit\u00e0 kkontrollata", "controlling shareholder, azzjonist kontrollanti", "convenience translation (monetary), qlib ta' konvenjenza", "convenience yield, rendiment ta\u2019 konvenjenza", "convergence, konver\u0121enza", "conversion factor, fattur ta\u2019 konver\u017cjoni", "conversion of Additional Tier 1 instruments, konver\u017cjoni ta\u2019", "strumenti ta\u2019 Grad 1 Addizzjonali", "conversion option, opzjoni ta' konver\u017cjoni", "convertible borrowing, te\u0127id ta' self konvertibbli", "convertible preference share, azzjoni privile\u0121\u0121jata konvertibbli", "convertible preferred stock, CPS, azzjoni privile\u0121\u0121jata konvertibbli, CPS", "co-operative, kooperattiva", "copyright, drittijiet tal-awtur", "core goodwill, avvjament ba\u017ciku", "core labour standards, standards fundamentali tax-xog\u0127ol", "corporate branding, markar korporattiv corporate debt, dejn korporattiv corporate exposure, skopertura korporattiva corporate finance, finanzi korporattivi corporate governance, governanza korporattiva corporate governance function, funzjoni ta' governanza korporattiva corporate investment, investiment korporattiv corporate issuer, emittent korporattiv corporate rating, klassifikazzjoni korporattiva corporate trustee, kurazija korporattiva corporation trust, fidu\u010bjarja korporattiva correspondent bank, bank korrispondenti corridor, firxa cost, kost cost formula, formula tal-kost cost model, mudell tal-kost cost of an acquisition, kost ta' akkwi\u017cizzjoni cost of an investment, kost ta' investiment cost of collection, kost tal-\u0121bir cost of conversion, kost tal-konver\u017cjoni cost of inventories, kost tal-inventarji cost of inventories of a service provider, kost tal-inventarji ta' fornitur tas-servizzi cost of purchase, kost tax-xiri cost of sales method, metodu tal-kost tal-bejg\u0127 cost plus contract, kuntratt abba\u017ci tal-kost b'addenda cost price, prezz tal-kost cost-based measurement, kejl ibba\u017cat fuq il-kost cost-of-living, g\u0127oli tal-\u0127ajja cost-of-living allowance, COLA, kumpens g\u0127all-g\u0127oli tal-\u0127ajja, COLA costs generated in one business line, kostijiet i\u0121\u0121enerati f'linja operazzjonali wa\u0127da", "costs imputable to a business line, kostijiet imputabbli g\u0127al", "linja operazzjonali", "costs of an equity transaction, kostijiet ta' tran\u017cazzjoni ta'", "ekwit\u00e0", "costs of conversion, kostijiet tal-konver\u017cjoni", "costs of modifying existing software, kostijiet talmodifikazzjoni tas-softwer e\u017cistenti", "costs to sell, kostijiet tal-bejg\u0127", "tal-Kunsill tal-Ewropa, CEB", "counter-cyclical buffer, bafer kontro\u010bikliku", "countercyclical buffer rate, rata tal-bafer kontro\u010bikliku", "counter-cyclical capital buffer, bafer kapitali kontro\u010bikliku", "counterparties to the transactions, kontropartijiet tattran\u017cazzjonijiet", "counterparty credit risk, CCR, riskju ta' kreditu tal-kontroparti,", "counterparty risk, riskju tal-kontroparti", "country of domicile, pajji\u017c ta' domi\u010bilju", "country of incorporation or residence, pajji\u017c talinkorporazzjoni jew tar-residenza", "covered bond rating, klassifikazzjoni ta\u2019 bonds koperti", "bejg\u0127 kopert ta' po\u017cizzjoni qasira", "CRA reporting instructions, struzzjonijiet ta\u2019 rapportar g\u0127asCRA", "credit approval process, approvazzjoni tal-krediti", "credit assessment based method, metodu bba\u017cat fuq ilvalutazzjoni tal-kreditu", "Credit Asset Based Lending, G\u0127oti ta\u2019 Self abba\u017ci tal-Assi", "credit backed obligation, obbligu fuq ba\u017ci kreditizja", "Pa\u0121na 7", "credit constraint, kri\u017ci tal-kreditu credit crunch, kri\u017ci tal-kreditu credit decision process, pro\u010bess tad-de\u010bi\u017cjoni ta\u2019 kreditu credit default spread, firxa tal-inadempjenza ta\u2019 kreditu credit default swap spread, CDS spread, firxa ta' swap ta' inadempjenza ta\u2019 kreditu, firxa ta\u2019 CDS credit default swap, CDS, swap ta' inadempjenza ta\u2019 kreditu, CDS credit derivative, derivattiv ta' kreditu credit derivative default product, prodott derivattiv kontra rriskju fuq il-kreditu credit deterioration, deterjorament tal-kreditu credit enhancement, tis\u0127i\u0127 fil-kreditu credit enhancer, impri\u017ca tat-tis\u0127i\u0127 fil-kreditu credit event, event ta\u2019 kreditu credit exposure, skopertura ta\u2019 kreditu credit facilities, fa\u010bilitajiet ta' kreditu credit institution, istituzzjoni ta' kreditu credit insurance contract, kuntratt ta' assigurazzjoni tal-kreditu credit limit, limitu ta\u2019 kreditu credit linked note, nota marbuta ma' kreditu credit loss event, event ta\u2019 telf ta\u2019 kreditu credit manager, mani\u0121er tal-kreditu credit portfolio, portafoll tal-kreditu credit quality, kwalit\u00e0 kreditizja credit quality assessment scale, skala ta\u2019 valutazzjoni talkwalit\u00e0 kreditizja credit quality step, skala tal-kwalit\u00e0 kreditizja credit rating, klassifikazzjoni tal-kreditu credit rating activities, attivitajiet ta\u2019 klassifikazzjoni tal-kreditu credit rating agency, CRA, a\u0121enzija ta' klassifikazzjoni talkreditu, CRA credit recession, kri\u017ci tal-kreditu credit risk, riskju ta' kreditu credit risk assessment, valutazzjoni tar-riskju ta' kreditu credit risk mitigating effect, effett mitiganti ta' riskju ta' kreditu", "credit risk mitigation, mitigazzjoni tar-riskju ta\u2019 kreditu", "credit risk transfer, trasferiment tar-riskju ta' kreditu", "credit spread, firxa tal-kreditu", "credit standing, affidabbilt\u00e0 kreditizja", "credit transfer order, ordni ta' trasferiment ta' kreditu", "credit valuation adjustment, CVA, a\u0121\u0121ustamenttal-valwazzjoni", "credit watch, osservazzjoni tal-kreditu", "creditor haircut, telf impost fuq il-kredituri", "creditworthiness, affidabbilt\u00e0 kreditizja", "criteria for recognising, kriterji tar-rikonoxximent", "cross currency interest rate swap, swap tar-rati tal-img\u0127ax", "bejn il-valuti", "cross selling, bejg\u0127 inkro\u010bjat", "cross-border banking, attivit\u00e0 bankarja transfruntiera", "cross-border contagion, konta\u0121ju transfruntier", "cross-border crisis management, mmani\u0121\u0121jar ta\u2019 kri\u017cijiet transfruntieri", "cross-border worker, \u0127addiem transfruntier", "cross-currency swap, swap bejn il-muniti", "cross-default clause, klaw\u017cola ta\u2019 inadempjenza indiretta", "cross-frontier worker, \u0127addiem transfruntier", "cross-jurisdictional activity, attivit\u00e0 trans\u0121uri\u017cdizzjonali", "cross-jurisdictional claims, pretensjonijiet trans\u0121uri\u017cdizzjonali", "cross-jurisdictional liabilities, obbligazzjonijiet", "trans\u0121uri\u017cdizzjonali", "cross-margining, mar\u0121inazzjoni inkro\u010bjata", "cross-product netting, netting bejn prodotti differenti", "crowdfunding, finanzjament kollettiv", "cumulative distribution function, funzjoni ta\u2019 distribuzzjoni", "cumulative preference dividends, dividendi kumulattivi privile\u0121\u0121jati", "differenzi kumulattivi tal-qlib, CTDs", "currency future, futur tal-munita currency option, opzjoni ta' munita currency risk, riskju tal-valuta currency translation, qlib tal-valuta currency units, unitajiet tal-valuta current account, kont kurrenti current asset, assi kurrenti current cost, kost kurrenti current cost approach, appro\u010b\u010b tal-kost kurrenti current investment, investiment kurrenti current liabilities, obbligazzjonijiet kurrenti current market value, valur tas-suq kurrenti current service cost, kost kurrenti tas-servizz current tax, taxxa kurrenti current value, valur kurrenti curtailment, taqsir cushions, mi\u017curi ta' rpar custodian, depo\u017citarju customer list, lista tal-klijenti customer loyalty programmes, programmi ta' lealt\u00e0 tal-klijent customer relationship intangible assets, assi intan\u0121ibbli tarrelazzjonijiet mal-klijenti customers' outstanding balances, bilan\u010bi pendenti tal-klijenti customised debt, dejn strutturat customs bond, garanzija doganali customs declaration, dikjarazzjoni doganali daily margin, mar\u0121ini ta\u2019 kuljum daily mark to market, rivalwazzjoni ta\u2019 kuljum daily remargining, rimar\u0121inazzjoni ta\u2019 kuljum daily revaluation, rivalwazzjoni ta\u2019 kuljum daily revaluation volatility adjustments, a\u0121\u0121ustamenti filvolatilit\u00e0 tar-rivalwazzjoni ta\u2019 kuljum daily valuation and margining process, pro\u010bess talvalwazzjoni u tal-immar\u0121inar ta\u2019 kuljum damage to physical assets, dannu g\u0127all-assi fi\u017ci\u010bi data flow, fluss tad-dejta", "Data Gaps Initiative, inizjattiva dwar lakuni fid-dejta", "database, ba\u017ci ta' dejta", "date of acquisition, data tal-akkwi\u017cizzjoni", "date of transition to IFRS, data ta' tran\u017cizzjoni g\u0127all-IFRSs", "deal, negozjar", "dealing on own account, jinnegozjaw f'isimhom stess", "dealing order, ordni tan-negozjar", "dealing portfolio, portafoll tan-negozjar", "dealing securities, titoli li wie\u0127ed jinnegozja fihom", "death benefit, benefi\u010b\u010bju tal-mewt", "debenture holder, detentur ta' obbligazzjoni", "debt distressed country, pajji\u017c b'dejn kbir", "debt instrument, strument ta\u2019 dejn", "debt receivable, dejn ri\u010bevibbli", "debt security, titolu ta' dejn", "debt write-down, valwazzjoni negattiva tad-dejn", "debt/equity ratio, proporzjon ta' dejn/ekwit\u00e0", "debt/equity ratio, proporzjon ta' ingrana\u0121\u0121", "debt-to-adjusted capital ratio, proporzjon dejn-kapital a\u0121\u0121ustat", "decision tree, \u0121erarkija tad-de\u010bi\u017cjonijiet", "decision-useful information, informazzjoni utli g\u0127ad-de\u010bi\u017cjoni", "decline in credit quality, tnaqqis fil-kwalit\u00e0 kreditizja", "Pa\u0121na 8", "jonqos tal-polza decommissioning, dekummissjonar decommissioning cost, kost tad-dekummissjonar decommissioning funds, fondi tad-dekummissjonar decommissioning obligations, obbligi tad-dekummissjonar decommissioning, restoration and environmental rehabilitation funds, fondi g\u0127ad-dekummissjonar, restawr u riabilitazzjoni ambjentali deductible temporary difference, differenza temporanja dedu\u010bibbli deduction, tnaqqisa [fit-taxxa] deemed cost, kost pre\u017cunt default, inadempjenza default event, event ta\u2019 inadempjenza default fund, fond tal-inadempjenza default loss, telf min\u0127abba inadempjenza default rate, rata ta\u2019 inadempjenza default risk, riskju ta' inadempjenza default waterfall, kaskata tal-inadempjenza defaulted clearing member, membru tal-ikklirjar inadempjenti defaulting clearing member, membru tal-ikklirjar inadempjenti defaulting risk, riskju ta\u2019 inadempjenza defer, tiddefferixxi deferral, diferiment deferral method, metodu ta' differiment deferred acquisition costs, kostijiet differiti ta' akkwi\u017cizzjoni deferred asset, assi diferit deferred charge, debitu diferit deferred creditor, kreditur ordinarju deferred debit, debitu diferit deferred expenditure, nefqa diferita deferred policy acquisition costs, kostijiet differiti ta' akkwi\u017cizzjoni ta' poloz deferred tax, taxxa differita", "deferred tax assets, assi ta' taxxa differita", "taxxa differita li jiddependu fuq il-profittabilit\u00e0 futura", "deferred tax income, introjtu minn taxxa differita", "deferred tax liabilities, obbligazzjonijiet ta' taxxa differita", "deficiency in internal control, defi\u010benza fil-kontroll intern", "deficit, defi\u010bit", "deficit balance, bilan\u010b ta' defi\u010bit", "defined benefit liability, obbligazzjoni ta' benefi\u010b\u010bju definit", "defined benefit obligation, obbligu ta' benefi\u010b\u010bju definit", "defined benefit pension fund, fond tal-pensjoni b\u2019benefi\u010b\u010bji", "defined benefit plans, pjanijiet ta' benefi\u010b\u010bju definit", "defined contribution plans, pjanijiet ta' kontribuzzjoni definita", "degrowth, dekrementazzjoni", "delisting, tne\u0127\u0127ija mill-elenkar", "deliver margin, pprovda mar\u0121ini", "deliverable obligation, obbligazzjoni konsenjabbli", "delivery date, data ta\u2019 konsenja", "delivery for settlement, konsenja g\u0127as-saldu", "delivery leg, komponent ta\u2019 konsenja", "delivery risk, riskju tal-konsenja", "demand deposit, depo\u017citu liberu", "demand deposits, depo\u017citu ta' domanda", "demand feature, aspett ta' domanda", "demand fund, depo\u017citu liberu", "dematerialisation, dematerjalizzazzjoni", "demerger, separazzjoni tal-fu\u017cjoni", "demonstrably committed, impenjat b'mod li jista' jintwera", "deposit accounting, kontabilit\u00e0 ta' depo\u017citu", "deposit certificate, \u010bertifikat ta\u2019 depo\u017citu", "deposit component, komponent ta' depo\u017citu", "deposit flight , \u0127arba tad-depo\u017citi", "depositary, depo\u017citarju", "depositor, depo\u017citant depository, depo\u017citorju depreciable amount, ammont deprezzabbli depreciable assets, assi deprezzabbli depreciated replacement cost approach, appro\u010b\u010b tal-kost deprezzat tas-sostituzzjoni depreciation, deprezzament depreciation methods, metodi ta' deprezzament depth of orders, profondit\u00e0 tal-ordnijiet derecognise a financial instrument, irtira r-rikonoxximent ta' strument finanzjarju derecognition, irtirar tar-rikonoxximent derivative, derivattiv derivative contract, kuntratt tad-derivattivi derivative features, karatteristiki tad-derivattivi derivative financial instrument, strument finanzjarju derivattiv derivative instrument, strument derivattiv derivative market, suq tad-derivattivi derivative product company, kumpanija ta\u2019 prodotti ta' derivattivi derivative transaction, tran\u017cazzjoni derivattiva derivatives market, suq tad-derivattivi derivatives position, po\u017cizzjoni fid-derivattivi derived product, prodott derivat designated and effective hedging instrument, strument spe\u010bifikat u effettiv g\u0127all-i\u0127\u0127e\u0121\u0121jar determinable interest securities, titoli b'rendit\u00e0 varjabbli determination of cost, kalkolu tal-kost determining whether an Arrangement contains a lease, determinar jekk arran\u0121ament fihx lokazzjoni development costs, kostijiet tal-i\u017cvilupp developmental supporting evidence, evidenza ta\u2019 sostenn dwar l-i\u017cvilupp different cost formulas for inventories, formuli differenti ta'", "kost g\u0127all-inventarji", "digital document, dokument di\u0121itali", "digital transaction, tran\u017cazzjoni di\u0121itali", "diluted earnings per share, qlig\u0127 g\u0127al kull sehem dilwit", "dilution, dilwizzjoni", "dilution risk, riskju ta\u2019 dilwizzjoni", "dilutive potential ordinary shares, ishma ordinarji b'potenzjal", "diminishing balance method, metodu tal-bilan\u010b jonqos", "direct debit authorisation, awtorizzazzjoni ta' debitu dirett", "direct debit instruction, struzzjoni ta' debitu dirett", "direct foreign investment, DFI, investiment dirett barrani, IDB", "direct guarantee, garanzija diretta", "direct holding, parte\u010bipazzjoni diretta", "direct insurance business, negozju dirett tal-assigurazzjoni", "direct insurance contract, kuntratt ta' assigurazzjoni diretta", "direct insurance undertaking, impri\u017ca tal-assigurazzjoni diretta", "direct investment abroad, investiment dirett barrani endo\u0121enu", "direct labour, xog\u0127ol dirett", "direct loss, telf dirett", "activities, metodu dirett tar-rapportar tal-flussi tal-flus millattivitajiet operatorji", "direct operating expenses, spejje\u017c operatorji diretti", "direct participant, parte\u010bipant dirett", "direct writer, assiguratur dirett", "directional risk, riskju direzzjonali", "directors, diretturi", "direct-writing company, kumpanija tal-assigurazzjoni diretta", "disaggregated information, informazzjoni di\u017caggregata", "disaster recovery plan, pjan ta\u2019 rkupru minn di\u017castru", "disbursement , \u017cbor\u017c", "disclaimer of opinion, \u010ba\u0127da tal-opinjoni", "disclosure, divulgazzjoni", "disclosure and presentation, divulgazzjoni u pre\u017centazzjoni", "disclosure of government assistance, divulgazzjoni talassistenza mill-gvern", "Pa\u0121na 9", "disclosure requirement, rekwi\u017citi ta' divulgazzjoni disclosures in the financial statements of banks and similar financial institutions, divulgazzjonijiet fir-rapporti finanzjarji tal-banek u istituzzjonijiet finanzjarji simili discontinued operations, operazzjonijiet li ma tkomplewx discontinuing operation, operazzjoni li mhux se titkompla discount effect, effett ta\u2019 skont discount rate, rata ta' skont discounting, skontar discretionary participation feature, aspett diskrezzjonarju talparte\u010bipazzjoni discretionary pension benefits, benefi\u010b\u010bji diskrezzjonarji talpensjoni disposal consideration, korrispettiv minn disponiment disposal group, grupp tad-disponiment disposal groups as held for distribution to owners, gruppi ta' disponiment kif mi\u017cmuma g\u0127ad-distribuzzjoni fost is-sidien disposal of shareholdings, \u010bessjoni ta\u2019 azzjonijiet disposal plan, pjan tad-disponiment disposal transaction, tran\u017cazzjoni tad-disponiment dissenting opinion, opinjoni kuntrarja distortion of competition, distorsjoni tal-kompetizzjoni distressed bank, bank f'diffikult\u00e0 distressed debt, dejn moru\u017c distressed debt fund, fond opportunistiku distressed restructuring of the credit obligation, ristrutturazzjoni oneru\u017ca tal-obbligu ta\u2019 kreditu distribution, distribuzzjoni distribution of exposures, distribuzzjoni tal-iskoperturi distribution of market values, distribuzzjoni tal-valuri tas-suq distribution of non-cash assets to owners, distribuzzjoni ta' assi mhux fi flus lis-sidien diversification effect, effetti tad-diversifikazzjoni diversification of credit portfolios, diversifikazzjoni talportafolji tal-kreditu divestment, \u010bessjoni", "domestic and foreign currency items, elementi denominati filmunita domestika u barranija", "domestic currency sovereign rating, klassifikazzjoni sovrana", "ta\u2019 munita domestika", "dominant influence, influwenza dominanti", "double entry book-keeping , \u017camma tal-kotba b'kontroentrati", "double-dip recession, re\u010bessjoni doppja", "double-entry check, rikon\u010biljazzjoni ta' kontroentrati", "downstream transactions, tran\u017cazzjonijiet downstream", "draft technical standard, standards tekni\u010bi abbozzati", "draw on liquidity facilities, prelevament minn fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019", "dual listed corporation, korporazzjoni elenkata darbtejn", "earlier application is encouraged, tit\u0127e\u0121\u0121e\u0121 applikazzjoni", "early amortisation clause, klaw\u017cola ta\u2019 ammortizzament", "anti\u010bipata", "early amortisation provision, klaw\u017cola ta\u2019 ammortizzament", "anti\u010bipata", "early termination, terminazzjoni bikrija", "earnings, qlig\u0127", "earnings - diluted, qlig\u0127 - dilwit", "amortisation, EBITDA, qlig\u0127 qabel l-img\u0127ax, it-taxxa, iddeprezzament u l-ammortizzament, EBITDA", "earnings contingency, kontin\u0121enza tal-qlig\u0127 earnings per share, qlig\u0127 g\u0127al kull sehem earnings per share - financial instruments and other contracts that may be settled in shares, qlig\u0127 g\u0127al kull sehem - strumenti finanzjarji u kuntrati o\u0127ra li jistg\u0127u jissaldaw permezz ta' azzjonijiet Easy to Borrow or Purchase Arrangements and Measure, mi\u017curi u arran\u0121amenti disponibbli g\u0127ax-xiri jew self easy to borrow or purchase confirmation, konferma ta\u2019 disponibilit\u00e0 ta\u2019 self jew xiri easy to purchase sovereign debt confirmation, konferma ta\u2019 dejn sovran disponibbli g\u0127ax-xiri economic activity, attivit\u00e0 ekonomika economic benefits, benefi\u010b\u010bji ekonomi\u010bi economic bubble, bu\u017c\u017cieqa finanzjarja economic capital, kapital ekonomiku economic climate, klima eknomika economic cycle, \u010biklu ekonomiku economic decision-making needs of users, \u0127ti\u0121ijiet ta' te\u0127id ta' de\u010bi\u017cjonijiet ekonomi\u010bi tal-utenti economic downturn, tnaqqis fir-ritmu ekonomiku economic governance, governanza ekonomika economic incentive, in\u010bentiv ekonomiku economic life, \u0127ajja ekonomika economic loss, telf ekonomiku economic outturn account, kont tal-e\u017citu ekonomiku economic recession, ri\u010bessjoni ekonomika economic situation, sitwazzjoni ekonomika e-document, dokument-e Education Europe, Edukazzjoni Ewropa effect of assumed conversions, effett ta' konver\u017cjonijiet pre\u017cunti effective control, kontroll effettiv", "skopertura effettiva mistennija f\u2019data spe\u010bifika, EE effettiva", "skopertura po\u017cittiva effettiva mistennija, EPE effettiva", "effective interest method, metodu tal-img\u0127ax effettiv", "effective interest rate, rata effettiva tal-img\u0127ax", "fir-rati tal-kambju", "electronic certificate, \u010bertifikat elettroniku", "electronic delivery service, servizz elettroniku ta' konsenja", "electronic identification scheme, skema ta\u2019 identifikazzjoni", "electronic seal, si\u0121ill elettroniku", "electronic signature creation data, dejta g\u0127all-\u0127olqien ta\u2019 firma", "electronic signature creation device, apparat g\u0127all-\u0127olqien ta\u2019", "firem elettroni\u010bi", "electronic transaction, tran\u017cazzjoni mhux f'kontanti", "elementi tal-kost tal-assi tal-esplorazzjoni u l-evalwazzjoni", "eligibility requirement, rekwi\u017cit tal-eli\u0121ibbilt\u00e0", "eligible asset, assi eli\u0121ibbli", "eligible capital, kapital eli\u0121ibbli", "eligible ECAI, ECAI eli\u0121ibbli", "eligible for capitalisation, eli\u0121ibbli g\u0127all-kapitalizzazzjoni", "eligible hedged items, entrati \u0127e\u0121\u0121jati eli\u0121ibbli", "eligible liquidity facility, fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 likwidit\u00e0 eli\u0121ibbli", "with associates, eliminazzjoni ta' profitt u telf mhux realizzat", "fuq tran\u017cazzjonijiet ma' kumpaniji asso\u010bjati", "embedded leverage, ingrana\u0121\u0121 inkorporat", "emergency lending, self ta\u2019 emer\u0121enza", "emergency lending institution, istituzzjoni ta\u2019 kreditu ta\u2019", "emer\u0121enza", "emerging economy, ekonomija emer\u0121enti", "emphasis-of-matter paragraph, paragrafu ta\u2019 osservazzjonijiet", "Pa\u0121na 10", "employee benefits, benefi\u010b\u010bji tal-impjegati employee buyout, EBO, akkwi\u017cizzjoni ma\u0121\u0121oritarja millimpjegati, EBO employee share ownership plan, pjan ta' sjieda ta' azzjonijiet mill-impjegati employee share purchase plan, pjan ta' xiri ta' azzjonijiet millimpjegati employee turnover rates, rati tad-dawran tal-\u0127addiema employees and others providing similar services, impjegati u o\u0127rajn li jipprovdu servizzi simili employer payroll taxes and insurance contributions, taxxi fuq pagi m\u0127allsa u kontribuzzjonijiet tal-assigurazzjoni employment status, po\u017cizzjoni fl-impjieg enactment, mog\u0127dija ta' li\u0121i encumbrance, interess ta' garanzija end investor, investitur fil-livell tal-konsum end of day exposure, skopertura fi tmiem il-jum end of the reporting period, tmiem tal-perjodu tar-rapportar endorsement on bills, \u0121ira tal-kambjala energy dependency rate, rata tad-dipendenza ener\u0121etika energy efficiency, effi\u010bjenza ener\u0121etika enforcement of covenants, e\u017cekuzzjoni ta' ftehimiet engagement letter, ittra tal-inkarigu engagement partner, sie\u0127eb tal-inkarigu engagement team, tim tal-inkarigu enhanced cooperation, kooperazzjoni msa\u0127\u0127a enhanced disclosure, divulgazzjoni f'aktar dettall enlargement country, pajji\u017c tat-tkabbir ensure timeliness of cashflows to investors, ti\u0121i \u017cgurata lpuntwalit\u00e0 tal-likwidit\u00e0 g\u0127all-investituri enterprise, intrapri\u017ca entity, entit\u00e0 entity-specific value, valur spe\u010bifiku g\u0127all-entit\u00e0 entry charge, imposta fuq l-investiment inizjali environmental obligations, obbligi ambjentali equal prominence, prominenza ugwali", "equalisation provisions, provvedimenti ta' ugwalizzazzjoni", "equipment lease, kiri ta\u2019 tag\u0127mir", "equity, ekwit\u00e0", "equity accounting method, metodu kontabilistiku tal-ekwit\u00e0", "equity balances, bilan\u010bi ta' ekwit\u00e0", "equity capital, kapital ta' ekwit\u00e0", "equity claim, pretensjoni ta\u2019 ekwit\u00e0", "equity compensation benefits, benefi\u010b\u010bji ta' kumpens b'ekwit\u00e0", "equity compensation plans, pjanijiet ta' kumpens b'ekwit\u00e0", "equity component, komponent tal-ekwit\u00e0", "equity exposure, skopertura tal-ekwit\u00e0", "equity financing, finanzjament azzjonarju", "equity future, futuri ta' ekwit\u00e0", "equity holders, titolari ta' ekwit\u00e0", "equity holding, parte\u010bipazzjoni azzjonarja", "equity index, indi\u010bi tal-ekwit\u00e0", "equity instrument, strument ta' ekwit\u00e0", "equity interests, interessi ta' ekwit\u00e0", "equity investment, investiment ta\u2019 ekwit\u00e0", "equity issue, \u0127ru\u0121 ta' ekwit\u00e0", "equity market, suq tal-ekwit\u00e0", "equity method, metodu tal-ekwit\u00e0", "equity participation, parte\u010bipazzjoni ta\u2019 ekwit\u00e0", "equity returns, redditi ta\u2019 ekwit\u00e0", "equity securities, titoli ta' ekwit\u00e0", "equity-settled share-based payment transaction, tran\u017cazzjoni", "ta' \u0127las ibba\u017cata fuq azzjonijiet im\u0127allsa b'ekwit\u00e0", "equivalised disposable income, introjtu disponibbli ekwivalizzat", "escalation procedure, pro\u010bedura eskalanti", "estimated costs, stima tal-kostijiet", "estimated future cash flows, stima ta' flussi futuri ta' flus", "estimation uncertainty, in\u010bertezza tal-istimi", "EU alternative investment fund manager, EU AIFM, mani\u0121er", "ta\u2019 fond ta\u2019 investiment alternattiv tal-UE, AIFM tal-UE", "EU alternative investment fund, EU AIF, fond ta\u2019 investiment alternattiv tal-UE, AIF tal-UE EU parent financial holding company, kumpanija azzjonarja finanzjarja prin\u010bipali tal-UE EU parent institution, istituzzjoni prin\u010bipali tal-UE EU parent mixed financial holding company, kumpanija azzjonarja finanzjarja m\u0127allta prin\u010bipali tal-UE euro area sovereign debt crisis, kri\u017ci tad-dejn sovran ta\u017c-\u017cona tal-euro eurobill, eurokambjala euroisation, ewroizzazzjoni Europe 2020 Project Bond Initiative, Inizjattiva tal-Ewropa 2020 tal-Bonds tal-Pro\u0121etti European Bank for Reconstruction and Development, EBRD, Bank Ewropew g\u0127ar-Rikostruzzjoni u l-I\u017cvilupp, BER\u017b European Banking Authority, EBA, Awtorit\u00e0 Bankarja Ewropea, ABE European Banking Committee, Kumitat tal-Banek Ewropej European Code of Conduct for clearing and settlement, Kodi\u010bi tal-Kondotta Ewropea g\u0127all-Ikklirjar u s-Saldu European Credit Rating Agency, A\u0121enzija Ewropea talKlassifikazzjoni tal-Kreditu European Insurance Authority, Awtorit\u00e0 Ewropea talAssigurazzjoni European microfinance facility for employment and social inclusion, Fa\u010bilit\u00e0 Ewropea ta' Mikrofinanzjament g\u0127allImpjiegi u l-Inklu\u017cjoni So\u010bjali European Progress Microfinance Facility, Fa\u010bilit\u00e0 Ewropea ta' Mikrofinanzjament Progress European Rating Index, EURIX, Indi\u010bi Ewropew talKlassifikazzjoni, EURIX European referenced CDS, CDS referenzjati Ewropej European Securities and Markets Authority, ESMA, Awtorit\u00e0 Ewropea tat-Titoli u s-Swieq, ESMA European Securities Committee, Kumitat Ewropew tat-Titoli European share option, opzjoni fuq azzjoni stil Ewropew European Sovereign Debt Crisis, kri\u017ci tad-dejn sovran Ewropea", "European Stability Initiative, inizjattiva Ewropea ta\u2019 stabbilt\u00e0", "Ewropea tas-Supervi\u017curi Finanzjarji, SESF", "European Systemic Risk Board, ESRB, Bord Ewropew dwar ir", "form of a lease, evalwazzjoni tas-sustanza tattran\u017cazzjonijiet li jinvolvu l-forma \u0121uridika ta' kuntratt ta' lokazzjoni", "event of default, event ta\u2019 inadempjenza", "jokkorru wara d-data tal-karta bilan\u010bjali", "event-type category, kategorija tat-tip ta\u2019 avveniment", "ex post figure, \u010bifra ex post", "excess spread, mar\u0121ini po\u017cittiv", "excessive deficit, defi\u010bit e\u010b\u010bessiv", "Excessive Deficit Procedure, Pro\u010bedura ta\u2019 Defi\u010bit E\u010b\u010bessiv", "Excessive Imbalance Procedure, Pro\u010bedura ta\u2019 \u017bbilan\u010b E\u010b\u010bessiv", "exchange interests, skambju ta\u2019 interessi", "exchange of payment against payment, skambju ta\u2019 pagament", "exchange price, prezz tal-kambju", "exchange rate, rata tal-kambju", "exchange risk, riskju tal-kambju", "exchange transaction, tran\u017cazzjoni ta' skambju", "Pa\u0121na 11", "exchange-traded equity exposures, skopertura ta\u2019 ekwit\u00e0 nnegozjata f'kambju exchange-traded funds, ETFs, fondi negozjati fil-bor\u017ca, ETFs execution of orders, e\u017cekuzzjoni tal-ordnijiet execution timestamp, kronogramma tal-e\u017cekuzzjoni execution venue, post tat-twettiq executive directorship, direttorat e\u017cekuttiv executory contract, kuntratt e\u017cekutorju exempt from the IRB treatment, e\u017centi mit-trattament IRB exempted position, po\u017cizzjoni e\u017centata exemptions, e\u017cenzjonijiet exercise date, data tal-e\u017cer\u010bitar exercise of rights, e\u017cer\u010bitar tad-drittijiet exercise one's option to purchase, e\u017cer\u010bizzju tal-opzjoni li tixtri exercise price, prezz tal-e\u017cer\u010bitar existing liability, obbligazzjoni e\u017cistenti exit, \u010bessjoni exit charge, imposta fuq i\u010b-\u010bessjoni exit summary declaration, dikjarazzjoni fil-qosor tal-\u0127ru\u0121 expected loss, telf mistenni expected loss amount, ammont ta\u2019 telf mistenni expected positive exposure, EPE, skopertura po\u017cittiva mistennija, EPE expected value, valur mistenni expenditure, nefqa expenses, spejje\u017c experience account, kont tal-esperjenza experience adjustments, a\u0121\u0121ustamenti tal-esperjenza experienced auditor, awditur tal-esperjenza expertise, spe\u010bjalizzazzjoni expiry date, data ta' skadenza explicit and unreserved statement of compliance, dikjarazzjoni ta' konformit\u00e0 espli\u010bita u bla riservi", "exploration and evaluation assets, assi ta' esplorazzjoni u", "evalwazzjoni", "exploration and evaluation expenditures, nefqiet talesplorazzjoni u l-evalwazzjoni", "esplorazzjoni g\u0127al ri\u017corsi minerali u l-evalwazzjoni tag\u0127hom", "export credit agency, ECA, a\u0121enzija ta\u2019 kreditu g\u0127allesportazzjoni, ECA", "exposure class, klassi tal-iskoperturi", "exposure draft, abbozz g\u0127ad-diskussjoni", "exposure management, mmani\u0121\u0121jar tal-iskoperturi", "exposure to risk, skopertura g\u0127ar-riskju", "\u010bentrali", "undertakings, skoperturi fil-forma ta\u2019 impri\u017ca ta\u2019 investiment", "-forma ta\u2019 unitajiet jew azzjonijiet f\u2019CIUs", "investment undertakings, skoperturi fil-forma ta\u2019 unitajiet", "jew azzjonijiet f\u2019impri\u017ci ta\u2019 investiment kollettiv", "skoperturi ggarantiti b'ipoteki fuq proprjet\u00e0 residenzjali", "undertakings, skoperturi g\u0127al korpi amministrattivi u impri\u017ci", "mhux kummer\u010bjali", "exposures to central government, skoperturi g\u0127al gvernijiet", "\u010bentrali", "exposures to public sector entities, skoperturi g\u0127al entitajiet", "tas-settur pubbliku", "medju fil-ka\u017c ta' inadempjenza ponderat skont l-iskopertura,", "ELGD expropriation of major assets, esproprjazzjoni ta' assi ma\u0121\u0121uri extended maturity money market fund, extended maturity MMF, fond tas-suq monetarju b'maturit\u00e0 esti\u017ca, MMF b'maturit\u00e0 esti\u017ca Extensible Markup Language, XML, lingwa\u0121\u0121 tal-immarkar estensibbli, XML external audit , awditjar estern external credit assessment institution, ECAI, istituzzjoni esterna tal-valutazzjoni tal-kreditu, ECAI external effect, esternalit\u00e0 external fraud, frodi esterna externality, esternalit\u00e0 extraordinary items, entrati straordinarji extreme poverty, absolute poverty, abject poverty, faqar estrem, faqar abbjett, faqar assolut face of financial statements or notes, profil tar-rapporti finanzjarji jew in-noti face value, valur nominali facility amount, ammont tal-fa\u010bilit\u00e0 facility grade, grad ta\u2019 fa\u010bilit\u00e0 fail, tfalli failed credit institution, istituzzjoni tal-kreditu li falliet failed transaction processing, ppro\u010bessar tat-tran\u017cazzjonijiet li falla failing bank, bank inadempjenti failover, kommutazzjoni awtomatika failure, falliment failure to pay the amounts due, nuqqas ta\u2019 \u0127las tal-ammonti dovuti fair presentation, pre\u017centazzjoni \u0121usta fair value, valur \u0121ust fair value accounting, kontabilit\u00e0 abba\u017ci tal-valur \u0121ust fair value accounting principles, prin\u010bipji ta\u2019 kontabilit\u00e0 abba\u017ci", "tal-valur \u0121ust", "fair value hedge, \u0127e\u0121\u0121 fuq il-valur \u0121ust", "fair value measurement, kejl tal-valur \u0121ust", "fair value reserve, riserva ta\u2019 valur \u0121ust", "faithful representation, rappre\u017centazzjoni leali", "fee information document, dokument ta' informazzjoni dwar ittariffi", "fellow subsidiary, sussidjarja sie\u0127ba", "fidelity bonds, bonds ta' fidu\u010bja", "fiduciary activities, attivitajiet fidu\u010bjarji", "fiduciary capacity, kapa\u010bit\u00e0 ta' fidu\u010bjarju", "fiduciary duty, dmir fidu\u010bjarju", "fiduciary obligation, obbligu fidu\u010bjarju", "fiduciary requirement, rekwi\u017cit fidu\u010bjarju", "field audit, awditjar fuq il-post", "FIFO by-passing principle, independentement mill-prin\u010bipju", "FIFO, first-in, first-out, FIFO, jo\u0127ro\u0121 li da\u0127al l-ewwel", "fill or kill, FOK, fill or kill (e\u017cegwixxi jew ikkan\u010bella), FOK", "film loan, selfa g\u0127al film", "finance lease, lokazzjoni finanzjarja", "finance lease obligations, obbligi mil-lokazzjoni finanzjarja", "finance scheme, skema finanzjarja", "financial adviser, konsulent finanzjarju", "financial analysis, anali\u017ci finanzjarja", "financial asset, assi finanzjarju", "financial asset or financial liability at fair value through profit or loss, assi finanzjarju jew obbligazzjoni finanzjarja bi\u010b\u010baqliq fil-valur \u0121ust mg\u0127oddi b\u0127ala profitt jew telf", "obbligazzjoni finanzjarja mi\u017cmuma g\u0127an-negozju", "financial bubble, bu\u017c\u017cieqa finanzjarja", "financial capital, kapital finanzjarju", "financial collateral, kollateral finanzjarju", "Financial Collateral Comprehensive Method, Metodu Komprensiv tal-Kollateral Finanzjarju", "Financial Collateral Simple Method, Metodu Ssimplifikat talKollateral Finanzjarju", "Pa\u0121na 12", "financial company, kumpanija finanzjarja financial conglomerate, konglomerat finanzjarju financial customer, klijent finanzjarju financial derivative instrument, strument derivattiv finanzjarju financial distress, diffikult\u00e0 finanzjarja financial engineering instrument, strument ta\u2019 in\u0121inerija finanzjarja financial entity, entit\u00e0 finanzjarja financial guarantee, garanzija finanzjarja financial holding company, kumpanija azzjonarja finanzjarja financial holding undertaking, impri\u017ca azzjonarja finanzjajra financial institution, istituzzjoni finanzjarja financial instrument, strument finanzjarju financial instruments: disclosure and presentation, strumenti finanzjarji - divulgazzjoni u pre\u017centazzjoni financial instruments: recognition and measurement, strumenti finanzjarji - rikonoxximent u kejl financial intermediation, intermedjazzjoni finanzjarja financial leverage, ingrana\u0121\u0121 finanzjarju financial liability, obbligazzjoni finanzjarja financial market, suq finanzjarju financial market participant, parte\u010bipant fis-swieq finanzjarji financial meltdown, kollass finanzjarju financial obligation, obbligu finanzjarju financial performance, prestazzjoni finanzjarja financial position, po\u017cizzjoni finanzjarja financial reporting, rapportar finanzjarju financial reporting in hyperinflationary economies, rapportar finanzjarju f\u2019ekonomiji iperinflazzjonarji financial reporting of interests in joint ventures, rapportar finanzjarju ta' interessi f'impri\u017ci kon\u0121unti financial review, rie\u017cami finanzjarju financial risk, riskju finanzjarju financial sector, settur finanzjarju financial service, servizz finanzjarju", "financial stability, stabbilt\u00e0 finanzjarja", "Financial Stability Board, FSB, Bord g\u0127all-Istabilit\u00e0 Finanzjarja,", "financial statements, rapporti finanzjarji", "financial system, sistema finanzjarja", "financial undertaking, impri\u017ca finanzjarja", "financial year-to-date basis, ba\u017ci finanzjarja tas-sena s'issa", "financialisation, finanzjalizzazzjoni", "financing, finanzjament", "financing activities, attivitajiet ta\u2019 finanzjament", "finished good, o\u0121\u0121ett lest", "fire sale, bejg\u0127 bl-g\u0127a\u0121\u0121la", "firm purchase commitment, impenn sod ta' xiri", "firm sales contracts, kuntratti ta' bejg\u0127 fis-sod", "first IFRS financial statements, l-ewwel rapport finanzjarju", "first in, first out principle, FIFO principle, prin\u010bipju 'l-ewwel", "\u0121ewwa, l-ewwel barra', prin\u010bipju FIFO", "first priority claim, pretensjoni tal-og\u0127la prijorit\u00e0", "first-asset-to-default credit derivative, derivattiv ta\u2019 kreditu talewwel assi li jsir inadempjenti", "first-loss position, po\u017cizzjoni tal-ewwel telf", "first-time adopter, min jadotta g\u0127all-ewwel darba", "first-time adoption, adozzjoni g\u0127all-ewwel darba", "Standards, adozzjoni g\u0127all-ewwel darba tal-Istandards", "Internazzjonali tar-Rapportar Finanzjarju", "first-time application, applikazzjoni g\u0127all-ewwel darba", "accounting, applikazzjoni g\u0127all-ewwel darba tal-IASs b\u0127ala l", "-ba\u017ci primarja tal-kontabilit\u00e0", "first-to-default credit derivative, l-ewwel inadempjenza ta\u2019", "derivattiv tal-kreditu", "fiscal, fiskali fiscal amnesty, amnestija fiskali fiscal gap, diskrepanza fiskali fit and proper, kompetenti u idoneu fitness check, kontroll tal-idoneit\u00e0 fixed asset, assi fiss fixed coupon rate, rata fissa tal-kupun fixed income arbitrage, arbitra\u0121\u0121 finanzjarju ta\u2019 introjtu fiss fixed interest rate, rata tal-img\u0127ax fissa fixed price contract, kuntratt ta' prezz fiss fixed production overheads, spejje\u017c \u0121enerali fissi talproduzzjoni fixed rate of interest, fixed rate, rata tal-img\u0127ax fissa flagging, mmarkar flagship programme, programm emblematiku flat position, po\u017cizzjoni \u017cero flat yield curve, kurva \u010batta tar-rendita floating rate, rata varjabbli floor, minimu fluctuate, fluttwazzjoni forecast, previ\u017cjoni forecast transaction, tran\u017cazzjoni prevista foreclosure of mortgage, preklu\u017cjoni tad-dritt ipotekarju foreign currency, munita barranija foreign currency debt rating, klassifikazzjoni sovrana ta\u2019 munita barranija foreign currency derivatives, derivattivi bba\u017cati fuq munita barranija foreign currency sovereign rating, klassifikazzjoni sovrana ta\u2019 munita barranija foreign currency transaction, tran\u017cazzjoni f'munita barranija foreign currency translation reserve, FCTR, ri\u017cerva ta' qlib ta' munita barranija, FCTR foreign direct investment, FDI, investiment dirett barrani, IDB", "foreign entity, entit\u00e0 barranija", "foreign exchange contract, kuntratt ta' kambju", "foreign exchange volatility adjustment, a\u0121\u0121ustament filvolatilit\u00e0 tal-kambju", "foreign operation, operazzjoni barranija", "foreign-exchange forward transaction, tran\u017cazzjoni forward tal", "foreign-exchange risk, riskju tal-kambju", "forgivable loans, djun li jistg\u0127u jin\u0127afru", "former subsidiary, sussidjarja pre\u010bedenti", "forward commodity market, suq forward tal-komoditajiet", "forward exchange market, suq forward tal-kambju", "forward exchange rate, rata tal-kambju forward", "forward interest rate, rata forward tal-img\u0127ax", "mg\u0127ax forward, FRA", "forward market, suq forward", "forward position, po\u017cizzjoni forward", "forward price, prezz forward", "forward repurchase agreement, ftehim forward ta' riakkwist", "forward-rate agreement, ftehim tar-rata forward", "framework, qafas", "statements, qafas g\u0127all-preparazzjoni u l-pre\u017centazzjoni tarrapporti finanzjarji", "franchise fee, tariffa tal-kon\u010bessjoni ta' franchise", "fraud risk factor, fatturi tar-riskji ta\u2019 frodi", "free delivery, konsenja bla \u0127las", "free delivery transaction, tran\u017cazzjoni ta\u2019 konsenja bla \u0127las", "Pa\u0121na 13", "freedom of establishment, libert\u00e0 tal-istabiliment freedom to conduct business, libert\u00e0 ta' intrapri\u017ca freedom to provide services, libert\u00e0 li ji\u0121u pprovduti servizzi front office, uffi\u010b\u010bju tan-negozjar frontier worker, \u0127addiem transfruntier full book value, valur kontabilistiku s\u0127i\u0127 full disclosure, divulgazzjoni totali full disclosure law, regola ta\u2019 divulgazzjoni totali full risk item, element ta\u2019 riskju s\u0127i\u0127 full-time workers in poverty, \u0127addiema foqra fully-adjusted exposure value, valur tal-iskopertura totalment a\u0121\u0121ustat function, funzjoni function of expense, funzjoni ta' spi\u017ca functional currency, munita funzjonali fund for general banking risks, FGBR, fondi g\u0127al riskju bankarju \u0121enerali, FRB\u0120 fund manager, mani\u0121er ta\u2019 fond fund of funds, fond ta' fondi fundamental errors, \u017cbalji fundamentali funding, finanzjament funding gap, diskrepanza tal-likwidit\u00e0 future cash flow, fluss futur ta' flus future credit exposure, skopertura ta\u2019 kreditu futura future economic benefit, benefi\u010b\u010bju ekonomiku futur future margin income, introjtu ta\u2019 mar\u0121ini futur futures contract, kuntratt tal-futuri futures exchange, kambju tal-futuri futures market, suq tal-futuri G-20 data gaps initiative, inizjattiva tal-G20 dwar lakuni fiddejta gain exposure, tikseb skopertura gain on disposal, qlig\u0127 mid-disponiment gains, qlig\u0127", "GDP per capita volume index, indi\u010bi ta\u2019 volum tal-PDG per", "gearing, ingrana\u0121\u0121", "general credit risk adjustment, a\u0121\u0121ustament \u0121enerali g\u0127arriskju ta\u2019 kreditu", "general government, amministrazzjoni pubblika", "general government deficit, defi\u010bit tal-amministrazzjoni pubblika", "general insurance, assigurazzjoni mhux tal-\u0127ajja", "general market risk, riskju \u0121enerali tas-suq", "general own funds disclosure template, formola \u0121enerali taddivulgazzjoni tal-fondi proprji", "general preferential treatment, trattament preferenzjali \u0121enerali", "general purchasing power approach, metodu tal-kapa\u010bit\u00e0", "\u0121enerali ta' xiri", "general purpose financial statements, rapporti finanzjarji g\u0127al", "skop \u0121enerali", "general purpose framework, qafas g\u0127al skop \u0121enerali", "general recognition principle, prin\u010bipju \u0121enerali tarrikonoxximent", "general wrong-way risk, riskju \u0121enerali ta\u2019 korrelazzjoni \u0127a\u017cina", "kontabbilt\u00e0 \u0121eneralment a\u010b\u010bettati, GAAP", "geographical segments, segmenti \u0121eografi\u010bi", "give-up, \u010bessjoni", "Global Climate and Biodiversity Fund, Fond Globali g\u0127allKlima u l-Bijodiversit\u00e0", "Global Europe, Ewropa Globali", "global public goods, beni pubbli\u010bi globali", "going concern, negozju avvjat", "good bank, bank tal-assi tajbin", "governance requirements, rekwi\u017citi ta' governanza", "governing board, bord ta' tmexxija", "istituzzjoni ta' kreditu", "government, gvern government assistance, assistenza mill-gvern government bond, bond tal-gvern government debt, dejn tal-gvern government debt security , titolu ta' dejn pubbliku government grants, g\u0127otjiet mill-gvern government guarantee, garanzija tal-gvern government stock, bond tal-gvern governmental bond, bond tal-gvern grace period, perjodu ta' grazzja grant date, data tal-g\u0127otja grantor, kon\u010bedent grants related to assets, g\u0127otjiet konnessi mal-assi grants related to income, g\u0127otjiet konnessi mal-introjtu green field investment, investiment f'qasam \u0121did green shoots, rimjiet \u0127odor, sinjali ta\u2019 rkupru gross domestic product, GDP, prodott domestiku gross , PDG gross fixed capital formation, formazzjoni grossa tal-kapital fiss gross investment in the lease, investiment gross fil-kuntratt tallokazzjoni gross loss amount, ammont ta\u2019 telf gross gross margin, mar\u0121ini gross gross national income, GNI, introjtu nazzjonali gross, ING gross national product, prodott nazzjonali gross gross position, po\u017cizzjoni grossa gross profit, profitt gross group, grupp group administration (employee benefit) plans, pjanijiet talamministrazzjoni tal-grupp (g\u0127all-benefi\u010b\u010bju tal-impjegati) group and treasury share transactions, tran\u017cazzjonijiet flazzjonijiet tal-grupp u tat-te\u017cor group audit, awditu tal-grupp group audit opinion, opinjoni tal-awditu tal-grupp group engagement partner, sie\u0127eb tal-inkarigu tal-grupp group engagement team, tim tal-inkarigu tal-grupp", "group financial statements, rapporti finanzjarji tal-grupp", "group insurance contract, kuntratt ta' assigurazzjoni ta' grupp", "group management, mani\u0121ment tal-grupp", "group of biological assets, grupp ta' assi bijolo\u0121i\u010bi", "group of connected clients, grupp ta\u2019 klijenti relatati", "group of credit rating agencies, grupp ta\u2019 a\u0121enziji talklassifikazzjoni tal-kreditu", "growth-enhancing expenditure, nefqa li ttejjeb it-tkabbir", "guarantee fund, fond ta' garanzija", "guarantee mechanisms, mekkani\u017cmi ta' garanzija", "guarantee scheme, skema ta' garanzija", "garantiti relatati mat-titolu g\u0127al komoditajiet", "handover file, fajl ta\u2019 handover", "harmonise, armonizza", "harvest, \u0127sad", "health care loan, selfa g\u0127al kura tas-sa\u0127\u0127a", "hedge, \u0127e\u0121\u0121, \u0127\u0127e\u0121\u0121ja kontra r-riskju", "hedge a risk, hedge against a risk, \u0127\u0127e\u0121\u0121ja riskju", "hedge accounting, kontabilit\u00e0 g\u0127all-i\u0127\u0127e\u0121\u0121jar", "hedge effectiveness, effika\u010bja tal-\u0127e\u0121\u0121", "hedge fund deleveraging, di\u017cingran\u0121\u0121 ta\u2019 fondi \u0127e\u0121\u0121", "hedged item, element i\u0127\u0127e\u0121\u0121jat", "hedged portion of an exposure, porzjon i\u0127\u0127e\u0121\u0121jat ta\u2019", "ta' investiment nett f'operazzjoni barranija", "hedging, \u0127\u0127e\u0121\u0121jar", "hedging instrument, strument g\u0127all-i\u0127\u0127e\u0121\u0121jar", "hedging relationship, relazzjoni tal-i\u0127\u0127e\u0121\u0121jar", "Pa\u0121na 14", "hedging reserve, riserva tal-i\u0127\u0127e\u0121\u0121jar hedging set, sett ta\u2019 \u0127\u0127e\u0121\u0121jar held for resale, mi\u017cmum g\u0127ar-rivendita held for trading, mi\u017cmum g\u0127an-negozju held-to-maturity investment, investiment mi\u017cmum sal-maturit\u00e0 high management, mani\u0121ment superjuri high risk sector, settur b'riskju g\u0127oli higher level parent entity, entit\u00e0 prin\u010bipali f'livell superjuri highly probable, wisq probabbli historic value, valur storiku historical cost, kost storiku historical data, dejta storika historical financial information, informazzjoni finanzjarja storika historical internal loss data, dejta storika interna tat-telf historical loss data, dejta storika tat-telf historical loss experience, esperjenza storika ta' telf historical summaries, sommarji stori\u010bi historical waste, skart storiku hive-off structure, bank tal-assi \u0127\u017ciena holder of positions, detentur ta\u2019 po\u017cizzjonijiet holding, parte\u010bipazzjoni holding company, kumpanija azzjonarja holding period, perjodu ta\u2019 parte\u010bipazzjoni home equity loan, selfa fuq l-ekwit\u00e0 ta\u2019 dar home Member State, Stat Membru tad-domi\u010bilju hospital loan, selfa g\u0127al sptar host contract, kuntratt ospitanti host instrument, strument ospitanti host Member State, Stat Membru ospitanti household, unit\u00e0 domestika household debt, dejn tal-unitajiet domesti\u010bi household final consumption expenditure, nefqa fuq ilkonsum finali tal-unitajiet domesti\u010bi", "housing bubble, bu\u017c\u017cieqa immobiljari", "housing sector, settur tar-re\u017cidenzi/re\u017cidenzjali", "hybrid financial instrument, strument finanzjarju ibridu", "hybrid pool of purchased retail receivables, pula ibrida tarri\u010bevibbli mixtrija fil-livell tal-konsumatur", "hyperinflation, iperinflazzjoni", "hyperinflationary economies, ekonomiji iperinflazzjonarji", "IASC foundation constitution, kostituzzjoni tal-fondazzjoni talIASC", "identifiable asset, assi identifikabbli", "illiquid share, azzjoni illikwida", "illiquidity, illikwidit\u00e0", "imbalance, \u017cbilan\u010b", "immaterial, immaterjali", "Impact Assessment Board, Bord g\u0127all-Valutazzjoni tal-Impatt", "impact investing, investiment b'impatt so\u010bjoekolo\u0121iku", "implementation guidance, gwida g\u0127all-implimentazzjoni", "implied value, valur implikat", "import duties, dazji tal-importazzjoni", "impracticability exemption, e\u017cenzjoni ta' imprattikabbilt\u00e0", "impracticable, imprattikabbli", "imputed rate of interest, rata imputata ta' mg\u0127ax", "incentive to redeem, in\u010bentiv ta\u2019 tifdija incentives, in\u010bentivi inception of the lease, bidu ta' kuntratt ta' lokazzjoni incident logging, re\u0121istrar tal-in\u010bidenti incidental income, introjtu in\u010bidentali incidental operations, operazzjonijiet in\u010bidentali income, introjtu income approach, appro\u010b\u010b tal-introjtu income derived from insurance, introjtu dderivat millassigurazzjoni income from extraordinary or irregular items, introjtu minn elementi straordinarji jew irregolari income quintile ratio, income quintile share ratio, S80/S20 ratio, proporzjon tad-distribuzzjoni kwintili tal-introjtu, proporzjon S80/S20 income statement, statement of income, profit and loss statement, profit and loss account, rapport tal-introjtu income tax, taxxa fuq l-introjtu income tax expense, spi\u017ca tat-taxxa fuq l-introjtu income taxes, taxxi fuq l-introjtu income-tax payer, kontribwent tat-taxxa fuq l-introjtu increasing rate preference shares, azzjonijiet privile\u0121\u0121jati b'rata li ti\u017cdied incremental risk charge, IRC, addebitament inkrimentali g\u0127arriskju, IRC incremental share, sehem inkrimentali indemnification assets, assi ta' indennifikazzjoni indemnity, indennizz independent margin, mar\u0121ini indipendenti independent price verification, verifika indipendenti tal-prezz index credit default swap, index CDS, swaps ta\u2019 inadempjenza tal-kreditu tal-indi\u010bi, CDS tal-indi\u010bi index hedge, \u0127e\u0121\u0121 tal-indi\u010bi index holding, parte\u010bipazzjoni ta\u2019 indi\u010bi index tracking, segwiment tal-indi\u010bi indicator of impairment, indikatur tal-indeboliment", "indirect holding, parte\u010bipazzjoni indiretta", "activities, metodu indirett ta' kif tirrapporta flussi ta' flus minn", "attivitajiet operatorji", "indirect participant, parte\u010bipant indirett", "individual asset, assi individwali", "individual credit assessment, valutazzjoni ta\u2019 kreditu", "individual financial statements, rapporti finanzjarji individwali", "individual investor, investitur fil-livell tal-konsum", "individual portfolio management, mmani\u0121\u0121jar ta' portafolji", "individual supervision, supervi\u017cjoni individwali", "induced conversion, konver\u017cjoni indotta", "inferred rating, klassifikazzjoni inferita", "inflation, inflazzjoni", "information disclosure requirement, rekwi\u017cit ta' divulgazzjoni", "ta\u2019 informazzjoni", "information reflecting the effects of changing prices, informazzjoni li tirrifletti l-effetti ta\u010b-\u010baqliq fil-prezzijiet", "information requirement, rekwi\u017cit ta' informazzjoni", "information threshold, livell limitu ta\u2019 informazzjoni", "initial classification, klassifikazzjoni inizjali", "initial direct costs, kostijiet inizjali diretti", "ta\u2019 divulgazzjoni inizjali (g\u0127al operazzjoni li mhux se titkompla)", "initial margin, mar\u0121ini inizjali", "initial public offering, offerta inizjali ta\u2019 akkwist g\u0127all-pubbliku", "initial recognition, rikonoxximent inizjali", "initial valuation, valwazzjoni inizjali", "injection of capital, injezzjoni ta\u2019 kapital", "Pa\u0121na 15", "in-sample test, test mill-kampjun inside dealing, abbu\u017c minn informazzjoni privile\u0121\u0121jata inside information, informazzjoni privile\u0121\u0121jata insider dealing, insider trading, abbu\u017c minn informazzjoni privile\u0121\u0121jata insolvency proceedings, pro\u010bedimenti ta' insolvenza inspection, spezzjoni instalment receipt, titolu parzjalment im\u0127allas institution, istituzzjoni institution instruments repurchased on request, strumenti tal -istituzzjoni riakkwistati fuq talba institutional household, unit\u00e0 domestika istituzzjoni institutional protection scheme, skema ta\u2019 protezzjoni istituzzjonali instruction in the event of failure to cover, struzzjonijiet fil-ka\u017c ta' nuqqas ta\u2019 kopertura instruction to cover, struzzjoni biex tkopri Instrument for Pre-Accession Assistance Committee, IPA Committee, Kumitat dwar l-Istrument g\u0127all-Assistenza ta' Qabel l-Ade\u017cjoni, Kumitat tal-IPA instrument with a call and incentive to redeem, strument b'op\u017cjoni ta\u2019 e\u017cer\u010bizzju u in\u010bentiv ta\u2019 tifdija in-substance defeasance, annullament in sostanza insurable interest, interess assigurabbli insurance agency commissions, kummissjonijiet tal-a\u0121enzija tal-assigurazzjoni insurance agent, a\u0121ent tal-assigurazzjoni insurance assets, assi tal-assigurazzjoni insurance claim, pretensjonijiet tal-assigurazzjoni insurance claims handler, \u0121estur tal-pretensjonijiet insurance company, kumpanija tal-assigurazzjoni insurance compensation scheme, skema ta' kumpens talassigurazzjoni insurance contract, kuntratt tal-assigurazzjoni", "insurance coverage, kopertura tal-assigurazzjoni", "insurance enterprise, intrapri\u017ca tal-assigurazzjoni", "insurance group, grupp tal-assigurazzjoni", "insurance guarantee scheme, IGS, skema ta' garanzija talassigurazzjoni, IGS", "insurance holding company, kumpanija azzjonarja talassigurazzjoni", "insurance investment product, prodott ta\u2019 investiment flassigurazzjoni", "insurance liability, obbligazzjoni tal-assigurazzjoni", "insurance mediation, medjazzjoni tal-assigurazzjoni", "insurance obligation, obbligu tal-assigurazzjoni", "insurance policy, polza ta\u2019 assigurazzjoni", "insurance portfolio, portafoll tal-assigurazzjoni", "insurance product with investment elements, prodott talassigurazzjoni b'elementi ta\u2019 investiment", "insurance recognition, rikonoxximent tal-assigurazzjoni", "insurance risk, riskju tal-assigurazzjoni", "insurance swaps, swaps tal-assigurazzjoni", "permezz ta\u2019 kumpaniji ristretti jew affiljati", "insurance undertaking, impri\u017ca tal-assigurazzjoni", "assigurazzjoni, ILS", "intangible asset, assi intan\u0121ibbli", "intangible productive capital, kapital produttiv intan\u0121ibbli", "intangibles, intan\u0121ibbli", "integral foreign operation, operazzjoni integrali barranija", "integrated banking market, suq bankarju integrat", "integrated guidelines, linji gwida integrati", "integrated market for banks, suq bankarju integrat", "b'negli\u0121enza gravi", "inter-bank and public-debt markets, swieq interbankarji u taddejn pubbliku", "interbank market, suq interbankarju", "interbank payment, pagament interbankarju", "interest, mg\u0127ax interest cost, kost tal-img\u0127ax interest payable, mg\u0127ax pagabbli interest rate future, futur tar-rati tal-img\u0127ax interest rate implicit in a lease, rata ta' mg\u0127ax impli\u010bita f'lokazzjoni interest rate option, opzjoni tar-rati tal-img\u0127ax interest rate reset date, data tar-risettjar tar-rata tal-img\u0127ax interest rate risk, riskju ta\u010b-\u010baqliq fir-rata tal-img\u0127ax interest rate strip, strip tar-rata tal-img\u0127ax interest rate swap, swap tar-rati tal-img\u0127ax interest receivable, mg\u0127ax ri\u010bevibbli interest-only strip, strip tal-img\u0127ax biss interest-rate contract, kuntratt tar-rata tal-img\u0127ax interests in joint ventures, interessi f'impri\u017ci kon\u0121unti interfaced securities settlement system, sistema ta\u2019 saldu tattitoli permezz ta\u2019 interfa\u010b\u010ba interim financial report, rapport finanzjarju interim interim financial reporting, rapportar finanzjarju interim interim financial reporting and impairment, rapportar finanzjarju interim u indeboliment interim financial statements, rapporti finanzjarji interim interim period, perjodu interim intermediate or ultimate parent entity, entit\u00e0 prin\u010bipali intermedja jew finali internal audit, awditjar intern internal audit function, uffi\u010b\u010bju tal-awditjar intern Internal Audit Service, Servizz tal-Awditjar Intern internal business practice, prassi operazzjonali interna internal capital, kapital intern internal credit policy, politika kreditizja interna internal credit risk database, ba\u017ci ta\u2019 dejta interna tar-riskju ta' kreditu internal fraud, frodi interna internal hedge, \u0127e\u0121\u0121 intern internal loss data collection, \u0121bir ta' dejta interna dwar it-telf", "internal pricing method, metodu intern ta\u2019 pprezzar", "internal ratings-based approach, appro\u010b\u010b ibba\u017cat fuq ilklassifikazzjoni interna", "internal risk transfer, trasferiment ta' riskju intern", "internal risk-management model, mudell tal-immani\u0121\u0121jar tarriskji intern", "internal transfer costs, kost ta\u2019 trasferiment intern", "internal validation process, pro\u010bess ta\u2019 validazzjoni interna", "operazzjonali \u0121\u0121enerat internament", "International Accounting Standard, IAS, Standard Internazzjonali tal-Kontabilit\u00e0, IAS", "IASCF, Fondazzjoni tal-Kumitat tal-Istandards Internazzjonali", "tal-Kontabilit\u00e0, IASCF", "International Accounting Standards Committee, IASC, Kumitat tal-Istandards Internazzjonali tal-Kontabilit\u00e0, IASC", "IAASB, Bord tal-Istandards Internazzjonali tal-Awditjar u lA\u010b\u010bertament , IAASB", "\u010bentrali tat-titoli internazzjonali, ICSD", "Internazzjonali tal-Kontabilisti, IFAC", "International Finance Corporation, IFC, Korporazzjoni Finanzjarja Internazzjonali, IFC", "IFRIC, Kumitat tal-Interpretazzjoni Internazzjonali tarRapportar Finanzjarju, IFRIC", "Internazzjonali tar-Rapportar Finanzjarju, IFRS", "International Monetary Fund, IMF, Fond Monetarju Internazzjonali, FMI", "Pa\u0121na 16", "INTOSAI, Organizzazzjoni Internazzjonali tal-Istituzzjonijiet Supremi tal-Awditjar , INTOSAI International Public Sector Accounting Standards, IPSAS, Standards Internazzjonali tal-Kontabbilt\u00e0 g\u0127as-Settur Pubbliku , IPSAS International Securities Identifying Number, ISIN, numru internazzjonali g\u0127all-identifikazzjoni tat-titoli, ISIN International Standard on Quality Control, ISQC, Standard Internazzjonali dwar il-Kontroll tal-Kwalit\u00e0 , ISQC International Standards on Auditing , ISA, Standards Internazzjonali tal-Awditjar , ISA International Transaction Log, Re\u0121istru Internazzjonali tatTransazzjonijiet interoperability arrangement, arran\u0121ament tal-interoperabilit\u00e0 interoperable system, sistemi interoperabbli intragroup payment arrangement, arran\u0121ament ta' pagament intragrupp intra-group transaction, tran\u017cazzjonijiet fost l-impri\u017ci ta' grupp intragroup, intra-group, intragrupp intrinsic value, valur intrinsiku introduction of the Euro, introduzzjoni tal-euro inventory, inventarju inventory of conflicts of interest, inventarju tal-kunflitti ta' interess investee, destinatarja ta\u2019 investiment investigation, investigazzjoni investigatory powers, setg\u0127at investigattivi investing activities, attivitajiet ta' investiment investment, investiment investment analysis, anali\u017ci tal-investimenti investment asset, assi ta\u2019 investiment investment contract, kuntratt ta' investiment investment firm, impri\u017ca ta' investiment investment firm, ditta tal-investiment investment grade, grad ta' investiment investment performance, prestazzjoni tal-investiment investment product, prodott ta\u2019 investiment", "investment property, proprjet\u00e0 g\u0127all-investiment", "investment research, ri\u010berka dwar l-investiment", "investment retained, investiment mi\u017cmum", "investment services, servizzi ta\u2019 investiment", "investment tax credits, krediti tat-taxxa g\u0127all-investiment", "investment-linked insurance funds, fondi tal-assigurazzjoni", "investments in associates, investimenti f'kumpaniji asso\u010bjati", "investor in a joint venture, investitur f'impri\u017ca kon\u0121unta", "investor-owned entity, entit\u00e0 proprjet\u00e0 tal-investitur", "investors' interest, interess tal-investitur", "investor-state arbitration, arbitra\u0121\u0121 bejn l-investitur u l-istat", "involuntary liquidation, likwidazzjoni involontarja", "e\u017co\u0121enu", "FDI stock, stokk ta\u2019 investiment dirett barrani e\u017co\u0121enu, stokk", "e\u017co\u0121enu, stokk ta\u2019 IDB e\u017co\u0121enu", "irrevocable commitments, impenji irrevokabbli", "credit substitute, ittra ta\u2019 kreditu irrevokabli pendenti li", "jkollha l-karattru ta\u2019 sostitut ta\u2019 kreditu", "issue size, daqs ta\u2019 \u0127ru\u0121", "issue with preemptive right, emissjoni bi drittijiet preferenzjali", "issued capital, kapital ma\u0127ru\u0121", "issued shares, azzjonijiet ma\u0127ru\u0121a", "issuer rating, klassifikazzjoni tal-emittent", "issuer-pays model, mudell fejn l-emittent i\u0127allas", "item by item basis, abba\u017ci ta\u2019 entrata entrata", "item of inventory, entrata ta' inventarju", "jappartjenu g\u0127al kategoriji regolatorji ta\u2019 riskju g\u0127oli jobless growth, tkabbir ming\u0127ajr \u0127olqien ta\u2019 impjiegi jobless recovery, rkupru ming\u0127ajr \u0127olqien ta\u2019 impjiegi joint control, kontroll kon\u0121unt joint venture, impri\u017ca kon\u0121unta Joint Working Group, Grupp Kon\u0121unt ta' \u0126idma jointly controlled entities\u2014non-monetary contributions by venturers, entitajiet b'kontroll kon\u0121unt - kontribuzzjonijiet mhux monetarji mill-imprendituri jointly controlled entity, entit\u00e0 b'kontroll kon\u0121unt journal entry, entrata fil-\u0121urnal judgement, \u0121udizzju judicial foreclosure, preklu\u017cjoni tad-dritt ipotekarju junior claim, pretensjoni ta' grad inferjuri junior debt, dejn subordinarju junior tranche, segment subordinat jurisdiction, \u0121uri\u017cdizzjoni key information document, dokument bit-tag\u0127rif ewlieni key investor information, tag\u0127rif ewlieni g\u0127all-investitur key management personnel, persunal prin\u010bipali tal-mani\u0121ment labour demand , domanda g\u0127all-\u0127addiema labour market, suq tax-xog\u0127ol labour supply, provvista tal-\u0127addiema large cap, suq kbir large exposure, skopertura kbira large market capitalization, suq kbir Latest Debit Time Indicator, Indikatur tal-\u0126in tal-A\u0127\u0127ar Debitu lay off the exposure to, skopertura ti\u0121i ttrasferita lil lead insurer, kapassiguratur lead rating analyst, analist ewlieni ta' klassifikazzjoni leading insurance undertaking, impri\u017ca tal-assigurazzjoni ewlenija leading insurer, kapassiguratur", "lease, lokazzjoni", "lease contract, kuntratt ta\u2019 lokazzjoni", "lease exposure, skopertura ta\u2019 lokazzjoni", "lease payment, pagament ta\u2019 lokazzjoni", "lease property, proprjet\u00e0 ta\u2019 lokazzjoni", "lease term, terminu ta\u2019 lokazzjoni", "leaseback, lokazzjoni lura", "lease-purchase contract, kuntratt ta' xiri b'lokazzjoni", "leasing, lokazzjoni", "legal body, korp \u0121uridiku", "legal certainty, \u010bertezza tad-dritt", "legal entity, entit\u00e0 \u0121uridika", "legal entity identifier, LEI, identifikatur ta\u2019 entit\u00e0 \u0121uridika, LEI", "legal form, forma \u0121uridika", "legal maturity, maturit\u00e0 legali", "legal merger, fu\u017cjoni \u0121uridika", "legal obligation, obbligu \u0121uridiku", "legal opinion, opinjoni \u0121uridika", "legal parent, kumpanija prin\u010bipali \u0121uridika", "legal right of set-off, dritt \u0121uridiku ta\u2019 tpa\u010bija", "legal rights, drittijiet \u0121uridi\u010bi", "legal subsidiary, sussidjarja \u0121uridika", "legally enforceable right, dritt e\u017cekwibbli \u0121uridikament", "legislative requirement, rekwi\u017cit le\u0121i\u017clattiv", "lending ceiling, limitu massimu ta\u2019 self", "lending credit institution, istituzzjoni ta\u2019 kreditu mutwanti", "lending institution, istituzzjoni mutwanti", "lessee, lokatarju", "inkrementali tal-img\u0127ax tas-self tal-lokatarju", "level of economic activity, livell ta\u2019 attivit\u00e0 ekonomika", "level of living, livell ta' g\u0127ajxien", "level of serviceability, livell tal-kapa\u010bit\u00e0 ta' servizzjar", "leverage, ingrana\u0121\u0121", "leverage ratio, proporzjon ta' ingrana\u0121\u0121", "Pa\u0121na 17", "leveraged buy-out, LBO, akkwi\u017cizzjoni ma\u0121\u0121oritarja ingranata, LBO leveraged employee buyout, akkwi\u017cizzjoni ma\u0121\u0121oritarja ingranata mill-impjegati leveraged exposure, skopertura ingranata leveraged management buyout, LMBO, akkwi\u017cizzjoni ma\u0121\u0121oritarja ingranata mill-mani\u0121ment, LMBO leveraged written option, opzjoni bil-miktub ingranata leveraging, ingrana\u0121\u0121 liabilities assumed, obbligazzjonijiet assunti liability, obbligazzjoni liability component, komponent tal-obbligazzjoni liability issue, \u0127ru\u0121 ta' obbligazzjoni liar loan, selfa qarrieqa LIBOR fraud, frodi LIBOR licence fee, tariffa tal-li\u010benzja licensing agreement, ftehim tal-li\u010benzja lien, rahan life insurance policy, polza tal-assigurazzjoni tal-\u0127ajja life insurance product, prodott ta\u2019 assigurazzjoni tal-\u0127ajja life-contingent annuity, renta kontin\u0121enti fuq il-\u0127ajja lifecycle events, eventi ta\u010b-\u010biklu tal-\u0127ajja LIFO, last-in first-out, LIFO, jo\u0127ro\u0121 li da\u0127al l-a\u0127\u0127ar like transactions and events in similar circumstances, tran\u017cazzjonijiet u eventi simili f'\u010birkostanzi simili likelihood of loss, probabilit\u00e0 tat-telf limited coverage, kopertura limitata line item, partita line of business, linja operatorja liquid asset, assi likwidu liquid assets, assi likwidi liquid collateral, kollateral likwidu liquid market, suq likwidu liquid share, azzjoni likwida Liquid Shares Locate Arrangements and Measures, arran\u0121ament u mi\u017cura ta\u2019 lokalizzazzjoni tal-azzjonijiet likwidi", "mi\u017cura ta\u2019 lokalizzazzjoni tal-azzjonijiet likwidi", "liquidation, likwidazzjoni", "liquidation of collateral, likwidazzjoni tal-kollateral", "liquidation period, perjodu ta\u2019 likwidazzjoni", "liquidation proceedings, pro\u010bedimenti ta' likwidazzjoni", "liquidation proceeds, rikavati minn likwidazzjoni", "liquidity coverage ratio, LCR, proporzjon tal-kopertura tallikwidit\u00e0, LCR", "liquidity coverage requirement, rekwi\u017cit ta\u2019 kopertura tallikwidit\u00e0", "liquidity crisis, kri\u017ci fil-likwidit\u00e0", "liquidity facility, fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 likwidit\u00e0", "liquidity gap, diskrepanza tal-likwidit\u00e0", "liquidity limit, limitu ta\u2019 likwidit\u00e0", "liquidity mismatch, spari\u0121\u0121 tal-likwidit\u00e0", "liquidity plan, pjan ta\u2019 likwidit\u00e0", "liquidity pooling mode, modalitajiet ta' puljar ta' likwidit\u00e0", "liquidity position, po\u017cizzjoni tal-likwidit\u00e0", "liquidity presentation, pre\u017centazzjoni skont il-likwidit\u00e0", "liquidity pressure, pressjoni ta\u2019 likwidit\u00e0", "liquidity risk, riskju tal-likwidit\u00e0", "liquidity squeeze, g\u0127afsa tal-likwidit\u00e0", "liquidity support, appo\u0121\u0121 ta\u2019 likwidit\u00e0", "liquidity transfer, trasferiment ta\u2019 likwidit\u00e0", "liquidity transfer order, ordni ta\u2019 trasferiment ta\u2019 likwidit\u00e0", "litigation settlements, ftehim fuq tilwim", "loan asset, assi ta' self", "loan commitment, impenn ta' self", "loan risk, riskju ta' kreditu", "loans and receivables, selfiet u ri\u010bevibbli", "loans payable in default, selfiet pagabbli inadempjenti loan-to-deposit ratio, LDR, ftehim ta\u2019 senserija prima, LDR local authority bill, kambjala ta\u2019 awtorit\u00e0 lokali local currency sovereign rating, klassifikazzjoni sovrana ta\u2019 munita lokali local firm, ditta lokali local government, gvern lokali local unit, unit\u00e0 lokali localisation of assets, lokalizzazzjoni tal-assi locate, lokalizzazzjoni locate confirmation, konferma ta\u2019 lokalizzazzjoni lock-in, intrappolament tal-klijentela lock-in effect, effett ta\u2019 intrappolament tal-klijentela long cash position, po\u017cizzjoni twila fi flus long position , po\u017cizzjoni twila long settlement transaction, tran\u017cazzjoni ta\u2019 saldu twil long term rating, klassifikazzjoni ta\u2019 terminu twil long-lived capital goods, beni kapitali b'\u0127ajja twila long-term credit assessment, valutazzjoni tal-kreditu ta\u2019 terminu twil long-term employee benefits, benefi\u010b\u010bji fit-tul g\u0127all-impjegati long-term investment, investiment ta\u2019 terminu twil lookback period, perjodu retrospettiv look-through approach, prin\u010bipju ta\u010b-\u010bar kristall look-through principle, appro\u010b\u010b ta\u2019 trasparenza look-through principle, prin\u010bipju ta\u2019 trasparenza loss adjusting, perizja teknika loss adjustment, perizja teknika loss data, dejta dwar it-telf loss event, event ta\u2019 telf loss given default, LGD, telf fil-ka\u017c ta\u2019 inadempjenza, LGD loss of control, telf tal-kontroll loss per share, telf kull azzjoni", "loss rate, rata ta\u2019 telf", "loss recognition test, test g\u0127ar-rikonoxximent tat-telf", "loss-mutualisation, mutwalizzazzjoni tat-telf", "low quality advice, parir ta' kwalit\u00e0 baxxa", "lower level parent, entit\u00e0 prin\u010bipali f'livell inferjuri", "lower middle market, lower mid-market, suq medju \u017cg\u0127ir", "low-frequency high-severity events, avvenimenti severi \u0127afna", "low-income country, LIC, pajji\u017c b'introjtu baxx, LIC", "low-risk item, element ta' riskju baxx", "low-skilled worker, \u0127addiem bi ftit kompetenzi", "macroeconomic conditions, kundizzjonijiet makroekonomi\u010bi", "sorveljanza makroprudenzjali", "macro-prudential risk, riskju makroprudenzjali", "macro-stress testing, ttestjar tal-makrotensjoni", "main index, indi\u010bi ewlieni", "main index equity, ekwit\u00e0 ta\u2019 indi\u010bi ewlieni", "main risk, riskju ewlieni", "maintenance call, appell g\u0127all-manutenzjoni tal-mar\u0121ini", "majority interest, interess ma\u0121\u0121oritarju", "manage liquidity, mmani\u0121\u0121jar tal-likwidit\u00e0", "managed UCITS, UCITS immani\u0121\u0121jata", "management, mani\u0121ment", "management approach, appro\u010b\u010b mani\u0121erjali", "management authority, awtorit\u00e0 mani\u0121erjali", "management bias, pre\u0121udizzju tal-mani\u0121ment", "management body, korp mani\u0121erjali", "management body in its supervisory function, korp mani\u0121erjali fil-funzjoni supervi\u017corja tieg\u0127u", "management commentary, kummentarju tal-mani\u0121ment", "mani\u0121erjali", "management letter, ittra g\u0127all-mani\u0121ment", "management of assets, mmani\u0121\u0121jar ta' assi", "management of cash position, immani\u0121\u0121jar ta' flus", "management of cash resources, immani\u0121\u0121jar ta' flus", "management\u2019s point estimate, stima ta' punt tal-mani\u0121ment", "Pa\u0121na 18", "managing authority, awtorit\u00e0 mani\u0121erjali managing NCB, B\u010aN mani\u0121erjali managing of UCITS, mmani\u0121\u0121jar ta' UCITS manufactured housing loan, selfa g\u0127al dar mobbli mapping, mmappjar mapping policy, politika ta\u2019 mmappjar mapping process to business lines, pro\u010bess tal-immappjar tallinji operazzjonali mapping transactions to risk positions, mmappjar ta\u2019 tran\u017cazzjonijiet g\u0127all-po\u017cizzjonijiet ta' riskju margin, mar\u0121ini margin account, kont ta\u2019 mar\u0121ini margin agreement, ftehim ta\u2019 mar\u0121ini margin call, appell g\u0127all-mar\u0121ini margin lending transaction, tran\u017cazzjoni mutwanti b\u2019mar\u0121ini margin period, perjodu ta\u2019 mar\u0121ini margin period of risk, perjodu b'riskju ta' mar\u0121ini margin threshold, livell limitu ta' mar\u0121ini, soll ta\u2019 mar\u0121ini marginal lending facility, fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 self mar\u0121inali marginal lending rate, rata ta' self mar\u0121inali margined counterparty, kontroparti mar\u0121inata margined trade, negozju mar\u0121inat margined trading, negozjar mar\u0121inat margining, provi\u017cjonament ta\u2019 mar\u0121ini margins posted, mar\u0121inijiet li dda\u0127\u0127lu mark to the market, valwazzjoni skont is-suq market abuse, abbu\u017c tas-suq market acceptance, a\u010b\u010bettazzjoni fis-suq market condition, kondizzjoni tas-suq market discipline, dixxiplina fis-suq market disruption, tfixkil fis-suq market failure, falliment tas-suq market liquidity, likwidit\u00e0 fis-suq market maker, \u0121eneratur tas-suq", "market making activity, attivit\u00e0 ta\u2019 \u0121enerazzjoni tas-suq", "market operator, operatur fis-suq", "market participant, parte\u010bipant fis-suq", "market polling mechanism, mekkani\u017cmu ta\u2019 st\u0127arri\u0121 mis-suq", "market polling procedure, mekkani\u017cmu ta\u2019 st\u0127arri\u0121 mis-suq", "market price, prezz tas-suq", "market rate of interest, rata tal-img\u0127ax tas-suq", "market risk, riskju tas-suq", "marketability, kummer\u010bjabilit\u00e0", "marketable, kummer\u010bjabbli", "market-making, \u0121enerazzjoni tas-suq", "marking to model, mark-to-model, valwazzjoni skont mudell", "mark-to-market, valwazzjoni skont is-suq", "mark-to-market method, metodu ta\u2019 valwazzjoni skont is-suq", "master confirmation agreement, ftehim qafas ta\u2019 konferma", "master lending agreement, ftehim mutwanti prin\u010bipali", "master netting agreement, ftehim prin\u010bipali ta\u2019 netting", "master netting arrangement, arran\u0121ament ta' saldu uniku nett", "master-feeder structure, struttura prin\u010bipali-alimentatri\u010bi", "matched position, po\u017cizzjoni mqabbla", "matching assets, assi pari\u0121\u0121", "matching of costs with revenues, tqabbil tal-kostijiet mad-d\u0127ul", "material, materjali", "material adjustments, a\u0121\u0121ustamenti materjali", "material errors, \u017cbalji materjali", "material forgiveness, ma\u0127fra materjali", "material liability, obbligazzjoni materjali", "material net economic interest, interess materjali ekonomiku", "material omissions, ommissjonijiet materjali", "material positive correlation, korrelazzjoni materjali po\u017cittiva", "materiality, materjalit\u00e0", "matrix form of organisation, forma matri\u010bi ta' organizzazzjoni", "maturity band, faxxa ta\u2019 maturit\u00e0", "maturity bucket, medda ta\u2019 maturit\u00e0", "maturity bucket, medda ta\u2019 maturit\u00e0", "maturity date, data ta' maturit\u00e0", "maturity ladder, skala tal-maturit\u00e0", "maturity ladder approach, appro\u010b\u010b tal-iskala tal-maturit\u00e0 maturity mismatch, diskrepanza fil-maturit\u00e0 maturity period, perjodu ta' maturit\u00e0 maturity value, valur fil-maturit\u00e0 maximum distributable amount, MDA, ammont massimu distribwibbli, AMD measurement, kejl measurement bases, ba\u017cijiet tal-kejl measurement date, data tal-kejl measurement or recognition inconsistency, inkonsistenza filkejl jew fir-rikonoxximent measuring interim income tax expense, kejl tal-ispi\u017ca interim tat-taxxa fuq l-introjtu medical loan, selfa g\u0127al kura tas-sa\u0127\u0127a medium term objective, MTO, objettiv ta\u2019 terminu medju, OTM medium/low-risk item, element ta\u2019 riskju medju/baxx medium-risk item, element ta\u2019 riskju medju medium-term budgetary framework, qafas ba\u0121itarju ta' terminu medju mega cap, megasuq, megakapitalizzazzjoni member of the clearing house, membri tal-kamra tal-ikklirjar Member State in which the risk is situated, Stat Membru fejn ikun jinsab ir-riskju Member State of the commitment, Stat Membru tal-impenn members\u2019 shares, ishma tal-membri members\u2019 shares in co-operative entities and similar instruments, ishma tal-membri f'entitajiet kooperattivi u strumenti simili membership fees, mi\u017cati tas-s\u0127ubija memorandum of understanding, MoU, memorandum ta\u2019 qbil, MtQ men in black, gwardjani tal-libsa s-sewda merchandise, merkanzija merger, fu\u017cjoni merger by acquisition, merger through absorption, fu\u017cjoni", "permezz ta' akkwi\u017cizzjoni", "mezzanine securitisation position, po\u017cizzjoni ta\u2019 titolizzazzjoni", "micro-prudential risk, riskju mikroprudenzjali", "supervi\u017cjoni mikroprudenzjali", "kumpanija b'kapitalizzazzjoni medja, mezzukapitalizzazzjoni", "mid-market valuation, valwazzjoni ta\u2019 nofs is-suq", "minimum capital requirement, MCR, rekwi\u017cit kapitali minimu,", "minimum claims paying ability rating, klassifikazzjoni minima", "tal-kapa\u010bit\u00e0 li j\u0127allas il-pretensjonijiet", "minimum export insurance premium, primjum minimu talassigurazzjoni fuq l-esportazzjoni", "minimum funding contributions, kontribuzzjonijiet minimi ta'", "finanzjament", "minimum funding requirement, rekwi\u017citi ta' finanzjament minimu", "minimum guarantee fund, fond ta' garanzija minima", "minimum historical observation period, perjodu minimu ta\u2019", "osservazzjoni storika", "minimum lease payments, pagamenti minimi tal-lokazzjoni", "minimum level of own funds, livell minimu ta\u2019 fondi proprji", "minimum own funds requirement for credit risk, rekwi\u017citi", "minimi ta\u2019 fondi proprji g\u0127ar-riskji ta' kreditu", "rekwi\u017citi minimi ta\u2019 fondi proprji g\u0127ar-riskju operazzjonali", "minority participation, parte\u010bipazzjoni minoritarja", "misappropriate property, mi\u017capproprjazzjoni ta' proprjet\u00e0", "mismatch, spari\u0121\u0121, assimetrija", "mismatch ratio, proporzjon ta\u2019 assimetrija", "mismatches in coverage of insurance policies, spari\u0121\u0121i filkopertura tal-poloz tal-assigurazzjoni", "misselling, bejg\u0127 inadatt", "Pa\u0121na 19", "misstatement, dikjarazzjoni skorretta mitigant, mitigant mitigating device, mi\u017cura mitiganti mixed activity insurance holding company, kumpanija azzjonarja tal-assigurazzjoni b'attivit\u00e0 m\u0127allta mixed financial holding company, kumpanija azzjonarja finanzjarja m\u0127allta mixed pool of collateral, pula ta\u2019 kollateral m\u0127allat mixed-activity holding company, kumpanija azzjonarja ta\u2019 attivit\u00e0 m\u0127allta MMF, MMF model input, input tal-mudelli model risk, riskju tal-mudell modified duration, durata modifikata monetary asset, assi monetarju monetary imbalance, \u017cbilan\u010b monetarju monetary items, effetti monetarji monetary policy, politika monetarja monetary policy function, funzjoni ta\u2019 politika monetarja money market, suq monetarju money market fund, fond tas-suq monetarju money market fund, MMF, money market mutual fund, fond tas-suq monetarjum, MMF money of account, flus skritturali monitor compliance, monitora\u0121\u0121 tal-konformit\u00e0 monitoring, monitora\u0121\u0121 monoline insurer, assiguratur monolinja mopping-up transfer, trasferiment ta' tlaqqit moral hazard, periklu morali mortality risk, riskju tal-mortalit\u00e0 mortgage, mutwu ipotekarju mortgage backed security, MBS, titolu abba\u017ci ta' ipoteka, MBS mortgage debt, dejn ipotekarju", "mortgage on real property, ipoteka fuq proprjet\u00e0 immobbli", "multi-addressee access, a\u010b\u010bess multidestinatarju", "multi-employer benefit plans, pjanijiet ta' benefi\u010b\u010bji bejn g\u0127add", "ta' impjegaturi", "multi-employer plans, pjanijiet bejn g\u0127add ta\u2019 impjegaturi", "bejn g\u0127add ta' impjegaturi g\u0127al pjan ta' benefi\u010b\u010bji g\u0127allimpjegati", "multilateral development bank, MDB, bank multilaterali tali\u017cvilupp, MDB", "multilateral trading facility, MTF, fa\u010bilit\u00e0 multilaterali tannegozjar, MTF", "multiple arrangements, arran\u0121amenti multipli", "multiple name credit linked note, nota marbuta ma' kreditu", "b\u2019g\u0127add ta\u2019 ismijiet", "multiple-factor stress test, test tal-istress ta\u2019 diversi fatturi", "multiplication factor, fattur ta\u2019 multiplikazzjoni", "mutual accountability, responsabbilt\u00e0 re\u010biproka", "mutual association, asso\u010bjazzjoni mutwa", "mutual cooperative entity, entit\u00e0 kooperativa ta' benefi\u010b\u010bju", "mutual entity, entit\u00e0 ta' benefi\u010b\u010bju komuni", "mutual insurance company, kumpanija tal-assigurazzjoni komuni", "mutual undertaking, impri\u017ca mutwa", "mutualised default fund, fond tal-inadempjenza mutwalizzat", "mutual-type association, asso\u010bjazzjoni ta' tip mutwu", "naked credit default swap, naked CDS, swap ta\u2019 inadempjenza", "naked option, opzjoni skoperta", "naked short selling, bejg\u0127 skopert ta' po\u017cizzjoni qasira", "national central bank, NCB, bank \u010bentrali nazzjonali, B\u010aN", "national guarantee fund, fond nazzjonali ta\u2019 garanzija", "national income, introjtu nazzjonali", "national insurance system, sistema ta\u2019 assigurazzjoni nazzjonali national insurers' bureau, bur\u00f2 nazzjonali tal-assiguraturi national product, prodott nazzjonali National Reform Programm, NRP, Programm Nazzjonali ta\u2019 Riforma, PNR national requirements, rekwi\u017citi nazzjonali nature of expense method, metodu skont in-natura tal-ispi\u017ca negative equity, ekwit\u00e0 negattiva negative goodwill, avvjament negattiv negative market value, valur tas-suq negattiv negative return, redditu negattiv net asset value, valur nett tal-assi net asset value buffer, NAV buffer, bafer tal-valur nett tal-assi, bafer NAV net assets, assi netti net basis, ba\u017ci netta net direct budgetary cost, kost ba\u0121itarju dirett nett net direct fiscal cost, kost fiskali dirett nett net disposal proceeds, rikavati netti minn disponiment net exchange differences, differenzi netti tal-kambju net exposure, skopertura netta net funding position, po\u017cizzjoni netta tal-finanzjament net gain, qlig\u0127 nett net identifiable assets, assi netti identifikabbli net income, introjtu nett net interest income, introjtu mill-img\u0127ax nett net international investment position, NIIP, po\u017cizzjoni ta' investiment internazzjonali netta, PIIN net investment in a foreign operation, investiment nett f'operazzjoni barranija net investment in a lease, investiment nett f'kuntratt ta' lokazzjoni net loss, telf nett net market value, valur tas-suq nett net monetary position, po\u017cizzjoni monetarja netta", "net non-interest income, introjtu nett mhux mill-img\u0127ax", "net position, po\u017cizzjoni netta", "net price, prezz nett", "net realisable value, valur nett realizzabbli", "net selling price, prezz nett tal-bejg\u0127", "net short position, po\u017cizzjoni qasira netta", "net spot position, po\u017cizzjoni netta spot", "net stable funding ratio, NSFR, proporzjon ta\u2019 ffinanzjar stabbli", "netting agreement, ftehim ta\u2019 netting", "netting arrangement, arran\u0121ament ta\u2019 netting", "net-to-gross ratio, NGR, proporzjon nett-gross, NRG", "network service provider, fornitur ta\u2019 servizz ta\u2019 netwerk", "next interest-fixing date, data li jmiss g\u0127all-iffissar tal-img\u0127ax", "next most senior parent, l-eqreb kumpanija prin\u010bipali superjuri", "no growth, tkabbir \u017cero", "spe\u010bifika mal-attivitajiet tal-operat", "nominated External Credit Assessment Institution, nominated ECAI, istituzzjoni esterna tal-valutazzjoni tal-kreditu", "nominee account, kont ta\u2019 mandatarju", "non credit-obligation assets, assi b\u2019obbligi mhux ta\u2019 kreditu", "non equity exposures, skoperturi mhux ta' ekwit\u00e0", "non-advised sale, bejg\u0127 ming\u0127ajr konsulenza", "non-bank, entit\u00e0 mhux bankarja", "Pa\u0121na 20", "non-bank credit activity, attivit\u00e0 kreditizja mhux bankarja non-bank financial institution, istituzzjoni finanzjarja mhux bankarja non-bank financial service firm, ditta ta' servizzi finanzjarji mhux bankarji non-bank sector, settur mhux bankarju non-basic total return swap, swap tar-redditu totali mhux ba\u017ciku non-cancellable lease, lokazzjoni inkan\u010bellabbli non-cash assets, assi mhux fi flus non-cash credit, kreditu mhux ta\u2019 flus non-cash items, o\u0121\u0121etti mhux flus non-cash transaction, tran\u017cazzjoni mhux f'kontanti non-centrally cleared, kklirjat mhux \u010bentralment non-compliance, nonkonformit\u00e0 non-controlling interests, interess nonkontrollanti non-coterminous year-ends, snin finanzjarji li ma jag\u0127lqux flimkien non-credit institution, istituzzjoni mhux tal-kreditu non-current assets, assi mhux kurrenti non-debt exposure, skopertura mhux ta\u2019 dejn non-defaulting clearing member, membru tal-ikklirjar mhux inadempjenti non-derivative, nonderivattiv non-derivative contract, kuntratt nonderivattiv non-directional risk, riskju nondirezzjonali non-discretionary employee profit-sharing plan, pjan mhux diskrezzjonarju ta' qsim ta' profitti mal-impjegati non-EU alternative investment fund, non-EU AIF, fond ta\u2019 investiment alternattiv mhux tal-UE, AIF mhux tal-UE non-EU, alternative investment fund manager, non-EU AIFM, mani\u0121er ta\u2019 fond ta\u2019 investiment alternattiv mhux tal-UE, AIFM mhux tal-UE", "non-euro area Member State, Stat Membru mhux fi\u017c-\u017cona taleuro", "non-executive directorship, direttorat mhux e\u017cekuttiv", "non-financial assets, assi mhux finanzjarji", "non-financial corporate bond, bond korporattiv nonfinanzjarju", "non-financial counterparty, kontroparti mhux finanzjarja", "non-legislative resolution, ri\u017coluzzjoni nonle\u0121i\u017clattiva", "non-life insurance, assigurazzjoni mhux tal-\u0127ajja", "non-life insurance product, prodott ta\u2019 assigurazzjoni mhux tal\u0127ajja", "non-life product, assigurazzjoni mhux tal-\u0127ajja", "non-main index equity, ekwit\u00e0 mhux ta\u2019 indi\u010bi ewlieni", "non-market maker, non\u0121eneratur tas-suq", "non-marketable securities, titoli mhux kummer\u010bjabbli", "non-monetary asset, assi mhux monetarju", "non-monetary government grants, g\u0127otjiet tal-gvern mhux", "monetarji", "non-owner changes in equity, bidliet fl-ekwit\u00e0 mhux minn", "tran\u017cazzjonijiet mal-proprjetarji", "non-participating Member State, Stat Membru mhux parte\u010bipi", "non-performing loan ratio, proporzjon tas-self improduttiv", "RMBS, titolu abba\u017ci ta\u2019 ipoteka residenzjali mhux prima", "re\u010bipro\u010bi ta' assi", "non-redeemable, ma jistg\u0127ax jinfeda, irrimbor\u017cabbli", "non-refundable purchase taxes, taxxi mhux rifondibbli fuq xiri", "non-settled payment order, ordni ta\u2019 \u0127las mhux saldata", "non-stressed value-at-risk, valur fir-riskju mhux ta\u0127t stress", "non-subordinated unfunded protection, protezzjoni mhux", "iffinanzjata u mhux subordinata", "non-trading book, portafoll mhux tan-negozjar", "non-trading book item, entrata fil-portafoll mhux tan-negozjar", "non-trading-book position, po\u017cizzjoni fil-portafoll mhux tannegozjar", "normal capacity of production facilities, kapa\u010bit\u00e0 normali tal-", "fa\u010bilitajiet tal-produzzjoni normal distribution, distribuzzjoni normali normal payment order, ordni ta\u2019 \u0127las normali note issuance facility, NIF, fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 \u0127ru\u0121 ta\u2019 noti, NIF notes (receivable/payable), noti (ta' ammonti ri\u010bevibbli jew pagabbli) notes payable, noti ta\u2019 ammonti pagabbli notes receivable, noti ta\u2019 ammonti ri\u010bevibbli not-for-profit organizations, organizzazzjonijiet mhux g\u0127allprofitti notional amount, ammont nozzjonali notional contract size, daqs nozzjonali tal-kuntratt notional contract value, valur nozzjonali tal-kuntratt notional position, po\u017cizzjoni nozzjonali notional value, valur nozzjonali numerator, numeratur obligating event, event li jobbliga obligation, obbligu obligations for removal and restoration, obbligi g\u0127at-tne\u0127\u0127ija u r-restawr obligor, obbligant observable interest rate, rata ta' mg\u0127ax osservabbli observable markets, swieq osservabbli observed interest rate, rata ta' mg\u0127ax osservata observed market price, prezz osservat tas-suq obsolescence, obsolexxenza obtaining or losing control, ksib jew telf tal-kontroll occupational status, status okkupazzjonali off-balance sheet asset, assi barra l-karta bilan\u010bjali off-balance sheet liability, obbligazzjoni barra l-karta bilan\u010bjali off-balance sheet netting, nnettjar barra l-karta bilan\u010bjali off-balance-sheet item, entrata ma tidhirx fil-karta bilan\u010bjali offer price, prezz tal-offerta office property loan, selfa g\u0127al proprjet\u00e0 ta\u2019 uffi\u010b\u010bji official market, suq regolat", "off-peak, sig\u0127at kwieti", "offset, pa\u010ba", "offsetting, tpa\u010bija", "offsetting check, kontroll ta\u2019 tpa\u010bija", "offsetting payment order, ordni ta\u2019 \u0127las ta\u2019 tpa\u010bija", "on-balance sheet, fil-karta bilan\u010bjali", "onerous contract, kuntratt oneru\u017c", "onerous minimum funding requirements, rekwi\u017citi oneru\u017ci", "minimi ta' finanzjament", "one-tailed confidence interval, intervall ta\u2019 kunfidenza fuq na\u0127a", "wa\u0127da", "ongoing access, a\u010b\u010bess kontinwu", "ongoing charge, imposta tal-prosegwiment", "on-line transaction, tran\u017cazzjoni elettronika", "on-site inspection, spezzjoni fuq il-post", "on-site verification, verifika fuq il-post", "open market operation, operazzjoni ta\u2019 suq miftu\u0127", "opening balance, bilan\u010b tal-ftu\u0127", "operating activities, attivitajiet operatorji", "operating costs, kostijiet operatorji", "operating cycle, \u010biklu operatorju", "operating decisions, de\u010bi\u017cjonijiet operatorji", "operating entity, entit\u00e0 operatorja", "operating expenses, spejje\u017c operatorji", "operating income, introjtu operatorju", "operating lease, lokazzjoni operatorja", "operational requirement, rekwi\u017cit operazzjonali", "operational risk, riskju operazzjonali", "operational risk capital, kapital g\u0127ar-riskji operazzjonali", "operational risk charge, imposta g\u0127ar-riskju operazzjonali", "operational risk database, ba\u017ci ta' dejta tar-riskji operazzjonali", "operational risk estimates, stimi tar-riskji operazzjonali", "operational risk exposure, skopertura tar-riskji operazzjonali", "operational risk losses, telf mir-riskji operazzjonali", "operational risk measure, mi\u017cura g\u0127ar-riskji operazzjonali", "Pa\u0121na 21", "operational risk measurement system, sistema g\u0127all-kejl tarriskji operazzjonali operator, operatur option, opzjoni option contract, kuntratt ta' opzjoni option price, prezz tal-e\u017cer\u010bitar option pricing model, mudell tal-ipprezzar tal-opzjoni ordinary activities, attivitajiet ordinarji ordinary course of business, perkors normali tan-negozju ordinary creditor, kreditur ordinarju ordinary share, azzjoni ordinarja ordinary termination, tmiem ordinarju organisational requirement, rekwi\u017cit organizzazzjonali organised exchange, kambju regolat organised market, suq regolat organised securities exchange, kambju tat-titoli regolat organised securities market, suq tat-titoli regolat original cost, kost ori\u0121inali original effective maturity, maturit\u00e0 effettiva ori\u0121inali original exposure, skopertura ori\u0121inali original exposure method, metodu ta\u2019 skopertura ori\u0121inali original margin, mar\u0121ini inizzjali originate an exposure, ori\u0121inar ta\u2019 skopertura originated loans and receivables, selfiet u ri\u010bevibbli ori\u0121inati originate-to-distribute model, \"originate and distribute\" model, OTD model, mudell \"ori\u0121ina u ddistribwixxi\", mudell OTD origination costs, kostijiet biex tori\u0121ina originator, ori\u0121inatur originator institution, istituzzjoni ori\u0121inatri\u010bi originator's interest, interess tal-ori\u0121inatur OTC derivative contract, kuntratt tad-derivattivi OTC other components of equity, komponenti o\u0127rajn tal-ekwit\u00e0 other comprehensive income, introjtu ie\u0127or komprensiv", "other long-term employee benefits, benefi\u010b\u010bji o\u0127ra fit-tul g\u0127all", "other matter paragraph, paragrafu ta\u2019 kwistjonijiet o\u0127ra", "other price risk, riskju ie\u0127or tal-prezz", "other reserves, ri\u017cervi o\u0127ra", "outcome, e\u017citu", "out-of-sample test, out-of-sample testing, test barra millkampjun", "outright forward purchase, xiri dirett ta\u2019 forwards", "outright sale, bejg\u0127 dirett", "outsourcing, esternalizzazzjoni", "outsourcing arrangements, arran\u0121amenti ta' esternalizzazzjoni", "outsourcing provider, fornitur tal-esternalizzazzjoni", "outward foreign direct investment, IDB endo\u0121enu", "outward stock, stokk endo\u0121enu", "overall net foreign exchange risk position, po\u017cizzjoni netta", "kumplessiva tar-riskju tal-kambju", "over-collateralisation, sovrakollateralizzazzjoni", "overcrowding rate, rata ta\u2019 affollament e\u010b\u010bessiv", "overheads, spejje\u017c \u0121enerali", "overshooting, qab\u017ca fil-valur", "over-the-counter, barra l-bor\u017ca", "transaction, tran\u017cazzjoni derivattiva barra l-bor\u017ca,", "tran\u017cazzjoni derivattiva OTC", "market, suq tad-derivattivi barra l-bor\u017ca, suq tad-derivattivi OTC over-the-counter market, suq finanzjarju barra l-bor\u017ca overtrading, negozju e\u010b\u010bessiv own capital, kapital proprju own estimates of volatility adjustments approach, appro\u010b\u010b tal-estimi proprji tal-a\u0121\u0121ustamenti g\u0127all-volatilit\u00e0 own funds, fondi proprji own funds instrument, strument ta\u2019 fondi proprji own funds requirement, rekwi\u017citi ta\u2019 fondi proprji owner, proprjetarju owner changes in equity, bidliet fl-ekwit\u00e0 minn tran\u017cazzjonijiet mas-sidien owner-manager, sid mani\u0121er owner-occupied property, proprjet\u00e0 okkupata mis-sid owners' equity, ekwit\u00e0 tas-sidien ownership interest, interess proprjetarju own-fund insurance item, entrata tal-assigurazzjoni ta\u2019 fondi proprji packaged retail investment product, prodott ta' investiment g\u0127all-konsumaturi aggregat paid in capital, kapital im\u0127allas totalment paid up , im\u0127allas totalment paper gain, qlig\u0127 mhux realizzat paper loss, telf mhux realizzat paper profit, profitt mhux realizzat par value, valur nominali parent, kumpanija prin\u010bipali parent credit institution, istituzzjoni ta' kreditu prin\u010bipali parent financial holding company in a Member State, kumpanija azzjonarja finanzjarja prin\u010bipali fi Stat Membru parent institution in a Member State, istituzzjoni prin\u010bipali fi Stat Membru", "kumpanija azzjonarja finanzjarja m\u0127allta prin\u010bipali fi Stat", "parent undertaking, impri\u017ca prin\u010bipali", "parent-subsidiary relationship, relazzjoni bejn kumpanija", "prin\u010bipali u sussidjarja", "partial disposal, disponiment parzjali", "partially-owned subsidiary, sussidjarja posseduta parzjalment", "participant interface, PI, interfa\u010b\u010ba tal-parte\u010bipant, PI", "participants in a pension plan, parte\u010bipanti fi pjan ta' pensjoni", "participating equity instruments, strumenti azzjonarji parte\u010bipi", "participating interest, parte\u010bipazzjoni", "\u010bentrali nazzjonali parte\u010bipi, B\u010aN parte\u010bipi", "participation, parte\u010bipazzjoni", "participation in a loan, parte\u010bipazzjoni f'selfa", "partly paid security, titolu parzjalment im\u0127allas", "partner, sie\u0127eb", "past business combination, kombinament ta' operazzjonijiet filpassat", "past performance, prestazzjoni fl-img\u0127oddi", "past service cost, kost tas-servizz passat", "payment infrastructure, infrastruttura tal-\u0127las", "payment obligation, obbligazzjoni ta\u2019 \u0127las", "payment order, ordni ta' \u0127las", "payment request, talba g\u0127all-\u0127las", "Payments Module account, PM account, kont tal-modulu talpagamenti, kont PM", "payments module, PM, modulu tal-pagamenti, PM", "pay-off, gwadann", "PD/LGD Approach, appro\u010b\u010b PD/LGD", "peer review, peer evaluation, evalwazzjoni bejn il-pari", "Pa\u0121na 22", "penalty, penali pension, pensjoni pension liability, obbligazzjoni tal-pensjoni pension scheme, skema ta' pensjoni pension tracking service, servizz ta' tra\u010b\u010bar tal-pensjonijiet per capita GDP volume index, indi\u010bi ta\u2019 volum tal-PDG per capita percentage of completion method, metodu tal-per\u010bentwal komplut percentile, per\u010bentil performance, prestazzjoni performance bond, garanzija tal-e\u017cekuzzjoni performance conditions, kundizzjonijiet ta' prestazzjoni performance fee, tariffa fuq il-prestazzjoni performance of an index, prestazzjoni ta\u2019 indi\u010bi performance of portfolio, prestazzjoni tal-portafoll performance of the borrower, prestazzjoni tal-mutwatarju period of service, perjodu ta' servizz period of stress, perjodu ta' tensjoni period-certain annuity, renta g\u0127al perjodu \u010bert period-specific effects, effetti fuq perjodu spe\u010bifiku perpetual debt instrument, strument ta' dejn perpetwu perpetual subordinated debt instrument, strument ta\u2019 dejn perpetwu subordinat persistency bonus, bonus g\u0127all-persistenza personnel, persunal phantom shares, azzjonijiet fanta\u017cma physical asset, assi fi\u017ciku physical capital, kapital fi\u017ciku placing of financial instruments on a firm commitment basis, tqeg\u0127id ta\u2019 strumenti finanzjarji fuq ba\u017ci ta\u2019 impenn sod plain vanilla swaption, swapzjoni konvenzjonali plan assets of an employee benefit plan, assi tal-pjan ta' pjan ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127all-impjegati", "plan commitment date, data tal-obbligu tal-pjan", "pledged as collateral, mirhun b\u0127ala kollateral", "pledged property, proprjet\u00e0 mirhuna", "pledged receivables, ri\u010bevibbli mirhuna", "point estimate, stima ta\u2019 punt", "policy holder, detentur ta\u2019 polza", "policy mix, ta\u0127lita ta' politiki", "policy-making organ, korp fassal tal-politika", "pooling of interest method, metodu tal-ippuljar tal-interessi", "population covered, popolazzjoni koperta", "portfolio composition, kompo\u017cizzjoni tal-portafoll", "portfolio hedge of interest rate risk, \u0127e\u0121\u0121 fil-portafoll fuq irriskju ta\u010b-\u010baqliq fir-rata tal-img\u0127ax", "portfolio management, mmani\u0121\u0121jar tal-portafolji", "portfolio manager, mani\u0121er tal-portafolji", "portfolio of transactions, portafoll ta\u2019 tran\u017cazzjonijiet", "portfolio transaction, tran\u017cazzjoni f'portafoll", "Gre\u010bja, Spanja, PIGS", "tas-Swieq tat-Titoli), CMVM", "position, po\u017cizzjoni", "position risk, riskju ta' po\u017cizzjoni", "post-employment benefit plans, pjanijiet ta' benefi\u010b\u010bji ta' wara l", "post-employment benefits, benefi\u010b\u010bji ta' wara l-impjieg", "post-tax profit or loss, profitt jew telf wara t-taxxa", "post-trading market, suq ta\u2019 wara n-negozjar", "post-vesting transfer restriction, restrizzjoni fuq trasferiment", "potential ordinary share, azzjoni ordinarja potenzjali", "potential voting rights, drittijiet potenzjali tal-vot", "prearranged and highly reliable funding arrangements, arran\u0121amenti ta' finanzjament prestabiliti u affidabbli \u0127afna prearranged liquid financial resources, ri\u017corsi finanzjarji likwidi prestabiliti pre-borrow, self premutwatarju precariat, prekarjat pre-combination, ta' qabel il-kombinament predecessor auditor, awditur prede\u010bessur preference dividend, dividend privile\u0121\u0121jat preference share, sehem privile\u0121\u0121jat preferential claim, pretensjoni preferenzjali preferential risk weight, pi\u017c tar-riskju preferenzjali preferential treatment, trattament preferenzjali preferred creditor status, status ta' kreditur preferut pre-funded contribution, kontribuzzjoni prefinanzjata premium, primjum prepaid expense, spi\u017ca diferita preparation and presentation of financial statements, preparazzjoni u pre\u017centazzjoni tar-rapporti finanzjarji preparers, dawk li jippreparaw prepayments, prepagamenti prepayments and accrued income, prepagamenti u introjtu dovut present obligation, obbligu pre\u017centi present value, valur pre\u017centi present value of a defined benefit obligation, valur pre\u017centi ta' obbligu ta' benefi\u010b\u010bju definit presentation, pre\u017centazzjoni presentation currency, munita tal-pre\u017centazzjoni presentation of financial statements, pre\u017centazzjoni tarrapporti finanzjarji previous GAAP, GAAP ta' qabel price discovery, identifikazzjoni tal-prezz price earnings ratios, proporzjon prezz-qlig\u0127", "price index, indi\u010bi tal-prezzijiet", "price level index, PLI, indi\u010bi tal-livell tal-prezzijiet, PLI", "price movement, moviment tal-prezz", "price risk, riskju tal-prezz", "price taker, prenditur tal-prezzijiet", "price volatility, volatilit\u00e0 tal-prezzijiet", "primary basis of accounting, ba\u017ci primarja tal-kontabilit\u00e0", "primary financial instruments, strumenti finanzjarji primarji", "primary issuance, l-ewwel \u0127ru\u0121", "primary reporting format, format primarju tar-rapportar", "prime broker, sensar prin\u010bipali", "prime brokerage services, servizzi ta\u2019 senserija primarja", "titolu abba\u017ci ta\u2019 ipoteka residenzjali prima", "principal and interest, prin\u010bipal u mg\u0127ax", "principal trading venue, \u010bentru tan-negozjar prin\u010bipali", "principles-based approach, appro\u010b\u010b bba\u017cat fuq il-prin\u010bipji", "prior lien, ipoteki pre\u010bedenti", "prior period error, \u017cball fil-perjodu ta' qabel", "PRIPs insurance, assigurazzjoni PRIP", "privatisation, privatizzazzjoni", "privatisation of profits, privatizzazzjoni tal-profitti", "pro rata basis, ba\u017ci prorata", "pro rata consolidation, konsolidament proporzjonali", "probability distribution, distribuzzjoni tal-probabilit\u00e0", "probability distribution forecast, previ\u017cjoni tad-distribuzzjoni", "tal-probabbilt\u00e0", "probability function, funzjoni tal-probabilit\u00e0", "skont il-probabbilt\u00e0", "Pa\u0121na 23", "probable maximum loss, telf massimu probabbli problem credit, kreditu problematiku proceeds, rikavati pro-cyclical fluctuation , flutwazzjoni pro\u010biklika pro-cyclicality, pro\u010bikli\u010bit\u00e0 pro-cyclicality effect, effett pro\u010bikliku product warranty obligations, obbligi tal-garanzija tal-prodott production overheads, spejje\u017c \u0121enerali tal-produzzjoni production process, pro\u010bess tal-produzzjoni productive capital, kapital produttiv professional client, klijent professjonali professional customer, klijent professjonali professional judgment, \u0121udizzju professjonali professional management of claims, mmani\u0121\u0121jar professjonali professional scepticism, xetti\u010bi\u017cmu professjonali professional standards, standards professjonali profit, profitt profit after tax, profitt wara t-taxxa profit and loss account, profit and loss statement, income statement, statement of income, rapport tal-introjtu profit before tax, profitt qabel it-taxxa profit sharing, qsim fil-profitti profits retained, profitti mfaddla progress billing, fatturazzjoni mal-progress tax-xog\u0127lijiet progress payment, pagament mal-progress tax-xog\u0127lijiet prohibitions, projbizzjonijiet project bond, bond tal-pro\u0121etti projected unit credit method, metodu ta' kreditu g\u0127al kull unita' pro\u0121ettata promotional loan, selfa promozzjonali prompt date, data ta\u2019 konsenja property bubble, bu\u017c\u017cieqa immobiljari property interest, interess fil-proprjet\u00e0", "property leasing transaction, tran\u017cazzjonijiet ta' kiri ta'", "proprjet\u00e0", "property revaluation, rivalwazzjoni tal-proprjet\u00e0", "property, plant and equipment, proprjet\u00e0, impjant u tag\u0127mir", "proportionate consolidation, konsolidament proporzjonat", "proportionate interest, interess proporzjonat", "prospective application, applikazzjoni prospettiva", "protection buyer, xerrej ta\u2019 protezzjoni", "protection provider, fornitur tal-protezzjoni", "protection seller, bejjieg\u0127 ta\u2019 protezzjoni", "protectionism, protezzjoni\u017cmu", "provide credit protection, forniment ta\u2019 protezzjoni ta\u2019 kreditu", "provide margin, kkonsenja mar\u0121ini", "provide protection, forniment ta\u2019 protezzjoni", "provident and mutual benefit institutions, istituzzjonijiet providenti u ta' benefi\u010b\u010bju re\u010biproku", "provisional payment, \u0127las provi\u017corju", "provisional value, valur provvi\u017corju", "provisioning policy, politika ta\u2019 provi\u017cjonament", "provvedimenti, obbligazzjonijiet kontin\u0121enti u assi kontin\u0121enti", "rule, prin\u010bipju tal-\"persuna prudenti\"", "prudent valuation, valwazzjoni prudenti", "prudential adjustment, a\u0121\u0121ustament prudenzjali", "prudential consolidation, konsolidament prudenzjali", "prudential control, kontroll prudenzjali", "prudential filter, filtru prudenzjali", "prudential regulation, regolamentazzjoni prudenzjali", "prudential requirement, rekwi\u017cit prudenzjali", "prudential rule, regola prudenzjali", "prudential safeguard, salvagwardja prudenzjali", "prudential standard, standard prudenzjali", "prudential supervision, supervi\u017cjoni prudenzjali public accountability, kontabilit\u00e0 pubblika public debt, dejn pubbliku public disclosure, divulgazzjoni pubblika public entities rating, klassifikazzjoni ta\u2019 entitajiet pubbli\u010bi public entity, entit\u00e0 pubblika public finance rating, klassifikazzjoni ta\u2019 finanzi pubbli\u010bi Public Interest Oversight Board, PIOB, Bord tas-Sorveljanza tal-Interess Pubbliku, PIOB public procurement, akkwist pubbliku public sector, settur pubbliku public securities markets, swieq ta' titoli pubbli\u010bi public spending, nfiq pubbliku public undertaking, impri\u017ca pubblika publicly quoted entity, entit\u00e0 kkwotata pubblikament public-to-private service concession arrangement, arran\u0121amenti ta' kon\u010bessjoni ta' servizz minn pubbliku g\u0127al privat publish What You Pay campaign, kampanja 'Ippubblika Dak Li T\u0127allas' published price, prezz pubblikat pull mode, modalit\u00e0 pull purchase consideration, korrispettiv g\u0127ax-xiri purchase method, metodu tax-xiri purchase price, prezz tax-xiri purchased corporate receivables, ri\u010bevibbli korporattivi mixtrija purchased option hedging instrument, strument ta' \u0127e\u0121\u0121jar g\u0127al opzjoni mixtrija purchased options, opzjonijiet mixtrija purchased receivables, ri\u010bevibbli mixtrija purchased receivables pool, pula tar-ri\u010bevibbli mixtrija purchased retail receivables, ri\u010bevibbli mixtrija fil-livell talkonsumatur put on hold confirmation, konferma ta\u2019 sospensjoni", "put option, opzjoni put", "qualified certificate for electronic seal, \u010bertifikat kwalifikat", "g\u0127all-si\u0121ill elettroniku", "qualified certificate for electronic signature, \u010bertifikat", "kwalifikat g\u0127all-firma elettronika", "qualified certificate for website authentication, \u010bertifikat ta\u2019", "awtentikazzjoni ta\u2019 siti elettroni\u010bi kwalifikat", "qualified electronic seal, si\u0121ill elettroniku kwalifikat", "qualified trust service, servizz fidu\u010bjarju kwalifikat", "qualify for recognition, kwalifika g\u0127ar-rikonoxximent", "qualifying holding, parte\u010bipazzjoni kwalifikanti", "qualifying insurance policy, polza kwalifikanti talassigurazzjoni", "qualitative characteristics, karatteristi\u010bi kwalitattivi", "quantitative disclosures, divulgazzjoni kwantitattiva", "quote, kwotazzjoni", "quoted equity instrument, strument azzjonarju kwotat", "quoted market price, prezz ikkwotat fis-suq", "rated and unrated credit exposures, espo\u017cizzjonijiet tal-kreditu", "klassifikat u mhux", "rated issue, \u0127ru\u0121 ta\u2019 titoli kklassifikat", "rated position, po\u017cizzjoni klassifikata", "rated securitisation position, po\u017cizzjoni ta\u2019 titolizzazzjoni klassifikata", "rating, klassifikazzjoni", "rating analyst, analist ta\u2019 klassifikazzjoni", "rating business, attivitajiet ta\u2019 klassifikazzjoni tal-kreditu", "rating category, kategorija tal-klassifikazzjoni", "rating of securities, klassifikazzjoni ta\u2019 titoli", "Pa\u0121na 24", "rating outlook, prospettiva ta\u2019 klassifikazzjoni rating scale, skala ta\u2019 klassifikazzjoni ratings based method, metodu abba\u017ci tal-klassifikazzjonijiet ratings data, dejta dwar il-klassifikazzjonijiet reacquired rights, drittijiet riakkwistati re-ageing of facilities, rimaturazzjoni ta\u2019 fa\u010bilitajiet real economy, ekonomija reali real estate bubble, bu\u017c\u017cieqa immobiljari real estate collateral, kollateral immobiljari real estate collateralising covered bonds, proprjet\u00e0 immobbli tikkollateralizza bonds koperti real-estate market, suq immobiljari realisable value, valur realizzabbli realised loss-given-default, realised LGD, telf fil-ka\u017c ta\u2019 inadempjenza realizzat, LGD realizzat realised profit, profitt realizzat realised value, valur realizzat reallocate, rialloka real-time settlement, saldu f'\u0127in reali reasonable estimate, stima ra\u0121onevoli reasonably possible, possibbli b'mod ra\u0121onevoli reassessment, rivalutazzjoni reassessment of embedded derivatives, rivalutazzjoni tadderivattivi inkorporati re-assume transferred risk, riassumi riskju trasferit rebuttable presumption, suppo\u017cizzjoni konfutabbli recapitalisation scheme, skema ta\u2019 rikapitalizzazzjoni receipts, ri\u010bevuti receivables, ri\u010bevibbli receivables ageings, skadenzi tar-ri\u010bevibbli receivables obligor, debitur tar-ri\u010bevibbli receivables outstanding, ri\u010bevibbli pendenti receiver, ri\u010bevent receivership, ri\u010bevitura receivership proceedings, pro\u010beduri tar-ri\u010bevitura", "receiving CCP, incumbent CCP, CCP ri\u010beventi, CCP ri\u010beventi", "receiving system operator, operatur ta\u2019 sistema ri\u010beventi", "receiving UCITS, UCITS ri\u010beventi", "recession, ri\u010bessjoni", "reciprocal cash balances, bilan\u010bi re\u010bipro\u010bi ta\u2019 flus", "reciprocal cross holding, parte\u010bipazzjoni inkro\u010bjata re\u010biproka", "reclassification adjustments, a\u0121\u0121ustamenti tar-riklassifikazzjoni", "ta\u2019 pajji\u017c terz rikonoxxut", "recognition as an expense, rikonoxximent b\u0127ala spi\u017ca", "recognition criteria, kriterji tar-rikonoxximent", "recognition of risk mitigation techniques, rikonoxximent tattekniki tal-mitigazzjoni tar-riskji", "reconciliation, rikon\u010biljazzjoni", "rivalwati mhux deprezzabbli", "recovery plan, pjan ta' rkupru", "recreational vehicle loan, selfa g\u0127al vettura rikreazzjonali", "redeem a position, rimbor\u017c tal-po\u017cizzjoni", "redemption prohibition, projbizzjoni tal-fidi", "redemption request, talba g\u0127at-tifdija, talba ta\u2019 amortizzament", "reference entity, entit\u00e0 referenzjarja", "reference interest rate, rata ta\u2019 mg\u0127ax referenzjarja", "reference obligation, obbligu referenzarju", "reference population, popolazzjoni referenzjarja", "reference position, po\u017cizzjoni ta\u2019 referenza reference swap commitment conversion amount, ammont ta' konver\u017cjoni referenzjarju tal-impenn tas-swap refinancing, rifinanzjament refund or a reduction in future contributions, rifu\u017cjoni jew tnaqqis f'kontribuzzjonijiet futuri refundable purchase discount, skont akkwistat rimbor\u017cabbli regular way purchase or sale, bejg\u0127 jew xiri m\u0127allas fi \u017cmien regolari regulated entity, entit\u00e0 regolata regulated market, suq regolat regulator, regolatur regulatory arbitrage considerations, kunsiderazzjonijiet ta\u2019 arbitra\u0121\u0121 regolatorju regulatory arbitrage, regulatory shopping, arbitra\u0121\u0121 regolatorju regulatory capital, kapital regolatorju regulatory capital instrument, strument kapitali regolatorju regulatory fragmentation, frammentazzjoni regolatorja Regulatory Oversight Committee for the Global Legal Entity Identifier System, LEI Regulatory Oversight Committee, Kumitat tas-Sorveljanza Regolatorja g\u0127as-Sistema ta\u2019 Identifikatur tal-Entit\u00e0 \u0120uridika Globali, Kumitat tasSorveljanza Regolatorja tal-LEI regulatory purposes, finijiet regolatorji regulatory shopping, regulatory arbitrage, arbitra\u0121\u0121 regolatorju rehabilitate-operate-transfer, irriabilita-\u0127addem-ittrasferixxi reimbursement, rimbor\u017c reinsurance company, impri\u017ca tar-riassigurazzjoni reinsurance contract, kuntratt ta' riassigurazzjoni reinsurance intermediary, intermedjarju ta' riassigurazzjoni reinsurance mediation, medjazzjoni tar-riassigurazzjoni reinsurance obligations, obbligi tar-riassigurazzjoni", "reinsurance premium, primjum tar-riassigurazzjoni", "reinsurance undertaking, impri\u017ca tar-riassigurazzjoni", "related parties, partijiet relatati", "related party disclosures, divulgazzjoni dwar partijiet relatati", "related party transaction, tran\u017cazzjoni ma' parti relatata", "related undertaking, impri\u017ca relatata", "relative median income ratio, proporzjon tal-introjti medjani", "reliability exception, e\u010b\u010bezzjoni tal-affidabilit\u00e0", "reliable measurement test, test tal-affidabbilt\u00e0 tal-kejl", "reload option, opzjoni reload", "remaining maturity, maturit\u00e0 residwa", "remeasurement, kejl mill-\u0121did", "rendering of services, g\u0127oti ta' servizzi", "renewable energy, ener\u0121ija rinovabbli", "renewal rights, drittijiet ta' ti\u0121did", "reorganisation measures, mi\u017curi ta' riorganizzazzjoni", "reorganisations, riorganizzazzjonijiet", "repairs and maintenance, tiswijiet u manutenzjoni", "repayment, rimbor\u017c", "mill-fa\u010bilit\u00e0", "replacement cost, kost tas-sostituzzjoni", "replacement cost of an asset, prezz ta' sostituzzjoni ta' assi", "repledge, rahan mill-\u0121did", "repurchase transaction, tran\u017cazzjoni repo, tran\u017cazzjoni ta\u2019", "reportable segment, segment su\u0121\u0121ett g\u0127ar-rapportar", "Pa\u0121na 25", "reported sales, bejg\u0127 rapportat reporting currency, munita tar-rapportar reporting date, data tar-rapportar reporting enterprise, intrapri\u017ca relatri\u010bi reporting entity, entit\u00e0 relatri\u010bi reporting log, re\u0121istru tar-rapportar reporting obligation, obbligu ta' rapportar reporting package, pakkett tar-rapporti reporting period, perjodu tar-rapport reporting timestamp, kronogramma tar-rapportar representational faithfulness, fedelt\u00e0 fir-rappre\u017centazzjoni representative money, flus skritturali repurchase, riakkwist repurchase agreement, repo agreement, repo, ftehim ta' riakkwist, repo repurchase operation, repurchase transaction, repo operation, repo transaction, tran\u017cazzjoni ta\u2019 riakkwist, tran\u017cazzjoni repo repurchased securitisation position, po\u017cizzjoni ta\u2019 titolizzazzjoni riakkwistata request for confirmation, talba g\u0127all-konferma request for payment, talba g\u0127all-\u0127las requesting CCP, CCP rikjedenti required solvency margin, mar\u0121ini me\u0127tie\u0121 ta\u2019 solvenza rescue package, pakkett ta\u2019 salvata\u0121\u0121 research, ri\u010berka re-securitisation, rititolizzazzjoni re-securitisation position, po\u017cizzjoni ta\u2019 rititolizzazzjoni reserve, ri\u017cerva reserve liquidity, ri\u017cervazzjoni ta' likwidit\u00e0 residential mortgage-backed security, RMBS, titolu abba\u017ci ta' ipoteka residenzjali, RMBS residual amount, ammont residwu", "residual claim, pretensjoni residwa", "residual maturity, maturit\u00e0 li jifdal", "residual risk, riskju residwu", "restatement, ridikjarazzjoni", "restricted shares, azzjonijiet ristretti", "restructuring provision, provvediment g\u0127ar-ristrutturar", "result, ri\u017cultat", "retail banking, operazzjonijiet bankarji g\u0127all-konsumatur", "retail brokerage, senserija fil-livell tal-konsumatur", "retail claims, pretensjonijiet fil-livell tal-konsumatur", "retail deposit, depo\u017citu fil-livell ta' konsumatur", "retail exposure, skopertura fil-livell tal-konsumatur", "retail funding, finanzjament g\u0127all-konsumatur", "retail guarantee, garanzija fil-livell tal-konsumaturi", "retail insurance market, suq tal-assigurazzjoni g\u0127all-konsumatur", "retail investor, investitur fil-livell tal-konsum", "retail market, suq tal-konsumaturi", "retail method, metodu fil-livell tal-konsumatur", "retail payment system, sistema ta\u2019 pagamenti fil-livell talkonsumatur", "retail portfolio, portafoll fil-livell tal-konsumatur", "retail prices, prezzijiet g\u0127all-konsumaturi", "retail risk weight function, funzjoni tal-ponderazzjoni tar-riskji fillivell tal-konsumatur", "retail store chain, katina ta' \u0127wienet tal-imnut", "retained earnings, qlig\u0127 imfaddal", "retained securitisation position, po\u017cizzjoni ta\u2019 titolizzazzjoni", "mi\u017cmuma", "retirement benefit plans, pjanijiet ta' benefi\u010b\u010bji tal-irtirar", "retroactive classification, klassifikazzjoni retroattiva", "retro\u010bedenti, retro\u010bessjonarja", "retrospective application, applikazzjoni retrospettiva", "return distribution, distribuzzjoni tar-redditu", "return on investment, redditu fuq l-investiment", "l-assi tal-pjan ta' pjan ta' benefi\u010b\u010bji g\u0127all-impjegati return to viability, ritorn g\u0127all-vijabbilta' return volatility, volatilit\u00e0 tar-redditu returns on the investment, redditi fuq l-investiment revaluation, rivalwazzjoni revaluation booked in the profit and loss account, rivalwazzjoni rre\u0121istrata fir-rapport tal-introjtu revaluation of trading items, rivalwazzjoni ta\u2019 entrati tannegozjar revaluation reserve, riserva ta\u2019 rivalwazzjoni revaluation surplus, surplus ta\u2019 rivalwazzjoni revalued amount of an asset, ammont rivalwat ta' assi revenue, d\u0127ul revenue generated by, d\u0127ul i\u0121\u0121enerat minn reversal, tre\u0121\u0121ig\u0127 lura reverse acquisition, retroakkwi\u017cizzjoni reverse auction, rkant invers reverse share split, qsim invers ta' azzjonijiet reverse stock split, qsim invers ta' ishma revolving, rotanti revolving exposure, skopertura \u010birkolanti revolving retail exposure, skopertura \u010birkolanti fil-livell talkonsumatur revolving securitisation transactions, tran\u017cazzjoni ta\u2019 titolizzazzjoni \u010birkolanti revolving underwriting facility, RUF, fa\u010bilit\u00e0 \u010birkolanti ta\u2019 sottoskrizzjoni, RUF rewards associated with a leased asset, gwadanji asso\u010bjati ma' assi marbut b'kuntratt ta' lokazzjoni right of establishment, dritt tal-istabiliment right of first refusal, dritt tal-ewwel rifjut right of set-off, dritt ta' tpa\u010bija right to explore, dritt g\u0127all-esplorazzjoni right to receive margin, dritt li tir\u010bievi mar\u0121ini rights issue, rights offering, emissjoni bi drittijiet preferenzjali", "and environmental rehabilitation funds, drittijiet g\u0127al", "interessi li jirri\u017cultaw minn fondi g\u0127ad-dekummissjonar,", "restawr u riabilitazzjoni ambjentali", "risk, riskju", "risk and reward profile, profil tar-riskji u l-gwadanji", "risk aversion, aver\u017cjoni g\u0127ar-riskju", "risk capital, kapital ta\u2019 riskju", "risk concentration, kon\u010bentrazzjoni tar-riskju", "risk exposure, skopertura g\u0127ar-riskju", "risk factor, fattur tar-riskji", "risk management system, sistema ta' mmani\u0121\u0121jar tar-riskju", "risk mitigation techniques, tekniki tal-mitigazzjoni tar-riskju", "risk of default, riskju ta\u2019 inadempjenza", "risk of divergence, riskju ta' diver\u0121enza", "risk of material misstatement, riskju ta\u2019 dikjarazzjoni skorretta", "materjali", "risk of obligor default, riskju ta\u2019 inadempjenza ta\u2019 debitur", "risk pool, pula ta\u2019 riskji", "risk position, po\u017cizzjoni ta\u2019 riskju", "risk pricing, pprezzar tar-riskju", "risk pricing model, mudell tal-ipprezzar tar-riskji", "risk quantification, kwantifikazzjoni tar-riskju", "risk quantification standards, standards ta\u2019 kwantifikazzjoni tarriskji", "risk sensitivity, sensittivit\u00e0 g\u0127ar-riskju", "Pa\u0121na 26", "risk shield, tarka tar-riskju risk weight exposures, skoperturi g\u0127all-ponderazzjoni tar-riskji risk weighted prudential capital requirements, rekwi\u017citi kapitali prudenzjali ponderati g\u0127ar-riskji risk weighting, ponderazzjoni tar-riskju risk/reward profile, profil tar-riskji u l-gwadanji risk-adjusted performance, rendiment a\u0121\u0121ustat g\u0127ar-riskju risk-adjusted value, valur a\u0121\u0121ustat g\u0127ar-riskju risk-bearing capital, kapital ta\u2019 riskju risk-earnings profile, profil tar-riskji u l-gwadanji risk-free rate of return, rata ta\u2019 rendiment ming\u0127ajr riskju risk-management function, funzjoni tal-immani\u0121\u0121jar tar-riskji risk-neutral distribution, distribuzzjoni newtrali g\u0127ar-riskji risk-return profile, profil tar-riskji u l-gwadanji risks and rewards of ownership, riskji u benefi\u010b\u010bji tas-sjieda risks associated with a leased asset, riskji asso\u010bjati ma' assi marbut b'kuntratt ta\u2019 lokazzjoni risk-weight floor, limitu minimu g\u0127all-ponderazzjoni tar-riskju risk-weighted exposure, skopertura ponderata g\u0127ar-riskju risk-weighted exposure amount, ammont tal-iskopertura ponderat g\u0127ar-riskju risk-weighted exposure amounts for credit risk, ammonti taliskopertura ponderati g\u0127ar-riskju g\u0127al riskju ta\u2019 kreditu risk-weighted exposure amounts for dilution risk, ammonti tal -iskopertura ponderati g\u0127ar-riskju g\u0127al riskju ta\u2019 dilwizzjoni robustness of the estimates, robustezza tal-estimi roll back, roll back roll forward, roll forward roll over maturing commercial paper, rimpjazzament ta\u2019 karta kummer\u010bjali maturata rollover risk, riskju ta\u2019 rifinanzjament rotation rule, regola ta\u2019 rotazzjoni round lot, unit\u00e0 tan-negozjar rounding method, metodu ta\u2019 approssimazzjoni", "sale, bejg\u0127", "sale and leaseback transaction, tran\u017cazzjoni ta' bejg\u0127", "b'lokazzjoni lura", "sampling, kampjunar", "sanctioning regime, sanctions regime, re\u0121im tas-sanzjonijiet", "scaling factor, fattur ta\u2019 gradazzjoni", "scheme of operations, skema ta' operazzjoni", "second loss position, po\u017cizzjoni tat-tieni telf", "second loss tranche or better, segment tat-tieni telf jew a\u0127jar", "secondary segment information, tag\u0127rif fuq is-segment", "sekondarju", "siguri g\u0127a\u017c-\u017camma tal-flus", "instruments, arran\u0121amenti siguri g\u0127ad-depo\u017citu talistrumenti finanzjarji", "secured cash borrowing, te\u0127id ta' self ta' flus iggarantit", "secured on real estate property, garantit fuq proprjet\u00e0 immobbli", "Interessati tat-Titoli u s-Swieq", "securities borrowing arrangements, arran\u0121amenti ta' te\u0127id ta'", "self ta' titoli", "securities financing transaction, tran\u017cazzjoni ta\u2019 finanzjament", "securities lending, self ta' titoli", "securities lending agreement, ftehim ta\u2019 self ta\u2019 titoli securities lending arrangements, arran\u0121amenti ta' g\u0127oti ta' self ta' titoli securities or commodities lending or borrowing transaction, tran\u017cazzjoni ta\u2019 g\u0127oti jew te\u0127id b\u2019self ta\u2019 titoli jew ta\u2019 komoditajiet securities settlement system, SSS, sistema ta\u2019 saldu tat-titoli, SSS securitisation, titolizzazzjoni securitisation of revolving exposures, titolizzazzjoni ta\u2019 skoperturi \u010birkolanti securitisation position, po\u017cizzjoni ta\u2019 titolizzazzjoni securitisation position in the securitisation, po\u017cizzjoni ta\u2019 titolizzazzjoni fit-titolizzazzjoni securitisation special purpose entity, SSPE, entit\u00e0 bi skop spe\u010bjali tat-titolizzazzjoni, SSPE securitisation structure, struttura ta\u2019 titolizzazzjoni securitisation tranche, segment ta' titolizzazzjoni securitisation transaction, tran\u017cazzjoni ta\u2019 titolizzazzjoni securitised asset, assi titolizzat securitised drawn amounts exposures, skoperturi tal-ammonti u\u017cati titolizzati securitised exposure, skopertura titolizzata securitize, titolizzar security interest, interess ta' garanzija security package, pakkett ta\u2019 garanzija segment, segment segment assets, assi tas-segment segment expense, spi\u017ca tas-segment segment manager, mani\u0121er tas-segment segment reporting, rapportar fuq is-segment segment revenue, d\u0127ul tas-segment self-constructed asset, assi mibni mill-entit\u00e0 nnifisha", "self-insurance, awtoassigurazzjoni", "self-managed investment company, kumpanija ta' investiment", "awto\u0121estita", "sell a put, bejg\u0127 ta\u2019 opzjoni put", "sell order, ordni ta\u2019 bejg\u0127", "seller of purchased receivables, bejjieg\u0127 tar-ri\u010bevibbli mixtrija", "seller risk, riskju tal-bejjieg\u0127", "seller-provided credit enhancement, tis\u0127i\u0127 fil-kreditu pprovdut", "mill-bejjieg\u0127", "seller's customer base, klijentela tal-bejjieg\u0127", "selling price, prezz tal-bejg\u0127", "senior claim, pretensjoni superjuri", "prijoritarja ming\u0127ajr kollateral eli\u0121ibbli", "senior management, mani\u0121ment superjuri", "skoperturi prijoritarji ta\u2019 ri\u010bevibbli korporattivi mixtrija", "senior to other claims, superjuri g\u0127al pretensjonijiet o\u0127ra", "senior tranche, segment superjuri", "seniority, superjorit\u00e0", "sensitivity analysis, anali\u017ci tas-sensittivit\u00e0", "sensitivity model, mudell ta\u2019 sensitivit\u00e0", "separable assets, assi separabbli", "separate financial statements, rapporti finanzjarji separati", "separate liability, obbligazzjoni separata", "serve as collateral, sservi b\u0127ala kollateral", "service concession arrangement, arran\u0121ament g\u0127allkon\u010bessjoni ta' servizz", "service cost, kost tas-servizz", "service mark, marka tas-servizz", "servicer risk, riskju tal-entit\u00e0 mani\u0121erjali", "servicing capability, kapa\u010bit\u00e0 ta\u2019 servizzjar", "servicing liabilities, obbligazzjonijiet ta' servizzjar", "servicing right, dritt tas-servizzjar", "set of financial statements, sett ta' rapporti finanzjarji", "set-off, legal right of, dritt \u0121uridiku ta\u2019 tpa\u010bija", "Pa\u0121na 27", "setting of margins, ffissar ta\u2019 mar\u0121inijiet settle net, saldu nett settlement, saldu settlement currency, munita tas-saldu settlement date, data tas-saldu settlement date accounting, kontabbilt\u00e0 skont id-data tas-saldu settlement fail, falliment tas-saldu settlement failure, falliment tas-saldu settlement of employee benefit obligations, saldu ta' obbligi ta' benefi\u010b\u010bji tal-impjegati settlement position, po\u017cizzjoni tas-saldu settlement procedure, pro\u010bedura tas-saldu settlement provision, provvediment ta' saldu settlement risk, riskju ta\u2019 saldu settlement system, sistema tas-saldu settlement value, valur tas-saldu settlement/delivery risk, riskju tas-saldu/tal-konsenja severally liable, responsabbli in solidum share, azzjoni, sehem share appreciation rights, drittijiet fuq l-apprezzament talazzjonijiet share buy-back arrangements, arran\u0121amenti g\u0127ar-riakkwist talazzjonijiet share call options, opzjonijiet ta' xiri ta' azzjonijiet share capital, kapital azzjonarju share class, klassi tal-azzjonijiet share compensation benefits, benefi\u010b\u010bji ta\u2019 kumpens b'azzjonijiet share compensation plans, pjanijiet ta\u2019 kumpens b'azzjonijiet share consolidation, konsolidament tal-azzjonijiet share market, suq azzjonarju share option, opzjoni fuq l-azzjonijiet share option plan, pjan g\u0127all-opzjonijiet fuq l-azzjonijiet share premium, primjum azzjonarju share premium account, kont tal-primjum azzjonarju", "share split, qsim tal-azzjonijiet", "share warrant, \u010bertifikat tal-azzjoni", "share-based payment, pagament ibba\u017cat fuq l-azzjonijiet", "share-based payment arrangement, arran\u0121ament ta' pagament ibba\u017cat fuq l-azzjonijiet", "share-based payment awards, g\u0127otjiet ta\u2019 pagament ibba\u017cati", "fuq l-azzjonijiet", "share-based payment transaction, tran\u017cazzjoni ta' pagament", "ibba\u017cat fuq l-azzjonijiet", "shareholder, azzjonist", "shareholders' equity, ekwit\u00e0 tal-azzjonisti", "shares portfolio, portafoll azzjonarju", "short cash position, po\u017cizzjonijiet qosra fi flus", "short seller, bejjieg\u0127 ta' po\u017cizzjoni qasira", "short selling, bejg\u0127 qasir", "short term asset, assi ta\u2019 terminu qasir", "short term rating, klassifikazzjoni ta\u2019 terminu qasir", "shorter horizon period data, dejta perjodika b'intervalli iqsar", "short-lived capital goods, beni kapitali b'\u0127ajja qasira", "short-term credit assessment, valutazzjoni tal-kreditu ta'", "terminu qasir", "short-term debt instrument, strument ta\u2019 dejn ta\u2019 terminu qasir", "short-term employee benefits, benefi\u010b\u010bji g\u0127al terminu qasir talimpjegati", "short-term exposure, skopertura ta\u2019 terminu qasir", "short-term money, strument monetarju ta\u2019 terminu qasir", "sight deposit, depo\u017citu liberu", "sight fund, depo\u017citu liberu", "significant influence, influwenza sinifikanti", "significant net short position , po\u017cizzjoni qasira netta sinifikanti", "simple arithmetic mean, medja aritmetika sempli\u010bi", "simple risk weight approach, appro\u010b\u010b sempli\u010bi ta\u2019", "ponderazzjoni tar-riskji", "simplified approach, appro\u010b\u010b issimplifikat", "simulation of a stress scenario, simulazzjoni ta' kri\u017ci", "single factor stress test, test tal-istress ta\u2019 fattur wie\u0127ed", "single name credit linked note, nota marbuta ma' kreditu b'isem", "wie\u0127ed", "single product enterprise, intrapri\u017ca li tipprodu\u010bi prodott wie\u0127ed single rulebook, \u0121abra unika tar-regoli Single Shared Platform, SSP, pjattaforma komuni unika, SSP single supervisory mechanism, SSM, mekkani\u017cmu supervi\u017corju uniku, MSU single-currency interest-rate swap, swap bejn muniti differenti tar-rati tal-img\u0127ax single-name credit default swap, single-name CDS, swap ta\u2019 inadempjenza ta\u2019 kreditu ta\u0127t isem wie\u0127ed, CDS ta\u0127t isem wie\u0127ed single-name credit derivative, derivattiv ta' kreditu ta\u0127t isem wie\u0127ed single-obligor concentration, kon\u010bentrazzjoni ta\u2019 obbligant wie\u0127ed single-tranche collateralised debt obligation, single-tranche CDO, obbligu kollateralizzat ta' dejn ta\u2019 segment wie\u0127ed, CDO ta\u2019 segment wie\u0127ed sinking fund, fond b'amortizzament progressiv sizes of positions, daqs tal-po\u017cizzjonijiet social partners, s\u0127ab so\u010bjali social security, sigurt\u00e0 so\u010bjali social security contribution, kontribuzzjoni tas-sigurt\u00e0 so\u010bjali socialisation of losses, so\u010bjalizzazzjoni tat-telf soft commodity, komodit\u00e0 agrikola solicited credit assessment, valutazzjoni ta\u2019 kreditu mitluba solicited credit rating, klassifikazzjoni tal-kreditu mitluba solvency, solvenza solvency adequacy ratio, capital ratio, SAR, CAR, proporzjon tal-adegwatezza tas-solvenza, proporzjon kapitali, SAR, CAR solvency capital requirement, SCR, rekwi\u017cit kapitali tassolvenza, RKS solvency margin, mar\u0121ini ta\u2019 solvenza sovereign bond, bond sovran sovereign crisis, kri\u017ci tad-dejn sovran sovereign debt , dejn sovran", "sovereign rating, klassifikazzjoni sovrana", "special purpose entity, SPV, veikolu bi skop spe\u010bjali, SPV", "special purpose vehicle, SPE, entit\u00e0 bi skop spe\u010bjali, SPE", "specialised lending exposure, skopertura spe\u010bjalizzata ta\u2019 g\u0127oti", "ta\u2019 self", "specific credit risk adjustment, a\u0121\u0121ustament spe\u010bifiku g\u0127arriskju ta\u2019 kreditu", "specific identification of costs, identifikazzjoni spe\u010bifika talkostijiet", "specific risk capital charge, allokazzjoni kapitali g\u0127al riskju", "spe\u010bifiku", "specific risk offset, tpa\u010bija g\u0127ar-riskju spe\u010bifiku", "specific wrong-way risk, riskju spe\u010bifiku ta' korrelazzjoni \u0127a\u017cina", "speculative bubble, bu\u017c\u017cieqa finanzjarja", "speculative immovable property financing, finanzjament spekulattiv ta\u2019 proprjet\u00e0 immobbli", "spillover effect, effett konsegwenzjali, effett ta\u2019 riperkussjoni", "sponsor institution, istituzzjoni sponsor", "spot position, po\u017cizzjoni spot", "spot price, prezz spot", "spot transaction, tran\u017cazzjoni spot", "spread margin, proporzjon self-depo\u017citu", "Pa\u0121na 28", "spread rate, rata tal-firxa SSP-providing CBs, B\u010a li jipprovdu l-SSP Stability and Growth Pact, SGP, Patt ta' Stabbilt\u00e0 u Tkabbir , PST Stability or Convergence Programm, SCP, Programm ta\u2019 Stabilit\u00e0 jew ta\u2019 Konver\u0121enza, PSK stand-alone basis, ba\u017ci awtonoma stand-alone capital charge, imposta kapitali awtonoma stand-alone derivative, derivattiv awtonomu stand-alone entity, entit\u00e0 awtonoma stand-alone rating, Bank Financial Strength Rating, BFSR, klassifikazzjoni awtonoma, Bank Financial Strength Rating, BFSR standard locate arrangement and measures, mi\u017curi u arran\u0121ament standard ta\u2019 lokalizzazzjoni standard cost method, metodu tal-kost standard standard cost model, SCM, mudell tal-kost standard, MKS standard normal random variable, varjabbli aleatorju normali standard standard of living, standard tal-g\u0127ajxien Standard Same Day Locate Arrangement and Measure, arran\u0121ament u mi\u017curi standard ta\u2019 lokalizzazzjoni fl-istess jum Standard Same Day Locate Confirmation and Measure, konferma u mi\u017cura standard ta\u2019 lokalizzazzjoni fl-istess jum standard sovereign debt locate arrangement, arran\u0121ament ta\u2019 lokalizzazzjoni standard tad-dejn sovran standardised approach, appro\u010b\u010b standardizzat standardised method, metodu standardizzat standardised mortality ratio, SMR, proporzjon standardizzat talmortalit\u00e0, SMR stand-by credit facilities, fa\u010bilitajiet ta' kreditu g\u0127al-lest standing instruction for dedication of liquidity, struzzjoni permanenti g\u0127ad-dedikazzjoni tal-likwidit\u00e0 standing instruction for liquidity reservation, struzzjoni", "permanenti g\u0127ar-ri\u017cervazzjoni tal-likwidit\u00e0", "tal-Interpretazzjoni , SIC", "start-up costs, kostijiet tal-istabiliment", "state-controlled entities, entitajiet ikkontrollati mill-istat", "-qlig\u0127 imfaddal", "konformit\u00e0 mal-IFRSs", "statement of financial position, rapport tal-po\u017cizzjoni finanzjarja", "statement, income statement, rapport tal-introjtu", "static data collection form, formola g\u0127all-\u0121bir ta' dejta statika", "statistical default prediction model, mudell statistiku ta\u2019 tbassir", "tal-inadempjenza", "status in occupation, status okkupazzjonali", "stewardship of management, intendenza tal-mani\u0121ment", "stock compensation benefits, benefi\u010b\u010bji ta\u2019 kumpens bi stokk", "stock compensation plans, pjanijiet ta\u2019 kumpens bi stokk", "stock exchange listing, kwotazzjoni fil-bor\u017ca", "stock financing, finanzjament tal-istokk", "stock market, suq tal-ekwit\u00e0", "stock price index, indi\u010bi ta\u2019 ekwit\u00e0", "stockbroker, sensar finanzjarju", "storage facility, fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 \u0127\u017cin", "straight-line amortisation, ammortizzament lineari", "straight-line method, metodu tal-linja dritta", "stress factor, fattur ta\u2019 stress stress test, test tal-istress stress testing, ttestjar tal-istress stressed portfolio, portafoll ta\u0127t stress stressed situation, sitwazzjoni ta\u2019 stress stressed value-at-risk, valur fir-riskju ta\u0127t stress strike price, prezz tal-e\u017cer\u010bitar structured certificate, structured certificate of deposit, structured CD, \u010bertifikat strutturat, \u010bertifikat strutturat ta\u2019 depo\u017citu, CD strutturat structured covered bond, bond koperta strutturata structured debt, dejn strutturat structured entity, entit\u00e0 strutturata structured finance instrument, strument finanzjarju strutturat structured finance rating, klassifikazzjoni ta\u2019 finanzjamenti strutturati structured financial instrument, strument finanzjarju strutturat structured financial product, prodott finanzjarju strutturat structured investment vehicle, SIV, veikolu ta' investiment strutturat, SIV structured product, prodott strutturat structured security, titolu strutturat structured UCITS, UCITS strutturata student loan, selfa g\u0127all-istudenti sub-account, subkont sub-consolidated basis, ba\u017ci subkonsolidata subconsolidated group, grupp subkonsolidat sub-consolidation, subkonsolidament subordinate debt, subordinated debt, dejn subordinat subordinated claim, pretensjoni subordinata subordinated exposure without eligible collateral, skopertura subordinata ming\u0127ajr kollateral eli\u0121ibbli subordinated liabilities, obbligazzjonijiet subordinati subordinated loan, selfa subordinata subordinated loan capital, kapital subordinat ta' self", "skoperturi subordinati ta\u2019 ri\u010bevibbli korporattivi mixtrija", "subscription order, ordni tas-sottoskrizzjonijiet", "subsequent gain, qlig\u0127 sussegwenti", "subsidiary, sussidjarja", "subsidiary company, kumpanija sussidjarja", "subsidiary credit institution, istituzzjoni ta\u2019 kreditu sussidjarja", "subsidiary investment firm, ditta tal-investiment sussidjarja", "sub-sovereign rating, klassifikazzjoni sottosovrana u talmuni\u010bipalitajiet", "substance over form, is-sustanza tipprevali fuq il-forma", "substantive procedure, pro\u010bedura sostantiva", "sufficiency, suffi\u010bjenza", "sufficiency of audit evidence, suffi\u010bjenza tal-evidenza g\u0127allawditjar", "suitability requirement, rekwi\u017cit ta\u2019 idoneit\u00e0", "xierqa", "superannuation scheme, skema ta' investiment g\u0127all-pensjoni", "superseded versions, ver\u017cjonijiet sostitwiti", "supervised institution, istituzzjoni supervi\u017cata", "supervision of financial institutions, supervi\u017cjoni talistituzzjonijiet finanzjarji", "supervision on a consolidated basis, supervi\u017cjoni fuq ba\u017ci", "supervision on an individual basis, supervi\u017cjoni fuq ba\u017ci", "supervisory formula method, metodu tal-formula supervi\u017corja", "supervisory function, funzjoni supervi\u017corja", "supervisory non-management directors, diretturi supervi\u017corji", "mhux mani\u0121erjali", "supervisory practices, prassi supervi\u017corja", "Pa\u0121na 29", "supervisory review, rie\u017cami supervi\u017corju supervisory review process, pro\u010bess tar-rie\u017cami supervi\u017corju supervisory volatility adjustments approach, appro\u010b\u010b tala\u0121\u0121ustamenti supervi\u017corji g\u0127all-volatilit\u00e0 supplementary supervision, supervi\u017cjoni supplimentari supplier, fornitur supply agreement, ftehim ta' forniment supranational organisations\u2019 rating, klassifikazzjoni ta\u2019 organizzazzjonijiet sovranazzjonali surety, avall surety bonds, bonds ta\u2019 avall surplus, surplus surplus in the plan, surplus fil-pjan surrender option, opzjoni ta' \u010bessjoni surrender value, valur ta\u2019 \u010bediment surrogate measure, mi\u017cura sostituta suspense account , kont ta' sospi\u017ca swap contract, kuntratt ta\u2019 swap swaption, swapzjoni syndication, sindakazzjoni synthetic collateralised debt obligation, synthetic CDO, obbligu ta\u2019 dejn kollateralizzat sintetiku, CDO sintetika synthetic indicator, indikatur sintetiku synthetic instrument, strument sintetiku synthetic securitisation, titolizzazzjoni sintetika system failure, nuqqas ta\u2019 funzjonament tas-sistemi system of governance, sistema ta' governanza system operator, operatur tas-sistema systematic internaliser, internalizzatur sistematiku systemic crisis , kri\u017ci sistemika systemic financial institution , istituzzjoni finanzjarja sistemika systemic pension reform , riforma sistemika tal-pensjonijiet systemic relevance , rilevanza sistemika systemic risk, riskju sistemiku", "tainting, tni\u0121\u0121is", "tangible asset, assi tan\u0121ibbli", "tangible fixed asset, assi fiss tan\u0121ibbli", "tangible productive capital, kapital produttiv tan\u0121ibbli", "target duration, durata fil-mira", "target market, suq fil-mira", "TARGET2 Closed User Group, TARGET2 CUG, Grupp Esklu\u017civ", "ta\u2019 Utenti TARGET2, TARGET2 CUG", "TARGET2 compensation scheme, skema ta' kumpens tatTARGET2", "TARGET2 component system, sistema komponenti ta\u2019 TARGET2", "TARGET2 directory, direttorju tat-TARGET2", "TARGET2 Information System, T2IS, Sistema ta' Informazzjoni", "targeted exemptions, e\u017cenzjonijiet mirati", "tax base, ba\u017ci g\u0127at-taxxa", "tax base of an asset or liability, ba\u017ci g\u0127at-taxxa ta' assi jew", "obbligazzjoni", "tax benefit, benefi\u010b\u010bju tat-taxxa", "tax bond, garanzija ta\u2019 taxxa", "tax effects, effetti tat-taxxa", "tax expense, spi\u017ca tat-taxxa", "tax income, introjtu mit-taxxa", "tax jurisdiction, \u0121uri\u017cdizzjoni tat-taxxa", "tax liability, obbligazzjoni ta\u2019 taxxa", "tax lien, rahan ta\u2019 taxxa", "tax loss, telf ta\u2019 taxxa", "tax purposes, finijiet tat-taxxa", "tax receipts, ri\u010bevuti fiskali", "tax revenue, d\u0127ul fiskali", "taxable profit, profitt taxxabbli", "taxable temporary difference, differenza temporanja taxxabbli", "taxation, ta\u2019 taxxa, tassazzjoni taxpayer, tax-payer, kontribwent, kontribwent tat-taxxa taxpayers' money, flus il-kontribwenti technical default, inadempjenza teknika technical feasibility and commercial viability of extracting a mineral resource, fattibilit\u00e0 teknika u vijabilit\u00e0 kummer\u010bjali tal -estrazzjoni ta' ri\u017corsa minerali technical insolvency, insolvenza teknika technical malfunction of TARGET2, \u0127sara teknika tatTARGET2 technical requirement, rekwi\u017cit tekniku technical reserve, riserva teknika temporary capital ratio, proporzjon ta\u2019 kapital temporanju temporary difference, differenza temporanja temporary insolvency, insolvenza teknika tender bond, tender guarantee, tender security, garanzija talofferta tender offer, offerta ta\u2019 prezz tenor, maturit\u00e0 term to maturity, perjodu ta' maturit\u00e0 terminate the facility, tittermina l-fa\u010bilit\u00e0 termination benefits, benefi\u010b\u010bji g\u0127at-terminazzjoni tal-impjieg testing exception, e\u010b\u010bezzjoni mill-ittestjar tests goodwill for impairment, jittestja l-avvjament g\u0127allindeboliment the effects of changes in foreign exchange rates, l-effetti tattibdil fir-rati tal-kambju theoretical ex-rights value per share, valur teoretiku ta' sehem qabel il-\u0127ru\u0121 ta' ishma bi dritt third-country insurance undertaking, impri\u017ca tal-assigurazzjoni ta\u2019 pajji\u017c terz third-country reinsurance undertaking, impri\u017ca tarriassigurazzjoni ta\u2019 pajji\u017c terz those charged with governance, dawk inkarigati millgovernanza tied insurance intermediary, intermedjarju marbut talassigurazzjoni tied selling, bejg\u0127 abbinat tier 1 capital, kapital tal-Grad 1 Tier 1 capital ratio, proporzjon tal-kapital ta\u2019 Grad 1", "Tier 1 own-fund insurance item, entrata tal-assigurazzjoni ta\u2019", "fondi proprji ta\u2019 Grad 1", "Tier 2 own-fund insurance item, entrati tal-assigurazzjoni ta\u2019", "fondi proprji ta\u2019 Grad 2", "Tier 3 own-fund insurance item, entrati tal-assigurazzjoni ta\u2019", "fondi proprji ta\u2019 Grad 3", "time limited confirmation arrangement, arran\u0121ament ta\u2019", "time-deposit account, kont ta\u2019 depo\u017citu b'terminu", "timescale, skala ta\u2019 \u017cmien", "time-weighting factor, fattur li jqis il-\u0127in", "to draw on credit facilities, prelevament minn fa\u010bilitajiet ta\u2019", "to manufacture gains, immanifattura l-qlig\u0127", "to market individual units 'off plan', riklamar ta' unitajiet", "individwali 'fuq il-pjanta'", "to post collateral, jidda\u0127\u0127al kollateral", "to post securities, jidda\u0127\u0127lu titoli", "top management, mani\u0121ment superjuri", "top-down stress test, test tal-istress \u0121erarkiku", "top-down test, test minn fuq g\u0127al isfel", "top-level management, mani\u0121ment superjuri", "total annual sales, bejg\u0127 totali annwali", "total capital ratio , proporzjon kapitali totali", "total long position, po\u017cizzjoni twila totali", "total short position, po\u017cizzjoni qasira totali", "Pa\u0121na 30", "toxic asset, assi tossiku toxic debt, dejn tossiku trade, negozjar trade bill, kambjala ta\u2019 negozju trade bill, bill of trade, kambjala ta\u2019 negozju trade cycle, \u010biklu kummer\u010bjali trade date, data tan-negozju trade date accounting, kontabilit\u00e0 skont id-data tan-negozju trade exposure, skopertura ta\u2019 negozju trade receivable, ri\u010bevibbli tan-negozju trade sale, bejg\u0127 ta' negozju trade secret, sigriet tal-mestier trade transaction, tran\u017cazzjoni kummer\u010bjali traded debt instrument, strument ta\u2019 dejn negozjat traded debt position, po\u017cizzjoni tad-dejn negozjat trading, negozjar trading and sales, negozjar u bejg\u0127 trading book, portafoll tan-negozjar trading gains and losses, qlig\u0127 u telf mill-innegozjar trading house, stabbiliment ta' skambji kummer\u010bjali trading income, introjtu operatorju trading intent, intenzjoni ta\u2019 negozjar trading limit, limitu ta' negozjar trading order, ordni tan-negozjar trading portfolio, portafoll tan-negozjar trading profit, profitt operatorju trading strategy, strate\u0121ija tan-negozjar trading unit, unit\u00e0 tan-negozjar trading venue, \u010bentru tan-negozjar traditional securitisation, titolizzazzjoni tradizzjonali tranche, segment transaction, tran\u017cazzjoni transaction costs (financial instruments), kostijiet tattran\u017cazzjoni", "transaction portfolio, portafoll ta\u2019 tran\u017cazzjonijiet", "transaction price, prezz tat-tran\u017cazzjoni", "Transaction Reference Number, TRN, Numru ta\u2019 Referenza tatTran\u017cazzjoni, TRN", "transaction risk, riskju tat-tran\u017cazzjoni", "transaction with a non-linear risk profile, tran\u017cazzjoni bi profil", "ta\u2019 riskju nonlineari", "transactional product, prodott tran\u017cazzjonali", "transferee, \u010bessjonarju", "transition matrix, matri\u010bi ta\u2019 tran\u017cizzjoni", "transitional disclosure template, formola tran\u017citorja taddivulgazzjoni", "tran\u017citorja", "transitional own funds disclosure template, formola tran\u017citorja", "tad-divulgazzjoni tal-fondi proprji", "translation difference (monetary), differenza fil-qlib", "translation method (monetary), metodu tal-qlib", "-munita tal-pre\u017centazzjoni", "transmission of payments, tra\u017cmissjoni tal-pagamenti", "transparency directive, direttiva dwar it-trasparenza", "transparency report, rapport ta' trasparenza", "treasury management, immani\u0121\u0121jar ta' flus", "treasury position, po\u017cizzjoni tal-likwidit\u00e0", "treasury shares, ishma tat-te\u017cor trigger, skatta trigger of default, skattatur tal-inadempjenza triggering event, event skattatur troika, trojka troubled asset, assi danne\u0121\u0121at troubled bank, bank f'diffikult\u00e0 trust activities, attivitajiet fidu\u010bjarji trust service, servizz fidu\u010bjarju trustee, fidu\u010bjarju turnover (accounts), fatturat turnover rate (employment), rata tar-rotazzjoni two legs, \u017cew\u0121 komponenti two-class ordinary shares, ishma ordinarji f'\u017cew\u0121 klassijiet tying, bejg\u0127 abbinat tying practice, bejg\u0127 abbinat type of exposures, tip ta\u2019 skoperturi UCITS framework, qafas tal-UCITS UCITS management company, kumpanija mani\u0121erjali tal-UCITS UCITS manager, mani\u0121er tal-UCITS ultimate controlling party, il-parti li jkollha l-kontroll a\u0127\u0127ari unallocated surplus, surplus mhux allokat unamortised, mhux amortizzat unbanked, persuna ming\u0127ajr bank unbundle, di\u017caggregazzjoni uncalled capital, kapital mhux e\u017cer\u010bitat uncertain event, event in\u010bert uncollectability, impossibilt\u00e0 ta' \u0121bir unconditional prohibitions, projbizzjonijiet mhux kondizzjonati unconditional repo confirmation, konferma inkondizzjonata repo unconditional right to refuse redemption, dritt mhux kondizzjonat li tirrifjuta l-fidi", "unconditionally cancellable, kan\u010bellabbli inkondizzjonalment", "uncovered option, opzjoni skoperta", "uncovered portion, porzjon mhux kopert", "sovereign CDS, swap ta\u2019 inadempjenza ta\u2019 kreditu sovrana", "CIU, impri\u017ca ta\u2019 investiment kollettiv sottostanti, CIU", "underlying financial instrument, strument finanzjarju sottostanti", "underlying property, proprjet\u00e0 sottostanti", "underlying risk characteristics, karatteristiki ta\u2019 riskju sottostanti", "underlying securitisation exposures, skoperturi tattitolizzazzjoni sottostanti", "underlying variable, varjabbli sottostanti", "undertaking for collective investment in transferable securities, UCITS, impri\u017ca ta' investiment kollettiv f'titoli trasferibbli,", "underwriting, sottoskrizzjoni", "underwriting characteristics, karatteristiki ta\u2019 sottoskrizzjoni", "underwriting liabilities, obbligazzjonijiet tas-sottoskrizzjoni", "underwriting practice, prassi tas-sottoskrizzjoni", "underwriting risk, riskju tas-sottoskrizzjoni", "underwriting standard, standard ta\u2019 sottoskrizzjoni", "underwriting year, sena tas-sottoskrizzjoni", "undistributed earnings, qlig\u0127 imfaddal", "undrawn commitments, impenji mhux prelevati", "undrawn credit facility, fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 kreditu mhux prelevata", "undrawn liquidity facility, fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 likwidit\u00e0 mhux prelevata", "undrawn loan commitment, impenn ta' self mhux prelevat", "Pa\u0121na 31", "undue cost or effort, kost jew sforz e\u010b\u010bessiv unearned credit spreads, firxiet tal-kreditu mhux gwadanjati unearned finance income, introjtu finanzjarju mhux maqlug\u0127 unearned premiums, primjums mhux maqlug\u0127a unguaranteed residual value, valur residwu mhux garantit uniform accounting policies, politiki kontabilisti\u010bi uniformi uniformed worker, \u0127addiem ta\u2019 uniformi unit of account, unit\u00e0 tal-kont unit of production, unita' tal-produzzjoni unit of trading, unit\u00e0 tan-negozjar unit trust, fidu\u010bjarja ta\u2019 unit\u00e0 unit value, valur tal-unit\u00e0 unit-holder, titolari ta' unitjiet uniting of interests, twa\u0127\u0127id ta' interessi unit-linked life insurance, assigurazzjoni tal-\u0127ajja marbuta ma' unitajiet ta\u2019 investiment unit-linking feature, karatteristika li tikkollega l-unitajiet unpaid capital, kapital mhux e\u017cer\u010bitat unpaid late fees, penalit\u00e0 ta\u2019 dewmien mhux im\u0127allsa unquoted, mhux kwotat unquoted equity instruments, strumenti azzjonarji mhux kwotati unrated liquidity facility, fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 likwidit\u00e0 mhux klassifikata unrated position, po\u017cizzjoni mhux klassifikata unrated securitisation position, po\u017cizzjoni titolizzata mhux klassifikata unrated short-term claim, pretensjoni ta\u2019 terminu qasir mhux klassifikata unrated unsecured exposure, skopertura skoperta mhux klassifikata unrealised gain, qlig\u0127 mhux realizzat unrealised loss, telf mhux realizzat unrecognised, mhux rikonoxxut unrecognised financial instruments, strumenti finanzjarji mhux rikonoxxuti", "unregulated financial entity, entit\u00e0 finanzjarja mhux regolata", "unsecured, mhux garantit", "unsecured cash borrowing, te\u0127id ta' self ta' flus mhux iggarantit", "unsecured commercial loans, self kummer\u010bjali skopert", "unsecured creditor, kreditur ordinarju", "unskilled worker, \u0127addiem ming\u0127ajr seng\u0127a", "unsolicited credit rating, klassifikazzjoni tal-kreditu mhux", "upper management, mani\u0121ment superjuri", "upstream transactions, tran\u017cazzjonijiet upstream", "urgent payment order, ordni ta\u2019 \u0127las ur\u0121enti", "use test, test tal-u\u017cu", "useful life, \u0127ajja utli", "spe\u010bifikazzjonijiet funzjonali dettaljati g\u0127all-utent, UDFS", "user-to-application mode, U2A, modalit\u00e0 utent g\u0127al", "applikazzjoni, U2A", "utility loan, selfa g\u0127al utilit\u00e0", "validate correlation assumptions, tivvalida l-ipote\u017cijiet ta\u2019 korrelazzjoni", "validation data, dejta ta' validazzjoni", "valuation, valwazzjoni", "valuation at fair value, valwazzjoni abba\u017ci tal-valur \u0121ust", "valuation method, metodu ta' valwazzjoni", "valuation of positions, valwazzjoni ta' po\u017cizzjonijiet", "valuation rule, regola dwar il-valwazzjoni", "valuation technique, teknika ta' valwazzjoni", "value added statement, rendikont ta' valur mi\u017cjud", "value at risk model, mudell tal-valur fir-riskju", "value in use, valur fl-u\u017cu", "value-at-risk, valur fir-riskju", "value-at-risk measure, mi\u017cura tal-valur fir-riskju", "value-at-risk number, numru tal-valur fir-riskju", "variable production overheads, spejje\u017c \u0121enerali varjabbli talproduzzjoni", "variable yield securities, titoli b'rendit\u00e0 varjabbli", "variance swap, swap ta\u2019 varjanza variation margin, mar\u0121ini ta\u2019 varjazzjoni vega notional, nozzjonal vega vendor, bejjieg\u0127 venture capital, kapital ta\u2019 riskju venture capital firm, ditta ta' kapital ta\u2019 riskju venturer, imprenditur verification, verifika vest, vesta vested employee benefits, benefi\u010b\u010bji vestiti tal-impjegati vesting conditions, kundizzjonijiet tal-vestiment vesting period, perjodu tal-vestiment viability of banks, vijabilit\u00e0 tal-banek vintage year, sena inizjali volatility, volatilit\u00e0 volatility cap, limitu massimu tal-volatilit\u00e0 volatility estimate, stima tal-volatilit\u00e0 volatility-adjusted value of collateral, valur a\u0121\u0121ustat g\u0127allvolatilit\u00e0 tal-kollateral volume index, indi\u010bi ta\u2019 volum voting rights, drittijiet tal-vot vulture fund, fond opportunistiku vulture investing, investiment opportunistiku wage indexation mechanism, mekkani\u017cmu ta' indi\u010bizzar tal-pagi warehoused payment order, ordni ta' \u0127las realizzata warrant, \u010bertifikat warranty, garanzija warranty obligation, obbligu ta' garanzija wash sale, wash sale wear and tear, tkag\u0127bir bl-u\u017cu weather derivatives, derivattivi marbutin mat-temp weighted average, medja ponderata weighted average cost formula, formola tal-kost medju ponderat weighted average life, WAL, durata medja ponderata, WAL,", "\u0127ajja medja ponderata", "ponderata tal-maturit\u00e0 li jifdal tal-iskopertura", "weighted-average risk weight, pi\u017c tar-riskju medju ponderat", "whole of life infrastructure, infrastruttura ta\u010b-\u010biklu s\u0127i\u0127 tal-\u0127ajja", "wholly-owned subsidiary, sussidjarja akkwi\u017cita totalment", "willing parties, partijiet disposti", "wind down trigger, skattatur ta\u2019 stral\u010b", "windfall revenue, d\u0127ul imprevist", "winding up , stral\u010b", "winding-up proceedings, pro\u010bedimenti ta\u2019 stral\u010b", "work in progress, xog\u0127ol fl-idejn", "workers in poverty, foqra li ja\u0127dmu", "working papers, dokumentazzjoni tal-awditjar", "working poor, \u0127addiema foqra", "workpapers, dokumentazzjoni tal-awditjar", "worst-case scenario, l-ag\u0127ar xenarju possibbli", "write a put, emissjoni ta\u2019 opzjoni put", "write off, t\u0127assir", "write-down, valwazzjoni negattiva", "write-up, valwazzjoni po\u017cittiva", "written option, opzjoni mibjug\u0127a", "written representation, rappre\u017centazzjoni bil-miktub", "year-end procedure , pro\u010bedura ta' tmiem is-sena", "year-to-date, is-sena s'issa", "zero-cost interest rate collar, rata ta' mg\u0127ax collar ming\u0127ajr", "kostijiet", "Pa\u0121na 32"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_10_supplement_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 11 Marzu 2014", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea minn \u017cew\u0121 millennji wara, il-vettura spazjali Apollo 11 kienet se tni\u017c\u017cel lill-bniedem fuq wi\u010b\u010b il-qamar.", "WERREJ Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta \u2022 Ix-xejriet tal-Malti I: Il-Malti jg\u0127ix fid-dinja tal-\u0127in", "\u2022 Bil-Kelma t-Tajba", "\u2022 Lejn DE\u010aI\u017bJONIJIET 2: Diffikultajiet marbuta mal-kitba tal-kliem Ingli\u017c fil-Malti", "\u2022 Pajji\u017c imsie\u0127eb jew pajji\u017c sie\u0127eb?", "Il-parti\u010bipju fil-Malti u kif jipparte\u010bipa", "Kelma b\u2019kelma: It-terminolo\u0121ija \u2022 \u0126ieles, liberu u indipendenti", "\u2022 Il-prin\u010bipju ta\u2019 legalit\u00e0 jew nullum crimen, nulla poena sine lege", "Parti mill-faxxinu tan-numru 11 \u0121ejja mill-fatt li huwa numru prim, u li huwa l-ewwel numru li jista\u2019 jitqies palindromu \u2013 ironija sottili, g\u0127ax huwa numru li ma jistax ji\u0121i divi\u017c, i\u017cda li xorta jista\u2019 jinqasam b\u2019simetrija.", "U hemm ra\u0121uni o\u0127ra: ir-ripetizzjoni tal-1 tibda sekwenza u tistedinna n\u017cidulha 1 ie\u0127or, u ie\u0127or, u ie\u0127or...", "Tant hu hekk li, fl-ilsien Bask, il-kelma g\u0127annumru 11 \u2013 hamaika \u2013 tfisser ukoll l-infinit, jew numru bla g\u0127add.", "Meta wie\u0127ed jg\u0127id bil-Bask, \u201cG\u0127idtlek \u0127dax-il darba biex tieqaf te\u017ca\u0121era!\u201d il-kelliem ikun proprju qed je\u017ca\u0121era.", "\u2022 Kliem mitluf: Il-KALENDARJU TAL-BIDWI tal-1849 23 \u2022 Lejn mappa tad-dinja bil-Malti \u2013 g\u0127ala le?", "Mill-g\u0127atba \u2019l barra: Aspetti o\u0127ra \u2022 Minn rebbie\u0127a tal-Juvenes Translatores g\u0127al stagiaire fid-D\u0120T", "\u2022 Ir-rwol tal-Uffi\u010bjal tal-Lingwa firRappre\u017centanza tal-KE f\u2019Malta", "\u2022 Il-VTS f\u2019Malta \u2013 \u017bjarat fl-Universit\u00e0 u fisSettur tas-Sajd u l-Akkwakultura", "l-\u0127dax numru interessanti.", "Tim tal-futbol.", "L-g\u0127add ta\u2019 ilsna nazzjonali fl-Afrika t\u2019Isfel, irrikonoxxuti fil-Kostituzzjoni tag\u0127ha.", "Il-g\u017cejjer fil-bajja ta\u2019 San Francisco, fosthom Alcatraz, u Angel Island (jew il-G\u017cira Angel?), imsej\u0127a l-Ellis Island tal-punent.", "Fl1918, l-Ewwel Gwerra Dinjija ntemmet b\u2019armistizju nhar il-11 ta\u2019 Novembru, fil-11 ta\u2019 filg\u0127odu.", "In-numru 11 huwa marbut \u0127afna wkoll mal-iskaramanzija.", "Hemm min, meta jilma\u0127 il-\u0127in 11:11 fuq arlo\u0121\u0121 di\u0121itali, jag\u0127laq g\u0127ajnejh u jag\u0127mel xewqa.", "Fis-sena 11 W.K., l-imperu Ruman \u0127are\u0121 digriet li pprojbixxa \u010berti prattiki ta\u2019 tbassir supranaturali, fosthom l-astrolo\u0121ija.", "Mur obsor, dak i\u017c-\u017cmien, li inqas", "Ming\u0127ajr ma ne\u017ca\u0121eraw, inkomplu ng\u0127oddu, u ninteb\u0127u li l\u0127aqna \u0127dax-il \u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent, ormaj iktar milli g\u0127andna swaba\u2019 f\u2019idejna.", "B\u0127alma n-numru 11 jag\u0127ti sens ta\u2019 tkomplija, ta\u2019 serje li trid tibqa\u2019 g\u0127addejja, xi w\u0127ud millartikli f\u2019din il-\u0127ar\u0121a huma works in progress, il-bidu jew parti minn sensiela: Mark Amaira jippre\u017centa l-ewwel minn tliet \u2018imriewa\u0127\u2019 li jillustraw ix-xejriet tal-grammatika Maltija (il\u0127in vs. l-ispazju, u fil-\u0127ar\u0121iet li \u0121ejjin g\u0127ad naraw il-verb vs. in-nom, u l-maskil vs. ilfemminil); fit-taqsima dwar it-terminolo\u0121ija, hemm diskussjoni preliminari dwar ilpossibbilt\u00e0 (jew \u0127olma, jew \u0121ennata) li ssir mappa tad-dinja bil-Malti, diskussjoni li 1", "l-a\u010b\u010bent", "g\u0127andha tkompli wkoll fl-edizzjoni li jmiss; u fl-okka\u017cjoni tal-250 anniversarju mit-twelid ta\u2019 Mikiel Anton Vassalli, Ivan Said joffrilna tag\u0127rif mill-iktar intriganti dwar il-\u0127idma tieg\u0127u fil-kamp tat-traduzzjoni, mil-Latin, millFran\u010bi\u017c, u mill-G\u0127arbi b\u2019karattri Kufija.", "Pro\u010bess ie\u0127or li g\u0127addej b\u0127alissa huwa t-tfassil tal-kriterji g\u0127al DE\u010aI\u017bJONIJIET 2 \u2013 dwar lortografija tal-kliem Malti ta\u2019 nisel Ingli\u017c \u2013 kif jispjegalna Dr George Farrugia f\u2019artiklu ddettaljat.", "Ladarba din hija sena ta\u2019 ma nafx kemm-il kommemorazzjoni storika f\u2019Malta (ejjew ng\u0127idu li \u0127dax, g\u0127ax tlift il-g\u0127add), jixraq li naraw, flimkien ma\u2019 Leanne Ellul, fejn nistg\u0127u ni\u0121bdu l-linja semantika bejn il-kliem liberu, \u0127ieles u indipendenti, fi studju xjentifiku msejjes fuq dejta misluta mill-MLRS.", "Intant, Mark Paul Vella jg\u0127inna nag\u0127\u017clu bejn pajji\u017c sie\u0127eb u pajji\u017c imsie\u0127eb; Alan Xuereb u David Borg jiddiskutu t-traduzzjoni tal-kun\u010bett legali nulla poena sine lege; niltaqg\u0127u ma\u2019 Paula Schembri li \u0127ames snin wara li reb\u0127et ilkompetizzjoni Juvenes Translatores ing\u0127aqdet mag\u0127na b\u0127ala stagiaire, kif ukoll ma\u2019 Brian Buhagiar, l-Uffi\u010bjal tal-Lingwa fl-\u2018antenna\u2019 tad-D\u0120T fil-Belt Valletta; u nilqg\u0127u artiklu sabi\u0127 \u0127afna ta\u2019 \u0120u\u017ci Gatt, fl-istil tal-ktieb", "tieg\u0127u QIEG\u0126DA FIL-PONTA TA\u2019 LSIENI, dwar kliem fil-qasam agrikolu li sab f\u2019Il-Kalendarju tal-Bidwi tal-1849 u li llum il-\u0121urnata g\u0127oddu ntilef.", "Ma nafx jekk l-a\u010b\u010bent qattx jil\u0127aq wi\u010b\u010b ilqamar, i\u017cda nafu li jasal \u2019il bog\u0127od, u li l-g\u0127add u l-interess tal-qarrejja qed ji\u017cdiedu ma\u2019 kull \u0127ar\u0121a.", "Ninsabu kuntenti, b\u2019mod partikulari, birrispons li nir\u010bievu minn Malta: ma na\u0127sibx li nkun qed ne\u017ca\u0121era jekk ng\u0127id li l-a\u010b\u010bent ormaj jil\u0127aq iktar qarrejja f\u2019Malta (l-universit\u00e0, ittradutturi freelance, \u0121urnalisti, g\u0127alliema, ilpubbliku \u0121enerali...) milli fost il-kollegi tag\u0127na bejn il-Lussemburgu u Brussell.", "Dan huwa po\u017cittiv g\u0127ax il-\u0127idma tat-traduzzjoni hija ta\u2019 natura solitarja, ta\u2019 sikwit i\u017colata, u permezz ta\u2019 rivista b\u0127al din jinbnew aktar pontijiet ta\u2019 komunikazzjoni u kollaborazzjoni bejn ilkontinent u l-g\u017cejjer.", "Nibqg\u0127u nilqg\u0127u artikli u proposti ta\u2019 artikli dwar kwalunkwe aspett tal-lingwa, fl-indirizz L-ACCENT@ec.europa.eu.", "Intant, inkomplu sserje, u forsi xi darba \u2013 min jaf? \u2013 g\u0127ad nil\u0127qu n-numru 111...", "Antoine Cassar f\u2019isem il-Bord Editorjali", "Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Ix-xejriet tal-Malti I: Il-Malti jg\u0127ix fid-dinja tal-\u0127in Mark Amaira emm ili nsir mid\u0127la tal-istrutturi talMalti, bdejt nag\u0127raf il-b\u017conn li nlaqqa\u2019 lill-qarrej mal-Malti li qed insir naf u naqsam mieg\u0127u dawk il-karatteristi\u010bi li narahom jispikkaw u li jag\u0127tuh \u010berta identit\u00e0.", "Minkejja", "li dawn il-karatteristi\u010bi jaf qed jitnebb\u0127u wisq mis-so\u0121\u0121ettivit\u00e0 ta\u2019 min hu lsienna u jistrie\u0127u \u017c\u017cejjed fuq l-g\u0127arfien tieg\u0127i b\u0127ala kelliem nattiv, f\u2019dal-artiklu nipprova ntaffi dan kollu b\u2019e\u017cempji muftie\u0127 li fl-idjolett tieg\u0127i nqishom aktar naturali fit-ta\u0127dit u l-kitba.", "Dil-ewwel karatteristika \u2013 il-Malti jg\u0127ix fil\u0127in \u2013 mhix assoluta, anzi qed nippre\u017centaha fi mrew\u0127a li mill-\u0127in tkan\u0121i \u0127elu \u0127elu fl-ispazju.", "l-a\u010b\u010bent", "il-\u0127in", "l-ispazju", "Il-fi u l-\u0121ewwa jsawru l-istess argument.", "Filka\u017c tan-nomi proprji b\u0127all-ismijiet tal-postijiet u tal-pajji\u017ci, jidhirli li l-Malti jaf jg\u0127addi ming\u0127ajr dal-kliem spazjali, kif juru s-sentenzi [12] u [13] minflok is-sentenza [10] filwaqt li meta jittratta o\u0121\u0121ett f\u2019ie\u0127or f\u2019xi post (x, y, z) flispazju madwarna, il-Malti jinqeda tajjeb bil-fi u l-\u0121o, kif juru s-sentenzi [14] u [15] minflok is-sentenza [11].", "[10] Ninsab \u0121ewwa/fil-Belt Valletta.", "[11] D\u0127alt \u0121ewwa l-knisja ta\u2019 Santa Marija.", "Ming\u0127ajr dubju, fil-Malti l-kun\u010bett tal-fejn jit\u0127addem tajjeb meta s-su\u0121\u0121ett ikun konkret, aktarx tan\u0121ibbli, f\u2019xi post (x, y, z) fl-ispazju ta\u2019 madwarna kif juru [01] sa [03].", "I\u017cda fl-astratt, il-Malti jaf ikampa ming\u0127ajr il-kun\u010bett tal-fejn, kapa\u010bi jdur mieg\u0127u qisu mhux hu, u jirnexxilu ja\u0127fen is-sens kollu tal-argument ming\u0127ajru.", "Minflok il-fejn li tintu\u017ca fis-sentenzi [04] sa [06], jidhirli li l-Malti jinqeda a\u0127jar bi kliem temporali b\u0127al matul, waqt, x\u0127in u meta, kif juru [07] sa [09].", "[01] Fejn sta\u0127bejtli, wara l-kaxxa? [02] Se nkun qed nistenniek fejn il-bieb.", "[03] Po\u0121\u0121ih fejn trid; tista\u2019 tpo\u0121\u0121ih fuq jew isfel, fl-g\u0127oli jew fil-baxx.", "[04] Il-Prim Ministru attenda g\u0127al-laqg\u0127a tal-Kunsill fejn ippre\u017centa rapport...", "[05] Ninsab \u0121ewwa l-Mosta fejn qed issir il-fiera annwali tat-tadam.", "[06] Ara fejn japplika dan il-kriterju.", "[07a] Il-Prim Ministru attenda l-laqg\u0127a u matulha ppre\u017centa rapport...", "[07b] Waqt il-laqg\u0127a tal-Kunsill il-Prim Ministru ppre\u017centa rapport...", "[08] \u0120ejt il-Mosta g\u0127all-fiera tat-tadam.", "[09] Ara meta japplika dan il-kriterju.", "[12] Qieg\u0127ed il-Belt, wara/quddiem/fejn il-Knisja ta\u2019 \u0120ie\u017cu.", "[13] Da\u017c-\u017carbun mag\u0127mul l-Italja.", "[14] D\u0127alt \u0121o/fil-knisja ta\u2019 Santa Marija.", "[15] Po\u0121\u0121ih \u0121o/fil-kaxxa.", "Meta jittratta d-direzzjonijiet jew i\u010b-\u010baqliq minn xi post (x, y, z) g\u0127al xi post ie\u0127or flispazju ta\u2019 madwarna, il-Malti jinqeda bil-lejn, l-g\u0127al u s-sa, kif juru s-sentenzi [16] sa [18], i\u017cda fl-astratt jinqeda a\u0127jar ming\u0127ajr il-lejn, kif jidher fis-sentenzi [21] u [22] minflok [19] u [20].", "[17] Jesportahom lejn/g\u0127al/sal-Italja.", "[18] Immira lejn il-plattini.", "[19] Din tg\u0127in lejn l-il\u0127uq tal-g\u0127anijiet.", "[20] Immira lejn A jew B, imma kkuntenta xorta bis-C.", "[21] Din tg\u0127in biex jintla\u0127qu l-g\u0127anijiet.", "[22] Immira g\u0127al A jew B, imma kkuntenta xorta bis-C.", "l-a\u010b\u010bent 4.", "Meta jittratta l-g\u0127oli u l-fond (x, y, z) flispazju ta\u2019 madwarna, il-Malti jinqeda bil-fuq u bit-ta\u0127t, kif turi [23], i\u017cda fl-astratt jinqeda a\u0127jar ming\u0127ajrhom, kif juru [24] sa [26] minflok [27] sa [29].", "[23] Jien nista\u0127ba fuq il-bejt u inti ta\u0127t is-sodda.", "[24] Din l-awtorizzazzjoni taqa\u2019 ta\u0127t irresponsabbilt\u00e0 ta\u2019...", "[25] Awtorizzazzjonijiet ta\u0127t kundizzjonijiet stretti.", "[26] Il-laqg\u0127a saret fuq talba talKummissjoni.", "[27] Din l-awtorizzazzjoni hi firresponsabbilt\u00e0 ta\u2019...", "[28] Awtorizzazzjonijiet b\u2019kundizzjonijiet stretti.", "[29] Il-laqg\u0127a saret g\u0127ax talbitha/intalbet mill-Kummissjoni.", "G\u0127idli ma\u2019 min tag\u0127milha u ng\u0127idlek x\u2019int \u2013 ilMalti mhux talli ssellef kliem u espressjonijiet mil-lingwi \u0121irien u t\u0127allat mag\u0127hom, i\u017cda lkelliem-semmieg\u0127 nattiv tal-Malti ttie\u0127ed anke mill-mod kif ja\u0127sbu l-kelliema ta\u2019 dawn illingwi l-o\u0127ra.", "L-ideat u t-termini spazjali li jixirqu u ju\u017ca lIngli\u017c, \u017cgur aktar mill-Malti, ife\u0121\u0121u kemm-il darba waqt it-ta\u0127dit u l-kitba, tant li \u0127afna minnhom da\u0127lu fi lsienna u saru g\u0127alkollox Maltin, taw bixra \u0121dida jew im\u0121edda lillidentit\u00e0 tal-lingwa b\u0127allikieku din l-imrew\u0127a, u \u017c-\u017cew\u0121 imriewa\u0127 l-o\u0127ra li se nittratta fil\u0127ar\u0121iet li jmiss ta\u2019 l-a\u010b\u010bent, qed jinbidlu ma\u017c\u017cmien skont l-influwenzi u l-e\u017ci\u0121enzi.", "Mark Amaira huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea 4", "Bil-Kelma t-Tajba Prof. Manwel Mifsud", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "istoqsija: Fil-Malti g\u0127alfejn niktbu lg\u0127 (g\u0127ajn) u l-h (akka), la ma g\u0127andhomx \u0127oss?", "Twe\u0121iba: Proprjament, \u0127oss \u0121ieli jkollhom, e\u017c. qlig\u0127, taqtag\u0127ha, ikrah, g\u0127alih imma hu veru wkoll li wisq iktar drabi jkunu siekta.", "Spjega: L-G\u0127arbi, missier il-Malti, g\u0127andu \u017cew\u0121 tipi ta\u2019 g\u0127ajn (kull wa\u0127da bil-\u0127oss tag\u0127ha) u g\u0127andu l-akka (li tinstema\u2019 b\u0127al \u0127 \u0127afifa).", "Mill-kitbiet qodma jidher li, dari, filMalti kienu g\u0127adhom jinstemg\u0127u, u \u2013 \u0127a\u0121a tal-g\u0127a\u0121eb \u2013 anke llum f\u2019xi djaletti mbieg\u0127da mi\u010b-\u010bentri urbani, ng\u0127idu a\u0127na fl-G\u0127arb, G\u0127awdex, g\u0127adek tista\u2019 tismag\u0127hom \u010bari, \u0121awhar tal-istorja tal-Malti.", "Mela \u017cgur li mhumiex xi invenzjoni kapri\u010b\u010bu\u017ca ta\u2019 min idde\u010bieda li nibqg\u0127u niktbuhom.", "Fis-sewwa, madankollu, min fl-1924 qatag\u0127ha li jibqg\u0127u jinkitbu seta\u2019 wkoll qatag\u0127ha li ma jinkitbux.", "Illum, kwa\u017ci disg\u0127in sena wara dik id-de\u010bi\u017cjoni importanti, nistg\u0127u nippruvaw nifhmu x\u2019kienu r-ra\u0121unijiet li \u0121eg\u0127luhom jidde\u010biedu hekk u mhux mod ie\u0127or.", "Qabelxejn, din ma kinitx xi invenzjoni \u0121dida.", "Sa mill-qedem, meta l-g\u0127 u l-h kienu g\u0127adhom jinstemg\u0127u, min kien jiktibhom aktarx kien ju\u017ca gh g\u0127all-g\u0127 u h g\u0127all-h.", "Mela kien hemm tradizzjoni tal-kitba tag\u0127hom, li rregoli tal-1924 g\u0127a\u017clu li jirrispettaw.", "Il-\u0127sejjes irrappre\u017centati mill-g\u0127 u l-h nafu li ma spi\u010b\u010bawx f\u2019daqqa, imma dg\u0127iefu u \u0121ew fix-xejn.", "Dan ifisser li aktar minn tmenin sena", "l-a\u010b\u010bent", "ilu, aktarx li kienu g\u0127adhom ippronunzjati minn g\u0127add ta\u2019 nies ikbar minn tal-lum.", "Ter\u0121a\u2019, Ninu Cremona, l-aktar studju\u017c li \u0127adem biex twaqqfet il-kitba tal-Malti, kien G\u0127awdxi, u b\u0127ala G\u0127awdxi aktarx li kien mid\u0127la sewwa ta\u2019 dawn il-\u0127sejjes u\u017cati madwaru.", "Imma forsi l-aktar ra\u0121uni importanti kienet il-grammatika tal-Malti.", "Il-kelma Maltija tinbena minn g\u0127erq u forma, skont g\u0127add ta\u2019 forom (jew mudelli) stabbiliti.", "Jekk tne\u0127\u0127i lg\u0127 u l-h mill-kitba, waqt li minn banda tkun qed t\u0127affef il-kitba g\u0127ax tag\u0127milha iktar fonetika (tikteb kif tisma\u2019), mill-banda l-o\u0127ra tkun qed tfarrak l-unit\u00e0 tal-mudelli tal-lingwa, g\u0127ax tista\u2019 tg\u0127id kull nom jew verb bl-g\u0127/h jibda jag\u0127ti forma \u0121dida g\u0127alih.", "U hekk tista\u2019 tispi\u010b\u010ba ttaqqal dak li tant xtaqt t\u0127affef.", "Illum bosta Maltin i\u0127ossu li dawn is-simboli, imqar jekk g\u0127alihom huma g\u0127ajn ta\u2019 tfixkil u in\u010bertezza, huma parti mill-identit\u00e0 vi\u017civa talilsien Malti u lanqas biss jo\u0127olmu li jistg\u0127u jitne\u0127\u0127ew.", "Din hija log\u0127ba bejn it-t\u0127affif talortografija u r-rispett lejn it-tradizzjoni talkitba, log\u0127ba li fis-sewwa qeg\u0127din fiha bosta lingwi miktuba, mhux il-Malti tag\u0127na biss.", "lill-Prof.", "Manwel Mifsud li jag\u0127tina permess nippubblikaw dawn is-siltiet ~\u2022~", "Lejn DE\u010aI\u017bJONIJIET 2: Diffikultajiet marbuta mal-kitba tal-kliem Ingli\u017c fil-Malti Dr George Farrugia \u2019g\u0127andniex nistag\u0127\u0121bu li f\u2019aktar minn mitejn sena ta\u2019 kuntatt mal-Ingli\u017c da\u0127al fi lsienna bosta kliem minn din il-lingwa, kliem li xi w\u0127ud minnu jintu\u017ca b\u2019mod limitat f\u2019oqsma spe\u010bjalizzati, kliem ie\u0127or li jkun qeda l-funzjoni efimera tieg\u0127u u li ma\u017c-\u017cmien twarrab g\u0127al xi ra\u0121uni jew o\u0127ra, u kliem li lu\u017cu tieg\u0127u huwa mifrux \u0127afna f\u2019oqsma varji u fost setturi differenti tal-poplu Malti.", "Il-fatt li", "llum bosta Maltin jafu sew l-Ingli\u017c u l-fatt li lmezzi ta\u2019 komunikazzjoni huma tant b\u2019sa\u0127\u0127ithom, qeg\u0127din bla dubju j\u0127affu u jiffa\u010bilitaw dan il-pro\u010bess ta\u2019 tislif ta\u2019 kliem mill-Ingli\u017c fil-Malti.", "Hawn min iqis din linva\u017cjoni ta\u2019 kliem Ingli\u017c b\u0127ala l-fattur ewlieni li se jwassal il-Malti g\u0127all-qerda tieg\u0127u u hawn min jikkunsidraha b\u0127ala opportunit\u00e0 li qed tarrikkixxi lil ilsienna u mezz ta\u2019 kif nistg\u0127u nitkellmu u niktbu fuq oqsma \u0121odda li qabel kienu aljeni g\u0127alina.", "Wara kollox, kien hemm \u017cmien fejn imqar l-Ingli\u017c innifsu kellu jissellef mijiet ta\u2019 kliem minn lingwi o\u0127ra biex ikopri kun\u010betti marbuta ma\u2019 oqsma differenti b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, l-amministrazzjoni, il-li\u0121i, irreli\u0121jon, il-militar, l-ikel u x-xorb, il-moda, larti, ix-xjenza u t-tag\u0127lim.", "Imma l-g\u0127an ta\u2019 din il-ktiba mhuwiex fuq jekk g\u0127andniex inqisu lIngli\u017c b\u0127ala theddida jew b\u0127ala barka missema g\u0127al ilsienna; l-g\u0127an huwa kif se niktbu bil-Malti l-kliem li qed nissellfu minn din illingwa \u2013 su\u0121\u0121ett li g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar g\u0127oxrin, tletin sena qajjem mistoqsijiet, diskussjonijiet u kultant anke polemika.", "Dan l-artiklu ma joffrix soluzzjonijiet g\u0127all-kitba ta\u2019 dan il-kliem imma jsaqsi bosta mistoqsijiet u f\u2019xi ka\u017ci, isemmi possibbiltajiet li tajjeb li jkunu kkunsidrati qabel ma jittie\u0127du d-de\u010bi\u017cjonijiet finali.", "L-Akkademja u l-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti (KNM) Qabel twaqqaf il-KNM fl-2005 bis-sa\u0127\u0127a talLi\u0121i tal-Malti, il-Kap.", "470, ir-regoli tal-kitba, inklu\u017c il-kitba ta\u2019 kliem \u0121did li jid\u0127ol fil-Malti kienu ji\u0121u stabbiliti mill-Akkademja tal-Malti.", "Fil-fatt, fl-1984 l-Akkademja ppubblikat i\u017c\u017bIEDA MAT-TAG\u0126RIF, \u0121abra ta\u2019 regoli li jiffukaw l-aktar fuq l-ortografija ta\u2019 neolo\u0121i\u017cmi Anglo-Sassoni u Rumanzi li da\u0127lu fil-Malti minn wara l-pubblikazzjoni tat-TAG\u0126RIF FUQ IL-KITBA MALTIJA fl-1924 li huwa l-pedament tar-regoli tal-kitba bil-Malti.", "L-Akkademja, fl1992 ippubblikat ukoll l-A\u0120\u0120ORNAMENT TATTAG\u0126RIF FUQ IL-KITBA MALTIJA tal-1924.", "Dan l-a\u0121\u0121ornament fih tmien regoli tal-ortografija fosthom, il-kitba ta\u2019 nomi u a\u0121\u0121ettivi bil-g\u0127", "l-a\u010b\u010bent b\u0127ala l-ewwel konsonanti tal-g\u0127erq tag\u0127hom, il-prefiss j quddiem verbi li jibdew bil-g\u0127 jew bil-h u l-kitba tal-kon\u0121unzjoni u. Mat-twaqqif tal-KNM kull tibdil fl-ortografija sar responsabilit\u00e0 tieg\u0127u.", "Wie\u0127ed millg\u0127anijiet tal-Kunsill hu li \u201cjag\u0127mel kull a\u0121\u0121ornament li jkun me\u0127tie\u0121 fl-ortografija talIlsien Malti u, minn \u017cmien g\u0127al ie\u0127or, skont il\u0127tie\u0121a, jistabbilixxi l-mod kif g\u0127andu jinkiteb il-kliem \u0121did fil-Malti u l-kitba korretta ta\u2019 kliem u fra\u017cijiet li jid\u0127lu fil-Malti minn ilsna o\u0127ra.\u201d1 Biex jil\u0127aq dan il-g\u0127an il-KNM identifika tliet oqsma marbuta mal-ortografija li g\u0127andhom ji\u0121u indirizzati biex ji\u0121u stabbiliti regoli uffi\u010bjali li jistandardizzaw l-ortografija.", "Dawn huma: 1. il-kitba tal-varjanti ortografi\u010bi: xog\u0127ol li sar bid-DE\u010aI\u017bJONIJIET 1 li saru uffi\u010bjali fil-25 ta\u2019 Lulju 2008, 2. il-kitba tal-kliem Ingli\u017c fil-Malti, u 3. il-kitba tal-varjanti foneti\u010bi.", "B\u0127alissa l-KNM qed ja\u0127dem fuq it-tieni pro\u0121ett.", "Il-bidu tal-\u0127idma kien sewwasew fl2008 meta l-KNM \u0127are\u0121 stqarrija u g\u0127amel diversi reklami fil-gazzetti li permezz tag\u0127hom stieden lil kull min kien interessat jag\u0127ti lfehma tieg\u0127u dwar il-kitba tal-kliem Ingli\u017c filMalti biex jikteb fehmietu u jg\u0127addihom lillKunsill.", "Il-ktibiet ta\u2019 dawk kollha li laqg\u0127u din is-sej\u0127a n\u0121abru fi ktieb li serva b\u0127ala dokument g\u0127ad-diskussjoni ta\u2019 seminar li \u0121ie organizzat fit-12 ta\u2019 April 2008.", "Wara sseminar twaqqaf Kumitat ta\u2019 persuni li \u0121ejjin minn oqsma differenti tal-\u0127ajja biex jiddiskutu l-fehmiet kollha li kienu \u0127ar\u0121u mis-seminar u mill-kitbiet ta\u2019 individwi differenti li baqg\u0127u jiktbu fuq dan is-su\u0121\u0121ett anke fil-gazzetti.", "IlKumitat iltaqa\u2019 bosta drabi biex ifassal abbozz ta\u2019 regoli dwar il-kitba tal-kliem Ingli\u017c.", "Il-Kapitolu 470 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta, Att dwar l-Ilsien", "Ir-regoli attwali Sakemm jittie\u0127du d-de\u010bi\u017cjonijiet dwar il-kitba tal-kliem Ingli\u017c wie\u0127ed g\u0127andu japplika l-ftit regoli li g\u0127andna dwar dan is-su\u0121\u0121ett, regoli li b\u2019xorti \u0127a\u017cina baqg\u0127u mhux daqstant mag\u0127rufa jew inkella, mhux applikati minn bosta.", "Dawn ir-regoli qeg\u0127din fi\u017c-\u017bIEDA MAT-TAG\u0126RIF.", "Filpreambolu ta\u017c-\u017bIEDA nsibu mni\u017c\u017cel li \u201cl-ikbar interferenza fl-ilsien Malti da\u0127let mill-ilsien Ingli\u017c min\u0127abba li dan la jitlissen u lanqas isegwi l-fonetika jew l-ortografija Maltija\u201d u min\u0127abba f\u2019hekk \u201cspiss jin\u0127olqu konflitti u diffikultajiet fuq kif g\u0127andna niktbu xi kliem li da\u0127al fil-Malti minn dan l-ilsien.\u201d", "Skont i\u017c\u017bIEDA dan ji\u0121ri g\u0127ax kliem b\u0127al dan ikun g\u0127adu \u0121did u ma ndarax fil-Malti.", "Fit-taqsima tal-Regoli Fundamentali, fl-ewwel punt, insibu kumment interessanti: \u201cIl-kliem ta\u2019 nisel barrani jie\u0127u l-valur tieg\u0127u b\u0127ala kliem Malti meta jkun a\u010b\u010bettat u u\u017cat millpoplu.", "Minn dak il-\u0127in g\u0127andu jitqies li hu bi\u010b\u010ba mill-ilsien Malti, u biex tiktbu la je\u0127tie\u0121 li tmur g\u0127all-ori\u0121ini tieg\u0127u fl-ilsien barrani u lanqas hemm b\u017conn li tkun taf ilsna barranin.", "Trid tkun taf biss kif il-kelma ting\u0127ad u tin\u0127ass fil-Malti.", "Din turihielna l-fonetika \u2013 ji\u0121ifieri kif il-kelma tin\u0127ass fil-widna g\u0127ax hekk da\u0127\u0127alha l-poplu.\u201d", "Il-punt huwa tajjeb imma fil-verit\u00e0, fil-Malti nsibu bosta regoli fejn il-prin\u010bipju fil-ka\u017c tal-kitba tal-kliem etimolo\u0121iku missellef, huwa l-uniku fattur li jiddetermina lkitba ta\u2019 dan il-kliem, fosthom il-ka\u017c klassiku tar-regola nru 1, it-Taqsima \u010a, fi\u017c-\u017bIEDA stess, li tittratta l-kitba tal-vokali i etimolo\u0121ika.", "Ir-Regola nru 3 tar-Regoli Fundamentali tibqa\u2019", "tis\u0127aq li kliem barrani li fonetikament, u xi", "diffikult\u00e0 biex jinkiteb skont ir-regoli talortografija Maltija g\u0127andu jinkiteb kif jin\u0127ass.", "Minkejja li skont ir-regola dan il-kliem jinkiteb", "\u201c\u0127afna drabi sa\u0127ansitra b\u0127all-ori\u0121inal\u201d u", "jing\u0127ataw e\u017cempji b\u0127al agonizzant, filament u", "spara, b\u2019xorti \u0127a\u017cina l-kliem Ingli\u017c li jid\u0127ol", "f\u2019din il-kategorija huwa relattivament ftit", "l-a\u010b\u010bent min\u0127abba li s-sistema fonetika tal-Ingli\u017c, laktar fil-ka\u017c tal-vokali, hi differenti \u0127afna missistema nattiva ta\u2019 lsienna.", "Madankollu, regola nru 4 tistqarr li g\u0127ad hemm g\u0127add ta\u2019 kliem, liktar mill-Ingli\u017c li \u201c\u0127oloq xi di\u017cgwid fost ilkittieba u l-g\u0127alliema... u nuqqas ta\u2019 direzzjoni l-iktar mix-xandara u mill-istampaturi.\u201d", "Skont din ir-regola dan il-kliem jew (kien) g\u0127adu x\u2019aktarx rari fil-Malti, e\u017c. aircraft-carrier, contour, chassis, high-tension, jew inkella aktar imdorrijin niktbuh f\u2019ilsna o\u0127ra, e\u017c. snooker, boxer u skates.", "Fit-taqsima tar-Regoli Partikolari nsibu biss \u0127ames regoli li b\u2019xi mod g\u0127andhom x\u2019jaqsmu mal-kitba tal-kliem Ingli\u017c.", "Ir-Regola nru 1, dwar il-kliem barrani li jibda bil-vokali i, minkejja li hija aktar ma\u0127suba g\u0127all-kliem ta\u2019 nisel Rumanz, tapplika wkoll g\u0127all-kliem missellef mill-Ingli\u017c, ladarba tirreferi b\u2019mod \u0121enerali g\u0127all-kliem barrani.", "G\u0127aldaqstant, fi kliem b\u0127al internet, interpol u input l-i g\u0127andha titqies b\u0127ala parti integrali mill-kelma u tibqa\u2019 tinkiteb dejjem imqar meta l-kelma ta\u2019 qabel tkun tispi\u010b\u010ba b\u2019vokali.", "Ir-Regola nru 2 tirreferi g\u0127al dawk il-verbi li jibdew b\u2019konsonanti wa\u0127da fl-ori\u0121inal u li dawn \u2018isiru Maltin\u2019 billi jiddupplikaw din ilkonsonanti pere\u017cempju, mill-verb Ingli\u017c to challenge niktbu i\u010b\u010balin\u0121\u0121ja u minn to shoot niktbu ixxuttja.", "Ir-regola tg\u0127idilna li f\u2019ka\u017cijiet b\u0127al dawn il-vokali i li tinkiteb quddiem ilkelma g\u0127andha titqies b\u0127ala vokali tal-le\u0127en.", "Fl-A\u0120\u0120ORNAMENT dir-regola \u0121iet esti\u017ca wkoll g\u0127an-nomi mnissla minn verbi ta\u2019 nisel Ingli\u017c u Rumanz, e\u017c. ipparkjar < ipparkja u i ttajpjar < ittajpja.2 Dan il-pro\u010bess ta\u2019 \u0121eminazzjoni tal-ewwel", "konsonanti taz-zokk morfemiku mhuwiex \u0121did", "fi lsienna min\u0127abba li kien di\u0121\u00e0 t\u0127addem filkuntatt pre\u010bedenti li l-Malti kellu mal-Isqalli u", "Ara l-A\u0120\u0120ORNAMENT TAT-TAG\u0126RIF FUQ IL-KITBA", "MALTIJA tal-1924, ir-Regola V, p. 19.", "Marzu 2014 mat-Taljan f\u2019verbi li Mifsud3 jirreferi g\u0127alihom b\u0127ala verbi ta\u2019 tip \u010a, e\u017c. ittanta, ippretenda, i kkastiga, ikkalkula, iffavorixxa, ippubblika u bosta o\u0127rajn.", "Ir-Regola nru 9 tirreferi g\u0127all-kliem li da\u0127al mill-Ingli\u017c u li fih il-vokali i jew u mkarkrin.", "Dawn il-vokali m\u2019g\u0127andhomx ikunu segwiti bis-semivokali j jew w rispettivament imma g\u0127andhom isegwu r-regoli normali tal-Malti b\u0127alma ji\u0121ri fil-kitba ta\u2019 kliem b\u0127al tmun, studja, snin u inklina.", "Bl-istess mod, g\u0127andna niktbu kliem b\u0127al stim (steam), tim (team), i llidja (led), skuter (scooter), snuker (snooker).", "Dan ji\u0121ri g\u0127ax fil-Malti l-vokali twila /i:/ ortografikament tikkorrispondi g\u0127al i, grafema li tirrappre\u017centa wkoll il-vokali qasira /\u026a/, u lvokali twila /u:/ ortografikament tikkorrispondi g\u0127al u, grafema li tirrappre\u017centa wkoll ilvokali qasira /\u028a/.", "G\u0127aldaqstant fil-Malti ma nag\u0127mlux distinzjoni fil-kitba tal-vokali i u u fi kliem b\u0127al \u0121ibt u \u0121ib (*\u0121ijb) u punt u dur (*duwr).", "Ir-Regola nru 10 titkellem dwar kliem li flilsien barrani jispi\u010b\u010ba b\u2019konsonanti wa\u0127da i\u017cda fil-Malti jin\u0127ass b\u2019konsonanti mtennija.", "Kliem b\u0127al dan g\u0127andu jsegwi l-fonetika tal-Malti u jinkiteb b\u2019konsonanti doppja, e\u017c. plagg, magg, klabb, gass, vann u fann.", "Bil-lo\u0121ika ta\u2019 din irregola, kliem li fl-Ingli\u017c jinkiteb b\u2019konsonanti doppja u li fil-Malti jin\u0127ass b\u2019konsonanti wa\u0127da g\u0127andu wkoll isegwi r-regoli talfonetika u jinkiteb b\u2019konsonanti wa\u0127da, e\u017c. driler, tenis, seting u esej.", "Ir-Regola nru 11 tirrigwarda l-kitba tal-ismijiet proprji li jirreferu g\u0127al persuni u postijiet.", "Filka\u017c ta\u2019 ismijiet proprji barranin g\u0127andhom", "jibqg\u0127u jinkitbu b\u0127al fl-ori\u0121inal anke meta", "jkollhom sura Maltija, e\u017c.", "George (\u0120or\u0121),", "Arthur (Turu) u Joseph (\u0120u\u017ceppi).", "Fil-ka\u017c talismijiet ta\u2019 pajji\u017ci li ma \u0127adux g\u0127alkollox sura", "Maltija g\u0127andhom jibqg\u0127u jinkitbu b\u0127all3", "l-a\u010b\u010bent", "Dr George Farrugia (xellug) waqt seminar g\u0127at-tradutturi tal-Kummissjoni Ewropea f\u2019Novembru tal-2013", "ori\u0121inal jekk a\u0127na llissnuhom b\u0127all-ori\u0121inal, e\u017c.", "Dan ifisser ukoll li dawn l-ismijiet iridu jibqg\u0127u jinkitbu (fil-qofol tag\u0127hom) b\u0127all-ori\u0121inal anke meta fil-Malti nnisslu xi kelma o\u0127ra minnhom.", "Hekk niktbu sunett Shakespearjan u mhux sunett *Xejksperjan, ng\u0127idu a\u0127na.", "Soluzzjonijiet diffi\u010bli Is-soluzzjonijiet dwar il-kitba tal-kliem Ingli\u017c mhumiex fa\u010bli.", "L-ortografija tag\u0127na hi bba\u017cata fuq prin\u010bipji differenti (foneti\u010bi, fonolo\u0121i\u010bi, morfolo\u0121i\u010bi, etimolo\u0121i\u010bi u vi\u017civi).", "Ir-regoli ortografi\u010bi huma kompromess bejn dawn ilprin\u010bipji li, minkejja li normalment ja\u0127dmu flimkien f\u2019\u0121erarkija stabbilita, f\u2019xi ka\u017ci b\u0127al donnhom ji\u0121u f\u2019kunflitt u xi prin\u010bipju minnhom jing\u0127ata aktar importanza millo\u0127rajn.", "Hekk, ng\u0127idu a\u0127na, minkejja li fil-ftit regoli li g\u0127andna s\u2019issa g\u0127all-kitba tal-kliem il-prin\u010bipju fonetiku jing\u0127ata Ingli\u017c, importanza kbira, madankollu wie\u0127ed ma jridx jinjora l-prin\u010bipji l-o\u0127ra, b\u2019mod spe\u010bjali lprin\u010bipju vi\u017civ.", "\u0126afna drabi ssir re\u017cistenza 8", "g\u0127all-kriterju fonetiku billi llum g\u0127andna konoxxenza tajba \u0127afna tal-Ingli\u017c u g\u0127alhekk kliem missellef minn din il-lingwa x\u2019aktarx li nkunu di\u0121\u00e0 drajna narawh miktub bil-ver\u017cjoni ori\u0121inali tieg\u0127u.", "G\u0127aldaqstant, jekk narawh miktub mod ie\u0127or f\u2019xi kitba bil-Malti, l-ewwel reazzjoni tag\u0127na tkun li nirre\u017cistu din il-forma grafika \u0121dida minkejja li tista\u2019 tkun korretta u l-aktar wa\u0127da li tag\u0127mel sens.", "L-g\u0127a\u017cla tal-kliem Imma d-diffikultajiet jibdew mill-bidu nett.", "Qed nitkellmu fuq il-kitba tal-kliem Ingli\u017c imma e\u017cattament g\u0127al liema kliem Ingli\u017c qed nirreferu?", "G\u0127all-kliem kollu?", "G\u0127al xi kliem partikolari?", "U jekk qed nirreferu g\u0127al xi grupp partikolari ta\u2019 kliem, xi grupp g\u0127andna f\u2019mo\u0127\u0127na u fuq liema kriterju se nag\u0127\u017cluh?", "Ji\u0121ifieri hawn qed nitkellmu fuq jekk g\u0127andniex niktbu fil-Malti kliem b\u0127al teacher, baby jew Christmas?", "Ir-Regola Fundamentali nru 5 ta\u017c-\u017bIEDA tg\u0127idilna \u201cli kelma barranija ssir Maltija, u tinkiteb skont regoli foneti\u010bi Maltin, meta tkun da\u0127let fil-Malti mitkellem u ma tiksirx ir-regoli ortografi\u010bi Maltin, u meta", "l-a\u010b\u010bent toqg\u0127od g\u0127ar-regoli grammatikali tal-Malti b\u0127al pere\u017cempju tie\u0127u l-plural Malti, tikkonjuga ru\u0127ha, jew i\u017c\u017cid prefissi jew suffissi Maltin.\u201d", "Ikollna nistqarru, i\u017cda, li regola b\u0127al din hija pjuttost vaga min\u0127abba li mhuwiex fa\u010bli tg\u0127id meta kelma tkun da\u0127let fil-Malti mitkellem.", "Kelma li ftit li xejn tintu\u017ca minn xi \u0127add tista\u2019 tkun wa\u0127da mill-aktar kelmiet u\u017cati fl-idjolett ta\u2019 xi \u0127add ie\u0127or.", "Dan ji\u0121ri l-aktar fil-ka\u017c ta\u2019 kliem marbut ma\u2019 re\u0121istri partikolari.", "Jekk nidde\u010biedu li se niktbu bil-Malti dak il-kliem Ingli\u017c li minnu nnisslu kliem ie\u0127or, dan ikun ifisser li \u017cgur li l-Malti se jimtela b\u2019mijiet ta\u2019 varjanti ortografi\u010bi.", "B\u2019e\u017cempju ta\u2019 dan nistg\u0127u nsemmu lil xi \u0127add li b\u2019dan il-kriterju jikteb \u0127ajlajter g\u0127ax ju\u017ca lverb ji\u0127\u0127ajlajtja jew kuler g\u0127ax jg\u0127id tikkulja.", "Xi \u0127add ie\u0127or jiktibhom highlighter u cooler g\u0127ax ji\u0127\u0127ajlajtja u tikkulja jkun g\u0127adu jqishom b\u0127ala kelmiet barranin u ma ju\u017cahomx.", "Proposta b\u0127al din nistg\u0127u n\u0127arsu lejha, jew b\u0127ala mod kif narrikkixxu l-Malti bi kliem \u0121did, jew inkella b\u0127ala konfu\u017cjoni s\u0127i\u0127a.", "Tajjeb niftakru li eluf ta\u2019 kliem fid-dizzjunarju tal-Ingli\u017c, anke l-aktar nomi u verbi li llum narawhom strambi, teoretikament g\u0127andhom potenzjal jid\u0127lu fis-sistema inflettiva nominali u verbali tal-Malti.", "G\u0127aldaqstant, dan il-kliem se nikkunsidrawh ukoll biex niktbuh kollu bil-Malti jew se nidde\u010biedu biss fuq numru ta\u2019 kliem partikolari u b\u2019hekk nevitaw \u0127afna varjanti?", "U jekk se", "nidde\u010biedu fuq lista ta\u2019 kliem, din se tkun lista", "mag\u0127luqa jew se tibqa\u2019 tkun a\u0121\u0121ornata minn", "\u017cmien g\u0127al \u017cmien?", "Xi mkien trid tinqata\u2019 linja", "u fost l-aktar mistoqsijiet ba\u017ci\u010bi li rridu", "nwie\u0121bu qabel infasslu xi regoli nsibu dawn:", "Xi kriterji \u010bari se nu\u017caw biex kelma", "Ingli\u017ca se nqisuha li da\u0127let tassew filMalti?", "U jekk da\u0127let, f\u2019liema forma tallingwa, fit-ta\u0127dit, fil-kitba, fit-tnejn?", "F\u2019liema kuntesti lingwisti\u010bi l-aktar li", "tintu\u017ca?", "Il-kelma hi vera me\u0127tie\u0121a fi lsienna?", "Fi kliem ie\u0127or, qed taqla\u2019 b\u2019kapri\u010b\u010b kelma o\u0127ra nattiva li g\u0127adha fl-u\u017cu, jew ne\u0127ti\u0121uha tassew g\u0127ax m\u2019g\u0127andniex kelma o\u0127ra bil-Malti li tkopri e\u017cattament l-istess arja semantika tag\u0127ha?", "Wara li tittie\u0127ed id-de\u010bi\u017cjoni fuq liema kliem Ingli\u017c se jkun a\u010b\u010bettat fil-kitba bil-Malti, trid tittie\u0127ed de\u010bi\u017cjoni o\u0127ra: kif se niktbu dan ilkliem.", "Kliem li di\u0121\u00e0 drajna niktbuh bil-Malti b\u0127al fri\u0121\u0121, kuker, futbol, plejer, tim u swi\u010b\u010b se nibqg\u0127u niktbuh bil-Malti jew hemm ilpossibbilt\u00e0 li ner\u0121g\u0127u nibdew niktbuh blIngli\u017c?", "U jekk naqblu li te\u017cisti din il-kategorija ta\u2019 kliem li di\u0121\u00e0 ndara, g\u0127andna b\u017conn lista o\u0127ra tieg\u0127u biex ni\u0121bruh kollu u kul\u0127add ikun jaf g\u0127al liema kliem qed nirreferu e\u017catt?", "Hemm aktar minn possibblit\u00e0 wa\u0127da kif nistg\u0127u niktbu l-kliem Ingli\u017c fil-Malti, fosthom: 1. il-kelma tit\u0127alla miktuba bl-Ingli\u017c, e\u017c. dehumidifier, roundabout, 2. il-kelma tinkiteb bl-Ingli\u017c imma bilkorsiv, dehumidfier, roundabout, 3. il-kelma tinkiteb bl-Ingli\u017c imma filvirgoletti, \u2018dehumidifier\u2019, \u2018roundabout\u2019, jew 4. il-kelma tinkiteb kif tinstema\u2019 bilMalti skont ir-regoli ortografi\u010bi tal-Malti, di\u0127jumidifajer, rawndebawt.", "Kull wa\u0127da minn dawn il-possibbiltajiet trid ti\u0121i analizzata g\u0127all-vanta\u0121\u0121i u l-i\u017cvanta\u0121\u0121i tag\u0127ha.", "Mhux bilfors ting\u0127a\u017cel possibbilt\u00e0 wa\u0127da li tkun tapplika g\u0127all-kliem kollu.", "F\u2019ka\u017c li ting\u0127a\u017cel il-possibbilt\u00e0 4. wie\u0127ed irid ikun konxju mill-fatt li din tista\u2019 to\u0127loq bosta varjanti ortografi\u010bi.", "Hekk wie\u0127ed jista\u2019 jikteb", "jew kabort, kaberd jew kabert, ng\u0127idu a\u0127na.", "l-a\u010b\u010bent Dan x\u2019aktarx ji\u0121ri min\u0127abba li l-kelliema: 1. ikunu jlissnu l-kelma, b\u2019mod naturali g\u0127alihom, bi pronunzja li toqrob \u0127afna lejn dik ori\u0121inali g\u0127ax ikunu jafu tajjeb lIngli\u017c jew g\u0127ax ikollhom kuntatt akbar mieg\u0127u, jew inkella 2. jag\u0127mlu hekk b\u2019mod konxju g\u0127ax ja\u0127sbu li l-pronunzja Ingli\u017ca g\u0127andha aktar presti\u0121ju so\u010bjali.", "F\u2019dan il-ka\u017c ukoll trid tittie\u0127ed de\u010bi\u017cjoni jekk hux se jin\u017camm varjant ortografiku wie\u0127ed jew inkella l-varjanti kollha possibbli jitqiesu b\u0127ala korretti.", "Hawn ukoll tid\u0127ol il-problema ta\u2019 kliem li di\u0121\u00e0 drajna niktbuh bil-Malti b\u0127al mani\u0121er vs. meni\u0121er, telefon vs. telefown.", "Kliem b\u0127al dan aktarx \u0121ejna f\u2019kuntatt mieg\u0127u f\u2019\u017cew\u0121 perjodi differenti: l-ewwel meta l-parti l-kbira tal-Maltin kienet g\u0127adha monolingwi u l-kuntatt mal-Ingli\u017c, b\u0127ala lsien tal-\u0127akkiem, kien g\u0127adu limitat, u t-tieni, aktar re\u010benti, meta l-parti l-kbira tal-Maltin huma bilingwi, g\u0127alkemm bi gradi differenti, u l-kuntatt malIngli\u017c b\u0127ala lsien internazzjonali huwa aktar qawwi fis-sens li bosta Maltin illum jafu sew din il-lingwa.", "Problema o\u0127ra hi kif il-kliem Ingli\u017c se jitni\u017c\u017cel fid-dizzjunarju.", "Jekk se jkollna sistema fejn xi kliem se jit\u0127alla miktub bl-Ingli\u017c u kliem ie\u0127or se jinkiteb la Maltija, irridu na\u0127sbu f\u2019liema ordni se npo\u0121\u0121uh fid-dizzjunarju tal-Malti.", "Se nu\u017caw sistema li: 1. ti\u0121bor il-kliem kollu flimkien u li tibba\u017ca fuq il-\u0127oss tieg\u0127u, e\u017c. kostum, kotor, kow\u010b, code, coat?", "2. ti\u0121bor il-kliem kollu flimkien u li", "tibba\u017ca fuq il-kitba tieg\u0127u, e\u017c. coat, code,", "kostum, kotor, kow\u010b? jew", "3. tpo\u0121\u0121i l-kliem ta\u2019 nisel Ingli\u017c u li se", "jit\u0127alla miktub bl-Ingli\u017c f\u2019taqsima fiddizzjunarju li tkun separata mill-kliem lie\u0127or?", "Marzu 2014 Jekk il-kliem mill-Ingli\u017c jew xi kliem millIngli\u017c se nag\u0127\u017clu li niktbuh fonetikament bilMalti, irridu na\u0127sbu wkoll biex insolvu fost o\u0127rajn, ka\u017cijiet li tal-morfema -s tal-plural, pere\u017cempju se niktbu klabb\u017c jew klabbs, xorts jew xorz, buts jew buz?", "Il-konsonanti doppji Problema o\u0127ra li trid tissolva hija jekk fiz-zokk morfemiku ta\u2019 nisel Ingli\u017c hux se niktbu konsonanti wa\u0127da jew konsonanti doppja meta nikkonjugaw \u010berti verbi.", "Dan ji\u0121ri billi verbi b\u0127al dawn hawn min jippronunzjahom b\u2019modi differenti.", "Hekk, ng\u0127idu a\u0127na, hawn min jg\u0127id /j\u026a\u02c8p:\u0250n\u026akj\u0250/ bl-a\u010b\u010bent ewlieni fuq it-tieni sillaba u g\u0127aldaqstant jikteb jippanikja, u hawn min jg\u0127id /j\u026ap:\u0250\u02c8n\u026ak:j\u0250/ bl-a\u010b\u010bent ewlieni fuq ittielet sillaba u g\u0127alhekk jikteb jippanikkja.", "Il-probema asso\u010bjata mal-konsonanti doppji tista\u2019 tidher ukoll fil-kitba ta\u2019 \u010berti nomi li xi drabi nu\u017cawhom we\u0127idhom u drabi o\u0127ra ng\u0127aqduhom ma\u2019 xi element lessikali ie\u0127or (aktarx nom) biex jiffurmaw kelma komposta, pere\u017cempju niktbu dekk, dokk u nett imma mbag\u0127ad x\u2019se niktbu, dek\u010ber jew dekk\u010ber, dokjard/t jew dokkjard/t, netbol jew nettbol?", "Forsi din m\u2019g\u0127andhiex tkun problema kbira billi fir-regoli tal-kitba bil-Malti di\u0121\u00e0 je\u017cisti kuntest simili.", "B\u0127ala regola \u0121enerali fil-kliem kompost li mhux ta\u2019 nisel Ingli\u017c, l-ewwel kelma titlef wa\u0127da mi\u017c-\u017cew\u0121 konsonanti mtennija fit-tarf tag\u0127ha meta ting\u0127aqad ma\u2019", "kelma o\u0127ra, e\u017c:", "kull+\u0127add isiru kul\u0127add,", "minn+g\u0127ajr isiru ming\u0127ajr u", "minn+g\u0127and isiru ming\u0127and.", "l-a\u010b\u010bent", "L-abbrevjazzjonijiet u l-akronimi", "L-ismijiet ta\u2019 persuni u postijiet", "Fit-ta\u0127dit tal-Malti kontemporanju ta\u2019 spiss nu\u017caw abbrevjazzjonijiet u akronimi li jkunu jirrappre\u017centaw kliem missellef mill-Ingli\u017c.", "Ilproblema asso\u010bjata mag\u0127hom mhix sewwasew fil-kitba tag\u0127hom imma fil-kitba ta\u2019 elementi o\u0127ra li jinkitbu quddiemhom jew warajhom, b\u0127all-artiklu, il-prepo\u017cizzjonijiet mehmu\u017cin mal-artiklu, il-vokali tal-le\u0127en, il-bidla ta\u2019 j u w f\u2019i u u rispettivament, li tiddependi minn kif se ninterpretaw dawn l-abbrevjazzjonijiet u lakronimi.", "Nistg\u0127u nsemmu \u017cew\u0121 modi ewlenin kif nistg\u0127u ninterpretawhom, jew skont ilkriterju vi\u017civ jew inkella fonetiku.", "U jekk nag\u0127\u017clu li nimxu fuq il-kriterju fonetiku jkollna n\u017commu f\u2019mo\u0127\u0127na li anke f\u2019dan il-ka\u017c je\u017cistu diversi possibbiltajiet b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na jekk l-akronimu jew l-abbrevjazzjoni nag\u0127\u017clux li llissnuhom b\u0127ala:", "Dak li g\u0127edna g\u0127all-abbrevjazzjonijiet u lakronimi japplika wkoll g\u0127an-nomi proprji, laktar l-ismijiet ta\u2019 persuni u postijiet.", "Hawn ukoll trid tittie\u0127ed de\u010bi\u017cjoni fuq jekk hux se n\u017commu mal-kriterju fonetiku u nkunu lingwistikament aktar pre\u010bi\u017ci, jew inkella malkriterju vi\u017civ u nkunu aktar pratti\u010bi.", "F\u2019dan ilka\u017c, il-problema tolqot l-aktar lil tarf il-kelma.", "1. kelma s\u0127i\u0127a, e\u017c. il-WHO /h\u01b1:/, inNATO /\u02c8n\u025bjt\u0254w/ jew /\u02c8n\u0250:t\u0254/, 2. fra\u017ci s\u0127i\u0127a, e\u017c. il-World Health Organization (WHO), il-Malta Union of Teachers (MUT), il-Malta Union of Midwives and Nurses (MUMN), jew 3. sekwenza ta\u2019 ittri, e\u017c. id-WHO, lMUT, l-MUMN, is-CMTU De\u010bi\u017cjoni dwar kif se nittrattaw dawn labbrevjazzjonijiet u l-akronimi tiffranka modi differenti ta\u2019 kitba li b\u0127alissa ta\u2019 spiss niltaqg\u0127u mag\u0127hom, kif juru dawn l-e\u017cempji miktubin skont il-pronunzja tag\u0127hom: Da\u0127al membru fl-MUT llum.", "Da\u0127al membru fil-MUT illum.", "Is-CMTU jrid ikollha rappre\u017centant.", "Il-CMTU irid ikollha rappre\u017centant.", "Id-WHO ippubblikat ir-rapport.", "Il-WHO ppubblikat ir-rapport.", "Li kieku fil-kitba, tarf il-kelma jikkorrispondi dejjem mal-\u0127oss konsonantali jew vokaliku ta\u2019 isem il-post jew il-persuna, kien ikollna problema anqas xi nsolvu.", "Ji\u0121ifieri li kieku lismijiet kollha li jispi\u010b\u010baw b\u2019\u0127oss vokaliku niktbuhom dejjem b\u2019vokali fit-tarf, e\u017c.", "Anna, Marie, Jessica, Angelo, Dundee, Swansea, Eddie, Andrea u Palermo, u l-ismijiet kollha li jispi\u010b\u010baw b\u2019\u0127oss konsonantali niktbuhom dejjem b\u2019konsonanti fit-tarf, e\u017c.", "Martin, Frank, Thomas, Doris, Ann, Margaret, Manchester, Munich u Bristol, il-kriterju fonetiku kien ikun l-aktar kriterju ideali.", "Imma dan mhux il-ka\u017c.", "Insibu bosta ismijiet li jitlissnu b\u2019\u0127oss vokaliku fit-tarf i\u017cda jinkitbu b\u2019konsonanti, u bilmaqlub, e\u017c.", "Mela f\u2019ka\u017cijiet b\u0127al dawn g\u0127andna nuqqas ta\u2019 korrispondenza bejn dak li nisimg\u0127u u dak li naraw miktub.", "U jibdew il-problemi.", "Jekk nag\u0127\u017clu li nimxu mal-kriterju fonetiku, niffukaw fuq il-\u0127oss tal-kelma filwaqt li ninjoraw il-forma miktuba tag\u0127ha.", "F\u2019dan il-ka\u017c niktbu, ng\u0127idu a\u0127na, Smajt lil Irene issejja\u0127li, \u017bort Melbourne illum, Lil Charlotte iriduha tkompli tistudja min\u0127abba li Irene, Melbourne u Charlotte jispi\u010b\u010baw b\u2019\u0127oss konsonantali.", "Jekk nimxu mal-kriterju vi\u017civ, nikkunsidraw ilforma miktuba tal-kelma ji\u0121ifieri jekk tispi\u010b\u010bax b\u2019vokali jew konsonanti, filwaqt li ninjoraw laspett fonetiku tag\u0127ha.", "F\u2019dan il-ka\u017c niktbu, e\u017cempju, Smajt lil Irene ssejja\u0127li, A\u0127na \u017corna Melbourne lbiera\u0127, Lil Charlotte jriduha tkompli tistudja min\u0127abba li l-a\u0127\u0127ar ittra filkitba ta\u2019 dawn l-ismijiet hija vokali.", "l-a\u010b\u010bent De\u010bi\u017cjonijiet b\u0127al dawn, ibba\u017cati fuq l-aspett fonetiku jew l-aspett vi\u017civ tal-kelma mhumiex xi \u0127a\u0121a \u0121dida fl-ortografija Maltija.", "Hekk, ng\u0127idu a\u0127na, meta niktbu sentenzi b\u0127al Nista\u2019 mmur g\u0127ada u Nitla\u2019 t-tara\u0121 inkunu qed napplikaw il-kriterju fonetiku.", "G\u0127alhekk ma niktbux il-vokali tal-le\u0127en mal-verb mmur (flewwel e\u017cempju) u mal-artiklu (fit-tieni e\u017cempju) minkejja li l-kelma ta\u2019 quddiemhom tispi\u010b\u010ba bl-appostrofu li qed jirrappre\u017centa lkonsonanti g\u0127.", "L-g\u0127 hija konsonanti storika li tilfet il-le\u0127en proprju tag\u0127ha u g\u0127alhekk, f\u2019dawn l-e\u017cempji, il-kelma li ssegwiha nistg\u0127u nippronunzjawha ming\u0127ajr vokali tal-le\u0127en.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, meta niktbu sentenzi b\u0127al Nistg\u0127u mmorru g\u0127ada u Nitilg\u0127u t-tara\u0121 inkunu qed napplikaw il-kriterju vi\u017civ, ji\u0121ifieri minkejja li fuq livell ta\u2019 \u0127oss ne\u0127tie\u0121u l-vokali tal-le\u0127en biex illissnu l-kelma mmorru (fl-ewwel e\u017cempju) u l-artiklu (fit-tieni e\u017cempju) madankollu din il-vokali ma niktbuhiex min\u0127abba li fil-kitba l-kelma ta\u2019 qabel tispi\u010b\u010ba bil-vokali.", "Wie\u0127ed jista\u2019 jirra\u0121una li din ir-regola bba\u017cata fuq il-kriterju vi\u017civ mhijiex korretta i\u017cda filverit\u00e0, hija regola li ilha \u017cmien twil stabbilita u m\u0127addma b\u0127ala regola uffi\u010bjali tal-kitba bilMalti.", "Irridu niftakru wkoll li fir-regoli talkitba bil-Malti nsibu bosta ka\u017ci o\u0127ra fejn ilkriterju fonetiku ma jing\u0127atax pre\u010bedenza fuq il-kriterji l-o\u0127ra.", "E\u017cempji o\u0127ra li forsi j\u0121eg\u0127luna nxaqilbu aktar lejn l-g\u0127a\u017cla tal-kriterju vi\u017civ huma ka\u017cijiet fejn niltaqg\u0127u ma\u2019 ismijiet li jistg\u0127u jkunu pronunzjati b\u2019aktar minn mod wie\u0127ed b\u0127al: Le Blanc (imlissen bit-tarf /\u0250/ jew /k/), Irene (imlissen bit-tarf /\u025b/ jew /n/), Simon (imlissen bit-tarf /\u0254\u0303/ jew /n/) u", "Ka\u017cijiet aktar diffi\u010bli huma meta niltaqg\u0127u ma\u2019", "ismijiet li lanqas biss inkunu nafu kif", "nippronunzjawhom, ng\u0127idu a\u0127na l-ismijiet", "G\u0127aldaqstant, g\u0127alkemm fil-ka\u017c tal-kitba talismijiet ta\u2019 persuni u postijiet il-kriterju fonetiku jista\u2019 jidher b\u0127ala l-aktar soluzzjoni ideali u pre\u010bi\u017ca \u2013 tikteb kif tisma\u2019 \u2013 fil-verit\u00e0, rajna li nistg\u0127u niltaqg\u0127u ma\u2019 bosta kuntesti fejn m\u2019hemmx korrispondenza diretta bejn dak li nisimg\u0127u u dak li naraw miktub, bejn ilfonema u l-grafema li tirrappre\u017centaha.", "U ladarba din ir-relazzjoni diretta bejn \u0127oss u kitba ma te\u017cistix fil-ka\u017ci kollha, ikollna nqisu proposti o\u0127ra li minkejja li huma anqas pre\u010bi\u017ci jistg\u0127u jkunu aktar pratti\u010bi g\u0127al min qed jikteb jew jikkore\u0121i.", "Il-pro\u010bess ta\u2019 ti\u0121did u tibdil fil-lingwa huwa naturali, inevitabbli u kontinwu l-aktar fil-ka\u017c ta\u2019 lingwa li ti\u0121i f\u2019kuntatt ma\u2019 lingwa jew lingwi o\u0127ra.", "Il-kuntatt jista\u2019 jse\u0127\u0127 fuq livelli lingwisti\u010bi differenti.", "X\u2019aktarx li l-ewwel li jkun affettwat huwa t-ta\u0127dit i\u017cda ma\u017c-\u017cmien, laktar meta l-kliem jindara, jintu\u017ca u jintg\u0127a\u0121en mal-lessiku nattiv, tibda tin\u0127ass il-\u0127tie\u0121a li jkun integrat ukoll fil-kitba.", "Dan il-pro\u010bess g\u0127all-Malti mhuwiex xi pro\u010bess \u0121did.", "Bosta kliem ta\u2019 nisel Sqalli u Taljan, li \u0121ejna f\u2019kuntatt mieg\u0127u, niktbuh skont regoli stabbiliti tal-ortografija Maltija.", "Kliem b\u0127al dan sab ru\u0127u fid-dizzjunarji tag\u0127na u nu\u017cawh b\u2019mod regolari meta niktbu bla ma noqog\u0127du nistaqsu l-g\u0127aliex niktbuh hekk u mhux mod ie\u0127or.", "Tajjeb niftakru li wa\u0127da mill-kwalitajiet li jrid ikollha ortografija tajba hija li, filwaqt li tib\u017ca\u2019 g\u0127all-istabbilt\u00e0 tag\u0127ha, g\u0127andha tkun", "a\u0121\u0121ornata minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien meta jkun", "me\u0127tie\u0121.", "U din il-\u0127tie\u0121a, fil-ka\u017c tal-ortografija", "ta\u2019 lsienna, qed ter\u0121a\u2019 tin\u0127ass, sewwasew g\u0127ax", "il-Malti huwa lsien \u0127aj.", "Nittamaw li anke filka\u017c tal-kliem Ingli\u017c jitfasslu regoli \u010bari ta\u2019 kif", "g\u0127andna nirrappre\u017centaw dan il-kliem bilkitba.", "l-a\u010b\u010bent", "\u017bgur li d-DE\u010aI\u017bJONIJIET 2, b\u0127al ta\u2019 qabilhom, mhumiex se jikkuntentaw f\u2019kollox lil kul\u0127add.", "I\u017cda rridu n\u017commu f\u2019mo\u0127\u0127na li l-ortografija fiha nfisha hija sistema arbitrarja.", "L-importanti huwa li dawn id-de\u010bi\u017cjonijiet ikunu bba\u017cati fuq kriterji lingwisti\u010bi sodi, \u010bari u pratti\u010bi biex i\u0127ajru aktar nies jiktbu bil-Malti.", "U ladarba jittie\u0127du, nistennew li jsiru uffi\u010bjali u jkunu segwiti minn kul\u0127add.", "Dr Farrugia huwa lettur tal-Malti fil-Fakult\u00e0 tal-Arti tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta", "Pajji\u017c imsie\u0127eb jew pajji\u017c sie\u0127eb?", "Il-parti\u010bipju fil-Malti u kif jipparte\u010bipa Mark Paul Vella l-parti\u010bipju fil-Malti huwa ferg\u0127a verbali li g\u0127andha identit\u00e0 differenti skont il-ka\u017c, g\u0127ax il-parti\u010bipju jaf jilbes is-sura a\u0121\u0121ettivali, nominali jew verbali.", "Apparti li jista' jiddenota dawn it-tliet kategoriji, g\u0127andu wkoll funzjoni temporali.", "Il-parti\u010bipju attiv jesprimi qag\u0127da fil-pre\u017cent u l-parti\u010bipju passiv jesprimiha filpassat.", "Il-parti\u010bipju attiv jista\u2019 jaqdi l-funzjoni ta' a\u0121\u0121ettiv, nom jew verb fil-pre\u017cent.", "Xi e\u017cempji ta\u2019 parti\u010bipju attiv meta jintu\u017ca b\u0127ala a\u0121\u0121ettiv huma fietel, liebes u \u0127iemed.", "Mill-banda l-o\u0127ra l-parti\u010bipju jista\u2019 jkollu l-funzjoni ta\u2019 nom tala\u0121ent b\u0127al dawn l-e\u017cempji non-Semiti\u010bi: predikatur, negozjant u edukatur, u dawn le\u017cempji mis-Semitiku: rebbie\u0127, wikkiel, u ka\u0127\u0127al.", "Dan ir-re\u0121istru lessikali jista\u2019 jkollu rwoli semanti\u010bi u grammatikali differenti, pere\u017cempju l-parti\u010bipju attiv wikkiel jista\u2019 jintu\u017ca kemm b\u0127ala nom tal-a\u0121ent kif ukoll b\u0127ala a\u0121\u0121ettiv, kif jidher fi\u017c-\u017cew\u0121 sentenzi li \u0121ejjin: Il-wikkiel g\u0127ajnejh ikbar minn \u017caqqu.", "Il-bniedem wikkiel rari biex jintebaqlu listonku.", "Il-parti\u010bipju attiv g\u0127andu wkoll u\u017cu verbali, jag\u0127ti interpretazzjoni progressiva, attwali talazzjoni, pere\u017cempju \u0127iere\u0121, die\u0127el u tiela\u2019.", "Grammatikalment dan hu differenti mit-temp tal-imperfett.", "Din id-differenza tirrifletti ru\u0127ha semantikament.", "L-imperfett huwa abitwali, juri drawwa, e\u017c. jien no\u0127ro\u0121.", "L-istess differenza tirrifletti ru\u0127ha wkoll morfolo\u0121ikament g\u0127ax ilparti\u010bipju attiv g\u0127andu biss tliet forom talg\u0127add u l-\u0121ens, li jikkorrispondu mal-ewwel persuna singular maskil, mal-ewwel persuna singular femminil, u mat-tielet persuna plural rispettivament, filwaqt li l-imperfett jikkonjuga ru\u0127u mas-seba\u2019 pronomi b\u2019forma unika f\u2019kull ka\u017c: Il-Pronom Personali", "Il-Parti\u010bipju Attiv", "L-Imperfett", "\u0127iere\u0121", "no\u0127ro\u0121", "\u0127iere\u0121", "to\u0127ro\u0121", "\u0127iere\u0121", "jo\u0127ro\u0121", "\u0127ier\u0121a", "to\u0127ro\u0121", "A\u0127na", "\u0127er\u0121in", "no\u0127or\u0121u", "\u0127er\u0121in", "to\u0127or\u0121u", "\u0127er\u0121in", "jo\u0127or\u0121u", "Anki l-parti\u010bipju passiv jista\u2019 jkollu valur a\u0121\u0121ettivali, nominali jew verbali.", "Mal-verbi ta\u2019 nisel Semitiku jin\u0127adem bi\u017c-\u017cieda tal-prefiss m-, e\u017c. ma\u0127nuq, ma\u0127mu\u0121 u mag\u0127luq.", "Millbanda l-o\u0127ra, il-parti\u010bipju passiv ta' verbi nonSemiti\u010bi jirrikjedi s-suffiss -at, -ut, u -it b\u0127al fle\u017cempji skomunikat, stordut u pprojbit.", "B\u2019mod \u0121enerali, f\u2019dan is-sens a\u0121\u0121ettivali (l-aktar komuni), il-parti\u010bipju passiv jiddeskrivi stat li se\u0127\u0127 fil-passat li fil-mument tat-ta\u0127dit, dan listat g\u0127adu kostanti u fiss.", "Tajjeb in\u017commu f'mo\u0127\u0127na li l-parti\u010bipju passiv kif ukoll il-parti\u010bipju attiv, meta jintu\u017caw b\u0127ala a\u0121\u0121ettiv, hija prattika komuni li jin\u0127admu filfemminil singular ma\u2019 nom li jkun fil-plural u i\u017cda dan ma jg\u0127oddx g\u0127an-nomi kollha, ng\u0127idu 13", "l-a\u010b\u010bent a\u0127na o\u0121\u0121etti misruqa (pp), toroq wieqfa (pa).", "Sintendi, dejjem jistg\u0127u jintu\u017caw il-parti\u010bipji fil-plural g\u0127al ma\u2019 dawn in-nomi fil-plural, e\u017c. o\u0121\u0121etti misruqin u toroq weqfin.", "Issa ni\u0121u g\u0127ad-differenza semantika bejn msie\u0127eb (imsie\u0127ba/imse\u0127bin) u sie\u0127eb (sie\u0127ba/ s\u0127ab) f'e\u017cempju konkret fit-traduzzjoni.", "Nibdew billi fil-lingwa sors naraw il-fra\u017ci komuni partner country li tinbet kemm-il darba f\u2019testi le\u0121i\u017clattivi.", "Fit-traduzzjoni g\u0127allMalti, il-valur semantiku tal-parti\u010bipju passiv i msie\u0127eb u tal-parti\u010bipju attiv sie\u0127eb (g\u0127ax ori\u0121inarjament hu parti\u010bipju) huwa differenti, g\u0127aldaqstant bejn pajji\u017c imsie\u0127eb u pajji\u017c sie\u0127eb m\u2019hemmx korrispondenza.", "Fil-fra\u017ci pajji\u017c imsie\u0127eb il-parti\u010bipju passiv qed jag\u0127ti lill-fra\u017ci konnotazzjoni passiva, ta\u2019 pazjent. i", "G\u0127alkemm f\u2019pajji\u017c imsie\u0127eb ma jissemma lebda a\u0121ent, qed ji\u0121i implikat li hemm entit\u00e0 (f\u2019dan il-ka\u017c l-UE) li qed ta\u0121ixxi b\u0127ala a\u0121ent, u li sie\u0127bet (mag\u0127ha) lill-pajji\u017c (li ried jissie\u0127eb).", "Hawnhekk jo\u0127ro\u0121 di\u017clivell bejn l-istatus talpajji\u017c u dak tal-UE (il-pajji\u017ci l-o\u0127ra di\u0121\u00e0 s\u0127ab) u dan huwa ra\u0121onevoli sakemm isse\u0127\u0127 iss\u0127ubija, g\u0127ax din fla\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar hija prerogattiva tal-UE.", "Madankollu, min\u0127abba l-u\u017cu tal-parti\u010bipju passiv, semantikament, ilpajji\u017c li jissie\u0127eb jibqa\u2019 lattribwit mieg\u0127u istatus inferjuri, ta\u2019 inugwaljanza.", "Il-parti\u010bipju passiv jibni relazzjoni \u0121erarkika ta\u2019 entit\u00e0 superjuri vis-\u00e0-vis pajji\u017c inferjuri.", "Fille\u0121i\u017clazzjoni tal-UE dan mhux il-ka\u017c, it-28 pajji\u017c parte\u010bipanti huma fuq livell pari ta\u2019 status i\u017cda meta jintu\u017ca l-parti\u010bipju 14", "Marzu 2014 attiv sie\u0127eb (pajji\u017c sie\u0127eb), din l-inugwaljanza ma tin\u0127oloqx.", "Il-parti\u010bipju attiv sie\u0127eb jo\u0127loq dinami\u017cmu li jeskludi l-istati\u010bit\u00e0 (img\u0127oddija) li joffri l-parti\u010bipju passiv imsie\u0127eb.", "Mil-lat semantiku, il-fra\u017ci pajji\u017c sie\u0127eb tag\u0127ti status ta\u2019 ugwaljanza, hemm intrinsikament il-kun\u010bett ta\u2019 s\u0127ubija pari, li mhux bilfors tag\u0127tiha l-fra\u017ci pajji\u017c imsie\u0127eb.", "Dan \u0121ej ukoll min\u0127abba ddifferenza morfolo\u0121ika f\u2019dan il-kuntest g\u0127ax ilparti\u010bipju attiv g\u0127andu sens nominali u lparti\u010bipju passiv g\u0127andu sens a\u0121\u0121ettivali.", "Fit-traduzzjoni tal-fra\u017ci partner country, sie\u0127eb u imsie\u0127eb huma \u017cew\u0121 parti\u010bipji li qed iwasslu informazzjoni differenti.", "Pajji\u017c imsie\u0127eb mhix korrispondenti g\u0127al partner country.", "Minkejja li hi grammatikalment korretta, semantikament mhix, filwaqt li pajji\u017c sie\u0127eb hi koretta kemm grammatikalment kif ukoll semantikament.", "Mark Paul Vella huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "\u0126ieles, liberu u indipendenti Leanne Ellul", "afna drabi s-sinonimi huma a\u010b\u010bettati b\u0127ala kliem bl-istess tifsira; i\u017cda dan ilkliem ifisser pre\u010bi\u017cament l-istess?", "\u0126arsa lejn it-tag\u0127rif f\u2019dizzjunarji u l-korpus Malti (MLRS) turina li hemm differenzi li jo\u0127or\u0121u permezz tal-kollokazzjonijiet u l-kuntesti li fihom jintu\u017ca dan il-kliem.", "Is-sinonimi huma kliem li jixxiebah fit-tifsira.", "Ra\u0121uni li tag\u0127ti lok g\u0127all-\u0127olqien ta\u2019 sinomimi hi li l-lingwi jit\u0127alltu flimkien u g\u0127all-istess kun\u010bett naddottaw kliem minn lingwi differenti; hekk insibu \u0127ieles mill-G\u0127arbi u liberu mit-Taljan.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-kelmiet liberu u indipendenti juruna li din mhix l-unika ra\u0121uni g\u0127ax it-tnejn \u0121ejjin mill-istess lingwa.", "F\u2019ID-DIZZJUNARJU MALTI U TE\u017bAWRU TA\u2019 MALTI M\u0126ADDEM ta\u2019 Mario Serracino-Inglott, fost o\u0127rajn jag\u0127ti dawn is-sinonimi: 1. \u0127ieles u liberu g\u0127al indipendenti 2. liberu u indipendenti g\u0127al \u0127ieles 3. \u0127ieles g\u0127al liberu Dan ji\u0121ri wkoll f\u2019ka\u017ci o\u0127ra, ng\u0127idu a\u0127na ka\u017cwali u komdu huma mog\u0127tija b\u0127ala sinonimi ta\u2019 informali; filwaqt li informali hi mog\u0127tija b\u0127ala sinonimu ta\u2019 ka\u017cwali u la informali u lanqas ka\u017cwali m\u2019huma mog\u0127tija b\u0127ala sinonimi ta\u2019 komdu.", "G\u0127alkemm \u0127arsa lejn it-te\u017cawru di\u0121\u00e0 tag\u0127tina \u0127jiel li s-sinonimi mhux bilfors ikollhom tifsira g\u0127alkollox l-istess, id-differenzi u t-tixbih fittifsir jo\u0127or\u0121u l-a\u0127jar minn \u0127arsa lejn il-kliem", "f\u2019kuntest g\u0127aliex l-ebda kelma mhi sospi\u017ca wa\u0127edha, u t-tifsira tag\u0127ha to\u0127ro\u0121 l-a\u0127jar meta narawha fil-kumpanija ta\u2019 kliem ie\u0127or.", "L-u\u017cu ta\u2019 kliem fis-sentenzi li jippre\u017centa Aquilina fid-DIZZJUNARJU MALTI-INGLI\u017b jg\u0127in biex inqabbluhom.", "Jekk fis-sentenza li jag\u0127ti Aquilina It-tabib qalli li issa \u0127ieles u nista\u2019 niekol li rrid inbiddlu l-kelma \u0127ieles bil-kelma indipendenti, din ma tag\u0127milx wisq sens: Ittabib qalli li issa indipendenti u nista\u2019 niekol li rrid.", "I\u017cda jekk nie\u0127du s-sentenza, M\u2019iniex \u0127ieles b\u0127alissa, er\u0121a\u2019 ejja u nbiddlu l-kelma \u0127ieles b\u2019liberu, din tibqa\u2019 tag\u0127mel sens.", "Dan ma jfissirx li \u0127ieles u liberu dejjem jistg\u0127u jintu\u017caw flok xulxin.", "Li kieku sinonimu jkun identiku g\u0127al ie\u0127or g\u0127alkollox, ji\u0121ifieri sinonimu assolut, ikun jista\u2019 jintu\u017ca minfloku dejjem u bla tfixkil.", "Dan hu possibbli fil-ka\u017c ta\u2019 kliem b\u0127al xefaq fis-sentenza Fuq ix-xefaq kien hemm \u0127afna vapuri u orizzont fis-sentenza Fuq l-orizzont kien hemm \u0127afna vapuri.", "Biex nosserva a\u0127jar kif i\u0121ibu ru\u0127hom dawn issinonimi tajt \u0127arsa lejhom fil-korpus Malti, mag\u0127ruf b\u0127ala MLRS li jista\u2019 jinstab f\u2019http:// mlrs.research.um.edu.mt \u2013 g\u0127odda essenzjali fejn jid\u0127ol dan it-tip ta\u2019 anali\u017ci.", "Min\u0127abba li \u0127ieles u liberu jinflettu ru\u0127hom g\u0127all-g\u0127add u g\u0127all-\u0121ens, fittixt ukoll il-kelmiet \u0127ielsa u \u0127elsin, kif ukoll libera u liberi.", "B\u2019hekk qbadt kemm jista\u2019 jkun kuntesti li fihom jintu\u017ca dan il-kliem.", "Dan it-tip ta\u2019 tiftixa m\u2019applikax g\u0127al indipendenti g\u0127ax hu a\u0121\u0121ettiv invarjabbli.", "Sabiex inqabbel, qassamthom skont kategoriji differenti kif jidher f\u2019din it-tabella.", "Minn dattqabbil jo\u0127ro\u0121 li indipendenti hi l-iktar kelma frekwenti fil-korpus, segwita minn \u0127ieles u", "l-a\u010b\u010bent", "B\u2019\u0127arsa lejn il-kategoriji, rajt f\u2019liema kuntesti dawn is-sinonimi jintu\u017caw l-iktar.", "Indipendenti tintu\u017ca l-aktar f\u2019testi parlamentari, u mbag\u0127ad fuq l-internet u fl-istampa, filwaqt li tintu\u017ca linqas fil-kuntest akkademiku.", "\u0126ieles tintu\u017ca laktar fuq l-internet, wara f\u2019testi parlamentari u fl-istampa u g\u0127al darb\u2019o\u0127ra tintu\u017ca l-inqas filkuntest akkademiku.", "Liberu tintu\u017ca l-aktar filkuntest tal-parlament, imbag\u0127ad fl-istampa u wara fuq l-internet.", "Fil-kuntest akkademiku, liberu hi l-inqas li tintu\u017ca wkoll.", "Interessanti li liberu nsibuha u\u017cata kwa\u017ci ugwalment filkuntest parlamentari u fl-istampa.", "G\u0127alkemm il-frekwenza ta\u2019 sinonimu f\u2019kuntest partikolari tvarja, l-aktar tliet kuntesti popolari huma l-parlament, l-istampa u l-internet.", "Indipendenti u liberu huma l-aktar popolari f\u2019testi parlamentari, filwaqt li l-kuntest li fih jintu\u017caw l-inqas it-tliet sinonimi hu dak akkademiku.", "Ta\u2019 min jinnota li l-li\u0121i hija kuntest popolari wkoll.", "Dawn it-tabelli juru a\u0127jar il-firxa ta\u2019 kuntesti li nsibuhom fihom.", "Billi it-tliet sinonimi huma popolari kwa\u017ci flistess tliet kuntesti, jaf tkun iktar diffi\u010bli biex insibu differenzi.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, billi mhux kollha popolari bl-istess frekwenza fl-istess kuntesti, jaf jo\u0127or\u0121u xi differenzi.", "l-a\u010b\u010bent", "Marzu 2014 korpus jifta\u0127 tieqa \u0121dida fuq l-u\u017cu ta\u2019 \u0127ieles f\u2019kuntesti ekonomi\u010bi u politi\u010bi biex b\u2019hekk titwessa\u2019 t-tifsira li ta Aquilina.", "Fil-korpus, liberu tintrabat l-aktar ma\u2019 stat ta\u2019 persuna jew attitudnijiet u azzjonijiet individwali g\u0127alkemm tintu\u017ca l-aktar filkuntest tal-parlament u tal-istampa.", "L-iktar tliet kollokazzjonijiet popolari ma\u2019 din il-kelma huma \u0127in, moviment u a\u010b\u010bess.", "Evert (2005) jis\u0127aq li l-kollokazzjonijiet huma essenzjali min\u0127abba r-relevanza kuntrastiva tag\u0127hom, u g\u0127alhekk b\u2019\u0127arsa lejhom iddifferenzi bejn is-sinonimi jo\u0127or\u0121u iktar.", "L-iktar tliet kollokazzjonijiet popolari malkelma indipendenti huma media1, personali u mod.", "Mill-ewwel \u0127amsin kollokazzjoni ninnotaw li indipendenti tikkolloka l-aktar ma\u2019 kliem marbut mal-politika u anke ma\u2019 kliem ba\u017ciku jew li nu\u017cawh spiss b\u0127al skola u \u0127ajja.", "Il-kollokazzjonijiet me\u0127uda mill-bloggs ukoll kellhom x\u2019jaqsmu mal-politika.", "Dan ifisser li l-qrubija ta\u2019 din il-kelma ma\u2019 kuntesti politi\u010bi tissa\u0127\u0127a\u0127.", "Minbarra l-politika, Aquilina ju\u017ca dan l-a\u0121\u0121ettiv f\u2019e\u017cempji marbuta ma\u2019 post jew pajji\u017c, jew \u0127sieb individwali.", "Listudju tal-korpus jikkonferma l-e\u017cempji minn Aquilina filwaqt li joffri possibiltajiet o\u0127rajn.", "Il-kelma \u0127ieles insibuha l-aktar f\u2019kuntesti ekonomi\u010bi u kuntesti politi\u010bi.", "Fil-fatt, l-aktar tliet kollokazzjonijiet popolari huma suq, kummer\u010b u moviment, g\u0127alhekk huwa diffi\u010bli iktar li niddistingwu bejn indipendenti u \u0127ieles abba\u017ci tal-kuntest politiku.2 Id-definizzjoni ta\u2019 Aquilina tiffoka l-aktar fuq \u0127elsien minn rabtiet fi\u017ci\u010bi jew morali.", "G\u0127aldaqstant il-", "Aquilina jikteb li liberu tfisser li tkun liberu fil-moviment u l-azzjoni u g\u0127alhekk, il-korpus qed isa\u0127\u0127a\u0127 dak li kiteb Aquilina.", "Ninnotaw li l-kelma mod hi popolari \u0127afna kemm ma\u2019 indipendenti kif ukoll ma\u2019 liberu u inqas popolari ma\u2019 \u0127ieles, i\u017cda dan ma jissu\u0121\u0121erix wisq g\u0127ax il-kelma mod mhix marbuta ma\u2019 xi re\u0121istru partikolari u g\u0127alhekk tista\u2019 tintu\u017ca f\u2019kuntesti differenti.", "Kollokazzjonijiet o\u0127ra popolari ma\u2019 iktar minn sinonimu wie\u0127ed huma \u0127ajja, moviment u \u0127in, fejn moviment tikseb tifsiriet differenti skont kuntesti differenti (ng\u0127idu a\u0127na, il-moviment \u0127ieles favur il-ka\u010b\u010ba ma tfissirx l-istess b\u0127al ag\u0127mel moviment b\u2019idejk).", "Hemm kliem ie\u0127or li jikkolloka ma\u2019 kelma u mhux o\u0127ra, fosthom media li abba\u017ci tal-ewwel \u0127amsin kollokazzjoni hi l-aktar kollokazzjoni popolari mas-sinonimu indipendenti.", "It-tabella fil-pa\u0121na li jmiss qed turi l-ewwel g\u0127axar kollokazzjonijiet g\u0127al kull sinonimu.", "Ilkliem a\u0127mar jindika li dik il-kelma tintu\u017ca ma\u2019 tal-inqas \u017cew\u0121 sinonimi.", "Tajjeb ninnotaw kollokazzjonijiet b\u0127al vers u \u0127ieles.", "F\u2019dal-ka\u017c ma nistg\u0127ux inbiddlu vers jew \u0127ieles bi kliem ie\u0127or b\u0127al a\u0127na vers indipendenti g\u0127ax inkella tinbidel it-tifsira talespressjoni.", "Il-kelma media qed niktibha kif tidher fil-korpus.", "Tajjeb insemmu \u017cew\u0121 festi nazzjonali: Jum l-Indipendenza u Jum il-\u0126elsien.", "L-u\u017cu frekwenti tag\u0127hom filpolitika jista\u2019 jkun min\u0127abba f\u2019hekk.", "Fra\u017cijiet b\u0127al dawn jissej\u0127u espressjonijiet iffri\u017cati fejn \u201cthere is just one way of saying 17", "l-a\u010b\u010bent", "\u0127ieles", "suq", "\u0127in", "kummer\u010b", "a\u010b\u010bess", "\u0127in", "\u010baqliq", "\u0127in", "\u010birkolazzjoni", "spazji", "skejjel", "suq", "\u0127ajja", "Dan japplika wkoll g\u0127al espressjonijiet b\u0127al \u0127in liberu, fejn xi w\u0127ud ju\u017caw il-fra\u017ci \u0127in \u0127ieles i\u017cda \u0127in indipendenti ma tfissirx l-istess.", "B\u2019dan it-tag\u0127rif f\u2019idejna nistg\u0127u nikkonkludu li minkejja li s-sinonimi ma jfissrux l-istess, xorta wa\u0127da g\u0127andhom il-potenzjal li jissej\u0127u sinonimi g\u0127ax fil-fatt, \u201ccomplete synonymy of lexemes is relatively rare in natural languages and [\u2026] absolute synonymy [\u2026] is almost non-existent\u201d (Lyons p. 148).", "Nikkonkludu wkoll li m\u2019hemmx kriterju wie\u0127ed li fuqu ni\u0121\u0121udikaw it-tifsir ta\u2019 kelma, u li g\u0127odod moderni b\u0127all-MLRS jg\u0127inu qatig\u0127 f\u2019dan iddifferenzjar.", "\u0126arsa \u0127afifa lejn dawn issinonimi tg\u0127inna nifhmu li indipendenti marbuta l-aktar ma\u2019 xi \u0127a\u0121a inanimata; \u0127ielsa ma\u2019 xi \u0127a\u0121a animata filwaqt li liberu tista\u2019 tinftiehem fuq livell aktar astratt.", "Dan ma jfissirx li f\u2019xi ka\u017cijiet ma jintu\u017cawx flok xulxin, u g\u0127alhekk it-tifsiriet ta\u2019 bejniethom, g\u0127ad illi huma differenti, huma qrib \u0127afna wkoll.", "Leanne Ellul hija l-Uffi\u010bjal g\u0127ar-Relazzjonijiet Pubbli\u010bi tal-G\u0127aqda tal-Malti - Universit\u00e0, u g\u0127alliema tal-Malti fl-iskola Santa Dorotea, \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121.", "B\u0127alissa qieg\u0127da tirri\u010berka l-qasam tan-nomi verbali fil-livell ta' Masters 18", "Biblijografija Agius, A.W. IT-TE\u017bAWRU.", "Ktiba g\u0127al seminar.", "edizzjoni).", "TE\u017bAWRU TA\u2019 MALTI M\u0126ADDEM.", "L-Istati Uniti: Columbia University,", "Stedina g\u0127al kontributi Dan il-\u0121urnal qabad ritmu \u0121mielu u kif tistg\u0127u taraw, din l-edizzjoni hi wa\u0127da mill-aktar imla\u0127\u0127min.", "Sabiex dan ir-ritmu nsostnuh, in\u0127e\u0121\u0121ukom biex tibqg\u0127u tibag\u0127tu kontributi fuq l-aspetti kollha li huma ta\u2019 interess u/jew li jqajmu diskussjoni.", "Grazzi lil kul\u0127add.", "l-a\u010b\u010bent Il-prin\u010bipju ta\u2019 legalit\u00e0 jew nullum crimen, nulla poena sine lege Alan Xuereb u David Borg -idea g\u0127al dan l-artikolett nibtet wara laqg\u0127a tat-terminolo\u0121ija (li ssir sikwit fiddivi\u017cjoni tag\u0127na tal-Qorti tal-\u0120ustizzja) firdwar it-traduzzjoni tal-espressjoni \u201cViolation du principe de l\u00e9galit\u00e9 des peines\u201d.", "F\u2019din illaqg\u0127a qam dibattitu g\u0127ar-rigward u ntg\u0127a\u017clet l-espressjoni \u201cKsur tal-prin\u010bipju ta\u2019 nulla poena sine lege\u201d.", "Wie\u0127ed mill-awturi ta\u2019 dan lartiklu ma jaqbilx ma\u2019 din l-g\u0127a\u017cla u jissu\u0121\u0121erixxi li l-espressjoni principe de l\u00e9galit\u00e9 bil-Fran\u010bi\u017c g\u0127andha ti\u0121i tradotta blespressjoni prin\u010bipju ta\u2019 legalit\u00e0.", "Kien hemm su\u0121\u0121erimenti o\u0127rajn minn xi kollegi li staqsew jekk tistax b\u2019mod ekwivalenti tintu\u017ca lespressjoni l-istat tad-dritt.", "Fi spirtu ta\u2019 djalettika Hegeljana1 dehrilna li minflok niktbu \u017cew\u0121 artikli separati u diver\u0121enti dwar l-istess punt, g\u0127andna \u017c-\u017cew\u0121 opinjonijiet nippruvaw nuru ikkristallizzati f\u2019artiklu qasir li jissintetizza lpo\u017cizzjonijiet kontrapposti.", "Il-kun\u010bett \u0121enerali Jidher li l-Fran\u010bi\u017ci jattribwixxu l-espressjoni \u201cNullum crimen, nulla poena sine lege\u201d g\u0127allawtur Taljan Beccaria, filwaqt li l-Ingli\u017ci jsostnu li kien l-awtur Ingli\u017c Hobbes l-ewwel li \u0127are\u0121 b\u2019dan il-kun\u010bett, g\u0127alkemm jikkon\u010bedu li Beccaria tah l-importanza li akkumpanjat ilkun\u010bett sal-\u0121urnata tal-lum.", "Jekk nag\u0127tu \u0127arsa, anki mhux profonda, lejn id-definizzjonijiet li jinsabu g\u0127ad-dispo\u017cizzjoni ta\u2019 kul\u0127add f\u2019diversi siti tal-internet, millewwel ninteb\u0127u li l-\u201cprincipe de l\u00e9galit\u00e9 des peines\u201d huwa fir-realt\u00e0 xejn iktar (u xejn inqas) mill-prin\u010bipju li fid-dritt penali Malti jissejja\u0127 il-prin\u010bipju ta\u2019 nulla poena sine lege.", "Qed ji\u0121i enfa\u017cizzat dan il-punt peress li, kif di\u0121\u00e0 ntqal, kien hemm su\u0121\u0121eriment li l-principe de la l\u00e9galit\u00e9 fir-realt\u00e0 tfisser l-istat tad-dritt (rule of law), i\u017cda jidher li mhumiex ekwivalenti.", "Il-kun\u010bett tal-istat tad-dritt jinkludi, fil-fatt, ilkun\u010bett ta\u2019 nullum crimen, nulla poena sine lege.", "l-a\u010b\u010bent", "Marzu 2014 konsistenza terminolo\u0121ika u legali, u b\u2019hekk innaqqsu d-diskrepanzi li jistg\u0127u jin\u0127olqu bejn il-lingwa\u0121\u0121 legali kif u\u017cat fit-testi tal-Unjoni Ewropea u dak li jintu\u017ca f\u2019pajji\u017cna.", "Fil-kun\u010bett ta\u2019 nullum crimen, nulla poena sine lege ma hemm l-ebda element ta\u2019 dritt talUnjoni, b\u0127ala tali, li jista\u2019 ji\u0121\u0121ustifika l-u\u017cu ta\u2019 kliem differenti minn dak u\u017cat f\u2019pajji\u017cna mill\u0121uristi.", "Huwa abba\u017ci ta\u2019 dan l-argument li hemm tendenza li ting\u0127ata preferenza lillespressjoni Latina.", "Meta wie\u0127ed jara li millMamo Notes5 sal-qrati Maltin6 ju\u017caw din lespressjoni (ji\u0121ifieri: nulla poena sine lege, nullum crimen sine lege) biex jesprimu lkun\u010bett ta\u2019 \u201cprincipe de l\u00e9galit\u00e9 des peines\u201d, ma tantx jibqg\u0127u dubji li l-a\u0127jar li tintu\u017ca hija l-espressjoni Latina.", "Peress li dan hu aspett wie\u0127ed tal-kun\u010bett talistat tad-dritt, hawn ma tistax issir traduzzjoni tal-principe de l\u00e9galit\u00e9 b\u0127al dak tal-istat taddritt.", "L-aspett legali u tat-traduzzjoni Madankollu, jidher li kien hemm xi sentenzi tal-Qorti tal-\u0120ustizzja li \u0121ew tradotti fis-sens li \u017cammew l-espressjoni litterali mill-Fran\u010bi\u017c intatta u b\u2019hekk \u0121iet tradotta b\u0127ala \u201cprin\u010bipju ta\u2019 legalit\u00e0 tar-reati u tal-pieni\u201d.4 Filwaqt li ma te\u017cisti l-ebda o\u0121\u0121ezzjoni kun\u010bettwali g\u0127al din l-espressjoni \u0127lief li forsi mhijiex konsistenti mal-korpus tad-de\u010bi\u017cjonijiet, wie\u0127ed jista\u2019 jilmenta li jekk nibdew no\u0127olqu espressjonijiet differenti minn dawk li komunement u tradizzjonalment huma mifhumin mill-qrati u l-avukatura ta\u2019 pajji\u017cna, nistg\u0127u no\u0127olqu nuqqas ta\u2019 kjarezza minflok (kif inhu rikjest minna) in\u017cidu l-kjarezza.", "G\u0127aldaqstant, meta ni\u010b\u010baraw kun\u010betti b\u0127al dawn li qed niddiskutu, inkunu qed nosservaw il-prin\u010bipju ta\u2019 \u010bertezza legali u n\u017cidu lIs-sentenza tal-Qorti \u0120enerali tat-13 ta\u2019 Settembru 2013, Total vs il-Kummissjoni (T-548/08).", "L-Artikolu 7(1) tal-Konvenzjoni Ewropea, li jixbah fil-\u0127sieb tieg\u0127u l-Artikolu 39(8) talKostituzzjoni, jipprovdi hekk: \u201c(1) \u0126add ma g\u0127andu jitqies li jkun \u0127ati ta\u2019 reat kriminali min\u0127abba f\u2019xi att jew ommissjoni li ma kinux jikkostitwixxu reat nazzjonali jew kriminali skont li\u0121i internazzjonali fil-\u0127in meta jkun sar.", "Lanqas ma g\u0127andha ting\u0127ata piena aktar minn dik li kienet applikabbli fi\u017c-\u017cmien meta r-reat kriminali jkun sar.\u201d", "Dan l-artikolu, li jirrifletti l-prin\u010bipju nulla poena sine lege...\u201d 7 B'mod simili, mill-\u0121urisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem fil-ka\u017c \u201cKokkinakis vs Greece\u201d (il-25 ta\u2019 Mejju 1993), \u0121ie rritenut li: 5", "Il-Qorti Kostituzzjonali (Onor. Im\u0127allef, A\u0121ent President A.J. Magri, Onor. Im\u0127allef G. Valenzia, Onor. Im\u0127allef G. Caruana Demajo), seduta tat-13 ta\u2019 April 2011, Appell \u010aivili Numru 1/2010/1 Dr Jos\u00e9 A. Herrera bhala mandatarju ta\u2019 AWEYS MAANI KHAYRE vs lAvukat \u0120enerali u l-Kummissarju tal-Pulizija.", "l-a\u010b\u010bent \u201c[...]", "Marzu 2014 Argument favur l-u\u017cu ta\u2019 prin\u010bipju ta\u2019 legalit\u00e0 jinsilet mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea.", "L-Artikolu 49 g\u0127andu lintestatura Il-prin\u010bipji ta\u2019 legalit\u00e0 u proporzjonalit\u00e0 ta\u2019 reati u ta\u2019 pieni.", "Dal-artikolu jispjega l-prin\u010bipju ta\u2019 legalit\u00e0 kif \u0121ej: \u201c1.", "L-ebda persuna m\u2019g\u0127andha ti\u0121i kkundannata g\u0127al xi att jew ommissjoni li, fi\u017c-\u017cmien meta sar jew saret, ma kienx jew ma kenitx reat skond il-li\u0121i nazzjonali jew il-li\u0121i internazzjonali.", "Lanqas m\u2019g\u0127andha ting\u0127ata piena akbar minn dik li kienet applikabbli fi\u017c-\u017cmien meta twettaq ir-reat.", "Jekk wara li twettaq ir-reat, il-li\u0121i tipprovdi g\u0127al piena inqas, dik il-piena g\u0127andha tkun applikabbli.", "Dal-Artikolu m\u2019g\u0127andux jippre\u0121udika l-pro\u010bess u l-piena ta\u2019 persuna \u0127atja ta\u2019 att jew ommissjoni li, fi\u017c-\u017cmien meta sar jew saret, kien jew kienet reat skond ilprin\u010bipji \u0121enerali rikonoxxuti millkomunit\u00e0 tan-nazzjonijiet.\u201d", "F\u2019e\u017cempju ie\u0127or, \u0121ie rritenut fl-Appell Kriminali \u201cIl-Pulizija vs George Faenza et\u201d de\u010bi\u017c fis-7 ta\u2019 Jannar 2005: \u201c[...] il-Qrati tal-\u0120ustizzja Kriminali tag\u0127na kienu japplikaw mhux biss irregola kontenuta fl-Artikolu 27 talKodi\u010bi Kriminali dwar it-tibdil fil-piena g\u0127al reat partikolari, i\u017cda wkoll ilprin\u010bipju nullum crimen, nulla poena sine lege li minnu titnissel ir-regola konkomitanti tan-nonretroattivit\u00e0 taddritt penali sostantiv.\u201d", "Barra minn hekk, hekk kif jidher b\u2019mod \u010bar minn dokument re\u010benti \u0127afna, xi kultant anki l\u0121uristi lingwisti Fran\u010bi\u017ci stess i\u0127allu l-kun\u010bett ta\u2019 nulla poena sine lege fil-ver\u017cjoni Latina tieg\u0127u.", "F\u2019dan is-sens, ara essenzjalment irrikors ippre\u017centat fit-28 ta\u2019 Awwissu 2013 \u2013 Arrow Group u Arrow Generics vs ilKummissjoni.", "Fil-motiv numru 4 insibu: \u201c4.", "Il-ver\u017cjoni bl-Ingli\u017c tal-istess test tg\u0127id: \u201c4.", "Interessanti li dan huwa dokument importanti tant li din il-Karta, ipproklamata fl-2007, g\u0127andha l-istess valur legali tat-Trattati (skont l-ewwel in\u010bi\u017c tal-Artikolu 6(1) tat-TUE.", "Ilver\u017cjoni Ingli\u017ca tal-intestatura tal-Artikolu 49 jg\u0127id, \u201cprinciples of legality\u201d.", "Ma hemmx dubju li l-kun\u010bett ta\u2019 principle of legality je\u017cisti fil-lingwa\u0121\u0121 \u0121uridiku Ingli\u017c.", "BLACK\u2019S LAW DICTIONARY, Bryan A Garner (editur), id-disa\u2019 edizzjoni.", "9 INTERNATIONAL CRIMINAL LAW, Antonio Cassese, OUP, it-tieni edizzjoni, 2008, p. 36, 51.", "l-a\u010b\u010bent G\u0127alhekk hu \u010bar li fid-dritt kontinentali u f'dak Anglosassonu tintu\u017ca espressjoni li hija simili g\u0127al dik ta\u2019 prin\u010bipju ta\u2019 legalit\u00e0.", "Barra minn hekk, fid-dritt Ewropew din l-espressjoni da\u0127let fil-li\u0121i primarja u fil-\u0121urisprudenza billingwa Maltija, g\u0127alkemm ma tintu\u017cax fid-dritt nazzjonali Malti.", "L-a\u0127\u0127ar argument dwar l-istat tad-dritt u lfilosofija tad-dritt Nistg\u0127u niktbu volumi twal fuq x\u2019inhuma jew x\u2019g\u0127andhom ikunu r-rekwi\u017citi jew iddesiderata tal-istat tad-dritt.", "Kull avukat, almenu fl-a\u0127\u0127ar \u0127mistax-il sena, \u017cgur iltaqa\u2019 max-xog\u0127lijiet tal-Prof.", "Finnis10 isemmi tmien desiderata tal-istat tad-dritt, kif jag\u0127mlu wkoll, wara kollox, Fuller11 u Raz12.", "Fost id-desiderata hemm wie\u0127ed rilevanti partikolarment g\u0127all-kwistjoni prin\u010bipali f\u2019dan l-artiklu.", "Dan id-desideratum jistabbilixxi li rregoli tad-dritt g\u0127andhom ikunu prospettivi u mhux retroattivi13 u g\u0127alhekk ner\u0121g\u0127u mmorru lura g\u0127an-nonretroattivit\u00e0 tar-regoli tad-dritt, li ddiskutejna iktar \u2019il fuq.", "I\u017cda, kif wie\u0127ed jista\u2019 jara anki fuq livell filosofiku-\u0121uridiku, l-idea li g\u0127andu jkun hemm regola sabiex ikun hemm reat (crimen) u sabiex konsegwentement ikun hemm piena (poena), tiddependi mill-fattur temporali, ji\u0121ifieri mi\u017c-\u017cmien.", "Marzu 2014 G\u0127aldaqstant, kronolo\u0121ikament (vide T.1) irregola trid tkun te\u017cisti fil-mument meta jkun sar ir-reat (nullum crimen).", "Lo\u0121ikament, jekk f\u2019dak il-mument ma te\u017cisti l-ebda regola taddritt (sine lege) ma tistax ting\u0127ata piena g\u0127ax ir-reat ma kienx je\u017cisti meta twettqet l-azzjoni.", "U g\u0127alhekk, \u0127add mhu punibbli g\u0127al reat li ma je\u017cistix (nullum crimen, nulla poena sine lege).", "Nota konklu\u017civa Fl-a\u0127\u0127ar nett, ma hemmx min g\u0127andu ra\u0121un u min hu \u017cbaljat f\u2019din il-kwistjoni.", "Il-kun\u010bett ta\u2019 prin\u010bipju ta\u2019 legalit\u00e0 li issa da\u0127al fil-lingwa\u0121\u0121 Malti permezz tad-dritt tal-Unjoni Ewropea ma jidhirx li huwa \u017cbaljat, u jista\u2019 jkun validu b\u0127ala espressjoni bil-Malti tal-kun\u010bett Latin.", "F\u2019dan il-ka\u017c, jista\u2019 ji\u0121i argumentat li ladarba hija di\u0121\u00e0 espressjoni Maltija, g\u0127andha nu\u017caw lilha minflok nu\u017caw kun\u010bett espress b\u2019lingwa barranija.", "\u0126afna drabi huwa fejn tidde\u010biedi li tpo\u0121\u0121i l-enfasi li jivvalida espressjoni.", "Ilvalidit\u00e0 tan-nullum crimen, nulla poena sine lege \u0121ejja fuq kollox, i\u017cda mhux unikament, mill-fatt li l-u\u017cu tag\u0127ha huwa nieqes millambigwit\u00e0, u li tintu\u017ca internazzjonalment kif ukoll f\u2019Malta biex tfisser e\u017cattament dak li rridu ng\u0127idu bl-espressjoni iktar volubbli u ambigwa ta\u2019 prin\u010bipju ta\u2019 legalit\u00e0.", "Huwa g\u0127al din ir-ra\u0121uni, fost affarijiet o\u0127rajn, li ttie\u0127det de\u010bi\u017cjoni favur l-u\u017cu tal-fra\u017ci nullum crimen, nulla poena sine lege fid-divi\u017cjoni tag\u0127na filQorti tal-\u0120ustizzja.", "Li\u0121i li tag\u0127mel l-att illegali", "Direzzjoni ta\u017c-\u017cmien (T.1) 10", "NATURAL LAW AND NATURAL RIGHTS (Clarendon Law Series), OUP Oxford; it-tieni edizzjoni (is-7 ta\u2019 April 2011) 11 THE MORALITY OF LAW, Lon L. Fuller.", "Alan Xuereb u David Borg huma \u0121uristi lingwisti fiddivi\u017cjoni Maltija tal-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent Kliem mitluf: Il-Kalendarju tal-Bidwi tal-1849 \u0120u\u017ci Gatt orsi min\u0127abba l-fatt li jien twelidt fl-1955,", "F ji\u0121ifieri \u0127afna u \u0127afna snin ilu; jew forsi", "g\u0127ax trabbejt \u0121ewwa ra\u0127al, qalb nies li ma kienu jitkellmu bl-ebda lingwa o\u0127ra \u0127lief bilMalti, u g\u0127alkemm limitati fl-orizzonti kulturali tag\u0127hom, kienu artikolati mhux \u0127a\u017cin fejn jid\u0127lu l-oqsma li kienu jinteressawhom; jew forsi g\u0127ax jien sensittiv wisq \u2013 imma hi x\u2019inhi r-ra\u0121uni, jien m\u2019g\u0127andi l-ebda dubju li lMaltin li kont naf jien dari kellhom \u0127akma fuq l-ilsien Malti ferm iktar minn dik li g\u0127andhom il-Maltin tal-lum.", "Il-Malti fi \u017cmienna qed jitlef \u0127afna kliem li qatt ma messu t\u0127alla jintilef.", "Din l-emorra\u0121ija tidher li ilha sejra s-snin.", "Marzu 2014 L-e\u017cempji li se n\u0121ibu huma kollha me\u0127uda mill-KALENDARJU tal-1849.", "Fl-ewwel pa\u0121na ta\u2019 dan il-Kalendarju hemm li kien \u201cmictub mis-Signuri: Dr. C. Ab.", "Il-pa\u0121ni mhumiex innumerati.", "Xi \u017cmien ilu \u0121iet f\u2019idejja pubblikazzjoni ma\u0127ru\u0121a mis-Societ\u00e0 Economico-Agraria del Gruppo di Malta fl-1849, bl-isem CALENDARIO DELL\u2019AGRICOLTORE PER L\u2019ANNO 1849.", "X\u2019aktarx li ma kenitx l-ewwel darba li sSociet\u00e0 Economico-Agraria \u0127ar\u0121et dan ilkalendarju, imma fl-1849 u fis-sena ta\u2019 wara, g\u0127all-ewwel darba l-Kalendarju \u0127are\u0121 b\u2019\u017cew\u0121 lingwi: bit-Taljan u bil-Malti.", "L-isem bil-Malti kien: CALENDARIU TAL BIDWI \u2229AL SENA 1849 PUBBLICAT MISSOCIET\u00c0 ECONOMICO-AGRARIA TAL GHIZER [sic] TA MALTA.", "L-alfabett u\u017cat isegwi, bejn wie\u0127ed u ie\u0127or, ir-regoli tat-Taljan, imma littra g\u0127 tinkiteb \u2229, filwaqt li l-\u0127 g\u0127andha rasha maqtug\u0127a.", "Il-Malti tieg\u0127u hu Malti tajjeb \u0127afna, imma \u017cgur li min kitbu ma kellux f\u2019rasu li ju\u017ca l-\u2018Malti safi\u2019.", "Hu Malti ma\u0127sub biex jinftiehem minn min kien interessat fis-su\u0121\u0121ett; ji\u0121ifieri, fost l-o\u0127rajn, mill-bdiewa Maltin.", "Tistag\u0127\u0121eb, g\u0127alhekk, kemm fih kliem li ntilef, u tista\u2019 tg\u0127id li hu kollu kliem li llum ma \u0121iex", "mibdul minn kliem ie\u0127or; immu hu kliem li g\u0127alih issa nu\u017caw il-kelma bl-Ingli\u017c.", "Is-si\u0121ar G\u0127al kull xahar, il-KALENDARJU jag\u0127ti lista ta\u2019 liema si\u0121ra tenza, issajjar, ti\u017char, u tra\u0127\u0127as.", "Ilfatt li si\u0121ra tin\u017ca\u2019, jew issajjar, u aktarx anki li ti\u017char, g\u0127adu jinftiehem sal-lum.", "Imma li si\u0121ra tra\u0127\u0127as?", "Bit-Taljan din il-kelma hi mog\u0127tija b\u0127ala frondescenza.", "Is-si\u0121ra tra\u0127\u0127as meta tibda ta\u0127seb biex ittella\u2019 weraq \u0121did wara li tkun ne\u017cg\u0127at fi \u017cmien ie\u0127or tas-sena.", "Ng\u0127idu a\u0127na, dejjem skont dan il-KALENDARJU, is-si\u0121ra tattin issajjar f\u2019\u0120unju/Lulju, tin\u017ca\u2019 f\u2019Awwissu, u tra\u0127\u0127as f\u2019Marzu.", "l-a\u010b\u010bent Imma anke si\u0121ra li ma tin\u017cax, tra\u0127\u0127as ukoll, u dan meta tibda ttella\u2019 weraq \u0121did.", "Il-\u0127arrub, ng\u0127idu a\u0127na, ira\u0127\u0127as f\u2019Jannar.", "Forsi tg\u0127iduli, illum nu\u017caw il-kelma tarmi.", "Imma le, ilKALENDARJU dik il-kelma jafha wkoll.", "Ir-rimja ssir ferg\u0127a \u0121dida, filwaqt li r-ra\u0127sa ssir werqa (bl-Ingli\u017c tista\u2019 ti\u0121i leaf bud).", "Meta jitkellem fuq it-tabakk (li dari kien g\u0127adu jitkabbar), u jg\u0127id li f\u2019\u010bertu \u017cmien tas-sena dan g\u0127andu jitqa\u010b\u010bat, il-KALENDARJU jg\u0127id ukoll li jridu jitne\u0127\u0127ew ir-rimjiet kollha li x-xitla to\u0127ro\u0121 minn wara.", "Bit-Taljan, il-kelma rimjiet hi mog\u0127tija b\u0127ala rami, li tfisser frieg\u0127i.", "Id-differenza bejn il-qoton u l-bjad Kur\u017cit\u00e0 o\u0127ra interessanti hi d-distinzjoni li lKALENDARJU jag\u0127mel bejn il-qoton u l-bjad.", "Fi Frar jin\u0127arat ir-raba\u2019 g\u0127all-qoton.", "F\u2019April/ Mejju jin\u017cera\u2019 l-qoton.", "F\u2019Lulju jitqa\u010b\u010bat ilqoton.", "Imma mbag\u0127ad f\u2019Settembru jin\u0121ema\u2019 lbjad.", "Id-distinzjoni hi \u010bara daqs kemm illum g\u0127adha \u010bara d-differenza bejn dielja u g\u0127eneb.", "Bl-istess mod li llum ma ng\u0127idux \u201cse mmorru naqtg\u0127u d-dwieli\u201d meta rridu nfissru li se mmorru naqtg\u0127u l-g\u0127eneb, daqshekk ie\u0127or m\u2019g\u0127andniex ng\u0127idu li se mmorru naqtg\u0127u lqoton meta dak li nkunu qed nag\u0127mlu jkun li", "Marzu 2014 qeg\u0127din ni\u0121bru l-bjad.", "Il-bjad hu dak il-ballun abjad u artab li tag\u0127tina x-xitla tal-qoton.", "BlIngli\u017c jissejja\u0127 boll.", "Bit-Taljan il-KALENDARJU jag\u0127tiha b\u0127ala bambace.", "Illum fid-dizzjunarji Taljani ssib il-kelma bambagia.", "Imbag\u0127ad ilbjad jin\u0127ale\u0121 ji\u0121ifieri jing\u0127adda minn makkinarju apposta biex jissaffa mi\u017c-\u017cerrieg\u0127a li tkun g\u0127adha \u0121o fih.", "Il-bjad bla \u017cerrieg\u0127a jissejja\u0127 ma\u0127lu\u0121 u l-ma\u0127lu\u0121 jittie\u0127ed g\u0127and iddaqqaq biex idoqqu u jag\u0127mlu tajjar.", "Il-\u0121elbin G\u0127all-KALENDARJU TAL-BIDWI, Frar hu xxahar tal-\u0121elbin (germogliamento).", "Il-kliem li semmejna s\u2019issa jg\u0127odd g\u0127as-si\u0121ar u x-xtieli, kif jikbru minn sena g\u0127all-o\u0127ra, meta jkunu di\u0121\u00e0 je\u017cistu fuq wi\u010b\u010b l-art.", "Imma xi ng\u0127idu g\u0127a\u017c-\u017cerrieg\u0127a?", "X\u2019ji\u0121ri meta din tindifen fil\u0127amrija u tissaqqa?", "I\u017c-\u017cerrieg\u0127a l-ewwel tfelles (to germinate), ji\u0121ifieri tarmi r-rimja tal-g\u0127erq (radicle) li minnha jo\u0127or\u0121u dawk li wara kollox nistg\u0127u nqisuhom b\u0127ala frieg\u0127i ta\u0127t il\u0127amrija, u li a\u0127na nafuhom b\u0127ala l-g\u0127eruq; u kwa\u017ci fl-istess \u0127in i\u017c-\u017cerrieg\u0127a to\u0127ro\u0121 ukoll irrimja n-nebbieta (bl-Ingli\u017c ikollna nsej\u0127ulha shoot).", "Meta din ir-rimja tfi\u0121\u0121 minn ta\u0127t il\u0127amrija, to\u0127ro\u0121 g\u0127all-arja, u tibda terfa\u2019 rasha \u2019l fuq, ng\u0127idu li \u017c-\u017cerrieg\u0127a nibtet (to sprout).", "Issa l-ilsien Malti jinkludi kelma o\u0127ra li wkoll g\u0127andha x\u2019taqsam ma\u2019 dan il-pro\u010bess li qed insemmu.", "Din il-kelma hi \u0121\u0121elben.", "Imma din il-kelma \u0121ralha b\u0127alma \u0121ara lill-kelma nwar.", "Jekk illum ng\u0127id li \u0127a\u0121a bdiet tnawwar, ninftiehem li qed ng\u0127id li din il-\u0127a\u0121a mmuffat jew nitnet.", "Imma jekk noqog\u0127du bil-pinna u lklamar, il-kelma tnawwar tfisser li \u0127ar\u0121et linwar, ji\u0121ifieri \u0127ar\u0121et il-fjuri kif jag\u0127mlu lu\u010bu\u0127 tar-raba\u2019 f\u2019April.", "Ritratt me\u0127ud minn Maltese History and Heritage, pro\u0121ett tas-sit elettroniku: vassallomalta.com 24", "L-istess \u0121ralha l-kelma \u0121\u0121elben.", "Illum din saret tinftiehem li tfisser i\u010b\u010bar\u010bar b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na meta d-dmug\u0127 i\u0121elben ma\u2019 \u0127addejha, anzi, nasal biex ng\u0127id li llum din il-kelma hi marbuta biss mad-dmug\u0127 i\u0121elben mal-\u0127addejn; jew forsi max-xita \u0121\u0121elben mal-\u0127\u0121ie\u0121.", "Imma mhux", "l-a\u010b\u010bent minn dejjem hekk kien.", "U mhux hekk g\u0127andu jkun.", "I\u0121\u0121elben il-ful tfisser tisprawtja l-ful!", "Ji\u0121ifieri \u0121elbin hu dak li bl-Ingli\u017c jissejja\u0127 sprouting.", "wara kollox, il-fertilizzant mhux bilfors ikun demel tal-bhejjem.", "Fl-osservazzjoni li hemm f\u2019Awwissu, il-KALENDARJU jg\u0127id hekk: \u201cWa\u0127da mil \u0127ueijeg li izied interessau lil bidwin, hia it-tidmil; la darba id-demel hu dach li bih isiru l\u2019uciuh collha tarraba.\u201d", "Biex nifhmu dan x\u2019inhu, irridu niftakru a\u0127na lMaltin x\u2019nag\u0127mlu li\u017c-\u017cerrieg\u0127a tal-\u0121ulbiena fi \u017cmien il-Milied: inxarrbuha biex din tinbet, u n-nebbieta tag\u0127ha tikber u titwal, imbag\u0127ad", "Fl-osservazzjoni ta\u2019 Frar, meta jkun jitkellem fuq il-patata ta Gerusalem, il-KALENDARJU jg\u0127id hekk: \u201cFir-raba tafli li ikun imbazzar chif imissu, tati frott \u2229al darbtein izied mil patata l\u2019o\u0127ra.\u201d", "L-osservazzjoni ta\u2019 Marzu, li titkellem fuq issi\u0121ar ta\u017c-\u017cebbu\u0121, tg\u0127id li dawn g\u0127andhom jin\u017cabru kull erba\u2019 snin u sena kabel din izzabra \u2229andhom itbazru.", "In\u0127oss li hi \u0127asra li din id-distinzjoni ntilfet fil-Malti tal-lum.", "\u0120elbin ta\u010b-\u010bi\u010bri Ritratt ipprovdut mill-kollega Simon Bartolo", "inqeg\u0127duha \u0127dejn \u0120es\u00f9 Bambin.", "Fi \u017cmienna, pro\u010bess b\u0127al dan qed isir b\u2019\u0127afna \u017crierag\u0127 o\u0127ra, imbag\u0127ad i\u017c-\u017cerrieg\u0127a tittiekel bin-nebbieta b\u2019kollox.", "Min hu konxju ta\u2019 dieta tajba \u017cgur sema\u2019 bil-bean sprouts u bl-alfalfa sprouts.", "Jekk irridu, g\u0127andna kelma bil-Malti g\u0127al dan il-pro\u010bess ukoll: bean sprouts hu \u0121elbin tal-ful, alfalfa sprouts hu \u0121elbin tal-alfalfa, e\u010b\u010b. Issa jekk irridux nu\u017caw din il-kelma, dik \u0127a\u0121a o\u0127ra.", "Imma imbasta ma jkunx hemm min jg\u0127id li bilMalti m\u2019g\u0127andniex kelma g\u0127al bean sprouts.", "Osservazzjonijiet G\u0127al kull xahar, il-KALENDARJU kellu wkoll dik li jsej\u0127ilha Osservazioni.", "Minn dawn losservazzjonijiet to\u0127ro\u0121 \u010bar id-differenza li min kiteb il-KALENDARJU kien jag\u0127mel bejn ilkelma demel (letame) u b\u017car (concimare).", "BlIngli\u017c, demel hu manure, filwaqt li b\u017car hu fertiliser.", "Id-distinzjoni hemm b\u017connha g\u0127ax,", "Ir-raba\u2019 Semmejna r-raba\u2019 tafli, li bit-Taljan ing\u0127ata b\u0127ala terreni argillosi.", "Il-KALENDARJU jaf b\u2019i\u017cjed kwalitajiet ta\u2019 raba\u2019.", "Bil-Malti din \u0121iet: raba\u2019 mo\u0127wi u \u0127amri.", "Di\u0121\u00e0 semmejna li l-Osservazzjoni ta\u2019 Awwissu kienet fuq ittidmil tar-raba\u2019.", "Il-KALENDARJU jfakkrek li ddemel \u201cm\u2019g\u0127andux jing\u0127ata xorta wa\u0127da lirraba\u2019 kollu; id-demel tal-baqar g\u0127andu jmur g\u0127ar-raba\u2019 \u0127amri u bajjad (terreni sciolti); iddemel ta\u017c-\u017cwiemel, tal-\u0127mir, u tal-ibg\u0127al g\u0127andu jing\u0127ata lir-raba\u2019 tafli u \u017cejti (terreni forti).\u201d1 Xi bdiewa xju\u0127 li tkellimt mag\u0127hom qaluli li rraba\u2019 \u017cejti jkollu: \u201ctrab sewdieni grass jixbah lit-tafal, u je\u0127el mal-g\u0127odda int u ta\u0127dem\u201d.", "Minn hawn \u2019il quddiem, il-kwotazzjonijiet millKALENDARJU qed jing\u0127ataw bil-Malti Standard.", "l-a\u010b\u010bent Fl-1932, Vincenzo Busuttil u Tancredi Borg \u0127ar\u0121u d-DIZZIUNARIU ENCICLOPEDICU MILL\u2019INGLIS GHAL MALTI U MILL MALTI GHALL\u2019INGLIS: GIABRA TA TIFSIR TA DUAR 25,000 CHELMA (BIL FRASEOLOGIJA), li ppubblikatu d-ditta Giovanni Muscat.", "F\u2019p\u0121.", "3380 tal-volum millIngli\u017c g\u0127all-Malti tal-ittri mill-I sal-J, meta kien qed jitkellem fuq id-dwieli, id-dizzjunarju jg\u0127id li, \u201cIt-tafli u \u017c-\u017cejti aktarx ikun fih il-putassa kemm hemm b\u017conn g\u0127ad-dielja.", "Imma l\u0127amri u l-mu\u0127rar, xi drabi jkun nieqes wisq mill-putassa li hija me\u0127tiega g\u0127addielja biex tag\u0127mel il-faxxina u trabbi lfrott.\u201d", "Nafu b\u2019i\u017cjed kwalitajiet ta\u2019 raba\u2019.", "Lejn l-A\u0127rax tal-Mellie\u0127a hemm \u0127afna ramal, ji\u0121ifieri \u0127amrija ramlija tajba \u0127afna g\u0127all-u\u010bu\u0127 tar-raba\u2019 u, dejjem skont kif qaluli xi bdiewa li \u0121ieli \u0127admu r-raba\u2019 t\u2019hemm, ir-ramal tista\u2019 ta\u0127dmu mqar fix-xita.", "L-isem tal-post mag\u0127ruf b\u0127ala lArmier hu ta\u0127sira tal-kelma l-Irmiel, il-plural ta\u2019 ramal.", "Fil-ktieb tieg\u0127u SI\u0120AR TAL-FROTT, Peter A. Caruana jg\u0127id li l-\u0127amrija ta\u2019 Malta hi ta\u2019 \u0127ames tipi, \u201cit-tafli, ir-ramli, ramli u tafli f\u2019daqqa, \u0127amrija bil-\u0121ir, u \u0127amrija sewdinijia b\u2019\u0127afna peat.\u201d", "Imma nissuspetta li l-antiki, li kienu g\u0127adhom jitkellmu bil-Malti tajjeb, x\u2019aktarx li kienu ju\u017caw terminolo\u0121ija differenti.", "Ittipi kollha tar-raba\u2019 li semmejna s\u2019issa huma rraba\u2019 tafli, \u0127amri, bajjad, \u017cejti, mo\u0127wi, ramal u mu\u0127rar.", "Tg\u0127id l-awtoritajiet tal-biedja f\u2019Malta jafu jiddistingwu xjentifikament bejn dawn it-tipi ta\u2019 \u0127amrija Maltija?", "Ma na\u0127sibx li hu \u2018\u017cvilupp\u2019 lingwistiku jekk l-antiki kienu jag\u0127rfu ddifferenza, u a\u0127na llum lanqas it-terminolo\u0121ija ma nafu.", "I\u017c-\u017crig\u0127 G\u0127al Novembru 1849, l-osservazzjoni kienet fuq i\u017c-\u017crig\u0127 tal-qam\u0127.", "F\u2019Novembru, dejjem skont dan il-kalendarju, jin\u017cera\u2019 l-g\u0127osfor 26", "Bl-Ingli\u017c jissejja\u0127 safflower, jin\u017cera\u2019 x-xg\u0127ir (orzo), u jin\u017cera\u2019 l-qam\u0127 majjorkin (frumento tenero).", "Issa, a\u0127na nafu li meta l-bidwi dari kien ji\u017cra\u2019 l-qam\u0127, kien lewwel imattar l-g\u0127alqa ji\u0121ifieri jqassamha mtira mtira, imbag\u0127ad jimxi tul kull imtira, f\u2019id wa\u0127da j\u0121orr xi \u0121ewlaq jew \u010burniena \u017cg\u0127ira mimlija \u017cerrieg\u0127a, u bl-id l-o\u0127ra ja\u0127fen ponn \u017cerrieg\u0127a u jferrixha, sewwa kemm jista\u2019 jkun, mal-imtira kollha.", "Dan il-metodu ta\u2019 \u017crig\u0127, il-KALENDARJU, birra\u0121un kollu, isejja\u0127lu \u017crig\u0127 bil-keff.", "Il-keff hu dak li llum forsi iktar nafuh b\u0127ala l-pala tal-id, imma l-kelma proprja hi l-keff tal-id.", "I\u017cda losservazzjoni g\u0127ax-xahar ta\u2019 Novembru xtaqet tinsisti li kien hemm \u2018strument\u2019 \u0121did li kien jippermetti lill-bidwi li minflok bil-keff, ji\u017cra\u2019 fil-\u0127att (in linea).", "Din hi kelma li, g\u0127al min b\u0127ali jog\u0127xa fuq in-nisel tal-kliem, i\u0121\u0121ib fer\u0127 kbir fil-qalb!", "Il-kelma \u0127att hi l-kelma Maltija g\u0127al dak li llum sar sinjal, jew sing, jew linja, jew anke line.", "Jidher li l-ewwel li tni\u017c\u017clet din il-kelma kien fid-dizzjunarju ta\u2019 Mikiel Anton Vassalli u ddizzjunarji l-o\u0127ra ta\u2019 wara baqg\u0127u j\u0121ibuha.", "Erin Serracino Inglott fil-MIKLEM i\u0121ib ukoll ilkelma ta\u0127tit, u jfissirha b\u0127ala \u201ckaligrafija\u201d, u dan bir-ra\u0121un kollu g\u0127ax meta tikteb, int tikteb linja linja, sing sing, jew line, line.", "Hekk xtaq li jibdew jag\u0127mlu l-bdiewa dan il-kalendarju ma\u0127ru\u0121 mis-Societ\u00e0 Agraria: xtaqhom jibdew ji\u017cirg\u0127u l-qam\u0127 fil-\u0127att, \u0127att \u0127att, linja linja, sing sing, b\u2019dan l-istrument il-\u0121did.", "LOsservazzjoni hi gustu\u017ca \u0127afna u \u0127sibt li naqsamha mag\u0127kom: \u201cI\u017c-\u017crig\u0127 tal-qam\u0127 fil-\u0127att g\u0127andu vanta\u0121\u0121i li l-bdiewa kollha li ja\u0127sbu tajjeb fuq dak li jag\u0127mlu, jistqarruhom.", "Dan i\u017c\u017crig\u0127 isir bi strument li ji\u017cra\u2019 wa\u0127du, ixerred il-qam\u0127 kif imissu u bil-qies kollu, jordom il-qam\u0127 kollu xorta wa\u0127da, u", "hekk i\u017c-\u017cara\u2019 ji\u0121i mqabbad tajjeb firraba\u2019 qasir.", "il-b\u017car, imma wisq inqas minn kieku", "l-a\u010b\u010bent jixxerred bl-idejn, u jfendi i\u017cjed g\u0127aliex isib ru\u0127u mal-istess \u017cerrieg\u0127a.", "B\u2019dan ilmod ta\u2019 \u017crig\u0127 tonqos il-\u0127sara li jag\u0127mlu s-saqajn fin-naqa; jag\u0127ti aktar qawwa li jikber i\u017c-\u017cara\u2019, u dak fuq kollox li jag\u0127ti tg\u0127am wisq i\u017cjed mi\u017c-\u017crig\u0127 l-ie\u0127or, li jsir bil-keff; b\u2019mod illi r-raba\u2019 g\u0127ajjien ikun jag\u0127ti daqs ir-raba\u2019 tajjeb.", "L-ewwel strument ta\u017c-\u017crig\u0127, kif semmejna, li fehmu j\u0121ibu g\u0127al pajji\u017cna, hu dak li g\u0127amel isSur Maurgue; fejn fost l-istrumenti kollha li s\u2019issa saru barra minn Malta g\u0127a\u017c-\u017crig\u0127, hu l-aktar sempli\u010bi u \u0127afif.\u201d2 Ma nixtieqx li n\u0127alli l-kelma fil-\u0127att tibqa\u2019 g\u0127addejja u tintnesa.", "Jidher li kien hemm \u017cmien meta fl-ilsien Malti, jekk tag\u0127tini lapes u karta u tg\u0127idli, \u201cAg\u0127mel \u0127att bil-lapes fuq ilkarta\u201d, kont nifhmek u nag\u0127mel sinjal, rig, sing, jew line bil-lapes fuq il-karta.", "Jekk ittini \u017ciemel u mo\u0127riet u tg\u0127idli, \u201cAg\u0127mel \u0127att bilmo\u0127riet fil-\u0127amrija minn \u0127ajt sa \u0127ajt talg\u0127alqa\u201d, kont nifhmek ukoll, u nag\u0127mel radda bil-mo\u0127riet fil-\u0127amrija.", "Jekk imbag\u0127ad tg\u0127idli, \u201cIssa i\u017cra\u2019 \u017c-\u017cerrieg\u0127a fil-\u0127att\u201d, kont ni\u017cra\u2019 \u017c\u017cerrieg\u0127a fir-radda li g\u0127amilt.", "Hekk kienet tin\u017cera\u2019 l-patata: wie\u0127ed jag\u0127mel radda bil-mo\u0127riet, u l-ie\u0127or jimxi fil-\u0127att, jitfa\u2019 l-patata mqattg\u0127a fil-\u0127amrija u jirfisha hu u miexi biex tintradam.", "Il-\u0127att li sar bil-mo\u0127riet fil-\u0127amrija jissejja\u0127 ukoll radda, imma l-\u0127att li g\u0127amilt bil-lapes fuq il-karta ma jissejja\u0127x radda, imma huwa sempli\u010bement \u0127att.", "Jisg\u0127obbija li bqajt ma sibtx min kien is-Sur Margue, Alla ja\u0127firlu, li vvinta dan l-istrument imsemmi mis-Societ\u00e0 Agraria.", "Imma jidher li l-istrument tas-Sur Margue ma qabadx \u0127afna art f\u2019Malta, u l-bdiewa baqg\u0127u g\u0127al \u0127afna \u017cmien ji\u017cirg\u0127u l-qam\u0127 bil-keff, u mhux fil-\u0127att.", "Tra\u0127\u0127as, bjad, ma\u0127lu\u0121, \u0121elbin, inwar, b\u017car, \u017cejti, mo\u0127wi, ramal, mu\u0127rar, \u017crig\u0127 fil-\u0127att,", "\u017crig\u0127 bil-keff, xi \u0121miel ta\u2019 kliem!", "\u2018ntilef\u2019 i\u017cda b\u2019rieda tajba jista\u2019 jer\u0121a\u2019 \u2018jinstab\u2019.", "ra\u0127\u0127as", "ma\u0127lu\u0121", "\u0121elbin", "b\u017car", "raba\u2019 \u017cejti", "raba\u2019 mo\u0127wi", "raba\u2019 ramal", "raba\u2019 mu\u0127rar", "g\u0127osfor", "\u017crig\u0127 fil-\u0127att", "\u017crig\u0127 bil-keff", "\u0120u\u017ci Gatt huwa l-awtur tal-pubblikazzjoni QIEG\u0126DA FILPONTA TA\u2019 LSIENI u huwa wkoll l-editur tar-rivista folkloristika L-IMNARA", "Biblijografija Aquilina, Joseph, MALTESE-ENGLISH DICTIONARY, i\u017c\u017cew\u0121 volumi, Malta, 1987.", "Busuttil, V. u Borg T., DIZZJUNARJU ENCICLOPEDICU MILL\u2019INGLIS GHAL MALTI U MILL MALTI GHALL\u2019INGLIS, Giovanni Muscat, Malta 1932.", "Caruana, P. A., SI\u0120AR TAL-FROTT, Malta, 1982.", "Serracino-Inglott, E., IL-MIKLEM MALTI, disa\u2019 volumi, Malta, 1975-1987.", "L-ortografija tran\u0121at biex taqbel ma\u2019 dik ta\u2019 \u017cmienna.", "l-a\u010b\u010bent Lejn mappa tad-dinja bil-Malti \u2013 g\u0127ala le?", "Antoine Cassar (L-ewwel artiklu minn tnejn) Il-proposta mwa\u0127\u0127la mal-\u0127ajt tal-uffi\u010b\u010bju g\u0127andi mappa kbira tad-dinja, tan-National Geographic.", "Bl-Ingli\u017c, m\u2019hemmx xi ng\u0127idu, g\u0127alkemm setg\u0127et kienet bil-Fran\u010bi\u017c, bl-Ispanjol, bitTaljan.", "Kultant, bejn it-traduzzjoni ta\u2019 paragrafu u ie\u0127or, ninqala\u2019 minn quddiem liskrin u ndur in\u0127ares lejn il-mappa, b\u0127alkieku biex inserra\u0127 ftit g\u0127ajnejja, u fl-istess \u0127in biex ner\u0121a\u2019 nikseb daqsxejn tal-perspettiva.", "Ilkuxjenza \u0121eografika fundamen-tali, mhux biss g\u0127all-mo\u0127\u0127, i\u017cda daqstant ie\u0127or g\u0127all-pulmun.", "Ta\u2019 sikwit, g\u0127ajnejja jaqg\u0127u istintivament fuq stilla sewda mag\u0127luqa f\u2019\u010birku, bejn il-kelmiet MALTA u Valletta.", "Il-forma ta\u2019 \u0127uta jkolli nist\u0127ajjilha, g\u0127ax mo\u0127bija mhux biss wara \u010b\u010birku bl-istilla, i\u017cda anki ta\u0127t ajruplan a\u0127mar itwal minnha.", "Drabi o\u0127ra, nibda no\u0127lom.", "Mhux biss li qieg\u0127ed inba\u0127\u0127ar fuq il-wesg\u0127at ko\u0127ol, jien u nsegwi s-suriet tal-kontinenti, jew nittrakka fi g\u017cejriet \u017cbanduti f'nofs il-Pa\u010bifiku.", "No\u0127lom ukoll li l-postijiet li ng\u0127addi minn \u0127dejhom, u l-ismijiet jitmew\u0121u fuq il-ba\u0127ar li ng\u0127addi bejniethom, ikunu miktubin, fejn possibbli u fattibbli, bil-Malti.", "Mappa tad-dinja bil-Malti, x\u2019ji\u0121ifieri?", "Ji\u0121ifieri, ng\u0127idu a\u0127na, li ssalpa minn nofs il-Ba\u0127ar Mediterran, tg\u0127addi mill-Istrett ta\u2019 \u0120ibilt\u00e0 biex ti\u017cbokka fl-O\u010bean Atlantiku, issegwi x-xatt talMajjistral tal-Afrika bl-Irjie\u0127 Ali\u017cej impoppa, taqsam it-Tropiku ta\u2019 Kankru u l-Ekwatur, tkompli nie\u017cel1 sakemm taqbe\u017c l-g\u0127orom tadDe\u017cert tan-Namib, tg\u0127addi minn bejn il-G\u017cira Robben u Belt il-Kap, t\u0127alli warajk ilMuntanja tal-Mejda, u jekk il-\u0127alel jippermettu (il-Kurrent ta\u2019 Benguela, li jibqa\u2019 tiela\u2019 millFuq u isfel mhumiex strettament ekwivalenti g\u0127al Tramuntana u Nofsinhar, i\u017cda hija konvenzjoni Maltija altru milli a\u010b\u010bettata, imsejsa fuq il-konvenzjoni Ewropea tal-mappa orjentata bit-Tramuntana fil-parti ta\u2019 fuq, sa mill-invenzjoni tal-boxxla fis-seklu 13.", "Marzu 2014 Passa\u0121\u0121 ta\u2019 Drake, ikun a\u0127rax is-sena kollha), iddur bil-galbu ma\u2019 Kap it-Tama t-Tajba, lejn il-Lvant, g\u0127al fuq l-ilmijiet aktar kalmi talO\u010bean Indjan.", "Iktar ma nitbieg\u0127du mill-Blata, iktar dawn lismijiet jidhrulna strambi, bizzarri, jekk mhux ukoll i\u017car\u017cru; ter\u0121a\u2019 u tg\u0127id, fil-ka\u017cijiet tattoponimi tradotti bis-s\u0127i\u0127 (il-Muntanja talMejda, Kap it-Tama t-Tajba), jista\u2019 jkun li lismijiet jisfaw aktar e\u017coti\u010bi milli kieku t\u0127allew fil-\u2018lingwa pont\u2019, f\u2019dan il-ka\u017c l-Ingli\u017c (Table Mountain, Cape of Good Hope).", "Il-kantuniera tal-Lbi\u010b tal-Afrika t\u2019Isfel, mil-Lvant.", "Mixxellug g\u0127al-lemin: il-G\u017cira Robben, Belt il-Kap, il-Muntanja tal-Mejda, Kap it-Tama t-Tajba.", "L-u\u017cu ta\u2019 lingwa pont fl-adozzjoni u/jew il\u0127olqien tat-toponimi huwa prattika ba\u017cika f\u2019kull lingwa, inklu\u017c l-Ingli\u017c: i\u017c-\u017cew\u0121 e\u017cempji li g\u0127adni kif semmejt huma msejsa fuq lismijiet bl-Afrikaans, li min-na\u0127a tieg\u0127u kien adotta u ttradu\u010ba l-ismijiet mog\u0127tija millba\u0127\u0127ara Portugi\u017ci tas-seklu 15; billi Spanja tul is-seklu 19 kienet t\u0127ares lejn il-bqija talEwropa mit-tieqa tal-kultura Fran\u010bi\u017ca, \u0127afna toponimi bl-Ispanjol in\u0127olqu b\u2019kalk fuq ilFran\u010bi\u017c (Colonia, Varsovia, Mosc\u00fa); u bilMalti stess, il-bi\u010b\u010ba l-kbira mit-toponimi \u2013 anki ta' \u010berti postijiet Ingli\u017ci \u2013 waslulna mit-Taljan (Bar\u010bellona, Ateni, sa\u0127ansitra Londra).", "Ta\u2019 spiss, madankollu, jien u n\u0127ares lejn il-mappa, ikolli l-impressjoni li hemm fruntiera invi\u017cibbli, mhux \u0127afna ikbar mill-Mediterran u l-Ewropa tal-Punent, li lil hinn minnha ttoponimi kollha (g\u0127ajr imqar l-ismijiet tal-", "l-a\u010b\u010bent pajji\u017ci) jibqg\u0127u awtomatikament fil-lingwa pont, u nib\u017cg\u0127u nag\u0127tuhom dik l-a\u0127\u0127ar spinta biex jie\u0127du wkoll, fejn possibbli u xieraq, libsa ortografika (u g\u0127aldaqstant natura fonetika) Maltija.", "Ma nixtieqx inkun pessimist, i\u017cda apparti lbi\u017ca\u2019 mill-\u0127olqien ta\u2019 toponimi \u0121odda bil-Malti lil hinn minn dik il-fruntiera imma\u0121inarja, illum il-\u0121urnata, fit-ta\u0127dit ta\u2019 kuljum, g\u0127addej pro\u010bess altru milli inkwetanti: \u010berti toponimi stabbiliti minn dik il-fruntiera \u2019l \u0121ewwa sabu ru\u0127hom jikkompetu mal-ekwivalenti tag\u0127hom la Ingli\u017ca, tant li safa kwa\u017ci g\u0127alkollox naturali tisma\u2019 fra\u017cijiet b\u0127al \u201cna\u0127dem Laksimberg\u201d, \u201ctiela\u2019 sa Brasil\u017c\u201d, \u201cibbukkjajna lukanda f\u2019Venis,\u201d2 u sejrin.", "G\u0127axar snin wara d-d\u0127ul ta\u2019 Malta fl-Unjoni Ewropea, b\u2019aktar fa\u010bilitajiet biex nivvja\u0121\u0121jaw, aktar a\u010b\u010bess g\u0127all-g\u0127arfien u aktar esponiment g\u0127al kulturi mbieg\u0127da, jekk il-kuxjenza \u0121eografika tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija tassew twessg\u0127et, hija \u0127asra li l-kuxjenza \u0121eografika tal-ilsien Malti ma mxietx pari passu mag\u0127ha.", "Anzi, jekk xejn, it-taqtig\u0127a siekta bejn it-toponimi stabbiliti u l-ismijiet Ingli\u017ci li qed je\u0127dulhom posthom tikkonferma mhux biss li bqajna pprogrammati li n\u0127arsu lejn il-bqija tad-dinja b\u2019g\u0127ajnejn u bi lsien \u0127addie\u0127or, i\u017cda li din il-kundizzjoni \u2013 lingwistika, psikolo\u0121ika \u2013 qed ti\u0121i e\u017ca\u010berbata.", "mill-ismijiet ta\u2019 bliet Mediterranji marbutin mal-emigrazzjonijiet tas-seklu 19 (Marsilja, Lixandra, il-Kajr), jissemmew ta\u2019 kuljum toponimi lil hinn mill-Mediterran (Pari\u0121i s\u2019issa ma jidhirlix li da\u0127let f\u2019kompetizzjoni ma\u2019 Paris) u anki lil hinn mill-Ewropa (l-Amerka).", "\u017bid l-ismijiet tal-ib\u0127ra, tal-pajji\u017ci, ta\u2019 xmajjar u muntanji u karatteristi\u010bi \u0121eografi\u010bi o\u0127ra, u lpossibbilt\u00e0 ta\u2019 mappa tad-dinja bil-Malti ma tibqax tidher stramberija.", "G\u0127alija, li hu tassew stramb hu li qatt ma nzertajt mappa tad-dinja bil-Malti mwa\u0127\u0127la ma\u2019 \u0127ajt, u lanqas fi ktieb.", "Bla dubju, il-problema, u allura s-soluzzjoni, jinstabu fl-edukazzjoni.", "Mill-ftit \u017cmien li qattajt fl-iskola primarja tal-Qrendi f'nofs itTmeninijiet, g\u0127andi tifkira m\u010bajpra ta\u2019 ktejjeb tal-Istudji So\u010bjali bil-Malti (bil-qoxra safra, jekk ma kinitx il-kisja tal-plastik), bi ftit mapep sfu\u017ci, bilfors \u010bkejknin u limitati.", "Ktejjeb ie\u0127or ta\u2019 dak i\u017c-\u017cmien IL-\u0120OGRAFIJA ta' Lizio Zerafa, jinkludi biss mapep tal-g\u017cejjer Maltin, tal-Gran Brittanja, u tal-Ewropa u l-Magreb, ming\u0127ajr wisq dettalji lil hinn mill-ismijiet talpajji\u017ci.", "Iktar ri\u010benti, fis-sena 2012 \u0127are\u0121 IDDINJA DARNA g\u0127at-tielet sena tas-sekondarja, i\u017cda billi huwa ffukat aktar fuq studji", "F\u2019dan ix-xenarju, li ssemmi l-possibbilt\u00e0 ta\u2019 atlas tad-dinja bil-Malti tinstema\u2019 \u0121ennata; ilperiklu huwa li nispi\u010b\u010baw b\u2019mappa fejn il-\u0127uta Maltija, flimkien ma\u2019 minoranza ta\u2019 toponimi bil-Malti li jistg\u0127u jitqiesu familjari malma\u0121\u0121oranza, tg\u0127um f\u2019o\u010bean Ingli\u017c.", "B\u0127al dak li qallu li l-kuxjenza \u0121eografika Maltija tibda lQrendi u tispi\u010b\u010ba x-Xlendi, jew l-iktar l-iktar, tkopri mill-Ponta ta\u2019 Beng\u0127ajsa, \u0126al Far, sa Kap San Mitri, ir-ra\u0127al tal-G\u0127arb.", "Nafu li dan mhux minnu, u li lanqas qatt ma kien.", "Lil hinn It-tismija ta\u2019 bliet Taljani la Ingli\u017ca mhix komuni, i\u017cda jidher li bdiet tinstema\u2019 wkoll.", "E\u017cempju me\u0127ud millinternet: \u201cMin jaf Maria Pia kif sejra Venice?\u201d (http://www.theweddingsite.com/bridalforum/ index.php?topic=814.30).", "l-a\u010b\u010bent ambjentali milli \u0121eografija \u2018tradizzjonali\u2019, ilmapep li fih xorta jibqg\u0127u skarsi, u millMediterran ma jitbeg\u0127dux.", "Lil hinn mill-kotba g\u0127all-iskejjel, u mill-ftit pa\u0121ni \u0121eografi\u010bi tal-EN\u010aIKLOPEDIJA G\u0126ATTFAL adattati minn Pierre Mejlak bl-g\u0127ajnuna ta' Trevor \u017bahra (Merlin Library, 2005), lisforzi li saru biex tin\u0127oloq toponomija dinjija bil-Malti huma diversi u sparpaljati, u jikkon\u010bernaw, kwa\u017ci esklussivament, l-ismijiet tal-pajji\u017ci jew stati nazzjon.", "Dan hu l-ka\u017c tallisti li nsibu fl-a\u0127\u0127ar pa\u0121ni ta\u017c-\u017cew\u0121 dizzjunarji ta' \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina, u tal-lista tan-nazzjonijiet li tidher fl-Anness A5 tal-GWIDA TAL-ISTIL INTERISTITUZZJONALI, li impona l-gvern Malti erba\u2019 snin ilu, bl-inkonsistenzi kollha tag\u0127ha.3 Nistennew bil-\u0127erqa r-ri\u017cultati tal-\u0127idma li g\u0127addejja b\u0127alissa mill-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti biex ti\u0121i kkore\u0121uta u a\u0121\u0121ornata din il-lista \u2018uffi\u010bjali\u2019 skont kriterji fis-sod.", "IlKunsill di\u0121\u00e0 \u0127a \u0127sieb il-ver\u017cjoni Maltija tallista tal-ismijiet tar-re\u0121juni tal-pajji\u017ci talUnjoni, midmuma abba\u017ci tal-livelli 1 u 2 talklassifikazzjoni NUTS (in-Nomenklatura ta' Unitajiet Territorjali g\u0127all-Istatistika), u ppubblikata f\u2019Di\u010bembru li g\u0127adda b\u0127ala lAnness A10 tal-istess GWIDA TAL-ISTIL.", "Ilkriterji g\u0127at-traduzzjoni (u t-traspo\u017cizzjoni ortografika) jew g\u0127a\u017c-\u017camma bl-ilsien lokali jew fit-tra\u017clitterazzjoni Ingli\u017ca (fejn xieraq) jidhru konsistenti, u din il-lista di\u0121\u00e0 qed tkunilna ta\u2019 siwi g\u0127at-traduzzjonijiet dwar ilprodotti agrikoli b\u2019denominazzjoni protetta talori\u0121ini, l-g\u0127otjiet g\u0127all-i\u017cvilupp re\u0121junali, ilpolitiki ekolo\u0121i\u010bi lokali, u l-bqija.", "Dan l-ewwel artiklu minn tnejn huwa sempli\u010bi proposta dwar il-possibbilt\u00e0 ta\u2019 mappa taddinja (u eventwalment, min jaf?, ta\u2019 atlas s\u0127i\u0127) bil-Malti.", "Fid-dawl tal-\u0127idma li g\u0127addejja 3", "Ara l-artiklu \u201cListCountriesandtheirDerivatives.xls\" [sic.; kien l-isem tal-fajl bil-lista \u2018uffi\u010bjali\u2019 li kellna nsegwu reli\u0121ju\u017cament fit-traduzzjonijiet tag\u0127na], ta\u2019 Andrew Sammut, l-a\u010b\u010bent Nru 2, Marzu 2010, p. 2-4.", "Marzu 2014 b\u0127alissa fi \u0127dan il-KNM, nevita li nid\u0127ol wisq fi kwistjonijiet rigward l-ismijiet tal-pajji\u017ci (u l-ortografija tag\u0127hom); f\u2019kull ka\u017c, billi mappa tmur ne\u010bessarjament lil hinn mill-ismijiet talistati nazzjon, tinteressani \u0127afna iktar, f\u2019dan listadju, it-traduzzjoni ta\u2019 toponomi proprjament \u0121eografi\u010bi (re\u0121juni fis-sens \u0121eolo\u0121iku, muntanji, xmajjar, e\u010b\u010b.) aktar milli politi\u010bi.", "Madankollu, \u010berti koin\u010bidenzi se jkunu inevitabbli: biss biss, insibu ismijiet ta\u2019 xmajjar li g\u0127alihom huma msemmija l-pajji\u017ci maqsumin minnhom, e\u017c. il-Gambja u l-Kongo.", "Mappa fil-ktejjeb IL-\u0120OGRAFIJA, ta\u2019 Lizio Zerafa", "F\u2019dan l-ewwel artiklu niddiskuti w\u0127ud middiffikultajiet li rridu nkunu lesti li nattakkaw meta ni\u0121u biex no\u0127olqu toponimi bil-Malti, marbutin ma\u2019 \u010berti realtajiet politi\u010bi u lingwisti\u010bi fil-lingwi sors, i\u017cda anki malg\u0127arfien \u0121eografiku \u0121enerali fil-lingwa mira, li billi huwa ddominat mill-Ingli\u017c jista\u2019 fa\u010bilment ira\u017c\u017can il-kreattivit\u00e0 toponomika jekk irri\u017cultati ma jkunux trasparenti bi\u017c\u017cejjed.", "Fil\u0127ar\u0121a li jmiss ta\u2019 l-a\u010b\u010bent, be\u0127siebni nesplora xi kriterji preliminari \u2013 x\u2019jista\u2019 ji\u0121i tradott jew tra\u017clitterat, u kif \u2013 li aktar \u2019il quddiem, wara lpubblikazzjoni tat-tabella kkore\u0121uta talismijiet tal-pajji\u017ci mill-KNM, ikunu jistg\u0127u jitqabblu mal-kriterji li adotta l-Kunsill g\u0127attitjib u g\u0127all-irfinar tag\u0127hom.", "l-a\u010b\u010bent", "Id-diffikultajiet L-ewwel diffikult\u00e0 timplika wkoll ri\u017cerva: f\u2019elenku ta\u2019 toponimi (gazetteer), i\u017cda anki fuq il-mappa stess, inkunu idealisti wisq, biex ma ng\u0127idx in\u0121enwi, jekk nassumu li kull post bilfors irid juri isem wa\u0127dani.", "G\u0127andna na\u010b\u010bettaw il-possibbilt\u00e0 ta\u2019 varjanti, li je\u017cistu min\u0127abba kwistjonijiet politi\u010bi, \u017cviluppi stori\u010bi, jew sempli\u010bi realtajiet lingwisti\u010bi.", "Filka\u017c tar-ra\u0121unijiet politi\u010bi, it-trattament ta\u2019 tali varjanti tant jista\u2019 jkun sensittiv li nNazzjonijiet Uniti stess, fil-MANUAL FOR THE NATIONAL STANDARDISATION GEOGRAPHICAL NAMES (2006), i\u0127allu", "f'idejn listati nazzjon individwali d-de\u010bi\u017cjoni dwar kif il-varjanti g\u0127andhom jintwerew fuq il-mappa (jew jit\u0127allew barra), filwaqt li jis\u0127qu fuq limportanza tal-konsistenza fl-applikazzjoni tas-sistema mag\u0127\u017cula.4", "Aneddotu li ji\u010b\u010birkola \u0127afna fir-rivisti \u0121eografi\u010bi huwa l-battibekk im\u0121ebbed bejn lIran u l-Emirati G\u0127arab Mag\u0127quda rigward lisem \u2018internazzjonali\u2019 tal-ba\u0127ar li jifridhom: fl2004, in-National Geographic Society ippubblikat it-tmien edizzjoni tal-Atlas tadDinja tag\u0127ha, li fiha, g\u0127all-ewwel darba, inkludiet l-isem Arabian Gulf fil-parente\u017ci wara l-isem Persian Gulf; wara sitt snin ta\u2019 pressjonijiet minn bnadi differenti, is-So\u010bjet\u00e0 \u0127alliet l-isem sekondarju barra mid-disa\u2019 edizzjoni tal-istess Atlas (2010).", "Dan e\u017cempju wie\u0127ed minn \u0127afna ta\u2019 ilsna li ji\u0121\u0121ieldu biex ikunu l-\u2018lingwa pont\u2019 li permezz tag\u0127ha toponimu ji\u0121i adattat f\u2019ilsna o\u0127ra, spe\u010bjalment fl-Ingli\u017c, u ta\u2019 sikwit, istituzzjoni li ta\u0127dem f\u2019dik it-tielet lingwa jkollha tag\u0127mel g\u0127a\u017cla politika kontra qalbha, g\u0127ax anki jekk turi \u017cew\u0121 ismijiet, wie\u0127ed minnhom bilfors ikollu jidher fuq jew quddiem l-isem l-ie\u0127or.", "Dokument tal-UNGEGN (UNITED NATIONS GROUP OF EXPERTS ON GEOGRAPHICAL NAMES), p. 49. http:// unstats.un.org/unsd/publication/seriesm/ seriesm_88e.pdf", "Tali g\u0127a\u017cla politika mhux dejjem ikollha ssir bejn \u017cew\u0121 lingwi pont, i\u017cda anki bejn varjanti li jistg\u0127u je\u017cistu fl-istess lingwa, spiss min\u0127abba modifiki ortografi\u010bi minsu\u0121a ma\u2019 \u017cviluppi stori\u010bi.", "Fl-1947, il-gvern tal-Indja beda pro\u010bess (li g\u0127adu g\u0127addej sal-lum) ta\u2019 tismija mill-\u0121did ta\u2019 \u010berti re\u0121juni u bliet talpajji\u017c, bl-adattament ta\u2019 \u0127afna toponimi millIngli\u017c kolonjali g\u0127all-\u2018Ingli\u017c tal-Indja\u2019, illingwa franka tas-subkontinent: b\u2019hekk, l-isem uffi\u010bjali tal-belt ta\u2019 Calcutta \u0121ie \u2018kkore\u0121ut\u2019 g\u0127al Kolkata (abba\u017ci tal-fonetika Bengali), Bombay saret Mumbai (abba\u017ci tal-Marathi), u Bangalore nbidlet f\u2019Bengaluru (abba\u017ci talKannada).", "Il-mappa tan-National Geographic tirrispetta dawn it-tibdiliet, i\u017cda tag\u0127ti ttoponimu kolonjali b\u0127ala isem sekondarju, filparente\u017ci wara l-isem a\u0121\u0121ornat u f\u2019tipa tikka i\u017cg\u0127ar, x\u2019aktarx g\u0127ax l-ismijiet il-\u0121odda g\u0127adhom mhux mifruxin bi\u017c\u017cejjed fost ilkelliema tal-Ingli\u017c barra mill-Indja, filwaqt li l\u2018antiki\u2019 mhux talli g\u0127adhom ji\u010b\u010birkolaw, talli g\u0127adhom jin\u0127assu moderni (\u0127lief forsi l-isem Bombay, li beda jie\u0127u bixra iktar nostal\u0121ika).", "F\u2019ka\u017cijiet b\u0127al dawn, atlas bil-Malti jista\u2019 fa\u010bilment jag\u0127\u017cel li jibba\u017ca esklussivament fuq l-ismijiet bl-Ingli\u017c tal-Indja (Kolkata u Bengaluru jibqg\u0127u jinkitbu l-istess, filwaqt li Mumbaj sempli\u010bement jadatta l-i g\u0127assemivokali j), mhux biss b\u0127ala g\u0127elm ta\u2019 rispett i\u017cda anki g\u0127all-pre\u010bi\u017cjoni \u0121eopolitika; mill-banda l-o\u0127ra, kif se naraw issa fit-tieni osservazzjoni, wie\u0127ed g\u0127andu jixtarr jekk dawn l-ismijiet humiex trasparenti bi\u017c\u017cejjed wa\u0127edhom, jew jekk, nag\u0127tu ka\u017c, Kolkata jkollu warajh l-isem sekondarju Calcutta filparente\u017ci, biex min mhux familjari mattoponimu l-\u0121did ikun jista' jorjenta ru\u0127u, flok jintilef fil-mappa.", "Lil hawn jew lil hinn mill-istejjer ta\u2019 lingwistika patrijottika, il-varjanti toponomi\u010bi jistg\u0127u jitqiesu sors ta\u2019 rikkezza, i\u017cda g\u0127andna noqog\u0127du attenti wkoll li ma nitilfux il-bilan\u010b billi ninjoraw \u010bertu b\u017conn ta\u2019 stabbilt\u00e0, li filka\u017c tal-Malti ilu \u0127afna jin\u0127ass, anki fejn jid\u0127lu", "termini \u0121eografi\u010bi mill-iktar ba\u017ci\u010bi: bi\u017c\u017cejjed", "l-a\u010b\u010bent", "insemmu l-kelma \u0121eografija stess, li ilha dde\u010bennji tikkompeti mal-forma Anglo-Taljana \u0121ografija.", "G\u0127adu je\u017cisti nuqqas ta' qbil ukoll rigward l-ismijiet ta\u2019 \u010berti kontinenti (Affrika vs. Afrika, Asja vs. A\u017cja), filwaqt li l-kelma o\u010beanu g\u0127adha ma \u010bedietx g\u0127alkollox g\u0127allforma o\u010bean.", "(Interessanti li fil-pa\u0121na 419 tattieni edizzjoni tad-DIZZJUNARJU ta\u2019 Mario Serracino Inglott, tal-2003, tidher o\u010bean b\u0127ala entrata g\u0127aliha, u e\u017catt wara, ta\u0127t l-entrata o\u010beaniku, insibu t-tifsira \u201cli g\u0127andu x\u2019jaqsam mal-o\u010beanu\u201d; tmien snin wara, fit-tielet edizzjoni tal-istess dizzjunarju, l-edituri ndunaw bl-inkonsistenza u l-u ta\u2019 o\u010beanu waqqg\u0127uha.)", "(Calcutta) iktar \u2019il fuq; madankollu, din ma tantx tin\u0127ass soluzzjoni prattika lanqas, g\u0127ax b\u2019hekk l-u\u017cu tal-Malti jkun qed ji\u0121bed wisq attenzjoni lejh innifsu, u jsir aktar importanti mill-mappa stess.", "It-tieni diffikult\u00e0, skabru\u017ca wkoll i\u017cda mod ie\u0127or, tikkon\u010berna l-fattur tat-trasparenza tattoponimi li jie\u0127du libsa Maltija, kemm dawk li jkunu adattamenti foneti\u010bi-ortografi\u010bi, u kemm dawk li jin\u0127olqu permezz ta\u2019 traduzzjoni kun\u010bettwali, parzjali jew bis-s\u0127i\u0127.", "Tkun fejn tkun mi\u0121buda l-linja, nemmen li aktar ma l-qarrejja tal-mappa jassorbu ttoponimi proposti, aktar se jidraw \u010berti xejriet (u\u0127ud minnhom offruti mill-istruttura tal-ilsien Malti stess, b\u0127all-istat kostrutt), u aktar lismijiet li fil-bidu jin\u0127assu strambi se jsirulhom trasparenti, u eventwalment ukoll familjari.", "E\u017cempju sempli\u010bi: Belt il-Messiku u Belt ilVatikan jinftiehmu mill-ewwel u jintu\u017caw (f\u2019kompetizzjoni mal-forma il-Belt tal-...); Belt il-Panama u Belt il-Gwatemala ma nafx li qatt", "Hawnhekk tid\u0127ol i\u017c-\u017cur\u017cieqa tal-familjarit\u00e0 talkelliem Malti \u2018medju\u2019 mat-toponimi kif inhuma fil-lingwa pont, qabel ma ji\u0121u adattati jew tradotti: \u017cur\u017cieqa, g\u0127ax il-livell \u0121enerali ta' familjarit\u00e0 mal-\u0121eografija dinjija (spe\u010bjalment lil hinn mill-fruntiera Ewro-Mediterranja li semmejna aktar \u2019il fuq) mhux lakemm tkejlu, u kull suppo\u017cizzjoni rigward tali livell \u0121enerali tkun perikolu\u017ca.", "Minn banda, jekk nassumu wisq, il-mappa bil-Malti tista\u2019 to\u0127or\u0121ilna iktar e\u017cotika milli informattiva, u nkunu qeg\u0127din nag\u0127\u017cqu fl-ilma; mill-banda l-o\u0127ra, jekk ma nassumux bi\u017c\u017cejjed, il-mappa jaf turi \u010bertu lapazzar arbitrarju, u tikxef inkonsistenzi flapplikazzjoni tal-kriterji, g\u0127ax inkunu tajna aktar importanza lill-fattur tal-familjarit\u00e0 \u0121eografika \u0121enerali milli lill-possibbiltajiet ta\u2019 kreattivit\u00e0 toponomika.", "G\u0127a\u017cla o\u0127ra tkun li, tal-anqas fl-ewwel ftit edizzjonijiet tal-mappa, \u010berti proposti ta\u2019 toponimi bil-Malti jidhru flimkien malekwivalenti tag\u0127hom fil-lingwa pont bejn ilparente\u017ci, b\u0127al fis-su\u0121\u0121eriment ta\u2019 Kolkata 32", "Kif g\u0127idt iktar \u2019il fuq, fl-e\u017cer\u010bizzju tieg\u0127i nixtieq niffoka l-iktar fuq toponomi proprjament \u0121eografi\u010bi, iktar \u0121eolo\u0121i\u010bi milli politi\u010bi, i\u017cda ma nistax nag\u0127mel hekk ming\u0127ajr ma navvi\u010bina wkoll \u010berti ismijiet ta\u2019 pajji\u017ci u ta\u2019 bliet.", "Fejn ni\u0121bdu l-linja bejn dak li jista\u2019 jitqies trasparenti \u2013 identifikabbli fuq il-mappa ming\u0127ajr ma jidher \u0127dejh l-isem bil-lingwa pont \u2013 u dak li ma jistax?", "smajthom, i\u017cda jibqg\u0127u trasparenti; jien u", "nisraq \u0127arsa lejn il-mappa bl-Ingli\u017c li hemm warajja, g\u0127ajnejja jaqg\u0127u fuq Ho Chi Minh City, fin-nofsinhar tal-Vjetnam: jekk nikteb Belt Ho Chi Minh, ma na\u0127sibx li nkun qed nitkessa\u0127.", "Anzi, bl-g\u0127ajnuna tal-erba\u2019 e\u017cempji ta\u2019 qabel, b\u2019sempli\u010bi analo\u0121ija fuqhom, ikun hemm iktar \u010bans li Belt Ho Chi Minh ti\u0121i a\u010b\u010bettata mill-kelliem \u2018medju\u2019 wkoll.", "Madankollu, meta ni\u0121u g\u0127at-toponimi ma\u0127luqa bi traduzzjoni s\u0127i\u0127a, inkunu qed nitolbu u nistennew ftit (jew \u0127afna) aktar sforz min-na\u0127a tal-qarrej.", "E\u017cempju mill-vja\u0121\u0121 tul ix-xatt talpunent tal-Afrika li \u0127lomna fil-bidu tal-artiklu huwa Belt il-Kap, g\u0127adma tikka aktar iebsa minn Belt Ho Chi Minh, g\u0127ax tirrikjedi \u017cew\u0121 gidmiet flok wa\u0127da biex dak li jkun jasal g\u0127al Cape Town.", "Hawnhekk x\u2019aktarx insibu \u2019l min jifhem u", "l-a\u010b\u010bent ja\u010b\u010betta t-toponimu Belt il-Kap minnufih, u min bl-isem Malti j\u0127ossu iktar imbieg\u0127ed millbelt imsemmija milli mqarreb lejha, tal-anqas l-ewwel darba li jarah.", "Pa\u010benzja jkun hemm b\u017conn \u0127afna, fuq i\u017c-\u017cew\u0121 na\u0127at: l-ewwel pass huwa li t-toponimu propost jinqara; it-tieni pass li jintlaqa\u2019; u t-tielet li jindara.", "Issa per\u00f2 t-tieni pass mhuwiex esklussivament f\u2019idejn il-qarrejja, g\u0127ax it-toponimu propost irid jikkonvin\u010bi, permezz ta\u2019 kriterji applikati b\u2019mod kemm jista\u2019 jkun konsistenti; millbanda l-o\u0127ra, tajjeb ukoll li t-toponimi li g\u0127allewwel jin\u0127assu strambi jisfidaw u jwessg\u0127u lkuxjenza \u0121eografika ta\u2019 min jikkonsulta lmappa, inkella l-mappa tkun inutli, g\u0127ajr b\u0127ala sempli\u010bi o\u0121\u0121ett ta\u2019 ti\u017cjin.", "It-tielet pass, li toponimu \u0121did jindara, jibqa\u2019 \u2019l bog\u0127od \u0127afna, u jkun f\u2019idejn il-midja, l-iskejjel, u kull min jemmen tassew fil-possibbilt\u00e0 \u2013 u fil-\u0127tie\u0121a \u2013 ta\u2019 toponomija dinjija bil-Malti.", "It-tielet diffikult\u00e0 tikkon\u010berna l-lingwi pont, li fil-ka\u017c tal-Malti g\u0127andhom ikunu tnejn: iktar possibbiltajiet, iva, i\u017cda wkoll iktar ka\u017cijiet ta\u2019 kompetizzjoni u iktar lok g\u0127all-inkonsistenzi.", "B\u0127alma l-kultura Spanjola tas-seklu 19, kif g\u0127idna, kienet t\u0127ares lejn il-bqija tal-Ewropa mill-pri\u017cma ta\u2019 Franza b\u0127ala punt ta\u2019 riferiment kulturali, sa xi \u0121enerazzjoni u nofs ilu, il-Malti kien i\u0127ares lejn id-dinja mil-lenti tal-kultura Taljana, u llum dik Ingli\u017ca globalizzata.", "Ma nemminx li t-Taljan g\u0127andna nwarrbuh b\u0127ala lingwa pont possibbli, g\u0127ax jaqdina di\u0121\u00e0 filma\u0121\u0121oranza tal-ismijiet tal-pajji\u017ci (tal-anqas, dawk stabbiliti), u jaqdina tajjeb b\u2019mod partikolari g\u0127at-toponimi tad-dinja Latina (lAmerka \u010aentrali u l-Amerka t\u2019Isfel), ovvjament g\u0127ax il-morfolo\u0121ija tieg\u0127u mhijiex differenti wisq minn dik tal-Ispanjol.", "Xi e\u017cempji: il-Per\u00f9, b'dak l-a\u010b\u010bent importanti", "fuq l-a\u0127\u0127ar vokali (l-a\u010b\u010bent Spanjol huwa bilmaqlub, i\u017cda g\u0127andu l-istess g\u0127an); il-muntanji", "tal-Andi (anki jekk bdiet tinstema\u2019 wkoll talAndes); l-Ama\u017conja (mog\u0127tija minn Aquilina u", "u\u017cata f\u2019diversi pa\u0121ni tal-Wikipedija Maltija,", "Marzu 2014 g\u0127alkemm \u0127add ma jitniffes ormaj jekk titlissen minflokha l-kelma Ama\u017con).5 Xorta wa\u0127da, kif g\u0127ad naraw meta ni\u0121u g\u0127allkriterji g\u0127at-tra\u017clitterazzjoni jew traduzzjoni tat-toponimi, jekk nassumu li se nimxu strettament fuq it-Taljan g\u0127all-Amerka Latina, u fuq l-Ingli\u017c g\u0127al kull kontinent ie\u0127or lil hinn mill-fruntiera Ewro-Mediterranja mist\u0127ajla aktar \u2019il fuq, tkun semplifikazzjoni qarrieqa.", "Lil hinn mill-Amerka Latina, g\u0127ad hemm \u0127afna varjanti f\u2019kompetizzjoni: skont statisti\u010bi misluta mill-korpus tal-MLRS6, g\u0127al \u0127afna postijiet, il-ver\u017cjoni mit-Taljan tidher li qed titlef, e\u017c. l-Golf Persjan vs. il-Golf Persiku, 234, jew il-Himalayas vs. il-\u0126imalaja, 18-5, i\u017cda g\u0127al postijiet o\u0127rajn, it-toponimu mit-Taljan g\u0127ad g\u0127andu s-sopravvent, e\u017c. l-Ba\u0127ar Kaspjan vs. il-Ba\u0127ar Kaspju, 4-8.", "Ir-raba\u2019 diffikult\u00e0 tkompli \u017c\u017cid il-b\u017conn ta\u2019 prudenza, mhux biss fl-applikazzjoni talkriterji u r-rispett g\u0127al \u010berta trasparenza, i\u017cda fuq kollox, rigward il-periklu li naqg\u0127u finnasba tal-etimolo\u0121ija falza.", "Kultant, ittentazzjoni li no\u0127olqu toponimu bil-Malti ta\u2019 \u010berta \u2018eleganza\u2019 tista\u2019 tkun qawwija, u jaqbel li noqog\u0127du attenti g\u0127al \u010berti toponimi li jistg\u0127u jidhru metafori meta fil-fatt \u0121ejjin minn sempli\u010bi nomi proprji.", "Il-peni\u017cola tal-Grigal tal-Afrika, pere\u017cempju, mag\u0127rufa bl-Ingli\u017c b\u0127ala the Horn of Africa, jisimha hekk proprju g\u0127ax g\u0127andha forma ta\u2019 qarn (aktarx ta\u2019 rino\u010beronti), u allura jixraq li bil-Malti tissejja\u0127 il-Qarn tal-Afrika.", "Madankollu, fil-ka\u017c ta\u2019 Anomalija li l-lo\u0121ika tag\u0127ha g\u0127adni ma wasaltx nifhem, jekk hemm, hija l-isem i\u010b-\u010ail\u00ec, bl-a\u010b\u010bent fuq ittieni i: mhux imsejjes fuq it-Taljan (Cile, fuq l-Ispanjol Chile), u lanqas fuq l-Ingli\u017c (Chi-le, bl-a\u010b\u010bent fuq lewwel sillaba).", "Forsi kien \u017cball tat-tipa fid-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina, jew \u017cball \u0121enwin fir-rigward ta\u2019 wie\u0127ed", "mill-pajji\u017ci l-iktar imbieg\u0127da mir-realt\u00e0 Maltija, li baqa\u2019", "jitnissel sal-lista \u2018uffi\u010bjali\u2019 tal-ismijiet tal-pajji\u017ci li \u0127are\u0121", "il-gvern Malti ta\u2019 erba' snin ilu.", "Madankollu, tant smajt", "i\u010b-\u010ail\u00ec fuq fomm in-nies, tradutturi u mhux, li nib\u017ca\u2019 li", "ormaj tard wisq biex ji\u0121i \u2018kkore\u0121ut\u2019, jekk tista\u2019 fil-fatt", "\u2018tikkore\u0121i\u2019 dak li hu di\u0121\u00e0 stabbilit.", "l-a\u010b\u010bent Cape Horn, dak li jitqies l-aktar punt meridjonali tal-Amerka t\u2019Isfel, anki jekk ixxtut tal-Lvant u tan-Nofsinhar ta\u2019 Tierra del Fuego jixbhu t-taqwisa ta\u2019 qarn, it-toponimu ma jitnissilx mill-istess metafora: fil-fatt, dalkap jinstab fit-tarf ta\u2019 g\u017cejra jisimha Hornos (li f\u2019kull ka\u017c kieku tfisser fran, mhux qarn), i\u017cda b\u0127alma Kap it-Tama t-Tajba tg\u0127ammed millPortugi\u017ci, din il-g\u017cejra, u mag\u0127ha l-kap talAmerka t\u2019Isfel, huma msemmija g\u0127all-belt Olandi\u017ca Hoorn, mnejn kien ji\u0121i \u010b-\u010belebri ba\u0127\u0127ar u merkant Willem Schouten.", "Fid-dawl ta\u2019 din l-istorja, it-toponimu *Kap il-Qarn kien ikun falz, u minfloku jaqbel l-isem Malti Kap Horn, jew Kap \u0126orn biex jirrifletti a\u0127jar ittlissin tal-isem proprju, skont ir-regoli ta\u2019 tra\u017clitterazzjoni li nadottaw.", "Xi jmiss Evitajt apposta li nsemmi d-diffikultajiet ortografi\u010bi fit-tra\u017clitterazzjoni tat-toponimi (fejn fattibbli), g\u0127ax huma parti integrali millkriterji li se nesplora fit-tieni artiklu, u je\u0127tie\u0121u \u010bertu \u017cvilupp u dettall.", "Kap Horn jew \u0126orn?", "Il-Vulkan Fuji jew Fu\u0121i?", "Iktar diffi\u010bli minn hekk, u bilwisq iktar interessanti, tkun it-\u2018traduzzjoni\u2019 proprja, il-\u0127olqien ta\u2019 toponimi bil-Malti fejn ma je\u017cistux jew mhumiex stabbiliti.", "L-ewwel de\u010bi\u017cjoni li tkun trid tittie\u0127ed, ka\u017c wara ka\u017c, hija jekk toponimu jaqbillux ji\u0121i tradott, u jekk iva, kemm minnu jista\u2019 jinqaleb ming\u0127ajr ma tintilef it-trasparenza: ng\u0127idu a\u0127na, il-wied li minnu \u0121ejja l-umanit\u00e0 kollha, g\u0127andna nsemmuh il-Great Rift Valley?", "Jew forsi il-Wied tal-Qasma lKbira?", "Mit-tliet xmajjar il-kbar ta\u010b-\u010aina, apparti l-kwistjoni tal-ortografija tal-Yangtse (jew Jangz\u00e8), ix-Xmara s-Safra tinftiehem malajr b\u0127ala l-Yellow River, i\u017cda x-Xmara tal\u0120awhar jaf tin\u0127ass wisq e\u017cotika biex tkun reali.", "De\u010bi\u017cjoni o\u0127ra, jew sensiela ta\u2019 de\u010bi\u017cjonijiet, ikunu jirrigwardaw l-u\u017cu ta\u2019", "termini ba\u017ci\u010bi li se jkunu komuni: b\u0127alma lag", "tindika korp ta\u2019 ilma ikbar minn g\u0127adira, ilkelma kaskata tista\u2019 titqies xierqa biex tirreferi", "g\u0127al dawk ta\u2019 Victoria, Niagara u Iguaz\u00fa, jew hemm b\u017conn terminu ie\u0127or li jwassal a\u0127jar lidea tad-daqs?", "Dan l-ewwel artiklu kien diskussjoni preliminari \u0127afna, i\u017cda l-vja\u0121\u0121 lejn mappa taddinja bil-Malti beda: salpajna, g\u0127addejna millIstrett ta\u2019 \u0120ibilt\u00e0 bla ma \u017c\u017cer\u017caqna filbellieg\u0127a, u \u017cbukkajna fl-o\u010bean.", "I\u017cda sa ma nduru ma\u2019 Kap it-Tama t-Tajba \u2013 biex nirreferi g\u0127all-espressjoni \u0121eografika Ingli\u017ca (to round the Cape of Good Hope) \u2013 baqg\u0127alna \u0127afna u \u0127afna x\u2019naqdfu.", "L-ewwel passi tal-bini talkriterji g\u0127at-tra\u017clitterazzjoni u g\u0127at-traduzzjoni jkunu pjuttost fa\u010bli, bl-Irjie\u0127 Ali\u017cej impoppa, i\u017cda kif naqb\u017cu l-Ekwatur il-kriterji se jikkomplikaw ru\u0127hom, u l-irjie\u0127 se jkunu qed jonf\u0127u bil-kontra, u se jkomplu ji\u0127raxu iktar ma noqorbu lejn l-O\u010bean tan-Nofsinhar.", "Xorta wa\u0127da, nemmen li l-vja\u0121\u0121 huwa importanti, u li jmur \u0127afna lil hinn minn sempli\u010bi divertissement.", "Lil hinn mill-mili ta\u2019 lakuna kbira, u lil hinn mill-isfida personali jew kollettiva, l-ikbar vanta\u0121\u0121 li nara f\u2019mappa taddinja bil-Malti jkun li, billi mhux biss inkunu nistg\u0127u n\u0127arsu lejn il-bqija tad-dinja b\u2019g\u0127ajnejna i\u017cda wkoll na\u0127sbuha, insemmuha u ng\u0127ixuha bi lsienna, psikolo\u0121ikament, dik iddinja tkunilna inqas imbieg\u0127da.", "U b\u2019hekk, il\u0127uta Maltija, sa \u010bertu punt, forsi ssib ru\u0127ha inqas i\u017colata, u iktar parti mid-dinja l-kbira milli hi b\u0127alissa, flok mitlufa fil-mapep ta\u2019 lingwi o\u0127ra, mistura wara \u010b-\u010birku bl-istilla.", "Antoine Cassar huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra", "Minn rebbie\u0127a tal-Juvenes Translatores g\u0127al stagiaire fid-D\u0120T l-2008, Paula Schembri kienet ir-rebbie\u0127a Maltija tat-tieni edizzjoni ta' Juvenes Translatores, konkors annwali talKummissjoni Ewropea g\u0127at-tradutturi \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li fih jie\u0127du sehem aktar minn 3,000 student madwar l-UE.", "\u0126ames snin wara, Paula ng\u0127aqdet mad-Dipartiment tal-Ilsien Malti tadD\u0120T, il-Lussemburgu, g\u0127al apprendistat ta\u2019 \u0127ames xhur.", "Storja ta\u2019 su\u010b\u010bess mhux biss g\u0127al Paula, li g\u0127andha karriera promettenti \u0127afna quddiemha, i\u017cda wkoll g\u0127all-konkors Juvenes Translatores stess, li qed jil\u0127aq l-g\u0127an tieg\u0127u li jippromwovi l-professjoni tat-traduzzjoni fliskejjel, filwaqt li j\u0127e\u0121\u0121e\u0121 li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 jistudjaw il-lingwi u t-traduzzjoni fil-livell universitarju.", "Il-\u0126amis 29 ta\u2019 Novembru 2008, fil-Junior College tal-Imsida.", "Fil-klassi, skiet taqsmu b\u2019sikkina.", "Paula qed taqleb artiklu dwar limportanza tat-tag\u0127lim ta\u2019 varjet\u00e0 ta\u2019 lingwi.", "Kif qed t\u0127ossha?", "\u201cE\u017catt qabel ma bdiet il-kompetizzjoni, niftakar li kont e\u010bitata.", "Bqajt kalma u ffukata.", "L-interess tieg\u0127i fil-lingwi u fit\u0121ej mit-tfulija; traduzzjoni ilu jaffaxxinawni l-\u0127afna modi li ssib biex tesprimi idea jew sentiment meta lingwa tu\u017caha fil-potenzjal kollu tag\u0127ha.", "Fil-fatt, l-artiklu li kelli naqleb dakinhar kien proprju fuq hekk, u allura \u0127adt pja\u010bir \u0127afna nittradu\u010bih.\u201d", "Dawk is-sag\u0127tejn li qattg\u0127et tikkon\u010bentra fisskiet, Paula ma kellhiex l-impressjoni li kienet qed tag\u0127mel e\u017cami.", "Anzi, l-hena tag\u0127ha tfittex il-kelma pre\u010bi\u017ca, issib l-idjoma xierqa, tg\u0127arrex g\u0127all-ekwivalenti kulturali fejn ma jkunx hemm korrispondenza s\u0127i\u0127a bejn i\u017c-", "\u017cew\u0121 ilsna.", "Ftit xhur wara, Paula sabet ru\u0127ha Brussell, bilwieqfa bejn Juhani L\u00f6nnroth (dak id-Direttur tad-D\u0120T) u li\u017c-\u017cmien Kummissarju Orban, hi u ti\u0121bor il-premju talJuvenes Translatores.", "\u201cKienet esperjenza sabi\u0127a \u0127afna li tatni sens ta' sodisfazzjon, u fuq kollox tatni lmotivazzjoni biex inkompli nitg\u0127allem illingwi u nistudja t-traduzzjoni.\u201d", "U, fil-fatt, dik l-istess esperjenza wasslet g\u0127al \u017cviluppi sbie\u0127 lil hinn mill-karriera tag\u0127ha: fost ir-rebbie\u0127a mill-pajji\u017ci l-o\u0127ra tal-UE g\u0127amlet \u0127bieb \u0121odda, u g\u0127adhom f'kuntatt sal-lum.", "\u201cWara \u010b-\u010berimonja, bqajt f'kuntatt ma' tliet rebbie\u0127a.", "Kull meta konna nsibu \u010bans konna nitkellmu fuq kollox: l-istudju, ilpassatempi, il-pajji\u017ci li \u017corna, iddifferenzi bejn il-lingwi u l-kulturi tag\u0127na ...\u201d", "\u0126ames snin wara, b\u2019BA Unuri fil-Lingwa u lLetteratura Fran\u010bi\u017ca \u0121ewwa u b\u2019Masters fitTraduzzjoni fuq ix-xefaq, Paula qed tgawdi kemm tista\u2019 l-apprendistat tag\u0127ha fid-D\u0120T.", "\u201cIl-\u0127ajja fil-Lussemburgu, u x-xog\u0127ol mal-Kummissjoni Ewropea, qed jag\u0127tuni l-opportunit\u00e0 li nrabbi attitudni iktar 35", "l-a\u010b\u010bent", "r-realt\u00e0 partikolari ta\u2019 kull Stat Membru hija differenti i\u017cda anki min\u0127abba l-preferenzi jew il-\u0127iliet partikolari tal-uffi\u010bjal involut.", "I\u017cda filkalendarju tag\u0127na hemm jiem jew attivitajiet ta\u2019 prominenza komuni g\u0127al kull Stat Membru.", "miftu\u0127a u iktar multikulturali, u qed insir iktar multilingwi wkoll.", "Mindu wasalt, bdejt nitg\u0127allem il-Portugi\u017c, l-Ispanjol u l-\u0120ermani\u017c, u ng\u0127allem il-Fran\u010bi\u017c lillistagiaires s\u0127abi.", "L-apprendistat qed jil\u0127aq l-aspettattivi tieg\u0127i u jisboqhom.\u201d", "Bejn tant lingwi, liema hi l-favorita tag\u0127ha?", "Bla dubju, il-Fran\u010bi\u017c.", "\u201cTog\u0127\u0121obni l-istruttura tas-sentenzi bilFran\u010bi\u017c, qisha xmara, b\u2019mod li l-ideat u l-\u0127sibijiet tista\u2019 tesprimihom b\u2019mod lo\u0121iku u bi pre\u010bi\u017cjoni.", "Jog\u0127\u0121obni anki lvokabolarju tal-Fran\u010bi\u017c, rikk u varjat \u0127afna, f\u2019kull re\u0121istru.\u201d", "G\u0127al aktar tag\u0127rif dwar l-apprendistat fi \u0127dan il-Kummissjoni Ewropea, \u017cur il-pa\u0121na http:// ec.europa.eu/stages. ~\u2022~", "Ir-rwol tal-Uffi\u010bjal tal-Lingwa fir-Rappre\u017centanza tal-KE f\u2019Malta Brian Buhagiar \u2019kull Rappre\u017centanza tal-Kummissjoni Ewropea hemm uffi\u010bjal tad-D\u0120T (jew tnejn) imsejja\u0127 l-Uffi\u010bjal tal-Lingwa.", "G\u0127al Malta hemm jien u ili ftit iktar minn tliet snin.", "Ir-rwol tal-Uffi\u010bjal tal-Lingwa jvarja minn Rappre\u017centanza g\u0127al o\u0127ra, l-iktar min\u0127abba li 36", "\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 Il-kompetizzjoni tat-tradutturi Juvenes Translatores tapplika g\u0127all-istudenti tas-sixth form li jkunu fl-ewwel sena.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 Malta, in-numru massimu ta\u2019 skejjel li jistg\u0127u jie\u0127du sehem kull sena huwa sitta (listess daqs is-si\u0121\u0121ijiet fil-Parlament Ewropew) u kull sena na\u010b\u010berta li jie\u0127du sehem f\u2019din ilkompetizzjoni mill-inqas sitt iskejjel.", "Sitt iskejjel mhux xi g\u0127add enormi imma min\u0127abba li d-data tal-g\u0127eluq biex tie\u0127u sehem f\u2019din ilkompetizzjoni ta\u0127bat vi\u010bin il-bidu tas-sena skolastika, spiss ikollok tiffitta ftit lill-kapijiet tal-iskola u tfakkarhom.", "Il-Jum Ewropew tal-Lingwi li ja\u0127bat fis-26 ta\u2019 Settembru wkoll huwa punt saljenti g\u0127alina lUffi\u010bjali tal-Lingwa.", "Kull sena nipprova norganizza xi \u0127a\u0121a differenti bl-iskop li na\u0127dem ma\u2019 partijiet interessati differenti filkamp tal-lingwa u t-traduzzjoni kif ukoll biex ni\u0121bed kemm jista\u2019 jkun nies u \u0121urnalisti g\u0127allattivit\u00e0 partikolari.", "F\u2019Settembru li g\u0127adda pere\u017cempju, g\u0127amilna fiera tal-lingwi fi Pjazza Tign\u00e8 b\u2019bosta stands biex jippromwovu asso\u010bjazzjonijiet differenti tal-lingwa u lkultura.", "\u0126adu sehem l-G\u0127aqda tal-Malti talUniversit\u00e0, l-Alliance Fran\u00e7aise, il-Fondazzjoni Valletta 2018, l-A\u0121enzija Nazzjonali ta\u017c\u017bg\u0127a\u017cag\u0127, is-Centro Cultural Hispano Malt\u00e9s, i\u010b-\u010aentru Kulturali \u010aini\u017c, l-Asso\u010bjazzjoni Kulturali \u0120appuni\u017ca, il-Fondazzjoni Reggie Miller, id-Deaf People Association, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, u \u010b-\u010aentru tal-Lingwa G\u0127arbija.", "Il-poeta u kollega Antoine Cassar g\u0127alaq l-attivit\u00e0 b\u2019qari tal-a\u0127\u0127ar xog\u0127ol tieg\u0127u MAPPA TAL-MEDITERRAN, akkumpanjat millmu\u017ci\u010bisti Effie Azzopardi u Samwel Grima.", "Forsi wa\u0127da mill-ikbar sfidi hi li tag\u0127mel iktar b\u2019inqas, u kultant li tag\u0127mel iktar b\u2019xejn!", "Wie\u0127ed mir-rwoli tal-Uffi\u010bjal tal-Lingwa huwa", "l-a\u010b\u010bent", "Waqt Jum l-Ilsna Ewropej, Tign\u00e8, nhar is-26 ta\u2019 Settembru 2013", "li jorganizza attivitajiet li jippromwovu ttag\u0127lim tal-lingwi, il-multilingwi\u017cmu u ttraduzzjoni.", "Waqt l-ewwel laqg\u0127a annwali taluffi\u010bjali tal-lingwa li attendejt g\u0127aliha, \u0121ietni lidea li nibda norganizza serata letterarja Maltija fil-pajji\u017c tal-Presidenza tal-UE, f\u2019kollaborazzjoni mal-Uffi\u010bjal tal-Lingwa talpajji\u017c partikolari.", "Hekk evitajt li \u2018nikkompeti\u2019 ma\u2019 g\u0127aqdiet lokali kompetenti li jorganizzaw serati letterarji Maltin u nirreplika xog\u0127olhom, u \u017cidt il-probabbilt\u00e0 li ni\u0121bed l-interess tal\u0121urnalisti biex jitkellmu dwarha.", "Din l-attivit\u00e0 saret parti mill-kalendarju tieg\u0127i u g\u0127adni kemm \u0121ejt lura minn Vilnjus \u2013 is-sitt serata letterarja Maltija ta\u2019 dan it-tip, mal-kittieba Simone Inguanez.", "Parti minn xog\u0127ol l-Uffi\u010bjal tal-Lingwa huwa li jag\u0127ti pre\u017centazzjonijiet lil udjenzi differenti, u li jvarjaw minn studenti tal-primarja sa dawk", "fil-livell terzjarju u l-pubbliku \u0121enerali.", "Is-sena li g\u0127addiet kienet tinvolvi ftit iktar minn dawn min\u0127abba l-concours tat-tradutturi tal-Malti.", "Dan fisser li ridna nxerrdu l-kelma biex ikunu jafu kemm jista\u2019 jkun nies b\u2019din l-opportunit\u00e0.", "Dejjem sibt li l-aqwa prassi hija dik li tinvolvi l-kollaborazzjoni.", "Flimkien mal-Uffi\u010b\u010bju talParlament Ewropew u l-EPSO g\u0127amilna pre\u017centazzjoni dwar l-e\u017cami tat-tradutturi u stedinna lill-pubbliku u \u2019l-\u0121urnalisti.", "Imbag\u0127ad bl-g\u0127ajnuna tad-dipartiment Malti fid-D\u0120T deher artiklu dwar ix-xog\u0127ol tat-tradutturi Maltin li kien fih ukoll intervisti.", "Meta g\u0127alqu l-applikazzjonijiet, f\u2019kollaborazzjoni masSegretarjat tal-Presidenza tal-UE 2017 u talFondi tal-UE, tajt erba\u2019 sessjonijiet ta\u2019 ta\u0127ri\u0121 li seta\u2019 jattendi g\u0127alihom kull min applika, u li kienu ffukati fuq il-mistoqsijiet b\u2019alternattivi varji li spiss i\u0127abbtu lil min jag\u0127mel dan le\u017cami.", "l-a\u010b\u010bent", "I\u017cda l-attivitajiet li jinvolvi ru\u0127u fihom lUffi\u010bjal tal-Lingwa mhumiex biss dawk li jorganizza hu.", "Hemm bosta attivitajiet o\u0127ra li jsiru minn entitajiet o\u0127ra u li jistidnuni biex nie\u0127u sehem fihom.", "U fuq kollox hemm lattivitajiet tar-Rappre\u017centanza, li bi staff \u017cg\u0127ir tapprezza daqqa t\u2019id minn kul\u0127add.", "\u0126allejt g\u0127all-a\u0127\u0127ar, g\u0127ax dulcis in fundum, ixxog\u0127ol ta\u2019 traduzzjoni, editjar u lokalizzazzjoni tal-messa\u0121\u0121 li hu parti mill-\u0127ajja ta\u2019 kuljum ta\u2019 Uffi\u010bjal tal-Lingwa.", "Kull komunikazzjoni li to\u0127ro\u0121 mir-Rappre\u017centanza ssir f\u2019\u017cew\u0121 lingwi u allura kollox b\u2019xi mod jew ie\u0127or irid jg\u0127addi minn ta\u0127t l-Uffi\u010bjal tal-Lingwa.", "Dan ir-rwol huwa opportunit\u00e0 g\u0127at-tradutturi biex jutilizzaw l-g\u0127arfien tag\u0127hom billi ja\u0127dmu f\u2019kamp li jlaqqa\u2019 fih dak li huma familjari mieg\u0127u u dak li g\u0127alihom huwa kompletament \u0121did.", "Huwa wkoll opportunit\u00e0 g\u0127alina l-Maltin biex niftakru li xi darba konna ngergru biss\u0127ana.", "Brian Buhagiar huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Il-VTS f'Malta \u2013 \u017bjarat fl-Universit\u00e0 u fisSettur tas-Sajd u l-Akkwakultura Carmen Carabott eta, lejn tmiem l-2012, \u0127ar\u0121u lapplikazzjonijiet g\u0127all-Visiting Translators Scheme tal-2013, ikkonkludejt li din kienet skema ideali biex inwettaq xog\u0127ol ta\u2019 terminolo\u0121ija fis-settur tas-Sajd u lAkkwakultura, xog\u0127ol li kont ilni nixtieq nag\u0127mlu g\u0127al bosta xhur i\u017cda qatt ma sibt il\u0127in.", "Barra minn hekk, jekk dan ix-xog\u0127ol isir Malta, inkun nista\u2019 nikkonsulta esperti fissettur u b\u2019hekk narmonizzaw it-termini tag\u0127na ma\u2019 dawk li jintu\u017caw Malta.", "Billi \u0121ejja mill-kamp edukattiv, \u0127sibt ukoll li nag\u0127mel \u017cjarat l-Universit\u00e0, biex mhux biss nindirizza lill-istudenti i\u017cda nattendi wkoll xi lezzjonijiet, g\u0127ax qatt ma kont studjajt il-Malti fl-Universit\u00e0 jew id-dixxiplina tat-traduzzjoni.", "Safrattant ikkomunikajt kemm mal-Universit\u00e0 kif ukoll ma\u2019 partijiet interessati fis-sajd u lakkwakultura f\u2019Malta biex wasalt g\u0127al skeda ta\u2019 tliet \u0121img\u0127at.", "Min-na\u0127a tad-Dipartiment talMalti fil-Lussemburgu, ikkoordinajt matterminologi sabiex ipprovdewli aktar minn 250 terminu relatati mas-sajd u l-akkwakultura li riedu ji\u0121u kkonfermati jew irri\u010berkati.", "Fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta Meta ppjanajt i\u017c-\u017cjara tieg\u0127i l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta kelli \u017cew\u0121 skopijiet.", "L-ewwel skop li nindirizza lill-istudenti fil-korsijiet tal-Malti u tat-Traduzzjoni u nkellimhom dwar xog\u0127olna, l-g\u0127odda li nu\u017caw, \u0127ajjitna barra minn Malta f'komunit\u00e0 multikulturali u l-opportunitajiet disponibbli g\u0127alihom.", "It-tieni skop kien li nattendi g\u0127al lezzjonijiet tad-Dipartiment talMalti u tad-Dipartiment tal-Istudji tatTraduzzjoni, Terminolo\u0121ija u Interpretazzjoni.", "Kelli kollaborazzjoni s\u0127i\u0127a mi\u017c-\u017cew\u0121 dipartimenti (Dr Bernard Micallef u Prof. Joseph Eynaud rispettivament).", "Ing\u0127atajt ilkuntatti kollha kif ukoll skeda tal-lezzjonijiet g\u0127all-perjodu li kont se nkun hemm jien fih.", "B'konsegwenza ta\u2019 dan attendejt lezzjonijiet dwar l-Istorja tal-Lingwa Maltija u l-Malti b\u0127ala G\u0127odda Komunikattiva mas-Sur Olvin Vella u lezzjonijiet dwar il-Malti g\u0127atTraduzzjoni ma\u2019 Dr George Farrugia.", "Mil-lat ta\u2019 traduzzjoni attendejt lezzjonijiet dwar itTeoriji tat-Traduzzjoni ma\u2019 Dr Sergio Portelli.", "Matul dawk it-tliet \u0121img\u0127at indirizzajt lillistudenti tal-Malti tat-tielet sena u kellimthom dwar xog\u0127olna u l-opportunitajiet tax-xog\u0127ol", "mal-istituzzjonijiet Ewropej, u lill-istudenti talMalti tat-tieni sena fejn il-fokus kien fuq ittraduzzjoni u t-terminolo\u0121ija.", "l-a\u010b\u010bent", "Kelli wkoll l-okka\u017cjoni nitkellem mal-istudenti tad-Diploma tat-Traduzzjoni u wrejthom fiddettall kif na\u0127dmu bl-SDL Trados Studio u lg\u0127odda l-o\u0127ra g\u0127ad-dispo\u017cizzjoni tag\u0127na.", "Waqt sessjoni o\u0127ra mal-istudenti kollha ta' dan id-Dipartiment tkellimt dwar xog\u0127olna u listituzzjonijiet Ewropej, l-esperjenza tag\u0127na barra minn Malta u opportunitajiet tax-xog\u0127ol.", "Terminolo\u0121ija fis-Settur Akkwakultura", "Il-punt tat-tluq hawnhekk kienet lista ta\u2019 aktar minn 250 terminu minn dan is-settur \u0121entilment ippreparata mit-terminologi tadDipartiment.", "Din kienet il-ba\u017ci ta\u2019 \u0127afna ri\u010berka fis-sezzjoni tal-Melitensia fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, kif ukoll diversi laqg\u0127at matul il\u0121img\u0127at li kont Malta.", "Il-laqg\u0127at kienu dawn:", "Laqg\u0127a mas-Sin.", "Rachel Ann Galea u s-Sur Michael Darmanin, u ng\u0127atajna opinjonijiet dwar it-traduzzjonijiet tag\u0127na u ddiskutejna xi termini mil-lista li kont qed na\u0127dem fuqha.", "\u0120ie stabbilit li s-Sin.", "Eleanor Ciantar, li ta\u0127dem fis-settur tal-Kontroll tas-Sajd, tkun il-kuntatt tag\u0127na fidDipartiment.", "Wara l-laqg\u0127at \u0127ejjejt dokument li jispjega lkollaborazzjoni attwali u futura bejn i\u017c-\u017cew\u0121 dipartimenti, flimkien ma\u2019 lista ta\u2019 termini missettur li dwarhom xtaqna l-opinjoni tal-esperti li ng\u0127atat lill-membri tal-Bord tas-Sajd waqt laqg\u0127a fl-4 ta\u2019 Di\u010bembru 2013.", "Sfortunatament ma r\u010bevejna ebda reazzjoni ming\u0127and ilmembri u dan nammetti li huwa di\u017cappuntanti.", "Il-lista terminolo\u0121ika nqasmet fi tliet listi o\u0127ra wara r-ri\u010berka fil-fond li saret kif spjegat filpa\u0121na li jmiss.", "Laqg\u0127a ma\u2019 Dr Robert Vassallo Agius, il-Kap ta\u010b-\u010aentru ta' Ri\u010berka talAkkwakultura ta' Malta fit-Torri San Lu\u010bjan, u \u0127are\u0121 il-fatt li ma hemm ebda struttura sabiex l-informazzjoni (anke mmirata g\u0127all-pubbliku \u0121enerali) ti\u0121i tradotta g\u0127all-Malti.", "Fi spirtu ta\u2019 kooperazzjoni offrejt li nittradu\u010bi wie\u0127ed minn dawn il-fuljetti ta\u2019 informazzjoni li issa jinsab fil-pro\u010bess tal-istampar filver\u017cjoni Maltija.", "Laqg\u0127a ma\u2019 Dr Edric Micallef, midDipartiment Legali tad-Dipartiment tasSajd u l-Akkwakultura, u \u0127are\u0121 li lver\u017cjonijiet bil-Malti huma kkonsultati regolarment.", "Filwaqt li \u0121ie rrimarkat li lkwalit\u00e0 hija \u0121eneralment tajba, \u0121ieli nstabu xi inkonsistenzi mat-testi bl-Ingli\u017c u bit-Taljan.", "\u017bammejna dan il-kuntatt miftu\u0127 sabiex jekk ikun hemm inkonsistenza fit-test tal-li\u0121ijiet bil-Malti dawn jing\u0127addu lilna sabiex isiru rrettifiki me\u0127tie\u0121a.", "l-a\u010b\u010bent Lista A \u2013 lista ta\u2019 152 terminu li jew di\u0121\u00e0 kienu fil-IATE jew li r-ri\u010berka tat sorsi affidabbli \u0127afna.", "Dawk it-termini li di\u0121\u00e0 kienu fil-IATE \u0121ew ivverifikati ma\u2019 sorsi o\u0127rajn u, fejn kien xieraq, \u017cidt definizzjonijiet u kuntesti.", "Din linformazzjoni ng\u0127atat lit-terminologi u linformazzjoni kollha addizzjonali di\u0121\u00e0 dda\u0127\u0127let fil-IATE.", "Lista B \u2013 lista ta\u2019 78 terminu li jew ma kinux fil-IATE (u ma stajtx insib sors affidabbli bi\u017c\u017cejjed) jew \u0127assejt li r-referenza mog\u0127tija kienet te\u0127tie\u0121 aktar verifika.", "\u0120ie su\u0121\u0121erit terminu bil-Malti g\u0127al kull entrata filwaqt li ng\u0127ata r-ra\u0121unament wara kull terminu.", "Dawn \u0121ew diskussi aktar fil-fond waqt il-laqg\u0127at li kelli, u g\u0127adu g\u0127addej ix-xog\u0127ol dwarhom.", "Lista \u010a \u2013 lista ta\u2019 18-il terminu fejn ma stajt insib ebda informazzjoni mir-ri\u010berka li g\u0127amilt li setg\u0127et twassalni g\u0127al ver\u017cjoni Maltija.", "Din il-lista ng\u0127atat lill-kuntatti kollha tag\u0127na g\u0127arreazzjonijiet u l-opinjonijiet tag\u0127hom.", "Attivitajiet o\u0127ra Matul it-tliet \u0121img\u0127at tieg\u0127i Malta kelli opportunitajiet o\u0127ra li \u0127assejt li kelli nisfrutta, fosthom: L-attivit\u00e0 Back to School \u2013 peress li din kienet se ssir waqt li kont Malta \u0127taft l-opportunit\u00e0 mmur l-iskola sekondarja tal-Bniet tal-Kulle\u0121\u0121 San \u0120or\u0121 Preca l-Blata l-Bajda, fejn kont studenta jien, u qattajt \u0121urnata nkellem lill-", "Marzu 2014 istudenti u nag\u0127ti pre\u017centazzjonijiet dwar listituzzjonijiet Ewropej.", "Laqg\u0127at fl-Uffi\u010b\u010bju Nazzjonali tal-Istatistika \u2013 b\u2019kuntatt personali kelli laqg\u0127at mad-Direttur \u0120enerali tal-NSO, is-Sur Michael Pace Ross u l-Kap tal-Komunikazzjoni u l-Kooperazzjoni Esterna, is-Sin.", "Catherine Vella u stabbilixxejt kuntatt mag\u0127hom u ng\u0127atajt kopja tal-ktieb BILINGUAL GLOSSARY OF STATISTICAL TERMS ENGLISH-MALTESE li \u0127are\u0121 fl-2013.", "Dan \u0121ie senjalat lill-Korrispondent tad-Dipartiment g\u0127al-Librerija biex jinxtraw kopji tieg\u0127u.", "Evalwazzjoni \u0121enerali Matul it-tliet \u0121img\u0127at li qattajt Malta rnexxieli nag\u0127mel kulma ppjanajt.", "Mil-lat terminolo\u0121iku x-xog\u0127ol g\u0127adu g\u0127addej u \u0121aladarba tibda rri\u010berka t\u0127oss li g\u0127andek b\u017conn aktar jiem fillibrerija.", "Wie\u0127ed jispera li l-kuntatti li g\u0127amilna mad-Dipartiment tas-Sajd u lAkkwkultura jag\u0127tu l-frott, g\u0127alkemm sfortunatament ninnota li s\u2019issa ma kellniex parte\u010bipazzjoni attiva minn dawn il-kuntatti.", "Fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta l-affarijiet ma setg\u0127ux imorru a\u0127jar u kelli kull appo\u0121\u0121 ming\u0127and lawtoritajiet.", "Sfortunatament ma r\u010bevejtx ilmaterjal kollu li tlabt ming\u0127and id-D\u0120 COMM u kien biss bl-g\u0127ajnuna ta\u2019 Brian Buhagiar li kelli materjal bi\u017c\u017cejjed xi nqassam lillistudenti universitarji.", "M\u2019hemmx dubju li hemm g\u0127atx kbir sabiex isiru jafu x\u2019hemm disponibbli g\u0127alihom u kif na\u0127dmu a\u0127na.", "L-esperjenza tal-VTS kienet wa\u0127da po\u017cittiva \u0127afna minn kull lat.", "L-Universit\u00e0 rajt interess qawwi mill-istudenti.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra kien interessanti ferm li niddiskuti xog\u0127olna u tterminolo\u0121ija rilevanti ma\u2019 nies li ja\u0127dmu effettivament fis-settur ikkon\u010bernat.", "Carmen Carabott hija traduttri\u010bi mal-unit\u00e0 web tadD\u0120T, il-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent Mikiel Anton Vassalli, traduttur Ivan Said", "Marzu 2014 i\u017c\u017cewwe\u0121 lil Katerina Formosa de Fremaux u kellu tlett itfal, i\u017cda rritorna pajji\u017cu xi g\u0127oxrin sena wara.1 F\u2019Malta ta\u0127t l-Ingli\u017ci, Vassalli kien fqir u g\u0127ajjien.", "Ma nafux jekk kellux rispons tajjeb g\u0127all-avvi\u017c li huwa ppubblika fil-GAZZETTA TAL-GVERN f\u2019Novembru tal-1820 (is-sena tarritorn tieg\u0127u u ta\u2019 familtu f\u2019Malta) li kien jg\u0127id li se jibda jag\u0127ti l-lezzjonijiet tal-Fran\u010bi\u017c fi 347, Triq San Pawl, il-Belt.", "\u201cMeta \u0121ie Malta ma sab ebda g\u0127ajnuna ming\u0127and \u0127add...", "F\u2019supplika lill-Ar\u010bisqof Malti jistqarr kemm kien fqir u li ma kellux biex jg\u0127ajjex ilfamilja.\u201d", "t-traduzzjoni g\u0127all-Malti kienet l-epilogu tal-\u0127ajja mqanqla ta\u2019 Mikiel Anton Vassalli.", "L-akbar bi\u010b\u010ba xog\u0127ol ta\u2019 traduzzjoni li g\u0127amel Missier l-Ilsien Malti kienet il-qlib mil-Latin tal-Van\u0121eli u l-Atti tal-Appostli.", "Ninu Cremona, l-ewwel bijografu ta\u2019 Vassalli, jistqarr li \u201cl-a\u0127\u0127ar xog\u0127ol it-traduzzjoni talVan\u0121eli ... g\u0127alkemm ta\u0127t it-toqol ta\u017c-\u017cminijiet kiefra, ta\u0127t il-qilla ta\u2019 mard u faqar, g\u0127araf jibni g\u0127amla ta\u2019 kitba u stil li fuqha ma\u017c-\u017cmien kellha tissawwar il-pro\u017ca Maltija.\u201d (1975: I) Kif da\u0127al Vassalli fil-professjoni tattraduzzjoni?", "Tal-oppo\u017cizzjoni li wera kontra setg\u0127et pajji\u017cu mhux l-ewwel darba \u0127allas prezz g\u0127oli.", "L-Ordni qaflitu fil-\u0127abs wara li nqabad f\u2019komplott kontra l-Gran Mastru.", "Qatg\u0127uhielu g\u0127all-mewt i\u017cda wara qafluh g\u0127al g\u0127omru fir-Rika\u017cli.", "\u0126biebu \u0127arrbuh u sab ru\u0127u Salerno.", "M\u2019g\u0127andniex xi ng\u0127idu, meta \u0121ew ilFran\u010bi\u017ci f\u2019Malta Vassalli sab ru\u0127u Malta i\u017cda fl-imblokk inqabad il-Belt u, meta tke\u010b\u010bew ilFran\u010bi\u017ci, hu u \u0127iere\u0121 minn hemm \u0121ie arrestat mill-Ingli\u017ci.", "Fl-1800, \u0121ie kkundannat g\u0127al g\u0127omru fl-e\u017cilju.", "I\u017cda Sir John Hookham Frere, diplomatiku Ingli\u017c u lingwista, g\u0127enu \u0127afna fl-a\u0127\u0127ar snin ta\u2019 \u0127ajtu.", "Sir John, li kellu \u201cinteress filkoltivazzjoni tal-Malti u l-edukazzjoni talpoplu in \u0121enerali\u201d (Sant, 1993: 59), sa\u0127ansitra g\u0127en lil Vassalli biex sar l-ewwel Professur talMalti fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta u \u0127allaslu ssalarju.", "Mons. Karm Sant jemmen li Sir John laqqa\u2019 lil Vassalli mar-Rev.", "W. Jowett (Sant 1975: 27), u Sa minn meta Ninu Cremona \u0127are\u0121 g\u0127ad-dawl il-\u0127ajja u l-\u0127idma ta\u2019 Vassalli bil-bijografija MIKIEL ANTON VASSALLI U \u017bMINIJIETU, l-ewwel f\u2019sensiela ta\u2019 artikli f\u2019IL-MALTI u mbag\u0127ad mi\u0121burin fi ktieb, ir-ri\u010berka dwar Vassalli qatt ma waqfet.", "Sa\u0127ansitra fil-5 ta\u2019 Marzu li g\u0127adda, fil-Palazz ta\u2019 San Anton tnediet il-bijografija dwar dan l-Illuminista Malti tas-seklu tmintax, M.A. VASSALLI (1764-1829) \u2212 AN ENLIGHTENED MALTESE REFORMER, miktuba mill-istoriku eminenti, il-Professur Frans Ciappara, u qed nistennew ktieb ie\u0127or, MINN FOMM VASSALLI: TAG\u0126RIF \u0120DID FIL-MANUSKRITTI TALKANONKU FORTUNATO PANZAVECCHIA ta\u2019 David Agius Muscat u Olvin Vella.", "\u0126afna mir-ri\u010berka, jekk mhux kollha, li saret sal-1993, in\u0121abret f\u2019edizzjoni spe\u010bjali talJOURNAL OF MALTESE STUDIES \u2013 ESSAYS ON MIKIEL ANTON VASSALLI, editjat mill-Professur Oliver Friggieri.", "Fih hemm ukoll \u201cId-dati ewlenin fil-\u0127ajja ta' Vassalli\u201d (p. 34-36).", "Kronolo\u0121ija simili \u0127afna, flimkien ma\u2019 kronolo\u0121ija tal-avvenimenti stori\u010bi ewlenin ta\u2019 \u017cmienu, tista\u2019 tinsab fil-LEXICON TA' MIKIEL ANTON VASSALLI (pre\u017centazzjoni u annotamenti ta\u2019 Frans Sammut, SKS, 2002).", "Hemm ukoll pa\u0121na tal-Facebook iddedikata lil Vassalli.", "l-a\u010b\u010bent", "L-ewwel \u0127ames versi tal-Ewwel Kapitlu tal-Evan\u0121elu ta\u2019 San Mattew kif qalibhom Vassalli, flimkien mal-vulgata bilLatin, kif dehru fl-edizzjoni ppubblikata mill-Protestanti fl-1829, imqabbla mal-edizzjoni moderna tal-G\u0127aqda Bibblika Maltija tal-1984.", "li dan il-qassis Anglikan kien id-Direttur talpubblikazzjonijiet ta\u010b-Church Missionary Society (CMS), li f\u2019ittra tat-28 ta\u2019 April, 1823, stqarr li \u201chuwa rnexxielu fl-a\u0127\u0127ar iqabbad traduttur \u0121did g\u0127all-Malti, li fejn l-o\u0127rajn hu la\u0127jar wie\u0127ed fil-G\u017cira, sew g\u0127al dik li hija \u0127ila kemm g\u0127al dak li hu isem, u dan hu xejn inqas \u0127lief l-g\u0127aref Antonio Vassallo [sic], awtur ta\u2019 dizzjunarju Malti, li kien qieg\u0127ad jg\u0127ix f\u2019faqar kbir.\u201d", "(Cremona 1975: 61)2 Jidher li Vassalli beda jaqleb il-Van\u0121elu skont San Mattew fil-bidu tal-1823 ftit wara li qabbduh il-Protestanti, u f\u2019April tal-istess sena beda t-traduzzjoni tal-Van\u0121elu skont San Mark u spi\u010b\u010ba bil-qlib tal-Atti tal-Appostli f\u2019Jannar 1829, ftit qabel ma miet (Cremona 1975: 189).", "Vassalli ma \u0127adimx fuq it-test tal-Bibbja Protestanta Ingli\u017ca imma \u0127adem fuq il-ver\u017cjoni Latina, il-Vulgata3, it-test uffi\u010bjali tal-Knisja Kattolika.", "Is-CMS da\u0127let f\u2019Malta fl-1815 bl-iskop li xxerred lAnglikani\u017cmu fil-Mediterran u waqqfet stamperija f\u2019pajji\u017cna fl-1822 (Vella, 2006: 37).", "3 Din hi l-ver\u017cjoni uffi\u010bjali tat-traduzzjoni mil-Latin talBibbja tal-Knisja Kattolika: il-versio vulgata, li tfisser \u2018it-traduzzjoni l-aktar u\u017cata\u2019 li fis-seklu sittax \u0121iet ipproklamata uffi\u010bjalment b\u0127ala l-ver\u017cjoni Latina definittiva tal-Bibbja tal-Knisja Kattolika (http:// en.wikipedia.org/wiki/Vulgata).", "Huwa miet fil-faqar fit-12 ta\u2019 Jannar 1829, b\u2019attakk f\u2019qalbu kkaw\u017cat mill-kankrena, meta kien qed jaqra l-provi tat-traduzzjoni tieg\u0127u stess, peress li ma ried lil \u0127add min jaqrahomlu (Cremona 1975: 68).", "Il-Van\u0121eli u l-Atti \u0127ar\u0121u stampati f\u2019Londra ftit xhur wara mewtu fl-1829, it-traduzzjoni bilMalti kellha mag\u0127ha l-Vulgata.", "M\u2019a\u0127niex \u010berti jekk la\u0127aqx ittradu\u010ba xi ftit mill-ittri ta\u2019 San Pawl.", "Din it-traduzzjoni \u0127ar\u0121et wara li lProtestanti Ingli\u017ci ppubblikawlu f\u2019Malta t-tieni \u0127ar\u0121a tal-GRAMMATICA \u2013 LINGUA MALTESE tieg\u0127u bit-Taljan f\u2019Settembru tal-1827 u \u0121abra ta\u2019 aktar minn 800 proverbju Malti bit-titlu MOTTI, AFORISMI E PROVERBII MALTESI fl1828.", "Jidher li t-traduzzjoni tal-Van\u0121eli u lAtti saret minn Vassalli b\u2019kundizzjoni li qabel jippubblikawlu dawn it-tnejn (Sant, 1993: 61).", "Mons. Karm Sant, bl-awtorit\u00e0 ta\u2019 Biblista, jistqarr li \u201cit-traduzzjoni ta' Vassalli baqg\u0127et fondamentali fl-istorja tat-traduzzjoni Maltija tal-Van\u0121eli u l-Atti\u201d u jsemmi bosta tradutturi Maltin li u\u017caw din it-traduzzjoni meta \u0121ew biex jittradu\u010bu l-Bibbja bil-Malti (1993: 62).", "G\u0127al Cremona f\u2019dan ix-xog\u0127ol tat-traduzzjoni tal-Van\u0121eli \u201ckien g\u0127ad hemm ilebilbu n-nirien ta\u2019 mo\u0127\u0127 misjur u mikdud mid-dwejjaq u g\u0127eja ta\u2019 \u0127ajja xewwiela, im\u0127abbta, im\u0127awda, li", "l-a\u010b\u010bent", "baqg\u0127et tissabbar u ta\u0127dem u tag\u0127raq sal-a\u0127\u0127ar nifs.\u201d", "(Cremona 1975: I) Sentejn wara mewtu, fl-1831, ilProtestanti stampaw traduzzjoni o\u0127ra ta\u2019 Vassalli, STORJA TASSULTAN \u010aIRU ori\u0121inarjament bilFran\u010bi\u017c, me\u0127uda mill-HISTOIRE ANCIENNE DES EGYPTIENS, DES CARTHAGINOIS, DES ASSYRIENS, DES BABYLONIENS, DES MEDES ET ..., ta\u2019 Charles Rollin.", "Aktarx li Vassalli g\u0127amel din it-traduzzjoni g\u0127all-\u0127abta tal-1825 meta kien qed jg\u0127in lir-Rev.", "Jowett f\u2019xi kotba tat-tag\u0127lim.", "Anke hawn, skont Cremona, Vassalli \u201cwera seng\u0127a kbira\u201d u \u201c\u0127oloq bidu ta\u2019 stil Malti\u201d, madankollu \u201cma nistg\u0127ux ng\u0127idu li huwa tajjeb f\u2019kollox.\u201d (1975: 103) Fl-1793, fl-aqwa tieg\u0127u, Vassalli ppubblika traduzzjoni g\u0127al-Latin ta\u2019 tliet skrizzjonijiet Kufi\u010bi, li ppubblika, flimkien ma\u2019 spjega, fi ktieb bit-titlu TRIA MONUMENTA LAPIDEA SEPULCRALIA KUFICOARABICO-SICULA etc. Qabel qaleb Din is-sena qed ni\u010b\u010belebraw il-250 sena mit-twelid ta\u2019 Vassalli fil-5 ta\u2019 Marzu.", "Hawn qed jidher f\u2019riljiev tal-iskultur \u010aensu Apap filwaqt li fid-da\u0127la l-epigrafi ta\u2019 oqbra b\u2019karattri qed jidher f\u2019pittura ta\u2019 Anna Galea.", "Kufi\u010bi g\u0127al-Latin, ittraskriviehom bin-Neski.", "Is-Sultan \u010airu: Fuq ix-xellug, silta ori\u0121inali bil-Fran\u010bi\u017c mill-HISTOIRE ANCIENNE DES EGYPTIENS, DES CARTHAGINOIS, DES ASSYRIENS, DES BABYLONIENS, DES MEDES ET ..., ta\u2019 Charles Rollin, it-Tieni Taqsima, p. 224 u fuq il-lemin, kif listess silta qalibha Vassalli fl-edizzjoni ppubblikata mill-Protestanti fl-1831, p. 6-7.", "l-a\u010b\u010bent", "Jien inqis lil Vassalli b\u0127ala wie\u0127ed mill-akbar Maltin li qatt ra pajji\u017cna, jekk mhux l-akbar, li twieled qabel \u017cmienu, jew a\u0127jar, li twieled barra minn loku.", "Kien minn tal-ewwel li tkellem dwar Malta nazzjon.", "Ftit fehmuh fi \u017cmienu.", "Huwa kbir mhux biss g\u0127ax sejjes ilgrammatika tal-Malti tal-lum, kien g\u0127aref, kien jaf \u0127afna lingwi u kien patrijott, i\u017cda g\u0127ax fuq kollox kellu vi\u017cjoni g\u0127all-i\u017cvilupp tal-poplu Malti.", "Mhux biss \u0127adha kontra l-qawwiet ta\u2019 \u017cmienu li kkalpestaw lill-Maltin, i\u017cda kellu vi\u017cjoni u pjan ta\u2019 kif il-fidwa ta\u2019 dan il-poplu setg\u0127et isse\u0127\u0127.", "It-traduzzjoni wriet li dan il-bniedem verament kellu setg\u0127a fuq l-ilsien Malti li tant kien i\u0127obb u li kien kapa\u010bi j\u0127addmu f\u2019kull \u010birkostanza, b\u2019\u010berta finezza, inklu\u017ca t-traduzzjoni millKotba Mqaddsa.", "Cremona, Ant., MIKIEL ANTON VASSALLI U \u017bMINIJIETU, Edizzjoni Klabb Kotba Maltin, 1975.", "M.DCCC.XXIX, traduzzjoni attribwita b'\u010bertezza lil M.A. Vassalli.", "Jinsab fuq http:// books.google.com.mt Sant, Karm, IT-TRADUZZJONI TAL-BIBBJA U L-ILSIEN MALTI 1810-1850, L-Universit\u00e0 Rjali ta\u2019 Malta, 1975.", "Sant, Karm, \u201cStudju\u017c u traduttur\u201d, JOURNAL OF MALTESE STUDIES \u2013 ESSAYS ON MIKIEL ANTON VASSALLI, 23-24, Malta: Id-Dipartiment talMalti, il-Fakult\u00e0 tal-Arti, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 1993, 58-62.", "STORJA TAS-SULTAN CIRU, mohuda myr-Rollin, Malta, 1831, traduzzjoni attribwita b\u2019\u010bertezza lil M.A. Vassalli.", "Malta, il-Fondazzjoni Patrimonju Malti bl-asso\u010bjazzjoni tal-Awtorit\u00e0 Maltija tatTuri\u017cmu, is-Sajf 2006.", "Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz http://ec.europa.eu/dgs/translation/publications/magazines", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin, iktbilna hawn: l-accent@ec.europa.eu Koedituri: Mark Vella, Louise Vella, Antoine Cassar Distribuzzjoni: Maryann Agius Impa\u0121nar: Alan Delia Qari tal-Provi: Jeantide Naudi, Angela Debono, Jennifer De Barro", "Editur tal-Istil: Mark Amaira", "\u010aa\u0127da", "Ivan Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_11_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a Marzu 2014 inizjattiva", "Terminolo\u0121ija dwar il-Katina Agroalimentari", "Il-Kummissjoni Ewropea, is-sena l-o\u0127ra, ipproponiet diversi inizjattivi biex ti\u017cgura standards tas-sa\u0127\u0127a u s-sikurezza fl-ikel.", "F'Mejju 2013, adottat pakkett ta' mi\u017curi biex issa\u0127\u0127a\u0127 l-infurzar tal-istandards tasu s-sikurezza g\u0127all-katina sa\u0127\u0127a agroalimentari kollha.", "Dan jipprovdi appro\u010b\u010b modernizzat u simplifikat g\u0127allprotezzjoni tas-sa\u0127\u0127a u g\u0127odod ta' kontroll iktar effi\u010bjenti biex ti\u0121i \u017cgurata applikazzjoni effettiva tar-regoli li jiggwidaw l-operat tal-katina alimentari.", "Ir-ri\u017cultat ta\u2019 dan il-pakkett ser ikun korp ta' le\u0121i\u017clazzjoni ferm i\u017cg\u0127ar, li se jitnaqqas minn madwar 70 bi\u010b\u010ba le\u0121i\u017clazzjoni g\u0127al 5 bi\u010b\u010biet biss.", "L-elementi ewlenin talProposta tal-Kummissjoni jkopru: 1.", "Il-kontrolli uffi\u010bjali 2.", "Is-sa\u0127\u0127a tal-annimali 3.", "Is-sa\u0127\u0127a tal-pjanti 4.", "Il-materjal riproduttiv tal-pjanti (inklu\u017ci \u017c-\u017crierag\u0127) 5.", "Il-Qafas Finanzjarju Komuni L-istitituzzjonijiet l-o\u0127ra tal-UE, inklu\u017ci lParlament u l-Kunsill, se jqisu l-pakkett ta' mi\u017curi tal-Kummissjoni u se jadottaw ilpo\u017cizzjonijiet tag\u0127hom.", "Huwa previst li lpakkett jid\u0127ol fis-se\u0127\u0127 fl-2016.", "Abba\u017ci ta' dan it-tag\u0127rif, fl-2013 t\u0127ejjew g\u0127add konsiderevoli ta' termini b'rabta ma' dan il-Pakkett biex ni\u017cguraw konsistenza terminolo\u0121ika fid-dokumenti kollha talKummissjoni li jkopru dawn l-oqsma.", "Din il-\u0127idma involviet kemm kooperazzjoni mill-qrib ma' rappre\u017centanti minn D\u0120 SANCO li spjegaw l-evoluzzjoni ta' \u010berti termini f'dan il-qasam, kif ukoll kollaborazzjoni kontinwa ma' esperti Maltin involuti direttament f'dawn loqsma.", "Dawn it-termini \u0121ew ukoll diskussi ma' kollegi fil-Kunsill u filParlament Ewropew, u wara li kien hemm qbil dwar it-termini finali li g\u0127andhom jintu\u017caw g\u0127al dan il-g\u0127an, it-termini kollha dda\u0127\u0127lu fil-IATE (http:// iate.europa.eu/).", "G\u0127alhekk, f'din il-\u0127ar\u0121a ta' dan isse suppliment terminolo\u0121iku nippre\u017centawlkom lista alfabetika ta' dawn it-termini kif ukoll ta' g\u0127add \u017cg\u0127ir ie\u0127or ta' termini marbuta mill-qrib ma' dawn loqsma, b\u0127all-medi\u010bina veterinarja, ilpjanti \u0121enetikament modifikati u l\u0121enealo\u0121ija.", "Id-dettalji u aktar informazzjoni terminolo\u0121ika marbuta ma' kwalunkwe terminu jinsabu fil-IATE.", "Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu", "Pa\u0121na 1", "3'-flanking region, re\u0121jun ma\u0121enb l-estremit\u00e0 3' 5'-flanking region, re\u0121jun ma\u0121enb l-estremit\u00e0 5' AB-ELISA, antibody-ELISA, AB-ELISA, test ELISA g\u0127all-antikorpi abiotic environment, ambjent abijotiku abiotic factor, fattur abijotiku abnormal mortality, mortalit\u00e0 anormali acute dermal toxicity, tossi\u010bit\u00e0 dermali akuta acute inhalation toxicity, tossi\u010bit\u00e0 akuta millinalazzjoni acute reference dose, ARfD, do\u017ca akuta ta' referenza, DAR additive genetic value, valur \u0121enetiku addittiv adsorption, sorption, sorbiment adverse health effect, untoward health effect, effett avvers fuq is-sa\u0127\u0127a advisory group on the food chain and animal and plant health, grupp konsultattiv dwar il-katina alimentari u s-sa\u0127\u0127a tal-annimali u tal-pjanti aerobic degradation, degradazzjoni aerobika African swine fever, wart-hog disease, deni Afrikan tal-\u0127nie\u017cer Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary Measures, SPS Agreement, Ftehim dwar l-Applikazzjoni tal-Mi\u017curi Sanitajri u Fitosanitarji, Ftehim SPS agricultural biological diversity, diversit\u00e0 bjiolo\u0121ika agrikola agri-food chain, katina agroalimentari agrobiodiversity, agrobijodiversit\u00e0 agronomic performance, rendiment agronomiku agroterrorism, agroterrori\u017cmu air fractionation, frazzjonament bl-arja alien invasive species, spe\u010bi e\u017cotika inva\u017civa, spe\u010bi", "aljena inva\u017civa", "alien species, spe\u010bi aljena", "allergen, aller\u0121en", "allergenicity, aller\u0121eni\u010bit\u00e0", "\u03b2-lattama\u017ci, AmpC betalattama\u017ci", "anaerobic degradation, degradazzjoni anaerobika", "animal health, sa\u0127\u0127a tal-annimali", "animal health certification, \u010bertifikazzjoni tas-sa\u0127\u0127a", "animal keeper, indokratur tal-annimali", "animal professional, professjonist tal-annimali", "tar-re\u017cistenza g\u0127all-antibijoti\u010bi", "anti-microbial drug resistance, re\u017cistenza g\u0127allmedi\u010bini antimikrobi\u010bi", "determinant, determinant tar-re\u017cistenza g\u0127allanitmikrobi\u010bi", "antimicrobial susceptibility testing, ttestjar g\u0127assuxxettibilit\u00e0 antimikrobika", "anti-nutrient, antinutrijent apoplastic translocation, tra\u017clokazzjoni apoplastika aquatic animal health professional, professjonist tas-sa\u0127\u0127a tal-annimali akkwati\u010bi arable farming, field cropping, outdoor cropping, koltivazzjoni tar-raba' artificial insemination, artificial fertilisation, fekondazzjoni artifi\u010bjali, inseminazzjoni artifi\u010bjali, fertilizzazzjoni artifi\u010bjali artificial selection, selezzjoni artifi\u010bjali aspiration, aspirazzjoni assembly operation, operazzjoni ta' assembla\u0121\u0121 autochthonous seed source, sors ta' \u017crierag\u0127 awtoktoni autochthonous stand, popolament awtoktonu back-crossing, retroinkro\u010bjar bacteriological test, test batterjolo\u0121iku Bang's disease, contagious abortion, Brucella abortus infection, infectious abortion, bovine brucellosis, bru\u010bello\u017ci bovina basic forest material, materjal forestali ba\u017ciku basic material, materjal ba\u017ciku beta-lactamase, \u03b2-lactamase, betalattama\u017ci, \u03b2lattama\u017ci biocontainment, biological containment, bijokonteniment biological indexing, indi\u010bjar bijolo\u0121iku biomarker, biological marker, bijomarkatur, markatur bijolo\u0121iku biosafety, bijosikurezza biosecurity, bijosigurt\u00e0 bioterrorism, biological terrorism, bijoterrori\u017cmu biotic factor, fattur bijotiku biotype, bijotip", "influwenza avjarja", "border inspection post, post ta' spezzjoni fil-fruntiera", "clinical breakpoint, valur kritiku, kon\u010bentrazzjoni talantibijotiku fil-valur tal-limitu, valur tal-limitu, valur tallimitu kliniku", "breed, razza", "breed society, so\u010bjet\u00e0 tat-tnissil", "breeder, breeding animal, annimal g\u0127at-tnissil", "breeding line, linja ta' tnissil", "breeding operation, operazzjoni tat-tnissil", "breeding organisation, organizzazzjoni tat-tnissil", "breeding value, valur g\u0127at-tnissil", "tnissil tal-annimali", "antigen test, test b'anti\u0121eni ta' Brucella bbaferjati", "bud, blanzun, g\u0127ajn", "budwood, rimja bl-g\u0127ejun", "Pa\u0121na 2", "buffer zone, \u017cona ta' lqug\u0127, \u017cona buffer, \u017cona ta' protezzjoni bulb, basla bulbo-tuber, corm, basla tuberu\u017ca calving down, calving, twellid capsid protein, coat protein, proteina kapsidika carbapenemase, karbapenema\u017ci carcass conformation, konformazzjoni tal-karkassa carnation tortrix, carnation leaf-roller, dud li jdawwar il-weraq tal-qronfla cELISA, competitive enzyme-linked immunosorbent assay, competitive ELISA, competitive enzyme-linked immunoassay, cELISA, assa\u0121\u0121 ta' immunoassorbiment enzimatiku kompetittiv certification, \u010bertifikazzjoni certified material, materjal i\u010b\u010bertifikat character, trait, karattru chilling, tkessi\u0127 chimaera, chimera, kimera chimaeric clone, klonu kimeriku chloroplast, kloroplast chopping, tqattig\u0127 citrus longhorned beetle, \u0127anfusa tal-qrun twil ta\u010b\u010bitru cleaning, tindif clinical sign, sinjal kliniku clonal mixture, ta\u0127lita ta' kloni clone, klonu clone selection, selezzjoni klonali codon, kodon co-formulant, koformulant collateral relative, qarib kollaterali column leaching, lixxivjazzjoni minn kolonna commensal, kommensal", "komuni tad-d\u0127ul", "compartmentalisation, kompartimentalizzazzjoni", "complement fixation test, test ta' fissazzjoni talkomplement", "concentration, kon\u010bentrazzjoni", "condensation, kondensazzjoni", "conformation, konformazzjoni", "conformation class, klassi ta' konformazzjoni", "conjugated, kkonjugat", "conservation variety, varjet\u00e0 ta' konservazzjoni", "containment, tra\u017c\u017cin", "contingency plan, pjan ta' kontin\u0121enza", "cotransformation, kotrasformazzjoni", "crop segregation, segregazzjoni tal-g\u0127elejjel", "cross-breeding, crossing, inkro\u010bjar tar-razez", "cross-pollination, crossing, dakkir inkro\u010bjat", "cross-resistance, re\u017cistenza inkro\u010bjata", "crushing, treading, tis\u0127iq", "crystallisation, kristallizzazzjoni", "cultivar, kultivar cultivation, kultivazzjoni culture collection, strain collection, \u0121abra ta' kolturi cumulative exposure, esponiment kumulattiv cut flower, fjura maqtug\u0127a cutting, bi\u010b\u010ba dairy farm, ma\u0127leb dairy husbandry, dairying, dairy farming, trobbija ta' bhejjem tal-\u0127alib dairy industry, industrija tal-\u0127alib dairy processor, milk processor, pro\u010bessur tal-\u0127alib dairy producer, azjenda tal-\u0127alib dairy sector, settur tal-\u0127alib dam, mother-animal, omm decolourisation, bleaching, skulurizzazzjoni decontamination, dekontaminazzjoni decortication, dekortikazzjoni degermination, de\u0121erminazzjoni dehulling, tne\u0127\u0127ija tal-qxur dehusking, tne\u0127\u0127ija tal-\u0127liefa deoxynivalenol, vomitoxin, DON, deossinivalenol, vomitossina, DON depectinising, estrazzjoni tal-pektina descendant, dixxendent desiccation, dessikazzjoni desliming, tne\u0127\u0127ija tat-tajn desugaring, tne\u0127\u0127ija taz-zokkor detoxification, di\u017cintossikazzjoni dilution method, metodu ta' dilwizzjoni direct fluorescent antibody test, fluorescent antibody test, test ta' antikorpi fluworexxenti disease control aquatic food establishment, stabbiliment g\u0127all-kontroll tal-mard tal-ikel akkwatiku", "disinfection, di\u017cinfezzjoni", "disinfestation, di\u017cinfestazzjoni", "disinsectization, disinsection, di\u017cinsettizzazzjoni", "distillation, distillazzjoni", "dominance deviation, devjazzjoni ta' dominanza", "donor plant, parental plant, pjanta \u0121enitri\u010bi", "ecosystem resilience, re\u017ciljenza tal-ekosistema", "endokrinali, sustanza li tfixkel is-sistema endokrinali", "ensilaging, silaging, ensiling, ensilage, \u0127\u017cin f'silo,", "insila\u0121\u0121", "assa\u0121\u0121 ta\u2019 immunoassorbiment enzimatiku, ELISA", "Pa\u0121na 3", "eradication, eradikazzjoni erosion, ero\u017cjoni establishment, stabbiliment estimated breeding value, valur stmat g\u0127at-tnissil European Agency on Plant Varieties, EAPV, A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-Varjetajiet tal-Pjanti, EAPV European Union reference laboratory, laboratorju ta' referenza tal-Unjoni Ewropea evaporation, evaporazzjoni excess mortality, mortalit\u00e0 e\u010b\u010bessiva expansion, puffing, espansjoni expected progeny difference, differenza mistennija fil-wild expelling, tne\u0127\u0127ija expressed protein, proteina espressa ex-situ conservation, konservazzjoni ex situ extended-spectrum \u03b2-lactamase, extendedspectrum beta-lactamase, \u03b2-lattama\u017ci bi spettru esti\u017c, betalattama\u017ci bi spettru esti\u017c extraction, estrazzjoni extrusion, estru\u017cjoni fecundity, fekondit\u00e0 feed conversion efficiency, feed conversion, feedconversion ratio, indi\u010bi tat-trasformazzjoni tal-ikel fermentation, fermentazzjoni field trial, field experiment, prova fuq il-post filial book, filial breeding book, daughter studbook, re\u0121istru tad-dixxendenti g\u0127a\u017c-\u017cwiemel tar-razza filtration, filtrazzjoni flaking, tqarqi\u010b flanking sequence, sekwenza ma\u0121enb flock-book, ktieb tal-mer\u0127la flour milling, t\u0127in tad-dqiq foal at foot, foal at side, mo\u0127or mhux miftum m'ommu fogging, misting, mist-spraying, \u0127olqien ta' \u010bpar,", "foodborne antimicrobial resistance, re\u017cistenza", "g\u0127all-antimikrobi\u010bi ta' ori\u0121ini alimentari", "marda tal-ilsien u d-dwiefer", "forest reproductive material, materjal forestali ta'", "riproduzzjoni", "forked tree, si\u0121ra mifruqa", "fractionation, frazzjonament", "framycetin, frami\u010betina", "fumonisin, fumoni\u017cina", "vaccine, va\u010b\u010bin bil-gE mne\u0127\u0127i", "\u0121elifikazzjoni", "gene modification, modifika \u0121enetika", "gene silencing, di\u017cattivazzjoni ta' \u0121ene", "transformation event, stacked event, event ta'", "trasformazzjoni multiplu", "generation, \u0121enerazzjoni", "generation interval, intervall \u0121enerazzjonali generation time, \u017cmien ta' \u0121enerazzjoni genetic diversity, diversit\u00e0 \u0121enetika genetic erosion, ero\u017cjoni \u0121enetika genetic evaluation, evalwazzjoni \u0121enetika genetic merit, mertu \u0121enetiku genetic resistance, re\u017cistenza \u0121enetika genetic resources conservation, conservation of genetic resources, gene resources conservation, konservazzjoni ta' ri\u017corsi \u0121eneti\u010bi genetic selection, selezzjoni \u0121enetika genetic value, valur \u0121enetiku genetic variation, varjazzjoni \u0121enetika genetically modified plant, recombinant-DNA plant, pjanta \u0121enetikament modifikata, pjanta b'DNA rikombinanti genome, \u0121enoma genotypic characteristic, karatteristika \u0121enotipika genotyping, \u0121enotipar germinal product, prodott \u0121erminali germinal product establishment, stabbiliment ta' prodotti \u0121erminali germinating capacity, kapa\u010bit\u00e0 tal-ir\u0127as germination rate, rata tal-ir\u0127as germplasm, plant germplasm, \u0121ermopla\u017cma, \u0121ermopla\u017cma tal-pjanti glycoprotein, glikoproteina graft, tilqima graft, cion, scion, brokk granddam, nanna grandsire, nannu granulation, granulazzjoni grinding, milling, t\u0127in", "gross pathological finding, sejba patolo\u0121ika", "ground-water level, livell tas-sukkursu, livell tal-ilma", "ta' ta\u0127t l-art", "group tolerable daily intake, do\u017ca tollerabbli ta'", "kuljum ta' grupp", "growing cycle, growth cycle, \u010biklu ve\u0121etattiv", "guttation, guttazzjoni", "haemagglutination inhibition test, test tal-inibizzjoni", "tal-emoagglutinazzjoni", "heating, tis\u0127in", "helper plasmide, pla\u017cmid ta' assistenza, pla\u017cmid", "aw\u017ciljarju", "g\u0127all-erbi\u010bidi, re\u017cistenza g\u0127all-erbi\u010bidi", "herdbook for sheep, ktieb tal-mer\u0127la g\u0127an-nag\u0127a\u0121", "avian plague, influwenza tat-tjur b'pato\u0121eni\u010bit\u00e0 g\u0127olja", "\u0121enetiku orizzontali, trasferiment orizzontali tal-\u0121eni", "hybrid breeding pig, majjal ibridu g\u0127at-tnissil", "hydrogenation, idro\u0121enizzazzjoni", "hydrolysis, idroli\u017ci", "Pa\u0121na 4", "identity check, kontroll tal-identit\u00e0 identity verification, verifika tal-identit\u00e0 iELISA, indirect ELISA, indirect enzyme-linked immunosorbent assay, iELISA, ELISA indirett, assa\u0121\u0121 ta' immunoassorbiment enzimatiku indirett immunotoxic effect, effett immunotossiku in situ conservation, konservazzjoni in situ in situ conservation on-farm, on-farm conservation, konservazzjoni fl-azjenda agrikola in vitro vegetative propagation, propagazzjoni ve\u0121etattiva in vitro indicator commensal bacterium, batterju kommensali indikatur indicator plant, pjanta indikatri\u010bi indigenous seed source, sors ta' \u017crierag\u0127 indi\u0121eni indigenous stand, popolament indi\u0121enu infectious bulbar paralysis, pseudorabies, mad itch, Aujeszky's disease, marda ta\u2019 Aujeszky infectious period, infective period, perjodu ta' infettivit\u00e0 infestation, infestazzjoni infested zone, \u017cona infestata information management system for official controls, sistema ta' \u0121estjoni tal-informazzjoni g\u0127allkontrolli uffi\u010bjali infra-red micronization, mikronizzazzjoni blinfraa\u0127mar infructescence, infruttexxenza insertion, inserzjoni intergenic region, re\u0121jun inter\u0121eniku interlaboratory trial, prova interlaboratorja International Office of Epizootics, OIE, Uffi\u010b\u010bju Internazzjonali tal-Mard Epi\u017cootiku, OIE International Standard for Phytosanitary Measures, Standard Internazzjonali g\u0127all-Mi\u017curi Fitosanitarji", "Varieties of Plants, UPOV, Unjoni Internazzjonali", "g\u0127all-Protezzjoni ta' Varjetajiet \u0120odda tal-Pjanti, UPOV", "interspecific hybrid, ibridu interspe\u010bifiku", "intraspecific hybrid, ibridu intraspe\u010bifiku", "invasive plant, pjanta inva\u017civa", "Israel Acute Paralysis Virus, IAPV, Vajrus I\u017craeljan", "tal-Parali\u017ci Akuta, IAPV", "kept animal, annimal mi\u017cmum", "laying hen, layer, ti\u0121ie\u0121a bajjada", "leader, leading shoot, rimja terminali, rimja ta\u2019 fuq", "leaf cutting, bi\u010b\u010ba werqa", "life cycle, \u010biklu tal-\u0127ajja", "lincomycin, linkomi\u010bina", "liveweight gain, \u017cieda fil-pi\u017c \u0127aj", "lysimeter, li\u017cimetru", "lysimeter study, studju bil-li\u017cimetru", "maceration, ma\u010berazzjoni", "encephalopathy, en\u010befalopatija spon\u0121iformi bovina,", "malting, immaltjar marker gene, \u0121ene markatur masked mycotoxin, mikotossina mistura master certificate, \u010bertifikat ewlieni master seed, \u017cerrieg\u0127a ewlenija master seed lot, lott ta' \u017crierag\u0127 ewlenin melting, tidwib meristem, meristem meristematic tissue, tessut meristematiku metabolic pathway, rotta metabolika metabolic product, prodott metaboliku microbial biomass, bijomassa tal-mikrobi micronisation, micronising, mikronizzazzjoni micronutrient, mikronutrijent micro-propagated material, materjal mikropropagat micro-propagation, mikropropagazzjoni minimum inhibitory concentration, kon\u010bentrazzjoni minima inibitorja mitochondrion, chondriosome, mitokondriju molecular characterisation, karatterizzazzjoni molekulari monophagous, monofagu mother plant, stock plant, pjanta omm mycotoxin, mikotossina native breed, land race, razza lokali natural habitat, \u0127abitat naturali natural insemination, inseminazzjoni naturali natural mating, tg\u0127ammir naturali natural service, servizz naturali neomycin, neomi\u010bina neurotoxic effect, effett newrotossiku niche market, suq ni\u010b\u010ba non-disjunction, nondis\u0121unzjoni", "non-return rate, rata ta' nonritorn", "non-target species, spe\u010bijiet mhux fil-mira", "nutrient profile, kompo\u017cizzjoni nutrizzjonali", "nutrient cycling, \u010bikla\u0121\u0121 tan-nutrijenti", "nutritional value, valur nutrizzjonali", "official attestation, attestat uffi\u010bjali", "official label, tikketta uffi\u010bjali", "official mark, marka uffi\u010bjali", "open reading frame, ORF, kwadru ta' qari miftu\u0127,", "ovine and caprine brucellosis, bru\u010bello\u017ci ovina u", "ovine brucellosis, bru\u010bello\u017ci ovina", "packaging, materjal tal-imballa\u0121\u0121ar", "palpation, palpazzjoni", "parboiling, tog\u0127lija parzjali", "organism, organi\u017cmu \u0121enitur", "Pa\u0121na 5", "parents of family, \u0121enituri ta' familja pasteurisation, pastorizzazzjoni pastoralism, pastorali\u017cmu pathotype, patotip pedigree, pedigree pedigree chart, genealogical table, pedigree, family tree, arblu tar-razza, tabella \u0121enealo\u0121ika peeling, tqaxxir pelletising, pelleting, tgerbib penicillin, peni\u010billina performance testing, kontroll tal-prestazzjoni pest, pest pest free area, \u017cona \u0127ielsa mill-pesti pesticide, pesti\u010bida pet keeper, dak li j\u017comm annimal domestiku pet, pet animal, annimal domestiku, annimal talkumpanija, annimal tad-dar phage type, fagotip phenotypic characteristic, phenotypic trait, karatteristika fenotipika photomutagenicity, fotomuta\u0121eni\u010bit\u00e0 phytopathology, fitopatolo\u0121ija phytosanitary certificate, plant health certificate, \u010bertifikat fitosanitarju phytosanitary certification, \u010bertifikazzjoni fitosanitarja phytosanitary risk management plan, pjan ta\u2019 \u0121estjoni tar-riskju fitosanitarju phytosanitary transit, tran\u017citu fitosanitarju pinewood nematode, pine wilt nematode, nematodu tal-injam tal-ar\u017cnu plant breeder, nissiel tax-xtieli, nissiel tal-pjanti plant breeder's right, plant variety right, dritt fuq varjet\u00e0 ta' pjanta", "plant breeding, tnissil tal-pjanti", "plant cutting, bi\u010b\u010ba pjanta", "plant genetic resources, ri\u017corsi \u0121eneti\u010bi tal-pjanti", "ri\u017corsi \u0121eneti\u010bi tal-pjanti g\u0127all-ikel u l-agrikoltura", "plant health regime, re\u0121im tas-sa\u0127\u0127a tal-pjanti", "plant passport, passaport tal-pjanti", "plant pathology, patolo\u0121ija tal-pjanti", "plant product, prodott mill-pjanti", "plant propagating material, materjal talpropagazzjoni tal-pjanti", "plant protection product, prodott g\u0127all-protezzjoni", "tal-pjanti", "plant reproduction, riproduzzjoni tal-pjanti", "material, materjal riproduttiv tal-pjanti, materjal talpropagazzjoni tal-pjanti", "plant stem, zokk ta' pjanta", "planting, t\u0127awwil", "planting stock, stokk g\u0127at-t\u0127awwil", "plasma half-life, nofs \u0127ajja pla\u017cmatika", "plasmid, pla\u017cmid", "polymerase chain reaction, reazzjoni katina talpolimera\u017ci", "polyphagous, polifagu pomology, pomolo\u0121ija potato brown rot, brown rot, ta\u0127sir kannella (talpatata) potato cyst nematode, nematodu forma ta' \u010bisti potato wart disease, wart disease of potato, potato wart, marda tal-felul tal-patata potato wart fungus, felul tal-patata pre-basic material, materjal preba\u017ciku predator, predatur pre-export certificate, \u010bertifikat ta\u2019 qabel lesportazzjoni pregelatinisation, pre\u0121elatinizzazzjoni preservation mixture, ta\u0127lita ta' preservazzjoni pressing, strin\u0121iment, pressar primer, primer priority pest, pest ta' prijorit\u00e0 probe, sonda processor, pro\u010bessur professional operator, operatur professjonist progeny, wild promoter, promotur protected zone, \u017cona protetta protected zone quarantine pest, pest ta' kwarantina f'\u017cona protetta protection zone, \u017cona ta' protezzjoni purebred breeding animal, pure-stock breeding animal, annimal ta' razza pura g\u0127at-tnissil quality pest, pest li jaffettwa l-kwalit\u00e0 quantitative structure property relationship, QSPR, relazzjoni kwantitattiva bejn l-istruttura u lkaratteristi\u010bi, QSPR quarantine, kwarantina quarantine pest, pest ta' kwarantina quarantine station, post ta' kwarantina race, razza", "reading frame, kwadru ta' qari", "recipient organism, organi\u017cmu ri\u010bevitur", "recipient plant, pjanta ri\u010bevitri\u010bi", "red palm weevil, bumunqar l-a\u0127mar tal-palm", "refrigeration, refri\u0121erazzjoni", "register, re\u0121istru", "registration, re\u0121istrazzjoni", "replicate laboratory sample, kampjun tal-laboratorju", "rreplikat", "replicate sample, kampjun irreplikat", "reproduction, riproduzzjoni", "residency period, perjodu ta' residenza", "restriction site, sit ta' restrizzjoni", "retransformation, ritrasformazzjoni", "rhizome, ri\u017coma", "ribonucleic acid, RNA, a\u010bidu ribonuklejku, RNA", "rice milling, t\u0127in tar-ross", "\u010birku tal-patata", "root collar, g\u0127onq tal-g\u0127erq", "Pa\u0121na 6", "root cutting, bi\u010b\u010ba g\u0127erq root, radix, g\u0127erq Rose Bengal test, Rose Bengal plate test, RBT, test bir-Rose Bengal, RBT rumen protection, protezzjoni mid-degradazzjoni filkirxa, protezzjoni tan-nutrijenti kontra d-degradazzjoni fil-kirxa runner, ferg\u0127a safety pharmacology, farmakolo\u0121ija ta' sikurezza San Jos\u00e9 Scale, Chinese scale, pernicious scale, California scale, miskta ta' San Jose sanitary selection, selezzjoni sanitarja scalding, blanching, smit scrapie, scrapie screening, skrinjar sea container, kontejner marittimu secondary infestation, infestazzjoni sekondarja seed, \u017cerrieg\u0127a seed lot, lott ta' \u017crierag\u0127 seed orchard, tree seed orchard, seed plantation, tree seed garden, \u0121ardina ta\u017c-\u017crierag\u0127 seed potato, patata ta\u017c-\u017crig\u0127 seed source, sors ta' \u017crierag\u0127 seed unit, unit\u00e0 ta\u017c-\u017crierag\u0127 seedling, nibbiet selective breeding, tnissil selettiv selective medium, midjum selettiv semen, semen semiochemical, sustanza semjokimika sequence, sekwenza sero-agglutination test, serum agglutination test, SAT, test ta\u2019 agglutinazzjoni tas-serum, SAT seroconversion, serokonver\u017cjoni serological test, test serolo\u0121iku", "newtralizzazzjoni tas-serum, test SN", "sexual reproduction, riproduzzjoni sesswali", "sexually compatible species, spe\u010bijiet kompatibbli", "shoe covering, g\u0127ata ta\u017c-\u017craben", "shoot, nebbieta", "short-term repeated-dose toxicity, tossi\u010bit\u00e0 b'do\u017ci", "ripetuti g\u0127al terminu qasir", "sieving, screening, tg\u0127arbil", "silvoarable agroforestry, agrosilvikultura tal-g\u0127elejjel", "assorbiment tal-ilma mill-\u0127amrija", "Southern method, Southern blot, teknika ta'", "Southern, Southern blotting, metodu ta' Southern,", "spectinomycin, spektinomi\u010bina", "spice, \u0127wara", "standard material, materjal standard Standing Committee on biocidal products, Kumitat Permanenti dwar il-Prodotti Bijo\u010bidali Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed, Kumitat Permanenti dwar il-Pjanti, l-Annimali, lIkel u l-G\u0127alf Standing Committee on Zootechnics, Kumitat \u017bootekniku Permanenti steeping, soaking, tg\u0127addis stem, zokk stem cutting, bi\u010b\u010ba zokk stock, rootstock, salva\u0121\u0121 stolon, bag\u0127al stop codon, termination codon, kodon stop, kodon ta' terminazzjoni stratified data, dejta stratifikata streptomycin, streptomi\u010bina structural alert, twissija strutturali studbook, re\u0121istru g\u0127a\u017c-\u017cwiemel tar-razza subcellular localisation, lokalizzazzjoni sub\u010bellulari subspecies, sottospe\u010bi, subspe\u010bi surveillance zone, \u017cona ta' sorveljanza survivability, sopravivenza susceptibility, suxxettibbilt\u00e0 susceptible individual, individwu suxxettibbli swine brucellosis, contagious abortion of sows, porcine brucellosis, Brucella suis infection, bru\u010bello\u017ci tal-\u0127nie\u017cer swine plague, pig typhoid, swine fever, classical swine fever, hog cholera, deni klassiku tal-\u0127nie\u017cer swine vesicular disease, marda vesikulari tal\u0127nie\u017cer symbiont, symbiote, simbjont symplastic translocation, tra\u017clokazzjoni simplastika synergist, siner\u0121izzant, sustanza siner\u0121ika", "synergistic effect, effett siner\u0121istiku", "targeted screening, skrinjar immirat", "taxon, unit\u00e0 tassonomika", "taxonomy, tassonomija", "dipendenti fuq i\u017c-\u017cmien", "tossikolo\u0121iku", "traceability, tra\u010b\u010babilit\u00e0", "attivatur traskrizzjonali", "transformation, trasformazzjoni", "transformation event, event ta\u2019 trasformazzjoni", "transgenic locus, lokus trans\u0121eniku", "transmissibility, tra\u017cmissibbilt\u00e0", "ultrafiltration, ultrafiltrazzjoni", "Union quality pest, pest li jaffettwa l-kwalit\u00e0 (fl-UE)", "Union quarantine pest, pest ta' kwarantina fl-Unjoni", "Pa\u0121na 7", "UELN, numru permanenti uniku, Numru Universali Permanenti tal-Ekwini, UELN untransformed cell, \u010bellula mhux trasformata value for cultivation and/or use, valur g\u0127allkultivazzjoni u/jew l-u\u017cu variation, varjazzjoni varietal selection, selezzjoni varjetali variety maintenance, maintenance of a variety, selezzjoni konservattiva tal-varjetajiet variety register, re\u0121istru tal-varjetajiet varroosis, varroatosis, varroa-mite disease, varroa\u017ci vector, vettur vegetative multiplication, multiplikazzjoni ve\u0121etattiva vegetative part, parti ve\u0121etattiva vegetative propagation, propagazzjoni ve\u0121etattiva vegetative reproduction, riproduzzjoni ve\u0121etattiva vegetative vigour, vitalit\u00e0 ve\u0121etattiva vesicular stomatitis, stomatite vexxikulari", "vigour, sa\u0127\u0127a virological test, test virolo\u0121iku virulence factor, fattur ta' virulenza virus isolation test, test ta' i\u017colament virali water catchment, mag\u0127qad tal-ilma water table, ground-water table, phreatic surface, wi\u010b\u010b tas-sukkursu, wi\u010b\u010b tal-ilma ta' ta\u0127t l-art wild boar, \u010bingjal, \u0127allu\u0121 World Organisation for Animal Health, Organizzazzjoni Dinjija g\u0127as-Sa\u0127\u0127a tal-Annimali WT cut-off value, epidemiological cut-off value, wild-type cut-off value, valur ta' limitu epidemjolo\u0121iku yessotoxin, jessotossina zearalenone, zearalenon zoonosis, \u017coono\u017ci zoonotic Salmonella species, Salmonella spp \u017coonotika zootechnical check, kontroll \u017cootekniku", "\u02baIs-sikurezza tal-ikel hija f\u02b9idejn kull min hu involut \ufb01lkatina tal-ikel\u02ba Mike Johanns", "Pa\u0121na 8"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_11_supplement_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a nru 12 Novembru 2014", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tal-Kummissjoni Ewropea", "WERREJ Bir-reqqa: Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta \u2022 Il-problema tal-vokali \u2018i\u2019 fil-bidu ta\u2019 kliem 2", "Rumanz \u2022 Ix-xejriet tal-Malti II: Il-lat verbali ta\u2019", "lsienna \u2022 Mistoqsija u twe\u0121iba", "Kelma b\u2019kelma: It-terminolo\u0121ija \u2022 Te\u017cisti distinzjoni bejn repeal u delete?", "\u2022 Lejn mappa tad-dinja bil-Malti II \u2013 Kriterji 21", "preliminari, l-Afrika Mill-g\u0127atba \u2019l barra: Aspetti o\u0127ra \u2022 Malta u l-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni", "Ewropea \u2022 L-Akkademja tal-Malti", "traduttur asalna g\u0127al \u0127ar\u0121a o\u0127ra tar-rivista l-a\u010b\u010bent.", "It-temi li nkunu nixtiequ nittrattaw qatt ma jkunu skarsi.", "Kultant tkun qed tittradu\u010bi u ta\u0127bat ma\u2019 diffikult\u00e0 terminolo\u0121ika.", "L-ewwel tara xi jg\u0127idu l-g\u0127odda li g\u0127andek g\u0127al-lest.", "Jekk le, titkellem ma\u2019 s\u0127abek it-terminologi.", "F\u2019ka\u017c ta\u2019 problema ortografika li r-regoli tat-Tag\u0127rif ma jsolvuhiex, tara ftit fuq min se ddur.", "Imma jekk m\u2019intix tasal g\u0127aliha wa\u0127dek, min se jasal g\u0127aliha flokok?", "Kultant jirnexxilna niksbu spjega tajba li tindika mqar \u2018l-g\u0127aliex\u2019 tal-problema li nkunu ltqajna mag\u0127ha u l-pubblikazzjoni tag\u0127na hi sforz umli biex l-ispjegi li jaslulna jitqassmu lil kull traduttur f\u2019kull istituzzjoni tal-Unjoni Ewropea... imma anki lil mijiet ta\u2019 individwi li minn Malta talbuna ng\u0127odduhom mag\u0127na.", "Il-kopja taslilhom b\u2019xejn, id-dar.", "Fit-taqsima dwar il-Malti li nit\u0127addtu u li niktbu g\u0127andna l-kontribut ta\u2019 \u017cew\u0121 studenti tal-Malti.", "Jekk ti\u0121i bejn \u0127altejn tu\u017cax forma jew o\u0127ra ta\u2019 nom verbali, l-artiklu ta\u2019 Leanne Ellul se jispjegalek", "g\u0127aliex mo\u0127\u0127ok ikun irra\u0121una biex inti tmur g\u0127al forma u mhux g\u0127al o\u0127ra.", "L-artiklu ta\u2019 Reno Fenech jipproponi firxa ta\u2019 possibilitajiet li jistg\u0127u jie\u0127du post ir-realt\u00e0 ta\u2019 regola li, g\u0127alkemm minquxa fitTag\u0127rif, aktar ma jg\u0127addi \u017c-\u017cmien aktar se jkun diffi\u010bli nibqg\u0127u nimxu mag\u0127ha.", "Kemm huwa realistiku li, qabel tikteb bil-Malti, tkun mistenni tindaga minn liema lsien tori\u0121ina l-kelma u kif tinkiteb fl-ilsien mnejn ori\u0121inat?", "G\u0127al darb\u2019o\u0127ra, qed in\u0121ibu wkoll nota f\u2019g\u0127amla ta\u2019 mistoqsija u twe\u0121iba li hi ta\u2019 rilevanza diretta g\u0127ad-dokumenti tag\u0127na.", "L-artiklu ta\u2019 Mark Amaira jist\u0127arre\u0121 ilvarjet\u00e0 tal-g\u0127amliet sintatti\u010bi fil-Malti, u ma jiddejjaqx jindika l-forom li jrendu l-Malti aktar mexxej.", "Fit-tieni taqsima, Erika Vassallo, mill-Qorti tal\u0120ustizzja, laqg\u0127et l-istedina tag\u0127na li tindikalna ddifferenza bejn il-verbi to repeal u to delete.", "Antoine Cassar jikkontribwixxi t-tieni parti talartiklu dwar il-\u0127olma tieg\u0127u, issa konta\u0121\u0121u\u017ca, li jkollna mappa tad-dinja bil-Malti.", "Reuben Seychell, terminologu fid-dipartiment mnejn to\u0127ro\u0121 din il-pubblikazzjoni, jikteb dwar mudell tassonomiku li jit\u0127addem fil-bini tat-termini bilMalti.", "Flimkien ma\u2019 Jeantide Naudi, qed jikkontribwixxi wkoll suppliment terminolo\u0121iku marbut mal-ener\u0121ija elettrika.", "Fl-a\u0127\u0127ar taqsima tkellimna ma\u2019 Joe Borg dwar lAkkademja tal-Malti u l-aktar \u0127idmiet ri\u010benti tag\u0127ha, fosthom il-pubblikazzjoni onlajn tar-regoli uffi\u010bjali ta\u2019 lsienna fis-sit tal-Akkademja.", "Ivan Said jag\u0127tina rendikont pja\u010bevoli tat-traduttur Erin Serracino Inglott, filwaqt li Joe Izzo Clarke jikteb dwar pubblikazzjoni bil-Malti ma\u0127ru\u0121a mill-Qorti tal-\u0120ustizzja.", "Fiha jissemmew is-sentenzi mog\u0127tija mill-istess Qorti \u2013 li jinvolvu lil Malta \u2013 mindu lMalti sar lingwa uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea.", "Kulma jmur, din il-pubblikazzjoni qed tinfirex dejjem aktar.", "\u0126ajr lill-kontributuri kollha ta\u2019 din il\u0127ar\u0121a li taw parti sewwa minn \u0127inhom biex jikkontribwixxu artikli ma\u0127suba u ri\u010berkati tajjeb.", "Jekk l-a\u010b\u010bent irnexxa, u wasal fit-tnax-il \u0127ar\u0121a", "tieg\u0127u, nafuh l-aktar lilhom.", "Il-Bord Editorjali", "l-a\u010b\u010bent", "Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Il-problema tal-vokali \u2018i\u2019 filbidu ta\u2019 kliem Rumanz Reno Fenech", "i\u017c-\u017bieda mat-Tag\u0127rif, fejn hemm mi\u0121burin ir-regoli uffi\u010bjali, fil-Kapitlu \u010a (1) jing\u0127ad li: \u201cKliem barrani li fl-ilsien barrani jibda bilvokali \u2018i\u2019, jibqa\u2019 j\u017comm l-\u2018i\u2019 b\u0127ala parti integrali tal-kelma wkoll meta l-kelma ta\u2019 qabel tispi\u010b\u010ba b\u2019vokali\u201d u jin\u0121iebu dawn le\u017cempji: importanti, imma\u0121inazzjoni, inklinat, injorant, introdu\u010ba.", "Jing\u0127ad ukoll li g\u0127andu jsir dan ladarba l-kliem missellef li jibda bil-vokali l-o\u0127rajn (a, e, o, u) i\u017comm dejjem dik il-vokali, e\u017c. arblu, elmu, obda, umli.", "Din ir-regola tista\u2019 to\u0127loq id-dubji u qed interpretazzjoni differenti flting\u0127ata ortografija ta\u2019 \u010bertu kliem li jista\u2019 jkollu l-\u2018i\u2019 fil-bidu, b\u0127al \u2018imbotta\u2019 u \u2018ivvinta\u2019.", "L-\u2018i\u2019 ta\u2019 dawn il-kelmiet ma \u0121\u0121ibx ru\u0127ha b\u0127all-vokali lo\u0127rajn.", "Filwaqt li l-vokali etimolo\u0121i\u010bi l-o\u0127rajn fil-bidu tal-kelma jitlissnu dejjem, e\u017c. \u201cordni\u201d, l-\u2018i\u2019 etimolo\u0121ika fid-diskors ma titlissinx meta l-kelma ta\u2019 qabilha tintemm b\u2019vokali g\u0127ax qed timxi daqslikieku kienet vokali tal-le\u0127en, ji\u0121ifieri nisimg\u0127u nisa ngli\u017ci.", "Id-dubju ji\u0121i meta l-etimolo\u0121ija ta\u2019 xi kliem mir-Rumanz mhijiex \u010bara (malli nduna) jew meta l-kliem fil-Malti \u0121arrab \u017cvilupp fonolo\u0121iku (\u0127afna njam) u morfolo\u0121iku.", "F\u2019dan l-artiklu se nressaq \u0121abra ta\u2019 kliem ta\u2019 nisel Rumanz, l-i\u017cjed verbi, li fil-Malti jistg\u0127u jibdew bil-vokali \u2018i\u2019 u naraw jekk dik l-\u2018i\u2019 tinkitibx f\u2019kull ka\u017c.", "Il-verbi mi\u0121bura se jkunu mqassmin skont l-etimolo\u0121ija li se ting\u0127ata wara kull wie\u0127ed biex tin\u0127are\u0121 stampa tali\u017cvilupp.", "G\u0127all-\u0121abra u l-etimolo\u0121ija g\u0127enni ddizzjunarju ta\u2019 \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina, li g\u0127adu l-aktar 2", "wie\u0127ed awtorevoli.", "Minn \u017cmienu \u0127ar\u0121u pubblikazzjonijiet u nstabu g\u0127add ta\u2019 manuskritti bikrin bi kliem Sqalli li jg\u0127inuna naslu g\u0127alletimolo\u0121ija ta\u2019 xi kliem1 u g\u0127alhekk kull fejn stajt, tajt etimolo\u0121ija a\u0121\u0121ornata.", "Dizzjunarju importanti li u\u017cajt huwa l-Vocabolario Siciliano, xog\u0127ol monumentali ta\u2019 \u0127ames volumi ppubblikat bejn l-1977 u l-2002.", "Il-vokali \u2018i\u2019 etimolo\u0121ika L-\u2018i\u2019 etimolo\u0121ika tinsab fi kliem ta\u2019 nisel Rumanz u aktar ri\u010benti fi kliem mill-Ingli\u017c.", "Din tinsab qabel konsonanti likwidi (l, m, n, r) u tista\u2019 tkun: i) Fil-prefiss Rumanz \u2018in-\u2019 tan-negattiv li juri antonimi.", "Aktarx il-kelma tkun tibda b\u2019vokali, jew il-konsonanti \u2018d\u2019, \u2018f\u2019, \u2018s\u2019 u \u2018v\u2019.", "E\u017c. inabilit\u00e0, inde\u010bi\u017c, ine\u017cistenti, infeli\u010bi, inopportun, inseparabbli, inuman, invalidu.", "Xi drabi l-prefiss tan-negattiv ikun \u2018im-\u2019 quddiem kliem li jibda bil-konsonanti \u2018p\u2019: imparzjali, imperfett.", "Il-prefiss tan-negattiv isir \u2018il-/im-/ir-\u2019 quddiem konsonanti likwida.", "E\u017c. ille\u0121ittimu, immakulat, irregolari. ii) F\u2019lessiku Rumanz ie\u0127or b\u2019na\u017cali fil-bidu.", "E\u017c. imita, importanti, insett, interess.", "Bosta minn dan il-kliem jinsab fl-Ingli\u017c u g\u0127alhekk mhux diffi\u010bli tag\u0127raf l-\u2018i\u2019 etimolo\u0121ika.", "Fi ftit ka\u017cijiet l-\u2018i\u2019 tal-bidu tinsab ukoll quddiem il-fonemi /d/, /p/ u /s/ ta\u2019 kliem Rumanz, e\u017c: \u2018idea\u2019, \u2018ipno\u017ci\u2019 u \u2018istantanju\u2019 i\u017cda rari \u0127afna quddiem /b/ u /k/, e\u017c: \u2018ibridu\u2019 u", "\u2018ikona\u2019.", "Quddiem dawn il-fonemi l-vokali tal-bidu", "l-a\u010b\u010bent", "Klassifikazzjoni tal-verbi Hawn se nag\u0127mlu tentattiv biex nikklassifikaw il-verbi missellfin mir-Rumanz li jistg\u0127u jaqg\u0127u ta\u0127t ir-regola tal-\u2018i\u2019 etimolo\u0121ika.", "Wara kull klassifika se nag\u0127tu xi e\u017cempji biex isir tqabbil morfolo\u0121iku bejn i\u017c-\u017cew\u0121 lingwi.", "Il-verbi se jkunu mqassmin skont kif na\u0127sbu li ladarba r-regola kienu fl-etimolo\u0121ija ortografika timxi mag\u0127ha.", "G\u0127al xi e\u017cempji se nag\u0127ti t-tifsir tal-kelma min\u0127abba li hemm minnhom omonimi jew g\u0127andhom tifsir xi ftit differenti mill-etimolo\u0121ija. i) L-ewwel grupp i\u0127addan verbi Rumanzi li j\u017commu l-\u2018i\u2019 etimolo\u0121ika u warajha hemm ilkonsonanti likwida \u2018m\u2019 jew \u2018n\u2019 ma\u2019 konsonanti o\u0127ra.", "Dawn baqg\u0127u kif inhuma fir-Rumanz.", "Ma jo\u0127olqux problema fl-etimolo\u0121ija g\u0127ax aktarx tnisslu mit-Taljan skont id-dizzjunarji.", "E\u017c. impa\u0121na, impenja, impjega, implika, importa, indaga.", "Verbi li jistg\u0127u jid\u0127lu f\u2019din il-kategorija huma dawk li fit-Taljan jibdew bil-vokali \u2018i\u2019 u warajha hemm konsonanti likwida dduplikata.", "Fil-Malti dawn ma \u0121arrbux bidla fiz-zokk: ikk+zokk", "irre\u0121imenta/ irri\u0121imenta", "ii) It-tieni tip ta\u2019 verb Rumanz li jista\u2019 j\u017comm il-vokali etimolo\u0121ika \u2018i\u2019 tal-bidu huwa dak li fil-Malti \u0121arrab assimilazzjoni rigressiva.", "Lassimilazzjoni se\u0127\u0127et billi l-konsonanti likwida \u2018m\u2019 jew \u2018n\u2019 tal-bidu assimilat mal-konsonanti ta\u2019 warajha hekk li fil-Malti dawn il-verbi \u0121ew jibdew b\u2019konsonanti mtennija.", "Skont iddizzjunarji ewlenin, \u0127afna minn dawn il-verbi tnisslu mit-Taljan.", "Qabbel mal-Isqalli nvintari (VS).", "F\u2019dan il-grupp ta\u2019 verbi jista\u2019 jkun li l-g\u0127amla kif inhi fir-Rumanz da\u0127let ukoll fil-Malti u hija varjant tal-g\u0127amla li g\u0127andha l-konsonanti assimilati. iddebbolixxa ~ indebbolixxa ikkolla ~ inkolla ippossessa ~ impossessa", "Qabbel ma\u2019 (i) ppossieda < possedere.", "Hawn g\u0127andna l-ewwel dubju jekk l-\u2018i\u2019 tinkitibx g\u0127ax insibu min l-\u2018i\u2019 tal-bidu xorta ma jqishiex etimolo\u0121ika ladarba fil-Malti se\u0127\u0127et l-assimilazzjoni u \u0121iet tixbah lill-verbi e\u017c. (i)ppre\u017centa < bil-\u0121eminazzjoni, presentare.", "F\u2019ka\u017cijiet b\u0127al \u2018ibbottilja\u2019, l-\u2018i\u2019 g\u0127adha etimolo\u0121ika?", "F\u2019g\u0127amliet doppji b\u0127al \u2018ikkolla\u2019 u \u2018inkolla\u2019, l-\u2018i\u2019 ta\u2019 \u2018ikkolla\u2019 titqies etimolo\u0121ika b\u0127alma hija ta\u2019 \u2018inkolla\u2019?", "Dan ilka\u017c g\u0127andu jittie\u0127ed b\u2019mod differenti minn dak li g\u0127andu g\u0127amla assimilata biss?", "Jekk na\u010b\u010bettaw li dik l-\u2018i\u2019 hija etimolo\u0121ika, jibqg\u0127alna d-dubju li m\u2019g\u0127andniex \u010bertezza ta\u2019 nisel xi w\u0127ud minn dawn il-kelmiet.", "Jekk ilverb \u2018ibbalzma\u2019 \u0121ej mit-Taljan imbalsamare, l\u2018i\u2019 hija \u010bara.", "Imma jekk \u0121ej mill-Isqalli, hemm \u017cew\u0121 g\u0127amliet, imbalsamari u mbalsamari. iii) Din il-klassi ta\u2019 verbi hija mag\u0127mula minn dawk li fir-Rumanz jibdew bil-vokali \u2018a\u2019 li warajha jkun hemm konsonanti \u0121\u0121eminata.", "Storikament se\u0127\u0127et assimilazzjoni talprepo\u017cizzjoni Latina ad mal-ewwel konsonanti tal-verb, e\u017c. ad + rabiare = arrabbiare.2 Fost il-verbi li fil-Malti baqg\u0127u kif da\u0127lu mirRumanz insibu a\u010b\u010benna u assedja.", "I\u017cda hemm tendenza li fil-Malti dik il-vokali tkun \u2018i\u2019 f\u2019\u0127afna mill-verbi missellfa.3 3", "l-a\u010b\u010bent", "Etimolo\u0121ija Rumanza", "ibbnazza iddobba", "< Sq. abbunazzari (imma wkoll bbunazzari, VS) < Sq. addubbari/Tal. addobbare (VS sottoentrata ddubbari)", "Qabbel ma\u2019 Sq. addrizzari (VS)", "iffa\u010b\u010ba/ iffa\u010b\u010bja", "Qabbel ma\u2019 Sq. ffrancari (VS).", "iggan\u010bja", "Aq. jg\u0127id li formazzjoni lokali.", "Aq. jg\u0127id formazzjoni lokali.", "irran\u0121a", "issu\u0121\u0121etta", "Issa jekk ir-regola tg\u0127id li n\u017commu l-vokali etimolo\u0121ika, l-\u2018i\u2019 tal-Malti f\u2019dawn il-verbi nistg\u0127u nqisuha rifless tal-vokali \u2018a\u2019 etimolo\u0121ika?", "Issib min jg\u0127id li l-\u2018i\u2019 g\u0127andha tinkiteb dejjem g\u0127ax hemm vokali minflok o\u0127ra, rifless tal-vokali \u2018a\u2019.", "Aquilina qiesha vokali tal-le\u0127en.4 G\u0127andna problema o\u0127ra.", "Fil-Vocabolario Siciliano nsibu li jing\u0127ataw g\u0127amliet varjanti ta\u2019 xi verbi u dawn jibdew bl-ewwel konsonanti mtennija.", "Ng\u0127idu a\u0127na, g\u0127all-verbi \u2018bbnazza\u2019 u \u2018ddobba\u2019 minbarra abbunazzari u addubbari jag\u0127ti s-sottoentrati bbunazzari u ddubbari.", "Mela minn liema varjant da\u0127lu filMalti?", "Id-dubju jkompli jikber jekk nie\u0127du kliem li b\u2019etimolo\u0121ija tradizzjonalment jing\u0127ata Taljana imma jista\u2019 jkun li da\u0127al mill-Isqalli.", "Ng\u0127idu a\u0127na, il-verbi \u2018iffa\u010b\u010bja\u2019 u \u2018ikkapparra\u2019 jista\u2019 jkun li da\u0127lu mill-Isqalli ffacciari u ccaparrari, u mhux mit-Taljan affacciare u accaparrare? 4", "iv) Insibu klassi o\u0127ra ta\u2019 verbi fir-Rumanz li tikkonsisti f\u2019\u017cew\u0121 g\u0127amliet ta\u2019 verbi bl-istess zokk.", "G\u0127amla minnhom g\u0127andha vokali filbidu li warajha hemm konsonanti \u0121\u0121eminata, e\u017c. accerchiare.", "L-g\u0127amla l-o\u0127ra tibda b\u2019konsonanti biss, e\u017c. cerchiare.", "Hawn ikollna d-dubju dwar minn liema varjant inkunu da\u0127\u0127alna l-kelma fil-Malti.", "Minn daqqiet ittifsira tg\u0127inna naslu g\u0127all-etimolo\u0121ija.", "Ng\u0127idu a\u0127na, il-verb \u2018i\u0121\u0121udika\u2019 tnissel minn giudicare (tag\u0127ti \u0121udizzju) u mhux minn aggiudicare li tintu\u017ca fil-kuntest ta\u2019 g\u0127oti ta\u2019 premjijiet jew ta\u2019 xi rkant.", "F\u2019ka\u017cijiet o\u0127ra, ni\u0121u bejn \u0127altejn g\u0127ax i\u017c-\u017cew\u0121 g\u0127amliet ikollhom semantika tixxiebah \u0127afna u wa\u0127da minnhom ikollha tifsira iktar intensiva.", "Min\u0127abba f\u2019hekk fil-Malti g\u0127andna problema dwar jekk g\u0127andniex niktbuhom bil-vokali talbidu jew le (jekk na\u010b\u010bettaw l-interpretazzjoni li l-\u2018i\u2019 g\u0127andha tinkiteb anki jekk fl-etimolo\u0121ija hemm \u2018a\u2019).", "Dan g\u0127ax ma nafux e\u017catt minn liema varjant huma mnisslin, g\u0127alhekk it-tnejn jistg\u0127u jitqiesu tajbin.", "\u0126afna drabi t-tifsira ta\u2019 dawn il-pari ta\u2019 verbi hija l-istess jew tqarrab \u0127afna b\u0127al carezzare ~ accarezzare (tmelles).", "Id-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina aktarx jag\u0127ti g\u0127amla wa\u0127da minnhom fl-etimolo\u0121ija imma fil-fatt m\u2019hemmx bi\u017c\u017cejjed xhieda li turi minn liema g\u0127amla \u0121ejjin.", "\u0126afna drabi Aquilina jnissilhom mill-g\u0127amla li tibda bil-konsonanti u spe\u010bifikajt fil-lista meta jag\u0127mel dan. i\u010b\u010bentra iffissa i\u0121\u0121onta ikka\u0121una ipponta (lejn", "xi \u0127add)", "irriskja", "ivvanta\u0121\u0121ja", "l-a\u010b\u010bent Insibu xi pari ta\u2019 kliem omonimu li nafu fi\u017c\u017cgur in-nisel tieg\u0127u min\u0127abba d-distinzjoni semantika.", "F\u2019dan il-ka\u017c, kif jidher fit-Tabella 1 hawn ta\u0127t, l-ortografija mhux bilfors tkun listess. v) F\u2019din il-kategorija nsibu xi kelmiet li filMalti jibdew bil-prefiss \u2018in-\u2019 waqt li fletimolo\u0121ija Sqallija jibdew bil-vokali \u2018a\u2019 segwita minn konsonanti \u0121\u0121eminata.", "G\u0127alhekk ma nafux jekk l-\u2018i\u2019 fil-Malti hijiex tal-le\u0127en jew parti mill-kelma.", "Kliem li nsibuh miktub bl-\u2018i\u2019 imma...", "L-atti nutarili Medjevali miktubin bl-Isqalli li nstabu Malta jag\u0127tuna stampa \u010bara tal-Isqalli u\u017cat Malta u li aktarx da\u0127al fil-Malti.", "Nomi b\u0127al \u2018ingwanta\u2019 u \u2018investa\u2019 jidhru miktubin bl\u2018i\u2019 etimolo\u0121ika.", "Madankollu, mill-inqas misseklu dsatax fid-dizzjunarji Sqallin jidhru regolarment miktubin ming\u0127ajrha.", "Hawn qed jidhru \u017c-\u017cew\u0121 forom g\u0127ax mill-ftit dokumenti li g\u0127andna jidher li fil-Medju Evu kienu jinkitbu biha, xhieda li da\u0127lu fil-Malti blTabella 1: Pari Omonimi Bl-\u2018i\u2019 etimolo\u0121ika illustra < illustrare (= fiehem/pin\u0121a) investa (v.) < Tal. investire invita < Tal. invitare (= stieden) Bl-i dejjem? iffonda < affondare (= g\u0127ereq) immolla < ammollare (beda jimmolla fuq is-si\u0121\u0121u) innota < annotare (= to annotate: e\u017c. qed jinnota l-ktieb) Varjant: annota issomma < Sq. assummararisi (= \u010b\u010bassa)", "Novembru 2014 \u2018i\u2019 etimolo\u0121ika.", "Dawk li jinsabu ddokumentati tni\u017c\u017clu b\u0127ala varjanti u warajhom hemm iddata tad-dokument.6 Verbi imblokka ~ mblokka < mbluccari imbor\u0121a ~ mbor\u0121a < mburgiari (Varvaro/VS) imbotta ~ mbotta < mbuttari (VS).", "Aq. jag\u0127ti buttari.", "Qabbel mal-Kalabri\u017c mbuttari. in\u010bana ~ n\u010bana < ncianari (VS).", "Qabbel ma\u2019 \u2018i\u010b\u010bana\u2019 < cianari (VS).", "L-g\u0127amliet chianari/nchianari huma mbeg\u0127din fonetikament. in\u0121azza ~ n\u0121azza < nghiazzari (VS) inkaxxa ~ nkaxxa < ncasciari (VS) inzerta ~ nzerta < nzirtari Nomi u a\u0121\u0121ettivi impoppa ~ mpoppa: Qabbel mal-verb mpuppari (VS) in\u010birata ~ n\u010birata < ncirata (Mort./VS)/ inchiratj (1521) in\u010bova ~ n\u010bova < nciova (VS).", "Qabbel ma\u2019 infurra (1487) Bil-vokali tal-le\u0127en (i)llustra < lustrare (= g\u0127amel ileqq) (i)nvesta (n.) < Sq. nvesta (i)nvita < Sq. nvitari (= issikka bil-vit) Bil-vokali tal-le\u0127en (i)ffonda < fondare (= waqqaf, e\u017c. g\u0127aqda) (i)mmolla < mollare (= to relent: beda jimmolla jibqax jew", "(i)ssomma < Tal. sommare (= g\u0127add flimkien)", "Tabella 2: G\u0127amliet Maltin li ma jaqblux mal-etimolo\u0121ija Rumanza Verb bil-prefiss in G\u0127amla Rumanza li toqrob indanna ~ ndanna Qabbel ma\u2019 Sq. addannarisi (VS) imma wkoll ddannarisi.", "Qabbel ma\u2019 Sq. adducchiari bl-istess tifsira.", "Skont Aq., indokra ~ ndokra Barbera jag\u0127ti l-g\u0127amla nducchirari imma ma tidhirx f\u2019dizzjunarji Sqallin. induna ~ nduna De Soldanis jag\u0127ti \u2018adduna\u2019 < addunarisi. in\u0121usta ~ n\u0121usta Aq. jnissilha mill-Isqalli aggiustari, imma t-tifsira differenti.", "VS jag\u0127ti ggiustari wkoll.", "l-a\u010b\u010bent", "Qabbel ma\u2019 Jnguanti (1530) ingwent ~ ngwent < nguentu.", "L-g\u0127amla varjanti \u2018entrata\u2019 da\u0127let mit-Taljan. investa ~ nvesta (tas-sodda) < nvesta (VS).", "Qabbel ma\u2019 investa (1495) Bosta minn dawn il-kelmiet jixbhu g\u0127amliet b\u2019etimolo\u0121ija Taljana li j\u017commu l-vokali \u2018i\u2019 b\u0127al \u2018impjega\u2019 < impiegare u \u2018ingrana\u2019 < ingranare.", "Kif tintwera fid-dizzjunarju Fid-dizzjunarju tieg\u0127u, Aquilina \u0121ieli kien inkonsistenti g\u0127al kliem Rumanz b\u2019\u2018i\u2019 fil-bidu.", "Ng\u0127idu a\u0127na, il-verb \u2018imma\u0121ina\u2019 g\u0127alkemm \u0121abu ta\u0127t il-lemma ewlenija \u2018imma\u0121ni\u2019 ta\u0127t littra \u2018i\u2019, jag\u0127tih ukoll ta\u0127t l-ittra \u2018m\u2019 b\u0127ala sottoentrata u l-\u2018i\u2019 po\u0121\u0121ieha fil-parentesi daqslikieku kienet tal-le\u0127en.", "Dan huwa ka\u017c rari.", "Verb b\u2019etimolo\u0121ija inqas \u010bara b\u0127al \u2018impara\u2019 jag\u0127tih kemm ta\u0127t \u2018i\u2019 u kemm ta\u0127t \u2018m\u2019.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 verbi li fil-Malti jistg\u0127u jibdew bl\u2018i\u2019 u fit-Taljan jibdew bl-\u2018a\u2019, Aquilina dik l-\u2018i\u2019 jqeg\u0127edha fil-parentesi g\u0127ax iqisha tal-le\u0127en, g\u0127alhekk il-kliem jidher ta\u0127t l-ewwel konsonanti, e\u017c. (i)rranka.", "Imma mbag\u0127ad meta taha ta\u0127t l-entrata ewlenija (rankatura), kitibha bl-\u2018i\u2019 ming\u0127ajr parentesi u \u0121\u0121ibilna dubju qishiex parti mill-kelma ladarba kliem Semitiku meta mqieg\u0127ed ta\u0127t l-entrata prin\u010bipali kitbu ming\u0127ajr vokali tal-le\u0127en, e\u017c.", "\u2018mterqa\u2019.", "Il-kurrenti ewlenin g\u0127all-interpretazzjoni", "Din ir-regola to\u0127loq ambigwit\u00e0 fl-ortografija", "min\u0127abba l-etimolo\u0121ija dubju\u017ca ta\u2019 \u0127afna minn", "Fil-facebook: parti minn konver\u017cazzjoni bejn xi membri talgrupp Kelmet il-Malti dwar ir-regola li qed ti\u0121i diskussa f\u2019dan l-artiklu.", "Il-kummenti jirriflettu l-opinjoni tag\u0127hom filmument li \u0121iet espressa.", "dan il-kliem Rumanz, g\u0127alhekk interpretazzjonijiet differenti tag\u0127ha.", "L-ewwel interpretazzjoni hija li ladarba storikament kelma kienet tibda b\u2019vokali o\u0127ra, l-\u2018i\u2019 g\u0127andha tinkiteb dejjem g\u0127ax hija rifless tag\u0127ha.", "Ng\u0127idu a\u0127na, \u2018irrabja\u2019 u \u2018induna\u2019 jinkitbu dejjem bl-\u2018i\u2019 jekk inhu a\u010b\u010bettat li \u0121ejjin minn arrabbiare u addunarisi.", "Li\u017cvanta\u0121\u0121 ta\u2019 dan ir-ra\u0121unament huwa li min jikteb bil-Malti jrid ikollu g\u0127arfien taletimolo\u0121ija Rumanza.", "Jibqa\u2019 l-fatt li m\u2019hemmx \u010bertezza dwar nisel dawn il-verbi.", "It-tieni interpretazzjoni hija li sakemm ma nafux fi\u017c-\u017cgur li fl-etimolo\u0121ija l-kelma kienet tibda b\u2019\u2018i\u2019, fil-ka\u017cijiet l-o\u0127ra ma niktbuhiex \u0127lief meta l-kelma ta\u2019 qabel tintemm b\u2019konsonanti.", "Mela fi kliem b\u0127al \u2018importanti\u2019 u \u2018interpreta\u2019, l-\u2018i\u2019 tinkiteb dejjem g\u0127ax nafu li tnisslu mit-Taljan importante u interpretare.", "Imma meta na\u010b\u010bettaw li fl-etimolo\u0121ija l-kelma tibda bil-vokali \u2018a\u2019, e\u017c. arrabbiare, fil-Malti l\u2018i\u2019 ta\u2019 \u2018rrabja\u2019 titqies vokali tal-le\u0127en.", "Fi kliem ie\u0127or, nistg\u0127u nag\u0127tu kas tadderivazzjonijiet minn kull zokk.", "Jekk hemm zokk li d-derivazzjonijiet tieg\u0127u kollha jibdew bl-\u2018i\u2019, il-vokali \u2018i\u2019 tinkiteb f\u2019kull ka\u017c.", "E\u017c. n. \u2018interpretu\u2019, \u2018interpretazzjoni\u2019 \u2013 v. \u2018interpreta\u2019.", "l-a\u010b\u010bent", "Jekk miz-zokk hemm derivazzjonijiet li ma jibdewx bil-vokali \u2018i\u2019, mela l-verb jinkiteb bla \u2018i\u2019.", "Din tista\u2019 ssolvi l-problema tal-verbi li fletimolo\u0121ija jistg\u0127u jibdew bl-\u2018a\u2019.", "E\u017c. n. arran\u0121ament \u2013 rrabja", "v. rran\u0121a; n. rabja", "L-\u2018i\u2019 ma tinkitibx ukoll jekk fil-Malti ma da\u0127lux derivazzjonijiet o\u0127ra mill-istess zokk b\u0127al \u2018(i)rrokka\u2019 u \u2018nduna\u2019.", "Jista\u2019 jkollna l-problema li xi verbi m\u2019g\u0127andhomx etimolo\u0121ija \u010bara.", "Ng\u0127idu a\u0127na, \u2018ivvinta\u2019 u \u2018invenzjoni\u2019 \u0121ejjin mill-istess zokk jew wie\u0127ed mill-Isqalli (bla i) u l-ie\u0127or mitTaljan? 3.", "F\u2019din l-interpretazzjoni, l-\u2018i\u2019 tinkiteb kull fejn hemm \u010bertezza li kelma tibda biha, e\u017c. imma\u0121ina < immaginare, imma bil-maqlub ta\u2019 qabel, tinkiteb ukoll jekk fl-etimolo\u0121ija huwa a\u010b\u010bettat li kienet \u2018a\u2019 meta verb m\u2019g\u0127andux derivazzjonijiet, e\u017c. \u2018irrokka\u2019; jew idderivazzjonijiet jibdew bl-\u2018a\u2019 biss: \u2018irran\u0121a\u2019 < arrangiare (+ arrangiatore, arrangiamento, e\u010b\u010b).", "Meta hemm verb li fl-etimolo\u0121ija jibda bl-\u2018a\u2019 imma d-derivazzjonijiet l-o\u0127rajn mill-istess zokk ikunu jibdew b\u2019konsonanti, allura l-\u2018i\u2019 titqies tal-le\u0127en.", "Mela skont din linterpretazzjoni, l-\u2018i\u2019 fil-verb \u2018ivvelena\u2019 hija tal-le\u0127en g\u0127ax hemm in-nom \u2018velenu\u2019.", "Hemm min jag\u0127\u017cel li jwaqqa\u2019 l-\u2018i\u2019 kull meta hemm konsonanti \u0121\u0121eminata fil-bidu u b\u2019hekk isolvi l-problema li jistg\u0127u jit\u0127alltu ma\u2019 verbi li fil-Malti jtennu l-ewwel konsonanti.", "Jikteb \u2018mma\u0121ina\u2019 u \u2018vvinta\u2019 b\u0127alma jikteb \u2018ppretenda\u2019.8 5.", "Din tista\u2019 titqies \u2018proposta\u2019 li ma timxix mar-regola imma hemm min issu\u0121\u0121erieha.", "Min\u0127abba li hemm dubju mill-etimolo\u0121ija ta\u2019 \u0127afna minn dan il-kliem, l-\u2018i\u2019 tista\u2019 titqies vokali tal-le\u0127en f\u2019kull ka\u017c.", "Din il-proposta tidher prattika g\u0127ax ma t\u0127arisx lejn letimolo\u0121ija.", "G\u0127andha l-vanta\u0121\u0121 li t\u0127affef lortografija u tag\u0127fas fuq il-prin\u010bipju fonetiku.", "Mill-banda l-o\u0127ra tista\u2019 titqies estremista g\u0127ax tne\u0127\u0127i l-\u2018i\u2019 ta\u2019 kliem li ndara jinkiteb dejjem biha b\u0127al \u2018imma\u0121ina\u2019 u \u2018indipendenti\u2019 li jinsabu wkoll fl-Ingli\u017c u hemm tradizzjoni li jinkitbu hekk.", "G\u0127eluq Din kienet \u0127arsa \u0127afifa fuq xi verbi u ftit nomi li g\u0127ad g\u0127andna dubju jinkitbux kollha bl-\u2018i\u2019 fil-bidu.", "Id-diffikult\u00e0 ti\u0121i min\u0127abba l-fatt li fitta\u0127dit din il-vokali tal-bidu ma titlissinx meta l-kelma ta\u2019 qabilha tintemm b\u2019vokali g\u0127ax i\u0121\u0121ib ru\u0127ha b\u0127ala vokali tal-le\u0127en.", "L-akbar problema f\u2019din ir-regola hija l-kriterju etimolo\u0121iku li timxi fuqu.", "Mill-e\u017cempji mi\u0121juba \u0127are\u0121 li hemm in\u010bertezza kbira f\u2019nisel il-kliem g\u0127ax m\u2019g\u0127andniex bi\u017c\u017cejjed xhieda", "Tabella 3: Il-\u0127ames interpretazzjonijiet ewlenin tar-regola tal-\u2018i\u2019 Interpretazzjoni", "E\u017cempji", "+i kull ka\u017c +i familja bl-i -i bla derivazzjonijiet -i derivazzjonijiet bla i +i familja bl-i +i bla derivazzjonijiet +i deriv. kollha b\u2019a etim. -i derivazzjonijiet bla i -i quddiem konsonanti \u0121\u0121eminati", "importa, induna, irrokka importa, importatur nduna, rrokka rran\u0121a (g\u0127ax \u2018arran\u0121ament\u2019) interessa, interessanti induna, irrokka irran\u0121a (Tal. arrangiare) rrabja, vvelena rrabja, mma\u0121ina, vvinta", "-i kull ka\u017c", "mporta, nduna, rran\u0121a", "l-a\u010b\u010bent storika.", "G\u0127al kliem bl-\u2018i\u2019 fil-bidu li g\u0127andu listess g\u0127amla fl-Isqalli u fit-Taljan g\u0127andu jsir studju biex jinsab minn liema lingwa da\u0127al tassew.", "Kull ka\u017c g\u0127andu jkun studjat bir-reqqa sabiex jekk tittie\u0127ed de\u010bi\u017cjoni, kemm jista\u2019 jkun ji\u0121u solvuti \u0127afna dubji u min-na\u0127a l-o\u0127ra ma jinbtux o\u0127rajn.", "Inkella, min jie\u0127u de\u010bi\u017cjoni jista\u2019 j\u0127ares \u2019l hinn mill-kriterju etimolo\u0121iku, u jimxi fuq kriterji o\u0127rajn b\u0127al dawk foneti\u010bi u morfolo\u0121i\u010bi, ladarba g\u0127andna dubji kbar f\u2019nisel il-bi\u010b\u010ba lkbira ta\u2019 dan il-kliem.", "Aquilina, Maltese-English Dictionary (2 vol.) (i) = vokali tal-le\u0127en Sq.", "Sqalli Tal.", "Biblijografija Akkademja tal-Malti, Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija.", "Malta: Klabb Kotba Maltin, 2004.", "Bezzina, Daniel, Dokumentazzjoni Lokali tal-Kliem Sqalli li da\u0127al fil-Malti fis-Sekli 15 u 16.", "Te\u017ci talB.A. (Unuri), l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2011.", "Fenech, Reno, \u2018Il-vokali \u2018i\u2019 fil-bidu ta\u2019 kliem Rumanz: etimolo\u0121ika jew tal-le\u0127en?\u2019", "Novembru 2014 Noti Ara, ng\u0127idu a\u0127na, Brincat (2011: 104-106) u Fiorini f\u2019P. Xuereb (2009: 161-176).", "3 Aquilina kien \u0121abar u\u0127ud minnhom.", "4 F\u2019Aquilina (1973:1987-90) ara, \u2018(i)kkapparra\u2019 ta\u0127t il\u2018k\u2019 u \u2018(i)rrabja\u2019 u \u2018(i)rran\u0121a\u2019 ta\u0127t ir-\u2018r\u2019.", "6 Qed nikkwota mill-volumi ta\u2019 Fiorini (1996-1999) u Bezzina (2011).", "7 G\u0127andna xhieda bikrija tag\u0127ha bil-vokali \u2018i\u2019 f\u2019nofs isseklu 16.", "Ara Bezzina (2011: 139).", "8 Din l-interpretazzjoni \u0127ar\u0121et mid-diskussjoni li saret fi tmiem it-ta\u0127dita li kont g\u0127amilt bl-g\u0127ajnuna talAkkademja fil-21 ta\u2019 Mejju 2013.", "Reno Fenech huwa l-Assistent Segretarju tal-Akkademja tal-Malti, ri\u010berkatur u qarrej tal-provi ~\u2022~", "Ix-xejriet tal-Malti II: Il-lat verbali ta\u2019 lsienna Mark Amaira", "l-kun\u010bett tal-imriewa\u0127 juri xejriet, xe\u0127tiet jew xaqlibiet ta\u2019 xi karatteristi\u010bi li jkan\u0121u f\u2019xulxin bejn \u017cew\u0121 estremi.", "Filwaqt li fl-artiklu tal-edizzjoni li g\u0127addiet x\u0127ett il-Malti bejn lestremi temporali u spazjali, f\u2019dan l-artiklu lestremi huma nominali u verbali, b\u2019bosta tkan\u0121ijiet bejniethom.", "Ng\u0127idu a\u0127na, f\u2019din l-imrew\u0127a l-a\u0121\u0121ettiv joqg\u0127od sewwasew bejn il-verbi u n-nomi.", "Xi drabi jit\u0127addem b\u0127ala a\u0121\u0121ettiv stess, e\u017c.", "Ilktieb il-\u0121did \u0127are\u0121, u xi drabi daqslikieku nom, e\u017c.", "Is-sabi\u0127 kul\u0127add jaf jag\u0127\u017clu, filwaqt li lverb xi drabi jit\u0127addem b\u0127ala verb stess, e\u017c.", "Ittifel \u0127are\u0121 bir-rota, u xi drabi b\u0127ala a\u0121\u0121ettiv, e\u017c.", "Kitla ta\u0127raq tmisshiex.", "Tradizzjonalment il-Malti jissejja\u0127 lingwa verbali, tant li l-verb fis-sentenza jitqies il-pern li fuqu jduru l-bqija tal-kostitwenti sintatti\u010bi: is-su\u0121\u0121ett, l-o\u0121\u0121ett, e\u010b\u010b.", "l-a\u010b\u010bent", "Novembru 2014 F\u2019kitbietna nissu\u0121\u0121erixxi li ma nbeg\u0127dux lil dawn l-elementi u g\u0127aldaqstant minflok IlKummissjoni sej\u0127et fil-5 ta\u2019 Mejju lill-partijiet ikkon\u010bernati biex jie\u0127du sehem fid-diskussjoni, nix\u0127tu l-verb \u2018sej\u0127et\u2019 qrib l-o\u0121\u0121ett immarkat bil-\u2018lil\u2019, ji\u0121ifieri Fil-5 ta\u2019 Mejju l-Kummissjoni sej\u0127et lill-partijiet ikkon\u010bernati biex jie\u0127du sehem fid-diskussjoni.", "Sa \u010bertu punt dan huwa minnu g\u0127ax, o\u0127ro\u0121 ilg\u0127a\u0121eb, il-verb Malti \u2013 ng\u0127idu a\u0127na fissentenza tran\u017cittiva It-tifel seraq tuffie\u0127a \u2013 jirnexxilu ja\u0127fen il-kwalitajiet grammatikali tas-su\u0121\u0121ett b\u0127all-g\u0127add u l-\u0121ens, f\u2019dan il-ka\u017c singular maskil, tant li jkun jista\u2019 jg\u0127addi ming\u0127ajr is-su\u0121\u0121ett, e\u017c.", "Seraq tuffie\u0127a; u flistess waqt mal-verb jistg\u0127u jinhem\u017cu g\u0127add ta\u2019 suffissi pronominali li \u0127afna drabi jkunu jirreferu g\u0127all-o\u0121\u0121ett dirett, l-o\u0121\u0121ett indirett, jew it-tnejn li huma, u li permezz tag\u0127hom ilverb fis-sentenza jkun jista\u2019 jg\u0127addi ming\u0127ajr l-o\u0121\u0121etti, e\u017c: It-tifel seraqha jew sempli\u010biment Seraqha. g\u0127all-ordni tal-kostitwenti, Meta ni\u0121u f\u2019sentenza intran\u017cittiva, e\u017c.", "It-tifel raqad, aktarx li fit-t\u0127addim, l-aktar il-mit\u0127addet, nix\u0127tu l-verb qabel is-su\u0121\u0121ett: Raqad it-tifel jew Miet il-fundatur tal-Mu\u017cew.", "Dan il-\u0127sieb jg\u0127odd ukoll g\u0127as-sentenzi tran\u017cittivi, e\u017c.", "Seraq tuffie\u0127a t-tifel jew Ta ktieb lit-tifel ilkappillan.", "Minbarra l-ordni tal-kostitwenti partikolari li jaf i\u0127addem ilsienna li jix\u0127et il-fra\u017ci verbali filbidu nett tas-sentenza, dawn l-e\u017cempji jo\u0127or\u0121u fid-dieher li, b\u2019differenza minn xi ideat tradizzjonali, fis-sentenza l-verb Malti joqg\u0127od aktar qrib l-o\u0121\u0121ett milli s-su\u0121\u0121ett, spe\u010bjalment l-o\u0121\u0121ett dirett.", "Fuq ix-xaqliba l-o\u0127ra, ji\u0121ifieri fuq dik in-na\u0127a inqas verbali tal-imrew\u0127a, jinxte\u0127tu dawn issentenzi li l-Prof.", "Borg f\u2019Ilsienna1 jsej\u0127ilhom sentenzi bla verb, e\u017c.", "It-tifel id-dar jew It-tifel marid.", "Din in-na\u0127a tal-imrew\u0127a hi ferm aktar im\u0127abbla u te\u0127tie\u0121 aktar st\u0127arri\u0121, spe\u010bjalment meta bejniethom tid\u0127ol l-hekk imsej\u0127a espressjoni kopulari, b\u0127al \u2018hu\u2019, \u2018jinsab\u2019 jew \u2018qieg\u0127ed\u2019 li jsemmi Borg stess, e\u017c.", "It-tifel qieg\u0127ed id-dar jew It-tifel jinsab marid, u li skontu jg\u0127aqqdu s-su\u0121\u0121ett, f\u2019dal-ka\u017c \u2018it-tifel\u2019, mal-bqija tal-predikat; u tkompli tit\u0127abbel ferm aktar meta din l-espressjoni kopulari tinzerta verb, e\u017c.", "It-tifel \u0127are\u0121 marid.", "Fl-idjolett tieg\u0127i, bosta espressjonijiet ikunu jdoqqu aktar \u0127elu jekk jinkitbu bil-verb minflok b\u2019elementi o\u0127rajn.", "Ng\u0127idu a\u0127na, filMalti, fejn jid\u0127lu s-sentenzi passivi jixraq li nu\u017caw aktar il-forma verbali tal-passiv meta dan ikun possibbli, minflok in\u0127addmu lg\u0127amla tal-parti\u010bipju, g\u0127ax ng\u0127iduha kif inhi, il-parti\u010bipju fil-Malti hu sottokategorija tala\u0121\u0121ettiv.", "Allura, billi hu possibbli, minflok Idde\u010bi\u017cjoni \u0121iet me\u0127uda mill-Kap, kieku jien nippreferi nikteb Id-de\u010bi\u017cjoni ttie\u0127det millKap.", "Dan jg\u0127odd ukoll g\u0127al ka\u017cijiet bilparti\u010bipju passiv, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na Kif indikat fit-Trattat u Kif imsemmi fl-Artikolu.", "G\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar \u017cew\u0121 e\u017cempji jien nissu\u0121\u0121erixxi ver\u017cjonijiet aktar verbali b\u0127al Kif jindika tTrattat u Kif jissemma fl-Artikolu jew Kif isemmi l-Artikolu.", "I\u017cda billi f\u2019xog\u0127olna nu\u017caw \u0127afna s-sentenzi passivi filwaqt li r-rwol proprja tal-passiv hu li 1", "l-a\u010b\u010bent", "jostor l-a\u0121ent, ji\u0121ifieri lill-\u2018Kap\u2019 fil-ka\u017c tale\u017cempju Id-de\u010bi\u017cjoni \u0121iet me\u0127uda mill-Kap, ikun tajjeb li nevitaw l-g\u0127amla bil-\u2018minn\u2019 li qed insemmi u minflokha nesperimentaw bilforma tal-hekk imsejja\u0127 psewdo-passiv, e\u017c: IdDe\u010bi\u017cjoni \u0127adha l-Kap jew Il-Kap \u0127adha dDe\u010bi\u017cjoni g\u0127ax din hi tassew naturali g\u0127al ilsienna, jew inkella nirrikorru mill-ewwel g\u0127all-forma attiva Il-Kap \u0127a d-De\u010bi\u017cjoni.", "Il-preferenza lill-verb tg\u0127odd ukoll meta ni\u0121u bejn \u0127altejn nag\u0127\u017clux verb jew nom verbali.", "Lil hinn mill-ideat ta\u2019 formalit\u00e0, anke f\u2019dalka\u017c, il-verb idoqq aktar \u0127elu u allura minflok L-i\u017cgurar ta\u2019 so\u010bjet\u00e0 \u0121usta fit-titlu taddokument, kieku jien nikteb Ni\u017cguraw so\u010bjet\u00e0 \u0121usta g\u0127ax il-verb fl-ewwel persuna plural jg\u0127odd ferm g\u0127al kuntesti b\u0127al dawn.", "F\u2019xi kuntest nistg\u0127u n\u0127addmu wkoll l-istruttura bilparti\u010bipju li semmejt qabel, e\u017c: U din il-mi\u017cura tg\u0127in biex tkun/ti\u0121i \u017cgurata so\u010bjet\u00e0 \u0121usta.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, jidher li fil-Malti l-katina talverbi, e\u017c. jer\u0121a\u2019 jibda jg\u0127odd, issibha bi tqila biex tinferaq.", "Fil-letteratura teknika jissemmew g\u0127add ta\u2019 e\u010b\u010bezzjonijiet li jippermettu filsa bejn xi \u017cew\u0121 verbi fil-katina verbali; i\u017cda fil-bi\u010b\u010ba l-kbira nett, il-Malti jg\u0127addi ming\u0127ajr filsa bejn il-verbi u minflok jix\u0127ithom xi mkien ie\u0127or fis-sentenza, aktarx qabel jew wara l-katina.", "G\u0127aldaqstant, minflok U allura jkollna xi drabi ner\u0121g\u0127u nibdew millbidu a\u0127jar niktbu U allura xi drabi jkollna ner\u0121g\u0127u nibdew mill-bidu; jew minflok It-tifel beda di\u0121\u00e0 jpejjep a\u0127jar niktbu It-tifel di\u0121\u00e0 beda jpejjep jew forsi It-tifel beda jpejjep di\u0121\u00e0.", "Minflok Il-Kunsill re\u0121a\u2019 g\u0127alhekk beda lpro\u010bess mill-bidu, nissu\u0121\u0121erixxi li nu\u017caw G\u0127alhekk il-Kunsill re\u0121a\u2019 beda l-pro\u010bess mill-bidu.", "Din id-diskussjoni sintattika ma ssibx temma.", "U dan l-artiklu, minkejja li mtappan sew bi preferenzi personali, i\u0127addan \u010bertu ideat li", "f\u2019kitbietna j\u0127e\u0121\u0121u Malti aktar mexxej.", "Ewropea", "mal-Kummissjoni", "Servizz tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti", "Mistoqsija u twe\u0121iba Prof. Manwel Mifsud", "Mistoqsija: Liema hi t-tajba: \u2018\u0127ti\u0121iet\u2019 jew \u2018\u0127ti\u0121ijiet\u2019?", "Twe\u0121iba: Fil-Malti, fost is-suffissi tal-plural s\u0127i\u0127 insibu kemm -iet u kemm -ijiet.", "emm it-tendenza \u0121enerali li l-kliem li fissingular jispi\u010b\u010ba bl-\u2018a\u2019 jie\u0127u -iet, e\u017c. \u0121rajja/\u0121rajjiet, u l-kliem li jispi\u010b\u010ba b\u2019konsonanti jew b\u2019vokali o\u0127ra (barra \u2018-a\u2019) jie\u0127u -ijiet, e\u017c. missier/missirijiet, torri/torrijiet, soru/ sorijiet.", "Skont din it-tendenza, wie\u0127ed g\u0127andu jistenna li l-plural ikun \u2018\u0127ti\u0121iet\u2019, u fil-fatt issib min jissu\u0121\u0121erilek li tu\u017ca \u2018\u0127ti\u0121iet\u2019 biss.", "Imma fil-lingwa hemm iktar minn dinamika wa\u0127da, kif fit-temp hemm iktar minn ri\u0127 wie\u0127ed... u \u0121ieli ri\u0127 ikun kontra ie\u0127or u jeg\u0127lbu jew jit\u0127allat mieg\u0127u.", "Fil-fatt, fil-Malti hemm ukoll tendenza kurju\u017ca li \u010bertu zkuk qosra jsibu mezz biex jitwalu ftit \u0127alli jla\u0127\u0127qu ma\u2019 s\u0127abhom u jin\u0127assu iktar regolari.", "Jista\u2019 jkun li kienet din ir-ra\u0121uni g\u0127aliex \u0127afna Maltin ilkelma \u2018\u0127ti\u0121iet\u2019 donnhom \u0127assewlha xi \u0127a\u0121a nieqsa u \u017cidulha s-suffiss -ijiet: \u2018\u0127ti\u0121ijiet\u2019, plural li llum sar bil-wisq iktar popolari.", "Ma hemm xejn \u0127a\u017cin f\u2019dan \u2013 min ju\u017ca \u2018\u0127ti\u0121iet\u2019 u min ju\u017ca \u2018\u0127ti\u0121ijiet\u2019.", "Fil-fatt, it-tnejn meqjusin tajbin.", "Din l-ispjega, flimkien ma\u2019 o\u0127rajn, issibha filpa\u0121na tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti: http://www.kunsilltalmalti.gov.mt (it-taqsima \u2018Il-Kelma Maltija\u2019)", "l-a\u010b\u010bent", "\u2019din il-kitba se nibda billi nispjega x\u2019inhu n-nom; nelenka tipi differenti ta\u2019 nomi, fosthom in-nom verbali, u niddiskutihom, u fl-a\u0127\u0127ar ng\u0127addi biex niddiskuti diversi possibilitajiet li joffrulna n-nomi verbali u li xi drabi nsibuha iebsa biex nag\u0127\u017clu bejniethom.", "Meta wie\u0127ed iqis it-tipi ta\u2019 nomi li je\u017cistu, jinteba\u0127 li t-terminu \u2018nomi\u2019 xejn mhu omo\u0121enju.", "Dawn it-tipi, fost l-o\u0127rajn, jing\u0127a\u017clu minn xulxin abba\u017ci tal-parti tad-diskors li jkunu mnisslin minnha, il-binja tag\u0127hom jew it-tifsir \u0121enerali tag\u0127hom.", "Xi nomi mnisslin mill-verbi huma 1. in-nomi tal-post: ta\u0127an > mit\u0127na 2. in-nomi tal-g\u0127odda: qadef > moqdief 3. in-nomi tal-a\u0121ent/\u0127addiem: kiteb > kittieb 4. in-nomi verbali: \u0127arre\u0121 > ta\u0127ri\u0121", "Novembru 2014 Min\u0127abba li dawn in-nomi jitnisslu mill-verbi u \u0127afna drabi jirtu t-tifsir tag\u0127hom, numru ta\u2019 grammatiki jsej\u0127ulhom \u2018nomi verbali.\u2019", "Din ilpo\u017cizzjoni tpo\u0121\u0121ina f\u2019diffikult\u00e0 meta ni\u0121u biex nidentifikaw x\u2019inhuma n-nomi verbali f\u2019termini ta\u2019 tismija.", "Din id-definizzjoni tag\u0127tina indikazzjoni \u010bara tar-rabta li hemm bejn in-nomi verbali u lverbi u allura elementi ta\u2019 tifsir komuni bejn ittnejn, b\u0127al \u0127arbat: ma \u0127alliex l-affarijiet f\u2019posthom jew iddi\u017corganizza; u t\u0127arbit: devastazzjoni, di\u017corganizzazzjoni jew rovina ta\u2019 xi \u0127a\u0121a.", "l-a\u010b\u010bent", "Parti tad-diskors o\u0127ra li xi drabi \u0121\u0121orr elementi tat-tifsir komuni tal-verb u n-nom verbali hi nnom verbali tal-unit\u00e0 li juri \u201c...a single occurance of the action...\u201d", "In-nomi verbali mhux talli g\u0127andhom rabtiet semanti\u010bi mal-verbi li jkunu \u0121ejjin minnhom i\u017cda wkoll g\u0127andhom forom stabbiliti marbuta ma\u2019 dawn il-verbi u li jag\u0127mluhielna iktar fa\u010bli biex nidentifikawhom.", "It-Tabella 1, hawn ta\u0127t, turi l-forom tan-nomi verbali li jo\u0127or\u0121u millewwel forma tal-verbi (il-\u2018verbal theme\u2019).", "Minkejja dan, insibu verbi li jinqdew b\u2019suriet ta\u2019 nomi verbali li normalment ma jkunux asso\u010bjati mag\u0127hom.", "It-Tabella 2, hawn ta\u0127t, ti\u0121bor \u0127ames pari ta\u2019 \u017cew\u0121 possibilitajiet ta\u2019 nomi verbali li sikwit i\u0127abbtuna biex nag\u0127\u017clu bejniethom.", "Minn issa \u2019l quddiem se nittratta w\u0127ud minn dawn il-ka\u017cijiet b\u2019mod individwali bl-g\u0127an illi jix\u0127tulna dawl fuq l-anali\u017ci ta\u2019 nomi verbali o\u0127rajn.", "Ng\u0127idu a\u0127na, f\u2019ka\u017ci fejn insibu g\u0127add ta\u2019 nomi verbali marbuta m\u2019g\u0127erq komuni, b\u0127al ksur, tiksir u tkissir, ji\u0121ri illi dawn ilpossibilitajiet iwassluna biex xi drabi nibdew nu\u017caw sura iktar minn o\u0127ra.", "Il-fatt illi nomi verbali tat-tieni u l-\u0127ames forma jinqdew bissura t1v22\u012b3 (b\u0127al tkissir) hu attribwit g\u0127allfatt li \u201cin Arabic Maltese itself there is an effort to stabilize the stem\u2026\u201d (\u201cThe Productivity\u201d 159) u g\u0127alhekk l-u\u017cu tas-sura tv12\u012b3 (b\u0127al tiksir) qed jonqos min\u0127abba lqrubija formali li te\u017cisti bejn il-verb tat-tieni forma u s-sura tan-nom verbali t1v22\u012b3. il-verb tat-tieni forma", "forom ta\u2019 xi varjanti tannomi verbali", "forom tan-nomi verbali tal-unit\u00e0", "1v2v3 fera\u0127", "fer\u0127 (1v23)", "fer\u0127a (1v23a) qali (1v2v)", "\u0127iet", "\u0127jata (12\u01013a)", "g\u0127ex", "g\u0127ajxien (1v23\u0101n)", "\u0127afer", "ma\u0127fra (mv123a)", "nom verbali tal-ewwel forma dlik nom verbali tat-tieni forma tiksir nom verbali tal-unit\u00e0 tal-ewwel forma bidla nom verbali tal-unit\u00e0 tat-tieni forma ta\u0127wida", "gidba (1v23a) g\u0127eluq (1v2v3)", "sikta (1v23a) \u0127jata (12\u01013a)", "mibeg\u0127da (mv1v23a) m\u0127abba (m1v22a) mi\u0121ja (mv12a)", "nom verbali tal-unit\u00e0 tal-ewwel forma binja nom verbali tat-tieni forma tidlik nom verbali tat-tieni forma tkissir nom verbali tal-unit\u00e0 tat-tieni forma tibdila nomi verbali tal-unit\u00e0 tal-\u0127ames forma t\u0127awwida", "l-a\u010b\u010bent", "Tajjeb ninnutaw li n-nom verbali fis-sentenza numru 3 li \u0121ejja huwa aktar probabbli li jintu\u017ca minn tiksir, b\u0127al \u2018It-tiksir tal-va\u017cun.\u2019 1.", "It-tieni forma verbali :: It-tifel kisser ilva\u017cun.", "Il-\u0127ames forma verbali :: Il-va\u017cun tkisser mit-tifel.", "In-nom verbali :: It-tkissir tal-va\u017cun mittifel.", "F\u2019ka\u017c simili, b\u0127al ta\u0127wida \u2013 t\u0127awwida, g\u0127ad illi ta\u0127wida taqdina tajjeb \u0127afna, qed niltaqg\u0127u mat-tendenza li tintu\u017ca ferm iktar is-sura t\u0127awwida.", "Xi drabi nsibu qrubija semantika bejn in-nomi verbali g\u0127aliex din di\u0121\u00e0 tkun te\u017cisti bejn ilverbi li jkunu \u0121ejjin minnhom, b\u0127al bidel > bdil u biddel > tbiddil.", "Hawnhekk ilkollokazzjonijiet, ji\u0121ifieri \u201c\u2026the habitual cooccurance of individual lexical items\u201d (Cyrstal 82), jistg\u0127u juruna xi differenzi bejn in-nomi verbali u allura jg\u0127inuna nag\u0127\u017clu bejniethom.", "Meta nitkellmu fuq kollokazzjonijiet inkunu qed nirreferu g\u0127al kliem li normalment insibuh \u0127dejn kliem ie\u0127or; pere\u017cempju n-nom verbali tal-unit\u00e0 \u0127alba g\u0127andu kollokazzjoni g\u0127olja man-nom xita u aktarx li \u0127afna drabi l-kelma \u0127alba nsibuha u\u017cata mieg\u0127u, ji\u0121ifieri \u0127alba xita.", "Ara t-Tabella 3 hawn ta\u0127t.", "L-MLRS, il-korpus tal-Malti, jindikalna li lverbi bidel u biddel u n-nomi verbali bdil u tibdil, kollha bl-g\u0127erq BDL, insibuhom u\u017cati laktar fl-istess tliet oqsma, dak akkademiku, dak legali u dak letterarju u g\u0127alhekk ma nistg\u0127ux nag\u0127mlu distinzjoni bejniethom abba\u017ci ta\u2019 dan.", "Fit-te\u017ci tieg\u0127u tal-Ph.D. A Tale of Two Morphologies, meta jitkellem dwar is-sinonimi assoluti (ji\u0121ifieri kliem li jfisser e\u017cattament listess, b\u0127al xefaq u orizzont) fosthom bidel u biddel, Spagnol jg\u0127id hekk: \u201cBoth bidel and biddel collocate freely with a noun like kors \u2018course\u2019, e.g., bidel il-kors and biddel il-kors \u2018he changed his course (of study)\u2019.", "(Spagnol 119) F\u2019ka\u017c b\u0127al dan, il-qrubija semantika fil-verbi tintiret min-nomi verbali u g\u0127alhekk il-possibilit\u00e0 ta\u2019 g\u0127a\u017cla mhux qed tin\u0127oloq biss min-nomi verbali imma nsibuha sa\u0127ansitra fil-verbi.", "Minkejja li \u010berti tendenzi jg\u0127inuna nag\u0127\u017clu bejn nom verbali u ie\u0127or, xi drabi l-g\u0127a\u017cla ma tkunx wa\u0127da fa\u010bli, u g\u0127alhekk ikollha tittie\u0127ed", "kollokazzjoni1", "kollokazzjoni", "(xi \u0127a\u0121a) tieg\u0127u rotta fehmtu", "klima (1,648 darba) sar (u inflessjonijiet tag\u0127ha) ekonomiku", "Din hi g\u0127a\u017cla fl-ordni li fiha tidher fl-MLRS wara li ne\u0127\u0127ejt il-parti\u010belli, l-artikli u/jew il-pronomi personali mil-lista tal-kollokazzjonijiet.", "l-a\u010b\u010bent", "l-aktar de\u010bi\u017cjoni effettiva, ng\u0127idu a\u0127na kif jidher li ji\u0121ri f\u2019\u0127afna dokumenti tal-Unjoni Ewropea fejn hemm tendenza li tintu\u017ca tibdil fil-klima u mhux bdil fil-klima.", "2. il-forma asso\u010bjata mal-verb li joqrob laktar lejn dak li rridu nfissru, u 3. l-aktar ver\u017cjoni (korretta) li tkun qed tintu\u017ca.", "Nomi verbali o\u0127rajn b\u0127al dlik/tidlik joffrulna sfida ikbar g\u0127ax, minbarra li di\u0121\u00e0 hemm qrubija semantika2 fil-verbi asso\u010bjati mag\u0127hom (ji\u0121ifieri dilek \u2013 dellek), m\u2019hemmx ilpossibilit\u00e0 tas-sura t1v22\u012b3 (ji\u0121ifieri *tdillik).", "Mifsud jg\u0127id li f\u2019ka\u017ci fejn g\u0127andna verbi li ttieni forma tag\u0127hom (dellek) qieg\u0127da hemm biss biex tintensifika t-tifsira tal-ewwel forma (dilek), aktarx li mmorru g\u0127al din it-tieni forma (\u201cThe Productivity\u201d 159).", "G\u0127alkemm mhux fa\u010bli li wie\u0127ed jo\u0127ro\u0121 b\u2019\u0121eneralizzazzjonijiet u soluzzjonijiet \u2019il barra minn kuntesti partikolari, l-istudju fuq dan ilqasam g\u0127adu g\u0127addej u g\u0127alhekk nittamaw li \u0127arsa komprensiva lejn tipi differenti ta\u2019 nomi verbali tg\u0127inna nag\u0127\u017clu bejn dawn ilpossibilitajiet a\u0127jar.", "\u0126ajr lil Dr Michael Spagnol u lil Prof. Manwel Mifsud, is-supervi\u017curi tar-ri\u010berka tieg\u0127i fil-", "dilek Kevin dilek il\u0127ob\u017c.", "dellek Kevin dellek il-\u0127ob\u017c.", "dlik Id-dlik tal-\u0127ob\u017c.", "tidlik It-tidlik tal-\u0127ob\u017c.", "Dan hu ka\u017c fejn jintu\u017ca nom verbali u mhux ie\u0127or.", "Pere\u017cempju: 1.", "It-tidlik li \u0121\u0121ib mag\u0127ha s-s\u0127ana, u mhux 2. *Id-dlik li \u0121\u0121ib mag\u0127ha s-s\u0127ana.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 nomi verbali marbuta ma\u2019 ddellek jidher li mhux biss is-sura tat-tieni forma tannomi verbali taqdina, imma s-sura 12v\u0304 3 (b\u0127al dlik) taqdina wkoll.", "Id-dlik tal-\u0127ob\u017c minn Kevin.", "It-tidlik tal-\u0127ob\u017c minn Kevin.", "G\u0127aldaqstant fejn il-lingwa toffrilna lpossibilit\u00e0, ikun g\u0127aqli li naraw (fl-ebda ordni partikolari) liema hi: 1.", "l-ewwel tifsira li jag\u0127ti d-dizzjunarju g\u0127al kull verb,", "Madankollu, ma jidhirx li hemm l-istess grad ta\u2019 qrubija semantika g\u0127all-kelliema nattivi tal-Malti.", "ta\u2019", "fuq", "il-qasam.", "L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, L-Istitut tal-Lingwistika.", "10 ta\u2019 \u0120unju 2014.", "Te\u017ci tal-Ph.D. L-Universit\u00e0 ta\u2019 Konstanz, 2011.", "Leanne Ellul hija l-Uffi\u010bjal g\u0127ar-Relazzjonijiet Pubbli\u010bi tal-G\u0127aqda tal-Malti - Universit\u00e0, u g\u0127alliema tal-Malti", "Stedina g\u0127all-kontributi B\u0127al dejjem, l-a\u010b\u010bent hu dejjem miftu\u0127 g\u0127all-fehmiet tal-qarrejja tieg\u0127u.", "Jekk hemm xi tema partikolari marbuta mat-t\u0127addim tal-Malti miktub jew mit\u0127addet, mat-terminolo\u0121ija ta\u2019 xi qasam partikolari, inkella b\u2019rabta aktar wiesg\u0127a fejn jid\u0127ol l-i\u017cvilupp tal-Malti, g\u0127addilna l-ideat tieg\u0127ek: l-accent@ec.europa.eu", "l-a\u010b\u010bent", "Novembru 2014 KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "Te\u017cisti distinzjoni bejn ?", "t-traduzzjoni ta\u2019 dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet g\u0127andha timxi, b\u0127al dejjem, fuq is-sinifikat ori\u0121inali u l-kuntest tag\u0127hom.", "It-tnejn li huma jfissru t-tne\u0127\u0127ija jew it-t\u0127assir ta\u2019 xi \u0127a\u0121a, per\u00f2 jintu\u017caw f\u2019kuntesti differenti.", "Id-dizzjunarju Oxford jg\u0127id: Repeal:", "Il-kelma tori\u0121ina mill-kelma Anglo-Normanna \u2018repeler\u2019, u mill-kelma Fran\u010bi\u017ca antika \u2018re-apeler\u2019, ji\u0121ifieri \u2018li tg\u0127ajjat lura\u2019.", "Il-kelma tori\u0121ina mill-Ingli\u017c medjevali li tfisser \u2018tfarrak\u2019, u mill-kelma Latina delere, li tfisser \u2018ixxejjen\u2019.", "Skont Aquilina, repeal tfisser jirrevoka jew jabroga li\u0121i (in-nomi revoka u abrogazzjoni).", "Serracino-Inglott jag\u0127ti l-istess sinifikat", "g\u0127alihom, ji\u0121ifieri tne\u0127\u0127ija mis-se\u0127\u0127 ta\u2019 li\u0121i.", "IlMiklem Malti jaqbel mag\u0127hom, anki jekk jag\u0127ti sens iktar wiesa\u2019 u mhux ne\u010bessarjament marbut ma\u2019 li\u0121i fil-ka\u017c ta\u2019 revoka, billi jsemmi \u0121enerikament ordni, jew de\u010bi\u017cjoni.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 revoka, huwa jg\u0127id li din issir \u201cb\u2019xi mezzi pro\u010bedurali\u201d, u b\u2019hekk jimplika li l-kelma tintu\u017ca fi pro\u010bess kemxejn formali.", "Hemm g\u0127aldaqstant kuntesti spe\u010bifi\u010bi g\u0127al dawn il-kelmiet.", "Repeal tintu\u017ca kwa\u017ci dejjem f\u2019kuntest le\u0121i\u017clattiv jew legali, u b\u2019mod partikolari meta l-le\u0121i\u017clazzjoni titne\u0127\u0127ielha ssa\u0127\u0127a ta\u2019 li\u0121i li jkollha.", "Tfisser il-pro\u010bedura legali li biha li\u0121i titne\u0127\u0127ielha l-awtorit\u00e0.", "Delete, min-na\u0127a l-o\u0127ra, tfisser ukoll \u2018t\u0127assir\u2019, imma l-kuntest \u0121eneralment huwa differenti, iktar ta\u2019 natura editorjali.", "Il-kelma tintu\u017ca f\u2019kuntesti iktar wiesg\u0127a, inklu\u017c il-kuntest legali, i\u017cda tinkludi kuntest iktar tekniku b\u0127allpro\u010bess tal-istampar, jew il-korrezzjonijiet li jsiru fi skrittura u jew fil-kitba bl-id.", "Bli\u017cvilupp tat-teknolo\u0121ija informatika, din lazzjoni tinkludi kemm it-tne\u0127\u0127ija fi\u017cika tat-test f\u2019kompjuter kif ukoll l-azzjoni li biha jitne\u0127\u0127ew dokumenti s\u0127a\u0127 u sa\u0127ansitra partijiet mill-\u0127a\u017cna tal-fajlijiet li jinsabu fil-memorja ta\u2019 kompjuter.", "Figurattivament, tista\u2019 tfisser ukoll l-att li biha isem jitne\u0127\u0127a minn lista ta\u2019 ismijiet, b\u2019mod partikolari re\u0121istrazzjonijiet mu\u017cikali.", "Id-dizzjunarji Maltin jag\u0127tu l-istess tifsira g\u0127al delete.", "Aquilina jg\u0127id \u2018\u0127assar\u2019, jew \u2018\u017cgassa\u2019, li jfissru \u201ct\u0127assir ta\u2019 kitba minn artiklu\u201d.", "Mario Serracino-Inglott, g\u0127al \u2018\u0127assar\u2019 jag\u0127ti, fost affarijiet o\u0127ra, \u2018annulla\u2019, \u2018ingassa\u2019, \u2018irrevoka\u2019,", "\u2018ikkan\u010bella\u2019, \u2018qata\u2019 barra\u2019; u g\u0127al \u2018\u017cgassa/", "ngassa\u2019 jag\u0127ti l-istess tifsira.", "Il-Miklem jirrepeti dan il-kun\u010bett g\u0127a\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet.", "l-a\u010b\u010bent", "Novembru 2014 kelmiet deleted u repealed bl-istess mod u bil-Malti tibqa\u2019 dejjem \u2018im\u0127assra\u2019.", "E\u017cempju ie\u0127or jinsab fil-Kapitolu 289 tal-li\u0121ijiet ta\u2019 Malta.", "Fl-1980, ille\u0121i\u017clatur issostitwixxa l-Ordinanza tal-1943 dwar il-\u0126sarat tal-Gwerra.", "Huwa abroga l-li\u0121i l-antika u introdu\u010ba li\u0121i o\u0127ra.", "It-titolu bl-Ingli\u017c huwa \u201cWar Damage (Repeal) Act\u201d; bil-Malti qieg\u0127ed \u201cAtt li j\u0127assar lOrdinanza Dwar il-\u0126sarat talGwerra\u201d.", "G\u0127aldaqstant, minkejja li mil-li\u0121i ddistinzjoni ma tirri\u017cultax b\u2019mod \u010bar, fir-realt\u00e0 te\u017cisti differenza \u010bara bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet.", "Hu tajjeb li fit-traduzzjonijiet tag\u0127na nippruvaw nag\u0127mlu d-distinzjoni a\u0127na wkoll.", "G\u0127aldaqstant, il-verb repeal g\u0127andu ji\u0121i tradott \u2018abroga\u2019 jew \u2018irrevoka\u2019, filwaqt li delete g\u0127andu ji\u0121i tradott \u2018\u0127assar\u2019 jew \u2018ingassa\u2019.", "Din hija t-teorija skont id-dizzjunarji.", "Il-prattika f\u2019Malta hija sfortunatament storja differenti.", "Dawn il-kelmiet ma ji\u0121ux dejjem tradotti filMalti b\u2019dan il-mod.", "Erika Vassallo hija \u0121urista lingwista fil-Qorti Ewropea tal-\u0120ustizzja", "Jidher li xi drabi s-sinifikati ji\u0121u mibdula.", "Tradizzjonalment, il-kelma li tintu\u017ca mille\u0121i\u017clatur g\u0127al repealed hija \u2018m\u0127assra\u2019, mhux \u2018abrogata\u2019, g\u0127ax din il-kelma ma tintu\u017cax mille\u0121i\u017clatur, filwaqt li \u2018revoka\u2019 tintu\u017ca iktar g\u0127al awtorizzazzjonijiet b\u0127al permessi, li\u010benzji, jew pro\u010beduri mhux \u0121udizzjarji li jkunu \u0121ew irtirati mill-awtoritajiet stess.", "Da\u0127la", "B\u2019hekk, pere\u017cempju, fl-Artikolu 877(4) talKodi\u010bi tal-Pro\u010bedura u Organizzazzjoni \u010aivili nsibu, fil-kuntest ta\u2019 minuri li jin\u017cammu milli jitilqu minn Malta, \u201c[...], and to delete the name of the minor from such passport\u201d, li bilMalti nkitbet \u201c[...], u biex i\u0127assar isem dik ilpersuna minn dak il-passaport.\u201d", "L-istess li\u0121i, per\u00f2, meta tindika li xi artikolu tne\u0127\u0127a, tu\u017ca l16", "l-parti tad-dritt tal-UE li tittratta lprotezzjoni ambjentali tiddisponi dwar diversi spe\u010bijiet.", "Forsi l-aktar ka\u017c mag\u0127ruf u li jaffettwa direttament il-\u0127ajja ta\u2019 kuljum hu rregolament li jistipula l-limiti massimi talqabdiet tal-\u0127ut fl-ilmijiet tal-UE.", "Pere\u017cempju, fih ji\u0121i stabbilit kemm jinqabad tonn fi sta\u0121un partikolari, fost l-ispe\u010bijiet l-o\u0127ra tal-\u0127ut.", "Hemm imbag\u0127ad dispo\u017cizzjonijiet dwar lg\u0127asafar selva\u0121\u0121i, is-selva\u0121\u0121ina, il-protezzjoni tal-fawna, il-frott li ji\u0121i importat u t-tikketti u n-nomenklatura li jintu\u017caw g\u0127alih.", "Spiss dawn l-ispe\u010bijiet ma jkunux familjari g\u0127all-kuntest lokali, mhux biss g\u0127al dak Malti imma anki g\u0127all-ma\u0121\u0121oranza tal-pajji\u017ci tal-UE1.", "l-a\u010b\u010bent Kull lingwa g\u0127andha l-mod tag\u0127ha kif tindirizza din it-tip ta\u2019 tismija (appellazzjoni)2 u l-Malti mhuwiex anqas, u l-mog\u0127dijiet huma bosta.", "L-ewwel tentattiv (almenu fl-istorja ri\u010benti tat-traduzzjoni tad-dritt tal-UE) li sar fil-Malti kien ta\u2019 Mark Vella fl-2012.3 Hawnhekk qed nippre\u017centa mudell f\u2019forma ta\u2019 matri\u010bi, li rri\u017culta minn applikazzjoni talprin\u010bipji ppre\u017centati minn Vella, flimkien ma\u2019 prin\u010bipji o\u0127rajn li \u0127ar\u0121u minn anali\u017ci ta\u2019 tali applikazzjoni fuq lottijiet ta\u2019 ismijiet tal-\u0127ut, pjanti u frott u \u0127xejjex.", "Prin\u010bipji \u0121enerali li jridu jit\u0127arsu Kwalunkwe inizjattiva terminolo\u0121ika, inklu\u017c gwida b\u0127al din, ma tistax ma timxix mannormi terminolo\u0121i\u010bi; l-ewwel u qabel kollox, biex titra\u017c\u017can l-arbitrarjet\u00e0 f\u2019dan il-pro\u010bess dovut ta\u2019 nominali\u017cmu, xi \u0127a\u0121a li twassal g\u0127al ri\u017cultati aktar konsistenti u koerenti f\u2019nis\u0121a ta\u2019 kun\u010betti relatati,4 immappjati f\u2019kategoriji u subkategoriji.", "Iridu ji\u0121u segwiti l-prin\u010bipji stabbiliti fl-Istandards Internazzjonali tatTerminolo\u0121ija5 u, fost dawn, l-osservanza talmonosemija,6 l-evitar tal-omonimiji,7 tassinonimiji,8 u tan-nontermini (fra\u017cijiet minflok termini/appellazzjonijiet), l-osservanza tarregoli tal-lingwa u l-kostruzzjoni korretta, ittrasparenza, il-konsistenza, l-idoneit\u00e0, lekonomija lingwistika, id-derivabilit\u00e0 u lkomponibilit\u00e0, il-korrettezza lingwistika, u lpreferenza g\u0127al-lingwa nattiva.9 tat-tassonomija, ix-xog\u0127ol ta\u2019 Fil-ka\u017c kategorizzazzjoni jsir mix-xjentist naturali li jistabbilixxi l-klassifikazzjoni bijolo\u0121ika ta\u2019 kull organi\u017cmu.10 Tali kategorizzazzjoni tirri\u017culta f\u2019isem xjentifiku normalment imsejjes fuq lessemi mil-lingwi klassi\u010bi (il-Grieg u lLatin).", "Din il-kategorizzazzjoni", "fundamentali meta nkunu qed nistabbilixxu", "ismijiet \u0121odda g\u0127all-ispe\u010bijiet.", "L-istess b\u0127al fi", "kwalunkwe kuntest terminolo\u0121iku, l-isem", "(b\u0127ala t-terminu) ma jitqiesx f\u2019i\u017colament,", "imma f\u2019nis\u0121a ta\u2019 kun\u010betti li fih jokkorri dak lisem partikolari, u hija propjru dik il-", "Novembru 2014 klassifikazzjoni bijolo\u0121ika li tissarraf f\u2019nis\u0121a ta\u2019 referenza.", "Barra minn hekk, huwa indispensabbli li wie\u0127ed jirri\u010berka linformazzjoni teknika disponibbli dwar dak lorgani\u017cmu, u jifhem il-karatteristi\u010bi tieg\u0127u kif deskritti mix-xjenzat skont il-kodi\u010bijiet rilevanti,11 kif ukoll dawk ir-relazzjonijiet malispe\u010bijiet \u2018a\u0127wa\u2019.", "L-g\u0127odod u l-applikazzjoni B\u0127ala regola, l-ismijiet jinqasmu fi tnejn: 1.", "dawk ta\u2019 rilevanza lokali, li normalment ikunu b\u2019xi mod je\u017cistu f\u2019Malta, u", "dawk e\u017coti\u010bi, li m\u2019g\u0127andhomx rilevanza g\u0127all-Malta, li forsi g\u0127adhom mhumiex mag\u0127rufa f\u2019Malta, jew g\u0127adhom kemm \u0121ew introdotti u allura ftit li xejn huma mag\u0127rufa.", "F\u2019dawk li jkunu tat-tip 1, nirri\u010berkaw sorsi lokali, nikkonsultaw esperti lokali fil-qasam u nirre\u0121istraw dak li nsibu skont il-prin\u010bipji terminolo\u0121i\u010bi.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 sinonimi, napplikaw il-prin\u010bipju ta\u2019 preferenza lil isem minnhom.12 Jista\u2019 jkun napplikaw ir-retronimija, e\u017cempju fil-ka\u017c ta\u2019 Nymphaea alba s-sors Malti jirreferi g\u0127aliha b\u0127ala \u2018il-\u0121ilju tal-ilma\u201913 meta, g\u0127alkemm mhumiex mag\u0127rufa daqshekk f\u2019Malta, je\u017cisti aktar minn tip wie\u0127ed ta\u2019 \u2018\u0121ilju tal-ilma\u2019, u dan l-isem ikun aktar idoneu g\u0127allfamilja Nymphaeaceae, filwaqt li l-ispe\u010bi tkun tissejja\u0127 \u2018il-\u0121ilju abjad tal-ilma\u2019.", "Madankollu, sakemm ma tkunx me\u0127tie\u0121a rikunsiderazzjoni terminolo\u0121ika f\u2019dan is-sens, ma jkunx hemm \u0127olqien ta\u2019 xi isem \u0121did.", "G\u0127al dawk tat-tip 2, tintu\u017ca l-matri\u010bi mibnija fuq erba\u2019 appro\u010b\u010bi u seba\u2019 metodi (ara pa\u0121ni 18 u 19).", "Biex jindirizza element ta\u2019 isem jew ittotalit\u00e0 ta\u2019 isem, wie\u0127ed ju\u017ca tal-anqas appro\u010b\u010b wie\u0127ed (jista\u2019 jkun hemm koin\u010bidenza bejn appro\u010b\u010b A, B u \u010a), u possibilment wie\u0127ed misseba\u2019 metodi.", "l-a\u010b\u010bent", "L-Appro\u010b\u010bi E\u017cempji14", "Appro\u010b\u010bi", "Deskrizzjoni", "A. Isem e\u017cistenti", "Dan jg\u0127odd g\u0127al ka\u017cijiet tat-tip 1 (spe\u010bijiet ta\u2019 rilevanza lokali, li normalment ikunu b\u2019xi mod je\u017cistu f\u2019Malta) jew ismijiet li jkunu \u0121ew normalizzati fil-lingwa.", "B. Assimilazzjoni \u0121enerali mallingwi l-o\u0127ra tal-UE15", "Dan isir permezz ta\u2019 kalk jew traduzzjoni litterali tal-metafora jew tar-referent \u0121eneralment u\u017cat b\u0127ala soluzzjoni adottata minn lingwi individwali.", "Dan ma jeskludix li ssir kontroverifika mal-isem xjentifiku.", "L-assimilazzjoni tista\u2019 ssir jew ma' ammont konsiderevoli ta\u2019 lingwi li ju\u017caw referent lessikament ekwivalenti, jew ma' g\u0127add \u017cg\u0127ir ta\u2019 lingwi li ju\u017caw referent li l-espressjoni tieg\u0127u tkun laktar qrib l-idjomatika Maltija, jew ma\u2019 lingwa li tkun dominanti fil-kuntest (b\u0127all-EN f\u2019\u010berti kuntesti botani\u010bi, jew lingwa ori\u0121inarja ta\u2019 spe\u010bi endemika, jew lessiku re\u0121jonali dwar ri\u017corsi naturali kondivi\u017ci b\u0127alma huma r-ri\u017corsi talba\u0127ar).", "E\u017c.", "1 \u0126ut: fil-ka\u017c tal-\u2018gattarell fanta\u017cma\u2019 (Apristurus manis) fejn in\u017cammet l-idea ta\u2019 fanta\u017cma b\u0127al fil-lingwi l-o\u0127ra (A+B.4.2) (\u2018ghost catshark\u2019 (EN), \u2018pejegato fantasma\u2019 (ES), \u2018holbiche fant\u00f4me\u2019 (FR), \u2018fantomc\u00e1pa\u2019 (HU), \u2018spookkathaai\u2019 (NL), \u2018patarroxa-fantasma\u2019 (PT), e\u010b\u010b.)", "C. L-isem xjentifiku b\u0127ala ba\u017ci16", "F\u2019nuqqas ta\u2019 konsistenza \u0121enerali bejn illingwi tal-UE, u inkongruwenzi manifesti bejn l-isem xjentifiku u l-lingwa sors (spiss l-EN), issir anali\u017ci ta\u2019 x\u2019inhi lfamilja jew il-\u0121eneru (skont il-profondit\u00e0 tal-inkongruwenza) ta\u2019 dik l-ispe\u010bi u wie\u0127ed jibni fuq l-arblu xjentifiku ta\u2019 dik l-ispe\u010bi.", "Dan ma jeskludix li jekk wie\u0127ed jimxi mal-isem xjentifiku ma jkunx hemm assimilazzjoni ma\u2019 xi lingwa o\u0127ra.", "E\u017c.", "2 \u0126ut: g\u0127al Thunnus alalunga l-EN jag\u0127ti wkoll \u2018albacore\u2019, meta hemm spe\u010bi o\u0127ra Thunnus albacares, \u2018yellow fin tuna\u2019.", "Il-MT jibba\u017ca fuq l-isem xjentifiku: \u2018alonga\u2019 (Thunnus alalunga)17 (C.3) E\u017c.", "3 \u0126ut: fil-ka\u017c tal-\u2018merluzz tal-Alaska\u2019 (Theragra chalcogramma, \u2018Alaskan pollock\u2019), g\u0127alkemm l-EN jag\u0127mel \u2018pollock\u2019, mill-anali\u017ci tal-isem xjentifiku jo\u0127ro\u0121 \u010bar li mhux qed jirreferi g\u0127all-\u0121eneru tal-pollakkju (Pollachius), imma g\u0127all-merluzz (C+B.1) E\u017c.", "L-EN i\u017comm il-kelma ori\u0121inali \u2018tejocotes\u2019 (g\u0127adma tossika/a\u010bidu\u017ca).", "G\u0127a\u017cilna adattament tal-isem xjentifiku \u2018kratagu Messikan\u2019 g\u0127attrasparenza min\u0127abba li l-frotta nnifisha mhix mag\u0127rufa lokalment u l-iskop tal-isem huwa limitat g\u0127al kuntest tekniku (C+C.1)", "D. Traduzzjoni Dan jinvolvi pro\u010bess ra\u0121unat g\u0127al g\u0127a\u017cla partikolari u mhux o\u0127ra, imsejsa fuq unilaterali wie\u0127ed mill-metodi t\u2019hawn ta\u0127t imma li ma jaqa\u2019 la ta\u0127t Appro\u010b\u010b A, la ta\u0127t B u lanqas ta\u0127t C. Din l-alternattiva hija lanqas wa\u0127da mfittxija min\u0127abba li tbati mit-trasparenza sakemm ma ti\u0121ix re\u0121istrata u komunikata b\u2019mod determinanti biex tinftiehem.", "E\u017c.", "L-EN isibuha b\u0127ala \u2018doughnut peach\u2019 jew \u2018aturn peach\u2019 u t-Taljan isibha \u2018pesca tabacchiera\u2019.", "Din hi tip ta\u2019 \u0127aw\u0127a (allura di\u0121\u00e0 nu\u017caw terminu e\u017cistenti biex nibnu t-terminu rilevanti) u nibba\u017caw fuq id-dehra tag\u0127ha \u2018\u0127aw\u0127a \u010batta\u2019 (ara l-metodu 4.1 hawn ta\u0127t) (A+D.4.1)", "l-a\u010b\u010bent", "Deskrizzjoni u e\u017cempji", "Lok \u0121eografiku18", "Dan jista\u2019 jsir fejn il-lok \u0121eografiku jkun element ta\u2019 distinzjoni bejn lispe\u010bijiet.", "E\u017c.", "6 Mammiferi: Ammotragus lervia filwaqt li ssegwa l-appro\u010b\u010b B, in\u017camm l-isem \u0121eografiku b\u0127ala l-element distintiv ta\u2019 din lispe\u010bi: \u2018nag\u0127\u0121a tal-Barberija\u201919 (B+B.1) E\u017c.", "7 Mammiferi: Bubalus arnee, ittie\u0127ed l-appro\u010b\u010b C fejn intu\u017ca terminu elementari e\u017cistenti u n\u017camm l-isem \u0121eografiku b\u0127ala lelement distintiv ta\u2019 din l-ispe\u010bi: \u2018buflu A\u017cjatiku selva\u0121\u0121\u201920 (C+B.1) E\u017c.", "8 \u0126ut: \u2018sawrell ta\u010b-\u010ail\u00ec\u2019 (Trachurus murphyi. \u2018jack mackerel\u2019) vs \u2018sawrell tal-Pa\u010bifiku\u2019 (Trachurus symmetricus, \u2018Pacific jack mackerel\u2019) issegwiet l-assimilazzjoni \u0121enerali tallingwi tal-UE, partikolarment l-appro\u010b\u010b tal-lingwi Rumanzi (C+B.1)", "Ismijiet proprji21", "Dan jista\u2019 jsir fejn spe\u010bi ting\u0127ata l-isem proprju tal-persuna li tkun pere\u017cempju rre\u0121istrat l-ewwel darba tali spe\u010bi, jew ting\u0127ata isem b\u2019sens onorarju g\u0127al xi persuna partikolari, jew g\u0127aliex ikun hemm xi rabta storika.", "Etimolo\u0121ija: kliem spe\u010bifiku g\u0127al lingwa ori\u0121inarja23", "Din tinvolvi kunsiderazzjoni taletimolo\u0121ija tal-isem ori\u0121inali talispe\u010bijiet li komunement jin\u017cammu kif jin\u0127assu fil-lingwa ori\u0121inarja, sew jekk traskritti, sew jekk translitterati, sew jekk jin\u017cammu fl-ortografija tal-lingwa ori\u0121inarja.", "4 Karattersiti\u010bi fi\u017ci\u010bi", "Karatteristi\u010bi fi\u017ci\u010bi li jiddistingwu spe\u010bi minn o\u0127ra fl-istess kategorija: 1. morfolo\u0121ija (bijolo\u0121ika)25: e\u017c. ras wiesg\u0127a/\u010batta, munqar twil, denb twil/", "qasir;", "2. elementi fi\u017cjonomi\u010bi inklu\u017c lewn jew sfumatura26: ittikkjat/bit-tikek (spotted), imra\u0127\u0127am (marbled), muqran (horned), muswaf (hairy), imxewwek (spiky), imdiffer (nail-tail), imlanzat (hispid), muxag\u0127ar (hairy).", "E\u017c.", "9 \u0126ut: \u2018mazzola tal-fanal Bigelow\u2019 (Etmopterus bigelowi,", "\u2018blurred smooth lanternshark\u2019); kien hemm inkonsistenza", "importanti bejn il-lingwi tal-UE allura ntag\u0127\u017cel appro\u010b\u010b C: \u2018Bigelow\u2019 g\u0127all-isem ta\u2019 Henry B. Bigelow li kien l-ewwel li flimkien ma\u2019 William C. Schroeder u Stewart Springer iddeskriva l-karatteristi\u010bi distinti tal-ispe\u010bi22 (A+C.2) E\u017c.", "10 \u0126ut: \u2018kurazza tiburo\u2019 (Sphyrna tiburo); \u2018tiburo\u2019 fil -lingwa ori\u0121inarja Taino li tfisser \u2018kelb il-ba\u0127ar\u2019.", "Qed tintu\u017ca \u2018tiburo\u2019 flisem b\u2019relazzjoni diretta mal-isem xjentifiku (\u2018kurazza\u2019 hu terminu MT e\u017cistenti)24 (A+C.3)", "E\u017c.", "11 \u0126ut: \u2018mazzola tal-fanal ta\u2019 denb qasir\u2019 (Etmopterus brachyurus, \u2018shorttail lanternshark\u2019) (A+B.4.1) E\u017c.", "12 Tjur: \u2018sarsella \u0127amra\u2019 (A+B.4.2) E\u017c.", "13 \u0126ut: \u2018kelb il-ba\u0127ar bellusi\u2019 (Scymnodon squamulosus/ Zameus squamulosus, \u2018velvet dogfish\u2019)(A+B.4.2) E\u017c.", "14 \u0126ut: \u2018tawru seta\u2019 (Carcharhinus falciformis, \u2018silky shark\u2019) (C+B.4.2) E\u017c.", "15 Mammiferi: \u2018qattus imra\u0127\u0127am\u2019 (Pardofelis marmorata, \u2018marbled cat\u2019) (B+C.4.2)", "Karatteristi\u010bi etolo\u0121i\u010bi27", "Dawn jinkludu karatteristi\u010bi ta\u2019 m\u0121iba li jiddistingwu spe\u010bi minn o\u0127ra, partikolarment fl-istess kategorija.", "E\u017c.", "Karatteristi\u010bi ambjentali", "Dawn jinkludu l-karatteristi\u010bi talambjent li tg\u0127ix fih l-ispe\u010bi.", "E\u017c.", "17 \u0126ut: \u2018menidja tal-marea\u2019 (Menidia peninsulae, \u2018tidewater silverside\u2019, \u2018inland silverside\u2019) meta wie\u0127ed jikkunsidra s-seba\u2019 spe\u010bijiet ta\u2019 menidja rre\u0121istrati, il-karatteristika distintiva (ming\u0127ajr riskju ta\u2019 omonimija) hija l-ambjent tag\u0127ha, i.e. ilmarea (C.3+B.6)", "Dawn jinkludu il-karatteristi\u010bi ta\u2019 qies jew paragun bejn l-ispe\u010bijiet fl-istess kategorija: lesser: \u017cg\u0127ir/minuri; giant: kbir; dwarf: nanu.", "E\u017c.", "18 Mammiferi: \u2018xadin \u017cg\u0127ir imnie\u0127ru abjad\u2019 g\u0127al \u2018lesser spot-nosed monkey\u2019 (A.7+D.2)", "(B.5); dan huwa isem li ta\u0127tu ji\u0121bor erba\u2019 sottospe\u010bijiet", "l-a\u010b\u010bent Ta\u2019 min jinnota li isem spiss ikollu aktar minn element wie\u0127ed, fejn ikun hemm l-element prin\u010bipali (spiss jirreferi g\u0127all-familja jew \u0121eneru) u element sekondarju ie\u0127or29 jew sa\u0127ansitra aktar elementi sekondarji.30 G\u0127alhekk, l-g\u0127odod tal-matri\u010bi ji\u0121u applikati b\u2019mod flessibbli biex jag\u0127tu l-aktar ri\u017cultat trasparenti u li jirrispetta l-prin\u010bipji \u0121enerali mfissra aktar kmieni.", "Kull g\u0127odda hija parassitika fuq il-lessiku u t-terminolo\u0121ija e\u017cistenti meqjusa ekwivalenti, l-u\u017cu tal-kalk, u l-adattament skont ir-regoli tal-lingwa. li Dan il-mudell mhuwiex ma\u0127sub jirrappre\u017centa xi dinja vera kontra dik fittizja, imma huwa biss tentattiv biex ting\u0127ata struttura lil pro\u010bess nominali utli biex titnaqqas l-arbitrarjet\u00e0 u l-inkonsistenza firrappre\u017centazzjoni ta\u2019 kun\u010betti individwali.31 Nifhem li aktar ma ji\u0121i applikat, aktar wie\u0127ed ikun jista\u2019 jikkore\u0121i d-defi\u010benzi tieg\u0127u jew sa\u0127ansitra jo\u0127ro\u0121 b\u2019g\u0127odod aktar effika\u010bi.", "Vella, Mark A., \u2018Xi noti pratti\u010bi dwar il-\u0127olqien", "terminolo\u0121iku: il-qasam ta\u017c-\u017coolo\u0121ija\u2019, Il-Kummissjoni", "Ewropea, Terminolo\u0121ija Maltija, Novembru 2012", "(Ma\u0127ru\u0121 b\u0127ala suppliment mal-\u0127ar\u0121a nru 8 ta\u2019 l-a\u010b\u010bent)", "Pere\u017cempju, mhux il-pajji\u017ci kollha tal-UE g\u0127andhom ba\u0127ar (g\u0127alkemm ikollhom xmajjar) u g\u0127alhekk g\u0127ajr dawk lispe\u010bijiet ta\u2019 \u0127ut li jaslu fis-suq tag\u0127hom, l-o\u0127rajn jibqg\u0127u kemxejn aljeni.", "3 Ara l-artiklu Vella, Mark A., \u2018Xi noti pratti\u010bi dwar il-\u0127olqien terminolo\u0121iku: il-qasam ta\u017c-\u017coolo\u0121ija\u2019, il-Kummissjoni Ewropea, Terminolo\u0121ija Maltija, Novembru 2012 (l-a\u010b\u010bent, nru 8) 4 Importanti l-osservanza tar-relazzjonijiet bejn il-kun\u010betti, ara l-ISO 704, it-taqsima 5.5.", "Isem wie\u0127ed jirrappre\u017centa kun\u010bett individwali wie\u0127ed, u mhux aktar.", "7 Isem wie\u0127ed jirrappre\u017centa aktar minn kun\u010bett individwali wie\u0127ed.", "Dan huwa prin\u010bipju ewlieni mhux biss fl-istandards internazzjonali tat-terminolo\u0121ija (ISOs) imma wkoll filkodi\u010bijiet ewlenin tat-tassonomija bijolo\u0121ika: International Code of Zoological Nomenclature (ICZN) u International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (ICN).", "8 Fejn kun\u010bett wie\u0127ed ikun irrappre\u017centat minn aktar minn isem wie\u0127ed.", "F\u2019sitwazzjoni b\u0127al din, ikun me\u0127tie\u0121 li jintag\u0127\u017cel isem wie\u0127ed li jing\u0127ata preferenza fuq l-o\u0127rajn, f\u2019\u0121ie\u0127 ilkonsistenza fl-u\u017cu.", "9 G\u0127al aktar dettall, ara ISO 704, it-taqsima 7.4.2.", "10 Ara Wikipedia > Klassifikazzjoni bijolo\u0121ika, http:// mt.wikipedia.org/wiki/Klassifikazzjoni_bijolo%C4%A1ika [08/08/2014].", "11 Ara l-kodi\u010bijiet internazzjonali tan-nomenklatura msemmija fin-nota 7 hawn fuq.", "\u0126xejjex Medi\u010binali u o\u0127rajn fil-G\u017cejjer Maltin, Pubblikazzjoni tal-Media Centre, 1993.", "14 Fit-tmiem tal-e\u017cempju, fil-parente\u017ci ssib ir-ri\u017cultat talapplikazzjoni tal-matri\u010bi; pere\u017cempju: E\u017c.1 gattarell fanta\u017cma, intu\u017ca l-appro\u010b\u010b A g\u0127all-\u201cgattarell\u201d (li huwa t-terminu e\u017cistenti g\u0127all-element primarju) u l-appro\u010b\u010b B u l-metodu 4.2 g\u0127all\u201cfanta\u017cma\u201d.", "15 Appro\u010b\u010b u\u017cat \u0127afna fit-traduzzjoni u t-terminolo \u0121ija f\u2019diversi", "Ara wkoll il-punt 3 ta\u2019 Vella (2012, p. 5).", "Elaborazzjoni tal-punt 4 ta\u2019 Vella (2012, p. 5).", "Fil-ka\u017c ta\u2019 Thunnus albacares, il-MT jag\u0127mel assimilazzjoni", "\u0121enerali mal-lingwi l-o\u0127ra (appro\u010b\u010b B) u ju\u017ca \u201ctonna safra\u201d.", "Ta\u0127t it-taqsima \u201cE\u017cempji pratti\u010bi\u201d fl-artiklu ta\u2019 Vella (2012,", "B\u2019assimilazzjoni mal-EN \u201cBarbery sheep\u201d.", "B\u2019assimilazzjoni mal-EN \u201cwild Asiatic buffalo\u201d.", "Ta\u0127t it-taqsima \u201cE\u017cempji pratti\u010bi\u201d fl-artiklu ta\u2019 Vella (2012,", "Fost l-e\u017cempji li jsemmi Vella nsibu l-farfett tar-Re\u0121ina", "Il-punt 1 fl-artiklu ta\u2019 Vella (2012, p. 4).", "Vella (2012) jag\u0127ti dawn l-e\u017cempji: llama, duiker, serow,", "Ta\u0127t il-punt 2 fl-artiklu ta\u2019 Vella (2012, p. 4).", "Ta\u0127t it-taqsima \u201cE\u017cempji pratti\u010bi\u201d fl-artiklu ta\u2019 Vella (2012,", "p. 4), u ta\u0127t il-punt 2 fl-artiklu ta\u2019 Vella (2012, p. 4).", "Ta\u0127t il-punt 2 fl-artiklu ta\u2019 Vella (2012, p. 4).", "L-etolo\u0121ija", "hija l-istudju xjentifiku ta\u2019 kif l-organi\u017cmu ja\u0121ixxi fl-ambjent", "naturali tieg\u0127u.", "Ta\u0127t il-punt 5 fl-artiklu ta\u2019 Vella (2012, p. 5).", "e\u017c. gattarell + fanta\u017cma; tadam + \u010birasa; \u0127aw\u0127 \u010batt;", "gremxula + ta\u017c-\u017cibe\u0121 (Vella, 2012).", "30 e\u017c. (kobra + job\u017coq) + (tal-Filippini ta\u2019 Fuq); pappagall + (qurrig\u0127etu + lel\u00e0); g\u0127asfur + (umbrella + (bl-imsielet + twal) (Vella, 2012).", "31 B\u2019kuntrast mal-kun\u010betti \u0121enerali rrappre\u017centati minn termini.", "Ara t-taqsima 7.1 ta\u2019 ISO 704.", "Reuben Seychell huwa terminologu fid-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "Lejn mappa tad-dinja bilMalti II \u2013 Kriterji preliminari, l-Afrika Antoine Cassar Art instabbli", "\u0127al snin twal kont konvint li, bil-Malti,", "id-dinja hija maqsuma fl-emisferu tatTramuntana (jew ta\u2019 Fuq) u l-emisferu tanNofsinhar (jew t\u2019Isfel), jew bil-maqlub.", "Jien u g\u0127addej bir-ri\u010berka g\u0127al dan it-tieni artiklu, fi glossarju ta\u2019 termini midmum mid-Dipartiment tal-\u0120eografija tad-Direttorat tal-Edukazzjoni1 f\u2019Malta, niltaqa\u2019 ma\u2019 emisfera bl-\u2018a\u2019.", "U nin\u0127asad.", "Forma lo\u0121ika, wara kollox, g\u0127ax nofs ta\u2019 sfera, i\u017cda mhux hekk kont nafha.", "Fi\u017c\u017cew\u0121 edizzjonijiet tad-\u2018dizzju l-blu\u2019 (kif sirt", "Novembru 2014 insejja\u0127lu, b\u2019\u010berta g\u0127o\u017c\u017ca) ta\u2019 Mario Serracino Inglott issib biss emisferu bl-\u2018u\u2019.", "B\u0127at-Taljan emisfero, imnissla mil-Latin hemisphaer\u012du(m).", "Imbag\u0127ad, g\u0127all-\u0121urament, naqbad lEN-MT, vol.", "2, u fil-pa\u0121na 1332, ta\u0127t hemisphere, insib \u201cemisfera (...)", "\u0126awwadni \u0127a nifhmek, kif jg\u0127id il-Malti.", "Ma nafx jekk Aquilina kellux f\u2019mo\u0127\u0127u xi distinzjoni partikulari bejn il-forma \u0121eometrika bl\u2018a\u2019, u t-terminu proprjament \u0121eografiku bl-\u2018u\u2019.", "Jekk iva, sabi\u0127 li l-Malti jiddistingwi fejn ilsna o\u0127ra ma jiddistingwux, i\u017cda tali proposta ma to\u0127ro\u0121x \u010bara, spe\u010bjalment meta tqis li l-Aquilina MT-EN jag\u0127ti esklussivament il-forma emisferu bl-\u2018u\u2019.", "Fil-konkordanza tal-MLRS2 issib", "Tapit b\u2019mappa anonima, bl-ilsien Dari (il-Persjan tal-Afganistan) - www.iconophilia.net 1", "Dokument ta\u2019 referenza siewi \u0127afna, li sar (u g\u0127adu ji\u0121i a\u0121\u0121ornat) bl-appo\u0121\u0121 tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "2 Maltese Language Resource Server, tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, http://mlrs.research.um.edu.mt/corpusquery.", "l-a\u010b\u010bent", "sittax-il okkorrenza ta\u2019 emisfera, u disa\u2019 ka\u017cijiet ta\u2019 emisferu.", "It-ta\u0127wid huwa wie\u0127ed \u0121eneralizzat, anki fost il-professjonisti tallingwa.", "Fil-kuritur tax-xog\u0127ol, min jg\u0127id li qatt ma sema\u2019 emisfera bl-\u2018a\u2019 u min jg\u0127id li qatt ma sema\u2019 emisferu bl-\u2018u\u2019.", "Ka\u017c sintomatiku \u0127afna, jidhirli, ta\u2019 kemm il-vokabularju \u0121eografiku bil-Malti huwa instabbli.", "Fl-ewwel artiklu ta\u2019 din is-sensiela3 kont di\u0121\u00e0 semmejt it-taqtig\u0127a \u0121eografija vs. \u0121ografija, kif ukoll o\u010bean vs. o\u010beanu.", "Dawn huma tliet e\u017cempji biss, u", "di\u0121\u00e0 je\u017cistu, i\u017cda wkoll mid-diffikultajiet marbutin mat-tensjoni bejn il-lenti Ingli\u017ca globalizzata u dik Taljana fil-mod kif l-ilsien Malti j\u0127ares lejn id-dinja li hemm lil hinn minnu.", "\u017bid il-\u0127abel stirat mi\u0121bud bejn ilprudenza u x-xewqa ta\u2019 esperimentazzjoni fil\u0127olqien tat-toponimi, u jkolli nistqarr li, g\u0127alkemm qed nie\u0127u pja\u010bir bl-e\u017cer\u010bizzju u birresponsabilit\u00e0, in\u0127oss li ta\u0127ti hemm vojt enormi.", "sinifikanti; b\u0127alhom hemm ruxxmata o\u0127rajn.", "B\u017conn, mhux \u0127olma", "Jien u na\u0127dem fuq dan il-pro\u0121ett ta\u2019 toponomija bil-Malti, spiss ikolli l-impressjoni li m\u2019iniex qed nirfes l-art soda li nixtieq nimmappja.", "Madankollu, il-problemi mhux \u0121ejjin biss mill-in\u010bertezzi u l-varjazzjonijiet li", "Il-Qarn tal-Afrika, ix-Xmara s-Safra, il-Vulkan Fu\u0121i, il-Pol tan-Nofsinhar...", "Timma\u0121inaw mappa tad-dinja kbira mal-\u0127ajt, b\u2019dawn lismijiet?", "Fl-ewwel artiklu semmejt il-mappa lblu tan-National Geographic li g\u0127andi filkubiklu tal-uffi\u010b\u010bju; fl-appartament, mal-\u0127ajt", "l-a\u010b\u010bent, il-\u0127ar\u0121a nru 11, pp. 28-34.", "l-a\u010b\u010bent ta\u2019 wara l-iskrivanija, g\u0127andi l-istess mappa, earth tone colour, kannella tag\u0127ti fl-a\u0127mar.", "Inqas skolastika, iktar tellurika.", "Ilni no\u0127lom li jkun hemm mappa simili li turi, fejn possibbli u fattibbli, l-elementi \u0121eografi\u010bi ewlenin blilsien Malti.", "Mhux g\u0127alija biss, i\u017cda g\u0127alliskejjel, il-libreriji, il-kamra tal-a\u0127barijiet talistazzjonijiet tat-televixin...", "Semmejt din il-\u0127olma ma\u2019 \u010berti \u0127bieb meta kont Malta s-sajf li g\u0127adda, u kont sorpri\u017c birreazzjoni \u0121enerali, b\u0127allikieku dan il-fellus li ilu jdur f\u2019mo\u0127\u0127i mhuwiex g\u0127ajr kapri\u010b\u010b erudit, g\u0127alkollox inutli g\u0127all-kelliema Maltin infushom.", "Bla sens, jg\u0127idulek, g\u0127ax hekk, ta\u2019 \u0121ewwa \u0121ewwa u ta\u2019 barra barra...", "Qisu lil hinn minn \u010bertu xefaq, l-ismijiet tal-postijiet g\u0127andhom jibqg\u0127u bl-Ingli\u017c bilfors.", "\u201cSmajt x\u2019\u0121ara fil-Congo River il-\u0121img\u0127a l-o\u0127ra?\u201d...", "\u201cTaf li sejrin \u0127olidej ir-Red Sea s-sajf li \u0121ej?\u201d...", "Wisq nib\u017ca\u2019 li, jekk inkomplu nillimitaw il-kuxjenza \u0121eografika ta\u2019 lsienna b\u2019dan il-mod \u2013 jew ag\u0127ar minn hekk, nibqg\u0127u n\u010bekknuha billi nissostitwixxu toponimi stabbiliti bl-ismijiet korrispondenti bl-Ingli\u017c (\u201ctislijiet minn Laksimberg\u201d... \u201cil-\u0121img\u0127a d-die\u0127la nkunu fuq gondola f\u2019Venis\u201d) \u2013 il-\u0121enerazzjonijiet li telg\u0127in jibqg\u0127u jitbieg\u0127du mid-dinja l-kbira mhux biss kun\u010bettwalment, i\u017cda wkoll emozzjonalment, g\u0127ax ma jkunux kapa\u010bi jimma\u0121inaw u jesperjenzaw dik id-dinja barranija bi lsienhom.", "Biex inkunu \u0121usti, fejn toponomija bil-Malti ma tkunx te\u017cisti, jew bilkemm tkun disponibbli g\u0127ax m\u2019hemmx mapep jew atlas ta\u2019 referenza, huwa normali li wie\u0127ed idur awtomatikament \u2013", "u spiss inkonxjament \u2013 g\u0127all-ismijiet kif", "mitg\u0127allma bl-Ingli\u017c.", "Fil-Lussemburgu ji\u0121ri xi", "\u0127a\u0121a simili: bl-e\u010b\u010bezzjoni ta\u2019 \u010berti ismijiet ta\u2019", "pajji\u017ci kbar jew fil-qrib li je\u017cistu fil-lingwa", "Lussemburgi\u017ca,", "\u0121eneralment", "bil-\u0120ermani\u017c,", "jing\u0127adu", "b\u2019adattament fonetiku \u010bkejken.", "Kull kultura", "t\u0127ares lejn kulturi relattivament imbieg\u0127da", "permezz ta\u2019 xi kultura intermedja, u mhux fil-", "Novembru 2014 pajji\u017ci \u017c-\u017cg\u0127ar biss \u2013 kif semmejt fl-ewwel artiklu, \u0127afna ismijiet bl-Ispanjol g\u0127al bliet u re\u0121juni Ewropej in\u0127olqu fis-seklu 19 b\u2019kalk fuq il-Fran\u010bi\u017c.", "Xorta wa\u0127da, hekk kif (teorikament) ji\u017cdiedu l-a\u010b\u010bess u lkomunikazzjoni tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija ma\u2019 partijiet tad-dinja li forsi ma tantx kellha rabtiet stretti mag\u0127hom fil-passat, il-lingwa, g\u0127al ra\u0121unijiet psikolo\u0121i\u010bi mag\u0127rufa jew mistura, mhix qed timxi paripassu ma\u2019 dan ittwessig\u0127.", "It-tqabbil tas-soltu mas-sitwazzjoni fi g\u017cira b\u2019popolazzjoni i\u017cg\u0127ar minn tag\u0127na: jien u nfittex mappa tad-dinja bl-I\u017clandi\u017c, niskopri b\u2019\u010bikka dettall minn atlas tal-Ewropa... bilFaeroi\u017c.4 L-g\u0127add ta\u2019 kelliema ta\u2019 din illingwa, bid-djaspora inklu\u017ca, huwa mas66,000.", "Sitt darbiet u nofs inqas mill-g\u0127add ta\u2019 kelliema tal-Malti.", "Fost it-toponomi tradotti li jidhru f\u2019din il-bi\u010b\u010ba \u017cg\u0127ira mill-mappa nsibu: Genova-fl\u00f3gvi, Venezia-fl\u00f3gvi, Liguria-hav, Maritimu alpur, St. Bernardsskar\u00f3.", "Jitkellmu wa\u0127edhom, i\u017cda mhux fil-vojt: anzi, iqarrbu lqarrejja Faeroi\u017ci tikka iktar lejn il-postijiet imsemmija, u vi\u010biversa.", "Sal-lum, l-unika mappa tad-dinja li qatt rajt bilMalti (fejn il-kliem mog\u0127ti jmur lil hinn missempli\u010bi ismijiet tal-pajji\u017ci) hi dik li tidher flEn\u010biklopedija g\u0127at-Tfal, adattata minn Pierre J. Mejlak fl-2005.5 Kif i\u0127abbar it-titlu L-ambjenti tad-dinja, din hija mappa fi\u017cika li tag\u0127ti proposti interessanti g\u0127al ismijiet Maltin talib\u0127ra, il-lagi, id-de\u017certi u l-muntanji ewlenin tad-dinja, fost karatteristi\u010bi \u0121eografi\u010bi o\u0127rajn.", "B\u0127ala l-ewwel pass, avolja limitata fid-daqs u fid-dettall, u minkejja l-inkonsistenza fl-u\u017cu tal-artiklu, hija mappa e\u010bitanti.", "Daqstant ie\u0127or il-mapep tal-kontinenti individwali fil-pa\u0121ni sussegwenti, anki jekk dawn huma iktar", "politi\u010bi milli proprjament \u0121eografi\u010bi.", "En\u010biklopedija g\u0127at-Tfal (Merlin Publishers / Usborne), pp. 286-87.", "l-a\u010b\u010bent", "Dettall minn atlas tad-dinja, bil-Faeroi\u017c.", "Huwa dnub li g\u0127ad m\u2019hemmx text book tal\u0121eografija bil-Malti li jinkludi mappa li tmur lil hinn mill-Ewropa u l-Mediterran.", "L-iktar wie\u0127ed ippubblikat ri\u010bentement, Id-Dinja Darna 2, editjat minn Edward Gilson g\u0127arraba\u2019 sena tas-sekondarja, fih mappa li turi lqxur tettoni\u010bi tad-dinja6, i\u017cda l-iskop ta\u2019 dan ilktieb huwa li jg\u0127allem tag\u0127rif \u0121eografiku fissens proprju, iktar milli fis-sens kartografiku.", "Safejn stajt nist\u0127arre\u0121, mapep tad-dinja o\u0127rajn bl-ilsien Malti ma je\u017cistux.", "Is-sens ta\u2019 mejt, ta\u2019 di\u017corjentament quddiem dan in-nuqqas nixtieq neg\u0127lbu, u l-pro\u010bess se jkun twil \u0127afna, tista\u2019 tg\u0127id ma jispi\u010b\u010ba qatt.", "Meta ni\u0121u g\u0127all-\u0127olqien ta\u2019 toponimi, importanti li nevitaw kemm jista\u2019 jkun kwalunkwe kriterju ta\u2019 estetika.", "Jekk proposta 6", "Id-Dinja Darna 2: niskopru l-ambjent naturali tag\u0127na (Id-Dipt. tal-\u0120eografija), p. 130.", "ta\u2019 toponimu bil-Malti tin\u0127assx iktar jew inqas e\u017cotika se jiddependi mill-kuxjenza \u0121eografika ta\u2019 dak li jkun.", "Xorta wa\u0127da, g\u0127alkemm is-sens ta\u2019 e\u017coti\u017cmu jaf ikun inevitabbli fil-bidu, traduzzjoni jew tra\u017clitterazzjoni ta\u2019 toponimu m\u2019g\u0127andhiex ti\u0121bed l-attenzjoni lejha nfisha iktar milli lejn l-e\u017cistenza u l-po\u017cizzjoni \u0121eografika tal-post li tirrappre\u017centa fuq ilmappa jew l-atlas, inkella l-e\u017cer\u010bizzju kollu jkun qed isir g\u0127alxejn, g\u0127ajr forsi b\u0127ala divertiment u \u0127olqien ta\u2019 mappa g\u0127at-ti\u017cjin taluffi\u010b\u010bju jew tas-salott.", "Din mhix log\u0127ba \u2013 g\u0127alkemm sfida sabi\u0127a, u daqstant ie\u0127or divertenti g\u0127alija li ilni ffissat fil-mapep mindu kelli tmien snin \u2013 i\u017cda tentattiv biex l-ilsien Malti, u allura l-kelliema tieg\u0127u, isir jag\u0127raf, jifhem, u jesperjenza d-dinja li hemm lil hinn mix-xefaq \u0121eografiku tieg\u0127u, flok ji\u017cloq bilfors fl-Ingli\u017c g\u0127ax m\u2019hemmx alternattiva iktar \u2018lokali\u2019 disponibbli jew mifruxa bi\u017c\u017cejjed.", "l-a\u010b\u010bent Kriterji preliminari: tliet alternattivi Fit-tabella li tidher f\u2019pa\u0121na 33 nag\u0127ti r-ri\u017cultati tal-ewwel esplorazzjoni tal-kriterji possibbli fil-\u0127olqien jew adattament tat-toponimi.", "Iddinja kbira \u0127afna (!) u allura dde\u010bidejt li g\u0127alissa niffoka fuq l-Afrika biss, kontinent massi\u010b\u010b i\u017cda \u2018kumpatt\u2019 bi\u017c\u017cejjed biex nittestja fih il-kriterji li qed nipprova nfassal.", "Imbag\u0127ad f\u2019\u0127ar\u0121iet o\u0127ra nkompli, kontinent kontinent.", "Kif spe\u010bifikajt fl-ewwel artiklu, tinteressani fuq kollox it-toponomija proprjament \u0121eografika \u2013 re\u0121juni \u0121eolo\u0121i\u010bi, ktajjen ta\u2019 muntanji, meded jew korpi7 tal-ilma, e\u010b\u010b. \u2013 flok dik politika, anki jekk \u010bertu trikkib bejniethom se jkun inevitabbli.", "Nevita li nid\u0127ol wisq fil-kwistjoni tal-ismijiet tal-pajji\u017ci, kamp bi\u017c-\u017cgur iktar politiku milli lingwistiku\u0121eografiku, fost l-o\u0127rajn g\u0127ax b\u0127alissa g\u0127addejja revi\u017cjoni tal-lista tal-pajji\u017ci (dik li \u0121iet imposta bil-g\u0127ama mill-gvern Malti ta\u2019 erba\u2019 snin ilu) li tidher fl-Anness 5 tal-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali, f\u2019idejn il-Kumitat tat-Terminolo\u0121ija tal-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti.", "L-erba\u2019 kategoriji tar-ringieli huma \u0121enerali \u0127afna: toponimi li jidentifikaw re\u0121juni jew \u017coni", "\u0121eografi\u010bi; oronimi (ismijiet ta\u2019 forom muntanju\u017ci); idronimi (ismijiet ta\u2019 korpi jew", "meded tal-ilma, mhux biss fuq il-kontinent", "i\u017cda anki madwaru); u toponimi ta\u2019", "karatteristi\u010bi \u0121eografi\u010bi o\u0127rajn li x\u2019aktarx ji\u0121u indikati fuq mappa jew f\u2019atlas.", "F\u2019dan l-istadju, jinteressana \u0127afna aktar it-tqassim tal-kolonni: traduzzjoni (kun\u010bettwali), tra\u017clitterazzjoni (traduzzjoni abba\u017ci ta\u2019 kalk grafiku-fonetiku, iktar milli kun\u010bettwali), jew \u017camma fil-\u2018lingwa pont\u2019, jew kombinament ta\u2019 traduzzjoni u g\u0127a\u017cla mit-tnejn l-o\u0127ra f\u2019ka\u017c ta\u2019 toponimu kompost li ma jinqalibx bis-s\u0127i\u0127.", "Il-linji ta\u2019 bejn dawn il-possibilitajiet mhumiex It-terminu \u2018korpi tal-ilma\u2019 jinsab fil-Le\u0121i\u017clazzjoni Sussidjarja 423.40: http://justiceservices.gov.mt/DownloadDocument.aspx? app=lom&itemid=10703&l=2", "Novembru 2014 g\u0127alkollox \u010bari; dawn il-kolonni", "jibqg\u0127u preliminari, u fit-tabelli tal-kontinenti li se n\u017curu fil-futur, jista\u2019 jkun li jkomplu jinqasmu, jew forsi jing\u0127aqdu.", "Iktar \u2019l isfel niddiskuti b\u2019e\u017cempji d-differenzi bejn dawn il-\u0127ames kolonni.", "Il-\u2018lingwa pont\u2019 Kif spjegajt fl-ewwel artiklu, qabel ma nidde\u010biedu jekk toponimu g\u0127andux jinqaleb mil-lingwa pont, ji\u0121i tra\u017clitterat abba\u017ci talforma grafika fil-lingwa pont, jew jit\u0127alla f\u2019dik l-istess lingwa pont, l-ewwel mistoqsija li rridu nsaqsu ovvjament hija: liema g\u0127andha tkun dik il-\u2018lingwa pont\u2019?", "Tradizzjonalment, l-ismijiet tal-pajji\u017ci l-aktar li jsegwu l-forma Taljana: il-Marokk mhux *(il-) Morokow, l-E\u0121ittu mhux *(l-)I\u0121ipt, il-Ginea mhux *(il-)Gini.", "Madankollu (u kif di\u0121\u00e0 stqarrejt, ma rridx nid\u0127ol iktar milli hemm b\u017conn fil-kwistjoni tal-ismijiet tal-pajji\u017ci), wie\u0127ed ma jistax ji\u010b\u0127ad li l-forom bl-istilla, kliem Ingli\u017c imlissen la Maltija, kulma jmur qed jinstemg\u0127u aktar fit-ta\u0127dit, u kultant \u0121ieli anki bl-artiklu, daqslikieku kienu ismijiet stabbiliti bil-Malti.8 I\u017c-\u017cmien meta konna n\u0127arsu lejn id-dinja esterna mil-lenti tal-kultura Taljana beda jitbieg\u0127ed \u0121mielu (forsi minn nofs id-disg\u0127inijiet \u2019l hawn?), i\u017cda qabel ma nkunu f\u2019qag\u0127da li nikkonfermaw li l-bidla progressiva fil-lingwa pont tal-ismijiet talpajji\u017ci hija fenomenu \u0121enerazzjonali, huwa importanti li jsir sonda\u0121\u0121 fost kelliema Maltin ta\u2019 etajiet differenti, biex minnu jinsiltu statisti\u010bi li jippermettu l-identifikazzjoni (jew le) ta\u2019 progressjoni fix-xejriet minn faxxa t\u2019et\u00e0", "g\u0127all-o\u0127ra.", "U kultant, l-u\u017cu tal-artiklu ma\u2019 toponimu li jkun baqa\u2019", "bl-Ingli\u017c ji\u017cloq anki fil-kitba: \u201cWara li feta\u0127 is-seduta", "plenarja, il-President Schulz ikkundanna lintimidazzjoni ta\u2019 attivisti favur id-drittijiet tal-bniedem", "fil-Bahrain u fl-Egypt\u201d", "l-a\u010b\u010bent", "Fin-nuqqas ta\u2019 dak is-sonda\u0121\u0121, i\u017cda mhux sempli\u010bement fid-dawl tal-bidla apparentement g\u0127addejja fil-lingwa pont tal-ismijiet talpajji\u017ci, tajjeb li niftakru li dawn it-toponimi partikulari, iktar politi\u010bi milli \u0121eografi\u010bi, kwa\u017ci dejjem se jkunu iktar stabbiliti fil-kuxjenza spazjali u lingwistika Maltija minn ismijiet iktar \u2018lokali\u2019 u proprjament \u0121eografi\u010bi, li ma ji\u0121ux mitg\u0127allma u jissemmew \u0127afna inqas.", "U fin-nuqqas ta\u2019 mappa jew atlas bil-Malti, dak li jkun x\u2019aktarx imur ifittex it-tag\u0127rif \u0121eografiku bl-Ingli\u017c, pjuttost milli bit-Taljan jew lingwa o\u0127ra.", "G\u0127aldaqstant, b\u0127ala prin\u010bipju \u0121enerali (i\u017cda miftu\u0127 g\u0127al e\u010b\u010bezzjonijiet), jaqbel li llingwa pont li minnha no\u0127olqu jew nissellfu toponimi \u2018\u0121odda\u2019 tkun appuntu l-Ingli\u017c.", "G\u0127addinja \u2018Latina\u2019, pere\u017cempju l-parti l-kbira talAmerka t\u2019Isfel u tal-Amerka \u010aentrali, jista\u2019 26", "jkun li t-Taljan ikun aktar xieraq b\u0127ala lingwa pont g\u0127ax morfolo\u0121ikament iktar qrib lIspanjol u l-Portugi\u017c, i\u017cda din g\u0127alissa tibqa\u2019 suppo\u017cizzjoni, li jkollna sempli\u010bi nikkonfermaw jew ni\u010b\u0127du meta naslu g\u0127attismija ta\u2019 karatteristi\u010bi \u0121eografi\u010bi f\u2019dawk irre\u0121juni tad-dinja.", "F\u2019kull ka\u017c, anki fejn illingwa pont tkun l-Ingli\u017c, tajjeb li ma ninsewx it-toponomija Taljana g\u0127alkollox, g\u0127ax f\u2019\u010berti ka\u017cijiet tista\u2019 tkun ta\u2019 g\u0127ajnuna billi tipproponi soluzzjoni jew i\u017c\u017comm sottillezza li taf tkun iktar xierqa g\u0127at-tismija tal-post li jkun, kif se naraw f\u2019xi e\u017cempji iktar \u2019l isfel.", "Il-konsistenza \u0121enerali fl-g\u0127a\u017cla tal-lingwa pont hija importanti mhux biss fejn jid\u0127lu ttra\u017clitterazzjoni u s-self ta\u2019 ismijiet, i\u017cda iktar u iktar g\u0127at-toponimi proprjament tradotti.", "l-a\u010b\u010bent Ta\u2019 sikwit, toponimu Ingli\u017c jixhed struttura jew morfolo\u0121ija differenti mill-ekwivalenti tieg\u0127u bit-Taljan.", "E\u017cempju minnhom huwa Nubian Desert, bl-a\u0121\u0121ettiv, kontra Deserto di Nubia, bin-nom.", "Jekk idde\u010bidejna li nimxu fuq l-Ingli\u017c, f\u2019dan il-ka\u017c g\u0127andna mmorru g\u0127attraduzzjoni s\u0127i\u0127a, id-De\u017cert Nubjan, flok kombinament ta\u2019 traduzzjoni u tra\u017clitterazzjoni mit-Taljan, \u010bjo\u00e8 *id-De\u017cert ta\u2019 Nubja.", "(M\u2019hemmx xi ng\u0127idu, it-tra\u017clitterazzjoni minnha nfisha hija forma ta\u2019 traduzzjoni, i\u017cda huwa f\u2019ka\u017c ta\u2019 a\u0121\u0121ettiv li tali traduzzjoni tkun appuntu \u2018kun\u010bettwali\u2019, lil hinn mis-sempli\u010bi kalk fuq nom proprju.)", "E\u017cempju ie\u0127or, ftit iktar ikkumplikat, li jista\u2019 jitqies e\u010b\u010bezzjoni li tikkonferma r-regola: Ethiopian Highlands vs. Acrocoro Etiopico.", "Lewwel nett, dawn il-Highlands mhumiex \u2018g\u0127oljiet\u2019 \u2013 \u017cgur mhux fis-sens Malti ta\u2019 \u2018g\u0127olja\u2019 \u2013 i\u017cda medda art wiesg\u0127a, im\u0127arbta i\u017cda ta\u2019 altitudni pjuttost konsistenti, bi ftit q\u010ba\u010bet sparpaljati.", "Huwa e\u017cempju ta\u2019 plateau, jew altipjan (terminu mog\u0127ti fil-glossarju msemmi ta\u2019 Gilson et al. 2013, ara n-nota 1).", "Anki jekk Altipjan tin\u0127ass iktar qrib it-Taljan Acrocoro milli l-Ingli\u017c Highlands, tibqa\u2019 traduzzjoni kun\u010bettwali.", "It-tieni nett, rigward l-a\u0121\u0121ettiv tat-toponimu inkwistjoni, biex nibqg\u0127u konsistenti fl-g\u0127a\u017cla tal-lingwa pont, mal-ewwel daqqa t\u2019g\u0127ajn, ikun jaqbel li mmorru g\u0127al Altipjan *Etjopjan, flok Etjopiku.", "Madankollu, b\u2019hekk inkunu qed nitilfu d-distinzjoni sottili li jag\u0127mel it-Taljan bejn etiope (mill-pajji\u017c jew mill-istat) u", "etiopico (tal-poplu jew tar-razza).", "L-a\u0121\u0121ettiv", "Ingli\u017c Ethiopian ikopri \u017c-\u017cew\u0121 sinifikati, i\u017cda", "l-ewwel wie\u0127ed huwa politiku, filwaqt li tattieni huwa demografiku, u g\u0127aldaqstant iktar", "\u0121eografiku.", "Huwa g\u0127alhekk li \u0127assejt li", "Altipjan Etjopiku tkun soluzzjoni iktar xierqa;", "l-Ingli\u017c baqa\u2019 l-lingwa pont, i\u017cda t-Taljan g\u0127en", "fl-g\u0127a\u017cla bejn i\u017c-\u017cew\u0121 a\u0121\u0121ettivi Maltin li kienu", "L-a\u0121\u0121ettiv Etjopiku jitla\u2019 g\u0127axar", "darbiet fil-konkordanza tal-MLRS (bejn il-", "Novembru 2014 maskil, il-femminil u l-plural); minkejja li ma to\u0127ro\u0121x \u010bara, minn dawk l-g\u0127axar e\u017cempji, listess distinzjoni b\u0127alma jag\u0127mel it-Taljan (qabbel mat-ta\u0127wid \u0121enerali li je\u017cisti bejn I\u017craeljan u I\u017craelit), il-pre\u010bi\u017cazzjoni taqdina tajjeb, u g\u0127al mappa li tmur ne\u010bessarjament lil hinn mir-realtajiet politi\u010bi, i\u017c-\u017camma ta\u2019 tali distinzjoni mhijiex sempli\u010bi kapri\u010b\u010b.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127ad-De\u017cert Libiku, flok id-*De\u017cert Libjan.", "L-Ingli\u017c jibqa\u2019 l-ilsien ta\u2019 referenza g\u0127attoponimi tradotti b\u2019mod kun\u010bettwali, u paradossalment, g\u0127all-ismijiet tra\u017clitterati wkoll, anki jekk il-pro\u010bess huwa wie\u0127ed \u0127afna iktar superfi\u010bjali.", "Fit-tra\u017clitterazzjoni ta\u2019 toponimu, \u2018nimmalte\u017cizzaw\u2019 mhux il-\u0127oss blIngli\u017c, i\u017cda l-kitba, kif misjuba f\u2019mappa, atlas jew en\u010biklopedija Ingli\u017ca.", "Hawnhekk huwa importanti li nis\u0127qu li l-kelma ma\u0127luqa b\u2019tali kalk, anki jekk ikollha bixra iktar la Taljana milli la Ingli\u017ca, ma tkunx ir-ri\u017cultat ta\u2019 Taljanizzazzjoni ta\u2019 isem Ingli\u017c, i\u017cda ta\u2019 tra\u017clitterazzjoni Maltija.", "Il-morfolo\u0121ija tista\u2019 tkun simili, u l-\u0127sejjes vokali\u010bi se jixxiebhu \u0127afna, i\u017cda l-alfabett Taljan u dak Malti huma \u017cew\u0121 sistemi differenti.", "E\u017cempju sempli\u010bi: abba\u017ci ta\u2019 Mount Kilimanjaro no\u0127olqu il-Muntanja / il-Vulkan Kiliman\u0121aro (jew il-Kiliman\u0121aro, b\u2019elissi), mhux *Kilimin\u0121arow; il-vokali qrajniehom iktar la Taljana milli la Ingli\u017ca (bil-\u0127oss taxschwa /\u0259/ fit-tielet sillaba u d-dittongu /o\u028a/ tala\u0127\u0127ar), i\u017cda proprjament qrajniehom la Maltija.", "L-istess il-Muntanji tal-Atlas, flok tal*Etlis.", "Issa li \u010b\u010barajna l-kwistjoni tal-lingwa pont, nistg\u0127u ng\u0127addu g\u0127al diskussjoni iktar sistematika tal-kolonni tat-tabelli.", "alternattivi fil-\u0127olqien (jew le) ta\u2019 toponimu", "bil-Malti, u t-ta\u0127litiet tag\u0127hom, huma kif \u0121ej.", "Intant, se nkunu qed nistaqsu: x\u2019jista\u2019 ji\u0121i", "tradott, x\u2019jista\u2019 ji\u0121i tra\u017clitterat, u x\u2019g\u0127andu", "jibqa\u2019 bilfors fil-lingwa pont?", "l-a\u010b\u010bent (a) Traduzzjoni kun\u010bettwali Din l-alternattiva hija l-iktar wa\u0127da xierqa g\u0127al toponimi li huma deskrittivi, kultant anki b\u2019mod metaforiku, b\u0127alma hu l-ka\u017c tal-Qarn tal-Afrika.", "Il-parti tat-toponimu li tindika t-tip ta\u2019 karatteristika \u0121eografika \u010bertament tinqaleb (De\u017cert, Altipjan, Wied, e\u010b\u010b.),9 kif ukoll la\u0121\u0121ettivi (il-Ba\u0127ar l-A\u0127mar), filwaqt li n-nomi proprji li jidhru f\u2019din il-kolonna di\u0121\u00e0 huma kliem stabbilit bil-Malti: in-Nil, ng\u0127idu a\u0127na, ma tistax titqies tra\u017clitterazzjoni ta\u2019 Nile jew Nilo, i\u017cda hija kelma Maltija proprja.", "L-istess il-Kanal ta\u2019 Swejs, li setg\u0127et inkitbet ukoll Swej\u017c (fl-MLRS issibhom it-tnejn, bil-forma bl-\u2018s\u2019 tirba\u0127 b\u2019xag\u0127ra u sufa, bi skor ta\u2019 7-6); li kellna n\u017commu iktar qrib l-isem lokali blG\u0127arbi (b\u0127ala lingwa ori\u0121inali flok lingwa pont, li f\u2019dal-ka\u017c m\u2019hemmx g\u0127ax mhijiex tra\u017clitterazzjoni), l-\u2018s\u2019 taqbel iktar, i\u017cda dan mhuwiex il-kriterju segwit10 \u2013 f\u2019kull ka\u017c, bilMalti, i\u017c-\u2018\u017c\u2019 fit-tarf ta\u2019 kelma titlissen s. B\u0127ala tradutturi, din hija l-kolonna li ovvjament tinteressana l-iktar.", "It-tieni diffikult\u00e0 fid-dixxiplina tat-toponomija li semmejna fl-ewwel artiklu kienet tirrigwarda ttrasparenza, jew b\u2019mod aktar spe\u010bifiku, ittaqtig\u0127a bejn ir-rispett lejn il-familjarit\u00e0 u lb\u017conn tal-kreattivit\u00e0.", "L-e\u017cempji li rajna s\u2019issa huma trasparenti \u0127afna, fis-sens illi l-postijiet jew indikati mit-toponimu jintg\u0127arfu jinftiehmu mill-ewwel, ming\u0127ajr il-b\u017conn li wie\u0127ed jipprova jma\u0127\u0127a\u0127 biex jitla\u2019 lura g\u0127allisem ekwivalenti fil-lingwa pont.", "Il-kwistjoni", "tal-familjarit\u00e0 hija wa\u0127da skabru\u017ca \u2013 sakemm", "ma jsirx xi sonda\u0121\u0121 estensiv, kif jista\u2019 wie\u0127ed", "ikejjel kemm popolazzjoni ta\u2019 kelliema talistess lingwa hija mid\u0127la ta\u2019 \u010bertu post", "Hawnhekk, il-glossarju ta\u2019 termini \u0121eografi\u010bi ta\u2019 Gilson et al. 2013 imsemmi fin-nota 1 huwa sors importanti", "ta\u2019 g\u0127ajnuna.", "Apparti l-kompletezza, ta\u2019 min wie\u0127ed", "jirrispetta dan il-glossarju wkoll g\u0127aliex (bl-e\u010b\u010bezzjoni", "tal-emisfera) mhux dejjem jikkommetti ru\u0127u g\u0127al", "varjant wa\u0127dani.", "Qabbel ma\u2019 il-Magreb, abba\u017ci tat-Taljan, flok *ilMag\u0127reb, idderivata mill-kelma G\u0127arbija ewkivalenti", "g\u0127all-G\u0127arb jew il-Punent.", "Novembru 2014 imbieg\u0127ed, u mal-isem tieg\u0127u bil-Malti, blIngli\u017c, jew bi lsien ie\u0127or?", "Diffi\u010bli, u f\u2019dan listadju inutli, li nippretendu li naqilbu kull", "toponimu li nqisu tradu\u010bibbli; g\u0127andna nibdew", "bl-ismijiet l-iktar prominenti fuq il-mappa, u tax-xejriet progressivament, bl-g\u0127ajnuna kreattivi li jo\u0127or\u0121u u jistabbilixxu ru\u0127hom, ng\u0127addu biex naqilbu toponimi o\u0127rajn.", "F\u2019dik il-kreattivit\u00e0, i\u017cda, irridu noqog\u0127du attenti \u0127afna biex ma nimxux b\u2019kapri\u010b\u010b; l-\u201cisba\u0127\u201d soluzzjoni, jew dik li tidhrilna l-iktar \u2018eleganti\u2019 (biex ma ng\u0127idux l-iktar \u201cMaltija\u201d), mhux dejjem se tkun l-iktar g\u0127a\u017cla xierqa, spe\u010bjalment jekk ma tirrispettax il-pre\u010bi\u017cjoni \u0121eografika jew \u0121eolo\u0121ika, jew jekk tin\u0127ass tant e\u017cotika li te\u017cisti biss b\u0127ala isem g\u0127alih innifsu, flok tikketta li tindika post konkret, kif toponimu suppost jag\u0127mel.", "\u010aerta limitazzjoni fil-kreattivit\u00e0 tista\u2019 tkun me\u0127tie\u0121a wkoll fillivell grammatikali: ng\u0127idu a\u0127na, l-istat kostrutt jippresta ru\u0127u tajjeb \u0127afna g\u0127al \u010berti tipi ta\u2019 toponimi (e\u017c.", "Kap Santa Lu\u010bija), i\u017cda jista\u2019 wkoll iqarraq \u2013 filwaqt li l-Wied tan-Nil ikopri eluf ta\u2019 kilometri, l-isem *Wied in-Nil kieku jissu\u0121\u0121erixxi post pjuttost \u017cg\u0127ir u milqug\u0127, b\u0127all-widien ta\u2019 Malta.", "Fl-istess \u0127in, ma rridux nib\u017cg\u0127u wisq mill\u0127olqien ta\u2019 toponimi bil-Malti fejn possibbli, fattibbli, u tassew utli biex id-dinja nsiru nifhmuha a\u0127jar, ji\u0121ifieri billi nag\u0127rfuha u na\u0127sbuha fi lsienna.", "Kif g\u0127idt fl-ewwel artiklu, biex toponimu \u0121did jistabbilixxi ru\u0127u, l-ewwel pass huwa li jinqara, it-tieni li jintlaqa\u2019, u mbag\u0127ad, bil-mod il-mod permezz talesponiment u l-edukazzjoni, li jindara.", "L-iktar \u017cew\u0121 ka\u017cijiet problemati\u010bi ta\u2019 traduzzjoni f\u2019din l-ewwel kolonna kienu dawn li \u0121ejjin.", "Il-Wied tar-Rift il-Kbir", "Il-wied li minnu \u0127ar\u0121et l-umanit\u00e0 kollha, ulied", "ta\u2019 Eva Mitokondrjali, g\u0127exieren t\u2019eluf ta\u2019 snin", "Din il-proposta ta\u2019 toponimu tidher filkolonna (a), u mhux fl-(a)+(c), g\u0127ax il-kelma", "rift qed ti\u0121i (anzi, di\u0121\u00e0 \u0121iet) importata b\u0127ala", "Minkejja l-u\u017cu metaforiku li", "l-a\u010b\u010bent", "mdorrijin bih bl-Ingli\u017c, rift (u mieg\u0127u rift valley) huwa terminu \u0121eolo\u0121iku spe\u010bifiku \u0127afna, li jirreferi mhux biss g\u0127all-forma tieg\u0127u i\u017cda wkoll g\u0127all-mod kif ikun in\u0127alaq.", "Ikkunsidrajna diversi alternattivi g\u0127aliha, ming\u0127ajr b\u017conn.", "Fossa u fondoq jistg\u0127u jirreferu g\u0127all-forma, i\u017cda mhux g\u0127all-azzjoni tettonika li sawrithom.", "\u0126arq u \u0127andaq", "mhumiex adattati lanqas; kif jikkonferma \u0120u\u017ci", "Gatt,11 it-tnejn li huma jidhru bis-sa\u0127\u0127a talilma, filwaqt li rift jinfeta\u0127 b\u2019\u0121ibda ta\u0127t l-art.", "Jekk ir-rift jitwessa\u2019 bi\u017c\u017cejjed, jo\u0127loq rift valley, deskritt minn Aquilina (EN-MT vol.", "3 p. 2672) b\u0127ala \u201cwied bil-\u0121enb tieg\u0127u wieqaf ikka\u0121unat minn \u010bediment tal-qoxra tal-art\u201d.", "Dan ir-rift valley aktarx jimtela bl-ilma, salpunt li jilqa\u2019 lag s\u0127i\u0127, jew aktar minn lag wie\u0127ed.", "Dan ovvjament hu l-ka\u017c tal-lagi talLvant tal-Afrika, kemm dawk alkalini talEtjopja u kemm dawk ikbar u iktar fondi millKenja \u2019l isfel (bl-e\u010b\u010bezzjoni tal-Lag Victoria, li jinsab f\u2019dipressjoni bejn \u017cew\u0121 rifts, jew bejn i\u017c-\u017cew\u0121 ferg\u0127at tal-istess rift, skont iddefinizzjoni \u0121eografika li se nkomplu naraw ftit iktar \u2019l isfel).", "Il-kelma firda forsi tkun xierqa b\u0127ala referenza g\u0127all-ori\u0121ini tettonika tar-rift, u ti\u0121bor fiha wkoll, xi ftit u b\u2019mod impli\u010bitu, l-idea talforma.", "Madankollu, xorta mhijiex spe\u010bifika", "bi\u017c\u017cejjed; barra minn hekk, b\u0127ala toponimu", "possibbli, il-Wied tal-Firda l-Kbira jaf jin\u0127ass metaforiku wisq, u forsi, sa\u0127ansitra, iktar bibbliku (!) milli \u0121eolo\u0121iku.", "\u0126arsa lejn \u010berti ilsna Rumanzi tikkonferma l-ispe\u010bifi\u010bit\u00e0 tatterminu rift, u g\u0127alhekk l-importazzjoni tieg\u0127u \u2013 La vall\u00e9e du grand rift, El Gran Valle del Rift, sa\u0127ansitra O Grande Vale do Rifte bilPortugi\u017c, bl-\u2018e\u2019 mi\u017cjuda biex il-kelma ti\u0121i \u2018naturalizzata\u2019.", "L-importazzjoni \u2013 mhux sempli\u010bi \u017camma \u2013 talkelma rift issir, allura, min\u0127abba kwistjoni ta\u2019 pre\u010bi\u017cjoni \u0121eografika.", "Madankollu, biex Gatt, Gu\u017ci, 2005.", "Qieg\u0127da fil-Ponta ta\u2019 Lsieni, Klabb Kotba Maltin, pp. 9-10.", "Il-Wied tar-Rift il-Kbir u l-Lagi l-Kbar Afrikani m\u0127addna minnu, kif jidhru f\u2019mappa bl-Ungeri\u017c (Wikipedia)", "tabil\u0127aqq inkunu pre\u010bi\u017ci, irridu n\u017commu f\u2019mo\u0127\u0127na li l-isem Great Rift Valley, kif ivvintah u spjegah l-esploratur John Walter Gregory lejn tmiem is-seklu 19, huwa \u0121eolo\u0121ikament impre\u010bi\u017c, g\u0127ax l-art koperta minnu fil-fatt hija mag\u0127mula minn ta\u0127lita ta\u2019 sistemi tettoni\u010bi differenti.", "Dak li nifhmu llum bl-isem popolari Great Rift Valley jissejja\u0127 proprjament l-East African Rift (EAR), li jinqasam f\u2019\u017cew\u0121 ferg\u0127at f\u2019xaqliba u o\u0127ra talLag Victoria: fil-Punent l-Albertine Rift (jew ir-Rift Albertin), u fil-Lvant il-Main Ethiopian Rift (jew ir-Rift Etjopiku Ewlieni).", "U hawnhekk tqum mistoqsija importanti: flewwel mapep tad-dinja bl-ilsien Malti, g\u0127andna mmorru strettament g\u0127all-pre\u010bi\u017cjoni (\u0121eografika / \u0121eolo\u0121ika), jew ninkludu wkoll lismijiet \u2018popolari\u2019 jew \u2018tradizzjonali\u2019 tat-tip Great Rift Valley / il-Wied tar-Rift il-Kbir?", "Idealment, nirrispettaw u n\u0121ibu t-tnejn, i\u017cda fuq mappa jew f\u2019atlas \u010bkejken, l-ispazju jaf ikun limitat.", "l-a\u010b\u010bent Il-Kap tal-Isperanza t-Tajba Fl-ewwel artiklu kont issu\u0121\u0121erejt, b\u0127ala proposta ftit \u2018im\u0121ebbda\u2019 li \u017cer\u017caqt f\u2019nofs ittest, it-toponimu Kap it-Tama t-Tajba.", "Kap, mhux Ras; hemm \u0127afna rjus madwar Malta (Ras il-Pellegrin), kif ukoll ponot (il-Ponta ta\u2019 Beng\u0127ajsa), i\u017cda fost l-iktar promontorji ddefiniti nsibu Kap San Mitri, fil-Majjistral t\u2019G\u0127awdex.", "Kap mhux biss ikun ikbar minn ras; iktar importanti minn hekk, jimmarka estremit\u00e0 \u0121eografika, kif ukoll bidla fiddirezzjoni \u0121enerali tax-xatt.12 Rigward it-tieni element tat-toponimu, kont mort g\u0127all-kelma Tama ming\u0127ajr t\u0127assib.", "G\u0127add ta\u2019 kollegi fehmu l-isem Kap it-Tama tTajba mill-ewwel, i\u017cda ovvjament, kienu", "qrawh f\u2019kuntest partikolari; ming\u0127ajr mappa u", "diskussjoni \u0121eografika, x\u2019aktarx kienu jdumu iktar biex jidentifikaw il-post imsemmi.", "Iktar \u2019il quddiem, kien hemm min fakkarni fil-kelma speranza, u semmieli l-Wied tal-Isperanza li hemm il-Mosta.", "G\u0127alkemm speranza forsi tin\u0127ass kemxejn arkajka (jekk mhux ukoll reli\u0121ju\u017ca jew litur\u0121ika), fiha vanta\u0121\u0121 li ta\u2019 min nikkunsidrawh g\u0127all-g\u0127an tag\u0127na \u2013 l-isem ilKap tal-Isperanza t-Tajba (jew Kap lIsperanza t-Tajba jekk na\u010b\u010bettaw l-u\u017cu ftit goff tal-istat kostrutt f\u2019dan il-ka\u017c) jidher iktar familjari, tal-anqas g\u0127al min hu mid\u0127la talisem Taljan Capo di Buona Speranza, u wisq", "Novembru 2014 probabbli jintlaqa\u2019 u jindara iktar malajr millver\u017cjoni bit-Tama.", "M\u2019hemmx xi ng\u0127idu, il-fatt li je\u017cistu Wied lIsperanza u l-Kappella tal-Isperanza f\u2019Malta mhuwiex ra\u0121uni o\u0121\u0121ettiva biex napplikaw Speranza wkoll g\u0127all-kap tal-Lbi\u010b tal-Afrika.", "Mistoqsija iktar importanti hija: huma sinonimi perfetti tama u speranza?", "L-impressjoni tieg\u0127i hija li meta tittama, ix-xewqa (u forsi anki lbi\u017ca\u2019 li ma sse\u0127\u0127x) tkun qisha iktar profonda milli meta tispera; i\u017cda paradossalment, il-ftit drabi13 li g\u0127adu jintu\u017ca n-nom speranza, qisha emozzjoni iktar qawwija mis-\u2019sempli\u010bi\u2019 tama, marbuta ma\u2019 xenqa ikbar, u g\u0127alhekk forsi iktar imbieg\u0127da.", "B\u0127allikieku speranza fiha iktar sens ta\u2019 distanza, mirfud ukoll mittog\u0127ma \u2018arkajka\u2019 tag\u0127ha.", "Din ovvjament hija distinzjoni so\u0121\u0121ettiva, indikazzjoni ta\u2019 xejra possibbli iktar milli regola (kif dejjem hu l-ka\u017c fis-semantika), xejra li ma tistax ti\u0121i kkonfermata ming\u0127ajr \u0127afna e\u017cempji f\u2019kuntesti differenti.", "Qabbel, madankollu, l-e\u017cempji li \u0121ejjin: 1a - \u201c\u0127ri\u0121t kmieni bit-tama li nil\u0127aq tal-linja\u201d 1b - \u201c\u0127ri\u0121t kmieni bl-isperanza li nil\u0127aq tallinja\u201d Is-sentenza 1a hija naturalissma, filwaqt li 1b x\u2019aktarx tin\u0127ass pedantika u falza.", "Qabbel ukoll: 2a - \u201cg\u0127andha t-tama li l-operazzjoni tirnexxi\u201d 2b - \u201cg\u0127andha l-isperanza li l-operazzjoni tirnexxi\u201d Naturali t-tnejn, g\u0127alkemm f\u20192a x\u2019aktarx jintu\u017ca l-verb tittama flok in-nom tama.", "I\u017cda f\u20192b, nifhem li x-xewqa hija iktar profonda, u forsi wkoll iktar delikata.", "Id-distinzjoni tibqa\u2019 13", "G\u0127aldaqstant, Cape Town bil-Malti ti\u0121i tissemma Belt il-Kap, u mhux Belt ir-Ras (!)", "Jew forsi mhux daqshekk ftit \u2013 ta\u2019 speranza hemm 95 okkorrenza fl-MLRS, g\u0127alkemm u\u0127ud minnhom jidhru f\u2019sentenzi bit-Taljan, u o\u0127rajn huma nomi proprji ta\u2019 bini jew ta\u2019 persuni.", "l-a\u010b\u010bent so\u0121\u0121ettiva, i\u017cda forsi mhijiex sottili daqskemm tidher.", "Fost ir-ri\u017cultati li tag\u0127ti l-konkordanza tal-MLRS, hemm \u017cew\u0121 sentenzi fejn tama u speranza jintu\u017caw flimkien: \u201c\u0127alli jid\u0127ol fid-dinja tax-xog\u0127ol b\u2019\u010berta serjet\u00e0, tama u speranza g\u0127all-\u0121ejjieni\u201d Sors:", "\u201cilhom seba\u2019 snin mimlijin tama u speranza, u dawn it-tamiet u l-isperanzi ma jaslu qatt!\u201d", "Sors: press_torca5059, artiklu ta\u2019 opinjoni.", "Apparti r-ra\u0121unament favur \u2018speranza\u2019 b\u0127ala kompromess tajjeb fit-tensjoni bejn ilkreattivit\u00e0 u l-familjarit\u00e0 fil-\u0127olqien tattoponimi bil-Malti, jekk \u2018speranza\u2019 hija iktar profonda minn \u2018tama\u2019, forsi tkun iktar adatta biex tiddeskrivi x\u2019kienu j\u0127ossu l-ba\u0127\u0127ara Portugi\u017ci tas-seklu 15 (u l-ba\u0127\u0127ara ta\u2019 wara, inklu\u017c tal-lum) huma u jduru mal-Kap, jo\u0127or\u0121u minn o\u010bean u jid\u0127lu f\u2019ie\u0127or, u fuq kollox, jibdew jitbieg\u0127du minn wa\u0127da mill-iktar \u017coni ta\u2019 ba\u0127ar imqalleb fid-dinja, fejn jiltaqg\u0127u u jduru fuq xulxin il-kurrent kiesa\u0127 ta\u2019 Benguela u l-kurrent s\u0127un ta\u2019 Agulhas.", "Tant hu hekk, lewwel isem Portugi\u017c ta\u2019 dan il-kap, mog\u0127ti mill-esploratur Bartolomeu Dias meta pprova jdur mieg\u0127u fl-1487, kien Cabo das Tormentas (Kap it-Tempesti); jista\u2019 jkun li l-bidla fl-isem g\u0127al Cabo da Boa Esperan\u00e7a iktar \u2019il quddiem saret biex il-ba\u0127\u0127ara jiskon\u0121raw il-bi\u017ca\u2019 ppro\u0121ettat mill-isem mog\u0127ti minn Dias.", "Fil-Fran\u010bi\u017c ukoll te\u017cisti distinzjoni bejn \u017cew\u0121 kelmiet li jikkorrispondu, skont id-dizzjunarji, g\u0127all-Ingli\u017c \u2018hope\u2019 \u2013 \u2018espoir\u2019 u \u2018esp\u00e9rance\u2019.", "Skont id-dizzjunarju Robert, tal-ewwel hija lazzjoni li tittama, filwaqt li tat-tieni \u2013 li tintu\u017ca inqas u tin\u0127ass kemxejn arkajka u letterarja \u2013 hija s-sentiment, li joqrob xi ftit lejn l-Ingli\u017c \u2018expectation\u2019.", "L-isem Fran\u010bi\u017c tal-promontorju inkwistjoni fil-fatt huwa Cap de BonneEsp\u00e9rance, flok e\u017c. *du Bon Espoir.", "Il-Fran\u010bi\u017c mhuwiex il-lingwa pont tag\u0127na, i\u017cda na\u0127seb li mhix din id-distinzjoni, g\u0127alkemm", "paralleli\u017cmu pre\u010bi\u017c ma\u2019 dik Maltija, tkompli", "Novembru 2014 xxaqleb il-mi\u017cien lejn il-Kap tal-Isperanza tTajba, pjuttost milli tat-Tama. (b) Tra\u017clitterazzjoni Kif di\u0121\u00e0 spjegajt iktar \u2019il fuq fid-diskussjoni tal-lingwa pont, itdwar l-g\u0127a\u017cla tra\u017clitterazzjoni ta\u2019 nomi proprji bl-ortografija Maltija timplika kalk fuq il-kitba tan-nom kif misjub bl-Ingli\u017c, u dan il-kalk g\u0127andu jitqies b\u0127ala l-Malte\u017cizzazzjoni li hu, u mhux b\u0127ala Taljanizzazzjoni abba\u017ci tal-Ingli\u017c.", "Il-Kongo, mhux *Il-Kongow, in-Ni\u0121er, mhux *in-Naj\u0121a, e\u010b\u010b. F\u2019din il-kolonna, l-ismijiet jidhru wa\u0127edhom min\u0127abba elissi tal-karatteristika \u0121eografika, is-soltu xmara, muntanja jew vulkan.", "G\u0127alhekk dawn it-toponimi jidhru wkoll fit-tielet kolonna, (a)+(b), flimkien malkaratteristika li tkun.", "It-toponimi li huma wkoll ismijiet ta\u2019 pajji\u017ci (b\u0127a\u017c-\u017cew\u0121 e\u017cempji li g\u0127adni kif tajt), avolja jistg\u0127u jitqiesu sa \u010bertu punt b\u0127ala \u2018stabbiliti\u2019, qed inqishom tra\u017clitterazzjonijiet billi g\u0127addejja r-revi\u017cjoni tal-lista tal-pajji\u017ci (kif semmejt iktar \u2019il fuq), u g\u0127ax f\u2019kull ka\u017c, mhumiex kliem Malti \u2018tradizzjonali\u2019 b\u0127al dawk li jinsabu filkolonna (a).", "It-tra\u017clitterazzjoni spiss tinvolvi adattament \u010bkejken, u kultant ma tinvolvi l-ebda bidla firrigward tal-ortografija tal-lingwa pont \u2013 f\u2019dawn il-ka\u017cijiet hemm koin\u010bidenza grafika perfetta, daqslikieku l-isem di\u0121\u00e0 huwa tra\u017clitterat bil-lest.", "Fl-adattament ortografikufonolo\u0121iku, huwa importanti \u0127afna li tin\u017camm il-konsistenza minn toponimu g\u0127al ie\u0127or.", "huma t-tendenzi \u0121enerali fittra\u017clitterazzjoni mill-Ingli\u017c g\u0127all-Malti:", "konsonanti: ch > \u010b, c > k, h (fejn imle\u0127\u0127na) >", "\u0127, j > \u0121, sh > x, z > \u017c", "Ittri \u017cejda, fis-sens illi mhumiex imle\u0127\u0127na flori\u0121inal, fil-Malti jaqg\u0127u: e\u017c.", "l-a\u010b\u010bent", "(a) Traduzzjoni kun\u010bettwali + (b) Tra\u017clitterazzjoni", "(a) Traduzzjoni kun\u010bettwali + (c) T\u0127ollija fil-lingwa pont", "Kwistjoni li \u0127abbtitni \u0127afna f\u2019din il-kolonna kienet tirrigwarda l-u\u017cu tal-artiklu bejn ilkaratteristika \u0121eografika u t-toponimu proprju fejn dan mhuwiex ukoll isem ta\u2019 pajji\u017c, l-iktar fil-ka\u017c tal-muntanji. *Il-Muntanji Atlas, jew ilMuntanji tal-Atlas?", "Kollha bl-artiklu, kollha ming\u0127ajru, jew nimxu ka\u017c b\u2019ka\u017c?", "L-erba\u2019 xenarji li fihom jixraq li toponimu jibqa\u2019 fil-lingwa pont anki fid-dehra grafika tieg\u0127u huma dawn li \u0121ejjin:", "Kif stajt nifhem mit-Taljan, il-ktajjen ta\u2019 muntanji ta\u2019 \u010bertu daqs jew firxa, jew li jaqsmu isimhom ma\u2019 re\u0121jun (mhux bilfors politiku, anzi), \u0121eneralment ikunu bl-artiklu.", "L-ismijiet li ma je\u0127dux l-artiklu jidher li huma wkoll toponimi ta\u2019 bliet jew ir\u0127ula, jew isem mog\u0127ti f\u2019lingwa mhux lokali (il-ka\u017c tal-Muntanji A\u0127mar, li jinsabu fl-Etjopja; bl-Ingli\u017c Ahmar Mountains, mhux Red Mountains, u g\u0127alhekk mhux \u0126omor; deskrizzjoni a\u0121\u0121ettivali blG\u0127arbi li mbag\u0127ad sar nom f\u2019ilsna o\u0127ra).", "I\u017cda dawn huma biss tendenzi, u l-kwistjoni talartiklu g\u0127ad irrid inkompli nist\u0127arri\u0121ha f\u2019artikli futuri ta\u2019 din is-sensiela. (c) \u017bamma tal-isem fl-ortografija tal-lingwa pont It-toponimu jibqa\u2019 fil-lingwa pont u j\u017comm lortografija tieg\u0127u, anki jekk din ma taqbilx mas-sistema Maltija.", "Kif l-isem jitlissen filprattika mbag\u0127ad storja o\u0127ra, u huwa kwa\u017ci inevitabbli li titlissen \u2018la Maltija\u2019 xorta wa\u0127da.", "F\u2019artikli futuri, din il-kolonna x\u2019aktarx ting\u0127aqad ma\u2019 tal-a\u0127\u0127ar, (a)+(c).", "S\u2019issa \u0121bart erba\u2019 xenarji li fihom jaqbel li toponimu jin\u017camm fil-lingwa pont.", "L-uni\u010bi \u017cew\u0121 toponimi li jidhru f\u2019din il-kolonna (c) huma lkatina tal-muntanji tal-Afrika t\u2019Isfel mag\u0127rufin b\u0127ala d-Drakensberg (ix-xenarju (i) fissezzjoni li jmiss), u l-Orange, isem ix-xmara li tifred l-Afrika t\u2019Isfel u n-Namibja, hawnhekk bl-elissi (ix-xenarju (ii) hawn isfel).", "(i) Il-lingwa pont di\u0121\u00e0 qed tirrispetta lingwa o\u0127ra, mhux bilfors lokali, e\u017c. id-Drakensberg, il-Golf ta\u2019 Gab\u00e8s, il-Kap Agulhas, l-Istrixxa t\u2019Aouzou. (ii) It-toponimu \u0121ej minn nom proprju ie\u0127or, spiss isem ta\u2019 persuna - e\u017c.", "Il-Lag Victoria, Albert e\u010b\u010b., il-Muntanja Stanley, u sa\u0127ansitra ix-Xmara Orange, imsemmija mhux g\u0127allkulur i\u017cda g\u0127al prin\u010bep Olandi\u017c14. (iii) It-toponimu \u0121ej minn deskrizzjoni \u0121eografika u teorikament tista\u2019 ssir traduzzjoni kun\u010bettwali tieg\u0127u, i\u017cda l-post jew l-element \u0121eografiku inkwistjoni ftit li xejn huwa mag\u0127ruf lil hinn mir-re\u0121jun tieg\u0127u, u allura jista\u2019 jitqies wisq \u2018lokali\u2019 biex jinqaleb f\u2019ilsna o\u0127ra - e\u017c.", "Kap Three Points, peni\u017cola \u010bkejkna tal-Gana, bit-Taljan ukoll Capo Three Points. (iv) Anki jekk it-tra\u017clitterazzjoni Maltija talisem tkun tinvolvi biss sempli\u010bi bidla ta\u2019 ittra tat-tip i/y > j jew j > \u0121, b\u0127al fix-xenarju (iii), ilpost jista\u2019 jitqies wisq \u2018lokali\u2019 biex l-isem tieg\u0127u ji\u0121i adattat ortografikament, e\u017c. ilForesta Nyungwe, isem li jibqa\u2019 jinkiteb listess anki bit-Taljan li kieku kien jibdel il-\u2018y\u2019 f\u2019\u2018i\u2019, bl-Ispanjol li kieku kien jibdel il-\u2018w\u2019 f\u2019\u2018u\u2019 jew \u2018\u00fc\u2019, u bil-Fran\u010bi\u017c li kieku jibdel il-\u2018w\u2019 f\u2019\u2018ou\u2019.", "Il-linja bejn xenarju u ie\u0127or fejn jid\u0127ol innuqqas ta\u2019 tra\u017clitterazzjoni mhux lakemm ti\u0121bidha, u hemm \u0127afna trikkib; biss biss, le\u017cempju tal-(iv) seta\u2019 da\u0127al aktarx ukoll fil-(i).", "Ir-raba\u2019 diffikult\u00e0 msemmija fl-ewwel artiklu kienet appuntu l-periklu tal-etimolo\u0121ija falza, u g\u0127aldaqstant ilb\u017conn ta\u2019 prudenza.", "Kien ikun fa\u010bli \u0127afna naqg\u0127u finnasba u nipproponu t-toponimu ix-Xmara (l-)Oran\u0121jo.", "Qabbel max-Xmara s-Safra ta\u010b-\u010aina, imsemmija proprju g\u0127all-kulur mog\u0127ti mill-\u0127amrija (tat-tip loess) fil-parti t\u2019isfel tax-xmara.", "\u0127", "tne\u010b\u010ba-l", "\u0127", "\u2022 l-Istrixxa t\u2019Aouzou \u2022 il-Peni ola ta\u2019 Cap-", "\u017b \u0127", "\u2022 il-Wied tar-Rift il-", "Ewlieni \u2022 il-Kap tal-Isperanza \u010b", "t-Tajba \u2022 il-Kap Santa Lu ija", "\u2022 il-Kaskati ta\u2019 \u2022 ix-Xmara Orange", "\u2022 il-Kap Agulhas,", "\u0127", "Albert, Edward", "\u010a", "\u0120 \u0121", "\u0127", "\u0127", "Il-Golf ta\u2019 Sirte Il-Kanal ta\u2019 Swejs il-Ba ar l-A mar in-Nil, in-Nil lIk al, in-Nil lAbjad, il-Kaskati tan-Nil l-Ik al \u2022 il-Lagi l-Kbar Afrikani", "\u0121", "\u0127", "\u0121", "Sa el id-De ert tal-Kala ari, tan-Namib il-Peni ola tas-Sinaj id-Delta tal-Okavango it-Trijangolu / idDipressjoni t\u2019Afar il-Foresti tal-Kongo il-Muntanji tal-Atlas, tatTibesti, tar-Rwenzori il-Muntanji Mitumba, A mar, Virunga il-Vulkan / Muntanja Kiliman aro, Kenja, Meru, Kamerun il-Golf tal-Ginea, talBenin, t\u2019Aden il-Fliegu tal-Mo ambik il-Lag Tanganjika, Malawi / Njasa, ad, Volta, Kariba, Nasser, Mweru, Limpopo, Tana, Turkana, Assal ix-Xmara Kongo, ambe i, Ni er, Okavango, uba, Xebeli, Omo, Awax \u0127", "\u0127", "\u2022 Il-Medda/l-Istrixxa tas\u2022", "\u2022 il-Kiliman aro", "(c) t ollija fillingwa pont", "\u0127", "(b) tra litterazzjoni \u2022 is-Sa el", "\u0121", "\u010b", "\u0127", "\u010b", "\u0121", "\u0121", "(a) traduzzjoni kun ettwali id-De ert tas-Sa ara, Nubjan, Libiku il-Qarn tal-Afrika id-Delta tan-Nil, ilWied tan-Nil l-Istmu ta\u2019 Swejs \u017c", "L-AFRIKA", "l-a\u010b\u010bent", "Iktar delikat minn hekk, i\u017cda, kif g\u0127andna nkejlu liema postijiet jistg\u0127u jitqiesu \u2018wisq lokali\u2019 biex isimhom ji\u0121i adattat f\u2019ilsna o\u0127ra?", "Kif nistg\u0127u nkejlu \u2013 jekk tassew hemm b\u017conn li nkejlu \u2013 il-grad ta\u2019 familjarit\u00e0 ma\u2019 toponimu lil hinn mir-re\u0121jun immedjat tieg\u0127u?", "B\u0127alma lkartografu jkollu ji\u0121\u0121udika x\u2019g\u0127andu jintwera fuq il-mappa jew le, sfortunatament, ittraduttur tal-mapep ikollu ji\u0121\u0121udika wkoll liema toponimi huma denji ta\u2019 traduzzjoni f\u2019ilsna mbieg\u0127da minnha, u liema mhumiex, dejjem skont il-fehma tieg\u0127u.", "Din hi po\u017cizzjoni skomda \u0127afna, iktar u iktar g\u0127ax diffi\u010bli ti\u0121i solvuta bi kriterji o\u0121\u0121ettivi.", "Fl-artiklu li jmiss se nkompli nfannad f\u2019dawn ilkriterji preliminari, i\u017cda nixtieq nara wkoll x\u2019ji\u0121ri meta nibdlu l-lingwa pont mill-Ingli\u017c g\u0127at-Taljan.", "G\u0127aldaqstant, naqsmu l-Atlantiku u nittrakkaw flAmerka t\u2019Isfel, kontinent li b\u0127all-Afrika g\u0127andu varjet\u00e0 wiesg\u0127a \u0127afna ta\u2019 pajsa\u0121\u0121i, ta\u2019 kull estrem.", "Sakemm ner\u0121g\u0127u nduru mal-Kap tal-Isperanza tTajba, baqag\u0127lna \u0127afna x\u2019naqdfu.", "\u0126ajr lil Norbert Rizzo, Andrew Sammut, Mark Vella, Louise Vella, Alan Delia, Kenneth Camilleri, Miguel Debattista, Vicky Grech u kollegi o\u0127ra, kif ukoll lill-membri tal-grupp Kelmet ilMalti (Facebook), g\u0127ad-diskussjoni ta\u2019 \u010berti proposti toponomi\u010bi.", "Antoine Cassar huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "Novembru 2014 MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra", "Malta u l-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea Joseph Izzo Clarke", "an huwa t-titlu ta\u2019 ktieb li \u0121ie ppubblikat mill-Qorti tal-\u0120ustizzja f\u2019April li g\u0127adda.", "Il-ktieb, l-ewwel wie\u0127ed tal-Qorti tal-\u0120ustizzja ppubblikat unikament fil-ver\u017cjoni Maltija, ji\u0121bor fih is-sentenzi mog\u0127tija mill-Qorti tal\u0120ustizzja li jinvolvu lil Malta, jew lil persuni Maltin (kemm \u0121uridi\u010bi kif ukoll fi\u017ci\u010bi) flewwel g\u0127axar snin ta\u2019 ade\u017cjoni ta\u2019 Malta malUnjoni Ewropea.", "Hu ji\u0121bor fih ukoll selezzjoni ta\u2019 sentenzi fost l-iktar importanti tal-Qorti tal\u0120ustizzja matul dawn l-a\u0127\u0127ar sittin sena.", "Numru ta\u2019 personalitajiet fil-kamp legali Malti u Ewropew taw kontribuzzjoni qasira g\u0127al din il-pubblikazzjoni.", "Fil-ktieb, jiena wkoll nispjega fil-qosor x\u2019inhu r-rwol tal-Qorti tal\u0120ustizzja fl-istruttura istituzzjonali tal-UE, kif ukoll ir-rwol tat-traduzzjoni u dak tad-divi\u017cjoni tal-ilsien Malti fil-pro\u010bedura \u0121udizzjarja talQorti tal-\u0120ustizzja.", "Numru ta\u2019 kunsiderazzjonijiet wassluni nie\u0127u l-inizjattiva li nippubblika dan il-ktieb.", "Lewwel nett, l-g\u0127axar anniversarju ta\u2019 Malta flUnjoni Ewropea kien jist\u0127oqqlu li jitfakkar.", "Ridt per\u00f2 li ma tkunx \u010belebrazzjoni fierg\u0127a, i\u017cda wa\u0127da iktar impenjata, li fiha wie\u0127ed jieqaf, i\u0127ares lura, u jirrifletti dwar is-snin li g\u0127addew, il-pre\u017cent, u s-snin li \u0121ejjin.", "Kien hemm ukoll ix-xewqa li ti\u0121i stimolata parte\u010bipazzjoni ikbar tal-professjoni legali Maltija fil-Qorti tal-\u0120ustizzja.", "L-istatistika turi kemm il-parte\u010bipazzjoni tal-professjoni legali fil-pro\u010beduri \u0121udizzjarji tal-UE hija kemxejn assenti.", "Huwa l-atte\u0121\u0121jament ta\u2019 i\u017colament talprofessjoni legali li \u0127assejt li kellu ji\u0121i diskuss u analizzat.", "Barra minn dan, kien hemm ir-", "rieda li ting\u0127ata vi\u017cibilit\u00e0 ikbar lir-rwol talQorti tal-\u0120ustizzja f\u2019Malta.", "Skop ie\u0127or kien li jintwera x-xog\u0127ol ta\u2019 traduzzjoni mwettaq mill-Maltin flistituzzjonijiet.", "Huwa importanti li l-Maltin jifhmu g\u0127aliex a\u0127na nittradu\u010bu, u kif nag\u0127mlu dan.", "Sfortunatament, ix-xog\u0127ol tag\u0127na ji\u0121i \u0121\u0121udikat wisq superfi\u010bjalment minn Malta.", "Naturalment, ir-rwol tat-traduzzjoni, u b\u2019konsegwenza, tat-tradutturi u tal-\u0121uristi lingwisti, kien jist\u0127oqqlu ji\u0121i spjegat, sabiex ilMaltin ikomplu ji\u0121u m\u0127ajra jid\u0127lu g\u0127al din ilkarriera.", "l-a\u010b\u010bent Fl-a\u0127\u0127ar nett, huwa importanti li jintwera kemm il-Malti jista\u2019 jil\u0127aq livelli g\u0127olja, u li jitqies li huwa fuq l-istess livell tal-lingwi uffi\u010bjali l-o\u0127ra tal-UE.", "Hemm il-b\u017conn li lprofessjonist legali, u l-istudent tal-li\u0121i, ikollu sors ta\u2019 referenza u studju bil-Malti, mhux biss bl-Ingli\u017c, kif fil-fatt ji\u0121ri llum.", "Il-Malti, wara kollox, huwa l-lingwa uffi\u010bjali tal-qrati Maltin.", "Meta \u017c\u017cid ma\u2019 dawn il-kunsiderazzjonijiet kollha l-fatt li kont ili s-snin ni\u0121bor il-materjal u nifforma qafas ta\u2019 ktieb f\u2019mo\u0127\u0127i, id-de\u010bi\u017cjoni li ji\u0121i ppubblikat ktieb li jissodisfa dawn le\u017ci\u0121enzi kienet mill-iktar naturali u lo\u0121ika.", "Ixta\u2019 preparazzjoni involva xog\u0127ol konsultazzjoni mal-awtoritajiet tal-Qorti tal\u0120ustizzja, g\u0127a\u017cla tas-sentenzi u tal-format mill-bord editorjali, il-kitba u r-ri\u010berka talmaterjal miktub, il-pro\u010bedura amministrattiva ta\u2019 awtorizzazzjoni u finanzjament tal-ktieb, ilkoordinazzjoni mal-kontributuri, u x-xog\u0127ol tekniku kollu marbut mal-pubblikazzjoni.", "Ixxog\u0127ol baqa\u2019 sejjer g\u0127axar xhur u tlesta f\u2019April 2014 bil-pubblikazzjoni mill-Uffi\u010b\u010bju talPubblikazzjonijiet fil-Lussemburgu.", "\u0120ew ippubblikati 300 kopja.", "Imma min\u0127abba li dan mhux bi\u017c\u017cejjed biex il-ktieb jitqassam", "mal-membri kollha tal-professjoni legali, malistudenti tal-li\u0121i, u ma\u2019 kull persuna interessata, \u0121ie de\u010bi\u017c li l-pubblikazzjoni tkun bla \u0127las, sabiex tkun a\u010b\u010bessibbli g\u0127al kul\u0127add.", "Tlestiet ver\u017cjoni di\u0121itali sabiex titqieg\u0127ed flinternet.", "Il-ktieb issa huwa disponibbli fis-sit tal-Uffi\u010b\u010bju tal-Pubblikazzjonijiet (http:// bookshop.europa.eu/mt/malta-u-l-qorti-talgustizzja-tal-unjoni-ewropea-pbQD0413195/).", "G\u0127andu jkun hemm ver\u017cjoni flip-book ukoll.", "Il-ktieb \u0121ie ppre\u017centat fl-24 ta\u2019 April 2014 matul konferenza organizzata flimkien malKamra tal-Avukati f\u2019Dar l-Ewropa, il-Belt Valletta.", "Tkellmu l-Ministru tal-\u0120ustizzja, lOnor.", "Dott. Owen Bonnici, il-Prim\u2019Im\u0127allef, lOnor.", "Dott. Silvio Camilleri, l-Avukat \u0120enerali, Dott. Peter Grech, u Dott. Reuben Balzan, il-President tal-Kamra tal-Avukati.", "Novembru 2014 Imma ma setg\u0127ux jonqsu l-Im\u0127allfin Maltin fil-Qorti tal-\u0120ustizzja u fil-Qorti \u0120enerali, Dott. Anthony Borg Barthet u l-Prof.", "Huma tkellmu dwar l-esperjenza tag\u0127hom tal-Qorti tal-\u0120ustizzja f\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar snin u setg\u0127u, anki permezz tal-esperjenza professjonali pre\u010bedenti tag\u0127hom f\u2019Malta, ikunu n-ness bejn is-sitwazzjoni Maltija u dik Ewropea.", "Jien tkellimt dwar ir-rwol tat-traduzzjoni filpro\u010bedura \u0121udizzjarja, kif ukoll dwar limportanza ta\u2019 koordinazzjoni ikbar f\u2019dak li jirrigwarda t-terminolo\u0121ija u aspetti lingwisti\u010bi relatati.", "Kien importanti li ji\u0121i spjegat li ttraduzzjoni hija ne\u010bessit\u00e0 fundamentali g\u0127attmexxija tajba tal-\u0121ustizzja.", "Hija tippermetti, fil-fatt, li \u010b-\u010bittadini jkollhom a\u010b\u010bess dirett, ugwali u simultanju g\u0127all-informazzjoni \u0121udizzjarja, kif ukoll a\u010b\u010bess g\u0127all-\u0121ustizzja.", "Huwa b\u2019hekk li to\u0127ro\u0121 l-importanza tattraduzzjoni.", "Il-laqg\u0127a \u0121iet immoderata minn Dott. Peter Agius, il-Kap tal-Uffi\u010b\u010bju Informazzjoni tal-Parlament Ewropew f\u2019Malta.", "Din il-konferenza \u0121iet apprezzata \u0127afna fost dawk pre\u017centi, li esprimew numru ta\u2019 drabi xxewqa li avvenimenti b\u0127al dan jin\u017cammu iktar jiffa\u010bilitaw iktar ilspiss, g\u0127aliex komunikazzjoni tag\u0127na l-Maltin flistituzzjonijiet mal-operaturi Maltin f\u2019Malta, kif ukoll bejn il-Maltin f\u2019Malta.", "Din it-tip ta\u2019 komunikazzjoni u koordinazzjoni hija nieqsa \u0127afna f\u2019pajji\u017cna.", "It-tema tal-konferenza kienet tirrigwarda temi prin\u010bipalment legali, b\u2019mod partikolari l-", "l-a\u010b\u010bent", "pro\u010bedura tar-rinviji g\u0127al de\u010bi\u017cjonijiet preliminari, l-interventi ta\u2019 Malta fil-kaw\u017ci quddiem il-Qorti tal-\u0120ustizzja, ir-rwol importanti tal-Qorti \u0120enerali, kif ukoll metodi ta\u2019 kollaborazzjoni fil-kamp tat-terminolo\u0121ija legali.", "jifhmu sew il-messa\u0121\u0121 tal-Unjoni Ewropea.", "G\u0127andna obbligu li nkunu ta\u2019 servizz g\u0127a\u010b\u010bittadin Malti b\u0127ala \u010bittadin tal-UE.", "G\u0127aldaqstant, hemm b\u017conn li nibqg\u0127u dejjem a\u0121\u0121ornati dwar dak li qed ji\u0121ri Malta f\u2019kull kamp rilevanti.", "Dak li \u0121ie diskuss matul din il-konferenza kien importanti f\u2019dan il-qasam, g\u0127aliex wassal iktar direttament il-pre\u017cenza tal-istituzzjonijiet f\u2019mo\u0127\u0127 il-Maltin, u ppermetta li ssir diskussjoni o\u0121\u0121ettiva dwar is-sitwazzjoni kurrenti f\u2019Malta.", "Irrid nenfasizza, per\u00f2, iktar laspett lingwistiku tal-ktieb.", "Hemm il-periklu li nimxu \u2019l bog\u0127od mir-realt\u00e0 li g\u0127aliha qed nittradu\u010bu.", "Irridu nsegwu rrealtajiet lingwisti\u010bi Maltin, u nifhmuhom.", "Huwa ne\u010bessarju li n\u017commu l-kuntatt malawtoritajiet kompetenti tal-lingwa, sabiex nikkoordinaw dejjem a\u0127jar dak li niktbu bilMalti.", "Mhux biss l-awtoritajiet lingwisti\u010bi, per\u00f2.", "Hemm varji setturi, b\u0127all-professjonijiet liberi, li g\u0127andna b\u017conn insegwu sabiex insiru nafu kif huma ji\u017cviluppaw il-lingwa spe\u010bjalizzata tag\u0127hom.", "Ir-reazzjoni ta\u2019 dawk pre\u017centi, kemm g\u0127all-ktieb, kif ukoll g\u0127allkonferenza, uriet li hemm xewqa kbira g\u0127al informazzjoni dwar l-Unjoni Ewropea.", "Il-kelliema, diversi drabi waqt il-konferenza, urew l-apprezzament mhux biss g\u0127all-kontenut legali tal-ktieb, imma wkoll g\u0127all-Malti ta\u2019 kwalit\u00e0 g\u0127olja tieg\u0127u.", "Dan il-ktieb juri kif ilMalti huwa lingwa sofistikata, li tista\u2019 tesprimi kun\u010betti kumplessi fuq il-firxa kompleta ta\u2019 su\u0121\u0121etti li wie\u0127ed jista\u2019 jikteb dwarhom.", "Fih jidhru kun\u010betti li nkitbu bil-Malti g\u0127all-ewwel darba, b\u0127all-prin\u010bipju ta\u2019 \u2018effett dirett\u2019, jew lespressjoni \u2018\u0127addiem migrant\u2019, li bil-mod il mod jidhru li qed jintu\u017caw ukoll fitterminolo\u0121ija li tintu\u017ca Malta.", "Dawn lespressjonijiet, b\u0127al mijiet o\u0127ra li \u0121ew de\u010bi\u017ci f\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar snin, kienu \u0127afna drabi ji\u0121u studjati bl-Ingli\u017c biss, u kien jibqg\u0127u f\u2019mo\u0127\u0127 dak li jkun f\u2019din il-lingwa.", "Kien ta\u2019 sodisfazzjon personali g\u0127alija nisma\u2019 lillmembri tal-professjoni legali jistqarru kemm il-Malti la\u0127aq il-maturit\u00e0 tieg\u0127u b\u0127ala lingwa li titkellem fuq su\u0121\u0121ett kumpless b\u0127al-li\u0121i.", "Wara l-ge\u0121wi\u0121ija tal-avveniment, it-trab jibda jwarrab, u dak li jkun ja\u0127seb b\u2019iktar kalma u jasal g\u0127all-konklu\u017cjonijiet tieg\u0127u b\u2019iktar serenit\u00e0 u o\u0121\u0121ettivit\u00e0.", "X\u2019konklu\u017cjonijiet wara dan l-avveniment?", "Prin\u010bipalment tnejn, marbuta ma\u2019 xog\u0127olna flistituzzjonijiet.", "L-ewwel nett, din il-konferenza wriet li huwa importanti li a\u0127na l-Maltin in\u017commu kuntatt ma\u2019 Malta.", "A\u0127na qeg\u0127din nittradu\u010bu bil-Malti sabiex il-Maltin jaqraw u", "It-tieni nett, irridu nag\u0127tu lill-istituzzjonijiet ilvi\u017cibilit\u00e0 ne\u010bessarja \u0127alli l-Maltin jifhmu iktar u a\u0127jar ir-realt\u00e0 tal-Unjoni Ewropea barra minn xtuthom.", "Il-periklu li Malta tinqata\u2019 mir-realt\u00e0 Ewropea je\u017cisti.", "Anzi, huwa fatt li \u0127afna Maltin g\u0127adhom ma fehmux x\u2019inhi r-realt\u00e0 li Malta da\u0127let fiha.", "Meta mmur Malta, \u0127afna drabi nie\u0127u l-impressjoni li Malta qed tg\u0127ix f\u2019dinja parallela.", "La Malta u lanqas il-Maltin fl-istituzzjonijiet m\u2019g\u0127andhom jinqatg\u0127u minn xulxin.", "G\u0127andu dejjem jinstab mezz li bih jin\u017camm kuntatt regolari.", "B\u2019hekk, ir-realtajiet ta\u2019 kul\u0127add jibdew jersqu iktar vi\u010bin xulxin, u verament inkunu nistg\u0127u ng\u0127idu li d\u0127alna flUnjoni Ewropea.", "Fl-a\u0127\u0127ar, fejn jid\u0127ol l-ilsien Malti, kull min kien pre\u017centi fil-konferenza qabel u kkonferma l-importanza tal-Malti b\u0127ala lsien prin\u010bipali ta\u2019 komunikazzjoni tal-Maltin.", "Nittama li bil-fatti nkunu nistg\u0127u nuru l-istess importanza li nuru bil-kliem.", "Joseph Izzo Clarke huwa l-Kap tad-Divi\u017cjoni tal-Ilsien Malti tal-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea 37", "l-a\u010b\u010bent", "L-Akkademja tal-Malti \u2019din il-\u0127ar\u0121a, l-a\u010b\u010bent tkellem masSegretarju tal-Akkademja tal-Malti, is-Sur Joseph P. Borg.", "Is-Sur Borg ilu dawn l-a\u0127\u0127ar snin attiv f\u2019din l-istituzzjoni lingwistika, g\u0127aqda volontarja li twieldet kwa\u017ci mitt sena ilu, u xtaqna nistaqsuh dwar il-funzjoni tag\u0127ha, ilbiera\u0127 u llum.", "X'inhi d-differenza bejn l-Akkademja talMalti u l-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti?", "L-Akkademja, imwaqqfa b\u0127ala L-G\u0127aqda talKittieba tal-Malti fl-14 ta\u2019 Novembru 1920, kellha tliet g\u0127anijiet ewlenin, li (i) tfassal alfabett Malti fuq sisien xjentifi\u010bi; (ii) ti\u0121bor lillkittieba fi \u0127danha u (iii) tnissel letteratura.", "Erbg\u0127in sena qabel, fl-1880, Anton Muscat Fenech kien di\u0121\u00e0 stieden lill-kittieba kollha ta\u2019 \u017cmienu biex jiltaqg\u0127u u jfasslu metodu wie\u0127ed g\u0127all-kitba bil-Malti u Manwel Dimech fl1899 g\u0127amel l-istess appell f\u2019Il-Bandiera talMaltin.", "\u0120u\u017c\u00e8 Muscat Azzopardi kien laqa\u2019 minnufih it-talba ta\u2019 Muscat Fenech imma 38", "Novembru 2014 kellhom jg\u0127addu aktar snin, sakemm se\u0127\u0127 il\u0127sieb bis-sa\u0127\u0127a tal-appell ta\u2019 Fran\u0121isk Saver Caruana f\u2019Il-\u0126abib fil-21 ta\u2019 Settembru 1920.", "G\u0127aldaqstant, wara t-tentattivi li kienu saru fisseklu tmintax u fil-bidu tas-seklu dsatax minn de Soldanis (1750) u Mikiel Anton Vassalli (1791, 1827), l-alfabett tal-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti \u0127a l-g\u0127eruq u kkonsolida ru\u0127u meta lG\u0127aqda \u0127ar\u0121et it-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija fl-1924 u xejnet darba g\u0127al dejjem it-ta\u0127wid li kien hemm u \u0121abet l-uniformit\u00e0 fil-kitba bilMalti.", "Il-Gvern da\u0127\u0127al l-ortografija tal-G\u0127aqda fl-iskejjel u fl-1934 g\u0127araf uffi\u010bjalment lalfabett u l-ortografija tag\u0127ha.", "Ma\u017c-\u017cmien in\u0127asset il-\u0127tie\u0121a li t-Tag\u0127rif ji\u0121i a\u0121\u0121ornat u nsibu \u017c-\u017bieda mat-Tag\u0127rif (1984), lA\u0121\u0121ornament tat-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija (1991) u r-Regoli tal-Kitba tal-Malti (1998).", "Ix-xewqa li jkun hemm Kunsill tal-Lingwa tmur lura g\u0127exieren ta\u2019 snin u l-proposti kienu tqanqlu kemm fis-seminar Jedd l-Ilsien Malti \u2013 G\u0127a\u017cliet g\u0127all-\u0120ejjieni (1991) kif ukoll filkungress organizzat mill-A\u017bAD (1994) bil\u0127sieb li f\u2019pajji\u017cna jkollna politika lingwistika u din l-entit\u00e0 \u201ctfittex ukoll li fid-diversi ferg\u0127at tag\u0127ha ti\u0121bor l-isforzi u l-\u0127idma tal-g\u0127aqdiet volontarji... u kull potenzjal ie\u0127or, u tindirizzahom f\u2019impenn wie\u0127ed lejn l-g\u0127an ewlieni tag\u0127ha\u201d.", "Kien il-Bord tal-Malti li witta t-triq u kellu jg\u0127addi minn ta\u0127t tliet amministrazzjonijiet differenti (1994-2000).", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-Li\u0121i tal-Malti (Att Nru. V tal2004) twaqqaf il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti \u201cbiex jippromwovi l-Ilsien Nazzjonali ta\u2019 Malta u jipprovdi l-g\u0127odda me\u0127tie\u0121a g\u0127attwettiq ta\u2019 dan il-g\u0127an\u201d.", "L-ewwel Kunsill in\u0127atar mill-Ministeru tal-Edukazzjoni f\u2019April 2005 u minnufih bdiet \u0127idma kbira biex bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 esperti fl-oqsma tal-lingwistika titwettaq pjanifikazzjoni lingwistika.", "Il-Kunsill, flimkien mal-\u0127ames kumitati tekni\u010bi b\u2019kollox jiffurmaw tim ta\u2019 tletin ru\u0127.", "Minnufih beda rubrika importanti fil-\u0121urnali Bil-Kelma t-Tajba, xog\u0127ol tal-Prof.", "Manwel Mifsud, u b\u2019kollaborazzjoni", "l-a\u010b\u010bent mad-Dipartiment tal-Malti fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta nieda l-Kors g\u0127a\u010b-\u010aertifikat tal-Qari talProvi bil-Malti.", "Saru wkoll g\u0127add ta\u2019 seminars u konferenzi g\u0127all-i\u017cvilupp tal-Malti flinformatika u sensiela ta\u2019 seminars fuq ilvarjanti bit-tema Innaqqsu l-In\u010bertezzi li wasslu g\u0127ad-De\u010bi\u017cjonijiet 1.", "G\u0127aldaqstant, illum bis-sa\u0127\u0127a tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti (KNM) g\u0127andna entit\u00e0 mwaqqfa b\u2019li\u0121i li t\u0127ares l-Ilsien Nazzjonali u bis-sa\u0127\u0127a t\u2019hekk l-Akkademja talMalti tista\u2019 timpenja ru\u0127ha aktar a\u0127jar fl-oqsma letterarji u kulturali.", "B\u2019danakollu, kif titlob listess li\u0121i, l-Akkademja je\u0127ti\u0121ilha li tirrakkomanda isem/ismijiet ta\u2019 persuna/i flimkien mad-Dipartiment tal-Malti fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta biex jin\u0127atar il-President tal-KNM millPrim Ministru.", "L-Akkademja hi wkoll rappre\u017centata fil-KNM minn membru tag\u0127ha u tajjeb ng\u0127idu wkoll li membru ie\u0127or tal-KNM", "Novembru 2014 jin\u0127atar minn fost l-G\u0127aqdiet tal-Malti biex jirrappre\u017centahom.", "Kemm g\u0127andha membri l-Akkademja?", "Kif jista\u2019 wie\u0127ed jissie\u0127eb fiha u xi \u0121\u0121ib mag\u0127ha s-s\u0127ubija?", "B\u0127alissa ng\u0127oddu 165 membru.", "L-istatut jitlob li l-Kunsill tal-Akkademja ja\u0127tar membri lillgradwati fil-Malti u lil dawk il-persuni li ppubblikaw xog\u0127lijiet ta\u2019 kontribut siewi f\u2019xi qasam tal-ilsien Malti jew qed jag\u0127tu kontribut li bih l-Akkademja til\u0127aq l-g\u0127anijiet tag\u0127ha.", "Persuna tista\u2019 tni\u017c\u017cel il-formola talapplikazzjoni mis-sit elettroniku talAkkademja: www.akkademjatalmalti.com jew tikteb lis-Segretarju.", "Kull imsie\u0127eb li j\u017comm ru\u0127u a\u0121\u0121ornat fil-\u0127las tal-mi\u017cata jkun intitolat g\u0127al kopja ta\u2019 Il-Malti \u2013 il-pubblikazzjoni li lAkkademja ilha to\u0127ro\u0121 sa mill-1924.", "L-attivit\u00e0 tal-Akkademja biex tfakkar il-mitt sena mit-twelid ta\u2019 \u0120u\u017c\u00e8 Chetcuti - ritratt: Martin Attard mid-DOI 39", "l-a\u010b\u010bent 3.", "Issemmilna xi pro\u0121etti li intom g\u0127addejjin bihom b\u0127alissa?", "Dan l-a\u0127\u0127ar \u0127ejjejna serata kommemorattiva f\u2019\u0121ie\u0127 \u0120u\u017c\u00e8 Chetcuti f\u2019g\u0127eluq il-mitt sena minn twelidu.", "Matul l-a\u0127\u0127ar snin \u0127abtu g\u0127add ta\u2019 anniversarji li \u0127adna \u0127sieb ni\u010b\u010belebraw flimkien ma\u2019 g\u0127aqdiet u entitajiet o\u0127ra: Dun Karm f\u2019g\u0127eluq il-50 sena minn mewtu malUffi\u010b\u010bju tal-Prim Ministru (2011); Anton Buttigieg f\u2019g\u0127eluq il-100 sena minn twelidu mal-Uffi\u010b\u010bju tal-President ta\u2019 Malta (2012); Patri Anastasju Cuschieri mal-Provin\u010bja Kar-", "melitana Maltija (2012); Ru\u017car Briffa f\u2019g\u0127eluq", "il-50 sena minn mewtu mal-President ta\u2019 Malta, id-Dipartiment tal-Malti u l-G\u0127aqda tal-Malti (2013); Kelinu Vella Haber f\u2019g\u0127eluq il-100 sena minn twelidu mal-Ministeru g\u0127al G\u0127awdex (2013) u Karmenu Vassallo f\u2019g\u0127eluq il-100 sena minn twelidu mal-Uffi\u010b\u010bju tal-Prim Ministru (2014).", "Il-Kantilena ta\u2019 Pietru Caxaro", "Re\u010bentement \u0127dimna mill-qrib mal-Arkivju Notarili biex nirrestawraw ir-re\u0121istru li fih tinsab il-Kantilena ta\u2019 Pietru Caxaro u sponsorjajna g\u0127add ta\u2019 diski kompatti bilpoe\u017ciji kantati mal-mu\u017cika ta\u2019 Mro Dominic Galea.", "Bil-g\u0127ajnuna kbira ta\u2019 Olvin Vella s\u2019issa organizzajna 22 ta\u0127dita fuq oqsma differenti tal-Malti, kemm letterarji kif ukoll lingwisti\u010bi.", "Novembru 2014 B\u0127alissa qed na\u0127sbu biex no\u0127or\u0121u g\u0127add spe\u010bjali ie\u0127or ta\u2019 Il-Malti li ji\u0121bor g\u0127add ta\u2019 ta\u0127ditiet li semmejtlek u Victor Fenech qed jie\u0127u \u0127sieb pubblikazzjoni bil-poe\u017ciji mi\u0121bura ta\u2019 Doreen Micallef.", "Qed na\u0127sbu wkoll biex ni\u0121bru l-a\u0127\u0127ar ri\u010berka fuq Vassalli u nippubblikawha wkoll f\u2019edizzjoni spe\u010bjali f\u2019g\u0127eluq il-250 sena minn twelidu.", "Il-Kunsill b\u0127alissa qed i\u0127ejji \u010belebrazzjoni Vassalljana li tinkludi tnedijiet tal-a\u0127\u0127ar kotba fuq Missier lIlsien Malti.", "L-Akkademja g\u0127andha sit elettroniku li ji\u0121i a\u0121\u0121ornat minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien.", "X\u2019jinkludi fih?", "Is-sit elettroniku jservi kemm ta\u2019 vetrina kif ukoll b\u0127ala g\u0127odda siewja g\u0127al min ikun qed ifittex tag\u0127rif b\u2019rabta mal-Malti.", "Fih tlettax-il taqsima u kull wa\u0127da tifta\u0127lek bosta frieg\u0127i: lg\u0127anijiet tal-Akkademja, l-ilsien Malti (li", "l-a\u010b\u010bent", "tinkludi l-istorja tieg\u0127u kif ukoll ir-regoli talkitba tal-Malti li huma a\u010b\u010bessibbli b\u0127ala dokumenti permezz ta\u2019 \u0127oloq), l-istorja talAkkademja, il-Kunsilli tal-Akkademja matul is-snin, avvi\u017ci, u l-librerija (li tinkludi l-indi\u010bi u artikli mill-Malti).", "Ir-rivista Il-Malti hija rivista talAkkademja u tal-KKM?", "Din ir-rabta ilha te\u017cisti?", "Kull meta to\u0127ro\u0121?", "X'tittratta laktar, il-lingwistika jew il-letteratura?", "Tasal fl-iskejjel u timxi fost l-g\u0127alliema?", "Ifittxuha l-istudenti tal-Malti fl-Universit\u00e0?", "\u0126olqa o\u0127ra tie\u0127dok fis-sit elettroniku tad-", "Il-Malti hi r-rivista tal-Akkademja ppubblikata bi ftehim mal-Klabb Kotba Maltin.", "Mill-2005 Il-Malti beda jalterna kull sena bejn \u0127ar\u0121a akkademika u o\u0127ra letterarja.", "\u0126ar\u0121a akkademika tkopri xog\u0127lijiet ta\u2019 ri\u010berka, kritika letterarja u studji lingwisti\u010bi u folkloristi\u010bi waqt li l-\u0127ar\u0121a letterarja jkun fiha poe\u017ciji u novelli ori\u0121inali u tinkludi taqsima g\u0127attraduzzjoni wkoll.", "Din id-darba l-\u0127ar\u0121a letterarja hi fi \u0127sieb Achille Mizzi u l-\u0127ar\u0121a akkademika hi fil-kura ta\u2019 Olvin Vella.", "Dipartiment tal-Malti, li minnha tista\u2019 tara llista tat-te\u017cijiet marbuta mal-letteratura u llingwistika Maltija u taqsima dedikata g\u0127allbijografiji ta\u2019 awturi Maltin.", "Din it-taqsima hi popolari \u0127afna spe\u010bjalment mal-istudenti li jsibuha utli g\u0127all-pro\u0121etti li jing\u0127ataw millg\u0127alliema tal-Malti.", "Taqsima interessanti o\u0127ra fis-sit elettroniku hi dik li tinkludi mkejjen, swali, lapidi, toroq u skejjel imsemmija g\u0127al kittieba mag\u0127rufa tag\u0127na u fejn jinsabu l-monumenti tag\u0127hom.", "Wie\u0127ed isib ukoll g\u0127add ta\u2019 \u0127oloq \u0121enerali li jwassluk f\u2019siti elettroni\u010bi o\u0127ra b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, g\u0127aqdiet o\u0127ra tal-Malti, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb u siti ta\u2019 awturi Maltin.", "Dan l-a\u0127\u0127ar l-Akkademja tellg\u0127et itTag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija onlajn.", "Dan qed ikun ta\u2019 g\u0127ajnuna kbira g\u0127al min qabel kien joqg\u0127od jipprova jaqta\u2019 fejn qara dwar ittali regola.", "Il-werrej mhux li kien jg\u0127in \u0127afna.", "Inizjattiva tajba immens.", "X'inhi rra\u0121uni g\u0127aliex tellg\u0127et biss il-parti tatTag\u0127rif flimkien ma\u017c-\u017bieda mat-Tag\u0127rif u lA\u0121\u0121ornament filwaqt li r-Regoli tal-Kitba talMalti t\u0127allew barra?", "Ir-ra\u0121uni hi wa\u0127da sempli\u010bi: it-Tag\u0127rif fuq ilKitba Maltija, i\u017c-\u017bieda mat-Tag\u0127rif u lA\u0121\u0121ornament da\u0127lu b\u2019mod uffi\u010bjali u \u0121ew approvati f\u2019Laqg\u0127at \u0120enerali tal-Akkademja, filwaqt li r-Regoli tal-Kitba tal-Malti huma \u0121abra ta\u2019 regoli fil-qosor li jinsabu fit-tliet dokumenti li semmejtlek.", "A\u0127na nie\u0127du \u0127sieb nibag\u0127tu kopji lillBibljoteka Nazzjonali u l-libreriji pubbli\u010bi kif ukoll lill-iskejjel.", "Dan l-a\u0127\u0127ar qassamna b\u2019xejn g\u0127add sabi\u0127 ta\u2019 \u0127ar\u0121iet qodma ta\u2019 Il-Malti lillg\u0127alliema imma nixtiequ li din ir-rivista ting\u0127ata aktar pubbli\u010bit\u00e0 mill-istituzzjonijiet edukattivi biex tixtered u ssir aktar seminali fost l-istudenti l-kbar.", "Filwaqt li je\u017cisti indi\u010bi ta\u2019 Il-Malti li qed nie\u0127du \u0127sieb in\u017commuh a\u0121\u0121ornat, pro\u0121ett ie\u0127or importanti huwa d-di\u0121italizzazzjoni tal-pa\u0121ni kollha ta\u2019 Il-Malti bis-sa\u0127\u0127a tal-inizjattiva ta\u2019 William Thierens u dawn \u0127afna minnhom di\u0121\u00e0 huma a\u010b\u010bessibbli mill-internet mis-sit elettroniku: http://melitensiawth.com/Index.html", "Kull min jixtieq jissie\u0127eb mal-Akkademja u jibda jir\u010bievi r-rivista Il-Malti, li to\u0127ro\u0121 darba fis-sena, jista\u2019 j\u017cur is-sit: www.akkademjatalmalti.com L-attivitajiet tal-Akkademja ssibhom ukoll fuq Facebook: www.facebook.com/akkademjatalmalti", "l-a\u010b\u010bent", "rin Serracino-Inglott1 hu mag\u0127ruf laktar g\u0127a\u017c-\u017cew\u0121 xog\u0127lijiet monumentali li tana fil-Malti, Il-Miklem Malti u l-qlib tad-Divina Commedia mit-Taljan.", "Kien mag\u0127ruf sew, mhux biss f\u2019Malta imma anke barra, b\u0127ala skakkista \u2013 \u010bampjin nazzjonali ta\u010b-\u010bess g\u0127al diversi snin, kien l-ewwel skakkista Malti li rrappre\u017centa lil pajji\u017cu fil-kampjonat internazzjonali ta\u010b-\u010bess fi Brighton, irRenju Unit, fl-1938 (Schiavone, 2009: 1475).", "Minkejja li \u017c-\u017cew\u0121 oqsma \u2013 it-t\u0127addim u r-ri\u010berka tal-kelma fuq na\u0127a, u l-log\u0127ob bi\u010b-\u010bess, fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra \u2013 jidhru distinti, f\u2019ESI g\u0127andhom relazzjoni intima bejniethom g\u0127ax jirrappre\u017centaw: \u2022 \u201cl-im\u0127abba ta\u2019 Erin g\u0127all-ordni fixxog\u0127ol u g\u0127all-pro\u010bedura sistematika\u201d, ittfittxija tieg\u0127u g\u0127al \u201crabta\u201d jew \u201crelazzjoni bejn \u0127a\u0121a u o\u0127ra\u201d biex jing\u0127atalhom \u201ctifsira\u201d, \u201csens\u201d u fidwa \u201cmill-assurdit\u00e0 u mill-kao\u010bit\u00e0\u201d (Il-Miklem Malti, Vol.", "IX: xv) u \u2022 il-\u0121lieda dejjiema tieg\u0127u kontra lmedjokrit\u00e0.2 Il-Miklem Malti fih disa\u2019 volumi, g\u0127axra jekk ng\u0127oddu l-volum tal-Addenda li jinkludi \u201cIlWerrej tal-G\u0127eruq [tal-verbi]\u201d, minkejja li \u201ckien qed jittama li jg\u0127aqqad \u0127dax-il volum mhux disg\u0127a \u2013 daqs kemm hemm numru ta\u2019 Forom fil-Verb\u201d (Il-Miklem Malti, Vol.", "Xi drabi kien jikteb ta\u0127t l-akronomu ESI, fil-qosor g\u0127al Erin Serracino-Inglott.", "2 Skont Fr Peter: \u201cQatt ma \u010beda g\u0127at-tentazzjoni li jag\u0127mel patt mal-medjokrit\u00e0.\u201d", "ESI ma jiddejjaq xejn isejja\u0127 \u201cxi dilettant\u201d li dawk li qalbu d-Divina Commedia qablu (SerracinoInglott, 1964: xv).", "\u201cHu l-ewwel dizzjunarju monolingwi ma\u0127sub biex jg\u0127allem lill-istudenti tal-Malti u lillqarrejja in\u0121enerali (Agius, 1990: 172).\u201d3 Dan il-vokabolarju ta\u2019 34,660 kelma ewlenija hu dak li n-neputi ta\u2019 ESI, il-Professur Fr Peter Serracino Inglott, ex-Rettur tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta,4 isejja\u0127lu \u201cri\u017cultat tal-mod sistematiku li bih Erin kien iqis li l-\u0127addiem tal-kelma g\u0127andu j\u0127ejji ru\u0127u biex jag\u0127mel l-a\u0127jar u\u017cu talaqwa g\u0127odda li Alla ta lill-bniedem\u201d (IlMiklem Malti, Vol.", "Bir-ra\u0121un li l-Professur Oliver Friggieri jwissina, meta kien qed jirreferi g\u0127alih b\u0127ala ddrammaturgu, li ESI \u201cjibqa\u2019 qabel xejn ilSilta mill-Ingli\u017c.", "Minn hawn \u2019il quddiem Fr Peter, kif kien mag\u0127ruf Malta.", "l-a\u010b\u010bent", "Novembru 2014 ESI \u0127tie\u0121lu jikkonsulta \u0127afna sorsi, dizzjunarji u dammi ta\u2019 kliem, inklu\u017ci dawk ta\u2019 Agius de Soldanis, Vassalli u Dun Karm, kif tixhed ittaqsima \u201cKotba li Qdewni\u201d (Vol.", "I: ix-xii), biblijografija ta\u2019 \u2019l fuq minn erba\u2019 pa\u0121ni.", "I\u017cda Agius jitfa\u2019 dawl fuq is-sorsi li sawru IlMiklem Malti b\u2019dan il-mod: \u201cPrin\u010bipalment dan id-dizzjunarju monolingwi g\u0127andu x\u2019jaqsam mal-lingwa miktuba imma jinkludi wkoll kliem djalettali mislut minn informaturi minn Malta u G\u0127awdex.", "Huwa partikolari g\u0127al \u0127afna lessemi li ma \u0121ewx re\u0121istrati minn dammi ta\u2019 kliem pre\u010bedenti.", "Tali dejta n\u0121abret minn noti mar\u0121inali fil-manuskritti ta\u2019 Vassalli, ming\u0127and il-perit Franko-Malti Giorgio Grognet de Vasse (m. 1862), awtur ta\u2019 dizzjunarju mhux mag\u0127ruf Alfabeto Atlantico Maltese (il-Bibljoteka Nazzjonali, il-Belt Valletta Ms 615), u dejta o\u0127ra mi\u0121bura mill\u0120i\u017cwita Patri Manwel Magri, li mid-dehra kienet tikkostitwixxi addendum tad-Dizionario ta\u2019 Falzon, li \u0121ie mg\u0127oddi lil Serracino-Inglott mill\u0120i\u017cwita G\u0127awdxi Patri \u0120u\u017cepp Mejlak (m. 1966), u li hu stess kien qed ji\u0121bor dizzjunarju voluminu\u017c \u2018Malti-Taljan-Ingli\u017c\u2019 (sal-ittra /h/) i\u017cda, min\u0127abba li la\u0127aq miet, qatt ma \u0121ie realizzat (MS.", "lessikografu, il-gwida tal-lingwa, l-img\u0127allem tal-kelma, l-akrobata tal-\u0127sejjes sbie\u0127 li ja\u0127sdu\u2026 [g\u0127ax] \u2026.Serracino-Inglott huwa traduttur l-aktar mhux meta jaqleb xog\u0127ol ta\u2019 awtur barrani, i\u017cda meta jqieg\u0127ed fil-Malti xieraq kull kun\u010bett u espressjoni li g\u0127andhom \u0127ajja akbar u usa\u2019 mill-\u0127ajja li qatt seta\u2019 kellhom fl-esperjenza kulturali ta\u2019 lsien mill-kitba g\u0127al sekli m\u010ba\u0127\u0127ad s\u0127a\u0127\u201d (Serracino-Inglott, 1993: xi).", "Il-Miklem Malti L-a\u0127jar deskrizzjoni ta\u2019 Il-Miklem Malti jag\u0127tiha l-awtur innifsu fil-frontispizju ta\u2019 kull volum: \u201c\u0120abra tal-kliem li jinsab fl-ilsien Malti mill-eqdem mag\u0127ruf u miktub, ukoll dak li m\u2019g\u0127adux jing\u0127ad, sa l-i\u0121ded mag\u0127\u017cul u milqug\u0127, li beda jing\u0127ad, miktub kif jixraq bittiswijiet me\u0127tie\u0121a, mog\u0127ni bit-tifsir tan-nisel semitiku jew romanz skont is-seng\u0127a.\u201d", "L-istoriku tad-dizzjunarji Maltin, il-Professur Dionisius A. Agius isostni li \u201cDak li Il-Miklem Malti g\u0127andu uniku huwa l-fatt li dan ixxog\u0127ol kien ta\u2019 \u017cvilupp importanti fillessikografija tal-Malti, u dan billi \u0121abar informazzjoni minn firxa wiesg\u0127a ta\u2019 g\u0127ejun xjentifi\u010bi u anki mhux xjentifi\u010bi.", "L-awtur ipprova wkoll jemenda d-derivazzjonijiet u lforom ipoteti\u010bi tal-kliem li kienu saru minn lessikografi pre\u010bedenti.\u201d5 (1990: 172) 5", "Silta mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "Fr Peter jirrakkonta: \u201cKien fl-1941, fil-qilla tal-gwerra, li Erin beda Il-Miklem.", "Kien kiteb l-ewwel dramm poetiku tieg\u0127u, Razju Vidal, u billi kien ambjentat fi \u017cmien il-Kavallieri, Erin ried jo\u0127loq effett arkajku fil-lingwa u beda ji\u0121bor listi ta\u2019 kliem Malti li kien jintu\u017ca dari, imma li kien qed jinqata\u2019 l-u\u017cu tieg\u0127u u hekk il-lingwa tiftaqar.", "Dawn il-listi kienu l-ewwel \u017cerrieg\u0127a \u010bkejkna li f\u2019medda ta\u2019 erbg\u0127in sena kellha ssir is-si\u0121ra b\u2019\u0127afna frieg\u0127i, jisimha IlMiklem.\u201d", "U jispjega kif kien hemm \u0127ames stadji tal-i\u017cvilupp biex minn sempli\u010bi glossarju spi\u010b\u010ba bil-Miklem b\u2019eluf ta\u2019 kliem imfisser.", "\u201cSa mill-bidu nett,\u201d Agius jispjega, \u201c[ESI] fittex li jikklassifika d-dejta lessikografika fuq ba\u017ci xjentifika, billi b\u2019reqqa kbira, u\u017ca b\u2019mod e\u017cawrenti d-dizzjunarji kontemporanji tal6", "Silta mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "l-a\u010b\u010bent", "G\u0127arbi Klassiku u d-djaletti G\u0127arab, fuq na\u0127a, u tal-Isqalli u t-Taljan, fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra (1990: 172).\u201d7 Jum wie\u0127ed, meta kont qed nirri\u010berka g\u0127al dan l-artiklu fil-Biblijoteka Nazzjonali, il-Belt, inzerta kien hemm il-President Emeritu Dr Ugo Mifsud Bonnici li qalli: \u201cJekk trid tkun taf xi \u0127a\u0121a dwar Erin, staqsini, g\u0127aliex jien lil Erin kont nafu sew peress li a\u0127na konna \u0121irien, u allura \u0127bieb, tal-familja Serracino-Inglott f\u2019Bormla.", "Jien niftakar lil Erin jikteb Il-Miklem fl-1941 fix-xelter f\u2019Birkirkara.\u201d", "ESI jikteb fid\u201cDa\u0127la\u201d g\u0127all-ewwel volum li \u0121\u0121ib id-data tat23 ta\u2019 Novembru 1974 li \u201cDan ix-xog\u0127ol, li bdejt tletin sena ilu, swieli \u0127idma kbira u bla heda.\u201d", "I\u017cda ibnu Mario jg\u0127id li \u201cKien ilu li beda r-ri\u010berka fletimolo\u0121ija.", "Jiena sibtlu dokumenti li jmorru qabel ma lura sal-1931, ji\u0121ifieri \u017c\u017cewwe\u0121.\u201d (mis-sit tal-Akkademja tal-Malti).", "B\u2019Il-Miklem Malti ESI mhux biss seddaq ilkultura lingwistika Maltija i\u017cda ta kontribut ukoll lil dik dinjija peress li \u201cming\u0127ajr dubju, id-dizzjunarju g\u0127andu kontribut importanti lid-djalettolo\u0121ija komparattiva x\u2019jag\u0127ti kif ukoll lid-djalettolo\u0121ija G\u0127arbija komparattiva Romanza\u201d8 (Agius, 1990: 179) g\u0127ax fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar il-Miklem hu dak li", "Friggieri jsejja\u0127 \u201cis-summa ta\u2019 lsien qadim", "meqjus b\u0127ala dokument ta\u2019 kultura", "interkontinentali, li tg\u0127aqqad kif aktarx ebda", "lingwa o\u0127ra ma tg\u0127aqqad lill-Afrika malEwropa, lill-qadim mal-\u0121did, lill-e\u017cemplar", "lokali mal-mudell ori\u0121inali li jikkaratterizza lespressjoni ta\u2019 miljuni kbar ta\u2019 nies\u201d", "It-traduzzjoni", "Il-\u0127idma tat-traduzzjoni ta\u2019 ESI hi ddominata", "minn \u017cew\u0121 ismijiet: Dante u Gaston Leroux.", "Hu qaleb id-Divina Commedia kollha mit7", "Silta mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "Silta mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "Taljan i\u017cda L-Infern biss \u0121ie ppubblikat, fil\u0127arifa tal-1964, ftit xhur biss qabel ma bdew i\u010b-\u010belebrazzjonijiet li fakkru s-seba\u2019 \u010bentinarju mit-twelid tal-poeta Dante Alighieri fl-1965.", "Jekk l-ilsien nazzjonali hu element essenzjali, aktarx indispensabbli, g\u0127all-identit\u00e0 ta\u2019 nazzjon, id-dedika tal-kittieb lill-ilsien Malti \u2013 \u201cbiex int ukoll O Malti turi lid-dinja li kulma \u0127addie\u0127or sata\u2019 jfisser bil-g\u0127an ta\u2019 lsienu tista\u2019 tag\u0127mlu b\u2019rasek merfug\u0127a u b\u2019wi\u010b\u010bek minn quddiem meta tit\u0127addem bis-seng\u0127a li tixraqlek\u201d (Serracino-Inglott, 1964: ix) \u2013 tie\u0127u sinifikat importanti meta wie\u0127ed iqis li d-da\u0127la bil-firma tal-awtur, fil-pa\u0121na ta\u2019 qabel, i\u0121\u0121ib id-data tat-18 ta\u2019 Settembru 1964, tlitt ijiem biss qabel ma Malta kisbet l-Indipendenza u saret stat nazzjon.", "Skont ESI, id-Divina Commedia kien je\u0127tie\u0121 li tinqaleb g\u0127all-Malti \u201cmhux biss g\u0127albiex jinqara9 u biex wie\u0127ed jie\u0127u minnu s-sabi\u0127 li \u0127adu o\u0127rajn, imma wkoll, u fuq kollox, biex wie\u0127ed jitg\u0127allem kif i\u017cid ikabbar il-letteratura ta\u2019 art twelidu\u201d, ji\u0121ifieri l-letteratura Maltija li, sa dak i\u017c-\u017cmien, skontu, kienet tg\u0127odd biss xi \u201ctletin sena\u201d.", "ESI jirreferi g\u0127ad-Divina Commedia b\u0127ala poema, filmaskil.", "l-a\u010b\u010bent P. Cachia, f\u2019re\u010bensjoni ta\u2019 L-Infern fil-Bulletin of the School of Oriental and African Studies, \u0121urnal akkademiku tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Londra, jiddeskrivi dan ix-xog\u0127ol b\u0127ala \u201cmonumentali\u201d i\u017cda jwissi li \u201cix-xog\u0127ol se jissodisfa bis-s\u0127i\u0127 il-\u0127ti\u0121ijiet biss ta\u2019 udjenza ristretta, udjenza mg\u0127allma bi\u017c\u017cejjed biex taqsam l-entu\u017cja\u017cmi tas-Sur Serracino-Inglott, minkejja inkapa\u010bi taqra l-ori\u0121inal.\u201d10 (1966: 278) Hi t-traduzzjoni \u201cli jirnexxilha \u017c\u017comm u tirrifletti l-karattru talpoema partikolarment f\u2019dak li g\u0127andu x\u2019jaqsam mal-lessiku u s-sintassi.\u201d11 (Friggieri, 1989: 62) Jidher li x-xog\u0127ol li ESI kien qed jag\u0127mel fuq Il-Miklem Malti g\u0127enu mhux ftit biex g\u0127amel din it-traduzzjoni g\u0127aliex ir-re\u010bensur josserva li t-traduttur \u201cqalleb lil Vassalli u de Soldanis fit-tfittxija ta\u2019 forom li m\u2019g\u0127adhomx jintu\u017caw, u xi w\u0127ud jag\u0127tihom hu stess skont l-awtorit\u00e0 proprja tieg\u0127u.", "\u0126afna min-noti tieg\u0127u huma diskussjoni u spjegazzjoni ta\u2019 kliem imqajjem mill-\u0121did; \u0127afna aktar minn 500 minn dawn huma elenkati fl-a\u0127\u0127ar tal-volum\u201d filwaqt li j\u017cid li \u201cDawk interessati fl-u\u017cu ta\u2019 kliem tatta\u0127dit G\u0127arbi ta\u2019 kuljum b\u0127ala idjomi letterarji g\u0127andhom \u0127afna x\u2019jitg\u0127allmu hawn.\u201d12 (Cachia, 1966: 378) I\u017cda Fr Peter jikteb li t-traduzzjoni tad-Divina Commedia mit-Taljan g\u0127all-Malti \u201cma kinitx biss g\u0127alih [g\u0127al ESI] e\u017cer\u010bizzju lingwistiku li jikxef is-setg\u0127at u l-potenzjal li ma jitbassarx tal-ilsien Malti jew biss turija o\u0127ra tal-im\u0127abba u r-rabta kbira tieg\u0127u [ta\u2019 ESI] mal-kultura Taljana, daqskemm meditazzjoni twila talmo\u0127\u0127 u l-qalb fuq \u2019il hemm minn din iddinja.\u201d", "Il-\u0127sieb ta\u2019 ESI kien li \u201cb\u2019dan ix-xog\u0127ol tieg\u0127i", "komplut f\u2019idejja [inklu\u017ci Il-Purgatorju u Il\u0120enna li t-traduzzjoni tag\u0127hom kienet lesta]", "nkun nista\u2019 nilqa\u2019 l-istedina li nie\u0127u sehem,", "Silta mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "Silta mi\u0121juba mit-Taljan.", "Siltiet mi\u0121juba mill-Ingli\u017c.", "Novembru 2014 barra mill-wirjiet u fl-attivitajiet Danteski li se jsiru fl-Italja [matul l-1965], wkoll filCongresso Nazionale di Studi Danteschi li se jkun hemm fir-rebbieg\u0127a li \u0121ejja f\u2019Firenze, Verona u Ravenna, u fil-Convegno dei Traduttori dell\u2019Opera di Dante li se jsir dak i\u017c-\u017cmien ukoll f\u2019Ruma.\u201d", "(Serracino-Inglott, 1964: x) F\u2019ittra li kiteb lill-awtur \u0120u\u017c\u00e8 Chetcuti fl-1 ta\u2019 Novembru 1964, itenni li se \u201crressaq dan ixxog\u0127ol tieg\u0127i quddiem il-Convegno dei Traduttori dell\u2019Opera di Dante li se jsir Ruma fir-rebbieg\u0127a [tal-1965].\u201d", "(Chetcuti, 1998: 396) u jikkonferma li \u201cIx-xog\u0127ol tat-traduzzjoni ta\u017c\u017cew\u0121 kanti\u010bi l-o\u0127ra, ji\u0121ifieri Il-Purgatorju u Il\u0120enna, lest ukoll, nittama li dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kotba l-o\u0127ra jil\u0127qu jo\u0127ro\u0121u matul is-sena 1965.\u201d", "(Chetcuti, 1998: 394) I\u017cda g\u0127arralu g\u0127ax fil-fatt dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kanti\u010bi qatt ma \u0121ew ippubblikati.", "Fl-20 ta\u2019 Mejju 2014, in-neputi tieg\u0127u, lantropologu Ranier Fsadni, ikkonfermali b\u2019imejl li dawn il-bi\u010b\u010btejn g\u0127adhom ma \u0121ewx ippubblikati.", "Kien hemm ta\u2019 mill-anqas tliet tentattivi biex ji\u0121u ppubblikati Il-Purgatorju u Il-\u0120enna: l-ewwel tentattiv isemmih ESI stess fid-da\u0127la g\u0127al L-Infern (Serracino-Inglott, 1964: x) u fl-ittra lil \u0120u\u017c\u00e8 Chetcuti.", "Mirri\u010berka orali li g\u0127amilt g\u0127al dan l-artiklu, sibt li fis-snin disg\u0127in, fi \u017cmien meta Fr Peter kien rettur tal-Universit\u00e0, kien hemm tentattiv ie\u0127or biex ji\u0121u ppubblikati dawn il-bi\u010b\u010btejn.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, skont l-imejl ta\u2019 Fsadni li semmejt hawn fuq, il-werrieta tal-manuskritti g\u0127amlu xi ta\u0127ditiet mad-dar tal-pubblikazzjonijiet PIN i\u017cda mid-dehra ma ntla\u0127aqx ftehim.", "L-interess ta\u2019 Serracino Inglott f\u2019Gaston Leroux ESI qaleb \u0127 afna mix-xog \u0127 lijiet ta\u2019 Gaston", "Leroux, \u0121 urnalista Fran \u010bi \u017c , drammaturgu u", "awtur ta\u2019 bosta rumanzi u novelli ta\u2019", "su \u010b\u010b ess.", "l-a\u010b\u010bent \u0126afna minna sirna nafu b\u2019dan l-awtur Fran\u010bi\u017c bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 Andrew Lloyd Webber li pprodu\u010ba x-xog\u0127ol tieg\u0127u tal-1910 Le Fant\u00f4me de", "l\u2019Op\u00e9ra13 fil-musical The Phantom of the Opera, li ilu jittella\u2019 Londra sa mill-1986 (Wikipedia) u li sa\u0127ansitra \u0121ie prodott f\u2019film g\u0127a\u010b-\u010binema u t-televi\u017cjoni bosta drabi sa mill1916 (il-websajt tal-IMDB).", "Kien fl-1961 li ESI ppubblika t-traduzzjoni ta\u2019 dan ix-xog\u0127ol g\u0127all-Malti, Il-\u0126ares tat-Teatru, fl-istess sena ta\u2019 \u017cew\u0121 traduzzjonijiet o\u0127ra minn tieg\u0127u ta\u2019 Leroux, \u0126abs fuq il-Ba\u0127ar u \u017bwie\u0121 Barrani.", "I\u017cda mhux biss, ESI qaleb u ppubblika \u0127afna xog\u0127lijiet o\u0127ra ta\u2019 Leroux, jew fi ktieb jew f\u2019sensiliet fil-gazzetti, fosthom It-Ta\u0127bila talKamra s-Safra fl-1947, li t-traduttur kien qara bi\u010b\u010ba bi\u010b\u010ba matul l-1939 lil-Literary and Debating Society f\u2019Bormla (Serracino-Inglott, 1947: 5).", "Fl-introduzzjoni ta\u2019 dan il-ktieb ESI jg\u0127id li Leroux tah il-permess jaqleb il-kotba kollha tieg\u0127u g\u0127all-Malti (1947: 4).", "Mid-dehra ESI kellu ammirazzjoni kbira g\u0127al Leroux g\u0127aliex \u201cIllum nifta\u0127ar li fost il-kotba tieg\u0127i, li mhumiex ftit, g\u0127andi s-sensiela kollha tal-43 ktieb li kiteb il-kbir Gaston Leroux, xi w\u0127ud bil-Fran\u010bi\u017c u o\u0127rajn, fejn ma stajtx nag\u0127mel mod ie\u0127or biex ing\u0127aqqad is-sensiela, bl-Ingli\u017c jew bit-Taljan.\u201d (1947: 3) Xog\u0127lijiet o\u0127ra ta\u2019 traduzzjoni Qabel ma miet ESI ttradu\u010ba g\u0127all-Malti ddramm ta\u2019 Gilbert Cesbron, Briser la statue, dwar Santa Tere\u017ca tal-Bambin \u0120es\u00f9, bit-titlu In\u0127assruha dix-xbieha.", "Skont Fr Peter \u201cdan kien frott ukoll il-frekwentazzjoni tieg\u0127u talKunvent tal-Karmelitani f\u2019Ruma fejn \u0127uh kien patri u bibljotekarju.\u201d", "IX: xvii) Barra minn hekk, skont l-istess Fr Peter, ESI \u201cta sehmu safejn kien mitlub fisDwar dan ix-xog\u0127ol, fil-Librerija tal-Melitensia talUniverist\u00e0 ta\u2019 Malta hemm te\u017ci tal-B.A. (Unuri) tal-2006 ta\u2019 traduttri\u010bi fil-Parlament Ewropew, Stephanie Bugeja: L\u2019imaginaire de la mort dans Le fant\u00f4me de l'Op\u00e9ra de", "Novembru 2014 snin ta\u2019 \u0127idma g\u0127at-traduzzjoni tal-litur\u0121ija [tal-Knisja Kattolika] bil-Malti.\u201d", "IX: xv) Inkwiet ma\u2019 Nerik Mizzi min\u0127abba l-Malti B\u0127al Ninu Cremona u tradutturi o\u0127rajn talMalti (ara l-a\u010b\u010bent Nru 10, 2013: 22-28), anke ESI kellu jbati mill-idjosinkrasiji ta\u2019 Nerik Mizzi min\u0127abba l-Malti.", "Dan se\u0127\u0127 darbtejn.", "Lewwel darba meta ESI rrifjuta li jiffirma \u010birkolari favur l-alfabett Malti Taljanizzat li Mizzi kien \u0127are\u0121 b\u0127ala ministru taledukazzjoni.", "It-tieni darba kienet meta Mizzi rritorna mill-e\u017cilju fl-Uganda u riedu jo\u0127ro\u0121lu gazzetta g\u0127all-PN \u2013 bil-Malti Taljanizzat.", "Iben ESI jirrakkonta: \u201cL-uniku in\u010bident li naf bih u li anki hu baqa\u2019 jiftakar, u ddispja\u010bih g\u0127alih, kien ir-ras iebsa li wera dak i\u017c-\u017cmien Nerik Mizzi dwar il-lingwa Maltija, u li hu kien \u0127ass li g\u0127aliha m\u2019g\u0127andux jiffirma dik il-mag\u0127rufa \u010birkolari hu.", "\u0126a\u0121a li qajmet \u0127afna polemiki anki wara, meta sar membru tal-Akkademja.", "G\u0127alkemm lil Nerik Mizzi kien jammirah, fuq dan il-punt biss qatt ma qabel jew seta\u2019 jaqbel mieg\u0127u.", "Kellu xi jg\u0127id darb\u2019o\u0127ra fuq hekk mieg\u0127u u dan meta Nerik Mizzi kien \u0121ie lura mill-Uganda wara li kien internat u missieri, li kien tabil\u0127aqq \u0127abib intimu mieg\u0127u, mar jilqg\u0127u.", "(Kien jg\u0127oddu qisu \u0127uh ilkbir, jekk mhux missieru, biex ng\u0127id hekk).", "Nerik Mizzi kien dak i\u017c-\u017cmien ipproponielu biex jipprova jibda jo\u0127ro\u0121 gazzetta.", "Naturalment qamet il-kwistjoni tal-Malti.", "Nerik Mizzi ried ju\u017ca l-Malti li sfortunatament kien g\u0127adu ffissat bih, il-Malti ortografikament Taljanizzat u li g\u0127alih missieri rrifjuta li jid\u0127ol.", "Qallu: Jew ilMalti tajjeb jew gazzetti ma ni\u0127ux.", "U spi\u010b\u010ba biex il-gazzetta", "b\u2019dak", "il-Malti", "\u0127adhiex.\u201d", "(Mis-sit tal-Akkademja tal-Malti).", "\u0126ajtu fil-qosor ESI, imwieled l-Isla fl-1904, hu awtur ta\u2019 bosta xog\u0127lijiet letterarji u ta\u2019 ri\u010berka.", "Kiteb diversi drammi b\u0127al Ir-Ra\u0121el li \u0126adha mal-Mewt u ssequel tieg\u0127u Ir-Ra\u0121el li Twieled mill-\u0120did u rumanzi, fosthom Il-Ba\u017cu\u017clu (ippubblikat fl1961 u fl-1978), meqjus b\u0127ala l-ewwel rumanz detective tal-letteratura Maltija.", "l-a\u010b\u010bent", "Novembru 2014 It-traduzzjonijiet ta\u2019 Erin Serracino Inglott ta\u2019 xog\u0127lijiet ta\u2019 Gaston Lerouxi", "Erin Serracino Inglott (16 ta\u2019 Ottubru 1904 \u2013 22 ta\u2019 ta\u2019 Awwissu 1983)", "Gaston Leroux (6 ta\u2019 Mejju 1868 \u2013 15 ta\u2019 April 1927)", "Is-sena talpubblikazzjoni", "It-titlu bil-Malti", "Is-sena talpubblikazzjoni", "It-titlu bil-Fran\u010bi\u017c", "It-Ta\u0127bila tal-Kamra s-Safra", "Il-Fwie\u0127a tal-Mara Liebsa l-Iswed", "Dramm fir-Russja", "\u0120rajja tad-Demm", "Il-Kastell l-Iswed", "\u0126abs fuq il-Ba\u0127ar", "Il-\u0126ares tat-Teatru", "\u017bwie\u0121 Barrani", "Cheri-Bibi u \u010ae\u010bilja", "F\u2019Il-Berqa \u2013 bejn Di\u010bembru 1963 u Jannar 1964", "Il-\u0126annieqa \u2013 \u0120rajja o\u0127ra ta\u2019 Rouletabille u Ivana", "F\u2019Il-Berqa \u2013 1964", "Il-Bniedem tal-G\u0127a\u0121eb \u2013 \u0120rajja o\u0127ra ta\u2019 Cheri-Bibi", "Il-\u0120awhra M\u010bajpra*", "Il-Qalb Misruqa*", "Il-Bniedem li Re\u0121a\u2019 \u0120ie", "F\u2019Il-Mument \u2013 1972 Il-Qarnita \u2013 \u0120rajja o\u0127ra ta\u2019 Rouletabille Il-Mi\u0121ja \u2019l ura*", "Din il-lista tidher fil-pa\u0121na ta\u2019 wara l-frontispizju ta\u2019 Id-Divina Commedia b\u0127ala xog\u0127lijiet ta\u2019 Leroux li nqalbu g\u0127allMalti minn ESI li kienu di\u0121\u00e0 \u0121ew ippubblikati sal-1964, \u0127lief g\u0127al dawk immarkati b\u2019* li ESI jelenkahom b\u0127ala li qeg\u0127din \u201clesti g\u0127all-istampa\u201d.", "Il-Bniedem li Re\u0121a\u2019 \u0120ie (1970), li aktarx hu titlu ie\u0127or g\u0127al Il-Mi\u0121ja \u2019l ura, u Il-Qarnita, jidhru fil-lista ta\u2019 traduzzjonijiet li tidher fin-nota bijografika dwar ESI fi Schiavone (2009: 1475) minn fejn \u0127adt ukoll issnin ta\u2019 pubblikazzjoni ta\u2019 wara l-1964.", "It-testi ta\u2019 \u0120rajja tad-Demm u Il-\u0120awhra M\u010bajpra ma stajtx insibhom b\u0127ala kotba \u2013 aktarx ikunu \u0121ew ppubblikati b\u0127ala sensiliet f\u2019gazzetti kif sar g\u0127al, pere\u017c.", "Il-\u0126annieqa u Il-Qarnita.", "l-a\u010b\u010bent F\u2019dik li hi ri\u010berka kiteb \u0127afna dwar l-ilsien Malti, fosthom Grammatika Umanizzata talIlsien Malti inklu\u017ca fid-disa\u2019 volum ta\u2019 IlMiklem Malti, u anki dwar it-toponomastika Maltija.", "Kellu tliet delizzji prin\u010bipali: il-lingwa, i\u010b-\u010bess u l-mu\u017cika, u t-tlieta kien je\u0127odhom bis-serjet\u00e0 \u0127afna.", "F\u2019dik li hi lingwa rajna bi\u017c\u017cejjed x\u2019interess profond kellu; dwar i\u010b-\u010bess, barra li kien l-ewwel skakkista Malti li rrappre\u017centa lil Malta fil-kampjonat internazzjonali ta\u010b-\u010bess fi Brighton fl-1938, dan i\u010b-\u010bampjin nazzjonali ta\u010b-\u010bess g\u0127al diversi snin irrappre\u017centa lil pajji\u017cu f\u2019kampjonati internazzjonali.", "Ilpassjoni tieg\u0127u g\u0127all-opra, imbag\u0127ad, wasslitu biex kiteb Storja tal-Opra Lirika u Annali talOpra Lirika (Schiavone, 2009:1475).", "Fl-1927, da\u0127al fis-Servizz \u010aivili u serva bosta karigi, fosthom g\u0127al xi \u017cmien b\u0127ala segretarju tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Kien jaf l-Ingli\u017c, itTaljan, il-Latin, il-Fran\u010bi\u017c, l-Ispanjol, il\u0120ermani\u017c u r-Russu.", "F\u2019\u017cg\u0127o\u017citu kien attur, membru attiv fil-kumpaniji teatrali La Giovine Senglea u Goldoni.", "Skont Fr Peter, ESI, b\u0127al missieru Antonio, xi \u017cmien qabel ma miet fl-1983 tilef id-dawl ta\u2019 g\u0127ajnejh u ma setax ilesti Il-Miklem Malti u kellu jkun ibnu Mario li jlestih ((Il-Miklem Malti, Vol.", "Fl-1993 kelli x-xorti nattendi t-tnedija tal-ktieb Il-Kerjoti u \u017bewg Drammi O\u0127ra, mi\u0121bura minn ibnu Mario.", "\u2018Review: Dante Alighieri: Id-Divina Commedia bil-Malti.", "\u0126biebi l-Awturi Maltin \u2013 \u0120rajja Awtobijografika fuq il-Letteratura Maltija.", "Malta: Pubblikazzjoni Indipendenza, 2009.", "Serracino Inglott, Erin (traduzzjoni), It-Ta\u0127bila talKamra s-Safra.", "Serracino-Inglott, Erin (traduzzjoni), Dante, Id-Divina Commedia \u2013 L-Infern, Traduzzjoni u Komment.", "Valletta: l-Istamperija tal-Gvern, 1964.", "Il-Kerjoti u \u017bew\u0121 Drammi O\u0127ra.", "Malta: Pubblikazzjoni Indipendenza, 1993.", "Ivan Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Din il-pubblikazzjoni hija disponibbli wkoll f'dan l-indirizz", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin, iktbilna hawn: l-accent@ec.europa.eu", "Niftakar lil Oliver Friggieri jg\u0127id dakinhar;", "\u201cErin \u0127araq g\u0127ajnejh g\u0127all-Malti\u201d.", "Jien u nipprepara din is-sensiela dejjem nistaqsi: a\u0127na t-tradutturi li qed naqilg\u0127u x\u2019nieklu mitt\u0127addim tal-Malti, x\u2019a\u0127na fejn il-\u0121ganti li \u0121ew qabilna?", "Koedituri: Mark Vella, Louise Vella, Antoine Cassar Distribuzzjoni: Maryann Agius Impa\u0121nar: Alan Delia Qari tal-Provi: Marija Agius, Louise Vella Editur tal-Istil: Mark Amaira", "\u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_12_mt.pdf"}
{"text": ["\u0126ar\u0121a Novembru 2014", "Suppliment ma\u2019", "inizjattiva", "Terminolo\u0121ija dwar il-\u0121enerazzjoni tal-ener\u0121ija u l-elettriku", "entaw lista ta\u2019 termini li Q edjkoprunippret-temi tal- enerazzjoni, it\u017c", "\u0121", "tra\u017cmissjoni u d-distribuzzjoni tal-ener\u0121ija elettrika.", "Inkludejna wkoll termini relatati mal-effi\u010bjenza ener\u0121etika kif ukoll malapparat elettriku kemm ta\u2019 tidwil kif ukoll ta\u2019 funzjoni o\u0127ra.", "Interessanti huwa lammont konsiderevoli ta\u2019 termini fil-qasam tal-\u0121enerazzjoni elettrika fejn ji\u0121u indirizzati oqsma tal-ener\u0121ija ratba, fosthom l-ener\u0121ija eolika u l-ener\u0121ija solari.", "Il-lott huwa ri\u017cultat ta\u2019 diversi pro\u0121etti li n\u0127addmu b\u2019konsultazzjoni ma\u2019 esperti filqasam inklu\u017c fl-in\u0121inerija, kif ukoll bl-u\u017cu ta\u2019 pro\u0121ett ta\u2019 ri\u010berka ppre\u017centata b\u0127ala te\u017ci fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta1.", "1 Micallef, Annabelle, Glossarju dwar l-ener\u0121ija solari: Ingli\u017cMalti, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2010.", "Il-lista mhijiex e\u017cawrjenti u, fost l-o\u0127rajn, ma tinkludix terminolo\u0121ija dwar l-ener\u0121ija nukleari, jew l-oqsma tal-ener\u0121ija tradizzjonali.", "Il-produzzjoni u l-konsum tal-ener\u0121ija jibqg\u0127u tema ta\u2019 rilevanza politika kbira u konvinti li ser ikun hemm aktar \u017cviluppi f\u2019dawn l-oqsma u \u0127tie\u0121a g\u0127al terminolo\u0121ija \u0121dida.", "Il-lista ppre\u017centata titqies b\u2019rabta malinformazzjoni terminolo\u0121ika rispettiva kompluta disponibbli fil-IATE (iddataba\u017ci terminolo\u0121ika tal-istituzzjonijiet UE http://iate.europa.eu), u l-ebda terminu ppre\u017centat ma jitqies f'i\u017colament, imma b\u2019rabta ma\u2019 dik l-informazzjoni dwar il-kun\u010bett rispettiv li jirrappre\u017centa, flimkien mal-kun\u010betti \u2018\u0121irien\u2019.", "Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu", "Pa\u0121na 1", "absorbance: assorbanza absorber: assorbitur absorber plate: pjan\u010ba assorbenti absorptance: assorbitanza absorptiometer: assorbimetru absorptivity: assorbivit\u00e0 AC generator: \u0121eneratur AC AC line: linja AC, linja ta\u2019 kurrent alternat accent lighting: tidwil ta\u2019 a\u010b\u010bentwazzjoni acceptor: a\u010b\u010bettatur Action Plan for Energy Efficiency: Pjan ta\u2019 Azzjoni g\u0127allEffi\u010bjenza Ener\u0121etika activation of balancing energy: attivazzjoni ta\u2019 ener\u0121ija ta\u2019 bbilan\u010bjar activation optimisation function: funzjoni ta\u2019 ottimizzazzjoni talattivazzjoni active anode: anodu attiv active mode: modalit\u00e0 attiva active mode seasonal coefficient of performance: koeffi\u010bjent sta\u0121unali tal-prestazzjoni fil-modalit\u00e0 attiva active power frequency response: rispons tal-frekwenza talpotenza attiva active power, real power: potenza attiva active solar heating: tis\u0127in solari attiv active stall, pitch-to-stall: telf attiv tal-portanza adjant exposure: esponiment adjanti aerodynamic braking system: sistema ta\u2019 bbrejkjar ajrudinamiku aero-elastic stability: stabilit\u00e0 ajruelastika aerofoil, airfoil: ajrufojl affected TSO: TSO affettwat aggregate demand: domanda aggregata aggregated netted external schedule: skeda esterna talaggregazzjoni netta aggregator: aggregatur Ah capacity: kapa\u010bit\u00e0 Ah air brake, aerodynamic brake: brejk ajrudinamiku air density: densit\u00e0 tal-arja", "air mass: massa ta\u2019 arja", "airborne wind turbine: turbina eolika maqtug\u0127a mill-art", "air-lock entry: da\u0127la bl-arja mblukkata", "allocation constraint: kostrizzjoni tal-allokazzjoni", "allocation platform: pjattaforma ta\u2019 allokazzjoni", "alternating current generator: \u0121eneratur tal-kurrent alternat", "ambient correction factor: fattur ta\u2019 korrezzjoni ambjentali", "ambient correction term: terminu ta\u2019 korrezzjoni ambjentali", "amorphous silicon: sili\u010bju amorfu", "ampere hour meter: miter ta\u2019 ampere sieg\u0127a", "ampere hour, Ah: ampere sieg\u0127a, Ah", "ampere-hour capacity: kapa\u010bit\u00e0 ampere sieg\u0127a", "ancillary service: servizz an\u010billari", "angle of incidence: angolu ta\u2019 in\u010bidenza", "angle of refraction: angolu ta\u2019 rifrazzjoni", "annual electricity consumption for cooling: konsum annwali talelettriku g\u0127at-tkessi\u0127", "annual energy consumption: konsum annwali tal-ener\u0121ija", "arc suppression coil, Petersen coil: bobina tas-suppressjoni talark, bobina Petersen", "area control error, ACE: errur tal-kontroll ta\u017c-\u017coni, ACE array cable: kejbil medjanti array current: kurrent minn sensiela array operating voltage: vulta\u0121\u0121 li jopera s-sensiela artificial light: dawl artifi\u010bjali artificial sun: xemx artifi\u010bjali ascending-bid auction: rkant bi prezz axxendenti asynchronous generator, induction generator: \u0121eneratur asinkroniku automatic FRR: FRR awtomatika, riserva tar-restawr talfrekwenza awtomatika automatic FRR activation delay: dewma g\u0127all-attivazzjoni talFRR awtomatika automatic FRR full activation time: \u0127in g\u0127all-attivazzjoni totali tal-FRR awtomatika automatic voltage regulator: regolatur awtomatiku tal-volta\u0121\u0121 availability factor: fattur ta\u2019 disponibilit\u00e0 availability plan: pjan tad-disponibilit\u00e0 availability status: status tad-disponibilit\u00e0 average climate conditions: kundizzjonijiet klimati\u010bi medji average FRCE data: data medja tal-FRCE A-weighting: ponderazzjoni-A azimuth angle: angolu a\u017cimut back surface reflector, BSR: riflettur tal-wi\u010b\u010b fuq wara, BSR background irradiance: irradjanza tal-isfond backup energy system: sistema supplimentari ta\u2019 ener\u0121ija balance responsible party: parti inkarigata mill-ibbilan\u010bjar balancing: bbilan\u010bjar balancing capacity: kapa\u010bit\u00e0 ta\u2019 bbilan\u010bjar balancing capacity bid: offerta g\u0127all-kapa\u010bit\u00e0 ta\u2019 bbilan\u010bjar balancing energy: ener\u0121ija ta\u2019 bbilan\u010bjar balancing energy bid: offerta g\u0127all-ener\u0121ija ta\u2019 bbilan\u010bjar balancing market: suq tal-ibbilan\u010bjar balancing service: servizz ta\u2019 bbilan\u010bjar balancing service provider: fornitur tas-servizz ta\u2019 bbilan\u010bjar", "band gap energy: ener\u0121ija tal-ispazju faxxali", "barrier energy: ener\u0121ija ta\u2019 barriera", "base load: tag\u0127bija ba\u017cika", "batch heating: tis\u0127in bi grupp", "battery capacity: kapa\u010bit\u00e0 tal-batterija", "bead wall: \u0121enb ta\u017c-\u017cibe\u0121", "beam angle: angolu tar-ra\u0121\u0121", "Beaufort wind force scale: skala Beaufort tal-forza tar-ri\u0127", "bidding round: sessjoni ta\u2019 offerti", "bidding zone border: konfini ta\u017c-\u017cona tal-offerti", "bin hours: sig\u0127at fl-intervall", "bin-specific coefficient of performance: koeffi\u010bjent talprestazzjoni spe\u010bifikat g\u0127all-intervall", "radiator: korp iswed, radjatur Planck, radjatur integrali", "black start capability: abilit\u00e0 ta\u2019 startjar minn mitfi totali", "blackout state: stat ta\u2019 blekawt, stat ta\u2019 qtug\u0127 ta\u2019 dawl totali", "blade azimuth angle: angolu a\u017cimut tal-pala", "ta\u2019 element ta\u2019 pala, BEM", "blade feathering: qtug\u0127 eliku tal-pali", "blade passing frequency: frekwenza tal-mog\u0127dija ta\u2019 pala", "blade pitch: in\u010bidenza tal-pala", "in\u010bidenza tal-pala", "Pa\u0121na 2", "blade radius: ra\u0121\u0121 tal-pala blade tip: ponta tal-pala blade tip speed: velo\u010bit\u00e0 tal-ponta tal-pala blade trailing edge: xifer ta\u2019 wara tal-pala blade twist: barma ta\u2019 pala block loading: tag\u0127bien ta\u2019 blokka blocking diode: dijodu jimblokka boule: boule box-system: sistema kaxxa British thermal unit, Btu: unit\u00e0 termali Brittanika, Btu building-integrated photovoltaic: fotovoltajka integrata fil-bini bundled capacity: kapa\u010bit\u00e0 raggruppata busbar: \u017cbarra ta\u2019 distribuzzjoni cable twist counter: regolatur tal-maljatura tal-kejbils cadmium telluride, CdTe: tellurur tal-kadmju, CdTe cap: kappa capacity: kapa\u010bit\u00e0 capacity allocation: allokazzjoni tal-kapa\u010bit\u00e0 capacity calculation: kalkolu tal-kapa\u010bit\u00e0 capacity calculation process: pro\u010bess ta\u2019 kalkolu tal-kapa\u010bit\u00e0 capacity calculation region: re\u0121jun bil-kapa\u010bit\u00e0 kalkolata capacity control: kontroll tal-kapa\u010bit\u00e0 capacity credit: kreditu tal-kapa\u010bit\u00e0 capacity factor: fattur tal-kapa\u010bit\u00e0 capacity management module: modulu tal-immani\u0121\u0121jar talkapa\u010bit\u00e0 capacity purchased: kapa\u010bit\u00e0 mixtrija cathode: katodu cathodic protection: protezzjoni katodika cell junction: \u0121unzjoni ta\u010b-\u010bellola central counter party: kontraparti \u010bentrali central dispatch system: sistema \u010bentrali tad-dispa\u010b\u010b central receiver system: sistema ta\u2019 ri\u010bevitur \u010bentrali charge carrier: portatur ta\u010b-\u010bar\u0121", "charge controller: kontrollur ta\u010b-\u010bar\u0121", "charging rate, rate of charge: rata ta\u2019 \u010bar\u0121", "chromaticity: kromati\u010bit\u00e0", "circuit: \u010birkwit", "circumsolar energy: ener\u0121ija \u010birkumsolari", "circumsolar radiation: radjazzjoni \u010birkumsolari", "class limit, class boundary: limitu tal-klassi", "pellikoli laterali tal-epitassi g\u0127at-trasferiment, CLEFT", "clock: arlo\u0121\u0121", "close to real-time: g\u0127eluq qrib il-\u0127in reali, qrib il-\u0127in reali", "closed distribution system: sistema mag\u0127luqa ta\u2019 distribuzzjoni", "closed distribution system operator, CDSO: operatur tas-sistema", "ta\u2019 distribuzzjoni mag\u0127luqa, CDSO", "closed-loop regulator: regolatur ta\u2019 \u010birku mag\u0127luq", "cloud enhancement: titjib permezz tas-s\u0127ab", "coal-fired units: impjanti tal-ener\u0121ija m\u0127addma bil-fa\u0127am", "cogeneration space heater: \u0127iters tal-post b\u2019ko\u0121enerazzjoni", "cogging: ingrana\u0121\u0121", "collector aperture area: erja ta\u2019 apertura tal-kollettur", "collector efficiency: effi\u010bjenza tal-kollettur", "collector fluid: fluwidu tal-kollettur", "collector loop: \u010birkwit tal-kollettur", "collector plane: pjan ta\u2019 lqug\u0127 tal-kollettur", "collector plate: pjan\u010ba tal-kollettur", "collector tilt: inklinazzjoni tal-kollettur", "colorimetric parameter: parametri kolorimetri\u010bi", "colour consistency: konsistenza tal-kulur", "colour rendering index: indi\u010bi tal-apparenza tal-kulur", "combination heater: \u0127iter kombinat", "combined collector: kollettur kombinat", "combined cycle plant: impjant tal-ener\u0121ija b\u2019\u010biklu kombinat combustion turbine: turbini tal-kombustjoni common grid model: mudell ta\u2019 grilja komuni common merit order list: lista komuni skont il-mertu common mode fault: \u0127sara ta\u2019 modalit\u00e0 komuni compact fluorescent lamp, CFL: lampa fluworexxenti kompatta, CFL compensation energy: ener\u0121ija ta\u2019 kumpens compensation rules: regoli ta\u2019 kumpens competing capacities: kapa\u010bitajiet f\u2019kompetizzjoni compliance simulation: simulazzjoni ta\u2019 konformit\u00e0 composite blade: pala komposta compound parabolic collector: kollettur paraboliku kompost compound parabolic concentrator: kon\u010bentratur paraboliku kompost compound parabolic trough: kanal paraboliku kompost concentrating collector: kollettur kon\u010bentranti concentrating system: sistema kon\u010bentranti concentrator: kon\u010bentratur concentric: kon\u010bentriku condensing boiler: bojler tal-kondensazzjoni conduction band: banda konduttiva congestion: kon\u0121estjoni congestion income: introjtu mill-kon\u0121estjoni congestion management: \u0121estjoni tal-kon\u0121estjoni coning: a\u0121\u0121ustament koniku, koni\u010bit\u00e0 connecting closed distribution system operator, connecting CDSO: konnessjoni ta\u2019 operatur tas-sistema ta\u2019 distribuzzjoni mag\u0127luqa, CDSO ta\u2019 konnessjoni connecting distribution system operator, connecting DSO: konnessjoni ta\u2019 operatur tas-sistema ta\u2019 distribuzzjoni, DSO ta\u2019 konnessjoni connection point: punt ta\u2019 konnessjoni", "connection transmission system operator: operatur tas-sistema", "ta\u2019 tra\u017cmissjoni tal-konnessjoni", "constant-speed wind turbine: turbina eolika b\u2019velo\u010bit\u00e0 fissa", "coupling: surplus tal-konsumatur g\u0127al akkoppjament singolu", "\u0121urnata bil-quddiem jew fl-istess \u0121urnata", "contingency: kontin\u0121enza", "contingency influence threshold: soll ta\u2019 influwenza talkontin\u0121enza", "g\u0127an-negozjar kontinwu", "contracted capacity, booked capacity: kapa\u010bit\u00e0 kkuntrattata", "control area: \u017cona ta\u2019 kontroll", "control capability providing TSO: TSO provditur tal-kapa\u010bit\u00e0 talkontroll", "control device: apparat ta\u2019 kontroll", "control signal: sinjal ta\u2019 kontroll", "conversion coefficient: koeffi\u010bjent ta\u2019 konver\u017cjoni", "coordinated balancing area: \u017cona ta\u2019 bbilan\u010bjar koordinat", "coordinated capacity calculator: kalkolatur tal-kapa\u010bit\u00e0", "coordinated net transmission capacity: kapa\u010bit\u00e0 netta ta\u2019", "tra\u017cmissjoni koordinata", "coordinated net transmission capacity approach: appro\u010b\u010b", "koordinat tal-kapa\u010bit\u00e0 netta ta\u2019 tra\u017cmissjoni", "coordinated universal time, UTC: \u0127in universali koordinat, UTC", "copper indium diselenide, CIS, CuInSe2: diselenurju tal-indju u", "Coriolis, forza ta\u2019 devjazzjoni", "ikkorrelatata, CCT", "crankcase heater mode: modalit\u00e0 tal-\u0127iter tal-kaxxa tal-krank", "Pa\u0121na 3", "critical fault clearing time: \u0127in tal-ikklerjar ta\u2019 \u0127sara kru\u010bjali critical network element: element kru\u010bjali tan-netwerk critical network element flow margin: mar\u0121ni tal-fluss ta\u2019 element kru\u010bjali tan-netwerk cross zonal capacity: kapa\u010bit\u00e0 trans\u017conali cross-border activation: attivazzjoni transfruntiera cross-border flow: fluss transfruntier cross-border FRR activation process: pro\u010bess ta\u2019 attivazzjoni FRR transfruntier cross-border rr activation process: pro\u010bess ta\u2019 attivazzjoni RR transfruntier crystalline silicon: sili\u010bju kristallin current: kurrent cut-in speed: velo\u010bit\u00e0 tal-konnessjoni cut-out speed, furling speed: velo\u010bit\u00e0 tal-iskonnessjoni cyclic load: tag\u0127bija \u010biklika cycling interval efficiency: effi\u010bjenza tal-intervall \u010bikliku day ahead firmness deadline: skadenza g\u0127a\u010b-\u010bertezza tal-\u0121urnata bil-quddiem day ahead market gate closure: g\u0127eluq tan-negozju tas-suq ta\u2019 \u0121urnata bil-quddiem day ahead market gate closure time: \u0127in tal-g\u0127eluq tan-negozju tas-suq ta\u2019 \u0121urnata bil-quddiem day ahead price: prezz ta\u2019 \u0121urnata bil-quddiem day-ahead capacity auction: rkant tal-kapa\u010bit\u00e0 ta\u2019 \u0121urnata bilquddiem day-ahead market: suq ta\u2019 \u0121urnata bil-quddiem daylighting control: kontroll tad-dawl djurn days of storage : \u0121ranet ta\u2019 \u0127\u017cin DC-to-DC convertor: konvertur DC g\u0127al DC deactivation period: perjodu ta\u2019 di\u017cattivazzjoni deadband, dear zone, neutral zone: banda artifi\u010b jali tar-rispons tal-frekwenza declared capacity for heating: kapa\u010bit\u00e0 tat-tis\u0127in dikjarata", "declared coefficient of performance: koeffi\u010bjent dikjarat talprestazzjoni", "degradation coefficient: koeffi\u010bjent tad-degradazzjoni", "demand aggregation: aggregazzjoni tad-domanda", "demand facility: fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 domanda", "tal-potenza attiva g\u0127ar-rispons tad-domanda, DSR APC", "DSR LFDD: skonnessjoni tad-domanda ta\u2019 frekwenza baxxa", "g\u0127ar-rispons tad-domanda, DSR LFDD", "LVDD: skonnessjoni tad-domanda ta\u2019 volta\u0121\u0121 baxx g\u0127ar-rispons", "kontroll tal-potenza reattiva g\u0127ar-rispons tad-domanda, DSR", "kontroll tal-frekwenza tas-sistema g\u0127ar-rispons tad-domanda,", "DSR TCM: mmani\u0121\u0121jar tal-kostrizzjoni tat-tra\u017cmissjoni g\u0127arrispons tad-domanda, DSR TCM", "unitarju g\u0127ar-rispons tad-domanda, DSRUD", "VFAPC: kontroll tal-potenza attiva velo\u010bissimu g\u0127ar-rispons", "rispons g\u0127ad-domanda, DSR, rispons tad-domanda", "demand unit: unit\u00e0 tad-domanda", "deregulation: deregulazzjoni", "design month: pjan fuq xahar", "differential rotation: rotazzjoni differenzjali", "diffuse radiation: radjazzjoni diffu\u017ca diffuse reflectance, indirect reflectance: riflettanza diffu\u017ca diffuse reflection: rifless diffu\u017c dimensional allowance, dimensional tolerance: tolleranza dimensjonali ridotta dimensioning incident: in\u010bident tad-dimensjonar dimmer: dimmer direct current, DC: kurrent dirett, DC direct drive turbine: turbina bi tra\u017cmissjoni diretta direct drive wind turbine: turbina eolika bi tra\u017cmissjoni diretta direct gain: gwadann dirett direct radiation: radjazzjoni diretta directional lamp: lampa direzzjonali directional light source, DLS: sors ta\u2019 dawl direzzjonali, DLS discharge lamp: lampa bi skariku elettriku discharge tube: tubu bi skariku distributed collector system, DCS: sistema ta\u2019 kollettur distribwit, DCS distributed energy resources: ri\u017corsi distribwiti ta\u2019 ener\u0121ija distribution: distribuzzjoni distribution network: netwerk ta\u2019 distribuzzjoni distribution system: sistema ta\u2019 distribuzzjoni distribution system operator, DSO: operatur tas-sistema ta\u2019 distribuzzjoni, DSO disturbance: disturb divisibility: divi\u017cibilit\u00e0 domestic wind turbine: turbina eolika domestika dopant: dopanti double-phase short-circuit: \u010birkwit kort bifa\u017ci, \u010birkwit kort two phase doubly-fed induction generator, DFIG: \u0121eneratur asinkroniku bialimentat, DFIG downwind rotor: rotor fuq wara", "drag: re\u017cistenza tal-arja", "drainback system: sistema ta\u2019 ilma jiskula lura", "draindown system: sistema ta\u2019 skariku awtomatiku", "droop, speed regulation: droop, stati\u010bi\u017cmu", "dry bulb air temperature: temperatura tal-arja b\u2019termometru", "dual-filament lamp: lampa b\u2019\u017cew\u0121 filamenti", "Ecodesign Consultation Forum: Forum Konsultattiv dwar lEkodisinn", "Ecodesign Regulatory Committee: Kumitat Regolatorju talEkodisinn", "economic precedence: pre\u010bedenza ekonomika", "coupling: surplus ekonomiku g\u0127al akkoppjament singolu", "\u0121urnata bil-quddiem jew fl-istess \u0121urnata", "edge-defined film-fed growth: tkabbir li jibda minn pellikula", "delimitata minn kontorn", "effective nocturnal energy : ener\u0121ija notturna effettiva", "efficient bulb: bozza effi\u010b jenti fl-ener\u0121ija", "electrical circuit: \u010birkwit elettriku", "electrical efficiency: effi\u010bjenza elettrika", "electrical energy: ener\u0121ija elettrika", "electrical substation: substazzjon tal-elettriku", "electrical time deviation: devjazzjoni elettrika tal-\u0127in", "Pa\u0121na 4", "electricity: elettriku electricity consumption: konsum tal-elettriku electrochemical cell: \u010bellola elettrokimika electrode: elettrodu electrolyte: elettrolit electrolytic reduction: riduzzjoni elettrolitika electromagnetic induction: induzzjoni elettromanjetika elevation: elevazzjoni emittance, radiant emittance: emittanza, emittanza radjanti encapsulation: inkapsulament end node: nodu a\u0127\u0127ari end-user: utent a\u0127\u0127ari energisation operational notification, EON: notifika operazzjonali dwar l-ener\u0121izzazzjoni, EON energy: ener\u0121ija energy class: klassi ener\u0121etika energy contribution potential: potenzjal g\u0127all-kontribuzzjoni talener\u0121ija energy efficiency: effi\u010bjenza ener\u0121etika energy efficiency class: klassi tal-effi\u010b jenza ener\u0121etika energy efficiency index, EEI: Indi\u010bi tal-Effi\u010bjenza Ener\u0121etika, EEI energy efficient: effi\u010b jenti fl-ener\u0121ija, ener\u0121etikament effi\u010bjenti energy saving lamp: lampa effi\u010bjenti fl-ener\u0121ija entry-exit system: sistema ta\u2019 d\u0127ul u \u0127ru\u0121 ENTSO-E operational planning data environment: infrastruttura ta\u2019 data g\u0127all-ippjanar operazzjonali tal-ENTSO-E environmental cost: kost ambjentali epitaxial growth: tkabbir epitassjali equalisation charging: \u010bar\u0121jar ta\u2019 ekwalizzazzjoni equalization: ugwalizzazzjoni equinox: ekwinozju evacuated tube collector, evacuated tubular collector: kollettur f\u2019tubu evakwat exchange of balancing capacity: skambju tal-kapa\u010bit\u00e0 ta\u2019", "bbilan\u010bjar", "exchange of balancing energy: skambju tal-ener\u0121ija ta\u2019 bbilan\u010bjar", "exchange of balancing services: skambju ta\u2019 servizzi ta\u2019", "bbilan\u010bjar", "exchange of reserves: skambju ta\u2019 riservi", "excitation system: sistema ta\u2019 e\u010bitazzjoni", "exhaust gas recirculation, EGR: ri\u010birkolazzjoni tal-gass taleg\u017cost, EGR", "exhaust recycling: ri\u010bikla\u0121\u0121 tal-eg\u017cost", "export cable: kejbil ta\u2019 esportazzjoni", "external commercial trade schedule: skeda kummer\u010bjali esterna", "tan-negozjar", "extraterrestrial radiation: radjazzjoni ekstraterrestri", "fallback approach: appro\u010b\u010b ta\u2019 riserva", "fatigue load: tag\u0127bija tar-re\u0127ja", "fault: \u0127sara", "fault tree: arblu tal-\u0127sarat", "FCR full activation frequency deviation, FCR: devjazzjoni talfrekwenza ta\u2019 attivazzjoni totali tal-FCR", "FCR full activation time: \u0127in ta\u2019 attivazzjoni totali tal-FCR", "FCR obligation: obbligu ta\u2019 FCR", "feathering: qtug\u0127 eliku", "fibreglass, glass reinforced plastic: fibra tal-\u0127\u0121ie\u0121", "filament lamp: lampa tal-filament", "fill factor: fattur ta\u2019 karga", "financial transmission right obligation: obbligu g\u0127ad-dritt", "finanzjarju ta\u2019 tra\u017cmissjoni", "financial transmission right option: opzjoni g\u0127ad-dritt finanzjarju", "ta\u2019 tra\u017cmissjoni", "financial transmission right, FTR: dritt finanzjarju ta\u2019", "tra\u017cmissjoni, FTR", "firm capacity: kapa\u010bit\u00e0 kostanti firmness: \u010bertezza first-order coefficient: koeffi\u010bjent tal-ewwel ordni first-time undersell: l-ewwel sottokwotazzjoni fixed speed wind turbine: turbina b\u2019velo \u010bit\u00e0 kostanti flare: vvampjar flat-plate: pjan\u010ba \u010batta flat-plate photovoltaic module: modulu fotovoltajku bi pjan\u010ba \u010batta floating substructure: sottostruttura galle\u0121\u0121anti floating turbine: turbina galle\u0121\u0121anti flow based approach: appro\u010b\u010b abba\u017ci tal-fluss flow based parameters: parametri abba\u017ci tal-fluss fluorescent lamp: lampa fluworexxenti fluorescent lamp without integrated ballast: bozza fluworexxenti ming\u0127ajr ballast integrata forced menu: menu obbligatorju forced outage: indisponibilit\u00e0 forzata forward: bil-quddiem forward capacity allocation: allokazzjoni bil-quddiem talkapa\u010bit\u00e0 FRCE target parameters: parametri bersall tal-FRCE free stream wind velocity: velo\u010bit\u00e0 tar-ri\u0127 \u0121eostrofiku frequency: frekwenza frequency bias: errur sistematiku tal-frekwenza frequency containment process, FCP: pro\u010bess g\u0127all-konteniment tal-frekwenza, FCP frequency containment reserves: riservi ta\u2019 konteniment talfrekwenza frequency control and reserve, FCR: kontroll u riservi talfrekwenza, FCR frequency deviation: devjazzjoni tal-frekwenza frequency quality defining parameters: parametri g\u0127addefinizzjoni tal-kwalit\u00e0 tal-frekwenza frequency quality evaluation criteria: kriterji g\u0127all-evalwazzjoni tal-kwalit\u00e0 tal-frekwenza frequency quality evaluation data: data tal-evalwazzjoni talkwalit\u00e0 tal-frekwenza", "frequency quality target parameter: parametru mira tal-kwalit\u00e0", "frequency recovery range: firxa tal-irkupru tal-frekwenza", "frequency response insensitivity: insensittivit\u00e0 tar-rispons talfrekwenza", "tar-restawr tal-frekwenza, FRCE", "frequency restoration controller: kontrollur tar-restawr talfrekwenza", "frequency restoration power interchange: interkambju talpotenza g\u0127ar-restawr tal-frekwenza", "frequency restoration process, FRP: pro\u010bess tar-restawr talfrekwenza, FRP", "frequency restoration range: firxa tar-restawr tal-frekwenza", "frequency setpoint: valur programmat tal-frekwenza", "Fresnel lens: lenti ta\u2019 Fresnel", "front elevation: elevazzjoni ta\u2019 fuq", "FRR availability requirements: rekwi\u017citi g\u0127ad-disponibilit\u00e0 talFRR", "FRR dimensioning rules: regoli tad-dimensjonar tal-FRR", "fuel consumption: konsum tal-fjuwil", "full activation time: \u0127in ta\u2019 attivazzjoni totali", "full load hour: sieg\u0127a b\u2019tag\u0127bija s\u0127i\u0127a", "full power conversion: konver\u017cjoni totali tal-potenza", "furling: skonnessjoni", "gallium arsenide: arsenjur tal-gallju", "gas transmission system operator: operatur tas-sistema ta\u2019", "tra\u017cmissjoni tal-gass", "Pa\u0121na 5", "gassing: gassazzjoni gassing current: kurrent tal-gassazzjoni gate closure time of transmission system operator energy bid submission: \u0127in tal-g\u0127eluq tan-negozju g\u0127as-sottomissjoni talofferta tal-ener\u0121ija tal-operatur tas-sistema ta\u2019 tra\u017cmissjoni gearless wind turbine: turbina eolika bla ingrana\u0121\u0121 general lighting: tidwil \u0121enerali generation cost: kost tal-\u0121enerazzjoni tal-elettriku generation node: nodu ta\u2019 \u0121enerazzjoni generation of electric power: \u0121enerazzjoni tal-potenza elettrika generation of electricity: \u0121enerazzjoni tal-elettriku generation schedule: skeda ta\u2019 \u0121enerazzjoni generation shift key: kjavi g\u0127at-trasponiment tal-\u0121enerazzjoni geometric concentration ratio: kon\u010bentrazzjoni \u0121eometrika fi proporzjon geostrophic wind: ri\u0127 \u0121eostrofiku geyser: gi\u017cer gigawatt: gigawatt glass bulb: bozza tal-\u0127\u0121ie\u0121 Global Energy Efficiency and Renewable Energy Fund, GEEREF: Fond Globali g\u0127all-Effi\u010bjenza Ener\u0121etika u lEner\u0121ija Rinnovabbli, GEEREF global radiation: radjazzjoni globali global solar irradiance: irradjanza solari globali global solar radiation, GSR: radjazzjoni solari totali gnomon: njomone gravity convection: konvezzjoni tal-gravit\u00e0 gravity-based structure, gravity based foundation, GBS: pedament ibba\u017cat fuq il-gravit\u00e0, GBS greenhouse gas emission, GHG emission: emissjoni ta\u2019 gass serra, emissjoni ta\u2019 gass b\u2019effett ta\u2019 serra grid: grilja grid code: kodi\u010bi tal-grilja grid element: element tal-grilja grid interconnection: interkonnessjoni fil-grilja", "grid-connected system: sistema konnessa fil-grilja", "gross aperture area: \u017cona totali ta\u2019 apertura", "ground-reflected ray: ra\u0121\u0121 rifless mill-art", "guyed pole tower: torri bil-ventijiet", "gyroscopic effect: effett ta\u2019 \u0121iroskopju", "halogen: alo\u0121enu", "heat generator: \u0121eneratur tas-s\u0127ana", "heat transfer agent: a\u0121ent ta\u2019 trasferiment termiku", "heat transfer medium: medium ta\u2019 trasferiment termiku", "heater housing: qafas g\u0127all-\u0127iter", "heating season: sta\u0121un tat-tis\u0127in", "heliostat: portalu\u010bi, eljostatu", "heterojunction: etero\u0121unzjoni", "intensit\u00e0 g\u0127olja, lampa HID", "high voltage DC line: linja DC ta\u2019 volta\u0121\u0121 g\u0127oli, linja ta\u2019 kurrent", "dirett ta\u2019 volta\u0121\u0121 g\u0127oli", "high-pressure mercury vapour lamp: lampa tal-merkurju ta\u0127t", "pressjoni g\u0127olja", "high-pressure sodium vapour lamp: lampa tas-sodju ta\u0127t", "pressjoni g\u0127olja", "high-speed shaft: xaft bi spid g\u0127oli", "high-temperature collector: kolletturi g\u0127al temperaturi g\u0127oljin", "high-voltage direct current, HVDC: kurrent dirett b\u2019volta\u0121\u0121", "g\u0127oli", "hill effect: effett tal-g\u0127oli", "homojunction: omo\u0121unzjoni", "horizontal axis wind turbine, HAWT: turbina eolika b\u2019assi orizzontali, HAWT horizontal wind shear: gradjent orizzontali tar-ri\u0127 house load operation: operat tad-domanda interna household appliance: apparat domestiku hub: buttun hub height: g\u0127oli tal-buttun hub height above ground: g\u0127oli tal-buttun \u2019il fuq mill-art hybrid energy system: sistema tal-ener\u0121ija ibrida hybrid system: sistema ibrida hydrogen passivation: passivazzjoni tal-idro\u0121enu hydrogenated amorphous silicon, a-Si:H: sili\u010bju amorfu idro\u0121enat, a-Si:H ignition burner: berner tat-tqabbid imbalance: \u017cbilan\u010b imbalance adjustment: a\u0121\u0121ustament tal-i\u017cbilan\u010b imbalance netting power interchange: interkambju tal-potenza g\u0127an-nettjar tal-i\u017cbilan\u010bi imbalance netting process: pro\u010bess g\u0127an-nettjar tal-i\u017cbilan\u010bi imbalance netting process function: funzjoni tal-pro\u010bess g\u0127annettjar tal-i\u017cbilan\u010bi imbalance price: prezz tal-i\u017cbilan\u010b imbalance price area: \u017cona tal-prezz tal-i\u017cbilan\u010b imbalance settlement: saldu tal-i\u017cbilan\u010b immersion heater: \u0127iter sommer\u0121ibbli implicit allocation method: metodu ta\u2019 allokazzjoni impli\u010bita incandescent lamp: lampa inkandexxenti incident radiation: radjazzjoni in\u010bidentali independent system operator, ISO: operatur indipendenti tassistema indirect gain: gwadann indirett indium oxide: ossidu tal-indju individual grid model: mudell ta\u2019 grilja individwali induced drag: re\u017cistenza tal-arja indotta induced velocity: velo\u010bit\u00e0 indotta", "influence factor: fattur ta\u2019 influwenza", "infrared radiation: radjazzjoni infra\u0127amra", "initial FCR obligation: obbligu inizjali ta\u2019 FCR", "input terminal: terminal tal-input", "Insolation, solarisation: insolazzjoni, solarizzazzjoni", "installation document: dokument tal-installazzjoni", "installed capacity: kapa\u010bit\u00e0 installata", "installed wind power capacity: kapa\u010bit\u00e0 installata ta\u2019 potenza", "eolika", "instantaneous frequency data: data istantanja tal-frekwenza", "instantaneous frequency deviation: devjazzjoni tal-frekwenza", "instantaneous irradiance: irradjanza istantanja", "instrumentation: strumentazzjoni", "integrated irradiance: irradjanza integrata", "integrated scheduling process: pro\u010bess integrat g\u0127all-iskedar", "integrated scheduling process bid: offerta g\u0127all-pro\u010bess integrat", "g\u0127all-iskedar", "interconnecting network: netwerk ta\u2019 interkonnessjoni", "interconnecting system: sistema ta\u2019 interkonnessjoni", "interconnection point: punt ta\u2019 interkonnessjoni", "interim operational notification, ION: notifika operazzjonali", "internal commercial trade schedule: skeda kummer\u010bjali interna", "tan-negozjar", "International Electrotechnical Commission, IEC: Kummissjoni", "Elettroteknika Internazzjonali, IEC", "interruptible capacity: kapa\u010bit\u00e0 interrompibbli", "Pa\u0121na 6", "interstitial opaque coating: kisi opak interstizjali intraday coupling: akkoppjament fl-istess \u0121urnata intraday cross zonal gate closure time: \u0127in tal-g\u0127eluq tannegozju tal-kapa\u010bit\u00e0 trans\u017conali tal-istess \u0121urnata intraday cross zonal gate opening time: \u0127in tal-ftu\u0127 tan-negozju tal-kapa\u010bit\u00e0 trans\u017conali tal-istess \u0121urnata intraday energy gate closure time: \u0127in tal-g\u0127eluq tan-negozju tal-ener\u0121ija tal-istess \u0121urnata intraday energy gate opening time: \u0127in tal-ftu\u0127 tan-negozju talener\u0121ija tal-istess \u0121urnata intraday market: suq tal-istess \u0121urnata intrinsic semiconductor: semikonduttur intrinsiku inverter: invertitur investor-owned utilities, IOU: utilitajiet proprjet\u00e0 ta\u2019 investituri, IOU irradiance: irradjanza irradiation: irradjazzjoni island operation: operat ta\u2019 netwerk i\u017colat isohel: isoelja isoilluminance curve: kurva ta\u2019 i\u017coilluminazzjoni isolation diode: dijodu i\u017colanti isothermal: i\u017cotermiku ISPRA guidelines: linji gwida ISPRA I-V curve: kurva I-V jacket foundation: pedament kannizzata jack-up vessel: bastiment li ji\u0121\u0121akkja Joule effect: effett Joule junction: \u0121unzjoni junction box, joint box: kaxxa ta\u2019 \u0121unzjoni junction diode: dijodu tal-\u0121unzjoni kelvin, K: kelvin, K k-factor: fattur-k kilowatt, kW: kilowatt, kW kilowatt-hour, kWh: kilowatt-sieg\u0127a, kWh kinetic energy: ener\u0121ija kinetika", "lamp cap: ba\u017ci tal-lampa", "lamp control gear: tag\u0127mir ta\u2019 kontroll tal-lampa", "lamp efficacy: effika\u010bja tal-lampa", "lamp lifetime: \u0127ajja tal-lampa", "lamp lumen maintenance factor, LLMF: fattur talmanutenzjoni tal-lumen tal-lampa, LLMF", "lamp mercury content: kontenut ta\u2019 merkurju tal-lampa", "lamp start time: \u0127in ta\u2019 attivazzjoni tal-lampa", "Lamp Survival Factor, LSF: fattur ta\u2019 sopravivenza tal-lampa,", "lamp warm-up time: \u0127in ta\u2019 tis\u0127in tal-lampa", "lamp-holder: \u0127owlder tal-lampa", "land breeze: \u017ciffa mill-art", "large price step: skaluna ma\u0121\u0121uri ta\u2019 prezz", "lateral deviation: devjazzjoni laterali", "level 1 FRCE range: firxa ta\u2019 livell 1 tal-FRCE", "LFC block imbalances: \u017cbilan\u010bi bejn il-blokok LFC", "LFC block operational agreement: ftehim operazzjonali dwar", "life cycle cost: kost ta\u010b-\u010biklu tal-\u0127ajja", "lift/drag ratio, lift-to-drag ratio: proporzjon portanza-re\u017cistenza,", "proporzjon tal-portanza u r-re\u017cistenza tal-arja", "lift-induced drag: re\u017cistenza tal-arja indotta mill-portanza", "light intensity: intensit\u00e0 tad-dawl", "light regulator: regolatur tat-tidwil", "light source: sors ta\u2019 dawl", "light trapping: qbid ta\u2019 dawl light-induced defects: difetti indotti bid-dawl light-signalling device: apparat g\u0127as-sinjalar bid-dawl limb darkening: oskurament fil-burdura limited frequency sensitive mode \u2013 overfrequency, LFSM-O: modalit\u00e0 sensittiva g\u0127al frekwenza limitata - sovrafrekwenza, LFSM-O limited frequency sensitive mode \u2013 underfrequency, LFSM-U: modalit\u00e0 sensittiva g\u0127al frekwenza limitata - sottofrekwenza, LFSM-U limited operational notification, LON: notifika operazzjonali limitata, LON line-commutated inverter: invertitur kommutat b\u2019linja liquid-immersed transformer: transformer immers fil-likwidu load: tag\u0127bija load loss: telf bit-tag\u0127bija load profile: profil tat-tag\u0127bija load-frequency control: kontroll tal-frekwenza tat-tag\u0127bija load-frequency control area, LFC area: \u017cona ta\u2019 kontroll talfrekwenza tat-tag\u0127bija, \u017cona LFC load-frequency control block, LFC block: blokka ta\u2019 kontroll tal-frekwenza tat-tag\u0127bija, blokka LFC load-frequency control structure: struttura tal-kontroll tag\u0127bijafrekwenza long term firmness deadline: skadenza g\u0127a\u010b-\u010bertezza ta\u2019 terminu twil long term transmission right: dritt ta\u2019 tra\u017cmissjoni ta\u2019 terminu twil low frequency demand disconnection, LFDD: skonnessjoni taddomanda ta\u2019 frekwenza baxxa, LFDD low voltage demand disconnection, LVDD: skonnessjoni taddomanda ta\u2019 volta\u0121\u0121 baxx, LVDD low-speed shaft: xaft bi spid baxx lug: manku lumens per watt, lm/W: lumens kull watt, lm/W luminaire maintenance factor, LMF: fattur ta\u2019 manutenzjoni ta\u2019 lampa, LMF", "luminous flux: fluss tal-lumino \u017cit\u00e0", "luminous intensity: intensit\u00e0 luminu\u017ca", "magnetic circuit: \u010birkwit manjetiku", "maintenance-free battery: batterija ming\u0127ajr manutenzjoni", "majority carrier: portatur ma\u0121\u0121oritarju", "manual FRR full activation time: \u0127in ta\u2019 attivazzjoni totali talFRR manwali", "manufacturing port: port ta\u2019 manifattura", "market congestion: kon\u0121estjoni tas-suq", "market coupling: akkoppjament tas-swieq", "market coupling operator: operatur tal-akkoppjament tas-swieq", "market coupling operator function: funzjoni ta\u2019 operatur talakkoppjament tas-swieq", "market spread: firxa tas-suq", "market time period: perjodu ta\u2019 \u017cmien tas-suq", "market time unit: unit\u00e0 temporali tas-suq", "matched bid: offerta rikon\u010biljata", "matched order: ordni rikon\u010biljata", "matching: rikon\u010biljazzjoni", "maximum instantaneous frequency deviation: devjazzjoni", "massima istantanja tal-frekwenza", "maximum power point tracking, MPPT: segwiment tal-punt ta\u2019", "ener\u0121ija massima, SPEM", "maximum power point, MPP: punt ta\u2019 ener\u0121ija massima, PEM", "maximum steady-state frequency deviation: devjazzjoni statika", "massima tal-frekwenza", "Pa\u0121na 7", "mean annual wind speed: velo\u010bit\u00e0 medja annwali tar-ri\u0127 mechanical braking system: sistema ta\u2019 bbrejkjar mekkaniku medium-temperature collector: kollettur ta\u2019 temperatura medja megawatt hour, MWh: megawatt sieg\u0127a, MWh megawatt, MW: megawatt, MW metal halide lamp: lampa tal-alo\u0121enuri metalli\u010bi meteorological tower, meteorological mast, anemometer mast: arblu meteorolo\u0121iku microgroove: mikroin\u010bi\u017cjoni minimum regulating level: livell minimu ta\u2019 regolazzjoni minimum stable operating level: livell minimu ta\u2019 operat stabbli minority carrier: portatur minoritarju mobilisation port: port ta\u2019 mobilizzazzjoni mode of activation: modalit\u00e0 ta\u2019 attivazzjoni model identifier: identifikatur tal-mudell modular: modulari modulation: modulazzjoni module derate factor: fattur degradanti tal-modulu monitoring area: \u017cona ta\u2019 monitora\u0121\u0121 monocrystalline silicon: sili\u010b ju multikristallin monopile: monopuntal motor yaw, forced yaw, forced yawing: imbardar motorizzat mountain breeze, mountain wind: ri\u0127 mill-muntanja multijunction cell: \u010bellola b\u2019multi\u0121unzjoni multijunction solar cell: \u010bellola solari b\u2019multi\u0121unzjoni municipal utility: utilit\u00e0 tal-muni\u010bipalit\u00e0 nacelle: gondola nanocrystalline silicon: sili\u010bju nanokristallin nanometre, nm: nanometru, nm natural gas: gass naturali natural light: dawl naturali net position: po\u017cizzjoni netta net radiation, radiation balance: radjazzjoni netta", "netted area AC position: po\u017cizzjoni AC ta\u2019 \u017cona nnettjata", "netted power interchange: interkambju tal-potenza nettjata", "netting process: pro\u010bess ta\u2019 nnettjar", "network code: kodi\u010bi tan-netwerk", "NC FCA: kodi\u010bi tan-netwerk g\u0127all-allokazzjoni bil-quddiem", "tal-kapa\u010bit\u00e0, kodi\u010bi Forward, NC FCA", "network user: utent tan-netwerk", "no-load loss: telf bla tag\u0127bija", "no load mode: modalit\u00e0 bla tag\u0127bija", "nominal capacity, rated capacity, nameplate capacity: kapa\u010bit\u00e0", "nominal system frequency: frekwenza tas-sistema nominali", "nominat tas-suq tal-elettriku, NEMO", "non-directional lamp: lampa mhux direzzjonali", "non-solar heat contribution: kontribut ta\u2019 tis\u0127in mhux solari", "non-standard intraday product: prodott tal-istess \u0121urnata mhux", "normal overnight charge procedure: pro\u010bedura g\u0127all-i\u010b\u010bar\u0121jar", "normal radiation: radjazzjoni normali", "normal transmittance: tra\u017cmittenza normali", "n-situation: sitwazzjoni-n", "obligation to serve: obbligu ta\u2019 servizz", "obscuration angle: angolu ta\u2019 oskurazzjoni", "obscuration, blanketing: oskurazzjoni", "observability area: \u017cona ta\u2019 osservabilit\u00e0", "occupancy sensor: sensur tal-pre\u017cenza", "off-mode power consumption: konsum tal-ener\u0121ija fil-modalit\u00e0 Mitfi", "offshore grid connection system: sistema ta\u2019 konnessjoni talgrilja fil-ba\u0127ar offshore substation: substazzjon fuq il-ba\u0127ar offshore wind farm: park eoliku fuq il-ba\u0127ar offshore wind turbine: turbina eolika fuq il-ba\u0127ar oil-immersed type transformer, oil-immersed transformer: transformer immers fi\u017c-\u017cejt, transformer fi\u017c-\u017cejt one-axis tracking: segwiment fuq ass wie\u0127ed on-load tap changer: kommutatur b\u2019tag\u0127bija on-load tap changer blocking: bblokkjar tal-kommutatur b\u2019tag\u0127bija on-mode: modalit\u00e0 Mixg\u0127ul onshore grid interconnection point: punt ta\u2019 interkonnessjoni tal-grilja fuq l-art onshore substation: substazzjon fuq l-art onshore wind farm: park eoliku fuq l-art onshore wind turbine: turbina eolika fuq l-art open circuit: \u010birkwit miftu\u0127 open systems interconnection reference model, OSI RM: mudell referenzjarju ta\u2019 interkonnessjoni ta\u2019 sistema miftu\u0127a, OSI RM operating point: punt operatorju operation limit temperature: temperatura tal-limitu tat-t\u0127addim operational network security: sigurt\u00e0 operazzjonali tan-netwerk operational reserves: riservi operazzjonali operational security: sigurt\u00e0 operazzjonali operational security limits: limiti ta\u2019 sigurt\u00e0 operazzjonali operational security performance indicators: indikaturi talprestazzjoni ta\u2019 sigurt\u00e0 operazzjonali operational security ranking: klassifikar tas-sigurt\u00e0 operazzjonali optical beam axis: assi tar-ra\u0121\u0121 ottiku optical concentrator: kon\u010bentratur ottiku optical quality: kwalita` ottika order: ordni", "ordinary contingency: kontin\u0121enza ordinarja", "OSI reference model: mudell referenzjarju OSI", "outage coordinating TSO: TSO koordinatur tal-indisponibilit\u00e0/", "qtug\u0127", "outage coordination process: pro\u010bess ta\u2019 koordinazzjoni talindisponibilit\u00e0", "outage coordination region: re\u0121jun ta\u2019 koordinazzjoni talindisponibilit\u00e0", "outage incompatibility: inkompatibilit\u00e0 tal-indisponibilit\u00e0", "outage planning agent: a\u0121ent tal-ippjanar tal-indisponibilit\u00e0", "out-of-range contingency: kontin\u0121enza straordinarja", "overexcitation limiter, OEL: limitatur tas-sovrae\u010bitazzjoni, OEL", "fuq l-arbli", "overspeed protection: protezzjoni minn spid e\u010b\u010bessiv", "oxidation stability: stabbilit\u00e0 tal-ossidazzjoni, stabilit\u00e0", "f\u2019kundizzjonijiet ta\u2019 ossidazzjoni", "packing factor: fattur ta\u2019 ppakkjar", "paraboloidal collector: kollettur parabolojdali", "parallel connection: konnessjoni parallela", "part load for heating: tag\u0127bija parzjali g\u0127at-tis\u0127in", "part-load ratio: proporzjon tat-tag\u0127bija parzjali", "passivation: passivazzjoni", "passive flue heat recovery device: apparat g\u0127all-irkupru passiv", "tas-s\u0127ana mill-kombustjoni", "Pa\u0121na 8", "passive solar cooling: tkessi\u0127 solari passiv passive solar design: disinn solari passiv passive solar energy: ener\u0121ija solari passiva passive solar heating: tis\u0127in solari passiv pass-through programming: programmazzjoni pass-through peak demand: domanda massima peak efficiency index, PEI: indi\u010bi ta\u2019 effi\u010bjenza massima, PEI peak load: tag\u0127bija fl-eqqel sig\u0127at, tag\u0127bija massima peak power current: punt massimu ta\u2019 kurrent peak sun hours: sig\u0127at massimi ta\u2019 xemx peak watt, watt-peak, Wp: massimu ta\u2019 watts peak white luminance: luminanza bajda massima peaking capacity: kapa\u010bit\u00e0 tad-domanda massima permanent magnet generator: \u0121eneratur b\u2019kalamita permanenti per-unit system: sistema unitarja phase-cut dimmer: dimmer bi qtug\u0127 tal-fa\u017ci phase-to-phase voltage, line-to-line voltage: volta\u0121\u0121 ta\u2019 sistema trifa\u017ci, volta\u0121\u0121 ta\u2019 sistema 3-phase, volta\u0121\u0121 linja g\u0127al linja photocurrent, photoelectric current: fotokurrent photoelectrochemical cell: \u010bellola fotoelettrokimika photometric condition: kundizzjoni fotometrika photosphere: fotosfera photovoltaic (adj.): fotovoltajku, fotovoltajka, fotovoltaj\u010bi photovoltaic array: sensiela fotovoltajka photovoltaic device: apparat fotovoltajku photovoltaic effect: effett fotovoltajku photovoltaic efficiency: effi\u010b jenza fotovoltajka photovoltaic hybrid system: sistema ibrida fotovoltajka physical congestion: kon\u0121estjoni fi\u017cika physical transmission right: dritt fi\u017ciku ta\u2019 tra\u017cmissjoni, PTR physical vapour deposition: depo\u017citar fi\u017ciku f\u2019fa\u017ci ta\u2019 fwar piezometer: pje\u017cometru pilot balloon: ballun tal-ajru", "pitch control mechanism: mekkani\u017cmu li jikkontrolla lin\u010bidenza", "pitch regulation: regolazzjoni tal-in\u010bidenza", "pitch to feather: in\u010bidenza g\u0127all-qtug\u0127 eliku", "turbina eolika rregolata mill-in\u010bidenza", "p-n junction diode: dijodu tal-\u0121unzjoni p-n", "PN junction, P-N junction: po\u017cittiv-negattiv, \u0121unzjoni P-N, P-N", "point-contact cell: \u010bellola b\u2019kuntatt fil-punt", "point-focus collector: kollettur b\u2019punt iffokat", "point-focus concentrator: kon\u010bentratur b\u2019punt iffokat", "immuntat fuq arblu, transformer fuq l-arblu", "polycrystalline silicon, polisilicon, poli-Si: sili\u010bju polikristallin,", "polisili\u010bju", "polymer photovoltaic cell: \u010bellola polimerika fotovoltajka", "positive-type semiconductor: semikonduttur tat-tip Po\u017cittiv", "possible sun duration: durata possibbli ta\u2019 xemx", "power coefficient, coefficient of power: koeffi\u010bjent tal-potenza", "power conditioning equipment: tag\u0127mir kundizzjonatur talpotenza", "power duration curve: kurva potenza-\u0127in", "power electronics: elettronika tal-potenza", "power factor, PF: fattur ta\u2019 potenza, PF", "power generating facility: fa\u010bilit\u00e0 tal-\u0121enerazzjoni tal-potenza", "power generating module: modulu tal-\u0121enerazzjoni tal-potenza", "power generation: \u0121enerazzjoni tal-potenza", "power park module, PPM: modulu ta\u2019 park tal-potenza, PPM", "power system stabilizer, PSS: stabilizzatur tal-potenza", "\u0121\u0121enerata, PSS", "power transfer distribution factor: fattur ta\u2019 distribuzzjoni tattrasferiment", "power transformer: trasformer tal-potenza", "P-Q capability diagram: dijagramma tal-kapa\u010bit\u00e0 P-Q premature failure: qtug\u0127 prematur prequalification: prekwalifikazzjoni pressure face: fa\u010b\u010bata bil-pressjoni, intradoss pressure gradient force, pressure force: forza tad-differenza filpressjoni prevailing wind: ri\u0127 prevalenti prevailing wind direction: direzzjoni tar-ri\u0127 prevalenti price coupling algorithm: algoritmu tal-akkoppjament tal-prezz primary gain: gwadann primarju process activation structure: struttura tal-attivazzjoni tal-pro\u010bessi process responsibility structure: struttura tar-responsabilit\u00e0 g\u0127all -pro\u010bessi projected area: \u017cona projettata p-type semiconductor: semikonduttur tat-tip P pu grid voltage: volta\u0121\u0121 tal-grilja ta\u2019 1pu public switched telephone network, PSTN: netwerk telefoniku pubbliku kommutat, PSTN pumped storage, pump storage: akkumulu ppompjat pyranometer: piranometru pyrgeometer: pir\u0121eometru pyrheliometer: pireljometru qualification test: test ta\u2019 kwalifikazzjoni radiance: radjanza radiant air temperature: temperatura radjanti tal-arja radiant barrier: barriera radjanti radiant density: densit\u00e0 radjanti radiant energy: ener\u0121ija radjanti radiant exposure: esponiment radjanti radiant flux: fluss radjanti radiant flux density, flux of radiation per unit area: densit\u00e0 talfluss radjanti radiant power: potenza radjanti radiative cooling, radiation cooling: tkessi\u0127 radjattiv radiative flux: fluss radjattiv", "radiosity: radjo\u017cit\u00e0", "ramping period: perjodu ta\u2019 varjazzjoni tal-potenza attiva", "ramping rate: rata ta\u2019 kalar, rata ta\u2019 varjazzjoni tal-potenza attiva", "rated coefficient of performance: koeffi\u010bjent nominali talprestazzjoni", "rated voltage: volta\u0121\u0121 nominali", "rated wind speed: velo\u010bit\u00e0 nominali tar-ri\u0127", "ray path, optical path: mog\u0127dija ottika", "reactive power device: apparat ta\u2019 potenza reattiva", "receiver: ri\u010bevitur", "receiving institution: istituzzjoni ri\u010beventi", "recirculation system: sistema ta\u2019 ri\u010birkulazzjoni", "redispatching: ridistribuzzjoni tat-tag\u0127bija", "redispatching aggregator: aggregatur g\u0127ar-ridispa\u010b\u010b", "referenzjarja", "reference cell : \u010bellola referenzjali", "reference energy: ener\u0121ija ta\u2019 referenza", "reference flux: fluss ta\u2019 referenza", "reference pin: pinn ta\u2019 referenza", "reference temperature: temperatura ta\u2019 referenza", "reflected radiation: radjazzjoni riflessa", "re\u0121jonali ta\u2019 koordinazzjoni tas-sigurt\u00e0, RSCI", "Pa\u0121na 9", "regional transmission operator: organizzazzjoni re\u0121jonali tattra\u017cmissjoni regional transmission organisation: operatur re\u0121jonali tattra\u017cmissjoni regulated monopoly: monopolju regolat regulation: regolazzjoni relevant asset: assi rilevanti relevant demand facility: fa\u010bilit\u00e0 rilevanti tad-domanda relevant grid element: element rilevanti tal-grilja reliability: affidabilit\u00e0 remedial action: azzjoni korrettiva remedial action with costs: azzjoni ta\u2019 rimedju bl-ispejje\u017c remedial action without costs: azzjoni korrettiva bla spejje\u017c remote switch, satellite exchange: swi\u010b\u010b imbieg\u0127ed renewable energy source contribution, RES contribution: kontribut mis-sorsi tal-ener\u0121ija rinnovabbli, kontribut SER re-nomination: rinomina replacement power interchange: interkambju tal-potenza ta\u2019 rimpjazzament replacement reserve, RR: riserva ta\u2019 rimpjazzament, RR reserve capacity: kapa\u010bit\u00e0 ta\u2019 riserva reserve connecting DSO: DSO tal-konnessjoni tar-riservi reserve connecting TSO: TSO tal-konnessjoni tar-riservi reserve dimensioning process: pro\u010bess tad-dimensjonar tarriservi reserve instructing TSO: TSO tal-istruzzjoni tar-riservi reserve price: prezz ta\u2019 riserva reserve providing group: grupp tal-provdiment tar-riservi reserve providing unit: unit\u00e0 tal-provdiment tar-riservi reserve receiving TSO: TSO ri\u010beventi ta\u2019 riserva reserve replacement process, RRP: pro\u010bess ta\u2019 rimpjazzament ta\u2019 riserva, RRP reserves procurement optimisation function: funzjoni ta\u2019 ottimizzazzjoni tal-akkwist tar-riservi responsibility area: \u017cona ta\u2019 inkarigu restructuring: ristrutturar", "retail customer: klijent konsumatur, klijent fil-livell talkonsumaturi", "retail market: suq tal-konsumaturi", "revenue adequacy: adegwatezza tad-d\u0127ul", "ribbon cells: \u010belloli \u017cigarella", "ribbon photovoltaic cells: \u010belloli fotovoltaj\u010bi \u017cigarella", "roof pond: vaska fuq il-bejt", "roof-light, sky light: tambo\u010b\u010b", "rotor angle stability: stabilit\u00e0 tal-angolu tar-rotor", "roughness class: klassi ta\u2019 \u0127ruxija", "roughness length: tul ta\u2019 \u0127ruxija", "scheduling area: \u017cona ta\u2019 skedar", "Scheffler cooker: kuker ta\u2019 Scheffler", "Schottky barrier: barriera ta\u2019 Schottky", "screen projection: projezzjoni fuq l-iskrin", "sea breeze: \u017ciffa mill-ba\u0127ar", "sta\u0121unali tal-prestazzjoni, SCOP", "seasonal depth: fond sta\u0121unali", "seasonal depth of discharge: fond sta\u0121unali ta\u2019 dis\u010bar\u0121", "secondary concentrator: kon\u010bentratur sekondarju", "second-order coefficient: koeffi\u010bjent tat-tieni ordni", "secured fault: \u0127sara koperta", "selective coating: assorbitur selettiv selective surface: superfi\u010bje selettiva selective yellow: isfar selettiv self-dispatch system: sistema ta\u2019 awtodispa\u010b\u010b semicrystalline: semikristallin series connection: konnessjoni f\u2019serje series resistance, series resistor: re\u017cistenza f\u2019serje service territory: territorju ta\u2019 utilit\u00e0 regolata setpoint: valur programmat setting: konfigurazzjoni shade screen: skrin g\u0127ad-dell shaft brake: brejk tax-xaft shape factor: fattur tal-forma shared order book: re\u0121istru komuni tal-ordnijiet sharing of reserves: kondivi\u017cjoni tar-riservi shipping agent: a\u0121ent tat-trasferimenti short circuit: \u010birkwit kort shunt reactor: reattur tax-shunt shunt regulator: regolatur tax-shunt side elevation: elevazzjoni tal-\u0121enb Siemens process: pro\u010bess Siemens significant grid user, SGU: utent sinifikanti tal-grilja, SGU silicon solar cell: \u010bellola solari tas-sili\u010bju single day-ahead coupling: akkoppjament singolu ta\u2019 \u0121urnata bil-quddiem single intra-day coupling: akkoppjament singolu tal-istess \u0121urnata single-phase short-circuit: \u010birkwit kort monofa\u017ci, \u010birkwit kort single-phase sky temperature: temperatura tas-sema sky view factor: fattur fil-vista tas-sema slenderness ratio: proporzjon tal-irquqija slope: inklinazzjoni grafika", "small price step: skaluna minuri ta\u2019 prezz", "small wind turbine: turbina eolika \u017cg\u0127ira", "smart control: regolatur intelli\u0121enti, kontroll intelli\u0121enti", "smart control factor, SCF: fattur tar-regolatur intelli\u0121enti, SCF", "solar activity: attivit\u00e0 solari", "solar air heater: \u0127iter tal-arja solari", "solar azimuth: a\u017cimut solari", "solar cavity receiver: ri\u010bevitur ta\u2019 kavit\u00e0 solari", "solar chimney: \u010bumnija solari", "solar coating: kisja solari", "solar collector: kollettur solari", "solar cooling, solar-assisted cooling: tkessi\u0127 solari", "solar cycle: \u010biklu solari", "solar declination: deklinazzjoni solari", "solar desalination: desalinazzjoni solari", "solar detoxification: ditossifikazzjoni solari", "solar dish: dixx solari", "solar elevation: elevazzjoni solari", "solar energy equivalent: ekwivalenza tal-ener\u0121ija solari", "solar fa\u00e7ade: fa\u010b\u010bata solari", "solar flux: fluss solari", "solar fraction: frazzjoni solari", "solar fuel: fjuwil solari", "solar gain: gwadann solari", "solar heat gain: gwadann ta\u2019 s\u0127ana solari", "solar heat gain factor: fattur ta\u2019 gwadann tas-s\u0127ana", "solar heat pump: pompa g\u0127as-s\u0127ana solari", "solar home system, SHS: sistema solari g\u0127ad-dar, SSD", "Pa\u0121na 10", "solar hour angle : angolu ta\u2019 sieg\u0127a solari solar industrial process heat, SIPH: s\u0127ana industrijali solari tul il-pro\u010bess, SIPH solar irradiance map: mappa tal-irradjanza solari solar luminosity: lumino\u017cit\u00e0 solari solar map: mappa solari solar maximum: massimu solari solar noon : nofsinhar solari solar pond: vaska solari solar power tower, solar tower: torri ta\u2019 ener\u0121ija solari solar radiation: radjazzjoni solari solar radiation pressure: pressjoni tar-radjazzjoni solari solar reflectance index: indi\u010bi tar-riflettanza solari solar resource: ri\u017cors solari solar rights: drittijiet solari solar simulator: simulatur solari solar spectrum: spettru solari solar thermal collector: kollettur solari termali solar transformity: transformit\u00e0 solari solar water heater: \u0127iter tal-ilma solari solar zenith angle: angolu \u017cenit solari solar-grade silicon: sili\u010bju ta\u2019 grad solari solarisation, insolation: solarizzazzjoni, insolazzjoni solarium: solarju sound power level: livell ta\u2019 qawwa tal-\u0127oss space frame structure: struttura rettikolari space heater: \u0127iter tal-post space heating: tis\u0127in tal-post specific product: prodott spe\u010bifiku spectral distribution: distribuzzjoni spettrali spectral luminous efficiency: effi\u010bjenza luminu\u017ca spettrali spectral sensitivity: sensittivit\u00e0 spettrali speed governor: regolatur tad-dawran", "speed regulator: regolatur tal-velo\u010bit\u00e0", "speed up effect: effett ta\u2019 \u017cieda fir-ri\u0127", "spinning reserve: riserva \u010birkolanti", "split blade: pala mifruqa", "split incentive: in\u010bentivi opposti", "sputtering: pulverizzazzjoni katodika", "stabilisation: stabilizzazzjoni", "kumitat tal-partijiet kon\u010bernati dwar l-allokazzjoni bil-quddiem", "tal-kapa\u010bit\u00e0", "stall strip: strixxa biex tintilef il-portanza", "turbina eolika rregolata mit-telf tal-portanza", "stand-alone water heater: \u0127iter tal-ilma indipendenti", "standard capacity product: prodott ta\u2019 kapa\u010bit\u00e0 standard", "standard intraday product: prodott tal-istess \u0121urnata standard", "standard-frequency deviation: devjazzjoni ta\u2019 frekwenza", "standby power consumption: konsum tal-ener\u0121ija fil-modalit\u00e0", "Stennija", "standby-mode: modalit\u00e0 Stennija", "stand-off mounting: mmuntar imbieg\u0127ed", "start-up wind speed, start-up speed: velo\u010bit\u00e0 tar-ri\u0127 g\u0127ax-xeg\u0127il", "steady state: stati\u010bit\u00e0", "steady state frequency deviation: devjazzjoni tal-frekwenza", "steam cracking benchmark: parametru referenzjarju talikkrekkjar bil-fwar", "stranded investment: investiment li mar \u0127a\u017cin", "structural congestion: kon\u0121estjoni strutturali", "substation: substazzjon", "suction face: fa\u010b\u010bata bl-irdig\u0127, estradoss sunspot: tebg\u0127a solari sun-tempered: ttemprat g\u0127ax-xemx supplementary heater: \u0127iter supplimentari supplier surplus for the single day ahead or intraday coupling: surplus tal-fornitur g\u0127al akkoppjament singolu \u0121urnata bil-quddiem jew fl-istess \u0121urnata support structure: struttura ta\u2019 support surface wind: ri\u0127 qrib l-art swept area: erja koperta switching cycle: \u010biklu ta\u2019 kommutazzjoni synchronous area: \u017cona sinkronika synchronous area agreement: ftehim dwar \u017cona sinkronika synchronous area monitor: monitor ta\u017c-\u017coni sinkroni\u010bi synchronous compensation operation: operat ta\u2019 kumpens sinkroniku synchronous generator: \u0121eneratur sinkroniku synchronous power generating module: modulu ta\u2019 \u0121enerazzjoni sinkronika tal-potenza synthetic inertia, virtual inertia, emulated inertia: inerzja sintetika system frequency: frekwenza tas-sistema system integrity: integrit\u00e0 tas-sistema system reserve: riserva tas-sistema tap: punt ta\u2019 kuntatt tapping profile: profil tal-u\u017cu technical capacity: kapa\u010bit\u00e0 teknika temperature control: regolatur tat-temperatura temperature controlled device: apparat bit-temperatura kkontrollata temperature map: mappa tat-temperaturi terminal: terminal test signals: sinjali tat-test", "test voltage: volta\u0121\u0121 tat-test", "thermal reflectivity: riflettivit\u00e0 termali", "thermophotovoltaic cell: \u010bellola fotovoltajka termali", "thermostat-off mode: modalit\u00e0 bit-termostat mitfi", "tie-line: linja ta\u2019 ekwilibriju", "tilt angle: angolu ta\u2019 inklinazzjoni", "time control process: pro\u010bess tal-kontroll tal-\u0127in", "time to recover frequency: \u0127in g\u0127all-irkupru tal-frekwenza", "time to restore frequency: \u0127in g\u0127ar-restawr tal-frekwenza", "tip brake: brejk tal-ponta", "tip loss: telf fil-ponta", "tip speed ratio: proporzjon tal-velo\u010bit\u00e0 ponta-ri\u0127", "tip-speed to wind-speed ratio: proporzjon tal-velo\u010bit\u00e0 tal-ponta", "tal-pala", "transformer tap: punt ta\u2019 kuntatt tat-transformer", "topology: topolo\u0121ija", "total harmonic distortion: distorzjoni armonika totali", "total irradiance : irradjanza totali", "tracking PV array: sensiela fotovoltajka g\u0127as-segwiment", "traffic light signal: sinjal tad-dawl tat-traffiku", "transfer of balancing capacity: trasferiment tal-kapa\u010bit\u00e0 ta\u2019", "bbilan\u010bjar", "transfer of reserves optimisation function: trasferiment talfunzjoni tal-ottimizzazzjoni tar-riservi", "transitory admissible overloads: tag\u0127bijiet e\u010b\u010bessivi tran\u017citorji", "Pa\u0121na 11", "transmission: tra\u017cmissjoni transmission connected closed distribution network: netwerk ta\u2019 distribuzzjoni mag\u0127luq konness mat-tra\u017cmissjoni transmission constraint: kostrizzjoni tat-tra\u017cmissjoni transmission network: netwerk ta\u2019 tra\u017cmissjoni transmission system: sistema ta\u2019 tra\u017cmissjoni transmission system operator, TSO: operatur tas-sistema ta\u2019 tra\u017cmissjoni, TSO trial fitting: mmuntar bi prova trichromatic: trikromati\u010bi trichromatic coordinates: koordinati trikromati\u010bi trickle collector: kollettur tat-tqattir tripile: tripuntal tripile foundation: pedament fuq tliet puntali triple-phase short-circuit: \u010birkwit kort trifa\u017ci, \u010birkwit kort 3phase tripod: trepied tripod structure: struttura trepied truncated: tronkat TSO-BSP model: mudell TSO-BSP TSO-TSO model for FRR and RR: mudell TSO-TSO g\u0127al FRR u RR TSO-TSO settlement function: funzjoni tas-saldu TSO-TSO tubular tower: torri tubulari tungsten halogen lamp: lampa alo\u0121ena tat-tungstenu tunnel effect: effett tad-djuq turbulence intensity: intensit\u00e0 tat-turbolenza two-axis tracking: insegwiment fuq \u017cew\u0121 assi type B11 boiler: bojler tat-tip B11 underexcitation limiter, UEL: limitatur tas-sottoe\u010bitazzjoni, UEL uniform-price auction, Dutch auction, single rate auction: rkant bi prezz uniformi unit commitment: impenn fuq unit\u00e0 unshared bid: offerta mhux kondivi\u017ca", "upwind rotor: rotor fuq quddiem", "use it or sell it, UIOSI: u\u017ca jew big\u0127, UIOSI", "useful efficiency: effi\u010bjenza utli", "useful energy content: kontenut utli tal-ener\u0121ija", "useful heat output: produzzjoni tas-s\u0127ana utli", "valley breeze: \u017ciffa mill-wied", "valley wind: ri\u0127 mill-wied", "variable-speed turbine: turbina eolika b\u2019velo\u010bit\u00e0 varjabbli", "variable-speed wind turbine: turbina b\u2019velo\u010bit\u00e0 varjabbli", "ventilation exhaust air: arja tal-eg\u017cost tal-ventilazzjoni", "vertical wind shear: gradjent vertikali tar-ri\u0127", "virtual interconnection point: punt ta\u2019 interkonnessjoni virtwali virtual tie-line: linja ta\u2019 ekwilibriju virtwali visibility: vi\u017c ibilit\u00e0 volt: volt voltage: volta\u0121\u0121 voltage regulation distribution transformer: transformer ta\u2019 distribuzzjoni b\u2019regolazzjoni tal-volta\u0121\u0121 voltage source converter, VSC: konvertitur tas-sors talvolta\u0121\u0121, VSC vortex generator: \u0121eneratur tal-vorti\u010b i wafer: wejfer wake effect: effett tar-radda water draw-off: estrazzjoni mill-ilma water heater: \u0127iter tal-ilma water wall: \u0127ajt tal-ilma watt, W: watt, W watt-hour, Wh: watt sieg \u0127a, Wh wattless power: potenza bla watts white light: dawl abjad wholesale customer: klijent operatur wholesale electricity market: suq tal-operaturi tal-elettriku wind atlas: atlas tal-irjie \u0127 wind data logger: logger tad-data tal-irjie\u0127 wind energy capture: qbid tal-ener\u0121 ija eolika wind energy penetration: penetrazzjoni tal-ener\u0121ija eolika wind gust: buffura ri\u0127 wind load: forza tal-pressjoni tar-ri\u0127 wind power density: densit\u00e0 tal-potenza tar-ri\u0127 wind power station: impjant eoliku wind profile power law: teorija tal-potenza mill-profili talirjie\u0127 wind resource assessment: valutazzjoni tar-ri\u017corsa eolika wind rose: warda tal-irjie \u0127 wind shade, shelter effect: kenn mir-ri\u0127", "wind shear: gradjent tar-ri\u0127", "wind shear profile: profil tal-gradjent tar-ri\u0127", "wind turbine inverter: invertitur ta\u2019 turbina eolika", "wind turbulence, turbulence: turbolenza tar-ri\u0127", "wind velocity: velo \u010b it\u00e0 tar-ri\u0127", "wind velocity-duration curve: kurva velo \u010bit\u00e0-\u0127 in tar-ri\u0127", "within-day capacity: kapa\u010bit\u00e0 tal-istess \u0121urnata", "yaw error: mi\u017callinjament tal-imbardar", "yaw mechanism: mekkani\u017c mu tal-imbardar", "zero-load efficiency: effi\u010b jenza b\u2019tag\u0127bija \u017cero", "zone of visual influence: \u017cona ta\u2019 influwenza vi\u017cwali", "Pa\u0121na 12"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_12_supplement_mt.pdf"}
{"text": ["l-a\u010b\u010bent", "l-a\u010b\u010bent", "Pubblikazzjoni tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea \u25ca Numru 13 \u25ca Awwissu 2015", "L-EDITORJAL Minn din it-13-il \u0127ar\u0121a, l-aktar li \u0121ibditli l-attenzjoni kienet tabella \u010bkejkna f\u2019tarf l-artiklu regolari dwar tradutturi mag\u0127rufa Maltin.", "Ivan Said, f\u2019artiklu dwar it-traduttur Malti Giuseppe Cannolo, iqabbel erba\u2019 siltiet millBibbja u kif \u0121abuhom g\u0127allMalti t-traduzzjonijiet ewlenin.", "Kelma tmur fin-nofs, jew \u010baqliqa \u010bkejkna, is-sens jibqa\u2019 imma l-istil jinbidel, u kull silta tg\u0127id l-istorja tag\u0127ha.", "Xog\u0127olna b\u0127ala tradutturi hekk ukoll.", "Minkejja l-obbligu frekwenti tal-konsistenza, il-pre\u010bi\u017cjoni u lvalidit\u00e0 legali, u ma\u0121\u0121oranza ta\u2019 testi li trid toqg\u0127od b\u2019seba\u2019 g\u0127ajnejn biex it-traduzzjoni tag\u0127hom tixraq lill-utent jew lill-udjenza a\u0127\u0127arin tag\u0127hom (il-famu\u017ca fit-for-purpose), xorta jkun hemm bosta waqtiet fejn wie\u0127ed jista\u2019 jittanta j\u0127addem il-\u0121enju uniku tieg\u0127u, l-istil li jara l-aktar xieraq, anki l-\u0127sejjes u lmu\u017cika ta\u2019 sentenza, u b\u2019hekk l-ilsien jer\u0121a\u2019 jie\u0127u l-\u0127ajja, u anki l-aktar fra\u017ci apparentament xotta tisbie\u0127.", "B\u0127al dejjem, dan l-aspett b\u2019xi mod jew ie\u0127or qed ji\u0121i ttrattat anki f\u2019din il-\u0127ar\u0121a.", "L-ilsien ikompli jie\u0127u l\u0127ajja bit-tkomplija tal-investigazzjoni ta\u2019 Antoine Cassar tat-tismija \u0121eografika, xog\u0127ol fejn tirrenja limma\u0121inazzjoni, li mbag\u0127ad titra\u017c\u017can mill-artikli regolari dwar il-pre\u010bi\u017cjoni tat-terminolo\u0121ija legali.", "B\u0127al dejjem, din il-\u0127ar\u0121a mhijiex nieqsa minn artikli li jittrattaw l-aspetti tekni\u010bi, essenzjali wkoll g\u0127al xog\u0127olna, b\u0127all-ortografija, il-grammatika u s-sintassi.", "Fl-a\u0127\u0127ar, ma ninsewx lid-dinja usa\u2019 lil hinn minnha, u f\u2019din il-\u0127ar\u0121a naraw l-artiklu ta\u2019 Paul Zahra dwar it-traduzzjonijiet letterarji g\u0127all-Malti, u anki intervista ma\u2019 Simon Bartolo, kollega traduttur li \u0127a xog\u0127lu lil hinn mill-konfini tal-uffi\u010bini fi Brussell u l-Lussemburgu.", "Mark Vella f\u2019isem il-Bord Editorjali", "l-a\u010b\u010bent", "IL-WERREJ BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Te\u0127tie\u0121 jew tirrikjedi?", "Ix-xejriet tal-Malti III: il-forma tal-maskil fi lsienna", "Mistoqsija u Twe\u0121iba", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "I\u017c-\u017cwie\u0121 bejn il-lingwa u l-li\u0121i", "It-terminolo\u0121ija fl-UE: il-Kummissjoni", "Lejn mappa tad-dinja bil-Malti 3 - LAmerka t\u2019Isfel", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra", "Kwa\u017ci, kwa\u017ci, anzi \u010bert, Simon Bartolo traduttur", "L-edizzjonijiet ele roni\u010bi ta\u2019 l-a\u010b\u010bent: h p://ec.europa.eu/dgs/transla on/publica ons/magazines", "Jekk x eq kkontribwixxi f\u2019dan il-bule n:", "It-traduzzjoni ta\u2019 xog\u0127lijiet letterarji bilMalti lejn lingwi o\u0127rajn: \u0127arsa \u0127afifa ta\u2019 apprezzament", "Giuseppe Cannolo: Il-\u0121enju e\u010b\u010bentriku traduttur u l-interpretu tal-iskjavi", "Distribuzzjoni: Maryann Agius Impa\u0121nar u disinn: Alan Delia Qari tal-Provi: Marija Agius, Loredana Theuma Editur tal-Is l: Mark Amaira", "\u010aa\u0127da", "Ma\u2019 din il-\u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent \u2022 Suppliment Terminolo\u0121iku dwar is-sustanzi", "kimi\u010bi \u2022 Mappa bil-Malti tal-Amerka t\u2019Isfel", "Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bule n mhuwiex pubblikazzjoni u\ufb03\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbu n b\u2019xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut eg\u0127u.", "l-a\u010b\u010bent", "BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Te\u0127tie\u0121 jew tirrikjedi?", "l-Ingli\u017c il-verbi to need u to require huma prattikament sinonimi.", "Id-definizzjoni ta\u2019 to need fid-dizzjunarju Merriam Webster hija \u201cto be in need of: require.\u201d", "Min-na\u0127a lo\u0127ra, skont l-istess dizzunarju, to require hi \u201cto need (something)\u201d jew \u201cto claim or ask for by right and authority\u201d.", "L-iskop ta\u2019 dan l-artiklu hu li je\u017camina l-verb to require meta jintu\u017ca f\u2019dan la\u0127\u0127ar sens.", "Xi drabi bil-Malti nu\u017caw il-verb \u2018\u0127tie\u0121\u2019, kemm biex infissru \u2018b\u017conn\u2019 u kemm biex infissru \u2018talba\u2019 jew \u2018ordni\u2019, u l-mistoqsija hi jekk \u2018\u0127tie\u0121\u2019 hijiex traduzzjoni korretta ta\u2019 to require (something of someone).", "Il-mistoqsija ori\u0121inat min\u0127abba li, kulma jmur, dan il-verb qed nittradu\u010buh g\u0127all-Malti b\u2019mod li jista\u2019 ma jkunx iwassal is-sens proprju ta\u2019 kif ikun u\u017cat filkuntest.", "MT: Fejn jid\u0127lu pro\u0121etti kbar, il-Kummissjoni te\u0127tie\u0121 li l-Istati Membri/l-Awtoritajiet ta\u2019 \u0120estjoni jag\u0127mlu anali\u017ci tal-kost-benefi\u010b\u010bju.", "Filwaqt li ma jidher li hemm l-ebda problema bit-traduzzjoni tal-ewwel sentenza fejn hemm b\u017conn li l-Kummissjoni tag\u0127mel xi \u0127a\u0121a hi stess, mhux l-istess jista\u2019 jing\u0127ad g\u0127at-tieni sentenza fejn il-Kummissjoni qed titlob lil \u0127addie\u0127or jag\u0127mel xi \u0127a\u0121a.", "Huwa korrett li nu\u017caw il-verb \u2018\u0127tie\u0121\u2019 f\u2019dan is-sens?", "Din il-mistoqsija, flimkien ma\u2019 mistoqsijiet o\u0127ra, \u0121iet diskussa f\u2019seminar organizzat midDipartiment tat-Traduzzjoni tal-Kummissjoni Ewropea.", "G\u0127alih kien mistieden Dr George Farrugia u tkellem fid-dettall fuq l-anali\u017ci li g\u0127amel ta\u2019 numru ta\u2019 dokumenti tradotti.", "Dr Farrugia wie\u0121eb ukoll il-mistoqsijiet li g\u0127amlulu t-tradutturi.", "Nistg\u0127u ng\u0127idu li l-verb \u0127ie\u0121 huwa u\u017cat l-aktar fis-seba\u2019 forma \u201cn\u0127tie\u0121\u201d u fit-tmien forma \u2018\u0127tie\u0121\u2019.", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 e\u017cempji jag\u0127tuna stampa aktar \u010bara ta\u2019 din il-problema.", "MT: Biex il-pro\u010bedura tkun valida, l-Istati Membri kollha g\u0127andhom iwie\u0121bu dawn i\u017c-\u017cew\u0121 mistoqsijiet qabel l-iskadenza indikata hawn ta\u0127t u l-Kummissjoni je\u0127ti\u0121ilha twie\u0121eb g\u0127all-ewwel mistoqsija.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-Miklem Malti ta\u2019 Erin Serracino Inglott (1977) jag\u0127ti erba\u2019 definizzjonijiet ta\u2019 '\u0127tie\u0121': 1. ried xi \u0127a\u0121a jew lil xi \u0127add; p.est. ukoll amar, esi\u0121a li jkollu, li j\u0121ibulu 2. bis-suffis \u2013lu, \u2013ilha, kien obbligat li (e\u017c. \u0127tie\u0121lu jsiefer) 3. u\u017cu impersonali \u2013 hemm b\u017conn li [u] 4. n\u0127tie\u0121 Aquilina, min-na\u0127a l-o\u0127ra, definizzjonijiet g\u0127al \u2018\u0127tie\u0121\u2019:", "jag\u0127ti", "L-u\u017cu b\u0127ala verb tran\u017cittiv \u2013 Biex na\u0127dem sew ne\u0127tie\u0121 l-g\u0127odda.", "L-u\u017cu impersonali tal-verb \u2013 Je\u0127tie\u0121 naraw x\u2019nag\u0127mlu; me\u0127tie\u0121 li 3.", "L-u\u017cu tal-verb+li+suffiss pronominali \u2013 \u0126ti\u0121ilna nitilqu qabel il-waqt.", "Jidher li filwaqt li \u017c-\u017cew\u0121 dizzjunarji jag\u0127tu bejn wie\u0127ed u ie\u0127or l-istess tifsira, hu l-Miklem biss li", "jag\u0127ti t-tifsira ta\u2019 \u2018esi\u0121a\u2019 g\u0127al \u2018\u0127tie\u0121\u2019.", "Issa lMiklem inkiteb fis-sebg\u0127inijiet u jista\u2019 jkun li minn dak i\u017c-\u017cmien \u2019l hawn it-tifsir ta\u2019 \u010bertu kliem seta\u2019 nbidel.", "Tiftixa sempli\u010bi fl-MLRS turi li \u2018\u0127tie\u0121/u (je\u0127tie\u0121/u)\u2019 jew \u2018\u0127tie\u0121et (te\u0127tie\u0121)\u2019 ma jintu\u017caw qatt biex ifissru \u2018ordni\u2019 jew \u2018talba\u2019 minn xi \u0127add lil \u0127addie\u0127or.", "Fi kliem ie\u0127or, illum il-verb '\u0127tie\u0121' jintu\u017ca kwa\u017ci dejjem fil-forma impersonali u tran\u017cittiva.", "Rarament jintu\u017ca filforma esti\u017ca fejn is-su\u0121\u0121ett qed jitlob xi \u0127a\u0121a minn xi \u0127addie\u0127or.", "Fid-diskussjoni \u0127are\u0121 \u010bar li f\u2019kuntesti simili g\u0127at-tieni sentenza tradotta hawn fuq, il-verb require ikun a\u0127jar li ji\u0121i tradott bil-verb tirrikjedi jew titlob.", "G\u0127aldaqstant, is-sens tassentenza jo\u0127ro\u0121 a\u0127jar jekk tkun tradotta hekk: Fejn jid\u0127lu pro\u0121etti kbar, il-Kummissjoni tirrikjedi/titlob li l-Istati Membri/l-Awtoritajiet ta\u2019 \u0120estjoni jag\u0127mlu anali\u017ci tal-kost-benefi\u010b\u010bju.", "Alan Delia huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "Ix-xejriet tal-Malti III: ilforma tal-maskil fi lsienna Mark Amaira", "l-edizzjonijiet l-img\u0127oddija trattajt \u017cew\u0121 imriewa\u0127 ta\u2019 estremi differenti li nosserva fil-Malti: l-estremi nominali u verbali, u l-estremi spazjali u temporali, ilkoll b\u2019xi distinzjonijiet fil-livell tas-sentenza.", "Imrew\u0127a o\u0127ra li nosserva f\u2019dan il-livell g\u0127andha x\u2019taqsam mal-\u0121ens, ji\u0121ifieri mal-maskil u l-femminil, talverb jew tal-fra\u017ci verbali kollha kemm hi.", "F\u2019xi traduzzjonijiet minn tag\u0127na nsib sentenzi b\u0127al: \u2022", "Din id-De\u010bi\u017cjoni g\u0127andha jkollha effett fil-jum ta\u2019 wara l-pubblikazzjoni...", "L-UE tappella lill-forzi politi\u010bi kollha filpajji\u017c biex jappo\u0121\u0121aw pro\u010bess ta\u2019 pa\u010bi kredibbli, li fih is-so\u010bjet\u00e0 \u010bivili tkun tista\u2019 jkollha sehem s\u0127i\u0127.", "Minkejja li dat-tiswir tal-istrutturi verbali kemm-il darba tisimg\u0127u f\u2019kuntesti differenti tatta\u0127dit, nammetti li fl-idjolett tieg\u0127i j\u017car\u017car \u0121mielu.", "Huwa interessanti li l-elementi ta\u2019 din ilkategorija ta\u2019 kliem g\u0127andhom il-forma tal-verb fit-tielet persuna singular maskil b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na je\u0127tie\u0121 u jidher i\u017cda fis-sentenza, g\u0127alkemm jie\u0127du n-negattiv tal-verbi, ma jinflettux b\u0127all-verbi skont il-persuna, l-g\u0127add u l-\u0121ens tas-su\u0121\u0121ett.", "Mil-lat grammatikali, skont lidjolett tieg\u0127i jidhirli li hu korrett li f\u2019xog\u0127olna niktbu: \u2022 \u2022", "Meta bdejt nist\u0127arre\u0121 il-verb Malti jew il-fra\u017ci verbali, g\u0127araft li mhux kull element verbali fissentenza jrid jinfletti biex jaqbel bilfors malg\u0127add u mal-\u0121ens tas-su\u0121\u0121ett; i\u017cda ndunajt li minflok, xi drabi, il-forma tal-verb jew il-forma ta\u2019 parti mill-fra\u017ci verbali ma tibdilx surtha.", "U hawn tid\u0127ol l-imrew\u0127a tal-\u0121ens li se nittratta f\u2019dan l-artiklu li tofroq bejn il-verbi fil-maskil li allura jkollhom il-forma tal-maskil, u verbi o\u0127rajn li g\u0127andhom il-forma tal-maskil i\u017cda li din ma tinbidel fl-ebda \u010birkostanza, ikun xi jkun l-g\u0127add u l-\u0121ens tas-su\u0121\u0121ett.", "Fost dawn il-verbi, iltqajt mal-hekk imsej\u0127a verbi impersonali.", "Il-pro\u010bedura g\u0127all-istima ambjentali talpro\u0121ett inkwistjoni jidher li nbdiet.", "Il-pro\u010bedura g\u0127all-istima ambjentali talpro\u0121ett inkwistjoni ma jidhirx li nbdiet.", "Il-pro\u010bedura g\u0127all-istima ambjentali talpro\u0121ett inkwistjoni tidher li nbdiet.", "Xi e\u017cempji korretti o\u0127rajn jit\u0127addtu wa\u0127edhom: \u2022", "\u0120ara li kont qed na\u0127dem g\u0127all-Prim Ministru Bel\u0121jan kbir Leo Tindemans meta r\u010bieva l-Premju Charlemagne.", "...billi fil-parti l-kbira tal-ka\u017cijiet, iddetenuti kienu allegatament ittorturati, u jing\u0127ad li xi w\u0127ud minnhom mietu kaw\u017ca ta\u2019 dan.", "l-a\u010b\u010bent", "Biex jaqblu mas-su\u0121\u0121ett tas-sentenza, xi verbi impersonali jie\u0127du l-pronom mehmu\u017c dirett talverb:", "e\u017c.", "Kull attivit\u00e0 proposta trid tkun rilevanti g\u0127all-prijoritajiet politi\u010bi tal-KtR u g\u0127all-\u0127idma kontinwa u ppjanata tal-Kummissjoni,", "e\u017c.", "Jien jisimni Pawlu e\u017c.", "Marija jiddispja\u010biha talli \u0121iet tard;", "e\u017c.", "Il-petizzjonant jispjega li \u017c-\u017cona kon\u010bernata g\u0127andha valur storiku kbir min\u0127abba li fiha fdalijiet arkeolo\u0121i\u010bi importanti u jixraqilha tkun protetta, jew", "filwaqt li verbi impersonali o\u0127rajn jie\u0127du lpronom mehmu\u017c indirett tal-verb, e\u017c.", "Jien jixraqli nkun fost e\u017c.", "Int jidhirlek li kollox sew?", "il-mag\u0127\u017culin", "I\u017cda f\u2019kull \u010birkostanza jidher li l-forma tal-verb impersonali ma tinbidilx.", "Dawn l-a\u0127\u0127ar e\u017cempji juru l-verbi impersonali b\u0127ala verb wie\u0127ed bil-forma tas-singular maskil.", "Madankollu kif juri l-ewwel e\u017cempju li slitt minn xog\u0127olna, xi drabi l-verbi impersonali jistg\u0127u jkunu fra\u017ci verbali (katina ta\u2019 verbi).", "Skont l-idjolett tieg\u0127i jidhirli li anki f\u2019din i\u010b\u010birkostanza, il-forma tal-fra\u017ci verbali g\u0127andha tkun ukoll tas-singular maskil.", "Fost l-o\u0127rajn, din il-fra\u017ci verbali tista\u2019 tkun: (1)", "verb u verb impersonali, e\u017c.", "L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127as-Sigurt\u00e0 Marittima (EMSA) irid ikollha l-mezzi me\u0127tie\u0121a biex tissorvelja u tipprevjeni t-tni\u0121\u0121is mittrasport marittimu, \u017cew\u0121 verbi impersonali, e\u017c.", "IlKummissjoni je\u0127tie\u0121 ikollha wkoll ri\u017corsi legali bi\u017c\u017cejjed biex tkompli tidentifika llakuni, jew psewdoverb u verb impersonali, e\u017c.", "Dan ifisser li l-missjoni g\u0127andu jkollha ba\u017ci legali tajba skont id-dritt internazzjonali.", "Ninnotaw li dan l-argument jg\u0127odd kull meta ttieni verb jinzerta verb impersonali, i\u017cda dan ma jibqax jg\u0127odd meta t-tieni verb ma jkunx verb impersonali:", "e\u017c.", "Ir-rata tal-img\u0127ax g\u0127andha tkun l-istess b\u0127ar-rata kif ippubblikata fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali.", "Mark Amaira huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Mistoqsija u Twe\u0121iba: Servizz tadDipartiment tal-Malti tad-Direttorat g\u0127al Kwalit\u00e0 u Standards fl-Edukazzjoni", "X\u2019g\u0127andna niktbu: \u2018issu\u0121\u0121erit\u2019 jew \u2018su\u0121\u0121erit\u2019?", "t-tnejn tajbin.", "Ir-regola li rridu n\u017commu dduplikazzjoni tal-konsonanti tal-bidu tiswa biss g\u0127all-verbi.", "Verb: kkan\u010bella, jikkan\u010bellaw, pprotesta, nipprotestaw Parti\u010bipji Passivi: ssu\u0121\u0121erit, su\u0121\u0121erit, pprotestat, protestat Mhux il-parti\u010bipji passivi kollha g\u0127andhom \u017cew\u0121 forom varjanti.", "Verb: pparkja Parti\u010bipju Passiv: pparkjat (mhux parkjat).", "l-a\u010b\u010bent", "Ninnutaw ukoll li \u010berti forom tal-parti\u010bipji passivi mhumiex meqjusin standard allavolja (i) jinstemg\u0127u u (ii) l-forma tag\u0127hom hi grammatikalment korretta.", "Niktbu ikkontribwew jew ikkontribwixxew?", "Parti\u010bipji Passivi: su\u0121\u0121erit, ssu\u0121\u0121erit, ssu\u0121\u0121erut de\u010bi\u017c, dde\u010bidut Ninnotaw li \u201cssu\u0121\u0121erut\u201d u \u201cdde\u010bidut\u201d ma jitqisux standard g\u0127ax il-kelliema ma jpo\u0121\u0121uhomx fl-istess livell tal-forom l-o\u0127ra, imma ta\u0127thom.", "Lil dawn il-forom \u201cinferjuri\u201d \u0127afna drabi norbtuhom mal-kelliema li mhumiex tal-iskola (g\u0127ax min tg\u0127allem it-Taljan l-iskola jaf li ori\u0121inarjament kienu suggerito u deciso).", "Madankollu, kif g\u0127edna hawn fuq, grammatikalment \u201cssu\u0121\u0121erut\u201d u \u201cdde\u010bidut\u201d huma mibnija \u2018tajjeb\u2019 b\u0127al \u201c\u010bedut\u201d, \u201cspi\u010b\u010but\u201d, \u201cemmnut\u201d.", "Tg\u0127iduli, huwa \u0121ust allura li forom b\u0127al issu\u0121\u0121erut, li l-unika \u0127tija tag\u0127hom hija li meta da\u0127lu fil-Malti ma komplewx jimxu b\u0127allori\u0121inal fit-Taljan, jinqatg\u0127u mill-Malti Standard?", "Lingwistikament ma jag\u0127milx sens li nag\u0127\u017clu bejn forma u o\u0127ra skont l-ori\u0121ini tag\u0127hom.", "Madankollu, il-kelliema jag\u0127mlu dawn lg\u0127a\u017cliet il-\u0127in kollu.", "\u010aertu kliem ji\u0121i \u2019l quddiem min\u0127abba l-moda (e\u017c. bomba \u2013 \u201cofferta bomba\u201d) u kliem ie\u0127or g\u0127addej minn agunija (e\u017c. qabla u moxt).", "G\u0127ax il-lingwa hi \u0127ajja f\u2019\u0127alqna u A\u0126NA qed nag\u0127\u017clu l-\u0127in kollu x\u2019ng\u0127idu biex in\u0127ossuna milqug\u0127in min-nies ta\u2019 madwarna.", "Xi drabi \u017cew\u0121 forom varjanti jiksbu tifsira differenti. e\u017c.", "\u201cMark huwa konfu\u017c\u201d ma tfissirx li \u201cMark huwa kkonfondut\u201d.", "Din l-ispjega hi me\u0127uda mis-sit http://malti.skola.edu.mt.", "Fuq in-na\u0127a tal-lemin tal-pa\u0121na web hemm it-tasqsima \u2018G\u0127ajnuniet\u2019 b\u2019sensiela ta\u2019 mistoqsijiet b\u0127al dawn u ttwe\u0121ibiet g\u0127alihom.", "Il-verbi li g\u0127andhom l-element ixxa: inkora\u0121\u0121ixxa, issu\u0121\u0121erixxa, ittradixxa, nikkonjugawhom b\u2019\u017cew\u0121 modi.", "Fl-imperfett in\u017commu l-ixxa (ninkora\u0121\u0121ixxi, jinkora\u0121\u0121ixxu, tissu\u0121\u0121erixxi, jissu\u0121\u0121erixxu, jittradixxi, nittradixxu...).", "Fil-perfett inwaqqg\u0127uh (inkora\u0121\u0121ejt, inkora\u0121\u0121ew, issu\u0121\u0121erejt, issu\u0121\u0121eriet, ittradejt, ittradew...).", "Imma g\u0127at-3et persuna maskili singular (i.e. huwa) in\u017commuh (inkora\u0121\u0121ixxa, issu\u0121\u0121erixxa, ittradixxa).", "G\u0127aliex l-element ixxa daqqa n\u017commuh u daqqa nwaqqg\u0127uh?", "Jiddependi mill-a\u010b\u010bent tal-verb.", "Meta l-a\u010b\u010bent jaqa\u2019 fuq iz-zokk tal-verb, l-ixxa n\u017commuh (ninkora\u0121\u0121Ixxi, issu\u0121\u0121erIxxa, jittradIxxi...).", "Imma meta l-a\u010b\u010bent jaqa\u2019 fuq issuffiss tal-verb, l-ixxa nwaqqg\u0127uh (inkora\u0121\u0121Ejt, issu\u0121\u0121erEjna, ittradIEt...).", "Dan ifisser li jekk ma\u2019 verb b\u0127al issu\u0121\u0121erixxa \u017c\u017cid suffiss, l-a\u010b\u010bent jimxi fuq is-suffiss u l-ixxa jaqa\u2019.", "Mela g\u0127andek: \u2022 issu\u0121\u0121erIxxa imma ssu\u0121\u0121erIEli, issu\u0121\u0121erIElna... \u2022 inkora\u0121\u0121ixxa imma inkora\u0121\u0121IEna,", "inkora\u0121\u0121IEk...", "ittradixxa imma ttradIEhom, ittradIEna...", "l-a\u010b\u010bent", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "I\u017c-\u017cwie\u0121 bejn il-lingwa u l-li\u0121i Louiselle Saunier-Borg, Colette Bugeja u Marie Chantelle Bonnici", "L-isfond g\u0127ar-rokna I\u017c-\u017cwie\u0121 bejn il-lingwa u l-li\u0121i huwa dejjem wie\u0127ed feli\u010bi?", "B\u2019din is-sensiela ta\u2019 artikli qosra se nibdew nist\u0127arr\u0121u din ir-relazzjoni.", "(Schauer, 1993: 97) L-u\u017cu tal-lingwa huwa kru\u010bjali g\u0127al kull sistema legali peress li l-le\u0121i\u017clatur ju\u017ca l-lingwa biex jo\u0127loq il-li\u0121i u l-qrati ju\u017caw il-li\u0121i biex jesponu r-ra\u0121unamenti meta jsawru d-de\u010bi\u017cjonijiet tag\u0127hom.", "Fl-img\u0127oddi, \u0127afna mil-li\u0121ijiet ma kinux jinkitbu, i\u017cda ma\u017c-\u017cmien, fuq insistenza ta\u2019 w\u0127ud li riedu aktar \u010barezza u sigurt\u00e0, dawn bdew ji\u0121u kkodifikati.", "B\u2019hekk, l-u\u017cu tal-lingwa fil-li\u0121i \u017cviluppa f\u2019korp legali kumpless u kkumplikat bil-konsegwenza li xi kultant ikun hemm nuqqas ta\u2019 koerenza filkitbiet legali.", "Huwa g\u0127alhekk li l-interpretazzjoni fil-li\u0121i hija g\u0127odda importanti \u0127afna.", "Qatt innutajtu kemm hija xi \u0127a\u0121a affaxxinanti li kelma, fil-Malti jew", "f\u2019lingwa o\u0127ra, u\u017cata b\u2019mod komuni fit-ta\u0127dit tag\u0127na ta\u2019 kuljum, pere\u017cempju attri\u010bi1, tie\u0127u xejra kompletament differenti skont l-istatut jew il-li\u0121i fejn tkun qed tintu\u017ca?", "Dan mhux g\u0127aliex il-lingwa tal-li\u0121i hija xi fenomenu xjentifiku jew tekniku li ma jistax jinftiehem i\u017cda \u0121ej mill-fatt li l-le\u0121i\u017clatur, meta jabbozza li\u0121i, barra li jag\u0127ti ka\u017c li \u010b-\u010bittadin g\u0127andu d-dritt li jifhem dak li jaqra, irid iqis li\u0121ijiet pre\u010bedenti jew it-tradizzjoni legali.", "Huwa g\u0127alhekk li xi drabi l-le\u0121i\u017clatur, b\u2019mod intenzjonat, ju\u017ca kliem u fra\u017cijiet \u2012 li ta\u2019 sikwit a\u0127na narawhom vagi, flessibbli u sa\u0127ansitra astratti \u2012 ming\u0127ajr ma jippre\u010bi\u017ca f\u2019iktar dettall.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 din il-flessibilit\u00e0, il-lingwa tal-li\u0121i tadatta ru\u0127ha g\u0127al \u010birkostanzi u komunitajiet differenti fl-ambitu tal-\u0121urisdizzjoni li l-istess li\u0121i tindirizza, u tittratta sitwazzjonijiet \u0121odda.", "Anke jekk ir-re\u0121istru u\u017cat fil-li\u0121i fl-a\u0127\u0127ar milla\u0127\u0127ar huwa lingwa\u0121\u0121 li g\u0127andu portata ordinarja fil-\u0127ajja ta\u2019 kuljum, u r-regola \u0121enerali hija li rre\u0121istru g\u0127andu jkun dejjem \u010bar, fil-le\u0121i\u017clazzjoni \u010bertu kliem jie\u0127u tifsira jew xejra kompletament differenti.", "G\u0127aldaqstant, filwaqt li g\u0127andha ting\u0127ata attenzjoni lir-relazzjoni bejn il-lingwa u l-li\u0121i, wie\u0127ed g\u0127andu jag\u0127ti ka\u017c ukoll l-g\u0127eruq tassistemi u t-tradizzjonijiet legali diversi fid-dinja, il-ba\u017ci u s-sorsi tag\u0127hom (Glenn, Legal Traditions of the World).", "Kull pajji\u017c g\u0127andu ssistema legali proprja tieg\u0127u li l-fonti tag\u0127ha dejjem huma bba\u017cati fit-tradizzjonijiet tal-pajji\u017c u jafu g\u0127eruqhom fl-istorja tal-istess pajji\u017c.", "ATTRI\u010aI, a.f.", "Pertaining to the plaintiff; Ara ddefinizzjoni s\u0127i\u0127a f\u2019The Maltese Legal System, Vol.", "l-a\u010b\u010bent", "Is-sistema legali Maltija Is-sistema legali Maltija hija wa\u0127da m\u0127allta u g\u0127andha lg\u0127eruq fil-familja tattradizzjoni legali \u010bivili2 i\u017cda, min-na\u0127a l-o\u0127ra, assorbiet diversi karatteristi\u010bi mittradizzjoni tal-Li\u0121i Komuni3.", "Pere\u017cempju, filwaqt li r-regoli dwar is-serq fil-Kodi\u010bi Kriminali Maltija4 huma ispirati mill-appro\u010b\u010b tattradizzjoni legali \u010bivili, listituzzjoni tas-sistema tal\u0121urija \u0121iet impurtata fil-Kodi\u010bi Kriminali Maltija tale quale mil-li\u0121ijiet penali Brittani\u010bi.", "Hija sistema bba\u017cata fuq ittradizzjoni tal-Li\u0121i \u010aivili li lperjodu modern tag\u0127ha jmur lura ironikament g\u0127a\u017c-\u017cminijiet tal-introduzzjoni (mill-amministrazzjoni Brittanika) ta\u2019 kodi\u010bijiet fil-bi\u010b\u010ba l-kbira bba\u017cati fuq sorsi tal-Li\u0121i \u010aivili.", "I\u017cda hija wa\u0127da wkoll fejn g\u0127exieren ta\u2019 snin ta\u0127t amministrazzjoni Brittanika esponew lillistess sistema g\u0127al-li\u0121i Brittanika; influwenza li kompliet sa\u0127ansitra wara l-Indipendenza fl1964.", "Dan japplika g\u0127al diversi oqsma tal-li\u0121i Maltija kontemporanja li jvarjaw mil-Li\u0121i Pubblika g\u0127al oqsma o\u0127ra tal-li\u0121i, b\u0127al pere\u017cempju l-Li\u0121i tal-Kumpaniji, il-Li\u0121i Fiskali u l-Li\u0121i Marittima5.", "Din it-tradizzjoni, mag\u0127rufa a\u0127jar bl-Ingli\u017c b\u0127ala The Civil Law Tradition, tinkludi \u0121abra ta\u2019 regoli kkodifikati, applikati u interpretati mill-qrati.", "Hija tradizzjoni li hija kompletament iffukata fuq il-persuna u d-drittijiet tag\u0127ha.", "3 Din it-tradizzjoni, mag\u0127rufa a\u0127jar bl-Ingli\u017c b\u0127ala The Common Law Tradition, hija ispirata mit-tradizzjoni legali li evolviet fir-Renju Unit mis-seklu 11 \u2019il quddiem.", "Fil-bi\u010b\u010ba l-kbira tag\u0127ha mhijiex ikkodifikata u l-ka\u017cistika f\u2019din is-sistema hija vinkolanti fuq de\u010bi\u017cjonijiet futuri g\u0127al kuntrarju tal-ka\u017cistika fit-tradizzjoni legali \u010bivili fejn il-ka\u017cistika tista\u2019 biss tinfluwenza de\u010bi\u017cjonijiet futuri.", "4 Il-Kapitolu 9 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta.", "Barra minn hekk, il-li\u0121i Brittanika g\u0127andha influwenza wiesg\u0127a fuq il-li\u0121i Maltija fl-istadju tal-abbozzar, spe\u010bjalment issa li l-li\u0121ijiet talUnjoni Ewropea ji\u0121u trasposti fis-sistema legali Maltija.", "Qasam ie\u0127or li juri l-influwenza Brittanika fil-li\u0121i Maltija huwa dak finanzjarju, fejn bosta kun\u010betti finanzjarji Anglosassoni \u0121ew introdotti fil-le\u0121i\u017clazzjoni finanzjarja ta\u2019 Malta.", "E\u017cempju importanti ie\u0127or huwa t-tfassil tal-li\u0121i pubblika Maltija fuq il-li\u0121i pubblika tar-Renju Unit.", "Is-sentenza tal-Qorti tal-Appell tat-30 ta\u2019 Lulju 2010, The Malta Independent, il-11 ta\u2019 Awwissu 2010.", "7 Fil-ka\u017c ta\u2019 lakuna, il-Qrati Maltin iridu jirrikorru g\u0127arregoli stipulati fid-Dritt Internazzjonali Privat tar-Renju Unit u japplikawhom.", "l-a\u010b\u010bent", "Piena vs Penali Nullum crimen, nulla poena sine lege8 Meta wie\u0127ed jikser il-li\u0121i jing\u0127ata kastig9.", "G\u0127alkemm il-kelma kastig g\u0127andha e\u017cattament l-istess tifsira tal-kelmiet piena jew penali, mhijiex kelma li tintu\u017ca fil-li\u0121ijiet Maltin.", "Minflok, fil-li\u0121i Maltija (fil-li\u0121ijiet prin\u010bipali u sa\u0127ansitra fil-le\u0121i\u017clazzjoni sussidjarja) niltaqg\u0127u diversi drabi mal-kelmiet (a) piena, pere\u017cempju: inqatg\u0127et is-sentenza u ng\u0127ata piena ta\u2019 g\u0127omor il-\u0127abs; ing\u0127ata l-piena tal-mewt u (b) penali, b\u0127al pere\u017cempju punti penali (penalty points fis-sens ta\u2019 li\u010benzja tas-sewqan) jew pagament ta\u2019 penali.", "Prattikament it-tnejn huma forom ta\u2019 kastig, g\u0127alkemm il-qawwa u l-forma ta\u2019 dan listess kastig tiddependi wkoll mit-tip ta\u2019 reat, delitt jew offi\u017ca mwettqa.", "It-terminu piena huwa relatat mal-kontabbilt\u00e0 ta\u2019 a\u0121ir li jikser il-li\u0121i.", "Fil-ka\u017c ir-Repubblika ta\u2019 Malta vs Ren\u00e8 sive Nazzareno Micallef, mog\u0127tija fit-28 ta\u2019 Novembru 2006, il-Qorti ddikjarat li: \u201cIl-piena g\u0127andha diversi skopijiet.", "Wie\u0127ed minnhom huwa sabiex jigi ripristinat it-tessut so\u010bjali li jkun \u0121ie m\u010barrat bil-g\u0127emil kriminali ta\u2019 dak li jkun.", "Skop ie\u0127or tal-piena huwa dak li ti\u0121i protetta s-so\u010bjet\u00e0.\u201d", "Il-piena tista\u2019 tikkonsisti fi pri\u0121unerija li jkollha ti\u0121i skontata minnufih jew li tista\u2019 ti\u0121i sospi\u017ca jekk ji\u0121u osservati \u010berti kundizzjonijiet.", "Din tista\u2019 tkun f\u2019forma ta\u2019 kastig mod ie\u0127or milli pri\u0121unerija.", "Prin\u010bipju legali stabbilit li jirrikjedi li wie\u0127ed ma jistax ji\u0121i kkastigat g\u0127al xi \u0127a\u0121a li mhijiex projbita mil-li\u0121i.", "Ara l-artiklu di\u0121\u00e0 ppubblikat f\u2019l-a\u010b\u010bent, http://ec.europa.eu/ translation/maltese/magazine/documents/issue_11_mt.pdf p. 19.", "9 KASTIG n.m.s., pl. -i Piena li ting\u0127ata l-aktar b\u0127ala tag\u0127lima lil min jikser ordni, li\u0121i, e\u010b\u010b.; g\u0127edieb mog\u0127ti lil min ji\u017cbalja; tag\u0127diba; tbekkita; \u0127las mist\u0127oqq lil \u0127ati; swat jew g\u0127emil ie\u0127or li bihom wie\u0127ed ji\u0121\u0121ieg\u0127el ipatti g\u0127al xi nuqqas, dnub, \u0127tija, di\u017cobbedjenza e\u010b\u010b li jkun g\u0127amel.", "I\u017cda piena fil-Malti tista\u2019 tintu\u017ca wkoll meta l\u0121udikant jissospendi jew jirtira, definittivament jew g\u0127al perjodu limitat, il-li\u010benzja ta\u2019 sewqan tal-konvenut min\u0127abba xi e\u010b\u010bess ta\u2019 sewqan jew nuqqas ta\u2019 osservanza tar-regolamenti tattraffiku.", "Fil-fatt Erin Serracino-Inglott jispjega li l-piena hija l-kastig mog\u0127ti mill-Qorti lil min jinstab \u0127ati, sew jekk \u0127las ta\u2019 flus (multa), sew jekk piena ta\u2019 pri\u0121unerija jew \u010banfira (ammenda) u kif ukoll twiddiba b\u2019sentenza, b\u2019kundanna (minn awtorit\u00e0 kompetenti) jew penali.", "L-etimolo\u0121ija ta\u2019 piena jidher li \u0121ejja mit-Taljan u f\u2019\u010berti ka\u017cijiet tista\u2019 tfisser ukoll kull u\u0121ig\u0127 im\u0121ieg\u0127el, b\u0127al pere\u017cempju t-tortura, xi turment jew dulur u niket inkella xi g\u0127afsa ta\u2019 qalb10.", "Ta\u2019 sikwit ukoll insibu li l-piena hija kkwalifikata b\u0127al piena massima jew minima, piena ta\u2019 mewt, piena \u0127arxa, e\u010b\u010b. Pere\u017cempju fl-Artikolu 2 tal-Kodici Kriminali, fil-Kapitolu 9 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta, hemm diversi gradi ta\u2019 kastigi stabbiliti.", "Ir-reati jitqassmu kontravvenzjonijiet.", "f\u2019delitti", "G\u0127andi piena li ma fta\u0127tlux g\u0127ajnejh!", "Kieku ma \u0121ralux li \u0121ralu!", "l-a\u010b\u010bent", "(1) Kull reat inissel azzjoni kriminali u azzjoni \u010bivili.", "(2) L-azzjoni kriminali titmexxa quddiem il-qrati ta\u2019 \u0121urisdizzjoni kriminali, u biha tintalab piena kontra l\u0127ati.", "(3) L-azzjoni \u010bivili titmexxa quddiem il-qrati ta\u2019 \u0121urisdizzjoni \u010bivili, u biha jintalab il-\u0127las tal-\u0127sara li ssir bir-reat.", "Tipi ta\u2019 piena 7.", "(1) Bla \u0127sara tal-e\u010b\u010bezzjonijiet li tag\u0127mel il-li\u0121i, il-pieni li jistg\u0127u ji\u0121u mog\u0127tija g\u0127ad-delitti huma - (a) ilpri\u0121unerija; (b) ir-reklu\u017cjoni; (c) linterdizzjoni; (d) il-multa.", "(2) Bla \u0127sara tad-dispo\u017cizzjonijiet talArtikolu 53 jew ta\u2019 xi li\u0121i spe\u010bjali o\u0127ra, ilpieni li jistg\u0127u ji\u0121u mog\u0127tija g\u0127allkontravvenzjonijiet huma - (a) iddetenzjoni; (b) l-ammenda; (c) i\u010b-\u010banfira jew it-twiddiba.", "Pieni li jnaqqsu l-libert\u00e0 persunali.", "(3) Ta\u0127t l-isem ta\u2019 \u201cpieni li jnaqqsu llibert\u00e0 persunali\u201d jid\u0127lu l-pieni talpri\u0121unerija u tad-detenzjoni.", "(6) It-tlug\u0127 jew l-in\u017cul minn piena g\u0127al o\u0127ra titqies b\u0127ala li tirriferixxi g\u0127alliskala tal-pieni.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-kelma penali11 tkopri b\u2019mod partikolari l-multi ta\u2019 natura finanzjarja b\u0127al multi, ammendi, mi\u017cati u sovvraimposti amministrattivi.", "\u201cL-attur talab kundanna ta\u2019 \u0127las ta\u2019 penali min\u0127abba inadempjenza kontrattwali\u201d12, fejn f\u2019dan il-ka\u017c, mela, il-kelma penali qed tirreferi g\u0127al \u0127las min\u0127abba ksur ta\u2019 kuntratt jew g\u0127ax ma \u0121iex onorat xi obbligu kuntrattwali jew dekadenza.", "PENALI n. u a\u0121\u0121. f. s. u pl.", "Penale, Petr. \u2018agg. da pena; pena per lo pi\u00f9 pecuniaria\u2019): t.leg. li hu ta\u2019, \u0121ej minn jew b\u2019xi mod g\u0127andu x\u2019jaqsam ma\u2019 piena, mal-g\u0127oti ta\u2019 pwieni, kastigi lill-\u0127atjin e\u010b\u010b. (li\u0121i, kodi\u010bi, dritt e\u010b\u010b.); (2) n. bl-art. il- : il-piena nfisha, il-kastig; il-flus li wie\u0127ed je\u0127el biex i\u0127allas tal-\u0127tija, mill-qrati, l-awtorit\u00e0 e\u010b\u010b; e\u017c.", "Jew t\u0127allas il-penali jew tin\u017cilhom!", "l-a\u010b\u010bent", "G\u0127alhekk wie\u0127ed jista\u2019 ra\u0121onevolment jikkonkludi li t-terminu penali huwa \u0121eneralment u\u017cat f\u2019kuntest ta\u2019 offi\u017ca jew delitt anqas serju minn dak ta\u2019 reat li jwassal g\u0127allg\u0127oti ta\u2019 piena mill-\u0121udikant.", "Barra minn hekk, fl-Artikolu 35(2) jing\u0127ad: \u201cil-Qorti tista\u2019, fuq talba tal-Pulizija, i\u0121\u0121ieg\u0127el li jidhru quddiemha l-\u0121enitur jew persuna o\u0127ra li jkollha d-dmir tat-trobbija tal-minuri, u, jekk il-fatt allegat b\u0127ala mag\u0127mul mill-minuri ji\u0121i ppruvat u jkun ma\u0127sub mil-li\u0121i b\u0127ala reat, ilQorti tista\u2019 tobbliga lill-\u0121enitur jew lil dik ilpersuna l-o\u0127ra li jie\u0127du \u0127sieb tal-im\u0121iba talminuri, ta\u0127t penali, jekk jonqsu, ta\u2019 somma ta\u2019 mhux anqas minn mitt euro (\u20ac100)\u201d.", "Fi kliem ie\u0127or hawnhekk il-kelma penali qed tintu\u017ca b\u0127ala forma ta\u2019 kawzjoni jew garanzija g\u0127al xi \u0127add.", "Fil-kaw\u017ca il-Pulizija vs L-Onor.", "Dennis Sammut tal-1992, il-Qorti spjegat li: \u201cis-subartikolu jikkontempla l-ksur ta\u2019 dispo\u017cizzjoni u jippreskrivi l-penali ta\u2019 somma ta\u2019 flus g\u0127al kull \u0121urnata sakemm tipperdura linfrazzjoni.\u201d", "Il-kelma penali tag\u0127ti l-idea wkoll ta\u2019 xi forma ta\u2019 \u0127las f\u2019daqqa ta\u2019 somma ta\u2019 flus.", "Kemm ildarba, naqraw fil-\u0121urnali Maltin dwar multi imposti fuq il-kuntratturi min\u0127abba dewmien fi pro\u0121ett partikolari jew penali g\u0127al min jisraq lelettriku.", "Pere\u017cempju fl-Artikolu 541 tal-Kodici Kriminali li jittratta t-tipi ta\u2019 penali, insibu hekk: \u201cI\u017cda, ir-rikorrent g\u0127andu, qabel xejn ma t-talba tieg\u0127u titmexxa \u2019l quddiem, iwettaq bil\u0121urament id-denunzja, ir-rapport jew il-kwerela, u jobbliga ru\u0127u, ta\u0127t penali, f\u2019somma li tiffissa l-Qorti, li jag\u0127ti fil-kaw\u017ca, jekk ikun imsejja\u0127, ix-xiehda tieg\u0127u, inkella li jag\u0127ti dawk il-provi li jkollu f\u2019idejh illi bihom l-imputat ikun jista\u2019 jinsab \u0127ati\u201d", "Ir-ra\u0121uni ta\u2019 penali ta\u2019 \u0127las ta\u2019 somma flus g\u0127al kull \u0121urnata tista\u2019 tkun min\u0127abba ksur ta\u2019 kuntratt, b\u0127ala garanzija, min\u0127abba l-\u0127ru\u0121 ta\u2019 mandat b\u2019qerq jew l-obbligu ta\u2019 tne\u0127\u0127ija ta\u2019 inkonvenjent ikkaw\u017cat minn azzjoni illegali.", "G\u0127aldaqstant it-termini \u201cpenali\u201d u \u201cpenalit\u00e0\u201d jfissru b\u2019mod \u010bar piena monetarja u qatt ma jistg\u0127u ji\u0121u mfixkla mat-terminu pri\u0121unerija filwaqt li kif se naraw aktar \u2019l isfel \u201cpiena\u201d barra li tfisser pri\u0121unerija jew piena tal-mewt fil-li\u0121i Maltija \u0121ieli ng\u0127atat sinifikat monetarju wkoll.", "Il-kelma penali fa\u010bilment tie\u0127u post il-kelma kriminali peress li hija relatata \u0127afna mal-li\u0121i penali jew l-att penali.", "L-Ingli\u017ci ta\u2019 spiss ju\u017caw dawn it-termini b\u2019mod alternat, i\u017cda l-iktar terminu li j\u0127obbu ju\u017caw huwa penalty (e\u017c. death penalty).", "Fil-Malti, madankollu, nistg\u0127u", "l-a\u010b\u010bent", "nu\u017caw i\u017c-\u017cew\u0121 termini differenti (pena tfisser piena13; penalit\u00e0/sanzione tfisser penali) billi xi terminolo\u0121ija fil-li\u0121i kriminali tag\u0127na ssawret fuq it-Taljan g\u0127alkemm ma rridux ninsew li, kif rajna aktar \u2019il fuq, il-li\u0121i nnifisha14 g\u0127andha l-g\u0127eruq tag\u0127ha fi\u017c-\u017cew\u0121 tradizzjonijiet legali.", "Kelma o\u0127ra relatata mal-kelmiet penali u piena hija l-kelma penitenza u xi derivattivi tag\u0127ha b\u0127al penitenzerija u penitenzier.", "Fi fra\u017cijiet b\u0127al fa\u010bilit\u00e0 penitenzjarja jew sistema penitenzjarja, ilkelma penitenzjarja qed tintu\u017ca minflok \u0127abs u l-g\u0127eruq tag\u0127ha jinsabu fit-tradizzjonijiet legali Anglosassoni b\u0127al fil-ka\u017c ta\u2019 state penitentiary.", "Serracino-Inglott jispjega b\u2019mod \u010bar li l-kelma penitenza u d-derivattivi tag\u0127ha m'g\u0127andhom x\u2019jaqsmu xejn mal-\u201ckastigi\u201d legali i\u017cda g\u0127andhom x\u2019jaqsmu mal-ksur tar-regoli tar-reli\u0121jon.", "Interessanti ninnotaw li xorta wa\u0127da fit-tifsira tieg\u0127u ju\u017ca lkelma legali \u201cpiena\u201d u jg\u0127id li l-penitenza hija l-piena, il-kastig f\u2019g\u0127amla ta\u2019 xi talb jew \u010ba\u0127da o\u0127ra li wie\u0127ed jag\u0127mel biex ipatti g\u0127al \u0127tijietu, dnubietu e\u010b\u010b. Dwar penitenzerija, fejn tid\u0127ol it-traduzzjoni tag\u0127ha g\u0127all-Ingli\u017c, l-iktar li tqarreb hi l-kelma penitentiary g\u0127aliex skont ESI din hija dinjit\u00e0, kariga, post, uffi\u010b\u010bju ta\u2019 penitenzier, pere\u017cempju tribunal fil-kurja tal-Vatikan ta\u0127t il-kardinal penitenzier li jaqta\u2019 kwistjonijiet ta\u2019 penitenzi u jag\u0127ti grazzji, dispensi, assoluzzjonijiet e\u010b\u010b. ta\u2019 xi ka\u017ci li jkunu ri\u017cervati15.", "Kelma tal-a\u0127\u0127ar dwar il-fatt li diversi drabi f\u2019Malta, min\u0127abba nuqqas ta\u2019 ri\u017corsi, il-li\u0121i ti\u0121i abbozzata minn esperti li mhumiex ne\u010bessarjament avukati.", "L-espert jg\u0127addi l-abbozz tieg\u0127u lill-uffi\u010b\u010bju talAvukat \u0120enerali.", "F\u2019dan l-istadju, l-abbozz jg\u0127addi minn pro\u010bess ta\u2019 qari tal-provi u jing\u0127ata xejra propjament legali.", "I\u017cda jista\u2019 jkun illi matul dan il-pro\u010bess jinqalg\u0127u xi inkonsistenzi u g\u0127alhekk jista\u2019 jkun hemm lok g\u0127al xi \u017cbalji fl-abbozzar tal-li\u0121ijiet bil-Malti meta dawn ji\u0121u tradotti mill-Ingli\u017c.", "Pere\u017cempju, meta nqabblu l-Artikolu 29A tal-Att dwar il-Kwarantina tal-Pjanti, il-Kapitolu 433 talLi\u0121ijiet ta\u2019 Malta16 mal-istess artikolu bl-Ingli\u017c ninnutaw li fit-traduzzjoni tal-Att jew tal-emendi sussegwenti mhux dejjem in\u017cammet it-terminolo\u0121ija konsistenti g\u0127all-kelma penalties bl-Ingli\u017c.", "Ilver\u017cjoni Maltija m\u2019g\u0127amlitx distinzjoni bejn penali u piena g\u0127ax u\u017cathom daqslikieku jfissru l-istess \u0127a\u0121a.", "Mi\u017cjud: V. 2011.43.", "(4) Kull min ikun ing\u0127atalu avvi\u017c ta\u0127t is-subartikolu (1) u ma jkunx irid li l-pro\u010beduri g\u0127ar-rigward tar-reat allegat isiru quddiem il-Qorti jista\u2019 b\u2019avvi\u017c bil-miktub li ji\u0121i notifikat lid-Direttur (a) jammetti r-reat, u (b) i\u0127allas l-ammont tal-penali lid-Direttur fi \u017cmien tletin \u0121urnata wara li jkun \u0121ie lilu notifikat l-avvi\u017c tal-", "Pwieni: \u0127las ta\u2019 \u0127tija, mog\u0127ti b\u0127ala kastig, e\u010b\u010b. (Il-Miklem Malti, Vol.", "Il-Kodi\u010bi Kriminali, Il-Kapitolu 9 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta.", "16 http://justiceservices.gov.mt/DownloadDocument.aspx?app=lom&itemid=8899&l=2 u http://justiceservices.gov.mt/DownloadDocument.aspx?app=lom&itemid=8899&l=1 13 14", "l-a\u010b\u010bent", "U fil-bi\u010b\u010ba ta\u2019 wara e\u017catt er\u0121ajna qlibna g\u0127allpiena.", "(5) Meta ta\u0127t dan lartikolu persuna tammetti reat, id-Direttur jwa\u0127\u0127al lil dik il-persuna piena ta\u2019 flus g\u0127arrigward tar-reat li tkun tammonta g\u0127al wie\u0127ed minn tlieta tal-og\u0127la piena li dik il-persuna kienet kieku te\u0127el li kienet instabet \u0127atja tarreat mill-Qorti.", "Meta jkun hemm inkonsistenzi bejn \u017cew\u0121 ver\u017cjonijiet lingwisti\u010bi, u tkun tin\u0127tie\u0121 interpretazzjoni tal-li\u0121i, l-Artikolu 74 tal-Kostituzzjoni ta\u2019 Malta17 huwa \u010bar: Ilsien tal-Li\u0121ijiet", "\u0126lief kif provdut xort\u2019o\u0127ra mill-Parlament, kull li\u0121i g\u0127andha ssir kemm bl-ilsien Malti kif ukoll blilsien Ingli\u017c u, jekk ikun hemm xi konflitt bejn it-test Malti u t-test Ingli\u017c ta\u2019 xi li\u0121i, it-test Malti g\u0127andu jipprevali.", "Dikjarazzjoni ta\u2019 \u010ba\u0127da ta\u2019 responsabbilt\u00e0 Dan l-artikolu qed jinkiteb u ji\u0121i kkomunikat g\u0127al skopijiet informattivi biss u bl-ebda mod ma g\u0127andu jitqies li huwa awtorevoli u li dak qed jing\u0127ad fih irid ji\u0121i adottat fit-traduzzjonijiet bil-Malti tal-li\u0121ijiet tal-Kummissjoni Ewropea.", "L-awturi huma tradutturi mal-Kummissjoni Ewropea.", "\u0126ajr lil Ivan Said tas-su\u0121\u0121erimenti siewja tieg\u0127u 17", "l-a\u010b\u010bent", "It-terminolo\u0121ija fl-UE: il-Kummissjoni Ewropea Reuben Seychell", "Introduzzjoni", "t-tiswir sistematiku ta\u2019 termini \u0121odda f\u2019\u010bentru terminolo\u0121iku attiv, xi ftit jew wisq, jimpatta fuq l-i\u017cvilupp tal-vokabularju f\u2019lingwa.", "Madankollu, il-mira tat-terminolo\u0121ija fiha nfisha mhijiex il-vokabularju ta\u2019 lingwa g\u0127al skop \u0121enerali (LS\u0120), imma ta\u2019 lingwa g\u0127al skop spe\u010bjalizzat (LSS) u dan, naturalment, jinfluwenza l-vokabularju \u017cviluppat fil-livell tekniku.", "Il-LS\u0120 issewgi aktar il-forom tal-\u0127ajja ordinarji, dawk me\u0127uda mill-\u0127ajja ta\u2019 kuljum ta\u2019 komunit\u00e0 jew so\u010bjet\u00e0 li tu\u017ca forma ta\u2019 lingwa naturali xprunata mill-metafori komunikattivi dominanti, spiss ma\u0127luqa mill-media globalizzata.", "G\u0127alkemm il-LS\u0120, fil-kuntest ta\u2019 Malta, forsi g\u0127andha x-xejra ta\u2019 diglossija, fejn aktar milli lingwa unika, wie\u0127ed jie\u0127u u j\u0127allat millvokabularju ta\u2019 \u017cew\u0121 lingwi (il-Malti u l-Ingli\u017c Malti), it-terminolo\u0121ija tu\u017ca g\u0127odod u ri\u017corsi fillingwa irrispettivament minn dak li hu popolari, minn dak li jog\u0127\u0121ob jew idoqq, u tisfrutta elementi kemm Rumanzi, kemm Semiti\u010bi kif ukoll dawk ta\u2019 influwenza Ingli\u017ca.", "Fitterminolo\u0121ija, l-interess huwa firrappre\u017centazzjoni konsistenti ta\u2019 nis\u0121a ta\u2019 kun\u010betti, g\u0127al skop spe\u010bjalizzat u g\u0127al udjenza ferm i\u017cg\u0127ar, li tirrispetta normi u prin\u010bipji li ser nitkellem fil-fond dwarhom aktar tard.", "L-applikabbilt\u00e0 tat-terminolo\u0121ija \u2018tag\u0127na\u2019 It-terminolo\u0121ija hija pilastru importanti g\u0127asservizzi tat-traduzzjoni professjonali u g\u0127allkitba ta\u2019 standards tekni\u010bi mill-industrija.", "Xog\u0127olha huwa wie\u0127ed trasversali fid-diversi setturi tal-ekonomija globali u fid-diversi xenarji ta\u2019 politika aktar interdipendenti.", "It-terminologi (jew il-funzjoni tat-terminolo\u0121ija) ssibhom kemm f\u2019ministeri u dipartimenti pubbli\u010bi kif", "ukoll f\u2019impri\u017ci multinazzjonali b\u0127alma huma lmanifattura tal-karozzi jew tal-materjal talfotografija, fost \u0127afna prodotti o\u0127ra1.", "Fis-settur pubbliku, partikolarment fl-UE, it-traduzzjoni \u0121abet mag\u0127ha \u0127tie\u0121a akbar g\u0127al \u0127idma fuq itterminolo\u0121ija u, spe\u010bjalment g\u0127al-lingwi \u017c\u017cg\u0127ar2, dan jissarraf fi sfida kontinwa biex jirrappre\u017centaw fil-lingwa tag\u0127hom su\u0121\u0121etti u kwestjonijiet li qabel ma kinux ji\u0121u trattati fiddettall f\u2019dik il-lingwa rispettiva.", "Il-Malti (MT) jinsab f\u2019dis-sitwazzjoni u, lil hinn minn kull retorika, nibtu ne\u010bessit\u00e0 u obbligu \u0121uridiku fejn, anki jekk f\u2019Malta l-ma\u0121\u0121oranza tal-Maltin jag\u0127\u017clu li ma ju\u017cawx il-Malti 1", "Ng\u0127idu a\u0127na, tista\u2019 tfittex dwar l-ispe\u010bjalizzazzjoni terminolo\u0121ika fl-industrija tal-karozzi fil-kumpanija BMW.", "L-interess prin\u010bipali tal-industrija biex tippre\u017centa materjal informattiv fil-lingwa tal-konsumatur jori\u0121ina kemm mil-lat ta\u2019 kummer\u010bjalizzazzjoni, kif ukoll minn dak \u0121uridiku, fejn issib li\u0121ijiet dwar il-protezzjoni talkonsumatur, b\u0127al fl-UE, li jirrikjedu li l-informazzjoni fuq il-prodott jew dik li takkumpanjah tkun f\u2019lingwa uffi\u010bjali ta\u2019 dak il-pajji\u017c rispettiv.", "2 Bil-fa\u017cijiet ta\u2019 tkabbir mis-snin 90, l-g\u0127add ta\u2019 lingwi \u017cdied minn 9 g\u0127al 24.", "Kien hemm diversi inizjattivi nazzjonali biex tissa\u0127\u0127a\u0127 l-infrastruttura terminolo\u0121ika rispettiva.", "Xi gvernijiet b\u0127al dak Pollakk u dak Litwan stabbilew infrastruttura li tindirizza t-terminolo\u0121ija b\u2019mod formali u uffi\u010bjali, fejn ji\u0121i provdut netwerk ta\u2019 esperti nazzjonali li jassisti fix-xog\u0127ol tat-terminolo\u0121ija.", "l-a\u010b\u010bent", "f\u2019su\u0121\u0121ett partikolari, kull \u010bittadin Malti ji\u0121i indirizzat bil-Malti fiddrittijiet u l-obbligi kollha li jappartjenu g\u0127alih.", "Dan ifisser li kull standard tekniku dwar kwalunkwe strument finanzjarju li jaffettwa x-xiri u l-bejg\u0127, dwar kif ji\u0121i prodott l-inbid, dwar ilmaterjali li jintu\u017caw fil-borom, fit-twa\u0121en u fil-kontenituri talikel, dwar il-karozzi li jistg\u0127u jinxtraw jew jinbig\u0127u, u dwar eluf ta\u2019 oqsma o\u0127ra, irid ikun bil-lingwa uffi\u010bjali tal-qrati.", "Dan \u0127oloq il-b\u017conn ta\u2019 terminolo\u0121ija Maltija li tirrea\u0121ixxi g\u0127addomanda tat-traduzzjoni3.", "Is-sitwazzjoni ta\u2019 diglossija (Fasold, 1990: 270) fil-MT fejn, minflok jinstab vokabularju MT, wie\u0127ed ju\u017ca dak Ingli\u017c (EN), filMT \u0127olqot lakuna kbira4: l-EN jintu\u017ca f\u2019dominji tekni\u010bi jew semitekni\u010bi, u l-Malti jiddomina f\u2019oqsma x\u2019aktarx aktar vernakolari u tradizzjonali.", "Fiddritt tal-UE mhuwiex possibbli li wie\u0127ed jarbitra dwar xi drittijiet jew obbligi jista\u2019 jag\u0127\u017cel, u g\u0127alhekk lanqas dwar x\u2019ji\u0121i tradott jew le.", "Il-ba\u017ci \u0121uridika ta\u2019 dan ir-rekwi\u017cit lingwistiku jinsab fi tliet strumenti: (1) it-Trattat dwar ilFunzjonament tal-Unjoni Ewropea (l-Artikoli 20 u 24) li jistabbilixxi d-drittijiet lingwisti\u010bi ta\u010b\u010bittadini; (2) il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (l-Artikoli 21, 22 u 41); u rId-dipartiment tal-MT tal-Kummissjoni Ewropea \u0121ieli pprodu\u010ba aktar minn 70,000 pa\u0121na f\u2019sena, u dan jeskludi l -pa\u0121ni tradotti mill-istituzzjonijiet u l-entitajiet l-o\u0127ra talUE, fosthom il-Parlament Ewropew, il-Kunsill tal-UE, ilQorti tal-\u0120ustizzja, il-Qorti tal-Awdituri, il-Bank \u010aentrali Ewropew, il-Kumitati tar-Re\u0121juni u dak So\u010bjali u Ekonomiku, u \u010b-\u010aentru tat-Traduzzjoni.", "Lakuna li spiss twassal lil xi w\u0127ud f\u2019kontroversji barra", "minn lokhom b\u0127alma huma dawk dwar kif ser jinkitbu lkliem li die\u0127el mill-EN.", "Regolament tal-Kunsill Nru 1/1958 li jistabbilixxi li r-regolamenti u dokumenti o\u0127ra ta\u2019 applikazzjoni \u0121enerali jitfasslu fil-lingwi kollha uffi\u010bjali.", "Dawn id-dispo\u017cizzjonijiet lingwisti\u010bi \u0121ew sostnuti b\u2019\u0121urisprudenza tal-UE.", "Hawnhekk qed nippre\u017centa biss il-prin\u010bipji ewlenin li stabbiliet il-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE (Qt\u0120): \u2022", "Il-ver\u017cjonijiet lingwisti\u010bi kollha talle\u0121i\u017clazzjoni tal-UE huma ndaqs flawtenti\u010bit\u00e0 tag\u0127hom, u g\u0127alhekk linterpretazzjoni ta\u2019 dispo\u017cizzjoni tad-dritt tal-UE tinvolvi t-tqabbil tal-ver\u017cjonijiet lingwisti\u010bi differenti5;", "Id-dritt tal-UE huwa sui generis, u daqstant ie\u0127or it-terminolo\u0121ija li", "Qt\u0120, il-Kaw\u017ca-283/81, CILFIT.", "l-a\u010b\u010bent", "tirrappre\u017centa l-kun\u010betti tieg\u0127u.", "Huwa g\u0127alhekk li t-terminolo\u0121ija tad-dritt tal-UE ma tissejjisx fuq it-terminolo\u0121ija ta\u2019 xi dritt nazzjonali.", "G\u0127alhekk, terminu li jokkorri fid-dritt tal-UE mhux ne\u010bessarjament ikollu l-istess tifsira b\u0127al fi dritt nazzjonali6.", "F\u2019din il-kaw\u017ca, il-Qt\u0120 insistiet kontra korrispondenza interlingwi kelma-kelma, u favur rappre\u017centazzjoni \u010bara tal-kun\u010bett kif elaborat fid-dritt talUE, li tinne\u010bessita terminolo\u0121ija \u0121dida fillingwi mira sabiex ikun hemm distinzjoni \u010bara bejn terminu tal-UE u terminu ie\u0127or li jista\u2019 jkun idoneu g\u0127all-kuntest domestiku.", "Ir-ra\u0121unament f\u2019din il-sentenza tal-Qt\u0120 wassal g\u0127all-punt li \u0121ej; \u2022", "Id-dritt tal-UE ji\u0121i interpretat uniformement fl-UE kollha g\u0127aliex japplika fl-Istati Membri kollha bl-istess mod7, irrispettivament mit-tradizzjonijiet \u0121uridi\u010bi nazzjonali pre\u010bedenti, abba\u017ci tassupremazija tad-dritt tal-UE kif definit filkaw\u017ca ta\u2019 Costa v Enel u l-kaw\u017ca ta\u2019 Van Gend Loos8.", "Ir-rekwi\u017citi lingwisti\u010bi huma f\u2019sintonija ma\u2019 prin\u010bipji ta\u2019 dritt o\u0127rajn, fost l-o\u0127rajn malprin\u010bipju ta\u2019 trattament ugwali quddiem id-dritt, mal-prin\u010bipju tan-nonretroattivit\u00e0, u partikolarment mal-prin\u010bipju ta\u010b-\u010bertezza taddritt.", "Dan tal-a\u0127\u0127ar jirreferi: \u2022", "g\u0127all-a\u010b\u010bettabbilt\u00e0 \u0121udikatura;", "g\u0127all-prevedibbilt\u00e0, ji\u0121ifieri li wie\u0127ed ikun jaf x\u2019jistenna mid-dritt, u l-evitar ta\u2019 lakuni li jwasslu g\u0127al mi\u017cinterpretazzjoni;", "g\u0127all-armonizzazzjoni tat-tifsira \u0121uridika f\u2019sistema ta\u2019 dritt multilingwi.", "g\u0127all-", "Il-Qt\u0120 ma tistax toqg\u0127od fuq argumenti lingwisti\u010bi li jibba\u017caw fuq it-tifsira ordinarja talkliem jew fuq il-lingwa\u0121\u0121 ta\u2019 kuljum biex ti\u0121\u0121ustifika de\u010bi\u017cjoni tag\u0127ha dwar linterpretazzjoni korretta, u dan min\u0127abba nnatura multilingwi tad-dritt tal-UE9.", "It-\u201ctifsira ordinarja ta\u2019 kelma\u201d twassal g\u0127al tifsiriet diver\u0121enti skont il-lingwa mira rilevanti.", "Tifsira \u0121uridika te\u0127tie\u0121 \u010barezza, durabbilt\u00e0, u konsistenza, lil hinn mill-idjosinkrazija u spontanjet\u00e0 tal-\u201clog\u0127biet lingwisti\u010bi\u201d10.", "Dan kollu jista\u2019 jkun irrikon\u010biljabbli ma\u2019 xi kun\u010betti dwar il-lingwa, imma fir-realt\u00e0 huwa rwol indispensabbli li l-lingwa te\u0127tie\u0121 taqdi fl-oqsma normattivi, xjentifi\u010bi u teknolo\u0121i\u010bi.", "F\u2019dan is-sens u f\u2019dan il-livell, il-kelmiet isiru termini u jispustaw ru\u0127hom minn LS\u0120 g\u0127al LSS.", "G\u0127alhekk ir-rwol tat-terminolo\u0121ija huwa wie\u0127ed normattiv, fejn anki tqis l-ambitu semantiku talkliem jew tal-espressjonijiet, biex tittrasformahom f\u2019terminolo\u0121ija rilevanti g\u0127al u\u017cu spe\u010bjalizzat, skont qafas ta\u2019 dominji.", "Wie\u0127ed mill-ka\u017cijiet li deher quddiem il-Qt\u0120 kien li fid-Dani\u017c \u201cvehicle\u201d \u0121iet tradotta b\u0127ala \u201cvettura\u201d, li normalment tfisser \u201ctrasport fuq lart\u201d, u jekk inkunu aktar spe\u010bifi\u010bi \u201cfit-triq\u201d.", "Dan kien f\u2019kuntest tas-Sitt Direttiva tal-VAT 77/388/ KE11 dwar ba\u017ci uniformi ta\u2019 stima.", "G\u0127ad-Dani\u017ci kien \u010bar li \u201cvettura\u201d ma tinkludix dg\u0127ajjes u g\u0127alhekk e\u017centaw il-parke\u0121\u0121 ta\u2019 dg\u0127ajjes mill\u0127las tal-VAT.", "Il-Qt\u0120 qatg\u0127etha li dan huwa ksur tad-dispo\u017cizzjonijiet tal-UE, u li t-testi tadDani\u017c, tal-I\u017cvedi\u017c, tal-Olandi\u017c u tal-Grieg", "g\u0127a\u017clu terminu aktar spe\u010bifiku minn dak ma\u0127sub", "fid-Direttiva kif rappre\u017centat fil-lingwi l-o\u0127ra u", "g\u0127alhekk iddikjarat li, irrispettivament minn xi", "jfisser fil-lingwa proprja, it-terminu u\u017cat jinkludi", "d-dg\u0127ajjes, e\u010b\u010b. G\u0127al Malti kienet tkun", "soluzzjoni fa\u010bli li wie\u0127ed ju\u017ca \u201cveikolu\u201d.", "mhux ser nid\u0127ol f\u2019anali\u017ci tal-g\u0127a\u017cliet", "Qt\u0120, il-Kaw\u017ca-29/69, Stauder v Ulm.", "Qt\u0120, il-Kaw\u017ca-283/81, CILFIT.", "8 Qt\u0120, il-Kaw\u017ca-4/64, Costa v Enel, Qt\u0120, il-Kaw\u017ca 26/62 Van Gend Loos.", "Qt\u0120, il-Kaw\u017ca C-341/04, Eurofood IFSC Ltd.", "10 G\u0127al aktar dettall dwar it-teorija tal-log\u0127biet lingwisti\u010bi, ara Wittgenstein, 1953, \u00a77.", "11 Qt\u0120, il-Kaw\u017ca C-428/02, Vestre Landsret \u2013 Danimarka, [2005] ECR I-01527.", "l-a\u010b\u010bent", "terminolo\u0121i\u010bi tal-ver\u017cjoni MT ta\u2019 din id-direttiva fejn skorrettement intu\u017cat \u201ckarozza\u201d.", "Nuqqasijiet b\u0127al dawn iwasslu g\u0127al refu\u017cjonijiet mhux dovuti ta\u2019 taxxa u sussegwentement sanzjonijiet g\u0127all-Istati Membri li jammontaw g\u0127al miljuni ta\u2019 ewro.", "Fl-isfond tal-argumenti spjegati, il-qasam ta\u2019 interess tat-terminolo\u0121ija mhuwiex il-lingwa g\u0127al skop \u0121enerali (LS\u0120), i.e. kif jintu\u017ca l-kliem, jew is-sinifikat tag\u0127hom, f\u2019kuntesti ta\u2019 intenzjonijiet komunikattivi ordinarji12 bilpletora ta\u2019 tifsiriet u sinifikati13; imma l-lingwa g\u0127al skop spe\u010bjalizzat (LSS) li: te\u0127tie\u0121 aktar stabbilt\u00e0 tul i\u017c-\u017cmien u konsistenza fl-u\u017cu, spe\u010bjalment fl-istess dominju; tkun ta\u2019 natura normattiva aktar milli deskrittiva (kif ser nispjega aktar tard); ma t\u0127arisx lejn il-kelma (jew il-kliem) imma lejn termini rappre\u017centanti ta\u2019 kun\u010betti f\u2019dominji tekni\u010bi spe\u010bifi\u010bi; EN", "consideration LS\u0120", "kunsiderazzjoni/qies", "tkun anqas dipendenti fuq kuntest istantanju imma aktar dipendenti fuq is-su\u0121\u0121ett li jkun qed ji\u0121i trattat (Lerat 1995).", "Huwa biss fil-livell ta\u2019 LSS li l-kliem isiru termini.", "Il-possibbilt\u00e0 ta\u2019 sinonomija jew omonomija tal-LS\u0120 tixxejjen biex tippermetti anqas ambigwit\u00e0 u sinifikat aktar \u010bar.", "Kif jispjega Humbley (1997), il-kliem jew il-gruppi ta\u2019 kliem isiru termini meta jintu\u017caw f\u2019oqsma spe\u010bjalizzati u meta jikkorrispondu ma\u2019 kun\u010betti fl-istess oqsma, definiti b\u2019rabta ma\u2019 dawk loqsma.", "It-tabella 1 ta\u2019 hawn ta\u0127t turi xi e\u017cempji ta\u2019 kif il-korrispondenza interlingwi tinbidel meta wie\u0127ed ji\u010b\u010baqlaq bejn LS\u0120 u LSS.", "It-terminolo\u0121ija nnifisha It-terminolo\u0121ija tal-UE hi mi\u0121bura fil-IATE15, id-databa\u017ci tal-UE g\u0127at-terminolo\u0121ija.", "Kull lingwa tikkonsolida fiha t-terminolo\u0121ija li g\u0127andha tintu\u017ca fid-dokumenti tal-UE.", "Meta tterminu ma jkunx fil-IATE, idealment dan ja\u0127sbu g\u0127alih it-terminologi tal-istituzzjonijiet.", "fid-dominju tas-saldu tal-obbligi finanzjarji", "LS\u0120", "gvern + \u0121enerali", "traduzzjoni litterali li kieku wie\u0127ed jibba\u017ca fuq fehim mil-LS\u0120 twassal g\u0127al \u201cgvern \u0121enerali\u201d jew f\u2019formazzjonijiet aktar kumplessi b\u0127al \u201cgeneral government debt\u201d g\u0127all-iskorrettezza \u201cdejn \u0121enerali tal-gvern\u201d", "amministrazzjoni pubblika", "it-terminu huwa stabbilit u definit f\u2019li\u0121i ta\u2019 Malta li tindirizza dan is-su\u0121\u0121ett", "LS\u0120", "spi\u017ca/nefqa", "fil-LSS huma ekwivalenti g\u0127al expense/expenditure rispettivament14", "fil-kontabbilt\u00e0 u d-dominji finanzjarji jkun skorrett li wie\u0127ed jelimina ddistinzjoni bejn cost u expense.", "It-terminu MT korrett ekwivalenti huwa kost (expense fil-LSS hija kost li ji\u0121i realizzat, li jimplika trattament differenti filkontabbilt\u00e0)", "LS\u0120", "Tabella 1: Meta l-kelma ssir terminu 12", "G\u0127al aktar dwar l-intenzjonijiet komunikazzjonali, ara Strawson, 1957.", "G\u0127al aktar dwar \u2018tifsira\u2019 meaning u \u2018sinifikat\u2019 significance, ara Ogden & Richards, 1960.", "14 G\u0127al aktar dwar dan, ara Seychell, l-a\u010b\u010bent, \u0127ar\u0121a 12, 2014.", "l-a\u010b\u010bent", "Madankollu mhuwiex umanament possibbli birri\u017corsi disponibbli.", "Allura, fejn je\u0127el, it-traduttur jistaqsi l-parir tat-terminologi (tali parir eventwalment jidda\u0127\u0127al fil-IATE) jew jag\u0127mel ri\u010berka hu stess.", "Il-pro\u010bess terminolo\u0121iku hu b\u0127al \u010birku ermenewtiku17 fi tliet stadji.", "G\u0127all-pratti\u010bit\u00e0 tarreferenza, f\u2019dan it-test ser insej\u0127ilhom hekk: (A) Fehim, (B) Dikostruzzjoni, (\u010a) Rikostruzzjoni.", "Fid-dipartiment tal-Malti (tal-Kummissjoni Ewropea) naqsmu l-funzjoni tat-terminolo\u0121ija fi tliet ferg\u0127at: 1.", "Appellazzjoni (tismija ta\u2019 korpi, karigi, strumenti, e\u010b\u010b.): din tinvolvi \u010bertu livell ta\u2019 politika; dwar dan il-qasam hemm kumitat kompetenti li jir\u010bievi proposti u jidde\u010biedi dwar l-ismijiet.", "Tassonomija: din tie\u0127u x-xejra ta\u2019 appellazzjoni imma ti\u0121i applikata wkoll l-anali\u017ci ta\u2019 diversi fatturi u prin\u010bipji tassonomi\u010bi16.", "Terminolo\u0121ija: dan huwa s-su\u0121\u0121ett ta\u2019 dak li fadal minn dan l-artiklu.", "Il-\u0127idma terminolo\u0121ika nistg\u0127u ng\u0127idu li fiha \u017cew\u0121 funzjonijiet li fil-prattika mhux dejjem tkun tista\u2019 tifridhom: Terminografija: ir-ri\u010berka, ir-re\u0121istrazzjoni u lpre\u017centazzjoni ta\u2019 termini kif jintu\u017caw f\u2019diversi dominji.", "Meta ji\u0121i de\u010bi\u017c x\u2019jidda\u0127\u0127al jew le, jitqiesu \u017cew\u0121 punti: (a) dak li hu ovvju llum mhux bilfors jibqa\u2019 ovvju g\u0127ada (aspett temporali); u (b) dak li hu ovvju g\u0127al lingwa mhux bilfors ikun ovvju g\u0127al lingwa o\u0127ra (aspett multilingwi tal-UE).", "Terminolo\u0121ija (\u0127olqien ta\u2019 termini): fejn ikun hemm lakuni terminolo\u0121i\u010bi, ji\u0121i identifikat issinifikatur li jirrappre\u017centa bl-a\u0127jar mod ilkun\u010bett, u dan billi ji\u0121u applikati l-g\u0127odod terminolo\u0121i\u010bi.", "Dan jinvolvi wkoll de\u010bi\u017cjonijiet dwar il-varjanti.", "F\u2019li \u0121ej ser niffoka l-aktar dwar dan.", "Wie\u0127ed irid ja\u0127kem \"l-unitajiet tal-fehim\"18, ilkategoriji, ta\u0127t xiex jaqa\u2019 l-kun\u010bett, u jiddetermina g\u0127al xiex tkun qed issir irreferenza, xi jkunu l-elementi li jg\u0127inuna nidentifikaw e\u017catti dwar xiex qed nitkellmu (pere\u017cempju, g\u0127al xiex qed jirreferi l-kun\u010bett \"power\"?", "G\u0127all-kuntest tal-fi\u017cika jew dak talpolitika?", "X\u2019inhuma l-elementi essenzjali li jikkaratterizzawh?).", "B. Dikostruzzjoni Wie\u0127ed je\u0127tie\u0121 jikkuntrasta l-kun\u010bett mal-id\u00e9es voisines, kif isej\u0127ilhom Saussure (1965: 160), 'lg\u0127ajr' jew l-oppost (fil-lo\u0121ika Hegeljana \u2013 ara Weiss 1974: 86-123)19; il-kun\u010bett f\u2019relazzjoni mal-kun\u010betti l-o\u0127ra \"\u0121irien\" (li jokkorru fl-istess nis\u0121a ta\u2019 kun\u010betti) li proprju jsawru l-elementi distintivi (il-lingwa b\u0127ala sistema ta\u2019 differenzi).", "Dan jista\u2019 jsir b\u2019diversi modi, fosthom billi ti\u0121i mmappjata nis\u0121a ta\u2019 kun\u010betti relatati (ara dDijagramma 1) jew ji\u0121i mmappjat disinn tarrelazzjonijiet essenzjali bejn il-kun\u010betti, jew issir rappre\u017centazzjoni al\u0121ebrika, u kwalunkwe 17", "\u201cErmenewtiku\u201d fis-sens li spjega Lorenzen (1987: 131) b\u0127ala investigazzjoni \u201cdwar kif wie\u0127ed g\u0127andu jaqra test, meta wie\u0127ed jaqrah b\u2019perspettiva xjentifika\u201d, u fi kliem Gadamer fi Truth and Method, (1989: 269) b\u0127ala \u201ckompitu ta\u2019 \u2026 interrogazzjoni dwar l-affarijiet\u201d.", "18 Dak li jsawru dak li tradizzjonalment nifhmu b\u0127ala \u201ckun\u010bett\u201d.", "G\u0127al aktar dwar dan ara Temmerman 2000: 73.", "19 De Saussure jargumenta li l-ekwivalenza bejn il-kliem hija minima: hija biss il-fdalijiet mill-operazzjoni talidentifikazzjoni tad-differenzi.", "Derrida (1978) jelabora u jikkonja t-terminu \u201cdifferance\u201d (differ + ance) tat-tifsira, li g\u0127andha sinifikat doppju: it-tifsira tkun radikalment differenti (permezz tal-kuntrast/l-oppo\u017cizzjoni/l-g\u0127ajr) u ttifsira tkun differita, xi \u0127a\u0121a li ssir in absentia, f\u2019test lil hinn mill-\u201co\u0121\u0121ett reali\u201d, bi tkomplija fuq il-propo\u017cizzjoni ta\u2019 Wittgenstein li d-dinja hija dinja tal-fatti mhux talo\u0121\u0121etti, u li \u201cl-o\u0121\u0121etti huma s-sustanza tad-dinja imma mhux parti minnha\u201d (Wittgenstein, 1933: \u00a71.1).", "l-a\u010b\u010bent", "Dijagramma 1: Mappa tal-kun\u010betti fuq l-e\u017cempju ta\u2019 fjuwil", "g\u0127odda li ti\u010b\u010bara d-differenzi.", "E\u017c. accuracy, li spiss ti\u0121i tradotta b\u0127ala pre\u010bi\u017cjoni, hija skorretta f\u2019kuntesti xjentifi\u010bi g\u0127aliex accuracy u precision (l-ekwivalenti lessika ta\u2019 pre\u010bi\u017cjoni) huma rappre\u017centati b\u2019formuli differenti, u g\u0127alhekk issoluzzjoni korretta tkun akkuratezza.", "Sagrosanti huma: 1. il-prin\u010bipju ta\u2019 ekwivalenza interlingwi: kun\u010bett bil-MT ikun identiku g\u0127al dak tallingwa sors 2. il-prin\u010bipju ta\u2019 sostitwibbilt\u00e0: jekk taqbad u tissostitwixxi t-terminu bid-definizzjoni, is-sinifikat tat-test jibqa\u2019 l-istess.", "(Ara Dijagramma 1) Huwa g\u0127alhekk li l-kun\u010bett huwa l-qofol ta\u2019 kollox, u ji\u0121i ferm qabel it-terminu li jista\u2019 jirrappre\u017centah.", "Dan ifisser li d-definizzjoni hija l-parti essenzjali ta\u2019 kull entrata fil-IATE.", "L-ISO 704:2009 jiddistingwi bejn \u017cew\u0121 tipi ta\u2019 definizzjonijiet: dik estensjonali u dik intensjonali, bi preferenza g\u0127at-tieni wa\u0127da.", "\u0120eneralment, definizzjoni estensjonali tippre\u017centa elenku ta\u2019 o\u0121\u0121etti (astratti jew reali) li jirrappre\u017centa l-kun\u010bett u definizzjoni intensjonali tirrappre\u017centa l-kun\u010bett skont l-", "elementi li jsawruh.", "Il-qlib minn definizzjoni tattieni tip g\u0127al definizzjoni tal-ewwel tip swiet lil Pluto l-istatus tag\u0127ha ta\u2019 pjaneta, g\u0127aliex Pluto ma kinitx tissodisfa l-kriterji elementali talkun\u010bett ta\u2019 pjaneta.", "Il-preferenza tag\u0127na, mela, hija g\u0127al definizzjoni intensjonali.", "Kwalunkwe informazzjoni addizzjonali li titqies b\u0127ala definizzjoni estensjonali, jew inkella kull informazzjoni li tippre\u017centa negazzjoni ta\u2019 xi kwalitajiet (e\u017c. \u201cm\u2019g\u0127andhiex propulsjoni esterna u ma tinqabadx mir-ra\u0121\u0121 manjetiku tal-istilla\u201d), normalment tidda\u0127\u0127al b\u0127ala nota fil-livell taddefinizzjoni, aktar milli b\u0127ala definizzjoni.", "C. Rikostruzzjoni: Il-pro\u010bess terminolo\u0121iku idealment iwassal biex jinbena terminu.", "Billi l-patrimonju terminolo\u0121iku Malti huwa limitat meta mqabbel mal-e\u017ci\u0121enzi terminolo\u0121i\u010bi tal-kuntest tarregolamentazzjoni u l-le\u0121i\u017clazzjoni tal-UE, ilformazzjoni ta\u2019 termini bil-MT hija inevitabbli.", "Fejn l-EN hija l-lingwa teknika operattiva, ilkuntest MT ma jipprovdilniex wisq sorsi ta\u2019", "l-a\u010b\u010bent", "dizzjunarji u pubblikazzjonijiet tekni\u010bi bil-Malti li nistg\u0127u nu\u017cawhom b\u0127ala sorsi awtorevoli.", "\u0126afna drabi lanqas il-li\u0121ijiet lokali li jittrattaw su\u0121\u0121ett spe\u010bjalizzat ma jkunu sors terminolo\u0121iku awtorevoli g\u0127aliex: 1. jew it-test vinkolanti jsir bl-EN biss 2. jew ikun hemm inkonsistenzi interni u esterni fit-test 3. jew ikun hemm spari\u0121\u0121 bejn it-terminolo\u0121ija EN u\u017cata fit-test bil-MT u l-EN ta\u2019 sorsi Ingli\u017ci u Amerikani.", "Minn fejn nibdew biex nag\u0127\u017clu terminu?", "Sakemm nil\u0127qu po\u017cizzjoni ta\u2019 livell ta\u2019 a\u010b\u010bettabilt\u00e0, dal-pro\u010bess jinkludi l-elenkar ta\u2019 diversi alternattivi li jitpo\u0121\u0121ew g\u0127at-test talkundizzjonijiet mitluba mill-ISO 704.", "Lista ta\u2019 alternattivi jista\u2019 jkun fiha: \u2022", "elementi minn xi dizzjunarju tekniku relatat bil-MT (fejn dan ikun disponibbli); nivverifikaw li l-kun\u010bett li jirrappre\u017centa tterminu MT ippubblikat huwa identiku g\u0127al dak fil-lingwa sors; termini minn testi ppubblikati: Eur-Lex, illi\u0121ijiet ta\u2019 Malta, pubblikazzjonijiet o\u0127ra; u kostruzzjonijiet o\u0127ra.", "depo\u017citant (il-persuna li tag\u0127mel id-depo\u017citu).", "Ara wkoll l-e\u017cempji fit-Tabella 2 dwar issustanzi kimi\u010bi.21 2. il-mudelli tal-kostruzzjoni u tal-formazzjoni ta\u2019 kliem: e\u017c. to fit = tiffittja > to check = ti\u010b\u010bekkja / fitter = fiter > checker = \u010beker / fitting = fittjatura > checking = \u010bekkjatura.", "3. it-traskrizzjoni ortografika: b\u2019kawtela u skont ir-regoli tal-kitba; e\u017c. spid (fil-fi\u017cika fiddistinzjoni speed vs velocity).", "Ma nittraskrivux Latin li normalment jit\u0127alla tale quale fil-lingwi l-o\u0127ra.", "Nosservaw id-de\u010bi\u017cjonijiet mill-awtorit\u00e0 tal-lingwa dwar kliem adottat li \u0121ej minn lingwi barranin.", "4. it-traduzzjoni missellfa (il-kalki): din hija g\u0127odda popolari fil-lingwi kollha, partikolarment fil-lingwi l-kbar; e\u017c. short / long position = po\u017cizzjoni qasira / twila (fil-finanzi); threshold = soll (u diversi alternattivi o\u0127ra).", "5. il-kostruzzjonijiet konjittivi: dan jinvolvi pro\u010bess ta\u2019 ra\u0121unar u g\u0127a\u017cla ta\u2019 terminu li jilg\u0127ab bejn il-metafora22 u l-litterali.", "Dawn tala\u0127\u0127ar huma metafori ssanzjonati23 e\u017c. fis-sens metaforiku: turntable/fifthwheel (tat-trakkijet tal-irmonk) = nag\u0127la (mill-apparenza tag\u0127ha); fis-sens litterali: non-return valve (fl-in\u0121inerija) = valv unidirezzjonali (fejn intag\u0127\u017cel a\u0121\u0121ettiv differenti li jwassal g\u0127all-istess effett tal-ori\u0121inal); powertrain (fl-in\u0121inerija) = sistema ta\u2019 motopropulsjoni.", "Wie\u0127ed jista\u2019 ju\u017ca diversi g\u0127odod g\u0127allkostruzzjoni ta\u2019 terminu20 fosthom: 1. il-morfolo\u0121ija: l-u\u017cu korrett tal-affissi: e\u017c. depo\u017citarju (il-persuna li tir\u010bievi d-depo\u017citu), depo\u017citorju (fejn jin\u017camm id-depo\u017citu),", "Dawn napplikawhom fid-dipartiment tal-MT filKummissjoni Ewropea.", "G\u0127al aktar dettall dwar l-g\u0127odod ara: Seychell 2012, p. 151-158.", "Ara L-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi bil-Malti fil-Linji Gwida Interistituzzjonali http://ec.europa.eu/translation/ maltese/guidelines/documents/ chemical_substances_mt.pdf 22 Il-metafori jwasslu biex \u010berti elementi jispikkaw filwaqt li o\u0127rajn jixxejnu (Lakoff 1980: 141).", "23 Bi\u017c-\u017cmien il-metafori ji\u0121u ssanzjonati u, apparti li ji\u0121\u0121eneraw l-lingwa u jwessg\u0127u sinifikati rappre\u017centati, ji\u0121u integrati b\u0127ala \u201clitterali\u201d (ara Fontanier Pierre, Les Figures du discourse, ikkwotat f\u2019Ricoeur, 1977).", "l-a\u010b\u010bent", "ir-rikunsiderazzjoni tal-ambitu semantiku: sigurt\u00e0 (security) vs sikurezza (safety): fil-LS\u0120 ma ssirx distinzjoni bejn sigurt\u00e0 u sikurezza.", "I\u017c\u017cew\u0121 kelmiet ing\u0127ataw tifsira differenti biex jirrappre\u017centaw i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti ta\u2019 security u safety, rispettivament.", "6. l-inkrimentali\u017cmu: fejn terminu elementari jintu\u017ca biex tinbena kostruzzjoni aktar kumplessa e\u017c. rated input power = potenza ta\u2019 input + nominali = potenza nominali ta\u2019 in-put; semi-free field sound power (semi-free field + sound power) = potenza akustika f\u2019kamp semiliberu (potenza akustika + f\u2019kamp semiliberu).", "Nistg\u0127u ng\u0127aqqdu: litterali + litterali (e\u017c. non-return valve = valv unidirezzjonali); litterali + metafora (e\u017c. shade band (fil-vetturi)= faxxa tad-dell); metafora + litterali (e\u017c. seat back (fil-vetturi) = dahar is-sit); metafora+metafora (e\u017c. coupling head = ras laggan\u010b).", "7. it-tqassir: e\u017c. greenhouse gas => gass b\u2019effett ta\u2019 serra => gass b\u2019effett serra => gass tas-serra EN", "-a\u017ci", "Tabella 2: E\u017cempji ta\u2019 korrispondenza morfolo\u0121ika ENMT fis-sustanzi kimi\u010bi EN", "2-(2H-Ben\u017cotria\u017col-2-yl)4,6-bis(1-metil-1-feniletil)", "6,7-Dihydro-5H-cyclopenta 6,7-Diidro-5H-\u010biklopenta [b]pyridine [b]piridina Methyl 3-aminothiophene-2 Metil 3-amminotijofen-2karbossilat tal-metil -carboxylate", "=> gass serra; effi\u010bjenza fl-u\u017cu tal-ilma => effi\u010bjenza fl-ilma (jew ener\u0121ija).", "Fil-formazzjoni tat-termini nippruvaw nosservaw il-prin\u010bipji li \u0121ejjin, abba\u017ci talISO:704: 1. it-trasparenza: terminu trasparenti bi\u017c\u017cejjed li mqar parzjalment jinftiehem ming\u0127ajr il\u0127tie\u0121a li ti\u0121i rreplikata d-definizzjoni.", "F\u2019\u010berti ka\u017cijiet wie\u0127ed jista\u2019 japplika t-test tarretrotraduzzjoni tat-terminu g\u0127al-lingwa sors.", "Jekk it-terminu li jirri\u017culta jo\u0127loq omonomija f\u2019dik il-lingwa, allura ma jg\u0127addix mit-test tarretrotraduzzjoni.", "Fattur importanti ie\u0127or g\u0127attrasparenza fir-rigward ta\u2019 terminolo\u0121ija tal-UE huwa l-kuntest \u0121uridiku multilingwi, li jissejjes fuq ekwivalenza \u0121uridika tat-testi24.", "G\u0127aldaqstant g\u0127odda importanti fil-formazzjoni tat-terminolo\u0121ija hija wkoll it-tiftix ta\u2019 ekwivalenza fl-g\u0127a\u017cla lessikali ma\u2019 lingwi o\u0127ra tal-UE.", "Il-fatt li t-terminu MT jkun fl-istess spazju lessikali tal-lingwi tal-UE, jg\u0127in fittrasparenza u l-garanzija ta\u2019 ekwivalenza interlingwi.", "2. il-konsistenza: it-terminolo\u0121ija fi kwalunkwe su\u0121\u0121ett ma g\u0127andhiex tkun arbitrarja jew kollezzjoni m\u0127allta ta\u2019 termini, imma sistema koerenti ta\u2019 termini li tirrappre\u017centa sistema integrata ta\u2019 kun\u010betti, e\u017c. fis-sustanzi kimi\u010bi, laffiss li jirrappre\u017centa l-ossi\u0121nu jin\u017camm dejjem ossi-.", "3. l-idoneit\u00e0 (rispett tar-re\u0121istru): it-termini u lappellazzjonijiet ikunu konformi mas-sinifikat 24", "Tabella 3: E\u017cempji tal-applikazzjoni tal-affissi kimi\u010bi", "Kif stabbilit mill-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE fil-Kaw\u017ca 283/81, CILFIT.", "l-a\u010b\u010bent", "soluzzjonijiet morfolo\u0121i\u010bi applikati fuq lessemi e\u017cistenti, li e\u017c. operative measure jisfruttaw potenzjalitajiet \u2018rieqda\u2019 fil-lingwa, sabiex ji\u0121i spe\u010bifikat (mi\u017cura operattiva) / aktar l-ambitu semantiku g\u0127al sinifikat aktar akkurat measures in operation", "operazzjonali", "e\u017c. operational reliability soluzzjonijiet morfolo\u0121i\u010bi applikati fuq lessemi e\u017cistenti, li jisfruttaw potenzjalitajiet 'rieqda' fil-lingwa, sabiex ji\u0121i spe\u010bifikat (affidabbilt\u00e0 operazzjonali)/ the aktar l-ambitu semantiku g\u0127al sinifikat aktar akkurat reliability of operations", "soluzzjonijiet morfolo\u0121i\u010bi applikati fuq lessemi e\u017cistenti, li e\u017c. operating theatre (sala jisfruttaw potenzjalitajiet 'rieqda' fil-lingwa, sabiex ji\u0121i spe\u010bifikat operatorja, \u017cgur mhux sala operattiva jew sala aktar l-ambitu semantiku g\u0127al sinifikat aktar akkurat operazzjonali) /theatre for operations", "kampjunar", "tradotta wkoll b\u0127ala \u201cte\u0127id ta\u2019 kampjuni\u201d", "Tabella 4: E\u017cempji o\u0127ra ta\u2019 soluzzjonijiet morfolo\u0121i\u010bi", "mibni f\u2019re\u0121istru partikolari biex ti\u0121i evitata konfu\u017cjoni jew ambigwit\u00e0, e\u017c. f\u2019kuntest finanzjarju wie\u0127ed ju\u017ca: bejjieg\u0127/xerrej, imma f\u2019kuntest aktar \u0121uridiku jew notarili wie\u0127ed ju\u017ca: venditur/kompratur (seller/ buyer); fil-ka\u017c ta\u2019 provisions fir-re\u0121istru finanzjarju wie\u0127ed ju\u017ca provvedimenti, filwaqt li f\u2019re\u0121istru \u0121uridiku wie\u0127ed ju\u017ca dispo\u017cizzjonijiet.", "4. l-ekonomija lingwistika: terminu g\u0127andu jkun kemm jista\u2019 jkun kon\u010bi\u017c.", "Tul bla b\u017conn jista\u2019 jwassal g\u0127al insuffi\u010bjenza jew devjazzjoni fis-sinifikat u jkun imprattiku g\u0127all-u\u017cu f\u2019kuntest, u jrendi ru\u0127u f\u2019nonterminu.", "Forom qosra, spe\u010bjalment bl-evitar ta\u2019 parti\u010belli, iwasslu g\u0127al trasparenza akbar u l-evitar ta\u2019 ambigwit\u00e0, partikolarment meta wie\u0127ed ikollu ju\u017ca tali terminu b\u0127ala element f\u2019terminu aktar kumpless bi\u017c-\u017cieda ta\u2019 a\u0121\u0121ettivi, e\u017c. \u201cakustika\u201d twassal g\u0127al \u201cakustiku\u201d b\u0127ala a\u0121\u0121ettiv allura fit-terminu \u201clivell ta\u2019 pressjoni akustika ponderat-A\u201d b\u2019kuntrast ma\u2019 \u201clivell ta\u2019 pressjoni tal-\u0127oss ponderat-A\u201d; f\u2019dan tal-a\u0127\u0127ar ma jibqax evidenti l-\u201cponderat-A\u201d jekk tirreferix g\u0127all-\u201c\u0127oss\u201d jew g\u0127al-\u201clivell\u201d.", "Dan jiggarantixxi derivabbilt\u00e0 u komponibbilt\u00e0 aktar \u010bari u trasparenti, b\u2019anqas ambigwit\u00e0.", "5. id-derivabbilt\u00e0 u l-komponibbilt\u00e0: termini li jippermettu li minnhom ji\u0121u derivati o\u0127rajn jew", "li fuqhom jinbnew o\u0127rajn, e\u017c. \u201cdepo\u017citu\u201d jwassal g\u0127al \u201cdepo\u017citant\u201d, \u201cdepo\u017citarju\u201d, \u201cdepo\u017citorju\u201d.", "Ara wkoll l-e\u017cempji fil-punti 2 u 4 li g\u0127adni kif tajt hawn fuq.", "Fi kwalunkwe ka\u017c u fi kwalunkwe \u0121udizzju terminolo\u0121iku nippruvaw nosservaw dan li \u0121ej: 1. il-korrettezza lingwistika (ir-regoli tal-kitba) u l-prin\u010bipji tal-lingwistika (il-morfolo\u0121ija u ssintassi).", "2. il-preferenza g\u0127al-lingwa nattiva: ilformazzjoni tal-kliem u tal-espressjonijiet u lidjomatika.", "3. il-monosemija: fl-istess dominju, terminu jintu\u017ca g\u0127al kun\u010bett wie\u0127ed biss u kun\u010bett dejjem ji\u0121i rappre\u017centat minn terminu preferut wie\u0127ed.", "4. l-evitar tal-omonimi (termini bl-istess ortografija jew pronunzja li jirrappre\u017centaw kun\u010betti differenti; l-u\u017cu tar-retronimi).", "5. fil-ka\u017c tas-sinonimi (termini differenti li jirrappre\u017centaw l-istess kun\u010bett) dawn ji\u0121u indirizzati permezz ta\u2019 armonizzazzjoni, fejn nistabbilixxu preferenzi favur terminu wie\u0127ed kontra l-bqija, u dan f\u2019\u0121ie\u0127 il-konsistenza u \u010b\u010barezza.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-Kummissjoni u l-istituzzjonijiet l-o\u0127ra L-UE hija mag\u0127mula minn diversi istituzzjonijiet u barra s-servizz tat-traduzzjoni tal-Kummissjoni hemm l-o\u0127rajn tal-Parlament Ewropew, tal-Kunsill tal-UE, tal-Qorti tal\u0120ustizzja, tal-Qorti tal-Awdituri, tal-Bank \u010aentrali Ewropew, tal-Kumitat tar-Re\u0121juni u ta\u2019 dak So\u010bjali u Ekonomiku, u ta\u010b-\u010aentru tatTraduzzjoni.", "F\u2019dawn kollha ssir it-traduzzjoni g\u0127all-Malti.", "It-tir tag\u0127na b\u0127ala terminologi huwa li jkun hemm terminolo\u0121ija wa\u0127danija tal-UE u mhux wa\u0127da g\u0127al kull istituzzjoni.", "Huwa proprju g\u0127alhekk li fil-linja tal-ISOs tatterminolo\u0121ija, partikolarment dawk dwar listandardizzazzjoni, f\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar snin ittie\u0127du diversi inizjattivi dwar il-konver\u0121enza u listandardizzazzjoni.", "Dal-pro\u010bess beda b\u2019formazzjonijiet temati\u010bi ta\u2019 standardizzazzjoni u llum il-\u0121urnata \u0121ie esti\u017c fi pjattaforma elettronika ta\u2019 diskussjoni bejn itterminologi tal-partijiet kollha tal-UE, li essenzjalment tittratta d-dominji kollha ta\u2019 interess g\u0127ad-dokumenti tal-UE.", "Din ilpjattaforma g\u0127andha wkoll fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 konsultazzjoni ma\u2019 esperti lokali li jg\u0127inu u jassistu fid-diskussjoni terminolo\u0121ika biex kemm jista\u2019 jkun tittie\u0127ed de\u010bi\u017cjoni effi\u010bjenti u effika\u010bi g\u0127all-produzzjoni ta\u2019 test idoneu.", "Qt\u0120, il-Kaw\u017ca C-341/04, Eurofood IFSC Ltd [2006] ECR", "Qt\u0120, il-Kaw\u017ca 4/64 Flaminio Costa v E.N.E.L. [1964]", "Qt\u0120, il-Kaw\u017ca Stauder v ULM [1969], ECR 419.", "Qt\u0120, il-Kaw\u017ca C-428/02, Vestre Landsret \u2013 Danimarka", "UE, Il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni", "Ewropea, \u0120U C83/389, 30.3.2010.", "UE, Regolament (KEE) No. 1/1958 li jistabbilixxi llingwi li g\u0127andhom jintu\u017caw mill-Komunit\u00e0 Ekonomika Ewropea.", "UE, It-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, \u0120U C 83/47, 30.3.2010.", "Grupp Interistituzzjonali dwar is-Sustanzi Kimi\u010bi (GISK) (2012), L-ismijiet tas-sustanzi kimi\u010bi bil-Malti, Linji gwida interistituzzjonali, http://ec.europa.eu/translation/ maltese/guidelines/documents/ chemical_substances_mt.pdf Humbley, John (1997), \"Is terminology specialized lexicography?", "Maltese\", ippubblikat f\u2019Neologica \u2013 Revue internationale", "SEYCHELL, Reuben, \"Mudell tassonomiku\", ippubblikat", "f\u2019l-a\u010b\u010bent, \u0126ar\u0121a 12, Novembru 2014, Id-Dipartiment talIlsien", "tal-Kummissjoni", "Ewropea,", "Reuben Seychell huwa t-terminologu tad-Dipartiment talMalti tal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "Lejn mappa tad-dinja bil-Malti 3 - L-Amerka t\u2019Isfel Antoine Cassar", "l-mappa tad-dinja li g\u0127andi mal-\u0127ajt ta\u2019 wara l-iskrivanija ma nixbax in\u0127ares lejha.", "Qisha kalendarju talavvent: wara kull \u010bappa kkulurita, ta\u0127t isem kull re\u0121jun jew belt li nie\u0127u pja\u010bir inlissen minn ta\u0127t l-ilsien, hemm mijiet, eluf, letteralment miljuni ta\u2019 stejjer reali u possibbli.", "U f\u2019dawk il-postijiet li kelli xxorti n\u017curhom, nifta\u0127 bil-\u0127lewwa t-twejqa u nsib ukoll xi tifkiriet.", "B\u0127al dawk taxxahar li qg\u0127adt in\u0127uf fl-Amerka t\u2019Isfel bil-bar\u017cakka, nie\u017cel max-xatt tal-Pa\u010bifiku Ritratt mi\u0121bud minn Antoine Cassar mi\u010b-\u010bpar ta\u2019 Lima sal-g\u017cira mirjie\u0127a ta\u2019 Tierra del Fuego, fid-direzzjoni opposta tal-Kurrent ta\u2019 Humboldt.", "Kelli pitazz blu, li qajla kont nitilqu minn idi.", "Imlejtu kwa\u017ci kollu, imbag\u0127ad, ma nafx kif u ma nafx fejn, tliftu ftit wara li wasalt lura filkontinent \u2018il-qadim\u2019.", "G\u0127adni sal-lum no\u0127lom li xi darba jitfa\u010b\u010ba xi mkien.", "Apparti ftit kelmiet li tg\u0127allimt bil-Quechua, bl-Aymar\u00e1 u bil-Mapuche, fil-pitazz kont inni\u017c\u017cel \u0127sibijiet, ideat u esperjenzi, hekk, kif g\u0127ixthom dak il-\u0127in, bl-Ispanjol, bl-Ingli\u017c (l-ilsien komuni bejni u bejn min akkumpanjani fil-vja\u0121\u0121), u bil-Malti.", "L-ismijiet tal-postijiet na\u0127seb kont niktibhom f\u2019ta\u0127lita wkoll, skont il-ka\u017c.", "Ma niftakarx ormaj liema toponimi ni\u017c\u017cilt bil-Malti.", "La Patagonia Chilena jew il-Patagonja \u010ailena?", "L-Amerka vs. l-Amerika Li \u017cgur niftakar, \u0127afna drabi kont nikteb \u201cl-Amerka\u201d, u qatt \u201cl-Amerika\u201d.", "Preferenza personali, iktar ekonomika, iktar ritmikament Maltija.", "I\u017c-\u017cew\u0121 forom a\u010b\u010bettati, ovvjament.", "G\u0127andna l-espressjoni \u201csab l-Amerka\u201d i\u017cda dil-forma mhix biss idjomatika.", "Aquilina jippreferi l-forma \u017cdru\u010b\u010bjola, u jag\u0127ti dik watja b\u0127ala varjant sekondarju.", "Fil-lista l-\u0121dida tal-ismijiet tal-istati nazzjon (l-Anness A5 tal-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali), il-KNLM mar g\u0127all-forma l-Istati Uniti tal-Amerka, bl-i mwaqqg\u0127a.", "Il-vokali ter\u0121a\u2019 tid\u0127ol fl-a\u0121\u0121ettiv Amerikan, u ma nara xejn \u0127a\u017cin f\u2019din l-inkonsistenza; il-forma Amerkan jidher li tintu\u017ca, i\u017cda ftit li xejn: 5 okkorrenzi fil-korpus tal-MLRS, vs. 6,983 ka\u017c ta\u2019 Amerikan.", "(Wie\u0127ed jista\u2019 jmur ukoll g\u0127all-a\u0121\u0121ettiv merikon li nsibu fl-Ulied in-Nanna Venut fl-Amerka ta\u2019 Juann Mamo, i\u017cda dan \u017cgur idjomatiku, jekk mhux ukoll spre\u0121jattiv.)", "Gilson et al., fit-tieni edizzjoni tal-glossarju ta\u2019 termini \u0121eografi\u010bi g\u0127all-iskejjel1, g\u0127adhom inde\u010bi\u017ci fuq in-nom: f\u2019pa\u0121na 44 \u0127dejn South America nsibu \u201cAmerka tanNofsinhar / t\u2019Isfel jew Sud Amerika\u201d.", "Huwa minnu li t-tieni forma hi iktar komuni: 1,400 vs. 5,816 fl-MLRS.", "I\u017cda 19.4% ma jikkostitwux e\u010b\u010bezzjoni.", "Fid-dawl ta\u2019 din l-istatistika, wie\u0127ed qajla jista\u2019 jargumenta li l-forma Amerka hija inqas \u2018edukata\u2019 minn Amerika.", "U lanqas inqas \u2018eleganti\u2019 \u2013 jekk xejn, hija lforma \u017cdru\u010b\u010bjola li tfixkel ftit iktar l-ilsien.", "B\u2019xorti \u0127a\u017cina (f\u2019\u0121ie\u0127 l-e\u017cattezza u r-rispett tal-popli), bil-Malti m\u2019hemmx mod kif niddistingwu bejn lAmerikan \u010bittadin tal-Istati Uniti u l-Amerikan abitant tal-Amerki; il-forma Taljana statunitense ma 1", "l-a\u010b\u010bent", "jidhirx li qatt da\u0127let, u l-a\u0121\u0121ettiv *Statunitjan artifi\u010bjali wisq biex jaqbad.", "L-Istati Uniti huma biss wie\u0127ed minn 35 stat sovran fi\u017c-\u017cew\u0121 Amerki.", "I\u017cda din iktar kwistjoni ta\u2019 \u0121eografija politika milli fi\u017cika, u kif stqarrejt mill-bidu nett ta\u2019 dan il-pro\u0121ett, fit-toponomija politika nippreferi kemm jista\u2019 jkun ma nid\u0127olx, g\u0127ajr fejn bilfors hemm \u010bertu trikkib ma\u2019 dik fi\u017cika (il-Golf talVene\u017cwela, ix-Xmajjar Urugwaj u Paragwaj, lAltipjan tal-Gujana, e\u010b\u010b.).", "Kemm ni\u010b\u010bara li f\u2019dan l-artiklu u f\u2019li jmiss, nu\u017ca lkelma Amerikan b\u2019referenza g\u0127a\u017c-\u017cew\u0121 kontinenti, ta\u2019 Fuq u t\u2019Isfel.", "Ta\u2019 ta\u0127t fuq, ta\u2019 fuq ta\u0127t Ta\u2019 Fuq u t\u2019Isfel, jew t\u2019Isfel u ta\u2019 Fuq?", "Liema ti\u0121i lewwel?", "Ilfatt li lmapep li mdorrijin bihom juru tTramuntana fin-na\u0127a ta\u2019 fuq u n- (Sors: wikiart.org) It-Tramuntana tag\u0127na hija n-Nofsinhar.", "Wara kollox, ta\u2019 Fuq u t\u2019isfel ovvja- t\u2019Isfel mhumiex g\u0127ajr konvenzjoni... ment mhu xejn g\u0127ajr konvenzjoni, li \u0121ejja mill-invenzjoni tal-boxxla fis-seklu 13, u l-u\u017cu ta\u2019 \u201cta\u2019 Fuq\u201d u \u201ct\u2019Isfel\u201d fit-toponomija Maltija jimbotta din ilkonvenzjoni pass ie\u0127or lil hinn.", "Bl-Ingli\u017c, Upper u Lower jirreferu aktarx g\u0127all-altitudni, mhux g\u0127all-po\u017cizzjoni skont il-warda tal-irjie\u0127.", "Hi kif inhi, dan l-u\u017cu toponomiku ta\u2019 Fuq u Isfel bilMalti tant hu mifrux li wie\u0127ed g\u0127alxejn jittanta", "jimxi kontrih biex taparsi ji\u017cgi\u010b\u010ba xi \u0127jiel ta\u2019", "\u0121erarkija, sfumatura li ormaj te\u017cisti biss jekk", "wie\u0127ed tabil\u0127aqq irid jaraha.", "U f\u2019kull ka\u017c, Fuq /", "Tramuntana u Isfel / Nofsinhar mhumiex", "g\u0127alkollox interskambjabbli, kif indunajt meta", "\u0121ejt biex nittradu\u010bi l-Cono Sud jew Southern", "Il-Kon tan-Nofsinhar b\u0127ala t-tromba ta\u2019 ljunfant.", "Issa nafu g\u0127ala l-Passa\u0121\u0121 ta\u2019 Drake huwa daqshekk mirjie\u0127...", "Cone (bl-Ispanjol, Cono Sur), il-peni\u017cola tawwalija forma ta\u2019 lenbut li tikkostitwixxi nnofs \u201ct\u2019isfel\u201d tal-Amerka t\u2019Isfel.", "Meta g\u0127allewwel ktibt *il-Kon t\u2019Isfel \u0127assejtha ftit skomda; tissu\u0121\u0121erixxi li hemm ukoll il-kontroparti tieg\u0127u, *il-Kon ta\u2019 Fuq, i\u017cda n-na\u0127a \u201cta\u2019 fuq\u201d talAmerka t\u2019Isfel hija bo\u010b\u010ba wiesg\u0127a.", "(Il-Cono Norte je\u017cisti, i\u017cda huwa \u017cona metropolitana talbelt ta\u2019 Lima, fejn cono tfisser distrett2.)", "Biex ikun hemm element \u0121eografiku t\u2019Isfel, irid ikun hemm ukoll ta\u2019 Fuq, g\u0127ax jindikaw distinzjoni.", "B\u0127alma fi\u017c-\u017bejtun hemm ir-Ra\u0127al ta\u2019 Fuq u r-Ra\u0127al t\u2019Isfel.", "Fit-toponomija politika, hemm il-pajji\u017ci l-Afrika t\u2019Isfel, is-Sudan t\u2019Isfel, l-Irlanda ta\u2019 Fuq, i\u017cda avolja l-kontropartijiet tag\u0127hom ma je\u017cistux b\u0127ala stati nazzjon bl-isem korrispondenti, \u0121eografikament, je\u017cistu.", "Huwa g\u0127alhekk li g\u0127a\u017cilt l-isem il-Kon tan-Nofsinhar.", "Stajt g\u0127ammidt il-peni\u017cola wkoll *il-Lenbut tan2", "l-a\u010b\u010bent", "Nofsinhar \u2013 fuq su\u0121\u0121eriment ta\u2019 Leli Forte filforum Kelmet il-Malti \u2013 i\u017cda nkunu qed inwasslu l-metafora tas-sura tal-art tikka wisq \u2019il bog\u0127od.", "(U \u017cgur ma joqg\u0127odx it-toponimu *il-Lenbut t\u2019Isfel, bl-ambigwitajiet kollha infeli\u010bi tieg\u0127u...)", "It-Taljan b\u0127ala l-lingwa pont g\u0127ad-dinja \u2018Latina\u2019 ?", "Fl-ewwel artiklu ta\u2019 din is-sensiela st\u0127arri\u0121t iddiffikultajiet ewlenin li n\u0127abbtu wi\u010b\u010bna mag\u0127hom fil-\u0127olqien tat-toponimi, fosthom ilb\u017conn ta\u2019 prudenza, kemm fir-ri\u010berka u kemm fit-te\u0127id tad-de\u010bi\u017cjonijiet.", "Fit-tieni artiklu fassalt sett ta\u2019 kriterji provi\u017corji g\u0127at-traduzzjoni, g\u0127attra\u017clitterazzjoni jew g\u0127a\u017c-\u017camma tat-toponimi minn lingwa pont jew o\u0127ra fejn ma je\u017cistux ismijiet di\u0121\u00e0 stabbiliti bil-Malti, u applikajthom fuq l-Afrika, kontinent massi\u010b\u010b i\u017cda \u2018kumpatt\u2019 bi\u017c\u017cejjed biex nittestjahom sew.", "Issa qsamna lAtlantiku, bl-g\u0127ajnuna tal-Irjie\u0127 Ali\u017cej, u se nkunu qed napplikaw l-istess kriterji fuq kontinent daqstant ie\u0127or varjat fil-pajsa\u0121\u0121i li joffri, b\u2019estremi li jmorru mill-iktar post niexef fiddinja (id-De\u017cert t\u2019Atakama) g\u0127all-iktar re\u0121jun milwiem (il-Ba\u010bir tal-Ama\u017con).", "Il-kun\u010bett tal-lingwa pont iddiskutejtu fid-dettall fl-ewwel \u017cew\u0121 artikli ta\u2019 din is-sensiela.", "Flimmappjar tal-Afrika, g\u0127ajr fejn kien hemm ismijiet Maltin di\u0121\u00e0 stabbiliti, imxejt kwa\u017ci esklussivament fuq l-Ingli\u017c.", "G\u0127ad-dinja Latina, ilmorfolo\u0121ija Taljana tidher iktar xierqa, i\u017cda sibt e\u010b\u010bezzjonijiet importanti fejn reba\u0127 il-parir talIngli\u017c.", "Ibda mill-famu\u017cissima xmara, li l-ba\u010bir tag\u0127ha jkopri 40% tal-kontinent.", "El R\u00edo Amazonas, plural bl-Ispanjol, kif ukoll bit-Taljan, il Rio delle Amazzoni, g\u0127ax imsemmija g\u0127allgwerriera nisa tal-mitolo\u0121ija Griega.", "Aquilina (EN-MT p. 62) jag\u0127ti Ama\u017conja b\u0127ala isem ixxmara, i\u017cda jidhirli li dan huwa \u017cball; dan innom jirreferi g\u0127ar-re\u0121jun, dak kopert millforesta jew \u0121ungla, bit-Taljan l-Amazzonja, blIngli\u017c Amazonia.", "Xorta wa\u0127da, Aquilina adotta l-\u0127oss ta\u017c-\u017c imle\u0127\u0127na mill-Ingli\u017c, mhux taz-zz truxa mit-Taljan.", "L-istess \u0127oss jinstema\u2019 fl-isem Malti tax-xmara nfisha, l-Ama\u017con, li mhux g\u0127ajr tlissina la Maltija tan-nom Ingli\u017c.", "hija li, fil-korpus tal-MLRS, ma ssib l-ebda okkorrenza tal-forma Ama\u017con bi\u017c-\u017c, i\u017cda biss *Amazon ming\u0127ajr it-tikka (u mhux biss b\u2019referenza g\u0127al \u010berta impri\u017ca tal-bejg\u0127 fuq l-internet), g\u0127alkemm Ama\u017conja iva (7 okkorrenzi).", "F\u2019dawk il-ka\u017cijiet fejn il-forma *Amazon tirreferi g\u0127axxmara, niddubita kemm iz-z titlissen truxa flok imle\u0127\u0127na mill-awtur tas-sentenza, u nissuspetta li dak li jkun sempli\u010bement ittajpja l-kelma blIngli\u017c.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127all-forma *l-Amazonja ming\u0127ajr tikka, li titla\u2019 11-il darba, kollha me\u0127udin minn gazzetta, bl-unika differenza li l-i Ingli\u017ca \u0121iet tra\u017clitterata f\u2019j, i\u017cda ttra\u017clitterazzjoni baqg\u0127et ma saritx g\u0127alkollox.", "E\u017cempju ie\u0127or fejn \u0127assejt li kelli nsegwi l-parir tal-forma Ingli\u017ca huwa isem il-g\u017cira fit-tarf nett tal-kontinent, Tierra del Fuego.", "L-Ingli\u017c i\u017comm l-isem Spanjol, filwaqt li t-Taljan jaqilbu g\u0127al Terra del Fuoco.", "Stajt fa\u010bilment qlibtha *Art inNar, f\u2019\u0121ie\u0127 il-poe\u017cija, i\u017cda hawnhekk tqum mistoqsija importanti \u0127afna, li bi\u017c-\u017cgur se ter\u0121a\u2019 tinqala\u2019 aktar \u2019il quddiem f\u2019dan il-pro\u0121ett: filka\u017c tat-toponimi tradotti, kemm irid jibqa\u2019 jintg\u0127araf fihom l-isem bl-Ingli\u017c, bit-Taljan, jew bil-lingwa (nazzjonali) tal-post?", "Il-fatt li l-isem *Art in-Nar jin\u0127ass \u2019il bog\u0127od \u0127afna, morfolo\u0121ikament, mit-toponimi korrispondenti fillingwi pont jew fl-ilsien \u2018ori\u0121inali\u2019, g\u0127andu jitqies problema?", "X\u2019aktarx li t-traduzzjoni *Art in-Nar trendi l-post iktar e\u017cotiku milli di\u0121\u00e0 hu, u t-tiftix tal-e\u017coti\u017cmu mhuwiex il-punt ta\u2019 dan le\u017cer\u010bizzju, anzi, g\u0127an ewlieni minnhom huwa li d-dinja l-kbira ssirilna aktar familjari billi na\u0127sbuha, niddeskrivuha u nesperjenzawha bi lsienna.", "Huwa minnu li l-isem ta\u2019 din il-g\u017cira partikolari jinqaleb f\u2019ilsna o\u0127ra (fr: Terre du Feu, de: Feuerland, hu: T\u0171zf\u00f6ld), i\u017cda dawn mhumiex illingwi pont li rridu n\u0127arsu lejhom b\u0127ala pri\u017cma fuq il-bqija tad-dinja.", "Il-mappa (u eventwalment, g\u0127ala le, atlas \u010bkejken) li nixtieq no\u0127loq mhijiex mappa bl-Esperanto, fejn wie\u0127ed jista\u2019 jivvinta prattikament mix-xejn u jag\u0127\u017cel il-lingwa pont skont il-preferenzi ideolo\u0121i\u010bi jew poeti\u010bi tieg\u0127u (ter\u0121a\u2019 u tg\u0127id, g\u0127al ra\u0121unijiet politi\u010bi, lEsperanto spiss jevita l-Ingli\u017c apposta...).", "Trid tkun mappa prattika, tad-dinja reali f\u2019lingwa", "l-a\u010b\u010bent", "L-AMERKA T'ISFEL", "(a) traduzzjoni kun\u010bettwali", "re\u0121juni \u0121eografi\u010bi", "\u2022 il-Kon tanNofsinhar \u2022 il-Foresta talAma\u017conja", "(b) tra\u017clitterazzjoni", "(\u010b) t\u0127ollija fillingwa pont", "(a)+(\u010b)", "\u2022 id-De\u017cert t\u2019Atakama \u2022 tal-Patagonja", "\u2022 il-Muntanji / il\u2022 l-Akonkagwa Katina tal-Andi \u2022 l-Altipjan Andin, Bra\u017ciljan, talGujana \u2022 il-Wied Imqaddes tal-Inkas \u2022 il-Fondoq talAtakama (jew ilFondoq Per\u00f9\u010aile) \u2022 it-Telg\u0127a ta\u010b-\u010aile", "\u2022 ix-Xmara Ama\u017con, Paragwaj, Urugwaj \u2022 il-\u0126luq talAma\u017con \u2022 il-Golf talVene\u017cwela \u2022 l-Istrett ta\u2019 Ma\u0121ellan \u2022 il-Kanal ta\u2019 Panama", "\u2022 ix-Xmara Paran\u00e1, Pilcomayo, Araguaia, Essequibo, S\u00e3o Francisco \u2022 il-Kaskata \u00c1ngel \u2022 il-Kaskati talIguaz\u00fa \u2022 il-\u0120ibjun ta\u2019 Brokopondo \u2022 id-Diga ta\u2019 Guri \u2022 il-Gla\u010bier San Rafael, Perito Moreno \u2022 il-Golf San Mat\u00edas, San Jorge \u2022 il-Kurrent ta\u2019 Humboldt \u2022 l-Istrett ta\u2019 Beagle \u2022 il-Passa\u0121\u0121 ta\u2019 Drake", "o\u0127rajn", "\u2022 il-Kap San Rokku \u2022 (il-G\u017cejjer Malvini)", "\u2022 il-Kap \u0126orn", "\u2022 il-Peni\u017cola ta\u2019 Vald\u00e9s, ta\u2019 Taitao", "l-a\u010b\u010bent", "Huwa g\u0127alhekk li f\u2019dal-ka\u017c spi\u010b\u010bajt imxejt fuq l-Ingli\u017c, li j\u0127alli l-isem miktub kif inhu bl-Ispanjol, Tierra del Fuego.", "Hawnhekk jista\u2019 jkun li reb\u0127et il-prudenza, jew jista\u2019 jkun li reb\u0127et l-apprensjoni.", "I\u017c\u017cmien g\u0127ad jag\u0127ti parir.", "Hemm \u017cew\u0121 e\u017cempji o\u0127ra fejn \u0127assejt li kelli ninqeda bl-Ingli\u017c b\u0127ala l-lingwa pont, it-tnejn li huma marbutin parzjalment mal-Ar\u0121entina.", "L-estwarju li jifred dan il-pajji\u017c mill-Urugwaj, ir-R\u00edo de la Plata, bl-Ingli\u017c jissejja\u0127 ukoll River Plate, avolja mhuwiex proprjament xmara i\u017cda \u2018lenbut\u2019 fejn inixxu f\u2019xulxin ix-Xmajjar Urugwaj u Paran\u00e1.", "L-ewwel isem u\u017cat mill-Ingli\u017c huwa dak Spanjol, filwaqt li tTaljan aktarx (i\u017cda mhux dejjem) jadattah f\u2019Rio della Plata.", "Hawnhekk ukoll, b\u0127all-Ingli\u017c, \u017cammejt lisem Spanjol, u evitajt e\u017c. *ix-Xmara tal-Fidda, sabi\u0127a kemm hi sabi\u0127a.", "Il-Fran\u010bi\u017c, il-\u0120ermani\u017c u anki lUngeri\u017c i\u017commu l-isem Spanjol ukoll.", "It-toponimu l-ie\u0127or me\u0127ud millIngli\u017c huwa l-G\u017cejjer Falkland, jew il-Falklands, g\u0127as-sempli\u010bi ra\u0121uni illi da\u0127lu fil-kuxjenza \u0121eografika Maltija permezz tal-Ingli\u017c.", "Billi dan tista\u2019 tg\u0127id huwa isem iktar politiku milli proprjament fi\u017ciku, l-isem Rumanz, il-G\u017cejjer Malvini (fuq it-Taljan Isole Malvine), jista\u2019 jitqies varjant.", "Fis-sew, ftit huma t-toponimi Amerikani bil-Malti li segwew it-Taljan ming\u0127ajr influwenza mill-forma Ingli\u017ca jew \u0127arsa lejha.", "Hemm l-Istrett ta\u2019 Ma\u0121ellan, bil-\u0121 bit-tikka flok ming\u0127ajrha, minkejja li l-/g/ Ingli\u017ca taqbel ma\u2019 tal-kunjom tal-esploratur Portugi\u017c Fern\u00e3o de Magalh\u00e3es, li \u201cskopra\u201d dan l-g\u0127onq talilma naturali bejn it-tarf ta\u010b-\u010aile kontinentali u Tierra del Fuego.", "Rigward l-isem tal-itwal katina ta\u2019 muntanji fid-dinja, li tibda fil-Kolombja \u2013 qrib \u0127afna tal-Istmu tal-Panama \u2013 u tispi\u010b\u010ba fi Tierra del Fuego stess (jew bil-maqlub), Aquilina (EN-MT p. 583) jag\u0127ti ta\u0127t l-entrata cordillera l-ispjega \u201ckatina / sensiela ta\u2019 muntanji (l-aktar tal-Andes u fl-Amerka \u010aentrali u l-Messiku)\u201d.", "Ma nafx kellux f\u2019mo\u0127\u0127u ttlissina Spanjola, jew inkella dik Ingli\u017ca, *l-Endi\u017c.", "28, jista\u2019 jkun li l-forma lAndes kellha tid\u0127ol fil-kolonna (c), flok l-Andi fil-kolonna (a).", "Madankollu, il-forma l-Andi, abba\u017ci tatTaljan le Ande, tintu\u017ca wkoll (fil-Wikipedia u fil-lista CITES tal-ispe\u010bijiet ta\u2019 annimali protetti).", "Strett jew fliegu?", "Problema li \u0127abbtitni \u0127afna kienet id-distinzjoni li tista\u2019 ssir bejn il-korpi tal-ilma kanal, strett, fliegu u passa\u0121\u0121.", "\u010aerta konfu\u017cjoni fl-u\u017cu ta\u2019 dan it-tip ta\u2019 termini \u0121eografi\u010bi huwa normali fl-ilsien Ingli\u017c, fejn ittradizzjoni kartografika \u0121ieli tirkeb fuq l-e\u017cattezza, u l-istess fit-Taljan u fl-Ispanjol.", "G\u0127alina dan jista\u2019 jkun sors ta\u2019 frustrazzjoni, i\u017cda ladarba qeg\u0127din infasslu katalgu toponomiku skont kriterji (kemm jista\u2019 jkun) lo\u0121i\u010bi, jaqbel li fit-terminolo\u0121ija tal-elementi \u0121eografi\u010bi bil-Malti nkunu inqas \u0121eneri\u010bi u iktar pre\u010bi\u017ci, safejn hu possibbli u fattibbli.", "Fl-artiklu li jmiss g\u0127ad nistudjaw id-differenzi bejn golf u bajja \u2013 id-distinzjoni bejn il-gulf u l-bay Ingli\u017ci xejn mhi \u010bara, u ma taqbilx g\u0127alkollox mad-distinzjoni bejn ilgolfo u l-baia Taljani \u2013, anki g\u0127aliex, li kellna nqisuhom interskambjabbli, mhux talli tkunilna soluzzjoni fa\u010bli wisq, talli ma nkunux qed nirrispettaw l-art u l-ib\u0127ra li qeg\u0127din nippruvaw nimmappjaw, u lanqas l-ilsien li bih qeg\u0127din nimmappjawhom.", "B\u2019mod simili, g\u0127alkemm strett u fliegu huma sinonimi u jikkorrispondu t-tnejn g\u0127al strait(s) jew stretto, it-tqabbil bejn diversi \u2018g\u0127enuq\u2019 tal-ilma jippermettilna nag\u0127\u017clu bejniethom.", "L-ewwel nett, il-kelma kanal tista\u2019 tin\u017camm g\u0127al dak mibni apposta, b\u0127all-Kanal ta\u2019 Panama3.", "B\u2019hekk, il-Canal de Beagle (en: Beagle Channel, it: Canale di Beagle), g\u0127onq ta\u2019 ba\u0127ar naturali li jifred Tierra 3", "Il-Kanal ta\u2019 Panama, mhux tal-, g\u0127ax il-kanal imsemmi g\u0127all-belt, mhux g\u0127all-pajji\u017c.", "Fil-fatt, huwa normali fil-Panama li min joqg\u0127od barra mill-belt kapitali jg\u0127id e\u017c. \u201cma\u00f1ana voy a Panam\u00e1\u201d (\u201cg\u0127ada sejjer sa Belt il-Panama\u201d).", "Il-belt u l-pajji\u017c jaqsmu l-istess isem, b\u0127alma hu l-ka\u017c ta\u2019 Lussemburgu, fejn id-distinzjoni ssir permezz tal-u\u017cu tal-artiklu (\u201cle Luxembourg\u201d, \u201cau Luxembourg\u201d e\u010b\u010b., b\u2019referenza g\u0127all-istat, i\u017cda \u201cville de Luxembourg\u201d).", "In-nota tat-22.6.2015 li \u017cdiedet mal-lista talistati nazzjon tal-Anness A5 tal-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali, \u201cil-Lussemburgu, belt kapitali: \u2018Lussemburgu\u2019 isir \u2018ilLussemburgu\u2019\u201d t\u0127assibni.", "l-a\u010b\u010bent", "del Fuego minn g\u017cejjer i\u017cg\u0127ar ftit \u201c\u2019l isfel\u201d minnha, jista\u2019 jissejja\u0127 strett (u fil-fatt, skont il-Wikipedia Ingli\u017ca, \u201cBeagle Channel is a strait in Tierra del Fuego Archipelago\u2026\u201d).", "Hawnhekk tibda gradazzjoni f\u2019termini ta\u2019 djuq, fi proporzjon mat-terraferma li tinsab f\u2019xaqliba u o\u0127ra, iktar milli skont iddaqs proprju tal-medda ba\u0127ar.", "Fi fliegu, ilba\u0127ar ma jidjieqx, proporzjonalment, daqs strett \u2013 tant hu hekk li jista\u2019 jkollok fliegu li jibda jew jispi\u010b\u010ba fi strett (b\u0127alma hu l-ka\u017c, ng\u0127idu a\u0127na, tal-Fliegu Ingli\u017c u l-Istrett ta\u2019 Dover).", "Dan ifisser ukoll li fliegu f\u2019parti taddinja mhux bilfors ikun ikbar minn strett xi mkien ie\u0127or \u2013 qabbel pere\u017cempju l-Fliegu t\u2019G\u0127awdex mal-Istrett ta\u2019 \u0120ibilt\u00e0.", "Rigward il -medda ba\u0127ar ta\u2019 bejn il-Kap \u0126orn u l-Peni\u017cola Antartika (\u017cew\u0121 \u2018trombi t\u2019iljunfant\u2019 qishom qed isellmu lil xulxin minn 645 km bog\u0127od), tista\u2019 titqies strett wiesa\u2019 jew fliegu kbir, i\u017cda jaqbel li hawnhekk insegwu l-Ingli\u017c, u abba\u017ci ta\u2019 Drake Passage (es: Pasaje/Paso de Drake jew Mar de Hoces) nadottaw il-Passa\u0121\u0121 ta\u2019 Drake.", "Mill-\u0121did kellna nevitaw it-Taljan, li (dejjem skont il-Wikipedia) jippreferi l-forma Canale di Drake, g\u0127alkemm ja\u010b\u010betta wkoll Passaggio jew Stretto di Drake.", "Fl-Afrika rajna \u0127afna kapijiet (il-Kap talIsperanza t-Tajba, il-Kap Agulhas, Blanc, Guardafui...) fl-estremitajiet kardinali tal-kontinent.", "L-Amerka t\u2019Isfel mhix nieqsa minnhom, i\u017cda billi hija kontinent iktar ittondjat, it-truf tag\u0127ha huma inqas prominenti, b\u2019\u017cew\u0121 e\u010b\u010bezzjonijiet.", "L-ewwel wa\u0127da hija l-Kap \u0126orn, anki jekk proprjament dan ma jinsabx fuq il-kontinent i\u017cda huwa g\u017cejra ftit \u2019l isfel minn Tierra del Fuego, imsemmija g\u0127all-belt Olandi\u017ca ta\u2019 Hoorn wara spedizzjoni tal-ba\u0127\u0127ara Willem Schouten u Jacob Le Maire fl-1616.", "Hawnhekk ukoll kien hemm b\u017conn prudenza fir-ri\u010berka: minkejja li ttarf meridjonali tal-Amerka t\u2019Isfel / Tierra del Fuego tista\u2019 tg\u0127id g\u0127andu forma ta\u2019 qarn, il-Kap \u0126orn ma jinsabx f\u2019dak it-tarf i\u017cda iktar lejn ilLbi\u010b, u l-isem huwa nom proprju adattat mill-", "Olandi\u017c.", "Bit-Taljan jibqa\u2019 l-istess, Capo Horn (la m\u2019hemmx \u0127oss tal-h Ingli\u017ca fit-Taljan, importah g\u0127all-g\u0127an ta\u2019 dan l-isem); bl-Ispanjol safa adattat ukoll, Cabo de Hornos, li letteralment tista\u2019 tfisser \u2018il-Kap tal-Ifran\u2019 u b\u2019hekk tista\u2019 tissu\u0121\u0121erixxi wkoll etimolo\u0121ija falza.", "Filka\u017c tax-Xmara Orange li rajna bejn in-Namibja u l-Afrika t\u2019Isfel, l-isem la qlibtu u lanqas ittra\u017clitterajtu g\u0127ax \u0121ej minn kunjom.", "Fil-ka\u017c talKap \u0126orn, l-H qtajtha g\u0127ax it-toponimu \u0121ej mill-isem ta\u2019 belt, u allura nqisu tra\u017clitterabbli.", "L-e\u010b\u010bezzjoni l-o\u0127ra, fl-ispalla tal-Grigal talkontinent, hija l-Kap San Rokku, tradott abba\u017ci tat-Taljan Capo San Rocco (bil-Portugi\u017c, Cabo de S\u00e3o Roque), \u0121aladarba msemmi g\u0127al qaddis.", "(Madankollu, il-Golfi San Mat\u00edas u San Jorge tal-Patagonja Ar\u0121entina baqg\u0127u bl-isem talqaddis mhux tradott, b\u0127alma qeg\u0127din fi\u017c-\u017cew\u0121 lingwi pont, x\u2019aktarx g\u0127ax jin\u0127assu \u2018lokali\u2019 wisq biex ji\u0121u adattati/adottati fi lsien ie\u0127or.", "Fejn ti\u0121bed il-linja bejn it-toponimi tradu\u010bibbli u dawk li mhumiex skont kriterju ta\u2019 lokalit\u00e0, importanza jew familjarit\u00e0?", "Mistoqsija li se ndum \u0127afna ma nwe\u0121ibha.", "Il-lingwi pont jipprovdu gwida, i\u017cda r-risposta trid ti\u0121i wara \u0127afna iktar \u0127idma ta\u2019 tqabbil.)", "I\u017c-\u017cew\u0121 estremitajiet kardinali l-o\u0127ra talkontinent ma jissej\u0127ux cabos bl-Ispanjol, i\u017cda", "l-a\u010b\u010bent", "puntas, x\u2019aktarx g\u0127ax mhumiex daqshekk prominenti, fis-sens illi l-art ma taqbi\u017cx \u2019il barra \u0127afna fil-ba\u0127ar.", "B\u0127all-Ponta ta\u2019 Beng\u0127ajsa, fixXlokk ta\u2019 Malta, li mhijiex \u2018kap\u2019 b\u0127all-Kap San Mitri, fil-Majjistral t\u2019G\u0127awdex.", "Fit-Tramuntana nett tal-Amerka t\u2019Isfel, f\u2019tarf il-Peni\u017cola ta\u2019 La Guajira fil-Kolombja, insibu l-Ponta Gallinas, \u017cona fejn tg\u0127ix il-komunit\u00e0 indi\u0121ena tal-Wayuu.", "Fl-iktar roqg\u0127a fil-Punent tal-Ekwador u talkontinent s\u0127i\u0127, insibu l-Ponta Pari\u00f1as, iffrekwentata \u0127afna mill-bumarini u mit-turisti.", "Madwar ix-xatt tal-g\u017cejjer Maltin, g\u0127andna \u0127afna iktar \u2018irjus\u2019 milli kapijiet jew ponot.", "G\u0127adni ma nafx fejn, fil-mappa tad-dinja, se ni\u0121i f\u2019sitwazzjoni \u0121eografika fejn flok Kap jew Ponta nikteb proprju Ras.", "Kif rajna fit-tieni artiklu, kap u ras mhumiex ekwivalenti, g\u0127aliex kap jindika bidla sinifikanti fid-direzzjoni \u0121enerali tax-xatt, filwaqt li ras hija sempli\u010bi promontorju.", "tag\u0127hom mhux talli ma jirriflettux il-metafora, talli jqarrqu: bit-Taljan, il Passo del Dari\u00e9n (i\u017cda wie\u0127ed diffi\u010bli jg\u0127addi minnu), u bl-Ingli\u017c, the Darien Gap (hemm spe\u010bi ta\u2019 qasma, iva, i\u017cda hija altru milli vojta).", "F\u2019kuntest \u0121eografiku, il-kelma Tapp tista\u2019 tin\u0127ass stramba, i\u017cda jidhirli li huwa l-iktar terminu xieraq u pre\u010bi\u017c f\u2019dan ilka\u017c partikolari.", "It-Tapp tad-Dari\u00e9n Ir-re\u0121jun li jimmarka l-fruntiera naturali bejn lAmerka t\u2019Isfel u dik \u010aentrali, fuq l-Istmu talRitratt via Tanja Contino Panama, huwa \u0121ungla tant folta li, skont ilArt fra\u0121li metafora Spanjola (el Tap\u00f3n del Dari\u00e9n, u dik Fran\u010bi\u017ca wkoll, le Bouchon du Dari\u00e9n), \u2018issodd\u2019 Biex tassew ng\u0127ixu f\u2019dinja, irridu nifhmuha kull komunikazzjoni bejniethom.", "Tant hu hekk, sew, niddeskrivuha u ng\u0127ixuha fi lsienna. il-famu\u017ca awtostrada \u2018Panamericana\u2019, li tibda Madankollu, iktar ma nindaga fl-intri\u010b\u010bi tatfil-Bajja ta\u2019 Prudhoe, l-Alaska u tispi\u010b\u010ba toponomija bejn lingwa u o\u0127ra, iktar in\u0127oss li f\u2019Ushuaia, Tierra del Fuego (jew bil-maqlub), m\u2019iniex nirfes l-art soda li qed nittanta nimmhijiex kompluta i\u017cda maqsuma fi tnejn, b\u2019qasmappja bil-Malti.", "Daqslikieku qed nimxi fuq ilma ta\u2019 87km proprju f\u2019dawn l-in\u0127awi talfjuri, tant huma delikati t-tentufiet \u0121eografi\u010bi u Panama.", "Hawnhekk la t-Taljan u lanqas l-Ingli\u017c lingwisti\u010bi.", "Baqa\u2019 \u0127afna mistoqsijiet li di\u0121\u00e0 ma jaqduna b\u0127ala lingwi pont, g\u0127aliex l-ismijiet saqsejna fl-artikli pre\u010bedenti, i\u017cda li g\u0127adu kmieni wisq biex inwe\u0121buhom b\u2019konvinzjoni:", "\u2013 Fejn ni\u0121bdu l-linja bejn toponimi tradu\u010bibbli jew tra\u017clitterabbli, fuq na\u0127a, u bejn toponimi li jaqblilhom jibqg\u0127u fil-lingwa pont (jew fillingwa pont tal-lingwa pont...), fuq in-na\u0127a lo\u0127ra?", "Ng\u0127idu a\u0127na, idde\u010bidejt li nadatta g\u0127allortografija Maltija l-Orinoko, l-Akonkagwa, ilLagi Titikaka u Marakajbo, g\u0127ax inqishom elementi \u0121eografi\u010bi ewlenin fuq il-mappa, filwaqt li \u0127allejt \u0127afna o\u0127rajn bil-libsa Spanjola jew", "l-a\u010b\u010bent", "kostrutt), ladarba l-mappa, b\u0127al tabella, tintu\u017ca g\u0127al skopijiet ta\u2019 referenza, u l-\u0127afna linji u snug jistg\u0127u jfixklu l-g\u0127ajn iktar milli jg\u0127inu l-fehim?", "Xejn xejn, l-artiklu fuq il-mappa jindika fejn irid jintu\u017ca l-artiklu u fejn le - e\u017c.", "Tierra del Fuego, bla artiklu g\u0127ax isem ta\u2019 g\u017cira, izda il-Pampas, ir-R\u00edo de la Plata, e\u010b\u010b. G\u0127alissa nibqa\u2019 talfehma li l-artiklu jin\u017camm, g\u0127al din ir-ra\u0121uni biss.", "Fl-artiklu li jmiss naqsmu t-Tapp tad-Dari\u00e9n (jew induru mieg\u0127u bil-ba\u0127ar, g\u0127ax perikolu\u017c), u nkomplu napplikaw il-kriterji fuq l-Amerka lo\u0127ra, dik \u201cta\u2019 Fuq\u201d.", "Bit-tama li ma neg\u0127rqux f\u2019xi golf jew bajja, a\u0127na u nirfsu l-fjuri j\u017commu f\u2019wi\u010b\u010b l-ilma.", "Nift\u0127u wa\u0127da wa\u0127da t-twieqi talmappa tal-avvent, u naraw xi nsibu.", "Portugi\u017ca tag\u0127hom, kif jag\u0127mlu t-Taljan u lIngli\u017c.", "Ir-risposta, jekk qatt naslu g\u0127aliha, mhix se tkun g\u0127alkollox o\u0121\u0121ettiva.", "Kull kartografu japplika l-kriterji tieg\u0127u stess, jew talistituzzjoni li jirrappre\u017centa. \u2013 Fejn, fit-toponimi komposti, g\u0127andha tintu\u017ca jew tinqabe\u017c il-parti\u010bella ta\u2019 tal-appartenenza, u dik it-ta\u2019 fejn g\u0127andha tidher bl-artiklu?", "LIspanjol stess mhuwiex konsistenti f\u2019dan: filPatagonja, bejn i\u017c-\u017cew\u0121 golfi msemmija g\u0127al qaddisin, insibu l-Pen\u00ednsula Vald\u00e9s, jew de Vald\u00e9s.", "Anki l-ismijiet ta\u2019 dawk il-golfi, daqqa jidhru bid-de u daqqa ming\u0127ajrha (Golfo [de] San Mat\u00edas, [de] San Jorge).", "Imbag\u0127ad, pere\u017cempju, g\u0127ala l-isem tad-de\u017cert tatTramuntana ta\u010b-\u010aile s-soltu ma ji\u0127ux l-artiklu, \u010bjo\u00e8 el Desierto de Atacama, i\u017cda el Desierto del S\u00e1hara iva, u dejjem? \u2013 Mil-lat prattiku: tassew hemm b\u017conn li jidher l-artiklu quddiem kull toponimu fi\u017ciku fuq ilmappa stess (g\u0127ajr ovvjament fejn jintu\u017ca l-istat", "\u0126ajr lil Mark Vella, Clyde Triganza, Louise Vella, Alan Delia, David Schembri, Stefan Buhagiar, Ian Zammit, u lill-membri tal-grupp Kelmet il-Malti (Facebook), g\u0127addiskussjoni ta\u2019 \u010berti proposti toponomi\u010bi.", "U lit-tim u lkontributuri kollha ta\u2019 l-a\u010b\u010bent, tal-pa\u010benzja li jie\u0127du mieg\u0127i kull darba li nintilef fil-mappa.", "\u0126ajr lil Mark Amaira tax-xog\u0127ol grafiku fuq il-mappa, inklu\u017ca b\u0127ala poster ma' din il-\u0127ar\u0121a ta' l-a\u010b\u010bent.", "Antoine Cassar hu traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra", "Kwa\u017ci, kwa\u017ci, anzi \u010bert, Simon Bartolo traduttur Ivan Said", "ejn l-a\u0127\u0127ar tas-sena l-o\u0127ra l-Merlin Publishers ippubblikaw Kwa\u017ci Kwa\u017ci lil Tamara N\u017commuha, maqlub g\u0127all-Malti mit-Taljan minn Simon Bartolo, kollega traduttur tag\u0127na filWeb Unit tad-D\u0120T fi Brussell.", "Dan hu d-debutt ta\u2019 Bartolo fit-traduzzjoni letterarja.", "B\u0127al \u0127afna minnarrattiva li \u0127oloq Bartolo, dan ir-rumanz, li Georgia Manzi \u0127ar\u0121et fl-2013, hu dirett lejn l-adolexxenti.", "\u201cIr-rumanz ta\u2019 Georgia Manzi huwa mimli b\u2019kull tip ta\u2019 karattri li qatt ma tista\u2019 tg\u0127id jekk humiex tajbin jew \u0127\u017ciena, xi ftit b\u0127alna insomma,\u201d tg\u0127id nota fuq il-qoxra ta\u2019 wara tal-ktieb.", "\u201cIl-kri\u017ci ekonomika ssir sfond g\u0127al kri\u017ci aktar personali fejn l-im\u0127abba u ttradiment, il-fer\u0127 u s-sofferenza, il-\u0127ajja u l-mewt jilag\u0127bu flimkien.", "Fejn anki l-passat ji\u017cfen malpre\u017cent, u fejn 2,500 sena ilu kien di\u0121\u00e0 je\u017cisti listessu!\u201d", "Il-\u0121urnalista Georgia Manzi, imwielda f\u2019Foggia lItalja fl-1967, tg\u0127ix f\u2019Ateni ma\u2019 \u017cew\u0121ha u t-tliet uliedha.", "Lil Bartolo nafuh l-aktar g\u0127at-trilo\u0121ija ta\u2019 Il-Fiddien li kiteb ma\u2019 Lorranne Vella: Sqaq l-Infern (2007), Wied Wirdien (2008) u Il-\u0120nien tad-Dmug\u0127 (2009).", "Bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 din is-sensiela, deskritta minn u\u0127ud b\u0127ala l-Harry Potter ta\u2019 Malta, rajna \u010bertu qawmien ta\u2019 interess fil-qari mi\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Fil-fatt, skont sorsi fl-industrija tal-ktieb Malti, is-sensiela kisret kull rekord ta\u2019 bejg\u0127 ta\u2019 kotba Maltin f\u2019Malta.", "Fl-2010 reba\u0127 il-konkors tal-kitba \u201cLetteratura g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127\u201d b\u0127ala l-awtur uniku ta\u2019 Kliem ir-Ri\u0127.", "Sena wara jag\u0127tina l-ewwel rumanz tieg\u0127u bl-Ingli\u017c, Deformity, ukoll g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, rebbie\u0127 tal-Premju Nazzjonali tal-Kiteb 2013 fit-taqsima kotba tradotti u kotba b\u2019lingwa barranija g\u0127at-tfal u l-adolexxenti.", "Barra li hu traduttur u awtur letterarju, dan i\u017c-\u017cag\u0127\u017cug\u0127 ta\u2019 dejjem minn Bormla, li qabe\u017c l-erbg\u0127in sew, hu wkoll drammaturgu: Wara l-G\u0127id din is-sena, Bartolo tella' l-kummiedja li kiteb hu stess G\u0127ajn Eye Three fit-teatru tal-Kavallier ta\u2019 San \u0120akbu.", "Dan id-dramm kien di\u0121\u00e0 ttella\u2019 b\u2019su\u010b\u010bess fost i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 fil-festival \u017bigu\u017cajg f\u2019Novembru tal-2013.", "Fi Frar tas-sena l-o\u0127ra rajna d-dramm tieg\u0127u Jiena N\u0127obb,", "l-a\u010b\u010bent", "It-trijolo\u0121ija ta\u2019 Il-Fiddien.", "Inti T\u0127obb fit-Teatru Manoel.", "Din irrappre\u017centazzjoni teatrali, li qajmet bosta kontroversji min\u0127abba t-temi li tmiss dwar issesswalit\u00e0 u l-IVF, kienet ta\u2019 su\u010b\u010bess kbir tant li re\u0121g\u0127et ittellg\u0127et fl-istess sta\u0121un fl-istess teatru.", "Qed jing\u0127ad li dan huwa l-aktar dramm Malti fit-teatru Manoel li qatt bieg\u0127 biljetti.", "Din li ssegwi hi l-intervista tieg\u0127i ma\u2019 Simon Bartolo g\u0127al l-a\u010b\u010bent.", "Xog\u0127lok traduttur mal-Kummissjoni Ewropea u issa, b\u2019din it-traduzzjoni tal-ktieb ta\u2019 Manzi, int traduttur ta\u2019 narrattiva letterarja.", "Barra minn hekk, kellek su\u010b\u010bess b\u2019\u017cew\u0121 kitbiet teatrali wkoll.", "I\u017cda int min int?", "Simon it-traduttur jew Simon lawtur ta\u2019 kotba g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u xog\u0127lijiet teatrali?", "Ma na\u0127sibx li nixtieq inkun xi \u0127a\u0121a differenti milli jien.", "It-traduzzjoni n\u0127obbha g\u0127ax i\u017commni na\u0127dem bil-lingwa imma fl-istess \u0127in tra\u017c\u017canni peress li hija spe\u010bifikament immirata lejn ixxog\u0127ol tal-UE, unjoni li kont u g\u0127adni nemmen fiha.", "In\u0127oss sodisfazzjon li qed nag\u0127ti s-sehem \u010bkejken tieg\u0127i f\u2019din il-magna ekonomika u kulturali enormi u kburi ng\u0127id li g\u0127andi din il-", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra l-kitba g\u0127at-tfal u \u017c\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 in\u0127obbha wkoll g\u0127ax toffrili opportunit\u00e0 li n\u017comm kuntatt permezz ta\u017c-\u017cjarat annwali li nag\u0127mel fl-iskejjel.", "Dan ifakkarni fl-g\u0127eruq tieg\u0127i b\u0127ala g\u0127alliem g\u0127al 10 snin qabel ma tlaqt minn Malta.", "Imbag\u0127ad hemm il-kitba g\u0127all-palk li hija l-iktar parti emozzjonali g\u0127alija peress li nsir naf \u0127afna nies interessanti, b\u0127al atturi, diretturi, produtturi u organizzaturi ta\u2019 festivals, apparti mill-kuntatt mal-udjenza.", "Kemm ilni li tlaqt minn Malta ma tantx g\u0127adni nista\u2019 nidderie\u0121i imma g\u0127all-inqas nikteb u kemm jista\u2019 jkun nin\u017cel nara x-xog\u0127lijiet tieg\u0127i meta jittellg\u0127u.", "Dan il-ktieb ta\u2019 Manzi hu dirett lejn i\u017c\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, b\u0127ar-rumanzi tieg\u0127ek.", "Jekk illetteratura hija l-arti tal-kitba, x\u2019differenza tag\u0127mel l-udjenza?", "L-udjenza tag\u0127mel differenza kbira.", "Jekk rumanz ma jaqbadx l-interess u l-imma\u0121inazzjoni tal-qarrej ma jkun jiswa xejn.", "Meta nikteb, kemm g\u0127all-palk kif ukoll g\u0127all-pubblikazzjoni, kemm g\u0127at-tfal kif ukoll g\u0127all-kbar, l-g\u0127an tieg\u0127i dejjem ikun li nag\u0127ti gost.", "Jekk dak li nikteb ma jag\u0127tix xi forma ta\u2019 pja\u010bir lill-udjenza li nkun immirajtu lejha, mela allura nkun fallejt.", "l-a\u010b\u010bent", "n\u0127ossni xi ftit maqtug\u0127 fil-fatt.", "Per\u00f2, permezz tat-teatru kif ukoll bi\u017c-\u017cjarat fl-iskejjel, xorta nikkomunika ma\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Aktar ma jg\u0127addi \u017c-\u017cmien, a\u0127na t-tradutturi aktar qed niflu l-Ingli\u017c milli t-Taljan biex insibu t-termini li jkollna b\u017conn fittraduzzjonijiet tag\u0127na.", "Xi sfidi offrielek ittest Taljan, meta mqabbel ma\u2019 xi test Ingli\u017c, meta \u0121ejt biex taqleb dan il-ktieb?", "Lanqas \u0127sibt fiha l-\u0127a\u0121a.", "Fil-fatt jiena \u0121ieli g\u0127amilt xi traduzzjonijiet 2-way g\u0127all-WEB mitTaljan g\u0127all-Ingli\u017c.", "M\u2019iniex fanatiku tal-kliem Ingli\u017c miktub b\u2019ortografija Maltija allura ma tantx g\u0127amlet differenza g\u0127alija.", "Madankollu n\u0127oss li meta nittradu\u010bi mill-Fran\u010bi\u017c jew mitTaljan g\u0127all-Malti, qisu iktar ti\u0121i naturali u fa\u010bli l-\u0127a\u0121a milli meta nittradu\u010bi mill-Ingli\u017c.", "Forsi lfatt li a\u0127na l-Maltin nitrabbew bilingwi, insibuha aktar fa\u010bli naqg\u0127u fin-nasba li naraw kelma blIngli\u017c u na\u010b\u010bettawha kif inhi minflok nag\u0127mlu sforz \u010bkejken biex insibu kelma Maltija.", "Ma n\u0127obbx nid\u0127ol f\u2019argumenti dwar l-arti jew il-morali jew il-filosofija tal-kitbiet tieg\u0127i; jiena nikteb biex noffri entertainment.", "G\u0127aliex g\u0127a\u017cilt dan il-kiteb b\u0127ala l-ewwel ktieb tat-traduzzjoni letterarja tieg\u0127ek?", "Il-ktieb m'g\u0127a\u017ciltux imma \u0121ejt offrut nittradu\u010bih.", "Kulma g\u0127amilt kien li a\u010b\u010bettajt.", "Kont xortija tajba li \u0121ejt offrut ktieb li, meta qrajtu, g\u0127o\u0121obni.", "Kelli \u017cew\u0121 kriterji fil-fatt \u2012 li jog\u0127\u0121obni u li jkun differenti mill-kotba tieg\u0127i g\u0127ax b\u2019hekk niffamiljarizza ru\u0127i ma\u2019 stili/temi \u0121odda li normalment ma nkunx esplorajthom fil-kitbiet ori\u0121inali tieg\u0127i.", "Kull re\u0121istru g\u0127andu t-terminolo\u0121ija tieg\u0127u: xejn inqas it-ta\u0127dit ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Kif tag\u0127mel biex tifhem diskorshom, tislet it-termini tag\u0127hom, sa\u0127ansitra mit-Taljan, imbag\u0127ad taddattahom fit-traduzzjonijiet u l-kitbiet tieg\u0127ek?", "Kien ferm aktar fa\u010bli qabel g\u0127ax (a) kont ng\u0127ix Malta, (b) kont i\u017cg\u0127ar u (\u010b) kont g\u0127alliem.", "l-a\u010b\u010bent", "tfisser xejn bit-Taljan allura u\u017cajt kwa\u017ci l-istess \u0127oss b\u2019kelma li bilMalti ma tfisser xejn lanqas.", "Aktar tard \u0127adt il-libert\u00e0 li nittradu\u010bi \u201cautoritratto\u201d b\u0127ala \u201cstessu\u201d.", "Mhijiex xi libert\u00e0 li nista\u2019 nie\u0127u biddokumenti tax-xog\u0127ol!", "Be\u0127siebek tittradu\u010bi xi xog\u0127lijiet o\u0127ra g\u0127all-Malti?", "U hemm xi \u010bans li l-kotba tieg\u0127ek bil-Malti jinqalbu f\u2019xi lingwa o\u0127ra?", "Fil-ktieb dwar Tamara, kien hemm xi ka\u017c \u2019l hemm u 'l hawn li \u0127assejt li m'g\u0127andix naqilbu g\u0127all-Malti.", "Dan biex nuri li Clelia kienet q\u017cie\u017c u tu\u017ca kliem Fran\u010bi\u017c biex tkun tal-pep\u00e8, u g\u0127ax \u0127assejt li peress li xorta se nu\u017ca l-kelma \u201cterran\u201d immedjatament wara tterminu Fran\u010bi\u017c, ma kienx hemm wisq periklu li l-qarrejja ma jifhmux.", "F\u2019mument ie\u0127or kien hemm ka\u017c ta\u2019 onomatopea li \u0121eg\u0127elni nieqaf u na\u0127seb.", "It-traduzzjoni tieg\u0127i hija hekk: \u201cTa\u0127t id-dwal sofor it-tfal kienu qed jonf\u0127u, jg\u0127ajtu, u xi kultant jid\u0127ku, imma l-aktar li kien jog\u0127\u0121obha kien il-\u0127oss mutu tal-ballun meta ji\u0121i xxuttjat.", "Kien jag\u0127mel \u0127oss ta\u2019 stumpf u mbag\u0127ad \u0127sejjes ta\u2019 \u010baqliq, goffi u profondi.\u201d", "G\u0127alkemm \u0127adt gost \u0127afna na\u0127dem fuq il-ktieb ta\u2019 Manzi, g\u0127alissa g\u0127andi wisq x\u2019nag\u0127mel b\u0127ala xog\u0127ol ori\u0121inali biex naqleb rumanz ie\u0127or.", "Kumbinazzjoni dil-\u0121img\u0127a xi \u0127add staqsa lili u lil Loranne Vella biex naqilbu Sqaq l-Infern (u possibbilment il-bqija tat-trilo\u0121ija) fi lsien ie\u0127or.", "Issa naraw, g\u0127adu kmieni wisq biex ng\u0127id aktar.", "Il-ktieb Malti, b\u2019mod \u0121enerali, g\u0127amel progress kbir f\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "Ta\u0127seb li wasal i\u017c-\u017cmien li l-pajji\u017c jinvesti fittraduzzjoni tal-ktieb Malti biex b\u2019hekk ikun jista\u2019 jippenetra s-suq internazzjonali, spe\u010bjalment dak bil-lingwa Ingli\u017ca?", "Ng\u0127id g\u0127alija, s'issa dejjem bqajt lura milli n\u0127alli l-kotba tieg\u0127i jinqalbu g\u0127allIngli\u017c g\u0127ax huma miktubin spe\u010bifikament g\u0127attfal Maltin u ma tantx naraha tag\u0127mel sens li jinqraw bl-Ingli\u017c.", "Hemm bi\u017c\u017cejjed kotba g\u0127attfal bl-Ingli\u017c, ma na\u0127sibx li hemm b\u017conn tieg\u0127i.", "L-ikbar sodisfazzjon tieg\u0127i jkun meta l-qarrejja jg\u0127iduli li s-soltu ma tantx jaqraw bil-Malti imma li \u0127adu gost jaqraw il-kotba tieg\u0127i.", "Kieku jinqalbu, dawn in-nies \u017cgur li jaqbdu u jaqraw ilver\u017cjoni Ingli\u017ca.", "Per\u00f2 m'iniex kontra li ji\u0121u tradotti f\u2019ilsna o\u0127ra.", "Sa fejn naf jien, di\u0121\u00e0 jing\u0127ataw xi g\u0127otjiet g\u0127attraduzzjoni ta\u2019 xog\u0127lijiet Maltin fl-iskema \u201cspreading words\u201d tal-Malta Council for Culture and the Arts.", "l-a\u010b\u010bent", "It-traduzzjoni ta\u2019 xog\u0127lijiet letterarji bil-Malti lejn lingwi o\u0127rajn: \u0127arsa \u0127afifa ta\u2019 apprezzament Paul Zahra", "t-traduzzjoni tal-letteratura bil-Malti lejn lingwi o\u0127rajn g\u0127adha relattivament fil-bidu tag\u0127ha billi ftit kienu dawk il-kittieba jew tradutturi Maltin li fl-img\u0127oddi \u0127arsu lil hinn minn xtutna biex joffru lill-barranin dak li jin\u0127oloq lokalment.", "Issa li l-Malti \u0121ie stabbilit u standardizzat u l-e\u017cistenza tieg\u0127u m'g\u0127adhiex tiddependi minn mentalit\u00e0 fejn tal-barrani tajjeb u ta\u2019 \u0121ewwa \u0127a\u017cin, l-awturi qed jing\u0127atalhom innifs u l-ispazju sabiex xog\u0127olhom ji\u0121i tradott lejn lingwi o\u0127ra.", "Il-ftit xog\u0127lijiet li se nsemmi f\u2019din il-kontribuzzjoni huma biss u\u0127ud milli \u0121ew tradotti s'issa, u li ma nsemmihomx kollha fost lo\u0127rajn min\u0127abba nuqqas ta\u2019 spazju.", "Madankollu, anki li kieku kelli nsemmihom kollha kemm huma, xorta jibqa' evidenti l-fatt li t-traduzzjoni mill-Malti lejn il-lingwi barranin g\u0127adha fi stadju embrijoniku.", "It-traduzzjoni lejn lingwi barranin fil-ka\u017c tag\u0127na tie\u0127u mog\u0127dijiet differenti milli jsir f\u2019lingwi o\u0127rajn mitkellma minn popolazzjonijiet ferm akbar minn tag\u0127na u b\u2019ri\u017corsi li lanqas biss qatt no\u0127olmu li jkollna.", "Fil-lingwi Ewropej \u2013 biex nillimita ru\u0127i g\u0127al dan il-kuntest \u0121eografiku \u2013 li ji\u0121ri \u0121eneralment hu li t-traduzzjoni \u0127afna drabi ssir minn traduttur nattiv tal-lingwa mira li jkun studja l-lingwa sors li mbag\u0127ad jittradu\u010bi t-test", "lejn il-lingwa ta\u2019 lsien pajji\u017cu.", "B\u2019e\u017cempju aktar konkret dan ifisser li traduttur Ingli\u017c li jaf lIspanjol jittradu\u010bi lil Don Quixote mill-Ispanjol g\u0127all-Ingli\u017c.1 Fil-ka\u017c tal-Malti, billi ftit huma lbarranin li g\u0127andhom \u0127akma tal-Malti u b\u2019hekk jistg\u0127u jaqilbu minnu lejn ilsienhom, ittraduzzjoni ta\u2019 spiss issir billi ting\u0127a\u017cel wa\u0127da minn dawn l-erba' mog\u0127dijiet: a) it-traduzzjoni ssir mill-awtur Malti nnifsu kif se naraw fil-ka\u017c ta\u2019 Alfred Sant; b) it-traduzzjoni ssir minn tradutturi b\u2019\u0127akma bilingwi li jkunu ilhom jg\u0127ixu f\u2019pajji\u017c barrani: e\u017cempju tipiku hi Nadja Mifsud; \u010b) it-traduzzjoni ssir minn xi \u0127add lokali li jkollu \u0127akma tajba tal-lingwa mira b\u0127al Charles Briffa (lejn l-Ingli\u017c) u Laurent Seychell (lejn ilFran\u010bi\u017c); d) u, fl-a\u0127\u0127ar nett, it-traduzzjoni ssir minn xi \u0127add barrani b\u0127all-\u0120ermani\u017c Michael Apweiler li g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar g\u0127axar snin wera interess fi lsienna u baqa' jippersevera sakemm tg\u0127allmu kif xieraq u b\u2019hekk akkwista l-kompetenzi me\u0127tie\u0121a biex jittradu\u010bi direttament mill-Malti g\u0127all-\u0120ermani\u017c.", "Mhix esklu\u017ca l-possibbilt\u00e0 li x-xog\u0127ol tradott mill-Malti lejn lingwi o\u0127rajn jista\u2019 jkun qed isir b\u2019dik li tissejja\u0127 relay translation, ji\u0121ifieri jkun traduzzjoni ta\u2019 traduzzjoni li fil-bi\u010b\u010ba l-kbira talka\u017cijiet tkun saret bl-Ingli\u017c.", "B\u0127ala regola ftit huma l-awturi li jittradu\u010bu xog\u0127lijiethom.", "Alfred Sant da\u0127al g\u0127al din lisfida u ttradu\u010ba b\u2019su\u010b\u010bess ir-rumanz makabru u 1", "G\u0127alkemm ma tistax ti\u0121i esklu\u017ca l-possibbilt\u00e0 li traduttur Spanjol, biex inkompli bl-e\u017cempju, jittradu\u010bi lejn l-Ingli\u017c ix-xog\u0127ol ta\u2019 Cervantes.", "Madankollu l-pro\u010bess naturali tat-traduzzjoni jirrikjedi li t-traduzzjoni l-a\u0127jar li ssir minn traduttur tal-lingwa mira li jkun spe\u010bjalizza fil-lingwa sors billi jid\u0127lu kompetenzi fit-traduzzjoni li meta wie\u0127ed ikun barrani diffi\u010bli ja\u0127kimhom fil-lingwa mira.", "Hawnhekk ilqofol tas-su\u010b\u010bess hu kemm it-traduttur ikun jaf sew illingwa sors billi l-lingwa mira di\u0121\u00e0 hi innata fih.", "l-a\u010b\u010bent", "satiriku tieg\u0127u L-G\u0127alqa tal-Iskarjota lejn lIngli\u017c bl-isem The Iscariot Field.", "Ta\u2019 min jinnota hawnhekk li Sant jag\u0127\u017cel korrettament li jittradu\u010bi l-isem tar-rumanz tieg\u0127u kelma b\u2019kelma, li mill-esperjenza tieg\u0127i fittraduzzjonijiet letterarji lejn il-Malti hi l-a\u0127jar avvi\u010binament fil-qlib ta\u2019 titlu letterarju billi dan ikun qed jag\u0127ti prijorit\u00e0 s\u0127i\u0127a lil dik li fit-teorija tat-traduzzjoni tissejja\u0127 l-ekwivalenza formali.", "Din l-ekwivalenza ti\u0121i stabbilita bis-sa\u0127\u0127a tattraduzzjoni lura (back translation).", "Traduttur li jippreferi j\u017comm it-traduzzjoni tieg\u0127u lil hinn mill-adattament je\u0127tie\u0121lu j\u017comm ma' din lewwel g\u0127a\u017cla2 u ma ju\u017cax l-ekwivalenza dinamika \u0127lief meta assolutament ma jkollux lg\u0127a\u017cla li jittradu\u010bi t-titlu kelma b\u2019kelma.", "Ittraduzzjoni tat-titlu ta\u2019 rumanz, kif nispjega flintroduzzjoni tieg\u0127i ta\u2019 Meaulnes it-Twil / Le Grand Meaulnes ta\u2019 Alain-Fournier, \u0127afna drabi tinvolvi \u0127afna aktar diffikultajiet milli wie\u0127ed jinduna bihom mal-ewwel daqqa t'g\u0127ajn.", "Ir-rebbie\u0127 tal-premju letterarju tal-Unjoni Ewropea 2011 Fl-Isem tal-Missier (u tal-Iben) ta\u2019 Immanuel Mifsud di\u0121\u00e0 \u0121ie tradott bl-Ingli\u017c bit-titlu In the Name of the Father (and of the Son) minn Albert Gatt u bir-Rumen minn Denisa Duran.", "Ix-xog\u0127ol ta\u2019 Mifsud se jkun ukoll tradott bil-Fran\u010bi\u017c minn Nadja Mifsud Mutschler u bil-Ma\u010bedonu minn Vladimir Jankovski.", "Xog\u0127ol letterarju ie\u0127or li s'issa \u0121ie tradott bl-Ingli\u017c hu dak ta\u2019 Herbert Ganado Rajt Malta Tinbidel.", "It-traduzzjoni ta\u2019 din lawtobijografija saret minn Michael A. Refalo.", "L-isem My Century mog\u0127ti minn Refalo hu wie\u0127ed b\u2019ekwivalenza dinamika.", "Dwar id-differenza bejn traduzzjoni letterarja u adattament letterarju nistieden il-qarrej ta\u2019 dan l-artiklu biex jaqra l-ktiba tieg\u0127i \u201cTraduzzjoni letterarja jew adattament letterarju?", "Tifsiriet, implikazzjonijiet u anali\u017ci teoretika permezz ta\u2019 kampjuni testwali\u201d fil-ktieb li g\u0127adu qed ji\u0121i ppreparat g\u0127all-pubblikazzjoni Aspetti tatTraduzzjoni Maltija (editur Charles Briffa, Horizons, 2015).", "Dan it-titlu, li hu adattament, jista\u2019 ji\u0121i \u0121\u0121ustifikat billi prattikament dak li jirrakkonta Ganado jkopri l-medda tas-seklu g\u0127oxrin.", "Traduzzjoni letterarja o\u0127ra hi dik ta\u2019 Charles Briffa li qaleb g\u0127all-Ingli\u017c Il-Gidba / The Lie ta\u2019 Oliver Friggieri.", "Re\u010bentement \u0121ie tradott ukoll bl-Ingli\u017c, din id-darba minn Antoinette Pace, irrumanz Ilkoll ta\u2019 Nisel Wie\u0127ed ta\u2019 Rena Balzan.", "Fit-traduzzjoni tag\u0127ha Pace g\u0127a\u017clet li tittradu\u010bi t-titlu tal-ktieb ta\u2019 Balzan b\u0127ala Bonds in the Mirror of Time3.", "Traduzzjoni interessanti li saret mill-Malti g\u0127all-Fran\u010bi\u017c hi dik tal-\u0121abra ta\u2019 rakkonti \u010apar ta\u2019 Alfred Sant.", "Seychell jag\u0127\u017cel l-ekwivalenza formali tat-titlu tal-\u0121abra ta\u2019 rakkonti kif mog\u0127ti 3", "Din it-traduzzjoni fiha introduzzjoni minn Charles Briffa li xi snin ilu kien ippubblika studju dwar Ilkoll ta\u2019 Nisel Wie\u0127ed bl-isem ta\u2019 Il-Pro\u017ca tal-Femmini\u017cmu.", "l-a\u010b\u010bent", "Kif jg\u0127id Sant stess dwar dan il-pro\u010bess tat-traduzzjoni: Il-\u0127abib tieg\u0127i l-Professur Laurent Seychell da\u0127al g\u0127al \u0127idma diffi\u010bli meta qaleb g\u0127all-Fran\u010bi\u017c \u0121abra ta\u2019 rakkonti \"\u010apar\" li \u0127ri\u0121t bil-Malti mal-SKS issena li g\u0127addiet.", "Wettaqha fi \u017cmien qasir u \u0127ari\u0121ha ktieb.", "Sa fejn naf jien, g\u0127amel kollox hu \u2013 li jrendi l-isforz kollu aktar impressjonanti4.", "Pre\u017centament, Seychell g\u0127adu kif \u0127are\u0121 ukoll f\u2019volum wie\u0127ed it-traduzzjoni mill-Malti g\u0127allFran\u010bi\u017c tad-drammi ta\u2019 Joe Friggieri L-G\u0127anja ta\u010b-\u010ainju u Caravaggio: L-Inkjesta.", "F\u2019din ittraduzzjoni tispikka wkoll it-traduzzjoni tat-titli ta\u017c-\u017cew\u0121 drammi li rispettivament \u0121ew tradotti minn Seychell b\u0127ala Le Chant du Cygne u Caravage: L-Enqu\u00eate.", "Hawnhekk nixtieq nifta\u0127 parente\u017ci u nenfasizza li mhux fa\u010bli li wie\u0127ed jittradu\u010bi mill-Malti lejn il-Fran\u010bi\u017c b\u0127alma mhux fa\u010bli li ssir it-traduzzjoni mill-Fran\u010bi\u017c g\u0127allMalti, spe\u010bjalment meta wie\u0127ed iqis in-nuqqas ta\u2019 sorsi lessikografi\u010bi mill-Fran\u010bi\u017c g\u0127all-Malti5.", "Verament hawnhekk it-traduttur kemm jekk ikun qed jittradu\u010bi mill-Fran\u010bi\u017c g\u0127all-Malti kif ukoll jekk ikun qed jittradu\u010bi mill-Malti g\u0127allFran\u010bi\u017c ikun qed jg\u0127um fil-ba\u0127ar wa\u0127du.", "F\u2019dan ir-rigward lil Seychell tassew ta\u2019 min jin\u017cag\u0127lu l-kappell.", "Michael Apweiler, kollega \u0120ermani\u017c, li sirt nafu bejn l-2004 u l-2007 fl-Antenna tat-Traduzzjoni tal-Kummissjoni Ewropea f\u2019Malta, qaleb g\u0127all\u0120ermani\u017c xi poe\u017ciji tal-kollega tag\u0127na Antoine Cassar.", "Hu qaleb ukoll tliet stejjer qosra ta\u2019 Pierre J. Mejlak, rebbie\u0127 tal-premju letterarju Ewropew tas-sena 2014, li \u0121ew ippre\u017centati lillpubbliku \u0120ermani\u017c waqt wa\u0127da mill-iljieli letterarji organizzati fir-Rappre\u017centanza talKummissjoni f\u2019Berlin.", "Interessanti wkoll li t-traduzzjoni lejn lingwa o\u0127ra tista\u2019 tidher f\u2019xog\u0127lijiet ta\u2019 studji dwar awtur partikulari u mhux b\u0127ala pubblikazzjoni separata.", "E\u017cempju ta\u2019 dan hu The Essential Oliver Friggieri ta\u2019 Charles Briffa li jinkludi fih it-traduzzjoni bl-Ingli\u017c ta\u2019 L-Istramb ta\u2019 Friggieri, bl-isem ta\u2019 The Misfit.", "Briffa editja wkoll is-sitt volum ta\u2019 Lesser Used Languages of Europe (sensiela internazzjonali ta\u2019 kotba ma\u0127ru\u0121a minn Francis Boutle Publishers ta\u2019 Londra) li j\u0121ib l-isem This Fair Land \u2013 An Anthology of Maltese Literature.", "Din lantolo\u0121ija, \u0121abra komprensiva ta\u2019 madwar 200 test bil-Malti akkumpanjati minn traduzzjonijiet friski bl-Ingli\u017c, tag\u0127ti kampjun wiesa\u2019 g\u0127alla\u0127\u0127ar tal-kitba Maltija mill-ori\u0121ini sal-lum, kif g\u0127arrafni Briffa stess, it-testi \u201cjuru l-mo\u0127\u0127 Malti fi \u017cminijiet differenti u juru x\u2019kellu \u0127ila jikseb dan l-ilsien minkejja l-i\u017cvanta\u0121\u0121i politi\u010bi u ideolo\u0121i\u010bi li kienu jo\u0127onquh6.\u201d", "Briffa jemmen li t-traduzzjoni mill-Malti lejn lingwi o\u0127rajn toffri l-opportunit\u00e0 li l-kultura, listorja u t-talenti Maltin jo\u0127or\u0121u lil hinn millg\u017cejjer tag\u0127na.", "Il-letteratura Maltija hi parti essenzjali minn dak li jag\u0127milna Maltin.", "G\u0127alhekk jekk irridu nuru li ne\u017cistu fl-oqsma tal-letteratura u tat-traduzzjoni letterarja fil-livell internazzjonali je\u0127tie\u0121 li ti\u017cdied it-traduzzjoni mill-Malti lejn lingwi o\u0127rajn.", "L-idea li dan hu possibbli tg\u0127in biex il-kittieb lokali jtejjeb ilprodott tieg\u0127u.", "Il-possibbilt\u00e0 li xog\u0127lu jista\u2019 ji\u0121i", "tradott tag\u0127mlu konxju li se jkun qed jesponi lilu", "http://www.inewsmalta.com/dart/20141113-korruzzjoni 13-11-2014", "L-a\u0127jar tentattiv s'issa fil-kamp lessikografiku MaltiFran\u010bi\u017c u Fran\u010bi\u017c-Malti hu ta\u2019 Joseph Cutajar.", "Informazzjoni \u0121entilment mog\u0127tija lili minn Briffa f\u2019email dwar dan l-artiklu.", "l-a\u010b\u010bent", "nnifsu lil hinn mill-insularit\u00e0 protettiva li normalment jopera fiha; b\u2019hekk ikun fl-interess tieg\u0127u li xog\u0127lu j\u0127abbatha kemm jista\u2019 jkun ma\u2019 dak ta\u2019 kittieba barranin.", "Din il-possibbilt\u00e0 tg\u0127in ukoll sabiex ir-ri\u017corsi lingwisti\u010bi li je\u017cistu f\u2019pajji\u017cna jit\u0127addmu fil-kamp tat-traduzzjoni biex b\u2019hekk jintu\u017caw talenti li g\u0127adhom midfunin.", "Nixtieq nag\u0127laq dan l-artiklu qasir billi g\u0127al darb\u2019o\u0127ra nikkwota lil Sant li b\u2019referenza b\u2019mod partikulari g\u0127at-traduzzjoni ta\u2019 Seychell u b\u2019mod \u0121enerali g\u0127at-traduzzjoni mill-Malti lejn lingwi o\u0127rajn jg\u0127id li: It-traduzzjoni ta\u2019 kitba Maltija fi lsien ie\u0127or hi avventura iebsa \u0127afna u ma tantx issib appo\u0121\u0121.", "Suppost tg\u0127in biex il-Malti jsir aktar mag\u0127ruf filbqija tal-Ewropa...", "G\u0127adna lura sew milli naslu sa din il-mira7.", "Sfortunatament din hi l-qag\u0127da li ninsabu fiha f\u2019dan il-qasam partikulari tat-traduzzjoni.", "Madankollu l-ammissjoni ta\u2019 dan l-istat ta\u2019 fatt \u2013 minna li ninsabu involuti fil-qasam tattraduzzjoni letterarja \u2013 hu sinjal tajjeb g\u0127ax ladarba a\u0127na konxji minn din il-problema nistg\u0127u nag\u0127mlu sforzi biex neg\u0127lbuha gradwalment.", "Mezz li bih il-pubblikaturi jistg\u0127u forsi8 jakkwistaw fondi g\u0127at-traduzzjonijiet letterarji hu billi jikkuntattjaw lid-Direttorat \u0120enerali EAC li g\u0127andu fondi disponibbli biex pubblikaturi interessati f\u2019xog\u0127lijiet letterarji u kulturali jing\u0127ataw appo\u0121\u0121 finanzjarju.", "I\u017cda lappo\u0121\u0121 finanzjarju mhux kollox u xorta wa\u0127da \"l-avventura tibqa' iebsa\".", "Paul Zahra huwa traduttur fl-Unit\u00e0 Web talKummissjoni Ewropea", "http://www.inewsmalta.com/dart/20141113-korruzzjoni 13-11-2014.", "8 Qed ng\u0127id forsi g\u0127ax hemm bosta kriterji li jridu ji\u0121u osservati.", "Giuseppe Cannolo1: Il-\u0121enju e\u010b\u010bentriku traduttur u linterpretu tal-iskjavi Ivan Said", "-ewwel Van\u0121elu bil-Malti nafuh lillProtestanti li \u0127allsu t-traduzzjoni u lpubblikazzjoni tieg\u0127u fis-seklu dsatax.", "Fil-fatt dan huwa \u201cil-Van\u0121elu ta\u2019 San \u0120wann ta\u2019 Can[n]olo bit-traduzzjoni Maltija u ttest Taljan bil-Martini4 f\u2019\u017cew\u0121 kolonni paralleli.\u201d", "(Sant, 1975: 25) Ir-Rev.", "W. Jowett, li kien imexxi s-CMS dak i\u017c\u017cmien, f\u2019ittra lill-Professur Samuel Lee talUniversit\u00e0 ta\u2019 Cambridge, jiddeskrivi lil Giuseppe Cannolo b\u0127ala e\u010b\u010bentriku, diffi\u010bli li ma 1", "Insibu diversi ver\u017cjonijiet ta\u2019 ismu, bi w\u0127ud jinkludu ttieni isem, u sa\u0127ansitra fir-ri\u010berka kunjomu daqqa jinkiteb Canolo u daqqa Cannolo i\u017cda Ganado, bir-ri\u010berka dwaru fl-2009, qatag\u0127ha darba g\u0127al dejjem u jg\u0127id li ismu hu Giuseppe Cannolo: dan hu l-ewwel isem li jidher fi\u010b\u010bertifikat tal-mag\u0127mudija tieg\u0127u u barra minn hekk rajnieh kemm-il darba jiffirma Giuseppe Cannolo.", "2 I\u010b-Church Missionary Society (CMS) da\u0127let f\u2019Malta fl1815 bl-iskop li xxerred l-Anglikani\u017cmu fil-Mediterran u waqqfet stamperija f\u2019pajji\u017cna fl-1822 (Vella, 2006: 37).", "3 \"La volgata\" tfisser hi l-ver\u017cjoni uffi\u010bjali tat-traduzzjoni mil-Latin tal-Bibbja tal-Knisja Kattolika: il-versio vulgata, li tfisser \u2018it-traduzzjoni l-aktar u\u017cata\u2019 li fis-seklu sittax \u0121iet ipproklamata uffi\u010bjalment b\u0127ala l-ver\u017cjoni Latina definittiva tal-Bibbja tal-Knisja Kattolika (http://en.wikipedia.org/wiki/Vulgata).", "4 Din hi t-traduzzjoni tal-Bibbja mill-volgata g\u0127at-Taljan mill-Ar\u010bisqof ta\u2019 Firenze u l-biblista Antonio Martini, imwieled fi Prato, it-Toskana fl-20 t'April 1720 u miet f\u2019Firenze fil-31 ta\u2019 Di\u010bembru 1809.", "It-traduzzjoni tieg\u0127u tal-Bibbja g\u0127at-Taljan, formalment approvata mill-Papa, kienet tintu\u017ca \u0127afna fl-Italja g\u0127al xi \u017cew\u0121 sekli (http:// en.wikipedia.org/wiki/Antonio_Martini) u \u0121iet ippubblikata bejn 1769-1781 (http://en.wikipedia.org/ wiki/Bible_translations_into_Italian).", "l-a\u010b\u010bent", "TQABBIL TAL-ISTESS SILTA MINN TRADUTTURI DIFFERENTI Traduttur", "Silta mill-Evangelju ta\u2019 San \u0120wann, il-Kapitlu VI, il-Vers 9 Hawna tfajjel, li hu g\u0127andu \u0127ames \u0127ob\u017ciet tax-xg\u0127ir u \u017cew\u0121 \u0127utiet; emma dawna xinhuma g\u0127al \u0121img\u0127a hekk kbira tannies?", "Hawn tifel, li g\u0127andu \u0127ames \u0127ob\u017ciet tax-xg\u0127ir u \u0127utejn: i\u017cda dawna xinhuma bejn kotra nies hekk kbira?", "L-G\u0126AQDA BIBLIKA", "Hawn tifel li g\u0127andu \u0127ames \u0127ob\u017ciet tax-xg\u0127ir u \u017cew\u0121 \u0127utiet \u017cg\u0127ar: imma dawn xinhuma g\u0127al daqshekk nies?", "Hawn tfajjel hawnhekk li g\u0127andu \u0127ames \u0127ob\u017ciet tax-xg\u0127ir u \u017cew\u0121 \u0127utiet; imma dawn x\u2019inhuma g\u0127al dawn in-nies kollha?", "ta\u0127sbux mi\u0121nun u \u0121enju tant li ma kellux pa\u010benzja jkun g\u0127alliem sistematiku.", "Dejjem skont Jowett, Cannolo kien studja l-G\u0127arbi u fi \u017cmien l-Ordni kien interpretu g\u0127all-iskjavi Torok.", "Mid-dehra, dan ix-xwejja\u0127 li kien jg\u0127ix filfaqar kien jitkellem bit-Taljan i\u017cda mhux blIngli\u017c.", "Kien inti\u017c sew fil-lingwi orjentali5.", "Sors jew l-edizzjoni minn fejn me\u0127uda s-silta Mill-edizzjoni tal-1822 kif traskritta minn Cremona (1975:106) Mill-edizzjoni tal-1829 kif traskritta minn Cremona (1975:105) Diretta mill-edizzjoni tal1984, it-Testment il-\u0120did, pa\u0121na 112 Diretta mill-edizzjoni tal1995, it-Testment il-\u0120did, pa\u0121na 89", "qawwija sew min-na\u0127a tal-Knisja [Kattolika] Maltija sew min-na\u0127a tal-Gvern [Ingli\u017c]\u201d u dan minkejja li Cannolo qalbu mill-volgata biex, skont il-prin\u010bipju tal-Protestanti, ma ji\u0121ux offi\u017ci s-sentimenti tal-Kattoli\u010bi.", "Il-kwalit\u00e0 vera tattraduzzjoni prodotta minn Cannolo mid-dehra ma nistg\u0127ux inkunu nafuha b\u2019mod e\u017catt g\u0127ax fil-", "(Sant, 1975: 23) Cannolo kien qaleb it-Testment il-\u0120did u kwa\u017ci t-Testment il-Qadim kollu (Sant, 1975: 24).", "Minkejja li \u010b-Church Missionary Society qabbditu jaqleb g\u0127all-Malti t-Testment ilQadim, il-Van\u0121elu ta\u2019 San \u0120wann u LImitazzjoni ta\u2019 Kristu ta\u2019 Thomas Kempis, filfatt stampatlu biss il-Van\u0121elu ta\u2019 San \u0120wann.", "(Vella, 2007: 159) Id-distribuzzjoni ta\u2019 dan ilVan\u0121elu f\u2019Malta \u201cltaqg\u0127et ma\u2019 oppo\u017cizzjoni 5", "Jidher li kien Dr Cleardo Naudi li laqqg\u0127u mar-Rev.", "Naudi, l-ewwel professur tal-kimika tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, kien stieden lill-British and Foreign Bible Society u li\u010b-Church Missionary Society ji\u0121u Malta.", "l-a\u010b\u010bent", "Dan l-ewwel traduttur tal-Van\u0121elu ta\u2019 San \u0120wann qaleb ukoll mit-Taljan g\u0127all-Malti ktejjeb ta\u2019 16-il pa\u0121na, \u201cIl-Via Sagra, u it-triex[q] ghaziza Li ghamel Sidna u Mulejna \u0120esu Cristu\u201d, ippubblikat flistamperija tal-Ordni fl-1796 biex jinqara mill-Kattoli\u010bi.", "Skont Vella dan il-ktejjeb g\u0127andu \u201cvalur storiku\u201d u \u201cvalur lingwistiku\u201d.", "Il-qoxra ta\u2019 barra: skont Ganado, l-isem Gioseppe Martino Cannolo, ma jidhirx fi\u010b-\u010bertikat tat-twelid ta\u2019 Cannolo li barra dak primarju ta\u2019 Giuseppe, kellu dawk sekondarji, Paolo u Calcedonio, u ma jidhirx li qatt re\u0121a' u\u017cah.", "(2012: 32) Skont Vella, kuntarjament g\u0127all-edizzjonijiet ta\u2019 qabilha li \u0121ew stampati f\u2019Ruma, f\u2019din l-edizzjoni naraw in-nuqqas tat-tipi bis-sinjali dijakriti\u010bi peress li jidher l-istamperija tal-Ordni ma kellhiex tali tipi.", "fatt it-testi tieg\u0127u \u0121ew riveduti \u0127afna kemm qabel il-pubblikazzjoni kif ukoll wara.", "Dwar din it-traduzzjoni tal-Van\u0121elu ta\u2019 San \u0120wann ta\u2019 Cannolo, il-biblista Pietru Pawl Saydon jg\u0127id: \u201cCan[n]olo mexa bil-\u0127sieb li jfisser bir-reqqa t-test Latin u b\u2019mod \u010bar u \u0127afif ming\u0127ajr ma qag\u0127ad ifittex it-tirqim ta\u2019 stil.", "Xi tibdil \u010bkejken, b\u0127alma ng\u0127idu a\u0127na, taqlib ta\u2019 kliem, tibdil ta\u2019 kelma ma\u2019 o\u0127ra, t\u0127assir ta\u2019 kelma \u017cejda, u \u017cieda ta\u2019 parti\u010bella, kien isebba\u0127 u jag\u0127ti qawwa lill-kliem ... i\u017cda wie\u0127ed jistqarr illi t-traduttur [Cannolo] xi mindaqqiet jikser il\u0127emda tal-istil billi dlonk il-kliem jibnih fuq ixxe\u0127ta Semitika.", "Fuq hekk it-traduzzjoni ta\u2019 Can[n]olo ti\u0121i \u0127abtet tisboq lil dik ta\u2019 sie\u0127bu Vassalli li g\u0127ex u kiteb fi \u017cmienu u mi\u017cmum b\u0127ala traduttur a\u0127jar minnu.\u201d", "L-edizzjoni li jirreferi g\u0127aliha Vella li nstabet fil-British Library, aktarx lunika kopja tal-ktejjeb li g\u0127ad fadal, \u201c\u0121iet stampata hawn Malta g\u0127ax ittnejn ta\u2019 qabilha kienu \u0121ew stampati Ruma\u201d fl-1752 u fl-1768.", "(2007: 160) Flimkien ma\u2019 bin Mikiel Anton Vassalli, Grabiel, Cannolo g\u0127en lirRev.", "Christopher Frederick Schlienz, li \u0127a t-tmexxija tas-CMS wara Jowett, jaqleb il-Kateki\u017cmu tal-\u0120eografija ta\u2019 William Pinnock.", "Traduzzjoni mill-Feni\u010bju Fis-snin g\u0127oxrin tas-seklu dsatax, Cannolo tqabbad jittradu\u010bi mill-Feni\u010bju kitba li kienet ukoll bil-Grieg, li kien hemm fuq \u0127a\u0121ra misjuba fl-1819 fl-Afrika ta\u2019 Fuq mill-orjentalista Fran\u010bi\u017c mag\u0127ruf Louis-Domeny de Rienzi.", "Fl1822 dan de Rienzi \u0127alla Malta wara li fada l\u0127a\u0121ra f\u2019idejn \u010bertu Grognet li min-na\u0127a tieg\u0127u ddisinja kopja e\u017catta tag\u0127ha u bag\u0127atha Pari\u0121i lill-Marki\u017c Agricol de Fortia d\u2019Urban.", "Dan tala\u0127\u0127ar illitografa l-kitbiet u l-ispjega miktuba minn Grognet flimkien ma\u2019 nota tieg\u0127u stess.", "Xi tag\u0127rif dwar \u0127ajtu Bin Giovanni Battista Cannolo u Maria Teresa xebba Mercieca, Giuseppe Cannolo tg\u0127ammed fil-knisja parrokkjali ta\u2019 Porto Salvo l-Belt nhar it-3 ta\u2019 Marzu 1756.", "Ta\u2019 53 sena, nhar it-22 ta\u2019", "l-a\u010b\u010bent", "B\u2019hekk bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 din ir-ri\u010berka ta\u2019 Ganado sirna nafu li Cannolo kwa\u017ci kellu 90 sena meta miet filwaqt li qabel, peress li ma konniex nafu meta miet, konna nafu biss li kien g\u0127adu jg\u0127ix meta kellu l-et\u00e0 ta\u2019 82 sena \u2013 skont \u017cew\u0121 qassisin ta\u2019 denominazzjonijiet Insara differenti, ir-Rev.", "(Cachia, 1994: 107 u Vella, 2007: 160) L-interpretu tal-lum u ta\u2019 \u017cmien Cannolo6", "Din il-litografija, li \u0121\u0121ib id-data tat-30 t\u2019April 1829 u li saret f\u2019Pari\u0121i mill-famu\u017c Godefroy Engelmann, barra li tinkludi l-ispjega ta\u2019 Grognet u l-firma tieg\u0127u fuq il-lemin tal-\u0127a\u0121ra riprodotta, tinkludi wkoll is-sentenza: \u201cLes mots Phoeniciens de cette inscription ont \u00e9t\u00e9 traduits par M.\u2018Cannolo\u2019.\u201d", "Jannar 1809, i\u017c\u017cewwe\u0121 lil Maria Antonia Azzopardi bint Indr\u00ec u Maddalena La Speranza fil-knisja parrokkjali ta\u2019 San Pawl, il-Belt.", "Ra\u0121el deskritt b\u0127ala stramb, Cannolo tg\u0127allem \u0127afna lingwi, u\u0127ud minnhom wa\u0127du.", "Kien jaf ukoll l-G\u0127arbi li aktarx tg\u0127allmu g\u0127and Dun \u0120u\u017cepp Calleja, il-qassis li g\u0127allem l-G\u0127arbi wkoll lil Vassalli (Cachia, 1994:107).", "Kien fqir, jaqlag\u0127ha u jikolha u qatt ma kellu flus \u017cejda (Sant, 1980: 6).", "Minkejja li \u0127adem \u0127afna g\u0127allProtestanti u qala\u2019 l-flus ming\u0127andhom, qatt ma sar Protestant u baqa\u2019 Kattoliku.", "(Cachia, 1994:107) \u201cSkont entrata fir-re\u0121istru tal-imwiet fl-Arkivju Nazzjonali,\u201d jikteb Ganado, \u201chu miet fil-Belt Valletta fit-23 ta\u2019 Di\u010bembru, 1845, u ndifen fi\u010b-\u010aimiterju ta\u2019 San Publiju, il-Furjana, li kien inbena fl-1778 mill-Universit\u00e0 tal-Belt", "Aktarx l-istampa li g\u0127andna f\u2019mo\u0127\u0127na ta\u2019 interpretu hu ta\u2019 wie\u0127ed maqful f\u2019kabina tal\u0127\u0121ie\u0121 f\u2019xi konferenza, f\u2019xi qorti waqt xi \u0121uri jew biswit xi persuna tal-poter waqt \u017cjara f\u2019pajji\u017c jinterpretalu l-lingwa tal-post f\u2019lingwa li jifhimha.", "I\u017cda f\u2019dawn i\u017c-\u017cmenijiet naraw ukoll lill-interpretu, aktarx wara xi tra\u0121edja talimmigranti fil-ba\u0127ar Mediterran jew f\u2019xi kamp tar-refu\u0121jati waqt gwerra, jinterpreta u jislet linformazzjoni g\u0127all-awtoritajiet tal-post jew g\u0127al xi organizzazzjoni umanitarja.", "Xi \u0127a\u0121a simili kienet ti\u0121ri fi \u017cmien Cannolo, i\u017cda g\u0127all-iskjavi li kienu jinqabdu fuq il-ba\u0127ar.", "L-awtoritajiet tal-kwarantina Maltin, hekk kif ilkaptan kursar kien jasal Malta bil-pri\u017ca tieg\u0127u lLazzarett (illum insej\u0127ulu Manoel Island), kienu jinterrogawh dwar l-iskjav u l-merkanzija li jkun qabad, l-ib\u0127ra fejn qabadhom u minn fuq liema qoxra tal-ba\u0127ar qabadhom.", "Fl-istess \u0127in, jew immedjatament wara din l-interrogazzjoni, liskjav, wara li ja\u0127lef fuq Alla li jg\u0127id il-verit\u00e0, kien ji\u0121i interrogat u jistaqsuh l-istess affarijiet biex jikkorroboraw il-ver\u017cjoni tal-kursar.", "Kien hawn fejn kien jid\u0127ol il-b\u017conn tal-interpretu.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-kaptan, li fost in-negozju \u2013 ma\u0127mu\u0121 \u2013 li kien jag\u0127mel kien jinnegozja liskjavi, kien ikollu b\u017conn ikun jaf min hu l6", "Din in-nota ktibtha bis-sa\u0127\u0127a tal-istoriku Liam Gauci li hu wkoll l-awtur, fost xog\u0127lijiet o\u0127ra, ta\u2019 \u201cThe diet of ordinary people and slaves: Malta in the 1590s\u201d, ktiba inklu\u017ca fil-ktieb \u201cGeorgio Scala and the Moorish Slaves: The Inquisition - Malta 1598\u201d, editjat mill-Professur Dionisius A. Agius u ma\u0127ru\u0121 mill-Midsea Books fl-2013.", "l-a\u010b\u010bent", "dwar is-su\u0121\u0121ett, jikkonsulta lil s\u0127abu jew lesperti, i\u017cda dan dejjem jag\u0127mlu qabel ma jibda xog\u0127lu u mhux waqt li qed ja\u0127dem, kif \u0121ieli ji\u0121ri lit-traduttur.", "Pa\u0121na ta\u2019 manuskritt ta\u2019 \u201cinterpretatura\u201d li g\u0127amel l-interpretu Giuseppe Mifsud (\u201cVerbale e venditi\u201d BOX: Capitano Gugliemo Lorenzi 1778, l-Arkivji Notarili, il-Belt Valletta)", "iskjav maqbud f\u2019idejh biex jara kemm kien jiswa u hekk kien jikkorda r-rahan li kien se jitlob: altru jkollu f\u2019idejh bint xi gvernatur Ottoman u altru jkollu f\u2019idejh xi kriminal li lanqas pajji\u017cu ma kien ikun iridu lura.", "Il-prezz tar-rahan kien jitla\u2019 u jin\u017cel skont din l-informazzjoni mi\u0121juba biss permezz tal-interpretu.", "Fi\u017c-\u017cew\u0121 sitwazzjonijiet, il-\u0127las tal-interpretu kien jag\u0127mlu l-kaptan li kien obbligat li jqabbad wie\u0127ed bil-li\u0121i \u2012 b\u0127al spe\u010bi kif in-negozjant tallum hu obbligat li jkollu accountant.", "Dan nafuh mill-kotba tal-kontijiet tan-nutar tal-kaptan talKorso.", "Hawn nixtieq nie\u0127u l-opportunit\u00e0 biex nuri ddistinzjoni bejn it-traduttur u l-interpretu.", "Ittraduttur jaqleb testi miktuba minn lingwa g\u0127al o\u0127ra u \u0121eneralment ja\u0127dem f\u2019uffi\u010b\u010bju wa\u0127du anke jekk ta\u2019 sikwit ifittex il-kollaborazzjoni ta\u2019 s\u0127abu jew l-g\u0127ajnuna tal-esperti.", "L-interpretu jaqleb verbalment diskorsi minn lingwa g\u0127al o\u0127ra u \u0121eneralment jindirizza mqar bniedem wie\u0127ed.", "B\u0127at-traduttur, dan jag\u0127mel ir-ri\u010berka", "L-Ilsien Malti \u2013 Il-biera\u0127 u l-lum Sensiela Kotba So\u010bjalisti \u2013 Id-Dipartiment tatTag\u0127rif tal-Partit tal-\u0126addiema, 1994.", "Cremona, Ant., Mikiel Anton Vassalli u \u017bminijietu, Edizzjoni Klabb Kotba Maltin, 1975.", "Il-Bibbja, Traduzzjoni g\u0127all-Malti mill-ilsna ori\u0121inali mill-Mons.", "Il-Bibbja \u2013 Il-Kotba Mqaddsa mi\u0121juba g\u0127all-Malti millilsna ori\u0121inali l-Lhudi u l-Grieg mill-G\u0127aqda Biblika, L-G\u0127aqda Biblika, Media Centre, 1984.", "\u201cTag\u0127rif \u0121did fuq M. A. Vassalli: Dr Cleardo Naudi u Giuseppe Cannolo\u201d, Le\u0127en il-Malti, Sena XLIX, G\u0127add 22, L-G\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0), 1980, p. 5-6.", "Sant, Karm., \u201c\u0120u\u017ceppi Maria Canolo \u2013 L-ewwel traduttur Malti tal-Van\u0121elu ta\u2019 San \u0120wann\u201d, Sijon, Vol.", "XII Nru 3, il-Fondazzjoni Patrimonju Malti blasso\u010bjazzjoni tal-Awtorit\u00e0 Maltija tat-Turi\u017cmu, isSajf 2006.", "\u201cKtejjeb rari ta\u2019 Cannolo\u201d, Il-Malti, \u0126ar\u0121a LXXIX.", "Valletta: L-Akkademja tal-Malti \u2013 Klabb Kotba Maltin, 2007, p. 159-176.", "Ivan Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea Nota ta\u2019 ringrazzjament Biex nikteb din is-sensiela jkolli nistaqsi bosta nies u nqatta\u2019 \u0127afna \u0127in nirri\u010berka f\u2019diversi postijiet u libreriji, i\u017cda l-aktar fil-Melitensia tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Hemm insib l-g\u0127ajnuna verament altruwista tal-librara Maria Chircop u Joe Mizzi, immexxijin minn Max Zammit.", "Kemxejn tard, imma fl-a\u0127\u0127ar wasal il-mument hawn li minn qalbi nirringrazzjahom tal-assistenza tag\u0127hom."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_13_mt.pdf"}
{"text": ["Terminolo\u0121ija Suppliment Terminolo\u0121iku ma\u2019", "TERMINOLO\u0120IJA DWAR IT IT--TOSSIKOLO\u0120IJA \u2013 BIEX INLA\u0126\u0126QU MAR MAR--REACH Ir-Regolament (KE) Nru 1907/2006 dwar ir-re\u0121istrazzjoni, il-valutazzjoni, l-awtorizzazzjoni u rrestrizzjoni ta\u2019 sustanzi kimi\u010bi (REACH)1 \u0121ie adottat biex j\u017cid il-protezzjoni tas-sa\u0127\u0127a tal-bniedem u talambjent mir-riskji li jistg\u0127u jirri\u017cultaw mis-sustanzi kimi\u010bi, filwaqt li j\u017cid il-kompetittivit\u00e0 tal-industrija tas-sustanzi kimi\u010bi tal-UE.", "Dan ir-Regolament jippromwovi wkoll metodi alternattivi g\u0127all-valutazzjoni tal-periklu tas-sustanzi kimi\u010bi sabiex jitnaqqas l-g\u0127add ta\u2019 testijiet fuq l-annimali.", "Fil-prin\u010bipju, ir-Regolament REACH japplika g\u0127as-sustanzi kimi\u010bi kollha, mhux biss dawk u\u017cati fi pro\u010bessi industrijali, i\u017cda anke dawk li ni\u0121u f\u2019kuntatt mag\u0127hom f\u2019\u0127ajjitna minn jum g\u0127all-ie\u0127or, pere\u017cempju fil-prodotti tat-tindif, fi\u017c-\u017cebg\u0127a, kif ukoll f\u2019o\u0121\u0121etti b\u0127al \u0127wejje\u0121, g\u0127amara u apparat elettroniku.", "G\u0127aldaqstant, dan ir-Regolament g\u0127andu impatt fuq \u0127afna mill-kumpaniji tal-UE.", "Ir-Regolament REACH iqieg\u0127ed l-oneru tal-provi fuq il-kumpaniji.", "Sabiex jikkonformaw marRegolament, il-kumpaniji g\u0127andhom jidentifikaw u jimmani\u0121\u0121jaw ir-riskji marbuta mas-sustanzi li jimmanifatturaw fl-UE u li jqieg\u0127du fis-suq tag\u0127ha.", "G\u0127andhom juru lill-ECHA kif is-sustanza tista\u2019 tintu\u017ca b\u2019mod sikur, u g\u0127andhom jikkomunikaw il-mi\u017curi g\u0127all-immani\u0121\u0121jar tar-riskji lill-utenti2.", "Skont il-le\u0121i\u017clazzjoni REACH, biex sustanza ti\u0121i re\u0121istrata trid ting\u0127ata d-dejta dwar it-tossi\u010bit\u00e0 mammifera, it-tossi\u010bit\u00e0 ambjentali u d-destin ambjentali tag\u0127ha, inklu\u017c dwar id-degradazzjoni kimika u dik bijotika tag\u0127ha.", "Abba\u017ci ta\u2019 din l-informazzjoni ji\u0121i ddeterminat l-istatus tas-sustanza kimika inkwistjoni kif ukoll ji\u0121i \u017cgurat li l-bnedmin u l-ambjent ma jkunux so\u0121\u0121etti g\u0127al riskji sinifikanti3.", "Peress li dan is-su\u0121\u0121ett huwa kopert b\u2019le\u0121i\u017clazzjoni estensiva tal-UE, li spiss ikollna nittradu\u010bu, qed nippre\u017centaw lista ta\u2019 termini marbuta mat-tossikolo\u0121ija u l-ekotossikolo\u0121ija \u2013 \u017cew\u0121 oqsma li huma parti integrali mir-Regolament REACH.", "Din il-lista t\u0127ejjiet b\u2019kollaborazzjoni ma\u2019 Dr Michael Spagnol.", "Din mhijiex lista e\u017cawrjenti u fil-futur qarib se nkunu qed na\u0127dmu fuq pro\u0121ett ie\u0127or li jkopri g\u0127add ie\u0127or ta\u2019 termini simili u li se ji\u0121i ppubblikat f\u2019suppliment sussegwenti.", "Il-lista ppre\u017centata titqies b\u2019rabta malinformazzjoni terminolo\u0121ika rispettiva u kompluta, disponibbli fil-IATE (id-databa\u017ci terminolo\u0121ika talistituzzjonijiet tal-UE \u2013 http://iate.europa.eu), u l-ebda terminu ppre\u017centat ma jitqies f\u2019i\u017colament, imma b\u2019rabta ma\u2019 dik l-informazzjoni dwar il-kun\u010bett rispettiv li jirrappre\u017centa flimkien mal-kun\u010betti \u2018\u0121irien\u2019.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "3T3 NRU phototoxicity test: test ta\u2019 fototossi\u010bit\u00e0 3T3 NRU 96-well plate: pjastra b\u201996 bir abdominal cavity: kavit\u00e0 addominali, \u0127ofra addominali aberration: aberrazzjoni abrading the skin: jobrox il-\u0121ilda absorbable dose: do\u017ca assorbibbli, do\u017ca li tista\u2019 ti\u0121i assorbita absorbed dose: do\u017ca assorbita absorbent: assorbent absorption, systemic absorption: assorbiment, assorbiment sistemiku accessory genital organ, accessory sex organ: organu \u0121enitali a\u010b\u010bessorju, organu sesswali a\u010b\u010bessorju achromatic lesion: le\u017cjoni akromatika acid/alkaline reserve: riserva a\u010bida/alkalina acid/base balance: bilan\u010b tal-a\u010bidu/ba\u017ci acidic isopropanol: isopropanol a\u010bidu\u017c acridine orange, 3-N,3-N,6-N,6-N-Tetramethylacridine-3,6-diamine : oran\u0121jo tal-akridina, 3-N,3-N,6-N,6-NTetrametilakridina-3,6-diammina activated charcoal filter: filtru ta\u2019 fa\u0127am attiv, filtru ta\u2019 fa\u0127am attivat activated partial thromboplastin time, APTT: \u0127in tat-tromboplastina parzjali attivata, APTT activated sludge, biological sludge: \u0127ama attivat, \u0127ama bijolo\u0121iku activation energy: ener\u0121ija ta\u2019 attivazzjoni acute immobilisation test: test ta\u2019 immobilizzazzjoni akuta acute oral toxicity: tossi\u010bit\u00e0 orali akuta acute toxic class method,: metodu tal-klassi tat-tossi\u010bit\u00e0 akuta adapted sludge: \u0127ama adattat adherent tissue: tessut aderenti adhesion: aderenza adjustment of the pH, pH adjustment: a\u0121\u0121ustament tal-pH adjuvant-type test: test tat-tip adjuvanti admixture, mixture: ta\u0127lita adrenal gland, suprarenal gland: glandola adrenali, glandola surrenali adverse health effect, untoward health effect: effett avvers fuq is-sa\u0127\u0127a aerosol: aerosol aggregates of nested chains of cells: aggregati ta\u2019 ktajjen ta\u2019 \u010belloli mbejta agitation: a\u0121itazzjoni", "AGT, average generation time: AGT, \u017cmien medju ta\u2019 \u0121enerazzjoni", "air displacement pipette: pipetta bi spostament tal-arja", "air saturation, air-saturation value, ASV: saturazzjoni tal-arja, valur ta\u2019 saturazzjoni tal-arja, ASV", "air-lift pump: pompa tal-arja kompressata", "air-permeable stopper: tapp permeabbli g\u0127all-arja", "alga growth inhibition test, algal growth inhibition test, algal inhibition test: test ta\u2019 inibizzjoni tat-tkabbir tal-alga", "alkaline hydrolysis: idroli\u017ci alkalina", "alkalinisation: alkalinizzazzjoni", "allergen: aller\u0121en", "allergic contact sensitisation: sensitizzazzjoni aller\u0121ika ta\u2019 kuntatt", "allergic contact sensitising activity: attivit\u00e0 sensitizzanti ta\u2019 kuntatt aller\u0121iku", "alopecia: alope\u010bja", "alteration: alterazzjoni", "altered growth: alterazzjoni fl-i\u017cvilupp", "analysable concentration: kon\u010bentrazzjoni analizzabbli", "analysis of variance, variance analysis, ANOVA: anali\u017ci tal-varjanza, ANOVA", "anogenital distance, ano-genital distance: distanza ano\u0121enitali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "anucleated cytoplasm: \u010bitopla\u017cma anukleat apical endpoint: punt finali apikali area of exposure: \u017cona ta\u2019 esponiment arid stirring: t\u0127awwid aridu Arrhenius equation: ekwazzjoni ta\u2019 Arrhenius articular surface: wi\u010b\u010b artikolari, superfi\u010be artikolari asymptotic LC50, acute asymptotic LC50: asintotika LC50 asymptotic model: mudell asintotiku ataxia: atassija atmospheric input, atmospheric deposition: depo\u017cizzjoni atmosferika auditory stimulus: stimolu tas-smig\u0127, stimolu udittiv autoclave: awtoklava autolysis: awtoli\u017ci autonomic activity: attivit\u00e0 awtonomika autonomic sign: sinjal awtonomiku autoradiographic determination: determinazzjoni awtoradjografika autoradiographic technique: teknika awtoradjografika autoradiographic test for unscheduled DNA synthesis, autoradiographic UDS test: test awtoradjografiku tassinte\u017ci mhux programmata tad-DNA, test UDS awtoradjografiku autoradiography: awtoradjografija autosomal location: po\u017cizzjoni awto\u017comali, po\u017cizzjoni awto\u017comika autosome: awto\u017coma average specific growth rate: rata medja spe\u010bifika ta\u2019 tkabbir, rata medja ta\u2019 tkabbir spe\u010bifika axillary area: parti tal-abt back mutation, reverse mutation: mutazzjoni invertita, retromutazzjoni bactericide, bacteriocide, bacteriocidal, bactericidal, bactericidal compound: batteri\u010bida, kompost batteri\u010bida bacteriophage: batterjofagu balanced salt solution, BSS: soluzzjoni salina bilan\u010bjata, BSS balanopreputial separation, balano-preputial separation, preputial separation: separazzjoni balanoprepuzjali, separazzjoni prepuzjali bandpass, bandpass filter, bandpass optical filter, optical bandpass, optical bandpass filter: filtru ottiku talbanda passanti, filtru tal-banda passanti Bartlett's test: test ta\u2019 Bartlett basal layer: saff ba\u017cali, strat ba\u017cali base analogue: analogu ta\u2019 ba\u017ci base pair: koppja tal-ba\u017ci", "base pair substitution mutagen, base substitution mutagen: muta\u0121enu li j\u0121ib is-sostituzzjoni tal-koppji tal-ba\u017ci,", "muta\u0121enu li jissostitwixxi l-ba\u017ci", "baseline value, base-line value: valur ba\u017cali, valur tal-ba\u017ci", "batch control substance: sustanza g\u0127all-kontroll tal-lott", "beefy red: a\u0127mar \u010bar, a\u0127mar fir-ro\u017ca, a\u0127mar mitfi", "behavioural abnormality: anomalija fl-im\u0121iba", "behavioural neurotoxicity, neurobehavioral toxicity: newrotossi\u010bit\u00e0 komportamentali, newrotossi\u010bit\u00e0 m\u0121ibistika,", "newrotossi\u010bit\u00e0 tal-im\u0121iba", "beta-scintillation counting, \u03b2-scintillation counting: g\u0127add ta\u2019 xintillazzjonijiet \u03b2", "between-laboratory reproducibility, multiple-laboratory reproducibility, interlaboratory reproducibility, interlaboratory reproducibility: riprodu\u010bibilit\u00e0 bejn il-laboratorji, riprodu\u010bibilit\u00e0 interlaboratorju", "bile acid: a\u010bidu biljari", "binomial distribution, binomial distribution theory, point binomial: distribuzzjoni binomjali, distribuzzjoni ta\u2019 Bernoulli", "bioavailability: bijodisponibilit\u00e0", "bioconcentration factor, BCF: fattur ta\u2019 bijokon\u010bentrazzjoni, BCF", "biodegradation, biological degradation: bijodegradazzjoni, degradazzjoni bijolo\u0121ika", "biometric evaluation: evalwazzjoni bijometrika", "biotic transformation: trasformazzjoni bijotika", "biotic transformation reaction: reazzjoni ta\u2019 trasformazzjoni bijotika", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "biovolume: bijovolum birth, parturition: twelid, \u0127las bladder, urinary bladder: bor\u017ca tal-awrina, bu\u017c\u017cieqa tal-awrina blanching of skin, blanching of the skin: tibjid tal-\u0121ilda blind reading: qari ag\u0127ma blood clotting time, coagulation time, clotting time: \u0127in ta\u2019 koagulazzjoni blood clotting time/potential: \u0127in/potenzjal ta\u2019 koagulazzjoni blood glucose: gluko\u017cju fid-demm blood smear, blood film: film tad-demm, strixxa tad-demm blood urea nitrogen, BUN, urea-N: nitro\u0121enu tal-urea fid-demm blood-testis barrier: barriera ematotestikolari, barriera ta\u010b-\u010belloli ta\u2019 Sertoli bloody scab: qoxra bid-demm BOD-flask: flask g\u0127all-BOD, kunjett g\u0127all-BOD bone marrow aspirate: aspirat tal-g\u0127adma tal-mudullun bootstrap method: metodu bootstrap bootstrapping, bootstrap procedure: bootstrapping Bouin\u2019s fixative, Bouin\u2019s Fluid: fissativ ta\u2019 Bouin, fluwidu ta\u2019 Bouin brain, encephalon: mo\u0127\u0127, en\u010befalu breakage and reunion: ksur u g\u0127aqda mill-\u0121did, qsim u g\u0127aqda mill-\u0121did breakage, chromosome breakage: ksur, ksur kromo\u017comiku, ksur ta\u2019 kromo\u017comi, qsim kromo\u017comiku breeding selection: selezzjoni ta\u2019 tg\u0127ammir broadband UV-meter: mi\u017curatur tal-UV f\u2019banda wiesg\u0127a Buehler test: test ta\u2019 Buehler buffering capacity, buffer capacity: kapa\u010bit\u00e0 mewwieta bulbar conjunctiva, ocular conjunctiva: kon\u0121untiva bulbari, kon\u0121untiva okulari cabinet: armarju caecum: il-musrana l-g\u0127amja calf muscle: muskolu tal-pexxun capacitance: kapa\u010bitanza, kapa\u010bit\u00e0 elettrika capsule: kapsula carbonaceous material: materjal karbonju\u017c carcinogenic response: rispons kar\u010bino\u0121eniku carcinogenicity: kar\u010bino\u0121eni\u010bit\u00e0", "carcinogenicity test: test tal-kar\u010bino\u0121eni\u010bit\u00e0", "cascade impactor: impattur kaskata", "case report: rapport tal-ka\u017cijiet", "cationic dye: tebg\u0127a katjonika, \u017cebg\u0127a katjonika, kulurant katjoniku", "CBA mouse: \u0121urdien tat-tip CBA", "cell count: g\u0127add ta\u2019 \u010belloli", "cell cycle kinetics: kinetika ta\u010b-\u010biklu ta\u010b-\u010belloli, kinetika ta\u010b-\u010biklu \u010bellulari", "cell cycle time, cell cycle duration, cell cycle length: it-tul ta\u010b-\u010biklu \u010bellulari, it-tul ta\u010b-\u010biklu ta\u010b-\u010belloli", "cell cycle, cell-division cycle: \u010biklu \u010bellulari, \u010biklu ta\u2019 divi\u017cjoni \u010bellulari, \u010biklu ta\u010b-\u010belloli", "cell density: densit\u00e0 \u010bellulari, densit\u00e0 ta\u010b-\u010belloli", "cell depository: ma\u0127\u017cen ta\u010b-\u010belloli", "cell passage, passage: passa\u0121\u0121 ta\u010b-\u010belloli, passa\u0121\u0121", "cell permeability: permeabilit\u00e0 \u010bellulari", "cell replication: replikazzjoni \u010bellulari, multiplikazzjoni \u010bellulari", "cell replication system: sistema ta\u2019 replikazzjoni \u010bellulari, sistema ta\u2019 multiplikazzjoni \u010bellulari", "cell strain: arblu \u010bellulari", "cell transformation: trasformazzjoni ta\u010b-\u010belloli, bidla fi\u010b-\u010belloli", "cell viability: vijabilit\u00e0 \u010bellulari", "cells in repair: \u010belloli g\u0127at-tiswija", "cellular mitochondrial dehydrogenase: deidro\u0121ena\u017ci mitokondrijali \u010bellulari", "cellulose column: kolonna ta\u2019 \u010bellulo\u017ca", "centromere: \u010bentromeru", "centromeric DNA: DNA \u010bentromeriku", "cerebellar cortex: korti\u010bi \u010berebellari", "cerebellum, opisthencephalon: \u010bervellett, \u010berebellum", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "cerebral cortex: korti\u010bi \u010berebrali cerebrum, telencephalon: \u010berebru, \u010berebrum cervical cell: \u010bellola \u010bervikali challenge area: \u017cona ta\u2019 sfida challenge dose: do\u017ca ta\u2019 sfida, do\u017ca ta\u2019 t\u0127aqqiq challenge exposure: esponiment ta\u2019 sfida, esponiment ta\u2019 t\u0127aqqiq chamber: kompartiment, kabina, kamra chelation: kelazzjoni chemical kinetics: kinetika kimika chemical mutagen, mutagenic substance, mutagen: muta\u0121enu kimiku, sustanza muta\u0121ena, muta\u0121enu chemical oxygen demand, COD: domanda kimika ta\u2019 ossi\u0121enu, DKO chemical pathology, clinical chemistry, clinical biochemistry: patolo\u0121ija kimika, kimika klinika, bijokimika klinika chemical reactivity: reattivit\u00e0 kimika chemosis: kemo\u017ci chest cavity, thoracic cavity: kavit\u00e0 tora\u010bika Chinese hamster: hamster \u010aini\u017c chloroform/methanol extraction: estrazzjoni ta\u2019 kloroform/metanol chlorophyll fluorescence: fluworexxenza klorofilljana chlorpromazine, CPZ: kloroproma\u017cina, CPZ cholinergic effect: effett koliner\u0121iku cholinesterase, pseudocholinesterase, PChE: kolinestera\u017ci, psewdokolinestera\u017ci, PChE chromatid: kromatid chromatid gap, gap: vojt, vojt kromatidiku chromatid-type aberration, aberration of the chromatid type, chromatid aberration: aberrazzjoni kromatidika, aberrazzjoni tat-tip kromatidiku chromosomal banding, chromosome banding: bande\u0121\u0121 kromo\u017comiku chromosomal interchange, chromosome interchange: bidla interkromo\u017comika chromosomal mutation, chromosome mutation: mutazzjoni kromo\u017comika chromosomal replication, chromosome replication: replikazzjoni kromo\u017comika chromosomal translocation, chromosome translocation: tra\u017clokazzjoni kromo\u017comika chromosome fragment: framment ta\u2019 kromo\u017coma chromosome intrachange: bidla intrakromo\u017comika chromosome-type aberration: aberrazzjoni kromo\u017comika, aberrazzjoni tat-tip kromo\u017comiku", "chronic systemic toxicity: tossi\u010bit\u00e0 sistemika kronika", "chronic toxicity test: test ta\u2019 tossi\u010bit\u00e0 kronika", "circumcorneal hyperaemia: iperemija \u010birkumkorneali", "clastogen: klasto\u0121enu", "clastogenic: klasto\u0121eniku", "clonic movement: moviment kloniku, \u010baqliq kloniku", "cloning efficiency: effi\u010bjenza tal-klonazzjoni", "closed bottle test: test tal-flixkun mag\u0127luq, metodu tal-flixkun mag\u0127luq", "clumping: tag\u0127qid", "c-metaphase, colchicine blocked metaphase: c-metafa\u017ci, metafa\u017ci bblukkata mill-kolki\u010bina", "CO2-free, free from carbon dioxide: \u0127ieles mid-diossidu tal-karbonju", "coagulating gland: glandola tal-koagulazzjoni, glandola koagulanti", "coefficient of determination, index of determination: indi\u010bi ta\u2019 determinazzjoni, koeffi\u010bjent ta\u2019 determinazzjoni", "frazzjoni postmitokondrijali ssupplimentata minn kofatturi, S9", "collagenase: kolla\u0121ena\u017ci", "collar protective device: kullar Eli\u017cabettjan, kullar protettiv, strument protettiv g\u0127amla ta\u2019 kullar", "colon: il-musrana l-\u0127oxna, kolon", "tossi\u010bit\u00e0 kronika/kar\u010bino\u0121eni\u010bit\u00e0", "complexing, complexation: kumplessazzjoni", "compound-related mortality: mortalit\u00e0 marbuta mal-kompost, mortalit\u00e0 relatata mal-kompost", "concentration grid: grilja ta\u2019 kon\u010bentrazzjoni", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "concentration plateau, equilibrium concentration, steady-state concentration, Css: kon\u010bentrazzjoni fi stat fiss, kon\u010bentrazzjoni fi stat kostanti, Css concentration response: rispons g\u0127all-kon\u010bentrazzjoni concentration response curve, concentration-response curve: kurva kon\u010bentrazzjoni rispons concentration-related toxic effect: effett tossiku marbut mal-kon\u010bentrazzjoni conceptus: kon\u010bepit concurrent control group: grupp ta\u2019 kontroll parallel concurrent negative control group: grupp ta\u2019 kontroll negattiv parallel concurrent PC group, concurrent positive control group: grupp ta\u2019 kontroll po\u017cittiv parallel concurrent solvent control: kontroll simultanju fis-solvent concurrent VC group, concurrent vehicle control group: grupp ta\u2019 kontroll parallel trattat b\u2019veikolu confluency: konfluwenza confluent erythema: eritema konfluwenti confluent monolayer: monosaff konfluwenti, monostrat konfluwenti confounder, confounding factor, confounding variable: fattur ta\u2019 konfu\u017cjoni conjunctiva, conjunctival membrane: kon\u0121untiva, membrana kon\u0121untivali conjunctival sac: bor\u017ca kon\u0121untivali continuous exposure: esponiment kontinwu continuous function: funzjoni kontinwa continuous threshold function model: mudell ta\u2019 funzjoni kontinwa tal-livell limitu contraindication, contra-indication: kontraindikazzjoni control concentration: kon\u010bentrazzjoni ta\u2019 kontroll convulsion: konvul\u017cjoni cool white light: dawl abjad biered cornea: kornea corneal chamber: kamra korneali, kompartiment korneali corneal injury: \u0127sara korneali corneal opacity: opa\u010bit\u00e0 korneali, opa\u010bit\u00e0 tal-kornea corneal perforation: perforazzjoni korneali corneal ulceration, cornea ulceration: ul\u010berazzjoni korneali, ul\u010berazzjoni tal-kornea corpus luteum: corpus luteum, korp luteu corrosion potential: potenzjal korru\u017civ, potenzjal ta\u2019 korru\u017cjoni corrosive response: reazzjoni korru\u017civa", "coulometric recorder: re\u0121istratur kulometriku", "coupled units mode, coupled-units test: mod ta\u2019 unitajiet akkoppjati, sistema ta\u2019 unitajiet akkoppjati", "crimson, crimson colour: krim\u017ci, kulur krim\u017ci, lewn krim\u017ci", "crocodile clip, alligator clip: klipp tal-kukkudrill", "cross-linking agent, cross-linking mutagen: a\u0121ent li jipprovoka l-cross-linking, a\u0121ent ta\u2019 rbit imsallab, a\u0121ent", "jipprovoka retikolazzjoni, muta\u0121en jipprovoka retikolazzjoni", "culture vessel: kontenitur tal-kultura, re\u010bipjent tal-kultura", "culturing apparatus: apparat tal-kultura", "curved cell: \u010bellola kkurvata", "cyanobacteria: \u010bjanobatterji", "cytochrome: \u010bitokromu", "cytochrome P450, CYP: \u010bitokromu P450, CYP", "cytogenetic damage: \u0127sara \u010bito\u0121enetika", "cytoplasm: \u010bitopla\u017cma", "cytoplasmic grain count: g\u0127add ta\u2019 grani \u010bitopla\u017cmi\u010bi", "cytostatic effect: effett \u010bitostatiku", "cytotoxic effect: effett \u010bitotossiku", "cytotoxic marker: markatur \u010bitotossiku", "cytotoxicity: \u010bitossi\u010bit\u00e0", "dark cycle: \u010biklu ta\u2019 dlam", "defatting: telf tax-xa\u0127am", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "degradation half time: \u017cmien ta\u2019 semidegradazzjoni, DT50 dehydrogenase: deidro\u0121ena\u017ci delayed death: mewt imwa\u0127\u0127ra delayed neurotoxic response: reazzjoni newrotossika mwa\u0127\u0127ra delayed neurotoxicant: newrotossikant b\u2019effett imwa\u0127\u0127ar delayed neurotoxicity: newrotossi\u010bit\u00e0 mwa\u0127\u0127ra delayed occurrence of toxic effect, delayed toxic effect: effett tossiku mwa\u0127\u0127ar delayed polyneuropathy: polinewropatija mwa\u0127\u0127ra delayed toxicity: tossi\u010bit\u00e0 mwa\u0127\u0127ra, tossi\u010bit\u00e0 mdewma deletion, gene deletion: delezzjoni, delezzjoni tal-\u0121eni depuration phase: fa\u017ci ta\u2019 depurazzjoni, fa\u017ci ta\u2019 tisfija depuration rate constant: kostant tar-rata ta\u2019 depurazzjoni, kostant tar-rata ta\u2019 tisfija dermal corrosion, skin corrosion: korro\u017cjoni dermali, korro\u017cjoni dermika, korro\u017cjoni tal-\u0121ilda dermal hypersensitivity reaction: reazzjoni ta\u2019 ipersensittivit\u00e0 kutanja dermal irritation score: grad ta\u2019 irritazzjoni dermali, grad ta\u2019 irritazzjoni dermika dermal irritation, skin irritation: irritazzjoni dermali, irritazzjoni tal-\u0121ilda dermal LD50: DL50 dermali, DL50 dermika dermal lesion, skin lesion: le\u017cjoni kutanja, ferita fuq il-\u0121ilda, \u0127sara fil-\u0121ilda dermal toxicity: tossi\u010bit\u00e0 dermali, tossi\u010bit\u00e0 dermika dermatome: dermatom dermis: dermis desorb solution: soluzzjoni dekuluranti desorption: desorbiment desquamation, exfoliation, scaling, peeling: deskwamazzjoni, esfoljazzjoni developmental neurotoxicity: newrotossi\u010bit\u00e0 fil-fa\u017ci ta\u2019 \u017cvilupp developmental toxicology: tossikolo\u0121ija tal-i\u017cvilupp diakinesis: dijakine\u017ci diatom: dijatoma diazo compound, diazo-compound: dia\u017cokompost, kompost dia\u017cojku differentiated cell: \u010bellola differenzjata diffusion cell: \u010bella tad-diffu\u017cjoni dilatation: dilatazzjoni diploid number: numru diplojde", "dipotassium hydrogenorthophosphate: idro\u0121enufosfat tad-dipotassju", "Disappearance Time 50, DT50: \u0127in ta\u2019 g\u0127ajbien 50, DT50", "discoloration, discolouration, skin discolouration, bluish skin: skulurazzjoni, skulurazzjoni tal-\u0121ilda, \u0121ilda ka\u0127lanija, k\u0127ulija", "disintegrations per minute, DPM: di\u017cintegrazzjonijiet fil-minuta, di\u017cintegrazzjonijiet kull minuta, DPM", "dispersant, dispersing agent, dispersion agent: a\u0121ent dispersiv, a\u0121ent ta\u2019 dispersjoni", "dispersion: dispersjoni", "dissection: dissezzjoni", "distress: diqa, tbatija", "distribution: distribuzzjoni", "DNA damage: dannu tad-DNA", "DNA repair synthesis: sinte\u017ci ta\u2019 tiswija tad-DNA, sinte\u017ci ta\u2019 riparazzjoni tad-DNA", "DNA repair system: sistema ta\u2019 tiswija tad-DNA, sistema ta\u2019 riparazzjoni tad-DNA,", "DNA replication, replication: replikazzjoni tad-DNA, replikazzjoni", "DNA specific stain: kulurant spe\u010bifiku g\u0127ad-DNA, tebg\u0127a spe\u010bifika g\u0127ad-DNA", "dominant lethal assay, dominant lethal test: assa\u0121\u0121 letali dominanti, test letali dominant", "dominant lethal effect, dominant lethal mutation: effett letali dominanti, mutazzjoni letali dominanti", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "doped mercury-metal halide arc: ark tal-merkurju u tal-alo\u0121enuri metalli\u010bi drogati dorsal: dorsali, tad-dahar dorsal area: parti dorsali, \u017cona dorsali dorsal root fibre: fibra tal-g\u0127erq dorsali dosage interval, dosing interval, interval between dosages: intervall bejn id-do\u017ca\u0121\u0121i, intervall tad-do\u017ca\u0121\u0121 dosage regimen: skema tad-do\u017ca\u0121\u0121 dosage related response: reazzjoni relatata mad-do\u017ca\u0121\u0121 dose: do\u017ca dose effect: effett tad-do\u017ca dose of light: do\u017ca ta\u2019 dawl dosed animal: annimali li (jkunu) r\u010bevew id-do\u017ca, annimali mog\u0127tija d-do\u017ca\u0121\u0121, annimali ttrattati dose-response relationship: relazzjoni bejn id-do\u017ca u r-reazzjoni dosimetry: do\u017cimetrija dosing medium: mezz tad-do\u017ca\u0121\u0121 dosing preparation: preparazzjoni g\u0127ad-do\u017ca\u0121\u0121 dosing pump: pompa ta\u2019 do\u017ca\u0121\u0121 draining auricular lymph node: linfonodu awrikolari drenanti Draize irritancy score: punte\u0121\u0121 ta\u2019 irritazzjoni ta\u2019 Draize Draper law, Grotthus-Draper law: li\u0121i ta\u2019 Draper, li\u0121i ta\u2019 Grotthaus-Draper drift, spray drift: deriva, deriva sprejjata Dunnett's test: test ta\u2019 Dunnett duodenum: duwodenu duplicate culture: kultura doppja, kultura duplikata dye binding method: metodu ta\u2019 fissazzjoni tal-kulurant dye penetration: penetrazzjoni tal-kulurant dynamic inhalation system: sistema dinamika ta\u2019 inalazzjoni, sistema dinamika ta\u2019 \u0121bid fil-pulmun dysfunction: disfunzjoni early resorption: riassorbiment bikri earthworm, megadrile: \u0127anex effective concentration x%, ECx: Ecx, kon\u010bentrazzjoni effettiva x%, ECx effluent: effluwent electrical resistance, resistance: re\u017cistenza elettrika, re\u017cistenza electrophysiological effect: effett elettrofi\u017cjolo\u0121iku", "elemental analysis: anali\u017ci elementari", "embryotoxicity: embrijotossi\u010bit\u00e0, tossi\u010bit\u00e0 tal-embriju", "emulsifiable: emulsjonabbli, emulsifikabbli", "emulsifier, emulsifying agent: emulsjonant, a\u0121ent emulsjonanti", "emulsify: emulsjona, emulsifika", "emulsion in oil, W/O emulsion, water in oil emulsion: emulsjoni tal-ilma fi\u017c-\u017cejt", "endogenous activation: attivazzjoni endo\u0121ena", "endogenous activity: attivit\u00e0 endo\u0121ena", "endogenous control: kontroll endo\u0121enu", "endogenous non-protein sulphydryl compound: kompost sulfidriliku endo\u0121enu mhux protejku", "endothelial cell: \u010bellola endoteljali", "enzymatic conversion: konver\u017cjoni enzimatika", "enzyme inducing agent, enzyme inducer: a\u0121ent li jikka\u0121una l-enzimi, induttur enzimatiku", "ephippium: efippju", "epidermal application: applikazzjoni epidermali, applikazzjoni epidermika", "epidermal surface: superfi\u010be epidermika, wi\u010b\u010b epidermiku", "epithelial cell: \u010bellola epiteljali", "equilibration: ekwilibrazzjoni", "equilibration period: perjodu ta\u2019 ekwilibrazzjoni", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "equivalent: ekwivalent error sum of squares: somma tal-kwadrati tal-i\u017cbalji erythema: eritema erythroblast: eritroblast eschar: eskara estimated concentration three, EC3: kon\u010bentrazzjoni stmata tlieta, EC3 estimated concentration threshold: livell limitu ta\u2019 kon\u010bentrazzjoni stmata, g\u0127atba ta\u2019 kon\u010bentrazzjoni stmata ET50: ET50 European Collection of Cell Cultures, ECACC: Kollezzjoni Ewropea ta\u2019 Kulturi \u010aellulari, European Collection of Cell Cultures, ECACC eversion of the lids, lid eversion: eversjoni palpebrali, eversjoni tal-kappell tal-g\u0127ajn, qlib tal-kappell tal-g\u0127ajn evident toxicity: tossi\u010bit\u00e0 evidenti ex vivo test: test ex vivo excess maternal toxicity: tossi\u010bit\u00e0 materna e\u010b\u010bessiva excess toxicity, excessive toxicity: tossi\u010bit\u00e0 e\u010b\u010bessiva excised skin: \u0121ilda maqtug\u0127a barra excision repair, excision repair process: tiswija bi qtug\u0127, tiswija b\u2019exxissjoni excretion: eskrezzjoni exorbital lachrymal gland, exorbital lacrimal gland: glandola lakrimali e\u017corbitali, glandola tad-dmug\u0127 e\u017corbitali experimental flask, test flask: flask tat-test, garafina tat-test explosivity: splussivit\u00e0 exposure phase, uptake phase: fa\u017ci ta\u2019 esponiment, fa\u017ci ta\u2019 te\u0127id expression period, phenotypic expression time: perjodu ta\u2019 espressjoni, \u017cmien ta\u2019 espressjoni fenotipika extractant: estrattant, a\u0121ent ta\u2019 estrazzjoni extraction solvent: solvent ta\u2019 estrazzjoni eye corrosion: korru\u017cjoni okulari, korru\u017cjoni tal-g\u0127ajnejn eye irritation: irritazzjoni tal-g\u0127ajnejn eye irritation test: test ta\u2019 irritazzjoni fl-g\u0127ajnejn, test ta\u2019 irritazzjoni okulari false negative rate: rata ta\u2019 foloz negattivi false positive rate: rata ta\u2019 foloz po\u017cittivi fasting glucose, fasting blood glucose, FBG, fasting blood sugar, FBS: gluko\u017cju waqt sawm, gluko\u017cju fid-demm waqt sawm, FBG, zokkor fid-demm waqt sawm, FBS fasting triglycerides: trigli\u010beridi waqt sawm", "fermentation tube test, fermentation tubes test: test f\u2019tubi ta\u2019 fermentazzjoni", "ferrous salt, iron(II) salt: mel\u0127 ferru\u017c, mel\u0127 tal-\u0127adid(II)", "first order kinetics, first order reaction rate: rata ta\u2019 reazzjoni tal-ewwel ordni, kinetika tal-ewwel ordni", "fitted curve: kurva mda\u0127\u0127la", "fitted equation: ekwazzjoni mda\u0127\u0127la", "fixation: fissazzjoni", "fixation medium: fissattiv, mezz ta\u2019 fissazzjoni", "fixed dose level: livell tad-do\u017ca fiss", "fixed dose procedure, FDP: pro\u010bedura ta\u2019 do\u017ca fissa, FDP", "flat bottom flask: flask tal-qieg\u0127 \u010batt, kunjett tal-qieg\u0127 \u010batt", "flow cytometer: flusso\u010bitometru", "flow-through fish test: test bi fluss kontinwu tal-\u0127ut", "fluctuation method, fluctuation test: metodu ta\u2019 fluttwazzjoni, test ta\u2019 fluttwazzjoni", "foaming: formazzjoni tar-rag\u0127wa", "foetal alteration: alterazzjoni tal-feti, alterazzjoni fetali", "foetotoxicity: fetutossi\u010bit\u00e0", "follow-up experiment: esperiment kumplimentari, esperiment ulterjuri", "follow-up observation: osservazzjoni kumplimentari, osservazzjoni ulterjuri", "formazan, formazan salt: forma\u017can, mel\u0127 tal-forma\u017can", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "formulation: formulazzjoni forward mutation: mutazzjoni diretta, mutazzjoni \u2019l quddiem fragment of DNA, stretch of DNA: framment ta\u2019 DNA, medda ta\u2019 DNA frameshift mutagen: muta\u0121enu li jibdel il-qari tal-kodi\u010bi \u0121enetiku frequency: frekwenza fresh mounted bone marrow aspirate: aspirat tal-mudullun immuntat frisk Freund's complete adjuvant, FCA: adjuvant komplut ta\u2019 Freund, FCA fumigant: fumigant functional barrier: barriera funzjonali functional deficiency, functional deficit: defi\u010bjenza funzjonali, defi\u010bit funzjonali functional equation: ekwazzjoni funzjonali functional group: grupp funzjonali G force: forza-\u0120, forza ta\u2019 a\u010b\u010bellerazzjoni gamma counting tube: tubu g\u0127all-g\u0127add tar-ra\u0121\u0121i gamma gasping: leh\u0121ien gastrocnemial muscle: muskolu gastroknemju gauze patch, patch: kumpressa b\u2019gar\u017ca, kumpressa gene conversion: konver\u017cjoni \u0121enika gene mutation: mutazzjoni \u0121enika, mutazzjoni tal-\u0121ene generation time: \u017cmien ta\u2019 \u0121enerazzjoni genetic endpoint: punt finali \u0121enetiku genetic locus, locus: lokus \u0121enetiku, lokus genetically engineered cell line: linja \u010bellulari modifikata bl-in\u0121inerija \u0121enetika, linja \u010bellulari modifikata \u0121enetikament genotoxic activity, genotoxic effect: attivit\u00e0 \u0121enotossika, effett \u0121enotossiku genotoxicity: \u0121enotossicit\u00e0 geometric average, geometric mean, geometrical average: medja \u0121eometrika geometric dilution series, serial dilution: dilwizzjoni f\u2019serje \u0121eometrika, dilwizzjoni serjali geometric progression: progressjoni \u0121eometrika geometric series: serje \u0121eometrika geometric standard deviation, GSD: devjazzjoni standard \u0121eometrika, GSD germ cell: \u010bellula \u0121erminali germ cell cycle: \u010biklu ta\u010b-\u010belloli \u0121erminali germ line: linja \u0121erminali", "germinal tissue: tessut \u0121erminali", "gerontological change: tibdil \u0121erontolo\u0121iku, tibdil \u0121erjatriku", "gestation: \u0121estazzjoni", "glass scintillation vial: fjala tax-xintillazzjoni tal-\u0127\u0121ie\u0121", "gliosis: glijo\u017ci", "Armonizzata tal-Klassifikazzjoni u l-Ittikettar ta\u2019 Sustanzi Kimi\u010bi, GHS", "globe, eyeball, bulbus oculi: bo\u010b\u010ba tal-g\u0127ajn", "gonadal function: funzjoni tal-gonadi, funzjoni gonadali", "grading scale of Magnusson/Kligman, Magnusson/Kligman grading scale: skala ta\u2019 gradazzjoni ta\u2019 Magnusson/", "Kligman, skala ta\u2019 Magnusson/Kligman", "graduated doses: do\u017ci gradwati", "granular layer, stratum granulosum: saff granulu\u017c, strat granulu\u017c", "gross dissection: dissezzjoni makroskopika", "gross pathology: patolo\u0121ija makroskopika", "group-caged by dose animals: annimali ggruppati f\u2019ga\u0121e\u0121 skont id-do\u017ca, annimali mi\u0121burin f\u2019ga\u0121e\u0121 skont id-do\u017ca", "growing cell: \u010bellola qed tikber", "growing surface: superfi\u010bje ta\u2019 tkabbir, wi\u010b\u010b ta\u2019 tkabbir", "growth medium: medium ta\u2019 tkabbir", "GPMT: Test tal-Massimizzazzjoni tal-Fenek tal-Indi, Test tal-Massimizzazzjoni ta\u2019 Mangusson u Kligman, Metodu ta\u2019", "Magnusson u Kligman, GPMT", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "haematocrit: ematokrit haematological examination, haematological test: e\u017cami ematolo\u0121iku, test ematolo\u0121iku haematoxylin and eosin stain: tebg\u0127a ematossilinika u eo\u017cinika, tebg\u0127a ta\u2019 ematossilina u eo\u017cina haemocytometer, hemocytometer: emo\u010bitometru haemoglobin: emoglobina hair follicle: follikolu tax-xag\u0127ar half confluent monolayer: monosaff semikonfluwenti, monostrat semikonfluwenti half-life: semi\u0127ajja, nofs \u0127ajja hamster: hamster, \u0127emster haploid number: numru aplojde harvest time: \u017cmien il-\u0127sad headspace, head-space: spazju vojt fuqani, spazju fil-wi\u010b\u010b, spazju ta\u2019 fuq heavy metal: metall tqil hemizygous: emi\u017cigota hemorrhage, haemorrhage, bleeding: emorra\u0121ija, fsada Henry's law constant: kostant tal-li\u0121i ta\u2019 Henry heparin: eparina heparinized blood: demm eparinizzat hepatocellular effect: effett epato\u010bellulari heterozygosis, heterozygosity: etero\u017cigo\u017ci, etero\u017cigo\u017cit\u00e0 heterozygous: etero\u017cigota, etero\u017cigotiku histopathological examination: e\u017cami istopatolo\u0121iku histopathological finding: sejba istopatolo\u0121ika, skoperta istopatolo\u0121ika histopathological neurotoxicity: newrotossi\u010bit\u00e0 istopatolo\u0121ika histopathology, pathologic histology: istopatolo\u0121ija homozygous: omo\u017cigota, omo\u017cigotiku homozygous recessive, recessive homozygous: re\u010bessiv omo\u017cigota hormesis: orme\u017ci human chorionic gonadotrophin, human chorionic gonadotropin, HCG: gonadotrofina korjonika umana, HCG human lymphoblastoid cell: \u010bellola linfoblastojde umana humanely kill: oqtol bl-ewtanasja, raqqad hydrolyse, hydrolyze: idrolizza hydroperoxide: idroperossidu", "hydrophilisation: idrofilizzazzjoni", "hyperkeratosis: iperkerato\u017ci", "hyperplasia: iperpla\u017cja", "hypotonic solution: soluzzjoni ipotonika", "hypoxanthine-guanine phosphoribosyl transferase, HGPRT: ipoksantina-gwanina fosforibo\u017cil trasfera\u017ci, HGPRT", "immersion: immersjoni, tag\u0127dis", "immunologically mediated cutaneous reaction: reazzjoni kutanja medjata minn fatturi immunolo\u0121i\u010bi, reazzjoni", "kutanja ta\u2019 nisel immunolo\u0121iku, reazzjoni kutanja medjata immunolo\u0121ikament", "impervious vessel: re\u010bipjent impermeabbli", "implantation, nidation: impjantazzjoni, tbejjit", "in vitro 3T3 NRU phototoxicity test: test ta\u2019 fototossi\u010bit\u00e0 in vitro 3T3 NRU", "aberrazzjoni kromo\u017comika, test in vitro ta\u2019 aberrazzjoni kromo\u017comika fil-mammiferi", "in vitro irritancy score, IVIS: punte\u0121\u0121 tal-irritanza in vitro, IVIS", "in vitro mammalian cell gene mutation test: test tal-mutazzjoni tal-\u0121ene ta\u010b-\u010bellula tal-mammiferi in vitro, test in vitro", "tal-mutazzjoni \u0121enetika fuq \u010belloli tal-mammiferi", "incubation: inkubazzjoni", "individual whole body chamber exposure: esponiment tal-\u0121isem kollu kemm hu f\u2019kompartiment individwali", "induction exposure: esponiment ta\u2019 induzzjoni", "induction phase: fa\u017ci ta\u2019 induzzjoni", "inflation: nfi\u0127, insufflazzjoni", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "ingestion route: rotta tal-in\u0121estjoni inguinal area: parti ingwinali inhalation study: studju inalatorju, studju ta\u2019 inalazzjoni inheritable mutation: mutazzjoni tintiret, mutazzjoni \u0121erminali inhibition curve: kurva ta\u2019 inibizzjoni inhibitory effect: effett inibitorju inoculum: inokulu instillation: instillazzjoni, istillazzjoni intercellular lamellar lipid bilayer, intercellular lamellar lipid layer: saff lipidu lamellari inter\u010bellulari, saff ta\u2019 strutturi lamellari lipidi\u010bi inter\u010bellulari intercept: inter\u010betta interference: interferenza interim kill: sagrifikar interim, sagrifi\u010b\u010bju waqt l-istudju intermittent exposure: esponiment intermittenti internal cardiac structure, internal structure of the heart: struttura kardijaka interna, struttura interna tal-qalb intradermal injection, intracutaneous injection: injezzjoni intradermali, titqiba intradermali intraperitoneal injection: injezzjoni intraperitoneali, titqiba intraperitoneali intraperitoneally: intraperitonalment intratracheal instillation: instillazzjoni intratrakeali intravenous administration: amministrazzjoni intravenu\u017ca, somministrazzjoni intravenu\u017ca intrinsic mutagenicity: muta\u0121eni\u010bit\u00e0 intrinsika intubation: intubazzjoni intubation cannula: kannula tal-intubazzjoni inverse confidence interval: intervall ta\u2019 kunfidenza invertit inverse isotope dilution method: metodu ta\u2019 dilwizzjoni isotopika inversa inverted X-chromosome: kromo\u017coma X invertita involvement: involviment iridial response: reazzjoni iridjali, reazzjoni tal-\u0127abba tal-g\u0127ajn irradiation spectrum: spettru ta\u2019 irradjazzjoni irritancy: irritanza irritative reaction: reazzjoni irritanti isoenzyme: isoenzima isomerisation: isomerizzazzjoni", "isotonic saline, physiological saline, saline: salina isotonika, salina fi\u017cjolo\u0121ika, salina", "isotonic solution: soluzzjoni isotonika", "isotope dilution method: metodu ta\u2019 dilwizzjoni isotopika", "kaolin, kaolin clay: kawlina, tafal tal-kawlina", "karyotype: karjotip", "karyotypically visible chromosome aberration: aberrazzjoni kromo\u017comika li tidher fil-karjotip, aberrazzjoni", "kromo\u017comika vi\u017cibbli fil-karjotip", "keratinocyte: keratino\u010bita", "ketone bodies, ketones: korpi ketoni\u010bi, ketoni", "kinetic concentration factor, BCFk, BCFK: fattur ta\u2019 bijokon\u010bentrazzjoni kinetika, BCFk, BCFK", "kinetochore: kineto\u010boru", "labelled substance, radiolabelled substance: sustanza ttikkettata, sustanza radjotikkettata", "lacrimation: lakrimazzjoni, tidmig\u0127", "late resorption: riassorbiment imwa\u0127\u0127ar", "lesion: le\u017cjoni", "lethargy: letar\u0121ija", "leukocyte infiltration: infiltrazzjoni lewko\u010bitarja", "Levene\u2019s test: test ta\u2019 Levene", "light intensity: intensit\u00e0 tad-dawl", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "light quantum: kwantum tad-dawl limb grip strength: sa\u0127\u0127a fil-qabda tad-dirg\u0127ajn u r-ri\u0121lejn limit dose: do\u017ca limitu limit test: test tal-limitu linear interpolation: interpolazzjoni lineari lipophilicity: lipofili\u010bit\u00e0 liposoluble substance: sustanza liposolubbli liquid scintillation counter: kontatur tax-xintillar likwidu liquid scintillation counting: g\u0127add bix-xintillazzjoni likwida liquid test procedure: pro\u010bedura ta\u2019 test likwidu liver cell, hepatocyte: \u010bellola tal-fwied, \u010bellola epatika, epato\u010bita loam, loam soil, loamy soil: raba\u2019 grass, \u0127amrija grassa local anaesthetic: anestetiku lokali local effect: effett lokali Local Lymph Node Assay, LLNA: Test Lokali tal-Linfonodi, LLNA localised trauma: trawma lokalizzata log scale, logarithmic scale: skala logaritmika log transformed data, log-transformed data: data logaritmika, data logtrasformata logarithmic transformation: trasformazzjoni logaritmika logistic equation: ekwazzjoni lo\u0121istika log-normal distribution: distribuzzjoni lognormali longitudinal section: sezzjoni lon\u0121itudinali, taqsima lon\u0121itudinali longpatch repair, long-patch repair, LP-BER: tiswija ta\u2019 sekwenzi twal, LP-BER lumbar: lumbari lumbo-sacral region: parti lombosakrali lumen: lumen lymph node cell, LNC: \u010bellola linfonodali, LNC lymph node, lymphatic node: linfonodu, nodulu linfatiku, g\u0127oqda linfatika lymphocyte, lymph cell: linfo\u010bita lysed material: materjal li\u017cat lysosome: li\u017co\u017coma macronutrient, macro-nutrient: makronutrijent malformation: malformazzjoni", "Mammalian Bone Marrow Chromosome Aberration Test: test tal-aberrazzjoni fil-kromo\u017comi tal-mudullun talmammiferi", "mammalian erythrocyte micronucleus test, micronucleus test: test tal-mikronukleu, test tal-mikronukleu fl-eritro\u010biti", "mammalian spermatogonial chromosome aberration test: test tal-aberrazzjoni fil-kromo\u017comi spermatogoni talmammiferi", "marked pain: u\u0121ig\u0127 qawwi", "markedly deepened rugae: tikmix fond \u0127afna", "mass balance, material balance: bilan\u010b tal-massa, bilan\u010b tal-materja", "mass median aerodynamic diameter, MMAD: dijametru ajrudinamiku medjan tal-massa, MMAD", "mass transfer rate: rata ta\u2019 trasferiment ta\u2019 massa", "maternal toxicity: tossi\u010bit\u00e0 materna", "median inhibitory concentration, IC50: kon\u010bentrazzjoni inibitorja medjana, IC50", "median lethal concentration, LC50: kon\u010bentrazzjoni letali medjana, LC50", "median lethal dose, LD50: do\u017ca letali medjana, LD50", "meiotic chromosome analysis: anali\u017ci tal-kromo\u017comi fil-mejo\u017ci, anali\u017ci tal-kromo\u017comi mejoti\u010bi", "meiotic metaphase: metafa\u017ci mejotika", "membrane separation, membrane filtration, diaphragm filtration: separazzjoni b\u2019membrana, filtrazzjoni b\u2019membrana, filtrazzjoni b\u2019dijaframma", "mercury-metal halide arc: ark tal-merkurju u tal-alo\u0121enuri metalli\u010bi", "mesosaprobic water, mesosaprobic surface water: ilma mesosaprobiku, ilma tal-wi\u010b\u010b mesasoprobiku", "metabolic activation: attivazzjoni metabolika", "metabolic activation system, metabolising system: sistema ta\u2019 attivazzjoni metabolika, sistema metabolizzanti", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "metabolic conversion: konver\u017cjoni metabolika metabolic profile: profil metaboliku metabolically active system: sistema metabolikament attiva metabolically converted vital dye: kulurant vitali li g\u0127adda minn konver\u017cjoni metabolika, kulurant vitali metabolikament konvertit metabolising enzyme system: sistema ta\u2019 enzimi metabolizzanti metabolism: metaboli\u017cmu metabolite: metabolita metaphase: metafa\u017ci metaphase arresting agent, metaphase-arresting substance: a\u0121ent li jwaqqaf il-metafa\u017ci, inibitur tal-metafa\u017ci metaphase cell: \u010bellola fil-metafa\u017ci metaphase-like stage of mitosis: mito\u017ci simili g\u0127all-metafa\u017ci, mito\u017ci ta\u2019 bixra metafa\u017cika metering pump: pompa tal-kejl methaemoglobin: metaemoglobina methyl methanesulphonate, MMS: metansulfonat tal-metil, MMS me-too test, similar test method: metodu ta\u2019 test simili, test strutturalment simili microalga: mikroalga microbial process: pro\u010bess mikrobiku micromineral, trace element, trace mineral, micro element: mikroelement, mikromineral micronise: mmikronizza micronucleated erythrocyte: eritro\u010bita mikronukleata micronucleus: mikronukleu microplate, microtiter plate: mikropjastra, pjastra g\u0127all-mikrotitra\u0121\u0121 midbrain, mesencephalon: mesen\u010befalu mid-thoracic region: parti medjotora\u010bika, \u017cona medjotora\u010bika mineralisation: mineralizzazzjoni minimal agar: agar minimu mis-differentiation spots, MDS: tbajja\u2019 ta\u2019 difett ta\u2019 differenzjazzjoni, tbajja\u2019 ta\u2019 maldifferenzjazzjoni, tbajja\u2019 ta\u2019 mi\u017cdifferenzjazzjoni, MDS misrepair: tiswija difettu\u017ca misreplication: misreplikazzjoni, replikazzjoni \u0127a\u017cina, replikazzjoni \u017cbaljata missense mutation: mutazzjoni missens, mutazzjoni kontrasens mitogen: mito\u0121enu", "mitogenic stimulation, mitogenecity: mito\u0121eni\u010bit\u00e0, stimulazzjoni mito\u0121enika", "mitosis: mito\u017ci", "mitotic index: indi\u010bi mitotiku", "mitotic recombination: rikombinazzjoni mitotika", "model discrimination: diskriminazzjoni tal-mudelli", "molar absorption coefficient, molar extinction coefficient: koeffi\u010bjent ta\u2019 assorbiment molari, koeffi\u010bjent ta\u2019 estinzjoni molari", "morbidity: morbo\u017cit\u00e0", "moribund status: stat moribond, stat ta\u2019 agunija", "moribundity: agunija, g\u0127afja tal-mewt", "motor coordination, motor co-ordination: koordinazzjoni motorja", "mouse: \u0121urdien", "Mouse Ear Swelling Test, Mouse Ear Swelling Assay, MEST, MESA: Assa\u0121\u0121 ta\u2019 Nfi\u0127 Widnejn il-\u0120urdien, Test ta\u2019", "Nfi\u0127 Widnejn il-\u0120urdien, MEST, MESA", "mouse heritable translocation test: test tat-tra\u017clokazzjonijiet jintirtu fil-\u0121urdien", "mouse spot test, mouse coat color spot test: test tat-tikek fuq il-\u0121urdien, test tat-tikek fuq kulur il-pil tal-\u0121urdien", "mouth breathing: nifs mill-\u0127alq, respirazzjoni mill-\u0127alq", "MTT conversion assay, MTT reduction assay: test ta\u2019 riduzzjoni tal-MTT", "multinucleated giant cell: \u010bellola \u0121ganta multinukleata, \u010bellola \u0121ganta polinukleata", "multiple comparison method, MCT: metodu ta\u2019 paraguni multipli, MCT", "multivalent association, multivalent configuration: asso\u010bjazzjoni multivalenti, konfigurazzjoni multivalenti", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "mutagenic hazard: periklu muta\u0121eniku, riskju muta\u0121eniku mutagenic response: reazzjoni muta\u0121enika, rispons muta\u0121eniku mutagenicity: muta\u0121eni\u010bit\u00e0 mutant frequency: frekwenza tal-mutanti mutation: mutazzjoni mycoplasma: mikopla\u017cma na\u00efve control group: grupp ta\u2019 kontroll na\u00efve, grupp ta\u2019 kontroll bla trattament necropsy: nekroskopija negative control: kontroll negattiv negative inhibition: inibizzjoni negattiva neonatal morbidity: morbidit\u00e0 neonatali neonatal mortality: mortalit\u00e0 neonatali neoplastic lesion: ferita neoplastika, \u0127sara neoplastika, le\u017cjoni neoplastika neoplastic response: rispons neoplastiku neovascularisation: neovaskularizzazzjoni nervous tissue, nerve tissue, neural tissue: tessut nervu\u017c, tessut newrali nested chains of cells: ktajjen ta\u2019 \u010belloli mbejta net nuclear grains, net nuclear grain count, NNG: grani nukleari netti, g\u0127add ta\u2019 grani nukleari netti, NNG neurobehaviour: m\u0121iba newrolo\u0121ika, newrom\u0121iba neurobehavioural effect: effett newrokomportamentali, effett newrom\u0121ibistiku neurochemical effect: effett newrokimiku neurohistopathology: newroistopatolo\u0121ija neurological disorder, neurological dysfunction: disfunzjoni newrolo\u0121ika neurological endpoint: punt finali newrolo\u0121iku neurological sign, neurologic sign: sinjal newrolo\u0121iku neuropathological effect: effett newropatolo\u0121iku neuropathological examination: e\u017cami newropatolo\u0121iku neuropathological lesion, neurophatological alteration: le\u017cjoni newropatolo\u0121ika, alterazzjoni newropatolo\u0121ika neuropathy: newropatija neuropathy target esterase, NTE: estera\u017ci involuta fin-newropatija, NTE neurotoxic effect: effett newrotossiku neurotoxic potential: potenzjal newrotossiku neurotoxic response: reazzjoni newrotossika, rispons newrotossiku", "neurotoxicity: newrotossi\u010bit\u00e0", "Neutral Red, toluylene red, C.I. 50040, 3-amino-7-dimethylamino-2-methylphenazine hydrochloride: a\u0127mar newtrali, C.I. 50040, idroklorur ta\u2019 3-ammino-7-dimetilammino-2-metilfena\u017cin, a\u0127mar tat-toluwilen", "NG count, nuclear grain count: g\u0127add ta\u2019 grani nukleari", "nitrification: nitrifikazzjoni", "no observed effect concentration, NOEC: kon\u010bentrazzjoni ming\u0127ajr effetti osservabbli, NOEC", "non-adsorptive removal: tne\u0127\u0127ija nonadsorbiva, tne\u0127\u0127ija mhux adsorbiva", "non-attached microalgae: mikroalgi li ma jaggregawx", "non-cytotoxic substance: sustanza mhux \u010bitotossika, sustanza non\u010bitotossika", "non-immunogenic reaction: reazzjoni mhux immuno\u0121enika, reazzjoni nonimmuno\u0121enika", "non-inhibitory concentration: kon\u010bentrazzjoni mhux inibitorja, kon\u010bentrazzjoni noninibitorja", "non-irritant dose: do\u017ca ma tirritax, do\u017ca ma tqabbadx irritazzjoni, do\u017ca mhux irritanti, do\u017ca nonirritanti", "non-irritating tape: stikk ma tirritax, stikk mhux irritanti, tejp li ma jirritax, stikk nonirritanti", "non-lethal threshold concentration: livell limitu ta\u2019 kon\u010bentrazzjoni mhux letali, livell limitu ta\u2019 kon\u010bentrazzjoni", "nonlinear curve fitting: d\u0127ul ta\u2019 kurva nonlineari, d\u0127ul ta\u2019 kurva mhux lineari", "non-linear regression: regressjoni nonlineari, regressjoni mhux lineari", "non-linear regression confidence interval: intervall ta\u2019 kunfidenza ta\u2019 regressjoni nonlineari, intervall ta\u2019 kunfidenza", "ta\u2019 regressjoni mhux lineari", "nonreciprocal product, non-reciprocal product: prodott mhux re\u010biproku, prodott nonre\u010biproku", "non-selective medium, nutritive medium: mezz mhux selettiv, mezz nonselettiv,mezz nutrittiv", "nonsense mutation: mutazzjoni nonsens", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "non-specific colour, NSC: kulur mhux spe\u010bifiku, kulur nonspe\u010bifiku, kulurazzjoni mhux spe\u010bifika, kulurazzjoni nonspe\u010bifika, NSC non-symmetrical Weibull distribution: distribuzzjoni asimettrika ta\u2019 Weibull, ekwazzjoni asimettrika ta\u2019 Weibull non-transformed human-derived epidermal keratinocyte, human derived non-transformed epidermis keratinocyte: keratino\u010bita epidermali nontrasformata ta\u2019 nisel uman normal distribution, Gaussian distribution: distribuzzjoni normali, distribuzzjoni Gaussjana normalisation: normalizzazzjoni normalised method: metodu normalizzat normochromatic erythrocyte: eritro\u010bita monokromatika nucleoside: nukleosid nucleoside analog, nucleoside analogue: analogu nukleosidiku nucleus-equivalent cytoplasmic area: \u017cona ta\u010b-\u010bitopla\u017cma ekwivalenti g\u0127an-nukleu numerical aberration: aberrazzjoni numerika nutrient solution: soluzzjoni nutrittiva O2-electrode, oxygen electrode: elettrodu tal-ossi\u0121enu occlusive cover, occlusive dressing: faxxatura okklu\u017civa, infaxxatura okklu\u017civa occult blood: demm okkult, demm mistur occupational study: studju okkupazzjonali octanol-water partition coefficient: koeffi\u010bjent ta\u2019 partizzjoni ottanol/ilma ocular defect: difett okulari ocular irritation score: punte\u0121\u0121 tal-irritazzjoni okulari ocular response: reazzjoni okulari oedema: edema oestrous cycle: \u010biklu estru\u017c, \u010biklu tal-estru oncogene: onko\u0121ene one-generation reproduction toxicity test: test ta\u2019 tossi\u010bit\u00e0 fuq ir-riproduzzjoni ta\u2019 \u0121enerazzjoni wa\u0127da ontogenesis: onto\u0121enesi oocyte: oo\u010bit opacitometer: opa\u010bitometru opaque cornea: kornea opaka optical pachymeter: pakimetru ottiku oral intubation: intubazzjoni orali oral LD50: DL50 orali", "oral route of administration: rotta orali tal-amministrazzjoni, somministrazzjoni orali", "order of reaction, order of kinetics: ordni ta\u2019 reazzjoni, ordni kinetiku, ordni ta\u2019 kinetika", "organophosphorous compound, organophosphorous substance: kompost organofosforiku, sustanza organofosforika", "osmolality: o\u017cmolalit\u00e0", "osmotic concentration: kon\u010bentrazzjoni o\u017cmotika", "oval cell, ovoid cell: \u010bellola ovali", "overlay agar: agar ta\u2019 g\u0127ata, agar ta\u2019 kisi, agar ta\u2019 kopertura", "overt systemic toxicity: tossi\u010bit\u00e0 sistemika evidenti", "overt toxicity, frank toxicity: tossi\u010bit\u00e0 evidenti", "oviduct: tubu uterin, kanal salovarju", "own resources: ri\u017corsi proprji", "oxidising mutagen: muta\u0121enu ossidanti", "oxygen meter: ossi\u0121enometru, metru tal-ossi\u0121enu", "pair-fed control group: grupp ta\u2019 kontroll mag\u0127luf b\u2019mod parallel, grupp ta\u2019 kontroll mitmug\u0127 b\u2019mod parallel", "pair-wise comparison: tqabbil f\u2019pari, paragun f\u2019pari", "pair-wise dosed group: gruppi ddo\u017cati f\u2019pari", "palpebral conjunctiva: kon\u0121untiva palpebrali, kon\u0121untiva tal-kappell tal-g\u0127ajn", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "paraffin embedding: inklu\u017cjoni fil-paraffina parameterisation, parametrisation: parametrizzazzjoni parent test strain: arblu sperimentali parentali particle size analysis, grain size analysis, particle sizing: anali\u017ci granulometrika, anali\u017ci tad-daqs tal-parti\u010belli particulate matter: materja partikolata, materja f\u2019parti\u010belli patch site: punt ta\u2019 tqeg\u0127id tal-kumpressa, \u017cona ta\u2019 tqeg\u0127id tal-kumpressa patching technique: teknika ta\u2019 tqeg\u0127id il-kumpressa patchy erythema: eritema fi dbabar pathological change: bidla patolo\u0121ika pathologist: patologu peptone: pepton percutaneous: perkutanju percutaneous absorption, skin absorption, dermal absorption, cutaneous absorption: assorbiment perkutanju, assorbiment kutanju, assorbiment tal-\u0121ilda percutaneous toxicity: tossi\u010bit\u00e0 perkutanja performance standard: standard ta\u2019 prestazzjoni perfusion: perfu\u017cjoni peripheral blood cell: \u010bellola tad-demm periferiku, \u010bellola tad-demm periferali, peripheral blood lymphocyte, peripheral lymphocyte, PBL: linfo\u010bita tad-demm periferali, linfo\u010bita tad-demm periferiku, PBL peripheral neuropathy: newropatija periferika permanent mouse fibroblast cell line: linja \u010bellulari permanenti tal-fibroblasti tal-\u0121urdien Peyer's patch: roqg\u0127a ta\u2019 Peyer pH electrode, pH-electrode: elettrodu pH phagocytosis: fago\u010bito\u017ci pharmacokinetics: farmakokinetika phase contrast microscope: mikroskopju ta\u2019 kuntrast tal-fa\u017ci phenotypic characteristic, phenotypic trait: karatteristika fenotipika phenotypic expression: espressjoni fenotipika phosphorylation: fosforilazzjoni photoactivation: fotoattivazzjoni photoallergy: fotoaller\u0121ija photocarcinogenicity: fotokar\u010bino\u0121eni\u010bit\u00e0", "pro\u010bess fotokimiku ta\u2019 trasformazzjoni, fototrasformazzjoni", "photochemical reaction, photoreaction: reazzjoni fotokimika, fotoreazzjoni", "photocytotoxic chemical: sustanza kimika foto\u010bitotossika", "photocytotoxicity, photo-cytotoxicity: foto\u010bitotossi\u010bit\u00e0", "photogenotoxicity: foto\u0121enotossi\u010bit\u00e0", "photo-irritation factor, Photo-Irritation-Factor, PIF: fattur tal-fotoirritazzjoni, PIF", "phototoxic reaction: reazzjoni fototossika", "phototoxicity: fototossi\u010bit\u00e0", "phototoxicology: fototossikolo\u0121ija", "physical decay of vision: deterjorament fi\u017ciku tal-vista, ta\u0127sir fi\u017ciku tal-vista", "physicochemical removal, physico-chemical removal: tne\u0127\u0127ija fi\u017cikokimika", "physiological mechanism: mekkani\u017cmu fi\u017cjolo\u0121iku", "pigmentation: pigmentazzjoni", "piloerection, pilo-erection: piloerezzjoni", "plasmid: pla\u017cmid", "plate incorporation method: metodu ta\u2019 inkorporazzjoni fuq pjastra, metodu ta\u2019 inkorporazzjoni fuq ba\u017ci", "platelet count: l-g\u0127add tal-pjastrini", "plating: pjastrament, ipplattar", "plating experiment: esperiment tal-pjastrament, esperiment tal-ipplattar", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "ploidy: plojdija point mutation, substitution mutation: mutazzjoni sostituttiva, mutazzjoni puntwali, mutazzjoni mal-punt point mutation-inducing activity: attivit\u00e0 li to\u0127loq mutazzjoni puntiformi, attivit\u00e0 li tindu\u010bi mutazzjoni puntiformi polychromatic erythrocyte: eritro\u010bita polikromatika polyneuropathy: polinewropatija polyploid cell: \u010bellola poliplojde polyploidy: poliplojdija pons: pons, pont ta\u2019 Varolio positive control chemical: sustanza kimika g\u0127all-kontrolli po\u017cittivi, kontroll po\u017cittiv positive displacement pipette: pipetta bi spostament po\u017cittiv postlactational ovary: ovarju postlattazzjoni, ovarju posttreddig\u0127 post-mitochondrial fraction, supernatant fraction, S9: frazzjoni postmitokondrijali, frazzjoni supernatanti, S9 postnatal developmental toxicity: tossi\u010bit\u00e0 fl-i\u017cvilupp postnatali post-treatment incubation period: perjodu ta\u2019 inkubazzjoni posttrattament, perjodu ta\u2019 inkubazzjoni wara t-trattament potassium dichromate: dikromat tal-potassju precipitation: pre\u010bipitazzjoni predictable death: mewt mistennija predictivity: predittivit\u00e0 pregnancy: tqala preimplantation loss: telf preimpjantazzjoni preincubation method: metodu ta\u2019 qabel l-inkubazzjoni, metodu ta\u2019 preinkubazzjoni prenatal developmental toxicity study: studju tat-tossi\u010bit\u00e0 fl-i\u017cvilupp prenatali pre-set control response: valur predeterminat tar-rispons ta\u2019 kontroll pressure equaliser: ekwalizzatur tal-pressjoni pre-treatment sample: kampjun pretrattament, kampjun ta\u2019 qabel it-trattament primary culture of hepatocytes, primary hepatocyte culture: kultura primarja ta\u2019 epato\u010biti primary reversion site: sit primarju ta\u2019 reversjoni primary spermatocyte: spermato\u010bita ewlieni, spermato\u010bita primarju probability level: livell ta\u2019 probabilit\u00e0 probit analysis: anali\u017ci probit probit scale: skala probit probit, probability unit: probit, unit\u00e0 ta\u2019 probabilit\u00e0 procedure control: pro\u010bedura ta\u2019 kontroll", "prokaryotic cell: \u010bellola prokarjotika", "proliferating cell: \u010bellola li tipprolifera, \u010bellola proliferanti", "proportional diluter: dilwitur proporzjonali", "proprioceptive stimulus: stimolu proprjo\u010bettiv", "prosencephalon, forebrain: prosen\u010befalu", "protein binding dye: kulurant jintrabat mal-proteini", "prothrombin time, PT: \u0127in tal-protrombina", "pseudo-first order reaction: reazzjoni ta\u2019 psewdo l-ewwel ordni", "pulverised: mit\u0127un, pulverizzat", "pump spray, pumpspray: sprej bil-pompa", "pyrrolizidine alkaloid: alkalojde pirroli\u017cidiniku", "qualitative analysis: anali\u017ci kwalitattiva", "quantification: kwantifikazzjoni", "quantitative determination, quantitative analysis: determinazzjoni kwantitattiva, anali\u017ci kwantitattiva", "quantitative structure-activity relationship, QSAR: relazzjoni kwantitattiva bejn l-istruttura u l-attivit\u00e0, QSAR", "quartz sand: ramel kwarzu\u017c, ramel tal-kwarz", "race: razza", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "rales, crackles: tifqig\u0127 fil-pulmun randomised: randomizzat range finding test: test tas-sejbien tal-medda rapidly cycling cell: \u010bellola ti\u010b\u010bikla rapidament, \u010bellola b\u2019\u010biklu rapidu rat, laboratory rat: far, far tal-laboratorju rate constants, microscopic rate constants: kostanti tal-velo\u010bit\u00e0, kostanti tar-rata RBC count, red blood cell count, red count, erythrocyte count, total red blood cells: l-g\u0127add ta\u010b-\u010belloli \u0127omor taddemm, l-g\u0127add tal-eritroti\u010bi, total ta\u010b-\u010belloli \u0127omor tad-demm reactive metabolite: metabolita reattiv readily biodegradable: fa\u010bilment bijodegradabbli ready biodegradability, ready biodegradation: bijodegradabilit\u00e0 fa\u010bli receptor chamber: kompartiment re\u010bettorju, kamra re\u010bettorja receptor fluid, receptor solution: fluwidu re\u010bettorju, soluzzjoni re\u010bettorja recessive: re\u010bessiv recessive phenotype: fenotip re\u010bessiv recessive spots, RS: tbajja\u2019 re\u010bessivi, RS rechallenge, rechallenge test: riesponiment ta\u2019 sfida, test ta\u2019 riesponiment ta\u2019 sfida reciprocal product: prodott re\u010biproku reciprocal translocation: tra\u017clokazzjoni re\u010biproka reconstituted water: ilma rikostitwit reconstructed human epidermis, RhE: epidermis uman rikostitwit, RhE recovery efficiency: effi\u010bjenza ta\u2019 rkupru rectum, back passage: rektum, musrana d-dritta red blood cell photo-haemolysis test: test ta\u2019 fotoemoli\u017ci ta\u010b-\u010belloli \u0127omor tad-demm, test ta\u2019 fotoemoli\u017ci tal-eritro\u010biti redness: \u0127mura re-dosing: rido\u017ca\u0121\u0121 reflex ontogeny: onto\u0121enesi tar-riflessi relative cell viability: vijabilit\u00e0 \u010bellulari relattiva relative suspension growth: \u017cvilupp relattiv f\u2019sospensjoni relative total growth: \u017cvilupp totali relattiv renally excreted substance: sustanza mne\u0127\u0127ija mill-kliewi, sustanza mne\u0127\u0127ija renalment repeat-dose toxicity, repeated-dose toxicity: tossi\u010bit\u00e0 b\u2019do\u017ca ripetuta repeated dose oral toxicity study, repeated dose oral toxicology study: studju tat-tossi\u010bit\u00e0 b\u2019do\u017ca orali ripetuta repeated dose toxicity testing, repeated dose systemic toxicity study: studju tat-tossi\u010bit\u00e0 b\u2019do\u017ca ripetuta, studju tat", "-tossi\u010bit\u00e0 sistemika b\u2019do\u017ca ripetuta", "repeated-dose administration: somministrazzjoni ta\u2019 do\u017ci ripetuti", "replicate value: valur ta\u2019 repliki", "replicate, replicate plate: replika, pjastra ta\u2019 replika", "reproductive toxicity: tossi\u010bit\u00e0 riproduttiva", "apparat \u0121enitali", "response effect: effett tar-reazzjoni, effett tar-rispons", "response variable: varjabbli ta\u2019 rispons", "restrainer: apparat g\u0127at-tra\u017c\u017cin, ra\u017c\u017can", "reverse mutation system: sistema ta\u2019 tibdil b\u2019lura, sistema ta\u2019 retromutazzjoni", "reversible damage: \u0127sara reversibbli", "rfa mutation: mutazzjoni rfa", "rod-shaped cell: \u010bellola forma ta\u2019 virga", "round of replication: \u010biklu ta\u2019 replikazzjoni", "R-plasmid, R-factor plasmid: pla\u017cmid R, pla\u017cmid tal-fattur R", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "runoff, run-off: skol S phase, synthesis phase, S period: fa\u017ci ta\u2019 sinte\u017ci, perjodu S salinity: salinit\u00e0 salivation: salivazzjoni, tib\u017ciq satellite animals, satellite group of animals: grupp satellita ta\u2019 annimali saturator system: sistema ta\u2019 saturazzjoni scar, cicatrix: merk, \u010bikatri\u010bi SCAS test: test SCAS SCAS unit, semi-continuous activated sludge unit: unit\u00e0 semikontinwa g\u0127all-\u0127ama attivat scatter of results, scattering of results: tixrid tar-ri\u017cultati sciatic nerve: nerv xjatiku scintillation fluid: fluwidu ta\u2019 xintillazzjoni scintillation liquid: xintillazzjoni likwida scintillation vial: fjala tax-xintillazzjoni sclera: sklera, l-abjad tal-g\u0127ajn screen test method: metodu ta\u2019 skrinjar screening assay: assa\u0121\u0121 tal-iskrinjar, test tal-iskrinjar screw propeller: skrun a\u0121itatur screw-threaded cap: kapsula filettata second site mutation: mutazzjoni tat-tieni sit secretion: sekrezzjoni sediment, urine sediment: sediment, sediment awrinarju, sediment urinarju seizure: attakk ta\u2019 puplesija selective toxicity: tossi\u010bit\u00e0 selettiva seminal vesicle: bu\u017c\u017cieqa seminali semi-static test: test semistatiku sensitiser: sensitizzatur sensory deficit: defi\u010bit sensorjali sensory reactivity: reattivit\u00e0 sensorjali sequential procedure: pro\u010bedura sekwenzjali sequential testing: test sekwenzjali serial sectioning method: metodu ta\u2019 sezzjonament serjali Sertoli cell: \u010bellola ta\u2019 Sertoli", "sex-linked recessive lethal assay, sex-linked recessive lethal test: assa\u0121\u0121 tal-letali re\u010bessivi marbutin mas-sess,", "test tal-letali re\u010bessivi marbutin mas-sess", "sham control, sham control group, sham-treated control group: grupp ta\u2019 kontroll bi trattament simulat", "sham treatment: trattament simulat, trattament placebo", "short chain aliphatic nitrosamine: nitro\u017cammina alifatika ta\u2019 katina qasira", "short patch repair, SP-BER: tiswija ta\u2019 sekwenzi qosra, , SP-BER", "short-term culture: kultura g\u0127al \u017cmien qasir", "sib, sibling: \u0127u/o\u0127t, wie\u0127ed/wa\u0127da mill-a\u0127wa", "sighting study, dose-ranging study: studju ta\u2019 osservazzjoni", "silanised glass: \u0127\u0121ie\u0121 silanizzat", "S-independent effect: effett indipendenti tal-fa\u017ci S", "single administration, single dose: do\u017ca singola, trattament singolu", "single cell: \u010bellola singola", "single cell suspension: sospensjoni \u010bellulari singola", "single-dose administration: somministrazzjoni f\u2019do\u017ca wa\u0127da", "sister chromatid exchange assay in vitro: assa\u0121\u0121 in vitro tal-iskambji bejn kromatidi a\u0127wa, test in vitro tal-iskambji", "bejn kromatidi a\u0127wa", "sister chromatid exchange, SCE: skambju bejn kromatidi a\u0127wa, SCE", "sister chromatids: kromatidi a\u0127wa", "skeletal alteration: alterazzjoni skeletali, alterazzjoni skelettrika", "skin corrosion in vivo: korru\u017cjoni kutanja in vivo, korru\u017cjoni tal-\u0121ilda in vivo", "skin disc: disk ta\u2019 tessut kutanju, disk tal-\u0121ilda", "skin fractionation: frazzjonazzjoni tal-\u0121ilda, frazzjonament tal-\u0121ilda", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "skin impedance: impedenza kutanja, impedenza tal-\u0121ilda skin irritancy: irritanza kutanja, irritanza tal-\u0121ilda skin irritant: a\u0121ent ta\u2019 irritazzjoni kutanja, irritant kutanju, irritant tal-\u0121ilda skin metabolism: metaboli\u017cmu kutanju, metaboli\u017cmu tal-\u0121ilda skin sensitisation: sensitizzazzjoni tal-\u0121ilda skin sensitisation potential: potenzjal ta\u2019 sensitizzazzjoni kutanja, potenzjal ta\u2019 sensitizzazzjoni tal-\u0121ilda skin sensitising chemical: sustanza kimika dermosensitizzanti skin sensitising effect: effett ta\u2019 sensitizzazzjoni kutanja, effett ta\u2019 sensitizzazzjoni tal-\u0121ilda slit lamp: lampa tal-ferq slit-lamp microscope, biomicroscope, corneal microscope: bijomikroskopju, mikroskopju korneali sloughing: distakk epidermali, distakk epidermiku, tqaxxir sludge: \u0127ama smooth distribution: distribuzzjoni regolari soft tissue: tessut artab soft tissue alteration: alterazzjoni ta\u2019 tessuti rotob solar simulator, artificial sun: simulatur solari, xemx artifi\u010bjali solitary cell: \u010bellola solitarja solubilisation: solubilizzazzjoni solubilise: ssolubilizza solubilising agent, solubiliser: a\u0121ent solubilizzanti solubility limit: limitu ta\u2019 solubilit\u00e0 solution: soluzzjoni solvent control: kontroll tas-solvent solvent control plate: pjastra ta\u2019 kontroll bis-solvent, ba\u017ci ta\u2019 kontroll bis-solvent, ba\u017ci ta\u2019 kontroll tas-solvent somatic cell: \u010bellola somatika somatic cell mutagen: muta\u0121enu ta\u010b-\u010belloli somati\u010bi somatic mutation: mutazzjoni somatika somatomotor activity: attivit\u00e0 somatomotorja sonication, ultrasonication: sonikazzjoni, ultrasonikazzjoni sorbitol dehydrogenase, SDH: sorbitol deidro\u0121ena\u017ci, SDH sorption: sorbiment specific growth rate: rata spe\u010bifika ta\u2019 tkabbir, rata ta\u2019 tkabbir spe\u010bifika spectral irradiance: irradjanza spettrali", "sperm morphology: morfolo\u0121ija tal-isperma", "sperm motility: motilit\u00e0 tal-isperma", "spermatocyte: spermato\u010bita", "spermatogenetic cycle: \u010biklu spermato\u0121enetiku", "spermatogenic cycle: \u010biklu spermato\u0121eniku", "spermatogonial mitosis: mito\u017ci spermatogonjali, mito\u017ci tal-ispermatogoni", "sphagnum peat: pit ta\u2019 sfanju", "S-phase nucleus: nukleu fil-fa\u017ci S", "spindle inhibitor: inibitur tal-fus, inibitur tal-mag\u0127\u017cel", "spindle, spindle apparatus: fus, mag\u0127\u017cel", "spinous layer, prickle-cell layer, stratum spinosum: saff spinu\u017c, saff xewwieki, strat spinu\u017c, strat xewwieki", "spontaneous mutation: mutazzjoni spontanja", "spontaneous tumour rate: rata ta\u2019 tumuri spontanji", "spot croaker: taqtuqa tat-tebg\u0127a", "spring clip: klipp bil-molla", "stain supravitally, supravital staining: kulurazzjoni sopravitali, tilwin sopravitali", "staining: kulurazzjoni, tilwin, titbig\u0127", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "static diffusion cell: \u010bella tad-diffu\u017cjoni statika static test: test statiku stationary cell, stationary phase cell: \u010bellola fil-fa\u017ci stazzjonarja, \u010bellola fil-fa\u017ci wieqfa steady-state bioconcentration factor, BCFss: fattur ta\u2019 bijokon\u010bentrazzjoni fi stat stazzjonarju, fattur ta\u2019 bijokon\u010bentrazzjoni fi stat kostanti, BCFss step-down Jonckheere trend test: test ta\u2019 tendenza rigressiva ta\u2019 Jonckheere stepwise testing approach: appro\u010b\u010b imtarra\u0121, strate\u0121ija gradwali, strate\u0121ija mtarr\u0121a, appro\u010b\u010b gradwali stimulating growth factor: fattur ta\u2019 stimulazzjoni ta\u2019 tkabbir stimulation index, SI: indi\u010bi ta\u2019 stimulazzjoni, SI stimulatory response: rispons stimulatorju stirring: t\u0127awwid stock culture: kultura omm stomach tube, gavage tube: tubu g\u0127all-istonku, tubu tal-istonku, tubu gastriku strainer: g\u0127arbiel, passatur stratum corneum, horny layer: saff korneu, strat korneu strength: kon\u010bentrazzjoni stroma, stromal layer: stroma, saff stromali, strat stromali stromal cell: \u010bellola stromali structural aberration, structural chromosome aberration, chromosomal rearrangement: aberrazzjoni kromo\u017comika strutturali, aberrazzjoni strutturali structural abnormality: anormalit\u00e0 strutturali, anomalija strutturali structural relationship: relazzjoni strutturali structurally related compound, structurally related substance, structurally related chemical: kimika strutturalment relatata, sustanza strutturalment relatata structure-activity relationship, SAR: relazzjoni struttura-attivit\u00e0, SAR Student's t-test, t-test: test ta\u2019 Student, test-t subchronic dermal toxicity: tossi\u010bit\u00e0 dermali subkronika, tossi\u010bit\u00e0 dermika subkronika, tossi\u010bit\u00e0 kutanja subkronika sub-chronic inhalation toxicity: tossi\u010bit\u00e0 subkronika inalatorja sub-chronic inhalation toxicity study: studju ta\u2019 tossi\u010bit\u00e0 subkronika inalatorja sub-chronic oral toxicity: tossi\u010bit\u00e0 orali subkronika subchronic study: studju subkroniku subclone, sub-clone: subklonu subcultured cell: \u010bellola subkulturata, \u010bellola sottokulturata sublethal effect: effett subletali superfusion apparatus: apparat tas-superfu\u017cjoni", "suppressor mutation: mutazzjoni soppressur", "surplus sludge wastage rate: rata tar-rimi tal-\u0127ama \u017cejjed, rata tar-rimi tat-tajn \u017cejjed", "suspension in oil: sospensjoni fi\u017c-\u017cejt", "suspension method: metodu ta\u2019 sospensjoni", "systematic error: \u017cball sistematiku", "systemic application, systemic administration: applikazzjoni sistemika, amministrazzjoni sistemika,", "somministrazzjoni sistemika", "systemic reaction: reazzjoni sistemika", "systemic toxicity: tossi\u010bit\u00e0 sistemika", "test endpoint: punt ta\u2019 tmiem it-test", "test patch system: kumpressa g\u0127at-test, kumpressa u\u017cata g\u0127at-test", "thigh musculature: muskolatura tal-koxxa", "thymidine kinase positive cell, thymidine kinase proficient cell: \u010bellola tipprodu\u010bi t-timidina kina\u017ci", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "thymus: timus tibial nerve: nerv tibjali tibial nerve calf muscle branch: ramifikazzjoni tan-nerv tibjali fil-muskoli tal-pexxun tidewater silverside: menidja tal-marea tiered testing: ttestjar sekwenzjali, ttestjar imtarra\u0121 tiered testing strategy: strate\u0121ija ta\u2019 ttestjar sekwenzjali tissue construct: mudell ta\u2019 tessut tissue damage: \u0127sara fit-tessut, \u0127sara tessutali tissue digestant: sustanza g\u0127ad-di\u0121estjoni tat-tessuti TK6 human lymphoblastoid cell: \u010bellola linfoblastojde umana TK6 tonic movement: \u010baqliq toniku, moviment toniku tooth eruption: \u0127ru\u0121 tas-snien, qsim tas-snien, tlug\u0127 tas-snien topical application: applikazzjoni topika topical induction application: applikazzjoni topika ta\u2019 induzzjoni topoisomerase inhibitor: inibitur tat-topojsomera\u017ci total bilirubin: bilirubina totali total body surface area: erja tas-superfi\u010bje tal-\u0121isem total cholesterol: kolesterol totali total dominant lethal effect: effett letali dominanti totali total serum protein: proteina totali tas-serum toxic chemical, toxic substance, poisonous substance, poisonous material: sustanza kimika tossika, sustanza tossika, sustanza velenu\u017ca, materjal velenu\u017c toxic effect: effett tossiku toxic response: reazzjoni tossika, rispons tossiku toxic sign, sign of toxicity: sinjal ta\u2019 tossi\u010bit\u00e0, sinjal tossiku toxicokinetic data: data tossikokinetika toxicokinetic parameter: parametru tossikokinetiku toxicokinetic property: karatteristika tossikokinetika toxicokinetic study: studju tossikokinetiku toxicokinetics: tossikokinetika transcutaneous electrical resistance: re\u017cistenza elettrika transkutanja transformation product: prodott ta\u2019 trasformazzjoni transformation to linearity, linearising transformation: trasformazzjoni ta\u2019 linearizzazzjoni", "transinoculation: transinokulazzjoni", "translocation carrier: \u0121arrej tat-tra\u017clokazzjoni", "translocation heterozygosity: etero\u017cigo\u017ci ta\u2019 tra\u017clokazzjoni", "transverse section, cross section: sezzjoni trasversali", "tremor: rog\u0127da", "trend test: test ta\u2019 tendenza", "trial test: test ta\u2019 prova", "triplicate plating: pjastri mtelltin, pjastri triplikati", "trypsinisation: tripsinizzazzjoni", "tumour suppressor gene, tumour-suppressor gene, anti-oncogene: antionko\u0121ene, \u0121ene jra\u017c\u017can it-tumuri", "twisted single cell: \u010bellola singola mibruma", "two-compartment test system: sistema tat-test b\u2019\u017cew\u0121 kompartimenti", "two-generation reproduction toxicity study: studju dwar it-tossi\u010bit\u00e0 riproduttiva fuq \u017cew\u0121 \u0121enerazzjonijiet", "ulcer: ul\u010bera", "ultrasonic dispersion: dispersjoni ultrasonika", "unabsorbed dose: do\u017ca mhux assorbita", "ungroomed appearance: dehra \u017cmattata", "unlabelled substance: sustanza mhux ittikkettata", "unresponsiveness: nuqqas ta\u2019 reattivit\u00e0", "unscheduled DNA synthesis: sinte\u017ci tad-DNA mhux skedata", "untreated control: kontroll mhux trattat", "upper cervical segment: parti \u010bervikali fuqanija, parti \u010bervikali superjuri, parti \u010bervikali ta\u2019 fuq", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "uptake rate constant: kostant tar-rata ta\u2019 te\u0127id UV light stabiliser, UV stabiliser: stabbilizzatur UV UV light waveband: banda tat-tul tal-mew\u0121a tad-dawl UV, waveband tad-dawl UV vaginal opening: fet\u0127a va\u0121inali vaginal plug: tapp va\u0121inali vaporisation: vaporizzazzjoni variation: varjazzjoni vas deferens, ductus deferens: vas deferens, ductus deferens, kanal tal-isperma vascularisation: vaskularizzazzjoni vascularised tissue: tessut vaskularizzat vasculature: vaskulatura vehicle: mezz, veikolu vehicle control group, vehicular control: grupp ta\u2019 kontroll g\u0127all-veikolu, kontroll veikolari ventral root fibre: fibra tal-g\u0127erq ventrali vital stain, vital dye: kulurant vitali, tebg\u0127a vitali Vogel-Bonner minimal medium: medium minimu ta\u2019 Vogel-Bonner volatilise: vvolatilizza volatility: volatilit\u00e0 vortex mixing: ta\u0127lit permezz tal-Vortex waddling, waddling gait: xengil water soluble substance: sustanza solubbli fl-ilma, sustanza tin\u0127all fl-ilma water-unstable substance: sustanza mhux stabbli fl-ilma, sustanza instabbli fl-ilma Watson-Williams' test, Williams' test: test ta\u2019 Watson u Williams, test ta\u2019 Williams weanling: fer\u0127 miftum Weibull function: distribuzzjoni ta\u2019 Weibull, funzjoni ta\u2019 Weibull weight of evidence, weight-of-evidence, WOE: pi\u017c tal-evidenza, WOE weight, weighting factor: ponderazzjoni, fattur ta\u2019 ponderazzjoni well defined erythema: eritema definita sewwa Wheatstone bridge: pont ta\u2019 Wheatstone white blood cell count, total white blood cells, WBC: l-g\u0127add ta\u010b-\u010belloli bojod tad-demm, total ta\u010b-\u010belloli bojod taddemm, WBC white blood cell differential count, differential leucocyte count, differential leukocyte count, differential blood count: g\u0127add differenzjali lewko\u010bitarju, g\u0127add differenzjali tal-lewko\u010biti, g\u0127add differenzjali tad-demm white mid ventral spots, WMVS: tbajja\u2019 bojod ventrali medjani, WMVS", "whole cell counting: g\u0127add ta\u010b-\u010belloli s\u0127a\u0127", "windpipe, trachea: trakea, kanal tan-nifs", "Winkler method: metodu ta\u2019 Winkler", "withdrawal toxicity: tossi\u010bit\u00e0 ta\u2019 astinenza", "within-laboratory reproducibility, intra-laboratory reproducibility, intralaboratory reproducibility, singlelaboratory reproducibility: riprodu\u010bibilit\u00e0 intralaboratorju", "xanthine-guanine phosphoribosyl transferase, xanthine-guanine phosphoribosyltransferase, XGPRT: ksantinagwanina fosforibo\u017cil trasfera\u017ci, XGPRT"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_13_supplement_mt.pdf"}
{"text": ["l-a\u010b\u010bent Pubblikazzjoni tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea \u25ca Numru 14 \u25ca \u0120unju 2016", "L-EDITORJAL Wasalna fil-\u0127ar\u0121a numru 14.", "Din l-edizzjoni qed tag\u0127ti ftit pubbli\u010bit\u00e0 lil-Linji Gwida Interni li d-Dipartiment tal-Malti talKummissjoni Ewropea nieda ftit tax-xhur ilu.", "Kien tabil\u0127aqq f\u2019loku li jkollna dokument ta\u2019 referenza wie\u0127ed li jindirizza kwistjonijiet grammatikali u o\u0127rajn marbuta mal-istil u malpunte\u0121\u0121jatura, u li ji\u0121bor fih tag\u0127rif marbut ma\u2019 dokumenti partikolari.", "Kitba o\u0127ra tfakkar fit-topikalizzazzjoni b\u0127ala element naturali fitta\u0127dit u b\u0127ala alternattiva g\u0127as-sintassi robotika li kultant tokkorri f\u2019xi testi tradotti min\u0127abba l-influwenza qawwija tas-sintassi tallingwa sors.", "It-tieni taqsima hi ddominata minn kwistjonijiet legali.", "Insemmu l-artiklu li jiddistingwi l-eva\u017cjoni u levitar tat-taxxa ta\u2019 David Borg.", "Louiselle Saunier-Borg tag\u0127tina artiklu dwar it-traduzzjoni tal-fra\u017ci provided for, filwaqt li Chris Vella jg\u0127inna nifhmu l-kun\u010betti ta\u2019 delitt u kwa\u017ci delitt.", "Ivan Said jikteb dwar id-diversi tentattivi li saru biex tinqaleb g\u0127all-Malti d-Divina Commedia.", "Jag\u0127tina wkoll artiklu dwar Paul Zahra, li reba\u0127 il-premju tal-Kunsill Nazzjonali tal-ktieb fil-qasam tattraduzzjoni.", "F\u2019din il-\u0127ar\u0121a nfakkru wkoll il-kittieb Taljan Umberto Eco li \u0127alliena fi Frar li g\u0127adda.", "Clare Vassallo, eks studenta tieg\u0127u, tikteb dwar il-filosofija ta\u2019 Eco b\u2019rabta mat-teorija tattraduzzjoni.", "Qed no\u0127or\u0121u wkoll suppliment marbut mat-terminolo\u0121ija tal-Politika Agrikola Komuni.", "Minn din ledizzjoni dan g\u0127andu libsa \u0121dida ta\u2019 glossarju fejn qed jing\u0127ata t-terminu bl-Ingli\u017c u bil-Malti kif ukoll id-definizzjoni.", "B\u0127al dejjem nirringrazzjaw lill-kontributuri f\u2019din ir-rivista li jaqsmu l-kitbiet ri\u010berkati tag\u0127hom malqarrejja ta\u2019 l-a\u010b\u010bent.", "L-g\u0127an jibqa\u2019 dejjem dak li nsa\u0127\u0127u s-seng\u0127a tat-traduzzjoni u l-interess fi lsienna.", "Il-Bord Editorjali", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "IL-WERREJ BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta It-topikalizzazzjoni", "Il-Linji Gwida Interni g\u0127at-tradutturi talKummissjoni", "Mistoqsija u Twe\u0121iba", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija It-traduzzjoni tal-fra\u017ci legali provided for", "X\u2019inhi d-differenza bejn eva\u017cjoni u evitar tattaxxa?", "Delitti u kwa\u017ci delitti", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra Min ifittex, isib", "It-tradizzjoni tat-traduzzjoni", "\u201cIt-traduzzjoni hija l-lingwa tal-Ewropa\u201d Umberto Eco", "Paul Zahra \uf02d Rebbie\u0127 tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2015", "Meta \u201ckul\u0127add qieg\u0127ed jiddiletta ji\u0121bor listampi tad-Divina Commedia\u201d...", "Storja fil-qosor tal-qlib tal-poema ta\u2019 Dante g\u0127all-Malti", "Ma\u2019 din l-edizzjoni \uf02d Suppliment terminolo\u0121iku dwar il-Politika Agrikola Komuni", "It-tim ta\u2019 l-a\u010b\u010bent Koedituri: Louise Vella, Alan Delia Distribuzzjoni: Maryann Agius Impa\u0121nar u disinn: Alan Delia Qari tal-provi finali: Marija Agius, Claire Bonello Editur tal-istil: Mark Amaira Segretarju E\u017cekuttiv: Ivan Said", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "It-topikalizzazzjoni Mark Amaira", "t-titlu ta\u2019 dan l-artiklu qed jirreferi g\u0127al wie\u0127ed mill-mekkani\u017cmi ewlenin sintatti\u010bi, u allura semanti\u010bi, ta\u2019 lsienna.", "Din it-tema di\u0121\u00e0 semmietha Louise Vella f\u2019\u0120unju tal-2010 f\u2019wie\u0127ed mill-artikli tat-tielet \u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent dwar il-passiv.1 I\u017cda qabel nittratta t-topik, je\u0127tie\u0121li nippre\u017centa kuntest li jg\u0127inna nifhmuh a\u0127jar.", "F\u2019wa\u0127da mir-ri\u010berki li g\u0127amilt fl-2014 fuq lordni tal-kostitwenti fis-sentenzi tal-Malti fost l-o\u0127rajn wasalt g\u0127all-konklu\u017cjoni li l-verb jit\u0127abat sew biex jibqa\u2019 kemm jista\u2019 jkun qrib l-o\u0121\u0121ett, l-aktar dak dirett.", "Se nislet xi e\u017cempji malajr: Pawlu bag\u0127at il-ktieb lil Marija, jew Pawlu l-ktieb bag\u0127at lil Marija, jew Pawlu lil Marija bag\u0127at il-ktieb, jew Lil Marija bag\u0127at il-ktieb Pawlu.", "Mhux ta\u2019 b\u2019xejn li f\u2019sentenza tran\u017cittiva, ji\u0121ifieri b\u2019su\u0121\u0121ett u b\u2019o\u0121\u0121ett, sibtha bi tqila biex nix\u0127et is-su\u0121\u0121ett bejn il-verb u lo\u0121\u0121ett, u mhux ta\u2019 b\u2019xejn lanqas li l-verb Malti jilqa\u2019 l-pronomi mehmu\u017cin b\u2019idejh miftu\u0127a tant li jwa\u0127\u0127adhom mieg\u0127u morfolo\u0121ikament.", "Dawn il-pronomi \u0127afna drabi jkunu jirreferu g\u0127all-o\u0121\u0121ett dirett e\u017c: xtratni, jew g\u0127all-o\u0121\u0121ett indirett e\u017c: xtratli, jew g\u0127at-tnejn li huma f\u2019daqqa e\u017c: xtrathuli.", "Meta jinhem\u017cu mieg\u0127u dawn it-tliet tipi ta\u2019 suffissi pronominali, il-verb jikseb \u010bertu importanza sintattika, fis-sens li s-sentenza tkun tista\u2019 tg\u0127addi ming\u0127ajr it-tliet elementi sintatti\u010bi ewlenin: is-su\u0121\u0121ett, l-o\u0121\u0121ett dirett u lo\u0121\u0121ett indirett.", "G\u0127ax fit-ta\u0127dit, l-g\u0127arfien kuntestwali jintu\u017ca b\u2019tali mod li l-verb bilpronomi mehmu\u017cin ikun bi\u017c\u017cejjed g\u0127allkelliema biex jinftiehmu.", "Pere\u017cempju meta ng\u0127id Qlajtha dalg\u0127odu aktarx kul\u0127add jifhimni li qed nirreferi g\u0127al xi g\u0127ajta jew \u010bitazzjoni, meta ng\u0127id Blajtu aktarx kul\u0127add jifhem li qed nit\u0127addet dwar xi ri\u0127, jew meta nistaqsi Smajtuha l-a\u0127wa? kul\u0127add i\u0127ares jistenna l-a\u0127bar bil-kur\u017cit\u00e0.", "Minbarra dawn il-verbi bil-pronomi li saru espressjoni, il-kelliem, jekk ikun jaf li ssemmieg\u0127 hu konxju mill-kuntest, jaf ti\u0121ih naturali li j\u0127addem dan il-mudell g\u0127all-bqija tal-verbi tran\u017cittivi u ditran\u017cittivi.", "Ng\u0127idu a\u0127na, flok jg\u0127id Il-kappillan bag\u0127at l-ittra lili, min ikun jaf x\u2019qed ji\u0121ri jirnexxilu jifhem millewwel jekk jing\u0127adlu Il-kappillan bag\u0127athieli, jew sempli\u010biment Bag\u0127athieli.", "Dawn il-kostruzzjonijiet g\u0127andhom x\u2019jaqsmu ma\u2019 dak li Borg u Azzopardi-Alexander (1997) isej\u0127ulu l-psewdopassiv, e\u017c: Il-qattusa gidimha l-kelb u li, fil-Malti, Borg (2013) iqisu ferm aktar naturali mill-passiv b\u0127al Il-qattusa ngidmet mill-kelb; spe\u010bjalment billi s-su\u0121\u0121ett sfurzat bil-fra\u017ci mill-kelb f\u2019din tal-a\u0127\u0127ar isir fakultattiv u allura \u201cjista\u2019 jit\u0127alla barra", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "g\u0127andu x\u2019jaqsam ukoll mat-tifsir.", "L-e\u017cempju ta\u2019 Borg juri li l-o\u0121\u0121ett ewlieni tassentenza hu l-pronom mehmu\u017c -ha, filwaqt li lo\u0121\u0121ett topikalizzat fil-bidu tas-sentenza hu sekondarju.", "Din it-tennija tal-o\u0121\u0121ett, tant frekwenti fit-ta\u0127dit, hi karatteristika li fillingwa nsej\u0127ulha \u2018id-duplikazzjoni tal-o\u0121\u0121ett\u2019; u dwar dan nirreferi g\u0127al \u010c\u00e9pl\u00f6 f\u2019Borg et al. (2014).", "G\u0127al min jixtieq japprofondixxi, din il-pubblikazzjoni hi disponibbli mil-librerija tal-Kummissjoni Ewropea.", "ming\u0127ajr ma ti\u0121i affettwata l-validit\u00e0 sintattika tas-sentenza.\u201d2 Il-Prof.", "Borg jispjega li fil-ka\u017c tas-sentenza psewdopassiva Il-qattusa gidimha l-kelb, is-su\u0121\u0121ett il-kelb xorta jibqa\u2019 jidentifika l-a\u0121ent filwaqt li l-o\u0121\u0121ett il-qattusa jibqa\u2019 jidentifika l-pazjent \u2013 e\u017catt b\u0127as-sentenza attiva Il-kelb gidem il-qattusa \u2013 madankollu lo\u0121\u0121ett qed ji\u0121i topikalizzat u jinxte\u0127et f\u2019ras issentenza.", "Borg u Azzopardi-Alexander (2007) jiktbu li \u201ct-topik ma jinvolvix relazzjoni grammatikali mal-bqija tas-sentenza, i\u017cda relazzjoni aktar laxka ta\u2019 natura 3 semantika/pragmatika\u201d u allura dan kollu", "Il-lingwista \u010c\u00e9pl\u00f6 (2014) jispjega li fil-Malti lo\u0121\u0121ett topikalizzat mhux dejjem jinxte\u0127et f\u2019ras is-sentenza.", "Isemmi l-e\u017cempju Fejn iridu jafu ju\u017cawha l-Bibbja biex...", "U jg\u0127id ukoll li lo\u0121\u0121ett topikalizzat jista\u2019 jkun o\u0121\u0121ett dirett e\u017c: Il-Kummissjoni, dan ir-rapport jix\u0127itha f\u2019ba\u0127ar ta\u2019 inkwiet jew o\u0121\u0121ett indirett e\u017c: IlKummissjoni, din id-De\u010bi\u017cjoni tag\u0127tiha setg\u0127a biex...", "\u0126afna minn dawn l-e\u017cempji tattopikalizzazzjoni me\u0127udin minn xog\u0127olna juruna li l-markatur tal-o\u0121\u0121ett lil jista\u2019 jit\u0127alla barra meta l-o\u0121\u0121ett ji\u0121i topikalizzat.", "Barra minn hekk jidher li t-topik mhux bilfors ikun l-o\u0121\u0121ett tas-sentenza u li sentenza jaf ikollha aktar minn topik wie\u0127ed e\u017c: L-isqof, littra, ilbiera\u0127 bg\u0127atnihielu, infatti Borg u Azzopardi-Alexander (2007) jispjegaw li fost l-o\u0127rajn it-topik jista\u2019 jkun: \uf0a8", "is-su\u0121\u0121ett tas-sentenza e\u017c: Din il-bidla, il-prifinanzjament li jir\u010bievu l-Istati Membri se \u017c\u017cidu sa 30%.", "fra\u017ci prepo\u017cizzjonali e\u017c: Dan ir-rapport jispjega li d-Direttiva dwar l-G\u0127asafar, kull Stat Membru jrid ikun konformi mag\u0127ha sa tmiem l-2012.", "Me\u0127uda minn korrispondenza bil-miktub mal-Prof.", "Albert Borg fl-2013 waqt diskussjoni fuq it-te\u017ci talMasters.", "3 Kwotazzjoni mill-paper ta\u2019 Borg u AzzopardiAlexander, misluta mill-\u0121abra Introducing Maltese Linguistics, John Benjamins Publishing, 2009.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Din hi korretta daqs Dan ir-rapport jispjega li kull Stat Membru jrid ikun konformi mad-Direttiva dwar l-G\u0127asafar sa tmiem l-2012.", "jo\u0127ro\u0121 bi traduzzjoni interessanti: Lalternattiva 3, l-esperti ta\u2019 Franza, tarRepubblika \u010aeka, tal-Bulgarija u tal-Polonja m\u2019appo\u0121\u0121jawhiex.", "fra\u017ci avverbali e\u017c: L-Inizjattiva tal-Garanzija g\u0127a\u017c\u017bg\u0127a\u017cag\u0127, illum, il-Kummissjoni qed timpenja ru\u0127ha li \u017c\u017cidilha l-allokazzjoni ba\u0121itarja b\u20191.5% sa 30%.", "Dawn l-e\u017cempji misluta mit-traduzzjonijiet tag\u0127na juru bi\u010b-\u010bar li t-topikalizzazzjoni ma tfe\u0121\u0121x biss fit-ta\u0127dit jew fit-traskrizzjonijiet tat-ta\u0127dit, i\u017cda hi siewja wkoll fil-kitbiet bilMalti u fit-traduzzjonijiet g\u0127all-Malti.", "Dan la\u0127\u0127ar laqqg\u0127uni ma\u2019 dan l-e\u017cempju bl-Ingli\u017c: Option 3 was not supported by the French, Czech, Bulgarian and Polish experts.", "It-traduttur kien bejn \u0127altejn kif se jittradu\u010biha din is-sentenza, jekk hux L-alternattiva 3 ma kinitx appo\u0121\u0121jata mill-espert Fran\u010bi\u017c, \u010aek, Bulgaru u Pollakk jew L-alternattiva 3 ma kinitx appo\u0121\u0121jata mill-esperti ta\u2019 dawn ilpajji\u017ci: Franza, ir-Repubblika \u010aeka, ilBulgarija u l-Polonja, e\u010b\u010b. u g\u0127alhekk talab ilperspettiva tal-Prof.", "Filwaqt li jsejjes fuq l-g\u0127arfien li g\u0127andu fittopikalizzazzjoni, il-Prof.", "Borg irnexxielu", "\u201cDawn l-e\u017cempji misluta mittraduzzjonijiet tag\u0127na juru bi\u010b-\u010bar li ttopikalizzazzjoni ma tfe\u0121\u0121x biss fitta\u0127dit jew fit-traskrizzjonijiet tat-ta\u0127dit, i\u017cda hi siewja wkoll fil-kitbiet bil-Malti u fit-traduzzjonijiet g\u0127all-Malti.\u201d", "\u201cIl-kategoriji grammatikali tal-Malti: ilverbi, in-nomi u l-a\u0121\u0121ettivi.\u201d", "Te\u017ci tal-MA, LUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2014.", "Malta: LUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta, 1973.", "F\u2019Introducing Maltese Linguistics, editjat minn Bernard Comrie, Ray Fabri, Manwel Mifsud, E. Hume, T. Stolz, u M. Vanhove.", "Fabri, Ray, u Albert Borg.", "Rabat, il-Marokk, 2000.", "Rabat, il-Marokk, 2000.", "Ewropea", "mal-Kummissjoni", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Il-Linji Gwida Interni g\u0127attradutturi tal-Kummissjoni Louise Vella", "l-2009, id-Dipartiment tal-Malti fidDirettorat tat-Traduzzjoni kien g\u0127adu qed jitmexxa mill-Kap tad-Dipartiment Spanjol, is-Sur Francisco Valeri Cobo.", "G\u0127alkemm il-Malti ma kienx jitkellmu, is-Sur Valeri kien jg\u0127addilna ener\u0121ija po\u017cittiva biex nie\u0127du l-inizjattivi li hu kien jemmen fihom b\u2019qalbu kollha.", "Kien \u0127e\u0121\u0121e\u0121 lil u\u0127ud minna biex nibdew na\u0127dmu fuq rivista li tindirizza \u0127wejje\u0121 rilevanti g\u0127all-istituzzjonijiet kollha, u li kellha sservi ta\u2019 pont bejniethom kif ukoll mal-professjonisti tal-lingwa li jinsabu f\u2019Malta.", "U twieled l-a\u010b\u010bent.", "Kien sa\u0127aq \u0127afna wkoll dwar il-b\u017conn li d-Dipartiment ikollu dokument ta\u2019 referenza wie\u0127ed, spe\u010bi ta\u2019 gwida tal-istil komuni g\u0127all-unitajiet differenti.", "Dak i\u017c-\u017cmien konna g\u0127adna na\u0127dmu fi tliet unitajiet (illum fi tnejn).", "Fin-nuqqas ta\u2019 dokumentazzjoni, ma tiskantax li unit\u00e0 \u0121ieli kienet tadotta prassi li ma taqbilx e\u017catt ma\u2019 dik f\u2019xi unit\u00e0 o\u0127ra.", "Fl-2009, bl-involviment tas-Sur Joe Caruana (dak i\u017c-\u017cmien kap ta\u2019 wa\u0127da mit-tliet unitajiet) beda x-xog\u0127ol fuq gwida tal-istil interna.", "Minn dakinhar id-Dipartiment tal-Malti talKummissjoni Ewropea organizza bosta seminars bil-\u0127sieb li t-tradutturi jkunu jistg\u0127u jwasslu l-mistoqsijiet tag\u0127hom anke huma direttament lir-ri\u010berkaturi tal-lingwa.", "Barra minn hekk, kemm-il darba bg\u0127atna xi mistoqsijiet lill-Kunsill tal-Malti jew lil membri mid-Dipartiment tal-Malti talUniversit\u00e0.", "Il-pubblikazzjoni li g\u0127adna kif", "nedejna b\u0127ala Dipartiment, ji\u0121ifieri Il-Linji Gwida Interni, tinkludi bosta twe\u0121ibiet li g\u0127addewlna l-Prof.", "Albert Borg, il-Prof.", "Ray Fabri, il-Prof.", "Li ma kienx g\u0127alihom u g\u0127as-Sur Joe Caruana, ma kienx ikollna l-linji gwida sodi li qed nibbenefikaw minnhom illum.", "Il-linji gwida qassamniehom fi tliet partijiet.", "Lewwel parti tindirizza kwistjonijiet grammatikali u nistennew li din tibqa\u2019 tikber.", "It-tieni taqsima tiffoka iktar fuq \u0127wejje\u0121 marbuta mal-istil u mal-punte\u0121\u0121jatura, u minbarra li tfakkar fl-importanza ta\u2019 Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali, tiggwida littraduttur dwar l-istil li jrid jimxi mieg\u0127u meta jittradu\u010bi dokumenti li ma jkunux se ji\u0121u ppubblikati fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "taqsima sservi ta\u2019 \u010bentru fejn jin\u0121abru tag\u0127rifiet marbuta ma\u2019 dokumenti spe\u010bifi\u010bi u li jkunu \u0121ew i\u010b\u010birkolati internament: m\u2019hemm xejn fiha marbut mal-grammatika jew mal-istil.", "Insistejna wkoll dwar l-importanza tal-kitba b\u2019Malti \u010bar u korrett.", "A\u0127na mhux li\u0121ijiet biss nittradu\u010bu.", "Filwaqt li r-re\u0121istru legali jiddetta lingwa\u0121\u0121 partikulari f\u2019testi partikulari, fil-bqija tad-dokumenti rridu n\u017commu f\u2019mo\u0127\u0127na udjenza iktar wiesg\u0127a.", "F\u2019idejna \u0121ieli ji\u0121u stqarrijiet g\u0127all-istampa, fuljetti u powsters informattivi, kotba g\u0127at-tfal tal-iskola, xi skript biex jinqara waqt filmat... testi fejn il-lingwa\u0121\u0121 legali mhux postu.", "Huwa g\u0127alhekk li fil-linji gwida kkoperajna filqrib mas-Sur Joe Mizzi tal-Uffi\u010b\u010bju talPubblikazzjonijiet.", "Bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u, littradutturi wassalnielhom tabella li telenka b\u2019mod \u010bar \u0127afna liema huma d-dokumenti li", "jmorru fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali u liema le.", "Sa\u0127ansitra indikajna liema huma d-dokumenti li minn idejna jg\u0127addu g\u0127and il-qarrejja talprovi.", "Ng\u0127idu a\u0127na, l-istqarrijiet g\u0127all-istampa u d-diskorsi tal-Kummissarji ma jg\u0127addux g\u0127and il-qarrejja tal-provi g\u0127all-iskrutinju tag\u0127hom.", "Fl-2015, ir-responsabbilt\u00e0 g\u0127al-Linji Gwida Interni g\u0127addiet f\u02bcidejn il-Grupp Lingwistiku li twaqqaf biex jittratta l-kwistjonijiet lingwisti\u010bi u stilisti\u010bi tad-Dipartiment.", "Il-Linji Gwida Interni tad-Dipartiment talMalti tal-Kummissjoni Ewropea jinsabu fuq l-internet: http://ec.europa.eu/translation/maltese/guidelines/ documents/styleguide_maltese_dgt_mt.pdf", "Louise Vella hija traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea", "Silta minn Il-Linji Gwida Interni L-artiklu fit-titli u fit-tabelli Fil-Malti l-artiklu jifforma parti integrali min-nom definit.", "I\u017cda kien sar qbil interistituzzjonali li fit-titli li jidhru fil-le\u0121i\u017clazzjoni u fit-tabelli jew fl-istampi, l-artiklu \u2013 meta possibbli \u2013 ma jinkitibx.", "Ir-ra\u0121uni g\u0127al dan ma kinitx wa\u0127da grammatikali i\u017cda purament stilistika.", "G\u0127aldaqstant, meta l-grammatika assolutament ma tippermettix li l-artiklu jitwaqqa\u2019, dan m\u2019g\u0127andux jitne\u0127\u0127a.", "Ikun xi jkun il-ka\u017c, fit-test innifsu xorta wa\u0127da n\u017commu l-artiklu ma\u2019 dik it-taqsima tat-test, ji\u0121ifieri minflok: niktbu:", "Kif stipulat f\u2019Artikolu 2 Kif stipulat fl-Artikolu 2", "Kif imni\u017c\u017cel f\u2019Kapitolu 6 Kif imni\u017c\u017cel fil-Kapitolu 6", "Meta nirreferu g\u0127al Regolament, Direttiva, De\u010bi\u017cjoni jew g\u0127al xi Kaw\u017ca jew Sentenza tal-Qorti, irridu nu\u017caw l-artiklu, u anki fin-noti tal-qieg\u0127 kif tispjega Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali p. 98: 1 Ir-Regolament (KE) Nru 1186/2009 dwar it-twaqqif ta\u2019 skema Komunitarja ta\u2019 dazji doganali...", "2 Il-Kaw\u017ca T-372/14, HK Intertrade Co. Ltd SA vs il-Kunsill...", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Il-promoturi ta\u2019 din il-pubblikazzjoni tawna l-permess nirriprodu\u010bu dan il-powster pubbli\u010bitarju.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Il-Kunsill Nazzjonali Ilsien Malti", "http://www.kunsilltalmalti.gov.mt/ mistoqsijiet?id=91", "Mistoqsija: 61.3 \u201cmillimetru\u201d jew \u201cmillimetri\u201d xita?", "oluzzjonijiet b\u0127al dawn (g\u0127al problemi relattivament \u0121odda) ma jaqg\u0127ux missema, u ma jivvintahomx min jistudja llingwa.", "Ifittixhom fil-lingwa stess, fuq fomm in-nies, u \uf02d iktar iva milli le \uf02d isib twe\u0121iba li jista\u2019 japplikaha g\u0127all-ka\u017c \u0121did tieg\u0127u.", "Issa lMalti forsi ma kellux id-de\u010bimali minn dejjem, imma frazzjonijiet kellu.", "G\u0127alhekk, b\u2019dan il-mudell tal-frazzjonijiet nista\u2019 nsolvi l-problema tad-de\u010bimali.", "Mela, bil-mudell ta\u2019 \u0127ames galluni u nofs nista\u2019 nibni: - wie\u0127ed u sittin millimetru punt tlieta (u mhux wie\u0127ed u sittin punt tlieta millimetri) - erba\u2019 litri punt sebg\u0127a (u mhux erbg\u0127a punt seba\u2019 litri) - seba\u2019 gradi punt tnejn (u mhux sebg\u0127a punt tnejn gradi) Iktibhom skont kif taqrahom.", "U min\u0127abba li din is-soluzzjoni timxi mas-sintassi li dejjem u\u017ca l-kelliem Malti, tin\u0127ass \u0127afna iktar naturali u \u0127afna inqas imqan\u017c\u0127a.", "Jekk ikollna \u201c5 and a half gallons of water\u201d ilkoll ng\u0127idu \u0127ames galluni u nofs ilma (u mhux \u0127amsa u nofs galluni ilma).", "Mela filMalti l-ewwel tag\u0127ti l-kejl is-s\u0127i\u0127 u mbag\u0127ad issemmi l-frazzjoni tas-s\u0127i\u0127.", "Nota: Dwar l-istess su\u0121\u0121ett tista\u2019 taqra wkoll l-artiklu ta\u2019 David Agius Muscat fil-\u0127ar\u0121a nru 7 ta\u2019 l-a\u010b\u010bent: http://ec.europa.eu/translation/maltese/magazine/ documents/issue_07_mt.pdf", "l-a\u010b\u010bent isellem lil \u010aikka.", "Prosit, \u010aikk!", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "It-traduzzjoni tal-fra\u017ci legali provided for Louiselle Saunier-Borg", "\u0127na u nittradu\u010bu, spe\u010bjalment il-li\u0121ijiet tal-Unjoni Ewropea mill-ver\u017cjoni Ingli\u017ca, ta\u2019 sikwit niltaqg\u0127u mal-fra\u017cijiet li \u0121ejjin: provided for... /stipulated in... /established in... /as foreseen in... /as set out...", "Kemm-il darba ni\u0121u f\u2019dubju jekk dawn il-fra\u017cijiet ifissrux l-istess \u0127a\u0121a.", "F\u2019dan l-artiklu se nipprova nwie\u0121eb din ilmistoqsija.", "Fit-traduzzjonijiet tieg\u0127i, stipulat nu\u017caha l-aktar g\u0127al set out, established in (g\u0127alkemm g\u0127al dawn tal-a\u0127\u0127ar nippreferi nu\u017ca l-verb stabbilit) jew g\u0127al as laid down in the law.", "Il-verb previst (inkella kif previst jew jipprevedi) nu\u017cah l-aktar g\u0127al foreseen jew provided for.", "Jekk ikolli nispjega g\u0127alfejn nag\u0127mel din id-differenza, nammetti li hija aktar kwistjoni ta\u2019 preferenza personali milli ta\u2019 g\u0127a\u017cla msejsa fuq ra\u0121unament o\u0121\u0121ettiv.", "I\u017cda peress li kultant \u017cmien din ilkwistjoni ter\u0121a\u2019 titqajjem fostna, g\u0127amilt sforz biex nindagaha ftit aktar fil-fond, spe\u010bjalment mil-lat lingwistiku u mil-lat legali.", "Idde\u010bidejt li nie\u0127u l-lingwa Ingli\u017ca b\u0127ala l-punt tat-tluq min\u0127abba li b\u2019mod \u0121enerali nittradu\u010bu minnha, \u0127a\u0121a li kultant to\u0127loq problemi fir-re\u0121istru legali Malti.", "Li kieku nittradu\u010bu mit-Taljan jew mill-Fran\u010bi\u017c, l-affarijiet ikunu aktar fa\u010bli.", "Mid-dehra l-kwistjoni tat-traduzzjoni ta\u2019 provided for tinqala\u2019 aktar ta\u2019 spiss meta nittradu\u010bu mill-Ingli\u017c, g\u0127ax dak li jkun ji\u0121ih suspett jekk g\u0127andux ju\u017ca previst jew ipprovda.", "Li kieku nittradu\u010bu dejjem mill-Fran\u010bi\u017c jew mit-Taljan il-kwistjoni \u017cgur li ma tqumx min\u0127abba li huma fil-bi\u010b\u010ba l-kbira ju\u017caw il-verbi \u2018prevoit/previsto\u2019.", "3 Collins jispjega li l-etimolo\u0121ija tal-kelma provide hija mil-Latin providere, minn pro (beforehand) + videre (to see).", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, id-definizzjoni fl-istess dizzjunarju tal-verb to stipulate hija - 1. [...]to specify, often as a condition of an agreement.", "Minflok il-kelma foreseen, fit-titolu setg\u0127et fa\u010bilment intu\u017cat il-fra\u017ci provided for.", "I\u017cda g\u0127at-traduzzjoni provide for, wie\u0127ed jista\u2019 fa\u010bilment ju\u017ca l-verb jistipula minflok previst... u jkun qed jg\u0127id e\u017cattament l-istess \u0127a\u0121a.", "Kollox jikkonferma li filwaqt li l-verb to provide huwa pjuttost \u0121enerali u jista\u2019 jintu\u017ca fa\u010bilment f\u2019diversi \u010birkostanzi, il-verb to stipulate huwa aktar spe\u010bifiku u sa\u0127ansitra \u0127afna aktar marbut ma\u2019 \u010birkostanzi legali.", "Wara diskussjonijiet ma\u2019 xi w\u0127ud minn s\u0127abi l-avukati, skoprejt ukoll li g\u0127alkemm wie\u0127ed jista\u2019 jissuspetta li provided for u jipprevedi jistg\u0127u jitqiesu \u0127bieb foloz, dan mhuwiex ilka\u017c: fl-Ingli\u017c, il-kelma foreseen (il-verb previst fil-veru sens tal-kelma) \u0121ieli tintu\u017ca b\u2019mod interkambjabbli ma\u2019 provided for.", "Lintenzjoni tal-le\u0121i\u017clatur hija dejjem l-istess, ji\u0121ifieri li l-le\u0121i\u017clatur \u0127aseb g\u0127alihom jew semmihom f\u2019dak l-Artikolu partikolari.", "Ng\u0127idu 4", "L-aktar \u0127a\u0121a li laqtitni f'din iddefinizzjoni kienet l-etimolo\u0121ija tal-kelma stipulate.", "G\u0127alkemm tajjeb insemmu wkoll li l-u\u017cu ta\u2019 foresee, b\u0127ala sinonimu ta\u2019 to provide, huwa \u017cbaljat: [...]", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Fil-fatt, meta wie\u0127ed jikkonsulta l-Korpus tal-Malti6 jiskopri li g\u0127al previst hemm diversi entrati relatati mal-li\u0121i Maltija.", "I\u017cda l-g\u0127add ta\u2019 entrati g\u0127al stipulat (u kklassifikati b\u0127ala \u2018LAW\u2019) huwa konsiderevolment akbar.7 Meta tkellimna mas-Sur Im\u0127allef Emeritu Giovanni Bonello, hu stqarr mag\u0127na li fil-passat l-aktar espressjoni li kienet tintu\u017ca kienet, \u201ckif ikkontemplat\u201d u g\u0127aldaqstant fittixt ukoll din il-fra\u017ci fil-Korpus.", "Tnejn u tletin mid-diversi entrati li sibt kienu spe\u010bifikament relatati mal-li\u0121i Maltija u dik Ewropea u l-bi\u010b\u010ba l-kbira minnhom kienu relatati ma\u2019 dokumenti mfassla jew diskussi fil-Parlament Malti.", "Waqt li kienu g\u0127addejjin id-diskussjonijiet ikkonkludejna wkoll li fil-kuntest \u0121uridiku Malti pprovda g\u0127al u pprovda ma jintu\u017cawx.", "Naraw li dan japplika anki fit-Taljan, naturalment min\u0127abba li ttermini \u0121uridi\u010bi tag\u0127na \u0121ejjin minnu.", "G\u0127al provided for, it-Taljani ju\u017caw \u2018previsto\u2019 jew \u2018stabbilito\u2019.", "Dan komplejt nikkonfermah meta er\u0121ajt dort g\u0127all-Korpus Malti: fil-kuntest legali ssib biss \u017cew\u0121 entrati bil-verb ipprovda g\u0127al jew ipprovda.", "Kollox jindika li din it-traduzzjoni n\u0127olqot mittradutturi tal-istituzzjonijiet Ewropej.", "Abba\u017ci tat-tiftix tieg\u0127i nikkonkludi li previst, stipulat jew ikkontemplat jistg\u0127u jintu\u017caw b\u2019mod interkambjabbli g\u0127at-traduzzjoni ta\u2019 provided for.", "Nistg\u0127u nkomplu nargumentaw ukoll, i\u017cda, li abba\u017ci tad-definizzjonijiet bl-Ingli\u017c li slitt iktar \u2019il fuq, tal-entrati fil-Korpus Malti u anki tas-sorsi Taljani8, jidher li stipulat hija l-aktar wa\u0127da idonea.", "Li hu \u017cgur huwa li pprovda jew ipprovda g\u0127al mhijiex traduzzjoni korretta ta\u2019 provided for.", "Fejn jid\u0127lu l-fra\u017cijiet established in u as set out, nistg\u0127u nu\u017caw it-terminu stabbilit, xi \u0127a\u0121a li ma to\u0127loqx kunflitt, spe\u010bjalment meta nsegwu l-e\u017cempju Fran\u010bi\u017c jew dak Taljan.", "Fra\u017ci bl-Ingli\u017c", "Traduzzjoni ppreferuta", "Traduzzjoni \u017cbaljata", "previst; stipulat; ikkontemplat", "ipprovda g\u0127al", "stabbilit", "Nixtieq inrodd \u0127ajr lil Andrew Sammut, Ian Zammit, Colette Bugeja u Flavia Chetcuti tal-g\u0127ajnuna.", "\u0126ajr ukoll lis-Sur Im\u0127allef Emeritu Giovanno Bonello tal-osservazzjonijiet tieg\u0127u.", "Dr Saunier-Borg hija traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea 6", "http://mlrs.research.um.edu.mt/ Ikklassifikati b\u0127ala \u2018Law\u2019 g\u0127oddejt 18-il entrata g\u0127al previst u 250 entrata g\u0127al stipulat.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "X\u2019inhi d-differenza bejn eva\u017cjoni u evitar tat-taxxa?", "Is-sena li g\u0127addiet smajna bil-ka\u017c imsejja\u0127 Lux Leaks, li kien jirrigwarda ftehimiet bejn il-pajji\u017c fejn ninsabu, il-Lussemburgu, u diversi kumpaniji dwar il-\u0127las ta\u2019 taxxa minn dawn il-kumpaniji b\u2019rati favorevoli g\u0127alihom.", "Dan l-artiklu ma jitkellimx fuq dan il-ka\u017c, i\u017cda huwa relatat mas-su\u0121\u0121ett li nixtieq nist\u0127arre\u0121, ji\u0121ifieri d-differenza bejn eva\u017cjoni u evitar (tat-taxxa).", "Bl-Ingli\u017c hemm il-kun\u010betti ta\u2019 tax evasion u tax avoidance.", "G\u0127al dawn i\u017c-\u017cew\u0121 termini, fid-dizzjunarju tal-Prof.", "J. Aquilina hemm dawn it-tifsiriet: g\u0127al tax avoidance, \u2018arran\u0121ament tal-finanzi b\u2019mod li wie\u0127ed inaqqas mill-\u0127las tat-taxxa\u2019, u g\u0127al tax evasion, \u2018eva\u017cjoni/\u0127rib tat-taxxa\u2019.1 Hawnhekk di\u0121\u00e0 g\u0127andna spjegazzjoni filqosor tad-differenza bejn i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti.", "Tax evasion is when you escape tax by unlawful means\u201d.2 Fi kliem ie\u0127or, eva\u017cjoni tat-taxxa hija meta xi \u0127add jonqos milli j\u0127allas taxxa li skont il-li\u0121i g\u0127andu j\u0127allas, u evitar tat-taxxa huwa arran\u0121ament legali li bih tit\u0127allas l-inqas taxxa possibbli.", "Il-kun\u010bett ta\u2019 evitar tat-taxxa huwa iktar diffi\u010bli li ji\u0121i spjegat.", "Im\u0127allef mill-Indja fisser li l-evitar tat-taxxa hu l-arti ta\u2019 kif tevita t-taxxa ming\u0127ajr ma tikser il-li\u0121i.3 Il-Qorti tal\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea g\u0127amlet din id2", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "distinzjoni u rreferiet ukoll g\u0127all-evitar tattaxxa b\u0127ala arran\u0121amenti artifi\u010bjali inti\u017ci g\u0127allevitar tal-li\u0121i tat-taxxa.4 Fi kliem il-Vi\u010bi President tal-Qorti tal\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea, Koen Lenaerts, \u201cIn the field of direct taxation, it is of paramount constitutional importance to draw a conceptual distinction between 'tax mitigation\u2019 (or 'tax avoidance\u2019) and 'tax evasion\u2019, since that", "B\u0127ala e\u017cempju jista\u2019 jing\u0127ad li \u0121ie de\u010bi\u017c millQorti tal-\u0120ustizzja li m\u2019hemmx pre\u017cunzjoni ta\u2019 eva\u017cjoni tat-taxxa meta jkun hemm \u201cissempli\u010bi fatt li kumpanija residenti to\u0127loq stabbiliment sekondarju, b\u0127al sussidjarja, fi Stat Membru ie\u0127or\u201d, i\u017cda \u201cmi\u017cura nazzjonali li 5", "Lankhorst-Hohorst GmbH vs Finanzamt Steinfurt, issentenza tat-12 ta\u2019 Di\u010bembru 2002 (C:324/00, EU:C:2002:749), mhux tradotta bil-Malti.", "l-a\u010b\u010bent", "tirrestrin\u0121i l-libert\u00e0 tal-istabbiliment tista\u2019 ti\u0121i \u0121\u0121ustifikata meta hija inti\u017ca spe\u010bifikament g\u0127al skemi purament artifi\u010bjali li g\u0127andhom l-g\u0127an li ja\u0127arbu l-le\u0121i\u017clazzjoni tal-Istat Membru kkon\u010bernat\u201d.6 Bil-Fran\u010bi\u017c, \u00e9vasion fiscale tfisser evitar tattaxxa u mhux eva\u017cjoni tat-taxxa, filwaqt li l-eva\u017cjoni tat-taxxa tissejja\u0127 fraude fiscale.", "\u0120unju 2016", "Id-distinzjoni mhux dejjem hija daqshekk \u010bara g\u0127ax \u010berti sistemi ta\u2019 evitar tat-taxxa jistg\u0127u jitqiesu illegali jekk imorru kontra d-dritt talUnjoni Ewropea.", "Diversi li\u0121ijiet ukoll jippruvaw isibu sistemi kif ma jkunx hemm evitar tat-taxxa.", "Pere\u017cempju l-li\u0121i Maltija, flAtt dwar it-Taxxa fuq l-Income10, fost l-o\u0127rajn issemmi, fl-Artikolu 51(1), li: \u201cMeta xi skema li tnaqqas l-ammont ta\u2019 taxxa li g\u0127andu jit\u0127allas minn xi persuna tkun artifi\u010bjali jew fittizja jew li fil-fatt ma ng\u0127atalhiex effett, ilKummissarju g\u0127andu jinjora l-iskema u l-persuni kon\u010bernati ji\u0121u intaxxati skont hekk\u201d.", "U fl-Artikolu 95, li: \u201cMeta, fil-fehma tal-Kummissarju, isiru sensiela ta\u2019 operazzjonijiet bil-g\u0127an wa\u0127dani jew ewlieni li jitnaqqas l-ammont ta\u2019 taxxa li g\u0127andu jit\u0127allas minn xi persuna bit-t\u0127addim taddispo\u017cizzjonijiet dwar kreditu ta\u2019 taxxa barranija b\u2019rata wa\u0127da li jinsabu fl-artikoli minn 92 sa 94, dik il-persuna tkun intaxxata daqslikieku ddispo\u017cizzjonijiet ma kinux japplikaw\u201d.", "Sfortunatament spiss isir l-i\u017cball li dawn ilkun\u010betti ji\u0121u tradotti \u0127a\u017cin.", "E\u017cempju \u010bar ta\u2019 dan jinsab fuq is-sit web tal-Kummissjoni Ewropea, fejn fil-ver\u017cjoni Ingli\u017ca hemm \u201cThe fight against tax fraud and tax evasion\u201d waqt li dik Fran\u010bi\u017ca tg\u0127id \u201cLa lutte contre la fraude et l\u2019\u00e9vasion fiscales\u201d.", "Is-sentenza tat-12 ta\u2019 Settembru 2006, Cadbury Schweppes et (C:196/04, EU:C:2006:544, il-punti 50 u 51).", "Dawn id-dispo\u017cizzjonijiet itendu li j\u010bajpru ddistinzjoni bejn i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti.", "Madankollu jidhirli li huwa importanti li din id-distinzjoni ssir, spe\u010bjalment fit-traduzzjoni ta\u2019 dawn ittermini.", "Dr Borg huwa \u0121urista lingwista mal-Qorti Eweropea tal-\u0120ustizzja", "Il-Kapitolu 123 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta: http:// justiceservices.gov.mt/DownloadDocument.aspx? app=lom&itemid=8658&l=2", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Delitti u kwa\u017ci delitti Chris Vella Nota: Id-distinzjoni bejn it-terminu reat u tterminu delitt konna ttrattajnieha fil-\u0127ar\u0121a nru 4 ta\u2019 din ir-rivista f\u2019artiklu miktub minn Alan Xuereb.", "F\u2019dan l-artiklu, Chris Vella jkompli japprofondixxi din id-distinzjoni u sa\u0127ansitra jiddistingwi bejn delitt u kwa\u017ci delitt.", "il-Malti mitkellem, bil-kelma delitt \u0127afna drabi nifhmu qtil jew omi\u010bidju.", "Fil-kuntest legali, madankollu, g\u0127andha tifsira \u0127afna iktar wiesg\u0127a minn hekk.", "F\u2019dan lartiklu se naraw wie\u0127ed x\u2019jifhem bil-kelma delitt fil-kamp tad-Dritt Kriminali Malti u bilkliem delitti u kwa\u017ci delitti fil-kamp tad-Dritt \u010aivili Malti.", "Se naraw ukoll jekk irresponsabbilt\u00e0 bba\u017cata fuq delitti jew kwa\u017ci delitti hijiex riflessa wkoll fl-ambitu tad-Dritt Ewropew.", "Skont l-Artikolu 2 tal-Kodi\u010bi Kriminali Malti, \u201cir-reati jitqassmu f\u2019delitti u kontravvenzjonijiet\u201d.", "Mela kull reat li ma jaqax ta\u0127t il-klassifikazzjoni ta\u2019 kontravvenzjoni jaqa\u2019 ne\u010bessarjament ta\u0127t il-klassifikazzjoni ta\u2019 delitt.", "Id-delitti huma l-iktar reati serji, dak li bl-Ingli\u017c \u0127afna drabi nirreferu g\u0127alihom b\u0127ala crimes.", "Il-pieni g\u0127al dawn ir-reati huma: (a) ilpri\u0121unerija; (b) ir-reklu\u017cjoni; (\u010b) linterdizzjoni; u (d) il-multa.", "G\u0127allkontravvenzjonijiet, min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-pieni stabbiliti huma: (a) id-detenzjoni; (b) lammenda; u (\u010b) i\u010b-\u010banfira jew it-twiddiba.", "Issa l-istess kodi\u010bi kriminali jipprovdi li kull reat jag\u0127ti lok g\u0127al azzjoni kriminali u g\u0127al azzjoni \u010bivili.", "L-azzjoni kriminali titmexxa quddiem il-qrati ta\u2019 \u0121uri\u017cdizzjoni kriminali, u", "biha tintalab piena kontra l-persuna akku\u017cata.", "Din l-azzjoni hija essenzjalment pubblika.", "Din tmiss lill-Istat u titmexxa f\u2019isem ir-Repubblika ta\u2019 Malta mill-Pulizija E\u017cekuttiva jew l-Avukat \u0120enerali, skont kif previst mil-li\u0121i.", "Min-na\u0127a lo\u0127ra, l-azzjoni \u010bivili titmexxa quddiem il-qrati ta\u2019 \u0121uri\u017cdizzjoni \u010bivili.", "Din l-azzjoni hija ta\u2019 natura privata u permezz tag\u0127ha persuna (attri\u010bi) ta\u0121ixxi kontra persuna o\u0127ra (konvenuta) li allegatament tkun ikkaw\u017cat \u0127sara lill-attri\u010bi b\u0127ala konsegwenza ta\u2019 reat.", "B\u2019din l-azzjoni, il-persuna attri\u010bi titlob kumpens g\u0127all-\u0127sara li tkun saritilha bit-twettiq ta\u2019 dan ir-reat.", "Biex nifhmu a\u0127jar, is-serq huwa e\u017cempju ta\u2019 reat kriminali li jaqa\u2019 ta\u0127t il-klassifikazzjoni ta\u2019 delitt.", "Dan id-delitt jag\u0127ti lok g\u0127al dawn limsemmija \u017cew\u0121 tipi ta\u2019 azzjonijiet legali.", "Blazzjoni kriminali, l-Istat jitlob il-kundanna tal-akku\u017cat g\u0127all-piena ta\u2019 pri\u0121unerija li tvarja skont i\u010b-\u010birkustanzi partikolari tal-ka\u017c.", "Blazzjoni \u010bivili, min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-persuna misruqa ta\u0121ixxi kontra l-persuna li tkun wettqet is-serq sabiex din ti\u0121i kkundannata troddilha lura l-o\u0121\u0121etti misruqa u/jew tikkumpensaha g\u0127al kwalunkwe dannu soffert b\u0127ala konsegwenza ta\u2019 dan is-serq.", "Mela dan listess att, li jikkostitwixxi delitt skont id-Dritt Kriminali, jag\u0127ti lok g\u0127al \u017cew\u0121 azzjonijiet differenti bi skopijiet differenti.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "L-azzjoni \u010bivili hija spe\u010bifikament irregolata minn dispo\u017cizzjonijiet li jinsabu fil-Kodi\u010bi \u010aivili Malti.", "Fil-fatt, ta\u0127t it-titolu ta\u2019 dan il-kodi\u010bi li jirrigwarda l-obbligazzjonijiet, insibu s-subtitolu: \u2018Fuq idDelitti u Kwa\u017ci-delitti\u2019.", "Il-ver\u017cjoni Ingli\u017ca tal-Kodi\u010bi \u010aivili Malti tu\u017ca t-termini \u2018Of Torts and QuasiTorts\u2019.", "Dan jittratta s-su\u0121\u0121ett ta\u2019 meta persuna tkun responsabbli g\u0127al \u0127las ta\u2019 \u0127sarat ikkaw\u017cati lil persuna o\u0127ra.", "Skont id-dispo\u017cizzjonijiet ta\u2019 dan is-subtitolu, kull persuna g\u0127andha twie\u0121eb g\u0127all\u0127sara li ti\u0121ri bi \u0127tija tag\u0127ha (Artikolu 1031).", "Il-li\u0121i tqis li jkun fi \u0127tija kull min bl-g\u0127emil tieg\u0127u ma ju\u017cax il-prudenza, id-dili\u0121enza u l-\u0127sieb ta\u2019 missier tajjeb tal-familja (bonus pater familias).", "\u0126add ma jwie\u0121eb, fin-nuqqas ta\u2019 dispo\u017cizzjoni espressa tal-li\u0121i, g\u0127all-\u0127sara li ti\u0121ri min\u0127abba nuqqas ta\u2019 prudenza, ta\u2019 dili\u0121enza jew ta\u2019 \u0127sieb fi grad ikbar (Artikolu 1032).", "Fi kliem ie\u0127or, b\u0127ala regola \u0121enerali, \u0127add mhuwa mistenni j\u017comm livell ta\u2019 attenzjoni og\u0127la minn dak mistenni minn missier tajjeb tal-familja.", "Skont l-Artikolu 1033, \u201c[k]ull min, bil-\u0127sieb jew ming\u0127ajr \u0127sieb li jag\u0127mel deni, g\u0127ax ikun irid jew b\u2019nuqqas ta\u2019 dili\u0121enza, ta\u2019 prudenza jew ta\u2019 \u0127sieb, jag\u0127mel jew jonqos li jag\u0127mel xi \u0127a\u0121a li biha jikser xi dmir impost mil-li\u0121i, hu obbligat g\u0127all-\u0127las tal-\u0127sara li ti\u0121ri min\u0127abba f\u2019hekk.\u201d", "L-enfasi qieg\u0127da fuq il-ksur ta\u2019 \u2018xi dmir impost mil-li\u0121i\u2019, u dan kemm jekk wie\u0127ed ja\u0121ixxi bil-\u2018\u0127sieb li jag\u0127mel deni\u2019 kif ukoll jekk le.", "Fil-fatt, fil-kuntest \u010bivili, il-kun\u010betti ta\u2019 delitt u kwa\u017ci delitt huma marbuta, minn na\u0127a, ma\u2019 kull azzjoni dolu\u017ca jew intenzjonata li tag\u0127mel \u0127sara u, min-na\u0127a l-o\u0127ra, ma\u2019 kull azzjoni kolpu\u017ca (negli\u0121enza) jew ma\u2019 kwalunkwe ksur ie\u0127or ta\u2019 dmir impost mil-li\u0121i.", "B\u2019mod partikolari, il-kun\u010bett ta\u2019 kwa\u017ci delitt g\u0127andu portata ferm wiesg\u0127a u jinkludi sa\u0127ansitra azzjonijiet jew ommissjonijiet li ma jikkostitwux ne\u010bessarjament reati kriminali.", "Il-Kodi\u010bi \u010aivili jipprevedi diversi sitwazzjonijiet ta\u2019 \u0127tija li mhumiex marbuta mal-intenzjoni dolu\u017ca tal-persuna responsabbli.", "Hekk, pere\u017cempju, insibu sitwazzjonijiet ta\u2019 responsabbilt\u00e0 \u010bivili ta\u2019 persuna g\u0127al a\u0121ir ta\u2019 persuna o\u0127ra jew ta\u2019 annimal li g\u0127alih hija tkun responsabbli.", "B\u2019dan il-mod insibu fl-Artikolu 1034 tal-istess kodi\u010bi li \u201ckull persuna li tie\u0127u \u0127sieb ta\u2019 minuri, jew ta\u2019 persuna b\u2019di\u017cordni mentali jew kundizzjoni o\u0127ra, li tag\u0127milha inkapa\u010bi li tie\u0127u \u0127sieb \u0127wejji\u0121ha, tkun responsabbli g\u0127all-\u0127sara li jag\u0127mel dak il-minuri jew dik il-persuna meta tonqos milli tie\u0127u l-\u0127sieb ta\u2019 missier tajjeb tal-familja [sic] biex il-fatt ma ji\u0121rix\u201d.", "B\u2019mod simili, insibu wkoll li s-sid ta\u2019 annimal iwie\u0121eb g\u0127all-\u0127sara li dak l-annimal jikka\u0121una, sew jekk ikun jinsab ta\u0127t idejh kemm jekk ikun intilef jew \u0127arab (Artikolu 1040).", "Insibu wkoll li kull min iqabbad persuna li mhix ta\u2019 \u0127ila g\u0127al xi xog\u0127ol jew servizz ie\u0127or, jew li ma jkollux ra\u0121un ja\u0127seb li hija ta\u2019 \u0127ila, hu obbligat jag\u0127mel tajjeb g\u0127all-\u0127sara illi dik il-persuna, min\u0127abba n-nuqqas ta\u2019 \u0127ila tag\u0127ha, tikka\u0121una lil \u0127addie\u0127or fl-e\u017cekuzzjoni tax-xog\u0127ol jew servizz hawn fuq imsemmi (Artikolu 1037).", "Hemm ukoll prevista r-responsabbilt\u00e0 ta\u2019 lukandier fil-ka\u017c ta\u2019 \u0127sara jew telf ta\u2019 proprjet\u00e0 li tkun in\u0121iebet fil-lukanda minn xi allo\u0121\u0121jant.", "Tali responsabbilt\u00e0 tkun illimitata jekk, inter alia, il-\u0127sara tkun \u0121iet ikka\u0121unata, volontarjament jew min\u0127abba negli\u0121enza, anki fi grad \u017cg\u0127ir \u0127afna, mil-lukandier jew minn persuna fl-impjieg tieg\u0127u jew minn xi persuna li", "huwa jkun responsabbli g\u0127all-g\u0127emil tag\u0127ha (Artikolu 1039).", "Il-Kodi\u010bi \u010aivili jipprevedi wkoll", "responsabbilt\u00e0 ta\u2019 sid ta\u2019 bini g\u0127all-\u0127sara li ssir mit-ti\u0121rif tal-bini, meta dan it-ti\u0121rif ji\u0121ri min\u0127abba", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "nuqqas ta\u2019 tiswijiet, jew min\u0127abba difett fix-xog\u0127ol tal-bini kemm-il darba huwa kien jaf b\u2019dan iddifett jew kellu ra\u0121un ja\u0127seb li kien hemm tali difett (Artikolu 1041).", "Ir-responsabbilt\u00e0 g\u0127ad-danni g\u0127alhekk tmur ferm lil hinn mit-twettiq ta\u2019 azzjoni ta\u2019 \u0127sara b\u2019mod intenzjonat.", "Huwa suffi\u010bjenti li d-danni jkunu ri\u017cultat ta\u2019 nuqqas ta\u2019 t\u0127aris ta\u2019 xi dmir jew obbligu impost mil-li\u0121i sabiex tin\u0127oloq tali responsabbilt\u00e0 fl-ambitu tal-kun\u010bett ta\u2019 kwa\u017ci delitt.", "Tali responsabbilt\u00e0 \u010bivili g\u0127al danni tinsab stabbilita wkoll fil-kuntest tad-Dritt Ewropew.", "It-tieni paragrafu tal-Artikolu 340 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea jipprovdi li \u201c[f]ilka\u017c ta\u2019 responsabbilt\u00e0 mhux kuntrattwali, l-Unjoni g\u0127andha, skont il-prin\u010bipji \u0121enerali komuni g\u0127al sistemi legali tal-Istati Membri, tag\u0127mel tajjeb g\u0127al kull dannu kka\u0121unat mill-istituzzjonijiet tag\u0127ha jew mill-impjegati tag\u0127ha fit-twettiq ta\u2019 dmirijiethom.\u201d", "F\u2019dan ir-rigward, il-\u0121urisprudenza tal-Qorti tal-\u0120ustizzja pprovdiet li sabiex ikun hemm tali responsabbilt\u00e0 je\u0127tie\u0121 li ji\u0121u ppruvati tliet rekwi\u017citi: in-nuqqas min-na\u0127a ta\u2019 istituzzjoni jew l-impjegati tag\u0127ha; id-dannu kkaw\u017cat lillpersuna li tressaq il-kaw\u017ca; u r-rabta kaw\u017cali bejn in-nuqqas u d-dannu (L\u00fctticke vs IlKummissjoni, Kaw\u017ca 4/69, 1971).", "Dawn huma, fil-fatt, rekwi\u017citi ba\u017ci\u010bi li huma komuni g\u0127al diversi sistemi legali madwar l-Ewropa, fosthom dik Maltija, li tipprevedi rekwi\u017citi simili g\u0127allistabbiliment tar-responsabbilt\u00e0 delittwali jew kwa\u017ci delittwali.", "Interessanti ferm kif tali responsabbilt\u00e0 \u0121iet stabbilita wkoll fil-kuntest ta\u2019 nuqqas ta\u2019 Stat Membru fil-konfront ta\u010b-\u010bittadini tieg\u0127u b\u0127ala benefi\u010bjarji tad-drittijiet stabbiliti favur tag\u0127hom mid-Dritt Ewropew.", "Minkejja li t-Trattat ma jipprevedix espressament tali responsabbilt\u00e0, il-Qorti tal\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea stabbiliet tali responsabbilt\u00e0 fuq il-ba\u017ci tal-premessa li l-effettivit\u00e0 s\u0127i\u0127a tar-regoli tal-Unjoni kif ukoll il-protezzjoni tad-drittijiet li dawn jirrikonoxxu jiddg\u0127ajfu jekk l-individwi ma jkollhomx il-possibbilt\u00e0 jiksbu kumpens meta d-drittijiet tag\u0127hom jinkisru min\u0127abba ksur tad-dritt tal-Unjoni imputabbli lil Stat Membru.", "B\u2019hekk, pere\u017cempju, Stat Membru jkun responsabbli g\u0127ad-danni sostnuti mi\u010b-\u010bittadini tieg\u0127u meta tali Stat Membru jonqos milli jimplimenta Direttiva li tistabbilixxi drittijiet favur tali \u010bittadini (Kaw\u017ci mag\u0127quda Francovich u Bonifaci et, C-6/90, 1991).", "Stat Membru jkun ukoll responsabbli g\u0127ad-danni sofferti minn individwu li, fi pro\u010beduri legali quddiem qorti domestika tal-a\u0127\u0127ar istanza, jisfa ppre\u0121udikat min\u0127abba li tali qorti tinterpreta \u0127a\u017cin id-Dritt Ewropew wara li tkun g\u0127a\u017clet li ma tirreferix il-kwistjoni lill-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea (Kaw\u017ca Traghetti del Mediterraneo SpA vs L-Italja, C-173/03, 2006).", "G\u0127aldaqstant, f\u2019ka\u017c ta\u2019 ksur ta\u2019 obbligu b\u0127al dawn l-e\u017cempji indikati, l-individwu li jsofri danni min\u0127abba tali ksur jista\u2019 ja\u0121ixxi kontra l-Istat quddiem qorti nazzjonali li fuq il-ba\u017ci tarresponsabbilt\u00e0 delittwali jew kwa\u017ci delittwali tordna lill-istess Stat jag\u0127mel tajjeb g\u0127al tali danni.", "Skont il-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea, tali responsabbilt\u00e0 tal-Istat hija inerenti g\u0127allordinament \u0121uridiku tal-Unjoni Ewropea.", "Dr Vella huwa \u0121urista lingwista mal-Qorti Ewropea tal-\u0120ustizzja", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra", "al-introduzzjoni tal-kompjuters kienu \u0127afna dawk li bassru li se jasal \u017cmien meta l-karti ma jintu\u017caw qatt i\u017cjed.", "I\u017cda l-vi\u017cjoni ta\u2019 uffi\u010b\u010bju ming\u0127ajr karti qatt ma mmaterjalizzat (g\u0127alkemm, biex ng\u0127idu kollox, naqsu \u0127afna).", "Il-qarrejja elettroni\u010bi b\u0127all-Kindle, flimkien mal-pro\u0121ett tal-Google \u2013 Google books1 \u2013 u u\u017cu aktar mifrux ta\u2019 servizzi ta\u2019 ri\u010berka onlajn minn pubblikaturi stabbiliti, jidher li qed isiru aktar popolari mill-pubblikazzjonijiet 2 stampati.", "Mhux ta\u2019 b\u2019xejn li fl-2011 kien t\u0127abbar li l-kotba elettroni\u010bi fuq amazon.com bdew jinbieg\u0127u aktar mill-kotba stampati.", "U din hi x-xejra fl-industrija globali talpubblikazzjonijiet.", "Il-vanta\u0121\u0121i tal-materjal elettroniku huma numeru\u017ci.", "Ibda biex huma or\u0127os biex tipprodu\u010bihom, huwa aktar fa\u010bli biex wie\u0127ed ja\u010b\u010bessahom, jistg\u0127u ji\u0121u a\u0121\u0121ornati fa\u010bilment u, permezz tas-search", "\u201cTista\u2019 ta\u010b\u010bessa l-FindEr mill-mobile u jekk tkun trid tibqa\u2019 a\u0121\u0121ornat dwar xi su\u0121\u0121ett, is-sistema tista\u2019 tibg\u0127atlek email jew messa\u0121\u0121 meta tkun da\u0127let ri\u017corsa \u0121dida fuq dak is-su\u0121\u0121ett partikolari.\u201d function, tiffranka \u0127afna \u0127in u strapazz fuq g\u0127ajnejk.", "Il-librerija tal-Kummissjoni, biex timxi ma\u017c\u017cminijiet, biddlet isimha u minn \u2018Il-Librerija \u010aentrali\u2019 issa saret \u2018Il-Librerija u \u010b-\u010aentru tar-Ri\u017corsi Elettroni\u010bi\u2019.", "Tidher bidla ko\u017cmetika, i\u017cda fil-verit\u00e0, tirrifletti bidla konkreta li ilha tin\u0127ema tul dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "Ta\u2019 min wie\u0127ed isemmi li fil-pre\u017cent ilLibrerija g\u0127andna aktar minn 15-il miljun ri\u017corsa b\u0127al artikli ta\u2019 ri\u010berka, rapporti u kotba elettroni\u010bi li jistg\u0127u ji\u0121u a\u010b\u010bessati millkompjuter tal-uffi\u010b\u010bju tal-utent.", "Dan in-numru jidher enormi u se jkompli ji\u017cdied u hawn tid\u0127ol il-problema ta\u2019 kif wie\u0127ed se jsib dak li jrid ming\u0127ajr \u0127afna telf ta\u2019 \u017cmien.", "U hawn jid\u0127ol fix-xena l-Find-eR.", "Servizz tal-Google Inc. li jfittex it-testi s\u0127a\u0127 tal-kotba u r-rivisti li l-Google ikun skennja, ikkonverta f\u2019test permezz ta\u2019 g\u0127odda msej\u0127a \u2018optical character recognition\u2019 u \u0127a\u017cen f\u2019ba\u017ci tad-dejta.", "Il-kotba ji\u0121u minn pubblikaturi u awturi, permezz tal-Google Books Partner Program, jew mil-libreriji li huma s\u0127ab talGoogle, permezz tal-Library Project.", "Barra minn hekk, il-Google issie\u0127eb ma\u2019 g\u0127add ta\u2019 pubblikaturi ta\u2019 rivisti biex l-arkivji tag\u0127hom jag\u0127milhom di\u0121itali.", "Il-Find-eR huwa servizz \u2018web-based\u2019 u huwa luniku g\u0127odda li g\u0127andek b\u017conn biex tfittex ktieb jew ri\u017corsa elettronika fil-Librerija talKummissjoni.", "Ir-ri\u017cultati jintwerew bl-istess mod b\u0127al meta wie\u0127ed ifittex bil-Google u jkun hemm ukoll il-link g\u0127all-kontenut onlajn.", "Il-Find-eR jinkorpora l-katalgu tal-librerija talKummissjoni (dak li kien l-ECLAS) u wie\u0127ed", "l-a\u010b\u010bent", "jista\u2019 jfittex fih biss.", "Wie\u0127ed jista\u2019 wkoll ifittex fir-ri\u017corsi elettroni\u010bi biss, li jinkludu miljuni ta\u2019 artikli minn \u0121urnali, e-books, re\u010bensjonijiet, e\u010b\u010b. me\u0127uda minn aktar minn 70 pubblikatur primarju u sekondarju u minn repo\u017citorji ta\u2019 a\u010b\u010bess miftu\u0127.", "Jew ifittex fihom it-tnejn f\u2019salt.", "Il-Find-eR tista\u2019 ssibu mill-pa\u0121na talIntraComm ta\u0127t Work Resources, u ja\u0127dem b\u0127all-Google: janti\u010bipa dak li tkun qed tfittex bil-\u2018predictive search\u2019.", "Tista\u2019 wkoll tu\u017ca lparametri kollha tal-Google b\u0127all-inverted commas (\u201c,\u201d) il-punt tal-mistoqsija (?) jew lasterisk (*) u l-bqija.", "Min hu familjari massearch engines l-aktar popolari se jsibha fa\u010bli ju\u017ca l-Find-eR g\u0127aliex jinkludi l-g\u0127ajnuniet li llum saru standard biex wie\u0127ed idejjaq kemm jista\u2019 jkun l-ispazju li qed ifittex fih biex isib", "\u0120unju 2016", "dak li jrid malajr.", "Wie\u0127ed jista\u2019 jelenka rri\u017cultati permezz tar-relevanza, tad-data, talpopolarit\u00e0, e\u010b\u010b. Fih ukoll l-hekk imsej\u0127a facets li jintu\u017caw biex wie\u0127ed ikun jista\u2019 jfittex ilmaterjal skont it-tip ta\u2019 ri\u017corsa (jekk hux artiklu, re\u010benzjoni, ktieb, e\u010b\u010b.), skont it-topik, skont l-awtur, skont l-isem tal-kollezzjoni u fuq kollox skont il-lingwa.", "Jekk xorta ma ssibx dak li qed tfittex, ilFind-eR jie\u0127dok f\u2019siti o\u0127ra li g\u0127alkemm illibrerija ma tkunx qed t\u0127allas g\u0127alihom, xorta \u201cIl-vanta\u0121\u0121 kru\u010bjali tal-Find-eR fuq search engines o\u0127ra hu li m\u2019g\u0127andekx g\u0127alfejn t\u0127abbel rasek jekk sors hux affidabbli jew le, g\u0127ax dak ix-xog\u0127ol tkun g\u0127amlitu di\u0121\u00e0 l-librerija.\u201d", "l-a\u010b\u010bent", "jkunu mag\u0127\u017cula minnha u jkunu affidabbli.", "Hawnhekk tkun tista\u2019 tara jekk dak li tag\u0127\u017cel hux disponibbli jew le u jekk tistax tara t-test s\u0127i\u0127 jew sinossi.", "Jekk ir-ri\u017corsa li jkollok b\u017conn tkun f\u2019xi librerija o\u0127ra, f\u2019xi ka\u017cijiet illibrerija tal-Kummissjoni stess tista\u2019 tissellifha biex tu\u017caha int, permezz tas-servizz Interlibrary loan.", "Meta ssib ktieb li jkun fil-librerija, tista\u2019 tissellfu mil-lista stess u jasallek fl-uffi\u010b\u010bju fi \u017cmien jumejn.", "Tista\u2019 tissellef ktieb g\u0127al sitt \u0121img\u0127at (\u0127lief g\u0127all-kotba l-aktar popolari) u tista\u2019 wkoll tissellfu mill-\u0121did sakemm ma jkunx hemm \u0127addie\u0127or jistenna warajk biex jissellef l-istess ktieb.", "L-a\u0127\u0127ar \u0127a\u0121a ta\u2019 interess fil-Find-eR huwa lispazju personalizzat li jissejja\u0127 e-Shelf.", "F\u2019dan l-ispazju l-utent jista\u2019 jitfa\u2019 r-ri\u017corsi li jkun sab u g\u0127alhekk jibqg\u0127u disponibbli meta jer\u0121a\u2019 jilloggja d-drabi ta\u2019 wara.", "Dan l-ispazju personalizzat jista\u2019 ji\u0121i organizzat b\u2019\u0127afna modi, stampat, jew mibg\u0127ut bl-email.", "Il-Find-eR jistg\u0127u ju\u017cawh it-tradutturi u dawk li g\u0127andhom a\u010b\u010bess g\u0127al-librerija talKummissjoni.", "Qed naqsmu din l-informazzjoni mal-qarrejja kollha ta\u2019 l-a\u010b\u010bent g\u0127al skop ta\u2019 informazzjoni biex jekk xi \u0127add ikollu su\u0121\u0121eriment ta\u2019 xi ri\u017corsa elettronika jew pubblikazzjoni li tista\u2019 tkun utli g\u0127attraduzzjoni, jista\u2019 jiktbilna f\u2019dan l-indirizz: l-accent@ec.europa.eu.", "Alan Delia huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea u l-Korrispondent tal-Librerija tad-Dipartiment tal-Malti", "\u0120unju 2016", "It-Tradizzjoni tatTraduzzjoni Claudia Gauci", "if jg\u0127id Salman Rushdie f\u2019wa\u0127da mill-esejs tieg\u0127u, \u2018Imaginary Homelands\u2019, il-kelma traduzzjoni \u0121ejja mil-Latin u tfisser \u2018taqsam g\u0127an-na\u0127a lo\u0127ra\u2019.", "Kif ja\u0127sbu \u0127afna, mat-triq xi \u0127a\u0121a se tintilef \u017cgur waqt it-traduzzjoni.", "Jiena n\u0127obb nis\u0127aq li xi \u0127a\u0121a tintreba\u0127 ukoll.", "Li ntreb\u0127et \u017cgur kienet l-udjenza li attendiet g\u0127all-konferenza dwar it-Tradizzjoni tatTraduzzjoni nhar il-\u0120img\u0127a, 16 ta\u2019 Ottubru 2015 fil-Mu\u017cew Marittimu, ix-Xatt tal-Birgu.", "Is-sala malajr t\u0127e\u0121\u0121et b\u2019entu\u017cja\u017cmu sabi\u0127 quddiem il-varjet\u00e0 ta\u2019 ta\u0127ditiet mog\u0127tija minn kelliema li \u0121ew minn oqsma differenti u li taw is-sehem tag\u0127hom abba\u017ci tal-esperjenza u l-vi\u017cjoni tag\u0127hom f\u2019dan is-su\u0121\u0121ett.", "Wa\u0127da mill-kelliema kienet il-Prof.", "Clare Vassallo li bl-intervent tag\u0127ha ppruvat twie\u0121eb il-mistoqsija \u2018G\u0127aliex nittradu\u010bu u g\u0127al min?\u2019.", "Fl-isfond tal-istudji tag\u0127ha dwar Umberto Eco, tkellmet dwar il-famu\u017c motto ma\u0127luq mill-istudju\u017c Taljan \u201cIt-traduzzjoni hija l-lingwa tal-Ewropa\u201d u g\u0127addiet g\u0127al diskussjoni dwar l-isfidi tat-traduzzjoni ta\u2019 IsSriep Re\u0121g\u0127u Saru Velenu\u017ci ta\u2019 Alex Vella Gera.", "Dan il-ktieb fil-fatt huwa uniku kif ukoll problematiku g\u0127at-traduzzjoni min\u0127abba li miktub bil-Malti u bl-Ingli\u017c, u b\u2019lingwa bejniethom (Maltingli\u017c, Manglish?) li kieku tippre\u017centa sitwazzjonijiet partikolari \u0127afna g\u0127at-traduzzjoni.", "Victor Cauchi t\u0127addet dwar l-esperjenza tieg\u0127u fil-qasam tat-", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "traduzzjoni legali, fosthom l-ewwel \u2018intoppi\u2019 fil-qlib tal-acquis meta lprofessjoni kienet g\u0127adha qed titwieled.", "Segwa intervent interessanti g\u0127all-a\u0127\u0127ar tar-Rev.", "Paul Sciberras dwar ittraduzzjoni ta\u2019 testi reli\u0121ju\u017ci.", "Wara l-interventi mill-udjenza, kien imiss lil Dr Helga Zahra u lil Jeantide Naudi li qasmu lesperjenza tag\u0127hom fid-Direttorat \u0120enerali tat-Traduzzjoni fil-Kummissjoni Ewropea, ilLussemburgu.", "Ing\u0127atat \u0127arsa lejn ix-xog\u0127ol u l-missjoni tad-Dipartiment tal-Malti, u Jeantide Naudi bbilan\u010bjat is-serata billi tat pre\u017centazzjoni prattika u utli wkoll g\u0127at-tradutturi kollha pre\u017centi fejn spjegat kif jintu\u017caw id-diversi g\u0127odod tat-traduzzjoni.", "L-a\u0127\u0127ar intervent kien ta\u2019 Dr Albert Gatt li tkellem fuq l-esperjenza tieg\u0127u b\u0127ala traduttur ta\u2019 diversi testi letterarji Maltin li huwa qaleb g\u0127allIngli\u017c, fosthom Ulied in-Nanna Venut fl-Amerka ta\u2019 \u0120wann Mamo.", "F\u2019din l-okka\u017cjoni, Ranier Fsadni kiteb kur\u017cit\u00e0 \u0127elwa fuq Facebook rigward Erin Serracino-Inglott.", "Beda billi fakkar illi nhar is-16 ta\u2019 Ottubru ja\u0127bat ukoll jum twelid Erin Serracino-Inglott (1904-83), traduttur Malti ewlieni, spe\u010bjalment tax-xog\u0127lijiet ta\u2019 Dante.", "B\u0127ala t\u0127ejjija g\u0127al dak ix-xog\u0127ol u g\u0127all -gost ukoll, kien ittradu\u010ba l-\u0121rajjiet pulizjeski ta\u2019 Gaston Leroux.", "Il-Miklem faqqas minn vokabularju li kien beda jikteb g\u0127alih innifsu sabiex ikun jista\u2019 jaqleb id-Divina Commedia (kif ukoll biex ikun jista\u2019 jikteb xi w\u0127ud mid-drammi tieg\u0127u).", "Ka\u017c ie\u0127or fejn l-im\u0127abba g\u0127all-Malti mxiet id f\u2019id malim\u0127abba g\u0127al ilsna o\u0127ra.", "Il-konferenza kienet immexxija minn Mark Vella, traduttur u awtur.", "L-avveniment ittella\u2019 fuq Facebook ukoll u, tul il-konferenza kollha, kien hemm ukoll Kit Azzopardi u Leanne Ellul li kienu qed iwasslu a\u0127barijiet dwar il-konferenza f\u2019\u0127in reali fuq Twitter u fuq Facebook.", "Dan l-avveniment \u0121ie organizzat minn Inizjamed, organizzazzjoni kulturali volontarja li twaqqfet fl1998 u li tmexxi l-Festival Mediterranju tal-Letteratura ta\u2019 Malta, u mid-Dipartiment tal-Malti fidDirettorat \u0120enerali tal-Kummissjoni Ewropea.", "Claudia Gauci hija membru ta\u2019 Inizjamed", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Clare Vassallo kitbitilna ftit \u0127sibijiet dwar il-kontribut ta\u2019 Umberto Eco g\u0127attraduzzjoni fl-Ewropa meta kienet fi triqtha g\u0127all-funeral ta\u2019 dak li hi ssejja\u0127lu \u201cl-aqwa \u010bittadin tal-Ewropa\u201d.", "Eco, li lCorriere della Sera jsejja\u0127lu \u201cil-kittieb li biddel il-kultura Taljana\u201d, miet fid-19 ta\u2019 Frar 2016.", "Umberto Eco: 5 ta\u2019 Jannar 1932 \uf02d 19 ta\u2019 Frar 2016", "\u201cIt-traduzzjoni hija l-lingwa tal-Ewropa\u201d \uf02d Umberto Eco Clare Vassallo", "\u0127ala filosfu, \u0121urnalist, rumanzier, akkademiku u traduttur, Eco jibqa\u2019 mag\u0127na bil-firxa vasta ta\u2019 kitbietu.", "I\u017cda, mis-su\u010b\u010bessi kollha tieg\u0127u, l-aktar importanti tibqa\u2019 s-semjotika, it-teorija li tiddeskrivi l-mod kif ninterpretaw id-dinja u dak kollu li hemm fiha.", "Barra minn hekk, din hi t-teorija li tiddeskrivi l-mod kif nag\u0127mlu sens mill-affarijiet, kif nibnu fuq l-esperjenza, kif nikkomunikaw it-tifsira u nimmanipulawha, kif nigdbu, jew sempli\u010biment kif nirrakkontaw il-\u0127rejjef \u2013 li hu forma o\u0127ra ta\u2019 gidba \u2013 i\u017cda li fiha l-kittieb ida\u0127\u0127alna fil-fabbrikazzjoni tieg\u0127u biex b\u2019hekk nitwa\u0127\u0127du mad-dinjiet possibbli, alternattivi, tal-finzjoni, ma\u0127luqa fil-lingwa.", "Dawn l-istess dinjiet jirkbu fuq l-esperjenza tag\u0127na u jkabbru l-fantasija tag\u0127na u nitilfu lilna nfusna b\u0127ala qarrejja fi vja\u0121\u0121i u \u0127ajjiet li je\u0127duna lil hinn mill-fruntieri ta\u2019 \u0127ajjitna stess.", "Eco kien i\u0127obb jg\u0127id li dawk li jaqraw, jg\u0127ixu \u0127afna aktar \u0127ajjiet fl-istess \u017cmien allokat lilna f\u2019din iddinja.", "Dan il-filosfu \u010bertament ipprattika dak li kien jg\u0127id lill-istudenti tieg\u0127u g\u0127ax, minbarra li kien jaqra bla heda, kien ukoll kittieb prolifiku.", "Kelli l-privile\u0121\u0121 inkun wa\u0127da mill-istudenti tal-Professur Eco g\u0127ad-dottorat fl-ewwel nofs tas-snin disg\u0127in wara li kont ing\u0127atajt bor\u017ca ta\u2019 studju mill-Istitut Kulturali Taljan b\u0127ala l-ewwel studenta Maltija postgraduate li g\u0127amlet Dottorato di Ricerca fl-Italja.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-Prof.", "Vassallo ma\u2019 Umberto Eco fil-British Library f\u2019Londra, f\u2019Novembru 2015 g\u0127at-tnedija tat-traduzzjoni bl-Ingli\u017c tal-ktieb tieg\u0127u Numero Zero.", "\u0120unju 2016", "Kont insistejt li mmur l-Universit\u00e0 ta\u2019 Bologna biex nistudja mal-bniedem li \u0121abar flimkien diversi oqsma ta\u2019 studju filosofi\u010bi.", "Kont g\u0127adni kif qrajt Semiotics and the Philosophy of Language (1984), ktieb minn tieg\u0127u li wrieni kif kien irnexxielu j\u0121ib flimkien il-filosofija tal-\u0127sieb u tal-lingwa, itteorija lingwistika, u t-teoriji dwar ir-rispons tal-qarrej b\u2019enfasi fuq il-kooperazzjoni talqarrej mat-test.", "Eco ried jara kif, b\u0127ala qarrejja, \u2018nirrispondu\u2019 g\u0127ad-dinja u kif ninterpretawha, nifhmuha u nag\u0127mlu sens mill-esperjenza.", "Dak i\u017c-\u017cmien, g\u0127alija ma kienx evidenti millewwel li meta nkunu qed nag\u0127mlu sens mill-affarijiet u nispjegawhom, inkunu qed \u201cng\u0127idu xi \u0127a\u0121a i\u017cjed\u201d jew, tal-anqas, \u201cng\u0127iduha fi kliem ie\u0127or\u201d.", "G\u0127aldaqstant a\u0127na dejjem involuti fl-att tattraduzzjoni, fl-att biex nag\u0127mlu sens mill-esperjenza, hekk kif ng\u0127addu minn sistema ta\u2019 tifsira g\u0127al o\u0127ra.", "Hawn jidwi l-kliem ta\u2019 Charles Sanders Pierce, filosfu Prammatista Amerikan tas-seklu 19, u ispirazzjoni ewlenija tat-teorija semjotika ta\u2019 Eco.", "Eco ppubblika x-xog\u0127lijiet ewlenin tieg\u0127u dwar it-traduzzjoni bejn l-2001 u l-2003.", "Dire quasi la stessa cosa, Experiences in Translation, u Mouse or Rat: Translation as Negotiation saru kotba ewlenin preskritti fil-korsijiet dwar l-istudji tat-traduzzjoni.", "Dawn il-kotba jipproponu l-idea li ttraduzzjoni g\u0127andu jkollha l-g\u0127an li fil-mo\u0127\u0127 tal-qarrej tat-traduzzjoni (il-qarrej fil-mira), tnissel listess effett li t\u0127alla fuq il-qarrej tat-test ori\u0121inali.", "Eco kien jargumenta li hemm aktar \u010bans li jintla\u0127aq dan l-effett meta wie\u0127ed jitbieg\u0127ed mil-livell superfi\u010bjali tat-tifsira u minflok jog\u0127dos fil-qalba tal-intenzjoni tat-test (u qatt f\u2019dik tal-awtur) biex ji\u0121i riprodott l-istess effett.", "Eco kiteb b\u0127ala ra\u0121el tal-esperjenza.", "Awtur imma wkoll traduttur, li r-rumanzi tieg\u0127u \u0121ew tradotti waqt li kien qed ja\u0127dem mill-qrib mat-tradutturi tieg\u0127u.", "B\u0127ala espert tas-semjotika dejjem tkellem dwar it-traduzzjoni b\u0127ala mod ta\u2019 interpretazzjoni, ta\u2019 fehim u ta\u2019 g\u0127erf.", "Insellmu lil dan il-fundatur veru tal-ispirtu kulturali tal-Ewropa li g\u0127ex fost il-\u0127erba tat-Tieni Gwerra Dinjija hekk kif l-Ewropej issieltu kontra Ewropej o\u0127rajn.", "Illum l-UE tipprote\u0121ina mill-atro\u010bitajiet tal-passat \u2013 u Eco kien b\u2019ru\u0127u u b\u2019\u0121ismu favur il-\u0127olma Ewropea ta\u2019 sliem u prosperit\u00e0 g\u0127al kul\u0127add.", "Il-Prof.", "Vassallo tg\u0127allem it-teorija tat-traduzzjoni fid-Dipartiment tal-Istudji tat-Traduzzjoni, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Paul Zahra: Rebbie\u0127 talPremju Nazzjonali tal-Ktieb Ivan Said", "aul Zahra, traduttur mal-Kummissjoni Ewropea, huwa r-rebbie\u0127 tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2015 filKategorija tat-Traduzzjoni bil-qlib mill-Fran\u010bi\u017c g\u0127all-Malti tar-rumanz Salammb\u00f4 ta\u2019 Gustave Flaubert.1 Zahra jiddedika \u0127afna mill-\u0127in liberu tieg\u0127u jaqleb xog\u0127lijiet letterarji g\u0127all-Malti u jippromwovi t-traduzzjoni letterarja bil-Malti.", "Huma \u0127afna t-tradutturi Maltin li ja\u0127dmu g\u0127all-istituzzjonijiet Ewropej li b\u0127ala x-xog\u0127ol prin\u010bipali tag\u0127hom jaqilbu dokumenti uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea, l-aktar mill-Ingli\u017c g\u0127allMalti kif ukoll minn xi lingwi uffi\u010bjali o\u0127ra.", "Madankollu qajla nisimg\u0127u b\u2019xi \u0127add minnhom li qaleb u ppubblika xi xog\u0127ol letterarju.", "Fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent qrajna dwar Simon Bartolo, l-awtur ta\u2019 xog\u0127lijiet letterarji g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u kollega ta\u2019 Zahra filWeb Unit tal-Kummissjoni fi Brussell, li qaleb mit-Taljan Kwa\u017ci Kwa\u017ci lil Tamara N\u017commuha ta\u2019 Georgia Manzi i\u017cda li bla tlaqliq iddikkjarali f\u2019intervista li: \u201cG\u0127alkemm \u0127adt gost \u0127afna na\u0127dem fuq il-ktieb ta\u2019 Manzi, g\u0127alissa g\u0127andi wisq x\u2019nag\u0127mel b\u0127ala xog\u0127ol ori\u0121inali biex naqleb rumanz ie\u0127or\u201d (Awwissu 2015: 36).", "Fi kliem ie\u0127or Bartolo jixtieq ikompli jiddedika l-\u0127in liberu tieg\u0127u lill-kitba kreattiva i\u017cda mhux lit-traduzzjoni letterarja.", "I\u010b-\u010berimonja tal-g\u0127oti tal-premjijiet saret f\u2019Di\u010bembru 2015 fil-Belt Valletta.", "It-traduzzjoni ta\u2019 Zahra kienet wa\u0127da mill-erba\u2019 finalisti fil-Kategorija tat-Traduzzjoni.", "Il-listi tar-rebbie\u0127a u l-finalisti ssibhom fuq il-websajt tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb. (http://ktieb.org.mt/? lang=mt)", "Paul Zahra jir\u010bievi l-Premju ming\u0127and il-Prim Ministru Joseph Muscat.", "It-traduzzjoni letterarja g\u0127al Zahra Zahra jag\u0127ti importanza kbira lit-traduzzjoni letterarja, spe\u010bjalment lit-traduzzjoni g\u0127allMalti.", "Hu jsostni li \u201cjekk il-Malti, kemm dak miktub kif ukoll mitkellem, irid tassew jissa\u0127\u0127a\u0127, je\u0127tie\u0121lu ta\u2019 bilfors li jinkorpora fih \u2013 b\u0127alma g\u0127amlu u g\u0127adhom jag\u0127mlu lingwi aktar mifruxin minnu \u2013 ix-xog\u0127lijiet letterarji tal-awturi l-kbar miktubin b\u2019ilsna barranin.", "Il\u0121eneru tal-letteratura tradotta ma jag\u0127milx g\u0127ajr isa\u0127\u0127a\u0127 il-kittieb Malti u l-letteratura Maltija\u201d (2013: v).", "Skontu t-traduzzjoni letterarja hi importanti ferm g\u0127ax \u201cit-traduzzjoni, billi tne\u0127\u0127i l-ostakli lingwisti\u010bi, isservi ta\u2019 muftie\u0127 li jifta\u0127 ix-xatba biex jiddakkar il-\u0121nien letterarju dinji\u201d (2012: ix) peress li \u201cl-letteratura b\u0127all-arti ma taqax ta\u0127t il-limitazzjonijiet tad-distanzi u ta\u017c\u017cminijiet\u201d (2013: Il-Pont).", "l-a\u010b\u010bent", "G\u0127alkemm l-interess ta\u2019 Zahra prin\u010bipalment jinsab fit-traduzzjoni letterarja g\u0127all-Malti, xorta wa\u0127da jsegwi mill-qrib dik mill-Malti g\u0127al lingwi o\u0127ra g\u0127ax hu jemmen li \u201cjekk irridu nuru li ne\u017cistu fl-oqsma tal-letteratura u tat-traduzzjoni letterarja fil-livell internazzjonali je\u0127tie\u0121 li ti\u017cdied it-traduzzjoni mill-Malti lejn lingwi o\u0127rajn.2 L-idea li dan hu possibbli tg\u0127in biex il-kittieb lokali jtejjeb ilprodott tieg\u0127u\u201d (ara l-a\u010b\u010bent p. 39, Awwissu 2015).", "I\u017cda kif bdiet din in-namra ta\u2019 Zahra g\u0127attraduzzjoni?", "F\u2019intervista ppubblikata f\u2019Jannar tal-2015, jg\u0127id li t-traduzzjoni \u201cminn dejjem kellha importanza kbira fl-istudji lingwisti\u010bi tieg\u0127i billi fi\u017c-\u017cmien li kont nattendi l-iskejjel 2", "Barra li r-rebbie\u0127a kollha f\u2019kull kategorija tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2015 ing\u0127ataw trofew, \u010bertifikat u premju ta\u2019 \u20ac1000 kull wie\u0127ed, ir-rebbie\u0127 tal-Kategorija Xog\u0127ol Letterarju: Rumanzi, ji\u0121ifieri s-Sur Immanuel Mifsud, ing\u0127ata premju addizzjonali ta\u2019 \u20ac5000 millFond g\u0127all-Esportazzjoni tal-Kultura tal-Kunsill Malti g\u0127all-Arti biex il-ktieb rebbie\u0127 Jutta Heim ji\u0121i tradott f\u2019lingwa barranija. (http://ktieb.org.mt/?lang=mt)", "\u0120unju 2016", "sekondarji l-metodi tat-tag\u0127lim tal-lingwi kollha, sa\u0127ansitra l-Malti, kienet inklu\u017ca fihom it-traduzzjoni.", "G\u0127alija t-traduzzjoni kienet strumentali biex tg\u0127allimt il-Fran\u010bi\u017c u aktar tard meta jien stess bdejt ng\u0127allmu u\u017cajtha b\u0127ala g\u0127odda pedago\u0121ika b\u2019tali mod li listudenti setg\u0127u mhux biss i\u0127addmu l-\u0127iliet lingwisti\u010bi tag\u0127hom i\u017cda jift\u0127u wkoll orizzonti letterarji u kulturali \u0121odda sabiex jaslu biex jifhmu li ebda traduzzjoni ma ssir f\u2019vakwu, li je\u017cisti kuntest u li l-kuntest je\u0127tie\u0121lu ji\u0121i ma\u0127kum biex it-traduzzjoni titwassal b\u2019mod validu\u201d (2015: Il-Pont).", "Il-qlib u l-kitbiet ta\u2019 Zahra Barra Salammb\u00f4, Zahra qaleb tliet xog\u0127lijiet letterarji o\u0127ra g\u0127all-Malti mill-Fran\u010bi\u017c: Meaulnes it-Twil ta\u2019 Alain-Fournier, li fl-2013 \u0121ie nnominat g\u0127all-Premju Nazzjonali talKtieb fil-Kategorija tat-Traduzzjoni, Id-Dar tal-Qattus bir-Rakketta f\u2019Idu u Il-Kappillan ta\u2019 Tours, it-tnejn ta\u2019 Honor\u00e9 de Balzac.", "Barra minn hekk, din is-sena (2016) be\u0127siebu", "l-a\u010b\u010bent", "jippubblika G\u0127at-Tfittxija ta\u017c-\u017bmien Mitluf: Mix-Xaqliba ta\u2019 Dar Swann \uf02d L-Ewwel Parti: Combray ta\u2019 Marcel Proust.", "Zahra g\u0127adu kif beda jittradu\u010bi L-I\u017cball ta\u2019 Dun Mouret ta\u2019 \u00c9mile Zola.", "Fid-da\u0127la g\u0127al Id-Dar tal-Qattus bir-Rakketta f\u2019Idu Zahra jikteb li \u201csa fejn naf jien dan hu lewwel xog\u0127ol ta\u2019 Balzac li qed ji\u0121i tradott g\u0127all-Malti\u201d (2013: v) \uf02d u wisq probabbli dan il-primat jg\u0127odd g\u0127at-tliet xog\u0127lijiet letterarji lo\u0127ra li qaleb u ppubblika.", "B\u2019hekk hu kompla ttradizzjoni ta\u2019 qlib ta\u2019 xog\u0127lijiet letterarji millFran\u010bi\u017c g\u0127all-Malti li ilha li bdiet: sa\u0127ansitra fl-1920 naraw il-qlib ta\u2019 Il Conti ta\u2019 Monte Cristo ta\u2019 Alexandre Dumas maqlub g\u0127allMalti minn Paolo Caruana u l-qlib ta\u2019 Flora: Grajja ta Malta ta\u2019 A. De Kermainguy maqlub g\u0127all-Malti minn G. Vassallo3 (Azzopardi, 1997: 40) biex ma nsemmux il-qlib millFran\u010bi\u017c g\u0127all-Malti tal-Istorja tas-Sultan \u010airu minn Mikiel Anton Vassalli, ma\u0127ru\u0121 sentejn wara mewtu fl-1831 (ara p. 43 ta\u2019 l-a\u010b\u010bent nru 10, Marzu 2014).", "\u0120unju 2016", "bil-Malti) u \u2018Il-Forma Ortografika u t-Tifsira Semantika fl-G\u0127a\u017cla tal-Lessiku Malti flOqsma tat-Traduzzjoni u tat-Terminolo\u0121ija\u2019 li dehret fil-\u0127ar\u0121a nru 11 tal-\u0121urnal akkademiku tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, Symposia Melitensia.", "Barra minn hekk, matul is-sena 2014, il-paper tieg\u0127u \u2018On Finding Equivalence\u2019 dehret filktieb Translation Studies from Malta, editjat ukoll minn Charles Briffa u li \u0121ie nnominat g\u0127all-Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2015 filKategorija Ri\u010berka \u0120enerali.", "Salammb\u00f4 \uf02d Ix-xog\u0127ol rebbie\u0127 ta\u2019 Zahra Salammb\u00f4 huwa l-aktar xog\u0127ol letterarju impenjattiv mill-erbg\u0127a li Zahra qaleb u ppubblika s\u2019issa.", "I\u017cda hu l-wie\u0127ed li rebb\u0127u lPremju Nazzjonali tal-Ktieb 2015 fit-Taqsima", "Mat-traduzzjonijiet wie\u0127ed irid i\u017cid l-g\u0127add ta\u2019 artikli u papers li Zahra kiteb dwar it-teorija tat-traduzzjoni letterarja u dik nonletterarja.", "Sa\u0127ansitra tnejn minn dawn il-papers \u0121ew ippubblikati fl-2015: \u2018Traduzzjoni Letterarja jew Adattament Letterarju?\u2019 (fil-ktieb editjat minn Charles Briffa Aspetti tat-Traduzzjoni Maltija: It-Transfer Kreattiv fit-Traduzzjoni", "Ir-rumanz ta\u2019 Dumas Le Comte de Monte-Cristo \u0121ie ppubblikat g\u0127all-ewwel darba bejn l-1844 u l-1846 f\u2019serje ta\u2019 18-il parti li dehret fil-Journal des D\u00e9bats filwaqt dak ta\u2019 Kermainguy, Fleur-D\u2019\u00e9p\u00e9e, ou, Malte sous les Chevaliers \u0121ie ppubblikat fl-1843.", "l-a\u010b\u010bent", "tat-Traduzzjoni.", "Kull min hu qrib ta\u2019 Zahra jaf x\u2019interess qawwi g\u0127andu fid-dinja Klassika Antika, kemm dik Rumana kif ukoll dik Griega.", "G\u0127aldaqstant wie\u0127ed jista\u2019 jissoponi b\u2019liema fervur u g\u0127arfien storiku u lingwistiku Zahra da\u0127al g\u0127al din it-traduzzjoni tal-istorja ta\u2019 Salammb\u00f4 li sse\u0127\u0127 f\u2019Karta\u0121ni wara lEwwel Gwerra Punika (264-241 QK).", "Fid-da\u0127la li kiteb Zahra g\u0127al din it-traduzzjoni naqraw li Flaubert \u0127tie\u0121lu jist\u0127arre\u0121 fil-fond \u0127afna sorsi klassi\u010bi u sa\u0127ansitra bba\u017ca dan irrumanz storiku fuq ix-xog\u0127ol tal-istoriku Grieg Polibju.", "Ir-rumanzier juri li kien familjari malOrjent kif ukoll mal-Bibbja.", "Fil-fatt Zahra jg\u0127id li t-tliet elementi li jispikkaw huma lOrjent u dak kollu li jirrappre\u017centa, l-element epiku u l-element Bibliku.", "Abba\u017ci ta\u2019 dawn lelementi, Zahra silet lessiku, barra middizzjunarju ta\u2019 Aquilina u bosta dizzjunarji o\u0127ra, mit-traduzzjoni g\u0127all-Malti tal-Bibbja ta\u2019 Pietru Pawl Saydon4 u mit-traduzzjoni talklassi\u010bi ta\u2019 Victor Xuereb5: \u201cKemm Saydon kif ukoll Xuereb kienu g\u0127alija strumentali bl-istess mod li kien [id-dizzjunarju ta\u2019] Aquilina\u201d (2014: xxiii).", "I\u017cda barra minn dan Zahra kellu jo\u0127loq neolo\u0121i\u017cmi bba\u017cati fuq ittiftix fuq l-internet u li bniehom fuq mudelli ta\u2019 kliem bil-Malti.", "Fl-a\u0127\u0127ar tal-ktieb naraw inklu\u017c appendi\u010bi tal-ismijiet tal-persuna\u0121\u0121i u tattoponomija fit-traduzzjoni ta\u2019 Salammb\u00f4.", "Il-Professur Saydon qaleb g\u0127all-Malti l-Bibbja kollha mill-ilsna ori\u0121inali.", "G\u0127al aktar tag\u0127rif dwar dan ara la\u010b\u010bent Nru 6 tas-Sajf 2011 pp. 11-12 u l-ktieb Saydon \u2013 Biblista u studju\u017c tal-Malti ta\u2019 Carmel Bezzina.", "5 Il-\u0120i\u017cwita Victor Xuereb, rebbie\u0127 tal-Premju Letterarju g\u0127at-traduzzjonijiet, qaleb mil-Latin g\u0127all-Malti LEnejde ta\u2019 Vir\u0121ilju u qaleb mill-Grieg g\u0127all-Malti LOdissea u L-Illijade ta\u2019 Omeru u Ir-Repubblika ta\u2019 Platun.", "\u0120unju 2016", "Il-bloggista u l-kritiku letterarju Patrick Sammut jiddeskrivi fi ftit kliem u b\u2019mod pre\u010bi\u017c dak li rnexxielu jag\u0127mel Zahra bit-traduzzjoni ta\u2019 Salammb\u00f4: Din ta\u2019 Paul Zahra li jaqleb kollox millFran\u010bi\u017c g\u0127all-Malti ma kinitx \u0127a\u0121a fa\u010bli, imma t-traduttur jirnexxilu jag\u0127mel dan kollu permezz tal-ilsien Malti, ilsien tassew dinamiku u \u0127aj.", "Lingwistikament Zahra kellu sfida mill-ikbar: fil-qlib ta\u2019 dan ix-xog\u0127ol mill-Fran\u010bi\u017c g\u0127all-Malti \u0127addem g\u0127alqa llimitata ta\u2019 re\u0121istri lessikali u kien konxju sewwa tal-firxa semantika (marbuta mal-g\u0127alqa tat-tifsir) tal-kelma li u\u017ca biex kemm jista\u2019 jkun iwassal lill-qarrej Malti d-drammati\u010bit\u00e0, ilpatos u elementi b\u2019sa\u0127\u0127ithom o\u0127rajn li \u0127addem Flaubert stess.", "F\u2019rabta ma\u2019 dan, mhux l-ewwel darba li Zahra jikteb f\u2019noti f\u2019tarf il-pa\u0121na li spiss kellu jo\u0127loq neolo\u0121i\u017cmi ladarba l-kliem fl-ori\u0121inal ma sablu l-ebda ekwivalenti fid-dizzjunarji Maltin.", "(Settembru 2015: Tieqa fuq ilktieb Malti)", "Sfidi lessikografi\u010bi komuni Huma interessanti d-da\u0127liet li kiteb Zahra g\u0127attraduzzjonijiet tieg\u0127u.", "Barra t-tag\u0127rif dwar lawtur u l-importanza tax-xog\u0127ol letterarju, jitkellem dwar il-kuntest li fih it-test letterarju jkun inkiteb.", "F\u2019kull da\u0127la nsibu wkoll sottotaqsima li tirrigwarda l-\u2018problemi tattraduzzjoni\u2019 jew il-\u2018pro\u010bess tat-traduzzjoni\u2019 marbut mat-test tradott.", "Hawn Zahra jittratta fil -fond \u010berti sfidi lessikografi\u010bi u grammatikali li jistg\u0127u jkunu ta\u2019 interess g\u0127al kull traduttur ta\u2019 kwalunkwe test, mhux biss ta\u2019 testi letterarji.", "Jien in\u0127oss li dawn id-da\u0127liet huma ferm importanti peress li juruna l-isfidi li ltaqa\u2019 mag\u0127hom Zahra u l-ist\u0127arri\u0121 li g\u0127amel qabel", "l-a\u010b\u010bent", "ma da\u0127al g\u0127at-traduzzjoni peress li \u201cIttraduttur g\u0127andu fost \u0127wejje\u0121 o\u0127rajn responsabbilt\u00e0 enormi g\u0127ax fit-traduzzjoni jrid jirreplika ... l-istil u t-teknika li jinsabu fixxog\u0127ol ori\u0121inali.", "Effettivament, it-traduttur irid jid\u0127ol fin-nis\u0121a artistika tax-xog\u0127ol letterarju biex b\u2019hekk ir-ri\u017cultat a\u0127\u0127ari tat-traduzzjoni joqrob kemm jista\u2019 jkun lejn l-ekwivalenza letterarja tax-xog\u0127ol tal-awtur innifsu\u201d (Zahra, 2013: xi).", "Fost il-kwistjonijiet trattati nsibu: Meta ttradutturi ji\u0121u biex jaqilbu t-titlu tax-xog\u0127ol letterarju g\u0127andhom ifittxu l-\u2018ekwivalenza formali\u2019 jew jag\u0127\u017clu titlu li bih \u201cjenfasizzaw karatteristika jew aspett partikulari mirrumanz\u201d (Zahra, 2012: xv)?", "Hawn, skont Zahra, \u201cit-traduttur \uf02d b\u0127alma l-poeta g\u0127andu l-li\u010benzja poetika \uf02d g\u0127andu wkoll il-libert\u00e0 li jag\u0127\u017cel il-mod kif iwassal l-interpretazzjoni [tat-titlu]...", "Ovvjament, ebda traduttur ma jasal biex jittradu\u010bi bl-addo\u010b\u010b titlu ta\u2019 rumanz\u201d (2012: xvi).", "Kwistjoni o\u0127ra: L-ismijiet tal-persuna\u0121\u0121i u lismijiet \u0121eografi\u010bi g\u0127andhom jinqalbu jew g\u0127andhom jibqg\u0127u fil-lingwa ori\u0121inali?", "Meta wie\u0127ed jaqra dawn id-da\u0127liet kollha (u t-testi maqlubin) jara li Zahra progressivament \u017camm l-ekwivalenza letterarja b\u0127ala l-ankra tattraduzzjoni tieg\u0127u i\u017cda matul il-pubblikazzjoni ta\u2019 dawn l-erba\u2019 bi\u010b\u010biet letterarji naraw bidla, jew a\u0127jar xift, fil-mod kif Zahra jil\u0127aq din lekwivalenza letterarja.", "Fil-fatt fid-da\u0127la g\u0127al Il-Kappillan ta\u2019 Tours, l-a\u0127\u0127ar wie\u0127ed li ppubblika, Zahra jistqarr:", "\u0120unju 2016", "esi\u0121enzi tal-lingwa mira biex b\u2019hekk ilqarrej lokali jkun jista\u2019 \u201cjifhmu\u201d a\u0127jar.", "\u0126addimt din l-istrate\u0121ija fit-traduzzjoni tar-rumanz Meaulnes it-Twil u bqajt influwenzat minnha fit-tieni xog\u0127ol tieg\u0127i, ji\u0121ifieri f\u2019Id-Dar tal-Qattus bir-Rakketta f\u2019Idu.", "Imbag\u0127ad, fir-rumanz Salammb\u00f4, inftamt g\u0127alkollox mid-domestikazzjoni/ lokalizzazzjoni.", "Ir-riflessjoni dwar ixxog\u0127lijiet tradotti minni wasslitni biex nifhem li l-ekwivalenza letterarja tista\u2019 tintla\u0127aq bl-aktar mod effettiv billi xxog\u0127ol tradott jibqa\u2019 ankrat fil-kuntest li jori\u0121ina fih.", "G\u0127alhekk, f\u2019Il-Kappillan ta\u2019 Tours, warrabt g\u0127alkollox l-u\u017cu ta\u2019 Madama, Ma\u017cma\u017cella u Sur u \u0127allejt quddiem l-ismijiet tal-persuna\u0121\u0121i l-kliem miktub bil-korsiv Madame, Mademoiselle, u Monsieur.", "Evitajt li nittradu\u010bi l-ismijiet tal-postijiet u tal-persuna\u0121\u0121i b\u0127alma g\u0127amilt f\u2019\u010berti ka\u017cijiet f\u2019Meaulnes it-Twil, anki fejn dan kien possibbli li jsir.", "\u0126allejt bil-Fran\u010bi\u017c kliem b\u0127al sous u livres li jindikaw il-flus Fran\u010bi\u017ci u\u017cati f\u2019dak i\u017c\u017cmien.", "Kull bdil li jiddomestika t-traduzzjoni sirt inqisu b\u0127ala adattament \u2013 xi \u0127a\u0121a li ftit jew wisq tkun qed tbieg\u0127ed li tintla\u0127aq lekwivalenza mixtieqa fil-kamp letterarju.", "It-traduttur ma g\u0127andux dritt jiddomestika t-test.", "It-test mhux tieg\u0127u, i\u017cda tal-awtur.", "L-awtur g\u0127andu ji\u0121i replikat u mhux adattat.", "Fuq kollox, fid-da\u0127liet tieg\u0127u Zahra jurina kemm g\u0127andu g\u0127al qalbu \u2013 u kemm g\u0127adu attwali u validu \u2013 id-dizzjunarju ta\u2019 \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina u jistqarr li \u201cAquilina tassew jixraqlu jing\u0127ata kull mertu g\u0127all-kontribuzzjoni tieg\u0127u fl-oqsma tal-lessikografija u tattraduzzjoni\u201d (Zahra, 2014: xxii).", "Fl-img\u0127oddi kont tal-fehma li xog\u0127ol letterarju je\u0127tie\u0121lu li ji\u0121i domestikat g\u0127all-", "l-a\u010b\u010bent", "Dwar Paul Zahra Zahra, imwieled il-Marsa fl-1960, studja lFran\u010bi\u017c u l-letteratura Fran\u010bi\u017ca fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta u fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Poitiers fi Franza.", "G\u0127al aktar minn 17-il sena g\u0127allem il-Fran\u010bi\u017c f\u2019diversi skejjel tal-Gvern.", "Mad-d\u0127ul ta\u2019 Malta fl-UE fl-2004, Zahra ng\u0127aqad b\u0127ala traduttur mal-Kummissjoni Ewropea fi Brussell.", "Mi\u017c\u017cewwe\u0121 lil Tanya li, skont x\u2019jikteb Zahra stess fil-fontispizju ta\u2019 Salammb\u00f4, tappo\u0121\u0121ah dejjem f\u2019dan ix-xog\u0127ol ta\u2019 traduzzjoni tant li ddedikalha Id-Dar tal-Qattus bir-Rakketta f\u2019Idu.", "G\u0127andhom tliet subien, Samuel, Jacob u Isaac.", "Xi ftit snin ilu Zahra feta\u0127 pa\u0121na tal-Facebook intitolata \u2018Traduzzjonijiet Letterarji bil-Malti\u2019 bl-g\u0127an li l-grupp ta\u2019 din il-pa\u0121na \u201cjesponi u ja\u0121\u0121orna lill-pubbliku dwar pubblikazzjonijiet ta\u2019 traduzzjonijiet letterarji\u201d u li \u201cx-xog\u0127lijiet tradotti bil-Malti jing\u0127ataw il-vi\u017cibilit\u00e0 me\u0127tie\u0121a\u201d.", "Meaulnes it-Twil biss in\u0127are\u0121 minn dar tal-pubblikazzjonijiet privata, il-FARAXA.", "It-tliet traduzzjonijiet letterarji l-o\u0127ra ppubblikahom minn butu.", "Nixtieq nie\u0127u din l-opportunit\u00e0 biex nifra\u0127 lil Paul tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb li reba\u0127.", "Biblijografija Azzopardi, Ludvic.", "\u201cBiblijografija mag\u0127\u017cula ta\u2019 traduzzjonijiet (1752-1994).\u201d", "Te\u017ci tal-BA (Unuri) Malti, L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 1997.", "\u201cKwa\u017ci, kwa\u017ci, anzi \u010bert Simon Bartolo traduttur.\u201d l-a\u010b\u010bent, Nru 13, Awwissu 2015, 3336.", "\u0120unju 2016", "\u201cMikiel Anton Vassalli, traduttur.\u201d l-a\u010b\u010bent, Nru 11, Marzu 2014, 41-44.", "Il-Pont, Jannar 2015, 5-6.", "A\u010b\u010bessat Mejju 31, 2016. http://issuu.com/patrickj.sammut/docs/ilpont_jannar_2015.", "\u201cSalammb\u00f4 ta\u2019 Gustave Flaubert, maqlub g\u0127all-Malti minn Paul Zahra.\u201d", "Tieqa fuq il-ktieb Malti (blog).", "A\u010b\u010bessat Settembru 21, 2015. http://pagnawarapagna.blogspot.be/2015/05/ salammbo-ta-gustav-flaubert-maqlub-gall.html.", "\u201cIt-traduzzjonijiet ta\u2019 xog\u0127lijiet letterarji bil -Malti lejn il-lingwi o\u0127rajn: \u0126arsa \u0127afifa ta\u2019 apprezzament.\u201d l-a\u010b\u010bent, Nru 13, Awwissu 2015, 37-40.", "Id-Dar tal-Qattus bir-Rakketta f\u2019Idu.", "Il-Kappillan ta\u2019 Tours, Paola: Selfpublished, 2015.", "\u201cIl-Forma Ortografika u t-Tifsira Semantika fl-G\u0127a\u017cla tal-Lessiku Malti fl-Oqsma tatTraduzzjoni u tat-Terminolo\u0121ija.\u201d", "\u201cIl-\u0127tie\u0121a tat-traduzzjoni letterarja minn lingwi barranin.\u201d", "\u201cOn Finding Equivalence: a) Encoding Balzac in Maltese Id-Dar tal-Qattus bir-Rakketta f\u2019Idu u b) A bright but bleak overview of life: Alain-Fournier.\u201d", "\u201cTraduzzjoni Letterarja jew Adattament", "F\u2019Aspetti tat-Traduzzjoni Maltija: ItTransfer Kreattiv fit-Traduzzjoni Bil-Malti,", "Ivan Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Meta \u201ckul\u0127add qieg\u0127ed jiddiletta ji\u0121bor l-istampi tad-Divina Commedia\u201d Storja fil-qosor tal-qlib tal-poema ta\u2019 Dante g\u0127all-Malti Ivan Said", "-e\u017cistenza tad-Divina Commedia \u2013 u sa \u010bertu punt il-kontenut tag\u0127ha \u2013 kienet mag\u0127rufa sew fost \u0127afna mis-safef tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija.", "Tant hu hekk li, fil-bidu tas-seklu g\u0127oxrin, \u017cew\u0121 fabbriki tassigaretti kienu jo\u0127or\u0121u stampi tad-Divina Commedia.", "Dan nafuh minn Gianni Sapiano-Lanzon, wie\u0127ed mittradutturi Maltin ta\u2019 din il-poema ta\u2019 Dante, li kien \u0127ass li g\u0127andu jo\u0127ro\u0121 ver\u017cjoni ta\u2019 L-Infern fi pro\u017ca biex iddilettanti tal-istampi, wara li jaqraw il-ver\u017cjoni tieg\u0127u tradotta fi pro\u017ca g\u0127all-Malti, ikunu jistg\u0127u jifhmu a\u0127jar x\u2019kienu qed jaraw f\u2019idejhom.", "\u201cFilwaqt li kul\u0127add qieg\u0127ed jiddiletta ji\u0121bor l-istampi tad-Divina Commedia li qeg\u0127din jo\u0127or\u0121u \u017cew\u0121 fabbriki tas-sigaretti,\u201d jikteb Sapiano-Lanzon fl-introduzzjoni tal-traduzzjoni tieg\u0127u tal-1905, \u201cjixraq wisq li min ma jafx jaqra \u0127lief bil-Malti biss, ikollu ktieb li jfiehmu x\u2019inhuma dawk l-istampi, mhux i\u0127ares lejhom biss donnhom \u0127afna griefex u ma jifhem xejn.\u201d (1905:3).", "Id-Divina Commedia, kollha kemm hi jew bi\u010b\u010biet minnha, inqalbet tmien darbiet g\u0127all-Malti bejn l-1864 u l-1991 (Azzopardi, 1997:27).", "Ir-ra\u0121uni g\u0127al dan aktarx hi li \u201cg\u0127al \u0127afna sekli Malta kellha letteratura bit-Taljan, frott tal-intellettwali \u2018Italjanament\u2019 edukati li segwew b\u2019mod kostanti larkitettura stilistika u l-firxa tematika tal-awturi\u201d tal-Italja u li \u201cta\u2019 spiss, it-Taljan \u0121ie deskritt mil-letterati u millpoliti\u010bi Maltin b\u0127ala \u2018il-lingwa ta\u2019 Dante\u2019.", "U fil-fatt din hi l-fra\u017ci li tista\u2019 tintrodu\u010bi d-diskors fuq il-fortuna vasta", "Wa\u0127da mill-istampi tad-Divina Commedia marbuta mal-Kant V, il-vers 75, ma\u0127ru\u0121a minn Colombos Cigarettes, wa\u0127da mi\u017c-\u017cew\u0121 fabbriki tas-sigaretti li jsemmi Sapiano-Lanzon u li fl-1905 kienu qed jo\u0127or\u0121u dawn l-istampi mal-pakketti tas-sigaretti.", "Filfatt, daqqa t\u2019g\u0127ajn lejn l-ewwel pa\u0121na ta\u2019 wa\u0127da millgazzetti tal-1905, pere\u017cempju Il-Poplu Malti \uf02d \u0120urnal politiku, reli\u0121ju\u017c u varju, turina riklam minn C. Colombos ta\u2019 \u201cStrada Riali Nu.", "40, il-Belt\u201d li jippromwovi l-\u201cmarka\u201d l-\u0121dida tassigaretti Pera.", "Jg\u0127id li ma\u2019 kull pakkett ta\u2019 sitt sigaretti kien hemm fih \u201cstampa sabi\u0127a\u201d u li \u201cL-istampi li fihom approvati mill-awtorit\u00e0 tal-Knisja\u201d.", "Ta\u2019 Colombos kienu familja Griega li \u0121iet Malta millE\u0121ittu.", "Dak i\u017c-\u017cmien kien hemm daqs nofs tu\u017c\u017cana fabbriki tas-sigaretti fosthom Cousins, Narich u O & H Willis.", "Barra minn hekk, kien hemm ruxxmata fabbriki tas-sigaretti ja\u0127dmu bil-mo\u0127bi.", "(\u0126ajr: Martin Morana)", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Parti mill-manuskritt tad-Divina Commedia ta\u2019 John Attard li jinsab f\u2019dar privata.", "(Ritratt: Alex Attard)", "li l-poeta [Dante] kellu fil-g\u017cira, kemm fuq il-livell edukattiv kif ukoll fil-prattika letterarja\u201d1 (Friggieri 1989: 59).", "Il-kritiku letterarju Oliver Friggieri jispjega dak li hu jsejja\u0127 \u201cil-kult Dantesk\u201d billi jg\u0127id li \u201cmeta wie\u0127ed jaqra l-kitbiet ta\u2019 bosta awturi Maltin, hemm wie\u0127ed jiltaqa\u2019 ta\u2019 spiss mal-affermazzjoni tag\u0127hom li dawn kienu studjaw lil Dante u li assimilawh fl-istil u fil-kontenut\u201d2 (1989: 60).", "Id-Divina Commedia nqalbet g\u0127all-Malti tliet darbiet b\u2019mod s\u0127i\u0127 minn Alfredo Eduardo Borg, Erin Serracino-Inglott u Alfred Palma, i\u017cda ta\u2019 Borg u ta\u2019 Palma biss kienu ppubblikati b\u2019mod komplet, tal-ewwel fl-1905 u tal-a\u0127\u0127ar fl-1991 (Azzopardi, 1997:27).", "Fl-1864 naraw l-ewwel bi\u010b\u010ba tradotta mid-Divina Commedia, dik ta\u2019 Richard Taylor (1818-1868): IlConti Ugolino mid-Divina Commedia: Cant ta\u2019 l-Infern ta\u2019 Dante Alighieri migiub fil-lsien Malti.", "Din it-traduzzjoni dehret fi ktejjeb ta\u2019 17-il pa\u0121na, bit-terzini ori\u0121inali fuq ix-xellug u t-traduzzjoni tag\u0127hom bil-Malti fuq il-lemin.", "Fl-1899 Gianni Sapiano-Lanzon (1858-1918) ippubblika Il-Kant 33 tal-Inferno: Il-Konti Ugolino u fl-1905 ippubblika Id-Divina Commedia ta\u2019 Dante Alighieri migjuba prosa fi lsienna minn Gianni Sapiano-Lanzon \u2013 L-infern.", "Fl-istess sena, Alfredo Eduardo Borg ippubblika La Divina Commedia ta\u2019 Dante Alighieri migiuba u imfissra bil-Malti.", "\u201cJing\u0127ad li bi\u010b\u010ba 1", "Silta mi\u0121juba mit-Taljan.", "Fl-a\u0127\u0127ar ta\u2019 din il-paper bit-Taljan, fil-pa\u0121na 69, Friggieri jag\u0127ti lista tat-traduzzjonijiet tad-Divina Commedia sal-1964 u lista tal-ktejbiet u l-artikli li nkitbu hawn Malta dwar Dante u x-xog\u0127lijiet tieg\u0127u.", "2 Silta mi\u0121juba mit-Taljan.", "l-a\u010b\u010bent", "mill-\u0120enna \u0121iet tradotta minn Arturo Caruana\u201d (Mifsud Bonnici, 1965: 22) u Borg iddedika dan ix-xog\u0127ol proprju lil dan Caruana.", "Fl1907, Salvatore Frendo de Mannarino (18451918) ippubblika L-Att tal-Fidi miktub fuq ilKredu ta\u2019 Dante Alighieri u fl-1913 SapianoLanzon \u0127are\u0121 Il hames cant ta\u2019 L-Infern ta\u2019 Dante Alighieri maghmul poesija bil Malti.", "Fl-1906, Sapiano-Lanzon, li dejjem kellu \u201c\u0127rara kbira g\u0127all-ilsien Malti\u201d (1913: 3), kiteb u ppubblika ktejjeb ta\u2019 disa\u2019 pa\u0121ni dwar il\u0127ajja ta\u2019 Dante.", "Flimkien mat-traduzzjonijiet tieg\u0127u, dan jirrifletti l-\u0127erqa li kellu biex iqarreb lill-poplu lejn xog\u0127ol Dante u jedukah dwaru \u2013 skop didattiku li rajnieh meta kiteb \u201cb\u2019hekk meta [id-dilettant tal-istampi] i\u0127ares lejn l-istampi [tad-Divina Commedia] wara li jkun qara jkun jista\u2019 jifhem xi jfissru (sic)\u201d.", "Ftit snin wara dan itennih u jg\u0127id: \u201cBilli dan lawtur [Dante] hu l-g\u0127a\u0121ba ta\u2019 kul\u0127add, xtaqt li dawk kollha li ma jafux \u0127lief bil-Malti biss, ikollhom ix-xorti jaqrawh ukoll\u201d (1913: 3).", "Mhux ta\u2019 b\u2019xejn li l-poe\u017cija tieg\u0127u \u0121iet deskritta b\u0127ala \u201cta\u2019 stil sempli\u010bi, mexxej, idoqq \u0127afna g\u0127all-widna tal-popolin.", "Kriti\u010bi talpoe\u017cija tieg\u0127u qabbluha ma\u2019 dak ir-ritmu tattqabbil popolari tas-seklu XIX minn g\u0127annej popolari\u201d (Mifsud Bonnici, 1965: 21).", "\u0120unju 2016", "Barra minn hekk, Robert Mifsud Bonnici, f\u2019\u0121abra ta\u2019 studji intitolata Dante Alighieri \u2013 La Divina Commedia, ippubblikata fl-1965 biex tikkommemora s-seba\u2019 \u010bentinarju mit-twelid ta\u2019 Dante, jikteb li \u0120u\u017c\u00e8 Muscat Azzopardi qaleb terzina wa\u0127da mill-Kant XXV tal-\u0120enna (1965: 5) u meta \u0121ie biex iqabbel b\u010bejje\u010b tradotti, inkluda wkoll traduzzjoni \u201cta\u2019 traduttur anonimu ad hoc\u201d (1965: 23).", "I\u017cda barra dawn it-tradutturi li nafu li b\u2019xi mod jew ie\u0127or \u0127ar\u0121u t-traduzzjoni tag\u0127hom fiddieher g\u0127all-pubbliku, jidher li hemm o\u0127rajn li, fis-skiet ta\u2019 darhom, ippruvaw jaqilbuha u \u0127allewha maqfula d-dar, b\u0127al qisu qalbuha g\u0127all-gost jew b\u0127ala sfida.", "F\u2019dar privata fittramuntana ta\u2019 Malta, rajt manuskritt ta\u2019 traduzzjoni o\u0127ra tad-Divina Commedia ta\u2019 \u010bertu John Attard (1907-1974), eks impjegat ta\u010b-\u010bivil mill-Belt Valletta.3 Fl-a\u0127\u0127ar tas-snin tmenin, il-Professur Friggieri kiteb li \u201ct-traduzzjoni [tad-Divina Commedia] l-aktar importanti u l-aktar valida hi bla dubju ta\u2019 xejn dik ta\u2019 Erin Serracino-Inglott\u201d g\u0127aliex 3", "Kien bis-sa\u0127\u0127a tal-Professur Arnold Cassola li ltqajt mas-Sur Alex Attard li wrieni l-manuskritt tattraduzzjoni li kien g\u0127amel missieru, is-Sur John Attard.", "l-a\u010b\u010bent", "hija t-traduzzjoni li \u201cjirnexxilha \u017c\u017comm u tirrifletti l-karattru tal-poema partikolarment f\u2019dak li g\u0127andu x\u2019jaqsam mal-lessiku u ssintassi.\u201d4 (1989: 62).", "Mifsud Bonnici mbag\u0127ad jiddeskrivi t-traduzzjoni ta\u2019 Serracino-Inglott b\u0127ala \u201cklassika mhux inqas minn dik tas-Sagra Bibbja... opra xierqa li toqg\u0127od ma\u2019 \u0121enb dik tal-Bibbja bil-Malti fillibrerija ta\u2019 kull student\u201d (1965: 20).", "Serracino-Inglott (1904-1983) kien ippre\u017centa L-Infern quddiem il-Convegno dei Traduttori dell\u2019Opera di Dante li sar f\u2019Ruma firrebbieg\u0127a tal-1965 i\u017cda minkejja li jikkonferma li \u201cx-xog\u0127ol tat-traduzzjoni ta\u017c\u017cew\u0121 kanti\u010bi l-o\u0127ra, ji\u0121ifieri Il-Purgatorju u Il\u0120enna, lest ukoll\u201d (Chetcuti, 1998: 394-396), 4", "Silta mi\u0121juba mit-Taljan.", "\u0120unju 2016", "dawn i\u017c-\u017cew\u0121 ippubblikati.5", "kanti\u010bi", "qatt", "\u0121ew", "Filwaqt li Serracino-Inglott ma jiddejjaq xejn isejja\u0127 it-tradutturi ta\u2019 qablu tad-Divina Commedia \u201cdilettanti\u201d (1964: xiv-xv), Paul Buhagiar jg\u0127id li \u201ct-tbeg\u0127id mit-test ori\u0121inali... hu konxju.", "Aktar minn dilettanti dawn ittradutturi nistg\u0127u narawhom b\u0127ala kittieba minuri li \u017ciedu intenzjonalment test ta\u2019 \u0127addie\u0127or biex xerrdu twemminhom kemm jekk reli\u0121ju\u017c u kemm jekk so\u010bjali jew lingwistiku.", "Ikun \u017cbaljat min ji\u0121\u0121udika xog\u0127ol ta\u2019 traduzzjoni li sar mitt sena qabel bil-kriterji tieg\u0127u ta\u2019 x\u2019inhi \u2018traduzzjoni tajba\u2019...", "G\u0127al aktar informazzjoni dwar din it-traduzzjoni ara pp. 44-45 tal-artiklu tieg\u0127i \u2018Erin Serracino-Inglott, liskakkista traduttur\u2019 li deher fil-\u0127ar\u0121a nru 12 ta' l-a\u010b\u010bent (Novembru 2014).", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "TQABBIL TAL-ISTESS SILTA MINN TRADUTTURI DIFFERENTI L-awtur u t-tradutturi", "Il-Kant XXXIII tal-Infern, il-versi 1-3", "Mnejn hi me\u0127uda s-silta", "Dak \u0127alqu rafa\u2019 \u2013 mill-ikel kiefer Il-\u0127ati midneb \u2013 u fis fid-dieher, B\u2019dak xag\u0127ru mes\u0127u \u2013 bla telf ta\u2019 \u017cmien, Li f\u2019rasu m\u0127assar \u2013 il-wara kien.*", "Kif ittradu\u010bieha fl-edizzjoni tieg\u0127u tal-1864, p. 7.", "\u0120ANNI SAPIANOLANZON", "Dak il-midneb rafa\u2019 \u0127alqu minn fuq il-qurrieg\u0127a li minnha bi \u0127ruxija kbira kien jiekol u, kif kien mimli demm mes\u0127u ma\u2019 dawk it-troffi tax-xag\u0127ar li kienu baqg\u0127u fil-qurrieg\u0127a tar-ras li huwa kien gerrem minn wara.*", "Kif ittradu\u010bieha fi pro\u017ca fl-edizzjoni tieg\u0127u tal-1905, p. 179.", "Il-\u0127alq irtafa\u2019 minn daka l-past mag\u0127mul g\u0127al bhejjem; daka l-midneb naddaf dika r-ras mix-xag\u0127ar li minn na\u0127a ta\u2019 wara huwa \u0127assar.*", "Kif ittradu\u010bieha fl-edizzjoni tieg\u0127u tal-1905, p. 309.", "G\u0127ollha \u0127alqu mill-ikel moq\u017cie\u017c dak il-midneb u mes\u0127u max-xag\u0127ar tar-ras min-na\u0127a ta\u2019 wara \u0121a sfigurata.", "Kif mi\u0121juba minn Robert Mifsud Bonnici fil-ktieb tieg\u0127u tal-1965, p. 24.", "G\u0127olla \u0127alqu daqsxejn mill-ikla \u0121iefja hedak il-midneb, x\u0127in max-xag\u0127ar mes\u0127u tar-ras li kien \u0127assarha mill-warrani.", "Kif ittradu\u010bieha fl-edizzjoni tieg\u0127u tal-1964, p. 242.", "Il-\u0127alq g\u0127olla mill-ikla ta\u2019 stmerrija Hedak il-midneb, jims\u0127u fix-xag\u0127\u2019r demmi Ta\u2019 dik ir-ras minn wara \u0121a mo\u0127lija.", "Kif ittradu\u010bieha fl-edizzjoni tieg\u0127u tal-1991, p. 104.", "* Traskritta bl-ortografija moderna tal-Malti.", "Malti miktub affa\u010b\u010bja t-test Dantesk ma setax ma jag\u0127rafx is-setg\u0127at tieg\u0127u li mbag\u0127ad setg\u0127u jintu\u017caw f\u2019kitbiet ori\u0121inali.", "Na\u0127seb, madankollu, l-g\u0127an prin\u010bipali ma kienx sempli\u010biment li l-lingwa Maltija ting\u0127ata ammont ta\u2019 dekor...", "L-g\u0127anijiet prin\u010bipali tattradutturi kienu didatti\u010bi u morali\u201d (1994: 119120).", "Wara Serracino-Inglott l-isfida Danteska da\u0127al g\u0127aliha Alfred Palma.", "Fid-da\u0127la g\u0127al L-Infern tas-26 ta\u2019 Ottubru 1986, Palma (1939-) jikteb li dam g\u0127oxrin sena jaqlibha (1991: 1).", "G\u0127al din", "it-traduzzjoni, fl-1992 Palma reba\u0127 il-Premju Letterarju.", "Fit-traduzzjoni letterarja g\u0127all-Malti, lidDivina Commedia jisboqha biss isem William Shakespeare.", "Alfred Palma qaleb \u2013 u ppubblika \u2013 kwa\u017ci x-xog\u0127lijiet kollha ewlenin ta\u2019 Shakespeare, inklu\u017ci \u0120ulju \u010aesri, tradott ukoll minn Valentin Barbara u ppubblikat fl-1970, \u0126amlet u Makbett, li nqalbu wkoll minn \u0120u\u017c\u00e8 Bartolo, tal-ewwel ippubblikat fl-1971 u tala\u0127\u0127ar fl-1997.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120unju 2016", "Dante Alighieri beda jikteb id-Divina Commedia bit-Taljan g\u0127all-\u0127abta tal-1308 u baqa\u2019 ja\u0127dem fuqha sal-1320, sena qabel ma miet.", "L-ewwel edizzjoni stampata \u0121iet ippubblikata f\u2019Foligno, l-Italja, minn Johann Numeister u Evangelista Angelini da Trevi fil-11 ta\u2019 April 1472.", "Mit-300 kopja stampati ori\u0121inarjament g\u0127adhom je\u017cistu 14.", "Durante degli Alighieri, mag\u0127ruf a\u0127jar b\u0127ala Dante jew Dante Alighieri, twieled f\u2019Firenze, l-Italja, g\u0127all-\u0127abta tal1265.", "Aktarx li beda ja\u0127dem fuq id-Divina Commedia meta kellu 35 sena.", "Biblijografija Azzopardi, Ludvic.", "\u201cBiblijografija mag\u0127\u017cula ta\u2019 traduzzjonijiet (1752-1994).\u201d", "Te\u017ci tal-BA (Unuri) Malti, L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 1997.", "La Divina Commedia ta\u2019 Dante Alighieri migiuba u imfissra bil-Malti, Arturo Caruana, stampatur u editur proprjetarju, Nru 44, Rue d\u2019Argens, L-Imsida, Malta, 1905.", "\u201cDante u l-Kultura Maltija fis-Seklu XIX.\u201d", "Te\u017ci tal-BA (Unuri) Malti, L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 1994.", "\u0126biebi l-Awturi Maltin \u2013 \u0120rajja Awtobijografika fuq il-Letteratura Maltija.", "Id-Divina Commedia / Dante Alighieri; traduzzjoni u kumment ta\u2019 Alfred Palma.", "Il\u0126amrun, 1906.", "Id-Divina Commedia ta\u2019 Dante Alighieri migjuba prosa fi lsienna minn Gianni Sapiano-Lanzon \u2013 L-infern.", "Il-\u0126amrun, 1905.", "Il hames cant ta\u2019 L-Infern ta\u2019 Dante Alighieri maghmul poesija bil Malti.", "Il\u0126amrun, 1913.", "Dante, Id-Divina Commedia \uf02d L-Infern, Traduzzjoni u Komment.", "Valletta: L-Istamperija tal-Gvern, 1964.", "Il Conti Ugolino mid-Divina Commedia: Cant ta\u2019 l-Infern ta\u2019 Dante Alighieri migiub fil-lsien Malti.", "Ivan Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "L-edizzjonijiet elettroni\u010bi http://ec.europa.eu/dgs/translation/publications/magazines", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin:", "\u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or millkontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_14_mt.pdf"}
{"text": ["Terminolo\u0121ija Suppliment ma\u2019", "(\u0127ar\u0121a 14)", "Lenti fuq il-Politika Agrikola Komuni (PAK)", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "Format \u0121did g\u0127as-Suppliment Minn din is-sena dde\u010bidejna li nag\u0127tu dehra \u0121dida lill-Glossarju u nespanduh biex ikollu valur usa' minn dak ta' elenku sempli\u010bi ta' termini Ingli\u017c (EN) \u2013 Malti (MT).", "G\u0127alhekk, flimkien mat-termini EN u MT qed ninkludu wkoll: il-kodi\u010bi tal-kun\u010bett li jservi ta' identifikatur fir-repo\u017citorju terminolo\u0121iku IATE (InterActive Terminology for Europe), u li se nkunu qed nirreferu g\u0127alih b\u0127ala l-IATE ID; \uf0b7 id-definizzjoni tat-terminu bil-Malti - xi drabi, din tinkorpora termini o\u0127rajn pertinenti li mmarkajna b'tipa grassa biex nindikaw li anke dawn jistg\u0127u jinstabu fil-IATE (fil-fatt, f'dawn il-ka\u017cijiet, inkludejna wkoll il-IATE ID tag\u0127hom fil-parentesi kwadri); \uf0b7 u fejn disponibbli, i) nota dwar il-kun\u010bett, li tkompli tibni fuq it-tag\u0127rif mog\u0127ti fid-definizzjoni permezz ta' dettalji ulterjuri/e\u017cempji rilevanti, u/jew ii) nota dwar it-terminu Malti kkon\u010bernat li tippre\u010bi\u017ca xi dettalji mil-lat tal-lingwa fil-mira, b\u0127al pere\u017cempju r-ra\u0121uni g\u0127alfejn tkun \u0121iet ippreferuta forma lessikali/ortografika minn o\u0127ra g\u0127al dak il-kuntest partikolari. \uf0b7", "Il-punt tat-tluq ta' kull terminu hija t-tifsira tieg\u0127u - id-definizzjoni hija dik li tag\u0127ti l-\u0127ajja lillkun\u010bett u tiddistingwih minn o\u0127rajn.", "F'ka\u017cijiet fejn, l-ekwivalenti MT, vi\u017cwalment ikun jidher \"imbieg\u0127ed\" minn dak EN jew xi ftit jew wisq \"stramb\", id-definizzjoni titfa' dawl fuq iddirezzjoni li tkun ittie\u0127det meta jkun intg\u0127a\u017cel it-terminu l-aktar pre\u010bi\u017c u trasparenti fil-kuntest.", "Kienet proprju din ir-ra\u0121uni li mmotivatna nie\u0127du dan il-pass.", "Permezz tad-definizzjoni u n-noti addizzjonali li slitna mill-IATE, qed nittamaw li jkunilkom aktar fa\u010bli tg\u0127aqqdu dawn il-\u0127afna \"bi\u010b\u010biet\" li qed nippre\u017centaw hawnhekk u b'hekk tibnu stampa \u010bara u iktar kompluta tas-su\u0121\u0121ett li qed nittrattaw f'dan is-Suppliment.", "Terminolo\u0121ija tal-PAK Din id-darba ffukajna fuq il-Politika Agrikola Komuni tal-Unjoni Ewropea kif ukoll fuq xi temi o\u0127rajn relatati li jaqg\u0127u strettament ta\u0127t il-qasam tal-agrikoltura.", "Il-Politika Agrikola Komuni (\"PAK\") hija wa\u0127da mill-aktar politiki antiki fl-istorja tal-Unjoni Ewropea u g\u0127aldaqstant tifforma parti fundamentali mill-pro\u0121ett tal-integrazzjoni Ewropea.", "Min\u0127abba li ilha fis-se\u0127\u0127 g\u0127al snin twal, il-PAK \u0121iet adattata diversi drabi biex kemm jista' jkun dejjem twie\u0121eb g\u0127all-isfidi l-\u0121odda li kontinwament ikollhom i\u0127abbtu wi\u010b\u010bhom mag\u0127hom il-bdiewa tal-UE.", "G\u0127aldaqstant, din g\u0127addiet minn diversi riformi, partikolarment matul dan l-a\u0127\u0127ar de\u010bennju u nofs.", "L-g\u0127anijiet ewlenin ta' din il-politika, sa mill-bidu tag\u0127ha, kienu li t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 il-produttivit\u00e0 fil-katina tal-ikel (ara wkoll issuppliment fil-\u0127ar\u0121a ta' l-a\u010b\u010bent ta' Marzu 20141), li ti\u017cgura standard tal-g\u0127ajxien tajjeb g\u0127allkomunit\u00e0 agrikola, li t\u0127ares lill-bdiewa mill-volatilit\u00e0 fil-prezzijiet u mill-kri\u017cijiet fis-suq u tassistihom biex jinvestu fl-immodernizzar tal-azjendi agrikoli tag\u0127hom, li tiggarantixxi d-disponibbilt\u00e0 ta' ikel sikur g\u0127all-konsumaturi tal-UE bi prezzijiet li jintla\u0127qu mill-but ta' kul\u0127add u li tipprote\u0121i l-ambjent u t-trattament xieraq tal-annimali.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "Il-PAK rat il-bidu tag\u0127ha fl-1961 - l-ewwel u l-unika politika komuni reali tal-UE ta' dak i\u017c-\u017cmien.", "Din il-politika kienet iffinanzjata mill-kontribuzzjonijiet tal-Istati Membri; b'dawk l-aktar g\u0127onja j\u0127allsu i\u017cjed minn (u jpattu g\u0127al) dawk ifqar.", "Il-prin\u010bipju ewlieni fil-qofol ta' din il-politika kien li jing\u0127ata appo\u0121\u0121 lill-bdiewa: il-prodotti agrikoli bdew jinbieg\u0127u mal-UE kollha bi prezzijiet komuni, it-taxxi fuq l-importazzjonijiet li kienu jid\u0127lu fl-Unjoni naqsu u l-esportazzjonijiet ta' \u010berti prodotti bdew ji\u0121u ssussidjati meta l-prezz globali tag\u0127hom kien ikun or\u0127os minn dak tal-UE.", "Ilprezzijiet garantiti g\u0127all-prodotti agrikoli in\u010bentivaw aktar lill-bdiewa u b'hekk il-produzzjoni bdiet ti\u017cdied \u0121mielha.", "Sakemm il-PAK kienet g\u0127adha l-unika politika fil-livell tal-UE, din kellha sehem sostanzjali mill-ba\u0121it globali tal-UE (87% fl-1970), i\u017cda hekk kif ma\u017c-\u017cmien il-firxa ta' politiki bdiet tikber, is-sehem mill-ba\u0121it iddedikat g\u0127aliha beda dejjem jonqos u llum il-\u0121urnata jirrappre\u017centa madwar 38% biss.", "Fis-sebg\u0127inijiet u t-tmeninijiet il-PAK g\u0127addiet minn \u017cmien ta' kri\u017ci: l-appo\u0121\u0121 fil-prezzijiet kien tant effettiv li \u0121ab mieg\u0127u e\u010b\u010bess fil-produzzjoni tal-ikel.", "Fi ftit kliem, l-UE kienet qed tipprodu\u010bi \u0127afna iktar minn dak li kienet te\u0127tie\u0121, b'mod partikolari, il-butir, i\u010b-\u010bereali, il-la\u0127am ta\u010b-\u010banga, il\u0127alib u l-inbid.", "Min\u0127abba f'hekk il-prodotti \u017c-\u017cejda bdew jinbieg\u0127u bi prezzijiet issussidjati fisswieq globali, u \u0127afna mid-drabi dawn kienu or\u0127os mill-prezzijiet tal-bdiewa lokali fil-pajji\u017ci li g\u0127adhom qed ji\u017cviluppaw.", "Kien f'dan il-punt li beda jin\u0127ass il-b\u017conn li ssir riforma tal-Politika Agrikola Komuni.", "Fl-1984 ittie\u0127du l-ewwel passi sabiex ti\u0121i kkontrollata l-produzzjoni \u017cejda, pere\u017cempju billi \u0121ew stabbiliti kwoti tal-\u0127alib li jillimitaw il-volum ta' \u0127alib li kull produttur seta' jipprodu\u010bi biex finalment jitqieg\u0127ed fis-suq.", "Ir-riforma tal-2003 biddlet il-PAK radikalment b'g\u0127add ta' innovazzjonijiet sinifikanti.", "Fosthom, naraw kif skemi spe\u010bifi\u010bi ta' pagament dirett \u0121ew inkorporati fi skema ta' pagament uniku u kif pagamenti diretti \u0121ew di\u017cakkoppjati mill-produzzjoni2.", "Barra minn hekk, \u0121ew introdotti wkoll mekkani\u017cmi importanti b\u0127all-kundizzjonalit\u00e0, il-modulazzjoni, id-digressivit\u00e0, il-mekkani\u017cmu ta\u2019 dixxiplina finanzjarja u s-servizzi tal-konsulenza agrikola3.", "Fis-snin ta' wara, dawn ilmekkani\u017cmi komplew ji\u0121u rfinuti biex jakkomodaw il-\u0127ti\u0121ijiet ta\u010b-\u010bittadini li minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien jinbidlu skont il-kundizzjonijiet so\u010bjali u/jew ekonomi\u010bi li jsibu ru\u0127hom fihom.", "F'Ottubru tal-2005, il-Kummissjoni Ewropea pproponiet simplifikazzjoni estensiva tal-PAK bittama li tnaqqas il-burokrazija regolatorja \u017cejda u li tistabbilixxi regoli iktar trasparenti u inqas kumplessi biex wie\u0127ed ikun jista' jifhimhom u jikkonforma mag\u0127hom aktar fa\u010bilment.", "Fl-2008, intla\u0127aq ftehim dwar l-hekk mag\u0127ruf Kontroll tas-Sa\u0127\u0127a \uf02d a\u0121\u0121ustament ie\u0127or tal-PAK, bl-iskop ewlieni li jitne\u0127\u0127ew ir-restrizzjonijiet minn fuq il-bdiewa sabiex dawn ikunu jistg\u0127u jiffa\u010b\u010bjaw sfidi \u0121odda b\u0127at-tibdil fil-klima u l-bijoener\u0121ija, u biex jirrea\u0121ixxu a\u0127jar g\u0127all-movimenti fis-suq.", "Terminolo\u0121ija dwar il-katina agroalimentari, suppliment ma' l-a\u010b\u010bent, Marzu 2014, http://ec.europa.eu/translation/ maltese/magazine/documents/issue_11_supplement_mt.pdf 2 Glossary of terms related to the Common Agricultural Policy, A\u0121\u0121ornament: April 2015, http://ec.europa.eu/ agriculture/glossary/index_en.htm 3 G\u0127al aktar tag\u0127rif dwar it-termini b'tipa grassa, ara l-Glossarju ta\u2019 dan is-suppliment", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "Wara sentejn ta' negozjati bejn il-Kummissjoni, il-Parlament Ewropew u l-Kunsill, intla\u0127aq ftehim politiku dwar ir-riforma tal-PAK u f'Di\u010bembru tal-2013 \u0121ew ippubblikati l-erba' Atti Ba\u017ci\u010bi u rRegoli ta' Tran\u017cizzjoni f'Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea4.", "Din l-a\u0127\u0127ar riforma tenfasizza rrwol kru\u010bjali li g\u0127andu s-settur tal-agrikoltura fil-\u0121estjoni sostenibbli tar-ri\u017corsi naturali tag\u0127na kif ukoll fis-sostenn tal-ekonomija rurali.", "Minkejja li stabbilixxiet qafas komuni (sas-sena 2020), xorta wa\u0127da tat lok g\u0127al diversifikazzjoni fl-u\u017cu tal-PAK mill-Istati Membri individwali sabiex din il-politika tkun tista' verament tissodisfa l-\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bifi\u010bi ta' kull pajji\u017c.", "Evidentement, din id-da\u0127la tag\u0127ti biss \u0127arsa \u0121enerali lejn l-istorja movimentata tal-Politika Agrikola Komuni.", "Permezz tat-termini li \u0121barna f'dan il-Glossarju, identifikajna w\u0127ud mill-aktar elementi essenzjali li jinkapsulaw is-sinifikat tar-rwol tag\u0127ha g\u0127all-agrikoltura Ewropea.", "Jekk tixtiequ tiksbu aktar informazzjoni dwar il-PAK, nissu\u0121\u0121erulkom tmorru fuq il-pa\u0121na ddedikata g\u0127all-agrikoltura fis-sit web uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea (http://europa.eu/pol/agr/index_mt.htm) jew tirreferu g\u0127all-pubblikazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea intitolata: \"S\u0127ubija bejn l-Ewropa u lbdiewa - Il-politika tal-agrikoltura komuni tal-UE: g\u0127all-ikel, il-kampanja u l-ambjent tag\u0127na\" (http://ec.europa.eu/agriculture/cap-overview/2014_mt.pdf).", "It-Terminologi tal-Kummissjoni Ewropea Jennifer De Barro u Jeantide Naudi Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu", "Dawn id-definizzjonijiet u n-noti kollha tistg\u0127u ssibuhom ukoll fuq l-interfa\u010b\u010ba pubblika tal-IATE, a\u010b\u010bessibbli minn http://iate.europa.eu/ Mhux hekk biss...", "G\u0127al kull terminu kkwotat hawnhekk, din il-ba\u017ci ta' dejta terminolo\u0121ika tipprovdi g\u0127add ta' referenzi importanti, inklu\u017c is-sors minn fejn tkun inkisbet id-definizzjoni kif ukoll kuntesti me\u0127uda minn dokumenti ppubblikati fejn ikun okkorra t-terminu mfittex.", "G\u0127al aktar dettalji dwar l-istruttura u r-rwol talIATE, nistednukom taqraw l-artiklu li qed in\u0127ejju g\u0127all\u0127ar\u0121a li jmiss ta' l-a\u010b\u010bent!", "Sabiex ta\u010b\u010bessa l-erba' regolamenti ba\u017ci\u010bi tar-riforma tal-PAK, u\u017ca l-links li \u0121ejjin: - http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:347:0487:0548:mt:PDF - http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:347:0549:0607:mt:PDF - http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:347:0608:0670:mt:PDF - http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:347:0671:0854:mt:PDF", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "Fil-kuntest tal-PAK, bidwi li:", "l-ammont annwali tal-pagamenti diretti tieg\u0127u huwa mill-inqas 5 % tal-ir\u010bevuti totali li kiseb minn attivitajiet mhux agrikoli fis-sena fiskali l-aktar re\u010benti li g\u0127aliha hija disponibbli tali evidenza;", "l-attivitajiet agrikoli tieg\u0127u mhumiex insinifikanti;", "l-objettivi prin\u010bipali tan-negozju jew tal-kumpanija tieg\u0127u jikkonsistu fl-e\u017cer\u010bitar ta' attivit\u00e0 agrikola.", "3517222 Kundizzjonijiet tat-temp, b\u0127al \u0121lata, maltempati u sil\u0121, xita qawwija jew nixfa severa, li jistg\u0127u jitqiesu b\u0127ala di\u017castru naturali.", "grupp konsultattiv dwar il-katina alimentari u s-sa\u0127\u0127a tal-annimali u tal-pjanti", "Grupp mag\u0127mul minn 45 organizzazzjoni li jirrappre\u017centaw lill-bdiewa, l-industrija tal-ikel, il-bejjieg\u0127a u l-g\u0127aqdiet tal-konsumaturi u li g\u0127andu l-g\u0127an ji\u017cgura li l-mi\u017curi li jittie\u0127du mill-Kummissjoni dwar is-sikurezza tal-ikel u l-g\u0127alf ikunu verament imfasslin g\u0127all-b\u017connijiet u abba\u017ci tal-opinjonijiet ta' min se ju\u017cahom - il-konsumaturi, il-bdiewa, l-industrija tal-ikel u l-bejjieg\u0127a, kif ukoll jipprovdu gwida \u010bara lill-Kummissjoni Ewropea dwar it-tikkettar u l-pre\u017centazzjoni ta' ikel u g\u0127alf, is-sikurezza tal-ikel u l-g\u0127alf, in-nutrizzjoni tal-bniedem fir-rigward tal-le\u0121i\u017clazzjoni dwar l-ikel kif ukoll is-sa\u0127\u0127a u t-trattament xieraq tal-annimali u s-sa\u0127\u0127a tal-pjanti.", "tis\u0121ir", "It-ta\u0127wil ta\u2019 si\u0121ar g\u0127all-\u0127olqien ta' boskijiet jew foresti.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fil-kuntest tal-politika agrikola komuni, it-terminu jirreferi g\u0127all-mi\u017curi, kofinanzjati mill-Unjoni Ewropea, biex jinkora\u0121\u0121ixxu l-i\u017cvilupp ta\u2019 boskijiet \u0121odda bil-g\u0127an li dan jibbenefika lill-ambjent.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "Fil-kuntest tal-PAK:", "1.il-produzzjoni, it-trobbija jew it-tkabbir ta\u2019 prodotti agrikoli inklu\u017c il-\u0127sad, it-ta\u0127lib, it-trobbija tal-annimali u \u017c-\u017camma tal-annimali g\u0127all-biedja; jew 2.i\u017c-\u017camma ta\u2019 \u017cona agrikola fi stat li jag\u0127milha tajba g\u0127ar-rag\u0127i jew g\u0127all-kultivazzjoni ming\u0127ajr ebda azzjoni partikolari ta\u2019 t\u0127ejjija li tmur lil hinn mill-metodi agrikoli u l-makkinarji tradizzjonali bba\u017cati fuq kriterji li g\u0127andhom ji\u0121u ddefiniti mill-Istati Membri abba\u017ci ta\u2019 qafas stabbilit mill-Kummissjoni; jew 3.it-twettiq ta' attivit\u00e0 minima li ti\u0121i stabbilita mill-Istati Membri dwar \u017coni agrikoli mi\u017cmuma b'mod naturali fi stat tajjeb g\u0127ar-rag\u0127i jew g\u0127all-kultivazzjoni.", "servizzi tal-konsulenza agrikola, estensjoni agrikola", "Disseminazzjoni fost il-bdiewa ta' g\u0127arfien tekniku, finanzjarju u ekonomiku.", "2142227 Kull \u017cona u\u017cata b\u0127ala art g\u0127all-kultivazzjoni, merg\u0127a permanenti jew g\u0127al tkabbir permanenti.", "erja agrikola u\u017cata, erja agrikola utilizzata, EAU", "L-erja totali li tinkludi r-raba' [ IATE:1572742 ], bwar permanenti [ IATE:1256533 ], g\u0127elejjel [ IATE:2148219 ] permanenti u \u0121onna kulinari [ IATE:1256761 ] u\u017cata mill-azjenda, bla ma jitqies it-tip ta\u2019 pussess jew jekk hijiex u\u017cata b\u0127ala parti minn art komuni.", "linja gwida agrikola", "1078330 Linja gwida li tikkostitwixxi l-limitu ta' nefqa agrikola g\u0127al kull sena ba\u0121itarja.", "\u0126ar\u0121a 14 azjenda agrikola, azjenda", "Unit\u00e0 li tinkludi art, bini u fa\u010bilitajiet u\u017cati g\u0127all-produzzjoni agrikola primarja.", "Nota dwar it-terminu: Minkejja li \"razzett\" komunement tintu\u017ca b\u0127ala l-ekwivalenti g\u0127al \"farm\", dan huwa kun\u010bett \u010birkoskritt g\u0127al Malta u jikkostitwixxi twessig\u0127 semantiku tal-kun\u010bett ta' \"farmhouse\" b\u0127ala e\u017cempju partikolari ta' arkitettura lokali li tradizzjonalment kienet tkun marbuta ma' xi xorta ta' impri\u017ca agrikola \u017cg\u0127ira.", "Aquilina fil-fatt jiddefinixxi \"farm\" b\u0127ala 'qasam bil-bini jew irziezet \u0121o fih g\u0127at-trobbija tal-annimali'.", "roqg\u0127a agrikola", "1876664 Medda kontinwa ta' art, iddikjarata minn bidwi, li ma tkoprix aktar minn grupp wie\u0127ed ta' g\u0127elejjel.", "1225029 Sett ta' li\u0121ijiet marbuta mal-agrikoltura domestika u l-importazzjonijiet ta' prodotti agrikoli barranin.", "prattika agrikola ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127all-klima u g\u0127all-ambjent, prattika ta' ekolo\u0121izzazzjoni", "Prattiki agrikoli li huma ta\u2019 benefi\u010b\u010bju g\u0127all-klima u g\u0127all-ambjent.", "1696509 Prodott tal-art, tat-trobbija tal-annimali u tas-sajd kif ukoll tal-ewwel pro\u010bessar konness direttament ma\u2019 dawn il-prodotti.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "indikaturi agroambjentali", "914733 Indikaturi li jittra\u010b\u010baw l-integrazzjoni ta\u2019 kwistjonijiet ambjentali fil-Politika Agrikola Komuni fil-livelli tal-Unjoni Ewropea, nazzjonali u re\u0121jonali.", "mi\u017cura agroambjentali", "147876 Mi\u017cura ddisinjata biex tipprovdi pagamenti lill-bdiewa li fuq ba\u017ci volontarja jinvolvu ru\u0127hom f'impenji biex jippreservaw l-ambjent u jie\u0127du \u0127sieb il-kampanja.", "Pagamenti li jsiru lill-bdiewa li jmorru lil hinn mir-rekwi\u017citi tal-Prattika Tajba tal-Biedja.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-g\u0127an huwa li l-ambjent ikun im\u0127ares u mtejjeb, li l-kampanja tin\u017camm f\u2019kundizzjoni ambjentali tajba, li ti\u0121i inkora\u0121\u0121ita l-biedja estensiva, li ti\u0121i ppreservata d-diversit\u00e0 \u0121enetika u li ji\u0121u osservati standards g\u0127oljin ta' trattament xieraq tal-annimali.", "Il-bdiewa jing\u0127ataw rimbor\u017c, mill-Unjoni Ewropea u mill-fondi nazzjonali, g\u0127all-ispejje\u017c \u017cejda m\u0121arrba u g\u0127ad-d\u0127ul mitluf b\u0127ala ri\u017cultat ta\u2019 din it-tip ta\u2019 biedja li twassal g\u0127al dawn il-prodotti u servizzi pubbli\u010bi addizzjonali.", "impenn agroambjentali klimatiku", "Impenn li jag\u0127ti lok g\u0127al g\u0127otja ta' pagament agroambjentali klimatiku [IATE:3539565].", "mi\u017cura agroambjentali klimatika", "Mi\u017cura bil-g\u0127an li tinkora\u0121\u0121ixxi lill-bdiewa japplikaw b\u2019mod volontarju u fuq perjodu stabbilit, prattiki tal-biedja li jikkontribwixxu g\u0127all-\u0127arsien tal-ambjent, tal-pajsa\u0121\u0121 u tar-ri\u017corsi naturali u g\u0127all-mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima.", "3548914 Nota dwar il-kun\u010bett: L-appo\u0121\u0121 jista\u2019 jing\u0127ata permezz ta\u2019 programmi ta\u2019 \u017bvilupp Rurali.", "Il-pagamenti jikkumpensaw lill-bdiewa g\u0127all-ispejje\u017c \u017cejda li j\u0121arrbu u d-d\u0127ul li jitilfu meta jid\u0127lu g\u0127al dawn il-prattiki.", "Il-prattiki g\u0127andhom imorru lil hinn minn g\u0127add ta\u2019 obbligi li fi kwalunkwe ka\u017c japplikaw g\u0127all-bdiewa - inklu\u017c (i\u017cda mhux limitati g\u0127al) il-kundizzjonalit\u00e0 u l-le\u0121i\u017clazzjoni nazzjonali rilevanti.", "Anke prattika partikolari li ti\u0121i ffinanzjata bid-dispo\u017cizzjonijiet ta\u2019 ekolo\u0121izzazzjoni tal-pilastru I ma tistax ti\u0121i ffinanzjata b\u2019mi\u017cura agroambjentali klimatika.", "Suppliment Terminolo\u0121iku agri-environment-climate payment", "\u0126ar\u0121a 14 pagament agroambjentali klimatiku", "3539565 Pagamenti mog\u0127tija lill-bdiewa, lil gruppi ta' bdiewa jew lil persuni o\u0127ra responsabbli mill-\u0121estjoni tal-art li jimpenjaw ru\u0127hom, fuq ba\u017ci volontarja, li jwettqu operazzjonijiet li jikkonsistu f'impenn agroambjentali klimatiku wie\u0127ed jew aktar fuq l-art agrikola.", "Koeffi\u010bjent biex tin\u0127adem l-allokazzjoni tal-kwantitajiet u l-valuri massimi g\u0127all-prodotti li jistg\u0127u ji\u0121u esportati u li jkollhom rifu\u017cjoni g\u0127all-esportazzjoni.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dawn il-limiti g\u0127all-allokazzjoni ekwitabbli tal-kwantitajiet huma stipulati fil-Ftehim dwar l-Agrikoltura.", "koeffi\u010bjent tal-allokazzjoni", "marda tal-annimali", "Fil-kuntest ta' mi\u017curi tal-I\u017cvilupp Rurali, wa\u0127da mill-mardiet inklu\u017ci fil-lista stabbilita mill-Organizzazzjoni Dinjija g\u0127as-Sa\u0127\u0127a tal-Annimali jew fl-Anness tad-De\u010bi\u017cjoni tal-Kunsill 2009/470/KE.", "trattament xieraq tal-annimali", "Stat li fih huma osservati l-'\u0127ames libertajiet': \uf0b7 libert\u00e0 mill-\u0121u\u0127, l-g\u0127atx u l-malnutrizzjoni - a\u010b\u010bess fa\u010bli g\u0127all-ilma u dieta tajba g\u0127as-sa\u0127\u0127a u l-vitalit\u00e0; \uf0b7 libert\u00e0 mill-bi\u017c\u00e0 u l-ansjet\u00e0 - billi ji\u0121u \u017cgurati kundizzjonijiet u trattament li jevitaw is-sofferenza mentali;", "\uf0b7 libert\u00e0 minn skumdit\u00e0 fi\u017cika u termali - billi ji\u0121i pprovdut ambjent adatt li jinkludi kenn u post komdu g\u0127all-mistrie\u0127; \uf0b7 libert\u00e0 mill-u\u0121ig\u0127, korriment u mard - permezz ta' prevenzjoni jew dijanjo\u017ci u trattament rapidu; \uf0b7 libert\u00e0 li jkunu espressi modi ta' m\u0121iba normali - bil-provvediment ta' bi\u017c\u017cejjed spazju, fa\u010bilitajiet xierqa u l-kumpanija ta' annimali o\u0127ra tal-istess tip.", "Nota dwar it-terminu: G\u0127andha tin\u017camm din il-ver\u017cjoni g\u0127alkemm jintu\u017caw ukoll espressjonijiet o\u0127rajn b\u0127al \"benessri tal-annimali\" jew \"tal-bhejjem\".", "\u0126ar\u0121a 14 art li tin\u0127adem, raba'", "1572742 Art b'g\u0127elejjel temporanji, art temporanjament mog\u0127xa (anqas minn \u0127ames snin), merg\u0127at temporanji.", "applikazzjoni g\u0127all-g\u0127ajnuna skont l-erja", "1090759 Dikjarazzjoni tal-erja tal-art li tin\u0127adem u/jew tal-erja tal-fora\u0121\u0121 [ IATE:1621764 ] skont is-Sistema Integrata ta' Amministrazzjoni u Kontroll (SIAK) [ IATE:874544 ].", "\u017cona ta\u0127t kultivazzjoni", "3566712 I\u017c-\u017cona li tikkorrispondi g\u0127a\u017c-\u017cona totali mi\u017crug\u0127a, i\u017cda li wara l-\u0127sad teskludi \u017c-\u017coni rvinati (e\u017c. min\u0127abba di\u017castri naturali).", "\u017cona b'restrizzjonijiet naturali", "\u017bona li g\u0127aliha l-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea jistg\u0127u jag\u0127tu pagamenti lill-bdiewa li joperaw fiha biex jikkompensaw g\u0127ad-diffikultajiet marbuta mal-produzzjoni f'dawn i\u017c-\u017coni min\u0127abba aspetti bijofi\u017ci\u010bi tal-ambjent kif iddefinit fir-regoli dwar l-I\u017cvilupp Rurali b'rabta mal-Politika Agrikola Komuni.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Qabel kien jintu\u017ca l-kun\u010bett ta' \"\u017coni \u017cvanta\u0121\u0121ati\" i\u017cda d-definizzjoni \u0121iet a\u0121\u0121ustata biex tirrifletti kriterji o\u0121\u0121ettivi.", "skema ta' pagament ba\u017ciku", "Skema li tit\u0127addem abba\u017ci ta\u2019 drittijiet g\u0127all-pagament allokati lill-bdiewa fl-ewwel sena li ti\u0121i applikata l-iskema u li ti\u0121i attivata kull sena mill-bdiewa.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Bir-regoli 2007-2013 tal-Politika Agrikola Komuni, il-bdiewa r\u010bevew pagamenti diretti jew ta\u0127t l-Iskema ta' Pagament Uniku jew l-Iskema ta\u2019 Pagament Uniku Skont l-Erja.", "Ir-riforma tal-Politika Agrikola Komuni g\u0127all-perjodu ta\u2019 wara l-2013 tissostitwixxi l-Iskema ta\u2019 Pagament Uniku bl-Iskema ta\u2019 Pagament Ba\u017ciku mill-2015.", "Suppliment Terminolo\u0121iku biological resources", "\u0126ar\u0121a 14 ri\u017corsi bijolo\u0121i\u010bi", "1443507 Ri\u017corsi \u0121eneti\u010bi, organi\u017cmi jew partijiet tag\u0127hom, popolazzjonijiet, jew kwalunkwe komponent bijotiku ta' ekosistemi b'u\u017cu reali jew potenzjali jew ta' valur g\u0127all-umanit\u00e0.", "bijoteknolo\u0121ija", "835407 Applikazzjoni tax-xjenza u t-teknolo\u0121ija g\u0127all-organi\u017cmi \u0127ajjin, kif ukoll g\u0127all-partijiet, il-prodotti u l-mudelli tag\u0127hom, biex materjali \u0127ajjin u mhux \u0127ajjin jinbidlu g\u0127all-produzzjoni ta' g\u0127arfien, o\u0121\u0121etti u servizzi.", "xog\u0127lijiet kapitali", "3557393 Xog\u0127lijiet li jitwettqu mill-bidwi nnifsu jew mill-\u0127addiema tieg\u0127u, li permezz tag\u0127hom jin\u0127oloq assi.", "ffissar ta' limitu massimu", "Mekkani\u017cmu li permezz tieg\u0127u l-Istati Membri jistg\u0127u jag\u0127\u017clu li \u2018jillimitaw\u2019 l-ammont tal-Pagament Ba\u017ciku li kull bidwi jir\u010bievi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-mekkani\u017cmu huwa skont ir-riforma tal-Politika Agrikola Komuni g\u0127all-perjodu ta\u2019 wara l-2013.", "Il-fondi \u2018iffrankati\u2019 ta\u0127t dan il-mekkani\u017cmu jibqg\u0127u fl-Istat Membru kkon\u010bernat u ji\u0121u trasferiti g\u0127all-pakkett tal-I\u017cvilupp Rurali.", "L-iffissar ta' limitu massimu huwa volontarju g\u0127all-Istati Membri u huwa applikazzjoni spe\u010bifika ta\u2019 digressivit\u00e0.", "3566105 Event mhux previst ta' natura bijotika jew abijotika kkaw\u017cat minn azzjoni umana li jwassal g\u0127al tfixkil kbir fis-sistemi tal-produzzjoni agrikola jew fl-istrutturi tal-foresti, li eventwalment jikkaw\u017ca \u0127sara ekonomika kbira lis-setturi tal-biedja jew tal-foresti.", "Suppliment Terminolo\u0121iku climate change", "\u0126ar\u0121a 14 tibdil fil-klima", "Tibdil fil-klima kkaw\u017cat direttament jew indirettament minn attivit\u00e0 tal-bnedmin li tibdel il-kompo\u017cizzjoni tal-atmosfera globali u li flimkien mal-varjabbilt\u00e0 naturali tal-klima, ti\u0121i osservata tul perjodi ta' \u017cmien li jistg\u0127u jitqabblu.", "Nota dwar it-terminu: In-nom verbali jag\u0127ti l-a\u0127jar idea ta' bidla li g\u0127adha g\u0127addejja (i.e. pro\u010bess kontinwu).", "G\u0127andhom ji\u0121u evitati kliem b\u0127al: \"bdil\" (skambju), \"bidla\" (\u0121rajja wa\u0127da u mitmuma), \"tibdila\" (ta' \u0127wejje\u0121) e\u010b\u010b.", "mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima", "914842 Azzjoni mmirata li tnaqqas l-ammont nett ta' gassijiet serra li ji\u0121u rilaxxati fl-atmosfera, u li b'hekk tg\u0127in tnaqqas il-pro\u010bess ta' tibdil fil-klima li jirri\u017culta minn attivitajiet tal-bniedem.", "rispett lejn il-klima", "3556539 Stat ta' kontribut minimu lit-tibdil fil-klima, e\u017c. il-produzzjoni tal-i\u017cg\u0127ar ammont possibbli ta' gassijiet serra u t-tnaqqis tal-\u0127olqien ta' pi\u017cijiet ambjentali marbuta mat-tibdil fil-klima.", "koe\u017cistenza", "Il-pre\u017cenza, fl-istess bi\u010b\u010ba art, ta\u2019 g\u0127elejjel imkabbra b\u2019modi differenti (ji\u0121ifieri g\u0127elejjel imkabbra b\u2019mod konvenzjonali, g\u0127elejjel imkabbra skont il-prin\u010bipji tal-biedja organika u g\u0127elejjel imkabbra minn \u017crierag\u0127 li \u0121ew \u0121enetikament modifikati).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Hemm g\u0127add ta\u2019 obbligi legali fir-rigward tal-istandards tat-tikkettar u/jew tal-purezza li japplikaw f'dawn is-sitwazzjonijiet.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "Sett ta' le\u0121i\u017clazzjoni u prattiki adottati mill-Unjoni Ewropea bil-g\u0127an ta' politika komuni dwar l-agrikoltura.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-mi\u017curi inizjali \u0121ew introdotti fl-1962.", "Minn dakinhar, il-politika \u0121iet adattata u \u017cviluppata u \u0121iet so\u0121\u0121etta g\u0127al g\u0127add ta' riformi.", "L-erba' regolamenti ba\u017ci\u010bi tal-PAK il-\u0121dida wara l-2013 huma: \uf0b7", "Ir-Regolament 1305/2013 (\u017bvilupp Rurali) CELEX:32013R1305/MT", "Ir-Regolament 1306/2013 (Kwistjonijiet \"orizzontali\" b\u0127all-finanzjament u l-kontrolli) CELEX:32013R1306/MT", "Ir-Regolament 1307/2013 CELEX:32013R1307/MT", "Ir-Regolament 1308/2013 (Mi\u017curi tas-suq) CELEX:32013R1308/MT", "diretti", "common organisation of the organizzazzjoni komuni tas-swieq markets in agricultural products, fi prodotti agrikoli, organizzazzjoni common market organisation, CMO komuni tas-swieq, OKS", "Qafas legali stabbilit skont l-Artikolu 40 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) [ IATE:856545 ] fuq livell Ewropew g\u0127al \u010berti setturi agrikoli sabiex jinkisbu l-objettivi tal-Politika Agrikola Komuni (PAK) [ IATE:1173686 ].", "Din l-organizzazzjoni tista' tie\u0127u wa\u0127da minn dawn il-forom, skont il-prodotti kkon\u010bernati: a) regoli komuni dwar il-kompetizzjoni; b) il-koordinament obbligatorju tad-diversi organizzazzjonijiet nazzjonali tas-suq; c) organizzazzjoni tas-suq Ewropea.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: \"organizzazzjoni komuni tas-suq unika\" (OKS unika) [ IATE:2242156 ] u \"Regolament dwar l-OKS Unika\" [ IATE:2245164 ].", "organizzazzjoni komuni tas-suq tal-inbid", "Organizzazzjoni komuni tas-suq tal-inbid fil-Komunit\u00e0 Ewropea, li tinkludi regoli dwar il-potenzjal ta' produzzjoni tal-inbid, il-mekkani\u017cmi tas-suq, l-organizzazzjonijiet ta' produtturi u organizzazzjonijiet settorjali, il-prattiki u l-pro\u010bessi enolo\u0121i\u010bi, deskrizzjoni, de\u017cinjazzjoni, pre\u017centazzjoni u protezzjoni, inbid ta' kwalit\u00e0 prodott f're\u0121juni spe\u010bifi\u010bi u kummer\u010b ma' pajji\u017ci terzi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-21 OKS settorjali \u0121ew sostitwiti b'OKS unika [ IATE:2242156 ]", "Suppliment Terminolo\u0121iku common market organisation, CMO", "\u0126ar\u0121a 14 organizzazzjoni komuni tas-swieq, OKS", "Wie\u0127ed mill-21 strument li kienu jirregolaw il-produzzjoni u l-bejg\u0127 ta' prodotti agrikoli Ewropej billi tne\u0127\u0127ew l-ostakli g\u0127all-kummer\u010b intrakomunitarju tal-prodotti agrikoli u n\u017camm ostaklu doganali komuni mal-pajji\u017ci terzi.", "Nota dwar it-terminu: Il-formulazzjoni li tintu\u017ca normalment hi \"organizzazzjoni komuni tas-suq fi x\" (e\u017c. \"organizzazzjoni komuni tas-suq fil-frott u l-\u0127xejjex\").", "organizzazzjoni komuni tas-suq fis-settur taz-zokkor", "Organizzazzjoni li twaqqfet fl-1967 u li kellha l-g\u0127an li ttejjeb il-kompetittivit\u00e0 tas-settur u b'hekk ti\u017cgura s-sostenibbilt\u00e0 tieg\u0127u fit-tul, u li baqg\u0127et fis-se\u0127\u0127 sat-30 ta' Settembru 2008.", "Nota dwar it-terminu: Pre\u010bedentement din l-organizzazzjoni kienet mag\u0127rufa b\u0127ala l-organizzazzjoni komuni tas-suq taz-zokkor [ IATE:2143461 ].", "organizzazzjoni komuni tas-suq taz-zokkor", "Organizzazzjoni komuni tas-suq taz-zokkor fil-Komunit\u00e0 Ewropea li kienet fis-se\u0127\u0127 sat-30 ta' Settembru 2008 u li kellha l-g\u0127an li ttejjeb il-kompetittivit\u00e0 tas-settur u b'hekk ti\u017cgura s-sostenibbilt\u00e0 tieg\u0127u fit-tul.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-organizzazzjoni komuni tas-suq taz-zokkor \u0121iet sostitwita bl-organizzazzjoni komuni tas-swieq fis-settur taz-zokkor [ IATE:2224310 ].", "\u017cvilupp lokali mmexxi mill-komunit\u00e0", "3545268 Metodu g\u0127all-involviment ta' s\u0127ab fil-livell lokali inklu\u017ci s-so\u010bjet\u00e0 \u010bivili u l-atturi ekonomi\u010bi lokali fid-disinn u l-implimentazzjoni ta' strate\u0121iji integrati lokali li jg\u0127inu li\u017c-\u017coni tag\u0127hom jag\u0127mlu t-tran\u017cizzjoni g\u0127al futur iktar sostenibbli.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "community-led local development strate\u0121ija ta\u2019 \u017cvilupp lokali mmexxi strategy mill-komunit\u00e0", "3553139 Sett koerenti ta\u2019 operazzjonijiet biex ji\u0121u ssodisfati l-objettivi u l-\u0127ti\u0121ijiet lokali, li jikkontribwixxi biex tintla\u0127aq l-istrate\u0121ija tal-Unjoni Ewropea g\u0127al tkabbir intelli\u0121enti, sostenibbli u inklu\u017civ, u li huwa mfassal u implimentat minn grupp ta\u2019 azzjoni lokali (LAG).", "pagamenti diretti nazzjonali komplimentari", "G\u0127ajnuna nazzjonali addizzjonali f'\u010berti setturi tal-PAK li, wara awtorizzazzjoni mill-Kummissjoni, l-Istati Membri li ssie\u0127bu fl-UE wara l-2004 \u0121ew permessi jag\u0127tu min\u0127abba l-introduzzjoni gradwali ta\u2019 pagament diretti wara l-ade\u017cjoni tag\u0127hom mal-Unjoni Ewropea.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Mill-2013, il-pagamenti diretti nazzjonali komplementari \u0121ew sostitwiti mill-g\u0127ajnuna nazzjonali tran\u017citorja (\u0127lief g\u0127all-Bulgarija, il-Kroazja u r-Rumanija).", "diversifikazzjoni tal-g\u0127elejjel", "3539461 I\u017c-\u017cieda ta' g\u0127elejjel \u0121odda jew sistemi \u0121odda ta' tkabbir tal-g\u0127elejjel fil-produzzjoni agrikola f'azjenda partikolari fejn jitqiesu r-redditi differenti minn g\u0127elejjel ta' valur mi\u017cjud b'opportunitajiet ta' kummer\u010bjalizzazzjoni kumplimentari.", "3507012 I\u017c-\u017cona li tikkorrispondi g\u0127a\u017c-\u017cona totali mi\u017crug\u0127a g\u0127all-produzzjoni ta\u2019 g\u0127alla spe\u010bifika matul sena determinata.", "Suppliment Terminolo\u0121iku cross-compliance", "\u0126ar\u0121a 14 kundizzjonalit\u00e0", "Rekwi\u017cit li l-bdiewa jridu jissodisfaw sabiex jir\u010bievu pagamenti diretti u xi forom o\u0127ra ta' appo\u0121\u0121.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-bdiewa g\u0127andhom jimxu ma' \u010berti regoli li jikkon\u010bernaw is-sikurezza tal-ikel, is-sa\u0127\u0127a tal-annimali, is-sa\u0127\u0127a tal-pjanti, il-klima, l-ambjent, il-protezzjoni tar-ri\u017corsi tal-ilma, it-trattament xieraq tal-annimali u l-kundizzjoni li fiha tin\u017camm l-art g\u0127all-biedja.", "di\u017cakkoppjament tal-g\u0127ajnuna, di\u017cakkoppjament", "926876 It-tne\u0127\u0127ija tar-rabta bejn il-pagamenti diretti u l-produzzjoni.", "\u017cona \u0121eografika ddefinita", "\u2022 \u017bona \u0121eografika ddefinita li fiha jridu jse\u0127\u0127u l-ippro\u010bessar u l-preparazzjoni ta' prodott agrikolu jew o\u0121\u0121ett tal-ikel sabiex dan jibbenifika minn denominazzjoni ta' ori\u0121ini protetta, jew \u2022 \u017bona \u0121eografika ddefinita li fiha jridu jse\u0127\u0127u l-produzzjoni u/jew l-ippro\u010bessar u/jew il-preparazzjoni ta' prodott agrikolu jew o\u0121\u0121ett tal-ikel sabiex dan jibbenifika minn indikazzjoni \u0121eografika protetta.", "Fil-kuntest tal-proposti tar-riforma tal-PAK ta' Ottubru 2011, dan il-kun\u010bett jirreferi g\u0127at-tnaqqis tal-appo\u0121\u0121 li tista' tir\u010bievi impri\u017ca individwali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-pagament ta' appo\u0121\u0121 se jitnaqqas b'70% g\u0127as-segment \u20ac250 000-300 000; b'40% g\u0127as-segment \u20ac200 000-250 000, u b'20% g\u0127as-segment \u20ac150 000-200 000.", "Il-limitu massimu se jkun ta' EUR 300 000 kull sena.", "Il-pagament tal-ekolo\u0121izzazzjoni huwa e\u017centi mid-digressivit\u00e0 u mhuwiex inklu\u017c fil-kalkolu tas-segment.", "Sabiex jitqiesu l-impjiegi, l-azjenda tista' tnaqqas l-ispejje\u017c tas-salarji fis-sena pre\u010bedenti (inklu\u017ci t-taxxi u l-kontribuzzjonijiet tas-sigurt\u00e0 so\u010bjali) qabel ma ji\u0121i applikat dan it-tnaqqis.", "\u0126ar\u0121a 14 densit\u00e0 ta' bhejjem", "L-ammont ta' bhejjem g\u0127al kull unit\u00e0 tas-superfi\u010bje.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan jirrigwarda l-aktar il-baqar, in-nag\u0127a\u0121 u l-mog\u0127o\u017c f'biedja estensiva.", "appo\u0121\u0121 domestiku", "Kwalunkwe sussidju domestiku jew mi\u017cura o\u0127ra li ta\u0121ixxi biex i\u017c\u017comm il-prezzijiet tal-produtturi f'livelli og\u0127la minn dawk prevalenti fil-kummer\u010b internazzjonali: pagamenti diretti lill-produtturi, li jinkludu indennitajiet kompensattivi, u mi\u017curi g\u0127at-tnaqqis tal-ispi\u017ca tal-input u l-kummer\u010bjalizzazzjoni disponibbli biss g\u0127all-produzzjoni agrikola.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Huwa wie\u0127ed mit-tliet pilastri tal-ftehim tad-WTO dwar l-agrikoltura u n-negozjati agrikoli dwar l-a\u0121enda ta\u2019 Doha g\u0127all-i\u017cvilupp.", "Nota dwar it-terminu: \"Sostenn\" u \"appo\u0121\u0121\" huma sinonimi per\u00f2 \u0121ie preferut it-terminu bil-kelma \"appo\u0121\u0121\" g\u0127aliex hemm g\u0127add kbir ta' termini agrikoli stabbiliti fejn intu\u017cat il-kelma \"appo\u0121\u0121\".", "G\u0127alhekk biex in\u017commu l-konsistenza fit-testi le\u0121i\u017clattivi tajjeb li nag\u0127tu preferenza lil termini li ju\u017caw il-kelma \"appo\u0121\u0121\".", "dual-purpose crop", "g\u0127alla b'u\u017cu doppju", "2248091 G\u0127alla li g\u0127andha aktar minn g\u0127an wie\u0127ed, konvenzjonalment meqjusa b\u0127ala g\u0127alla g\u0127all-u\u017cu ewlieni tag\u0127ha u b\u0127ala g\u0127alla sekondarja g\u0127all-u\u017cu supplimentari tag\u0127ha.", "erja b'fokus ekolo\u0121iku", "Erja b\u2019benefi\u010b\u010bji g\u0127all-ambjent, li jtejbu l-bijodiversit\u00e0 u j\u017commu l-pajsa\u0121\u0121 attraenti (b\u0127all-karatteristiki tal-pajsa\u0121\u0121, l-istrixxi ta' lqug\u0127, i\u017c-\u017coni msa\u0121\u0121ra, l-art mhux ma\u0127duma, i\u017c-\u017coni b\u2019g\u0127elejjel li jiffissaw in-nitro\u0121enu e\u010b\u010b.).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Mill-2015, kull bidwi fl-Unjoni Ewropea li jitlob pagamenti diretti u jkollu aktar minn 15-il ettaru ta\u2019 art li tin\u0127arat, g\u0127andu jkollu 5% ta\u2019 din l-art li tin\u0127arat koperta minn erjas b\u2019fokus ekolo\u0121iku.", "Japplikaw xi e\u010b\u010bezzjonijiet g\u0127al din ir-regola \u0121enerali, pere\u017cempju g\u0127all-bdiewa li jkollhom aktar minn 75% tal-erja tag\u0127hom ta\u0127t il-bwar.", "Suppliment Terminolo\u0121iku Economic Accounts for Agriculture, EAA", "\u0126ar\u0121a 14 kontijiet ekonomi\u010bi g\u0127all-agrikoltura, KEA", "1306704 Kontijiet li jfornu d-dejta kollha dwar l-aspetti tal-attivit\u00e0 agrikola, filwaqt li jrendu possibbli l-paraguni u jissimplifikaw l-inklu\u017cjoni fi statistika ekonomika.", "g\u0127elejjel ener\u0121eti\u010bi", "G\u0127elejjel li ji\u0121u kkultivati spe\u010bifikament g\u0127all-produzzjoni tal-bijofjuwils (b\u0127all-bijoetanol) jew biex jin\u0127arqu g\u0127all-kontenut ener\u0121etiku tag\u0127hom bil-g\u0127an li ji\u0121i \u0121\u0121enerat l-elettriku jew li ti\u0121i \u0121\u0121enerata s-s\u0127ana.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dawn l-g\u0127elejjel jinkludu kemm dawk tal-ikel b\u0127all-qam\u0127irrum u l-kannamieli, kif ukoll dawk mhux tal-ikel b\u0127as-si\u0121ar tal-luq.", "L-ener\u0121ija tista' ti\u0121i \u0121\u0121enerata permezz tal-kombustjoni diretta jew tal-gassifikazzjoni tal-g\u0127elejjel.", "Nota dwar it-terminu: Normalment it-terminu jintu\u017ca fil-plural.", "in\u010bident ambjentali", "Okkorrenza spe\u010bifika ta\u2019 tni\u0121\u0121is, kontaminazzjoni jew degradazzjoni fil-kwalit\u00e0 tal-ambjent relatata ma\u2019 event spe\u010bifiku u li l-ambitu \u0121eografiku tag\u0127ha huwa limitat.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ma jkoprix riskji ambjentali \u0121enerali li mhumiex marbuta ma\u2019 event spe\u010bifiku, b\u0127al tibdil fil-klima jew tni\u0121\u0121is atmosferiku.", "tnaqqir tal-preferenzi", "Il-mar\u0121ni ta' preferenza favur il-pajji\u017ci li qeg\u0127din ji\u017cviluppaw li jista' jonqos jekk jirnexxu n-negozjati li g\u0127addejjin fil-qafas tal-a\u0121enda ta' Doha g\u0127all-i\u017cvilupp li jimmiraw lejn tnaqqis fuq il-livell tad-dazji mhux preferenzjali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Jekk in-negozjati jirnexxu, jitnaqqsu d-dazji mhux preferenzjali i\u017cda t-tariffi preferenzjali jibqg\u0127u l-istess.", "\u0126ar\u0121a 14 Fond Agrikolu Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali, FAE\u017bR", "Fond li \u0127a post it-taqsima ta\u2019 gwida tal-Fond Agrikolu Ewropew ta\u2019 Gwida u Garanzija u dik il-parti tat-taqsima ta\u2019 garanzija li minnha kienu ffinanzjati xi w\u0127ud mill-mi\u017curi tal-I\u017cvilupp Rurali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-fond in\u0127oloq f'Settembru 2005 u da\u0127al fis-se\u0127\u0127 fil-bidu tal-2007.", "Huwa l-uniku sors ta\u2019 finanzjament mill-Unjoni Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali.", "Fond Agrikolu Ewropew ta' Garanzija, FAEG", "Fond li \u0127a post it-taqsima tal-garanzija tal-Fond Agrikolu Ewropew ta\u2019 Gwida u Garanzija u jipprovdi finanzjament g\u0127al pagamenti diretti lill-bdiewa, g\u0127all-\u0121estjoni tas-swieq agrikoli u g\u0127al g\u0127add ta\u2019 g\u0127anijiet o\u0127ra b\u0127all-mi\u017curi veterinarji u g\u0127as-sa\u0127\u0127a tal-pjanti, programmi tal-ikel u attivitajiet ta\u2019 informazzjoni.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-fond in\u0127oloq f'Settembru 2005 u da\u0127al fis-se\u0127\u0127 fil-bidu tal-2007.", "S\u0127ubija Ewropea g\u0127allInnovazzjoni: produttivit\u00e0 u sostenibbilt\u00e0 fil-qasam agrikolu, SEI g\u0127all-produttivit\u00e0 u s-sostenibbilt\u00e0 fil-qasam agrikolu", "S\u0127ubija Ewropea g\u0127all-Innovazzjoni [ IATE:3518394 ] li tippromwovi l-effi\u010bjenza fl-u\u017cu tal-ener\u0121ija, il-vijabbilt\u00e0 ekonomika, il-produttivit\u00e0, il-kompetittivit\u00e0, emissjonijiet baxxi tal-karbonju, ir-rispett g\u0127all-ambjent u r-re\u017ciljenza tas-settur agrikolu u tal-forestrija.", "S\u0127ubija Ewropea g\u0127all-Innovazzjoni, EIP", "3518394 S\u0127ubija bejn l-UE u livelli nazzjonali biex ji\u0121i a\u010b\u010bellerat l-i\u017cvilupp u l-u\u017cu ta' teknolo\u0121iji me\u0127tie\u0121a biex ji\u0121u ffa\u010b\u010bjati l-isfidi identifikati mill-inizjattiva ewlenija: Unjoni ta' Innovazzjoni [ IATE:3517490 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku European Network for Rural Development, ENRD", "\u0126ar\u0121a 14 Netwerk Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali, ENRD", "2217900 Netwerk stabbilit fl-2008 mill-Kummissjoni Ewropea biex jg\u0127in lill-Istati Membri jimplimentaw il-programmi ta\u2019 \u017bvilupp Rurali tag\u0127hom b\u2019mod effi\u010bjenti.", "mekkani\u017cmu ta\u2019 konver\u0121enza esterna", "3552136 Arran\u0121amenti biex il-fondi g\u0127all-pagamenti diretti ji\u0121u distribwiti b'mod aktar \u0121ust.", "bhejjem mejta", "387544 Annimali li jkunu nqatlu permezz tal-ewtana\u017cja b'dijanjo\u017ci definita jew ming\u0127ajrha, jew li mietu, inklu\u017ci annimali li twieldu mejta u li ma twildux, fuq azjenda jew fi kwalunkwe bini jew matul it-trasport, i\u017cda li ma nqatlux g\u0127all-konsum tal-bniedem.", "netwerk tad-dejta tal-kontabilit\u00e0 agrikola, FADN", "Netwerk li jipprovdi dejta dwar l-aspetti finanzjarji u ekonomi\u010bi ta\u2019 diversi tipi ta\u2019 agrikoltura fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Kull sena jintg\u0127a\u017cel kampjun ta\u2019 farms li jkun rappre\u017centattiv tal-farms kummer\u010bjali.", "Dawn il-farms jipprovdu dejta dwar l-ispejje\u017c tag\u0127hom tal-produzzjoni, id-d\u0127ul tag\u0127hom mill-bejg\u0127 u dwar aspetti o\u0127ra tal-operati agrikoli tag\u0127hom.", "Id-dejta tippermetti lill-Unjoni Ewropea tissorvelja s-sitwazzjoni tad-d\u0127ul tal-bdiewa u te\u017camina l-effetti tal-Politika Agrikola Komuni.", "Suppliment Terminolo\u0121iku farm development plan", "\u0126ar\u0121a 14 pjan ta\u2019 \u017cvilupp agrikolu", "2145179 Programm ta' modernizzazzjoni li jinkludi sistema selettiva ta' in\u010bentivi g\u0127al azjendi agrikoli li g\u0127andhom pjan ta' titjib.", "1568714 Persuna fi\u017cika jew \u0121uridika, jew grupp ta\u2019 persuni fi\u017ci\u010bi jew \u0121uridi\u010bi, li je\u017cer\u010bitaw attivit\u00e0 agrikola.", "mekkani\u017cmu ta\u2019 dixxiplina finanzjarja", "3538359 Mekkani\u017cmu biex ikun \u017cgurat li n-nefqa skont id-dispo\u017cizzjonijiet tal-politika agrikola komuni ma taqbi\u017cx il-limiti spe\u010bifikati fil-ba\u0121it tal-Unjoni Ewropea.", "qasam ta' prijorit\u00e0", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-Unjoni Ewropea identifikat sitt prijoritajiet g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali.", "Dawn \u0121ew maqsuma fi 18-il \"qasam ta\u2019 prijorit\u00e0\" sabiex ikun possibbli li jing\u0127ata dettall a\u0127jar tal-g\u0127anijiet ta\u2019 kull prijorit\u00e0 u biex ti\u0121i ffa\u010bilitata l-programmazzjoni.", "Il-programmi ta\u2019 \u017bvilupp Rurali se jkollhom jikkwantifkaw il-miri spe\u010bifi\u010bi ex ante b\u2019rabta ma\u2019 kull qasam ta\u2019 prijorit\u00e0.", "Matul il-perjodu ta\u2019 programmazzjoni l-Istati Membri se jkollhom jirrapportaw b\u2019mod regolari dwar il-progress fil-kisba ta\u2019 dawn il-miri.", "L-oqsma ta\u2019 prijorit\u00e0 mhumiex \u017coni b\u2019fokus ekolo\u0121iku [ IATE:3539464 ].", "\u0126ar\u0121a 14 bijokarburant minn kultivazzjonijiet alimentari, bijokarburant mag\u0127mul mill-ikel", "3561399 Bijokarburant prodott minn \u010bereali u minn g\u0127elejjel o\u0127ra bi pjanti b'kontenut rikk ta' lamtu, bi pjanti taz-zokkor u bi pjanti li minnhom ji\u0121i estratt i\u017c-\u017cejt.", "sikurezza alimentari", "869624 Meta o\u0121\u0121etti tal-ikel ikunu tajbin biex jittieklu mill-konsumatur.", "Nota dwar il-kun\u010bett: M'g\u0127andhiex ti\u0121i konfu\u017ca ma' \"sigurt\u00e0 tal-ikel\" [ IATE:782483 ], li tirreferi g\u0127ad-disponibbilt\u00e0 tal-ikel g\u0127all-popolazzjoni kollha.", "sigurt\u00e0 alimentari, sigurt\u00e0 tal-ikel", "Meta n-nies kollha, f'kull mument, ikollhom a\u010b\u010bess g\u0127al bi\u017c\u017cejjed ikel tajjeb g\u0127as-sa\u0127\u0127a u bla periklu biex jissodisfaw il-b\u017connijiet tad-dieta u l-preferenzi tag\u0127hom g\u0127al \u0127ajja attiva u b'sa\u0127\u0127itha.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i konfu\u017c mal-kun\u010bett \"sikurezza alimentari\" [ IATE:869624 ], li jirreferi g\u0127all-fatt jekk o\u0121\u0121etti tal-ikel ikunux tajbin biex jittieklu mill-konsumatur.", "\u017bona ta\u2019 art li jkun fiha aktar minn 0.5 ettari b\u2019si\u0121ar og\u0127la minn \u0127ames metri u b\u2019kopertura ta\u2019 \u0127axix ta\u2019 aktar minn g\u0127axra fil-mija, jew b\u2019si\u0121ar li kapa\u010bi jil\u0127qu dawn il-limiti in situ.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ma tinkludix art li prin\u010bipalment hija ta\u0127t u\u017cu agrikolu jew urban.", "Stat Membru jew re\u0121jun jista' jag\u0127\u017cel li japplika definizzjoni o\u0127ra ta\u2019 foresta abba\u017ci ta\u2019 le\u0121i\u017clazzjoni nazzjonali e\u017cistenti jew fuq sistema ta\u2019 inventarju.", "L-Istati Membri jew ir-re\u0121juni g\u0127andhom jinkludu d-definizzjoni fil-programmi ta\u2019 \u017bvilupp Rurali tag\u0127hom.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "3566783 Ix-xjenza li tistudja t-ta\u0127wil ta' si\u0121ar f'foresta.", "trobbija fil-bera\u0127, fil-bera\u0127", "Tip ta' trobbija tal-pollam fejn: \uf0b7", "ir-rata tal-irjus fil-gallinar u l-et\u00e0 tal-qatla jkunu skont il-limiti ffissati, g\u0127ajr g\u0127al ti\u0121ie\u0121, li g\u0127alihom ir-rata ta\u2019 \u0127a\u017cna tista\u2019 ti\u017cdied g\u0127al 13, i\u017cda mhux i\u017cjed minn 27.5kg pi\u017c \u0127aj g\u0127al kull m2, l-g\u0127asafar kellhom, g\u0127al minn tal-inqas nofs \u0127ajjithom, a\u010b\u010bess kontinwu bi nhar g\u0127al spazji fil-bera\u0127 li jinkludu arja mg\u0127ottija l-aktar b\u2019ve\u0121etazzjoni ta\u2019 mhux inqas minn: 1m2 g\u0127al kull ti\u0121ie\u0121a jew farg\u0127una, 2m 2 g\u0127al kull papra, 4m 2 g\u0127al kull dundjan jew wi\u017c\u017ca, il-formula tal-ikel u\u017cata fil-fa\u017ci tat-t\u0127axxin fiha tal-inqas 70% \u010bereali, il-gallinar tat-tjur huwa pprovdut b\u2019\u0127ofor ta\u2019 tul kombinat daqs jew ikbar minn dak tal-itwal na\u0127a tad-dar fil-ka\u017c ta\u2019 ti\u0121ie\u0121.", "Nota dwar it-terminu: \"Fil-bera\u0127\" wa\u0127edha tintu\u017ca fejn \"trobbija\" ma tkunx me\u0127tie\u0121a fil-kuntest, b\u0127al pere\u017cempju \"free range feeding\" li ti\u0121i \"g\u0127alf fil-bera\u0127\".", "ri\u017corsi \u0121eneti\u010bi", "1443508 Materjal \u0121enetiku li g\u0127andu valur reali jew potenzjali.", "organi\u017cmu \u0121enetikament modifikat, O\u0120M", "778473 Kull organi\u017cmu, bl-e\u010b\u010bezzjoni tal-bniedem, li l-materjal \u0121enetiku tieg\u0127u \u0121ie alterat b\u2019tali mod li ma jokkorrix b'mod naturali hekk kif jokkorri permezz tat-tg\u0127ammir u/jew permezz ta\u2019 rikombinazzjoni naturali.", "\u0126ar\u0121a 14 kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba, KAAT", "Kundizzjoni li tintla\u0127aq meta l-bdiewa jipprote\u0121u l-\u0127amrija kontra l-ero\u017cjoni, i\u017commu l-istruttura tal-\u0127amrija u tal-materjal organiku tal-\u0127amrija, u j\u0127arsu l-karatteristiki tal-pajsa\u0121\u0121.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Huma l-Istati Membri - mhux l-Unjoni Ewropea \u2013 li jidde\u010biedu l-ispe\u010bifikazzjoni e\u017catta ta' dawn il-parametri.", "bhejjem jirg\u0127u", "2145862 Bhejjem tal-ifrat (g\u0127ajr g\u0127all-g\u0127o\u0121\u0121iela tal-vitella), nag\u0127a\u0121, mog\u0127o\u017c u \u017cwiemel.", "1703023 Art moxa li tiswa b\u0127ala merg\u0127a, i\u017cda li tkun g\u0127adha mhijiex tajba b\u0127ala raba' g\u0127a\u017c-\u017crig\u0127; art ftit jew wisq \u0127awlija, li ma tkunx ma\u0127duma.", "pagament g\u0127al appro\u010b\u010b aktar ekolo\u0121iku, pagament ta' ekolo\u0121izzazzjoni, pagament ta' ekolo\u0121izzazzjoni dirett", "3561154 Pagament ta\u0127t il-Politika Agrikola Komuni li jing\u0127ata lill-bdiewa bil-kundizzjoni li jwettqu prattiki li huma ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127all-klima u g\u0127all-ambjent.", "Suppliment Terminolo\u0121iku greening", "\u0126ar\u0121a 14 ekolo\u0121izzazzjoni", "1478628 L-inkorporazzjoni ta' prodotti u pro\u010bessi ekolo\u0121i\u010bi fl-ambjent ta' dak li jkun b\u0127al pere\u017cempju fid-dar, fuq il-post tax-xog\u0127ol u fl-istil tal-\u0127ajja.", "prezz garantit", "Prezz fiss, stabbilit minn qabel bi qbil mal-Kummissjoni, li bih jinxtraw prodotti agrikoli fis-suq uniku.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Kun\u010bett li \u0121ie introdott fil-bidu tat-t\u0127addim tal-PAK.", "Il-PAK offriet sussidji u prezzijiet garantiti g\u0127al diversi prodotti tal-bdiewa, billi \u0121ew ipprovduti in\u010bentivi g\u0127all-bdiewa biex jipprodu\u010bu.", "\u017cona ma\u0127suda", "1568349 Il-parti ta\u017c-\u017cona kkultivata li tin\u0127asad.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Din tista' tkun daqs i\u017c-\u017cona kkultivata jew i\u017cg\u0127ar minnha.", "marka tas-sa\u0127\u0127a", "1244933 Marka ovali fuq il-prodotti tal-ikel li jori\u0121inaw mill-annimali li tidentifika l-istabbiliment tal-ippro\u010bessar li jkun ipprodu\u010ba u ppakkja l-prodott u li g\u0127alhekk ikun responsabbli g\u0127all-istat ta' i\u0121jene tieg\u0127u.", "Suppliment Terminolo\u0121iku Horizontal Regulation", "\u0126ar\u0121a 14 Regolament Orizzontali", "Regolament adottat mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill li jag\u0127mel parti mir-riforma tal-Politika Agrikola Komuni g\u0127all-perjodu ta\u2019 wara l-2013 u li jistabbilixxi r-regoli \u0121enerali dwar il-\u0121estjoni finanzjarja u l-aspetti ba\u0121itarji ta\u017c-\u017cew\u0121 pilastri tal-Politika Agrikola Komuni (il-Fond Ewropew Agrikolu ta\u2019 Garanzija u l-Fond Agrikolu Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Huwa jittratta korrezzjonijiet u kontrolli finanzjarji kif ukoll pro\u010beduri g\u0127all-prevenzjoni, l-iskoperta u l-korrezzjoni ta\u2019 irregolaritajiet u l-applikazzjoni tal-penali.", "Ir-regolament jipprevedi wkoll g\u0127al regoli komuni dwar is-servizzi konsultattivi g\u0127all-azjendi agrikoli, il-kundizzjonalit\u00e0 u s-sistema integrata ta\u2019 amministrazzjoni u kontroll.", "Jistabbilixxi l-ba\u017ci g\u0127all-pubblikazzjoni ta\u2019 informazzjoni tal-benefi\u010bjarji tal-Politika Agrikola Komuni u jistabbilixxi qafas komuni ta\u2019 valutazzjoni u ta\u2019 monitora\u0121\u0121 bil-g\u0127an li jitkejlu r-ri\u017cultati tal-politika.", "qtug\u0127 illegali tas-si\u0121ar g\u0127all-injam", "916879 Prattiki illegali b'rabta mal-\u0127sad, l-ippro\u010bessar u l-kummer\u010b tal-injam.", "sistema ta' \u0121estjoni tal-informazzjoni g\u0127all-kontrolli uffi\u010bjali", "3549871 Sistema informatika ta\u2019 \u0121estjoni tal-informazzjoni stabbilita u \u0121estita mill-Kummissjoni g\u0127all-operat integrat tal-mekkani\u017cmi u l-g\u0127odod li permezz tag\u0127hom ji\u0121u \u0121estiti u trattati dejta, informazzjoni u dokumenti dwar il-kontrolli uffi\u010bjali.", "\u0126ar\u0121a 14 Sistema Integrata ta' Amministrazzjoni u Kontroll, SIAK", "Sistema obbligatorja u\u017cata mill-Istati Membri g\u0127all-\u0121estjoni u l-kontroll ta\u2019 pagamenti li jsiru lill-bdiewa ta\u0127t il-Politika Agrikola Komuni, permezz ta\u2019 tekniki avvanzati biex il-pakketti ji\u0121u \u010b\u010bekkjati b\u2019fotografija mill-ajru jew bis-satellita, u biex id-dikjarazzjonijiet tal-bdiewa ji\u0121u vverifikati mal-ba\u017ci ta' dejta tal-kompjuter.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Spe\u010bifikament, is-sistema integrata ta\u2019 amministrazzjoni u kontroll ti\u017cgura li jinkixfu l-irregolaritajiet fil-pagamenti u ji\u0121u segwiti l-mistoqsijiet.", "B\u2019dan il-mod, il-pagamenti li jsiru lill-bdiewa jsiru b\u2019mod korrett u ji\u0121i rkuprat kwalunkwe ammont li jkun t\u0127allas b\u2019mod mhux korrett.", "organizzazzjoni interprofessjonali", "2146452 Organizzazzjoni, komposta minn produtturi, i\u017cda li essenzjalment tista' tinkludi rappre\u017centanti ta' attivitajiet ekonomi\u010bi marbuta mal-produzzjoni, il-kummer\u010b jew l-ippro\u010bessar tal-prodotti agrikoli, li g\u0127andha l-objettiv, b'mod partikolari, li tottimizza l-ispejje\u017c tal-produzzjoni u l-ippro\u010bessar tal-prodotti.", "xiri ta\u2019 intervent, xiri sfurzat b'intervent", "Meta l-prezzijiet tas-suq g\u0127al prodott agrikolu jaqg\u0127u ta\u0127t \u010bertu livell, l-awtoritajiet pubbli\u010bi tal-Istati Membri jintervjenu biex jistabbilizzaw is-suq billi jixtru l-provvisti \u017cejda, li wara jistg\u0127u jin\u0127a\u017cnu sakemm il-prezz tas-suq jer\u0121a\u2019 ji\u017cdied, jew jistg\u0127u ji\u0121u esportati lejn pajji\u017c terz jew inkella jinstab u\u017cu alternattiv g\u0127alihom.", "\u0121nien kulinari", "1572842 Partijiet minn art agrikola li fihom jitkabbru prodotti tar-raba' li mhumiex ma\u0127subin g\u0127all-bejg\u0127 imma g\u0127all-konsum minn sid il-farm u l-familja tieg\u0127u.", "Suppliment Terminolo\u0121iku land parcel identification system, LPIS", "\u0126ar\u0121a 14 sistema ta' identifikazzjoni tal-irqajja' tal-art, LPIS", "Ba\u017ci ta' dejta tal-kompjuter li jkun fiha \u017c-\u017coni agrikoli kollha li huma eli\u0121ibbli g\u0127al pagament dirett ta\u0127t il-Politika Agrikola Komuni u li tintu\u017ca g\u0127all-kontroverifika tal-irqajja' [ IATE:1668186 ] li g\u0127alihom il-bidwi jkun talab pagament.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Is-sistema ta\u2019 identifikazzjoni tal-irqajja' tal-art ti\u017cgura li l-bidwi jit\u0127allas g\u0127a\u017c-\u017cona korretta u li ji\u0121i evitat li jsir \u0127las \u017cejjed.", "st\u0127arri\u0121 qafas statistiku tal-u\u017cu tal-art ta\u017c-\u017cona koperta, LUCAS", "2205340 St\u0127arri\u0121 regolari u armonizzat fl-Istati Membri kollha tal-UE biex jin\u0121abar tag\u0127rif dwar il-kopertura tal-art u l-u\u017cu tal-art.", "u\u017cu tal-art, tibdil fl-u\u017cu tal-art u l-forestrija, LULUCF", "922868 Settur ta' inventarju ta' gass b'effett serra li jkopri emissjonijiet u tnaqqis ta' gassijiet b'effett serra b'ri\u017cultat ta' tibdil mill-bniedem fl-u\u017cu tal-art, b'tali mod li dan it-tibdil i\u0127alli impatt fuq i\u010b-\u010biklu tal-karbonju u hekk jikkontribwixxi g\u0127at-tibdil fil-klima.", "appro\u010b\u010b Leader", "3538360 Metodu biex jinkisbu l-objettivi tal-politika tal-i\u017cvilupp rurali tal-UE permezz ta\u2019 implimentazzjoni minn isfel g\u0127al fuq aktar milli bil-mod tradizzjonali minn fuq g\u0127al isfel.", "Nota dwar il-kun\u010bett: \"Leader\" huwa akronimu Fran\u010bi\u017c g\u0127al \"rabtiet bejn l-azzjonijiet tal-i\u017cvilupp rurali\".", "Suppliment Terminolo\u0121iku Leader+", "\u0126ar\u0121a 14 Leader+", "158582 Leader+ huwa wie\u0127ed mill-erba' inizjattivi ffinanzjati mill-fondi strutturali tal-UE u huwa mfassal biex jg\u0127in lil atturi rurali jikkunsidraw il-potenzjal fit-tul tar-re\u0121jun lokali tag\u0127hom.", "injam ma\u0127sud b'mod legali", "3500689 Injam ma\u0127sud f\u2019konformit\u00e0 mal-le\u0121i\u017clazzjoni applikabbli fil-pajji\u017c tal-\u0127sad.", "\u017cona \u017cvanta\u0121\u0121ata", "793097 \u017bona bi problemi naturali (nuqqas ta' ilma, klima, sta\u0121un qasir tal-kultivazzjoni u tendenzi ta' depopolazzjoni), jew muntanju\u017ca jew b'\u0127afna g\u0127oljiet.", "Fil-kuntest tal-Politika Agrikola Komuni: 1. pagament tal-prodotti 2. pagament tal-annimali; 3. pagament produzzjoni.", "mill-bdiewa lil fond g\u0127al attivit\u00e0 spe\u010bifika b\u0127all-promozzjoni tal-bejg\u0127 tal-farm fl-Unjoni Ewropea jew lil hinn minnha; mill-bdiewa lil gvern g\u0127al servizzi partikolari, b\u0127all-kontroll tal-mard mill-bdiewa fil-ka\u017c li l-produzzjoni tag\u0127hom taqbe\u017c \u010bertu limitu ta\u2019", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "bhejjem", "3567039 L-annimali kollha mi\u017cmuma g\u0127all-u\u017cu jew g\u0127all-profitt.", "popolazzjoni tal-bhejjem", "1569296 L-g\u0127add ta' annimali tal-produzzjoni li huma fil-pussess dirett jew fil-\u0121estjoni diretta ta' azjenda wa\u0127da jew aktar f'jum ta\u2019 referenza partikolari.", "grupp ta' azzjoni lokali, GAL", "Grupp mag\u0127mul minn rappre\u017centanti ta\u2019 interessi so\u010bjoekonomi\u010bi lokali pubbli\u010bi u privati, li fih, fil-livell tat-te\u0127id tad-de\u010bi\u017cjonijiet la l-awtoritajiet pubbli\u010bi (kif definit skont ir-regoli nazzjonali) u lanqas ebda grupp uniku ta\u2019 interess ma g\u0127andu je\u017cer\u010bita aktar minn 49% tad-drittijiet tal-vot.", "Nota dwar it-terminu: L-akronimu jin\u017camm bil-Malti kif jintu\u017ca mill-Gruppi ta' Azzjoni Lokali f'Malta.", "F'test bil-Malti g\u0127andu jintu\u017ca l-akronimu Malti \"GAL\" u mhux dak EN \"LAG\".", "Ara: http://www.galxlokk.com/ [14.03.2012] kif ukoll ir-rapport \"2011 \u0126idma tal-Gvern 2008-2013\" tal-Ministeru g\u0127ar-Ri\u017corsi u l-Affarijiet Rurali.", "kummer\u010bjalizzazzjoni ta' prodotti agrikoli", "2246367 Wirja bil-g\u0127an ta' bejg\u0127, ta' offerta ta' bejg\u0127, ta' kunsinna jew ta' kwalunkwe mod ie\u0127or ta' tqeg\u0127id fis-suq, minbarra l-ewwel bejg\u0127 minn produttur primarju lil min ibig\u0127 mill-\u0121did jew lil pro\u010bessuri u kwalunkwe attivit\u00e0 li t\u0127ejji prodott g\u0127al dan it-tip tal-ewwel bejg\u0127.", "Suppliment Terminolo\u0121iku marketing year", "\u0126ar\u0121a 14 kampanja ta' kummer\u010bjalizzazzjoni", "1102074 Perjodu referenzjarju annwali g\u0127all-iffissar ta' prezzijiet tal-farms.", "\u0120abra ta\u2019 mi\u017curi politi\u010bi, imfassla fl-2012, biex jg\u0127inu ji\u0121i stabbilizzat is-suq jew jinstab bilan\u010b bejn il-provvista u d-domanda billi jitjiebu l-kuntratti bejn il-bdiewa u l-im\u0127aleb, jissa\u0127\u0127a\u0127 il-poter ta\u2019 negozjar kollettiv tal-bdiewa relattiv g\u0127al dak tal-im\u0127aleb, titjieb it-trasparenza tal-katina kollha tal-provvista u jin\u0121iebu flimkien l-atturi mill-partijiet differenti tal-katina tal-provvista f\u2019organizzazzjonijiet interprofessjonali.", "Pakkett dwar il-\u0126alib", "kwota tal-\u0127alib", "Limitazzjonijiet kemm fil-livell tal-Istati Membri (kwoti nazzjonali) u fil-livell tal-produtturi (kwoti individwali) fuq il-volum ta' \u0127alib li jista' jitqieg\u0127ed fis-suq.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fl-1984 idda\u0127\u0127lu l-kwoti fuq il-\u0127alib biex ira\u017c\u017cnu l-produzzjoni dejjem qed ti\u017cdied tal-\u0127alib li kienet og\u0127la mid-domanda.", "Sabiex jin\u017camm prezz minimu garantit g\u0127all-bdiewa tal-\u0127alib, l-Unjoni Ewropea kellha tixtri l-e\u010b\u010bess strutturali mis-suq.", "L-introduzzjoni tal-kwoti tal-\u0127alib finalment \u0121abet i\u017c-\u017cieda fil-produzzjoni tal-\u0127alib ta\u0127t kontroll.", "Il-kwoti tal-\u0127alib kienu inizjalment g\u0127al perjodu ta' \u0127ames snin u sussegwentement \u0121ew im\u0121edda.", "Huma g\u0127andhom jintemmu darba g\u0127al dejjem fl-2015 (ara imposta [ IATE:126626 ]).", "Suppliment Terminolo\u0121iku modulation", "\u0126ar\u0121a 14 modulazzjoni", "Mekkani\u017cmu li \u0121ie introdott fir-riforma tal-2003 tal-Politika Agrikola Komuni u \u0121ie mmodifikat fil-kontroll tas-sa\u0127\u0127a tal-2009 u li ppermetta t-tnaqqis progressiv tal-pagamenti diretti u t-trasferiment tal-flus li b\u2019hekk \u0121ew \u2018iffrankati\u2019 mill-pilastru 1 (il-Fond Agrikolu Ewropew ta' Garanzija) g\u0127all-pilastru 2 (il-Fond Agrikolu Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-modulazzjoni, per se, mhijiex element tar-riforma tal-2013.", "Madankollu, je\u017cistu elementi simili fil-forma ta' digressivit\u00e0, limitar u trasferimenti bejn il-pilastri.", "limitu massimu nazzjonali", "L-ammont massimu li jista' jit\u0127allas, skont l-Istat Membru u s-sena, ta\u0127t l-iskema ta\u2019 pagament uniku jew l-iskema ta\u2019 pagament uniku skont l-erja.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-kun\u010bett tal-limitu massimu nazzjonali dda\u0127\u0127al bir-riforma tal-2003 tal-Politika Agrikola Komuni.", "Limiti massimi nazzjonali ji\u0121u stabbiliti mill-Kummissjoni abba\u017ci ta\u2019 allokazzjoni minn qabel tal-ba\u0121it tal-Unjoni Ewropea ddedikat g\u0127all-pagamenti diretti fil-kuntest tal-perspettiva finanzjarja.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fir-rigward tas-settur tal-\u0127alib, dan it-terminu jirreferi g\u0127al ri\u017cerva ta' kwota tal-\u0127alib li tista' ti\u0121i allokata mill-gvernijiet tal-Istati Membri lill-bdiewa li jixtiequ jibdew jipprodu\u010bu l-\u0127alib.", "Is-sistema tal-kwota tal-\u0127alib u r-ri\u017cerva nazzjonali asso\u010bjata jiskadu fl-2015.", "Fir-rigward tas-settur tal-inbid, dan it-terminu jirreferi g\u0127al ri\u017cerva ta' drittijiet tat-t\u0127awwil li jistg\u0127u ji\u0121u allokati mill-Istati Membri lill-produtturi tal-inbid.", "ri\u017cerva nazzjonali", "netwerk rurali nazzjonali", "Organizzazzjoni mwaqqfa minn gvern ta\u2019 Stat Membru biex ti\u0121i appo\u0121\u0121ata l-implimentazzjoni ta\u2019 programm ta\u2019 \u017bvilupp Rurali tal-Unjoni Ewropea permezz tan-netwerking ta\u2019 amministrazzjonijiet pubbli\u010bi u organizzazzjonijiet involuti fl-I\u017cvilupp Rurali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: In-netwerks rurali nazzjonali jipprovdu rabta importanti fil-livell nazzjonali bejn l-atturi differenti tal-I\u017cvilupp Rurali involuti fl-implimentazzjoni tal-programmi ta\u2019 \u017bvilupp Rurali, inklu\u017ci gruppi ta\u2019 azzjoni lokali.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "872387 Netwerk ekolo\u0121iku fit-territorju tal-Unjoni Ewropea.", "di\u017castru naturali", "776417 Il-konsegwenza ta' periklu naturali (pere\u017cempju, \u017cbruffar ta' vulkan jew terremot) li taffettwa l-attivitajiet tal-bniedem.", "Il-vulnerabbilt\u00e0 umana, mag\u0127mula ag\u0127ar min-nuqqas ta' pjanar jew in-nuqqas ta' \u0121estjoni adattata ta' emer\u0121enza, twassal g\u0127al telf finanzjarju, ambjentali jew uman.", "interessi mhux kummer\u010bjali", "921099 Interessi importanti mhux kummer\u010bjali b\u0127at-trattament xieraq tal-annimali, is-sigurt\u00e0 tal-ikel, mi\u017curi ambjentali, a\u0121\u0121ustamenti strutturali, l-I\u017cvilupp Rurali u t-taffija tal-faqar.", "756347 Biedja ming\u0127ajr l-u\u017cu ta' fertilizzanti inorgani\u010bi jew pesti\u010bidi.", "Nota dwar it-terminu: Normalment, \"biedja organika\" huwa t-terminu u\u017cat mill-bdiewa.", "\u0126ar\u0121a 14 art imsa\u0121\u0121ra o\u0127ra, OWL", "Art b'kopertura ta' q\u010ba\u010bet tas-si\u0121ar (jew livell ta' popolament ekwivalenti) ta' 5-10 fil-mija ta' si\u0121ar li kapa\u010bi jil\u0127qu g\u0127oli ta' 5m fil-maturit\u00e0 in situ; jew kopertura ta' q\u010ba\u010bet (jew", "livell ta' popolament ekwivalenti) ta' iktar minn 10 fil-mija ta' si\u0121ar li mhumiex kapa\u010bi jil\u0127qu g\u0127oli ta' 5m fil-maturit\u00e0 in situ, u kopertura ta' s\u0121ajjar jew arbuxxelli.", "zokkor barra mill-kwota", "2231317 Zokkor li ji\u0121i prodott f'e\u010b\u010bess mill-kwota tal-produzzjoni.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ir-riforma tal-2003 tal-Politika Agrikola Komuni introdu\u010biet id-di\u017cakkoppjament tal-pagamenti diretti b\u0127ala r-regola \u0121enerali.", "Madankollu, fi \u0127dan il-qafas stabbilit mill-Kunsill, l-Istati Membri setg\u0127u jag\u0127\u017clu li sa \u010bertu punt i\u017commu ftit mill-pagamenti diretti marbutin mal-produzzjoni.", "di\u017cakkoppjament parzjali", "intitolament g\u0127al pagament", "Intitolament introdott bir-riforma tal-2003 tal-Politika Agrikola Komuni biex ti\u0121i implimentata l-iskema ta' pagament uniku.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-intitolamenti g\u0127all-pagament kienu ji\u0121u mqassma lill-bdiewa abba\u017ci ta\u2019 dejta storika (fuq livell re\u0121jonali jew tal-bidwi individwali).", "Mir-riforma tal-2003, biex jikkwalifika g\u0127al pagament uniku, kull bidwi kellu jattiva l-intitolamenti g\u0127all-pagament li kien i\u017comm flimkien mal-istess numru ta\u2019 ettari agrikoli eli\u0121ibbli.", "Ir-riforma g\u0127all-perjodu ta\u2019 wara l-2013 tipprevedi li dawn l-intitolamenti g\u0127all-pagamenti se jiskadu u se ji\u0121u sostitwiti b'intitolamenti g\u0127all-pagament li g\u0127adhom kemm \u0121ew stabbiliti skont l-iskema ta\u2019 pagament ba\u017ciku.", "B\u2019deroga, xi Stati Membri li jissodisfaw \u010berti kundizzjonijiet jistg\u0127u j\u017commu l-intitolamenti e\u017cistenti g\u0127all-pagament.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "payment for agricultural practices pagament g\u0127al prattiki agrikoli ta\u2019 beneficial for the climate and the benefi\u010b\u010bju g\u0127all-klima u l-ambjent, environment, greening payment, pagament ta' ekolo\u0121izzazzjoni, green direct payment, Green pagament ta' ekolo\u0121izzazzjoni payment dirett", "Pagament ta\u0127t il-Politika Agrikola Komuni li jing\u0127ata lill-bdiewa bil-kundizzjoni li jwettqu prattiki li huma ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127all-klima u g\u0127all-ambjent.", "pagament g\u0127al \u017coni b\u2019restrizzjonijiet naturali", "3561369 Ammont addizzjonali ta' pagament dirett, g\u0127all-bdiewa f\u2019\u017coni b\u2019restrizzjonijiet naturali jew restrizzjonijiet spe\u010bifi\u010bi o\u0127rajn, li jista' jing\u0127ata mill-Istati Membri (jew ir-re\u0121juni) sabiex ji\u0121i evitat l-abbandun tal-art f'dawn i\u017c-\u017coni.", "pagament g\u0127al bdiewa \u017cg\u0127a\u017cag\u0127", "Pagament mog\u0127ti mill-Istati Membri lill-bdiewa \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 abba\u017ci ta' \u010berti rekwi\u017citi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ir-riforma tal-Politika Agrikola Komuni g\u0127all-perjodu ta\u2019 wara l-2013 tipprevedi li l-bdiewa \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (bdiewa li jkunu qeg\u0127din jibdew l-attivit\u00e0 tal-biedja tag\u0127hom u li ma jkollhomx aktar minn 40 sena fis-sena tal-applikazzjoni) li jkunu eli\u0121ibbli g\u0127all-pagament ba\u017ciku jistg\u0127u jir\u010bievu pagament ta\u0127t l-iskema g\u0127all-bdiewa \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 g\u0127al perjodu massimu ta\u2019 \u0127ames snin.", "Il-pagament huwa ta\u2019 25% tal-pagament ba\u017ciku.", "L-istati Membri jistg\u0127u jag\u0127\u017clu li jallokaw sa 2% tal-pakkett tal-pagament dirett tag\u0127hom g\u0127al dawn il-pagamenti.", "g\u0127alla permanenti", "2148219 Fil-kuntest tal-Politika Agrikola Komuni, g\u0127alla kkultivata ming\u0127ajr newba, g\u0127ajr merg\u0127a permanenti jew bur permanenti, li tokkupa l-art g\u0127al \u0127ames snin jew aktar u li tag\u0127ti \u0127sad ripetut, inklu\u017ci l-mixtliet u l-imsa\u0121ar ta' newba qasira.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "permanent grassland", "\u0126ar\u0121a 14", "1572827 Bur li jin\u017camm b'mod perpetwu ming\u0127ajr ma jer\u0121a' jin\u017cera' - madankollu bur li jkun ilu tal-inqas \u0127ames snin spiss ji\u0121i ddefinit ukoll b\u0127ala permanenti.", "merg\u0127a permanenti", "1572831 Art li tintu\u017ca sabiex jitkabbar il-\u0127axix jew g\u0127alf ie\u0127or fil-forma ta\u2019 \u0127axix naturali (li jitla\u2019 wa\u0127du) jew permezz ta\u2019 kultivazzjoni (li jkun in\u017cera\u2019), li hi xierqa g\u0127ar-rag\u0127a tal-annimali, u li ma \u0121ietx inklu\u017ca fin-newba tal-g\u0127elejjel tal-impri\u017ca g\u0127al \u0127ames snin jew aktar.", "tran\u017citu fitosanitarju", "3549294 Meta pjanti, prodotti tal-pjanti jew o\u0121\u0121etti o\u0127ra jg\u0127addu minn pajji\u017c li ma jkunux importati fih.", "Tikketta uffi\u010bjali li tiggarantixxi li l-pjanti tkabbru minn produttur irre\u0121istrat spezzjonat regolarment, li l-pjanti huma \u0127ielsa minn kull pest u marda ta' kwarantina u li tkabbru f'ambjent li huwa wkoll \u0127ieles minnhom, u li l-pjanti importati minn pajji\u017ci o\u0127ra nkisbu ming\u0127and importatur irre\u0121istrat, \u0121ew spezzjonati mal-wasla tag\u0127hom u nstabu li huma \u0127ielsa minn pesti u mard ta' kwarantina.", "passaport tal-pjanti", "Normalment dan kien jirreferi g\u0127all-\u0127las dirett mog\u0127ti lill-bidwi g\u0127al kull bhima (premium tan-nag\u0127a\u0121, premium spe\u010bjali ta\u010b-\u010banga, premium tal-g\u0127o\u0121ol) i\u017cda wara r-riforma tal-2003 tal-Politika Agrikola Komuni, il-premia \u0121ew fil-bi\u010b\u010ba l-kbira di\u017cakkoppjati mill-produzzjoni u \u0121ew inkorporati fl-iskema ta\u2019 pagament uniku.", "\u0126ar\u0121a 14 ri\u017cultanza amministrattiva jew \u0121udizzjarja primarja", "L-ewwel valutazzjoni bil-miktub minn awtorit\u00e0 kompetenti jew amministrattiva jew \u0121udizzjarja, li fuq il-ba\u017ci ta\u2019 fatti spe\u010bifi\u010bi tikkonkludi li tkun twettqet irregolarit\u00e0, ming\u0127ajr \u0127sara g\u0127all-possibilit\u00e0 li din il-konklu\u017cjoni sussegwentement jista\u2019 jkollha ti\u0121i riveduta jew irtirata min\u0127abba \u017cviluppi matul il-pro\u010bediment amministrattiv jew \u0121udizzjarju.", "Nota dwar it-terminu: Fuq il-parir tal-\u0121uristi tal-Kummissjoni [29/01/2015] qed tintu\u017ca \"ri\u017cultanza\" minflok \"sejba\" min\u0127abba li tirrispetta r-re\u0121istru proprju.", "produzzjoni agrikola primarja, produzzjoni primarja ta\u2019 prodotti agrikoli", "3517826 Il-produzzjoni ta' prodotti tal-\u0127amrija u tat-trobbija tal-bhejjem, elenkati fl-Anness I tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea, ming\u0127ajr it-twettiq ta' kwalunkwe operazzjoni ulterjuri li tbiddel in-natura ta' dawn il-prodotti.", "g\u0127ajnuna g\u0127all-\u0127\u017cin privat", "Appo\u0121\u0121 lill-produtturi ta\u2019 prodotti, b\u0127a\u017c-\u017cejt ta\u017c-\u017cebbu\u0121a u l-butir, b'rabta mal-kostijiet ta\u2019 \u0127\u017cin privat meta \u010berti fatturi j\u017cidu l-qu\u010b\u010bata sta\u0121jonali aktar mill-aspettattivi normali, u b\u2019hekk potenzjalment iwasslu g\u0127at-twaqqig\u0127 tal-prezz tas-suq.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Xi prodotti g\u0127andhom \u010biklu sta\u0121jonali, li jfisser li f'\u010berti perjodi jkun hemm produzzjoni \u017cejda relattiva, filwaqt li aktar tard fis-sena jkun hemm nuqqas relattiv.", "pro\u010bessar ta' prodotti agrikoli", "3500819 Kwalunkwe operazzjoni fuq prodott agrikolu li tirri\u017culta fi prodott li huwa wkoll prodott agrikolu, minbarra attivitajiet fuq l-azjenda me\u0127tie\u0121a g\u0127at-t\u0127ejjija ta' prodott mill-annimali jew mill-pjanti g\u0127all-ewwel bejg\u0127.", "Suppliment Terminolo\u0121iku producer organisation, PO", "\u0126ar\u0121a 14 organizzazzjoni tal-produtturi, OP", "Grupp legalment ikkostitwit ta' bdiewa u kultivaturi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-organizzazzjonijiet tal-produtturi jassistu fid-distribuzzjoni u l-kummer\u010bjalizzazzjoni tal-prodotti.", "Jippromwovu wkoll kwalit\u00e0 og\u0127la ta\u2019 prodotti u jinkora\u0121\u0121ixxu lill-membri tag\u0127hom jadottaw prattiki ambjentali tajbin.", "Nota dwar it-terminu: Fejn tokkorri \"ex-producer oganisation\", l-\"ex-\" tfisser esklu\u017c elementi (normalment prezz jew spejje\u017c) b'rabta mal-OP; e\u017cempju ta' u\u017cu o\u0127ra ta' \"ex-\" f'dan is-sens huwa \"ex-works\" fil-fatturar tat-trasport ta' merkanzija li jirreferi g\u0127all-ispejje\u017c jew prezz ta' o\u0121\u0121etti mwassla sal-port, esklu\u017c l-ispejje\u017c kollha relatati mar-rilaxx tal-merkanzija.", "kwota tal-produzzjoni", "Limitazzjoni fuq l-ammont ta' prodott spe\u010bifiku li jista\u2019 jitqieg\u0127ed fis-suq.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-kwoti tal-produzzjoni japplikaw g\u0127all-bdiewa li jipprodu\u010bu l-\u0127alib u l-prodotti tal-\u0127alib u g\u0127all-kumpaniji tal-ippro\u010bessar li jipprodu\u010bu z-zokkor, l-isogluko\u017cju u x-xropp tal-inulina.", "Programme of Options Specifically Programm ta' Soluzzjonijiet Relating to Remoteness and Spe\u010bifi\u010bi Relatati mal-Periferi\u010bit\u00e0 u Insularity, POSEI l-Insularit\u00e0, POSEI Sett ta' programmi mfassla biex jirmedjaw is-sitwazzjoni \u0121eografika e\u010b\u010bezzjonali ta' \u010berti re\u0121juni remoti u insulari tal-Ewropa.", "denominazzjoni ta' ori\u0121ini protetta, DOP", "L-isem ta\u2019 re\u0121jun, post spe\u010bifiku jew, f\u2019ka\u017cijiet e\u010b\u010bezzjonali, pajji\u017c, u\u017cat sabiex jiddeskrivi prodott agrikolu jew prodott tal-ikel illi jori\u0121ina f\u2019dak ir-re\u0121jun, post spe\u010bifiku jew pajji\u017c, u li jkollu kwalitajiet jew karatteristiki li huma kkaw\u017cati essenzjalment jew esklussivament min\u0127abba ambjent \u0121eografiku partikolari inklu\u017ci l-fatturi naturali u umani tieg\u0127u, u li l-produzzjoni, l-ippro\u010bessar u t-t\u0127ejjija tieg\u0127u jse\u0127\u0127u fi\u017c-\u017cona \u0121eografika definita.", "Nota dwar it-terminu: Il-Li\u0121i Maltija kienet imsejsa fuq ir-Regolament ori\u0121inali tradott mill-istituzzjonijiet, li kien ju\u017ca d-denominazzjoni \u201cDOP\u201d.", "Intalbet rettifika biex tibda tintu\u017ca kullimkien id-denominazzjoni \u201cDOP\u201d u mhux \"DPO\" (denominazzjoni protetta ta' ori\u0121ini) kif kienet tintu\u017ca qabel.", "Referenza: Il-Li\u0121ijiet ta' Malta, A.L. 182 tal-2004, ATT TAL-2001 DWAR IS-SIGURT\u00c0 TAL-PRODOTTI", "Suppliment Terminolo\u0121iku protected geographical indication, PGI", "indikazzjoni \u0121eografika protetta, I\u0120P", "L-isem ta\u2019 re\u0121jun, ta\u2019 post spe\u010bifiku jew, f\u2019ka\u017cijiet e\u010b\u010bezzjonali ta\u2019 pajji\u017c, u\u017cati biex jiddeskrivu prodott agrikolu jew prodott tal-ikel:- illi jori\u0121inaw f\u2019dak ir-re\u0121jun, post spe\u010bifiku jew pajji\u017c, u li jkollhom kwalit\u00e0, reputazzjoni jew karatteristiki o\u0127ra spe\u010bifi\u010bi marbuta ma\u2019 dik l-ori\u0121ini \u0121eografika u li l-produzzjoni u/jew l-ippro\u010bessar u/jew it-t\u0127ejjija tag\u0127hom ise\u0127\u0127u fi\u017c-\u017cona \u0121eografika definita.", "\u0126ar\u0121a 14", "\u0127\u017cin pubbliku", "Nota dwar il-kun\u010bett: Sabiex ji\u0121i \u0121estit is-suq ta' prodott partikolari tal-a\u017cjendi agrikoli, l-Unjoni Ewropea tista' tne\u0127\u0127i xi ftit mill-prodott mis-suq u ta\u0127\u017cnu temporanjament.", "Il-ma\u0127\u017cen jista' jkun proprjet\u00e0 tal-gvern jew ta' xi korp pubbliku ie\u0127or.", "Alternattivament, il-ma\u0127\u017cen jista' jkun proprjet\u00e0 privata, pere\u017cempju ta' bidwi jew ta' kooperattiva.", "Meta l-prodott jitqieg\u0127ed f'ma\u0127\u017cen li jkun proprjet\u00e0 tal-awtoritajiet pubbli\u010bi jew imwelli minnhom, l-Unjoni Ewropea ting\u0127ad li tkun \"irtirat xi ftit mill-prodott mis-suq u qeg\u0127ditu fi \u0127\u017cin pubbliku (jew stokks ta\u2019 intervent)\".", "zokkor fil-kwota", "1227136 Kwalunkwe kwantit\u00e0 ta\u2019 produzzjoni taz-zokkor, tal-isogluko\u017cju jew tal-\u0121ulepp tal-inulina attribwita g\u0127al sena tas-suq spe\u010bifika skont il-kwota tal-impri\u017ca kkon\u010bernata.", "sena tal-kwota", "1583563 Perjodu ta\u2019 tnax-il xahar (li mhux bilfors jikkoin\u010bidi mas-sena kalendarja) li jittie\u0127ed b\u0127ala ba\u017ci ta\u2019 referenza g\u0127all-istatistika jew dejta.", "Suppliment Terminolo\u0121iku redistributive payment", "\u0126ar\u0121a 14 pagament ridistributtiv", "Allokazzjoni sa 30% tal-ba\u0121it nazzjonali tal-Istati Membri g\u0127all-ewwel ettari biex ji\u0121i ridistribwit l-appo\u0121\u0121 lill-bdiewa \u017cg\u0127ar.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-g\u0127add ta\u2019 ettari li g\u0127alihom dan il-pagament jista' ji\u0121i allokat huwa limitat g\u0127al 30 ettaru jew id-daqs medju ta\u2019 razzett fl-Istati Membri jekk dan tal-a\u0127\u0127ar ikun aktar minn 30 ettaru.", "L-ammont g\u0127al kull ettaru ma jistax jaqbe\u017c 65% tal-pagament medju g\u0127al kull ettaru.", "roqg\u0127a ta' referenza", "2232466 Erja \u0121eografikament delimitata li \u017c\u017comm identifikazzjoni unika kif irre\u0121istrata fil-GIS [ IATE:1110047 ] fis-sistema ta\u2019 identifikazzjoni tal-Istat Membru.", "Regulation establishing a common Regolament li jistabbilixxi organisation of the markets in organizzazzjoni komuni tas-swieq agricultural products, Single CMO fi prodotti agrikoli, Regolament Regulation dwar l-OKS Unika", "Regolament li, bl-g\u0127an li jissimplifika l-le\u0121i\u017clazzjoni agrikola, jistabbilixxi regoli komuni g\u0127all-\u0121estjoni ta' \u010berti swieq agrikoli, inklu\u017ci standards g\u0127all-kummer\u010bjalizzazzjoni ta' prodotti agrikoli u g\u0127all-importazzjoni lejn l-Unjoni Ewropea u l-esportazzjoni lil hinn minnha.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ir-Regolament tal-2007 kellu l-g\u0127an li jissimplifika l-ambjent regolatorju tal-PAK permezz tas-sostituzzjoni tal-21 regolament settorjali dwar l-organizzazzjoni komuni tas-swieq agrikoli b'organizzazzjoni komuni tas-suq uniku.", "Nota dwar it-terminu: It-terminu li kien jintu\u017ca fil-passat i.e.: \"Regolament Wa\u0127dieni dwar l-OKS\" kien \u017cbaljat.", "L-\"OKS\" hija unika u mhux ir-\"Regolament\".", "\u0126ar\u0121a 14 mi\u017cura ta' \u017cvilupp rurali", "Mi\u017cura biex ji\u0121u indirizzati l-bosta \u0127ti\u0121ijiet ta\u017c-\u017coni rurali tal-Unjoni Ewropea pprogrammata b'mod li ti\u017cgura li tg\u0127in sabiex tinkiseb prijorit\u00e0 wa\u0127da jew aktar tal-Unjoni Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali u sabiex jintla\u0127qu l-\u0127ti\u0121ijiet ta\u017c-\u017coni rurali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-Istati Membri g\u0127andhom \u010berta diskrezzjoni fir-rigward tad-disinn finali ta\u2019 dawn il-mi\u017curi.", "L-appo\u0121\u0121 li jing\u0127ata ta\u0127t kull mi\u017cura ji\u0121i kondivi\u017c bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istat Membru kkon\u010bernat.", "Dan l-arran\u0121ament huwa mag\u0127ruf b\u0127ala \"kofinanzjament\".", "politika ta' \u017cvilupp rurali", "Politika ddedikata g\u0127all-i\u017cvilupp rurali tal-UE, li tkopri serje ta' mi\u017curi bil-g\u0127an li titjieb il-kompetittivit\u00e0, li jkun hemm diversifikazzjoni fl-attivit\u00e0 ekonomika, li jkun hemm konservazzjoni tal-wirt rurali u li jitqiesu l-kwistjonijiet ambjentali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-politika ta\u2019 \u017cvilupp rurali tal-UE ilha tevolvi b\u2019mod kostanti b\u0127ala rispons g\u0127all-isfidi fi\u017c-\u017coni rurali.", "L-aktar pro\u010bess ta' riforma re\u010benti, li jakkumpanja l-a\u0121\u0121ornar usa' tal-Politika Agrikola Komuni (PAK) tal-UE, essenzjalment tlesta f\u2019Di\u010bembru 2013 bl-approvazzjoni tal-atti le\u0121i\u017clattivi ba\u017ci\u010bi g\u0127all-2014-2020.", "It-tliet g\u0127anijiet strate\u0121i\u010bi fit-tul g\u0127all-politika tal-i\u017cvilupp rurali tal-UE g\u0127all-perjodu 2014-2020 huma: \uf0b7", "it-trawwim tal-kompetittivit\u00e0 tal-agrikoltura;", "l-i\u017cgurar tal-\u0121estjoni sostenibbli tar-ri\u017corsi naturali u l-azzjoni favur il-klima; kif ukoll", "il-kisba ta' \u017cvilupp territorjali bilan\u010bjat ta' ekonomiji u komunitajiet rurali inklu\u017c il-\u0127olqien u \u017c-\u017camma tal-impjiegi.", "prijorit\u00e0 g\u0127all-i\u017cvilupp rurali", "128766 Prijorit\u00e0 definita fir-Regolament dwar l-I\u017cvilupp Rurali, li permezz tag\u0127ha l-objettivi strate\u0121i\u010bi fit-tul tal-I\u017cvilupp Rurali huma interpretati f\u2019termini ta\u2019 prijoritajiet f'konformit\u00e0 mal-istrate\u0121ija Ewropa 2020.", "Suppliment Terminolo\u0121iku rural development programme", "\u0126ar\u0121a 14 programm tal-i\u017cvilupp rurali", "2149430 Programm li jiddefinixxi l-istrate\u0121iji pluriennali f'oqsma mag\u0127\u017cula ta' programmazzjoni, abba\u017ci ta' anali\u017ci bir-reqqa tal-\u0127ti\u0121ijiet so\u010bjoekonomi\u010bi u ambjentali tag\u0127hom.", "mi\u017curi sanitarji u fitosanitarji, mi\u017curi SPS", "Mi\u017curi li jipprote\u0121u l-\u0127ajja jew is-sa\u0127\u0127a tal-bniedem, tal-annimali u tal-pjanti u li ji\u017cguraw li l-ikel huwa sikur biex jittiekel.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-att finali tal-ftehim tad-WTO dwar l-agrikoltura fih il-ftehim dwar l-applikazzjoni tal-mi\u017curi sanitarji u fitosanitarji.", "Dan japplika g\u0127all-mi\u017curi sanitarji u fitosanitarji kollha li jista\u2019 jkollhom impatt dirett jew indirett fuq il-kummer\u010b internazzjonali.", "skema tal-frott fl-iskejjel", "3386556 G\u0127ajnuna pprovduta mill-Unjoni Ewropea biex tappo\u0121\u0121a d-distribuzzjoni tal-frott u l-\u0127xejjex lit-tfal fl-iskejjel tal-kinder, tal-primarja u tas-sekondarja bl-g\u0127an li ji\u0121u introdotti dieti bilan\u010bjati u drawwiet alimentari tajbin.", "skema tal-\u0127alib fl-iskejjel", "758401 G\u0127ajnuna pprovduta mill-Unjoni Ewropea biex ji\u0121i pprovdut il-\u0127alib u \u010berti prodotti tal-\u0127alib lit-tfal fl-iskejjel tal-kinder, tal-primarja u tas-sekondarja.", "Suppliment Terminolo\u0121iku sea basin strategy", "\u0126ar\u0121a 14 strate\u0121ija tal-ba\u010biri tal-ba\u0127ar", "Qafas strutturat ta\u2019 kooperazzjoni fir-rigward ta\u2019 \u017cona \u0121eografika partikolari, \u017cviluppat mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni, mill-Istati Membri, mir-re\u0121juni tag\u0127hom u, fejn xieraq, minn pajji\u017ci terzi li jikkondividu ba\u010bir tal-ba\u0127ar.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-istrate\u0121ija tal-ba\u010biri tal-ba\u0127ar tqis l-ispe\u010bifi\u010bitajiet \u0121eografi\u010bi, klimati\u010bi, ekonomi\u010bi u politi\u010bi tal-ba\u010biri tal-ba\u0127ar.", "Nota dwar it-terminu: \"Ba\u010bin\" u \"ba\u010bir\" huma varjanti ortografi\u010bi.", "Intu\u017cat il-kelma \"ba\u010bir\" biex in\u017commu l-konsistenza mal-entrati l-o\u0127ra fil-IATE.", "ser\u0127an tal-art", "757305 Terminu \u0121eneriku g\u0127all-prattika fejn proporzjon ta' art mhux ikkultivata ma jintu\u017cax jew jintu\u017ca g\u0127al skop mhux agrikolu tul perjodu ta' \u017cmien.", "approvazzjoni tal-kontijiet", "Pro\u010bedura, operata mill-Kummissjoni, biex ti\u017cgura li l-Istati Membri jonoraw b'mod xieraq ir-responsabbiltajiet tag\u0127hom fir-rigward tal-pagamenti li jsiru skont il-Politika Agrikola Komuni.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Din il-pro\u010bedura tinkludi approvazzjoni finanzjarja annwali tal-kontijiet ta' kull a\u0121enzija tal-pagamenti u approvazzjoni pluriennali tal-konformit\u00e0 fir-rigward tal-konformit\u00e0 tat-tran\u017cazzjonijiet skont ir-regoli tal-Unjoni Ewropea.", "mezzadrija", "1253552 Ftehim li bih is-sid tal-art jikri l-art tieg\u0127u bi skambju ma' parti mill-produzzjoni.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "katina tal-provvista qasira", "3556522 Katina tal-provvista li tinvolvi g\u0127add limitat ta\u2019 operaturi ekonomi\u010bi, impenjati lejn il-kooperazzjoni, l-i\u017cvilupp ekonomiku lokali, u relazzjonijiet \u0121eografi\u010bi u so\u010bjali mill-vi\u010bin bejn il-produtturi, il-pro\u010bessuri u l-konsumaturi.", "3566788 Il-ferg\u0127a tal-forestrija li tikkon\u010berna l-kultivazzjoni tas-si\u0121ar.", "skema ta' pagament uniku skont lerja, SPUE", "Sistema li tinvolvi \u0127las ta' ammonti uniformi g\u0127al kull ettaru ta' art agrikola fl-Istat Membru kkon\u010bernat, sa limitu nazzjonali li jirri\u017culta mill-ftehim tal-ade\u017cjoni.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan huwa ka\u017c spe\u010bjali g\u0127all-UE 10 tal-Iskema ta' Pagament Uniku (SPU) [ IATE:930432 ] introdotta bir-riforma tal-PAK ta' \u0120unju 2003.", "organizzazzjoni komuni tas-suq unika, OKS unika", "2242156 Il-\u0121abra ta\u0127t kappa g\u0127all-prodotti agrikoli.", "le\u0121i\u017clattiva", "wa\u0127da", "organizzazzjoni", "tas-suq", "pagament uniku tal-azjendi agrikoli", "Sussidju agrikolu mog\u0127ti lill-bdiewa mill-Unjoni Ewropea abba\u017ci ta' kull ettaru, u mhux abba\u017ci tal-ammonti ta' g\u0127elejjel spe\u010bifi\u010bi li jkunu pprodu\u010bew.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Bir-riforma tal-PAK, l-iskema ta' pagament uniku tie\u0127u post il-\u0127dax-il skema ta' pagament uniku tal-azjendi agrikoli.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "intitolament g\u0127al pagament uniku", "2246072 Dritt finanzjarju ta\u0127t l-iskema ta' pagament uniku [ IATE:930432 ] fl-ambitu tal-Politika Agrikola Komuni.", "skema ta' pagament uniku, SPU", "Appo\u0121\u0121 g\u0127all-introjtu g\u0127all-bdiewa.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ir-riforma tal-2003 tal-PAK intodu\u010biet sistema \u0121dida ta' pagamenti diretti, mag\u0127rufa b\u0127ala l-\"iskema ta' pagament uniku\", li permezz tag\u0127ha l-g\u0127ajnuna li ting\u0127ata lill-bdiewa m'g\u0127adhiex marbuta mal-produzzjoni (di\u017cakkoppjament).", "skema g\u0127all-bdiewa \u017cg\u0127ar", "Skema simplifikata ta\u2019 pagament dirett g\u0127all-g\u0127oti ta\u2019 pagament, li l-livell tieg\u0127u ji\u0121i determinat mill-Istat Membru i\u017cda li ma jaqbi\u017cx l-EUR 1,250, lil dawk il-bdiewa li jidde\u010biedu li jipparte\u010bipaw fl-iskema.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-iskema g\u0127all-bdiewa \u017cg\u0127ar tinkludi pro\u010beduri amministrattivi simplifikati.", "Il-bdiewa parte\u010bipanti huma e\u017centati minn sanzjonijiet u kontrolli ta\u2019 titjib ekolo\u0121iku u ta\u2019 kundizzjonalit\u00e0.", "L-Istati Membri jistg\u0127u jallokaw sa 10% tal-allokazzjoni tal-pagament dirett tag\u0127hom g\u0127al din l-iskema.", "rekwi\u017citi statutorji ta' \u0121estjoni", "931107 Standards agrikoli ta' \u0121estjoni g\u0127all-protezzjoni tal-\u0127abitats u tal-organi\u017cmi selva\u0121\u0121i, g\u0127all-\u0121estjoni tal-\u0127amrija u tal-ilma, g\u0127all-kontroll tal-u\u017cu tas-sustanzi kimi\u010bi u g\u0127as-sa\u0127\u0127a tal-annimali, it-trattament xieraq u l-identifikazzjoni tag\u0127hom.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "Konferenza ta' Stresa", "Konferenza ta\u2019 uffi\u010bjali tal-Kummissjoni, esperti nazzjonali u rappre\u017centanti tal-organizzazzjonijiet tal-bdiewa li dde\u010bidew kif se jil\u0127qu l-g\u0127anijiet tal-Politika Agrikola Komuni kif stipulati fl-Artikolu 39 tat-Trattat ta\u2019 Ruma (issa l-Artikolu 39 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-konferenza saret fi Stresa, fuq il-Lago Maggiore fl-Italja f'Lulju 1958.", "L-iktar de\u010bi\u017cjoni ambizzju\u017ca kienet l-appo\u0121\u0121 tal-agrikoltura permezz tal-garanzija li l-prezzijiet li l-bdiewa jir\u010bievu g\u0127all-prodotti tag\u0127hom meta jbig\u0127uhom fis-suq ma jaqg\u0127ux ta\u0127t prezz minimu (mekkani\u017cmu mag\u0127ruf b\u0127ala \u201cappo\u0121\u0121 g\u0127all-prezzijiet\u201d jew \u201cappo\u0121\u0121 g\u0127as-suq\u201d).", "prezz ta' appo\u0121\u0121", "1696405 Prezz li ji\u0121i stabbilit f'sistema ta' organizzazzjoni tas-swieq (partikolarment g\u0127all-prodotti agrikoli) sabiex ti\u0121i \u017cgurata r-rimunerazzjoni tal-produttur, u li jin\u017camm fiss g\u0127al \u010bertu perjodu (b\u0127al pere\u017c. prezzijiet sta\u0121jonali) ming\u0127ajr ma jkun jista' ji\u017cdied jew jonqos.", "\u017cvilupp sostenibbli", "Forma ta\u2019 tkabbir ekonomiku li jissodisfa l-\u0127ti\u0121ijiet tas-so\u010bjet\u00e0 fis-sens ta\u2019 benessri fuq perjodu ta\u2019 \u017cmien qasir, medju u - fuq kollox - twil.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan jibni fuq is-suppo\u017cizzjoni li l-i\u017cvilupp irid jissodisfa l-\u0127ti\u0121ijiet tal-lum ming\u0127ajr ma jfixkel il-prospetti g\u0127at-tkabbir g\u0127all-\u0121enerazzjonijiet tal-\u0121ejjieni.", "u\u017cu sostenibbli", "2154321 L-u\u017cu ta' komponenti tad-diversit\u00e0 bijolo\u0121ika b'mod u rata li ma jwasslux g\u0127ad-deklin tag\u0127ha fuq perjodu ta' \u017cmien twil, biex b'hekk jin\u017camm il-potenzjal li d-diversit\u00e0 bijolo\u0121ika tissodisfa l-b\u017connijiet u l-aspirazzjonijiet tal-\u0121enerazzjonijiet t'issa u tal-\u0121ejjieni.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "Kull wie\u0127ed mill-objettivi segwenti, appo\u0121\u0121ati minn kull Fond ESI: (1) it-tis\u0127i\u0127 tar-ri\u010berka, l-i\u017cvilupp teknolo\u0121iku u l-innovazzjoni; (2) it-tis\u0127i\u0127 tal-a\u010b\u010bess g\u0127all-ITC, u l-u\u017cu u l-kwalit\u00e0 tag\u0127hom; (3) it-tis\u0127i\u0127 tal-kompetittivit\u00e0 tal-SMEs, tas-settur tal-agrikoltura (g\u0127all-FAE\u017bR) u tas-settur tas-sajd u l-akkwakultura (g\u0127all-FEMS); (4) l-appo\u0121\u0121 tal-bidla lejn ekonomija b\u2019livell baxx ta\u2019 emissjonijiet ta\u2019 karbonju fis-setturi kollha; (5) il-promozzjoni tal-adattament g\u0127at-tibdil fil-klima, il-prevenzjoni u l-\u0121estjoni tar-riskji; (6) il-preservazzjoni u l-\u0127arsien tal-ambjent u l-promozzjoni tal-effi\u010bjenza tar-ri\u017corsi; (7) il-promozzjoni ta\u2019 trasport sostenibbli u t-tne\u0127\u0127ija ta\u2019 ostakoli fl-infrastrutturi tan-netwerks ewlenin; (8) il-promozzjoni ta' impjiegi sostenibbli u ta\u2019 kwalit\u00e0 u s-sostenn tal-mobilit\u00e0 tax-xog\u0127ol; (9) il-promozzjoni tal-inklu\u017cjoni so\u010bjali, il-\u0121lieda kontra l-faqar u kull diskriminazzjoni; (10) l-investiment fl-edukazzjoni u t-ta\u0127ri\u0121, it-ta\u0127ri\u0121 vokazzjonali g\u0127all-\u0127iliet u t-tag\u0127lim tul il-\u0127ajja; (11) it-tis\u0127i\u0127 tal-kapa\u010bit\u00e0 istituzzjonali tal-awtoritajiet pubbli\u010bi u tal-partijiet interessati u amministrazzjoni pubblika effi\u010bjenti.", "\u0126ar\u0121a 14", "g\u0127ajnuna nazzjonali tran\u017citorja", "G\u0127ajnuna li bdiet fl-2013 f'dawk l-Istati Membri \u0121odda li japplikaw l-iskema ta\u2019 pagament uniku skont l-erja u li jir\u010bievu livell s\u0127i\u0127 ta\u2019 pagamenti diretti.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-Istati Membri li japplikaw l-iskema ta\u2019 pagament uniku skont l-erja jit\u0127allew ikomplu jag\u0127tu g\u0127ajnuniet nazzjonali ta\u0127t l-istess kundizzjonijiet li qabel kienu japplikaw g\u0127all-pagamenti diretti nazzjonali komplementari i\u017cda so\u0121\u0121etti g\u0127al tnaqqis gradwali.", "materjal g\u0127all-propagazzjoni ve\u0121etattiva", "757457 Materjal li jintu\u017ca g\u0127ar-riproduzzjoni/g\u0127all-propagazzjoni ve\u0121etattiva fil-pjanti biex jin\u0127olqu organi\u017cmi \u0121odda ming\u0127ajr il-produzzjoni ta' \u017crierag\u0127 jew spori.", "appo\u0121\u0121 akkoppjat volontarju", "3552108 G\u0127ajnuna diretta relatata mal-produzzjoni, li l-Istati Membri jistg\u0127u jag\u0127tu lill-bdiewa b'\u010berti kundizzjonijiet.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 14", "bidwi \u017cag\u0127\u017cug\u0127", "1253264 Fil-kuntest tal-PAK, bidwi li jkun qed jibda l-attivit\u00e0 tal-biedja tieg\u0127u u li ma jkollux aktar minn 40 sena fis-sena tal-applikazzjoni.", "\"regola ta' 10 xhur\"", "2242155 Regola li tobbliga lill-bidwi j\u017comm fil-pussess tieg\u0127u g\u0127al 10 xhur l-irqajja' ta' art iddikjarati g\u0127all-attivazzjoni tal-allokazzjonijiet g\u0127all-iskema ta' pagament uniku (SPU) [ IATE:930432 ].", "\"Kontroll tas-Sa\u0127\u0127a\" tar-riforma tal-PAK", "2245863 Sett ta' mi\u017curi me\u0127uda mill-UE sabiex jimmodernizzaw u jissimplifikaw il-PAK u jne\u0127\u0127u \u010berti restrizzjonijiet fuq il-bdiewa, li jg\u0127inhom iwie\u0121bu a\u0127jar g\u0127as-sinjali li \u0121ejjin mis-suq u jiffa\u010b\u010bjaw sfidi \u0121odda."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from issue_14_supplement_mt.pdf"}
{"text": ["l-a\u010b\u010bent Pubblikazzjoni tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea \u25ca Numru 15 \u25ca Jannar 2017", "L-EDITORJAL Mal-\u0127ar\u0121a 15 qed nippre\u017centaw \u017cew\u0121 supplimenti.", "Ma\u2019 dak tat-terminolo\u0121ija, g\u0127andna ie\u0127or li jinkludi intervista mal-Prof.", "David Crystal li f\u2019Ottubru \u0121ie l-Lussemburgu b\u0127ala mistieden tal-Parlament Ewropew u kien ilkelliem ewlieni ta\u2019 seminar bl-isem: Whose English?", "Hemm t\u0127addet dwar kif u g\u0127aliex lIngli\u017c sar lingwa globali, u kif qed jinbidel f\u2019dawk il-pajji\u017ci li addottawh b\u0127ala lsienhom.", "Tim minn l-a\u010b\u010bent \u0127a l-opportunit\u00e0 li jintervistah fil-lobby tal-lukanda fejn kien qed jallo\u0121\u0121ja.", "Mad-daqqa t\u2019g\u0127ajn il-Prof.", "Crystal jidher wie\u0127ed mitluf fi \u0127sibijiet profondi.", "Bil-lej\u0127a bajda li tfakkrek f\u2019Aleksander Solzhenitsyn u b\u2019dik il-\u0127arsa kemxejn miksura minn wara nnu\u010b\u010bali, jag\u0127ti impressjoni ta\u2019 wie\u0127ed minn dawk il-professuri rasu fil-kotba u \u0127sibijietu f\u2019affarijiet astratti.", "Imma malli jifta\u0127 \u0127alqu u jibda jitkellem dwar is-su\u0121\u0121ett favorit tieg\u0127u \u2013 il-lingwa \u2013 mill-ewwel tinteba\u0127 kemm l-apparenza tista\u2019 tinganna.", "Wi\u010b\u010bu jixg\u0127el u jitkellem b\u2019passjoni liema b\u0127alha dwar dak li jattirah fl-istudju tal-lingwa: id-diversit\u00e0.", "Ir-ritmu u l-lingwa\u0121\u0121 li ju\u017ca huma aktar ta\u2019 xandar milli ta\u2019 akkademiku u fil-fatt, kif tixhed il-websajt tieg\u0127u, ix-xandir hu wie\u0127ed mix-xog\u0127lijiet li jag\u0127mel, flimkien ma\u2019 dak ta\u2019 lingwista, lettur, kittieb u editur.", "Perswa\u017ci li se ssibu din l-intervista ferm interessanti.", "Ir-rivista nnifisha tinkludi l-artikli dwar l-ortografija tal-Malti fl-ewwel taqsima fejn Mark Amaira j\u017comm l-appuntament tieg\u0127u mal-qarrejja b\u2019artiklu fuq l-infiss \u2013ixx\u2013 li hu kontinwazzjoni ta\u2019 artiklu li deher fil-\u0126ar\u0121a 13.", "It-taqsima dwar itterminolo\u0121ija hi mi\u017cg\u0127uda b\u2019artikli interessanti li jolqtu t-temi legali, xjentifi\u010bi u ekonomi\u010bi.", "Fit-tielet taqsima Ivan Said, flimkien ma\u2019 Clare Vassallo, jag\u0127mel anali\u017ci tat-traduzzjonijiet g\u0127all-Malti ta\u2019 xog\u0127lijiet ta\u2019 William Shakespeare hekk kif iddinja din is-sena \u010b\u010belebrat g\u0127eluq l-400 sena minn mewtu.", "Stephanie Bugeja tag\u0127ti \u0127arsa fil-fond lejn it-tibdiliet li saru flortografija Fran\u010bi\u017ca, bir-re\u017cistenzi kollha li \u0121abu mag\u0127hom.", "Storja familjari sew g\u0127all-kuntest lokali.", "Nag\u0127lqu b\u2019referenza g\u0127all-artiklu tat-terminologa Jeantide Naudi dwar il-Wiki Interistituzzjonali Malti: pjattaforma onlajn li fost l-o\u0127rajn g\u0127andha l-g\u0127an li sservi ta\u2019 ba\u017ci g\u0127all-konsultazzjoni ma\u2019 esperti nazzjonali f\u2019oqsma spe\u010bjalizzati rilevanti g\u0127attraduzzjoni.", "Kull min hu interessat jissie\u0127eb f\u2019dan il-Wiki, hawnhekk se jsib l-istruzzjonijiet kollha biex jag\u0127mel dan.", "Alan Delia, f\u2019isem il-Bord Editorjali", "l-a\u010b\u010bent", "IL-WERREJ BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta L-infiss -ixx-", "G\u0127aliex niktbu \u201cprietka\u201d bit-t u \u201cpredikatur\u201d bid-d ladarba ji\u0121u qraba ta\u2019 xulxin?", "L-applikazzjoni SwiftKey Keyboard issa bil-Malti wkoll", "Niktbu \u201c\u0126a gost jara l-veduta\u201d jew \u201c\u0126a gost jara \u2019l-veduta\u201d?", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija L-utilit\u00e0 inutli tal-Malti xjentifiku", "L-isfumaturi tad-dejn", "Id-distinzjoni bejn \u201clegali\" u \u201c\u0121uridiku\u201d fittraduzzjoni", "Il-Wiki Interistituzzjonali Malti", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra Lenti personali: il-karriera ta\u2019 traduttur u/jew ta\u2019 interpretu tal-konferenzi fl-istituzzjonijiet tal-UE", "Giovanni Falzon: traduttur tas-Salmi", "L-a\u0127\u0127ar rettifiki fl-ortografija Fran\u010bi\u017ca", "Ma\u2019 din l-edizzjoni \uf02d Suppliment terminolo\u0121iku dwar il-Politika Agrikola Komuni II Suppliment spe\u010bjali: Intervista mal-Prof.", "It-tim ta\u2019 l-a\u010b\u010bent Koedituri: Louise Vella, Alan Delia Distribuzzjoni: Maryann Agius Impa\u0121nar u disinn: Alan Delia Qari tal-provi finali: Marija Agius, Loredana Theuma, Claire Bonello Editur tal-istil: Mark Amaira Segretarju E\u017cekuttiv: Ivan Said Relazzjonijiet Pubbli\u010bi: David Schembri", "l-a\u010b\u010bent", "BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "L-infiss -ixxMark Amaira", "ejnietna t-tradutturi spiss tqum ilmistoqsija dwar l-inflessjoni tal-verb \u2018stabbilixxa\u2019, l-aktar dwar l-infiss -ixx- li xi drabi jokkorri u xi drabi jista\u0127ba.", "FilMalti l-inflessjoni tal-verbi mhix nieqsa millanali\u017ci, u anki dwar dan l-infiss inkiteb mhux \u0127a\u017cin.", "Jixraq allura li fil-qosor \u0127afna ni\u0121bor u\u0127ud mill-ideat ewlenin.", "L-aktar anali\u017ci e\u017cawrjenti fejn jid\u0127ol l-infiss -ixx- sibtha f\u2019Loan verbs in Maltese ta\u2019 Mifsud (1995:169-181), u din taqbel sew mal-fehmiet", "tieg\u0127i u mal-anali\u017ci tal-ixx- ta\u2019 Hoberman u Aronoff (2003).", "G\u0127alhekk jixraq li l-ideat ewlenin li se ni\u0121bor inserra\u0127hom fuqha.", "Mifsud jispjega li meta da\u0127al fil-Malti, dan lelement \u017camm l-istess funzjoni li kellu fitTaljan i\u017cda beda jg\u0127odd g\u0127as-sitwazzjoni talMalti.", "Jidher li \u0127afna drabi l-ixx- i\u0121orr l-a\u010b\u010bent ewlieni meta dan ikun se jaqa\u2019 fuq iz-zokk talverb.", "L-a\u0127jar jekk l-ispjegazzjoni nag\u0127tiha ble\u017cempji.", "Biex nie\u0127u mill-e\u017cempji li l-Prof.", "Mifsud jippre\u017centa fil-Forum tal-Qarrejja tal-Provi (grupp mag\u0127luq fil-Google Groups), filkonjugazzjonijiet \u2018jiena ggarantejt\u2019 u \u2018huma ggarantew\u2019, l-a\u010b\u010bent jaqa\u2019 fuq l-e tas-suffiss u mhux fuq vokali taz-zokk -garant-, u g\u0127alhekk l-infiss -ixx- m\u2019hemmx b\u017connu.", "I\u017cda xi konjugazzjonijiet o\u0127rajn tal-istess verb, b\u0127al \u2018hu ggarantixxa\u2019 u \u2018jien niggarantixxi\u2019, je\u0127tie\u0121u l-infiss -ixx- biex l-a\u010b\u010bent jaqa\u2019 fuqu fis-sillaba ta\u2019 qabel tal-a\u0127\u0127ar u mhux fuq izzokk tal-verb, ji\u0121ifieri biex ma jaqax fuq ittieni a taz-zokk -garant-.", "B\u2019mod \u0121enerali jidher li din il-klassi \u017cg\u0127ira ta\u2019 verbi tal-Malti jinfilzaw l-ixx- lejn tmiemhom meta ji\u0121u kkonjugati fl-imperfett, e\u017c. \u2018ninkora\u0121\u0121ixxi\u2019, \u2018tissu\u0121\u0121erixxi\u2019 u \u2018nittradixxu\u2019, u jix\u0127tu l-a\u010b\u010bent fuqha, filwaqt li fil-perfett jidher li dawn il-verbi ma je\u0127ti\u0121ux l-infiss -ixxe\u017c. \u2018inkora\u0121\u0121ejt\u2019, \u2018issu\u0121\u0121eriet\u2019 u \u2018ttradew\u2019, \u0127lief fil-ka\u017c tal-mamma, ji\u0121ifieri fit-tielet", "l-a\u010b\u010bent", "persuna maskili singular, e\u017c. \u2018inkora\u0121\u0121ixxa\u2019, \u2018issu\u0121\u0121erixxa\u2019 u \u2018ttradixxa\u2019.", "Mifsud jispjega wkoll li, g\u0127all-istess ra\u0121uni tal-a\u010b\u010bent, jidher li l-infiss -ixx- mhux me\u0127tie\u0121 lanqas:", "F\u2019dan l-artiklu ma rridx in\u0127alli barra klassi o\u0127ra ta\u2019 verbi li jsemmi wkoll Mifsud (1995) u li donnhom jixbhu lillverbi li trattajt f\u2019dan lartiklu g\u0127ax jinkludu xi tip ta\u2019 -ixx- lejn tmiemhom.", "Fosthom hemm il-verbi \u2018sparixxa\u2019, \u2018abolixxa\u2019 u \u2018ssuplixxa\u2019.", "Mifsud jag\u0127raf, u anka skont lidjolett tieg\u0127i, li l-ixx ta\u2019 dawn il-verbi ma titlaq qatt, fl-ebda forma tal-konjugazzjoni, u g\u0127alhekk skontu prattikament saret parti ewlenija miz-zokk tal-verb.", "1) fin-negattiv, e\u017c. jikkostitwixxi > ma jikkostitwix, u kkostitwixxa > ma kkostitwiex,", "Mark Amaira hu traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "2) meta jinheme\u017c pronom mehmu\u017c, e\u017c. jikkostitwixxi > jikkostitwiha, u kkostitwixxa > kkostitwieha, u", "Malta: lUniversit\u00e0 Rjali ta\u2019 Malta, 1959.", "Hoberman, Robert D. u Mark Aronoff.", "3) fil-ka\u017c tal-parti\u010bipju jikkostitwixxi > ikkostitwit.", "e\u017c.", "B\u0127alma hu mmarkat b\u2019linja, minn dawn le\u017cempji jidher li, g\u0127ajr g\u0127all-infiss li jfe\u0121\u0121 jew jg\u0127ib, il-mudell tal-inflessjoni xorta jibqa\u2019 listess \uf02d fis-sens li fin-negattiv jew meta jinheme\u017c il-pronom, il-vokali i fit-tmiem tibqa\u2019 i meta jinheme\u017c is-suffiss, filwaqt li l-a ssir ie.", "Huwa minnu li mhux kull kelliem nattiv skont l-idjolett tieg\u0127u ja\u010b\u010betta l-forom ta\u2019 Mifsud u lbqija.", "Pere\u017cempju w\u0127ud ja\u010b\u010bettaw \u2018ma ssu\u0121\u0121eriex\u2019, o\u0127rajn jippreferu \u2018ma ssu\u0121\u0121erixxiex\u2019.", "Dwar l-infiss -ixx- konna ppubblikajna wkoll lispjega \u201cNiktbu ikkontribwew jew ikkontribwixxew?\u201d ta\u2019 Dr Michael Spagnol fil-\u0127ar\u0121a nru 13: http://ec.europa.eu/translation/maltese/magazine/ documents/issue_13_mt.pdf.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti http://www.kunsilltalmalti.gov.mt/ mistoqsijiet?id=91", "G\u0127aliex niktbu \u201cprietka\u201d bit-t u \u201cpredikatur\u201d bid-d ladarba ji\u0121u qraba ta\u2019 xulxin?", "bejniethom)2 g\u0127ax inkella jistg\u0127u jew ma jinftehmux jew inkella jit\u0127awdu ma\u2019 xi g\u0127erq ie\u0127or.", "Innota kif bl-istess tliet konsonanti QRS, ng\u0127idu a\u0127na, jinbnew \u0127ames g\u0127eruq b\u2019tifsir differenti g\u0127alkollox.", "il-Malti l-kliem niffurmawh b\u2019\u017cew\u0121 modi ewlenin: jew bl-g\u0127erq jew bizzokk morfemiku.", "Il-kliem ta\u2019 nisel semitiku (mill-G\u0127arbi) g\u0127andu l-G\u0126ERQ.", "Irregoli tal-g\u0127erq huma \u010bari: f\u2019kull kelma li nnisslu minnu, il-konsonanti tieg\u0127u normalment (i) jibqg\u0127u l-istess (l-ebda wa\u0127da ma ssir konsonanti o\u0127ra).1 G\u0127alhekk niktbu dejjem KTB g\u0127alkemm xi konsonanti kultant jibdlu le\u0127inhom (e\u017c. kiteb [kitep], kitba [kidba], niktbu [nigdbu]). (ii) i\u017commu l-istess ordni (ma jinqalbux", "Issa din storikament \u0121ieli nkisret g\u0127ax xi konsonanti tal-g\u0127erq tkun inbidlet f\u2019o\u0127ra mal-medda ta\u017c-\u017cmien.", "Laktar bidliet mifruxa f\u2019dan is-sens se\u0127\u0127ew meta l-Malti tilef jew bidel xi fonemi konsonantali tal-G\u0127arbi (e\u017c. th saret t, rg\u0127ajn saret g\u0127ajn, e\u010b\u010b.).", "Dawn kienu bidliet kbar u regolari fl-g\u0127eruq tal-Malti.", "Imma l-bidla \u0121ieli se\u0127\u0127et f\u2019xi kelma partikolari biss (e\u017c. th saret s filpassa\u0121\u0121 mill-G\u0127arbi thal\u0121 > Malti sil\u0121, jew f fil-passa\u0121\u0121 thu\u2019l\u016bla > felula).", "Sinkronikament, hemm bidliet o\u0127ra li xi g\u0127eruq i\u0121arrbu fit-tiswir tal-kliem imnissel (e\u017c. l-g\u0127 tista\u2019 tinstema\u2019 u tinkiteb j fi kliem b\u0127al bqajt (flok *bqag\u0127t).", "(qaras, qarsa, noqorsu, maqrus, qras, qarras, mqarras, e\u010b\u010b.)", "(qasir, qosor, qassar, tqassar, e\u010b\u010b.)", "(resaq, tressaq, mressaq, e\u010b\u010b.)", "(seqer, isqra, ssaqqar, e\u010b\u010b.)", "(seraq, serqa, tisraq, misruq, e\u010b\u010b.)", "Mela fil-Malti Semitiku l-unit\u00e0 tal-g\u0127erq tin\u017camm u ma tistax tinbidel.", "Il-kliem ta\u2019 nisel rumanz, ji\u0121ifieri li da\u0127al millIsqalli jew mit-Taljan (b\u0127al impjegat, i kkalkula, prietka u predikatur) kif ukoll dak li \u0121ej mill-Ingli\u017c (b\u0127al jistrajkjaw u \u010b\u010bekkjat) ma ja\u0127dimx bl-g\u0127erq.", "G\u0127andu zokk3 (bl-", "Anke din in-norma \u0121ieli tixxellef b\u2019xi ka\u017ci ta\u2019 metatesi (qlib bejn il-konsonanti).", "G\u0127all-ewwel din tista\u2019 ta\u0127sad u ma tintlaqax, imma mbag\u0127ad tista\u2019 tindara u tinxtered; e\u017c. jinfa\u0121ar/jinfara\u0121 (F\u0120R/FR\u0120), seffaq/saqqaf (SFQ/ SQF) wi\u010b\u010bu.", "Anzi \u0121ieli \u0121ara li l-ordni l-\u0121dida spi\u010b\u010bat tie\u0127u post il-qadima; e\u017c. flok l-G\u0127arbi ni\u1e63f (N\u0218F) illum ng\u0127idu nofs (NFS).", "Ka\u017ci o\u0127ra ta\u2019 metatesi nag\u0127mluhom g\u0127all-\u0127effa tal-kelma imma mhumiex a\u010b\u010bettati fil-kitba (e\u017c. bilwiefqa flok bilwieqfa, jikpi flok jibki, e\u010b\u010b.).", "3 Xi grammati\u010bi j\u0127obbu jsej\u0127ulu zokk morfemiku.", "Imma fil-ka\u017c anke l-g\u0127erq ikollna nsej\u0127ulu g\u0127erq morfemiku.", "G\u0127alhekk hawn se n\u017commu biss zokk (pl. zkuk).", "l-a\u010b\u010bent", "Ingli\u017c, stem), ji\u0121ifieri dik il-parti ba\u017cika millkelma (mag\u0127mula minn sensiela ta\u2019 konsonanti u vokali) li twasslilna l-idea ba\u017cika.", "Din normalment tibqa\u2019 l-istess u mag\u0127ha n\u017cidu trufijiet jew affissi (l-aktar, suffiss/i fuq wara u xi prefiss/i fuq quddiem).", "bidla fil-kwantit\u00e0 tal-vokali", "popol-ari popol-azzjoni popol-at", "impjieg", "Mela, jekk nie\u0127du l-verb kkalkula, iz-zokk tieg\u0127u huwa -kalkul-.", "Ma\u2019 dan iz-zokk, imbag\u0127ad, nistg\u0127u n\u017cidu l-affissi, b\u0127al: kalkul", "-azzjoni", "I\u017cda, g\u0127alkemm ng\u0127idu li z-zokk huwa stabbli, hu wkoll jista\u2019 j\u0121arrab xi bidliet, anki serji, li jibdlulu surtu.", "Insemmu l-iktar tnejn importanti: (i) Xi zkuk Rumanzi jkollhom varjanti (jew allomorfijiet) li jibdlulhom parti minnhom, anke serjament (e\u017c. defend-/difens/difi\u017c-).", "Min studja t-Taljan jaf kemm kienu j\u0127abbtuh il-famu\u017ci \u201cverbi irregolari\u201d sewwasew g\u0127ax i\u0121arrbu bidliet b\u0127al dawn.", "Filfatt, \u0127afna minn dawn il-bidliet li nsibu fil-verb Malti Rumanz di\u0121\u00e0 jidhru fit-Taljan, jekk mhux ukoll fil-Latin. (ii) \u0126afna zkuk, g\u0127alkemm ikunu stabbli, jistg\u0127u j\u0121arrbu xi bidliet fil-kwantit\u00e0 (twaqqig\u0127 jew tqassir) jew fil-kwalit\u00e0 (ittimbru) tal-vokali huma u jinbnew is-suriet differenti tag\u0127hom; e\u017c.", "bidla fil-kwalit\u00e0 tal-vokali imma", "\u0126afna minn dawn il-bidliet se\u0127\u0127ew fil-pro\u010bess li bih il-kliem Sqalli jew Taljan kien qed jadatta ru\u0127u g\u0127all-a\u010b\u010bent Malti.", "Issa t-tradizzjoni tal-kitba Maltija hawnhekk ma timxix b\u0127alma timxi mal-kliem Semitiku.", "Ma titlobx minna li n\u017commu z-zokk s\u0127i\u0127 u bla mittiefes, imma sa mill-ewwel kitbiet kull kelma missellfa aktarx kienet tinkiteb fonetikament, tittie\u0127ed kif inhi, skont ma tinstema\u2019 fil-ver\u017cjoni Maltija.", "L-unika \u0127a\u0121a li ma niktbux kif tin\u0127ass hija l-konsonanti finali, li baqg\u0127et i\u0121\u0121ib ru\u0127ha b\u0127al fil-kliem Semitiku (e\u017c. niktbu Grieg mhux *Griek, gustu\u017c mhux *gustus, b\u0127alma fil-Malti Semitiku niktbu ta\u0127\u017ci\u017c flok *ta\u0127\u017cis).", "Bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 din id-drawwa qadima, mirfuda mbag\u0127ad fi\u017c-\u017bieda mat-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija (1984) u fid-De\u010bi\u017cjonijiet 1 (2008), mhix \u0127a\u0121a rari li fil-Malti jkollna l-istess zokk li jkun jidher ta\u0127t iktar minn sura wa\u0127da, li kollha jkollhom l-istess funzjoni u tifsira.", "Bidliet b\u0127al dawn ise\u0127\u0127u wkoll fl-Ingli\u017c (e\u017c. pronounc-e imma pronunc-iation).", "l-a\u010b\u010bent", "Ikunu biss varjanti (jew allomorfijiet) tal-istess zokk u jalternaw (~) bejniethom, b\u0127al f\u2019din ittabella.", "impjeg- ~ impjieg-", "impjegat, impjieg", "ved- ~ vi\u017c- ~ vist-", "veduta, vi\u017cjoni, vista", "B\u2019termini iktar tekni\u010bi, nistg\u0127u ng\u0127idu li fil-kitba Maltija l-g\u0127erq huwa rregolat minn kriterju fonolo\u0121iku, b\u2019mod li jkollna \u201cninterpretaw\u201d il-\u0127oss li nisimg\u0127u, filwaqt li z-zokk huwa rregolat minn kriterju fonetiku biss (\u0127lief f\u2019tarfu), li jg\u0127idilna niktbu e\u017catt dak li nisimg\u0127u.", "Dawn huma \u017cew\u0121 kriterji differenti li flimkien irie\u0121u \u017c-\u017cew\u0121 elementi l-kbar ta\u2019 lsienna: is-Semitiku u l-Ewropew.", "splod- ~ splu\u017c- jisplodi, splu\u017cjoni", "Il-Prof.", "defend- ~ ddefenda, difensiv, difi\u017ca difens- ~ difi\u017cderie\u0121- ~ dderie\u0121a, dderi\u0121ejt, diretta deri\u0121- ~ direttgost- ~ gust-", "gosti, gustu\u017ci", "Websajt \u0121dida tal-KNLM Fl-okka\u017cjoni tal-g\u0127axar anniversarju mit-twaqqif tieg\u0127u, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti ta dehra \u0121dida u aktar d\u0127ulija lis-sit elettroniku tieg\u0127u.", "Id-disinn il-\u0121did jag\u0127mel is-sit aktar attraenti u e\u0127fef g\u0127all-vi\u017citaturi biex ju\u017cawh g\u0127ax hu mqassam f\u2019diversi temi.", "Minbarra din id-dehra, aktar friska, is-sit jinkludi wkoll aktar tag\u0127rif fuq il-\u0127idma tal-Kunsill u g\u0127add ta\u2019 ri\u017corsi g\u0127al dawk li ju\u017caw il-Malti f\u2019xog\u0127olhom.", "Is-sit jinkludi wkoll taqsima bl-Ingli\u017c li biha j\u017comm kuntatt ma\u2019 entitajiet lingwisti\u010bi o\u0127ra b\u0127alu, Ewropej u mhumiex.", "Biex jil\u0127aq aktar lill-pubbliku, il-Kunsill tal-Malti feta\u0127 ukoll pa\u0121na uffi\u010bjali fuq Facebook li qed tkun a\u0121\u0121ornata kontinwament bl-avvenimenti u l-\u0127idma li jkun g\u0127addej biha.", "Dan ix-xog\u0127ol hu fi \u0127sieb is-Sur Saviour Sam Agius, il-Prof.", "l-a\u010b\u010bent", "L-applikazzjoni Keyboard issa wkoll", "SwiftKey bil-Malti", "\u2019inizjattiva ri\u010benti, l-applikazzjoni SwiftKey g\u0127al tastiera tobsor (predictive keyboard) bdiet toffri wkoll il-Malti g\u0127al min ju\u017ca l-Android.", "Dan sar bil\u0127sieb li l-applikazzjoni tkopri iktar lingwi.", "Dan il-pakkett lingwistiku \u0121did jippermettilna nittajpjaw messa\u0121\u0121i bil-Malti b\u2019iktar \u0127effa.", "Flistess \u0127in, inkunu nistg\u0127u nibbenefikaw mitteknolo\u0121iji l-iktar avvanzati tal-iSwiftKey f\u2019dak li g\u0127andu x\u2019jaqsam ma\u2019 korrezzjonijet awtomati\u010bi u tbassir tal-kliem.", "B\u0127alissa, lg\u0127add ta\u2019 dawk li installaw l-applikazzjoni biex jiktbu aktar malajr bil-Malti jla\u0127\u0127aq l1,600.", "SwiftKey \u0336 g\u0127odda ideali anki g\u0127al min ju\u017ca aktar minn lingwa wa\u0127da \u2013 tippermettilna ng\u0127a\u0121\u0121lu a\u0127na u niktbu, imqar meta nu\u017caw \u017cew\u0121 jew tliet lingwi f\u2019daqqa.", "B\u2019din l-g\u0127odda xejn ma j\u017commok milli tu\u017ca l-iSwiftkey biex tikteb sentenza li tinkorpora l-Malti, l-Ingli\u017c u t-Taljan.", "Il-kumpanija li \u0127ar\u0121et bl-iSwiftKey hija sodisfatta li kienet l-ewwel li po\u0121\u0121iet fis-suq tastiera li toffri ttajpjar u tbassir ta\u2019 kliem bilMalti.", "B\u0127ala kumpanija li fil-mira tag\u0127ha g\u0127andha l-lingwi, din ti\u010b\u010belebra l-lingwi kollha \u2013 inklu\u017c lingwi \u017cg\u0127ar u b\u2019popolazzjoni \u017cg\u0127ira li titkellimhom b\u0127all-Malti.", "Fi kliem Julien Baley, in\u0121inier tas-softwer: \u201cNafu li l-lingwa hija \u0127a\u0121a wa\u0127da mal-pre\u017cervazzjoni kulturali, u a\u0127na rridu nag\u0127mlu l-almu tag\u0127na biex illingwi u l-kulturi diversi n\u017commuhom \u0127ajjin.\u201d", "Baley, lingwista entu\u017cjast u l-programmatur tal-applikazzjoni bil-Malti u b\u2019\u0127afna lingwi o\u0127ra, jispe\u010bjalizza partikolarment f\u2019dawk illingwi li \u0127afna drabi fid-dinja tat-teknolo\u0121ija jispi\u010b\u010baw jing\u0127ataw il-\u0121enb.", "Grazzi wkoll g\u0127all-isforzi ta\u2019 Baley, l-applikazzjoni SwiftKey Keyboard b\u0127alissa qed tintu\u017ca fuq 300 miljun mowbajl u tablet madwar id-dinja, u hija disponibbli f\u2019iktar minn 125 lingwa.", "Hemm il-\u0127sieb li l-lingwi ji\u017cdiedu dejjem iktar.", "Baley jittama li s-softwer eventwalment jasal g\u0127and il-kelliema Maltin kollha, inklu\u017c dawk li ju\u017caw mowbajls b\u2019softwer differenti millAndroid.", "\u201cIt-tir tag\u0127na huwa li nxerrdu tteknolo\u0121ija tobsor (predictive technology) tasSwiftKey ma\u2019 kemm jista\u2019 jkun nies, u b\u2019kemm jista\u2019 jkun lingwi.", "Il-fatt li nistg\u0127u noffru l-ittajpjar bil-Malti nqisuh su\u010b\u010bess kbir g\u0127alina.\u201d", "Biex tkun taf aktar dwar l-applikazzjoni SwiftKey (jew biex tissu\u0121\u0121erixxi iktar lingwi): www.swiftkey.com.", "Biex tni\u017c\u017cel l-applikazzjoni https://play.google.com/store/apps/details? id=com.touchtype.swiftkey.", "b\u2019xejn:", "Marija Agius hija assistenta mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "Niktbu \u201c\u0126a gost jara l-veduta\u201d jew \u201c\u0126a gost jara \u2019l-veduta\u201d?", "s-silta li \u0121ejja hija me\u0127uda mil-Linji Gwida Interni mfassla g\u0127at-tradutturi tad-Dipartiment talMalti tal-Kummissjoni Ewropea.", "Qed naqsmuha mal-qarrejja ta\u2019 l-a\u010b\u010bent f\u2019ka\u017c li tista\u2019 tkun ta\u2019 g\u0127ajnuna g\u0127alihom ukoll.", "Il-Linji Gwida Interni ssibhom hawn: https://ec.europa.eu/info/files/maltese-resources-guidelines-translating-maltese_en", "Il-markatur \u2018lil\u2019 Il-Prof.", "Albert Borg studja l-markatur \u2018lil\u2019 u jifred bejn tliet sitwazzjonijiet differenti: 1.", "Il-prepo\u017cizzjoni, e\u017c.", "Tlaqt \u2019il barra u Marru \u2019l hemm.", "Il-marka tal-o\u0121\u0121ett dirett li hija obbligatorja quddiem: a. o\u0121\u0121etti diretti li jkunu ismijiet proprji personali.", "Niktbu Ktibt lil Rita minflok Ktibt Rita, u b. nomi ta\u2019 parentela bil-pronom mehmu\u017c.", "Niktbu Widdbet lil binha minflok Widdbet binha.", "Quddiem nomi o\u0127ra li jfissru persuni u entitajiet personifikati, hemm tendenza qawwija li nu\u017caw ukoll din il-\u2018lil\u2019, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na Ra lit-tifel g\u0127addej, Melles lill-kelb, u Sellem lill-im\u0127abba wa\u0127danija ta\u2019 \u0127ajtu.", "Quddiem nomi proprji ta\u2019 post nu\u017caw \u2018lil\u2019 skont xi rridu ng\u0127idu, b\u0127al Rajt Malta tinbidel jew Rajt lil Malta tinbidel.", "Fil-fatt in-nomi kollha jinsabu f\u2019\u0121erarkija, fis-sens li iktar ma jfissru entitajiet umani, spe\u010bifi\u010bi u personalizzati aktar qeg\u0127din \u2019il fuq fil-\u0121erarkija, u iktar ma jfissru entitajiet inanimati u sa\u0127ansitra astratti, iktar ikunu \u2019l isfel, b\u0127al Hu pejjep is-sigarett minflok Hu pejjep lis-sigarett; jew Hu ra lveduta minflok Hu ra lill-veduta.", "I\u017cda min\u0127abba l-kreattivit\u00e0 tal-lingwa, in-nomi jistg\u0127u ji\u010b\u010baqilqu \u2019l fuq jew \u2019l isfel f\u2019din il\u0121erarkija skont l-intenzjonijiet komunikattivi tal-kelliem.", "Ng\u0127idu a\u0127na f\u2019log\u0127ba fejn it-tfal qed jg\u0127oddu n-numru ta\u2019 persuni bl-istess isem tismag\u0127hom jg\u0127idu Rajt Pietru ie\u0127or, ji\u0121ifieri ma ju\u017cawx il-\u2018lil\u2019, avolja ma\u2019 nom proprju personali, g\u0127ax i\u017cjed ikunu qed jirreferu g\u0127all-isem b\u0127ala espressjoni lingwistika milli g\u0127al persuna partikolari.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra l-e\u017cempju: Is-s\u0127aba farfret lix-xmara jesprimi effett poetiku ta\u2019 personifikazzjoni.", "F\u2019dawn il-komplikazzjonijiet kollha mhux g\u0127a\u0121eb li jkun hemm xi in\u010bertezza f\u2019ka\u017cijiet spe\u010bifi\u010bi.", "Il-\u2018lil\u2019 tal-o\u0121\u0121ett indirett li \u0121\u0121ib ru\u0127ha xi ftit differenti.", "Meta ng\u0127idu Hi bag\u0127tet ittra l-qorti nkunu qed infissru li impustatha f\u2019dak l-indirizz, filwaqt li meta ng\u0127idu Hi bag\u0127tet ittra lill-Qorti nkunu qed infissru li hi tkun kitbet lill-Ma\u0121istrat jew lill-Im\u0127allef.", "Fl-a\u0127\u0127ar e\u017cempju, il-\u2018lil\u2019 qed tintu\u017ca meta l-post qed ikun qed ji\u0121i personifikat jew qed jing\u0127ata tifsira ta\u2019 istituzzjoni (involut ilbniedem).", "l-a\u010b\u010bent", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "L-Utilit\u00e0 Inutli tal-Malti Xjentifiku Alan Xuereb", "\u2019Mejju tal-2014 attendejt laqg\u0127a filbini tal-Kummissjoni Ewropea filLussemburgu bit-tema \u201cAre all languages equal but some more equal than others?\u201d.", "Fost il-\u0127afna ideat li ssemmew kien hemm wa\u0127da fundamentali tal-professur1 li mexxa l-laqg\u0127a, ji\u0121ifieri li lingua franca \u2013 b\u0127alma hija l-Ingli\u017c illum \u2013 g\u0127andha riperkussjonijiet mhux \u017cg\u0127ar fuq lingwi o\u0127rajn.", "Naturalment \u0121ab e\u017cempji estremi fuq pajji\u017cu (il-\u0120ermanja) fejn semma, fost o\u0127rajn, li lKunsill tal-Lingwa \u0120ermani\u017ca ltaqa\u2019 flIngilterra u l-laqg\u0127a tmexxiet bl-Ingli\u017c.", "Ka\u017c estrem.", "Fejn lingwa uffi\u010bjali ta\u2019 pajji\u017c ta\u2019 \u2019l fuq minn 80 miljun ru\u0127 (u mhux qed ng\u0127odd lillAwstrija u lill-I\u017cvizzera) tu\u017ca lingwa o\u0127ra sabiex tiddiskuti lilha nfisha.", "M\u2019hemmx dubju li lingwa internazzjonali b\u0127alma kien il-Latin fi \u017cmien l-Imperu Ruman, u b\u0127al-lingwa Ingli\u017ca llum il-\u0121urnata, g\u0127andhom impatt konsiderevoli fuq il-lingwi u l-lingwa\u0121\u0121 u\u017cat ta\u2019 kuljum.", "L-esperjenza Maltija f\u2019dan il-ka\u017c setg\u0127et kienet xi ftit differenti, g\u0127ax minkejja li hu minnu li l-lingwa tag\u0127na \u0121iet effettwata mill-Ingli\u017c, peress li l-Ingilterra kienet l-a\u0127\u0127ar \u0127akkiema barranija tag\u0127na, kellna di\u0121\u00e0 influwenzi qawwija mill-\u0121ara tag\u0127na: l-Italja.", "B\u2019xi mod, g\u0127annaqna dawn l-influwenzi u g\u0127amilniehom tag\u0127na.", "L-idea ta\u2019 Trabant, kif espressa f\u2019intervista, li \u201cWhen Language Dies, Culture Dies Too\u201d,2 g\u0127andha tinkwetana g\u0127aliex il-Malti, g\u0127allkuntrarju ta\u2019 ilsna b\u0127all-Ingli\u017c, l-Ispanjol, ilFran\u010bi\u017c jew il-\u0120ermani\u017c, ma jitkellmuhx \u0127afna nies.", "Il-lingwa Maltija hija \u017cg\u0127ira, fis-sens li hija mitkellma minn popolazzjoni \u017cg\u0127ira.", "Lanqas dawk li jsej\u0127u lilhom infushom Maltin (g\u0127ax huma rre\u0121istrati b\u0127ala \u010bittadini Maltin) ma huma obbligati jitkellmu jew ikunu jafu lMalti.", "U din il-kwistjoni tista\u2019 tikkomplika ru\u0127ha iktar meta jkollok Maltin li ma jitkellmux il-Malti.", "Mhux qed nirreferi g\u0127al dawk li jqisu l-Malti b\u0127ala \u201c\u0127amallu\u201d jew \u201cmhux cool\u201d imma g\u0127al dawk il-Maltin \u201c\u0121odda\u201d li saru Maltin u li ma g\u0127andhom lebda obbligu li jitg\u0127allmu l-Malti \uf02d obbligu li je\u017cisti fil-ma\u0121\u0121oranza tal-pajji\u017ci.", "B\u2019mod \u0121enerali, l-esperjenza tal-lingwa Ingli\u017ca f\u2019pajji\u017cna kellha, nissuspetta, iktar effetti po\u017cittivi milli negattivi.", "Il-fatt li g\u0127alina fa\u010bli \u0127afna li nag\u0127mlu negozju permezz ta\u2019 din illingwa u \u0127loqna industrija mil-lingwa nfisha, huwa aspett po\u017cittiv innegabbli.", "Ma nara ebda kontradizzjoni politika, jew o\u0127ra, fil-fatt li g\u0127andna \u017cew\u0121 lingwi uffi\u010bjali f\u2019pajji\u017cna, iktar u iktar meta l-Malti tpo\u0121\u0121a fuq pedestall u \u0121ie arrikkit ferm bl-inklu\u017cjoni tieg\u0127u b\u0127ala lingwa uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea.", "Madankollu, irridu nammettu li l-Malti g\u0127ad g\u0127andu xi lakuni partikolarment, i\u017cda mhux esklu\u017civament, fejn jid\u0127lu t-termini xjentifi\u010bi.", "l-a\u010b\u010bent", "Ritratt grazzi lis-CERN \u2013 Large Hadron Collider, \u0120inevra", "Dan huwa fatt li jista\u2019 jikkonstatah kul\u0127add meta jfittex fil-Wikipedia g\u0127al termini ta\u2019 natura xjentifika, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na \u201cstring theory\u201d.", "Ir-ra\u0121uni immedjata li jag\u0127tuk dawk li jipprattikaw fil-qasam u anki xi o\u0127rajn li x\u2019aktarx m\u2019g\u0127andhomx opinjoni g\u0127olja ta\u2019 lsienna, hija li peress li l-qasam xjentifiku kwa\u017ci kollu huwa ddominat mill-Ingli\u017c, il\u0127olqien ta\u2019 termini daqstant spe\u010bifi\u010bi bil-Malti huwa \u201csuperfluwu\u201d, \u201c\u0127ela ta\u2019 \u0127in\u201d, \u201c\u0127ela ta\u2019 ri\u017corsi\u201d, \u201ce\u017cer\u010bizzju intellettwali inutli\u201d, e\u010b\u010b. (biex nag\u0127tikom idea).", "Nifhem li mil-lat prattiku l-Ingli\u017c huwa llingwa li biha dawn il-kun\u010betti \u0121ew \u017cviluppati internazzjonalment, i\u017cda ma nifhimx g\u0127ala fuq programm tat-televi\u017cjoni Maltija dwar ixxjenza disg\u0127in fil-mija tal-persuni intervistati evitaw l-isforz li ju\u017caw termini (anki jekk ma jkunux korretti) xjentifi\u010bi bil-Malti.", "Issib min jg\u0127idlek ukoll li l-Malti huwa primittiv wisq biex jifla\u0127 il-profondit\u00e0 intellettwali li nsibu floqsma tax-xjenza.", "G\u0127all-kompletezza tallingwa huwa ferm importanti li dawn it-termini ji\u0121u inklu\u017ci xi mkien.", "Din hija l-utilit\u00e0 inutli tat-termini tekni\u010bi u xjentifi\u010bi sabiex ma n\u0127allux dik l-entrata filPetit Robert li tg\u0127id hekk:", "Id-dizzjunarju qed jg\u0127id li l-Malti huwa djalett G\u0127arbi.", "Mhux li \u0121ej minn djalett G\u0127arbi, imma li hu djalett G\u0127arbi.", "Skont diversi studju\u017ci jekk persuna titkellem djalett ta\u2019 lingwa, ilkomunikazzjoni bejn dik il-persuna u persuna li titkellem il-lingwa (omm) hija possibbli ming\u0127ajr diffikultajiet kbar.3 Dan ma jistax jing\u0127ad bejn il-Malti u l-G\u0127arbi.4 Xi \u0127add li ma g\u0127andux xi formazzjoni anki remota ta\u2019 wie\u0127ed jew tal-ie\u0127or ikollu \u010berta diffikult\u00e0 biex jifhem e\u017cattament x\u2019qed jing\u0127ad.", "Jista\u2019 jkun hemm ra\u0121unijiet o\u0127ra g\u0127aliex dan id-dizzjunarju jirrelega lill-Malti g\u0127all-kategorija ta\u2019 djalett, forsi peress li l-Malti huwa nieqes minn \u010bertu 3", "l-a\u010b\u010bent \u201ckompletezza\u201d li ssib f\u2019lingwi o\u0127ra.", "Naturalment jien g\u0127andi primarjament ilqasam tax-xjenza.", "G\u0127al xi w\u0127ud il-lingwa Maltija hija lingwa tal-k\u010bina.", "Din twe\u0121\u0121ag\u0127ni \u0127afna.", "Per\u00f2 jista\u2019 jkun hemm element ta\u2019 verit\u00e0 peress li f\u2019\u010berti oqsma nu\u017caw unikament u strettament l-Ingli\u017c.", "Ma jimpurtax li ji\u0121ri dan per\u00f2 na\u0127seb li wasal i\u017c-\u017cmien li g\u0127all-inqas ikollna re\u0121istru lingwistiku xjentifiku.", "Di\u0121\u00e0 saru passi ta\u2019 \u0121gant fejn jid\u0127lu l-medi\u010binali u lfarmakolo\u0121ija.", "Per\u00f2 fejn jid\u0127lu l-aspetti l-o\u0127ra tal-korpus xjentifiku g\u0127adna ftit lura.", "Se niffoka biss fuq parti mill-qasam xjentifiku g\u0127al ra\u0121unijiet ta\u2019 spazju fost o\u0127rajn.", "Anki anali\u017ci mhux profonda \u017c\u017cejjed tista\u2019 ti\u017cvela xi prin\u010bipji li ssibhom f\u2019lingwa u mhux ne\u010bessarjament f\u2019xi djalett.", "Jien in\u0127oss li prima facie lingwa g\u0127andu jkollha dawn it-tliet karatteristi\u010bi li \u0121ejjin sabiex titqies lingwa: i)", "li tevolvi b\u2019mod naturali (u mhux tkun lingwa artifi\u010bjali b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na: ilKlingon, it-Toki Pona, l-Esperanto, jew xi lingwa ta\u2019 Tolkien), li jkollha l-kultura tag\u0127ha (li wkoll tevolvi b\u2019mod naturali), li tkun tista\u2019 tikkomunika kwalunkwe u kull su\u0121\u0121ett.", "Huwa dan l-a\u0127\u0127ar rekwi\u017cit li jista\u2019 jo\u0127loq iddiffikult\u00e0 li min\u0127abba fih ikun hawn min i\u0127oss li l-Petit Robert g\u0127andu ra\u0121un.", "G\u0127alija hija kwistjoni ta\u2019 amor proprju u ta\u2019 rispett li, anki jekk biss kun\u010bettwalment u mhux fil-prattika, il-lingwa tieg\u0127i g\u0127andha tkun kapa\u010bi tispjega kun\u010bett xjentifiku bil-Malti anki jekk Malti influwenzat mit-Taljan5 jew mill-Ingli\u017c.", "Jannar 2017 U jekk tippermettuli se nipprova nag\u0127ti xi e\u017cempji ta\u2019 termini li je\u017cistu fil-fi\u017cika teoretika li hija xi ftit il-passatemp tieg\u0127i u qieg\u0127da \u0127afna g\u0127al qalbi.", "Di\u0121\u00e0 semmejt il-kun\u010bett ta\u2019 \u201cstring theory\u201d li essenzjalment hija teorija li g\u0127adha ma \u0121ietx ippruvata b\u2019esperiment i\u017cda li ssolvi lproblema kbira li te\u017cisti fil-fi\u017cika li jing\u0127aqdu l-erba\u2019 forzi tan-natura ji\u0121ifieri: lelettromanjeti\u017cmu, il-forza nukleari dg\u0127ajfa, ilforza nukleari qawwija u l-gravit\u00e0.", "Din itteorija hija l-kandidata ewlenija g\u0127at-teorija ta\u2019 kollox6 u tikkonsisti fil-premessa li l-i\u017cg\u0127ar \u201cbi\u010b\u010biet\u201d ta\u2019 materja li jikkomponu kollox flunivers, inklu\u017ci jien li qed nikteb u int li qed taqra, huma \u0127jut \u017cg\u0127ar7 ta\u2019 ener\u0121ija li jag\u0127tu lkwalitajiet lill-parti\u010belli subatomi\u010bi li nosservaw fin-natura sempli\u010biment skont ilmod li jivvibraw bih.", "Dawn il-\u0127jut \u0127afna drabi jixxebbhu ma\u2019 kordi ta\u2019 vjolin li jo\u0127olqu noti differenti skont kif jivvibraw u finalment din lanalo\u0121ija g\u0127initni nirreferi g\u0127al din it-teorija b\u0127ala dik tal-\u201ckordi\u201d.", "\u201cIt-teorija tal-ispag\u201d dehritli wisq litterali, filwaqt li \u201c\u0127jut\u201d jew \u201ckordi\u201d \u2012 anki peress li huwa ma\u0127sub li jivvibraw f\u2019diversi dimensjonijiet u mhux biss fit-tlieta spazjali u wa\u0127da temporali li nafu bihom \u2012 tawni din id-direzzjoni.", "\u201cIt-teorija talkordi\u201d tog\u0127\u0121obni wisq!", "G\u0127a\u017cilt dan it-terminu fost mijiet o\u0127rajn li xi w\u0127ud minnhom di\u0121\u00e0 \u0121ew tradotti fedelment g\u0127all-Malti, g\u0127all-inqas fuq il-Wikipedia, fosthom \u201cblack hole\u201d li naturalment saret \u201ctoqba sewda\u201d li t-tifsira tag\u0127ha \u0121iet tradotta", "kif \u0121ej:", "Verament \u017cg\u0127ar fl-iskala Planck ji\u0121ifieri 10-33.", "l-a\u010b\u010bent \u201cToqba sewda hija korp \u010belesti tant dens li lqawwa gravitazzjonali tieg\u0127u \u017c\u017comm kull tip ta\u2019 radjazzjoni milli ta\u0127rab inklu\u017c id-dawl.", "Min\u0127abba dan il-fatt l-o\u0121\u0121ett isir invi\u017cibbli.\u201d8 Jien konxju li min g\u0127amel traduzzjoni ta\u2019 dawn it-termini g\u0127amel sforz Erkoljan biex jasal g\u0127at-terminu.", "Fil-fatt, filwaqt li bl-Ingli\u017c hemm \u0127afna iktar informazzjoni, bil-Malti nsibu din is-sentenza biss.", "I\u017cda jin\u0127tie\u0121u iktar nies sabiex dawn it-termini ji\u0121u a\u0121\u0121ornati u paragunabbli mal-lingwi lo\u0127ra, iktar u iktar jekk nixtiequ li l-lingwa tag\u0127na tespandi u ti\u017cviluppa.", "Ma nistg\u0127ux nistennew li \u0127addie\u0127or jag\u0127milha g\u0127alina.", "G\u0127andna nkunu a\u0127na li b\u2019xi mod u bi kwalunkwe mod nesploraw il-possibbiltajiet kollha li je\u017cistu u naraw jekk humiex a\u010b\u010bettabbli mill-istudju\u017ci tal-lingwa tag\u0127na.", "Xi termini li mhumiex daqshekk ibsin huma dawk b\u0127al \u201cHawking radiation\u201d li fa\u010bilment tista\u2019 ti\u0121i tradotta b\u0127ala \u201cradjazzjoni Hawking\u201d li hija sempli\u010biment radjazzjoni (prevista) li ti\u0121i rrilaxxata minn toqba sewda min\u0127abba effetti kwantisti\u010bi qrib l-\u201corrizont tal-eventi\u201d (event horizon) \u2013 terminu ie\u0127or xejn fa\u010bli.", "Termini b\u0127al dawn g\u0127adhom ma \u0121ewx tradotti g\u0127all-Malti fil-Wikipedia g\u0127al ra\u0121unijiet li xi w\u0127ud minnhom semmejthom qabel.", "Madankollu, hemm termini b\u0127al", "Relattivit\u00e0 \u0120enerali u Relattivit\u00e0 Spe\u010bjali li", "mhumiex tradotti bil-Malti fil-Wikipedia.", "insemmi biss il-Wikipedia g\u0127aliex hija l-iktar", "sors miftu\u0127 g\u0127al kul\u0127add fuq l-internet u sa", "fejn naf jien m\u2019hemmx kotba spe\u010bjalizzati bilMalti li jsemmu dawn it-termini.", "Hija \u0127asra", "Jannar 2017 g\u0127aliex ri\u010bentement fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta \u0121ie stabbilit istitut spe\u010bifikament g\u0127all-astronomija u l-ko\u017cmolo\u0121ija.", "L-akronimu tieg\u0127u huwa xieraq \u0127afna: \u201cISSA\u201d (Institute for Space Science and Astronomy).9 Dan l-artiklu mhuwiex immirat sabiex jelenka t-termini kollha fil-qasam tal-fi\u017cika teoretika (anki jekk ma niddejjaq xejn kieku kelli na\u0127dem hekk full time) i\u017cda biss li jo\u0127loq kuxjenza u jag\u0127ti xi ftit ideat tal-fattibbilt\u00e0 ta\u2019 re\u0121istru tal-fi\u017cika, imqar jekk wie\u0127ed limitat \uf02d intenni, jekk xejn, g\u0127all-kompletezza tallingwa.", "Nag\u0127laq b\u2019terminu ftit diffi\u010bli li huwa \u201cwarp drive\u201d.", "Dan it-terminu mhuwiex esklu\u017civament wie\u0127ed fantaxjentifiku: g\u0127andu ba\u017ci teoretika soda grazzi g\u0127al Miguel Alcubierre10 li \u0127are\u0121 bl-ekwazzjoni u t-teorija dwar il-propulsjoni b\u2019kurvatura (jew \u201cmutur b\u2019kurvatura\u201d) li prattikament jiddeforma l-ispazju/\u017cmien u jaqbe\u017c minn post g\u0127all-ie\u0127or fl-univers tag\u0127na b\u2019velo\u010bit\u00e0 superluminali11 (jew iktar minn dik tad-dawl innifsu).12 Jiddependi minna lkoll jekk il-lingwa tag\u0127na tistag\u0127nax jew tiftaqarx, jew tispi\u010b\u010bax estensjoni b\u2019\u0127afna termini bl-Ingli\u017c u filkorsiv.", "G\u0127ax jekk soluzzjoni minnhom hija li nassimilaw \u010berti espressjonijiet bl-Ingli\u017c filMalti, l-o\u0127ra hija li nassimilaw u nadattaw dawn l-espressjonijiet g\u0127alina b\u0127alma g\u0127amilna kwa\u017ci dejjem.", "Kultant, l-Ingli\u017c ma jrendix ru\u0127u tajjeb g\u0127al traduzzjoni g\u0127all9", "l-a\u010b\u010bent Malti, partikolarment fix-xjenza, kif di\u0121\u00e0 semmejt iktar \u2019il fuq \u2013 \u201cstring theory\u201d jekk nittradu\u010buha \u201cteorija tal-ispag\u201d tinstema\u2019 \u0127arira komika.", "L-istess diffikult\u00e0 sibtha fl-espressjoni \u201cwarp drive\u201d jekk nittradu\u010buha \u201cmutur li jg\u0127awwe\u0121\u201d ma tantx inrendi l-idea.", "Il-lingwa Ingli\u017ca hija estremament flessibbli u na\u0127seb li g\u0127alhekk saret il-lingua franca moderna, minbarra naturalment il-fatturi so\u010bjokulturali l-o\u0127rajn, b\u0127a\u010b-\u010binema, il-mu\u017cika rock u pop,13 e\u010b\u010b. Il-punt tieg\u0127i huwa li jekk xi darba nidde\u010biedu li no\u0127olqu xi lessiku xjentifiku jkollna inqas diffikult\u00e0 jekk nixorbu mill-g\u0127ajn Rumanza milli mill-g\u0127ajn Anglo-Sassona.", "Madankollu, jaf ikun hemm xi termini jew kun\u010betti li jistg\u0127u ji\u0121u spjegati u ma\u0127luqa jekk nirreferu g\u0127allIngli\u017c.", "Dan huwa pro\u010bess li jimxi bil-mod \u0127afna.", "Hemm b\u017conn li lprofessjonisti (ng\u0127idu a\u0127na l-astronomi, ilfi\u017ci\u010bi, e\u010b\u010b.) f\u2019dan il-qasam ikollhom formazzjoni fil-Malti xjentifiku wkoll, u qabel dan, ikollhom \u201csehem\u201d fil-pro\u010bess ta\u2019 \u0127olqien ta\u2019 lessiku nnifsu.", "G\u0127andha tin\u0127oloq entit\u00e0 li jkollha l-kompitu li jinbeda dan il-pro\u010bess b\u2019mod sistematiku u regolari.", "Din l-entit\u00e0 g\u0127andu jkollha membri \u0121ejjin mill-qasam tallingwa Maltija u mill-qasam tax-xjenza.", "G\u0127allamor propju tag\u0127na, g\u0127al-lingwa sabi\u0127a tag\u0127na li dejjem tikber u ti\u017cviluppa.", "Dr Alan Xuereb hu \u0120urista Lingwista mal-Qorti Ewropea tal-\u0120ustizzja 13", "d-dejn huwa su\u0121\u0121ett vast li g\u0127alkemm jori\u0121ina mill-qasam kummer\u010bjali huwa ta\u2019 interess kbir f\u2019dominji o\u0127ra, partikolarment fil-qasam ekonomiku, bankarju u dak politiku.", "B\u0127ala terminu huwa pjuttost \u0121eneriku u g\u0127alhekk je\u0127tie\u0121 diversi kwalifikazzjonijiet biex wie\u0127ed jasal g\u0127al indikatur pre\u010bi\u017c u idoneu g\u0127all-iskop li g\u0127alih tkun ser tintu\u017ca dik i\u010b-\u010bifra tad-dejn.", "X\u2019nifhmu meta ng\u0127idu dejn pubbliku, jew inkella dejn tal-gvern?", "Iddejn ta\u2019 min, huwa inklu\u017c f\u2019dan id-dejn?", "Kif ji\u0121i kkalkulat, ji\u0121ifieri, x\u2019valur jittie\u0127ed biex wie\u0127ed jasal g\u0127a\u010b-\u010bifra tad-dejn?", "G\u0127aliex hemm id-dejn gross u d-dejn nett?", "Liema tip ta\u2019 dejn jitqies mill-istituzzjonijiet tal-UE b\u0127ala dak politikament effettiv?", "F\u2019dan l-artikolett, ser nippruvaw tal-anqas inwie\u0121bu dawn ilmistoqsijiet, u forsi jqanqal mistoqsijiet o\u0127ra.", "X\u2019inhu dak li jsawwar id-dejn?", "It-tran\u017cazzjonijiet ekonomi\u010bi jsiru fuq ba\u017ci ta\u2019 kreditu-debitu u meta jirri\u017culta li jkun hemm akkumulu akbar ta\u2019 ammonti ta\u2019 defi\u010bit milli ta\u2019 surplus, spiss tin\u0127oloq po\u017cizzjoni ta\u2019 dejn.", "Fil-qasam tal-kontijiet tal-gvern, dawk ilpajji\u017ci li m\u2019g\u0127andhomx po\u017cizzjoni ta\u2019 dejn tg\u0127oddhom fuq id wa\u0127da (minn madwar 190 pajji\u017c), g\u0127alkemm hemm g\u0127add \u017cg\u0127ir ie\u0127or ta\u2019 pajji\u017ci sinjuri fejn id-dejn huwa \u017cg\u0127ir u purament operazzjonali, ji\u0121ifieri po\u017cizzjoni ta\u2019 dejn li tirri\u017culta mit-tran\u017cazzjonijiet kurrenti, aktar milli minn akkumulu mill-img\u0127oddi.", "G\u0127alhekk, jekk ni\u0121\u0121eneralizzaw xi ftit, nistg\u0127u", "ng\u0127idu li d-dejn tal-gvern huwa l-ammont li l-", "l-a\u010b\u010bent", "gvern g\u0127andu jag\u0127ti lill-kontropartijiet tieg\u0127u fit-tran\u017cazzjonijiet relevanti.", "Kif ser naraw, iddejn tal-gvern huwa subsett talobbligazzjonijiet tal-gvern.", "Barra minn hekk, huwa indikatur li jintu\u017ca g\u0127al diversi tipi ta\u2019 de\u010bi\u017cjonijiet, politi\u010bi jew kummer\u010bjali, pubbli\u010bi jew privati, internazzjonali jew interni.", "Indikatur ta\u2019 dejn jinbena abba\u017ci ta\u2019 varjazzjonijiet f\u2019dawn it-tliet elementi.", "F\u2019dan lartikolett \u0127a nittratta biss tlieta minn dawn lindikaturi (u indikatur utli ie\u0127or relatat), li huma l-aktar relevanti g\u0127all-kontijiet tal-gvern fl-Ewropa fl-isfond tal-parte\u010bipazzjoni fillivelli tal-UE (inklu\u017c fil-B\u010aE), l-IMF u lOECD.", "Madankollu hemm tliet aspetti li jiddefinixxu dak li jsawwar indikatur ta\u2019 dejn minn ie\u0127or, u dawn huma:", "L-ambitu organizzazzjonali: lamministrazzjoni pubblika", "Fid-diskors ordinarju, normalment dejn pubbliku, dejn tal-gvern, u dejn sovran, jirreferu g\u0127all-ambitu ddefinit mill1 amministrazzjoni pubblika.", "Dan ma jinkludix diversi entitajiet li wie\u0127ed isib fis-settur pubbliku, b\u0127alma huma l-korporazzjonijiet", "l-ambitu organizzazzjonali (il-firxa ta\u2019 organizzazzjonijiet u entitajiet li d-dejn tag\u0127hom ji\u0121i inklu\u017c fil-kalkolu); il-prin\u010bipji ta\u2019 valwazzjoni (kif jin\u0127adem il-valur tal-obbligazzjonijiet/bilan\u010bi); l-elementi li jsawru dan id-dejn (listrumenti u l-operazzjonijiet finanzjarji li l-ammonti tag\u0127hom ji\u0121u inklu\u017ci fiddejn).", "l-a\u010b\u010bent pubbli\u010bi pere\u017cempju.2 Is-settur talamministrazzjoni pubblika jinkludi l-gvern \u010bentrali, re\u0121jonali jew lokali u l-fondi ta\u2019 sigurt\u00e0 so\u010bjali, minbarra attivitajiet 3 kummer\u010bjali.", "L-indikaturi li qed ji\u0121u indirizzati hawnhekk jirreferu biss g\u0127al dan l-ambitu organizzazzjonali.", "Il-prin\u010bipji ta\u2019 valwazzjoni", "Jannar 2017 Il-valur tas-suq: dan jirrappre\u017centa l-prezz li bih assi jkun qed ji\u0121i nnegozjat fis-suq f\u2019punt partikolari, mill-partijiet f\u2019suq likwidu.", "Dan ifisser li kwalunkwe bidla fir-rati tal-img\u0127ax tas-suq ti\u0121i riflessa fil-valur tas-suq ta\u2019 assi jew obbligazzjoni.", "Dan jintu\u017ca fil-ka\u017c talESA 2010.", "L-istrumenti finanzjarji L-istrumenti finanzjarji6 huma dawn: 1.", "Fil-ka\u017c tar-regolazzjoni finanzjarja tal-UE, jintu\u017caw \u017cew\u0121 tipi ta\u2019 valwazzjoni talistrumenti finanzjarji: il-valur nominali u lvalur tas-suq.", "Il-valur nominali: fil-prin\u010bipju dan ma ji\u0121ix affettwat mill-movimenti fir-rati tal-img\u0127ax tas-suq, u jirrifletti kemm ir-rimbor\u017c talprin\u010bipal kif ukoll l-img\u0127ax dovut.", "Madankollu fil-ka\u017c tal-UE (partikolarment g\u0127ad-dejn ta\u2019 Maastricht)4 il-valur nominali jfisser valur ta\u2019 parit\u00e0 (face/at par value),5 li huwa ekwivalenti g\u0127all-ammont maqbul fil-kuntratt ori\u0121inarju tal-obbligazzjoni, u allura jeskludi l-img\u0127ax dovut mill-obbligazzjoni.", "B\u2019dan il-mod lammont irre\u0121istrat ma jkunx affettwat millbidliet fir-rati tal-img\u0127ax tas-suq u allura b\u0127ala kejl ikun anqas volatili.", "Id-dritt Ewropew jipprevedi dispo\u017cizzjonijiet li jirregolaw e\u017catti l-kriterji biex jinkludu jew jeskludu entit\u00e0 mill-kalkolu tad-dejn tal-amministrazzjoni pubblika skont ir-Regolament (UE) Nru 549/2013 dwar is-sistema Ewropea tal-kontijiet nazzjonali u re\u0121jonali fl-Unjoni Ewropea (ESA 2010).", "4 Dan skont ir-Regolament tal-Kunsill Nru 479/2009 dwar l-applikazzjoni tal-Protokoll 12 dwar il-pro\u010bedura ta\u2019 defi\u010bit e\u010b\u010bessiv).", "5 Kap. 376 u Kap. 235 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta.", "deheb monetarju u drittijiet spe\u010bjali ta\u2019 prelevament (SDRs) flus u depo\u017citi titoli ta\u2019 dejn self ekwit\u00e0, u azzjonijiet jew unitajiet ta\u2019 fondi tal-investiment assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta\u2019 stokks g\u0127all-impjegati.", "Hawnhekk mhux ser nid\u0127lu fid-dettall dwar x\u2019inhuma jew x\u2019jinkludu.", "Barra minn dawn issebg\u0127a nsibu t-tmien wie\u0127ed li huwa \u201ckontijiet o\u0127ra\u201d li jkunu pagabbli (obbligazzjonijiet) jew ri\u010bevibbli (assi) li fihom jitpo\u0121\u0121ew temporanjament ammonti \u201ckommessi/ impenjati\u201d minn \u017cew\u0121 partijiet xi tran\u017cazzjoni, esklu\u017c l-img\u0127ax fuq is-self li ji\u0121i allokat dirett mal-istrument rispettiv, i.e. mas-self.", "G\u0127al kull strument ikun hemm l-obbligazzjonijiet7 u lassi8 (bl-e\u010b\u010bezzjoni tad-dejn monetarju li g\u0127alih hemm biss assi).", "Fis-sens tal-ESA 201a, b\u0127ala klassifika ta\u2019 tran\u017cazzjonijiet finanzjarji.", "7 EN: liabilities; f\u2019testi Maltin tintu\u017ca wkoll \u201cpassivi\u201d.", "8 EN: assets; f\u2019testi Maltin tintu\u017ca wkoll \u201cattivi\u201d; jikkonsistu fil-pretensjonijiet finanzjarji kollha, l-ekwit\u00e0 u l-komponent ta\u2019 ingotti tad-deheb monetarju.", "l-a\u010b\u010bent Biex ni\u0121u lura g\u0127all-argument tad-dejn, lindikaturi ta\u2019 dejn ivarjaw skont liema strumenti ji\u0121u inklu\u017ci fil-kalkolu ta\u2019 dak lindikatur.", "L-indikaturi ta\u2019 dejn It-tliet indikaturi li ser nitkellmu dwarhom huma: 1) id-dejn gross ta\u2019 Maastricht, l-indikatur kif hemm dispost fil-Protokoll 12 tat-Trattati tal-UE.", "Jissejja\u0127 ukoll id-dejn gross talPro\u010bedura ta\u2019 Defi\u010bit E\u010b\u010bessiv; dan jie\u0127u biss l-obbligazzjonijiet ta\u2019 tliet strumenti, l-aktar evidenti f\u2019ekonomija.", "G\u0127alihom jittie\u0127ed ilvalur nominali, kif spjegat aktar kmieni; 2) id-dejn gross tal-ESA 2010, li jinkludi lobbligazzjonijiet ta\u2019 \u0127ames tipi ta\u2019 strumenti plus il-kontijiet o\u0127ra pagabbli; il-valur li jittie\u0127ed huwa dak tas-suq; flimkien jissej\u0127u wkoll \u201cstrumenti ta\u2019 dejn\u201d;9 3) id-dejn nett, li huwa d-dejn gross talESA 2010 (mag\u0127mul mill-obbligazzjonijiet imsemmija) minus l-assi finanzjarji rispettivi", "Dan isegwi wkoll il-kun\u010bett ta\u2019 dejn gross kif stabbilit internazzjonalment fil-Public Sector Debt Statistics: Guide for Compilers and Users, (2013) ippubblikat ta\u0127t l-awspi\u010bi tal-IMF.", "Din il-gwida \u0121iet stabbilita minn disa\u2019 organizzazzjonijiet internazzjonali: il-Bank for International Settlements, il-Commonwealth Secretariat, il-Bank \u010aentrali Ewropew, il-Kummissjoni Ewropea, ilFond Monetarju Internazzjonali (IMF), lOrganizzazzjoni g\u0127all-Kooperazzjoni u \u017bvilupp Ekonomiku (OECD), il-Paris Club, in-Nazzjonijiet Uniti u l-Bank Dinji.", "Jannar 2017 tal-istrumenti ta\u2019 dejn.10 Hawnhekk ukoll jittie\u0127ed il-valur tas-suq.", "Teoretikament dan ittip ta\u2019 indikatur jista\u2019 ji\u0121i modifikat skont ittliet aspetti spjegati aktar kmieni, u b\u2019mod li jikkorrispondi ma\u2019 indikaturi o\u0127ra ta\u2019 dejn gross, b\u0127alma hu d-dejn ta\u2019 Maastricht pere\u017cempju.", "L-idea wara dan l-indikatur hija li meta wie\u0127ed i\u0127ares lejn id-dejn ta\u2019 pajji\u017c, iqis ukoll il-valur tal-assi li jistg\u0127u jikkumpensaw g\u0127al dawk l-obbligazzjonijiet.", "G\u0127alkemm huma diversi l-utenti tad-dati finanzjarji li jfittxu dan l-indikatur, u hemm diversi pajji\u017ci u a\u0121enziji li jipprovduh, fl-UE lpajji\u017ci huma aktar kawti u uffi\u010bjalment jippubblikaw id-dejn gross.", "Ir-ra\u0121uni hija li fost il-pajji\u017ci, fuq in-na\u0127a tal-assi wie\u0127ed isib etero\u0121eneit\u00e0 f\u2019diversi fatturi li jiddeterminaw laffidabilit\u00e0 tal-valur tal-assi.", "Pere\u017cempju, g\u0127alkemm pajji\u017c jista\u2019 jkollu assi konsiderevoli fit-titoli ta\u2019 dejn, jista\u2019 jkun li dawn ikunu f\u2019azzjonijiet preferenzjali, filwaqt li o\u0127rajn ikunu f\u2019azzjonijiet ordinarji (li allura jkun hemm differenza fl-e\u017citu f\u2019ka\u017c ta\u2019 inadempjenza).", "Dawn l-elementi huma kumplessi biex tirrappre\u017centahom f\u2019\u010bifra.", "G\u0127alkemm il-pajji\u017ci tal-UE jippubblikaw iddati kollha li jistg\u0127u jintu\u017caw biex jin\u0127adem iddejn nett, xorta wa\u0127da jibqg\u0127u lura milli juffi\u010bjalizzaw huma stess \u010bifra, li tista\u2019 fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar, ti\u017cgwida lill-utenti u investituri.", "G\u0127alhekk huwa nett minn dawk l-assi.", "Dan skont kif definit fil-Public Sector Debt Statistics: Guide for Compilers and Users, (IMF, 2013), kif ukoll is-System of National Accounts 2008 (SNA, 2008) ippubblikata ta\u0127t l-awspi\u010bi tan-Nazzjonijiet Uniti bil-parte\u010bipazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea, l-IMF, l-OECD u l-Bank Dinji.", "l-a\u010b\u010bent", "Indikatur ie\u0127or relevanti huwa l-valur nett (net worth, B.90f) li jinkludi l-istokk11 tal-obbligazzjonijiet \uf02d l-istokk tal-assi g\u0127all-istrumenti kollha, u g\u0127alhekk huwa l-aktar wie\u0127ed wiesa\u2019 f\u2019termini ta\u2019 strumenti.", "Ji\u0121i kkalkulat skont il-valur tas-suq u allura jirrifletti l-bidliet fir-rati ta\u2019 img\u0127ax tas-suq.", "Dan l-indikatur huwa element importanti li fir-relazzjoni bejn il-bidla fid-dejn (stokk) u l-po\u017cizzjoni ta\u2019 defi\u010bit (jew surplus)12 (flussi); dak li jissejja\u0127 a\u0121\u0121ustament stokk-flussi.", "Fattur importanti huwa li dan l-indikatur jinkludi obbligazzjonijiet li mhumiex strumenti ta\u2019 dejn, b\u0127alma huma l-ekwit\u00e0, u azzjonijiet jew unitajiet ta\u2019 fondi tal-investiment (F.5), u d-derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta\u2019 stokks g\u0127all-impjegati (F.7).", "Huwa g\u0127alhekk li ma jitqiesx b\u0127ala indikatur/kejl tad-dejn.", "Hawn ta\u0127t tinsab grafika li tirrappre\u017centa d-dettalji ta\u2019 kull indikatur, u wie\u0127ed jista\u2019 jikkumpara b\u2019aktar \u0127effa u kumdit\u00e0.", "Il-qofol ta\u2019 kollox huwa li b\u0127al f\u2019\u0127afna kun\u010betti o\u0127ra, id-dejn jista\u2019 jie\u0127u sfumaturi differenti, li f\u2019dal-ka\u017c isarrfu f\u2019differenzi monetarji kbar.", "1) id-dejn tal-PDE: (obbligazzjonijiet) valur nominali", "2) dejn skont l-ESA 2010: (obbligazzjonijiet) valur tas-suq", "flus u depo\u017citi (AF.2)", "deheb monetarju u drittijiet spe\u010bjali ta\u2019 prelevament (SDRs) (AF.1)", "Dejn nett: dejn gross - assi korrispondenti =(obbligazzjonijiet - assi) valur tas-suq deheb monetarju u drittijiet spe\u010bjali ta\u2019 prelevament (SDRs) (AF.1) o - a flus u depo\u017citi (AF.2) o - a", "flus u depo\u017citi (AF.2) titoli ta\u2019 dejn (AF.3) titoli ta\u2019 dejn (AF.3)", "self (AF.4) assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati (AF.6)", "self (AF.4) kontijiet o\u0127ra pagabbli (AF.8)", "titoli ta\u2019 dejn (AF.3) o - a", "Valur finanzjarju nett (B.90f): =(obbligazzjonijiet - assi) valur tas-suq deheb monetarju u drittijiet spe\u010bjali ta\u2019 prelevament (SDRs) (AF.1) o - a flus u depo\u017citi (AF.2) o - a titoli ta\u2019 dejn (AF.3) o - a titoli ta\u2019 dejn (AF.3) o - a", "ekwit\u00e0, u azzjonijiet jew unitajiet ta\u2019 fondi talinvestiment (AF.5) o - a", "assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati (AF.6) o - a", "assigurazzjoni, pensjonijiet u garanziji standardizzati (AF.6) o - a", "kontijiet o\u0127ra pagabbli (AF.8) - kontijiet o\u0127ra ri\u010bevibbli (AF.8) o - a", "derivattivi finanzjarji u opzjonijiet ta\u2019 stokks g\u0127allimpjegati (AF.7) o - a kontijiet o\u0127ra pagabbli (AF.8) - kontijiet o\u0127ra ri\u010bevibbli (AF.8) o - a", "Reuben Seychell huwa Uffi\u010bjal Statistiku (Statistika tal-Finanzi tal-Gvern) mal-Eurostat", "L-istokk huwa b\u0127al ritratt li jirrappre\u017centa l-istat f\u2019waqt partikolari.", "B\u0127al \u201cinventarju\u201d, imma fil-kontabilit\u00e0 u l-finanzi tintu\u017ca l-kelma \u201cstokk\u201d.", "I\u010b-\u010bifri li jitqiesu b\u0127ala stokk huma dawk li jsawru l-karta bilan\u010bjali.", "12 Fil-kontijiet nazzjonali jissej\u0127u wkoll te\u0127id/g\u0127oti ta\u2019 finanzjament nett.", "l-a\u010b\u010bent", "Id-distinzjoni bejn \u201clegali\u201d u \u201c\u0121uridiku\u201d fit-traduzzjoni Marie Chantelle Bonnici Il-problema fit-traduzzjoni", "it-traduzzjoni ta\u2019 temi li jkopru, fost o\u0127rajn, l-organizzazzjoni tal-qrati, ilpro\u010bedimenti ta\u2019 divorzju, manteniment u su\u010b\u010bessjonijiet, fost \u0127afna o\u0127rajn, niltaqg\u0127u bosta drabi mat-termini legali u \u0121uridiku u ninnutaw illi g\u0127ad hemm problema konsiderevoli ta\u2019 inkonsistenza.", "Kif nafu, linkonsistenza fix-xog\u0127ol tat-traduzzjoni to\u0127loq in\u010bertezza u konfu\u017cjoni, u dan meta xog\u0127olna huwa li no\u0127olqu testi bil-Malti li jinftiehmu u li jkunu fidili lejn it-testi ori\u0121inali.", "Barra minn hekk, il-fatt illi s-sistemi \u0121udizzjarji tal-Istati Membri jvarjaw fil-kun\u010betti u t-terminolo\u0121ija tag\u0127hom ifisser illi g\u0127andna noqog\u0127du aktar attenti rigward din il-varjazzjoni fil-letteratura legali.", "F\u2019dan l-artiklu se nag\u0127ti \u0127arsa lejn diversi sorsi fejn dawn it-termini jokkorru \u0127afna.", "Minn din l-anali\u017ci se jidher li t-termini jintu\u017caw b\u2019mod interkambjabbli.", "Din is-sitwazzjoni tixhed ilb\u017conn li wie\u0127ed jasal g\u0127al gwida dwar kif nistg\u0127u nag\u0127mlu l-a\u0127jar distinzjoni bejniethom.", "Il-kollokazzjonijiet fid-dokumenti tal-Portal Ewropew \u0120ustizzja-e", "\u0121uridiku", "qafas \u0121uridiku", "kwistjoni legali", "entit\u00e0 \u0121uridika", "professjonijiet legali", "sistema \u0121uridika", "persuna \u0121uridika", "ba\u017cijiet tad-dejta \u0121uridi\u010bi", "g\u0127ajnuna legali", "l-a\u010b\u010bent", "\u0121uridiku", "(ftit li xejn instabu e\u017cempji)", "Rettifika g\u0127ad-De\u010bi\u017cjoni tal-Kummissjoni tat-30 ta\u2019 Marzu 2006 li tistabbilixxi Grupp ta\u2019 Esperti dwar is-Swieq tatTitoli Ewropej biex jipprovdi konsulenza legali u ekonomika dwar l-applikazzjoni tad-Direttivi dwar it-Titoli tal-UE1", "Id-De\u010bi\u017cjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta\u2019 Di\u010bembru 2012 dwar l-adozzjoni tar-Regoli biex ti\u0121i \u017cgurata verifika konsistenti tal-e\u017cistenza u tal-istatus \u0121uridiku talparte\u010bipanti, kif ukoll tal-kapa\u010bitajiet operazzjonali u finanzjarji tag\u0127hom ...2", "Linja Gwida tal-Bank \u010aentrali Ewropew tal-21 ta\u2019 \u0120unju 2001 li temenda l-Linja Gwida B\u010aE/2000/1 tat-3 ta\u2019 Frar 2000 fuq l-amministrazzjoni tal-assi ta\u2019 valuta estera talBank \u010aentrali Ewropew mill-banek \u010bentrali nazzjonali u ddokumentazzjoni legali ...", "(B\u010aE/2001/5)3", "Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 723/2009 tal-25 ta\u2019 \u0120unju 2009 dwar il-qafas \u0121uridiku Komunitarju applikabbli g\u0127al Konsorzju g\u0127al Infrastruttura Ewropea ta\u2019 Ri\u010berka (ERIC)4", "Ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 1259/2010 tal-20 ta\u2019 Di\u010bembru 2010 li jimplimenta kooperazzjoni msa\u0127\u0127a filqasam tal-li\u0121i applikabbli g\u0127ad-divorzju u g\u0127asseparazzjoni legali5", "Ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 723/2009 tal-25 ta\u2019 \u0120unju 2009 dwar il-qafas \u0121uridiku Komunitarju applikabbli g\u0127al Konsorzju g\u0127al Infrastruttura Ewropea ta\u2019 Ri\u010berka (ERIC)6", "Id-Direttiva tal-Kunsill tat-22 ta\u2019 \u0120unju 1987 dwar ilkoordinazzjoni ta\u2019 li\u0121ijiet, regolamenti u dispo\u017cizzjonijiet amministrattivi rigward l-assigurazzjoni g\u0127all-ispejje\u017c legali7 Id-Direttiva 2009/24/KE tal-Parlament Ewropew u talKunsill tat-23 ta\u2019 April 2009 dwar il-protezzjoni legali ta\u2019 programmi tal-kompjuter (Ver\u017cjoni kodifikata)8", "Il-kollokazzjonijiet fl-istrumenti tal-Unjoni Ewropea Il-kollokazzjonijiet fil-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta Wara tfittxija fil-Werrej tal-\u0120abra tal-Li\u0121ijiet naraw li fit-titoli tal-Atti jew tal-Le\u0121i\u017clazzjoni Sussidjarja jirri\u017culta biss il-komponent \u201clegali\u201d: professjonisti legali,9 prokuraturi legali,10 pro\u010beduri legali11 u g\u0127ajnuna legali.12", "\u0120U L 76M, 24.3.2009, pp. 176-179 (MT).", "\u0120U L 359, 29.12.2012, pp. 45-73.", "3 \u0120U L 261, 29.9.2001, pp. 46-48 Edizzjoni Spe\u010bjali bil-Malti: Kap. 10 Vol.", "4 \u0120U L 206, 8.8.2009, pp. 1-8.", "5 \u0120U L 343, 29.12.2010, pp. 10-16.", "6 \u0120U L 206, 8.8.2009, pp. 1-8.", "7 \u0120U L 185, 4.7.1987, pp. 77-80 (ES, DA, DE, EL, EN, FR, IT, NL, PT) Edizzjoni Spe\u010bjali bil-Malti: Kap. 06 Vol.", "8 \u0120U L 111, 5.5.2009, pp. 16-22.", "9 L.S. 12.17 Regolamenti dwar Rikonoxximent Re\u010biproku tal-Kwalifiki ta\u2019 Professjonisti Legali.", "10 L.S. 369.02 Regoli dwar Appelli minn De\u010bi\u017cjonijiet tal-Kumitat g\u0127all-Avukati u Prokuraturi Legali.", "11 Kap. 443 Att dwar ir-Ratifika ta\u2019 Konvenzjonijiet dwar Pro\u010beduri Legali.", "12 L.S. 497.11 Ordni dwar it-Twaqqif tal-A\u0121enzija tal-G\u0127ajnuna Legali.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0120uridiku: xejn.", "Ir-ra\u0121unijiet jafu jkunu tnejn: lewwel hemm il-fattur storiku, pere\u017cempju illegal procurators dejjem issej\u0127u \u201cprokuraturi legali\u201d; it-tieni hemm il-fattur li kull terminu li semmejt s\u2019issa huwa msejjes fuq li\u0121i jew sezzjoni tal-li\u0121i, jew jirreferi g\u0127aliha.", "It-terminu \u201c\u0121uridiku\u201d baqa\u2019 skars anki meta \u0127arist lejn it-test tal-erba\u2019 Kodi\u010bijiet prin\u010bipali:13 il-Kostituzzjoni ta\u2019 Malta; ilKodi\u010bi Kriminali; il-Kodi\u010bi ta\u2019 Organizzazzjoni u Pro\u010bedura \u010aivili, u l-Kodici \u010aivili. a) Il-Kostituzzjoni ta\u2019 Malta Legali: Pro\u010beduri legali, rappre\u017centanti legali, detenzjoni legali, prokuratur legali, professjonijiet legali, sku\u017ca legali, piena legali.", "\u0120uridiku: ma kien hemm l-ebda okkorrenza. b) Kapitolu 9 \u2013 Il-Kodi\u010bi Kriminali Legali: Prokuraturi legali, avvi\u017ci legali, strument legali, pro\u010bediment legali, rappre\u017centanza legali, ordni legali, kustodja legali, forma legali, skrittura legali, korrezzjoni legali, e\u017cekuzzjoni legali, privile\u0121\u0121 legali, obbligu legali, konsegwenzi legali.", "\u0120uridiku: xejn.", "\u010b)", "Il-Kodi\u010bi", "ta\u2019", "Organizzazzjoni u Pro\u010bedura \u010aivili", "Legali: Terminu legali, kopja legali, sig\u0127at", "\u0120uridiku: xejn.", "legali, ipoteka legali, u\u017cufrutt legali, kapa\u010bit\u00e0 legali, firda legali, separazzjoni legali \u2013 ji\u0121ifieri mog\u0127tija mil-li\u0121i u li g\u0127andhom effetti legali fuq il-partijiet u partijiet terzi.", "Dan g\u0127allkuntrarju ta\u2019 de facto, meta sitwazzjoni fattwali ma ti\u0121ix rikonoxxuta mil-li\u0121i.", "Wild legali \u2013 jindika adozzjoni \u2013 pro\u010bess legali li wassal g\u0127al bdil fl-istatus familjari ta\u2019 persuna.", "Mil-lat tal-li\u0121i Maltija jidher illi jintu\u017ca ferm aktar spiss it-terminu \u201clegali\u201d, bit-tifsira \u201cmog\u0127ti/previst mil-li\u0121i\u201d.", "\u0120uridiku: xejn.", "Il-kollokazzjonijiet fis-Sentenzi tal-Qorti tal\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea (Q\u0120UE) Legali: rimedji legali, effetti legali, argumenti legali.14 \u0120uridiku: Is-sentenzi tal-Q\u0120UE ju\u017caw itterminu \u201ckuntest \u0121uridiku\u201d b\u0127ala t-titolu talparagrafi tas-sentenza li jelenkaw u jfiehmu lli\u0121i applikabbli g\u0127all-kaw\u017ca kon\u010bernata.15 It-terminu l-ordinament \u0121uridiku li bl-Ingli\u017c ji\u0121i \u201cthe legal order\u201d huwa terminu standard \u0127afna f\u2019dawn is-sentenzi.", "Madankollu, bilMalti nsibuh ukoll b\u0127ala \u201csistema legali\u201d16 u ner\u0121g\u0127u nsibu l-istess inkonsistenza meta jintu\u017ca t-terminu \u201cordinament legali\u201d.17", "Il-Kaw\u017ca C-225/16.", "Il-Kaw\u017ca C-400/15, Landkreis Potsdam-Mittelmark vs Finanzamt Brandenburg.", "d) Kapitolu 16 \u2013 Il-Kodi\u010bi \u010aivili Hawnhekk naraw e\u017cempji \u010bari ta\u2019 kif \u201clegali\u201d g\u0127andha konsegwenzi importanti \u2013 garanzija 13", "Min\u0127abba limiti ta\u2019 spazju g\u0127a\u017cilt erba\u2019 Kodi\u010bijiet prin\u010bipali biss.", "l-a\u010b\u010bent Minn anali\u017ci \u0127afifa jidher illi t-terminu \u201clegali\u201d huwa l-aktar diffu\u017c.", "It-titolu ta\u2019 parti missentenza tal-qorti biss baqa\u2019 l-istess \u2013 ittermini g\u0127adhom ivarjaw bejn \u201c\u0121uridiku\u201d u \u201clegali\u201d.", "Il-kollokazzjonijiet fis-Sentenzi tal-Qrati Maltin \u2013 varjanti g\u0127all-istess kun\u010bett Kwistjoni legali: 260 okkorrenza Kwistjoni \u0121uridika: 4 okkorrenzi Tliet sentenzi u tliet im\u0127allfin differenti: \uf0b7 \uf0b7 \uf0b7", "rappre\u017centanti legali, sors legali18 ba\u017ci legali tal-azzjoni, sistema \u0121uridika19 fundament \u0121uridiku, status \u0121uridiku, interess \u0121uridiku.20", "Il-kollokazzjonijiet mis-sit europa.eu Tiftixa tal-kelma \u201clegali\u201d fost stqarrijiet g\u0127allistampa, skedi informattivi tal-Portal Ewropew \u0120ustizzja-e, e\u010b\u010b. ittella\u2019 s-soltu termini: entitajiet legali, status legali, professjonijiet legali, sistemi legali.", "\u0120uridiku: Numru sostanzjali ta\u2019 okkorrenzi mifruxa fuq diversi temi: In-negozju u l-industrija (30); L-ekonomija, ilfinanzi u l-investiment (5); L-ambjent, l-ikel u r-ri\u017corsi naturali (26); L-UE fid-dinja (3); Kif ta\u0127dem l-UE (487); Is-sa\u0127\u0127a, il-benessri, u l18", "15/09/2016 Prim\u2019Awla tal-Qorti \u010aivili, Bonello Dr Irene vs Awtorit\u00e0 ta\u2019 Malta g\u0127all-Kompetizzjoni u g\u0127allAffarijiet tal-Konsumatur.", "Jannar 2017 \u0127arsien tal-konsumatur (12); Il-\u0127arsien talkonsumatur (u s-sikurezza tal-ikel) (2); Issa\u0127\u0127a (9); L-infrastruttura, ir-ri\u010berka u linnovazzjoni (38); Il-\u0127ajja u d-drittijiet fl-UE (25); Il-mezzi tax-xandir, il-kultura u l-lingwi fl-UE (12); Ix-xog\u0127ol u l-edukazzjoni (12).", "Anali\u017ci \uf02d Id-definizzjoni skont il-filosofija tad-dritt Fid-dawl ta\u2019 dan in-nuqqas ta\u2019 \u010barezza, ikun utli g\u0127alhekk li wie\u0127ed jirrikorri g\u0127all-prin\u010bipji li jo\u0127or\u0121u mill-filosfija tad-dritt biex nisiltu linji gwida dwar l-appro\u010b\u010b li g\u0127andu jittie\u0127ed.", "Dak li jiddefinixxi x\u2019inhu legali jidde\u010bidih ilbniedem meta jille\u0121i\u017cla dwar dak li hu le\u010bitu u tollerat.", "Dan id-dritt ta\u2019 le\u0121i\u017clazzjoni jappartjeni lit-tieni organu tal-istat, ji\u0121ifieri lParlament.", "G\u0127aldaqstant, il-le\u0121i\u017clazzjoni hija kreazzjoni ta\u2019 dak li ji\u0121i definit legali, ji\u0121ifieri li huwa permess li jista\u2019 jsir jew le.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-kun\u010bett tal-ordinament \u0121uridiku huwa ferm akbar minn dak legali.", "Listat legali jifforma parti minn dan lordinament i\u017cda l-\u0121uridiku jmur oltre dak li hu legali.", "Il-\u0121uridiku huwa dak li jistabbilixxi lg\u0127eruq ta\u2019 kontroll fejn tid\u0127ol ir-relazzjoni umana.", "Tifforma parti minnu l-li\u0121i naturali, dik li tistabbilixxi l-\u0121id komuni, dak li huwa naturali minnu nnifsu ming\u0127ajr ma \u0121ie kkreat mill-bniedem.", "Peress li l-bniedem ma jistax ji\u0121i regolamentat unikament mill-filosofija tal\u0127ajja u billi l-bniedem huwa membru ta\u2019 so\u010bjet\u00e0, mil-lat uman bdew ji\u0121u \u017cviluppati \u010berti prin\u010bipji ta\u2019 komportament.", "Il-membri tas-so\u010bjet\u00e0 jkollhom b\u017conn ta\u2019 regoli li jitnisslu minn le\u0121i\u017clazzjoni biex b\u2019hekk ikunu jafu x\u2019jistg\u0127u jag\u0127mlu jew ma jag\u0127mlux, jekk hux legalment possibbli li jag\u0127mluh jew le.", "l-a\u010b\u010bent", "Screenshot me\u0127ud mill-interfa\u010b\u010ba interna tal-IATE", "Ma jidhirx illi qed issir distinzjoni abba\u017ci ta\u2019 xi u\u017cu formali u lanqas ma tispikka xi preferenza distinta.", "Minn din l-anali\u017ci jidher li r-ra\u0121uni g\u0127aliex dawn it-termini jintu\u017caw b\u2019regolarit\u00e0 ttnejn li huma hija l-assenza ta\u2019 gwida \u010bara littraduttur dwar liema terminu g\u0127andu jadotta fit-traduzzjoni tieg\u0127u.", "\u0126afna minna t-tradutturi n\u0127ossuna liberi nag\u0127\u017clu t-terminu \u201clegali\u201d jew \u201c\u0121uridiku\u201d b\u0127allikieku jfissru l-istess \u0127a\u0121a.", "Jidher i\u017cda illi t-terminu \u201clegali\u201d huwa \u0127afna aktar diffu\u017c mit-terminu \u201c\u0121uridiku\u201d.", "Lanqas ma huwa indikat illi \u0121uridiku huwa terminu ri\u017cervat biss g\u0127al sentenzi tal-qorti jew g\u0127al xi tip ta\u2019 test legali tekniku \u0127afna.", "L-g\u0127a\u017cla g\u0127alhekk tidher li g\u0127adha miftu\u0127a sew.", "Madankollu, wie\u0127ed jista\u2019 xorta wa\u0127da jinnota tendenza fissa.", "It-terminu legali nu\u017cawh liberament biex, ng\u0127idu a\u0127na, issir distinzjoni bejn professjoni u o\u0127ra, jew bejn qasam u ie\u0127or (professjoni legali u professjoni medika; konsulent legali u konsulent finanzjarju).", "Dan huwa l-fattur storiku, pere\u017cempju l-legal procurators dejjem issej\u0127u \u201cprokuraturi legali\u201d.", "Hemm ukoll il-fatt illi t-termini msemmija filLi\u0121ijiet ta\u2019 Malta huma msejsa fuq li\u0121i jew sezzjoni tal-li\u0121i, jew jirreferu g\u0127aliha.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, termini/fra\u017cijiet b\u0127al persuna \u0121uridika (g\u0127all-kun\u010bett ta\u2019 kumpanija) u sistema \u0121uridika (fra\u017ci m\u0127addma sew anki \u2019l barra millambjent tal-Qorti) saru stabbiliti salpunt li ftit li xejn ni\u0121u f\u2019dubju dwarhom a\u0127na u nittradu\u010bu.", "Fil-fehma tieg\u0127i, irra\u0121uni g\u0127ala nu\u017caw \u201c\u0121uridiku\u201d u mhux \u201clegali\u201d fi fra\u017cijiet b\u0127al persuna \u0121uridika u sistema \u0121uridika taf tkun dik biex ma ninqabdux nitkellmu dwar \u201cpersuna legali\u201d, jew \u201csistema legali\u201d, b\u0127allikieku qed nimplikaw l-e\u017cistenza ta\u2019 persuni jew sistemi li mhumiex legali.", "Barra minn hekk, persuna \u0121uridika hija kreatura tassistema kollha ta\u2019 li\u0121ijiet u regoli (mhux ta\u2019 li\u0121i wa\u0127da) li kollettivament insej\u0127ulha: sistema \u0121uridika.", "Dan jikkuntrasta mat-terminu separazzjoni legali li huwa kun\u010bett imsejjes fuq li\u0121i wa\u0127da partikolari jew grupp ta\u2019 li\u0121ijiet spe\u010bifi\u010bi.", "Dan ikkonfermawh ukoll il-\u0121uristi lingwisti tal-Kummissjoni waqt diskussjoni re\u010benti dwar g\u0127andniex niktbu \u201cba\u017ci legali\u201d jew inkella \u201cba\u017ci \u0121uridika\u201d.", "Filwaqt li kienu tal-fehma li ma te\u017cistix differenza fit-tifsira ta\u017c-\u017cew\u0121 termini f\u2019dan il-kuntest partikolari g\u0127ax spiss is-sa\u0127\u0127a tal-atti tal-Unjoni tkun \u0121ejja minn att wie\u0127ed, li\u0121i wa\u0127da jew iktar ta\u2019 spiss minn artikolu wie\u0127ed f\u2019li\u0121i (att) partikolari, xi kultant ikun me\u0127tie\u0121 li ssir distinzjoni fixxenarju aktar wiesa\u2019.", "Il-konsiderazzjoni prin\u010bipali f\u2019dawn il-ka\u017cijiet g\u0127andha tkun jekk it-terminu hux jissejjes fuq xi li\u0121i/li\u0121ijiet spe\u010bifi\u010bi jew fuq is-sistema kollha, kif ukoll ilfattur storiku, ji\u0121fieri dak li ilu stabbilit.", "Dr Marie Chantelle Bonni\u010bi hi traduttri\u010bi malKummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "Il-Wiki Interistituzzjonali Malti (WIM) Jeantide Naudi", "ejn l-a\u0127\u0127ar tal-2014 id-Dipartiment tat-Traduzzjoni tal-Kummissjoni Ewropea nieda l-Wiki Interistituzzjonali Malti (WIM).", "L-g\u0127anijiet tal-WIM huma li: 1.", "Iservi ta\u2019 pjattaforma trasparenti ta\u2019: i. komunikazzjoni bejn l-istituzzjonijiet f\u2019materji ta\u2019 terminolo\u0121ija u l-applikazzjoni tag\u0127ha fit-traduzzjoni ii. koordinazzjoni bejn l-istituzzjonijiet dwar inizjattivi terminolo\u0121i\u010bi 2.", "Jikkontribwixxi g\u0127al standardizzazzjoni terminolo\u0121ika skont standards rikonoxxuti tatterminolo\u0121ija 3.", "Jo\u0127loq spazju g\u0127all-konsultazzjoni ma\u2019 esperti nazzjonali f\u2019oqsma spe\u010bjalizzati li jkunu ta\u2019 rilevanza tematika g\u0127at-traduzzjoni 4.", "Jg\u0127in fl-i\u017cvilupp tal-konver\u017cazzjoni terminolo\u0121ika Maltija fi \u0127dan l-UE, bl-g\u0127an li tissa\u0127\u0127a\u0127 il-prassi terminolo\u0121ika u ji\u0121u \u017cviluppati gwidi u struzzjonijiet me\u0127tie\u0121a biex ji\u0121u applikati fl-u\u017cu tat-terminolo\u0121ija.", "Konsultazzjoni esperta Il-pa\u0121na Konsultazzjoni esperta n\u0127olqot sabiex it-terminologi tal-istituzzjonijiet tal-UE jkollhom mezz li jippermettilhom jikkomunikaw ma\u2019 diversi esperti nazzjonali skont il-qasam ta\u2019 g\u0127arfien espert tag\u0127hom u jikkonsultawhom f\u2019ka\u017c ta\u2019 diffikultajiet terminolo\u0121i\u010bi.", "Il-li\u0121ijiet tal-UE jittrattaw g\u0127add kbir ta\u2019 oqsma li jkopru terminolo\u0121ija wiesg\u0127a u varjata.", "Il-kuntatti humu utli g\u0127aliex mhux dejjem ikun fa\u010bli tinstab soluzzjoni g\u0127al \u010berti termini spe\u010bifi\u010bi u indispensabbli biex jg\u0127inuna nu\u017caw termini li forsi di\u0121\u00e0 je\u017cistu u li diffi\u010bli wie\u0127ed ikun jafhom jekk ma jkunx mid\u0127la tal-qasam spe\u010bjalizzat.", "Barra minn hekk, dawn l-esperti jg\u0127inuna wkoll nikkonfermaw \u010berti g\u0127a\u017cliet meta t-terminu Malti ma jkunx je\u017cisti u jkun me\u0127tie\u0121 jin\u0127oloq wie\u0127ed \u0121did.", "L-istruttura tal-WIM", "Nistiednu lil dawk il-qarrejja kollha li ja\u0127dmu f\u2019kamp spe\u010bjalizzat biex jekk jixtiequ jag\u0127mlu parti minn dan in-netwerk ta\u2019 esperti jikkuntattjawna.", "L-uni\u010bi rekwi\u017citi huma li wie\u0127ed ikun ja\u0127dem f\u2019wie\u0127ed mill-oqsma ta\u2019 konsultazzjoni murija hawn ta\u0127t jew ikun mid\u0127la sew tieg\u0127u, jg\u0127o\u017c\u017c il-lingwa Maltija u xi ftit jew wisq ikun konxju mill-prin\u010bipji terminolo\u0121i\u010bi.", "Il-WIM jag\u0127mel parti mill-pjattaforma EurTerm \u2013 European Union Terminology li tipprovdi wikis lingwisti\u010bi g\u0127ad-diskussjoni ta\u2019 kwistjonijiet terminolo\u0121i\u010bi, lista ta\u2019 kuntatti tatterminologi tal-istituzzjonijiet tal-UE u esperti o\u0127ra, \u0121abra vasta ta\u2019 glossarji istituzzjonali u ri\u017corsi esterni (b\u0127al ba\u017cijiet ta\u2019 termini) kif ukoll kalendarju g\u0127al kull avveniment organizzat b\u2019rabta mat-terminolo\u0121ija.", "\u0126ajr lil Reuben Seychell u lil Ludvic Azzopardi Ferrando li g\u0127enu mhux ftit biex jitnieda dan il-WIM.", "\u0126ajr ukoll lill-Kapijiet tal-kollaborazzjoni min-na\u0127a tag\u0127hom, littradutturi li jressqu l-mistoqsijiet biddiffikultajiet terminolo\u0121i\u010bi, lit-terminologi kollha involuti u lill-esperti li di\u0121\u00e0 ssie\u0127bu f\u2019dan il-WIM.", "Il-kontributi siewja tag\u0127hom i\u017commu dan il-WIM \u0127aj u attiv.", "l-a\u010b\u010bent", "Fl-a\u0127\u0127ar i\u017cda mhux l-inqas, nirringrazzja wkoll lil dawk l-esperti kollha li ilhom \u017cmien jg\u0127inuna f\u2019\u0127idmietna u li dejjem ikunu lesti jag\u0127tuna daqqa t\u2019id kull meta nibag\u0127tulhom xi diffikult\u00e0, kemm permezz tal-WIM kif ukoll bl-email jew bit-telefon.", "Nittamaw li dan in-netwerk jibqa\u2019 jikber u jservi dejjem aktar ta\u2019 pjattaforma ta\u2019 diskussjoni b\u2019sa\u0127\u0127itha u kostruttiva.", "Informazzjoni dwar l-a\u010b\u010bess g\u0127all-Wiki Interistituzzjonali Malti (WIM) A. EU Login Biex ting\u0127ata a\u010b\u010bess g\u0127all-WIM u tikkontribwixxi b\u0127ala espert f\u2019wie\u0127ed jew iktar mis-sitt oqsma ta\u2019 konsultazzjoni, l-ewwel nett irid ikollok kont \u201cEU Login\u201d.", "Ir-re\u0121istrazzjoni g\u0127al kont \u201cEU Login\u201d hija fa\u010bli \u0127afna u tie\u0127u biss ftit minuti.", "Ifta\u0127 l-istruzzjonijiet: https://webgate.ec.europa.eu/cpnp/public/ecas-create.cfm", "Biex tibda trid issegwi dan il-link:", "Segwi l-istruzzjonijiet pass pass u jekk te\u0127el ara ssibx twe\u0121iba fl-FAQ: https://webgate.ec.europa.eu/cpnp/faq/?event=faq.show", "Biex ting\u0127ata a\u010b\u010bess g\u0127all-WIM trid tibg\u0127atilna l-Unique identifier at the Commission (uid).", "Wara l-login, ikklikkja fuq il-ger fir-rokna ta\u2019 fuq, in-na\u0127a tal-lemin u ag\u0127\u017cel \u201cMy Account\u201d.", "Ikklikkja fuq l-g\u0127a\u017cla \u201cMy Account Details\u201d.", "l-a\u010b\u010bent", "Nota: malli jin\u0127oloqlok il-kont jg\u0127idlek mill-ewwel x\u2019inhu l-uid tieg\u0127ek.", "Ibg\u0127athulna flimkien mal-qasam ta\u2019 g\u0127arfien espert tieg\u0127ek f\u2019dan l-indirizz: DGT-MT-TERM@ec.europa.eu", "Hekk kif nir\u010bievu din l-informazzjoni nag\u0127tuk a\u010b\u010bess g\u0127all-WIM.", "Wara li nikkonfermawlek l-a\u010b\u010bess tista\u2019 tid\u0127ol fil-WIM.", "F\u2019ka\u017c ta\u2019 diffikult\u00e0 tista\u2019 tibg\u0127at email lil DGT-MT-TERM: DGT-MT-TERM@ec.europa.eu B. Il-WIM B.1.Biex ikollok a\u010b\u010bess g\u0127all-WIM l-ewwel trid tid\u0127ol fil-kont EU Login: https://webgate.ec.europa.eu/cas", "Imbag\u0127ad tista\u2019 tid\u0127ol fil-WIM billi ssegwi dan il-link: https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/wikis/display/MTTERM/MT+Term+Home", "Fil-parti ta\u2019 fuq tal-pa\u0121na ewlenija tal-WIM issib introduzzjoni \u0121enerali filwaqt li fuq in-na\u0127a taxxellug hemm elenkati l-pa\u0121ni disponibbli fil-WIM.", "Il-parti li tikkon\u010berna l-esperti Maltin hija dik imsej\u0127a Konsultazzjoni esperta li mbag\u0127ad tinqasam f\u2019g\u0127add ta\u2019 dominji:", "l-a\u010b\u010bent", "C. Fil-prattika kif ja\u0127dem il-WIM?", "Ng\u0127idu a\u0127na wie\u0127ed mit-terminologi tal-istituzzjonijiet jixtieq parir espert dwar l-ekwivalenti bil-Malti ta\u2019 red sea bream.", "It-terminologu jifta\u0127 konsultazzjoni dwar dan is-su\u0121\u0121ett fil-WIM billi jid\u0127ol fil-parti Konsultazzjoni esperta u mbag\u0127ad Konsultazzjoni - Xjenza naturali u applikata.", "Hekk kif itterminologu jkun da\u0127\u0127al l-informazzjoni kollha li jixtieq jibda diskussjoni dwarha u jag\u0127fas save, kull min irre\u0121istra b\u0127ala espert fil-qasam ta\u2019 Konsultazzjoni - Xjenza naturali u applikata jir\u010bievi notifika bl-email.", "Mill-email ta\u2019 notifika tista\u2019 tag\u0127fas View page biex tmur direttament fil-WIM u jekk ikollok soluzzjoni, su\u0121\u0121eriment jew kumment, ikklikkja fuq Add comment.", "Tista\u2019 wkoll tindika li inti taqbel mas-su\u0121\u0121eriment mog\u0127ti minn min \u0127oloq l-entrata, jew forsi massu\u0121\u0121eriment ta\u2019 kollega, billi direttament fuq il-WIM jew sa\u0127ansitra mill-email ta\u2019 notifika stess tag\u0127fas Like.", "Tista\u2019 ta\u0121\u0121orna l-profil personali.", "l-a\u010b\u010bent", "Tista\u2019 wkoll tikkontrolla kif tir\u010bievi n-notifiki.", "D. Min iktar jista\u2019 jkollu a\u010b\u010bess g\u0127all-WIM?", "Jekk ta\u0127dem mal-Istituzzjonijiet Ewropej u g\u0127andek kont EU login, jew forsi di\u0121\u00e0 g\u0127andek kont EU Login b\u0127ala estern, fa\u010bli \u0127afna ssegwi d-de\u010bi\u017cjonijiet terminolo\u0121i\u010bi li jintla\u0127qu bejn it-terminologi tal-UE u li minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien ji\u0121u ppublikati fil-WIM.", "Id\u0127ol fil-kont EU Login u \u017cur il-WIM billi ssegwi dan il-link: https://webgate.ec.europa.eu/fpfis/wikis/pages/viewpage.action?pageId=89166290", "B\u2019dan il-mod, kull darba li terminologu jippubblika de\u010bi\u017cjoni \u0121dida, inti ti\u0121i mg\u0127arraf awtomatikament permezz ta\u2019 notifika bl-email.", "Jeantide Naudi hija terminologa mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti O\u0127ra", "Lenti personali: il-karriera ta\u2019 traduttur u/jew ta\u2019 interpretu tal-konferenzi flistituzzjonijiet tal-UE Clyde Triganza", "if kemm-il darba spjegalna u wriena Ivan Said f\u2019diversi \u0127ar\u0121iet ta\u2019 la\u010b\u010bent, il-professjoni ta\u2019 traduttur u ta\u2019 interpretu ilha te\u017cisti fost il-Maltin anke jekk mhux dejjem kienet meqjusa jew indukrata bl-istess mod.", "Madankollu, iss\u0127ubija ta\u2019 Malta fl-Unjoni Ewropea fl-2004 donnha tat nifs \u0121did u spinta kbira lil dawn i\u017c\u017cew\u0121 professjonijiet.", "Forsi ta\u2019 min wie\u0127ed jipprova jg\u0127arbel dawn it-tnejn minn lenti personali u fil-kuntest tal-istituzzjonijiet talUnjoni Ewropea.", "L-ewwel nett tajjeb li wie\u0127ed jiddistingwi bejniethom.", "Minkejja li wie\u0127ed jista\u2019 jqishom b\u0127ala \u017cew\u0121 na\u0127at tal-istess munita, i\u017c-\u017cew\u0121 professjonijiet je\u0127tie\u0121u tekniki differenti u \u0127iliet differenti.", "Illum il-\u0121urnata, f\u2019\u0127idmieti b\u0127ala traduttur nu\u017ca l-Malti miktub biex lewwel u qabel kollox inwassal il-messa\u0121\u0121 ta\u2019 awtur barrani bil-lingwa tieg\u0127i.", "Min-na\u0127a lo\u0127ra, meta fl-img\u0127oddi kont na\u0127dem b\u0127ala interpretu tal-konferenzi, f\u2019\u0127idmieti kont nu\u017ca l-iktar il-Malti mitkellem biex bi lsieni (kemm dak litterali kif ukoll dak figurattiv!) inwassal il-messa\u0121\u0121 ta\u2019 kelliem barrani.", "differenza ewlenija u \u017c-\u017cew\u0121 professjonijiet jirrikjedu ta\u0127ri\u0121 apposta u \u0127iliet spe\u010bifi\u010bi proprju g\u0127aliex huma differenti.", "Ikun siewi li nix\u0127tu ftit dawl fuqhom.", "Xi kultant dak li jkun jist\u0127ajjel it-tradutturi jew l-interpreti tal-konferenzi b\u0127al spe\u010bi ta\u2019 pappagall g\u0127ax qishom \u02bbjirrepetu\u2019 xi \u0127a\u0121a bi lsien twelidhom.", "Anke jekk xi kultant xog\u0127olhom jaf ikun ripetittiv, nemmen li min ja\u0127sibha hekk ikun qed ji\u017cgarra \u0121mielu.", "Ixxbieha li ti\u0121ini f\u2019mo\u0127\u0127i, li iktar na\u0127seb li tolqot il-musmar fuq rasu, hija dik ta\u2019 \u0127ajjata.", "Ittradutturi u l-interpreti tal-konferenzi, bil-\u0127ila kollha u b\u2019sabar liema b\u0127alu, iridu jaqbdu l\u0127ajt li jkollhom (il-kitba/id-diskors) u minnu jins\u0121u prodott skont l-ordni tax-xerrej (talawtur/tal-kelliem) u jfassluh bl-aqwa mod.", "Importanti immens li l-ordni ti\u0121i rrispettata, g\u0127aliex inkella \u017cgur li x-xerrej ma jkunx kuntent.", "G\u0127alhekk, xog\u0127olhom huwa li l-messa\u0121\u0121 iwassluh bl-i\u017cjed mod konsistenti u koerenti possibbli.", "Xog\u0127ol il-\u0127ajjat ma jkunx g\u0127alih imma g\u0127al \u0127addie\u0127or, u bl-istess mod ittradutturi u l-interpreti tal-konferenzi ja\u0127dmu g\u0127al \u0127addie\u0127or (is-semmieg\u0127a jew il-qarrejja) biex jiffa\u010bilitaw il-komunikazzjoni.", "Minkejja dan, \u0127ajjat vera tajjeb, wara li jkun \u0127ejja, irrakkma, xellel jew ta l-keffa, tant ikollu xog\u0127lu bizzilla, li jkun qisu g\u0127amlu g\u0127alih.", "Jien tal-fehma li traduttur jew interpretu talkonferenzi jrid jimmira li jil\u0127aq dan l-istess", "l-a\u010b\u010bent", "g\u0127an.", "B\u2019hekk tassew nemmen li b\u0127all-\u0127ajjata tajbin, irid ikollhom l-amor proprju g\u0127al xog\u0127olhom f\u2019kull waqt.", "Differenza importanti o\u0127ra bejn i\u017c-\u017cew\u0121 professjonijiet hija li filwaqt li l-interpreti talkonferenzi jridu jwasslu prodott f\u2019qasir \u017cmien u bi spirtu pront, it-tradutturi g\u0127andhom ilpossibbilt\u00e0 li jqisu mitt darba u jaqtg\u0127u darba.", "Minkejja li mal-ewwel daqqa t\u2019g\u0127ajn dan jaf jidher b\u0127ala xi lussu, fil-verit\u00e0 hija wkoll sikkina taqta\u2019 minn \u017cew\u0121 na\u0127at g\u0127ax ifisser li xog\u0127ol it-traduttur mistenni jkun pjuttost mirqum u pre\u010bi\u017c g\u0127ax m\u2019g\u0127andux l-isku\u017ca li ma setax ju\u017ca xi g\u0127odod ta\u2019 g\u0127ajnuna.", "Pi\u017c ie\u0127or li skonti pjuttost iwassal biex iddiffikult\u00e0 ta\u017c-\u017cew\u0121 professjonijiet tkun l-istess,", "huwa li g\u0127ad-differenza tal-interpretar, ittraduzzjoni tinkiteb u kif stqarr eluf ta\u2019 snin ilu Caius Titus f\u2019diskors lis-Senat Ruman, \u201cverba volant, scripta manent\u201d, ji\u0121ifieri l-kliem li jing\u0127ad bil-fomm jintesa fa\u010bilment, i\u017cda lkliem bil-miktub jibqa\u2019 (u b\u2019hekk jorbot iktar).", "G\u0127alhekk, importanti li traduttur ma jkunx xi \u0127add li jikkuntenta jew ag\u0127ar iraqqa\u2019 l-pannu bil-qara\u2019 a\u0127mar i\u017cda jkun tassew xi \u0127add li jippika mieg\u0127u nnifsu u jibqa\u2019 sakemm isib tarf kull kobba m\u0127abbla li jiltaqa\u2019 mag\u0127ha hu u jwettaq xog\u0127lu.", "Proprju g\u0127aliex it-tradutturi jew l-interpreti talkonferenzi, fil-ka\u017c tag\u0127na, huma uffi\u010bjali talistituzzjonijiet Ewropej, bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 xog\u0127olhom qed joffru servizz u dan je\u0127tie\u0121", "l-a\u010b\u010bent", "ikun tal-eqqel kwalit\u00e0 dejjem, iktar u iktar meta dan ikun bil-miktub.", "Na\u0127seb li hawnhekk is-sodisfazzjon f\u2019\u0127idmet it-tnejn hija l-muftie\u0127 ta\u2019 kollox.", "Is-sodisfazzjon mhuwiex dirett i\u017cda iktar jinkiseb fit-tul, meta x-xog\u0127ol jitlesta.", "Kemm it-traduttur i\u017cda wisq iktar l-interpretu tal-konferenzi jiksbu s-sodisfazzjon i\u017cjed ma dak li jkun jidra jaqra/jisma\u2019 xog\u0127olhom ming\u0127ajr ma jiddarras jew meta tant jafdahom li permezz ta\u2019 \u0127idmiethom u tas-servizz li qed joffru dak li jkun jista\u2019 jwettaq xog\u0127lu sew ming\u0127ajr intoppi u ming\u0127ajr ma jkollu g\u0127alfejn jirrikorri g\u0127all-ori\u0121inal.", "Dan mhux dejjem ikun il-ka\u017c, spe\u010bjalment g\u0127at-traduttur li ja\u0127dem fluffi\u010b\u010bju.", "Madankollu, il-qofol ta\u2019 xog\u0127ol linterpretu tal-konferenzi jew tat-traduttur isir minn wara l-kwinti.", "\u0127iltu u jistinka sabiex wara kull \u0121urnata xog\u0127ol, b\u2019kuxjenza safja jkun jista\u2019 j\u0127ares lejn il-mera u jg\u0127id \u201cG\u0127amilt \u0127ilti biex nipprodu\u010bi bi\u010b\u010ba xog\u0127ol tajba\u201d.", "G\u0127alhekk, mill-esperjenza personali, nemmen li importanti li kemm l-interpretu talkonferenzi, i\u017cda wisq iktar it-traduttur, i\u017comm f\u2019mo\u0127\u0127u li s-servizz li joffri jrid ikun ta\u2019 kwalit\u00e0 li tkun ta\u2019 \u0121ie\u0127 g\u0127all-istituzzjoni li qed ja\u0127dem g\u0127aliha.", "Il-kwalit\u00e0 tas-servizz li jkun qed joffri m\u2019g\u0127andhiex tvarja skont jekk isservizz jintu\u017cax jew le.", "Illum il-\u0121urnata, ilmezzi tal-komunikazzjoni tkattru u bilvidjokonferenzi jew bl-g\u0127odod tal-\u0121bir tat-testi di\u0121itali minn fuq l-internet jaf xog\u0127lok ma jkollux effett biss fl-immedjat jew g\u0127an-nies ta\u2019 madwarek, imma fuq medda itwal ta\u2019 \u017cmien u fuq firxa usa\u2019 ta\u2019 nies.", "Bl-internet u bil-midja so\u010bjali, qatt ma tista\u2019 tkun \u010bert min se jkollu a\u010b\u010bess g\u0127al xog\u0127lok u meta se ji\u0121i apprezzat jew imwaqqa\u2019 g\u0127a\u017c-\u017cufjett.", "B\u2019xorti \u0127a\u017cina, il\u0127a\u017cin ta\u2019 darba u twaqqig\u0127 g\u0127a\u010b-\u010bajt donnhom iqanqlu i\u017cjed interess milli t-tajjeb li jsir ta\u2019 kuljum.", "G\u0127aldaqstant, nemmen li l-g\u0127an ewlieni ta\u2019 kull professjonist huwa li jag\u0127mel", "F\u2019\u0127idmieti fl-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, kemm fil-qasam tal-interpretar talkonferenzi kif ukoll dak tat-traduzzjoni, kelli lopportunit\u00e0 li nara b\u2019g\u0127ajnejja li dawk li l-iktar kienu ibsin mag\u0127hom infushom u tassew fitti f\u2019\u0127idmiethom kienu wkoll dawk li x-xog\u0127ol tag\u0127hom kien iservi ta\u2019 e\u017cempju g\u0127all-o\u0127rajn u anke g\u0127alija.", "Kif jg\u0127idu, l-e\u017cempju jkaxkar, fittajjeb u fil-\u0127a\u017cin.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-e\u017cempju tajjeb u tax-xog\u0127ol siewi ta\u2019 xi w\u0127ud, ma\u017c-\u017cmien irnexxieli nsir uffi\u010bjal tal-Kummissjoni Ewropea, u fi\u010b-\u010bokon tieg\u0127i nittama li billi ni\u0121bed \u0127abel wie\u0127ed mal-kollegi tieg\u0127i, g\u0127emili u \u0127idmieti jkunu ta\u2019 g\u0127ajnuna mhux biss g\u0127all-qarrejja i\u017cda wkoll g\u0127al \u0127addie\u0127or li tassew ikun jixtieq jid\u0127ol b\u2019ru\u0127u u \u0121ismu g\u0127all-karriera ta\u2019 traduttur u/jew ta\u2019 interpretu tal-konferenzi fl-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea.", "Fl-img\u0127oddi, fil-\u0127idma tieg\u0127i b\u0127ala interpretu tal-konferenzi, id-dokumenti l-iktar ikkumplikati u dawk li s-soltu l-iktar li jrabbu t-trab fuq l-ixkaffa kienu l-i\u017cjed importanti u kienu l-iktar li kont ni\u0121i b\u017conn qabel ma nid\u0127ol fil-kabina.", "Frott l-g\u0127araq ta\u2019 xbin it-tradutturi kont ninteba\u0127 bih meta t-traduzzjoni ta\u2019 dokument ikkumplikat kienet tg\u0127inni biex meta nid\u0127ol fil-kabina nkun bi\u017c\u017cejjed mid\u0127la tat-terminolo\u0121ija diffi\u010bli biex inwassal ilmessa\u0121\u0121 b\u2019mod pre\u010bi\u017c u bit-terminolo\u0121ija korretta.", "Clyde Triganza hu traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "Giovanni Falzon: traduttur tasSalmi Mons. Lawrenz Cachia", "is-sena 1926 l-g\u0127aqda Protestanta British and Foreign Bible Society (BFBS) ippubblikat il-Ktieb tas-Salmi bil-Malti.", "Dan il-ktieb, stampat Londra, ma fih imkien l-isem tat-traduttur, i\u017cda millkorrispondenza ta\u2019 dik is-So\u010bjet\u00e0 nafu li ttraduttur kien Giovanni Falzon, Malti li dik il\u0127abta kien joqg\u0127od Tune\u017c.", "Kienet bag\u0127titu hemm il-World Evangelical Alliance (WEA) biex ja\u0127dem fost il-Maltin tal-post li kienu jg\u0127oddu mat-12,000.", "Dan Falzon kien qassis reli\u0121ju\u017c Kattoliku (Agostinjan mill-Furjana) li flimkien ma\u2019 eks sa\u010berdot reli\u0121ju\u017c ie\u0127or, \u0120u\u017ceppi Maurin, qaleb g\u0127ar-reli\u0121jon Protestanta.", "\u0120ew skumnikati t-tnejn li huma mill-Ar\u010bisqof Pietru Pace f\u2019April tal-1913.1 \u0120u\u017ceppi Maurin ukoll kien ipprova jag\u0127mel xi traduzzjonijiet tal-Bibbja bil-Malti g\u0127all-istess G\u0127aqda i\u017cda xog\u0127lu ma ntg\u0127o\u0121obx u ma t\u0127alliex ikompli.", "G\u0127all-kuntrarju, ix-xog\u0127ol ta\u2019 Falzon intlaqa\u2019 tajjeb mill-mexxejja tasSo\u010bjet\u00e0 msemmija li g\u0127alkemm ma stampawlux kollox, ippubblikawlu s-Salmi.", "Barra mis-Salmi, Falzon ittradu\u010bielhom ukoll Van\u0121elu u ittra tat-Testment il-\u0120did.", "Fit-traduzzjonijiet tieg\u0127u, Falzon mexa prin\u010bipalment fuq il-Bibbja Taljana ta\u2019 Giovanni Diodati.", "Diodati twieled fl-1576 f\u2019\u0120inevra, i\u017cda l-familja tieg\u0127u kienet Taljana minn Lucca.", "Kien professur tat-teolo\u0121ija, 1", "L-ewwel traduzzjoni tas-Salmi bil-Malti saret mir-Rev.", "M. A. Camilleri li qaleb is-Salmi millEbrajk u stampahom b\u0127ala \u017cieda mal-Ktieb itTalb ta\u2019 G\u0127alenija (The Book of Common Prayer) li wkoll qalbu bil-Malti.", "It-traduzzjoni kienet iebsa u mhux kul\u0127add kien se jifhimha.", "Din kienet pubblikazzjoni Protestanta u r-Rev.", "Fl-1845 Richard Taylor, Kattoliku, \u0127are\u0121 edizzjoni tas-Salmi bil-Malti, i\u017cda din kienet aktar parafra\u017ci milli traduzzjoni tassew.", "Fl-1848 l-istess Taylor ippubblika traduzzjoni bil-Malti tal-Uffizzju u l-Quddies tal-\u0120img\u0127a Mqaddsa u, f\u2019din l-edizzjoni, g\u0127amel u\u017cu mis-Salmi ta\u2019 M. A. Camilleri b\u2019xi tibdiliet \u017cg\u0127ar.", "Traduzzjoni o\u0127ra Kattolika tas-Salmi saret minn Alfons Marija Galea u dehret fis-sena 1929.", "Din kienet ibba\u017cata fuq il-Latin tal-Vulgata.", "Traduzzjonijiet aktar re\u010benti tas-Salmi bil-Malti huma dawk tal-Professur P. P. Saydon fil-Bibbja Saydon (l-ewwel edizzjoni 1950), ta\u2019 Patri Donat Spiteri fil-Bibbja tal-G\u0127aqda Biblika Maltija (lewwel edizzjoni 1973), ta\u2019 Karmnu Zammit filBibbja tieg\u0127u tal-1980 u ta\u2019 Patri Gwido Schembri f\u2019edizzjoni limitata tal-2006.", "ministru Kalvinista, u traduttur tal-Bibbja millilsna ori\u0121inali g\u0127at-Taljan (1603) u g\u0127allFran\u010bi\u017c (1644).", "Fil-korrispondenza tieg\u0127u mal-BFBS, Giovanni Falzon insista \u0127afna li ried jag\u0127mel traduzzjoni g\u0127all-Malti li tinftiehem minn kul\u0127add.", "Ried jevita kliem qadim li ntesa u kliem ie\u0127or li seta\u2019 ma jinftihemx.", "Falzon ma kienx qed jirreferi g\u0127at-traduzzjonijiet talProfessur Saydon, g\u0127ax dawn kienu g\u0127adhom ma bdewx jidhru.", "Kellu f\u2019mo\u0127\u0127u ttraduzzjonijiet ta\u2019 M. A. Vassalli u ta\u2019 Dun Mikiel An\u0121 Camilleri, li saru g\u0127all-Protestanti,", "l-a\u010b\u010bent", "Jannar 2017 u li kienu mi\u017cg\u0127uda kliem \u2018tqil\u2019.", "I\u017cda dak li qal Falzon jista\u2019 ji\u0121i applikat ukoll xi ftit g\u0127al Saydon.", "G\u0127alkemm Saydon kellu \u0127afna merti, meta bdiet issir il-Litur\u0121ija bil-Malti, in\u0127asset il-\u0127tie\u0121a li ssir traduzzjoni \u0121dida g\u0127ax dik ta\u2019 Saydon ma ni\u017clitx tajjeb malKattoli\u010bi Maltin li jiffrekwentaw il-Litur\u0121ija regolarment.", "Il-fatt li Falzon ried jevita \u010bertu kliem qadim ma jfssirx li hu da\u0127\u0127al \u0127afna kliem bit-Taljan bla b\u017conn.", "L-g\u0127a\u017cla tal-kliem hija bilan\u010bjata \u0127afna, i\u017cda fejn \u0127tie\u0121lu jda\u0127\u0127al kelma ta\u2019 nisel Taljan ma qag\u0127adx jiddejjaq, basta n-nies jifhmuha.", "Biex in\u0121ib e\u017cempju wie\u0127ed, fisSalm 118, vers 22 naqraw: \u201cIl-\u0121ebla li sebqu l-benneja saret ras ilkantuniera\u201d.", "Il-verb \u201csebaq\u201d huwa ta\u2019 nisel Semitiku (g\u0127alkemm hawn qed jintu\u017ca \u0127a\u017cin) i\u017cda n-nom \u201ckantuniera\u201d huwa ta\u2019 nisel Rumanz.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, fit-traduzzjoni tal-G\u0127aqda Biblika naqraw \u201cIl-\u0121ebla li warrbu l-bennejja saret il-\u0121ebla tax-xewka\u201d.", "Silta mit-traduzzjoni ta\u2019 Il-Ktieb tasSalmi ta\u2019 G. Flazon", "Dwar l-ortografija Falzon kien sema\u2019 li l-G\u0127aqda tal-Kittieba talMalti kellha to\u0127ro\u0121 xi regoli \u0121odda u xtaq jikseb kopja tag\u0127hom, i\u017cda ma rnexxilux.", "Ma ninsewx li rregoli \u0127ar\u0121u fl-1924 u dak i\u017c-\u017cmien Falzon kellu \u0127afna mit-traduzzjoni lesta.", "Barra minn hekk, wara li \u0127ar\u0121u r-regoli tal-G\u0127aqda, dawn damu \u0127afna ma bdew jintu\u017caw, \u0127lief minn ftit.", "G\u0127alhekk Falzon waqa\u2019 fuq l-ortografija bba\u017cata fuq dik Taljana.", "Biex ifisser il-konsonanti tag\u0127na \u010b u \u0121, flok jikteb tikka fuq rashom iqieg\u0127ed apostrofu warajhom.", "Hekk: c\u2019ahad, g\u2019abar (= \u010ba\u0127ad, \u0121abar).", "I\u017cda meta wara dawk il-konsonanti hemm vokali e jew i, l-apostrofu ma jintu\u017cax.", "Hekk: ceda, gera (= \u010beda, \u0121era).", "Jidher li Giovanni Falzon, g\u0127alkemm \u0121ieli fta\u0127ar (f\u2019xi korrispondenzi) li g\u0127amel \u017cmien twil jikteb f\u2019gazzetta lokali bil-Malti, u li sa\u0127ansitra \u0121ieli tawh jikteb l-editorjali, ma kienx mid\u0127la bi\u017c\u017cejjed talgrammatika Maltija u g\u0127alhekk l-ortografija tkompli tidher stramba, pere\u017cempju meta j\u0127allat ilkonsonanti g\u0127ajn mal-akka: \u201cFejn hu Alla tahhom\u201d (Salm 79 v 10); \u201cU Alla kien jitmahhom\u201d (Salm 81 v 16).", "Wie\u0127ed jistenna li f\u2019din it-traduzzjoni jiltaqa\u2019 ma\u2019 xi versi li ma jaqblux mal-Vulgata u xi drabi lanqas mat-traduzzjonijiet Protestanti moderni.", "Ng\u0127idu a\u0127na fit-Tieni Salm, fil-vers 12 naqraw: \u201cBusu lil Iben!\u201d kif hemm fil-King James Version.", "I\u017cda kul\u0127add jaqbel li dan il-vers huwa diffi\u010bli \u0127afna u hemm traduzzjonijiet diversi tieg\u0127u.", "\u0126a\u0121a o\u0127ra interessanti hija li xi drabi t-traduttur i\u017cid xi kelma jew tnejn biex ji\u010b\u010bara s-sens, u meta jag\u0127mel hekk ju\u017ca l-korsiv.", "G\u0127andna napprezzaw li Falzon fehem l-importanza li t-traduzzjoni tal-Bibbja trid tkun fi kliem li jifhmu kul\u0127add.", "U dan huwa dak li pprova jag\u0127mel.", "l-a\u010b\u010bent", "Traduzzjoni", "bil-Latin", "Traduzzjoni bil-Malti", "http://www.bibbiaedu.it", "Sena tal-pubblikazzjoni", "Dich il hagira li ma riedu Il bennejja f\u2019dakka \u2019l coll: Ras ix-xeuca bilgiri saret Tahchem collox hia ucoll.", "Il-\u0121ebla li sebqu l-benneja saret ras il-kantuniera.", "L-G\u0127aqda Biblika", "Il-\u0121ebla li warrbu l-bennejja saret il-\u0121ebla tax-xewka.", "Il-\u0127a\u0121ra li rmew il-bennejja saret ras il-g\u0127areb.", "L-edizzjoni tal-MUSEUM, 1990", "Il-\u0127a\u0121ra li rmew il-bennejja saret ras ix-xewka.", "L-edizzjoni tal-MUSEUM, 1995", "Il-ver\u017cjoni elettronika tal-Bibbja li hemm fuq Laikos.org", "Il-\u0121ebla li warrbu l-bennejja saret il-\u0121ebla tax-xewka.", "\u0126ajr lil Ivan Said g\u0127al din it-tabella *", "F\u2019\u010berti edizzjonijiet dan is-Salm jidher b\u0127ala Salm 118 u f\u2019edizzjonijiet o\u0127ra jidher b\u0127ala Salm 117.", "Dan g\u0127aliex f\u2019xi edizzjonijiet is-Salmi jing\u0127addu skont il-Bibbja Lhudija, li mis-Salm 10 sas-Salm 147 hi dejjem wie\u0127ed \u2019il quddiem millver\u017cjoni Griega u mill-Vulgata.", "Ir-ra\u0121uni hi li s-Salm 9 tal-Bibbja Griega, fil-Bibbja Lhudija jinqasam fis-Salmi 9 u 10.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, is-Salmi 146 u 147 tal-Bibbja Griega jing\u0127aqdu f\u2019Salm wie\u0127ed, is-Salm 147 tal-Bibbja Lhudija.", "F\u2019din il -ver\u017cjoni, fl-edizzjoni ta\u2019 Richard Taylor, il-vers jidher b\u0127ala l-vers 22 tas-Salm 117, g\u0127aliex it-traduttur qaleb millVulgata Latina. ** Fl-artiklu Protestant Bible translation into Maltese: The Book of Psalms 1919-1926 (Journal of Maltese Studies, il\u0126ar\u0121a Nru 15 tal-1983, pp. 3-13), Mons. Karm Sant jag\u0127ti \u0127afna e\u017cempji o\u0127ra mit-traduzzjoni tas-Salmi ta\u2019 Giovanni Falzon u jqabbilhom kemm mat-test sors Taljan ta\u2019 Diodati kif ukoll ma\u2019 traduzzjoni o\u0127ra g\u0127all-Malti tat-traduttur M. A. Camilleri.", "Nota dwar l-awtur: Fl-2013, il-Mons.", "Cachia \u0127are\u0121 L-Istorja tal-kotba Mqaddsa Maqlubin bil-Malti \u2013 b\u2019referenza spe\u010bjali g\u0127all-Ewwel Traduzzjoni tas-Salmi.", "Fih insibu, fost affarijiet o\u0127ra, studju tal-vokabularju tal-Ktieb tas-Salmi tarRev.", "Mikiel An\u0121 Camilleri (1845-1847), eks sa\u010berdot Kattoliku li ng\u0127aqad mal-Knisja Anglikana.", "Fi Frar tal-2016 \u0127are\u0121 edizzjoni \u0121dida tal-Lexicon, id-dizzjunarju Malti-Latin-Taljan li Mikiel Anton Vassalli \u0127are\u0121 fl1796.", "l-a\u010b\u010bent", "L-a\u0127\u0127ar rettifiki ortografija Fran\u010bi\u017ca", "L-idea g\u0127al dan l-artiklu [...] \u0121ejja mill-\u0127sieb tieg\u0127i li rre\u017cistenza lejn rettifiki fil-lingwa miktuba [...] tonqos, ladarba wie\u0127ed jesponi ru\u0127u anki g\u0127al dak li ji\u0121ri f\u2019lingwi differenti.", "ull riforma fl-ortografija ta\u2019 lingwa, jew imqar rettifika tag\u0127ha, \u017cgur u mhux forsi to\u0127loq polemiki kbar.", "Filkuntest tal-Malti, din ir-re\u017cistenza di\u0121\u00e0 rajnieha meta l-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti \u0127are\u0121 id-de\u010bi\u017cjonijiet tieg\u0127u fl-2008, u ilna minn dak i\u017c-\u017cmien naqraw diversi dibattiti fuq il-midja so\u010bjali rigward de\u010bi\u017cjonijiet u rettifiki li jolqtu l-lingwa tag\u0127na.", "Il-kwistjoni tal-kliem li die\u0127el fil-Malti mill-Ingli\u017c ilha t\u0127assibna, g\u0127ax daqskemm insibuha fa\u010bli biex, a\u0127na u nit\u0127addtu, induru mill-ewwel g\u0127al xi kelma bl-Ingli\u017c, daqstant ie\u0127or ne\u0127lu meta ni\u0121u biex niktbuha.", "Ftit xhur ilu l-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti ppre\u017centa l-proposti tieg\u0127u g\u0127all-kitba ta\u2019 kliem b\u0127al dan, u qed jer\u0121a\u2019 jikkonsulta mal-pubbliku \u0121enerali qabel jippubblikahom.", "Ta\u2019 min wie\u0127ed jg\u0127id li dawn ir-rettifiki mhumiex xi \u0127liqa ri\u010benti.", "\u0126afna kienu dawk li ma kellhomx l-i\u010bken idea li kienu \u0121ew de\u010bi\u017ci 26 sena ilu.", "Fil-fatt kien l-24 ta\u2019 Ottubru 1989 meta l-Prim Ministru Fran\u010bi\u017c, Michel Rocard, talab lill-Conseil sup\u00e9rieur de la langue fran\u00e7aise biex iressaq proposti bl-g\u0127an li jelimina l-in\u010bertezzi u l-kuntradizzjonijiet li kienu \u017cviluppaw fil-lingwa ta\u2019 Moli\u00e8re.", "Kmieni din is-sena kienu r-rettifiki flortografija Fran\u010bi\u017ca li qajmu rivoluzzjoni s\u0127i\u0127a fuq il-midja so\u010bjali.", "Il-puristi lingwisti\u010bi Fran\u010bi\u017ci u anke l-pubbliku \u0121enerali esprimew ir-rabja tag\u0127hom meta t\u0127abbar li madwar 2,000 kelma ntlaqtu mit-tibdil.", "B\u0127alma sikwit ji\u0121ri fuq il-midja so\u010bjali, \u0121ew i\u010b\u010birkolati ine\u017cattezzi li komplew jallarmaw lill-pubbliku g\u0127alxejn, b\u0127al pere\u017cempju li kienu se jtajru minn fuq ras il-Fran\u010bi\u017ci dak il-kappell \u010bkejken li tant hu g\u0127al qalbhom, l-a\u010b\u010bent circonflexe.", "F\u2019kemm ili ng\u0127idlek ing\u0127aqdu eluf fil-kampanja #JeSuisCirconflexe.", "l-a\u010b\u010bent", "\u201claisser\u201d, il-kliem missellef, il-kliem kompost u \u010berti anomaliji fil-lingwa.", "Min\u0127abba l-fatt li ma kinux ta\u2019 natura obbligatorja, dawn irrettifiki ntesew sakemm fl-a\u0127\u0127ar l-edituri talkotba edukattivi dde\u010bidew li jimplimentawhom fis-sena skolastika 2016.", "L-idea g\u0127al dan l-artiklu dwar ir-riforma ortografika li g\u0127adha kif \u0121iet implimentata filka\u017c tal-Fran\u010bi\u017c \u0121ejja mill-\u0127sieb tieg\u0127i li rre\u017cistenza lejn rettifiki fil-lingwa miktuba, tkun liema tkun din il-lingwa, tonqos ladarba wie\u0127ed jesponi ru\u0127u anki g\u0127al dak li ji\u0121ri f\u2019lingwi differenti.", "\u0126afna drabi, id-diffikultajiet li niltaqg\u0127u mag\u0127hom f\u2019lingwa partikulari ma jkunux jitbieg\u0127du \u0127afna minn dawk pre\u017centi f\u2019lingwi o\u0127rajn.", "Fil-bqija ta\u2019 dan l-artiklu se nag\u0127ti \u0127arsa \u0121enerali u fil-qosor lejn ir-rettifiki ewlenin li saru fl-ortografija u nippre\u017centalkom xi ftit e\u017cempji u e\u010b\u010bezzjonijiet.", "Ir-rettifiki msemmija hawn isfel mhumiex e\u017cawrjenti (fir-rapport tal-Conseil sup\u00e9rieur tad-19 ta\u2019 \u0120unju 19901 wie\u0127ed isib ir-rettifiki u r-regoli kollha fid-dettall).", "Is-sing fin-numri: in-numri kollha jing\u0127aqdu b\u2019sing, kemm jekk ikunu ta\u0127t kif ukoll \u1fbdil fuq minn mija (qabel, in-numri ta\u0127t il-mija biss kienu jing\u0127aqdu b\u2019sing). ortografija antika", "ortografija \u0121dida", "Il-plural ta\u2019 kliem mag\u0127qud b\u2019sing: meta ttip ta\u2019 kliem b\u0127al e\u017c. \u201cp\u00e8se-lettre\u201d (verb+nom) u \u201csans-abri\u201d (prepo\u017cizzjoni+nom) jitqieg\u0127ed fil-plural, huwa t-tieni element tal-kelma li jie\u0127u l-plural.", "Il-kliem mag\u0127qud li jinkiteb b\u2019ittra kapitali (pere\u017cempju \u201cdes prie-Dieu\u201d) u l-kliem mag\u0127qud li g\u0127andu l-artiklu (pere\u017cempju \u201cdes trompe-l\u2019oeil\u201d) ma ji\u0127dux ilplural.", "ortografija \u0121dida", "L-a\u010b\u010bent circonflexe: dan l-a\u010b\u010bent jin\u017camm fuq l-ittri a, e, o, i\u017cda mhuwiex obbligatorju fuq l-ittri i, u. Madankollu, l-a\u010b\u010bent jibqa\u2019 filverbi kkonjugati fil-pass\u00e9 simple u fissubjonctif (pere\u017cempju \u201cnous suiv\u00eemes\u201d, \u201cqu\u2019il suiv\u00eet\u201d), fin-nomi proprji li ilhom jinkitbu b\u2019dan l-a\u010b\u010bent (pere\u017cempju \u201cN\u00eemes\u201d) u meta jkun b\u017conju\u017c biex issir distinzjoni bejn \u017cew\u0121 kelmiet (pere\u017cempju \u201cjeune/je\u00fbne\u201d, \u201cmur/ m\u00fbr\u201d)", "ortografija \u0121dida", "L-a\u010b\u010bent tr\u00e9ma: dan l-a\u010b\u010bent jitpo\u0121\u0121a fuq il-", "l-a\u010b\u010bent", "vokali u minflok il-vokali e fil-kliem li g\u0127andu l-elementi -g\u00fce u -g\u00fci peress li hija l-vokali u li g\u0127andha l-a\u010b\u010bent fuqha.", "Barra minn hekk, la\u010b\u010bent tr\u00e9ma \u017cdied f\u2019\u010bertu kliem.", "L-a\u010b\u010bent grave: se jintu\u017ca l-a\u010b\u010bent grave, ortografija antika", "ortografija \u0121dida", "pjuttost milli l-a\u010b\u010bent aigue, f\u2019\u010bertu kliem partikolari, u fil-futur u fil-conditionnel talverbi li ji\u0121u kkonjugati fuq il-mudell ta\u2019 \u201cc\u00e9der\u201d.", "Il-verbi li jispi\u010b\u010baw b\u2019-eler, -eter: dawn ilortografija antika", "ortografija \u0121dida", "verbi ji\u0121u kkonjugati fuq il-mudell ta\u2019 \u201cpeler\u201d jew \u201cacheter\u201d, u n-nomi derivati minnhom li jispi\u010b\u010baw b\u2019-ment isegwu l-istess mudell b\u0127all-verb.", "Il-verbi \u201cappeler\u201d, \u201cjeter\u201d u l-verbi li jo\u0127or\u0121u minn dawn it-tnejn (pere\u017cempju \u201crappeler\u201d, \u201cinterpeler\u201d, e\u010b\u010b.) huma e\u010b\u010bezzjonijiet.", "Il-parti\u010bipju passiv tal-verb \u201claisser\u201d: il-", "parti\u010bipju passiv tal-verb \u201claisser\u201d segwit minn verb fl-infinittiv jibqa\u2019 l-istess fil-ka\u017cijiet kollha.", "Il-kliem missellef: il-kliem li \u0121ej minn lingwi ortografija antika", "ortografija \u0121dida", "o\u0127ra jifforma l-plural bl-istess mod b\u0127all-kliem Fran\u010bi\u017c u jie\u0127u l-a\u010b\u010bent skont ir-regoli li japplikaw g\u0127all-kliem Fran\u010bi\u017c.", "Il-kliem li jispi\u010b\u010ba b\u2019s, x u z ma ji\u0127ux plural.", "Il-kliem kompost: il-kliem li \u0121ej minn lingwa ortografija antika", "ortografija \u0121dida", "des jazzmen", "des jazzmans", "o\u0127ra, il-kliem onomatopejku, il-kliem li jinkludi l-elementi contr(e)- u entr(e)- b\u0127ala prefissi, u l-prefissi li \u0121ejjin mil-Latin jew millGrieg u li qatt ma jokkorru we\u0127idhom b\u0127al pere\u017cempju extra-, infra-, intra-, ultra-, hydro-, socio-, u poly- jinkitbu mag\u0127qudin b\u0127ala kelma wa\u0127da ming\u0127ajr sing.", "Anomaliji: tne\u0127\u0127ew \u010berti anomaliji li ma kinux ortografija antika", "ortografija \u0121dida", "ortografija \u0121dida", "l-a\u010b\u010bent", "konformi mar-regoli \u0121enerali tal-kitba talFran\u010bi\u017c.", "B\u0127ala konklu\u017cjoni, huwa importanti li jing\u0127ad ortografija antika", "ortografija \u0121dida", "li l-ortografija l-\u0121dida hija rakkomandata i\u017cda fl-ebda ka\u017c mhija obbligatorja.", "I\u017c-\u017cew\u0121", "varjanti huma a\u010b\u010bettati u l-istudenti mhux se ji\u0121u penalizzati jekk jiktbu \u201coignon\u201d minflok \u201cognon\u201d.", "Meta \u0127are\u0121 bil-proposta, il-Conseil sup\u00e9rieur \u017camm f\u2019mo\u0127\u0127u li mhuwiex fa\u010bli ta\u010b\u010betta bidla fl-ortografija wara li tkun ilek g\u0127omrok kollu tikteb b\u2019\u010bertu mod.", "Dawn irrettifiki m\u2019g\u0127andhomx l-g\u0127an li jaqilbu llingwa ta\u2019 ta\u0127t fuq, i\u017cda li j\u017commu l-pass malevoluzzjoni naturali ta\u2019 lingwa \u0127ajja u jiffa\u010bilitaw it-tag\u0127lim tag\u0127ha fl-iskejjel.", "Stephanie Bugeja hi traduttri\u010bi mal-Parlament Ewropew", "l-a\u010b\u010bent", "atul is-sena 2016, iddinja \u010b\u010belebrat l-400 anniversarju mill-mewt ta\u2019 Shakespeare, li xog\u0127lijietu waslu g\u0127and \u0127afna qarrejja anki permezz tal-arti kwa\u017ci invi\u017cibbli tattraduzzjoni.", "Fil-kuntest Malti, ittraduzzjoni tieg\u0127u kellha sehem storiku b\u0127ala mezz biex ji\u0121i prodott u tra\u017cmess l-g\u0127arfien kulturali u artistiku.", "\u017bviluppi fid-definizzjoni tat-traduzzjoni Meta nu\u017caw il-kelma \u201ctraduzzjoni\u201d \u0121eneralment ikollna f\u2019mo\u0127\u0127na dik li Roman Jakobson isej\u0127ilha \u201ctranslation proper\u201d, jew traduzzjoni \u201cinterlingwistika\u201d.1 B\u2019dan wie\u0127ed jifhem li t-test tradott ikun vi\u010bin kemm jista\u2019 jkun, f\u2019kull aspett, tat-test ori\u0121inali.", "Fl-istorja tat-traduzzjoni letterarja din iddefinizzjoni ftit li xejn kienet konsistenti.", "G\u0127aldaqstant wie\u0127ed jista\u2019 jitkellem fuq id-distinzjoni bejn it-traduzzjoni \u201cstretta\u201d u dik \u201clibera\u201d.", "Tala\u0127\u0127ar tag\u0127ti lok g\u0127al stil ta\u2019 xog\u0127ol adattiv fejn it-test mira xi ftit jew wisq ma jkunx vi\u010bin is-sors.", "Din l-id \u0127ielsa tat-traduttur tkun ta\u2019 spiss akkumpanjata minn strate\u0121ija ta\u2019 domestikazzjoni fejn lintenzjoni tat-traduzzjoni, jew a\u0127jar, tal-adattament, tkun aktar vi\u010bin tal-aspettattivi letterarji taludjenza mira milli tat-test sors.", "Fis-sekli 17 u 18, kienet in-norma tal-\u0121urnata li dan il-mod \u0127ieles ju\u017ca t-test sors b\u0127ala pjattaforma li fuqha kien jinbena test relatat mal-ori\u0121inal, imma li kulturalment ixaqleb lejn il-gosti tal-udjenza.", "Filfatt, l-espressjoni les belles infidelles \u0121iet proprju minn dan l-atte\u0121\u0121ament liberu tat-traduzzjoni ta\u2019 testi tal-\u0121eneru drammatiku fi Franza.", "L-adattamenti ta\u2019 drammi minn lingwi u kulturi differenti kienu jitqiesu b\u2019mod po\u017cittiv u mhux b\u0127allikieku xi traduzzjoni li awtomatikament ittellef millori\u0121inal.", "Imbag\u0127ad, fil-\u0120ermanja tas-seklu 19, il-mudell ta\u2019 x\u2019inhi traduzzjoni valida beda jinbidel.", "In-normi tat-traduzzjoni bdew jiffukaw l-iktar fuq il-lealt\u00e0 lejn is-sors.", "Dan il-fenomenu beda jinfirex fil-bqija tal-Ewropa.", "l-a\u010b\u010bent", "Jannar 2017 Xog\u0127lijiet ta\u2019 Shakespeare ippubblikati bil-Malti", "Is-sena talpubblikazzjoni", "Isem ix-xog\u0127ol bil-Malti", "Isem ix-xog\u0127ol bl-Ingli\u017c", "It-traduttur malti", "Il Mercant ta Venezia \u2013 Raccont storicu irrangiat mit-Tragedia ta W. Shakespeare u maklub ghal Malti minn Giuseppe Cumbo", "Giulietta u Romeo: raccont ta cbira imhabba ta William Shakespeare", "\u0120ulju \u010aesri", "\u0126amlet", "Romeo u \u0120uljetta", "Il-Merkant ta\u2019 Venezja", "L-Imqarba Immansata", "\u0126olma ta\u2019 Lejla f\u2019Nofs is-Sajf", "Il-Kummiedja tal-I\u017cbalji", "Hekk Kif Jog\u0127\u0121bok", "\u0120ulju \u010aesri", "12-il sunett ta\u2019 Shakespeare tradotti g\u0127all-Malti millIngli\u017c", "* Makbet qatt ma \u0121ie ppubblikat i\u017cda xxandar fuq ir-Radju tal-Universit\u00e0 u \u0121ie kklassifikat fl-ewwel post fit-taqsima kulturali tal-ewwel konkors imniedi mill-Awtorit\u00e0 tax-Xandir f\u2019\u0120unju 1995.", "l-a\u010b\u010bent", "Id-definizzjoni ta\u2019 traduzzjoni \u201ctajba\u201d qatt ma kienet wa\u0127da statika u dejjem iddependiet minn sett ta\u2019 normi li jinbidlu matul i\u017c-\u017cminijiet.", "Fil-bidu tal-istorja letterarja ta\u2019 pajji\u017cna, l-idea ta\u2019 traduzzjoni libera kienet a\u010b\u010bettata sew.", "Illum l-adattamenti radikali ma nqisuhomx traduzzjonijiet validi, imma na\u010b\u010bettawhom b\u0127ala passi fi pro\u010bessi intersemjoti\u010bi fi\u010b-\u010binema, fuq il-palk, u anki fil-kitba, b\u0127ala varjazzjonijiet u influwenzi importanti fl-istorja tal-letteratura u fil-kreattivit\u00e0.", "Shakespeare maqlub g\u0127all-Malti It-traduzzjoni letterarja mill-Ingli\u017c g\u0127all-Malti damet ma qabdet art f\u2019pajji\u017cna min\u0127abba l-prevalenza tal-g\u0127arfien tal-lingwa u tal-kultura letterarja Taljana fuq dik Ingli\u017ca fost il-Maltin.", "I\u017cda dan lg\u0127arfien Taljan qarreb lill-Maltin lejn l-opra lirika Taljana u allura lejn u\u0127ud mill-istejjer l-aktar importanti inklu\u017ci fil-korp letterarju Shakespearejan.", "Wie\u0127ed mill-kontributuri ewlenin tat-traduzzjoni g\u0127all-Malti tax-xog\u0127lijiet ta\u2019 Shakespeare fl-ewwel nofs tas-seklu 20 kien l-awtur, it-traduttur, l-istampatur u l-editur ta\u2019 \u0121urnal bil-Malti, Giuseppe Cumbo (1884-1948).", "Fost il-\u0127afna kotba li kiteb, qaleb, stampa u ppubblika hu stess naraw is-sensiela l\u2019imfahhra collezioni \u2013 Il cotba ta l\u2019opri li s-sitt ktieb tag\u0127ha huwa Otello \u2013 Raccont Popolari, e\u017cempju elokwenti tal-influss operistiku Shakespearejan fuq it-traduzzjoni Maltija, ippubblikata fi pro\u017ca narrattiva fl-1924.2", "Giuseppe Cumbo u tlieta mill-pubblikazzjonijiet tieg\u0127u", "Sena wara, fl-1925, tana Amleto \u2013 Grajja tal Princep tad-Danimarca, filwaqt li fl-1929 ippubblika Il Mercant ta\u2019 Venezia \u2013 Raccont Storicu irrangiat mit-Tragedia ta\u2019 W. Shakespeare.", "Fl-1938 Cumbo xandar Giulietta u Romeo \u2013 Raccont ta cbira imhabba ta William Shakespeare.", "Cumbo qaleb it-tliet xog\u0127lijiet fi pro\u017ca narrattiva.", "L-istorja ta\u2019 Otello kienet di\u0121\u00e0 dehret f\u2019Otello \u2013 rumanz mill\u2019isbah mictub ghal poplu li \u0127are\u0121 fl-1893.", "Bl-ebda mod ma nistg\u0127u nsej\u0127ulu traduzzjoni tat-tra\u0121edja Shakespearejana peress li sa mill-qoxra l-awtur anonimu jg\u0127idilna li kien me\u0127ud minn ktieb Taljan.", "Minkejja dan, fid-da\u0127la l-awtur anonimu jurina b\u2019mod \u010bar li hu konxju tad-dramm ta\u2019 Shakespeare: \u201cDin il-\u0121rajja \u0121iet miktuba g\u0127all-ewwel darba bit-Taljan minn Geraldo Cintio, imbag\u0127ad minn Shakespeare \u2026 ta\u0127t g\u0127amla ta\u2019 dramm\u201d.", "L-istess awtur jg\u0127idilna li dan id-dramm inkiteb mill-\u0121did minn poeta Taljan u mmu\u017cikat minn Rossini u li fi \u017cmienu re\u0121a\u2019 nkiteb mill-poeta Boito u mmu\u017cikat minn Verdi.", "l-a\u010b\u010bent", "\u201cJidher li Shakespeare huwa wie\u0127ed mill-aktar awturi Ingli\u017ci li \u0127alla impatt qawwi fil-kitba ta\u2019 Cumbo,\u201d jikteb Kenneth Attard.", "\u201cX\u2019aktarx dan \u0121ej mill-fatt li d-drammi ta\u2019 Shakespeare jippre\u017centaw kontenut li minnu nnifsu jappella g\u0127all-gosti tal-massa ladarba mag\u0127\u0121un b\u2019ingredjenti b\u0127all-g\u0127ira, ilmibeg\u0127da, il-qerq, il-kumplott u l-ambizzjoni.\u201d", "I\u017cda t-traduzzjonijiet ta\u2019 Shakespeare bil-Malti ma bdewx ma\u2019 Cumbo.", "Fl-1907 naraw \u017cew\u0121 adattamenti fi pro\u017ca drammatika: Amleto \u2013 Princep tad-Danimarca b-6 atti ta W Shakespeare \u2013 Traduzioni ta Carmelo Grima u Otello Jeu l\u2019Isued ta Venezia \u2013 Dramm Imkassam fi prologu u hames atti \u2013 Riduzioni ta Giuseppe Bartoli.", "F\u2019tal-a\u0127\u0127ar naqraw li dan id-dramm ittella\u2019 g\u0127all-ewwel darba fit-Teatru Vittoria f\u2019Tas-Sliema fis-26 ta\u2019 Frar 1905 mill-Compagnia Libert\u00e0.", "It-tra\u0121edja ta\u2019 Macbeth inqalbet mill-anqas tliet darbiet: fl-1974 minn F. X. Mangion, fl-1996 minn Palma u fl-1997 minn \u0120u\u017c\u00e9 Bartolo, i\u017cda l-a\u0127\u0127ar tnejn biss \u0121ew ippubblikati fi ktieb.", "It-traduzzjoni ta\u2019 Mangion ixxandret fuq ir-Radju tal-Universit\u00e0 u t-tra\u017cmissjoni \u0121iet ikklassifikata fl-ewwel post fit-taqsima kulturali tal-ewwel konkors imniedi mill-Awtorit\u00e0 tax-Xandir f\u2019\u0120unju 1995.", "Bejn l-1994 u l-1997 Alfred Palma qaleb u ppubblika 12-il bi\u010b\u010ba xog\u0127ol drammatika ta\u2019 Shakespeare.", "Dawn jinkludu Romeo u \u0120uljetta fl-1994, \u0120ulju \u010aesri fl-1997 (tradotta wkoll minn Valentin Barbara u ppubblikata fl-1970) u \u0126amlet fl-1997 (li nqalbet ukoll minn Bartolo fl-1971).", "l-a\u010b\u010bent", "Is-sunett nru 81 ta\u2019 William Shakespeare L-ori\u0121inali ta\u2019 Shakespeare (fi Vendler p. 360)", "It-traduzzjoni ta\u2019 Oliver Friggieri", "It-traduzzjoni ta\u2019 Alfred Palma", "Jew jien se ng\u0127ix, niktiblek lepitaffju, Jew inti tibqa\u2019 kif jien fl-art nitmermer; Minn hemm il-mewt tifkirtek le ma tie\u0127u, G\u0127alkemm kull parti fija tkun minsija.", "Minn dak in-nhar ismek se jg\u0127ix g\u0127al dejjem, G\u0127alkemm, la mort, ikolli mmut g\u0127ad-dinja; L-art tista\u2019 troddli biss qabar komuni, Met\u2019int, midfuna, f\u2019\u0127ars in-nies se toqg\u0127od.", "Ikun il-mafkar tieg\u0127ek vrusi \u0127elwa, Li g\u0127ad jaqraw g\u0127ajnejn li mhux mitwielda; Se jg\u0127ixu \u0127ajtek ilsna li g\u0127ad ji\u0121u, Meta l-ma\u0127luqa ta\u2019 din l-art imutu; Int xorta tg\u0127ix (f\u2019sa\u0127\u0127itha l-pinna tieg\u0127i) Fejn nifs iniffes, \uf02d anki f\u2019\u0127alq in-nies.", "Jew se ng\u0127ix jien nag\u0127millek epitafiju, Jew int meta fit-trab inkun nitherra; Minn issa l-Mewt ma tisraqx tifkiritek, G\u0127adilli kollox tieg\u0127i g\u0127ad jintnesa.", "Minn issa ismek se jkun immortali, U jiena, darba tlaqt, immut g\u0127addinja: L-art tista\u2019 troddli biss qabar komuni, Me\u0165inti f\u2019wie\u0127ed ji\u0121bed l-g\u0127ajn titqieg\u0127ed, Ikunu l-mafkar tieg\u0127ek dal-vrus \u0127lejja, L\u2019 g\u0127ad spiss jaqraw g\u0127ajnejn g\u0127ad mhux ma\u0127luqa; U ilsna li g\u0127ad ji\u0121u g\u0127ad iqawlu, Meta min jg\u0127ix illum ikun \u0121a mejjet; Int tibqa\u2019 tg\u0127ix \uf02d daqshekk qawwija pinnti \uf02d Fejn l-aktar \u0127aj in-nifs, fuq fomm ilbniedem.", "Bis-sa\u0127\u0127a tat-traduzzjonijiet ta\u2019 Palma, il-kumpanija teatrali Talenti, immexxija mid-direttur tag\u0127ha Mario Micallef da\u0127\u0127let lil Shakespeare bil-Malti fit-Teatru Manoel meta fil-bidu ta\u2019 dan is-seklu tellg\u0127et 10 xog\u0127lijiet ta\u2019 Shakespeare bil-Malti, xog\u0127ol wie\u0127ed kull sena.", "\u201cId-drammi bdejt niktibhom fl-1993, u bdejt b\u2019Romeo u \u0120uljetta,\u201d qalilna Palma f\u2019email li bag\u0127tilna b\u0127ala parti minn din ir-ri\u010berka g\u0127al dan l-artiklu.", "\u201cIt-tnax-il dramm ippubblikajthom kollha spejje\u017c tieg\u0127i, u peress li kont qed intella\u2019 \u0127afna dejn, u ma sibt g\u0127ajnuna finanzjarja ming\u0127and \u0127add, kelli nieqaf nippubblika, i\u017cda bqajt g\u0127addej bit-traduzzjonijiet xorta wa\u0127da, u s-26 dramm li kien baqa\u2019 lestejthom kollha.", "I\u017cda kollha qeg\u0127din ittajpjati jew manuskritti.\u201d", "Palma qaleb u ppubblika s-sunetti kollha ta\u2019 Shakespeare fl-2010.", "Palma kompla jg\u0127idilna li \u201cxi xhur ilu bdejt inda\u0127\u0127alhom fil-kompjuter.", "U bdejt bin-Nisa Ferrie\u0127a ta\u2019 Windsor.", "Jekk Alla jag\u0127tini s-sa\u0127\u0127a, intellag\u0127hom bil-mod wie\u0127ed wie\u0127ed fuq il-kompjuter.", "l-a\u010b\u010bent", "dawk ittajpjati g\u0127andi: Othello, Il-\u0120rajja taxXitwa, \u0126afna Frattarija G\u0127alxejn, Coriolanus, I\u017c-\u017bew\u0121 \u0120entlomi ta\u2019 Verona, \u0126idmet lIm\u0127abba Mitlufa, Kollu sew li Jintemm Sew, Mi\u017cura g\u0127al Mi\u017cura u In-Nisa Ferrie\u0127a ta\u2019 Windsor ...", "Il-\u0127idma fuq Shakespeare temmejtha fl-2013; ji\u0121ifieri ttradu\u010bejt dawn iddrammi fuq medda ta\u2019 madwar 10 snin.\u201d", "Palma qalilna wkoll li wasal biex jippubblika In-Nisa Ferrie\u0127a ta\u2019 Windsor.", "Il-valur multiplu tat-traduzzjoni mhux biss jippermettilna n\u0127arsu verament mill-qrib lejn ix-xog\u0127lijiet minn lingwi u tradizzjonijiet o\u0127ra, i\u017cda jiggarantixxi s-sopravivenza tax-xog\u0127lijiet u l-influwenza tag\u0127hom matul is-sekli, u jag\u0127ni l-letteraturi diversi.", "Ma te\u017cistix xhieda a\u0127jar g\u0127al dan mill-kitbiet ta\u2019 Shakespeare li miet 400 sena ilu, u li xog\u0127lijietu g\u0127adhom jil\u0127quna anke permezz tat-traduzzjoni.", "Amleto \u2013 Princep tad-Danimarca \u2013 Tragedia b-6 Atti ta\u2019 W Shakespeare, Stampat g\u0127and Caruana, l-Imsida, 1907.", "Ivan Said hu traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Giuseppe Cumbo u r-rumanz talfaxxikli.", "Te\u017ci tal-BA (Unuri) Malti, LUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta, 1995.", "Giulietta u Romeo \u2013 Raccont ta cbira imhabba ta William Shakespeare, Stamperija San Paolo, 1938.", "Il Mercant ta\u2019 Venezia \u2013 Raccont Storicu irrangiat mit-Tragedia ta\u2019 W. Shakespeare u maqlub ghal Maltin minn Giuseppe Cumbo, San Paolo, 1929.", "12-il sunett ta\u2019 Shakespeare tradotti g\u0127all-Malti mill-Ingli\u017c li dehru f\u2019William", "Clare Vassallo tg\u0127allem it-teorija tat-traduzzjoni fidDipartiment tal-Istudji tat-Traduzzjoni, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin:", "\u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or millkontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_15_mt.pdf"}
{"text": ["l-a\u010b\u010bent Pubblikazzjoni tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea \u25ca Numru 16 \u25ca Awwissu 2017", "L-EDITORJAL F\u2019din il-\u0127ar\u0121a jitkompla l-pro\u0121ett li fuqu qed ja\u0127dem bla heda Antoine Cassar, ji\u0121ifieri lmappa tad-dinja bil-Malti.", "F\u2019edizzjonijiet pre\u010bedenti Cassar di\u0121\u00e0 g\u0127amel il-mappa talAfrika u tal-Amerka t\u2019Isfel u issa qed jissokta b\u2019dik tal-g\u017cejjer tal-Karibew.", "Hawnhekk qed ng\u0127addulkom l-ewwel parti ta\u2019 artiklu li se jkompli fil-\u0127ar\u0121a li jmiss.", "Se taqraw ukoll artiklu ie\u0127or tar-ri\u010berkatri\u010bi Leanne Ellul, li b\u0127alma g\u0127amlet fil-\u0127ar\u0121a 12, titkellem dwar in-nomi verbali, din id-darba dawk bil-forma 1v23\u0101n.", "Kliem b\u0127al ser\u0127an u telfien, kif inhu differenti minn ser\u0127 u telf?", "L-ewwel taqsima tinkludi wkoll artikolett dwar l-istat kostrutt u ie\u0127or dwar espressjonijiet li jinkludu l-partijiet tal-\u0121isem.", "Minbarra l-artiklu dwar it-toponomija, fit-tieni taqsima nsibu artiklu legali b\u2019titlu ftit kurju\u017c: \u2018Id-Dritt qatt ma jista\u2019 jkun mg\u0127awwe\u0121\u2019.", "Fih Dr Alan Xuereb jist\u0127arre\u0121 id-distinzjoni bejn dak li nifhmu bi \u201cdritt\u201d u b\u2019\u201cli\u0121i\u201d.", "Imbag\u0127ad Juan Debono jikteb dwar it-terminolo\u0121ija tal-anatomija u l-produzzjoni tat-tjur.", "It-tielet taqsima tag\u0127ti oma\u0121\u0121 lil Agius de Soldanis li dan l-a\u0127\u0127ar kien fl-a\u0127barijiet kulturali min\u0127abba lpubblikazzjoni tax-xog\u0127ol monumentali tieg\u0127u, id-\u1e0aamma.", "Ivan Said ipo\u0121\u0121i lenti fuq il-merti ta\u2019 de Soldanis anki b\u0127ala traduttur.", "Paul Zahra jag\u0127tina artiklu interessanti dwar il-kliem Ingli\u017c li qed jid\u0127ol anke fil-Fran\u010bi\u017c.", "U f\u2019dan l-isforz tag\u0127na li nfakkru li l-Malti jevolvi b\u0127alma jevolvu l-ilsna l-o\u0127ra, qed nippre\u017centaw artiklu ie\u0127or dwar l-a\u0121\u0121ornament ortografiku fil-lingwi.", "Din id-darba Cheryl Caruana tist\u0127arre\u0121 l-implikazzjonijiet tal-a\u0121\u0121ornament tal-ortografija Portugi\u017ca.", "Is-suppliment terminolo\u0121iku din id-darba hu dwar l-aqwa tekniki disponibbli.", "\u0126ajr lit-terminologi tadDipartiment tad-D\u0120T tal-kontribut fiss tag\u0127hom.", "Nittama li ssibu din l-edizzjoni interessanti.", "Ibag\u0127tulna l-kummenti u s-su\u0121\u0121erimenti tag\u0127kom.", "Alan Delia f\u2019isem Il-Bord Editorjali", "l-a\u010b\u010bent", "IL-WERREJ BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta Mill-waqfien g\u0127ad-dawrien: \u0126arsa lejn in-nomi verbali bil-forma 1v23\u0101n", "Meta l-Istat Kostrutt jin\u0127all u l-kliem jag\u0127qad...", "Wie\u0127ed jimpenja ru\u0127u.", "U \u0127afna x\u2019jag\u0127mlu?", "Niktbu \u201c\u0126a gost jara l-veduta\u201d jew \u201c\u0126a gost jara \u2019l-veduta\u201d?", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "Lejn mappa tad-dinja bil-Malti 4 \u2013 Il-g\u017cejjer talKaribew (l-1el parti)", "Id-Dritt qatt ma jista\u2019 jkun mg\u0127awwe\u0121 \u2013 Li\u0121i u konswetudni, drawwa u u\u017cu", "L-anatomija u l-produzzjoni tat-tjur", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra L-a\u0121\u0121ornament ortografiku fil-lingwi: kapri\u010b\u010b?", "Analo\u0121ija bejn kliem Fran\u010bi\u017c u kliem Malti missellef mill-Ingli\u017c", "Il-Kanonku \u0120ann Piet Fran\u0121isk Agius de Soldanis, 46 lessikografu u traduttur", "28 Ma\u2019 din l-edizzjoni \u2013 Suppliment terminolo\u0121iku: Produzzjoni sostenibbli permezz tal-aqwa tekniki disponibbli Mappa fi\u017cika: Il-Karibew", "It-tim ta\u2019 l-a\u010b\u010bent Koedituri: Louise Vella, Alan Delia Distribuzzjoni: Maryann Agius Impa\u0121nar u disinn: Alan Delia Impa\u0121nar (suppliment terminolo\u0121iku): Maryann Agius Qari tal-provi: Marija Agius, Loredana Theuma, Claire Bonello Editur tal-istil: Mark Amaira Segretarju E\u017cekuttiv: Ivan Said Relazzjonijiet Pubbli\u010bi: David Schembri", "l-a\u010b\u010bent", "BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Mill-waqfien g\u0127ad-dawrien: \u0126arsa lejn in-nomi verbali bil-forma 1v23\u0101n Leanne Ellul", "il-\u0127ar\u0121a numru 12 ta\u2019 din l-istess rivista1 ktibt dwar in-nomi verbali (NV) b\u2019mod \u0121enerali.", "Din id-darba, nindirizza n-NV bil-forma 1v23\u0101n (b\u0127al ser\u0127an).", "InNV g\u0127andhom rabtiet mal-verb, mhux biss min\u0127abba g\u0127erq komuni, i\u017cda wkoll min\u0127abba tifsiriet simili, ng\u0127idu a\u0127na seraq \u2013 serq, naddaf \u2013 tindif, \u0127arbat \u2013 t\u0127arbit, ipparkja \u2013 parking.", "Dawk li g\u0127andhom il-forma 1v23\u0101n jippre\u017centawlna tifsiriet simili g\u0127al NV blistess g\u0127erq u li xi drabi jo\u0127olqulna diffikult\u00e0 dwar liema forma l-a\u0127jar nu\u017caw, ng\u0127idu a\u0127na telf u telfien.", "\u0126arsa lejn dawn in-NV mill-qrib tg\u0127inna nag\u0127rfu a\u0127jar it-tipi differenti tag\u0127hom u kif jing\u0127arfu min-NV b\u2019forom o\u0127rajn.", "Bidjien: nibdew b\u2019dak li jg\u0127idulna lgrammati\u010bi Mhumiex wisq il-grammati\u010bi li jikkummentaw b\u2019mod spe\u010bifiku fuq dawn in-NV.", "Cremona jag\u0127mel referenza g\u0127all-element ta\u2019 tifsir astratt li j\u0121orru mag\u0127hom in-NV meta jirreferi g\u0127al dawk bis-suffissi -\u0101n jew -ien wara l-a\u0127\u0127ar konsonanti (Tag\u0127lim, 142).", "jg\u0127id li g\u0127andhom tifsir partikolari, fosthom ta\u2019 \u010baqliq u \u0127effa fil-mixi.", "Hawn tajjeb ninnutaw li Cremona jag\u0127ti varjet\u00e0 ta\u2019 tifsiriet u e\u017cempji li ma juru ebda omo\u0121enjit\u00e0.", "Fost l-e\u017cempji jag\u0127ti \u0127arsien, waqfien, dewmien.", "Cachia wkoll jirreferi g\u0127al numru \u017cg\u0127ir ta\u2019 nomi astratti li jitnisslu bi\u017c-\u017cieda tassuffissi -\u0101n/-ien (Grammatika, 66).", "Dawn inNV, u dawk li jispi\u010b\u010baw -ija, isej\u0127ilhom inqas komuni.", "Jg\u0127id li dawn huma ftit wisq u m\u2019hemmx xebh bejniethom.", "G\u0127alhekk isemmi biss l-ewlenin, b\u0127al ti\u0121rija u dewmien.", "Firdien: nifirdu bejn forma u suffiss Qabelxejn, Cremona u Cachia ju\u017caw il-kelma \u201csuffiss\u201d biex jirreferu g\u0127al NV li jispi\u010b\u010baw \u0101n jew ien.", "Hawn tajjeb nag\u0127mlu distinzjoni bejn NV li joqog\u0127du g\u0127al forma partikolari u NV li jie\u0127du suffiss.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 NV b\u0127al dawrien, sajran, u g\u0127ajxien, g\u0127andna forma u mhux suffiss, anke jekk, b\u0127all-G\u0127arbi (Watson, 157), fil -Malti nsibu kliem ie\u0127or li jie\u0127u ssuffiss -\u0101n/-ien.", "Fost dan il-kliem li jintemm b\u2019-\u0101n/-ien u li jaqa\u2019 ta\u0127t partijiet o\u0127ra tad-diskors insibu: plurali qisien, sqaqien, sidien a\u0121\u0121ettivi fiddien nomi o\u0127rajn dag\u0127bien G\u0127aldaqstant, kelma li tispi\u010b\u010ba -\u0101n/-ien mhux bilfors hija NV, u biex nag\u0127rfu jekk hix NV", "l-a\u010b\u010bent", "jew le je\u0127tie\u0121 li n\u0127arsu lejn it-tifsir u lpo\u017cizzjoni sintattika fil-kuntest ta\u2019 kliem ie\u0127or.", "Dawn is-sentenzi huma me\u0127uda mill-Korpus MLRS.2 1.", "Il-wi\u010b\u010b fiddien u leqqien mhux se jkompli \u2026 n a\u0121\u0121. a\u0121\u0121. 2.", "Fi \u017cmien meta l-letteratura Maltija g\u0127addejja minn qawmien \u0121did \u2026 nv a\u0121\u0121.", "Biex ikollna indikazzjoni ta\u2019 x\u2019parti taddiskors hi l-kelma kkon\u010bernata, inkunu rridu (i) na\u0127sbu kif inhi ffurmata l-kelma u (ii) naraw jekk il-kelma hix nom (fost l-o\u0127rajn g\u0127ax tie\u0127u artiklu, i\u017cda mhux biss), minn fejn \u0121ejja u jekk g\u0127andhiex rabtiet mal-verb.", "Tip ta\u2019 g\u0127erq", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "\u0121ejbien", "Varjanti morfolo\u0121i\u010bi ta\u2019 1v23\u0101n mog\u0127tija minn Aquilina", "Ng\u0127idu a\u0127na sqaqien hi mag\u0127mula missingular sqaq u mi\u017c-\u017cieda tas-suffiss li jifforma l-plural -ien.", "Il-kelma fejqan, min-na\u0127a l-o\u0127ra, tinbena fuq g\u0127erq li hu komuni g\u0127al dak talverb fieq.", "Sajdien: nistadu g\u0127al dawn in-nomi verbali F\u2019din it-tabella nippre\u017centa lista tan-NV bilforma 1v23\u0101n (u l-varjanti morfolo\u0121i\u010bi tag\u0127ha) li jie\u0127du g\u0127eruq mo\u0127fija u s\u0127a\u0127 regolari.", "Nippre\u017centa wkoll lista tan-NV b\u2019forom ewlenija o\u0127ra u l-okkorrenzi tan-NV skont ilKorpus MLRS.", "Dan huwa l-korp tal-kliem li jinteressana g\u0127allanali\u017ci tag\u0127na.", "Forom millistess g\u0127erq", "G\u0127add ta\u2019 okkorrenzi filKorpus tal-MLRS fawran (226) fawrien (6)", "\u0121ejbien", "g\u0127ejbien", "g\u0127ajb/g\u0127ejb/ g\u0127awb", "g\u0127ejbien (42) g\u0127ajbien (69) g\u0127ajb (1368) g\u0127ejb (2)", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "g\u0127ajxien/g\u0127ejxien", "g\u0127axien/ g\u0127ixien", "g\u0127ajxien (3122) g\u0127ejxien (205) g\u0127ixien (2866) g\u0127axien (4)", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "qejsien/qajsien", "qajs", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "qawmien/qajmien", "qajm/qawm", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "Mhux fil-Korpus tal-MLRS", "g\u0127awb", "qajmien qajm qawm", "Dan l-artiklu huwa msejjes fuq parti mit-te\u017ci tieg\u0127i \u2018In-Nomi Verbali bil-Malti\u2019.", "L-e\u017cempji inklu\u017ci hawnhekk \u0121ew imfittxija qabel ma \u0127ar\u0121et il-v3.0 tal-Korpus MLRS u g\u0127alhekk nippre\u017centa e\u017cempji mill-Korpus MLRS v2.0 Beta.", "l-a\u010b\u010bent", "Awwissu 2017 Varjanti morfolo\u0121i\u010bi ta\u2019 1v23\u0101n mog\u0127tija minn Aquilina", "Forom mill-istess g\u0127erq", "G\u0127add ta\u2019 okkorrenzi filKorpus talMLRS", "Tip ta\u2019 g\u0127erq", "Mhux fil-Korpus tal-MLRS", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "sej\u0127an", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "sewqan/sawqan", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "\u017cejdien", "\u017cejdien", "dg\u0127ajjef mo\u0127fi", "\u017cawran/\u017cajran", "\u017cawran/\u017cajran", "s\u0127i\u0127", "s\u0127i\u0127", "telqien (2) tluq (1752)", "s\u0127i\u0127", "s\u0127i\u0127", "ferqien/ferqan", "s\u0127i\u0127", "g\u0127adrien/g\u0127odrien", "g\u0127adar", "g\u0127adir/ tag\u0127dir/ mog\u0127drija/ g\u0127odrija", "g\u0127adrien/g\u0127odrien g\u0127adar g\u0127adir (41 \u2013 b\u0127ala parti minn toponimu)/tag\u0127dir g\u0127odrija", "s\u0127i\u0127", "g\u0127albien", "g\u0127alb", "s\u0127i\u0127", "g\u0127arfien", "s\u0127i\u0127 trux", "\u017ce\u0121\u0121ien", "s\u0127i\u0127 trux", "\u0121e\u017c\u017cien", "s\u0127i\u0127 trux", "fe\u0121\u0121ien", "dg\u0127ajjef nieqes", "rewmien sajd sej\u0127/sjie\u0127", "sej\u0127an (1) sej\u0127 (2)", "sjie\u0127", "sajran (96) sawm/sjiem/sjem", "sawmien sjiem/sjem", "sewqan (3332)", "sawqan sawran", "mog\u0127drija (37)", "g\u0127albien g\u0127alb g\u0127erf", "g\u0127arfien (4,928) g\u0127erf (1,740) \u017ce\u0121\u0121ien \u017ce\u0121\u0121", "\u017ce\u0121\u0121", "\u0121e\u017c\u017cien \u0121e\u017c\u017c", "\u0121e\u017c\u017c", "fe\u0121\u0121ien bidu/bedu/bidi", "l-a\u010b\u010bent", "Tip ta\u2019 g\u0127erq", "Varjanti morfolo\u0121i\u010bi ta\u2019 1v23\u0101n mog\u0127tija minn Aquilina", "s\u0127i\u0127", "g\u0127arqien", "g\u0127eriq", "s\u0127i\u0127", "tag\u0127bien", "s\u0127i\u0127", "\u0127elsien", "s\u0127i\u0127", "\u0127aqrien/\u0127oqrien", "s\u0127i\u0127", "\u0127arsien", "s\u0127i\u0127", "Forom mill-istess g\u0127erq", "G\u0127add ta\u2019 okkorrenzi filKorpus talMLRS", "Mhux fil-Korpus tal-MLRS", "g\u0127arqien (2)", "g\u0127eriq tag\u0127bien", "\u0127lis", "\u0127elsien (3,892)", "\u0127lis \u0127aqrien/\u0127oqrien \u0127qir/\u0127aqar (b\u0127ala verb)", "\u0127qir/\u0127aqar \u0127ars t\u0127aris", "\u0127arsien (7,606) \u0127ars (129) t\u0127aris (873)", "s\u0127i\u0127", "qorbien", "qorbien qorob (b\u0127ala verb)/qrib (b\u0127ala parti\u010bella)", "s\u0127i\u0127", "s\u0127i\u0127", "s\u0127i\u0127", "s\u0127i\u0127", "seb\u0127ien", "seb\u0127", "s\u0127i\u0127", "sir\u0121ien", "sri\u0121", "s\u0127i\u0127", "ser\u0127an", "ser\u0127 sri\u0127", "ser\u0127an (1,656) ser\u0127 (52 \u2013 l-aktar fit-toponimu)", "sri\u0127", "s\u0127i\u0127", "s\u0127i\u0127", "truxija (6)", "tarxien (5,359 \u2013 b\u0127ala toponimu) turxien", "s\u0127i\u0127", "s\u0127i\u0127", "s\u0127i\u0127", "silbies/sulbien/ solbien", "dg\u0127ajjef assimilattiv", "truxija", "rikbien rkub resqien rsiq/rsieq", "seb\u0127 (373)", "seb\u0127ien sir\u0121ien sri\u0121", "silbies/sulbien/ solbien uqif/wqif", "uqif/wqif", "l-a\u010b\u010bent", "Mawrien: in\u017curu n-nomi verbali mill-\u0121did Il-lat formali G\u0127all-kuntrarju ta\u2019 numru kbir ta\u2019 forom verbali, il-forma verbali 1v23\u0101n m\u2019g\u0127andhiex \u012b fla\u0127\u0127ar sillaba i\u017cda \u0101 jew ie.", "Din li l-a twila /\u0101/ u l-ie /ie/ jintu\u017caw flok xulxin ti\u0121ri ta\u2019 spiss filMalti, ng\u0127idu a\u0127na fil-plural tuffi\u0127at/tuffi\u0127iet.", "Madankollu, fil-ma\u0121\u0121oranza tal-ka\u017ci ta\u2019 NV bil-forma 1v23\u0101n m\u2019hemmx varjazzjoni \u0127ielsa, i\u017cda distribuzzjoni kumplimentarja, g\u0127ax jekk NV ikollu l-vokali \u0101 (ser\u0127an) ma ji\u0127ux ie (*ser\u0127ien), u bil-kontra (\u0127arsien, *\u0127arsan).", "Dan g\u0127ajr g\u0127al xi ftit e\u017cempji (fejqien (Korpus MLRS, 1)/fejqan (Korpus MLRS, 1194)) fejn forma minnhom xorta tkun predominanti.", "bedu u bidi bl-istess forma, u anke minn bidjien.", "G\u0127aldaqstant, ma jidhirx li hemm regola li tag\u0127\u017cel forma minn o\u0127ra; jekk insibux laktar okkorrenzi ta\u2019 NV tal-istess g\u0127erq bilforma 1v23\u0101n jew bil-forom varjanti tidher li hi xi \u0127a\u0121a arbitrarja.", "Il-fatt li jkollna NV b\u2019forma wa\u0127da mhux bilfors ifisser li jkun jintu\u017ca, ng\u0127idu a\u0127na rawmien.", "Xi drabi dan ji\u0121ri wkoll meta jkollna NV b\u0127al xrif u xirfien.", "Il-fatt li dawn in-NV ma nsibux okkorrenzi tag\u0127hom ma jiddependix mill-forma, daqskemm mill-u\u017cu jew mit-tifsir.", "Alexander Borg jikkummenta li NV b\u0127al fejqan jokkorru ma\u2019 g\u0127eruq dg\u0127ajfa g\u0127alkemm", "Il-forma 1v23\u0101n takkomoda primarjament NV regolari s\u0127a\u0127 u dg\u0127ajfin mo\u0127fija, \u0127lief g\u0127al wie\u0127ed assimilattiv, wie\u0127ed nieqes, u tlieta s\u0127a\u0127 torox.", "Fost l-o\u0127rajn, varjanti tag\u0127ha li jakkomodaw dawn l-g\u0127eruq huma 1v23 (rkib), 1v2v\u03043 (g\u0127eriq), 12v\u03043 (qrib), u 1v2v (xili).", "F\u2019\u010berti ka\u017ci, in-NV bilforma 1v23\u0101n ikun aktar frekwenti millvarjanti tieg\u0127u, ng\u0127idu a\u0127na g\u0127ajxien, i\u017cda nsibu ka\u017ci fejn NV b\u0127al bidu hu ferm aktar komuni minn", "l-a\u010b\u010bent", "NV b\u0127al telqien juru li dan il-mudell mhux esklu\u017civ g\u0127ad-dg\u0127ajfa (254; ara wkoll Tag\u0127rif, 67).", "Fil-fatt, din il-forma takkomoda g\u0127add ta\u2019 NV s\u0127a\u0127 regolari u s\u0127a\u0127 torox ukoll.", "Mill-evidenza li g\u0127andna jidher li fejn hemm NV varjanti, forma wa\u0127da tkun tintu\u017ca aktar mill-o\u0127rajn, kif jixhed ukoll il-Korpus MLRS.", "Dan ji\u0121ri kemm fil-ka\u017c tad-dg\u0127ajfin (ng\u0127idu a\u0127na dewmien tintu\u017ca ferm aktar mill-varjant fonolo\u0121iku dawmien u mill-varjant morfolo\u0121iku dewm) u anke fil-ka\u017c tas-s\u0127a\u0127 regolari: seb\u0127 tintu\u017ca ferm i\u017cjed minn seb\u0127ien.", "Fil-ka\u017c tad-dg\u0127ajfin insibu wkoll g\u0127add ta\u2019 NV li ma jintu\u017caw fl-ebda forma tag\u0127hom b\u0127al rawmien, \u0127aqrien/\u0127oqrien/\u0127qir/\u0127aqar, u qejsien/qajsien/ qajs.", "Il-lat semantiku Biex jo\u0127ro\u0121 a\u0127jar dan it-tifsir, nikkompara nNV bil-forma 1v23\u0101n (ser\u0127an) man-NV bilforma 1v23 (ser\u0127) jew 12v\u03043 (sri\u0127).", "In-NV bil-forom 1v23 jew 12v\u03043 ma jo\u0127olqulniex diffikult\u00e0 meta jkunu varjanti morfolo\u0121i\u010bi ta\u2019 1v23\u0101n b\u0127al dewmien/ dawmien/dewm.", "Il-kompetizzjoni bejn il-forom tin\u0127oloq meta n-NV bil-forom 1v23 jew 12v\u03043 ikunu forom o\u0127rajn bl-istess g\u0127erq tal-forma.", "Dawn in-NV jidher li ma jg\u0127ixux f\u2019varjazzjoni \u0127ielsa ma\u2019 xulxin g\u0127aliex g\u0127andhom differenzi semanti\u010bi sottili.", "Billi nikkompara l-forom flimkien to\u0127ro\u0121 a\u0127jar it-tifsira tag\u0127hom.", "Dawn li \u0121ejjin huma xi ftit minn dawn il-pari li jo\u0127olqu diffikult\u00e0 fl-interpretazzjoni b\u2019definizzjoni mid-Dizzjunarju Malti-Ingli\u017c ta\u2019 Aquilina u l-kollokazzjonijiet mill-Korpus", "\u0127arsien Mid-Dizzjunarju: protection, preservation Mill-Korpus MLRS: ambjent, so\u010bjali, drittijiet \u0127ars Mid-Dizzjunarju: looking, watching Mill-Korpus MLRS: ikrah, ti\u0121bed, lejn", "ser\u0127an Mid-Dizzjunarju: repose, rest Mill-Korpus MLRS: mo\u0127\u0127, ras, libert\u00e0 ser\u0127 Mid-Dizzjunarju: rest Mill-Korpus MLRS: bla, \u2013, \u2013 sri\u0127 Mid-Dizzjunarju: resting Mill-Korpus MLRS: \u2013", "g\u0127arfien Mid-Dizzjunarju: recognition, acknowledgement Mill-Korpus MLRS: nuqqas, uffi\u010bjali, trejdunjonistiku g\u0127erf Mid-Dizzjunarju: wisdom, knowledge Mill-Korpus MLRS: g\u0127aqal, mimli, Alla", "telfien Mid-Dizzjunarju: moral loss Mill-Korpus MLRS: impjiegi/impjieg, \u0127ajjiet, sensi telf Mid-Dizzjunarju: loss, losing Mill-Korpus MLRS: qlig\u0127, impjiegi, finanzjarju", "l-a\u010b\u010bent", "Kif jidher minn din l-anali\u017ci \u010bkejkna, in-NV li jie\u0127du l-forma 1v23\u0101n u n-NV b\u2019forom o\u0127ra bl-istess g\u0127erq, g\u0127andhom tifsiriet differenti.", "G\u0127alhekk, nikkonkludi li: kull forma hi ri\u017cervata g\u0127al tifsir partikolari kif indikat fid-Dizzjunarju \uf0b7 \u0127afna drabi kull forma tintu\u017ca bit-tifsira spe\u010bifika tag\u0127ha kif indikat millkollokazzjonijiet \uf0b7 bejn NV marbuta mal-ewwel forma u NV marbuta mat-tieni forma hemm bidla fittifsira; ng\u0127idu a\u0127na dewbien jew sajran jirreferu g\u0127al dak li j\u0121arrab is-su\u0121\u0121ett, filwaqt li tidwib jew tisjir jirreferu g\u0127allazzjoni li s-su\u0121\u0121ett jag\u0127mel lill-o\u0121\u0121ett in-NV bil-forma 1v23\u0101n tan-NV ivarjaw min-NV lo\u0127rajn; mhumiex sinonimi g\u0127ax jippre\u017centaw NV ie\u0127or b\u2019tifsir aktar spe\u010bifiku u spe\u010bjalizzat/tekniku. \uf0b7", "nanalizzawhom mil-lat semantiku.", "Fl-istess waqt iservu ta\u2019 kampjun; permezz tag\u0127hom nifhmu a\u0127jar \u010berti kumplessitajiet tan-NV u lvarjet\u00e0 wiesg\u0127a ta\u2019 tifsir li g\u0127andhom.", "Juruna wkoll kemm il-Malti, b\u0127al kull lingwa o\u0127ra, g\u0127andu kliem li j\u0121orr pi\u017c differenti, u li kelma minn o\u0127ra tag\u0127mel differenza.", "Mhux lakemm nu\u017caw tisjir flok sajran.", "Kull forma, kull kelma, i\u0121\u0121orr mag\u0127ha tifsiriet sottili diversi li jappellaw g\u0127as-sensittivit\u00e0 tag\u0127na b\u0127ala kelliema, filwaqt li jag\u0127nu l-lingwa.", "Leanne Ellul hija Universit\u00e0 ta\u2019 Malta", "ri\u010berkatri\u010bi", "Tag\u0127lim fuq il-Kitba Maltija II.", "Malta: Pubblikatur mhux mag\u0127ruf, 1944.", "Te\u017ci tal-MA, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2016.", "\u201cL-Istitut tal-Lingwistika, u dDipartiment tas-Sistemi tal-Kompjuter Intelli\u0121enti,\u201d it-12 ta\u2019 Frar 2013.", "Mid-dizzjunarju tal-MLRS: maltesedictionary.org.mt", "Tarfien: kummenti tal-a\u0127\u0127ar Minkejja li n-NV bil-forma 1v23\u0101n mhumiex wisq, joffrulna sfida sabiex nidentifikawhom u", "\u0126ajr lil Louise Vella u Mark A. Vella li nebb\u0127uni dwar dawn in-nomi verbali, tawni diversi e\u017cempji u ddiskutewhom mieg\u0127i, u lil Dr Michael Spagnol u Prof. Manwel Mifsud li kienu supervi\u017curi tat-te\u017ci.", "l-a\u010b\u010bent", "I\u017c-\u017cew\u0121 spjegi li \u0121ejjin qed ji\u0121u ppubblikati hawnhekk wara kollaborazzjoni mal-G\u0127aqda tal-Qarrejja tal-Provi tal-Malti.", "Il-membri ta\u2019 din l-G\u0127aqda huma individwi li ja\u0127dmu f\u2019oqsma differenti \u2013 edukaturi, \u0121urnalisti, edituri, nutara, kittieba, studenti, uffi\u010bjali pubbli\u010bi, u l-bqija \u2013 u kollha attendew il-kors tal-qari tal-provi bil-Malti li jing\u0127ata l-Universit\u00e0.", "\u0126ajr lis-Sur Karl Scicluna, il-President talG\u0126QPM tal-g\u0127ajnuna li tana u lill-Prof.", "Manwel Mifsud li re\u0121a\u2019 tana permess nippubblikaw kitbiet minn tieg\u0127u .", "Meta l-Istat Kostrutt jin\u0127all u l-kliem jag\u0127qad...", "Mela, biex ng\u0127idu hekk, il-qawsalla (blartiklu) di\u0121\u00e0 hija \u201cksur\u201d tar-regola tal-Istat Kostrutt.", "il-binja sintattika li nsej\u0127ulha l-Istat Kostrutt, l-ewwel nom huwa awtomatikament definit, u allura ma ji\u0127ux l-artiklu definit: tmiem il-\u0121img\u0127a", "fi tmiem il-\u0121img\u0127a", "ras il-kelb", "ma\u2019 ras il-kelb", "id Lu\u010bija", "minn id Lu\u010bija", "Imma dan jibqa\u2019 jg\u0127odd sakemm il-kelmtejn involuti nibqg\u0127u nifhmuhom b\u0127ala binja sintattika.", "Fil-fatt hemm ka\u017ci li fihom ilkelmtejn tant intrabtu ma\u2019 xulxin li f\u2019mo\u0127\u0127 ilkelliem g\u0127oddhom jitqiesu b\u0127ala nom wie\u0127ed, nom indefinit, u allura jer\u0121g\u0127u jid\u0127lu filkategorija tan-nomi normali.", "F\u2019xi ka\u017ci qodma tant intilfet l-idea ta\u2019 Stat Kostrutt li l-kelmtejn saru kelma morfolo\u0121ika wa\u0127da u jie\u0127du plural wie\u0127ed flimkien, barra li ortografikament \u0121ieli jinkitbu kelma wa\u0127da wkoll. \uf0a8", "bniedem (< *bin Adam), pl. bnedmin (mhux ulied Adam); il-bniedem", "Hemm ka\u017ci o\u0127ra li g\u0127adhom ma waslux sa hemm, g\u0127aliex g\u0127adhom jinkitbu separati, imma xorta jie\u0127du plural flimkien u jitqiesu unit\u00e0 wa\u0127da indefinita, u allura jie\u0127du l-artiklu. \uf0a8", "\u0127mar il-lejl \u201cnightmare\u201d, pl. \u0127mar illejlijiet jew \u0127marillejlijiet? (mhux \u0127mir il-lejl); il-\u0127mar il-lejl", "Ter\u0121a\u2019, hemm ka\u017ci o\u0127ra li fl-integrazzjoni g\u0127adhom pass wara dawn, g\u0127ax jinkitbu separati, jie\u0127du plural separatament, imma xorta jie\u0127du l-artiklu. \uf0a8", "kelb il-ba\u0127ar \u201cshark\u201d, pl. klieb ilba\u0127ar; il-kelb il-ba\u0127ar", "Mela nistg\u0127u ng\u0127idu li g\u0127andna kontinwu bejn Stat Kostrutt kanoniku minn na\u0127a u eks-Stat Kostrutt li sar g\u0127alkollox nom wie\u0127ed min-", "l-a\u010b\u010bent", "na\u0127a l-o\u0127ra.", "Bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 poli hemm bosta gradi differenti ta\u2019 integrazzjoni, li minnhom jien hawn indikajt tnejn biss.", "jintu\u017caw regolarment mill-bi\u010b\u010ba l-kbira ta\u2019 min jitkellem u jikteb bil-Malti.", "E\u017cempju:", "Tajjeb ukoll li niftakru li anke l-Istat Kostrutt li g\u0127adu s\u0127i\u0127 \u0121ieli ji\u0121i \u201cm\u0121ieg\u0127el\u201d ja\u010b\u010betta lartiklu meta jkun involut f\u2019binja sintattika ikbar li normalment titlob nom definit, spe\u010bi ta\u2019 forza ma\u0121\u0121uri.", "Hekk ji\u0121ri, ng\u0127idu a\u0127na, fejn tid\u0127ol fra\u017ci a\u0121\u0121ettivali li timplika distinzjoni.", "Ka\u017ci b\u0127al dawn forsi jin\u0127arbu mill-kittieba konxji \u0127afna mill-istruttura lingwistika, imma", "Wie\u0127ed jimpenja ru\u0127u.", "U \u0127afna x\u2019jag\u0127mlu?", "is-sintassi tal-Malti, kull meta jkollok g\u0127add ta\u2019 persuni li jag\u0127mlu l-istess azzjoni b\u2019xi parti tal-\u0121isem li minnha g\u0127andna wa\u0127da, jintu\u017ca s-singular.", "Serr\u0127u raskom (mhux rjuskom) u morru bis-sliema.", "Bdejna nsoddu mne\u0127irna min\u0127abba lintiena.", "U daqstant ie\u0127or: \u0127addmu mo\u0127\u0127kom (im\u0127u\u0127kom), ag\u0127lqu \u0127alqkom (\u0127luqkom), ift\u0127u qalbkom (qlubkom), semmg\u0127u le\u0127enkom u missu daharkom.", "Jekk toqg\u0127od tanalizzaha \u201clo\u0121ikament\u201d (\u0127a\u0121a li m\u2019g\u0127andek tag\u0127milha qatt fis-sintassi ta\u2019 lingwa), din il-binja tista\u2019 tidher illo\u0121ika u bla sens.", "Mela huma flimkien g\u0127andhom ras wa\u0127da?", "Mela a\u0127na lkoll g\u0127andna mnie\u0127er wie\u0127ed bejnietna?", "ras il-kelb", "ir-ras il-kelb li pin\u0121ejna lbiera\u0127 (tintu\u017ca wkoll: ir-ras ta\u2019 kelb...)", "tmiem il-\u0121img\u0127a", "it-tmiem il-\u0121img\u0127a li konna ilna nistennew", "bieb il-belt", "il-bieb il-belt li g\u0127adna kif g\u0127addejna minnu", "M\u2019g\u0127andniex xi ng\u0127idu, semmieg\u0127 li jaf bilMalti ma jkollux din ir-reazzjoni.", "Jifhem millewwel li fosthom ilkoll, kull wie\u0127ed/wa\u0127da baxxa/iet rasu/ha, u li minna kull wie\u0127ed/ wa\u0127da sadd/et imnie\u0127ru/imne\u0127irha.", "Din tidher li hi r-ra\u0121uni g\u0127aliex xi nomi (b\u0127al imnie\u0127er, dahar) fil-Malti m\u2019g\u0127andhomx plural kurrenti: dan qatt ma kellna b\u017connu, g\u0127ax mal-plural xorta wa\u0127da nu\u017caw is-singular.", "U dan jidher a\u0127jar mill-fatt li anke n-nomi li g\u0127andhom kemm is-singular u kemm il-plural (b\u0127al ras/rjus, \u0127alq/\u0127luq) xorta wa\u0127da ju\u017caw is-singular meta jkunu involuti \u0127afna persuni.", "B\u0127al kull \u0127a\u0121a madwarna, din ir-regola sintattika Maltija mhix me\u0127lusa millinfluwenzi u mill-bidla.", "Xi lingwi li qeg\u0127din mag\u0127na l-\u0127in kollu, b\u0127all-Ingli\u017c, ma jag\u0127mlux b\u0127alna: f\u2019ka\u017ci b\u0127al dawn ju\u017caw il-plural: they raised their heads.", "U l-Maltin jiddakkru", "l-a\u010b\u010bent", "malajr, u r-regola ri\u0121ida ma tibqax daqstant ri\u0121ida, tirtab u tibda \u010b\u010bedi.", "G\u0127alhekk illum \u0121ieli tisma\u2019 refg\u0127u rjushom, fet\u0127u qlubhom.", "U mhux l-ewwel darba li jg\u0127idulek li l-Malti fqir g\u0127ax m\u2019g\u0127andux il-plural ta\u2019 mnie\u0127er b\u0127all-Ingli\u017c.", "M\u2019g\u0127andniex xi ng\u0127idu, jekk ikollna sitwazzjoni rari fejn irridu bilfors nirreferu g\u0127al \u0127afna, il-lingwa soluzzjoni ssib, billi to\u0127loq plural b\u2019elementi mag\u0127rufa, ng\u0127idu a\u0127na bil-plural predominanti -ijiet: *mne\u0127rijiet.", "\u017bew\u0121 kelmiet ta\u2019 u\u017cu komuni li aktarx \u0121arrbu din l-influwenza huma nifs (bil-plural nfus) u ru\u0127 (bilplural rwie\u0127).", "Nist\u0127ajjel li xi darba konna ng\u0127idu: minnhom innifishom u jimpenjaw ru\u0127hom.", "Imma llum il-forom bil-plural qed jinstemg\u0127u \u0127afna wkoll: minnhom infushom u jimpenjaw irwie\u0127hom.", "Issa forsi hemm min, b\u0127ali, g\u0127adha ddoqqlu a\u0127jar tas-singular.", "Imma jiena u int m\u2019a\u0127niex il-poplu Malti, u (min jaf?) jista\u2019 jkun li hemm barra hemm iktar nies li qed jg\u0127idu impenjaw irwie\u0127hom milli impenjaw ru\u0127hom.", "U, g\u0127idli int, l-arlo\u0121\u0121 min qatt dawru lura?", "Ir-rapport dwar il-kitba tal-kliem mill-Ingli\u017c Ir-rapport Lejn id-\u2018De\u010bi\u017cjonijiet 2\u2019, li tlesta mill-kumitat ma\u0127tur apposta mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti biex jistudja l-kitba tal-kliem mill-Ingli\u017c fil-Malti, issa ttella\u2019 fissit tal-Kunsill.", "L-g\u0127an ewlieni tar-rapport hu li joffri linji gwida fuq kif g\u0127andu jinkiteb il-kliem li l-Malti jissellef millIngli\u017c.", "Ir-regola attwali dwar il-kitba ta\u2019 dan il-kliem tmur lura g\u0127all-1984 u g\u0127alhekk ilu jin\u0127ass il-b\u017conn li tkun a\u0121\u0121ornata.", "Ir-rapport t\u0127ejja wara \u017cew\u0121 seminars pubbli\u010bi ta\u2019 konsultazzjoni b\u2019attendenzi numeru\u017ci, u numru kbir ta\u2019 laqg\u0127at li organizza l-Kunsill tal-Malti u li matulhom, fl-a\u0127\u0127ar snin, il-kumitat imsemmi ltaqa\u2019 u ddiskuta ma\u2019 individwi interessati minn oqsma differenti ewlenin, b\u0127all-edukazzjoni, it-traduzzjoni u l-qari tal-provi, il-pubblikazzjoni, u l-\u0121urnali\u017cmu u xxandir.", "Tag\u0127rif ie\u0127or dwar dan issibu minn din il-kronolo\u0121ija: http://kunsilltalmalti.gov.mt/file.aspx?f=282.", "Fl-a\u0127\u0127ar laqg\u0127at tieg\u0127u, il-kumitat g\u0127arbel il-fehmiet kollha diskussi fit-tieni seminar pubbliku organizzat mill-Kunsill fit-18 ta\u2019 \u0120unju 2016 u kkunsidra wkoll ir-reazzjonijiet kollha li ntbag\u0127tu mill-pubbliku matul il-perjodu ta\u2019 konsultazzjoni li nfeta\u0127 wara t-tieni seminar.", "Ir-rapport issa hu a\u010b\u010bessibbli g\u0127all-pubbliku g\u0127ax il-Kunsill tal-Malti jixtieq jag\u0127ti opportunit\u00e0 o\u0127ra lil kull min hu interessat, jew forsi ma setax jattendi g\u0127all-a\u0127\u0127ar seminar, biex jekk g\u0127andu xi punt dwaru jg\u0127addihulu fl-indirizz kunsilltalmalti@gov.mt qabel ma r-rapport jg\u0127addi mill-a\u0127\u0127ar passi formali biex isir uffi\u010bjali.", "Sadattant, il-Kunsill qed jippjana numru ta\u2019 laqg\u0127at ma\u2019 setturi spe\u010bjalizzati interessati biex jippre\u017centalhom u jispjegalhom il-\u0127sieb wara l-proposti li saru fir-rapport.", "Il-Prof.", "Ray Fabri Il-President tal-KNLM", "Thomas Pace Id-Direttur E\u017cekuttiv tal-KNLM", "l-a\u010b\u010bent", "Niktbu \u201c\u0126a gost jara l-veduta\u201d jew \u201c\u0126a gost jara \u2019l-veduta\u201d?", "s-silta li \u0121ejja hija me\u0127uda mil-Linji Gwida Interni mfassla g\u0127at-tradutturi tad-Dipartiment talMalti tal-Kummissjoni Ewropea.", "Qed naqsmuha mal-qarrejja ta\u2019 l-a\u010b\u010bent f\u2019ka\u017c li tista\u2019 tkun ta\u2019 g\u0127ajnuna g\u0127alihom ukoll.", "Il-Linji Gwida Interni ssibhom hawn: https://ec.europa.eu/info/files/maltese-resources-guidelines-translating-maltese_en", "L-artiklu mal-ismijiet ta\u2019 Pubblikazzjonijiet, ta\u2019 Fondi, ta\u2019 Strate\u0121iji u l-bqija L-isem s\u0127i\u0127 jew fil-qosor?", "B\u2019mod \u0121enerali, skont il-Prof.", "Ray Fabri, \u201cl-artiklu jing\u0127aqad mal-prepo\u017cizzjoni u la jinkiteb kbir u lanqas bilkorsiv.\u201d", "Dan fuq il-mudell tal-ismijiet tal-bliet u l-ir\u0127ula Maltin, meta \u0127afna drabi l-artiklu jitwa\u0127\u0127ad malprepo\u017cizzjoni (\u201cMort sal-\u0126amrun\u201d u mhux \u201cMort sa l-\u0126amrun\u201d).", "I\u017cda, meta isem pubblikazzjoni jkun se ji\u0121i kkwotat fil-forma s\u0127i\u0127a tieg\u0127u, b\u2019konsistenza mat-Taqsima 2.3 tadDe\u010bi\u017cjonijiet, l-artiklu la jitqassar u lanqas jitne\u0127\u0127a.", "Meta l-isem ta\u2019 pubblikazzjoni niktbuh s\u0127i\u0127, niktbuh bil-korsiv, pere\u017c.", "Il-G\u0307urnal Uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea.", "Madankollu, meta l-isem jitqassar (il-\u0120urnal Uffi\u010bjali) ma niktbuhx bil-korsiv.", "Niktbu: Tista\u2019 tirreferi g\u0127all-\u0120urnal Uffi\u010bjali.", "Ara l-pa\u0121na 2 ta\u2019 dawn il-Linji Gwida.", "Dan l-artiklu me\u0127ud mit-Times of Malta; l-ie\u0127or minn The Economist.", "Insiblek ver\u017cjoni PDF ta\u2019 Il-Linji Gwida Interni?", "Irreferi g\u0127all-\u0127ar\u0121a rilevanti ta\u2019 l-a\u010b\u010bent.", "Meta isem pubblikazzjoni jkun qasir minnu, ma nqassruh qatt biex nevitaw il-konfu\u017cjoni.", "Niktbu dejjem: Il-mappa ta\u2019 Antoine Cassar ippubblikawha ma\u2019 l-a\u010b\u010bent. (mhux mal-a\u010b\u010bent) Din l-a\u0127bar niftakarni naqraha f\u2019Il-G\u0307ens. (mhux fil-\u0120ens) Il-possibbilt\u00e0 ta\u2019 ri\u017cenja kien semmieha The Economist. (mhux l-Economist) Bl-artiklu jew ming\u0127ajru?", "B\u0127alma isem il-\u0120urnal Uffi\u010bjali bilfors jie\u0127u l-artiklu, daqstant ie\u0127or iridu jie\u0127du l-artiklu \u010berti ismijiet b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, l-ismijiet tal-Fondi u tal-Istrate\u0121iji.", "G\u0127alkemm il-IATE jag\u0127ti l-isem s\u0127i\u0127 tal-\u0120urnal Uffi\u010bjali blartiklu: Il-G\u0307urnal Uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea, l-ismijiet tal-Fondi u tal-Istrate\u0121iji \u0127afna drabi jag\u0127tihom ming\u0127ajr l-artiklu.", "G\u0127at-termini fil-IATE, it-terminologi huma marbutin isegwu l-linji gwida tal-IATE Handbook.", "Pere\u017cempju, regola minnhom titlobhom ida\u0127\u0127lu termini fis-singular filwaqt li regola o\u0127ra te\u017ci\u0121i li la g\u0127andhom jintu\u017caw artikli u lanqas ittri kapitali \u0127lief meta l-lingwa tkun titlob mod ie\u0127or: \u201cDo not use articles or capital letters, unless language rules dictate that you should.\u201d", "G\u0127aldaqstant meta niktbu bil-Malti, l-ismijiet tal-Fondi, tal-Istrate\u0121iji, u l-bqija jridu jinkitbu bl-artiklu u kull prepo\u017cizzjoni ting\u0127aqad mieg\u0127u.", "l-a\u010b\u010bent", "E\u017cempju: Waqt il-konferenza, Karmenu Vella nieda l-Istrate\u0121ija tal-UE g\u0127ar-Re\u0121jun Adrijatiku u Joniku.", "Il-finanzjament tal-UE jasal mill-Fond ta\u2019 Solidarjet\u00e0 tal-Unjoni Ewropea.", "Meta (inqas frekwenti) l-ori\u0121inal ipo\u0121\u0121i isem l-istrate\u0121ija fil-virgoletti, l-artiklu jrid jid\u0127ol ukoll bejn ilvirgoletti g\u0127ax hu parti mill-isem, u l-virgoletti jridu jkunu doppji.", "Ji\u0121ifieri: Waqt il-konferenza, Karmenu Vella nieda \u201cL-Istrate\u0121ija tal-UE g\u0127ar-Re\u0121jun Adrijatiku u Joniku\u201d.", "Xi e\u017cempji o\u0127rajn misluta mit-traduzzjonijiet: Further, the \u2018European Fund for Strategic Investments (ESFI)\u2019 is planned to... niktbu: Barra minn hekk, hu ppjanat li \u201cIl-Fond Ewropew g\u0127all-Investimenti Strate\u0121i\u010bi (FEIS)\u201d...", "The Commission has launched the European innovation partnership (EIP) on water. niktbu: Il-Kummissjoni nediet Is-S\u0127ubija Ewropea g\u0127all-Innovazzjoni (l-EIP) dwar l-ilma.", "Nevitaw li nikkwotaw mill-IATE ming\u0127ajr ma nippro\u010bessaw l-informazzjoni li nsibu fih.", "Il-fra\u017ci nominali li tinkludi l-g\u0127add Filwaqt li fil-fra\u017ci nominali nnifisha bosta numri Maltin jie\u0127du s-singular, fil-bqija tas-sentenza n-numru ji\u0121i trattat b\u0127ala plural.", "Minflok: Is-sena li g\u0127addiet inbieg\u0127et 500 karozza. niktbu: Is-sena li g\u0127addiet inbieg\u0127u 500 karozza.", "B\u0127alma jispjegaw il-Prof.", "Manwel Mifsud u l-Prof.", "Albert Borg, f\u2019din il-kwistjoni tal-a\u0121\u0121ettiv man-nom enumerat, li ma tantx \u0121iet mist\u0127arr\u0121a fi lsienna, is-singular mitlub min-numri jg\u0127odd ukoll g\u0127all-bqija talelementi fil-fra\u017ci nominali.", "Niktbu: 51 ra\u0121el twil g\u0127ax twil hi parti mill-istess fra\u017ci nominali, i\u017cda mbag\u0127ad niktbu: 51 ra\u0121el twil da\u0127lu fil-kamra tag\u0127hom g\u0127ax da\u0127lu ma tinsabx fl-fra\u017ci nominali u tag\u0127hom mhix parti mill-istess fra\u017ci nominali; u niktbu: Tnax-il xahar ie\u0127or huma twal wisq g\u0127alija.", "Il-Prof.", "Borg jispjegalna li l-fra\u017ci [il-133 post temporanju] hija entit\u00e0 s\u0127i\u0127a u l-a\u0121\u0121ettiv g\u0127andu jkun temporanju, fis-singular, biex jaqbel man-nom fis-singular fl-istess fra\u017ci nominali.", "G\u0127alkemm fil-fra\u017ci nominali tas-su\u0121\u0121ett [post temporanju] jit\u0127addem is-singular, il-bqija tas-sentenza je\u0127tie\u0121 tkun fil-plural [\u0121ew awtorizzati...] biex taqbel mal-g\u0127add tal-fra\u017ci nominali tas-su\u0121\u0121ett kollha kemm hi.", "Mela niktbu: Il-133 post temporanju \u0121ew awtorizzati fil-pjan ta\u2019 stabbilment.", "l-a\u010b\u010bent", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "Lejn mappa tad-dinja bilMalti 4 \u2013 Il-g\u017cejjer talKaribew (l-1el parti) Antoine Cassar", "if rajna fl-a\u0127\u0127ar artiklu ta\u2019 din issensiela (l-a\u010b\u010bent il-\u0127ar\u0121a 13), itTapp tad-Dari\u00e9n, li jifred l-Istmu talPanama mill-Majjistral tal-Kolombja (u talAmerka t\u2019Isfel), tant huwa folt jew appuntu \u2018misdud\u2019 bil-ve\u0121etazzjoni li l-famu\u017ca awtostrada Panamericana ma tazzardax tg\u0127addi minnu.", "Mill-belt ta\u2019 Ushuaia, Tierra del Fuego sal-Bajja ta\u2019 Prudhoe, l-Alaska (jew bil-maqlub), il-Panamericana tibqa\u2019 g\u0127addejja minn kull tip ta\u2019 pajsa\u0121\u0121, terren u klima, i\u017cda f\u2019din l-istrixxa ta\u2019 87 kilometru, mhux talli ttriq tisparixxi fil-\u0121ungla, talli lanqas qatt \u0121iet imwittija.", "Biex ng\u0127addu mill-Amerka t\u2019Isfel g\u0127al dik imsej\u0127a \u010aentrali (u meqjusa, anki jekk b\u2019ri\u017cervi minn \u010berti esperti tal-\u0121eolo\u0121ija, b\u0127ala l-parti meridjonali tal-kontinent talAmerka ta\u2019 Fuq), ikollna bilfors ng\u0127addu minn fuq il-ba\u0127ar.", "U g\u0127andna g\u0127a\u017cla: jew naqdfu ftit fil-Pa\u010bifiku, bit-tama li ma na\u0127btux ma\u2019 xi \u0127alla li tkun ilha tin\u0121ema\u2019 f\u2019nofs o\u010bean (skont il-latitudni, l-O\u010bean Pa\u010bifiku iktar ismu mhux mieg\u0127u milli iva); jew inkella nsalpaw fuq ilKaribew, ba\u0127ar iktar milqug\u0127 anki jekk spiss milqut mill-uragani, im\u0127ares sa \u010bertu punt minn \u0127nejja twila ta\u2019 g\u017cejjer \u2013 anzi tnejn \u2013 mag\u0127rufa b\u0127ala l-Antilli l-Kbar u l-Antilli \u017c\u017bg\u0127ar.", "Jaqblilna nag\u0127\u017clu t-tieni itinerarju, \u010bjo\u00e8, naqsmu l-ilmijiet iktar kalmi tal-Golf tad-Dari\u00e9n, filkantuniera tal-Grigal tal-Ba\u0127ar Karibew.", "Anzi, la qeg\u0127din di\u0121\u00e0 fuq il-ba\u0127ar u mg\u0127a\u0121\u0121lin m\u2019a\u0127niex, nistg\u0127u nie\u0127du rotta o\u0127ra.", "L-ewwel lejn il-Lvant, tul ix-xatt tal-Kolombja u l-Vene\u017cwela, fejn ng\u0127addu minn \u0127dejn l-hekk imsej\u0127a G\u017cejjer ABC (Aruba, Cura\u00e7ao u Bonaire, kollha territorji Olandi\u017ci), sa ma nil\u0127qu Trinidad u se\u0127bitha Tobago.", "Imbag\u0127ad nibdew \u2018telg\u0127in\u2019 minn g\u017cira g\u0127al g\u017cira, tar\u0121a tar\u0121a u xi ftit \u017cigu\u017cajg, mal-Antilli \u017c-\u017bg\u0127ar.", "Dawn, min-na\u0127a tag\u0127hom, huma maqsumin bejn il-G\u017cejjer ta\u2019 Fuq ir-Ri\u0127 (Windward Islands), minn Grenada sa Dominika, u l-G\u017cejjer ta\u2019 Ta\u0127t ir-Ri\u0127 (Leeward Islands), mill-\u0127ames g\u017cejjer li jiffurmaw Guadeloupe sal-G\u017cejjer Ver\u0121ni.", "LIrjie\u0127 Ali\u017cej, li f\u2019dawn il-latitudnijiet \u0121eneralment jonf\u0127u mill-Grigal sal-Lbi\u010b, kienu jwasslu l-qlug\u0127 tal-bastimenti Ewropej (\u0121ejjin mill-Iberja, jew mill-Majjistral tal-Afrika blilsiera) sal-G\u017cejjer ta\u2019 Ta\u0127t ir-Ri\u0127, \u2018ta\u0127t\u2019 proprju g\u0127ax it-tba\u0127\u0127ir kien isir fl-istess direzzjoni tar-ri\u0127; minn hemm, biex il-bastimenti salpaw lejn ilG\u017cejjer ta\u2019 Fuq ir-Ri\u0127, kellhom iba\u0127\u0127ru kontra ddirezzjoni \u0121enerali tar-ri\u0127, u f\u2019dak is-sens \u2018fuqu\u2019.1 1", "Min\u0127abba rotot marittimi u interessi ftit differenti skont il-pajj\u017c tal-ori\u0121ini tan-navigaturi u kolonizzaturi, lIngli\u017c, l-Ispanjol u l-Fran\u010bi\u017c ma jaqblux g\u0127alkollox fuq fejn tin\u0121ibed il-linja bejn il-G\u017cejjer ta\u2019 Ta\u0127t u dawk ta\u2019 Fuq ir-Ri\u0127.", "Idde\u010bidejt li nimxi fuq id-distinzjoni talIngli\u017c, kemm b\u0127ala l-lingwa pont ewlenija, u kemm g\u0127ax it-Taljan jag\u0127mel kategorizzazzjoni differenti: ilG\u017cejjer ABC u l-g\u017cejriet tal-Vene\u017cwela jissej\u0127u Isole Sottovento, filwaqt li l-Piccole Antille huma kollha Isole Sopravento, nofshom Settentrionali u nofshom Meridionali.", "Biex wasalt g\u0127at-termini bil-Malti, g\u0127enni iktar il-\u0120ermani\u017c: Inseln unter / \u00fcber dem Winde.", "l-a\u010b\u010bent", "F\u2019tarf il-\u0127nejja tal-G\u017cejjer ta\u2019 Ta\u0127t ir-Ri\u0127, immew\u0121u tul l-Antilli l-Kbar, i\u017cda l-ewwel nistg\u0127u nduru wkoll mat-Turks u l-Caicos, kif ukoll mal-Ba\u0127amas, dejjem jekk noqog\u0127du attenti li ma nintilfux fit-Trijanglu ta\u2019 Bermuda u ma ne\u0127lux fil-Ba\u0127ar tas-Sargassi.", "Imbag\u0127ad nistg\u0127u nsegwu lkurvatura tal-G\u017cejriet tal-Florida, ng\u0127addu tul is-subg\u0127ajn ta\u2019 Kuba (la g\u0127andha forma ta\u2019 drieg\u0127) sa nil\u0127qu l-Kap San Antonio, u fl-a\u0127\u0127ar naqsmu l-Fliegu tal-Yucat\u00e1n, biex nittrakkaw fl-art kontinentali tal-Amerka \u010aentrali qrib il-Kap Catoche, mhux \u2019il bog\u0127od minn Canc\u00fan, fil-Lvant talMessiku.", "Mappa tal-g\u017cejjer Karibej bl-ilsien Ta\u00edno, mitkellem fl-Antilli l-Kbar u fil-Ba\u0127amas qabel il-wasla tal-Ewropej.", "U\u0127ud mill-ismijiet baqg\u0127u \u0127ajjin sal-lum fil-lingwi kolonjali li \u0127adu post it-Ta\u00edno u ilsna antiki o\u0127ra tar-re\u0121jun.", "l-a\u010b\u010bent", "Lingwi li jid\u0127lu f\u2019lingwi Dawn il-ftit ismijiet kollettivi u spe\u010bifi\u010bi ji\u0121bru, fil-qosor \u0127afna, is-7,000 g\u017cira u fuqhom li hemm fil-Ba\u0127ar Karibew.", "B\u0127as-soltu f\u2019dan il-pro\u0121ett, fost it-toponimi msemmija hemm u\u0127ud tradotti kun\u010bettwalment, o\u0127rajn tra\u017clitterati (tip ie\u0127or ta\u2019 traduzzjoni), o\u0127rajn li baqg\u0127u kif jinkitbu bl-Ingli\u017c, u kombinazzjonijiet tat-tliet g\u0127a\u017cliet.", "Madankollu, filwaqt li fil-kapitli ta\u2019 qabel stajt niffoka fuq it-toponomija fi\u017cika tal-Afrika u tal-Amerka t\u2019Isfel ming\u0127ajr ma d\u0127alt wisq f\u2019dik politika, fejn jid\u0127lu l-ismijiet tal-g\u017cejjer, it-toponomija fi\u017cika u dik politika jiltaqg\u0127u bilfors \u2013 bi ftit e\u010b\u010bezzjonijiet li se naraw iktar \u2019il quddiem \u2013 g\u0127as-sempli\u010bi ra\u0121uni illi l-isem ta\u2019 g\u017cira jaqbel mal-isem tat-territorju, mog\u0127ti ta\u2019 sikwit (jew fil-Karibew, tista\u2019 tg\u0127id kwa\u017ci dejjem) minn lingwi li kienu jew g\u0127adhom kolonjali.", "Il-koin\u010bidenza bejn i\u017c-\u017cew\u0121 tipi ta\u2019 toponomija taf tidher barka li tissemplifika x-xog\u0127ol toponomastiku, i\u017cda fil-fatt tikkomplikah, u mhux ftit.", "L-ewwel nett, l-Ingli\u017c mhux dejjem", "ikun il-lingwa pont \u2013 dawk il-g\u017cejjer li ilhom", "\u010bertu \u017cmien bl-istatus ta\u2019 stat nazzjon di\u0121\u00e0", "g\u0127andhom ismijiet bil-Malti, li jistg\u0127u jkunu xi", "ftit jew wisq standardizzati, \u0121eneralment", "abba\u017ci tat-Taljan.", "Hemm mumenti fejn ilforom bit-Taljan u bl-Ingli\u017c jikkompetu,", "proprju fejn jiltaqg\u0127u d-dinja Latina u dik", "Anglosassona \u2013 e\u017cempju minnhom, li \u0127aqqu", "diskussjoni fit-tul iktar \u2019il quddiem, huwa isem", "il-g\u017cira Puerto Rico, territorju tal-Istati Uniti", "i\u017cda parti integrali mid-dinja Ispanika, mag\u0127ruf", "bit-Taljan b\u0127ala Porto Rico (i\u017cda mhux *Porto", "Hemm stejjer kumplessi, kumpli-", "kazzjonijiet \u0121eopoliti\u010bi, lingwi li jid\u0127lu f\u2019lingwi, li flimkien jins\u0121u g\u0127oqda frustranti, i\u017cda daqstant ie\u0127or stimulanti.", "Ta\u2019 i\u017colan (jew \u2018g\u017cejri\u2019?) li jien, inkun nixtieq nimxi bl-ikbar rispett lejn il-popolazzjonijiet ta\u2019 kull g\u017cira.", "Ovvjament, mhux billi nipprova mmur lura jew nersaq kemm nista\u2019 lejn ittoponimi indi\u0121eni (f\u2019kull ka\u017c, u\u0127ud minnhom \u0121ew adottati mil-lingwi kolonizzaturi), i\u017cda billi nkun konxju ta\u2019 \u010berti realtajiet politi\u010bi u lingwisti\u010bi meta ni\u0121i biex nidde\u010biedi favur traduzzjoni kun\u010bettwali, tra\u017clitterazzjoni, jew t\u0127ollija f\u2019lingwa pont jew o\u0127ra.", "Fl-istess \u0127in, m\u2019hemmx xi ng\u0127idu, in\u0127oss id-dmir li ma nfixkilx lin-navigatur Malti tal-mappa iktar milli ng\u0127inu \u2013 il-mappa g\u0127andha tkun trasparenti, fis-sens illi tinftiehem u tin\u0127ass (jew fa\u010bilment issir tin\u0127ass) naturali g\u0127allg\u0127ajnejn tal-qarrej.", "Jien u ng\u0127arrex il-g\u017cejjer fuq mappa kbira tanNational Geographic, mhux biss fil-Karibew i\u017cda wkoll f\u2019ib\u0127ra o\u0127ra, stabbilejt seba\u2019 kategoriji ta\u2019 ismijiet tal-g\u017cejjer bl-Ingli\u017c.", "G\u0127al kull kategorija, meta ni\u0121u biex infittxu isem Malti, hemm tendenza lejn traduzzjoni, tra\u017clitterazzjoni jew \u017camma tal-forma Ingli\u017ca, i\u017cda b\u2019e\u010b\u010bezzjonijiet.", "Qabel ma naraw dawk is-seba\u2019 kategoriji, hemm imqar erba\u2019 kunsiderazzjonijiet li g\u0127andhom ji\u0121u diskussi biex inkunu nistg\u0127u nba\u0127\u0127ru ming\u0127ajr wisq taqlib.", "Fid-dawl tal-kumplessitajiet, u min\u0127abba t-tqabbil u l-kuntrast me\u0127tie\u0121a biex jitfissru, il-vja\u0121\u0121 imsemmi mal-\u0127nejjiet talg\u017cejjer tal-Karibew mhux se jkun lineari.", "ma nitwerr\u010bux, u biex in\u017commu l-perspettiva", "proprjament \u0121eografika, tajjeb li nirreferu", "g\u0127all-poster bil-mappa tar-re\u0121jun.", "l-a\u010b\u010bent", "Erba\u2019 kunsiderazzjonijiet fit-traduzzjoni (jew le) tal-ismijiet tal-g\u017cejjer (i) Trikkib kwa\u017ci totali bejn it-toponomija fi\u017cika u dik politika F\u2019dan il-pro\u0121ett, kif spjegajt mill-bidu nett, idde\u010bidejt li niffoka fuq it-toponomija fi\u017cika iktar milli dik politika, mhux tant biex nevita l-polemiki fejn jid\u0127lu l-ismijiet legali u popolari tal-istati nazzjon, i\u017cda l-iktar g\u0127ax l-ismijiet politi\u010bi jiddependu minn dawk fi\u017ci\u010bi: l-art ti\u0121i qabel l-entit\u00e0 li tin\u0127oloq fuqha, u \u0127afna pajji\u017ci huma msemmija, imqar parzjalment, g\u0127al kontinenti, re\u0121juni, xmajjar, u elementi naturali o\u0127ra.", "Madankollu, fejn jid\u0127lu l-ismijiet tal-g\u017cejjer, it-toponomija fi\u017cika bilfors tintrikeb minn dik politika, g\u0127ax il-post \u0121eografiku u l-ispazju politiku (ming\u0127ajr ma ng\u0127oddu l-hekk imsej\u0127a \u2018ilmijiet territorjali\u2019) ikollhom l-istess fruntieri.", "L-ewwel mistoqsija li rridu nwie\u0121bu meta navvi\u010binaw l-isem ta\u2019 g\u017cira jew ar\u010bipelagu hija jekk l-art inkwistjoni tikkostitwix stat nazzjon g\u0127alih; jekk iva, di\u0121\u00e0 hemm isem Malti e\u017cistenti, li wie\u0127ed jista\u2019 jivverifika fil-lista tad-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina \u2013 li ssegwi t-tradizzjoni Taljane\u0121\u0121janti \u2013 u/jew flAnness A5 tal-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali tal-UE.", "Jew biex inkunu pre\u010bi\u017ci, \u0127afna drabi, di\u0121\u00e0 jkun hemm ismijiet Maltin e\u017cistenti, fil-plural, min\u0127abba varjanti fost il-ver\u017cjonijiet ta\u2019 Aquilina, talAnness A5 ta\u2019 qabel u ta\u2019 wara Jannar 2015, u l-u\u017ci spiss inkonsistenti, jekk mhux ukoll \u017cbaljati, flistampa u fil-le\u0121i\u017clazzjoni Maltija,2 fa\u010bilment misjuba permezz ta\u2019 tiftix fl-MLRS.", "B\u0127ala toponimi proprjament politi\u010bi, g\u0127all-ismijiet tal-pajji\u017ci, inkun nixtieq insegwi reli\u0121ju\u017cament ilver\u017cjoni a\u0121\u0121ornata tal-Anness A5 imsemmi, xog\u0127ol il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti f\u2019isem lUffi\u010b\u010bju tal-Pubblikazzjonijiet tal-KE.", "Madankollu, fil-fehma tieg\u0127i, il-lista ppubblikata f\u2019Jannar 2015 tixhed prudenza u apprensjoni \u017cejda min-na\u0127a tal-Kunsill, mhux tant g\u0127ax ibba\u017ca iktar fuq lIngli\u017c b\u0127ala lingwa pont (de\u010bi\u017cjoni li llum g\u0127andha l-lo\u0121ika tag\u0127ha), i\u017cda g\u0127ax be\u017ca\u2019 mill-possibbilt\u00e0 tat-traduzzjoni jew tat-tra\u017clitterazzjoni fejn dawn di\u0121\u00e0 kienu qeg\u0127din isiru, u mhux biss fid-dokumenti tradotti fi \u0127dan l-UE.", "Pere\u017cempju, biex nibqg\u0127u fil-Karibew, jekk inqabblu l-Anness A5 pre-2015 ma\u2019 dak post-2015, naraw li l-ismijiet Maltin tal-istati nazzjon il-Ba\u0127amas, Dominika, Santa Lu\u010bija saru il-Bahamas, Dominica, Saint Lucia.", "F\u2019ka\u017cijiet b\u0127al dawn nippreferi mmur \u2018lura\u2019 g\u0127all-forma Maltija e\u017cistenti, li kienet di\u0121\u00e0 laqg\u0127et il-g\u017cira inkwistjoni fil-kuxjenza \u0121eografika tal-Malti, u g\u0127aldaqstant hija iktar \u2013 mhux inqas \u2013 rispettu\u017ca lejn l-isem tal-g\u017cira, u fl-istess nifs ukoll lejn ilpopolazzjoni tag\u0127ha.", "Fil-Karibew, l-uni\u010bi ismijiet ta\u2019 g\u017cejjer li jistg\u0127u jitqiesu fi\u017ci\u010bi i\u017cda mhux politi\u010bi huma dawk ilg\u017cejjer maqsumin, amministrattivament, f\u2019\u017cew\u0121 stati nazzjon jew f\u2019\u017cew\u0121 territorji ta\u2019 stati mbieg\u0127da differenti: 2", "Ara pere\u017cempju l-lista tal-pajji\u017ci fi tmiem ir-Regolamenti tad-Dwana (Le\u0121i\u017clazzjoni Sussidjarja 37.05, is-Sitt Skeda, p. 92 \u2019il quddiem, l-a\u0127\u0127ar a\u0121\u0121ornament fl-2000): g\u0127alkemm hija interessanti l-proposta *Pwerto Riko, il-lista turi g\u0127add ta\u2019 \u017cvisti u inkonsistenzi, fost l-o\u0127rajn l-India bla J, il-Macaw bis-C i\u017cda bil-W, il-Ginea i\u017cda l-Gineja-Bissaw.", "l-a\u010b\u010bent", "Hispaniola, li fuqha nsibu l-istati nazzjon tal-\u0126aiti u tar-Repubblika Dominikana.", "Din il-g\u017cira g\u0127andha l-istess isem miktub bl-Ingli\u017c u bit-Taljan, li baqg\u0127u jirrispettaw il-forma Latina minkejja l-a\u0121\u0121ornament Spanjol tag\u0127ha f\u2019La Espa\u00f1ola.", "L-isem tal-pajji\u017c il-\u0126aiti, g\u0127alkemm qasir, huwa sproporzjonatament problematiku, g\u0127al tliet ra\u0121unijiet.", "Kif tixhed sempli\u010bi tiftixa filkorpus tal-MLRS, m\u2019hemmx qbil, lanqas fost id-dokumenti tradotti g\u0127all-UE, fuq jekk l-isem g\u0127andux jie\u0127u l-artiklu, jew jekk l-H g\u0127andhiex tkun maqtug\u0127a.", "Fl-ewwel ka\u017c, jista\u2019 jkun li min jikteb e\u017c. \u201cf\u2019Haiti\u201d jew \u201cf\u2019\u0126aiti\u201d jassumi li l-pajji\u017c jokkupa l-g\u017cira s\u0127i\u0127a (flok terz minnha), u allura jsegwi b\u2019analo\u0121ija, anki subkonxja, it-tendenza li l-ismijiet tal-g\u017cejjer jkunu ming\u0127ajr artiklu.", "B\u0127ala isem ta\u2019 stat, nemmen li l-artiklu hemm b\u017connu, kif fil-fatt jing\u0127ata fil-lista tal-Anness A5 tal-Gwida talIstil Interistituzzjonali tal-UE, kif a\u0121\u0121ornata f\u2019Jannar 2015.", "It-tieni nett, g\u0127alkemm l-MLRS juri preferenza g\u0127all-forma bl-H mhix", "maqtug\u0127a (\u0126aiti 116 vs Haiti 436), mill-\u0121did, b\u0127ala isem ta\u2019 stat, nemmen li fejn possibbli u fattibbli, jixraq li nittra\u017clitteraw g\u0127all-fa\u010bilit\u00e0 tar-referenza.", "It-tielet diffikult\u00e0 tinstab filvokali tan-nofs: jinstemg\u0127u fuq fomm ilMaltin it-tlissina la Ingli\u017ca /\u02c8he\u026ati/ (\u0127ej-ti), b\u2019dittong, kif ukoll dik la Taljana /a\u02c8iti/ i\u017cda bl-h imle\u0127\u0127na (\u0127a-i-ti), bi djere\u017ci.", "Billi ttradizzjoni, mhux mid-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina \u2019l hawn i\u017cda minn qabel, hija li l-ismijiet talpajji\u017ci jimxu l-iktar fuq il-forom bit-Taljan, jaqbel li nippreferu l-forma bid-djere\u017ci; u ladarba l-forma miktuba tinfluwenza wkoll ittlissin (spe\u010bjalment g\u0127al toponimi politi\u010bi mbieg\u0127da fil-kuxjenza \u0121eografika Maltija), l-H tista\u2019 tg\u0127id tinqata\u2019 fil-gri\u017cmejn awtomatikament.", "l-a\u010b\u010bent", "mhux sempli\u010bement g\u0127ax \u0127a\u0121jonimu, i\u017cda g\u0127ax huwa \u0127a\u0121jonimu li fl-Ingli\u017c u f\u2019lingwi o\u0127ra (es: San Mart\u00edn) huma r-ri\u017cultat ta\u2019 traduzzjoni.", "San Martin, mappa \u017cg\u0127ira.", "Il-g\u017cejra ta\u2019 San Martin, isem li nqisu tradu\u010bibbli mill-Ingli\u017c Saint Martin, b\u0127al toponomi o\u0127ra li huma \u2018\u0127a\u0121jonomi\u2019, ji\u0121ifieri msemmija g\u0127al qaddisin, kif nispjega iktar \u2019l isfel filkunsiderazzjoni (ii).", "Dan huwa l-isem fi\u017ciku tal-g\u017cejra, li tinsab kwa\u017ci fuq nett tal-Antilli \u017c\u017bg\u0127ar, 300 km fil-Lvant ta\u2019 Puerto Rico.", "Fuqha je\u017cistu \u017cew\u0121 territorji ta\u2019 stati li lmetropoli tag\u0127hom tinsab imbieg\u0127da: fixxaqliba tat-Tramuntana (madwar 60%), SaintMartin, li sal-2007 kien politikament parti mid-d\u00e9partement Fran\u010bi\u017c ta\u2019 Guadeloupe u mbag\u0127ad sar collectivit\u00e9 d\u2019outre-mer g\u0127aliha; u fix-xaqliba tan-Nofsinhar (madwar 40%), Sint Maarten, \u2018pajji\u017c kostitwenti\u2019 tar-Renju tal-Olanda.", "Dawn huma ismijiet politi\u010bi, mhux tradotti bl-Ingli\u017c u lanqas bil-Malti; l-isem talg\u017cejra, toponimu fi\u017ciku, inqisu tradu\u010bibbli", "Kif g\u0127idt, it-trikkib bejn ittoponomija fi\u017cika u dik politika mhux dejjem jiffrankalna xxog\u0127ol toponomastiku; anzi, \u0121ieli jikkomplika l-\u0127olqien u rrispett tal-kriterji g\u0127attraduzzjoni, fost l-o\u0127rajn g\u0127aliex l-arbitrarjet\u00e0 tat-tismija politika-legali tista\u2019 timponi ru\u0127ha fuq toponimu fi\u017ciku fejn dan forsi seta\u2019 kien differenti.", "Dan huwa l-ka\u017c ta\u2019 Puerto Rico, imsemmi fil-qosor qabel.", "Tista\u2019 tidher stramberija, jew inkonsistenza infeli\u010bi, li fuq l-istess mappa tal-Karibew, insibu l-isem politiku il-Kosta Rika, tra\u017clitterat, i\u017cda mhux, ng\u0127idu a\u0127na, il-forma *Pwerto Riko.", "Apparti l-iskumdit\u00e0 grafika (so\u0121\u0121ettiva dejjem) tal-W flok l-U, b\u0127ala parti mid-dinja Latina, bil-Malti din il-g\u017cira setg\u0127et tissejja\u0127 *Porto Riko abba\u017ci tat-Taljan Porto Rico.", "I\u017cda lil hinn mill-fatt li l-g\u017cira hija territorju talIstati Uniti, mhux stat nazzjon indipendenti (g\u0127aldaqstant jirba\u0127 l-isem Ingli\u017c, li min-na\u0127a tieg\u0127u jirrispetta l-forma bl-Ispanjol, lingwa kouffi\u010bjali tat-territorju) hemm kumplessit\u00e0 lingwistika storika.", "L-isem Taljan/Ingli\u017c Costa Rica ma nqisux kun\u010bettwalment tradu\u010bibbli, g\u0127ax ma \u0121iex tradott mill-Ispanjol f\u2019dawk il-lingwi.", "Tista\u2019 tkun", "l-a\u010b\u010bent", "Sempli\u010bi kur\u017cit\u00e0, minn atlas tad-dinja bl-G\u0127arbi: \u2018Porto Riko\u2019, abba\u017ci tal-isem uffi\u010bjali tal-g\u017cira qabel l-1931.", "Meta tag\u0127mel tra\u017clitterazzjoni fi skritt differenti, m\u2019hawnx g\u0127alfejn t\u0127abbel rasek fuq fejn tista\u2019 jew ma tistax tibdel is-C f\u2019K, l-U f\u2019W, e\u010b\u010b., g\u0127ax tittraskrivi sempli\u010bement il-\u0127oss.", "Fejn ikun hemm fonemi li ma je\u017cistux fl-G\u0127arbi proprju, l-alfabet joffri \u010berti soluzzjonijiet: f\u2019dan l-e\u017cempju, ta\u0127t il-baa\u2019 nsibu tliet tikek flok tnejn, biex l-ittra ti\u0121i titlissen /p/.", "tra\u017clitterabbli, b\u0127al \u0126ong Kong \u2013 daqslikieku \u017c-\u017cew\u0121 nofsiet tal-isem huma kelma wa\u0127da, g\u0127ax l-ispazju ma jaffettwax it-tlissin (i\u017cda jibqa\u2019 indikat g\u0127all-g\u0127arfien grafiku).", "Fil-forma possibbli il-Kosta Rika, l-ewwel kelma tidher traduzzjoni, i\u017cda din hija biss kumbinazzjoni; tali forma hija r-ri\u017cultat ta\u2019 sempli\u010bi tra\u017clitterazzjoni.", "Jista\u2019 jkun li din il-kumbinazzjoni tg\u0127in biex it-tra\u017clitterazzjoni nilqg\u0127uha a\u0127jar, i\u017cda l-bidla tas-C f\u2019K xorta wa\u0127da ma to\u0127loqx re\u017cistenza grafika fil-Malti.", "Jew tal-anqas, mhuwiex adattament problematiku, jew o\u0121\u0121ezzjonabbli, daqs l-U > W. Il-ka\u017c ta\u2019 Puerto Rico huwa iktar kumpless.", "Lewwel nett g\u0127ax it-Taljan jaqleb l-ewwel nofs f\u2019Porto u ma jmissx it-tieni nofs, daqslikieku", "l-g\u017cira kienet imsemmija g\u0127al port bl-isem Rico pjuttost milli g\u0127al port sinjur, u allura, *ilPort Rico jew Riko kieku tkun falsifikazzjoni.", "It-tieni ra\u0121uni hija politika \u2013 avolja din il-g\u017cira titqies parti mid-dinja Latina (b\u201994.4% talpopolazzjoni jitkellmu bl-Ispanjol b\u0127ala lilsien omm tag\u0127hom), hija territorju tal-Istati Uniti.", "F\u2019ka\u017c b\u0127al dan, ikun diffi\u010bli \u0127afna, anzi kontroprodu\u010benti, li nisseparaw it-toponomija fi\u017cika minn dik politika: g\u0127al g\u017cira li mhijiex maqsuma bejn \u017cew\u0121 stati jew iktar, ma tantx jag\u0127mel sens li l-isem tal-g\u017cira jie\u0127u forma differenti mill-isem tat-territorju.", "Billi Puerto Rico mhuwiex strettament pajji\u017c, ma nistg\u0127ux nibba\u017caw fuq il-forma Taljana, kif nag\u0127mlu ssoltu g\u0127all-ismijiet tal-istati nazzjon.", "Dan ifisser li rridu nimportaw mill-forma Ingli\u017ca; l-", "l-a\u010b\u010bent", "isem Malti jibqa\u2019 kif jinkiteb bl-Ingli\u017c, b\u0127al toponimi o\u0127ra tal-Istati Uniti li jirrispettaw ilgrafika ori\u0121inali Spanjola, fosthom San Francisco, El Paso, e\u010b\u010b. Jew Los Angeles, proprjament tra\u017clitterazzjoni, g\u0127ax l-Ingli\u017c waqqa\u2019 la\u010b\u010bent fuq l-A ta\u2019 \u00c1ngeles.", "Hawnhekk jid\u0127lu l-kumplessitajiet stori\u010bi.", "Mal-iffirmar tat-Trattat ta\u2019 Pari\u0121i fl-1898, lIstati Uniti kienu biddlu l-isem tal-g\u017cira g\u0127al Porto Rico, i\u017cda marru lura g\u0127al Puerto Rico b\u2019ri\u017coluzzjoni tal-1931.", "Jista\u2019 jkun li l-isem Taljan \u0121ej minn dak uffi\u010bjali ta\u2019 qabel l-1931, u baqa\u2019 hekk g\u0127ax jin\u0127ass naturali, l-istess b\u0127alma Kosta tin\u017clilna sew fit-tra\u017clitterazzjoni g\u0127al il-Kosta Rika.", "Li kieku stajna navvi\u010binaw l-isem Puerto Rico b\u0127ala toponimu fi\u017ciku indipendentement mis-sitwazzjoni politika, kienet tqum il-mistoqsija rigward it-tra\u017clitterazzjoni g\u0127al *Pwerto Riko, i\u017cda mhuwiex il-ka\u017c.", "Xorta wa\u0127da, iktar \u2019il quddiem, se ni\u0121u f\u2019punt fejn ikollna nindagaw iktar fuq il-limiti eventwali tat-tra\u017clitterazzjoni.", "Hemm tra\u017clitterazzjonijiet li jg\u0127inu, li j\u0127affu l-qari, li jimportaw kelma ming\u0127ajr sforz \u017cejjed jew tqan\u017ci\u0127.", "I\u017cda hemm ukoll tra\u017clitterazzjonijiet li jfixklu, li jistonaw wisq grafikament biex jintlaqg\u0127u u jin\u0127assu naturali.", "L-U li ssir W mhijiex problema f\u2019forom stabbiliti b\u0127an-Nikaragwa, jew imqar, ma tantx to\u0127loq re\u017cistenza lejn it-tmiem ta\u2019 kelma, b\u0127al fil-ka\u017c tal-g\u017cira Antigwa, parti mill-istat Antigwa u Barbuda f\u2019nofs ilG\u017cejjer ta\u2019 Ta\u0127t ir-Ri\u0127.", "I\u017cda *Pwerto, xi ftit forsi b\u0127al *mowbajl anki jekk din \u0121ejja mittlissin Ingli\u017c, tin\u0127ass stramba x\u2019aktarx g\u0127ax ilW donnha tag\u0127ti wisq pi\u017c grafiku lill-kelma f\u2019dik il-po\u017cizzjoni.", "(ii) Il-\u0127a\u0121jonomi Id-devozzjoni tal-kolonizzaturi Kattoli\u010bi lejn folla ta\u2019 qaddisin, u l-missjonijiet ta\u2019 evan\u0121elizzazzjoni li segwew ir-rima tal-vja\u0121\u0121i tag\u0127hom, taw lok g\u0127at-tismija frekwenti talpostijiet \u2018skoperti\u2019 g\u0127all-qaddis ta\u2019 preferenza ta\u2019 min inzerta kien qed \u2018jg\u0127ammed\u2019 l-art.", "FilKaribew insibu kon\u010bentrazzjoni partikolarment g\u0127olja ta\u2019 dawn il-\u0127a\u0121jonomi.3 Kif rajna flartiklu dwar l-Amerka t\u2019Isfel (l-a\u010b\u010bent \u0127ar\u0121a 13, p. 30), it-toponimi msemmija g\u0127al qaddisin \u0121eneralment nistg\u0127u naqilbuhom, pere\u017cempju Kap Santu Rokku.", "Spiss, madankollu, il-lingwa pont t\u0127alli tali ismijiet fl-ilsien tal-post, kif kien il-ka\u017c tal-Golfi San Mat\u00edas u San Jorge.", "Fost il-g\u017cejjer Karibej li j\u0121orru \u0127a\u0121jonimu, liktar imsemmija, fis-sens li l-iktar familjari lil hinn mill-ba\u0127ar u r-re\u0121jun tag\u0127hom jew talinqas l-iktar vi\u017cibbli fuq il-mapep, huma dawk li jinzertaw ukoll stati nazzjon (flimkien malg\u017cejriet satelliti tag\u0127hom): hemm il-g\u017cejjer ta\u2019 Santa Lu\u010bija, San Vin\u010benz (u l-Grenadini), u San Kristofru (u Nevis), kollha tradu\u010bibbli u tradotti.", "Fil-ka\u017c tal-a\u0127\u0127ar, bl-Ingli\u017c jikkoe\u017cistu l-ismijiet Saint Christopher u Saint Kitts (and Nevis), bil-kelma Kitts \u0121ejja mit-taqsiriet Kit jew Kitt (bi\u017c-\u017cieda tal-S \u0121enittiva), li kienu komuni fis-seklu 17; g\u0127aldaqstant, jaqbel li bilMalti na\u010b\u010bettaw ukoll il-varjant San Kitts u Nevis.", "Anzi, dan il-varjant g\u0127andu jie\u0127u lpreferenza, kif ji\u0121ri bl-Ingli\u017c stess, g\u0127ax Kitts hija iktar spe\u010bifika u tifforma parti importanti mill-identit\u00e0 tal-g\u017cira.", "Jew biex kieku nkunu pre\u010bi\u017ci, \u0127a\u0121jotoponimi, i\u017cda filqasam tal-onomastika, il-forma l-qasira titqies bi\u017c\u017cejjed biex tirreferi g\u0127all-ismijiet tal-postijiet.", "l-a\u010b\u010bent", "Ma jinqalbux, madankollu, dawk il-\u0127a\u0121jonomi li l-Ingli\u017c i\u0127alli fil-lingwa uffi\u010bjali tal-post, x\u2019aktarx proprju g\u0127ax huma ismijiet li jin\u0127assu \u2018lokali\u2019 wisq biex ji\u0121u adattati u adottati fi lsien ie\u0127or: il-g\u017cira Sint Eustatius, ng\u0127idu a\u0127na, meqjusa legalment b\u0127ala muni\u010bipalit\u00e0 esterna tar-Renju tal-Olanda, i\u017c\u017comm l-istess forma bl-Ingli\u017c u bil-Malti.", "Nhar il-21 ta\u2019 Ottubru 2016 fil-Mu\u017cew Marittimu tal-Birgu, b\u0127ala parti mill-konferenza Dimensjonijiet G\u0307odda fit-Traduzzjoni f\u2019Malta mtellg\u0127a mill-Inizjamed f\u2019isem id-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea, tajt ta\u0127dita bl-isem \u201cMinn mappa g\u0127al mappa: it-traduzzjoni tkabbar il-g\u017cejjer\u201d.", "Hemm vidjo disponibbli fuq http://www.youtube.com/watch?v=rmA5dNtRDR4 (21:00-37:15).", "msemmija g\u0127al qaddis, Saint-Barth\u00e9l\u00e9my (filfatt, Kristofru Kolombu g\u0127ammed il-g\u017cira blisem ta\u2019 \u0127uh Bartolomeo, permezz ta\u2019 isem qaddisu).", "Din il-g\u017cira g\u0127andha isem Ingli\u017c ukoll, St Barts jew St Barths, g\u0127alkemm dawn huma tikketti familjari kkalkati fuq it-taqsira Fran\u010bi\u017ca lokali Saint-Barth.", "L-isem proprju talg\u017cira bl-Ingli\u017c, u bil-Malti, jibqa\u2019 SaintBarth\u00e9l\u00e9my.", "Dettall minn mappa politika, bl-Ingli\u017c, ta\u2019 w\u0127ud millAntilli \u017c-\u017bg\u0127ar, fosthom g\u017cejjer b\u2019\u0127a\u0121jonimu.", "Ka\u017c xi ftit kumpless, li b\u2019\u010bertu mod huwa e\u010b\u010bezzjoni li tikkonferma r-regola, huwa dak li di\u0121\u00e0 rajna fil-kunsiderazzjoni (i) hawn fuq, ilg\u017cira San Martin.", "Dan l-isem huwa tradott mill-Ingli\u017c Saint Martin, anki jekk l-Ingli\u017c mhuwiex lingwa uffi\u010bjali tal-post.", "Ftit fixXlokk minn San Martin, hemm g\u017cejra o\u0127ra", "Din ir-regola \u0121enerali ta\u2019 \u0127a\u0121jonomi li jinqalbu bil-Malti jekk di\u0121\u00e0 \u0121ew tradotti fil-lingwa pont, jew li jibqg\u0127u fil-lingwa pont fejn din tkun qed tirreprodu\u010bi l-kitba tal-isem fil-lingwa (lokali u/jew kolonjali) tal-post, tg\u0127odd ukoll g\u0127al elementi \u0121eografi\u010bi o\u0127ra lil hinn millg\u017cejjer.", "Pere\u017cempju, fit-tarf nett tal-Punent ta\u2019 Kuba, insibu l-Kap San Antonio.", "Dan l-artiklu ta\u2019 Antoine Cassar ikompli fil\u0127ar\u0121a li jmiss", "l-a\u010b\u010bent", "Id-Dritt qatt ma jista\u2019 jkun mg\u0127awwe\u0121 \u2013 Li\u0121i u konswetudni, drawwa u u\u017cu Dr Alan Xuereb ID-DRITT U L-LI\u0120I", "awn id-distinzjonijiet huma favoriti ferm tal-avukati u anki ta\u2019 dawk li jqisu ru\u0127hom b\u0127ala \u0121uristi jew b\u0127ala filosfi tad-dritt.", "Minkejja li fil-\u0127ajja ta\u2019 kuljum dawn it-termini huma u\u017cati b\u2019mod interkambjabbli, fil-\u0127ajja legali, filosofika jew politika g\u0127andhom tifsiriet distinti.", "Naf li f\u2019din il-pubblikazzjoni mhux l-ewwel darba li \u0121ie ttrattat dan is-su\u0121\u0121ett b\u2019riferiment partikolari g\u0127all-u\u017cu tat-terminu [D]ritt kif distint mil-Li\u0121i.", "Ma nag\u0127mlux \u0127a\u017cin jekk infakkru ftit id-definizzjonijiet sabiex minn hemm imbag\u0127ad inkunu nistg\u0127u niddiskutu ddistinzjonijiet.", "Il-kun\u010bett ta\u2019 \u201cLi\u0121i\u201d1 jew lex bil-Latin x\u2019aktarx \u0121ej mit-terminu Ligo.", "Skont l-im\u0127allef Emeritus il-Professur \u0120.", "Mifsud Bonni\u010bi d-Dritt2 jista\u2019 ji\u0121i ddefinit b\u0127ala \u201cdik il-propo\u017cizzjoni, li hija miktuba jew li tista\u2019 tinkiteb, li tippreskrivi komportament \u0121ust\u201d.", "2 Li g\u0127andu dejjem jinkiteb skont l-istess professur bid\u201cD\u201d majjuskola.", "B\u2019mod iktar utilitarju u sempli\u010bi nirreferu g\u0127ad-dritt kummer\u010bjali, id-dritt \u010bivili, id-dritt kriminali, id-dritt kostituzzjonali, e\u010b\u010b... dan ifisser li nkunu qeg\u0127din nirreferu g\u0127al \u201classjem tal-g\u0127arfien fuq su\u0121\u0121ett\u201d3 kif deskritt f\u2019\u0127ar\u0121a pre\u010bedenti ta\u2019 din il-pubblikazzjoni.", "Iddritt, g\u0127alhekk, isir punt ta\u2019 riferiment \u0121uridiku fil-qasam partikolari li jirregola.", "Pere\u017cempju, f\u2019pajji\u017cna g\u0127andna d-dritt \u010bivili, li jinkludi lle\u0121i\u017clazzjoni,4 id-dottrina u l-\u0121urisprudenza kollha li tirregola l-qasam \u010bivili b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, l-istitut tal-adozzjoni, id-divorzju, ilwirt, il-bejg\u0127 u x-xiri, il-kiri, e\u010b\u010b. F\u2019dan l-e\u017cempju qed nifhmu d-Dritt b\u0127ala \u201cLaw\u201d u mhux b\u0127ala \u201crights\u201d jew inkella jeddijiet.", "B\u2019mod sempli\u010bi qed ng\u0127idu li d-dritt huwa sett ta\u2019 regoli preskrittivi, xi w\u0127ud le\u0121i\u017clattivi, xi w\u0127ud o\u0127ra \u201cma\u0127luqa\u201d jew \u201ci\u010b\u010barati\u201d mill-\u0121urisprudenza u/jew middottrina.", "L-idea ewlenija hija li dak li huwa \u201cdritt\u201d ma jistax ikun \u201cmg\u0127awwe\u0121\u201d5 u g\u0127aldaqstant, b\u2019mod iktar filosofiku, g\u0127andu jkun \u0121ust.", "Le\u0121i\u017clazzjoni ta\u2019 pajji\u017c li tikkristallizza ru\u0127ha f\u2019Att jew regolament hija e\u017cempju ta\u2019 li\u0121i po\u017cittiva,6 ta\u2019 bi\u010b\u010ba mid-dritt f\u2019dak il-qasam.", "Jekk dik il-le\u0121i\u017clazzjoni tikser xi wie\u0127ed mill-kanoni \u0121enerali tad-dritt f\u2019dak il-qasam li tirregola, jew inkella ta\u2019 xi regola iktar fundamentali, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na lKostituzzjoni7 ta\u2019 dik is-sistema legali, din il3", "Ara Sammut, Dr Mark A. \u2013 l-awtur jissu\u0121\u0121erixxi validament li g\u0127andna nu\u017caw dritt meta fil-lingwa li nkunu qed nittradu\u010bu minnha jkollna \u201cDiritto, Droit, Derecho...\u201d jew Recht fil-\u0120ermani\u017c.", "4 Il-li\u0121i, ir-regolamenti, e\u010b\u010b. 5 Lectures tal-Filosofija tad-Dritt, Ottubru 1989.", "6 Inti\u017ca b\u0127ala \u2018regola po\u017citata\u2019, miktuba u promulgata.", "7 Ara Xuereb, Dr Alan, te\u017ci tal-M.Phil.", "\u201cThe relationship between unjust laws and unconstitutional Acts,\u201d lUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2004.", "l-a\u010b\u010bent", "le\u0121i\u017clazzjoni tista\u2019 ti\u0121i kkontestata l-validit\u00e0 tag\u0127ha u anki annullata mill-qorti kompetenti.", "Dan ise\u0127\u0127 peress li, minkejja li dik ir-regola jkollha sa\u0127\u0127a ta\u2019 li\u0121i, g\u0127aliex tkun g\u0127addiet mill-fa\u017cijiet ta\u2019 promulgazzjoni kollha stabbiliti u imposti minn dik is-sistema, il-kontenut jew l-effetti tag\u0127ha jmorru kontra r-regoli l-o\u0127ra tad-dritt nazzjonali ta\u2019 dak l-Istat.", "Jista\u2019 ji\u0121ri wkoll li jkun hemm sitwazzjoni fejn il-li\u0121i kkontestata ma tmur kontra ebda regola tad-dritt intern nazzjonali, i\u017cda tkun tikser xi trattat jew konvenzjoni internazzjonali li dak lIstat ikun impenja ru\u0127u li josserva.", "Hawnhekk, l-istrumenti g\u0127all-kontestazzjoni jistg\u0127u jkunu simili per\u00f2 differenti mill-mekkani\u017cmi legali li semmejt fil-ka\u017c ta\u2019 meta tinkiser regola taddritt intern.", "Huwa importanti li dan il-punt jinftiehem sew sabiex kull traduzzjoni ssir f\u2019dan l-isfond legali u mhux biss \u2018mekkanikament\u2019 kif kultant jista\u2019 ji\u0121ri lil kul\u0127add.", "L-argument jikkomplika ru\u0127u iktar meta ma\u2019 dawn id-distinzjonijiet ta\u2019 natura legali ti\u017cdied o\u0127ra iktar filosofika: il-moralit\u00e0.", "Je\u017cisti dibattitu fid-dinja legali, wie\u0127ed kontinwu, bejn dawk li jissej\u0127u po\u017cittivisti u l-o\u0127rajn li huma \u0121ustnaturalisti.8 Il-\u0121uristi po\u017cittivisti, b\u0127al Kelsen, Hart u Raz, jaraw lill-\u0121uristi \u0121ustnaturalisti, b\u0127al San Tumas (fil-Medjuevu) u Finnis (kontemporanju), b\u0127ala xi ftit in\u0121enwi 8", "Hemm \u017cew\u0121 skejjel prin\u010bipali fil-qasam tal-filosofija tad-dritt.", "B\u2019mod issemplifikat immens hemm dik liskola Po\u017cittivista li temmen li kull preskrizzjoni le\u0121i\u017clattiva hija li\u0121i indipendentement mill-kontenut tag\u0127ha u dik \u0120ustnaturalista li temmen li l-kontenut jista\u2019 j\u010ba\u0127\u0127ad preskrizzjoni le\u0121i\u017clattiva milli tikseb listatus ta\u2019 li\u0121i.", "jew x\u2019aktarx li ma jag\u0127mlux distinzjoni bejn irrealt\u00e0 legali u dik morali.", "U meta nit\u0127addtu dwar distinzjonijiet bejn po\u017cittivi\u017cmu u naturali\u017cmu l-e\u017cempju li ji\u0121ini f\u2019mo\u0127\u0127i huwa dak tal-li\u0121ijiet9 antisemiti ppromulgati millPartit Nazzjonali So\u010bjalista \u0120ermani\u017c fl1933.11 Dan huwa e\u017cempju tajjeb biex nispjegaw kif xi li\u0121ijiet jistg\u0127u jkunu perfettament validi mill-forma u l-pro\u010bedura segwita u fl-istess \u0127in ma jkunux jistg\u0127u jissej\u0127u \u201cDritt\u201d.", "Din it-taqbida bejn li\u0121ijiet \u201cmg\u0127aw\u0121a\u201d u dDritt mhijiex \u0121dida.", "Pere\u017cempju, San Tumas ta\u2019 Akwinu kien tal-fehma li \u201cLex inivsta non est lex\u201d12 ji\u0121ifieri li\u0121i li mhijiex \u0121usta mhijiex li\u0121i.", "G\u0127al dawk il-\u0121ustnaturalisti puristi din ilfra\u017ci hija kwa\u017ci emblematika ta\u2019 kif g\u0127andha timxi so\u010bjet\u00e0.", "Fil-fehma tieg\u0127i \u0127afna millkun\u010betti sostantivi kostituzzjonali li je\u017cistu llum, b\u0127alma huma \u010berti garanziji g\u0127ar-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u o\u0127rajn, huma evoluzzjoni ta\u2019 dan il-prin\u010bipju.13 Madankollu, din il-fra\u017ci, g\u0127alkemm romantikament sabi\u0127a, 9", "E\u017cempji o\u0127rajn huma l-Jim Crow Laws li jippre\u010bedu l-le\u0121i\u017clazzjoni Nazzjonal So\u010bjalisti, vide: http://www.ferris.edu/ jimcrow/what.htm.", "l-a\u010b\u010bent", "Sun, 1935: anki jekk mhux dritt, li\u0121i in\u0121usta g\u0127andha effetti fuq min hu su\u0121\u0121ett g\u0127aliha", "x\u2019aktarx g\u0127andha nuqqas inerenti fiha.", "Ji\u0121ifieri li li\u0121i, anki jekk mhix dritt, anki jekk ti\u0121i annullata qisha qatt ma e\u017cistiet, g\u0127all-perjodu li tkun fis-se\u0127\u0127, ikollha s-sa\u0127\u0127a ta\u2019 li\u0121i daqs kwalunkwe li\u0121i li tkun kompatibbli malordinament \u0121uridiku intern.", "Fi kliem ie\u0127or tkun li\u0121i vinkolanti.", "Ji\u0121ifieri San Tumas f\u2019din ilfra\u017ci jidher li qisu ma kienx qed jie\u0127u inkunsiderazzjoni d-dimensjoni temporali ta\u2019 li\u0121i.", "Jew forsi ma kienx qed jenfasizzaha.", "G\u0127aldaqstant, tqum il-kwistjoni ta\u2019 jekk filperjodu li din il-li\u0121i in\u0121usta tkun fis-se\u0127\u0127 g\u0127andhiex natura ta\u2019 li\u0121i jew le.", "G\u0127al San Tumas m\u2019g\u0127andhiex.", "G\u0127an-Na\u017cisti u l-vittmi tag\u0127hom il-validit\u00e0 tal-li\u0121ijiet kienet reali ferm.", "G\u0127aldaqstant, forsi l-espressjoni iktar storikament korretta ta\u2019 din il-fra\u017ci tista\u2019 tkun \u201cLex inivsta non est Ivs\u201d!", "Madankollu, ninsab \u010bert li San Tumas kellu proprju dan il-kun\u010bett", "f\u2019mo\u0127\u0127u u ried jenfasizza kemm abbominevoli li\u0121i li hija in\u0121usta.", "L-U\u017bU, L-U\u017bANZI U L-KONSWETUDNI Je\u017cistu, imbag\u0127ad, ftit distinzjonijiet fini bejn u\u017canzi, u\u017cijiet u u\u017ci li bl-Ingli\u017c jikkorrispondu f\u2019dik l-ordni b\u0127ala \u201ccustoms\u201d, \u201cusages\u201d u \u201cuses\u201d.", "U\u017cu \u2013 use Nibda bl-ewwel kun\u010bett li huwa l-iktar wie\u0127ed u\u017cat (sic) ji\u0121ifieri dak ta\u2019 \u201cu\u017ci\u201d (uses).", "Dan sempli\u010biment ifisser il-modi pre\u017cumibbilment diversi ta\u2019 kif ji\u0121i m\u0127addem o\u0121\u0121ett jew kun\u010bett partikolari.", "Fi kliem ie\u0127or, x\u2019tista\u2019 tag\u0127mel bih dan l-o\u0121\u0121ett jew dan il-kun\u010bett.", "Fil-fatt flG\u0127arbi t-terminu \u201cu\u017cu\u201d jista\u2019 ji\u0121i tradott b\u0127ala \u202b( \u0627\u0633\u062a\u0639\u0645\u0627\u0644\u202cistag\u0127mael).", "l-a\u010b\u010bent", "U\u017canzi14 \u2013 usages Dan huwa mod ta\u2019 kif isiru l-affarijiet li jkunu saru drawwa jew prassi (\u202b \u2013 \u0627\u0623\u0644\u0639\u0631\u0627\u0641\u202cAl-Ag\u0127raaf) per\u00f2 ma jkunx g\u0127adu akkwista (ne\u010bessarjament) is-sa\u0127\u0127a ta\u2019 konswetudni u allura jkun g\u0127adu ma sarx legalment rilevanti.", "Konswetudni \u2013 custom Il-konswetudni espressa fil-lingwa Ingli\u017ca b\u0127ala custom hija aspett ferm importanti talunivers legali, partikolarment fil-qasam kummer\u010bjali.", "Interessanti ferm huwa li tterminu u\u017cat fl-G\u0127arbi g\u0127all-kun\u010bett ta\u2019 konswetudni huwa \u2018urf\u2019 )\u202b )\u0627\u0644\u0639\u0631\u0641\u202cli jfisser ukoll g\u0127erf (knowledge) ta\u2019 dik is-so\u010bjet\u00e0 partikolari.15", "Il-Li\u0121i Kummer\u010bjali hija qasam tal-li\u0121i fejn ilkonswetudni tista\u2019 ti\u0121i applikata.", "Fil-fatt, fl-ordinament \u0121uridiku Malti huma lewwel u l-iktar mifruxa fil-Kodi\u010bi Kummer\u010bjali u cio\u00e8 l-Kapitolu 13 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta fejn fl-Artikolu 3 insibu: \u201cF\u2019affarijiet ta\u2019 kummer\u010b, tg\u0127odd il-li\u0121i talkummer\u010b: I\u017cda, fejn din il-li\u0121i ma tiddisponix, jg\u0127odd l-u\u017cu tal-kummer\u010b, u, fin-nuqqas ta\u2019 dan l-u\u017cu, tg\u0127odd il-li\u0121i \u010bivili.\u201d", "Il-konswetudni tirreferi g\u0127al regola li tkun ilha te\u017cisti g\u0127al \u0127afna snin, tant li tkun kisbet issa\u0127\u0127a ta\u2019 li\u0121i.", "Konswetudni \u0121eneralment ikollha l-karatteristi\u010bi li \u0121ejjin: \uf0a8 \uf0a8 \uf0a8", "tkun li\u0121i mhux miktuba, ji\u0121ifieri mhux regolata permezz ta\u2019 le\u0121i\u017clazzjoni; tkun \u010berta billi tiddefinixxi b\u2019mod \u010bar ilprin\u010bipju jew regola tal-konswetudni; tkun \u017cgura fl-applikazzjoni tag\u0127ha f\u2019kull ka\u017c partikolari sabiex tindika b\u2019\u010bertezza d-drittijiet mog\u0127tija mill-konswetudni; u tkun ilha te\u017cisti ming\u0127ajr interruzzjoni g\u0127al numru ta\u2019 snin.", "Konswetudni li jkollha dawn il-karatteristi\u010bi tista\u2019 tkun rikonoxxuta u infurzata mill-Qrati Maltin jekk il-kwistjoni titressaq quddiemhom.", "Fl-interpretazzjoni ta\u2019 dawn il-kun\u010betti f\u2019perspettiva usa\u2019 minn dik tal-kodi\u010bi kummer\u010bjali, it-terminu u\u017cat f\u2019dan il-kuntest \u201cu\u017cu\u201d qed jirreferi g\u0127all-kun\u010bett ta\u2019 \u201ckonswetudni\u201d, u mhux ta\u2019 u\u017cu jew u\u017canzi.", "Fil-fatt, skont din l-interpretazzjoni, l-u\u017cu (sic) tat-terminu \u201cu\u017cu\u201d mhux feli\u010bi biex tiddeskrivi \u201cusages\u201d f\u2019din id-dispo\u017cizzjoni.", "Riferiment ie\u0127or jinsab fil-Kapitolu 434, l-Att Dwar Kodi\u010bi ta\u2019 Kondotta G\u0127al Sistema ta\u2019 Riservazzjoni Komputerizzata.16", "l-a\u010b\u010bent", "Jekk wie\u0127ed jag\u0127ti daqqa t\u2019g\u0127ajn \u0127afifa lejn ilKonklu\u017cjonijiet tal-Avukat \u0120enerali u ssentenzi tal-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea mill-ewwel ninteb\u0127u li \u201ccustomary law\u201d17 ti\u0121i \u0127afna drabi tradotta: \u201c...dawn ir-regoli huma l-espressjoni tad-dritt internazzjonali \u0121enerali ta\u2019 konswetudni.\u201d18", "KONKLU\u017bJONI Naturalment, hemm \u0127afna iktar e\u017cempji li wie\u0127ed jista\u2019 jsib dwar dan is-su\u0121\u0121ett.", "Fost lo\u0127rajn, fid-dritt Brittaniku, fejn hemm diversi \u201cconstitutional conventions\u201d,19 sad-dritt 20 pubbliku internazzjonali, fejn kellek \u010berti prattiki li kienu saru regoli stabbiliti.", "Ovvjament, f\u2019dan l-artiklu ma nistg\u0127ux nesploraw fid-dettall kull aspett ta\u2019 dawn iddistinzjonijiet.", "Madankollu, nittama li g\u0127allinqas tfajt ftit dawl fuq g\u0127aliex dawn iddistinzjonijiet huma importanti.", "Dr Alan Xuereb huwa \u0121urista lingwista mal-Qorti talG\u0307ustizzja tal-Unjoni Ewropea u membru tal-Oxford Philosophical Society.", "Konklu\u017cjonijiet tal-Avukat \u0120enerali \u2013 J\u00e4\u00e4skinen \u2013 4 ta\u2019 Settembru 2014.", "18 Sentenza tal-Qorti tal-\u0120ustizzja (it-Tielet Awla) tas-6 ta\u2019 Frar 2014.", "L-anatomija u l-produzzjoni tat-tjur Juan Debono", "inn mindu t-traduzzjoni g\u0127allMalti \u0127adet spinta \u2019l quddiem bidd\u0127ul ta\u2019 Malta fl-Unjoni Ewropea, in\u0127asset aktar il-\u0127tie\u0121a li jkollna f\u2019idejna glossarji tekni\u010bi u komprensivi bil-Malti f\u2019\u0127afna oqsma diversi, fost dawn fil-qasam talagrikoltura.", "Glossarju ta\u2019 termini agrikoli jista\u2019 jkun ta\u2019 \u0127tie\u0121a g\u0127al \u0127afna persuni, mhux biss g\u0127al dawk li ja\u0127dmu fit-traduzzjoni imma anke g\u0127al dawk in-nies li jiktbu fuq is-settur agrikolu, li ja\u0127dmu fih u anke g\u0127al dawk li jiktbu letteratura li g\u0127andha x\u2019taqsam malagrikoltura.", "L-agrikoltura dejjem kienet settur li jinteressani.", "Minn mindu kont tfajjel kont inqatta\u2019 \u0127afna \u0121ranet g\u0127and in-nanniet, ni\u0121ri fl-g\u0127elieqi li llum sfortunatament ma g\u0127adhomx aktar.", "Linteress f\u2019dan is-settur kompla \u017cdied meta sibt ru\u0127i na\u0127dem fil-Kulle\u0121\u0121 tal-Agrikoltura.", "Hawn \u0121ejt aktar f\u2019kuntatt mill-qrib ma\u2019 nies li ja\u0127dmu f\u2019dan is-settur.", "Affaxxinajt ru\u0127i meta smajthom ju\u017caw termini agrikoli bil-Malti.", "F\u2019\u010berti setturi, fosthom fl-agrikoltura, il-lingwa Maltija hija g\u0127anja fit-terminolo\u0121ija teknika imma sfortunatament din tkun mag\u0127rufa kwa\u017ci esklu\u017civament min-nies mid\u0127la ta\u2019 dan is-settur.", "Hu importanti li nies li jiktbu jew jittradu\u010bu materjal relatat mal-agrikoltura li ju\u017caw it-terminolo\u0121ija Maltija li ilha mag\u0127na g\u0127al \u0127afna snin ma j\u0127ossux il-b\u017conn li jissellfu termini minn lingwi o\u0127rajn.", "Dan mhux biss jg\u0127in biex ju\u017caw terminolo\u0121ija Maltija imma jg\u0127in ukoll biex din itterminolo\u0121ija ma tibqax tintu\u017ca biss min-nies li ja\u0127dmu fis-settur agrikolu bir-riskju li tintilef", "l-a\u010b\u010bent", "darba g\u0127al dejjem.", "Dan kien l-g\u0127an prin\u010bipali li wassalni na\u0127dem fuq glossarju tekniku dwar is-settur agrikolu b\u0127ala parti mix-xog\u0127ol li ridt nippre\u017centa g\u0127all-grad ta\u2019 MA fit-Traduzzjoni.", "Il-glossarju tekniku Ix-xog\u0127ol li ppre\u017centajt jien kien jiffoka fuq lanatomija u l-produzzjoni tat-tjur.", "L-g\u0127a\u017cla waqg\u0127et fuq dan is-settur wara li \u0121ie f\u2019idi dokument \u010bkejken b\u2019termini li jintu\u017caw flanatomija tat-tjur tradotti b\u2019diversi lingwi Ewropej.", "Irra\u0121unajt li hi \u0127asra li l-Malti mhux inklu\u017c meta je\u017cistu termini Maltin g\u0127all-istess kliem.", "G\u0127alhekk mill-ewwel g\u0127amilt il-\u0127sieb li b\u0127ala te\u017ci g\u0127allgrad ta\u2019 MA fit-Traduzzjoni nibda na\u0127dem fuq glossarju tekniku li ji\u0121bor fih termini Maltin u\u017cati mhux biss fl-anatomija tat-tjur imma anke kliem tekniku Malti u\u017cat fil-produzzjoni tattjur.", "Meta bdejt ix-xog\u0127ol fuq dan il-glossarju, kien hemm oqsma li mexxejt sew fuqhom imma kien hemm o\u0127rajn li \u0127abbtuni ftit mhux \u0127a\u017cin.", "L-inqas oqsma li \u0127abbtuni kienu dawk fejn tid\u0127ol l-anatomija.", "Dan g\u0127ax \u0127afna mit-termini u\u017cati huma l-istess b\u0127al fl-anatomija talbnedmin u allura fa\u010bli ssib ekwivalenza Maltija g\u0127at-termini u\u017cati.", "Ma jfissirx li kollox kien ward u \u017cahar g\u0127ax xorta wa\u0127da kien hemm termini li \u0127abbtuni biex \u0127ri\u0121t l-ekwivalenza Maltija g\u0127alihom.", "Pere\u017cempju kien hemm ilka\u017c ta\u2019 \u201csaddle\u201d li jiena ttradu\u010bejtha b\u0127ala \u2018rasblu\u2019, \u201coviduct\u201d li jien ittradu\u010bejt b\u0127ala \u2018kanal slovarju\u2019 u o\u0127rajn.", "L-aktar qasam li \u0127abbatni kien meta \u0121ejt biex nittradu\u010bi termini li jintu\u017caw fl-g\u0127alf tat-tjur.", "Na\u0127seb li fil-lingwa Maltija ftit tajna attenzjoni lil dan il-qasam tant", "li \u0127afna kliem li jintu\u017ca hu kliem li \u0127allejnieh jid\u0127ol mill-Ingli\u017c.", "Dan anke g\u0127ax l-g\u0127alf li llum il-\u0121urnata jing\u0127ata lit-tjur hu g\u0127alf ippro\u010bessat u mhux kif kienu ju\u017caw missirijietna meta kienu jrabbu t-tjur fuq l-ikel tal-mejda li kien jibqg\u0127alhom.", "B\u2019hekk, it-terminolo\u0121ija f\u2019dan il-qasam hi pjuttost ri\u010benti u allura g\u0127ad ma kellniex ekwivalenza Maltija g\u0127aliha.", "Madanakollu ppruvajt no\u0127loq ekwivalenza g\u0127al termini u\u017cati fl-g\u0127alf tat-tjur billi mhux biss rajt x\u2019jing\u0127ad min-nies li ja\u0127dmu f\u2019dan ilqasam imma anke billi u\u017cajt kliem di\u0121\u00e0 e\u017cistenti minflok irrikorrejt g\u0127at-terminu Ingli\u017c.", "Hekk pere\u017cempju g\u0127all-kelma Ingli\u017ca \u2018pellets\u2019 u\u017cajt \u2018\u017cibe\u0121\u2019.", "Wasalt g\u0127al din id-de\u010bi\u017cjoni wara li rajt l-g\u0127amla u kif ji\u0121i deskritt dan it-tip ta\u2019 g\u0127alf.", "L-g\u0127alf tat-tjur", "Ir-ri\u017corsi li \u0127dimt bihom G\u0127al dan il-glossarju u\u017cajt diversi ri\u017corsi sabiex nittradu\u010bi t-termini li g\u0127a\u017cilt mill-Ingli\u017c g\u0127all-Malti.", "L-akbar ri\u017corsa li sibt kienet innies li ja\u0127dmu f\u2019dan il-qasam.", "Huma l-esperti f\u2019dan is-settur u mhux l-ewwel darba li tawni termini li huma ju\u017caw ta\u2019 spiss bejniethom u li ma sibthom fl-ebda dizzjunarju, ktieb, artiklu", "l-a\u010b\u010bent", "jew sit fuq l-internet.", "Ni\u017c\u017ci \u0127ajr lis-Sur John L. Bonnici, li tani g\u0127ajnuna siewja fejn tid\u0127ol informazzjoni spe\u010bjalizzata f\u2019dan il-qasam.", "U\u017cajt \u0127afna drabi d-dizzjunarji, partikolarment tal-Prof.", "Joseph Aquilina kif ukoll iddizzjunarju u te\u017cawru ta\u2019 Mario SerracinoInglott.", "F\u2019\u0127afna ka\u017ci adottajt u u\u017cajt it-terminu li jag\u0127tu huma g\u0127alkemm mhux dejjem qbilt mag\u0127hom.", "U\u017cajt kotba u artikli li jittrattaw spe\u010bifikament it-tjur sabiex minnhom nie\u0127u tterminolo\u0121ija u\u017cata tradizzjonalment fil-Malti.", "Fost dawn ta\u2019 min insemmi l-ktieb \u2018Qieg\u0127da fil-Ponta ta\u2019 Lsieni\u2019 ta\u2019 \u0120u\u017ci Gatt u artikli miktuba fir-rivista \u2018Biedja u Sajd\u2019 li kienet to\u0127ro\u0121 mill-Ministeru g\u0127all-Affarijiet Rurali u lAmbjent.", "f\u2019dan il-qasam ju\u017caw din il-kelma u \u0127add minnhom ma ju\u017ca l-kelma \u2018pollam\u2019.", "Barra minn hekk ma qg\u0127adtx kull darba nikteb \u2018tjur li jitrabbew fl-irziezet\u2019 meta \u0121ejt biex nittradu\u010bi \u2018poultry\u2019 g\u0127aliex \u0127assejt li fil-kuntest ta\u2019 dan ilglossarju li ji\u0121bor fih termini relatati malanatomija u l-produzzjoni tat-tjur kienet ovvja li l-kelma \u2018tjur\u2019 qed tirreferi g\u0127at-tjur imrobbija fl-irziezet.", "U\u017cajt ukoll dizzjunarji tat-Taljan u l-Fran\u010bi\u017c.", "Dawn kienu utli meta ma sibtx kelma Maltija g\u0127al terminolo\u0121ija barranija u allura ridt nissu\u0121\u0121erixxi ekwivalenza Maltija.", "Permezz ta\u2019 dawn id-dizzjunarji studjajt l-etimolo\u0121ija talkelma barranija u rajt kif stajt no\u0127loq kelma Maltija minnha.", "Dan ovvjament g\u0127amiltu blg\u0127ajnuna kbira li tani t-tutur tieg\u0127i, Dr Anthony Aquilina, spe\u010bjalment fejn tid\u0127ol il-lingwa Fran\u010bi\u017ca.", "Termini partikulari Matul dan ix-xog\u0127ol, wa\u0127da mill-ewwel diffikultajiet li ltqajt mag\u0127ha kienet kif se nittradu\u010bi l-kelma \u2018poultry\u2019.", "Bl-Ingli\u017c din il-kelma tirreferi g\u0127at-tjur li jitrabbew fl-irziezet jew fid-djar g\u0127all-produzzjoni tal-bajd u/jew g\u0127al-la\u0127am.", "L-g\u0127a\u017cla li kelli kienet bejn il-kelma \u2018tjur\u2019 u lkelma \u2018pollam\u2019.", "Idde\u010bidejt li nag\u0127\u017cel l-ewwel kelma, ji\u0121ifieri \u2018tjur\u2019, g\u0127ax in-nies mid\u0127la", "F\u2019dan il-glossarju ppruvajt nu\u017ca kemm jista\u2019 jkun kliem Semitiku minflok dak Rumanz fittraduzzjoni tat-termini.", "Dan ma kienx dejjem fa\u010bli.", "Din hija kwistjoni ta\u2019 preferenza li jien g\u0127andi g\u0127all-kliem ta\u2019 nisel Semitiku u anke g\u0127ax in\u0127oss li dan il-kliem kien ilu li sar parti mil-lingwa Maltija.", "Madanakollu, g\u0127alkemm ippreferejt il-kliem Semitiku, ma g\u0127amiltx dan b\u2019detriment g\u0127as-sens tal-kelma u fejn kien hemm b\u017conn u\u017cajt kliem li mhux ta\u2019 nisel Semitiku.", "Diffikult\u00e0 li ltqajt mag\u0127ha f\u2019dan ir-", "l-a\u010b\u010bent", "rigward kienet meta \u0121ejt biex nag\u0127ti ttraduzzjoni tal-kelma \u2018animals\u2019.", "B\u0127ala traduzzjoni stajt u\u017cajt il-kelma Semitika \u2018bhejjem\u2019, per\u00f2 g\u0127a\u017cilt li f\u2019dan il-ka\u017c nu\u017ca l-kelma Maltija ta\u2019 nisel Rumanz \u2018annimali\u2019.", "Din ilkonklu\u017cjoni wasalt g\u0127aliha meta rajt li \u0127afna nies fis-settur tal-agrikoltura ju\u017caw il-kelma \u2018bhima\u2019 g\u0127al annimal pjuttost kbir u b\u2019erba\u2019 saqajn.", "Billi fil-ka\u017c tieg\u0127i l-kelma Ingli\u017ca \u2018animals\u2019 kienet qed tirreferi g\u0127at-tjur, u\u017cajt ilkelma \u2018annimali\u2019.", "Ma setax jonqos ukoll li, b\u0127al kull traduttur ie\u0127or, niltaqa\u2019 ma\u2019 kliem li ma g\u0127andniex terminolo\u0121ija g\u0127alih bil-Malti.", "Hekk pere\u017cempju \u0121rali meta \u0121ejt biex nittradu\u010bi l-kelma \u2018snood\u2019.", "Ekwivalenza bil-Malti g\u0127aliha ma sibtx.", "Lg\u0127a\u017cla kienet jekk no\u0127loqx terminu bil-Malti g\u0127aliha bba\u017cat fuq l-etimolo\u0121ija ta\u2019 kelma barranija jew nu\u017cax il-kelma Ingli\u017ca miktuba fonetikament bil-Malti.", "Rajt li jekk nu\u017ca l-kelma Ingli\u017ca kien ikun hemm ftit diffikult\u00e0 min\u0127abba li l-kelma ma kienx ikollha plural li jsegwi r-regoli ta\u2019 kliem Malti.", "Wara li rajt it-tifsira ta\u2019 \u2018snood\u2019 b\u2019lingwi differenti, idde\u010bidejt li ni\u0121\u0121enera terminu bil-Malti (\u2018re\u017cilju\u2019) fuq dak Fran\u010bi\u017c \u2018r\u00e9silk\u2019 g\u0127ax rajt li g\u0127all-kelma li kont se nissu\u0121\u0121erixxi ma kienx \u0127a jkun hemm diffikult\u00e0 meta jkun hemm il-b\u017conn li jissawwar ilplural tag\u0127ha.", "Dan g\u0127aliex il-kelma li qed nissu\u0121\u0121erixxi ssegwi fa\u010bilment ir-regoli kif jissawwar il-plural ta\u2019 kliem Malti.", "In\u0127oss li meta terminu ma jkunx je\u017cisti bil-Malti, it-tradutturi ma g\u0127andhomx jib\u017cg\u0127u jo\u0127olqu termini \u0121odda Maltin ibba\u017cati fuq l-etimolo\u0121ija ta\u2019 kelma ta\u2019 lingwa barranija sakemm dan it-terminu jkun isegwi fa\u010bilment ir-regoli ta\u2019 kliem Malti.", "G\u0127alkemm dan il-kliem jie\u0127u \u017c-\u017cmien biex ji\u0121i a\u010b\u010bettat, fil-fehma tieg\u0127i jkun a\u0127jar milli nis-", "pi\u010b\u010baw bi kliem Ingli\u017c miktub bil-Malti li ma jsegwux regoli stabbiliti fil-grammatika Maltija tant li jkollna no\u0127olqu e\u010b\u010bezzjonijiet g\u0127alihom.", "Konklu\u017cjoni Nittama li dan ix-xog\u0127ol ikun utli mhux biss g\u0127at-tradutturi fix-xog\u0127ol tag\u0127hom spe\u010bjalment meta ji\u0121u biex jittradu\u010bu materjal li g\u0127andu x\u2019jaqsam mas-settur tal-produzzjoni u ttrobbija tat-tjur, imma wkoll g\u0127al dawk kollha li g\u0127andhom g\u0127al qalbhom il-lingwa Maltija.", "Xtaqt nuri b\u2019mod konkret li l-lingwa Maltija hija g\u0127anja f\u2019terminolo\u0121ija teknika u allura m\u2019hemmx il-\u0127tie\u0121a li nu\u017caw kliem bl-Ingli\u017c.", "Fejn it-terminolo\u0121ija kienet te\u017cisti di\u0121\u00e0 \u0121bartha minn sorsi differenti u fejn ma kinitx te\u017cisti tajt is-su\u0121\u0121erimenti tieg\u0127i.", "Dan il-glossarju g\u0127adu mhux ippubblikat imma kien ippre\u017centat biss lill-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta b\u0127ala parti mill-kors tieg\u0127i g\u0127all-grad ta\u2019 MA fit-Traduzzjoni.", "Nixtieq li ji\u0121i ppubblikat g\u0127ax jista\u2019 jkun ta\u2019 g\u0127ajnuna g\u0127al \u0127afna.", "Ix-xewqa tieg\u0127i hi li nkompli na\u0127dem fuq xog\u0127ol simili imma f\u2019settur differenti mill-qasam tal-agrikoltura.", "Di\u0121\u00e0 hemm \u0127sieb iberren f\u2019mo\u0127\u0127i li sa issa g\u0127ad ma kellix i\u010b-\u010bans li nibda na\u0127dem fuqu.", "Jalla jirnexxili nwettaq dan il-\u0127sieb \u0127alli terminolo\u0121ija o\u0127ra f\u2019settur differenti tal-agrikoltura tin\u0121abar flimkien, tintu\u017ca u allura tinfirex aktar.", "N.B. Il-fehmiet espressi f\u2019dan l-artiklu huma esklussivament tal-awtur u bl-ebda mod ma huma riflessjoni tad-Dipartiment tal-Malti tad-Direttorat tatTraduzzjoni tal-Kummissjoni Ewropea.", "L-artiklu hu inti\u017c g\u0127al skop ta\u2019 diskussjoni u informazzjoni.", "Juan Debono huwa lettur mal-MCAST fi\u010b-\u010aentru talAgrikoltura, l-Akwatika u x-Xjenza tal-Annimali li jag\u0127mel parti mill-Istitut tax-Xjenza Applikata.", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra", "L-a\u0121\u0121ornament ortografiku fil-lingwi: kapri\u010b\u010b?", "uma bosta dawk il-lingwi li minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien isirilhom a\u0121\u0121ornament.", "Fil-\u0127ar\u0121a li g\u0127addiet ta\u2019 l-a\u010b\u010bent1 Stephanie Bugeja spjegat fuq fuq l-a\u0127\u0127ar \u017cviluppi fil-lingwa ta\u2019 Moli\u00e8re u spjegatilna kif kwalunkwe re\u017cistenza li wie\u0127ed jista\u2019 jkollu fil-konfront ta\u2019 bidliet fil-lingwa miktuba tisfuma fix-xejn meta dak li jkun \u201cjesponi ru\u0127u g\u0127al dak li ji\u0121ri f\u2019lingwi differenti\u201d.", "Kollu minnu, u kif tkompli tikteb l-awtri\u010bi, ta\u2019 sikwit \u201cid-diffikultajiet li niltaqg\u0127u mag\u0127hom f\u2019lingwa partikulari ma jkunux jitbieg\u0127du \u0127afna minn dawk pre\u017centi f\u2019lingwi o\u0127rajn\u201d.", "Meta nsiru nafu x\u2019inhu g\u0127addej fil-lingwi tal\u0121irien, nifhmu aktar dak li qieg\u0127ed ji\u0121ri fillingwa li n\u0127addnu f\u2019darna, u forsi naslu biex na\u010b\u010bettawh b\u2019aktar fa\u010bilit\u00e0.", "Ma mmorrux wisq \u2019il bog\u0127od.", "Dan spiss ji\u0121ri lilna t-tradutturi meta jkollna xi dokument diffi\u010bli x\u2019nittradu\u010bu: jekk s\u0127abna t-tradutturi barranin jg\u0127idulna li ddokument li qed ikidd lilna hu g\u0127adma iebsa g\u0127alihom ukoll, b\u0127al donnu nserr\u0127u rasna li m\u2019a\u0127niex we\u0127idna.", "Meta xi snin ilu kont interpretu, \u0121ieli kien ikollna ninterpretaw diskorsi li kien ikun fihom x\u2019tomg\u0127od.", "Il-\u0127ar\u0121a nru 15: http://ec.europa.eu/translation/maltese/ magazine/documents/laccent_15_mt.pdf, p. 35.", "ta\u2019 solidarjet\u00e0 bejnietna, minn kabina g\u0127allo\u0127ra, kienet tkun bi\u017c\u017cejjed biex inqawwu qalb xulxin meta ffa\u010b\u010bjati bl-iebes.", "Il-Malti mhuwiex wa\u0127du Lil hinn mill-ambjent tax-xog\u0127ol, a\u0127na u nirkbu l-mew\u0121 tal-\u0127ajja ta\u2019 kuljum, ilkoll jag\u0127tina wens li nkunu nafu li m\u2019a\u0127niex we\u0127idna, li b\u0127alna hemm o\u0127rajn li jinsabu f\u2019dg\u0127ajsa b\u0127al tag\u0127na, jaqdfu fl-istess ba\u0127ar mag\u0127na.", "Il-lingwi \u0127ajjin g\u0127andhom middg\u0127ajjes li jba\u0127\u0127ru fl-istess ilmijiet, dawk ta\u017c\u017cminijiet moderni tal-lum.", "Biex inkun aktar pre\u010bi\u017ca, il-lingwi qishom b\u0127as-sottomarin Nawtilus frott l-imma\u0121inazzjoni ta\u2019 Jules Verne fi \u201820,000 Leagues Under the Sea\u2019.", "Ilmotto tan-Nawtilus kien \u201cMobilis in Mobili\u201d li tradott mil-Latin ifisser \u201cji\u010b\u010baqlaq f\u2019dak li ji\u010b\u010baqlaq\u201d, appuntu g\u0127aliex il-bastiment ta\u2019 ta\u0127t il-ba\u0127ar kien ma\u0127luq biex ji\u010b\u010baqlaq malkurrent tal-element mobbli li huwa l-ba\u0127ar.", "B\u0127an-Nawtilus, kull lingwa \u0127ajja hija ddeterminata u kkundizzjonata mill-element li fih ta\u0121ixxi, appuntu dak ta\u017c-\u017cmiem li fih tkun qieg\u0127da tintu\u017ca.", "Qed ng\u0127ixu f\u2019dinja li kulma jmur qieg\u0127da dejjem tinbidel, bi kliem millIngli\u017c fuq l-g\u0127atba tal-bieb li kultant i\u0127abbat tnejn il-\u0127abbata u jistenna bl-akbar sabar li dak il-bieb jinfeta\u0127lu bera\u0127.", "Jekk min-na\u0127a tag\u0127na nibqg\u0127u nwebbsu rasna u dik i\u010b-\u010bavetta fissokra ma ndawruhiex, il-kliem mill-Ingli\u017c mhux se ja\u0127sibha darbtejn biex ju\u017ca l-forza", "l-a\u010b\u010bent", "Il-ka\u017c tal-Portugi\u017c B\u0127alma spjegajt aktar \u2019il fuq, ma nixtieqx nillimita ru\u0127i g\u0127all-erba\u2019 \u0127itan ta\u2019 pajji\u017cna.", "Se nimra\u0127 daqsxejn aktar \u2019il bog\u0127od, sewwa sew lejn il-Portugall, imma wkoll lejn il-Bra\u017cil.", "Biex nasal je\u0127tie\u0121li l-ewwel ng\u0127addi minn bejn l-istrett ta\u2019 \u0120ibilt\u00e0 u l-famu\u017ci kolonni ta\u2019 Erkole li, bl-iskrizzjoni mnaqqxa fuqhom \u201cnon plus ultra\u201d (timra\u0127x aktar lil hinn), jaf jer\u0121a\u2019 jibdieli u naqa\u2019 fin-nassa tar-re\u017cistenza, talista\u0121nar, tal-bi\u017ca\u2019 mill-bidla...", "I\u017cda le, b\u0127al ba\u0127ri mhux biss tal-bnazzi, se nisma\u2019 minflok mit-tqanqila ta\u2019 Ulisse lill-ba\u0127\u0127ara li kienu jinsabu mieg\u0127u bejn sema u ilma f\u2019dak l-istrett bejn Sevilla u Ceuta, dejjem skont dak li jg\u0127idilna Dante Alighieri fil-Canto XXVI tadDivina Commedia:", "biex jid\u0127ol, imqar mit-tieqa.", "Kull lingwa \u0127ajja, bis-sewwa jew bid-dnewwa, je\u0127ti\u0121ilha tg\u0127addi minn pro\u010bess ta\u2019 a\u0121\u0121ornament ma\u017c-\u017cminijiet tal-lum.", "Bl-istess mod, bastiment b\u0127anNawtilus, minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien, je\u0127tie\u0121 li jsirulu xi \u201ca\u0121\u0121ustamenti\u201d.", "Jekk g\u0127al xi ra\u0121uni ma jsirulux fi\u017c-\u017cmien opportun, je\u017cisti s-sogru kbir li l-mezz li jrid jaqdina ma jibqax jiffunzjona kif suppost u jeg\u0127req.", "Sabiex ma tista\u0121nax u tadatta g\u0127a\u017c-\u017cminijiet, kull lingwa \u0127ajja te\u0127tie\u0121 il-\u201cKaptan Nemo\u201d tag\u0127ha li jiggwidaha fi pro\u010bess ta\u2019 a\u0121\u0121ornament strutturat, spjegat sew u mqassam tul perjodu ta\u2019 \u017cmien stipulat.", "\u0126idma ta\u2019 din ixxorta qieg\u0127da ssir b\u0127alissa f\u2019pajji\u017cna bidDe\u010bi\u017cjonijiet 2 li qeg\u0127din jissawru mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "Qisu daqsxejn in-nisel tag\u0127kom sewwa: le, ma sirtux biex tg\u0127ixu b\u0127ala bhejjem, i\u017cda biex timxu wara l-g\u0127erf u s-sewwa. (il-versi 118-120 mit-traduzzjoni ta\u2019 Erin Serracino Inglott).", "Fil-paragrafi li \u0121ejjin, se nag\u0127ti \u0127arsa lejn ilpro\u010bess li g\u0127addiet minnu l-lingwa ta\u2019 Cam\u00f5es tul dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "Nixtieq nag\u0127ti rra\u0121unijiet g\u0127aliex sar dan il-pro\u010bess, kif ukoll xi e\u017cempji tat-tibdiliet ewlenin li dda\u0127\u0127lu filPortugi\u017c permezz tal-Ftehim il-\u0121did dwar lortografija tal-1990.", "Skont stimi re\u010benti, il-lingwa Portugi\u017ca hija mitkellma minn aktar minn 240 miljun ru\u0127.", "Hija t-tielet lingwa Ewropea l-aktar mitkellma fid-dinja, wara l-Ingli\u017c u lIspanjol, u hija s-sitt lingwa fost il-lingwi laktar mitkellma globalment.", "l-a\u010b\u010bent", "L-g\u0127an ewlieni wara l-Ftehim il-\u0121did dwar lortografija tal-Lingwa Portugi\u017ca kien li jippromwovi l-unifikazzjoni tal-ortografija talPortugi\u017c bejn it-tmien pajji\u017ci li g\u0127andhom ilPortugi\u017c b\u0127ala l-ilsien uffi\u010bjali tag\u0127hom, ji\u0121ifieri l-Portugall, il-Bra\u017cil, l-Angola, Cape Verde, il-Guinea-Bissau, il-Mozambique, S\u00e3o Tom\u00e9 u Principe u Timor-Leste.", "L-ebda riforma tal-ortografija ma tkun wa\u0127da fa\u010bli anki meta tkun tinvolvi biss pajji\u017c wie\u0127ed, a\u0127seb u ara meta jkun hemm tmien pajji\u017ci li jridu jaqblu dwar ortografija wa\u0127da komuni.", "G\u0127aldaqstant, m\u2019g\u0127andniex xi ng\u0127idu, irriforma tal-ortografija tal-Portugi\u017c ma se\u0127\u0127itx mil-lum g\u0127al g\u0127ada.", "Minkejja li l-g\u0127add ta\u2019 kliem li \u0121arrab tibdil radikali fl-ortografija tieg\u0127u kien jammonta biss g\u0127al madwar 2% tal-vokabularju kollu talPortugi\u017c, il-konsegwenzi u l-implikazzjonijiet li dan il-pro\u0121ett kellu fuq il-\u0127ajja ta\u2019 kuljum tan-nies kienu ferm akbar minn hekk.", "Irre\u017cistenza fost dawk kollha li jitkellmu lPortugi\u017c kienet tassew kbira.", "Dan min\u0127abba limpatt li din ir-riforma kellha fuq ilkomunikazzjoni globali, id-dokumenti legali u l-prattiki \u0121uridi\u010bi, kif ukoll fuq in-negozju.", "Anki jekk din ir-riforma kellha l-g\u0127an nobbli li fuq medda twila ta\u2019 \u017cmien tiffa\u010bilita lkomunikazzjoni bejn il-pajji\u017ci li g\u0127andhom ilPortugi\u017c b\u0127ala l-lingwa uffi\u010bjali tag\u0127hom, fuq medda iqsar ta\u2019 \u017cmien il-lo\u0121istika kkumplikata ta\u2019 a\u0121\u0121ornament ta\u2019 lingwa uffi\u010bjali kienet tirrikjedi perjodu ta\u2019 tran\u017cizzjoni g\u0127allimplimentazzjoni.", "Fil-fatt, il-Portugall u lBra\u017cil kellhom perjodu ta\u2019 tran\u017cizzjoni ta\u2019 sitt", "snin biex jadottaw it-tibdil kollu li sar filFtehim.", "Sal-2015 setg\u0127u jintu\u017caw i\u017c-\u017cew\u0121 ortografiji, ji\u0121ifieri dik biex ng\u0127idulha hekk ta\u2019 \u201cqabel ir-riforma ortografika\u201d u dik \u201cskont ir-riforma ortografika\u201d.", "Matul dan il-perjodu, mhux kollox kien ward u \u017cahar.", "Fe\u0121\u0121ew diversi polemiki u diskrepanzi li affettwaw fost l-o\u0127rajn lis-settur taledukazzjoni, fosthom l-g\u0127alliema u t-tfal taliskola, kif ukoll lit-tradutturi.", "Mill-bidu tal2011, it-tfal tal-iskola bdew ji\u0121u mg\u0127allma lortografija l-\u0121dida tal-Portugi\u017c i\u017cda l-kotba u lgazzetti kien g\u0127adhom qed ji\u0121u ppubblikati blortografija l-qadima.", "Din ir-riforma kellha impatt dirett fuq aktar minn 320 miljun ktieb bil-Portugi\u017c.", "Barra minn hekk, bejn l-2009 u l2012, it-tradutturi Portugi\u017ci, pere\u017cempju, kellhom l-g\u0127a\u017cla li jag\u0127mlu l-e\u017camijiet tag\u0127hom bl-ortografija l-\u0121dida jew dik qadima.", "Wara l-2012, fl-e\u017camijiet kollha bdiet tintu\u017ca lortografija l-\u0121dida biss.", "Il-perjodu ta\u2019 tran\u017cizzjoni ta\u2019 sitt snin \u0121ie fi tmiemu fl-2015 u minn dakinhar \u2019il quddiem il-Ftehim sar obbligatorju.", "Qabel ma ng\u0127addi biex nag\u0127ti xi e\u017cempji tattibdil li \u0121abet mag\u0127ha l-ortografija l-\u0121dida talPortugi\u017c, ta\u2019 min wie\u0127ed jispe\u010bifika li r-", "l-a\u010b\u010bent", "riforma tal-ortografija ma bidlitx il-lingwa Portugi\u017ca bl-istess mod fil-pajji\u017ci kollha li semmejt aktar \u2019il fuq.", "Fil-Bra\u017cil, pere\u017cempju, intlaqat minn tibdil daqs 0.5% tal-kliem, li jammonta g\u0127al madwar 2,000 kelma.", "Minna\u0127a l-o\u0127ra, fil-Portugall l-impatt kien ferm akbar g\u0127aliex inbidlu madwar 10,000 lessema, ji\u0121ifieri daqs 1.5% tal-kliem kollu fil-Portugi\u017c.", "Fil-fatt kienu bosta dawk li laqqmu din irriforma b\u0127ala wa\u0127da li qarrbet aktar il-Portugi\u017c Ewropew lejn il-Portugi\u017c tal-Bra\u017cil jew fi kliem ie\u0127or \u201cir-reb\u0127a tat-teledrammi Bra\u017ciljani\u201d, li tant huma popolari fil-Portugall.", "Dan g\u0127aliex bosta mill-modifiki introdotti filPortugi\u017c permezz tal-Ftehim il-\u0121did dwar lortografija huma msejsa fuq il-kriterju fonetiku, ji\u0121ifieri li jinkiteb biss skont kif jitlissen, u li dak li ma jitlissinx ma jinkitibx.", "Regola ortografika ta\u2019 din ix-xorta ilha sew stabbilita fil-Portugi\u017c tal-Bra\u017cil.", "Il-konsonanti li ma jitlissnux, ma jinkitbux Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "Kif tixhed it-tabella ta\u2019 hawn fuq, meta l-ittri c u p ikunu jinsabu qabel l-ittri \u00e7, c jew t, dawn jinkitbu skont kif jitlissnu.", "Jekk dawn ilkonsonanti ma jitle\u0127\u0127nux fl-ebda pronunzja li te\u017cisti tal-kelma, dawn ma jinkitbux.", "Madankollu, meta l-ittra title\u0127\u0127en b\u0127ala konsonanti separata, din tibqa\u2019 tinkiteb anki jekk tkun tippre\u010bedi wa\u0127da mill-ittri \u00e7, c jew t: il-kelma pacto tibqa\u2019 tinkiteb hekk u mhux *pato g\u0127aliex l-ittra c title\u0127\u0127en meta titlissen.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127al kliem b\u0127al fic\u00e7\u00e3o, rapto, n\u00fapcias, bact\u00e9ria, e\u010b\u010b. Fi qbil ma\u2019 din ir-regola ortografika, il-Ftehim il-\u0121did introdu\u010ba wkoll il-possibbilt\u00e0 ta\u2019 varjanti: Skont ir-Riforma Ortografika car\u00e1cter/car\u00e1ter detectar/detetar infeccioso/infecioso", "I\u017c-\u017cew\u0121 varjanti fl-e\u017cempji indikati hawn fuq huma a\u010b\u010bettati t-tnejn li huma.", "Wie\u0127ed jista\u2019 jag\u0127\u017cel li jikteb jew li ma jiktibx il-konsonanti c. Din l-g\u0127a\u017cla g\u0127andha tirrifletti l-aktar pronunzja dominanti tal-kelma fil-pajji\u017c jew fi\u017c-\u017cona \u0121eografika, ng\u0127idu a\u0127na fil-Bra\u017cil detectar titlissen bil-konsonanti c imle\u0127\u0127na u b\u2019hekk din tinkiteb, filwaqt li fil-Portugall jintu\u017ca l-varjant detetar.", "Peress li, kif spjegajt aktar \u2019il fuq, il-Ftehim il\u0121did dwar l-ortografija jag\u0127ti prijorit\u00e0 lillkriterju fonetiku fuq dak etimolo\u0121iku, meta jfe\u0121\u0121 dubju dwar il-pronunzja korretta ta\u2019 kelma partikolari, wie\u0127ed g\u0127andu dejjem jimxi mar-regola \u0121enerali li tg\u0127id li l-pronunzja lkorretta hija dik tat-traskrizzjoni fonetika li tkun tinsab biswit il-kelma fid-dizzjunarji tallingwa Portugi\u017ca.", "l-a\u010b\u010bent", "Jitwessa\u2019 l-alfabett Portugi\u017c Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "Permezz tal-Ftehim il-\u0121did, l-ittri k, w u y saru uffi\u010bjalment parti mill-alfabett Portugi\u017c.", "B\u2019hekk l-alfabett Portugi\u017c \u017cdied minn 23 g\u0127al 26 ittra.", "L-ittri k, w u y di\u0121\u00e0 kienu jintu\u017caw filPortugi\u017c qabel id-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 tal-Ftehim il\u0121did, ng\u0127idu a\u0127na fl-abbrevjazzjonijiet u akronimi (KLM, WWW, e\u010b\u010b.) jew fis-simboli ta\u2019 kejl (km, kg, e\u010b\u010b.) kif ukoll f\u2019a\u0121\u0121ettivi jew nomi mnissla minn ismijiet proprji jew kliem barrani b\u0127al pere\u017cempju kantiano u windsurfista.", "ortografija tal-lingwa ori\u0121inali tag\u0127hom kif ukoll bl-ortografija tal-Portugi\u017c.", "\u0120ie de\u010bi\u017c li jintu\u017ca dejjem il-varjant tradizzjonali Portugi\u017c f\u2019toponimi fejn dan di\u0121\u00e0 je\u017cisti.", "Fil-ka\u017cijiet li fihom dan ma je\u017cistix, tin\u017camm l-ortografija ori\u0121inali, pere\u017cempju Washington, Buenos Aires, e\u010b\u010b. Isem wie\u0127ed, ortografija wa\u0127da2 Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "L-ittra l-kbira tittiekel mill-ittra \u017c-\u017cg\u0127ira", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-Ftehim il-\u0121did inqatg\u0127et darba g\u0127al dejjem ukoll il-kwistjoni tat-toponimi, b\u2019mod partikolari l-ismijiet tal-ibliet.", "Qabel il-Ftehim, b\u2019mod partikolari fil-Bra\u017cil, lismijiet tal-ibliet kienu jinkitbu kemm bl-", "Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "It-tabella ta\u2019 hawn fuq tix\u0127et dawl fuq kif ilkliem li qabel kien jinkiteb b\u2019ittra kapitali issa sar jinkiteb b\u2019ittra \u017cg\u0127ira.", "Dan il-kliem jinqasam fi tliet gruppi ewlenin: l-ismijiet taxxhur tas-sena, tal-ista\u0121uni u tad-direzzjonijiet tal-warda tar-rjie\u0127.", "l-a\u010b\u010bent", "L-a\u010b\u010bent \u2013 g\u0127ajn ma tara, qalb ma tu\u0121a\u2019?", "Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "para (mill-verb parar) = para (prepo\u017cizzjoni)", "pela (mill-verb pelar) = pela (prepo\u017cizzjoni artikolata por+o)", "L-implimentazzjoni tal-Ftehim il-\u0121did filPortugi\u017c fissret l-g\u0127ibien g\u0127alkollox tal-a\u010b\u010bent differenzjali, bir-ri\u017cultat li issa fil-Portugi\u017c ma hemm l-ebda differenza grafika bejn pere\u017cempju pelo (in-nom) u pelo (ilprepo\u017cizzjoni artikolata) fi fra\u017cijiet b\u0127al \u201c\u00c9 preciso escovar o pelo pelo menos uma vez por dia.\u201d", "Din il-modifika ni\u017clet g\u0127asel ma\u2019, ng\u0127idu a\u0127na, l-istudenti tal-lingwa Portugi\u017ca li issa m\u2019g\u0127andhomx g\u0127alfejn jibqg\u0127u i\u0127abblu rashom li jiftakru fejn iqieg\u0127du l-a\u010b\u010bent, i\u017cda fl-istess waqt kienet sors ta\u2019 kontroversja kbira fost dawk li kienu mdorrijin jiddistingwu bejn dan il-kliem omografu billi ju\u017caw l-a\u010b\u010bent grafiku.", "M\u2019g\u0127adx hemm lanqas differenza bejn l-ortografija ta\u2019 polo fil-fra\u017ci \u201cEle foi ao polo norte\u201d u \u201cEle gosta de jogar polo\u201d.", "G\u0127osfor ukoll l-a\u010b\u010bent \u010birkumfless (acento circunflexo) mill-verbi li fl-infinittiv jispi\u010b\u010baw b\u2019-er b\u0127al ler, crer u ver/prever fl-imperfett, ikkonjugati fit-tielet persuna plural, kif ukoll min-nom maskil voo.", "E\u010b\u010bezzjoni g\u0127ar-regola Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "Fl-ewwel e\u017cempju ta\u2019 hawn fuq jin\u017camm la\u010b\u010bent \u010birkumfless biex jiddistingwi bejn p\u00f4r (il-verb fl-indikattiv) u por (il-prepo\u017cizzjoni).", "Fit-tieni e\u017cempju, p\u00f4de, it-tielet persuna singular tal-verb poder fil-perfett tibqa\u2019 tinkiteb bl-a\u010b\u010bent \u010birkumfless biex fil-grafija tin\u017camm id-differenza bejn p\u00f4de u pode (ittielet persuna singular tal-verb poder flimperfett).", "L-a\u0127\u0127ar \u017cew\u0121 e\u017cempji jirreferu g\u0127at-tielet persuna plural tal-verbi ter u vir flimperfett.", "Dawn jibqg\u0127u jinkitbu bl-a\u010b\u010bent \u010birkumfless li jindika d-differenza flortografija tat-tielet persuna plural fl-imperfett \u2013 eles/elas t\u00eam u eles/elas v\u00eam u dik tat-tielet persuna singular fl-imperfett ele/ela tem u ele/ ela vem.", "l-a\u010b\u010bent", "Skont ir-regoli l-\u0121odda, sparixxa wkoll l-a\u010b\u010bent grafiku mill-kliem b\u2019a\u010b\u010bent li jaqa\u2019 fuq issillaba ta\u2019 qabel tal-a\u0127\u0127ar bid-dittong oi f\u2019po\u017cizzjoni tonika.", "Dawn huma xi e\u017cempji: Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "Fil-Bra\u017cil, din ir-regola tapplika wkoll g\u0127allkliem b\u2019dittong ei f\u2019po\u017cizzjoni tonika li filBra\u017cil kien jinkiteb bl-a\u010b\u010bent u issa beda jinkiteb ming\u0127ajru b\u0127al fil-bqija tal-pajji\u017ci lo\u0127ra li g\u0127andhom il-Portugi\u017c b\u0127ala l-ilsien uffi\u010bjali tag\u0127hom.", "Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "Sing \u0121ej u ie\u0127or sejjer \u2013 prefiss+kelma Fir-riforma ortografika tal-Portugi\u017c idda\u0127\u0127let id-distinzjoni fl-u\u017cu tas-sing bejn kliem mag\u0127mul minn prefiss+kelma.", "I\u017c-\u017cew\u0121 elementi jinfirdu permezz tas-sing jekk i\u017c\u017cew\u0121 elementi jkunu t-tnejn jispi\u010b\u010baw u jibdew bl-istess vokali jew konsonanti.", "Min-na\u0127a l-", "o\u0127ra, jekk ikunu jispi\u010b\u010baw u jibdew b\u2019ittri differenti, is-sing jaqa\u2019 u dawn l-elementi jitwa\u0127\u0127du.", "Madankollu, jekk it-tieni element ikun jibda bl-h, is-sing jin\u017camm dejjem anki jekk il-prefiss ikun jispi\u010b\u010ba b\u2019ittra differenti.", "Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "Meta l-prefiss ikun jispi\u010b\u010ba b\u2019vokali u lelement segwenti jkun jibda bil-konsonanti r jew s, i\u017c-\u017cew\u0121 elementi jitwa\u0127\u0127du u lkonsonanti tirdoppja.", "Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "I\u017cda jibqa\u2019 jin\u017camm is-sing meta l-prefiss ikun sub jew sob, u l-kelma segwenti tkun tibda bil-konsonanti r, pere\u017cempju: Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "l-a\u010b\u010bent", "Sing \u0121ej u ie\u0127or sejjer \u2013 kliem kompost F\u2019espressjonijiet mag\u0127mula minn kliem kompost li bejnu te\u017cisti rabta, is-sing m\u2019g\u0127adux jinkiteb aktar.", "Dan ifisser li: Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "Xi e\u010b\u010bezzjonijiet: Qabel ir-Riforma Ortografika", "Skont ir-Riforma Ortografika", "Is-sing huwa fost wie\u0127ed mill-aktar elementi ortografi\u010bi fil-Portugi\u017c li ntlaqat minn tibdiliet f\u2019din ir-riforma ortografika, liema tibdiliet qajmu g\u0127ag\u0127a kbir.", "Ir-regoli u t-tibdil kollu indikati hawn fuq, naturalment mhumiex e\u017cawrjenti.", "G\u0127al aktar e\u017cempji u biex wie\u0127ed jid\u0127ol aktar fil-kif ta\u2019 din ir-riforma", "ortografika, is-sors ewlieni g\u0127andu jkun ilFtehim dwar l-Ortografija tal-Lingwa Portugi\u017ca tal-1990 disponibbli fil-portal onlajn tal-lingwa Portugi\u017ca.3 Fil-websajt talVokabularju Ortografiku Komuni tal-Lingwa Portugi\u017ca4 wie\u0127ed isib aktar tag\u0127rif dwar leffetti tal-implimentazzjoni tal-Ftehim fuq lortografija ta\u2019 kull wie\u0127ed mill-pajji\u017ci talComunidade dos Pa\u00edses de L\u00edngua Portuguesa (CPLP).", "Il-Malti (u s\u0127abu) fil-mera L-iskop ta\u2019 dan l-artiklu kien li jag\u0127ti \u0127arsa \u0121enerali ssimplifikata lejn il-modifiki ewlenin introdotti mir-Riforma Ortografika talPortugi\u017c.", "Jien tal-fehma li b\u0127alma din il-lingwa u tant o\u0127rajn kellhom ja\u0121\u0121ornaw ru\u0127hom, ilMalti m\u2019g\u0127andu xejn inqas.", "Ippruvajt niddeskrivi l-g\u0127amla l-aktar re\u010benti tal-lingwa Portugi\u017ca mal-ewwel daqqa t\u2019g\u0127ajn meta n\u0127arsu lejn ix-xbieha mibdula tag\u0127ha fil-mera ta\u017c-\u017cminijiet.", "Il-Prof.", "Manwel Mifsud filForum tal-Qarrejja tal-Provi (grupp mag\u0127luq fil-Google Groups) ixebbah dizzjunarju jew grammatika ma\u2019 ritratt.", "Ir-ritratt huwa stampa tieg\u0127ek, imma stampa li ma tinbidilx.", "Il-mera, imma, differenti: t\u0127obbha jew tobg\u0127odha, ma tid\u0127akx bik.", "Turik dik ix-xag\u0127ra bajda li tkun \u0127ar\u0121itlek u ma tostorx it-tikmixa li qabel ma kinitx hemm.", "l-a\u010b\u010bent", "Sabi\u0127a wisq din il-metafora ta\u2019 Mifsud: min jibqa\u2019 mqabbad mar-ritratt ta\u2019 tfulitu, imqar jekk malisba\u0127 wie\u0127ed, ikun qed iqarraq bih innifsu.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127al-lingwi.", "Riforma jew a\u0121\u0121ornament ta\u2019 lingwa, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na d-De\u010bi\u017cjonijiet 1 u 2 tal-Malti jew il-Ftehim ortografiku l-\u0121did tal-Portugi\u017c,", "jirriflettu l-aktar xbieha re\u010benti tal-lingwa fil-mera ta\u017c-\u017cminijiet.", "G\u0127aldaqstant b\u0127alma wie\u0127ed, irid jew ma jridx, ikollu ja\u010b\u010betta l-imma\u0121ni mibdula tieg\u0127u fil-mera, l-istess je\u0127tie\u0121 li ja\u010b\u010betta u jimplimenta dawk ir-regoli ortografi\u010bi \u0121odda li jfe\u0121\u0121u tul i\u017c-\u017cminijiet u li j\u017cidu xi sing \u0121did fil-lingwi mimlija \u0127ajja tag\u0127na, jew g\u0127aliex le, ine\u0127\u0127ulhom xi a\u010b\u010bent qadim li \u017cmienu jkun g\u0127amlu.", "Lil min ma ja\u010b\u010bettax din il-bidla, x\u2019aktarx g\u0127ax la\u0127aq rabat wisq qalbu ma\u2019 dak ir-ritratt qadim ta\u2019 tfulitu (anki jekk ma\u0127kum mit-trab), ng\u0127idlu li mhuwiex wa\u0127du.", "Il-kittieb Portugi\u017c Jos\u00e9 Saramago, f\u2019mument forsi daqsxejn nostal\u0121iku ta\u2019 saudade a la Portugi\u017ca, f\u2019intervista dwar ir-riforma ortografika li dehret fil-gazzetta P\u00fablico5 ftit ta\u017c-\u017cmien qabel mewtu, stqarr dan li \u0121ej: \u201cJiena se nkompli nikteb b\u0127alma dejjem ktibt, imbag\u0127ad in\u0127alli f\u2019idejn il-qarrejja tal-provi biex jie\u0127du \u0127sieb il-problema.\u201d", "Cheryl Caruana hi traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea.", "l-a\u010b\u010bent", "Analo\u0121ija bejn kliem Fran\u010bi\u017c u kliem Malti missellef millIngli\u017c", "-Ingli\u017c fil-Malti theddida ontolo\u0121ika jew progress pragmatiku?", "Kliem blIngli\u017c li die\u0127el fil-Malti g\u0127andu jibqa\u2019 jitqies b\u0127ala kliem Ingli\u017c jew b\u0127ala Malti?", "Kif se jinkiteb?", "G\u0127andna nwarrbuh?", "G\u0127andna n\u0127alluh?", "Kemm huma fundamentali lkonsistenza u l-koerenza fl-adozzjoni tal-kliem missellef?", "Meta se nidde\u010biedu u kif se tkun idde\u010bi\u017cjoni?", "Mistoqsijiet kemm trid; twe\u0121ibiet ukoll.", "Ninsabu f\u2019dinja globalizzata u dawn ilmistoqsijiet m\u2019a\u0127niex qed nag\u0127mluhom we\u0127idna.", "Lingwi o\u0127rajn g\u0127addejjin mill-istess pro\u010bess u fosthom insibu wkoll il-Fran\u010bi\u017c li, sa ftit ta\u017c-\u017cmien ilu, fil-livell internazzjonali \u2013 talanqas dak diplomatiku \u2013 kien jokkupa po\u017cizzjoni simili g\u0127al dik li llum jinsab fiha lIngli\u017c.", "Mela x\u2019qed ji\u0121ri e\u017cattament f\u2019dan irrigward fil-lingwa ta\u2019 Moli\u00e8re?", "F\u2019Paris Match Belgique,1 artiklu ppubblikat f\u2019Awwissu 2016 li ma fihx aktar minn 500 kelma u li jittratta prodott tal-make-up miktub mill-\u0121urnalista Belen Ucros, osservajt u analizzajt dan il-kliem missellef ta\u2019 nisel Ingli\u017c:2 \uf0a8", "Il-korsiv u l-grass u\u017cati minni.", "Le make up: Artiklu f\u2019rivista Fran\u010bi\u017ca mi\u017cg\u0127uda bi kliem ta\u2019 nisel Ingli\u017c.", "l-a\u010b\u010bent", "Jekk in\u0127arsu lejn Tabella 1 ninnotaw li minn madwar 500 kelma sibt biss 11-il kelma u fra\u017ci nominali wa\u0127da missellfa mill-Ingli\u017c jew millAmerikan.", "Dan in-numru ma na\u0127sibx li hu ta\u2019 theddida.", "Mill-11-il kelma li jidhru f\u2019Tabella 1, 8 huma nomi, 2 huma verbi, u wa\u0127da hi a\u0121\u0121ettiv.", "Il-fra\u017ci nominali tikkonsisti f\u2019nom b\u2019u\u017cu a\u0121\u0121ettivali u f\u2019nom.", "Dan ir-ri\u017cultat sintendi juri li l-aktar predominanti huma nnomi.", "A\u0121\u0121ettivi", "Fra\u017cijiet Nominali", "Ta\u2019 min josserva li hawnhekk ma g\u0127andniex quddiemna test tradott i\u017cda test miktub bilFran\u010bi\u017c innifsu, bi stil \u0121urnalistiku, li l-iskop tieg\u0127u hu li jag\u0127ti pubbli\u010bit\u00e0 lill-eyeliner li qed tit\u0127addet dwaru Ucros.", "U billi l-artiklu hu wie\u0127ed pubbli\u010bitarju kien ikun irrazzjonali min-na\u0127a tag\u0127ha li tu\u017ca lessiku li ma jifhmu \u0127add.", "B\u0127alma jg\u0127id Richard Toye: \u201cThe advertising industry is the ultimate persuasion business.\u201d3 Mela, a priori, wie\u0127ed jifhem li Ucros taf li l-lessiku missellef mill-Ingli\u017c hu wie\u0127ed li jintu\u017ca frekwentement mill-qarrejja u ma jxekkilx il-komunikazzjoni miktuba me\u0127tie\u0121a g\u0127ar-riklamar tal-prodott g\u0127all-bejg\u0127.", "F\u2019Tabella 2 fil-pa\u0121na li jmiss qed nuri dettalji li sibt (i) fil-Petit Robert 1 (l-edizzjoni tal1977) u (ii) fil-websajt e\u017cistenti http://dictionary.reverso.net/french-synonyms li qed inqisu attwali.", "Bejnu u bejn l-edizzjoni tal-Petit Robert 1 hemm differenza ta\u2019 40 sena.", "Fil-Petit Robert 1 insibu d-data re\u0121istrata li fiha jkun da\u0127al il-kliem \u2013 dettall importanti g\u0127ax jag\u0127tina idea bejn wie\u0127ed u ie\u0127or meta dawn in-neolo\u0121i\u017cmi bdew jidhru fil-kitba.", "Interessanti ninnotaw pere\u017cempju li n-nom maskil \u2018bluff\u2019 da\u0127al fil-Fran\u010bi\u017c fl-1840 u li dan kiseb xift funzjonali fl-1884 meta skont il-Petit Robert 1 beda jintu\u017ca b\u2019mod verbali.", "Jekk nimxu fuq dan l-e\u017cempju nindunaw li n-nom \u2018booster\u2019 li da\u0127al fl-1962 qed isegwi l-istess pro\u010bess ta\u2019 \u2018bluff\u2019 billi Ucros qed tu\u017cah b\u0127ala verb fl-2016 filwaqt li d-dizzjunarji, kemm stampati kif ukoll elettroni\u010bi, ma jag\u0127tuhx din il-funzjoni.", "In-nomi jinkitbu l-istess b\u0127allIngli\u017c, il-verbi j\u017commu l-g\u0127erq u ju\u017caw linflezzjonijiet Fran\u010bi\u017ci, l-a\u0121\u0121ettiv \u2018newyorkaises\u2019 u n-nom \u2018jetsetteuse\u2019 (it-tnejn li huma ibridi) ju\u017caw rispettivament il-morfemi Fran\u010bi\u017ci /aises/ u /euses/ man-nomi AngloSassoni \u2018New York\u2019 u \u2018jet-setter\u2019 filwaqt li \u017c\u017cew\u0121 nomi tal-fra\u017ci nominali huma miktubin b\u0127all-Ingli\u017c.", "l-a\u010b\u010bent", "Traskrizzjoni Fonetika5", "\u0120ens", "Ori\u0121ini", "Data Re\u0121istrata", "mhux applikabbli", "mill-Amerikan", "mhux applikabbli", "mill-Amerikan", "mill-Ingli\u017c", "mill-Ingli\u017c", "mill-Ingli\u017c", "mill-Ingli\u017c", "fard, maquillage, barbouillage (b\u2019referenza g\u0127all-make-up biss)", "mill-Ingli\u017c Amerikan", "mill-Ingli\u017c", "Dawn il-ftit neolo\u0121i\u017cmi mill-Ingli\u017c, u\u017cati minn Ucros, mas-snin \u0127olqu (jew qed jo\u0127olqu) aktar sinonimi ma\u2019 dawk li jidhru fl-a\u0127\u0127ar kolonna ta\u2019 Tabella 2.", "G\u0127alhekk ir-riflessjoni li wie\u0127ed jasal g\u0127aliha hi li l-pubbliku Fran\u010bi\u017c assorba dan il-lessiku Ingli\u017c u llum jikkunsidrah b\u0127ala parti integrali mid-diskors ta\u2019 kuljum.", "Dan li qed naraw f\u2019Tabella 2 imur kontra l-per\u010bezzjoni \u017cbaljata ta\u2019 bosta minna li l-Fran\u010bi\u017ci jag\u0127mlu minn kollox biex jevitaw kliem mill-Ingli\u017c.", "Tag\u0127rif misjub fl-edizzjoni tal-1977 tal-Petit Robert 1.", "Fil-ka\u017c tal-kliem Fran\u010bi\u017c missellef mill-Ingli\u017c li jinsab f\u2019dawn is-sentenzi qed nipprovdi t-traskrizzjoni fonetika biex wie\u0127ed jie\u0127u idea ta\u2019 kif dawn bejn wie\u0127ed u ie\u0127or jinkitbu kieku kellha ti\u0121i segwita n-nozzjoni li l-kliem g\u0127andu jinkiteb fonetikament.", "G\u0127al ra\u0121unijiet ta\u2019 spazju f\u2019dan l-artiklu ma nistax nelabora dwar l-ortografija.", "6 Il-kelma people g\u0127andha u\u017cu limitat \u0127afna u tirriferi g\u0127al persuni \u010belebri.", "l-a\u010b\u010bent", "G\u0127alhekk, mil-lat pedago\u0121iku, biex barrani jitg\u0127allem il-Fran\u010bi\u017c mhux biss je\u0127tie\u0121lu jimmemorizza l-lessiku tradizzjonalment meqjus b\u0127ala Fran\u010bi\u017c i\u017cda wkoll li jkun jaf liema hu lkorpus ta\u2019 kliem missellef mill-Ingli\u017c u\u017cat millFran\u010bi\u017ci.", "Jekk jien li naf ilFran\u010bi\u017c inkun Franza i\u017cda ma nafx li \u2018eyeliner\u2019 hi kelma li da\u0127let fil-Fran\u010bi\u017c, jekk inkun irrid nixtri dan ilprodott kif se naqbad infisser lil tal-\u0127anut?", "Biex nikkommunika je\u0127tie\u0121li nkun naf li filFran\u010bi\u017c il-kelma saret tag\u0127mel parti millingwa\u0121\u0121 ta\u2019 kuljum, saret \u2013 b\u0127alma jg\u0127id Chomsky \u2013 parti mill-comp\u00e9tence tal-Fran\u010bi\u017ci nattivi li je\u0127ti\u0121ilha ssir parti mill-performance tal-kelliema barranin.", "B\u2019analo\u0121ija ta\u2019 dan, filMalti jekk b\u0127ala traduttur jien u nittradu\u010bi test mill-Ingli\u017c in\u0127alli \u2018roundabout\u2019 kif inhi dan ma jfissirx li ma tradu\u010bejthiex.", "Ifisser biss li jien g\u0127ax kelliem nattiv tal-Malti naf li \u2018roundabout\u2019 da\u0127let fil-Malti u li din jifhimha kul\u0127add.", "U li \u2018roundabout\u2019 g\u0127aldaqstant hi wkoll kelma Maltija.", "Ironikament, it-theddida tinsab meta kliem missellef mill-Ingli\u017c jitwarrab u floku nippruvaw no\u0127olqu kliem li ma jifhmu \u0127add jew li jispi\u010b\u010ba jitlef it-tifsira spe\u010bifika tieg\u0127u u jing\u0127ata wa\u0127da \u0121enerali.", "E\u017c. \u2018homework\u2019 > terminu spe\u010bifiku fil-kuntest skolastiku, g\u0127al tip ta\u2019 xog\u0127ol partikulari distint mix-xog\u0127ol li jsir fil-klassi, jispi\u010b\u010ba biex isir wie\u0127ed \u0121enerali", "jekk ji\u0121i tradott b\u0127ala xog\u0127ol tad-dar billi dan", "jista\u2019 jfisser kwalunkwe xog\u0127ol li jsir id-dar \u2013", "fa\u010bendi, manutenzjoni, e\u010b\u010b.7 Jew aktar gravi, jidhirli jien, meta kelma minn sors bl-Ingli\u017c b\u0127al \u2018interface\u2019 ti\u0121i tradotta interfa\u010b\u010ba.", "Ma jistax ji\u0121i a\u010b\u010bettat li, f\u2019kuntest bilingwi MaltiIngli\u017c, jitwarrab kliem mill-Ingli\u017c u\u017cat minn kul\u0127add biex jidda\u0127\u0127al kliem mit-Taljan, lingwa li llum il-\u0121urnata m\u2019g\u0127adx g\u0127andha koe\u017cistenza attiva mal-Malti.", "Meta jsir dan tkun qed issir traduzzjoni tat-traduzzjoni billi \u2018interface\u2019 tkun qed ti\u0121i tradotta mit-Taljan, meta t-Taljan mhux il-lingwa sors.", "Sfortunatament, meta ni\u010b\u0127du dan il-lessiku Malti missellef mill-Ingli\u017c u nirrikorru lejn itTaljan jew lejn tidwir bi kliem Semitiku ma nkunux g\u0127ajr qed nimminaw l-e\u017cistenza talMalti b\u0127ala lingwa m\u0127allta.", "B\u0127ala tradutturi g\u0127andna nag\u0127mlu u\u017cu b\u2019mod naturali minn dan il-kliem Ingli\u017c li da\u0127al jew die\u0127el fil-Malti.", "M\u2019g\u0127andniex nirre\u017cistuh.8 Il-kliem missellef 7", "Aquilina fl-English-Maltese Dictionary jag\u0127ti nota li tg\u0127id: \u201c[Il-kelma homework fis-sens skolastiku da\u0127let flu\u017cu fil-Malti].\u201d, p. 1370.", "l-a\u010b\u010bent", "mill-Ingli\u017c jarrikkixxi l-lingwa billi jda\u0127\u0127al sinonimi \u0121odda ma\u2019 dawk li di\u0121\u00e0 je\u017cistu.", "Assolutament mhux vera li kliem Fran\u010bi\u017c kif ukoll Malti missellef mill-Ingli\u017c jaqla\u2019 kliem di\u0121\u00e0 stabbilit fi\u017c-\u017cew\u0121 lingwi.", "Neolo\u0121i\u017cmi mill-Ingli\u017c jag\u0127tuhom aktar flessibbilt\u00e0.", "Hi lmentalit\u00e0 retrograda li nqisu dan il-kliem b\u0127ala intru\u017civ li je\u0127ti\u0121ilha titwarrab.", "L-a\u0127\u0127ar osservazzjoni tieg\u0127i hi li g\u0127alkemm il-Fran\u010bi\u017c u l-Malti ilhom jissellfu kliem millIngli\u017c, mhumiex ne\u010bessarjament qed jissellfu listess kliem.", "Dan ifisser li fil-Malti l-kliem kollu missellef mill-Ingli\u017c mhux bilfors jikkorrispondi mal-kliem kollu li jissellef ilFran\u010bi\u017c u, vi\u010bi versa, mhux il-kliem kollu li lFran\u010bi\u017c jissellef mill-Ingli\u017c jissellfu wkoll ilMalti.9 Studju interessanti jkun li wie\u0127ed janalizza liema mill-korpus ta\u2019 kliem missellef mill-Ingli\u017c hu komuni bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 lingwi partikulari, e\u017c. hawnhekk nistg\u0127u ng\u0127idu li \u2018eyeliner\u2019 u \u2018bluff\u2019, fost o\u0127rajn, huma komuni kemm g\u0127all-Malti kif ukoll g\u0127allFran\u010bi\u017c filwaqt li \u2018people\u2019 s\u2019issa g\u0127adha mhix.10 Il-messa\u0121\u0121 tieg\u0127i hu li n\u0127arsu lejn dak li qed ji\u0121ri f\u2019lingwi o\u0127rajn u nevitaw li nittradu\u010bu kliem Ingli\u017c li di\u0121\u00e0 infilsa jew li jista\u2019 jinfilsa ru\u0127u fil-Malti.", "Meta nag\u0127mlu dan inkunu qed neqirdu l-idjoma Maltija.", "Jekk dan l-appell ji\u0121i osservat tibqa\u2019 biss il-problema ortografika.", "Ftit kliem Fran\u010bi\u017c ie\u0127or missellef mill-Ingli\u017c misjub f\u2019Paris Match Belgique (764): best-seller, casting, blockbuster, hollywoodien, parking, film, comics, boxoffice, clan, punchy, british, show, rock star, spoilers, club, clip, stand, overdose, managing director, private banker, dandy, tweets, leader, cocktail, hold-up, outsider, lobbies, lockdown, tunnel, made in China, bunker, pyjama, non-stop...", "essenzjali hu li, b\u0127alma naraw fl-artiklu ta\u2019 Ucros, il-komunikazzjoni miktuba tkun tirrifletti b\u2019mod awtentiku d-diskors mitkellem.", "Kliem \u0121did me\u0127tie\u0121 f\u2019kuntesti \u0121odda ta\u2019 kitba, ji\u0121i minn fejn ji\u0121i, jarrikkixxi l-lingwa billi jo\u0127loq sinonimi li jkabbru l-g\u0127a\u017cla lessikali u ma jwarrabx kliem di\u0121\u00e0 stabbilit.", "G\u0127alhekk (b\u0127alma jsir fil-Fran\u010bi\u017c) kemm il-korsiv kif ukoll il-virgoletti m\u2019g\u0127andhomx jintu\u017caw, billi dawn jibag\u0127tu l-messa\u0121\u0121 li l-kliem missellef ikun g\u0127adu ma \u0121iex integrat g\u0127alkollox.", "U dan ikun qed jinforza l-mentalit\u00e0 li je\u0127ti\u0121ilha tinbidel rigward l-assimilazzjoni ta\u2019 kliem missellef minn lingwi o\u0127rajn.", "Le, kliem missellef mill-Ingli\u017c mhux theddida ontolo\u0121ika g\u0127all-Malti: hu biss progress pragmatiku li jippreserva l-e\u017cistenza tieg\u0127u.", "Paul Zahra huwa traduttur mal-Unit\u00e0 Web talKummissjoni Ewropea.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-Kanonku \u0120ann Piet Fran\u0121isk Agius de Soldanis,1 lessikografu u traduttur Ivan Said", "an l-a\u0127\u0127ar re\u0121a\u2019 kien hemm interess qawwi f\u2019\u0120ann Piet Fran\u0121isk Agius de Soldanis wara li f\u2019Novembru li g\u0127adda \u0121ie ppubblikat g\u0127all-ewwel darba d-dizzjunarju tieg\u0127u, id\u1e0aamma.2 Din hija t-traskrizzjoni tal-ewwel volum minn sett ta\u2019 erba\u2019 (Libr.", "Ms 143/i) li huwa Malti-TaljanLatin, u li fih 1,036 pa\u0121na.", "Ittieni u t-tielet volumi huma Taljan-Latin-Malti filwaqt li rraba\u2019 volum huwa Latin- Rosabelle Carabott tippre\u017centa kopja tad-\u1e0aamma lill-President tar-Repubblika lE.T. Marie Louise Coleiro Preca. \u00a9 Dipartiment tal-Informazzjoni Taljan-Malti.", "Din il-pubblikazzjoni hija frott ta\u2019 \u017cew\u0121 te\u017cijiet tal-BA (Unuri) ta\u2019 \u017cew\u0121 studenti tal-Malti talUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta \u2013 Joanne Trevisan u Rosabelle Carabott \u2013 li g\u0127amlu t-traskrizzjoni tad-\u1e0aamma.", "Carabott imbag\u0127ad irrevediet u editjat il-ver\u017cjoni ppubblikata.", "Qabel din il-pubblikazzjoni, fl-2010 rajna l-\u0127ar\u0121a spe\u010bjali tal-Journal of Maltese Studies \u2013 Essays on de Soldanis.3 Fl-2012 imbag\u0127ad \u0127ar\u0121et il-\u0121abra ta\u2019 papers \u2018De Soldanis \u2013 An eighteenth century intellectual\u2019 fl-okka\u017cjoni tal-wirja intitolata \u201cGiovanni Pietro Francesco Agius de Soldanis \u2013 an eighteenth century Gozitan, ecclesiastic and scholar\u201d li saret biex tikkommemora t-300 sena minn twelidu.", "Gatt jg\u0127idilna li g\u0127all-ewwel kien jikteb Agius biss i\u017cda li mbag\u0127ad xtaqt jillatinizza kunjomu \u201cbiex ikun b\u0127an-nies kbar ta\u2019 dak i\u017c\u017cmien\u201d.", "U\u017ca kunjom ommu (Sultana) min\u0127abba li kunjomu ma setax jillatinizzah.", "Skont Ciappara, madankollu, kien jippreferi jiffirma b\u0127ala \u201cFrancesco Agius\u201d (2010: 35).", "3 Din il-pubblikazzjoni ti\u0121bor \u0127ames kontribuzzjonijiet li erbg\u0127a minnhom inqraw fil-Konferenza dwar Agius de Soldanis organizzata mid-Dipartiment tal-Malti tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta f\u2019Mejju 2007 u biblijografija estensiva \u0127afna tax-xog\u0127lijiet marbuta ma\u2019 isem de Soldanis.", "l-a\u010b\u010bent", "Lingwista De Soldanis kien promotur \u0127abrieki tal-ilsien Malti.", "Kien konvint li l-Malti \u0121ej direttament mill-ilsien Puniku u li seta\u2019 jg\u0127in fl-istudju tallingwa Etruska.", "Kienet tag\u0127tih \u0121ewwa li l-Maltin ma tantx japprezzaw ilsienhom, i\u017cda kiteb li l-grammatika li \u0127adem fuqha kienet se tressaq lin-nies lejn il-Malti u jibdew i\u0127addmuh aktar (Cassar Pullicino, 2010: 2526).", "Barra d-\u1e0aamma, li l-ewwel volum tag\u0127ha \u0121ie ppubblikat is-sena l-o\u0127ra, hu tana l-ewwel grammatika tal-Malti flimkien mal-alfabett Malti bil-karattri Latini bit-titlu Nuova Scuola di Grammatica per agevolmente apprendere la lingua Punica-Maltese li nsibuha fil-pa\u0121ni 65117 tal-ktieb li ppubblika f\u2019Ruma fl-1750 \u2013 mag\u0127ruf l-aktar b\u0127ala Della Lingua Punica.4 Ftit tas-snin wara, de Soldanis rreveda din ilgrammatika u \u0127ejja t-tieni edizzjoni tag\u0127ha li qatt ma \u0121iet ippubblikata.", "Fiha nsibu 44 lezzjoni tal-grammatika tal-Malti, it-tmien djalogi folkloristi\u010bi tieg\u0127u, li \u0120u\u017c\u00e8 Cassar Pullicino ppubblika fl-1947, u xi talb maqlub g\u0127all-Malti.", "Id-\u1e0aamma hija l-aqwa rabta ta\u2019 de Soldanis mat-traduzzjoni peress li hija g\u0127odda li taqdi perfettament it-tifsira ta\u2019 traduzzjoni espressa minn Umberto Eco: \u201cTranslation is always a shift, not between two languages, but between two cultures or two encyclopedias\u201d (2001: 17).", "Dan g\u0127aliex f\u2019din id-\u1e0aamma de Soldanis mhux biss jag\u0127ti t-tifsira ta\u2019 \u0127afna mill-kliem u\u017cat fis-safef so\u010bjali u l-oqsma ta\u2019 \u0127idma kollha ta\u2019 Malta tas-seklu 18, kif \u0121eneralment jag\u0127mel dizzjunarju, imma jag\u0127ti wkoll \u0127afna informazzjoni storika u so\u010bjali ta\u2019 \u017cmienu li mhix strettament marbuta mat-tifsira tal-kliem.", "Dan jag\u0127mlu permezz ta\u2019 entrati xi kultant twal mhux \u0127a\u017cin b\u0127al fil-ka\u017c ta\u2019 Karrakka (p. 441) b\u2019entrata itwal minn pa\u0121na jew b\u0127al fil-ka\u017c ta\u2019 Mnaria (p. 607) b\u2019entrata ta\u2019 pa\u0121na.", "Biagio Vella jg\u0127id li d-\u1e0aamma mhix sempli\u010bi vokabularju jew damma ta\u2019 kliem imma jsej\u0127ilha \u201cencyclopaedic lexicon\u201d (2012: 113).", "G\u0127aldaqstant, fid-\u1e0aamma naqraw mhux biss letimolo\u0121ija ta\u2019 ismijiet ta\u2019 \u010berti bliet (casali), ir\u0127ula u postijiet li g\u0127ebu jew sa\u0127ansitra g\u0127adhom mag\u0127na, imma nsibu wkoll \u0127jiel storiku dwarhom.", "Pere\u017cempju, fil-ka\u017c ta\u2019 Birkarkara (p. 79), barra li jg\u0127idilna minn fejn \u0121ej l-isem, jg\u0127idilna wkoll li dan il-casale m\u2019g\u0127adux kbir b\u0127al qabel peress li minnu nibtu casali o\u0127rajn.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 Bormla (p. 87), barra li jag\u0127tina diversi tifsiriet tal-isem, jg\u0127idilna wkoll li kien il-Gran Mastru Zondadari li taha l-isem Cospicua Citt\u00e0, belt popolatissima, spe\u010bjalment b\u2019nies li g\u0127andhom negozju marittimu.", "Jg\u0127idilna wkoll li jekk taqbad iddg\u0127ajsa minn Bormla, fi kwarta tasal il-Belt.", "Interessanti wkoll l-entrata ta\u2019 Felfla (p. 235) fejn fost affarijiet o\u0127rajn naqraw li kien hemm \u017cmien meta fuqha kien hemm kappella u kien imur sa\u010berdot iqaddes quddiesa fiha f\u2019kull festa tal-pre\u010bett.", "Hemm \u0127afna i\u017cjed entrati dwar bliet, ir\u0127ula u lokalitajiet Maltin b\u0127al Mdina (p.", "l-a\u010b\u010bent", "Samra (p. 717), Scaghra tal Gha\u017c\u017cenin (p. 724), Sakkaja (p. 715), Sannat (p. 718), Tok (p. 823) u \u0127afna o\u0127rajn.", "L-istess jag\u0127mel meta ji\u0121i biex jag\u0127ti t-tifsiriet ta\u2019 kliem li jevoka drawwiet, u\u017canzi, snajja\u2019 u \u010belebrazzjonijiet.", "Fost dawn, jitkellem dwar ilKokkagna (p. 479), l-arblu li fil-ponta tieg\u0127u kien ikun hemm \u010birku b\u2019xi premjijiet imdendlin, b\u0127al ti\u0121ie\u0121, \u0127ajjin jew mejtin, vitelli, ng\u0127a\u0121, \u0127rief, imtaten jew per\u017cut, u nnies (popolaccio) kienet tag\u0127ti s-salt biex til\u0127aqhom.", "Dan l-arblu kien jintrama nhar itTnejn tal-Karnival fil-pjazza quddiem il-bieb tal-Palazz Ma\u0121isterjali, il-Belt, bejn it-Te\u017cor u l-Konservatorju.", "B\u0127ala \u017cieda li de Soldanis aktarx g\u0127amel \u017cmien wara, jg\u0127idilna li aktar tard din id-drawwa nqatg\u0127et.", "Kuntrarjament g\u0127al dak li g\u0127amel Vassalli filLexicon, fid-\u1e0aamma de Soldanis ma da\u0127\u0127alx biss kliem ta\u2019 nisel semitiku i\u017cda da\u0127\u0127al ukoll kliem ta\u2019 nisel Taljan.", "Bid-\u1e0aamma u bilgrammatika \u2013 u allura bl-alfabett Malti b\u2019karattri Latini \u2013 de Soldanis kien jemmen li ta soluzzjoni g\u0127all-problema li kien hemm fi \u017cmienu g\u0127all-mod kif kienu ji\u0121u mg\u0127allma lLatin u t-Taljan, fejn studenti li ma kinux mid\u0127la ta\u2019 dawn l-ilsna barranin kellhom jitg\u0127allmuhom bil-Malti ming\u0127ajr ma kienu jifhmu e\u017catt x\u2019qed jitg\u0127allmu u g\u0127aldaqstant illivell tat-tag\u0127lim tat-Taljan u l-Latin kien jibqa\u2019 baxx.", "I\u017cda bis-sa\u0127\u0127a tad-\u1e0aamma, ilKanonku G\u0127awdxi kien jemmen li qed jg\u0127in lill-istudenti tat-Taljan u l-Latin jifhmu a\u0127jar il-kliem \u0121did li kienu jiltaqg\u0127u mieg\u0127u (Cassar Pullicino 2010: 30-31).", "Traduttur Bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 ittra li de Soldanis bag\u0127at lil \u0127abibu Ignazio Saverio Mifsud fil-25 ta\u2019 Frar 1755, nafu li de Soldanis kien qed i\u0127ejji d\u1e0aamma u edizzjoni \u0121dida tal-grammatika li kien \u0127are\u0121 fl-1750 mag\u0127rufa l-aktar b\u0127ala Nuova Scuola dell\u2019antica lingua punica scoperta nel moderno parlare Maltese e Gozitano5 (il-Manuskritt nru 144 tal-Bibljoteka Nazzjonali) (Cassar Pullicino 1947: 99-100).", "F\u2019dan ix-xog\u0127ol, li minkejja jidher li tlesta g\u0127all-istampa qatt ma \u0121ie ppubblikat, insibu ttraduzzjoni mil-Latin g\u0127all-Malti tal-Miserere (is-Salm 50) u tal-Litanija tal-Madonna.", "Insibu wkoll il-qlib mit-Taljan g\u0127all-Malti talMissierna u talb ie\u0127or (Cassar Pullicino 1980: 3).", "It-traduzzjoni tal-Miserere mil-Latin g\u0127allMalti nsibuha fil-pa\u0121ni 315-316 u tidher fuq \u017cew\u0121 kolonni: fuq ix-xellug naraw il-ver\u017cjoni bil-Latin u fuq il-lemin naraw dik bil-Malti ta\u2019 de Soldanis.", "Cassar Pullicino jg\u0127idilna li \u201cG\u0127ad li t-traduzzjoni ma fihiex mertu letterarju kbir, de Soldanis fejn seta\u2019 pprova jinqeda bir-rima biex jikseb l-effetti li xtaq, g\u0127alkemm minnhom infishom is-Salmi joqog\u0127du aktar fuq l-effett ritmiku milli fuq irrima\u201d.", "Cassar Pullicino jkompli jg\u0127idilna li \u201cxi drabi t-test Malti huwa parafra\u017ci, u f\u2019xi versi lawtur jitbieg\u0127ed sewwa mil-Latin talori\u0121inal\u201d (1980: 3-4).", "Minkejja dan, Cassar Pullicino jqis din it-traduzzjoni ta\u2019 \u201cimportanza storika\u201d (1980: 5).", "l-a\u010b\u010bent", "Il-versi 3 u 4 mis-Salm 50 mqabbla ma\u2019 traduzzjonijiet o\u0127rai It-traduttur", "Bil-Malti tallum", "It-traduzzjoni Ikollok \u0127niena minni, o Alla, fi tjubitek; fil-kobor tal-\u0127niena tieg\u0127ek \u0127assar \u0127tijieti.", "A\u0127silni kollni mill-\u0127tija tieg\u0127i; naddafni mid-dnub tieg\u0127i.", "Is-sors u s-sena Il-versi 3-4 mis-Salm 51: me\u0127uda minn www.laikos.org", "L-ewwel versi tas-Salm 50* kif traskritti minn Cassar Pullicino (1980: 6).", "Talparente\u017ci hija traduzzjoni alternattiva tal-istess versi mog\u0127tija minn de Soldanis.", "L-ewwel versi tas-Salm 50* kif mi\u0121juba fi Ktyb yl qari fuq bosta huejjeg mahtura myn kotba Kattolici (1832: 130).", "F\u2019\u010berti edizzjonijiet dan is-salm jidher b\u0127ala s-Salm 50 u f\u2019edizzjonijiet o\u0127ra jidher b\u0127ala s-Salm 51.", "Dan g\u0127aliex f\u2019xi edizzjonijiet is-salmi jing\u0127addu skont il-Bibbja Lhudija, li mis-Salm 10 sas-Salm 147 hi dejjem wie\u0127ed \u2019il quddiem millver\u017cjoni Griega u mill-Vulgata.", "Ir-ra\u0121uni hi li s-Salm 9 tal-Bibbja Griega, fil-Bibbja Lhudija jinqasam fis-Salmi 9 u 10.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, is-Salmi 146 u 147 tal-Bibbja Griega jing\u0127aqdu f\u2019Salm wie\u0127ed, is-Salm 147 tal-Bibbja Lhudija. ii Cassar Pullicino (1980: 3) jg\u0127id li dawn is-salmi f\u2019dan il-ktieb inqalbu minn Naudi i\u017cda Cassar jg\u0127idilna: \u201cL-awtur ta\u2019 dan ix-xog\u0127ol [il-ktieb] g\u0127adu mhux mag\u0127ruf; probabbilment kien Dr Cleardo Naudi, i\u017cda hawn min jg\u0127id li hu ta\u2019 Vassalli.\u201d", "(\u2018L-Istorja tal-Ilsien Malti\u2019: il-websajt uffi\u010bjali tal-Akkademja tal-Malti).", "Bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 sorsi differenti Vella jag\u0127ti tliet possibilitajiet: jista\u2019 jkun li dan il-ktieb hu ta\u2019 Naudi, jista\u2019 jkun ta\u2019 Vassalli u jista\u2019 jkun ukoll li la hu ta\u2019 wie\u0127ed u lanqas tal-ie\u0127or (2005: 22). * In-numri tal-versi li qed jidhru hawn ma jikkorrispondu ma\u2019 ebda kodifikazzjoni Biblika regolari.", "l-a\u010b\u010bent", "L-ewwel versi tas-Salm 50* kif mi\u0121juba fi Ctieb is-Salmi tas-Sultan David u il Cantici (1846: 113).", "L-ewwel versi tas-Salm 50* kif mi\u0121juba fi Kiteb it-Talb ta\u2019 \u00c2alenia, u tal\u00c2oti tas-Sagramenti u tar-Riti u Chirimonyl tal-Knisya, fuq id-Drawa tal-Knisya Mwahhda ta' l' Ingilterra u ta\u2019 l' Irlanda: flimkien masSaltery\u00fc ew is-Salmi ta\u2019 David (1845).", "L-ewwel versi tas-Salm 50* kif mi\u0121juba f\u2019Il Ctieb tas-Salmi (1926: 59) British and Foreign Bible Society.", "Ismu ma jidhirx fil-ktieb imma nafu fi\u010b-\u010bert li Mikiel An\u0121 Camilleri hu t-traduttur ta\u2019 dan il-kiteb u kulma fih: ara la\u010b\u010bent Nru 15 p. 32. iv \u201cDan il-ktieb, stampat Londra, ma fih imkien l-isem tat-traduttur, i\u017cda mill-korrispondenza ta\u2019 dik is-So\u010bjet\u00e0 [British and Foreign Bible Society] nafu li t-traduttur kien Giovanni Falzon, Malti li dik il-\u0127abta kien joqg\u0127od Tune\u017c.\u201d", "Ara la\u010b\u010bent Nru 15 p. 32.", "Nixtieq nirringrazzja lis-Sa Mary Samut Tagliaferro tal-Melitensia tal-Librerija tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta talli g\u0127initni nsib dan il-ktieb. * In-numri tal-versi li qed jidhru hawn ma jikkorrispondu ma\u2019 ebda kodifikazzjoni Biblika regolari.", "l-a\u010b\u010bent", "Awwissu 2017 Il-Missierna u talb ie\u0127or maqlub g\u0127all-Malti Fost it-talb li hemm maqlub g\u0127all-Malti nsibu lMissierna, maqluba mit-Taljan.", "Fi studju ta\u2019 tqabbil tat-traduzzjonijiet varji ta\u2019 din it-talba tant importanti g\u0127all-Insara, Cassar jg\u0127idilna li: \u201cAgius de Soldanis jidher li kien l-ewwel wie\u0127ed li nqeda bil-formula \u2018la dda\u0127\u0127alniex\u2019 (bix-x tan-negattiv, anki jekk jag\u0127tiha sc a la Taljana).\u201d", "Cassar isemmi wkoll l-influwenza Taljana li tidher ukoll fi-u\u017cu tal-gl (flok -lj-) fil-kelma koglum (g\u0127al \u2018kuljum\u2019) (2013: 73).", "Pa\u0121na mill-Manuskritt 144 tal-Bibljoteka Nazzjonali ta\u2019 Malta li fiha t-traduzzjoni mit-Taljan tal-Missierna, lAve Maria u l-Kredu.", "Dan ir-ritratt hu minn sett ta\u2019 erbg\u0127a li, b\u0127ala manuskritt, qed in\u0121ibu fid-dieher g\u0127allewwel darba.", "\u0126ajr lis-Sa Maroma Camilleri, deputy librarian tal-Bibljoteka Nazzjonali, li g\u0127addithomlna.", "Traskrizzjoni tal-Missierna ta\u2019 Agius de Soldanis", "Maqlubin mit-Taljan g\u0127all-Malti nsibu wkoll l-Ave Maria, il-Kredu, is-Salve Regina u l-Att tal-Fidi, lAtt ta\u2019 Speranza u l-Att ta\u2019 Karit\u00e0.", "Il-Litanija talMadonna nsibuha maqluba mil-Latin.", "Il-Missierna kif ting\u0127ad illum (mill-websajt laikos.org)", "Il-Missierna bit-Taljan (mill-websajt https://it.wikipedia.org)", "Chobzna ta ko\u0121fum, alihulna e lum, \u0126ob\u017cna ta\u2019 kuljum, ag\u0127tina llum, Dacci oggi il nostro pane quotidiano, u achfrelna dnubietna, kif ahhna n-acha\u0127frilna dnubietna, e rimetti a noi i nostri debiti Fru leI min chata ghalina b\u0127alma na\u0127fru lil min hu \u0127ati g\u0127alina, come noi li rimettiamo ai nostri debitori, U le dachalniesc fe tagrif la dda\u0127\u0127alniex fit-ti\u0121rib, i\u017cda e\u0127lisna e non ci indurre in tentazione, E\u017cda achlesna me deni.", "l-a\u010b\u010bent", "Parti mil-Litanija tal-Madonna", "Traskrizzjoni tal-Litanija", "Omm ta\u2019 Kristu, [Omm il-Knisja,] Omm tal-grazzja t\u2019Alla, Omm l-i\u017cjed safja, Omm l-i\u017cjed nadifa, Omm u xebba, Omm bla tebg\u0127a, Omm li tist\u0127oqq l-im\u0127abba, Omm tal-g\u0127ageb, [Omm tal-parir it-tajjeb,] Omm ta\u2019 min \u0127alaqna, Omm ta\u2019 min salvana, Xebba kollok g\u0127aqal, Xebba li tist\u0127oqq kull qima, Xebba li tist\u0127oqq kull fo\u0127rija, Xebba kollok setg\u0127a, Xebba kollok \u0127niena, Xebba dejjem marbuta ma\u2019 Alla, Mera tal-qdusija, Tron tal-g\u0127erf, Bidu tal-fer\u0127 tag\u0127na,", "Il-Litanija bil-Latin", "Itlob g\u0127alina.", "Itlob g\u0127alina.", "Om tal-gkrazia t-Alla, Om tal endafa, Om ta scbubia, Om kat memsusa, Om kat mtabg\u0127a Om tal mhhabba, Om tal ghageb, ........................", "Om ta\u2019 min \u0127lakna, Om ta\u2019 min hlesna/salvana, Scebba kollok ghakal, Scebba ta min jati elkima, Scebba ta min ifahhrek, Scebba Kauua, Scebba hhanina, Xebba ta\u2019 min tafdak, Mera tal-hhak, Maghkad tal-g\u0127erf, Bedu tal-ferhh taghna,", "Il-Litanija kif ting\u0127ad illum", "l-a\u010b\u010bent", "Traskrizzjoni tas-Salve Regina ta\u2019 de Soldanis", "Lilek netniehdu, nebku, u n-olfku f dan el ujet ta dmuhh.", "Ver\u017cjoni tas-Salve Regina li nstabet f\u2019manuskritt tas-sekli 17-18 fl-arkivju tal-kunvent tal-Karmelitani fl-Imdina (Camilleri, 2016: 8)", "Is-Salve Regina kif ting\u0127ad illum (laikos.org)", "Sliem g\u0127alik, Sultana, omm tal-\u0127niena, \u0127ajja, \u0127lewwa u tama tag\u0127na.", "Sliem g\u0127alik, lilek ing\u0127ajtu, a\u0127na, turufnati, ulied Eva.", "Lilek nitniehdu, a\u0127na li nibku u nolfqu f\u2019dan il-wied taddmug\u0127.", "Ejja mela, avukata tag\u0127na; dawwar lejna dawk l-g\u0127ajnejn tieg\u0127ek tal-\u0127niena.", "Urina, wara dan it-turufnament, lil \u0120es\u00f9 frott imbierek tal-\u0121uf tieg\u0127ek, o \u0127anina, o pija, o \u0127elwa, Ver\u0121ni Marija.", "l-a\u010b\u010bent", "Id-djalogi maqlubin mill-Malti g\u0127at-Taljan Fl-istess edizzjoni mhux ippubblikata talgrammatika nsibu wkoll il-famu\u017ci djalogi folkloristi\u010bi miktubin bil-Malti minn de Soldanis innifsu, bi traduzzjoni bit-Taljan \u0127dejhom.", "Traskrizzjoni s\u0127i\u0127a ta\u2019 dawn iddjalogi tag\u0127tiha Rosabelle Carabott f\u2019\u2018De Soldanis \u2013 An eighteenth century intellectual\u2019.", "Dawn id-djalogi jag\u0127tuna \u0127jiel tal-\u0127ajja so\u010bjali tal-Maltin tat-tieni nofs tas-seklu 18.", "F\u2019Della Lingua Punica li de Soldanis ippubblika fl1750 kien \u0127are\u0121 tnejn o\u0127rajn b\u0127alhom imma iqsar.", "Cassar Pullicino, dak li kixifhom fl1947, jg\u0127idilna li s-siwi ta\u2019 dawn id-djalogi qieg\u0127ed fil-fatt li: \u201c(a) huma miktubin b\u2019Malti idjomatiku g\u0127all-a\u0127\u0127ar li nistg\u0127u nqisuh b\u0127ala mera ta\u2019 kif kienu jitkellmu n-nies tal-poplu f\u2019nofs is-seklu tmintax; (b) jix\u0127tu dawl kbir fuq il-\u0127ajja, ix-xog\u0127ol, is-snajja\u2019 u d-drawwiet Maltin ta\u2019 dak i\u017c-\u017cmien, u (\u010b) juruna g\u0127idut u kliem li llum jew mietu jonkella nbidlu u nafuhom xort\u2019o\u0127ra\u201d (1947: 100).", "Fl-1971 dawn id-djalogi nqalbu g\u0127all-Ingli\u017c u \u0121ew ippubblikati minn David R. Marshall, li jqishom ta\u2019 importanza kbira anki min\u0127abba ra\u0121unijiet lingwisti\u010bi u so\u010bjokulturali (1971: 1).", "Annone Cartaginese Fl-1746 de Soldanis kien kiteb li l-Malti kien \u0121ej mill-G\u0127arbi \u2013 minn G\u0127arbi ma\u0127lul u m\u0127allat.", "I\u017cda ftit wara li kiteb dan, il-Kanonku G\u0127awdxi biddel il-po\u017cizzjoni tieg\u0127u u beda jg\u0127id li l-Malti \u0121ej mill-Puniku.", "Biex isostni din il-fehma fl-1757 \u0127are\u0121 l-\u2018Annone Cartaginese\u20196 (Ciappara, 2010: 44).", "\u00a9 Daniel Cilia I\u017c-\u017bjara, il-pittura ta\u2019 Antoine Favray fil-Mu\u017cew Nazzjonali tal-Arti.", "\u2018Id-Djalogi ta\u2019 De Soldanis\u2019 u lpitturi ta\u2019 Favray g\u0127andhom similaritajiet kbar.", "Dan kien ktieb ta\u2019 132 pa\u0121na u skont Cachia \u201cktieb fjask mill-akbar li qatt dehru\u201d (1994: 96).", "Fih de Soldanis qaleb g\u0127all-Malti ta\u2019 \u017cmienu xi sentenzi li Hanno jlissen bil-Puniku fil-\u0127ames att tal-kummiedja \u2018Poenulus\u2019 (\u2018IlKarta\u0121ini\u017c i\u017c-\u017bg\u0127ir\u2019 jew \u2018Il-Puniku \u017c-\u017bg\u0127ir\u2019).", "Il-kummiedja hija tad-drammaturgu Ruman Titus Maccius Plautus (madwar 254-184 QK).", "Cachia jsejja\u0127 din it-traduzzjoni \u201ctaparsi\u201d u jsostni li \u201chija hekk im\u0121ebbda li bil-Malti stess bil-kemm tiftiehem, u trid t\u0127ares lejn dak li [de Soldanis] kiteb bit-Taljan biex tifhem x\u2019qed jg\u0127id.", "Imbag\u0127ad ma hemm ebda", "l-a\u010b\u010bent", "korrispondenza bejn il-Malti ta\u2019 de Soldanis u l-Puniku ta\u2019 Hanno\u201d (1994: 97).", "Li de Soldanis ma tax traduzzjoni tajba nafuh kemm mit-traduzzjonijiet li saru tul i\u017c-\u017cmien (g\u0127all-Ingli\u017c u ilsna o\u0127ra) kif ukoll mit-traduzzjoni libera ta\u2019 xi w\u0127ud minn dan il-kliem Puniku minn Plautus stess fil-bidu talewwel att.", "Cachia jg\u0127id li \u201cDe Soldanis ma riedx jammetti li Plautus \u0127allielna traduzzjoni tal-ewwel g\u0127axar versi Puni\u010bi u g\u0127alhekk ma tax kasha.", "Barra minn hekk, de Soldanis ma ndunax li \u017c-\u017cew\u0121 ver\u017cjonijiet talkliem Puniku jfissru bejn wie\u0127ed u ie\u0127or l-istess, u g\u0127alhekk \u0127aseb li t-tieni ver\u017cjoni hija kontinwazzjoni tad-diskors ta\u2019 Hanno, u flok g\u0127axar versi, po\u0121\u0121a f\u2019\u0127alq Hanno 16-il vers\u201d (1994: 97).", "Xi tag\u0127rif dwar de Soldanis Giovanni Pietro Francesco Agius de Soldanis twieled ir-Rabat, G\u0127awdex, fil-31 ta\u2019 Ottubru 1712.", "Studja l-Latin u lingwi o\u0127ra f\u2019Malta u ta\u2019 17-il sena la\u0127aq Kanonku tal-Knisja Kolle\u0121jata ta\u2019 G\u0127awdex meta kien g\u0127adu ma \u0121iex ordnat sa\u010berdot.", "Studja lfilosofija u t-teolo\u0121ija fil-Kulle\u0121\u0121 tal-\u0120i\u017cwiti, ilBelt.", "Iggradwa fil-li\u0121i mill-Universit\u00e0 ta\u2019 Padova, lItalja.", "Kien membru ta\u2019 mill-anqas erba\u2019 akkademji Taljani li minnhom kien igawdi stima kbira u kien i\u017comm korrispondenza kontinwa ma\u2019 w\u0127ud millmembri tag\u0127hom.", "Fl-1763 in\u0127atar l-ewwel librar tal-Bibljoteka Nazzjonali.", "Miet fit-30 ta\u2019 Jannar 1770 (Cassar Pullicino, 2010: 1).", "Fost il-\u0127afna xog\u0127lijiet li kiteb insibu \u2018Il Gozo antico-moderno e sacro-profano\u2019, maqlub g\u0127all-Malti minn Dun \u0120u\u017cepp Farrugia u ppubblikat b\u0127ala \u2018G\u0127awdex bil-G\u0307rajja Tieg\u0127u\u2019 mill-Istamperija tal-Gvern f\u2019\u017cew\u0121 volumi: l-ewwel volum fl-1936 u t-tieni volum fl-1953.", "Edizzjoni facsimile ta\u017c-\u017cew\u0121 volumi \u0121iet ippubblikata f\u2019volum wie\u0127ed fl-1999.", "Fl-istess sena Dun Anton Mercieca \u0127are\u0121 traduzzjoni bl-Ingli\u017c tal-ver\u017cjoni Maltija b\u0127ala \u2018Gozo: Ancient and Modern\u2019 (Cassar Pullicino, 2010: 150).", "L-istoriku eminenti, il-Prof.", "Frans Ciappara, jiddeskrivi lil de Soldanis b\u0127ala \u201ca walking encyclopaedia\u201d.", "Jirrimarka li f\u2019kitbietu de Soldanis kien ta\u2019 spiss jorbot \u0127sibijietu mal-argumenti talkittieba l-o\u0127ra li kien jistudja.", "Isejja\u0127lu wkoll \u201cbookworm\u201d u jirrimarka kemm kien i\u0127obb jikteb.", "Illibrerija kien jifta\u0127ha g\u0127all-o\u0127rajn ukoll, u kienet imkien fejn kienu jiltaqg\u0127u l-istruwiti.", "Il-kobor tieg\u0127u kien impressjona lin-nies ta\u2019 \u017cmienu u jimpressjona lilna, illum (2010: 36).", "l-a\u010b\u010bent", "(Pubblikazzjoni tadDipartiment tal-Malti tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta bi s\u0127ab ma\u2019 Heritage Malta, l-Akkademja tal-Malti, il-Kunsill tal-Malti, BPC International, RIDT, ilBibljoteka Nazzjonali u l-Ministeru ta\u2019 G\u0127awdex.)", "L-Ilsien Malti \u2013 Il-Biera\u0127 u l-lum.", "Malta: Sensiela Kotba So\u010bjalisti, Ma\u0127ru\u0121 midDipartiment tat-Tag\u0127rif tal-Partit tal-\u0126addiema, 1994.", "L-Arkivju 7 (2016): 3-10.", "\u201cTraduzzjoni tal-\u2018Miserere\u2019 minn De Soldanis.\u201d", "Il-Malti 56 (Settembru-Di\u010bembru 1980): 3-8.", "\u201cIl-Pater Noster bl-Ilsien Malti: Storja lingwistika.\u201d", "F\u2019Il-Malti \u2013 Rivista tal-Akkademja tal-Malti \u2013 Xog\u0127lijiet mag\u0127\u017cula ta\u2019 G\u0307u\u017c\u00e8 Gatt \u2013 \u0126ar\u0121a Spe\u010bjali LXXXI 2010, editjat minn Toni Cortis, Reno Fenech, Olvin Vella, u William Zammit, 88-100.", "Malta: Akkademja tal-Malti flimkien mal-Klabb Kotba Maltin, 2010.", "Kiteb it-Talb ta\u2019 \u00c2alenia, u tal-\u00c2oti tas-Sagramenti u tarRiti u Chirimonyl tal-Knisya, fuq id-Drawa talKnisya Mwahhda ta\u2019 l\u2019 Ingilterra u ta\u2019 l\u2019 Irlanda: flimkien mas-Saltery\u00fc ew is-Salmi ta\u2019 David.", "Malta: Fli stamperia ta\u2019 M. Weiss, 1845.", "Ctieb is-Salmi tas-Sultan David u il Cantici.", "\u201cL-Ilsien Malti u l-Metodisti fl-ewwel nofs tas-Seklu Dsatax \u2013 Il-Kotba tal-iskola talMetodisti.\u201d", "Il-G\u0307ens Illum (it-2 ta\u2019 Lulju 2005): 22.", "Ivan Said hu traduttur mal-Kummissjoni Ewropea.", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin:", "l-accent@ec.europa.eu \u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or millkontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_16_mt.pdf"}
{"text": ["l-a\u010b\u010bent Pubblikazzjoni tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea \u25ca Numru 17 \u25ca Frar 2018", "L-EDITORJAL G\u0127at-Taljani, in-numru sbatax ifisser sfortuna, i\u017cda g\u0127at-tim ta\u2019 l-a\u010b\u010bent ifisser l-aktar \u0127ar\u0121a voluminu\u017ca.", "G\u0127all-ewwel darba qbi\u017cna s-sittin pa\u0121na u kif se taraw, il-kwantit\u00e0 mhux dejjem tkun ta\u2019 detriment g\u0127all-kwalit\u00e0.", "Se nibda din il-\u0127arsa lejn il-kontenut bis-suppliment spe\u010bjali li joffrilna intervista mal-Prof.", "Albert Borg, il-lingwista ta\u2019 esperjenza kbira li g\u0127andu \u0127afna xi jg\u0127id fuq il-lingwa Maltija llum u anke fuq dawk li jitkellmuha.", "L-ewwel taqsima toffrilna artiklu ma\u2019 Reuben Degiorgio, il-kreatur tal-pa\u0121na G\u0127idha bil-Malti, familjari \u0127afna ma\u2019 dawk li ju\u017caw il-media so\u010bjali.", "Interessanti wie\u0127ed jiskopri l-karattru ta\u2019 Reuben u x\u2019inhu li j\u0121ieg\u0127lu jtektek.", "Artiklu ie\u0127or jittratta t-ta\u0127bila ortografika jekk tiktibx zona jew \u017cona.", "Jekk titfixkilhom, m\u2019intix wa\u0127dek g\u0127ax il-gazzetti Maltin huma mi\u017cg\u0127uda b\u2019e\u017cempji tat-tnejn.", "Il-Prof.", "Manwel Mifsud ji\u010b\u010bara din l-istampa m\u010bajpra.", "Peress li l-avukati jkollhom \u0127afna xi jg\u0127idu, din id-darba g\u0127andhom \u017cew\u0121 artikli fit-tieni taqsima, dik dwar it-terminolo\u0121ija.", "Jag\u0127tuna anali\u017ci dwar x\u2019nu\u017caw bejn \u2018ming\u0127ajr pre\u0121udizzju\u2019 jew \u2018bla \u0127sara\u2019 u f\u2019artiklu ie\u0127or naraw id-differenza bejn \u2018id-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127\u2019, \u2018id-data tal-applikazzjoni\u2019 u \u2018d-data meta d-dispo\u017cizzjonijiet ikollhom effett\u2019.", "Antoine Cassar i\u017comm l-appuntament mal-qarrejja tieg\u0127u bittieni parti tar-raba\u2019 artiklu mis-sensiela Lejn mappa tad-dinja bil-Malti.", "Il-g\u017cejjer tal-Karibew huma fillenti ta\u2019 Antoine huwa u jinnaviga fl-O\u010bean Atlantiku.", "Artiklu ie\u0127or hu ta\u2019 \u0120u\u017ci Gatt li din id-darba jispjega d-differenza bejn blat, xa\u0127x, ramel u raba\u2019 grass.", "Huwa artiklu ta\u2019 xe\u0127ta differenti mill-o\u0127rajn, min\u0127abba li fid-diskussjoni terminolo\u0121ika, l-awtur jie\u0127u spunt minn konver\u017cazzjonijiet li jkollu ma\u2019 missieru li hu mda\u0127\u0127al sew fi\u017c-\u017cmien.", "It-tielet taqsima tinkludi \u017cew\u0121 artikli dwar seminars li saru f\u2019Malta, wie\u0127ed dwar is-sessimu fil-lingwa u l-ie\u0127or dwar it-traduzzjoni u l-integrazzjoni.", "Ivan Said i\u017comm ukoll l-appuntament tieg\u0127u b\u2019artiklu dwar traduttur mill-img\u0127oddi, individwu li batejt \u0127afna biex naqra ismu \uf02d Wzzinu \uf02d li ni\u017cel fl-istorja b\u0127ala traduttur tal-ewwel ktieb bil-Malti stampat.", "Insibu wkoll il-kontribut tat-terminologi bis-suppliment li huwa kontinwazzjoni ma\u2019 dak tal-\u0127ar\u0121a ta\u2019 qabel: Produzzjoni sostenibbli permezz tal-aqwa tekniki disponibbli.", "Din kienet biss \u0127arsa \u0127afifa lejn \u0127ar\u0121a li tinkludi i\u017cjed artikli minn dawk li semmejt u li perswa\u017c se ssibuhom ta\u2019 interess.", "Tinsewx issegwuna wkoll fuq facebook (facebook.com/accentmt/).", "Alan Delia f\u2019isem Il-Bord Editorjali", "l-a\u010b\u010bent", "IL-WERREJ BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta Intervista lill-Prof.", "G\u0127idha bil-Malti Niktbu zona jew \u017cona?", "Il-Linji Gwida Interni: ir-raba\u2019 edizzjoni", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija Lejn mappa tad-dinja bil-Malti 4 \u2013 Il-g\u017cejjer talKaribew (it-tieni parti)", "Minn \u0121ol-\u0127ama g\u0127al \u0121ot-tajn: blat, xa\u0127x, ramel, u raba\u2019 grass", "\u201cBla \u0127sara\u201d jew \u201cming\u0127ajr pre\u0121udizzju\u201d?", "X\u2019inhi d-differenza bejn id-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127, iddata tal-applikazzjoni u d-data meta ddispo\u017cizzjonijiet ikollhom effett?", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra Is-sessi\u017cmu fil-lingwa Maltija: Seminar organizzat millAkkademja tal-Malti", "L-emendi fl-Att dwar l-Ilsien Malti \u2013 Bidliet u \u0127sibijiet", "Biex Niftiehmu: Mit-Traduzzjoni g\u0127all-Integrazzjoni: Translating Europe Workshop 2017", "Franciscu Wzzinu, it-traduttur tal-ewwel ktieb bil-Malti stampat", "Ma\u2019 din l-edizzjoni \u2013 \uf0b7 Suppliment spe\u010bjali: Intervista lill-Prof.", "Albert Borg \uf0b7 Suppliment terminolo\u0121iku: Produzzjoni sostenibbli permezz tal-aqwa tekniki disponibbli, it-tieni parti", "It-tim ta\u2019 l-a\u010b\u010bent Koedituri: Louise Vella, Alan Delia Distribuzzjoni u impa\u0121nar tas-suppliment terminolo\u0121iku: Maryann Agius Impa\u0121nar u disinn: Alan Delia Suppliment terminolo\u0121iku: Jeantide Naudi, Jennifer De Barro Qari tal-provi: Marija Agius, Loredana Theuma Pretrattament: Claire Bonello Editur tal-istil: Mark Amaira Segretarju E\u017cekuttiv: Ivan Said Relazzjonijiet Pubbli\u010bi: David Schembri", "l-a\u010b\u010bent", "BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "Intervista lill-Prof.", "r-ri\u010berka tieg\u0127i dwar il-Malti sikwit tlaqqag\u0127ni mal-Prof.", "U bejn il-bosta laqg\u0127at ras imb ras li jkollna u tt\u0127ejjija g\u0127all-paper li ktibna flimkien g\u0127allKonferenza ta\u2019 Bratislava organizzata millG\u0127aqda Internazzjonali tal-Lingwistika Maltija fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Bremen, irnexxieli nisraqlu mument g\u0127al intervista.", "Matul l-intervista li l-a\u010b\u010bent qed jippubblika f\u2019suppliment spe\u010bjali staqsejt lil Albert Borg dwar il-karriera tieg\u0127u b\u0127ala lingwista sinkroniku u lettur tal-Malti fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta i\u017cda ma kienx jonqos li nirfes ukoll xi kwistjonijiet lingwisti\u010bi fosthom dawk li jinteressawh l-aktar: is-sintassi tal-Malti, ittopikalizzazzjoni u s-so\u010bjolingwistika.", "Kellu \u010b\u010bans jispjega xi jfissru u x\u2019jinkludu.", "Staqsejtu wkoll dwar il-pubblikazzjoni tal-kontribut tieg\u0127u fil-papers, fil-ktieb Ilsienna, u fil-ktieb Maltese li kiteb mal-Prof.", "Minbarra dan, tlabt lil Albert Borg kif ja\u0127sibha dwar il-code-switching fil-Malti \u2012 din ilkwistjoni di\u0121\u00e0 tqajmet waqt intervista li la\u010b\u010bent g\u0127amel lil-lingwista David Crystal u li \u0121iet ippubblikata f\u2019suppliment spe\u010bjali fl-2016 \u2012 b\u0127ala karatteristika tant komuni fit-ta\u0127dit u", "fil-kitba u li tibqa\u2019 to\u0127loq diskussjoni xi minn daqqiet ta\u0127raq fost il-kelliema in\u0121enerali.", "Albert Borg isemmi w\u0127ud mill-episodji ewlenin li jiftakar u li g\u0127andhom x\u2019jaqsmu mal-i\u017cvilupp ta\u2019 lsienna, fosthom il-\u0127idma malProf.", "\u0120u\u017c\u00e9 Aquilina fil-bidu tat-tmeninijiet, ittwaqqif tad-Dipartiment tal-Malti, tal-Istitut tal-Lingwistika u tal-Kunsill Nazzjonali talMalti, it-tiswir tal-li\u0121i dwar il-Malti, iddibattitu dwar l-istatus tal-Malti fl-Unjoni Ewropea, u\u0127ud mill-konferenzi l-kbar li trattaw il-Malti, u t-twaqqif tal-G\u0127aqda Internazzjonali tal-Lingwistika Maltija.", "Isemmi wkoll u\u0127ud mill-esperjenzi universitarji li g\u0127adda minnhom matul il-karriera tieg\u0127u u l-oqsma tar-ri\u010berka li g\u0127adu jist\u0127arre\u0121.", "L-intervista ktibtha kelma b\u2019kelma u to\u0127ro\u0121 fid-dieher il-perspettiva ta\u2019 lingwista tal-Malti li g\u0127andu esperjenza u g\u0127arfien kbar f\u2019dan ilqasam.", "\u0126ajr lill-Prof.", "Borg li a\u010b\u010betta li jilqag\u0127na g\u0127andu u jaqsam mag\u0127na dan kollu.", "l-a\u010b\u010bent", "G\u0127idha bil-Malti Reuben Degiorgio", "a\u2019 tifel \u010bkejken, kont nistaqsi \u0127afna bejni u bejn ru\u0127i g\u0127aliex kul\u0127add jaqleb mill-Malti g\u0127all-Ingli\u017c u lura.", "Kul\u0127add kien jag\u0127milha, u g\u0127amilt b\u0127alhom g\u0127ax hekk normali.", "Dak li ma kontx naf bilMalti, ng\u0127idu bl-Ingli\u017c.", "Komdu hekk, ilmessa\u0121\u0121 xorta jasal.", "G\u0127aliex tkisser rasek tfittex il-kliem tqil?", "I\u017cda f\u2019qalbi kelli b\u0127al sekondiera ddejjaqni.", "Il-\u0127in kollu ttektek.", "Titg\u0127allem tinjoraha i\u017cda ma te\u0127lisx minnha \u2013 xi trid ming\u0127andi, ja sekondiera fitta?", "Il-Malti g\u0127alija kien nofs lingwa, li te\u017cisti biss bissa\u0127\u0127a tal-Ingli\u017c li tistrie\u0127 fuqu.", "Ilsieni kien", "Reuben Degiorgio, il-kreatur tal-pa\u0121na G\u0127idha bil-Malti", "Frar 2018 je\u0127el, vittma tal-code-switching kostanti tieg\u0127i b\u0127al dawl jitfi u jixg\u0127el li jpe\u010bpi\u010blek g\u0127ajnejk.", "Kif taqbad titkellem bil-Malti ming\u0127ajr ma timla l-vojt bl-Ingli\u017c ma\u2019 kull nofs sentenza?", "Din l-istorja baqg\u0127et sejra sakemm g\u0127amilt ilkors tat-traduzzjoni.", "Il-pja\u010bir li kont in\u0127oss li test bl-Ingli\u017c jitfesdaq u jo\u0127ro\u0121 minnu farfett ilellex bil-Malti kien tassew kbir.", "Fl-a\u0127\u0127ar, stajt no\u0127loq test kollu kemm hu bil-Malti, dwar kull su\u0121\u0121ett f\u2019wi\u010b\u010b id-dinja, ming\u0127ajr dak iddell tqil tal-Ingli\u017c, b\u0127al fil-mitkellem.", "G\u0127ax filmitkellem ftit g\u0127andek \u010bans ta\u0127seb, imma filmiktub g\u0127andek \u0127afna aktar.", "Sal-lum, u g\u0127alhekk g\u0127al qalbi \u0127afna b\u0127ala traduttur, nog\u0127xa nara li g\u0127andna kelma bil-Malti g\u0127al \u0127afna affarijiet.", "\u0126afna jkunu pronti jg\u0127idulek li dik il-kelma m\u2019g\u0127andniex ekwivalenti g\u0127aliha", "l-a\u010b\u010bent", "Audrienne Degiorgio, o\u0127t l-awtur, tie\u0127u \u0127sieb il-grafika tal-pa\u0121na", "bil-Malti.", "Imma mill-esperjenza tg\u0127allimt li hemm \u0127afna kliem Malti li ma nkunux nafu bih.", "U jekk veru m\u2019hemmx kelma, jista\u2019 jkun li tra\u0121ikament di\u0121\u00e0 tard wisq g\u0127ax insejnieha jew inkella rmejnieha.", "G\u0127addew tmien snin nittradu\u010bi kuntent fuq l-iskrivanija tax-xog\u0127ol.", "I\u017cda x\u2019inhu dan it-tektik f\u2019qalbi?", "Possibbli g\u0127adha hemm din is-sekondiera?", "Xi trid ming\u0127andi?", "Mhux \u0121ie\u0127 lill-ilsien pajji\u017ci nkun qed nag\u0127ti meta nwassal dawn ir-regolamenti, direttivi, opinjonijiet, komunikazzjonijiet, rapporti u kitbiet o\u0127ra Ewropej li\u010b-\u010bittadin Malti?", "Le donnu mhux bi\u017c\u017cejjed.", "Frar 2018 attenzjoni ta\u2019 dak li jkun, i\u017cda aktar importanti, li tg\u0127in biex il-messa\u0121\u0121 jasal b\u2019mod aktar \u010bar.", "In\u017commu l-posts sempli\u010bi u qosra, g\u0127ax illum kul\u0127add mg\u0127a\u0121\u0121el, u nippruvaw inda\u0127\u0127lu minn kollox: \u017cbalji, u\u017cu \u0127a\u017cin ta\u2019 \u010bertu kliem, qwiel, idjomi, u\u017canzi u tradizzjonijiet Maltin.", "Esperimentajna wkoll b\u2019filmat qasir dwar ixxahar tal-qamar.", "Iva, bil-Malti hemm kelma g\u0127al kollox.", "U iva, jekk g\u0127all-bidu tinstema\u2019 stramba, irrepetiha g\u0127axar darbiet sakemm ma tibqax iddarsek.", "Huma dawn l-aspetti kollha li kull \u0121img\u0127a nkun fuq ix-xwiek biex naqsam ma\u2019 kul\u0127add.", "B\u0127as-si\u0121ra tal-Milied li ssa\u0127\u0127arni tteptep kull kulur, nieqaf ni\u010b\u010bassa lejn din illingwa bil-meravilji tag\u0127ha.", "Il-Malti huwa dak kollu li niesna \u0121abru tul i\u017c-\u017cmien \uf02d lesperjenzi, il-\u0127sibijiet, il-fer\u0127 u n-niket kollu tag\u0127hom.", "Huwa l-identit\u00e0 tieg\u0127i, parti minn ru\u0127i.", "Tieqa li minn twelidi ddeterminat kif jiena n\u0121arrab id-dinja.", "Sekli s\u0127a\u0127 jaqla\u2019 fuq wi\u010b\u010bu i\u017cda hawn g\u0127adu l-Malti, qawwi u s\u0127i\u0127, minkejja li xi ftit mibdul.", "Il-mistoqsija li g\u0127andi jiena hija: il-Malti qed nie\u0127du \u0127siebu?", "G\u0127alhekk fl-14 ta\u2019 \u0120unju 2017 bdiet il-pa\u0121na G\u0127idha bil-Malti fuq Facebook, proprju g\u0127ax mhux bi\u017c\u017cejjed.", "Dan l-entu\u017cja\u017cmu li nibet mill-\u0121did fija g\u0127al-lingwa nattiva tieg\u0127i ma kontx qed naqsmu ma\u2019 \u0127addie\u0127or.", "U biex dan i\u017c-\u017cmien il-messa\u0121\u0121 jasal kemm jista\u2019 jkun \u2019il bog\u0127od, trid tu\u017ca l-media so\u010bjali.", "Kellimt lil o\u0127ti Audrienne, li xog\u0127olha huwa fid-disinn grafiku, biex tag\u0127ti identit\u00e0 lill-pa\u0121na.", "G\u0127amilna Instagram, Twitter u qed na\u0127dmu fuq pa\u0121na web ukoll.", "F\u2019kull post li ntellg\u0127u, ninkludu kemm jista\u2019 jkun stampa li ti\u0121bed l5", "l-a\u010b\u010bent Ninkwieta meta f\u2019Malta nisma\u2019 tant \u0121enituri li kibru jitkellmu bil-Malti i\u017cda jag\u0127\u017clu, it-tnejn li huma, li jkellmu lil uliedhom bl-Ingli\u017c biss.", "Ninkwieta meta nisma\u2019 \u0121enituri jkellmu lil uliedhom b\u2019ta\u0127lita bla ra\u017can ta\u2019 Maltingli\u017c.", "Di\u0121\u00e0 tellajna post fuq il-pa\u0121na rigward dan issu\u0121\u0121ett, fejn nuru l-assurdit\u00e0 ta\u2019 espressjonijiet b\u0127al tag\u0127mel dive meta tkun qed tag\u0127mel swim.", "Is-semilingwi\u017cmu ta\u2019 dawn it-tfal fil\u0121ejjieni jidher tal-bi\u017ca\u2019.", "Ninkwieta meta nara tant Maltin bierda lejn ilsienhom.", "B\u0127al donnu ftit huma dawk li japprezzaw l-istorja tieg\u0127u, kemm hu g\u0127ani fl-espressjonijiet, il-qwiel u lidjomi li ilhom dan i\u017c-\u017cmien kollu jintu\u017caw u ji\u017cviluppaw.", "Qed nippruvaw bil-pa\u0121na tag\u0127na nispjegaw \u010berti idjomi Maltin bit-tama li dak li jkun jer\u0121a\u2019 jiftakar fihom u ju\u017cahom fit-ta\u0127dit b\u2019aktar konvinzjoni.", "Wie\u0127ed mill-aktar argumenti li jkexkixni huwa li l-Malti lsien \u017cg\u0127ir, u peress li jasal biss minn Marsaxlokk sal-G\u0127arb, m\u2019g\u0127andekx g\u0127alfejn ta\u0127li \u0127inek fuqu.", "B\u2019dan l-argument tista\u2019 ssalva l-aktar g\u0127axar lingwi mitkellma fid-dinja u twarrab il-bqija.", "G\u0127aliex din l-insistenza li lvalur ta\u2019 lingwa jitkejjel mill-g\u0127add ta\u2019 nies li jitkellmuha?", "Niskanta u ninxef kif din hija realt\u00e0 f\u2019pajji\u017cna meta hemm \u0121nus s\u0127a\u0127 fiddinja jissieltu biex ilsienhom ji\u0121i rikonoxxut imqar b\u0127ala tali mill-istat.", "Immorru fuq inna\u0127a l-o\u0127ra tal-ispettru, u nsibu l-puristi talMalti.", "Dawk li jinsistu li l-Malti Semitiku huwa l-veru Malti, u li l-bqija huwa kollu ti\u010bpis li we\u0127el mal-flokk.", "Di\u0121\u00e0 qlajt kummenti mhux \u0127a\u017cin dwar il-fatt li f\u2019xi kitbiet u\u017cajt \u2018lingwa\u2019 minflok \u2018ilsien\u2019.", "Lil dawn in-nies in\u0127e\u0121\u0121i\u0121hom jift\u0127u g\u0127ajnejhom, u jirrealizzaw li l-Malti qed iseffaq wi\u010b\u010bu ma\u2019 sfidi differenti 6", "llum il-\u0121urnata.", "Ma jimpurtax li jid\u0127ol kliem la mit-Taljan, la mill-Ingli\u017c u lanqas mi\u010b-\u010aini\u017c.", "G\u0127idha bil-Malti mhix sur li bnejna biex nilqg\u0127u mill-influwenza ta\u2019 lingwi o\u0127ra, i\u017cda mezz li jfakkrek li bormot \u0121arek mhux bilfors tfu\u0127 aktar minn ta\u2019 darek.", "\u0126add mhu se ja\u0127sillek wi\u010b\u010bek biex ti\u0121i isba\u0127 minnu.", "Huwa f\u2019idejk b\u0127ala Malti biex ilsienek tg\u0127o\u017c\u017cu u tib\u017ca\u2019 g\u0127alih, g\u0127aliex \u0127addie\u0127or di\u0121\u00e0 medhi jie\u0127u \u0127sieb lil tieg\u0127u.", "G\u0127idha bil-Malti tipprova trawwem dan billi twassal tipi differenti ta\u2019 g\u0127arfien, kur\u017citajiet, taqbiliet, minn kollox.", "Jekk inkunu nissilna tbissima fuq fomm min jaqrana, it-tbissima ta\u2019 xi \u0127add li jinduna kemm g\u0127andu xortih tajba li pajji\u017cu tah dan ir-rigal prezzju\u017c, g\u0127alina bi\u017c\u017cejjed.", "Hekk biss tista\u2019 dik il-mis\u0127uta sekondiera ta\u2019 \u0121o qalbi tieqaf, jew imqar tbatti.", "Reuben Degiorgio huwa traduttur mal-Kunsill tal-UE", "l-a\u010b\u010bent", "L-ispjega li \u0121ejja qed ti\u0121i ppubblikata hawnhekk wara kollaborazzjoni mal-G\u0127aqda tal-Qarrejja tal-Provi tal-Malti.", "Il-membri ta\u2019 din l-G\u0127aqda huma individwi li ja\u0127dmu f\u2019oqsma differenti \u2013 edukaturi, \u0121urnalisti, edituri, nutara, kittieba, studenti, uffi\u010bjali pubbli\u010bi, u l-bqija \u2013 u kollha attendew il-kors tal-qari tal-provi bil-Malti li jing\u0127ata l-Universit\u00e0.", "\u0126ajr lis-Sur Karl Scicluna, il-President talG\u0126QPM tal-g\u0127ajnuna li tana u lill-Prof.", "Manwel Mifsud li re\u0121a\u2019 tana permess nippubblikaw kitbiet minn tieg\u0127u.", "il-Malti g\u0127andna \u017cew\u0121 ittri, jew simboli, li ba\u017cikament g\u0127andhom ilforma ta\u2019 \u201cZ\u201d (dik li saret famu\u017ca laktar bis-sa\u0127\u0127a tax-xabla ta\u2019 Zorro), imma filfatt dawn jirrappre\u017centaw tliet fonemi differenti: (1) \u017c (fl-Alfabett Fonetiku Internazzjonali: /z/), frikattiva mle\u0127\u0127na b\u0127al fil-kliem: \u017carbun, \u017caq\u017caq, tbe\u017cbi\u017ca.", "Dan l-element huwa kontinwanti, fis-sens li tista\u2019 tibqa\u2019 sejjer bih sakemm jag\u0127tik in-nifs.", "Qisu \u017c-\u017can\u017cina ta\u017c-\u017cun\u017can.", "(2) z \u2013 li tikkorrispondi g\u0127al \u017cew\u0121 \u0127sejjes differenti, it-tnejn affrikattivi (ji\u0121ifieri mag\u0127mulin minn element plo\u017civ li jisfuma f\u2019wie\u0127ed frikattiv): (a) l-imniffes (fl-AFI: /\u02a6/) b\u0127al fil-kliem: zalza, tazza, mazz (qabbel ukoll: g\u0127atsa, imqaddsa);", "(b) l-imle\u0127\u0127en (fl-AFI: /\u02a3/) b\u0127al fil-kliem: gazzetta, organizza.", "Hawn ma nistg\u0127ux nag\u0127tu e\u017cempji ta\u2019 nisel G\u0127arbi, g\u0127ax flG\u0127arbi dan il-\u0127oss imle\u0127\u0127en la je\u017cisti b\u0127ala fonema u lanqas jirri\u017culta minn /d/+/z/, la ma hemmx kliem b\u2019dis-sekwenza.", "Madankollu, huwa interessanti li fil-Malti jirri\u017culta b\u2019assimilazzjoni progressiva (rari \u0127afna fil-Malti) fil-kelma Semitika gzuz [g\u02a3u\u02d0\u02a6], pl. ta\u2019 gozz GZZ (< gods GDS).", "Dawn il-\u0127sejjes mhumiex kontinwanti, ji\u0121ifieri tista\u2019 tirrepetihom, imma ma tistax ittawwalhom.", "F\u2019daqsxejn ta\u2019 tabella, it-tliet \u0127sejjes jistg\u0127u jidhru hekk: \u201c\u017c\u201d", "L [z] \u017cifen, be\u017c\u017ca\u2019 N [\u02a6] zalza, tazza", "l-a\u010b\u010bent", "Frar 2018 f\u2019ka\u017ci b\u0127al xbajna, xbar, xbin, x\u2019dar, e\u010b\u010b., konna bdejna niltaqg\u0127u mieg\u0127u b\u0127ala fonema g\u0127aliha fi ftit kliem mill-Ingli\u017c, b\u0127al television, division u casual.", "Issa l-problema jekk niktbux zona jew \u017cona hija sempli\u010bi, g\u0127ax din mhix kwistjoni ta\u2019 interpretazzjoni tag\u0127na.", "Irridu niftakru li l-ortografija mhix qieg\u0127da biex tidde\u010biedi x\u2019ng\u0127idu u kif ng\u0127iduh.", "Xog\u0127olha huwa li, ladarba kelma tkun a\u010b\u010bettata mill-kelliema b\u0127ala kelma valida u me\u0127tie\u0121a filvokabolarju tal-Malti, issibilha mod kif g\u0127andha tinkiteb.", "It-tliet \u0127sejjes tista\u2019 ssibhom flimkien filkelma: di\u017corganizzazzjoni (1)", "Bilkemm g\u0127andna b\u017conn in\u017cidu li din li nu\u017caw l-istess simboli g\u0127al \u0127sejjes differenti, hija wa\u0127da mi\u017c-\u017cew\u0121 de\u010bi\u017cjonijiet tal-ortografija Maltija li jiksru l-prin\u010bipju fonetiku ta\u2019 \u201csimbolu wie\u0127ed: \u0127oss wie\u0127ed\u201d, de\u010bi\u017cjoni li ilha li ttie\u0127det sa mit-twaqqif tal-ortografija uffi\u010bjali fl-19241.", "L-o\u0127ra hija dik tal-1992 (ara t-Tag\u0127rif 2, p. 142, f.n.", "5), li qatg\u0127etha li ssimbolu \u201cx\u201d, li sa dak i\u017c-\u017cmien kien iwassal il\u0127oss imniffes [\u0283] biss, kellu jibda jintu\u017ca wkoll g\u0127all-\u0127oss imle\u0127\u0127en korrispondenti [\u0292], \u0127oss li, g\u0127alkemm \u0121a kien jirri\u017culta kontestwalment 1", "Fis-sewwa, it-Tag\u0127rif (p. XXIII) isemmi biss li l-ittra z hija \u201cZ Taljana bil-\u0127oss ta\u2019 ts fil-kelma: Pazza.", "Ingli\u017ca fil-kelma: Pots\u201d u jag\u0127ti e\u017cempju wie\u0127ed biss: Zokk.", "Ji\u0121ifieri, hawnhekk il-korrispondent imle\u0127\u0127en [\u02a3] lanqas biss ji\u0121i kkunsidrat.", "Madankollu, nistg\u0127u nassumu li f\u2019mo\u0127\u0127hom kellhom il-fatt li fit-Taljan din ilkonsonanti g\u0127andha \u017c-\u017cew\u0121 pronunzji (e\u017c. ragazzo u zolfo).", "Li zona hija kelma u\u017cata u me\u0127tie\u0121a filvokabolarju tal-kelliema Maltin ma na\u0127sibx li hawn min imerih.", "Allura l-ewwel mistoqsija li rridu nag\u0127mlu hija: il-kelliema tal-Malti kif jippronunzjawha?", "Hawn jidher li je\u017cistu \u017cew\u0121 pronunzji differenti: \uf0b7 \uf0b7", "wa\u0127da bi\u017c-\u017c (ara (1) ta\u2019 hawn fuq), i.e. bil-\u0127oss frikattiv imle\u0127\u0127en [\u02c8z\u0254\u02d0n\u0250], u l-o\u0127ra biz-z (ara (2b) ta\u2019 hawn fuq), i.e. bil-\u0127oss affrikattiv imle\u0127\u0127en [\u02c8\u02a3\u0254\u02d0n\u0250].", "Jien smajthom it-tnejn u ming\u0127and \u0127afna nies, u na\u0127seb li nistg\u0127u ng\u0127idu li t-tnejn huma kurrenti fil-pronunzja.", "Jien ng\u0127idha bit-tieni mod, imma jien kelliem wie\u0127ed fost \u0127afna, u g\u0127alija t-tnejn huma a\u010b\u010bettabbli.", "Biz-z affrikattiva mniffsa ta\u2019 (2a), ji\u0121ifieri [\u02c8\u02a6\u0254\u02d0n\u0250], ma smajtha qatt.", "Il-kitba ssegwi l-pronunzja, fis-sens li min jippronunzja bl-ewwel mod [\u02c8z\u0254\u02d0n\u0250] g\u0127andu", "l-a\u010b\u010bent", "jikteb \u017cona, filwaqt li min jippronunzjaha [\u02c8\u02a3\u0254\u02d0n\u0250] g\u0127andu jiktibha zona.", "U, b\u0127al f\u2019tant \u0127wejje\u0121 o\u0127ra, wie\u0127ed g\u0127andu jirrispetta, japprezza u jsostni d-diversit\u00e0 ta\u2019 min ikollu soluzzjoni differenti minn tieg\u0127u.", "Ikolli ng\u0127id li, f\u2019dan il-ka\u017c, il-problema iktar inqalg\u0127et min\u0127abba li din il-kelma \u2013 b\u2019xorti iktar \u0127a\u017cina milli tajba \u2013 ng\u0127atat b\u0127ala e\u017cempju tar-regola \u010a7 ta\u017c-\u017bieda mat-Tag\u0127rif (ara t-Tag\u0127rif 2, p. 135), li suppost kellha ti\u010b\u010bara s-sitwazzjoni: 7.", "Il-\u0127oss fonetiku \u2018dz\u2019.", "G\u0127alkemm fil-Malti niktbu \u017cona (\u0127oss: dzona); per tradizzjoni, fi kliem ie\u0127or, dan il-\u0127oss dejjem inkiteb zz: gazzetta, organizzazzjoni, mazza, magazzin.", "G\u0127alhekk, g\u0127alkemm nistg\u0127u n\u0127alltuh mal-\u0127oss ta\u2019 zz filkelma \u2018mazzit\u2019, dan is-simbolu g\u0127andu jin\u017camm.", "Issa jien ir-regoli n\u0127obbhom u nimxi fuqhom, imma n\u0127obbhom meta jkunu \u2013 kif g\u0127andhom ikunu dejjem \u2013 \u010bari u bla ambigwit\u00e0, biex inkun nista\u2019 nimxi fuqhom u n\u0127ossni fi\u017c-\u017cgur.", "Imma din ir-regola g\u0127alija dejjem kienet kollox barra \u010bara g\u0127al diversi ra\u0121unijiet: 1.", "Qed tg\u0127id li niktbu \u017cona (i.e.", "(1) ta\u2019 fuq) u fl-istess \u0127in qed tag\u0127ti indikazzjoni li din g\u0127andha l\u0127oss ta\u2019 /\u02a3/ (2b)!", "L-istess \u017cball elementari ta\u2019 min jikteb organi\u017c\u017ca.", "Mid-deskrizzjoni u mill-e\u017cempji mog\u0127tija, ir-regola jidher li qed timplika li l-\u0127oss imle\u0127\u0127en /\u02a3/ issibu dejjem twil, \u0127lief fl-e\u010b\u010bezzjoni \u017cona.", "Imma din mhix e\u010b\u010bezzjoni g\u0127ax fil-Malti hemm numru \u017cg\u0127ir ta\u2019 kliem ie\u0127or b\u2019/\u02a3/ fil-bidu jew f\u2019nofs il-kelma li hija ppronunzjata qasira (e\u017c. zu, zefir, magazin).", "Fost l-e\u017cempji tal-\u201c\u0127oss fonetiku \u2018dz\u2019\u201d mog\u0127tija mar-regola, insibu l-kelma mazza, li fil-fatt hija ppronunzjata bl-imniffsa /\u02a6/, e\u017catt b\u0127al mazzit.", "L-e\u017cempju organizzazzjoni wkoll huwa infeli\u010bi, g\u0127aliex fih kemm l-imle\u0127\u0127na /\u02a3/ u kemm limniffsa /\u02a6/.", "Jidher \u010bar li din ir-regola ma tantx tg\u0127inna la biex nispjegaw il-kitba ta\u2019 zona/\u017cona u lanqas biex tnaqqsilna xi in\u010bertezza dwar dawn il-\u0127sejjes.", "F\u2019din is-sitwazzjoni, u l-aktar min\u0127abba li \u017c-\u017cew\u0121 pronunzji huma frekwenti, jiena na\u0127seb li nkunu g\u0127aqlin jekk inqisu \u017c-\u017cew\u0121 alternattivi b\u0127ala varjanti foneti\u010bi, kull wa\u0127da bis-sura ortografika tag\u0127ha, u ma nippreskrivu kontra l-ebda wa\u0127da minnhom.", "Dan jg\u0127odd ukoll g\u0127al numru \u017cg\u0127ir ta\u2019 kliem simili b\u2019\u017cew\u0121 pronunzji kurrenti (kif issemma fin-nota 2 ta\u2019 hawn fuq), b\u0127al: zefir/\u017cefir, zero/\u017cero, zorr/\u017corr, magazin/maga\u017cin u zu/\u017cu (b\u2019xi kliem li jo\u0127ro\u0121 minnha, b\u0127al \u017cuwolo\u0121ija).", "\u0126ajr lill-Prof.", "Manwel Mifsud li la\u0127\u0127am din it-twe\u0121iba g\u0127al l-a\u010b\u010bent", "l-a\u010b\u010bent", "Il-Linji Gwida Interni: ir-raba\u2019 edizzjoni Victor Bonanno", "l-Grupp Lingwistiku bi pja\u010bir i\u0127abbar li ppubblika r-raba\u2019 edizzjoni ta\u2019 Il-Linji Gwida Interni (LGI).", "Dan kien pro\u0121ett li nbeda fl-2009 bil-\u0127sieb li xog\u0127olna jkun miktub b\u2019Malti tajjeb u li ti\u0121i rispettata \u010berta konsistenza interna sabiex jit\u0127affef ixxog\u0127ol tat-traduttur.", "G\u0127aldaqstant, dawn il-linji gwida jinkludu kemm noti lingwisti\u010bi kif ukoll stilisti\u010bi.", "Sa mill-bidu nett dawn il-linji gwida kienu ma\u0127suba li jibqg\u0127u ji\u0121u a\u0121\u0121ornati, \u017cviluppati u riveduti sabiex jirriflettu e\u017ci\u0121enzi \u0121odda li niltaqg\u0127u mag\u0127hom ma\u017c-\u017cmien.", "Fl-2015, wara li twaqqaf il-Grupp Lingwistiku bil-\u0127sieb li, fost affarijiet o\u0127ra, ikun responsabbli millpubblikazzjoni tal-LGI, tnediet it-tielet edizzjoni tal-LGI flimkien ma\u2019 pa\u0121na ddedikata g\u0127alihom fis-sit web tadDipartiment fejn wie\u0127ed jista\u2019 jsib il-ver\u017cjoni pdf tad-dokument.", "Din l-innovazzjoni tg\u0127in", "mhux ftit lill-qarrej li jista\u2019 jsib aktar fa\u010bilment", "dak li jkun qed ifittex billi jag\u0127mel u\u017cu millfunzjoni search, kif ukoll jib\u017ca\u2019 g\u0127all-ambjent", "billi ma jkollux g\u0127alfejn jistampahom.", "Barra minn hekk, il-LGI jinkludu \u010berti links g\u0127al websajts o\u0127ra, g\u0127aldaqstant ikun \u0127afna aktar fa\u010bli li wie\u0127ed jaqrahom elettronikament sabiex ikun jista\u2019 ja\u010b\u010bessa dawn il-links.", "l-a\u010b\u010bent", "G\u0127ar-raba\u2019 ver\u017cjoni tal-LGI, ilGrupp Lingwistiku ta \u0127arsa lejn iddiversi linji gwida u manwali li ttradutturi huma mistennija jimxu mag\u0127hom, fosthom Il-Gwida talIstil Interistituzzjonali u Il-Gwida Prattika Komuni.", "Dan g\u0127amilnieh l-ewwel nett biex inkunu \u010berti li ma jkun hemm xejn fil-linji gwida interni li jmur kontra dak li a\u0127na mistennija nimxu mieg\u0127u fuq livell interistituzzjonali, u t-tieni biex nag\u0127\u017clu l-aktar punti pertinenti g\u0127al xog\u0127olna u nenfasizzawhom billi nippubblikawhom fl-edizzjoni l-\u0121dida tal-LGI.", "Dan g\u0127amilnieh bi djalogu regolari mal-\u0121uristi lingwisti tal-Kummissjoni, matterminologi, kif ukoll mal-kollegi tal-Uffi\u010b\u010bju tal-Pubblikazzjonijiet.", "Barra minn hekk, \u017cammejna kuntatt ma\u2019 esperti lingwisti\u010bi, anki malKunsill tal-Malti, li ggwidana f\u2019dak li \u0121ejna b\u017conn, kif ukoll \u0127adna nota ta\u2019 emails u ta\u2019 tag\u0127rif ie\u0127or li stajna r\u010bevejna (pere\u017cempju waqt korsijiet) biex b\u2019hekk din l- Estratt mill-Werrej ta\u2019 Il-Linji Gwida Interni informazzjoni ma tintilifx u ma tintesiex, i\u017cda ti\u0121i rre\u0121istrata fil-LGI biex l-ismijiet tal-pajji\u017ci u r-re\u0121juni u f\u2019liema ordni b\u2019hekk ting\u0127adda wkoll lil tradutturi u g\u0127andhom jinkitbu (informazzjoni me\u0127uda apprendisti futuri li ji\u0121u ja\u0127dmu fidmill-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali), kif Dipartiment, kif ukoll lit-tradutturi esterni li ukoll artiklu dwar l-g\u0127add u l-\u0121ens ta\u2019 pajji\u017ci huma mistennija jkunu konsistenti ma\u2019 normi partikolari (e\u017c. l-Istati Uniti u n-Netherlands).", "Insibu wkoll nota dwar l-atti delegati, l-atti ta\u2019", "implimentazzjoni", "Din il-\u0127idma rri\u017cultat f\u2019diversi artikli \u0121odda li", "(informazzjoni me\u0127uda mill-Gwida Prattika", "\u017cdiedu fl-a\u0127\u0127ar edizzjoni tal-LGI.", "Komuni, kif ukoll bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 kuntatt matinsibu artiklu dwar kif g\u0127andhom ji\u0121u tradotti", "terminologi, mal-\u0121uristi lingwisti u ma\u2019 kollegi", "l-a\u010b\u010bent o\u0127ra li taw pre\u017centazzjonijiet fid-Dipartiment dwar is-su\u0121\u0121ett).", "Peress li kif g\u0127edna aktar kmieni l-LGI huma ma\u0127suba li ji\u0121u a\u0121\u0121ornati ma\u017c-\u017cmien skont l-e\u017ci\u0121enzi li jinqalg\u0127u, kulma jmur qed nag\u0127mlu wkoll aktar enfasi fuq \u010berti g\u0127odod li jg\u0127inuna f\u2019xog\u0127olna.", "G\u0127aldaqstant qed niddedikaw g\u0127add ta\u2019 artikli g\u0127al g\u0127odod b\u0127alma huma l-autocorrect u l-QA Checker li jintu\u017caw fil-programm SDL Studio.", "Apparti minn hekk, g\u0127add ta\u2019 artikli di\u0121\u00e0 e\u017cistenti f\u2019ver\u017cjonijiet pre\u010bedenti \u0121ew riveduti u a\u0121\u0121ornati, pere\u017cempju n-nota li tikkon\u010berna ttraduzzjoni ta\u2019 \u2018shall\u2019 u \u2018should\u2019.", "Fl-a\u0127\u0127ar edizzjoni ssibu mudell li jispjega kif g\u0127andhom ji\u0121u tradotti dawn it-termini u f\u2019liema ka\u017cijiet.", "Sabiex ikun \u010bar liema artikli \u0121ew mibdula, a\u0121\u0121ornati jew mi\u017cjuda mill-ver\u017cjoni pre\u010bedenti, wie\u0127ed g\u0127andu biss jag\u0127ti \u0127arsa lejn il-Werrej tal-LGI.", "Hawnhekk \u0127adna \u0127sieb li dawn l-artikli ji\u0121u mmarkati b\u2019kulur differenti, u b\u2019hekk il-qarrej ikun jaf li f\u2019dak lartiklu hemm informazzjoni importanti li g\u0127andu jie\u0127u nota tag\u0127ha.", "Barra minn hekk, b\u0127al kif sar meta \u0121iet ippubblikata l-a\u0127\u0127ar edizzjoni tal-LGI, se ji\u0121i stampat fuljett li ji\u0121bor fih siltiet mil-LGI.", "Dan il-fuljett huwa utli g\u0127aliex huwa kon\u010bi\u017c u ji\u0121bor fih l-aktar punti kru\u010bjali u \u0121odda tal-ver\u017cjoni l-\u0121dida.", "Per\u00f2 ta\u2019 min jenfasizza li dan il-fuljett ma ji\u0121borx kollox fih, u fl-a\u0127\u0127ar nett dejjem g\u0127andha ssir referenza g\u0127al-LGI s\u0127a\u0127.", "Permezz tal-functional mailbox, DGT-MTGRUPP-LINGWISTIKU@ec.europa.eu,", "ilGrupp Lingwistiku j\u017comm kuntatt mal-kollegi", "Jintu\u017ca kemm millkollegi biex isaqsu lill-Grupp Lingwistiku jekk", "Frar 2018 ikollhom xi problema jew dubju mil-lat lingwistiku jew stilistiku, kif ukoll mill-Grupp biex iwie\u0121eb g\u0127ad-domandi tal-kollegi u jibg\u0127at tfakkiriet jew noti regolari me\u0127udin mil-LGI jew wara li jitqajjem xi punt li jin\u0127ass importanti.", "Dan l-indirizz jista\u2019 jintu\u017ca mhux biss internament mill-membri talKummissjoni, i\u017cda anke interistituzzjonalment minn kull min ikun jixtieq jikkuntattjana.", "Barra minn hekk, kull min ikun jixtieq kopja ta\u2019 dawn il-linji gwida i\u017cda m\u2019g\u0127andux a\u010b\u010bess g\u0127as-sit web tad-Dipartiment, nitolbukom tibag\u0127tulna email biex inkunu nistg\u0127u nibag\u0127tulkom kopja pdf tal-LGI.", "Kien hemm diversi nies li taw il-kontribut tag\u0127hom biex tin\u0127are\u0121 din l-edizzjoni tal-LGI.", "Kien hemm diversi membri tal-Grupp Lingwistiku (u anke barra minnu) li kitbu linji gwida li \u0121ew ippubblikati, o\u0127rajn taw informazzjoni siewja biex jinkitbu \u010berti linji gwida o\u0127rajn.", "Kien hemm min \u0127a \u0127sieb iddisinn tal-LGI u tal-fuljett, o\u0127rajn li g\u0127amlu lqari tal-provi.", "F\u2019isem il-Grupp Lingwistiku, nixtieq nirringrazzja lil kull min ta l-kontribut tieg\u0127u, kbir jew \u017cg\u0127ir.", "Ma nistax ma nirringrazzjax ukoll lill-Kapijiet tal-Unit\u00e0 u tad-Dipartiment tal-appo\u0121\u0121 tag\u0127hom u talli taw l-opinjonijiet u l-approvazzjoni tag\u0127hom g\u0127al kulma \u0121ie", "ppubblikat f\u2019din l-edizzjoni.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett,", "nirringrazzja lill-qarrejja kollha tal-LGI.", "Napprezzaw ir-reazzjonijiet u s-su\u0121\u0121erimenti", "tag\u0127kom biex inkomplu ntejbu din ilpubblikazzjoni ma\u2019 kull edizzjoni li tin\u0127are\u0121.", "Victor Bonanno huwa traduttur mal-Kummissjoni", "Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "Is-silta li \u0121ejja hija me\u0127uda minn Il-Linji Gwida Interni mfassla g\u0127at-tradutturi tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea.", "Qed naqsmuha mal-qarrejja ta\u2019 l-a\u010b\u010bent f\u2019ka\u017c li tista\u2019 tkun ta\u2019 g\u0127ajnuna g\u0127alihom ukoll.", "Il-Linji Gwida Interni ssibhom hawn: https://ec.europa.eu/info/files/maltese-resources-guidelines-translating-maltese_en 13", "l-a\u010b\u010bent", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "Lejn mappa tad-dinja bilMalti 4 \u2013 Il-g\u017cejjer talKaribew (it-tieni parti) Antoine Cassar", "l-ewwel parti ta\u2019 dan l-artiklu (l-a\u010b\u010bent \u0127ar\u0121a 16) iddiskutejna l-ewwel \u017cew\u0121 kunsiderazzjonijiet minn erbg\u0127a dwar it-traduzzjoni (jew le) tal-ismijiet tal-g\u017cejjer: (i) it-trikkib kwa\u017ci totali bejn it-toponomija fi\u017cika u dik politika, li \u0121ieli jikkomplika flok i\u0127affef ix-xog\u0127ol toponomastiku (il-ka\u017c ta\u2019 Puerto Rico, territorju tal-Istati Uniti minkejja li parti mid-dinja Latina); u (ii) il-\u0127a\u0121jonomi, li jitqiesu tradu\u010bibbli \u0127lief fejn il-lingwa pont tirrispetta l-isem fil-lingwa lokali u/jew kolonjali tal-post (e\u017c.", "Santa Lu\u010bija i\u017cda Sint Eustatius).", "F\u2019din it-tieni parti tal-artiklu niddiskutu \u017cew\u0121 kunsiderazzjonijiet o\u0127ra \u2013 ilkelmiet G\u017cira jew G\u017cejjer b\u0127ala parti integrali mill-isem, u l-u\u017cu tal-artiklu \u2013 imbag\u0127ad nag\u0127tu \u0127arsa lejn is-seba\u2019 kategoriji ta\u2019 ismijiet ta\u2019 g\u017cejjer bl-Ingli\u017c li stabbilejt waqt ir-ri\u010berka, u kif l-a\u0127jar li nimxu g\u0127al kull kategorija biex naslu g\u0127at-toponimu Malti. iii) G\u017cira, G\u017cejjer, e\u010b\u010b. b\u0127ala parti integrali mill-isem Il-bi\u010b\u010ba l-kbira mit-toponimi, partikularment dawk fi\u017ci\u010bi, ikunu komposti, ji\u0121ifieri mag\u0127mulin minn parti \u0121enerika \u2013 indikazzjoni 14", "tal-element \u0121eografiku (e\u017c. il-Muntanja, ilBa\u0127ar, il-Kap), flimkien ma\u2019 parti spe\u010bifika (Aurousseau, 1957, p. 8) \u2013 deskrizzjoni b\u2019nom proprju (e\u017c.", "Everest), b\u2019a\u0121\u0121ettiv (e\u017c.", "Karibew) jew anki bi fra\u017ci (e\u017c. tal-Isperanza t-Tajba).", "Spiss, fejn il-parti spe\u010bifika tal-isem hija appuntu spe\u010bifika bi\u017c\u017cejjed, il-parti \u0121enerika tista\u2019 taqa\u2019, biex joqg\u0127od wa\u0127du n-nom, jew la\u0121\u0121ettiv daqslikieku nom (e\u017c. fuq l-Everest, filKaribew).", "F\u2019dawn il-ka\u017cijiet, in-nom jew la\u0121\u0121ettiv mhumiex it-toponimu s\u0127i\u0127, i\u017cda taqsira komda li tippermetti u\u017cu iktar flessibbli tal-kelma.", "L-ismijiet tal-g\u017cejjer \u0121eneralment ma jkunux komposti, i\u017cda nomi proprji assolutament spe\u010bifi\u010bi: Malta, Kuba, \u0120amajka.", "Madankollu, kultant fil-mapep insibu ismijiet ta\u2019 g\u017cejjer li jirrikjedu l-pre\u017cenza ta\u2019 parti \u0121enerika: jew biex ti\u0121i evitata ambigwit\u00e0 jew skumdit\u00e0; jew min\u0127abba tradizzjoni; jew g\u0127aliex in-nom jew l-a\u0121\u0121ettiv ma jitqiesx semantikament suffi\u010bjenti biex jirreferi ming\u0127ajr dubji g\u0127allg\u017cira jew g\u017cejjer partikolari.", "Fl-e\u017cempji \u010belebri Isle of Wight, Robben Island, Long Island, ilkelma Isle jew Island mhijiex element e\u017cotiku, i\u017cda hija me\u0127tie\u0121a b\u0127ala parti integrali mittoponimu; tag\u0127tih iktar spe\u010bifi\u010bit\u00e0, tant li kwa\u017ci kwa\u017ci tista\u2019 titqies b\u0127ala nofs il-parti spe\u010bifika minflok dik \u0121enerika.", "Hemm ukoll ismijiet ta\u2019 g\u017cejjer, partikularment ar\u010bipelagi, li jinkludu kelma b\u0127al Islands jew ekwivalenti meta jing\u0127adu jew jinkitbu s\u0127a\u0127,", "l-a\u010b\u010bent", "i\u017cda li jistg\u0127u jwaqqg\u0127uha billi l-parti spe\u010bifika titqieg\u0127ed fil-plural (sakemm mhijiex fil-plural di\u0121\u00e0) u tie\u0127u l-artiklu.", "Dan huwa lka\u017c, fil-Karibew, ta\u2019 mill-inqas erba\u2019 g\u0127enieqed ta\u2019 g\u017cejjer, kif \u0121ej. - il-G\u017cejjer Cayman, forma qasira Caymans", "il-", "Tliet g\u017cejjer li jinsabu \u2019l isfel minn Kuba u filMajjistral mill-\u0120amajka.", "Tin\u017camm il-kitba Ingli\u017ca, mhux biss g\u0127ax territorju estern Brittaniku, i\u017cda wkoll g\u0127aliex il-forma *ilG\u017cejjer Kajman(i), g\u0127alkemm poetika, kienet tkun falsifikazzjoni, kemm tal-\u0127oss (kajm\u00e2n flok it-tlissina Maltingli\u017ca k\u00e9jmin) u kemm tas-sens.", "Dawn il-g\u017cejjer huma msemmija g\u0127al tip ta\u2019 kukkudrill tal-ba\u0127ar, bl-Ingli\u017c caiman, mill-Ispanjol caim\u00e1n, min-na\u0127a tag\u0127ha me\u0127uda mill-Karib, appuntu wie\u0127ed mill-ilsna indi\u0121eni tal-Karibew.", "F\u2019le\u0121i\u017clazzjoni tal-KE li", "tinkludi parti mill-elenku ta\u010b-CITES1, dan lannimal bil-Malti jissejja\u0127 fil-fatt kajman; madankollu, l-I tal-Ingli\u017c caiman saret Y flisem tal-g\u017cejjer, ji\u0121ifieri t-toponimu evolva u nqata\u2019 min-nom ori\u0121inali.", "Bit-Taljan, l-isem huwa Isole Cayman, mhux *dei Caimani (es: Islas Caim\u00e1n, fr: \u00celes Ca\u00efman, i\u017cda dawn mhumiex il-lingwi pont tag\u0127na).", "G\u0127aldaqstant, bil-Malti jkun g\u0127aqli li n\u017commu l-kitba Ingli\u017ca tal-parti spe\u010bifika tal-isem, ji\u0121ifieri il-G\u017cejjer Cayman.", "Il-lista a\u0121\u0121ornata tal-pajji\u017ci talAnness A5 tal-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali tirrifletti tali g\u0127a\u017cla, wisq probabbli g\u0127al ra\u0121unijiet ta\u2019 prudenza.", "Qabel l1 ta\u2019 Jannar 2015, il-lista kienet tg\u0127id *ilG\u017cejjer Kajman.", "Lista twila ta\u2019 annimali f\u2019periklu ta\u2019 estinzjoni, inklu\u017ca fil-Konvenzjoni dwar il-Kummer\u010b Internazzjonali flIspe\u010bijiet ta\u2019 Fawna u Flora Selva\u0121\u0121i fil-Periklu.", "Ara lAnness tar-Regolament (KE) Nru 1332/2005, li jag\u0127ti lismijiet Kajman ta\u2019 Rio Apoporis, Kajman imnie\u0127ru wiesa\u2019, u Kajman iswed: http://eur-lex.europa.eu/legalcontent/MT/TXT/PDF/? uri=CELEX:32005R1332&rid=1 (p. 156).", "l-a\u010b\u010bent", "Bejn dan l-ar\u010bipelagu u l-\u0120amajka nsibu l-Cayman Trough, bit-Taljan la Fossa delle Cayman, l-iktar \u017cona fonda tal-Ba\u0127ar Karibew, fejn il-Qoxra Tettonika tal-Karibew tiltaqa\u2019 ma\u2019 dik tal-Amerka ta\u2019 Fuq.", "Skont il-Wikipedia, trough hija dipressjoni tawwalija, inqas wieqfa minn trench.2 Bil-Malti, hemm \u0127afna alternattivi g\u0127al trough u g\u0127al trench, i\u017cda biex sibt l-iktar g\u0127a\u017cla xierqa, il-Fondoq talCaymans \u2013 bil-plural g\u0127ax imsemmi g\u0127all-g\u017cejjer, domt \u0127afna nixxabbat biex nixref minn \u0121olfondoq.", "It-Taljan donnu ma jag\u0127\u017cilx bejniethom: l-iktar trench fond u mag\u0127ruf, il-Mariana Trench fil-Punent tal-Pa\u010bifiku, bit-Taljan jissejja\u0127 la Fossa delle Marianne \u2013 ukoll bil-plural, g\u0127ax imsemmi g\u0127al ar\u010bipelagu, il-G\u017cejjer Marjanni.", "Bil-Malti spi\u010b\u010bajt idde\u010bidejt li ma hemmx b\u017conn distinzjoni lanqas, u g\u0127aldaqstant, kif g\u0127ad naraw f\u2019artiklu u mappa \u2019l quddiem meta naslu fix-xaqliba l-o\u0127ra talPa\u010bifiku, \u0127adt nota tat-toponimu il-Fondoq tal-Marjanni.", "Fid-damma ta\u2019 termini \u0121eografi\u010bi ta\u2019 Gilson et al. (Gilson, DeBattista, Quintano, Buttigieg, u Spiteri Staines, 2014), insibu l-entrati li \u0121ejjin: Deep-sea trench fossa jew fondoq f\u2019qieg\u0127 l-o\u010bean (p. 14) Ocean trench \u0127ondoq f\u2019qieg\u0127 l-o\u010bean (p. 34) Gilson ju\u017ca \u0127ondoq ukoll b\u2019referenza partikulari g\u0127all-Maqluba tal-Qrendi, fil-ktieb Id-Dinja Darna 2 (2014).", "Fost dawn it-termini proposti u o\u0127rajn li kkunsidrajt, foss ma jidhirlix li tag\u0127ti l-idea ta\u2019 profondit\u00e0 enormi, u lanqas fossa, li infeli\u010bement tista\u2019 tfisser cesspit (ta\u2019 dar, pere\u017cempju), u f\u2019kull ka\u017c it-tnejn x\u2019aktarx ikunu xog\u0127ol il-bniedem.", "Trun\u010biera hija marbuta l-iktar mal-gwerra, u trinka mat-toroq.", "\u0126ondoq ikun iktar profond minn \u0127andaq (ditch), g\u0127alkemm jista\u2019 jkun ukoll spe\u010bi ta\u2019 gandott im\u0127affer madwar kastell jew fortizza (moat).", "S\u2019issa, dawn it-termini kollha g\u0127andhom konnotazzjoni ta\u2019 affarijiet mag\u0127mulin mill-bniedem.", "Il-kelma li fadal, fondoq, g\u0127alkemm x\u2019aktarx ta\u2019 u\u017cu iktar rari, tidher l-iktar kelma \u2018naturali\u2019, jew tal-inqas, l-iktar xierqa b\u0127ala terminu \u0121eolo\u0121iku.", "Id-DM (Dizzjunarju tal-Malti)3 jag\u0127ti ta\u0127t fondoq, fost l-o\u0127rajn, \u201ca dip in the land, a chasm\u201d, u chasm huwa terminu ie\u0127or g\u0127al rift, b\u0127al tal-Wied tar-Rift il-Kbir li rajna fl-Afrika fit-tieni artiklu tas-sensiela (la\u010b\u010bent \u0127ar\u0121a 12).", "Fl-a\u0127\u0127ar, g\u0127alkemm din hija ra\u0121uni xi ftit so\u0121\u0121ettiva, hemm xi \u0127a\u0121a fil-\u0127oss ta\u2019 fondoq \u2013 i\u017c-\u017cew\u0121 vokali fuq wara tal-\u0127alq, u l-Q gutturali/glottali \u2013 li tag\u0127ti ftit mis-sens ta\u2019 profondit\u00e0 (u forsi anki ta\u2019 wa\u0127x) tat-trench \u0121eografiku.", "Mill-\u0121did, g\u0127alkemm tista\u2019 tidher stramberija jew \u017cvista li fuq il-mappa nsibu qrib xulxin il-G\u017cejjer Cayman i\u017cda il-Fondoq tal-Caymans, dan il-plural huwa me\u0127tie\u0121, u mhuwiex inkonsistenza i\u017cda sempli\u010bi adattament grammatikali.", "l-a\u010b\u010bent", "- il-G\u017cejjer Turks u Caicos, forma qasira it-Turks u l-Caicos", "G\u0127anqud ie\u0127or, anzi tnejn mi\u0121burin politikament flimkien, huwa territorju estern tar-Renju Unit.", "Flimkien mal-Ba\u0127amas jiffurmaw l-Ar\u010bipelagu tal-Lucayas, u jinsabu fit-tarf tax-Xlokk tieg\u0127u.", "Huma popolari \u0127afna mat-turisti Kanadi\u017ci, u fil-fatt, fl-a\u0127\u0127ar ftit snin, kien hemm sforzi politi\u010bi biex i\u017c-\u017cew\u0121 g\u0127enieqed isiru l-\u0127dax-il provin\u010bja tal-Kanada.", "Li kieku kienu stat sovran, xorta wa\u0127da kienet tin\u017camm il-kitba Ingli\u017ca tal-parti spe\u010bifika tat-toponimu, kif ji\u0121ri bit-Taljan, Isole Turks e Caicos.", "Fil-forma mqassra bil-Malti, il-grammatika titlob li l-artiklu jidda\u0127\u0127al mhux biss fil-bidu, i\u017cda wkoll mat-tieni element semantiku, ji\u0121ifieri itTurks u l-Caicos, mhux *it-Turks u Caicos.", "Ir-rabta mat-Torok hija metaforika: ilg\u017cejjer Turks huma msemmija g\u0127al tip ta\u2019 kaktus mag\u0127ruf bl-Ingli\u017c b\u0127ala Turk\u2019s cap cactus, li donnu liebes fe\u017c a\u0127mar.", "Ilg\u017cejjer Caicos, mill-banda l-o\u0127ra, i\u0121ibu isimhom mill-kliem indi\u0121enu (bl-ilsien E\u017cempju ta\u2019 melocactus, mag\u0127ruf ukoll bl-Ingli\u017c b\u0127ala Turk\u2019s cap Ta\u00edno) caya hico, li jfissru \u2018sensiela ta\u2019 cactus. g\u017cejjer\u2019.", "l-a\u010b\u010bent", "- il-G\u017cejjer Ver\u0121ni (Brittani\u010bi, tal-Istati Uniti, Spanjoli), ming\u0127ajr forma mqassra bil-Malti Fuq nett tal-Antilli \u017c\u017bg\u0127ar, fil-Lvant minn Puerto Rico, dawn ilg\u017cejjer huma maqsumin bejn \u017cew\u0121 stati mbieg\u0127da: dawk tal-Punent, il-G\u017cejjer Ver\u0121ni Spanjoli, huma amministrattivament parti minn Puerto Rico, u g\u0127aldaqstant mill-Istati Uniti, b\u0127alma huma b\u2019mod iktar dirett il-g\u017cejriet tan-nofs, il-G\u017cejjer Ver\u0121ni tal-Istati Uniti; filwaqt li dawk talLvant huma territorju estern Brittaniku.", "Il-parti spe\u010bifika tat-toponimu hija a\u0121\u0121ettiv, tradu\u010bibbli f\u2019lingwi o\u0127ra, e\u017c. le Isole Vergini, las Islas V\u00edrgenes, les \u00celes Vierges.", "Madankollu, bl-Ingli\u017c il-parti \u0121enerika \u0121ieli titwaqqa\u2019, u l-a\u0121\u0121ettiv isir nom fil-plural, the Virgins.", "Bl-Ispanjol te\u017cisti wkoll it-taqsira las V\u00edrgenes; ma sibtx e\u017cempji, per\u00f2, ta\u2019 taqsira simili f\u2019ilsna mhux uffi\u010bjali ta\u2019 dawn il-g\u017cejjer, fosthom it-Taljan u l-Fran\u010bi\u017c \u2013 forsi mhux daqstant biex ti\u0121i evitata ambigwit\u00e0 skomda jew potenzjalment umoristika, i\u017cda g\u0127as-sempli\u010bi ra\u0121uni illi dawn il-g\u017cejjer jin\u0127assu mbieg\u0127da fil-kuxjenza \u0121eografika ta\u2019 dawn il-lingwi.", "Fl-istess linja, ma jkunx prattiku, jidhirli, li bil-Malti nda\u0127\u0127lu l-forma qasira *il-Ver\u0121nijiet. - il-G\u017cejriet tal-Florida Il-Florida Keys huma \u0127nejja ta\u2019 g\u017cejriet li tibda f\u2019tarf il-peni\u017cola tax-Xlokk tal-Istati Uniti u tibqa\u2019 sejra lejn il-Lbi\u010b sa til\u0127aq id-Dry Tortugas, madwar 90 km \u2019il fuq minn Kuba.", "Ing\u0127aqdu malkontinent fl-1912 permezz tal-Overseas Railroad, li mbag\u0127ad inbidlet fil-famu\u017ca U.S. Highway 1 wara li prattikament inqerdet minn uragan fl-1935.", "Il-kelma Keys hija kitba o\u0127ra g\u0127al Cays, millIspanjol cayo, li min-na\u0127a tag\u0127ha, kif rajna fl-etimolo\u0121ija tal-g\u0127anqud tal-Caicos, \u0121ejja mill-kelma Ta\u00edno g\u0127al \u201cg\u017cira\u201d.", "Madankollu, b\u0127ala terminu \u0121eolo\u0121iku, cay tfisser tip spe\u010bifiku ta\u2019 g\u017cira: il-wi\u010b\u010b, x\u2019aktarx tar-ramel, ta\u2019 sikka tal-qroll.", "l-a\u010b\u010bent G\u0127all-isem Malti \u2013 b\u0127ala toponimu fi\u017ciku aktar milli politiku, ikkunsidrajt il-possibbilt\u00e0 *isSikek tal-Florida, i\u017cda din tkun ambigwa \u0127afna, l-ewwel nett g\u0127ax bil-Malti sikka ma tag\u0127tix l-idea ta\u2019 post mg\u0127ammar min-nies, u ttieni g\u0127aliex tista\u2019 tirreferi wkoll g\u0127all-Florida Reef, sikka tal-qroll tawwalija i\u017cda \u0121eneralment ta\u0127t wi\u010b\u010b l-ilma, li tinsab ftit kilometri fin-Nofsinhar mill-g\u017cejjer.", "G\u0127a\u017cla pre\u010bi\u017ca, g\u0127alkemm twila u goffa, kienet tkun *il-G\u017cejriet tal-Qroll tal-Florida; imma jekk inne\u0127\u0127u l-parti tan-nofs, il-G\u017cejriet tal-Florida hija bi\u017c\u017cejjed biex tirreferi g\u0127al din il-\u0127nejja.", "B\u2019antonoma\u017cja, g\u0127ax il-Florida g\u0127andha g\u017cejriet o\u0127ra, inqas mag\u0127rufin u inqas stabbli, mag\u0127mulin mill-mangrovja (it-Ten Thousand Islands, li fil-fatt huma mijiet u mhux eluf, qrib il-Kap Romano) jew mir-ramel (is-Sea Islands, tul ix-xatt Atlantiku tal-Florida, il-Georgia u sSouth Carolina, li jidhru u jin\u0127bew skont ilmarea).", "L-iktar g\u017cira mag\u0127rufa fost il-G\u017cejriet talFlorida hija Key West, li tag\u0127ti isimha lill-belt li tokkupaha (u li baqg\u0127et tikber biex tkopri wkoll erba\u2019 g\u017cejriet o\u0127ra fil-qrib).", "G\u0127alkemm tinsab kwa\u017ci fit-tarf tal-Punent tal-\u0127nejja, ilkelma West g\u0127andha etimolo\u0121ija ftit iktar talwa\u0127x: hija traspo\u017cizzjoni tal-isem Spanjol (Cayo) Hueso, letteralment \u201cil-G\u017cejra (talQroll) tal-G\u0127adma\u201d, li skont il-le\u0121\u0121enda \u0121ej mill-fatt li din il-g\u017cejra partikolari kienet tintu\u017ca mill-poplu indi\u0121enu tar-re\u0121jun b\u0127ala \u010bimiterju.", "Fid-dawl tal-istorja tal-isem, u anki billi huwa toponimu tista\u2019 tg\u0127id iktar politiku milli fi\u017ciku, ma jag\u0127milx sens li Key West tinqaleb g\u0127al *il-G\u017cejra tal-Punent, u lanqas", "g\u0127al *il-G\u017cejra West (u wisq inqas *il-G\u017cejra", "G\u0127adma, li tmur lura wisq fl-istorja).", "L-isem", "Frar 2018 kollettiv bil-Malti jista\u2019 jkun il-G\u017cejriet talFlorida, i\u017cda l-isem ta\u2019 kull g\u017cejra individwali jaqbel li jibqa\u2019 bl-Ingli\u017c.", "B\u2019hekk ukoll tibqa\u2019 rispettata l-ordni sintattika ta\u2019 kull isem, me\u0127tie\u0121a g\u0127all-identifikazzjoni tag\u0127ha: qabbel e\u017c.", "Key West, Key Largo, bil-parti \u0121enerika qabel in-nom proprju, ma\u2019 Knights Key, Little Duck Key, bil-maqlub.", "La qeg\u0127din fi\u017c-\u017cifna (jew fil-qadfa), tibqa\u2019 mdendla mistoqsija rigward it-terminu Ingli\u017c reef, li g\u0127adna kif rajna fil-Florida Reef, ittielet l-ikbar sistema tal-qroll fid-dinja wara lGreat Barrier Reef fil-Lvant tal-Awstralja u lBelize Barrier Reef, parti mill-Mesoamerican Barrier Reef System li nsibu fil-Karibew stess.", "Skont il-Wikipedia, reef wa\u0127edha tista\u2019 tkun tal-blat, tar-ramel, tal-qroll jew ta\u2019 materjal simili (jew kombinazzjoni tag\u0127hom), filwaqt li barrier reef tkun mag\u0127mula l-iktar mill-qroll, u tkun xkiel tawwali g\u0127at-tba\u0127\u0127ir.4 Gilson et al. jag\u0127tu fil-glossarju tag\u0127hom \u201csikka jew skoll\u201d g\u0127al reef wa\u0127edha, u \u201csikka tal-qroll\u201d g\u0127al barrier reef (Gilson, DeBattista, Quintano, Buttigieg, u Spiteri Staines, 2014, pp. 40 u 7).", "Il-kelma skoll forsi tista\u2019 tindika reef \u017cg\u0127ira, i\u017cda (kif tixhed l-ori\u0121ni Taljana scoglio) hija marbuta l-iktar ma\u2019 blata solitarja; intant, sikka wkoll tista\u2019 tkun tal-blat, tar-ramel u/jew talqroll, i\u017cda s-sens ewlieni huwa ta\u2019 periklu li jinsab ta\u0127t wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar, anki jekk jista\u2019 jkun hemm partijiet li jixirfu fuq il-wi\u010b\u010b fil-forma ta\u2019 skollijiet jew g\u017cejriet.", "l-a\u010b\u010bent", "Frar 2018 3) barriera tal-qroll \u2013 tidher l-iktar g\u0127a\u017cla \u010bara, terminu li ji\u0121bor fih is-sens ta\u2019 xkiel tawwali, u l-kaw\u017ca tieg\u0127u.", "Is-sikka tal-Florida", "Madankollu, sikka tal-qroll ma ti\u0121borx is-sens kollu ta\u2019 periklu tawwali li hemm fil-kelma Ingli\u017c barrier.", "F\u2019ka\u017c b\u0127al tal-Great Barrier Reef, il-barriera hija mag\u0127mula mis-sikek, u ssikek mag\u0127mulin mill-qroll.", "It-toponimu Ingli\u017c ji\u0121bor l-ewwel tnejn, g\u0127alkemm kultant tara wkoll il-varjant Great Coral Reef.", "Lingwi o\u0127ra j\u0121ibu fl-isem il-barriera u l-qroll, u j\u0127allu barra l-kun\u010bett ta\u2019 reef, li f\u2019kull ka\u017c jibqa\u2019 impli\u010bitu fil-kelma ekwivalenti g\u0127al barriera: e\u017c.", "G\u0127al barrier reef, minn barriera, sikka u qroll, jaqbel li nag\u0127\u017clu tnejn kif jag\u0127mlu l-Ingli\u017c u tTaljan.", "A\u0121\u0121ettivi b\u0127al Kbira, Mesoamerikana nistg\u0127u nda\u0127\u0127luhom wara.", "Il-kwistjoni hija liema minn dawk it-tliet nomi jista\u2019 jit\u0127alla barra b\u2019mod li jintilef l-inqas tifsir.", "Tliet alternattivi: 1) sikka tal-qroll \u2013 g\u0127alkemm sikka ovvjament tkun xkiel g\u0127at-tba\u0127\u0127ir, is-sens ta\u2019 tul ta\u2019 barriera huwa importanti biex il-qarrej talmappa jist\u0127ajjel l-element \u0121eografiku proprju fid-daqs u fil-forma tieg\u0127u.", "2) barriera tas-sikek \u2013 fiha \u010bertu trikkib kun\u010bettwali bejn i\u017c-\u017cew\u0121 nomi, u b\u2019hekk, anki jekk qed nitkellmu dwar xkiel fi\u017ciku, ti\u0121i tin\u0127ass inqas trasparenti.", "Nistg\u0127u nikkonkludu, allura, li sikka toqg\u0127od g\u0127al reef wa\u0127edha, b\u0127al fit-toponimu is-Sikka tal-Florida, u barriera tal-qroll g\u0127al barrier reef, f\u2019toponimi b\u0127all-Barriera Kbira tal-Qroll tal-Awstralja, u l-Barriera tal-Qroll talBeli\u017ce, li tifforma parti mis-Sistema Mesoamerikana tal-Barrieri tal-Qroll.5 Kif se naraw dalwaqt fil-pre\u017centazzjoni talkategoriji ta\u2019 ismijiet ta\u2019 g\u017cejjer, hemm ukoll ka\u017cijiet fejn il-kelma ekwivalenti g\u0127al G\u017cira/ G\u017cejjer, e\u010b\u010b. ma tinqalibx bil-Malti, g\u0127ax blIngli\u017c il-parti \u0121enerika tat-toponimu tkun t\u0127alliet fil-lingwa (uffi\u010bjali jew kolonjali) talpost: pere\u017cempju, Isla de la Juventud, 50 km \u2019l isfel mill-pala tal-id ta\u2019 Kuba, f\u2019mappa blIngli\u017c tibqa\u2019 tidher bl-Ispanjol. iv) L-u\u017cu tal-artiklu Nafu li l-ismijiet tal-g\u017cejjer \u0121eneralment ikunu ming\u0127ajr artiklu, b\u2019\u010berti e\u010b\u010bezzjonijiet, b\u0127allI\u017clanda, u (fil-Karibew) il-\u0120amajka.", "Fil-pa\u0121na 1659 tal-volum M-Z tad-dizzjunarju MaltiIngli\u017c, Aquilina jibda l-lista tal-pajji\u017ci billi jav\u017ca li l-ismijiet kollha jie\u0127du l-artiklu, g\u0127ajr dawn li \u0121ejjin: \u201c\u010aipru, Formosa, Franza, \u0120ibilt\u00e0, \u0120eor\u0121ja, Greenland, Korsika, Kreta, Kuba, Pantellerija, Malta, G\u0127awdex, San Kitts u Nevis, San Marino, Santa Lu\u010bija, San 5", "F\u2019diskussjoni fuq il-forum Kelmet il-Malti, Joseph Francis Ferriggi ssu\u0121\u0121erixxa t-terminu qrolliera (e\u017c. ilQrolliera l-Kbira, il-Qrolliera tal-Beli\u017ce).", "Trovata \u0127elwa u kreattiva, i\u017cda f\u2019dan il-pro\u0121ett ma n\u0127ossnix f\u2019po\u017cizzjoni li no\u0127loq jew inda\u0127\u0127al termini \u0121eolo\u0121i\u010bi \u0121odda.", "(Barra minn hekk, kieku nib\u017ca\u2019 li qrolliera tkun stedina biex wie\u0127ed jin\u017cel ibaqqan u jaqta\u2019 l-qroll...)", "l-a\u010b\u010bent", "Frar 2018 Tiftix fl-MLRS tal-ismijiet \u010aipru, Kuba u Madagaskar jag\u0127ti, fost l-ewwel 100 ri\u017cultat li jitilg\u0127u, 5 ka\u017cijiet ta\u2019 \u201c\u010b-\u010aipru\u201d, 8 ta\u2019 \u201clKuba\u201d, u 99 ta\u2019 \u201cl-Madagaskar\u201d (sintendi, bl-i tal-le\u0127en jew f\u2019tag\u0127qid ma\u2019 parti\u010bella b\u0127al tal-, mill-, e\u010b\u010b.).", "Biex tkompli t\u0127awwad il-borma, g\u0127al xi ra\u0121uni, il-ver\u017cjoni a\u0121\u0121ornata tal-Anness A5 \u2018ikkore\u0121iet\u2019 il-forma il-Madagaskar g\u0127al Madagascar bis-C, u ming\u0127ajr l-artiklu.", "Il-Ba\u0127amas", "Vin\u010benz u l-Grenadini, San Tom\u00e8 u Prin\u010bipe, Sardinja, Serbja, Sierra Leone, Singapor, Spanja, Sqallija u Wales\u201d.", "Il-lista alfabetika mbag\u0127ad t\u0127alli l-artikli barra g\u0127all-kumdit\u00e0 grafika, \u0127lief fil-ka\u017c ta\u2019 \u201cil-Ba\u0127amas\u201d, li wisq probabbli qab\u017citlu.", "Din il-lista ta\u2019 pajji\u017ci li ma je\u0127dux l-artiklu tidher qasira \u0127afna.", "Jekk nimxu mag\u0127ha, filKaribew se jkun hemm proporzjon g\u0127oli ta\u2019 g\u017cejjer \u017cg\u0127ar bl-artiklu \u2013 e\u017c. *l-Antigwa u lBarbuda, *id-Dominika, *il-Grenada.", "F\u2019kull ka\u017c, mhuwiex fa\u010bli li wie\u0127ed jaqta\u2019 linja de\u010bi\u017civa bejn g\u017cejjer li jie\u0127du l-artiklu ma\u2019 isimhom u dawk li ma je\u0127duhx.", "L-istatus ta\u2019 pajji\u017c, jew ta\u2019 pajji\u017c ta\u2019 \u010berta importanza filkuxjenza Maltija, jew id-daqs, jidhru li huma fattur li jiffavorixxu l-u\u017cu jew i\u017c-\u017cieda (\u017cbaljata jew le) tal-artiklu, i\u017cda mhumiex determinanti.", "F\u2019din il-panorama ta\u2019 konfu\u017cjoni, jaqbel li nassumu li isem ta\u2019 g\u017cira \u0121eneralment ma ji\u0127ux l-artiklu, \u0127lief f\u2019ka\u017cijiet stabbiliti b\u0127al tal\u0120amajka (MLRS: 98 ka\u017c bl-artiklu fl-ewwel 100 ri\u017cultat), u f\u2019ismijiet li huma fil-plural, b\u0127all-Maldivi jew il-Ba\u0127amas6.", "E\u010b\u010bezzjoni falza g\u0127al din l-a\u0127\u0127ar e\u010b\u010bezzjoni hija ttoponimu Barbados, li jidher fil-plural i\u017cda jirreferi g\u0127al g\u017cira wa\u0127da, imsemmija g\u0127al \u201cLos Barbados\u201d, \u201cdawk bil-le\u0127ja\u201d, b\u2019referenza forsi g\u0127al tip ta\u2019 kaktus lokali, jew g\u0127ad-dehra tal-Karibs indi\u0121eni, jew g\u0127all-forma li tpin\u0121i rrag\u0127wa li tikser fuq is-sikek tal-madwar.7 LMLRS juri 56 okkorrenza ta\u2019 \u201cl-Barbados\u201d blartiklu fost l-ewwel 100 (fosthom 8 okkorrenzi ripetuti, allura fil-fatt ji\u0121u 52%); f\u2019ka\u017c instabbli b\u0127al dan, in\u0127oss li hemm lok g\u0127al tentattiv ta\u2019 standardizzazzjoni.", "Importanti li l-isforz ta\u2019 \u2018Malte\u017cizzazzjoni\u2019 ma ji\u0127ux prevalenza fuq ilkuxjenza \u0121eografika nfisha (u l-b\u017conn ta\u2019 kriterji \u010bari msejsa fuqha, qabel u mhux wara l6", "Kontroe\u017cempju: g\u0127alkemm proprjament hija ar\u010bipelagu msemmi g\u0127all-ikbar g\u017cira tag\u0127ha, il-Ba\u0127rejn prattikament dejjem tie\u0127u l-artiklu (MLRS: 61 ka\u017c blartiklu minn 64 ri\u017cultat), x\u2019aktarx g\u0127ax tin\u0127ass (u fil-fatt hija) il-plural imtenni ta\u2019 \u201cba\u0127ar\u201d (al-ba\u1e25r).", "7 L-etimolo\u0121ija tal-isem Barbuda (minn Antigwa u Barbuda) hija simili: jissemmew id-dehra tas-si\u0121ar tattin kif ukoll il-le\u0127ja tal-poplu Arawak indi\u0121enu.", "l-a\u010b\u010bent", "Frar 2018 Seba\u2019 kategoriji ta\u2019 ismijiet ta\u2019 g\u017cejjer blIngli\u017c Kif rajna fil-kunsiderazzjoni (i), billi fejn jid\u0127lu l-ismijiet tal-g\u017cejjer it-toponomija politika tirkeb dik fi\u017cika, l-ewwel mistoqsija li g\u0127andna nsaqsu meta ni\u0121u biex nidentifikaw g\u017cira jew ar\u010bipelagu hija jekk jikkostitwix stat nazzjon; jekk iva, hemm isem jew ismijiet bilMalti di\u0121\u00e0 e\u017cistenti, u minnhom nag\u0127\u017clu lalternattiva korretta, ji\u0121ifieri dik tradotta, tra\u017clitterata jew im\u0127ollija fil-lingwa pont, kif xieraq.", "Fl-ismijiet tal-pajji\u017ci, it-tradizzjoni hija \u0121eneralment Taljane\u0121\u0121janti, u ssir tra\u017clitterazzjoni fl-alfabet Malti kull fejn possibbli u fattibbli.", "F\u2019din il-mappa talKaribew, il-g\u017cejjer li g\u0127andhom l-istatus ta\u2019 pajji\u017c indipendenti huma dawn li \u0121ejjin (flordni tar-rotta msemmija fid-da\u0127la tal-artiklu, l-a\u010b\u010bent \u0127ar\u0121a 16): Trinidad u Tobago Grenada San Vin\u010benz u l-Grenadini Barbados Santa Lu\u010bija Dominika Antigwa u Barbuda San Kitts u Nevis (jew San Kristofru u Nevis) \uf0b7 il-Ba\u0127amas \uf0b7 Kuba \uf0b7 il-\u0120amajka \uf0b7 \uf0b7 \uf0b7", "kunsiderazzjonijiet tal-mekkani\u017cmi tallingwa).", "Billi Barbados hija g\u017cira wa\u0127da minkejja d-dehra fil-plural, kieku nevita l-u\u017cu tal-artiklu; *il-Barbados donnha tindika g\u0127anqud ta\u2019 g\u017cejjer.", "Mhijiex regola, i\u017cda nnuqqas tal-artiklu fih \u010bertu valur semantiku: jissu\u0121\u0121erixxi li l-pajji\u017c inkwistjoni huwa g\u017cira, u b\u2019hekk il-kelliem ikun qed jirrispetta u jikkomunika r-realt\u00e0 \u0121eografika.8", "Apparti Hispaniola, maqsuma bejn l-istati rRepubblika Dominikana u l-\u0126aiti, g\u017cejjer o\u0127ra fil-Karibew huma territorji dipendenti jew ta\u2019 stati li jinsabu fil-qrib, jew ta\u2019 stati mbieg\u0127da li g\u0127adhom igawdu minn setg\u0127a kolonjali.9 G\u0127al", "F\u2019dan il-ka\u017c ta\u2019 Barbados, naqbel mal-a\u0121\u0121ornament tal-Anness A5, li ne\u0127\u0127a l-artiklu li kien hemm fil-lista ta\u2019 qabel l-2015.", "Fost tali g\u017cejjer dipendenti hemm proporzjon g\u0127oli ta\u2019 British Overseas Territories (BOTs).", "l-a\u010b\u010bent", "kull g\u017cira li mhijiex stat nazzjon, wie\u0127ed jista\u2019 jsaqsi jekk tiffurmax parti mid-dinja Latina, biex jimxi aktarx fuq it-Taljan, jonkella jekk il-lingwa pont g\u0127andhiex tkun l-Ingli\u017c.", "Madankollu, din hija simplifikazzjoni qarrieqa \u0127afna, g\u0127ax kif semmejt, min\u0127abba l-g\u0127oqiedi tal-istorji kolonjali, insibu \u0127afna lingwi jduru ma\u2019 xulxin, jekk mhux ukoll jimponu ru\u0127hom fuq xulxin: ara biss biss il-ka\u017c ta\u2019 Puerto Rico diskuss fl-ewwel kunsiderazzjoni (i), fejn g\u0127al xi \u017cmien, il-gvern tal-Istati Uniti pprefera l-forma Porto flok Puerto, kif g\u0127adhom jippreferuha sal-lum it-Taljan u l-Fran\u010bi\u017c.", "Jien u nintilef fil-mappa tad-dinja, mhux biss fi\u010b-\u010belesti tal-Karibew i\u017cda wkoll fl-ik\u0127al karg talo\u010beani g\u0127at-tqabbil, \u0127adt nota ta\u2019 tipi differenti ta\u2019 ismijiet ta\u2019 g\u017cejjer, mil-lat ta\u2019 ilsna li jid\u0127lu jew ma jid\u0127lux f\u2019xulxin: il-lingwa uffi\u010bjali, kolonjali u/jew lokali tal-g\u017cira, il-lingwa tal-parti \u0121enerika talisem (fejn tintu\u017ca), u l-lingwa tal-parti spe\u010bifika (bil-pi\u017c semantiku tag\u0127ha), ta\u2019 sikwit ma jikkoin\u010bidux.", "Fit-tabella li \u0121ejja, ippruvajt ni\u010b\u010bara l-kategoriji differenti ta\u2019 ismijiet ta\u2019 g\u017cejjer, skont il-kombinazzjoni lingwistika li nsibu f\u2019kull toponimu fuq mappa jew atlas bl-Ingli\u017c.", "Ta\u2019 spiss, blIngli\u017c stess, insibu varjanti, i\u017cda biex ma nkomplix nissikka l-g\u0127oqiedi f\u2019dan l-istadju, ibba\u017cajt fuq ittoponomija mog\u0127tija min-National Geographic10, u g\u0127al kjarifiki rreferejt g\u0127all-Wikipedia bl-Ingli\u017c.", "G\u0127al skopijiet ta\u2019 tqabbil, u biex it-tabella tkun iktar kompluta, inkludejt e\u017cempji ta\u2019 g\u017cejjer imbieg\u0127da mill-Karibew.", "lingwa uffi\u010bjali / kolonjali tal-g\u017cira", "lingwa tal-parti \u0121enerika (*)", "lingwa tal-parti spe\u010bifika", "e\u017cempji (fuq mappa bl-en)", "e\u017cempji (fuq mappa bil-mt) parti spe\u010bifika tradu\u010bibbli", "il-G\u017cejjer Ver\u0121ni il-G\u017cejriet tal-Florida il-G\u017cira tal-Milied parti spe\u010bifika mhux tradu\u010bibbli", "Anguilla Montserrat Bermuda il-G\u017cejjer Cayman il-G\u017cejjer Kermadec ebda parti tradu\u010bibbli", "o\u0127ra", "L-10 edizzjoni tan-National Geographic Atlas of the World \u0127ar\u0121et fl-2015, b\u2019aktar minn 300 mappa, u gazetteer jew \u201cplace-name index\u201d ta\u2019 iktar minn 150,000 entrata.", "l-a\u010b\u010bent", "en / o\u0127ra (koe\u017cistenza jew tilwim)", "en / o\u0127ra", "en / o\u0127ra", "parti spe\u010bifika tradu\u010bibbli New Guinea Falkland Islands / Islas Malvinas", "il-Ginea l-\u0120dida il-G\u017cejjer Falkland / Malvini parti spe\u010bifika ma tintmissx", "o\u0127ra (**)", "o\u0127ra (**)", "il-G\u017cira tal-G\u0127id", "il-Blatiet ta\u2019 San Pietru u San Pawl", "il-G\u017cejjer Crozet il-G\u017cira Jeju", "o\u0127ra", "o\u0127ra", "o\u0127ra", "o\u0127ra", "o\u0127ra (tra\u017clitterata jekk mhux f'alfabet Latin)", "Fejn il-parti \u0121enerika tat-toponimu ma tintu\u017cax, nistg\u0127u nqisu li hija fl-istess lingwa b\u0127all-parti spe\u010bifika.", "Ara lkunsiderazzjoni (iii) aktar \u2019il fuq. (**) \u2018o\u0127ra\u2019 jew \u2018o\u0127rajn\u2019, f'ka\u017cijiet ta\u2019 g\u017cejjer maqsumin bejn \u017cew\u0121 territorji mhux ta\u2019 lingwa Ingli\u017ca, e\u017c. il-g\u017cejra ta\u2019 San Martin, li fiha nsibu t-territorji ta\u2019 Saint-Martin (fr) u Sint Maarten (nl); jew Hispaniola, bil-Fran\u010bi\u017c u l-Kreol \u0126aitjan (fil\u0126aiti) u l-Ispanjol (ir-Repubblika Dominikana) b\u0127ala l-ilsna uffi\u010bjali.", "l-a\u010b\u010bent", "Fir-ringiela (a), it-tliet lingwi jaqblu, irrispettivament jekk il-parti spe\u010bifika tattoponimu tindikax etimolo\u0121ija minn lingwa o\u0127ra (e\u017c.", "Anguilla, imsemmija g\u0127all-forma tawwalija tag\u0127ha, jew Montserrat, minn Santa Maria de Montserrate, l-isem mog\u0127ti minn Kolombu fl-1493 b\u2019oma\u0121\u0121 lill-Ver\u0121ni ta\u2019 Montserrat, muntanja fil-Katalunja).", "Il-parti spe\u010bifika tat-toponimu tista\u2019 jew ma tistax ti\u0121i tradotta, skont kull ka\u017c partikulari.", "Fl-e\u017cempju ta\u2019 Christmas Island, avolja territorju Awstraljan, il-parti spe\u010bifika nqisha tradu\u010bibbli, b\u0127alma hi f\u2019lingwi o\u0127ra (Isola di Natale, Isla de Navidad), x\u2019aktarx min\u0127abba rrabta reli\u0121ju\u017ca.", "Mill-banda l-o\u0127ra, il-parti \u0121enerika kwa\u017ci dejjem ti\u0121i tradotta, i\u017cda hemm e\u010b\u010bezzjonijiet: ng\u0127idu a\u0127na, Long Island, g\u017cira", "u re\u0121jun fl-istat ta\u2019 New York, jaqbel li tibqa\u2019 kif inhi, flok tinqaleb fi *l-G\u017cira t-Twila, li ma twassalx is-semmieg\u0127 lejn il-g\u017cira inkwistjoni, la ming\u0127ajr kuntest u lanqas bih.", "Fir-ringiela (b), il-parti spe\u010bifika tat-toponimu tista\u2019 tg\u0127id \u0121iet importata fl-Ingli\u017c, i\u017cda grafikament fuq il-mappa, tidher daqslikieku baqg\u0127et fl-ilsien li minnu saret it-tislifa.", "Il-parti \u0121enerika bl-Ingli\u017c xorta wa\u0127da tista\u2019 tinqaleb, il-parti spe\u010bifika le.", "L-e\u017cempju l-Blata L\u2019Esp\u00e9rance hija parti mill-G\u017cejjer Kermadec, ar\u010bipelagu tan-New Zealand; \u0121ieli tidher ukoll, f\u2019mapep ippubblikati minn entitajiet o\u0127ra, ming\u0127ajr l-a\u010b\u010bent \u201caigu\u201d fuq it-tieni E. Fir-ringiela (c), mill-\u0121did il-parti spe\u010bifika tista\u2019 jew ma tistax tinqaleb, skont il-ka\u017c.", "l-a\u010b\u010bent e\u017cempju ftit kumpless ta\u2019 Puerto Rico huwa diskuss fil-kunsiderazzjoni (i).", "Li kieku kien pajji\u017c indipendenti, x\u2019aktarx kienet tkun xierqa t-tra\u017clitterazzjoni fi *Pwerto Riko, anki jekk ilpossibbilt\u00e0 jew skumdit\u00e0 tal-bidla tal-U > W f\u2019tali po\u017cizzjoni tal-kelma \u0127aqqha studju filfond iktar \u2019il quddiem f\u2019dan il-pro\u0121ett.", "Fir-ringiela (d) naraw toponimi Ingli\u017ci g\u0127al g\u017cejjer li mhumiex ta\u2019 lingwa Ingli\u017ca, u sakemm ma jkunux e\u017cistew qabel (skont listorja kolonjali tal-post), x\u2019aktarx ikunu traduzzjonijiet.", "It-tliet e\u017cempji mog\u0127tija huma tradotti bil-Malti bis-s\u0127i\u0127; ma neskludix li \u2019l quddiem insib isem ta\u2019 g\u017cira li jaqa\u2019 f\u2019din ilkategorija i\u017cda jirrikjedi li jibqa\u2019 fil-lingwa pont.", "Fl-e\u017cempji tar-ringiela (e) ma ssir ebda tra\u017clitterazzjoni, i\u017cda l-parti \u0121enerika tibqa\u2019 tradu\u010bibbli (e\u017c. il-G\u017cejjer Crozet, ar\u010bipelagu subantartiku, territorju Fran\u010bi\u017c, u l-G\u017cira Jeju, imsej\u0127a wkoll Jejudo jew anki Jeju wa\u0127edha, fin-Nofsinhar tal-Korea t\u2019Isfel).", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, ir-ringieli (f) u (g) ji\u0121bru dawk lismijiet ta\u2019 g\u017cejjer li, fl-Ingli\u017c, jibqg\u0127u fillingwa lokali jew kolonjali, anki tra\u017clitterati, b\u0127all-ka\u017c ta\u2019 Ostrov Komsomolets, g\u017cira flArtiku proprjet\u00e0 tar-Russja.", "Anki jekk ismijiet ta\u2019 dan it-tip kultant jikkoe\u017cistu ma\u2019 forma tradotta (e\u017c.", "Komsomolets Island ting\u0127ata f\u2019artiklu talWikipedia), fuq mappa bil-Malti, nistg\u0127u wkoll nidde\u010biedu li n\u017commu l-forma importata tal-parti \u0121enerika (Ostrov, Isla, \u00cele, e\u010b\u010b.) flimkien ma\u2019 dik spe\u010bifika, e\u017catt kif jidhru fuq il-mappa bl-Ingli\u017c.", "Frar 2018 Konklu\u017cjoni Domt \u0127afna iktar mis-soltu biex ktibt din ilpuntata tas-sensiela, mhux biss g\u0127al ra\u0121unijiet personali.", "Kif jixhdu d-diskussjonijiet ta\u2019 hawn fuq, ir-rotta toponomastika fost il-g\u017cejjer talKaribew kienet wa\u0127da mserrpa u mqallba \u0127afna, spiss kontra r-ri\u0127, u ltqajt ukoll ma\u2019 sikek, bellig\u0127at u kurrenti qarrieqa.", "Nittama li l-istennija kienet vallapena g\u0127al s\u0127abi ta\u2019 la\u010b\u010bent, u fuq kollox g\u0127all-qarrejja.", "Madankollu, fil-kapitli li \u0121ejjin, se nsibu \u0127afna xog\u0127ol teoriku lest minn qabel, partikularment fejn jid\u0127lu l-ismijiet tal-g\u017cejjer, u b\u2019mod iktar \u0121enerali, fejn it-toponomija politika ter\u0121a\u2019 tkun influwenza sinifikanti fuq dik fi\u017cika.", "Filpuntata li jmiss, ner\u0121g\u0127u nittrakkaw fuq itterraferma, u niffukaw fuq l-elementi fi\u017ci\u010bi (muntanji, de\u017certi, xmajjar, e\u010b\u010b.) tal-Amerka ta\u2019 Fuq, inklu\u017ca dik \u010aentrali.", "Nota tal-awtur: Elf \u0127ajr lil Alan Delia, Mark Amaira u ttim kollu ta\u2019 l-a\u010b\u010bent g\u0127all-g\u0127ajnuna u l-pa\u010benzja tag\u0127hom, u lil Leli Forte, Nelson Cachia, Salvu Agius u \u0127bieb o\u0127ra tal-forum Kelmet il-Malti g\u0127addiskussjonijiet twal.", "Antoine Cassar huwa Ewropea", "traduttur mal-Kummissjoni", "l-a\u010b\u010bent", "Minn \u0121ol-\u0127ama g\u0127al \u0121ot-tajn: blat, xa\u0127x, ramel, u raba\u2019 grass \u0120u\u017ci Gatt", "n-nies ta\u2019 dari, imqar dawk ta\u2019 bla skola, kienu jafu li f\u2019Malta g\u0127andna g\u0127amliet differenti ta\u2019 blat u \u0121ebel.", "Il-\u0121ir kien isir mill-\u0121ebla tas-sekonda; ix-xa\u0127x jo\u0127ro\u0121 mill\u0121ebla tal-franka; ir-ramel li bih t\u0127alleb il-bjut kien ji\u0121i mill-blat tal-qawwi; fil-barriera stajt tinzerta blat \u0127a\u017cin jg\u0127idulu fraglu, jew il-\u0121ebla tkun qarg\u0127ajja u mhux tajba g\u0127all-bini; u lfranka xi kultant tkun soll, u mhi tajba g\u0127al xejn \u0127lief g\u0127al xi pedament, sakemm ma ssibx xi kuntrattur li jid\u0127ak bik u jtellag\u0127lek ilfa\u010b\u010bata biha.", "Ir-raba\u2019 tal-bidwi seta\u2019 jkun raba\u2019 bajjad, imma seta\u2019 wkoll ikun \u0127amri jew tafli.", "Fl-ilma qieg\u0127ed u salmastru kont issib \u0127afna \u0127ama; u fix-xitwa t-triq kienet timtela bit-tajn.", "Konna na\u0127sbu li g\u0127al kollox kellna kelma.", "Imma mbag\u0127ad \u0127abbatna wi\u010b\u010bna mal-IATE \u2013 Interactive Terminology for Europe, u sibna ru\u0127na n\u0127okku rasna u nfittxu l-kelma li tkun fil-ponta ta\u2019 lsienna u ma tistax to\u0127ro\u0121.", "Il-pro\u0121ett imsejja\u0127 IATE tnieda fl-1999, bilg\u0127an li ji\u0121bor fih it-terminolo\u0121ija ta\u2019 kull su\u0121\u0121ett f\u2019lingwi differenti, biex i\u0127affef ixxog\u0127ol tat-traduzzjoni u biex kemm jista\u2019 jkun jistandardizza t-tifsira ta\u2019 kull terminu.", "Fi \u017cmienna, il-Malti qed jintalab jikkonforma ru\u0127u mat-terminolo\u0121ija u t-tifsir pre\u010bi\u017c tag\u0127ha kif imni\u017c\u017cla fl-IATE, u xi kultant insibu li lMalti g\u0127ad jonqsu jag\u0127mel xi xog\u0127ol li s\u2019issa g\u0127adu ma sarx.", "Biex nie\u0127du e\u017cempju: X\u2019ji\u0121ri meta fl-IATE issib din il-lista ta\u2019 termini, b\u2019definizzjoni pre\u010bi\u017ca bl-Ingli\u017c, li tkun trid tag\u0127ti lekwivalenti bil-Malti g\u0127al kull wa\u0127da minnhom?", "L-ewwel \u0127a\u0121a li wie\u0127ed g\u0127andu jg\u0127id hi li flIngli\u017c te\u017cisti din it-terminolo\u0121ija kollha mhux g\u0127ax g\u0127amluha spontanjament in-nies komuni ta\u2019 dari; ji\u0121ifieri ma kienx dejjem \u010aikku lpoplu li sab it-terminolo\u0121ija fi lsienu g\u0127ax di\u0121\u00e0 kienet hemm, imma l-klassifikazzjonijiet u llisti bit-tifsiriet spe\u010bifi\u010bi \u0127olquhom l-istudju\u017ci tas-su\u0121\u0121ett li middew g\u0127onqhom u g\u0127amlu dak li kien hemm b\u017conn isir.", "Dawn l-istudju\u017ci jew kellhom \u0127akma tajba bi\u017c\u017cejjed fuq il-lingwa Ingli\u017ca biex ikunu jistg\u0127u ja\u0127dmu we\u0127idhom, jew jekk sabu diffikult\u00e0, talbu l-g\u0127ajnuna tallingwisti biex itemmu l-pro\u0121ett.", "John Archibald Wheeler, xjenzjat Amerikan, \u0127oloq it-terminu black hole, li jintu\u017ca filko\u017cmolo\u0121ija, u llum hu mag\u0127ruf mad-dinja.", "Jg\u0127idu li \u0127oloq ukoll il-kliem wormhole u quantum foam (Siegried, 2017), kliem li lingwi o\u0127ra issa jit\u0127abtu biex jaraw kif jistg\u0127u jinkorporawhom fil-vokabularju tag\u0127hom.", "F\u2019kull pajji\u017c li jirrispetta l-lingwa tieg\u0127u,", "l-a\u010b\u010bent", "Barriera tal-franka, minn fejn jo\u0127ro\u0121 il-\u0121ebel g\u0127all-bini u x-xa\u0127x.", "jitlaqqg\u0127u kumitati ta\u2019 esperti biex jo\u0127olqu lkliem li hemm b\u017conn \u0127alli l-lingwa tissa\u0127\u0127a\u0127 u timxi ma\u017c-\u017cminijiet (Felber, 2009).", "Dan ix-xog\u0127ol b\u2019risq il-Malti g\u0127adu ma sarx u issa sibna li \u010b-\u010birkustanzi tal-istorja qed i\u0121eg\u0127luna nag\u0127mluh, u middew g\u0127onqhom g\u0127alih il-\u0127addiema qalbiena Maltin fi Brussell u l-Lussemburgu.", "Imma kif tag\u0127mel biex to\u0127loq il-\u0121did, u tikklassifika, u tikkonsolida ttifsira ta\u2019 kelma?", "Ejja ner\u0121g\u0127u nie\u0127du l-lista ta\u2019 termini bl-Ingli\u017c li semmejna aktar \u2019il fuq.", "Hemm kliem li hu \u0127afif: clay hu tafal, sand hu ramel, sediment 28", "ji\u0121i naqal, u slime tfisser \u0127ama.", "G\u0127alkemm ittajn ma ssemmiex fil-lista, wie\u0127ed jista\u2019 jg\u0127id li l-kelma tajn bl-Ingli\u017c ti\u0121i mud.", "Imma mbag\u0127ad, silt, x\u2019ti\u0121i bil-Malti?", "Jekk wie\u0127ed jifta\u0127 id-dizzjunarju Ingli\u017c-Malti ta\u2019 Aquilina, ta\u0127t silt isib dan li \u0121ej: 1. \u0127ama, tajn li joqg\u0127od fil-qieg\u0127 ta\u2019 wied, ta\u2019 qala, e\u010b\u010b.; depo\u017citu tar-ramel.", "V.t., to \u2013 up, mtela/ng\u0127alaq bil-\u0127ama; to \u2013th up, imblokka xi \u0127a\u0121a bil-\u0127ama; the sand has \u2013ed up the bay, irramel mela l-bajja. ation n. \u0121bir/mili ta\u2019 \u0127ama/ sediment. \u2013y a\u0121\u0121. mimli \u0127ama/sediment: \u2013y rock, blata mag\u0127mula minn sediment f\u2019qieg\u0127 ta\u2019 ba\u0127ar konsolidat.", "l-a\u010b\u010bent", "Dan hu kollu tajjeb jekk il-b\u017conn li g\u0127andek hu biss li tag\u0127ti tifsira \u0121enerika lill-pubbliku \u0121enerali.", "Imma meta l-b\u017conn ikun ta\u2019 terminu pre\u010bi\u017c b\u2019tifsira li taqbel ma\u2019 ta\u2019 lingwi o\u0127ra, ittraduttur, miskin, jibda j\u0127okk rasu.", "Skont iddizzjunarju, silt jista\u2019 jkun \u0127ama, tajn, ramel, jew sediment.", "Dan jo\u0127loq diffikult\u00e0 lil min irid jikklassifika.", "Billi g\u0127al bosta snin il-Malti kien ittraskurat, \u0127afna kliem g\u0127andu tifsira mla\u0127al\u0127a wisq.", "Biex tg\u0127axxaqha spiss issib min jg\u0127idlek: \u201cimma n-na\u0127a t\u2019isfel ta\u2019 Malta lkelma tfisser hekk, u n-na\u0127a ta\u2019 fuq tfisser hekk\u201d, jew Malta jg\u0127idu mod u G\u0127awdex jg\u0127idu mod ie\u0127or.", "Biex tkompli tag\u0127qad, minbarra li hemm \u0127afna kliem b\u2019tifsira mla\u0127al\u0127a wisq, hemm kliem ie\u0127or li lkonswetudni tatu tifsira dejqa wisq, bir-ri\u017cultat li ma\u017c-\u017cmien il-kelma tiskadi u tintrema.", "(xa\u0127x) mas-siment u l-ilma, u b\u2019dik it-ta\u0127lita tka\u0127\u0127al il-fili li jkollok fil-\u0127ajt.", "Illum il\u0121urnata, il-qtug\u0127 tal-\u0121ebel fil-barrieri jsir bilmagni li ja\u0127dmu bid-dawl.", "B\u0127alma s-serrieq, hu u jaqta\u2019 l-injam, iwaqqa\u2019 \u0127afna \u010bana, hekk ukoll meta l-lupa tal-magna fil-barriera tid\u0127ol \u0121ol-blat biex tqattg\u0127u, twaqqa\u2019 \u0127afna trab.", "Dak it-trab jin\u0121abar u jintu\u017ca.", "Imma g\u0127al mijiet kbar ta\u2019 snin, magni moderni fil-barrieri ma kinux je\u017cistu, u l-blat kien jitqatta\u2019 bl-ispnajjar.", "Dan ifisser li g\u0127al mijiet kbar ta\u2019 snin, ix-xa\u0127x kien jo\u0127ro\u0121 l-aktar mill-in\u0121ara tal-\u0121ebel.", "X\u2019aktarx li kien Erin Serracino Inglott l-aktar li \u0121abha qrib il-likk.", "Fisser il-kelma xa\u0127x hekk: \u201cFrak tal-\u0127a\u0121ra li jaqa\u2019 l-aktar mill-in\u0121ir; bi\u010b\u010biet irqaq tal-\u0121ebla li jirtmew mit-tiksir (laktar bl-g\u0127odda); trab o\u0127xon, jew \u017crar irqiq\u201d (Serracino Inglott, 1989).", "Tiftakruha l-kelma xa\u0127x?", "Dil-kelma, s\u2019issa, g\u0127adha komuni, imma, billi fil-fehma tieg\u0127i, m\u2019g\u0127andhiex tifsira \u010bara jew, jekk g\u0127andha, ittifsira tag\u0127ha hi dejqa wisq, se ji\u0121ri li se nqumu darba filg\u0127odu u nsibu li dil-kelma ntilfet.", "Mikiel Anton Vassalli qal li xa\u0127x tfisser frantume di pietre che si getta (Mons. Lawrenz Cachia fissirha: bi\u010b\u010biet \u017cg\u0127ar tal-\u0121ebel im\u0127allat mat-trab) (Vassalli, 2002, p. 651; Cachia, 2016, p. 418).", "Fid-dizzjunarji tag\u0127hom, Erin Serracino Inglott u \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina komplew fuq l-istess linja.", "Fi \u017cmienna, in-nies x\u2019jifhmu bil-kelma xa\u0127x?", "Illum tmur g\u0127and ta\u017c-\u017cebg\u0127a u tixtri bor\u017ca xa\u0127x \u2013 bor\u017ca li x\u2019aktarx tkun talplastik.", "Tifta\u0127 il-bor\u017ca, u jekk issib \u0127afna \u201cbi\u010b\u010biet \u017cg\u0127ar tal-\u0121ebel\u201d tibda tgerger: g\u0127ax ikollok toqg\u0127od tg\u0127arbel dak li hemm filbor\u017ca, tarmi l-bi\u010b\u010biet tal-\u0121ebel, u \u017c\u017comm ittrab.", "G\u0127ax int it-trab tkun trid.", "G\u0127alhekk tkun mort g\u0127and ta\u017c-\u017cebg\u0127a, biex t\u0127allat it-trab", "Il-kelma \u201cin\u0121ara\u201d jew \u201cin\u0121ir\u201d x\u2019inhi?", "Missieri kien na\u0121\u0121ar.", "Xog\u0127lu kien li jon\u0121or il-\u0121ebel.", "Ilkantun li kien jo\u0127ro\u0121 mill-barriera, billi jkun maqtug\u0127 bl-ispnajjar, ma kienx ikun lixx bi\u017c\u017cejjed biex jitqieg\u0127ed f\u2019postu fil-\u0127ajt.", "Missieri kien ikollu jillixxa l-knaten kollha, wie\u0127ed wie\u0127ed, billi jqatta\u2019 x-xtur bl-imterqa jew bil-mannarett, imbag\u0127ad jillixxa kollox bir-raxketta.", "Minn din l-in\u0121ara (jew in\u0121ir) kien jo\u0127ro\u0121 \u0127afna laqx \u2013 ji\u0121ifieri l-\u201cbi\u010b\u010biet \u017cg\u0127ar tal-\u0121ebla\u201d li jissemmew fid-dizzjunarji.", "Imma r-raxketta kienet twaqqa\u2019 wkoll \u0127afna trab irqiq.", "Il-laqx u t-trab kien jin\u0121abar u jintg\u0127arbel bl-g\u0127arbiel, il-laqx jintradam, u t-trab, ji\u0121ifieri x-xa\u0127x, jit\u0127allat mas-siment.", "Lili tridu tikkumpatuni g\u0127ax billi trabbejt \u0121o ra\u0127al, imdawwar b\u2019nies li ma kienu jafu blebda lingwa o\u0127ra \u0127lief bil-Malti, g\u0127alija dalkliem mhuwiex kliem stramb li ssibu biss fid29", "l-a\u010b\u010bent dizzjunarju u xorta trid toqg\u0127od tistaqsi xi jfisser, imma hu kliem \u0127aj, parti mill-\u0127ajja ta\u2019 kuljum.", "Missieri, Alla j\u017comm idejh fuqu, g\u0127andu \u0127afna \u017cmien, imma s\u2019issa g\u0127adu \u0127aj u mo\u0127\u0127u g\u0127adu f\u2019postu.", "Darbtejn fil-\u0121img\u0127a mmur narah, u m\u2019ilux qabbadni nag\u0127millu bi\u010b\u010ba xog\u0127ol.", "G\u0127alkemm jimxi biss bil-\u0127adida (ji\u0121ifieri bil-walker) xorta g\u0127ad g\u0127andu lillu\u017cjoni li jista\u2019 joqg\u0127od ifekren fil-bi\u010b\u010ba \u0127amrija \u017cg\u0127ira li g\u0127andu mad-dar.", "Ried jag\u0127mel bi\u010b\u010ba xog\u0127ol li g\u0127aliha kellu b\u017conn \u201cftit ramel\u201d.", "Ir-ramel li kellu b\u017conn ma kienx ramel tal-ba\u0127ar, imma ramel li tixtri m\u2019g\u0127and ta\u017c\u017cebg\u0127a.", "Xtrajtlu bor\u017ca, u m\u2019g\u0127o\u0121bitux.", "Qalli li r-ramel xtaqu e\u0127xen, u riedni mmur in\u0121iblu ftit minn post li indikali hu, post fejn kien joqg\u0127od \u0127afna trab li jkun in\u0121arr mill-\u0127amla tax-xita!", "Billi b\u2019kumbinazzjoni dak i\u017c-\u017cmien kont f\u2019kuntatt mat-tradutturi tal-istituzzjonijiet Ewropej, minflok ma bg\u0127att lil missieri jsaqqi l-\u0127ass, qbadt bil-qalb it-tajba xkupilja, kazzola, u pala tal-knis, u mort b\u0127all-\u0127mar in\u0127ammel it-trab li kien hemm \u0127dejn \u0121ibjun fit-triq li mi\u017c-\u017bejtun tag\u0127ti g\u0127al Dellimara.", "Meta feta\u0127 il-bor\u017ca trab li \u0121ibtlu, g\u0127ajnejn missieri xeg\u0127lu \u2013 tajjeb kien dak it-trab!", "Po\u0121\u0121ejt bilqieg\u0127da u ridt li missieri jispjegali din: jekk ir-ramel jo\u0127ro\u0121 mill-\u0121ebla tal-qawwi, u x-xa\u0127x mill-\u0121ebla tal-franka, g\u0127aliex g\u0127al missieri dak it-trab li \u0121ibtlu jien kien ramel?", "Missieri qalli li dak it-trab ikun ittiekel millblat qawwi ta\u2019 fuq, u allura jkun e\u0127xen.", "Ixxa\u0127x ikun ifjen.", "G\u0127idtlu li jekk din ng\u0127idha lil min jifhem, naqa\u2019 g\u0127a\u010b-\u010bajt, g\u0127ax dik in-na\u0127a ta\u2019 Malta fejn konna, ma kienx hemm \u0121ebla tal-qawwi fil-wi\u010b\u010b.", "Missieri deher li ma kienx jaf kif jien stajt inkun daqshekk pru\u017cuntu\u017c li nippretendi li naf xi blat hemm fil-wi\u010b\u010b minn 30", "Frar 2018 kull fejn tg\u0127addi x-xita, imma biex iben\u0121ilha qalli li l-blat tal-wi\u010b\u010b, ikun xi jkun, dejjem ikun iktar iebes mill-blat ta\u2019 ta\u0127tu.", "Min\u0127abba l-pro\u010bess ta\u2019 ilma fix-xitwa u nxif fis-sajf, il-wi\u010b\u010b tal-blat irabbi skor\u010ba iebsa b\u0127alma l-kitla trabbi \u201cl-\u0127a\u0121ra\u201d.", "Allura b\u0127ala kompromess lo\u0121iku nistg\u0127u ng\u0127idu li: ir-ramel hu e\u0127xen mix-xa\u0127x, u x-xa\u0127x hu ifjen mirramel.", "Ji\u0121ifieri teknikament, skont il-kriterji talesperti li ma j\u0127allu xejn bi kwietu, li j\u0127oll u jorbot hu d-daqs tal-partikoli tat-trab: tar-ramel e\u0127xen minn tax-xa\u0127x, u tax-xa\u0127x e\u0127xen minn tat-tafal.", "Mela xa\u0127x toqg\u0127od b\u0127ala lekwivalenti Malti g\u0127at-tifsira teknika ta\u2019 silt.", "l-a\u010b\u010bent Mela s-silt ma jori\u0121inax fl-ilma, imma jin\u0121arr hemm mill-elementi.", "Tg\u0127iduli g\u0127ax telliftna daqshekk \u0127in fuq \u0127merija b\u0127al din?", "Ir-ra\u0121uni hi: G\u0127ax g\u0127ad fadal!", "Minn dik il-lista ta\u2019 termini bl-Ingli\u017c li semmejna aktar \u2019il fuq, x\u2019ti\u0121i bil-Malti l-kelma loam?", "Ag\u0127druni, imma se ner\u0121a\u2019 nda\u0127\u0127al lil missieri fin-nofs.", "Ikolli nag\u0127mel hekk bilfors.", "Meta mmur narah fil-\u0121ranet sajfin, u anke issa li hi x-xitwa imma t-temp g\u0127adu sabi\u0127, insibu", "Frar 2018 bilqieg\u0127da fuq bank \u017cg\u0127ir li g\u0127andu fil-bit\u0127a, i\u0127ares lejn dik ir-roqg\u0127a \u0127amrija li semmejna.", "Malli tag\u0127mel l-ewwel xita, jara kif jag\u0127mel biex i\u0127awwel xi xitla jew ji\u017cra\u2019 xi \u017cerrieg\u0127a fil\u0127amrija.", "Issa drajtu: i\u0127awwel jew ji\u017cra\u2019 wara lewwel xita u, g\u0127alkemm quddiem wi\u010b\u010bu filbit\u0127a jkollu \u0127er\u017ca ta\u2019 bir imdaqqas mimli blilma, ma toqtlux u ja\u0127li xi ftit ilma fuq dak li jkun hemm fil-\u0127amrija.", "Il-qsari fuq l-ixkafef jissaqqew, imma ta\u2019 \u0121ol-art le.", "\u0120ieli g\u0127edtlu: \u201cIva madoffi g\u0127ax titqammel daqshekk?", "Saqqihom daqsxejn dawk ix-xtieli!\u201d", "Jg\u0127idli: \u201cInsaqqihom g\u0127alfejn? \u2013 g\u0127andhom art tajba b\u0127al dik.\u201d", "Barriera tal-qawwi, minn fejn jo\u0127ro\u0121 i\u017c-\u017crar u r-ramel.", "l-a\u010b\u010bent Missieri kien bena d-dar hu, kwa\u017ci wa\u0127du.", "Il\u0127amrija li \u0127ammel minn \u0121ol-plot li kien xtara m\u2019g\u0127and il-Knisja fis-snin sittin tas-seklu lie\u0127or, bi r\u0127is g\u0127ax fi \u017cmien ir-rundown, kien \u0121ennibha u mbag\u0127ad tefag\u0127ha fuq wara fejn illum tifforma r-roqg\u0127a \u0127amrija li qed insemmu.", "Kif kien marbut li jag\u0127mel skont illi\u0121i, missieri \u0127affer ukoll bir fil-bit\u0127a, biex g\u0127al \u0121o fih jidderie\u0121i l-ilma tax-xita li jaqa\u2019 fuq ilbejt.", "Missieri kien kuntent \u0127afna g\u0127ax il-blat li sab ta\u0127t il-\u0127amrija kien tip ta\u2019 blat artab mag\u0127ruf b\u0127ala turbazz.", "Dil-kelma ili nismag\u0127ha minn tfuliti \u2013 mindu missieri \u0127ammel il-\u0127amrija u ta\u0127tha sab it-turbazz.", "Dan hu blat pjuttost artab, b\u2019sa\u0127\u0127tu bi\u017c\u017cejjed biex fuqu tag\u0127mel il-pedamenti tad-dar, imma artab biex tqattg\u0127u, allura meta ti\u0121i biex t\u0127affer il-bir ma tbatix.", "Barra minn hekk, it-turbazz i\u017comm \u0127afna t-tira, u l-\u0127amrija ta\u2019 fuqu jkollha minn fejn terda\u2019.", "Biex tkompli tag\u0127mel il-bi\u010b\u010ba dejjem a\u0127jar, il-\u0127amrija ta\u2019 fuq it-turbazz \u0127afna drabi tkun ting\u0127araf.", "\u201cInsaqqihom g\u0127alfejn?\u201d jistaqsi missieri, \u201cHawnhekk hawn \u0127amrija tajba tant.", "\u0120ul\u0121lieni jg\u0127idulu\u201d.", "Tinnutaw li \u201c\u0127amrija\u201d hi fil-femminil, imma \u201c\u0121ul\u0121lieni\u201d hi kelma maskili.", "Ftakru ftit illi a\u0127na ng\u0127idu \u201craba\u2019 bajjad\u201d jew \u201craba\u2019 \u0127amri\u201d mhux \u201cbajjada\u201d jew \u201c\u0127amra.\u201d", "Dan g\u0127aliex ilbdiewa, meta jitkellmu fuq ir-raba\u2019, \u0127afna drabi ju\u017caw il-kelma \u201ctrab\u201d.", "Jg\u0127idu: \u201cDin lg\u0127alqa tajba g\u0127ax g\u0127andha \u0127afna trab.", "L-o\u0127ra mhix tajba g\u0127ax m\u2019hemmx \u0127afna trab.", "Meta ta\u0127ratha bil-mo\u0127riet is-sikka malajr isib ilblat.\u201d", "It-trab jista\u2019 jkun \u0127amri, bajjad, tafli, \u017cejti, \u0121ul\u0121lieni, e\u010b\u010b. It-trab (\u0127amrija) \u0121ul\u0121lieni hu pjuttost rari.", "Fil-g\u0127ajn ma jkunx a\u0127mar daqs il-\u0127amri, u mhux abjad daqs il-bajjad.", "Ikollu minn lewn il-\u0121ul\u0121lien.", "Ikun impa\u0127pa\u0127, bi 32", "Frar 2018 fdalijiet organi\u010bi, jin\u0127adem a\u0127jar, u j\u017comm lilma u t-tira u ma jinxifx malajr.", "Mhux ta\u2019 b\u2019xejn li missieri ma riedx isaqqi \u2013 sakemm ixxita tag\u0127mel fi \u017cmienha.", "G\u0127alkemm pajji\u017ci differenti jkollhom ta\u0127litiet", "ta\u2019 \u0127amrija differenti, il-\u0121ul\u0121lieni ta\u2019 Malta", "joqg\u0127od tajjeb \u0127dejn id-definizzjoni ta\u2019 loam", "bl-Ingli\u017c.", "l-a\u010b\u010bent", "B\u2019e\u017cer\u010bizzju b\u0127al dan inkunu salvajna millg\u0127arqa kemm il-kelma \u201cxa\u0127x\u201d u anke l-kelma \u201c\u0121ul\u0121lieni\u201d li hi kelma li d-dizzjunarji wkoll tgerfxu fuqha.3 Issa ara x\u2019ji\u0121ri fil-lista tal-IATE ta\u2019 tipi ta\u2019 \u0127amrija meta nirriabilitaw dawn i\u017c\u017cew\u0121 kelmiet: IATE ID", "Trab ramli \u0121ul\u0121lieni", "Trab \u0121ul\u0121lieni ramli", "Trab \u0121ul\u0121lieni tafli", "Trab \u0121ul\u0121lieni", "Trab \u0121ul\u0121lieni xa\u0127xi", "Trab \u0121ul\u0121lieni tafli u ramli", "Trab tafli xa\u0127xi", "Trab \u0121ul\u0121lieni xa\u0127xi u tafli", "Grix (ara girex fiddizzjunarju)", "Naqal", "Innutajtu x\u2019\u0121ara meta er\u0121ajna tajna s-sa\u0127\u0127a lil \u017cew\u0121 kelmiet partikolari?", "Minn sitwazzjoni 3", "Il-\u0121ul\u0121lieni tg\u0127odd ukoll g\u0127al tip ta\u2019 blat li xi kultant jitfa\u010b\u010ba fil-barrieri.", "Jien nafu fil-barrieri tal-franka.", "Aquilina u ESI jg\u0127idu li hu blat tal-qawwi, imma mhux qawwi \u0127afna.", "Kul\u0127add kif jifhem hu.", "fejn insibu li fil-Malti m\u2019g\u0127andniex kelma u allura we\u0127ilna, \u0121ejna f\u2019sitwazzjoni fejn issa g\u0127andna kelma u mxejna.", "F\u2019daqqa wa\u0127da lMalti \u0127a l-muftie\u0127 f\u2019idu u feta\u0127 il-bieb.", "Qabad it-triq u mexa.", "Ing\u0127ata l-\u0121wiena\u0127 u tar.", "L-Ilsien Malti g\u0127andu b\u017conn kbir ta\u2019 nies li jafuh sew, i\u0127obbuh, jifhmu l-mekkani\u017cmu ta\u2019 kif ja\u0127dem, lesti li jo\u0127olqu l-\u0121did, jissodaw ittifsira ta\u2019 kliem li di\u0121\u00e0 je\u017cisti, u jirriabilitaw kliem li qed jintesa.", "Lista ta\u2019 referenzi \u201cLoam.\u201d", "A\u010b\u010bessat fil-21 ta\u2019 Novembru 2017. https://en.wikipedia.org/wiki/Loam.", "A\u010b\u010bessat fil-21 ta\u2019 Novembru 2017. https://en.wikipedia.org/wiki/Silt.", "Lexicon jew Dizzjunarju Malti-Latin-Taljan.", "A\u010b\u010bessat fil21 ta\u2019 Novembru 2017. https://www.degruyter.com/view/j/ijsl.19 80.issue23/ijsl.1980.23.65/ijsl.1980.23.65.xml.", "Malta: Klabb Kotba Maltin, 1989.", "A\u010b\u010bessat fil-21 ta\u2019 Novembru 2017. https://www.sciencenews.org/article/quar ter-century-ago-qubit-was-born.", "\u0120u\u017ci Gatt huwa l-awtur tal-pubblikazzjoni Qieg\u0127da filPonta ta\u2019 Lsieni I u II u huwa wkoll l-editur tar-rivista folkloristika L-Imnara", "l-a\u010b\u010bent", "\u201cBla \u0127sara\u201d jew \u201cming\u0127ajr pre\u0121udizzju\u201d?", "ostna t-tradutturi ta\u2019 sikwit tqum ilmistoqsija dwar kif l-a\u0127jar nittradu\u010bu lfra\u017ci without prejudice.", "Il-ba\u017ci terminolo\u0121ika multilingwi tal-UE, l-IATE termbase (iate.europa.eu) tag\u0127tina l-g\u0127a\u017cla bejn \u201cbla \u0127sara\u201d u \u201cming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127al\u201d.", "S\u2019issa la qatt kien hemm qbil u lanqas qatt kellna direzzjoni \u010bara dwar liema hija l-a\u0127jar traduzzjoni ta\u2019 dan it-terminu.", "St\u0127arri\u0121 ta\u2019 malajr li g\u0127amilt jien fost il-kollegi fiddipartiment tieg\u0127i wrieni li l-ma\u0121\u0121oranza taqleb without prejudice b\u0127ala ming\u0127ajr pre\u0121udizzju.", "Madankollu, kulma jmur qed niltaqa\u2019 ma\u2019 okkorrenzi ta\u2019 ming\u0127ajr \u0127sara.", "Kollega avukat li g\u0127amel apprendistat flUffi\u010b\u010bju tal-Avukat \u0120enerali fil-Belt Valletta qalli li f\u2019dak l-uffi\u010b\u010bju ju\u017caw ming\u0127ajr/bla pre\u0121udizzju.", "Per\u00f2 fil-li\u0121ijiet, kompla jg\u0127id dan", "Frar 2018 il-kollega, spe\u010bjalment f\u2019dawk antiki, b\u0127allKodi\u010bijiet, wie\u0127ed ta\u2019 spiss isib u\u017cat it-terminu bla \u0127sara.", "Normalment a\u0127na nqisu li \u017c-\u017cew\u0121 traduzzjonijiet ta\u2019 dan it-terminu jistg\u0127u jintu\u017caw i\u017cda jidher li hemm min jippreferi ju\u017ca wa\u0127da aktar mill-o\u0127ra.", "F\u2019dan l-artiklu se nargumenta li ming\u0127ajr pre\u0121udizzju hija l-a\u0127jar traduzzjoni ta\u2019 dan ilkun\u010bett legali.", "Barra minn hekk, din ittraduzzjoni hi wkoll l-iktar wa\u0127da adattata meta ni\u0121u g\u0127ar-retrotraduzzjoni.", "U bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 din ir-ri\u010berka ftit aktar profonda forsi noqorbu dejjem aktar lejn is-soluzzjoni l-aktar idonea.", "Without prejudice hija wa\u0127da minn dawk ilfra\u017cijiet legali li jintu\u017caw ta\u2019 sikwit u b\u2019mod ka\u017cwali fil-konver\u017cazzjonijiet, fil-li\u0121ijiet u f\u2019diversi sitwazzjonijiet o\u0127ra ta\u2019 kuljum i\u017cda, fil-verit\u00e0, kemm hemm min jaf xi tfisser e\u017cattament u g\u0127aliex tintu\u017ca?", "l-a\u010b\u010bent L-ewwel darba li ltqajt mag\u0127ha kien f\u2019kuntest ta\u2019 kumpanija tal-assigurazzjoni, fir-rigward tal-klejms tal-karozzi, f\u2019ka\u017c ta\u2019 in\u010bident stradali, u dak i\u017c-\u017cmien ftit li xejn kont \u0127abbilt mo\u0127\u0127i dwar il-portata legali li seta\u2019 kellha din il-fra\u017ci.", "Mad-daqqa t\u2019g\u0127ajn tidher li hija fra\u017ci sempli\u010bi b\u0127all-o\u0127rajn.", "I\u017cda meta qbadt infittex, malajr skoprejt li dan mhuwiex il-ka\u017c.", "Tajjeb li ni\u010b\u010bara li f\u2019dan l-artiklu m\u2019iniex ser niddiskuti l-pre\u0121udizzju kontra xi razza, xi \u0121eneru jew xi reli\u0121jon partikolari.", "Lanqas m\u2019jien ser niddiskuti dak li nsej\u0127ulu unfair prejudice/pre\u0121udizzju in\u0121ust/mhux \u0121ust, kun\u010bett legali ie\u0127or li jintu\u017ca f\u2019dak li g\u0127andu x\u2019jaqsam mal-protezzjoni tal-azzjonisti fil-li\u0121i tal-kumpaniji.", "Il-kun\u010bett ta\u2019 pre\u0121udizzju in\u0121ust/ mhux \u0121ust huwa previst fl-Artikolu 402 talKapitolu 386 tal-Li\u0121ijiet ta\u2019 Malta fl-Att dwar il-Kumpaniji (dwar unfair prejudice, ara Davies (2003, p. 511), u g\u0127ad-deskrizzjoni talprin\u010bipju, ara Grech Orr (2014)).", "Kuntest storiku tal-fra\u017ci u l-etimolo\u0121ija ta\u2019 pre\u0121udizzju F\u2019Ruma l-Antika, il-kun\u010bett without prejudice kien jintu\u017ca ta\u2019 spiss b\u0127ala salvo iure cuiuslibet (ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127ad-drittijiet ta\u2019 kwalunkwe individwu) li jfisser \u201cjissalvagwardja jew jirri\u017cerva d-drittijiet talo\u0127rajn kollha [...].", "Din kienet klaw\u017cola ta\u2019 salvagwardja/e\u017cenzjoni li qabel kienet tintu\u017ca", "ta\u2019 spiss fi\u010b-\u2018Charters of Confirmation\u20191, li l1", "E\u017cempju ta\u2019 \u201cCharter of Confirmation\u201d hija l-Magna Carta tal-15 ta\u2019 \u0120unju 1215 \u2013 https://en.wikipedia.org/ wiki/Magna_Carta (a\u010b\u010bessat fil-21 ta\u2019 Di\u010bembru 2017).", "Dawn i\u010b-Charters ta\u2019 spiss kienu jikkonfermaw drittijiet dwar artijiet u kwistjonijiet relatati.", "Frar 2018 effett tag\u0127ha kien li jirri\u017cerva d-dritt tassovran, u ta\u2019 kwalunkwe persuna o\u0127ra, li kellhom id-drittijiet fuq jew fir-rigward talartijiet ikkonfermati, safejn dawk id-drittijiet jistg\u0127u xort\u2019o\u0127ra ji\u0121u ppre\u0121udikati min\u0127abba ttali konfermazzjoni\u201d (Crichton, 2011; Gree, 1993, p. 564).", "Barra minn hekk, fil-li\u0121i internazzjonali ta\u2019 spiss insibu forom o\u0127ra spe\u010bifi\u010bi u mqassra wkoll b\u0127al salvo iure (ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127ad-drittijiet tieg\u0127i), salvo iure meo (l-istess) u salvo iure regis (ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127ad-drittijiet tassovran) min\u0127abba li t-terminu prin\u010bipali jista\u2019 ji\u0121i u\u017cat ukoll bil-pronom possessiv (Fellmeth u Horwitz, 2009, p. 258).", "It-terminu pregiudizio2 huwa wkoll derivat mil-Latin prae, prima u iudicium, giudizio, u jista\u2019 jkollu diversi sinifikati, li huma kollha b\u2019xi mod marbuta mal-kun\u010bett giudizio prematuro, ji\u0121ifieri \u0121udizzju li huwa parzjali u bba\u017cat fuq argumenti insuffi\u010bjenti jew fuq g\u0127arfien inkomplet jew indirett.", "Minn dan t\u2019hawn fuq nistg\u0127u fa\u010bilment niddedu\u010bu li l-fra\u017ci ming\u0127ajr pre\u0121udizzju filbi\u010b\u010ba l-kbira tal-ka\u017cijiet hija mod utli ta\u2019 kif wie\u0127ed jista\u2019 jipprote\u0121i lilu nnifsu waqt tilwimiet legali.", "L-u\u017cu tat-terminu without prejudice filka\u017cistika u fil-kuntest legali Ejja n\u0127arsu ftit lejn ka\u017c fittizju li jix\u0127et dawl fuq l-u\u017cu legali ta\u2019 din il-fra\u017ci.", "Fuq na\u0127a g\u0127andek sid il-kera u fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra l2", "https://it.wikipedia.org/wiki/Pregiudizio \u2013 il-ver\u017cjoni Taljana.", "l-a\u010b\u010bent", "kerrej, u dawn ikollhom tilwima dwar fridge miksura.", "Sid il-kera \u010bert li din il-fridge nkisret waqt festin i\u017cda l-kerrej \u010bert li din kienet di\u0121\u00e0 miksura meta huwa beda jokkupa lappartament.", "Hija fridge \u0121dida fjamanta u biex tinbidel sid il-kera jrid i\u0127allas \u20ac600.", "B\u0127alissa sid il-kera jinsab mag\u0127fus bix-xog\u0127ol u ma jistax jifta\u0127 ka\u017c il-qorti u allura jidde\u010biedi li ja\u010b\u010betta offerta ta\u2019 \u20ac300 ming\u0127and il-kerrej ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127ad-drittijiet tieg\u0127u, f\u2019ka\u017c li \u2019l quddiem il-ka\u017c verament jispi\u010b\u010ba lQorti u huwa jitlob li jit\u0127allas il-bqija tad-danni u l-ispejje\u017c legali li jistg\u0127u jinqalg\u0127u waqt ittilwima fil-Qorti.", "Anki fil-Wikipedia nsibu li l-kelma prejudice/ pre\u0121udizzju u\u017cata b\u2019dan il-mod tie\u0127u tifsira li tmur lil hinn mill-applikazzjonijiet aktar 36", "komuni tal-kelma jew inkella fit-ta\u0127dit u li sa\u0127ansitra g\u0127andha implikazzjonijiet tekni\u010bi spe\u010bifi\u010bi skont fejn tintu\u017ca wkoll, spe\u010bjalment meta qed nitkellmu dwar il-li\u0121i kriminali, \u010bivili jew il-common law.3 F\u2019dan il-qasam l-aktar \u017cew\u0121 applikazzjonijiet komuni ta\u2019 din il-kelma huma bi pre\u0121udizzju u ming\u0127ajr pre\u0121udizzju.", "B\u2019mod \u0121enerali azzjoni legali li ssir bi pre\u0121udizzju hija essenzjalment wa\u0127da finali u, vi\u010bi versa, azzjoni legali li ssir ming\u0127ajr pre\u0121udizzju tista\u2019 t\u0127alli l-bieb miftu\u0127 g\u0127al pro\u010beduri legali ulterjuri.", "(\u201cKa\u017c mag\u0127luq bi Pre\u0121udizzju \u2013 De\u010bi\u017cjoni finali kontra l-attur fuq ka\u017c fejn huma pprojbiti azzjonijiet legali o\u0127ra fuq l-istess merti fil-futur.", "G\u0127allkuntrarju, ka\u017c mag\u0127luq ming\u0127ajr pre\u0121udizzju jippermetti lill-attur jer\u0121a\u2019 jifta\u0127 ka\u017c il-qorti fuq l-istess merti.\u201d)", "Tajjeb insemmu wkoll li f\u2019\u010berti pajji\u017ci dan ilprin\u010bipju tal-u\u017cu ta\u2019 ming\u0127ajr pre\u0121udizzju fittrattativa legali tant huwa importanti u kru\u010bjali g\u0127all-mod kif jitwettqu l-pro\u010bedimenti fil-Qrati li \u0121ie integrat f\u2019li\u0121ijiet spe\u010bifi\u010bi.", "Fil-ka\u017c talAwstralja, pere\u017cempju, il-privile\u0121\u0121 ming\u0127ajr pre\u0121udizzju huwa g\u0127odda vitali fir-ri\u017coluzzjoni bikrija ta\u2019 tilwim legali u jintla\u0127qu diversi soluzzjonijiet b\u2019dan il-mod, qabel ma ka\u017c jitressaq il-qorti.", "I\u017cda, pere\u017cempju, fit-Taqsima 131(1) tal-Evidence Act 1995, tal-Awstralja, naqraw li l-privile\u0121\u0121 ta\u2019 ming\u0127ajr pre\u0121udizzju ji\u0121i stabbilit mhux mis-sempli\u010bi fatt li jkunu ntu\u017caw il-kelmiet ming\u0127ajr pre\u0121udizzju i\u017cda aktar permezz tal-intenzjonijiet tal-partijiet li g\u0127andhom ji\u0121u a\u010b\u010bertati min-natura talkomunikazzjoni li tkun saret bejniethom.", "Mill-banda l-o\u0127ra hawn min huwa konvint li dan it-terminu xi drabi ji\u0121i u\u017cat \u0127a\u017cin jew b\u2019mod pjuttost superfluwu.", "Din l-ossessjoni li t-terminu ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127andu kwalitajiet kwa\u017ci ma\u0121i\u010bi u li bl-u\u017cu tieg\u0127u kull eventwalit\u00e0 legali hija koperta, hija \u017cbaljata.", "Je\u017cistu diversi ka\u017cijiet fejn l-u\u017cu \u0127a\u017cin tatterminu ming\u0127ajr pre\u0121udizzju fit-trattativa", "jista\u2019", "g\u0127al", "kumplikazzjonijiet,", "argumenti legali u implikazzjonijiet finanzjarji", "Frar 2018 negattivi potenzjali g\u0127all-klijenti.", "Irid ikun hemm tliet kriterji biex ikun jista\u2019 jsir u\u017cu tajjeb ta\u2019 dan il-privile\u0121\u0121: \uf0b7", "l-e\u017cistenza ta\u2019 tilwima \u0121enwina,", "id-diskussjoni/l-ittra/in-negozjati bejn ilpartijiet iridu jkunu \u0121enwinament diretti lejn ir-ri\u017coluzzjoni tat-tilwima, u", "in-negozjati li jsiru abba\u017ci tal-privile\u0121\u0121 ming\u0127ajr pre\u0121udizzju jridu jin\u017cammu privati inkella jista\u2019 jag\u0127ti l-ka\u017c li l-parti titlef id-dritt tag\u0127ha ta\u2019 kunfidenzjalit\u00e0.", "Barra minn hekk, il-korrispondenza bejn ilpartijiet tista\u2019 ti\u0121i kklassifikata b\u0127ala \u201cming\u0127ajr pre\u0121udizzju\u201d anke jekk ma jkunx hemm miktub hekk fuqha \u2013 i\u017cda biex \u017cgur ji\u0121i eliminat kull dubju, dejjem a\u0127jar li din il-fra\u017ci titni\u017c\u017cel fuq it-tali korrispondenza.", "L-u\u017cu tal-fra\u017ci fl-abbozzar tal-li\u0121ijiet L-u\u017cu tal-fra\u017ci ming\u0127ajr pre\u0121udizzju fil-li\u0121ijiet jindika prin\u010bipalment ir-rabta bejn iddispo\u017cizzjonijiet differenti tal-li\u0121i, b\u2019mod simili g\u0127al \u201cb\u2019deroga g\u0127all-Artikolu...\u201d.", "Ittieni, il-frazi tindika li d-dispo\u017cizzjoni inkwistjoni hija e\u010b\u010bezzjoni g\u0127al dispo\u017cizzjoni o\u0127ra.", "Tipikament tintu\u017ca biex tippre\u017cerva ddritt/drittijiet previst/i f\u2019dispo\u017cizzjoni/ dispo\u017cizzjonijiet partikolari filwaqt li jin\u0127olqu drittijiet li jikkuntrastaw jew li jirkbu ddrittijiet di\u0121\u00e0 stabbiliti fil-bqija tal-att/ le\u0121i\u017clazzjoni/kuntratt.", "Huwa importanti \u0127afna per\u00f2 li d-drittijiet ori\u0121inali jibqg\u0127u intatti.", "Dan li \u0121ej huwa e\u017cempju sempli\u010bi: 37", "l-a\u010b\u010bent", "Ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127ad-dispo\u017cizzjonijiet l-o\u0127ra tal-Att, u, jew ta\u2019 dawn ir-regolamenti, il\u0127atra ta\u2019 uffi\u010bjali jew impjegati o\u0127rajn tal-Awtorit\u00e0 g\u0127andha ssir mill-Awtorit\u00e0.", "B\u2019mod aktar sempli\u010bi nkunu qed ng\u0127idu e\u017catt l-istess \u0127a\u0121a jekk minflok nu\u017caw il-fra\u017cijiet li \u0121ejjin: \u201cming\u0127ajr ma ji\u0121u affettwati d-dispo\u017cizzjonijiet l-o\u0127ra tal-Att\u201d, \u201cming\u0127ajr limitu g\u0127addispo\u017cizzjonijiet l-o\u0127ra tal-Att\u201d, \u201cb\u2019mod indipendenti mid-dispo\u017cizzjonijiet l-o\u0127ra tal-att\u201d jew inkella \u201cming\u0127ajr ma jintmessu d-dispo\u017cizzjonijiet l-o\u0127ra...\u201d.", "Huwa proprju hawnhekk li jinqalg\u0127u l-problemi g\u0127ax mhux kul\u0127add jaqbel li g\u0127andha tintu\u017ca l-fra\u017ci \u201cming\u0127ajr pre\u0121udizzju\u201d fl-abbozzar tal-li\u0121ijiet.", "Hemm diversi \u0121uristi u kittieba li ja\u0127sbu li l-u\u017cu ta\u2019 din il-fra\u017ci jista\u2019 jo\u0127loq konfu\u017cjoni inutli g\u0127all-qarrej u li dan it-tip ta\u2019 lingwa\u0121\u0121 fl-abbozzar huwa fierag\u0127 jew bombastiku \u017c\u017cejjed.", "L-g\u0127an tal-le\u0121i\u017clazzjoni jista\u2019 jintla\u0127aq bl-istess mod anke jekk wie\u0127ed ju\u017ca lingwa\u0121\u0121 \u0127afna anqas arkajku (Butt u Castle, 2001, p. 150).", "Pere\u017cempju, f\u2019xi ka\u017cijiet, f\u2019ver\u017cjonijiet lingwisti\u010bi o\u0127ra, l-interpretazzjoni u t-traduzzjoni ta\u2019 ming\u0127ajr pre\u0121udizzju tista\u2019 tirri\u017culta f\u2019dispo\u017cizzjoni li ma tantx tibqa\u2019 tag\u0127mel sens u barra minn hekk hemm is-sogru li l-iskop u l-effett tad-dispo\u017cizzjoni ma jibqg\u0127ux \u010bari.", "E\u017cempju kif fa\u010bilment jista\u2019 jin\u0127oloq di\u017cgwid flinterpretazzjoni tawhulna l-avukati/\u0121uristi Gayl Russell u Louise Mills fit-ta\u0127ri\u0121 li g\u0127amlulna filKummissjoni.4 \u0126arsu ftit lejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 slajds tradotti bil-Malti.", "Fi Slajd A hemm miktub hekk: L-Awtorit\u00e0 kompetenti g\u0127andha, ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127ar-regoli dwar is-segretezza tattaxxa u tal-protezzjoni tad-dejta applikabbli fl-Istat Membru tag\u0127ha, tibg\u0127at l-informazzjoni minnufih, sakemm dan ma jimponilhiex pi\u017c amministrattiv disproporzjonat.", "It-terminu operattiv hawnhekk huwa \u201cming\u0127ajr pre\u0121udizzju\u201d u l-effett dubju\u017c li qed jo\u0127loq meta ni\u0121u g\u0127all-interpretazzjoni ta\u2019 din id-dispo\u017cizzjoni.", "Fi Slajd B fil-fatt insibu hekk: L-Awtorit\u00e0 kompetenti g\u0127andha tibg\u0127at l-informazzjoni minnufih, sakemm: 1) l-informazzjoni ma tistax ti\u0121i \u017cvelata skont ir-regoli tas-segretezza tat-taxxa u tal-protezzjoni tad-dejta applikabbli fl-Istat Membru tag\u0127ha; 2) (sakemm) ir-rikjesta ma timponilhiex pi\u017c amministrattiv disproporzjonat.", "Na\u0127seb li taqblu mieg\u0127i li l-intenzjoni tal-awtur ori\u0121inali mhux talli ma \u0127ar\u0121itx \u010bara bi\u017c\u017cejjed i\u017cda sa\u0127ansitra ntilfet g\u0127alkollox fit-traduzzjoni.", "G\u0127alhekk huwa importanti ferm li meta jkun qed", "l-a\u010b\u010bent jittradu\u010bi, it-traduttur g\u0127andu l-ewwel u qabel kollox jifhem e\u017catt l-intenzjoni tal-le\u0121i\u017clatur u t-tieni jsib il-fra\u017ci li tkun l-aktar adattata fillingwa fil-mira u l-ka\u017c inkwistjoni.", "U b\u2019dan se ng\u0127addi g\u0127all-opinjoni personali tieg\u0127i.", "Konklu\u017cjoni Biex nikkonkludi se nibda billi nikkwota direttament minn korrispondenza li kellna filpassat ma\u2019 Dr Ugo Mifsud Bonnici li b\u2019mod \u010bar qalilna hekk: Na\u0127seb li l-fra\u017ci bla \u0127sara, g\u0127alkemm intu\u017cat \u0127afna, hija impre\u010bi\u017ca u ma g\u0127andhiex tkompli tintu\u017ca.", "Il-kelma \u0127sara g\u0127andha l-istess tifsira ta\u2019 dannu.", "Hija kelma li tfisser il-kontra ta\u2019 \u0121id jew benefi\u010b\u010bju, u hija wiesg\u0127a \u0127afna.", "Pre\u0121udizzju hija kelma li g\u0127andha \u017cew\u0121 tifsiriet: \u0121udizzju ffurmat qabel (pre) ma wie\u0127ed jisma\u2019 jew je\u017camina sewwa l-karattru ta\u2019 bniedem jew kwistjoni; jew li tbiddel it-termini jew il-parametri ta\u2019 sitwazzjoni.", "\u201cMing\u0127ajr pre\u0121udizzju\u201d b\u0127ala fra\u017ci legali tfisser proprju hekk: li dak li wie\u0127ed ikun qieg\u0127ed jipproponi ma jbiddilx il-po\u017cizzjoni fid-dritt.", "Ming\u0127ajr pre\u0121udizzju tintu\u017ca prin\u010bipalment f\u2019\u017cew\u0121 kuntesti: filli\u0121ijiet issir referenza g\u0127al artikolu partikolari u jing\u0127ad li xi artikolu ie\u0127or i\u0127alli s-sitwazzjoni kif prevista flartikolu li g\u0127alih issir referenza, kif tkun u bla bdil tas-sitwazzjoni legali;", "tintu\u017ca", "fis-sens", "g\u0127alkemm qed issir proposta ta\u2019", "Frar 2018 ftehim, il-proposta mag\u0127mula ma tibdilx il-po\u017cizzjoni legali, qabel ma ji\u0121i konklu\u017c il-ftehim.", "Ming\u0127ajr pre\u0121udizzju hija fra\u017ci pre\u010bi\u017ca g\u0127al dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kuntesti.", "Minbarra l-prin\u010bipju wisq importanti tarretrotraduzzjoni, ra\u0121uni valida o\u0127ra g\u0127alfejn ittradutturi g\u0127andhom forsi jxaqilbu aktar lejn ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127al minflok bla \u0127sara fit-traduzzjoni ta\u2019 without prejudice hija li f\u2019Malta l-lingwa\u0121\u0121 legali storikament huwa marbut mat-tradizzjoni legali Taljana (Felice Pace, 2008).", "It-tendenza minn dejjem kienet li l-kliem tekniku legali Malti jkollu l-g\u0127eruq tieg\u0127u fit-Taljan.", "Fid-dawl tad-definizzjoni ta\u2019 pregiudizio li tajt aktar \u2019il fuq, jien tal-fehma li g\u0127andna nu\u017caw ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127al u mhux bla \u0127sara fit-traduzzjoni tal-prin\u010bipju legali \u201cwithout prejudice\u201d.", "Fi kliem Dr Giovanno Bonello, li ra dan l-artiklu qabel il-pubblikazzjoni: \u201cDan, na\u0127seb, jirrifletti l-matri\u010bi antika Taljana li g\u0127al sekli kienet tinforma t-terminolo\u0121ija legali Maltija u kienet tiddistingwi bejn nonostante u senza pregiudizio.\u201d", "l-a\u010b\u010bent", "Su\u0121\u0121eriment tat-traduzzjoni biex niddistingwu bejn \u201cming\u0127ajr pre\u0121udizzju\u201d u \u201cbla \u0127sara\u201d Jekk inqabblu l-ver\u017cjonijiet bil-Malti u bl-Ingli\u017c ta\u2019 wie\u0127ed mill-Avvi\u017ci Legali naraw li fl-istess artiklu ntu\u017caw kemm \u201cming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127al\u201d kif ukoll \u201cbla \u0127sara\u201d i\u017cda mhux b\u2019mod interkambjabbli.5 (3) Bla \u0127sara g\u0127ad-dispo\u017cizzjonijiet tal-Att u, jew ta\u2019 dawn ir-regolamenti, l-Awtorit\u00e0 tista\u2019 tirregola l-pro\u010bedura tag\u0127ha stess.", "(4) Bla \u0127sara g\u0127ad-dispo\u017cizzjonijiet ta\u2019 qabel ta\u2019 dan irregolament, ebda att jew pro\u010bediment tal-Awtorit\u00e0 ma g\u0127andu ji\u0121i invalidat unikament min\u0127abba li jkun hemm xi vakanza fost il-membri.", "(1) Ming\u0127ajr pre\u0121udizzju g\u0127ad-dispo\u017cizzjonijiet l-o\u0127ra tal-Att, u, jew ta\u2019 dawn ir-regolamenti, il-\u0127atra ta\u2019 uffi\u010bjali jew impjegati o\u0127rajn tal-Awtorit\u00e0 g\u0127andha ssir millAwtorit\u00e0.", "\u0126ajr lil Clyde Triganza u lil Ivan Said tas-su\u0121\u0121erimenti u l-g\u0127ajnuna tag\u0127hom.", "Lista\u2019 ta\u2019 referenzi Butt, Peter u Richard Castle.", "A\u010b\u010bessat fil-21 ta\u2019 Di\u010bembru 2017. http:// latinmaximsandphrases.blogspot.be/2011/03/latin-maxims-and-phrasestxt-salvo-j.html.", "Is-seba\u2019 edizzjoni.", "A\u010b\u010bessat fil-21 ta\u2019 Di\u010bembru 2017. http:// www.fedbar.org/For-the-Media/Legal-Definitions.aspx.", "A\u010b\u010bessat fil-21 ta\u2019 Di\u010bembru 2017. https:// www.um.edu.mt/library/oar//handle/123456789/6465.", "Ir-raba\u2019 edizzjoni.", "Dr Saunier Borg hija traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea 5", "Avvi\u017c Legali 32 tal-2015, Att dwar il-Protezzjoni tal-Embrijuni (Kap. 524); Regolamenti tal-2015 dwar l-Awtorit\u00e0 g\u0127all-Protezzjoni tal-Embrijuni.", "l-a\u010b\u010bent", "X\u2019inhi d-differenza bejn iddata tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127, id-data tal-applikazzjoni u d-data meta d-dispo\u017cizzjonijiet ikollhom effett?", "est legali jista\u2019 jid\u0127ol fis-se\u0127\u0127 f\u2019data partikolari i\u017cda d-data talapplikazzjoni tieg\u0127u tista\u2019 tkun differenti, pere\u017cempju s-sena ta\u2019 wara.", "Iddistinzjoni teknika u legali bejn id-d\u0127ul fisse\u0127\u0127 ta\u2019 li\u0121i u d-data tal-applikazzjoni tag\u0127ha hija distinzjoni importanti \u0127afna, min\u0127abba effetti legali differenti.", "Bl-Ingli\u017c, id-d\u0127ul fisse\u0127\u0127 jissejja\u0127 entry into force filwaqt li d-data tal-applikazzjoni hija date of application.", "Dawn jistg\u0127u jirreferu g\u0127all-istess data, i\u017cda mhux ne\u010bessarjament dejjem ikun il-ka\u017c.", "Sakemm ma jkunx iddikjarat fit-test stess, permezz ta\u2019 dispo\u017cizzjoni spe\u010bifika, lapplikazzjoni \u0121enerali ta\u2019 test legali tibda maddata tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127.", "Madankollu, jista\u2019 jag\u0127ti l-ka\u017c li t-test kollu (jew inkella \u010berti dispo\u017cizzjonijiet biss) jibda japplika f\u2019data iktar tard mid-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 (f\u2019\u010berti ka\u017cijiet u \u010birkostanzi spe\u010bifi\u010bi, u b\u2019kundizzjonijiet stretti \u0127afna, l-applikazzjoni tista\u2019 tibda f\u2019data ante\u010bedenti).", "Bid-\u201cdata iktar tard\u201d qed nirreferi g\u0127ad-data tal-applikazzjoni.", "Id-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 B\u0127ala definizzjoni ta\u2019 d\u0127ul fis-se\u0127\u0127, id-DAP (id-\u2018Drafters\u2019 Assistance Package\u2019 talKummissjoni, li joffri g\u0127ajnuniet, standards u", "id-data li j\u0121ib id-dokument the date of the document (mag\u0127mul fi ...) (done in ...) id-data meta l-att jid\u0127ol fis-se\u0127\u0127", "id-data meta jibda jkollu effett", "id-data meta jsir effettiv (mhux trattata f\u2019dan lartiklu)", "id-data meta (jibda) japplika", "linji gwida lil dawk li jabbozzaw il-li\u0121ijiet) jag\u0127ti d-\u201cdata li fiha att vinkolanti jikseb sa\u0127\u0127a legali\u201d.", "Hawnhekk hemm b\u017conn li ssir distinzjoni bejn d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 (entry into force) fuq na\u0127a, u jkollu effett (take effect) (IATE:1268925) fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra \u2014 din iddistinzjoni hija apparti distinzjoni o\u0127ra bejn d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 u jsir effettiv (come into effect), i\u017cda m\u2019iniex se nid\u0127ol f\u2019din id-distinzjoni f\u2019dan l-artiklu.", "Id-distinzjoni bejn dawn ittermini differenti tiddependi fuq ilkaratteristiki partikolari tal-att inkwistjoni; filfatt, take effect tintu\u017ca l-iktar fil-ka\u017c ta\u2019 direttivi u de\u010bi\u017cjonijiet li jispe\u010bifikaw lil min huma indirizzati u jkollhom effett mannotifika.", "Id-data tal-applikazzjoni u d-data meta dispo\u017cizzjonijiet ikollhom effett Skont l-Artikolu 297(2) tat-Trattat dwar ilFunzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE), u kif spjegat fl-IATE (IATE:783046), irregolamenti u d-direttivi li jkunu indirizzati lejn l-Istati Membri kollha \u2014 u anki dde\u010bi\u017cjonijiet li ma jkunux indirizzati lejn xi destinatarju spe\u010bifiku \u2014 jid\u0127lu fis-se\u0127\u0127 (IATE:770766).", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, id-direttivi u d-de\u010bi\u017cjonijiet li jispe\u010bifikaw destinatarju 41", "l-a\u010b\u010bent spe\u010bifiku jkollhom effett (IATE:841761).", "Madankollu, id-direttivi li ma jkunux indirizzati lill-Istati Membri kollha u dde\u010bi\u017cjonijiet li jispe\u010bifikaw destinatarju ma jkollhomx data ta\u2019 d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 u dawn ikollhom effett malli d-destinatarji ji\u0121u nnotifikati.", "Nistg\u0127u naraw dan kollu b\u2019mod \u010bar fl-imsemmi Artikolu 297 tat-TFUE: L-atti le\u0121islattivi g\u0127andhom ikunu pubblikati fil\u0120urnal Uffi\u010bjali [...].", "Dawn g\u0127andhom jid\u0127lu fisse\u0127\u0127 fid-data indikata fihom jew, fin-nuqqas ta\u2019 dan, fl-g\u0127oxrin jum wara l-pubblikazzjoni tag\u0127hom. [...]", "Ir-regolamenti, id-direttivi li jkunu indirizzati lill-Istati Membri kollha, kif ukoll idde\u010bi\u017cjonijiet, meta ma jindikawx destinatarju, g\u0127andhom [...] jid\u0127lu fis-se\u0127\u0127 fid-data indikata fihom jew, fin-nuqqas ta\u2019 dan, fl-g\u0127oxrin jum wara l-pubblikazzjoni tag\u0127hom.", "Id-direttivi lo\u0127ra, kif ukoll id-de\u010bi\u017cjonijiet li jindikaw destinatarju, g\u0127andhom ji\u0121u notifikati lil dawk li lilhom ikunu indirizzati u jkollhom effett minn meta ssir dik in-notifika.", "Importanti hawnhekk ninnotaw li d-data tadd\u0127ul fis-se\u0127\u0127 ma tistax tkun qabel id-data talpubblikazzjoni tal-att inkwistjoni, u lanqas ma tista\u2019 tkun ibba\u017cata fuq att ie\u0127or jew tiddependi minn kundizzjoni li g\u0127adha trid ti\u0121i ssodisfatta u li l-pubbliku ma jistax ikollu g\u0127arfien dwarha (ara l-punt 20 tal-Gwida Prattika Komuni talParlament Ewropew, tal-Kunsill u talKummissjoni ma\u0127suba g\u0127al persuni involuti flabbozzar ta\u2019 testi \u0121uridi\u010bi tal-Unjoni Ewropea tal-2015).", "Fir-rigward tad-data tal-applikazzjoni, e\u010b\u010bezzjonalment, regolament jista\u2019 jkollu effett retroattiv.", "Dan ji\u0121i indikat wara d-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 billi ti\u017cdied sentenza: \u201cG\u0127andu japplika minn...\u201d, i\u017cda din tista\u2019 ti\u0121ri biss f\u2019ka\u017cijiet e\u010b\u010bezzjonali u jekk ji\u0121u ssodisfati 42", "Frar 2018 rekwi\u017citi spe\u010bifi\u010bi min\u0127abba l-prin\u010bipju ta\u2019 \u010bertezza legali (ara l-punt 20.9 tal-pa\u0121na 70 talGwida Prattika Komuni).", "Id-data talapplikazzjoni tista\u2019 ti\u0121i wkoll differita fil-ka\u017c li l-arran\u0121amenti li jkunu qeg\u0127din ji\u0121u introdotti permezz tar-regolament inkwistjoni jkunu g\u0127adhom iridu jsiru (ara l-punt 20.11 tal-pa\u0121na 70 tal-Gwida Prattika Komuni).", "Id-distinzjoni bejn id-dati differenti B\u2019hekk, \u0127afna drabi, wie\u0127ed isib tliet (jew iktar) dati asso\u010bjati ma\u2019 att legali; dawn jinkludu d-data tad-dokument innifsu, id-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127, u anke data (jew dati) talapplikazzjoni.", "Nistg\u0127u nie\u0127du xi e\u017cempji biex nuru dan b\u2019mod iktar \u010bar.", "E\u017cempju sempli\u010bi huwa r-Regolament ta\u2019 Implimentazzjoni tal-Kummissjoni (UE) 2017/1531, li g\u0127andu s-7 ta\u2019 Settembru 2017 b\u0127ala d-data ta\u2019 adozzjoni ta\u2019 dan id-dokument.", "Fl-Artikolu 3 tieg\u0127u, imbag\u0127ad, insibu li d-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 tieg\u0127u hija l-g\u0127oxrin jum wara dak tal-pubblikazzjoni tieg\u0127u fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali, u li d-data tal-applikazzjoni tieg\u0127u hija l-1 ta\u2019 Novembru 2017.", "B\u2019hekk naraw li hemm tliet dati rilevanti g\u0127al dan id-dokument, u li kull data g\u0127andha rwol differenti u to\u0127loq effetti legali differenti.", "E\u017cempju xi ftit iktar ikkumplikat huwa dak tarRegolament tal-Kummissjoni Nru 932/2012 (li jinvolvi rekwi\u017citi tal-ekodisinn g\u0127all-magni domesti\u010bi tat-tnixxif tal-\u0127wejje\u0121), li jinkludi diversi dati importanti.", "L-ewwel wa\u0127da hija ddata tal-att le\u0121i\u017clattiv innifsu: it-3 ta\u2019 Ottubru 2012, ji\u0121ifieri d-data tad-dokument.", "Imbag\u0127ad, fl-Artikolu 8(1) tieg\u0127u, insibu d-data tad-d\u0127ul", "fis-se\u0127\u0127 \u2013 li huwa l-g\u0127oxrin jum wara l-", "l-a\u010b\u010bent pubblikazzjoni tieg\u0127u fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali, li f\u2019dan il-ka\u017c kien l-1 ta\u2019 Novembru 2012.", "L-Artikolu 8(2) jikkumplika s-sitwazzjoni xi ftit iktar u jipprevedi li d-data talapplikazzjoni hija l-1 ta\u2019 Novembru 2013 (ji\u0121ifieri, is-sena ta\u2019 wara) u jkompli jispe\u010bifika billi jag\u0127ti dati o\u0127ra tal-applikazzjoni li japplikaw g\u0127al \u010berti dispo\u017cizzjonijiet spe\u010bifi\u010bi tar-Regolament.", "Dawk id-dati differenti huma ma\u0127subin biex jag\u0127tu lill-partijiet ikkon\u010bernati perjodu suffi\u010bjenti ta\u2019 \u017cmien biex jimxu ma\u2019 xi rekwi\u017citi \u0121odda li jkunu qeg\u0127din ji\u0121u introdotti permezz ta\u2019 dak ir-Regolament.", "Id-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 (li, kif rajna hawn fuq, is-soltu tkun l-g\u0127oxrin jum wara lpubblikazzjoni ta\u2019 dokument fil-\u0120urnal Uffi\u010bjali) to\u0127loq effetti legali, min\u0127abba li dik hija d-data ta\u2019 meta r-regoli li \u0121ew imni\u017c\u017cla fid-dokument jiksbu sa\u0127\u0127a legali u jsiru vinkolanti.", "B\u0127ala regola \u0121enerali, l-applikazzjoni tat-test tibda mad-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127.", "Madankollu, ir-regoli kollha fit-test, jew u\u0127ud minnhom, mhux ne\u010bessarjament ikunu applikabbli f\u2019dik id-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127.", "Id-data ta\u2019 meta dawn", "ir-regoli jsiru applikabbli hija d-data talapplikazzjoni, ji\u0121ifieri meta dawn ir-regoli", "jsiru applikabbli u, b\u2019hekk, meta jkun hemm limplimentazzjoni s\u0127i\u0127a ta\u2019 dawn ir-regoli (jew", "parti minnhom).", "Biex ikun hemm data ta\u2019", "applikazzjoni differenti mid-data tad-d\u0127ul fisse\u0127\u0127, irid ikun hemm dispo\u017cizzjoni spe\u010bifika", "fit-test li ti\u0121\u0121ustifika dik l-applikazzjoni", "Apparti minn dati differenti tal-applikazzjoni bejn regola u o\u0127ra f\u2019Regolament wie\u0127ed, jista\u2019 jkun il-ka\u017c li d-distinzjoni bejn dati differenti tal-applikazzjoni jg\u0127oddu biex limplimentazzjoni ta\u2019 \u010berti regoli tkun g\u0127al Stati Membri differenti, u mhux g\u0127al regoli differenti.", "Dan jidher, pere\u017cempju, firRegolament Nru 965/2012 (li jinvolvi rekwi\u017citi relatati mal-operazzjonijiet bl-ajru) fejn hemm inklu\u017ci ammont ta\u2019 annessi li g\u0127andhom dispo\u017cizzjonijiet li joffru l-possibbilt\u00e0 ta\u2019 optout g\u0127all-Istati Membri.", "Dan ifisser li \u010berti dispo\u017cizzjonijiet jew annessi s\u0127a\u0127 ma jkunux japplikaw qabel ma jispi\u010b\u010baw dawn il-perjodi g\u0127al opt-out, min\u0127abba l-possibbilt\u00e0 li xi Stati Membri jkunu jixtiequ ju\u017caw din l-opt-out.", "B\u2019hekk, id-data tad-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 u d-dati talapplikazzjoni huma l-istess g\u0127all-Istati Membri kollha, i\u017cda min\u0127abba l-possibbilt\u00e0 ta\u2019 optouts, l-implimentazzjoni konkreta ta\u2019 \u010berti dispo\u017cizzjonijiet tista\u2019 tvarja bejn Stat Membru u ie\u0127or.", "Claire Bonello hija \u0121urista lingwista mal-Qorti tal\u0120ustizzja.", "\u0126ajr lil Roberta Valletta Mallia, Louise Vella, Joe Izzo Clarke u Jeantide Naudi g\u0127all-g\u0127ajnuna siewja tag\u0127hom, u lil Vicky Grech g\u0127all-idea g\u0127al dan l-artiklu.", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra", "Is-sessi\u017cmu fil-lingwa Maltija: Seminar organizzat mill-Akkademja tal-Malti George Farrugia", "a\u0127da mill-bosta funzjonijiet tallingwa hija l-funzjoni so\u010bjopsikolo\u0121ika tag\u0127ha \u2013 illingwa tirrifletti \u0121erarkiji u mekkani\u017cmi ta\u2019 kif nidentifikaw ru\u0127na u tikkontribwixxi g\u0127allkomunikazzjoni tal-\u0121eneru.", "Min\u0127abba ra\u0121unijiet stori\u010bi u so\u010bjali, fost o\u0127rajn, bosta lingwi tqiesu b\u0127ala lingwi li jirriflettu u jikkodifikaw vi\u017cjoni andro\u010bentrika tad-dinja.", "Fi kliem ie\u0127or, bosta lingwi tqiesu u g\u0127adhom jitqiesu b\u0127ala sessisti.", "Fit-30 ta\u2019 Settembru lAkkademja tal-Malti organizzat seminar biex tist\u0127arre\u0121 sewwasew jekk il-lingwa Maltija tid\u0127olx f\u2019dan il-qafas u, jekk iva, x\u2019jista\u2019 jsir biex jitfasslu linji gwida bil-g\u0127an li jin\u0127oloq lingwa\u0121\u0121 mhux diskriminatorju li jirrifletti rappre\u017centazzjoni aktar \u0121usta tal-ir\u0121iel u tannisa fis-so\u010bjet\u00e0 Maltija kemm fuq livell ta\u2019 produzzjoni kif ukoll ta\u2019 komprensjoni tallingwa f\u2019diversi oqsma.", "Dan is-seminar li sar f\u2019Dar l-Ewropa, il-Belt Valletta, kien jikkonsisti f\u2019seba\u2019 pre\u017centazzjonijiet li ttrattaw is-su\u0121\u0121ett minn aspetti diversi.", "Wie\u0127ed mis-su\u0121\u0121etti ta\u2019 natura lingwistika li kien u g\u0127adu jo\u0127loq kontroversja 44", "fost l-istudju\u017ci huwa dak li jiffoka fuq irrelazzjoni li te\u017cisti bejn il-lingwa u d-dinja ekstralingwistika.", "Il-lingwa kemm-il darba titqies b\u0127ala wie\u0127ed mill-mezzi li g\u0127andna biex nikklassifikaw u no\u0127olqu \u010berta ordni tad-dinja li ng\u0127ixu fiha.", "F\u2019dan il-kuntest, id-differenza bejn sess u ie\u0127or titqies b\u0127ala fattur li jinfluwenza \u0127afna l-per\u010bezzjoni li g\u0127andna dwar id-dinja.", "Madankollu, in-natura ta\u2019 din irrelazzjoni tidher ta\u2019 spiss kontroversjali.", "Irrelazzjoni bejn is-sess bijolo\u0121iku u l-\u0121ens grammatikali kienet sewwasew it-tema talewwel pre\u017centazzjoni mog\u0127tija minni.", "Dr Farrugia jindirizza s-seminar", "L-ewwel referenzi g\u0127all-\u0121ens grammatikali nsibuhom sa mis-seklu 5 QK.", "Il-Filosfu Grieg Protagora qassam in-nomi tal-Grieg fi tliet kategoriji: femminili, maskili u inanimata.", "IrRumani mxew ukoll fuq il-passi talgrammatiki Griegi billi a\u010b\u010bettaw ir-rabta bejn il-\u0121ens u s-sess, u u\u017caw it-termini Latini li", "l-a\u010b\u010bent jfissru \u201cra\u0121el\u201d u \u201cmara\u201d \u2013 masculinum u femininum biex jiddistingwu bejn ilklassifikazzjonijiet tal-\u0121ens.", "Fi\u017c-\u017cminijiet Medjevali kien hemm min sa\u0127ansitra asso\u010bja lkategoriji tal-maskil u l-femminil mas-sehem attiv/passiv li r-ra\u0121el/mara g\u0127andhom filpro\u010bess tar-riproduzzjoni sesswali u f\u2019attivitajiet so\u010bjali o\u0127ra.", "Il-maskil kien jitqies b\u0127ala l-\u0121ens ewlieni, nobbli, superjuri, kemm fid-dinja naturali, kif ukoll fil-grammatika.", "Opinjonijiet diversi dwar i\u017c-\u017cew\u0121 sessi b\u2019xorti \u0127a\u017cina influwenzaw ideat lingwisti\u010bi.", "Xi studju\u017ci rabtu sa\u0127ansitra l-parabbola tal\u0127olqien ma\u2019 fenomeni lingwisti\u010bi u bosta sostnew li, b\u0127alma Eva tnisslet minn Adam, il\u0121ens femminil g\u0127andu jkun idderivat millmaskil.", "Kien g\u0127alhekk li l-\u0121ens maskil tqies b\u0127ala n-norma li minnha jitnissel il-\u0121ens femminil.", "Spender (1980) tikkunsidra dan ilfatt b\u0127ala l-aktar regola influwenti u in\u0121urju\u017ca li qatt saret min\u0127abba li n-nisa riedu ju\u017caw lingwa li huma jikkunsidrawha ma\u0127luqa u kkontrollata mill-ir\u0121iel, is-sess li jinforza listerjotipi fit-ta\u0127dit tan-nisa.", "Adelung kien ukoll tal-fehma li l-bniedem primittiv \u0127oloq kategorija lingwistika biex ifisser u jirrappre\u017centa b\u2019mod lingwistiku ddifferenza bejn is-sessi.", "Madanakollu, din itteorija, mag\u0127rufa b\u0127ala t-Teorija tar-Rifless, bdiet tixxaqqaq meta l-lingwisti pprovaw japplikawha g\u0127al lingwi fejn il-kategorija tal\u0121ens g\u0127andha aktar minn \u017cew\u0121 divi\u017cjonijiet: maskil/femminil.", "Fil-fatt f\u2019xi lingwi nsibu minn g\u0127axra sa g\u0127oxrin tip ta\u2019 \u0121ens grammatikali, mag\u0127rufin a\u0127jar b\u0127ala klassijiet nominali.", "Dan ifisser li \u017cgur li ma hemmx relazzjoni diretta bejn is-sess bijolo\u0121iku u l-", "Frar 2018 \u0121ens grammatikali.", "Ra\u0121uni o\u0127ra hija li \u010bertu kliem li jirreferi g\u0127all-istess o\u0121\u0121ett jew persuna jing\u0127atalu \u0121ens differenti f\u2019lingwi differenti.", "Minkejja kollox, te\u017cisti b\u0127al tendenza naturali li \u0121\u0121eg\u0127elna nistabbilixxu qbil bejn il-\u0121ens u sess u min\u0127abba din ir-rabta ta\u2019 spiss in\u0127alltuhom flimkien.", "Tkellimt ukoll fid-dettall dwar kif tiffunzjona l-kategorija tal-\u0121ens grammatikali fil-Malti, u kif il-kelliema tal-Malti jikklassifikaw in-nomi billi jasso\u010bjaw mag\u0127hom \u0121ens jew ie\u0127or, b\u2019referenza partikolari g\u0127an-nomi li jirreferu g\u0127all-persuni.", "It-tieni pre\u017centazzjoni, mog\u0127tija minn Thomas Pace, kienet tiffoka fuq il-lingwa talugwaljanza li twassal g\u0127al diskors \u0121ust bejn il\u0121eneri.", "Pace beda l-pre\u017centazzjoni tieg\u0127u billi ta \u0127arsa so\u010bjolingwistika storika \u0127afifa.", "Illingwistika Femminista nistg\u0127u nasso\u010bjawha mal-era Femminista msej\u0127a \u201cSecond Wave\u201d li twieldet fl-Amerka ta\u2019 Fuq u nfirxet g\u0127al partijiet fil-Punent tal-Ewropa bejn is-sittinijiet u l-bidu tas-sebg\u0127inijiet.", "Pace \u0127are\u0121 b\u2019mod \u010bar id-distinzjoni li te\u017cisti bejn it-termini sess u \u0121ens u kif dawn it-tnejn huma differenti u flistess \u0127in jintrabtu mal-kun\u010bett tal-\u2018\u0121eneru\u2019 mil-lat so\u010bjali u lingwistiku.", "Is-sess u l-\u0121eneru jintu\u017caw g\u0127all-\u0127lejjaq animati u g\u0127alkemm jid\u0127lu f\u2019xulxin, ma jfissrux l-istess \u0127a\u0121a.", "Issess hu l-fattur bijolo\u0121iku/naturali (fi\u017cjolo\u0121iku) ta\u2019 kull individwu.", "Il-\u0121eneru hu l-fattur so\u010bjokulturali li kull persuna hi fil-pro\u010bess li ting\u0127ata fis-so\u010bjalizzazzjoni tag\u0127ha.", "Is-sess (pl. sessi) nitwieldu bih filwaqt li l-\u0121eneru (pl. \u0121eneri) ni\u017cviluppawh a\u0127na u nikbru.", "Hekk juru s-so\u010bjologi u r-ri\u010berkaturi ta\u2019 dan il-qasam b\u0127al Reddock (2000): \u201c\u2026it is necessary to identify", "l-a\u010b\u010bent", "Il-\u0121eneru jimplika diversi karatteristi\u010bi so\u010bjali u kulturali li jo\u0127or\u0121u l-maskilit\u00e0 u lfemminilit\u00e0 tag\u0127na.", "Dawn ivarjaw ma\u017c-\u017cmien u l-kultura li ng\u0127ixu fihom u jaffettwaw il-mod li bih na\u0127sbu u na\u0121ixxu.", "Fil-pro\u010bess tasso\u010bjalizzazzjoni jassenjaw fina rwoli li sfortunatament spiss jinbidlu fi sterjotipi.", "Insibu g\u0127alhekk differenza bejn \u201cnature\u201d u \u201cnurture\u201d: in-natura li nitwieldu biha u l-mod li nitrabbew bih (is-so\u010bjalizzazzjoni).", "Din iddistinzjoni to\u0127ro\u0121 tajjeb fil-ka\u017c tal-persuni trans\u0121eneri li s-sess li twieldu bih ma jaqbilx mal-identit\u00e0 tal-\u0121eneru tag\u0127hom (mhumiex binarji).", "Il-Malti jirrifletti wkoll d-differenza so\u010bjali tad-dinja li hemm bejn l-ir\u0121iel u n-nisa imma fl-istess waqt g\u0127andu mezzi differenti li jippermettu lill-kelliema jesprimu ru\u0127hom ming\u0127ajr ma jimplikaw xi \u0121eneru, partikolarment fin-nomenklatura u\u017cata g\u0127allindirizzi personali u fil-qasam tar-reklamar talimpjiegi, fejn it-tendenza hi li fil-Malti nag\u0127mlu u\u017cu minn terminolo\u0121ija Ingli\u017ca.", "Skont Pace, biex ilsienna jibqa\u2019 \u0127aj u effettiv f\u2019so\u010bjet\u00e0 progressiva, je\u0127tie\u0121 li nibqg\u0127u ni\u017cviluppawlu l-lessiku tieg\u0127u id f\u2019id ma\u2019 min l-aktar ju\u017ca u jxerred il-lingwa.", "Pace kkonkluda billi sa\u0127aq fuq il-\u0127tie\u0121a ta\u2019 pjanifikazzjoni lingwistika serja bba\u017cata fuq tliet fa\u017cijiet: (i) l-ippjanar tal-istatus \u2013 li g\u0127andu jinkludi pjan g\u0127as-settur pubbliku u g\u0127as-settur privat; (ii) l-ippjanar tal-korpus \u2013 fosthom il-\u0127olqien ta\u2019 termini g\u0127al kun\u010betti a\u0121\u0121ornati jew \u0121odda u linji gwida ta\u2019 g\u0127ajnuna g\u0127all-impjegati; u (iii) l-ippjanar tal-ksib permezz ta\u2019 ta\u0127ri\u0121 b\u2019korsijiet interni.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-pre\u017centazzjoni ta\u2019 Dr Josann Cutajar ittrattat it-tfassil ta\u2019 linji gwida biex jg\u0127inu lil dawk li jkunu qeg\u0127din jiktbu xi rapport ma jkunux sessisti fil-kitba tag\u0127hom.", "Dawn il-linji gwida jistg\u0127u jg\u0127inu, b\u2019mod spe\u010bjali, kemm lil dawk li jag\u0127mlu r-ri\u010berka kif ukoll lill-\u0121urnalisti.", "B\u2019hekk dawn ikunu aktar \u017cguri li l-kontenut li jkunu qed jitkellmu fuqu ma jkunx diskriminatorju.", "Dr Cutajar tistqarr li meta tintu\u017ca lingwa esklu\u017civa minflok inklu\u017civa, ilqarrejja jistg\u0127u ja\u0127sbu li l-kontenut ikun japplika g\u0127all-ir\u0121iel biss.", "Dan jikkonfermah studju ta\u2019 Palek (2008).", "dawk f\u2019kariga jippreferu li ji\u0121u msej\u0127a.", "Ixxog\u0127ol ta\u2019 Galdes huwa bba\u017cat fuq ir-ri\u010berka li g\u0127amel g\u0127all-grad tal-Ba\u010bellerat tal-Arti filMalti.", "L-ewwel parti tal-istudju ta\u2019 Galdes hija pjuttost kwantitattiva u hija bba\u017cata fuq tag\u0127rif li n\u0121abar permezz ta\u2019 kwestjonarji.", "It-tieni parti tal-istudju hija kwalitattiva u hija msejsa fuq numru ta\u2019 intervisti li Galdes g\u0127amel ma\u2019 bosta nisa fi professjoni, f\u2019xog\u0127ol jew f\u2019kariga.", "Filpre\u017centazzjoni tieg\u0127u spjega fid-dettall ilmetodi li u\u017ca f\u2019dan l-istudju u l-konklu\u017cjonijiet li \u0127ar\u0121u minnu.", "Fost il-konklu\u017cjonijiet ewlenin Galdes semma dawn:", "Fil-pre\u017centazzjoni tag\u0127ha Dr Cutajar semmiet xi prekawzjonijiet li jistg\u0127u jittie\u0127du biex ilkontenut ma jkunx andro\u010bentriku, ma jkunx fih \u0121eneralizzazzjonijiet u nuqqas ta\u2019 sensittivit\u00e0 lejn xi \u0121eneru kif ukoll ma jkunx jinkludi prin\u010bipji li huma applikati b\u2019mod in\u0121ust u differenti ma\u2019 gruppi jew persuni diversi.", "Fost is-su\u0121\u0121erimenti msemmija biex il-kontenut ikun aktar newtrali nsibu dawn: (i) l-u\u017cu talplural jew tal-pronom tat-tieni persuna minflok l-u\u017cu tal-pronom maskil; pere\u017cempju, a\u0127jar ng\u0127idu \u201cL-istudenti g\u0127andhom jg\u0127ollu jdejhom\u201d jew \u201cG\u0127andkom ta\u0127slu jdejkom\u201d milli \u201cL-istudent g\u0127andu jg\u0127olli jdejh\u201d jew \u201cWie\u0127ed g\u0127andu ja\u0127sel idejh\u201d; (ii) l-evitar, fejn huwa possibbli, tal-kelma \u201cbniedem\u201d.", "Filfehma ta\u2019 Dr Cutajar a\u0127jar nu\u017caw il-kelma \u201clumanit\u00e0\u201d; pere\u017cempju, a\u0127jar ng\u0127idu: \u201cDan kien pass importanti g\u0127all-umanit\u00e0.\u201d milli \u201cDan kien pass importanti g\u0127all-bniedem.\u201d", "ll-forma femminili tan-nom bit-tarf \u2013a, kemm f\u2019kuntest i\u017colat (74.48%) kif ukoll f\u2019kuntest sentenzjali (75.02%), kienet l-aktar forma ppreferuta mill-parte\u010bipanti biex jirreferu g\u0127al mara fi professjoni, f\u2019xog\u0127ol jew f\u2019kariga; Il-parte\u010bipanti ppreferew il-forma bit-tarf \u2013tri\u010bi (e\u017c. pre\u017centatri\u010bi, editri\u010bi) aktar mill-forma bit-tarf \u2013a (e\u017c. pre\u017centatura, editura) meta kien hemm g\u0127a\u017cla bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121t itruf.", "Hawn insibu qbil ma\u2019 studju pre\u010bedenti ta\u2019 Farrugia (2010).", "Joseph Galdes tkellem dwar kif il-Maltin jirreferu g\u0127al mara fi professjoni, f\u2019xog\u0127ol jew f\u2019kariga, u kif in-nisa f\u2019\u010berti professjonijiet u", "B\u2019mod \u0121enerali \u0127are\u0121 li l-varjabbli tas-sess, tal-et\u00e0, tal-lokalit\u00e0 u tal-kuntatt mal-Ingli\u017c ma jaffettwawx l-g\u0127oti tal-\u0121ens, tal-anqas tannomi mist\u0127arr\u0121a.", "Il-ma\u0121\u0121oranza tal-professjonisti nisa intervistati f\u2019dan ix-xog\u0127ol instab li jippreferu li \u0127addie\u0127or jirreferi g\u0127alihom bil-forma maskili tan-nom min\u0127abba ra\u0121unijiet varji, fosthom g\u0127ax iqisu li din il-forma hi korretta u g\u0127ax il-forma femminili \u0127afna drabi jqisuha b\u0127ala forma dispre\u0121\u0121jattiva.", "l-a\u010b\u010bent Il-pre\u017centazzjoni ta\u2019 Angela Callus kienet tiffoka fuq l-u\u017cu tal-maskil \u0121eneriku, ji\u0121ifieri meta l-forma maskili tintu\u017ca biex tinkludi mhux biss lill-ir\u0121iel imma wkoll lin-nisa.", "Callus spjegat fil-qosor i\u017c-\u017cewg ra\u0121unijiet ewlenin l-g\u0127aliex, fil-fehma tag\u0127ha, m\u2019g\u0127andniex nibqg\u0127u nu\u017caw il-maskil \u0121eneriku meta nirreferu g\u0127al titoli, karigi, professjonijiet u snajja\u2019 \u2013 (a) l-aspett lingwistiku u (b) l-aspett tal-ugwaljanza.", "Callus semmiet numru ta\u2019 rakkomandazzjonijiet li tfasslu fl-Italja millAccademia della Crusca dwar l-u\u017cu non sessist tal-ilsien Taljan, ilsien li g\u0127andu sistema tal\u0121ens grammatikali tixbah \u0127afna lis-sistema Maltija.", "Callus spjegat ukoll x\u2019tibdil sar fla\u0127\u0127ar xhur fl-Italja biex jitwarrab kemm jista\u2019 jkun l-u\u017cu tal-maskil \u0121eneriku.", "Il-qofol talpre\u017centazzjoni tag\u0127ha kien l-a\u0127\u0127ar parti meta Callus ikkritikat b\u2019mod o\u0121\u0121ettiv il-linji gwida li kienu adottati dwar l-ilsien Malti millParlament Ewropew.", "Skont dawn il-linji gwida, in-nomi tqassmu f\u2019dawn il-kategoriji (a) In-Nomi li Jie\u0127du \u017bewg Forom \u2013 il-maskil u l-femminil, e\u017c. spi\u017cjar \u2013 spi\u017cjara, tabib \u2013 tabiba, segretarju \u2013 segretarja, attur \u2013 attri\u010bi; u (b) In-Nomi Invarjabbli, klassifikati f\u2019\u017cew\u0121 gruppi: (i) Nomi Komuni e\u017c. ekonomista, kow\u010b, \u0121urnalista, lek\u010berer, lingwista, atleta, plejer; u (ii) Nomi ta\u2019 \u0120ens Wie\u0127ed (nomi li jie\u0127du l-maskil i\u017cda jirreferu kemm g\u0127al ra\u0121el", "kif ukoll g\u0127al mara) e\u017c. ministru, spiker,", "ma\u0121istrat, ma\u0121\u0121ur, spettur, sur\u0121ent, kaptan,", "Callus tistaqsi l-g\u0127aliex in-nomi ta\u2019 \u0121ens", "wie\u0127ed jie\u0127du l-maskil biss u l-g\u0127aliex jibqg\u0127u", "dejjem fil-forma maskili wkoll meta jirreferu", "Frar 2018 g\u0127an-nisa.", "Tistaqsi wkoll l-g\u0127aliex in-nomi ta\u2019 \u0121ens wie\u0127ed huma separati min-nomi li jie\u0127du \u017cew\u0121 forom.", "Forsi g\u0127aliex huma nomi ta\u2019 professjonijiet/karigi \u2018aktar presti\u0121ju\u017ci\u2019 minn xog\u0127ol jew snajja\u2019 o\u0127rajn?", "Fil-fehma tag\u0127ha, dawn in-nomi jistg\u0127u fa\u010bilment jinqalbu g\u0127allfemminil billi ti\u017cdied il-vokali \u201ca\u201d fl-a\u0127\u0127ar tannom b\u0127al, pere\u017cempju, ma\u0121istrat \u2013 ma\u0121istrata, spettur \u2013 spettura, president \u2013 presidenta, kummissarju \u2013 kummissarja, ministru \u2013 ministra, sindku \u2013 sindka.", "Fl-a\u0127\u0127ar tal-pre\u017centazzjoni tag\u0127ha Callus tag\u0127ti numru ta\u2019 su\u0121\u0121erimenti biex is-sessi\u017cmu jitwarrab mill-Malti, fosthom li l-Akkademja tal-Malti g\u0127andha: \uf0b7 tfassal terminolo\u0121ija \u0121dida fil-femminil (fejn ma te\u017cistix) dwar titoli, professjonijiet, karigi, snajja\u2019/xog\u0127ol; \uf0b7 tfassal linji gwida dwar kif l-ilsien Malti jista\u2019 jkun inqas sessist; \uf0b7 torganizza kampanja ta\u2019 tag\u0127rif dwar dan is-su\u0121\u0121ett; \uf0b7 tikkollabora ma\u2019 entitajiet o\u0127rajn, studju\u017ci tal-Malti, dawk li ja\u0127dmu u jmexxu l-midja, g\u0127aqdiet li jippromwovu l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-ir\u0121iel, u", "tressaq linji gwida g\u0127all-approvazzjoni", "tal-Kunsill Nazzjonali tal-Malti.", "Renee Laiviera tkellmet dwar kif inhi deskritta", "l-mara fil-qwiel Maltin.", "Hemm qwiel, li kif", "inhuma miktuba u mfissra, iffurmaw mentalit\u00e0", "li tpo\u0121\u0121i lill-mara f\u2019qag\u0127da li \u010b\u010ba\u0127\u0127adha minn", "\u010berti g\u0127a\u017cliet dwar l-im\u0121iba u l-po\u017cizzjoni", "tag\u0127ha fil-familja u fis-so\u010bjet\u00e0.", "Je\u017cistu qwiel,", "pere\u017cempju, li juruna kultura fejn il-mara,", "minn twelidha, hi meqjusa b\u0127ala servili g\u0127arra\u0121el u msakkra f\u2019darha.", "F\u2019dan il-kuntest, il-", "l-a\u010b\u010bent", "qwiel juru \u010berta mentalit\u00e0 tal-poplu li mhux fa\u010bli li titbiddel min\u0127abba l-g\u0127eruq li g\u0127andha u min\u0127abba li tibqa\u2019 tg\u0127addi minn \u0121enerazzjoni g\u0127al o\u0127ra, b\u0127alma jintirtu l-qwiel.", "\u0121urnali\u017cmu jista\u2019 jg\u0127in il-Malti ji\u017cviluppa mentalit\u00e0 ta\u2019 ugwaljanza fil-parametri ta\u2019 lingwa li g\u0127andha s-sistema tal-\u0121ens grammatikali.", "Fost il-karatteristi\u010bi kontrastanti ewlenin marbuta ma\u017c-\u017cew\u0121 sessi, imsemmija minn Laiviera, insibu dawn: (i) in-nisa huma dipendenti/sottomessi g\u0127all-ir\u0121iel filwaqt li lir\u0121iel huma indipendenti u dominanti; (ii) g\u0127all-kuntrarju tal-ir\u0121iel, in-nisa mhumiex rikonoxxuti u stmati mis-so\u010bjet\u00e0; (iii) i\u017c-\u017cwie\u0121 huwa meqjus b\u0127ala l-g\u0127an ewlieni tan-nisa filwaqt li l-ir\u0121iel huma meqjusa b\u0127ala l-kap talfamilja; (iv) in-nisa m\u2019g\u0127andhomx g\u0127an li jibnu karriera b\u0127alma g\u0127andhom l-ir\u0121iel, li huma mistennija javvanzaw fil-karriera tag\u0127hom; (v) in-nisa huma mistennija jobdu nnormi tas-so\u010bjet\u00e0 u jipprote\u0121u l-unur tag\u0127hom filwaqt li l-ir\u0121iel g\u0127andhom jedd fuq in-nisa, spe\u010bjalment fi\u017c-\u017cwie\u0121; (vi) in-nisa, g\u0127allkuntrarju tal-ir\u0121iel, huma nieqsa mid-dinjit\u00e0 u m\u2019g\u0127andhomx drittijiet.", "Fil-pre\u017centazzjoni tieg\u0127u Zammit kkompara ssitwazzjoni \u0121urnalistika lokali ma\u2019 dik f\u2019pajji\u017ci b\u0127all-Italja, Franza, il-\u0120ermanja u Spanja.", "F\u2019bosta pajji\u017ci Ewropej, b\u0127all-Bel\u0121ju, lI\u017cvizzera, il-\u0120ermanja u Spanja, je\u017cistu termini femminili li jikkorrispondu g\u0127at-termini maskili u je\u017cistu linji gwida \u010bari u dettaljati dwar l-u\u017cu ta\u2019 dawn it-termini.", "Fl-a\u0127\u0127ar talpre\u017centazzjoni Zammit ta numru ta\u2019 su\u0121\u0121erimenti dwar kif nistg\u0127u nippro\u010bedu f\u2019dan il-qasam lokalment.", "Fil-fehma tieg\u0127u, ma g\u0127andniex nimponu jew infasslu direttivi tassattivi imma jkun a\u0127jar jekk nikkonvin\u010bu, in\u0127ajru u nag\u0127tu e\u017cempju dwar kif nistg\u0127u nu\u017caw dawn it-termini biex tin\u0127oloq ugwaljanza bejn is-sessi.", "L-istituzzjonijiet talIstat u l-g\u0127aqdiet mhux governattivi g\u0127andhom ja\u0127dmu flimkien f\u2019dan il-qasam.", "Fost dawn lentitajiet Zammit semma l-Kummissjoni Nazzjonali g\u0127all-Promozzjoni tal-Ugwaljanza, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, lAwtorit\u00e0 tax-Xandir, id-Dipartiment talInformazzjoni, il-Public Broadcasting Services, l-Akkademja tal-Malti, l-Istitut tal\u0120urnalisti Maltin, id-djar tal-midja tal-partiti politi\u010bi, l-g\u0127aqdiet li ji\u0121bru fihom il-ma\u0121istrati, l-im\u0127allfin, is-sindki u l-g\u0127aqdiet favur lugwaljanza.", "Is-sessi\u017cmu fil-lingwa\u0121\u0121 \u0121urnalistiku kienet ittema tal-a\u0127\u0127ar pre\u017centazzjoni tas-seminar mog\u0127tija minn John Zammit.", "L-ilsien huwa mezz biex na\u0127sbu u biex nibnu narrattivi li jfissrulna r-realt\u00e0 ta\u2019 madwarna.", "L-ilsien jg\u0127inna nifhmu din ir-realt\u00e0, imma jista\u2019 wkoll jg\u0127inna nbiddluha.", "Fil-qasam tal-ugwaljanza bejn is-sessi, il-kliem li nu\u017caw hu importanti, spe\u010bjalment fil-lessiku marbut ma\u2019 karigi, professjonijiet u xog\u0127lijiet.", "Hemm kuxjenza akbar f\u2019pajji\u017ci o\u0127rajn dwar dan.", "Il-\u0121urnali\u017cmu g\u0127andu sehem importanti fil-mod kif nitkellmu.", "Il-\u0121urnali\u017cmu hu forza li ta\u2019 spiss tkun akku\u017cata b\u2019mod \u0121ustifikat li qed teqred ilMalti imma skont Zammit, f\u2019dan l-aspett il-", "Fil-fehma ta\u2019 Zammit huwa importanti \u0127afna li ssir \u0127idma minn qabel ma\u2019 dawk li jistg\u0127u jg\u0127inu, imma li wkoll jistg\u0127u jopponu \u010bertu bdil li jista\u2019 ja\u0127sadna, fosthom l-im\u0127allfin, issindki, il-ma\u0121istrati, il-ministri, is-segretarji 49", "l-a\u010b\u010bent", "Frar 2018 parlamentari, ix-shadow cabinet, u luffi\u010bjali tal-partiti politi\u010bi.", "Dawn jistg\u0127u \u2018jfixklu\u2019 \u0127afna jekk jitolbu pubblikament li t-titlu tag\u0127hom jibqa\u2019 fil-forma maskili.", "Il-mira a\u0127\u0127arija g\u0127andha tkun li nikkonvin\u010bu u minkejja li g\u0127adna lura f\u2019dan il-qasam, nistg\u0127u nimxu \u0127afna jekk inkunu pratti\u010bi u kul\u0127add ji\u0121bed \u0127abel wie\u0127ed.", "Ikkonkludejt b\u2019referenza g\u0127ar-rabta qawwija bejn il-lingwa u s-so\u010bjet\u00e0.", "Illingwa tirrifletti s-so\u010bjet\u00e0 li titkellimha, Il-president tal-Akkademja tal-Malti Dr Mario Cassar (fin-nofs) li mela jekk il-lingwa hija sessista, ifisser li \u0127a \u0127sieb it-tmexxija tas-seminar s-so\u010bjet\u00e0 hija jew, tal-anqas, kienet xi darba sessista.", "Il-problema hija li, filwaqt li s-so\u010bjet\u00e0 qed tinbidel b\u2019rata mg\u0127a\u0121\u0121la \u0127afna, l-istrutturi tal-lingwa jinbidlu aktar bil-mod.", "U allura bidla fis-so\u010bjet\u00e0 afli tie\u0127u \u017c-\u017cmien biex tkun riflessa fillingwa g\u0127ax dan il-pro\u010bess ma jinvolvix sempli\u010biment sostituzzjoni ta\u2019 kelma b\u2019o\u0127ra.", "Hemm komplikazzjonijiet o\u0127ra kemm fl-istruttura tal-lingwa kif ukoll fir-riperkussjonijiet so\u010bjali li \u0121\u0121ib mag\u0127ha din il-bidla.", "Kull bidla ta\u0127sadna imma jekk tassew nemmnu fiha u ne\u0127ti\u0121uha, u jekk hija lingwistikament possibbli, m\u2019g\u0127andniex nibqg\u0127u nirre\u017cistuha.", "Dan is-seminar, anke jekk fih issemmew opinjonijiet diversi, tal-anqas serva b\u0127ala l-punt tat-tluq biex nibdew niddiskutu b\u2019mod organizzat dan is-su\u0121\u0121ett delikat u nittamaw li jservi ta\u2019 xprun g\u0127al aktar diskussjonijiet li jistg\u0127u j\u0127allu l-frott.", "G\u0127aldaqstant, il-pre\u017centazzjoniiet li saru fis-seminar se jkunu ppubblikati biex iservu ta\u2019 ba\u017ci g\u0127al aktar diskussjonijiet u ri\u010berka.", "L-udjenza mdaqqsa li attendiet ing\u0127atat \u0127in bi\u017c\u017cejjed biex tistaqsi u tintervjeni f\u2019\u0127inijiet ippjanati apposta matul is-seminar.", "Dr Mario Cassar, il-President tal-Akkademja, introdu\u010ba s-seminar u mexxa d-diskussjonijiet.", "George Farrugia huwa lettur tal-Malti fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta u l-Vi\u010bi President tal-Akkademja tal-Malti", "Lista ta\u2019 referenzi Palek, C. F.", "l-a\u010b\u010bent", "L-emendi fl-Att dwar lIlsien Malti \u2013 Bidliet u \u0127sibijiet Joseph Izzo Clarke", "l-Forum dwar l-ilsien Malti li sar Malta f\u2019Novembru 2015 beda diskussjoni dwar l-ewwel g\u0127axar snin tal-Kunsill tal-Ilsien Malti, u dwar ir-rwol futur tieg\u0127u.", "Il-Forum kien l-okka\u017cjoni li bih intwera l-operat talKunsill minn mindu twaqqaf.", "Frar 2018 Dawn huma l-bidliet prin\u010bipali li se\u0127\u0127ew flAtt: Il-kompo\u017cizzjoni tal-Kunsill \u017cdiedet minn 11 g\u0127al 15 (Artikolu 4).", "L-ewwel nett, ilPresident issa jissejja\u0127 Chairman, u jin\u0127atar mill-Prim Ministru minn fost kandidati nnominati mill-Akkademja u d-Dipartiment tal-Malti.", "B\u2019differenza minn qabel, in-nomini mhux bilfors isiru b'mod kon\u0121unt.", "Irrappre\u017centanti tal-Akkademja tal-Malti, talKunsill g\u0127all-Arti, tad-Divi\u017cjoni talEdukazzjoni, tal-\u0121urnalisti, tal-g\u0127aqdiet talMalti indikati fl-Anness A tal-Att (ara iktar 'il quddiem) u, flimkien, tad-Dipartiment talMalti u tad-Dipartiment tal-Lingwistika talUniversit\u00e0, baqg\u0127u membri b\u0127al qabel.", "Tne\u0127\u0127a l-Avukat \u0120enerali minn membru, u dda\u0127\u0127lu o\u0127rajn \u0121odda.", "Dawn huma sSegretarju Permanenti Ewlieni ta\u010b-\u010aivil, u rrappre\u017centanti tal-Awtorit\u00e0 tax-Xandir, tadDipartiment tat-Traduzzjoni fl-Universit\u00e0, talg\u0127alliema tal-Malti tal-iskejjel Kattoli\u010bi, talg\u0127alliema tal-Malti tal-iskejjel indipendenti, tal-letturi universitarji tal-Malti, talpubblikaturi, u tat-tradutturi Maltin flistituzzjonijiet tal-UE.", "Sussegwentement, il-Ministeru waqqaf kumitat sabiex je\u017camina l-possibbilt\u00e0 ta\u2019 emendi li jirreflettu r-rakkomandazzjonijiet li \u0127ar\u0121u millForum, b\u2019sej\u0127a g\u0127al kontribuzzjonijet millpubbliku.", "Il-Kumitat \u0127adem fuq il-proposti li ntlaqg\u0127u u fuq ir-rakkomandazzjonijiet.", "Fla\u0127\u0127ar, l-Att dwar l-Ilsien Malti \u0121ie emendat bl-Att VI tal-2017, tas-7 ta\u2019 Frar 2017 (iktar \u2019il quddiem, kif emendat, l-\u201cAtt\u201d).", "Barra minn bdil dwar kif jintg\u0127a\u017clu u ji\u0121u nnominati xi membri, l-ikbar bidla hija bla dubju r-rappre\u017centanza iktar mifruxa tasso\u010bjet\u00e0 Maltija fil-Kunsill.", "\u017bdiedet funzjoni tal-Kunsill (Artikolu 5).", "IlKunsill ser ikun ukoll responsabbli g\u0127allkuntatti mal-komunitajiet tal-Maltin barra minn Malta, bil-\u0127sieb li l-Malti jibqa\u2019 lingwa \u0127ajja.", "l-a\u010b\u010bent Saret bidla fil-funzjonament intern talKunsill (Artikolu 6).", "Il-proposti ta\u2019 de\u010bi\u017cjonijiet ta\u2019 natura lingwistika teknikoxjentifika effettivament isiru millKummissjoni Teknika.", "Il-Kunsill jista\u2019 biss ma jag\u0127tix il-kunsens tieg\u0127u.", "L-emenda f\u2019dan ilka\u017c titfa\u2019 obbligu fuq il-Kummissjoni Teknika li issa tkun trid tirrikonsidra l-parir li tkun tat lill-Kunsill fi \u017cmien erba\u2019 \u0121img\u0127at u bilmiktub.", "L-oqsma tal-kumitati tekni\u010bi tne\u0127\u0127ew, u nbidlitilhom il-kompo\u017cizzjoni (Artikolu 7).", "L-Att qabel kien jiddefinixxi liema huma loqsma ta\u2019 spe\u010bjalizzazzjoni tal-Kumitati Tekni\u010bi.", "Dawn issa tne\u0127\u0127ew u l-Att isemmi \u0121enerikament \u201coqsma spe\u010bjalizzati\u201d, g\u0127alkemm jg\u0127id li dawn jinkludu l\u201cinformatika\u201d u t-\u201cterminolo\u0121ija u ttraduzzjoni\u201d.", "Il-Kumitati Tekni\u010bi issa ser ikunu komposti minn minimu ta\u2019 \u0127ames membri: kap, li issa jrid ikun spe\u010bjalizzat fil-qasam partikolari talistudju tal-Malti, spe\u010bjalist propost millKummissjoni Teknika fuq parir tal-kap, u tliet membri jew iktar (qabel kienu tnejn) mag\u0127\u017cula g\u0127all-kontribut tag\u0127hom fil-qasam, proposti mill-Kunsill wara konsultazzjoni (qabel kienet fuq \u201cparir\u201d) mal-kap.", "Il-Kumitati Tekni\u010bi issa huma marbuta li jissottomettu rapport ta\u2019 \u0127idma kull sitt xhur lill-Kunsill.", "Il-\u0127atra tal-kap inbidlet ftit ukoll, g\u0127aliex in-nomina issa tista\u2019 ssir separatament jew b\u2019mod kon\u0121unt fejn qabel kienet issir biss b\u2019mod kon\u0121unt millAkkademja u d-Dipartiment tal-Malti.", "Innomini issa jridu jsiru b\u2019konsultazzjoni malKunsill, li jibqa\u2019 j\u017comm id-de\u010bi\u017cjoni finali dwar il-\u0127atra.", "Frar 2018 Il-frekwenza tal-Forum nazzjonali nbidlet (Artikolu 11).", "Filwaqt li n\u017cammet ilfrekwenza ta\u2019 tliet snin, il-Ministru, li huwa dak li jlaqqa\u2019 l-Forum, issa jista\u2019 jlaqqa\u2019 lForum qabel ma jg\u0127addu dawn it-tliet snin.", "Il-pro\u010bedura ta\u2019 g\u0127a\u017cla u l-funzjonijiet tadDirettur E\u017cekuttiv inbidlu (Artikolu 12).", "Bidla sinjifikattiva tinvolvi l-process ta\u2019 g\u0127a\u017cla tad-Direttur E\u017cekuttiv, li issa jrid jin\u0127atar wara sej\u0127a pubblika.", "Fil-bord tal-g\u0127a\u017cla issa g\u0127andu jkun hemm rappre\u017centant tal-Ministeru talEdukazzjoni.", "Mad-dmirijiet di\u0121\u00e0 stabbiliti tadDirettur E\u017cekuttiv, issa hemm obbligi \u0121odda.", "Huwa mhux biss g\u0127andu ji\u017cviluppa l-istrate\u0121iji me\u0127tie\u0121a, imma \u201cjara li jitwettqu\u201d.", "Barra minn hekk, huwa g\u0127andu wkoll i\u017comm lill-pubbliku infurmat dwar ix-xog\u0127ol tal-Kunsill u tadde\u010bi\u017cjonijiet li jkunu ttie\u0127du fi \u0127danu.", "L-iskeda \u0121iet emendata, u \u017cdiedet skeda o\u0127ra.", "L-Att kellu skeda wa\u0127da, li kienet ti\u0121bor l-g\u0127aqdiet tal-Malti.", "Minn din il-lista tne\u0127\u0127iet l-G\u0127aqda tal-G\u0127alliema tal-Malti, u minflokha dda\u0127\u0127let l-Akkademja tal-Malti.", "Dawn, barra lAkkademja tal-Malti, g\u0127andhom jinnominaw rappre\u017centant wie\u0127ed f\u2019isimhom b\u0127ala membru tal-Kunsill.", "Idda\u0127\u0127let skeda o\u0127ra li telenka d-dipartimenti tal-Malti f\u2019numru ta\u2019 istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea.", "Dawn jinkludu l-Kunsill, il-Kummissjoni, il-Qorti tal-\u0120ustizzja, il-Qorti tal-Awdituri, il-Kumitati tal-Affarijiet Ekonomi\u010bi u So\u010bjali u dak tarRe\u0121juni, i\u010b-\u010aentru tat-Traduzzjoni, u l-Bank \u010aentrali Ewropew.", "Dawn l-istituzzjonijiet g\u0127andhom ja\u0127tru rappre\u017centant f\u2019isimhom b\u0127ala membru tal-Kunsill.", "Iktar \u2019il quddiem niddiskuti din il-bidla u l-konsegwenzi g\u0127alina.", "l-a\u010b\u010bent", "Ftit kunsiderazzjonijiet Il-bidliet kienu dawk mixtieqa?", "L-Att, qabelxejn, qed jipprova jkun iktar rappre\u017centattiv tal-oqsma kollha tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija.", "L-Att ipprova jinkludi membri li jkunu jistg\u0127u jag\u0127tu perspettiva iktar wiesg\u0127a.", "Billi jirrikonoxxi li l-Ilsien Malti huwa parti fundamentali tal-identit\u00e0 tal-Maltin, l-Att jimplika d-dritt ta\u2019 involviment ta\u2019 kul\u0127add fittmexxija tieg\u0127u.", "Dan ifisser li g\u0127andna n\u0127arsu lejn l-ilsien Malti b\u2019perspettiva li tmur hinn mill-Malti b\u0127ala sempli\u010bi su\u0121\u0121ett akkademiku.", "Naturalment, dan ma jfissirx li kul\u0127add g\u0127andu ji\u0121i kkunsidrat, imma biss dawk l-oqsma fisso\u010bjet\u00e0 li jistg\u0127u jag\u0127tu kontribut siewi g\u0127alli\u017cvilupp u l-promozzjoni tal-Malti.", "Ma jistax jintqal li r-rappre\u017centattivit\u00e0 miksuba hija perfetta.", "F\u2019dan is-sens, il-pre\u017cenza tal-Avukat \u0120enerali kienet tibqa\u2019 utli.", "Xi membri li issa \u0121ew inklu\u017ci jirrepetu l-istess interessi jew perspettivi (l-g\u0127alliema, it-tradutturi, u, sa \u010bertu punt, il-\u0121urnalisti u l-awtorit\u00e0 tax-xandir, li issa kollha g\u0127andhom \u017cew\u0121 rappre\u017centanti).", "Kien ikun utli kieku kien ikun hemm rappre\u017centant ta\u2019 oqsma o\u0127ra li wkoll jistg\u0127u jikkontribwixxu, b\u0127all-g\u0127aqdiet talprofessjonijiet.", "Globalment, per\u00f2, l-Att kif emendat huwa pass \u2019il quddiem.", "Li g\u0127andu ji\u0121i enfasizzat, per\u00f2, huwa r-rwol \u010bentrali tal-esperti", "Irrappre\u017centattivit\u00e0 wiesg\u0127a ma timplikax ittne\u0127\u0127ija tal-esperti, anzi titlob ne\u010bessarjament", "il-pre\u017cenza tag\u0127hom.", "Huwa hawnhekk li l-Att", "je\u0127tie\u0121 ji\u010b\u010bara kif u x\u2019inhu dan ir-rwol \u010bentrali,", "flimkien mar-rwol tar-rappre\u017centanti tal-oqsma", "l-o\u0127ra.", "L-Att jipprova jikseb trasparenza ikbar, billi jipprovdi g\u0127all-g\u0127a\u017cla tad-Direttur E\u017cekuttiv b\u2019sej\u0127a pubblika.", "Din tfisser li dan ir-rwol jista\u2019 jimtela\u2019 minn persuna mhux ne\u010bessarjament impjegata fis-servizz \u010bivili.", "LAtt issa jinkarigah jinforma lill-pubbliku dwar ix-xog\u0127ol tal-Kunsill.", "Anki l-fatt li issa lkumitati tekni\u010bi huma marbuta jag\u0127tu rapport dwar xog\u0127olhom kull sitt xhur, kif ukoll li issa l-Kunsill g\u0127andu j\u017comm kuntatt kontinwu malMaltin barra minn Malta, jirrifletti l-b\u017conn ta\u2019 trasparenza ikbar.", "F\u2019dan is-sens, ikun pass \u2019il quddiem po\u017cittiv kieku l-kunsill jadotta politika ta\u2019 informazzjoni regolari kif di\u0121\u00e0 indikat fl-Att, u jippubblika dokumenti b\u0127allistrate\u0121ija nazzjonali dwar il-lingwa, irrapporti annwali, u r-rapporti finanzjarji annwali.", "Dawn il-bidliet kienu ne\u010bessarji, per\u00f2 wie\u0127ed g\u0127andu jiftakar li sa issa hemm diversi kwistjonijiet li kienu di\u0121\u00e0 previsti fl-Att, u li g\u0127adhom ma twettqux, b\u0127as-sede, li tibqa\u2019 prijorit\u00e0 assoluta.", "L-Istat Malti huwa mistenni jag\u0127ti sehem ikbar u iktar konkret minn dak li ta qabel.", "Wara kollox, l-Att jipprovdi li huwa l53", "l-a\u010b\u010bent", "Istat Malti li huwa responsabbli li jwettaq dak li huwa ne\u010bessarju g\u0127all-promozzjoni tal-Malti.", "Mill-2005 \u2018l hawn, ma jidhirx li l-Istat Malti kien ta\u2019 sostenn kbir f\u2019dan is-sens.", "L-Att, fil-mekkani\u017cmi interni tal-Kunsill, g\u0127adu jrid jiddistingwi sew bejn ir-rwol talKunsill u dak tal-Kummissjoni Teknika.", "Din id-distinzjoni g\u0127adha mhux \u010bara bi\u017c\u017cejjed, u mhux qed to\u0127loq dik il-kontrappo\u017cizzjoni ne\u010bessarja li tippermetti diskussjoni bejn lespert (fil-Kummissjoni Teknika) u l-poplu (fil-Kunsill).", "F\u2019dan is-sens, hemm b\u017conn li lkwistjoni ta\u2019 min g\u0127andu jmexxi lKummissjoni Teknika ti\u0121i \u010b\u010barata, peress li dan huwa rwol fundamentali tal-pro\u010bess de\u010bi\u017cjonali tal-Kunsill.", "L-Att illum huwa pass \u2019il quddiem, per\u00f2 je\u0127tie\u0121lu iktar titjib sabiex ji\u0121i \u017cgurat li dde\u010bi\u017cjonijiet jittie\u0127du b\u2019mod trasparenti u korrett, bl-involviment ta\u2019 persuni minn oqsma, perspettivi u interessi differenti skont ilkompentenzi rispettivi tag\u0127hom, u bir-rwol iktar \u010bar g\u0127all-esperti.", "It-tradutturi Maltin fl-UE issa \u0121ew involuti direttament fil-Kunsill.", "Sfortunatament, ilproposta li jkollhom rappre\u017centant b\u0127ala membru saret waqt in-negozjati f\u2019Malta ming\u0127ajr ma \u0121ew ikkonsultati d-dipartimenti stess tal-UE.", "Meta ntalbu, l-istituzzjonijiet, fuq parir tas-servizzi legali tag\u0127hom, taw risposta negattiva, g\u0127aliex dan imur kontra rRegolamenti tal-Persunal (Artikolu 11, fost o\u0127rajn).", "L-Att per\u00f2 la\u0127aq g\u0127adda qabel ma kien hemm \u0127in biex issir diskussjoni mal-gvern Malti.", "Dan ifisser li l-li\u0121i Maltija qed tinnomina uffi\u010bjal tal-UE b\u0127ala membru f\u2019korp 54", "Malti, \u0127a\u0121a li mhix possibbli ta\u0127t irRegolamenti tal-Persunal tal-uffi\u010bjali tal-UE.", "Din is-sitwazzjoni \u0127olqot kumplikazzjoni istituzzjonali u legali, per\u00f2 donnha nstabet soluzzjoni.", "\u0120iet proposta li rappre\u017centant taddivi\u017cjonijiet Maltin fl-UE jipparte\u010bipa b\u0127ala osservatur, ming\u0127ajr dritt ta\u2019 vot.", "Dan ikun ilkap tad-divi\u017cjoni Maltija fl-istituzzjoni li dak il-\u0127in ikollha l-presidenza tal-Executive Committee for Translation (il-kumitat interistituzzjonali dwar it-traduzzjoni).", "B\u0127alissa l-presidenza tinsab f\u2019idejn ilParlament Ewropew.", "Fil-fatt, din is-soluzzjoni tidher po\u017cittiva g\u0127al kul\u0127add.", "L-ewwel nett, fl-a\u0127\u0127ar, qeg\u0127da tqarreb lid-divi\u017cjonijiet Maltin tal-UE g\u0127aliex ikun hemm b\u017conn ta\u2019 koordinazzjoni iktar stretta fir-rigward tal-parte\u010bipazzjoni fixxog\u0127lijiet tal-Kunsill tal-Malti.", "B\u2019dan il-mod, il-b\u017connijiet u d-diffikultajiet komuni talMaltin li jittradu\u010bu fl-istituzzjonijiet tal-UE jistg\u0127u ji\u0121u identifikati u indirizzati a\u0127jar.", "Ittieni, kuntatt regolari mal-Kunsill tal-Malti ser jippermetti konoxxenza iktar strutturata u organizzata, b\u2019mod li jippermetti lilna u lilhom nifhmu iktar lil xulxin.", "Huwa b\u2019dan il-mod li nkunu nistg\u0127u nibnu klima ta\u2019 fidu\u010bja re\u010biproka fostna lkoll.", "Wasal i\u017c-\u017cmien li naraw flimkien kif nistg\u0127u nidentifikaw dawn il-problemi u l-ewwel laqg\u0127a interistituzzjonali ippuntat lejn din iddirezzjoni.", "Kul\u0127add wera r-rieda li jikkollabora g\u0127all-\u0121id komuni.", "Dan huwa pass fiddirezzjoni t-tajba.", "Joseph Izzo Clarke huwa l-Kap tad-Divi\u017cjoni tal-Ilsien Malti fil-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "Biex Niftiehmu: Mit-Traduzzjoni g\u0127allIntegrazzjoni: Translating Europe Workshop 2017 Mark A. Vella", "s-seminar annwali fi \u0127dan is-sensiela Translating Europe din is-sena sar f\u2019Dar lEwropa l-Belt, is-sede tar-Rappre\u017centanza tal-Kummissjoni Ewropea f\u2019Malta, nhar l-14 ta\u2019 Ottubru 2017.", "Fejn drabi o\u0127ra, \u0127ri\u0121na \u2019l barra mill-ambitu uffi\u010bjali, dis-sena g\u0127a\u017cilna li \u2018nibqg\u0127u d-dar\u2019 min\u0127abba li ridna nag\u0127tu pi\u017c aktar politiku lit-tema li g\u0127a\u017cilna.", "Is-su\u0121\u0121ett globali mag\u0127\u017cul mid-D\u0120T g\u0127as-seminars ta\u2019 din is-sena li saru madwar l-UE kollha kien dwar il-\u0127iliet tat-tradutturi u l-impjegabbilt\u00e0: g\u0127al Malta, g\u0127a\u017cilna li din it-tema niffukawha ftit ie\u0127or g\u0127all-kuntest so\u010bjo-politiku attwali", "Frar 2018 ta\u2019 pajji\u017cna, fejn rajna li s-servizzi varji lingwisti\u010bi u tat-traduzzjoni / l-interpretazzjoni huma \u0127idma essenzjali biex inseddqu pedament g\u0127all-integrazzjoni s\u0127i\u0127a ta\u2019 bosta komunitajiet espatrijati u immigranti, sew millUE sew minn pajji\u017ci terzi.", "Flimkien ma\u2019 s\u0127abna l-antiki, l-Inizjamed, organizzajna \u2018Biex Niftehmu: Mit-Traduzzjoni g\u0127allIntegrazzjoni\u2019 sabiex, x\u2019aktarx g\u0127all-ewwel darba, nanalizzaw id-dimensjoni lingwistika ta\u2019 din ir-realt\u00e0 \u0121dida g\u0127al pajji\u017cna li fiha diversi ramifikazzjonijiet so\u010bjali wiesg\u0127a.", "Is-seminar \u0121ie ppatro\u010binat mill-Onorevoli Evarist Bartolo, Ministru g\u0127all-Edukazzjoni u l-Impjiegi, li semma, f\u2019diskors li feta\u0127 isseminar, l-isfidi li Malta qed tiffa\u010b\u010bja f\u2019dan ilqasam, fosthom l-i\u017cviluppi fit-tag\u0127lim u lg\u0127arfien tal-lingwi, l-immigrazzjoni u xxenarji so\u010bjo-kulturali li \u0121\u0121ib mag\u0127ha, u lb\u017conn ta\u2019 kompetenzi lingwisti\u010bi a\u0127jar fl-", "l-a\u010b\u010bent oqsma kollha, mill-istudenti sal-professjonijiet lingwsti\u010bi li jservu, f\u2019dan il-ka\u017c, anki ta\u2019 medjaturi kulturali.", "Il-kelliema ewlenija, Dr Severine Hubscher-Davidson minn The Open University fir-Renju Unit, segwiet, fil-fatt, b\u2019pre\u017centazzjoni ori\u0121inali li ttrattat lemozzjonijiet u t-traduzzjoni u mill-ewwel xaqilbet is-seminar lejn l-idea li lprofessjonijiet lingwisti\u010bi ma ja\u0127dmux biss b\u2019testi li jg\u0127ixu f\u2019vakwu, imma \u0127wejje\u0121 li jintqalu, jistemg\u0127u, jinqraw u jinftiehmu minn persuni tad-demm u l-la\u0127am \u0121ejjin minn \u010birkostanzi differenti.", "Il-bqija tal-kelliema \u0121ew minn oqsma partikolari differenti li qisnihom kru\u010bjali g\u0127attrattament tal-kwistjoni lingwistika fid-dawl tal-integrazzjoni.", "Dr Phyllisienne Vassallo Gauci u Lara Debono mill-Migrant Learners\u2019 Unit tal-Ministeru tal-Edukazzjoni ppre\u017centaw is-sistema li qed tintu\u017ca b\u0127alissa g\u0127allintegrazzjoni lingwistika tal-istudenti barranin; Dr Mary Muscat tkellmet dwar l-isfidi lingwisti\u010bi fil-qasam tal-li\u0121i u tal-pulizija, filwaqt li Dr Michael Spagnol ittratta t-tag\u0127lim tal-Malti Mediku lil studenti barranin flUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Intervent importanti ie\u0127or, fuq livell teoriku u so\u010bjo-lingwistiku, affronta l-kwistjoni tal-bilingwi\u017cmu: sew ilmiti li ji\u010b\u010birkondawh u sew l-isfidi fil-konfront tal-valuri simboli\u010bi imma anki utilitarji talMalti u l-Ingli\u017c.", "Din il-pre\u017centazzjoni minn Dr Sarah Grech mis-Centre for English Language Proficiency tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta li tkellmet dwar il-kun\u010bett tal-lingua franca, jekk hemmx iktar minn wa\u0127da, u liema sejra jew g\u0127andha tkun il-lingwa komuni li biha sejrin niftiehmu fil-\u0121ejjieni.", "Punt interessanti kien dwar sensiela ta\u2019 theddidiet implikati fil-bilingwi\u017cmu tag\u0127na, 56", "Frar 2018 fosthom ir-riskju tal-invi\u017cibbilt\u00e0 tal-Malti flisfera pubblika u l-kontinwazzjoni talkompartimentalizzazzjoni u s-segregazzjoni, fuq livelli varji, ta\u017c-\u017cew\u0121 lingwi.", "Dr Grech ikkonkludiet li, fil-qofol, je\u0127tie\u0121 titrawwem komunit\u00e0 qawwja u mg\u0127allma sew ta\u2019 kelliema multilingwi mnebb\u0127a mir-rispett kulturali re\u010biproku, u li tbarri l-eliti\u017cmu favur linklussivit\u00e0.", "\u017bew\u0121 mumenti pjuttost emottivi tas-seminar kienu jikkon\u010bernaw il-kelliema li n\u0121iebu b\u0127ala xhieda \u0127ajja tal-u\u017cu lingwistiku fil-kuntest talintegrazzjoni.", "Dr John Portelli, akkademiku u kittieb mill-Universit\u00e0 ta\u2019 Toronto, tkellem dwar l-esperjenza tieg\u0127u ta\u2019 Malti f\u2019Kanada li fis-sebg\u0127inijiet kienet g\u0127addejja wkoll minn burraxka politika bilingwi, u sa\u0127aq fuq il-Malti b\u0127ala g\u0127elm ta\u2019 identitarjet\u00e0 li ma \u017cammux milli jkun parte\u010bipi fil-\u0127ajja f\u2019pajji\u017c ie\u0127or.", "Min-na\u0127a, kellna l-istilista mag\u0127ruf Ron Van Maarschalkeweerd Borg, mid-dar tal-Moda Charles&Ron, li ddeskriva l-mod kif b\u0127ala barrani tg\u0127allem il-Malti sabiex tassew jintegra fis-so\u010bjet\u00e0 u fid-dinja tax-xog\u0127ol fil-pajji\u017c.", "Is-seminar tmexxa minn Dr Claudine Borg u lProf.", "Sergio Portelli mid-Dipartiment talIstudji tat-Traduzzjoni u tal-Interpretar talUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Il-kumitat tal-organizzazzjoni sejjer issa ji\u0121bor sensiela ta\u2019 rakkomandazzonijiet biex jippre\u017centahom fost l-o\u0127rajn lill-Ministru talEdukazzjoni u hemm ukoll \u0127sieb li ji\u0121u ppublikati l-interventi tas-seminar.", "Mark Vella huwa l-Uffi\u010bjal tal-Lingwa Rappre\u017centanza tal-Kummissjoni Ewropea f\u2019Malta", "fir-", "l-a\u010b\u010bent", "Franciscu Wzzinu, it-traduttur tal-ewwel ktieb bil-Malti stampat Ivan Said abel \u0120ann Piet Fran\u0121isk Agius de Soldanis kien hemm Franciscu Wzzinu1.", "Dan hu ttraduttur tat-Ta\u0121hlim Nisrani, l-ewwel ktieb bil-Malti li \u0127are\u0121 stampat f\u2019Ruma fl-1752.", "Dan hu l-qlib g\u0127all-Malti tal-Kateki\u017cmu Kattoliku l-qasir tal-Kardinal Bellarmino.", "Fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent rajna li \u0120ann Piet Fran\u0121isk Agius de Soldanis (1712-1770) qaleb g\u0127allMalti is-Salm 50 (il-Miserere) u t-talb essenzjali g\u0127all-Insara Kattoli\u010bi (l-a\u010b\u010bent, Nru 16, pp. 46-56).", "Ftit qabel de Soldanis, kien hemm Wzzinu li wkoll qaleb g\u0127all-Malti dan it-talb b\u0127ala parti millKateki\u017cmu Ruman.", "Sa\u0127ansitra anke qabel Wzzinu, naraw il-Missierna ti\u0121i ppubblikata bil-Malti fl1725 minn Johannes Henricus Maius (1688-1732) (Cassar, 2013, p. 68) u ner\u0121g\u0127u narawha miktuba bil-Malti f\u2019manuskritt tal-1748-60 mill-Marki\u017c Francesc de Sentmenat-Torrelles i d\u2019Agull\u00f3 (16971762) (Cassar, 2013, p. 69).", "Barra minn hekk, fir-rapport ta\u017c-\u017cjara pastorali ta\u2019 Mons. Pietro Duzzina fl-1575 insibu li \u0127afna membri tal-kleru, inklu\u017ci xi kappillani, qalulu li kienu jg\u0127allmu l-Missierna, isSliema, il-Kredu u l-G\u0127axar Kmandamenti lit-tfal li kienu jmorrulhom g\u0127ad-duttrina minkejja li \u0127add mill-kleru ma semmielu xi Kateki\u017cmu bil-Malti (Cassar Pullicino, 1962, pp. 47 u 59).", "It-Ta\u0121hlim Nisrani ta\u2019 Wzzinu hu l-ewwel traduzzjoni g\u0127all-Malti tal-Kateki\u017cmu?", "Ftit snin qabel ma \u0127are\u0121 it-Ta\u0121hlim Nisrani, l-Inkwi\u017citur ta\u2019 Malta Gualterio Gualtieri (1739-43) isemmi li \u201cbosta kappillani kienu qed jinqdew bi traduzzjoni [ta\u2019 Bellarmino] bil-Malti\u201d u li \u201cfi \u017cmien l-Isqof Gaspare Gori Mancini (1722-28) kienet saret traduzzjoni bil-Malti tal-Bellarmino bil-\u0127sieb li tkun stampata.\u201d", "Ma nstabet l-ebda kopja minn tal-ewwel, u t-tieni qatt ma \u0121iet stampata peress li la\u0127aq miet l-Isqof Mancini u ntilef l-interess (Zammit, 2007, p. 197).", "I\u017cda \u0120u\u017c\u00e8 Cassar Pullicino jg\u0127id li \u201csal-1752 ilkappillani ma kellhom ebda Kateki\u017cmu ie\u0127or bil-Malti fuqhiex jg\u0127allmu\u201d (1962, p. 59).", "Fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent rajna li t-talb li qaleb g\u0127all-Malti De Soldanis fl-1755 qatt ma \u0121ie ppubblikat u li kopja tal-manuskritti ta\u2019 dak it-talb dehret g\u0127all-ewwel darba proprju f\u2019dak l-artiklu.", "Rajna wkoll li s-Salm 50, il-Miserere, li l-istess Kanonku G\u0127awdxi qaleb g\u0127all-Malti mil-Latin, kien kixfu Cassar Pullicino f\u2019artiklu li kien kiteb g\u0127al Il-Malti fl-1980.", "Mhux hekk \u0121ralu Wzzinu: fl-1752 ippubblika t-Ta\u0121hlim Nisrani f\u2019Ruma li baqa\u2019 ji\u0121i stampat (u editjat) g\u0127al g\u0127exieren ta\u2019 snin wara: \u201cBejn is-snin 1752 u l-1911 \u0127ar\u0121u mhux anqas minn tlieta u g\u0127oxrin edizzjoni tal-Kateki\u017cmu bilMalti\u201d (Zammit, 2007, p. 202).", "Hekk jidher ismu bil-Malti fuq il-qoxra tat-Ta\u0121hlim Nisrani.", "Xi kultant ismu jidher b\u0127ala Fran\u0121isku u f\u2019xi bnadi kunjomu jidher b\u0127ala Wizzino, Wzzino jew Uzzino.", "l-a\u010b\u010bent", "Wzzinu \u0127are\u0121 it-Ta\u0121hlim Nisrani sentejn wara li De Soldanis ippubblika f\u2019Ruma l-ewwel grammatika tal-Malti flimkien mal-alfabett Malti bil-karattri Latini fl-17502, l-istess sena meta l-Isqof ta\u2019 Malta ta\u2019 dak i\u017c-\u017cmien, Mons. Paolo Alpheran de Bussan (1728-57) ordna ttraduzzjoni ta\u2019 Wzzinu (Zammit, 2007, p. 198).", "Minkejja li l-istess De Soldanis f\u2019din ilkwotazzjoni qed jg\u0127id li l-Isqof de Bussan, li \u0127allas minn butu l-pubblikazzjoni tat-Ta\u0121hlim 2", "Kemm fl-edizzjoni tal-1752 kif ukoll fl-edizzjoni tal1768 naraw din l-in\u010bi\u017cjoni ta\u2019 San Pawl jippriedka xi mkien f\u2019Malta.", "Fuq il-lemin ta\u2019 ri\u0121lejn San Pawl naraw FZ.", "Skont l-istoriku Zammit aktarx dawn linizjali huma tal-artist Malti Francesco Zahra li \u0127adem \u0127afna opri artisti\u010bi g\u0127all-Knisja f\u2019Malta.", "Dan ifisser li l-in\u010bi\u017cjoni saret Malta u ntbag\u0127tet Ruma mal-manuskritt ta\u2019 Wzzinu (2007, p. 200).", "Nisrani (Gatt, 2010, p. 8; Cassar Pullicino, 1962, p. 49), irrikonoxxa l-isforz tieg\u0127u li jag\u0127ti grammatika tal-Malti (\u201cil metodo da me pubblicato\u201d) u li jistandardizza l-ilsien Malti b\u2019alfabett tal-ittri Latini, Mario Cassar jg\u0127id li Wzzinu \u201cma mexiex mas-sistema ortografika stabbilita minn Agius de Soldanis sentejn qabel\u201d (2013, p. 70).", "G\u0127all-kuntrarju Aurele Gaf\u00e0 (2009, p. 7) u Raisa Xuereb (2012, p. 155)", "l-a\u010b\u010bent", "jg\u0127idu li dan il-Kateki\u017cmu sar fuq ilgrammatika ta\u2019 De Soldanis, i\u017cda Gaf\u00e0, filwaqt li jammetti li \u201cillum hawn min ma jaqbilx li Wzzinu mexa g\u0127alkollox fuq ix-xog\u0127ol ta\u2019 De Soldanis\u201d jg\u0127id ukoll li \u201cfl-1752 Wzzinu xorta ma u\u017cax l-alfabett ta\u2019 De Soldanis g\u0127alkollox\u201d (2009, p. 7).", "Dan ir-ri\u010berkatur \u017cag\u0127\u017cug\u0127 jikteb ukoll li fl-edizzjoni tal-1752 tat-Ta\u0121hlim Nisrani, g\u0127all-ewwel darba, intu\u017cat l-ittra \u201cj\u201d fil-kitba tal-Malti (Gaf\u00e0, 2009, p. 14).", "Sfond storiku g\u0127all-Kateki\u017cmu Kattoliku B\u2019risposta g\u0127ar-Riforma ta\u2019 Martin Luteru, ilKnisja Kattolika varat il-Kontro-Riforma.", "F\u2019dan l-isfond sej\u0127et il-Kon\u010bilju Ekumeniku ta\u2019 Trentu (1545-1563), li fost \u0127afna affarijiet o\u0127ra dde\u010bieda li g\u0127andu jkun hemm Duttrina Nisranija universali li kellha ti\u0121i diffu\u017ca b\u2019mod uniformi fid-dinja Kattolika.", "Fl-1566, il-Papa Piju V (1566-72) \u0127are\u0121 stampat f\u2019Ruma lewwel Kateki\u017cmu Ruman, miktub bil-Latin u t-Taljan, imsejja\u0127 Catechismus ex decreto Concilii Tridentini ad Parochos, il-Kateki\u017cmu tal-Kon\u010bilju ta\u2019 Trentu.", "Dan kien mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala l-Kateki\u017cmu g\u0127all-Kappillani peress li l-istess Kon\u010bilju kien obbligahom jag\u0127tu lill-fidili lezzjonijiet tal-Kateki\u017cmu l\u0126add.", "Dan il-Kateki\u017cmu Ruman kien tqil, ma\u0127sub biss g\u0127all-kappillani u, g\u0127aldaqstant, fl-1597, b\u2019ordni tal-Papa Klement VIII, ilKardinal \u0120i\u017cwita Roberto Bellarmino (1542-", "Frar 2018 1621), Duttur talKnisja Kattolika u \u0127abib ta\u2019 Galileo Galilei \u0127are\u0121 idDottrina cristiana (Breve) bit-Taljan biex tintu\u017ca mit-tfal.", "Din \u0121iet tradotta f\u2019diversi lingwi u kienet popolari (sors: Traskrizzjoni b\u2019karattri pa\u0121ni varji tal- Taljani tal-pronunzja ta\u2019 xi Wikipedia). \u0127sejjes lingwisti\u010bi Maltin li naraw f\u2019Al Lettore.", "Dan l-istess Kateki\u017cmu qasir, fuq xewqa talPapa Pawlu V (1605-1621), inqaleb fl-G\u0127arbi minn \u017cew\u0121 patrijiet Maroniti mil-Libanu, Vitor Xalak u Grabiel Sionita li, bil-permess talKardinal Bellarmino, biddlulu xi \u0127wejje\u0121 biex jinftehmu a\u0127jar mill-Insara tal-Lvant.", "Il-ktieb bit-test G\u0127arbi kellu wkoll il-ver\u017cjoni bil-Latin (Cachia, 1994, p. 93).", "It-Ta\u0121hlim Nisrani tal-1752 u tal-1768 Fl-1642 dehret edizzjoni o\u0127ra stampata ta\u2019 dan il-Kateki\u017cmu bl-G\u0127arbi ta\u2019 Patri Alessio, Fran\u0121iskan minn Todi.", "F\u2019din l-edizzjoni, mattest G\u0127arbi, kien hemm it-test Taljan minflok dak Latin (Cachia 1994, p. 92).", "Fl-1752 Wzzinu ttradu\u010ba minnu g\u0127all-Malti u \u0127ar\u0121u bit-titlu Ta\u0121hlim Nisrani.", "\u0120ie stampat f\u2019Ruma, g\u0127and Generoso Salomoni ta\u2019 Pjazza San Ignazio, l-istess stampatur tal-grammatika ta\u2019 de Soldanis, u \u0121ew stampati bejn 400 u 500 kopja.", "Nafu li sal-15 ta\u2019 Lulju 1752 dawn ilkopji kienu waslu Malta (Zammit, 2007, p. 198).", "L-Isqof Alpheran \u0121ie kkwotat jg\u0127id \u201cli biex saret din it-traduzzjoni damu sentejn s\u0127a\u0127, li kienet e\u017caminata mill-iktar nies li jifhmu, li l-kappillani kollha kienu qrawha\u201d (Cassar Pullicino, 1962, p. 56).", "l-a\u010b\u010bent", "Wzzinu suppost li mexa fuq it-test G\u0127arbi ta\u2019 Patri Alessio (Cachia, 1994, p. 92).", "I\u017cda Cassar josserva li Wzzinu \u201cftit li xejn ta kas it-testi G\u0127arab\u201d (2013, p. 70) u mieg\u0127u jaqbel Lawrenz Cachia li sa\u0127ansitra jg\u0127idilna li Wzzinu \u201cmexa kwa\u017ci b\u2019g\u0127ajnejh mag\u0127luqa fuq it-Taljan\u201d u j\u017cid li \u201ckieku ma kienx min\u0127abba dak li naqraw fl-ewwel pa\u0121na ta\u0127t it-titlu tal-ktieb ta\u2019 Wizzinu [Ta\u0121hlim Nisrani migiub fil Gharbi u migiub issa fil Malti], kieku aktarx ma konniex nindunaw li mexa fuq test G\u0127arbiTaljan\u201d (1994, p. 93).", "Fuq din it-traduzzjoni Cachia jag\u0127mel xi osservazzjonijiet lingwisti\u010bi li huma ta\u2019 interess partikolari g\u0127at-tradutturi f\u2019dik li hija t-traduzzjoni ta\u2019 terminolo\u0121ija.", "Fost affarijiet o\u0127ra, hu josserva li l-hekk imsej\u0127a \u201ctermini tekni\u010bi\u201d b\u0127al \u201cgrazzja, unit\u00e0, Trinit\u00e0, Inkarnazzjoni, Divinit\u00e0, essenza, persuna, sustanza, volont\u00e0, misterji, natura, operazzjoni, orazzjoni, komandamenti\u201d, Wzzinu \u0127adhom mitTaljan meta fil-verit\u00e0 seta\u2019 \u0127adhom mittest G\u0127arbi peress li kellhom kelma tassew G\u0127arbija li tfissirhom.", "Barra Il-qoxra tal-edizzjoni tal-1752 u dik tal-1768 minn hekk, wara xi kelma teknika b\u2019Malti Semitiku, xi kultant Wzzinu \u017cied ukoll il-kelma Taljana li tfissirha: \u201cg\u0127otjiet (miktuba g\u0127etijiet) jew doni, g\u0127e\u0121ubijiet jew mirakli\u201d.", "Mit-test G\u0127arbi Wzzinu \u0127a direttament xi kelmiet li Cachia jsej\u0127ilhom strambi b\u0127all-kelma iksi flok libbes u l-verb (imperattiv) itg\u0127am flok itma\u2019 (1994, p. 93).", "Ta\u2019 interess ukoll g\u0127at-traduttur hu d-dizzjunarju li Xuereb \u0127olqot mill-kliem li jidher fitTa\u0121hlim Nisrani (2012, pp. 23-153).", "Barra li telenka dan il-kliem kollu li jidher fil-Kateki\u017cmu blortografija tal-Malti tal-lum, Xuereb tag\u0127mel ukoll anali\u017ci lingwistika tieg\u0127u (2012, pp. 154-181).", "Joe Vella jelenka l-kelmiet kollha Rumanzi biex juri \u201ckemm ilhom li da\u0127lu fil-Malti dawn il-kelmiet barranin\u201d (1964, pp. 42-47).", "Dwar dan il-kliem Michela Catania tosserva li dan kien \u201ckliem bit-Taljan li seta\u2019 deher tqil g\u0127all-poplu illiterat ta\u2019 dak i\u017c-\u017cmien, i\u017cda dan kien jitg\u0127allmu bl-amment, anke jekk", "ma kienx \u010bert mit-tifsira tieg\u0127u\u201d (2016, p. 11).", "Dwar dan il-kliem Rumanz, Catania tkompli tosserva:", "Filwaqt li nsibu kliem missellef mit-Taljan u mill-Isqalli li sa dik il-\u0127abta ma kienx integra fis-sistema G\u0127arbija", "tal-Malti, insibu kliem ie\u0127or li di\u0121\u00e0 kien beda jintegra fil-lingwa Maltija.", "B\u2019integrazzjoni hawnhekk qed nifhem", "kliem Taljan u Sqalli li da\u0127al fil-Malti, u li beda ji\u0121i ttrattat grammatikalment b\u0127all-kliem G\u0127arbi (2016, p. 12).", "It-Ta\u0121hlim Nisrani jag\u0127tina ritratt tajjeb tal-Malti m\u0127addem f\u2019nofs is-seklu tmintax: barra ttraduzzjoni nnifisha, bil-lessiku, il-morfolo\u0121ija u s-sintassi kollha tag\u0127ha, fil-pa\u0121ni 11-13 naqraw Al 60", "l-a\u010b\u010bent", "Frar 2018 Il-Missierna* ta\u2019 Wzzino mqabbla ma\u2019 o\u0127rajn Il-Missierna kif ting\u0127ad illum kif tidher fuq Laikos.org", "Missierna li inti fis fis--smewwiet, jitqaddes ismek, ti\u0121i saltnatek, ikun li trid int, kif fis fis--sema hekkda fl fl--art.", "\u0126ob\u017cna ta\u2019 kuljum, ag\u0127tina llum, a\u0127frilna dnubietna, b\u0127alma na\u0127fru lil min hu \u0127ati g\u0127alina, la dda\u0127\u0127alniex fit fit--ti\u0121rib, i\u017cda e\u0127lisna mid mid--deni.", "Il-Missierna ta\u2019 Wzzino maqluba mit-Taljan, mit-Ta\u0121hlim Nisrani (1768, p. 35)", "Il-Missierna ta\u2019 De Soldanis maqluba mit-Taljan, mill-manuskritt 144 tal-Biblijoteka Nazzjonali (1755, p. 311, xxvii)", "Il-Missierna ta\u2019 Cleardo Naudi, mill-Ktyb yl qari fuq bosta huejjeg mahtura myn kotba Kattolici (1832, pp. 88-98)", "Il-Missierna ta\u2019 Mikelan\u0121 Camilleri mill-Kiteb It Talb ta' \u00c2alenia, u tal \u00c2oti tas Sagramenti u tar-Riti u Chirimonyl tal-Knisya, fuq id-Drawa tal-Knisya Mwahhda ta\u2019 l\u2019 Ingilterra u ta\u2019 l\u2019 Irlanda: flimkien mas-Saltery\u00fc ew is-Salmi ta\u2019 David (1845, p. 176)", "* \u201cMinn \u017cmien il-pubblikazzjoni tal-Mithridates, [fl-1555] traduzzjonijiet tal-Pater Noster kemm-il darba ntu\u017caw b\u0127ala g\u0127odda fl-istudju komparattiv tal-lingwi, primarjarment min\u0127abba l-fatt li l-ewwel filologi nibtu mill-ambitu Kristjan, u aktarx minn fost il-membri tal-kleru\u201d (Cassar, 2013, p. 65).", "l-a\u010b\u010bent", "Lettore, da\u0127la \u017cg\u0127ira li fiha Wzzinu jag\u0127tina traskrizzjoni b\u2019karattri Taljani tal-pronunzja ta\u2019 xi \u0127sejjes lingwisti\u010bi Maltin u jag\u0127ti xi kliem b\u0127ala e\u017cempji ta\u2019 kif g\u0127andha tkun il-pronunzja.", "Mhux ta\u2019 b\u2019xejn Cachia jg\u0127id li dan il-ktieb \u201cg\u0127andu valur lingwistiku importanti\u201d (1994, p. 93) filwaqt li William Zammit jg\u0127id li \u201c\u0127alla effett qawwi fuq l-i\u017cvol\u0121iment tal-u\u017cu tal-ilsien Malti\u201d (2007, p. 194).", "Fl-1768 naraw it-tieni edizzjoni tat-Ta\u0121hlim Nisrani.", "Din hi kwa\u017ci identika g\u0127all-ewwel wa\u0127da: \u201cMhux talli ma nbidel xejn mit-test, i\u017cda talli anki l-Malti huwa miktub bl-istess sinjali dijakriti\u010bi [marki \u017cg\u0127ar fuq l-ittri p.e. t-tikka fuq il-\u0121, i\u017c-\u017c u \u010b-\u010b; l-a\u010b\u010benti miktubin; is-cedilla Fran\u010bi\u017ca, e\u010b\u010b.], filwaqt li t-tipa hija tal-istess daqs.", "Minbarra dan, it-test baqa\u2019 jaqbel mal-pa\u0121inazzjoni tal-edizzjoni ta\u2019 qabel b\u2019mod li fl-istess pa\u0121na ta\u017c-\u017cew\u0121 edizzjonijiet differenti jidher pre\u010bi\u017cament l-istess test.", "Sa\u0127ansitra l-blokki dekorattivi u\u017cati fi\u017c-\u017cew\u0121 edizzjonijiet, l-aktar dawk fuq il-qoxra, huma simili ferm\u201d (Zammit, 2007, p. 200).", "Id-dekorazzjonijiet \u017cg\u0127ar li jidhru f\u2019pa\u0121ni varji ta\u017c-\u017cew\u0121 edizzjonijiet tat-Ta\u0121hlim Nisrani", "L-importanza tat-Ta\u0121hlim Nisrani L-istoriku Malti tal-kotba Dr Zammit jikkunsidra \u201cdin it-traduzzjoni ta\u2019 Wzzinu b\u0127ala fost l-aktar kotba influwenti \u2013 u g\u0127aldaqstant importanti \u2013 li qatt \u0121ew stampati b\u2019relazzjoni ma\u2019 Malta.\u201d", "Hu jistqarr li hawn \u201cm\u2019g\u0127andniex pubblikazzjoni b\u2019xi kontenut spettakolari\u201d i\u017cda \u201cl-importanza talkontenut \u2026 to\u0127ro\u0121 mill-fatt li dan kien l-ewwel ktieb stampat bil-Malti,\u201d fatt li \u201cjag\u0127ti lill-ktieb importanza ewlenija fejn tid\u0127ol l-istorja lingwistika\u201d (2007, p. 193).", "Skont Zammit dan il-ktieb \u0127alla \u201cimpatt reli\u0121ju\u017c, lingwistiku, i\u017cda fuq kollox wie\u0127ed li \u010bertament ikkontribwixxa g\u0127al \u010berta omo\u0121eneit\u00e0 u konformi\u017cmu fil-mentalit\u00e0 Maltija\u201d (2007, p. 194).", "Xi tag\u0127rif dwar Wzzinu Hemm min kiteb li Franciscu Wzzinu twieled fl-1678 (Schiavone, 2009) u hemm min kiteb li twieled fl-1694 (Friggieri, 1994-1995, p. 123), i\u017cda Zammit jikteb li tg\u0127ammed l-Isla f\u2019Di\u010bembru tal-1708 (2007, p. 195) \u2013 dak i\u017c-\u017cmien il-mag\u0127mudija kienet issir xi jum jew tnejn wara t-twelid.", "l-a\u010b\u010bent", "L-Ave Maria ta\u2019 Wzzino mqabbla ma\u2019 o\u0127rajn L-Ave Maria ta\u2019 Wzzino (1768, pp. 46-45)", "L-Ave Maria ta\u2019 De Soldanis (Manuskritt 144, ilBiblijoteka Nazzjonali, p. 311, xxviii", "L-Ave Maria kif ting\u0127ad illum kif tidher fuq Laikos.org", "Sliema g\u0127alik, Marija, bil bil--grazzja mimlija.", "Il Il--Mulej mieg\u0127ek, imbierka inti fost in in--nisa, u mbierek il il--frott tal tal--\u0121uf tieg\u0127ek, \u0120es\u00f9.", "Qaddisa Marija, Omm Alla, itlob g\u0127alina, midinbin, issa, u fis fis--sieg\u0127a tal tal--mewt tag\u0127na.", "L-isqof Paolo Alpheran de Bussan \u2014 \u0127allas minn butu lpubblikazzjoni tat-Ta\u0121hlim Nisrani", "Dan il-qassis, mag\u0127ruf g\u0127all-\u0127e\u0121\u0121a li kellu biex ixerred il-fidi, hu l-awtur ta\u2019 \u017cew\u0121 kurunelli bil-Malti, wa\u0127da dedikata lil San Mikiel Arkan\u0121lu (1730) u o\u0127ra dedikata lil Sant\u2019Anna (1741).", "Kien wie\u0127ed mill-a\u0127jar predikaturi bil-Malti: fl-20 ta\u2019 Mejju 1753, g\u0127amel diskors il-Furjana fl-okka\u017cjoni tat-traslazzjoni (pur\u010bissjoni solenni li fiha r-relikwa jew il-\u0121isem mejjet ta\u2019 xi qaddis ji\u0121i ttrasferit minn post g\u0127al ie\u0127or) tal-\u0121isem qaddis ta\u2019 San Kal\u010bidonju.", "Kien rettur tal-Kumpanija ta\u2019 \u0120es\u00f9 u Marija filKnisja ta\u2019 Santu Rokku.", "Kiteb ukoll spe\u010bi ta\u2019 manwal g\u0127all-kappillani bit-titlu Lume ai Parrochi, ovvero Avvertimenti ed Istruzioni ai Curati (Cassar Pullicino, 1962, pp. 14, 15, 16).", "Wzzinu miet fid-19 ta\u2019 Ottubru 1777 (Catania, 2016, p. 5; Friggieri, 1994-1995, p. 123).", "L-Ilsien Malti \u2013 Il-Biera\u0127 u l-lum.", "Sensiela Kotba So\u010bjalisti, Ma\u0127ru\u0121 midDipartiment tat-Tag\u0127rif tal-Partit tal-\u0126addiema, 1994.", "Kitba w kittieba tal-Malti \u2013 LEwwel Ktieb: Sas-Seklu Tmintax, Tag\u0127lim g\u0127allKbar \u2013 4.", "L-Universit\u00e0 Rjali ta' Malta, 1962.", "\u201cIl-Pater Noster bl-Ilsien Malti: Storja lingwistika.\u201d", "\u201cStudju tal-Malti m\u0127addem fl-eqdem \u017cew\u0121 Kateki\u017cmi: it-\u2018Ta\u0121hlim Nisrani\u2019 ta\u2019 Francesco Wzzino (1752) u t-\u2018Ta\u1d87lim Nysrani\u2019 ta\u2019 Cleardo Naudi (1829).\u201d", "Te\u017ci tal-BA (Unuri) tal-Malti, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2016.", "\u201cL-istorja tal-poe\u017cija Maltija.\u201d", "\u201cIl-Malti fl-edizzjonijiet tal-Kateki\u017cmu ta\u2019 Wizzinu 1752-1911.\u201d", "Te\u017ci tal-BA (Unuri) talMalti, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2009.", "\u201cL-Istampa f\u2019Malta u l-Ewwel Kotba bilMalti.\u201d", "Il-Malti \u2013 Rivista tal-Akkademja tal-Malti \u2013 \u0126ar\u0121a Spe\u010bjali LXXXI (2010): 1-27.", "Ktieb it-Talb ta\u2019 \u00c2alenia, u tal-\u00c2oti tas-Sagramenti u tar-Riti u Chirimonyl tal-Knisya, fuq id-Drawa tal-Knisya Mwahhda ta\u2019 l\u2019 Ingilterra u ta\u2019 l\u2019 Irlanda: flimkien mas-Saltery\u00fc ew is-Salmi ta\u2019 David.", "Malta: Fli stamperia ta\u2019 M. Weiss, 1845.", "\u201cIl-Kanonku \u0120ann Piet Fran\u0121isk Agius de", "Soldanis, lessikografu u traduttur.\u201d l-a\u010b\u010bent 16,", "Piet\u00e0: Pubblikazzjonijiet Indipendenza, 2009.", "\u201cL-I\u017cvilupp tal-Kateki\u017cmu Malti.\u201d", "Te\u017ci talBA (\u0120en) tal-Malti, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 1964.", "Ta\u0121hlim Nisrani Migiub Fil Gharbi bl\u2019 ordini ta sant.", "Ta\u0121hlim Nisrani Migiub Fil Gharbi bl\u2019 ordini ta sant.", "\u201cDizzjunarju storiku tal-Malti bba\u017cat fuq it-Tag\u0127lim Nisrani tar-Reverendu Franciscu Wzzino.\u201d", "Te\u017ci tal-BA (Unuri) tal-Malti, lUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2012.", "\u201cDawl \u0121did fuq l-ewwl pubblikazzjoni tal-Kateki\u017cmu Kattoliku bl-ilsien Malti: Ta\u0121\u0127lim Nisrani (1752) ta\u2019 Fran\u0121isku Wzzinu.\u201d", "Il-Malti \u2013 Rivista tal-Akkademja talMalti \u2013 \u0126ar\u0121a LXXIX (2007): 193-217.", "Ivan Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin:", "l-accent@ec.europa.eu \u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or millkontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_17_mt.pdf"}
{"text": ["l-a\u010b\u010bent Pubblikazzjoni tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea \u25ca Numru 18 \u25ca Marzu 2019", "L-EDITORJAL F\u2019\u010bertu sens, ir-rivista l-a\u010b\u010bent saret adult \u2013 din hija t-18-il \u0127ar\u0121a, i\u017cda g\u0127adha tikber ukoll fit-tul.", "Din l-itwal edizzjoni s\u2019issa, avolja xorta ma inkludejniex kulma xtaqna.", "Qatt qg\u0127adt thewden fuq jekk tridx tikteb jedha jew jehda, jew jekk jissemma g\u0127andux jie\u0127u lappostrofu?", "Fl-ewwel taqsima, Louise Vella tie\u0127u spunt millmanwal siewi Nikteb il-Malti Tajjeb ta\u2019 Karl Scicluna biex tix\u0127et ftit dawl fuq l-omofoni.", "Isegwu \u017cew\u0121 artikli fuq aspetti tas-sintassi \u2013 l-ewwel puntata minn sensiela \u0121dida ta\u2019 Mark Amaira dwar il-qbil grammatikali, u studju ta\u2019 Ray Fabri fuq l-u\u017cu tal-artiklu definit \u2013 biex imbag\u0127ad immorru lura g\u0127allortografija b\u2019sommarju tar-rapport finali tad-De\u010bi\u017cjonijiet 2 tal-KNLM.", "Qatt smajt bil-Katerina g\u0127olli denbek, jew bil-kappillan li jerfa\u2019 denbu u jnitten kull m\u2019hawn?", "Jinstemg\u0127u qishom kliem minn xi g\u0127anja tat-tfal, i\u017cda fil-fatt huma ismijiet ta\u2019 insett!", "It-tieni taqsima tibda b\u2019artiklu mill-entomologu David Dandria dwar it-tismija tal-insetti.", "Imbag\u0127ad nid\u0127lu ftit fitterminolo\u0121ija tas-snajja\u2019, b\u2019rapport fuq ta\u0127dita mog\u0127tija minn \u0120u\u017ci Gatt.", "Marbuta ma\u2019 din hemm pre\u017centazzjoni minn Clyde Triganza tat-Termattwalit\u00e0, berqa informattiva regolari (imxerrda fost ittradutturi Maltin tal-KE u fuq il-pa\u0121na Facebook ta\u2019 l-a\u010b\u010bent) li \u017c\u017commna a\u0121\u0121ornati fuq de\u010bi\u017cjonijiet u distinzjonijiet terminolo\u0121i\u010bi ewlenin.", "Il-vja\u0121\u0121 madwar il-mappa fi\u017cika tad-dinja bil-Malti jkompli, bil\u0127ames tappa ddur mat-toponomija tal-Amerka ta\u2019 Fuq.", "Fiha ner\u0121g\u0127u nist\u0127arr\u0121u l-u\u017cu jew in-nuqqas tal-artiklu definit, ma\u2019 ismijiet ta\u2019 stati, g\u017cejjer jew ib\u0127ra.", "Fit-tielet taqsima, im\u017cewqa \u0121mielha, insibu dossier ikkurat minn Alan Delia dwar it-traduzzjoni bilmagna tal-\u0121enerazzjoni l-\u0121dida, li flok tissejjes fuq il-materja prima tal-istatistika qieg\u0127da tinbena ikompli f\u2019pa\u0121na 2", "l-a\u010b\u010bent", "IL-WERREJ BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta L-omofoni fil-Malti Il-qbil grammatikali: l-ewwel parti L-artiklu definit fil-Malti: xi \u0127sibijiet fuq l-u\u017cu Id-De\u010bi\u017cjonijiet 2: Il-kitba tal-kliem mill-Ingli\u017c fil-Malti Il-Linji Gwida Interni: L-ordni sintattika fil-fra\u017ci nominali KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija L-ismijiet tal-insetti Kliem is-snajja\u02bc: ta\u0127dita ta\u02bc \u0120u\u017ci Gatt It-Termattwalit\u00e0 Lejn mappa tad-dinja bil-Malti 5: L-Amerka ta\u2019 Fuq MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra It-Traduzzjoni bil-Magna: se t\u0127alli spazju g\u0127all-intervent uman?", "L-(ir)realit\u00e0 tal-\u0127in Ilsienna Ix-xog\u0127lijiet Klassi\u010bi u l-kitbiet ta\u2019 Santu Wistin bil-Malti L-ewwel parti Xi ttradu\u010bejna dan l-a\u0127\u0127ar?", "\u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din ilpubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la lKummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u.", "Ma\u2019 din l-edizzjoni \u2013", "It-tim ta\u2019 l-a\u010b\u010bent Koedituri: Antoine Cassar, Alan Delia, Louise Vella Editur tal-istil: Claire Bonello (mill-Qorti tal-\u0120ustizzja) Impa\u0121nar, disinn u grafika: Alan Delia, Mark Amaira Suppliment terminolo\u0121iku: Jeantide Naudi, Jennifer Debarro Pretrattament: Marija Agius Segretarju: Ivan Said Distribuzzjoni: Maryann Agius Relazzjonijiet Pubbli\u010bi: David Schembri", "Il-Mappa tal-Amerka ta\u2019 Fuq Is-Suppliment terminolo\u0121iku: \u201cBa\u0121it tal-UE modern g\u0127al Unjoni li tipprote\u0121i, tag\u0127ti s-setg\u0127a u tiddefendi\" It-terminolo\u0121ija ewlenija tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali g\u0127all-2021-2027.", "permezz tal-intelli\u0121enza artifi\u010bjali.", "L-iskop mhuwiex li tie\u0127u post ittradutturi tad-demm u l-la\u0127am (illa\u0127am li j\u0127oss l-ambigwetajiet u lkuntesti), i\u017cda li t\u0127affifilna l-iktar xog\u0127ol ta\u2019 natura \u2018mekkanika\u2019 u tiffrankalna l-\u0127in.", "L-artiklu li jmiss, interessantissmu, huwa proprju fuq il-kliem marbut mal-\u0127in, millperspettiva filosofika u legali ta\u2019 Alan Xuereb.", "Kit Azzopardi jintrodu\u010bi s-sensiela televi\u017civa Ilsienna, programm innovattiv li qed ikisser l-isterjotipi fuq il-Malti billi jippre\u017centah b\u0127ala g\u0127odda versatili u plurali.", "Ivan Said i\u017comm l-appuntament tieg\u0127u billi jiffoka fuq it-traduzzjoni ta\u2019 \u010berti xog\u0127lijiet klassi\u010bi, fosthom il-\u0127rejjef ta\u2019 Esopu.", "Ir-rivista tag\u0127laq b\u2019kolonna \u0121dida, Xi ttradu\u010bejna dan la\u0127\u0127ar?, li fiha Mark Vella ji\u0121bor tag\u0127rif dwar pro\u0121etti ewlenin tieg\u0127u b\u0127ala Uffi\u010bjal tal-Lingwa.", "B\u0127as-soltu, ma\u2019 din il-\u0127ar\u0121a ssib ukoll is-Suppliment Terminolo\u0121iku, did-darba marbut mal-Qafas Finanzjarju Pluriennali, sinsla ta\u2019 eluf ta\u2019 dokumenti o\u0127ra, kif ukoll mappa fi\u017cika tal-Amerka ta\u2019 Fuq.", "Nittamaw li tedha taqra din il\u0127ar\u0121a, u li bis-sa\u0127\u0127a tal-interess tieg\u0127ek, ir-rivista tkompli tikber bla ma tehda.", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019dan il-bulettin:", "l-accent@ec.europa.eu Antoine Cassar f\u2019isem il-Bord Editorjali", "l-a\u010b\u010bent", "BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "L-omofoni fil-Malti Louise Vella", "ull min jag\u0127mel l-isforz li jitg\u0127allem jikteb bil-Malti tajjeb, jiffrustra ru\u0127u meta jara l-Malti miktub addo\u010b\u010b fuq xi pubblikazzjoni li tasallu d-dar, fuq linternet jew fuq it-televixin.", "G\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar snin, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti organizza bosta korsijiet ta\u2019 a\u0121\u0121ornament filkitba tal-Malti kemm g\u0127all-g\u0127alliema u kemm g\u0127all-\u0121enituri, biex listudenti \u017cg\u0127ar ikollhom min jiggwidahom tajjeb.", "Hemm ukoll kors l-Universit\u00e0 g\u0127al min hu interessat jitg\u0127allem jikteb Malti pre\u010bi\u017c, u dan il-kors jattenduh studenti, \u0121urnalisti, nutara, tradutturi, uffi\u010bjali pubbli\u010bi, u o\u0127rajn.", "Ma\u017c\u017cmien qed ji\u017cviluppaw ukoll ri\u017corsi primi biex jg\u0127inu fil-kitba ta\u2019 lsienna.", "Il-pubblikazzjoni l-a\u010b\u010bent t\u0127obb tippromwovi ri\u017corsi ta\u2019 kwalit\u00e0 u b\u0127alma timbotta siti elettroni\u010bi ta\u2019 min joqg\u0127od fuqhom, din id-darba qed tfakkar lill-qarrejja tag\u0127ha f\u2019xog\u0127ol pjuttost ri\u010benti: Nikteb ilMalti Tajjeb \u2014 Manwal Prattiku tal-Ortografija (BDL Publishing).", "L-awtur, Karl Scicluna, li \u0121ieli kkontribwixxa kitbiet f\u2019din ir-rivista minkejja li mhuwiex traduttur mal-istituzzjonijiet tal-UE, huwa g\u0127alliem tal-Malti u jag\u0127ti anki lek\u010bers fil-Kors tal-Qarrejja tal-Provi bil-Malti (l-Universit\u00e0).", "Illum qed nirriprodu\u010bu w\u0127ud mill-omofoni li s-Sur Scicluna jsemmi fil-manwal tieg\u0127u.", "L-omofoni huma kliem li g\u0127alkemm jinstema\u2019 l-istess, jinkiteb b\u2019mod differenti.", "Tisma\u2019 \u0127afna lil min jg\u0127id li g\u0127alkemm jitkellem bil-Malti, meta ji\u0121i biex jikteb ikun pront jaqleb g\u0127all-Ingli\u017c.", "L-g\u0127an tag\u0127na hu li l-a\u010b\u010bent jil\u0127aq kemm jista\u2019 jkun nies, biex kulma jmur nibdew naraw il-Malti miktub, u miktub tajjeb.", "Kif jg\u0127id is-sit tal-Kunsill tal-Malti: \u201cIl-Malti tib\u017cax minnu, ib\u017ca\u2019 g\u0127alih\u201d.", "l-a\u010b\u010bent", "L-omofoni u l-kliem li jixxiebah bela\u2019 \u2013 belg\u0127a \u2013 belha \u0126ija bela\u2019 xewka waqt li kien qed jiekol ikla \u0127ut.", "\u0126adt belg\u0127a te u qg\u0127adt naqra l-gazzetta.", "Lil o\u0127ti ma nifla\u0127hiex meta toqg\u0127od tilg\u0127abha talbelha.", "\u0127add \u2013 \u0127att \u2013 \u0126add \u2013 \u0127adt X\u0127in wasalt lura d-dar ma sibt lil \u0127add.", "Il-lavrant \u0127att il-kaxxi minn \u0121ol-vann.", "Nhar il-\u0126add se mmur \u0121urnata Sqallija.", "Imnalla \u0127adt l-umbrella mieg\u0127i g\u0127ax kont insir g\u0127asra.", "dar \u2013 dahar Tlaqt mid-dar tard u \u0127allejt i\u010b-\u010bwievet warajja.", "Malli dar il-kantuniera ltaqa\u2019 ma\u2019 sie\u0127bu.", "Importanti li tpo\u0121\u0121i dritt ma\u2019 dahar is-si\u0121\u0121u.", "jedha \u2013 jehda In-nannu kien jedha jsewwi xi bi\u010b\u010ba g\u0127amara biex jg\u0127addi l-\u0127in.", "L-alarm ta\u2019 \u0127dejna qabad idoqq bla ma jehda u qabbadni w\u0121ig\u0127 ta\u2019 ras.", "\u0121ieh \u2013 \u0121ie\u0127 Salvu tefa\u2019 l-mel\u0127 flok iz-zokkor u l-kejk \u0121ieh tassew \u0127a\u017cin.", "Il-Mosta hemm monument f\u2019\u0121ie\u0127 il-vittmi tal-gwerra Mostin.", "jg\u0127inha \u2013 jg\u0127inna Janice talbet lil binha biex jg\u0127inha ta\u0127sel il-platti.", "Meta nkunu f\u2019xi diffikult\u00e0 napprezzaw jekk xi \u0127add jg\u0127inna.", "g\u0127ada \u2013 g\u0127adha G\u0127ada be\u0127siebi mmur sal-Belt biex nixtri libsa.", "Dik id-dar waqg\u0127et fil-gwerra u sal-lum g\u0127adha ma nbnietx.", "jissemma \u2013 jissemma\u2019 F\u2019dokument storiku jissemma pri\u0121unier Tork li rnexxielu ja\u0127rab minn fuq ix-xwieni tal-Ordni.", "Henry qag\u0127ad jissemma\u2019 lil ommu titkellem ma\u2019 missieru.", "g\u0127adsa \u2013 g\u0127atsa \u2013 g\u0127azza Il-bug\u0127addasa organizzaw g\u0127adsa b\u2019risq il-karit\u00e0 flin\u0127awi tad-Dwejra.", "In-nanna tinkwieta \u0127afna u mal-ewwel g\u0127atsa tg\u0127idlek li tkun \u0127adt ri\u0127.", "G\u0127azza fuq il-wi\u010b\u010b titqies b\u0127ala sinjal tas-sbu\u0127ija.", "kas \u2013 ka\u017c Fil-\u0127ajja m\u2019g\u0127andekx tag\u0127ti kas ta\u2019 kulma tisma\u2019.", "Il-pulizija kien sodisfatt meta solva l-ka\u017c tal-pittura misruqa.", "g\u0127ar \u2013 ag\u0127ar Int u miexi ta\u0127t xi rdum spiss issib xi g\u0127ar jew \u0127ofra fil-blat.", "Fis-sajf g\u0127addejt mill-ag\u0127ar esperjenza ta\u2019 \u0127ajti meta da\u0127lu fuqna bil-karozza. g\u0127atu \u2013 ag\u0127tu Insejt inpo\u0121\u0121i l-g\u0127atu fuq il-borma u x\u0127in g\u0127ela lmis\u0127un beda tiela\u2019 \u0127afna fwar.", "\u201cAg\u0127tu d-donazzjonijiet tag\u0127kom!\u201d huwa l-appell ta\u2019 kull sena f\u2019L-Istrina. g\u0127a\u017cel \u2013 ag\u0127\u017cel Fil-qu\u010b\u010bija t-tifel g\u0127a\u017cel kuruna u kul\u0127add qal li se jsir qassis.", "L-g\u0127a\u017cel huwa materjal fin li minnu jsiru \u0127wejje\u0121 \u0127fief li j\u017commuk frisk.", "Ag\u0127\u017cel dejjem dak li hu l-a\u0127jar g\u0127alik fil-\u0127ajja. heme\u017c \u2013 g\u0127eme\u017c L-iskrivan heme\u017c id-dokument mal-ittra u bag\u0127athom bil-posta.", "Il-missier g\u0127eme\u017c lil ibnu biex jurih li kien qed ji\u010b\u010bajta.", "kera \u2013 kerha Illejla \u0121ej sid il-kera biex in\u0127allsu tax-xahrejn li \u0121ejjin.", "It-tifel imbotta lil \u0127uh u ommu tatu \u0127arsa kerha. kolla \u2013 kollha Inkisirli va\u017cun antik u wa\u0127\u0127altu bil-kolla.", "Ommi sajret tliet torti u kilniehom kollha. min \u2013 minn Min se jixtrihom il-biljetti g\u0127all-kun\u010bert?", "G\u0127addejt minn triq imwarrba u ntlift. minna \u2013 minnha L-ebda wie\u0127ed minna ma wasal fil-\u0127in g\u0127ax-xog\u0127ol.", "Il-katusa nstaddet u l-ilma ma bediex jg\u0127addi minnha. imqatta\u2019 \u2013 imqattg\u0127a Spi\u010b\u010bajt bil-qalziet imqatta\u2019 wara li \u017claqt f\u2019g\u0127adira ilma.", "G\u0127andi b\u017conn basla mqattg\u0127a u bott tadam g\u0127az-zalza. imwe\u0121\u0121a\u2019 \u2013 imwe\u0121\u0121g\u0127a Il-log\u0127ba waqfet g\u0127al ftit minuti g\u0127ax kien hemm plejer imwe\u0121\u0121a\u2019 ma\u0121enb il-lasta.", "Rajt mara mwe\u0121\u0121g\u0127a fuq bank u mort nag\u0127tiha lg\u0127ajnuna.", "l-a\u010b\u010bent", "\u0126ajr lil Peter Magro, g\u0127alliem tal-Arti u illustratur https://www.instagram.com/peter.m_art/ https://www.facebook.com/pmagro11/", "nar \u2013 nhar Il-purtiera \u0127adet in-nar u fi ftit minuti qabdet il-kamra kollha.", "In\u0127obb immur nistad nhar ta\u2019 Sibt filg\u0127odu kmieni.", "sema\u2019 \u2013 sema \u0120anni sema\u2019 d-diska favorita tieg\u0127u.", "Fis-sema beda jifforma s-s\u0127ab u donnha kienet \u0121ejja xxita.", "ors \u2013 g\u0127ors L-ors kapa\u010bi ja\u0127taf \u0127uta b\u2019difrejh.", "It-tfal l-g\u0127ors tag\u0127hom ji\u0121ru u jilag\u0127bu waqt xi festin.", "tatu \u2013 tag\u0127tu L-omm \u017cammet il-weg\u0127da tag\u0127ha ma\u2019 binha u tatu rigal meta g\u0127adda mill-e\u017camijiet.", "L-appell tag\u0127na hu li tkomplu tag\u0127tu d-demm.", "qag\u0127ad \u2013 qg\u0127ad tiela\u2019 \u2013 tielg\u0127a L-arlo\u0121\u0121 qag\u0127ad e\u017catt fil-kaxxa li sibtlu.", "Il-\u0127addiem tfixkel hu u tiela\u2019 s-sellum, u we\u0121\u0121a\u2019 siequ.", "In-numru \u017cg\u0127ir ta\u2019 persuni bla xog\u0127ol jindika li fil-pajji\u017c Kien riesaq is-sajf u t-temperatura bdiet tielg\u0127a mhux naqas il-qg\u0127ad. \u0127a\u017cin. qatt \u2013 qadd \u2013 qg\u0127adt wiesa\u2019 \u2013 wiesg\u0127a Fil-\u0127ajja qatt m\u2019g\u0127andek ti\u0121\u0121udika lil \u0127add.", "Il-qalziet beda ji\u0121ini wiesa\u2019 u kelli ndejqu ftit.", "Il-qies tal-qadd hu importanti meta ti\u0121i biex tixtri qalziet Rumanz twil normalment ikun fih firxa wiesg\u0127a ta\u2019 jew libsa. karattri u episodji.", "Wasalt kmieni d-dar u qg\u0127adt bilqieg\u0127da naqra ktieb. qatta \u2013 qatta\u2019 Il-bidwi qabad qatta silla u taha li\u017c-\u017cwiemel biex jikluha.", "L-istudent qatta\u2019 l-karta u beda jikteb mill-\u0121did. rag\u0127wa \u2013 rawha Il-birra trid tferrag\u0127ha bil-mod g\u0127ax inkella ttella\u2019 \u0127afna rag\u0127wa.", "Il-wirja tal-vari kienet sabi\u0127a u rawha \u0127afna nies.", "xag\u0127ar \u2013 xahar Illum tara \u0127afna stili ta\u2019 xag\u0127ar differenti anke fuq lir\u0121iel.", "B\u0127al-lum xahar g\u0127andi t-tie\u0121 tal-ku\u0121ina. \u017car \u2013 \u017cahar \u2013 \u017cg\u0127ar Luca \u017car lil sie\u0127bu l-isptar u \u0127adlu flixkun ilma.", "Fil-\u0121nien kien hemm ri\u0127a tfu\u0127 ta\u2019 \u017cahar tal-larin\u0121.", "In-nanniet bilkemm jiftakruha l-gwerra, g\u0127ax kienu g\u0127adhom \u017cg\u0127ar \u0127afna.", "l-a\u010b\u010bent", "Il-qbil grammatikali: l-ewwel parti Mark Amaira", "ista\u2019 jkun li fit-ta\u0127dit qajla nag\u0127tu kas, i\u017cda kwistjoni ewlenija meta ni\u0121u biex niktbu l-Malti hi l-qbil grammatikali.", "Filfatt, bilkemm g\u0127adni ktibt l-ewwel sentenza li ma kienx hemm min staqsieni g\u0127alfejn u\u017cajt \u201chi l-qbil grammatikali\u201d f\u2019dik is-sentenza u mhux \u201chu l-qbil grammatikali\u02ee.", "\u0126addie\u0127or kien pront qabe\u017c u wie\u0121bu, \u201cBiex taqbel ma\u2019 \u2018kwistjoni ewlenija\u2019, mhux hekk?\u201d", "Din hi dik li Albert Borg, f\u2019Ilsienna jsej\u0127ilha sentenza ekwattiva, b\u0127al meta fil-matematika jkollna a=b u allura b=a. Jekk nie\u0127u e\u017cempju bl-erba\u2019 permutazzjonijiet possibbli, nista\u2019 ng\u0127id: 1.", "L-Awstralja hija l-pajji\u017c tal-kangar\u00f9.", "L-Awstralja huwa l-pajji\u017c tal-kangar\u00f9.", "Il-pajji\u017c tal-kangar\u00f9 huwa l-Awstralja.", "Il-pajji\u017c tal-kangar\u00f9 hija l-Awstralja.", "Skont l-idjolett tieg\u0127i, l-ebda wa\u0127da minnhom ma tistona.", "Madankollu mill-korpus u millesperjenza tieg\u0127i bir-revi\u017cjonijiet tal-kitba jidher li l-kittieba donnhom jippreferu jag\u0127mlu l-qbil mal-fra\u017ci nominali ta\u2019 qabel, ji\u0121ifieri \u201fLAwstralja hija...\u02ee u \u201fIl-pajji\u017c huwa...\u02ee Imbag\u0127ad \u0127addie\u0127or staqsieni liema minn dawn g\u0127andna niktbu: \u201fWie\u0127ed/Wa\u0127da millpajji\u017ci involuti hija Malta.\u02ee Il-fra\u017ci tal-bidu: \u201cwie\u0127ed/wa\u0127da mill-pajji\u017ci involuti\u201d qed tirreferi g\u0127al pajji\u017c (nom fis-singular maskil) partikolari u allura fl-idjolett tieg\u0127i jidhirli li g\u0127andna nu\u017caw \u201fwie\u0127ed\u02ee; b\u0127alma konna 6", "nu\u017caw il-forma fil-femminil \u201fwa\u0127da\u02ee kieku qed nirreferu g\u0127al xi nom fil-femminil.", "Filwaqt li l-qbil tal-espressjoni kopulari \u201fhuwa/hija Malta\u02ee jimxi skont il-fra\u017ci nominali ta\u2019 qabel.", "Id-diskussjoni dwar dan g\u0127adha fil-bidu filMalti, u ktiba ewlenija li nirreferi g\u0127aliha flargumentazzjonijiet tieg\u0127i hi \u2018To agree or not to agree: suspension of formal agreement in Maltese\u2019 ta\u2019 Ray Fabri.", "Ng\u0127idu a\u0127na, tistaqsi fil-Malti xi ng\u0127idu u x\u2019niktbu: \u201cTazza nbid a\u0127mar\u02ee jew \u201cTazza nbid \u0127amra\u02ee?", "F\u2019Ilsienna, Borg isemmi xi e\u017cempji o\u0127rajn fejn il-qbil grammatikali ma jg\u0127inniex nag\u0127rfu liema hu s-su\u0121\u0121ett tas-sentenza u liema hu lo\u0121\u0121ett.", "E\u017cempju, min qatel lil min f\u2019dawn ittlissiniet?", "U g\u0127alhekk, la l-qbil grammatikali ma jaqdiniex, Borg isemmi limportanza tal-intonazzjoni f\u2019dan il-ka\u017c, biex niddistingwu u niftiehmu fit-ta\u0127dit.", "Il-verbi impersonali u l-psewdoverbi U\u0127ud mill-aktar \u017cew\u0121 subkategoriji li jo\u0127olqu differenzi bejn il-kelliema/kittieba fejn jid\u0127ol il-qbil grammatikali huma l-hekk imsej\u0127a verbi impersonali u psewdoverbi.", "Dawn nittrattahom f\u2019te\u017ci minn tieg\u0127i dwar Il-Kategoriji Grammatikali tal-Malti, filwaqt li lpsewdoverbi jid\u0127ol fihom fid-dettall ukoll John Peterson fil-ktiba Pseudo-Verbs: An analysis of non-verbal (co-)predication in Maltese.", "Fuq fuq, il-verbi impersonali huma dawk ilverbi li ma jinflettux b\u0127all-bqija tal-verbi, li j\u017commu dejjem il-forma tat-tielet persuna singular maskil fl-imperfett, u \u0121ieli fil-perfett,", "l-a\u010b\u010bent", "u li \u0127afna drabi jinhem\u017cu mag\u0127hom is-suffissi pronominali tal-verb (diretti jew indiretti) biex jirreferu g\u0127as-su\u0121\u0121ett, minflok g\u0127all-o\u0121\u0121ett tas-sentenza, e\u017c: jisimni, jixraqlek, xeraqlek, je\u0127ti\u0121ilhom.", "Infatti ljen\u0127tie\u0121 li fid-dokumenti le\u0121i\u017clattivi nu\u017caw b\u0127ala traduzzjoni ta\u2019 \u201fshould\u02ee hija wkoll verb impersonali u varjant s\u0127i\u0127 tal-verb impersonali je\u0127tie\u0121.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-psewdoverbi huma elementi o\u0127rajn li b\u0127all-verbi impersonali, jing\u0127aqdu mag\u0127hom is-suffissi pronominali verbali u nominali biex jaqdu funzjoni verbali f\u2019sentenza, e\u017c: qisni, be\u0127siebek, g\u0127andhom.", "Fejn jid\u0127lu dawn i\u017c-\u017cew\u0121 subkategoriji, fil-kitba jew fit-ta\u0127dit jidher nuqqas ta\u2019 qbil bejn il-kelliema nattivi meta j\u0127addmuhom wara xulxin, pere\u017cempju f\u2019dawn l-ordnijiet: <verb><verb impersonali>, jew <verb><psewdoverb>, jew <psewdoverb><verb impersonali>, jew <psewdoverb><psewdoverb>, u o\u0127rajn.", "U\u0127ud iqisu s-suffiss pronominali tal-psewdoverb b\u0127ala element invarjabbli, u jkun xi jkun is-su\u0121\u0121ett i\u0127alluh fit-tielet persuna singular, filwaqt li o\u0127rajn jinflettuh g\u0127all-persuna/g\u0127add/\u0121ens tas-su\u0121\u0121ett tassentenza bl-istess mod kif jinflettu s-suffiss pronominali tal-verb impersonali ta\u2019 warajh.", "Ng\u0127idu a\u0127na, u\u0127ud jg\u0127idu (bla qbil): \u201fDawn g\u0127andu jkollhom tikketta\u02ee, filwaqt li o\u0127rajn jg\u0127idu (bil-qbil): \u201fDawn g\u0127andhom ikollhom tikketta\u02ee.", "Jew u\u0127ud jiktbu (bla qbil): \u201fF\u2019dan ir-ritratt, jien kien qisu g\u0127andi \u0127amsin sena\u02ee, filwaqt li o\u0127rajn jiktbu (bil-qbil): \u201fJien kien qisni g\u0127andi \u0127amsin sena\u02ee, jew \u201fJien kont qisni g\u0127andi \u0127amsin sena\u02ee.", "Fi ftit kliem, je\u017cisti dan l-ispettru: Invarjabbli Jien", "Varjabbli qis-", "Invarjabbli Jien", "g\u0127and-", "Varjabbli", "Invarjabbli", "Varjabbli", "g\u0127and-", "Varjabbli", "Invarjabbli", "Varjabbli", "Invarjabbli", "Varjabbli", "g\u0127and-", "Minkejja dawn l-osservazzjonijiet dwar il-varjazzjoni fl-u\u017cu, biex a\u0127na t-tradutturi nkunu konsistenti f\u2019xog\u0127olna, Il-Linji Gwida Interni (LGI) jag\u0127mluha \u010bara li \u201cl-psewdoverbi, b\u0127al g\u0127andu, ma jridux jaqblu mas-su\u0121\u0121ett fl-g\u0127add u fil-\u0121ens, anki fil-kuntest ta\u2019 kellu\u201d i\u017cda jibqg\u0127u invarjabbli.", "(Qed nirreferi g\u0127an-nota 8 fil-LGI.)", "Din id-deskrizzjoni lingwistika tal-qbil grammatikali be\u0127siebni nkompliha fl-edizzjoni li jmiss b\u2019aktar e\u017cempji ta\u2019 qbil u nuqqas ta\u2019 qbil, u bi gwidi li jg\u0127inuna fit-traduzzjonijiet.", "Mark Amaira huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "l-a\u010b\u010bent", "L-artiklu definit fil-Malti: xi \u0127sibijiet fuq l-u\u017cu Prof. Ray Fabri", "awn li \u0121ejjin huma xi osservazzjonijiet fuq l-u\u017cu tal-artiklu definit (minn issa \u2019l quddiem \u201clartiklu\u201d) fil-Malti.", "L-artiklu fil-Malti g\u0127adu ma \u0121iex studjat fid-dettall formalment u, g\u0127aldaqstant, dawn li \u0121ejjin huma biss xi \u0127sibijiet preliminari bba\u017cati fuq lintwizzjonijiet lingwisti\u010bi tieg\u0127i u infurmati mill-esperjenza tieg\u0127i fir-ri\u010berka u t-tag\u0127lim tal-lingwistika.", "Ninkora\u0121\u0121ixxi lill-qarrejja ja\u0127sbu fuq dan li se ng\u0127id u jifformaw lopinjoni tag\u0127hom.", "Nibdew bl-e\u017cempju (1a) bl-Ingli\u017c traduzzjoni tieg\u0127u fil-Malti (1b) u (1\u010b).", "Hawnhekk ferra\u2019 ilma, bin-nom ilma ming\u0127ajr l-artiklu, mhijiex a\u010b\u010bettabbli fil-Malti, u g\u0127andha tkun ferra\u2019 l-ilma, bl-artiklu b\u0127alma hemm f\u2019(1\u010b).", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, jekk nie\u0127du ka\u017c ftit differenti, li fih g\u0127andna l-kelma litru qabel ilma, ji\u0121ifieri \u201cPour a litre of water\u201d, l-artiklu ma jistax jintu\u017ca; mela: ferra\u2019 litru ilma u mhux ferra\u2019 l8", "Ng\u0127idu ferra\u2019 l-litru ilma meta nnom (ilma) ikun ikkwalifikat jew di\u0121\u00e0 mag\u0127ruf mill-kuntest, b\u0127alma jidher fl-e\u017cempju Ferra\u2019 l-litru ilma li tkun ippreparajt.", "Il-mistoqsija hija g\u0127aliex *ferra\u2019 ilma mhijiex a\u010b\u010bettabbli.", "Qabel inwie\u0121eb, nixtieq nie\u0127u e\u017cempju ie\u0127or li jista\u2019 jg\u0127inna ni\u010b\u010baraw laffarijiet.", "Jekk minflok ilma nie\u0127du, ng\u0127idu a\u0127na, in-nom flixkun, naraw li jkollna effett differenti.", "Is-sentenza bl-Ingli\u017c \u201cPlace a bottle on the table\u201d nittradu\u010buha Po\u0121\u0121i flixkun fuq il-mejda u mhux Po\u0121\u0121i l-flixkun fuq il-mejda, li hija ttraduzzjoni ta\u2019 \u201cPlace the bottle on the table\u201d.", "Mela d-differenza jidher li g\u0127andha x\u2019taqsam mat-tip ta\u2019 nom li jkollna, u l-mistoqsija issa hi fuq x\u2019inhi d-differenza fil-grammatika ta\u017c\u017cew\u0121 nomi ilma u flixkun.", "In-nom ilma ma jistax jing\u0127add (bl-Ingli\u017c jissejja\u0127 \u201cuncountable\u201d jew \u201cmass noun\u201d), waqt li n-nom flixkun jista\u2019 (e\u017c. \u017cew\u0121 fliexken).", "Li jidher li qed ji\u0121ri huwa li, filMalti, in-nom tal-massa ma jistax jidher wa\u0127du ming\u0127ajr xi tip ta\u2019 determinant, li jista\u2019 jkun lartiklu imma jista\u2019 jkun ukoll kwantifikatur, b\u0127al ftit, \u0127afna, jew litru.", "Fid-dawl ta\u2019 dan, hija interessanti wkoll losservazzjoni li \u0121ejja, li g\u0127all-ewwel tidher li tikkontradixxi dak li g\u0127adni kemm spjegajt g\u0127ax in-nom tal-massa ilma jidher ming\u0127ajr lartiklu jew kwantifikatur.", "(Is-sing ta\u2019 ta\u0127t jindika l-a\u010b\u010bent tal-kelma (stress): sing doppju = l-a\u010b\u010bent primarju, u sing wie\u0127ed = l-a\u010b\u010bent sekondarju.)", "l-a\u010b\u010bent", "\u201c... hemm aktar minn fattur wie\u0127ed li jiddetermina meta jintu\u017ca l-artiklu ma\u2019 nom filMalti li fl-Ingli\u017c ikun indefinit.\u201d 2a) Ixrob ilma (kemm tifla\u0127) b) *Ixrob l-ilma \u010b) *Ixrob ilma d) Ixrob l-ilma Dawn l-e\u017cempji juruna li l-affarijiet huma xi ftit aktar ikkumplikati, fis-sens li rridu ninvolvu wkoll il-fattur tal-a\u010b\u010bent (\u201cstress\u201d).", "Dawn il-fatti nistg\u0127u niddeskrivuhom hekk: meta l-a\u010b\u010bent primarju jaqa\u2019 fuq il-verb, innom tal-massa ma jistax ikollu l-artiklu (qabbel 2a u 2b), imma meta l-a\u010b\u010bent primarju jaqa\u2019 fuq in-nom, dan irid ikollu l-artiklu biex ilkostruzzjoni tkun a\u010bettabbli (qabbel 2\u010b u 2d).", "Interessanti li, f\u2019dan il-ka\u017c, it-tip tan-nom (talmassa jew tal-g\u0127add) jag\u0127mel differenza wkoll fl-u\u017cu tal-artiklu, kif juri l-e\u017cempju li \u0121ej binnom tal-g\u0127add (countable) flixkun.", "3a) \u0120ib flixkun b) *\u0120ib il-flixkun (imma: \u0120ibu l-flixkun) \u010b) \u0120ib flixkun d) \u0120ib il-flixkun (imma: \u0120ibu l-flixkun) Dawn l-e\u017cempji juru li hemm aktar minn fattur wie\u0127ed li jiddetermina meta jintu\u017ca l-artiklu ma\u2019 nom fil-Malti li fl-Ingli\u017c ikun indefinit.", "Issa \u0127a n\u0127arsu lejn l-u\u017cu tal-artiklu f\u2019dawn le\u017cempji li \u0121ejjin u nqabbluhom ma\u2019 dawk li ddiskutejna s\u2019issa.", "4a) L-ori\u0121inali bl-Ingli\u017c Copernicus is a global game changer in Earth Observation, a domain which was traditionally reserved for governments, large companies and scientists. b) It-traduzzjoni ori\u0121inali Copernicus hu rivoluzzjoni globali flOsservazzjoni tad-Dinja, dominju li tradizzjonalment kien ri\u017cervat g\u0127al gvernijiet, g\u0127al kumpaniji, u g\u0127al xjenzjati. \u010b) It-traduzzjoni mibdula Copernicus hu rivoluzzjoni globali flOsservazzjoni tad-Dinja, dominju li tradizzjonalment kien ri\u017cervat g\u0127allgvernijiet, g\u0127all-kumpaniji, u g\u0127axxjenzjati.", "Il-fatti huma simili: waqt li fl-Ingli\u017c ma jintu\u017cax l-artiklu, fil-Malti huwa aktar \u201cnaturali\u201d li jintu\u017ca.", "G\u0127aliex?", "Id-differenza bejn dawn l-e\u017cempji u dawk ta\u2019 qabel hi li n-nomi relevanti f\u2019(4) huma kollha fil-plural.", "Jidher li dak li g\u0127idt fuq in-nom talmassa japplika wkoll g\u0127an-nom fil-plural, ji\u0121ifieri li n-nom fil-Malti jintu\u017ca bl-artiklu (jew b\u2019determinant ie\u0127or, e\u017c. kwantifikatur: g\u0127al \u0127afna gvernijiet).", "Din mhijiex xi \u0127a\u0121a sorprendenti g\u0127aliex huwa fatt mag\u0127ruf flistudju tal-grammatika li n-nomi tal-massa u nnomi fil-plural jixxiebhu f\u2019\u0127afna aspetti.", "Mhux lok hawnhekk li nelabora u nid\u0127ol fid-dettall fuq teoriji tal-grammatika imma tajjeb li wie\u0127ed jie\u0127u nota ta\u2019 dan il-punt.", "Interessanti wkoll li jidher li, f\u2019dan il-ka\u017c, huwa a\u010b\u010bettabbli li n-nom fil-plural jintu\u017ca 9", "l-a\u010b\u010bent", "ming\u0127ajr l-artiklu jekk ikun ikkwalifikat b\u2019xi mod; e\u017c. kien ri\u017cervat biss g\u0127al xjenzjati b\u2019esperjenza fil-qasam.", "Mela, b\u2019mod \u0121enerali, jidher li nistg\u0127u ng\u0127idu li, f\u2019\u010berti kuntesti, fil-Malti jintu\u017ca l-artiklu meta fl-Ingli\u017c ma jintu\u017cax jew meta fl-Ingli\u017c jintu\u017ca l-artiklu indefinit (a/an).", "Hawn xi e\u017cempji o\u0127ra: l-intwizzjoni tg\u0127idli li f\u2019dawn li \u0121ejjin il-varjanti (b), bl-artiklu, hija dik a\u010b\u010bettabbli jew g\u0127allinqas aktar \u201cnaturali\u201d.", "Din id-darba, in\u0127alli g\u0127all-qarrejja ja\u0127sbu huma fuq ir-ra\u0121uni l-g\u0127aliex il-forma bl-artiklu hija a\u0127jar, jew l-unika wa\u0127da a\u010b\u010bettabbli.", "5a) The processing operations of personal data in the context of consultations are necessary. b) L-operazzjonijiet tal-ippro\u010bessar ta\u2019 dejta personali fil-kuntest ta\u2019 konsultazzjonijiet hemm b\u017connhom. \u010b) L-operazzjonijiet tal-ippro\u010bessar tad-dejta personali fil-kuntest tal-konsultazzjonijiet hemm b\u017connhom.", "6a) All personal data will be deleted from databases. b) Id-dejta personali kollha se tit\u0127assar minn ba\u017cijiet ta\u2019 dejta. \u010b) Id-dejta personali kollha se tit\u0127assar millba\u017cijiet tad-dejta.", "7a) The Data Protection Officer publishes the register of all operations processing personal data. b) L-Uffi\u010bjal tal-Protezzjoni tad-Dejta jippubblika r-re\u0121istru tal-operazzjonijiet kollha li jippro\u010bessaw dejta personali.", "\u201cL-artiklu fil-Malti huwa differenti \u0127afna mill-Ingli\u017c, mhux biss semantikament imma wkoll morfolo\u0121ikament u sintattikament.\u201d", "\u010b) L-Uffi\u010bjal tal-Protezzjoni tad-Dejta jippubblika r-re\u0121istru tal-operazzjonijiet kollha li jippro\u010bessaw id-dejta personali.", "Li \u017cgur jo\u0127ro\u0121 \u010bar min dan l-e\u017cer\u010bizzju \u017cg\u0127ir hu li, fit-traduzzjoni ta\u2019 test g\u0127all-Malti millIngli\u017c, wie\u0127ed m\u2019g\u0127andux ju\u017ca nom ming\u0127ajr l-artiklu sempli\u010bement g\u0127ax fl-Ingli\u017c m\u2019hemmx artiklu jew hemm l-artiklu indefinit.", "L-artiklu fil-Malti huwa differenti \u0127afna millIngli\u017c, mhux biss semantikament imma wkoll morfolo\u0121ikament u sintattikament.", "Fost affarijiet o\u0127ra, l-artiklu fil-Malti ssibu wkoll mal-a\u0121\u0121ettiv (il-ktieb il-\u0121did \u201cthe new book\u201d, *\u201cthe new the book\u201d) u trid ukoll bilfors tu\u017cah wara d-dimostrattiv (Dak ir-ra\u0121el telaq \u201cThat man left\u201d, mhux *Dak ra\u0121el telaq jew *\u201cThat the man left\u201d).", "Il-fatturi li jiddeterminaw l-u\u017cu tal-artiklu filMalti g\u0127ad mhumiex \u010bari f\u2019kull ka\u017c imma nispera li dawn il-ftit \u0127sibijiet jistg\u0127u jag\u0127tu indikazzjoni ta\u2019 kif wie\u0127ed jipprova jinvestiga u jifhem l-u\u017cu tal-artiklu fil-Malti.", "Il-Prof.", "Fabri huwa \u010b-Chairman tal-Istitut Lingwistika u t-Teknolo\u0121ija tal-Lingwa", "l-a\u010b\u010bent", "Id-De\u010bi\u017cjonijiet 2: Il-kitba tal-kliem millIngli\u017c fil-Malti", "l-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti approva b\u2019mod unanimu r-rapport finali tad-De\u010bi\u017cjonijiet 2, u \u0121ie ppubblikat f\u2019Di\u010bembru li g\u0127adda.", "\u0126ajr spe\u010bjali jist\u0127oqqilhom il-Prof.", "Albert Borg u Dr George Farrugia \u2013 il-Kap u s-Segretarju tal-Kumitat tal-Kunsill tal-Malti li \u0127admu fuq dan irrapport \u2013 li, flimkien mal-kollegi tag\u0127hom filkumitat tul i\u017c-\u017cew\u0121 fa\u017cijiet tieg\u0127u (l-ewwel ta\u2019 natura konsultattiva u mbag\u0127ad teknika), iddedikaw sig\u0127at twal ta\u2019 laqg\u0127at u ta\u0127ditiet g\u0127all-konsultazzjoni, \u0127sieb u evalwazzjoni talfehmiet kollha mressqa lill-Kunsill.", "Fil-\u0127idma tag\u0127hom, kellhom il-fidu\u010bja s\u0127i\u0127a ta\u2019 tliet kunsilli differenti, immexxija l-ewwel millProf.", "Manwel Mifsud, imbag\u0127ad mill-Prof.", "Ray Fabri, u issa mill-Prof.", "Quddiem kwistjoni daqstant serja u artikolata, il-Kunsill ra li ma ji\u0127ux de\u010bi\u017cjonijiet bl-g\u0127a\u0121la u li jkun sema\u2019 lil kull min xtaq jaqsam fehemtu u qies il-possibbiltajiet kollha li kellu quddiemu g\u0127all-\u0121id tal-kitba bil-Malti u ta\u2019 min ju\u017ca l-Malti f\u2019xog\u0127lu.", "F\u2019konsultazzjoni mal-pubblikaturi lokali, ilKunsill tal-Malti dde\u010bieda li j\u0127alli perjodu ta\u2019 5 snin, ji\u0121ifieri sentejn aktar mill-perjodu li t\u0127alla wara d-De\u010bi\u017cjonijiet 1, biex il-pubbliku jil\u0127aq jidra dawn ir-regoli a\u0121\u0121ornati, sa ma jid\u0127lu fis-se\u0127\u0127.", "G\u0127al matul dan il-moratorju, ilKunsill fassal programm ta\u2019 laqg\u0127at mifrux apposta ma\u2019 nies minn setturi differenti biex jispjega d-de\u010bi\u017cjonijiet me\u0127uda u jwie\u0121eb iddiffikultajiet li jista\u2019 jkollhom fuqhom.", "Id-De\u010bi\u017cjonijiet 2 g\u0127andhom jie\u0127du post \u2018Taqsima A\u2019 (Preambolu) u \u2018Taqsima B\u2019 (Regoli Fundamentali) ta\u017c-\u017bieda matTag\u0127rif, ippubblikata mill-Akkademja talMalti fl-1984.", "Ir-rapport t\u0127ejja wara \u017cew\u0121 seminars pubbli\u010bi ta\u2019 konsultazzjoni b\u2019attendenzi numeru\u017ci, u numru kbir ta\u2019 laqg\u0127at imsej\u0127a mill-Kunsill tal-Malti li matulhom, fl-a\u0127\u0127ar 10 snin, iddiskuta s-su\u0121\u0121ett u sema\u2019 x\u2019kellhom x\u2019jg\u0127idu dawk li xog\u0127olhom imiss mal-Malti, b\u0127all-edukaturi, it-tradutturi u l-qarrejja tal-provi, l-awturi u lpubblikaturi, u l-\u0121urnalisti u x-xandara.", "IlKunsill sema\u2019 wkoll it-t\u0127assib tal-\u0121enituri u ta\u2019 dawk kollha li, b\u2019mod jew b\u2019ie\u0127or, urew lopinjoni tag\u0127hom direttament mieg\u0127u jew filgazzetti stampati u di\u0121itali.", "Tag\u0127rif ie\u0127or dwar dawn is-snin ta\u2019 \u0127idma fuq id-De\u010bi\u017cjonijiet 2 issibu mill-kronolo\u0121ija li tinsab f\u2019dan lindirizz: http://kunsilltalmalti.gov.mt/filebank/documents/ filebank/documents/decizjonijiet2/dec2krono.pdf", "Mir-rapport jo\u0127ro\u0121 \u010bar li mhux kull kelma mill-Ingli\u017c bilfors tinkiteb la Maltija.", "Dik kienet ix-xewqa tal-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-Maltin u lG\u0127awdxin, u l-Kunsill fehemha u laqag\u0127ha.", "Hawn qed nippubblikaw lista bil-punti ewlenin tad-De\u010bi\u017cjonijiet 2 u tabella skematika li tista\u2019 ssegwiha meta ti\u0121i biex tikteb xi kliem millIngli\u017c fil-Malti.", "Naturalment, dawn g\u0127andhom jittie\u0127du fid-dawl tar-rapport s\u0127i\u0127 g\u0127ax jippre\u017centaw biss l-aktar punti prin\u010bipali.", "Il-Kunsill fidu\u010bju\u017c li d-De\u010bi\u017cjonijiet 2 g\u0127andhom joffru i\u017cjed g\u0127ajnuna mir-regoli ta\u2019 34 sena ilu, u li kull min jikteb bil-Malti se j\u0127oss li jg\u0127oddu aktar g\u0127ar-realt\u00e0 bilingwi ta\u2019 \u017cmienna.", "l-a\u010b\u010bent", "Marzu 2019 verbi: \u2018fajjar \u2013 fajjarna \u2013 tfajjar \u2013 ifajru\u2019, \u2018startja \u2013 startjajna \u2013 tistartja \u2013 tistartjaw\u2019;", "Il-Punti Ewlenin tad-De\u010bi\u017cjonijiet 2 1.", "Qabel ma wie\u0127ed ju\u017ca kelma minn lingwa o\u0127ra, l-aktar fil-kitba, ji\u017cgura ru\u0127u li ma jkunx hemm di\u0121\u00e0 kelma stabbilita fil-Malti li taqdih tajjeb g\u0127all-istess tifsira: e\u017c. \u2018biljett/\u010bitazzjoni\u2019 mhux \u2018nieda/ vara\u2019 mhux \u2018illon\u010bja\u2019.", "Mhux kull kelma li mal-ewwel daqqa t\u2019g\u0127ajn tidhrilna \u017cejda bilfors tkun hekk: e\u017c. \u2018date\u2019 (appuntament romantiku) u \u2018data\u2019 (tal-kalendarju), \u2018ti\u010b\u010bettja\u2019 (fuq linternet) u \u2018tit\u0127addet\u2019 (bil-fomm).", "Il-kriterju ewlieni li bih nidde\u010biedu jekk kelma da\u0127litx jew le fil-lingwa g\u0127andu jkun lu\u017cu mifrux u l-\u0127tie\u0121a tag\u0127ha fil-Malti.", "Kelma mill-Ingli\u017c jista\u2019 jkollha aktar minn pronunzja wa\u0127da fil-Malti.", "Jekk il-kittieb jag\u0127\u017cel li jiktibha la Maltija, din il-varjabbilt\u00e0 g\u0127andha tkun irrispettata fil-kitba: e\u017c.", "\u2018kantin/kentin\u2019, \u2018mani\u0121er/meni\u0121er\u2019.", "Il-kittieb g\u0127andu jkollu l-libert\u00e0 jag\u0127\u017cel dik lalternattiva li tesprimi bl-a\u0127jar mod ilpreferenza lingwistika tieg\u0127u waqt li j\u017comm ilkonsistenza fil-forma li jag\u0127\u017cel.", "Kull kelma mill-Ingli\u017c li da\u0127let fil-Malti u qag\u0127det g\u0127ar-regoli morfolo\u0121i\u010bi tieg\u0127u g\u0127andha tkompli tinkiteb la Maltija, ng\u0127idu a\u0127na: nomi: \u2018kitla \u2013 ktieli\u2019, \u2018sors \u2018brejk \u2013 brejkijiet\u2019 (tal-karozza); 12", "a\u0121\u0121ettivi/parti\u010bipji: \u2018iggaraxxjat/a/i\u2019.", "Wie\u0127ed jinnota li hawn g\u0127andna forom differenti talistess nom jew tal-istess verb jew tal-istess a\u0121\u0121ettiv/parti\u010bipju.", "G\u0127alhekk, ir-ra\u0121uni g\u0127aliex wie\u0127ed jikteb nom b\u0127al \u2018brejk\u2019 la Maltija mhijiex g\u0127ax ju\u017ca l-verb korrispondenti \u2018ibbrejkja \u2013 jibbrejkja\u2019 (derivazzjoni) imma g\u0127ax il-plural tan-nom huwa adattat morfolo\u0121ikament: \u2018brejkijiet\u2019 (inflessjoni) 6.", "Tajjeb li ting\u0127ata preferenza lill-plural integrat ta\u2019 nomi b\u0127al \u2018\u010bippa \u2013 \u010bipep\u2019 (plural miksur), \u2018\u010bans \u2013 \u010bansijiet\u2019 (\u2018\u2013ijiet\u2019), \u2018briksa \u2013 briksiet\u2019 (\u2018\u2013iet\u2019), \u2018sors \u2013 sorsi\u2019 (\u2018\u2013i\u2019) (plural s\u0127i\u0127), u g\u0127alhekk fil-kitba tintu\u017ca l-forma Maltija tas-singular u l-plural tag\u0127hom b\u2019konsistenza.", "G\u0127all-iskop ta\u2019 dawn ir-regoli, il-plural millIngli\u017c \u2018\u2013s\u2019 m\u2019g\u0127andux jitqies awtomatikament b\u0127ala kriterju tal-integrazzjoni, g\u0127aliex inkella ji\u0121ri li l-bi\u010b\u010ba l-kbira tan-nomi li wie\u0127ed ju\u017ca fl-Ingli\u017c ikun jista\u2019 jqishom integrati fil-Malti bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u.", "Meta l-kittieb iqis li xi nomi, li jie\u0127du biss is-suffiss tal-plural Ingli\u017c \u2018\u2013s\u2019, ikunu ndraw fis-sura Maltija tag\u0127hom u/jew ma jitbeg\u0127dux vi\u017cwalment mill-forma Ingli\u017ca, jista\u2019 jiktibhom la Maltija basta jwassal \u0127siebu bl-a\u0127jar mod u bl-inqas tfixkil g\u0127al min jaqra.", "G\u0127alhekk, filwaqt li l-kittieb jista\u2019 jag\u0127\u017cel li jikteb \u2018kompjuter/s\u2019 g\u0127ax iqishom forom li ndraw la Maltija u lanqas ma jitbieg\u0127du vi\u017cwalment daqstant mill-forma Ingli\u017ca,", "l-a\u010b\u010bent jidde\u010biedi li ma jiktibx \u2018toilet/s\u2019 la Maltija (ji\u0121ifieri, \u2018tojlit/s\u2019) g\u0127ax i\u0127oss li dawn il-forom ma ndrawx, jitbieg\u0127du mill-forma Ingli\u017ca u jdarrsu lil min jaqrahom.", "L-g\u0127a\u017cla bejn il-kitba la Maltija jew la Ingli\u017ca ta\u2019 kliem, l-aktar nomi, mhux adattat morfolo\u0121ikament issir minn min ikun jikteb min\u0127abba li mhux il-kliem kollu jippresta ru\u0127u ndaqs biex jinkiteb la Maltija basta, fil-ka\u017c talistess nom, tin\u017camm il-konsistenza fil-kitba tas-singular u l-plural tieg\u0127u.", "Biex nie\u0127du e\u017cempju, jista\u2019 jkollna dawn il-possibilitajiet: In-nom: \u2018scan \u2013 scans\u2019 jew \u2018skenn \u2013 skenns\u2019 \u2018scanner \u2013 scanners\u2019 jew \u2018skener \u2013 skeners\u2019 \u2018scanning\u2019 jew \u2018skening\u2019 Il-verb: \u2018skennja\u2019, \u2018niskennja\u2019, \u2018skennjajt\u2019, e\u010b\u010b. In-nom verbali: \u2018skennjar\u2019 Il-parti\u010bipji passiv: \u2018skennjat\u2019, \u2018skennjata\u2019, \u2018skennjati\u2019 10.", "Il-kliem kompost minn \u017cew\u0121 kelmiet jew aktar g\u0127andu jit\u0127alla miktub bl-Ingli\u017c, e\u017c. \u2018air conditioner\u2019 mhux \u2018erkondixiner\u2019.", "Il-kliem miktub bl-Ingli\u017c m\u2019g\u0127andux ikun immarkat, imma biex nilqg\u0127u g\u0127al xi diffikultajiet li jistg\u0127u jiltaqg\u0127u mag\u0127hom ittfal ta\u2019 et\u00e0 bikrija qed nirrakkomandaw li f\u2019testi pedago\u0121i\u010bi u/jew f\u2019testi mmirati g\u0127alihom, il-kliem li jit\u0127alla la Ingli\u017ca jista\u2019 jkun immarkat bil-virgoletti, bil-korsiv jew skont kif jidhirlu l-a\u0127jar l-awtur jew ilpubblikatur.", "Meta l-kittieb jidde\u010biedi li jikteb kelma la Maltija, dan g\u0127andu jiktibha fonetikament kif tinstema\u2019 fil-Malti skont ir-regoli uffi\u010bjali talortografija Maltija: e\u017c.", "\u2018kompjuter\u2019 \u2018compjuter\u2019.", "Il-konjugazzjoni tal-verb mill-Ingli\u017c tinbena fuq iz-zokk.", "Xi verbi li z-zokk tag\u0127hom fl-Ingli\u017c jispi\u010b\u010ba b\u2019\u0127oss konsonantali, min ikun jiktibhom bil-Malti jista\u2019 jsibha bi tqila biex jidde\u010biedi jekk qabel il-\u2018\u2013ja\u2019 finali toqg\u0127odx konsonanti singla jew doppja.", "G\u0127alhekk: Verbi li z-zokk tag\u0127hom huwa b\u2019sillaba wa\u0127da mag\u0127luqa u bil-vokali twila, e\u017c. \u2018jillikja\u2019 u verbi li z-zokk tag\u0127hom jispi\u010b\u010ba bissemivokali (j, w), indipendentement minnumru tas-sillabi u mit-tul tal-vokali taz-zokk tag\u0127hom, e\u017c. \u2018slowja\u2019, \u2018sprejja\u2019, jinkitbu dejjem b\u2019konsonanti singla qabel ittarf \u2018\u2013ja\u2019.", "Bl-istess mod, kliem ie\u0127or Ingli\u017c, l-aktar nomi, b\u2019sillaba wa\u0127da mag\u0127luqa u bil-vokali twila, jekk jinkiteb la Maltija ma jinkitibx b\u2019konsonanti mtennija fit-tarf, anke meta ji\u017cdiedu mieg\u0127u xi elementi o\u0127ra, e\u017c.", "\u2018seat > sit \u2013 sits\u2019, \u2018team > tim \u2013 timijiet\u2019.", "Verbi li z-zokk tag\u0127hom huwa b\u2019sillaba wa\u0127da mag\u0127luqa u bil-vokali qasira, g\u0127ajr ilverbi li z-zokk tag\u0127hom jispi\u010b\u010ba bissemivokali (j, w), jinkitbu dejjem b\u2019konsonanti mtennija qabel it-tarf \u2018\u2013ja\u2019, e\u017c.", "\u2018i\u010b\u010bekkja\u2019, \u2018i\u0121\u0121oggja\u2019.", "l-a\u010b\u010bent 16.", "Bl-istess mod, kliem ie\u0127or Ingli\u017c, l-aktar nomi, b\u2019sillaba wa\u0127da mag\u0127luqa u bil-vokali qasira, jekk jinkiteb la Maltija jinkiteb b\u2019konsonanti mtennija qabel it-tarf \u2018\u2013ja\u2019, anke meta ji\u017cdiedu mieg\u0127u xi elementi o\u0127ra, e\u017c. \u2018set > sett \u2013 settijiet \u2013 issettja\u2019, \u2018blog > blogg \u2013 bloggs \u2013 ibbloggja\u2019, \u2018bluff > blaff \u2013 i bblaffja\u2019.", "F\u2019ka\u017c li l-element mi\u017cjud ikun \u2018\u2013er\u2019, \u2018\u2013ing\u2019 jew \u2018\u2013is\u2019, jekk jinkiteb la Maltija, il-konsonanti mtennija ssir singla, e\u017c. \u2018blogg\u2019 imma \u2018bloger\u2019, \u2018ibbukkja\u2019 imma \u2018buking\u2019, \u2018swi\u010b\u010b\u2019 imma \u2018swi\u010bis\u2019.", "Verbi li fil-Malti l-mamma tag\u0127hom jista\u2019 jkollha \u017cew\u0121 pronunzji differenti jistg\u0127u jinkitbu b\u2019\u017cew\u0121 modi differenti imma tajjeb li l-kittieb ikun konsistenti fl-g\u0127a\u017cla tieg\u0127u, e\u017c. \u2018ippanikja/ippanikkja\u2019, \u2018ibba\u0121itja/ i bba\u0121ittja\u2019, \u2018ippolixja/ippolixxja\u2019.", "Il-kliem mill-Ingli\u017c miktub la Maltija li jifforma l-plural tieg\u0127u bi\u017c-\u017cieda ta\u2019 \u2018\u2013s\u2019 f\u2019tarf is-singular jibqa\u2019 jinkiteb bis-\u2018s\u2019 anke meta din tie\u0127u l-\u0127oss ta\u2019 \u2018\u017c\u2019, e\u017c.", "Marzu 2019 Dan japplika wkoll meta l-element jintu\u017ca wa\u0127du b\u0127ala nom, e\u017c.", "Il-kelma \u2018extra\u2019, li meta tintu\u017ca b\u0127ala prefiss ting\u0127aqad mal-kelma ta\u2019 warajha, g\u0127andha tinkiteb la Maltija (\u2018ekstra\u2019) biex tkun evitata l-kitba ta\u2019 \u017cew\u0121 sistemi differenti flistess kelma, e\u017c.\u2018ekstrakurrikulari\u2019 (mhux\u2018extrakurrikulari\u2019).", "G\u0127andha tinkiteb la Maltija wkoll meta tintu\u017ca f\u2019sens a\u0121\u0121ettivali, e\u017c. \u2018\u017cejt ta\u017c-\u017cebbu\u0121a ekstra ver\u0121ni\u2019 (extra virgin olive oil).", "Meta l-kelma \u2018extra\u2019 tintu\u017ca b\u0127ala nom tista\u2019 tinkiteb la Ingli\u017ca jew la Maltija, e\u017c.", "e\u017c.", "\u2018ex plejer\u2019, \u2018l-Ex President Joe Attard\u2019, \u2018ex prim ministru\u2019,", "jew fonetikament \u2018eks\u2019 u separat mill-kelma ta\u2019 warajh, e\u017c.", "\u2018Applikajt b\u0127ala extra/ekstra g\u0127all-film li qed jin\u0121ibed Malta.\u2019", "Meta quddiem nomi komuni u titli ta\u2019 persuni mill-Ingli\u017c, li ma jinkitbux la Maltija jew li l-kittieb jag\u0127\u017cel li j\u0127allihom miktubin blIngli\u017c tin\u0127ass il-\u0127tie\u0121a tal-vokali tal-le\u0127en, ortografikament din g\u0127andha tinkiteb \u0127a\u0121a wa\u0127da man-nom jew mat-titlu: e\u017c.", "L-element \u2018ex\u2019 jista\u2019 jibqa\u2019 jinkiteb \u2018ex\u2019 u separat mill-kelma ta\u2019 warajh,", "\u2018Ried jevita li jkellem lill-ex/eks tieg\u0127u.\u2019", "\u2018L-ispanner u l-iskateboard ma nistax insibhom.\u2019", "\u2018L-Ispeaker Joe Borg kien ma jifla\u0127x.\u2019", "F\u2019ka\u017c li tin\u0127ass il-\u0127tie\u0121a li dan il-kliem ikun immarkat min\u0127abba l-istil tad-dokument li jkun se jidher fih (testi pedago\u0121i\u010bi u/jew testi mmirati g\u0127al tfal ta\u2019 et\u00e0 bikrija), il-vokali talle\u0127en g\u0127andha ssegwi l-istess stil tal-bqija talkelma mmarkata.", "l-a\u010b\u010bent e\u017c.", "i. fil-virgoletti: L-\u2018iscooter\u2019 li xtratlu tg\u0127idx kemm g\u0127o\u0121bu. ii. bil-korsiv: L-iscooter li xtratlu tg\u0127idx kemm g\u0127o\u0121bu. iii. bil-grassett: L-iscooter li xtratlu tg\u0127idx kemm g\u0127o\u0121bu.", "Fil-ka\u017c ta\u2019 nomi proprji mill-Ingli\u017c (b\u0127al ismijiet ta\u2019 pajji\u017ci jew postijiet, ditti, organizzazzjonijiet, programmi, akronimi li jinqraw b\u0127ala kelma s\u0127i\u0127a, e\u010b\u010b.) li ma jinkitbux la Maltija u li mag\u0127hom tin\u0127ass il\u0127tie\u0121a tal-vokali tal-le\u0127en, din tinkiteb \u017cg\u0127ira u l-isem jinkiteb b\u2019ittra kbira: e\u017c.", "L-ismijiet xjentifi\u010bi u l-ismijiet ta\u2019 pubblikazzjonijiet jinkitbu bil-korsiv (ara dDe\u010bi\u017cjonijiet 1 (2.3 u 2.4)) u l-vokali tal-le\u0127en tinkiteb \u017cg\u0127ira u bil-korsiv ukoll: e\u017c.", "\u2018Fl-iSpanish Revolution, ktieb li domt naqrah \u0121imag\u0127tejn, qrajt li kienu mietu eluf ta\u2019 nies.\u2019 \u2018l-iStreptococcus pneumoniae\u2019.", "Meta jinkiteb bl-id, l-isem xjentifiku jintu\u017ca b\u2019sing ta\u0127tu: e\u017c.", "e\u017c.", "l-iStegosaurus ungulatus, filwaqt li lisem ta\u2019 pubblikazzjoni jinkiteb filvirgoletti, l-\u2018iSpanish Revolution\u2019.", "Quddiem kliem miktub mhux la Maltija niktbu l-artiklu (jew il-prepo\u017cizzjoni mal-", "artiklu) skont kif inlissnu, ji\u0121ifieri skont ilprin\u010bipju fonetiku, e\u017c.", "\u2018ix-show\u2019, \u2018i\u010b-chat\u2019, \u2018is-central heating\u2019, \u2018fix-shock absorbers\u2019, \u2018fil-Eurovision\u2019.", "Dan japplika wkoll g\u0127all-akronimi u linizjali\u017cmi: e\u017c.", "Wara kelma mill-Ingli\u017c miktuba mhux la Maltija niktbu skont l-a\u0127\u0127ar ittra tag\u0127ha, ji\u0121ifieri skont il-prin\u010bipju vi\u017civ.", "G\u0127all-fini ta\u2019 din ir-regola l-ittra \u2018y\u2019 titqies b\u0127ala konsonanti: e\u017c.", "\u2018Biex jipprattikaw il-waterpolo jridu jit\u0127arr\u0121u kuljum.\u2019", "\u2018It-trolley il-\u0121did a\u0127jar nib\u017cg\u0127u g\u0127alih.\u2019", "\u2018Melbourne llum hija wa\u0127da mill-akbar bliet tad-dinja.\u2019", "\u2018Audrey ippreferiet li tibqa\u2019 d-dar.\u2019", "\u2018Ir-Renault il-\u0127adra qieg\u0127da g\u0127all-bejg\u0127.\u2019", "\u2018Is-Sur Le Roux ikollu j\u010bedi postu filkumitat u s-Sinjorina Grzegorczyk illum se tid\u0127ol minfloku.\u2019", "Dan japplika wkoll g\u0127all-akronimi u linizjali\u017cmi, e\u017c.", "\u2018Jekk il-BBC ikun jinstema\u2019 sew, nisma\u2019 l-a\u0127barijiet fuqu imma mbag\u0127ad narahom fuq ir-RAI wkoll.\u2019", "Fil-pa\u0121na 16 issibu tabella skematika li sservi ta\u2019 gwida prattika.", "Fir-rapport s\u0127i\u0127 tifhmu r-ra\u0121unijiet li hemm wara d-De\u010bi\u017cjonijiet 2.", "Filmat qasir dwar idDe\u010bi\u017cjonijiet 2: https://www.youtube.com/watch?time_continue=1&v=3 qpmJZqo6ZE Ir-rapport s\u0127i\u0127 issibu hawn: http://kunsilltalmalti.gov.mt/filebank/documents/fileban k/documents/decizjonijiet2/dec2shih.pdf Dan l-artiklu qed jitwassal b\u2019kollaborazzjoni malKunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti.", "l-a\u010b\u010bent", "l-a\u010b\u010bent", "L-ordni sintattika fil-fra\u017ci nominali Is-silta li \u0121ejja hija me\u0127uda mil-Linji Gwida Interni mfassla g\u0127at-tradutturi tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea.", "Qed naqsmuha mal-qarrejja ta\u2019 l-a\u010b\u010bent f\u2019ka\u017c li tista\u2019 tkun ta\u2019 g\u0127ajnuna g\u0127alihom ukoll.", "Il-Linji Gwida Interni ssibhom hawn: https://ec.europa.eu/info/files/maltese-resources-guidelines-translating-maltese_en", "u minnu li l-ordni tal-kostitwenti fil-fra\u017ci nominali tal-Malti \u0127afna drabi tkun differenti g\u0127alkollox mill-ordni fl-Ingli\u017c.", "Meta jkollna fra\u017cijiet b\u2019sensiela ta\u2019 a\u0121\u0121ettivi li jkunu qed jimmodifikaw lin-nom f\u2019ras il-fra\u017ci jew lillbqija tal-fra\u017ci nominali, \u0127afna drabi rridu nittradu\u010bu s-sekwenza bil-kontra tal-Ingli\u017c, e\u017c: gross domestic product prodott domestiku gross mhux prodott gross domestiku, competent national authority awtorit\u00e0 nazzjonali kompetenti mhux awtorit\u00e0 kompetenti nazzjonali.", "Meta n-nom ikun qed ji\u0121i modifikat b\u2019a\u0121\u0121ettiv li anke dan ikun qed ji\u0121i modifikat b\u2019avverb, \u0127afna drabi rridu nittradu\u010bu s-sekwenza bil-kontra tal-Ingli\u017c, e\u017c: genetically modified organism organi\u017cmu modifikat \u0121enetikament meqjusa a\u0127jar minn organi\u017cmu \u0121enetikament modifikat.", "I\u017cda mhux kull avverb g\u0127andu jinxte\u0127et fl-istess keffa u g\u0127alhekk dan il-mudell ma jg\u0127oddx g\u0127al kull fra\u017ci li jkun fiha avverb.", "Xi drabi l-ordni tvarja, e\u017c: tifel daqsxejn imqareb mhux tifel imqareb daqsxejn.", "Xi fra\u017cijiet mhux fa\u010bli tinfilsa kliem f\u2019nofshom, b\u0127al donnhom ikunu saru fossila.", "E\u017cempju fra\u017cijiet b\u0127al kamra tal-banju jie\u0127du l-a\u0121\u0121ettiv warajhom u mhux f\u2019nofshom: kamra tal-banju \u0121dida meqjusa a\u0127jar minn kamra \u0121dida tal-banju.", "Hu \u017cgur, madankollu, li l-fra\u017ci kollha tiret l-g\u0127add u l-\u0121ens ta\u2019 ras il-fra\u017ci kamra u g\u0127alhekk meta la\u0121\u0121ettiv jinzerta wara r-ras (kamra \u0121dida) jew wara l-fra\u017ci s\u0127i\u0127a (kamra tal-banju \u0121dida), dan ikun qed jinfletti g\u0127all-istess \u0121ens u g\u0127add.", "l-a\u010b\u010bent", "F\u2019dan il-ka\u017c, ir-ras u s-sieq tal-fra\u017ci g\u0127andhom \u0121ens jew g\u0127add differenti u g\u0127alhekk din ilkwistjoni tal-ordni mhix daqshekk problema g\u0127ax il-qarrej mill-ewwel jag\u0127raf li \u0121dida qed timmodifika lir-ras kamra jew lill-fra\u017ci kamra tal-banju kollha, u mhux lil banju/tal-banju.", "I\u017cda d-diffikult\u00e0 tfe\u0121\u0121 meta r-ras u s-sieq talfra\u017ci jinzertaw bl-istess g\u0127add u \u0121ens u allura tin\u0127oloq ambigwit\u00e0 fuq liema fra\u017ci jew kelma tkun qed timmodifika l-a\u0121\u0121ettiv.", "Allura x\u2019g\u0127andna niktbu: \uf0a8kodi\u010bi tal-etika \u0121did \uf0a8kodi\u010bi ta\u2019 etika \u0121did, ? \uf0a8 kodi\u010bi \u0121did tal-etika jew ? \uf0a8 kodi\u010bi \u0121did ta\u2019 etika?", "It-twe\u0121iba tistrie\u0127 l-aktar fuq l-idjolett talkelliem nattiv partikolari.", "Pere\u017cempju, meta nqisu l-fra\u017cijiet awtorit\u00e0 nazzjonali ta\u2019 kompetenza u awtorit\u00e0 ta\u2019 kompetenza nazzjonali, peress li awtorit\u00e0 nazzjonali u awtorit\u00e0 ta\u2019 kompetenza t-tnejn jokkorru f\u2019xog\u0127olna kif inhuma, u peress li awtorit\u00e0 u kompetenza huma t-tnejn nomi fis-singular femminil, l-a\u0127jar hu li b\u0127ala regola, l-a\u0121\u0121ettiv nazzjonali jinxte\u0127et kemm jista\u2019 jkun qrib in-nom li jkun qed jimmodifika.", "F\u2019dan il-ka\u017c it-traduttur irid jidde\u010biedi jekk hux awtorit\u00e0 jew kompetenza.", "Din il-linja gwida nkitbet wara diskussjonijiet informali mal-Prof.", "Albert Borg u \u0127arsa lejn il-kitbiet tieg\u0127u.", "Nirringrazzjawh.", "l-a\u010b\u010bent", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "L-ismijiet tal-insetti David Dandria", "-insetti jiffurmaw l-akbar grupp ta\u2019 \u0127lejjaq fir-renju tal-annimali.", "Huwa ma\u0127sub illi je\u017cistu aktar minn miljun spe\u010bi fid-dinja.", "S\u2019issa, f\u2019Malta \u0121ew irrappurtati madwar 4,300 spe\u010bi.", "L-entomologi jaqsmu lgrupp tal-insetti f\u2019numru ta\u2019 \u201cordnijiet\u201d (EN orders).", "Tajjeb li nibdew din il-\u0127arsa lejn lismijiet tal-insetti bil-Malti billi nsemmu dawk tal-ordnijiet prin\u010bipali li jinsabu f\u2019Malta.", "B\u2019kollox g\u0127andna rappre\u017centanti minn wie\u0127ed u g\u0127oxrin ordni ta\u2019 insetti, i\u017cda w\u0127ud minn dawn huma \u017cg\u0127ar u ftit mag\u0127rufin \u0127lief mixxjentisti u g\u0127alhekk m\u2019g\u0127andhomx isem billingwa tag\u0127na.", "Fit-tabella tal-pa\u0121na li jmiss jidhru l-ismijiet Maltin tal-ordnijiet prin\u010bipali li jinsabu f\u2019Malta.", "Minbarra dawn l-ismijiet tal-gruppi prin\u010bipali, insibu \u0127afna ismijiet ta\u2019 spe\u010bi individwali li jag\u0127mlu parti minn xi wie\u0127ed minn dawn lordnijiet.", "U\u0127ud minn dawn huma mag\u0127rufin sew fost il-Maltin, waqt li o\u0127rajn x\u2019aktarx li huma mid\u0127la tag\u0127hom biss il-bdiewa u persuni o\u0127ra li ja\u0127dmu fil-qasam agrikolu.", "Dan min\u0127abba li numru kbir ta\u2019 insetti jag\u0127mlu \u0127sara fl-u\u010bu\u0127 tar-raba\u2019 waqt li o\u0127rajn jikka\u0121unaw il-mard fil-bhejjem jew ixerrduh.", "Nibda billi nsemmi u niddiskuti xi ismijiet minn dawn li mhumiex daqshekk mag\u0127rufa", "Kappillan, jew Katerina G\u0127olli Denbek (Wikipedia)", "jew inkella li huma ta\u2019 interess partikolari.", "Grupp ta\u2019 insetti li jag\u0127mlu \u0127afna \u0127sara lillu\u010bu\u0127 tar-raba\u2019 huma dawk li bl-Ingli\u017c jissej\u0127u aphids.", "G\u0127al dawn insibu tliet ismijiet Maltin: brieg\u0127ed tal-pjanti, afidi u mell.", "Dawn l-insetti g\u0127andhom b\u0127al labra f\u2019\u0127alqhom li biha jnigg\u017cu l-qoxra tal-weraq jew iz-zkuk tal-pjanti u jerdg\u0127u s-sugu mill-vini.", "Dan huwa l-ori\u0121ini tal-isem \u201cbrieg\u0127ed tal-pjanti\u201d g\u0127aliex jixbhu lill-brieg\u0127ed li jinstabu fuq l-annimali u li jiksbu n-nutriment billi jerdg\u0127ulhom demmhom.", "L-isem \u201cafidi\u201d \u0121ej direttament mill-Ingli\u017c, waqt li \u201cmell\u201d huwa l-isem li laktar jintu\u017ca mill-bdiewa.", "Interessanti li lkelma \u201cmell\u201d tintu\u017ca wkoll biex tfisser tip ta\u2019 moffa li tikka\u0121una mard fil-pjanti, l-aktar fiddwieli u fil-b\u0127ajra.", "L-isem Ingli\u017c ta\u2019 dan ilfungu huwa Powdery Mildew u l-bdiewa \u0121ieli jsej\u0127ulu \u201cmell dqieqi\u201d.", "l-a\u010b\u010bent", "mazzarelli dami\u0121elli", "\u0121urati", "mqassijiet", "wrie\u017caq nemus abjad berg\u0127ud tal-pjanti; afidi; mell misktiet", "qamel", "\u0127anfus", "brieg\u0127ed dubbien nemus \u017cun\u017can na\u0127al nemel friefet ba\u0127rijiet", "Insett li ma jag\u0127milx \u0127sara imma li huwa mag\u0127ruf \u0127afna fl-in\u0127awi rurali huwa tip ta\u2019 \u0127anfusa ta\u2019 kulur iswed.", "Din g\u0127andha m\u0121iba partikolari meta ti\u0121i mhedda: terfa\u2019 denbha u titlaq kimika tinten.", "Din il-\u0127anfusa g\u0127andha \u017cew\u0121 ismijiet bil-Malti: \u201ckappillan\u201d u \u201cKaterina g\u0127olli denbek\u201d (g\u0127alkemm ma nafx kif Katerina da\u0127let fil-kredu).", "Tal-ewwel \u0121ej mill-kulur iswed li jag\u0127ti idea tas-suttana li jilbes il-kappillan, waqt li t-tieni isem jirrifletti l-im\u0121iba difensiva tal-\u0127anfusa.", "Interessanti li waqt li l-Maltin ju\u017caw xejra reli\u0121ju\u017ca, l-Ingli\u017ci aktar jorbtuh max-xitan g\u0127aliex ju\u017caw Devil\u2019s 20", "Fil-fatt filfolklor Brittaniku nsibu l-le\u0121\u0121enda li dan linsett kien kiel parti mit-tuffie\u0127a ta\u2019 Eva u g\u0127alhekk min jirfsu u joqtlu jin\u0127afrulu seba\u2019 dnubiet.", "\u0126lejqa o\u0127ra li isimha b\u2019xi mod jew ie\u0127or intrabat mad-dimonju hija d-\u201cdebba tax-xitan\u201d.", "Din g\u0127andha saqajha ta\u2019 quddiem \u017cviluppati \u0127afna u adattati biex jaqbdu l-pri\u017ca, x\u2019aktarx xi insett ie\u0127or.", "Id-Debba tax-Xitan tlesti biex tattakka brimba (Roaring Earth)", "Hija toqg\u0127od tistenna qisha qed titlob sakemm xi insett ie\u0127or jersaq lejha, biex imbag\u0127ad b\u2019\u0127effa kbira ta\u0127tfu u tibda tieklu.", "Dan latte\u0121\u0121ament wassal biex bl-Ingli\u017c tissejja\u0127 \u201cPraying Mantis\u201d.", "Id-debba tax-xitan mag\u0127rufa wkoll g\u0127ax waqt in-namra l-mara tibda tiekol lir-ra\u0121el; mhux ta\u2019 b\u2019xejn li ng\u0127atat dan l-isem!", "Fl-ordni tal-grillijiet insibu insett imdaqqas li jg\u0127ix ta\u0127t il-\u0127amrija.", "Huwa j\u0127affer mini ta\u0127t wi\u010b\u010b il-\u0127amrija u jiekol kull tip ta\u2019 g\u0127eruq li jiltaqa\u2019 mag\u0127hom.", "G\u0127al dan il-g\u0127an g\u0127andu saqajh ta\u2019 quddiem iffurmati qishom pala biex i\u0127affer.", "Bl-Ingli\u017c ing\u0127ata l-isem ta\u2019 Mole Cricket g\u0127ax din l-im\u0121iba tixbah lil dik tat-", "l-a\u010b\u010bent", "L-isem Malti huwa wkoll marbut ma\u2019 dan it-t\u0127affir ta\u0127t l-art g\u0127ax jissejja\u0127 \u201cbu\u0127arrat\u201d, kelma mnissla mill-verb \u0127arat.", "Hemm diversi insetti li isimhom jibda bilprefiss bu- segwit minn xi karatteristika tal-insett.", "G\u0127alhekk g\u0127al Weevil, insett li g\u0127andu rasu mtawla \u2019l quddiem qisha munqar, nu\u017caw \u201cbumunqar\u201d.", "G\u0127andna wkoll il-\u201cbusuf\u201d, \u0127anfusa sufija li t\u0127obb toqg\u0127od fuq il-fjuri; \u201cbusewdien\u201d, \u0127anfusa Il-buqarn: insett li jag\u0127ti lem\u0127a lir-rino\u010beronti sewda; \u201cbunittien\u201d, \u0127anfusa li ter\u0127i ri\u0127a (http://animals.mom.me) tinten \u0127afna; \u201cbuqarn\u201d, insett b\u2019qarn wie\u0127ed fuq rasu li jixbah dak tar-rino\u010beronti u \u201cbuqran\u201d, tip ta\u2019 \u0121urat bil-qrun twal \u0127afna.", "Ta\u2019 min insemmu wkoll farfett li bil-Malti ng\u0127ata numru ta\u2019 ismijiet differenti, dak li bl-Ingli\u017c jissejja\u0127 Swallowtail.", "Bil-Malti dan insibuh b\u0127ala \u201cfarfett tal-Lira\u201d, \u201cfarfett tar-Re\u0121ina\u201d, \u201cfarfett talfej\u0121el\u201d jew \u201cfarfett tal-bu\u017cbie\u017c\u201d.", "Dan il-farfett huwa wie\u0127ed sabi\u0127 \u0127afna u jag\u0127ti fil-g\u0127ajn, u forsi g\u0127alhekk ing\u0127ata diversi ismijiet.", "Ix-xag\u0127at ta\u2019 dan il-farfett jiekol il-weraq tal-fej\u0121el jew talbu\u017cbie\u017c.", "kamla tad-djar", "Anax imperator", "mazzarell sultan", "dami\u0121ella", "wer\u017cieq tad-djar", "bu\u0127arrat", "\u0121urat tal-passa", "buqran tal-g\u0127elieqi", "mqass komuni", "wirdiena \u0127amra", "l-a\u010b\u010bent", "Biex nikkonkludi se nag\u0127ti lista ta\u2019 ismijiet bil-Malti ta\u2019 xi insetti komuni.", "qaddief tal-g\u0127adajjar", "spallut irrigat", "mqass tal-ilma", "seffud tal-assalt", "seffud tal-\u0121amar", "nemusa bajda ta\u010b-\u010bitru", "berg\u0127ud tal-ful", "wer\u017cieq ta\u2019 binhar", "miskta bajda; i\u010berja", "susa tal-g\u0127eruq", "g\u0127awwar", "Nannakola; \u017cebbellika", "bug\u0127awwar", "musbie\u0127 il-lejl", "Kappillan; Katerina g\u0127olli denbek", "buqarn kbir", "bumunqar a\u0127mar tal-palm", "dubbiena tal-frott", "dubbiena ta\u017c-\u017cebbu\u0121", "dubbiena", "niggi\u017cija", "l-a\u010b\u010bent", "qerd il-brimb", "na\u0127la tal-g\u0127asel", "\u017cun\u017cana ta\u010b-\u010berniena", "\u0127a\u017c\u017cien iswed, nemlu iswed", "na\u0127la bennejja", "qerd in-na\u0127al", "\u017cun\u017cana tax-xehda", "\u017car\u017cur", "farfett tal-lira, farfett tar-re\u0121ina", "farfett tal-kromb", "farfett tal-an\u0121lu", "farfett tal-\u0127urrieq", "farfett tax-xewk", "Lista ta\u2019 referenzi Aquilina, Joseph.", "(Manuskritt illegat f\u2019\u017cew\u0121 volumi fil-Librerija tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta).", "Valletta: Uffi\u010b\u010bju tal-Biedja, 1932-1935.", "Malta: Pubblikazzjonijiet Indipendenza, 2000.", "(Te\u017ci mhux ippublikata tal-B.", "(Hons.) fil-Fakult\u00e0 tal-Edukazzjoni, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta).", "Flora u Fawna ta\u2019 Malta.", "Malta: Dipartiment g\u0127all-\u0126arsien tal-Ambjent, 1995; Wildlife of the Maltese Islands.", "Traduzzjoni bl-Ingli\u017c ta\u2019 Flora u Fawna ta\u2019 Malta minn David Dandria, 1996.", "David Dandria huwa entomologu u lettur tal-Bijolo\u0121ija fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Qabel kien ja\u0127dem fid-Dipartiment talAgrikoltura fil-qasam tal-\u0126arsien tal-Pjanti.", "l-a\u010b\u010bent", "Kliem is-snajja\u02bc: ta\u0127dita ta\u02bc \u0120u\u017ci Gatt Antoine Cassar", "har l-24 ta\u02bc April 2018, is-Sur \u0120u\u017ci Gatt \u2013 l-awtur ta\u017c-\u017cew\u0121 kotba essenzjali tat-terminolo\u0121ija Qieg\u0127da fil-Ponta ta\u02bc Lsieni (KKM, 2005 u 2015), leditur tar-rivista L-Imnara, u traduttur ta\u02bc drammi ta\u02bc Brecht u Pinter fost l-o\u0127rajn \u2013 kien mistieden g\u0127and id-Dipartiment tal-Ilsien Malti tad-D\u0120T fil-Lussemburgu biex jag\u0127ti ta\u0127dita dwar il-vokabolarju marbut ma\u02bc professjonijiet tradizzjonali.", "Bejn diskussjoni terminolo\u0121ika kritika u g\u0127add ta\u02bc kur\u017citajiet lingwisti\u010bi affaxxinanti, din it-ta\u0127dita kienet okka\u017cjoni mhux ta\u02bc min jitlifha biex nirriflettu fuq \u010berti mekkani\u017cmi kreattivi tal-morfolo\u0121ija Maltija li g\u0127adhom disponibbli sal-lum, minkejja li b\u02bcxorti \u0127a\u017cina kulma jmur qeg\u0127din jg\u0127ibu.", "Marzu 2019 Kontra l-isfond pessimist impin\u0121i minn kliemu stess dwar \u201fl-i\u017cvalutazzjoni\u02ee tal-lingwa li qieg\u0127da ti\u0121i \u201fkorrotta bil-griefex\u02ee, Gatt jibqa\u02bc jrawwem it-tama xorta wa\u0127da fir-ri\u010berka, fittiftix tal-pre\u010bi\u017cjoni, u fuq kollox, fil-qsim talg\u0127arfien, u tal-\u0127e\u0121\u0121a li biha jist\u0127arre\u0121 bla hedu l-enimmi tal-lingwa.", "Apparti t-telf ta\u02bc kliem f\u02bcoqsma tekni\u010bi u mhumiex (\u201fpro\u010bess ta\u02bc tindif etniku\u02ee, skont ma ddeskrivieh waqt intervista fil-programm tarradju Ta\u0127t il-Qoxra fi Frar 2018), Gatt ilmenta wkoll dwar \u201fil-makkinarju msaddad\u02ee tallingwa f\u02bcfomm il-kelliema, li donnhom mhux qeg\u0127din jirtu jonkella li qeg\u0127din jinsew \u010berti mekkani\u017cmi inerenti g\u0127all-Malti.", "Fosthom, fejn jid\u0127lu s-snajja\u02bc, il-possibbilt\u00e0 li minn g\u0127erq Semitiku jinbena nom komuni billi tittenna t-tieni ittra u tintu\u017ca l-a mkarkra jew lie bejn it-tieni u t-tielet ittra: e\u017c. na\u0121\u0121\u00e2r, reffieg\u0127, kennies, e\u010b\u010b. Fost \u0127afna e\u017cempji o\u0127ra, Gatt semma li sas-snin 90, fil-fabbrika tat-", "l-a\u010b\u010bent", "tabakk kien ikun hemm il-barrama u lwerrieqa, filwaqt li fl-ifran kienu ja\u0127dmu l-g\u0127a\u0121\u0121iena u l\u0127abbie\u017ca.", "Wara l-ismijiet tassnajja\u02bc, dorna fuq termini marbutin mal-biedja, b\u02bcg\u0127add ta\u02bc aneddoti mill-iktar interessanti, fosthom referenzi g\u0127allCalendariu tal Bidwi ppubblikat mis-Societ\u00e0 Economico-Agraria lura fl-1849, g\u0127all-ewwel darba f\u02bcedizzjoni bilingwi (bit-Taljan u bilMalti; ara l-artiklu \u201cKliem mitluf: IlKalendarju tal-Bidwi\u201d fil-\u0127ar\u0121a 11 ta\u02bc l-a\u010b\u010bent, pp. 23-27).", "Mekkani\u017cmu ie\u0127or tal-lingwa li jidher li qed jit\u0127addem dejjem inqas huwa lfra\u017ci avverbjali bil-prepo\u017cizzjoni bi + nom: pere\u017cempju, il-Kalendarju jag\u0127mel distinzjoni bejn i\u017c-\u017crig\u0127 bil-\u0127att (f\u02bclinja) u \u017c-\u017crig\u0127 bil-keff (bl-addo\u010b\u010b).", "Distinzjoni importanti o\u0127ra li ssir filKalendarju, i\u017cda li to\u0127ro\u0121 fid-dieher biss meta jsir tqabbil mal-verb Ingli\u017c to harvest, hija lmod ta\u02bc kif prodott naturali \u02bbjinkiseb\u02bc fi tmiem il-kultivazzjoni: il-qam\u0127 jin\u0127asad, i\u017cda l-patata tinqala\u02bc, il-frott jinqata\u02bc, u l-mel\u0127 jin\u0121abar.", "Din l-g\u0127a\u017cla ta\u02bc verbi tkunilna ta\u02bc siwi kbir, pere\u017cempju, fit-traduzzjoni ta\u02bc le\u0121i\u017clazzjoni agrikola, l-iktar fl-oqsma tal-g\u0127ajnuniet lillbdiewa u tal-protezzjoni ta\u02bc ismijiet ta\u02bc prodotti tradizzjonali b\u02bcrabta \u0121eografika (DOP u I\u0120P).", "Gatt a\u010b\u010benna g\u0127al sinjal fit-triq fl-in\u0127awi tasSalini, li jsemmi l-\u201c\u0127sad tal-mel\u0127\u201d \u2013 x\u02bcaktarx ka\u017c ta\u02bc kalk fuq il-\u0127sieb bl-Ingli\u017c, meta kien jag\u0127mel aktar sens li tintu\u017ca l-kelma \u0121bir.", "(Firxa o\u0127ra ta\u02bc termini spjegata minn Gatt tikkon\u010berna ekwivalenti varji tal-kelma Ingli\u017ca bud: ara l-kaxxa marbuta mal-artiklu tatTermattwalit\u00e0 li jidher wara dan.)", "It-ta\u0127dita ta\u02bc Gatt kienet im\u017cewqa b\u02bcdiversi kur\u017citajiet etimolo\u0121i\u010bi li ni\u017clu g\u0127asel u li iktar minn traduttur wie\u0127ed baqg\u0127u jberrnu fuqhom tul il-jiem ta\u02bc wara.", "Biex insemmu biss ftit minnhom: meta jsir trapjant tal-basal, jing\u0127ad li l-basla titg\u0127arras \u2013 tg\u0127id tkun \u02bbg\u0127arusa\u02bc g\u0127ax tag\u0127ti l-frott?", "Skont ipote\u017ci o\u0127ra ta\u02bc Gatt, la\u0127\u0127ar sillaba tal-kelma qam\u0127irrum tirreferi mhux pre\u010bi\u017cament g\u0127ar-Rumani i\u017cda g\u0127allBi\u017cantini, minkejja li l-pjanta kien \u0121abha Kolombu mill-Amerka; tali konfu\u017cjoni tkompli t\u0127awwad il-borma miruta mill-isem Taljan, grano turco.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, skont proposta etimolo\u0121ika o\u0127ra ta\u02bc Gatt, il-kelma ri\u017cq jidher li \u0121ejja mill-istess g\u0127erq b\u0127al mer\u017cuq, li minna\u0127a tag\u0127ha titnissel minn kelma G\u0127arbija li tfisser \u02bbdon, rigal\u02bc.", "Gatt semma wkoll itterminu mer\u017cuq tas-sil\u0121, \u02bbicicle\u02bc.", "Li hu \u017cgur hu li din it-ta\u0127dita ma \u0127alliet lil \u0127add imkessa\u0127 jew indifferenti, anzi, kienet rigal u mer\u017cuq ta\u02bc tama li iktar ke\u010b\u010ba milli kabbar il-pessimi\u017cmu mid-diskors qawwi tal-bidu.", "Antoine Cassar Ewropea", "mal-Kummissjoni", "l-a\u010b\u010bent", "ix-xog\u0127ol tat-traduzzjoni g\u0127andna bosta g\u0127odod teknolo\u0121i\u010bi li nistg\u0127u nserr\u0127u fuqhom biex fuq livell terminolo\u0121iku jg\u0127inuna nsibu tarf xi kobba m\u0127abbla jew biex inkunu nistg\u0127u no\u0127or\u0121u minn xi sqaq.", "Fost dawn l-g\u0127odod insibu l-IATE (il-ba\u017ci ta\u2019 dejta interistituzzjonali tat-terminolo\u0121ija interattiva g\u0127all-Ewropa) li g\u0127adha kemm g\u0127alqet g\u0127axar snin, kif ukoll ir-rikjesta TERMal, tip ta\u2019 Helpdesk li biha ta\u2019 sikwit nitolbu l-parir espert tat-terminologi tad-Dipartiment tag\u0127na biex jag\u0127tuna palata.", "Min\u0127abba diversi ra\u0121unijiet fosthom il-\u0121irja kontra l-\u0127in, \u0121ieli ji\u0121ri li \u010berti termini importanti jintu\u017caw tajjeb dak il-\u0127in u mbag\u0127ad jit\u0127allew fuq l-ixkaffa jrabbu t-trab.", "B\u2019dan il-\u0127sieb f\u2019mo\u0127\u0127i, flimkien matterminologi, kull tant \u017cmien xtaqt nislet xi termini importanti mill-ma\u0127\u017cen intern tarrikjesti terminolo\u0121i\u010bi biex b\u2019hekk ix-xog\u0127ol siewi li jsir jinqasam ma\u2019 kul\u0127add u jista\u2019 jintu\u017ca minn min jaf ji\u0121i b\u017connu.", "L-g\u0127an hu li dan il-ma\u0127\u017cen ikollu l-vetrina tieg\u0127u wkoll, sabiex terminu li tant ikun swielna xog\u0127ol ma jmutx fuq ommu.", "G\u0127alhekk, darba fix-xahar, id f\u2019id matterminologi u ma\u2019 kollegi o\u0127ra, nie\u0127u \u0127sieb li nipproponi xi termini fil-pa\u0121na Termattwalit\u00e0 fis-sit tad-Dipartiment.", "Hawn nix\u0127tu lenti fuq terminu jew g\u0127add ta\u2019 termini attwali u nipprovdu t-termini ekwivalenti bil-Malti u blIngli\u017c kif ukoll id-definizzjonijiet u xi noti terminolo\u0121i\u010bi.", "Kull xahar isir \u0127afna xog\u0127ol 26", "minn wara l-kwinti biex kemm jista\u2019 jkun invarjaw l-oqsma ta\u2019 politika u nkopru l-firxa wiesg\u0127a ta\u2019 dokumenti li ji\u0121u tradotti.", "Barra minn hekk, it-Termattwalit\u00e0 tittella\u2019 fuq ilpa\u0121ni tal-midja so\u010bjali tad-Dipartiment biex b\u2019hekk ikollu a\u010b\u010bess g\u0127aliha l-pubbliku in\u0121enerali.", "Hawnhekk ta\u2019 min jippre\u010bi\u017ca li ttermini li ntellg\u0127u b\u0127ala parti mill-inizjattiva Termattwalit\u00e0 jag\u0127mlu parti minn terminolo\u0121ija li tikkon\u010berna l-lingwa spe\u010bjalizzata u minn re\u0121istru legali li a\u0127na marbutin nu\u017caw fit-testi le\u0121i\u017clattivi li nittradu\u010bu.", "Kif nafu, il-lingwa\u0121\u0121 legali u dak li jkopri l-oqsma spe\u010bjalizzati mhux dejjem jersaq lejn il-lingwa\u0121\u0121 li nu\u017caw fil-\u0127ajja ta\u2019 kuljum.", "L-interess huwa kbir, u minn xhur qabel di\u0121\u00e0 nkunu qed infasslu termini kandidati g\u0127atTermattwalit\u00e0 tax-xhur li jmiss.", "B\u2019hekk nistg\u0127u ng\u0127idu li l-ewwel g\u0127an tatTermattwalit\u00e0 qed jintla\u0127aq, g\u0127aliex mhux talli s-soluzzjonijiet terminolo\u0121i\u010bi siewja li jkunu ntu\u017caw qed jit\u0127addmu, talli xi kultant qed insibuha diffi\u010bli biex inla\u0127\u0127qu mad-domanda.", "Sinjal tajjeb, li jqawwilna qalbna biex inkomplu naqdfu \u2019l quddiem.", "Clyde Triganza Ewropea", "mal-Kummissjoni", "l-a\u010b\u010bent", "Hawnhekk qed nirriprodu\u010bu \u017cew\u0121 e\u017cempji ta\u2019 kif ikunu l-ispjegi ma\u0127ru\u0121a minn Termattwali\u00e0 Terminu MT: ilmentatur vs kwerelant Terminu EN: complainant It-tifsira: Fl-oqsma mhux \u0121uridi\u010bi, l-entit\u00e0 li tilmenta tissejja\u0127 ilmentatur.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra fil-qasam \u0121uridiku, b\u2019mod partikolari fil-qasam kriminali, meta entit\u00e0 tag\u0127mel kwerela biex tinfeta\u0127 kaw\u017ca, tissejja\u0127 kwerelant.", "Din l-entit\u00e0 hija l-ekwivalenti ta\u2019 attur (fil-kaw\u017ci \u010bivili) jew ta\u2019 rikorrent (fil-ka\u017c ta\u2019 involviment ta\u2019 Stat Membru).", "\u017cahra, ra\u0127sa, g\u0127ajn u blanzun Fil-qasam tal-biedja u tal-botanija, il-Malti jaf joffri termini spe\u010bifi\u010bi u pre\u010bi\u017ci g\u0127al affarijiet li bl-Ingli\u017c ikollhom biss terminu \u0121eneriku deskrittiv.", "Dan huwa l-ka\u017c bitterminu bud bl-Ingli\u017c.", "Pere\u017cempju, is-si\u0121ra ti\u017char, ji\u0121ifieri to\u0127ro\u0121 \u017c-\u017cahar, fjuri femminili li bi\u017c-\u017cmien jikbru u jsiru frott.", "I\u017c-\u017cahra (female flower bud jew blossom) tal-larin\u0121 ma\u017c-\u017cmien twaqqa\u2019 l-petali u mill-qalba tag\u0127ha tibda tonfo\u0127 il-larin\u0121a.", "Kif jixhdu \u201cIl-Kalendarji tal-Bidwi\u201d, li dari kienu komuni u popolari \u0127afna, il-Malti kellu wkoll kelma li m\u2019g\u0127andhiex tit\u0127alla tintilef.", "Qabel ma ti\u017char, is-si\u0121ra tra\u0127\u0127as, ji\u0121ifieri to\u0127ro\u0121 il-weraq il-\u0121did.", "Fil-ver\u017cjoni Taljana ta\u2019 dawn il-kalendarji, din il-kelma tfissret b\u0127ala frondescenza, filwaqt li ti\u017char tfissret b\u0127ala fioritura.", "I\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet mhumiex l-istess.", "Ir-ra\u0127sa hija leaf bud bl-Ingli\u017c.", "Meta bl-Ingli\u017c bud tintu\u017ca fis-sens \u0121eneriku, bil-Malti t-traduzzjoni t-tajba g\u0127andha tkun g\u0127ajn.", "Hekk, meta tlaqqam bil-bi\u010b\u010ba, il-brokk (ji\u0121ifieri l-ferg\u0127a jew il-bi\u010b\u010ba missi\u0121ra t-tajba li titlaqqam fuq is-selva\u0121\u0121) irid ikollu g\u0127ajn.", "Mill-g\u0127ajn to\u0127ro\u0121 rimja (shoot) li ssir ferg\u0127a \u0121dida.", "Barra minn hekk, il-Malti jaf ukoll il-kelma blanzun \u2013 fjura (mhux \u017cahra) li tkun g\u0127adha qieg\u0127da tifta\u0127.", "Bl-Ingli\u017c tissejja\u0127 bud ukoll.", "Huwa importanti li niddistingwu bejn it-tipi differenti ta\u2019 buds u nu\u017caw itterminolo\u0121ija korretta sabiex fit-traduzzjoni kollox ikun tassew ward u \u017cahar!", "\u0126ajr lil \u0120u\u017ci Gatt tal-kollaborazzjoni siewja tieg\u0127u", "l-a\u010b\u010bent", "Lejn mappa tad-dinja bil-Malti 5 - L-Amerka ta' Fuq Antoine Cassar", "ara l-vja\u0121\u0121 \u017cigu\u017cajg mal-g\u017cejjer tal-Karibew, nittrakkaw lura g\u0127al fuq itterraferma.", "Tidher ta\u2019 spiss fil-midja s-sura tal-Istati Uniti kontigwi, qisha forma ta\u2019 vaska jew vagun, \u0121ieli bil-qalba \u0127amra u t-truf blu.", "Proprju min\u0127abba l-pressjoni tal\u0121eografija politika fuq dik fi\u017cika, x\u2019aktarx inqas imdorrijin naraw is-sura tal-kontinent s\u0127i\u0127 talAmerka ta\u2019 Fuq, sintendi, dak li mill-Istmu tal-Panama jibqa\u2019 tiela\u2019 sax-xatt tal-Artiku \u2013 jew biex inkunu iktar pre\u010bi\u017ci, jekk inqisu l-g\u017cejjer b\u0127ala t-tkomplija tal-kontinent, sal-g\u017cejra ta\u2019 Kaffeklubben, tikka \u2019l fuq mill-Kap Morris Jessup ta\u2019 Greenland, u l-iktar art qrib il-Pol tat-Tramuntana.1 Mhux daqshekk fa\u010bli tag\u0127laq g\u0127ajnejk u \u0121\u0121ib quddiemhom il-forma tal-Amerka ta\u2019 Fuq, anki g\u0127ax tvarja \u0127afna skont il-projezzjoni: jekk Mercator, l-Alaska tidher \u0127afna ikbar milli di\u0121\u00e0 hi, u t\u0127ares dritt lejn il-Punent (li jsir il-Lvant malli tkun qsamt l-Istrett ta\u2019 Bering); mill-banda l-o\u0127ra, jekk ilprojezzjoni tkun wa\u0127da li tirrispetta iktar it-tondjatura tad-dinja u mag\u0127ha l-qisien proporzjonali talartijiet, l-Alaska kapa\u010bi tidher ftit mg\u0127aff\u0121a, u t\u0127ares iktar lejn il-Majjistral.", "F\u2019g\u0127add ta\u2019 ilsna indi\u0121eni talAmerka ta\u2019 Fuq, il-kontinent jissejja\u0127 \u201cil-G\u017cira tal-Fekruna\u201d, g\u0127aliex skont il-mitolo\u0121ija nbena minn spe\u010bi ta\u2019 far kbir (muskrat) bl-g\u0127ajnuna ta\u2019 fekruna, li bil-mod il-mod qag\u0127det ittella\u2019 l-\u0127amrija minn fond il-ba\u0127ar billi terfag\u0127ha fuq daharha.", "Fuq l-internet, hemm min tnebba\u0127 minn dan il-mit biex jilma\u0127 fil-kontorni tal-art il-forma ta\u2019 fekruna; o\u0127rajn jaraw dragun, rasu fil-Qu\u00e9bec u l-Peni\u017cola talLabrador; meta kont \u017cg\u0127ir, ilkontinent kont nist\u0127ajlu \u0121ifen talVikingi, bil-qala\u2019 abjad sil\u0121; u llum \u0121ieli nara l-forma ta\u2019 ballerina", "Nevita apposta l-kitba *Arktiku, li te\u017cisti i\u017cda skont l-MLRS hija \u0127afna inqas frekwenti minn Artiku (8 vs. 102).", "Listess jg\u0127odd g\u0127all-*Antarktika (1 b\u2019\u017cew\u0121 k, 128 b\u2019k wa\u0127da).", "Nevita wkoll *il-Pol ta\u2019 Fuq u *il-Pol t\u2019Isfel, g\u0127ax billi jirreferu g\u0127all-estremi tat-Tramuntana u tan-Nofsinhar, importanti li dawn jissemmew espli\u010bitament.", "l-a\u010b\u010bent", "mibruma, fuq ponot subg\u0127ajha, titmattar \u2019il fuq, ittawwal g\u0127onqha u rasha qisha biex tbus imnie\u0127er ittigra Siberjana bin-nejba twila daqs xabla.", "Id-dinja jew l-art \u2013 liema ti\u0121i l-ewwel?", "Tajjeb niftakru li, \u0121eneralment, it-toponomija politika tissejjes fuq dik fi\u017cika: ng\u0127idu a\u0127na, stat nazzjon spiss jie\u0127u l-isem tar-re\u0121jun storiku (il-Per\u00f9), jew ta\u2019 element \u0121eografiku b\u0127al xmara (lUrugwaj).", "Madankollu, partikularment fit-traduzzjoni, kultant ji\u0121ri bil-maqlub: isem l-entit\u00e0 amministrattiva ji\u0121i importat l-ewwel, u toponomu fi\u017ciku li jie\u0127u l-istess isem jin\u0127oloq wara (e\u017c. il-Lag Nikaragwa).", "G\u0127aldaqstant, minkejja li f\u2019dan il-pro\u0121ett qieg\u0127ed niffoka apposta fuq it-toponomija fi\u017cika, \u0121ieli jkolli n\u0127ares l-ewwel lejn dik politika biex inkun nista\u2019 nasal \u2018lura\u2019 g\u0127al dik fi\u017cika.", "Mhix e\u017cattament skumdit\u00e0, i\u017cda jkolli n\u017comm f\u2019mo\u0127\u0127i li, ta\u2019 tfal, x\u2019aktarx nitg\u0127allmu l-\u0121eografija politika qabel dik fi\u017cika, anki g\u0127ax il-mapep politi\u010bi (li jippreskrivu2) huma \u0127afna iktar pre\u017centi u mifruxa minn dawk fi\u017ci\u010bi (li jiddeskrivu).", "Wara kollox, donnu iktar ng\u0127ixu fid-dinja \u2013 mifhuma b\u0127ala l-art mg\u0127ammra mill-bniedem, u l-istrutturi kollha li nwaqqfu fuqha \u2013 milli ng\u0127ixu fl-art, jew appuntu flArt.", "Xorta wa\u0127da, billi t-toponomija politika ma tistax te\u017cisti ming\u0127ajr ma sserra\u0127 fuq dik fi\u017cika, huwa importanti li n\u017commu d-distinzjoni.", "Ng\u0127idu a\u0127na, mappa tal-50 stat li jiffurmaw il-USA kapa\u010bi tibqa\u2019 bl-Ingli\u017c, i\u017cda malli nibdew in\u017cidu elementi proprjament \u0121eografi\u010bi, it-traduzzjoni (li tinkludi ttra\u017clitterazzjoni) issir possibbli, fattibbli, u me\u0127tie\u0121a biex jiffurmaw parti mill-kuxjenza \u0121eografika tag\u0127na.", "Fiex jew fejn jid\u0127ol l-artiklu?", "Tne\u0127\u0127i l-Amerka \u010aentrali u l-Qu\u00e9bec, fl-immappjar bil-Malti tal-\u0121eografija fi\u017cika tal-Amerka ta\u2019 Fuq, il-lingwa pont ewlenija ovvjament kienet l-Ingli\u017c.", "Madankollu, kif iddiskutejna fit-tul f\u2019artikli pre\u010bedenti ta\u2019 din is-sensiela, \u0127arsa lejn il-prattika ta\u2019 ilsna o\u0127ra, l-iktar it-Taljan, spiss tkun utli g\u0127al g\u0127ajnuna morfolo\u0121ika (b\u0127al fil-ka\u017c tal-Muntanji Appalakki), i\u017cda wkoll g\u0127all-i\u010b\u010barar ta\u2019 \u010berti sottillezzi sintatti\u010bi, fosthom il-pre\u017cenza tal-parti\u010bella ta\u2019 min\u0127abba rabta ta\u2019 appartenenza jew oma\u0121\u0121 (il-G\u017cira ta\u2019 Vancouver, i\u017cda l-G\u017cira Devon).", "Sottillezza o\u0127ra hija l-\u0127tie\u0121a tal-artiklu.", "E\u017cempju minnhom: wara li tg\u0127addi mill-Ba\u0127ar u l-Istrett ta\u2019 Bering, imsemmija g\u0127al esploratur Dani\u017c, ti\u017cbokka fil-Ba\u0127ar ta\u010b-Chukchi, bl-artiklu g\u0127ax imsemmi g\u0127al poplu indi\u0121enu tas-Siberja.", "F\u2019dal-ka\u017c it-Taljan (Mare dei Ciukci) u l-Fran\u010bi\u017c (Mer des Tchouktches) ikkonfermaw il-b\u017conn tal-artiklu, i\u017cda g\u0127a\u017cilt li nirrispetta t-traskrizzjoni Ingli\u017ca tal-isem, mhux biss g\u0127ax mhuwiex parti mid-", "Mhux ta\u2019 b\u2019xejn, ng\u0127idu a\u0127na, il-kartografija nazzjonali fi\u010b-\u010aile ssir mill-forzi armati.", "Fi\u010b-\u010aina jing\u0127ataw pieni \u0127orox lil min iwettaq attivitajiet ta\u2019 mmappjar ming\u0127ajr l-awtorizzazzjoni tal-gvern.", "l-a\u010b\u010bent", "dinja \u2018Latina\u2019, i\u017cda wkoll fid-dawl (so\u0121\u0121ettiv dejjem) tan-nuqqas ta\u2019 familjarit\u00e0 mill-perspettiva talg\u0127ajnejn Maltin.", "Sas-seklu 18, il-kartografi kienu ja\u0127sbu li l-Kalifornja kienet g\u017cira.", "L-isem x\u2019aktarx ittie\u0127ed mir-rumanz kavalleresk Amad\u00eds de Gaula ta\u2019 Garci Rodr\u00edguez de Montalvo (1510), li fih deskrizzjoni tal-g\u017cira fittizja ta\u2019 California, \u0121enna tal-art popolata biss min-nisa. (stampa: Library of Congress)", "Kwistjoni ferm iktar kumplessa hija l-u\u017cu tal-artiklu ma\u2019 \u010berti ismijiet ta\u2019 re\u0121juni stori\u010bi, approssimattivi, li je\u017cistu fl-imma\u0121inarju lil hinn mill-kun\u010bett ta\u2019 stat amministrattiv.", "Jiena d-de\u017cert g\u0127atxan talAri\u017cona, kiteb Achille Mizzi, f\u2019wa\u0127da mill-iktar poe\u017ciji emblemati\u010bi tieg\u0127u, bl-artiklu u bit-tikka.", "Ovvjament kellu f\u2019mo\u0127\u0127u l-pajsa\u0121\u0121, mhux l-istat nru 48 bil-belt kapitali Phoenix.", "Il-poe\u017cija mhijiex xjenza, i\u017cda l-u\u017cu tal-artiklu jissu\u0121\u0121erixxi \u010berta intimit\u00e0 jew familjarit\u00e0 mal-post, jew mal-ist\u0127ajjil tieg\u0127u.", "Huwa ka\u017c analogu g\u0127al min jg\u0127id it-Toskana, in-Normandija, is-Siberja: bl-artiklu, ir-re\u0121jun ikun iktar \u2018konkret\u2019, iktar \u2018tan\u0121ibbli\u2019 fil-kuxjenza \u0121eografika tal-kelliem.", "Stati jew mhux, tra\u017clitterati jew le, ir-ri\u010berka fil-konkordanzi tal-MLRS tikxef inkonsistenza wiesg\u0127a fl-u\u017cu tal-artiklu mar-\u2018re\u0121juni\u2019 tal-Istati Uniti.", "Minn banda, Alaska jie\u0127u l-artiklu f\u201976.74 % talka\u017cijiet, u \u0126awaj/Hawaii f\u201970.45 % \u2013 per\u010bentwali pjuttost g\u0127oljin, x\u2019aktarx g\u0127ax b\u0127ala stati \u2019l bog\u0127od 30", "l-a\u010b\u010bent", "mill-metropoli, jitqiesu daqslikieku kienu pajji\u017ci g\u0127alihom (u dan minkejja li \u0126awaj/ Hawaii hija ar\u010bipelagu).", "Mill-banda l-o\u0127ra, ebda isem ta' stat kontigwu ma jie\u0127u l-artiklu f\u2019aktar minn 20 % tal-okkorrenzi tag\u0127hom: lArizona/l-Ari\u017cona 16.19 %; in-Nevada 14.28 %; l-Arkansas 13.16 %; in-Nebraska 12.12%.", "Dawn l-erba\u2019 per\u010bentwali huma log\u0127la fost it-48 isem ta\u2019 stat, forsi g\u0127al ra\u0121unijiet foneti\u010bi li g\u0127ad irrid nist\u0127arre\u0121 donnu l-ittri A u N g\u0127andhom iktar tendenza li jistiednu l-artiklu.3 Where are you from?", "Kollega tieg\u0127i, Alan Delia, jiftakar djalogu bejn \u017cew\u0121t itfal \u017cg\u0127ar fi skola primarja, wie\u0127ed Malti u l-ie\u0127or Malti tal-Amerka li familtu kienet \u0121iet lura ftit xhur qabel.", "I\u2019m from California\u201d, qal b\u2019sens ta\u2019 fta\u0127ir.", "Il-Malti kien pront wie\u0121bu: \u201cG\u0127al daqshekk qed tistag\u0127\u0121eb?", "Inti minn California, u jien minn Kalafrana\u201d.", "Issa per\u00f2, \u010berti ismijiet ta\u2019 stati li jissemmew iktar ta\u2019 spiss fil-midja u fit-ta\u0127dit, u li allura llingwa hija iktar mid\u0127la tag\u0127hom, jie\u0127du lartiklu \u0127afna inqas ta\u2019 spiss milli stennejt: Ka3", "Qabbel l-istat ta\u2019 Ari\u017cona u l-istat tal-Ari\u017cona.", "Jista\u2019 jkun li min ilissen tat-tieni forsi j\u0127oss, anki subkonxjament, il-b\u017conn li jda\u0127\u0127al l-L tal-artiklu bejn ilparti\u010bella u l-bidu tal-isem g\u0127al aktar \u010barezza?", "L-ewwel ittra ta\u2019 isem hija parti essenzjali mill-identit\u00e0 tieg\u0127u, u meta tinbela\u2019 f\u2019eli\u017cjoni, l-isem jaf jitlef mis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u fis-sentenza.", "Dan kieku ma jispjegax, madankollu, ixxejra tal-u\u017cu tal-artiklu mal-ismijiet ta\u2019 stat li jibdew blN.", "E\u010b\u010bezzjoni hija l-istat ta\u2019 New York, imsemmi ovvjament g\u0127all-belt.", "lifornja (tra\u017clitterata hekk 448 darba, mhux ammont \u017cg\u0127ir) jie\u0127u l-artiklu biss f\u20196.25 % talka\u017cijiet, u Florida f\u20195.54 %.", "B\u2019danakollu, nemmen li meta nirreferu g\u0127alihom b\u0127ala re\u0121juni \u0121eografi\u010bi u stori\u010bi, ikun \u0127aqqhom l-artiklu g\u0127al ra\u0121unijiet ta\u2019 familjarit\u00e0 - jekk mhux malpost innifsu, mal-e\u017cistenza tieg\u0127u b\u0127ala \u017cona ta\u2019 \u010berta importanza \u0121eografika u demografika.", "Ironikament, bl-artiklu, dawn ir-re\u0121juni jsiru iktar definiti mill-istati li g\u0127andhom fruntieri ddefiniti bir-riga.", "Dan g\u0127ax it-toponomija politika mhijiex lo\u0121ika, fost l-o\u0127rajn g\u0127ax frammentata u \u0121ieli kapri\u010b\u010bu\u017ca, filwaqt li ttoponomija fi\u017cika, minkejja l-pressjonijiet ta\u2019 dik politika, kapa\u010bi timmira lejn \u010berti livelli ta\u2019 konsistenza billi timxi fuq kriterji kumplessi i\u017cda \u0121ustifikatorji.", "Kollox kbir Imqabbla mal-Ewropa \u010bkejkna u kumpatta, il\u0121eografija tal-Amerki fiha wesg\u0127at donnhom ma jispi\u010b\u010baw qatt, u allura mhux ta\u2019 b\u2019xejn insibu fuq il-mappa ruxxmata toponimi li jibdew bil-kelma Great.", "\u0126afna minnhom huma lagi, i\u017cda hemm ukoll il-Great Plains, strixxa wiesg\u0127a ta\u2019 bwar u steppi li prattikament taqsam ilkontinent fi tnejn, u l-Great Basin, \u017cona idrolo\u0121ika fil-Lbi\u010b b\u2019ebda konnessjoni mal-o\u010bean.", "Stajt ni\u017c\u017cilt fa\u010bilment *il-Lagi l-Kbar u l*Pjanuri l-Kbar, i\u017cda tfixkilt meta \u0121ejt g\u0127all*Ba\u010bir il-Kbir: ambigwet\u00e0 skomda, g\u0127ax \u017cgur mhux forsi tfakkar fil-ba\u010bir tat-tarzna qabel ma twassal lil dak li jkun lejn l-idea ta\u2019 dipressjoni topografika f\u2019art imbieg\u0127da.", "Je\u017cisti wkoll ilvarjant ba\u010bin, inqas mifrux, i\u017cda l-\u0127olqien ta\u2019 distinzjoni semantika bejniethom (ng\u0127idu 31", "l-a\u010b\u010bent", "a\u0127na, bl-r g\u0127ad-dokk u bl-n g\u0127al tal-art) kieku jkun artifi\u010bjali.4 Hemm kelma o\u0127ra, Maltija ormaj daqs la\u0121\u0121ettiv kbir, li g\u0127at-toponomija taqdina tajjeb: Gran.", "Je\u017cistu di\u0121\u00e0 l-Gran Brittanja u l-Gran Dukat tal-Lussemburgu, u lil hinn mill\u0121eografija, il-Gran Mastru (meta ma tinkitibx f\u2019kelma wa\u0127da), biex ma nsemmux il-Gran Alla.", "Bl-e\u010b\u010bezzjoni tal-ewwel e\u017cempju, Gran tindika xi forma ta\u2019 awtorit\u00e0 politika, anki ironika; i\u017cda fil-ka\u017c tal-Gran Brittanja, huwa strettament marbut mat-toponomija fi\u017cika b\u0127ala isem ta\u2019 g\u017cira, ori\u0121inalment b\u2019distinzjoni mill-Bretanja li llum hija re\u0121jun ta\u2019 Franza.", "Fuq il-mappa tal-Amerka ta\u2019 Fuq, il-Gran Lagi (u mag\u0127hom il-Gran Lag Miela\u0127, tal-Ors u tal-Iskjavi), il-Gran Pjanuri5 u l-Gran Ba\u010bir joqog\u0127du kexxun, anzi huma aktar trasparenti u grafikament pratti\u010bi mill-ismijiet possibbli bl-a\u0121\u0121ettiv kbir.", "Fl-artiklu dwar ittoponomija tal-Afrika (l-a\u010b\u010bent 12, pp. 28-29) konna wasalna g\u0127all-isem il-Wied tar-Rift ilKbir, li issa jista\u2019 ji\u0121i a\u0121\u0121ornat g\u0127al il-Gran Wied tar-Rift.", "Mill-banda l-o\u0127ra, m\u2019azzardajtx in\u0127addem listess mekkani\u017cmu biex nasal g\u0127al isem Malti tal-Grand Canyon.", "Min\u0127abba u minkejja l-fatt li l-a\u0121\u0121ettiv Ingli\u017c huwa differenti (Grand mhux Great, fuq l-Ispanjol Gran Ca\u00f1\u00f3n), cf.", "\u201cMalta ma tistax tinfired mill-Ba\u010bir li tinsab fih.\u201d \u2013 Adrian Grima, L-Istorja tar-Ra\u0127al Jismu Malta, babelmed.net, 2002.", "5 Ikkunsidrajt ukoll Witjiet flok Pjanuri, i\u017cda g\u0127andi suspett li pjanura tissu\u0121\u0121erixxi art ikbar u usa' minn wita, xi ftit b\u0127alma lag ikun ikbar minn g\u0127adira.", "Forsi wkoll min\u0127abba l-asso\u010bjazzjoni ma' kliem ie\u0127or - qisu lpjanura ti\u0121i wara l-muntanji, u l-wita wara l-g\u0127oljiet.", "\u017cammejt lura milli nesperimenta b\u2019ismijiet b\u0127al *il-Gran Kanjon jew Kanjun, jew kwalunkwe nom simili b\u0127al \u0127andaq, foss jew o\u0127rajn li ddiskutejna fl-artiklu ta\u2019 qabel dan firrigward ta\u2019 trench (l-a\u010b\u010bent 17, p. 16).", "Aquilina jag\u0127ti kanjon, i\u017cda tin\u0127ass im\u0121ebbda.", "Hawnhekk huwa g\u0127aqli li tin\u017camm il-forma Ingli\u017ca, kif ji\u0121ri fit-Taljan u sa\u0127ansitra filPortugi\u017c, minkejja l-qrubija tieg\u0127u malIspanjol.", "L-iskumdit\u00e0 tal-\u201cMuntanji Rocky\u201d Mument ie\u0127or fejn g\u0127all-ewwel \u0127assejt li kelli nie\u0127u pass lura mit-traduzzjoni \u0121ie fil-ka\u017c tarRocky Mountains, mag\u0127rufin ukoll b\u0127ala rRockies, x\u2019aktarx g\u0127ax b\u0127al fil-ka\u017c tal-Grand Canyon, l-isem Ingli\u017c, u l-\u0127oss tieg\u0127u, huma wisq rikonoxxibbli jew b\u2019sa\u0127\u0127ithom flimma\u0121inarju biex jinqalbu.", "Madankollu, lelement \u0121eneriku tat-toponimu jitlob li ji\u0121i tradott g\u0127al Muntanji, li mbag\u0127ad i\u0127alli lelement spe\u010bifiku, l-isem a\u0121\u0121ettivali Rocky, qisu jiddendel minn fuq il-q\u010ba\u010bet tag\u0127hom.", "\u0126arsa lejn ilsna o\u0127ra kkonvin\u010bietni li l-istedina tat-traduzzjoni s\u0127i\u0127a ta\u2019 min jilqag\u0127ha: it: le Montagne Rocciose es: las Monta\u00f1as Rocosas, las Rocallosas fr: les montagnes Rocheuses, les Rocheuses B\u2019hekk wasalt g\u0127all-isem il-Muntanji Blatin, li forsi mhux mill-iktar trasparenti, i\u017cda jirrispetta n-natura tal-istess muntanji.", "Jista\u2019 jidher tawtolo\u0121ija jekk muntanja titqies b\u0127ala blata wa\u0127da g\u0127olja u mastizza, i\u017cda apparti l-fatt li t-toponomija dinjija hija mi\u017cg\u0127uda bittawtolo\u0121iji (e\u017c.", "Ohio River, fejn Ohio \u0121ejja minn kelma indi\u0121ena g\u0127al \u2018xmara\u2019, jew il-ka\u017c", "l-a\u010b\u010bent", "klassiku ta\u2019 Timor Leste, li tfisser Lvant Lvant), l-isem \u0121ej mid-dehra spiss g\u0127erja ta\u2019 dawn ilmuntanji meta wie\u0127ed i\u0127ares lejhom mill-pjanura.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, ma nissu\u0121\u0121erix li nadottaw ukoll l-isem qasir *il-Blatin, g\u0127ax ma jag\u0127milx sens barra mil-kuntest, u bilkemm kieku jag\u0127mel sens fih.", "Wie\u0127ed jista\u2019 per\u00f2 jg\u0127id ir-Rockies, ladarba fil-plural ma g\u0127adux isem a\u0121\u0121ettivali, i\u017cda nom proprju.", "Tarka u tar\u0121a L-iktar elementi \u0121eografi\u010bi li \u0127abbtuni fl-immappjar bil-Malti tal-Amerka ta\u2019 Fuq kienu l-oronimi, kemm fid-dawl ta\u2019 \u0121eolo\u0121ija kumplessa u kemm min\u0127abba l-b\u017conn ta\u2019 ri\u010berka terminolo\u0121ika aktar filfond.", "Il-Canadian Shield, imsemmi wkoll il-Laurentian Plateau, huwa re\u0121jun wiesa\u2019 ta\u2019 blat pre-Kambrijan mikxuf li jdur mal-Bajja ta\u2019 Hudson.", "Shield huwa terminu \u0121eolo\u0121iku spe\u010bifiku, i\u017cda huwa wkoll metafora, g\u0127aliex il-blat ikun qadim u tettonikament stabbli.", "Din ilmetafora tin\u017camm fil-Fran\u010bi\u017c (le Bouclier Canadien), kif ukoll fitTaljan (lo Scudo Canadese).", "Fid-dawl ta\u2019 dan \u017cammejtha wkoll fittoponimu Malti, it-Tarka Kanadi\u017ca.", "L-isem sekondarju jista\u2019 ji\u0121i lAltipjan Lawrenzjan, ladarba msemmi g\u0127ax-Xmara San LaIt-Tarka Kanadi\u017ca, bl-a\u0127mar. wrenz.", "It-Tar\u0121a ta\u2019 San Andreas, kif tidher fil-Pjanura ta\u2019 Carrizo, il-Kalifornja.", "Kif kont spjegajt b\u2019rabta mal\u0121emg\u0127a ta\u2019 \u0127a\u0121jonomi filKaribew (l-a\u010b\u010bent 16, p. 20), l-ismijiet tal-qaddisin inqishom tradu\u010bibbli, g\u0127ajr fejn illingwa tal-post i\u017c\u017comm ilforma ta\u2019 lingwa o\u0127ra.", "Dan tal-a\u0127\u0127ar huwa l-ka\u017c tas-San Andreas Fault, forma Spanjola arkajka flok *Saint Andrew.", "It-terminu fault huwa problematiku, g\u0127ax hemm diversi tipi skont iddirezzjoni tal-qxur tettoni\u010bi, u jidher li ma hemmx kelma \u0121enerika bil-Malti g\u0127alih.", "IdDizzjunarju t\u2019Aquilina ma jazzardax joffri kelma wa\u0127da, 33", "l-a\u010b\u010bent i\u017cda jipprovdi spjega qasira: \u201c(\u0121eol.) ksur talkontinwit\u00e0 tas-saffi u vini tal-art [ksur u ti\u0121rif tas-saffi fil-qoxra tal-art b\u2019xi the\u017c\u017ci\u017ca \u2013 Dun Karm]\u201d (EN-MT p. 1001).", "Fault timplika imperfezzjoni, jew ksur.", "Jekk wie\u0127ed i\u0127ares lejn dik ta\u2019 San Andreas missema, tidher f\u2019forma ta\u2019 xaqq.", "L-art qieg\u0127da tixxaqqaq, u hemm il-periklu li parti millKalifornja tinqala\u2019 minn mal-bqija tatterraferma.", "Madankollu, il-kelma xaqq jaf ma tkunx pre\u010bi\u017ca bi\u017c\u017cejjed biex tirreferi g\u0127al fault, g\u0127ax ix-xquq proprjament huma r-ri\u017cultat tag\u0127ha.", "L-istess jg\u0127odd, kieku, g\u0127all-kelma kisra.", "Ikkunsidrajt ukoll il-kelma qasma, i\u017cda mhijiex xierqa, kemm g\u0127ax mhix spe\u010bifika bi\u017c\u017cejjed, u kemm g\u0127ax kieku toqg\u0127od iktar g\u0127al divide, b\u0127all-Continental Divide li tirreferi g\u0127as-serbut ta\u2019 ktajjen ta\u2019 muntanji li jtul millIstrett ta\u2019 Bering sa Tierra del Fuego.", "Marzu 2019 ji\u0121ifieri li l-moviment mal-konfini tal-qxur tettoni\u010bi huwa orizzontali, u allura g\u0127andi nifhem li hija qieg\u0127.", "Madankollu, jekk qieg\u0127 huwa tterminu li qed infittxu, issa g\u0127andna f\u2019idejna kelma li, g\u0127al fuq il-mappa, x\u2019aktarx tkun spe\u010bifika wisq, g\u0127ax tirreferi mhux tant g\u0127al fault, i\u017cda g\u0127al tip ta\u2019 fault.", "Dan ming\u0127ajr ma nikkunsidra l-ambigwetajiet tal-kelma qieg\u0127.", "Ftit iktar \u2019l isfel, \u0127dejn il-kelma Ridge, Gatt joffri possibbilt\u00e0 o\u0127ra: \u201cTar\u0121a (dejjem skont is-sens u kuntest, \u2018Tar\u0121a\u2019 tista\u2019 tkun \u2018fault\u2019 ukoll)\u201d", "Ladarba tar\u0121a ting\u0127ata f\u2019\u017cew\u0121 glossarji spe\u010bjalizzati, nag\u0127\u017cel lilha g\u0127at-Tar\u0121a ta\u2019 San Andreas, imqar b\u2019mod temporanju.", "Jaf ma toqg\u0127odx g\u0127al kull tip ta\u2019 fault, i\u017cda be\u0127siebni nkompli nist\u0127arre\u0121 \u2019il quddiem. --", "Gilson et al., fit-tielet edizzjoni tal-glossarju tag\u0127hom ta\u2019 termini g\u0127at-tag\u0127lim tal\u0121eografija, \u0127dejn fault jag\u0127tu \u201ctar\u0121a filblat\u201d (2014, p. 18).", "G\u0127alkemm g\u0127andna lfamu\u017ca Tar\u0121a fl-in\u0127awi tal-Mosta, nib\u017ca\u2019 li tar\u0121a timplika \u010berta forma (saff \u2019il fuq minn ie\u0127or jew jirkeb fuq ie\u0127or), li b\u0127al xaqq, hija iktar ir-ri\u017cultat ta\u2019 fault milli l-fault innifsu.", "Qabel ma naqsmu l-ba\u0127ar lejn l-A\u017cja, fit-tappa li jmiss ta\u2019 din is-sensiela, induru dawra malPa\u010bifiku, mhux biss biex in\u017curu xi w\u0127ud millg\u0127enieqed ta\u2019 g\u017cejjer (fejn nistg\u0127u ner\u0121g\u0127u nittestjaw il-kriterji g\u0127at-tismija tal-g\u017cejjer li rajna fl-artiklu tal-Karibew), i\u017cda biex naraw ukoll \u010berti karatteristi\u010bi fi\u017ci\u010bi f\u2019\u017cona \u0121eolo\u0121ikament attiva.", "\u0120u\u017ci Gatt jag\u0127ti \u017cew\u0121 possibbiltajiet ta\u0127t Fault (QPL1, p. 17): \u201cBrama (jekk ix-xaqq ikun wieqaf) Qieg\u0127 (jekk ix-xaqq ikun mimdud)\u201d", "Ner\u0121a\u2019 nirringrazzja lill-kollegi u lil s\u0127abi talgrupp Kelmet il-Malti tad-diskussjonijiet siewja fit-t\u0127ejjija ta\u2019 dan l-artiklu.", "Interessanti li Gatt ju\u017ca l-kelma xaqq fi\u017c-\u017cew\u0121 tifsiriet.", "Ta\u2019 San Andreas hija transform fault,", "Antoine Cassar Ewropea", "mal-Kummissjoni", "l-a\u010b\u010bent L-AMERKA TA\u2019 FUQ re\u0121juni \u0121eografi\u010bi", "Marzu 2019 (a) traduzzjoni kun\u010bettwali", "(b) tra\u017cliterazzjoni l-Alaska (il-)Kalifornja (il-)Florida (l-)Ari\u017cona", "il-Muntanji Blatin, il-Muntanji ta\u2019 Sant\u2019Elija", "l-Appalakki id-Denali, ilLogan", "it-Tarka Kanadi\u017ca / l-Altipjan Lawrenzjan il-Wied tal-Mewt", "il-Peni\u017cola (il-)Qu\u00e9bec tal-Alaska, tal-Labrador, il-Midwest tal-Florida, tal-Kalifornja t\u2019Isfel", "il-Peni\u017cola tal-Yucat\u00e1n, ta\u2019 Seward il-Peni\u017cola Gasp\u00e9", "il-Muntanji Appalakki", "il-Muntanji Adirondack", "is-Sierra Madre tal-Lvant, tal-Punent", "il-Muntanja Denali, Logan id-De\u017cert tal-Ari\u017cona / ta\u2019 Sonora", "il-Gran Pjanuri il-Gran Ba\u010bir", "(c) t\u0127ollija fillingwa pont", "it-Tar\u0121a ta\u2019 San Andreas id-De\u017cert ta\u2019 Chihuahua, tal-Mojave", "il-Fondoq talAlewtini idronimi", "l-O\u010bean Artiku il-Golf tal-Messiku il-Ba\u0127ar tasSargassi il-Passa\u0121\u0121 talMajjistral", "il-Kolorado", "ix-Xmara Kolorado il-Golf talKalifornja il-Ba\u0127ar talLabrador", "il-Yukon, ilMissouri, ilMississippi, inNiagara", "il-Kaskati tan-Niagara", "il-Ba\u0127ar ta\u2019 Beaufort, ta\u010bChukchi il-Ba\u0127ar ta\u2019 Bering l-Istrett ta\u2019 Bering", "il-Gran Lagi il-Gran Lag Miela\u0127 il-Gran Lag talIskjavi il-Gran Lag tal-Ors il-Lag Nikaragwa", "il-Bajja ta\u2019 Hudson, ta\u2019 Baffin", "ix-Xmara San Lawrenz o\u0127rajn", "i\u010b-\u010airku tan-Nar i\u010b-\u010airku Artiku it-Tropiku talKankru", "il-G\u017cira ta\u2019 Vancouver, ta\u2019 Baffin, ta\u2019 Ellesmere, ta\u2019 Banks il-G\u017cira Victoria, Devon", "l-Everglades l-Ar\u010bipelagu Artiku Kanadi\u017c, l-Ar\u010bipelagu Alessandru il-G\u017cejjer Alewtini l-Istmu tal-Panama", "l-Istmu ta\u2019 Tehuantepec il-Kap Breton, Cod, Hatteras, San Lucas, Farewell, Catoche, Columbia, Morris Jessup", "l-a\u010b\u010bent", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra", "It-Traduzzjoni bilMagna: se t\u0127alli spazju g\u0127all-intervent uman?", "llum wa\u0127da mill-applications tal-ismartphone li l-aktar nu\u017ca fil-\u0127ajja ta\u02bc kuljum hija l-Google Translate.", "Mitluf kif inkun fis-supermarket bejn elf prodott bl-ingredjenti u l-istruzzjonijiet b\u02bclingwa li g\u0127adni ma nafhiex daqshekk tajjeb, il-Google Translate jg\u0127inni nag\u0127mel ftit sens minn dak li nkun qed nara u forsi nixtri l-prodott li vera jkolli b\u017conn mhux xi varjant li jispi\u010b\u010ba jintrema.", "It-traduzzjoni awtomatika llum m\u02bcg\u0127adhiex xi \u0127a\u0121a tal-fantaxjenza u l-Google Translate huwa wie\u0127ed biss mill-e\u017cempji pratti\u010bi ta\u02bc kif programm tal-kompjuter, fil-futur mhux imbieg\u0127ed, jista\u02bc jie\u0127u xog\u0127ol it-traduttur.", "Fil-fatt, dan l-i\u017cvilupp jidher li qieg\u0127ed wara l-kantuniera, jekk wie\u0127ed joqg\u0127od fuq l-opinjoni ta\u02bc Ofer Shoshan, l-uffi\u010bjal e\u017cekuttiv ta\u02bc One Hour Translation - wa\u0127da mill-akbar kumpaniji tat-traduzzjoni fid-dinja - li jg\u0127id li minn sena sa tliet snin o\u0127ra, l-hekk imsej\u0127a neural machine translation se tkun qed tag\u0127mel aktar minn nofs ix-xog\u0127ol li jsir mis-suq globali tattraduzzjoni li jammonta g\u0127al 40 biljun dollaru.", "Il-kwalit\u00e0 tat-traduzzjoni bil-magna tant tjiebet fla\u0127\u0127ar snin, li nofs miljun traduttur u 21,000 a\u0121enzija jistg\u0127u jispi\u010b\u010baw bla xog\u0127ol f\u02bcqasir \u017cmien.", "l-a\u010b\u010bent Anke l-Kummissjoni Ewropea qed t\u0127addimha n-neural machine translation.", "Qed tirfinaha bilmod il-mod sakemm tkun tista\u02bc toffriha b\u0127ala g\u0127odda lill-armata tat-tradutturi li jaqilbu proposti, li\u0121ijiet, stqarrijiet tal-istampa u dokumenti varji o\u0127ra, fil-ma\u0121\u0121oranza tag\u0127hom mill-Ingli\u017c lejn 23 lingwa o\u0127ra.", "Il-bniedem responsabbli minn dan fil-KE huwa Markus Foti, il-Kap tal-Pro\u0121ett tat-traduzzjoni elettronika.", "Dan l-artiklu, li fih ta\u0127lita ta\u02bc kontributi differenti, jinkludi intervista li g\u0127amilt lis-Sur Foti fejn jitkellem dwar li\u017cviluppi tal-u\u017cu tat-teknolo\u0121ija tat-traduzzjoni mill-Kummissjoni u x\u02bcja\u0127seb li se jkun limpatt fuq it-tradutturi u fuq l-industrija b\u02bcmod aktar wiesa\u02bc.", "Id-Dipartiment tal-Malti g\u0127adu kemm beda ju\u017ca n-neural machine translation, i\u017cda lver\u017cjoni pre\u010bedenti, dik ibba\u017cata fuq listatistika (SBT) g\u0127adha tintu\u017ca.", "G\u0127alkemm irri\u017cultati li tipprodu\u010bi l-SBT bl-ebda mod ma jistg\u0127u jissej\u0127u sodisfa\u010benti ming\u0127ajr lintervent tal-bniedem, st\u0127arri\u0121 li sar fost ittradutturi tal-Malti fil-Kummissjoni juri kemm hi popolari.", "Dwar dan jitkellmu f\u02bcaktar dettall il-kollegi Graziella Galea u Carmen Carabott f\u02bckontribuzzjonijiet separati.", "L-a\u0127\u0127ar kontribuzzjoni hi tal-kollega Miguel Debattista li jazzarda jispekula kif is-sitwazzjoni tag\u0127na se tkun fl-2043.", "Dan l-i\u017cvilupp teknolo\u0121iku qed jittrasforma mill-qieg\u0127 it-traduzzjoni kif nafuha llum.", "Lesperimenti bl-Intelli\u0121enza Artifi\u010bjali qed juru kemm il-magni saru u jistg\u0127u jsiru aktar kompetenti biex jittradu\u010bu l-lingwi.", "B\u0127ala e\u017cempji ta\u02bc rivoluzzjonijiet simili wie\u0127ed jista\u02bc", "Marzu 2019 j\u0127ares lejn l-i\u017cvilupp tal-fotografija di\u0121itali jew il-word processor li \u0127a post it-typewriter.", "Lakbar lezzjoni li wie\u0127ed jie\u0127u minn dawn le\u017cempji hi li inutli wie\u0127ed jirre\u017cisti l-bidla g\u0127ax il-momentum tag\u0127ha ma twaqqfu b\u02bcxejn.", "L-isfida prin\u010bipali li se jkollhom it-tradutturi hi kif se jadattaw ru\u0127hom biex ja\u0127dmu malmagni.", "Nittama li ssibu din il-\u0121abra ta\u02bc artikli interessanti u l-Bord Editorjali japprezza rreazzjonijiet tag\u0127kom li tistg\u0127u tibag\u0127tuhom fuq il-mezzi li d-dettalji tag\u0127hom jinsabu f\u02bcpa\u0121na 2.", "X\u2019inhi t-traduzzjoni awtomatika?", "Graziella Galea It-traduzzjoni awtomatika, mag\u0127rufa b\u0127ala MT (machine translation) tibni traduzzjoni billi tg\u0127aqqad kliem jew espressjonijiet tradotti f\u2019sentenzi b\u2019wie\u0127ed minn tliet modi: (i) bl-u\u017cu ta\u2019 regoli definiti minn qabel, mag\u0127rufa b\u0127ala rule-based machine translation (RBMT), (ii) permezz ta\u2019 traduzzjoni awtomatika bba\u017cata fuq metodi statisti\u010bi applikati fuq kwantitajiet kbar ta\u2019 testi allinjati b\u2019\u017cew\u0121 lingwi, jew corpora, mag\u0127rufa b\u0127ala statistics-based machine translation (SMT), (iii) ta\u0127lita tattnejn (sistema ibrida).", "Re\u010bentement ilKummissjoni bdiet taqleb mill-SMT g\u0127allhekk imsej\u0127a neural machine translation li dwarha Markus Foti jitkellem f\u2019aktar dettall f\u2019dan l-artiklu stess.", "B\u2019differenza g\u0127as-sistemi RBMT, li jiddependu fuq regoli kodifikati manwalment u g\u0127alhekk je\u0127tie\u0121u ri\u017corsi umani sostanzjali, flSMT l-intervent mill-bniedem huwa \u0127afna 37", "l-a\u010b\u010bent", "L-SMT tiddependi fuq kwantitajiet kbar ta\u2019 corpora ta\u2019 kwalit\u00e0 tajba, flimkien ma\u2019 ri\u017corsi tatteknolo\u0121ija talinformatika konsiderevoli, ji\u0121ifieri magni u servers, sabiex ji\u0121u prodotti traduzzjonijiet fi \u017cmien qasir.", "F\u2019konformit\u00e0 ma\u2019 din ix-xejra, il-Kummissjoni Ewropea adottat is-sistema bba\u017cata fuq statistika u fl2013 nediet is-servizz tat-traduzzjoni awtomatika, MT@EC, mill-Ingli\u017c g\u0127al-lingwi uffi\u010bjali kollha tal-UE.", "Il-fa\u010bilit\u00e0 toffri traduzzjoni minn u lejn il-lingwi uffi\u010bjali kollha tal-UE.", "Min\u0127abba diversi ra\u0121unijiet, l-og\u0127la kwalit\u00e0 narawha f\u2019dawk it-traduzzjonijiet fejn l-ori\u0121inal ikun l-Ingli\u017c.", "Kif g\u0127idna, il-kwalit\u00e0 tat-traduzzjoni awtomatika mhijiex uniformi fil-lingwi kollha.", "L-Ispanjol, ilPortugi\u017c u l-Malti g\u0127andhom l-og\u0127la kwalit\u00e0, indikata b\u2019simbolu kulur id-deheb.", "Il-kwalit\u00e0 ta\u2019 w\u0127ud mil-lingwi l-o\u0127ra hija indikata b\u0127ala ta\u2019 livell aktar baxx, kulur il-fidda, u fl-a\u0127\u0127arnett insibu lingwi li l-kwalit\u00e0 tat-traduzzjoni awtomatika tinsab fl-inqas livell, ji\u0121ifieri kulur il-bron\u017c.", "L-istess sistema talmedalji olimpi\u010bi, biex niftiehmu.", "Ninsabu ffurtunati li g\u0127all-Malti g\u0127andna potenzjal g\u0127al traduzzjonijiet awtomati\u010bi ta\u2019 kwalit\u00e0 g\u0127olja, i\u017cda dan xorta wa\u0127da jfisser li jkun g\u0127ad irid isir \u0127afna xog\u0127ol b\u2019intervent uman fuq dokument wara l-ippro\u010bessar mill-magna.", "Ta\u2019 min i\u017cid nota dwar il-popolarit\u00e0 ta\u2019 din l-g\u0127odda fost it-tradutturi Maltin.", "33 minn 38 traduttur li wie\u0121bu g\u0127al st\u0127arri\u0121 li sar fid-Dipartiment tal-Malti qalu li ju\u017caw it-traduzzjoni bil-magna b\u2019modi differenti.", "Hemm min ju\u017caha imma j\u017commha biss b\u0127ala referenza u hemm min ju\u017caha ma\u2019 dokumenti li jsegwu formola fissa, b\u0127al dawk ta\u2019 natura legali, imma mhux g\u0127al dokumenti fejn it-t\u0127addim talidjoma huwa importanti u fejn is-sintassi tkun tista\u2019 tinbidel b\u0127all-istqarrijiet g\u0127all-istampa.", "Ilma\u0121\u0121oranza tal-parte\u010bipanti \u017ciedu jg\u0127idu wkoll li huma interessati jattendu g\u0127al ta\u0127ri\u0121 dwarha u dan jindika li hemm \u0127e\u0121\u0121a fost il-Maltin li jkomplu jisfruttaw din l-g\u0127odda bl-a\u0127jar mod possibbli.", "Sew jekk tkun qed isservi biss g\u0127all-iskop li t-test jinftiehem, u sew b\u0127ala materja prima g\u0127al traduzzjoni ta\u2019 kwalit\u00e0 g\u0127olja tradotta minn bniedem, is-su\u010b\u010bess u l-utilit\u00e0 tal-MT jiddependu ferm fuq il-kwalit\u00e0 tal-prodott.", "Id-D\u0120T qieg\u0127da tie\u0127u din l-isfida tal-kwalit\u00e0 b\u2019serjet\u00e0 kbira.", "L-g\u0127arfien espert disponibbli permezz tat-tradutturi, il-memorji tat-traduzzjonijiet u l-lingwisti komputazzjonali jrendu t-traduzzjoni awtomatika aktar u aktar effettiva g\u0127all-utenti kollha.", "l-a\u010b\u010bent", "Markus Foti\u2014il-Kap talPro\u0121ett tat-traduzzjoni elettronika Intervistat g\u0127al l-a\u010b\u010bent minn Alan Delia L-evoluzzjoni tat-traduzzjoni mekkanika flistituzzjonijiet sa issa.", "L-u\u017cu tat-traduzzjoni mekkanika flistituzzjonijiet imur lura sas-snin sebg\u0127in fejn kellna sistema bba\u017cata fuq ir-regoli (rule-based system).", "Din kienet isservi biss xi \u017cew\u0121 pari ta\u02bc lingwi u sakemm waslet biex tieqaf fl-2011, kienet qed isservi madwar sitt pari.", "\u0126ames snin ilu mbag\u0127ad kellna bidla kbira meta \u0121iet introdotta t-traduzzjoni mekkanika bba\u017cata fuq l-istatistika (statistics-based machine translation).", "Meta introdu\u010bejna din is-sistema l\u0127sieb kien biss li nipprovdu traduzzjonijiet imma mhux li x-xog\u0127ol nag\u0127mluh iktar velo\u010bi.", "Kien ukoll i\u017c-\u017cmien fejn id-dinja ta\u02bc barra bdiet tara l-esperiment tat-traduzzjoni mekkanika fejn l-aktar servizz popolari kien dak talGoogle Translate.", "Imma dan l-a\u0127\u0127ar, g\u0127alkemm il-metodu statistiku kien bi\u017c\u017cejjed g\u0127al xi lingwi, fosthom il-Malti u l-Ingli\u017c, kellna l-bidla kbira meta wasalna g\u0127attraduzzjoni mekkanika newrali (neural machine translation).", "Id-differenza bejn it-traduzzjoni mekkanika bba\u017cata fuq l-istatistika u dik newrali Dawn is-sistemi kollha jirrikjedu \u0127afna u \u0127afna data.", "Id-data tidda\u0127\u0127al fil-kompjuter u dan mistenni li jitg\u0127allem.", "Imma jitg\u0127allem b\u02bcmod differenti.", "Fil-ka\u017c tat-traduzzjoni mekkanika bba\u017cata fuq l-istatistika, il-kompjuter jaqsam is-sentenzi f\u02bcbi\u010b\u010biet \u017cg\u0127ar u jasso\u010bja l-bi\u010b\u010ba mil-lingwa sors mal-istess bi\u010b\u010ba fil-lingwa fil-mira.", "Pere\u017cempju fejn fl-Ingli\u017c nara l-kelma \u2018cat\u02bc, ta\u02bc spiss nara l-ekwivalenti fil-Malti \u2018qattus\u02bc.", "Imma f\u02bcxi ka\u017cijiet ma narahiex u dan juri g\u0127alfejn ikun hemm l-i\u017cbalji.", "Il-ver\u017cjoni li konna nu\u017caw, kienet t\u0127ares lejn fra\u017cijiet (bi\u010b\u010biet) li jkunu sa seba\u02bc kelmiet, imma qatt lejn sentenza s\u0127i\u0127a.", "Jekk ikollok sentenza b\u02bc14 -il kelma, il-kompjuter kien ifittex fid-database tieg\u0127u bl-asso\u010bjazzjonijiet li jkun g\u0127amel, jag\u0127\u017cel \u017cew\u0121 bi\u010b\u010biet ta\u02bc seba\u02bc kelmiet-il wa\u0127da u jpo\u0121\u0121ihom wara xulxin.", "l-a\u010b\u010bent", "U allura jkollok sentenza tradotta mag\u0127mula minn \u017cew\u0121 bi\u010b\u010biet.", "Dan hu l-a\u0127jar xenarju.", "Fl-ag\u0127ar xenarju l-kompjuter ma jsibx bi\u010b\u010biet b\u02bcseba\u02bc kelmiet, imma jsib b\u02bcsitta, jew b\u02bc\u0127amsa jew b\u02bckelmiet individwali, imbag\u0127ad jipprova jg\u0127aqqad il-kelmiet flimkien f\u02bcsekwenza li jidhirlu li tag\u0127mel sens.", "Imma qatt ma kien i\u0127ares lil hinn minn dawk i\u017c-\u017cew\u0121 bi\u010b\u010biet.", "It-traduzzjoni mekkanika newrali ta\u0127dem ukoll billi tanalizza d-data, imma ta\u0127dem billi tikkunsidra lkuntest usa\u02bc, fis-sens li tikkunsidra s-sentenza s\u0127i\u0127a u tipprova ssib mudelli komuni permezz ta\u02bc anali\u017ci wara l-o\u0127ra.", "Ta\u0127dem iktar billi ssib mudelli ta\u02bc tifsiriet, billi ssib il-qbil grammatikali \u2013 fil-ka\u017c ta\u02bc dawk il-lingwi li g\u0127andhom \u2013 filwaqt li fit-traduzzjoni mekkanika bba\u017cata fuq l-istatistika jkollok biss dak il-qbil li jinsab f\u02bcdawk il-bi\u010b\u010biet.", "Allura tista\u02bc tispi\u010b\u010ba bil-maskil fl-ewwel parti tas-sentenza u bil-femminil fit-tieni parti u l-magna ma tkunx taf.", "Bis-sistema newrali, tkun taf li kelma hija asso\u010bjata ma\u02bc o\u0127ra u li fil-kelma l-o\u0127ra g\u0127andha l-kwalitajiet ta\u02bc kelma fil-femminil, allura dik ilkelma jkollha l-istess asso\u010bjazzjonijiet, u b\u02bchekk ikollok qbil a\u0127jar.", "Din hi forma limitata ta\u02bc intelli\u0121enza artifi\u010bjali.", "A\u0127na nu\u017caw g\u0127odod open-source u r-ri\u010berkaturi ja\u0127dmu fuqhom biex itejbuhom.", "L-g\u0127odod ikunu emendati biex japplikaw g\u0127at-traduzzjoni, imma lprin\u010bipji ba\u017ci\u010bi jibqg\u0127u l-istess b\u0127al dak tal-programm tal-kompjuter tal-Google li kien jismu AlphaGO li kien reba\u0127 lill-aqwa plejer uman tal-log\u0127ba Go, meqjusa minn \u0127afna b\u0127ala l-aktar board game sofistikata li te\u017cisti.", "In-netwerks newrali, meta jkunu qed ifittxu l-mudelli, jkunu qeg\u0127din 40", "l-a\u010b\u010bent", "jag\u0127mlu \u010bikli, u aktar ma jg\u0127addu minn \u010bikli, aktar isiru intelli\u0121enti.", "Dawk li l-aktar jid\u0127lu fil-fond, jag\u0127mlu sitt \u010bikli, tag\u0127na jag\u0127mlu tnejn.", "Aktar ma l-magna tid\u0127ol fil-fond, aktar iddum sejra u b\u02bcdak li g\u0127andna s\u02bcissa n\u0127ossu li g\u0127andna bilan\u010b tajjeb.", "Ovvjament fil-futur dan jista\u02bc jinbidel u jiddependi mill-progress tatteknolo\u0121ija u mill-finanzjament li nir\u010bievu.", "L-impatt fuq it-tradutturi Fl-istituzzjonijiet qeg\u0127din ta\u0127t pressjoni biex jitnaqqsu l-impjiegi, irrispettivament mittraduzzjoni mekkanika u dan ma jolqotx biss lid-D\u0120T.", "Jien kont traduttur g\u0127al 13-il sena u t-traduzzjoni hija g\u0127al qalbi \u0127afna, allura bixxog\u0127ol li nag\u0127mel issa \u017cgur m\u02bcg\u0127andix xi a\u0121enda biex nelimina t-traduzzjonijiet umani kollha!", "Dak li qed nosserva huwa li t-tradutturi li g\u0127andna hawnhekk qeg\u0127din ji\u0121u dejjem iktar ta\u0127t pressjoni.", "Na\u0127seb li t-traduzzjoni mekkanika gradwalment issir g\u0127odda standard li t-tradutturi jibdew ju\u017cawha ming\u0127ajr ma ja\u0127sbuha darbtejn.", "Minn dak li nisma\u02bc, il-Maltin huma pjuttost entu\u017cjasti dwar l-u\u017cu tat-traduzzjoni mekkanika, imma mhux it-tradutturi kollha", "Marzu 2019 g\u0127andhom l-istess entu\u017cjasmu g\u0127at-teknolo\u0121ija li g\u0127andna.", "Allura dejjem se jkun hemm nies li jirre\u017cistuha, imma hemm limitu kemm tista\u02bc tirre\u017cisti ming\u0127ajr ma ssir dinosawru.", "Na\u0127seb li t-tradutturi jridu jadattaw ru\u0127hom g\u0127aliha u na\u0127seb li dan jirrikjedi tibdila fil-mentalit\u00e0 fissens li \u0127afna mix-xog\u0127ol jimxi lejn l-editjar iktar milli traduzzjoni kif nafuha llum.", "\u0126afna nies jilmentaw li dan se jxejjen il-lat kreattiv tat-traduzzjoni, fattur li hu ftit frustranti.", "Imma ma na\u0127sibx li hemm xi lat kreattiv kbir meta wie\u0127ed ikun qed jittradu\u010bi xi regolament dwar l-g\u0127alf tat-ti\u0121ie\u0121, per e\u017cempju.", "It-tradutturi hawn ikollhom jiffukaw aktar u aktar fuq l-editjar u jippruvaw jo\u0127or\u0121u ddokumenti malajr kemm jista\u02bc jkun, \u0127a\u0121a li na\u0127seb xorta qed issir irrispettivament mille\u017cistenza tat-traduzzjoni mekkanika.", "Din se tkun g\u0127odda tajba biex wie\u0127ed ikun jifla\u0127 g\u0127al pressjonijiet qawwija ta\u02bc xog\u0127ol u jkun jista\u02bc jipprodu\u010bi dejjem i\u017cjed.", "Na\u0127seb li fi \u017cmien g\u0127axar snin qajla jkun hemm traduttur li ma ju\u017cax it-traduzzjoni mekkanika b\u0127ala g\u0127ajnuna biex jipprodu\u010bi traduzzjoni perfetta.", "Ovvjament din it-teknolo\u0121ija mhux se jkollha xi impatt kbir biex wie\u0127ed jittradu\u010bi xog\u0127ol li g\u0127andu involviment artistiku b\u0127all-poe\u017cija jew ir-rumanzi.", "Madankollu tista\u02bc tkun utli ferm biex wie\u0127ed ikollu traduzzjoni ta\u02bc livell g\u0127oli pere\u017cempju tas-sinjali f\u02bcpostijiet pubbli\u010bi b\u0127attoroq, l-ajruporti, il-postijiet popolari matturisti inklu\u017ci l-mu\u017cewijiet.", "Ir-ristoranti u llukandi jistg\u0127u jsibuha utli \u0127afna wkoll biex ikollhom traduzzjoni tajba \u0127afna tal-menujiet tag\u0127hom.", "l-a\u010b\u010bent", "X\u2019inhu mistenni mittraduttur tal-lum u ta\u2019 g\u0127ada?", "Carmen Carabott B\u0127al kull professjoni o\u0127ra fid-dinja, dik tattraduzzjoni hi affettwata mill-i\u017cviluppi kemm fl-industrija fiha nnifisha kif ukoll b\u02bcmod globali f\u02bctermini ta\u02bc avvanzi teknolo\u0121i\u010bi.", "Dan di\u0121\u00e0 rajnieh fil-bidla li saret anke filprogrammi tal-kompjuter li nu\u017caw g\u0127attraduzzjoni.", "It-traduzzjoni awtomatizzata hi \u017cvilupp ie\u0127or li di\u0121\u00e0 biddel u se jkompli jbiddel mhux biss il-mod kif nittradu\u010bu i\u017cda rrwol innifsu tat-traduttur.", "Dan se jsir kemm jekk wie\u0127ed jidde\u010biedi li ju\u017caha kif ukoll jekk le.", "A\u0127na g\u0127andna x-xorti li min\u0127abba n-natura tad-dokumenti, na\u0127dmu f\u02bcambjent fejn ilpre\u010bi\u017cjoni hi importanti \u0127afna u g\u0127alhekk m\u02bca\u0127niex se naslu mil-lum g\u0127al g\u0127ada fil-punt fejn it-traduzzjoni awtomatizzata te\u0127dilna xog\u0127olna, per\u00f2 ma jfissirx li r-rwol tag\u0127ha mhux se jkun dejjem aktar importanti.", "\u201c...it-traduttur issa ma jistax jibqa\u02bc ja\u0127seb u ja\u0127dem bl-istess mod u se je\u0127tie\u0121lu jit\u0127arre\u0121 f\u02bc\u0127iliet \u0121odda biex jaffa\u010b\u010bja din ir-realt\u00e0 \u0121dida.\u201d", "F\u02bcdinja fejn l-g\u0127ajta hi dejjem \u201cNag\u0127mlu aktar b\u02bcanqas\u201d, it-traduzzjoni awtomatizzata hi g\u0127odda li tag\u0127milna aktar produttivi.", "Naturalment it-traduttur issa ma jistax jibqa\u02bc ja\u0127seb u ja\u0127dem bl-istess mod u se je\u0127tie\u0121lu jit\u0127arre\u0121 f\u02bc\u0127iliet \u0121odda biex jaffa\u010b\u010bja din irrealt\u00e0 \u0121dida.", "L-okka\u017cjonijiet meta t-traduttur jibda jittradu\u010bi sentenza mix-xejn dejjem se jonqsu u \u0127afna drabi t-traduttur se jibda ja\u0127dem fuq xi ver\u017cjoni tradotta mog\u0127tija minn xi tip ta\u02bc memorja.", "G\u0127aldaqstant it-traduttur issa se jkollu b\u017conn ta\u02bc \u0127iliet differenti minn dawk tradizzjonalment asso\u010bjati ma\u02bc din ilprofessjoni.", "L-ewwel it-traduttur irid jara jekk dak li qed ji\u0121i ssu\u0121\u0121erit b\u02bcmod awtomatiku hux tajjeb bi\u017c\u017cejjed biex ja\u0127dem fuqu u jeditjah.", "Imbag\u0127ad jadatta xog\u0127lu skont ma jidde\u010biedi.", "l-a\u010b\u010bent F\u02bckull ka\u017c, hu importanti li jkun jaf sew x\u02bcaspetti l-aktar irid joqg\u0127od attent g\u0127alihom skont it-teknolo\u0121ija u\u017cata mit-traduzzjoni awtomatizzata.", "Din hu l-impatt ewlieni fuq ixxog\u0127ol tag\u0127na fejn l-enfasi issa se tkun iktar fuq il-post-editjar milli fuq it-traduzzjoni fiha nnifisha.", "Xi tradutturi li ppruvawha fil-bidu, ma kinux kuntenti bir-ri\u017cultat u dde\u010bidew li huma aktar produttivi ming\u0127ajrha.", "Din il-mentalit\u00e0 tixbah lil dik ta\u02bc persuna li m\u02bcg\u0127andhiex mowbajl g\u0127ax meta ppruvat l-ewwel ver\u017cjonijiet sabitu goff u tqil wisq.", "L-istess b\u0127al fid-dinja talmowbajls, it-teknolo\u0121ija tat-traduzzjoni awtomatizzata tjiebet sew, u b\u02bcritmu mg\u0127a\u0121\u0121el.", "Il-prodott hu \u0127afna aktar pre\u010bi\u017c u b\u02bcinqas \u017cbalji anke wara konsultazzjonijiet mag\u0127na t-tradutturi stess.", "Apparti minn hekk, il-benefi\u010b\u010bju ta\u02bc din lg\u0127odda jiddependi mill-qasam li jittratta ddokument kif ukoll l-istil tieg\u0127u.", "L-istil tag\u0127na, spe\u010bjalment dak le\u0121i\u017clattiv, hu pjuttost repetittiv u t-terminolo\u0121ija g\u0127andha kemm jista\u02bc jkun tin\u017camm stabbli u konsistenti, u dan jg\u0127in \u0127afna lill-kwalit\u00e0 tat-traduzzjoni awtomatizzata.", "Kritika o\u0127ra hi li t-traduzzjoni awtomatizzata toqtol il-kreattivit\u00e0.", "Ma nistg\u0127ux ni\u010b\u0127du l-fatt li t-traduzzjoni awtomatizzata hi l-a\u0127jar firripetizzjoni u bi stil li jqabbel il-lingwa mira mal-lingwa sors.", "Per\u00f2 huwa fatt ukoll li a\u0127na hawnhekk la qed niktbu rumanzi u lanqas", "poe\u017cija.", "Marzu 2019 spe\u010bjalment fil-ka\u017c tal-le\u0121i\u017clazzjoni.", "Dan ma jfissirx li t-tradutturi ma jikkontribwixxux g\u0127al-lingwa Maltija anzi pjuttost jikkontribwixxu \u0127afna g\u0127all-i\u017cvilupp tag\u0127ha.", "Minkejja t-teknolo\u0121ija kollha xorta nibqg\u0127u niltaqg\u0127u ma\u02bc termini u kun\u010betti li rridu nwassluhom li\u010b-\u010bittadini bil-Malti u li g\u0127alihom la t-traduzzjoni awtomatizzata u lanqas ir-ri\u017corsi kollha l-o\u0127ra li g\u0127andna ma joffrulna soluzzjoni.", "Il-kontribut tag\u0127na minn dan il-lat fil-lingwa Maltija kemm ilna flUnjoni Ewropea ma jista\u02bc ji\u010b\u0127du \u0127add u se jibqa\u02bc ji\u017cdied.", "Finalment issib min jg\u0127idlek li kif titg\u0127allem \u0127a\u0121a jibdluha u din it-traduzzjoni awtomatizzata hi \u0127a\u0121\u02bco\u0127ra li se tibqa\u02bc tinbidel b\u02bcmod li qatt ma tista\u02bc tistrie\u0127 fuq dak li taf.", "Lisfidi teknolo\u0121i\u010bi tal-professjoni tat-traduttur mhumiex i\u017colati u huma sfidi li qed jaffa\u010b\u010bjaw it-tobba, l-in\u0121iniera, l-g\u0127alliema, l-awdituri u lbqija.", "U fejn jid\u0127lu l-lingwi, mhijiex sfida g\u0127all-Malti biss.", "Kull rwol qed ji\u0121i u se jibqa\u02bc ji\u0121i ridefinit mill-i\u017cviluppi teknolo\u0121i\u010bi f\u02bcdak ilqasam partikolari.", "B\u0127ala professjoni a\u0127na ttradutturi ma ng\u0127ixux f\u02bcvakwu u fil-\u0121ejjieni ttraduzzjoni awtomatizzata se tifforma parti dejjem aktar importanti mill-kuntest li na\u0127dmu fih.", "Fil-bi\u010b\u010ba l-kbira a\u0127na fdati bl-inkarigu li nittradu\u010bu d-dokumenti g\u0127all-Malti b\u02bcmod \u010bar u korrett u li jissodisfa kriterji spe\u010bifi\u010bi, 43", "l-a\u010b\u010bent", "Kollox jinbidel, jew a\u0127jar, kollox jg\u0127addi u jie\u0127u xejra differenti minn qabel.", "Hemm min jg\u0127id li l-affarijiet \u2018jevolvu\u2019, g\u0127ax jittejbu b\u2019mod awtomatiku billi jsegwu lmog\u0127dija naturali tag\u0127hom sakemm jiksbu e\u017cistenza f\u2019dimensjoni ottimali.", "I\u017cda levoluzzjoni ma sse\u0127\u0127x biss fin-natura: ilbniedem donnu g\u0127andu l-istint li jtejjeb u jirfina kull \u0127a\u0121a li jo\u0127loq, u dak li ma jirnexxilhiex twettaq \u0121enerazzjoni, jitwettaq mill-\u0121enerazzjoni ta\u2019 wara.", "\u0126amsa u g\u0127oxrin sena ilu, min qatt kien seta\u2019 jimma\u0121ina li l-progess teknolo\u0121iku seta\u2019 jaffettwana b\u2019mod daqshekk drastiku, kemm fil-\u0127ajja privata tag\u0127na ta\u2019 kuljum kif ukoll fuq ix-xog\u0127ol?", "Dak i\u017c-\u017cmien, fl-1993, l-internet kien g\u0127adu fi \u010bkunitu sew, u \u0127add ma kien g\u0127ad kellu a\u010b\u010bess g\u0127alih mid-dar.", "Email, social media, xiri online, siti ta\u2019 kull tip, komunikazzjoni ming\u0127ajr restrizzjonijiet... lanqas fil-films tal-fantaxjenza ta\u2019 dak i\u017c\u017cmien ma konna narawhom dawn l-affarijiet.", "It-teknolo\u0121ija g\u0127alina t-tradutturi llum saret essenzjali fil-qadi ta\u2019 dmirijietna, u kemm ilni na\u0127dem fil-qasam tat-traduzzjoni rajt bidliet kbar \u0127afna fil-metodi disponibbli g\u0127alina, li a\u0127na l-iskribi tal-modernit\u00e0.", "G\u0127adni niftakar lewwel jum li \u0127dimt bit-Trados TWB meta kont freelancer: fl-ewwel sieg\u0127a ddisprajt, fit-tieni \u0127adt ir-ru\u0127, u fit-tielet ippruvajt nifhem kif qatt irnexxieli na\u0127dem ming\u0127ajr programm b\u0127alu!", "Din il-qag\u0127da progressiva fit-teknolo\u0121ija llum qed tin\u0127ass mhux ftit fis-settur tat-traduzzjoni 44", "\u0126obbha jew obg\u0127odha, ittraduzzjoni awtomatika di\u0121\u00e0 g\u0127andha importanza \u010bentrali fix-xog\u0127ol tag\u0127na, i\u017cda jidher li se jkollha influwenza \u0127afna akbar fuq ix-xog\u0127ol tag\u0127na b\u0127ala tradutturi fil-\u0121ejjieni, tant li hemm min hu konvint li eventwalment, madwar \u0127amsa u g\u0127oxrin sena, nofs il-forza tax-xog\u0127ol tat-tradutturi se ti\u0121i sostitwita minn sistemi ta\u2019 Intelli\u0121enza Artifi\u010bjali, li se jkunu kapa\u010bi je\u017cegwixxu kompiti ta\u2019 traduzzjoni b\u2019livell g\u0127oli \u0127afna ta\u2019 pre\u010bi\u017cjoni.", "A\u0127na ttradutturi se jkollna biss nikkore\u0121u dak li jag\u0127tuna l-magni, u nraqqmu l-ftit imperfezzjonijiet li ja\u0127arbu lill-kollegi di\u0121itali tag\u0127na.", "U li kieku l-i\u017cbalji li nikkore\u0121ulhom a\u0127na jitg\u0127allmu minnhom, biex ma jer\u0121g\u0127ux jirrepetuhom?", "Din mhix idea daqshekk in\u0121enwa, g\u0127aliex di\u0121\u00e0 je\u017cistu sistemi ta\u2019 Intelli\u0121enza Artifi\u010bjali li jevolvu proprju billi jipperfezzjonaw lilhom infushom.", "Is-sistema li llum qed insej\u0127ulha Neural Machine Translation, li g\u0127adha fi \u010bkunitha u li g\u0127andha potenzjal enormi ta\u2019 progress, \u0127adet post \u010bentrali fl-industrija tat-traduzzjoni awtomatika, u dan b\u2019ra\u0121un: hija bba\u017cata fuq intelli\u0121enza artifi\u010bjali li \u2018titg\u0127allem\u2019 milli\u017cbalji tag\u0127na, jew a\u0127jar, tosserva u tinnota lbidliet li nag\u0127mlu a\u0127na stess fuq kontenut tradott biex darb\u2019o\u0127ra ti\u0121\u0121enera kontenut", "dejjem aktar pre\u010bi\u017c.", "F\u2019livell personalizzat,", "Translation kapa\u010bi wkoll titg\u0127allem l-istil talkitba ta\u2019 min ju\u017caha.", "U dan kollu x\u2019vanta\u0121\u0121i", "Nibdew mill-fatt li inqas dak li jkun ikollu", "x\u2019jikkore\u0121i f\u2019kontenut tradott minn magna,", "iktar jiffranka \u0127in.", "Barra minn hekk, il-fatt li t-", "l-a\u010b\u010bent", "traduzzjonijiet ikollhom b\u017conn ta\u2019 inqas modifiki jew korrezzjonijiet aktar ma jg\u0127addi \u017c-\u017cmien ifisser li x-xog\u0127ol tattraduttur iwassal g\u0127al inqas frustrazzjoni f\u2019livell professjonali, g\u0127al effi\u010bjenza akbar fix-xog\u0127ol u g\u0127al kontenut tradott ta\u2019 livell imtejjeb.", "Personalment, nazzarda ng\u0127id li huwa minnu li din il-kultura professjonali ta\u2019 servit\u00f9 robotika xi darba se twassal biex il-magni jag\u0127mlu l-bi\u010b\u010ba l-kbira minn dak li t\u0127arri\u0121na nag\u0127mlu a\u0127na, u biex ittraduttur ma jibqax traduttur kif nafuh illum, i\u017cda jsir \u2018editur ta\u2019 testi\u2019, li xog\u0127lu jkun li jirran\u0121a dak li l-magna ma tasalx tinterpreta u tittradu\u010bi sew bi\u017c\u017cejjed.", "I\u017cda a\u0127na t-tradutturi x\u2019tip ta\u2019 attitudni g\u0127andu jkollna rigward dan kollu?", "Personalment, billi nista\u2019 nitkellem biss g\u0127alija nnifsi, na\u0127seb li l-Intelli\u0121enza Artifi\u010bjali taf tkun kemm theddida kif ukoll barka, i\u017cda dan jiddependi mill-per\u010bezzjoni so\u0121\u0121ettiva ta\u2019 dak li jkun.", "Jidhirli li inqas ma nirre\u017cisti l-bidla u, anzi, ninteressa ru\u0127i fiha u nimxi mag\u0127ha, aktar in\u0127ossni komdu li \u2019l quddiem inkun nista\u2019 nibqa\u2019 na\u0127dem b\u2019sodisfazzjon fil-qasam tat-traduzzjoni billi nevolvi professjonalment aktar ma jevolvu s-sistemi disponibbli.", "I\u017cda wara kollox, min jaf?", "Minn hawn u \u0127amsa u g\u0127oxrin sena o\u0127ra nkunu nafu.", "Li hu \u010bert hu li lbniedem dejjem se jkollu rwol x\u2019jaqdi fid-dikotomija bniedem-magna, u ma nistag\u0127\u0121eb xejn li fil\u0121ejjieni, dak li kien isir minn tnejn min-nies jew aktar se jkun jista\u2019 jsir b\u2019mod aktar pre\u010bi\u017c u effi\u010bjenti minn persuna wa\u0127da bl-g\u0127ajnuna tal-magni, fi frazzjoni tal-\u0127in.", "Sadattant, in-Neural Machine Translation di\u0121\u00e0 qed tintu\u017ca minn g\u0127add ta\u2019 dipartimenti lingwisti\u010bi tat-traduzzjoni fil-Kummissjoni Ewropea, u b\u0127alissa l-LTCs (il-korrispondenti tat-ta\u0127ri\u0121 tal-lingwa) qed jittestjaw din l-g\u0127odda fidDipartiment tal-Malti wara d-de\u010bi\u017cjoni li jibda ju\u017caha fil-bidu ta\u2019 din is-sena.", "Il-kontributuri ta\u2019 din il-\u0121abra ta\u2019 artikli kienu Alan Delia, Graziella Galea, Carmen Carabott u Miguel Debattista li lkoll huma tradutturi mal-Kummissjoni Ewropea.", "l-a\u010b\u010bent", "L-(ir)realit\u00e0 tal-\u0127in Alan Xuereb", "l-\u0127in huwa kun\u010bett tant familjari g\u0127alina lkoll fil-\u0127ajja ta\u2019 kuljum.", "Nu\u017caw kontinwament espressjonijiet relatati mal\u0127in sabiex nesprimu varjet\u00e0 ta\u2019 sitwazzjonijiet.", "Nu\u017caw: \u201ci\u017c-\u017cmien isewwi kollox\u201d biex nag\u0127tu tama jew nikkonslaw lil xi \u0127add.", "Nu\u017caw: \u201cniltaqg\u0127u fil-canteen f\u2019\u0127in l-ikel\u201d hawnhekk qed nag\u0127tu koordinati dimensjonali - fl-ispazju (il-canteen) u fil-\u0127in (f\u2019\u0127in l-ikel).", "Nu\u017caw ukoll il-\u0127in b\u2019mod iktar \u0121eneriku b\u0127al fl-espressjoni \u201cma g\u0127andix \u0127in naqra\u201d.", "Per\u00f2 fir-realt\u00e0 qajla nafu verament fuq xiex qed nitkellmu!", "\u0126sibijiet tal-bidu Nibda billi nistqarr li jien affaxxinat b\u2019mod \u0121enerali bil-kun\u010bett tal-\u0127in.1 Tista\u2019 tg\u0127id li nsib ftit \u201c\u0127in\u201d kuljum sabiex na\u0127seb2 dwar irrelazzjoni bejn il-\u0127in u l-kumplament tar-realt\u00e0 ta\u2019 madwarna.", "L-iktar aspett li nsib affaxxinanti hija l-insistenza ta\u2019 xi xjenzati li jsostnu li qabel Big Bang3 il-\u0127in ma kienx je\u017cisti.4 B\u0127alissa fil-fatt qed nag\u0127mel \u0121innastika mentali biex nifhem a\u0127jar ir-", "relazzjoni bejn il-\u0127in u l-velo\u010bit\u00e0 u l-\u0127in u lgravit\u00e0.", "U qed nitqabad biex \u201cverament\u201d nifhem il-fatt li kieku a\u0127na stajna ni\u010baqilqu bil\u0127effa tad-dawl (il-limitu tal-\u0127effa fl-univers), nispi\u010b\u010baw ma ni\u010b\u010baqalqux, peress li l-massa tag\u0127na ssir infinita u l-\u0127in jirrallenta ru\u0127u.5 Huwa wkoll kontrointuwittiv immens kif forza daqstant dg\u0127ajfa b\u0127all-gravit\u00e06 tista\u2019 tirrallenta l-\u0127in.", "Per\u00f2 g\u0127al \u0127afna nies il-\u0127in g\u0127andu tifsira o\u0127ra.", "Mhux tal-inqas g\u0127all-\u0121uristi u g\u0127al-lingwisti.", "X\u2019g\u0127andu x\u2019jaqsam dan kollu mal-kun\u010betti legali u lingwisti\u010bi?", "Nist\u0127ajlek tistaqsi.", "Nirreferi g\u0127all-paper tieg\u0127i mhux ippubblikata \u201cReflections on the nature and direction of time\u201d, li ppre\u017centajt waqt l-International Weekend talPhilosophical Society (Oxford) f\u2019Novembru 2018 \u2013 Trier, il-\u0120ermanja.", "2 Anki peress qed nikteb paper filosofika dwar il-\u201c\u0127in\u201d li ppre\u017centaj fi Trier f\u2019Novembru.", "Meta wie\u0127ed joqg\u0127od ja\u0127seb li a\u0127na f\u2019dan ilmument, permezz tat-teleskopji tag\u0127na, nistg\u0127u naraw id-dawl li \u0121ej minn stilel li ma g\u0127adhomx je\u017cistu, wie\u0127ed jirrealizza kemm 5", "l-a\u010b\u010bent", "huwa fenomenu stramb dan il-\u201c\u0127in\u201d li tant insemmu .7 Il-\u0127in, il-lingwa u d-dritt Il-\u0127in, jew a\u0127jar i\u017c-\u017cmien, g\u0127andu rilevanza enormi fil-lingwa u fid-dritt.", "Fil-Malti, meta a\u0127na rridu nesprimu avveniment li \u0121ara flimg\u0127oddi nu\u017caw il-perfett.", "Nu\u017caw \u201cjien nag\u0127ti\u201d fl-imperfett, per\u00f2 \u201cjien tajt\u201d fil-perfett, biex nag\u0127ti e\u017cempju wie\u0127ed.8 Il-lingwa \u0127olqot mekkani\u017cmu kommunikattiv li juri li saret azzjoni fil-passat meta mqabbel 7", "Nikteb il-Malti Tajjeb \u2013 Manwal Prattiku tal-Ortografija, p. 80.", "ma\u2019 \u201cissa\u201d li g\u0127alija huwa l-pre\u017cent.", "Dan huwa mekkani\u017cmu effettivament fittizju g\u0127ax ilpre\u017cent je\u017cisti biss g\u0127al ftit \u0127in fir-realt\u00e0 kwadridimensjonali tag\u0127na.9 Il-pre\u017cent je\u017cisti biss g\u0127al \u201c\u0127in Planck\u201d10 li hija l-i\u017cg\u0127ar unit\u00e0 ta\u2019 \u0127in li nistg\u0127u nkejlu.", "B\u2019din id-deskrizzjoni jidher mill-ewwel li l-pre\u017cent fil-fatt, huwa qasir immens.", "Per\u00f2 a\u0127na nirreferu g\u0127allpre\u017cent g\u0127al perijodi differenti, skont kif nidde\u010biedu a\u0127na so\u0121\u0121ettivament, jew skont i\u010b\u010birkustanzi.", "Normalment, dan il-\u201cpre\u017cent\u201d nipper\u010bepixxu t-tul tieg\u0127u b\u0127ala li jdum minn ftit sekondi sa ftit \u0121img\u0127at.", "Tliet dimensjonijiet ta\u2019 spazju u wa\u0127da tal-\u0127in.", "Fil-mekkanika kwantistika, il-\u0127in Planck (tp) huwa unit\u00e0 wa\u0127da ta\u2019 \u0127in fis-sistema mag\u0127rufa b\u0127ala unitajiet Planck.", "10 Il-\u0127in Planck huwa l-\u0127in me\u0127tie\u0121 mid-dawl sabiex ikopri distanza ta\u2019 tul ta\u2019 1 Planck (\u2113P) (1.616229 (38)\u00d710\u221235 metri), li huwa ta\u2019 madwar 5.39 \u00d7 10 -44 s.", "l-a\u010b\u010bent", "Pere\u017cempju, nista\u2019 ng\u0127idlek \u201cqed nistudja l-filosofija\u201d u fil-fatt f\u2019dak il-\u0127in li nkun qed inlissen din il-fra\u017ci ma nkunx qieg\u0127ed nag\u0127mel din l-azzjoni.", "Li nkun irrid infisser huwa li qieg\u0127ed fil-pro\u010bess li nistudja l-filosofija g\u0127al perijodu partikolari.", "Bl-istess mod ng\u0127idlek \u201cqed inpitter kwadru b\u0127alissa\u201d \u2013 u fir-realt\u00e0 din l-attivit\u00e0 tkun tkopri numru ta\u2019 jiem.", "Per\u00f2 nista\u2019 ng\u0127idlek ukoll \u201cma nistax inkellmek b\u0127alissa g\u0127ax qed insuq\u201d peress li nkun tassew qieg\u0127ed insuq f\u2019dak il-mument li qed ng\u0127idlek li qed insuq.", "Wie\u0127ed jinnota li fi\u017c-\u017cew\u0121 ka\u017cijiet hemm element ta\u2019 kontinwit\u00e0.", "Fl-ewwel e\u017cempju, hemm dak li nsejja\u0127 \u201cThe Unreality of Time\u201d (2018) xog\u0127ol ori\u0121inali bi\u017c-\u017cejt mag\u0127mul il-kontinwit\u00e0 interrotta, ji\u0121ifieri qed minn Alan Xuereb, ispirat mill-ktieb li j\u0121orr l-istess isem tal-filosfu nag\u0127mel attivit\u00e0 li tirrikjedi l-attenzjoni Ingli\u017c J. M. E. McTaggart (1866\u20131925) tieg\u0127i kontinwa f\u2019dak il-perijodu, per\u00f2 mhux il-\u0127in kollu, i\u017cda sakemm ng\u0127idu a\u0127na, niggradwa jew nispi\u010b\u010ba l-a\u0127\u0127ar pennellata tal-pittura.", "Fit-tieni ka\u017c hemm kontinwit\u00e0 mhux interrotta, fejn inkun qieg\u0127ed fi\u017cikament inwettaq dak li qed ng\u0127idlek simultanjament mal-waqt li qed ng\u0127idulek.", "Fil-verit\u00e0 qatt ma nieqfu u nirriflettu fuq kif nu\u017caw dawn l-espressjonijiet.", "Ji\u0121una naturali skont lattivit\u00e0 li nkunu qed inwettqu.", "Nindunaw bl-importanza tag\u0127hom meta ni\u0121u biex nispjegaw xi \u0127a\u0121a uffi\u010bjali jew li ti\u0127tie\u0121 pre\u010bi\u017cjoni ikbar minn dik me\u0127tie\u0121a fil-\u0127ajja ta\u2019 kuljum.", "U nag\u0127mlu dan le\u017cer\u010bizzju iktar pre\u010bi\u017c billi nirreferu g\u0127al dati, orarji jew avvenimenti o\u0127ra li jqarrbuna b\u2019iktar pre\u010bi\u017cjoni g\u0127al mument li rridu nirreferu g\u0127alih.", "Il-punt tieg\u0127i huwa, li l-pre\u017cent huwa qasir wisq11, u nu\u017caw g\u0127odda fittizji biex nesprimu x\u2019jidhrilna li huwa l-pre\u017cent b\u2019korrelazzjoni ma\u2019 dak li nqisu l-passat (jew li nqisu li huwa l-futur).", "Te\u017cisti teorija li tg\u0127id li l-passat u l-futur ma je\u017cistux, je\u017cisti l-pre\u017cent biss12.", "Tidher teorija plaw\u017cabbli \u0127afna, sakemm ma tarax x\u2019timplika u cio\u00e9 li to\u0127loq stramberiji kun\u010bettwali.", "Jekk ng\u0127idlek id-dinosawri ma 11", "l-a\u010b\u010bent", "je\u017cistux \u2013 kif tissue\u0121\u0121erixxi din it-teorija mhux qed inkun 100% korrett g\u0127aliex iddinosawri ma g\u0127adhomx je\u017cistu, per\u00f2 kienu je\u017cistu madwar 65 miljun sena ilu.", "Fid-dritt, fil-li\u0121ijiet u l-pro\u010beduri tag\u0127na qajla nid\u0127lu f\u2019dan id-dettall li tirrekjedi l-fi\u017cika u nazzarda ng\u0127id anki l-lingwistika.", "Fil-li\u0121ijiet tag\u0127na l-\u0127in jista\u2019 jkun kru\u010bjali biex pere\u017cempju naraw jekk \u017cew\u0121 persuni g\u0127andhomx simultanjet\u00e0 ta\u2019 intenzjoni meta ji\u017c\u017ceww\u0121u jew meta\u2019 jiffirmaw kuntratt.", "Din bl-Ingli\u017c insej\u0127ulha \u201cunison of wills\u201d li tnejn jew iktar persuni jkollhom l-istess intenzjoni jew volont\u00e0 g\u0127all-istess su\u0121\u0121ett jew g\u0127an, flistess mument.", "Din l-univokabbilt\u00e0 mhux ambigwa ti\u0121i ddeterminata permezz ta\u2019 firma fuq kuntratt jew dokument simili ie\u0127or.", "Per\u00f2 hija approssimattiva immens, snin dawl \u02beil bog\u0127od mill-pre\u010bi\u017cjoni li semmejna qabel.", "Il-\u0127in jew a\u0127jar i\u017c-\u017cmien huwa wkoll ne\u010bessarju sine qua non legalment u fattwalment f\u2019ka\u017cijiet ta\u2019 preskrizzjoni.", "Kemm fil-preskrizzjoni akwi\u017cittiva13 kif ukoll f\u2019dik estintiva,14 il-\u0127in ji\u0121ifieri \u017c-\u017cmien g\u0127andu qawwa enormi g\u0127ax jew jo\u0127loq id-dritt ta\u2019 proprjet\u00e0 jew jestingwih.", "Dak li a\u0127na nipper\u010bepixxu b\u0127ala l-passa\u0121\u0121 jew mog\u0127dija tal-\u0127in huwa kru\u010bjali hawnhekk sabiex xi \u201c\u0127a\u0121a\u201d, proprjet\u00e0 jew dritt jitqies miksub jew estint, skont il-ka\u017c.", "L-istess ji\u0121ri meta qorti tipprova tiddetermina jekk it-termini (ta\u2019 \u017cmien) f\u2019kaw\u017ca sabiex ji\u0121u ppre\u017centati rikors promotur jew appell skadewx?", "Pere\u017cempju, fil-ka\u017c ta\u2019 filjazzjoni jew ta\u2019 azzjoni kontra tutur minn minuri .15 Listess jista\u2019 jing\u0127ad fil-ka\u017c ta\u2019 servituwijiet.16 Dan ukoll huwa l-istess ra\u0121unament li jsir millqorti meta pere\u017cempju, tidde\u010biedi fuq jekk reat kriminali \u0121iex preskritt u g\u0127aldaqstant jekk din il-preskrizzjoni tkun g\u0127addiet ma tkunx tista\u2019 ssir prosekuzzjoni.", "Hemm diversi e\u017cempji o\u0127rajn b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na meta jkun se\u0127\u0127 l-actus reus (l-att kriminali) u jekk fl-istess \u0127in li se\u0127\u0127 kienx hemm mens rea (l-intenzjoni kriminali).", "Pere\u017cempju, l-Artikolu 2107 tal-Kodi\u010bi \u010aivili jg\u0127id hekk: 13", "\u201c(1) Il-preskrizzjoni hija mod ta\u2019 akkwist ta\u2019 jedd b\u2019pussess kontinwu, mhux miksur, pa\u010bifiku, pubbliku, u mhux ekwivoku, g\u0127al \u017cmien li tg\u0127id il-li\u0121i. u (2) l-preskrizzjoni hija wkoll mezz sabiex wie\u0127ed je\u0127les minn azzjoni meta lkreditur ma jkunx e\u017cer\u010bita l-jedd tieg\u0127u g\u0127al \u017cmien li tg\u0127id il-li\u0121i.\u201d", "L-Artikolu 2082 tal-Kodi\u010bi \u010aivili \u201cG\u0127all-beni filpussess ta\u2019 terza persuna, il-preskrizzjoni ti\u0121i akkwistata favur din it-terza persuna bl-g\u0127eluq ta\u2019 g\u0127axar snin minn dak in-nhar li tkun akkwistat dawk il-beni, ukoll jekk ilkreditur ma kienx jaf li dawn il-beni g\u0127addew filpussess ta\u2019 terza persuna.\u201d 14 L-Artikolu 186 tal-Kodi\u010bi \u010aivili \u201ckull azzjoni talminuri kontra t-tutur, jew tat-tutur kontra l-minuri, dwar it-tutela, taqa\u2019 bil-preskrizzjoni ta\u2019 \u0127ames snin li jibdew ig\u0127add u minn dak in-nhar li l-minuri jsir tal-et\u00e0, jew li jmut\u201d 15 Pere\u017cempju ara l-Artikolu 84 tal-Kodi\u010bi \u010aivili \u201cM\u2019hemmx preskrizzjoni g\u0127all-azzjoni g\u0127al tifel biex jistabbilixxi l-filjazzjoni proprja tieg\u0127u\u201d.", "16 L-Artikolu 463 tal-Kodi\u010bi \u010aivili dwar Preskrizzjoni dwar is-servit\u00f9 affermattiva jew negattiva.", "l-a\u010b\u010bent", "Imbag\u0127ad insibu tentattiv mil-le\u0121i\u017clatur li jwaqqaf il-mog\u0127dija tal-\u0127in/\u017cmien.", "Dan insibuh konkretament fl-Artikolu 687(1) talKodi\u010bi Kriminali li jg\u0127id li l-kundanni ma jaqg\u0127ux bil-preskrizzjoni.", "Interessanti l-log\u0127ob bil-\u0127in fil-preskrizzjoni ta\u2019 reati fejn insibu flArtikolu 691(1) li g\u0127ar-reati kkunsmati, i\u017c\u017cmien tal-preskrizzjoni jibda mill-jum talkonsumazzjoni; g\u0127all-attentati, mill-jum li fih isir l-a\u0127\u0127ar att ta\u2019 esekuzzjoni; g\u0127ar-reati kontinwati, mill-jum li fih isir l-a\u0127\u0127ar ksur talli\u0121i; u g\u0127ar-reati permanenti mill-jum li fih ma tibqax il-permanenza tar-reat.", "Hawnhekk, ille\u0121i\u017clatur qieg\u0127ed jag\u0127mel e\u017cattament dak li semmejt fil-bidu, u cio\u00e9 li jqarreb kemm jista\u2019 jkun lejn xi avveniment kru\u010bjali sabiex ikun jista\u2019 jillokalizza mument ta\u2019 importanza prin\u010bipali li jag\u0127ti lok g\u0127al bidu talpreskrizzjoni.", "Id-dritt jipprova jo\u0127loq mappa kaw\u017cali sabiex wie\u0127ed isegwi perkors temporali spe\u010bifiku.", "Il-\u0127in g\u0127andu importanza kbira per\u00f2 ovvjament dan huwa kif nipper\u010bepixxuh u nkejluh a\u0127na sabiex nag\u0127mlu sens g\u0127ad-dekors tal-\u0127ajja tag\u0127na li timxi skont il-vle\u0121\u0121a tal-\u0127in.", "Qed nu\u017ca kontinwament it-terminu \u201cnipper\u010bepixxu\u201d g\u0127aliex fir-realt\u00e0 l-fi\u017cika ma tag\u0127milx distinzjoni bejn il-passat, il-pre\u017cent u l-futur.17 L-ekwazzjonijiet matemati\u010bi li", "Ara wkoll l-intervista ma\u2019 Rovelli https://www.theguardian.com/books/2018/ apr/14/carlo-rovelli-exploding-commonsense-notionsorder-of-time-interview", "jintu\u017caw biex jispjegaw ng\u0127idu a\u0127na, irrelattivit\u00e0 jiffunzjonaw fi\u017c-\u017cew\u0121 direzzjonijiet: passat u futur.", "Dik li a\u0127na nipper\u010bepixxu b\u0127ala l-vle\u0121\u0121a tal-\u0127in18 mhi xejn iktar minn konstatazzjoni tal-fatt li sistema b\u2019inqas entropija tg\u0127addi g\u0127al entropija ikbar19 \u2013 ittieni regola tat-termodinamika ta\u2019 Newton.", "B\u2019hekk biss nistg\u0127u nispjegaw li l-\u0127in sejjer f\u2019direzzjoni u mhux o\u0127ra.", "In-ness ta\u2019 kaw\u017calit\u00e0 tal-avvenimenti jg\u0127ina nipper\u010bepixxu din ilvle\u0121\u0121a: Jien ng\u0127id \u201cillum ftakart x\u2019\u0121ara l-biera\u0127\u201d u ma nistax ng\u0127id \u201cillum ftakart x\u2019\u0121ara g\u0127ada\u201d g\u0127ax g\u0127alija g\u0127adu ma se\u0127\u0127x, u allura huwa inkon\u010bepibbli lingwistikament u legalment li xi \u0127add jg\u0127id hekk.", "Per\u00f2 na\u0127seb b\u0127ala professjonisti fil-qasam tattraduzzjoni u g\u0127aldaqstant peress li l-\u0127ajja lavorattiva tag\u0127na hija awtomatikament u inestrikabbilment marbuta mal-u\u017cu ta\u2019 termini li \u0127afna drabi jirrelataw mal-kun\u010bett ta\u2019 \u0127in, huwa e\u017cer\u010bizzju utli li noqog\u0127du ferm attenti g\u0127al kif nu\u017caw dawn it-termini sabiex nesprimu t-temporalit\u00e0 ta\u2019 sitwazzjoni.", "U finalment huwa fl-istess \u201c\u0127in\u201d diversiv interessanti li nikkontemplaw \u0127a\u0121a daqstant familjari b\u2019mod tant kontrointuwittiv.", "Alan Xuereb huwa \u0120urista Lingwista mal-Qorti Ewropea tal-\u0120ustizzja", "l-a\u010b\u010bent", "Ilsienna fuq TVM2 Kit Azzopardi", "l-a\u0127\u0127ar ftit snin rajna g\u0127add ta\u2019 inizjattivi li j\u017cidu l-g\u0127arfien dwar ilMalti permezz tat-televixin.", "Ilsienna huwa inizjattiva o\u0127ra simili u beda jixxandar ri\u010bentament, bi produzzjoni ta\u2019 iVision u b\u2019kitba tieg\u0127i.", "Ikolli nammetti li l-isfida li nkopru skeda s\u0127i\u0127a b\u2019airtime ta\u2019 nofs sieg\u0127a kull darba, mhix \u017cg\u0127ira, i\u017cda tippermettilna nesploraw il-Malti b\u2019mod \u201cen\u010biklopediku\u201d u f\u2019dettall li s\u2019issa qajla kellna \u010bans nesplorawh.", "Minkejja li Ilsienna jibba\u017ca qabelxejn fuq il\u0121eneru tal-intervista u mhux id-dokumentarju, xorta nemmen li \u201cen\u010biklopediku\u201d huwa l-a\u0127jar mod kif niddeskrivu l-impenn li d\u0127alna g\u0127alih min\u0127abba li ma n\u0127arsux biss lejn oqsma li di\u0121\u00e0 mdorrijin bihom, b\u0127all-istorja, il-letteratura, u d-djaletti, imma wkoll lejn oqsma li maddaqqa t\u2019g\u0127ajn jidhru periferjali i\u017cda li fil-verit\u00e0 huma importanti \u0127afna sabiex il-Malti jimxi \u2019l quddiem, ng\u0127idu a\u0127na, il-palk \u0127ieles u l-qari fil-pubbliku in\u0121enerali, u l-produzzjoni talkotba.", "Ilsienna, g\u0127alhekk, huwa en\u010biklopediku fil-varjet\u00e0 wiesg\u0127a ta\u2019 temi trattati.", "Il-Malti b\u0127ala g\u0127odda Meta nqisu l-varjet\u00e0 ta\u2019 temi fa\u010bli nikkuntentaw nikkummentaw li l-Malti jid\u0127ol f\u2019\u0127afna u \u0127afna oqsma, mill-arti (b\u0127all-films u lkomiks) sa oqsma ta\u2019 studju (b\u0127all-Medi\u010bina u l-Filosofija).", "Biss, in\u0127oss li dan ir-ra\u0121unar huwa qarrieqi g\u0127ax jekk na\u0127slu nemmnu li lMalti \u201cjid\u0127ol\u201d f\u2019kollox, mela nkunu qed nassumu li l-Malti huwa inva\u017civ u li postu f\u2019\u0127afna mill-oqsma li mmissu mag\u0127hom ta\u2019 kuljum, b\u0127as-sa\u0127\u0127a u l-\u0127sieb, mhux naturali.", "Minflok, aktar jaqbel li ng\u0127idu li l-Malti jippermettilna nag\u0127mlu \u0127afna affarijiet bih.", "B\u2019hekk, flok nassumu perspettiva patronizzanti jew li tqis il-lingwa b\u0127ala prattika inva\u017civa, inkunu qed navvi\u010binaw il-Malti b\u0127ala g\u0127odda produttiva li tista\u2019 tit\u0127addem fi kwalunke \u010birkustanza, \u0127a\u0121a li intom it-tradutturi xhieda mill-aqwa tag\u0127ha.", "Il-Malti b\u0127ala g\u0127odda ta\u2019 inklu\u017cjoni Ilsienna jipprova jkun ukoll inklussiv kemm jista\u2019 jkun, sfida o\u0127ra li mhux lakemm teg\u0127libha, spe\u010bjalment billi storikament il51", "l-a\u010b\u010bent", "Malti kien iddominat mill-istess sterjotip, ji\u0121ifieri dak ta\u2019 r\u0121iel bid-daqna u l-musta\u010b\u010bi u b\u2019rabtiet b\u2019sa\u0127\u0127ithom marreli\u0121jon.", "Nammetti li n-nuqqas ta\u2019 bilan\u010b g\u0127adu jin\u0127ass sew f\u2019xi w\u0127ud mill-programmi, biss, hu ta\u2019 sodisfazzjon g\u0127alina li Ilsienna ta spazju \u0121did lil ri\u010berkatri\u010bi \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u \u0127addiema nisa bittama li nibdlu xi ftit l-imma\u0121ni sterjotipata tal-kittieb Malti.", "\u0126arisna wkoll lejn l-inklussivit\u00e0 b\u2019mod aktar dirett f\u2019xi episodji li (se) jittrattaw is-sessi\u017cmu u rrazzi\u017cmu, il-letteratura queer u ttag\u0127lim tal-Malti lill-barranin.", "Lg\u0127an qabelxejn huwa so\u010bjali, i\u017cda huwa wkoll strate\u0121iku, g\u0127ax jekk nibqg\u0127u nittrattaw ilsienna b\u2019mod parrokkjali u ng\u0127odduh b\u2019\u201ctag\u0127na l-Maltin biss,\u201d mela l-Malti se jibqa\u2019 jit\u0127addem fuq l-istess binarji.", "Mill-banda l-o\u0127ra, jekk in\u0127arsu lejn il-Malti b\u0127ala g\u0127odda tan-nies kollha ta\u2019 Malta \u2014 irrispettivament minn jekk humiex \u201cMaltin Maltin\u201d jew jekk jg\u0127ixux Malta \u2014 mela lsienna se jit\u0127addem fost \u0127afna aktar nies u f\u2019\u0127afna aktar oqsma.", "G\u0127eluq Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 prin\u010bipji qed imexxuna fil-kitba tal-scripts, flimkien mal-\u0127sieb li l-Malti g\u0127andna n\u0127addmuh aktar milli nippriservawh.", "Nittama li f\u2019dan id-dawl, Ilsienna ma jservix biss ta\u2019 ri\u017corsa dokumentattiva, imma wkoll ta\u2019 spunt g\u0127al dawk kollha li b\u2019xi mod ja\u0127dmu bil-lingwa, minn \u0121urnalisti u segretarji sa ri\u010berkaturi u tradutturi.", "Ilsienna jixxandar kull nhar ta\u2019 Tnejn bejn il-17:00 u l-17:30 fuq TVM2, u huwa ppre\u017centat minn Mariele \u017bammit.", "Nixtieq nirringrazzja lid-Dipartiment tal-Malti fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta u lill-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti g\u0127all-appo\u0121\u0121 tag\u0127hom, u lill-bqija tat-tim ta\u2019 produzzjoni, spe\u010bjalment lil Alan Paul Mizzi.", "Aktar tag\u0127rif jista\u2019 jinkiseb minn www.facebook.com/ilsienna.", "Kit Azzopardi huwa g\u0127alliem fi skola tas-sekondarja.", "Ilsienna huwa l-ewwel esperjenza tieg\u0127u fil-kitba g\u0127at-tv.", "l-a\u010b\u010bent", "Ix-xog\u0127lijiet Klassi\u010bi u l-kitbiet ta\u2019 Santu Wistin bil-Malti L-ewwel parti Ivan Said Minn din il-\u0127ar\u0121a ta\u2019 l-a\u010b\u010bent se nibda sensiela ta\u2019 tliet artikli dwar ix-xog\u0127lijiet Klassi\u010bi u l-kitbiet ta\u2019 Santu Wistin maqlubin g\u0127all-Malti.", "Fl-ewwel artiklu se nag\u0127ti \u0127arsa lejn il-pro\u017ca, il-poe\u017ciji u ddrammi Griegi u Latini maqlubin g\u0127all-Malti, mhux ne\u010bessarjament ippubblikati.", "Id-drammi li se naqraw dwarhom f\u2019dan l-artiklu qatt ma ttellg\u0127u f\u2019Malta.", "Fit-tieni artiklu se nikteb dwar ixxog\u0127lijiet teatrali Griegi u Latini maqlubin g\u0127all-Malti li ttellg\u0127u f\u2019Malta filwaqt fit-tielet, se nikteb dwar ix-xog\u0127lijiet ta\u2019 Santu Wistin maqlubin g\u0127all-Malti li \u0127afna minnhom \u0121ew tradotti minn Valentin Vince Barbara.", "\u0127add sabi\u0127 ta\u2019 traduzzjonijiet ta\u2019 xog\u0127lijiet Klassi\u010bi g\u0127all-Malti juru kemm lsienna hu effika\u010bi biex jesprimi kull tip ta\u2019 qag\u0127da, \u0121rajja u sentiment tal-bniedem tkun xi tkun il-lingwa sors.", "U\u0127ud minn dawn it-traduzzjonijiet Maltin inqalbu mil-lingwa ori\u0121inali ji\u0121ifieri millGrieg jew mil-Latin i\u017cda hemm o\u0127rajn li ma nafux e\u017cattament minn liema lingwa nqalbu.", "\u0126ajr: Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Fil-fatt it-traduttrici Maria Giuliana Fenech tosserva li \u201cmhux [it-traduzzjonijiet tal-Klassi\u010bi g\u0127all-Malti] kollha \u0121ew tradotti mill-ori\u0121inal u, dan il-punt mhux dejjem intqal \u010bar u tond mill-istess tradutturi\u201d (2011, p. 81).", "X\u2019nifhmu b\u2019Il-Klassi\u010bi Hemm qbil fost l-istudju\u017ci li meta nu\u017caw il-kelma wa\u0127edha bl-artiklu, il-Klassi\u010bi (the Classics) inkunu qed nirreferu biss g\u0127ax-xog\u0127lijiet letterarji, inklu\u017ci dawk filosofi\u010bi u stori\u010bi, li nkitbu bilGrieg jew bil-Latin sa minn elfejn sena Qabel Kristu sal-waqg\u0127a tal-Imperu Ruman.", "G\u0127aldaqstant meta ma rridux nirreferu g\u0127al dawn, g\u0127andna n\u017cidu kwalifika mal-kelma Klassi\u010bi.", "Il-Klassi\u010bi Maltin tirreferi g\u0127al dawk ix-xog\u0127lijiet letterarji ewlenin li jisbqu kull \u017cmien jew kull isem ie\u0127or.", "Fil-ka\u017c talpoe\u017cija, g\u0127andna, pere\u017cempju, Il-Jien u lil Hinn Minnu (1938) ta\u2019 Dun Karm, fil-ka\u017c tal-pro\u017ca nistg\u0127u nsemmu Is-Salib tal-Fidda (1939) ta\u2019 Wistin Born, fil-ka\u017c tat-teatru, Il-Fidwa tal-Bdiewa (1936) ta\u2019 Ninu Cremona fost l-o\u0127rajn.", "l-a\u010b\u010bent", "XOG\u0126LIJIET KLASSI\u010aI TRADOTTI BIL-MALTI", "L-awtur ori\u0121inali", "Il-lingwa u s-sena talpubblikazzjoni talori\u0121inal", "It-traduttur Malti", "L-Enejjija+ (I-VI)", "Vir\u0121ilju", "The Art of Poetry [De Arte Poetica i\u017cda mag\u0127rufa laktar b\u0127ala Ars Poetica]", "Orazju", "Il-Latin (Madwar 12-8 QK)", "L-Odissea", "Il-Grieg", "L-Apolo\u0121ija", "Il-Grieg (399 QK)", "L-Il\u00ecjade", "Il-Grieg (Madwar 850 QK)", "Vir\u0121ilju", "Ir-Repubblika", "Il-Grieg (380 QK)", "L-Erojdi+ (I-VII)", "Il-Latin (Id-data ta\u2019 dan ixxog\u0127ol hi dibattibbli)", "Dwar l-Arti talPoe\u017cija", "Il-Grieg (335 QK)", "L-Ele\u0121iji", "Il-Metamorfosi: LEwwel \u0120abra ta\u2019 Siltiet", "Is-sena tattraduzzjoni", "It-titlu bl-Ingli\u017c jew bil-Latin (fejn hu pertinenti)", "It-titlu bil-Malti", "Mhux ippubblikati", "l-a\u010b\u010bent", "Il-\u0127rejjef ta\u2019 Esopu Fl-1931 naraw l-ewwel testi Klassi\u010bi mi\u0121jubin g\u0127all-Malti: sitt \u0127rejjef ta\u2019 Esopu fil-forma ta\u2019 poe\u017ciji.", "Sir Temi Zammit (30 ta\u2019 Settembru 1864 \u2013 2 ta\u2019 Novembru 1935) jag\u0127tina InNemla u l-Wer\u017cieq (Marzu 1931, p. 32), IrReg\u0127ba u Il-G\u0127orab (\u0120unju 1931, p. 56), I\u017c\u017brin\u0121 u l-Barri (Settembru 1931, p. 83) u IxXi\u0127 u l-Mewt (1931, p. 7);1 Dun Karm (18 ta\u2019 Ottubru 1871 \u2013 13 ta\u2019 Ottubru 1961) jag\u0127tina Il-Baqra, l-G\u0127aniqa, in-Nag\u0127\u0121a u l-Iljun (\u0120unju 1931, p. 59).", "Esopu, li lilu ji\u0121u attribwiti dawn il-\u0127rejjef, kien \u0127arrief u skjav li g\u0127ex bejn is-620 u l-564 Qabel Kristu fil-Gre\u010bja l-Antika.", "Dawn il\u0127rejjef kienu jiffurmaw parti mit-tradizzjoni orali u, minkejja li huma ta\u2019 ori\u0121ini varji, waslulna permezz ta\u2019 g\u0127add ta\u2019 sorsi f\u2019re\u0121istri verbali differenti u mezzi artisti\u010bi popolari.", "Dawn il-\u0127ames \u0127rejjef dehru ta\u0127t l-inizjali ta\u2019 TZ, lewwel erbg\u0127a f\u2019Il-Malti u l-a\u0127\u0127ar wa\u0127da f\u2019Le\u0127en ilMalti.", "Apparti li tkun assunzjoni tajba li ng\u0127idu li TZ huma l-inizjali g\u0127al Temi Zammit, dawn l-istess \u0127rejjef re\u0121g\u0127u dehru ta\u0127t isem Temi Zammit fil-ktieb ta\u2019 Ninu Cremona tal-1958, \u0126rejjef, stejjer u kitba o\u0127ra.", "G\u0127aldaqstant, matul i\u017c-\u017cmien, kien hemm \u017cidiet u tnaqqis mill-\u0127rejjef ori\u0121inali.", "Fuq kollox, dawn il-\u0127rejjef jag\u0127mlu parti integrali mill-korp letterarju Klassiku tal-Gre\u010bja lAntika (Wikipedia).", "Huwa b\u2019mod konxju li g\u0127a\u017cilt \u201cmi\u0121jubin g\u0127allMalti\u201d u mhux \u201cmaqlubin/tradotti g\u0127all-Malti\u201d.", "Fl-artiklu \u201cShakespeare bil-Malti\u201d (l-a\u010b\u010bent, Nru 15) Clare Vassallo u jiena ktibna dwar \u201ciddistinzjoni bejn it-traduzzjoni \u2018stretta\u2019 u dik \u2018libera\u2019\u201d u rajna li \u201cdin l-id \u0127ielsa tat-traduttur tkun ta\u2019 spiss akkumpanjata minn strate\u0121ija ta\u2019 domestikazzjoni fejn l-intenzjoni tattraduzzjoni, jew a\u0127jar, tal-adattament, tkun aktar vi\u010bin tal-aspettattivi letterarji tal-udjenza mira milli tat-test sors\u201d (l-a\u010b\u010bent, 2017, p. 39).", "Dan jg\u0127odd g\u0127at-testi ta\u2019 Esopu mi\u0121jubin g\u0127all-Malti.", "Hu x\u2019inhu, adattament jew traduzzjoni, dawn it-testi ikkontribwew bil-kif g\u0127all-korp letterarju Malti.", "Ma nafux minn liema lingwa nqalbu l-\u0127rejjef ta\u2019 Esopu bil-Malti, u lanqas nafu jekk \u0121ewx tradotti jew adattati.", "I\u017cda Oliver Friggieri, filktieb tieg\u0127u Dun Karm \u2013 Il-Poe\u017ciji mi\u0121bura, jg\u0127odd il-\u0127rafa, Il-Baqra, l-G\u0127aniqa, inNag\u0127\u0121a u l-Iljun ta\u2019 Dun Karm (1980, p 449) b\u0127ala traduzzjoni u jda\u0127\u0127alha fl-istess taqsima fejn insibu dik li hi meqjusa b\u0127ala l-aqwa traduzzjoni tal-poeta nazzjonali, L-Oqbra (1980, p. 451).", "Dwar il-\u0127ames \u0127rejjef li tana Temi Zammit, filwaqt li g\u0127al In-Nemla u l-Wer\u017cieq jg\u0127idilna biss li qalibha mill-Fran\u010bi\u017c, g\u0127all-erba\u2019 l-o\u0127ra ma jg\u0127idilna xejn.", "Jekk dawn huma traduzzjoni, ma nafux minn liema test inqalbu.", "l-a\u010b\u010bent", "L-akbar g\u0127add ta\u2019 \u0127rejjef ta\u2019 Esopu bil-Malti tahomlna Bro.", "Henry Grech F.S.C. (18 ta\u2019 Di\u010bembru 1918 \u2013 10 ta\u2019 \u0120unju 1981).", "Anke dawn huma ppre\u017centati f\u2019versi, ippubblikati fi ktieb ma\u0127ru\u0121 fl-1963 li re\u0121a\u2019 \u0121ie stampat fl-1966.", "B\u0127al Temi Zammit u Dun Karm, Bro.", "Henry ma jg\u0127idx minn fejn \u0127adhom jew jekk humiex traduzzjoni jew adattament.", "L-istess ng\u0127idu g\u0127a\u017c\u017cew\u0121 \u0127rejjef li tana fi pro\u017ca l-poeta Achille Mizzi, Il-lifg\u0127a u l-Iima u Ra\u0121el migdum mill-kelb (Cortis, 2009, p. 18).2 Wara l-pubblikazzjoni tal-kotba ta\u2019 Bro.", "Henry, naraw xi awturi Maltin, w\u0127ud minnhom g\u0127alliema, jisfruttaw l-element didattiku tal-\u0127rejjef ta\u2019 Esopu u jo\u0127or\u0121u g\u0127add ta\u2019 kotba bba\u017cati fuq dawn il-\u0127rejjef jew ispirati minnhom.", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira ta\u2019 dawn il-pubblikazzjonijiet huma mmirati lejn it-tfal u l\u0127rejjef ta\u2019 Esopu li nsibu fihom huma addattati u ppre\u017centati b\u2019\u0127afna modi u L-edizzjoni tal-1966 lwien, \u0121eneralment akkumpanjati minn illustrazzjonijiet.", "Bro Henry innifsu, fl-1984, \u0127are\u0121 g\u0127add minn dawn il-\u0127rejjef f\u2019edizzjoni tal-Ladybird barra li fl-1975 kien \u0127are\u0121 L-Ewwel ktieb tal-\u0126rejjef Esopu.", "IL-\u0126REJJEF TA\u2019 ESOPU MI\u0120JUBIN G\u0126ALL-MALTI Is-sena tattraduzzjoni", "It-titlu bil-Malti", "Il-lingwa u s-sena tal-ori\u0121inal", "\u0126rejjef Esopu: In-Nemla u lWer\u017cieq", "Il-Grieg Bejn 620 u 560 QK", "\u0126rejjef Esopu:Ir-Reg\u0127ba", "Il-Grieg Bejn 620 u 560 QK", "\u0126rejjef Esopu: Il-G\u0127orab", "Il-Grieg Bejn 620 u 560 QK", "Il-Grieg Bejn 620 u 560 QK", "Aesop\u2019s Fables: The Lion\u2019s Share \u0126rejjef Esopu: Il-Baqra, lFable G\u0127aniqa, in-Nag\u0127\u0121a u l-Iljun", "\u0126rejjef Esopu: I\u017c-\u017brin\u0121 u lBarri", "Il-Grieg Bejn 620 u 560 QK", "\u0126rejjef Esopu: Ix-xi\u0127 u lmewt", "Il-Grieg Bejn 620 u 560 QK", "\u0126rejjef Esopu", "Il-Grieg Bejn 620 u 560 QK", "\u0126rejjef Esopu: Il-Lifg\u0127a u lIima", "Il-Grieg Bejn 620 u 560 QK", "\u0126rejjef Esopu: Ra\u0121el migdum mill-kelb", "Il-Grieg Bejn 620 u 560 QK", "Meta staqsejt lil Achille Mizzi b\u2019mod dirett minn liema lingwa u test qalibhom ma setax jiftakar.", "l-a\u010b\u010bent", "TQABBIL TAL-ISTESS \u0126RAFA TA\u2019 ESOPU Temi Zammit, Il-Malti, Settembru, 1931, p. 83", "Henry F.S.C., \u0126rejjef Esopu, 1966, p. 85", "I\u017b-\u017bRIN\u0120 U L-BARRI", "I\u017b-\u017bRIN\u0120 U L-BAQRA", "\u017brin\u0121 daqs bajda lema\u0127 jirg\u0127a G\u0127o\u0121ol smejjen f\u2019nofs il-bur, Qal lil o\u0127tu... \u201cnikber daqsu, Jekk nintefa\u0127, nil\u0127qu \u017cgur\u201d.", "Qrib g\u0127adira \u010bkejkna, \u010bkejkna, \u010bkejkna, Kien qed jirg\u0127a \u017crin\u0121 sabi\u0127 Meta f\u2019daqqa nstemg\u0127et g\u0127ajta, Fe\u0121\u0121et baqra minnufih.", "\u0126a nifs qawwi, \u017caqqu bbieset...", "\u201cG\u0127adek\u201d.", "\u201cIng\u0127addih\u201d...", "Ra\u0121a\u2019 tqan\u017ca\u0127...", "Bum... l-imsejken Faqqa u svojta minnufih.", "I\u017c-\u017crin\u0121 qallha: \u201cIsma\u2019 naqra, Daqsek jien irrid insir; Jekk int jog\u0127\u0121bok tieqaf tara, Dana nag\u0127mlu f\u2019\u0127in qasir\u201d.", "Bosta nies iridu jg\u0127addu Ta\u2019 kbarat u ta\u2019 g\u0127arfin, \u0126fief minn rashom, \u0127fief minn mielhom Jisfaw fqar u minfu\u0127in.", "U kif spi\u010b\u010ba l-a\u0127\u0127ar kelma, Fis imtefa\u0127, beda j\u017cid...", "\u201c\u0126ares lejja! \u201d qal lill-baqra, \u201cIniex daqsek bla ta\u0127bit? ! !\u201d", "Kollox g\u0127andu jsir bil-qies, Xewqat biss ma jag\u0127mlux nies!", "\u201cKemm, fadallek!\u201d qab\u017cet tg\u0127idlu, \u201cG\u0127adek lura bil-mijie\u0165\u201d; I\u017c-\u017crin\u0121 aktar \u017cied jintefa\u0127.", "Sa ma fl-a\u0127\u0127ar sar bi\u010b\u010biet, Hawn il-baqra trid twissina: Biex i\u017c\u017cejjed ma nog\u0127lew, G\u0127ax imbag\u0127ad b\u0127a\u017c-\u017crin\u0121 ji\u0121rilna; Kif dil-\u0127rafa turi sew.", "Fi \u017cmien tad-deheb g\u0127all-Malti tinqaleb Aeneis ta\u2019 Vir\u0121ilju Bejn l-1938 u l-1941 id- ID-DATI TAL-FIRMA TAT-TRADUTTUR TA\u2019 L-ENEJJIJA Dumnikan Albert M. Grech I KTIEB Il-Belt, fil-15 ta\u2019 Awwissu 1938 (10 ta\u2019 Mejju 1883 \u2013 7 ta\u2019 II KTIEB Il-Belt, fl-20 ta\u2019 Ottubru 1938 KTIEB Il-Belt, fis-7 ta\u2019 ta\u2019 Marzu 1939 Jannar 1942) qaleb mil- III IV KTIEB Il-Belt, fl-4 ta\u2019 Awwissu 1939 Latin g\u0127all-Malti l-ewwel V KTIEB Il-Belt, fl-1 ta\u2019 Jannar 1940 Il-Belt, fl-10 ta\u2019 Frar 1941 sitt kotba ta\u2019 L-Enejjija VI Ktieb (Aeneis) ta\u2019 Vir\u0121ilju.", "Din it- \u00a9 Id-Dipartiment tal-Arkivji u l-Kotba Rari tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta. traduzzjoni g\u0127andha importanza partikolari peress li twieldet fi \u017cmien tad-deheb g\u0127all-Malti.", "Mhux ta\u2019 b\u2019xejn fl-introduzzjoni tal-Ewwel Ktieb Grech jg\u0127idlina: \u201cKemm l-ilsien Malti hu g\u0127addej \u0121mielu \u2019l quddiem bit-t\u0127abrik ta\u2019 bosta qalbiena u \u0127abbejja3 tieg\u0127u, kemm qieg\u0127ed jitfa\u2019 bis-s\u0127i\u0127 g\u0127eruqu u jie\u0127u l-qag\u0127da ta\u2019 lsien miktub bir-reqqa, hi \u0127aga li llum jaraha kol\u0127add\u201d (1938, I Ktieb, p. iii).", "X\u2019kienu dawk l-i\u017cviluppi marbuta mal-Malti?", "Fl-1934, il-Gvern Ingli\u017c irrikonoxxa l-Malti b\u0127ala ilsien uffi\u010bjali (flimkien mal-Ingli\u017c).", "Fl-istess nifs \u0121iet rikonoxxuta b\u2019mod uffi\u010bjali l-ortografija tal3", "B\u2019\u0127abbejja Grech ried ifisser \u201cdawk li j\u0127obbu\u201d l-Malti.", "Skont Vassalli (u ESI) din tfisser \u201cmin ja\u0127bi\u201d (Vassalli, 2016, p. 137).", "Din turi l-\u0127erqa li Grech kellu g\u0127all-Malti Semitiku meta \u0127a l-verb \u0127abb (flok \u0127eba) u minnha nissel \u0127abbejja.", "l-a\u010b\u010bent", "G\u0127aqda Kittieba tal-Malti (illum l-Akkademja tal-Malti) li l-istess g\u0127aqda kienet \u0127ar\u0121et fl1924.", "B\u2019hekk intemmet il-kwistjoni tal-lingwa li kienet ilha g\u0127addejja mis-seklu ta\u2019 qabel u tnieda dak li hu meqjus b\u0127ala perjodu taddeheb g\u0127al ilsienna, fundamentali g\u0127all-Malti tal-lum.", "Kien f\u2019dan il-perjodu li rajna l-Malti jintu\u017ca fil-Qrati minflok it-Taljan, lil Ninu Cremona jo\u0127ro\u0121 il-grammatika tal-Malti Tag\u0127lim fuq il-kitba Maltija f\u2019\u017cew\u0121 volumi (1934 u 1938), ji\u0121u introdotti korsijiet tal-Malti g\u0127all-\u0127addiema ta\u010b-\u010bivil li kienu abbinati mali\u017cvilupp fil-karriera.", "Fl-1935 naraw il-Malti jsir obbligatorju biex wie\u0127ed ja\u0127dem malGvern u fl-istess sena l-e\u017cami tal-matrikola talMalti jsir obbligatorju biex wie\u0127ed seta\u2019 jid\u0127ol l-Universit\u00e0 u fl-1937 re\u0121a\u2019 \u0121ie stabbilit idDipartiment tal-Malti wara assenza ta\u2019 108 snin (Brincat, 2011, p. 358).", "Mil-lat letterarju, id-de\u010bennju tal-tletinijiet jifta\u0127 bir-rumanz satiriku Ulied in-nanna Venut fl-Amerika (1930) ta\u2019 \u0120wann Mamo.", "I\u017cda li kieku kellna niffukaw biss fuq l-1938, is-sena li fiha nqalbu l-Ewwel u t-Tieni Ktieb ta\u2019 LEnejjija, naraw ippubblikati l-ktieb tal-poe\u017ciji Nirien ta\u2019 Karmenu Vassallo, u r-rumanzi Ta\u0127t Tliet Saltniet ta\u2019 \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina, Leli ta\u2019 \u0126a\u017c\u017bg\u0127ir ta\u2019 \u0120u\u017c\u00e8 Ellul Mercer, u Triq id-Dejqa Nru 13 ta\u2019 Ivo Muscat Azzopardi.", "Fl-istess sena naraw lil Dun Karm ilesti l-poema Il-Jien u Lilhinn Minnu.", "Fl-1937 naraw ippubblikat \u017bmien l-Ispanjoli ta\u2019 \u0120u\u017c\u00e8 Galea u fl-1939 IsSalib tal-Fidda ta\u2019 Patri Wistin Born, i\u017c-\u017cew\u0121 rumanzi li, flimkien ma\u2019 Ta\u0127t Tliet Saltniet u Leli ta\u2019 \u0126a\u017c-\u017bg\u0127ir, re\u010bentement \u0121ew meqjusa b\u0127ala fost l-a\u0127jar rumanzi Maltin tal-ewwel nofs tas-seklu g\u0127oxrin (Aloisio, 2017, pp. 4143).", "Hu f\u2019dan l-isfond storiku, lingwistiku u letterarju li nistg\u0127u nifhmu l-importanza talqlib g\u0127all-Malti ta\u2019 L-Enejjija ta\u2019 Grech li filfatt jikteb: \u201cB\u2019dal-\u0127jiel f\u2019mo\u0127\u0127i, u m\u0127ajjar ukoll millim\u0121iba ta\u2019 Maltin b\u0127ali, li bla ma qatg\u0127u qalbhom fl-ebda tfixkil li g\u0127addew minnu, taw daqqa t\u2019id lit-ta\u0127ri\u0121 miktub ta\u2019 lsienna, u fuq kollox ta\u2019 dawka li qalbu fih ix-xog\u0127ol sabi\u0127 ta\u2019 nies barranin, jien \u0127sibt \u0127a nag\u0127ti wkoll iddaqqa t\u2019idi u naqleb fil-Malti tag\u0127na l-G\u0127anja Latija.\u201d (1938, I Ktieb, p. iii) It-traduzzjoni ta\u2019 Grech tinkludi aktar kliem semitiku milli rumanz minkejja li x-xog\u0127ol inqaleb mil-Latin; pere\u017cempju ju\u017ca Rumi g\u0127al Ruman, xerq g\u0127al orjentali, \u0127arb g\u0127al gwerra.", "Grech huwa wkoll produttiv \u0127afna fl-u\u017cu talverb semitiku.", "L-Enejjija qatt ma \u0121iet ippubblikata.", "Grech ma jg\u0127idx espli\u010bitament li qaleb dan ixxog\u0127ol direttament mil-Latin g\u0127all-Malti i\u017cda jikteb \u201cf\u2019dal-qlib bi \u0127siebni n\u017comm bir-reqqa kollha sew il-\u0127sieb kemm il-kliem tal-G\u0127annej Rumi, mnejn ma nitbig\u0127edx \u0127lief meta ma nistax nag\u0127mel ie\u0127or, bil-g\u0127an li n\u0121ieg\u0127el il-", "l-a\u010b\u010bent", "Vir\u0121il innifsu jg\u0127anni bil-Malti tag\u0127na daka li g\u0127anna bil-Lati tieg\u0127u\u201d (1938, I Ktieb, p. iv).", "Din hi indikazzjoni li l-qlib sar direttament mil-Latin.", "Barra minn hekk fl-1936 ittradu\u010ba wkoll mil-Latin g\u0127all-Malti l-innijiet ta\u2019 San Tumas t\u2019Akwinu dwar l-Ewkaristija, LG\u0127anjiet dwar l-Ewkaristija (1936).", "Hu kien jag\u0127ti wkoll il-privat tal-Latin li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li kienu bi\u0127siebhom isiru sa\u010berdoti (Fsadni, 2003, p. 166).", "Meta kien il-Belt, g\u0127amel \u017cmien jg\u0127allem it-Teolo\u0121ija fis-Seminarju talAr\u010bisqof.", "I\u017cda fuq kollox, tqabbil fuq fuq bejn ix-xog\u0127ol ori\u0121inali u t-test ta\u2019 L-Enejjija jurina li Grech tana traduzzjoni interlingwsitika (ara t-tabella tat-tqabbil tal-ewwel seba\u2019 versi mattest Latin u mat-traduzzjoni ta\u2019 Xuereb).", "Prova ta\u2019 dan narawha fl-a\u0127\u0127ar pa\u0121ni ta\u2019 kull wie\u0127ed mis-sitt kotba fejn insibu \u201cDamma ta\u2019 ismijiet in-nies, il-\u0127wejje\u0121 u l-imkejjen\u201d bil-Malti u bil-Latin, spe\u010bi ta\u2019 dizzjunarju \u017cg\u0127ir MaltiLatin tal-kliem u\u017cat fit-traduzzjoni.", "Fit-traduzzjoni ta\u2019 L-Enejjija (u tal-innijiet Ewkaristi\u010bi ta\u2019 San Tumas t\u2019Akwinu) ninnutaw li Grech ju\u017ca tajjeb lortografija talG\u0127aqda Kittieba talMalti li kienet \u0121iet rikonoxxuta b\u2019mod uffi\u010bjali ftit snin qabel.", "Dan hu f\u2019kuntrast qawwi ma\u2019 dak li kiteb u ppubblika hu stess fil-bidu tas-seklu \u00a9 Id-Dipartiment talg\u0127oxrin fejn \u0127addem Arkivji u l-Kotba Rari taltal-Universit\u00e0 ta\u2019 ortografija tal-Malti Librerija Malta", "Ttaljanizzata \u0127afna.", "Oliver Friggieri Fl-1975, il-Professur Oliver Friggieri ppubblika De Arte Poetica ta\u2019 Quintus Horatius Flaccus (65 QK-8 QK), mag\u0127ruf a\u0127jar b\u0127ala Orazju.", "Din hi traduzzjoni mil-Latin g\u0127all-Malti L-edizzjoni tal-1988 ta\u2019 xog\u0127ol Klassiku importanti meqjus b\u0127ala bi\u010b\u010ba g\u0127odda siewja u ba\u017cika biex wie\u0127ed jibda jifhem il-kritika letterarja.", "Fl-1988, il-Professur Friggieri re\u0121a\u2019 \u0127are\u0121 din it-traduzzjoni f\u2019edizzjoni annotata.", "Fid-da\u0127la g\u0127al din l-edizzjoni Friggieri jistqarr li De Arte Poetica \u201chi xog\u0127ol iebes bil-bosta f\u2019dik li hi traduzzjoni g\u0127aliex hi mbieg\u0127da b\u2019sekli s\u0127a\u0127 u hi wkoll poe\u017cija, ji\u0121ifieri fiha kontenut imsarraf f\u2019metafori, waqt li l-ilsien hu m\u0127addem bil-mod spe\u010bjali tal-poe\u017cija biex jinsiltu minnu s-setg\u0127at kollha\u201d (1988, p. i).", "Friggieri jg\u0127id li \u201cdin l-esperjenza tieg\u0127i filqlib ta\u2019 test importanti u diffi\u010bli b\u0127al dan [i.e. ta\u2019 De Arte Poetica] \u0121ibitni wi\u010b\u010b imb wi\u010b\u010b, mill-\u0121did, mas-se\u0127er u mal-g\u0127ana (lessikali, idjomati\u010bi, sintatti\u010bi) tal-Malti\u201d (1988, p. i).", "Fl-2008, il-Prof.", "Friggieri ppubblika ttraduzzjoni mill-Ingli\u017c g\u0127all-Malti tat-tra\u0121edji Antigone u Edipu s-Sultan ta\u2019 Sofokle u Medea ta\u2019 Ewripide fil-ktieb Tliet Drammi Griegi.", "Fil-verit\u00e0 dawn kienu \u0121ew ippubblikati separatament qabel meta ttellg\u0127u b\u0127ala xog\u0127lijiet teatrali u g\u0127alhekk nitkellem", "dwarhom fl-artiklu li jmiss.", "l-a\u010b\u010bent", "Victor Xuereb S.J. Patri Victor Xuereb S.J. (4 ta\u2019 Ottubru 1930 \u2013 26 ta\u2019 Awwissu 2017) tana l-akbar g\u0127add ta\u2019 traduzzjonijiet tal-Klassi\u010bi g\u0127all-Malti, kemm mil-Latin kif ukoll mill-Grieg, fosthom LOdissea (1989) ta\u2019 Omeru li fl-1991 rebb\u0127itu lPremju tal-Aqwa Ktieb tas-Sena, mog\u0127ti millKunsill Nazzjonali tal-Ktieb Malti, u l-premju Citt\u00e0 di Valletta (Xuereb, 1999, p. vi).", "L-Odissea, tradizzjonalment attribwita lil Omeru u aktarx komposta vi\u010bin it-tmiem it-8 seklu Qabel Kristu xi mkien fl-Ionja, fil-kosta Griega ta\u2019 Anatolja, hi t-tieni l-eqdem bi\u010b\u010ba xog\u0127ol letterarja fid-Dinja O\u010b\u010bidentali \u2013 leqdem hi L-Il\u00ecjade, ukoll attribwita lil Omeru.", "L-Odissea hija segwitu parzjali g\u0127al L-Il\u00ecjade (Wikipedia).", "Kemm il-Grieg kif ukoll il-Latin Xuereb kien jafhom sew: Flimkien mal-filosofija, hu studjahom fil-fond fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Oxford minn fejn fl-1961 kiseb M.A. (Oxon) filLingwi Klassi\u010bi u fil-filosofija.", "G\u0127allem ilLatin u l-Grieg fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Gonzaga, f\u2019Washington (1965-1967) u l-Grieg flUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta (Xuereb 1999, p. vi; Schiavone 2009, p. 1653).", "Fl-introduzzjoni g\u0127al L-Odissea Xuereb jirrakkontalna kif da\u0127al g\u0127al din it-traduzzjoni: \u201cIl-\u0127sieb li xi darba rrid naqleb l-Odissea g\u0127all-Malti kien ilu jberren \u0121o mo\u0127\u0127i minn meta kont nistudja Oxford.", "Hemm hekk kelli nistudja l-Odissea sewwa g\u0127aliex kienet fissillabu tal-e\u017cami.", "U aktar ma kont naqraha flori\u0121inal, aktar kont nissa\u0127\u0127ar bil-\u0127effa u bilmu\u017cikalit\u00e0 tal-kliem li Omeru kien kiteb, elfejn 60", "Fr Victor Xuereb S.J., dakinhar tat-tnedija ta\u2019 L-Il\u00ecjade flimkien mal-ex Ministru Dr Louis Galea.", "\u0126ajr lill-Arkivju Pronvin\u010bjali tal-\u0120i\u017cwiti, in-Naxxar.", "u seba\u2019 mitt sena ilu!", "Imbag\u0127ad, kemm domt lAmerika, kelli ng\u0127allem l-Odissea flUniversit\u00e0 ta\u2019 Gonzaga fi Spokane.", "U mill1979 sal-1981 kont ng\u0127allem xi kotba talOdissea lill-istudenti tas-sixth form tal-Kulle\u0121\u0121 ta\u2019 Saint Ignatius, Londra.", "Aktar ma kont nistudjaha u ng\u0127allimha, aktar kont nit\u0127e\u0121\u0121e\u0121 biex naqlibha g\u0127all-Malti\u201d (1989, p. iv).", "Dwar din it-traduzzjoni Mons. Lawrenz Cachia, fir-re\u010bensjoni ta\u2019 din L-Odissea, jikteb li Xuereb \u201cwera li jaf il-Malti sewwa u li g\u0127andu vokabularju ta\u2019 kliem Malti Semitiku wiesa\u2019 \u0127afna.", "Ju\u017ca wkoll kliem Rumanz u na\u0127seb li t-ta\u0127lita bejn it-tnejn hija fi proporzjoni \u0121ust u g\u0127alhekk tin\u0127ass bilan\u010bjata \u0127afna.\u201d", "Cachia jg\u0127id ukoll li \u201chuwa dmir ta\u2019 min jittradu\u010bi li jag\u0127ti s-sens fidil b\u0127allori\u0121inal.", "Dan Patri Xuereb jag\u0127mlu sewwa\u201d i\u017cda jikkritikah fit-tiswir tal-versi \u2013 \u201cPatri Victor mhux imkisser bi\u017c\u017cejjed fis-seng\u0127a talversi\u201d (Cachia, 1995, p. 257; p. 259).", "l-a\u010b\u010bent", "Mill-Grieg, Xuereb tana \u017cew\u0121 traduzzjonijiet ippubblikati o\u0127ra.4 Fl-1999, tana L-Il\u00ecjade ta\u2019 Omeru, li skont it-traduttur, \u201cil-Griegi kienu jqisu L-Il\u00ecjade b\u0127ala og\u0127la u aktar poetika mill-Odissea\u201d (Xuereb, 1999, p. vi).", "Fl-2008, tana Ir-Repubblika ta\u2019 Platun, ktieb li Xuereb jg\u0127id li studjah fl-ori\u0121inal Grieg meta kien student fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Oxford (2008, p. xiii).", "Fl-2004, Xuereb \u0127are\u0121 it-traduzzjoni mil-Latin g\u0127all-Malti ta\u2019 L-Enejde ta\u2019 Vir\u0121ilju.", "It-traduttur \u0120i\u017cwita jistqarr li \u201c\u0127abatli tajjeb li d\u0127alt g\u0127al din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol iebsa tal-qlib ta\u2019 L-Enejde mil-Latin g\u0127all-Malti, wara li di\u0121\u00e0 ppubblikajt L-Odissea u L-Il\u00ecjade ta\u2019 Omeru.", "Jien stess stajt napprezza i\u017cjed id-differenza li hemm bejn il-versi ta\u2019 Omeru u dawk intarzjati f\u2019xulxin u meg\u0127rukin ta\u2019 Vir\u0121ilju.", "Ng\u0127id biss li \u0127adt gost nittradu\u010bi L-Enejde aktar milli \u0127adt fix-xog\u0127lijiet ta\u2019 Omeru.", "L-Enejde titlob sfida akbar\u201d (2004, p. xiv).", "Tqabbil tal-istess silta: Aeneis ta\u2019 Vir\u0121ilju, l-Ewwel Ktieb, il-versi 1-7 L-ENEJJIJA TA\u2019 PATRI ALBERT M. GRECH, O.P., 1938 G\u0127odod il-\u0127arb u r-Rajjes sejjer ng\u0127anni, Li min-na\u0127iet ta\u2019 Trojja darba, m\u0127arrab Minn g\u0127ulu, ni\u017cel \u0121o l-Italja w \u0121ewwa X-xtut Lavinin, bil-wisq mitfug\u0127 mal-ba\u0127ar G\u0127ammieq u l-art b\u2019\u0127ilt Dawk ta\u2019 fuq, u m\u0127abba Fl-g\u0127adab miftakar sew tal-\u0127arxa \u0120uno; Li g\u0127adda wkoll minn namar g\u0127ajt x\u2019\u0127in huwa \u0120arrab il-\u0127arb, sakemm il-beltu sejjes U sa 1-Allat da\u0127\u0127al \u0121o l-Lat, mnejn huwa In-nisel Lati, u mnejn huma \u0121ejja Ix-Xju\u0127 Albin, u sewwa sew fejn g\u0127andhom Ukoll il-bidu s-swar tal-g\u0127olja Ruma.", "L-ENEJDE TA\u2019 PATRI VICTOR XUEREB, S.J., 2004 Il-gwerra ng\u0127anni u dak l-eroj ewlieni li, mtarraf mid-Destin, mess xtut Lavinjum wara li salpa mill-wesg\u0127at ta\u2019 Trojja.", "Wisq ra ma\u2019 wi\u010b\u010bu fl-art u fuq il-ba\u0127ar g\u0127ax hekk ried Zews, u \u0120uno, g\u0127alih mixg\u0127ula, ma setg\u0127et b\u2019xejn il-korla tag\u0127ha tberred.", "Kellu jbali bis-s\u0127i\u0127 fi gwerra \u0127arxa sakemm sa fl-a\u0127\u0127ar irnexxielu jwaqqaf il-belt fejn jg\u0127ammar, u \u2019ll-allat ta\u2019 \u0121ensu jibnilhom maqdes fuq din l-art Latina.", "Hekk kien il-bidu tan-nazzjon ta\u2019 Lazjum u n-nobbli t\u2019Alba u s-swar g\u0127oljin ta\u2019 Ruma.", "Ma\u2019 L-Odissea, L-Il\u00ecjade u L-Enejde Xuereb inkluda glossarju tal-ismijiet ewlenin li jissemmew f\u2019dawn ix-xog\u0127lijiet.", "G\u0127al min hu interessat fit-teknika tat-traduzzjoni dan hu e\u017cer\u010bizzju terminolo\u0121iku interessanti ta\u2019 nomi partikolari.", "l-a\u010b\u010bent Traduzzjonijiet Xuereb", "ippubblikati", "ta\u2019", "Xuereb kien produttiv \u0127afna fit-traduzzjonijiet g\u0127ax barra l-erba\u2019 opri kbar u voluminu\u017ci li ppubblika, \u0127alla warajh g\u0127add sabi\u0127 ie\u0127or ta\u2019 traduzzjonijiet mill-Grieg u mil-Latin li ma la\u0127aqx ippubblikahom.", "Nota bijografika fil-ktieb tieg\u0127u Il-Mitolo\u0121ija tg\u0127id li Xuereb \u201cg\u0127andu maqlubin g\u0127all-Malti mill-Grieg is-seba\u2019 tra\u0121edji ta\u2019 Sofokle u l-Arti Poetika ta\u2019 Aristotli\u201d (1999, p. vi) u sa\u0127ansitra dawn \u0121ew elenkati b\u0127ala pubblikazzjonijiet flentrata dwar dan it-traduttur \u0120i\u017cwita li hemm fid-Dictionary of Maltese Biographies (Schiavone, 2009, p. 1653).", "Skont Xuereb stess, is-seba\u2019 tra\u0121edji ta\u2019 Sofokle kellhom ji\u0121u ppubblikati mill-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta (2008, p. xiii) imma fil-verit\u00e0 dan qatt ma sar.", "Lanqas ittraduzzjoni ta\u2019 L-Arti Poetika ta\u2019 Aristotli, qatt ma \u0121iet ippubblikata.", "I\u017cda din il-ftit informazzjoni \u0121eg\u0127litni nkompli ng\u0127arrex u nfittex u l-kur\u017cit\u00e0 tar-ri\u010berka wasslitni fl-Arkivji Provin\u010bjali tal-\u0120i\u017cwiti", "L-ewwel pa\u0121na tal-mansukritt tattraduzzjoni ta\u2019 Filoktete", "Xellug: Manuskritt tat-traduzzjoni tal-Ewwel Ktieb ta\u2019 L-Odi ta\u2019 Orazju.", "\u0126ajr lill-Arkivju Pronvin\u010bjali tal\u0120i\u017cwiti Lemin: L-a\u0127\u0127ar stezura lesta g\u0127all-istampar ta\u2019 L-Odi ta\u2019 Orazju I-III, IV, li sibt f\u2019dar privata.", "f\u2019Malta.", "Hemm sibt manuskritti, typescripts, computer printouts u ste\u017curi lesti g\u0127allistampa ta\u2019 w\u0127ud minn dawn ix-xog\u0127lijiet, inklu\u017c ste\u017cura finali ta\u2019 L-Arti Poetika.", "FlArkivji Provin\u010bjali tal-\u0120i\u017cwiti m\u2019hemmx ste\u017cura finali ta\u2019 kull wie\u0127ed minn dawn ixxog\u0127lijiet maqlubin g\u0127all-Malti li kont qed infittex.", "G\u0127aldaqstant komplejt infittex u minn dar privata rnexxieli nikseb kopja tal-a\u0127\u0127ar ste\u017cura tat-tra\u0121edji kollha bil-Malti ta\u2019 Sofokle u ta\u2019 L-Odi ta\u2019 Orazju maqlubin minn Xuereb i\u017cda li qatt ma \u0121ew ippubblikati.", "Ste\u017cura tat-traduzzjoni ta\u2019 Filoktete lesta g\u0127all-istampar", "Typescript tat-traduzzjoni ta\u2019 Antigone", "l-a\u010b\u010bent", "Xog\u0127lijiet Klassi\u010bi tradotti bil-Malti minn Victor Xuereb mhux ippubblikati Is-sena Revi\u017cjoni/jiet It-titlu bl-Ingli\u017c jew It-titlu bil-Malti L-awtur ori\u0121inali Il-lingwa u s-sena taltat-traduzzjoni bil-Latin pubblikazzjoni talori\u0121inal 1990", "Edipu f\u2019Kolonus", "Il-Grieg (406 QK)", "Il-Grieg (409 QK)", "L-Arti Poetika", "Il-Grieg (335 QK)", "Il-Grieg (441-442 QK)", "Il-Grieg (406 QK)", "Il-Grieg (429 QK)", "Il-Grieg (409-401 QK ?)", "Ix-Xbejbiet ta\u2019 Trakis", "Il-Grieg (450 QK ?)", "L-Odi (I-III)", "Orazju", "L-Odi (IV)", "Orazju", "* It-titlu ta\u2019 ver\u017cjoni minnhom hu Is-Sultan Edipu", "It-traduzzjonijiet ta\u2019 g\u0127alliema universitarji o\u0127ra Barra Oliver Friggieri u Victor Xuereb, hemm g\u0127alliema o\u0127ra minn dipartimenti varji tal-Fakult\u00e0 talArti tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta li tawna traduzzjonijiet g\u0127all-Malti ta\u2019 xog\u0127lijiet Klassi\u010bi.", "Fl-1995 naraw lill-Professur Michael Zammit jag\u0127tina l-qlib mill-Grieg g\u0127all-Malti ta\u2019 L-Apolo\u0121ija ta\u2019 Platun.", "Zammit, professur fid-Dipartiment tal-Filosofija, dan l-a\u0127\u0127ar tana wkoll Il-Metamorfosi: L-Ewwel \u0120abra ta\u2019 Siltiet, traduzzjoni mil-Latin g\u0127all-Malti ta\u2019 siltiet mill-Metamorph\u014dse\u014dn libr\u012b ta\u2019 Ovidju.", "Dawn huma rakkonti li Ovidju kiteb dwar l-Allat u figuri miti\u010bi.", "Fid-da\u0127la g\u0127al dan il-ktieb, Zammit jg\u0127idilna li \u201cOvidju, li ismu s\u0127i\u0127 kien Publius Ovidius Naso, twieled f\u2019Sulmo (illum Sulmona), villa\u0121\u0121 \u010bkejken f\u2019wied fil-g\u0127oli fl-Apennini, madwar sena wara l-assassinju ta\u2019 \u0120ulju \u010aesari.", "\u0126a l-fama b\u0127ala poeta, u sar popolari f\u2019Ruma, fi \u017cmien l-Imperatur Awgustu.", "Il-Metamorfosi kitbu bejn wie\u0127ed u ie\u0127or fi \u017cmien it-twelid ta\u2019 \u0120es\u00f9\u201d (2018, p. xi).", "l-a\u010b\u010bent", "Il-Professur Zammit qaleb ukoll g\u0127all-Malti Il-B\u0127agawad Gita li tfisser l-G\u0127anja tal-Qaddis, xog\u0127ol bis-Sanksrit.", "Is-Sanskrit hija lingwa tal-Indja antika bi storja dokumentata ta\u2019 3,500 sena.", "Skont Zammit id-definizzjoni ta\u2019 x\u2019nifhmu bi \u201cKlassi\u010bi\u201d g\u0127andha tkopri wkoll is-Sanskrit.", "Fl-2011 rajna t-traduzzjoni mil-Latin g\u0127all-Malti tal-ewwel seba\u2019 kotba ta\u2019 L-Erojdi ta\u2019 Ovidju.", "Din hi t-te\u017ci tal-MA mhux ippubblikata f\u2019\u017cew\u0121 volumi li Maria Giuliana Fenech, lettur part time flUniversit\u00e0 ta\u2019 Malta u l-President tal-Malta Classics Association, \u0121abet mill-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Ittutur tag\u0127ha f\u2019din it-te\u017ci kien il-Professur Horatio Ceasar Roger Vella, g\u0127alliem tal-Latin fidDipartiment tal-Klassi\u010bi u l-Arkeolo\u0121ija tal-istess Universit\u00e0 li fl-2012 tana t-traduzzjoni ta\u2019 L-Ele\u0121iji ta\u2019 Properzju.", "Karmenu Serracino Fl-2012, Dr Karmenu Serracino ppubblika fi ktieb Dwar l-Arti talPoe\u017cija bil-Malti.", "Fil-verit\u00e0, din hi t-traduzzjoni mill-Grieg g\u0127all-Malti ta\u2019 dik li tradizzjonalment hi mag\u0127rufa b\u0127ala Il-Poetika ta\u2019 Aristotli li Serracino ppre\u017centa fl-1998 b\u0127ala t-te\u017ci tal-Masters tieg\u0127u.", "Dan ittraduttur ilu sa mill-1997 jg\u0127allem fid-Dipartiment tal-Klassi\u010bi u lArkeolo\u0121ija tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Dan ix-xog\u0127ol ta\u2019 Aristotli, li nkiteb fis-sena 335 QK, huwa l-aktar xog\u0127ol bikri li nafu bih s\u2019issa li jittratta temi g\u0127at-teorija tad-drama u tteorija letterarja.", "Tqabbil tal-istess silta: Il-Poetika ta\u2019 Aristotli, mill-bidu tar-Raba\u2019 Kapitlu Dwar l-Arti tal-Poe\u017cija ta\u2019 Karmenu Serracino, 2012", "L-Arti Poetika ta\u2019 Aristotli ta\u2019 Patri Victor Xuereb, S.J., 1998 (mhux ippubblikat)", "Ba\u017cikament, \u017cew\u0121 ra\u0121unijiet jidhru li jirrippodu\u010bu l-arti tal -poe\u017cija, u dawn huma naturali.", "G\u0127aliex (a) li jimitaw hija naturali fil-bnedmin mit-tfulija u f\u2019dan huma differenti mill-annimali l-o\u0127rajn, g\u0127aliex huwa [annimal] imitattiv \u0127afna u jikseb l-ewwel tag\u0127lim mill-imitazzjoni, u (b) ilpja\u010bir li kul\u0127add jie\u0127u bir-rappre\u017centazzjonijiet.", "B\u2019mod \u0121enerali nistg\u0127u ng\u0127idu li l-poe\u017cija ssawret minn wa\u0127da minn \u017cew\u0121t g\u0127ejun naturali.", "L-ewwel nett hemm l-istint im\u0127awwel fil-fond tan-natura tal-bniedem sa minn \u017cg\u0127oritu, li jimita.", "Fost l-annimali kollha, il-bniedem ma hemmx min jimita daqsu.", "Huwa permezz tal-imitazzjoni li l-bniedem jitg\u0127allem l-ewwel lezzjonijiet tal-\u0127ajja.", "It-tieni nett naraw li ma jkunx hemm wie\u0127ed li ma ji\u0127ux pja\u010bir jimita xi \u0127a\u0121a.", "l-a\u010b\u010bent", "It-traduzzjoni ta\u2019 Serracino \u0121iet deskritta b\u0127ala \u201cg\u0127adma iebsa u g\u0127a\u017cla kura\u0121\u0121u\u017ca li tesplora xog\u0127ol ferm presti\u0121\u0121ju\u017c li influwenza bil-kbir il-kritika letterarja\u201d (Falzon, April 2013, p. 35).", "Fl-2013, Serracino kien qal lil l-a\u010b\u010bent li din it-traduzzjoni \u201chija biss parti minn vja\u0121\u0121 li xog\u0127ol Aristotli ilu jag\u0127mel g\u0127al sekli s\u0127a\u0127 u li g\u0127adu jag\u0127mel sal-lum.", "Permezz ta\u2019 dan ixxog\u0127ol, il-lingwa Maltija issa saret ukoll parti minn din listorja kbira u importanti fl-Istorja tal-letteratura Klassika, ilkritika letterarja u t-teatru\u201d (Falzon, April 2013, p. 36).", "Fuq il-lemin tidher Ste\u017cura lesta g\u0127all-istampa ta\u2019 L-Arti Poetika ta\u2019 Aristotli ta\u2019 Victor Xuereb B\u010bejje\u010b Klassi\u010bi \u017cg\u0127ar maqlubin g\u0127all-Malti Fil-ktieb Letteratura tal-1992 (ed Toni Cortis), fit-taqsima ddedikata lill-Klassi\u010bi, flimkien ma\u2019 traduzzjoni ta\u2019 b\u010bejje\u010b minn xog\u0127lijiet kbar stampati f\u2019pubblikazzjonijiet separati, naraw traduzzjoni g\u0127all-Malti ta\u2019 b\u010bejje\u010b \u017cg\u0127ar li ma dehru mkien ie\u0127or, fosthom dawk ta\u2019 Mark Anthony Sammut u missieru Frans Sammut.", "Barra t-traduzzjoni bil-Malti, hawn naraw ukoll il-ver\u017cjoni ori\u0121inali bilB\u010bejje\u010b \u017bg\u0127ar Klassi\u010bi tradotti bil-Malti Is-sena It-titlu bl-Ingli\u017c jew It-titlu bil-Malti L-awtur ori\u0121inali Il-lingwa u s-sena tat-traduzzjoni bil-Latin tal-pubblikazzjoni tal-ori\u0121inal", "It-traduttur Malti", "Il-Grieg", "Fuq Qabar \u0126uh", "Orazju", "Vox Depicta** Proverbji u [Il-vu\u010bi pin\u0121uta] g\u0127ajdut Latini", "Poe\u017cija Nru.3", "*L-Odi 3.13 **Dan hu isem il-ktieb.", "l-a\u010b\u010bent", "Malti li \u0121ag\u0127ltihom jid\u0127lu g\u0127al dan ix-xog\u0127ol: Grech jg\u0127idilna li da\u0127al g\u0127al din l-g\u0127adma iebsa \u201cg\u0127aliex rajt ukoll li minnu l-g\u0127a\u017ci\u017c ilsien Malti sata\u2019 jikseb daqsxejn ta\u2019 fejda \u0121mielha\u201d (1938, I Ktieb, p. iv).", "Pa\u0121na minn Vox Depicta", "Fl-istess taqsima naraw \u201cLil Anaktorja\u201d ta\u2019 Saffo maqluba g\u0127all-Malti minn Victor Xuereb u \u201cBandusia\u201d ta\u2019 Orazju maqluba minn Achille Mizzi.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, Xuereb jg\u0127idilna \u201cma kien ikolli qatt kura\u0121\u0121 nid\u0127ol g\u0127al din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol filosofika bil-Malti [\u201cIr-Repubblika\u201d ta\u2019 Platun] li kieku ma kinetx il-\u0127erqa li g\u0127andi li nara l-letteratura Maltija tikber u tistag\u0127na bi traduzzjonijiet dejjem \u0121odda\u201d (2008, p. xiii).", "Bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 dawn ix-xog\u0127lijiet il-Malti kiber u stag\u0127na.", "Bl-istess mod, hu sinifikanti lkontribut lill-Malti tal-bqija tat-tradutturi li tawna l-qlib g\u0127all-Malti ta\u2019 xog\u0127lijiet Klassi\u010bi.", "Ivan Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Fl-2017, rajna ppubblikat Vox Depicta, ktieb ta\u2019 proverbji Latini maqlubin g\u0127all-Malti u lIngli\u017c, editjat minn Lara Zammit u Maria Zammit.", "Dan il-ktieb hu frott ilkollaborazzjoni bejn il-Malta Classics Association u l-artist lokali Warren Bartolo.", "Ringrazzjamenti: Dr Karmenu Serracino; is-Sa Mary Samut-Tagliaferro, mani\u0121er tat-Taqsima tal-Arkivji u lKollezzjonijiet Spe\u010bjali fid-Dipartiment tal-Arkivji u lKotba Rari tal-Librerija tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta u l-istaff tag\u0127ha; l-istaff tal-Librerija Pubblika ta\u2019 B\u2019Kara; is-Sur Michael Schiavone; Patri Paul Gatt O.P., l-arkivista tadDumnikani fil-Belt; il-Professur Stanley Fiorini, larkivista tal-Arkivji Provin\u010bjali tal-\u0120i\u017cwiti f\u2019Malta; ilProfessur Michael Zammit; is-Sur Joe P. Borg u s-Sur Toni Cortis.", "Konklu\u017cjoni", "Lista ta\u2019 referenzi", "Dan l-ewwel artiklu minn sensiela ta\u2019 tlieta g\u0127eni niskopri mill-\u0121did is-se\u0127er tal-antikit\u00e0 Klassika u l-letteratura tag\u0127ha.", "Barra minn hekk in\u0127oss li bil-kxif g\u0127all-ewwel darba ta\u2019 LEnejjija ta\u2019 Patri Albert M. Grech O.P. u ttraduzzjonijiet mhux ippubblikati ta\u2019 Patri Victor Xuereb S.J. hawn qieg\u0127da ssir \u0121ustizzja storika ma\u2019 dawn it-tradutturi li kellhom g\u0127al qalbhom \u0127afna l-ilsien Malti u g\u0127alhekk \u0127aqqhom ir-rikonoxximent tag\u0127na.", "Fil-fatt, ittnejn jg\u0127idulna li l-\u0127e\u0121\u0121a li kellhom g\u0127all-", "L-A\u0127jar Rumanzi Maltin ta\u2019 Qabel l1950.", "Il-Malti \u2013 Rivista tal-Akkademja tal-Malti \u2013 \u0126ar\u0121a Akkademika XC (2017): 38-46.", "L-Ilsien Malti - Il-Biera\u0127 u l-lum.", "Sensiela Kotba So\u010bjalisti, Ma\u0127ru\u0121 mid-Dipartiment tatTag\u0127rif tal-Partit tal-\u0126addiema, 1994.", "Il-Ministeru talEdukazzjoni, Malta, 1992.", "\u0126rejjef, stejjer u kitba o\u0127ra: l-ewwel ktieb.: A.C. Aquilina Malta 1958.", "l-a\u010b\u010bent Falzon, Elaine.", "\u201cDwar l-Arti tal-Poe\u017cija: Aristotli bil-Malti.\u201d l-a\u010b\u010bent.", "Pubblikazzjoni tad-Dipartiment talMalti tal-Kummissjoni Ewropea, il-Lussemburgu, Nru 9, April 2013: 35-36.", "\u201cPoe\u017cija Nru. 3 ta\u2019 Katullu\u201d.", "\u201cL-Erojdi (I-VII) ta\u2019 Ovidju: Traduzzjoni g\u0127all-Malti b\u2019intorduzzjoni u kummentarju \u2013 2 Volumi.\u201d", "Te\u017ci tal-MA \u2013 Il-Klassi\u010bi, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2011.", "De Arte Poetica ta\u2019 Orazju, traduzzjoni mil-Latin.", "Toni Cortis Publication, \u0126a\u017c\u017bebbu\u0121, Malta, 1988.", "Dun Karm \u2013 Il-Poe\u017ciji Mi\u0121bura.", "Pubblikazzjoni Klabb Kotba Maltin u Karmen Mikallef, Valletta, Malta, 1980.", "Tliet Drammi Griegi \u2013 Traduzzjoni mill-Ingli\u017c.", "Pubblikazzjonijiet Indipendenza, Malta, 2008.", "Dumnikani Maltin Mag\u0127rufa 1450-2003 \u2013 Tifkiriet Bijo-Bibljografi\u010bi.", "Pubblikazzjoni Dumnikana, Malta, 2003.", "\u0126rejjef Esopu.", "De La Salle Brothers Publications, Stampat g\u0127at-tieni darba, Malta 1966.", "Grech, O.P., Albert M., L-Enejjija Il-Kotba I-VI.", "Mhux ippubblikati.", "Taqsima tal-Arkivji u lKollezzjonijiet Spe\u010bjali fid-Dipartiment tal-Arkivji u lKotba Rari tal-Librerija tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta Ms. 293.", "\u201cIl-Baqra, l-G\u0127aniqa, in-Nag\u0127\u0121a u l-Iljun\u201d Il-Malti.", "L-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti, 7-2 (\u0120unju 1931): 59.", "Piet\u00e0: Pubblikazzjonijiet", "Dwar l-Arti tal-Poe\u017cija \u2013", "Traduzzjoni g\u0127all-Malti ta\u2019 Ars Poetica b\u2019introduzzjoni", "Pubblikazzjoni tal-BDL u l-Malta Classics", "Association, San \u0120wann 2012.", "Lexicon \u2013 Edizzjoni ta\u2019", "Mons Lawrenz Cachia, Stampat fil-Guttenberg Press,", "\u201cShakespeare bilMalti.\u201d l-a\u010b\u010bent.", "Pubblikazzjoni tad-Dipartiment talMalti tal-Kummissjoni Ewropea, il-Lussemburgu, 15,", "Ele\u0121iji.", "Il-Mitolo\u0121ija \u2013 Kullana", "Pubblikazzjoni Indipendenza, Malta 1999.", "Omeru \u2013 L-Il\u00ecjade.", "Pubblikazzjoni tal-Ministeru tal-Edukazzjoni, Malta 1999.", "Platun \u2013 Ir-Repubblika.", "Pubblikazzjoni Indipendenza, Malta 1999.", "Vir\u0121ilju \u2013 L-Enejde.", "Pubblikazzjoni Indipendenza, Malta 2004.", "Il-Metamorfosi 1: L-Ewwel \u0120abra ta\u2019 Siltiet.", "L-Apolo\u0121ija.", "\u201cIn-Nemla u l-Wer\u017cieq.\u201d", "LG\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti, 7-1 (Marzu 1931): 32.", "\u201cIr-Reg\u0127ba; Il-G\u0127orab.\u201d", "LG\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti, 7-2 (\u0120unju 1931): 56.", "\u201cIx-xi\u0127 u l-mewt.\u201d", "Le\u0127en il-Malti.", "LG\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0), (1931): 7.", "\u201cI\u017c-\u017brin\u0121 u l-Barri.\u201d", "LG\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti, 7-2 (Settembru 1931): 83.", "Il-materjal vi\u017civ kollu marbut mat-traduttur Victor Xuereb S.J. li \u0121ej mill-Arkivju Pronvin\u010bjali tal-\u0120i\u017cwiti, in-Naxxar, jinsab fl-\u201cIndividual Fr Victor Xuereb Boxes 17, 27 & 28\u201d.", "Jiktbilna s-Sur Michael Schiavone, l-editur ta\u2019 Dictionary of Maltese Biographies: Nirreferi g\u0127all-artiklu Franciscu Wzzinu, it-traduttur talewwel ktieb bil-Malti stampat (l-a\u010b\u010bent Nru 17), b\u2019mod partikolari g\u0127as-sentenza \u201cHemm min kiteb li Franciscu Wzzinu twieled fl-1678 (Schiavone, 2009) u hemm min kiteb li twieled fl-1694 (Friggieri, 1994-1995, p. 123), i\u017cda Zammit jikteb li tg\u0127ammed l-Isla f\u2019Di\u010bembru tal1708 (2007, p. 195) \u2013 dak i\u017c-\u017cmien il-mag\u0127mudija kienet issir xi jum jew tnejn wara t-twelid\u201d u n\u017cid li, wara li qrajt dan l-artiklu mort ir-re\u0121istru talmag\u0127mudija tal-parro\u010b\u010ba tal-Isla u ksibt din linformazzjoni: Dwar Ioannes Francesco Uzzino, ir-re\u0121istrazzjoni talmag\u0127mudija (Vol.", "131) turi d-data tat-twelid b\u0127ala s-27 ta\u2019 Di\u010bembru 1708.", "Fir-re\u0121istrazzjoni nnifisha, il-kunjom inkiteb bil-W filwaqt li fil-mar\u0121ini, il-kunjom inkiteb bil-U.", "Nirringrazzjaw lis-Sur Schiavone.", "l-a\u010b\u010bent", "Xi ttradu\u010bejna dan l-a\u0127\u0127ar?", "Pa\u0121na \u0121dida mi\u0121bura minn Mark Vella, l-Uffi\u010bjal tal-Lingwa fir-Rappre\u017centanza talKummissjoni Ewropea f\u2019Malta", "L-unika stqarrija stampa tad-D\u0120T", "ilwaqt li d-Direttorati \u0120enerali kollha l-\u0127in jkollu j\u0127abbru l-inizjattivi tag\u0127hom permezz tal-komunikazzjoni mal-midja, id-D\u0120 Traduzzjoni xog\u0127lu jittradu\u010bi miljuni ta\u2019 pa\u0121ni fis-sena... u daqshekk.", "D\u0120 differenti mill-o\u0127rajn, g\u0127aliex ma jag\u0127milx il-politika i\u017cda jaqdiha, b\u0127allikieku uffi\u010b\u010bju li fih il-politika tissarraf fi kliem li jinftiehem mi\u010b-\u010bittadini kollha tal-UE.", "Madankollu, id-D\u0120T g\u0127andu wkoll dimensjoni esterna, l-aktar permezz tal-antenni tieg\u0127u flIstati Membri, irrappre\u017centati mill-Uffi\u010bjali g\u0127al-Lingwa fir-Rappre\u017centanzi fil-kapitali talIstati Membri.", "Wa\u0127da mill-attivitajiet ewlenin li torganizza d-D\u0120T kull sena hija l-Juvenes Translatores, kompetizzjoni tat-traduzzjoni g\u0127al studenti ta\u2019 17-il sena.", "U l-unika stqarrija stampa li to\u0127ro\u0121 id-D\u0120T hija dik fejn t\u0127abbar ir-rebbie\u0127a minn kull Stat Membru.", "Sempli\u010bi stqarrija li jid\u0127ol \u0127afna xog\u0127ol fiha, biex imbag\u0127ad tintbag\u0127at lill-uffi\u010bjali g\u0127allingwa fl-Istati Membri u jillokalizzawha \u2013 ji\u0121ifieri jadattawha g\u0127all-udjenza tal-post.", "Filka\u017c tag\u0127na, nitfg\u0127u titlu daqsxejn e\u010bitanti li kapa\u010bi jinqabad mill-gazzetti, u dawwarna ftit 68", "it-test u l-kwotazzjonijiet fih biex nag\u0127mluh rilevanti g\u0127al Malta.", "Semmejna, fil-fatt, li kien hemm g\u0127add ta\u2019 tradutturi rebbie\u0127a ta\u2019 din ilkompetizzjoni li komplew jistudjaw il-lingwi jew sa\u0127ansitra sabu impjieg fihom, anki malIstituzzjonijiet, kif ukoll irrimarkajna li kienet l-ewwel darba li kien hemm traduzzjoni rebbie\u0127a mill-Malti g\u0127all-Ingli\u017c, minflok issoltu rotta aktar fa\u010bli li taqleb xi \u0127a\u0121a g\u0127allilsien nattiv tieg\u0127ek. \u25ca\u25ca\u25ca Mela bil-\u0120appuni\u017c qed inkellmek?", "Ng\u0127iduha meta ma jkunx hemm ftehim ta\u2019 dak li qed jintqal, imma l-\u0120appun u l-\u0120appuni\u017c saru importanti g\u0127all-Ewropa, wara lkonklu\u017cjoni ta\u2019 pro\u010bess twil li wassal g\u0127al Ftehim ta\u2019 Kummer\u010b \u0126ieles bejn l-UE u l\u0120appun.", "Dan ifisser negozju akbar u a\u0127jar bejn i\u017c-\u017cew\u0121 blokki ekonomi\u010bi, bi tnaqqis jew tixjin ta\u2019 tariffi u opportunitajiet akbar ta\u2019 kummer\u010b.", "Il-Ftehim jikkon\u010berna madwar 630 miljun \u010bittadin, u l-\u0120appun huwa wkoll s-sitt l-akbar sie\u0127eb kummer\u010bjali ta\u2019 Malta barra millEwropa, b\u2019aktar minn 44 kumpanija Maltija jesportaw lejn il-\u0120appun u 1262 impjieg jiddependu minn din ir-relazzjoni bejn i\u017c-\u017cew\u0121 pajji\u017ci.", "Ftehim kbir, anki fl-g\u0127add ta\u2019 karti u kliem li \u0121ew tradotti g\u0127all-Malti wkoll mittradutturi tag\u0127na, u kumbinazzjoni l-attivit\u00e0 politika li saret ir-Rappre\u017centanza l-Belt biex tippre\u017centa dan il-Ftehim u l-impatt tieg\u0127u fuq Malta \u0121iet organizzata, bi skerzi u kumbinazzjonijiet tad-destin, mill-Uffi\u010bjal talLingwa!"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_18_mt.pdf"}
{"text": ["Pubblikazzjoni tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea \u25ca Numru 19 \u25ca Novembru 2019", "IL-WERREJ BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta L-editorjal", "X\u2019nikteb: jinsab hawn jew jinstab hawn?", "\u017bjara Malta fuq xog\u0127ol", "L-i\u017cbarra jew il-parente\u017ci g\u0127all-\u0121ens u g\u0127all-g\u0127add", "Il-qbil grammatikali: il-Parti II", "L-impatt tar-riformi ortografi\u010bi fil-Malti", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija Kelma g\u0127al kelma: te\u017cawru tematiku Malti", "Lejn mappa tad-dinja bil-Malti \u2013 intermezz", "Il-Brittani\u010bi mhux kollha Ingli\u017ci?", "It-Termattwalit\u00e0: a\u0127barijiet foloz, mi\u017cinformazzjoni u di\u017cinformazzjoni", "It-traduzzjoni ta\u2019 scope: meta \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d?", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra L-u\u017cu \u201c\u0127a\u017cin\u201d ta\u2019 kliem u espressjonijiet bl-Ingli\u017c fit-testi tal-UE", "L-influwenza tal-Ingli\u017c (anki) fuq il-lingwa \u0120ermani\u017ca \u2013 fid-diskors ta\u2019 kuljum u fil-lingwa miktuba", "It-traduttur Ludvic Azzopardi Ferrando", "Ix-xog\u0127lijiet Klassi\u010bi u l-kitbiet ta\u2019 Santu Wistin bil-Malti \u2013 it-Tieni Parti", "Min a\u0127na, u x\u2019nag\u0127mlu ? : L-esternalizzazzjoni tat-traduzzjonijiet", "Xi \u0127dimna fuqu dan l-a\u0127\u0127ar", "Jekk tixtieq tikkontribwixxi f\u2019din ir-rivista:", "l-accent@ec.europa.eu Ma\u2019 din l-edizzjoni \u2013 Is-Suppliment Terminolo\u0121iku: \u201cBa\u0121it tal-UE modern g\u0127al Unjoni li tipprote\u0121i, tag\u0127ti s-setg\u0127a u tiddefendi\u201d \u2014 it-terminolo\u0121ija ewlenija tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali g\u0127all-2021-2027 (it-tieni parti) Is-Suppliment Spe\u010bjali: L-isfidi tal-Lussemburgi\u017c u tal-Malti: kif lingwi ta\u2019 komunitajiet \u017cg\u0127ar jissopravvivu f\u2019realt\u00e0 multilingwi It-tim ta\u2019 l-a\u010b\u010bent Koedituri: Antoine Cassar, Marija Agius, Alan Delia, Louise Vella Editur tal-istil: Claire Bonello (mill-Qorti tal-\u0120ustizzja) Qari tal-Provi: Joe Mizzi (mill-Uffi\u010b\u010bju tal-Pubblikazzjonijiet) Impa\u0121nar: Alan Delia Suppliment terminolo\u0121iku: Jeantide Naudi, Jennifer Debarro Pretrattament: Marija Agius Distribuzzjoni: Maryann Agius Relazzjonijiet Pubbli\u010bi u Grafika: David Schembri", "L-EDITORJAL", "r-rivista l-a\u010b\u010bent twieldet g\u0127axar snin ilu.", "Dak i\u017c-\u017cmien, imexxi d-Dipartiment tal-Malti kellna lis-Sur Valeri Cobo, li kien ukoll il-Kap tad-Dipartiment tal-Ispanjol.", "Konna g\u0127adna qed insibu saqajna b\u0127ala Dipartiment, u s-Sur Cobo kellu jmexxina sakemm jintg\u0127a\u017cel Kap tad-Dipartiment Malti.", "Darba \u0121ie jkellimni l-uffi\u010b\u010bju u beda jg\u0127idli fuq ir-rivista li kien jippubblika d-Dipartiment talIspanjol puntoycoma.", "Tkellimna dwar kif kienet tittratta kwistjonijiet lingwisti\u010bi imma anki terminolo\u0121i\u010bi, u li kienet titqassam fost it-tradutturi Spanjoli kemm tal-Lussemburgu kif ukoll ta\u2019 Brussell.", "Ma tit\u0127ajrux, qalli, ikollkom rivista simili bil-Malti?", "Minn hemm beda kollox.", "Laqqa\u2019 tlieta minna: dak i\u017c-\u017cmien konna Antoine Cassar, Sandro Mangion u jien.", "Ma\u017c-\u017cmien ir-rivista kibret u mag\u0127ha kiber it-tim ta\u2019 tradutturi u assistenti li ja\u0127dmu fuqha, milleditjar sal-impa\u0121nar.", "G\u0127alkemm l-a\u010b\u010bent je\u017cisti online, ma\u2019 kull edizzjoni nqassmu madwar elf kopja stampata.", "Fil-lista ta\u2019 min jir\u010beviha hemm studenti, g\u0127alliema, uffi\u010bjali tal-Gvern, membri talakkademja u g\u0127add ta\u2019 libreriji.", "Kull min jixtieq kopja d-dar, kemm jiktbilna: l-accent@ec.europa.eu.", "Matul is-snin, fejn tid\u0127ol it-terminolo\u0121ija, it-tradutturi tal-Kummissjoni, dawk tal-Parlament u dawk tal-Kunsill, fost l-o\u0127rajn, saru ja\u0127dmu mill-qrib u \u0121ew \u017cviluppati kanali ta\u2019 komunikazzjoni proprju g\u0127ad-diskussjoni ta\u2019 natura terminolo\u0121ika.", "F\u2019dan il-kuntest, ma\u017c-\u017cmien ir-rivista tag\u0127na bdiet tie\u0127u sura kemxejn differenti.", "Aktar milli pont li jservi ta\u2019 kuntatt bejn it-tradutturi tal-istituzzjonijiet differenti, l-a\u010b\u010bent beda ji\u017cviluppa f\u2019vetrina tax-xog\u0127ol tag\u0127na fl-istituzzjonijiet.", "Ir-rivista hija sforz biex xog\u0127ol it-tradutturi jo\u0127ro\u0121 \u2019il barra mill-erba\u2019 \u0127itan tal-uffi\u010b\u010bji tag\u0127na.", "Ir-rivista g\u0127andha wkoll l-g\u0127an li tippromwovi l-Malti miktub tajjeb, inklu\u017c f\u2019testi tradotti, u ta\u2019 spiss nistiednu akkademi\u010bi jew esperti minn Malta jg\u0127addulna l-fehma tag\u0127hom dwar kwistjonijiet varji.", "Ir-rispons mill-qarrejja, spe\u010bjalment minn Malta, hu inkora\u0121\u0121anti ferm u jag\u0127tina l-ener\u0121ija nippjanaw \u0127ar\u0121iet \u0121odda.", "Fl-okka\u017cjoni tal-g\u0127axar anniversarju ta\u2019 rivista bil-Malti ma\u0127duma mill-A sa\u017c-\u017b filGran Dukat tal-Lussemburgu, ma\u2019 din l-edizzjoni numru dsatax qed inqassmu suppliment spe\u010bjali li jesplora xi ftit mill-paralleli li je\u017cistu bejn il-Malti u l-Lussemburgi\u017c, \u017cew\u0121 ilsna mitkellma t-tnejn li huma minn ftit mijiet ta\u2019 eluf... u miktuba minn ferm inqas.", "Il-Lussemburgi\u017ci, b\u0127al \u0127afna Maltin, jitkellmu bil-lingwa nazzjonali imma biex jiktbu, g\u0127al xi ra\u0121uni, iduru fuq o\u0127ra.", "X\u2019inhuma jag\u0127mlu lLussemburgi\u017ci biex ilsienhom jidher, mhux jinstema\u2019 biss?", "U a\u0127na fiex a\u0127na?", "Apparti li tkopri temi lingwisti\u010bi u terminolo\u0121i\u010bi varji, din il-\u0127ar\u0121a tag\u0127tina wkoll it-tieni parti tassuppliment im\u0127ejji mit-terminologi tad-Dipartiment dwar il-ba\u0121it fit-tul tal-UE: il-Qafas Finanzjarju Pluriennali.", "\u0126ajr kbir lill-awturi kollha li tul dawn l-g\u0127axar snin ikkontribwew f\u2019din ir-rivista, u\u0127ud minnhom regolarment.", "Bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127kom qed nag\u0127tu sehemna biex il-Malti miktub ikun iktar vi\u017cibbli.", "Issa lsienna ilu mal-\u0127mistax-il sena lsien uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea, u forsi qatt daqs illum ma ntu\u017ca f\u2019kull qasam possibbli tal-\u0127ajja.", "Louise Vella, f\u2019isem il-Bord Editorjali", "BIR-REQQA Il-lingwa miktuba u mit\u0127addta", "X\u2019nikteb: jinsab hawn jew jinstab hawn?", "hix sempli\u010bement kwistjoni ta\u2019 wa\u0127da jew l-o\u0127ra.", "Qabelxejn, dan verb tas-seba\u2019 forma.", "Imma l-forom tal-verbi mhux kul\u0127add jiftakarhom.", "Allura ta\u2019 min nibdew b\u2019nota \u010bkejkna fuq is-seba\u2019 forma, u mbag\u0127ad naraw x\u2019differenzi ewlenin hemm bejn i\u017c-\u017cew\u0121 suriet ta\u2019 dan il-verb.", "A. Is-seba\u2019 forma Is-seba\u2019 forma verbali tinbena bil-prefiss n-, e\u017c. nkiteb, nqela, n\u017camm.", "I\u017cda meta l-ewwel konsonanti tal-g\u0127erq tkun l, m, n, jew r, nu\u017caw ilprefiss varjant nt-, e\u017c. ntlibes, ntrema, ntmess.", "Meta l-g\u0127erq ikun jibda bil-w, ukoll in\u017cidu ntfuq quddiem, imma l-w xi drabi tibqa\u2019, b\u0127al fi ntwie\u0121eb u ntwera, u drabi o\u0127ra tg\u0127osfor, b\u0127al fi nti\u017cen u ntiret.", "Sew il-prefiss n- u sew l-allomorf tieg\u0127u ntjinhem\u017cu ma\u2019 verbi li l-ewwel radikali tag\u0127hom hi l-b (nbaram i\u017cda ntbag\u0127at) jew il-q", "(nqabad i\u017cda ntqal).", "Il-verbi li jibdew bl-g\u0127 spiss jalternaw bejn i\u017c-\u017cew\u0121 g\u0127amliet talprefiss tas-seba\u2019 forma.", "Nu\u017caw kemm ng\u0127o\u0121ob, ng\u0127araf u ng\u0127a\u017cel kif ukoll ntg\u0127o\u0121ob, ntg\u0127araf u ntg\u0127a\u017cel.", "Anki l-g\u0127eruq li jibdew bis-s jew bix-x jie\u0127du l-prefiss nt-.", "Per\u00f2 sse\u0127\u0127 metate\u017ci, ji\u0121ifieri t-t titpartat mas-sibilanti.", "G\u0127alhekk, ma ng\u0127idux *ntseraq u *ntxe\u0127et imma nsteraq u nxte\u0127et.", "Biss, l-g\u0127erq sjb (ta\u2019 sab, sejba, misjub, e\u010b\u010b.) g\u0127andu \u017cew\u0121 g\u0127amliet fis-seba\u2019 forma: wa\u0127da bil-prefiss n-, jinsab, u l-o\u0127ra bil-prefiss nt-, jinstab.", "B. Hemm xi differenza bejniethom?", "Iva, hemm differenzi semanti\u010bi, temporaliaspettwali u morfosintatti\u010bi.", "It-tempju jinsab bejn \u017cew\u0121 widien.", "It-tifel jinsab imdejjaq.", "Il-qattus qatt ma nstab.", "G\u0127amlu appell biex jinstabu l\u0127allelin.", "Fi kliem ie\u0127or, il-forma bla t tesprimi stat (xi mkien jew qag\u0127da fi\u017cika/mentali), mentri lforma bit-t tindika g\u0127emil fil-passiv.", "Frott din id-differenza semantika, it-temp u l-aspett tag\u0127hom ivarja bi tliet modi.", "L-ewwel nett, ilforma bla t ma tintu\u017cax fil-perfett.", "Minflok sentenza b\u0127al (3a), ng\u0127idu (3b), sewwasew kif nag\u0127mlu fil-ka\u017c ta\u2019 verbi stativi o\u0127ra b\u0127al jaf; il-perfett niffurmawh b\u2019kien + imperfett, e\u017c. kont naf, mhux *aft.", "Mill-banda l-o\u0127ra, il-forma bit-t tintu\u017ca kemm fl-imperfett (4a) u kemm fil-perfett (4b).", "*Il-kappella fl-antik insabet f\u2019tarf it-triq.", "Il-kappella fl-antik kienet tinsab f\u2019tarf it-triq.", "Il-qattus ma jistax jinstab.", "Il-qattus instab ilbiera\u0127.", "It-tieni, il-forma bla t lanqas ma tintu\u017ca filprogressiv, ji\u0121ifieri fil-binja \u2018qed + imperfett\u2019.", "Sentenzi b\u0127al (5a-b) mhumiex grammatikali, g\u0127ax verbi stativi tipikament ma joqog\u0127dux filprogressiv (e\u017c. *qed jaf lil o\u0127ti).", "Dan ma jg\u0127oddx g\u0127all-forma l-o\u0127ra li, kif jidher f\u2019sentenzi (6a-b), tintu\u017ca regolarment filprogressiv.", "*Il-kappella qed tinsab \u0127dejn ilba\u0127ar. *It-tifel qed jinsab marid.", "Mhux qed jinstabu bi\u017c\u017cejjed \u0127addiema.", "Ir-refu\u0121jati qed tinstabilhom akkomodazzjoni xierqa.", "It-tielet, b\u0127alma verbi stativi ma jintu\u017cawx filbinja tal-futur \u2018se + imperfett\u2019 (e\u017c. *se jaf ittwe\u0121iba), hekk ukoll il-forma bla t ma tokkorrix", "fil-futur (7a-b).", "G\u0127all-kuntrarju, il-forma bit-t tintu\u017ca fil-futur (8a-b).", "*Il-flus se jinsabu fil-kexxun. *It-tifel g\u0127ada se jinsab marid.", "Weg\u0127edhom li s-soluzzjoni se tin(stab) fi \u017cmien ra\u0121onevoli.", "Id-direttur qal li se jinstabilha impjieg ie\u0127or.", "Hemm, imbag\u0127ad, differenzi morfosintatti\u010bi.", "Qabelxejn, il-forma bit-t tista\u2019 tie\u0127u l-pronomi mehmu\u017cin dattivi, kif jidher fis-sentenzi (9a-b).", "Ara wkoll is-sentenzi (6b) u (8b) hawn fuq.", "Il-forma l-o\u0127ra rari tokkorri bilpronomi mehmu\u017cin.", "Nistg\u0127u forsi na\u0127sbu f\u2019e\u017cempju mar\u0121inali b\u0127ad-(9\u010b), li jissejja\u0127 dattiv etiku.", "9\u010b.", "Instablu tumur f\u2019mo\u0127\u0127u u kellu ji\u0121i operat minnufih.", "L-annimali abbandunati se tinsta(bilhom) dar. ?", "It-tifel, miskin, jinsabli marid.", "It-tieni differenza hi li l-forma bla t f\u2019sentenza b\u0127al In-nannu jinsab \u0127a\u017cin tista\u2019 tit\u0127alla barra (10a), u s-sens jibqa\u2019 l-istess.", "Inkella, minflokha, jista\u2019 jintu\u017ca l-parti\u010bipju attiv qieg\u0127ed (10b) jew, sa \u010bertu punt, il-pronom personali (10\u010b).", "Mill-banda l-o\u0127ra, il-forma bit-t ma tistax tit\u0127alla barra kif \u0121ieb u la\u0127aq.", "10\u010b.", "In-nannu \u0127a\u017cin.", "In-nannu qieg\u0127ed \u0127a\u017cin. ?", "In-nannu hu \u0127a\u017cin.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, il-forma bit-t g\u0127andha u\u017cu impersonali li l-forma l-o\u0127ra m\u2019g\u0127andhiex.", "jidher fis-sentenzi t\u2019hawn ta\u0127t, f\u2019dan is-sens ta\u2019 \u2018\u0127are\u0121 li\u2019 jew \u2018irri\u017culta li\u2019, il-verb jokkorri biss fittielet persuna maskili singular.", "Instab/*insab li nofs il-popolazzjoni Maltija tiekol il-patata tal-inqas darba f\u2019\u0121img\u0127a.", "Jekk jinstab/*jinsab li l-flus insterqu, ikollna nav\u017caw lis-sid.", "\u010a.", "Fil-qosor", "Is-seba\u2019 forma tissawwar bil-prefiss n-, li \u0121ieli jvarja meta l-ewwel konsonanti tal-g\u0127erq tkun wa\u0127da minn dawn l-g\u0127axra: b, g\u0127, l, m, n, q, r, s, w jew x.", "L-Ewwel Radikali", "E\u017cempji", "il-konsonanti kollha \u0127lief l-10 t\u2019hawn fuq", "nkiteb, ndarab, nfeta\u0127", "ntlaqat, ntrikeb, ntmesa\u0127", "b, q, g\u0127", "ng\u0127araf/ntg\u0127araf", "Il-verb sab g\u0127andu \u017cew\u0121 g\u0127amliet fis-seba\u2019 forma: jinsab u jinstab.", "Id-differenzi ewlenin ta\u2019 bejniethom qeg\u0127din mi\u0121burin f\u2019din it-tabella. jinsab", "jinstab", "xi mkien jew f\u2019xi qag\u0127da; jinsabu kuntenti hawn Malta", "il-passiv ta\u2019 sab; il-\u0127allelin instabu mill-pulizija", "ma jintu\u017cax fil-perfett; minflok tintu\u017ca l-binja kien jinsab", "jintu\u017ca kemm fl-imperfett u kemm fil-perfett", "ma joqg\u0127odx fil-binja b\u2019qed; *it-tifel qed jinsab marid", "joqg\u0127od fil-binja b\u2019qed; qed jinstabu \u0127afna siringi u\u017cati", "ma joqg\u0127odx fil-binja se + imperfett; *it-tifel se jinsab marid", "jintu\u017ca fil-futur; fidu\u010bju\u017ci li se tinstab soluzzjoni", "ma ji\u0127ux pronomi mehmu\u017cin, \u0127lief forsi f\u2019ka\u017ci mar\u0121inali; ? i\u017c-\u017cg\u0127ira tinsabli marida", "jie\u0127u l-pronomi mehmu\u017cin dattivi; instablu xog\u0127ol", "jista\u2019 jit\u0127alla barra u s-sens jibqa\u2019 l-istess; it-tifel marid", "ma jistax jit\u0127alla barra; il-\u0127allelin (instabu) mill-pulizija", "u\u017cu impersonali", "m\u2019g\u0127andux u\u017cu impersonali *insab li g\u0127amlu frodi", "g\u0127andu u\u017cu impersonali instab li g\u0127amlu frodi", "Dr Spagnol huwa l-Kap tad-Dipartiment tal-Malti tal-Universit\u00e0", "\u017bjara Malta fuq xog\u0127ol Louise Vella", "eta nkun Malta spiss jistaqsuni iniex kuntenta na\u0127dem b\u0127ala traduttur.", "Sa \u0127dax-il sena ilu kont g\u0127al qalbi ng\u0127allem il-Filosofija.", "L-iskola kont ninfile\u0121 imma kultant lezzjoni kienet tant \u201ctirnexxi\u201d li kont nimtela fuel g\u0127al aktar lezzjonijiet (kif qeg\u0127din fiha, il-lezzjonijiet kienu jsiru primarjament bil-Malti.", "Trid tara klassi studenti komdi jiddiskutu bejniethom?", "\u0126allihom ju\u017caw il-lingwa li ju\u017caw id-dar).", "Kienu \u010b-\u010birkostanzi familjari li lejn tmiem l2007 \u0127aduni l-Lussemburgu.", "Dak i\u017c-\u017cmien kien beda jing\u0127ata l-kors l-Universit\u00e0 li jwassal g\u0127al \u010aertifikat fil-Qari tal-Provi bil-Malti (u kont d\u0127alt g\u0127alih b\u2019ru\u0127i u b\u2019\u0121ismi.)", "Il-kors li kont nattendi filg\u0127axija biex nitkisser fil-kitba tal-Malti kien jitlob minni ener\u0121ija differenti: kon\u010bentrazzjoni sakemm naqbad il-prin\u010bipju lingwistiku diskuss, imbag\u0127ad il-gost li napplikah biex nikteb imqar l-iktar verb imqareb.", "Min kien jg\u0127idli, dak i\u017c-\u017cmien, li ftit xhur wara kelli nsib xog\u0127ol fejn l-g\u0127odda ewlenija kellha tkun il-Malti?", "Issa kelli xog\u0127ol \u0121did, u l-kors fl-ortografija tani l-kunfidenza biex din lg\u0127odda nu\u017caha tajjeb.", "L-edukazzjoni primarja u sekondarja li \u0127adt Malta ma kinitx issus fuq il-Malti daqskemm kienet issus fuq lingwi o\u0127rajn.", "It-Taljan tlajt komda nit\u0127addet bih u niktbu, g\u0127ax it-Taljan kont tg\u0127allimtu mill-", "cartoons b\u0127al \u0127afna minn s\u0127abi.", "L-Ingli\u017c konna nitg\u0127allmuh b'\u0127afna pressjoni u dictations bladdo\u010b\u010b, imqar jekk id-dar ma konniex illissnu kelma li hi kelma bl-Ingli\u017c.", "Il-Malti, m\u2019hemmx xi ng\u0127idu, kienu g\u0127allmuni nitkellmu ommi u missieri.", "Meta snin wara applikajt biex ni\u0121i na\u0127dem b\u0127ala traduttur mal-Kummissjoni Ewropea, \u0121ejt b\u017conn it-tliet lingwi li kont tg\u0127allimt minn \u010bkuniti.", "Bla ebda kompetizzjoni bejniethom dwar min hu l-akbar, jew l-aktar importanti.", "F\u2019xog\u0127li, il-Malti stmat daqs kull lingwa o\u0127ra.", "Il-Visiting Translator Scheme 2019 Din is-sena d-Dipartiment li na\u0127dem fih re\u0121a\u2019 tani l-opportunit\u00e0 nin\u017cel \u0121img\u0127a Malta u nitkellem dwar ix-xog\u0127ol li nag\u0127mlu hawnhekk.", "Ftit snin ilu kont in\u017cilt biex nippromwovi kompetizzjoni organizzata millEPSO g\u0127ax konna qed infittxu t-tradutturi biex ji\u0121u ja\u0127dmu mag\u0127na.", "Imma din id-darba t-tir kien differenti: primarjament xtaqt na\u0121\u0121orna ru\u0127i sew dwar l-g\u0127odod lingwisti\u010bi li qed ji\u0121u \u017cviluppati Malta.", "Ilna s-snin nisimg\u0127u g\u0127ajdut dwar \u010bekkjatur u dwar dizzjunarju online.", "U tg\u0127id fiex wasalna fl-g\u0127odda li tag\u0127raf it-ta\u0127dit u ddawru b\u2019mod awtomatiku f\u2019test miktub? a. I\u010b-\u010bekkjatur tal-Malti: Jidher li dis-sena hemm \u017cviluppi importanti.", "G\u0127alkemm waqt i\u017c-\u017cjara tieg\u0127i rnexxieli biss nakkwista informazzjoni kemxejn kriptika, u nifhem li waqt negozjati kummer\u010bjali ttrasparenza mhix dejjem prijorit\u00e0, skoprejt li", "L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta", "hemm interess min-na\u0127a tal-gvern Malti biex sa fl-a\u0127\u0127ar l-utenti tal-Malti jkollhom \u010bekkjatur. b. Id-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina online: Dwar dan id-dizzjunarju (ara l-a\u010b\u010bent \u0127ar\u0121a 7) g\u0127ad hemm interess kbir mid-Dipartiment talMalti fl-Universit\u00e0 tant li dan qed jorganizza \u017cew\u0121 pro\u0121etti marbutin mieg\u0127u: 1. hemm inizjattiva li ilha g\u0127addejja sentejn dwar l-i\u017cvilupp ta\u2019 re\u0121istri differenti, mibnija permezz ta\u2019 g\u0127add kbir ta\u2019 te\u017cijiet li ng\u0127ataw matul is-snin;", "2. inizjattiva o\u0127ra hija l-a\u0121\u0121ornament u li\u017cvilupp tal-parti storika ta\u2019 Aquilina permezz ta\u2019 \u0121abra online li qed tin\u0127adem bi s\u0127ab malIstitut tal-Lingwistika.", "Mil-lat tal-i\u017cvilupp tad-dizzjunarju b\u0127ala prodott finali, b\u0127alissa x-xog\u0127ol huwa wieqaf sakemm ji\u0121u \u010b\u010barati d-drittijiet tal-Universit\u00e0 u tal-pubblikatur.", "\u010b.", "Id-dizzjunarju tal-Malti maltesedictionary.org.mt Dr Albert Gatt mill-Istitut tal-Lingwistika kien beda ja\u0127dem fuq dizzjunarju online, pro\u0121ett promettenti u li l-Kummissjoni n\u0127addmuh sew, imma minn xi daqqiet jo\u0127loq ftit tal-konfu\u017cjoni g\u0127ax dak li jtella\u2019 ma jkunx miktub tajjeb.", "Dr Gatt qalilna hekk: \u201cIva, nafu li g\u0127ad hemm xi \u017cbalji.", "G\u0127addej xog\u0127ol biex nikkore\u0121uhom; min\u0127abba li kellna interruzzjoni fil-fondi, ma nistax in\u0127addem lil xi \u0127add b\u0127alissa, imma fixxhur li \u0121ejjin g\u0127andu jsir titjib fuq diversi livelli.", "In\u010bidentalment, \u0127a\u0121a li \u017cidna dan la\u0127\u0127ar u li daqt g\u0127andha tkun disponibbli fis-sit pubbliku hija (a) informazzjoni iktar pre\u010bi\u017ca fuq kemm hi frekwenti kelma u (b) e\u017cempji talu\u017cu tal-kelma fil-kuntest.", "Din tal-a\u0127\u0127ar b\u0127alissa saret g\u0127an-nomi.\u201d d. L-g\u0127odda li taqleb it-ta\u0127dit f\u2019kitba: Pro\u0121ett kbir ie\u0127or f\u2019idejn l-Istitut talLingwistika huwa l-g\u0127odda \u201cautomatic speech recognition\u201d.", "Staqsejna lil Dr Gatt kif inhu g\u0127addej ix-xog\u0127ol fuqha u we\u0121ibna li g\u0127addej", "\u0121mielu.", "Il-pro\u0121ett ippjanat fuq sentejn, ji\u0121ifieri jasal fi tmiemu f\u2019Di\u010bembru tal-2020.", "\u201cLewwel \u0127a\u0121a li kellna nag\u0127mlu hija li ni\u0121bru ddata biex in\u0127arr\u0121u s-sistemi tag\u0127na; pro\u010bess twil u g\u0127all-Malti prattikament kollox minn \u017cero jrid jibda.", "Issa qeg\u0127din fi stadju fejn g\u0127andna ftit data \u0121mielha.", "Sal-a\u0127\u0127ar ta\u2019 dissena l-pjan huwa li jkollna prototip li mbag\u0127ad ji\u0121i rfinut tul is-sena ta\u2019 wara (il-prototip ikun sistema relattivament ba\u017cika)\u201d.", "Id-De\u010bi\u017cjonijiet 2: kif se nikteb il-kliem li da\u0127al mill-Ingli\u017c?", "Kelli ppjanat ukoll li nattendi l-laqg\u0127at li jkomplu ji\u010b\u010baraw id-de\u010bi\u017cjonijiet li \u0127are\u0121 ilKunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti biex, flimkien ma\u2019 s\u0127abi, nibdew nimplimentawhom din is-sena stess.", "Nirringrazzja lill-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti talli a\u010b\u010betta li nattendi l-pre\u017centazzjoni li ta lill-g\u0127aqdiet talMalti dwar id-De\u010bi\u017cjonijiet 2.", "Is-sala talUniversit\u00e0 l-Qadima kienet ippakkjata.", "Ilpre\u017centazzjoni inkludiet \u0127afna e\u017cempji u kompliet issa\u0127\u0127a\u0127 dak li konna di\u0121\u00e0 interpretajna mir-Rapport dwar il-Kliem millIngli\u017c.", "Il-Kunsill stinka biex id-De\u010bi\u017cjonijiet 2 jil\u0127qu lil kul\u0127add u sa\u0127ansitra pprodu\u010ba filmat qasir biex jispjegahom: http://www.kunsilltalmalti.gov.mt/newsdetails?nwid=183&ctid=17&ctref=ortografija Ng\u0127id g\u0127alija, filwaqt li l-Kunsill ma kienx preskrittiv g\u0127alkollox fid-de\u010bi\u017cjonijiet finali tieg\u0127u, xorta ra kif jo\u0127ro\u0121na mid-dilemmi li niltaqg\u0127u mag\u0127hom u \u0127a r-rwol tas-su\u0121\u0121eritur.", "Fejn kien hemm b\u017conn, qata\u2019 linja dritta.", "Fejn seta\u2019 \u0127alliena liberi, g\u0127amel hekk imma xorta tana indikazzjoni ta\u2019 xi jmissna nag\u0127mlu.", "Dan qed ng\u0127idu g\u0127ax ili s-snin insegwi kull rapport konsultattiv li jitla\u2019 fil-website tal-istess Kunsill, u stajt insegwi kif il-Kunsill wasal", "g\u0127ad-De\u010bi\u017cjonijiet 2.", "\u0126asra li l-website talKunsill \u0127afna jinsewha, u jippreferu jemmnu mill-ewwel il-fantasiji li jduru fuq il-midja so\u010bjali.", "Promozzjoni lis-servizz tal-eTranslation (flimkien mal-kollega Mark A. Vella)", "\u0126adt ukoll l-okka\u017cjoni biex mort xi lezzjonijiet tal-morfolo\u0121ija u tal-prin\u010bipji tal-ortografija mog\u0127tija mill-Prof.", "Manwel Mifsud b\u0127ala parti mill-kors tal-Qari tal-Provi bil-Malti.", "Fejn seta\u2019, g\u0127al-laqg\u0127at u l-lezzjonijiet \u0121ie wkoll ilkollega Mark A. Vella, l-Uffi\u010bjal g\u0127al-Lingwa mir-Rappre\u017centanza tal-Kummissjoni Ewropea f\u2019Malta.", "Mark tkellem \u0127afna dwar is-servizz ta\u2019 traduzzjoni awtomatizzata eTranslation li lKummissjoni qed toffri b\u2019xejn (almenu sal2020) lill-\u0127addiema fl-amministrazzjoni pubblika tal-pajji\u017ci membri tal-UE.", "F\u2019Malta dan is-servizz jista\u2019 ju\u017cah kull min g\u0127andu indirizz elettroniku b\u2019@gov.mt.", "Jekk ta\u0127dem fis-servizz pubbliku u tixtieq lg\u0127ajnuna biex kitba bl-Ingli\u017c tir\u010beviha tradotta bil-Malti, jew vi\u010be-versa (apparti l-fa\u010bilit\u00e0 li tittradu\u010bi bejn aktar minn 500 par lingwistiku!), dan is-servizz jg\u0127odd g\u0127alik.", "Ikun jonqsok ter\u0121a\u2019 taqra dak li r\u010bevejt u ttejbu fejn hemm b\u017conn, imma tg\u0127idx kemm se tiffranka \u0127in!", "Tista\u2019 taqra iktar hawnhekk: https:// ec.europa.eu/cefdigital/wiki/display/ CEFDIGITAL/eTranslation Laqg\u0127a mal-Kunsill tal-Malti Flimkien ma\u2019 Mark A. Vella, organizzajt laqg\u0127a wkoll ma\u2019 Thomas Pace u ma\u2019 Michael Spagnol b\u0127ala rappre\u017centanti tal-Kunsill talMalti.", "Ma\u2019 Thomas u Michael iddiskutejna l\u0127idma tal-Kumitat tat-Terminolo\u0121ija li jag\u0127mel parti mill-istess Kunsill.", "Il-Kumitat tat-", "Terminolo\u0121ija b\u0127alissa qed ja\u0127dem fuq banka tar-ri\u017corsi g\u0127at-terminolo\u0121ija: se jkun qed i\u0127ejji \u0121abra ta\u2019 materjal ippubblikat li jista\u2019 jg\u0127in fit-tiftix ta\u2019 termini ta\u2019 oqsma spe\u010bifi\u010bi, inklu\u017c minn programmi tar-radju li jkunu ddiskutew xi qasam partikolari.", "Pro\u0121ett kumpless imma li fil-\u0121ejjieni se jkun qed irendi \u0127afna biex ikollna termini bil-Malti g\u0127al tant oqsma li fil-\u0127ajja, u mhux biss waqt it-traduzzjoni, ni\u0121u b\u017connhom ta\u2019 kuljum.", "Intervista fuq ir-radju: Se\u0127er il-Malti Nhar l-1 ta\u2019 Mejju mort il-PBS u pparte\u010bipajt fil-programm Se\u0127er il-Malti.", "Flimkien mal-Prof.", "Manwel Mifsud u ma\u2019 Thomas Pace irrekordjajna programm s\u0127i\u0127 dwar ix-xog\u0127ol tat-tradutturi li ja\u0127dmu mal-Unjoni Ewropea.", "\u0126adt verament pja\u010bir ning\u0127ata l-\u0127in nispjega l-\u0127idma full-time ta\u017c-\u017cew\u0121 terminologi tal-Kummissjoni (Jeantide Naudi u Jennifer De Barro) u semmejt ukoll kif il-Grupp Lingwistiku tad-Dipartiment tal-Malti fil-Kummissjoni n\u0127oloq bil-g\u0127an li jkompli ja\u0127dem fuq linji gwida interni, g\u0127odda fundamentali g\u0127at-tradutturi impjegati direttament mal-Kummissjoni imma wkoll g\u0127at-tradutturi esterni (il-freelancers).", "Il-Prof.", "Mifsud wera interess partikolari f\u2019din ir-rivista u spe\u010bjalment fis-suppliment terminolo\u0121iku li kulma jmur qed nir\u010bievu rispons tant po\u017cittiv dwaru.", "B\u2019mod \u0121enerali, din i\u017c-\u017cjara kkonfermat kemm l-a\u010b\u010bent sar il-vetrina tax-xog\u0127ol li jsir fl-uffi\u010b\u010bji tattradutturi fil-Lussemburgu u ta\u2019 Brussell.", "Mifsud, hemm u\u0127ud minna li fil-\u0127inijiet ta\u2019 wara x-xog\u0127ol sa\u0127ansitra nkomplu na\u0127dmu fuq produzzjoni ta\u2019 kotba ori\u0121inali jew traduzzjonijiet letterarji, \u0121ieli anki fuq artikli dwar is-seng\u0127a tat-traduzzjoni nnifisha u dwar kif qed ikompli ji\u017cviluppa lsienna Malta stess.", "G\u0127ax b\u0127al kull xog\u0127ol ie\u0127or, ix-xog\u0127ol ta\u2019 traduttur ukoll jaf jifta\u0127lek orizzonti \u0121odda.", "Louise Vella hi traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea", "L-i\u017cbarra jew il-parente\u017ci g\u0127all-\u0121ens u g\u0127all-g\u0127add Is-silta li \u0121ejja hija me\u0127uda mil-Linji Gwida Interni mfassla g\u0127at-tradutturi tad-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea.", "Qed naqsmuha mal-qarrejja ta\u2019 l-a\u010b\u010bent f\u2019ka\u017c li tista\u2019 tkun ta\u2019 g\u0127ajnuna g\u0127alihom ukoll.", "Il-Linji Gwida Interni ssibhom hawn: https://ec.europa.eu/info/files/maltese-resources-guidelinestranslating-maltese_en", "-Artikolu 4 tal-Kapitolu 249 tal-Att dwar l-Interpretazzjoni jg\u0127id li \u201ckliem li juru \u0121ens maskil jinkludu l-\u0121ens femminil\u201d.", "Meta nittradu\u010bu minn test li fil-lingwa sors ju\u017ca kelma/fra\u017ci b\u2019\u0121ens newtrali, m\u2019hemmx g\u0127alfejn nirrappre\u017centaw kemm il-maskil kif ukoll il-femminil.", "Niktbu biss: l-uffi\u010bjal jista\u2019 japplika; il-persuna trid tasal.", "Imma x\u2019nag\u0127mlu meta fid-dokument ori\u0121inali jkollna l-i\u017cbarra bejn il-pronom maskil u dak femminil?", "L-aktar sitwazzjoni komuni hija li t-test sors bl-Ingli\u017c jag\u0127ti alternanza tal-pronomi he/she, li bil-Malti tkompli tfaqqas alternanza o\u0127ra ta\u2019 forom verbali mmarkati g\u0127all-\u0121ens: He/she will have to submit his/her report by Monday.", "Hu/hi jkollu jressaq/jkollha tressaq ir-rapport tieg\u0127u/tag\u0127ha sa nhar it-Tnejn.", "L-aktar strate\u0121ija produttiva aktarx hija l-pluralizzazzjoni tas-su\u0121\u0121ett: Huma jkollhom iressqu r-rapport tag\u0127hom sa nhar it-Tnejn.", "Strate\u0121ija o\u0127ra tinvolvi l-u\u017cu tal-passiv, billi: (i) jew nostru s-su\u0121\u0121ett tas-sentenza attiva li jesprimi l-a\u0121ent: Ir-rapport irid jitressaq sa nhar it-Tnejn. (ii) jew nesprimu l-a\u0121ent permezz ta\u2019 fra\u017ci prepo\u017cizzjonali (b\u2019minn): Ir-rapport irid jitressaq minnu/ha sa nhar it-Tnejn.", "Ikun \u0127afna a\u0127jar jekk dak li jkun jirnexxilu jesprimi l-messa\u0121\u0121 bla ma jirrikorri g\u0127al sulluzzu vi\u017civ filkitba.", "L-istrate\u0121iji li semmejna hawn fuq \u0127afna drabi jwassluna fejn ikollna b\u017conn.", "Fl-ori\u0121inal \u0121ieli jfe\u0121\u0121u anki l-parente\u017ci (e\u017cempju me\u0127ud minn sit web): The information you are looking for is available in these language(s): EN, FR, DE.", "F\u2019dan il-kuntest, fil-Malti: il-parente\u017ci () jindikaw \u017cieda ma\u2019 dak li ji\u0121i e\u017catt qabel: l-Istat(i), ilkandidat(a), l-i\u017cbarra / tindika sostituzzjoni tal-element (e\u017c. ittra, kelma jew fra\u017ci) li ji\u0121i qabilha:", "Allura niktbu: Il-kandidat(a) je\u0127tie\u0121 ji\u017cgura/ti\u017cgura...", "Il-qbil grammatikali: il-Parti II Mark Amaira", "d-diskussjoni fuq il-qbil grammatikali tissokta f\u2019paper tal-Prof.", "Albert Borg u tieg\u0127i li tittratta \u010bertu \u010birkostanzi ta\u2019 qbil jew ta\u2019 nuqqas ta\u2019 qbil, u\u0127ud minnhom ispirati minn kuntesti li ltqajt mag\u0127hom f\u2019xog\u0127olna.", "F\u2019din il-paper, li appik ti\u0121i ppubblikata millG\u0127aqda Internazzjonali tal-Ilsien Malti, ittrattajna l-kun\u010bett lingwistiku msejja\u0127 syntactic overgeneralisation, meta forma partikolari mhux biss tintu\u017ca fil-kuntest tassingular maskil kif mistenni i\u017cda tintu\u017ca wkoll sa\u0127ansitra fil-kuntesti tas-singular femminil u tal-plural.", "Fost dawn hemm l-e\u017cempju ta\u2019 mhux li jsemmi Albert Borg u li, kif jidher hawn ta\u0127t, jista\u2019 jit\u0127addem fil-kuntesti kollha jkunu xi jkunu l-g\u0127add u l-\u0121ens tas-su\u0121\u0121ett.", "mhijiex", "qed tistudja bi\u017c\u017cejjed. mhux/ A\u0127na", "m\u2019a\u0127niex", "qed nistudjaw bi\u017c\u017cejjed. qed jistudjaw bi\u017c\u017cejjed.", "Fil-paper tag\u0127na indirizzajna wkoll g\u0127add ta\u2019 forom o\u0127ra li jo\u0127olqu diskussjoni rigward ilqbil grammatikali fostna t-tradutturi, fosthom \u010bertu/a/i, l-uniku/a/uni\u010bi, u inklu\u017c/a/i. Dawn ittlieta jfe\u0121\u0121u sikwit f\u2019xog\u0127olna u kemm-il darba jkunu l-ka\u0121un ta\u2019 inkonsistenzi.", "\u010bertu/\u010berta/\u010berti", "Xi kelliema nattivi, l-espressjoni kwantifikatur \u010bertu, li tfe\u0121\u0121 b\u2019mod attibuttiv, ji\u0121ifieri qabel xi nomi fis-sentenza, e\u017c. xtrajt \u010bertu prodott, jinflettuha g\u0127all-g\u0127add u l-\u0121ens tan-nom modifikat.", "U allura jekk in-nom ja\u0127bat fissingular femminil ju\u017caw \u010berta, e\u017c. instabet \u010berta sustanza perikolu\u017ca, u jekk ikun fil-plural ju\u017caw \u010berti, e\u017c. instabu \u010berti \u017cbalji banali.", "Madanakollu, g\u0127add i\u017cg\u0127ar ta\u2019 kelliema nattivi ju\u017caw il-forma \u010bertu ma\u2019 kull nom modifikat, ikunu xi jkunu l-g\u0127add u l-\u0121ens tieg\u0127u.", "E\u017c.", "prodott. sustanza perikolu\u017ca.", "\u010bertu", "\u017cbalji banali.", "L-uniku/unika/uni\u010bi", "Dan jg\u0127odd ukoll g\u0127all-espressjoni bl-artiklu definit l-uniku li b\u0127al \u010bertu/a/i tintu\u017ca b\u2019mod attibuttiv qabel xi nom, e\u017c. l-uniku tifel li baqa\u2019 d-dar, u li bosta kelliema nattivi jinflettuha g\u0127all-g\u0127add u l-\u0121ens tan-nom modifikat, e\u017c. lunika persuna li ma \u0121ietx, fil-ka\u017c ta\u2019 nom fissingular femminil, u e\u017c. l-uni\u010bi tnejn li baqa\u2019 huma dawn, fil-ka\u017c ta\u2019 nom fil-plural.", "G\u0127add i\u017cg\u0127ar ta\u2019 kelliema o\u0127rajn jag\u0127\u017clu li ju\u017caw l-uniku fil-kuntesti kollha, e\u017c: tifel li baqa\u2019 d-dar.", "L-uniku", "persuna li ma \u0121ietx. tnejn li baqa\u2019 huma dawn.", "inklu\u017c/inklu\u017ca/inklu\u017ci", "Rigward inklu\u017c, mill-paper \u0127are\u0121 fid-dieher li meta din l-espressjoni tintu\u017ca fil-kuntest imsejja\u0127 appo\u017cittiv, kif jidher fl-e\u017cempji ta\u2019 hawn ta\u0127t, din kemm-il darba tit\u0127addem b\u2019mod invarjabbli b\u0127all-espressjonijiet \u010bertu u l-uniku.", "dak li g\u0127addejtlek.", "Il-li\u0121i nbidlet,", "dik il-parti li semmejtlek.", "Il-li\u0121ijiet inbidlu kollha,", "inklu\u017c", "Il-Prof.", "Albert Borg jinnota wkoll li xi drabi f\u2019dawn il-kuntesti, minflok il-forma invarjabbli jaf, xi kelliema nattivi o\u0127ra ju\u017caw il-forma tattieni persuna fis-singular taf, u kelliema o\u0127rajn ju\u017caw il-forma tal-imperattiv singular af.", "Fi\u017c\u017cew\u0121 ka\u017cijiet il-kelliema jqisu jaf b\u0127ala verb u jinflettuh g\u0127all-g\u0127add u l-persuna tassemmieg\u0127. jaf It-tfal", "dawk li semmejtlek.", "Kif jidher fil-Korpus tal-Malti (http://mlrs.research.um.edu.mt/index.php? page=corpora), is-sejbiet ta\u2019 inklu\u017c li tintu\u017ca b\u2019mod invarjabbli fit-testi Maltin huma ferm i\u017cjed mis-sejbiet ta\u2019 \u010bertu u l-uniku u\u017cati b\u2019mod invarjabbli.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra inklu\u017ca, b\u0127al \u010berta u l-unika, minbarra li tintu\u017ca fil-kuntesti tas-singular femminil kif mistenni, e\u017c. inbidlet il-li\u0121i inklu\u017ca dik li semmejt, sikwit instabet filkuntesti tal-plural, e\u017c. inbidlu l-li\u0121ijiet inklu\u017ca dawk li semmejt.", "Dan hu spjegat mill-fatt mag\u0127ruf li l-forma fil-femminil fil-Malti kemm-il darba tintu\u017ca g\u0127all-plural u allura anki f\u2019dan il-ka\u017c nistg\u0127u ng\u0127idu li l-forma fissingular femminil inklu\u017ca 1 u l-forma fil-plural inklu\u017ca 2 huma sempli\u010biment omonimi b\u0127allmejta fl-e\u017c. persuna mejta vs nies mejta.", "Fost e\u017cempji o\u0127rajn li ttrattajna fil-paper, hemm l-u\u017cu invarjabbli tal-forma tal-verb jaf meta tkun qed tesprimi xi tip ta\u2019 possibbilt\u00e0, ji\u0121ifieri meta tintu\u017ca minflok espressjonijiet b\u0127al aktarx jew hemm i\u010b-\u010bans li, e\u017c: it-tfal jaf jaqbdu u ji\u0121u g\u0127al g\u0127arrieda.", "jaqbdu u ji\u0121u g\u0127al g\u0127arrieda.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, fit-ta\u0127dit u fil-kitba, g\u0127add ta\u2019 kelliema nattivi o\u0127rajn jag\u0127\u017clu li jinflettu din il-forma g\u0127all-g\u0127add u l-\u0121ens tas-su\u0121\u0121ett tassentenza, e\u017c.", "jaqbdu u ji\u0121u g\u0127al g\u0127arrieda.", "Jinnota wkoll li fejn jid\u0127ol l-imperattiv, hemm e\u017cempji o\u0127rajn li jfe\u0121\u0121u b\u2019mod invarjabbli i\u017cda l-u\u017cu tag\u0127hom mhuwiex daqshekk mifrux, e\u017c.", "Varjabbli (bi qbil grammatikali) *\u0126allu", "Invarjabbli \u0126alli I\u0121ri Imxi Ejja", "*I\u0121ru Imxu", "Ejjew", "L-anali\u017ci dwar il-qbil grammatikali g\u0127adha filbidu tag\u0127ha fil-Malti u dawn l-e\u017cempji huma biss kampjun \u017cg\u0127ir minn dawk li niltaqg\u0127u mag\u0127hom f\u2019xog\u0127olna li jnebba\u0127 aktar diskussjoni.", "Minkejja kull kalkolu approssimattiv li jsir biex jo\u0127ro\u0121 fid-dieher ilfrekwenza fl-u\u017cu ta\u2019 dawn il-varjanti, \u017cgur li m\u2019hemmx g\u0127alfejn inqisu forma a\u0127jar minn o\u0127ra.", "Mark Amaira huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "L-impatt tar-riformi ortografi\u010bi fil-Malti Bernice Magro", "-ortografija hija wa\u0127da mis-simboli ewlenin kemm fl-unit\u00e0 tal-lingwa kif ukoll f\u2019termini ta\u2019 status (Jaffe, 2000, p. 500) u b\u2019hekk g\u0127andha sehem importanti firrabta mal-identit\u00e0 tal-kelliema tal-lingwi tant li n-nies turi interess fl-ortografija u t\u0127oss \u010bertu frustrazzjoni meta jkun hemm xi kliem li jinbidel.", "Huwa g\u0127alhekk li Geerts et al. jis\u0127qu li kull riforma trid tqis ukoll l-influwenza talfatturi mhux lingwisti\u010bi biex verament tinkludi l-opinjoni tal-kelliema u l-kittieba ta\u2019 dik illingwa (Geerts, Van den Broech u Verdoodt, 1977, p. 206).", "Dawn l-ideat jibdew jindikawlna g\u0127aliex lortografija tinteressa lil diversi nies u ri\u010berkaturi, u xi jwassal g\u0127an-nuqqas ta\u2019 qbil fil-bidla li tkun qed ti\u0121i proposta.", "Fl-istudju tieg\u0127i, jien g\u0127a\u017cilt li nittratta dawk ir-riformi li wasslu g\u0127all-ortografija tal-Malti standard minn wara li saret uffi\u010bjali (fl-1924) sadDe\u010bi\u017cjonijiet 1 (tal-2008).", "Xtaqt nuri l-impatt li dawn ir-riformi \u0127allew u li g\u0127adhom qed i\u0127allu fuq il-kelliem u fuq il-kittieb Malti.", "Minn dak li \u0121ara f\u2019riformi ortografi\u010bi f\u2019lingwi b\u0127all-Portugi\u017c, l-Olandi\u017c, u l-\u0120ermani\u017c, millewwel nibdew ninteb\u0127u li biex riforma tkun wa\u0127da li tiffa\u010bilita iktar it-tag\u0127lim, idde\u010bi\u017cjonijiet li naslu g\u0127alihom g\u0127andhom ji\u0121u studjati (Aquilina, 1977, p. 11).", "Barra minn hekk, anke kif ser naraw \u2019il quddiem, qatt ma jkun hemm persuna wa\u0127edha wara xi riforma, i\u017cda ssir minn diversi m\u0127u\u0127 li jag\u0127mlu minn kollox biex l-ortografija uffi\u010bjali dejjem tissa\u0127\u0127a\u0127 fuq ba\u017ci iktar soda (Bezzina, 2006, p. 87).", "Il-lingwa Maltija kellha \u0127ames riformi kbar flortografija wara li din saret uffi\u010bjali: it-Tag\u0127rif, i\u017c-\u017bieda mat-Tag\u0127rif, l-A\u0121\u0121ornament matTag\u0127rif, id-De\u010bi\u017cjonijiet 1, u d-De\u010bi\u017cjonijiet 2 u fl-istudju tieg\u0127i g\u0127a\u017cilt li nittratta l-ewwel erba\u2019 riformi min\u0127abba li l-a\u0127\u0127ar wa\u0127da kienet g\u0127adha qed ti\u0121i implimentata.", "Dawn ir-riformi kollha fittxew li jtejbu l-qag\u0127da ortografika li \u0127olqot diversi kwistjonijiet matul is-snin.", "Tajjeb li ng\u0127idu wkoll li minkejja li r-regoli talkitba bil-Malti saru uffi\u010bjali fl-1924, kien hemm rakkonti o\u0127ra dwar l-istorja talortografija tal-Malti qabel dan i\u017c-\u017cmien.", "Fosthom kien hemm il-poe\u017cija Ultimae Nostrarum ta\u2019 Ninu Cremona li dehret fixxog\u0127ol tieg\u0127u W eraq mar-Ri\u0127 (1932) u li \u0121\u0121ib id-data tas-7 ta\u2019 Settembru 1921.", "B\u2019nota umoristika i\u017cda b\u2019ton kiebi fl-istess \u0127in, Cremona jg\u0127idilna minn liema ti\u0121rib g\u0127addiet l-ortografija u t-tibdil li sar min\u0127abba li xi w\u0127ud riedu jda\u0127\u0127lu \u0127\u017cu\u017c \u0121odda biex ilMalti jkollu alfabett s\u0127i\u0127 u jkun mibni fuq regoli tajbin (Aquilina, 1977, p. 4).", "Issa li tajt \u0127arsa \u0127afifa lejn is-su\u0121\u0121ett wiesa\u2019 tal-ortografija flimkien mal-istadji ewlenin filka\u017c tal-Malti, ser inkun qed nittratta erbg\u0127a minn \u0127ames riformi biex naraw iktar fid-dettall fiex kienet tikkonsisti kull riforma, f\u2019idejn min kienet l-awtorit\u00e0, u l-impatt li din \u0127alliet fuq illingwa.", "It-Tag\u0127rif (1924) Dan id-dokument taqsimiet:", "mi\u0121bur", "f\u2019\u017cew\u0121", "L-Ewwel Taqsima tit\u0127addet fuq kif wie\u0127ed g\u0127andu jikteb b\u2019ortografija li tg\u0127aqqad ilprin\u010bipji tal-fonetika u tal-morfolo\u0121ija ma\u2019 dawk tal-etimolo\u0121ija.", "It-Tieni Taqsima tit\u0127addet i\u017cjed fuq ittiswir u l-bini ta\u2019 kull kelma li tid\u0127ol fit-ta\u0127dit tal-Malti, ji\u0121ifieri lmorfolo\u0121ija.", "F\u2019ta\u0127dita li ta l-Professur \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina fl-1976, huwa jistqarr li lpubblikazzjoni tat-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija mill-G\u0127aqda tal-Kittieba talMalti fl-1924 tista\u2019 titqies b\u0127ala l-iktar \u201c\u0121rajja importanti fil-kitba tal-Malti\u201d u, g\u0127alkemm mhux kul\u0127add qabel ma\u2019 dan il-kliem \u0336 tant li fil-bidu l-alfabett kien u\u017cat biss mill-kittieba ta\u2019 Il-Malti b\u0127ala l-organi tal-G\u0127aqda \u0336 ilna minn dakinhar niktbu l-Malti b\u2019ortografija wa\u0127da stabbilita (Aquilina, 1977, p. 3).", "Minn din ir-riforma nibdew naraw li ssiwi tal-awtorit\u00e0 huwa essenzjali, inkella qatt ma jkun possibbli li ti\u0121i stabbilita ortografija uffi\u010bjali wa\u0127da u kul\u0127add jibqa\u2019 jikteb kif ifettillu.", "F\u2019ta\u0127dita o\u0127ra li ta fl-1977, Aquilina wera bi\u010b-\u010bar li minkejja li kull kittieb g\u0127andu jkollu d-dritt li jikkritika u jag\u0127ti l-opinjoni tieg\u0127u dwar l-alfabett stabbilit biex jittejjeb, \u0127add m\u2019g\u0127andu dritt jo\u0127loq ortografija o\u0127ra min\u0127abba li dan kapa\u010bi j\u0127awwad lil min ma jafx jiddistingwi bejn ortografija ta\u2019 individwu li tibqa\u2019 mieg\u0127u biss u ortografija standard li tidher fil-pubblikazzjonijiet differenti.", "Jidher li hawn, Aquilina kien qed jirreferi g\u0127all-\u0127idma ta\u2019 Erin Serracino Inglott li kien ju\u017ca ortografija differenti minn tal-G\u0127aqda (Aquilina, 1977, p. 9).", "Dan l-argument jidher fl-e\u017cempju tan-nuqqas ta\u2019 qbil fil-kitba tas-semivokali j u w li jikkonferma wkoll l-importanza tat-Tag\u0127rif b\u0127ala sett ta\u2019 regoli uffi\u010bjali li g\u0127en biex inaqqas il-varjetajiet ta\u2019 kitbiet bil-Malti u jimxi lejn l-istandardizzazzjoni.", "Pietru Pawl Saydon u Ninu Cremona ma qablux flirduppjar ta\u2019 dawn is-semivokali f\u2019verbi mo\u0127fija tat-tieni forma meta dawn ma ji\u0121ux bejn \u017cew\u0121 vokali.", "Saydon kien jag\u0127\u017cel bejn lewnu li tfisser \u201cits colour\u201d u lewwnu (li skont id-De\u010bi\u017cjonijiet 1 hija miktuba \u0127a\u017cina) li tfisser \u201cthey coloured\u201d u g\u0127alhekk, g\u0127alih ma kinitx kwistjoni ta\u2019 sekwenza vokalika \u0127dejn is-semivokali biex din tal-a\u0127\u0127ar tkun tista\u2019 ti\u0121i rduppjata (Bezzina, 2006, p. 179).", "Minna\u0127a l-o\u0127ra, skont l-G\u0127aqda, dawn il-konsonanti qatt m\u2019g\u0127andhom ikunu mtennija f\u2019kelma sakemm", "ma jkollhomx vokali qabilhom u warajhom.", "Minn dan naraw ukoll il-fehmiet differenti tal-kittieba", "meta, waqt li Saydon ma mexiex mar-regoli fejn \u0127ass li ma jaqbilx mal-ortografija li \u0121iet proposta,", "Aquilina mexa fuq ir-regola ta\u2019 Cremona min\u0127abba li din kienet ir-regola uffi\u010bjali, avolja l-fehma tieg\u0127u kienet taqbel ma\u2019 dik ta\u2019 Saydon.", "Ir-Riformi tal-1984 u tal-1992 Dawn ir-riformi huma e\u017cempji \u010bari u tajba talimportanza mog\u0127tija lill-a\u0121\u0121ornamenti li jridu jsiru biex il-lingwa, spe\u010bjalment il-kitba, tibqa\u2019 wa\u0127da \u0127ajja u timxi skont il-\u0127tie\u0121a u, permezz tag\u0127hom, l-Akkademja setg\u0127et tag\u0127raf lelementi l-\u0121odda li \u0121ew introdotti fil-Malti.", "Aquilina kien tal-fehma li min ikun qed imexxi l-G\u0127aqda tal-Kittieba, kellu j\u0127abrek biex ji\u0121bor il-fehmiet tal-istudju\u017ci dwar xi punti kontroversjali li jkunu nqalg\u0127u rigward lortografija, spe\u010bjalment iktar ma jid\u0127ol kliem barrani (Aquilina 12) tant li fi\u017c-\u017bieda (1984) u fl-A\u0121\u0121ornament (1992) bdiet ting\u0127ata l-ewwel attenzjoni lill-influwenzi Rumanzi u Ingli\u017ci filMalti flimkien ma\u2019 xi a\u0121\u0121ornamenti fir-regoli li japplikaw g\u0127all-Malti ta\u2019 nisel G\u0127arbi fiddokument tal-1992.", "Fit-ta\u0127dita li kien ta Erin Serracino Inglott, huwa kkritika li t-Tag\u0127rif ma kien ta l-ebda importanza lill-kitba ta\u2019 kliem ta\u2019 nisel Ingli\u017c (forsi min\u0127abba li ma kienx hawn tant frekwenza ta\u2019 kliem b\u2019nisel mhux G\u0127arbi).", "I\u017cda iktar ma beda jg\u0127addi \u017cmien, iktar bdew ji\u017cdiedu l-influwenzi minn ilsna barranin u g\u0127alhekk kien hemm il-\u0127tie\u0121a li jid\u0127ol fis-se\u0127\u0127 sett ta\u2019 regoli \u0121odda marbuta ma\u2019 dan l-aspett (Serracino Inglott, 1977, p. 30).", "L-idea li lingwa tissellef mill-ilsna li ti\u0121i f\u2019kuntatt mag\u0127hom tindika karatteristika tipika ta\u2019 lsien \u0127aj, u minkejja li llum ma nag\u0127tux wisq kas jekk il-kelma li nkunu qed niktbu hijiex ta\u2019 nisel G\u0127arbi jew inkella tkunx \u0121ejja minn ilsien ie\u0127or, meta din dehret g\u0127all-ewwel darba", "kienet xi \u0127a\u0121a kbira li nisslet diversi", "reazzjonijiet.", "Fil-fatt, dan \u0121ie diskuss f\u2019seminar li sar b\u2019tema lingwistika f\u2019Mount St Joseph (fl14 ta\u2019 April 1984) fejn dawk pre\u017centi attendew bil-g\u0127an li jiddiskutu l-ortografija pjuttost \u0121dida ta\u2019 kliem missellef mir-Rumanz u millIngli\u017c u li skont Aquilina, wie\u0127ed seta\u2019 jkollu idea iktar \u010bara ta\u2019 kif tikteb kliem millIngli\u017c fil-Malti min\u0127abba li dan ma joqg\u0127odx fa\u010bilment g\u0127all-forom li nsibu fil-Malti (Aquilina, 1984, Vol.", "Il-\u0127tie\u0121a ta\u2019 opinjonijiet differenti f\u2019riformi b\u0127al dawn tidher li n\u0127asset l-iktar flA\u0121\u0121ornament.", "Meta saret il-laqg\u0127a \u0121enerali dwar dan id-dokument, il-Kunsill qassam fuljett li kien jinkorpora regolamenti li suppost kienu finali dwar l-a\u0121\u0121ornament fl-ortografija Maltija i\u017cda eventwalment dan il-fuljett sab oppo\u017cizzjoni minn Lawrenz Cachia u Manwel Mifsud.", "Il-kummenti tag\u0127hom dehru meta Il\u0120ens ippubblika dan ir-rapport finali fl-24 ta\u2019 Lulju 1992.", "Waqt li Mifsud ikkritika l-fatt li ssu\u0121\u0121erimenti li ntlaqg\u0127u waqt is-seminar tat-2 ta\u2019 Novembru jidhru li \u0121ew imwarrba g\u0127alkollox fir-rapport, huwa sa\u0127aq li r-rapport ma jistax jissejja\u0127 finali g\u0127ax kien g\u0127ad fih bosta nuqqasijiet u dan il-punt jidher li qabel mieg\u0127u Cachia.", "Mifsud sa\u0127aq ukoll dwar limportanza li jkun hemm a\u0121\u0121ornament fl-isferi kollha tad-dokumenti u mhux nibqg\u0127u nu\u017caw terminolo\u0121ija grammatikali ta\u2019 \u017cmien itTag\u0127rif.", "Dawn l-argumenti juru bi\u010b-\u010bar li, anke kif stqarr Cachia stess, anke jekk wie\u0127ed ikun favur li entit\u00e0 lingwistika ta\u0127dem fuq riforma, importanti li dik ir-riforma tkun wa\u0127da li ssir bil-\u0127sieb li t\u0127ares l-i\u017cvilupp tal-ilsien Malti (Cachia, 1992, p. 215).", "Din il-kritika dehret li ntlaqg\u0127et tajjeb tant li kien hemm revi\u017cjoni talewwel rapport fejn il-Kunsill irtira \u0127afna mirregoli li kienu dehru fir-rapport ori\u0121inali u r-", "revi\u017cjoni finali \u0121iet imxandra f\u2019Il-Malti f\u2019Ottubru tal-1992.", "B\u2019hekk, dawn i\u017c-\u017cew\u0121 riformi ma jindikawx biss l-importanza li jkun hemm a\u0121\u0121ornament kontinwu fil-lingwa biex din timxi ma\u017c-\u017cminijiet, i\u017cda aktar minn hekk, li qabel ma jkun hemm xi riforma, din ti\u0121i diskussa mal-poplu li jag\u0127mel u\u017cu mil-lingwa u tilqa\u2019 s-su\u0121\u0121erimenti tieg\u0127u biex it-tfassil ikun bil-wisq iktar s\u0127i\u0127.", "Ir-Riforma tal-2008 Din ir-riforma, bl-isem De\u010bi\u017cjonijiet 1 ittrattat il-varjanti ortografi\u010bi li matul is-snin \u0127awdu mhux biss lil dawk li ju\u017caw il-Malti fil-qasam professjonali tag\u0127hom i\u017cda wkoll lil dawk li jag\u0127mlu u\u017cu mil-lingwa biex jikkomunikaw fil\u0127ajja ta\u2019 kuljum.", "F\u2019din ir-riforma ser naraw b\u2019mod iktar strutturat il-mod kif intlaqg\u0127u lopinjonijiet ta\u2019 persuni differenti, x\u2019wassal g\u0127al g\u0127a\u017cla ta\u2019 kitba fuq o\u0127ra, u r-reazzjonijiet lejn it-tibdil.", "L-ortografija ta\u2019 kull lingwa, skont Manwel Mifsud, hija mdendla bejn \u017cew\u0121 poli li jidhru opposti i\u017cda fil-prattika mhumiex.", "Fuq na\u0127a g\u0127andek l-idea li l-kitba g\u0127andha tkun ritratt pre\u010bi\u017c tal-binja tal-lingwa waqt li fuq in-na\u0127a lo\u0127ra g\u0127andek il-\u0127tie\u0121a tal-pratti\u010bit\u00e0 u l\u0127effa fil-kitba, \u201c\u0127ielsa mill-irqaqat im\u0121ebbda li jxekklu l-progress tal-poplu s\u0127i\u0127\u201d (Mifsud, l-20 ta\u2019 Jannar 2007).", "Huwa \u010bar li mhux fa\u010bli ssib kompromess bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 poli u g\u0127alhekk hu ne\u010bessarju li tikkonsulta ma\u2019 entitajiet differenti waqt li \u017c\u017comm dawn i\u017c\u017cew\u0121 aspetti kontinwament f\u2019mo\u0127\u0127ok u dan jidher li kien l-g\u0127an ewlieni tal-Kunsill.", "Fl-2006, il-Kunsill \u0127are\u0121 sej\u0127a", "lillprofessjonisti li ja\u0127dmu bil-Malti filprofessjoni tag\u0127hom, fosthom tradutturi,", "lingwisti, \u0121urnalisti, awturi, u g\u0127alliema, biex", "jg\u0127addulhom lista ta\u2019 varjanti ortografi\u010bi li kontinwament jiltaqg\u0127u mag\u0127hom u li kienu qed ifixklu l-\u0127idma tag\u0127hom.", "Min\u0127abba li lKunsill ried jimxi bi pro\u010bess inklu\u017civ u demokratiku kemm jista\u2019 jkun, anke min\u0127abba l-fatt li dan wara kollox huwa l-pro\u010bess li jixraq lill-ilsien nazzjonali, \u0121ie de\u010bi\u017c ukoll li kellu jsir seminar sabiex dawn il-varjanti ji\u0121u diskussi mal-pubbliku qabel tittie\u0127ed de\u010bi\u017cjoni (Mifsud, 2007).", "B\u2019kollox, is-segretarju tal-Kunsill ta\u2019 dak i\u017c-\u017cmien, Dr George Farrugia, \u0121abar madwar 300 varjant ortografiku.", "Dawn il-varjanti mbag\u0127ad intbag\u0127tu lil 40 ru\u0127 u kull persuna \u0121iet mitluba tikteb \u017cew\u0121 pa\u0121ni bil-fehmiet tag\u0127ha dwar il-varjanti.", "Dan ma involviex biss lill-esperti tal-Malti i\u017cda kien hemm pro\u010bess ta\u2019 konsultazzjoni miftu\u0127a malpubbliku \u0121enerali.", "B\u2019hekk, id-de\u010bi\u017cjonijiet li ttie\u0127du setg\u0127u jintlaqg\u0127u tajjeb kemm jista\u2019 jkun minn kul\u0127add.", "Dawn l-opinjonijiet \u0121ew ippubblikati fil-ktieb Innaqqsu l-In\u010bertezzi li tqassam b\u2019xejn u sewa \u0127afna b\u0127ala dokument g\u0127ad-diskussjoni fis-seminar It-Triq lejn idDe\u010bi\u017cjonijiet 1 li sar fl-20 ta\u2019 Jannar 2007 u li fih ipparte\u010bipaw 180 ru\u0127.", "L-g\u0127a\u017cla ta\u2019 forma minn o\u0127ra kienet bi\u010b\u010ba xog\u0127ol ta\u2019 ta\u0127bil ilmo\u0127\u0127 sabiex id-de\u010bi\u017cjonijiet li jittie\u0127du jkunu kemm jista\u2019 jkun \u010bari, \u0127fief, u ra\u0121unati, spe\u010bjalment min\u0127abba li l-u\u017cu ta\u2019 forma flok o\u0127ra kienet wa\u0127da su\u0121\u0121ettiva u g\u0127alhekk diffi\u010bli tikkonvin\u010bi lil xi \u0127add biex jibda jikteb b\u2019mod differenti minn kif kien imdorri (Mifsud, 2007).", "L-idea ta\u2019 a\u0121\u0121ornament, fejn wie\u0127ed ikompli jibni fuq dak li di\u0121\u00e0 g\u0127andu, tidher f\u2019din irriforma wkoll min\u0127abba li wara li \u0121ew implimentati d-De\u010bi\u017cjonijiet 1, il-Kunsill \u0127a \u0127sieb jorganizza laqg\u0127at ma\u2019 dawk li riedu", "jwasslu t-tag\u0127lim tal-ortografija lil \u0127addie\u0127or,", "spe\u010bjalment lill-g\u0127alliema tal-primarja u s-", "sekondarja kif ukoll il-\u0121enituri.", "Kien permezz ta\u2019 dawn il-laqg\u0127at li l-Kunsill beda jxandar idDe\u010bi\u017cjonijiet 1 mal-pubbliku u jiddiskuti lg\u0127a\u017cla ta\u2019 forma fuq o\u0127ra, apparti li jwie\u0121eb iddiffikultajiet li jkunu ltaqg\u0127u mag\u0127hom lg\u0127alliema fil-klassi kif ukoll il-\u0121enituri waqt il\u0127in tal-istudju.", "Forsi l-iktar varjanti li \u0127olqu reazzjonijiet fost il-poplu kienu skont/skond (Borg, 2011, p. 12).", "Il-Kunsill idde\u010bieda li jibdel \u201cskond\u201d g\u0127al \u201cskont\u201d min\u0127abba l-prin\u010bipju fonolo\u0121iku, tant li j\u0121ib l-e\u017cempju \u201cskontok\u201d.", "Din il-forma kienet parti mir-regola Kliem bla varjazzjoni sinkronika fl-g\u0127erq/zokk li tg\u0127id li fi kliem fejn titlissen dejjem l-istess konsonanti, intg\u0127a\u017clet il-kitba li tikkorrispondi g\u0127all-fonetika (Regola 5.1).", "Kien hemm min qabel ma\u2019 din l-g\u0127a\u017cla min\u0127abba li b\u2019dan il-mod biss setg\u0127et tibda tonqos l-inkonsistenza fil-Malti u skontu, dawn ir-regoli kienu qed \u201cjiddrittaw fejn kellna mg\u0127awwe\u0121\u201d (Vella, 2009, p. 9).", "Madankollu, skont Degabriele, iktar ma l-Kunsill jersaq lejn il-lingwa mitkellma, iktar donnu qed \u201cjitbieg\u0127ed mir-regoli ba\u017ci\u010bi li kellu lMalti\u201d (Borg, 2011, p. 13).", "Minn dawn l-e\u017cempji u l-argumenti jidher bi\u010b\u010bar li jg\u0127addi kemm jg\u0127addi \u017cmien, fi kwalunkwe riforma dejjem se jkollok nies li jaqblu u nies li jkunu kontra dak li jkun qed ji\u0121i propost li jsir, u dejjem tidher l-istruttura talopinjoni, l-awtorit\u00e0, u finalment ir-reazzjoni u l-impatt.", "F\u2019artiklu li deher f\u2019Le\u0127en il-Malti blisem \u2018Imaqdruh g\u0127ax ma jafuhx\u2019 tidher limportanza tal-opinjoni popolari fit-titjib talkitba li jirreferi g\u0127aliha wkoll Sebba, u fl-istess waqt jidher bi\u010b-\u010bar li l-oppo\u017cizzjoni g\u0127all-bidla kienet minn dejjem: il-bniedem, li jrid jinqeda bid-dehen ta\u2019 mo\u0127\u0127u, ma g\u0127andu la jfa\u0127\u0127ar u lanqas", "imaqdar jekk ma jkunx g\u0127araf qabel jekk dik il-\u0127a\u0121a hix tajba jew \u0127a\u017cina (Jannar 1934).", "Minkejja li dejjem se jkun hemm individwi li jopponu l-bidla, ladarba dawn i\u0121ibu argumenti validi f\u2019dan ir-rigward, id-diskussjoni tibqa\u2019 essenzjali biex il-lingwa tibqa\u2019 tevolvi.", "Fla\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar, il-bidla ti\u0121ri dejjem, irrispettivament minn kemm il-bniedem jixtieq jiggranfa mal-istabbilt\u00e0, u huwa g\u0127alhekk li rriformi ortografi\u010bi huma essenzjali biex inaqqsu l-in\u010bertezzi.", "Referenzi Akkademja tal-Malti.", "\u017bieda mat-Tag\u0127rif.", "A\u0121\u0121ornament tat-Tag\u0127rif.", "\u201cFehmiet dwar l-Ortografija.\u201d", "Bezzina, Carmel.", "\u201cSaydon u l-\u0121lieda g\u0127all-Malti.\u201d", "Saydon Biblista u Studju\u017c tal-Malti.", "Malta: Pubblikazzjoni Preca.", "L-impatt tal-varjanti ortografi\u010bi fuq lg\u0127alliema u l-istudenti fit-tag\u0127lim tal-Malti fil-livell sekondarju.", "\u201cL-A\u0121\u0121ornament tat-Tag\u0127rif fuq ilKitba Maltija.\u201d", "Il-\u0120ens.", "L-Ilsien Malti il-Biera\u0127 u l-Lum.", "Weraq mar-Ri\u0127.", "G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti.", "Tag\u0127rif fuq il-Kitba bilMalti.", "Il-Kunsill tal-Malti.", "De\u010bi\u017cjonijiet 1.", "\u201cIr-Regoli tal-Kitba tal-Malti.\u201d", "tal-Kitba Maltija.", "\u201cFehmti dwar xi problemi flOrtografija tal-Malti.\u201d", "Bernice Magro qieg\u0127da fl-a\u0127\u0127ar sena tal-istudji tag\u0127ha", "b\u0127ala studenta g\u0127alliema u tinteressaha r-ri\u010berka fuq illingwa.", "KELMA B\u2019KELMA It-terminolo\u0121ija", "Kelma g\u0127al kelma: te\u017cawru tematiku Malti Dwayne Ellul", "afna huma tal-fehma li l-vokabularju Malti qieg\u0127ed, kulma jmur, jinxef, jitnaqqar u jiddg\u0127ajjef.", "L-istil ta\u2019 \u0127ajja li qeg\u0127din jg\u0127ixu \u0127afna minna llum, b\u2019inqas kuntatt wi\u010b\u010b imb wi\u010b\u010b u b\u2019g\u0127ajnejna l-\u0127in kollu mg\u0127arrqin f\u2019xi screen, xejn mhu jg\u0127in g\u0127aliex ftit li xejn inkunu esposti g\u0127all-Malti m\u0127addem tajjeb.", "Fil-pro\u010bess edukattiv, l-istudju sistematiku tal-vokabularju mhuwiex jing\u0127ata l-importanza li tixraqlu.", "Madankollu, matul i\u017c\u017cmien, lokalment kien hemm xi tentattivi sporadi\u010bi ma\u0127suba biex isa\u0127\u0127u jew jg\u0127allmu lvokabularju b\u2019sistema (Spagnol 64), u kultant jitfa\u010b\u010baw xog\u0127lijiet \u0121odda li juru li hemm irrieda biex din is-sitwazzjoni titjieb.", "Il-pro\u0121ett ta\u2019 te\u017cawru tematiku li qed nipproponi jien, g\u0127alhekk, g\u0127andu proprju jitqies b\u0127ala tentattiv serju ie\u0127or intenzjonat li jag\u0127ti palata lil min hu interessat isa\u0127\u0127a\u0127 il-vokabularju tieg\u0127u u jikkomunika b\u2019Malti aktar mirqum.", "Imma qabelxejn: x\u2019inhu te\u017cawru tematiku?", "\u017bgur li l-aktar xog\u0127ol ta\u2019 dan it-tip mag\u0127ruf huwa r-Roget\u2019s Thesaurus of English Words and Phrases, li deher g\u0127all-ewwel darba fl1852.", "Fl-introduzzjoni li Peter Mark Roget stess jag\u0127mel g\u0127al xog\u0127lu, ji\u0121bor il-mod ta\u2019 kif hu stess i\u0127ares lejn it-te\u017cawru tieg\u0127u, u li fa\u010bilment iservi biex jg\u0127inna niddistingwu tte\u017cawru tematiku minn xog\u0127lijiet lessikografi\u010bi o\u0127ra.", "Roget iqis it-te\u017cawru b\u0127ala differenti \u0127afna mid-dizzjunarju tradizzjonali li xog\u0127lu huwa li jfisser il-kliem.", "G\u0127an ewlieni ta\u2019 dan ilkompilatur kien li jiffa\u010bilita l-a\u010b\u010bess lillkittieba jew lill-kelliema nattivi g\u0127all-kliem li jistg\u0127u je\u0127tie\u0121u imma li ma jirnexxilhomx ja\u0127sbu fih, jew li forsi lanqas biss ikunu jafu li je\u017cisti.", "Dan jirnexxilu jag\u0127mlu billi ji\u0121ma\u2019 lkliem ewlieni (headwords) skont sistema ta\u2019 klassifikazzjoni (aktarx astratta).", "Madankollu, matul i\u017c-\u017cmien, din l-idea baqg\u0127et ti\u0121i \u017cviluppata, l-aktar mill-pubblikatur Longman li kiseb id-drittijiet ta\u2019 dan it-Te\u017cawru, u llum nistg\u0127u ngawdu minn alternattivi moderni g\u0127ax-xog\u0127lijiet lessikografi\u010bi alfabetizzati.", "L-g\u0127a\u017cla favur it-tqassim tematiku Wa\u0127da mill-aktar g\u0127a\u017cliet importanti li kelli nag\u0127mel hija kif se ji\u0121i ppre\u017centat il-lessiku li \u0121bart (Bergenholtz u Tarp 198).", "Il-vanta\u0121\u0121i talpre\u017centazzjoni alfabetika huma pjuttost \u010bari u ewlieni fosthom hemm il-fatt li l-utent \u010bertament huwa mid\u0127la tag\u0127ha u g\u0127alhekk isibha effi\u010bjenti u fa\u010bli.", "Landau (22), madanakollu, jemmen li, min\u0127abba l-i\u017cviluppi kbar fid-dinja teknolo\u0121ika, l-g\u0127a\u017cla alfabetika ma baqg\u0127alhiex \u0127ajja twila.", "Qist ukoll il-merti tal-pre\u017centazzjoni tematika, li mhumiex ftit.", "Skont Landau (139), teoretikament is-sistema kun\u010bettwali toffri probabbilt\u00e0 akbar li l-fittiex isib dak li qed ifittex min\u0127abba li l-kliem kollu marbut malqasam inkwistjoni jinsab fl-istess na\u0127at u mhux imxerred mal-erbat irjie\u0127 tal-alfabett.", "Ma\u2019 dan, Jackson (155) i\u017cid il-fatt li meta l-kliem ikun mi\u0121bur flimkien jin\u0121iebu fid-dieher differenzi semanti\u010bi u pragmati\u010bi sottili ta\u2019 bejn il-kliem fl-istess tema.", "It-tqassim alfabetiku ja\u0127bi wkoll il-qrubija ta\u2019 kliem li \u0121ej minn g\u0127ejun lingwisti\u010bi differenti.", "Ng\u0127idu a\u0127na \u201ceye\u201d-\u201cocular\u201d; \u201cchurch\u201d\u201cecclesiastical\u201d; \u201cmind\u201d-\u201cmental\u201d; \u201chand\u201d\u201cmanual\u201d fil-ka\u017c tal-Ingli\u017c Qadim u l-Latin", "rispettivament u \u201cmo\u0127\u0127\u201d-\u201cmentali\u201d; \u201c\u0121isem\u201d\u201cfi\u017ciku\u201d; \u201ctnejn\u201d-\u201cdoppju\u201d; \u201cru\u0127\u201d-\u201cspiritwali\u201d;", "\u201ctqarbina\u201d-\u201cewkaristika\u201d,", "fil-ka\u017c", "talvokabularju Malti li \u0121ej mill-G\u0127arbi u mitTaljan rispettivament.", "Il-makrostruttura ta\u2019 dizzjunarji topi\u010bi, skont", "H\u00fcllen (14) \u0121eneralment tkun mag\u0127mula minn", "g\u0127a\u017cla sistematika ta\u2019 temi li jinftiehmu minn kul\u0127add, addattati (u popolarizzati) minn xi sistema xjentifika jew xi klassifikazzjoni semantika.1 G\u0127aldaqstant, l-ordni ta\u2019 dizzjunarju topiku tiddependi inevitabbilment mill-mod filosofiku ta\u2019 kif il-\u0121abbar tieg\u0127u jifhem id-dinja ta\u2019 madwaru.", "Madankollu, McArthur (151) ifisser kif dawn il-problemi tat-tematizzazzjoni jinsabu wkoll f\u2019kotba talkliem alfabetizzati.", "Id-differenza hija li, billi lmaterjal isegwi l-ordni alfabetika, lidjosinkraziji u s-su\u0121\u0121ettivit\u00e0 ma jag\u0127tux daqshekk fil-g\u0127ajn.", "Vanta\u0121\u0121 kbir li jara H\u00fcllen (15) fid-dizzjunarji temati\u010bi hu li, billi qrib ta\u2019 xulxin ikun hemm kelmiet relatati ma\u2019 xulxin semantikament, ilfittiex mhux talli jitg\u0127allem jesprimi ru\u0127u b\u2019mod aqwa, i\u017cda sa\u0127ansitra jasal biex jg\u0127olli l-livell tal-lo\u0121ika tieg\u0127u.", "Barra minn hekk, kif jinnotaw ukoll Godman u Payne dwar iddizzjunarju tag\u0127hom Longman Dictionary of Scientific Usage (1979), meta l-kliem ewlieni ta\u2019 xi tema partikolari jkun mi\u0121mug\u0127 flimkien ikun aktar fa\u010bli biex wie\u0127ed jirrevedi lvokabularju tieg\u0127u f\u2019dak il-qasam (Jackson 155).", "Barra minn hekk, l-intwizzjonijiet dwar listruttura tal-vokabularju ta\u2019 lingwa li jag\u0127tik xog\u0127ol imqassam tematikament ma jag\u0127tihom ebda xog\u0127ol imqassam b\u2019mod alfabetiku (Jackson 158).", "G\u0127alhekk meta g\u0127arbilt il-pre\u0121ji u nnuqqasijiet ta\u017c-\u017cew\u0121 modi ewlenin tat-tqassim u qabbilthom mal-g\u0127an li nixtieq nil\u0127aq permezz ta\u2019 dal-pro\u0121ett, l-g\u0127a\u017cla ta\u2019 pre\u017centazzjoni tematika kienet l-aktar wa\u0127da li tag\u0127mel sens.", "Ara, ng\u0127idu a\u0127na, sistemi ta\u2019 klassifikazzjoni b\u0127al ta\u2019 Roget (H\u00fcllen, A History of Roget\u2019s Thesaurus: Origins, Development and Design.", "L-g\u0127a\u017cliet ewlenin li fuqhom hi msejsa l\u0121abra tematika Madankollu, id-diffikultajiet u l-i\u017cvanta\u0121\u0121i tassistema tematika ma nsejthomx u wara diskussjonijiet mal-Prof.", "Manwel Mifsud \u2013 li kien qed jiggwidani fil-kitba tat-te\u017ci u lkompilazzjoni tat-te\u017cawru \u2013 rajt kif nista\u2019 nisfrutta l-vanta\u0121\u0121i u nillimita l-i\u017cvanta\u0121\u0121i ta\u017c\u017cew\u0121 sistemi.", "G\u0127aldaqstant it-te\u017cawru tematiku huwa mirfud b\u2019indi\u010bi alfabetiku.", "Ma na\u0127sibx li je\u017cistu bi\u017c\u017cejjed xog\u0127lijiet lessikografi\u010bi (g\u0127all-inqas dawk stampati) ta\u2019 dan it-tip, u dan jg\u0127odd g\u0127al kull lingwa.", "Filfatt it-te\u017cawri jew dizzjunarji temati\u010bi mhumiex l-aktar \u0127a\u0121a komuni li tista\u2019 tiltaqa\u2019 mag\u0127hom f\u2019\u0127anut tal-kotba.", "Madankollu, hemm diversi pubblikazzjonijiet o\u0127ra \u2013 sew stampati, sew online, kemm jekk ta\u2019 xe\u0127ta lessikografika u kemm jekk dwar ilvokabolarju \u2013 li huma mqassma tematikament.", "G\u0127aldaqstant, meta \u0121ejt biex nag\u0127\u017cel it-temi g\u0127at-te\u017cawru, kelli qabelxejn nifli t-tqassim tematiku ta\u2019 dawn il-pubblikazzjonijiet u nag\u0127mel l-g\u0127a\u017cliet tieg\u0127i skont ma qist li hu la\u0127jar g\u0127all-utenti prospettivi.", "G\u0127alkemm je\u017cistu \u0127afna aktar, flejt mal-40 pubblikazzjoni, kemm barranin u kemm lokali u \u0127adt idea tajba \u0127afna tat-temi li jittrattaw.", "Sibt li bejniethom ikopru mal-mitt tema, u\u0127ud minnhom \u0121enerali, b\u0127al \u201cL-Edukazzjoni\u201d u \u201cJien u l-O\u0127rajn\u201d, u o\u0127rajn aktar spe\u010bifi\u010bi b\u0127al \u201cIl-\u0120isem\u201d, \u201cIl-Flus\u201d, \u201cId-Deskrizzjoni Fi\u017cika tal-Persuni\u201d, \u201cVerbi\u201d, \u201cG\u0127amara u Dekorazzjoni\u201d, u o\u0127rajn.", "Konxju millimitazzjoni li dan ix-xog\u0127ol ma jistax ikun wie\u0127ed e\u017cawrjenti, idde\u010bidejt li nfassal te\u017cawru andro\u010bentriku li tematikament iqieg\u0127ed lillbniedem fi\u010b-\u010bentru tieg\u0127u.", "G\u0127a\u017cilt b\u2019kollox sitt temi: 1.", "Il-familja u l-\u0127bieb 2.", "Il-\u0121isem u l-kura tieg\u0127u 3.", "Id-deskrizzjoni fi\u017cika 4.", "Id-deskrizzjoni tal-karattru 5.", "Is-sentimenti u l-emozzjonijiet 6.", "Il-fa\u017cijiet tal-\u0127ajja Wara l-g\u0127a\u017cla tat-temi kien imiss l-g\u0127a\u017cla talkliem ewlieni.", "Hawn l-aktar letteratura relevanti2 ma g\u0127enitnix fl-g\u0127a\u017cla tal-kliem li huwa fil-qalba tat-temi mag\u0127\u017cula.", "Madankollu xorta wa\u0127da saret b\u2019mod sistematiku g\u0127aliex \u0127addimt l-g\u0127odda ma\u0127suba proprju g\u0127ar-Rapid Word Collection (RWC)3 minn dak li hu mag\u0127ruf b\u0127ala Dictionary Development Process (DDP) \u017cviluppat mil-lingwista Ron Moe tas-Summer Institute of Linguistics, Inc. (SIL).", "3 G\u0127al spjegazzjoni aktar dettaljata ta\u2019 din l-g\u0127odda, ara https://www.sil.org/enterprise-news/rapid-wordcollection-updated-approach-dictionary-creation", "F\u2019seminars fejn issir l-RWC, il-kelliema nattivi jwie\u0121bu mistoqsijiet marbuta ma\u2019 oqsma semanti\u010bi spe\u010bifi\u010bi u dan jg\u0127inhom ji\u0121bru l-kliem ta\u2019 lsienhom li mbag\u0127ad jista\u2019 jindamm f\u2019dizzjunarju.", "B\u2019kollox hemm mal-1,800 qasam semantiku, imqassma f\u2019disa\u2019 kategoriji ewlenin li huma \u201cl-univers u l-\u0127olqien\u201d, \u201cil-persuna\u201d, \u201cil-lingwa u l-\u0127sieb\u201d, \u201cl-im\u0121iba so\u010bjali\u201d, \u201cil-\u0127ajja ta\u2019 kuljum\u201d, \u201cix-xog\u0127ol u lokkupazzjoni\u201d, \u201cl-azzjonijiet fi\u017ci\u010bi\u201d, \u201cstati\u201d, u \u201cil-grammatika\u201d.", "G\u0127aldaqstant, il-parti l-kbira tal-kliem ewlieni g\u0127al kull tema tat-te\u017cawru tematiku n\u0121abret billi flimkien ma\u2019 kelliema nattivi o\u0127ra we\u0121ibt diversi mistoqsijiet li jift\u0127u l-bibien g\u0127al xita ta\u2019 kliem li minnhom kelli nag\u0127\u017cel liema ninkludi u liema n\u0127alli barra.", "Fl-g\u0127a\u017cla tal-kliem ewlieni dejjem \u017cammejt f\u2019mo\u0127\u0127i x-xewqa li kemm jista\u2019 jkun inkopri l-firxa lessikali s\u0127i\u0127a tat-tema u g\u0127alhekk hemm ukoll xi kliem ewlieni arkajk, g\u0127alkemm tg\u0127oddu fuq ponot subg\u0127ajk.", "Ta\u2019 min in\u017cid ukoll li g\u0127alkemm il-kelliema nattivi li kkonsultajt mag\u0127hom g\u0127andhom etajiet u \u0121ejjin minn sfond so\u010bjoekonomiku differenti, dawn il-kelliema ma ntg\u0127a\u017clux bi kriterji xjentifi\u010bi billi dan mhuwiex xog\u0127ol so\u010bjolingwistiku.", "Dan iwassalni biex nitkellem ftit dwar g\u0127a\u017cla importanti o\u0127ra li kelli nag\u0127mel: is-software li g\u0127enni fil-kompilazzjoni tat-te\u017cawru.", "Ikkunsidrajt diversi programmi, fosthom il-Glossword4 ta\u2019 glossword.biz team, kif ukoll il-Lexique Pro5 u l-Language Explorer 8 tas-SIL.", "Il-Language Explorer 86 bqajt nu\u017cah sal-a\u0127\u0127ar, anke g\u0127aliex g\u0127enni \u0127afna fil-pro\u010bess tal-\u0121bir tal-kliem imma billi s-software kollu li sibt hu intenzjonat biex jibni dizzjunarju alfabetiku u mhux te\u017cawru tematiku, kelli nesporta kollox g\u0127al fuq word processor u nfassal it-tqassim entrata entrata skont il-\u0127tie\u0121a.", "Il-makrostruttura", "Il-mikrostruttura", "It-te\u017cawru huwa mqassam f\u2019sitt temi ewlenin.", "Kull tema, imbag\u0127ad, ter\u0121a\u2019 tinqasam f\u2019g\u0127add ta\u2019 sottotemi.", "Fl-e\u017cempju t\u2019hawn isfel, ng\u0127idu a\u0127na, hawn u\u0127ud mis-sottotemi tat-tema IlFamilja u l-\u0126bieb.", "B\u2019mod \u0121enerali, is-sinonimi huma mqassma b\u2019tali mod li dawk li jaqsmu l-aktar tifsiriet mal-kelma ewlenija jinsabu fil-bidu tal-lista tas-sinonimi filwaqt li l-o\u0127rajn li jaqsmu ferm inqas tifsiriet mal-kelma ewlenija jinsabu fuq wara.", "Ng\u0127idu a\u0127na, ta\u0127t il-kelma ewlenija g\u0127ajjur hemm dawn is-sinonimi: invidju\u017c, \u0121elu\u017c, jittiekel g\u0127al, g\u0127andu l-lan\u017cit g\u0127al, possessiv, suspettu\u017c u \u0121lusi.", "Drabi o\u0127ra, i\u017cda, it-tqassim tas-sinonimi jie\u0127u aktar il-forma ta\u2019 sekwenza gradata, g\u0127aliex hekk titlob il-lo\u0121ika.", "E\u017cempji tipi\u010bi huma l-entrati ta\u2019 tarbija u deni rispettivament fejn il-gradazzjoni hija dejjem mi\u017c-\u017cg\u0127ir g\u0127all-kbir.", "1.0 Il-familja b\u2019mod \u0121enerali 1.1 Relazzjonijiet bis-sa\u0127\u0127a tat-twelid jew l-adozzjoni 1.1.1 In-nanniet u dawk li \u0121ew qabilhom 1.1.2 L-omm u l-missier 1.1.3 L-a\u0127wa 1.1.4 L-ulied 1.1.5 In-neputijiet 1.1.6 Iz-zijiet 1.1.7 Il-ku\u0121ini 1.1.8 L-ordni tat-twelid 1.2 L-g\u0127a\u017cla li ma tintrabatx", "Id-dipendenza tal-mikrostruttura fuq ilmakrostruttura", "1.3 Il-bidu ta\u2019 relazzjoni 1.4 Relazzjonijiet bis-sa\u0127\u0127a ta\u017c-\u017cwie\u0121 jew talkoabitazzjoni 1.4.1 L-istatus \u010bivili", "Ji\u0121ri li xi drabi l-istess kelma ewlenija b\u0127al \u0121enitur u m\u0127abba tidher f\u2019\u017cew\u0121 temi.", "F\u2019dawn il-ka\u017cijiet, il-kelma ewlenija jista\u2019 jew ikollha l-istess sinonimi jew jista\u2019 ma jkollhiex l-istess sinonimi, g\u0127ax it-tema timponi g\u0127a\u017cliet differenti.", "\u010aerti sottotemi japprestaw ru\u0127hom g\u0127al makrostruttura gradata u g\u0127alhekk huma gradati.", "Hekk ng\u0127idu a\u0127na fit-tema tal-\u0121isem u l-kura tieg\u0127u, fil-parti tas-saqajn hemm gradazzjoni fil-kelmiet ewlenin minn fekren sa qabe\u017c: fekren, zappap, mexa, \u0121era u qabe\u017c.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra hemm ka\u017cijiet fejn ir-rabta bejn il-kelmiet ewlenin tant hija \u0121enerali li ntg\u0127a\u017clet makrostruttura alfabetika.", "E\u017cempju \u010bar ta\u2019 din l-g\u0127a\u017cla huwa fejn hemm lista ta\u2019 xi mard, kundizzjonijiet u sintomi li g\u0127andhom issinonimi minn affann sa urtikarja.", "Min\u0127abba n-natura tematika tat-te\u017cawru, ilmikrostruttura (it-tqassim tal-entrata) hija dejjem regolata mill-makrostruttura (it-tqassim \u0121enerali tat-taqsimiet).", "G\u0127aldaqstant fit-temi rispettivi tal-Familja u l-\u0126bieb u tal-Fa\u017cijiet tal-\u0126ajja ma inkludejtx \u0127arre\u0121 u ttrenja b\u0127ala sinonimi tal-kelma ewlenija rawwem.", "Bl-istess mod, ta\u0127t ir\u0121ulija, fit-tema tal-Fa\u017cijiet tal-\u0126ajja, ma inkludejtx kelma ta\u2019 ra\u0121el imma biss adultezza u maturit\u00e0.", "G\u0127aldaqstant, g\u0127alkemm kelma ewlenija partikolari jaf ikollha ferm aktar sinonimi, dawn mhumiex inklu\u017ci jekk ma jaqg\u0127ux ta\u0127t it-tema partikolari. tarbija (nom) M inkejja l-operazzjonijiet numeru\u017ci li kellu sa minn meta kien g\u0127adu tarbija, Oliver jg\u0127ix \u0127ajja normali. baby, (tarbija) tat-twelid, g\u0127adha ilma [idjoma], neonat, (tarbija) tal-\u0127alib, (tarbija) taddirg\u0127ajn/tal-idejn, (tarbija) tal-\u0127odon/tal-\u0127o\u0121or, (tarbija) tal-fisqija deni (nom) \u201cJordan mhux b\u0127as-soltu,\u201d qaltli.", "\u201cM\u2019g\u0127andux deni, imma mitluq \u0127afna.\u201d \u0127ajta deni [idjoma], temperatura g\u0127olja, deni qawwi, deni ta\u2019 \u017ciemel [idjoma]", "It-te\u017cawru b\u0127ala \u0121abra strutturata tal-kliem Qed jin\u0121iebu wkoll kelmiet ewlenin li ma sibtilhom ebda sinonimu.", "Fost dawn hemm pere\u017cempju g\u0127onq u pora.", "Dan sar biex il-lessiku marbut ma\u2019 xi tema partikolari jkun kemm jista\u2019 jkun komplet.", "Xi drabi, g\u0127all-konvenjenza tal-fittiex, qed ji\u0121i inklu\u017c ukoll kliem li mhuwiex strettament sinonimu tal-kelma ewlenija imma jaqa\u2019 ta\u0127t il-kategorija tal-iponimi.", "Ng\u0127idu a\u0127na ta\u0127t il-kelma ewlenija familja hemm sinonimi b\u0127al dar, razza u nisel segwiti minn tipi differenti ta\u2019 familja (l-iponimi) b\u0127al familja nukleari, familja esti\u017ca u familja b\u2019\u0121enitur wie\u0127ed.", "Dan filwaqt li dejjem tidher bl-aktar mod \u010bar id-distinzjoni bejn i\u017c-\u017cew\u0121 gruppi ta\u2019 kliem.", "L-e\u017cempji Kull kelma ewlenija hija m\u0127addma f\u2019e\u017cempju me\u0127ud mill-MLRS u mirqum kif me\u0127tie\u0121.", "F\u2019ka\u017cijiet rari fejn ma nstabet ebda okkorrenza ta\u2019 kelma jew fra\u017ci fil-korpus, l-e\u017cempji nstabu minn siti elettroni\u010bi li jitilg\u0127u wara tiftixa sempli\u010bi fuq Google.", "Kampjun ta\u2019 pa\u0121na mit-te\u017cawru 24", "\u0126ajr: Peter Magro, g\u0127alliem tal-arti u illustratur https://www.instagram.com/peter.m_art https//www.facebook.com/pmagro11", "G\u0127eluq B\u0127alissa qed isir ix-xog\u0127ol fuq \u017cew\u0121 ver\u017cjonijiet ta\u2019 dan it-te\u017cawru li se jkun kemm stampat kif ukoll online fuq is-sit www.tezawrutematiku.com.", "Bl-g\u0127ajnuna finanzjarja tal-A\u0121enzija Nazzjonali talLitteri\u017cmu, il-produzzjoni fuq il-ver\u017cjoni stampata qed issir mill-Merlin Publishers filwaqt li x-xog\u0127ol fuq il-ver\u017cjoni elettronika qed isir minn Ellul Solutions u jinsabu fi stadju avvanzat.", "Kelma g\u0127al Kelma: Te\u017cawru Tematiku Malti u www.tezawrutematiku.com g\u0127andhom ji\u0121u mnedija aktar tard din is-sena.", "A\u010b\u010bessat fit-23 ta\u2019 April 2019. http://pure.au.dk/ portal/files/9895/H31_11.pdf.", "\u201cMuftie\u0127 g\u0127all-Vokabolarju Malti.\u201d", "Te\u017ci tal-BA(Unuri).", "L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2006.", "Dwayne Ellul hu g\u0127alliem tal-Malti u qarrej tal-provi", "Lejn mappa tad-dinja bil-Malti \u2013 intermezz Antoine Cassar", "il-\u0127ames artikli li rajna s\u2019issa f\u2019din is-sensiela, koprejna kwa\u017ci nofs il-globu.", "Mument xieraq biex nie\u0127du pass lura minn quddiem il-mappa, u ni\u010b\u010baraw erba\u2019 punti bejn teori\u010bi u mixxellanji, i\u017cda importanti fil-kuntest ta\u2019 din il-\u0127idma kartografika u terminolo\u0121ika.", "Sat-tielet puntata tas-sensiela, u\u017cajt kwa\u017ci esklu\u017civament l-ewwel terminu, toponomija, ming\u0127ajr ma qg\u0127adt na\u0127seb wisq fuqu, x\u2019aktarx b\u2019influwenza tal-Ingli\u017c toponymy u l-Ispanjol toponimia.", "F\u2019serje ta\u2019 artikli interessantissmi ta\u2019 Alex Camilleri dwar l-ismijiet tal-postijiet fil-g\u017cejjer Maltin, ippubblikati fir-rivista L-Imnara u fil-Malta Map Society Journal, l-awtur jippreferi t-terminu toponomastika, abba\u017ci tat-Taljan toponomastica.", "L-unika distinzjoni possibbli li stajt insib bejn i\u017c-\u017cew\u0121 termini, nofsha ssu\u0121\u0121erita forsi missuffissi, hija dik proposta millEn\u010biklopedija Britannica: \u201cA set of place-names is called toponymy, and their study is called toponomastics.\u201d", "Wie\u0127ed jista\u2019 jitkellem dwar it-toponomija ta\u2019 post, u dwar it-toponomastika b\u0127ala l-istudju ta\u2019 tali toponomija, jew b\u0127ala l-istudju tad-drawwiet u tad-dinami\u010bi tat-toponomija b\u2019mod \u0121enerali.", "Madankollu, avolja din id-distinzjoni tista\u2019 tisfa ta\u2019 siwi f\u2019ka\u017cijiet spe\u010bifi\u010bi, ma n\u0127ossx li l-linja bejniethom tista\u2019 tin\u0121ibed daqshekk fa\u010bilment.", "G\u0127alkemm fil-kapitlu 4 bdejt nu\u017ca l-kelma toponomastika (b\u0127ala nom u b\u0127ala a\u0121\u0121ettiv) fid-diskussjoni ta\u2019 elementi teori\u010bi mhux spe\u010bifi\u010bi, ng\u0127idu a\u0127na, rigward kif tista\u2019 tinqaleb kategorija ta\u2019 ismijiet ta\u2019 postijiet, nibqa\u2019 nqis toponomija b\u0127ala kelma wiesg\u0127a bi\u017c\u017cejjed biex tkopri \u017c-\u017cew\u0121 tifsiriet, dik prattika u dik teorika.", "2 \u2013 L-affidabbilt\u00e0 (jew le) tas-sorsi toponomasti\u010bi bl-Ingli\u017c Diffikult\u00e0 kbira u frustranti fl-istudju tat-toponomija, anki dik politika mhux fi\u017cika, hija n-nuqqas ta\u2019 affidabbilt\u00e0 tal-mapep meqjusa \u201cuffi\u010bjali\u201d.", "Skont il-ba\u017ci tad-dejta tal-United Nations Group of Experts on Geographical Names (UNGEGN), li tag\u0127ti l-endonimi tal-pajji\u017ci u tal-bliet ewlenin, l-isem Malti tal-Belt jinkiteb \u201cValleta\u201d (17.10.19).", "Dan mhuwiex bilfors \u017cball tal-UNGEGN innifsu \u2013 kif tiddikjara l-pa\u0121na stess f\u2019nota ta\u0127t il-mappa tattiftix, \u201cAuthoritative city endonyms are provided mainly by national name authorities\u201d.", "Madankollu, l-isem Spanjol li jing\u0127ata f\u2019tabella ta\u0127t il-mappa, *La V aletta, huwa \u017cbaljat ukoll \u2013 il-kitba korretta hija La V aleta, g\u0127as-sempli\u010bi ra\u0121uni illi t-T doppja fl-Ispanjol ma te\u017cistix.", "M\u2019hemmx xi ng\u0127idu, meta tkun qed ti\u0121\u0121estixxi eluf ta\u2019 ismijiet f\u2019sitt ilsna jew iktar, fa\u010bli \u0127afna tistordi, titwerre\u010b u tie\u0127u \u017cball flortografija.", "Il-multilingwi\u017cmu tal-ba\u017ci tad-dejta tal-UNGEGN huwa l-ikbar pre\u0121ju tag\u0127ha, i\u017cda huwa wkoll l-e\u0127rex xkiel g\u0127allkompilazzjoni u g\u0127aldaqstant g\u0127ar-referenza.", "S\u2019issa, g\u0127at-toponomi bl-Ingli\u017c, dejjem fdajt l-iktar fil-mapep tanNational Geographic.", "Issa li sSo\u010bjet\u00e0 tan-NatGeo nxtrat u saret parti mill-istess familja ta\u2019 Fox News, in-New York Post u The Sun, nittama li l-kwalit\u00e0 talmapep ma tibdiex tmajna.", "3 \u2013 Fuq wara ta\u2019 pitazz...", "Il-qoxra ta\u2019 wara ta\u2019 pitazz mixtri l-Qrendi m\u2019ilux.", "Lil hinn millkwistjoni tal-artiklu mal-ismijiet tal-pajji\u017ci u fil-ka\u017c ta\u2019 Il-Kajr, l-uni\u010bi \u017cbalji ortografi\u010bi \u010berti fil-lista huma *Brussel u *Portugal, neqsin mittieni L fit-tarf.", "Il-forom Lisbona vs Li\u017cbona, Tokyo vs Tokjo, Sofia vs Sofja vs Sofija g\u0127ad ma hemmx qbil dwarhom u jistg\u0127u ji\u0121u diskussi fit -tul.", "Amsterdam b\u0127ala l-belt kapitali tal-Olanda \u2013 l-isem popolari anki jekk mhux legali tal-pajji\u017c inkwistjoni, u mhux ta\u2019 min wie\u0127ed iwarrbu \u2013 mhuwiex strettament \u017cball: Amsterdam hija l-belt kapitali \u201ckostituzzjonali\u201d, filwaqt li L-Aja hija s-sede tal-gvern.", "\u201cAmerika\u201d huwa wkoll isem popolari, li jirreferi b\u2019antonoma\u017cja g\u0127allIstati Uniti; mhuwiex ka\u017c identiku g\u0127all-Olanda flok il-Pajji\u017ci l-Baxxi, g\u0127aliex huma \u017cew\u0121 tipi opposti ta\u2019 sineddoke: f\u2019tal-ewwel, il-pajji\u017c jie\u0127u l-isem ta\u2019 art \u0127afna ikbar minnu (\u017cew\u0121 kontinenti), filwaqt li f\u2019tat-tieni, il-pajji\u017c jie\u0127u l-isem ta\u2019 art inklu\u017ca \u0121o fih", "(amministrattivament, il-provin\u010bji ta\u2019 NoordHolland u Zuid-Holland).", "Xejn mhu g\u0127aqli li lqoxra ta\u2019 pitazz g\u0127all-iskola \u0121\u0121ib \u201cAmerika\u201d wa\u0127edha b\u2019referenza g\u0127all-Istati Uniti, g\u0127ax din l-g\u0127a\u017cla tipperpetwa \u017cball \u0121eografiku, kemm mil-lat politiku kif ukoll mil-lat fi\u017ciku, li min-na\u0127a tieg\u0127u jkompli jinnormalizza perspettiva estremament ridotta tal-Emisferu tal-Punent.", "Minn banda, il-produttur tal-pitazz seta\u2019 qag\u0127ad aktar attent fit-tfassil tal-lista.", "Millbanda l-o\u0127ra, huwa minnu wkoll li ma kellux, u sal-lum g\u0127ad m\u2019g\u0127andux, mappa, atlas jew gazetteer awtorevoli fuqiex jibba\u017ca.", "4 \u2013 U meta, sa fl-a\u0127\u0127ar, tiltaqa\u2019 ma\u2019 mappa bil-Malti...", "Mhux kuljum tiltaqa\u2019 ma\u2019 mappa bil-Malti; anzi, darba f\u2019mitt qamar, i\u017cda huwa minnu wkoll li qeg\u0127din ji\u017cdiedu ftit ftit.", "Fl-ewwel nofs tal-2016 kien hemm din il-mappa tal-Lvant Nofsani u l-peni\u017cola Koreana fl-ajruport talGudja.", "L-ewwel reazzjoni kif ilma\u0127tha u bdejt nersaq lejha: gost.", "It-tieni reazzjoni kif bdejt naqraha: di\u017cappunt.", "Mhux g\u0127an-nuqqas t\u2019g\u0127arfien, li g\u0127andu soluzzjoni, i\u017cda g\u0127annuqqas ta\u2019 reqqa u ta\u2019 konsistenza.", "Lejn tmiem l-istess sena dehret mappa a\u0121\u0121ornata bl-ismijiet tal-ib\u0127ra tradotti, i\u017cda mill-bqija, bl-istess nuqqasijiet.", "____ Wasalna ftit iktar minn nofs triq, i\u017cda fadal nofs dinja.", "Fil-puntata li jmiss, insalpaw fuq ilPa\u010bifiku u nduru ftit mal-hekk imsej\u0127a \u201cO\u010beanja\u201d, \u010bans biex ner\u0121g\u0127u nittestjaw ilkriterji li konna fassalna fil-kapitlu 4 g\u0127attismija tal-g\u017cejjer.", "Immissu ftit mal-Antartika, bit-tama li ma ne\u0127lux fis-sil\u0121, u mbag\u0127ad", "ner\u0121g\u0127u \u201cnitilg\u0127u\u201d lejn l-A\u017cja, l-ikbar u l-usa\u2019 kontinent, li x\u2019aktarx jitlob \u017cew\u0121 artikli (Lvant u Punent).", "Fl-a\u0127\u0127ar nid\u0127lu fl-Ewropa, kumpatta u kkumplikata, fejn it-tradizzjoni jaf tfixkilna iktar milli tg\u0127inna, min\u0127abba \u010berti taqtig\u0127at bejn lingwi pont, ismijiet stori\u010bi u moderni, varjanti ortografi\u010bi, u l-bqija.", "I\u017cda sakemm naslu s\u2019hemm u aktar ma noqorbu lejn id-dar, il-kriterji toponomasti\u010bi li nkunu stabbilejna tul dan il-pro\u0121ett g\u0127andhom ikunu iktar sodi.", "Antoine Cassar Ewropea", "mal-Kummissjoni", "Il-Brittani\u010bi mhux kollha Ingli\u017ci?", "ara referendum li sar fir-Renju Unit nhar it-23 ta\u2019 \u0120unju 2016, wie\u0127ed mill-iktar termini rikorrenti fuq fomm kul\u0127add u li ssemma bosta drabi fil\u0121rajjiet kurrenti u fil-le\u0121i\u017clazzjoni tal-UE kien \u201cBrexit\u201d, ji\u0121ifieri l-\u0127ru\u0121 tar-Renju Unit millUE li \u0121ie appo\u0121\u0121at minn 51.9 % ta\u2019 dawk li \u0127ar\u0121u jivvutaw fir-referendum.", "Il-gvern tar-Renju Unit invoka l-Artikolu 50 tat-Trattat tal-Unjoni Ewropea, u ta bidu g\u0127al pro\u010bess ta\u2019 negozjati li suppost kellu jintemm bil-\u0127ru\u0121 tar-Renju Unit nhar id-29 ta\u2019 Marzu 2019.", "B\u2019hekk it-Termattwalit\u00e0 ta\u2019 Marzu li g\u0127adda kienet proprju fuq dan is-su\u0121\u0121ett u fuq id-distinzjoni \u010bara li g\u0127andha ssir bejn Ingli\u017c u Brittaniku.", "Fejn konna qatt nobsru li l-\u0121rajja politika talBrexit kienet se tibqa\u2019 tkarkar lil hinn minn Marzu u kienet se tibqa\u2019 su\u0121\u0121ett attwali minn tal-inqas sal-a\u0127\u0127ar ta\u2019 Ottubru 2019!", "Fit-Termattwalit\u00e0 ta\u2019 kull xahar nippruvaw invarjaw minn su\u0121\u0121ett g\u0127all-ie\u0127or u minn qasam g\u0127all-ie\u0127or.", "G\u0127aldaqstant, \u0127afna materjal li ltqajna mieg\u0127u fit-t\u0127ejjija u firri\u010berka g\u0127at-Termattwalit\u00e0 ta\u2019 Marzu kien se jibqa\u2019 jrabbi t-trab fil-kexxun tal-uffi\u010b\u010bju.", "B\u2019hekk, f\u2019dan l-artikolett se nipprova nix\u0127et lenti fuq dan il-materjal u se nipprovdi iktar dettalji dwar diversi termini li xi kultant jistg\u0127u jkunu kemm sinonimi jew ver\u017cjoni mqassra/ imtawla ta\u2019 xulxin, kif ukoll termini differenti minn xulxin.", "Kif konna spjegajna fit-Termattwalit\u00e0 ta\u2019 Marzu, l-isem s\u0127i\u0127 uffi\u010bjali tar-Renju Unit huwa r-Renju Unit tal-Gran Brittanja u lIrlanda ta\u2019 Fuq, li huwa mag\u0127mul millIngilterra, mill-Iskozja, mill-Irlanda ta\u2019 Fuq u minn Wales, u mhux mill-Ingilterra biss!", "Ta\u2019 sikwit in\u0127awdu bejn l-ilsien u n-nazzjonalit\u00e0 u dan isir anke f\u2019lingwi o\u0127ra mhux biss fil-Malti.", "Spiss \u010bertu nazzjonalitajiet tant g\u0127andhom rabta sfiqa mal-ilsna li ju\u017caw, li wie\u0127ed jinsa li hemm kliem ie\u0127or li jintu\u017ca g\u0127al dawk innazzjonalitajiet, u l-istess ji\u0121ri b\u2019Ingli\u017c u bi Brittaniku.", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet ma jistg\u0127ux jintu\u017caw b\u2019mod interkambjabbli g\u0127aliex jirreferu g\u0127al popli differenti.", "ng\u0127idu, Ingli\u017c tirreferi g\u0127al min twieled lIngilterra, filwaqt li Brittaniku tirreferi g\u0127al min twieled f\u2019wie\u0127ed mill-pajji\u017ci kostitwenti tar-Renju Unit, f\u2019wa\u0127da mid-dipendenzi talKuruna jew f\u2019wie\u0127ed mit-territorji ultraperiferi\u010bi tar-Renju Unit.", "Dan ifisser li \u010b\u010bittadini Ingli\u017ci kollha huma \u010bittadini Brittani\u010bi, i\u017cda mhux i\u010b-\u010bittadini Brittani\u010bi kollha huma \u010bittadini Ingli\u017ci!", "Din l-istampa turi l-ismijiet differenti li ta\u2019 sikwit niltaqg\u0127u mag\u0127hom f\u2019xog\u0127olna u li jirreferu g\u0127al g\u0127add ta\u2019 stati differenti jew g\u0127al g\u0127add ta\u2019 pajji\u017ci tal-istess nazzjon.", "LAr\u010bipelagu Brittaniku (British Isles) huwa mag\u0127mul mill-G\u017cejjer Brittani\u010bi kollha flimkien mar-Repubblika tal-Irlanda.", "Fil-", "\u0121eografija fi\u017cika ssir ukoll distinzjoni bejn lIrlanda b\u0127ala Stat u l-Irlanda b\u0127ala g\u017cira (l-art tar-Repubblika tal-Irlanda u tal-Irlanda ta\u2019 Fuq).", "Minkejja li jintu\u017ca diversi drabi fuq livell akkademiku i\u017cda anke fuq livell le\u0121i\u017clattiv, jidher li t-terminu \u201cBritish Isles\u201d huwa ferm kontroversjali fir-Repubblika tal-Irlanda u fiddawl ta\u2019 diversi o\u0121\u0121ezzjonijiet nazzjonalisti\u010bi, it-terminu mhuwiex rikonoxxut uffi\u010bjalment mill-gvern tar-Repubblika tal-Irlanda.", "G\u0127aldaqstant, sa\u0127ansitra l-ambaxxata tarRepubblika tal-Irlanda f\u2019Londra tiskora\u0121\u0121ixxi kemm jista\u2019 jkun l-u\u017cu tieg\u0127u.", "B\u0127alma ji\u0121ri b\u2019ismijiet o\u0127ra ta\u2019 pajji\u017ci b\u0127al pere\u017cempju filka\u017c ta\u010b-\u010aekja, fit-traduzzjoni g\u0127andna dejjem", "nu\u017caw l-ekwivalenti tat-terminu mag\u0127\u017cul millawtur tad-dokument biex \u017cgur ma jkun hemm l-ebda di\u017cgwid politiku.", "Il-G\u017cejjer Brittani\u010bi (British Islands) huma mag\u0127mula mill-pajji\u017ci kostitwenti tar-Renju Unit flimkien ma\u2019 Isle of Man, ma\u2019 Guernsey u ma\u2019 Jersey.", "Dawn l-a\u0127\u0127ar \u017cew\u0121 g\u017cejjer mhux dejjem jitqiesu b\u0127ala parti mill-Ar\u010bipelagu Brittaniku i\u017cda iktar b\u0127ala g\u017cejjer lil hinn mixxatt ta\u2019 Franza.", "It-terminu \u201cBritish Islands\u201d huwa stipulat filli\u0121i tar-Renju Unit u mill-1889 \u2019l hawn jirreferi g\u0127ar-Renju Unit, g\u0127al Isle of Man u g\u0127atterritorju awtonomu ta\u010b-Channel Islands (Guernsey u Jersey, inklu\u017c il-\u0121urisdizzjonijiet ta\u2019 Alderney u Sark).", "It-Taqsima 5 tal-Att dwar l-Interpretazzjoni tal-1978 tipprevedi li fi kwalunkwe Att, sakemm ma ji\u0121ix espress mod ie\u0127or espli\u010bitament, it-terminu \u201cBritish Islands\u201d g\u0127andu jinftiehem skont l-Iskeda 1 ta\u2019 dak lAtt, li fih paragrafu spe\u010bifiku li jiddikjara li \u201cBritish Islands\u201d tfisser proprju r-Renju Unit, i\u010b-Channel Islands u Isle of Man.", "So\u0121\u0121ett g\u0127all-paragrafu 4(2) tal-Iskeda 2, dak ilparagrafu spe\u010bifiku tal-Iskeda 1 g\u0127andu kemm jista\u2019 jkun japplika g\u0127all-Atti ppromulgati wara l-1889.", "Barra minn hekk, il-paragrafu 4(2) jistipula li d-definizzjoni ta\u2019 \u201cBritish Islands\u201d, fl-applikazzjoni tag\u0127ha g\u0127all-Atti ppromulgati wara l-istabbiliment tal-Att dwar Stat \u0126ieles Irlandi\u017c (Irish Free State), i\u017cda qabel id-d\u0127ul fis-se\u0127\u0127 ta\u2019 dan l-Att, tinkludi r-Repubblika talIrlanda.", "L-Att dwar Stat \u0126ieles Irlandi\u017c \u0121ie stabbilit fis-6 ta\u2019 Di\u010bembru 1922 filwaqt li lAtt dwar l-Interpretazzjoni tal-1978 da\u0127al fisse\u0127\u0127 fl-1 ta\u2019 Jannar 1979.", "Kif spjegajna fit-Termattwalit\u00e0 ta\u2019 Marzu, irRenju Unit (United Kingdom) huwa mag\u0127mul mhux biss mill-Ingilterra, i\u017cda wkoll mill-", "Irlanda ta\u2019 Fuq, minn Wales u mill-Iskozja.", "Passaport Ingli\u017c ma je\u017cistix imma je\u017cisti wie\u0127ed Brittaniku.", "Gvern Ingli\u017c je\u017cisti g\u0127allIngilterra imma hemm anke gvern Sko\u010b\u010bi\u017c g\u0127all-Iskozja, u dawn flimkien jiffurmaw parti mill-gvern tar-Renju Unit.", "Il-Prim Ministru attwali tar-Renju Unit Boris Johnson inzerta Ingli\u017c g\u0127ax imwieled proprju fl-Ingilterra, i\u017cda fil-kariga tieg\u0127u huwa l-Prim Ministru Brittaniku g\u0127aliex jirrappre\u017centa r-Renju Unit kollu.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, fid-Direttorat \u0120enerali g\u0127at-Traduzzjoni tal-Kummissjoni Ewropea g\u0127andna d-Dipartiment tal-Ingli\u017c li xi kultant jissejja\u0127 id-Dipartiment Ingli\u017c b\u2019referenza g\u0127al-lingwa mhux g\u0127all-pajji\u017c.", "Wie\u0127ed millaspetti tar-Renju Unit li wisq probabbli l-iktar li jwassal g\u0127al tfixkil huwa l-fatt li lasso\u010bjazzjonijiet u l-federazzjonijiet sportivi fir-Renju Unit sikwit huma maqtug\u0127in g\u0127al rashom skont il-pajji\u017ci kostitwenti tar-Renju Unit, g\u0127ajr fil-Log\u0127ob Olimpiku, pere\u017cempju ttim nazzjonali tal-futbol Ingli\u017c / Sko\u010b\u010bi\u017c / ta\u2019 Wales / tal-Irlanda ta\u2019 Fuq.", "Meta jse\u0127\u0127 il-famu\u017c Brexit, jekk tassew ise\u0127\u0127 wara kollox, ir-Renju Unit b\u0127ala nazzjon wie\u0127ed bil-pajji\u017ci kostitwenti kollha tieg\u0127u jo\u0127ro\u0121 mill-Unjoni Ewropea u ma jibqax iktar Stat Membru tal-UE.", "Madankollu, irRepubblika tal-Irlanda tibqa\u2019 Stat Membru talUE g\u0127ax hija pajji\u017c g\u0127alih u mhijiex parti mirRenju Unit g\u0127alkemm hija wa\u0127da mill-G\u017cejjer Brittani\u010bi.", "Min jaf, forsi l-pass li jmiss wara lBrexit jista\u2019 jkun l-indipendenza tal-Iskozja u forsi sa\u0127ansitra tal-Irlanda ta\u2019 Fuq u mbag\u0127ad malajr nidraw nag\u0127mlu distinzjoni bejn iddiversi pajji\u017ci kostitwenti tar-Renju Unit.", "Sadanittant, jaqbel li a\u0127na u nittradu\u010bu jkollna \u010bar f\u2019mo\u0127\u0127na x\u2019inhuma t-termini korretti differenti msemmija f\u2019dan l-artikolett.", "Clyde Triganza Ewropea", "mal-Kummissjoni", "a\u0127barijiet foloz, mi\u017cinformazzjoni u di\u017cinformazzjoni Illum il-\u0121urnata, minn fost id-diversi g\u0127ejun ta\u2019 informazzjoni, id-dinja di\u0121itali u l-midja so\u010bjali huma fost l-iktar popolari.", "Il-\u0121rajjiet kurrenti u l-a\u0127barijiet madwar id-dinja jinkisbu liktar mill-internet.", "Wa\u0127da mill-problemi li qed tfe\u0121\u0121 iktar dan l-a\u0127\u0127ar hija l-u\u017cu \u0127a\u017cin, intenzjonat jew mhux, tal-g\u0127odod di\u0121itali.", "Ta\u2019 sikwit sar ikun hemm proliferazzjoni ta\u2019 a\u0127barijiet foloz (fake news) li jista\u2019 jkollhom impatt devastanti jew sa\u0127ansitra jintu\u017caw b\u0127ala arma.", "Fil-fatt, fl-a\u0127\u0127ar st\u0127arri\u0121 tal-Ewrobarometru, 83 % ta\u2019 dawk li wie\u0121bu qalu li l-a\u0127barijiet foloz huma ta\u2019 periklu g\u0127ad-demokrazija.", "Sabiex issib tarf din il-problema, il-Kummissjoni Ewropea g\u0127adha kemm ipproponiet mi\u017curi biex ikun hemm netwerk indipendenti ta\u2019 verifikaturi tal-fatti u Kodi\u010bi ta\u2019 Prattika dwar id-Di\u017cinformazzjoni fl-UE kollha.", "Barra minn hekk, din is-sena twaqqaf ukoll Grupp ta\u2019 Esperti ta\u2019 Livell G\u0127oli dwar l-A\u0127barijiet Foloz u dDi\u017cinformazzjoni Online.", "Meta wie\u0127ed jg\u0127arbel ftit minn fejn jinbtu dawn l-a\u0127barijiet foloz, isib li hemm \u017cew\u0121 tipi prin\u010bipali ta\u2019 informazzjoni.", "Hemm il-mi\u017cinformazzjoni (misinformation), li ma tkunx intenzjonalment \u0127a\u017cina, g\u0127aliex min ixerridha jemmen li tkun informazzjoni tajba.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, hemm id-di\u017cinformazzjoni (disinformation), li tkun intenzjonalment \u0127a\u017cina, g\u0127aliex min ixerridha jkun jaf li \u0127a\u017cina/falza.", "G\u0127al termini attwali \u017cur is-sit tat-Terminolo\u0121ija.", "It-traduzzjoni ta\u2019 scope: meta \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d?", "l-\u201cKamp ta\u2019 Applikazzjoni\u201d1 ta\u2019 Li\u0121i xi jkun e\u017catt?", "Fejn insibuh f\u2019att le\u0121i\u017clattiv talUnjoni Ewropea?", "Fit-traduzzjonijiet tag\u0127na nistg\u0127u nu\u017caw \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d, \u201cskop\u201d, \u201cportata\u201d, \u201cfirxa\u201d jew \u201cambitu\u201d daqslikieku jfissru l-istess \u0127a\u0121a? traduzzjoni tal-le\u0121i\u017clazzjoni tal-Unjoni Ewropea, it-termini \u201cscope / champ d\u2019application / ambito\u201d nittradu\u010buhom dejjem \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d.2", "B\u2019dan l-artiklu se nipprova nwie\u0121eb dawn ilmistoqsijiet ming\u0127ajr ma niddevja millimportanza tal-u\u017cu tal-fra\u017ci \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d fil-kuntest le\u0121i\u017clattiv tal-UE.", "Hawnhekk qed nirreferi g\u0127all-memo li fl-2014 kienet iddawret mad-Dipartiment tal-Malti talKummissjoni Ewropea fejn wara qbil interistituzzjonali ntlabna mill-kapijiet talistess dipartiment biex f\u2019kuntest legali u fit1", "\u201cscope\u201d bl-Ingli\u017c, \u201cchamp d\u2019application\u201d bil-Fran\u010bi\u017c, \u201cambito\u201d bit-Taljan.", "Governanza soda tiddependi fuq le\u0121i\u017clazzjoni li twassal messa\u0121\u0121 tajjeb, bi kliem xieraq u fra\u017cjolo\u0121ija ekonomika permezz ta\u2019 lingwa\u0121\u0121 \u010bar, sempli\u010bi u a\u010b\u010bessibbli kemm jista\u2019 jkun.", "Nimma\u0121ina pittur jiske\u010b\u010bja t-tpin\u0121ija tieg\u0127u fuq tila vojta: l-ewwel jibda mill-outline biex jag\u0127ti l-forma lill-opra tal-arti tieg\u0127u u wara jkompli jimla l-bqija bil-mod il-mod sakemm fl-a\u0127\u0127ar jikseb ir-ri\u017cultat mixtieq.", "L-istess jag\u0127mel l-abbozzatur ta\u2019 li\u0121i: fil-qu\u010b\u010bata ta\u2019 kull abbozz u fi ftit kliem (paragrafu jew tnejn) dejjem se jni\u017c\u017cel l-applikabbilt\u00e0 tal-li\u0121i inkwistjoni u wara jkompli jesprimi ru\u0127u u jespandi fuq is-su\u0121\u0121ett b\u2019tali mod li lintenzjonijiet tal-le\u0121i\u017claturi fl-abbozz ikunu riflessi b\u2019mod pre\u010bi\u017c kemm jista\u2019 jkun biex jinkiseb l-effett mixtieq.", "Il-kamp ta\u2019 applikazzjoni jispjegalna, fost o\u0127rajn, liema su\u0121\u0121ett se tittratta l-li\u0121i, l-iskop 2", "tal-le\u0121i\u017clazzjoni, l-ambitu jew il-firxa tag\u0127ha, lil min se tolqot, jekk hux se jkollha portata transkonfinali jew le, l-objettivi li jr idu jintla\u0127qu (u kultant anki dak li mhux se jkun kopert bil-li\u0121i inkwistjoni).", "Pere\u017cempju, jekk in\u0127arsu lejn id-Direttiva (UE) 2016/2102 talParlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta\u2019 Ottubru 2016 dwar l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tas-siti elettroni\u010bi u tal-applikazzjonijiet mobbli talkorpi tas-settur pubbliku, naraw li l-Artikolu 1(3) tag\u0127ha jelenka liema huma l-ka\u017cijiet fejn din id-Direttiva ma tapplikax.", "Ji\u0121ifieri lelementi kollha li g\u0127adni kif semmejt mhux ne\u010bessarjament ikunu dejjem kollha pre\u017centi, u dak li jkun jista\u2019 jsib xi w\u0127ud minnhom biss.", "Jista\u2019 jkun ukoll li l-kamp ta\u2019 applikazzjoni jkun maqsum f\u2019dak materjali u f\u2019dak territorjali.", "Ng\u0127idu a\u0127na, fl-Artikolu 2 u lArtikolu 3 tieg\u0127u, ir-Regolament (UE) 2016/679 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-27 ta\u2019 April 2016 dwar il-protezzjoni talpersuni fi\u017ci\u010bi fir-rigward tal-ippro\u010bessar ta\u2019 data personali u dwar il-moviment liberu ta\u2019 tali data, u li j\u0127assar id-Direttiva 95/46/KE \u0336 jew l-hekk mag\u0127ruf GDPR \u0336 jirreferi g\u0127allkamp ta\u2019 applikazzjoni materjali u g\u0127all-kamp ta\u2019 applikazzjoni territorjali rispettivament.", "Fir-rigward tal-kamp ta\u2019 applikazzjoni materjali, il-GDPR japplika g\u0127al kwalunkwe ppro\u010bessar ta\u2019 data li jista\u2019 jidentifika persuna, b\u0127alma huma l-kunjom, l-isem, l-email, lindirizz IP, il-kulur tax-xag\u0127ar, il-grupp taddemm, il-pi\u017c jew l-et\u00e0 u l-awtomatizzazzjoni ta\u2019 din id-data u l-ippro\u010bessar tag\u0127ha b\u2019mezzi g\u0127ajr dawk awtomatizzati.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, fir-rigward tal-kamp ta\u2019", "applikazzjoni", "territorjali l-GDPR tapplika kullimkien g\u0127allkumpaniji li jippro\u010bessaw id-data ta\u010b-\u010bittadini", "Ewropej.", "Anke jekk is-sit ma jkunx wie\u0127ed Ewropew, malli jbig\u0127 prodott li\u010b-\u010bittadini Ewropej, dan jaqa\u2019 fil-kamp ta\u2019 applikazzjoni tal-GDPR.3 Jekk imbag\u0127ad in\u0127arsu lejn l-Artikolu 51 talKarta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea, l-iskop tieg\u0127u huwa li jiddetermina listess kamp ta\u2019 applikazzjoni tal-Karta.", "Huwa inti\u017c sabiex jistabbilixxi b\u2019mod \u010bar li l-Karta tapplika primarjament g\u0127all-istituzzjonijiet u lkorpi tal-Unjoni, b\u2019konformit\u00e0 mal-prin\u010bipju tas-sussidjarjet\u00e0.", "Din id-dispo\u017cizzjoni \u0121iet abbozzata fid-dawl tal-Artikolu 6(2) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, li jobbliga lill-Unjoni tirrispetta d-drittijiet fundamentali, u skont ilmandat mog\u0127ti mill-Kunsill Ewropew ta\u2019 Cologne.", "Fi ftit kliem nistg\u0127u ng\u0127idu li l-\u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d huwa sempli\u010bement dak ilparagrafu fil-li\u0121i li jispjegalna fid-dettall i\u017cda b\u2019mod mill-iktar ekonomiku r-raison d\u2019\u00eatre ta\u2019 kwalunkwe li\u0121i.", "It-traduzzjonijiet bil-Malti Fid-dawl tal-ispjegazzjoni li g\u0127adni kif tajt, wie\u0127ed jistaqsi: nistg\u0127u niddedu\u010bu li l-\u201cKamp ta\u2019 Applikazzjoni\u201d huwa z-zokk li minnu jistg\u0127u jo\u0127or\u0121u l-frieg\u0127i \u201cportata\u201d, \u201cambitu\u201d, \u201cskop\u201d u \u201cfirxa\u201d, jew huma kollha kun\u010betti separati b\u2019tifsiriet differenti?", "Fit-traduzzjonijiet tag\u0127na lkoll niltaqg\u0127u mag\u0127hom dawn ittermini: inzertaw g\u0127andhom tifsira simili g\u0127alla\u0127\u0127ar i\u017cda ma jfissrux e\u017catt b\u0127al \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d fis-sens legali.", "Jista\u2019 jkun li ddiffikult\u00e0 fl-u\u017cu tag\u0127hom tin\u0127oloq proprju min\u0127abba dawn is-sottilezzi fit-tifsir?", "Wisq nissuspetta li ta\u2019 sikwit ni\u0121u bejn \u0127altejn meta u 3", "\u201c... id-di\u017cgwid jinqala\u2019 l-iktar meta nittradu\u010bu mill-Ingli\u017c, li b\u2019mod frekwenti ju\u017ca \u201cscope\u201d biex jispjega diversi kun\u010betti f\u2019kuntesti differenti, filwaqt li l-Fran\u010bi\u017c, fil-kuntest tal-li\u0121i, ma jistax ikun \u010bar aktar milli hu meta jitkellem dwar ix-\u2018champ d\u2019application\u2019 u f\u2019kuntesti o\u0127ra mbag\u0127ad idur g\u0127al kliem b\u0127al \u2018port\u00e9e\u2019 u \u2018\u00e9tendue\u2019 ...\u201d f\u2019liema sitwazzjonijiet g\u0127andna nu\u017cawhom, g\u0127ax id-di\u017cgwid jinqala\u2019 l-iktar meta nittradu\u010bu mill-Ingli\u017c, li b\u2019mod frekwenti ju\u017ca \u201cscope\u201d biex jispjega diversi kun\u010betti f\u2019kuntesti differenti, filwaqt li l-Fran\u010bi\u017c, fil-kuntest talli\u0121i, ma jistax ikun \u010bar aktar milli hu meta jitkellem dwar ix-\u201cchamp d\u2019application\u201d u f\u2019kuntesti o\u0127ra mbag\u0127ad idur g\u0127al kliem b\u0127al \u201cport\u00e9e\u201d u \u201c\u00e9tendue\u201d, fost o\u0127rajn.", "Fil-fatt meta ndagajt ftit mal-avukati s\u0127abi lo\u0127ra, kif ukoll wara tiftix intensiv f\u2019diversi dizzjunarji, jo\u0127ro\u0121 \u010bar li fil-kuntest legali laktar g\u0127a\u017cla idonea hija \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d mentri t-termini l-o\u0127ra \u201cambitu\u201d, \u201cskop\u201d u \u201cportata\u201d jew \u201cfirxa\u201d huma adattati aktar g\u0127al sitwazzjonijiet u kuntesti \u0121enerali.", "Il-kollega Alan Xuereb, pere\u017cempju, fissirli kif il-Qorti tal-\u0120ustizzja \u201cportata\u201d tintu\u017ca b\u0127ala traduzzjoni tal-kelma \u201cport\u00e9e\u201d jew \u201cscope\u201d u simili g\u0127al \u201cfirxa\u201d.", "Kollega o\u0127ra, Glorienne Portelli, din id-darba mill-Kunsill, spjegatli li g\u0127al \u201cscope\u201d huma jag\u0127mlu distinzjoni bejn \u201cambitu\u201d u \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d u qatt ma ju\u017caw \u201cportata\u201d jew \u201cfirxa\u201d b\u0127ala t-traduzzjoni ta\u2019 \u201cscope\u201d.", "\u0126arsa lejn l-IATE turi li g\u0127at-terminu bil-Malti \u201cportata\u201d, fil-kuntest \u0121uridiku, ting\u0127ata ttraduzzjoni ta\u2019 \u201clegal significance\u201d (entrata Nru 1229589), filwaqt li g\u0127al \u201cfirxa\u201d l-entrati li hemm fl-IATE huma kollha ta\u2019 natura teknika", "Colette Bugeja, kollega avukat o\u0127ra u li ta\u0127dem il-Kummissjoni, qaltli li hi laktar li tu\u017ca huma \u201cambitu\u201d u \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d li tarahom kwa\u017ci jfissru l-istess i\u017cda \u201cportata\u201d u \u201cfirxa\u201d ftit li xejn tu\u017cahom fissu\u0121\u0121etti li tittradu\u010bi.", "Kitbitli li \u201cambitu\u201d tu\u017caha spe\u010bjalment meta s-sens ikun \u201cfil-kuntest ta\u2019\u201d.", "Traduttri\u010bi fl-unit\u00e0 tieg\u0127i, li g\u0127al kuntrarju talkollegi li semmejt mhix \u0121ejja minn sfond akkademiku legali, innutat li g\u0127alkemm waqt ir-revi\u017cjonijiet li tag\u0127mel \u0127afna drabi l-kuntest jag\u0127milhielha fa\u010bli tinduna meta t-terminu \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d jkun intu\u017ca \u0127a\u017cin, \u201cilkuntest mhux dejjem ikun bi\u017c\u017cejjed\u201d.", "Bejn ambitu u ie\u0127or Nixtieq nag\u0127ti xi ftit e\u017cempji konkreti fejn ittraduzzjoni tal-kelma \u201cscope\u201d (jew \u201cambito\u201d jekk mit-Taljan) b\u0127ala \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d tkun \u017cbaljata.", "Fid-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina, li mhuwiex dizzjunarju ta\u2019 termini legali, insibu dimensjoni differenti g\u0127all-kelma \u201cambitu\u201d g\u0127ax bl-Ingli\u017c jag\u0127ti \u201ccompetence\u201d, fis-sens ta\u2019 kapa\u010bitajiet/g\u0127arfien ta\u2019 dak li jkun.", "B\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, meta wie\u0127ed ma j\u0127ossux komdu jitkellem dwar su\u0121\u0121ett g\u0127ax ma jkollux bi\u017c\u017cejjed g\u0127arfien jew ma jkollux mandat biex", "Bla dubju, f\u2019dan il-kuntest ma niktbux \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d.", "Dan ikompli jsa\u0127\u0127u dak li \u0121eneralment insibu fit-te\u017cawri g\u0127all-kelma \u201cambitu\u201d \u2013 \u0127ila, kapa\u010bit\u00e0, kompetenza, abbilt\u00e0, kwalifikazzjoni, sfera, qasam, kuntest.", "Huwa minnu wkoll li diversi drabi l-kelma \u201cscope\u201d nu\u017cawha biex infissru l-limiti ta\u2019 xi \u0127a\u0121a (jew in-nuqqas tag\u0127hom).", "L-Oxford English Dictionary g\u0127al \u201cscope\u201d jag\u0127ti \u201c1.", "Ka\u017c ie\u0127or fejn ma nkunux qed nirreferu g\u0127allkamp ta\u2019 applikazzjoni fil-kuntest legali jkun jekk qed nirreferu g\u0127al-libert\u00e0 ta\u2019 dak li jkun li jie\u0127u xi tip ta\u2019 azzjoni jew il-possibbiltajiet li jag\u0127mel g\u0127a\u017cla minn o\u0127ra, jew pere\u017cempju meta wie\u0127ed ma tantx ikollu fejn jimra\u0127: \u201cthere is ample scope for improvement\u201d.", "Anki hawn, naturalment, l-Ingli\u017c mhuwiex ju\u017ca \u201cscope\u201d biex ifisser \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d u rridu ni\u010b\u010bekkjaw it-traduzzjoni anki meta titfa\u010b\u010ba mill-memorja ta\u2019 dokumenti tal-passat.", "Ikun tajjeb li f\u2019kuntesti b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, rapport tal-awditu jew rapport tal-ba\u0121it, meta nkunu qed nirreferu g\u0127all-kontenut jew g\u0127all-g\u0127an tar-rapport, naraw jekk it-termini \u201cambitu\u201d jew", "\u201cskop\u201d humiex aktar adattati minn \u201ckamp ta\u2019", "applikazzjoni\u201d.", "Innota l-u\u017cu tal-kelma \u201cscope\u201d", "f\u2019din is-sentenza: \u201cThe Commission considers", "Il-lingwa: metafora?", "Jekk ner\u0121a\u2019 ndur g\u0127all-metafora tal-pittur u ttila li semmejt fil-bidu nett \u2013 inkun qed nonqos jekk inkompli nikteb ming\u0127ajr ma nirreferi g\u0127al aspett filosofiku li qasam mieg\u0127i l-kollega mill-Qorti tal-\u0120ustizzja: \u201cNixtieq ng\u0127idlek li hemm xi forma ta\u2019 distinzjoni kun\u010bettwali bejn dawn lespressjonijiet, imma wisq na\u0127seb li l-u\u017cu ta\u2019 dawn it-termini (differenti u simili fl-istess \u0127in) huwa wie\u0127ed ta\u2019 preferenza semantika.", "Huwa u\u017cu metaforiku ta\u2019 termini li jiddeskrivu distanza fl-ispazju tridimensjonali tag\u0127na f\u2019ambitu kun\u010bettwali: \u2018kamp\u2019, \u2018portata\u2019, \u2018ambitu\u2019, \u2018firxa\u2019 kollha huma metodi ta\u2019 kif nindikaw xi forma ta\u2019 superfi\u010bi fi\u017cika fir-realt\u00e0.", "U l-u\u017cu metaforiku tag\u0127hom jo\u0127loq imma\u0121ini f\u2019mo\u0127\u0127na ta\u2019 \u2018distanza kun\u010bettwali\u2019 li per\u00f2 hi metaforika mhux reali.", "M\u2019hemm l-ebda distanza fil-kamp ta\u2019 applikazzjoni ta\u2019 li\u0121i.", "M\u2019hemm l-ebda tridimensjonalit\u00e0 fl-\u2018ambitu\u2019 legali.", "Il-portata ta\u2019 pallottola \u0127ier\u0121a minn karabina jew dik tal-emissjonijiet tar-radju, jew tal-gravit\u00e0 ta\u2019 pjaneta, wie\u0127ed jifhimha, g\u0127ax fi\u017cika, per\u00f2 l-\u2018portata ta\u2019 regolament fil-pajji\u017ci tal-Unjoni\u2019 hija metafora.", "G\u0127alkemm hemm ukoll element ta\u2019 fi\u017ci\u010bit\u00e0 min\u0127abba li qed nitkellmu fuq territorju, i\u017cda ma hemm l-ebda radjazzjoni jew avveniment fi\u017ciku li qed jemana minn sors fi\u017ciku fuq il-pajji\u017ci tal-Unjoni.", "Hemm biss \u2018ordni\u2019 kun\u010bettwali mog\u0127ti lill-pajji\u017ci li ja\u010b\u010bettaw l-awtorit\u00e0 ta\u2019 dak is-sors.\u201d", "Naqbel mal-idea ta\u2019 Alan Xuereb li lkun\u010bett huwa pjuttost fittizju u vi\u017cwali aktar milli wie\u0127ed tan\u0121ibbli jew fi\u017ciku.", "E\u017cempji mit-traduzzjoni Nixtieq nikkonkludi billi nag\u0127ti xi ftit e\u017cempji me\u0127udin mill-Euramis fejn jidhirli li \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d ntu\u017cat b\u2019mod skorrett u o\u0127rajn fejn g\u0127al \u201cscope\u201d it-traduttur qag\u0127ad attent li ma jag\u0127\u017cilx awtomatikament il-fra\u017ci \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d.", "Idealment g\u0127andna nkunu kreattivi biex nirriflettu dak li hemm fl-ori\u0121inal.", "Intenni li a\u0127na u nittradu\u010bu att le\u0121i\u017clattiv, fl-artikolu li jiddeskrivi x\u2019se tittratta e\u017catt il-li\u0121i inkwistjoni, dejjem g\u0127andna nu\u017caw il-fra\u017ci \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d b\u0127alma \u0121ie kkomunikat lit-tradutturi formalment.", "MT: Illum il-Kummissjoni dde\u010bidiet li tressaq lir-Renju Unit quddiem il-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE talli estenda lambitu ta\u2019 mi\u017cura tal-VAT li tippermetti li jkun hemm derogi tal-VAT g\u0127al \u010berti swieq tal-prodotti ba\u017ci\u010bi.", "MT: l-g\u0127an, l-ambitu u n-natura tax-xog\u0127lijiet \u0121eolo\u0121i\u010bi, inklu\u017ci l-operazzjonijiet \u0121eolo\u0121i\u010bi jew l-operazzjonijiet ta\u2019 estrazzjoni u informazzjoni dwar ix-xog\u0127lijiet li g\u0127andhom jitwettqu biex jinkiseb l-g\u0127an intenzjonat u t-teknolo\u0121iji li g\u0127andhom jintu\u017caw;", "Fl-e\u017cempji t\u2019hawn fuq jidher li t-traduttur qies is-sens ta\u2019 dak li jrid iwassal lill-qarrej.", "MT: Bar r a minn hekk, l-EDPB g\u0127andu xi t\u0127assib addizzjonali fir-rigward tal-verifiki me\u0127tie\u0121a g\u0127allkonformit\u00e0 mar-rekwi\u017citi ta\u2019 trasferiment ulterjuri, malkamp ta\u2019 applikazzjoni tat-tifsira ta\u2019 Data tal-HR u l-pro\u010bess ta\u2019 \u010bertifikazzjoni mill-\u0121did, kif ukoll ma\u2019 lista ta\u2019 kwistjonijiet pendenti li tqajmu wara l-ewwel rie\u017cami", "MT: B\u0127ala tali, il-linji gwida jesploraw ir-ra\u0121unament g\u0127a\u010b-\u010bertifikazzjoni b\u0127ala g\u0127odda ta\u2019 responsabbilt\u00e0, jipprovdu spjega g\u0127all-kun\u010betti ewlenin taddispo\u017cizzjonijiet ta\u2019 \u010bertifikazzjoni fl-Artikolu 42 u lArtikolu 43, jispjegaw il-kamp ta\u2019 applikazzjoni ta\u2019 dak li jista\u2019 ji\u0121i \u010bertifikat u jispjegaw l-g\u0127an ta\u010b-\u010bertifikazzjoni.", "Jien jidhirli li hawn fuq \u201ckamp ta\u2019 applikazzjoni\u201d ntu\u017cat \u0127a\u017cin.", "MT: Kamp ta\u2019 applikazzjoni g\u0127al azzjoni ta\u2019 infurzar ulterjuri", "Hawnhekk ukoll \u2013 kieku jien kont nittradu\u010bi \u2013 \u201clok g\u0127al azzjoni ta\u2019 infurzar ulterjuri\u201d.", "L-a\u0127\u0127ar e\u017cempju nqisu li qed irendi sew is-sens tal-ori\u0121inal.", "Louiselle Saunier-Borg hija traduttri\u010bi mal-Kummissjoni Ewropea", "MILL-G\u0126ATBA \u2019L BARRA Aspetti o\u0127ra", "L-u\u017cu \u201c\u0127a\u017cin\u201d ta\u2019 kliem u espressjonijiet bl-Ingli\u017c fittesti tal-UE Marija Agius", "o\u0121\u0121i flimkien mijiet ta\u02bc impjegati tal-UE \u0121ejjin minn 28 pajji\u017c, bl-Ingli\u017c b\u0127ala lewwel, it-tieni, it-tielet jew ir-raba\u02bc lingwa tag\u0127hom.", "Dawn iridu jitkellmu, jiktbu u jippubblikaw eluf ta\u02bc pa\u0121ni bl-Ingli\u017c.", "X\u02bcji\u0121ri?", "Tul is-snin, l-Ingli\u017c fl-Istituzzjonijiet tal-UE qabad triq li kultant tbieg\u0127du mill-Ingli\u017c standard.", "Kemm nistg\u0127u ng\u0127idulu Ingli\u017c, lIngli\u017c tal-UE?", "Fih kliem u espressjonijiet li flIngli\u017c ma je\u017cistux, tant li l-kelliem nattiv talIngli\u017c ma jifhimhomx.", "Fit-tabella iktar \u02bcil quddiem nuri kif il-kelma agenda tintu\u017ca biex tfisser dak li l-Ingli\u017ci jirreferu g\u0127alih b\u0127ala diary.", "Insibu wkoll kliem li t-tifsira tieg\u0127u tittie\u0127ed minn xi lingwa o\u0127ra, b\u0127all-Fran\u010bi\u017c, lingwa o\u0127ra importanti ferm g\u0127allpubblikazzjoni tad-dokumenti tal-UE.", "G\u0127alissa se nsemmi biss il-ka\u017c ta\u2019 delay biex infissru \u2018skadenza\u2019, min\u0127abba l-interferenza tat-tifsira ta\u2019 d\u00e9lai mill-Fran\u010bi\u017c.", "Naraw e\u017cempji o\u0127ra iktar tard.", "Problema din, li t-tifsira ta\u02bc dan il-kliem jaf lanqas biss issibha f\u02bcdizzjunarju tal-Ingli\u017c!", "U min qed jaqra se jifhem, jew se jifhem \u0127a\u017cin?", "U t-traduzzjoni kif se ssir allura?", "Dawn iddevjazzjonijiet, dawn l-invenzjonijiet ta\u2019 kliem u vokabularji \u0121odda, ristretti g\u0127all-kuntest Ewropew ing\u0127ataw ismijiet differenti.", "Dan il-", "lingwa\u0121\u0121 hemm min isejja\u0127lu Eurospeak,i o\u0127rajn isej\u0127ulu Eurenglishii.", "I\u017cda g\u0127all-finijiet tal-o\u0121\u0121ettivit\u00e0, u anki g\u0127ax \u0127afna minn dawn illaqmijiet jorbtu mag\u0127hom tog\u0127ma \u010binika u satirika, nippreferi nitkellem dwaru dan ilfenomenu, iktar milli ntih isem.", "Fl-2016, Jeremy Gardner, lingwista u traduttur mal-Qorti tal-Awdituri, ippubblika a\u0121\u0121ornament tad-dokument tieg\u0127u intitolat \u201cMisused English words and expressions in EU publications\u201d,iii wara l-ewwel edizzjoni ppubblikata fl-2013.", "Jitkellem dwar it-tipi differenti ta\u02bc \u201cdevjazzjonijiet\u201d mill-Ingli\u017c standard u jag\u0127ti lista ta\u02bc madwar 100 kelma jew espressjoni.", "G\u0127al kull wa\u0127da minnhom, Gardner jispjega xi tfisser meta tintu\u017ca filEurospeak u jikkuntrasta t-tifsira tag\u0127ha malIngli\u017c nattiv, jag\u0127ti e\u017cempju fil-prattika minn dokumenti tal-UE, u jissu\u0121\u0121erixxi kif tista\u2019 tintu\u017ca kelma jew espressjoni o\u0127ra li jifhimha anki min mhux familjari mal-jargon tal-UE.", "F\u2019din it-tabella nag\u0127ti titwila lejn xi e\u017cempji mil-lista li nsibu fl-artiklu ta\u02bc Gardner: Kelma/espressjoni", "Tifsira skont il-Eurospeak", "E\u017cempju fil-prattika", "Jidher li hawn, il-kelma action, l-awtur qed ju\u017caha meta ma jkunx \u010bert x\u02bcverb ju\u017ca man-nom.", "Gardner tal-idea li l-awtur ikun spe\u010bifiku kemm jista\u02bc jkun, u minflok action, ju\u017ca scheme, project, jew measure, skont ilkuntest.", "Fl-Ingli\u017c tal-UE, qieg\u0127da tintu\u017ca fis-sens ta\u02bc fi qbil/ konkordanza ma\u02bc xi kun\u010bett.", "Fil-kuntest tal-UE, qed tintu\u017ca \u0127afna biex tirreferi g\u0127al establish, set out, lay down jew illustrate.", "Kelma li tintu\u017ca \u0127afna bejn limpjegati tal-UE, spe\u010bjalment fitta\u0127dit u bl-email.", "Sal-2004, il-Fran\u010bi\u017c kien illingwa li tintu\u017ca l-iktar bejn limpjegati tal-UE.", "Dan huwa e\u017cempju \u010bar tal-interferenza ta\u02bc", "Dan hu e\u017cempju ie\u0127or talinfluwenza tal-kelliema Fran\u010bi\u017ci fuq l-Ingli\u017c li ju\u017caw fl-UE.", "Dan hu ka\u017c klassiku ta\u2019 false friend: \u201cd\u00e9lai\u201d bil-Fran\u010bi\u017c tfisser skadenza, il-\u0127in li jing\u0127ata biex issir xi \u0127a\u0121a, u mhux dewmien.v Gardner jissu\u0121\u0121erixxi li lkittieba ju\u017caw time limit, deadline, time allowed.", "Hawnhekk ukoll g\u0127andna e\u017cempju ta\u2019 false friend mal-Fran\u010bi\u017c: \u00e9ventuel tintu\u017ca biex tiddenota xi \u0127a\u0121a li x\u02bcaktarx se ti\u0121ri (probabbilt\u00e0), u allura turi iktar minn possibbilt\u00e0 li ti\u0121ri.", "Jissu\u0121\u0121erixxi wkoll ir-riformulazzjoni tassentenzi, b\u02bctali mod li ji\u0121i evitat lu\u017cu \u017cbaljat ta\u02bc din il-kelma.", "L-awtur seta\u2019 wkoll ju\u017ca any minflok irriformula s-sentenza s\u0127i\u0127a, u l-idea tal-possibbilt\u00e0 kienet tasal xorta wa\u0127da.", "Gardner jipproponi l-u\u017cu ta\u2019 draft, draw up, produce, prepare, termini spe\u010bifi\u010bi g\u0127all-kuntesti differenti, minflok terminu \u0121eneriku.", "Ka\u017c ie\u0127or ta\u02bc false friend malFran\u010bi\u017c, fejn jury normalment tintu\u017ca wkoll fil-kuntest tarrekluta\u0121\u0121.", "Gardner jissu\u0121\u0121erixxi selection board, selection panel.", "Trip is countable, travel is not\u201d, sakemm mhux se nid\u0127lu fid-dinja ta\u02bc Gulliver.", "Hawnhekk g\u0127andna l-istess mekkani\u017cmu tal-ka\u017c ta\u02bc action, fejn nom li jirreferi g\u0127al azzjoni \u0121enerika, jintu\u017ca biex jiddenota azzjoni wa\u0127da spe\u010bifika.", "Hawnhekk l-awtur ifakkarna li travel huwa nom \u0121eneriku (vja\u0121\u0121ar), u trip jew journey tintu\u017ca g\u0127al vja\u0121\u0121 wie\u0127ed.", "L-interferenzi mill-Fran\u010bi\u017c fuq l-Ingli\u017c u\u017cat flistituzzjonijiet Ewropej qed ikollhom impatt kbir fuq l-Ingli\u017c li jintu\u017ca fl-abbozzar taddokumenti ori\u0121inali.", "Huwa fa\u010bli li t-traduzzjoni ti\u0121i influwenzata minn dan l-idjolett li jin\u0127oloq fl-ambjent ristrett tal-UE.", "U fil-Malti?", "Din ir-realt\u00e0 ta\u02bc kliem li jibdel xi ftit it-tifsira ori\u0121inali tieg\u0127u te\u017cisti wkoll fil-Malti.", "Innutajt diversi ka\u017cijiet fejn \u010bertu kliem jassumi tifsira differenti, kemm bil-miktub u anki bil-fomm.", "Pere\u017cempju, ta\u02bc sikwit nisma\u02bc l-avverbju attwalment - li jfisser fil-pre\u017cent jew b\u0127alissa jintu\u017ca invarjabbilment minflok fil-verit\u00e0, b\u0127al f\u02bcdin is-sentenza.", "\u201cAttwalment, il-Kummissjoni na\u0127seb li tista\u02bc tag\u0127mel aktar biex twassal ilmessa\u0121\u0121 tag\u0127ha li\u010b-\u010bittadini Ewropej.\u201d", "Na\u0127seb li din id-drawwa hija influwenzata mill-fra\u017ci tawtolo\u0121ika tal-Ingli\u017c in actual factvi u nistg\u0127u nqisuha wkoll b\u0127ala ka\u017c ta\u02bc false friend malavverbju actually mill-Ingli\u017c.", "B\u0127alma ji\u0121ri fl-Ingli\u017c, il-verb ifformula jintu\u017ca anki f\u02bckuntesti fejn fassal/stabbilixxa/\u0127oloq/ ipprepara jindikaw azzjoni iktar pre\u010bi\u017ca.", "\u201cBarra minn hekk, il-Kunsill ta bidu g\u0127al pro\u010beduri [...] u fformula rakkomandazzjonijiet dwar il-mi\u017curi li g\u0127andhom jittie\u0127du [...].\u201dvii Dawn id-devjazzjonijiet mill-pubblikazzjonijiet tal-UE narawhom anki f\u02bcpubblikazzjonijiet nazzjonali.", "Il-kwotazzjoni li \u0121ejja me\u0127uda minn dokument uffi\u010bjali tal-gvern, ippubblikat fl-2010 bil-g\u0127an li jfassal abbozz g\u0127al Politika Kulturali Nazzjonali: \u201cIl-Ministeru tal-Edukazzjoni, Kultura, \u017bg\u0127a\u017cag\u0127 u Sport ifformula l-Politika Kulturali Nazzjonali 2010 u identifika l-kwistjonijiet ta\u02bc", "politika li g\u0127andhom iservu ta\u02bc linji gwida g\u0127as-settur kulturali.\u201dviii Is-sentenza li jmiss dehret f\u02bcRapport talMinisteru tas-Sa\u0127\u0127a u l-Ener\u0121ija ppubblikat fl2015: \u201cFl-2015, id-Direttorat ifformula wkoll linji gwida g\u0127al spezzjonijiet f\u2019teatri taloperazzjonijiet, u linji gwida biex ji\u0121u evitati infezzjonijiet waqt pro\u010bessi ta\u2019 tatwa\u0121\u0121.\u201dix Fl-e\u017cempji kollha, il-verbi fassal, stabbilixxa, \u0127are\u0121 bi, kienu jkunu kollha adattati filkuntest.", "Konklu\u017cjoni G\u0127alfejn saret ir-ri\u010berka ta\u2019 Gardner?", "Filwaqt li jafferma li l-Ingli\u017c huwa fost l-aktar lingwi mitkellma fid-dinja, li l-Ingli\u017c huwa lingwa uffi\u010bjali fi 88 pajji\u017c, u li allura konxju talforom diver\u0121enti tieg\u0127u, Gardner jinsisti li lpubblikazzjonijiet Ewropej bl-Ingli\u017c iridu jinftiehmu mill-udjenza li taqrahom, fil-parti lkbira Ingli\u017ca u Irlandi\u017ca (almenu g\u0127alissa!).", "Allura je\u0127tie\u0121 li dawn isegwu gwida li tirrifletti l-u\u017cu tal-Ingli\u017c fir-Renju Unit u fl-Irlanda.", "L-istorja ri\u010benti wrietna u kuljum turina li parti kbira ta\u010b-\u010bittadini Ewropej huma maqtug\u0127in mill-Unjoni Ewropea u ftit huma infurmati dwar ir-rwol fundamentali li din g\u0127andha fil\u0127ajja tag\u0127na ta\u02bc kuljum.", "Ta\u2019 min wie\u0127ed jg\u0127id li meta l-Irlanda rrifjutat it-Trattat ta\u2019 Lisbona fl-ewwel referendum tal-2008, in-nuqqas ta\u2019 \u010barezza tat-trattat stess kien fost ir-ra\u0121unijiet imni\u017c\u017cla.x Iktar qrib tag\u0127na, wa\u0127da mill-iktar mistoqsijiet li l-Ingli\u017ci staqsew wara l-vot talBrexit kienet \u201cX\u2019inhi l-UE?\u201d.xi Huwa propju min\u0127abba din il-\u0127tie\u0121a g\u0127al komunikazzjoni effettiva li d-dokumenti tal-UE jridu jkunu \u010bari, diretti u jinftiehmu minn dawk li se jaqrawhom.", "Minbarra l-obbligazzjonijiet legali, kulturali u so\u010bjali li wasslu lil Gardner jippubblika dan irrapport, ta\u02bc min i\u017cid li iktar ma nkunu \u0121eneri\u010bi fl-g\u0127a\u017cla tal-vokabularju tag\u0127na, iktar niftaqru f\u2019dik li hi espressivit\u00e0.", "Huwa \u010bar li l-intenzjoni tal-awtur ta\u02bc din ilpubblikazzjoni, u tieg\u0127i wkoll, mhijiex li jippreskrivi l-lingwa, jew li jiddetta xi triq g\u0127andha tie\u0127u fil-kuntest tal-UE, i\u017cda li sempli\u010biment jurina x\u02bcqieg\u0127ed ji\u0121ri.", "Madankollu, tul ir-rapport donni nisimg\u0127u jistaqsi din il-mistoqsija: jekk hemm i\u010b-\u010bans li n\u017commu g\u0127axar espressjonijiet \u0127ajjin, g\u0127alfejn g\u0127andna nirridu\u010buhom g\u0127al tnejn jew tlieta? i", "F\u2019dan l-artiklu interessanti naraw kif Gardner stess, traduttur, lingwista, u eks lettur huwa", "wkoll \u2018vittma\u2019 ta\u2019 dan il-fenomenu li tant huwa konxju u li tant jikteb dwaru. iii http://termcoord.eu/2017/01/misused-english-wordsand-expressions-in-eu-publications/ iv Dan l-e\u017cempju mhux me\u0127ud mid-dokumenti tal-UE. v http://www.larousse.fr/dictionnaires/francais/d%C3% A9lai/23021?q=delai#22905 vi https://en.oxforddictionaries.com/definition/ in_actual_fact vii europa.eu/rapid/press-release_PRES-10-200_mt.pdf viii https://maltaculturalpolicy.wordpress.com/ ix Ministry for Energy and Health \u2013 Consolidated Annual Report 2015.pdf x https://www.brusselsjournal.com/node/3340 Soeren Kern, jirreferi g\u0127al din il-Kostituzzjoni b\u0127ala \u201cvirtually unreadable treaty\u201d.", "Mat-tieni referendum, it-Trattat \u0121ie a\u010b\u010bettat u ratifikat fl-2009. xi https://www.washingtonpost.com/news/the-switch/ wp/2016/06/24/the-british-are-frantically-googling-whatthe-eu-is-hours-after-voting-to-leave-it/? utm_term=.fc75fb4b9f0b Dan l-artiklu tal-Washington Post jitfa\u2019 dawl fuq it-tendenzi tar-ri\u010berki Google qabel, waqt u wara l-kampanja u l-vot g\u0127all-Brexit.", "Marija Agius hija traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Su\u0121\u0121eriment mill-Kampanja g\u0127al Kitba \u010aara (l-Unit\u00e0 tal-Editjar tad-D\u0120T)", "A\u0126SEB FIL-QARREJ Jekk in\u017commu f\u2019mo\u0127\u0127na lil min ikun se jaqra kitbietna, il-messa\u0121\u0121 tag\u0127na jkun iktar \u010bar u effettiv.", "Kun af sew g\u0127al min qed tikteb u a\u0127seb dwar il-livell ta\u2019 g\u0127arfien tal-qarrej tieg\u0127ek.", "Id-dokument tieg\u0127ek qed tiktbu g\u0127allesperti?", "Familjari mad-diskors tal-UE?", "Jew qed tikteb g\u0127all-pubbliku \u0121enerali, li aktarx mhu familjari xejn mad-diskors tal-UE jew mal-kliem spe\u010bjalizzat dwar is-su\u0121\u0121ett?", "META TKUN QED TITTRADU\u010aI G\u0126ALL-PUBBLIKU \u0120ENERALI: Tiktibx hekk: L-Istati Membri je\u0127tie\u0121 li jintrodu\u010bu inizjattivi li jnaqqsu l-kosti sabiex jixprunaw l-integrazzjoni sostenibbli tal-persuni \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u bla impjieg fis-suq tax-xog\u0127ol.", "Ikteb hekk minflok: Kull pajji\u017c tal-UE jrid jie\u0127u serje ta\u2019 mi\u017curi biex ji\u017cgura li \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u l-persuni qieg\u0127da jsibu xog\u0127ol fit-tul.", "Tiktibx hekk: L-A\u0121enzija adottat struzzjonijiet ta\u2019 kontroll g\u0127all-produtturi tal-agrikultura, immirati li jnaqqsu lmortalit\u00e0 tal-bhejjem fl-azjendi tag\u0127hom.", "Ikteb hekk minflok: L-A\u0121enzija da\u0127\u0127let checks \u0121odda g\u0127ar-ra\u0127\u0127ala biex tg\u0127inhom inaqqsu n-numru ta\u2019 bhejjem li jmutulhom fl-irziezet.", "L-influwenza tal-Ingli\u017c (anki) fuq il-lingwa \u0120ermani\u017ca \u2014 fid-diskors ta\u2019 kuljum u fil-lingwa miktuba Michael Apweiler Din mhijiex anali\u017ci xjentifika i\u017cda pjuttost is-somma ta\u2019 impressjonijiet u esperjenza mi\u0121bura matul il-karriera professjonali tieg\u0127i b\u0127ala traduttur u min\u0127abba l-interess personali tieg\u0127i fil-lingwi u fil-lingwa.", "torikament, huwa pjuttost diffi\u010bli li wie\u0127ed jitkellem dwar \u201cl-influwenza tal-Ingli\u017c fuq il\u0120ermani\u017c\u201d: dawn i\u017c-\u017cew\u0121 lingwi tant huma marbuta mill-qrib, li l-influwenza ta\u0127dem mi\u017c\u017cew\u0121 na\u0127at.", "F\u2019dawn l-a\u0127\u0127ar de\u010bennji, madankollu, dan il-fenomenu qabad direzzjoni wa\u0127da biss, u min\u0127abba l-prossimit\u00e0 kbira, huwa fa\u010bli \u0127afna li t-termini bl-Ingli\u017c ji\u017colqu fil-lingwa \u0120ermani\u017ca kwa\u017ci ming\u0127ajr ma wie\u0127ed jinteba\u0127 bihom.", "L-Ingli\u017c da\u0127al fil-\u0120ermani\u017c permezz ta\u2019 numru ta\u2019 kanali: in-negozju (ir-reklamar u l-kummer\u010bjalizzazzjoni), ix-xjenza u t-teknolo\u0121ija, linternet u l-kompjuters b\u2019mod \u0121enerali.", "Il-globalizzazzjoni sa\u0127\u0127et din it-tendenza peress li fl-oqsma tan-negozju, tar-ri\u010berka u tal-edukazzjoni, illum il-\u0121urnata ftit li xejn jista\u2019 jsir fuq ba\u017ci purament nazzjonali.", "B\u2019mod partikolari f\u2019dawn l-oqsma, kul\u0127add ju\u017ca l-Ingli\u017c sa \u010bertu punt, u dan jaffettwa l-lingwa tal-kelliema stess.", "Naturalment, dan kollu japplika b\u2019xi mod jew ie\u0127or g\u0127al \u0127afna lingwi o\u0127ra.", "minanti min\u0127abba l-esponiment g\u0127allIngli\u017c, dawn ir-regoli m\u2019g\u0127adhomx ji\u0121u applikati kif suppost minn \u0127afna nies.", "Pere\u017cempju l-isem tat-triq imsemmi hawn fuq jista\u2019 jkun miktub \u0127a\u017cin \u201cWalther von Cronberg-Platz\u201d.", "Hemm diversi modi kif l-Ingli\u017c jaffettwa ddiskors ta\u2019 kuljum bil-\u0120ermani\u017c: Vokabularju Dan normalment jibda b\u0127ala lingwa\u0121\u0121 tekniku f\u2019oqsma li g\u0127andhom definizzjoni pre\u010bi\u017ca u dettaljata minn fejn \u010berti termini mbag\u0127ad jiffiltraw fl-u\u017cu komuni: \uf0a8", "Kliem barrani u missellef (\u201cdownload\u201d);", "Kliem barrani \u2018mo\u0127bi\u2019, ji\u0121ifieri kliem \u0120ermani\u017c li hu traduzzjoni letterali tattermini Ingli\u017ci (\u201cNetzwerk\u201d minflok sempli\u010bement \u201cNetz\u201d li kien iservi b\u0127ala tterminu korrett f\u2019\u0127afna kuntesti);", "Partijiet ta\u2019 kostruzzjonijiet ibridi, ji\u0121ifieri kelma \u0120ermani\u017ca mwa\u0127\u0127la flimkien ma\u2019 element mill-Ingli\u017c (\u201cBahnCard\u201d g\u0127al biljett g\u0127al sta\u0121un ferrovjarju s\u0127i\u0127).", "Il-\u0121enittiv bil-\u0120ermani\u017c g\u0127andu suffiss spe\u010bifiku - fil-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-ka\u017ci wie\u0127ed sempli\u010biment i\u017cid l-ittra \u201cs\u201d, e\u017c.", "Madankollu, aktar ma jg\u0127addi \u017c-\u017cmien, it-tendenza hi li se ssib apostrofu qabel is-\u201cs\u201d, u b\u2019hekk issib \u201cMichael\u2019s Auto\u201d.", "F\u2019varjant ie\u0127or, din ilkostruzzjoni ting\u0127ata kompleta u n-nies g\u0127andhom tendenza li jsegwu l-mod aktar fa\u010bli li tg\u0127id \u201cdas Auto von Michael\u201d (il-karozza ta\u2019 Michael).", "Minkejja li din dejjem kienet prattika komuni f\u2019xi re\u0121juni tal-\u0120ermanja, issa hija aktar mifruxa, ming\u0127ajr dubju min\u0127abba l-prossimit\u00e0 tal-Ingli\u017c.", "Xi kliem sa\u0127ansitra jibdel il-forma tieg\u0127u: il-kelma \u201cschockiert\u201d (ori\u0121inarjament eqreb lejn \u201cchoqu\u00e9\u201d, mill-Fran\u010bi\u017c) \u0121iet sostitwita kwa\u017ci kompletament minn \u201cgeschockt\u201d, li tixbah iktar lil \u201cshocked\u201d, mill-Ingli\u017c.", "Anki l-grammatika jew l-u\u017cu tal-istil jistg\u0127u jinbidlu min\u0127abba l-influwenza tal-Ingli\u017c: \u0127afna nies issa ju\u017caw xi verbi b\u2019o\u0121\u0121ett dirett minflok indirett.", "Pere\u017cempju jg\u0127idu \u201cich erinnere das\u201d (I remember that) minflok il-forma korretta bil-\u0120ermani\u017c \u201cich erinnere mich daran\u201d.", "Jew minflok il-forma korretta \u201cim Jahr 2010\u201d (in the year 2010), ju\u017caw ilkostruzzjoni Ingli\u017ca \u201cin 2010\u201d.", "Grammatika u forom tal-kliem \uf0a8", "Naturalment il-kun\u010bett ta\u2019 nomi komposti mhuwiex ristrett g\u0127all-\u0120ermani\u017c.", "Madankollu, dak li l-\u0120ermani\u017c g\u0127andu differenti minn \u0127afna lingwi huwa li dawn jew jinkitbu b\u0127ala kelma wa\u0127da - il-famu\u017ca \u201cDonaudampfschifffahrtsgesellschaftskapit\u00e4n\u201d, jew inkella konkatenati permezz ta\u2019 singijiet.", "E\u017cempju huwa l-ismijiet tattoroq (\u201cWalther-von-Cronberg-Platz\u201d) u minkejja li \u017c-\u017cew\u0121 g\u0127a\u017cliet je\u017cistu wkoll bl-Ingli\u017c (u xi lingwi o\u0127ra), bil-\u0120ermani\u017c jintu\u017caw \u0127afna aktar.", "Min\u0127abba diversi fatturi, i\u017cda fil-fehma tieg\u0127i b\u2019mod predo-", "Code mixing u code switching: b\u2019mod partikolari f\u2019kuntesti tan-negozju u dawk organizzattivi, in-nies qed ida\u0127\u0127lu dejjem aktar mhux biss kliem bl-Ingli\u017c, i\u017cda wkoll espressjonijiet u fra\u017cijiet s\u0127a\u0127 filkonver\u017cazzjoni \u0120ermani\u017ca tag\u0127hom; u dan ukoll qieg\u0127ed bil-mod il-mod jid\u0127ol fl-u\u017cu ta\u2019 kuljum.", "Waqt diskussjonijiet bil-\u0120ermani\u017c fuq it-televi\u017cjoni, \u0121ieli tisma\u2019 fra\u017cijiet s\u0127a\u0127 bl-Ingli\u017c \u2013 pere\u017cempju \u201clast but not least\u201d (e\u017cempju mog\u0127ti mill-kollega Tony Gaffiero).", "F\u2019\u010berti oqsma tax-xjenza u n-negozju dak li jkun jaqleb kompletament g\u0127all-Ingli\u017c, sal-punt li anke kelliema nattivi \u0120ermani\u017ci jitkellmu bl-Ingli\u017c bejniethom g\u0127ax jidraw hekk.", "Naturalment, dan ma jfissirx li ji\u0121ri hekk fid-diskors ta\u2019 kuljum b\u2019mod daqstant fa\u010bli, i\u017cda xi elementi tatta\u0127dit jin\u017clu wkoll f\u2019dan il-livell.", "G\u0127aliex Fil-fehma tieg\u0127i, hemm diversi ra\u0121unijiet g\u0127aliex il-vokabularju u l-espressjonijiet blIngli\u017c qed jintu\u017caw iktar fil-\u0120ermani\u017c. \uf0a8", "In-nuqqas fl-ekwivalenza.", "Ma jkunx hemm kelma ekwivalenti.", "Din hi r-ra\u0121uni l-aktar ovvja.", "F\u2019\u010berti oqsma, it-termini jkollhom tifsira spe\u010bifika \u0127afna li ma tistax ti\u0121i espressa b\u2019kelma \u0120ermani\u017ca.", "Il-globalizzazzjoni.", "Illum mhux biss ixxjenza u n-negozju jkollhom ju\u017caw lIngli\u017c fuq ba\u017ci ta\u2019 kuljum, g\u0127ax kwa\u017ci kul\u0127add, ta\u2019 kuljum, ji\u0121i f\u2019kuntatt mattermini u l-espressjonijiet bl-Ingli\u017c.", "Il-\u201cmoda\u201d.", "Jidher li \u0127afna nies i\u0127ossu li lkliem bl-Ingli\u017c jag\u0127mel il-kontenut ta\u2019 diskorshom aktar interessanti.", "Marbut mal-punt pre\u010bedenti imma dan huwa aspett iktar sottili.", "Xi drabi, l-Ingli\u017c jintu\u017ca g\u0127aliex jippermetti aktar ambigwit\u00e0, jinftiehem anqas fa\u010bilment jew fl-estrem sempli\u010biment ja\u0127bi l-fatt li dikjarazzjoni ftit li xejn g\u0127andha sustanza.", "L-g\u0127a\u017c\u017c intellettwali.", "\u0126afna nies jg\u0127idu \u201cdownloaden\u201d (bis-suffiss \u0120ermani\u017c!), \u201cDisplay\u201d, \u201cCoffee to go\u201d, \u201cvoten\u201d, e\u010b\u010b., l-aktar min\u0127abba li l-kelliema ma jag\u0127mlux sforz biex ifittxu l-ekwivalenti bil-\u0120ermani\u017c, i\u017cda xi drabi wkoll min\u0127abba li ma jkunux \u010berti jekk hemmx kelma \u0120ermani\u017ca partikolari li hija verament ekwivalenti g\u0127at-terminu Ingli\u017c.", "Dak li huwa interessanti huwa li kultant kelma ta\u2019 ori\u0121ini Ingli\u017ca tintu\u017ca fil-\u0120ermani\u017c g\u0127al xi \u0127a\u0121a li fl-Ingli\u017c stess ikollha isem differenti (\u0121ieli anki jekk di\u0121\u00e0 jkun hemm kelma bil\u0120ermani\u017c g\u0127aliha).", "Pere\u017cempju tintu\u017ca \u201cHandy\u201d g\u0127al mowbajl, meta miflokha wie\u0127ed jista\u2019 fa\u010bilment ju\u017ca \u201cMobiltelefon\u201d, imma filfatt huma l-ftit li jag\u0127mlu hekk.", "Dan l-i\u017cvilupp fil-lingwa hu pro\u010bess dinamiku, u \u0127afna minn dan it-t\u0127assib jikkon\u010berna prin\u010bipalment il-lingwa mitkellma.", "Madankollu, f\u2019\u0127afna ka\u017cijiet di\u0121\u00e0 sab triqtu fil-kitba wkoll.", "Michael Apweiler kien traduttur mal-Kummissjoni Ewropea fid-Dipartiment \u0120ermani\u017c.", "Fil-bi\u010b\u010ba l-kbira kien jittradu\u010bi mill-Ingli\u017c, imma wkoll mill-Fran\u010bi\u017c, lOlandi\u017c, it-Taljan u l-Malti.", "Michael issa telaq milLussemburgu u qed jg\u0127ix fi Frankfurt, fejn kien ftit sorpri\u017c li hemm ukoll sab ta\u0127lita estensiva ta\u2019 lingwi.", "It-traduttur Ludvic Azzopardi Ferrando Intervistat g\u0127al l-a\u010b\u010bent minn David Schembri", "Ludvic huwa veteran tat-traduzzjoni fl-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea: beda l-karriera tieg\u0127u ta\u2019 traduttur mal-Kummissjoni Ewropea fi Frar tal-2004, sa\u0127ansitra qabel Malta da\u0127let fl-Unjoni, u ftit snin wara mar ja\u0127dem il-Parlament Ewropew, dejjem fil-Lussemburgu, fejn issa ilu madwar 12-il sena.", "Tul dan i\u017c-\u017cmien, tista\u2019 tg\u0127id li Ludvic kien f\u2019dg\u0127ajsa o\u0127ra, dik tat-traduzzjoni uffi\u010bjali bil-Malti, fejn seta\u2019 jesperjenza direttament kemm kien irid isir xog\u0127ol biex it-traduzzjoni bi lsienna tkun tista\u2019 ssir fil-livell ta\u2019 lingwi o\u0127rajn.", "\u201cWa\u0127da mill-affarijiet li kienu verament \u010bari mill-bidu nett kienet il-b\u017conn ta\u2019 terminolo\u0121ija.", "Il-\u0127tie\u0121a li l-Malti jimra\u0127 f\u2019oqsma tekni\u010bi u xjentifi\u010bi.", "Testi ori\u0121inali li ppre\u017centaw sottilezzi u distinzjonijiet li \u0127olqu l-b\u017conn ta\u2019 termini \u0121odda anki fejn qabel stajna konna moqdija.\u201d", "Minn dak i\u017c-\u017cmien, kif anke jixhed il-IATE (iate.europa.eu), saru passi kbar \u2019il quddiem f\u2019dan ilqasam, u Ludvic - li parti mir-rwol tieg\u0127u fil-Parlament Ewropew huwa ta\u2019 terminologu - jinnota li lMalti qed jadatta g\u0127al dan il-vokabularju aktar sinjur.", "\u201cRajna numru ta\u2019 \u010birkostanzi fejn g\u0127axar, \u0127mistax-il sena ilu \u010berti termini li \u0121\u0121enerajna kienu jidhru aljeni g\u0127aliex konna mdorrija nu\u017caw ilver\u017cjoni Ingli\u017ca, mentri llum il-\u0121urnata tara anke g\u0127add ta\u2019 istituzzjonijiet jintegrawhom u", "emm dg\u0127ajsa fil-maltemp.", "Ilba\u0127ar imqalleb, u d-dg\u0127ajsa tielg\u0127a u nie\u017cla mal-mew\u0121 i\u0127abbat mag\u0127ha, ta\u0127t sema msa\u0127\u0127ab bixxita traxxax.", "Mhijiex xena minn ktieb li Ludvic Azzopardi Ferrando ttradu\u010ba, i\u017cda hija x-xbieha li jag\u0127\u017cel biex jiddeskrivi x-xog\u0127ol ta\u2019 traduttur letterarju: \u201cKull element jirrappre\u017centa sfida g\u0127at-traduttur, u jrid kemm jista\u2019 jkun, b\u2019bagalja ta\u2019 informazzjoni disponibbli g\u0127alih, jie\u0127u g\u0127a\u017cliet infurmati.", "L-g\u0127a\u017cla li jag\u0127mel traduttur mhijiex ne\u010bessarjament l-g\u0127a\u017cla ta\u2019 traduttur ie\u0127or, u huwa g\u0127alhekk li ttraduzzjoni qatt ma hija xog\u0127ol lest, g\u0127ax l-g\u0127a\u017cliet tant huma kontinwi u varji li huwa impossibbli tasal g\u0127attraduzzjoni perfetta: dejjem \u0127a ssib xi Ludvic Azzopardi Ferrando ttejjeb, xi tbiddel, x\u2019tirran\u0121a\u201d.", "ju\u017cawhom...", "Naturalment hemm termini li di\u0121\u00e0 integraw, o\u0127rajn li g\u0127adhom fil-fa\u017ci ta\u2019 integrazzjoni u termini o\u0127rajn li sabu re\u017cistenza.", "Pro\u010bess komuni g\u0127al kull lingwa.\u201d", "Tul dawn is-snin, ix-xog\u0127ol rah jinbidel: di\u0121\u00e0 semmejna l-IATE u t-termini bil-Malti, i\u017cda issa hemm ukoll g\u0127odod teknolo\u0121i\u010bi li littraduttur jistg\u0127u jg\u0127inuh.", "Jippre\u017centawlu, madankollu, sfidi differenti.", "\u201cWa\u0127da mill-isfidi li na\u0127seb it-traduttur illum qieg\u0127ed jaffronta huwa kif jadatta g\u0127all-u\u017cu ta\u2019 g\u0127odod \u0121odda ta\u2019 traduzzjoni pere\u017cempju t-traduzzjoni bil-magna (machine translation - MT).", "Fejn minkejja qed nitkellmu fuq g\u0127odod utli immens li jiffa\u010bilitaw sew il-pro\u010bessi ta\u2019 traduzzjoni, it-traduttur je\u0127tie\u0121lu janalizza sew it-test offrut mill-MT biex ma jispi\u010b\u010bax temporanjament g\u0127ami g\u0127allper\u010bezzjoni tal-i\u017cbalji u g\u0127at-tibdiliet li je\u0127tie\u0121lu jag\u0127mel.", "\u017bbalji sew grammatikali sew sintatti\u010bi li minkejja t-traduttur altru milli jkun konxju tag\u0127hom jissugraw iqarrqu bih.", "Ladattament tat-traduttur jimplika g\u0127alhekk g\u0127arfien s\u0127i\u0127 tad-diffikultajiet, kon\u010bentrazzjoni, qari attiv, revi\u017cjoni u u\u017cu ta\u2019 ri\u017corsi disponibbli li jwassluh biex jo\u0127loq mhux biss traduzzjoni, i\u017cda wa\u0127da ta\u2019 kwalit\u00e0.\u201d", "Minkejja li xog\u0127lu fit-traduzzjoni beda fittraduzzjoni letterarja, kien biss fl-2017 li traduzzjoni minn tieg\u0127u sabet ru\u0127ha fuq lixkafef tal-\u0127wienet tal-kotba Maltin.", "Il-ktieb inkwistjoni huwa I\u017c\u017cewwi\u0121t V egana, ktieb awtobijografiku tad-direttur Taljan Fausto Brizzi, ma\u0127ru\u0121 g\u0127as-suq Malti biex jappella g\u0127al dawk il-\u0121enerazzjonijiet li huma familjari mal-kultura Taljana bis-sa\u0127\u0127a tat-televi\u017cjoni.", "Minkejja li biex taqrah I\u017c\u017cewwi\u0121t V egana", "huwa \u0127afif u divertenti, ix-xog\u0127ol biex jinqaleb", "g\u0127all-Malti ma kien xejn minn dan.", "lura g\u0127ad-dg\u0127ajsa fil-maltemp li bdejna biha.", "Min\u0127abba li dan ix-xog\u0127ol jittratta r-relazzjoni tal-protagonisti mal-ikel: il-k\u010bina omnivora Rumana tal-awtur, u d-dieta vegana ta\u2019 martu, wa\u0127da mill-isfidi li ppre\u017centaw ru\u0127hom kienet proprju l-ismijiet tal-ikel.", "\u201cWa\u0127da mill-isfidi li kien fih il-ktieb kienet li l-awtur spiss jitkellem fuq prodotti tal-ikel li Malta ma nsibux u li marbutin mat-territorju tal-awtur.", "Kull darba g\u0127alhekk g\u0127andek tirri\u010berkahom, tag\u0127\u017cel intix se \u017c\u017commhom kif inhuma bit-Taljan, issibx prodotti li jqarrbu g\u0127al dawk Rumani, jew inkella intix se tillokalizza totalment u ssib xi \u0127a\u0121a ekwivalenti g\u0127aliha fil-k\u010bina Maltija.\u201d", "B\u0127ala prin\u010bipju g\u0127at-traduzzjoni tieg\u0127u \u2013 u ttraduzzjoni letterarja kontemporanja \u2013 Ludvic mexa ma\u2019 dak li fehem li kienet lintenzjoni tal-awtur: \u201cL-g\u0127an tat-traduttur filfehma tieg\u0127i, li jo\u0127loq g\u0127all-qarrejja l-istess", "Sfida o\u0127ra kienet wa\u0127da li hija emblematika tad-differenzi bejn it-traduzzjoni teknika li ssir fl-istituzzjonijiet Ewropej u ta\u2019 test letterarju.", "Min\u0127abba r-re\u0121istru formali u l-implikazzjonijiet legali tad-dokumenti legali jew tekni\u010bi, issir enfasi fuq il-pre\u010bi\u017cjoni u l-konsistenza, li minn xi daqqiet, minkejja l-isforz tat-traduttur, trendihom kemxejn ri\u0121idi.", "imma\u0121nijiet, l-istess emozzjonijiet, l-istess sensazzjonijiet li l-awtur ikun \u0127oloq g\u0127allqarrejja fil-ver\u017cjoni ori\u0121inali.\u201d", "Biex ting\u0127ata l-istess stampa, wie\u0127ed irid jipprova jifhem xi tkun l-istampa \u0121enerali, kif ukoll id-dettalji \u017c-\u017cg\u0127ar.", "E\u017cempju li jo\u0127ro\u0121 filktieb huwa l-isem tal-kelba tal-protagonisti: fitTaljan, din kien jisimha Lana, isem li l-mara kienet tu\u017ca f\u2019taqbila \u201cLana la cana\u201d.", "Fittraduzzjoni Maltija, biex ma jintilifx is-sens affettiv marbut mar-rima t-taqbila ntla\u0127aq kompromess billi l-kelba sar jisimha \u201cLanina\u201d, biex b\u2019hekk in\u017cammet ir-rima \u2013 b\u2019kompromess \u2013 fil-forma ta\u2019 \u201cLanina l-kelbina\u201d.", "\u201cMinn na\u0127a ridt in\u017comm il-kelma Maltija kull darba li kelli \u010bans, per\u00f2 mbag\u0127ad ma ridtx indg\u0127ajjef mill-fluwidit\u00e0 tad-diskors dirett talawtur billi nitfa\u2019 kelma li int u taqraha tin\u0127ass sfurzata,\u201d jispjega Ludvic.", "\u201cId-distinzjoni primarja li g\u0127amilt kienet jekk il-lingwa\u0121\u0121 kienx narrattiv jew diskors dirett.", "Finnarrazzjoni \u017cammejt kemm stajt mal-forma miktuba filwaqt li fid-diskors dirett mort g\u0127al dak li l-Malti ju\u017ca fit-ta\u0127dit, biex jirrifletti kemm jista\u2019 jkun il-lingwa\u0121\u0121 reali u ma jin\u0127olqux skossi g\u0127all-qarrej li ma je\u017cistux flori\u0121inal.", "Pere\u017cempju, l-u\u017cu ta\u2019 \u2018faqqieg\u0127\u2019 meta l-awtur jispjega kif se jsajru, i\u017cda l-u\u017cu ta\u2019 \u2018mushrooms\u2019 waqt ta\u0127dita bejn il-protagonisti.\u201d", "Ix-xe\u0127ta aktar formali tal-lessiku li u\u017ca finnarrazzjoni kienet tirrifletti l-fatt li, fit-Taljan, l-awtur kien qed i\u0127addem lingwa\u0121\u0121 aktar tra\u0121iku, u f\u2019dak il-kuntest il-kliem f\u2019dak irre\u0121istru kompla j\u017cid ma\u2019 dan l-effett.", "Hemm ukoll bosta kpiepel li t-traduttur irid jilbes huwa u jittradu\u010bi xog\u0127ol letterarju.", "Lewwel wie\u0127ed, dak ta\u2019 qarrej: \u201cKull tip ta\u2019 traduzzjoni tibda mill-qari.", "Dik hija l-ewwel traduzzjoni li ssir, il-qari: fejn inti qed tie\u0127u lewwel interpretazzjoni tat-test.\u201d", "Wara l-qari, imbag\u0127ad, jintlibes il-kappell ta\u2019 traduttur, u jsir l-ewwel abbozz.", "Di\u0121\u00e0 nafu li mhux kull qarrej jaqra l-istess test bl-istess", "mod, u l-istess japplika g\u0127at-traduzzjoni: hemm aspetti kulturali u esperjenzi personali li jaffettwaw il-mod kif it-traduttur jaqra \u2013 u mbag\u0127ad jaqleb \u2013 dak li jkun qed jaqra.", "\u201cEjja ng\u0127idu g\u0127andek kitba li fiha l-protagonist mar jiekol g\u0127and s\u0127abu u offrewlu platt majjal ilforn.", "Qarrej Nisrani se jie\u0127u l-istess sensazzjoni u imma\u0121ni ta\u2019 qarrej ta\u2019 reli\u0121jon Islamika?", "Dawn ukoll huma kunsiderazzjonijiet li t-traduttur je\u0127tie\u0121lu jag\u0127mel u jsib soluzzjoni g\u0127alihom.\u201d", "Apparti mill-interpretazzjonijiet anki su\u0121\u0121ettivi tal-kliem, Ludvic jirrimarka li s-sinonimi wkoll jistg\u0127u jkunu qarrieqa: \u201cG\u0127andna din l-idea li s-sinonimi jfissru kelma identika g\u0127all-o\u0127ra, imma jekk tid\u0127ol fid-dettall u tanalizza t-tifsira, l-etimolo\u0121ija, is-semantika, tinduna li kull kelma hija unika, u li m\u2019hemmx kelma o\u0127ra li hija purament u totalment identika.", "U huwa g\u0127alhekk li t-traduttur g\u0127andu umilment ja\u010b\u010betta d-diffikult\u00e0 fis-sejbien ta\u2019 kelma identika fl-istess lingwa, u wisq aktar minn lingwa g\u0127al o\u0127ra.", "Il-kelma miktuba \u0121\u0121orr mag\u0127ha bagalja ta\u2019 informazzjoni illi kontinwament qed ti\u0121i interpretata mittraduttur.", "U din l-interpretazzjoni timplika g\u0127a\u017cliet fil-pro\u010bess ta\u2019 traduzzjoni.\u201d", "Fil-ka\u017c ta\u2019 I\u017c\u017cewwi\u0121t Vegana, Ludvic qatta\u2019 \u0127in twil jiddiskuti t-traduzzjoni ma\u2019 Mark Vella, awtur u traduttur hu wkoll, qabel ma lmanuskritt wasal g\u0127and l-editur, Chris Gruppetta, par g\u0127ajnejn friski li mbag\u0127ad qiesu t-test b\u0127ala test bil-Malti apparti milli", "traduzzjoni.", "I\u017cda minkejja dawn l-istadji", "kollha, ix-xog\u0127ol qatt mhu lest, u sa\u0127ansitra", "meta d-dg\u0127ajsa metaforika tat-traduttur tasal", "fil-port, jifdal dubji jekk fil-fatt kienx il-port li", "ried jasal fih.", "\u201cNaf li fil-ka\u017c ta\u2019 Vegana, wara li", "tkun qrajtu g\u0127exieren ta\u2019 drabi, u kkonsultajt u", "rri\u010berkajt, fil-mument li tarah stampat u taqrah, mill-ewwel jibdew jid\u0127lu dubji jekk g\u0127amiltx lg\u0127a\u017cliet it-tajba jew le, i\u017cda mbag\u0127ad hemm mument fejn trid tieqaf u t\u0127alli f\u2019idejn il\u0121udizzju kumplessiv tal-qarrej.\u201d", "It-Taljan sa ftit \u017cmien ilu kien ilsien li \u0127afna Maltin kienu jafuh, bis-sa\u0127\u0127a tat-televi\u017cjoni kif ukoll tal-lezzjonijiet fl-iskola.", "Il\u0121enerazzjonijiet ta\u2019 wara l-cable television u aktar tard, il-proliferazzjoni tal-kontenut medjatiku online, madankollu, ma g\u0127andhomx l-istess relazzjoni mal-lingwa tal-\u0121irien tag\u0127na, u g\u0127aldaqstant jista\u2019 jkun li sar hawn aktar lok g\u0127al traduzzjonijiet bil-Malti ta\u2019 xog\u0127ol Taljan.", "\u201cKull xog\u0127ol tradott huwa arrikkiment doppju.", "G\u0127aliex inti g\u0127andek xog\u0127ol letterarju ta\u2019 pajji\u017c li qed ji\u0121i espost f\u2019pajji\u017c ie\u0127or, u fl-istess \u0127in g\u0127andek il-lingwa, f\u2019dan il-ka\u017c il-Malti, li qed tiggwadanja ktieb ie\u0127or.", "Fi kliem ie\u0127or espo\u017cizzjoni ta\u2019 xog\u0127ol li sar f\u2019lingwa differenti disponibbli g\u0127al udjenza ta\u2019 pajji\u017c ie\u0127or.\u201d", "Bis-sa\u0127\u0127a tat-traduzzjoni, jg\u0127id, stajna nistudjaw u ngawdu x-xog\u0127lijiet tal-letteratura klassika, u naqraw kotba ta\u2019 awturi li lsienhom ma nafuhx.", "Dan kollu, i\u017cda, iqajjem mistoqsijiet o\u0127ra: \u201cQeg\u0127din naqraw il-kelma tal-awtur meta naqraw traduzzjoni?", "Jew filverit\u00e0 li qed naqraw huwa t-traduttur li qed jag\u0127ti, b\u2019xi mod, l-interpretazzjoni tieg\u0127u talori\u0121inal, bl-g\u0127arfien li tradutturi differenti ta\u2019 dak it-test se jipprodu\u010bulek ri\u017cultati differenti?\u201d", "Isemmi b\u0127ala e\u017cempji x-xog\u0127lijiet ta\u2019 awturi Norve\u0121i\u017ci, Koreani, \u010aini\u017ci, e\u010b\u010b. li kisbu fama mondjali wara li xog\u0127olhom \u0121ie tradott, b\u0127al", "iva, g\u0127o\u0121obni, imma xi qrajt verament, lil", "I\u017cid li hemm", "ka\u017cijiet rikonoxxuti fejn it-traduzzjoni tejbet lori\u0121inal u bil-kontra, li mbag\u0127ad tressaq mistoqsija o\u0127ra: \u201ctraduttur g\u0127andu, fost lo\u0127rajn, jie\u0127u din il-libert\u00e0?", "Huwa \u0127ieles li jipprodu\u010bi kitba aktar mexxejja minn dik talawtur, jew b\u2019xi mod, \u201cjitbieg\u0127ed\u201d biex i\u017comm f\u2019mo\u0127\u0127u s-sens li ried iwassal l-awtur?", "L-intervista saret fil-Lussemburgu, pajji\u017c fejn skont \u010bifri uffi\u010bjali (Eurostat, 2019) aktar minn nofs il-popolazzjoni taf tliet lingwi jew aktar (imqabbla ma\u2019 16.2% f\u2019Malta), u fejn ma trid xejn biex ulied \u0121enituri minn pajji\u017ci barranin ikunu jafu \u0127ames lingwi, bis-sa\u0127\u0127a tal-lingwi omm tal-\u0121enituri u tal-lingwi mitkellma filpajji\u017c.", "Meta wie\u0127ed ikun jg\u0127ix f\u2019din ir-realt\u00e0, wie\u0127ed ma jistax ma jiffrustrax ru\u0127u meta jisma\u2019 \u010bertu diskors f\u2019Malta li jimplika li ttag\u0127lim ta\u2019 \u017cew\u0121 lingwi huwa diffi\u010bli wisq, jew li jimplika xi dikotomija insormontabbli bejn dawk li jitkellmu bl-Ingli\u017c u dawk li jitkellmu bil-Malti.", "\u201cNa\u0127lu \u0127afna ener\u0121ija n\u0121elldu \u017cew\u0121 lingwi meta l-isforz tag\u0127na g\u0127andu jkun li nikkonsolidawhom it-tnejn g\u0127ax fil-verit\u00e0 lMalti b\u017conn u l-Ingli\u017c ukoll... bl-g\u0127arfien li anki jekk tkun perfettament bilingwi b\u2019ebda mod ma jfisser li bi\u017c\u017cejjed.\u201d", "U l-lingwi li jaf, Ludvic qed ikompli ju\u017cahom.", "G\u0127al din l-a\u0127\u0127ar sena u nofs \u0127adem fuq pro\u0121ett ie\u0127or ta\u2019 traduzzjoni mit-Taljan g\u0127all-Malti: \u201cMio fratello rincorre i dinosauri\u201d (Einaudi, Giacomo Mazzariol).", "Storja vera ta\u2019 tifel ta\u2019 \u0127ames snin li jixtieq ikollu \u0127uh i\u017cg\u0127ar sakemm jum minnhom jg\u0127idulu li se jkollu, i\u017cda li se jkun spe\u010bjali.", "Kelma li g\u0127alih tfisser supereroj.", "Realt\u00e0 li tikxef l-isfidi u l-emozzjonijiet ta\u2019 tifel \u010bkejken u wara ta\u2019 adolexxenti hu u jikber ma\u2019 \u0127uh li g\u0127andu d-Down Syndrome.", "Sitwazzjoni li tg\u0127addih mill-fer\u0127, il-faxxinu, u l-kur\u017cit\u00e0 g\u0127all-mist\u0127ija, il-bi\u017ca\u2019, il-konfu\u017cjoni, is-sens", "ta\u2019 \u0127tija, ta\u2019 rabja u ta\u2019 m\u0127abba.", "Ktieb li ja\u0127sad, iqanqal, ida\u0127\u0127aq u jo\u0127loq riflessjoni.", "Wie\u0127ed irid jistaqsi: bix-xog\u0127ol full-time tieg\u0127u ta\u2019 traduttur, u bil-pro\u0121etti ta\u2019 traduzzjoni letterarja, ma jixbax jittradu\u010bi?", "\u201cFil-verit\u00e0 l-pro\u010bessi asso\u010bjati mag\u0127hom huma differenti immens.", "Naturalment, it-tnejn traduzzjonijiet, i\u017cda waqt li dik ta\u2019 natura teknika-legali tiffoka fost l-o\u0127rajn fuq ilkonsistenza, il-pre\u010bi\u017cjoni, it-terminolo\u0121ija, listruttura, l-implikazzjonijiet legali, e\u010b\u010b., ittraduzzjoni letterarja t\u0127ares aktar lejn itt\u0127addim tal-lingwa, il-qrubija ta\u2019 kulturi, il\u0121innastika lingwistika u mentali me\u0127tie\u0121a biex tqarreb kemm tista\u2019 lill-qarrej ta\u2019 ktieb tradott, lejn l-esperjenza ta\u2019 qarrej tal-ktieb ori\u0121inali.\u201d", "David Schembri huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Ix-xog\u0127lijiet Klassi\u010bi u l-kitbiet ta\u2019 Santu Wistin bil-Malti \u2013 it-Tieni Parti Ivan Said Dan hu t-tieni artiklu minn sensiela ta\u2019 tlieta li bdiet fil-\u0127ar\u0121a pre\u010bedenti ta\u2019 l-a\u010b\u010bent.", "F\u2019dan lartiklu se nag\u0127ti \u0127arsa lejn ix-xog\u0127lijiet teatrali Griegi u Latini maqlubin g\u0127all-Malti li ttellg\u0127u f\u2019Malta.", "Fl-ewwel artiklu ktibt li meta nu\u017caw il-Klassi\u010bi (bl-artiklu) qed nirreferu biss g\u0127ax-xog\u0127lijiet li nkitbu bil-Grieg jew bil-Latin sa minn elfejn sena Qabel Kristu sal-waqg\u0127a tal-Imperu Ruman.", "Hu minnu li l-istudju tal-Klassi\u010bi jkopri dan il-perjodu storiku i\u017cda peress li l-eqdem kitbiet li g\u0127andna huma dawk li nemmnu li huma ta\u2019 Omeru, dan ifisser li effettivament ilperjodu li ji\u0121bor fih il-kitbiet Klassi\u010bi li qed nirreferi g\u0127alihom f\u2019din is-sensiela jibda bejn wie\u0127ed u ie\u0127or fit-tmien seklu Qabel Kristu.", "F\u2019din is-sensiela m\u2019iniex nirreferi g\u0127all-Bibbja li xi kultant ting\u0127add ukoll mal-kitbiet Klassi\u010bi.", "L-attri\u010bi Karmen Azzopardi fil-parti protagonista fil-produzzjoni ta\u2019 \u0126ekuba tal-2016, ta\u0127t id-direzzjoni ta\u2019 Josette Ciappara.", "Kelma \u017cg\u0127ira dwar it-terminu addattament fl-ambitu tat-traduzzjoni.", "Fil-ka\u017c tax-xog\u0127lijiet teatrali Klassi\u010bi, l-addattament jew isir mittraduttur jew aktarx ikun misjuq mid-direttur teatrali nnifsu.", "Dan jag\u0127mlu bi skop li jaqdi l-fantasija teatrali u jintg\u0127o\u0121ob maludjenza jew biex jissodisfa l-e\u017ci\u0121enzi tal-mezzi differenti li bih tista\u2019 tixxandar it-traduzzjoni \u2013 fuq ir-radju jew fuq it-televi\u017cjoni, tittella\u2019 fuq il-palk jew ti\u0121i ppubblikata fi ktieb stampat jew elettroniku.", "Introduzzjoni", "il-perjodu ta\u2019 wara t-Tieni Gwerra Dinjija, f\u2019Malta beda jintwera interess \u0121did fid-dinja Klassika tal-qedem, inklu\u017c fit-teatru Klassiku, li wassal biex il-Maltin raw, aktarx g\u0127all-ewwel darba f\u2019pajji\u017cna, pre\u017centazzjoni ta\u2019 drammi Klassi\u010bi.", "Dan l-interess qawwi la\u0127aq il-qu\u010b\u010bata tieg\u0127u bl-organizzazzjoni tal-Festival tat-Teatru Klassiku fis-sajf tal-1968 li barra xog\u0127lijiet Klassi\u010bi bl-Ingli\u017c, matulu ttella\u2019 l-ewwel dramm Klassiku maqlub g\u0127all-Malti.", "Bejn l-1947 u l-1950, l-udjenzi Maltin setg\u0127u jgawdu l-pre\u017centazzjoni bl-Ingli\u017c ta\u2019 \u0127ames xog\u0127lijiet teatrali Klassi\u010bi, tlieta mtellg\u0127in mill-ferg\u0127a Maltija tal-Virgil Society ibba\u017cata f\u2019Londra, u tnejn imtellg\u0127in mill-British Institute Players.", "L-ewwel ma ttellg\u0127et f\u2019dan il-perjodu kienet il-produzzjoni Captivi ta\u2019 Plautus fi Frar tal-1947 u xahar wara ttellg\u0127u Orestes u Iphigenia in A ulis, it-tnejn ta\u2019 Ewripide.", "F\u2019Mejju tal-1948 ittellg\u0127et Hippolytus ta\u2019 Ewripide u fl-1950 ittellg\u0127et A gamemnon ta\u2019 Eskilu (Serracino, 2016, pp. 290-296).", "Xog\u0127lijiet teatrali Klassi\u010bi bil-Malti mtellg\u0127in f\u2019Malta Id-data talproduzzjoni", "It-titlu blIngli\u017c u bilLatin fejn hu pertinenti", "L-awtur talori\u0121inal", "16 ta\u2019 Awwissu 1968", "It-Teatru Louis Albert Marshall (D) Grieg tal- Azzopardi Kulle\u0121\u0121 talUniversity Players Edukazzjoni (P) Ta\u2019 Giorni", "13-16 ta\u2019 Settembru 1973", "IlBakkanti", "Ewripide", "It-Teatru Grieg talKulle\u0121\u0121 talEdukazzjoni Ta\u2019 Giorni", "21-22 ta\u2019 Mejju 1983", "Il-\u0126abel", "Il-Kappella, \u010aentru \u0126in \u0126ieles, Tign\u00e9", "\u0120u\u017ci Gatt", "6 ta\u2019 Novembru, 1983", "Allat Im\u0121arrfa", "Ewripide", "26-27 ta\u2019 Mejju 1984", "\u017brin\u0121ijiet", "14-16 ta\u2019 April 1989", "Ewripide", "27-29 ta\u2019 Lulju 1989", "10-12 ta\u2019 Awwissu 1990", "8-10 ta\u2019 Awwissu 1991", "Fejn saret il- It-traduttur produzzjoni Malti Maltija l-ewwel darba", "Id-direttur u/jew ilproduttur Malti", "Is-Sur ta\u2019 De Redin L-Imdina", "Is-Sur ta\u2019 De Redin L-Imdina", "Il-Ministeru talEdukazzjoni (P)", "Is-Sur ta\u2019 De \u0120u\u017ci Gatt Saviour Pirotta (D) Redin L-Imdina", "15-16 ta\u2019 Lulju 1995", "L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta L-Imsida", "13-14 ta\u2019 Lulju 1996", "2000 \u017brin\u0121", "L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta L-Imsida", "Toni Sant (D)**", "3-4 ta\u2019 \u0120unju 1999", "I\u010b-\u010aentru tad-Drama Mikelan\u0121 Borg", "3-4 ta\u2019 \u0120unju 1999", "Ewripide", "I\u010b-\u010aentru tad-Drama Mikelan\u0121 Borg", "8 ta\u2019 Lulju 2001", "In-Nisa ta\u2019 Trojja", "Ewripide", "Il-Kavallier John Suda Marcelle Theuma ta\u2019 San \u0120akbu", "15 ta\u2019 Lulju 2001", "Ewripide", "It-Teatru Grieg Ta\u2019 Qali", "\u017bepp Camilleri (D) Talenti (P)", "8 ta\u2019 Awwissu 2004", "S\u0127ab", "L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta L-Imsida", "26-28 ta\u2019 Awwissu 2005", "In-Nisa Feni\u010bi", "Ewripide", "L-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta L-Imsida", "25-27 ta\u2019 Novembru 2016", "Ewripide", "*Ma\u0127ru\u0121in fi ktieb fl-2008. **B\u0127ala parti minn Evenings on Campus. ***Dawn huma l-uni\u010bi \u017cew\u0121 produzzjonijiet li ttellg\u0127u f\u2019Malta li l-ilsien ori\u0121inali tag\u0127hom hu l-Latin meta l-ilsien ori\u0121inali tal-bqija li qed jidhru f\u2019din it-tabella hu l-Grieg.", "(D) = Direttur.", "L-ewwel dramm Klassiku bil-Malti Ix-xog\u0127lijiet Klassi\u010bi li ttellg\u0127u bejn l-1947 u l-1950 kienu kollha bl-Ingli\u017c i\u017cda dawn kienu biss \u0121amra \u017cg\u0127ira li baqg\u0127et tkebbes l-im\u0127abba g\u0127at-teatru Klassiku.", "F\u2019Awwissu tal-1968 ittella\u2019 l-ewwel dramm Klassiku Grieg bil-Malti fil-Festival tat-Teatru Klassiku (Times of Malta, 3/8/1968, p. 16; Xuereb, 2018, p. 36), organizzat mill-University Players fit-Teatru Grieg tal-Kulle\u0121\u0121 tal-Edukazzjoni, Ta\u2019 Giorni.", "Id-drammaturgu u r-rumanzier Alfred Sant, li kien wie\u0127ed mill-instigaturi ewlenin talfestival, u l-poeta Philip Sciberras, jemmnu li l-produzzjoni ta\u2019 Edipu Sultan ta\u2019 Sofokle (c. 497/6 \u2013 c. 406/5 QK), traduzzjoni g\u0127all-Malti mill-Ingli\u017c ta\u2019 Louis Azzopardi (1918-1989), hi l-ewwel tra\u0121edja Griega Klassika bil-Malti li qatt ittellg\u0127et f\u2019Malta (Serracino, 2018, p. 152).", "O\u0127t Azzopardi hi l-attri\u010bi Karmen Azzopardi; huma ta\u2019 dixxidenza diretta ta\u2019 Mikiel Anton Vassalli (Schiavone, 2009, p. 138).", "Tqabbil tad-diskors ta\u2019 Jokasta minn Edipu s-Sultan, il-versi 1068-1078 The Oedipus Plays (www.sparknotes.com) Fear?", "Louis Azzopardi (imtella\u2019 g\u0127all-ewwel darba fl-1968, qatt ma \u0121ie ppubblikat) Tba\u017c\u017cg\u0127ak?", "Ra\u0121el x\u2019g\u0127andu x\u2019jambih il-bi\u017ca\u2019?", "Ix-xorti tmexxi \u2019l \u0127ajjitna, u xejn mill-\u0121ejjieni mhu mag\u0127ruf.", "Jaqbel li minn jum g\u0127all-ie\u0127or ng\u0127ixu kif l-a\u0127jar li nistg\u0127u.", "U dal-\u0127sieb li ti\u017c\u017cewwe\u0121 lil ommok lanqas m\u2019g\u0127andu jba\u017c\u017cg\u0127ak; mhux l-ewwel wie\u0127ed li \u0127olomha \u0127a\u0121a b\u0127al din.", "\u0126wejje\u0121 ta\u2019 dix-xorta g\u0127andhom jintesew, jekk ta\u2019 bil\u0127aqq irridu n\u0121err\u0127u l-\u0127ajja.", "Victor Xuereb (maqlub fl-1989, rivedut fl-1995 u fl-2001, qatt ma \u0121ie ppubblikat)", "Oliver Friggieri (imtella\u2019 g\u0127all-ewwel darba fl-1989, ippubblikat fl-2008)", "G\u0127ax g\u0127adek, b\u0127alek, tib\u017ca\u2019 mill-babaw?", "Ma tafx li kollox ji\u0121ri hekk... bl-addo\u010b\u010b u li l-\u0121ejjieni g\u0127adu \u0127add ma rah?", "G\u0127ix biss il-lum g\u0127al-lum: bla ma t\u0127abbel rasek.", "Toqg\u0127odx lil mo\u0127\u0127ok tg\u0127abbi b\u2019\u0127afna bi\u017ca\u2019 li g\u0127ad ti\u017c\u017cewwe\u0121 \u2019l ommok!", "\u0126afna qablek, lil ommhom \u0127olmu li ji\u017c\u017cew\u0121u b\u2019marthom!", "Min l-aktar jarmi dan il-\u0127olm fil-bog\u0127od, jg\u0127ix l-aktar hieni fost kemm hawn bnedmin!", "G\u0127ala g\u0127andna nib\u017cg\u0127u, meta l-bniedem hu mmexxi mix-xorti, u xejn ma jista\u2019 jitbassar?", "Le, g\u0127ix ming\u0127ajr \u0127sieb u dan jaqbel l-aktar.", "G\u0127alhekk tib\u017cax dwar i\u017c-\u017cwie\u0121 ma\u2019 ommok; \u0127afna bnedmin o\u0127rajn \u0121arrbu dil-\u0127a\u0121a qabel \u2013 fil-\u0127olm li \u0127olmu.", "Min ja\u0127seb l-inqas dwar dan, hu l-a\u0127jar li jg\u0127ix.", "Edipu Sultan ma kinitx l-unika traduzzjoni ta\u2019 test Klassiku ta\u2019 Louis Azzopardi (ritratt).", "Hu qaleb g\u0127all-Malti wkoll In-Nisa ta\u2019 Trojja u Ifi\u0121enja f\u2019Tauris ta\u2019 Ewripide, A ntigone, Ajjaks u Elektra ta\u2019 Sofokle u I\u017c-\u017brin\u0121ijiet ta\u2019 Aristofane.", "Jidher li Ifi\u0121enja f\u2019Tauris, Ajjaks u Elektra qalibhom biex jixxandru fuq ir-radju.", "Ma jidhirx li Azzopardi qaleb dawn ix-xog\u0127lijiet Klassi\u010bi mill-Grieg (Serracino, 2018, p. 152).", "Dan it-traduttur mill-\u0126amrun, deskritt mill-istoriku tar-Rediffusion f\u2019Malta Toni Sant, b\u0127ala \u201camong the most prolific", "translators of radio drama into Maltese\u201d ta\u2019 \u017cmienu (2016, p. 110), qaleb \u0127afna xog\u0127lijiet letterarji g\u0127all-Malti u \u0127oloq \u0127afna drammi ori\u0121inali biex ji\u0121u ppre\u017centati b\u0127ala drammi radjufoni\u010bi u produzzjonijiet teatrali, l-aktar mill-Malta Drama League (Schiavone, 2009, p. 139 u ri\u010berka f\u2019dar privata).", "Fi kliem id-drammaturgu Francis Ebejer, li fi\u017c\u017cmien li ttellg\u0127et Edipu Sultan kien il-kritiku teatrali ta\u2019 The Sunday Times of Malta, din kienet traduzzjoni ta\u2019 \u0121miel straordinarju (18/8/1968, p. 21).", "Il-produzzjoni tad-dramm kienet tinvolvi, fost o\u0127rajn, lil Albert Marshall b\u0127ala direttur u lil Lino Farrugia b\u0127ala attur, tnejn li wara kellhom jag\u0127mlu isem fit-teatru u t-televi\u017cjoni Maltin u ma\u017c-\u017cmien, jidderie\u0121u u jipprodu\u010bu g\u0127add ta\u2019 drammi Klassi\u010bi bl-Ingli\u017c u bil-Malti (ara t-tabella).", "L-ewwel pa\u0121na ta\u2019 kopja ttajpjata tal-iscript tad-dramm Grieg Edipu Sultan, maqlub g\u0127all-Malti minn Louis Azzopardi u mtella\u2019 fit-Teatru Grieg, Ta\u2019 Giorni, f\u2019Awwissu 1968 ta\u0127t id-direzzjoni ta\u2019 Albert Marshall.", "Il-Bakkanti F\u2019Settembru 1973 il-kumpanija TeatruWorkshop tellg\u0127et Il-Bakkanti ta\u2019 Ewripide (c. 480 \u2013 c. 406 QK), traduzzjoni g\u0127all-Malti u direzzjoni ta\u2019 John J. Schranz, fit-Teatru Grieg tal-Kulle\u0121\u0121 tal-Edukazzjoni, Ta\u2019 Giorni.", "Il-qoxra u l-ewwel pa\u0121na tal-programm ta\u2019 Il-Bakkanti.", "Il-produzzjoni ta\u2019 Edipu Sultan fl1968 u Il-Bakkanti fl-1973 se\u0127\u0127et fi sfond ta\u2019 entu\u017cja\u017cmu u \u0127ajja \u0121dida fix-xena artistika u letterarja Maltija u fost sforz qawwi biex ji\u0121i promoss l-u\u017cu talMalti fl-oqsma kollha tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija.", "Fl-1966 twieled ilMoviment Qawmien Letterarju (MQL), li kellu l-ewwel g\u0127an tieg\u0127u \u201cli waqt li jkabbar fost ilpoplu Malti interess fil-letteratura, i\u0127abrek biex ida\u0127\u0127al f\u2019kull qasam ta\u2019 kitba bil-Malti \u2013 pro\u017ca, poe\u017cija u palk \u2013 l-a\u0127\u0127ar xejriet fil-letteratura kontemporanja internazzjonali\u201d (It-Triq talQawmien, 1996, p. 42).", "Il-moviment kellu jag\u0127mel \u0127iltu kollha biex juri lill-poplu Malti \u201cis-siwi tal-ilsien tieg\u0127u\u201d (It-Triq tal-Qawmien,", "1996: 42).1 Din l-organizzazzjoni \u0121abret fi \u0127danha awturi, drammaturgi u poeti \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li \u2019l quddiem kellhom ikunu w\u0127ud mill-pilastri tal-letteratura moderna Maltija b\u0127al Frans Sammut, Oliver Friggieri, Alfred Sant, Mario Azzopardi u Oreste Calleja.", "F\u2019dak li hu teatru bil-Malti, Francis Ebejer (1925-1993)2 kien jiddomina x-xena tas-snin sittin u sebg\u0127in biex tana kapolavuri tal-pro\u017ca teatrali Maltija moderna kemm g\u0127at-teatru kif ukoll g\u0127attelevi\u017cjoni, fosthom V akanzi tas-sajf (1962), Boulevard (1964), Menz (1967), Il-\u0126add fuq ilBejt (1971), L-Imnarja \u017bmien il-Qtil (1973) u Meta morna sal-Mellie\u0127a (1976) (Schiavone, 2009, p. 741).", "miktuba ta\u0127t in-nom de plume ta\u2019 Thoughtful minn San \u0120iljan, fejn l-awtur \u0127adha qatta bla \u0127abel kontra \u201cx-xejra ta\u2019 dak i\u017c-\u017cmien\u201d:", "\u0126afna mill-atturi involuti fl-ewwel Festival tatTeatru Klassiku flimkien mal-protagonisti talMQL fil-bidu tas-snin sebg\u0127in \u0121ew involuti filfestival tad-drama annwali \u201cXsenuru\u201d (Azzopardi, 2003, p. 133) fejn matulu rajna jittellg\u0127u g\u0127all-ewwel darba I\u0121sma I\u0127irsa ta\u2019 Oreste Calleja, fost xog\u0127lijiet o\u0127ra importanti.", "\u0120img\u0127a wara, Oliver Friggieri wie\u0121eb lil Thoughtful fl-istess gazzetta b\u2019ittra ta\u0127t it-titlu The Bacchae in Maltese (The Sunday Times, 16/9/1973, p. 15).", "Fi ftit kliem qallu:", "Meta traduzzjoni kontroversja", "bil-Malti", "taqla\u2019", "Huwa f\u2019dan l-isfond so\u010bjoletterarju li nistg\u0127u nifhmu kif traduzzjoni g\u0127all-Malti ta\u2019 dramm Klassiku Grieg tista\u2019 to\u0127loq kontroversja dwar l-u\u017cu tal-ilsien nazzjonali fis-so\u010bjet\u00e0 Maltija.", "Ftit jiem qabel ma ttella\u2019 d-dramm, Il-Bakkanti, dehret ittra, \u201cLanguage for a Greek play\u201d,", "L-ideat espressi minn Thoughtful huma skaduti; il-kwistjoni tal-lingwa kienet ilha li ndifnet;", "Li l-Maltin, b\u0127ala nazzjon indipendenti, g\u0127andhom lingwa, mhix kwistjoni ta\u2019 sentimenti imma ta\u2019 sens komun;", "L-u\u017cu tal-Malti f\u2019Malta mhux kwistjoni ta\u2019 \u201cxejriet\u201d imma hu naturali;", "Friggieri jirribatti li x-\u2018xejra\u2019 li l-Malti jintu\u017ca aktar, hu mhux jaraha.", "G\u0127allkuntrarju hu kien qed jara li l-Ingli\u017c kien g\u0127adu mifrux \u0127afna partikolarment fejn in-nies jikkomunikaw ma\u2019 xulxin bilmiktub u fl-importanza jew nuqqas tag\u0127ha li \u010berti skejjel jag\u0127tu lill-Malti;", "Friggieri jikkwota lil [Edmondo] de Amicis [l-awtur ta\u2019 Cuore] biex jg\u0127id li nazzjon ming\u0127ajr lingwa mhux nazzjon.", "Fl-1967 il-MQL \u0127are\u0121 l-ewwel g\u0127add tal-fuljett Il-Polz, u beda l-programm Jazz u Letteratura fuq ir-Rediffusion filwaqt li fl-1970 vara l-Kampanja Lsien Malti u fuq linizjattiva tieg\u0127u, sena wara dehret g\u0127all-ewwel darba rrivista Sag\u0127tar, ma\u0127suba primarjament g\u0127all-istudenti tal-iskejjel sekondarji.", "2 Kriti\u010bi jemmnu li Ebejer kien ta\u2019 ispirazzjoni g\u0127al drammaturgi o\u0127rajn biex jiktbu bil-Malti b\u0127al Alfred Sant, Oreste Calleja u Doreen Micallef (Azzopardi, 2003, p. 131; Schranz u Cremona, 2000, p. 587).", "Sassena 2000 Ebejer kien g\u0127adu jitqies b\u0127ala l-aqwa drammaturgu Malti (Schranz u Cremona, 2000, p. 587).", "Ma\u0121enb l-ittra ta\u2019 Friggieri, ta\u0127t l-istess titlu, dehret ittra ta\u2019 Anthony Licari fejn qal li g\u0127alih kienet dejjem naturali g\u0127al persuna ta\u2019 kwalunkwe nazzjonalit\u00e0 li t\u0127ossha kburija meta tesperjenza pre\u017centazzjoni kulturali serja billingwa proprja tag\u0127ha.", "Ner\u0121g\u0127u naraw The Bacchae The Bacchae ta\u2019 Ewripide r\u0121ajna rajnieha bilMalti fl-1983, bit-titlu A llat Im\u0121arrfa, imtellg\u0127a mill-kumpanija teatrali, ATEATRU, bi traduzzjoni u addattament ta\u2019 \u0120u\u017ci Gatt ta\u0127t id-direzzjoni ta\u2019 Dominic Said.", "\u201cFis-snin tmenin tas-seklu l-ie\u0127or, is-so\u010bjet\u00e0 Maltija pprodu\u010biet fenomenu kulturali li kien mag\u0127ruf bl-isem ta\u2019 ATEATRU,\u201d spjegali Gatt,3 \u201cil-Gvern kien tana kamra mdaqqsa filforti ta\u2019 Tign\u00e9 [Tas-Sliema] li dak i\u017c-\u017cmien kien f\u2019idejn l-Asso\u010bjazzjoni Sportiva Tign\u00e9 (AST).", "F\u2019dik il-kamra (u bnadi o\u0127ra ta\u2019 Tign\u00e9) kienu saru rappre\u017centazzjonijiet teatrali li g\u0127andhom il-post \u010bkejken tag\u0127hom fl-istorja tal-kultura popolari Maltija.", "Konna \u0121emg\u0127a ta\u2019 \u017cg\u0127a\u017cag\u0127, \u0127afna minna \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 proletarji, li ma kellniex pretensjonijiet ta\u2019 sofistikazzjoni kulturali, imma konna ntba\u0127na li dak li konna qed nag\u0127mlu kien qed ji\u0121i nnutat, u allura \u0127adna r-riskji.", "F\u2019nofs din l-ewforija ta\u2019 su\u010b\u010bess, kien avvi\u010binani \u010bertu Dominic Said, li kien ukoll parti minn dal-fenomenu, u tani script ta\u2019 The Bacchae, bl-Ingli\u017c.", "It-test Ingli\u017c di\u0121\u00e0 kellu \u0127afna paragrafi minnu maqtug\u0127in (minn Said, li xtaq li jissimplifika ftit l-istorja), u jien a\u010b\u010bettajt li naqleb it-test mill-Ingli\u017c g\u0127allMalti.\u201d", "Fl-1991 Gatt re\u0121a\u2019 g\u0127amel l-istess \u0127a\u0121a bliscript ta\u2019 The Knights, kummiedja Klassika 3", "Komunikazzjoni bil-miktub mat-traduttur tal-5 ta\u2019 Di\u010bembru, 2017.", "\u0120u\u017ci Gatt", "\u0120u\u017ci Gatt", "Griega ta\u2019 Aristofane (c. 446 \u2013 c. 386 QK) li ttellg\u0127et b\u0127ala parti mill-Festival Internazzjonali tal-Arti ta\u2019 dik is-sena.", "Fuq talba tad-direttur teatrali Saviour Pirotta, Gatt qalibha g\u0127all-Malti mill-Ingli\u017c u addattaha.", "\u201cFi\u017c-\u017cew\u0121 ka\u017ci [ji\u0121ifieri, fil-ka\u017ci ta\u2019 Allat Im\u0121arrfa u Il-Kavallieri],\u201d kompla jiktibli Gatt, \u201cit-traduzzjoni saret mill-Ingli\u017c, u fi\u017c-\u017cew\u0121 ka\u017ci x-xewqa tieg\u0127i kienet li nipprodu\u010bi produzzjoni teatrali li tag\u0127mel sens bil-Malti, u b\u2019Malti tajjeb, imma ming\u0127ajr pretensjonijiet akkademi\u010bi.", "Forsi g\u0127al dir-ra\u0121uni, i\u017c-\u017cew\u0121 scripts g\u0127adhom g\u0127andi (imgerfxin ftit) imma qatt ma ppubblikajthom.\u201d", "Gatt, li hu wkoll wie\u0127ed mill-fundaturi talgrupp mu\u017cikali Etnika, xi snin ilu qaleb mill-", "G\u0127arbi g\u0127all-Malti xi siltiet mill-kitba ta\u2019 Kahlil Gibran.", "G\u0127al ATEATRU fl-1983 qaleb ukoll g\u0127all-Malti d-dramm Marat Sade \u2013 IlPersekuzzjoni u l-Qtil ta\u2019 Jean-Paul Marat ta\u0127t id-Direzzjoni tal-Marki\u017c De Sade kif imtella\u2019 mill-Im\u0121ienen ta\u2019 Charenton ta\u2019 Peter Weiss (Xuereb, 2017, p. 388).", "Drammi Klassi\u010bi Latini F\u2019Mejju tal-1983, il-kumpanija Actors\u2019 Studio tellg\u0127et Il-\u0126abel ta\u2019 Titus Maccius Plautus (c. 254 \u2013 184 QK), mag\u0127ruf a\u0127jar b\u0127ala Plautus, fid-Deporres Arts Centre, Tas-Sliema, ta\u0127t iddirezzjoni ta\u2019 Michael Tabone (Ellul, 1983: 16).", "Din il-kummiedja, aktarx l-ewwel xog\u0127ol teatrali Latin li qatt ittella\u2019 bil-Malti, inqaleb mill-Ingli\u017c4 minn Alfred Scalpello, senior lecturer fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta fejn jg\u0127allem il\u0120ermani\u017c u t-traduzzjoni, jag\u0127mel ri\u010berka dwar il-kultura u l-letteratura tal-\u0120ermanja u xi kultant ja\u0127dem ta\u2019 interpretu mill-\u0120ermani\u017c g\u0127all-Malti f\u2019xi istituzzjonijiet tal-UE.", "Logga ta\u2019 l-innocenti \u2013 PEG, 2008).", "Mill\u0120ermani\u017c qaleb g\u0127all-Malti Der Beobachter ta\u2019 Charlotte Link (In-Nemmies \u2013 Horizons, 2016).", "Fl-2001, flimkien ma\u2019 Dr Thomas Freller, ittradu\u010ba mill-\u0120ermani\u017c Gotiku g\u0127all-Ingli\u017c, id-deskrizzjoni bikrija ta\u2019 Malta ta\u2019 Friedrich Breithaupts, Malta Island of Christian Heroes (pubblikazzjoni tal-Fondazzjoni Patrimonju Malti).", "Dramm Latin ie\u0127or li ttella\u2019 bil-Malti kien Medea ta\u2019 Seneca.", "F\u2019\u0120unju tal-1999 l-istudenti ta\u010b-\u010aentru tad-Drama Mikelan\u0121 Borg, il-Blata l-Bajda, tellg\u0127u serata ta\u2019 g\u0127eluq is-sena akkademika li fiha ppre\u017centaw Medea ta\u2019 Lucius Annaeus Seneca, mag\u0127ruf a\u0127jar b\u0127ala Seneca jew a\u0127jar Seneca \u017c-\u017bg\u0127ir (4 QK - 65 WK).", "Barra Il-\u0126abel ta\u2019 Plautus, Scalpello qaleb g\u0127all-Malti tliet drammi ta\u2019 Anton Chekov: Il\u0120nien ta\u010b-\u010airasa, Il-\u0120ublew u L-Ors li \u0121ew tra\u017cmessi fuq ir-radju, it-televi\u017cjoni u ttellg\u0127u fit-Teatru Manoel.", "Komunikazzjoni bil-miktub mat-traduttur f\u2019Mejju 2019.", "Il-poster u \u017cew\u0121 xeni minn Il-\u0126abel ta\u2019 Plautus, imtella\u2019 fl-1983 fid-Deporres Arts Centre, Tas-Sliema, mill-Actors\u2019 Studio.", "\u0126ajr: Alfred Scalpello", "Din it-tra\u0121edja Rumana b\u2019tema Griega nqalbet mit-Taljan g\u0127all-Malti mill-g\u0127alliem tad-drama, Immanuel Mifsud (ritratt).", "Dan l-awtur Malti ta\u2019 fama internazzjonali qaleb u addatta wkoll The Bacchae ta\u2019 Ewripide u ppre\u017centah flimkien mal-istudenti tieg\u0127u f\u2019Malta u f\u2019Sarajevo ta\u0127t ittitlu ta\u2019 Bakki.", "Mifsud hu l-awtur ta\u2019 Fl-Isem tal-Missier (u tal-iben), il-ktieb rebbie\u0127 tal-Premju tal-Letteratura talUnjoni Ewropea tal-2011.5", "Aktar kummiedji ta\u2019 Aristofane F\u2019Malta, barra Il-Kavallieri tal-1991, ittellg\u0127u tliet kummiedji o\u0127ra ta\u2019 Aristofane bil-Malti: The Frogs ittellg\u0127et bil-Malti darbtejn, darba fl-1984 b\u0127ala \u017brin\u0121ijiet u darb\u2019o\u0127ra fl-1996, b\u0127ala 2000 \u017brin\u0121.", "Fl-1995 rajna l-kummiedja The A ssembly of W omen (Ecclesiasuzae), ta\u0127t l-isem ta\u2019 IlParlament tan-Nisa u fl-2004 The Clouds ippre\u017centata b\u0127ala S\u0127ab.", "Hemm rabta twila bejn il-kummiedji ta\u2019 Aristofane u Malta li tmur lura sal-ewwel nofs tas-seklu dsatax.", "John Hookham Frere (1769-1846) meta kien qed jg\u0127ix f\u2019Malta.", "L-ewwel tlieta n\u0121abru fi ktieb li \u0121ie stampat fl-Istamperija tal-Gvern fil-Belt Valletta fl-1839 i\u017cda l-frontispizju tieg\u0127u \u0121ie stampat flIngilterra u jg\u0127id li l-ktieb \u0127are\u0121 f\u2019Londra fl-1840.", "Jing\u0127ad li Frere kien ilu ja\u0127dem fuq dawn ittraduzzjonijiet minn ftit wara li wasal Malta fl-1821.", "Hu baqa\u2019 jg\u0127ix f\u2019Malta sa meta miet fl-1846 (Cassar, 1984, pp. 52, 49).", "Komunikazzjonijiet varji bil-miktub mat-traduttur f\u2019Novembru 2017.", "The Birds ittellg\u0127et bl-Ingli\u017c f\u2019Awwissu tal-1969 ta\u0127t id-direzzjoni ta\u2019 Albert Marshall fit-Teatru Grieg tal-Kulle\u0121\u0121 talEdukazzjoni, Ta\u2019 Giorni, San \u0120iljan (Xuereb, 2017, p. 531).", "Fuq ix-xellug, il-frontispizju tal-ktieb bid-drammi tradotti minn John Hookham Frere.", "Fuq il-lemin, l-a\u0127\u0127ar pa\u0121na tal-ktieb li bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127ha nafu li dan il-ktieb \u0121ie stampat hawn Malta.", "F\u2019Mejju tal-1983 il-kumpanija Actors\u2019 Studio ppre\u017centat \u017brin\u0121ijiet fit-Teatru Manoel bi traduzzjoni u direzzjoni ta\u2019 Joe Bonnici.", "Ilkritiku teatrali Paul Xuereb ftit li xejn kellu kliem ta\u2019 tif\u0127ir g\u0127al din il-produzzjoni imma fa\u0127\u0127ar it-traduzzjoni g\u0127all-Malti ta\u2019 Bonnici (2017, p. 45).", "F\u2019Lulju tal-1996, il-Koperattiva Kulturali Universitarja ppre\u017centat 2000 \u017brin\u0121, spettaklu psewdokontemporanju mnebba\u0127 millkummiedja klassika ta\u2019 Aristofane.", "Ittellg\u0127et b\u0127ala parti mill-programm ta\u2019 Evenings on Campus tas-sajf tal-1996, bl-addattament ta\u2019 Albert Marshall u bid-direzzjoni ta\u2019 Toni Sant (Xuereb, 2017, p. 549).", "Il-kummiedja Il-Parlament tan-Nisa \u0121iet ippre\u017centata fl-1995 minn Joe Friggieri li barra li dderi\u0121ieha, ittradu\u010bieha g\u0127all-Malti wkoll.", "It-traduzzjoni g\u0127all-Malti ta\u2019 S\u0127ab, li ttellg\u0127et b\u0127ala parti mill-programm ta\u2019 Evenings on Campus tal-2004, saret minn Franklin Mamo.", "It-traduzzjonijiet ta\u2019 Oliver Friggieri Id-drammaturgi Eskilu,7 Ewripide u Sofokle huma t-trijumvirat prin\u010bipali tat-tra\u0121edja Griega li l-g\u0127an ewlieni tag\u0127ha hu li to\u0127loq dawk li Aristotli fi Dwar l-Arti tal-Poe\u017cija (maqlub g\u0127all-Malti mill-Grieg, Dr Karmenu Serracino, 2012) isej\u0127ilhom il-mimesis (l-imitazzjoni) u l-catharsis (il-purifikazzjoni talemozzjonijiet), \u017cew\u0121 ingredjenti li jintrigaw l-udjenzi universali u fl-istess \u0127in jag\u0127mluha popolari mag\u0127hom.", "Bejn l-1989 u l-2016 l-udjenza Maltija kellha l-okka\u017cjoni tara sitt tra\u0121edji ta\u2019 Ewripide u Sofokle, b\u2019u\u0127ud minnhom ji\u0121u ripetuti fi sta\u0121uni teatrali varji u f\u2019siti teatrali differenti, sa\u0127ansitra blistess traduzzjoni.", "Bejn l-1989 u l-1990 rajna trilo\u0121ija ta\u2019 tra\u0121edji Griegi maqlubin g\u0127all-Malti mill-Ingli\u017c minn Oliver Friggieri, li minkejja li hu mag\u0127ruf l-aktar g\u0127all-kritika letterarja u x-xog\u0127lijiet letterarji tieg\u0127u, kien ukoll traduttur prolifiku (Said, 2012, p. 27).", "I\u010b-\u010biklu beda f\u2019April tal-1989 bil-pre\u017centazzjoni ta\u2019 Edipu s-Sultan ta\u2019 Sofokle mill-Koperatturi fit-Teatru Manoel, ta\u0127t id-Direzzjoni ta\u2019 Carmel S. Aquilina.", "\u201cFil-qlib tieg\u0127i fittixt, qabel xejn, li nersaq kemm nista\u2019 lejn ir-reqqa li jitlob test Klassiku b\u0127al dan,\u201d kiteb Friggieri fil-programm ta\u2019 Edipu s-Sultan li tqassam lill-membri tal-udjenza.", "\u201cId-dinjit\u00e0 talespressjoni, il-burdati differenti tat-ta\u0127dit, it-tensjoni li tin\u0127ass fil-versi, ir-ritmi differenti li timxi bihom il-kuxjenza matul id-dramm kollu: huma lkoll xejriet tal-kontenut u tal-forma li \u0127abrikt li rroddhom fl-a\u0127jar Malti li stajt nasal g\u0127alih\u201d.8", "Ta\u2019 Eskilu (c. 525/524 \u2013 c. 456/455 QK) l-udjenzi Maltin raw A gamemnon li ttellg\u0127et darbtejn bl-Ingli\u017c: fl-1950 ta\u0127t iddirezzjoni ta\u2019 Alec Cathcart Bruce u f\u2019Awwissu tal-1971 ta\u0127t id-direzzjoni ta\u2019 Lino Farrugia fit-Teatru Grieg tal-Kulle\u0121\u0121 tal-Edukazzjoni, Ta\u2019 Giorni, San \u0120iljan (Xuereb, 2018, pp. 35, 37).", "8 Il-programm sibtu fl-iSchool of Performing Arts\u2019 Digital Archive tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Fl-istess programm Friggieri jg\u0127idilna li studja l-Grieg u l-Latin fis-Seminarju u fl-Universit\u00e0 i\u017cda biex qaleb Edipu s-Sultan kellu jistrie\u0127 fuq \u017cew\u0121 traduzzjonijiet bl-Ingli\u017c ta\u2019 John Gassner u H.D.F. Kitto.", "It-trilo\u0121ija kompliet f\u2019Lulju tal-istess sena bil-pre\u017centazzjoni ta\u2019 Antigone ta\u2019 Sofokle fisSur ta\u2019 De Redin, l-Imdina, ta\u0127t id-direzzjoni ta\u2019 Joe Friggieri.", "\u201cFil-qlib tieg\u0127i ta\u2019 Antigone g\u0127all-Malti nixtieq li ter\u0121a\u2019 tidher il-vi\u017cjoni tad-dinja ta\u2019 Sofokle, img\u0127oddija mix-xquq qodma tal-ilsien tag\u0127na,\u201d jikteb Oliver Friggieri fil-programm tas-serata, \u201cIs-sbu\u0127ija, l-espressivit\u00e0, l-g\u0127ana tal-kliem u talfra\u017ceolo\u0121ija tal-Malti huma g\u0127odod mill-aqwa f\u2019idejn it-traduttur li jrid juri g\u0127al darb\u2019o\u0127ra li dan l-ilsien qadim u g\u0127ani, sikwit im\u017cebla\u0127 u mwarrab sa\u0127ansitra fis-seklu \u2018tal-progress\u2019, ma jonqsu xejn mill-qawwa u mill-medda tal-ilsna l-o\u0127ra li tlaqqg\u0127u ma\u2019 din i\u010b-\u010aivilt\u00e0 kbira.", "G\u0127andu mnejn li min\u0127abba l-qedem tieg\u0127u, ilsienna hu eqreb lejha minn ilsna o\u0127ra\u201d.9 I\u010b-\u010biklu trittiku g\u0127alaq f\u2019Awwissu tas-sena ta\u2019 wara bil-produzzjoni ta\u2019 Medea ta\u2019 Ewripide fis-Sur ta\u2019 De Redin ta\u0127t id-direzzjoni ta\u2019 Lino Farrugia.", "Fil-programm, Oliver Friggieri jikteb li permezz tat-traduzzjoni g\u0127all-Malti ta\u2019 Medea \u201cil-Maltin jissoktaw jinteb\u0127u kemm lilsien Malti hu g\u0127ani u sabi\u0127 u kemm jista\u2019 jiltaqa\u2019 bla bi\u017ca\u2019 mal-aqwa xog\u0127lijiet letterarji ta\u2019 kull \u017cmien\u201d g\u0127aliex \u201cMedea hi e\u017cempju ta\u2019 poe\u017cija qawwija li tqajjem is-setg\u0127at rieqda kollha tal-lingwa, u turi kemm il-poe\u017cija hi tabil\u0127aqq l-aqwa muftie\u0127 li jbexxaq sa ma jifta\u0127 bera\u0127 il-bieb maqful tal-qalb talbniedem.\u201d10", "It-tliet tra\u0121edji Griegi kif tradotti minn Friggieri n\u0127ar\u0121u fi ktieb wie\u0127ed fl-2008.", "Medea kif tradotta minn Oliver Friggieri re\u0121g\u0127et ittellg\u0127et fl-1999 mill-istudenti ta\u010b\u010aentru tad-Drama Mikelan\u0121 Borg ta\u0127t iddirezzjoni tal-g\u0127alliem tag\u0127hom John Suda.", "Fl-2008 rajna addattament ta\u2019 din it-tra\u0121edja fuq il-campus tal-Universit\u00e0 l-Qadima, il-Belt Valletta mill-kumpanija Teatru D\u00f9.", "In-nisa ta\u2019 Ewripide In-nisa jg\u0127aqqdu t-tliet tra\u0121edji Griegi ta\u2019 Ewripide li ttellg\u0127u bil-Malti bejn l-2001 u l-2005.", "Fil-verit\u00e0 hemm konnessjoni qawwija bejn In-Nisa ta\u2019 Trojja, li ttellg\u0127et fit8 ta\u2019 Lulju 2001 u \u0126ekuba, li ttellg\u0127et \u0121img\u0127a wara: \u0126ekuba hija l-mara protagonista tat-tra\u0121edja ta\u2019 In-Nisa ta\u2019 Trojja fejn in-nisa jiddeskrivu l-\u0127ajja wara l-waqg\u0127a ta\u2019 Trojja, inklu\u017c il-\u0127tif ta\u2019 \u0126ekuba minn Odisseu li \u017cammha b\u0127ala skjava.", "Anke t-tra\u0121edja \u0126ekuba sse\u0127\u0127 wara l-waqg\u0127a ta\u2019 Trojja: Polidorus, l-i\u017cg\u0127ar iben ta\u2019 Priam u \u0126ekuba, jintbag\u0127at g\u0127and is-Sultan Polimestor biex jipprote\u0121ih i\u017cda meta Trojja taqa\u2019, Polimestor joqtol lil Polidorus.", "\u0126ekuba ssir taf b\u2019dan u meta Polimestor i\u017cur Trojja mirbu\u0127a, \u0126ekuba tag\u0127mih u toqtollu \u017c-\u017cew\u0121 uliedu.", "Din it-trilo\u0121ija ta\u2019 tra\u0121edji femministi ta\u2019 Ewripide waslet fi tmiemha bilproduzzjoni ta\u2019 In-Nisa Feni\u010bi f\u2019Awwissu 2005.", "John Suda ttradu\u010ba In-Nisa ta\u2019 Trojja, produzzjoni li kienet tinvolvi l-istudenti tad-drama, ta\u0127t id-direzzjoni artistika ta\u2019 Marcell Teuma.", "Skont Paul Xuereb din kienet aktar addattament milli produzzjoni s\u0127i\u0127a (2018, p. 39).", "L-istess produzzjoni ttellg\u0127et fit-Teatru Grieg ta\u2019 Siraku\u017ca, Sqallija (APGRD \u2013 Archive of Performances of Greek & Roman Drama).11 \u0126ekuba \u0121iet tradotta minn Alfred Palma fuq kummissjoni esklu\u017civa tal-attri\u010bi Karmen Azzopardi li \u0127admet il-parti protagonista ta\u2019 \u0126ekuba.12 Din \u0121iet ippre\u017centata fit-Teatru Grieg, Ta\u2019 Qali, fil-15 ta\u2019 Lulju 2001, mill-kumpanija Talenti, ta\u0127t id-direzzjoni ta\u2019 \u017bepp Camilleri (1955-2019).", "Paul Xuereb, f\u2019re\u010bensjoni ta\u2019 din il-produzzjoni, fa\u0127\u0127ar it-", "Imma\u0121ni (\u0127ajr Mar io Micallef) 1 Karmen Azzopardi fil-parti ta\u2019 \u0126ekuba fil-produzzjoni tal-2001.", "2 Tpin\u0121ija ta\u2019 Mario Azzopardi li dehret fil-programm tad-dramm Agamemnon li ttella\u2019 fl-1971.", "3 Xena mill-produzzjoni ta\u2019 \u0126ekuba tal-2016.", "4 Karmen Azzopardi f\u2019In-Nisa Feni\u010bi tal-2005.", "http://www.apgrd.ox.ac.uk/ a\u010b\u010bessata fl-10 ta\u2019 \u0120unju, 2019.", "Komunikazzjoni bil-miktub mat-traduttur fid-9 ta\u2019 Novembru 2017.", "Il-kast ta\u2019 \u0126ekuba tal-2016.", "traduzzjoni ta\u2019 Palma, i\u017cda staqsa g\u0127ala xi ismijiet ta\u2019 xi karattri \u0121ew taljanizzati filwaqt li o\u0127rajn ing\u0127ataw stil Grieg (The Sunday Times of Malta, 15/7/2019, p. 23).", "Din mhix l-unika traduzzjoni ta\u2019 Palma li ttellg\u0127et fuq il-palk Malti: 10 mis-26 xog\u0127ol ta\u2019 Shakespeare li Palma qaleb g\u0127all-Malti ttellg\u0127u fit-Teatru Manoel mill-istess kumpanija li tellg\u0127et \u0126ekuba fl-ewwel g\u0127axar snin ta\u2019 dan is-seklu.", "Barra minn hekk, hu qaleb is-sunetti kollha ta\u2019 Shakespeare (Vassallo u Said, la\u010b\u010bent, Jannar 2017, p. 43).", "L-istess \u0126ekuba re\u0121g\u0127et ittellg\u0127et mill-istess kumpanija fit-Teatru Manoel f\u2019Novembru 2016 ta\u0127t id-direzzjoni ta\u2019 Josette Ciappara.", "Karmen Azzopardi re\u0121g\u0127et \u0127admet il-parti prin\u010bipali ta\u2019 \u0126ekuba (APGRD \u2013 Archive of Performances of Greek & Roman Drama).13 13", "http://www.apgrd.ox.ac.uk/ a\u010b\u010bessata fit-12 ta\u2019 \u0120unju 2019.", "Lino Farrugia dderie\u0121a In-Nisa Feni\u010bi li ttellg\u0127et fl-2005 b\u0127ala parti minn Evenings on Campus.", "Kien hu li qalibha g\u0127all-Malti millIngli\u017c bl-g\u0127ajnuna ta\u2019 ver\u017cjoni mit-Taljan.14 Karmen Azzopardi \u0127admet il-parti ta\u2019 Jokasta filwaqt li Mario Micallef \u0127adem il-parti ta\u2019 Edipu (The Malta Independent, 23/8/2005).", "Konklu\u017cjoni Fi\u017c-\u017cew\u0121 artikli li dehru s\u2019issa f\u2019din is-sensiela rajna li t-traduzzjoni tat-tra\u0121edji Klassi\u010bi ta\u2019 Sofokle u Ewripide kienet prolifika, anke jekk mhux dejjem inqalbu mill-Grieg, l-ilsien ori\u0121inali.", "Mit-trijumvirat prin\u010bipali tat-tra\u0121edja Griega, f\u2019dak li hu qlib g\u0127all-Malti, jonqos Eskilu li t-tra\u0121edja tieg\u0127u ta\u2019 Agamemnon ittellg\u0127et darbtejn bl-Ingli\u017c f\u2019Malta i\u017cda qatt bil-Malti.", "G\u0127al dawk li huma kummiedji Griegi, jidher li dawk ta\u2019 Aristofane huma popolari mhux biss mat-tradutturi imma anke mal-udjenzi Maltin.", "Komunikazzjoni bil-miktub mat-traduttur fit-3 ta\u2019 Jannar 2018.", "It-traduzzjonijiet tax-xog\u0127lijiet Klassi\u010bi Latini huma skarsi: inqalbu tnejn biss, Il-\u0126abel ta\u2019 Plautus u Medea ta\u2019 Seneca \u2013 u mhux milLatin, il-lingwa ori\u0121inali.", "Din l-iskarsezza ta\u2019 xog\u0127lijiet teatrali Latini maqlubin g\u0127all-Malti hi stramba tassew meta tqis li, min\u0127abba lpre\u017cenza twila u attiva tal-Kattoli\u010bi\u017cmu f\u2019Malta, il-Latin kien mifrux u m\u0127addem ferm aktar mill-Grieg.", "F\u2019dan l-artiklu, g\u0127al darb\u2019o\u0127ra rajna li, biex nu\u017ca kliem Oliver Friggieri li deher filprogramm teatrali ta\u2019 Edipu s-Sultan tal-1989, \u201cil-Malti huwa lsien g\u0127ani u sabi\u0127, espressiv u mog\u0127ni bix-xejriet kollha li b\u2019ebda mod ma jag\u0127mluh inferjuri quddiem l-ilsna meqjuma lo\u0127ra.\u201d", "Forsi wasal i\u017c-\u017cmien li nag\u0127tu kas listedina li kien g\u0127amlilna l-awtur eminenti flistess programm meta qal: \u201cNemmen li minbarra drammi ori\u0121inali Maltin, it-teatri lokali g\u0127andhom jippre\u017centaw kull dramm barrani bil-Malti, ji\u0121ifieri b\u2019din il-lingwa li daqskemm hi sabi\u0127a u g\u0127anja hi wkoll imkasbra, sikwit imwarrba min\u0127abba kriterji foloz li d-dinja moderna ilha li \u010ba\u0127dithom.\u201d", "Tal-g\u0127ajnuna li tawni biex nikteb dan l-artiklu nixtieq nirringrazzja lil: Alfred Palma, Alfred Scalpello, \u0120u\u017ci Gatt, Immanuel Mifsud, Karmen Azzopardi, Karmenu Serracino, Lino Farrugia, Mario Micallef u l-membri kollha talistaff tal-Melitensia tal-Librerija tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "\u0126ajr ukoll g\u0127all-imma\u0121ni fil-pp.", "55 u 60 lill-iSchool of Performing Arts\u2019 Digital Archive tal-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta.", "Referenzi \u201cEuripides\u2019s In-Nisa Feni\u010bi Tackles centuries-old issue\u201d, The Malta Independent, 23 ta\u2019 Awwissu 2005.", "It-Triq tal-Qawmien.", "It-Teatru f\u2019Malta \u2013 Kullana Kulturali.", "Tliet Drammi Griegi \u2013 Traduzzjoni mill-Ingli\u017c.", "Malta: Pubblikazzjonijiet Indipendenza, 2008.", "\u201cOliver Friggieri t-traduttur\u201d, l-a\u010b\u010bent, ilLussemburgu, \u0126ar\u0121a Nru 8, Novembru 2012.", "Piet\u00e0: Pubblikazzjonijiet Indipendenza, 2009.", "Te\u017ci tal-PhD, l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, 2018.", "Dwar l-Arti tal-Poe\u017cija \u2013 Traduzzjoni g\u0127all-Malti ta\u2019 Ars Poetica b\u2019introduzzjoni u noti.", "San \u0120wann: BDL u l-Malta Classics Association, 2012.", "\u201cShakespeare bil-Malti.\u201d la\u010b\u010bent. il-Lussemburgu, \u0126ar\u0121a Nru 15, Jannar 2017.", "Ivan Said huwa traduttur mal-Kummissjoni Ewropea", "Min a\u0127na, u x\u2019nag\u0127mlu?", "F\u2019din il-pa\u0121na \u0121dida se nibdew nag\u0127tu \u0127arsa lejn il-pro\u0121etti li jkun hemm g\u0127addejjin fid-Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea, u t-tradutturi involuti fihom.", "Xog\u0127olna ma jikkonsistix biss fit-traduzzjoni, i\u017cda je\u017cistu bosta kompiti o\u0127ra \u2018orizzontali\u2019 li dejjem ikollhom l-iskop li nipprodu\u010bu traduzzjonijiet tal-a\u0127jar kwalit\u00e0.", "Nibdew din is-sensiela b\u2019\u0127arsa lejn il-pro\u0121ett talesternalizzazzjoni tat-traduzzjonijiet.", "Inkarigati minn dan il-kompitu: Daisy Decelis u Elaine Borg (ritratt).", "-esternalizzazzjoni tat-traduzzjonijiet hija ri\u017corsa importanti g\u0127ax-xog\u0127ol tadDirettorat \u0120enerali g\u0127at-Traduzzjoni (D\u0120T).", "Id-dipartimenti tal-lingwa jidentifikaw u j\u0127ejju d-dokumenti li jixtiequ li jkunu tradotti mill-imsie\u0127ba esterni varji li g\u0127andu d-DGT.", "Xog\u0127ol il-korrispondenti hu li jaraw li lpro\u010bess tat-traduzzjoni esterna jimxi bl-inqas intoppi possibbli.", "Matul l-a\u0127\u0127ar snin ix-xog\u0127ol tal-korrispondenti g\u0127at-traduzzjoni esterna \u017cdied hekk kif l-ammont ta\u2019 xog\u0127ol esternalizzat \u017cdied u min-na\u0127a tad-Dipartiment tal-Malti qed tkompli ssir enfasi biex narmonizzaw kemm nistg\u0127u l-pro\u010beduri interni.", "G\u0127al dan il-g\u0127an, in\u0127asset il-\u0127tie\u0121a li lkorrispondenti g\u0127at-traduzzjoni esterna jkollhom l-appo\u0121\u0121 ta\u2019 \u017cew\u0121 kollegi o\u0127ra biex jie\u0127du \u0127sieb il-Mailbox Funzjonali f\u2019ka\u017c ta\u2019 assenza min-na\u0127a tag\u0127hom.", "Il-korrispondenti tad-dipartimenti tal-Malti, appo\u0121\u0121ati mi\u017c-\u017cew\u0121 kollegi l-o\u0127ra, ja\u0121ixxu b\u0127ala punt ta\u2019 kuntatt kemm internament ma\u2019 kollegi o\u0127ra taddipartiment tal-Malti kif ukoll ma\u2019 unitajiet u dipartimenti o\u0127ra fi \u0127dan D\u0120T b\u0127all-Unit\u00e0 g\u0127at-Traduzzjonijiet Esterni mag\u0127rufa b\u0127ala S.2 u mat-tradutturi esterni meta dawn ikunu jen\u0127tie\u0121u xi kjarifika rigward ix-xog\u0127ol assenjat lilhom jew xi kummenti li jkunu saru waqt l-evalwazzjoni ta\u2019 xog\u0127olhom millevalwaturi tad-Dipartiment tal-Malti.", "Fejn me\u0127tie\u0121 huma jipprovdu input dwar rapporti, sej\u0127iet g\u0127all-offerti ma\u0127ru\u0121a \u010bentralment u fil-", "livell tad-Dipartiment.", "Jie\u0127du wkoll \u0127sieb jaraw jekk ikunx me\u0127tie\u0121 li d-dokumenti li jkunu se jo\u0127or\u0121u g\u0127at-traduzzjoni esterna je\u0127ti\u0121ux prepro\u010bessar min-na\u0127a tas-segretarjat jew le.", "Il-korrispondenti jie\u0127du \u0127sieb ukoll li ttradutturi esterni jkollhom ri\u017corsi a\u0121\u0121ornati disponibbli kemm permezz tas-sit dedikat g\u0127alihom kif ukoll, fejn me\u0127tie\u0121, permezz ta\u2019 emails u anki xi drabi permezz ta\u2019 ta\u0127ri\u0121 li jkun organizzat Malta jew anki bl-u\u017cu ta\u2019 webstreaming.", "Internament il-korrispondenti ja\u0127dmu flimkien mal-Grupp tal-Kwalit\u00e0, malGrupp Lingwistiku u mas-segretarjat biex jarmonizzaw u jissimplifikaw kemm jistg\u0127u lpro\u010bess intern u l-evalwazzjonijiet.", "Xi \u0127dimna fuqu dan l-a\u0127\u0127ar Pa\u0121na mi\u0121bura mill-Uffi\u010bjal tal-Lingwa fir-Rappre\u017centanza tal-Kummissjoni Ewropea f\u2019Malta", "inkejja li l-Uffi\u010bjal tal-Lingwa huwa traduttur ukoll (x\u2019aktarx l-ewwel u qabel kollox), innatura tal-\u0127idma partikolari tieg\u0127u tinvolvi bosta \u0127wejje\u0121 li jmorru lil hinn mill-fluss taxxog\u0127ol standard ta\u2019 traduttur normali.", "Sikwit, l-g\u0127arfien u l-\u0127iliet lingwisti\u010bi tieg\u0127u jintu\u017caw g\u0127ar-revi\u017cjoni, l-editjar u l-lokalizzazzjoni: tliet kompiti li huma b\u0127allikieku l-a\u0127\u0127ar stadju qabel ma t-test jitwassal lill-qarrej finali.", "Fl-Uffi\u010b\u010bju tar-Rappre\u017centanza li g\u0127andna l-Belt Valletta, isir \u0127afna xog\u0127ol bejn id-Direttorat \u0120enerali tat-Traduzzjoni u dak tal-Komunikazzjoni, spe\u010bjalment meta jasal il-waqt g\u0127al dokumenti politi\u010bi importanti li jkollhom jixxerrdu mal-pubbliku in\u0121enerali fl24 lingwa uffi\u010bjali.", "Kull sena, g\u0127alhekk, isir dan ix-xog\u0127ol ta\u2019 finalizzazzjoni fuq id-Diskors dwar lIstat tal-Unjoni li jsir mill-President tal-Kummissjoni.", "U din is-sena, billi ng\u0127ata bidu lil Kummissjoni \u0121dida, dan ix-xog\u0127ol sar ukoll fuq id-diskors tal-President elett Ursula von der Leyen.", "Xog\u0127ol li jsir bi skadenzi stretti \u0127afna u modifiki li jibqg\u0127u g\u0127addejjin sal-a\u0127\u0127ar minuta, fejn ikun hemm komunikazzjoni \u0121ejja u sejra bejn it-tradutturi Maltin, l-Uffi\u010bjal tal-Lingwa f\u2019Malta u l-kollegi talKomunikazzjoni fi Brussell, sabiex jo\u0127ro\u0121 dokument li jkun lingwistikament xieraq u li fl-istess \u0127in iwassal il-kontenut politiku b\u2019mod \u010bar.", "Il-President elett tal-Kummissjoni Ewropea Ursula von der Leyen", "Mad-D\u0120 tal-Komunikazzjoni, hemm ukoll \u0127idma kontinwa dwar il-kampanji promozzjonali li jxerrdu l-messa\u0121\u0121 tal-Kummissjoni Ewropea u l-programmi tag\u0127ha.", "B\u0127alissa jkun g\u0127addej xog\u0127ol regolari fuq kampanji b\u0127alma huma EU&Me u EU Protects, li juru d-diversi modi kif il-Kummissjoni Ewropea taffettwa l-\u0127ajja ta\u2019 kuljum ta\u010b-\u010bittadini.", "\u0126afna minn dan ix-xog\u0127ol jinvolvi filmati u midja so\u010bjali, allura l-\u0127idma lingwistika tie\u0127u xejra o\u0127ra, fejn anki tid\u0127ol il-verifika tas-sottotitli u \u0127afna xog\u0127ol ta\u2019 lokalizzazzjoni li jirrevedi u joftoq l-ewwel traduzzjonijiet sabiex il-lingwa\u0121\u0121 ji\u0121i rfinat b\u2019tali modi li jixraq sew il-mezz sew il-messa\u0121\u0121.", "Traduzzjoni mod ie\u0127or Fl-ewwel parti tas-sena, l-Uffi\u010b\u010bju tal-Lingwa organizza Editatona tal-Wikipedia flimkien malWikimedia Community Malta u Spazju Kreattiv, b\u0127ala parti mit-Translating Europe Workshops.", "Hawnhekk sar xog\u0127ol ta\u2019 kull tip fuq il-kontenut tal-Wikipedija Maltija, anki fil-kuntest talelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew li kienu \u0121ejjin qisu \u0121img\u0127a wara.", "Ing\u0127ata kors ba\u017ciku tal-editjar tal-Wikipedia u beda x-xog\u0127ol: sew ta\u2019 editjar, korrezzjoni u a\u0121\u0121ornament, sew ta\u2019 traduzzjoni mill\u0121did.", "Fil-Wikipedia bil-Malti, il-\u0127sad huwa kbir imma l-\u0127addiema g\u0127adhom ftit, u l-Malti g\u0127adu lura fil-konfront ta\u2019 lingwi b\u0127alu, bi ftit aktar minn 3,000 artiklu.", "Madankollu, il-ponn tajjeb nies li ltaqg\u0127u \u0127adu l-\u0127iliet ne\u010bessarji, u din l-attivit\u00e0 nebb\u0127et ukoll \u0127idma simili mill-HELA (Hub for Excellence in the Literary Arts) li qed iwettqu programm ta\u2019 traduzzjoni u editjar tal-pa\u0121ni tal-Wikipedija marbuta mal-letteratura Maltija.", "Is-sessjoni tal-worskhop g\u0127all-editjar tal-Wikipedija mog\u0127tija minn Dr Toni Sant, waqt l-editatona fl-okka\u017cjoni talelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew 2019.", "\u010aa\u0127da Il-Kummissjoni Ewropea, u kwalunkwe persuna li ta\u0121ixxi f\u2019isimha, mhumiex responsabbli g\u0127all-u\u017cu li jsir jew li jista\u2019 jsir mit-tag\u0127rif inklu\u017c f\u2019din il-pubblikazzjoni.", "Dan il-bulettin mhuwiex pubblikazzjoni uffi\u010bjali, u la l-Kummissjoni u lanqas is-servizzi tag\u0127ha ma huma marbutin b\u2019xi mod jew ie\u0127or mill-kontenut tieg\u0127u."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_19_mt.pdf"}
{"text": ["Indi\u010bi ta' l-a\u010b\u010bent (g\u0127alissa a\u0121\u0121ornat sal-\u0127ar\u0121a 15) Nilqg\u0127u kull su\u0121\u0121eriment biex dan l-indi\u010bi jitjieb: l-accent@ec.europa.eu", "A A Historical and Comparative Phonology and Morphology of Maltese' (te\u017ci tal-PhD), 1978 16(9) Acad\u00e9mie fran\u00e7aise 15(35) Accademia della Crusca, l- 7(6) Adobe Acrobat 5(13) a\u010b\u010bent 13(7); 15(3); 16(22,37-38,40) a\u010b\u010bent aigue 15(37) a\u010b\u010bent circonflexe/\u010birkumfless 15(35-36); 16(37-38) a\u010b\u010bent grave 15(36) a\u010b\u010bent tr\u00e9ma 15(35) adattament 15(39) affiss 15(6) Agius, Marija 15(8) a\u0121ent 3(1) a\u0121\u0121ettiv 5(2); 8(7,11); 9(34); 10(4,6,7); 16(3,14,36,42) a\u0121\u0121ettiv dimostrattiv 5(2) a\u0121\u0121ettiv indefinit 6(1,2) a\u0121\u0121ornament 7(26) a\u0121\u0121ornament ortografiku 1(4); 16(1-2,32) A\u0121\u0121ornament tat-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija, 1992 5(12) a\u0121\u0121ustament stokk-flussi 15(18) Agius de Soldanis, \u0120an Fran\u0121isk 7(25); 9(25); 16(1-2,46,51,55-56) Agius Muscat, David 9(26); 14(9) Agius, Albert W. 6(10) Agius, Marija supp. sp.", "15(6) Akkademja tal-Malti, l- 3(9); 4(20); 6(3,12); 7(11,26,29); 9(26) akronimu 5(5) alfabett standard 3(1) Alighieri, Dante 14(22,31,33,36); 16(33)", "allomorfijiet 15(6,7)", "Amerki, L- 13(25-27)", "Amleto - Grajja tal Princep tad-Danimarca, 1925 15(41)", "16(1-3) Aristotli 9(35,36) Aronoff, Mark 15(3) artiklu 5(4,5); 6(2,3); 9(34); 10(6) aspett denotattiv 8(25) aspett konnotattiv 8(25) Aspetti tal-Istruttura tal-Malti Modern, 2006 2(13), 4(17) Aspetti tal-Istruttura tal-Paragrafu fil-Malti, 2007 4(17) assets 15(16) assi 15(16) assimilazzjoni 16(45) at par value 15(16) Atlas al-'alam, 2005 16(21) Att dwar id-D\u0127ul ta' Malta b\u0127ala Membru tal-Fond Monetarju Internazzjonali 8(16) Att dwar l-Amministrazzjoni tat-Taxxa 8(16) Att dwar l-Ilsien Malti 3(11) Att dwar l-Immigrazzjoni 10(10) Att Parlamentari Ingli\u017c tal-1973, l- 5(8) Attard, Carmel 2(5) Attard, John 14(33) Attard, Kenneth 15(42) attiv 3(1) attiv-passiv 9(5)", "Avukat \u0120enerali, l- 7(23)", "Avvi\u017ci Legali 7(23)", "awdenzja 5(19)", "Awtorit\u00e0 Maltija g\u0127at-Turi\u017cmu, l- 4(19)", "awtorit\u00e0 lingwistika nazzjonali supp. sp.", "awtorit\u00e0 tal-edukazzjoni supp. sp.", "Awtorit\u00e0 tax-Xandir, l- 8(19); 10(16); 15(40,42)", "azzjoni \u010bivili 14(16)", "azzjoni kriminali 14(16)", "Ba\u010bellerat fil-Farma\u010bija 9(19) Baldacchino, Alfred E. 9(12) Baley, Julien 15(8) Balzan, Rena 13(38) Bank \u010aentrali Ewropew, il- 5(9); 15(15,17) Bank Dinji, il- 15(17) Bank for International Settlements 15(17) Barbara Valentin 15(42) Bartolo, \u0120u\u017c\u00e9 15(42) Bartolo, Simon 13(33-36); 14(25) BAT - Best Available Techniques (ara Aqwa Tekniki Disponibbli, l-) Bateau Noir, 2001 8(26) Ba\u017ci ta' dejta ta' postijiet \u0121eografi\u010bi 4(14) ba\u017ci \u0121uridika 15(23) ba\u017ci legali 15(23) B\u010aE (ara Bank \u010aentrali Ewropew) Beginning Maltese, 1996 4(18) Benham, Charles E. 7(32) BFBS (ara British Foreign and Bible Society) Bibbja, il- 6(1,11,12); 14(28); 16(49) Bibljoteka Nazzjonali, il- 9(26) Bickel, Horst O. 2(10) Biedja u Sajd' (rivista mill-Ministeru g\u0127all-Affarijiet Rurali u l-Ambjent), 16(30) bilingwi\u017cmu 4(7); 5(9); 7(24); 8(22,23); 9(16,32); 10(21); supp. sp.", "15(2,8,11,12) bilingwi\u017cmu bilan\u010bjat supp. sp.", "15(12) binja grammatikali 7(24) binja sintattika 4(7) black hole 15(12) Blue Book Traineeship 10(22) Blundell, Renald 9(19) Boerch, Marianne 4(17) Bonello, Giovanni 14(7) Bon\u0121ornu, kif int?", "Bonni\u010bi, John L. 16(30)", "Bord Internazzjonali tal-Istandards tal-Kontabbilt\u00e0, il- 2(7)", "Bor\u017ca ta' Studju Oxford 4(14)", "BREF - Best Available Techniques Reference Document (ara dokument ta' referenza tal-aqwa tekniki disponibbli)", "Briffa, Ru\u017car 10(23)", "\u010a \u010bekkjatur 1(7), 2(14,15) \u010aentru tal-A\u0127barijiet tal-Public Broadcasting Services, i\u010b- 7(23) \u010aentru tal-Universit\u00e0 f'G\u0127awdex, i\u010b- 4(16) \u010aertifikat fil-Malti b\u0127ala Lingwa Barranija 8(19) \u010aertifikat fil-Qari tal-Provi bil-Malti 5(12); 8(19) \u010ai\u010berun 9(11)", "D \u1e0aamma, 2016 16(1,46-48,56) Dar l-Ewropa 6(9) De Arte Poetica, c. 19QK 8(27) De Saussure, Ferdinand 13(19) De Soldanis: An Eighteenth Century Intellectual, 2012 9(25); 16(46, 54) De Soldanis: L-Esploratur tal-Ilsien Malti, 2012 9(25) Debono, Juan 16(1,28,31) de\u010bimali 14(9) De\u010bi\u017cjonijijet 1, 2008 3(10); 5(12); 7(26); 15(6); 16(13,40) De\u010bi\u017cjonijiet 2 16(33,40) de\u010bi\u017cjoni stilistika supp. sp.", "15(15) defi\u010bit 15(18) DeGaetano, Vincent A. 1(5) dejn gross 15(14,17) dejn nett 15(14,17) dejta \u0121eospazjali 9(1) delitt 4(14), 7(14,15) Della Lingua Punica, 1750 9(25); 16(47, 54) Demicoli, Edward 2(13) derivattivi finanzjarji 15(18) Derrida, Jacques 1(1); 13(19) d\u0127ul 8(14,16); 9(11)", "15(12) Diodati, Giovanni 15(32) Dipartiment tal-Malti tal-Kummissjoni Ewropea, id- 15(9) Dipartiment g\u0127all-Istudji dwar it-Traduzzjoni u l-Interpretazzjoni, id- 3(11); 5(17) Dipartiment tal-Arkivji, il-Kotba Rari u l-Kollezzjonijiet Spe\u010bjali, id- 10(24) Dipartiment tal-Farma\u010bija, id- 9(21) Dipartiment tal-Informazzjoni, id- 9(29,32) Dipartiment tal-Istudji tat-Traduzzjoni u l-Interpretar, id- 9(31) Dipartiment tal-Klassi\u010bi u l-Arkeolo\u0121ija, id- 9(35) Dipartiment tal-Malti fl-Universit\u00e0 ta' Malta, id- 5(12); 9(18,26); 14(6) Dipartiment tal-Malti, id- 1(3,6); 2(12); 4(5); 5(10); 7(26); 14 (1,6,22) Dipartiment tal-Medi\u010bina, id- 9(21) Dipartiment tas-Sistemi Intelli\u0121enti tal-Kompjuter, id- 10(4) Diploma Postgradwatorja fit-Traduzzjoni 4(16) Dire quasi la stessa cosa, 2003 14(24) Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali supp.", "16(2-3) Direttorat \u0120enerali g\u0127all-\u0120ustizzja, il-Libert\u00e0 u s-Sigurt\u00e0 (JLS) tal-Kummissjoni Ewropea, id- 4(12) Direttorat \u0120enerali tat-Traduzzjoni tal-Kummissjoni Ewropea, id- 1(2,6); 2(12,13); 5(19); 14(6,22) Dissett' (programm televi\u017civ) 10(16) dissonanza stilistika 8(13) distinzjoni sintattika 3(8) dittong 16(19,38) diversit\u00e0 lingwistika 2(9) Divi\u017cjoni tal-Ilsien Malti, id- 5(16,17) \u1e0diy\u0101fah 1(1) dizzjunarju ta' Aquilina 7(1,28); 14(28,29); 16(4-6,8-9,18-19,30,44) Dizzjunarju tal-Kullana Kulturali, 2010 8(24) Dizzjunarju tal-Malti 16(7-9) djalett 1(6); 4(6,17)", "djalett ta' lingwa 15(11)", "djere\u017ci 16(19)", "DNA, \u010belloli staminali u kura b'mod naturali, 2011 9(19)", "dokument ta\u2019 referenza tal-aqwa tekniki disponibbli supp.", "domi\u010bilju 5(6,7)", "dritt \u010bivili 16(24)", "Dritt \u010aivili Malti, id- 14(16)", "Dritt Ewropew, id- 14(16,18)", "Dritt Internazzjonali Privat Malti, id- 5(6)", "dritt kostituzzjonali 16(24)", "Dritt Kostituzzjonali Ingli\u017c, id- 7(5)", "dritt kriminali 16(24) Dritt Kriminali Malti, id- 14(16) dritt kummer\u010bjali 16(24) Dritt Pubbliku Ingli\u017c, id- 5(8) Dritt Ruman, id- 5(7) Dritt tal-Persuni, id- 7(2) Dritt tal-Unjoni Ewropea, id- 5(15) duplikazzjoni tal-o\u0121\u0121ett 14(4) Dwar l-Arti tal-Poe\u017cija, 1998 9(35)", "E ebda 9(7) Ebejer, Francis 8(28) ECLAS 5(11); 14(19) Eco, Umberto 14(1,21,23); 15(39); 16(47) EIPPCB - European Integrated Pollution Prevention and Control Bureau (ara Uffi\u010b\u010bju Ewropew tal-Prevenzjoni u tal-Kontroll Integrati tat-Tni\u0121\u0121is)", "ekwit\u00e0 15(18) ekwivalenza 8(25); 16(29-31) ekwivalenza formali 14(29) element Anglo-Sassonu 2(8) element normattiv 9(2) element Romanz/Rumanz 2(8); 9(27) elementi lingwisti\u010bi 2(8) Ellul, Leanne 16(1,3,9) EMT (ara Master's Ewropew fit-Traduzzjoni) Enduring Voices', National Geographic (pro\u0121ett) 10(20) English-Maltese Dictionary, 2000 7(28) ESA 2010 (ara European System of National and Regional Accounts) EPSO (ara European Personnel Selection Office) espressjoni 3(9) espressjonijiet modali 9(2,3) Essays on de Soldanis, 2010 9(25) etimi 4(6) etimolo\u0121ija 2(8); 7(24,27); 16(30-31,35,47) Euramis 2(13); 4(14); 8(11,18) Euris Consult 2(14) EUR-lex 2(13); 4(13,14); 6(5); 8(18) Europa 2(5,13) europa.eu 15(21) European Court Reports 4(13) European Personnel Selection Office 10(17,19) European System of National and Regional Accounts 15(16-17) EUROVOC 4(12) EurTerm - European Union Terminology 15(24) eva\u017cjoni tat-taxxa 14(1,13-15) evitar tat-taxxa 14(1,13-15) EVA 4(7)", "F Fabri, Ray 4(3); 5(1-3); 14(6); 16(12-13) face value 15(16) Fakult\u00e0 tal-Arti, il- 3(11); 4(16) false friends 1(4); 2(8) Falzon, Giovanni 15(32-33); 16(50) faqar fl-espressjoni supp. sp.", "15(8) Farrugia, George 2(13); 3(9,10); 4(2); 10(24); 13(3); 14(6) Farrugia, Marisa 8(24) fawna 9(1,12,13) Fenech, Edward 4(6) Fenech, Victor 4(19) fenelares 7(16) Festival des Migrations 8(25) Festival Mediterranju tal-Letteratura Maltija, il- 14(22) Fiera Nazzjonali tal-Ktieb, il- 4(19); 8(20) Fiera tal-Kotba tal-Lussemburgu, il- 8(25) Fight the Fog, 2006 2(5) filled pause 1(7, 8) filosofija tad-dritt 15(22) firdien 16(3,5) Firefox 2(14) fiscal 9(1); 9(11) fiskali 9(11) Fixing the broken plural in Maltese, 2013 6(9) Fl-isem tal-Missier (u tal-Iben), 2010 8(25,26); 13(38) Flaubert, Gustave 14(25,28) flora 9(1,12) Fond Malti g\u0127all-Arti, il- 8(26) Fond Monetarju Internazzjonali 15(17) fonemi konsonantali 15(5) fonetika 5(3); 7(27) fonetikament 1(3)", "forma passiva 3(1); 6(9) forma tal-verb 3(2); 9(5) forma traslitterata 9(36) forma verbali 16(1-9) Formulazione tecnica dei testi legislativi, 1986 7(7) forniment 6(7) forom 1(7,8); 2(14); 3(2); 9(9) forom nattivi 4(2) forom nominali 9(8) forom verbali 9(8) Forum tal-Qarrejja tal-Provi 15(3) Foscolo, Ugo 7(31) Fran\u010bi\u017c 16(1-2,15,20,23,30-31,41-45) frazzjonijiet 14(9) fra\u017cjolo\u0121ija 6(12) fra\u017ci a\u0121\u0121ettivali 16(11) fra\u017ci nominali 16(14,42) fra\u017ci verbali 13(5) Free movement of workers: From Third Country National to Citizen of the Union, 2009 8(9,14) Frendo de Mannarino, Salvatore 14(33) Friggieri, Joe 2(15); 13(39) Friggieri, Oliver 2(15); 7(31,32); 8(2,27,28); 13(38); 14(32,33); 15(43) From 'lingwa tal-k\u010bina' to laboratory for language' (ta\u0127dita) 6(9) fruntiera 10(14) Fuk il Mard ta' n-nies ta' s-Snajja, 1911 9(19) funzjoni a\u0121\u0121ettivali 1(1) funzjoni paralingwistika 1(7) Fuq l-G\u0127atba tal-Malti, 1991 4(6) futur nondeittiku 7(2) futur temporali 7(2)", "\u0120 \u0120abra tal-Li\u0121ijiet, il- 15(20) \u0120abra ta' Noti, (mhux ippubblikat) 5(14,16) \u0121abra ta' termini medi\u010bi popolari 9(13,21) \u0120abra tal-\u0120urisprudenza tal-Qorti tal-\u0120ustizzja, 2007 5(15) \u0121bir 4(15) \u0121eminazzjoni 6(4) \u0121eminazzjoni tal-konsonanti 3(10) \u0120enesi 6(11) \u0121ens 4(1, 2-5); 13(5) \u0121ens analo\u0121iku 4(2,3) \u0121ens femminili 4(2) \u0121ens grammatikali 4(1); 6(4) \u0121ens grammatikali 6(3) \u0121ens komuni 4(3)", "\u0121ens maskili 4(2) \u0121ens tan-nomi 4(1) \u0120udeo-G\u0127arbi 4(17) \u0120ulju \u010aesri, 1997 15(42) \u0121uridiku 15(19,22-23) \u0121urisprudenza 16(24) \u0120urisprudenza tal-Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE, il- 4(13) \u0121urista \u0121ustnaturalista 16(25) \u0121urista po\u017cittivista 16(25) \u0120urnal Uffi\u010bjali, il- 2(12); 4(7); 5(5); 14(6,7)", "15(5) glossarji 4(12,17) glossarji istituzzjonali 15(24) Glossarju EUROPA 4(14) Glossarju Fran\u010bi\u017c-Malti/Malti-Fran\u010bi\u017c, 2009 4(17) Gozo: Ancient and Modern, 2010 16(55) grammatika 2(3,15); 3(9); 6(12); 7(29); 8(8) grammatika deskrittiva 6(3) Grammatika \u0120dida tal-Malti, 1994 16(3,9) grammatika preskrittiva 6(3) grammatikalment newtri 4(1) grammatiku 16(3) Gran Mastru Pinto, il- 9(29) Grech, Sarah 1(7) Grech, Sergio 4(19); 6(11) Grima, Adrian 3(9) Grima, Pietru Pawl 6(11) Gvern Malti 2(2); 3(5) Gvern Taljan 2(10)", "G\u0126 g\u0127add, l- 9(2); 16(14)", "G\u0127ajn ix-Xemx, 1971 8(28) Ghajnuna fil mard ghal gharrieda, 1880 9(19) g\u0127alf 16(29) G\u0127alqa tal-Iskarjota, L- 13(38) g\u0127andu 7(1,5-10); 9(2,4) G\u0127anja Qadima u l-\u0126alliel tal-Katavri, 1986 8(28) G\u0127aqda Biblika Maltija 15(32) G\u0127aqda Internazzjonali tal-Lingwistika Maltija, l- 1(6); 3(9); 4(18); 6(9,10) G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti, l- 6(12); 7(11); 10(22-26); 15(32) G\u0127aqda tal-Malti, l- (Universit\u00e0) 6(11,12); 10(23) G\u0127aqda tal-Qarrejja tal-Provi bil-Malti, l- 10(19); 15(4); 16(10) G\u0127axar Kmandamenti, l- 7(10) g\u0127erq 1(1); 2(14); 4(7); 6(3,5,6); 9(8); 10(3); 15(5,1); 16(3-9,42) g\u0127erq dg\u0127ajjef 9(9) g\u0127erq morfemiku 15(5) g\u0127eruq 2(7,8) g\u0127eruq G\u0127arab 5(12) G\u0126ILM (ara G\u0127aqda Internazzjonali tal-Lingwistika Maltija, l-) G\u0127odod Elettroni\u010bi g\u0127all-Qari tal-Provi 5(13) g\u0127odod lingwisti\u010bi 1(7) g\u0127oti tal-\u0121ens 4(1,3-5) G\u0126QPM (ara G\u0127aqda tal-Qarrejja tal-Provi tal-Malti)", "\u0126 \u0127a\u0121jonimu/\u0127a\u0121jonomi 16(20,22-23) \u0126amlet (1997) 15(42) Hawking radiation 15(13) \u0127bieb foloz 1(4); 2(8) \u0126rejjef g\u0127at-Tfal, 1974 8(28) \u0127ti\u0121ijiet 6(7)", "IATE (ara InterActive Terminology for Europe) Ibn Tarafa 1(1) i\u010b\u010bekkjar 1(2) Id-Dar tal-Qattus bir-Rakketta f\u2019Idu, 2013 14(26,27,29,30) Id-Dizzjunarju Malti u Te\u017cawru tal-Malti M\u0127addem, 2000 6(10); 16(30) identifikatur 2(3) Identifikazzjoni \u0120eografika Protetta 7(15) identit\u00e0 supp. sp.", "15(4) idjolett 15(4) idjoma 1(3); 5(20); 6(12) IED - Industrial Emissions Directive (ara Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali) I\u0120P (ara Identifikazzjoni \u0120eografika Protetta) Il Mercant ta' Venezia - Raccont Storicu irrangiat mit-Tragedia ta' W. Shakespeare, 1929 15(41) Il-Berqa 5(20) Il-Fidwa tal-Bdiewa, 1936 10(22) Il-Flora Maltija, 2003 7(19) Il-\u0120ens Grammatikali fil-Malti (mhux ippubblikat) 4(5) Il-\u0120ens Grammatikali li Jie\u0127du fil-Malti n-Nomi ta' Nisel Ingli\u017c, 2003 4(2) Il-\u0120img\u0127a ddedikata lill-Kitba \u010aara', 2010 2(5) Il-\u0120miel ta' \u0120isimna, 1939 9(19) Il-\u0120urnal Uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea 2(3,4); 3(10); 4(6,13); 5(4); 6(3) Il-Gidba, 1977 13(38) Il-Gwida tal-Istil Interistituzzjonali 2(3); 4(6,7); 5(4,6,14,15); 7(29); 14(6); 16(18-19) Il-Gwida tal-Istil tad-Dipartiment tal-Malti 2(3); 7(29) Il-\u0126anut tal-Ar\u0121entier, 1981 8(28) Il-Jien u Lilhinn Minnu, 1938 7(31,32) Il-Kappillan ta\u2019 Tours, 2015 14(26,29) Il-Kitba bil-Malti sal-1870, 2001 8(24) Ilkoll ta' Nisel Wie\u0127ed, 1987 13(38) Il-Kotra 10(23) Il-Ktieb Malti, 2013 4(19) ille\u010bitu 9(1,10,11) illegal 9(1,10,11)", "IL-LINGWA TAG\u0126NA 6(10)", "Illum 1(6)", "Ilma, Blat u \u0126ajja, 2011 9(12)", "Il-Malti Elf Sena ta' Storja, 2000 7(31); 8(24)", "Il-Malti minn Brussell: l-isfida li nibqg\u0127u niktbu bil-Malti tal-Maltin' (workshop) 7(22)", "Il-Pro\u0121ett g\u0127al Kitba \u010aara', 2009 2(5)", "ilsien nazzjonali 3(10); 6(12)", "ilsien ori\u0121inali 3(1) ilsien Semitiku 6(12) ilsien tal-ori\u0121inal 7(16) ilsien tat-Trattati 3(11) ilsien uffi\u010bjali 3(10); 7(3,9) ilsien uffi\u010bjali tal-UE 3(10); 4(12,13); 5(11) ilsien uffi\u010bjali tal-UE 3(11) ILSIENNA - Our language 6(10) Ilsienna, 1988 3(2) ilsna \u0120ermani\u010bi 2(7) ilsna Rumanzi 2(7) ilsna Semiti\u010bi 7(24) ilsna uffi\u010bjali 4(12); 8(20) Il-Varjetajiet tal-Malti, 2011 8(24,25) IMF (ara International Monetary Fund) imperattiv 7(10); 9(6); 10(3) imperfett 4(7); 5(3); 7(1,5); 9(6,7); 10(3); 13(7); 16(37) imperfett imperattiv 7(10) imperfett indikattiv 7(3-6,9,10); 9(4) inadempjenza 15(17) income 8(14,15,16) Income Tax Act 8(16) indikatur ta' dejn 15(15,17-18) infiss -ixx-, l- 15(1,3,4) inflessjoni tal-verb, l- 15(3) inflezzjoni 16(42) influwenzi lingwisti\u010bi 2(8) Inizjamed 14(22) inkoattiv 9(9) In-Nazzjon 8(28) In-Nomi Verbali bil-Malti' (te\u017ci tal-MA), 2016 16(4,9) instabilit\u00e0 semantika 8(13) instabilit\u00e0 sistematika 8(9)", "interpretu tal-konferenzi 15(29-31)", "intonazzjoni supp. sp.", "intran\u017cittiv 9(9)", "inver\u017cjoni 4(10)", "Ir-Rapport \u0120enerali 2(4)", "isem kollettiv 16(17) isem proprju 16(23,36) ismijiet proprji 5(4); 15(9) ISSA (ara Institute for Space, Science and Astronomy) Istitut tal-Lingwistika, l- 10(4) Istituto Biblico ta' Ruma, l- 6(11) Istitut Kulturali Taljan 14(23) istituzzjoni lingwistika supp. sp.", "15(6) istituzzjonijiet Ewropej 5(13,18); 7(22); 10(17) istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea 4(12); 6(10); 7(25); 8(1,8); 9(4) istituzzjonijiet u servizzi tal-UE 2(1) It-Te\u017cawru, 2000 6(10) It-tlieta li a\u0127na' (ta\u0127dita) 6(9) ittra kapitali 5(4) ittra kbira 5(3) ittra \u017cg\u0127ira 5(3,5) It-Traduzzjoni tal-Li\u0121i Ewropea, 2010 5(17)", "J Jakobson, Roman 15(39) Journal of Maltese Studies \u2013 Essays on de Soldanis, 2010 9(25); 16(46) Jum Ewropew tal-Lingwi, il- 5(18,19) Jum il-Lingwa Materna supp. sp.", "15(4) Jum Sabi\u0127 tar-Rebbieg\u0127a, 1981 8(28) Junior College, il- 10(18) Justice Unit, il- 9(29-32) Juvenes Translatores 5(18,19); 10(18)", "K Kachru, Braj B. 8(3) Kampanja g\u0127al Kitba \u010aara 2(5) Kampanja Kotba f'Xatt il-Ba\u0127ar, il- 4(19) kampijiet tekni\u010bi 2(7) Kamra tal-A\u0127barijiet, il- 10(16) kapitalizzazzjoni supp. sp.", "15(15) karattru tal-lingwa supp. sp.", "15(14) Karibew, il- 16(1-2,15,17-18,20,22) kategorija tal-\u0121ens grammatikali 4(1) Kaw\u017ca C-274/96: Bickel and Franz 2(10) Kaw\u017ca C-361/01P: Christina Kik vs UASI 2(11) Kaw\u017ca T-185/05: Ir-Repubblika Taljana vs Il-Kummissjoni 2(12) Kaw\u017ca C-261/08: Garc\u00eda u Cabrera 9(3) Kaw\u017ca C-348/08: Cabrera 9(3) kelliem mhux nattiv supp. sp.", "15(5,13); 15(4) Kelma Bejnietna' (programm tar-radju) 7(25) Kelma mat-Tabib, 2005 9(19) Kelmtejn fuq is sahha tal ulied, 1884 9(19) Kif tikteb \u010bar, 2010 2(5); 6(8) kitba Latina 2(15) kitba teknika jew formali 5(1) Kitbiet O\u0127ra tas-Seklu Dsatax, 2002 8(24) kliem barrani supp. sp.", "15(2) kliem imnissel 15(5) kliem Ingli\u017c 16(1,31,41,44-45) kliem kompost 15(37); 16(39) Kliem Malti Qadim, 2006 5(20) kliem misluf 2(13); supp. sp.", "15(14) kliem missellef 15(37); 16(2,41-45) kliem ta' nisel Rumanz 15(5) kliem ta' nisel Semitiku 15(5); 16(30,44,48)", "KNLM (ara Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti)", "Kodi\u010bi \u010aivili Malti, il-, 7(2); 14(17); 15(21)", "Kodi\u010bi \u010aivili tal-Li\u0121ijiet ta' Malta, il- 9(10)", "Kodi\u010bi \u010aivili, il-, 5(8); 7(3,5,9) Kodi\u010bi Kriminali ta' Malta, il- 4(14); 15(21) Kodi\u010bi Kriminali Malti, il- 14(16) Kodi\u010bi ta' Organizzazzjoni u Pro\u010bedura \u010aivili, il- 15(21) kollokazzjoni 15(19,20,21); 16(8-9) kollokazzjonijiet 10(6,7) kompetizzjonijiet EPSO 5(13) Komunit\u00e0 Ekonomika Ewropea, il-, 2(11); 3(11) komunit\u00e0 lingwistika 4(5) kondizzjonijiet 6(7) Konfederazzjoni tal-Kunsilli \u010aivi\u010bi, il- 10(28) Konferenza dwar il-Lingwistika Maltija, il- 1(6); 6(1) konfini 10(14) konjugazzjoni 1(4); 5(3); 9(5,6) konkordanza 10(6) Konkors Rumanzi g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127, il- 4(19) konnotazzjonijiet tal-kelmiet 3(11) konsonanti 1(3); 3(2); 4(2,7); 5(3,12); 6(1,3); 8(6); 9(5,8); 10(1,8,23) konsonanti dg\u0127ajfa 6(2); 10(2) konsonanti dg\u0127ajfin doppji 7(26) konsonanti gutturali 1(6) konsonanti tal-g\u0127erq 15(5) konswetudni 16(2, 24, 26-28) kontravenzjonijiet 7(14) Kontzi, Reinhold 4(5) koppi 5(19) korpus 10(4-6,8) Korpus tal-Malti 14(12) korpus lingwistiku 1(7) korpus xjentifiku 15(12) korrezzjoni 1(2); 2(2) korrezzjonijiet ortografi\u010bi 2(2) korruzzjoni lingwistika 8(3)", "Kors tal-Qari tal-Provi bil-Malti, il- 10(18)", "Kostituzzjoni Ingli\u017ca, il- 7(2)", "Kostituzzjoni ta' Malta, il- 7(2,3,5,6,9); 8(11); 15(21)", "Kostituzzjoni tal-Unjoni Ewropea, il- 7(3,6,9)", "Kostituzzjoni tar-Repubblika Taljana, il- 8(12)", "kostruzzjoni passiva 3(1)", "kostruzzjonijiet sintatti\u010bi 6(3)", "kriterju fonetiku 15(7)", "kriterju fonolo\u0121iku 15(7)", "kriterji ekstralingwisti\u010bi 4(1)", "kriterji lingwisti\u010bi 4(1)", "Ktieb il-Qabla, 1883 9(19)", "Ktieb it-Talb ta' G\u0127alenija (The Book of Common Prayer), 1845 15(32) Ktieb tas-Salmi, il- 15(32 kull 9(7) Kullana Kulturali 8(24) Kulle\u0121\u0121 ta' San Alwi\u0121i, il- 10(18) Kulle\u0121\u0121 ta' San Martin, il- 10(18) Kulle\u0121\u0121 ta' Swarthmore, il- 10(20) Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew, il- 5(18); 8(2,17) Kumitat Parlamentari g\u0127all-Introduzzjoni tad-Divorzju, il- 7(23) Kumitat Permanenti dwar l-Edukazzjoni Medika, il- 9(16) Kumitat tad-Dizzjunarju Malti Online, il- 7(25) Kumitat tad-Dizzjunarju, il- 7(24) Kumitat tal-Edukazzjoni u Vokazzjonijiet ta' Dublin, il- 2(10) Kumitat tar-Re\u0121juni, il- 5(18); 8(2,17) Kummissjoni dwar il-Lingwa Sempli\u010bi, il- 6(9) Kummissjoni Ewropea, il- 1(2); 2(5); 3(9,10); 5(1,4,9); 6(9); 7(1,13,23); 9(32); 10(10,12) 14(1,6,15,25,30); 15(10)", "Kummissjoni g\u0127at-traduzzjonijiet tal-u\u017cu tal-Malti fil-qrati, il- 10(23) kumpilazzjoni 4(15) kun\u0121unzjoni 5(2) Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, il- 1(3); 2(2-3,13); 3(9,11); 4(13); 5(12-13,18); 6(3); 7(13,24-25); 8(19,21,31); 9(9,31); 10(1,16-17) ;", "15(5,7,35); 16(12,18,33) Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, il- 4(19-20) Kunsill tal-Unjoni Ewropea, il- 7(22); 10(13) Kunsill tal-Lingwa \u0120ermani\u017ca, il- 15(10) kuntest \u0121uridiku 15(21) Kwa\u017ci Kwa\u017ci lil Tamara N\u017commuha, 2014 13(33); 14(25) Kwistjoni tal-Lingwa, il- 6(12) kwistjonijiet lingwisti\u010bi supp. sp.", "lawful 9(10) Le monolinguisme de l'autre ou la proth\u00e8se d'origine, 1996 1(1) le\u010bitu 9(10) legal 9(10) legal order 15(21) Legal Traditions of the World, 2000 13(8,14) legali 9(10); 15(19, 22-23) Legiswrite 2(13); 7(1) le\u0121i\u017clattiv 7(11) Le\u0121i\u017clazzjoni Sussidjarja, il- 15(20); 16(18) Le\u0127en bil-lejl, 1985 8(28) Le\u0127en il-Malti 6(12); 10(23) Lejn id-'De\u010bi\u017cjonijiet 2' (rapport tal-KNLM) 16(12) Leopardi, Giacomo 8(28) Leroux, Gaston 14(22) Les Po\u00e8tes de la Mediterran\u00e9e, Anthologie, 2010 8(26) lessemi 4(5,6) Lesser General Public License 2(15) lessikografija 7(25); 8(9) lessikografu 16(2,46) lessiku 1(1,7); 4(5); 6(12) lessiku nattiv 4(2) lessiku xjentifiku 15(14) Lexicon, edizzjoni tad-Dizzjunarju Malti-Latin-Taljan ta' Mikiel Anton Vassalli, 2016 15(34) Lexique des termes juridiques, 2003 8(10) L-G\u0127arusa Kienet mill-Isba\u0127, 1991 8(28) LGI (ara l-Linji Gwida Interni) LGPL (ara Lesser General Public License) liabilities 15(16) Librerija \u010aentrali tal-Kummissjoni, il- 5(10); 14(19,21) Librerija u \u010b-\u010aentru tar-Ri\u017corsi Elettroni\u010bi il- 14(19) Librerija Nazzjonali, il- 7(23) Librerija tal-Universit\u00e0, il- 10(27)", "li\u0121i 16(1-2,24-27,55)", "Li\u0121i Kummer\u010bjali 16(27)", "Li\u0121i Prin\u010bipali Maltija, il- 4(13)", "Li\u0121i Sussidjarja, il- 4(13)", "Li\u0121i tal-Familja, il- 5(8)", "Li\u0121ijiet ta' Malta, il- 2(6); 4(15); 15(20,23)", "lingwa barranija supp. sp.", "lingwa f'riskju supp. sp.", "lingwa globali supp. sp.", "lingwa g\u0127al skop \u0121enerali 2(7)", "lingwa g\u0127al skop spe\u010bifiku 2(8)", "lingwa g\u0127al skop tekniku 2(8)", "lingwa \u0127ajja supp. sp.", "lingwa internazzjonali 15(10) lingwa lokali supp. sp.", "15(2) lingwa materna 2(9,11,12); 8(22,23) lingwa miktuba 6(8); 10(16); 16(2-3,32) lingwa mit\u0127addta 16(2-3) lingwa mitkellma 3(4); 5(1); 8(24); 6(10,11); 10(16); supp. sp.", "15(5); 16(16,33,45) lingwa nazzjonali 2(10); 10(15); supp. sp.", "15(2,6) lingwa rikka supp. sp.", "15(7) lingwa sinjura supp. sp.", "15(2,7) lingwa semi-pivot 8(18) lingwa semitika 2(15) lingwa sors 2(8) lingwa spe\u010bifika 6(10) lingwa spe\u010bjalizzata 6(10) lingwa tal-istruzzjoni supp. sp.", "15(8) lingwa tal-k\u010bina 15(12) lingwa tal-komunikazzjoni fid-dar 3(10) lingwa uffi\u010bjali 2(10) lingwa uffi\u010bjali 2(5); 4(13) lingwa uffi\u010bjali tal-Unjoni Ewropea 6(10); 10(23) lingwa \u017cg\u0127ira supp. sp.", "15(7) lingwa\u0121\u0121 15(1) lingwa\u0121\u0121 tal-miktub 2(7) lingwa\u0121\u0121 tas-Sinjali bil-Malti 3(9) lingwa\u0121\u0121 ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 1(7) lingwa\u0121\u0121 tekniku 2(7) lingwa\u0121\u0121 uffi\u010bjali 2(7); 15(10) lingwi \u017cg\u0127ar 15(8) lingwista 15(1)", "lingwistika Maltija 1(8)", "Linji Gwida Interni 14(1,6,7); 15(9); 16(13)", "L-Ilsien Malti - Il-Biera\u0127 u l-lum, 1994 16(56)", "L-Istorja tal-Alfabett Malti, 2004 8(24)", "L-Istorja tal-Kotba Mqaddsa Maqlubin g\u0127all-Malti, 2013 15(34)", "L-Istorja tal-Medi\u010bina fil-G\u017cejjer Maltin, 2006 9(19)", "L-G\u0127anja ta\u010b-\u010ainju, 2012 13(39)", "L-Oqbra 1936 7(31,32)", "L-Orizzont 1(6)", "Loi Toubon (Li\u0121i Toubon) supp. sp.", "malti mexxej 3(1) malti mg\u0127a\u0121\u0121el 1(6) malti miktub 4(1); 9(20); 15(29) malti mit\u0127addet 4(1); 9(20); 15(29) malti Semitiku 4(1); 15(5) Malti Xjentifiku 15(10, 14) Maltilex 3(11) mamma 9(6) Mamo, Giovanni 9(19) Manch\u00e9, Lorenzo 9(19) Mangion, F. X. 15(42) Manzi, Georgia 14(25) mappa tad-dinja bil-Malti 16(1,2,15) Mard l Ghajnejn fit-Trabi, Cotba tal Moghdija taz-Zmien,1911 9(19) marka tal-o\u0121\u0121ett dirett 15(9) markatur lil, il- 15(9) marki tas-sintassi 2(14) Marshall, David R. 16(54, 56) Master Ewropew fit-Traduzzjoni 2(13) Master fil-Letteratura Maltija 8(28) Master fil-Lingwistika Applikata 8(22) Master fit-Traduzzjoni u l-Interpretazzjoni 3(11); 10(18); 2(13) Master in Translation 4(16) Master tat-Traduzzjoni fl-Universit\u00e0 ta' Malta 8(18) matorral 7(16,17) Maurin, \u0120u\u017ceppi 15(32) may 9(2,3) Mayer, Thomas 6(9)", "15(15) Mercieca, Anton Dun 16(55) Merlin Publishers 13(33) Metaglossarju 4(14) metatesi 15(5) Microsoft 2(14) Midsea Books 7(24,25) Micallef, Mario 15(43) Mifsud, Ignazio Saverio 16(48) Mifsud, Immanuel 2(15); 8(25,26); 13(38) Mifsud, Manwel 1(3); 2(13); 3(9); 4(6); 7(24); 9(1,18); 14(6); 15(3-4,7); 16(9-10,14,39-40) Mifsud, Nadja 8(26); 13(38) Mifsud Bonnici, Robert 14(33,34) Mifsud Bonni\u010bi, Ugo Prof. u M\u0127allef Emeritus 16(24) Mikiel Anton Vassalli u \u017bmenijietu, 1937 10(22) Minderhoud, Paul 8(9) Ministeru g\u0127al G\u0127awdex, il- 4(13) Ministeru g\u0127all-Affarijiet Barranin, il- 4(13) Ministeru g\u0127all-Edukazzjoni, ix-Xog\u0127ol u l-Familja, il- 4(14) Ministeru g\u0127all-Finanzi, Ekonomija u Investiment, il- 4(14) Ministeru g\u0127all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni, il- 4(13); 9(31) Ministeru g\u0127ar-Ri\u017corsi u Affarijiet Rurali, il- 4(14); 9(31) Ministeru g\u0127as-Sa\u0127\u0127a, l-Anzjani u Kura fil-Komunit\u00e0, il- 4(14) Ministeru tal-\u0120ustizzja u l-Intern f'Malta, il- 4(13) minuri 10(10) misdemeanour 7(14,15)", "Mizzi, Joseph 14(7)", "Mizzi, Nerik 10(23,25,26)", "morfolo\u0121ija 10(8)", "morfolo\u0121ija introflessiva 9(8)", "morfolo\u0121ija konkatenattiva 9(8)", "morfolo\u0121ija nominali 5(12)", "morfolo\u0121ija Semitika 2(8)", "morfolo\u0121ija verbali 5(12)", "Mortara Garavelli, Bice 7(6)", "Mossop, Brian 1(2) Mouse or Rat: Translation as Negotiation, 2003 14(24) mudell 2(2); 3(2,5); 6(3); 9(5-7) mudell ta' inflessjoni 15(4) multilingwi\u017cmu 2(11,12); 5(17-19); 10(18) must 9(2) Mustaf\u00e0 Bax\u00e0 ta' Rodi, 1751 9(29) My Century 13(38)", "N Names - A Journal of Onomastics, 2015 16(22) National Geographic 10(20) Naudi, Cleardo Dr. 16(49) Naudi, Jeantide 4(12); 10(19); 14(22); 15(1,24) nazzjonal 8(1) nazzjonalit\u00e0 8(1,9) Nazzjonijiet Uniti, in- 15(17) nefqa 9(11) negattiv 15(4) neolo\u0121i\u017cmu 2(6); 6(4); 8(9,11); 16(42-43,45) Nettleship, Henry 16(24) Network \u0120udizzjarju Ewropew 4(12) net worth 15(18) N\u0120E (ara Network \u0120udizzjarju Ewropew) Nibzghou ghal Sahhitna.", "Taghlim ghat-Tfal, Cotba tal Moghdija taz-Zmien, 1902 9(19) nisel 1(3); 3(11) nisel Ingli\u017c 9(8) nisel Rumanz 4(1); 9(8) nisel Semitiku 4(1); 9(8) N-Lex 4(13) nom 1(1); 2(4); 4(2-4); 5(2); 6(3); 7(12); 8(1,11,14); 9(7,34); 10(4,6,10); 16(1-3,4,7,9-11,14,36-37,42) nom a\u0121\u0121ettivali 16(42) nom astratt 16(3) nom definit 5(4) nom enumerat 16(14) nom komuni 10(7) nom missellef 10(8) nom verbali 16(1-4,7,9) nomi animati 10(7) nomi astratti 10(7) nomi inanimati 4(2) nomi komuni integrati 5(4)", "nomi proprji ta' post 15(9)", "nomi ta' parentela 15(9)", "numri informattivi 8(4) numru sopraskritt ta' referenza 4(6)", "O \u00d3 Riain, Se\u00e1n 3(10,11) obbligu 9(3) obbligazzjonijiet 15(16) Obstetricia Illustrata - Tgharrif fuq it-Twelid bil-qabla w it-tabib, 1939 9(19) OECD (ara Organisation for Economic Co-operation and Development) o\u0121\u0121ett 9(6) o\u0121\u0121ett dirett 2(4); 14(4); 15(9) o\u0121\u0121ett indirett 2(4); 14(4); 15(9) o\u0121\u0121ett topikalizzat 14(4) omonomija 8(14,16) On Linguistic Aspects of Translation, 1959 15(39) Oral and Written History: Re-Oralization and Interfacing Oralcy and Literacy, 2005 4(17) Orazju 8(27) Orazju 8(28) Ordinanzi 7(8,9,11) ordinament \u0121uridiku 15(21,22); 16(26-27) ordinament legali 15(21) Organisation for Economic Co-operation and Development 15(15) Organizzazzjoni g\u0127all-Kooperazzjoni u \u017bvilupp Ekonomiku 15(17) organizzazzjoni tat-ta\u0127dit 1(7) ori\u0121ini Semitika 1(6) Orthography in the Government Gazette, 1932 10(24) ortografija 1(3); 2(2); 3(9,10); 4(9,13); 5(12,18); 6(1,4); 7(13,26); 8(4,5,7,8); 9(1); 10(1,16,22-26); supp. sp.", "P Pace, Antoinette 13(38) Palma, Alfred 14(32,34,35); 15(42-43) Pace, Thomas 16(12) Panzavecchia, Fortunato 9(26) parafra\u017ci 8(13) Parlament Ewropew, il- 2(1); 4(18); 5(18); 6(9); 10(13) Parlament Malti il- 14(12) part of speech tag 10(6) parti tal-\u0121isem 16(1,11) parti\u010bella 5(3); 6(1,2); 7(26) parti\u010bipju attiv 9(5); 10(3) parti\u010bipju passiv 3(2,10); 13(6), 15(4)", "passat 3(1,2); 9(5,9) passiv morfolo\u0121iku 3(2) passiv sintattiku 3(2) paw\u017ciet fit-ta\u0127dit 1(6) pazjent 3(1) PBS 10(16) Pejovi\u010d, Vera 8(26) penali 13(10) perfett 9(6,7); 10(3); 13(7) persuna \u0121uridika 15(23) Personal Book Allowance 5(11) Perspectives on Maltese Linguistics, 2013 6(9) Petit Robert 1, 1977 15(11,12); 16(42-43) Piechnik, Iwona 4(17) piena 13(10) Pisani, \u0120or\u0121 10(23) Pisani, Salvatore 9(19) pivot language 7(8); 8(18) Plank, Frans 6(9) Plant Protection Act 9(30) Platun 9(36) plural 8(7); 16(3-4,7,10-12,14,18,31,37) plural kurrenti 16(7) polisemija 1(1) Politika Agrikola Komuni 15(supp.) politika g\u0127all-promozzjoni tal-lingwa nazzjonali 2(11) politika tal-lingwa supp. sp.", "15(5,13) politika tal-multilingwi\u017cmu 2(13) Ponzo, Maria Elena 2(9) Portal Ewropew \u0120ustizzja-e, il- 15(19, 22) Portante, Jean 8(25) Portilha, Eduarda 10(18); 2(14) Portugi\u017c 16(1,33-40)", "possibbilt\u00e0 9(3)", "Premju \u0120u\u017c\u00e8 Muscat Azzopardi, il- 10(28)", "Premju Letterarju Nazzjonali tal-Lussemburgu, il- 8(25)", "Premju Letterarju tal-UE, il- 2011 8(25)", "Premju Nazzjonali tal-Ktieb, il- 4(19,20);14(26,27,30)", "Premju tal-Kunsill Nazzjonali tal-ktieb, il- 14(1)", "prepo\u017cizzjoni 1(3); 3(7,8); 5(5); 9(33); 15(9); 16(13,37)", "President ta' Malta, il- 9(26)", "preskrizzjoni 1(4,5); 7(8)", "prin\u010bipju fonetiku 2(2)", "prin\u010bipju ta' valwazzjoni 15(15-16)", "pro\u010bediment 6(1,4) pro\u010bedura 6(1,4) Pro\u010bedura ta' Defi\u010bit E\u010b\u010bessiv, il- 15(17) procedure 6(1,4) proceeding 6(1,4) Product Safety Act 9(30) produzzjoni sostenibbli supp.", "16(1-2) produzzjoni tat-tjur 16(1-2,28-30) profi\u010bjenza lingwistika supp. sp.", "15(11, 13) promulgazzjoni 16(25) pronom 2(4); 4(7); 6(1); 9(5); 10(2,3); 14(3) pronom dirett 9(6); 13(6) pronom indirett 13(6) pronom mehmu\u017c 1(3); 2(4); 4(7,8); 9(6); 13(6); 14(3,4); 15(4,9) pronunzja 10(16) Protestant Maltese Bible Translation: The Book of Psalms 1919-1926, f'Journal of Maltese Studies, 1983 15(34) Protestant Maltese Bible Translation: The Gospel of St Mark 1914-1915, f'Journal of Maltese Studies, 1979 15(32) Protokoll 12 tat-Trattati tal-UE, il- 15(17)provision 6(1); 6(7) Psaila, Dun Karm 1(6); 2(7); 4(6); 7(31,32) psewdopassiv 3(1); 14(3,4) Public Sector Debt Statistics: Guide for Compilers and Users, 2013 15(17) punte\u0121\u0121jatura 5(4,6,13); 6(4,9); 9(34); supp. sp.", "15(15) purit\u00e0 tal-lingwa supp. sp.", "Q qarrejja 15(29)qasam semantiku 2(9) qbil grammatikali 5(1,2,3) Q\u0120UE (ara Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea) Qieg\u0127da fil-Ponta ta' Lsieni, 2005 7(18); 16(30) Qorti Maltija, il- 9(11) Qorti tal-Appell Maltija, il- 1(5); 5(8) Qorti tal-Awdituri, il- 5(1); 5(18) Qorti tal-\u0120ustizzja tal-UE, il- 2(1,10,11); 5(1,13-17); 9(2,3); 13(16,17); 14(13-15, 18); 15(21) Qorti tal-Prim'Istanza, il- 2(12) QUEST 1(4); 8(18) qwiel 9(26,27)", "R Radjazzjoni Hawking 15(13) Radju tal-Universit\u00e0 15(40,42) Rajt Malta Tinbidel 13(38) Ratsin,1990 8(28) realtajiet bilingwi 3(10) reat 4(14); 7(14,15) Refalo, Michael 9(30), 13(38) referent 4(4)", "re\u0121istri lingwisti\u010bi spe\u010bjalizzati 2(13) re\u0121istru 2(8,9); 4(6); 8(24); 9(20) re\u0121istru lingwistiku xjentifiku 15(12) re\u0121istru formali 2(8); 4(8) re\u0121istru g\u0127oli jew formali 2(8) re\u0121istru legali 14(7) re\u0121istru mitkellem 4(5) re\u0121istru tal-fi\u017cika 15(13) Re\u0121istru tal-Kunsill, ir- 4(13) Re\u0121istru tal-Parlament, ir- 4(13) regoli grammatikali nazzjonali 2(3) regoli ortografi\u010bi 7(29) rekje 5(20) rekwi\u017cit 6(7) relattivit\u00e0 \u0121enerali 15(13) relattivit\u00e0 spe\u010bjali 15(13) relocation 10(11) removal 10(10) removal of children 10(9) requirement 6(1,7) residenza 5(6) Rethinking the Free Movement of Workers: The European Challenges Ahead, 2009 8(9) revenue 8(14-16) review 10(11-13) revision 10(11-13) revi\u017cjoni 1(2); 10(12,13) revi\u017cjoni komparattiva 1(2) revi\u017cjoni unilingwi 1(2) Rhetoric: A Very Short Introduction, 2013 16(42) rie\u017cami 10(13) rikkezza tal-lingwa supp. sp.", "15(7) risistemazzjoni 10(11) ritmu supp. sp.", "ri\u017cerva konjittiva 10(21)", "ri\u017corsi lingwisti\u010bi 2(13)", "Romeo u \u0120uljetta, 1994 15(42)", "Sammut, Patrick 14928) Sammut, Sarah 5(9) Sammut Tagliaferro, Mary 16(50) Sant, Alfred 13(37,38) Sant, Karm 4(5); 6(11) ; 15(32) Sapiani-Lanzon, Gianni 14(31-33) Savona Ventura, Charles 9(19) Saydon, Pietru Pawl 6(1,11,12); 13(41); 14(28); 15(32-33) Schembri, Giuseppe B. 9(19) Schembri, Patrick 9(12) Schiavone, Michael J. 10(28) Schoenhuber, Florian 6(9) Sciberras, Paul 14(22) Scicluna, Karl 16(10) Sciriha, Lydia 4(18) SCOME (ara Standing Commitee on Medical Education) Segretarjat \u0120enerali tal-Kunsill tal-UE, is- 5(17) Segretarjat Parlamentari g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127, is- 4(19) self 2(8) semantika 5(13) semiverb 9(2) semjotika 14(23) semmieg\u0127a 15(29) sentenza attiva 3(1) Serracino Inglott, Erin 2(7); 7(2); 8(10); 13(4); 14(22,32-34); 16(33) Serracino Inglott, Mario 6(10); 7(18); 16(30) Serracino, Carmel 9(35,36) Serracino-Inglott, Anthony 9(19) Serre, Joseph 7(32) Servizz tat-traduzzjoni tal-Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew, is- 8(17) Servizz tat-traduzzjoni tal-Kumitat tar-Re\u0121juni, is- 8(18) Seychell, Laurent 2(13); 4(17) Seychell, Reuben 1(4); 6(9); 10(19); 15(14,24)", "Sistema Ewropea tal-Kontijiet Nazzjonali u Re\u0121jonali 15(16)", "sistema \u0121uridika 15(23)", "sistemi \u0121udizzjarji 15(19)", "sitwazzjonijiet lingwisti\u010bi supp. sp.", "Skema tat-Traduttur Vi\u017citatur 9(29)", "spazju fiss 5(4) Spiteri, Miran 9(19) Standing Commitee on Medical Education, 9(16) stat kostrutt 16(1,2,10,11) stat legali 15(22) stem 15(6) Stevenson, Robert L. 8(28) stilistika tal-Malti 2(3,4) stokk tal-assi 15(18) stokk tal-obbligazzjonijiet 15(18) Stolz, Thomas 6(9) string theory 15(12,14) Sued-Badillo, Jalil 16(16) suffiss 13(7); 15(6); 16(3-4) suffiss pronominali 14(3) surplus 15(18) sustanzi kimi\u010bi 4(12); 5(11) Swiatkowska, Marcela 4(17) Swiftkey Keyboard 15(8) Syd Nasr, Muhammad 16(21) System of National Accounts 2008 15(17)", "T Taghlim ghal l-Istudenti ta' l-Iskola tal-Kwiebel ta' l-Isptar Centrali, 1897 9(19) Tag\u0127lim fuq il-Kitba Maltija II, 1944 16(3,9) tag\u0127lim tal-lingwa supp. sp.", "topik 14(3) topikalizzazzjoni 14(1,3-5) toponimu 16(6,17-20,22,36) toponomija 16(1,17-18,20-21) toqba sewda 15(12,13) Torrini, Catia 2(14); 10(18) Toye, Richard 16(42) Trabant, Jurgen Prof. 15(10) traduttur 15(29,30,31); 16(1-2,13,31-32,34,44-46,48-50,56) traduzzjoni 15(39); supp. sp.", "15(15) traduzzjoni interlingwistika 15(39) traduzzjoni letterarja 15(39,41) traduzzjoni libera 15(39) traduzzjoni stretta 15(39) Translation Practice for the Maltese Bilingual (English-Maltese-English), 2009 2(13); 4(17) translation proper 15(39) Translation Studies: An Anglo-Maltese Scenario of Reproductive Health, 2012 9(19) Trattat dwar il-Funzjonament tal-UE, it- 2(9,10); 14(18) Trattat ta\u2019 Li\u017cbona, it- 2(2) Trattat ta\u2019 Pari\u0121i, it- 16(22) tra\u017clitterazzjoni 7(16); 16(17-22) Trevisan, Joanne 9(26); 16(46) Triganza, Clyde 15(29,31) TVM 10(16) Twissiet fuk il Mard tal Kollra mehrugin mill Gvern biex jixxerdu fost in-nies, 1885 9(19)", "U UASI (ara Uffi\u010b\u010bju g\u0127all-Armonizzazzjoni fis-Suq Intern, l-) UE (ara Unjoni Ewropea) Uffi\u010b\u010bju Ewropew tal-Prevenzjoni u tal-Kontroll Integrati tat-Tni\u0121\u0121is, l- supp.", "16(2-3) Uffi\u010b\u010bju g\u0127all-Armonizzazzjoni fis-Suq Intern, l- 2(11) Uffi\u010b\u010bju tal-Avukat \u0120enerali, l- 7(23) Uffi\u010b\u010bju tal-Prim Ministru, l- 4(13) Uffi\u010b\u010bju tal-Pubblikazzjonijiet, l- 5(1,5); 14(7) Uffi\u010b\u010bju tar-Rappre\u017centanza tal-UE f'Malta, l- 2(3) Uffi\u010bjal tal-Edukazzjoni Medika 9(16) Unit\u00e0 fid-Diversit\u00e0 2(9) Unit\u00e0 Maltija tat-traduzzjoni, l- 8(17) Unit\u00e0 tal-\u0120ustizzja, l- 4(13) unit\u00e0 tal-g\u0127erq 15(5) Unit\u00e0 Web tal-Kummissjoni, l- 5(1); 7(22); 14(25) unitajiet minimali 3(11) United States Code 8(11) Universit\u00e0 La Sapienza, l- 7(24) Universit\u00e0 l-Qadima, l- 3(9); 6(9) Universit\u00e0 Rjali ta' Malta, l- 6(11) Universit\u00e0 ta' Amsterdam, l- 9(2)", "Universit\u00e0 ta' Arizona, l- 7(25) Universit\u00e0 ta\u2019 Bologna, l- 14(24) Universit\u00e0 ta' Bremen, l- 1(6); 6(9) Universit\u00e0 ta' Malta, l- 1(3,7); 3(11); 4(16); 5(13,17); 6(9); 7(32); 8(19,21,27,28); 9(1,32,35); 10(4,18,19,28) Unjoni Ewropea, l- 2(9,11,13); 4(13); 5(8,18,19); 7(7,13,23,26,28); 8(20); 9(29,30); 10(1;13,14,17-19); 14(10,25,30); 15(15,20,29)", "unlawful 9(10,11) Universit\u00e0 ta\u2019 Poitiers 14(30) Ussishkin, Adam 7(25) u\u017canza 16(26-27, 48) u\u017cu 16(2, 24,26-27) u\u017cu tal-lingwa supp. sp.", "V Valanga,1985 8(28) Valeri Cobo, Francisco 14(6) Valetas, Kostas 8(28) valur nett 15(18) valur nominali 15(16-17) valur ta' parit\u00e0 15(16) valur tas-suq 15(16-18) Valuti 4(14) Vanhove, Martine 4(18) varjant 16(4-8,18,22,35-36) varjant morfolo\u0121iku 16(4-6,8) varjanti 3(2); 8(6-8); 9(6,21) varjanti ortografi\u010bi 8(1) varjazzjoni morfolo\u0121ika 3(5) varjazzjonijiet foneti\u010bi 1(7) varjetajiet 8(24) varjetajiet lingwisti\u010bi 1(7); 8(25) Vassalli, Mikiel Anton 9(25,27-29), 13(41); 16(48-49) Vassallo, Clare 14(21); 15(1,39) Vella, Alexandra 1(7); 6(9) Vella, Biagio 16(56) Vella, Chris 2(1) Vella, Godwin 9(25,26) Vella, Loranne 2(15) Vella, Louise 10(1); 14(3); 16(9) Vella, Mark 2(5); 6(9); 8(2); 14(22); 16(9) Vella, Olvin 5(1); 9(25,26); 16(56) Vella Gera, Alex 14(21) Vella Haber, Frances 10(28) Vella Haber, Kelinu 10(40) Vella Zahra, Loranne 9(20) verb 1(1,4,5); 2(4,14); 3(2); 4(7,8); 5(2,3); 6(3,9,12); 7(4); 8(7); 9(2,5-9, 34); 10(2,3); 13(6); 14(3,10, 11); 16(3-4,6,37,42)", "verb aw\u017ciljarju 3(10); 9(2)", "Verb ditra\u017cittiv 14(3) verb intran\u017cittiv 9(6) verb nieqes 4(7) verb passiv 10(3); 14(3) verb tran\u017cittiv 9(6, 9); 14(3) verbi dg\u0127ajfin neqsin 9(6,7) verbi impersonali 13(5) verbi introflessivi 9(8,9) verbi irregolari 9(6), 15(6) verbi konkatenattivi 9(8,9) verb Malti Rumanz 15(6) Verne, Jules 16(32) virgola 2(3); 3(6); 4(6); 7(8,26); 9(34) virgoletti 2(14); 5(5); 16(14,45) virgoletti doppji 5(4) virgoletti singli 5(4) Vishinski, Boris 8(28) Visiting Translator Scheme 2(12-14); 7(23); 9(29, 31); 10(1,17-19) vokabolarju 1(6); 2(15) vokabolu 8(9) vokali 1(3,6); 4(7,10); 5(3,12); 6(1-3); 8(6,7); 9(6); 10(2,3,8) vokali a\u010b\u010bentata 10(8) vokali tal-le\u0127en 6(2,4); 9(34) VTS (ara Visiting Translator Scheme/Skema g\u0127at-Traduttur Vi\u017citatur)", "X Xhieda ta' G\u0127arfien 5(12) Xi \u017cviluppi lingwisti\u010bi fil-Letteratura Maltija' (ta\u0127dita) 3(9) X'inhu l-Malti safi, 1925 10(22) Xuereb, Alan Dr. 15(10,14); 16(1,24-25,28) Xuereb, Victor 14(28)", "\u017b \u017bahra, Trevor 2(15) \u017carda 5(20) \u017bieda mat-Tag\u0127rif fuq il-Kitba Maltija, 1984 5(12); 15(6)"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_index_mt.pdf"}
{"text": ["Suppliment spe\u010bjali mal-\u0126ar\u0121a 15", "Il-Professur David Crystal Jitkellem ma\u2019 l-a\u010b\u010bent", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "Il-lingwa hi espressjoni ta\u2019 \u0127sieb u kwistjoni ta\u2019 identit\u00e0 u l-bniedem lest imut g\u0127aliha.", "Fl-14 ta\u2019 Ottubru, il-Professur David Crystal \u0121ie l-Lussemburgu b\u0127ala mistieden tal-Parlament Ewropew u kien il-kelliem ewlieni ta\u2019 seminar blisem: Whose English?.", "A\u0127na \u0127adna l-opportunit\u00e0 biex nintervistawh fillukanda fejn kien allo\u0121\u0121jat.", "L-ewwel mit li Crystal jipprova jwaqqa\u2019 hu li te\u017cisti xi lingwa \u2018pura\u2019.", "Ifakkarna li l-ilsna huma ta\u0127lita ta\u2019 influwenzi stori\u010bi.", "Matul i\u017c-\u017cminijiet, lIngli\u017c xorob minn madwar 600 lingwa o\u0127ra.", "Dan i\u0127alli rifless ukoll dwar xi rwol g\u0127andu jkollhom l-akkademji jew l-istituzzjonijiet tal-lingwa fil-pajji\u017ci differenti.", "David Crystal huwa minn Wales u g\u0127alkemm jipprova ma jikkon\u010bentrax \u0127afna fuq il-Welsh b\u0127ala lingwa, kliemu ma j\u0127alli l-ebda dubju dwar kemm din hi g\u0127a\u017ci\u017ca g\u0127alih.", "Is-sitwazzjoni tal-lingwa f\u2019pajji\u017cu, f\u2019\u010berti aspetti tixbah lil dik ta\u2019 Malta.", "L-aspetti komuni li tkellimna dwarhom huma l-koe\u017cistenza tal-lingwa lokali mal-Ingli\u017c u l-attitudnijiet ta\u2019 saffi differenti tal-popolazzjoni f\u2019sitwazzjoni ta\u2019 bilingwi\u017cmu ta\u2019 dan it-tip.", "Il-Prof.", "Crystal hawnhekk jis\u0127aq kemm l-edukazzjoni tat-tfal fl-iskejjel hi importanti biex ikun hemm rispett re\u010biproku biex wie\u0127ed jifhem aktar il-fenomenu tan-negozjar bejn i\u017c-\u017cew\u0121 lingwi.", "Crystal jemmen li t-termini \u2018lingwa fqira\u2019 u \u2018lingwa sinjura\u2019 huma pjuttost tikketti foloz.", "Madankollu jitkellem dwar kuntest fejn lingwa tista\u2019 tiftaqar tassew u dan ji\u0121ri meta l-kliem barrani u l-code-mixing isir rutina f\u2019lingwa partikolari, meta n-nies ma jkunux jistg\u0127u jesprimu ru\u0127hom sew ming\u0127ajrhom.", "Hu tal-fehma li meta n-nies jibdew jitilfu s-sens tad-differenza bejn il-code-mixing u l-lingwa proprja, hawnhekk tixg\u0127el bozza \u0127amra.", "Dan is-suppliment qed iwasslilkom l-intervista s\u0127i\u0127a f\u2019format ta\u2019 mistoqsija u twe\u0121iba.", "L-intervista saret minn Alan Delia, Mark A. Vella u Louise Vella.", "\u0126ajr spe\u010bjali lil Marija Agius g\u0127ax-xog\u0127ol li g\u0127amlet fit-traskrizzjoni u ttraduzzjoni tal-intervista mill-Ingli\u017c.", "Claire Bonello \u0127adet \u0127sieb il-qari talprovi.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "X\u2019inhu dak li jaffaxxina l-bniedem bil-lingwa u bil-kwistjonijiet lingwisti\u010bi?", "Qabelxejn id-diversit\u00e0.", "Dak li jag\u0127mel il-lingwa xi \u0127a\u0121a spe\u010bjali huwa l-fatt li l-lingwa tal-biera\u0127 mhix dik tal-lum, u l-lingwa tal-lum \u017cgur mhix b\u0127al ta\u2019 g\u0127ada.", "Dejjem hemm xi \u0127a\u0121a \u0121dida, friska, u ori\u0121inali xi tg\u0127id.", "Barra minn hekk, il-lingwa tmiss kemm il-mo\u0127\u0127 u kemm il-qalb.", "Qieg\u0127da hemm biex ti\u010b\u010bara l-\u0127sieb imma wkoll biex tesprimi min a\u0127na.", "Imbag\u0127ad hemm il-kwistjoni tal-aspetti differenti tal-lingwa.", "Filg\u0127odu jaf inkun qed nistudja l3", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "akustika tal-\u0127oss, fis-sens fi\u017ciku tal-kelma (ilqasam xjentifiku) u waranofsinhar jaf inkun qed naqra \u2019l Shakespeare (il-qasam artistiku).", "Liema su\u0121\u0121ett ie\u0127or jinvolvi tant oqsma ta\u2019 studju?", "Kull dixxiplina, sew jekk inhi x-xjenza, l-arti, ilbijolo\u0121ija jew il-politika, tinqeda bil-lingwa.", "Hija llingwa li tippermettilek tid\u0127ol f\u2019kull aspett tale\u017cistenza umana.", "Inti lingwista.", "Lingwista jista\u2019 jistudja lingwa li tant ikollu passjoni g\u0127aliha?", "Na\u0127seb diffi\u010bli tevita \u010bertu element ta\u2019 passjoni.", "Imma naturalment il-passjoni trid tag\u0127raf tra\u017c\u017canha wkoll.", "Dan b\u0127al meta tkun tabib \u2013 jekk torbot qalbek wisq ma\u2019 pazjent, diffi\u010bli tibqa\u2019 o\u0121\u0121ettiv filmod kif tikkurah \u2013 u g\u0127alhekk \u0127afna drabi t-tobba ma jit\u0127allewx jikkuraw membri tal-familja tag\u0127hom.", "L-istess bil-lingwa.", "Jiena minn Wales u lWelsh ng\u0127o\u017c\u017cu \u0127afna: infatti dik hija wa\u0127da mirra\u0121unijiet g\u0127aliex ma tantx niffoka fuqu fl-istudji tieg\u0127i.", "Nippreferi na\u0127dem fuq lingwi, djaletti, u a\u010b\u010benti o\u0127ra li mhumiex daqstant parti mill-identit\u00e0 tieg\u0127i i\u017cda li nqishom daqshekk ie\u0127or interessanti.", "Il-lingwa mhijiex biss kwistjoni ta\u2019 espressjoni \u010bara tal-\u0127sieb, imma wkoll kwistjoni ta\u2019 identit\u00e0.", "Ilbniedem imut g\u0127al ilsienu.", "Kull sena, fil-21 ta\u2019 Frar, ni\u010b\u010belebraw Jum il-Lingwa Materna biex infakkru lil dawk l-istudenti li fl-1952 kienu sparaw fuqhom huma u jipprotestaw favur ilBengali quddiem il-Parlament tal-Bangladesh.", "Jekk hawn min g\u0127al-lingwa tieg\u0127u lest imut, lest jag\u0127mel strajk tal-\u0121u\u0127, u lest jipprotesta, sinjal li g\u0127ax jid\u0127lu l-emozzjonijiet fin-nofs.", "Mela jekk inti lingwista u trid tg\u0127in, ma tridx tiskjera ru\u0127ek ma\u2019 grupp jew ie\u0127or.", "Trid toqg\u0127od lura u tikkummenta b\u2019mod o\u0121\u0121ettiv dwar kif setg\u0127u \u0127admu l-affarijiet kieku xi parametri kienu differenti.", "Jekk hawn min g\u0127al-lingwa tieg\u0127u lest imut, lest jag\u0127mel strajk tal-\u0121u\u0127, u lest jipprotesta, sinjal li g\u0127ax jid\u0127lu lemozzjonijiet fin-nofs.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "Kemm-il darba tkellimt dwar il-fatt li l-Ingli\u017c sar lingwa globali.", "X\u2019inhuma l-konsegwenzi tal\u2018globalizzazzjoni\u2019 tal-lingwa Ingli\u017ca, f\u2019dinja fejn g\u0127al kull kelliem nattiv tal-Ingli\u017c hemm \u0127amsa o\u0127ra li jitkellmuh imma li mhumiex kelliema nattivi tieg\u0127u?", "Ta\u0127seb li l-Ingli\u017c je\u0127tie\u0121 ji\u0121i protett minn dawn il-kelliema mhux nattivi?", "Kieku l-Ingli\u017ci kellhom iwaqqfu akkademja, ta\u0127seb li lAmerikani se jimxu ma\u2019 li tg\u0127id hi?", "U \u017cgur li le!", "Le, lanqas xejn.", "Anzi, dawn qed jg\u0127inu biex lIngli\u017c ikompli jistag\u0127na.", "L-uni\u010bi lingwi li g\u0127andhom b\u017conn ji\u0121u protetti huma dawk li jinsabu f\u2019riskju, dawk li nistg\u0127u nitilfuhom g\u0127alkollox.", "U dawn irridu niddokumentawhom u ner\u0121g\u0127u nqajmuhom, xi \u0127a\u0121a li ma tistax issir ming\u0127ajr ma jkun hemm fis-se\u0127\u0127 politika tal-lingwa \u010bara.", "Imma lingwa mitkellma minn \u017cew\u0121 biljun ru\u0127 ma te\u0127tie\u0121x protezzjoni, u dan jixhdu s-su\u010b\u010bess tag\u0127ha.", "Anki g\u0127aliex meta lingwa tikber sa dak il-punt, diffi\u010bli tikkontrollaha jew tipprote\u0121iha.", "\u0120ieli jistaqsuni kif ma te\u017cistix akkademja talIngli\u017c.", "Imma kif jista\u2019 jkollok xi \u0127a\u0121a hekk?", "Kieku l-Ingli\u017ci kellhom iwaqqfu akkademja, ta\u0127seb li lAmerikani se jimxu ma\u2019 li tg\u0127id hi?", "U \u017cgur li le!", "Dan biex nuri kemm isir diffi\u010bli tikkontrolla lingwa meta tikber daqs kemm kiber l-Ingli\u017c.", "Wie\u0127ed jista\u2019 biss jistenna u jara x\u2019ji\u0121ri.", "Tul is-sekli, l-Ingli\u017c dejjem mexa lejn direzzjonijiet differenti, skont liema grupp politiku kien qed imexxih.", "Kellek l-Anglo-Sassoni, linva\u017curi Dani\u017ci, aktar tard il-Fran\u010bi\u017ci, u mbag\u0127ad dawk li kienu jitkellmu l-Latin, u bqajna sejrin hekk tul is-snin.", "Fis-seklu li \u0121ej, se jkunu l-gruppi ta\u2019 kelliema mhux nattivi tal-Ingli\u017c li se jintrodu\u010bu elementi fil-lingwa li ma kinux hemm qabel.", "Dan fenomenu li \u017cgur se jse\u0127\u0127.", "Inti titkellem dwar il-fatt li hija l-popolarit\u00e0, jew a\u0127jar il-konvenzjoni, li tistabbilixxi l-u\u017cu tal-lingwa.", "X\u2019g\u0127andu jkun ir-rwol tal-", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "awtoritajiet lingwisti\u010bi nazzjonali (fil-pajji\u017ci fejn je\u017cistu di\u0121\u00e0) vis-\u00e0-vis il-lingwa nazzjonali?", "Tara lok g\u0127al dawn l-awtoritajiet akkademi\u010bi fil-ka\u017c ta\u2019 lingwi b\u0127at-Taljan, il-Fran\u010bi\u017c, u anki lMalti?", "Tul is-sekli, ir-rwol ta\u2019 akkademja kellu jinbidel skont kif inbidlet il-per\u010bezzjoni tag\u0127na dwar dak li l-lingwa te\u0127tie\u0121.", "G\u0127all-bidu konna na\u0127sbu li llingwa rridu nipprote\u0121uha, min\u0127abba l-mit li llingwa kienet xi \u0127a\u0121a pura u li din il-purit\u00e0 kellha tin\u017camm akkost ta\u2019 kollox.", "Illum nafu li ma te\u017cisti l-ebda lingwa pura.", "Kull lingwa hija ta\u0127lita talinfluwenzi stori\u010bi tag\u0127ha.", "Dan jg\u0127odd partikolarment g\u0127all-Ingli\u017c, li f\u2019xi mument jew ie\u0127or fl-istorja tieg\u0127u xorob minn 600 lingwa.", "Illingwi kollha jinsabu fl-istess ilma.", "Ji\u0121ifieri lakkademji, g\u0127alkemm ori\u0121inarjament kellhom dan ir-rwol \u2018protettiv\u2019, ma\u017c-\u017cmien kellhom jibdlu rrwol tag\u0127hom.", "Illum l-akkademji l-kbar xorta g\u0127adhom jippruvaw jiggwidaw il-lingwa, imma r-rwol ewlieni tag\u0127hom huwa li jwittu t-triq biex jinkitbu d-dizzjunarji, ilgrammatiki u l-en\u010biklopediji, u li jsa\u0127\u0127u l-lingwa b\u2019dan il-mod.", "Ja\u0127dmu biex \u2018jistituzzjonalizzaw\u2019 illingwa \u2013 jag\u0127tuha l-istituzzjonijiet lingwisti\u010bi tag\u0127ha.", "Dan qed ji\u0121ri fil-ka\u017c tal-Welsh, imma ma nafx x\u2019inhu l-ka\u017c tal-Malti.", "Qatt \u0127are\u0121 dizzjunarju kbir u tajjeb tal-Malti, grammatika kbira u tajba talMalti?", "Bl-Ingli\u017c, naturalment, dawn issibhom.", "Bil-Welsh ma kellniex u allura l-Welsh Committee beda jirsisti biex jin\u0127admu dizzjunarji, grammatiki, u en\u010biklopediji.", "Tista\u2019 tg\u0127id li l-Welsh, fejn qabel ma kellu xejn minn dawn l-istituzzjonijiet, illum g\u0127andu xi w\u0127ud minnhom.", "Illum nafu li ma te\u017cisti l-ebda lingwa pura. [...]", "Dan jg\u0127odd partikolarment g\u0127all-Ingli\u017c, li f\u2019xi mument jew ie\u0127or fl-istorja tieg\u0127u xorob minn 600 lingwa.", "Il-lingwi kollha jinsabu flistess ilma.", "Nemmen li r-rwol tal-akkademja huwa li b\u2019xi mod ila\u0127\u0127am il-lingwa, li jirrikonoxxiha u li \u2018jberikha\u2019 b\u2019mod uffi\u010bjali.", "Bla dubju, akkademja li tipprova tipprote\u0121i l-lingwa u li ma t\u0127allihiex tie\u0127u t-triq", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "tag\u0127ha, jarralha, ma jirnexxilhiex.", "Bi\u017c\u017cejjed wie\u0127ed jiftakar f\u2019dak li ppruvaw jag\u0127mlu l-Fran\u010bi\u017ci fiddisg\u0127inijiet bil-Loi Toubon.* Xtaqu jillimitaw l-g\u0127add ta\u2019 kliem Ingli\u017c li jid\u0127ol fil-Fran\u010bi\u017c, u x\u2019\u0121ara?", "Fit-ta\u0127dit ta\u2019 kuljum, il-Fran\u010bi\u017ci baqg\u0127u jinqdew bil-kliem missellef mill-Ingli\u017c.", "Bla dubju, akkademja li tipprova tipprote\u0121i llingwa u li ma t\u0127allihiex tie\u0127u t-triq tag\u0127ha, jarralha, ma jirnexxilhiex.", "Te\u017cisti lingwa fqira jew lingwa sinjura, jew huma biss tikketti dawn?", "Jien na\u0127seb li huma biss tikketti.", "Nistg\u0127u niddiskutu l-faqar jew ir-rikkezza ta\u2019 lingwa meta ni\u0121u biex ninqdew biha f\u2019kuntest jew f\u2019ie\u0127or.", "B\u2019rikkezza fl-espressjoni qed infisser li l-lingwa tintu\u017ca dejjem aktar f\u2019firxa usa\u2019 ta\u2019 sitwazzjonijiet.", "Mod tajjeb biex tara jekk il-Welsh jew il-Malti humiex qed jistag\u0127new fl-espressjoni jew le huwa billi tara jekk il-\u0121enerazzjoni \u017cag\u0127\u017cug\u0127a hix tu\u017cahom fuq l-Internet, fil-bloggs, fit-tweets, filmessa\u0121\u0121i u fl-i\u010b\u010bettjar.", "Tajjeb li niftakru li l-futur ta\u2019 lingwa \u017cg\u0127ira jiddependi g\u0127alkollox mi\u017c\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, g\u0127ax dawn se jkunu l-\u0121enituri tat-tfal ta\u2019 g\u0127ada.", "Jekk dawn mhumiex interessati fil-Malti, jew fil-Welsh, mela l-lingwa tintilef fi \u017cmien \u0121enerazzjoni.", "Din xi \u0127a\u0121a li tista\u2019 ti\u0121ri.", "Mela dak li jag\u0127mel lingwa rikka fl-espressjoni tag\u0127ha huwa li din tkun hemm g\u0127al kul\u0127add, u li kul\u0127add ikun komdu ju\u017caha g\u0127ax taqdi l-b\u017connijiet u l-interessi ta\u2019 kul\u0127add.", "* Il-Li\u0121i Toubon hija li\u0121i tal-Gvern Fran\u010bi\u017c li tobbliga l-u\u017cu tal-lingwa Fran\u010bi\u017ca filpubblikazzjonijiet uffi\u010bjali tal-gvern kollha, fir-riklami kollha, fil-postijiet kollha tax-xog\u0127ol, filkuntratti kummer\u010bjali, f\u2019xi kuntesti ta\u2019 komunikazzjoni kummer\u010bjali o\u0127ra, fl-iskejjel kollha ffinanzjati mill-gvern, u f\u2019xi kuntesti o\u0127rajn.", "Tolqot il-kotba, il-films, id-diskorsi pubbli\u010bi, u forom o\u0127ra ta\u2019 komunikazzjoni, li ma jinvolvux attivit\u00e0 kummer\u010bjali.", "Madankollu, il-li\u0121i tobbliga l-u\u017cu tal-Fran\u010bi\u017c fil-programmi tax-xandir awdjovi\u017civ kollha.", "Ix-xog\u0127lijiet mu\u017cikali mxandra huma so\u0121\u0121etti g\u0127al kwoti skont li\u0121i o\u0127ra relatata, li permezz tag\u0127ha persenta\u0121\u0121 minimu tad-diski fuq ir-radju u fuq it-televixin iridu jkunu bil-Fran\u010bi\u017c.", "Suppliment Spe\u010bjali Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-kun\u010bett tal-faqar fl-espressjoni huwa aktar diffi\u010bli titkellem dwaru.", "Din tal-faqar fil-lingwa \u0127afna drabi tkun biss mit.", "Kif g\u0127edna, hemm xi w\u0127ud li ja\u0127sbu li l-Ingli\u017c qieg\u0127ed jiftaqar min\u0127abba xi kliem \u0121did jew xi kostruzzjonijiet grammatikali \u0121odda li de\u0127lin fil-lingwa.", "E\u017cempju ie\u0127or huwa l-Olandi\u017c: \u0127afna nies ja\u0127sbu li lOlandi\u017c g\u0127ad jiftaqar min\u0127abba li f\u2019xi postijiet flOlanda, fis-settur tal-edukazzjoni g\u0127olja, il-lingwa tal-istruzzjoni m\u2019g\u0127adhiex l-Olandi\u017c, imma saret lIngli\u017c.", "F\u2019daqqa wa\u0127da l-Olandi\u017c ma baqax jintu\u017ca fejn kien ilu stabbilit.", "U allura hemm min qed jib\u017ca\u2019 li l-lingwa se tibda tiftaqar.", "Madankollu je\u017cisti kuntest fejn lingwa tassew tista\u2019 tiftaqar.", "Qed ng\u0127id g\u0127al lingwa li tkun di\u0121\u00e0 f\u2019riskju u li ma\u017c-\u017cmien in-nies jibdew ju\u017cawha dejjem inqas g\u0127ax i\u0127ossu li m\u2019g\u0127adhiex taqdihom bi\u017c\u017cejjed.", "Lingwa b\u2019sa\u0127\u0127itha tifla\u0127 tassimila kliem minn lingwi o\u0127rajn.", "Imma l-lingwi f\u2019riskju mhux dejjem ikunu jifil\u0127u g\u0127alih.", "Il-periklu jkun wie\u0127ed reali jekk tant jibda die\u0127el kliem barrani li l-codemixing isir rutina, u n-nies jibdew isibuha bi tqila jikkontrollawh huma u jit\u0127addtu.", "Te\u017cisti anki lpossibbilt\u00e0 li lil xi w\u0127ud il-code-mixing jappellalhom b\u0127ala mod ta\u2019 ta\u0127dit aktar \u2018sexy\u2019.", "U huwa proprju dan li qed ji\u0121ri f\u2019Malta.", "F\u2019Wales qed ji\u0121ri l-istess.", "Il-code-switching u l-code-mixing tqishom ta\u2019 periklu g\u0127al-lingwa?", "\u0126ar\u0121a 15", "Il-periklu jkun wie\u0127ed reali jekk tant jibda die\u0127el kliem barrani li l-code-mixing isir rutina, u nnies jibdew isibuha bi tqila jikkontrollawh huma u jit\u0127addtu.", "G\u0127al-lingwi f\u2019riskju, kapa\u010bi jkunu ta\u2019 periklu, iva.", "Meta tkun bilingwi tista\u2019 tg\u0127id g\u0127andek \u017cew\u0121 identitajiet.", "Jekk jien niltaqa\u2019 ma\u2019 xi \u0127add ie\u0127or minn Wales, u dan ikun jaf jitkellem kemm blIngli\u017c u kemm bil-Welsh (b\u0127ali), aktarx li kemm jien u kemm hu se nispi\u010b\u010baw in\u0127alltu \u017c-\u017cew\u0121 lingwi flimkien biex nuru l-ori\u0121ini tag\u0127na u anki biex in\u0127ossuna aktar vi\u010bin xulxin permezz talbilingwi\u017cmu u tal-code-mixing tag\u0127na.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "Sakemm il-code-mixing nikkontrollawh, ma nara lebda theddida fih.", "Imma f\u2019kuntest fejn il-kelliema ma jkunux kapa\u010bi jikkomunikaw jekk mhux permezz tal-code-mixing, g\u0127andna problema.", "Meta kelliem lanqas jibqa\u2019 jag\u0127raf id-differenza bejn ta\u0127dit bil-code-switching u ta\u0127dit ming\u0127ajru, g\u0127andna g\u0127alfejn nibdew ninkwetaw.", "F\u2019Malta rajna magna tal-biljetti tal-linja li fuqha kien hemm avvi\u017c li jg\u0127id \u201cNo Good\u201d (nimma\u0121inaw li min kitibha xtaq ifisser \u201cOut of Order\u201d).", "Xi j\u0121ieg\u0127el persuna tikteb b\u2019lingwa barranija, anki meta ma tkunx profi\u010bjenti fiha?", "Kollox idur ma\u2019 din il-mistoqsija: dik il-persuna setg\u0127et kitbitu bil-Malti dak l-avvi\u017c?", "Jekk iva, forsi \u0127ass li dan kien mod cool kif jikkomunika.", "Jew forsi mod kif jil\u0127aq l-ikbar numru ta\u2019 nies.", "\u0120ieli fla\u0127barijiet tisma\u2019 b\u2019xi protesti fit-Tajlandja jew fi\u010b\u010aina u tara xi sinjali li ma jkunux bit-Tajlandi\u017c jew bi\u010b-\u010aini\u017c.", "Ikunu bl-Ingli\u017c.", "G\u0127alfejn?", "G\u0127ax jafu li", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "jkun hemm il-kameras tat-televixin ji\u0121bdu, u li jekk ikun hemm sinjal bl-Ingli\u017c, il-messa\u0121\u0121 se jasal g\u0127and aktar nies.", "Wie\u0127ed irid jara jekk din il-persuna li kitbet \u201cNo Good\u201d kellhiex f\u2019mo\u0127\u0127ha li til\u0127aq lil kul\u0127add u mhux lill-Maltin biss, jew jekk forsi kellhiex diffikult\u00e0 tikteb in-nota bil-Malti.", "Jista\u2019 jkun li xi Maltin, minkejja li m\u2019g\u0127andhom l-ebda diffikult\u00e0 jitkellmu bejniethom bil-Malti, isibuha bi tqila meta ji\u0121u biex jiktbuh.", "Hekk hu.", "F\u2019komunit\u00e0 ta\u2019 kelliema kapa\u010bi ssib kemm wa\u0127da u kemm l-o\u0127ra.", "F\u2019Wales g\u0127andna listess \u0127a\u0121a.", "Jien u l-mara nag\u0127tu sehemna fittmexxija ta\u2019 \u010bentru tal-arti f\u2019Wales.", "Huwa \u010bentru bilingwi u n-nies tal-amministrazzjoni jitkellmu kemm bl-Ingli\u017c u kemm bil-Welsh.", "Nippubblikaw ukoll fuljett dwar l-attivitajiet, u min\u0127abba li lWelsh huwa lingwa uffi\u010bjali, dan no\u0127or\u0121uh bilingwi.", "Allura jkollna b\u017conn nittradu\u010buh.", "Normalment nippruvaw ninqdew b\u2019xi \u0127add li ja\u0127dem hemm, li naturalment ikun jitkellem tajjeb \u0127afna bil-Welsh, u ng\u0127idulu \u201cTag\u0127mlilna pja\u010bir u tittradu\u010bihulna dan?\u201d.", "\u0126afna drabi dak li jkun ma", "Suppliment Spe\u010bjali", "[...] je\u017cistu erba\u2019 kategoriji ta\u2019 profi\u010bjenza fillingwa: kemm jien tajjeb biex nifhem x\u2019inti tg\u0127id, kemm jien tajjeb biex nitkellem, kemm jien tajjeb meta naqra, kemm jien tajjeb meta nikteb.", "Il-livell jaf ivarja minn xejn sa 100%.", "\u0126ar\u0121a 15", "ja\u010b\u010bettax.", "Meta nistaqsu g\u0127aliex, dejjem jg\u0127idulna li ma jafux jiktbu bil-Welsh.", "Ji\u0121ifieri g\u0127andek sitwazzjoni fejn in-nies jib\u017cg\u0127u jiktbu b\u2019lingwa purament g\u0127ax m\u2019g\u0127adhomx jafu l-lingwa bl-istess mod kif tg\u0127allmuha l-iskola.", "Fil-ka\u017c tal-Welsh, ilWelsh \u2018tajjeb\u2019 huwa l-Welsh klassiku tal-Bibbja, li fis-sekli 16 u 17 kien l-uniku Welsh li wie\u0127ed seta\u2019 ju\u017ca.", "Ji\u0121ifieri matul is-snin, bqajna nikbru b\u2019din lidea ta\u2019 x\u2019inhu l-Welsh \u2018tajjeb\u2019 jew \u2018\u0127a\u017cin\u2019.", "F\u2019Wales te\u017cisti wkoll id-distinzjoni bejn id-djalett tat-Tramuntana ta\u2019 Wales u dak tan-Nofsinhar ta\u2019 Wales.", "Jekk persuna mit-Tramuntana ta\u2019 Wales kellha tikteb avvi\u017c g\u0127al Wales kollu u tiktbu biddjalett tag\u0127ha, in-nies tan-Nofsinhar jg\u0127idu \u201cDan mhux Welsh tajjeb!\u201d", "Il-lingwi minoritarji kollha g\u0127andhom din il-problema, u\u0127ud aktar minn o\u0127rajn.", "Jiddependi mid-daqs tal-pajji\u017c.", "Fejn jid\u0127ol il-bilingwi\u017cmu, qed ninnutaw paralleli\u017cmu bejn Wales u Malta.", "Il-Malti huwa lingwa \u0127ajja, u mhix f\u2019riskju.", "Il-parti l-kbira ta\u2019 dak li ng\u0127idu, ng\u0127iduh bil-Malti.", "Jekk nie\u0127du lka\u017c tal-avvi\u017c tal-magna tal-biljetti, wie\u0127ed jinduna li min kiteb l-avvi\u017c, mill-mod kif kitbu, \u017cgur m\u2019g\u0127andux problema bl-idjoma Maltija, imma l-g\u0127arfien tieg\u0127u tal-Ingli\u017c huwa limitat.", "Ji\u0121ifieri jidher li g\u0127andu nuqqas ta\u2019 kunfidenza meta ji\u0121i biex jikteb bil-Malti (minkejja li g\u0127andu \u0127akma idjomatika tajba), imma rre\u0121istru tieg\u0127u tal-Ingli\u017c mhux b\u2019sa\u0127\u0127tu.", "F\u2019dan il-kuntest, kif ta\u0127seb li l-bilingwi\u017cmu g\u0127andu ji\u0121i istitwit f\u2019pajji\u017c bilingwi?", "Hawnhekk ma nistg\u0127ux ma nitkellmux dwar illimitazzjonijiet.", "Huwa punt importanti ferm.", "Filverit\u00e0 je\u017cistu erba\u2019 kategoriji ta\u2019 profi\u010bjenza fillingwa: kemm jien tajjeb biex nifhem x\u2019inti tg\u0127id, kemm jien tajjeb biex nitkellem, kemm jien tajjeb meta naqra u kemm jien tajjeb meta nikteb.", "Il-livell jaf ivarja minn xejn sa 100%.", "Tista\u2019 tkun", "Suppliment Spe\u010bjali", "profi\u010bjenti 80% f\u2019kategorija minnhom, u fl-o\u0127rajn tkun 60% jew inqas.", "\u0126ar\u0121a 15", "F\u2019lingwa, ilbilingwi\u017cmu g\u0127andu jkun ibbilan\u010bjat.", "Jien nemmen bis-s\u0127i\u0127 li fil-pajji\u017ci kollha s-sistema edukattiva hemm b\u017conn tag\u0127ti prijorit\u00e0 lit-trawwim parallel tad-dimensjonijiet tal-komunikazzjoni, ji\u0121ifieri tal-erbg\u0127a li huma.", "F\u2019xi pajji\u017ci dan assolutament ma ji\u0121rix.", "Jekk nie\u0127du \u010b-\u010aina u l\u0120appun, pere\u017cempju, tradizzjonalment ma jiffukawx fuq it-ta\u0127dit u s-smig\u0127, imma fuq il-kitba u l-qari.", "Min\u0127abba f\u2019hekk issib \u0127afna \u0120appuni\u017ci u \u010aini\u017ci li jkunu tajbin \u0127afna biex jifhmuh l-Ingli\u017c, u li sa\u0127ansitra jikkontribwixxu artikli bih, imma meta jkellmuk ma tifhimhomx.", "U jekk tkellimhom tg\u0127a\u0121\u0121el ma jifhmukx lanqas g\u0127ax ma t\u0127arr\u0121ux f\u2019dan is-sens.", "F\u2019lingwa, il-bilingwi\u017cmu g\u0127andu jkun ibbilan\u010bjat.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "Hawn ter\u0121a\u2019 tid\u0127ol il-politika tal-lingwa.", "Idde\u010bi\u017cjonijiet g\u0127andhom ji\u0121u minn fuq, u din hi \u0127a\u0121a li tinvolvi l-awtoritajiet tal-edukazzjoni.", "Biex wie\u0127ed jasal g\u0127al de\u010bi\u017cjoni, ikun a\u0127jar jekk ikun imdawwar b\u2019tim ta\u2019 lingwisti m\u0127arr\u0121a biex janalizzaw dan il-fenomenu.", "Minn hemm, imbag\u0127ad, titfassal politika tal-lingwa.", "Xi ftit jew wisq inti konxju tar-realt\u00e0 lingwistika f\u2019Malta.", "Taqbel li l-Maltin jistg\u0127u jqisu lilhom infushom kelliema nattivi tal-Ingli\u017c?", "Li tkun kelliem nattiv ma jfissirx li trid tkun profi\u010bjenti f\u2019kull aspett ta\u2019 dik illingwa li je\u017cisti.", "Hemm \u017cew\u0121 modi kif tkun taf.", "L-ewwel wie\u0127ed jinvolvi \u0127arsa lejn ir-realt\u00e0 ta\u2019 Malta: jekk inti kelliem nattiv, x\u2019aktarx li l-erba\u2019 kategoriji ta\u2019 profi\u010bjenza lingwistika tieg\u0127ek se jkunu g\u0127oljin \u2013 dik xi \u0127a\u0121a li wie\u0127ed jiddeterminaha fa\u010bilment blg\u0127odod li je\u017cistu di\u0121\u00e0.", "L-ie\u0127or jinvolvi aktar il-kwistjoni tal-identit\u00e0.", "Irridu n\u017commu f\u2019mo\u0127\u0127na li l-lingwi li tkun espost g\u0127alihom f\u2019ambjent bilingwi jew multilingwi, mhux bilfors se tu\u017cahom kollha f\u2019kull sitwazzjoni.", "Mhux kulma tg\u0127id b\u2019lingwa wa\u0127da bilfors se tg\u0127idu wkoll bil-lingwa l-o\u0127ra.", "Jekk pere\u017cempju ninsab xi mkien l-Afrika, jaf ninqeda b\u2019lingwa ddar, b\u2019lingwa o\u0127ra jien u nixtri, b\u2019o\u0127ra l-knisja u b\u2019o\u0127ra l-iskola.", "Fil-\u0127anut mhux se nu\u017ca l-lingwa li s-soltu nu\u017ca l-knisja.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax ma jkollix b\u017conn nag\u0127mel hekk.", "Minn lingwa inti titg\u0127allem biss kemm g\u0127andek b\u017conn.", "Fil-\u0127anut, waqt li qed tixtri, inti kelliem nattiv tal-lingwa li qed tinqeda biha.", "Imma jekk dik il-lingwa tipprova tu\u017caha filknisja, se jkollok titg\u0127allem aspett ie\u0127or tag\u0127ha, daqslikieku kienet lingwa barranija.", "Li tkun kelliem nattiv ma jfissirx li trid tkun profi\u010bjenti f\u2019kull aspett ta\u2019 dik il-lingwa li je\u017cisti.", "Pere\u017cempju jien \u017cgur m\u2019iniex profi\u010bjenti fl-Ingli\u017c legali.", "U l-profi\u010bjenza tieg\u0127i fejn jid\u0127ol l-Ingli\u017c tal-", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "kontabilit\u00e0 hija fqira immens.", "Anki fejn tid\u0127ol illetteratura: kul\u0127add jista\u2019 jikteb poe\u017cija?", "Kul\u0127add jista\u2019 jikteb rumanz jew re\u010bta?", "Meta tie\u0127u l-firxa s\u0127i\u0127a li tista\u2019 tkopri lingwa tinteba\u0127 li inti, filverit\u00e0, profi\u010bjenti biss f\u2019parti \u017cg\u0127ira minnha, u dik il-parti tista\u2019 tikkwantifikaha.", "Fl-Ingli\u017c hemm \u2019il fuq minn miljun kelma.", "Filka\u017c tieg\u0127i naf madwar 100,000.", "Ji\u0121ifieri hemm 900,000 kelma li ma nafx.", "Kemm nista\u2019 ng\u0127id li nafu l-Ingli\u017c?", "Il-Malti jitkellmuh 400,000 ru\u0127 (fuq g\u017cira \u017cg\u0127ira) u jrid ikampa mal-Ingli\u017c, lingwa globali.", "Huwa inevitabbli li l-Malti, illum aktar minn qatt qabel, jissellef \u0127afna vokabularju millIngli\u017c.", "Te\u017cisti re\u017cistenza kbira g\u0127all-kliem missellef mill-Ingli\u017c, primarjament min\u0127abba li l-bi\u010b\u010ba l-kbira tag\u0127na l-Ingli\u017c nafuh u a\u0127na wisq konxji minn fejn qed nissellfu.", "Ta\u0127seb li dan ilkliem missellef ifaqqarha jew jarrikkiha llingwa?", "Ma jfaqqarhiex, \u017cgur li le.", "Imma jaffettwa lkarattru tal-lingwa, u din hija xi \u0127a\u0121a tajba.", "Madankollu jidher li fuq il-g\u017cira tag\u0127kom je\u017cistu tliet sitwazzjonijiet lingwisti\u010bi, xenarju li na\u0127seb li huwa simili \u0127afna g\u0127al dak ta\u2019 Wales.", "Hemmhekk je\u017cisti l-Welsh \u201cpur\u201d, li ssibu fil-Bibbja u li tu\u017cah f\u2019kuntesti formali; imbag\u0127ad hemm l-Ingli\u017c \u201cpur\u201d, li ju\u017cawh l-aktar i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u l-pop singers li j\u0127obbu jitkellmu bl-Ingli\u017c (meta jkantaw ju\u017caw lIngli\u017c g\u0127ax ja\u0127sbu li hija l-aktar \u0127a\u0121a \u201ccool\u201d fiddinja).", "Imbag\u0127ad, maqbuda fin-nofs issib lil dawk jitgerfxu quddiem dawn i\u017c-\u017cew\u0121 lingwi u ma jistg\u0127ux isibu tarf kif ilaqqg\u0127uhom flimkien.", "[Il-kliem missellef, lillingwa] ma jfaqqarhiex.", "Imma jaffettwa lkarattru tallingwa, u din hija xi \u0127a\u0121a tajba.", "Jien tal-fehma li fl-iskejjel i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 irridu nrawmuhom bl-idea li t-tliet kuntesti huma naturali u inevitabbli, u je\u0127tie\u0121 intellg\u0127uhom kapa\u010bi jkampaw fit-tlieta li huma.", "Ji\u0121ifieri \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "g\u0127andhom jitilg\u0127u jirrispettaw it-tradizzjonijiet ta\u2019 dawk li jitkellmu Malti (relattivament) \u201cpur\u201d.", "Minna\u0127a l-o\u0127ra l-kelliema u l-kittieba li jixtiequ j\u017commu l-Malti kemm jista\u2019 jkun \u201cpur\u201d g\u0127andhom jirrispettaw lill-grupp l-ie\u0127or.", "Jekk le, il-Malti abbli jibda t-triq tan-ni\u017cla.", "Hija sitwazzjoni iebsa \u0127afna g\u0127ax sfortunatament min ikun imda\u0127\u0127al fi\u017c-\u017cmien g\u0127andu \u0127abta jkun pedantiku, aggressiv, u protettiv wisq.", "U\u0127ud minna ma jirrealizzawx li fl-isforz tag\u0127hom biex jipprote\u0121u l-lingwa jkunu qeg\u0127din biss jg\u0127arrquha.", "U\u0127ud minna ma jirrealizzawx li fl-isforz tag\u0127hom biex jipprote\u0121u llingwa jkunu qeg\u0127din biss jg\u0127arrquha.", "F\u2019intervista darba g\u0127edt li inti tikkunsidra ttag\u0127lim, it-traduzzjoni u l-interpretar b\u0127ala w\u0127ud mill-aktar xog\u0127lijiet diffi\u010bli.", "G\u0127aliex ta\u0127seb hekk?", "Il-lingwa hija l-aktar forma kumplessa ta\u2019 m\u0121iba umana li wie\u0127ed jista\u2019 jimma\u0121ina.", "Xejn ma joqrob lejha.", "A\u0127seb naqra fuq dak li qed tisma\u2019 ming\u0127andi b\u0127alissa bl-Ingli\u017c.", "G\u0127andna kumbinazzjoni ta\u2019 44 vokali u konsonanti differenti, imqieg\u0127da f\u2019kumbinazzjonijiet ta\u2019 bejn 200 u 300 tip ta\u2019 sillaba.", "U ma\u2019 dan kollu trid i\u017c\u017cid l-intonazzjoni, ilmelodija, it-ton tal-vu\u010bi, ir-ritmu, u dawk ilkaratteristi\u010bi kollha marbuta mal-lingwa.", "Dawn ilkaratteristi\u010bi jkomplu jibnu lill-kliem, u minn dak il-kliem nibnu s-sentenzi, u dan jista\u2019 jsir b\u2019elf mod.", "Dawn is-sentenzi, kliem u \u0127sejjes nistg\u0127u niktbuhom ukoll.", "Allura tid\u0127ol id-dimensjoni talortografija, tal-punte\u0121\u0121jatura, tal-kapitalizzazzjoni, e\u010b\u010b. Dan kollu jsir fl-istess waqt li jien qed nidde\u010biedi g\u0127andix inkellmek b\u2019mod formali jew le; jekk g\u0127andix nu\u017ca \u010bertu kliem f\u2019\u010bertu kuntest.", "Nista\u2019 nu\u017ca kliem baxx mieg\u0127ek jew le?", "U min jaf kemm-il de\u010bi\u017cjoni stilistika o\u0127ra qed nie\u0127u.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 15", "L-ebda forma o\u0127ra ta\u2019 m\u0121iba umana ma tersaq vi\u010bin dan il-livell ta\u2019 kumplessit\u00e0.", "U intom tridu tittradu\u010bu u tinterpretaw dan kollu?", "X\u2019hemm aktar diffi\u010bli minn hekk?", "Huwa dan li jwassalni biex insostni li l-gvernijiet imisshom tal-anqas i\u017cidu lpaga tal-interpreti, tat-tradutturi u tal-g\u0127alliema tallingwa b\u2019erba\u2019 darbiet."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_sup-special_15_mt.pdf"}
{"text": ["Suppliment spe\u010bjali mal-\u0126ar\u0121a 17", "Il-Professur Albert Borg jitkellem ma\u2019 l-a\u010b\u010bent", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "Intervista lill-Prof.", "Albert Borg mill-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta Il-Prof.", "Albert Borg hu professur anzjan ta\u2019 67 sena b\u2019esperjenza ta\u2019 i\u017cjed minn wie\u0127ed u erbg\u0127in sena jg\u0127allem l-Universit\u00e0 ta\u2019 Malta, b\u2019kuntatt ma\u2019 \u0121enerazzjonijiet s\u0127a\u0127 ta\u2019 studenti li matulhom seta\u2019 jara l-mentalitajiet jinbidlu minn \u0121enerazzjoni g\u0127all-o\u0127ra.", "Albert Borg ra l-istudju tal-Malti jikber minn \u017cerrieg\u0127a relattivament \u017cg\u0127ira g\u0127all-qasam tant wiesa\u2019 li hu llum.", "Iltqajna fil-kamra OH256 fil-bidu ta\u2019 Di\u010bembru li g\u0127adda, f\u2019uffi\u010b\u010bju \u010bkejken imdawwar b\u2019munzelli g\u0127oljin ta\u2019 karti u kotba, te\u017cijiet u kitbiet tal-istudenti, u li j\u0121ibli \u0127afna memorji mid-de\u010benju l-ie\u0127or.", "Bdejt nirrekordja u \u0127arsti waqg\u0127et fuq studju li kellu quddiemu fuq il-mejda.", "\u201cMeta tqis li hemm lingwi \u0127afna akbar minn tag\u0127na,\u201d qalli bi tbissima, \u201cb\u2019kelliema i\u017cjed minn tag\u0127na, a\u0127na tassew ixxurtjati li g\u0127andna din l-istorja rikka tal-interess fl-istudju tal-Malti u l-produzzjoni letterarja u teknika li nsibu fil-lingwa.\u201d", "Dwar il-bidu nett u l-interess tieg\u0127ek fil-Malti...", "Minn meta bdejt ninteressa ru\u0127i fil-Malti, kelli nag\u0127mel g\u0127a\u017cla.", "Meta d\u0127alt biex nag\u0127mel l-ewwel grad tieg\u0127i mal-Prof.", "\u0120u\u017c\u00e8 Aquilina, dak i\u017c-\u017cmien kien il-B.A. Malti (unuri), b\u0127ala parti importanti minn dak il-kors kellna komponent tal-G\u0127arbi.", "Dak i\u017c-\u017cmien irrealizzajt li kwa\u017ci g\u0127al kul\u0127add, qisu li tistudja l-Malti kien ifisser li tistudja prattikament minn fejn \u0121ie \u2012 \u0121ie millG\u0127arbi, dak i\u017c-\u017cmien konna ng\u0127idu mill-G\u0127arbi Klassiku u llum noqog\u0127du i\u017cjed attenti g\u0127ax nafu li hemm il-fa\u017cijiet intermedjarji ta\u2019 G\u0127arbi djalettali ta\u2019 diversi tipi.", "Il-Prof.", "Aquilina, bis-sa\u0127\u0127a tal-g\u0127erf tieg\u0127u, g\u0127araf illimitazzjonijiet tal-kors li konna qed nag\u0127mlu.", "G\u0127alhekk fit-tieni sena ta\u2019 dak il-kors konna xxurtjati li talab lid-Dipartiment tal-Ingli\u017c biex wie\u0127ed milletturi tag\u0127hom, im\u0127allas mill-British Council u ddedikat g\u0127at-tag\u0127lim tallingwistika, jg\u0127allimna l-ewwel ideat dwar il-lingwistika.", "Wara skoprejt li konna qed nitg\u0127allmu l-lingwistika sinkronika.", "Il-lingwistika sinkronika x\u2019inhi?", "A\u0127na naqsmu l-lingwistika ba\u017cikament fi tnejn: fuq na\u0127a g\u0127andek l-istudju ta\u2019 minn fejn \u0121ejja l-lingwa, ji\u0121ifieri l-istudju storiku tal-lingwa li nsej\u0127ulu wkoll dijakroniku, fil-fa\u017cijet temporali su\u010b\u010bessivi tieg\u0127u, u fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra hemm l-istudju sinkroniku, ji\u0121ifieri meta nistudjaw il-lingwa b\u0127ala sistema kompletament pre\u017centi, b\u0127ala sistema s\u0127i\u0127a fil-mo\u0127\u0127 tal-kelliem nattiv.", "Infatti, min jistaqsini, in\u0127obb ng\u0127idlu li x-xog\u0127ol tieg\u0127i hu sforz jew attentat biex inwie\u0121eb il-mistoqsija: tarbija li trid titg\u0127allem il-Malti, x\u2019regoli g\u0127andha", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "b\u017conn tistudja u titg\u0127allem?", "U r-risposta mhix biss il-\u0127idma ta\u2019 lingwista \u2012 g\u0127ax anki fl-Ingli\u017c g\u0127adna ma nafux kollox fuq dan kollu \u2012 i\u017cda hi llingwistika sinkronika tal-Malti.", "Nixtieq nistaqsik fuq l-istudji tieg\u0127ek: x\u2019inhuma l-oqsma li tg\u0127allem u tirri\u010berka?", "Ba\u017cikament jien nirri\u010berka l-i\u017cjed il-qag\u0127da so\u010bjolingwistika tag\u0127na u l-grammatika: is-sintassi u l-morfolo\u0121ija, i\u017cda g\u0127andi interess fis-semantika.", "Ba\u017cikament jien nirri\u010berka l-i\u017cjed il-qag\u0127da so\u010bjolingwistika tag\u0127na u lgrammatika: issintassi u lmorfolo\u0121ija, i\u017cda g\u0127andi interess fis-semantika.", "Fil-korsijiet tas-so\u010bjolingwistika nesploraw l-i\u017cjed ir-relazzjoni tal-Malti u l-Ingli\u017c fis-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na.", "Suppliment Spe\u010bjali L-istudenti jafu li l-istudju so\u010bjolingwistiku talMalti jrid jinkludi kemm l-istudju tal-Malti, i\u017cd\u2019anke tal-Ingli\u017c.", "Nistaqsu x\u2019g\u0127odod lingwisti\u010bi nu\u017caw fis-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na u hawn jo\u0127or\u0121u lvarjabbli, ji\u0121ifieri skont l-et\u00e0, is-sess, l-edukazzjoni u l-bqija li lkoll jinfluwenzaw il-mod kif nit\u0127addtu.", "Nesploraw ukoll ir-re\u0121istri tal-professjonisti u tassnajja\u2019, pere\u017cempju l-lingwa\u0121\u0121 tat-tobba, talavukati, u l-bqija, u anki r-repo\u017citi tas-snajja\u2019 tant g\u0127anja u vasti b\u2019wirt kbir ta\u2019 terminolo\u0121ija.", "Millistudju so\u010bjolingwistiku tal-Malti nistg\u0127u ninnutaw, ng\u0127idu a\u0127na, li \u0127afna mit-terminolo\u0121ija u\u017cata g\u0127andha bosta varjanti tag\u0127ha, \u0127afna minnhom skont dawk il-varjabbli li semmejt.", "Qed ji\u0121ini f\u2019mo\u0127\u0127i studju dwar l-g\u0127odda tal-biedja li kien uriena li bi\u010b\u010ba g\u0127odda sempli\u010bi li tintu\u017ca biex jin\u0121abru l-\u0121ebel u l-weraq, u\u0127ud kienu jsej\u0127ulha gerriefa, o\u0127rajn isej\u0127ulha barraxa, raxkatur jew raxketta.", "Dan il-qasam jinteressani ferm.", "Nippre\u017centa wkoll korsijiet o\u0127rajn fuq ilmorfolo\u0121ija tal-Malti, i\u017cda dejjem f\u2019sens sinkroniku, spe\u010bjalment tal-verb u t-tifsiriet semanti\u010bi tieg\u0127u.", "Dan \u0121ej minn \u017cmien id-dottorat li b\u2019g\u0127a\u0121eb kbir tieg\u0127i kont sibt li t-temp mhuwiex bi\u017c\u017cejjed biex niddeskrivu xi tfisser din iddistinzjoni.", "Kont skoprejt li te\u017cisti wkoll iddifferenza aspettwali, u li din id-distinzjoni aspettwali tal-verb insibuha wkoll fin-nom Malti.", "Niftakar is-supervi\u017cur ftit seta\u2019 jemmen meta qraha l-ewwel darba.", "Ma ntihx tort g\u0127ax tipikament laspett hu kategorija verbali, i\u017cda mbag\u0127ad a\u010b\u010betta meta wrejtu kif inhuma d-distinzjonijiet morfolo\u0121i\u010bi.", "\u0126ar\u0121a 17", "Mill-istudju so\u010bjolingwistiku tal-Malti nistg\u0127u ninnutaw, ng\u0127idu a\u0127na, li \u0127afna mitterminolo\u0121ija u\u017cata g\u0127andha bosta varjanti tag\u0127ha.", "F\u2019kors ie\u0127or naqbad tliet tipi ta\u2019 sentenzi subordinati u nipprova nuri parti mill-kumplessit\u00e0 tas-sintassi tal-Malti, x\u2019g\u0127andu f\u2019mo\u0127\u0127u l-kelliem nattiv li jaf il-lingwa, u l-kumplessitajiet li je\u017cistu biex tissawwar sentenza.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "Matul il-karriera tieg\u0127ek bqajt tosserva l-Malti ji\u017cviluppa u jinbidel.", "X\u2019jidhirlek mit-tibdil filMalti mit\u0127addet u x\u2019direzzjoni se jie\u0127u lsienna fis-snin li \u0121ejjin?", "Minn dak li nosserva jidher li l-Malti g\u0127a\u017c\u017cmien li \u0121ej se jkompli jg\u0127ix fid-dell tal-Ingli\u017c.", "Hija \u0127asra g\u0127ax il-bilingwi\u017cmu tag\u0127na ma ni\u0127duhx bisserjet\u00e0.", "A\u0127na lMaltin qisna nitg\u0127allmu lIngli\u017c biex ninqdew.", "Din hi mistoqsija li bla dubju se jkollna naffa\u010b\u010bjaw.", "Minn dak li nosserva jidher li l-Malti g\u0127a\u017c-\u017cmien li \u0121ej se jkompli jg\u0127ix fid-dell tal-Ingli\u017c.", "Hija \u0127asra g\u0127ax il-bilingwi\u017cmu tag\u0127na ma ni\u0127duhx bis-serjet\u00e0.", "A\u0127na l-Maltin qisna nitg\u0127allmu l-Ingli\u017c biex ninqdew.", "Dan jaf g\u0127andu g\u0127eruq stori\u010bi g\u0127ax filkuntest ta\u2019 \u0127afna faqar, meta l-gvern kolonjali g\u0127amel l-Ingli\u017c obbligatorju g\u0127all-inga\u0121\u0121 ma\u010b\u010bivil, kull min kien jaf daqsxejn Ingli\u017c kien jara kif jag\u0127mel biex jg\u0127addih lil uliedu.", "Aktarx f\u2019dan ilkuntest nibet il-code-switching f\u2019Malta.", "G\u0127alhekk il-bilingwi\u017cmu tag\u0127na nqabad ta\u0127t dan id-dell fejn il-Malti dejjem kellu post sekondarju.", "Il-mentalit\u00e0 hi li l-iskola a\u0127jar nitg\u0127allmu l-Ingli\u017c g\u0127ax il-Malti nistg\u0127u nitg\u0127allmuh fit-triq.", "Allura qed nitilfu \u0127afna qwiel, idjomi u espressjonijiet kreattivi li ksibna minn \u017cmien missirijietna, u dan qed jurina li l-Malti se jkompli jsir jixbah \u0127afna lill-Ingli\u017c.", "Di\u0121\u00e0 nistg\u0127u nosservaw strutturi grammatikali li jixhdu dan.", "Ng\u0127idu a\u0127na, safejn naf jien, il-kostruzzjoni passiva bil-minn, e\u017c.", "Il-\u0121urdien inqatel mill-qattusa, fid-djaletti tal-Afrika ta\u2019 Fuq ma te\u017cistix.", "Minflok ju\u017caw is-seba\u2019 forma jew il\u0127ames forma u l-bqija, jew ju\u017caw ittopikalizzazzjoni b\u2019dak li ng\u0127idulu l-psewdopassiv, e\u017c.", "Il-\u0121urdien, il-qattusa qatlitu.", "Il-passiv bil-minn in\u0127ossu sfurzat \u0127afna i\u017cda llum jintu\u017ca qisu xejn.", "Semmejt it-topikalizzazzjoni, ma nistax ma nistaqsikx dwarha.", "L-ewwel li ppubblikajt fuq it-topikalizzazzjoni kien fil-ktieb Maltese, miktub flimkien mal-fonetista lProf.", "Suppliment Spe\u010bjali", "It-topikalizzazzjoni hi kostruzzjoni li tinsab filqalba nett tas-sintassi Maltija g\u0127ax il-kelliema nattivi ma jistg\u0127ux jg\u0127addu ming\u0127ajr ma ju\u017cawha.", "Sa\u0127ansitra anki meta nitkellmu bl-Ingli\u017c, bla ma nindunaw inkunu qed nu\u017cawha.", "Jidhirli li minkejja l-\u0127afna re\u017cistenza, fil-Malti ttopikalizzazzjoni g\u0127andna nu\u017cawha wkoll fil-kitba g\u0127ax ma nistg\u0127ux ninnegaw karatteristika daqshekk fundamentali ta\u2019 lsienna.", "Semmejt ukoll il-code-switching.", "Huwa ta\u2019 \u0121id g\u0127all-Malti?", "B\u0127alma g\u0127edt, il-code-switching g\u0127andu g\u0127eruq stori\u010bi.", "B\u2019mod \u0121enerali nippreferi li l-kelliema j\u017commu l-lingwi separati biex ikollna bilingwi\u017cmu koordinat mhux Malti-Ingli\u017c im\u0127allat li jirri\u017culta f\u2019dan il-code-switching.", "I\u017cda rrid nistqarr li g\u0127alkemm jidhirli li g\u0127andna nevitawh, xi ri\u010berka turi li fil-kuntest pedago\u0121iku, fejn il-kitbiet huma", "\u0126ar\u0121a 17", "Ittopikalizzazzjoni hi kostruzzjoni li tinsab fil-qalba nett tas-sintassi Maltija g\u0127ax ilkelliema nattivi ma jistg\u0127ux jg\u0127addu ming\u0127ajr ma ju\u017cawha.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "\u0127afna drabi bl-Ingli\u017c, il-code-switching iservi ta\u2019 pont bejn il-kitba bl-Ingli\u017c u l-kompetenza limitata tal-istudenti.", "Madankollu \u2019l barra minn dak ilkuntest nosserva li l-lingwa materna ta\u2019 \u0127afna Maltin, anki ta\u2019 professjonisti li jit\u0127addtu fuq ixxandir, la hija l-Malti u lanqas l-Ingli\u017c, g\u0127ax \u0127afna drabi jitkellmu bit-ta\u0127lit.", "... nosserva li llingwa materna ta\u2019 \u0127afna Maltin, anki ta\u2019 professjonisti li jit\u0127addtu fuq ixxandir, la hija lMalti u lanqas lIngli\u017c, g\u0127ax \u0127afna drabi jitkellmu bitta\u0127lit.", "Matul il-karriera tieg\u0127ek b\u0127ala ri\u010berkatur talMalti u wie\u0127ed mil-lingwisti ewlenin ta\u2019 \u017cmienna, x\u2019memorji g\u0127andek?", "Aktar kmieni kont qieg\u0127ed ng\u0127id li, minn kmieni \u0127afna fl-istudji universitarji tieg\u0127i gawdejt minn kollaborazzjoni bejn Dipartiment u ie\u0127or, u din iffurmatni ma\u017c-\u017cmien fil-karriera su\u010b\u010bessiva tieg\u0127i g\u0127ax billi r-ri\u017corsi tag\u0127na huma \u017cg\u0127ar \u0127afna millewwel irrealizzajt \u2012 spe\u010bjalment meta komplejt die\u0127el fl-istudju tal-lingwistika u bdejt nara barra x\u2019jag\u0127mlu \u2012 li bniedem wie\u0127ed ma jistax ikopri kollox, ji\u0121ifieri hemm l-ispe\u010bjalizzazzjonijiet u llingwistika llum kibret \u0127afna.", "G\u0127alhekk \u0121ieni f\u2019rasi li bis-sa\u0127\u0127a tal-kollaborazzjoni, l-ewwel madDipartiment tal-Ingli\u017c imbag\u0127ad ma\u2019 dipartimenti o\u0127rajn, l-istudji tal-Malti nippruvaw nesponuhom g\u0127al aktar minn spe\u010bjalizzazzjoni wa\u0127da.", "Inzerta li kmieni fil-karriera tieg\u0127i kien hemm kollega fidDipartiment tal-Ingli\u017c li hija fonetista verament e\u010b\u010bezzjonali, Marie Azzopardi-Alexander, li semmejt aktar kmieni, u konna ftehemna li jien nipprova ng\u0127inha fis-sintassi \u2012 \u0121ieli tajt kors fissintassi tal-Ingli\u017c fid-Dipartiment tal-Ingli\u017c \u2012 u hi tg\u0127inni fil-fonetika tal-Malti.", "Fil-fatt id-dottorat tag\u0127ha kienet deskrizzjoni tas-sistema fonemika tal-Malti b\u2019referenza wkoll g\u0127at-tag\u0127lim ta\u2019 min ma jismax, xi \u0127a\u0121a li kienet g\u0127al qalbha dak i\u017c\u017cmien imbag\u0127ad kompliet ti\u017cviluppaha.", "G\u0127ax ovvjament min ma jismax, ma jkunx ma jisma\u2019 xejn, imma \u010bertu \u0127sejjes jismag\u0127hom i\u017cjed minn o\u0127rajn u allura d-deskrizzjoni pre\u010bi\u017ca tal-fonemi kienet kru\u010bjali anki g\u0127al dan il-programm.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "hemm twieldet din il-kollaborazzjoni bejn i\u017c-\u017cew\u0121 dipartimenti li mbag\u0127ad estendiet ru\u0127ha g\u0127al dipartimenti o\u0127ra, fosthom id-Dipartiment talIn\u0121inerija meta in\u0121inier prova jag\u0127mel sinte\u017ci tatta\u0127dit.", "Mill-idea li ng\u0127aqqdu r-ri\u017corsi tag\u0127na biex nimmassimizzaw dak li nistg\u0127u noffru fl-istudju tal-Malti, eventwalment twieled l-Istitut talLingwistika.", "Mill-idea li ng\u0127aqqdu rri\u017corsi tag\u0127na biex nimmassimizzaw dak li nistg\u0127u noffru fl-istudju tal-Malti, eventwalment twieled l-Istitut tal-Lingwistika.", "Naturalment g\u0127addejna minn \u0127afna sitwazzjonijiet doloru\u017ci, meta anki l-Fakult\u00e0 kienet g\u0127alqet g\u0127al ra\u0121unijiet politi\u010bi \u2012 kien \u017cmien verament diffi\u010bli meta l-pressjoni kienet kbira biex nitilqu r-ri\u010berka u nikkonformaw ma\u2019 dak li ntlabna.", "Niftakar g\u0127amilna xi tmien snin ebsin, qisna qed na\u0127dmu ta\u0127t l-art.", "Imbag\u0127ad fl-1987 re\u0121g\u0127u twaqqfu lFakult\u00e0 tal-Arti u d-Dipartiment tal-Malti u n\u0127tart A\u0121ent Kap tad-Dipartiment tal-Malti.", "Hemmhekk er\u0121ajt bdejt na\u0127dem biex nag\u0127tu direzzjoni lid-", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "Dipartiment tal-Malti u fl-istess \u0127in kont qed nipprova wkoll biex inwaqqfu l-Istitut talLingwistika, li g\u0127all-grazzja t\u2019Alla dawk il-bi\u010b\u010btejn xog\u0127ol saru t-tnejn.", "Illum idDipartiment huwa wie\u0127ed mill-akbar dipartimenti filFakult\u00e0 tal-Arti g\u0127ax g\u0127andu xi tmienja jew disa\u2019 membri u anki g\u0127ax in-numru tal-istudenti dejjem baqa\u2019 ji\u017cdied.", "Imbag\u0127ad l-affarijiet komplew ji\u017cviluppaw bilmod.", "Ir-ri\u017corsi baqg\u0127u dejjem limitati i\u017cda ftit ftit bdejna nkabbru.", "Fid-Dipartiment tal-Malti g\u0127allbidu konna jien u l-Prof.", "Oliver Friggieri, imbag\u0127ad kbirna bi tnejn u bi ftehim ma\u2019 Friggieri konna dde\u010bidejna li s-sillabu tal-Malti ma jibqax kif kien fi \u017cmien Aquilina: terz letteratura u \u017cew\u0121 terzi lingwistika, i\u017cda nag\u0127mluh nofs b\u2019nofs \u0127alli laffarijiet ji\u017cviluppaw ming\u0127ajr ma \u0127add i\u0127ossu \u017cvanta\u0121\u0121jat.", "G\u0127alhekk l-ewwel inga\u0121\u0121 kien tal-Prof.", "Manwel Mifsud g\u0127al-lingwistika u tal-Prof.", "Arnold Cassola g\u0127al-letteratura.", "Illum id-Dipartiment huwa wie\u0127ed mill-akbar dipartimenti fil-Fakult\u00e0 tal-Arti g\u0127ax g\u0127andu xi tmienja jew disa\u2019 membri u anki g\u0127ax in-numru tal-istudenti dejjem baqa\u2019 ji\u017cdied.", "Lisfortuna hi i\u017cda li g\u0127alkemm id-Dipartiment kiber, min\u0127abba s-sistema kif inhi (il-programm talistudju), l-ispazju hu xi ftit limitat u allura huwa dejjem diffi\u010bli biex l-istudenti tag\u0127na nesponuhom g\u0127al oqsma \u0121odda u g\u0127all-oqsma dejjem ji\u017cviluppaw tal-lingwistika u anki tal-Malti.", "G\u0127alhekk \u010bertu xog\u0127ol li nkunu involuti fih firri\u010berka tag\u0127na, b\u2019xorti \u0127a\u017cina, ma jasalx biex jid\u0127ol fil-programm tal-istudju.", "\u017bvilupp interessanti kien meta d-Dipartiment u lIstitut kienu involuti f\u2019inizjattiva li g\u0127alina kienet ta\u2019 importanza fundamentali.", "Meta bdejna naraw li resqin biex insiru membri s\u0127a\u0127 fl-Unjoni Ewropea konna qed nib\u017cg\u0127u li l-Malti se jitg\u0127affe\u0121 ta\u0127t ilpressjoni tal-lingwi barranin li kienu se ji\u0121u.", "G\u0127alhekk minn snin qabel g\u0127amilna konferenza internazzjonali f\u2019Malta, anki bl-g\u0127ajnuna tal-Istitut, tad-Dipartiment, tal-Fondazzjoni g\u0127all-Istudji", "Suppliment Spe\u010bjali", "Internazzjonali, tal-Moviment Ewropew u ta\u2019 Asso\u010bjazzjoni bba\u017cata l-Bel\u0121ju li kienet tie\u0127u \u0127sieb l-istatus tal-lingwi, biex inqajmu kuxjenza dwar kwistjonijiet lingwisti\u010bi li rridu nie\u0127du \u0127sieb fejn jid\u0127ol il-Malti.", "Niftakar kienet konferenza li attendew g\u0127aliha \u0127afna nies u bdiet i\u010b\u010baqlaq iddibattitu dwar il-Malti fl-Unjoni Ewropea fil-futur.", "Kellna ni\u0121\u0121ieldu mhux \u0127a\u017cin g\u0127ax apparti li ss\u0127ubija ta\u2019 Malta fl-UE kienet kontroversjali, anki fost dawk li riedu s-s\u0127ubija Ewropea g\u0127al Malta, kien hemm nies u politi\u010bi li bdew jg\u0127idu li kien bi\u017c\u017cejjed li qed nippruvaw nid\u0127lu fl-UE ma\u2019 pajji\u017ci \u0127afna akbar minna, u ma ridux jinsistu li l-Malti", "\u0126ar\u0121a 17", "... anki fost dawk li riedu s-s\u0127ubija Ewropea g\u0127al Malta, kien hemm nies u politi\u010bi li [...] ma ridux jinsistu li l-Malti jkun lingwa uffi\u010bjali tal-UE.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "jkun lingwa uffi\u010bjali tal-UE.", "U g\u0127alina din kienet veru daqqa ta\u2019 \u0127arta li ma ng\u0127idlekx.", "Bdew jg\u0127idu pere\u017cempju li l-Malti jag\u0127tuh l-istatus ta\u2019 lesserused language jew ta\u2019 minority language.", "U jien ma qbilt xejn!", "L-ewwel nett, l-ebda lingwa mhi assolutament ma\u0121\u0121orenni fid-dinja g\u0127ax jekk noqog\u0127du nqisu n-numri, kull lingwa hija minorit\u00e0 skont il-popolazzjonijiet li tqis.", "F\u2019Malta, il-Malti mhux minority language jew lesser-used language, il-Malti hu l-lingwa nazzjonali tal-poplu Malti.", "U ftit ftit bdew jinbidlu l-mentalitajiet.", "F\u2019Malta, il-Malti mhux minority language jew lesser-used language, ilMalti hu llingwa nazzjonali talpoplu Malti.", "Irrid insemmi tappa o\u0127ra importanti fil-karriera tieg\u0127i.", "Jien kont membru ta\u2019 dak li sejja\u0127nielu lBord tal-Malti.", "Xog\u0127olna ma kienx im\u0127allas u konna qed nippreparaw li\u0121i biex inwaqqfu lKunsill tal-Malti.", "Kont sirt i\u010b-chairman ta\u2019 dan ilBord ftit wara li twaqqaf u g\u0127alija hi \u0127a\u0121a verament konsonanti li t-tmien membri ta\u2019 dan ilBord appuntahom gvern Nazzjonalista, ming\u0127alija l-Ministru Michael Falzon, u meta spi\u010b\u010ba t-terminu ta\u2019 dak il-gvern, a\u0127na b\u0127al kull bord fi\u010b-\u010bivil irri\u017cenjajna u b\u2019g\u0127a\u0121eb kbir il-gvern Laburista li tela\u2019 appunta l-istess nies.", "Din kienet verament konferma li n-nies kienu qed jifhmu li a\u0127na ma kellna l-ebda interess parti\u0121\u0121jan u konna qed na\u0127dmu g\u0127all-\u0121id tal-Malti.", "Wara tnejn u g\u0127oxrin xahar il-Ministru l-\u0121did Louis Galea re\u0121a\u2019 waqqaf il-Bord bl-istess nies pre\u010bi\u017c.", "Ma nafx jekk hemmx xi ka\u017c ie\u0127or fl-istorja tal-le\u0121i\u017clazzjoni Maltija fejn l-istess Bord baqa\u2019 bl-istess membri ta\u0127t tliet amministrazzjonijiet differenti.", "Din turi \u010berta fidu\u010bja fin-nies appuntati, fidu\u010bja personali jkolli ng\u0127id, fl-integrit\u00e0 u fil-kompetenza tan-nies li kienu qed jippreparaw din il-li\u0121i.", "Irrid ng\u0127id ukoll li meta fl-a\u0127\u0127ar il-li\u0121i tressqet quddiem ilParlament, din \u0121iet approvata unanimament mi\u017c\u017cew\u0121 na\u0127at tal-kamra.", "Suppliment Spe\u010bjali Irrid ng\u0127id ukoll li \u017cvilupp ie\u0127or importanti \u0127afna li \u0121ara \u2012 taf inti jien qed nimxi lejn tmiem il-karriera tieg\u0127i \u2012 xi snin ilu mhux \u0127a\u017cin, sar \u017cvilupp li g\u0127alija kien konsonanti ferm.", "A\u0127na, kemm idDipartiment kif ukoll l-Istitut, biex stajna mmorru barra u nippre\u017centaw xog\u0127ol fuq il-Malti, dejjem ridna nsibu qisu xi rokna jew xi konferenza fuq iddjalettolo\u0121ija tal-G\u0127arbi jew xi konferenza \u2012 niftakar darba, pere\u017cempju, fuq il-lingwi talMediterran \u2012 u allura mmorru nag\u0127tu paper g\u0127ax ilMalti qieg\u0127ed fil-Mediterran.", "Ji\u0121ifieri qisna dejjem tollerati.", "Spe\u010bjalment bis-sa\u0127\u0127a tal-Istitut tal-Lingwistika, li g\u0127en biex il-kuntatti internazzjonali tag\u0127na jisplodu, ng\u0127idu a\u0127na ma\u2019 Franza u mal-\u0120ermanja u ma\u2019 pajji\u017ci o\u0127rajn, kien hemm professur fidDipartiment tal-Lingwistika fl-Universit\u00e0 ta\u2019 Bremen li \u0121ietu l-idea li jwaqqaf G\u0127aqda Internazzjonali tal-Lingwistika tal-Malti.", "G\u0127alina dan kien mument verament importanti g\u0127ax rajna li fl-a\u0127\u0127ar il-Malti, mhux biss g\u0127andu Dipartiment, mhux biss kien qed ji\u0121i studjat \u2019l hawn u \u2019l hemm bis-sa\u0127\u0127a ta\u2019 xi letturi li jinteressaw ru\u0127hom,", "\u0126ar\u0121a 17", "Spe\u010bjalment bissa\u0127\u0127a tal-Istitut tal-Lingwistika [...] kien hemm professur fidDipartiment talLingwistika flUniversit\u00e0 ta\u2019 Bremen li \u0121ietu l-idea li jwaqqaf G\u0127aqda Internazzjonali tal-Lingwistika tal-Malti.", "Suppliment Spe\u010bjali", "Bil-konferenzi li kien jattendi, Aquilina \u0121ab listudju tal-Malti fuq il-mappa talistudji lingwisti\u010bi Ewropej.", "Fil-fatt, fi \u017cmienu kellna studju\u017ci \u0120ermani\u017ci, u anki Ingli\u017ci u mill-Kanada, jirri\u010berkaw ilMalti.", "\u0126ar\u0121a 17", "i\u017cd\u2019issa kellna wkoll din l-G\u0127aqda Internazzjonali b\u2019konferenza internazzjonali li ssir darba kull sentejn u allura l-istudju tal-Malti seta\u2019 jitlaq jimxi jew ji\u0121ri fuq livell radikalment differenti minn qabel.", "Bi\u017c\u017cejjed ng\u0127idlek li fl-ewwel konferenza li kienet saret ta\u2019 din l-Asso\u010bjazzjoni kien hemm studju\u017ci li qed jippre\u017centaw xi \u0127a\u0121a fuq il-Malti minn xi g\u0127oxrin jew \u0127amsa u g\u0127oxrin pajji\u017c differenti, minbarra l-kontin\u0121ent Malti.", "Sa\u0127ansitra kellna wkoll wie\u0127ed mill-\u0120appun li kien qed jag\u0127mel studju fuq il-Malti.", "Aktar kmieni semmejt lil \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina, x\u2019inhi l-esperjenza tieg\u0127ek b\u0127ala student tieg\u0127u?", "Il-Prof.", "Aquilina kien karattru kari\u017cmatiku \u0127afna.", "Kien sar professur fl-1937, fi \u017cmien verament diffi\u010bli meta l-kwistjoni tal-lingwa kienet g\u0127adha ta\u0127raq.", "Kif taf, l-ewwel professur tal-Malti huwa Mikiel Anton Vassalli i\u017cda ma kienx je\u017cisti arran\u0121ament permanenti.", "Kif qed ng\u0127id, fl-1937 re\u0121g\u0127et twaqqfet il-Katedra tal-Malti b\u0127ala parti integrali mill-Fakult\u00e0 tal-Arti u l-Prof.", "Aquilina kien l-ewwel professur u Kap tad-Dipartiment talMalti.", "G\u0127alhekk kellu bi\u010b\u010ba xog\u0127ol tassew diffi\u010bli.", "Imma\u0121ina dipartiment g\u0127adu qed jitwieled, lingwa g\u0127adha \u0121ejja f\u2019tag\u0127ha...", "Hu kellu j\u0127abbatha madDipartiment tal-Ingli\u017c u d-Dipartiment tat-Taljan fil-Fakult\u00e0 tal-Arti b\u2019letteraturi dinjin.", "G\u0127alhekk, minn \u017cmien Aquilina, is-sillabu universitarju talMalti kien terz letteratura u \u017cew\u0121 terzi lingwistika.", "Aquilina \u0127assu kiesa\u0127 li jipprova jag\u0127ti l-istess prominenza lil-letteratura Maltija ta\u2019 dak i\u017c-\u017cmien b\u0127alma kellhom il-letteratura Ingli\u017ca u Taljana.", "Hu ried jinkludi affarijiet xjentifi\u010bi u o\u0121\u0121ettivi flistudju lingwistiku tal-Malti u fl-istess \u0127in li jkunu rispettati internazzjonalment.", "Bil-konferenzi li kien jattendi, Aquilina \u0121ab listudju tal-Malti fuq il-mappa tal-istudji lingwisti\u010bi Ewropej.", "Fil-fatt, fi \u017cmienu kellna studju\u017ci", "Suppliment Spe\u010bjali \u0120ermani\u017ci, u anki Ingli\u017ci u mill-Kanada, jirri\u010berkaw il-Malti.", "Fi ftit kliem nista\u2019 ng\u0127id li linternazzjonalizzazzjoni tal-istudju tal-Malti \u017cgur li kien bdieha l-Prof.", "I\u017cda dak i\u017c-\u017cmien, qisu biex tistudja l-Malti, trid tistudja l-istorja talMalti.", "Fil-fatt, kull min ried jistudja l-Malti kellu jistudja l-G\u0127arbi u din kienet daqsxejn ta\u2019 ostaklu g\u0127al min ma kienx daqshekk tajjeb fil-lingwi u flG\u0127arbi u kien i\u0127obb il-letteratura.", "G\u0127aldaqstant meta introdu\u010bejna l-istudju sinkroniku tal-Malti, lG\u0127arbi ma baqax daqshekk prominenti.", "Dan ma jfissirx li mhux importanti li nistudjaw ukoll l-istorja tal-Malti.", "Fil-fatt l-ewwel inga\u0121\u0121 lingwistiku li g\u0127amel id-Dipartiment tal-Malti meta jien kont A\u0121ent Kap kien proprju ta\u2019 Manwel Mifsud, li xog\u0127lu hu li jistudja l-i\u017cvilupp storiku tal-Malti.", "G\u0127alkemm ng\u0127allem lingwistika sinkronika, l-istorja tal-Malti taffaxxinani.", "Hija sfortuna li l-konoxxenza storika tal-istudenti tag\u0127na in\u0121enerali hija fqira \u0127afna g\u0127ax nemmen li biex persuna ssib postha fid-dinja trid tkun taf min hi u biex tkun taf min hi trid tkun taf imnejn \u0121iet.", "Meta kelli erbatax jew \u0127mistax-il sena kont irrabjat \u0127afna g\u0127ax kont indunajt li kont naf i\u017cjed fuq l-istorja u l\u0121eografija tal-Ingilterra milli kont naf fuq l-istorja u l-\u0121eografija ta\u2019 pajji\u017ci... u din aktarx influwenzat id-de\u010bi\u017cjonijiet tieg\u0127i ta\u2019 x\u2019nag\u0127\u017cel b\u0127ala karriera.", "I\u017cda dan il-fatt illum g\u0127adni ninnotah g\u0127ax listudenti universitarji tag\u0127na mhumiex interessati fl-istorja u fl-istorja tal-Malti.", "Illum il-Malti hu li hu g\u0127ax tawhulna missirijietna qabilna.", "\u0126ar\u0121a 17", "Hija sfortuna li l-konoxxenza storika talistudenti tag\u0127na in\u0121enerali hija fqira \u0127afna g\u0127ax nemmen li biex persuna ssib postha fid-dinja trid tkun taf min hi u biex tkun taf min hi trid tkun taf imnejn \u0121iet.", "Anke l-kontroversji fuq kif g\u0127andna niktbu l-Malti u fuq x\u2019inhu l-Malti, g\u0127andna b\u017conn is-sapjenza li kellhom missirijietna meta ltaqg\u0127u ma\u2019 kulturi \u0121odda minn Sqallija, mill-Italja u mill-Ingilterra, u adattaw g\u0127alihom biex b\u2019hekk il-Malti kiber.", "Ma rridux inkunu ri\u0121idi; kieku fil-passat ippruvaw i\u017commu l-forom ori\u0121inali, kieku lo\u0121ikament g\u0127adna qed nitkellmu bl-G\u0127arbi.", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "Huwa minnu li llum l-Ingli\u017c tant hu qawwi li hemm il-bi\u017ca\u2019 li l-Malti jeg\u0127req g\u0127alkollox i\u017cda hu progress naturali li l-Malti jkompli ji\u017cviluppa billi jissellef u jwessa\u2019 s-sens tal-kliem tieg\u0127u.", "... llum l-Ingli\u017c tant hu qawwi li hemm il-bi\u017ca\u2019 li l-Malti jeg\u0127req g\u0127alkollox i\u017cda hu progress naturali li l-Malti jkompli ji\u017cviluppa billi jissellef u jwessa\u2019 s-sens tal-kliem tieg\u0127u.", "Missirijietna ilhom bilingwi minn \u017cmien il-Feni\u010bi g\u0127ax meta l-Feni\u010bi \u0121ew fostna, \u0121ew bi skop ta\u2019 kummer\u010b u g\u0127alhekk sabu fuq il-g\u017cira lill-Maltin ta\u2019 \u017bmien il-Bron\u017c u kienu je\u017cistu flimkien b\u0127ala konvivenza.", "In-nies tal-bron\u017c kellhom il-lingwa tag\u0127hom u l-Feni\u010bi kienu jitkellmu bil-Feni\u010bju.", "Luniku perjodu fl-istorja tag\u0127na meta ma konniex bilingwi kien fi \u017bmien l-G\u0127arab meta kien jintu\u017ca l-G\u0127arbi bid-diglossja, ji\u0121ifieri l-G\u0127arbi Klassiku u l-G\u0127arbi djalettali aktarx Tune\u017cin li jixbah l-G\u0127arbi ta\u2019 Sqallija.", "Hemm xi pro\u0121etti o\u0127rajn li qed ta\u0127dem fuqhom?", "Minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien nikteb artikli u papers.", "Fejn tid\u0127ol ri\u010berka, jien nippreferi na\u0127dem malkollegi u fil-fatt proporzjon kbir mix-xog\u0127lijiet ippubblikati tieg\u0127i huma kon\u0121unti.", "Pere\u017cempju ppubblikajt xog\u0127ol ma\u2019 Manwel Mifsud, ma\u2019 Marie Alexander-Azzopardi u ma\u2019 Ray Fabri.", "Fabri g\u0127adna kemm spi\u010b\u010bajna artiklu li \u0121ie ppubblikat fuq il-complementiser, ji\u0121ifieri dik it-tip ta\u2019 kon\u0121unzjoni li tissubordina sentenza g\u0127al o\u0127ra.", "Ng\u0127idu a\u0127na s-sentenzi sempli\u010bi Il-qattusa kielet il\u0121urdien u Il-\u0121urdien miet nista\u2019 ng\u0127aqqadhom f\u2019sentenza kumplessa b\u0127al Il-\u0121urdien li miet kilitu l-qattusa.", "Biex g\u0127amilna dan kellna b\u017conn \u010berti mekkani\u017cmi.", "Fost dawn il-kon\u0121unzjonijiet hemm il-\u2018li\u2019 u l-\u2018biex\u2019 u o\u0127rajn li studjajna s-semantika tag\u0127hom.", "Ma\u2019 Fabri \u0127dimt xog\u0127ol ie\u0127or li g\u0127ad irid ji\u0121i ppubblikat dwar il-katina ta\u2019 verbi tal-Malti, pere\u017cempju meta ng\u0127idu \u0120anni mar jipprova jibda", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "jiekol, li jistg\u0127u jissej\u0127u verbi finiti g\u0127ax g\u0127andhom forma morfolo\u0121ika partikolari.", "Dan hu qasam vast u a\u0127na bdejna biss billi studjajna sekwenza ta\u2019 \u017cew\u0121 verbi fejn l-ewwel verb ikun lhekk imsejja\u0127 \u2018verb of motion\u2019 ji\u0121ifieri li juri \u010baqliq.", "Taqdi rwoli wkoll fil-Kunsill tal-Malti.", "Hu minnu li l-Kunsill qed jikteb grammatika talMalti?", "B\u0127ala parti mix-xog\u0127ol tal-Kumitat Tekniku talKunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti qed na\u0127dmu fuq grammatika tal-Malti g\u0127al idejn l-g\u0127alliema, biex tifforma lill-g\u0127alliema.", "Suppliment Spe\u010bjali", "G\u0127andi ddispja\u010bir li fittraduzzjoni, tipikament, ilMalti jitlef. [...]", "B\u2019mod \u0121enerali ninnota li lMalti tradott jixbah wisq lillingwa ori\u0121inali mnejn ikun \u0127are\u0121 u din il\u0127a\u0121a aktarx qed tinfluwenza anki l-i\u017cvilupp futur tal-Malti.", "\u0126ar\u0121a 17", "I\u017cda l-istess kumitat kien qed ja\u0127dem biex jiffinalizza l-proposti dwar kif se jinkiteb il-kliem Ingli\u017c fil-Malti u g\u0127alhekk ix-xog\u0127ol fuq ilgrammatika kellu jieqaf \u0127esrem.", "Ir-rapport talkliem Ingli\u017c \u0127adilna ener\u0121ija kbira min\u0127abba llaqg\u0127at li kien je\u0127tie\u0121 u anki min\u0127abba lkonsultazzjoni pubblika ma\u2019 kategoriji differenti fosthom pubblikaturi, tradutturi, g\u0127alliema, \u0121urnalisti, nies mill-qasam tal-Ingli\u017c u l-bqija, li lkoll jag\u0127tu r-rispons tag\u0127hom.", "G\u0127alkemm il-grammatika ng\u0127atat il-\u0121enb g\u0127al ftit \u017cmien, di\u0121\u00e0 sar xog\u0127ol \u0121mielu.", "Jien kont responsabbli mill-ewwel taqsima dwar it-tag\u0127rif grammatikali u twaqqaf ukoll kumitat biex ti\u0121i diskussa mill-perspettiva pedago\u0121ika.", "Din l-ewwel parti lingwistika waslet fi tmiemha u wasal i\u017c\u017cmien li ner\u0121g\u0127u nibdew na\u0127dmu fuqha.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett ma rridx in\u0127alli barra ttraduzzjoni.", "X\u2019inhi l-fehma tieg\u0127ek dwar l-u\u017cu tal-Malti fit-traduzzjoni teknika u letterarja?", "G\u0127alkemm g\u0127amilt sena nittradu\u010bi mit-testi ori\u0121inali tal-Bibbja mal-G\u0127aqda Bibblika Maltija, ma nistax ng\u0127id li g\u0127andi xi esperjenza vasta f\u2019dan il-qasam.", "G\u0127andi d-dispja\u010bir li fit-traduzzjoni, tipikament, ilMalti jitlef.", "Fis-sens li, g\u0127alkemm hu tajjeb li nkunu familjari mal-lingwa sors, it-tradutturi tant huma familjari mal-lingwi sors li xi drabi jitilfu lkaratteristi\u010bi nattivi tal-lingwa fil-mira.", "B\u2019mod \u0121enerali ninnota li l-Malti tradott jixbah wisq lillingwa ori\u0121inali mnejn ikun \u0127are\u0121 u din il-\u0127a\u0121a aktarx qed tinfluwenza anki l-i\u017cvilupp futur talMalti.", "Din narawha mhux biss fit-traduzzjoni i\u017cd\u2019anki f\u2019\u0127alq il-kelliema.", "L-Ingli\u017c tant infirex kullimkien u sar mag\u0127ruf f\u2019pajji\u017cna li spi\u010b\u010bajna qisna qed nit\u0127addtu u niktbu l-Ingli\u017c bil-Malti.", "Jekk 17", "Suppliment Spe\u010bjali", "\u0126ar\u0121a 17", "inqisu r-ri\u017corsi limitati ta\u2019 pajji\u017cna, il-bilingwi\u017cmu hu ri\u017corsa nazzjonali li alla\u0127ares ma kellniex g\u0127ax tag\u0127ti vanta\u0121\u0121i ekonomi\u010bi.", "Madwar id-dinja hemm esperjenzi ta\u2019 bilingwi\u017cmu li huma po\u017cittivi g\u0127a\u017c-\u017cew\u0121 lingwi u hemm esperjenzi ta\u2019 bilingwi\u017cmu di\u017cintegrattiv, ji\u0121ifieri meta wa\u0127da mil-lingwi tkun qed tinqered.", "Nib\u017ca\u2019 \u0127afna li f\u2019pajji\u017cna g\u0127andna dan it-tip ta\u2019 bilingwi\u017cmu, almenu g\u0127al \u010bertu nies.", "Tant lingwa minnhom ting\u0127ata importanza bla proporzjon g\u0127allingwa l-o\u0127ra li din tal-a\u0127\u0127ar tispi\u010b\u010ba meqruda.", "B\u0127alma g\u0127edt aktar qabel, qed nitilfu \u0127afna idjomi, \u0127afna kostruzzjonijiet u donna l-Malti qed in\u0121ibuh qisu ver\u017cjoni Maltija tal-Ingli\u017c.", "Xi \u017cmien ilu rajt riklam fejn sa\u0127ansitra qalbu ssekwenza tal-a\u0121\u0121ettiv, u \u0121abuh qabel in-nom b\u0127allIngli\u017c.", "Dan ir-riklam jg\u0127id \u201cL-ori\u0121inali gel\u201d u rnexxielu jaqleb l-ordni ba\u017cika li g\u0127andna fil-Malti ta\u2019 nom u a\u0121\u0121ettiv, e\u017c. frott frisk, il-libsa t-twila.", "Veru li je\u017cisti ka\u017c fil-Malti meta l-a\u0121\u0121ettiv jitqieg\u0127ed qabel in-nom, e\u017c.", "Il-famu\u017ca storja li... jew Il-mibki Pawlu, i\u017cda dawn huma ka\u017cijiet spe\u010bifi\u010bi meta nkunu qed nenfasizzaw.", "... qed nitilfu \u0127afna idjomi, \u0127afna kostruzzjonijiet u donna l-Malti qed in\u0121ibuh qisu ver\u017cjoni Maltija tal-Ingli\u017c.", "Suppliment Spe\u010bjali", "It-traduttur, filwaqt li g\u0127andu d-dover li jirrappre\u017centa fedelment lissors, daqshekk ie\u0127or irid jirrispetta fedelment ukoll l-istruttura u lidentit\u00e0 tallingwa fil-mira.", "\u0126ar\u0121a 17", "Dan l-a\u0127\u0127ar smajt ka\u017c ukoll fejn g\u0127ax it-test legali bl-Ingli\u017c jiddistingwi bejn shall u should, allura bilfors irridu nsibu \u017cew\u0121 kelmiet bil-Malti li jikkorrispondu g\u0127alihom.", "Lewwel lezzjoni li nag\u0127mlu fl-introduzzjoni g\u0127allingwistika \u0121enerali hija dwar ir-relattivi\u017cmu lingwistiku, ji\u0121ifieri li biex nitkellmu dwar id-dinja g\u0127andna b\u017conn mudell lingwistiku.", "Jekk fit-triq hemm is-si\u0121ar, mela g\u0127andna b\u017conn espressjoni lingwistika biex nirreferu g\u0127alihom.", "Bil-Malti hi si\u0121ar u bl-Ingli\u017c trees.", "Dik l-ekwivalenza hi biss superfi\u010bjali g\u0127ax meta nistudjaw l-istruttura lessikali ta\u2019 kull lingwa, insibu li kull lingwa g\u0127andha struttura lessikali unika.", "Biex nag\u0127tik e\u017cempju sempli\u010bi, bil-Malti g\u0127andna l-kelmiet rokna g\u0127all-angolu minn \u0121ewwa u kantuniera g\u0127all-angolu minn barra, i\u017cda bl-Ingli\u017c it-tnejn corner.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-kelmiet bl-Ingli\u017c grandson u nephew, bil-Malti t-tnejn huma neputi.", "Din hi parti mir-rikkezza li kull lingwa tinkarna fiha vi\u017cjoni partikolari tad-dinja ta\u2019 madwarna u allura l-istruttura lessikali ta\u2019 kull lingwa hi unika g\u0127al dik il-lingwa.", "Meta nitg\u0127allmu lingwa partikolari, inkunu qisna lbisna nu\u010b\u010bali u qed naraw id-dinja b\u2019\u010bertu mod.", "B\u0127alissa qed nenfasizza dan ir-relattivi\u017cmu i\u017cda fl-istess \u0127in nemmen li ttraduzzjoni hija possibbli bi \u0127sieb u mhux kelma b\u2019kelma.", "It-traduttur, filwaqt li g\u0127andu d-dover li jirrappre\u017centa fedelment lis-sors, daqshekk ie\u0127or irid jirrispetta fedelment ukoll l-istruttura u lidentit\u00e0 tal-lingwa fil-mira.", "Ninnota li l-Ingli\u017c, bis-sofistikazzjoni tieg\u0127u, ma jib\u017cax mill-metafora.", "Jolqtuni kliem b\u0127al spaceshuttle.", "Shuttle hi kelma li n-NASA re\u0121g\u0127u qajmu mill-Ingli\u017c Medjevali.", "Fil-produzzjoni taddrapp kienet tintu\u017ca l-magna tal-insi\u0121, bl-istrument \u0121ej u sejjer minn na\u0127a g\u0127all-o\u0127ra tat-tila biex isawwar in-nis\u0121a.", "Bil-Malti g\u0127andna kelma pre\u010bi\u017ca", "g\u0127alih, insej\u0127ulu mekkuk.", "Mur \u0121ibna a\u0127na fil-Malti", "Suppliment Spe\u010bjali ng\u0127idu mekkuk spazjali!", "L-Ingli\u017ci u l-Amerikani g\u0127amluha g\u0127ax il-metafora ju\u017cawha l-\u0127in kollu.", "Allura g\u0127alfejn il-Malti m\u2019g\u0127andux ikollu lmetafora tieg\u0127u?", "Bla dubju, mhux bilfors nittradu\u010bu l-metafora kelma b\u2019kelma i\u017cda nistg\u0127u nsibu l-metafora tag\u0127na.", "Jidhirli li hemm \u0127afna post g\u0127all-kreattivit\u00e0.", "Fit-traduzzjoni g\u0127andna l-vanta\u0121\u0121 li l-Malti, minn \u017cmien \u017cem\u017cem, imdorri jg\u0127ix fid-dell ta\u2019 lingwi kbar u g\u0127alhekk donnu ma jiddejjaq xejn jissellef.", "Jekk fil-Malti ma jkollniex xi kelma nattiva g\u0127al \u010bertu terminu, nistg\u0127u nadattaw il-kelma xi ftit u nu\u017cawha b\u2019mod a\u010b\u010bettat.", "F\u2019dak is-sens, it-traduttur Malti g\u0127andu vanta\u0121\u0121 li l-Malti di\u0121\u00e0 g\u0127andu tolleranza kbira g\u0127al formazzjonijiet mhux nattivi.", "I\u017cda xorta jibqa\u2019 l-periklu li wie\u0127ed je\u017ca\u0121era.", "\u0126ar\u0121a 17", "... g\u0127alfejn ilMalti m\u2019g\u0127andux ikollu l-metafora tieg\u0127u?", "Bla dubju, mhux bilfors nittradu\u010bu lmetafora kelma b\u2019kelma i\u017cda nistg\u0127u nsibu lmetafora tag\u0127na."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_sup-special_17_mt.pdf"}
{"text": ["Terminolo\u0121ija Suppliment ma\u2019", "\u0126ar\u0121a 18", "Ba\u0121it tal-UE modern g\u0127al Unjoni li tipprote\u0121i, tag\u0127ti s-setg\u0127a u tiddefendi L-ewwel parti", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "BA\u0120IT TAL-UE MODERN G\u0126AL UNJONI LI TIPPROTE\u0120I, TAG\u0126TI S-SETG\u0126A U TIDDEFENDI It-terminolo\u0121ija ewlenija tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali g\u0127all-2021-2027 (L-ewwel parti)", "Darba kull seba\u2019 snin, l-Unjoni Ewropea", "kollha g\u0127ad-de\u010bennji li \u0121ejjin.", "Fil-fatt, it-tfassil", "tidde\u010biedi dwar il-ba\u0121it fit-tul tag\u0127ha, l-hekk", "il-\u0121did - simplifikat u inqas ri\u0121idu - jipprovdi", "imsejja\u0127", "Finanzjarju", "i\u017cjed flessibbilt\u00e0 biex, f'\u010berti oqsma, l-UE tkun", "Is-sena li g\u0127addiet kien", "tista' tirrea\u0121ixxi i\u017cjed malajr g\u0127al \u0127ti\u0121ijiet mhux", "wasal proprju dan il-mument kru\u010bjali g\u0127all-", "UE, u f'Mejju tal-2018 \u0121ie propost il-ba\u0121it li jmiss li g\u0127andu jkopri mill-2021 sal-2027, u", "Il-ba\u0121it tal-UE li jmiss se jkun ikkaratterizzat", "li se jkun l-ewwel wie\u0127ed g\u0127all-Unjoni ta\u2019", "ukoll minn:", "Dan il-ba\u0121it modern, b'vi\u017cjoni \u010bara g\u0127all-futur tal-Ewropa, jiffoka", "fuq il-prijoritajiet politi\u010bi tal-Unjoni sabiex", "jintla\u0127qu l-objettivi tal-UE skont l-a\u0121enda", "po\u017cittiva", "\u0121estjoni finanzjarja soda u li j\u0127ares flus il-", "mill-President", "livell ta' finanzjament ikbar g\u0127all-oqsma mekkani\u017cmu \u0121did tal-istat tad-dritt li ji\u017cgura", "Kummissjoni Ewropea Jean-Claude Juncker", "kontribwenti f'ka\u017c ta' riskju finanzjarju, u", "fid-diskorsi tieg\u0127u dwar l-Istat tal-Unjoni.1", "investimenti f'oqsma fejn l-UE tista' toffri", "valur mi\u017cjud Ewropew.", "It-tir ewlieni tal-qafas il-\u0121did huwa li jkompli ji\u0121\u0121ieled kontra l-isfidi ekonomi\u010bi u", "Il-ba\u0121it propost g\u0127al \"Unjoni li tipprote\u0121i, tag\u0127ti", "so\u010bjali tal-\u0121urnata tal-lum filwaqt li joffri", "s-setg\u0127a u tiddefendi\"2 se jkun qed jg\u0127aqqad", "g\u0127add", "g\u0127al", "sostenibbli", "soluzzjonijiet li jaqdu li\u010b-\u010bittadini Ewropej", "ta'", "\u0121odda", "tradizzjonali u programmi e\u017cistenti, li se ji\u0121u rriformati u/jew modernizzati bil-g\u0127an li l-", "Ara: Id-Diskors dwar l-Istat tal-Unjoni 2016: \u201cLejn Ewropa a\u0127jar \u2013 Ewropa li tipprote\u0121i, tag\u0127ti ssetg\u0127a u tiddefendi\u201d (https://publications.europa.eu/ mt/publication-detail/-/publication/c9ff4ff6-9a8111e6-9bca-01aa75ed71a1) - Id-Diskors dwar l-Istat tal-Unjoni 2017: \u201cNisfruttaw ir-ri\u0127 fil-qala\u2019\u201d (https:// publications.europa.eu/mt/publication-detail/-/ publication/9c03bbc3-982d-11e7-b92d01aa75ed71a1/language-mt/format-PDF/sourcesearch)", "ambizzjonijiet", "Ewropej", "ji\u0121u", "kkonkretizzati.", "Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew u lill-Kumitat tarRe\u0121juni: Ba\u0121it modern g\u0127al Unjoni li Tipprote\u0121i, Tag\u0127ti s-Setg\u0127a u Tiddefendi, Il-Qafas Finanzjarju Pluriennali g\u0127all-2021-2027, https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/MT/TXT/?uri=CELEX:52018DC0321", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "Is-seba' prijoritajiet ta' nfiq temati\u010bi proposti, li jikkorrispondu mal-intestaturi fl-istruttura formali tal-ba\u0121it, se jindirizzaw diversi aspetti b\u0127all-ekonomija di\u0121itali, is-sostenibbilt\u00e0, l-appo\u0121\u0121 g\u0127annegozji \u017c-\u017cg\u0127ar u l-innovazzjoni.", "Dawn il-prijoritajiet politi\u010bi huma: I. Is-Suq Uniku, l-Innovazzjoni u l-A\u0121enda Di\u0121itali Investimenti li jsostnu r-ri\u010berka u l-innovazzjoni, linfrastruttura strate\u0121ika, is-Suq Uniku u pro\u0121etti talispazju strate\u0121i\u010bi II.", "Il-Koe\u017cjoni u l-Valuri Pro\u0121etti ta' investiment li jiffokaw fuq l-i\u017cvilupp re\u0121jonali, fuq il-koe\u017cjoni so\u010bjali u fuq it-tis\u0127i\u0127 talUnjoni Ekonomika u Monetarja III.", "Ir-Ri\u017corsi Naturali u l-Ambjent Fondi u Programmi li jassiguraw investiment flagrikoltura sostenibbli u l-i\u017cvilupp rurali, fis-settur marittimu u s-sajd, u fl-azzjoni klimatika IV.", "Il-Migrazzjoni u l-\u0120estjoni tal-Fruntieri Fondi mmirati lejn il-\u0121estjoni tal-migrazzjoni, il\u0121estjoni integrata tal-fruntieri esterni, l-a\u017cil u lintegrazzjoni tal-migranti.", "V. Is-Sigurt\u00e0 u d-Difi\u017ca Pjanijiet ta' investiment fis-sigurt\u00e0 u s-sikurezza ta\u010b\u010bittadini Ewropej, fit-tis\u0127i\u0127 tal-kapa\u010bitajiet tad-difi\u017ca Ewropea u f'mekkani\u017cmu g\u0127all-protezzjoni \u010bivili li joffri rispons g\u0127all-kri\u017cijiet.", "Il-Vi\u010binat u l-Bqija tad-Dinja Investimenti mmirati g\u0127all-azzjoni esterna tal-Unjoni, kemm fil-vi\u010binat tag\u0127ha, kif ukoll fil-bqija tad-dinja, g\u0127all-g\u0127ajnuna umanitarja u g\u0127all-assistenza ta' qabel l-ade\u017cjoni.", "L-Amministrazzjoni Pubblika Ewropea Nefqa amministrattiva pubblika i\u017cjed effi\u010bjenti flinteress komuni Ewropew, li tkopri l-pensjonijiet u liskejjel Ewropej.", "Fi ftit kliem, il-Qafas il-\u0121did issawwar b'tali mod li jilqa' g\u0127all-isfidi l-kbar li kull Stat Membru talUE qed jiffa\u010b\u010bja minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien: bidliet teknolo\u0121i\u010bi u demografi\u010bi sinifikanti,", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "inugwaljanzi ekonomi\u010bi, so\u010bjali u territorjali, skarsezza ta' ri\u017corsi, qg\u0127ad spe\u010bjalment fost ilpopolazzjoni \u017cag\u0127\u017cug\u0127a, pressjonijiet migratorji li jirri\u017cultaw minn gwerer fil-vi\u010binat tal-Ewropa, e\u010b\u010b. G\u0127al din ir-ra\u0121uni, it-traduzzjoni tal-proposti abbozzati g\u0127all-ba\u0121it fit-tul ma kinitx kompitu fa\u010bli g\u0127ad-Dipartiment tal-Malti fi \u0127dan id-Direttorat \u0120enerali g\u0127at-Traduzzjoni.", "Intmessu l-oqsma ta' politika kollha tal-UE, in\u0127olqu ismijiet ta' Programmi, ta' Fondi u ta' Fa\u010bilitajiet \u0121odda, filwaqt li o\u0127rajn \u0121a stabbiliti riedu ji\u0121u a\u0121\u0121ornati, u sa\u0127ansitra n\u0127olqu kun\u010betti totalment \u0121odda g\u0127allingwa\u0121\u0121 tal-UE.", "Dan kollu sarraf fi sfida terminolo\u0121ika interessanti g\u0127alina t-terminologi talKummissjoni.", "Fi \u017cmien limitat, u f'kollaborazzjoni mat-tradutturi interni u kif ukoll ma' terminologi o\u0127rajn, \u0127dimna fuq listi twal ta' kun\u010betti u ta' ismijiet ta' strumenti, li kienu qed jirreferu g\u0127alihom il-\u0127afna Proposti u Komunikazzjonijiet ippubblikati dwar il-QFP.", "It-termini ekwivalenti Maltin li rri\u017cultaw mill-\u0127idma terminolo\u0121ika ta' matul il-perjodu tal-QFP, idda\u0127\u0127lu kollha b\u0127ala entrati \u0121odda fil-IATE3, u dawk li di\u0121\u00e0 kienu fil-IATE, \u0121ew a\u0121\u0121ornati skont l-a\u0127\u0127ar \u017cvol\u0121imenti kun\u010bettwali.", "F'dan is-Suppliment qed nippre\u017centawlkom u\u0127ud minnhom, me\u0127uda minn dominji varji.", "Permezz tad-definizzjonijiet u tan-noti addizzjonali misluta minn dawn l-entrati, nittamaw li nipprovdulkom ftit i\u017cjed g\u0127arfien dwar \u010berti termini tal-ba\u0121it tal-UE l-\u0121did.", "Nittamaw ukoll li dan is-Suppliment iservi biex tesploraw ftit mix-xog\u0127ol tag\u0127na, li g\u0127andu tir ewlieni: dak li nwasslu l-messa\u0121\u0121 Ewropew lill-pubbliku Malti bl-aktar mod trasparenti u \u010bar.", "It-Terminologi tal-Kummissjoni Ewropea Jeantide Naudi u Jennifer De Barro Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "animal disease marda tal-annimali Fil-kuntest ta' mi\u017curi tal-I\u017cvilupp Rurali, wa\u0127da mill-mardiet inklu\u017ci fil-lista stabbilita millOrganizzazzjoni Dinjija g\u0127as-Sa\u0127\u0127a tal-Annimali jew fl-Anness tad-De\u010bi\u017cjoni tal-Kunsill 2009/470/KE.", "cotton qoton L-iktar fibra naturali ekonomika, mill-pjanti tal-\u0121enus Gossypium , li tintu\u017ca fil-manifattura taddrappijiet, \u0127bula, padding u g\u0127all-produzzjoni ta' fibri artifi\u010bjali u \u010bellulo\u017ci.", "inland fishery \u017cona tas-sajd fl-ilmijiet interni Unit\u00e0 fl-ilmijiet interni ddedikata g\u0127as-sajd.", "ambjent tal-ba\u0127ar F'xi dokumenti, dan it-terminu nsibuh ukoll b\u0127ala \"ambjent marin\".", "L-o\u010beani, ib\u0127ra, bajjiet, estwarji jew korpi tal-ilma kbar o\u0127rajn, inklu\u017c l-interfa\u010b\u010ba u l-interazzjoni talwi\u010b\u010b tag\u0127hom mal-atmosfera u mal-art, mill-og\u0127la punt medju tal-ilma 'l barra.", "recyclability ri\u010biklabbilt\u00e0 Il-potenzjal ta' materjali li, bis-sa\u0127\u0127a tal-fatt li jkun g\u0127ad fadlilhom karatteristiki fi\u017ci\u010bi jew kimi\u010bi utli wara li jkunu servew l-iskop ori\u0121inali tag\u0127hom, ikunu jistg\u0127u jer\u0121g\u0127u jintu\u017caw jew ji\u0121u mmanifatturati mill\u0121did fi prodotti o\u0127rajn.", "sea level rise \u017cieda fil-livell tal-ba\u0127ar \u017bieda fil-livell tal-ba\u0127ar medju globali li tirri\u017culta minn \u017cieda fil-volum tal-ilma fl-o\u010beani tad-dinja.", "Din i\u017c-\u017cieda fil-livell tal-ba\u0127ar normalment ti\u0121i attribwita g\u0127at-tibdil klimatiku globali min\u0127abba l-espansjoni termali tal-ilma fl-o\u010beani u min\u0127abba t-tidwib tal-kapep tas-sil\u0121 u tal-gla\u010bjieri fuq l-art. robotics 117823", "robotika Il-ferg\u0127a tal-in\u0121inerija mekkanika, tal-in\u0121inerija elettrika u tax-xjenzi tal-kompjuter li tikkon\u010berna ddisinn, il-binja, l-operat u l-applikazzjoni ta' robots, kif ukoll is-sistemi kompjuterizzati li jikkontrollawhom u s-sistemi li jie\u0127du \u0127sieb l-ippro\u010bessar tad-data u l-feedback sensorjali tag\u0127hom.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "Measures to Encourage the Development of the Audiovisual Industry, MEDIA Mi\u017curi g\u0127at-t\u0127e\u0121\u0121i\u0121 tal-i\u017cvilupp tal-industrija awdjovi\u017civa, MEDIA Programm immexxi mill-Kummissjoni Ewropea flimkien mal-A\u0121enzija E\u017cekuttiva g\u0127all-Edukazzjoni, lAwdjovi\u017civ u l-Kultura (EACEA) li jinkludi sensiela ta' mi\u017curi ta' appo\u0121\u0121 g\u0127all-industrija awdjovi\u017civa Ewropea.", "rate of Union co-financing rata ta' kofinanzjament tal-Unjoni Il-per\u010bentwali ta' finanzjament mill-UE li jkun mi\u017cjud ma' dak nazzjonali fi pro\u0121ett partikolari.", "part-financing rate rata ta' finanzjament parzjali", "co-financing rate rata ta' kofinanzjament", "Habitats Directive Direttiva dwar il-\u0126abitats", "palliative care kura palljativa Trattament li jtaffi jew iwaqqaf is-sintomi tal-u\u0121ig\u0127 ta' marda ming\u0127ajr ma jkollu effett fuq il-mard infisha.", "anthropogenic atmospheric emissions emissjonijiet antropo\u0121eni\u010bi atmosferi\u010bi Emissjonijiet fl-atmosfera ta' gassijiet serra b'ri\u017cultat ta' attivitajiet umani, li jinkludu l-u\u017cu ta' karburanti fossili g\u0127all-ener\u0121ija, deforestazzjoni u bidliet fl-u\u017cu tal-art li jirri\u017cultaw f'\u017cieda fl-emissjonijiet.", "anthropogenic emissions emissjonijiet antropo\u0121eni\u010bi", "relocation rilokazzjoni F'termini ta' g\u0127ajnuna mill-istat tal-UE, it-trasferiment tal-istess attivit\u00e0 jew wa\u0127da simili jew parti minnha minn stabbiliment f'pajji\u017c kontraenti g\u0127all-ftehim \u017bEE g\u0127al stabbiliment f'parti kontraenti o\u0127ra g\u0127all-ftehim \u017bEE.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "reserve for emergency aid, emergency aid reserve ri\u017cerva ta' g\u0127ajnuna f'emer\u0121enza", "st\u0127arri\u0121 dwar it-ta\u0127ri\u0121 vokazzjonali kontinwu, CVTS St\u0127arri\u0121 tal-Eurostat li jintu\u017ca biex tin\u0121abar informazzjoni statistika dwar it-ta\u0127ri\u0121 vokazzjonali kontinwu [IATE:767236] fl-intrapri\u017ci.", "Dan ikopri s-su\u0121\u0121etti li \u0121ejjin: - it-ta\u0127ri\u0121 vokazzjonali kontinwu, id-domanda u l-provvista tal-\u0127iliet, il-\u0127ti\u0121ijiet tat-ta\u0127ri\u0121 - il-kejl tal-g\u0127amla, tal-kontenut u tal-volum tat-ta\u0127ri\u0121 kontinwu - ir-ri\u017corsi proprji tat-ta\u0127ri\u0121 tal-intrapri\u017ci u l-u\u017cu ta' \u0127arrie\u0121a esterni - il-kostijiet tat-ta\u0127ri\u0121 kontinwu - it-ta\u0127ri\u0121 vokazzjonali inizjali.", "output indicator indikatur tal-output Indikatur li jkejjel ir-ri\u017cultati spe\u010bifi\u010bi tal-intervent appo\u0121\u0121at mill-fondi tal-UE.", "agro-meteorological system sistema agrometeorolo\u0121ika Sistema ta' previ\u017cjoni li tu\u017ca data agrometeorolo\u0121ika biex tg\u0127in bid-De\u010bi\u017cjonijiet marbuta mal-\u0121estjoni tal-u\u010bu\u0127.", "non-discrimination nondiskriminazzjoni", "e-economy ekonomija elettronika Ekonomija ta' ka\u017cijiet li fihom l-iskambji dwar o\u0121\u0121etti u servizzi jsiru bl-u\u017cu ta' teknolo\u0121ija di\u0121itali jew teknolo\u0121iji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni.", "digital economy ekonomija di\u0121itali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "informazzjoni dwar is-suq It-terminu \"suq intelli\u0121enti\" li jinsab fil-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni dwar ir-Riforma tal-Politika Komuni tas-Sajd, CELEX:52011DC0417/MT mhuwiex pre\u010bi\u017c, billi t-terminu jirreferi g\u0127all-\u0121bir, anali\u017ci u tixird tal-informazzjoni rilevanti g\u0127as-segmenti tas-suq li fihom kumpanija partikolari tipparte\u010bipa jew tixtieq tipparte\u010bipa.", "marda mhux komunikabbli, marda li ma titte\u0127idx F'kuntest tekniku, it-terminu ppreferut huwa \"marda mhux komunikabbli\" filwaqt li f'kuntest g\u0127allkonsum pubbliku jista' jintu\u017ca t-terminu \"marda li ma titte\u0127idx\".", "Dan \u0121ie de\u010bi\u017c bi qbil interistituzzjonali f'Settembru 2016.", "Mard li ma jitte\u0127idx li jista' jirri\u017culta minn fatturi \u0121eneti\u010bi jew mill-istil ta' \u0127ajja.", "Hemm erba' tipi prin\u010bipali ta' mard li ma jitte\u0127idx li huma l-kankru, id-dijabete, il-mard kardjovaskulari (pere\u017cemplju l-attakk ta' qalb, il-puplesija) u l-mard respiratorju kroniku (pere\u017cempju l-a\u017c\u017cma).", "Kwa\u017ci \u017cew\u0121 terzi tal-imwiet fiddinja huma dovuti g\u0127al dan it-tip ta' mard, bi 80 % minnhom f'pajji\u017ci bi d\u0127ul baxx jew medju.", "Ara wkoll: marda komunikabbli [IATE:2228982] audit", "awditu, awditjar In-nom verbali tat-tip: \"awditjar\" jirreferi g\u0127all-pro\u010bess.", "In-nomi verbali tal-unit\u00e0: \"awditu\"/ \"awditjar\", innom verbali fil-kollettiv (ammont indefinit): \"awditjar\" u n-nom verbali mag\u0127dud (ammont fil-plural definit/indefinit): \"awditi\" ilkoll jirreferu g\u0127ar-ri\u017cultat wa\u0127dieni, kollettivali jew mag\u0127dud tal-pro\u010bess li qed jesprimi n-nom verbali: \"awditjar\".", "G\u0127aldaqstant, g\u0127alkemm minn lat lingwistiku, kemm \"awditu awditi\" (unit\u00e0 u mag\u0127dud) u kemm \"awditjar\" (kollettiv u nom verbali tat-tip) huma a\u010b\u010bettabbli f'dan ilkuntest, huwa importanti li fit-testi tag\u0127na, niddistingwu bejn il-pro\u010bess i.e. l-awditjar u r-ri\u017cultat i.e. lawditu.", "Din id-distinzjoni hija importanti g\u0127all-finijiet tal-le\u0121i\u017clazzjoni tal-UE.", "[Dan il-punt \u0121ie kkonfermat mit-tim lingwistiku tal-Kummissjoni Ewropea.]", "Ir-ri\u017cultat ta' anali\u017ci li tippermetti lill-awditur jesprimi opinjoni indipendenti dwar jekk id-dikjarazzjonijiet finanzjarji ta' organizzazzjoni jkunux t\u0127ejjew, fl-aspetti materjali kollha tag\u0127hom, f'konformit\u00e0 mal-qafas ta' rapportar identifikat jew jekk attivit\u00e0 mwettqa mill-organizzazzjoni kkon\u010bernata tkunx saret f'konformit\u00e0 ma' g\u0127add ta' kriterji prestabbiliti.", "fraud frodi Att intenzjonat minn wie\u0127ed jew aktar mill-individwi ta\u2019 fost il-mani\u0121ment, dawk inkarigati millgovernanza, impjegati, jew terzi, li jkun jinvolvi l-u\u017cu tal-qerq biex jinkiseb vanta\u0121\u0121 in\u0121ust jew illegali.", "irregolarit\u00e0 Fil-kuntest tal-UE, irregolarit\u00e0 tfisser \"kwalunkwe ksur tal-li\u0121i tal-Unjoni jew ta' li\u0121i nazzjonali relatata mal-applikazzjoni tag\u0127ha, li jirri\u017culta minn att jew omissjoni minn operatur ekonomiku involut flimplimentazzjoni tal-Fondi ESI li g\u0127andu, jew jista' jkollu, l-effett li jippre\u0121udika l-ba\u0121it tal-Unjoni billi jitlob pagament g\u0127al element mhux \u0121ustifikat ta' nefqa mill-ba\u0121it tal-Unjoni.\"", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "automatic decommitment di\u017cimpenn awtomatiku", "on-the-spot inspection spezzjoni fuq il-post", "on-the-spot check verifika fuq il-post", "efficient energy use effi\u010bjenza fl-u\u017cu tal-ener\u0121ija L-u\u017cu aktar effi\u010bjenti tal-ener\u0121ija sabiex jitnaqqsu l-ispejje\u017c ekonomi\u010bi u l-impatt fuq l-ambjent.", "L-u\u017cu ta' inqas ener\u0121ija/elettriku biex titwettaq l-istess funzjoni.", "energy efficiency effi\u010bjenza fl-ener\u0121ija, effi\u010bjenza ener\u0121etika", "akkwist tat-tieni lingwa It-terminu \"akkwist tal-lingwa\" jintu\u017ca wkoll minn sorsi o\u0127rajn, pere\u017c.: - Farrugia, M. T., Sehem il-Malti u l-Ingli\u017c fl-Edukazzjoni Tag\u0127na: il-Ka\u017c tal-Matematika, http://kunsilltalmalti.gov.mt/filebank/documents/prezentazzjonijiet.pdf [10/12/2018] - Il-Kummissjoni Ewropea, Stqarrija g\u0127all-Istampa: I\u010b-\u010belebrazzjonijiet tal-\u0120urnata Ewropea tal-Lingwi, Settembru 2009, Brussell, http://europa.eu/rapid/press-release_IP-09-1339_mt.doc [10/12/2018] Pro\u010bess konxju u intenzjonat li jwassal g\u0127all-konoxxenza espli\u010bita tat-tieni lingwa jew ta' lingwi barranin sussegwenti, wara li tkun di\u0121\u00e0 \u0121iet stabbilita l-konoxxenza fl-ewwel lingwa.", "language learning apprendiment tal-lingwi Dan it-terminu partikolari, \u0121eneralment jintu\u017ca biex jirreferi g\u0127all-g\u0127arfien konxju tat-tieni lingwa, ji\u0121ifieri li wie\u0127ed, konxjament, jitg\u0127allem ir-regoli tag\u0127ha u jkun kapa\u010bi jitkellem dwarhom - g\u0127allkuntrarju tal-pro\u010bess tal-apprendiment subkonxju tal-lingwi.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "youth worker persuna li ta\u0127dem ma\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 Professjonist jew voluntier involut fit-tag\u0127lim mhux formali u informali ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jappo\u0121\u0121a li\u017c\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 fl-i\u017cvilupp personali, so\u010bjoedukattiv u professjonali tag\u0127hom. din il-persuna tista' tkun, fost o\u0127rajn, g\u0127alliema, assistent so\u010bjali [IATE:1560094] jew animatur.", "afforestation afforestazzjoni", "forestation, forest plantation tis\u0121ir It-ta\u0127wil ta\u2019 si\u0121ar g\u0127all-\u0127olqien ta' boskijiet jew foresti.", "Dan it-terminu huwa ppreferut.", "Fil-kuntest tal-politika agrikola komuni, it-terminu jirreferi g\u0127all-mi\u017curi, kofinanzjati mill-Unjoni Ewropea, biex jinkora\u0121\u0121ixxu l-i\u017cvilupp ta\u2019 boskijiet \u0121odda bil-g\u0127an li dan jibbenefika lill-ambjent.", "epizootic epi\u017cootija Imxija temporanja ta' marda fost l-annimali.", "epizootic disease marda epi\u017cootika", "\u010birkomvenzjoni Varjant ortografiku '\u010birkonvenzjoni'.", "Verb maskil singular 'i\u010b\u010birkomvjena / i\u010b\u010birkonvjena'.", "G\u0127all-finijiet ta' konsistenza interistituzzjonali nu\u017caw '\u010birkomvenzjoni / i\u010b\u010birkomvjena'.", "Bidla fix-xejra tal-kummer\u010b bejn pajji\u017ci terzi u l-Unjoni jew bejn kumpaniji individwali fil-pajji\u017c so\u0121\u0121ett g\u0127all-mi\u017curi u l-Unjoni, li tin\u0127oloq minn prattika, pro\u010bess jew \u0127idma li g\u0127alihom ma jkunx hemm, kif dovut, ra\u0121uni jew \u0121ustifikazzjoni ekonomika suffi\u010bjenti \u0127lief l-impo\u017cizzjoni tad-dazju, u fejn ikun hemm evidenza ta' dannu jew li l-effetti rimedjali tad-dazju jkunu mminati fir-rigward tal-prezzijiet u/jew ilkwantitajiet tal-prodott simili, u fejn ikun hemm evidenza ta' dumping b'rabta mal-valuri normali stabbiliti pre\u010bedentement g\u0127all-prodott simili.", "\u017coono\u017ci Kwalunkwe marda u/jew infezzjoni li ti\u0121i tra\u017cmessa b'mod naturali direttament jew indirettament bejn lannimali u l-bnedmin.", "Ara wkoll: - a\u0121ent \u017coonotiku (kun\u010bett relatat) [IATE:1443372] - infezzjoni \u017coonotika (kun\u010bett idjeq) [IATE:1245227] - marda \u017coonotika (kun\u010bett idjeq) [IATE:3578226]", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "failure at school, school failure falliment fl-iskola Stat ikkaratterizzat mill-fatt li student isibha diffi\u010bli jsegwi l-lezzjonijiet bl-istess ritmu b\u0127all-o\u0127rajn, u li jikseb marki baxxi, u li konsegwentement iwassal biex ikun hemm diskrepanza bejn il-kisbiet talistudent u l-aspettattivi tal-ambjent ta' apprendiment ta' dak l-istudent.", "Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i konfu\u017c ma' 'tluq bikri mill-iskola' [IATE:863286]. educational failure falliment edukattiv", "substantive law dritt sostantiv, li\u0121i sostantiva", "sistema ta' appo\u0121\u0121 g\u0127ad-de\u010bi\u017cjonijiet, DSS Applikazzjoni kompjuterizzata li ti\u0121bor, torganizza u tanalizza d-data ta' negozju biex tiffa\u010bilita t-te\u0127id ta' De\u010bi\u017cjonijiet ta' kwalit\u00e0 g\u0127an-negozju f'dak li jirrigwarda l-mani\u0121ment, l-operazzjonijiet u l-ippjanar.", "DSS iddisinjata sew tg\u0127in lil dawk li jie\u0127du d-de\u010bi\u017cjonijiet billi to\u0127loq kumpilazzjoni bba\u017cata fuq varjet\u00e0 ta' data minn sorsi differenti: data mhux ippro\u010bessata, dokumenti, mudelli kummer\u010bjali, g\u0127arfien personali ming\u0127and l-impjegati u l-mani\u0121ment e\u010b\u010b. L-anali\u017ci bba\u017cata fuq tali sistema tg\u0127in lillkumpaniji jidentifikaw u jsolvu l-problemi u eventwalment jie\u0127du d-de\u010bi\u017cjonijiet.", "depleted fuel, spent fuel fjuwil u\u017cat Fjuwil nukleari li \u0121ie rradjat u mne\u0127\u0127i b\u2019mod permanenti mill-qalba ta\u2019 reattur.", "spent nuclear fuel fjuwil nukleari u\u017cat", "irradiated nuclear fuel fjuwil nukleari rradjat G\u0127al \"fuel\" qed jintu\u017ca t-terminu \"fjuwil\".", "Din l-g\u0127a\u017cla saret peress li \"kombustibbli\" mhuwiex nom i\u017cda a\u0121\u0121ettiv, kif ikkonfermat f'Aquilina, MT-EN p\u0121.", "internal market suq intern Arja bla fruntieri interni, li fiha l-moviment liberu ta' merkanzija, persuni, servizzi u kapital huwa \u017cgurat.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "acceding country pajji\u017c aderenti", "bovine animal bovin, annimal bovin Annimal domestiku tal-ispe\u010bi Bos Taurus (bhejjem tal-ifrat) jew Bubalus bubalis (buflu tal-ilma), kif ukoll xi ibridi o\u0127ra.", "prin\u010bipju tal-proporzjonalit\u00e0 Prin\u010bipju li jirregola l-e\u017cer\u010bizzju tas-setg\u0127at mill-UE, li permezz tieg\u0127u l-involviment tal-istituzzjonijiet g\u0127andu jkun limitat g\u0127al dak li hu me\u0127tie\u0121 biex jinkisbu l-objettivi tat-Trattati, l-intensit\u00e0 tal-azzjonijiet ikunu paragunabbli mal-g\u0127an mixtieq, u l-intervent mag\u0127\u017cul ikun dak li jikseb l-effett mixtieq waqt li jippermetti l-ikbar libert\u00e0 possibbli lill-Istati Membri u lill-individwi.", "framework agreement ftehim qafas Kuntratt konklu\u017c bejn operatur ekonomiku wie\u0127ed jew aktar u awtorit\u00e0 kontraenti wa\u0127da jew aktar, bliskop li jistabbilixxi t-termini li jirregolaw il-kuntratti li g\u0127andhom ji\u0121u a\u0121\u0121udikati matul perjodu spe\u010bifiku, b'mod partikolari fir-rigward tal-prezz u, fejn xieraq, il-kwantit\u00e0 prevista.", "framework contract kuntratt qafas", "budget appropriation approprjazzjoni tal-ba\u0121it Il-finanzjamant tal-ba\u0121it (i.e. somma flus imwarrba g\u0127al skop spe\u010bifiku).", "Il-ba\u0121it jipprevedi kemm l-impenji kif ukoll il-pagamenti. appropriation approprjazzjoni", "assigned revenue d\u0127ul assenjat D\u0127ul (ri\u010bevuti ta' d\u0127ul) u\u017cati biex ji\u0121u ffinanzjati spejje\u017c spe\u010bifi\u010bi min-nefqa.", "Il-proposta tal-2010 tintrodu\u010bi \u017cew\u0121 tipi ta' d\u0127ul assenjat: id-d\u0127ul assenjat estern [IATE:3526920] u dd\u0127ul assenjat intern [IATE:3526921].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "call-up rate, call-in rate, rate of call, call rate rata ta' \u0121bir 768571", "Dan it-terminu \u0121ie kkonfermat ukoll minn espert fil-qasam [April, 2018].", "Rata applikata g\u0127all-ba\u017cijiet tal-VAT tal-Istati Membri li hija stabbilita skont regoli armonizzati bl-iskop li ji\u0121u kkalkulati l-kontribuzzjonijiet g\u0127ar-ri\u017corsi proprji tal-UE.", "Billi r-ri\u017corsi tradizzjonali tal-Unjoni Ewropea (l-imposti agrikoli u d-dazji doganali) ma kinux bi\u017c\u017cejjed, fis-sebg\u0127inijiet in\u0127ass il-b\u017conn li jin\u0121ieb sors addizzjonali ta' d\u0127ul.", "B'hekk \u0121ie de\u010bi\u017c li l-UE g\u0127andu jkollha sehem \u017cg\u0127ir mid-d\u0127ul tal-Istati Membri minn fuq il-VAT.", "L-ammont mid-d\u0127ul minn fuq il-VAT li kull Stat Membru jrid jittrasferixxi g\u0127all-ba\u0121it tal-UE jirrappre\u017centa r-rata ta' \u0121bir.", "Ara wkoll: ri\u017corsi proprji [IATE:1380005] Own Resources Decision 768831", "De\u010bi\u017cjoni dwar ir-Ri\u017corsi Proprji Ir-regoli ba\u017ci\u010bi g\u0127as-sistema tar-ri\u017corsi proprji [IATE:1380005] huma stabbiliti fid-De\u010bi\u017cjoni tal-Kunsill tas-7 ta\u2019 \u0120unju 2007 dwar is-sistema tar-ri\u017corsi proprji tal-Komunitajiet Ewropej (2007/436) li g\u0127andha ti\u0121i adottata b'mod unanimu mill-Kunsill tal-UE u rratifikata minn kull pajji\u017c tal-UE.", "right of access dritt ta' a\u010b\u010bess Id-dritt li persuna g\u0127andha li jkollha a\u010b\u010bess g\u0127al data dwarha mi\u017cmuma minn parti terza.", "trust fund fond fidu\u010bjarju", "\u0121urisprudenza \"\u0120urisprudenza\" g\u0127andha tliet sinifikati spe\u010bifi\u010bi: (1) Ix-xjenza jew l-istudju tad-dritt, (jew kif iktar mag\u0127rufa Malta, \"li\u0121i\", min\u0127abba l-influwenza Ingli\u017ca, li tu\u017ca \"law\", filwaqt li, pere\u017cempju, l-Italja g\u0127andhom il-\"facolta di giurisprudenza\", g\u0127alkemm ju\u017caw ukoll \"legge\"); (2) Il-kriterji li jsegwu l-im\u0127allfin fl-aplikazzjoni tal-li\u0121ijiet; ji\u0121ifieri kif jinterpretaw il-li\u0121ijiet, prin\u010bipji ta' ekwit\u00e0, kif jag\u0127tu sinifikat lil kelma partikolari, e\u010b\u010b.; (3) Is-sentenzi mi\u0121bura tal-qrati, dak li \u0121enerikament huwa mag\u0127ruf b\u0127ala \"case-law\" bl-Ingli\u017c (fissistema tal-UE, il-pubblikazzjonijiet huma, bil-Malti \"\u0120abra tal-\u0120urisprudenza\", bit-Taljan \"Raccolta della Giurisprudenza\", bl-Ingli\u017c \"Reports of Cases\", bil-Fran\u010bi\u017c \"Recueil de la Jurisprudence\").", "Hawnhekk, it-tifsira hija wiesg\u0127a \u0127afna, u ti\u0121bor kull de\u010bi\u017cjoni definittiva dwar kull su\u0121\u0121ett li fuqu l-qrati jistg\u0127u jie\u0127du de\u010bi\u017cjoni.", "L-istati ta' dritt li jo\u0127or\u0121u minn g\u0127add ta' de\u010bi\u017cjonijiet konver\u0121enti tal-qrati.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "ka\u017cistika \"Ka\u017cistika\" fil-kuntest \u0121udizzjarju tfisser lista/numru ta' de\u010bi\u017cjonijiet dwar ka\u017cijiet simili fuq l-istess su\u0121\u0121ett spe\u010bifiku.", "F'dan is-sens, wie\u0127ed jista' jirreferi g\u0127al \"ka\u017cistika \u0121urisprudenzjali\", ji\u0121ifieri, kif ilqrati jkunu ripetutament idde\u010bidew dwar kaw\u017ci simili matul is-snin.", "Fis-sistema legali Ingli\u017ca, din hija mag\u0127rufa b\u0127ala \"pre\u010bedent\" (bl-Ingli\u017c \"precedent\"), li biha de\u010bi\u017cjoni pre\u010bedenti torbot il-mod kif jittie\u0127du de\u010bi\u017cjonijiet sussegwenti dwar kaw\u017ci simili.", "Fis-sistema Kontinentali (inklu\u017ca dik Maltija), ilqrati mhumiex marbuta bl-istess mod, per\u00f2 xorta jkun hemm \"ka\u017cistika\" ta' de\u010bi\u017cjonijiet dwar su\u0121\u0121ett partikolari (pere\u017c. b'liema mod il-qrati Maltin sistematikament jidde\u010biedu dwar kaw\u017ci ta' kera).", "own resources ceiling limitu massimu tar-ri\u017corsi proprji L-ammont totali ta' ri\u017corsi proprji [IATE:1380005] allokat lill-Unjoni Ewropea biex tkopri lapproprjazzjonijiet annwali g\u0127all-pagamenti.", "energy conservation konservazzjoni tal-ener\u0121ija", "United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Dritt tal-Ba\u0127ar, UNCLOS Ftehim internazzjonali li \u0121ie ffirmat f'Montego Bay, fl-10.12.1982 u da\u0127al fis-se\u0127\u0127 fis-16.11.1994.", "Huwa joffri qafas regolatorju g\u0127all-u\u017cu tal-ib\u0127ra u l-o\u010beani tad-dinja.", "M'g\u0127andhiex ti\u0121i mfixkla mal-Konferenza tan-NU dwar id-Dritt tal-Ba\u0127ar [IATE:791331].", "Law of the Sea Convention Konvenzjoni dwar id-Dritt tal-Ba\u0127ar", "ugwaljanza bejn il-\u0121eneri, ugwaljanza bejn is-sessi It-terminu preferut huwa \"ugwaljanza bejn il-\u0121eneri\", i\u017cda jekk l-att le\u0121i\u017clattiv ta' referenza ju\u017ca \"...bejn is-sessi\", trid tin\u017camm konsistenza mieg\u0127u.", "Ordni so\u010bjali fejn in-nisa u l-ir\u0121iel g\u0127andhom l-istess opportunitajiet u l-istess limitazzjonijiet fuq ilparte\u010bipazzjoni s\u0127i\u0127a fil-kamp ekonomiku kif ukoll f'dak domestiku.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "ugwaljanza bejn in-nisa u l-ir\u0121iel Ara wkoll l-Att dwar l-Ugwaljanza g\u0127an-Nisa u l-Ir\u0121iel (Li\u0121ijiet ta' Malta, Kap. 456).", "Referenza: http://www.justiceservices.gov.mt/DownloadDocument.aspx?app=lom&itemid=8922&l=2 [20.6.2018] Bil-Malti, l-NCPE (National Commission for the Promotion of Equality) hija \"Il-Kummissjoni Nazzjonali g\u0127all-Promozzjoni tal-Ugwaljanza g\u0127all-Ir\u0121iel u n-Nisa\".", "equality between men and women ugwaljanza bejn l-ir\u0121iel u n-nisa", "reattur termonukleari sperimentali internazzjonali, ITER Reattur li se jinbena f'Cadarache (Franza) fl-ambitu ta' pro\u0121ett internazzjonali ma\u0127sub biex juri lfattibbilt\u00e0 xjentifika u teknolo\u0121ika tal-ener\u0121ija ta' fu\u017cjoni g\u0127al finijiet pa\u010bifi\u010bi.", "Dan il-pro\u0121ett internazzjonali jinvolvi \u010b-\u010aina, l-Unjoni Ewropea u l-I\u017cvizzera (irrappre\u017centati mill-Euratom), l-Indja, il\u0120appun, il-Korea, il-Federazzjoni Russa u l-Istati Uniti, ta\u0127t il-patro\u010binju tal-IAEA.", "European Free Trade Association, EFTA Asso\u010bjazzjoni Ewropea tal-Kummer\u010b \u0126ieles, EFTA Organizzazzjoni intergovernattiva li ta\u0127dem g\u0127all-promozzjoni tal-kummer\u010b \u0127ieles u l-integrazzjoni ekonomika bejn il-membri tag\u0127ha.", "small and medium-sized undertakings, small and medium-sized enterprises intrapri\u017ci \u017cg\u0127ar u ta' daqs medju, intrapri\u017ci \u017cg\u0127ar u medji Intrapri\u017ci li jimpjegaw anqas minn 250 persuna u li jkollhom fatturat annwali ta' mhux aktar minn EUR 50 miljun, u/jew total annwali fil-karta tal-bilan\u010b ta' mhux aktar minn EUR 43 miljun.", "micro, small and medium-sized enterprises, SMEs intrapri\u017ci mikro, \u017cg\u0127ar u ta\u2019 daqs medju, SMEs", "procedural law le\u0121i\u017clazzjoni pro\u010bedurali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "politika komuni tas-sajd, PKS Politika li g\u0127andha l-istess ba\u017ci legali tal-politika agrikola komuni (l-Artikoli 32-38 tat-Trattat KE) kif ukoll l-istess objettivi: li \u017c\u017cid il-produttivit\u00e0, tistabbilizza s-swieq u ti\u017cgura l-provvista bi prezzijiet ra\u0121onevoli g\u0127all-konsumatur.", "Il-PKS hija qasam ta' responsabbilt\u00e0 kondivi\u017ca mill-Unjoni Ewropea u lIstati Membri.", "Permezz ta' riformi, \u017cdiedu g\u0127anijiet o\u0127ra ma' dawk inizjali tal-PKS: l-isfruttament sostenibbli tar-ri\u017corsi, il-protezzjoni tal-ambjent, is-salvagwardji g\u0127al livell g\u0127oli ta' protezzjoni tassa\u0127\u0127a tal-konsumatur u kontribut g\u0127all-koe\u017cjoni ekonomika u so\u010bjali.", "Wa\u0127da mill-kwistjonijiet \u010bentrali marbuta mal-PKS hija l-protezzjoni tal-istokkijiet tal-\u0127ut u l-ambjent marin.", "Il-PKS \u0121iet introdotta fis-snin 70 u \u0121iet a\u0121\u0121ornata diversi drabi.", "L-a\u0127\u0127ar a\u0121\u0121ornament sar effettiv fl-1 ta' Jannar 2014.", "biodiversity bijodiversit\u00e0 Diversit\u00e0 bijolo\u0121ika fi \u0127dan l-ispe\u010bijiet u minn spe\u010bi g\u0127all-o\u0127ra, u fi \u0127dan ekosistemi terrestri jew akkwati\u010bi.", "biological diversity diversit\u00e0 bijolo\u0121ika", "International Centre for European Training, CIFE \u010aentru Internazzjonali g\u0127at-Ta\u0127ri\u0121 Ewropew, CIFE Istituzzjoni privata ta' edukazzjoni u ta' ri\u010berka ta' livell superjuri, imwaqqfa fl-1954, li g\u0127andha lkwartieri \u0121enerali tag\u0127ha f'Nizza u l-ferg\u0127at tag\u0127ha f'Berlin, fi Brussell u f'Istanbul.", "Din l-istituzzjoni tir\u010bievi finanzjament spe\u010bjali fil-qafas tal-Programm Jean Monnet tal-Unjoni Ewropea. food security 782483", "sigurt\u00e0 tal-ikel, sigurt\u00e0 alimentari Meta n-nies kollha, f'kull mument, ikollhom a\u010b\u010bess g\u0127al bi\u017c\u017cejjed ikel tajjeb g\u0127as-sa\u0127\u0127a u bla periklu biex jissodisfaw il-b\u017connijiet tad-dieta u l-preferenzi tag\u0127hom g\u0127al \u0127ajja attiva u b'sa\u0127\u0127itha.", "Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i konfu\u017c mal-kun\u010bett \"sikurezza alimentari\" [ara IATE:869624], li jirreferi g\u0127all-fatt jekk o\u0121\u0121etti tal-ikel humiex tajbin biex jittieklu mill-konsumatur.", "small-scale coastal fishing sajd kostali fuq skala \u017cg\u0127ira Sajd imwettaq minn bastimenti tas-sajd b\u2019tul globali ta\u2019 inqas minn 12-il metru u li ma ju\u017cawx tag\u0127mir irmunkat tas-sajd kif elenkat fit-Tabella 3 tal-Anness I g\u0127ar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 26/2004.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "aquaculture akkwakultura Il-kultivazzjoni organizzata ta' organi\u017cmi akkwati\u010bi inklu\u017ci \u0127ut, molluski, krusta\u010bej u pjanti akkwati\u010bi.", "Kultivazzjoni timplika xi forma ta' intervent fil-pro\u010bess tat-trobbija biex tittejjeb il-produzzjoni, b\u0127al tmig\u0127, \u0127arsien minn predaturi u \u0127wejje\u0121 simili. permanent cessation waqfien permanenti", "fishing capacity kapa\u010bit\u00e0 tas-sajd It-tunnella\u0121\u0121 ta' bastiment f'TG (tunnella\u0121\u0121 gross) u l-qawwa tieg\u0127u f'kW (kilowatt) kif definit fl-Artikoli 4 u 5 tar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2930/8.", "scrapping skrappjar Ir-rimi jew it-tne\u0127\u0127ija mis-servizz (ta' vetturi, bastimenti jew magni qodma u li m'g\u0127adhomx tajbin jew ja\u0127dmu) spe\u010bjalment biex jinbidlu f'metall tal-iskrapp.", "fisheries management \u0121estjoni tas-sajd Pro\u010bess imfassal biex jg\u0127in fit-te\u0127id ta' de\u010bi\u017cjonijiet sabiex jinkiseb \u017cvilupp sostenibbli ta' ri\u017corsi tassajd.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "akkwist pubbliku Normalment l-g\u0127oti tal-kuntratt [IATE:754470] huwa parti mill-pro\u010bess tal-akkwist pubbliku, i\u017cda tterminu fil-plural l-\"g\u0127oti ta' kuntratti\" \u0121ieli jintu\u017ca biex wie\u0127ed jirreferi g\u0127all-pro\u010bess s\u0127i\u0127, b\u0127al pere\u017c. fid-Direttiva 2014/25/UE dwar l-akkwist minn entitajiet li joperaw fis-setturi tas-servizzi tal-ilma, lener\u0121ija, it-trasport u postali u li t\u0127assar id-Direttiva 2004/17/KE, CELEX:32014L0025/MT", "Pro\u010bess li bih l-awtoritajiet pubbli\u010bi - inklu\u017ci l-livelli kollha ta\u2019 gvern u a\u0121enziji pubbli\u010bi - jixtru o\u0121\u0121etti u servizzi jew jikkummissjonaw ix-xog\u0127ol.", "Ara wkoll: - akkwist pubbliku mill-gvern [IATE:750036] - Ftehim dwar l-Akkwisti Pubbli\u010bi [IATE:887268] award of contracts g\u0127oti ta' kuntratti", "award of public contracts g\u0127oti ta' kuntratti pubbli\u010bi", "European Cooperation in Science and Technology, COST Kooperazzjoni Ewropea fix-Xjenza u t-Teknolo\u0121ija, COST Strument Ewropew li jappo\u0121\u0121a kooperazzjoni fost xjentisti u ri\u010berkaturi fl-Ewropa kollha.", "discarded catch qbid skartat B'referenza g\u0127all-\u0127ut li, wara li jinqabad, ji\u0121i skartat u jintefa' lura l-ba\u0127ar.", "Il-\u0127ut, u dak kollu li jinqabad, imtella' fuq il-bastiment u li jintefa' lura fil-ba\u0127ar.", "marine living resources, living marine resources, living resources of the sea ri\u017corsi \u0127ajjin tal-ba\u0127ar", "overfishing sajd e\u010b\u010bessiv", "marine protected area \u017cona tal-ba\u0127ar protetta, \u017cona marina protetta Kwalunkwe \u017cona li hija ri\u017cervata permezz tal-li\u0121i, mi\u017cura miftehma internazzjonalment jew kwalunkwe mi\u017cura effika\u010bi o\u0127ra g\u0127all-protezzjoni ta\u2019 parti mill-ambjent jew tal-ambjent mag\u0127luq kollu.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "exchange rate, rate of exchange, foreign exchange rate rata tal-kambju Il-valur tal-valuta ta' pajji\u017c f'termini ta' valuta o\u0127ra.", "Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal, UNCRC, CRC L-ewwel strument internazzjonali legalment vinkolanti g\u0127all-protezzjoni tad-drittijiet tat-tfal.", "Il-Konvenzjoni \u0121iet adottata mill-Assemblea \u0120enerali tan-NU fl-1989, da\u0127let fis-se\u0127\u0127 fl-1990, u \u0121iet ratifikata minn 196 pajji\u017c, inklu\u017c Malta Ref: Is-sit web tan-NU u ta' Humanium, https://treaties.un.org/pages/ViewDetails.aspx?src=IND&mtdsg_no=IV-11&chapter=4&lang=enu https://www.humanium.org/en/convention/definition/ [03.09.18] Ara wkoll: Protokoll Fakultattiv g\u0127all-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tat-Tfal dwar l-involviment tat-tfal f'kunflitti armati [IATE:920257] Protokoll Fakultattiv g\u0127all-Konvenzjoni dwar id-drittijiet tat-tfal, dwar ilbejg\u0127 tat-tfal, il-prostituzzjoni tat-tfal u l-pornografija tat-tfal [IATE:920258] - Kumitat dwar id-Drittijiet tat-Tfal [IATE:908556] maximum sustainable yield, MSY rendiment massimu sostenibbli, MSY", "annual instalment pagament akkont annwali Kjarifika fuq it-terminu misjub \"\u0127las parzjali annwali\".", "financial instrument strument finanzjarju Mi\u017curi tal-Unjoni ta\u2019 appo\u0121\u0121 finanzjarju pprovdut mill-ba\u0121it sabiex ji\u0121i indirizzat, meta me\u0127tie\u0121 u debitament i\u0121\u0121ustifikat, objettiv spe\u010bifiku wie\u0127ed, jew aktar, ta\u2019 politika tal-Unjoni.", "kondizzjonalit\u00e0 Il-prattika li permezz tag\u0127ha l-fond monetarju internazzjonali jag\u0127mel is-self tieg\u0127u kondizzjonali fuq ilpajji\u017c li jissellef u li tadotta programm ta' a\u0121\u0121ustament jew pakkett ta' politika approvat.", "It-terminu issa qed jintu\u017ca b'konnessjoni ma' kondizzjonijiet li jistg\u0127u ikunu me\u0127tie\u0121a fi kwalunkwe qasam spe\u010bifiku, pere\u017c. kwistjonijiet ambjentali, biex kuntratt jew ftehim ikun validu.", "Ara wkoll IATE:896532 g\u0127al \"kondizzjonalit\u00e0 makroekonomika\" jew IATE:907982 g\u0127al \"kondizzjonalit\u00e0 ambjentali\"", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "fundamental human rights drittijiet fundamentali tal-individwu", "Id-drittijiet rikonoxxuti universalment b\u0127ala fundamentali g\u0127al kull bniedem.", "Dawn huma standards minimi li ji\u017cguraw li kull persuna ti\u0121i trattata b'dinjit\u00e0 b\u0127al dawk stabbiliti fidDikjarazzjoni Universali tan-NU dwar id-Drittijiet tal-Bniedem, il-Patt Internazzjonali tan-NU dwar idDrittijiet \u010aivili u Politi\u010bi, il-Patt Internazzjonali tan-NU dwar id-Drittijiet Ekonomi\u010bi, So\u010bjali u Kulturali, u lKarta tad-Drittijiet Fundamentali tal-UE.", "Dawn id-drittijiet huma rikonoxxuti u protetti mill-gvern filkostituzzjoni ta' pajji\u017c.", "Reference: Kunsill-MT abba\u017ci tal-Kostituzzjoni ta' Malta u diversi sorsi o\u0127rajn fosthom is-sit tal-OHCHR, ttp://www.ohchr.org/EN/IssUEs/Pages/WhatareHumanRights.aspx, is-sit tal-OSKE, https://www.osce.org/odihr/human-rights u s-sit tal-FRA, http://fra.europa.eu/en/aboutfundamental-rights [01.03.2018]. fundamental rights drittijiet fundamentali", "inland fishing sajd fl-ilmijiet interni Attivitajiet tas-sajd imwettqa g\u0127al skopijiet kummer\u010bjali f'ilmijiet interni minn bastimenti jew apparati o\u0127ra.", "circumvention clause klaw\u017cola ta' \u010birkomvenzjoni Klaw\u017cola \u0121enerali ma\u0127suba biex tevita ka\u017cijiet fejn \u010berti dispo\u017cizzjonijiet le\u0121i\u017clattivi ji\u0121u u\u017cati b'mod abbu\u017civ.", "\u0121estjoni kondivi\u017ca Metodu ta' implimentazzjoni tal-ba\u0121it tal-UE skont liema ba\u0121it ji\u0121i implimentat mal-Istati Membri.", "I\u017c-\u017cew\u0121 metodi l-o\u0127ra ta' implimentazzjoni huma: - il-\u0121estjoni diretta [IATE:1080535] u - il-\u0121estjoni indiretta [IATE:3524409].", "digitisation, digitalisation di\u0121italizzazzjoni Il-pro\u010bess tal-konver\u017cjoni ta' data g\u0127all-forma u\u017cata fil-kompjuters, mibg\u0127uta jew ma\u0127\u017cuna b'teknolo\u0121ija di\u0121itali u espressa b\u0127ala ringiela ta' \u010bifri ta' 0 jew 1.", "seignorage, seigniorage sinjora\u0121\u0121 Il-varjant ortografiku \"sinjura\u0121\u0121\" huwa a\u010b\u010bettat ukoll.", "Il-profitt li jag\u0127mel gvern jew bank \u010bentrali mill-\u0127ru\u0121 ta' valuta, min\u0127abba li l-valur tal-flus huwa ikbar minn kemm jiswa biex ji\u0121u prodotti l-muniti jew il-karti tal-flus.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "econometric model mudell ekonometriku Mudell tal-istatistika li jintu\u017ca fl-ekonometrija li jispe\u010bifika r-relazzjoni statistika meqjusa b\u0127ala dik valida bejn il-kwantitajiet ekonomi\u010bi varji marbuta ma' fenomonu ekonomiku partikolari li jkun qed ji\u0121i studjat.", "European Environment Agency, EEA A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-Ambjent, EEA", "study period, period of study perjodu ta' studju Kwalunkwe komponent ta' programm ta' edukazzjoni superjuri li jkun \u0121ie evalwat u dokumentat u li, minkejja li, fih innifsu, ma jikkostitwix programm ta' studju komplut, dan jirrappre\u017centa akkwist sinifikanti ta' g\u0127arfien jew ta' \u0127ila.", "It-tul ta' \u017cmien minimu ta' perjodu ta' studju huwa 3 xhur, jew term akkademiku wie\u0127ed jew trimestru.", "radioactive waste management mani\u0121\u0121jar ta\u2019 skart radjuattiv Il-pro\u010bess tal-\u0127a\u017cna jew tar-rimi ta' materjali radjuattivi li m'g\u0127adhomx b\u017connju\u017ci, jew ta' skart ikkontaminat, biex il-periklu g\u0127all-bniedem b'mod partikolari, u g\u0127all-organi\u017cmi \u0127ajjin in\u0121enerali, flambjent kollu ji\u0121i minimizzat.", "conservation measure mi\u017cura ta' konservazzjoni", "ex ante evaluation evalwazzjoni ex ante", "ex post evaluation evalwazzjoni ex post Evalwazzjoni li titwettaq malli jitlesta jew wara li jitlesta intervent.", "high-level radioactive waste, high-level waste skart ta\u2019 livell radjuattiv g\u0127oli Skart li hu radjuattiv bi\u017c\u017cejjed biex je\u0127tie\u0121 li jkun trattat b'mod spe\u010bjali meta ji\u0121i biex jintrema.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "ocean energy ener\u0121ija mill-o\u010beani Kull tip ta' ener\u0121ija rinnovabbli li ti\u0121i mill-ba\u0127ar. hemm \u017cew\u0121 tipi ba\u017ci\u010bi: ener\u0121ija mekkanika b\u0127al dik li ti\u0121i mill-mew\u0121, u ener\u0121ija termali li ti\u0121i mis-s\u0127ana tax-xemx.", "marine energy ener\u0121ija tal-ba\u0127ar", "nuclear safety sikurezza nukleari Il-kisba ta' kundizzjonijiet operattivi xierqa, prevenzjoni tal-in\u010bidenti jew mitigazzjoni tal-konsegwenzi tal-in\u010bidenti, li tirri\u017culta fil-protezzjoni tal-\u0127addiema, il-pubbliku u l-ambjent minn perikli e\u010b\u010bessivi ta' radjazzjoni.", "Ara wkoll: sigurt\u00e0 nukleari [IATE: 879628]", "drug trafficking traffikar tad-droga Kummer\u010b ille\u010bitu li jinvolvi l-kultivazzjoni, il-manifattura, id-distribuzzjoni u l-bejg\u0127 ta' sustanzi li huma so\u0121\u0121etti g\u0127al li\u0121ijiet ta' projbizzjoni tad-droga.", "politika marittima Il-politika tal-Unjoni li l-g\u0127an tag\u0127ha huwa li trawwem te\u0127id ta\u2019 de\u010bi\u017cjonijiet ikkoordinat u konsistenti sabiex ji\u0121i massimizzat l-i\u017cvilupp sostenibbli, it-tkabbir ekonomiku u l-koe\u017cjoni so\u010bjali tal-Istati Membri, u b\u2019mod partikolari r-re\u0121juni tal-kosta, insulari u ultraperiferi\u010bi tal-Unjoni, kif ukoll is-setturi marittimi, permezz ta\u2019 politiki konsistenti relatati mas-settur marittimu u kooperazzjoni internazzjonali rilevanti.", "maritime safety sikurezza marittima Din tkopri elementi b\u0127all-kostruzzjoni ta' bastimenti u tag\u0127mir, it-ta\u0127ri\u0121 tal-ekwipa\u0121\u0121 u l-kundizzjonijiet tax-xog\u0127ol fuq il-ba\u0127ar, it-trasport ta' o\u0121\u0121etti u passi\u0121\u0121ieri, il-mapep, u l-assistenza f'sitwazzjonijiet ta' periklu.", "Hemm differenza bejn dan it-terminu u 'sigurt\u00e0 marittima' [IATE:930372].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "Il-varjant ortografiku \"benesseri tal-annimali\" a\u010b\u010bettat ukoll.", "Wie\u0127ed g\u0127andu dejjem jag\u0127\u017cel it-terminu li jintu\u017ca fl-att le\u0121i\u017clattiv ikkwotat jew li ssir referenza g\u0127alih fid-dokument tieg\u0127u.", "Stat li fih huma osservati l-'\u0127ames libertajiet': - libert\u00e0 mill-\u0121u\u0127, l-g\u0127atx u l-malnutrizzjoni - a\u010b\u010bess fa\u010bli g\u0127all-ilma u dieta tajba g\u0127as-sa\u0127\u0127a u l-vitalit\u00e0; - libert\u00e0 mill-bi\u017c\u00e0 u l-ansjet\u00e0 - billi ji\u0121u \u017cgurati kundizzjonijiet u trattament li jevitaw is-sofferenza mentali; - libert\u00e0 mill-iskonfort fi\u017ciku u termali - billi ji\u0121i pprovdut ambjent adatt li jinkludi kenn u post komdu g\u0127all-mistrie\u0127; - libert\u00e0 mill-u\u0121ig\u0127, korriment u mard - permezz ta' prevenzjoni jew dijanjo\u017ci u trattament rapidu; - libert\u00e0 li jkunu espressi modi ta' m\u0121iba normali - bil-provvediment ta' bi\u017c\u017cejjed spazju, fa\u010bilitajiet xierqa u l-kumpanija ta' annimali o\u0127ra tal-istess tip.", "stock stokk Ir-ri\u017corsi \u0127ajjin fil-komunit\u00e0 jew il-popolazzjoni li minnha jittie\u0127du l-qabdiet f'\u017cona tas-sajd.", "L-u\u017cu tatterminu \"stokk ta' \u0127ut\" normalment jimplika li l-popolazzjoni partikolari hija bejn wie\u0127ed u ie\u0127or i\u017colata minn stokkijiet o\u0127rajn tal-istess spe\u010bi u g\u0127alhekk issostni lilha nfisha.", "fish stock stokk ta' \u0127ut", "stat tad-dritt Prin\u010bipju ta' governanza li fih kull persuna, istituzzjoni u entit\u00e0, sew pubblika kif ukoll privata, inklu\u017c listat innifsu, iwie\u0121bu g\u0127al-li\u0121ijiet li ji\u0121u promulgati b'mod pubbliku, infurzati bl-istess mod u \u010bitati f'de\u010bi\u017cjonijiet indipendenti, u li huma konsistenti man-normi u l-istandards internazzjonali dwar iddrittijiet tal-bniedem.", "Politika Estera u ta' Sigurt\u00e0 Komuni, PESK Politika tal-Unjoni Ewropea, li \u0121iet stabbilita mit-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) fl-1993 bil-g\u0127an li t\u0127ares il-pa\u010bi, issa\u0127\u0127a\u0127 is-sigurt\u00e0 internazzjonali, tippromwovi l-kooperazzjoni internazzjonali u ti\u017cviluppa u tikkonsolida d-demokrazija, l-istat tad-dritt, ir-rispett tad-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "implementing act att ta' implimentazzjoni Att adottat mill-Kummissjoni jew mill-Kunsill bl-u\u017cu tas-setg\u0127at ta' implimentazzjoni kkonferiti permezz ta' att le\u0121i\u017clattiv.", "Association Council Kunsill ta' Asso\u010bjazzjoni", "migrant migrant Persuna li ti\u010b\u010baqlaq g\u0127al pajji\u017c jew re\u0121jun ie\u0127or biex ittejjeb il-kundizzjoni materjali u/jew so\u010bjali tag\u0127ha u l-prospetti g\u0127aliha u l-familja tag\u0127ha.", "re\u0121jun ultraperiferiku It-terminu 're\u0121jun l-aktar 'il-bog\u0127od' \u0121ie sostitwit bit-terminu attwali wara r-rettifika tat-TFUE li saret fl2012 (pubblikazzjoni fil-\u0120U C326, fis-26.10.2012).", "Re\u0121juni \u0121eografikament 'il bog\u0127od \u0127afna mill-kontinent li jinkludu l-Guadeloupe u La R\u00e9union, ilMayotte, il-Guyana Fran\u010bi\u017ca u l-Martinique, Saint-Martin, Madeira u l-Azores, u l-G\u017cejjer Kanarji.", "food safety sikurezza alimentari Tirreferi g\u0127all-fatt jekk o\u0121\u0121etti tal-ikel humiex tajbin biex jittieklu mill-konsumatur.", "M'g\u0127andhiex ti\u0121i konfu\u017ca ma' \"sigurt\u00e0 tal-ikel\" [IATE:782483], li tirreferi g\u0127ad-disponibbilt\u00e0 ta' ikel g\u0127allpopolazzjoni kollha.", "exclusion of expenditure esklu\u017cjoni tan-nefqa Fl-ambitu tal-pro\u010beduri tal-kontijiet tal-UE g\u0127all-agrikoltura, l-esklu\u017cjoni, mill-finanzjament tal-UE, ta' ammonti li ntnefqu b'mod mhux xieraq minn Stat Membru.", "Ara wkoll: tnaqqis u esklu\u017cjoni [IATE:3501705] u tnaqqis [IATE:3577932] u nnota d-differenza bejn ilkun\u010betti. exclusion esklu\u017cjoni", "reflagging, reflag bdil tal-bandiera Meta vapur jitne\u0127\u0127a minn fuq re\u0121istru marittimu partikolari u jitqieg\u0127ed fuq re\u0121istru marittimu ie\u0127or.", "Ara wkoll: bdil tal-istat tal-bandiera [IATE:751983] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "appo\u0121\u0121 domestiku, sostenn domestiku \"Sostenn\" u \"appo\u0121\u0121\" huma sinonimi per\u00f2 \u0121ie preferut it-terminu bil-kelma \"appo\u0121\u0121\" g\u0127aliex hemm g\u0127add kbir ta' termini agrikoli stabbiliti fejn intu\u017cat il-kelma \"appo\u0121\u0121\".", "G\u0127alhekk biex in\u017commu lkonsistenza fit-testi le\u0121i\u017clattivi tajjeb li nag\u0127tu preferenza lil termini li ju\u017caw il-kelma \"appo\u0121\u0121\".", "Kwalunkwe sussidju domestiku jew mi\u017cura o\u0127ra li ta\u0121ixxi biex i\u017c\u017comm il-prezzijiet tal-produtturi f'livelli og\u0127la minn dawk prevalenti fil-kummer\u010b internazzjonali: pagamenti diretti lill-produtturi, li jinkludu indennitajiet kompensattivi, u mi\u017curi g\u0127at-tnaqqis tal-ispi\u017ca tal-input u l-kummer\u010bjalizzazzjoni disponibbli biss g\u0127all-produzzjoni agrikola.", "Huwa wie\u0127ed mit-tliet pilastri tal-ftehim tad-WTO dwar l-agrikoltura u n-negozjati agrikoli dwar la\u0121enda ta\u2019 Doha g\u0127all-i\u017cvilupp.", "inland aquaculture akkwakultura fl-ilmijiet interni It-trobbija ta' organi\u017cmi akkwati\u010bi, inklu\u017ci l-\u0127ut, il-molluski, il-krusta\u010bji u l-pjanti akkwati\u010bi, f'\u017coni interni.", "freshwater aquaculture akkwakultura tal-ilma \u0127elu", "g\u0127ajnuna umanitarja G\u0127ajnuna fil-forma ta' finanzjament, g\u0127oti ta' prodotti jew servizzi, jew assistenza teknika, ma\u0127suba g\u0127at-t\u0127ejjija u t-trattament ur\u0121enti tal-kri\u017cijiet li jaffettwaw serjament il-popolazzjonijiet barra millUnjoni.", "Dawn il-kri\u017cijiet jistg\u0127u jkunu di\u017castri naturali, di\u017castri kkaw\u017cati minn attivit\u00e0 tal-bniedem jew kri\u017cijiet strutturali.", "classified information informazzjoni klassifikata Kwalunkwe informazzjoni (prin\u010bipalment, g\u0127arfien li jista' ji\u0121i kkomunikat fi kwalunkwe forma) jew materjal li jkun je\u0127tie\u0121 protezzjoni kontra \u017cvelar mhux awtorizzat u li jkun \u0121ie ddikjarat b\u0127ala tali minn klassifikazzjoni ta' sigurt\u00e0.", "sustainable fishing sajd sostenibbli Prattiki ta' sajd kummer\u010bjali jew ta' sussistenza li j\u017commu l-popolazzjoni tal-\u0127ut u l-istokkijiet tal-\u0127ut f'livell stabbli u li ma jkollhom l-ebda impatt negattiv fuq l-ambjent.", "World Trade Organization, WTO Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummer\u010b, WTO L-unika organizzazzjoni internazzjonali globali li tittratta r-regoli kummer\u010bjali bejn in-nazzjonijiet, li filqalba tag\u0127ha hemm ftehimiet innegozjati, iffirmati u rratifikati mill-parti l-kbira tan-nazzjonijiet tad-dinja.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "trafficking in human beings, human trafficking traffikar ta' bnedmin L-isso\u0121\u0121ettar ta' persuna ta\u0127t is-setg\u0127a reali u illegali ta' persuni o\u0127ra bl-u\u017cu ta' vjolenza jew theddid jew bl-abbu\u017c tal-awtorit\u00e0 jew konfoffa bil-\u0127sieb tal-isfruttament tal-prostituzzjoni, forom ta' sfruttament sesswali u vjolenza fuq minorenni jew kummer\u010b ta' tfal abbandunati.", "Brenner Base Tunnel, BBT Mina ta' Ba\u017ci ta' Brenner, BBT Mina ferrovjarja ppjanata, twila 55 kilometru, li tg\u0127addi fil-ba\u017ci tal-Alpi tal-Lvant ta\u0127t il-passa\u0121\u0121 ta' Brenner.", "Ara wkoll: mina ta' ba\u017ci [IATE:1602362] Brenner Base Rail Tunnel Mina ta' Ba\u017ci Ferrovjarja ta' Brenner", "macrofinancial assistance assistenza makrofinanzjarja", "catch opportunity opportunit\u00e0 tal-qbid Dritt legali kwantifikat g\u0127as-sajd, espress f'termini ta' qabdiet u/jew sforz g\u0127as-sajd.", "Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i mfixkel ma' 'potenzjal tas-sajd' [IATE:897233].", "fishing opportunity opportunit\u00e0 tas-sajd F'\u010berti testi jintu\u017ca t-terminu bl-artiklu indefinit: opportunit\u00e0 ta' sajd.", "Importanti li jekk wie\u0127ed ikun qed jikkwota direttament minn att le\u0121i\u017clattiv partikolari li jkun g\u0127adu fis-se\u0127\u0127, dan g\u0127andu ju\u017ca t-terminu skont kif ikun f'dak l-att.", "Ftehim dwar il-Biedja Wie\u0127ed mid-29 test legali individwali tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummer\u010b li \u0121ie nnegozjat matul irrawnd tal-Urugwaj tal-Ftehim \u0120enerali dwar it-Tariffi u l-Kummer\u010b.", "Huwa da\u0127al fis-se\u0127\u0127 bl-istabbiliment tal-Organizzazzjoni Dinjija tal-Kummer\u010b fl-1 ta\u2019 Jannar 1995.", "IlFtehim jipprovdi g\u0127al tnaqqis fit-tariffi, sussidji g\u0127all-esportazzjoni u appo\u0121\u0121 domestiku kontra t-tfixkil fil-kummer\u010b lill-bdiewa, filwaqt li jqis is-sitwazzjoni tal-pajji\u017ci li qed ji\u017cviluppaw.", "Agreement on Trade-related Aspects of Intellectual Property Rights, TRIPS Agreement Ftehim dwar l-aspetti tad-drittijiet tal-proprjet\u00e0 intellettwali relatati mal-kummer\u010b, Ftehim TRIPS", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "financial envelope pakkett finanzjarju In-nefqa totali awtorizzata g\u0127al intestatura partikolari.", "funding finanzjament", "total financial appropriation approprjazzjoni finanzjarja totali", "total appropriation approprjazzjoni totali", "operating grant g\u0127otja operattiva G\u0127otja li tiffinanzja l-ispejje\u017c operazzjonali ta' entit\u00e0 li tkun qed ta\u0127dem fl-interess \u0121enerali Ewropew, jew fuq objettiv li jag\u0127mel parti minn politika tal-UE.", "European Regional Development Fund, ERDF Fond Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Re\u0121jonali, FE\u017bR Fond bil-g\u0127an li jsa\u0127\u0127a\u0127 il-koe\u017cjoni ekonomika u so\u010bjali fl-Unjoni Ewropea billi jikkore\u0121i l-i\u017cbilan\u010bi bejn ir-re\u0121juni tag\u0127ha.", "European Social Fund, ESF Fond So\u010bjali Ewropew, FSE Wie\u0127ed mill-fondi strutturali tal-UE, immirat biex jippromwovi l-impjiegi fl-UE, li n\u0127oloq biex inaqqas iddifferenzi fil-prosperit\u00e0 u l-istandards tal-g\u0127ajxien fost l-Istati Membri u r-re\u0121juni tal-UE, u g\u0127aldaqstant jippromwovi l-koe\u017cjoni ekonomika u so\u010bjali.", "Overseas Countries and Territories, OCTs pajji\u017ci u territorji extra-Ewropej, PTEE 21 pajji\u017c jew territorju li jappartjenu g\u0127al erba' Stati Membri tal-UE, id-Danimarka, Franza, l-Olanda u rRenju Unit, li l-abitanti tag\u0127hom huma g\u0127alhekk \u010bittadini tal-UE, i\u017cda li ma jiffurmawx parti mit-territorju tal-Komunit\u00e0.", "auction hall sala tal-irkant Fa\u010bilit\u00e0 f'port fejn isir l-irkant tal-\u0127ut frisk.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "auction centre \u010bentru tal-irkant", "protection of personal data, personal data protection protezzjoni ta' data personali Il-protezzjoni tal-informazzjoni rigward persuna fi\u017cika identifikata jew li tista' ti\u0121i identifikata.", "data protection protezzjoni tad-data", "legal practitioner operatur fil-qasam tal-\u0121ustizzja Terminu \u0121enerali li jiddefinixxi l-im\u0127allfin, il-prosekuturi, l-avukati, il-prokuraturi, il-persunal akkademiku u xjentifiku, l-uffi\u010bjali ministerjali, l-uffi\u010bjali aw\u017ciljarji tal-qorti, l-uffi\u010bjali tal-pulizija kriminali, il-marixxalli, linterpreti \u0121udizzjarji u l-professjonijiet l-o\u0127ra asso\u010bjati mal-\u0121ustizzja.", "area of freedom, security and justice, AFSJ spazju ta\u2019 libert\u00e0, sigurt\u00e0 u \u0121ustizzja, AFSJ Minkejja li xi drabi ntu\u017ca l-akrominu bil-Malti SLS\u0120, jidher li l-u\u017cu mifrux hu li jin\u017camm l-akrominu AFSJ tat-terminu bl-Ingli\u017c \"Area of Freedom, Security and Justice\".", "stabbilizzazzjoni makroekonomika Il-\u0127olqien ta' qafas kumpless ta' istituzzjonijiet u politiki monetarji u fiskali biex titnaqqas il-volatilit\u00e0 u jit\u0127e\u0121\u0121e\u0121 tkabbir li jtejjeb il-benessri tan-nies.", "Dan jirrikjedi, fost affarijiet o\u0127ra, l-allinjament tal-munita g\u0127al-livelli tas-suq, il-\u0121estjoni tal-inflazzjoni, l-i\u017cvilupp ta' ba\u0121it nazzjonali, il-\u0121enerazzjoni ta' d\u0127ul, u l\u0127olqien ta' sistema trasparenti ta' nfiq pubbliku.", "start-up, startup negozju \u0121did Negozju innovattiv \u0121did li l-potenzjal ta' tkabbir tieg\u0127u jkun \u0121eneralment ibba\u017cat fuq it-teknolo\u0121ija u materjal innovattiv.", "Programme of Community action to ameliorate the indirect taxation systems of the internal market Programm ta\u2019 azzjoni Komunitarju biex itejjeb is-sistemi ta\u2019 tassazzjoni indiretta tas-suq intern", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "environmentally sound ambjentalment san Prodott jew pro\u010bess ta' manifattura li, mill-bidu sal-a\u0127\u0127ar, huwa f'armonija essenzjali mal-ambjent tieg\u0127u u l-fatturi ekolo\u0121i\u010bi asso\u010bjati.", "space debris, orbital debris residwu spazjali L-o\u0121\u0121etti ma\u0127luqa mill-bniedem li qeg\u0127din f'orbita madwar id-dinja u li m'g\u0127adx g\u0127andhom u\u017cu.", "Dawn jistg\u0127u jkunu partijiet minn rokits li di\u0121\u00e0 ntu\u017caw jew satelliti li spi\u010b\u010baw, qxur ta\u017c-\u017cebg\u0127a, trab, e\u010b\u010b.", "\u017bona Ewropea tal-Edukazzjoni \u017bona bba\u017cata fuq il-fidu\u010bja, ir-rikonoxximent re\u010biproku, il-kooperazzjoni u l-iskambju tal-a\u0127jar prattiki, ilmobilit\u00e0 u t-tkabbir, li g\u0127andha ti\u0121i stabbilita sal-2025, inklu\u017c billi: - nag\u0127mlu l-mobilit\u00e0 tat-tag\u0127lim realt\u00e0 g\u0127al kul\u0127add; - inne\u0127\u0127u l-ostakli g\u0127ar-rikonoxximent tal-kwalifiki, kemm fil-livell tal-iskejjel kif ukoll fl-edukazzjoni g\u0127olja; - nimmodernizzaw l-i\u017cvilupp tal-kurrikuli; - insa\u0127\u0127u t-tag\u0127lim tal-lingwi; - no\u0127olqu universitajiet ta\u2019 klassi dinjija li jistg\u0127u ja\u0127dmu bla xkiel flimkien b\u2019mod transfruntier; - intejbu l-edukazzjoni, it-ta\u0127ri\u0121 u t-tag\u0127lim tul il-\u0127ajja; - nixprunaw l-innovazzjoni fl-edukazzjoni fl-era di\u0121itali; - nag\u0127tu aktar appo\u0121\u0121 lill-g\u0127alliema; - u n\u0127arsu l-wirt kulturali u nrawmu sens ta\u2019 identit\u00e0 u kultura Ewropea.", "prevention of crime, crime prevention prevenzjoni tal-kriminalit\u00e0", "river basin management plan pjan ta' mmani\u0121\u0121jar tal-ba\u010bin tax-xmara Pjan g\u0127all-immani\u0121\u0121jar ta' kull ba\u010bin tax-xmara fl-UE, li g\u0127andu ji\u0121i ppubblikat fi \u017cmien disa' snin midd\u0127ul fis-se\u0127\u0127 tad-Direttiva Qafas dwar l-Ilma.", "carbon stock \u0127a\u017cna ta' karbonju Il-kwantit\u00e0 ta' karbonju f'ri\u017cerva jew sistema li g\u0127andha l-kapa\u010bit\u00e0 li takkumula jew tirrilaxxa karbonju, pere\u017cempju l-\u0127amrija.", "cultural awareness and expression kuxjenza u espressjoni kulturali Apprezzament tal-importanza tal-espressjoni kreattiva tal-ideat, tal-esperjenzi u tal-emozzjonijiet f'firxa ta' midja li tinkludi l-mu\u017cika, l-arti tal-ispettaklu, il-letteratura u l-arti vi\u017civa.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "Kummissjoni \u0120enerali g\u0127as-Sajd fil-Mediterran, GFCM Kummissjoni mag\u0127mula minn 23 pajji\u017c membru flimkien mal-komunit\u00e0 Ewropea, bl-g\u0127an li tippromwovi l-i\u017cvilupp, il-konservazzjoni, il-\u0121estjoni razzjonali u l-a\u0127jar u\u017cu tar-ri\u017corsi \u0127ajjin tal-ba\u0127ar, kif ukoll l-i\u017cvilupp sostenibbli tal-akkwakultura fil-Mediterran, il-Ba\u0127ar l-Iswed u l-ilmijiet li jmissu mag\u0127hom.", "Is-s\u0127ubija hija miftu\u0127a kemm g\u0127all-istati li g\u0127andhom kosta fuq il-Mediterran kif ukoll g\u0127al organizzazzjonijiet ekonomi\u010bi re\u0121jonali u l-Istati Membri tan-NU li l-bastimenti tag\u0127hom jistadu f'ilmijiet Mediterranji.", "peer review rie\u017cami bejn il-pari Pro\u010bess ta' evalwazzjoni li jinvolvi individwi kkwalifikati fi \u0127dan il-qasam ikkon\u010bernat.", "Importanti li wie\u0127ed jiddistingwi bejn \"revi\u017cjoni\" u \"rie\u017cami\" (anali\u017ci/evalwazzjoni mill-\u0121did).", "F'dan ilkuntest ma ssir ebda revi\u017cjoni. peer assessment valutazzjoni bejn il-pari", "peer evaluation evalwazzjoni bejn il-pari", "Regolament dwar il-Kontroll Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1224/2009 li jistabbilixxi sistema Komunitarja ta\u2019 kontroll g\u0127all-i\u017cgurar tal-konformit\u00e0 mar-regoli tal-politika komuni tas-sajd.", "Li jemenda r-Regolamenti (KE) Nru 847/96, (KE) Nru 2371/2002, (KE) Nru 811/2004, (KE) Nru 768/2005, (KE) Nru 2115/2005, (KE) Nru 2166/2005, (KE) Nru 388/2006, (KE) Nru 509/2007, (KE) Nru 676/2007, (KE) Nru 1098/2007, (KE) Nru 1300/2008, (KE) Nru 1342/2008 u li j\u0127assar irRegolamenti (KEE) Nru 2847/93, (KE) Nru 1627/94 u (KE) Nru 1966/2006. direct budget support", "appo\u0121\u0121 ba\u0121itarju dirett, appo\u0121\u0121 dirett tal-ba\u0121it Minflok ma jkunu finanzjati pro\u0121etti spe\u010bifi\u010bi, l-UE jew il-Bank Dinji jew donaturi o\u0127rajn jappo\u0121\u0121aw lil pajji\u017c imsie\u0127eb billi jittrasferixxu r-ri\u017corsi finanzjarji direttament lit-te\u017cor nazzjonali tal-pajji\u017c inkwistjoni biex jamministrahom hu Metodu ta' finanzjament tal-ba\u0121it ta' pajji\u017c imsie\u0127eb permezz ta' trasferiment ta' ri\u017corsi minn donatur litte\u017cor nazzjonali tal-gvern imsie\u0127eb; il-fondi hekk ittrasferiti huma \u0121estiti skont il-pro\u010beduri ba\u0121itarji tarri\u010bevitur.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "sigurt\u00e0 tal-ener\u0121ija Kwistjonijiet relatati mal-affordabbilt\u00e0, l-affidabbilt\u00e0, is-sostenibbilt\u00e0 fit-tul u s-sigurt\u00e0 tal-provvista talener\u0121ija [IATE:789131].", "It-terminu \"sigurt\u00e0 tal-ener\u0121ija\" jintu\u017ca b'mod sinonimu ma' \"sigurt\u00e0 tal-provvista tal-ener\u0121ija\".", "Madankollu, is-\"sigurt\u00e0 tal-ener\u0121ija\" tikkorrispondi g\u0127al kun\u010bett usa', u g\u0127andha tinftiehem b\u0127ala wa\u0127da mid-diversi forom ta' sigurt\u00e0 f'pajji\u017c (fl-istess livell pere\u017cempju mas-sigurt\u00e0 militari u ekonomika).", "Il-politiki dwar is-sigurt\u00e0 tal-ener\u0121ija \u0121eneralment g\u0127andhom l-g\u0127an li jiksbu forniment fi\u017ciku ta' ener\u0121ija ming\u0127ajr interruzzjoni, pere\u017cempju, permezz ta' sigurt\u00e0 biex ji\u0121u evitati problemi infrastrutturali, di\u017castri naturali, attakki terroristi\u010bi e\u010b\u010b., u li ji\u017cguraw li ti\u0121i ssodisfata d-domanda g\u0127allener\u0121ija fuq perjodu fit-tul bi prezzijiet affordabbli minn diversi sorsi b'kont me\u0127ud tat-t\u0127assib relatat mal-ambjent u mal-i\u017cvilupp sostenibbli.", "European Anti-Fraud Office, OLAF Uffi\u010b\u010bju Ewropew ta' Kontra l-Frodi, OLAF Uffi\u010b\u010bju tal-Kummissjoni Ewropea li jinvestiga l-frodi kontra l-ba\u0121it tal-UE, il-korruzzjoni u m\u0121iba \u0127a\u017cina serja fl-Istituzzjonijiet Ewropej.", "Turkish Cypriot community komunit\u00e0 \u010aiprijotta Torka Komunit\u00e0 ta' \u010aiprijotti jitkellmu bit-Tork li jg\u0127ixu fil-parti tat-Tramuntana ta' \u010aipru li b\u0127alissa mhijiex ta\u0127t il-kontroll tal-gvern \u010aiprijott Grieg.", "Ara wkoll: Komunit\u00e0 \u010aiprijotta Griega [IATE:3547621]", "marine biodiversity bijodiversit\u00e0 tal-ba\u0127ar L-ispe\u010bijiet tal-pjanti u tal-annimali kostali u tal-ba\u0127ar, il-varjet\u00e0 \u0121enetika tag\u0127hom, il-\u0127abitats u lekosistemi li minnhom jiffurmaw parti, u l-pro\u010bessi ekolo\u0121i\u010bi li jsostnu dan kollu.", "border management \u0121estjoni tal-fruntieri Fl-ambitu tal-applikazzjoni tal-Acquis ta' Schengen, il-kontroll fil-fruntieri kif ukoll is-sorveljanza talfruntieri.", "transnational cooperation kooperazzjoni transnazzjonali", "Charter of Fundamental Rights of the European Union Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea Il-karta tad-drittijiet fundamentali tal-Unjoni Ewropea tg\u0127aqqad f'test uniku u sempli\u010bi, id-drittijiet so\u010bjali, ekonomi\u010bi, politi\u010bi u \u010bivili rikonoxxuti mill-Unjoni Ewropea.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "so\u010bjet\u00e0 inklu\u017civa So\u010bjet\u00e0 g\u0127al kul\u0127add, fejn kull individwu, bid-drittijiet u r-responsabbiltajiet tieg\u0127u, g\u0127andu rwol attiv.", "Din is-so\u010bjet\u00e0 hija bba\u017cata fuq il-valuri fundamentali tal-ekwit\u00e0, l-ugwaljanza, il-\u0121ustizzja so\u010bjali u ddinjit\u00e0 tal-bniedem, id-drittijiet u l-libertajiet, kif ukoll fuq il-prin\u010bipji tal-a\u010b\u010bettazzjoni tad-diversit\u00e0.", "climate change mitigation, mitigation of climate change mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima Intervent uman biex titnaqqas il-firxa tat-tibdil fil-klima permezz tal-implimentazzjoni ta' politiki biex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta' gass b'effett ta' serra [IATE:873472] u jissa\u0127\u0127u l-bjar tal-karbonju [IATE:897482].", "mitigation mitigazzjoni", "European Data Protection Supervisor, EDPS Kontrollur Ewropew g\u0127all-Protezzjoni tad-Data , KEPD", "regional fisheries organisation organizzazzjoni re\u0121jonali tas-sajd Organizzazzjonijiet jew arran\u0121amenti intergovernattivi rigward is-sajd li g\u0127andhom l-awtorit\u00e0 li jistabbilixxu mi\u017curi ta' konservazzjoni u \u0121estjoni fir-rigward tal-ib\u0127ra internazzjonali [IATE:771841].", "regional fisheries management organisation organizzazzjoni re\u0121jonali g\u0127all-\u0121estjoni tas-sajd", "vessel tracking trekkjar tal-bastimenti Il-funzjoni li permezz tag\u0127ha tin\u017camm l-informazzjoni dwar l-istatus tal-bastiment, b\u0127alma hija lpo\u017cizzjoni attwali u l-karatteristiki tieg\u0127u, u \u2013 jekk ikun me\u0127tie\u0121 \u2013 informazzjoni dwar il-merkanzija u lkonsenji tal-bastiment.", "Je\u017cistu \u017cew\u0121 kun\u010betti distinti: \"vessel tracking\" u \"vessel tracing\", b'hekk importanti li niddistingwu bejn \"trekkjar\" u \"tra\u010b\u010bar tal-bastimenti\" [IATE:2242093].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "Spazju Ewropew ta' \u0120ustizzja Minkejja li mid-De\u010bi\u017cjoni Nru 1149/2007/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal- 25 ta\u2019 Settembru 2007 li tistabbilixxi g\u0127all-perijodu 2007-2013 il-Programm Spe\u010bifiku \"\u0120ustizzja \u010aivili\" b\u0127ala parti millProgramm \u0120enerali \"Drittijiet Fundamentali u \u0120ustizzja\" (\u0120U L 257, 3.10.2007, p. 16\u201322) jidher li jkun jag\u0127mel sens li jintu\u017ca t-terminu '\u017bona Ewropea tal-\u0120ustizzja', fit-Trattati huwa dejjem u\u017cat it-terminu (usa') 'Spazju ta' Libert\u00e0, Sigurt\u00e0 u \u0120ustizzja' (ara l-Artikolu 2 tat-Trattat ta' Lisbona, pere\u017cempju).", "F'dan is-sens, anki g\u0127all-fini ta' koerenza lingwistika (anki ma' lingwi o\u0127rajn), ikun a\u0127jar li ji\u0121i adottat lu\u017cu tat-terminu 'Spazju Ewropew ta' \u0120ustizzja' (minflok '\u017cona').", "It-tliet oqsma tal-Ispazju Ewropew ta' \u0120ustizzja huma dawn: - a\u010b\u010bess a\u0127jar g\u0127all-\u0121ustizzja fl-Ewropa - ir-rikonoxximent re\u010biproku ta' de\u010bi\u017cjonijiet \u0121udizzjarji - konver\u0121enza akbar fid-dritt \u010bivili.", "Anti-Fraud Information System, AFIS Sistema ta' Informazzjoni g\u0127al Kontra l-Frodi, AFIS \u0120abra ta' applikazzjonijiet li jiffa\u010bilitaw l-iskambju ta' informazzjoni g\u0127al kontra l-frodi bejn l-OLAF u lamministrazzjonijiet kompetenti fil-qafas tar-Regolament dwar G\u0127ajnuna Re\u010biproka (515/97) [CELEX:01997R0515-2008081/MT].", "unmanned aerial vehicle, UAV vettura tal-ajru ming\u0127ajr bdot abbord, UAV In\u0121enju tal-ajru li ma jkollux abbord operatur uman u li jopera permezz ta' kontrolli remoti jew ipprogrammar awtonomu.", "Meta in\u0121enju tal-ajru b\u0127al dan ikun operat minn pilota f'post remot, jissejja\u0127 \"in\u0121enju tal-ajru ppilotat mill-bog\u0127od\" [IATE:3551013]. unmanned aircraft 916527", "in\u0121enju tal-ajru ming\u0127ajr bdot abbord It-termini l-aktar pre\u010bi\u017ci g\u0127al dan il-kun\u010bett huma: \"in\u0121enju/vettura tal-ajru ming\u0127ajr bdot abbord\" u g\u0127aldaqstant l-u\u017cu tag\u0127hom huwa preferut.", "Madankollu, f'ka\u017c li wie\u0127ed ikun qed jittradu\u010bi test li l-ba\u017ci \u0121uridika tieg\u0127u tu\u017ca terminolo\u0121ija differenti (b\u0127al: \"in\u0121enju/vettura tal-ajru ming\u0127ajr ekwipa\u0121\u0121\") importanti li tin\u017camm konsistenza mag\u0127ha.", "European Research Area, ERA \u017bona Ewropea tar-Ri\u010berka, \u017bER Minkejja li f'ver\u017cjonijiet lingwisti\u010bi o\u0127rajn il-kelma 'area' ti\u0121i tradotta fis-sens ta' 'spazju', l-atti ppubblikati fihom l-espressjoni \"\u017cona\".", "European area of research and innovation \u017bona Ewropea tar-Ri\u010berka u l-Innovazzjoni", "social capital kapital so\u010bjali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "probation probation Ordni li tkun te\u0127tie\u0121 li l-\u0127ati jitqieg\u0127ed ta\u0127t is-sorveljanza ta\u2019 uffi\u010bjal tal-probation g\u0127al perjodu li ji\u0121i spe\u010bifikat fl-ordni.", "candidate state stat kandidat Status uffi\u010bjali b\u0127ala \"kandidat\" li jing\u0127ata lil pajji\u017c mill-Kunsill Ewropew abba\u017ci ta' opinjoni millKummissjoni Ewropea, li tin\u0127are\u0121 wara applikazzjoni g\u0127as-s\u0127ubija mill-pajji\u017c kon\u010bernat.", "candidate country pajji\u017c kandidat", "European Maritime Safety Agency, EMSA A\u0121enzija Ewropea g\u0127as-Sigurt\u00e0 Marittima, EMSA", "European Judicial Training Network, EJTN Netwerk Ewropew tat-Ta\u0127ri\u0121 \u0120udizzjarju, EJTN Netwerk imwaqqaf mill-iskejjel tal-im\u0127allfin u l-istituzzjonijiet l-o\u0127ra spe\u010bifikament responsabbli g\u0127atta\u0127ri\u0121 tal-korp tal-im\u0127allfin tal-Istati Membri kollha tal-UE.", "sorveljanza tal-ba\u0127ar Osservazzjoni sistematika ta' meded tal-ba\u0127ar fil-wi\u010b\u010b u ta\u0127t il-wi\u010b\u010b bil-mezzi kollha disponibbli u prattikabbli prin\u010bipalment sabiex ji\u0121i lokalizzat, identifikat u determinat i\u010b-\u010baqliq ta' vapuri, sottomarini u opri o\u0127ra, sew jekk g\u0127edewwa sew jekk le, li jinnavigaw fuq jew ta\u0127t wi\u010b\u010b l-ib\u0127ra u l-o\u010beani tad-dinja.", "digital skills \u0127iliet di\u0121itali Il-kapa\u010bit\u00e0 li wie\u0127ed ju\u017ca, japplika u ji\u017cviluppa teknolo\u0121iji tal-informazzjoni (ICT) [IATE:866454].", "Innota li hemm distinzjoni bejn dan it-terminu u dak fis-singular: kompetenza di\u0121itali [IATE:2243873], li ma jinkludix \u0127iliet partikolari tal-ICT. digital competences kompetenzi di\u0121itali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "ICT skills \u0127illiet tal-ICT", "budget commitment, budgetary commitment impenn tal-ba\u0121it, impenn ba\u0121itarju Operazzjoni li tirri\u017cerva l-approprjazzjoni me\u0127tie\u0121a sabiex tkopri l-pagamenti sussegwenti biex b'hekk ikun onorat impenn legali.", "Regional Advisory Council Kunsill Konsultattiv Re\u0121jonali Organizzazzjonijiet immexxija minn partijiet interessati li jipprovdu rakkomandazzjonijiet dwar kwistjonijiet relatati mal-\u0121estjoni tas-sajd lill-Kummissjoni u lill-pajji\u017ci tal-UE.", "B\u0127alissa hemm 11-il Kunsill Konsultattiv.", "Ara l-Anness III tar-Regolament (UE) Nru 1380/2013 dwar ilPolitika Komuni tas-Sajd, CELEX:32013R1380/MT.", "Advisory Council, AC Kunsill Konsultattiv, AC", "European Union Solidarity Fund, EUSF Fond ta' Solidarjet\u00e0 tal-Unjoni Ewropea, FSUE Fond tal-UE ma\u0127sub biex ting\u0127ata assistenza meta jse\u0127\u0127 di\u017castru naturali kbir b'riperkussjonijiet serji fuq il-kundizzjonijiet tal-\u0127ajja, l-ambjent naturali jew l-ekonomija f're\u0121jun jew f'pajji\u017c wie\u0127ed jew aktar.", "Uffi\u010b\u010bju tal-Prosekutur Pubbliku Ewropew, UPPE Korp kompetenti g\u0127all-investigazzjoni, il-prosekuzzjoni u t-tressiq g\u0127all-\u0121ustizzja, fejn xieraq f'kollaborazzjoni mal-EUROPOL, tal-awturi u l-kompli\u010bi ta' reati kontra l-interessi finanzjarji tal-Unjoni, kif determinat mir-Regolament previst fil-paragrafu 1.", "Huwa g\u0127andu jwettaq il-funzjoni ta' prosekutur filqrati kompetenti tal-Istati Membri fir-rigward ta' dawn ir-reati.", "maritime security sigurt\u00e0 marittima Diversi mi\u017curi preventivi li g\u0127andhom l-g\u0127an li jipprote\u0121u t-trasport bil-ba\u0127ar u l-portijiet kontra ttheddid ta' atti kriminali internazzjonali.", "Hemm differenza bejn dan it-terminu u 'sikurezza marittima' [IATE:825329]. delegated act", "att delegat Jekk wie\u0127ed jara l-ver\u017cjoni Fran\u010bi\u017ca tat-TFUE, l-istess paragrafu jindika li l-kelma \"delega\" imsemmija fil-kuntest hija fil-fatt l-a\u0121\u0121ettiv \"delegat/a\".", "Att mhux le\u0121i\u017clattiv ta' applikazzjoni \u0121enerali adottat mill-Kummissjoni, bl-u\u017cu ta' setg\u0127at iddelegati lilha minn att le\u0121i\u017clattiv, u li jissupplimenta jew jemenda \u010berti elementi mhux essenzjali tal-att le\u0121i\u017clattiv.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "multiannual financial framework, MFF qafas finanzjarju pluriennali, QFP Qafas finanzjarju \u0121enerali g\u0127an-nefqa tal-UE, ma\u0127sub biex ji\u017cgura li, fit-terminu medju, in-nefqa talUnjoni Ewropea, maqsuma skont kategoriji wesg\u0127in, ti\u017cviluppa b'mod ordnat u fil-limiti tar-ri\u017corsi proprji.", "Jissostitwixxi l-perspettiva finanzjarja [IATE:768784] li tinsab fi Ftehimiet pre\u010bedenti.", "criminal proceedings pro\u010beduri kriminali Pro\u010bess uffi\u010bjali fejn ji\u0121i ttrattat reat kriminali u li jinkludi l-istadju qabel il-pro\u010bess kriminali, l-istadju talpro\u010bess innifsu u l-e\u017cekuzzjoni tal-kundanna.", "Ara wkoll: pro\u010bess kriminali [IATE:3570563]", "middle-capitalisation company kumpanija b'kapitalizzazzjoni medja Impri\u017ca b'ammont medju ta\u2019 kapital azzjonarju b'rabta ma\u2019 kumpaniji o\u0127ra fil-bor\u017ca.", "mid-cap mid-cap Il-varjant ortografiku \"midcap\" huwa a\u010b\u010bettat ukoll.", "Il-forma fil-plural ti\u0121i \"midcaps / mid-caps\".", "European Youth Portal Portal Ewropew ta\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 Sit web ta' servizz tal-Kummissjoni Ewropea li joffri tag\u0127rif u opportunitajiet Ewropej u nazzjonali li jkunu ta' interess g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jg\u0127ixu, jitg\u0127allmu u ja\u0127dmu fl-Ewropa.", "Il-Portal jag\u0127ti informazzjoni dwar tmien temi ewlenin, ikopri 34 pajji\u017c u jinstab bi 28 lingwa.", "Community Fisheries Control Agency, CFCA A\u0121enzija Komunitarja g\u0127all-Kontroll tas-Sajd, CFCA A\u0121enzija li torganizza l-koordinazzjoni operattiva tal-attivitajiet ta' kontroll u spezzjoni tas-sajd mill-Istati Membri u tg\u0127inhom jikkooperaw sabiex jikkonformaw mar-regoli tal-politika komuni tas-sajd.", "European Fisheries Control Agency, EFCA A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-Kontroll tas-Sajd, EFCA", "s\u0127ubija Ewropea S\u0127ubija li tipprovdi qafas li jinkorpora l-prijoritajiet li jo\u0127or\u0121u mill-anali\u017ci tas-sitwazzjonijiet differenti tass\u0127ab, li fuqhom g\u0127andhom ikunu kon\u010bentrati l-preparamenti g\u0127al aktar integrazzjoni mal-Unjoni Ewropea fid-dawl tal-kriterji definiti mill-Kunsill Ewropew u l-progress li jkun sar fl-implimentazzjoni talpro\u010bess ta' stabbilizzazzjoni u ta' asso\u010bjazzjoni li jinkludi l-Ftehim ta' Stabbilizzazzjoni u Asso\u010bjazzjoni fejn ne\u010bessarju u b'mod partikolari l-kooperazzjoni re\u0121jonali.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "European Agricultural Fund for Rural Development, EAFRD Fond Agrikolu Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali, FAE\u017bR Fond li \u0127a post it-taqsima ta\u2019 gwida tal-Fond Agrikolu Ewropew ta\u2019 Gwida u Garanzija u dik il-parti tattaqsima ta\u2019 garanzija li minnha kienu ffinanzjati xi w\u0127ud mill-mi\u017curi tal-i\u017cvilupp rurali.", "Dan il-fond in\u0127oloq f'Settembru 2005 u da\u0127al fis-se\u0127\u0127 fil-bidu tal-2007.", "Huwa l-uniku sors ta\u2019 finanzjament mill-Unjoni Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali. distortion of competition distorsjoni tal-kompetizzjoni", "federazzjoni Ewropea g\u0127all-apprendiment interkulturali, EFIL Il-fra\u017ci \"tag\u0127lim u apprendiment\" g\u0127al \"teaching and learning\" \u0121iet stabbilita bi qbil interistituzzjonali fuq il-proposta tal-Kunsill f'Novembru 2017.", "In\u0127ass il-b\u017conn li, g\u0127al finijiet ta' \u010barezza, issir distinzjoni fuq livell nominali f'dak li jirrigwarda l-ekwivalenti MT g\u0127al \"teaching\" u \"learning\" li g\u0127alihom it-tnejn normalment nu\u017caw \"tag\u0127lim\".", "B'mod \u0121enerali, f'test fejn i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti ma jidhrux f'daqqa u s-sens jo\u0127ro\u0121 b'mod \u010bar mill-kuntest, ma je\u0127tie\u0121x li wie\u0127ed jintrabat ma' din l-g\u0127a\u017cla, i\u017cda f'dak li jirrigwarda ismijiet \u0121odda li ma jkunux g\u0127adhom \u0121ew stabbiliti b'mod uffi\u010bjali f'xi att le\u0121i\u017clattiv (b\u0127al dan t'hawnhekk), qed nu\u017caw id-distinzjoni minnufih biex f'ka\u017c li l-isem jokkorri f'test li ju\u017ca \u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti flimkien, ma tin\u0127oloqx ambigwit\u00e0.", "Federazzjoni li tikkontribwixxi g\u0127all-futur tal-Ewropa billi tipprovdi edukazzjoni interkulturali, \u010bittadinanza Ewropea u l-parte\u010bipazzjoni attiva ta\u010b-\u010bittadini Ewropej fil-\u0127ajja tal-kontinent.", "Din il-Federazzjoni tippromwovi fehim wiesa' tal-kultura u tal-kompetenza u tat-tag\u0127lim interkulturali, f'konformit\u00e0 mad-diskors akkademiku l-aktar ri\u010benti u l-pro\u010bessi politiki kurrenti.", "European Institute of Innovation and Technology, EIT Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknolo\u0121ija, EIT", "near-Earth object o\u0121\u0121ett qrib id-Dinja Kwalunkwe o\u0121\u0121ett \u017cg\u0127ir fis-sistema solari li l-orbita tieg\u0127u tqarrbu lejn id-dinja.", "grupp ta' azzjoni lokali, GAL grupp mag\u0127mul minn rappre\u017centanti ta\u2019 interessi so\u010bjoekonomi\u010bi lokali pubbli\u010bi u privati, li fih, fil-livell tat-te\u0127id tad-de\u010bi\u017cjonijiet la l-awtoritajiet pubbli\u010bi (kif definit skont ir-regoli nazzjonali) u lanqas kwalunkwe grupp uniku ta\u2019 interess ma g\u0127andhom je\u017cer\u010bitaw aktar minn 49 % tad-drittijiet tal-vot", "conformity clearance approvazzjoni tal-konformit\u00e0 Pro\u010bedura mfassla biex teskludi n-nefqa mill-finanzjament tal-UE li ma tkunx t\u0127allset f\u2019konformit\u00e0 marregoli tal-UE.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "denominazzjoni ta' ori\u0121ini Isem li jidentifika prodott: (a) li jori\u0121ina f\u2019post spe\u010bifiku, f\u2019re\u0121jun jew, f\u2019ka\u017cijiet e\u010b\u010bezzjonali, f\u2019pajji\u017c; (b) li l-kwalit\u00e0 jew il-karatteristiki tieg\u0127u huma essenzjalment jew esklu\u017civament dovuti g\u0127al ambjent \u0121eografiku partikolari bil-fatturi naturali u umani inerenti tieg\u0127u; u (c) li l-fa\u017cijiet ta\u2019 produzzjoni tieg\u0127u jse\u0127\u0127u kollha fi\u017c-\u017cona \u0121eografika definita.", "geographical indication indikazzjoni \u0121eografika", "korp ta' koordinazzjoni Korp pubbliku assenjat il-kompiti li \u0121ejjin: (a) li ji\u0121bor l-informazzjoni li g\u0127andha tkun disponibbli g\u0127all-Kummissjoni u li jibg\u0127at dik l-informazzjoni lill-Kummissjoni; (b) li jittie\u0127du jew li ji\u0121u kkoordinati, skont il-ka\u017c, azzjonijiet bl-g\u0127an li ji\u0121i ri\u017colt kwalunkwe nuqqas ta\u2019 natura komuni u biex il-Kummissjoni tin\u017camm mg\u0127arrfa bi kwalunkwe segwitu; (c) li jippromwovi u, fejn possibbli, ji\u017cgura l-applikazzjoni armonizzata tar-regoli tal-Unjoni.", "Ara wkoll: korp ta' koordinazzjoni [IATE:3569233] kif u\u017cat fir-Regolament (UE) 1303/2013.", "fishing industry industrija tas-sajd Industrija li tinkludi sajd rikreazzjonali, ta' sussistenza u kummer\u010bjali, kif ukoll il-\u0127sad, l-ippro\u010bessar u lkummer\u010bjalizzazzjoni tal-\u0127ut u ta' prodotti o\u0127ra tal-frott tal-ba\u0127ar.", "principle of mutual recognition of judgments and of decisions in extrajudicial cases prin\u010bipju tar-rikonoxximent re\u010biproku tad-de\u010bi\u017cjonijiet \u0121udizzjarji u extra\u0121udizzjarji", "mutual recognition rikonoxximent re\u010biproku", "ekosistema marina, ekosistema tal-ba\u0127ar Fil-Le\u0121i\u017clazzjoni tal-UE nsibu kemm \"ekosistema marina\" kif ukoll \"ekosistema tal-ba\u0127ar\".", "Importanti li tintu\u017ca t-terminolo\u0121ija skont kif tkun intu\u017cat fl-att ta' referenza msemmi fit-traduzzjoni kon\u010bernata.", "Kumpless dinamiku ta' Komunitajiet ta' pjanti, annimali u mikroorgani\u017cmi u l-parti mhux \u0127ajja talambjent tal-ba\u0127ar tag\u0127hom li jintera\u0121ixxu b\u0127ala unit\u00e0 funzjonali.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "re\u010bipjent Ma g\u0127andux ji\u0121i konfu\u017c ma' \"benefi\u010bjarju\" [IATE:3517311].", "Benefi\u010bjarju, kuntrattur jew kwalunkwe persuna fi\u017cika jew \u0121uridika li tir\u010bievi premjijiet jew fondi ta\u0127t strument finanzjarju jew fondi ta' implimentazzjoni tal-Unjoni skont id-dispo\u017cizzjonijiet dwar il-\u0121estjoni indiretta tal-ba\u0121it tal-UE .", "a\u0121enzija tal-pagamenti Dan l-e\u017cempju huwa wie\u0127ed minn \u0127afna, fejn f'Malta, il-Gvern ju\u017ca \"A\u0121enzija tal-Pagamenti\" u mhux \"A\u0121enzija tal-\u0126las\".", "L-indirizz ta' wa\u0127da minnhom sa\u0127ansitra huwa hekk: \"Uffi\u010b\u010bju tal-Applikazzjonijiet, A\u0121enzija tal-Pagamenti, Mi\u017cura 121, Ministeru g\u0127ar-Ri\u017corsi u Affarijiet Rurali, l-G\u0127ammieri\"; E\u017cempju ie\u0127or jinsab fil-Li\u0121ijiet ta' Malta, il-Kapitolu 117, l-Att dwar il-Provvisti u s-Servizzi.", "Dipartiment jew korp ta' Stat Membru tal-UE li jir\u010bievi finanzjament li jsir disponibbli g\u0127al dak l-Istat Membru mill-Kummissjoni Ewropea sabiex isiru l-pagamenti lill-benefi\u010bjarji tal-finanzjament tal-UE bba\u017cati f'dak l-Istat Membru.", "Ara wkoll: korp delegat (kun\u010bett usa') [IATE:3569191] accredited paying agency a\u0121enzija tal-pagamenti akkreditata", "\u0121estjoni diretta Metodu ta' implimentazzjoni diretta tal-ba\u0121it \u0121enerali (a) mid-dipartimenti tal-Kummissjoni, (b) mid-delegazzjonijiet tal-Unjoni jew (c) mill-a\u0121enziji e\u017cekuttivi.", "I\u017c-\u017cew\u0121 metodi l-o\u0127ra ta' implimentazzjoni huma: - il-\u0121estjoni indiretta [IATE:3524409] u - il-\u0121estjoni kondivi\u017ca [IATE:799037]. commercial document dokument kummer\u010bjali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "cultural heritage patrimonju kulturali, wirt kulturali Dak li nirtu mill-\u0121enerazzjonijiet tal-passat, b\u0127all-bini, il-monumenti, il-kotba jew ix-xog\u0127lijiet tal-arti. i\u017cda tista' tkun kultura li ma tmisshiex b'idejk, b\u0127at-traduzzjonijiet u l-lingwa.", "spin-off enterprise impri\u017ca spin-off Kumpanija indipendenti \u017cviluppata fost jew minn (eks) membri ta' negozju kbir ie\u0127or, li tin\u0127oloq permezz tal-bejg\u0127 jew tad-distribuzzjoni ta' ishma \u0121odda ta' negozju e\u017cistenti jew permezz tal-qsim ta' kumpanija omm.", "Il-kumpaniji li jirri\u017cultaw minn spin-off ikunu mistennija jiswew i\u017cjed b\u0127ala entitajiet indipendenti milli b\u0127ala partijiet ta' negozju ikbar. spin-off company kumpanija spin-off", "pressed honey g\u0127asel ippressat G\u0127asel miksub bl-ippressar tax-xehdiet bla duqqajs bl-applikazzjoni ta' s\u0127ana moderata li ma taqbi\u017cx il-45 \u00b0C jew ming\u0127ajr l-applikazzjoni tas-s\u0127ana.", "comb honey g\u0127asel tax-xehda G\u0127asel ma\u0127\u017cun min-na\u0127al fi\u010b-\u010belel ta\u2019 xehdiet bla duqqajs mibnijin \u0121odda jew fi\u010b-\u010belel f\u2019folji rqaq taxxehda mag\u0127mulin biss mix-xema\u2019 tan-na\u0127al u mibjug\u0127 f\u2019xehdiet s\u0127a\u0127 issi\u0121illati jew f\u2019partijiet mit-tali xehdiet.", "kontrolli doganali Atti spe\u010bifi\u010bi mag\u0127mula mill-awtoritajiet doganali sabiex ji\u017cguraw il-konformit\u00e0 mal-le\u0121i\u017clazzjoni doganali u le\u0121i\u017clazzjoni o\u0127ra li tirregola d-d\u0127ul, \u0127ru\u0121, tran\u017citu, moviment, \u0127a\u017cna u u\u017cu a\u0127\u0127ari ta' merkanzija trasportata bejn it-territorju doganali tal-Unjoni u pajji\u017ci jew territorji barra minn dak itterritorju, u l-pre\u017cenza u l-moviment fit-territorju doganali tal-Unjoni ta' merkanzija mhux tal-Unjoni u merkanzija mqieg\u0127da ta\u0127t il-pro\u010bedura tal-u\u017cu a\u0127\u0127ari.", "Tali atti jistg\u0127u jinkludu l-e\u017cami ta' merkanzija, il-verifika ta' data f'dikjarazzjonijiet u tal-e\u017cistenza u lawtenti\u010bit\u00e0 ta' dokumenti elettroni\u010bi jew miktuba, l-e\u017cami tal-kontijiet ta' impri\u017ci u ta' dokumenti o\u0127ra, lispezzjoni ta' mezzi ta' trasport, l-ispezzjoni ta' bagalji u ta' merkanzija o\u0127ra li tin\u0121arr minn jew fuq persuni u t-twettiq ta' inkjesti uffi\u010bjali u ta' atti simili o\u0127ra.", "language of schooling lingwa tal-iskola Lingwa li tintu\u017ca g\u0127at-tag\u0127lim f'kuntesti ta' edukazzjoni formali [IATE:1690223].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "teaching language, language of instruction lingwa tat-tag\u0127lim", "geographical information system, GIS sistema ta' informazzjoni \u0121eografika, GIS Sistema ta' hardware, software u pro\u010beduri mfasslin biex jg\u0127inu fil-\u0121bir, l-immani\u0121\u0121jar, l-anali\u017ci, limmudellar u t-turija vi\u017civa ta' data referenzjata b'mod spazjali.", "macroalga, macro-alga makroalga Pjanta akkwatika fotosintetika kbira li wie\u0127ed jista' jaraha ming\u0127ajr ma jkollu g\u0127alfejn ju\u017ca mikroskopju.", "avveniment ta' s\u0127ubija Avveniment li jolqot spettru wiesa' ta' partijiet ikkon\u010bernati minn kumpaniji differenti, universitajiet, organizzazzjonijiet ta' ri\u010berka u entitajiet o\u0127rajn, li joffri lil dawn il-partijiet l-opportunit\u00e0 li jikkondividu ideat ta' pro\u0121etti \u0121odda u li jsibu s\u0127ab potenzjali g\u0127all-kollaborazzjoni g\u0127al dawn il-pro\u0121etti.", "prodott finanzjarju Kwalunkwe o\u0121\u0121ett jew servizz provdut minn istituzzjoni finanzjarja.", "Fil-Proposta g\u0127ar-Regolament dwar id-Dispo\u017cizzjonijiet Komuni 2021-2027 iddefinit b\u0127ala: investimenti ta\u2019 ekwit\u00e0 jew kwa\u017ci ekwit\u00e0, self u garanziji kif definiti fl-Artikolu 2 tar-Regolament Finanzjarju, CELEX:32018R1046/MT.", "clearance of accounts approvazzjoni tal-kontijiet Pro\u010bedura, operata mill-Kummissjoni, biex ti\u017cgura li l-Istati Membri jonoraw b'mod xieraq irresponsabbiltajiet tag\u0127hom fir-rigward tal-pagamenti li jsiru skont il-politika agrikola komuni.", "Din il-pro\u010bedura tinkludi approvazzjoni finanzjarja annwali tal-kontijiet ta' kull a\u0121enzija tal-pagamenti u approvazzjoni pluriennali tal-konformit\u00e0 fir-rigward tal-konformit\u00e0 tat-tran\u017cazzjonijiet skont ir-regoli talUnjoni Ewropea. clearance of accounts procedure pro\u010bedura g\u0127all-approvazzjoni tal-kontijiet", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "royal jelly \u0127alib tan-na\u0127al Sekrezzjoni mill-glandoli tan-na\u0127la tal-g\u0127asel li tu\u017caha biex i\u017c\u017coqq id-duqqajs.", "network ta' informazzjoni tal-kontabilit\u00e0 agrikola Network li jipprovdi data dwar l-aspetti finanzjarji u ekonomi\u010bi ta\u2019 diversi tipi ta\u2019 agrikoltura fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea.", "Kull sena jing\u0127a\u017cel kampjun ta\u2019 farms li jkun rappre\u017centattiv tal-farms kummer\u010bjali.", "Dawn il-farms jipprovdu data dwar l-ispejje\u017c tag\u0127hom tal-produzzjoni, id-d\u0127ul tag\u0127hom mill-bejg\u0127 u dwar aspetti o\u0127ra tal-operat tal-operati agrikoli tag\u0127hom.", "Id-data tippermetti lill-Unjoni Ewropea tissorvelja s-sitwazzjoni tad-d\u0127ul tal-bdiewa u te\u017camina l-effetti tal-Politika Agrikola Komuni. cross-border cooperation", "kooperazzjoni transfruntiera Hemm diversi okkorrenzi re\u010benti fejn it-terminu jokkorri b\u0127ala \"transkonfinali\".", "Fid-dritt nazzjonali ta' Malta hemm differenza bejn \"konfini\" (pere\u017c. ara l-Kap 363) u \"fruntiera\" (pere\u017c. il-Kostituzzjoni).", "G\u0127allkuntrarju ta' \"konfini\", \"fruntiera\" i\u0121\u0121orr mag\u0127ha konnotazzjonijiet ta' \u0121uri\u017cdizzjoni u sovranit\u00e0 nazzjonali.", "Dan \u0121ie ikkonfermat ma' uffi\u010bjal fl-Uffi\u010b\u010bju tal-Avukat \u0120enerali, 2011.", "supercomputing B'segwitu g\u0127al korrispondenza li kellna ma' espert fil-qasam tal-IT f'Malta, \u0121ie stabbilit li t-terminu \"superkomp(j)utazzjoni\" mhuwiex l-ekwivalenti pre\u010bi\u017c ta' \"supercomputing\", billi \"komputazzjoni\" pjuttost jikkorrispondi ma' \"computation\".", "Fid-dinja tal-informatika, dan tal-a\u0127\u0127ar jirrappre\u017centa kun\u010bett differenti minn dak ta' \"computing\".", "L-ippro\u010bessar ta' problemi kumplessi \u0127afna jew li jkunu mg\u0127obbija bid-data li ju\u017ca ri\u017corsi kkon\u010bentrati ta' kkomputar ta' sistemi kompjuterizzati multipli li ja\u0127dmu b'mod parallel (i.e. \"supercomputer\").", "Is-supercomputing jinvolvi sistema li ta\u0127dem bl-aktar livell g\u0127oli tar-rendiment potenzjali ta' kwalunkwe kompjuter.", "Ka\u017cijiet ta' fejn dan jintu\u017ca huma pere\u017c. il-\u0121enomika u l-kalkolazzjonijiet astronimi\u010bi.", "radiotoxicity radjutossi\u010bit\u00e0 Tossi\u010bit\u00e0 li tista' ti\u0121i attribwita g\u0127al radjazzjoni jonizzanti emessa minn radjunuklide inkorporat u middixxendenti tieg\u0127u.", "Ir-radjutossi\u010bit\u00e0 mhijiex marbuta biss mal-karatteristiki radjuattivi tar-radjunuklide i\u017cda wkoll mal-istat kimiku u fi\u017ciku tieg\u0127u u kif ukoll mal-metaboli\u017cmu tal-element fil-\u0121isem jew fl-organu.", "Ara wkoll: radjunuklide [IATE:1368224] u radjunuklide dixxendent [IATE:1106417] crop insurance scheme skema ta' assigurazzjoni tal-g\u0127elejjel", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "Fond ta' Koe\u017cjoni, FK Strument strutturali li jg\u0127in lill-Istati Membri jnaqqsu d-differenzi ekonomi\u010bi u jistabilizzaw l-ekonomiji tag\u0127hom.", "Dan l-istrument ilu je\u017cisti mill-1994 u jiffinanzja sa 85 % tan-nefqa eli\u0121ibbli g\u0127al pro\u0121etti ewlenin li jinvolvu l-ambjent u l-infrastruttura tat-trasport.", "L-Istati eli\u0121ibbli huma dawk bi prodott gross domestiku per capita ta\u0127t id-90 % tal-medja tal-UE.", "European Economic Area, EEA \u017bona Ekonomika Ewropea, \u017bEE", "sea basin ba\u010bir tal-ba\u0127ar", "programming period perjodu ta' programmazzjoni", "coastal communities komunitajiet kostali", "Sett ta' le\u0121i\u017clazzjoni u prattiki adottati mill-Unjoni Ewropea bil-g\u0127an ta' politika komuni dwar lagrikoltura.", "Il-mi\u017curi inizjali \u0121ew introdotti fl-1962.", "Minn dakinhar, il-politika \u0121iet adattata u \u017cviluppata u \u0121iet so\u0121\u0121etta g\u0127al g\u0127add ta' riformi.", "L-erba' regolament ba\u017ci\u010bi tal-PAK il-\u0121dida wara l-2013 huma: - Ir-Regolament 1305/2013 (\u017bvilupp Rurali) CELEX:32013R1305/MT - Ir-Regolament 1306/2013 (Kwistjonijiet \"orizzontali\" b\u0127all-finanzjament u l-kontrolli) CELEX:32013R1306/MT - Ir-Regolament 1307/2013 (Pagamenti diretti lill-bdiewa) CELEX:32013R1307/MT - Ir-Regolament 1308/2013 (Mi\u017curi tas-suq) CELEX:32013R1308/MT exploratory fishing sajd esploratorju", "urban regeneration ri\u0121enerazzjoni urbana Il-pro\u010bess li matulu jittejbu \u017coni mitluqa jew im\u0121arrfa ta' xi belt, normalment permezz ta' \u017cvilupp mill\u0121did.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "nanoelectronics, nano-electronics nanoelettronika L-applikazzjoni tan-nanoteknolo\u0121ija [IATE:896962] fil-qasam tal-elettronika u tal-komponenti elettroni\u010bi.", "consumer protection protezzjoni tal-konsumatur Protezzjoni tal-konsumaturi b'mod spe\u010bjali b'mezzi legali.", "in-orbit servicing servizz ta' manutenzjoni fl-orbita", "beeswax xema' tan-na\u0127al Xema' prodotta min-na\u0127al tal-g\u0127asel (permezz ta' sekrezzjoni minn glandoli spe\u010bjali fuq in-na\u0127a ta' ta\u0127t tal-addome) li tintu\u017ca biex tibena x-xehda.", "actual alcoholic strength qawwa alko\u0127olika proprja In-numru ta' unitajiet ta' alko\u0127ol pur li jinsab f'100 unit\u00e0 tal-prodott.", "Din tista' titkejjel: jew skont il-volum [IATE:1442952] jew skont il-massa [IATE:1134376].", "particle accelerator a\u010b\u010belleratur tal-parti\u010belli Tag\u0127mir jew installazzjoni fejn ji\u0121u a\u010b\u010bellerati l-parti\u010belli b'mod ti\u0121i prodotta radjazzjoni jonizzanti ta\u2019 ener\u0121ija og\u0127la minn 1 mega-electron volt (MeV).", "Definizzjoni aktar \u0121enerali tal-International Electrotechnical Commission (IEC) (mhix disponibbli bilMalti) hija: apparat li jag\u0127ti ener\u0121ija kinetika kbira lil parti\u010belli \u010b\u010bar\u0121jati b\u0127al elettroni, protoni u dewteroni. accelerator a\u010b\u010belleratur", "beekeeping trobbija tan-na\u0127al Ix-xjenza u l-prattika tat-trobbija tan-na\u0127al.", "Big Science Big Science Stil ta' ri\u010berka xjentifika kkaratterizzata minn strumenti u fa\u010bilitajiet ta' skala kbira, appo\u0121\u0121ati b'finanzjament min-na\u0127a tal-gvern jew min-na\u0127a ta' a\u0121enziji internazzjonali, fejn ir-ri\u010berka titwettaq minn timijiet ta' xjenzjati u ta' persunal tekniku.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "dried fodder fora\u0121\u0121 imnixxef G\u0127alf imnixxef b\u0127at-tiben u l-\u0127uxlief li jintu\u017ca biex jing\u0127alef 'il bhejjem.", "budget discipline dixxiplina ba\u0121itarja Impenn biex l-infiq jin\u017camm skont il-FAEG miftiehem bis-sottolivell tal-FAEG kif stabbilit mill-ba\u0121it talUE, u jin\u017cammu l-objettivi adottati, fi \u017cmien il-perjodu ba\u0121itarju.", "Ara wkoll: dixxiplina ba\u0121itarja [IATE:768412] fil-kuntest tar-Regolament Finanzjarju tal-UE.", "human capital kapital uman Kejl tal-valur ekonomiku tal-\u0121abra tal-\u0127iliet ta' impjegat.", "subsidy sovvenzjoni Dan it-terminu huwa ekwivalenti g\u0127al \"subvention\" (FR).", "Xi drabi jintu\u017ca minflok \"sussidju\", normalment meta dak is-sussidju jkun f'forma ta' allokazzjoni.", "Trasferimenti mag\u0127mulin fi flus, o\u0121\u0121etti jew servizzi li g\u0127alihom ma jintalab ebda \u0127las lura.", "grant, grant aid g\u0127otja", "agricultural production produzzjoni agrikola Is-somma totali tal-prodotti agrikoli miksuba, espressa f'tunnellati jew fil-valur ekonomiku ta' dawn ilprodotti.", "Din normalment titkejjel f'termini ta' prodotti ba\u017ci\u010bi mhux ippro\u010bessati, aggregati fil-livell distrettwali, provin\u010bjali jew nazzjonali. agricultural resources ri\u017corsi agrikoli", "forest area \u017cona tal-foresti", "beehive, hive kaxxa tan-na\u0127al L-unit\u00e0 li jkun fiha l-kolonja tan-na\u0127al tal-g\u0127asel u li tintu\u017ca g\u0127all-produzzjoni tal-g\u0127asel, prodotti o\u0127ra tal-apikultura jew materjal tat-trobbija tan-na\u0127al tal-g\u0127asel, u l-elementi kollha me\u0127tie\u0121a g\u0127assopravivenza tag\u0127ha.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "apiary mi\u0121b\u0127a Post fejn jin\u017cammu l-kaxxi tan-na\u0127al tal-g\u0127asel.", "pollen trab tad-dakra, g\u0127abra tad-dakra, polline Strutturi \u017cg\u0127ar, \u0121eneralment ta' lewn safrani, li fihom i\u010b-\u010belloli riproduttivi maskili tal-pjanti.", "Jin\u0121arr minn pjanta g\u0127all-o\u0127ra permezz tar-ri\u0127, l-ilma \u0121ieri, insetti u annimali o\u0127ra.", "honeycomb, honey comb, comb xehda plural: xehdiet Dik is-sura tax-xema' fil-bejta tan-na\u0127al li fiha \u010belel e\u017cagonali fejn jin\u0127a\u017cen l-g\u0127asel.", "alternation of crops newba tal-g\u0127elejjel Is-sistema li jitkabbru sensiela ta' g\u0127elejjel differenti fl-istess art sabiex ti\u017cdied jew tin\u017camm il-fertilit\u00e0 tag\u0127ha.", "provisioning provi\u017cjonament", "strument ta' flessibbilt\u00e0 Strument li attwalment jinsab barra l-Qafas Finanzjajru Pluriennali (QFP).", "Huwa mmobbilizzat g\u0127al \u0127ti\u0121ijiet identifikati b'mod \u010bar li ma jistg\u0127ux ji\u0121u ffinanzjati fil-limiti massimi tal-QFP.", "L-ammont annwali massimu tieg\u0127u huwa attwalment stabbilit g\u0127al EUR 200 miljun fi prezzijiet attwali.", "Il-parti ta' dan lammont li ma tintnefaqx f'sena tista' ti\u0121i riportata sa sentejn wara.", "L-istrument ta' flessibbilt\u00e0 jista' ji\u0121i ffinanzjat ta\u0127t kull intestatura.", "fleet segment segment tal-flotta Grupp ta' bastimenti kemm jista' jkun omo\u0121eni fir-rigward tal-karatteristiki fi\u017ci\u010bi u tal-u\u017cu ta' tag\u0127mir tassajd.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "European Association of Fisheries Economists, EAFE Asso\u010bjazzjoni Ewropea tal-Ekonomisti tas-Sajd, EAFE Asso\u010bjazzjoni indipendenti ta' ekonomisti li ja\u0127dmu fis-sajd, inklu\u017c il-qbid, l-akkwakultura u setturi fuq lart, fl-Ewropa.", "stressor fattur ta' stress Xi \u0127a\u0121a li tikkaw\u017ca stress.", "Ara wkoll: fattur ta' stress ambjentali [IATE:205201]", "microalga mikroalga Alga mikroskopika li tipikament tinsab f'sistemi marini u tal-ilma \u0127elu.", "agricultural expenditure nefqa agrikola", "agricultural activity attivit\u00e0 agrikola Il-produzzjoni, it-trobbija jew it-tkabbir ta\u2019 prodotti agrikoli jew i\u017c-\u017camma tal-art fi stat agrikolu u ambjentali tajjeb.", "charitable organisation organizzazzjoni tal-karit\u00e0", "dritt komparattiv Studju tad-differenzi u l-karatteristiki simili bejn il-li\u0121i ta' pajji\u017ci differenti li jinvolvi studju tas-sistemi legali differenti li je\u017cistu fid-dinja inklu\u017c id-dritt \u010bivili, ilcommon law, id-dritt so\u010bjali, il-li\u0121i Lhudija, il-li\u0121i I\u017clamika e\u010b\u010b. Dan l-istudju jinkludi wkoll anali\u017ci tarrelazzjoni bejn il-li\u0121i u x-xjenzi so\u010bjali.", "revenue, turnover d\u0127ul Ir-rikavati kollha miksuba minn impri\u017ca matul perjodu spe\u010bifiku mill-bejg\u0127 tal-beni u tas-servizzi ewlenin li tipprodu\u010bi u tipprovdi.", "passing-on of data, communication of data komunikazzjoni ta' informazzjoni L-iskambju ta' informazzjoni f'kuntest \u0121uridiku jew etiku.", "Ara wkoll [IATE:3519509] u nnota d-differenza bejn i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti.", "Importanti li tin\u017camm distinzjoni bejniethom skont il-kuntest kon\u010bernat.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "cryptography kriptografija Id-dixxiplina li tinkorpora l-prin\u010bipji, il-mezzi u l-metodi g\u0127at-trasformazzjoni tad-data sabiex ta\u0127bi lkontenut tal-informazzjoni tag\u0127ha, tipprevjeni l-modifika mhux osservata tag\u0127ha jew tipprevjeni l-u\u017cu mhux awtorizzat tag\u0127ha.", "dekummissjonar Azzjonijiet amministrattivi u tekni\u010bi me\u0127uda biex jippermettu t-tne\u0127\u0127ija tal-kontrolli regolatorji kollha minn fa\u010bilit\u00e0, jew ta' w\u0127ud minnhom (\u0127lief g\u0127al repo\u017citorju jew g\u0127al \u010berti fa\u010bilitajiet nukleari u\u017cati g\u0127arrimi ta' residwi mit-t\u0127affir g\u0127al materjal nukleari u l-ippro\u010bessar tieg\u0127u, f'liema ka\u017c, dawn \"jing\u0127alqu\").", "Tipikament jinkludi l-i\u017cmantellament tal-fa\u010bilit\u00e0, i\u017cda mhux ne\u010bessarjament, peress li l-istrutturi e\u017cistenti jistg\u0127u, wara dekontaminazzjoni, jintu\u017caw g\u0127al xi \u0127a\u0121a o\u0127ra.", "ground segment segment terrestri Kwalunkwe element ta' kontroll ta' sistema ta' in\u0121enju spazjali li jkun ibba\u017cat fuq l-art, li jservi g\u0127allkontroll tal-in\u0121enju spazjali u g\u0127ad-distribuzzjoni tad-data u tat-telemetrija dwar it-tag\u0127bija utli.", "contract kuntratt Kuntratt pubbliku [IATE:794538] jew kuntratt ta' kon\u010bessjoni [IATE:818143].", "Definizzjoni spe\u010bifika g\u0127ar-Regolament Finanzjarju tal-UE.", "Differenti minn kuntratt f'sens \u0121enerali [IATE:3519376]. reimbursable rimborsabbli", "waste disposal, disposal of waste rimi tal-iskart Kull operazzjoni li mhijiex irkupru anki meta l-operazzjoni g\u0127andha b\u0127ala konsegwenza sekondarja rreklamazzjoni ta\u2019 sustanzi jew ener\u0121ija.", "maritime customs dwana marittima A\u0121enzija, organizzazzjoni jew pro\u010bedura g\u0127all-\u0121bir ta' dazji tal-importazzjoni u tal-esportazzjoni fuq merkanzija li tin\u0121arr bil-ba\u0127ar.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "aquaculture product prodotti tal-akkwakultura Organi\u017cmu akkwatiku fi kwalunkwe stadju ta\u010b-\u010biklu tal-\u0127ajja tieg\u0127u li jirri\u017culta minn kwalunkwe attivit\u00e0 tal-akkwakultura, jew kwalunkwe prodott derivat minnu.", "eutrophication ewtrofikazzjoni L-arrikkiment tal-ilma permezz tan-nutrijenti spe\u010bjalment komposti tan-nitro\u0121enu u l-fosfat, li jikkaw\u017caw it-tkabbir mg\u0127a\u0121\u0121el tal-alga u forom iktar kumplessi ta\u2019 pjanti li jikkaw\u017caw tfixkil mhux mixtieq fil-bilan\u010b tal-organi\u017cmi u tal-kwalit\u00e0 tal-ilma kkon\u010bernata.", "prodott tas-sajd Kull annimal tal-ilma ba\u0127ar jew tal-ilma \u0127elu (g\u0127ajr il-molluski bivalvi \u0127ajjin, l-ekinodermi \u0127ajjin, ittunikati \u0127ajjin u l-gastropodi tal-ba\u0127ar \u0127ajjin, u l-mammiferi, ir-rettili u \u017c-\u017crin\u0121ijiet kollha) kemm fissalva\u0121\u0121 kemm jekk f'farm u inklu\u017ci l-forom, il-partijiet u l-prodotti kollha li jistg\u0127u jittieklu ta' tali annimali.", "apiculture product prodott tal-apikultura G\u0127asel, xema\u2019 tan-na\u0127al, \u0127alib tan-na\u0127al, \u017caftur jew g\u0127abra tad-dakra.", "genetic resource ri\u017corsa \u0121enetika Materjal \u0121enetiku li g\u0127andu valur reali jew potenzjali.", "carbon dioxide storage \u0127\u017cin tad-diossidu tal-karbonju", "CO2 storage \u0127\u017cin ta' CO2", "nuclear fuel cycle \u010biklu tal-fjuwil nukleari Il-progressjoni tal-fjuwil nukleari minn serje ta' stadji differenti.", "satellite data data satellitari Informazzjoni u imma\u0121nijiet mi\u0121bura mis-satelliti.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "cultural landscape pajsa\u0121\u0121 kulturali Pajsa\u0121\u0121 nazzjonali li jinkorpora l-karatteristiki kulturali jew artisti\u010bi ta' pajji\u017c, re\u0121jun jew qasam ta' attivit\u00e0.", "critical thinking \u0127sieb kritiku L-anali\u017ci u l-evalwazzjoni o\u0121\u0121ettiva ta' kwistjoni sabiex tifforma \u0121udizzju.", "nativism nattivi\u017cmu It-teorija li l-kun\u010betti, il-kapa\u010bitajiet mentali u l-istrutturi mentali huma elementi instrinsi\u010bi g\u0127all-bniedem u mhux akkwistati permezz tal-apprendiment.", "youth, young people \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 Grupp ta' persuni li jkunu jinsabu fl-istadju ta' wara l-pubert\u00e0 u qabel il-maturit\u00e0.", "Fil-kuntest tal-Erasmus, il-kun\u010bett ta' \"\u017cg\u0127a\u017cag\u0127\" jirreferi spe\u010bifikament g\u0127al \"individwi bejn it-13 u t-30 sena\". youth organisation", "organizzazzjoni ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 Organizzazzjoni (pere\u017c. asso\u010bjazzjoni, klabb jew moviment) demokratika, nongovernattiva u ming\u0127ajr skop ta' qlig\u0127, li titwaqqaf bil-g\u0127an li taqdi li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 [IATE:1559885] u li fiha \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 stess ikunu inkarigati (kompletament jew fi s\u0127ubija mal-adulti) mill-istruttura organizzattiva tag\u0127ha.", "Ara wkoll: - organizzazzjoni nongovernattiva [IATE:787724] - organizzazzjoni ming\u0127ajr skop ta' qlig\u0127 [IATE:821950]", "test bench bank tat-test Tag\u0127mir \u0121o laboratorju li jittestja apparat jew tag\u0127mir.", "fishing fleet flotta tas-sajd Attenzjoni g\u0127ad-distinzjoni bejn dan it-terminu u IATE:1419526 'tag\u0127mira g\u0127a\u017cel'.", "Il-kuntest jindika hux qed isir diskors dwar il-flotta jew dwar ix-xbieki.", "Grupp ta' bastimenti mg\u0127ammra g\u0127as-sajd.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "farmer bidwi Persuna fi\u017cika jew \u0121uridika, jew grupp ta\u2019 persuni fi\u017ci\u010bi jew \u0121uridi\u010bi, li je\u017cer\u010bitaw attivit\u00e0 agrikola.", "arable land raba' li jin\u0127adem Art b'g\u0127elejjel temporanji, art temporanjament mog\u0127xa (anqas minn \u0127ames snin), merg\u0127at temporanji.", "food irradiation", "irradjazzjoni tal-ikel Trattament fi\u017ciku tal-ikel b'radjazzjoni jonizzanti ta' ener\u0121ija g\u0127olja biex: - jinqerdu mikroorgani\u017cmi, viruses, batterji jew insetti; - ji\u0121u evitati l-\u0121erminazzjoni u t-tnebbit tal-patata, tal-basal u tat-tewm; - jitnaqqas ir-ritmu tas-sajran u tat-tixji\u0127 tal-frott u l-\u0127axix; - jittawwal i\u017c-\u017cmien tal-\u0127a\u017cna u ji\u0121i evitat mard li jin\u0121arr fl-ikel b\u0127al fil-la\u0127am, fil-pollam u fil-frott talba\u0127ar.", "fotonika Meta nirreferu g\u0127at-terminu inkwistjoni tajjeb li nakkumpanjawh bl-artiklu: il-fotonika, biex niddistingwu bejn il-forma nominali u dik a\u0121\u0121ettivali fil-femminil, li ti\u0121i fotonika wkoll.", "L-istudju ta' kwanti ta' ener\u0121ija ta' radjazzjoni elettromanjetika (i.e. tal-fotoni [IATE:1555082]) proporzjonata g\u0127all-frekwenza tar-radjazzjoni.", "fishing vessel bastiment tas-sajd Bastiment li jintu\u017ca g\u0127all-qbid u g\u0127all-\u0127sad tar-ri\u017corsi akkwati\u010bi \u0127ajjin.", "fishing boat dg\u0127ajsa tas-sajd", "door-to-door service servizz bieb bieb Servizz ta' trasport mekkaniku li ji\u0121bor lill-vja\u0121\u0121aturi jew lill-merkanzija direttament mill-punt tal-ori\u0121ini tal-vja\u0121\u0121 u jo\u0127odhom direttament fid-destinazzjoni tag\u0127hom, ming\u0127ajr ma jivvja\u0121\u0121a jew jieqaf f'postijiet/stazzjonijiet o\u0127rajn qabel id-destinazzjoni finali.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "base tunnel mina ta' ba\u017ci Tip ta' mina, li normalment tkun mina ferrovjarja, li tinbena apposta fil-ba\u017ci ta' passa\u0121\u0121 ta' xi muntanja b\u0127al pere\u017c. il-mina ta' ba\u017ci ferrovjarja ta' Brenner.", "optical link kollegament ottiku Kwalunkwe kanal ta' tra\u017cmissjoni ottika ddisinjat biex jo\u0127loq interkonnessjoni bejn \u017cew\u0121 terminals finali jew biex ji\u0121i kkollegat b\u0127ala parti minn sensiela jew \u010birkwit, ma' kanali o\u0127rajn.", "expropriation esproprjazzjoni", "cartography kartografija It-teknika li tinvolvi t-tpin\u0121ija ta' mapep inklu\u017ca l-applikazzjoni ta' tekniki tal-kartografija g\u0127al dixxiplini u problemi o\u0127ra.", "transmutation trasmutazzjoni Il-konver\u017cjoni ta' element kimiku wie\u0127ed jew ta' isotopu f'element kimiku ie\u0127or, li normalment issir b'mod artifi\u010bjali fuq l-iskart nukleari biex titnaqqas ir-radjutossi\u010bit\u00e0 tieg\u0127u.", "nuclear transmutation trasmutazzjoni nukleari", "budget ceiling limitu massimu tal-ba\u0121it", "disengagement of the youth, youth disengagement di\u017cimpenn ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127", "disengagement di\u017cimpenn", "rural area \u017cona rurali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "chip set sett ta' \u010bipep \u0120abra ta' \u010birkwiti integrati li jkunu ddisinjati biex jintu\u017caw kollha flimkien g\u0127al xi skop spe\u010bifiku.", "expenditure nefqa It-ti\u0121rib ta' obbligazzjoni jew \u0127ru\u0121 ta' flus minn persuna lil o\u0127ra biex t\u0127allas il-kost biex jinkiseb o\u0121\u0121ett jew servizz.", "outgoings \u0127ru\u0121", "expenses spejje\u017c", "cereal \u010bereali", "youth council kunsill ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 Bord formali ta' \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jipprovdi forma ta' rappre\u017centanza g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 fil-komunit\u00e0 u li bissa\u0127\u0127a tieg\u0127u jkunu jistg\u0127u jsemmg\u0127u le\u0127inhom fil-pro\u010bess tat-te\u0127id tad-de\u010bi\u017cjonijiet.", "bailiff bailiff Tip ta\u2019 uffi\u010bjal tal-qorti fis-sistema Anglosassona, li ma g\u0127andniex ekwivalenti g\u0127alih fis-sistema legali Maltija.", "judicial officer uffi\u010bjal \u0121udizzjarju", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "high-performance computing computing ta' prestazzjoni g\u0127olja", "B'segwitu g\u0127al korrispondenza li kellna ma' espert fil-qasam tal-IT f'Malta, \u0121ie de\u010bi\u017c li \"informatika\" mhuwiex l-ekwivalenti pre\u010bi\u017c ta' \"computing\" min\u0127abba li t-terminu \"informatika\" g\u0127andu definizzjoni usa' u b'hekk jista' jo\u0127loq ambigwit\u00e0 [COM-MT, 07/02/2018].", "Tip ta' teknolo\u0121iji avvanzati tal-computing, tal-komunikazzjoni u tal-informatika, inklu\u017ci sistemi ta' supercomputers, netwerks ta' kapa\u010bit\u00e0 kbira u ta' velo\u010bit\u00e0 g\u0127olja, sistemi ta' skop spe\u010bjali jew sperimentali, softwares ta' applikazzjonijiet u ta' sistemi u l-immani\u0121\u0121jar ta' settijiet ta' data .", "Ma hemmx definizzjoni fissa dwar kemm irid ikun b\u2019sa\u0127\u0127tu kompjuter sabiex jitqies li jkun 'ta\u2019 prestazzjoni g\u0127olja'.", "Dan g\u0127aliex il-prestazzjoni tal-mikropro\u010bessuri \u017cdiedet b\u2019mod esponenzjali g\u0127al bosta snin u g\u0127aldaqstant, kwalunkwe definizzjoni simili malajr ma tibqax a\u0121\u0121ornata.", "Hija prattika komuni li kompjuter jitqies li jkun ta\u2019 prestazzjoni g\u0127olja jekk ju\u017ca i\u017cjed minn pro\u010bessur wie\u0127ed (g\u0127exieren, mijiet jew sa\u0127ansitra eluf) imqabbdin flimkien b'netwerk sabiex jinkisbu ri\u017cultati \u0127afna og\u0127la milli kieku jag\u0127ti pro\u010bessur wie\u0127ed.", "High Altitude Platform, HAP pjattaforma f'altitudni g\u0127olja, HAP Stazzjon fuq o\u0121\u0121ett li jkun jinsab f'altitudni ta' bejn 20 km u 50 km u f'punt nominali fiss spe\u010bifiku meta mqabbel mad-dinja.", "HAP tista' tkun pere\u017c. ajruplan bi bdot abbord jew ming\u0127ajr bdot abbord jew \u0121ifen tal-ajru.", "Wa\u0127da millikbar sfidi ta' HAP hija l-abbilt\u00e0 tag\u0127ha li \u017c\u017comm il-po\u017cizzjoni tag\u0127ha f'kundizzjonijiet ta' ri\u0127 qawwi. quantum computing 1875432", "quantum computing Meta nirreferu g\u0127al \"quantum\" b'mod \u0121enerali fid-dinja tal-fi\u017cika, nu\u017caw l-ekwivalenti MT \"kwantum\".", "Madankollu meta nkunu qed nirreferu g\u0127al din il-ferg\u0127a teknolo\u0121ika partikolari b'rabta mal-kompjuters, nu\u017caw it-terminu ori\u0121inali i.e. \"quantum (computing)\".", "Teknolo\u0121ija tal-\u0121ejjieni g\u0127all-iddisinjar tal-kompjuters ibba\u017cata fuq il-mekkanika tal-kwantum.", "agricultural parcel bi\u010b\u010ba raba' Terminu kkonfermat ukoll ma' espert fil-qasam.", "Medda kontinwa ta' art, iddikjarata minn bidwi, li ma tkoprix aktar minn grupp wie\u0127ed ta' g\u0127elejjel.", "antimicrobial resistant pathogen pato\u0121enu re\u017cistenti g\u0127all-antimikrobi\u010bi Batterji, viruses, u organi\u017cmi o\u0127ra li jkunu \u017cviluppaw re\u017cistenza g\u0127al \u010berti medi\u010bini.", "Fi kliem ie\u0127or, medi\u010bina partikolari ma tibqax kapa\u010bi toqtol jew tikkontrolla batterju jew organi\u017cmu. drug-resistant organism organi\u017cmu re\u017cistenti g\u0127all-medi\u010bini", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "drug-resistant microorganism mikroorgani\u017cmu re\u017cistenti g\u0127all-medi\u010bini", "drug-resistant microbe mikrobu re\u017cistenti g\u0127all-medi\u010bini", "resistant microorganism mikroorgani\u017cmu re\u017cistenti", "organizzazzjoni komuni g\u0127al swieq agrikoli Qafas legali stabbilit skont l-Artikolu 40 tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) [IATE:856545] fuq livell Ewropew g\u0127al \u010berti setturi agrikoli sabiex jinkisbu l-objettivi tal-politika agrikola komuni (PAK) [IATE:1173686].", "Din l-organizzazzjoni tista' tie\u0127u wa\u0127da minn dawn il-forom, skont ilprodotti kkon\u010bernati: a) regoli komuni dwar il-kompetizzjoni; b) il-koordinament obbligatorju tad-diversi organizzazzjonijiet nazzjonali tas-suq; c) organizzazzjoni tas-suq Ewropew.", "Ara wkoll: - organizzazzjoni komuni tas-suq unika (OKS unika) [IATE:2242156] - Regolament dwar l-OKS Unika [IATE:2245164] common market organisation, CMO organizzazzjoni komuni tas-swieq, OKS", "ekonomiji ta' skala, ekonomiji tal-kobor Il-kun\u010bett ta' \"kobor\" jing\u0127ata minn Cassola, madankollu, it-terminu \"ekonomiji ta' skala\" (il-kalk millIngli\u017c) jokkorri bil-wisq i\u017cjed mill-ie\u0127or.", "Ekonomiji tal-kobor ise\u0127\u0127u meta impri\u017ci jiffrankaw spejje\u017c g\u0127al kull o\u0121\u0121ett billi jipprodu\u010bu aktar minn o\u0121\u0121ett jew servizz (i.e. meta l-ispejje\u017c medji jonqsu aktar ma tikber il-produzzjoni).", "Effetti b\u0127al dawn ise\u0127\u0127u meta jkun possibbli li l-ispejje\u017c fissi jinfirxu fuq produzzjoni akbar.", "E\u017cempji ta' ekonomiji talkobor huma t-trakk ikbar li j\u0121orr aktar filwaqt li xorta jibqa' jkollu b\u017conn xufier wie\u0127ed biss, jew inkella impjant ikbar li m'g\u0127andux b\u017conn i\u017comm aktar spare parts milli g\u0127andu b\u017conn l-impjant i\u017c-\u017cg\u0127ir.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "prova tal-kun\u010bett, POC L-akronimu huwa mag\u0127ruf internazzjonalment bl-istess mod, me\u0127ud mit-terminu bl-Ingli\u017c \"Proof Of Concept\".", "Twettiq fil-qosor jew mhux komplet ta' metodu jew idea li juri l-fattibbilt\u00e0 tag\u0127ha, jew dimostrazzjoni filprin\u010bipju, bl-iskop li ji\u0121i verifikat li xi kun\u010bett jew teorija tkun x'aktarx tista' ti\u0121i sfruttata b'mod utli.", "Fields Medal Medalja Fields Premju mog\u0127ti kull erba' snin fl-okka\u017cjoni tal-kungress internazzjonali tal-matematiki b\u0127ala rikonoxximent g\u0127al kisba matematika e\u010b\u010bellenti fir-rigward ta' \u0127idma e\u017cistenti u g\u0127al kisbiet futuri potenzjali.", "agricultural sector settur agrikolu Azjendi attivi fil-produzzjoni primarja, l-ippro\u010bessar jew il-kummer\u010bjalizzazzjoni ta\u2019 prodotti agrikoli.", "farming sector settur tal-biedja", "European Neighbourhood Policy, ENP Politika Ewropea tal-Vi\u010binat, PEV Politika Ewropea \u017cviluppata fil-kuntest tat-tkabbir tal-UE tal-2004, bl-objettiv li ma jin\u0127olqux divi\u017cjonijiet bejn l-UE mkabbra u l-\u0121irien tag\u0127ha u minflok jissa\u0127\u0127u l-prosperit\u00e0, l-istabbilt\u00e0 u s-sigurt\u00e0 g\u0127al dawk kollha kkon\u010bernati.", "Generation IV International Forum, GIF Forum Internazzjonali \u0120enerazzjoni IV, GIF Sforz kooperattiv internazzjonali organizzat biex isiru r-ri\u010berka u l-i\u017cvilupp me\u0127tie\u0121a biex ji\u0121u stabbiliti lfattibbilt\u00e0 u l-kapa\u010bitajiet ta' prestazzjoni tas-sistemi ta' ener\u0121ija nukleari tal-\u0121enerazzjoni li jmiss.", "European Fisheries Fund, EFF Fond Ewropew g\u0127as-Sajd, FES Fond li jipprovdi l-fondi lill-industrija tas-sajd u lill-komunitajiet kostali biex jg\u0127inuhom jadattaw g\u0127allkundizzjonijiet dejjem jinbidlu fis-settur u jsiru ekonomikament re\u017ciljenti u ekolo\u0121ikament sostenibbli.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "grupp konsultattiv dwar il-katina alimentari u s-sa\u0127\u0127a tal-annimali u tal-pjanti Grupp mag\u0127mul minn 45 organizzazzjoni li jirrappre\u017centaw lill-bdiewa, l-industrija tal-ikel, il-bejjieg\u0127a u l-g\u0127aqdiet tal-konsumaturi u li g\u0127andu l-g\u0127an ji\u017cgura li l-mi\u017curi li jittie\u0127du mill-Kummissjoni dwar issikurezza tal-ikel u l-g\u0127alf ikunu verament imfasslin g\u0127all-b\u017connijiet u abba\u017ci tal-opinjonijiet ta' min se ju\u017cahom - il-konsumaturi, il-bdiewa, l-industrija tal-ikel u l-bejjieg\u0127a - kif ukoll jipprovdu gwida \u010bara lillKummissjoni Ewropea dwar it-tikkettar u l-pre\u017centazzjoni ta' ikel u g\u0127alf, is-sikurezza tal-ikel u l-g\u0127alf, in-nutrizzjoni tal-bniedem fir-rigward tal-le\u0121i\u017clazzjoni dwar l-ikel kif ukoll is-sa\u0127\u0127a u t-trattament xieraq tal-annimali u s-sa\u0127\u0127a tal-pjanti.", "Fond Agrikolu Ewropew ta' Garanzija, FAEG Fond li \u0127a post it-taqsima tal-garanzija tal-Fond Agrikolu Ewropew ta\u2019 Gwida u Garanzija u li jipprovdi finanzjament g\u0127al pagamenti diretti lill-bdiewa, g\u0127all-\u0121estjoni tas-swieq agrikoli u g\u0127al g\u0127add ta\u2019 g\u0127anijiet o\u0127ra b\u0127all-mi\u017curi veterinarji u g\u0127as-sa\u0127\u0127a tal-pjanti, programmi tal-ikel u attivitajiet ta\u2019 informazzjoni.", "Dan il-fond in\u0127oloq f'Settembru 2005 u da\u0127al fis-se\u0127\u0127 fil-bidu tal-2007.", "agricultural area \u017cona agrikola Kull \u017cona u\u017cata b\u0127ala raba' [IATE:1572742], bur permanenti [IATE:1572827] jew g\u0127alla permanenti [IATE:2148219].", "nbid aromatizzat Xarba: (a) miksuba minn prodott wie\u0127ed tad-dwieli jew aktar iddefinit/i fil-punt 5 tal-parti iv tal-Anness ii u filpunti 1 u 3 sa 9 tal-parti ii tal-Anness vii tar-Regolament (UE) Nru 1308/2013, bl-e\u010b\u010bezzjoni tal-inbid \u2018retsina\u2019; (b) li fiha l-prodotti tad-dwieli msemmijin fil-punt (a) jirrappre\u017centaw mill-inqas 75 % tal-volum totali; (c) li mag\u0127ha seta\u2019 \u0121ie mi\u017cjud l-alko\u0127ol; (d) li mag\u0127ha setg\u0127u \u0121ew mi\u017cjuda l-kuluri; (e) li mag\u0127ha seta\u2019 \u0121ie mi\u017cjud il-most tal-g\u0127eneb, il-most tal-g\u0127eneb parzjalment iffermentat jew ittnejn li huma; (f) li jista\u2019 jkun ing\u0127atat il-\u0127lewwa; (g) li g\u0127andha qawwa alko\u0127olika attwali skont il-volum ta\u2019 mhux inqas minn 14,5 % vol. u inqas minn 22 % vol. u qawwa alko\u0127olika totali skont il-volum ta\u2019 mhux inqas minn 17,5 % vol.", "consumer confidence kunfidenza tal-konsumatur Indikatur ekonomiku li juri kif il-konsumaturi jinterpretaw l-ambjent ekonomku attwali u l-aspettattivi tag\u0127hom g\u0127all-futur.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "environmental restrictions restrizzjonijiet ambjentali", "administrative burden pi\u017c amministrattiv Il-kost tal-attivitajiet amministrattivi mwettqa mill-impri\u017ci g\u0127all-iskop biss li jikkonformaw mal-obbligi legali.", "nanobiotechnology nanobijoteknolo\u0121ija Terminu \u0121eneriku g\u0127al varji teknolo\u0121iji relatati li fihom jikkoin\u010bidu n-nanoteknolo\u0121ija [IATE:896962] u lbijolo\u0121ija.", "bionanotechnology bijonanoteknolo\u0121ija", "European Strategy Forum on Research Infrastructures, ESFRI Forum Strate\u0121iku Ewropew g\u0127all-Infrastrutturi tar-Ri\u010berka, ESFRI \u0126afna lingwi j\u017commu l-akronimu bl-Ingli\u017c.", "Forum ta' uffi\u010bjali g\u0127oljin tal-politika tax-xjenza stabbilit biex jappo\u0121\u0121a l-integrazzjoni xjentifika u li\u017cvilupp tal-infrastrutturi ta' ri\u010berka fl-Ewropa.", "Future and Emerging Technologies, FET Teknolo\u0121iji futuri u emer\u0121enti, FET", "European Space Programme, ESP Programm Spazjali Ewropew, ESP", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "carbon dioxide capture qbid tad-diossidu tal-karbonju Dan il-kun\u010bett hu differenti minn dak tas-sekwestru jew l-assorbiment tal-karbonju, billi dan hu spe\u010bifiku g\u0127all-gass innifsu, li jkun ser ji\u0121i rilaxxat fl-atmosfera.", "Il-qbid ta' diossidu tal-karbonju li jkun \u0121ie rilaxxat fl-atmosfera bl-u\u017cu ta' karburanti fossili.", "CO2 capture qbid ta' CO2", "mutual learning tag\u0127lim re\u010biproku", "Qorti tal-\u0120ustizzja tal-Unjoni Ewropea, Q\u0120UE Istituzzjoni tal-UE li l-missjoni tag\u0127ha hija li li ti\u017cgura li ji\u0121i osservat id-dritt fl-interpretazzjoni u flapplikazzjoni tat-Trattati billi: - tist\u0127arre\u0121 il-legalit\u00e0 tal-atti tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, - ti\u017cgura li l-Istati Membri josservaw l-obbligi li jirri\u017cultaw mit-Trattati, u - tinterpreta d-dritt tal-Unjoni fuq talba tal-qrati nazzjonali.", "Hija g\u0127andha s-sede tag\u0127ha fil-Lussemburgu u tikkonsisti minn \u017cew\u0121t iqrati: il-Qorti tal-\u0120ustizzja u lQorti \u0120enerali (ma\u0127luqa fl-1988).", "It-Tribunal g\u0127as-Servizz Pubbliku, li \u0121ie stabbilit fl-2004, ma baqax jopera fl-1 ta' Settembru 2016 wara li l-\u0121urisdizzjoni tieg\u0127u \u0121iet ittrasferita lill-Qorti \u0120enerali fil-kuntest tar-riforma tal-istruttura \u0121udizzjarja tal-Unjoni Ewropea.", "Ara wkoll: - Qorti tal-\u0120ustizzja [IATE:780978] - Qorti \u0120enerali [IATE:766095] - Tribunal g\u0127as-Servizz Pubbliku [IATE:2202215] - qorti spe\u010bjalizzata [IATE:918071]", "accreditation akkreditazzjoni Pro\u010bess ta' assigurazzjoni tal-kwalit\u00e0 li permezz tieg\u0127u l-awtoritajiet le\u0121i\u017clattivi jew professjonali rilevanti jkunu jistg\u0127u jirrikonoxxu u japprovaw programm ta' edukazzjoni jew ta' ta\u0127ri\u0121 b'mod uffi\u010bjali, b'segwitu g\u0127al valutazzjoni bba\u017cata fuq standards predeterminati.", "educational accreditation akkreditazzjoni edukattiva", "accreditation of an education or training programme akkreditazzjoni ta\u2019 programm ta\u2019 edukazzjoni jew ta' ta\u0127ri\u0121", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "IUU fishing sajd IUU Attivitajiet tas-sajd li huma illegali, mhux irrappurtati jew mhux irregolati.", "agri-food sector settur agroalimentari", "infrastruttura ta' ri\u010berka Il-fa\u010bilitajiet, ir-ri\u017corsi u s-servizzi relatati u\u017cati mill-komunit\u00e0 xjentifika sabiex titwettaq ri\u010berka ta\u2019 livell g\u0127oli fl-oqsma rispettivi tag\u0127hom u tkopri t-tag\u0127mir xjentifiku prin\u010bipali jew is-settijiet ta\u2019 strumenti; irri\u017corsi bba\u017cati fuq l-g\u0127arfien b\u0127all-kollezzjonijiet, l-arkivji jew l-istrutturi g\u0127all-informazzjoni xjentifika; li jippermettu li l-infrastrutturi bba\u017cati fuq it-teknolo\u0121ija tal-informazzjoni u tat-telekomunikazzjoni b\u0127allgrid, il-materjal informatiku, is-software u l-komunikazzjoni, jew kwalunkwe entit\u00e0 o\u0127ra ta\u2019 natura individwali biex jintla\u0127aq livell ta\u2019 e\u010b\u010bellenza fir-ri\u010berka.", "Dawn l-infrastrutturi jistg\u0127u jitqieg\u0127du f\u2019\u201cpost wie\u0127ed\u201d jew \u201cjitqassmu\u201d (network organizzat ta\u2019 ri\u017corsi).", "transdixxiplinarjet\u00e0 Strate\u0121ija ta' ri\u010berka li taqbe\u017c bosta fruntieri dixxiplinarji sabiex to\u0127loq appro\u010b\u010b olistiku.", "Din l-istrate\u0121ija tapplika g\u0127al sforzi ta' ri\u010berka li jiffokaw fuq problemi misjuba f'\u017cew\u0121 dixxiplini jew i\u017cjed, b\u0127al pere\u017c. ir-ri\u010berka dwar sistemi ta' informazzjoni effettiva g\u0127ar-ri\u010berka bijomedika (i.e. ilbijoinformatika).", "Hija tista' tirreferi g\u0127al kun\u010betti jew metodi li ori\u0121inarjament ikunu \u0121ew \u017cviluppati minn dixxiplina wa\u0127da i\u017cda li issa jintu\u017caw minn diversi dixxiplini o\u0127rajn, b\u0127al pere\u017c. l-etnografija, metodu ta' ri\u010berka tal-qasam li ori\u0121inarjament kien \u0121ie \u017cviluppat fl-antropolo\u0121ija, i\u017cda li issa jintu\u017ca \u0127afna minn dixxiplini o\u0127rajn. foresight activity attivit\u00e0 ta' prospettiva", "bio-economy, bioeconomy bijoekonomija Il-produzzjoni ta' ri\u017corsi bijolo\u0121i\u010bi rinnovabbli u l-konver\u017cjoni ta' dawn ir-ri\u017corsi u tal-flussi ta' skart tag\u0127hom fi prodotti b'valur mi\u017cjud, b\u0127all-ikel, l-g\u0127alf, il-bijoprodotti kif ukoll il-bijoener\u0121ija.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "budgetary framework qafas ba\u0121itarju", "Is-sett ta\u2019 arran\u0121amenti, pro\u010beduri, regoli u istituzzjonijiet li huma l-ba\u017ci g\u0127at-twettiq tal-politiki ba\u0121itarji ta\u2019 amministrazzjoni pubblika.", "B\u2019mod partikolari: (a) is-sistemi ta\u2019 kontabbilt\u00e0 ba\u0121itarja u rapportar tal-istatistika; (b) ir-regoli u l-pro\u010beduri li jirregolaw it-t\u0127ejjija tat-tbassir g\u0127all-ippjanar ba\u0121itarju; (c) ir-regoli fiskali numeri\u010bi spe\u010bifi\u010bi g\u0127all-pajji\u017c, li jikkontribwixxu g\u0127all-konsistenza tat-twettiq talpolitika fiskali mill-Istati Membri mal-obbligi rispettivi tag\u0127hom skont it-TFUE imfissra f\u2019termini ta\u2019 indikatur sommarju tal-prestazzjoni ba\u0121itarja, b\u0127ad-defi\u010bit, is-self, id-dejn tal-ba\u0121it tal-gvern, jew komponent ma\u0121\u0121uri tieg\u0127u; (d) il-pro\u010beduri ba\u0121itarji li jkopru regoli pro\u010bedurali li jappo\u0121\u0121aw il-pro\u010bess tal-ba\u0121it fl-istadji kollha; (e) l-oqfsa ba\u0121itarji g\u0127al perjodu medju b\u0127ala sett spe\u010bifiku ta\u2019 pro\u010beduri ba\u0121itarji nazzjonali li jestendu l-perjodu g\u0127at-tfassil tal-politika fiskali lil hinn mill-kalendarju ba\u0121itarju annwali, inklu\u017c listabbiliment tal-prijoritajiet ta\u2019 politika u tal-objettivi ba\u0121itarji g\u0127al perjodu medju; (f) l-arran\u0121amenti g\u0127al monitora\u0121\u0121 u anali\u017ci indipendenti g\u0127at-tis\u0127i\u0127 tat-trasparenza ta\u2019 elementi talpro\u010bess tal-ba\u0121it; (g) mekkani\u017cmi u regoli li jirregolaw ir-relazzjonijiet fiskali bejn l-awtoritajiet pubbli\u010bi fis-sottosetturi tal-amministrazzjoni pubblika.", "fiscal framework qafas fiskali", "European identity identit\u00e0 Ewropea Identit\u00e0 kulturali Ewropea kondivi\u017ca per\u010bepita.", "Dan il-kun\u010bett japplika biss g\u0127as-sens ta' appartenenza g\u0127all-Unjoni Ewropea.", "Minn Jannar 2014 'l hawn, beda jintu\u017ca dan l-isem \u0121did, minflok \"Azzjoni Marie Curie\".", "Programmi li jipprovdu g\u0127otjiet g\u0127all-fa\u017cijiet kollha tal-karrieri tar-ri\u010berkaturi, u li jg\u0127inu lil organizzazzjonijiet iffokati fuq ir-ri\u010berka b\u0127al universitajiet u \u010bentri u kumpaniji tar-ri\u010berka, jospitaw ri\u010berkaturi barranin u jo\u0127olqu s\u0127ubiji strate\u0121i\u010bi ma' istituzzjonijiet prominenti mad-dinja kollha.", "L-azzjonijiet Marie Sk\u0142odowska-Curie jipprovdu ta\u0127ri\u0121 e\u010b\u010bellenti u innovattiv fil-qasam tar-ri\u010berka kif ukoll opportunitajiet ta\u2019 karrieri attraenti u skambju ta\u2019 g\u0127arfien permezz ta\u2019 mobbilt\u00e0 transfruntiera u transsettorjali ta\u2019 ri\u010berkaturi bil-g\u0127an li dawn ji\u0121u ppreparati bl-a\u0127jar mod possibbli biex jaffrontaw lisfidi tas-so\u010bjet\u00e0 attwali u futuri.", "Joint Masters master kon\u0121unt Programm ta\u2019 studju integrat offrut tal-inqas minn \u017cew\u0121 istituzzjonijiet ta\u2019 edukazzjoni g\u0127olja li jirri\u017culta f\u2019\u010bertifikat wie\u0127ed ta\u2019 lawrja ma\u0127ru\u0121 u ffirmat b\u2019mod kon\u0121unt mill-istituzzjonijiet parte\u010bipanti kollha u rikonoxxut uffi\u010bjalment fil-pajji\u017ci fejn jinsabu l-istituzzjonijiet parte\u010bipanti.", "Ara wkoll: Lawrja ta' Master Kon\u0121unt tal-Erasmus Mundus [IATE:3573745]", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "joint master's degree lawrja ta' master kon\u0121unt", "\u200brapport annwali ta' kontroll Dokument im\u0127ejji mill-awtorit\u00e0 tal-awditjar [IATE:2217707] u ppre\u017centat lill-Kummissjoni Ewropea g\u0127al kull sena ta' kontabilit\u00e0 li g\u0127aliha jkunu tressqu l-applikazzjonijiet g\u0127all-pagamenti, li jappo\u0121\u0121a lopinjoni tal-awditjar [IATE:748217] u jag\u0127ti sommarju tas-sejbiet, inklu\u017ca anali\u017ci tan-natura u l-medda tal-erruri u d-defi\u010bjenzi fis-sistemi kif ukoll l-azzjonijiet korrettivi proposti u implimentati u r-rata ta' \u017cball totali [IATE:3556273] u rata ta' \u017cbalji residwi [IATE:3555802] g\u0127an-nefqa mda\u0127\u0127la fil-kontijiet.", "European Globalisation Adjustment Fund, EGF Fond Ewropew ta' A\u0121\u0121ustament g\u0127all-Globalizzazzjoni, FEG Jipprovdi appo\u0121\u0121 lin-nies li jitilfu l-impjiegi tag\u0127hom b\u0127ala ri\u017cultat ta' tibdiliet ma\u0121\u0121uri strutturali filmetodi tal-kummer\u010b dinji min\u0127abba l-globalizzazzjoni, pere\u017c. meta kumpanija tag\u0127laq jew ilproduzzjoni ti\u010b\u010baqlaq barra l-UE, jew b\u0127ala ri\u017cultat tal-ekonomija globali u tal-kri\u017ci finanzjarja.", "avukat \u0121enerali F'Malta, il-funzjonijiet ta' prosekutur pubbliku huma biss parti mir-rwol li jaqdi l-Uffi\u010b\u010bju tal-Avukat \u0120enerali li g\u0127andu wkoll id-dmir li jag\u0127ti pariri lill-gvern dwar materji legali u jabbozza dokumenti jew ftehimiet u jiggwida lill-uffi\u010bjali tal-gvern dwar materji li jinvolvu l-interpretazzjoni ta' kwistjonijiet jew prin\u010bipji legali.", "Dan l-uffi\u010b\u010bju jag\u0127ti wkoll pariri lill-gvern dwar le\u0121i\u017clazzjoni proposta, jabbozza l-Atti me\u0127tie\u0121a u jattendi g\u0127al Seduti tal-Parlament biex jag\u0127ti pariri lill-ministri dwar il-le\u0121i\u017clazzjoni proposta.", "Dan l-uffi\u010b\u010bju hu wkoll responsabbli g\u0127at-traduzzjoni tal-li\u0121ijiet.", "G\u0127aldaqstant, dan it-terminu jista' jkun aktar adatt meta ssir referenza g\u0127al dan l-uffi\u010b\u010bju f'kuntesti aktar \u0121enerali minn dawk marbutin purament mal-Qorti Kriminali jew il-Qorti tal-Appell Kriminali.", "Persuna responsabbli g\u0127all-prosekuzzjoni fil-Qorti Kriminali u l-Qorti tal-Appell Kriminali.", "F'Malta huwa l-avukat \u0121enerali li g\u0127andu r-rwol li jibda, imexxi jew jinterrompi l-pro\u010beduri kriminali u fil-qadi ta' dmirijietu hu ma g\u0127andu jkun so\u0121\u0121ett g\u0127ad-direzzjoni jew il-kontroll tal-ebda persuna jew awtorit\u00e0 o\u0127ra.", "healthcare-associated infection infezzjoni asso\u010bjata mal-kura tas-sa\u0127\u0127a Dawk l-infezzjonijiet li ji\u017cviluppaw b'ri\u017cultat dirett ta' kuntatt ma' ambjent tal-kura tas-sa\u0127\u0127a, li jse\u0127\u0127u fi sptarijiet u fil-komunit\u00e0 u jolqtu kemm lill-pazjenti kif ukoll lill-\u0127addiema tal-kura tas-sa\u0127\u0127a.", "circular economy ekonomija \u010birkolari Ekonomija alternattiva g\u0127all-ekonomija lineari [IATE:3567927] tradizzjonali (ag\u0127mel, u\u017ca, armi), li fiha r-ri\u017corsi jibqg\u0127u jintu\u017caw kemm jista' jkun fit-tul, u wara li jsir l-a\u0127jar u\u017cu minnhom, jer\u0121g\u0127u ji\u0121u \u0121\u0121enerati fi prodotti u materjali.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "common monitoring and evaluation framework, CMEF qafas komuni ta\u2019 monitora\u0121\u0121 u evalwazzjoni, CMEF Appro\u010b\u010b \u0121enerali \u017cviluppat mill-Kummissjoni u mill-Istati Membri li jiddefinixxi g\u0127add limitat ta' indikaturi komuni relatati mas-sitwazzjoni ba\u017ci u l-e\u017cekuzzjoni finanzjarja, l-outputs, ir-ri\u017cultati u limpatti tal-programmi.", "farm advisory services servizzi ta' konsulenza g\u0127all-azjendi agrikoli", "marda infettiva Minkejja li komunement, wie\u0127ed jiddeskrivi dan il-mard b\u0127ala 'li jittie\u0127ed', hemm b\u017conn issir differenza min\u0127abba l-kun\u010betti ta' 'contagious disease' u 'communicable disease'.", "Marda kkaw\u017cata minn mikroorgani\u017cmu u li g\u0127alhekk hija potenzjalment trasferibbli b'mod infinit f'individwi \u0121odda.", "Ara wkoll: - marda komunikabbli [IATE:2228982] - marda kunta\u0121\u0121u\u017ca [IATE:2228983] - marda tra\u017cmissibbli [IATE:1547075]", "agroforestry agroforestrija Sistema tal-u\u017cu tal-art fejn fuq l-istess art jitkabbru s-si\u0121ar flimkien mal-agrikoltura. agroforestry system sistema tal-agroforestrija, sistema agroforestali", "\u010bibersigurt\u00e0 Mi\u017curi me\u0127udin biex kompjuter, sistema tal-kompjuter, network jew infrastruttura tal-kompjuters ti\u0121i protetta kontra a\u010b\u010bess mhux awtorizzat jew attakk.", "Dawn il-mi\u017curi \u0121eneralment jinkludu salvagwardji u azzjonijiet li jistg\u0127u jintu\u017caw g\u0127all-protezzjoni tad-dominju \u010bibernetiku, kemm fil-qasam \u010bivili kif ukoll militari, minn dak it-theddid li huwa asso\u010bjat ma' jew li jista' jkun ta' \u0127sara g\u0127an-networks indipendenti u g\u0127all-infrastruttura tal-informazzjoni tieg\u0127u.", "I\u010b-\u010bibersigurt\u00e0 g\u0127andha l-g\u0127an li \u017c\u017comm d-disponibbilt\u00e0 u l-integrit\u00e0 tan-networks u tal-infrastruttura u l-kunfidenzjalit\u00e0 tal-informazzjoni li hemm fihom.", "Dan itterminu jkopri wkoll mi\u017curi ta\u2019 prevenzjoni u ta\u2019 infurzar tal-li\u0121i biex ti\u0121i mi\u0121\u0121ielda \u010b-\u010biberkriminalit\u00e0.", "conformity clearance procedure pro\u010bedura tal-approvazzjoni tal-konformit\u00e0 59", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 18", "electronic reporting system sistema elettronika ta' rappurtar", "kompetenza lingwistika Il-grad ta' kapa\u010bit\u00e0 ta' individwu li ju\u017ca l-g\u0127arfien tieg\u0127u ta' lingwa (l-istruttura grammatikali tag\u0127ha, lelementi lessikali, il-fatturi so\u010bjokulturali e\u010b\u010b.) u l-\u0127iliet lingwisti\u010bi [IATE:763881] tieg\u0127u, kif ukoll li ju\u017ca sew u b'mod effettiv il-kapa\u010bitajiet personali, so\u010bjali u/jew metodi\u010bi tieg\u0127u f'sitwazzjonijiet ta' xog\u0127ol jew ta' studju u g\u0127all-i\u017cvilupp professjonali u personali tieg\u0127u.", "\u0120eneralment dan il-kun\u010bett jissejja\u0127 ukoll \u201clinguistic competence\u201d.", "Skont il-Qafas Komuni Ewropew ta' Referenza g\u0127al-Lingwi [IATE:928765], din il-kompetenza tinkludi: 1) il-komprensjoni tal-lingwa orali; 2) il-komprensjoni tal-lingwa miktuba; 3) l-interazzjoni jew il-kelma mitkellma; u 4) il-kitba tal-lingwa.", "Xi drabi, ikun hemm diskrepanza bejn il-kompetenza lingwistika (ilkapa\u010bit\u00e0 li wie\u0127ed ju\u017ca pere\u017cempju strutturi sintatti\u010bi biex jikkomunika) u l-\u0127ila lingwistika (il-mod kif wie\u0127ed effettivament jesprimi dawk l-istrutturi sintatti\u010bi u elementi grammatikali o\u0127rajn fil-\u0127ajja reali) ta' individwu, u din tista' tkun dovuta g\u0127al fatturi b\u0127all-g\u0127eja, mard, stat ta' ansjet\u00e0 e\u010b\u010b. sustainable fisheries partnership agreement", "ftehim ta' s\u0127ubija dwar is-sajd sostenibbli Dan l-isem \u0121did (minflok \"ftehim ta\u2019 s\u0127ubija dwar is-sajd\") qed jintu\u017ca minn wara l-2013 biex jenfasizza l-\u0127tie\u0121a li ti\u0121i applikata politika sostenibbli f'dawn il-ftehimiet, waqt li l-isem ori\u0121inali \"ftehim ta' s\u0127ubija dwar is-sajd\" in\u017camm g\u0127al ftehimiet li g\u0127adhom fis-se\u0127\u0127.", "Ftehim bejn l-UE u pajji\u017c li mhuwiex parti mill-UE li permezz tieg\u0127u l-UE tag\u0127ti appo\u0121\u0121 finanzjarju u tekniku, \u0121eneralment lil pajji\u017ci s\u0127ab fin-Nofsinhar, bi skambju ma' drittijiet tas-sajd.", "Tinsewx li... dawn id-definizzjonijiet u n-noti kollha tistg\u0127u ssibuhom ukoll fuq l-interfa\u010b\u010ba pubblika tal-IATE, a\u010b\u010bessibbli minn http://iate.europa.eu/ Mhux hekk biss: g\u0127al kull terminu kkwotat hawnhekk, din il-ba\u017ci ta\u2019 data terminolo\u0121ika tipprovdi g\u0127add ta\u2019 referenzi importanti, inklu\u017c is-sors minn fejn tkun inkisbet id-definizzjoni kif ukoll kuntesti me\u0127uda minn dokumenti ppubblikati fejn ikun okkorra t-terminu mfittex."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_sup-special_18_mt.pdf"}
{"text": ["Terminolo\u0121ija Suppliment ma\u2019", "Lenti fuq il-Politika Agrikola Komuni (PAK) (II)", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "Lenti fuq il-Politika Agrikola Komuni (PAK) \u2013 It-tieni parti Il-format tas-suppliment Jidher li l-format il-\u0121did tas-suppliment li varajna fil-\u0127ar\u0121a 14 intlaqa\u2019 tajjeb u g\u0127alhekk se jibqa\u2019 jsir bl-istess mod.", "G\u0127all-benefi\u010b\u010bju ta\u2019 min qed jara dan is-suppliment g\u0127all-ewwel darba se ner\u0121g\u0127u nispjegaw x\u2019qed ninkludu: \uf0b7 \uf0b7 \uf0b7", "it-termini EN u MT b\u2019rabta mal-qasam ikkon\u010bernat; il-kodi\u010bi tal-kun\u010bett li jservi ta\u2019 identifikatur fir-repo\u017citorju terminolo\u0121iku IATE (InterActive Terminology for Europe), u li nirreferu g\u0127alih b\u0127ala l-IATE ID; id-definizzjoni tat-terminu bil-Malti \uf02d xi drabi, din tinkorpora termini o\u0127rajn pertinenti li mmarkajna b\u2019tipa grassa biex nindikaw li anke dawn jistg\u0127u jinstabu fil-IATE (fil-fatt, f\u2019dawn il-ka\u017cijiet, inkludejna wkoll il-IATE ID tag\u0127hom fil-parentesi kwadri); u fejn disponibbli, i) nota dwar il-kun\u010bett, li tkompli tibni fuq it-tag\u0127rif mog\u0127ti fid-definizzjoni permezz ta\u2019 dettalji ulterjuri/e\u017cempji rilevanti, u/jew ii) nota dwar it-terminu Malti kkon\u010bernat li tippre\u010bi\u017ca xi dettalji mil-lat tal-lingwa fil-mira, b\u0127al pere\u017cempju r-ra\u0121uni g\u0127alfejn tkun \u0121iet ippreferuta forma lessikali/ ortografika minn o\u0127ra g\u0127al dak il-kuntest partikolari.", "It-terminolo\u0121ija tal-PAK mil-lat tal-ba\u0121it agrikolu tal-UE Fil-\u0127ar\u0121a ta\u2019 qabel din ippre\u017centajna g\u0127add konsiderevoli ta\u2019 termini marbuta mal-PAK.", "Peress li dan il-qasam g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar erbg\u0127in sena kien meqjus b\u0127ala wie\u0127ed mill-aktar importanti g\u0127all-Unjoni Ewropea, tradizzjonalment ikkonsma parti kbira mill-ba\u0121it tal-UE, g\u0127alkemm il-per\u010bentwal naqas b\u2019mod konsistenti tul is-snin.", "In-nefqa agrikola hija ffinanzjata minn \u017cew\u0121 fondi li jag\u0127mlu parti mill-ba\u0121it \u0121enerali tal-UE: i. il-Fond Agrikolu Ewropew ta\u2019 Garanzija (FAEG) u ii. il-Fond Agrikolu Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali (FAE\u017bR).", "F\u2019din il-\u0127ar\u0121a se niffukaw fuq it-termini li jintu\u017caw spe\u010bifikament fil-ba\u0121it agrikolu tal-UE u nittamaw li dawn iservu biex nifhmu dejjem a\u0127jar kif ta\u0127dem din is-sistema pjuttost kumplikata li g\u0127andha l-objettiv li tg\u0127in lill-bdiewa tal-UE, i\u017cda mhux biss.", "I\u010b-\u010bittadini Ewropej i\u0127allsu t-taxxi, liema taxxi jikkontribwixxu g\u0127all-ba\u0121it agrikolu.", "B\u2019hekk bi dritt je\u017ci\u0121u li l-flus allokati jintnefqu kif suppost.", "Is-sistema tal-ba\u0121it agrikolu tal-UE tinkorpora diversi pro\u010beduri ta\u2019 kontroll u ta\u2019 verifika biex ti\u017cgura li l-fondi allokati jkunu qed jintnefqu skont ir-regoli stabbiliti u f\u2019ka\u017c li jkun hemm pagamenti irregolari dawn ji\u0121u individwati u rkuprati mill-aktar fis.1 It-Terminologi tal-Kummissjoni Ewropea Jennifer De Barro u Jeantide Naudi Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "mi\u017cura korrettiva", "Azzjoni biex tissewwa dg\u0127ufija.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: mi\u017cura ta\u2019 kumpens [ IATE:1078256 ] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "sistema agrometeorolo\u0121ika", "155147 Sistema ta\u2019 previ\u017cjoni li tu\u017ca data agrometeorolo\u0121ika biex tg\u0127in bid-de\u010bi\u017cjonijiet marbuta mal-\u0121estjoni tal-u\u010bu\u0127.", "irregolarit\u00e0 sistemika", "Kwalunkwe irregolarit\u00e0 [ IATE:748426 ], li tkun ta\u2019 natura rikorrenti bi probabbilt\u00e0 g\u0127olja b\u2019okkorrenza fl-istess tip ta\u2019 operazzjonijiet, li n-nuqqas [ IATE:3568905 ] ta\u2019 individwazzjoni tag\u0127ha jirri\u017culta minn nuqqas fil-funzjonament effettiv ta\u2019 sistema ta\u2019 \u0121estjoni u kontroll [ IATE:1173271 ], inklu\u017c in-nuqqas li ji\u0121u stabbiliti pro\u010beduri xierqa skont ir-Regolament Finanzjarju [ IATE:3547753 ] u regoli spe\u010bifi\u010bi g\u0127all-fondi.", "\u017cball mag\u0127ruf", "749001 \u017bball identifikat jew barra mill-kampjun jew inkella li jirri\u017culta minn test komplut ta\u2019 popolazzjoni [ IATE:1623345 ]/strata delimitata.", "rkupru, rkupru ta\u2019 ri\u010bevibbli", "768522 Il-\u0121bir ta\u2019 ammont ri\u010bevibbli.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "\u017cball formali", "749067 \u017bball ming\u0127ajr ebda effett dirett kwantifikabbli fuq l-ammont tat-tran\u017cazzjoni sottostanti g\u0127all-fondi \u017cborsati.", "Kontroll imwettaq biex ji\u0121u vverifikati tat-tran\u017cazzjonijiet ba\u0121itarji finalizzati.", "finanzjarji", "operazzjonali", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dawn il-kontrolli (imwettqa f\u2019livelli differenti) jistg\u0127u jikkonsistu minn anali\u017cijiet mhux fuq il-post/e\u017camijiet dokumentarji [ IATE:3569839 ] u kontrolli/ verifiki fuq il-post [ IATE:3569787 ] u g\u0127andhom l-g\u0127an li jikkontrollaw li \u0121ew irrispettati l-legalit\u00e0, ir-regolarit\u00e0 u l-\u0121estjoni finanzjarja tajba.", "rkupru, rkupru ta\u2019 ri\u010bevibbli", "768522 Il-\u0121bir ta\u2019 ammont ri\u010bevibbli.", "rifjut li ti\u0121i koperta nefqa, rifjut ta\u2019 te\u0127id ta\u2019 responsabbilt\u00e0 g\u0127al nefqa", "870332 It-tne\u0127\u0127ija ta\u2019 ammonti li ntefqu b\u2019mod mhux xieraq minn Stat Membru mill-finanzjament tal-agrikoltura tal-Unjoni Ewropea.", "mi\u017cura ta\u2019 intervent, mi\u017cura ta\u2019 intervent pubbliku", "890516 Strument ta\u2019 \u0121estjoni tal-kummer\u010bjalizzazzjoni skont l-organizzazzjoni komuni tas-suq unika [ IATE:2242156 ] li permezz tieg\u0127u l-Unjoni Ewropea tkun tista\u2019 tistabbilizza l-prezzijiet g\u0127all-prodotti agrikoli fis-swieq interni tag\u0127ha.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "sistema konsultattiva g\u0127all-azjendi agrikoli", "Sistema ta\u2019 konsulenza dwar il-\u0121estjoni ta\u2019 artijiet u azjendi agrikoli g\u0127all-benefi\u010bjarji li tit\u0127addem minn korpi pubbli\u010bi ma\u0127tura u/jew minn korpi privati mag\u0127\u017cula.", "korp ta\u2019 koordinazzjoni", "Korp pubbliku assenjat il-kompiti li \u0121ejjin: (a) li ji\u0121bor l-informazzjoni li g\u0127andha tkun disponibbli g\u0127all-Kummissjoni u li jibg\u0127at dik l-informazzjoni lill-Kummissjoni;", "li jittie\u0127du jew li ji\u0121u kkoordinati, skont il-ka\u017c, azzjonijiet bl-g\u0127an li ji\u0121i ri\u017colt kwalunkwe nuqqas ta\u2019 natura komuni u biex il-Kummissjoni tin\u017camm mg\u0127arrfa bi kwalunkwe segwitu;", "li jippromwovi u, fejn possibbli, ji\u017cgura l-applikazzjoni armonizzata tar-regoli tal-Unjoni.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: korp ta\u2019 koordinazzjoni [ IATE:3569233 ] kif u\u017cat fir-Regolament (UE) 1303/2013.", "validazzjoni, validazzjoni tan-nefqa", "L-att li permezz tieg\u0127u l-uffi\u010bjal tal-awtorizzazzjoni [ IATE:791008 ] responsabbli: (a) jivverifika l-e\u017cistenza tad-dritt tal-kreditur; (b) jiddetermina jew jivverifika l-verit\u00e0 u l-ammont tat-talba; (c) jivverifika l-kundizzjonijiet li skonthom huwa dovut il-\u0127las.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: awtorizzazzjoni tan-nefqa [ IATE:759902 ] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "skema g\u0127all-bdiewa \u017cg\u0127ar", "Skema simplifikata ta\u2019 pagament dirett g\u0127all-g\u0127oti ta\u2019 pagament, li l-livell tieg\u0127u ji\u0121i determinat mill-Istat Membru i\u017cda li ma jaqbi\u017cx EUR 1250, lil dawk il-bdiewa li jidde\u010biedu li jipparte\u010bipaw fl-iskema.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-iskema g\u0127all-bdiewa \u017cg\u0127ar tinkludi pro\u010beduri amministrattivi simplifikati.", "Il-bdiewa parte\u010bipanti huma e\u017centati minn sanzjonijiet u kontrolli ta\u2019 titjib ekolo\u0121iku u ta\u2019 kundizzjonalit\u00e0.", "L-Istati Membri jistg\u0127u jallokaw sa 10% tal-allokazzjoni tal-pagament dirett tag\u0127hom g\u0127al din l-iskema.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "nuqqas", "Fl-ambitu tal-pro\u010beduri tal-kontabilit\u00e0 tal-UE, insuffi\u010bjenza li tinstab waqt il-pro\u010bedura tal-approvazzjoni tal-konformit\u00e0 [ IATE:2232459 ] u li tag\u0127ti lok g\u0127all-korrezzjonijiet finanzjarji [ IATE:748904 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Mhuwiex nuqqas fis-sens ta\u2019 xi \u0127a\u0121a nieqsa i\u017cda xi \u0127a\u0121a li ma ssirx sew jew kif suppost.", "Il-pro\u010bedura mbag\u0127ad tissejja\u0127 pro\u010bedura nieqsa [ IATE:3569238 ].", "Ara wkoll: irregolarit\u00e0 [ IATE:748426 ] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "mi\u017cura ta\u2019 kumpens", "It-tiswija ta\u2019 nuqqas f\u2019termini finanzjarji (kumpens finanzjarju).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: mi\u017cura korrettiva [ IATE:132461 ] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "a\u0121enzija tal-pagamenti, a\u0121enzija tal-\u0127las", "Awtoritajiet imwaqqfa mill-Istati Membri sabiex jintla\u0127qu l-g\u0127anijiet tal-PAK b\u2019rabta mal-finanzjamant ta\u2019 diversi fondi u li joffru bi\u017c\u017cejjed garanziji li l-ammissibilit\u00e0 tat-talbiet u tal-konformit\u00e0 mar-regoli tal-UE ji\u0121u \u010b\u010bekkjati qabel ma jsir il-\u0127las, il-\u0127lasijiet ji\u0121u dokumentati sew fil-kotba tal-kontijiet u d-dokumenti ne\u010bessarji ji\u0121u sottomessi fil-\u0127in u fil-forma mitluba mir-regoli tal-UE.", "Nota dwar it-terminu: Dan l-e\u017cempju huwa wie\u0127ed minn \u0127afna, fejn f\u2019Malta, il-Gvern ju\u017ca \u2018A\u0121enzija tal-Pagamenti\u2019 u mhux \u2018A\u0121enzija tal-\u0126las\u2019.", "E\u017cempju ie\u0127or huwa l-Li\u0121i ta\u2019 Malta, il-Kapitolu 117, l-Att dwar il-Provvisti u s-Servizzi.", "Test li jiddetermina l-ammont ta\u2019 klassi partikolari ta\u2019 elementi u li jrid ikopri r-riskji b\u2019rabta mad-detezzjoni filwaqt li jfittex li jkejjel l-ammont ta\u2019 dikjarazzjonijiet skorretti [ IATE:3519936 ] min\u0127abba nuqqasijiet fis-sistema ta\u2019 kontroll intern.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "a\u0121enzija tal-intervent", "1102048 Korp li jista\u2019 ji\u0121i ddelegat is-setg\u0127at tal-a\u0121enzija tal-pagamenti [ IATE:1078260 ] biex jie\u0127u \u0127sieb u ji\u017cgura l-kontroll tal-operat marbut mal-mi\u017curi ta\u2019 intervent [ IATE:890516 ] relatati mal-\u0127\u017cin pubbliku [ IATE:1137036 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Sabiex ji\u0121i \u0121estit is-suq ta\u2019 prodott partikolari tal-farms, l-Unjoni Ewropea tista\u2019 tne\u0127\u0127i xi ftit mill-prodott mis-suq u ta\u0127\u017cnu temporanjament.", "Il-ma\u0127\u017cen jista\u2019 jkun proprjet\u00e0 tal-gvern jew ta\u2019 xi korp pubbliku ie\u0127or.", "Alternattivament, il-ma\u0127\u017cen jista\u2019 jkun proprjet\u00e0 privata, pere\u017cempju ta\u2019 bidwi jew ta\u2019 kooperattiva.", "Meta l-prodott jitqieg\u0127ed f\u2019ma\u0127\u017cen li jkun proprjet\u00e0 tal-awtoritajiet pubbli\u010bi jew imwelli minnhom, l-Unjoni Ewropea ting\u0127ad li tkun \u2018irtirat xi ftit mill-prodott mis-suq u qeg\u0127ditu fi \u0127\u017cin pubbliku (jew stokks ta\u2019 intervent)\u2019.", "\u0127\u017cin pubbliku", "sistema ta\u2019 \u0121estjoni u kontroll", "Fil-qafas tal-irkupru tan-nefqa ddebitata lill-fond tal-i\u017cvilupp agrikolu u rurali, il-kontrolli amministrattivi u ta\u2019 fuq il-post [ IATE:3569787 ] kollha li jridu jitwettqu mill-Istati Membri biex ti\u0121i \u017cgurata l-konformit\u00e0 mal-le\u0121i\u017clazzjoni li tirregola skemi ta\u2019 appo\u0121\u0121 mill-Unjoni bl-g\u0127an li jitnaqqas g\u0127all-minimu r-riskju ta\u2019 \u0127sara finanzjarja lill-Unjoni.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-Kummissjoni fir-responsabbilt\u00e0 tag\u0127ha g\u0127all-implimentazzjoni tal-ba\u0121it \u0121enerali tal-Komunitajiet Ewropej g\u0127andha ti\u017cgura li l-Istati Membri jkollhom sistemi ta\u2019 \u0121estjoni u kontroll li ja\u0127dmu sewwa biex il-fondi Komunitarji jintu\u017caw b\u2019effi\u010bjenza u b\u2019korrettezza.", "dixxiplina ba\u0121itarja", "Impenn biex l-infiq jin\u017camm skont il-FAEG miftiehem bis-sottolivell tal-FAEG kif stabbilit mill-ba\u0121it tal-UE, u jin\u017cammu l-objettivi adottati, fi \u017cmien il-perjodu ba\u0121itarju.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: dixxiplina ba\u0121itarja tar-Regolament Finanzjarju tal-UE.", "[ IATE:768412 ] fil-kuntest", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "rikon\u010biljazzjoni, rikon\u010biljazzjoni tal-kontijiet", "1239841 Paragun ta\u2019 \u017cew\u0121 kontijiet simili bl-g\u0127an li ji\u0121i kkonfermat li jaqblu bejniethom jew biex tinstab ir-ra\u0121uni g\u0127ad-differenza bejniethom sabiex ti\u0121i kkonfermata l-affidabilit\u00e0 tag\u0127hom.", "Korp mag\u0127mul minn tal-anqas \u0127ames membri indipendenti mill-esperti tal-Istati Membri differenti u inkarigat iwettaq dawn il-kompiti: (a) je\u017camina kwalunkwe kwistjoni referita lilu minn Stat Membru li jkun ir\u010bieva komunikazzjoni formali mill-Kummissjoni skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 34(3) tar-Regolament (UE) 908/2014, inklu\u017ca evalwazzjoni tal-infiq li l-Kummissjoni jkollha l-\u0127sieb teskludi mill-finanzjament tal-Unjoni; (b) jipprova jirrikon\u010bilja l-po\u017cizzjonijiet diver\u0121enti tal-Kummissjoni u tal-Istat Membru kkon\u010bernat; (c) fi tmiem l-e\u017cami tieg\u0127u, i\u0127ejji rapport dwar ir-ri\u017cultati tal-isforzi ta\u2019 rikon\u010biljazzjoni tieg\u0127u, filwaqt li jag\u0127mel rimarki li jqis li huma utli jekk il-punti kollha tat-tilwima jew u\u0127ud minnhom jibqg\u0127u mhux ri\u017colti.", "korp ta\u2019 kon\u010biljazzjoni", "fattur ta\u2019 kunfidenza", "Il-livell ta\u2019 kunfidenza [ IATE:3519348 ] mog\u0127ti b\u0127ala proporzjon iktar milli b\u0127ala per\u010bentwal.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: intervall ta\u2019 kunfidenza [ IATE:1567822 ].", "intervall ta\u2019 kunfidenza", "1567822 Firxa stmata ta\u2019 valuri li x\u2019aktarx jinkludu l-parametru ta\u2019 popolazzjoni mhux mag\u0127rufa, li tkun stmata abba\u017ci ta\u2019 kalkolu fuq \u0121abra partikolari ta\u2019 kampjun ta\u2019 dati.", "popolazzjoni", "1623345 L-aggregat tal-unitajiet kollha li jkollhom tal-anqas proprjet\u00e0 wa\u0127da komuni u li jkunu s-su\u0121\u0121ett ta\u2019 anali\u017ci statistika.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "anali\u017ci tar-riskju", "fattur ta\u2019 \u010bertezza, fattur ta\u2019 kredibbilt\u00e0", "1757321 Valur numeriku li jesprimi sa liema punt, abba\u017ci ta\u2019 sett ta\u2019 evidenza, g\u0127andha ti\u0121i a\u010b\u010bettata l-konklu\u017cjoni mog\u0127tija.", "korp intermedjarju", "2146475 Kwalunkwe korp pubbliku jew privat li ja\u0121ixxi ta\u0127t ir-responsabilit\u00e0 ta\u2019 awtorit\u00e0 ta\u2019 \u0121estjoni [ IATE:2147119 ] jew awtorit\u00e0 ta\u2019 \u010bertifikazzjoni [ IATE:2217706 ], jew li jwettaq dmirijiet g\u0127an-nom ta\u2019 awtorit\u00e0 b\u0127al din, fir-rigward ta\u2019 operazzjonijiet ta\u2019 implimentazzjoni tal-benefi\u010bjarji.", "awtorit\u00e0 mani\u0121erjali, awtorit\u00e0 ta\u2019 \u0121estjoni", "Korp, idde\u017cinjat minn Stat Membru tal-UE fil-livell nazzjonali, re\u0121jonali jew f\u2019xi livell ie\u0127or, g\u0127all-\u0121estjoni ta\u2019 programmi li jir\u010bievu appo\u0121\u0121 mill-Fondi Strutturali, u responsabbli biex jinforma lill-benefi\u010bjarji potenzjali, jag\u0127\u017cel il-pro\u0121etti u b\u2019mod \u0121enerali jimmonitorja l-implimentazzjoni tag\u0127hom.", "Nota dwar it-terminu: Partikolarment fl-oqsma ambjentali, tat-trasport u kummer\u010bjali, lokalment tintu\u017ca aktar \u2018mmani\u0121jar/mmani\u0121\u0121jar\u2019 (u l-forom l-o\u0127ra \u2018mani\u0121er\u2019, \u2018mani\u0121erjali\u2019 u \u2018mani\u0121ment\u2019 skont il-kuntest) u mhux \u2018\u0121estjoni\u2019, madankollu \u2018\u0121estjoni\u2019 hija lessikalment sinonima ta\u2019 \u2018mmani\u0121\u0121jar\u2019 u korretta.", "G\u0127aldaqstant qed jintg\u0127a\u017cel terminu mnissel minn \u2018immani\u0121jar\u2019 abba\u017ci tal-preferenza lokali.", "Azzjoni ta\u2019 ripetizzjoni ta\u2019 att relatat ma\u2019 nuqqas [ IATE:3568905 ] f\u2019sistema fejn korrezzjoni finanzjarja [ IATE:748904 ] tkun \u0121a \u0121iet applikata mill-Kummissjoni Ewropea i\u017cda n-nuqqas jibqa\u2019 hemm.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: riokkorrenza/okkorrenza mill-\u0121did [ IATE:3569811 ] u ripetizzjoni [ IATE:3569863 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "kompletezza", "Asserzjoni li l-ammonti s\u0127a\u0127 tat-tran\u017cazzjonijiet kollha \u0121ew irre\u0121istrati, ming\u0127ajr \u017cbalji, li l-bilan\u010bi kollha rrappurtati tal-assi, tal-obbligazzjonijiet, u tal-ekwitajiet \u0121ew irrappurtati b\u2019mod s\u0127i\u0127 u li l-informazzjoni kollha \u017cvelata hija fl-ammonti korretti u li jirriflettu l-valuri proprji tag\u0127hom.", "fondi m\u0127allsa bi \u017cball, ammont funds wrongly paid, amount im\u0127allas bi \u017cball, ammont minfuq wrongly paid, amount unduly spent, indebitament, ammont im\u0127allas amount paid unduly indebitament", "pagament mhux dovut, pagament irregolari", "G\u0127ajnuna li ma setg\u0127etx jew ma kellhiex ti\u0121i allokata lill-benefi\u010bjarju g\u0127ax il-benefi\u010bjarju ma jikkonformax mal-kriterji tal-eli\u0121ibbilt\u00e0, mal-impenji jew ma\u2019 obbligi o\u0127ra relatati mal-kundizzjonijiet g\u0127all-g\u0127oti ta\u2019 g\u0127ajnuna jew appo\u0121\u0121, kif provdut fil-le\u0121i\u017clazzjoni agrikola settorjali.", "E\u017cami sistematiku u bir-reqqa, imwettaq mill-Istati Membri, tad-dokumenti kummer\u010bjali ta\u2019 dawk l-entitajiet li jir\u010bievu jew jag\u0127mlu l-pagamenti relatati direttament jew indirettament mas-sistema ta\u2019 finanzjament tal-FAEG [ IATE:2114149 ], jew ir-rappre\u017centanti tag\u0127hom (l-\u2018impri\u017ci\u2019) sabiex ji\u017cguraw li t-tran\u017cazzjonijiet li jiffurmaw parti mis-sistema ta\u2019 finanzjament tal-FAEG twettqu tassew u \u0121ew e\u017cegwiti b\u2019mod korrett.", "\u0126ar\u0121a 15", "awtorit\u00e0 ta\u2019 \u010bertifikazzjoni", "Awtorit\u00e0 pubblika jew korp nazzjonali, re\u0121jonali jew lokali ma\u0127tura minn Stat Membru tal-UE biex ifasslu u jippre\u017centaw lill-Kummissjoni l-applikazzjonijiet tal-pagamenti skont il-programm operazzjonali, i\u0127ejju l-kontijiet, ji\u010b\u010bertifikaw il-kompletezza, l-akkuratezza u l-vera\u010bit\u00e0 tag\u0127hom u li n-nefqa mda\u0127\u0127la fihom tkun konformi mar-regoli tal-UE u dawk nazzjonali applikabbli.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: korp ta\u010b-\u010bertifikazzjoni [ IATE:3501592 ] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "awtorit\u00e0 tal-awditjar", "Awtorit\u00e0 pubblika jew korp nazzjonali, re\u0121jonali jew lokali li mil-lat funzjonali jkunu indipendenti mill-awtorit\u00e0 ta\u2019 \u0121estjoni [ IATE:2147119 ] u l-awtorit\u00e0 ta\u010b-\u010bertifikazzjoni [ IATE:2217706 ], ma\u0127tura minn Stat Membru g\u0127al programm operazzjonali ffinanzjat mill-Unjoni Ewropea biex ji\u0121i \u017cgurat li l-awditi jitwettqu fuq il-funzjonament xieraq tas-sistemi ta\u2019 \u0121estjoni u ta\u2019 kontroll tal-programm operazzjonali u fuq kampjun xieraq tal-operazzjonijiet abba\u017ci tan-nefqa ddikjarata filwaqt li jitqiesu standards tal-awditjar a\u010b\u010bettati internazzjonalment.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: korp tal-awditjar [ IATE:3569232 ] u korp tal-awditjar indipendenti [ IATE:2217708 ].", "korp tal-awditjar indipendenti", "2217708 Awtorit\u00e0 tal-awditjar [ IATE:2217707 ], jew kwalunkwe korp \u0121uridiku ie\u0127or pubbliku jew privat bil-kapa\u010bit\u00e0 tal-awditjar me\u0127tie\u0121a, li tkun indipendenti mill-awtorit\u00e0 ta\u2019 \u0121estjoni [ IATE:2147119 ] u fejn applikabbli, tal-awtorit\u00e0 ta\u010b-\u010bertifikazzjoni [ IATE:2217706 ], u li g\u0127andha twettaq \u0127idmietha billi tqis l-istandards tal-awditjar a\u010b\u010bettati internazzjonalment.", "approvazzjoni tal-konformit\u00e0, pro\u010bedura tal-approvazzjoni tal-konformit\u00e0", "Pro\u010bedura mfassla biex teskludi n-nefqa mill-finanzjament tal-UE li ma tkunx t\u0127allset f\u2019konformit\u00e0 mar-regoli tal-UE.", "Nota dwar it-terminu: Fil-kuntest tal-kontijiet tal-UE biss.", "F\u2019kuntesti o\u0127ra \u2018clearing\u2019 mhux ne\u010bessarjament \u2018approvazzjoni\u2019 imma spiss \u2018ikklerjar\u2019.", "korp ta\u010b-\u010bertifikazzjoni", "Korp tal-awditjar pubbliku jew privat u mill-aspett operazzjonali indipendenti mill-a\u0121enzija tal-pagamenti [ IATE:1078260 ] u mill-korp ta\u2019 koordinazzjoni kon\u010bernat kif ukoll mill-awtorit\u00e0 li tkun akkreditat lill-a\u0121enzija, ma\u0127tur minn Stat Membru biex jipprovdi opinjoni, imfassla skont l-istandards tal-awditjar a\u010b\u010bettati internazzjonalment, dwar il-kompletezza, l-akkuratezza u l-vera\u010bit\u00e0 tal-kontijiet annwali tal-a\u0121enzija tal-pagamenti, dwar il-funzjonament xieraq tas-sistema ta\u2019 kontroll intern tag\u0127ha u dwar il-legalit\u00e0 u r-regolarit\u00e0 tan-nefqa li g\u0127aliha ntalab ir-rimbors ming\u0127and il-Kummissjoni filwaqt li tiddikjara wkoll jekk l-e\u017cami jiddubitax l-asserzjonijiet li jkunu saru fid-dikjarazzjoni tal-\u0121estjoni.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "\u017cball materjali", "3519916 \u017bball li jkun hemm f\u2019dikjarazzjoni finanzjarja li jkun kbir bi\u017c\u017cejjed biex jitqies importanti u li jinfluwenza d-de\u010bi\u017cjonijiet li l-utenti jie\u0127du abba\u017ci tieg\u0127u.", "dikjarazzjoni skorretta", "Id-differenza bejn l-ammont, il-klassifikazzjoni, il-pre\u017centazzjoni, jew id-divulgazzjoni ta\u2019 partita ta\u2019 dikjarazzjoni finanzjarja rrappurtata u l-ammont, il-klassifikazzjoni, il-pre\u017centazzjoni, jew id-divulgazzjoni me\u0127tie\u0121a biex il-partita tkun skont il-qafas tar-rappurtar finanzjarju applikabbli.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Id-dikjarazzjonijiet skorretti jistg\u0127u jkunu ri\u017cultat ta\u2019 \u017cball jew ta\u2019 frodi.", "Ara wkoll: dikjarazzjoni skorretta tollerabbli (kun\u010bett idjeq) [ IATE:3544578 ] u riskju ta\u2019 dikjarazzjoni skorretta materjali (kun\u010bett relatat) [ IATE:3522534 ].", "sena finanzjarja agrikola", "3552107 Perjodu li jibda mis-16 ta\u2019 Ottubru ta\u2019 sena N-1 u jintemm fil-15 ta\u2019 Ottubru tas-sena N.", "Talba ming\u0127and benefi\u010bjarju g\u0127al pagament ming\u0127and l-awtoritajiet nazzjonali skont ir-Regolament (UE) Nru 1305/2013.", "talba g\u0127al pagament", "livell ta\u2019 kunfidenza, assigurazzjoni, livell ta\u2019 assigurazzjoni, livell ta\u2019 affidabbilt\u00e0", "Il-probabilit\u00e0 li l-parametru li qed ji\u0121i stmat mill-istatistika jaqa\u2019 fi \u0127dan l-intervall ta\u2019 kunfidenza [ IATE:1567822 ] u jirrappre\u017centa l-grad ta\u2019 kunfidenza, jew \u010bertezza, li r-ri\u010berkatur jrid ikun jista\u2019 jpo\u0121\u0121i fl-intervall ta\u2019 kunfidenza.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: koeffi\u010bjent ta\u2019 kunfidenza [ IATE:1346615 ].", "Innota d-differenza bejn dawn il-kun\u010betti: fattur ta\u2019 \u010bertezza [ IATE:1757321 ] u fattur ta\u2019 kredibbilt\u00e0 [ IATE:1757321 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "rata ta\u2019 \u017cball", "nonkonformit\u00e0, nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0", "G\u0127all-kriterji tal-eli\u0121ibbilt\u00e0, l-impenji jew obbligi o\u0127ra b\u2019rabta mal-kundizzjonijiet g\u0127all-g\u0127oti tal-g\u0127ajnuna jew l-appo\u0121\u0121 imsemmija fl-Artikolu 67(2) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, kwalunkwe nuqqas ta\u2019 rispett ta\u2019 dawk il-kriterji tal-eli\u0121ibbilt\u00e0, l-impenji jew obbligi o\u0127ra; jew g\u0127all-kundizzjonalit\u00e0 [ IATE:2242154 ], nonkonformit\u00e0 mar-rekwi\u017citi statutorji ta\u2019 \u0121estjoni skont il-le\u0121i\u017clazzjoni tal-Unjoni, mal-istandards g\u0127al kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba [ IATE:2229441 ] ddefiniti mill-Istati Membri skont l-Artikolu 94 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, jew ma\u017c-\u017camma ta\u2019 merg\u0127at permanenti msemmija fl-Artikolu 93(3) ta\u2019 dak ir-Regolament.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Tista\u2019 tkun ir-ri\u017cultat ta\u2019 omissjoni [ IATE:3569866 ] jew ta\u2019 xi \u0127a\u0121a li saret \u0127a\u017cin.", "Ara l-Artikolu 91(2) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.", "ttestjar tal-konformit\u00e0", "Test li jiddetermina jekk humiex qeg\u0127din jit\u0127arsu l-kontrolli.", "Nota dwar il-kun\u010bett: It-twe\u0121iba g\u0127al test ta\u2019 konformit\u00e0 hija \u2018iva\u2019 jew \u2018le\u2019.", "Dawn it-testijiet g\u0127andhom ikopru r-riskji ta\u2019 kontroll.", "E\u017cempju ta\u2019 dan huwa test biex ji\u0121i ddeterminat li lkontrolli kollha fil-lista ta\u2019 kontroll huma m\u0127arsa kif xieraq (tkopri r-riskji ta\u2019 kontroll), jew jivverifika l-adegwatezza tal-kontrolli fid-dawl tar-rekwi\u017citi ta\u2019 eli\u0121ibbilt\u00e0.", "E\u017cempju ie\u0127or jista\u2019 jkun l-intra\u010b\u010bar ta\u2019 kampjun ta\u2019 pagamenti vvalidati g\u0127all-awtorizzazzjoni talpagament u/jew l-e\u017cekuzzjoni tal-pagament u/jew l-istadju/stadji ta\u2019 kontabbilt\u00e0.", "Jistg\u0127u ji\u0121u identifikati testijiet ta\u2019 konformit\u00e0 spe\u010bifi\u010bi f\u2019kull stadju ta\u2019 kontroll.", "ittra tas-sejbiet", "Ittra li fil-qosor tippre\u017centa l-fatti rigward il-kwistjoni allegata ming\u0127and i\u017c-\u017cew\u0121 partijiet, tikkonkludi tkunx saret kontravenzjoni tar-regola u tindika kwalunkwe azzjoni korrettiva me\u0127tie\u0121a.", "tpa\u010bija", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "3569191 Korp li jista\u2019 ji\u0121i ddelegat bil-kompiti tal-a\u0121enzija tal-pagamenti [ IATE:1078260 ] ta\u2019 Stat Membru g\u0127ajr il-kompitu tal-pagamenti.", "korp tal-awditjar", "Korp ma\u0127tur mill-awtorit\u00e0 kompetenti ta\u2019 Stat Membru biex iwettaq e\u017cami qabel ting\u0127ata kwalunkwe akkreditazzjoni [ IATE:3569098 ] lil a\u0121enzija tal-pagamenti [ IATE:1078260 ] (rie\u017cami qabel l-akkreditazzjoni), li jista\u2019 jkun awtorit\u00e0 tal-awditjar, jew organizzazzjoni o\u0127ra privata jew pubblika jew unit\u00e0 organizzattiva ta\u2019 awtorit\u00e0 bil-profi\u010bjenza, il-\u0127iliet u l-kapa\u010bitajiet me\u0127tie\u0121a biex twettaq l-awditi u li trid tkun indipendenti mill-a\u0121enzija tal-\u0127las li se ti\u0121i akkreditata.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: korp tal-awditjar indipendenti [ IATE:2217708 ] u awtorit\u00e0 tal-awditjar [ IATE:2217707 ] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "korp ta\u2019 koordinazzjoni", "Korp ma\u0127tur minn Stat Membru fejn Stat Membru ja\u0127tar iktar minn awtorit\u00e0 tal-awditjar wa\u0127da sabiex jiffa\u010bilita l-kooperazzjoni bejn il-Kummissjoni Ewropea mal-awtoritajiet tal-awditjar.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll korp ta\u2019 koordinazzjoni [ IATE:1067382 ] kif jintu\u017ca fil-kuntest tar-Regolament (UE) 1306/2013.", "pro\u010bedura nieqsa", "Pro\u010bedura li tippre\u017centa nuqqas [ IATE:3568905 ] wie\u0127ed jew aktar u li tag\u0127ti lok g\u0127al korrezzjoni finanzjarja [ IATE:748904 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Din hija pro\u010bedura li titwettaq mill-a\u0121enzija tal-pagamenti [ IATE:1078260 ] u li tkun nieqsa, ji\u0121ifieri li fiha xi nuqqasijiet, u n-nuqqas(ijiet) [ IATE:3568905 ] ji\u0121i/u individwat/i waqt il-pro\u010bedura tal-approvazzjoni tal-konformit\u00e0 [ IATE:2232459 ].", "Nota dwar it-terminu: Hawnhekk l-a\u0121\u0121ettiv \u2018nieqsa\u2019 jrid ifisser illi l-pro\u010bedura kellha xi nuqqasijiet, kienet defi\u010bjenti.", "Ma ntu\u017cax it-terminu ekwivalenti \u2018pro\u010bedura defi\u010bjenti\u2019 biex tin\u017camm konsistenza mar-Regolamenti fis-se\u0127\u0127 b\u2019rabta ma\u2019 dan il-qasam fejn l-ekwivalenti ta\u2019 \u2018deficiencies\u2019 insibuha dejjem b\u0127ala \u2018nuqqasijiet\u2019.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "korrezzjoni po\u017cittiva", "3569777 Rimbors ta\u2019 ammont li pre\u010bedentement \u0121ie ddikjarat lill-FAEG [ IATE:2114149 ] jew lill-FAE\u017bR [ IATE:933855 ] li sar jew permezz ta\u2019 de\u010bi\u017cjoni ta\u2019 approvazzjoni finanzjarja [ IATE:3540728 ] jew ta\u2019 de\u010bi\u017cjoni ta\u2019 approvazzjoni tal-konformit\u00e0 [ IATE:2232459 ].", "dikjarazzjoni skorretta materjali", "3569782 Dikjarazzjoni skorretta [ IATE:3519936 ] marbuta mal-informazzjoni inklu\u017ca fid-dikjarazzjoni finanzjarja u li, jekk tkun pre\u017centi, imbag\u0127ad id-dikjarazzjoni finanzjarja tista\u2019 taffettwa d-de\u010bi\u017cjonijiet ekonomi\u010bi tal-utenti tad-dikjarazzjonijiet finanzjarji.", "kontroll fuq il-post, verifika fuq il-post", "3569787 Tip ta\u2019 kontroll ex-post [ IATE:749591 ] li jikkonsisti minn verifiki li jitwettqu fil-post fejn titwettaq l-attivit\u00e0, u li hu differenti mill-verifiki li jsiru fl-uffi\u010b\u010bji fuq id-dokumenti (anali\u017ci mhux fuq il-post/e\u017cami dokumentarju [ IATE:3569839 ]).", "Meta bi\u010b\u010ba informazzjoni ti\u0121i \u010b\u010bekkjata ma\u2019 sorsi varji biex ti\u0121i vverifikata l-akkuratezza tag\u0127ha.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "awtorit\u00e0 tal-\u0127ru\u0121", "Awtorit\u00e0 kompetenti g\u0127all-\u0121estjoni tas-sistemi tal-IT li jintu\u017caw biex jin\u0127olqu, ji\u0121u pro\u010bessati u \u0121estiti l-komunikazzjonijiet, id-dokumenti u t-titoli u li tistampa u ti\u010b\u010bertifika b\u0127ala \u0121enwini d-dokumenti me\u0127tie\u0121a g\u0127all-verifika matul awditu jekk l-awtoritajiet kompetenti ma jkunux jistg\u0127u ja\u010b\u010bessawhom min\u0127abba differenzi fis-sistemi tal-IT.", "perjodu ta\u2019 differiment", "G\u0127all-Istati Membri li huma so\u0121\u0121etti g\u0127all-assistenza finanzjarja skont ir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 332/2002, ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 407/2010, u t-Trattat li jistabbilixxi l-Mekkani\u017cmu Ewropew ta\u2019 Stabbilt\u00e0 [ IATE:3536803 ], perjodu li ma jaqbi\u017cx l-24 xahar mid-data tal-adozzjoni tad-de\u010bi\u017cjoni ta\u2019 differiment [ IATE:3569805 ] li matulu t-twettiq tad-de\u010bi\u017cjonijiet adottati wara l-1 ta\u2019 Mejju 2015 skont l-Artikolu 52 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 ji\u0121i differit.", "de\u010bi\u017cjoni ta\u2019 differiment", "G\u0127all-Istati Membri li huma so\u0121\u0121etti g\u0127all-g\u0127ajnuna finanzjarja skont ir-Regolament (KE) Nru 332/2002, ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 407/2010, u t-Trattat li jistabbilixxi l-Mekkani\u017cmu Ewropew ta\u2019 Stabbilt\u00e0 [ IATE:3536803 ], de\u010bi\u017cjoni li ttie\u0127det mill-Kummissjoni Ewropea, fuq talba tal-Istati Membri u wara li \u0121ie kkonsultat il-Kumitat dwar il-Fondi Agrikoli [ IATE:2215597 ], li tiddiferixxi, g\u0127al perjodu mhux itwal minn 24 xhar mid-data tal-adozzjoni tag\u0127ha, l-e\u017cekuzzjoni tad-de\u010bi\u017cjonijiet adottati wara l-1 ta\u2019 Mejju 2015 skont l-Artikolu 52 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.", "\u0126ar\u0121a 15", "Appo\u0121\u0121 b\u2019rabta mal-afforestazzjoni u l-\u0127olqien ta\u2019 \u017coni msa\u0121\u0121ra mog\u0127ti lil sidien ta\u2019 art privata u pubblika u lill-asso\u010bjazzjonijiet tag\u0127hom g\u0127al kull ettaru u fis-sena biex ikopru l-kostijiet ta\u2019 introjtu agrikolu mitluf u l-manutenzjoni, inklu\u017c tindif bikri u tard, g\u0127al perjodu massimu ta\u2019 tnax-il sena.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "okkorrenza mill-\u0121did, riokkorrenza", "Nonkonformit\u00e0/nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 [ IATE:3568923 ] bl-istess rekwi\u017cit jew standard iddeterminat/a [ IATE:3569812 ] iktar minn darba f\u2019perjodu konsekuttiv ta\u2019 tliet snin kalendarji, bil-kundizzjoni li l-benefi\u010bjarju \u0121ie av\u017cat dwar in-nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0/ nonkonformit\u00e0 pre\u010bedenti u, skont il-ka\u017c, kellu l-possibbilt\u00e0 jie\u0127u l-mi\u017curi me\u0127tie\u0121a biex iwaqqaf in-nonkonformit\u00e0/nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 pre\u010bedenti.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: nonkonformit\u00e0 ripetuta/nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 ripetut [ IATE:3569860 ], rikorrenza [ IATE:2149018 ] u ripetizzjoni [ IATE:3569863 ].", "nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 ddeterminata, nonkonformit\u00e0 ddeterminata", "3569812 Nonkonformit\u00e0/nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 [ IATE:3568923 ] li ti\u0121i stabbilita b\u2019konsegwenza ta\u2019 kwalunkwe verifika li titwettaq skont l-Artikolu 74 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 jew wara li l-awtorit\u00e0 ta\u2019 kontroll kompetenti jew l-a\u0121enzija tal-pagamenti [ IATE:1078260 ] tkun \u0121iet infurmata dwar tali nuqqas bi kwalunkwe mod ie\u0127or.", "nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 intenzjonali, nonkonformit\u00e0 intenzjonali", "3569813 Ksur repetut tal-istess obbligu ta\u2019 kundizzjonalit\u00e0 [ IATE:930051 ] wara li l-bidwi jkun \u0121a \u0121ie av\u017cat.", "nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 negli\u0121enti, nonkonformit\u00e0 negli\u0121enti", "Nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0/nonkonformit\u00e0 [ IATE:3568923 ] li tirri\u017culta min-negli\u0121enza [ IATE:1085283 ] tal-benefi\u010bjarju.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 ripetuta, nonkonformit\u00e0 ripetuta", "Nonkonformit\u00e0 [ IATE:3568923 ] kkaratterizzata minn riokkorrenza [ IATE:3569811 ].", "ripetizzjoni", "Azzjoni ta\u2019 ripetizzjoni ta\u2019 att li ma jikkonformax mas-sistema ta\u2019 kundizzjonalit\u00e0 [ IATE:2242154 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: rikorrenza [ IATE:2149018 ] u riokkorrenza/ okkorrenza mill-\u0121did [ IATE:3569811 ].", "nonkonformit\u00e0 minuri, nonkonformit\u00e0 ta\u2019 natura minuri, nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 minuri, nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 ta\u2019 natura", "Nonkonformit\u00e0/nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 [ IATE:3568923 ] ta\u2019 severit\u00e0, daqs u dewmien minuri.", "omissjoni", "Meta xi \u0127a\u0121a li kellha ssir ma ssirx.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fi \u0127dan it-tifsira tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 jekk xi \u0127add ma jag\u0127milx (assolutament) \u010berti affarijiet li hu/hi kellu/kellha j/tag\u0127mel, dan jirrappre\u017centa nonkonformit\u00e0/nuqqas ta\u2019 konformit\u00e0 [ IATE:3568923 ] (mhux biss f\u2019ka\u017cijiet meta wie\u0127ed jag\u0127mel xi \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina).", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "klassifikazzjoni skorretta", "Rappurtar \u017cbaljat minn Stat Membru ta\u2019 tran\u017cazzjoni/event li jag\u0127ti lok g\u0127al pagament ta\u0127t il-politika agrikola komuni [ IATE:1173686 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Jekk kien hemm rappurtar \u017cbaljat (ji\u0121ifieri d-data \u0121iet irrappurtata \u2018bi \u017cball\u2019 ta\u0127t kolonna o\u0127ra, (\u2018klassi o\u0127ra\u2019), jista\u2019 jkollu impatti finanzjarji li, jekk ji\u0121u skoperti aktar tard, je\u0127tie\u0121 li ji\u0121u korretti.", "3569871 Kontroll li g\u0127andu l-istess effi\u010bjenza/effett u/jew jag\u0127ti l-istess a\u010b\u010bertament tal-kontroll \u2018ori\u0121inali\u2019.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: kontroll ta\u2019 kumpens [ IATE:3569872 ].", "kontroll ta\u2019 kumpens", "Kontroll li jipprova jikkumpensa (inaqqas l-effett/ir-riskju negattiv) il-konsegwenzi finanzjarji/ir-riskji li jirri\u017cultaw min-nuqqas jew mid-dg\u0127ufija fil-kontroll \u2018ori\u0121inali\u2019, i\u017cda li qatt ma jkollu l-istess effi\u010bjenza/effett u/jew jag\u0127ti l-istess a\u010b\u010bertament ta\u2019 dak ori\u0121inali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: kontroll ekwivalenti [ IATE:3569871 ].", "irregularity", "irregolarit\u00e0", "Kwalunkwe ksur tal-li\u0121i tal-Unjoni jew ta\u2019 li\u0121i nazzjonali relatata mal-applikazzjoni tag\u0127ha, li jirri\u017culta minn att jew omissjoni minn operatur ekonomiku involut fl-implimentazzjoni tal-Fondi ESI li g\u0127andu, jew jista\u2019 jkollu, l-effett li jippre\u0121udika l-ba\u0121it tal-Unjoni billi jitlob pagament g\u0127al element mhux \u0121ustifikat ta\u2019 nefqa mill-ba\u0121it tal-Unjoni.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "\u017cball anomalu", "748665 \u017bball ta\u2019 natura e\u010b\u010bezzjonali li b\u2019mod \u010bar ma jkunx rappre\u017centattiv tal-popolazzjoni.", "legalit\u00e0 u regolarit\u00e0", "Verifika tan-nefqa ddikjarata lill-Kummissjoni li timplika l-verifika permezz ta\u2019: i. operazzjonijiet: sal-istadju ta\u2019 validazzjoni (ir-ri\u017cultati tal-verifiki tal-eli\u0121ibbilt\u00e0 permezz ta\u2019 verifiki amministrattivi u fuq il-post) u l-awtorizzazzjoni tal-pagament; u ii. pagamenti: e\u017cekuzzjoni tal-pagamenti, u kontabbilt\u00e0.", "korrezzjoni finanzjarja", "awtorizzazzjoni tan-nefqa", "Att li permezz tieg\u0127u l-uffi\u010bjal tal-awtorizzazzjoni [ IATE:791008 ], wara li jkun ivverifika li l-approprjazzjonijiet huma disponibbli, jag\u0127ti struzzjonijiet lill-uffi\u010bjal tal-kontabilit\u00e0, billi jo\u0127ro\u0121 ordni ta\u2019 pagament, biex i\u0127allas ammont ta\u2019 nefqa li l-uffi\u010bjal tal-awtorizzazzjoni jkun ivvalida.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: validazzjoni tan-nefqa [ IATE:1077820 ].", "e\u017cami dokumentarju, anali\u017ci mhux fuq il-post", "Tip ta\u2019 kontroll ex-post [ IATE:749591 ] li jikkonsisti minn verifiki fuq dokumenti li jsiru fl-uffi\u010b\u010bju.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-kontra ta\u2019 kontrolli/verifiki fuq il-post [ IATE:3569787 ] li jitwettqu fil-post fejn isse\u0127\u0127 l-attivit\u00e0.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "dixxiplina ba\u0121itarja", "768412 Meta wie\u0127ed ja\u010b\u010berta li l-proporzjon tad-defi\u010bit ippjanat jew attwali meta mqabbel mal-prodott domestiku gross ma jaqbi\u017cx valur ta\u2019 referenza.", "uffi\u010bjal tal-awtorizzazzjoni", "791008 Uffi\u010bjal li g\u0127andu jkun responsabbli, f\u2019kull istituzzjoni, g\u0127all-implimentazzjoni tad-d\u0127ul u l-infiq skont il-prin\u010bipji ta\u2019 amministrazzjoni finanzjajra soda u biex ji\u017cgura li r-rekwi\u017citi tal-legalit\u00e0 u r-regolarit\u00e0 jkunu rispettati.", "negli\u0121enza", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-im\u0121iba \u0121eneralment tikkonsisti minn azzjonijiet, i\u017cda tikkonsisti wkoll minn omissjonijiet meta jkun hemm xi dmir li wie\u0127ed jie\u0127u azzjoni.", "Ara wkoll: irregolarit\u00e0 [ IATE:748426 ] u nuqqas [ IATE:3568905 ] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "Kumitat dwar il-Fondi Agrikoli", "riskju ta\u2019 dikjarazzjoni skorretta materjali", "3522534 Ir-riskju li r-rapporti finanzjarji jkunu ddikjarati skorretti materjalment qabel l-awditu.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "kundizzjonalit\u00e0, sistema ta\u2019 kundizzjonalit\u00e0", "Sistema li fiha l-Istati Membri jimponu penali billi jnaqqsu jew jeskludu appo\u0121\u0121 li jkun \u0121ie ri\u010bevut skont il-politika agrikola komuni (PAK) [ IATE:1173686 ] jekk ma jikkonformawx mar-rekwi\u017citi tal-\u0121estjoni statutorji skont il-li\u0121i tal-Unjoni u l-istandards g\u0127al kundizzjoni tajba agrikola u ambjentali tal-art stabbiliti fil-livell nazzjonali, kif elenkat fl-Anness II tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013 b\u2019rabta mal-oqsma li \u0121ejjin: (a) l-ambjent, it-tibdil fil-klima u l-kundizzjoni agrikola tajba tal-art; (b) is-sa\u0127\u0127a pubblika, tal-annimali u tal-pjanti; (c) it-trattament xieraq tal-annimali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: [ IATE:3570406 ].", "ta\u2019", "tal-kundizzjonalit\u00e0", "akkreditazzjoni, akkkreditazzjoni ta\u2019 a\u0121enzija tal-pagamenti", "Ir-ri\u017cultat ta\u2019 pro\u010bedura li ti\u017cgura li a\u0121enzija tal-pagamenti [ IATE:1078260 ] tkun konformi ma\u2019 \u010berti kriterji minimi fil-livell tal-Unjoni li jkopru l-oqsma tal-ambjent intern, l-attivitajiet ta\u2019 kontroll, l-informazzjoni u l-komunikazzjoni, u l-monitora\u0121\u0121 sabiex ikun hemm a\u010b\u010bertament ra\u0121onevoli li l-kontrolli me\u0127tie\u0121a twettqu qabel ma ting\u0127ata l-g\u0127ajnuna tal-Unjoni lill-benefi\u010bjarji fil-qafas tal-FAEG [ IATE:2114149 ] u l-FAE\u017bR [ IATE:933855 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: (pro\u010bedura ta\u2019) akkreditazzjoni [ IATE:3570408 ].", "Trattat li jistabbilixxi l-Mekkani\u017cmu Treaty establishing the European Ewropew ta\u2019 Stabbilt\u00e0, Trattat dwar Stability Mechanism, ESM Treaty il-MES", "3536803 Nota dwar il-kun\u010bett: Iffirmat fi Brussell fil-11 ta\u2019 Lulju 2011 mill-Istati Membri li jiffurmaw i\u017c-\u017cona tal-euro (il-Bel\u0121ju, il-\u0120ermanja, l-Estonja, l-Irlanda, il-Gre\u010bja, Spanja, Franza, l-Italja, \u010aipru, il-Lussemburgu, Malta, in-Netherlands, l-Awstrija, il-Portugall, is-Slovenja, is-Slovakkja u l-Finlandja).", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 15", "approvazzjoni finanzjarja tal-kontijiet, pro\u010bedura talapprovazzjoni finanzjarja, approvazzjoni finanzjarja", "Pro\u010bedura g\u0127all-irkupru tan-nefqa ddebitata lill-i\u017cvilupp agrikolu u rurali fejn il-Kummissjoni formalment ta\u010b\u010betta l-kontijiet annwali tal-a\u0121enziji tal-pagamenti [ IATE:1078260 ] abba\u017ci tal-\u0121estjoni tad-dikjarazzjonijiet u \u010b-\u010bertifikati u r-rapporti mill-korpi ta\u010b-\u010bertifikazzjoni [ IATE:3501592 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ara wkoll: approvazzjoni tal-kontijiet (kun\u010bett usa\u2019) [ IATE:1126973 ] u approvazzjoni tal-konformit\u00e0 (tal-kontijiet) (kun\u010bett relatat) [ IATE:2232459 ].", "dikjarazzjoni skorretta tollerabbli", "3544578 Ammont monetarju stabbilit mill-awditur u li skontu l-awditur ifittex li jikseb livell ta\u2019 a\u010b\u010bertament xieraq li l-ammont monetarju stabbilit mill-awditur ma jinqabi\u017cx mid-dikjarazzjoni skorretta stess fil-popolazzjoni.", "Regolament dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli g\u0127all-ba\u0121it \u0121enerali tal-Unjoni, Regolament Finanzjarju, RF", "3547753 Regolament li jistabbilixxi l-prin\u010bipji operattivi u r-regoli ba\u017ci\u010bi li jirregolaw il-ba\u0121it tal-UE.", "Jittratta bir-reqqa l-implimentazzjoni tal-ba\u0121it u l-kwistjonijiet ta\u2019 kontroll, li mhumiex koperti bis-s\u0127i\u0127 fit-Trattati tal-UE."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_sup_15_mt.pdf"}
{"text": ["Terminolo\u0121ija Suppliment ma\u2019", "(\u0127ar\u0121a 16)", "Produzzjoni sostenibbli permezz tal-aqwa tekniki disponibbli", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "PRODUZZJONI SOSTENIBBLI PERMEZZ TAL-AQWA TEKNIKI DISPONIBBLI Din id-darba, il-glossarju li qed nippre\u017centawlkom huwa \u0121abra ta\u2019 termini pjuttost spe\u010bjalizzati li nsibuhom fl-hekk imsej\u0127a Dokumenti ta\u2019 Referenza tal-Aqwa Tekniki Disponibbli (Best Available Techniques Reference Documents) jew fil-qosor il-BREFs.", "Sfond Il-pro\u010bessi tal-produzzjoni industrijali huma responsabbli g\u0127al parti konsiderevoli tat-tni\u0121\u0121is flEwropa.", "B\u2019hekk, l-Unjoni Ewropea (UE) stabbiliet g\u0127add ta\u2019 regoli komuni g\u0127all-permessi u g\u0127all-kontroll b\u2019rabta mal-installazzjonijiet industrijali.", "Dawn ir-regoli \u0121ew deskritti fid-Direttiva dwar l-Emissjonijiet Industrijali 2010/75/EU (Industrial Emissions Directive, IED).1 Il-Kapitlu II tal-IED (u Direttivi o\u0127ra relatati li \u0121ew ippubblikati qabilha) je\u017ci\u0121i l-kontroll integrat tal-konsum tal-ener\u0121ija, tal-ilma u tal-materja prima, kif ukoll il-prevenzjoni tat-tni\u0121\u0121is tal-ilma, tal-arja u tal-\u0127amrija minn madwar 50,000 installazzjoni industrijali fl-Ewropa.", "Dan il-kontroll ji\u0121i implimentat f\u2019kull stat membru tal-UE permezz ta\u2019 sistema li tinkludi kundizzjonijiet li jirrikjedu l-u\u017cu tal-Aqwa Tekniki Disponibbli (Best Available Techniques, BAT).", "L-Uffi\u010b\u010bju Ewropew tal-Prevenzjoni u tal-Kontroll Integrati tat-Tni\u0121\u0121is (European Integrated Pollution Prevention and Control Bureau, EIPPCB) jipprovdi ri\u017corsa ma\u0121\u0121uri g\u0127all-istati membri tal-UE u g\u0127all-applikanti g\u0127al permessi billi jie\u0127u \u0127sieb ji\u017cviluppa d-Dokumenti ta\u2019 Referenza talAqwa Tekniki Disponibbli, ji\u0121ifieri l-BREFs.", "Dawn ji\u0121u \u0121\u0121enerati wara l-iskambju ta\u2019 informazzjoni teknika bejn l-esperti mill-industrija, il-pajji\u017ci tal-UE, l-istituti tar-ri\u010berka, l-NGOs ambjentali u l-Kummissjoni Ewropea.", "L-EIPPCB g\u0127andu rwol importanti fil-medjazzjoni ta\u2019 dan il-pro\u010bess u g\u0127al dan il-g\u0127an jistabbilixxi grupp ta\u2019 \u0127idma tekniku g\u0127al kull BREF.", "Il-BREFs fid-dettall Il-BREFs huma d-dokumenti ta\u2019 referenza ewlenin li jintu\u017caw mill-awtoritajiet kompetenti filpajji\u017ci tal-UE meta jo\u0127or\u0121u l-permessi biex dawk l-installazzjonijiet industrijali li jirrappre\u017centaw potenzjal sinifikanti ta\u2019 tni\u0121\u0121is ikunu jistg\u0127u joperaw.", "Il-BREFs jipprovdu informazzjoni lil dawk responsabbli mit-te\u0127id tad-de\u010bi\u017cjonijiet f\u2019dan ir-rigward dwar dak li hemm disponibbli teknikament jew ekonomikament g\u0127all-industrija sabiex itejbu l-prestazzjoni ambjentali tag\u0127hom u konsegwentement jittejjeb l-ambjent kollu.", "Id-Direttiva 2010/75/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-24 ta\u2019 Novembru 2010 dwar l-emissjonijiet industrijali (il-prevenzjoni u l-kontroll integrati tat-tni\u0121\u0121is) (tfassil mill-\u0121did) (Test b\u2019rilevanza g\u0127a\u017c-\u017bEE), CELEX:02010L0075-20110106/MT", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "Sakemm BREF ji\u0121i ffinalizzat, il-pro\u010bess jaf jie\u0127u minn sentejn sa tliet snin u jkun jinvolvi sa mitt espert, bl-appo\u0121\u0121 ewlieni tal-EIPPCB li jie\u0127u \u0127sieb l-aspett tal-medjazzjoni tul il-pro\u010bess kollu.", "Sal-lum je\u017cistu 33 BREF g\u0127as-setturi tal-industrija.", "Il-BREF huwa l-mezz li bih l-aqwa tekniki disponibbli u t-tekniki emer\u0121enti ji\u0121u ddeterminati b\u2019mod trasparenti abba\u017ci ta\u2019 informazzjoni teknoekonomika soda.", "Jipprovdi l-prevedibbilt\u00e0 lillpro\u010bess li bih ji\u0121u ddeterminati l-konklu\u017cjonijiet dwar il-BAT u jipprovdi kunfidenza fil-kwailt\u00e0 tar-ri\u017cultat a\u0127\u0127ari.", "L-elementi ewlenin tal-BREFs, il-konklu\u017cjonijiet tal-BAT, ji\u0121u adottati permezz ta\u2019 pro\u010bedura ta\u2019 kumitat u huma r-referenza biex ji\u0121u stabbiliti l-kundizzjonijiet g\u0127all-permessi g\u0127allinstallazzjonijiet koperti bl-IED.", "L-iskop tal-BREF mhuwiex li jservi ta\u2019 ktieb dettaljat dwar ittekniki tal-prevenzjoni u tal-kontroll tat-tni\u0121\u0121is g\u0127ax di\u0121\u00e0 te\u017cisti letteratura estensiva dwar dan issu\u0121\u0121ett.", "G\u0127alhekk, il-kontenut tag\u0127hom hu limitat g\u0127all-informazzjoni rilevanti g\u0127all-g\u0127an spe\u010bifiku li ji\u0121u ddeterminati l-BAT u t-tekniki emer\u0121enti skont l-IED.", "Il-produzzjoni tal-BREFs fil-livell tal-UE titqies b\u0127ala e\u017cer\u010bizzju effi\u010bjenti g\u0127aliex fin-nuqqas tag\u0127hom, kull stat membru tal-UE jkollu jwettaq e\u017cer\u010bizzju simili.", "Fil-kuntest internazzjonali, ilBREFs u l-konklu\u017cjonijiet tal-BAT jitqiesu b\u0127ala kontribut tal-UE g\u0127all-pro\u010bess globali li nbeda fis-Summit Dinji tal-2002 dwar l-I\u017cvilupp Sostenibbli, sabiex il-pajji\u017ci li mhumiex membri tal-UE jkunu jistg\u0127u jibbenefikaw ukoll minn din il-\u0127idma ambizzju\u017ca.2 IL-GLOSSARJU FIS-SUPPLIMENT Lista ta\u2019 termini Ingli\u017c (EN) \u2013 Malti (MT) li tinkludi wkoll: \u2013 il-kodi\u010bi tal-kun\u010bett li jservi ta\u2019 identifikatur fir-repo\u017citorju terminolo\u0121iku IATE (InterActive Terminology for Europe), u li nirreferu g\u0127alih b\u0127ala l-\u201cIATE ID\u201d; \u2013 id-definizzjoni tat-terminu bil-Malti; \u2013 u fejn disponibbli, (i) nota dwar il-kun\u010bett u/jew (ii) nota dwar it-terminu Malti kkon\u010bernat.", "It-Terminologi tal-Kummissjoni Ewropea Jennifer De Barro u Jeantide Naudi Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "2-metossi-2-metilpropan, metil-terzjarju-butil-etere, metil-terz-butil-etere, MTBE", "Kompost organiku bil-formula kimika (CH3)3COCH3.", "gass a\u010bidu\u017c", "Gass naturali li fih ammonti sinifikanti ta\u2019 kubrit uta\u2019 ossidu tal-karbonju.", "Nota dwar it-terminu: Id-dizzjunarju ta\u2019 Aquilina Malti-Ingli\u017c jag\u0127ti \"a\u010bidu\u017c\" b\u0127ala a\u0121\u0121ettiv maskil g\u0127al \"acid\" u \"sour\".", "Imbag\u0127ad g\u0127all-a\u0121\u0121ettiv \"acidic\" abba\u017ci tat-Taljan nu\u017caw \"a\u010bidu\" jew \"a\u010bidifikat\".", "operazzjoni a\u010bida, modalit\u00e0 a\u010bida", "3563701 Modalit\u00e0 operatorja fil-fabbriki tal-polpa fejn il-purifikaturi jitnaddfu b\u0127ala prevenzjoni mill-inkrustazzjonijiet tal-monosulfit tal-manje\u017cju (MgSO3)", "alo\u0121eni adsorbibbli marbuta organikament", "Kloru, bromu jew jodju marbuta f\u2019sustanzi organi\u010bi li jistg\u0127u ji\u0121u adsorbiti fuq il-karbonju attivat.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-ammont ji\u0121i espress b\u0127ala klorur u jitkejjel skont il-pro\u010bedura ddefinita fl-ISO9562.", "Ir-ri\u017cultat jirrappre\u017centa t-tag\u0127bija ta\u2019 alo\u0121eni organi\u010bi fl-ilma, fil-\u0127ama tad-drana\u0121\u0121 u fil-\u0127amrija.", "di\u0121estjoni aerobika, bijodegradazzjoni aerobika, degradazzjoni aerobika", "It-tkissir ta\u2019 komposti minn mikroorgani\u017cmi fil-pre\u017cenza tal-ossi\u0121enu.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Matul il-pro\u010bess tat-trasformazzjoni ta\u2019 komponenti fi prodotti iktar sempli\u010bi, il-mikroorgani\u017cmi jibdlu l-ossi\u0121enu f\u2019ilma.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "tunnellata mnixxfa bl-arja, ADt", "3557486 Tunnellata ta\u2019 polpa jew ta\u2019 karta mnixxfa b'arja niexfa (mhux saturata).", "introduzzjoni tal-arja fi stadji", "Teknika ta\u2019 tnaqqis tal-ossidi tan-nitro\u0121enu (NOx) fl-emissjonijiet tal-impjanti termi\u010bi permezz tal-kontroll tal-kombustjoni bba\u017cata fuq il-\u0127olqien ta\u2019 \u017cew\u0121 \u017coni ta\u2019 kombustjoni:", "1408270 i. \u017cona ta\u2019 kombustjoni primarja fejn titwettaq ir-reazzjoni fil-pre\u017cenza ta\u2019 livell baxx ta\u2019 ossi\u0121enu (kundizzjonijiet rikki).", "B'dan il-mod jitnaqqsu b'mod sinifikanti l-FuelsNOx.", "It-temperatura baxxa li tintla\u0127aq tnaqqas ukoll il-formazzjoni tal-NOx termi\u010bi. ii. \u017cona ta\u2019 kombustjoni sekondarja fejn ti\u0121i introdotta l-arja me\u0127tie\u0121a biex ise\u0127\u0127 il-pro\u010bess kollu.", "lissija alkalina, lixxivjazzjoni alkalina", "1625715 Pro\u010bess ta\u2019 ta\u0127lil ta\u2019 minerali solubbli minn mineral solidu jew minn kon\u010bentrat permezz ta\u2019 solvent alkalin.", "alkilazzjoni", "Pro\u010bess tal-manifattura tal-petrol li fih l-isobutan ji\u0121i kkombinat ma' alkeni ta\u2019 pi\u017c molekulari baxx (primarjament ta\u0127lita ta\u2019 propen u buten) fil-pre\u017cenza ta\u2019 katalizzatur a\u010bidu\u017c b'sa\u0127\u0127tu, jew a\u010bidu sulfuriku jew a\u010bidu idrofluworiku, g\u0127all-produzzjoni ta\u2019 ta\u0127lita ta\u2019 idrokarburi paraffini\u010bi bi ktajjen ramifikati b'numru g\u0127oli ta\u2019 ottan.", "1556494 Pro\u010bess li matulu \u017cew\u0121 elementi tal-metall jew aktar ji\u0121u mdewba flimkien f\u2019ta\u0127lita pre\u010bi\u017ca biex jifformaw materjal spe\u010bifiku, jew liga [ IATE:1552017 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "gagazza tal-mel\u0127 tal-aluminju", "3567353 Gagazza tal-mel\u0127 li tirri\u017culta mill-pro\u010bess tar-raffinar tal-aluminju, meta l-fdalijiet jiddewbu fi fran rotatorji jew reverbatorji.", "impjant abba\u017ci tal-ammonju", "3563703 Impjant tal-polpa li ju\u017ca l-bisulfit tal-ammonja b'diossidu tal-kubrit imdewweb b\u0127ala r-rea\u0121ent kimiku g\u0127ad-delenjifikazzjoni tal-injam sabiex ti\u0121i prodotta polpa ta\u010b-\u010bellulo\u017ci.", "degradazzjoni anaerobika, bijodegradazzjoni anaerobika, di\u0121estjoni anaerobika", "It-tkissir ta\u2019 komposti minn mikroorgani\u017cmi fin-nuqqas tal-ossi\u0121enu.", "Pjan\u010ba rettangolari mag\u0127mula minn metall parzjalment raffinat b\u0127al pere\u017cempju r-ram iswed (blister copper).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fil-metallur\u0121ija elettrolitika, l-anodu ji\u0121i dissolt f\u2019soluzzjoni a\u010bidika u l-atomi tal-metall mixtieq jer\u0121g\u0127u ji\u0121u ddepo\u017citati fuq il-katodu [ IATE:1343654 ].", "forn tal-\u0127ami tal-anodi, forn anodizzanti", "Forn u\u017cat fil-produzzjoni ta\u2019 anodi tal-karbonju mo\u0127mija minn qabel [ IATE:1077360 ] li jintu\u017caw g\u0127at-tidwib [ IATE:3540844 ] tal-aluminju.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i mfixkel ma' forn anodiku [ IATE:3567282 ]. .", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "impjant tal-\u0127ami tal-anodi, impjant tal-\u0127ami", "Parti mill-impjant ta\u2019 produzzjoni tal-anodi tal-karbonju fejn il-blokok tal-anodi miksuba fl-impjant tal-pasta [ IATE:3567335 ] ji\u0121u kkal\u010binati sabiex is-sustanzi volatili li jkun hemm fi\u017c-\u017cift [ IATE:1205848 ] jevaporaw u l-karbonju li jifdal jifforma skeletru ri\u0121idu fi \u0127dan il-blokka.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-partijiet l-o\u0127ra tal-impjant huma l-impjant tal-pasta u l-impjant tal-produzzjoni tal-vireg [ IATE:3567339 ].", "Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i mfixkel mat-terminu idjaq \"forn tal-\u0127ami tal-anodi\" [ IATE:3528586 ].", "Il-forn tal-\u0127ami hu l-forn fejn jin\u0127mew l-anodi.", "L-impjant tal-\u0127ami hu l-post fejn dan ise\u0127\u0127 li jinkludi pere\u017c. \u017coni tal-\u0127\u017cin ta\u2019 materja prima u ta\u2019 prodotti, tag\u0127mir tat-tifrik u tat-ta\u0127lit u fran tal-\u0127ami.", "effett ta\u2019 anodu", "Kundizzjoni instabbli ta\u2019 \u010bellola tal-elettroli\u017ci [ IATE:1369748 ] tal-aluminju min\u0127abba ammont wisq \u017cg\u0127ir ta\u2019 alumina [ IATE:1552043 ] ma\u0127lul fl-elettrolit [ IATE:1697751 ] (inqas minn 2%), li tkun ikkaratterizzata minn: - vulta\u0121\u0121 g\u0127oli, - interruzzjoni tal-produzzjoni tal-aluminju, - produzzjoni tal-gassijiet b\u2019effett ta\u2019 serra CF4 u C2F6 Nota dwar il-kun\u010bett: L-effett ta\u2019 anodu jibda meta l-vulta\u0121\u0121 jog\u0127la malajr u jaqbe\u017c il-limitu ta\u2019 vulta\u0121\u0121 (A), normalment 6-10 volts.", "\u010ailindru tal-azzar orizzontali miksi bil-brikks mi\u017cmum fuq rombli li fih il-prodott mill-konvertituri, ir-ram iswed, ji\u0121i raffinat qabel ma ji\u0121i kkastjat fl-anodi g\u0127ar-raffinar finali permezz tal-elettroli\u017ci bir-ram.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i mfixkel ma': forn tal-\u0127ami tal-anodi [ IATE:3528586 ].", "pasta anodika, pasta \u0127adra", "3567338 Aggregat im\u0127allat ta\u2019 karbonju u \u017cift li ji\u0121i ffurmat f\u2019anodi.", "Ara wkoll: impjant tal-pasta (kun\u010bett relatat) [ IATE:3567335 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "magna tal-\u0127asil tar-residwu anodiku", "3567698 Magna li ta\u0127sel ir-residwu anodiku [IATE:1370074] sabiex titne\u0127\u0127a s-soluzzjoni tal-a\u010bidu sulfuriku qabel ma dan ji\u0121i rripro\u010bessat.", "1370074 Il-porzjon tal-anodu li jibqa' wara li jkun g\u0127adda l-perjodu skedat g\u0127ar-raffinar tal-elettroliti tal-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-kontenut metalliku tieg\u0127u.", "\u0127ama anodiku, \u0127ama,", "Sustanza li tin\u017cel fil-qieg\u0127 ta\u010b-\u010bellola elettrolitika waqt l-ippro\u010bessar tal-metall fil-mira, li tikkonsisti minn metalli o\u0127ra li \u0121ew ridotti i\u017cda mhux iddepo\u017citati fuq il-katodu.", "Nota dwar il-kun\u010bett: It-tajn anodiku jkun fih metalli ta\u2019 valur b\u0127all-fidda u d-deheb.", "Apparat iddisinjat biex jissepara ammonti kbar ta\u2019 \u017cejt u solidi sospi\u017ci mill-effluwenti tal-ilma mormi mir-raffineriji ta\u017c-\u017cejt, mill-impjanti petrokimi\u010bi, mill-impjanti kimi\u010bi, mill-impjanti tal-ippro\u010bessar tal-gass naturali u sorsi o\u0127ra industrijali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-isem \u0121ej mill-fatt li dawn is-separaturi huma ddisinjati skont l-istandards ippubblikati mill-American Petroleum Institute (API).", "1367245 Forn qawwi li ju\u017ca ark tal-elettriku b\u0127ala sors ta\u2019 s\u0127ana spe\u010bjalment g\u0127all-produzzjoni tal-azzar.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "arsan, arsina, triidrur tal-arseniku", "1458566 Sustanza bil-formula kimika AsH3.", "atomizzazzjoni", "1084461 Ir-riduzzjoni ta\u2019 likwidu g\u0127al partikuli fini ta\u2019 sprej biex b'hekk ti\u017cdied l-erja tas-superfi\u010bje tieg\u0127u.", "tidwib awto\u0121enu", "3567178 Pro\u010bess tat-tidwib [IATE:3540844] li matulu l-ener\u0121ija me\u0127tie\u0121a biex issostni t-temperatura li biha jkun jista' jse\u0127\u0127 dan il-pro\u010bess ti\u0121i pprovduta mir-reazzjoni e\u017cotermika (ming\u0127ajr i\u017c-\u017cieda ta\u2019 fjuwil jew ta\u2019 s\u0127ana elettrika) tal-ossidazzjoni tas-sulfuri.", "retroventilazzjoni", "1639557 Ir-ri\u010bikla\u0121\u0121 ta\u2019 gassijiet spostati, lura g\u0127al \u0121ol-vettura tad-distribuzzjoni jew g\u0127al \u0121ot-tank tal-\u0127\u017cin permezz ta\u2019 pajpijiet imqabbdin mat-tank.", "filtru b'bor\u017ca", "1338477 Saffatur b\u2019bor\u017ca mag\u0127mula minn drapp poru\u017c, minsu\u0121 jew mag\u0127mul feltru, li minnu jg\u0127addu l-gassijiet biex jitne\u0127\u0127ew il-partikuli.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "\u0127ami", "Pro\u010bess tal-produzzjoni tal-grafit li jbiddel i\u017c-\u017cift legant f\u2019kokk, li jne\u0127\u0127i \u0127afna mis-sustanzi volatili f\u2019temperatura ta\u2019 1200\u00b0C u li j\u0127alli prodott karboniku solidu, mhux deformabbli (karbonju amorfu\u017c).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Wara l-\u0127ami jkun hemm it-tixpip fi\u017c-\u017cift, u sussegwentement jer\u0121a' jkun hemm pro\u010bess ta\u2019 \u0127ami biex tittejjeb id-densit\u00e0 u karatteristiki o\u0127ra.", "alimentazzjoni bit-tkissir tal-krosta b'virga", "L-alumina u\u017cata biex talimenta \u010b-\u010belloli elettroliti\u010bi wara li l-krosta iebsa li tifforma fuq is-supefi\u010bje tal-elettrolit (li tikkonsisti minn krijolit imdewweb u alumina dissolt) titkisser perjodikament b'virga u l-alumina tit\u0127awwad fl-elettrolit biex il-kon\u010bentrazzjoni tal-alumina tibqa' stabbli.", "\u017cejt ba\u017ci", "1164601 \u017bejt ta\u2019 ori\u0121ini minerali estratt mi\u017c-\u017cejt grezz permezz ta\u2019 pro\u010bess ta\u2019 distillazzjoni.", "tifrik tal-batterija", "3567364 It-tifrik tal-batterija s\u0127i\u0127a fi kraxer, xreder jew mit\u0127na bl-imrietel u s-separazzjoni tal-komponenti permezz ta\u2019 separazzjoni bil-gravit\u00e0.", "1203779 \u0120ebla sedimentarja komposta primarjament minn mineral wie\u0127ed jew i\u017cjed tal-idrossidu tal-aluminju, kif ukoll minn ta\u0127litiet varji tas-silika, tal-ossidu tal-\u0127adid, tad-diossidu tat-titanju, tal-aluminosilikat, u ta\u2019 impuritajiet o\u0127rajn f\u2019ammonti minuri jew \u017cg\u0127ar \u0127afna.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "filtru b'sodda tal-kokk", "3567651 Sistema ta\u2019 filtri li tu\u017ca \u010bilindru mimli (sodda ta') kokk biex jitnaddaf il-gass mit-tromba ta\u010b-\u010bumnija.", "1626171 Prodott nofsu lest illaminat jew mikwi fil-for\u0121a, li normalment ikun kwadru b'kantunieri \u010b\u010banfrinati jew ittundjati u li jkollu erja trasversali ta\u2019 mhux iktar minn 25 pulzier kwadru.", "bijoeliminabbilt\u00e0", "3566760 Kejl tal-\u0127ila ta\u2019 sustanza organika li titne\u0127\u0127a mill-effluwent b'konsegwenza tal-mekkani\u017cmi kollha ta\u2019 eliminazzjoni li jistg\u0127u jse\u0127\u0127u f\u2019impjant bijolo\u0121iku (inklu\u017ca l-bijodegradazzjoni).", "filtru bijolo\u0121iku, bijofiltru", "1497991 Apparat g\u0127all-kontroll tat-tni\u0121\u0121is li ju\u017ca mikroorgani\u017cmi li jokkorru b'mod naturali biex jassorbi mbag\u0127ad jiddegrada l-komposti organi\u010bi permezz tal-ossidazzjoni bijolo\u0121ika.", "bijotrattament", "Pro\u010bess li jinvolvi l-u\u017cu ta\u2019 mikroorgani\u017cmi biex komposti tossi\u010bi u persistenti fl-effluwenti industrijali jitne\u0127\u0127ew jew ji\u0121u newtralizzati.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "batterju luminexxenti", "1704323 Batterju li jemetti d-dija, id-dawl vi\u017cibbli.", "Ara wkoll: bijoluminexxenza [ IATE:1498024 ].", "Bijofiltru [IATE:1497991] kkombinat ma\u2019 purifikatur niedi [IATE:1422077] li jikkundizzjona l-gass ta\u2019 skart minn qabel billi jne\u0127\u0127i t-trab u jbaxxi t-temperatura tad-da\u0127la.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-ilma ji\u0121i rri\u010biklat kontinwament, billi jid\u0127ol mill-wi\u010b\u010b tal-kolonna tas-sodda mpakkettata, mnejn inixxi bil-mod.", "unit\u00e0 tal-infi\u0127 tal-bitumen", "3557419 Unit\u00e0 li fiha ji\u0121i mmanifatturat il-bitumen ossidat.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-bitumen ossidat (mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala \"bitumen minfu\u0127\") huwa bitumen ta\u2019 grad g\u0127oli u\u017cat fl-applikazzjonijiet g\u0127as-soqfa.", "1486309 Likur u\u017cat fuq il-polpa kraft [ IATE:1485739 ] li jkun fih frammenti ta\u2019 linju u karboidrati mid-dekompo\u017cizzjoni tal-emi\u010bellulo\u017ci, karbonat tas-sodju, sulfat tas-sodju u mlu\u0127 inorgani\u010bi o\u0127ra.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "forn tal-blast", "Forn tat-tidwib f\u2019forma ta\u2019 torri li fih jista' ji\u0121i introdott blast ta\u2019 arja s\u0127una kkompressata minn isfel.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-iskop tal-forn tal-blast hu li jnaqqas kimikament u jikkonverti fi\u017cikament lossidi tal-\u0127adid f\u2019\u0127adid likwidu msejja\u0127 \u201cmetall ja\u0127raq\u201d.", "Il-mineral tal-\u0127adid, il-kokk u l-franka jintefg\u0127u fil-parti ta\u2019 fuq, u l-arja li tkun imsa\u0127\u0127na minn qabel tintnefa\u0127 fil-qieg\u0127.", "Il-materji primi je\u0127tie\u0121u minn 6 sa 8 sig\u0127at biex jin\u017clu fil-qieg\u0127 tal-forn fejn isiru l-prodott finali ta\u2019 gagazza likwida u \u0127adid likwidu.", "Dawn il-prodotti likwidi ji\u0121u skulati mill-forn f\u2019intervalli regolari.", "L-arja s\u0127una li kienet \u0121a ntnef\u0127et fil-qieg\u0127 tal-forn titla\u2019 'l fuq f\u2019bejn 6 u 8 sekondi wara li tkun g\u0127addiet minn bosta reazzjonijiet kimi\u010bi.", "Ladarba forn tal-blast jinxteg\u0127el, dan jibqa' g\u0127addej ja\u0127dem g\u0127al bejn erba\u2019 sa g\u0127axar snin b\u2019waqfiet qosra biex issirlu xi manutenzjoni ppjanata.", "polpa kraft ibbli\u010bjata", "3563704 Polpa kimika (li tikkonsisti l-aktar f\u2019\u010bellulo\u017ci u emi\u010bellulo\u017ci) li tkun manifatturata bl-u\u017cu tas-sulfur tas-sodju b\u0127ala l-kimika ewlenija tat-tisjir u li l-fibri tag\u0127ha jkunu \u0121ew ibbli\u010bjati.", "sistema ta\u2019 tnaqqis tal-pressjoni", "1449269 Sistema li f\u2019ka\u017c ta\u2019 emer\u0121enza jew f\u2019kundizzjonijiet ta\u2019 manutenzjoni tnaqqas l-akkumulu tal-gass f\u2019impjant jew f\u2019partijiet minnu.", "1643139 Ossidu tal-aluminju ba\u017ciku, abjad u relattivament artab (AIO(OH)) li huwa mineral komuni fil-boksajt u li fih jifformaw partikuli mxerrda jew mases qishom pi\u017celli.", "gagazza", "3565607 Prodott sekondarju minn bojler b'qieg\u0127 niedi li huwa tip spe\u010bjali ta\u2019 bojler iddisinjat biex i\u017comm l-irmied tal-qieg\u0127 [ IATE:3565606 ] fi stat imdewweb qabel jitne\u0127\u0127a.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "sistema ta\u2019 aspirazzjoni intensifikata", "3567296 Sistema ddisinjata biex timmodifika l-kapa\u010bit\u00e0 tal-estrazzjoni tal-fann abba\u017ci tas-sorsi tad-d\u0127a\u0127en li jinbidlu tul i\u010b-\u010bikli ta\u2019 tag\u0127bien, tidwib u ttappjar fl-industriji tal-metall.", "rmied tal-qieg\u0127", "3565606 Parti mir-residwu mhux kombustibbli tal-kombustjoni f\u2019forn jew in\u010bineratur.", "agglomerazzjoni", "1407832 Pro\u010bess li jg\u0127aqqad flimkien il-minerali pulverizzati, b\u0127at-trab tal-fa\u0127am, fi briquets ta\u0127t pressjoni, spiss bl-g\u0127ajnuna ta\u2019 legant b\u0127all-asfalt.", "vaska ta\u2019 ritenzjoni", "\u0126ajt jew diga madwar in-na\u0127a ta\u2019 barra ta\u2019 tank biex jikkontrolla/tikkontrolla l-kontenut tat-tank kollu jew parti minnu f\u2019ka\u017c ta\u2019 tixrid, u (f'xi ka\u017cijiet) barriera impermeabbli mal-art bejn it-tank u d-diga sabiex twaqqaf lill-prodott milli jinfiltra l-art.", "Ara wkoll: \u0127ajt ta\u2019 protezzjoni [IATE:1077097].", "\u0127ajt ta\u2019 protezzjoni", "1077097 \u0126ajt jew diga mibni(ja) madwar tank ta\u017c-\u017cejt jew \u017cona tat-tankijiet biex fih(a) jin\u017camm il-kontenut tat-tankijiet kollha jew parti minnu f\u2019ka\u017c ta\u2019 tixrid, kultant b'barriera impermeabbli mal-art bejn it-tank u d-diga biex ti\u0121i evitata l-infiltrazzjoni tal-prodott fl-art.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "kal\u010binazzjoni", "150942 Tis\u0127in g\u0127al temperaturi g\u0127oljin fl-arja jew fl-ossi\u0121enu.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Je\u017cistu \u017cew\u0121 tipi ta\u2019 kal\u010binazzjoni.", "Ara wkoll l-entrata [IATE:3564805]", "kal\u010binazzjoni", "Pro\u010bess ta\u2019 trattament termali fin-nuqqas ta\u2019 arja jew ta\u2019 ossi\u0121enu jew fi provvista limitata ta\u2019 arja jew ossi\u0121enu.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Je\u017cistu \u017cew\u0121 tipi ta\u2019 kal\u010binazzjoni.", "Ara wkoll l-entrata [IATE: 150942]", "kal\u010bina", "3567475 Ossidu ta\u017c-\u017cingu mhux pur miksub permezz tax-xiwi ta\u2019 kon\u010bentrati tas-sulfur ta\u017c-\u017cingu.", "kappa, kappa tal-qbid", "Apertura ri\u010beventi u\u017cata b\u0127ala l-erja ta\u2019 \u0121bir inizjali ta\u2019 sistema ta\u2019 ventilazzjoni biex jinqabdu l-kontaminanti tal-arja.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i mfixkel ma' kappa tad-d\u0127a\u0127en [ IATE:1409794 ].", "sulfur tal-karbonil, ossisulfur tal-karbonil", "958208 Kompost organiku bil-formula OCS.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "materjal karbonju\u017c", "1154078 Materjal li jkun fih \u0127afna karbonju.", "rota ta\u2019 kkastjar", "3567302 Rota b'forom apposta fuq i\u010b-\u010birkonferenza tag\u0127ha sabiex jilqg\u0127u fihom il-metall imdewweb.", "krekkjar katalitiku", "1204113 Pro\u010bess industrijali li permezz tieg\u0127u, b'reazzjoni li sse\u0127\u0127 fil-pre\u017cenza ta\u2019 katalizzatur abba\u017ci tas-sili\u010bje u tal-aluminju, ji\u0121u estratti idrokarburi paraffini\u010bi \u0127fief mill-molekuli tal-idrokarburi paraffini\u010bi tqal.", "trabijiet kataliti\u010bi", "3564499 Partikuli ibsin tal-ossidu tal-\u0127adid u tas-sili\u010bju mi\u017cjuda ma\u017c-\u017cejt grezz fir-raffineriji li jiddependu fuq l-ikkrekkjar katalitiku biex jg\u0127inu l-ikkrekkjar tal-fjuwil f\u2019temperaturi baxxi.", "riformar katalitiku", "Pro\u010bess kimiku li ji\u0121i sfruttat industrijalment kemm g\u0127all-produzzjoni ta\u2019 ben\u017cen b'numru g\u0127oli ta\u2019 ottan u kemm g\u0127all-produzzjoni tal-idrokarburi aromati\u010bi minn ta\u0127litiet ta\u2019 alkani u \u010bikloalkani u li jipprevedi li l-idrokarburi alifati\u010bi jing\u0127addu minn fuq katalizzatturi tal-platinu f\u2019temperaturi g\u0127oljin u ta\u0127t pressjoni g\u0127olja.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "3567336 Sistema ta\u2019 kombustjoni fejn id-dekompo\u017cizzjoni ssir fuq superfi\u010bje katalizzatri\u010bi tal-metall f\u2019temperaturi aktar baxxi minn dawk u\u017cati f\u2019ossidatur termali [IATE:3540524] standard, normalment minn 350\u00b0C sa 400\u00b0C. Ara wkoll: ossidatur termali ri\u0121enerattiv [IATE:3567075].", "1343654 Prodott ta\u2019 raffinerija tal-metalli mag\u0127mul permezz ta\u2019 pro\u010bessi elettroliti\u010bi, li jista' ji\u0121i ma\u0127lul mill-\u0121did, illigat u pro\u010bessat ulterjorment sabiex jipprodu\u010bi vireg, profili, wajers, folji, strixxi, tubi, e\u010b\u010b. Ara wkoll: anodu [IATE:3567285].", "3567672 Il-pro\u010bess li matulu \u017c-\u017cingu li jifforma fuq il-katodi permezz tal-elettroli\u017ci ji\u0121i mdewweb u mferra' f\u2019forma biex tinkiseb il-forma mixtieqa tal-prodott ta\u017c-\u017cingu nofsu lest.", "kawstifikazzjoni", "3563705 Pro\u010bess fi\u010b-\u010biklu tal-\u0121ir li fih l-idrossidu (likur abjad) ji\u0121i ri\u0121enerat bir-reazzjoni Ca(OH)2 + CO32- \u2192 CaCO3 (s) + 2 OH-.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "evoluzzjoni fi\u010b-\u010bellula", "3567681 Il-bidliet kollha fil-kundizzjoni ta\u010b-\u010bellola elettrolitika peress li l-alumina tiddissolvi fil-banju tal-elettroliti ta\u010b-\u010bellola u ma ti\u0121ix alimentata kontinwament, u dan jikkaw\u017ca bidliet fil-vulta\u0121\u0121 ta\u010b-\u010bellola (g\u0127ax tiddependi fuq il-kon\u010bentrazzjoni tal-alumina), u jista' ji\u017cdied b'mod drammatiku jekk il-kon\u010bentrazzjoni tal-alumina dissolta fl-elettrolit tkun baxxa wisq.", "Kwalunkwe materjal li jippre\u010bipita, b\u0127all-karbonati, il-\u0121ipsum, u l-barit, li jokkorri fl-interstizji ta\u2019 blat klasti\u010bi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fil-metallur\u0121ija, is-siment tal-kadmju, tal-fidda e\u010b\u010b. ji\u0121i prodott permezz ta\u2019 pre\u010bipitazzjoni kimika.", "polpa kemitermomekkanika, CTMP", "1317774 Tip ta\u2019 polpa semikimika prodotta b'mod simili g\u0127all-polpa termomekkanika (TMP), g\u0127ajr li l-partikuli tal-injam ikunu trattati kimikament qabel jid\u0127lu fir-raffinatur.", "\u010bippbord, bord tal-partikuli", "1623134 Laqx tal-injam niexef li jitwa\u0127\u0127al flimkien b're\u017cina li tibbies ta\u0127t l-influwenza ta\u2019 pressjoni g\u0127olja u ta\u2019 s\u0127ana qawwija.", "kal\u010binatur b'sodda fluwidizzata \u010birkolanti", "3567327 Re\u010bipjent li fih l-idrossidu tal-aluminju ji\u0121i kkal\u010binat (imsa\u0127\u0127an g\u0127al temperaturi ta\u2019 madwar 1000\u00b0C) u kkonvertit g\u0127al alumina metallur\u0121ika [ IATE:160217 ] li jintu\u017ca fil-produzzjoni tal-aluminju.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "kjarifikazzjoni", "1342716 It-tne\u0127\u0127ija ta\u2019 kull tip ta\u2019 partikuli, sedimenti, \u017cjut, materja organika naturali u kulur mill-ilma biex ji\u010b\u010bara.", "\u017cejt dikantat", "1165895 \u017bejt aromatiku tqil minn qieg\u0127 il-frazzjonatur fi pro\u010bess ta\u2019 krekkjar katalitiku fluwidu [IATE:1661782] li minnu jitne\u0127\u0127ew it-trabijiet kataliti\u010bi [IATE:3564499] residwi permezz ta\u010b-\u010bentrifugazzjoni [IATE:1544641] u tad-dikantazzjoni [IATE:1087770].", "1377709 Rmied u residwi parzjalment imdewbin minn forn im\u0127addem bil-fa\u0127am jew bin-nar.", "Ara wkoll: operazzjoni ta\u2019 klinkerizzazzjoni [ IATE:3567664 ].", "operazzjoni ta\u2019 klinkerizzazzjoni", "3567664 Il-mod li bih jitwettaq il-pro\u010bess li jipprodu\u010bi l-klinker [IATE:1377709] (materjal \u0121ebli ma\u0127ruq jew vitrifikat).", "forn mag\u0127luq", "3567653 Forn li jkun armat b'mod li jippermetti li l-gass i\u0121\u0121enerat ji\u0121i estratt minn fannijiet, jissaffa u jintu\u017ca b\u0127ala fjuwil.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "pro\u010bess tat-trattament tat-trab bil-pla\u017cma f\u2019forn mag\u0127luq", "Pro\u010bess u\u017cat g\u0127all-ippro\u010bessar ta\u2019 residwi minn imtie\u0127en tal-azzar (l-iktar trab EAF tal-azzar inossidabbli) li matulu jinkiseb materjal b'\u0127abba fina ming\u0127ajr il-b\u017conn ta\u2019 agglomerazzjoni, sakemm l-alimentazzjoni tkun xotta.", "Ara wkoll: pro\u010bess tat-trattament tat-trab bil-pla\u017cma [IATE:3567490] u forn mag\u0127luq [IATE:3567653].", "1426547 A\u0121ent li jippromwovi l-koagulazzjoni [IATE:1207274] tad-demm.", "koagulazzjoni", "Metodu li jintu\u017ca g\u0127as-separazzjoni ta\u2019 solidi sospi\u017ci billi ji\u017cdiedu koagulanti b\u2019kargi opposti g\u0127al dawk tas-solidi sospi\u017ci fl-ilma mormi.", "Ara wkoll: flokkulazzjoni [IATE:1426358] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "\u010bilindru tal-kokk", "3564509 Reattur kbir u\u017cat fl-ikkokkjar imdewwem [IATE:1165942] biex fih, tin\u017camm jew tiddewwem, l-alimentazzjoni msa\u0127\u0127na, filwaqt li jse\u0127\u0127 l-ikkrekkjar [IATE:1075495].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "turbina tal-gass b'\u010biklu kkombinat, CCGT", "912466 Forma ta\u2019 teknolo\u0121ija g\u0127all-\u0121enerazzjoni tal-ener\u0121ija b'mod effi\u010bjenti \u0127afna li tikkombina turbina tal-gass ma' turbina tal-fwar.", "Ara wkoll: \u010biklu kkombinat ta\u2019 gassifikazzjoni integrata (IGCC) [IATE:838850].", "g\u0127adsa tal-ilma", "1184528 \u0126axix/\u0127a\u017ci\u017c li jg\u0127atti l-wi\u010b\u010b tal-ilma qieg\u0127ed", "kon\u010bentrat tal-metall, kon\u010bentrat, mineral tal-metall arrikkit, mineral arrikkit", "Prodott kummer\u010bjabbli wara li ssir separazzjoni f\u2019impjant tal-ippro\u010bessar tal-minerali b'\u017cieda fil-grad tal-mineral ta\u2019 valur.", "Nota dwar it-terminu: Il-varjant \"mineral metalliku arrikkit\" a\u010b\u010bettat ukoll.", "kon\u010bentrat, retentat", "1450580 Il-materjal li jibqa' g\u0127ax ma jirnexxilux jg\u0127addi minn \u0121o filtru jew membrana poru\u017ca.", "\u010birkwit ta\u2019 ri\u010bikla\u0121\u0121 tal-gass ta\u2019 ri\u0121enerazzjoni kontinwa", "3564982 \u010airkwit ta\u2019 ri\u010bikla\u0121\u0121 tal-gass ta\u2019 skart mill-unit\u00e0 tar-ri\u0121enerazzjoni kontinwa tal-katalizzatur.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "3567284 Struttura \u010bilindrika tal-azzar, normalment b'dijametru ta\u2019 erba' metri u miksija bi briksa refrattorja, li fiha ssir il-konver\u017cjoni [ IATE:3567271 ].", "konver\u017cjoni", "3567271 Tip ta\u2019 tidwib metallur\u0121iku bl-g\u0127an li l-metall ji\u0121i ppurifikat bl-ossidazzjoni, bl-iggagazzar u bil-volatilizzazzjoni.", "conveyor belt, \u010binturin trasportatur, \u010binga trasportatri\u010bi", "1578877 \u010ainga wiesg\u0127a li tintu\u017ca b\u0127ala mezz biex jin\u0121arr materjal differenti, li ddawwar \u017cew\u0121 taljoli jew iktar f\u2019\u010birkwit kontinwu u li tkun sostnuta minn rombli jew minn superfi\u010bje \u010batta t-tul kollu tag\u0127ha.", "inter\u010bettatur bil-pjan\u010bi kkorrugati", "1165729 Sistema ta\u2019 separazzjoni ta\u017c-\u017cjut mill-ilma mormi li tinvolvi t-tne\u0127\u0127ija ta\u2019 sustanzi li ma jin\u0127allux permezz tal-irkupru tas-solidi sospi\u017ci u ta\u017c-\u017cejt mifrux.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "\u0127asil kontrokurrenti", "Metodu ta\u2019 estrazzjoni ta\u2019 solidu-likwidu fejn il-materjal mhux ma\u0127sul jimxi fid-direzzjoni opposta tal-moviment tal-likwidu tal-\u0127asil.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan jista' jsir fi stadju wie\u0127ed jew iktar, jekk il-filtrat tal-\u0127asil jer\u0121a' jintu\u017ca biex il-materjal jin\u0127asel mill-\u0121did.", "Jistg\u0127u jintu\u017caw \u017cew\u0121 stadji jew tlieta, li jippermettu li jkun hemm tliet darbiet inqas il-konsum tal-ilma meta mqabbla mal-\u0127asil kontrokurrenti bi stadju wie\u0127ed.", "3567696 Qsim ta\u2019 molekuli ta\u0127t l-influwenza tas-s\u0127ana, ta\u2019 katalisti u ta\u2019 solventi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fil-metallur\u0121ija, dan ifisser li l-kundizzjonijiet ikunu aktar qawwija minn dawk me\u0127tie\u0121a biex issir piroli\u017ci [IATE:1364862].", "kappa integrata fi krejn", "3567300 Kappa tal-estrazzjoni mqabbda ma' krejn sabiex tipprevjeni u tnaqqas l-emissjonijiet li jirri\u017cultaw minn operazzjonijiet ta\u2019 tag\u0127bien u ta\u2019 \u0127att tal-fran u tal-konvertituri li jintu\u017caw fil-produzzjoni primarja u sekondarja tar-ram.", "gri\u0121jol", "1367387 Re\u010bipjent mag\u0127mul minn sustanza refrattarja b\u0127all-grafit jew il-por\u010bellana, u\u017cat g\u0127at-tidwib u g\u0127all-kal\u010binazzjoni ta\u2019 materjali f\u2019temperaturi g\u0127oljin.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Ikkompara ma': kitla [IATE:1213753].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "\u010biklofiltru", "3565605 Apparat li jikkombina flimkien \u010biklun [IATE:1350293] li jwettaq preseparazzjoni (biex jissepara trab iktar a\u0127rax) u filtru b'bor\u017ca (biex jaqbad trab iktar fin).", "sospensjoni mag\u0127quda ta\u2019 \u017cejt dikantat", "3564806 Prodott sekondarju aromatiku tqil mill-unit\u00e0 tal-ikkrekkjar katalitiku tal-fluwidi ta\u2019 raffinerija li jag\u0127mel parti \u017cg\u0127ira mill-forniment dinji ta\u017c-\u017cejt kombustibbli [ IATE:1204019 ].", "dekostruzzjoni, \u017carmar, \u017cmantellar", "1697171 Il-pro\u010bess li matulu o\u0121\u0121ett ji\u017c\u017carma f\u2019partijiet separati biex jinkisbu komponenti importanti.", "Nota dwar it-terminu: Il-varjant \"\u017cmantellament\" a\u010b\u010bettat ukoll.", "1165942 Pro\u010bess ta\u2019 krekkjar termali semikontinwu li fih alimentazzjoni ta\u2019 idrokarburi tqal tinbidel fi prodotti ta\u2019 valur og\u0127la u ta\u2019 pi\u017c e\u0127fef u f\u2019kokk.", "1445881 Apparat b\u2019filtru li jne\u0127\u0127i l-qtar \u017cg\u0127ar ta\u2019 likwidu li jkunu maqbuda fi fluss ta\u2019 gass.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan l-apparat jikkonsisti fi struttura minsu\u0121a ta\u2019 wajers tal-metall jew tal-plastik, b\u2019superfi\u010be spe\u010bifika g\u0127olja.", "Permezz tal-momentum tag\u0127hom, il-qtar \u017cg\u0127ar pre\u017centi fil-fluss tal-gass jaqbdu mal-wajers u jin\u0121abru fi qtar akbar.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "denitrifikazzjoni", "1427111 Pro\u010bess li permezz tieg\u0127u \u010bertu mikroorgani\u017cmi jbiddlu n-nitrati (NO3-) lura f\u2019nitro\u0121enu forma ta\u2019 gass (N2).", "xama' ming\u0127ajr \u017cejt", "3564591 Xama' raffinata ming\u0127ajr \u017cejt.", "unit\u00e0 tne\u0127\u0127i l-mel\u0127", "3564533 Unit\u00e0 tal-ippro\u010bessar f\u2019raffinerija ta\u017c-\u017cejt li tne\u0127\u0127i l-mel\u0127 minn ma\u017c-\u017cejt grezz.", "tne\u0127\u0127ija tal-mel\u0127", "1083396 Tne\u0127\u0127ija ta\u2019 mel\u0127 minerali mi\u017c-\u017cejt grezz bil-\u0127asil bl-ilma ta\u017c-\u017cejt grezz jew ta\u2019 residwi tqal f\u2019temperatura u pressjoni g\u0127olja biex il-mel\u0127 u komponenti o\u0127ra li jistg\u0127u ji\u0121u estratti mill-ilma jin\u0127allu, jisseparaw u finalment jitne\u0127\u0127ew.", "3564586 Il-prodott li jirri\u017culta mid-desorbiment [ IATE:1702417 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "1367131 It-temperatura li fiha l-fwar tal-ilma fl-arja fi pressjoni barometrika kostanti jikkondensa bl-istess rata li biha jevapora.", "tne\u0127\u0127ija tal-ilma", "1339521 It-tne\u0127\u0127ija tal-kontenut tal-ilma minn materjal solidu.", "1082476 Mineral tal-idrossidu u tal-ossidu tal-aluminju, ta\u2019 kulur bajdani jew li jag\u0127ti fil-gri\u017c, iebes u qisu \u0127\u0121ie\u0121 [\u03b1-AlO(OH)], li huwa asso\u010bjat mal-kurundun fi\u017c-\u017cmerill u li huwa mifrux fit-tafal tal-laterit, tal-boksajt u tal-aluminju.", "detezzjoni u kejl tad-distanza differential absorption light permezz tad-dawl u l-assorbiment detection and ranging, differential differenzjali, LIDAR b'assorbiment absorption Lidar, DIAL differenzjali, DIAL Teknika bba\u017cata fuq il-laser, li tu\u017ca LIDAR b'assorbiment differenzjali li hija l-analogu ottiku ta\u2019 RADAR ibba\u017cat fuq il-mew\u0121 tar-radju.", "emissjonijiet diffu\u017ci", "3504819 L-emissjonijiet kollha li mhumiex rilaxxati minn punti ta\u2019 emissjoni spe\u010bifi\u010bi.", "Ara wkoll: emissjonijiet li ja\u0127arbu [IATE:902022].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "emissjonijiet diffu\u017ci ta\u2019 komposti organi\u010bi volatili, emissjonijiet diffu\u017ci ta\u2019 KOV", "3566756 Emissjonijiet ta\u2019 KOV mhux inkanalati li jistg\u0127u jirri\u017cultaw minn sorsi f\u2019\u017coni partikolari (pere\u017c. tankijiet) jew minn sorsi \u201cpuntiformi\u201d (pere\u017c. flan\u0121i tal-pajpijiet).", "dimerizzazzjoni", "754931 It-trasformazzjoni ta\u2019 entit\u00e0 molekolari A biex tag\u0127ti entit\u00e0 molekolari A2.", "inter\u010bettazzjoni diretta", "Il-pro\u010bess li jokkorri meta partikula li tkun miexja mal-fluss tal-gass tersaq vi\u010bin il-\u0121enb ta\u2019 wa\u0127da mill-fibri tal-filtru, b'distanza ta\u2019 ra\u0121\u0121 tal-partikula, u min\u0127abba f\u2019hekk il-partikula tmiss il-fibra, tinqabad, titra\u017c\u017can u titwarrab mill-fluss tal-gass.", "Ara wkoll: impattazzjoni inerzjali [IATE:3565656].", "flotazzjoni bl-arja dissolta", "Pro\u010bess tat-trattament tal-ilma li ji\u010b\u010bara l-ilma mormi (jew ilmijiet o\u0127ra) bit-tne\u0127\u0127ija ta\u2019 materja sospi\u017ca b\u0127al \u017cjut jew solidi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: It-tne\u0127\u0127ija tinkiseb permezz tad-dissoluzzjoni tal-arja fl-ilma jew fl-ilma mormi ta\u0127t pressjoni u mbag\u0127ad l-arja ti\u0121i rilaxxata fil-livell tal-pressjoni atmosferika f\u2019tank jew ba\u010bir tal-flotazzjoni.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "flotazzjoni bil-gass dissolt", "Pro\u010bess ta\u2019 trattament tal-ilma mormi li fih solidi, \u017cjut u kontaminanti o\u0127ra jitilg\u0127u sas-superfi\u010bje tal-likwidi mwa\u0127\u0127lin ma' b\u017cie\u017caq fini tal-gass introdotti fl-ilma mormi bid-dissoluzzjoni ta\u2019 gass ta\u0127t pressjoni fi fluss tar-ri\u010bikla\u0121\u0121 ta\u2019 10 sa 50% tal-ilma ttrattat ikkombinat ma' ilma mill-bokka.", "Ara wkoll: flotazzjoni bil-gass indott [ IATE:3564604 ].", "polpa g\u0127ad-dissoluzzjoni", "1485706 Polpa bbli\u010bjata raffinata kimikament b'kontenut g\u0127oli \u0127afna ta\u2019 \u010bellulo\u017ci (90% u aktar).", "1642283 Fl-industrija tal-metallur\u0121ija, interkju\u017cura kompluta li tinkapsula l-forn g\u0127all-kontroll tal-emissjonijiet.", "Metall li jkun \u0121ie kkon\u010bentrat f\u2019g\u0127amla li jkun fiha 25 \u2013 99.55% fidda u 0 \u2013 99% deheb b\u2019impuritajiet spe\u010bifi\u010bi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Id-Dor\u00e9 ji\u0121i prodott permezz tat-tidwib u tar-raffinar tal-\u0127ama anodiku mill-elettroraffinar tar-ram kif ukoll minn ligi prezzju\u017ci arrikkiti bil-metall mir-raffinar ta\u010b-\u010bomb, minn residwi mil-lissija u minn metall mhux ma\u0127dum mill-produzzjoni ta\u017c-\u017cingu u ta\u010b-\u010bomb, minn irkupri u kinsiet mill-produzzjoni tal-fidda (b\u0127al pere\u017c. trab mill-filtri b\u2019bor\u017ca, \u0127ama minn sistemi niedja tat-tne\u0127\u0127ija tat-trab, siment tal-fidda miksub minn elettrolit tal-fidda u\u017cat, gagazzi, refrattorju mfarrak e\u010b\u010b.) u minn materjali o\u0127ra rikki fil-fidda u/jew minn fdalijiet tal-fidda.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "sistema b'qanpiena doppja, sistema b'qanpiena doppja g\u0127at-tag\u0127bien", "Sistema ta\u2019 tag\u0127bien ta\u2019 forn li l-iskop tag\u0127ha hu li tevita l-gassijiet s\u0127an milli jo\u0127or\u0121u mill-forn.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-ewwel, il-materja prima titbattal fil-qanpiena ta\u2019 fuq jew fil-qanpiena \u017c-\u017cg\u0127ira li mbag\u0127ad tinfeta\u0127 biex tbattal il-materjal fil-qanpiena l-kbira.", "Il-qanpiena \u017c-\u017cg\u0127ira mbag\u0127ad ting\u0127alaq biex tissi\u0121illa l-forn tal-blast, filwaqt li l-qanpiena l-kbira ddur biex tipprovdi d-distribuzzjoni spe\u010bifika tal-materjali qabel ma tirrilaxxa t-tag\u0127bija fil-forn tal-blast.", "di\u0121estjoni ta\u2019 fluss doppju", "3567334 Fil-produzzjoni tal-alumina, it-tis\u0127in tas-sospensjoni mag\u0127quda tal-boksajt b'mod separat u parallel mal-likur, li jit\u0127alltu biss fir-re\u010bipjent tad-di\u0121estur.", "pro\u010bessar tal-injam downstream", "3565633 Il-pro\u010bessi kollha wara li l-pannell jo\u0127ro\u0121 mill-pressa u sakemm il-pannell mhux ma\u0127dum/ il-prodott tal-pannell b\u2019valur mi\u017cjud jittie\u0127ed g\u0127all-\u0127\u017cin.", "\u0127mie\u0121 tal-metall", "Massa ta\u2019 impuritajiet solidi li j\u017commu fil-wi\u010b\u010b ta\u2019 metall imdewweb jew li jkunu mifruxa fil-metall, li tifforma fil-wi\u010b\u010b ta\u2019 metalli b'punt ta\u2019 tidwib baxx b\u0127al-landa, i\u010b-\u010bomb, i\u017c-\u017cingu jew l-aluminju, jew ta\u2019 ligi b'ossidazzjoni tal-metall(i).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fil-produzzjoni tal-aluminju, meta l-kontenut ikun fih i\u017cjed minn 45% metall, jintu\u017ca t-terminu \"xkuma\" [ IATE:1423317 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "gagazzar", "Wie\u0127ed minn erba' stadji tal-produzzjoni pirometallur\u0121ika ta\u010b-\u010bomb, li jse\u0127\u0127 f\u2019\u017cona spe\u010bjali (\u017cona tal-gagazzar) mag\u0127mula minn varjet\u00e0 ta\u2019 ktieli interkonnessi msa\u0127\u0127nin min-na\u0127a t'isfel bl-u\u017cu ta\u2019 kombustjoni tal-gass naturali fejn l-ingotta ta\u010b-\u010bomb ti\u0121i a\u0121itata u mberrda g\u0127al temperatura li taqbe\u017c e\u017catt il-punt tat-tidwib, u b'hekk ti\u0121i prodotta gagazza li titne\u0127\u0127a minn fuq is-superfi\u010bje u li ting\u0127ata trattament ie\u0127or biex ji\u0121u rkuprati l-komponenti mhux ta\u010b-\u010bomb.", "tqaxxir fix-xott", "3563719 Tne\u0127\u0127ija tal-qoxra mill-\u0127atab fi tnabar xotti tat-tnixxif, fejn l-ilma jintu\u017ca biss biex jin\u0127asel il-\u0127atab, u mbag\u0127ad ji\u0121i ri\u010biklat b'purgar minimu lejn l-impjant tat-trattament tal-ilma mormi.", "Apparat tal-kontroll tat-tni\u0121\u0121is u\u017cat biex ine\u0127\u0127i gassijiet a\u010bidu\u017ci [IATE:1639905] (b\u0127al SO2 u HCl) primarjament minn sorsi ta\u2019 kombustjoni; dan jikkonsisti f\u2019apparat li jintrodu\u010bi l-materjal sorbenti tal-gass a\u010bidu\u017c fil-fluss tal-gass u f\u2019apparat ta\u2019 kontroll ta\u2019 materja partikolata li jne\u0127\u0127i prodotti ta\u2019 reazzjoni, materjal sorbenti \u017cejjed u kwalunkwe materja partikolata li tkun di\u0121\u00e0 fil-gass mit-tromba ta\u2019 \u010bumnija [IATE:1244520].", "Ara wkoll: purifikatur niedi [IATE:1422077].", "3566851 Metodu ta\u2019 olfattometrija [IATE:1687777] li fih il-kejl isir fi fluss ta\u2019 gass irejja\u0127 u newtrali b'fatturi ta\u2019 dilwizzjoni mag\u0127rufa fi \u017cbokk komuni.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "separatur ta\u2019 kurrenti ta\u2019 Foucault", "Unit\u00e0 tal-issortjar tal-metall li tu\u017ca l-prin\u010bipji tal-induzzjoni elettromanjetika f\u2019materjali konduttivi biex tissepara l-metalli mhux ferru\u017ci mill-iskart.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-metalli ferru\u017ci jistg\u0127u l-ewwel jitne\u0127\u0127ew permezz tal-kalamiti.", "evakwat tal-elettroli\u017ci", "3567529 Fluwidu li jrid jitne\u0127\u0127a mill-pro\u010bess tal-elettroli\u017ci sabiex il-kon\u010bentrazzjoni tal-impuritajiet tin\u017camm ta\u0127t kontroll.", "\u010bellola elettrolitika", "1155119 \u010aellola elettrokimika [IATE:1155130] inti\u017ca biex tipprodu\u010bi reazzjonijiet kimi\u010bi.", "Pro\u010bess g\u0127ar-raffinar ta\u2019 metall f\u2019\u010bellola elettrolitika, li matulu l-metall impur jintu\u017ca b\u0127ala l-anodu u l-metall raffinat ji\u0121i ddepo\u017citat fuq il-katodu.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-elettroraffinar jista' jintu\u017ca biex jippurifika g\u0127add ta\u2019 metalli, inklu\u017ci r-ram, in-nikil, il-kobalt, i\u010b-\u010bomb u l-landa.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "pre\u010bipitatur elettrostatiku, filtru elettrostatiku, ESP", "1350186 Filtru tal-arja fejn il-fluss tal-arja jg\u0127addi minn \u0121o kamp jonizzanti ta\u2019 vulta\u0121\u0121 g\u0127oli sabiex jag\u0127ti \u010bar\u0121 elettriku po\u017cittiv lill-molekuli, imbag\u0127ad ji\u0121borhom fuq pjan\u010bi elettrikament negattivi.", "estrazzjoni elettrolitika, estrazzjoni elettrolitika tal-metalli", "1370081 Elettrodepo\u017cizzjoni tal-metalli mill-minerali tag\u0127hom li tqieg\u0127du f\u2019soluzzjoni permezz ta\u2019 pro\u010bess li \u0121eneralment jissejja\u0127 lixxivjazzjoni.", "tank tal-elutrijazzjoni", "3567663 Re\u010bipjent fejn il-partikuli jistg\u0127u ji\u0121u sseparati abba\u017ci tad-daqs, il-forma u d-densit\u00e0 tag\u0127hom, bl-u\u017cu ta\u2019 fluss ta\u2019 gass jew likwidu li jiskorri f\u2019direzzjoni \u0121eneralment opposta g\u0127as-sedimentazzjoni diretta.", "ugwalizzazzjoni", "1408590 Pro\u010bess li g\u0127andu l-g\u0127an jimminimizza jew jikkontrolla l-fluttwazzjonijiet fil-karatteristiki tal-ilma mormi biex ji\u0121u pprovduti l-aqwa kundizzjonijiet g\u0127all-pro\u010bess tat-trattament sussegwenti.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "eterifikazzjoni", "151376 Reazzjoni ta\u2019 deidratazzjoni ta\u2019 alko\u0127ol biex ji\u0121u ffurmati eteri [ IATE:1501401 ].", "ethyl tertiary butyl ether, ethyl tert- etil-terzjarju-butil-etere, etil-terzbutyl ether, 2-methyl-2butil-etere, 2-metil-2-etossipropan, ethoxypropane, ETBE ETBE 875173 Bijofjuwil [ IATE:860487 ] li huwa kompost organiku likwidu \u010bar ming\u0127ajr kulur jew ta\u2019 lewn isfar \u010bar b'ri\u0127a distintiva ta\u2019 etere, idderivat mill-etanol (47% v/v) u l-isobutilen (53% v/v).", "metall ferru\u017c", "1404618 Metall li jkun fih il-\u0127adid.", "1621783 Materjal g\u0127all-bini mag\u0127mul mill-injam jew minn fibri ta\u2019 pjanti o\u0127ra kompressati fi twavel.", "pressa bi\u010b-\u010bineg filtranti, pressa bi\u010b-\u010bineg", "1402575 Magna industrijali u\u017cata g\u0127al pro\u010bessi ta\u2019 separazzjoni ta\u2019 solidi/likwidi b'mod partikolari g\u0127at-tne\u0127\u0127ija tal-ilma mill-\u0127ama fl-industrija kimika, fl-estrazzjoni minerarja u fit-trattament tal-ilma.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "filter-blowback system, third stage filtru kontrokurrent, blowback filter, blowback filter filtru tat-tielet stadju kontrokurrent 3564558 Filtru ta\u010b-\u010beramika jew tal-metall sinterizzat fejn, wara li jin\u017cammu fil-wi\u010b\u010b b\u0127ala massa mag\u0127quda, is-solidi jinqalg\u0127u billi jinbeda fluss fis-sens oppost tal-filtrazzjoni.", "filtrazzjoni", "1337549 Separazzjoni ta\u2019 ta\u0127lita ta\u2019 materjali likwidi u solidi billi l-likwidu jitg\u0127adda minn mezz/ membrana poru\u017c(a).", "1409317 Stadju ulterjuri ta\u2019 purifikazzjoni applikat lill-metall grezz (ram iswed) prodott mill-istadju tal-konver\u017cjoni, li jinvolvi \u017c-\u017cieda tal-arja (ossidazzjoni) u mbag\u0127ad it-tnaqqis tal-ossidu pre\u017centi permezz ta\u2019 a\u0121ent ta\u2019 riduzzjoni (pere\u017c. idrokarbur).", "fjammabbilt\u00e0, fjammabilit\u00e0", "1621884 Il-\u0127ila ta\u2019 sustanza li taqbad jew li tie\u0127u n-nar.", "qu\u010b\u010bata tal-apparat tal-ivvampjar, berner tal-apparat tal-ivvampjar", "3566952 Tubu ta\u2019 liga ta\u2019 grad g\u0127oli, \u0121eneralment armat fuq il-parti ta\u2019 fuq nett ta\u2019 \u010bumnija tal-azzar sabiex is-s\u0127ana tal-kombustjoni u l-prodotti tag\u0127ha ma jikkaw\u017cawx periklu g\u0127all-\u0127ajja u g\u0127all-proprjet\u00e0 fuq l-art, li jintu\u017ca g\u0127ar-rimi ta\u2019 gassijiet ta\u2019 skart kombustibbli.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "kessie\u0127 flash", "3567647 Unit\u00e0 tat-tkessi\u0127 li fiha l-prodotti likwidi jitkess\u0127u billi jidda\u0127\u0127lu f\u2019kompartiment ta\u0127t vakwu li jopera f\u2019temperatura iktar baxxa minn dik tal-likwidu li jkun se jitkessa\u0127; il-likwidu s\u0127un jiskorri ji\u0121ri fil-kompartiment u immedjatament jiksa\u0127 g\u0127at-temperatura li fiha jkun qed jopera l-kompartiment permezz tal-evaporazzjoni tal-ilma mill-prodott tal-likwidu s\u0127un.", "3567261 Pro\u010bess ta\u2019 tidwib g\u0127all-metalli li jkun fihom il-kubrit inklu\u017c il-kalkopirit.", "1211434 Forn li ju\u017ca tidwib flash [ IATE:3567261 ].", "3534927 Pro\u010bess kontinwu ta\u2019 manifattura tal-kokk li g\u0127andu taqsima ta\u2019 gassifikazzjoni li fiha l-kokk ji\u0121i ggassifikat g\u0127all-produzzjoni tal-gass kombustibbli tar-raffinerija, u li jippermetti l-produzzjoni ta\u2019 gass kif ukoll ta\u2019 kokk skont ir-rekwi\u017citi tas-suq.", "1338466 Sustanza li tikkaw\u017ca jew tiffa\u010bilita l-flokkulazzjoni [ IATE:1426358 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "flokkulazzjoni", "Metodu ta\u2019 separazzjoni tas-solidi sospi\u017ci mil-likwidi permezz ta\u2019 ta\u0127lit bil-mod li j\u017cid l-g\u0127add ta\u2019 kolli\u017cjonijiet tal-partikuli u li jwassalhom biex dawn jing\u0127aqdu bil-g\u0127an li jipprodu\u010bu fjokki ikbar li jkunu jistg\u0127u jissedimentaw ladarba jil\u0127qu d-daqs u s-sa\u0127\u0127a ideali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fil-kuntest tal-produzzjoni tal-inbid, dan it-terminu jirreferi g\u0127all-pro\u010bess fejn jin\u017cel u jintrass in-naqal tal-inbid.", "Flokkulazzjoni \u0127afifa ssir meta n-naqal tal-qieg\u0127 ikun ma\u0127lul jew inqas marsus.", "Flokkulazzjoni tajba tirreferi g\u0127al densit\u00e0 aktar g\u0127olja.", "flotazzjoni, tag\u0127wim", "Is-separazzjoni minn likwidu ta\u2019 partikuli sospi\u017ci billi jitressqu qrib is-superfi\u010bje permezz ta\u2019 b\u017cie\u017caq tal-gass li mag\u0127hom je\u0127lu l-partikuli u jakkumulaw fis-superfi\u010bje tal-likwidu b\u0127ala partikuli li j\u017commu fil-wi\u010b\u010b u li jistg\u0127u jin\u0121abru.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-gass jista' jkun l-arja jew gass ie\u0127or, b\u0127an-nitro\u0121enu.", "Il-metodu l-iktar komuni fl-unitajiet tat-trattament tal-ilma mormi huwa l-flotazzjoni bl-arja dissolta [ IATE:1402373 ].", "L-industrija ta\u017c-\u017cejt tu\u017ca n-nitro\u0121enu flok l-arja.", "kampjun aggregat proporzjonali g\u0127all-fluss, kampjun proporzjonali g\u0127all-fluss", "182798 Kampjun me\u0127ud fuq perjodu ta\u2019 \u017cmien b'rata li tkun proporzjonali g\u0127ar-rata tal-fluss tal-likwidu li tieg\u0127u jkun ittie\u0127ed kampjun.", "Ara wkoll: kampjun aggregat [ IATE:3508466 ].", "medja ponderata fuq il-fluss", "3566754 Valur medju tal-kon\u010bentrazzjoni ta\u2019 \u010berti sustanzi fl-ilma kkalkulat b\u0127ala medja ponderata fuq it-tag\u0127bija idrawlika.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "gass mit-tromba ta\u2019 \u010bumnija", "1244520 Skariku gassu\u017c li jkun fih emissjonijiet solidi, likwidi jew gassu\u017ci.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Spiss ikun il-gass tal-eg\u017cost li jo\u0127ro\u0121 minn unit\u00e0 wara fa\u017ci ta\u2019 ossidazzjoni, \u0121eneralment il-kombustjoni (pere\u017c. ri\u0121eneratur, unit\u00e0 Claus).", "ri\u010birkolazzjoni tal-gass mit-tromba ta\u010b-\u010bumnija", "Pro\u010bess ta\u2019 tnaqqis fit-tni\u0121\u0121is mill-ossidi tan-nitro\u0121enu (NOx) li jimplika r-riinjezzjoni ta\u2019 gass mit-tromba ta\u010b-\u010bumnija mill-forn fil-fjamma biex jitnaqqas il-kontenut tal-ossi\u0121enu u b'hekk titnaqqas ukoll it-temperatura tal-fjamma.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-u\u017cu ta\u2019 berners spe\u010bjali huwa bba\u017cat fuq ir-ri\u010birkolazzjoni interna tal-gassijiet tal-kombustjoni li jkess\u0127u l-ba\u017ci tal-fjammi u jnaqqsu l-kontenut tal-ossi\u0121enu fl-i\u017cjed parti s\u0127una tal-fjammi.", "krekkjar katalitiku fluwidu", "1661782 Pro\u010bess ta\u2019 konver\u017cjoni g\u0127at-titjib tal-idrokarburi tqal, bl-u\u017cu tas-s\u0127ana u ta\u2019 katalizzatur biex il-molekuli kbar tal-idrokarburi jitkissru f\u2019molekuli e\u0127fef.", "kokkjar fluwidu", "1146820 Teknolo\u0121ija ta\u2019 sodda fluwida kontinwa li termalment tikkonverti l-idrokarburi tqal fi prodotti e\u0127fef.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "bojler b'sodda fluwidizzata", "1376490 It-tip l-iktar komuni ta\u2019 bojlers rakkomandati g\u0127all-fjuwil tal-bijomassa [ IATE:133167 ] li jin\u0127araq fi \u0127dan sodda ta\u0127raq ta\u2019 partikuli inerti.", "materjal ta\u2019 fluss, fluss", "1423185 Materjal li ji\u0121i mi\u017cjud mal-kontenuti ta\u2019 forn tat-tidwib jew ta\u2019 cupola bil-g\u0127an li jne\u0127\u0127i l-impuritajiet kimi\u010bi b\u0127all-fosforu mill-metall u li jirrendi l-gagazza i\u017cjed likwida fit-temperatura tat-tidwib.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ikun konfu\u017c ma' fluss [ IATE:1433910 ].", "materjal tal-fluss, materjal li jg\u0127aqqad, fluss", "Fl-issaldjar, a\u0121ent korro\u017civ u\u017cat g\u0127al tliet g\u0127anijiet: ine\u0127\u0127i l-ossidazzjoni mill-u\u010bu\u0127 li jkunu se ji\u0121u ssaldjati, waqqaf l-arja milli tid\u0127ol u b'hekk jipprevjeni li jifforma i\u017cjed sadid, u jtejjeb il-karatteristik tat-tixrib tal-istan likwidu billi jiffa\u010bilita l-amalgamazzjoni.", "Nota dwar il-kun\u010bett: M'g\u0127andux ikun konfu\u017c ma' fluss [ IATE:1423185 ] (kun\u010bett differenti).", "L-aldeid l-iktar sempli\u010bi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-isem komuni ta\u2019 din is-sustanza \u0121ej mill-qrubija u r-relazzjoni tag\u0127ha mal-a\u010bidu formiku.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "introduzzjoni tal-fjuwil fi stadji", "3564543 Teknika g\u0127at-tnaqqis tal-emissjonijiet ta\u2019 Ox fejn ftit mill-fjuwil ji\u0121i introdott fi\u017c-\u017cona ta\u2019 kombustjoni primarja filwaqt li l-bqija tal-fjuwil ji\u0121i introdott f\u2019\u017coni sekondarji u f\u2019xi ka\u017cijiet anke terzjarji, biex b'hekk i\u017c-\u017cona primarja tkun rikka fil-kontenut tal fjuwil u b'tendenza iktar baxxa li tifforma l-NOx.", "emissjonijiet li ja\u0127arbu ta\u2019 komposti organi\u010bi volatili, emissjonijiet li ja\u0127arbu ta\u2019 KOV", "3566757 Emissjonijiet diffu\u017ci ta\u2019 KOV [ IATE:3566756 ] minn sorsi puntiformi [ IATE:1403677 ].", "kappo\u010b\u010b tal-estrattur, kabina tal-estrattur, kabinett g\u0127ad-d\u0127a\u0127en, kappa tad-d\u0127a\u0127en", "Apparat lokali ta\u2019 ventilazzjoni li jkun ma\u0127sub biex jillimita l-esponiment g\u0127al d\u0127a\u0127en tossi\u010bi, fwar jew trabijiet.", "Apparat mekkaniku b'\u017cew\u0121t ixdqa jew aktar li jintu\u017ca biex jittellg\u0127u jew jinqabdu l-affarijiet.", "Nota dwar it-terminu: Dan it-terminu normalment jintu\u017ca b'rabta mal-\u0121ojjellerija: meta \u010burkett ikollu fossa fuqu, il-fossa j\u017commuha f\u2019postha l-\"granfi\".", "L-espert li kkonsultajna hu tal-fehma li fa\u010bli nestendu din il-metafora g\u0127al dan il-kuntest. f\u2019ka\u017c li \"l-apparat ikollu forma ta\u2019 bucket jew tnejn, nistg\u0127u nda\u0127\u0127lu l-isem 'barmil tal-granfi'\".", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "grafitizzazzjoni", "1367483 Konver\u017cjoni ta\u2019 sustanza fi grafit, normalment bit-tis\u0127in.", "\u010binga gravitazzjonali", "Filtru u\u017cat biex jifred is-solidi mil-likwidi u m\u0127addem bil-pressjoni (permezz ta\u2019 preses).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Din i\u010b-\u010binga tintu\u017ca g\u0127at-t\u0127axxin [ IATE:1486294 ] mentri l-pressa bi\u010b-\u010bine\u0121 filtranti [ IATE:1402575 ] tintu\u017ca g\u0127at-tne\u0127\u0127ija tal-ilma [ IATE: 1339521 ].", "kokk mhux ma\u0127dum", "1377063 Il-prodott primarju mill-karbonizzazzjoni tas-solidi minn frazzjonijiet ta\u2019 idrokarburi b'punt ta\u2019 tog\u0127lija g\u0127oli miksub f\u2019temperaturi ta\u2019 inqas minn 900 K.", "Ramel, ramel o\u0127xon u \u0121ebel \u017cg\u0127ir, rmied, jew materjali solidi o\u0127ra \"itqal\" (bi gravit\u00e0 spe\u010bifika og\u0127la) mis-solidi bijodegradabbli organi\u010bi fl-ilma mormi, li jkunu joborxu u li jridu jitne\u0127\u0127ew biex jitnaqqas ix-xedd u l-kedd fuq it-tag\u0127mir downstream ta\u2019 impjant tat-trattament tal-ilma mormi.", "frak ta\u017c-\u017crar", "\u0127ardbord", "Tip ta\u2019 fajberbord [ IATE:1621783 ] prodott mill-fibri tal-injam permezz ta\u2019 pro\u010bess niedi li jinvolvi l-irfinar tal-laqx tal-injam a\u0127dar, i\u017c-\u017cieda tal-ilma fil-fibri tal-injam nedjin biex tinkiseb il-polpa (li mbag\u0127ad minnha jitne\u0127\u0127a l-ilma biex ji\u0121i fformat it-tapit) u fl-a\u0127\u0127ar nett it-twebbis bl-applikazzjoni ta\u2019 pressjoni g\u0127olja u ta\u2019 temperaturi g\u0127oljin fi pressa b'bosta fet\u0127iet.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "Fa\u010bilit\u00e0 mg\u0127ammra g\u0127ad-depo\u017citu ta\u2019 skart solidu fil-wi\u010b\u010b.", "Nota dwar it-terminu: Il-plural ji\u0121i \"mniezel\".", "mikser bi pressjoni g\u0127olja", "Apparat li jferrex, jew jittrasporta ingredjent wie\u0127ed (likwidu, solidu, gass) jew fa\u017ci wa\u0127da, f\u2019fa\u017ci kontinwa prin\u010bipali (likwidu), li normalment ma jkunx/tkunx jista'/tista' jit\u0127allat/tit\u0127allat mag\u0127ha.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Sabiex tin\u0127oloq pressjoni f\u2019tank li jkun fih is-soluzzjoni li tkun trid ti\u0121i m\u0127allta, jew f\u2019pajp li minnu tg\u0127addi s-soluzzjoni, jintu\u017caw rotor jew disk tal-pali (impeller), flimkien ma' komponent stazzjonarju mag\u0127ruf b\u0127ala statur, jew grupp ta\u2019 rotors u ta\u2019 staturi.", "Mikser bi pressjoni g\u0127olja jista' jintu\u017ca biex, fost l-o\u0127rajn, jin\u0127olqu emulsjonijiet, sospensjonijiet u prodotti granulari.", "Dan l-apparat jintu\u017ca fl-industriji kimi\u010bi, ko\u017cmeti\u010bi, alimentari, farma\u010bewti\u010bi, tal-plastik u tal-ade\u017civi g\u0127all-emulsifikazzjoni, l-omo\u0121enizzazzjoni, it-tnaqqis fid-daqs tal-partikuli, u d-dispersjoni.", "forn ta\u2019 stennija", "1397747 Kompartiment tal-\u0127\u017cin imsa\u0127\u0127an biex fih i\u017comm il-metall fu\u017c jew imdewweb qabel l-istadju tal-ikkastjar.", "Sistema g\u0127all-prevenzjoni u g\u0127at-tnaqqis ta\u2019 emissjonijiet diffu\u017ci fl-arja waqt it-tidwib, li fiha t-tag\u0127mir ikun jinsab f\u2019bini mag\u0127luq u akkomodat ukoll f\u2019kompartiment li fil-bi\u010b\u010ba l-kbira tieg\u0127u jkun issi\u0121illat, li ji\u0121i vventjat f\u2019sistema ta\u2019 filtri sabiex l-operazzjonijiet ta\u2019 \u017cvujtar u ta\u2019 trasferiment ise\u0127\u0127u f\u2019dan il-kompartiment.", "indi\u010bi ta\u017c-\u017cejt tal-idrokarburi, indi\u010bi tal-idrokarburi, HOI", "3564493 L-ammont totali ta\u2019 komposti li jistg\u0127u ji\u0121u estratti mill-kampjun (ilma tax-xorb, ilma tas-superfi\u010bje u ilma mormi) b'solvent nonpolari b'punt tat-tog\u0127lija bejn 39\u00b0C u 69\u00b0C (li jissostitwixxi l-u\u017cu tas-solventi alo\u0121enati).", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "idrokonver\u017cjoni", "1747037 Fil-qasam tar-raffinar tal-pitrolju, kategorija ta\u2019 pro\u010bessi li jwettqu t-trasformazzjoni ta\u2019 frazzjonijiet petroliferi tqal fil-pre\u017cenza tal-idro\u0121enu, \u0121eneralment ta\u0127t pressjonijiet g\u0127olja.", "idrokrekkjar", "1155261 Pro\u010bess ta\u2019 krekkjar katalitiku fejn \u017cjut itqal b'firxa ta\u2019 tog\u0127lija usa' mi\u017c-\u017cejt tal-fjuwil distillat ji\u0121u kkonvertiti fi prodotti ta\u2019 pi\u017c molekulari iktar baxx (distillat u petrol) ta\u0127t pressjoni parzjali ta\u2019 idro\u0121enu g\u0127olja fil-pre\u017cenza ta\u2019 katalizzatur.", "idro\u010biklun", "1082600 Apparat li jikklassifika, jissepara u jifred il-partikuli f\u2019sospensjoni likwida abba\u017ci tal-proporzjon tal-forza \u010bentripetali tag\u0127hom mar-re\u017cistenza fluwida tag\u0127hom.", "idropro\u010bessar", "3564383 Pro\u010bess li matulu r-residwi mill-unitajiet tad-distillazzjoni grezzi ji\u0121u krekkjati biex jinkisbu prodotti e\u0127fef u li jinbig\u0127u a\u0127jar, u li jista' jintu\u017ca biex jitne\u0127\u0127ew livelli baxxi ta\u2019 metalli mill-alimentazzjoni.", "1425399 Pro\u010bess ta\u2019 raffinar simili g\u0127all-idrotrattament li ju\u017ca temperaturi u pressjonijiet og\u0127la mill-idrotrattament [ IATE:1155262 ].", "idrotrattatur, unit\u00e0 ta\u2019 idrotrattament", "Unit\u00e0 tar-raffinerija fejn ise\u0127\u0127 l-idrotrattament [ IATE:1155262 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "1155262 Serje ta\u2019 pro\u010bessi f\u2019raffinerija u\u017cati biex jitne\u0127\u0127ew l-impuritajiet b\u0127all-kubrit, in-nitro\u0121enu, l-ossi\u0121enu u l-alidi u impuritajiet ta\u2019 metalli fi stat ta\u2019 tra\u010b\u010bi li jistg\u0127u jiddi\u017cattivaw il-katalizzaturi tal-pro\u010bess u li jg\u0127ollu wkoll il-kwalit\u00e0 tal-frazzjonijiet billi jikkonvertu l-olefini u d-diolefini f\u2019paraffini bl-g\u0127an li titnaqqas il-formazzjoni tal-gomma fil-fjuwils.", "soluzzjoni tal-impattur, soluzzjoni pressanti", "Medium likwidu li jintu\u017ca g\u0127all-mili ta\u2019 tubi ddisinjati apposta g\u0127all-b\u017cie\u017caq (l-impatturi) u li fihom jin\u0121abru sustanzi kimi\u010bi ajrutrasportati.", "flotazzjoni bil-gass indott", "Pro\u010bess ta\u2019 trattament tal-ilma mormi li fih is-solidi, i\u017c-\u017cjut u kontaminanti o\u0127ra jitilg\u0127u sas-superfi\u010bje tal-likwidi, imwa\u0127\u0127lin ma' b\u017cie\u017caq fini tal-gass introdotti fl-ilma mormi b'mod mekkaniku jew b'mod idrawliku.", "Ara wkoll: flotazzjoni bil-gass dissolt [ IATE:3564607 ].", "impattazzjoni inerzjali", "3565656 Il-pro\u010bess li fih partikula miexja mal-fluss tal-gass ma tkunx tista' tibqa' fil-linja tal-fluss meta l-gass jibdel id-direzzjoni (idur) u dan i\u0121ieg\u0127el lill-partikula tolqot ostaklu wieqaf li jkun jinstab direttament fil-mog\u0127dija tag\u0127ha, u titne\u0127\u0127a mill-fluss tal-gass.", "3523445 Prodott ta\u2019 skart (b\u0127all-ilma li jkun fih l-inkwinanti) li jid\u0127ol f\u2019parti partikolari tal-ambjent, aktarx bi \u017cvista.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 16", "Blokka solida mag\u0127mula minn metall kwa\u017ci pur, li tinkiseb permezz tat-tferrig\u0127 u tat-tkessi\u0127 ta\u2019 metall imdewweb (\u0127afna drabi immedjatament wara t-tidwib ta\u2019 mineral grezz jew wara l-illigar tal-kostitwenti) li ta\u2019 spiss, imma mhux ne\u010bessarjament, ikollha forma li tixbah lil dik ta\u2019 briksa u tkun trape\u017cojdali trasversalment.", "Te\u0127id ta\u2019 kampjun g\u0127al anali\u017ci f\u2019\u010bertu \u0127in fiss.", "Nota dwar it-terminu: It-termini \"kampjunar istantanju\" u \"kampjunar immedjat\" huma ppreferuti.", "\"Kampjunar aleatorju\", minkejja li nsibuh u\u017cat f\u2019xi atti le\u0121i\u017clattivi tal-UE fis-se\u0127\u0127 b\u0127ala l-ekwivalenti ta\u2019 \"instantaneous sampling\", pjuttost huwa l-ekwivalenti ta\u2019 \"random sampling\".", "Ara wkoll: kampjun istantanju [IATE:1350270].", "sistema ta\u2019 berner intern", "3567506 Sistema biex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-karbonju organiku fl-arja mill-forn tat-tidwib fejn ikun dirett il-fluss tal-gass tal-eg\u017cost mill-fjamma tal-berner u fejn il-karbonju organiku ji\u0121i kkonvertit g\u0127al CO2 bl-ossi\u0121enu \u0127ieles.", "TINSEWX LI... dawn id-definizzjonijiet u n-noti kollha tistg\u0127u ssibuhom ukoll fuq l-interfa\u010b\u010ba pubblika tal-IATE, a\u010b\u010bessibbli minn http://iate.europa.eu/ Mhux hekk biss: g\u0127al kull terminu kkwotat hawnhekk, din il-ba\u017ci ta\u2019 data terminolo\u0121ika tipprovdi g\u0127add ta\u2019 referenzi importanti, inklu\u017c is-sors minn fejn tkun inkisbet id-definizzjoni kif ukoll kuntesti me\u0127uda minn dokumenti ppubblikati fejn ikun okkorra t-terminu mfittex."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_sup_16_mt.pdf"}
{"text": ["Terminolo\u0121ija Suppliment ma\u2019", "(\u0127ar\u0121a 17)", "Produzzjoni sostenibbli permezz tal-aqwa tekniki disponibbli II", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "PRODUZZJONI SOSTENIBBLI PERMEZZ TAL-AQWA TEKNIKI DISPONIBBLI (IT-TIENI PARTI) Il-glossarju ta\u2019 din il-\u0127ar\u0121a se jkompli fejn \u0127alla dak ta\u2019 qablu.", "L-g\u0127add ta\u2019 termini marbuta malhekk imsej\u0127a Best Available Techniques Reference Documents (BREFs) huwa mdaqqas sew g\u0127aliex l-oqsma li japplikaw dawn it-tekniki huma bosta.", "B\u2019din it-tieni parti rnexxielna nkopru lbi\u010b\u010ba l-kbira tat-termini relatati ma\u2019 dan is-su\u0121\u0121ett u l-bqija tat-termini u o\u0127rajn \u0121odda li qed na\u0127dmu fuqhom b\u0127alissa tistg\u0127u ssibuhom fil-IATE public.", "IL-GLOSSARJU FIS-SUPPLIMENT Lista ta\u2019 termini Ingli\u017c (EN) \u2013 Malti (MT) li tinkludi wkoll: \uf0b7 il-kodi\u010bi tal-kun\u010bett li jservi ta\u2019 identifikatur fir-repo\u017citorju terminolo\u0121iku IATE (InterActive Terminology for Europe), u li nirreferu g\u0127alih b\u0127ala l-\u201cIATE ID\u201d; \uf0b7 id-definizzjoni tat-terminu bil-Malti;", "u fejn disponibbli, (i) nota dwar il-kun\u010bett u/jew (ii) nota dwar it-terminu Malti kkon\u010bernat.", "It-Terminologi tal-Kummissjoni Ewropea Jeantide Naudi u Jennifer De Barro Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "ekwivalenti tossiku internazzjonali, I-TEQ", "Ponderazzjoni tat-tossi\u010bit\u00e0 ta' komposti tossi\u010bi tat-tip tad-diossina li tibba\u017ca fuq tqabbil mat-tossi\u010bit\u00e0 tal-aktar diossina tossika mag\u0127rufa, it-TCDD [ IATE:133291 ], u li tapplika l-Fatturi ta' Ekwivalenza Tossika korrispondenti (TEF).", "Nota dwar il-kun\u010bett: B'mod \u0121enerali din l-ekwivalenza qed ti\u0121i sostitwita mill-fatturi ta' ekwivalenza tossika tal-WHO (\"WHO-TEF\").", "1243964 Teknika g\u0127all-\u0121bir tal-materja partikolata ajrutrasportata li tinvolvi kollettur iddisinjat sabiex il-fluss tal-arja li jkun die\u0127el fih ikollu velo\u010bit\u00e0 ugwali g\u0127al dik tal-arja li tkun g\u0127addejja madwar u barra l-kollettur.", "isomerizzazzjoni", "1530896 Il-pro\u010bess li bih molekula ti\u0121i ttrasformata f'molekula o\u0127ra li jkollha e\u017catt l-istess atomi i\u017cda b'arran\u0121ament differenti pere\u017c.", "A-B-C \u2192 B-A-C (dawn il-molekuli relatati jissej\u0127u isomeri [ IATE:3535229 ]).", "pro\u010bess Jarofix", "Pro\u010bess li jikkonsisti f\u2019ta\u0127lit tal-pre\u010bipitati tal-\u0121aro\u017cit [ IATE:1220307 ] iffurmati waqt il-lissija tal-ferriti ta\u017c-\u017cingu [ IATE:1182838 ], bi proporzjonijiet prestabbiliti ta\u2019 siment Portland, ta' \u0121ir [ IATE:1240915 ] u ta' ilma.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-materjal stabbli li jirri\u017culta minn ta\u0127lita ta' \u0121aro\u017cit ma' 2% \u0121ir u 10% siment bil-pi\u017c, jissejja\u0127 \"Jarofix\".", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "\u0121aro\u017cit", "1220307 Sulfat idru\u017c ba\u017ciku ta' potassju u ta' \u0127adid bil-formula kimika KFe3+3(OH)6(SO4)2.", "1213753 Re\u010bipjent b'sistema tat-tis\u0127in integrata (ta\u0127dem bl-elettriku jew bil-fjuwil) iddisinjat g\u0127at-tidwib u r-raffinar ta' metalli nonferru\u017ci b'punt tat-tidwib baxx b\u0127al-landa, i\u017c-\u017cingu u l-ligi tag\u0127hom.", "Polpa kimika li ti\u0121i mmanifatturata bl-u\u017cu tas-sulfur tas-sodju b\u0127ala l-kimika ewlenija g\u0127at-tisjir, laqx tal-injam li ji\u0121u di\u0121eriti f'likur alkalin tat-tisjir, soluzzjoni akwu\u017ca ta' idrossidu tas-sodju u sulfur tas-sodju (likur abjad).", "ku\u010b\u010bara, ku\u010b\u010bara tal-fundaturi", "1367407 Kontenitur tal-metall b'kisja rifrattarja li jintu\u017ca biex fih jitqieg\u0127du, ji\u0121u ttrasportati u kkastjati l-metalli likwidi.", "operazzjoni tal-ku\u010b\u010bara", "3567294 Pro\u010bess tal-metallur\u0121ija ma\u0127dum fil-ku\u010b\u010bari [ IATE:1367407 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "laminazzjoni", "1251340 Pro\u010bess li bih saff ta' karta dekorattiva jew fojl saturati bir-re\u017cina ji\u0121u fu\u017ci termalment ma' pjan\u010ba mhux ma\u0127duma billi ji\u017cdiedu l-pressjoni u s-s\u0127ana.", "Kwalunkwe likwidu li ji\u0121i ffiltrat minn \u0121o skart iddepo\u017citat, u li jo\u0127ro\u0121 minn fa\u010bilit\u00e0 tal-iskart jew li jin\u017camm fiha, inklu\u017c drana\u0121\u0121 imni\u0121\u0121es, li jista\u2019 jaffettwa l-ambjent b\u2019mod negattiv jekk ma jkunx \u0121ie trattat b\u2019mod adegwat.", "lissija tal-mi\u017cbla, lissija", "kanal tal-iskular", "Kanal refrattarju inforrat li jintu\u017ca biex jittrasporta metall imdewweb bil-gravitazzjoni jew b'forzi elettromanjeti\u010bi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Normalment dan il-metall imdewweb ji\u0121i ttrasportat minn forn g\u0127al ku\u010b\u010barun jew minn ku\u010b\u010barun g\u0127al forma.", "3533322 Likwidu li jkun ipperkola minn \u0121o solidu u li jkun lissa ftit mill-kostitwenti tas-solidu.", "likur tal-lixxivjazzjoni, soluzzjoni tal-lixxivjazzjoni, lixxivjant", "1140893 Soluzzjoni milwiema li tintu\u017ca fl-idrometallur\u0121ija biex ji\u0121i estratt il-metall minn materjali li jkun fihom il-metall, billi tin\u0121ieb f'kuntatt ma' dawn il-materjali.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "detezzjoni u tiswija tan-nixxijat", "3564501 Kwalunkwe appro\u010b\u010b u\u017cat g\u0127ad-detezzjoni u t-tiswija ta' nixxijat fi\u017ci\u010bi mill-komponenti.", "kokk tal-linjite", "Residwu solidu artab miksub permezz tad-distillazzjoni niexfa tal-linjite fin-nuqqas tal-arja.", "forn tal-\u0121ir", "1413693 Kalkara f'impjant tal-\u0121ir [ IATE:1240915 ] fejn il-franka [ IATE:1351535 ] ti\u0121i kal\u010bifikata.", "gass likwifikat mi\u017c-\u017cejt, LPG", "Prodott sekondarju tar-raffinar ta\u017c-\u017cejt li jikkonsisti minn idrokarburi li, f'temperaturi u pressjonijiet normali, ikunu fl-g\u0127amla ta' fwar (u mhux likwidi) i\u017cda li jsiru likwidi fi pressjonijiet moderati.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-kostitwent ewlieni huwa l-propan u g\u0127alhekk kultant jissejja\u0127 b'dan l-isem.", "alimentazzjoni ta\u2019 telf fil-pi\u017c, sistema ta\u2019 telf fil-pi\u017c", "3567363 Sistema li fiha l-alimentatri\u010bi, id-delu u l-materjal ji\u0121u mwie\u017cna kontinwament u waqt li l-alimentatri\u010bi tiskarika l-materjal, ir-rata ta\u2019 tnaqqis fil-pi\u017c tas-sistema ti\u0121i kkomputata, u l-velo\u010bit\u00e0 tal-alimentatri\u010bi ti\u0121i a\u0121\u0121ustata biex tin\u017camm ir-rata (stabbilita) mixtieqa.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "Berner li jikkontrolla t-ta\u0127lit tal-fjuwil u tal-arja biex jo\u0127loq fjammi akbar u aktar mifruxa, bil-g\u0127an li titnaqqas it-temperatura massima tal-fjamma filwaqt li ti\u0121i kkompletata l-kombustjoni (g\u0127alkemm b'\u010bertu dewmien) u ji\u017cdied it-trasferiment tas-s\u0127ana (bi\u017c-\u017cieda tal-emissivit\u00e0 tal-fjamma), li jirri\u017culta f'formazzjoni i\u017cg\u0127ar ta\u2019 NO x. Ara wkoll: ossidi tan-nitro\u0121enu (NOx) [ IATE:47842 ].", "immaxinjar", "Kwalunkwe pro\u010bess fejn bi\u010b\u010ba materja prima tinqata' fil-forma u fid-daqs finali mixtieqa permezz ta' pro\u010bess ta' tne\u0127\u0127ija kkontrollata ta' materjal.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-pro\u010bessi li g\u0127andhom din it-tema komuni - it-tne\u0127\u0127ija kkontrollata ta' materjal - illum il-\u0121urnata huma kollettivament mag\u0127rufin b\u0127ala pro\u010bessi ta' manifattura sotrattiva, f'distinzjoni mill-pro\u010bessi ta' \u017cieda kkontrollata ta' materjal, mag\u0127rufin b\u0127ala pro\u010bessi ta' manifattura addittiva.", "X'timplika e\u017catt il-parti \"ikkontrollata\" tad-definizzjoni tista' tvarja, imma kwa\u017ci dejjem timplika l-u\u017cu ta' g\u0127odda mekkani\u010bi (ji\u0121ifieri, mhux biss g\u0127odda tal-elettriku u g\u0127odda tal-idejn).", "polpa manjefit, polpa bil-bisulfit tal-manje\u017cju", "Polpa bi proprjetajiet ta' sa\u0127\u0127a akbar meta mqabbla mal-polpa tas-sulfit, manifatturata bi pro\u010bess li ju\u017ca l-manje\u017cju minflok is-sulfit u medda og\u0127la ta' pH (pH 3 - 5) li jirri\u017culta f'kundizzjonijiet tat-tisjir rotob.", "Ara wkoll: polpa [ IATE:1485704 ]; polpa bis-sulfat [ IATE:1485738 ] u polpa tas-sulfit [ IATE:1485724 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Din il-polpa tista' tkun mag\u0127mula wkoll mill-ar\u017cnu.", "1251367 Pro\u010bess li bih il-partikuli, il-filamenti jew il-fibri ji\u0121u mferrxa b'tali mod li jin\u0127oloq tapit li mbag\u0127ad jg\u0127addi g\u0127al \u0121ol-pressa.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "1203902 Ta\u0127lita mhux pura ta' sulfuri li ssir bit-tidwib tal-minerali sulfuri\u010bi, l-aktar dawk tar-ram, tan-nikil u ta\u010b-\u010bomb.", "polpa mekkanika", "1485727 Polpa [ IATE:1485704 ] biex issir il-karta mag\u0127mula totalment b'mezzi mekkani\u010bi minn diversi materji primi.", "Tip ta' fajberbord [ IATE:1621783 ] prodotta fi pro\u010bess niedi u li jkollha densit\u00e0 ta' 400 - 900 kg/m. Nota dwar il-kun\u010bett: Bord medja jista' jkollha kemm densit\u00e0 baxxa kif ukoll densit\u00e0 g\u0127olja.", "Ara wkoll: fajberbord ta' densit\u00e0 medja [ IATE:1251369 ] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "1206869 Ba\u017ci organika u trimeru ta\u010b-\u010bjanammid b'qafas ta' 1,3,5-tria\u017cina.", "1367454 Tran\u017cizzjoni minn fa\u017ci solida g\u0127al fa\u017ci likwida bl-applikazzjoni tas-s\u0127ana.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "1422211 Forn li jintu\u017ca biex jiddewweb il-metall li jkun irid jintu\u017ca g\u0127all-ikkastjar.", "bijoreattur b'membrana", "1073725 Unit\u00e0 tat-trattament tal-ilma mormi fejn is-separazzjoni tal-mikroorgani\u017cmi titwettaq permezz ta' filtrazzjoni bil-membrani.", "xiwi ta' minerali tal-metall, inkaljar ta' minerali metalli\u010bi, xiwi, inkaljar", "Pro\u010bess metallur\u0121iku li jinvolvi reazzjonijiet ta' gass solidu f'temperaturi elevati bil-g\u0127an li jippurifika l-komponent(i) tal-metall.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Spiss, qabel ix-xiwi, il-mineral ikun di\u0121\u00e0 \u0121ie ppurifikat parzjalment, pere\u017c. bil-flotazzjoni tar-rag\u0127wa.", "Il-kon\u010bentrat jit\u0127allat ma' materjali o\u0127ra biex ji\u0121i ffa\u010bilitat il-pro\u010bess.", "It-teknolo\u0121ija hija utli imma hija wkoll kaw\u017ca serja ta' tni\u0121\u0121is fl-arja.", "Ix-xiwi jikkonsisti minn reazzjonijiet termali ta' gass solidu, li jistg\u0127u jinkludu l-ossidazzjoni, it-tnaqqis, il-klorinazzjoni, is-sulfatazzjoni u l-piroidroli\u017ci.", "Fix-xiwi, il-mineral jew il-kon\u010bentrat tal-mineral ji\u0121i trattat b'arja s\u0127una \u0127afna.", "Dan il-pro\u010bess huwa \u0121eneralment applikat g\u0127all-minerali sulfuri.", "Waqt ix-xiwi, is-sulfur ji\u0121i mibdul f'ossidu, u s-sulfur ji\u0121i rilaxxat b\u0127ala diossidu tas-sulfur.", "sinterizzazzjoni ta' minerali tal-metall, sinterizzazzjoni", "1203899 It-tis\u0127in ta' sustanza f'forma ta' trab ming\u0127ajr ma tiddewweb kompletament u li kaw\u017ca t'hekk ti\u0121i fu\u017ca f'massa solida i\u017cda poru\u017ca.", "metilendifenildiiso\u010bjanat", "1100953 Diiso\u010bjanat aromatiku li je\u017cisti b\u0127ala tliet isomeri.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "mikrofiltrazzjoni, MF", "1704677 Filtrazzjoni li tu\u017ca membrani b'daqs tal-pori ta' 0.1 \u2013 10 \u00b5m.", "kombustjoni bi gradilja ti\u010b\u010baqlaq", "Sistema ta' kombustjoni fejn il-fjuwil jid\u0127ol fuq il-gradilja u meta dan ji\u0121i ttrasportat fuq il-gradilja jinxef u jg\u0127addi minn piroli\u017ci u minn kombustjoni qabel ma l-irmied jin\u0121abar fil-qieg\u0127, filwaqt li l-arja ti\u0121i mi\u017cjuda kemm, primarjament, minn ta\u0127t il-gradilja, u mbag\u0127ad anke minn fuq il-fjuwil, biex ikun hemm turbulenza u kuntatt a\u0127jar bejn il-gass tal-kombustjoni u l-ossi\u0121enu.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Din it-teknika ta' kombustjoni tintu\u017ca g\u0127all-in\u010binerazzjoni tal-iskart solidu muni\u010bipali.", "pressa b'bosta fet\u0127iet", "3565574 Pressa tal-pannelli li tippressa pannell wie\u0127ed jew iktar ifformat/i individwalment.", "impjant tal-polpa naturali g\u0127all-karta re\u017cistenti g\u0127all-gri\u017c", "3563727 Impjant li, permezz ta' materjali primi naturali biss u ming\u0127ajr l-u\u017cu ta' addittivi kimi\u010bi, jipprodu\u010bi polpa mekkanika spe\u010bjali u\u017cata g\u0127all-produzzjoni ta\u2019 karta re\u017cistenti g\u0127all-gri\u017c.", "1310126 L-aktar tip komuni ta\u2019 polpa semikimika (i.e. ta\u0127lita ta\u2019 polpa\u0121\u0121 kimiku u mekkaniku) prodotta minn laqx tal-injam li jkun parzjalment ma\u010binat biex tiddg\u0127ajjef ir-rabta bejn il-fibri u l-linjina u sussegwentement ittrattata b'mod mekkaniku f'raffinerija.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "effluwent gassu\u017c", "1409090 Gass jew arja rrilaxxati min\u0127abba pro\u010bess jew operazzjoni.", "trab tal-effluwent gassu\u017c", "3567674 Trab mi\u0121bur mis-sistema ta' filtrazzjoni tal-emissjonijiet fl-arja (effluwent gassu\u017c [ IATE:1409090 ]).", "Kejl tal-kon\u010bentrazzjoni tal-irwejja\u0127.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Pro\u010bedura ta' kejl bis-sensi li tu\u017ca l-imnie\u0127er tal-bniedem b\u0127ala l-apparat tal-kejl.", "teknika ta' imma\u0121nijiet otti\u010bi tal-gass", "3564482 Teknolo\u0121ija li tu\u017ca kameras \u017cg\u0127ar u \u0127fief li jippermettu l-vi\u017cwalizzazzjoni ta' nixxijat tal-gass f'\u0127in reali.", "pannell b'filamenti orjentati, OSB", "120396 Pannell mag\u0127mul minn filamenti tal-injam imnixxfin li jitwa\u0127\u0127lu flimkien b're\u017cina li tibbies ta\u0127t l-influwenza ta' pressjoni g\u0127olja u ta' s\u0127ana qawwija.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "prodott tal-qu\u010b\u010bata", "1328781 Il-prodott li jo\u0127ro\u0121 mill-parti ta' fuq tal-kolonna tad-distillazzjoni.", "materjal ossidiku", "3567665 Fil-produzzjoni tal-metall, materjal li jalimenta l-forn f'forma ta' ossidu (u mhux ta' metall jew ta' sulfur).", "ossiklorazzjoni", "156786 Il-klorazzjoni (is-sostituzzjoni ta' atomu wie\u0127ed ta' idro\u0121enu b'atomu wie\u0127ed ta' kloru) ta' alkeni jew ta' alkani permezz ta' klorur tal-idro\u0121enu, ta' ossi\u0121enu u ta' katalizzatur tal-klorur tal-kubrit.", "berner ossikombustibbli, berner b\u2019ossi\u0121enu u fjuwil", "1354482 Berner li jitpo\u0121\u0121a fil-\u0127ajt tal-\u0121enb tal-istruttura ta' forn bl-ark [ IATE:1367245 ], li minflok arja, ju\u017ca ta\u0127lita ta' fjuwil u ta' ossi\u0121enu pur sabiex jit\u0127affef il-pro\u010bess tat-tidwib tal-karga.", "magna tal-kisi", "1207946 Magna li tapplika saff jew kisja uniformi fuq na\u0127a jew fuq i\u017c-\u017cew\u0121 na\u0127at ta\u2019 karta, matul il-fa\u017ci tal-produzzjoni tal-karta jew f'fa\u017ci sussegwenti.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "1704847 Apparat tal-kontroll tat-tni\u0121\u0121is li jikkonsisti minn kompartiment li jkun fih saffi ta' materjali tal-imballa\u0121\u0121 ta' forom differenti, b\u0127al \u010brieki Raschig, \u010brieki spirali, jew sru\u0121 ta' Berl li jipprovdu erja ta' superfi\u010bje kbira g\u0127all-kuntatt tal-partikuli mal-likwidu, fejn il-likwidu tal-purifikazzjoni ji\u0121i introdott b'mod uniformi fuq l-imballa\u0121\u0121 (li jin\u017camm f'postu b'riffieda mag\u0127mula minn xbieki metalli\u010bi u sostnuti bi pjan\u010ba qrib il-qieg\u0127 tal-purifikatur) u mbag\u0127ad jg\u0127addi 'l isfel minn \u0121os-sodda tal-imballa\u0121\u0121.", "inter\u010bettatur bil-pjan\u010bi paralleli", "3564593 Separatur b'serje ta' pjan\u010bi paralleli mal-assi lon\u0121itudinali tieg\u0127u, u\u017cat l-iktar fis-separazzjoni bil-gravit\u00e0 ta' \u017cejt liberu minn ilma effluwent jew minn solidi sospi\u017ci g\u0127at-trattament ta' ilma \u017cejtni f'sistema ta' ilma \u017cejtni.", "impjant tal-pasta", "Parti mill-impjant ta\u2019 produzzjoni tal-anodi tal-karbonju li tipprodu\u010bi anodi tal-karbonju biex jintu\u017caw fir-riduzzjoni tal-alumina g\u0127all-produzzjoni tal-aluminju fejn il-kokk petroliferu [ IATE:1424198 ], it-truf ri\u010biklati, u \u017c-\u017cift [ IATE:1205848 ] jit\u0127alltu bis-s\u0127ana.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-partijiet l-o\u0127ra tal-impjant huma l-impjant tal-\u0127ami [ IATE:3567337 ] tal-anodu u l-impjant tal-produzzjoni tal-vireg [ IATE:3567339 ].", "It-truf huma l-parti tal-karbonju li jifdal b\u0127ala residwu mill-anodi u\u017cati.", "pelitizzazzjoni", "1581369 Pro\u010bess li jikkompressa u jifforma materjal fil-forma ta' pelit.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "1073456 Fluss li jkun fih il-penetranti u li jo\u0127ro\u0121 mill-modulu tal-membrana.", "1424198 Residwu solidu miksub mill-ikkokkjar u li jintu\u017ca g\u0127al skopijiet differenti kemm b\u0127ala fjuwil kif ukoll b\u0127ala materja prima.", "fotojonizzazzjoni", "1155175 Fenomenu li jse\u0127\u0127 meta l-assorbiment tar-radjazzjoni elettromanjetika minn atomu f'gass jindu\u010bi lill-atomu biex jemetti elettron marbut u b'hekk isir jonizzat.", "tindif tal-metall bl-a\u010bidu", "Trattament g\u0127all-u\u010bu\u0127 tal-metalli li jintu\u017ca biex jitne\u0127\u0127ew l-impuritajiet, b\u0127al tbajja', kontaminanti inorgani\u010bi, sadid jew qxur minn fuq metalli ferru\u017ci, ram, metalli prezzju\u017ci u ligi tal-aluminju.", "Nota dwar it-terminu: Dan it-terminu \u0121ie kkonfermat minn espert fil-qasam, li qalilna hekk: \"Dawk li ja\u0127dmu fil-mistier, g\u0127al \u2019pickling\u2019 ju\u017caw 'tindif tal-metall bl-a\u010btu' u g\u0127al \u2018pickle\u2019 ju\u017caw 'a\u010btu tat-tindif tal-metall'.\"", "anali\u017ci pinch", "2251105 Metodolo\u0121ija u\u017cata b\u0127ala g\u0127odda g\u0127all-evalwazzjoni tal-pro\u0121ettazzjoni tas-sistema kollha bl-g\u0127an li jsir u\u017cu effika\u010bi tal-ener\u0121ija, u bba\u017cata fuq kalkolu sistematiku tal-objettivi termodinami\u010bi biex jitnaqqas g\u0127al minimu l-konsum tal-ener\u0121ija tal-pro\u010bessi.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "\u017cift", "Polimeru solidu, viskoelastiku, idderivat mill-qatran ta\u017c-\u017cejt mhux ma\u0127dum jew tal-fa\u0127am.", "Nota dwar il-kun\u010bett: I\u017c-\u017cift jista' ji\u0121i prodott ukoll mill-pjanti u f'dak il-ka\u017c jissejja\u0127 \"ra\u017ca\".", "Hemm forom varji o\u0127ra ta\u017c-\u017cift b\u0127al: \"qatran\", \"bitum\" jew \"asfalt\".", "Fl-industriji tal-aluminju jintu\u017ca biss i\u017c-\u017cift tal-qatran tal-fa\u0127am, filwaqt li fl-industriji tal-produzzjoni tal-karbonju u l-grafit, jista' jintu\u017ca wkoll i\u017c-\u017cift ta\u017c-\u017cejt mhux ma\u0127dum.", "pro\u010bess tat-trattament tat-trab bil-pla\u017cma", "Pro\u010bess u\u017cat g\u0127at-trattament ta\u2019 residwi tal-imtie\u0127en tal-azzar (l-iktar trab EAF tal-azzar inossidabbli) li matulu materjal b'\u0127abba fina ji\u0121i ppro\u010bessat ming\u0127ajr il-b\u017conn ta\u2019 agglomerazzjoni, sakemm l-alimentazzjoni tkun xotta.", "Ara wkoll: pro\u010bess tat-trattament tat-trab bil-pla\u017cma f'forn mag\u0127luq (kun\u010bett relatat) [ IATE:3567673 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-forn fejn isir it-tidwib huwa mg\u0127ammar bi tliet \u0121eneraturi tal-pla\u017cma li jipprovdu effett ta\u2019 tis\u0127in pla\u017cmatiku u li jitpo\u0121\u0121ew b'mod simetriku madwar il-parti ta' isfel tal-forn biex jipprovdu l-ener\u0121ija me\u0127tie\u0121a g\u0127ar-reazzjonijiet endotermi\u010bi.", "Apparat g\u0127all-kontroll tat-tni\u0121\u0121is tal-arja fl-g\u0127amla ta' torri jew ta' kolonna li jintu\u017ca fid-distillazzjoni frazzjonata, li tul l-g\u0127oli intern tieg\u0127u jkollu sensiela ta' pjan\u010bi trasversali (forma ta' qanpiena jew perforati) biex jisfurzaw kuntatt intimu bejn il-likwidu nie\u017cel 'l isfel u l-fwar tiela' 'l fuq.", "torri bil-pjan\u010bi", "sistema ta' assorbiment/ desorbiment abba\u017ci ta' polietere, pro\u010bess ta' assorbiment/ desorbiment abba\u017ci ta' polietere", "Teknika u\u017cata biex jitne\u0127\u0127a d-diossidu tal-kubrit mill-gassijiet mit-tromba ta' \u010bumnija ta' qawwa baxxa; din tinvolvi l-assorbiment fi\u017ciku selettiv tad-diossidu tal-kubrit mill-fluss tal-gass imnaddaf u mkessa\u0127 permezz ta' solvent likwidu bba\u017cat fuq il-polietere b'kapa\u010bit\u00e0 ta' ri\u0121enerazzjoni s\u0127i\u0127a.", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-SO2 li jitne\u0127\u0127a jintu\u017ca g\u0127all-produzzjoni ta\u2019 SO2 likwidu jew g\u0127all-produzzjoni tal-a\u010bidu sulfuriku.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "kompartiment tal-postkombustjoni", "131298 \u017bona tal-effluwent gassu\u017c tal-pro\u010bess f'forn tal-metallur\u0121ija li tinsab e\u017catt wara l-kompartiment tal-kombustjoni inizjali fejn jin\u0127arqu s-sustanzi ni\u0121\u0121iesa organi\u010bi.", "1331146 Kontenitur b'kisja rifrattarja miftu\u0127 u wiesa', b'toqba wa\u0127da jew iktar fil-qieg\u0127 tieg\u0127u, li jintu\u017ca g\u0127ad-distribuzzjoni tal-metall fu\u017c jew imdewweb fil-lingottieri.", "anodu tal-karbonju mo\u0127mi minn qabel, anodu mo\u0127mi minn qabel", "1077360 Blokka kbira tal-karbonju u\u017cata g\u0127all-konduttivit\u00e0 tal-elettriku waqt il-pro\u010bess tat-tnaqqis tal-aluminju, li tin\u0127ema fi fran kbar \u0127afna li ja\u0127dmu bil-gass f'temperatura g\u0127olja, qabel ma ti\u0121i mni\u017c\u017cla fi\u010b-\u010bellola elettrolitika [ IATE:1155119 ].", "pre\u010bipitazzjoni", "Sedimentazzjoni [ IATE:1427326 ] ta' materjal solidu (pre\u010bipitat) minn soluzzjoni likwida li fiha l-materjal ikun pre\u017centi f'ammonti akbar mis-solubbilt\u00e0 tieg\u0127u fil-likwidu.", "Nota dwar il-kun\u010bett: M'g\u0127andux ikun konfu\u017c ma': sedimentazzjoni (kun\u010bett usa') [ IATE:1427326 ].", "Ara wkoll: pre\u010bipitat [ IATE:1583817 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "sistema predittiva tal-monitora\u0121\u0121 tal-emissjonijiet, sistema ta' monitora\u0121\u0121 tal-previ\u017cjoni tal-emissjonijiet, PEMS", "Sistema li tiddetermina l-kon\u010bentrazzjoni tal-emissjonijiet ta' sustanza ni\u0121\u0121iesa fuq il-ba\u017ci tar-relazzjoni tag\u0127ha ma' g\u0127add ta' parametri karatteristi\u010bi tal-pro\u010bess li jkunu mmonitorjati kontinwament (pere\u017c. il-konsum tal-gass kombustibbli, il-proporzjon bejn l-arja u l-fjuwil) u ma' data kwalitattiva tal-alimentazzjoni jew tal-fjuwil (pere\u017c. il-kontenut tal-kubrit) ta' sors ta' emissjonijiet.", "emissjonijiet primarji", "Emissjonijiet rilaxxati direttament mill-fran, li ma jinfirxux fi\u017c-\u017coni ta\u2019 madwar il-fran.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-kun\u010bett jista' ji\u0121i kkumparat ma': emissjonijiet sekondarji [ IATE:3567053 ].", "Metall estratt mill-mineral ming\u0127ajr i\u017c-\u017cieda ta' ruttam.", "Nota dwar il-kun\u010bett: [ IATE:1108063 ].", "il-metalli", "jirri\u017cultaw", "mill-produzzjoni", "Ara wkoll: metall sekondarju [ IATE:1343844 ].", "produzzjoni primarja", "Il-produzzjoni ta' kwalunkwe prodott li tu\u017ca direttament ri\u017corsi naturali.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Hija tinkludi l-agrikoltura, il-forestrija, is-sajd u l-estrazzjoni minerarja.", "Il-produzzjoni ta\u2019 metalli bl-u\u017cu ta\u2019 minerali u ta\u2019 kon\u010bentrati tappartjeni wkoll g\u0127al dan is-settur tal-produzzjoni.", "Tidwib [ IATE:3540844 ] ta' metall primarju [ IATE:1420946 ].", "Ara wkoll: tidwib sekondarju [ IATE:3567273 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "effluwent gassu\u017c tal-pro\u010bess", "3564466 Il-gass mi\u0121bur i\u0121\u0121enerat minn xi pro\u010bess li jrid ji\u0121i ttrattat pere\u017c. f'unit\u00e0 g\u0127at-tne\u0127\u0127ija tal-gass a\u010bidu\u017c u f'unit\u00e0 tal-irkupru tal-kubrit (SRU).", "kombustjoni pulverizzata", "3565625 Il-kombustjoni tal-fa\u0127am jew tal-bijomassa li qabel ikun/tkun \u0121ie(t) ippulverizzat(a).", "3566954 Gass nonkondensabbli fjammabbli jew inert li ji\u017cdied fil-kollettur tal-apparat tal-ivvampjar biex jimmitiga d-d\u0127ul tal-arja u l-burnback.", "metodu pirometallur\u0121iku, pro\u010bess pirometallur\u0121iku", "Kwalunkwe pro\u010bess u\u017cat fil-pirometallur\u0121ija [ IATE:1112323 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: L-aktar pro\u010bessi tal-pirometallur\u0121ija importanti huma: it-tnixxif, ixxiwi [ IATE:119998 ], it-tidwib [ IATE:3540844 ], ir-raffinar, u l-illigar [ IATE:1556494 ].", "estinzjoni, tkessi\u0127 rapidu", "Tberrid ta' gass tal-eg\u017cost ja\u0127raq qabel ma jid\u0127ol f'purifikatur tat-tni\u0121\u0121is.", "Ara wkoll: quench [ IATE:3504089 ] fil-kuntest tal-emissjonijiet mis-sewqan u nnota ddifferenza bejn il-kun\u010betti u\u017cati f'kuntest differenti.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "1505602 Il-fa\u010bilit\u00e0 jew il-\u0127effa li biha sustanza tirrea\u0121ixxi mal-umdit\u00e0 jew ma' sustanzi o\u0127ra.", "bojler ta\u2019 rkupru", "3530247 Bojler tal-fwar u reattur kimiku fis-sistema ta' rkupru fil-produzzjoni tal-polpa kraft [ IATE:1485739 ] u tal-polpa tas-sulfit [ IATE:1485724 ], fejn likur iswed [ IATE:1486309 ] jew kannella [ IATE:3563758 ] jin\u0127araq f'temperatura g\u0127olja u ji\u0121u \u0121\u0121enerati fwar u potenza.", "3567146 Berner b'irkupratur integrali g\u0127at-tis\u0127in minn qabel tal-arja tal-kombustjoni li tid\u0127ol fih.", "fjuwil tar-raffinerija", "976117 Materjal kombustibbli solidu, likwidu jew f'forma ta' gass mill-istadji tad-distillazzjoni u tal-konver\u017cjoni tar-raffinar ta\u017c-\u017cejt grezz.", "gass kombustibbli tar-raffinerija, gass tar-raffinerija, RFG", "3564366 L-effluwent gassu\u017c mill-unitajiet tad-distillazzjoni jew tal-konver\u017cjoni u\u017cat b\u0127ala fjuwil.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "berner ri\u0121enerattiv", "1181284 Berner li jikkonsisti minn kompartiment mimli b'medium li ja\u0127\u017cen is-s\u0127ana u li minn \u0121o fih jg\u0127addu l-gass tal-eg\u017cost u l-arja tal-kombustjoni b'mod alternat u li ji\u010b\u010bar\u0121ja bil-fluss tal-gass tal-eg\u017cost u jiddis\u010bar\u0121ja bil-fluss tal-arja.", "purifikazzjoni ri\u0121enerattiva", "Fir-raffinar tal-pitrolju u tal-gass, teknika ta' prevenzjoni u ta' kontroll tal-emissjonijiet atmosferi\u010bi tal-ossidu tal-kubrit li fiha jintu\u017ca rea\u0121ent ta' assorbiment ta' SO x spe\u010bifiku (pere\u017c. soluzzjoni ta' assorbiment) li \u0121eneralment jippermetti l-irkupru tal-kubrit b\u0127ala prodott sekondarju tul \u010biklu ta' ri\u0121enerazzjoni meta r-rea\u0121ent jer\u0121a' jintu\u017ca.", "ossidatur termali ri\u0121enerattiv, afterburner ri\u0121enerattiv", "3567075 Apparat li jservi biex jittratta l-effluwenti gassu\u017ci.", "tidwib mill-\u0121did", "Pro\u010bess li matulu l-metall jer\u0121a' jiddewweb sabiex tinbidel il-kompo\u017cizzjoni tieg\u0127u jew biex tinbidel il-forma tieg\u0127u g\u0127all-produzzjoni ta' xi \u0127a\u0121a partikolari.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Pere\u017cempju, minn billett g\u0127al qanpiena.", "1422168 Forn metallur\u0121iku jew forn tal-ippro\u010bessar li ji\u017cola l-materjal li jkun qed ji\u0121i ppro\u010bessat mill-kuntatt mal-fjuwil, i\u017cda mhux mill-kuntatt mal-gassijiet tal-kombustjoni.", "Nota dwar it-terminu: Il-varjant ortografiku: \"riverbatorju\" huwa a\u010b\u010bettat ukoll.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "Pro\u010bess li matulu tintu\u017ca l-pressjoni biex solvent (\u0121eneralment ilma) ji\u0121i sfurzat jg\u0127addi minn membrana semipermeabbli; dan jippermetti li l-ilma (imma mhux il-joni jew molekuli akbar) jg\u0127addi minn re\u0121jun ta' kon\u010bentrazzjoni g\u0127olja ta' solut g\u0127al re\u0121jun ta' kon\u010bentrazzjoni baxxa ta' solut.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-pro\u010bess jintu\u017ca kemm fil-filtrazzjoni tal-ilma kummer\u010bjali u kif ukoll f'dik residenzjali, fid-desalinizzazzjoni tal-ilma ba\u0127ar u fil-purifikazzjoni tal-likwidi li fihom l-ilma huwa impurit\u00e0 mhux mixtieqa (pere\u017c. l-etanol).", "\u0121onta anellari", "1170318 \u0120onta ratba u \u010batta u\u017cata fl-industriji petrokimi\u010bi, ta\u017c-\u017cejt u tal-gass biex tissi\u0121illa konnessjonijiet bil-flan\u0121i so\u0121\u0121etti g\u0127al pressjoni u temperaturi g\u0127oljin, u li tifforma si\u0121ill minn metall g\u0127al metall mal-flan\u0121i.", "impjant tal-produzzjoni tal-vireg", "Parti mill-impjant tal-produzzjoni tal-anodi tal-karbonju fejn il-blokok tal-anodi mo\u0127mija li jkunu nkisbu fl-impjant tal-\u0127ami, jitqabbdu mal-vireg tal-anodi (li jkun fihom stanga tal-aluminju b\u2019konduttivit\u00e0 elettrika tajba, b'\u0121og imwa\u0127\u0127al mag\u0127ha) permezz ta' studs tal-azzar sabiex imbag\u0127ad ikunu jistg\u0127u jintu\u017caw.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-partijiet l-o\u0127ra tal-impjant huma l-impjant [ IATE:3567335 ] u l-impjant tal-\u0127ami [ IATE:3567337 ].", "tal-pasta", "tanbur rotatorju, tanbur rotatorju tat-t\u0127axxin", "3566949 Unit\u00e0 u\u017cata g\u0127at-t\u0127axxin tal-\u0127ama li tikkonsisti minn skrins \u010bilindri\u010bi rotatorji, li fiha jit\u0127alltu alimentazzjoni polimerika u \u0127ama rqiqa biex jifflokkulaw u mbag\u0127ad jinfirdu mill-ilma fittnabar rotatorji divi\u017corji.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "1427313 Forn \u010bilindriku inklinat orizzontalment li jdur madwar il-fus fiss tieg\u0127u.", "kalkara rotatorja", "Apparat inklinat b'mod \u010bilindriku u orizzontali li jdur madwar l-assi fiss tieg\u0127u, li jintu\u017ca biex jg\u0127olli materjali g\u0127al temperatura g\u0127olja.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Fl-industrija metallur\u0121ika, il-kalkari rotatorji ju\u017caw l-istess arran\u0121ament b\u0127all-fran rotatorji [ IATE:1427313 ] imma joperaw ming\u0127ajr ma jdewbu t-tag\u0127bija.", "1623689 Il-volum kubiku ta' arbuxxelli, staneg u sezzjonijiet o\u0127ra tondi tal-injam hekk kif jinqatg\u0127u minn mas-si\u0121ar.", "gagazza tal-mel\u0127", "3567352 Ta\u0127lita \u0121\u0121enerata waqt it-tidwib ta' metalli \u0127fief (aluminju u manje\u017cju) bl-u\u017cu ta' ta\u0127litiet tal-imlie\u0127 (flussi ta' mlie\u0127) biex il-metall likwidu/fu\u017c jitg\u0127atta bil-g\u0127an li ti\u0121i evitata l-ossidazzjoni u ji\u017cdiedu l-produzzjoni u l-effi\u010bjenza termi\u010bi.", "filtrazzjoni bir-ramel", "1339585 Metodu biex jitne\u0127\u0127ew is-solidi sospi\u017ci mill-ilma.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "tindif bit-tfig\u0127 tar-ramel, sandblasting", "Pro\u010bess li matulu ramel, \u017cibe\u0121 tal-\u0127\u0121ie\u0121 jew xi mezz ie\u0127or jintefa' b'velo\u010bit\u00e0 qawwija minn magna min-na\u0127a g\u0127all-o\u0127ra tal-wi\u010b\u010b ta' materjal iebes sakemm dan ji\u0121i xkatlat g\u0127alkollox.", "Nota dwar il-kun\u010bett: It-tindif bit-tfig\u0127 tar-ramel \u0127afna drabi jsir biex titne\u0127\u0127a l-finitura ta' qabel minn fuq o\u0121\u0121ett, biex jitne\u0127\u0127a s-sadid, biex jitne\u0127\u0127a xi trab, jew biex ji\u0121i ppreparat il-wi\u010b\u010b g\u0127al passata \u0121dida \u017cebg\u0127a.", "Il-mezz u\u017cat biex jitnaddaf il-wi\u010b\u010b jiddependi minn kemm ikun diffi\u010bli l-pro\u010bess tat-tne\u0127\u0127ija u minn kemm il-materjal ikun jifla\u0127 g\u0127all-impatt.", "pressa tal-viti", "3565645 Apparat mekkaniku li ji\u010b\u010baqlaq bilmod u\u017cat g\u0127as-separazzjoni tas-solidi mil-likwidi u li jit\u0127addem abba\u017ci tat-teorija tat-trasferiment tas-solidi minn \u0121o skrin \u010bilindriku li joffri volum dejjem jonqos permezz ta' \u017cieda fid-dijametru tax-xaft.", "likwidu ta' purifikazzjoni", "Likwidu u\u017cat biex ine\u0127\u0127i l-inkwinanti (sustanzi ni\u0121\u0121iesa) mill-gass mit-tromba ta' \u010bumnija f'purifikazzjoni niedja [ IATE:1413621 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: F'purifikatur niedi, il-fluss tal-gass imni\u0121\u0121es jin\u0121ieb f'kuntatt mal-likwidu ta' purifikazzjoni billi: jew ji\u0121i mraxxax flimkien mal-likwidu, jew ji\u0121i sfurzat minn \u0121o g\u0127adira tal-likwidu, jew inkella b'xi metodu ie\u0127or ta' kuntatt, biex b'hekk jitne\u0127\u0127ew l-inkwinanti.", "Ara wkoll: purifikatur niedi [ IATE:1422077 ].", "emissjonijiet sekondarji", "Emissjonijiet li ja\u0127arbu mill-kisi tal-forn jew waqt xi operazzjonijiet b\u0127at-tag\u0127bien jew l-ittappjar u li jinqabdu b\u2019kappa jew b\u2019interkju\u017cura (bhal pere\u017cempju doghouse [ IATE:1642283 ]).", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-kun\u010bett jista' ji\u0121i kkumparat ma': emissjonijiet primarji [ IATE:3567052 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "metall sekondarju", "1343844 Prodott tal-metall ma\u0127luq minn ruttam u minn skart tal-pro\u010bess (materjal sekondarju).", "produzzjoni sekondarja", "Il-manifattura ta' o\u0121\u0121etti minflok il-produzzjoni ta' materja prima.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-produzzjoni sekondarja tu\u017ca l-output tal-produzzjoni primarja u timmanifattura l-o\u0121\u0121etti lesti.", "Ara wkoll: produzzjoni primarja [ IATE:1108063 ].", "tidwib sekondarju", "Tidwib [ IATE:3540844 ] ta' metall sekondarju [ IATE:1343844 ].", "Ara wkoll: tidwib primarju [ IATE:3567272 ].", "sedimentazzjoni", "Is-separazzjoni ta' partikuli solidi minn likwidu jew minn gass min\u0127abba l-gravit\u00e0 jew ta\u0127rik \u010bentrifugali u l-formazzjoni ta' sediment [ IATE:1542476 ].", "Ara wkoll: pre\u010bipitazzjoni [ IATE:1426402 ].", "segregazzjoni tal-ilma mormi", "3566815 Separazzjoni tal-ilmijiet varji tal-ippro\u010bessar skont it-tag\u0127bija tag\u0127hom ta' skart jew il-livell ta' trattament me\u0127tie\u0121.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "riduzzjoni mhux katalitika selettiva, tnaqqis mhux katalitiku selettiv, SNCR", "Teknika bba\u017cata fuq ir-riduzzjoni ta' ossidi tan-nitro\u0121enu (NOX) g\u0127al nitro\u0121enu permezz tar-reazzjoni mal-ammonijaka jew l-urea f'temperatura g\u0127olja.", "Nota dwar it-terminu: Fil-kimika \"reduction\" ma tfissirx tnaqqis i\u017cda tirreferi g\u0127al kwalunkwe reazzjoni kimika li tinvolvi l-akkwist ta' elettroni.", "G\u0127alhekk it-terminu \"riduzzjoni\" fil-kimika huwa preferut g\u0127al \"reduction\" biex ti\u0121i evitata kull ambigwit\u00e0.", "forn semimag\u0127luq", "Forn tat-tidwib b'saqaf semimag\u0127luq li fih l-arja tin\u0121ibed 'il \u0121ewwa mill-\u0121nub tal-forn u tikkaw\u017ca kombustjoni - l-ossi\u0121enu fl-arja immedjatament jossidizza s-CO f'CO2, filwaqt li l-gass ma\u0127ruq u t-trab jin\u0121ibdu minn \u017cbokki tal-gass fis-saqaf g\u0127al \u0121o kamra bil-filtri (\"bag house\").", "Ara wkoll: forn mag\u0127luq [ IATE:3567653 ].", "Nota dwar il-kun\u010bett: Bil-pro\u010bess tat-tidwib, il-fran mag\u0127luqa u dawk miftu\u0127a jipprodu\u010bu l-istess ammont ta' CO2, imma l-arja li tin\u0121ibed f'forn semimag\u0127luq tbiddel il-kundizzjonijiet ta\u0127t is-saqaf tal-forn minn riduzzjoni g\u0127al ossidazzjoni.", "1146787 Re\u010bipjent li fih isse\u0127\u0127 is-sedimentazzjoni [ IATE:1427326 ].", "1427325 \u010ailindru vertikali b'kisja rifrattarja li fih tin\u017camm sodda fissa (jew kolonna dixxendenti) ta' solidi, u li minnu ji\u0121i sfurzat fluss axxendenti ta' gass s\u0127un.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "vent tas-sajlo", "3567247 Sistema ta' ventilazzjoni g\u0127as-sajlos fejn ikun ma\u0127\u017cun il-materjal.", "berner b'\u0121ett wie\u0127ed", "3567508 Tip ta' berner u\u017cat fil-forn flash.", "di\u0121estjoni ta' fluss wie\u0127ed", "3567333 Fil-produzzjoni tal-alumina, it-tis\u0127in ta' sospensjoni mag\u0127quda kkombinata tal-boksit u tal-likur.", "1423317 Fil-produzzjoni tal-aluminju, il-\u0127mie\u0121 tal-metall [ IATE:1211546 ] li jkun fih aktar minn 45% metall.", "1213204 Re\u010bipjent fl-g\u0127amla ta' barmil, kaxxa, basket, ga\u0121\u0121a jew vagun, li fih jittellg\u0127u jew jitni\u017c\u017clu materjali jew bnedmin.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "qatg\u0127a njam", "1077258 Bi\u010b\u010ba njama sserrata minn zokk ta' si\u0121ra biex tin\u0127adem b\u0127ala tavla.", "gagazza ta' kalkara tal-funderija, gagazza", "1401665 Residwu vitrifikat jew parzjalment vitrifikat tat-tidwib [ IATE:3540844 ] li jkun fih l-iktar silikati - is-sustanzi li mhumiex imfittxija g\u0127all-produzzjoni tal-matta [ IATE:1203902 ] jew tal-metall u li g\u0127andhom gravit\u00e0 spe\u010bifika iktar baxxa minn dawn tal-a\u0127\u0127ar.", "kon\u010bentratur tal-gagazza", "3567528 Unit\u00e0 li fiha l-gagazzi mdewba rikki bir-ram miksuba mill-pro\u010bessi tat-tidwib u/jew tal-konver\u017cjoni jitberrdu, jitfarrku u jinta\u0127nu fin-niedi, u wara ji\u0121i rkuprat ir-ram bil-flotazzjoni biex ji\u0121i prodott kon\u010bentrat tal-gagazza.", "forn tal-iffumigar tal-gagazza", "3567512 Forn fejn isir l-iffumigar tal-gagazza [ IATE:3567483 ].", "iffumigar tal-gagazza", "3567483 Pro\u010bess li permezz tieg\u0127u r-residwu tal-kon\u010bentrati ta\u017c-\u017cingu wara x-xiwi u l-lixxivjazzjoni bl-a\u010bidu sulfuriku, jiddewweb biex jifforma gagazza li minnha jintnefa\u0127 il-fa\u0127am f'forma ta' trab jew il-kokk flimkien mal-arja.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "gagazzar", "Il-formazzjoni ta' materja solida mdewba li tibqa' b\u0127ala residwu wara li ji\u0121i sseparat il-metall mill-mineral tieg\u0127u.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-gagazzar jintu\u017ca biex jissepara l-metall mill-impuritajiet li jkun hemm fil-mineral.", "Il-gagazza hija r-residwu solidu tal-produzzjoni pirometallur\u0121ika tal-metall u tifforma mill-elementi kollha mhux mixtieqa li jkun fih il-mineral.", "L-a\u0121enti tal-gagazzar jintu\u017caw biex jg\u0127inu f'dan il-pro\u010bess ta' separazzjoni tal-metall mill-bqija.", "alumina metallur\u0121ika", "160217 Alumina [ IATE:1552043 ] u\u017cata fil-manifattura tal-aluminju.", "3540844 Pro\u010bess li jifred il-metall mill-minerali tieg\u0127u bit-tis\u0127in tal-minerali sa temperatura g\u0127olja f'forn xieraq fil-pre\u017cenza ta' a\u0121ent ta' riduzzjoni b\u0127all-karbonju, u a\u0121ent ta' kopertura, b\u0127all-\u0121ebla tal-\u0121ir.", "metodu tal-isniffing", "Id-detezzjoni ta' nixxijat tal-gass bl-u\u017cu ta' analizzaturi li jin\u017cammu fl-idejn biex ikejlu l-kon\u010bentrazzjoni tal-gassijiet li ja\u0127arbu \u0127dejn it-tag\u0127mir (pere\u017c. bl-u\u017cu tal-jonizzazzjoni bi fjamma jew il-fotojonizzazzjoni).", "Nota dwar it-terminu: Din it-teknika tinvolvi l-u\u017cu ta' apparat ta' detezzjoni msejja\u0127 \"sniffer\", g\u0127aldaqstant it-terminu \"xamm\" hawnhekk ma jkunx korrett.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "1251566 Bord tal-fajberbord [ IATE:1621783 ] ta' densit\u00e0 baxxa bi skopijiet multipli, durabbli, \u0127afifa u li fa\u010bli timmanipulaha.", "fluss tal-okkultazzjoni solari, SOF", "3564483 Metodu biex wie\u0127ed jillokalizza u jikkwantifika l-emissjonijiet ta' idrokarburi li ja\u0127arbu mill-industrija abba\u017ci ta' kejl ta' spettri tal-intensit\u00e0 tal-infraa\u0127mar tax-xemx minn veikolu ji\u010b\u010baqlaq.", "impjant tal-karta spe\u010bjali", "Impjant li jipprodu\u010bi gradi diversi ta' karti u ta' bordijiet g\u0127al skopijiet spe\u010bjali (industrijali u/jew nonindustrijali) li jkunu karatterizzati minn proprjetajiet partikolari, u li jkollhom u\u017cu finali limitat fis-suq jew f'ni\u010b\u010ba mis-suq, ma\u0127suba g\u0127all-b\u017connijiet spe\u010bifi\u010bi ta' klijent partikolari jew ta' grupp ta' utenti finali.", "alumina ta' spe\u010bjalit\u00e0, alumina mhux metallur\u0121ika", "3567330 Kwalunkwe prodott ta\u2019 alumina li ma jintu\u017cax g\u0127all-produzzjoni tal-aluminju.", "Ara wkoll: alumina metallur\u0121ika (kun\u010bett relatat) [ IATE:160217 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "kisi refrattarju e\u017cawrit ta\u010b-\u010bellola, kisi ta\u010b-\u010bellola u\u017cat", "Kisi doppju li jkopri l-istruttura tal-azzar ta\u010b-\u010belloli elettroliti\u010bi (i.e. il-kisja refrattorja jew i\u017colanti esterna u l-kisja interna mag\u0127mula mill-karbonju li ja\u0121ixxi ta' katodu ta\u010b-\u010bellola elettrolitika) li, wara \u010bertu \u017cmien ta' operazzjoni (bejn 5-8 snin) ta\u010b-\u010bellola, min\u0127abba li lblokok tal-karbonju jkunu assorbew l-elettrolit u g\u0127alhekk ikunu so\u0121\u0121etti g\u0127al ero\u017cjoni, nef\u0127a u tixqiq, ma jibqax jiffunzjona u jkollu jitne\u0127\u0127a.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-kisi jitqies b\u0127ala materjal ta' skart i\u0121\u0121enerat mit-tidwib talaluminju primarju i.e. mill-pro\u010bess ta' estrazzjoni tal-metall tal-aluminju mill-ossidu talaluminju (mag\u0127ruf b\u0127ala alumina).", "\u0121onta spirali", "3566955 Si\u0121ill mekkaniku li jimla l-ispazju bejn \u017cew\u0121 u\u010bu\u0127 ta\u2019 a\u0121\u0121ustament \u0121eneralment biex ti\u0121i evitata tnixxija mill-o\u0121\u0121etti mag\u0127qudin jew \u0121o fihom waqt li jkunu ta\u0127t kompressjoni, li jkun mag\u0127mul minn ta\u0127lita ta' materjal metalliku u materjal tal-mili (filler).", "kampjun istantanju, kampjun immedjat, kampjun aleatorju", "Kampjun jew qies uniku me\u0127ud f'\u0127in spe\u010bifiku jew fuq l-iqsar perjodu ta' \u017cmien fattibbli.", "Nota dwar it-terminu: It-termini \"kampjun istantanju\" u \"kampjun immedjat\" huma ppreferuti.", "Minkejja li t-terminu \"kampjun aleatorju\" insibuh u\u017cat f'xi atti le\u0121i\u017clattivi tal-UE fis-se\u0127\u0127, pjuttost huwa l-ekwivalenti ta' \"random sample\".", "1449070 Tnaqqis preventiv ta' emissjonijiet permezz tat-tixrid ta' qtar \u017cg\u0127ir tal-ilma fuq superfi\u010bje biex jitra\u017c\u017can it-trab.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "kombustjoni fi stadji", "1182385 Teknika ta' dinitrifikazzjoni li tnaqqas l-emissjonijiet tal-ossidi tan-nitro\u0121enu (NOx), li tikkonsisti fid-do\u017car tal-arja u tal-fjuwil fis-sistema tal-kombustjoni b'tali mod li titbaxxa t-temperatura tal-fjamma u jin\u0127olqu \u017coni ta' riduzzjoni li fihom jiffurmaw frammenti karboni\u010bi li jattivaw l-istadji tar-reazzjoni responsabbli mill-qerda tal-ossidi tan-nitro\u0121enu, tkun xi tkun l-ori\u0121ini tag\u0127hom.", "pjan\u010ba katodika tal-azzar inossidabbli", "Fil-produzzjoni tar-ram, katodu mag\u0127mul mill-azzar inossidabbli u\u017cat sabiex ti\u017cdied l-effi\u010bjenza tal-pro\u010bess tar-raffinar tar-ram.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Matul il-pro\u010bess tar-raffinar, ir-ram pur jifforma fuq il-katodu u je\u0127el mal-katodu tal-azzar inossidabbli.", "Fil-produzzjoni tal-kobalt dan il-katodu tal-bidu ikun mag\u0127mul mit-titanju.", "Nota dwar it-terminu: L-espert ikkonsultat qalilna li t-terminu \"blank\" f'dan il-kuntest, jirreferi g\u0127al sempli\u010bi folja/pjan\u010ba tal-azzar inossidabbli, li ma tkunx manifatturata b'mod kumpless i.e. materjal \"ver\u0121ni\".", "Metodu ta' olfattometrija [ IATE:1687777 ] li fih il-kejl huwa bba\u017cat fuq id-dilwizzjoni ta' ta\u0127lita ta' \u017cew\u0121 volumi mag\u0127rufa ta' gassijiet (ta' kampjun irejja\u0127 u ta' gass newtrali) li jkunu \u0121o flixkun mag\u0127luq.", "L-ilma fil-fa\u017ci gassu\u017ca tieg\u0127u meta jinqabe\u017c il-punt tat-tog\u0127lija.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Importanti \u0127afna li dan il-kun\u010bett ma ji\u0121ix imfixkel ma' dak ta' \"fwar tal-ilma\" [ IATE:1097430 ].", "L-istim jifforma meta jinqabe\u017c il-punt tat-tog\u0127lija tal-ilma, filwaqt li l-fwar (tal-ilma) ikollu l-istess temperatura tal-arja li jkun hemm madwaru.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "301536 Sustanza bil-formola SbH3.", "strippa\u0121\u0121, estrazzjoni permezz ta' fluss ta' fwar", "Pro\u010bess ta' separazzjoni fi\u017cika fejn komponent wie\u0127ed jew iktar jitne\u0127\u0127ew minn fluss likwidu permezz ta' fluss ta' fwar.", "magna ta' strippa\u0121\u0121, magna ta' strippa\u0121\u0121 tal-katodi", "3567303 Fl-elettroraffinar tal-metalli, magna li tne\u0127\u0127i (tistrippja) il-metall iddepo\u017citat fuq il-pjan\u010ba katodika.", "forn bl-ark elettriku mg\u0127addas, forn bl-ark mg\u0127addas", "1367249 Sottotip partikolari ta' forn bl-ark elettriku [ IATE:1367245 ] li jkollu l-elettrodi midfuna fil-fond tal-forn.", "sulfurazzjoni", "3567482 Pro\u010bess ta\u2019 \u017cieda ta\u2019 joni ta' sulfur (S2\u2212) f\u2019xi materjal jew f'xi molekula.", "1211433 Mineral tas-sulfur li jokkorri b'mod naturali (kompost tas-sulfur b'metall wie\u0127ed jew i\u017cjed) u li minnu tista' ssir estrazzjoni ta' xi metall jew ta' xi minerali prezzju\u017ci li twassal g\u0127al profitt.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "polpa bis-sulfat", "Polpa kimika manifatturata bit-tisjir ta\u2019 soluzzjoni li jkun fiha l-idrossidu tas-sodju u s-sulfur tal-idro\u0121enu tas-sodju b\u0127ala komponenti attivi, possibilment akkumpanjati minn a\u0121enti o\u0127ra, inklu\u017c il-likur iswed.", "\u0126ar\u0121a 17", "polpa tal-bisulfit, polpa tas-sulfit", "Polpa kimika prodotta bis-sulfur tas-sodju b\u0127ala l-kimika tat-tisjir ewlenija, permezz tad-di\u0121estjoni ta\u2019 laqx tal-injam f'likur alkalin tat-tisjir i.e. soluzzjoni akwu\u017ca ta\u2019 idrossidu tas-sodju u ta' sulfur tas-sodju (l-hekk imsejja\u0127 \"likur abjad\").", "ilma tax-xeba', skol tas-superfi\u010bje", "1415844 L-ilma tax-xita jew tas-sil\u0121 li jdub, jew li \u0121ej minn sorsi o\u0127ra, li jiskula fuq wi\u010b\u010b l-art u li huwa komponent ewlieni ta\u010b-\u010biklu tal-ilma.", "ta\u0127lil", "Pro\u010bess kimiku li jne\u0127\u0127i, parzjalment jew kompletament il-gass a\u010bidu\u017c (H2S u/jew CO2) li jkun hemm fil-gass naturali jew fil-petrol, g\u0127al ra\u0121unijiet ta' sikurezza.", "Nota dwar it-terminu: Minn \"\u0127ela\" / \"\u0127ala\" / \u0127ola\" - to become sweet.", "Ta\u0127lil huwa l-verb nominali u jfisser sweetening.", "gass sintetiku, gass ta' sinte\u017ci, syngas", "1171421 Ta\u0127lita ta' monossidu tal-karbonju, diossidu tal-karbonju u idro\u0121enu prodotti mill-gassifikazzjoni [ IATE:1154216 ] ta' fjuwil li jkun fih il-karbonju g\u0127al prodott gassu\u017c li jkollu \u010bertu valur kalorifiku.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "1146838 Gass tal-eg\u017cost minn unit\u00e0 tal-irkupru tal-kubrit u\u017cata fl-ippro\u010bessar tal-gass naturali.", "\u017cona tat-tankijiet", "1583779 \u0120abra ta' tankijiet tal-\u0127\u017cin li jkunu jinsabu fuq l-istess sit.", "ttappjar", "1331135 Meta tinfeta\u0127 it-toqba ta' forn ta' fu\u017cjoni li minnha jo\u0127ro\u0121 u jitne\u0127\u0127a l-metall fu\u017c jew imdewweb.", "terz-pentilmetiletere, 2-metossi-2-metilbutan, amil-terzjarju-metil-etere, metilterz-amiletere, terz-amilmetiletere, TAME", "Etere u\u017cat b\u0127ala ossi\u0121enat tal-fjuwil ji\u0121ifieri addittiv tal-fjuwil u tejjieb tal-ottan fil-petrol riformulat, fil-fjuwil ossi\u0121enat u fi gradi premium tal-petrol bla \u010bomb.", "ossidazzjoni termali, in\u010binerazzjoni termali, kombustjoni ossidattiva", "3566958 Pro\u010bess ta' kombustjoni li matulu l-kontaminanti fi fluss ta' gass ta' skart jirrea\u0121ixxu mal-ossi\u0121enu f'ambjent b'temperatura kontrollata, il-kontaminanti fil-gass tal-eg\u017cost imni\u0121\u0121es jinqerdu, u ji\u0121u rrilaxxati biss CO2, fwar tal-ilma, u s\u0127ana.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "Unit\u00e0 tal-ippro\u010bessar g\u0127all-kontroll tat-tni\u0121\u0121is tal-arja f'\u0127afna impjanti kimi\u010bi li tittratta l-effluwenti gassu\u017ci u li tikkonsisti f'sistema ta' kombustjoni li fiha, is-sustanza ni\u0121\u0121iesa fil-fluss tal-gass tal-eg\u017cost tirrea\u0121ixxi mal-ossi\u0121enu f'ambjent b'temperatura kkontrollata biex tin\u0127oloq reazzjoni ta' ossidazzjoni.", "\u0126ar\u0121a 17", "t\u0127axxin", "Tne\u0127\u0127ija ta' parti mill-ilma minn sospensjoni permezz tal-gravit\u00e0, tal-flotazzjoni jew ta' kwalunkwe metodu ie\u0127or li ma jne\u0127\u0127ix l-ilma kollu.", "Ara wkoll: tne\u0127\u0127ija tal-ilma [ IATE:1339521 ].", "inter\u010bettatur bil-pjan\u010bi inklinati", "1167952 Separatur b'serje ta' pjan\u010bi paralleli mal-assi lon\u0121itudinali li jiffurmaw V meta t\u0127ares lejhom tul l-assi tal-fluss, li l-aktar jintu\u017ca fis-separazzjoni bil-gravit\u00e0 ta' \u017cejt liberu minn ilma mormi jew minn solidi sospi\u017ci g\u0127at-trattament ta' ilma \u017cejtni f'sistema ta' ilma \u017cejtni.", "3567360 Forn rotatorju b'mekkani\u017cmu tal-qlib integrat.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "kampjun aggregat proporzjonali g\u0127all-\u0127in", "Kampjun li jin\u0127oloq billi jin\u0121abar volum fiss ta' alikwoti [ IATE:1594552 ] ta' kampjuni diskreti f'intervalli kostanti.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-monitora\u0121\u0121 aggregat proporzjonali g\u0127all-\u0127in ikun adegwat meta l-fluss tal-kurrent li minnu jittie\u0127ed il-kampjun ikun kostanti (ir-rata tal-fluss me tinbidilx \u0127afna iktar minn \u00b110 fil-mija tar-rata tal-fluss medja) jew meta t-tag\u0127mir ta' monitora\u0121\u0121 tal-fluss ma jkunx disponibbli.", "Ara wkoll: kampjun aggregat [ IATE:3508466 ] u kampjun aggregat proporzjonali g\u0127all-fluss [ IATE:182798 ].", "383427 Karta \u0127afifa, ratba u soda b'pi\u017c normalment ta' bejn it-12 u l-75 g/m2, li l-proprjetajiet prin\u010bipali tag\u0127ha jkunu l-irtubija u l-lixx, l-indafa, il-kapa\u010bit\u00e0 g\u0127olja ta\u2019 assorbenza u s-sa\u0127\u0127a.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Din tista' tintu\u017ca fost l-o\u0127rajn b\u0127ala tixju g\u0127all-wi\u010b\u010b, xugaman tal-karti, karta i\u0121enika u sarvetta tal-karti.", "forn konvertitur rotatorju msa\u0127\u0127an top-blown rotary converter furnace, minn fuq, konvertitur rotatorju top-blown rotary converter, msa\u0127\u0127an minn fuq, forn rotatorju top-blown rotary furnace, TBRC msa\u0127\u0127an minn fuq Konvertitur rotatorju m\u0127addem b'lanez tal-ossifjuwil u\u017cat g\u0127at-tidwib u r-raffinar ta' metalli nonferru\u017ci, tipikament ir-ram.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "nitro\u0121enu inorganiku totali", "3566755 Il-kon\u010bentrazzjoni ta' nitro\u0121enu inorganiku disponibbli (nitrat u ammonju mgN l -1).", "nitro\u0121enu Kjeldahl totali, TKN", "1409651 Kon\u010bentrazzjoni totali tan-nitro\u0121enu organiku u tal-ammonja.", "nitro\u0121enu totali", "1255139 Somma tan-nitrat-nitro\u0121enu (NO3-N), nitrit-nitro\u0121enu (NO2-N), ammonja-nitro\u0121enu (NH3-N) u nitro\u0121enu marbuta b'mod organiku.", "1013900 Il-komposti inorgani\u010bi u organi\u010bi kollha tal-fosforu, ma\u0127lulin jew marbutin mal-partikuli ta' kampjun.", "3563774 Somma ta' dawn il-komposti tal-kubrit ridotti u jintnu \u0121\u0121enerati fil-pro\u010bess tal-produzzjoni tal-polpa u li jinsabu fil-gass ta\u010b-\u010bumnija: sulfur tal-idro\u0121enu [ IATE:1479533 ], metanetjol, dimetilsulfur [ IATE:1479777 ] u dimetildisulfur [ IATE:1479778 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "solidi totali sospi\u017ci", "1244628 Il-partikuli kollha sospi\u017ci fl-ilma li huma ikbar minn \u017cew\u0121 mikrometri u li ma jg\u0127addux minn \u0121o filtru.", "komposti organi\u010bi volatili totali, TVOC", "Grupp ta' firxa wiesg\u0127a ta' komposti kimi\u010bi organi\u010bi biex ir-rappurtar ji\u0121i ssimplifikat meta dawn ikunu pre\u017centi fl-arja ambjentali jew fl-emissjonijiet.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-komposti organi\u010bi volatili totali jitkejlu permezz ta' individwatur tal-jonizzazzjoni bi fjamma u ji\u0121u espressi b\u0127ala karbonju totali (f'milligrammi g\u0127al kull metru kubu [mg/m3]).", "ming\u0127ajr kloru totalment, TCF", "Fir-rigward tat-tessuti prodotti minn materja prima (polpa, qoton, e\u010b\u010b.), din hija referenza g\u0127al prodotti li jkunu \u0121ew ibbli\u010bjati ming\u0127ajr kwalunkwe tip ta\u2019 klorur, jew li ma jkunu \u0121ew ibbli\u010bjati xejn.", "Ara wkoll: ming\u0127ajr kloru elementali [ IATE:1035828 ] u ming\u0127ajr kloru pro\u010bessat [ IATE:3531503 ].", "turbina ta' espansjoni, expander", "1097797 Turbina li fiha l-gass jespandi u jipprodu\u010bi ener\u0121ija mekkanika.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "3567308 B\u010bejje\u010b jew strixxi rqaq prodotti meta l-metall ji\u0121i ffurmat fuq torn.", "ultrafiltrazzjoni, UF", "Tip ta' pro\u010bess ta' separazzjoni b'membrana [ IATE:1912011 ] (pro\u010bess ta' filtrazzjoni) li jinvolvi l-u\u017cu ta' membrani li jistg\u0127u jne\u0127\u0127u partikuli ta' 0.001\u20130.1 \u00b5m mill-fluwidi.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Peress li l-ultrafiltrazzjoni tu\u017ca membrani b'daqs tal-pori \u0127afna i\u017cg\u0127ar minn dawk u\u017cati fil-mikrofiltrazzjoni [ IATE:1704677 ], hija tne\u0127\u0127i mhux biss il-batterji kollha, imma anki l-viruses.", "Ara wkoll: nanofiltrazzjoni [ IATE:1182866 ] u osmosi inversa [ IATE:1478807 ].", "pro\u010bessar tal-injam upstream", "3565632 L-ippro\u010bessar kollu tal-injam minn meta l-materja prima tal-injam t\u0127alli l-ma\u0127\u017cen.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Il-pro\u010bess tat-tnixxif jew l-ippressar tal-pannelli mhumiex inklu\u017ci.", "1351352 Kompost organiku bil-formula kimika CO(NH2)2.", "unit\u00e0 ta' kontroll bi frekwenza varjabbli", "Tip ta' a\u0121\u0121ustatur tal-velo\u010bit\u00e0 u\u017cat f'sistemi ta' tra\u017cmissjoni elettromekkanika biex ji\u0121u kkontrollati l-velo\u010bit\u00e0 u t-torque ta' mutur AC bil-varjazzjoni tal-input tal-frekwenza u l-vulta\u0121\u0121 fil-mutur.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "Venturi scrubber", "\u0126ar\u0121a 17", "1422087 Apparat iddisinjat bil-g\u0127an li ju\u017ca l-ener\u0121ija mill-fluss tal-gass fil-bokka b'mod effettiv biex jatomizza l-likwidu li jkun qed jintu\u017ca biex ji\u0121i ppurifikat il-fluss tal-gass.", "unit\u00e0 tat-tnaqqis tal-visko\u017cit\u00e0", "1171844 Parti mill-impjant tal-konver\u017cjoni termika li twettaq il-pro\u010bess tat-tnaqqis tal-visko\u017cit\u00e0 [ IATE:1343806 ].", "tnaqqis tal-visko\u017cit\u00e0", "Konver\u017cjoni termika fuq frazzjonijiet likwidi ta\u017c-\u017cejt mhux ma\u0127dum li g\u0127andha l-effett li tbaxxi l-visko\u017cit\u00e0 tar-residwu u b'hekk tnaqqas ir-rendiment tieg\u0127u u tipprodu\u010bi \u010berta kwantit\u00e0 ta' gass, petrol u \u017cejt tal-gass.", "3567259 Kalkara rotatorja u\u017cata g\u0127ar-ri\u010bikla\u0121\u0121 ta\u017c-\u017cingu.", "gass ta' skart, gass ta\u010b-\u010bumnija", "L-iskariku gassu\u017c finali, li jkun fih komposti organi\u010bi volatili (VOC) jew sustanzi ni\u0121\u0121iesa o\u0127ra, minn \u010bumnija jew minn tag\u0127mir tar-riduzzjoni g\u0127al \u0121ol-arja.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i mfixkel ma' dak ta' \"gass mittromba ta' \u010bumnija\" [ IATE:1244520 ].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "in\u010binerazzjoni tal-iskart", "1427151 Trattament termali tal-iskart.", "kanun tal-ilma", "Apparat li jitfa' \u0121ett ta' ilma b'velo\u010bit\u00e0 kbira li jkopri distanzi twal.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Dan it-tag\u0127mir jintu\u017ca fit-tifi tan-nar, fil-kontroll ta' rewwixti, fil-\u0127asil ta' vetturi kbar, e\u010b\u010b.", "1422077 Fil-kontroll tat-tni\u0121\u0121is tal-arja, apparat ta\u2019 traxxix ta' likwidu (normalment ilma) biex ji\u0121bor il-partikoli ni\u0121\u0121iesa f'gassijiet mit-tromba ta' \u010bumnija [ IATE:1244520 ].", "fwar tal-ilma", "L-ilma fil-fa\u017ci gassu\u017ca tieg\u0127u u fl-istess temperatura tal-arja li fiha jkun mifrux.", "Nota dwar il-kun\u010bett: Importanti \u0127afna li dan il-kun\u010bett ma ji\u0121ix imfixkel ma' dak ta' \"stim\" [ IATE:1448741 ].", "Il-fwar (tal-ilma) ikollu l-istess temperatura tal-arja li jkun hemm madwaru filwaqt li l-istim jifforma meta jinqabe\u017c il-punt tat-tog\u0127lija tal-ilma.", "3565956 Applikazzjoni ta' teknolo\u0121ija li tinvolvi l-u\u017cu tal-ilma, f'xi g\u0127amla jew o\u0127ra, biex tnaqqas it-tni\u0121\u0121is tal-arja (tne\u0127\u0127i s-sustanzi ni\u0121\u0121iesa) u/jew biex tnaqqas l-impatti tieg\u0127u fuq l-ambjent.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "sistema ta\u2019 assorbiment umdu, wet absorption system, multistage purifikatur multistadju ekwikurrenti double inlet downstream scrubber bialimentat 3563740 Sistema g\u0127all-eliminazzjoni tad-diossidu tal-kubrit (SO2) permezz tas-soluzzjoni alkalina Mg (OH)2, li tikkonsisti fi tliet stadji: fluss favur il-kurrent tramite stadju bifluss ta\u2019 bisulfit b'pompi \u010birkolanti, segwit minn stadju ta\u2019 fluss kontrokurrenti ta\u2019 bisulfit, segwit minn \u017cew\u0121 stadji konnessi f'serje kontrokurrenti ta\u2019 (mono)sulfit.", "pre\u010bipitatur elettrostatiku niedi", "Pre\u010bipitatur li jinvolvi stadju ta' purifikazzjoni niedja li jippurifika u jikkondensa l-gass ta' skart [ IATE:3567245 ], u pre\u010bipitatur elettrostatiku [ IATE:1350186 ] li ja\u0127dem fil-modalit\u00e0 niedja fejn il-materjal mi\u0121bur jitne\u0127\u0127a mill-pjan\u010bi tal-kolletturi billi jifflaxxjahom bl-ilma.", "wet scrubbing, scrubbing", "purifikazzjoni niedja", "1413621 It-tne\u0127\u0127ija ta' komposti solidi, likwidi u/jew gassu\u017ci minn fluss ta' gass permezz tat-trasferiment tag\u0127hom f'likwidu tal-purifikazzjoni.", "karta re\u017cistenti g\u0127all-umdu", "1485832 Karta bi proprjetajiet ta\u2019 sa\u0127\u0127a a\u0127jar f'kundizzjonijiet ta\u2019 umdit\u00e0.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 17", "1485774 Ilma tal-ippro\u010bessar ta\u2019 impjant tal-karti li jkun \u0121ie sseparat mis-sospensjoni tal-istokk jew tal-polpa fuq il-magna tal-karti jew inkella fuq xi tag\u0127mir a\u010b\u010bessorju b\u0127al \u0127axxiena, lavandiera rkupraturi jew ma\u010binaturi tal-polpa.", "1450746 Grupp ta' minerali aluminosilikati mikroporu\u017ci u\u017cati l-aktar b\u0127ala adsorbenti u katalizzaturi kummer\u010bjali.", "ferrit ta\u017c-\u017cingu", "1182838 Kompost inorganiku sintetiku ta\u017c-\u017cingu u tal-\u0127adid (ferrit) bil-formula \u0121enerali ZnxFe3-xO4.", "TINSEWX LI... dawn id-definizzjonijiet u n-noti kollha tistg\u0127u ssibuhom ukoll fuq l-interfa\u010b\u010ba pubblika tal-IATE, a\u010b\u010bessibbli minn http://iate.europa.eu/ Mhux hekk biss: g\u0127al kull terminu kkwotat hawnhekk, din il-ba\u017ci ta\u2019 data terminolo\u0121ika tipprovdi g\u0127add ta\u2019 referenzi importanti, inklu\u017c is-sors minn fejn tkun inkisbet id-definizzjoni kif ukoll kuntesti me\u0127uda minn dokumenti ppubblikati fejn ikun okkorra t-terminu mfittex."], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_sup_17_mt.pdf"}
{"text": ["Terminolo\u0121ija", "Suppliment ma\u2019", "Suppliment ma\u2019", "BA\u0120IT TAL-UE MODERN G\u0126AL UNJONI LI TIPPROTE\u0120I, TAG\u0126TI S-SETG\u0126A U TIDDEFENDI It-terminolo\u0121ija ewlenija tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali g\u0127all-2021-2027 (It-tieni parti)", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "\u201cBA\u0120IT TAL-UE MODERN G\u0126AL UNJONI LI TIPPROTE\u0120I, TAG\u0126TI S-SETG\u0126A U TIDDEFENDI\u201d It-terminolo\u0121ija ewlenija tal-Qafas Finanzjarju Pluriennali g\u0127all-2021-2027\u2014 (It-tieni parti) F\u2019dan is-Suppliment issibu t-tieni parti tal-\u0121abra tat-termini relatati mal-\u201cQafas Finanzjarju Pluriennali\u201d (QFP).", "Fuq talba ta\u2019 w\u0127ud mill-qarrejja, it-termini bl-Ingli\u017c \u0121ew elenkati f\u2019ordni alfabetiku.", "Nittamaw li dan il-format issibuh iktar fa\u010bli biex tu\u017cawh.", "Infakkrukom li dan is-Suppliment, kif ukoll l-o\u0127rajn kollha li \u0121ew ippubblikati s\u2019issa tistg\u0127u ssibuhom ukoll online1.", "In\u0127e\u0121\u0121ukom biex it-termini li ssibu f\u2019\u0127ar\u0121iet pre\u010bedenti tas-Suppliment, dejjem tivverifikawhom fil-IATE2 g\u0127aliex jista\u2019 jag\u0127ti l-ka\u017c li xi w\u0127ud minnhom ikunu \u0121ew emendati jew a\u0121\u0121ornati tul is-snin.", "Il-IATE huwa ba\u017ci ta\u2019 data \u0127ajja u g\u0127alkemm il-bi\u010b\u010ba l-kbira tat-termini u lkun\u010betti huma stabbli, o\u0127rajn jafu jinbidlu g\u0127al ra\u0121unijiet varji.", "Fil-IATE jkollkom garanzija li ssibu kollox a\u0121\u0121ornat kif suppost.", "Barra minn hekk, f\u2019Di\u010bembru tal-2018 l-interfa\u010b\u010ba tal-IATE u l-ba\u017ci tad-data nnifisha nbidlu totalment.", "L-interfa\u010b\u010ba ng\u0127atat dehra \u0127afna iktar moderna u l-IATE issa jista\u2019 jintu\u017ca fa\u010bilment fuq apparati elettroni\u010bi differenti, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na l-mobile jew it-tablet.", "Il-fa\u010bilitajiet tat-tiftix ittejbu \u0127afna kif ukoll il-mod kif wie\u0127ed jista\u2019 jara r-ri\u017cultati ta\u2019 tiftixa partikolari.", "G\u0127al aktar tag\u0127rif dwar dawn il-karatteristiki l-\u0121odda tistg\u0127u tag\u0127tu \u0127arsa lejn il-fuljett hawn: https://iate.europa.eu/assets/brochure_internal.pdf3.", "It-Terminologi tal-Kummissjoni Ewropea Jennifer Debarro Jeantide Naudi Ikkuntattjana fuq: DGT-TERMAL@ec.europa.eu Kontu tafu li...?", "Dawn id-definizzjonijiet u n-noti kollha tistg\u0127u ssibuhom ukoll fuq l-interfa\u010b\u010ba pubblika tal-IATE, a\u010b\u010bessibbli minn http://iate.europa.eu/?", "Mhux hekk biss...", "G\u0127al kull terminu kkwotat hawnhekk, din il-ba\u017ci ta\u2019 data terminolo\u0121ika tipprovdi g\u0127add ta\u2019 referenzi importanti, inklu\u017c is-sors minn fejn tkun inkisbet id-definizzjoni kif ukoll kuntesti me\u0127uda minn dokumenti ppubblikati fejn ikun okkorra t-terminu mfittex.", "G\u0127al aktar dettalji dwar listruttura u r-rwol tal-IATE, nistednukom taqraw l-artiklu li qed in\u0127ejju g\u0127all-\u0127ar\u0121a li jmiss ta\u2019 l-a\u010b\u010bent!", "l-a\u010b\u010bent: http://ec.europa.eu/translation/maltese/magazine/mt_magazine_en.htm IATE (Interactive Terminology for Europe): https://iate.europa.eu/home 3 Fuljett informattiv: https://iate.europa.eu/assets/brochure_internal.pdf 2", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "21st Conference of the Parties to the United Nations Framework Convention on Climate Change (COP21) il-21 Konferenza tal-Partijiet g\u0127all-Konvenzjoni Qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar it-Tibdil filKlima (COP21) laqg\u0127a tal-partijiet tal-UNFCCC ippreseduta u ospitata minn Franza mit-30.11.2015 sal-11.12.2015 f'Pari\u0121i li fiha \u0121ie adottat ftehim internazzjonali \u0121did dwar it-tibdil fil-klima bil-g\u0127an li t-tis\u0127in globali jin\u017camm ta\u0127t i\u017c-2\u00b0C", "Action Plan on the integration of third country nationals, EU Action Plan on integration Pjan ta' Azzjoni dwar l-integrazzjoni ta' \u010bittadini ta' pajji\u017ci terzi, Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-Integrazzjoni g\u0127odda mfassla biex tipprovdi qafas ta' politika li g\u0127andu jg\u0127in lill-Istati Membri jkomplu ji\u017cviluppaw u jsa\u0127\u0127u l-politiki nazzjonali tag\u0127hom dwar l-integrazzjoni ta' migranti minn pajji\u017ci terzi, u biex tiddeskrivi lpolitika u l-appo\u0121\u0121 operazzjonali u finanzjarju li l-Kummissjoni se toffri biex tappo\u0121\u0121jahom fl-isforzi tag\u0127hom", "manifattura addittiva terminu globali g\u0127al sett ta\u2019 teknolo\u0121iji u pro\u010bessi g\u0127al materjali differenti (metalli, polimeri, \u010beramika u o\u0127rajn); meqjusa b\u0127ala wa\u0127da mit-teknolo\u0121iji abilitanti ewlenin li ser jag\u0127tu sura lill-appro\u010b\u010bi \u0121odda g\u0127all-manifattura u l-prodotti u l-fabbriki tal-futur \"Il-manifattura addittiva hija l-pro\u010bess fejn jing\u0127aqdu materjali biex jin\u0127olqu o\u0121\u0121etti minn data tal-mudelli 3D, normalment saff fuq ie\u0127or, g\u0127allkuntrarju tal-metodolo\u0121iji ta' manifattura sottrattivi.\"", "CELEX:52014IE4420/MT Ta' spiss, it-termini stampar 3D [IATE:1879267] u manifattura addittiva jintu\u017caw biex jirreferu g\u0127all-istess \u0127a\u0121a, i\u017cda l-manifattura addittiva hija terminu tekniku aktar wiesa' li jkopri firxa ta' teknolo\u0121iji, fosthom l-istampar 3D.", "administrative verification verifika amministrattiva verifika tal-applikazzjonijiet g\u0127at-talbiet ta' rimbors/pagament imressqa mill-benefi\u010bjarji", "advance avvanz somma ta' flus mog\u0127tija qabel ma jitwettaq xi obbligu, e\u017c. il-provvista ta' xi servizz jew prodott Id-definizzjoni hija dik li tapplika g\u0127all-kuntest mog\u0127ti.", "It-terminu g\u0127andu tifsiriet o\u0127ra.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "adverse climatic event event klimatiku avvers kundizzjonijiet tat-temp, b\u0127al \u0121lata, maltempati u sil\u0121, xita qawwija jew nixfa severa, li jistg\u0127u jitqiesu b\u0127ala di\u017castru naturali", "agricultural accounting information system sistema ta\u2019 informazzjoni dwar il-kontabilit\u00e0 agrikola", "agricultural financial year sena finanzjarja agrikola", "perjodu li jibda mis-16 ta' Ottubru ta' sena N-1 u li jintemm fil-15 ta' Ottubru tas-sena N", "Agricultural Knowledge and Innovation System (AKIS) Sistema tal-G\u0127arfien u tal-Innovazzjoni Agrikoli (AKIS)", "Agricultural Markets Task Force (AMTF) Task Force g\u0127as-Swieq Agrikoli (AMTF) grupp ta' esperti stabbilit mid-Direttorat \u0120enerali g\u0127all-Agrikoltura u l-I\u017cvilupp Rurali tal-Kummissjoni Ewropea biex ji\u0121u diskussi kwistjonijiet rilevanti, b\u0127at-trasparenza tas-suq, l-a\u010b\u010bess g\u0127all-bdiewa g\u0127al strumenti finanzjarji u s-swieq futuri biex ji\u0121u \u0127\u0127e\u0121\u0121jati r-riskji tal-prezzijiet, bl-g\u0127an li tittejjeb ilpo\u017cizzjoni tal-bdiewa fil-katina tal-ikel", "agronomic practices prattiki agronomi\u010bi", "alternative protein source, alternative protein sors ta' proteini alternattiv, proteina alternattiva sors ta' proteini li jkun jista' jipprovdi sostitut attraenti g\u0127all-proteini tal-annimali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "animal health sa\u0127\u0127a tal-annimali sett ta' mi\u017curi u ta' servizzi g\u0127all-protezzjoni tas-sa\u0127\u0127a tal-annimali, ma\u0127sub biex ti\u0121i evitata jew titnaqqas it-tra\u017cmissjoni tal-mard mill-annimali g\u0127all-bnedmin", "annual financial clearance approvazzjoni finanzjarja annwali pro\u010bedura ta\u0127t il-Politika Agrikola Komuni, im\u0127addma mill-Kummissjoni, imfassla biex ti\u0121i \u010b\u010bekkjata lkompletezza, l-akkuratezza u l-vera\u010bit\u00e0 tal-kontijiet annwali sottomessi", "annual financial report rapport finanzjarju annwali", "annual implementation report \u200brapport annwali ta' implimentazzjoni rapport li jistabbilixxi l-informazzjoni dwar l-implimentazzjoni tal-programm u l-prijoritajiet tieg\u0127u b'referenza g\u0127ad-data finanzjarja, l-indikaturi komuni u spe\u010bifi\u010bi g\u0127all-programm u l-valuri bersall kwantifikati, inklu\u017ci l-bidliet fl-indikaturi tar-ri\u017cultati, u l-istadji importanti ddefiniti fil-qafas tal-prestazzjoni", "annual performance clearance approvazzjoni annwali tal-prestazzjoni pro\u010bedura ta\u0127t il-Politika Agrikola Komuni, im\u0127addma mill-Kummissjoni, imfassla biex ti\u010b\u010bekkja jekk innefqa ffinanzjata mill-FAEG g\u0127andhiex l-output kif irrapportat fir-rapport annwali dwar il-prestazzjoni", "annual performance report rapport annwali dwar il-prestazzjoni rapport li l-Istati Membri jridu jippre\u017centaw quddiem il-Kummissjoni sal-15 ta' Frar 2023 u fil-15 ta' Frar ta' kull sena sussegwenti sal-2030, dik is-sena inklu\u017ca, li jag\u0127ti l-informazzjoni kwalitattiva u kwantitattiva dwar l-implimentazzjoni tal-Pjan Strate\u0121iku tal-PAK [IATE:3576977] tas-sena ta' qabel b'referenza g\u0127ad-data finanzjarja, l-indikaturi tal-output u l-indikaturi tar-ri\u017cultati", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "annual performance review rie\u017cami annwali tal-prestazzjoni rie\u017cami mwettaq mill-Kummissjoni bba\u017cat fuq l-informazzjoni pprovduta fir-rapporti annwali dwar ilprestazzjoni [IATE:3578753] sabiex titwettaq l-approvazzjoni annwali tal-prestazzjoni [IATE:3578752] u li fih il-Kummissjoni tista' tag\u0127mel l-osservazzjonijiet tag\u0127ha fi \u017cmien xahar minn meta jkunu tressqu rrapporti", "annual premium primjum annwali appo\u0121\u0121 finanzjarju g\u0127al kull ettaru u fuq ba\u017ci annwali, b'rabta mal-afforestazzjoni u l-\u0127olqien ta' \u017coni msa\u0121\u0121ra mog\u0127ti lil sidien ta' art privata u pubblika u lill-asso\u010bjazzjonijiet tag\u0127hom biex ikopru l-kostijiet ta' introjtu agrikolu mitluf u l-manutenzjoni, inklu\u017c tindif bikri u tard, g\u0127al perjodu massimu ta' tnax ilsena", "Annual Report on the protection of the European Union's financial interests, PIF Report Rapport Annwali dwar il-Protezzjoni tal-Interessi Finanzjarji tal-Unjoni Ewropea, Rapport PIF rapport annwali mill-Kummissjoni Ewropea dwar il-mi\u017curi li jkunu ttie\u0127du mill-Kummissjoni u mill-Istati Membri fil-\u0121lieda kontra l-frodi", "antimicrobial resistance re\u017cistenza g\u0127all-antimikrobi\u010bi ir-re\u017cistenza ta' mikroorgani\u017cmu g\u0127al medi\u010bina antimikrobika [IATE:834434] Ara wkoll: - re\u017cistenza g\u0127all-antimikrobi\u010bi akkwi\u017cita [IATE:912591] - re\u017cistenza g\u0127all-antimikrobi\u010bi intrinsika [IATE:3571214] - re\u017cistenza g\u0127all-antimikrobi\u010bi adattiva [IATE:3573248]", "area monitoring system sistema ta\u2019 monitora\u0121\u0121 tal-erja pro\u010bedura ta' osservazzjoni regolari u sistematika, trekkjar u valutazzjoni tal-attivitajiet agrikoli u prattiki dwar erjas agrikoli bid-data satellitari tal-Copernicus Sentinels jew b'data o\u0127ra li jkollha tal-anqas valur ekwivalenti", "artificial intelligence (AI) intelli\u0121enza artifi\u010bjali (IA) it-teorija u l-i\u017cvilupp ta' sistemi tal-kompjuter kapa\u010bi iwettqu kompiti li normalment ikunu je\u0127tie\u0121u intelli\u0121enza umana, b\u0127all-per\u010bezzjoni vi\u017civa, it-te\u0127id ta' de\u010bi\u017cjonijiet u t-traduzzjoni bejn lingwi", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "pakkett ta' a\u010b\u010bertament sett ta' \u0127ames elementi - il-kontijiet, is-sommarju annwali, ir-rapport annwali ta' kontroll [IATE:2217716], id-dikjarazzjoni ta' \u0121estjoni [IATE:3536884] u l-opinjoni tal-awditjar [IATE:748217] - li jridu ji\u0121u ppre\u017centati lill-Kummissjoni Ewropea kull sena skont l-Artikolu 138 tar-Regolament (UE) Nru 1303/2013 Skont l-Artikolu 92 tal-proposta g\u0127al Regolament dwar id-dispo\u017cizzjonijiet komuni g\u0127all-perjodu 2021-2027 il-pakkett ta' a\u010b\u010bertament m'g\u0127adux jinkludi s-sommarju annwali.", "Asylum and Migration Fund, Asylum, Migration and Integration Fund (AMIF) Fond g\u0127all-Migrazzjoni u l-A\u017cil, Fond g\u0127all-A\u017cil, il-Migrazzjoni u l-Integrazzjoni (AMIF) fond li g\u0127andu l-g\u0127an \u0121enerali li jikkontribwixxi g\u0127all-\u0121estjoni effi\u010bjenti tal-flussi tal-migrazzjoni u g\u0127allimplimentazzjoni, it-tis\u0127i\u0127 u l-i\u017cvilupp tal-politika komuni dwar l-a\u017cil, il-protezzjoni sussidjarja u lprotezzjoni temporanja u l-politika komuni dwar il-migrazzjoni, filwaqt li jirrispetta bis-s\u0127i\u0127 id-drittijiet u lprin\u010bipji minquxa fil-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea", "automatic recognition of a qualification rikonoxximent awtomatiku ta' kwalifika id-dritt g\u0127ad-detenturi ta\u2019 kwalifika [IATE:3518956] li tkun in\u0127ar\u0121et minn Stat Membru wie\u0127ed biex ji\u0121u kkunsidrati g\u0127all-a\u010b\u010bess g\u0127al programm ta\u2019 edukazzjoni jew ta\u2019 ta\u0127ri\u0121 fi kwalunkwe Stat Membru ie\u0127or, ming\u0127ajr ma jkollhom b\u017conn jg\u0127addu minn kwalunkwe pro\u010bedura ta\u2019 rikonoxximent separata", "basic income support for sustainability, basic income support appo\u0121\u0121 g\u0127all-introjtu ba\u017ciku g\u0127as-sostenibbilt\u00e0, appo\u0121\u0121 g\u0127all-introjtu ba\u017ciku pagament dirett di\u017cakkoppjat [IATE:2250964], propost ta\u0127t il-politika agrikola komuni ta' wara l-2020, li g\u0127andu l-g\u0127an jiggarantixxi livell minimu ta' appo\u0121\u0121 g\u0127all-introjtu agrikolu g\u0127all-bdiewa \u0121enwini [IATE:3578661] kollha", "basic payment scheme skema ta' pagament ba\u017ciku skema li tit\u0127addem abba\u017ci ta\u2019 drittijiet g\u0127all-pagament allokati lill-bdiewa fl-ewwel sena li ti\u0121i applikata liskema u li ti\u0121i attivata kull sena mill-bdiewa Bir-regoli 2007-2013 tal-Politika Agrikola Komuni, il-bdiewa r\u010bevew pagamenti diretti jew ta\u0127t l-Iskema ta' Pagament Uniku jew ta\u0127t l-Iskema ta\u2019 Pagament Uniku Skont l-Erja.", "Ir-riforma tal-Politika Agrikola Komuni g\u0127all-perjodu ta\u2019 wara l-2013 tissostitwixxi l-Iskema ta\u2019 Pagament Uniku blIskema ta\u2019 Pagament Ba\u017ciku mill-2015.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "bio-based value chain katina tal-valur b'ba\u017ci bijolo\u0121ika katina tal-valur [IATE:1220965] li tintu\u017ca fil-manifattura ta' prodott li l-materjali tieg\u0127u jkunu, parzjalment jew kompletament ta' ori\u0121ini bijolo\u0121ika", "blending finanzjament im\u0127allat strument inti\u017c biex jintla\u0127qu l-objettivi tal-UE fil-qasam tal-politika esterna li j\u0127allat l-g\u0127otjiet tal-UE masself jew mal-ekwit\u00e0 mill-finanzjaturi pubbli\u010bi u privati Ara wkoll: Pjattaforma tal-UE g\u0127at-Ta\u0127lit fil-Kooperazzjoni Esterna [IATE:3552312]", "blending operation operazzjoni ta' ta\u0127lit azzjoni mwettqa fi \u0127dan fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 ta\u0127lit [IATE:3571119] li tg\u0127aqqad forom mhux ripagabbli ta\u2019 appo\u0121\u0121 u/jew strumenti finanzjarji mill-ba\u0121it tal-UE u strumenti finanzjarji minn istituzzjonijiet ta\u2019 finanzjament pubbliku o\u0127rajn jew ta\u2019 \u017cvilupp kif ukoll minn istituzzjonijiet ta\u2019 finanzjament kummer\u010bjali u investituri", "blockchain katina ta' blokok, blockchain lista ta' rekords, imsej\u0127a blokok, li qed tikber b'mod kontinwu u li huma siguri u marbuta ma' xulxin permezz tal-kriptografija; re\u0121istru distribwit [IATE:3571876] u miftu\u0127 li jista' jirre\u0121istra tran\u017cazzjonijiet bejn \u017cew\u0121 partijiet b'mod effi\u010bjenti, verifikabbli u permanenti", "blue economy ekonomija blu sistema ekonomika li g\u0127andha b\u0127ala prijorit\u00e0 l-i\u017cvilupp sostenibbli tas-settur marin u ta' dak marittimu", "blue growth tkabbir blu strate\u0121ija fit-tul ta' \u017cmien biex jing\u0127ata appo\u0121\u0121 lit-tkabbir ekonomiku fis-settur marittimu b'mod \u0121enerali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "Bohunice programme programm Bohunice parti mill-programm finanzjarju spe\u010bifiku g\u0127ad-dekummissjonar tal-fa\u010bilitajiet nukleari u l-\u0121estjoni taliskart radjuattiv [IATE:3578586] li tikkon\u010berna d-dekummissjonar nukleari tal-unitajiet 1 u 2 tar-reatturi tal-impjant tal-ener\u0121ija nukleari Bohunice V1, li jinsab f'Jaslovsk\u00e9 Bohunice, is-Slovakkja Jekk ji\u0121i adottat, dan il-programm se jissostitwixxi l-programm ta' Bohunice g\u0127all-perjodu 2014-2020 stabbilit skont ir-Regolament (Euratom) Nru 1368/2013.", "border multilingualism multilingwi\u017cmu fil-fruntieri politika li tippromwovi l-multilingwi\u017cmu f're\u0121juni tal-fruntieri u li toffri opportunit\u00e0 ikbar li\u010b-\u010bittadini ju\u017caw lingwi mir-re\u0121juni fil-vi\u010binat", "budgetary guarantee garanzija ba\u0121itarja impenn legali tal-Unjoni biex tappo\u0121\u0121ja programm ta' azzjonijiet billi dda\u0127\u0127al fil-ba\u0121it tal-Unjoni Ewropea obbligu finanzjarju jekk ise\u0127\u0127 avveniment spe\u010bifikat matul l-implimentazzjoni tal-programm", "CAP strategic plan pjan strate\u0121iku tal-PAK pjan ta' Stat Membru tal-UE li jrid jitfassal ta\u0127t il-PAK ta' wara l-2020 fejn jistabbilixxi kif bi \u0127siebu jikseb il-miri fi \u0127dan il-miri globali tal-PAK", "capital markets union Unjoni tas-Swieq Kapitali pjan ta\u2019 azzjoni biex jittejjeb il-finanzjament tal-ekonomija permezz ta\u2019 strumenti ta\u2019 finanzjament i\u017cjed effi\u010bjenti abba\u017ci tas-suq, inklu\u017c \u0127idma lejn qafas ta\u2019 titolizzazzjoni ta\u2019 kwalit\u00e0 g\u0127olja", "carbon capture, utilisation and storage (CCUS) \u0121bir, u\u017cu u \u0127\u017cin tal-karbonju (CCUS) metodi u teknolo\u0121iji biex jitne\u0127\u0127a d-diossidu tal-karbonju mill-gass tat-tromba ta\u010b-\u010bmieni u millatmosfera biex imbag\u0127ad jintu\u017ca fi prodotti o\u0127rajn jew jin\u0127a\u017cen bla kuntatt mal-atmosfera", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "korp ta\u010b-\u010bertifikazzjoni korp tal-awditjar pubbliku jew privat, u mill-aspett operazzjonali indipendenti mill-a\u0121enzija talpagamenti [IATE:1078260] u mill-korp ta' koordinazzjoni kkon\u010bernat kif ukoll mill-awtorit\u00e0 li tkun akkreditat lill-a\u0121enzija, ma\u0127tur minn Stat Membru biex jipprovdi opinjoni, imfassla skont l-istandards talawditjar a\u010b\u010bettati internazzjonalment, dwar il-kompletezza, l-akkuratezza u l-vera\u010bit\u00e0 tal-kontijiet annwali tal-a\u0121enzija tal-pagamenti, fir-rigward tal-funzjonament xieraq tas-sistema ta' kontroll intern tag\u0127ha u l-legalit\u00e0 u r-regolarit\u00e0 tan-nefqa li g\u0127aliha ntalab ir-rimbors ming\u0127and il-Kummissjoni, filwaqt li jiddikjara wkoll jekk l-e\u017cami jiddubitax l-asserzjonijiet li jkunu saru fid-dikjarazzjoni tal-\u0121estjoni", "choke species spe\u010bi bi kwota limitanti spe\u010bi ta' \u0127ut bi kwota baxxa li, f'sistema ta' sajd im\u0127allat [IATE:784492], twaqqaf jew tfixkel is-sajd g\u0127al \u0127ut ie\u0127or meta tispi\u010b\u010ba l-kwota tag\u0127ha", "claimless system sistema ming\u0127ajr talbiet sistema ta' applikazzjonijiet g\u0127all-interventi bba\u017cati fuq l-erja jew fuq l-annimali, li fiha d-data ne\u010bessarja rikjesta mill-amministrazzjoni dwar minn tal-inqas erjas jew annimali individwali li g\u0127alihom tkun qed tintalab l-g\u0127ajnuna, tkun disponibbli fid-databases kompjuterizzati uffi\u010bjali \u0121estiti mill-Istati Membri", "climate action azzjoni klimatika azzjoni li qed tittie\u0127ed biex ji\u0121i mi\u0121\u0121ieled it-tibdil fil-klima", "climate action mainstreaming, climate change mainstreaming integrazzjoni tat-tibdil fil-klima, integrazzjoni tal-azzjoni klimatika l-integrazzjoni tal-azzjoni klimatika f'politiki, strumenti, programmi jew fondi, li jinvolvu l-mitigazzjoni [IATE:914842] jew inkella l-adattament g\u0127at-tibdil fil-klima [IATE:3503262]", "co-creation kokreazzjoni inizjattiva ta' \u0121estjoni jew forma ta' strate\u0121ija ekonomika li tinvolvi l-kreazzjoni kon\u0121unta ta' valur millkumpanija u mill-klijent, li tippermetti lill-klijent jibni b'mod kon\u0121unt l-esperjenza tas-servizz b'tali mod li tkun adattata g\u0127all-kuntest tieg\u0127u", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "Committee for the European Maritime and Fisheries Fund Kumitat g\u0127all-Fond Ewropew g\u0127all-Affarijiet Marittimi u s-Sajd kumitat propost biex jassisti lill-Kummissjoni bil-kompiti pprovduti fir-Regolament dwar il-Fond Ewropew g\u0127all-Affarijiet Marittimi u s-Sajd", "common European data space spazju komuni Ewropew tad-data \u017cona di\u0121itali bla interruzzjonijiet, fejn korpi pubbli\u010bi, negozji u individwi jkunu jistg\u0127u ja\u010b\u010bessaw u jer\u0121g\u0127u ju\u017caw data tas-settur pubbliku, data mi\u017cmuma minn kumpaniji pubbli\u010bi, data tar-ri\u010berka li ti\u0121i \u0121\u0121enerata minn fondi pubbli\u010bi u data tas-settur privat", "Common Information Sharing Environment (CISE) ambjent komuni g\u0127all-qsim tal-informazzjoni (CISE) netwerk ta\u2019 sistemi b\u2019setup de\u010bentralizzat \u017cviluppat g\u0127all-iskambju ta\u2019 informazzjoni bejn l-utenti sabiex jittejjeb l-g\u0127arfien tag\u0127hom dwar is-sitwazzjoni tal-attivitajiet fuq il-ba\u0127ar", "sistema komuni ta\u2019 monitora\u0121\u0121 u evalwazzjoni sistema g\u0127all-operazzjonijiet tal-FEMS ta\u0127t \u0121estjoni kon\u0121unta bil-g\u0127an li titkejjel il-prestazzjoni talFEMS u bl-objettivi li \u0121ejjin: (a) li turi l-progress u l-kisbiet tal-PKS u l-PMI, li tqis l-impatt \u0121enerali u li tivvaluta l- effettivit\u00e0, leffi\u010bjenza u r-rilevanza tal-operazzjonijiet tal-FEMS; (b) li tikkontribwixxi g\u0127al appo\u0121\u0121 immirat a\u0127jar g\u0127all-PKS u l-PMI; (c) li tappo\u0121\u0121ja pro\u010bess ta\u2019 tag\u0127lim komuni relatat mal-monitora\u0121\u0121 u l-evalwazzjoni; (d) li tipprovdi evalwazzjonijiet robusti bba\u017cati fuq il-provi tal-operazzjonijiet tal-FEMS li jikkontribwixxu g\u0127all-pro\u010bess ta\u2019 te\u0127id ta\u2019 de\u010bi\u017cjonijiet", "community-led local development \u017cvilupp lokali mmexxi mill-komunit\u00e0 metodu g\u0127all-involviment ta' s\u0127ab fil-livell lokali inklu\u017ci s-so\u010bjet\u00e0 \u010bivili u l-atturi ekonomi\u010bi lokali fiddisinn u l-implimentazzjoni ta' strate\u0121iji integrati lokali li jg\u0127inu li\u017c-\u017coni tag\u0127hom jag\u0127mlu t-tran\u017cizzjoni g\u0127al futur iktar sostenibbli", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "Compendium on law enforcement liaison officers Kompendju dwar l-uffi\u010bjali ta\u2019 kollegament dwar l-infurzar tal-li\u0121i dokument li jispjega l-\u0127idma u l-kompiti tal-uffi\u010bjali ta' kollegament u li fih il-listi tal-uffi\u010bjali ta' kollegament tal-Istati Membri u tal-Europol, kif ukoll informazzjoni prattika dwar l-uffi\u010b\u010bji ta' kollegament fil-Europol Huwa ji\u0121i a\u0121\u0121ornat kull sena u hu ma\u0127sub li jissostitwixxi l-addendum g\u0127all-manwal dwar il-kooperazzjoni tal-pulizija ta' Schengen.", "complementary income support for young farmers appo\u0121\u0121 g\u0127all-introjtu komplementari g\u0127all-bdiewa \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tip ta' intervent propost ta\u0127t il-politika agrikola komuni ta' wara l-2020 g\u0127all-bdiewa \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 [IATE:1253264] li g\u0127adhom jibdew u li huma intitolati g\u0127al pagament ta\u0127t l-appo\u0121\u0121 g\u0127all-introjtu ba\u017ciku [IATE:3578662]", "complementary redistributive income support for sustainability, redistributive income support appo\u0121\u0121 g\u0127all-introjtu ridistributtiv komplementari g\u0127as-sostenibbilt\u00e0, appo\u0121\u0121 g\u0127all-introjtu ridistributtiv pagament dirett di\u017cakkoppjat [IATE:2250964] spe\u010bifiku g\u0127al kull ettaru, propost ta\u0127t il-politika agrikola komuni ta' wara l-2020, bil-g\u0127an li jippromwovi distribuzzjoni iktar bilan\u010bjata ta' appo\u0121\u0121 lejn bdiewa \u017cg\u0127ar u/jew ta' daqs medju b'mod vi\u017cibbli u li jista' jitkejjel", "completed operation operazzjoni kompluta operazzjoni li tlestiet fi\u017cikament jew \u0121iet implimentata g\u0127alkollox u li fir-rigward tag\u0127ha saru l-pagamenti relatati kollha mill-benefi\u010bjarji u l-kontribuzzjoni pubblika korrispondenti t\u0127allset lill-benefi\u010bjarji", "kundizzjonalit\u00e0 sistema li trid ti\u0121i stabbilita ta\u0127t il-politika agrikola komuni ta' wara l-2020, li tippermetti li ji\u0121u imposti penali amministrattivi fuq benefi\u010bjarji li jir\u010bievu pagamenti diretti jew premia annwali u li ma jikkonformawx mar-rekwi\u017citi tal-immani\u0121\u0121jar statutorji ta\u0127t il-li\u0121i tal-Unjoni u l-istandards g\u0127al kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba [IATE:2229441] Ara wkoll: pagament dirett [IATE:912254] primjum annwali [IATE:3569810] Pjan Strate\u0121iku tal-PAK [IATE:3576977]", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "Conference of Peripheral Maritime Regions (CPMR) Konferenza tar-Re\u0121juni Marittimi Periferi\u010bi (CPMR) organizzazzjoni stabbilita fl-1973 li t\u0127abrek favur \u017cvilupp i\u017cjed ibbilan\u010bjat tar-re\u0121juni Ewropej kollha filwaqt li ta\u0127dem biex tippromovi l-koe\u017cjoni so\u010bjali, ekonomika u territorjali fil-kontinent Ewropew kollu", "conformity procedure pro\u010bedura tal-konformit\u00e0", "Connecting Europe Facility, CEF Fa\u010bilit\u00e0 Nikkollegaw l-Ewropa, FNE strument kru\u010bjali ta' finanzjament tal-UE ma\u0127sub biex ji\u0121u ffinanzjati pro\u0121etti li jimlew il-lakuni finnetwerks tat-trasport, tal-ener\u0121ija u dawk di\u0121itali tal-Ewropa Permezz ta' infrastrutturi ta' investiment immirati fil-livell Ewropew, din il-Fa\u010bilit\u00e0 g\u0127andha tg\u0127in biex jin\u0127olqu l-impjiegi u biex ting\u0127ata spinta lillkompetittivit\u00e0 fil-livell Ewropew.", "context indicator indikatur tal-kuntest indikatur li jirrifletti aspetti rilevanti tax-xejriet kuntestwali \u0121enerali fl-ekonomija, fl-ambjent u fis-so\u010bjet\u00e0 li x'aktarx jinfluwenzaw l-implimentazzjoni, il-kisbiet u l-prestazzjoni tal-politika agrikola komuni", "edukazzjoni u ta\u0127ri\u0121 vokazzjonali kontinwi (ETVK) edukazzjoni jew ta\u0127ri\u0121 li jing\u0127ataw wara l-edukazzjoni inizjali jew wara d-d\u0127ul fid-dinja tax-xog\u0127ol, bilg\u0127an li jg\u0127inu lill-individwi biex: - itejbu jew ja\u0121\u0121ornaw l-g\u0127arfien u/jew il-\u0127iliet tag\u0127hom; - jiksbu \u0127iliet \u0121odda g\u0127al bidla fil-karriera tag\u0127hom jew biex jit\u0127arr\u0121u mill-\u0121did; - ikomplu ji\u017cviluppaw minn lat personali jew professjonali Ara wkoll: edukazzjoni inizjali [IATE:1690223] g\u0127arfien [IATE:1757521] \u0127ila [IATE:1568103] ta\u0127ri\u0121 mill-\u0121did [IATE:1403981] \u017cvilupp professjonali kontinwu [IATE:271472]", "control body korp ta' kontroll parti terza privata indipendenti li twettaq spezzjonijiet u \u010bertifikazzjoni fil-qasam tal-produzzjoni organika skont id-dispo\u017cizzjonijiet stabbiliti bir-Regolament (KE) Nru 834/2007", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "convergence facility fa\u010bilit\u00e0 ta' konver\u0121enza strument tal-ade\u017cjoni mal-euro, ma\u0127sub biex jappo\u0121\u0121ja lill-Istati Membri tal-UE li mhumiex fi\u017c-\u017cona taleuro fit-t\u0127ejjija tag\u0127hom g\u0127al tran\u017cizzjoni u g\u0127al parte\u010bipazzjoni bla xkiel fl-euro", "corporate information technology system sistema tat-teknolo\u0121ija tal-informazzjoni korporattiva infrastruttura tat-teknolo\u0121ija tal-informazzjoni ta' organizzazzjoni inklu\u017ci l-pro\u010bessi u l-kontrolli li jintu\u017caw g\u0127all-\u0127\u017cin u g\u0127all-\u0121estjoni tal-informazzjoni", "coupled direct payment pagament dirett akkoppjat pagament dirett mog\u0127ti lill-bdiewa ta\u0127t il-politika agrikola komuni li huwa marbut mal-produzzjoni ta' prodott spe\u010bifiku Ta\u0127t il-politika agrikola komuni ta' wara l-2020, il-pagamenti diretti akkoppjati g\u0127andhom ikunu: (a) appo\u0121\u0121 g\u0127all-introjtu akkoppjat [IATE:3578668]; (b) pagament spe\u010bifiku g\u0127all-g\u0127elejjel g\u0127all-qoton [IATE:3556541].", "coupled income support appo\u0121\u0121 akkoppjat g\u0127all-introjtu pagament dirett akkoppjat [IATE:3578669], propost ta\u0127t il-politika agrikola komuni ta' wara l-2020, biex ji\u0121u appo\u0121\u0121jati l-bdiewa \u0121enwini [IATE:3578661]", "course catalogue katalgu tal-kors re\u0121istru li jinkludi informazzjoni dettaljata, a\u0121\u0121ornata u fa\u010bilment a\u010b\u010bessibbli mill-utent dwar l-ambjent ta' apprendiment ta' istituzzjoni, ji\u0121ifieri informazzjoni \u0121enerali dwar l-istituzzjoni, dettalji dwar ir-ri\u017corsi u s-servizzi tag\u0127ha, u kif ukoll informazzjoni akkademika dwar il-programmi u l-komponenti edukattivi individwali li toffri", "creative hub hub kreattiv infrastruttura jew post li ju\u017caw parti mill-ispazju disponibbli tag\u0127hom g\u0127all-i\u017cvilupp organizzazzjonali, ta' netwerking u tan-negozju g\u0127as-settur kulturali u g\u0127al dak kreattiv", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "credential evaluator evalwatur kredenzjali persuna li tie\u0127u de\u010bi\u017cjonijiet dwar ir-rikonoxximent tal-kwalifiki [IATE:3518956] Ara wkoll: rikonoxximent awtomatiku ta' kwalifika [IATE:3576701] (kun\u010bett relatat).", "credit mobility mobbilt\u00e0 tal-krediti perjodu limitat ta' studju jew ta' traineeship barra l-pajji\u017c - fil-qafas ta' studji kontinwi f'istituzzjoni lokali bil-g\u0127an li jinkisbu l-krediti [IATE:768906] Wara l-fa\u017ci ta' mobbilt\u00e0, l-istudenti jirritornaw lejn l-istituzzjoni lokali tag\u0127hom biex ilestu l-istudji tag\u0127hom.", "crop-specific payment for cotton pagament spe\u010bifiku g\u0127all-g\u0127elejjel g\u0127all-qoton pagament dirett akkoppjat [IATE:2250964] mog\u0127ti lill-bdiewa ta\u0127t il-politika agrikola komuni, bl-g\u0127an li jevita li l-produzzjoni tal-qoton ti\u0121i abbandunata f're\u0121juni fejn il-qoton huwa importanti g\u0127all-ekonomija agrikola", "Cultural and Creative Cities Monitor Osservatorju tal-Bliet Kulturali u Kreattivi g\u0127odda li tippromwovi l-iskambju u l-apprendiment re\u010biproku bejn l-ibliet biex ting\u0127ata spinta lill-i\u017cvilupp immexxi mill-kultura, u li \u0121iet iddisinjata apposta biex tg\u0127in lil dawk li jfasslu l-politiki, jidentifikaw sa\u0127\u0127iet u opportunitajiet lokali u jikkumparaw il-bliet tag\u0127hom ma' o\u0127rajn simili permezz ta' data kwantitattiva u kwalitattiva Ara wkoll: Spazji u Bliet Kulturali u Kreattivi [IATE:3576612]", "Cultural and Creative Sectors Guarantee Facility Fa\u010bilit\u00e0 ta' Garanzija tas-Setturi Kulturali u Kreattivi skema ta' garanzija li tag\u0127mel parti mill-programm Ewropa Kreattiva [IATE:3540020], \u0121estita mill-Fond Ewropew tal-Investiment f'isem il-Kummissjoni Ewropea u li ta\u0121ixxi b\u0127ala assigurazzjoni g\u0127allintermedjarji finanzjarji li joffru finanzjament g\u0127al inizjattivi fis-settur kulturali u f'dak kreattiv", "Spazji u Bliet Kulturali u Kreattivi pro\u0121ett li jag\u0127mel parti mill-programm Ewropa Kreattiva [IATE:3540020] li jippromwovi lparte\u010bipazzjoni f'attivitajiet kulturali, l-u\u017cu a\u0127jar ta' spazji kulturali u kreattivi u kif ukoll irri\u0121enerazzjonijiet so\u010bjali u urbana Ara wkoll: - ri\u0121enerazzjoni so\u010bjali [IATE:3576650] - ri\u0121enerazzjoni urbana [IATE:1173797]", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "cultural awareness kuxjenza kulturali l-abbilt\u00e0 u r-rieda li wie\u0127ed je\u017camina b'mod o\u0121\u0121ettiv il-valuri, it-twemmin, it-tradizzjonijiet u lper\u010bezzjonijiet fil-kultura tieg\u0127u stess u kif ukoll f'kulturi o\u0127rajn", "cultural capability kapa\u010bit\u00e0 kulturali il-libert\u00e0 ta' membri ta' so\u010bjet\u00e0 li ja\u0127dmu flimkien biex jo\u0127olqu ver\u017cjonijiet separati ta' kultura", "Dashboard of youth indicators, EU Dashboard Tabella tal-indikaturi ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, Dashboard UE sensiela ta' indikaturi li jipprovdu \u0127arsa transsettorjali rapida u komprensiva tas-sitwazzjoni ekonomika u so\u010bjali ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 fl-UE", "data analytics analitika tad-data tekniki u pro\u010bessi kwalitattivi u kwantitattivi li jintu\u017caw biex ji\u017cdiedu l-produttivit\u00e0 u l-qlig\u0127 tan-negozju Id-data ti\u0121i estratta u kkategorizzata biex ji\u0121u identifikati u analizzati d-data u x-xejriet atte\u0121\u0121amentali, u t-tekniki u\u017cati jvarjaw skont ir-rekwi\u017citi organizzazzjonali.", "L-analitika tad-data hija mag\u0127rufa wkoll b\u0127ala \"anali\u017ci tad-data \".", "data collection framework qafas g\u0127all-\u0121bir ta' data regoli g\u0127all-\u0121bir ta' informazzjoni ta' natura bijolo\u0121ika, teknika, ambjentali u so\u010bjoekonomika rigward issettur tas-sajd fil-qafas tal-programmi pluriennali, kif stipulat fir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 199/2008", "data repository repo\u017citorju tad-data fil-lingwa\u0121\u0121 spe\u010bifiku tal-IT, struttura partikolari tal-IT fi \u0127dan struttura iktar \u0121enerali, b\u0127al grupp ta' ba\u017cijiet ta' data, fejn impri\u017ca jew organizzazzjoni tkun g\u0127a\u017clet li \u017c\u017comm diversi tipi ta' data B'mod \u0121enerali, it-terminu jintu\u017ca biex jirreferi g\u0127al post mag\u0127\u017cul g\u0127al \u0127\u017cin tad-data .", "decarbonisation dekarbonizzazzjoni it-tne\u0127\u0127ija gradwali tad-dipendenza fuq il-karburanti fossili, u l-karbonju integrat fi pro\u010bessi so\u010bjali u industrijali o\u0127ra (l-ivvja\u0121\u0121ar, il-manifattura) Dan jinvolvi t-tnaqqis ta' emissjonijiet ta' karbonju g\u0127al kull unit\u00e0 ta' ener\u0121ija elettrika prodotta.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "decoupled payment, decoupled direct payment pagament di\u017cakkoppjat, pagament dirett di\u017cakkoppjat pagament li jing\u0127ata lill-bdiewa ta\u0127t il-politika agrikola komuni u li mhuwiex marbut mal-produzzjoni ta' prodott partikolari dedicated financial programme for decommissioning of nuclear facilities and management of radioactive waste", "programm finanzjarju spe\u010bifiku g\u0127ad-dekummissjonar tal-fa\u010bilitajiet nukleari u l-\u0121estjoni taliskart radjuattiv programm ta' assistenza g\u0127ad-dekummissjonar nukleari [IATE:3578287] propost g\u0127all-perjodu 20212027 biex jappo\u0121\u0121ja: (a) lill-Bulgarija u lis-Slovakkja biex jiddekummissjonaw b'mod sikur ir-reatturi nukleari tal-ewwel \u0121enerazzjoni tag\u0127hom, u (b) l-implimentazzjoni tal-pro\u010bess ta' dekummissjonar u tal-\u0121estjoni tal-iskart radjuattiv talinstallazzjonijiet nukleari tal-Kummissjoni stess fis-siti ta\u010b-\u010aentru Kon\u0121unt tar-Ri\u010berka (JRC) Jekk ji\u0121i adottat, il-programm se jissostitwixxi l-programmi stabbiliti skont ir-Regolament (Euratom) Nru 1368/2013 (CELEX:32013R1368/MT): ilprogrammi ta\u2019 Kozloduy (il-Bulgarija) u ta\u2019 Bohunice (is-Slovakkja) g\u0127all-perjodu 2014-2020.", "dedicated implementation structure (DIS) struttura ta' implimentazzjoni ddedikata (DIS) a\u0121enzija e\u017cekuttiva mwaqqfa mill-Kummissjoni Ewropea biex timplimenta u timmani\u0121\u0121ja loperazzjonijiet tal-Kunsill Ewropew tar-Ri\u010berka (ERC) [IATE:929262] Hija te\u017cegwixxi l-programm ta' \u0127idma annwali hekk kif stabbilit mill-Kunsill Xjentifiku, timplimenta s-sej\u0127iet g\u0127all-offerti u torganizza evalwazzjoni bejn il-pari f'konformit\u00e0 mal-metodolo\u0121iji mfassla mill-Kunsill Xjentifiku, u tistabbilixxi u timmani\u0121\u0121ja l-ftehimiet tal-g\u0127otjiet.", "Barra minn hekk, din l-istruttura tipprovdi wkoll tag\u0127rif u appo\u0121\u0121 lill-applikanti u lid-detenturi tal-g\u0127otjiet.", "deep learning apprendiment profond teknika tal-intelli\u0121enza artifi\u010bjali li permezz tag\u0127ha sistema ta' software ti\u0121i m\u0127arr\u0121a bl-u\u017cu ta' miljuni ta' e\u017cempji mag\u0127\u017cula minn fuq l-internet Ara wkoll: apprendiment [IATE:1404196]", "deep tech deep-tech teknolo\u0121ija bba\u017cata fuq avvanzi xjentifi\u010bi \u0121odda jew fuq innovazzjonijiet tan\u0121ibbli", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "nuqqas fl-ambitu tal-pro\u010beduri tal-kontabilit\u00e0 tal-UE, insuffi\u010bjenza li tinstab waqt il-pro\u010bedura tal-approvazzjoni tal-konformit\u00e0 [IATE:2232459] u li tag\u0127ti lok g\u0127all-korrezzjonijiet finanzjarji [IATE:748904] Mhuwiex nuqqas fis-sens ta' xi \u0127a\u0121a nieqsa i\u017cda xi \u0127a\u0121a li ma ssirx sew jew kif suppost.", "Il-pro\u010bedura mbag\u0127ad tissejja\u0127 pro\u010bedura nieqsa [IATE:3569238].", "Ara wkoll: irregolarit\u00e0 [IATE:748426] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "Digital Competence Framework for Citizens Qafas ta' Kompetenza Di\u0121itali g\u0127a\u010b-\u010aittadini qafas imfassal biex jindirizza l-kompetenza di\u0121itali fost i\u010b-\u010bittadini; dan ifisser l-u\u017cu ta' teknolo\u0121iji di\u0121itali b'mod kunfidenti u sigur g\u0127al diversi skopijiet b\u0127al xog\u0127ol, tiftix ta' impjieg, tag\u0127lim, shopping fuq linternet, ksib ta' informazzjoni dwar is-sa\u0127\u0127a, inklu\u017cjoni u parte\u010bipazzjoni fis-so\u010bjet\u00e0, intratteniment, e\u010b\u010b.", "Pjan ta' Azzjoni g\u0127all-Edukazzjoni Di\u0121itali sensiela ta' 11-il inizjattiva, adottati mill-Kummissjoni f'Jannar 2018, bil-g\u0127an li ji\u0121i appo\u0121\u0121jat l-i\u017cvilupp tal-u\u017cu tat-teknolo\u0121ija u tal-kompetenza di\u0121itali fl-edukazzjoni Il-pjan ta\u2019 azzjoni jistabbilixxi l-mi\u017curi biex jg\u0127in lill-Istati Membri tal-UE jiffa\u010b\u010bjaw l-isfidi u l-opportunitajiet ta\u2019 edukazzjoni fl-era di\u0121itali.", "It-tliet prijoritajiet tieg\u0127u huma: (1) L-u\u017cu a\u0127jar tat-teknolo\u0121ija di\u0121itali g\u0127at-tag\u0127lim u l-apprendiment; (2) L-i\u017cvilupp tal-kompetenzi u l-\u0127iliet di\u0121itali; (3) It-titjib tal-edukazzjoni b\u2019anali\u017ci u tbassir a\u0127jar tad-data .", "Dan il-Pjan se jibba\u017ca fuq firxa wiesg\u0127a ta\u2019 partijiet ikkon\u010bernati tal-edukazzjoni u t-ta\u0127ri\u0121 li jinkludu n-negozji, ir-ri\u010berka, l-NGOs, kif ukoll, meta jkun rilevanti, l-edukazzjoni mhux formali.", "Digital Europe programme programm Ewropa Di\u0121itali programm propost g\u0127all-perjodu 2021-2027 bil-g\u0127an li jappo\u0121\u0121ja t-trasformazzjoni di\u0121itali talekonomija u tas-so\u010bjet\u00e0 Ewropej u li jimmassimizza l-benefi\u010b\u010bji ta' din it-trasformazzjoni g\u0127a\u010b-\u010bittadini, g\u0127all-amministrazzjonijiet pubbli\u010bi u g\u0127an-negozji kollha Ewropej", "digital government gvern di\u0121itali l-u\u017cu ta' teknolo\u0121iji di\u0121itali, b\u0127ala parti integrata tal-istrate\u0121iji ta' modernizzazzjoni tal-gvernijiet, bil-g\u0127an li jin\u0127oloq valur pubbliku L-OECD u \u0127afna korpi o\u0127rajn jag\u0127mlu distinzjoni bejn il-Gvern-e [IATE:918934] u l-gvern di\u0121itali.", "digital health literacy litteri\u017cmu di\u0121itali fis-sa\u0127\u0127a 16", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "l-abbilt\u00e0 li wie\u0127ed ja\u010b\u010bessa, jifhem u jag\u0127rbel informazzjoni dwar is-sa\u0127\u0127a li tkun \u0121ejja minn sorsi elettroni\u010bi u li japplika dak l-g\u0127arfien miksub g\u0127al xi problema ta' sa\u0127\u0127a partikolari Ara wkoll: litteri\u017cmu fis-sa\u0127\u0127a [IATE:926210]", "digital intensity intensit\u00e0 di\u0121itali grad tad-disponibbilt\u00e0 ta' teknolo\u0121iji di\u0121itali u tal-u\u017cu tag\u0127hom, spe\u010bjalment fi \u0127dan xi intrapri\u017ca jew f'settur industrijali", "digital youth work \u0127idma di\u0121itali fost i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 l-u\u017cu ta' teknolo\u0121iji di\u0121itali b\u0127ala g\u0127odda effettiva fil-\u0127idma fost i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, wi\u010b\u010b imb wi\u010b\u010b, online jew b'ta\u0127lita tat-tnejn", "direct restocking ristokkjar dirett, ripopolazzjoni diretta l-attivit\u00e0 li jin\u0127elsu annimali selva\u0121\u0121i \u0127ajjin ta' spe\u010bi mag\u0127\u017cula f'ilmijiet fejn je\u017cistu b'mod naturali, sabiex tintu\u017ca l-produzzjoni naturali tal-ambjent akkwatiku biex ji\u017cdied in-numru ta' individwi disponibbli g\u0127allindustriji tas-sajd u/jew ji\u017cdied ir-rekluta\u0121\u0121 naturali", "Directive on Students and Researchers Direttiva dwar l-Istudenti u r-Ri\u010berkaturi Direttiva (UE) 2016/801 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Mejju 2016 dwar il-kundizzjonijiet ta' d\u0127ul u residenza ta' \u010bittadini ta' pajji\u017ci terzi g\u0127all-finijiet ta' ri\u010berka, studji, ta\u0127ri\u0121, servizz volontarju, skemi ta' skambju ta' skulari jew pro\u0121etti edukattivi u au pairing", "Disaster Risk Management Knowledge Centre (DRMKC) \u010aentru ta\u2019 G\u0127arfien g\u0127all-\u0120estjoni tar-Riskju ta\u2019 Di\u017castri (DRMKC) \u010bentru intern \u0121did biex jg\u0127in lill-Istati Membri tal-UE jirrispondu g\u0127all-emer\u0121enzi, jipprevjenu u jnaqqsu limpatt ta\u2019 di\u017castri", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "innovazzjoni fixkiela tip ta' innovazzjoni li to\u0127loq suq u netwerk ta' valur \u0121odda, u li eventwalment to\u0127loq tfixkil f'suq u f'netwerk ta' valur e\u017cistenti, u li tissostitwixxi ditti, prodotti u alleanzi prominenti fis-suq Dan it-terminu jintu\u017ca fil-litteratura kummer\u010bjali u teknolo\u0121ika biex jiddeskrivi innovazzjonijiet li jtejbu prodott jew servizz b'mod li ma jkunx mistenni mis-suq \u2212 normalment dan isir billi l-ewwel ji\u0121i ddisinjat prodott/servizz g\u0127al grupp differenti ta' konsumaturi fis-suq il-\u0121did u sussegwentement billi jitbaxxew il-prezzijiet fis-suq e\u017cistenti.", "Importanti \u0127afna li ssir id-distinzjoni bejn: \"innovazzjoni fixkiela\" (disruptive innovation ) u \"innovazzjoni rivoluzzjonarja/radikali\" (breakthrough/radical innovation ): l-innovazzjoni tal-ewwel tip qed tie\u0127u post o\u0127ra \u0121a stabbilita fis-suq filwaqt li l-o\u0127ra hija xi \u0127a\u0121a totalment \u0121dida li bissa\u0127\u0127a tag\u0127ha kumpanija tkun tista' timra\u0127 fi swieq \u0121odda/usa'.", "Ara wkoll: teknolo\u0121ija fixkiela [IATE:3561277]", "teknolo\u0121ija fixkiela teknolo\u0121ija li tie\u0127u post wa\u0127da stabbilita u to\u0127loq bidliet kbar fl-industrija jew prodott li jifta\u0127 fruntieri \u0121odda u jo\u0127loq industrija kompletament \u0121dida Xi ftit e\u017cempji ta' teknolo\u0121iji fixkiela: - it-typewriter \u0121iet sostitwita mill-kompjuter personali (PC) u b'hekk inbidel kompletament il-mod kif na\u0127dmu u li bih nikkomunikaw; - l-ittri elettoni\u010bi (emails) ukoll biddlu l-mod ta' kif nikkomunikaw, u b'mod \u0121enerali \u0127adu post l-ittri - dan \u0121ab tfixkil fl-industrija postali u tal-kartolini - it-telefowns \u010bellulari g\u0127amluha possibbli g\u0127an-nies li j\u010bemplu jkunu fejn ikunu, u b'hekk \u0121abu mag\u0127hom tfixkil fl-industrija tat-telekomunikazzjoni.", "Importanti \u0127afna li ssir id-distinzjoni bejn: \"teknolo\u0121ija fixkiela\" (disruptive technology) u \"teknolo\u0121ija rivoluzzjonarja/radikali\" (break-through/radical technology): it-teknolo\u0121ija tal-ewwel tip qed tie\u0127u post o\u0127ra \u0121a stabbilita fis-suq filwaqt li l-o\u0127ra hija xi \u0127a\u0121a innovattiva li bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127ha kumpanija tkun tista' timra\u0127 fi swieq \u0121odda/usa'.", "Ara wkoll: innovazzjoni fixkiela [IATE:3547440]", "edge computing edge computing metodu ta' ottimizzar tas-sistemi ta' cloud computing [IATE:2250701] li jinvolvi l-ippro\u010bessar tad-data fix-xifer tan-netwerk, vi\u010bin tas-sors tad-data It-terminu \"edge computing\" ikopri firxa wiesg\u0127a ta' teknolo\u0121iji, inklu\u017c dik ta' bejn il-pari, il-grid/mesh computing, il-fog computing, it-teknolo\u0121ija ta' katina ta' blokok ta' tran\u017cazzjonijiet u n-netwerk ta' twassil ta' kontenut.", "Dan it-tip ta' computing kien l-aktar jokkorri fis-settur tat-telefons \u010bellulari, u issa qed jid\u0127ol ukoll f'\u0127afna industriji o\u0127rajn.", "Education and Training 2020 Working Group, ET 2020 Working Group Grupp ta' \u0126idma dwar l-Edukazzjoni u t-Ta\u0127ri\u0121 2020, Grupp ta' \u0126idma ET 2020 forma ta' kooperazzjoni bejn l-Istati Membri u l-Kummissjoni Ewropea fil-qafas tal-ET 2020 [IATE:3516924], biex tg\u0127in lill-Istati Membri jindirizzaw l-isfidi ewlenin tas-sistemi ta' edukazzjoni u ta' ta\u0127ri\u0121 tag\u0127hom, kif ukoll il-prijoritajiet komuni maqbula fuq livell Ewropew", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "Fond ta\u2019 Garanzija tal-EFSD ri\u017cerva ta' likwidit\u00e0 biex isiru l-pagamenti f'ka\u017c li ti\u0121i attivata l-Garanzija tal-EFSD [IATE:3570806] Il-Fond ta\u2019 Garanzija tal-EFSD huwa mog\u0127ni bi: (a) kontribuzzjonijiet mill-ba\u0121it \u0121enerali tal-Unjoni u sorsi o\u0127rajn; (b) kontribuzzjonijiet volontarji mill-Istati Membri u minn kontributuri o\u0127rajn; (c) redditi fuq ir-ri\u017corsi investiti tal-Fond ta\u2019 Garanzija tal-EFSD; (d) ammonti rkuprati minn debituri inadempjenti f\u2019konformit\u00e0 mad-dispo\u017cizzjonijiet ta\u2019 rkupru stabbiliti fil-ftehimiet tal-garanzija tal-EFSD; (e) d\u0127ul u kwalunkwe pagament ie\u0127or li l-Unjoni tir\u010bievi f\u2019konformit\u00e0 mal-ftehimiet tal-garanzija tal-EFSD.", "e-mobility, electro-mobility, electromobility elettromobbilt\u00e0 vetturi u sistemi ta' trasportazzjoni elettrika, effi\u010bjenti fl-u\u017cu tal-ener\u0121ija u li jirrispettaw l-ambjent", "energy affordability affordabbilt\u00e0 tal-ener\u0121ija l-affordabbilt\u00e0 biex tinkiseb jew biex ti\u0121i prodotta l-ener\u0121ija", "Ara wkoll: affordabbilt\u00e0 [IATE:2142195]", "entrepreneurial skills, entrepreneurship skills \u0127iliet intraprenditorjali, \u0127iliet ta' intraprenditorija il-\u0127iliet me\u0127tie\u0121a biex wie\u0127ed ikun jista' jibda u j\u0127addem in-negozju tieg\u0127u Ara wkoll: intraprenditorija [IATE:793226]", "environmental footprint impronta ambjentali impatti ambjentali li prodott, servizz u/jew kumpanija jista' jkollhom fuq \u010biklu tal-\u0127ajja", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "environmental remediation rimedju ambjentali il-pro\u010bess li bih ji\u0121u m\u0127arsa n-nies u l-ambjent kontra l-effetti dannu\u017ci potenzjali ta' esponiment g\u0127al radjazzjoni jonizzanti f'\u017coni kontaminati Erasmus for All Union Programme for Education, Training, Youth and Sport Erasmus+ Erasmus g\u0127al Kul\u0127add Programm tal-Unjoni g\u0127all-Edukazzjoni, Ta\u0127ri\u0121, \u017bg\u0127a\u017cag\u0127 u Sport programm wie\u0127ed g\u0127all-Edukazzjoni, it-Ta\u0127ri\u0121, i\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 u l-Isport g\u0127all-perjodu 2014-2020", "Erasmus Mundus Joint Master Degree (EMJMD) Lawrja ta' Master Kon\u0121unt tal-Erasmus Mundus (EMJMD) programm ta\u2019 studju ta\u2019 livell g\u0127oli integrat u internazzjonali mog\u0127ti minn konsorzji ta\u2019 istituzzjonijiet ta\u2019 edukazzjoni g\u0127olja li jag\u0127tu boro\u017c ta\u2019 studju ta\u2019 lawrja s\u0127i\u0127a lill-aqwa studenti fil-livell ta\u2019 master fid-dinja", "Erasmus+ Virtual Exchange Skambju Virtwali Erasmus+ pro\u0121ett li jippermetti li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 fl-Ewropa u fin-Nofsinhar tal-Mediterran jipparte\u010bipaw f'esperjenzi interkulturali sinifikanti online, b\u0127ala parti mill-edukazzjoni formali jew informali tag\u0127hom", "EU Anti-Fraud Programme Programm tal-UE Kontra l-Frodi programm g\u0127all-perjodu 2012-2027 li g\u0127andu l-g\u0127an jipprote\u0121i l-interessi finanzjarji tal-Unjoni u jappo\u0121\u0121ja assistenza komuni bejn l-awtoritajiet amministrattivi tal-Istati Membri u kooperazzjoni bejn dawn tal-a\u0127\u0127ar u l-Kummissjoni biex ti\u0121i \u017cgurata l-applikazzjoni korretta tal-li\u0121i dwar kwistjonijiet doganali u agrikoli Jekk ji\u0121i adottat, dan il-Programm se jkun qed jissostitwixxi l-programm Hercule III [IATE:3551581].", "EU Budget Focused on Results, Budget Focused on Results (BFOR) Ba\u0121it tal-UE Ffukat fuq ir-Ri\u017cultati, Ba\u0121it Iffukat fuq ir-Ri\u017cultati (BFOR) inizjattiva li l-g\u0127an tag\u0127ha huwa li timmassimizza l-effettivit\u00e0 tal-ba\u0121it tal-Unjoni billi tappo\u0121\u0121ja t-tkabbir, l-impjiegi u l-istabbilt\u00e0 fl-Ewropa u lil hinn minnha", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "EU Policy Lab Laboratorju tal-Politiki tal-UE spazju kollaborattiv u sperimentali g\u0127al tfassil innovattiv ta' politiki Dan il-\"laboratorju\" huwa kemm spazju fi\u017ciku u kif ukoll mod ta' \u0127idma li ji\u0121bor flimkien prospettivi, g\u0127arfien komportamentali u \u0127sieb pro\u0121ettwali biex ji\u0121u esplorati u biex jinstabu soluzzjonijiet g\u0127al politiki a\u0127jar.", "EuroHPC initiative inizjattiva EuroHPC inizjattiva tal-Unjoni Ewropea inti\u017ca li to\u0127loq ekosistema Ewropea minn ta' quddiem f'dak li jirrigwarda lBig Data [IATE:3552179], ibba\u017cata fuq infrastruttura tal-computing ta' prestazzjoni g\u0127olja (HPC) [IATE:1757975] Ara wkoll: Impri\u017ca Kon\u0121unta EuroHPC [IATE:3575389]", "Europass Decision De\u010bi\u017cjoni Europass De\u010bi\u017cjoni (UE) 2018/646 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-18 ta' April 2018 dwar qafas komuni g\u0127all-g\u0127oti ta' servizzi a\u0127jar g\u0127all-\u0127iliet u lkwalifiki (Europass) u li t\u0127assar id-De\u010bi\u017cjoni Nru 2241/2004/KE", "Europass Language Passport Passaport tal-Lingwi Europass dokument standard li jintu\u017ca b\u0127ala g\u0127odda ta' awtovvalutar biex wie\u0127ed ikun jista' jiddokumenta u jippre\u017centa l-kompetenzi, il-\u0127iliet u l-kwalifiki lingwisti\u010bi tieg\u0127u, skont il-Qafas Komuni Ewropew ta' Referenza g\u0127al-Lingwi [IATE:928765]", "European Apprentices Network netwerk Ewropew tal-apprendisti netwerk ta' apprendisti fil-livell Ewropew, li \u0121ie stabbilit fl-2017 biex ji\u017cgura li le\u0127en l-apprendisti \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 jinstema' fid-diskussjonijiet marbuta mal-edukazzjoni u mat-ta\u0127ri\u0121 vokazzjonali, b'mod partikolari f'dak li jirrigwarda l-apprendistati", "European Approach for Quality Assurance of Joint Programmes Appro\u010b\u010b Ewropew g\u0127all-Assigurazzjoni tal-Kwalit\u00e0 ta' Programmi Kon\u0121unti appro\u010b\u010b integrat u komuni fi\u017c-\u017bona Ewropea ta' Edukazzjoni G\u0127olja (EHEA) [IATE:923144] li l-objettiv tieg\u0127u huwa li jtejjeb l-assigurazzjoni tal-kwalit\u00e0 ta' programmi kon\u0121unti [IATE:3576714] billi jistabbilixxi standards u billi jne\u0127\u0127i l-ostakli g\u0127ar-rikonoxximent tag\u0127hom", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "European Border and Coast Guard Gwardja Ewropea tal-Fruntiera u tal-Kosta sistema li tinkludi lill-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta [IATE:3567409] u lawtoritajiet nazzjonali li huma responsabbli g\u0127all-\u0121estjoni tal-fruntieri, inklu\u017c il-gwardji tal-kosta sal-punt li jwettqu kompiti ta' kontroll tal-fruntieri", "A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-Gwardja tal-Fruntiera u tal-Kosta (Frontex) a\u0121enzija li tissostitwixxi l-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-\u0120estjoni ta' Kooperazzjoni Operazzjonali fil-Fruntieri Esterni tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (Frontex) Ir-rwol ewlieni tal-A\u0121enzija hu li: - tistabbilixxi strate\u0121ija teknika u operazzjonali g\u0127all-implimentazzjoni ta' \u0121estjoni integrata tal-fruntieri fil-livell tal-Unjoni; - tissorvelja l-funzjonament effettiv tal-kontroll tal-fruntieri fil-fruntieri esterni; - tipprovdi aktar assistenza teknika u operazzjonali lill-Istati Membri permezz ta' operazzjonijiet kon\u0121unti u interventi rapidi fil-fruntiera; - ti\u017cgura l-e\u017cekuzzjoni prattika tal-mi\u017curi f'ka\u017c ta' sitwazzjoni li te\u0127tie\u0121 azzjoni ur\u0121enti fil-fruntieri esterni; - tipprovdi assistenza teknika u operazzjonali fl-appo\u0121\u0121 ta' operazzjonijiet ta' tiftix u salvata\u0121\u0121 ta' persuni li jkunu jinsabu f'diffikultajiet fuq il-ba\u0127ar; - u li torganizza, tikkoordina u twettaq operazzjonijiet ta' ritorn u interventi ta' ritorn", "European Capital of Innovation, iCapital Belt Kapitali Ewropea tal-Innovazzjoni, iCapital premju li tnieda f'Di\u010bembru 2013 g\u0127all-bliet li jkunu l-aktar lesti li jesperimentaw b'inizjattivi \u0121odda u innovattivi mmexxija mi\u010b-\u010bittadini, li jservu b\u0127ala post fejn ji\u0121u ttestjati soluzzjonijiet potenzjali g\u0127allisfidi rilevanti tas-so\u010bjet\u00e0", "European Code of Conduct for Research Integrity Kodi\u010bi ta' Kondotta Ewropea g\u0127all-Integrit\u00e0 tar-Ri\u010berka dokument ippubblikat fl-2011 li jindirizza l-a\u0127jar prassi u m\u0121iba \u0127a\u017cina fix-xjenza, u joffri punt ta' riferiment g\u0127ar-ri\u010berkaturi kollha, filwaqt li jikkomplementa kodi\u010bi ta' etika e\u017cistenti u jikkonforma maloqfsa le\u0121i\u017clattivi nazzjonali u Ewropej", "European Culture House, European House of Culture Dar tal-Kultura Ewropea pro\u0121ett ma\u0127sub biex jg\u0127in lill-istituzzjonijiet kulturali u lil partijiet ikkon\u010bernati o\u0127rajn ja\u0127dmu flimkien bilg\u0127an li jipprovdu servizzi lill-popolazzjoni lokali, li jinvolvu ru\u0127hom fi pro\u0121etti kon\u0121unti u li joffru boro\u017c ta' studju u jorganizzaw skambji kulturali u edukattivi", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "European Data Infrastructure (EDI), EUDAT Infrastruttura Ewropea tad-Data (EDI), EUDAT infrastruttura tad-data tar-ri\u010berka, iffinanzjata mill-Kummissjoni Ewropea, li tnediet bil-g\u0127an li timmira g\u0127al soluzzjoni pan-Ewropea sostenibbli g\u0127all-isfida tal-proliferazzjoni tad-data fil-komunitajiet xjentifiki u tar-ri\u010berka tal-Ewropea Il-missjoni tal-EUDAT hija li tfassal, ti\u017cviluppa, timplimenta u toffri servizzi tad-data komuni hekk kif \u0121ew introdotti fir-rapport \"Riding the Wave - How Europe can gain from the rising tide of scientific data\" g\u0127ar-ri\u010berkaturi u g\u0127all-komunitajiet tar-ri\u010berka kollha interessati.", "European Defence Fund Fond Ewropew g\u0127ad-Difi\u017ca fond tal-UE mniedi mill-Kummissjoni biex jikkoordina, jissupplimenta u jamplifika l-investimenti nazzjonali fir-ri\u010berka g\u0127ad-difi\u017ca, fl-i\u017cvilupp ta' prototipi u fl-akkwist ta' tag\u0127mir u ta' teknolo\u0121ija g\u0127addifi\u017ca Il-Fond tnieda fis-7 ta' \u0120unju 2017.", "Fond Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Sostenibbli Plus (EFSD+) pakkett finanzjarju integrat propost g\u0127all-perjodu 2021-2027, li g\u0127andu l-g\u0127an li jappo\u0121\u0121ja linvestimenti u j\u017cid l-a\u010b\u010bess g\u0127all-finanzjament, bil-g\u0127an li jrawwem \u017cvilupp ekonomiku u so\u010bjali sostenibbli u inklu\u017civ u jippromwovi r-re\u017ciljenza so\u010bjoekonomika fil-pajji\u017ci s\u0127ab b\u2019enfasi partikolari fuq ilqerda tal-faqar, it-tkabbir sostenibbli u inklu\u017civ, il-\u0127olqien ta\u2019 impjiegi di\u010benti, l-opportunitajiet ekonomi\u010bi, il-\u0127iliet u l-intraprenditorija, is-setturi so\u010bjoekonomi\u010bi, il-mikrointrapri\u017ci u l-intrapri\u017ci \u017cg\u0127ar u medji, kif ukoll li jindirizza l-kaw\u017ci fundamentali so\u010bjoekonomi\u010bi spe\u010bifi\u010bi tal-migrazzjoni irregolari Dan il-Fond se jie\u0127u post il-Fond Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Sostenibbli [IATE:3570450].", "European Innovation Council Kunsill Ewropew tal-Innovazzjoni korp li g\u0127andu ji\u0121i stabbilit fi \u017cmien qasir, bl-g\u0127an li jag\u0127ti spinta lill-innovazzjoni u jintegra strumenti e\u017cistenti Huwa simili g\u0127all-Kunsill Ewropew tar-Ri\u010berka [IATE:929262].", "European Innovation Partnership for agricultural productivity and sustainability, EIP for agricultural productivity and sustainability S\u0127ubija Ewropea g\u0127all-Innovazzjoni g\u0127all-produttivit\u00e0 u s-sostenibbilt\u00e0 agrikoli, SEI g\u0127allproduttivit\u00e0 u s-sostenibbilt\u00e0 agrikoli S\u0127ubija Ewropea g\u0127all-Innovazzjoni [IATE:3518394] li tippromwovi l-effi\u010bjenza fl-u\u017cu tal-ener\u0121ija, ilvijabbilt\u00e0 ekonomika, il-produttivit\u00e0, il-kompetittivit\u00e0, emissjonijiet baxxi tal-karbonju, ir-rispett g\u0127allambjent u r-re\u017ciljenza tas-settur agrikolu u tal-forestrija", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "European Instrument for Nuclear Safety complementing the Neighbourhood, Development and International Cooperation Instrument on the basis of the Euratom Treaty, European Instrument for Nuclear Safety (EINS) Strument Ewropew g\u0127as-Sikurezza Nukleari li jikkomplementa l-Istrument g\u0127all-Vi\u010binat, g\u0127allI\u017cvilupp u g\u0127all-Kooperazzjoni Internazzjonali fuq il-ba\u017ci tat-Trattat Euratom, Strument Ewropew g\u0127as-Sikurezza Nukleari (EINS) strument propost g\u0127all-perjodu 2021-2027 li g\u0127andu l-g\u0127an li jippromwovi l-istabbiliment ta' standards ta\u2019 sikurezza nukleari effettivi u effi\u010bjenti, il-protezzjoni radjolo\u0121ika, u l-applikazzjoni ta\u2019 salvagwardji effi\u010bjenti u effika\u010bi ta\u2019 materjali nukleari f\u2019pajji\u017ci terzi, b'mod partikolari f'pajji\u017ci aderenti, pajji\u017ci kandidati u kandidati potenzjali Ta\u0127t il-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2021-2027, dan l-Istrument g\u0127andu jibni fuq l-azzjonijiet appo\u0121\u0121jati pre\u010bedentement mill-Istrument g\u0127allKooperazzjoni dwar is-Sikurezza Nukleari [IATE:2233734] u se jiffinanzja parti mill-attivitajiet ta\u2019 kooperazzjoni dwar is-sikurezza nukleari li ma jaqg\u0127ux ta\u0127t l-Istrument ta' Vi\u010binat, ta' Kooperazzjoni g\u0127all-I\u017cvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali (NDICI) [IATE:3577043].", "Referenza: Proposta g\u0127al Regolament tal-Kunsill li jistabbilixxi Strument Ewropew g\u0127as-Sikurezza Nukleari li jikkomplementa l-Istrument g\u0127all-Vi\u010binat, g\u0127all-I\u017cvilupp u g\u0127all-Kooperazzjoni Internazzjonali fuq il-ba\u017ci tat-Trattat Euratom CELEX:52018PC0462/MT", "European Investment Stabilisation Function (EISF) Funzjoni Ewropea ta\u2019 Stabbilizzazzjoni tal-Investimenti (FESI) strument ta' assistenza finanzjarja, propost mill-Kummissjoni Ewropea g\u0127all-Qafas Finanzjarju Pluriennali tal-UE g\u0127al wara l-2020, li jipprovdi assistenza finanzjarja fil-forma ta\u2019 self u sussidji tar-rata tal-img\u0127ax g\u0127all-investiment pubbliku, lil Stat Membru li jkun qed jesperjenza xokk asimmetriku kbir", "European Marine Observation and Data Network, EMODnet Netwerk Ewropew ta\u2019 Osservazzjoni u Data Marittima, EMODnet \u0121abra ta' data integrata g\u0127all-istatistika so\u010bjoekonomika marittima", "European Maritime and Fisheries Fund, EMFF Fond Ewropew g\u0127all-Affarijiet Marittimi u s-Sajd, FEMS fond g\u0127all-politiki marittimi u tas-sajd tal-UE", "European Maritime Day Jum Marittimu Ewropew \u0121urnata \u010b\u010belebrata kull sena li g\u0127andha l-g\u0127an li tqajjem kuxjenza dwar il-valur mi\u017cjud tal-Politika Marittima Integrata [IATE:3515945] tal-UE mal-partijiet ikkon\u010bernati interessati f'affarijiet marittimi u mal-pubbliku \u0121enerali", "European One Health Action Plan against Antimicrobial Resistance (AMR) Pjan ta' Azzjoni Ewropew Sa\u0127\u0127a Wa\u0127da kontra r-Re\u017cistenza g\u0127all-Antimikrobi\u010bi (AMR) pjan ta' azzjoni tal-UE komprensiv dwar ir-re\u017cistenza g\u0127all-antimikrobi\u010bi (AMR) [IATE:912591] ibba\u017cat fuq l-appro\u010b\u010b \"Sa\u0127\u0127a Wa\u0127da\" [IATE:3539570]", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "European Open Science Cloud (EOSC) Cloud Ewropew tax-Xjenza Miftu\u0127a (EOSC) cloud [IATE:3527224] li huwa ppjanat li jin\u0127oloq mill-Kummissjoni bil-g\u0127an li joffri lir-ri\u010berkaturi u lillprofessjonisti fix-xjenza u t-teknolo\u0121ija Ewropej spazju virtwali fejn ja\u0127\u017cnu, jikkondividu u ju\u017caw mill\u0121did id-data tag\u0127hom bejn dixxiplini u fruntieri differenti", "European Quality Assurance Reference Framework (EQARF), European Quality Assurance Reference Framework for Vocational Education and Training (EQAVET) Qafas ta' Referenza Ewropew g\u0127all-Assigurazzjoni tal-Kwalit\u00e0 (EQARF), Qafas ta' Referenza Ewropew g\u0127all-Assigurazzjoni tal-Kwalit\u00e0 g\u0127all-Edukazzjoni u t-Ta\u0127ri\u0121 Vokazzjonali (EQAVET)", "strument ta' referenza sabiex jg\u0127in lill-Istati Membri jippromwovu u jsegwu t-titjib kontinwu tas-sistemi tag\u0127hom tal-ETV bba\u017cati fuq referenzi Ewropej komuni", "European Research Area Chair, ERA Chair holder, ERA Chair President ta\u017c-\u017bona Ewropea tar-Ri\u010berka, President ta\u017c-\u017bER", "European Solidarity Corps (ESC) Korp Ewropew ta' Solidarjet\u00e0 (KES) korp mag\u0127mul minn \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 Ewropej ta' inqas minn 30 sena li jing\u0127ataw l-opportunit\u00e0 li jappo\u0121\u0121jaw organizzazzjoni mhux governattiva (NGO), awtorit\u00e0 lokali jew kumpanija privata, fl-indirizzar ta' sitwazzjonijiet diffi\u010bli madwar l-Unjoni Ewropea (pere\u017cempju: il-bini mill-\u0121did ta' komunitajiet wara di\u017castri naturali; l-indirizzar ta' sfidi so\u010bjali b\u0127all-esklu\u017cjoni so\u010bjali, il-faqar, is-sa\u0127\u0127a u l-isfidi demografi\u010bi, jew \u0127idma biex ji\u0121u milqug\u0127a u integrati r-refu\u0121jati)", "programm tal-Korp Ewropew ta\u2019 Solidarjet\u00e0 programm propost g\u0127all-perjodu 2021-2027 bil-g\u0127an li jtejjeb l-involviment ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u talorganizzazzjonijiet f'attivitajiet ta' solidarjet\u00e0 a\u010b\u010bessibbli u ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja, b\u0127ala mezz biex jikkontribwixxi g\u0127al koe\u017cjoni, solidarjet\u00e0 u demokrazija i\u017cjed b'sa\u0127\u0127ithom fl-Unjoni u lil hinn minnha, filwaqt li jindirizza sfidi so\u010bjali u umanitarji fuq il-post, bi sforz partikolari biex jippromwovi l-inklu\u017cjoni so\u010bjali Ara wkoll: Korp Ewropew ta' Solidarjet\u00e0 [IATE:3570539]", "European Structural and Investment Funds, ESI Funds (ESIF) Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej, Fondi SIE (FSIE) denominazzjoni komuni g\u0127al \u0127ames fondi: il-Fond Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Re\u0121jonali (FE\u017bR), il-Fond So\u010bjali Ewropew (FSE), il-Fond ta' Koe\u017cjoni (FK), il-Fond Agrikolu Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Rurali (FAE\u017bR) u l-Fond Ewropew g\u0127all-Affarijiet Marittimi u s-Sajd (FEMS)", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "st\u0127arri\u0121 Ewropew dwar il-kompetenzi lingwisti\u010bi st\u0127arri\u0121 Ewropew li g\u0127andu l-g\u0127an li ji\u0121bor data affidabbli u komparabbli dwar il-kompetenzi f'lingwi barranin fl-Unjoni Ewropea, u li jipprovdi tag\u0127rif dwar il-kapa\u010bitajiet multilingwisti\u010bi ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, dwar riferimenti g\u0127all-prassi u l-prestazzjoni tajba, u dwar il-progress lejn il-kisba tal-objettiv tat-titjib flapprendiment tal-lingwi barranin Dan l-ist\u0127arri\u0121 ji\u0121bor informazzjoni dwar il-profi\u010bjenza fil-lingwi barranin ta' studenti li jkunu waslu fl-a\u0127\u0127ar sena tal-ewwel \u010biklu tal-edukazzjoni sekondarja [IATE:1690233] jew fit-tieni sena tat-tieni \u010biklu tal-edukazzjoni sekondarja [IATE:1690198] fis-sistemi edukattivi Ewropej parte\u010bipanti.", "European Union Crisis Reserve, EU Crisis Reserve Ri\u017cerva g\u0127all-Kri\u017cijiet tal-Unjoni Ewropea, Ri\u017cerva g\u0127all-Kri\u017cijiet tal-UE strument spe\u010bjali ffinanzjat minn approprjazzjonijiet di\u017cimpenjati, ma\u0127sub biex jippermetti lill-Unjoni tirrea\u0121ixxi b\u2019mod rapidu g\u0127all-kri\u017cijiet b\u0127al pere\u017c. il-migrazzjoni, kif ukoll g\u0127al sitwazzjonijiet li jkollhom implikazzjonijiet umanitarji u ta\u2019 sigurt\u00e0 serji Ta' min wie\u0127ed jinnota li dan l-istrument \u0121ie esklu\u017c mir-Regolament tal-Kunsill (UE, Euratom) Nru 2017/1123 (CELEX:32017R1123).", "European Union guarantee for the European Fund for Sustainable Development, EFSD Guarantee Garanzija tal-Unjoni Ewropea g\u0127all-Fond Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Sostenibbli, Garanzija tal-EFSD komponent tal-EFSD [IATE:3570450] ma\u0127sub biex ikopri r-riskji marbuta ma' self, garanziji, kontrogaranziji, strumenti tas-suq kapitali u kwalunkwe forma o\u0127ra ta' finanzjament jew titjib kreditizju, parte\u010bipazzjonijiet ta' ekwit\u00e0 jew ta' kwa\u017ci ekwit\u00e0", "Strate\u0121ija dwar is-Sigurt\u00e0 Marittima tal-Unjoni Ewropea (EUMSS) strate\u0121ija li tipprovdi l-qafas politiku u strate\u0121iku sabiex ji\u0121u indirizzati b'mod effettiv u komprensiv lisfidi g\u0127as-sigurt\u00e0 marittima permezz tal-u\u017cu tal-istrumenti rilevanti kollha fil-livell internazzjonali, tal-UE u dak nazzjonali Din tiffa\u010bilita kooperazzjoni transsettorjali mtejba, fi \u0127dan, bejn u fost l-awtoritajiet u l-atturi \u010bivili u militari.", "Hija tikkontribwixxi g\u0127all-u\u017cu s\u0127i\u0127 talpotenzjal tat-tkabbir fid-dominju marittimu, f\u2019konformit\u00e0 mal-le\u0121i\u017clazzjoni e\u017cistenti, il-prin\u010bipju tas-sussidjarjet\u00e0 u skont ir-relazzjoni bejn min jir\u010bievi u min jag\u0127ti appo\u0121\u0121.", "Hija g\u0127andha l-g\u0127an ukoll li tkabbar l-appo\u0121\u0121 re\u010biproku ta' bejn l-Istati Membri u li tippermetti l-ippjanar kon\u0121unt ta\u2019 kontin\u0121enza u sigurt\u00e0, il-\u0121estjoni tar-riskju, il-prevenzjoni tal-kunflitti kif ukoll ir-rispons g\u0127all-kri\u017cijiet u l-\u0121estjoni tag\u0127hom.", "European Union Programme for Employment and Social Innovation Programm tal-Unjoni Ewropea g\u0127all-Impjiegi u l-Innovazzjoni So\u010bjali programm li g\u0127andu l-g\u0127an li jikkontribwixxi g\u0127all-implimentazzjoni tal-Istrate\u0121ija Ewropa 2020, il-miri ewlenin tag\u0127ha u l-Linji Gwida Integrati billi jipprovdi appo\u0121\u0121 finanzjarju g\u0127all-g\u0127anijiet tal-Unjoni Ewropea f\u2019termini ta\u2019 promozzjoni ta\u2019 livell g\u0127oli ta\u2019 impjiegi, garanzija ta\u2019 protezzjoni so\u010bjali adegwata, u \u0121lieda kontra l-esklu\u017cjoni so\u010bjali u l-faqar u t-titjib fil-kundizzjonijiet tax-xog\u0127ol", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "European Universities Initiative, European Universities Inizjattiva tal-Universitajiet Ewropej, Universitajiet Ewropej inizjattiva li tinkora\u0121\u0121ixxi l-binja ta' netwerks ta' universitajiet madwar l-UE kkaratterizzati minn appro\u010b\u010b minn isfel g\u0127al fuq, li jippermettu lill-istudenti jiksbu lawrja billi jikkombinaw l-istudji f'diversi pajji\u017ci talUE u jikkontribwixxu g\u0127all-kompetittivit\u00e0 internazzjonali tal-universitajiet Ewropej", "European Youth Dialogue, EU Youth Dialogue Djalogu Ewropew ma\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127, Djalogu tal-UE ma\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 il-punt ta' a\u010b\u010bess g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 biex jinvolvu ru\u0127hom fi kwistjonijiet tal-UE u biex it-t\u0127assib tag\u0127hom ikun jista' ji\u0121i inkorporat fil-politiki li jikkon\u010bernawhom f'livelli differenti ta' governanza (pere\u017c. f'politiki li jikkon\u010bernaw l-edukazzjoni, l-impjiegi, it-tibdil fil-klima, l-affarijiet so\u010bjali, i\u010b-\u010bittadinanza, il-kultura u ddinja di\u0121itali)", "G\u0127anijiet Ewropej dwar i\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127, G\u0127anijiet tal-UE dwar i\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127, G\u0127anijiet dwar i\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 Il-\u0127dax-il G\u0127an dwar i\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 huma s-segwenti: 1.", "Il-kollegament tal-UE ma\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 2.", "L-ugwaljanza tal-\u0121eneri kollha 3.", "So\u010bjetajiet inklussivi 4.", "Tag\u0127rif u djalogu kostruttiv 5.", "Is-sa\u0127\u0127a u l-benessri mentali 6.", "L-avvanz ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' \u017coni rurali 7.", "Impjiegi ta' kwalit\u00e0 g\u0127al kul\u0127add 8.", "Tag\u0127lim ta' kwalit\u00e0 9.", "Spazji u Parte\u010bipazzjoni g\u0127al kul\u0127add 10.", "Ewropa ekolo\u0121ika sostenibbli 11.", "Organizzazzjonijiet u programmi Ewropej g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127", "European Youth Together \u017bg\u0127a\u017cag\u0127 Ewropej Flimkien inizjattiva \u0121dida li g\u0127andha l-g\u0127an li to\u0127loq netwerks li jippromwovu s\u0127ubijiet re\u0121jonali li se jiffunzjonaw b'kooperazzjoni mill-qrib ma' \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 mill-Ewropa kollha", "ex ante conditionality kondizzjonalit\u00e0 ex ante kondizzjonijiet stabbiliti fuq il-ba\u017ci ta' kriterji definiti minn qabel fil-ftehimiet ta' s\u0127ubija [IATE:3553140] konklu\u017ci bejn il-Kummissjoni Ewropea u l-Istati Membri differenti fil-qasam tal-fondi strutturali u ta' investiment Ewropej", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "exaflops, exaflop eksaflops, eksaflop kejl ta' velo\u010bit\u00e0 tal-kompjuter: kwintiljun (10^18) flop (floating point operations per second - operazzjoni ta' punt li jvarja fis-sekonda)", "exascale computer kompjuter fuq skala eksa kompjuter kapa\u010bi jag\u0127mel kalkolu fil-livell ta' eksaflops [IATE:3541164] Ara wkoll: skala eksa [IATE:3506829].", "skala eksa skala ta' problema li ti\u0121i solvuta permezz ta' superkompjuters li jkunu kapa\u010bi jag\u0127mlu 10^18 FLOPS (\"FLoating point Operations Per second\" - operazzjonijiet b'punt varjabbli fis-sekonda) i.e. kapa\u010bi jag\u0127mlu 1018-il kalkolu kull sekonda Ara wkoll: - prestazzjoni fuq skala eksa [IATE:3575746] - supercomputer fuq skala preeksa [IATE:3575752] - teknolo\u0121ija fuq skala posteksa [IATE:3575747] - operazzjonijiet b\u2019punt varjabbli fis-sekonda [IATE:1439621]", "exchange, assistance and training programme for the protection of the euro against counterfeiting, Pericles 2020 programm ta' skambju, assistenza u ta\u0127ri\u0121 g\u0127all-protezzjoni tal-euro kontra l-iffalsifikar, Pericles 2020 programm ta' skambju, ta' assistenza u ta' ta\u0127ri\u0121 tal-Unjoni Ewropea, g\u0127all-perjodu ta' programmazzjoni 2013-2020, ma\u0127sub biex tissa\u0127\u0127a\u0127 il-protezzjoni tal-euro kontra l-falsifikazzjoni Ara wkoll il-programm Pericles [IATE:925970].", "extreme weather event avveniment estrem tat-temp avvenimenti individwali tat-temp li huma rari fl-okkorrenza tag\u0127hom (ji\u0121ifieri inqas minn 10 punti per\u010bentwali jew aktar minn 90 punt per\u010bentwali tad-distribuzzjoni ta' probabbilt\u00e0), li jse\u0127\u0127u barra minn posthom jew barra minn \u017cmienhom jew li g\u0127andhom potenzjal li jag\u0127mlu l-\u0127sara Meta avveniment b\u0127al dan jippersisti g\u0127al tul ta' \u017cmien, jissejja\u0127 avveniment klimatiku estrem [IATE:2247151].", "fabrication laboratory, fablab, fab lab laboratorju ta' fabbrikazzjoni, fablab, fab lab workshop tal-inventuri ta' komunit\u00e0 li joffri fabrikazzjoni di\u0121itali fuq skala personali u li jista' jintu\u017ca kemm minn negozji u kif ukoll minn individwi g\u0127all-\u0127olqien/manifattura ta' prodotti \u0121odda", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "prin\u010bipji FAIR tad-data , prin\u010bipji FAIR sensiela ta' prin\u010bipji kon\u010bi\u017ci u mi\u017curabbli li ja\u0121ixxu ta' linji gwida f'dak li jirrigwarda r-riutilizzabbilt\u00e0 ta' kollezzjonijiet ta' data L-akronimu \"FAIR\" jirrappre\u017centa l-prin\u010bipji li \u0121ejjin: Findable (Tra\u010b\u010babbli) Accessible (A\u010b\u010bessibbli) Interoperable (Interoperabbli) Re-usable (Riutilizzabbli)", "fake news a\u0127barijiet foloz stejjer iffabbrikati apposta jew iffalsifikati u \u010b\u010birkolati g\u0127al finijiet ta' di\u017cinformazzjoni jew manipulazzjoni", "field-weighted citation impact impatt tal-kwotazzjonijiet ponderat skont il-qasam il-proporzjon ta' bejn l-ammont ta' kwotazzjonijiet effettivament ri\u010bevuti ming\u0127and pubblikazzjoni jew sensiela ta' pubblikazzjonijiet, u l-ammont medju ta' kwotazzjonijiet fl-istess qasam u tal-istess tip, ri\u010bevuti ming\u0127and il-pubblikazzjonijiet l-o\u0127rajn kollha fl-istess sena", "final performance report rapport finali dwar il-prestazzjoni dokument ippre\u017centat mill-awtorit\u00e0 ta' \u0121estjoni [IATE:2147119] lill-Kummissjoni Ewropea g\u0127all-a\u0127\u0127ar sena ta' kontabilit\u00e0 ta' programmi appo\u0121\u0121jati mill-FE\u017bR, l-FSE+ u l-Fond ta' Koe\u017cjoni biex ti\u0121i vvalutata l-kisba", "financial assistance package pakkett ta' g\u0127ajnuna finanzjarja sett ta' mi\u017curi koerenti minn diversi sorsi bil-g\u0127an li jing\u0127ata appo\u0121\u0121 finanzjarju, partikolarment lil pajji\u017c li jkun g\u0127addej minn diffikultajiet finanzjarji e\u010b\u010bezzjonali", "financial clearance, financial clearance procedure, financial clearance of accounts approvazzjoni finanzjarja, pro\u010bedura tal-approvazzjoni finanzjarja, approvazzjoni finanzjarja talkontijiet pro\u010bedura g\u0127all-irkupru tan-nefqa ddebitata lill-i\u017cvilupp agrikolu u rurali fejn il-Kummissjoni formalment ta\u010b\u010betta l-kontijiet annwali tal-a\u0121enziji tal-pagamenti [IATE:1078260] abba\u017ci tal-\u0121estjoni taddikjarazzjonijiet u \u010b-\u010bertifikati u r-rapporti mill-korpi ta\u010b-\u010bertifikazzjoni [IATE:3501592] Ara wkoll: - approvazzjoni tal-kontijiet (kun\u010bett usa') [IATE:1126973] - approvazzjoni tal-konformit\u00e0 (tal-kontijiet) (kun\u010bett relatat) [IATE:2232459].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "financial plan pjan finanzjarju pjan li jipprovdi deskrizzjoni \u0121enerika tal-aspetti ba\u0121itarji u g\u0127al kull intervent fil-Pjan Strate\u0121iku tal-PAK [IATE:3576977]", "financial reporting rapportar finanzjarju il-pro\u010bess li bih ji\u0121u rrapportati r-ri\u017cultati u l-qag\u0127da finanzjarja ta' entit\u00e0 lid-diri\u0121enti u lill-investituri tag\u0127ha u lill-gvern", "Fiscalis' programme for cooperation in the field of taxation, Fiscalis programme programm \"Fiscalis\" g\u0127all-kooperazzjoni fil-qasam tat-tassazzjoni, programm Fiscalis programm propost g\u0127all-perjodu 2021-2027, bil-g\u0127an li jappo\u0121\u0121ja lill-awtoritajiet tat-taxxa u tattassazzjoni biex isa\u0127\u0127a\u0127 il-funzjonament tas-suq uniku, irawwem il-kompetittivit\u00e0 tal-Unjoni u jipprote\u0121i l-interessi finanzjarji u ekonomi\u010bi tal-Unjoni u tal-Istati Membri tag\u0127ha Il-programm propost huwa s-su\u010b\u010bessur tal-programm Fiscalis 2020 [IATE:3551575].", "forgotten crop g\u0127alla minsija g\u0127alla li ma tkunx \u0121iet ikklassifikata pre\u010bedentement b\u0127ala g\u0127alla ewlenija, li ma tkunx saret \u0127afna ri\u010berka dwarha, li tkun tokkupa livelli baxxi ta' u\u017cu jew li tkun prin\u010bipalment ikkonfinata g\u0127al \u017coni ta' azjendi agrikoli \u017cg\u0127ar", "fraudulent irregularity irregolarit\u00e0 frawdolenti irregolarit\u00e0, b'mod partikolari fir-rigward tal-ba\u0121it tal-UE, fejn ikun intwera permezz ta' pro\u010bedimenti amministrattivi u/jew \u0121udizzjarji li tinvolvi m\u0121iba intenzjonata b'mod partikolari frodi", "Fund for European Aid to the Most Deprived Fond g\u0127al G\u0127ajnuna Ewropea g\u0127all-Persuni l-Aktar fil-B\u017conn fond li jippromwovi l-koe\u017cjoni so\u010bjali fl-Unjoni billi jikkontribwixxi biex tintla\u0127aq il-mira tat-tnaqqis talfaqar ta\u2019 mill-inqas 20 miljun mill-g\u0127add ta\u2019 persuni fir-riskju tal-faqar u l-esklu\u017cjoni so\u010bjali skont listrate\u0121ija Ewropa 2020", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "genuine farmer bidwi \u0121enwin bidwi li l-attivit\u00e0 agrikola tieg\u0127u tifforma parti sinifikanti tal-attivitajiet ekonomi\u010bi globali tieg\u0127u jew li lattivit\u00e0 ta\u2019 negozju ewlenija tieg\u0127u hija agrikola", "geo-spatial aid application, geo-spatial application applikazzjoni ta' g\u0127ajnuna \u0121eospazjali, applikazzjoni \u0121eospazjali formola ta' applikazzjoni elettronika li tinkludi applikazzjoni tal-IT ibba\u017cata fuq sistema ta' informazzjoni \u0121eografika li tippermetti lill-benefi\u010bjarji jiddikjaraw b'mod spazjali l-bi\u010b\u010biet tar-raba' tal-azjenda u ta' erjas mhux agrikoli li g\u0127alihom ikunu talbu pagament", "governance system sistema ta\u2019 governanza", "Government Satellite Communication (GOVSATCOM) komunikazzjoni governattiva bis-satellita (GOVSATCOM) komunikazzjoni bis-satellita li tintu\u017ca g\u0127al finijiet tal-a\u0121enziji tal-gvern", "grapevine product prodott tad-dwieli prodott miksub mill-g\u0127eneb, inklu\u017c i\u017cda mhux limitat g\u0127all-inbid, il-most tal-g\u0127eneb u l-\u0127all tal-inbid", "gross reduction tnaqqis gross tnaqqis b'ammont fiss li jkun jikkorrispondi g\u0127al valur f'perjodu ta' \u017cmien spe\u010bifiku, i.e. ma jkunx a\u0121\u0121ustat g\u0127all-prezzijiet tal-mument (prezzijiet kurrenti)", "heritage studies studji tal-patrimonju qasam akkademiku ta' studju li jikkon\u010bentra fuq ir-relazzjoni bejn in-nies u l-patrimonju kulturali [IATE:1084705] billi ju\u017ca metodi ta' ri\u010berka tax-xjenza so\u010bjali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "High Level Group on maximising the impact of EU Research and Innovation programmes as part of the interim evaluation of Horizon 2020, Lamy High Level Group Grupp ta\u2019 Livell G\u0127oli dwar il-massimizzazzjoni tal-impatt tal-programmi tar-Ri\u010berka u lInnovazzjoni tal-UE b\u0127ala parti mill-evalwazzjoni interim ta' Orizzont 2020, Grupp ta' Livell G\u0127oli Lamy grupp ta' esperti ppresedut minn Pascal Lamy, li twaqqaf mill-Kummissjoni Ewropea f'Settembru 2016 fil-kuntest tal-evalwazzjoni interim tal-programm Orizzont 2020 biex jipprovdi pariri dwar kif jista' ji\u0121i mmassimizzat l-impatt tal-investiment tal-UE fir-ri\u010berka u l-innovazzjoni", "Orizzont 2020 - il-Programm Qafas g\u0127ar-Ri\u010berka u l-Innovazzjoni, Orizzont 2020 programm propost mill-Kummissjoni g\u0127al wara l-2013, biex jibni fuq is-su\u010b\u010bessi tas-seba' Programm Qafas g\u0127ar-Ri\u010berka [IATE:2209373], il-Programm Qafas g\u0127all-Kompetittivit\u00e0 u l-Innovazzjoni [IATE:2213517] u l-Istitut Ewropew tal-Innovazzjoni u t-Teknolo\u0121ija [IATE:1018889], bl-g\u0127an li jimmassimizza l-kontribut ta' ri\u010berka u innovazzjoni ffinanzjati mill-UE g\u0127at-tkabbir sostenibbli u limpjiegi u biex jindirizza l-isfidi kbar li qed tiffa\u010b\u010bja l-Ewropa, b\u0127at-tibdil fil-klima, is-sigurt\u00e0 tal-ener\u0121ija u l-ikel, is-sa\u0127\u0127a u t-tixji\u0127 tal-popolazzjoni Differenti mill-inizjattiva Orizzont 2020 [IATE:3538980].", "Horizon 2020 FET Innovation Launchpad, FET Innovation Launchpad Pad tal-Illan\u010bjar g\u0127all-Innovazzjoni fil-FET tal-Orizzont 2020, Pad tal-Illan\u010bjar g\u0127all-Innovazzjoni fil-FET skema li l-g\u0127an tag\u0127ha huwa li tbiddel ir-ri\u017cultati miksuba minn pro\u0121etti ffinanzjati mill-FET (teknolo\u0121iji futuri u emer\u0121enti) [IATE:2204945] f'innovazzjonijiet so\u010bjetali jew ekonomi\u010bi billi ti\u017cviluppahom b\u0127ala negozji", "Horizon 2020 Policy Support Facility, Policy Support Facility Fa\u010bilit\u00e0 ta\u2019 Appo\u0121\u0121 g\u0127all-Politiki ta\u2019 Orizzont 2020, Fa\u010bilit\u00e0 ta' Appo\u0121\u0121 g\u0127all-Politiki strument li lill-gvernijiet tal-Istati Membri tal-UE jag\u0127tihom appo\u0121\u0121 prattiku biex jidentifikaw, jimplimentaw u jevalwaw dawk ir-riformi me\u0127tie\u0121a biex itejbu l-kwalit\u00e0 tal-iffinanzjar pubbliku, b\u0127al pere\u017cempju l-ftu\u0127 tal-iffinanzjar pubbliku lill-konkorrenza u l-introduzzjoni ta' valutazzjonijiet talprestazzjoni tal-universitajiet, jew l-istimulazzjoni tal-kooperazzjoni bejn l-akkademja u n-negozji", "Horizon Europe Orizzont Ewropa programm emblematiku tal-UE li jappo\u0121\u0121ja r-ri\u010berka u l-innovazzjoni g\u0127all-perjodu 2021-2027", "human-centric ecosystem ekosistema \u010b\u010bentrata fuq il-bniedem netwerk ta' teknolo\u0121ija li tkun fa\u010bli g\u0127all-bnedmin biex ju\u017cawha b'mod intuwittiv, minflok ma jkun mistenni li dawn ikollhom xi g\u0127arfien spe\u010bjali dwar l-apparat ikkon\u010bernat", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "hybrid threat theddid ibridu theddid minn avversarju/i e\u017cistenti jew potenzjali li jag\u0127mel u\u017cu minn kombinazzjoni ta' fa\u010bilitajiet u kapa\u010bitajiet konvenzjonali, irregolari, terroristi\u010bi u kriminali", "impact indicator indikatur tal-impatt indikatur g\u0127all-objettivi \u0121enerali u spe\u010bifi\u010bi tal-PAK li abba\u017ci tieg\u0127u l-prestazzjoni globali tal-politika ti\u0121i vvalutata fuq ba\u017ci pluriennali", "\u0121estjoni indiretta metodu ta' implimentazzjoni indiretta tal-ba\u0121it \u0121enerali fdata lil: (i) pajji\u017ci terzi jew il-korpi dde\u017cinjati minnhom; (ii) organizzazzjonijiet internazzjonali jew l-a\u0121enziji tag\u0127hom; (iii) il-Bank Ewropew tal-Investiment u l-Fond Ewropew tal-Investiment; (iv) korpi stabbiliti skont it-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) u t-Trattat Euratom u li g\u0127andhom personalit\u00e0 \u0121uridika u jir\u010bievu kontribuzzjonijiet mill-ba\u0121it, u korpi li g\u0127andhom personalit\u00e0 \u0121uridika stabbiliti b'att ba\u017ciku u fdati bl-implimentazzjoni ta' s\u0127ubija pubblika-privata; (v) korpi rregolati bid-dritt pubbliku; (vi) korpi rregolati bid-dritt privat b'missjoni ta' servizz pubbliku dment li jipprovdu garanziji finanzjarji adegwati; (vii) korpi rregolati mid-dritt privat ta' Stat Membru li huma fdati bl-implimentazzjoni ta' s\u0127ubija pubblikaprivata u li jipprovdu garanziji finanzjarji adegwati; jew (viii) persuni fdati bl-implimentazzjoni ta' azzjonijiet spe\u010bifi\u010bi fil-Politika Estera u ta' Sigurt\u00e0 Komuni skont it-Titolu V tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea, u identifikati fl-att ba\u017ciku rilevanti", "inducement prize, challenge prize premju ta' in\u010bentiv premju mog\u0127ti biex jixpruna l-investiment f'direzzjoni partikolari, billi ti\u0121i spe\u010bifikata mira qabel ilprestazzjoni tal-\u0127idma Dan il-kun\u010bett m'g\u0127andux ji\u0121i mfixkel ma' dak ta': \"premju ta' rikonoxximent\" (\"recognition prize\") i.e. premju li jing\u0127ata g\u0127al kisbiet passati u g\u0127al xog\u0127ol e\u010b\u010bellenti li jkun di\u0121\u00e0 twettaq.", "innovation ecosystem ekosistema tal-innovazzjoni numru kbir ta' parte\u010bipanti u ta' ri\u017corsi ta' natura varjata li huma ne\u010bessarji g\u0127all-innovazzjoni Fost dawn il-parte\u010bipanti/ri\u017corsi nsibu: intraprendituri, investituri, ri\u010berkaturi, fakultajiet tal-universit\u00e0, kapitalisti tar-riskju kif ukoll fornituri tal-i\u017cvilupp tan-negozji u ta' servizzi tekni\u010bi o\u0127rajn b\u0127al pere\u017c. kontabilisti, disinjaturi, kuntratturi u fornituri ta' ta\u0127ri\u0121 ta' \u0127iliet u ta' \u017cvilupp professjonali.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "in-orbit validation (IOV) validazzjoni fl-orbita (IOV) l-ittestjar fl-ispazju ta' satelliti u ta' teknolo\u0121iji simili", "prattikant fl-insolvenza kwalunkwe individwu jew korp li l-funzjoni tieg\u0127u, inklu\u017c fuq ba\u017ci interim, hija li: (i) jivverifika u jammetti l-pretensjonijiet ippre\u017centati fi pro\u010bedimenti ta' insolvenza; (ii) jirrappre\u017centa l-interess kollettiv tal-kredituri; (iii) jamministra, g\u0127alkollox jew parzjament, l-assi li \u0121ew ipprivati lid-debitur; (iv) jillikwida l-assi msemmija fi (ii); jew (v) jissorvelja l-amministrazzjoni tal-affarijiet tad-debitur", "installation grant g\u0127otja g\u0127all-installazzjoni appo\u0121\u0121 fil-forma ta' somom mog\u0127tija f'daqqa, possibbilment ikkombinati ma' strumenti finanzjarji, li se ji\u0121i provdut ta\u0127t il-pilastru ta' \u017cvilupp rurali tal-politika agrikola komuni ta' wara l-2020, g\u0127allinstallazzjoni ta' bdiewa \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u negozji rurali li g\u0127adhom jibdew", "instrument for financial support for police cooperation, preventing and combating crime, and crisis management strument g\u0127al appo\u0121\u0121 finanzjarju g\u0127all-kooperazzjoni tal-pulizija, il-prevenzjoni u l-\u0121lieda kontra l-kriminalit\u00e0, u l-\u0121estjoni tal-kri\u017cijiet komponent, b'rabta mal-pulizija, tal-Fond g\u0127as-Sigurt\u00e0 Interna [IATE:3507335] li \u0121ie stabbilit biex jg\u0127in ji\u017cgura livell g\u0127oli ta' sigurt\u00e0 fl-UE, b'enfa\u017ci partikolari fuq il-\u0121lieda kontra l-kriminalit\u00e0 u l-\u0121estjoni tarriskji u l-kri\u017cijiet", "Instrument for Pre-accession Assistance (IPA II) Strument g\u0127all-Assistenza ta' Qabel l-Ade\u017cjoni (IPA II) strument tal-Unjoni li jappo\u0121\u0121ja lill-pajji\u017ci benefi\u010bjarji fl-adozzjoni u fl-implimentazzjoni tar-riformi politi\u010bi, istituzzjonali, legali, amministrattivi, so\u010bjali u ekonomi\u010bi li huma me\u0127tie\u0121a sabiex dawn jiksbu lkonformit\u00e0 mal-valuri tal-Unjoni u biex progressivament jallinjaw ru\u0127hom mar-regoli, l-istandards, ilpolitiki u l-prattiki tal-Unjoni bil-g\u0127an li jissie\u0127bu fl-Unjoni", "integrated border management strategy strate\u0121ija g\u0127al \u0121estjoni integrata tal-fruntieri Ara wkoll: strate\u0121ija ta' \u0121estjoni integrata Ewropea tal-fruntieri [IATE:3571342]", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "intercultural understanding fehim interkulturali il-fatt li wie\u0127ed jifhem ir-reazzjonijiet kulturali differenti g\u0127al aspetti differenti tal-esperjenza tal-bniedem Ara wkoll: djalogu interkulturali [IATE:782648].", "interim evaluation evalwazzjoni interim evalwazzjoni mwettqa mill-Kummissjoni Ewropea sa tmiem it-tielet sena wara l-bidu talimplimentazzjoni tal-Pjanijiet Strate\u0121i\u010bi tal-PAK, li tqis l-indikaturi li je\u017caminaw l-effika\u010bja, l-effi\u010bjenza, irrilevanza, il-koerenza u l-valur mi\u017cjud tal-Unjoni tal-FAEG u l-FAE\u017bR", "Interinstitutional Agreement on Better Law-Making, Interinstitutional Agreement on Better Regulation Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil A\u0127jar tal-Li\u0121ijiet, Ftehim Interistituzzjonali dwar ir-Regolamentazzjoni A\u0127jar Adottat fit-13 ta' April 2016.", "Jissostitwixxi l-Ftehim Interistituzzjonali dwar tfassil a\u0127jar tal-li\u0121ijiet [IATE:932701] u l-Appro\u010b\u010b Komuni Interistituzzjonli tal-2005 g\u0127all-Valutazzjoni tal-Impatt.", "Ara wkoll: regolamentazzjoni a\u0127jar/tfassil a\u0127jar tal-li\u0121ijiet [IATE:929367].", "Internal Security Fund (ISF) Fond g\u0127as-Sigurt\u00e0 Interna fond inizjalment imwaqqaf g\u0127all-perjodu li jkopri mill-2014 sal-2020 biex jippromwovi l-implimentazzjoni tal-Istrate\u0121ija ta' Sigurt\u00e0 Interna, il-kooperazzjoni fl-infurzar tal-li\u0121ijiet u l-\u0121estjoni tal-fruntieri esterni talUnjoni Ewropea Il-fond ser jin\u017camm fil-qafas finanzjarju pluriennali g\u0127all-2021-2027.", "international ocean governance, ocean governance governanza internazzjonali tal-o\u010beani, governanza tal-o\u010beani kun\u010bett li jimplika n-natura olistika tal-o\u010bean u g\u0127aldaqstant ir-rikonoxximent li l-problemi huma marbuta mill-qrib wa\u0127da mal-o\u0127ra u li jridu jitqiesu \u0127a\u0121a wa\u0127da, u n-natura inklu\u017civa tat-te\u0127id tadde\u010bi\u017cjonijiet u tal-implimentazzjoni", "Internet of Smart Things (IoST) internet tal-o\u0121\u0121etti intelli\u0121enti (IoST) internet tal-o\u0121\u0121etti [IATE:2228657] li fih l-apparati ta' komunikazzjoni jkunu mg\u0127ammra b'intelli\u0121enza artifi\u010bjali [IATE:3571274]", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "InvestEU Fund Fond InvestEU wie\u0127ed mill-komponenti tal-Programm InvestEU [IATE:3578156] li jikkonsisti minn garanzija ba\u0121itarja tal-UE biex jappo\u0121\u0121ja investimenti pubbli\u010bi u privati fl-Ewropa bil-g\u0127an li jikkontribwixxi g\u0127at-tnaqqis fiddiskrepanza fl-investimenti bejn il-membri", "InvestEU Programme, InvestEU Programm InvestEU, InvestEU programm li se jkun implimentat bejn l-2021 sal-2027, bil-g\u0127an li j\u0121ib flimkien ta\u0127t saqaf wie\u0127ed lg\u0127add kbir ta' strumenti finanzjarji tal-UE attwalment disponibbli g\u0127all-appo\u0121\u0121 lill-investimenti fl-UE, b'tali mod li l-finanzjament tal-UE g\u0127al pro\u0121etti ta' investiment fl-Ewropa isir aktar sempli\u010bi, aktar effi\u010bjenti u aktar flessibbli", "Irregularities Management System, Irregularity Management System (IMS) Sistema ta\u2019 \u0120estjoni tal-Irregolaritajiet (IMS) applikazzjoni bba\u017cata fuq il-web \u017cviluppata u mi\u017cmuma mill-Uffi\u010b\u010bju Ewropew ta' Kontra l-Frodi (OLAF) [IATE:911171] biex l-Istati Membri jkunu jistg\u0127u jirrappurtaw ka\u017cijiet ta' irregolaritajiet u ta' frodi suspettati", "IUU vessel list lista ta' bastimenti IUU lista ta' bastimenti tas-sajd pre\u017cunti li wettqu attivitajiet ta' sajd illegali, mhux irrappurtat u mhux irregolat (IUU)", "Jean Monnet Activities attivitajiet Jean Monnet azzjonijiet fil-qafas tal-programm Erasmus+ [IATE:3539785] li g\u0127andhom l-g\u0127an li jippromwovu le\u010b\u010bellenza fit-tag\u0127lim u fir-ri\u010berka fil-qasam tal-istudji dwar l-Unjoni Ewropea, mad-dinja kollha Dawn l-attivitajiet irawmu wkoll id-djalogu bejn id-dinja akkademika u dawk li jfasslu l-politiki, spe\u010bjalment f'dak li jirrigwarda t-tis\u0127i\u0127 tal-governanza tal-politiki tal-UE.", "lawrja kon\u0121unta programm ta\u2019 studju integrat offrut minn, minn tal-inqas, \u017cew\u0121 istituzzjonijiet ta' edukazzjoni g\u0127olja, li jirri\u017culta f'\u010bertifikat wie\u0127ed ta' lawrja ma\u0127ru\u0121 u ffirmat b'mod kon\u0121unt mill-istituzzjonijiet parte\u010bipanti kollha u rikonoxxut uffi\u010bjalment fil-pajji\u017ci fejn ikunu jinsabu l-istituzzjonijiet parte\u010bipanti Normalment, il-kurrikulu ta' tali lawrji jkun \u0121ie \u017cviluppat u integrat b'mod kon\u0121unt u l-istess f'dak li jirrigwarda r-rikonoxximent tal-krediti maqbula.", "\u0120eneralment, l-istudenti jistudjaw fi\u017c-\u017cew\u0121 istituzzjonijiet s\u0127ab (jew aktar) involuti pere\u017c. fl-istituzzjoni tal-pajji\u017c tal-istudent u fl-istituzzjoni barranija.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "joint programme programm kon\u0121unt kurrikulu integrat ikkoordinat u offrut b'mod kon\u0121unt minn istituzzjonijiet ta' edukazzjoni g\u0127olja differenti minn pajji\u017ci li jag\u0127mlu parti mi\u017c-\u017bona Ewropea ta' Edukazzjoni G\u0127olja (EHEA) [IATE:923144], u li jwassal g\u0127al lawrji doppji/multipli jew g\u0127al lawrja kon\u0121unta [IATE:3516336]", "Justice Programme Programm dwar il-\u0120ustizzja programm (li jag\u0127mel parti mill-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020) li jikkontribwixxi g\u0127all-\u0127olqien ta' spazju Ewropew ta' \u0121ustizzja billi jippromwovi l-kooperazzjoni \u0121udizzjarja f'materji \u010bivili u kif ukoll f'dawk kriminali", "KETs Technology Centre \u010aentru tat-Teknolo\u0121ija g\u0127all-KETs organizzazzjoni pubblika jew privata li twettaq ri\u010berka applikata u innovazzjoni qrib is-suq f'Teknolo\u0121iji Abilitanti Essenzjali (KET) [IATE:3508875] Dawn i\u010b-\u010aentri jg\u0127inu lill-SMEs jaqsmu mill-hekk imsejja\u0127 \"Wied tal-Mewt\" u jg\u0127addu mil-laboratorju g\u0127as-suq biex ji\u017cviluppaw u jipprodu\u010bu prodotti bba\u017cati fuq KETs \u0121odda.", "Key competences for lifelong learning \u2013 a European reference framework, European Framework of Key Competences, European Key Competences Framework, Key Competences Framework, Framework of Key Competences for Lifelong Learning, European Reference Framework of Key Competences for Lifelong Learning, European Framework of Key Competences for lifelong learning kompetenzi ewlenin g\u0127at-tag\u0127lim tul il-\u0127ajja \u2013 qafas Ewropew ta' referenza, Qafas Ewropew ta' Kompetenzi Ewlenin, Qafas ta' Kompetenzi Ewlenin, Qafas Ewropew ta\u2019 Referenza dwar ilKompetenzi Ewlenin g\u0127at-Tag\u0127lim Tul il-\u0126ajja, Qafas Ewropew dwar il-Kompetenzi Ewlenin g\u0127at-Tag\u0127lim Tul il-\u0126ajja, Qafas dwar il-Kompetenzi Ewlenin g\u0127at-Tag\u0127lim Tul il-\u0126ajja qafas ta' referenza li l-miri prin\u010bipali tieg\u0127u huma li: a) ji\u0121u identifikati u ddefiniti l-kompetenzi ewlenin me\u0127tie\u0121a g\u0127all-impjegabbilt\u00e0, g\u0127all-i\u017cvilupp personali, g\u0127a\u010b-\u010bittadinanza attiva u g\u0127all-inklu\u017cjoni so\u010bjali; b) jipprovdi g\u0127odda Ewropea ta\u2019 referenza g\u0127al min ifassal il-politika, g\u0127all-edukaturi u l-\u0127arrie\u0121a, g\u0127allpersunal edukattiv, g\u0127all-impjegaturi u g\u0127all-istudenti stess; u c) jappo\u0121\u0121ja l-isforzi fil-livell Ewropew, nazzjonali, re\u0121jonali u lokali, biex jitrawwem l-i\u017cvilupp talkompetenzi f\u2019perspettiva ta\u2019 tag\u0127lim tul il-\u0127ajja Il-kompetenzi ewlenin huma ddefiniti b\u0127ala ta\u0127lita ta\u2019 g\u0127arfien, \u0127iliet u attitudnijiet, fejn: a) l-g\u0127arfien huwa mag\u0127mul minn fatti u \u010bifri, kun\u010betti, ideat u teoriji li huma di\u0121\u00e0 stabbiliti u li jappo\u0121\u0121jaw il-fehim ta\u2019 \u010bertu qasam jew su\u0121\u0121ett; b) il-\u0127iliet huma ddefiniti b\u0127ala l-abbilt\u00e0 u l-kapa\u010bit\u00e0 li jitwettqu pro\u010bessi u l-u\u017cu ta\u2019 g\u0127arfien e\u017cistenti sabiex jinkisbu r-ri\u017cultati; c) l-attitudnijiet jiddeskrivu d-dispo\u017cizzjonijiet jew il-mentalitajiet biex wie\u0127ed ja\u0121ixxi jew jirrea\u0121ixxi g\u0127al ideat, persuni jew sitwazzjonijiet.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "teknolo\u0121iji abilitanti essenzjali (KET) teknolo\u0121ija abilitanti li tkun mistennija tilg\u0127ab rwol prin\u010bipali fil-qab\u017ca g\u0127al ekonomija bba\u017cata fuq lg\u0127arfien, b'livell baxx ta' emissjonijiet ta' karbonju, meqjusa b\u0127ala prekondizzjoni g\u0127all-i\u017cgurar talbenessri, tal-prosperit\u00e0 u tas-sigurt\u00e0 Il-KETs huma intensivi fl-g\u0127arfien u marbuta ma' intensit\u00e0 g\u0127olja ta' ri\u010berka u \u017cvilupp, \u010bikli rapidi ta' innovazzjoni, nefqa kapitali g\u0127olja u impjieg b'\u0127iliet g\u0127oljin.", "Huma jippermettu l-innovazzjoni fil-pro\u010bess, fil-prodotti u fis-servizzi fl-ekonomija kollha u huma ta' rilevanza sistemika.", "Huma multidixxiplinarji u jkopru \u0127afna oqsma teknolo\u0121i\u010bi b'tendenza lejn il-konver\u0121enza u l-integrazzjoni.", "Il-KETs jistg\u0127u jg\u0127inu lil dawk l-aktar avvanzati fitteknolo\u0121ija f'oqsma o\u0127ra biex jikkapitalizzaw l-isforzi ta' ri\u010berka li jkunu g\u0127amlu.", "Kozloduy programme programm Kozloduy parti mill-programm finanzjarju spe\u010bifiku g\u0127ad-dekummissjonar tal-fa\u010bilitajiet nukleari u l-\u0121estjoni taliskart radjuattiv [IATE:3578586] li tikkon\u010berna d-dekummissjonar nukleari tal-unitajiet 1, 2, 3 u 4 tarreatturi tal-impjant tal-ener\u0121ija nukleari ta' Kozloduy, li jinsab f'Kolzloduy, il-Bulgarija", "Jekk ji\u0121i adottat, dan il-programm se jissostitwixxi l-programm ta' Kozloduy g\u0127all-perjodu 2014-2020 stabbilit skont ir-Regolament (Euratom) Nru 1368/2013.", "landing obligation, discard ban obbligu ta' \u0127att l-art, projbizzjoni fuq l-iskartar", "language awareness sensibilizzazzjoni dwar il-lingwi, sensibilizzazzjoni lingwistika g\u0127arfien espli\u010bitu dwar il-lingwa u per\u010bezzjoni u sensittivit\u00e0 konxji fl-apprendiment tal-lingwa, fit-tag\u0127lim tal-lingwa u fl-u\u017cu tal-lingwa", "ftehim ta' tag\u0127lim, ftehim ta' apprendiment ftehim formalizzat bejn it-tliet partijiet involuti fil-mobbilt\u00e0 - l-istudent, l-istituzzjoni emittenti u listituzzjoni jew l-organizzazzjoni/l-intrapri\u017ca ri\u010beventi - li jsir bil-g\u0127an li ji\u0121u ffa\u010bilitati l-organizzazzjoni talmobbilt\u00e0 tal-krediti u r-rikonoxximent tag\u0127ha 1.", "Il-ftehim irid ji\u0121i ffirmat mit-tliet partijiet qabel ma jibda l-perjodu ta' mobbilt\u00e0, u huwa inti\u017c biex iservi ta' konferma g\u0127all-istudent li l-krediti li jirnexxielu jikseb matul il-perjodu ta' mobbilt\u00e0 ikunulu rikonoxxuti.", "Il-fra\u017ci \"tag\u0127lim u apprendiment\" g\u0127al \"teaching and learning\" \u0121iet stabbilita bi qbil interistituzzjonali f'Novembru 2017.", "In\u0127ass il-b\u017conn li, g\u0127al finijiet ta' \u010barezza, issir distinzjoni fuq livell nominali f'dak li jirrigwarda l-ekwivalenti MT g\u0127al \"teaching\" u \"learning\" li g\u0127alihom it-tnejn normalment nu\u017caw \"tag\u0127lim\".", "B'mod \u0121enerali, f'test fejn i\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti ma jidhrux f'daqqa u s-sens jo\u0127ro\u0121 b'mod \u010bar mill-kuntest, ma je\u0127tie\u0121x li wie\u0127ed jintrabat ma' din l-g\u0127a\u017cla, i\u017cda meta test jirreferi g\u0127a\u017c-\u017cew\u0121 kun\u010betti f'daqqa, tajjeb li ssir din id-distinzjoni minnufih biex b'hekk ma tin\u0127oloqx ambigwit\u00e0.", "G\u0127alhekk, f'dan il-ka\u017c, tajjeb li jintu\u017ca l-varjant \"ftehim ta' apprendiment\".", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "legal entity entit\u00e0 \u0121uridika kull persuna fi\u017cika, jew \u0121uridika ma\u0127luqa skont id-dritt nazzjonali tal-post tal-istabbiliment tag\u0127ha jew skont id-dritt tal-Unjoni jew id-dritt internazzjonali, li jkollha personalit\u00e0 \u0121uridika u li tkun intitolata li jkollha jeddijiet u obbligi ta' kull xorta f'isimha proprju", "long-lived radioactive waste skart radjuattiv b'\u0127ajja twila", "management verification, first-level verification verifika ta' \u0121estjoni, verifika tal-ewwel livell kontroll normali minn jum g\u0127all-ie\u0127or li jsir mill-mani\u0121ment fi \u0127dan organizzazzjoni biex ji\u0121i \u017cgurat li lpro\u010bessi li jkunu responsabbli minnhom, jitwettqu kif suppost", "marine data data tal-ba\u0127ar informazzjoni relatata mal-ba\u0127ar u mat-trasport marittimu", "marine litter, marine debris skart fil-ba\u0127ar, skart tal-ba\u0127ar", "materjal solidu persistenti, manifatturat jew pro\u010bessat li ji\u0121i skartat jew jintrema fil-ba\u0127ar jew fil-kosta", "Marine Strategy Framework Directive, Directive establishing a framework for community action in the field of marine environmental policy Direttiva Kwadru dwar l-Istrate\u0121ija Marina, Direttiva li tistabbilixxi qafas g\u0127al azzjoni komunitarja fil-qasam tal-politika tal-ambjent marin", "maritime crime kriminalit\u00e0 marittima kategorija ta' kriminalit\u00e0 li tinkludi attivitajiet kriminali diretti lejn bastimenti jew strutturi marittimi u l-u\u017cu ta' ib\u0127ra internazzjonali biex jitwettqu reati ta' kriminalit\u00e0 organizzata transnazzjonali (b\u0127all-kuntrabandu tal-persuni jew tas-sustanzi ille\u010biti)", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "maritime security and surveillance sigurt\u00e0 u sorveljanza marittimi l-attivitajiet bit-tir li jinftiehmu, ji\u0121u evitati (fejn applikabbli) u ji\u0121u \u0121estiti b\u2019mod komprensiv l-avvenimenti u l-azzjonijiet kollha b\u2019rabta mad-dominju marittimu li jista' jkollhom impatt fuq l-oqsma tas-sikurezza u tas-sigurt\u00e0 marittima, tal-infurzar tal-li\u0121i, tad-difi\u017ca, tal-kontroll tal-fruntieri, tal-\u0127arsien tal-ambjent talba\u0127ar, tal-kontroll tas-sajd, tal-kummer\u010b u tal-interess ekonomiku tal-Unjoni", "maritime skills \u0127iliet marittimi kompetenzi f'aspetti ta' mmanipular ta' bastimenti fil-ba\u0127ar, u fuq xmajjar jew passa\u0121\u0121i tal-ilma interni o\u0127ra, u ta' navigazzjoni, in\u0121inerija tal-bastimenti u oqsma ta' spe\u010bjalizzazzjoni, inklu\u017c l-immani\u0121\u0121jar ta' passi\u0121\u0121ieri u merkanzija, sajd u rmonkar", "maritime spatial planning (i)ppjanar tal-ispazju marittimu l-ippjanar u r-regoli dwar l-u\u017ci kollha tal-ba\u0127ar mill-bniedem biex ji\u0121u protetti l-ekosistemi marittimi", "mekkani\u017cmu sabiex ji\u0121u solvuti ostakli legali u amministrattivi mekkani\u017cmu volontarju propost mill-Kummissjoni fil-qafas tal-MFF 2021-2027 li jippermetti lil Stat Membru japplika, f're\u0121jun transfruntier komuni, id-dispo\u017cizzjonijiet legali minn Stat Membru fil-vi\u010binat, meta l-applikazzjoni tad-dispo\u017cizzjonijiet legali tieg\u0127u stess ikunu jippre\u017centaw ostaklu legali g\u0127allimplimentazzjoni ta' xi pro\u0121ett kon\u0121unt Jitqies pro\u0121ett kon\u0121unt, kwalunkwe o\u0121\u0121ett ta' infrastruttura li jkollu impatt fuq re\u0121jun transfruntier partikolari jew kwalunkwe servizz ta' interess ekonomiku \u0121enerali pprovdut f're\u0121jun transfruntier partikolari.", "megatrend megatendenza qab\u017ca importanti fil-progress ta' so\u010bjet\u00e0 jew ta' kwalunkwe qasam jew attivit\u00e0 partikolari", "microplastics mikroplasti\u010bi parti\u010belli tal-plastik b'dijametru mhux aktar minn 5mm Ara wkoll: - mikroplasti\u010bi primarji [IATE:3568065] - mikroplasti\u010bi sekondarji [IATE:3568154].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "misinformation mi\u017cinformazzjoni informazzjoni falza jew mhux pre\u010bi\u017ca, li ma tkunx ing\u0127atat hekk b'intenzjoni \u0127a\u017cina billi min ikun qed ixerridha jemmen li tkun vera Importanti li ssir id-distinzjoni bejn \"mi\u017cinformazzjoni\" (\"misinformation\") u \"di\u017cinformazzjoni\" (\"disinformation\").", "L-intenzjoni ta' min ikun qed ixerred din tal-a\u0127\u0127ar tkun malizzju\u017ca, u g\u0127alhekk l-informazzjoni mog\u0127tija tkun intenzjonalment qarrieqa.", "Ara wkoll: di\u017cinformazzjoni [IATE:1873368].", "multiannual fisheries management plan, multiannual management plan, multiannual plan pjan ta' \u0121estjoni pluriennali g\u0127as-sajd, pjan ta' \u0121estjoni pluriennali, pjan pluriennali pjan li permezz tieg\u0127u ji\u0121u \u0121estiti stokkijiet importanti tal-\u0127ut u tas-sajd u li jkun fih il-mira g\u0127all-\u0121estjoni tal-istokkijiet tal-\u0127ut", "multi-annual performance monitoring monitora\u0121\u0121 pluriennali tal-prestazzjoni il-monitora\u0121\u0121 tal-progress tal-Pjan Strate\u0121iku tal-PAK [IATE:3576977], espress fil-forma ta' indikaturi tar-ri\u017cultati [IATE:3578925]", "Music Moves Europe (MME) Il-Mu\u017cika \u010a\u010baqlaq l-Ewropa (MME) qafas g\u0127al inizjattivi u azzjonijiet tal-Kummissjoni Ewropea li jappo\u0121\u0121jaw il-mu\u017cika fl-Ewropa", "national Common Agricultural Policy Network, national CAP network Netwerk nazzjonali tal-Politika Agrikola Komuni, netwerk nazzjonali tal-PAK netwerk ta' organizzazzjonijiet u amministrazzjonijiet, konsulenti, ri\u010berkaturi u atturi o\u0127ra talinnovazzjoni fil-qasam tal-agrikoltura u tal-i\u017cvilupp rurali fil-livell nazzjonali", "nearly zero energy building (NZEB) bini b'u\u017cu ta' ener\u0121ija qrib i\u017c-\u017cero, bini b\u2019u\u017cu ta\u2019 kwa\u017ci \u017cero ener\u0121ija (NZEB) bini li g\u0127andu rendiment tajjeb \u0127afna fl-u\u017cu tal-ener\u0121ija fejn il-kwa\u017ci \u017cero ener\u0121ija jew l-ammont baxx \u0127afna ta\u2019 ener\u0121ija me\u0127tie\u0121a g\u0127andha ti\u0121i fil-ma\u0121\u0121or parti tag\u0127ha minn sorsi ta\u2019 ener\u0121ija rinnovabbli, inklu\u017ca minn sorsi ta\u2019 ener\u0121ija rinnovabbli prodotta fuq il-post jew fil-qrib", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "Strument ta' Vi\u010binat, ta' Kooperazzjoni g\u0127all-I\u017cvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali (NDICI) programm tal-UE li jippermetti lill-Unjoni tippromwovi l-interessi, il-politiki u l-valuri tag\u0127ha barra millfruntieri tag\u0127ha, b'mod partikolari biex tappo\u0121\u0121ja lis-s\u0127ab tal-UE fit-trasformazzjonijiet politi\u010bi u ekonomi\u010bi tag\u0127hom lejn l-i\u017cvilupp sostenibbli, l-istabilizzazzjoni, il-konsolidazzjoni tad-demokrazija u l\u0121lieda kontra l-faqar Permezz ta' dan l-istrument, l-UE toffri appo\u0121\u0121 f'dak li jirrigwarda l-politika tal-vi\u010binat, l-integrazzjoni ekonomika progressiva fis-Suq Uniku tal-Unjoni u l-allinjament mar-regoli u l-istandards tal-UE g\u0127all-pajji\u017ci \u0121irien.", "Diversi strumenti u modalitajiet skont il-Qafas Finanzjarju Pluriennali 2014-2020 se jkunu ssimplifikati u integrati fl-Istrument ta' Vi\u010binat, ta' Kooperazzjoni g\u0127all-I\u017cvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali, b\u2019kopertura dinjija, fosthom: il-Fond Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp, l-Istrument talKooperazzjoni g\u0127all-I\u017cvilupp, l-Istrument Ewropew ta\u2019 Vi\u010binat, l-Istrument Ewropew g\u0127ad-Demokrazija u g\u0127ad-Drittijiet tal-Bniedem, l-Istrument ta\u2019 S\u0127ubija, l-Istrument li jikkontribwixxi g\u0127all-Istabbilt\u00e0 u l-Pa\u010bi u l-Istrument g\u0127all-Kooperazzjoni dwar is-Sikurezza Nukleari.", "neuromorphic computing, neuromorphic engineering computing newromorfiku, in\u0121inerija newromorfika l-u\u017cu ta' sistemi ta' integrazzjoni fuq skala kbira \u0127afna, li jkun fihom \u010birkwiti analogi elettroni\u010bi li jimitaw in-newroni tal-bniedem", "mudell ta\u2019 implimentazzjoni \u0121did direzzjoni \u0121dida proposta g\u0127all-politika agrikola komuni (PAK) im\u0127abbra mill-Kummissarju Phil Hogan fid-29 ta' Novembru 2017 permezz tal-Komunikazzjoni dwar il-\u0120ejjieni tal-Ikel u tal-Biedja, fejn fiha lUnjoni Ewropea tistabbilixxi l-parametri ba\u017ci\u010bi tal-politika (l-objettivi tal-PAK, interventi tat-tip \u0121enerali, rekwi\u017citi ba\u017ci\u010bi), filwaqt li l-Istati Membri j\u0121orru iktar responsabbilt\u00e0 u jkunu iktar responsabbli fil-mod kif jil\u0127qu l-objettivi u jiksbu l-miri miftiehma, fejn ikunu jistg\u0127u jfasslu ta\u0127tlita ta' mi\u017curi mandatorji u volontarji fil-Pilastru I u fil-Pilastru II biex jil\u0127qu l-objettivi ambjentali u klimati\u010bi ddefiniti fil-livell tal-UE", "New European Agenda for Culture, New Agenda for Culture A\u0121enda Ewropea \u0120dida g\u0127all-Kultura, A\u0121enda \u0120dida g\u0127all-Kultura strate\u0121ija tal-Unjoni Ewropea ma\u0127suba biex tissa\u0127\u0127a\u0127 id-dimensjoni kulturali b\u0127ala element indispensabbli fir-relazzjonijiet esterni tal-UE permezz tal-promozzjoni u tal-protezzjoni tad-diversit\u00e0 talespressjonijiet kulturali", "New Narrative for Europe Narrattiva \u0120dida g\u0127all-Ewropa pro\u0121ett imfassal apposta biex il-komunitajiet artisti\u010bi, kulturali, xjentifi\u010bi u intelletwali jkunu jistg\u0127u jsemmg\u0127u le\u0127inhom u jartikolaw dak li tirrappre\u017centa l-Ewropa llum u fil-\u0121ejjieni", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "next generation internet internet tal-\u0121enerazzjoni li jmiss tip ta' internet li jikkon\u010bentra i\u017cjed fuq il-bniedem, u li allura jappo\u0121\u0121ja l-valuri Ewropej ta' a\u010b\u010bess miftu\u0127, kooperazzjoni bejn il-fruntieri, de\u010bentralizzazzjoni, inklu\u017civit\u00e0, trasparenza u protezzjoni talprivatezza L-internet tal-\u0121enerazzjoni li jmiss huwa r-ri\u017cultat mixtieq tal-inizjattiva g\u0127all-Internet tal-\u0120enerazzjoni li Jmiss [IATE:3576605].", "Next Generation Internet initiative inizjattiva g\u0127all-internet tal-\u0121enerazzjoni li jmiss inizjattiva mnedija mill-Kummissjoni Ewropea bil-g\u0127an li ssawwar l-internet tal-futur b\u0127ala ekosistema ta' pjattaforma interoperabbli li tkun potenti, miftu\u0127a, xprunata mid-data u li tikkon\u010bentra fuq l-utent Ara wkoll: internet tal-\u0121enerazzjoni li jmiss [IATE:3576604].", "Premju Nobel premju fil-fi\u017cika, fil-kimika, fil-fi\u017cjolo\u0121ija jew fil-medi\u010bina, fil-litteratura, jew fil-pa\u010bi li ji\u0121i mog\u0127ti ta' kull sena, skont il-wirt ta' Alfred Nobel, jew premju fix-xjenzi ekonomi\u010bi mog\u0127ti ta' kull sena b'tifkira ta' Alfred Nobel Il-Premju Nobel huwa unur internazzjonali li jing\u0127ata ta' kull sena mill-gvern \u017bvedi\u017c.", "Il-premju jing\u0127ata lill-persuni li jkunu ddistingwew ru\u0127hom fiddiversi oqsma ta' g\u0127arfien, \"li \u0121abu benefi\u010b\u010bji sostanzjali lill-umanit\u00e0\" bir-ri\u010berki, skoperti u invenzjonijiet, bix-xog\u0127ol letterarju tag\u0127hom, jew blimpenn li urew lejn il-pa\u010bi fid-dinja.", "Dan il-premju \u0121ie stabbilit fl-1901 skont l-a\u0127\u0127ar xewqat ta' Alfred Nobel (1833-1896), inventur tad-dinamite.", "I\u010b\u010berimonja ssir fl-10 ta' Di\u010bembru, fil-\u0121urnata tal-mewt tal-fundatur \u017bvedi\u017c.", "nonkonformit\u00e0, nuqqas ta' konformit\u00e0 g\u0127all-kriterji tal-eli\u0121ibbilt\u00e0, l-impenji jew obbligi o\u0127ra b'rabta mal-kundizzjonijiet g\u0127all-g\u0127oti tal-g\u0127ajnuna jew l-appo\u0121\u0121 imsemmija fl-Artikolu 67(2) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, kwalunkwe nuqqas ta' rispett ta' dawk il-kriterji tal-eli\u0121ibbilt\u00e0, l-impenji jew obbligi o\u0127ra; jew g\u0127all-kundizzjonalit\u00e0 [IATE:2242154], nonkonformit\u00e0 mar-rekwi\u017citi statutorji ta' \u0121estjoni skont il-le\u0121i\u017clazzjoni tal-Unjoni, malistandards g\u0127al kundizzjoni agrikola u ambjentali tajba [IATE:2229441] ddefiniti mill-Istati Membri skont l-Artikolu 94 tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013, jew ma\u017c-\u017camma ta' merg\u0127at permanenti msemmija fl-Artikolu 93(3) ta' dak ir-Regolament Tista' tkun ir-ri\u017cultat ta' ommissjoni [IATE:3569866] jew ta' xi \u0127a\u0121a li saret \u0127a\u017cin.", "Ara l-Artikolu 91(2) tar-Regolament (UE) Nru 1306/2013.", "non-fraudulent irregularity irregolarit\u00e0 mhux frawdolenti irregolarit\u00e0, b'mod partikolari fir-rigward tal-ba\u0121it tal-UE, li ma tkunx dehret li tinvolvi m\u0121iba intenzjonata permezz ta' pro\u010bedimenti amministrattivi u/jew \u0121udizzjarji", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "non-programmed reserve ri\u017cerva mhux programmata sehem minn programm ta' nfiq li jibqa' mhux allokat u li ji\u0121i ri\u017cervat g\u0127al \u017cviluppi mhux mistennija", "nuclear decommissioning assistance programme programm ta' assistenza g\u0127ad-dekummissjonar nukleari programm tal-UE li tnieda biex jipprovdi g\u0127ajnuna finanzjarja lil-Litwanja, lill-Bulgarija u lis-Slovakkja waqt li dawn ikunu qed jag\u0127lqu u jiddekummissjonaw reatturi nukleari tat-tip Sovjetiku, li ma setg\u0127ux jittejbu ekonomikament sal-livell tal-istandards ta\u2019 sikurezza tal-Punent fis-siti ta\u2019 Ignalina, Kozloduy, u Bohunice, f\u2019konformit\u00e0 mal-kundizzjonijiet rilevanti stabbiliti fit-trattati tal-ade\u017cjoni tag\u0127hom", "nuclear decommissioning assistance programme of the Ignalina nuclear power plant in Lithuania, Ignalina programme programm ta\u2019 assistenza g\u0127ad-dekummissjonar nukleari tal-impjant tal-ener\u0121ija nukleari ta\u2019 Ignalina fil-Litwanja, programm Ignalina programm ta' assistenza g\u0127ad-dekummissjonar nukleari [IATE:3578287] propost g\u0127all-perjodu 20212027 bil-g\u0127an li jassisti lil-Litwanja fid-dekummissjonar tal-impjant nukleari ta' Ignalina", "nutrient management \u0121estjoni tan-nutrijenti prattika li tinvolvi l-u\u017cu ta' nutrijenti tal-g\u0127elejjel bl-aktar mod effi\u010bjenti possibbli sabiex tittejjeb ilproduttivit\u00e0 filwaqt li ji\u0121i m\u0127ares l-ambjent Il-prin\u010bipju ewlieni tal-\u0121estjoni tan-nutrijenti huwa li jsir bilan\u010b bejn l-inputs tan-nutrijenti tal-\u0127amrija u r-rekwi\u017citi tal-g\u0127alla.", "Meta ji\u0121u applikati filkwantitajiet u fil-\u0127inijiet li suppost, in-nutrijenti mi\u017cjuda jwasslu g\u0127al rendiment tal-g\u0127elejjel ottimali; jekk ikun hemm ftit nutrijenti, ir-rendiment ji\u0121i limitat filwaqt li jekk ikun hemm i\u017c\u017cejjed, ikun hemm telf minn lat ekonomiku u jaf issir \u0127sara lill-ambjent.", "nutritional security, nutrition security sigurt\u00e0 nutrizzjonali sitwazzjoni fejn kul\u0127add dejjem jiekol bi\u017c\u017cejjed ikel ta' kwalit\u00e0 f'termini ta' varjet\u00e0, diversit\u00e0, kontenut nutrittiv u sigurt\u00e0 biex jissodisfa l-b\u017connijiet tad-dieta tieg\u0127u kif ukoll il-preferenzi tal-ikel tieg\u0127u g\u0127al \u0127ajja attiva u fi stat tajjeb tas-sa\u0127\u0127a, flimkien ma' ambjent sanitarju, sa\u0127\u0127a, edukazzjoni u kura tajbin Ara wkoll: sigurt\u00e0 tal-ikel [IATE:782483].", "Observatory of Public Sector Innovation Osservatorju tal-Innovazzjoni fis-Settur Pubbliku grupp ta' spe\u010bjalisti mwaqqaf mill-OECD biex jag\u0127mel ri\u010berka u anali\u017ci u biex jipprovdi konsulenza dwar l-innovazzjoni fis-settur pubbliku Dan l-Osservatorju m'g\u0127andux ji\u0121i mfixkel mal-Office of Public Sector Information (OPSI) [IATE:3548181].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "ocean literacy g\u0127arfien dwar l-o\u010beani il-fehim tal-influwenza tal-o\u010beani fuqna u tal-influwenza tag\u0127na fuq l-o\u010beani", "online privacy, digital privacy, Internet privacy privatezza online, privatezza di\u0121itali, privatezza fl-Internet il-protezzjoni ta' data personali b\u0127all-isem, l-indirizz u n-numru tal-karta tal-kreditu ta' persuna li ta\u010b\u010bessa l-world wide web", "on-the-spot control, on-the-spot check kontroll fuq il-post, verifika fuq il-post tip ta' kontroll ex post [IATE:749591] li jikkonsisti minn verifiki li jitwettqu fil-post fejn titwettaq l-attivit\u00e0, u li hu differenti mill-verifiki li jsiru fl-uffi\u010b\u010bji fuq id-dokumenti (anali\u017ci mhux fuq il-post/e\u017cami dokumentarju [IATE:3569839])", "on-the-spot verification verifika fuq il-post verifika li titwettaq fuq ba\u017ci ta' kampjun matul l-operazzjoni biex ji\u0121u \u010b\u010bekkjati elementi li ma jistg\u0127ux ji\u0121u vverifikati permezz tal-verifika amministrattiva [IATE:3578147], pere\u017cempju l-fatt li l-operazzjoni tkun saret realment, il-konformit\u00e0 mat-termini u l-kundizzjonijiet tal-ftehim, il-progress fi\u017ciku, ir-rispett tar-regoli tal-UE u l-akkuratezza tal-informazzjoni rigward l-implimentazzjoni fi\u017cika u finanzjarja taloperazzjoni", "open data data miftu\u0127a subsett ta\u2019 data , ji\u0121ifieri data mag\u0127mula disponibbli b\u2019mod \u0127ieles biex ter\u0121a\u2019 tintu\u017ca minn kul\u0127add, g\u0127al skopijiet kummer\u010bjali kif ukoll g\u0127al dawk li mhumiex", "open innovation innovazzjoni miftu\u0127a kun\u010bett ta' negozju li jinkora\u0121\u0121ixxi lill-kumpaniji jiksbu sorsi esterni ta' innovazzjoni bil-g\u0127an li jtejbu llinji tal-prodott tag\u0127hom u jnaqqsu \u017c-\u017cmien me\u0127tie\u0121 biex iqieg\u0127du l-prodotti fis-suq, u kif ukoll biex jikkummer\u010bjalizzaw jew jirrilaxxaw innovazzjoni li tkun \u0121iet \u017cviluppata internament u li g\u0127alkemm ma tkunx adattata g\u0127all-mudell kummer\u010bjali tal-kumpanija jkun hemm il-possibbilt\u00e0 li tkun u\u017cata b'mod effettiv band'o\u0127ra", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "open science xjenza miftu\u0127a il-prattika tax-xjenza b'tali mod li \u0127addie\u0127or jista' jikkollabora u jikkontribwixxi, fejn id-data mir-ri\u010berka, in-noti tal-\u0127idma f'laboratorju u ta' pro\u010bessi o\u0127ra ta' ri\u010berka jkunu disponibbli liberament, b'kundizzjonijiet li jippermettu l-u\u017cu mill-\u0121did, ir-ridistribuzzjoni u r-riproduzzjoni tar-ri\u010berka u tad-data u l-metodi li ntu\u017caw g\u0127aliha", "operazzjoni pro\u0121ett, kuntratt, azzjoni jew grupp ta' pro\u0121etti mag\u0127\u017cula mill-awtoritajiet ta' \u0121estjoni tal-programmi kkon\u010bernati, jew ta\u0127t ir-responsabbilt\u00e0 tag\u0127hom, li jikkontribwixxu g\u0127all-objettivi ta' prijorit\u00e0 jew prijoritajiet; fil-kuntest tal-istrumenti finanzjarji, operazzjoni tikkonsisti mill-kontribuzzjonijiet finanzjarji minn programm g\u0127all-istrumenti finanzjarji u l-appo\u0121\u0121 finanzjarju sussegwenti pprovdut lir-ri\u010bevituri finali minn dawk l-istrumenti finanzjarji G\u0127al i\u017cjed informazzjoni, ara l-Proposta g\u0127ar-Regolament dwar id-Dispo\u017cizzjonijiet Komuni 2021-2027.", "operation of strategic importance operazzjoni ta\u2019 importanza strate\u0121ika operazzjoni [IATE:2246071] li tag\u0127ti kontribut ewlieni g\u0127all-kisba tal-objettivi ta\u2019 programm u li hi so\u0121\u0121etta g\u0127al mi\u017curi partikolari ta\u2019 monitora\u0121\u0121 u ta\u2019 komunikazzjoni", "output indicator indikatur tal-output indikatur li juri r-rabta bejn in-nefqa u l-output imwettaq tal-interventi appo\u0121\u0121jati, u li abba\u017ci tieg\u0127u l-il\u0127iq tal-objettivi spe\u010bifi\u010bi tal-PAK ji\u0121u vvalutati kull sena", "participatory art arti parte\u010bipattiva appro\u010b\u010b me\u0127ud fil-qasam tal-arti li jinvolvi lill-membri tal-udjenza b'mod dirett fil-pro\u010bess kreattiv u b'hekk jippermettilhom li jsiru koawturi, edituri u osservaturi ta' dik il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol", "partitioning separazzjoni separazzjoni ta\u2019 radjunuklidi ta\u2019 \u0127ajja qasira (prin\u010biplament il-prodotti ta\u2019 fissjoni) minn dawk ta\u2019 \u0127ajja twila (prin\u010bipalment dawk msej\u0127a attinidi minuri, Neptunium, Curium, Americium)", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "Ftehim ta' S\u0127ubija dokument imfassal minn Stat Membru bl-involviment ta' diversi s\u0127ab skont l-appro\u010b\u010b ta' governanza fuq diversi livelli, li jistabbilixxi l-istrate\u0121ija, il-prijoritajiet u l-arran\u0121amenti ta' dak l-Istat Membru biex ju\u017ca l-Fondi Strutturali u ta' Investiment Ewropej [IATE:3548671] b'mod effettiv u effi\u010bjenti, sabiex isegwi l-istrate\u0121ija tal-Unjoni g\u0127al tkabbir intelli\u0121enti, sostenibbli u inklu\u017civ Dan ji\u0121i approvat mill-Kummissjoni wara valutazzjoni u djalogu mal-Istat Membru kkon\u010bernat.", "Din id-definizzjoni tapplika biss fil-kuntest ta' politika strutturali.", "Dan il-Ftehim huwa differenti mill-Ftehim ta' S\u0127ubija Ekonomika [IATE:923106] u minn ftehim ta' s\u0127ubija fil-qasam tar-relazzjonijiet internazzjonali.", "Partnership Instrument for cooperation with third countries, Partnership Instrument (PI) strument ta' s\u0127ubija g\u0127all-kooperazzjoni ma' pajji\u017ci terzi, strument ta' s\u0127ubija (PI) strument \u0121did g\u0127all-kooperazzjoni ma' pajji\u017ci terzi sabiex ji\u0121u avvanzati u promossi l-interessi tal-Unjoni u dawk re\u010bipro\u010bi", "Grupp Pijunier dwar ir-Rikonoxximent Awtomatiku, Grupp Pijunier grupp mag\u0127mul minn 10 pajji\u017ci (il-Bel\u0121ju [kemm il-komunit\u00e0 Fran\u010bi\u017ca u kif ukoll dik Fjamminga], ilKroazja, id-Danimarka, l-Estonja, il-\u0120ermanja, il-Lussemburgu, il-Portugall, is-Slovenja, l-I\u017cvezja u nNetherlands) li \u0121ie propost mill-Ministri ta\u017c-\u017bona Ewropea ta' Edukazzjoni G\u0127olja (EHEA) [IATE:923144] bil-g\u0127an li jesplora modi ta' kif jista' jinkiseb ir-rikonoxximent awtomatiku ta' kwalifika [IATE:3576701] permezz ta' sensiela ta' inizjattivi re\u0121jonali, b'konsultazzjoni ma' g\u0127add kbir ta' persuni interessati u permezz tal-anali\u017ci ta' prattiki e\u017cistenti ta' rikonoxximent u\u017cati f'istituzzjonijiet ta' edukazzjoni g\u0127olja Ewropej", "people with fewer opportunities persuni b\u2019inqas opportunitajiet persuni li jiffa\u010b\u010bjaw ostakli li ma j\u0127alluhomx ikollhom a\u010b\u010bess effettiv g\u0127al opportunitajiet skont ilProgramm (Erasmus) g\u0127al ra\u0121unijiet ekonomi\u010bi, so\u010bjali, kulturali, \u0121eografi\u010bi jew ta\u2019 sa\u0127\u0127a (inklu\u017c di\u017cabbilt\u00e0), min\u0127abba diffikultajiet edukattivi jew min\u0127abba li jkollhom sfond ta' migrant", "performance assessment valutazzjoni tal-prestazzjoni", "performance bonus bonus g\u0127all-prestazzjoni bonus, propost ta\u0127t il-politika agrikola komuni ta' wara l-2020, li jista' ji\u0121i attribwit lill-Istati Membri fissena 2026 biex ti\u0121i ppremjata prestazzjoni sodisfa\u010benti b'rabta mal-miri ambjentali u klimati\u010bi", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "performance framework qafas tal-prestazzjoni sett ta' indikaturi tal-output u tar-ri\u017cultati, stadji u miri stabbiliti minn Stat Membru tal-UE biex jimmonitorja u jevalwa, kif ukoll jirrapporta dwar, il-prestazzjoni ta' programm matul l-implimentazzjoni tieg\u0127u", "performance, monitoring and evaluation framework (PMEF) qafas ta\u2019 prestazzjoni, monitora\u0121\u0121 u evalwazzjoni (PMEF)", "permeability permeabbilt\u00e0 il-grad sa fejn sistema tal-edukazzjoni, tat-ta\u0127ri\u0121 jew ta' kwalifiki tkun twassal g\u0127al possibbiltajiet sew fillivelli differenti tal-istess sistema (pere\u017cempju bejn il-livell tat-ta\u0127ri\u0121 u dak tal-edukazzjoni g\u0127olja) kif ukoll bejn is-sistemi tal-Istati Membri differenti", "pitching session sessjoni ta' pitching sessjoni li matulha l-kompetituri g\u0127al pro\u0121ett partikolari jag\u0127mlu pre\u017centazzjonijiet dwar l-ideat tag\u0127hom (il-\"pitch\")", "portability of qualifications portabbilt\u00e0 tal-kwalifiki l-abbilt\u00e0 li wie\u0127ed i\u0121orr il-kwalifiki [IATE:3518956] tieg\u0127u minn pajji\u017c g\u0127al ie\u0127or u bejn il-varji setturi talekonomija u fi \u0127dan is-suq tax-xog\u0127ol", "positive energy district distrett b'ener\u0121ija po\u017cittiva grupp ta' binjiet li jkunu jinsabu vi\u010bin xulxin u li, fuq ba\u017ci annwali, jipprodu\u010bu i\u017cjed ener\u0121ija primarja milli effettivament ikollhom b\u017conn", "post-exascale technology teknolo\u0121ija fuq skala posteksa Ara wkoll: - skala eksa [IATE:3506829] - prestazzjoni fuq skala eksa [IATE:3575746] - supercomputer fuq skala preeksa [IATE:3575752].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "kandidat potenzjali entit\u00e0 involuta fil-pro\u010bess ta' stabbilizzazzjoni u ta' asso\u010bjazzjoni [IATE:924583] g\u0127as-s\u0127ubija fl-Unjoni Ewropea [IATE:878841] Ara wkoll pajji\u017c kandidat potenzjali [IATE:2245188] u \u0127u \u0127sieb li ma tittradu\u010bix dawn il-kun\u010betti bl-istess mod.", "Ara wkoll: - pajji\u017c kandidat [IATE:921816] - pajji\u017c tat-tkabbir [IATE:2244985] - Stat applikant [IATE:842220] - pajji\u017c aderenti [IATE:767391].", "pajji\u017c kandidat potenzjali pajji\u017c li jkun qed jinnegozja jew ikun ikkonkluda ftehim ta' stabbilizzazzjoni u ta' asso\u010bjazzjoni [IATE:914095] mal-Unjoni Ewropea [IATE:878841] u li jkun intitolat japplika g\u0127as-s\u0127ubija tal-UE ta\u0127t ittermini tal-Artikolu 49 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea [IATE:865789] Ara wkoll kandidat potenzjali [IATE:3577063] u nnota d-differenza bejn il-kun\u010betti.", "Termini relatati: - pajji\u017c kandidat [IATE:921816] - pajji\u017c tat-tkabbir [IATE:2244985] - Stat applikant [IATE:842220] - pajji\u017c aderenti [IATE:767391].", "PPP operation operazzjoni PPP operazzjoni li ti\u0121i implimentata jew li hi ma\u0127suba biex ti\u0121i implimentata skont struttura ta' s\u0127ubija pubblika-privata Fil-Proposta g\u0127ar-Regolament dwar id-Dispo\u017cizzjonijiet Komuni 2021-2027 \"operazzjoni PPP\" hija ddefinita b\u0127ala: operazzjoni implimentata fl-ambitu ta\u2019 s\u0127ubija bejn korpi pubbli\u010bi u s-settur privat f\u2019konformit\u00e0 ma\u2019 ftehim ta\u2019 PPP, u li g\u0127andha l-g\u0127an li tipprovdi servizzi pubbli\u010bi permezz tal-kondivi\u017cjoni tar-riskji, il-\u0121bir flimkien ta\u2019 g\u0127arfien espert tas-settur privat jew is-sorsi addizzjonali ta\u2019 kapital.", "pre-commercial procurement, pre-commercial public procurement akkwist prekummer\u010bjali, akkwist pubbliku prekummer\u010bjali akkwist li jirrigwarda l-fa\u017ci ta\u2019 ri\u010berka u \u017cvilupp ta\u2019 qabel il-kummer\u010bjalizzazzjoni", "privacy by design privatezza mid-disinn kun\u010bett li jimmira sabiex il-privatezza u l-protezzjoni tad-data jkunu inklu\u017ci mill-bidu nett, flispe\u010bifikazzjoni tad-disinn u l-arkitettura tas-sistemi u t-teknolo\u0121iji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni, biex tkun iffa\u010bilitata l-konformit\u00e0 mal-prin\u010bipji tal-privatezza u l-protezzjoni tad-data", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "productive aquaculture investment investiment produttiv fl-akkwakultura l-investiment fil-kostruzzjoni, fit-tkabbir, fil-modernizzazzjoni jew fit-tag\u0127mir ta\u2019 fa\u010bilitajiet fejn issir ilproduzzjoni tal-akkwakultura Programme for single market, competitiveness of enterprises, including small and mediumsized enterprises, and European statistics, Single Market Programme", "Programm g\u0127as-suq uniku, g\u0127all-kompetittivit\u00e0 tal-intrapri\u017ci, inklu\u017c l-intrapri\u017ci \u017cg\u0127ar u ta\u2019 daqs medju, u g\u0127all-istatistika Ewropea, Programm g\u0127as-suq uniku programm propost ta\u0127t il-qafas finanzjarju pluriennali tal-Unjoni g\u0127all-2021-2027, li g\u0127andu l-g\u0127an li jsa\u0127\u0127a\u0127 il-governanza tas-suq intern, jappo\u0121\u0121ja l-kompetittivit\u00e0 tal-industrija u b\u2019mod partikolari talintrapri\u017ci mikro, \u017cg\u0127ar u ta\u2019 daqs medju (SMEs), billi jippromwovi s-sa\u0127\u0127a tal-bniedem, tal-annimali u tal-pjanti u l-benessri tal-annimali u billi jistabbilixxi l-qafas g\u0127all-finanzjament tal-istatistika Ewropea Il-programm propost ilaqqa' flimkien l-attivitajiet iffinanzjati minn \u0127ames programmi pre\u010bedenti fl-oqsma ta': - il-kompetittivit\u00e0 tan-negozji (COSME) [IATE:3541983]; - il-protezzjoni tal-konsumaturi (ir-Regolament UE Nru 254/2014); - il-klijenti u l-utenti a\u0127\u0127arija fis-servizzi finanzjarji (ir-Regolament UE Nru 2017/826); - it-tfassil ta' politika fis-servizzi finanzjarji (ir-Regolament UE Nru 258/2014) u - il-katina alimentari (ir-Regolament UE 652/2014).", "Programme for the Competitiveness of enterprises and SMEs (COSME) Programm g\u0127all-Kompetittivit\u00e0 tal-intrapri\u017ci u l-SMEs (COSME) programm ta' azzjonijiet tal-UE li jindirizza n-nuqqasijiet ewlenin tas-suq biex itejjeb il-kompetittivit\u00e0 talintrapri\u017ci, b'mod partikolari ta' intrapri\u017ci \u017cg\u0127ar u ta' daqs medju", "Programme for the Environment and Climate Action, LIFE Programme, LIFE Programm g\u0127all-Ambjent u l-Azzjoni Klimatika, Programm LIFE, LIFE", "programm tal-UE dwar il-klima u l-ambjent propost g\u0127all-perjodu 2014-2020", "project pipeline ri\u017cerva ta' pro\u0121etti", "Public Procurement of Innovative solutions, innovation procurement akkwist pubbliku ta' soluzzjonijiet innovattivi, akkwist ta' innovazzjoni akkwist fejn l-awtoritajiet kontraenti ja\u0121ixxu b\u0127ala klijent g\u0127all-pre\u017centazzjoni ta' prodotti jew servizzi innovattivi li g\u0127adhom mhumiex disponibbli fuq skala kummer\u010bjali kbira, u li jista' jinkludi ttestjar talkonformit\u00e0", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "qualification kwalifika l-e\u017citu formali ta\u2019 pro\u010bess ta\u2019 valutazzjoni u ta' validazzjoni li jinkiseb meta korp kompetenti jiddetermina li individwu jkun kiseb l-e\u017citi ta' apprendiment skont \u010berti standards partikolari", "quantum technology teknolo\u0121ija tal-kwantum qasam tal-fi\u017cika u tal-in\u0121inerija, li jibdel \u010berti karatteristiki tal-mekkanika tal-kwantum b\u0127al pere\u017c. issovrapo\u017cizzjoni tal-kwantum f'applikazzjonijiet prattiki b\u0127al pere\u017c. il-quantum computing, il-kriptografija tal-kwantum, is-simulazzjoni tal-kwantum, il-metrolo\u0121ija tal-kwantum e\u010b\u010b.", "radicalisation radikalizzazzjoni pro\u010bess li bih persuna tasal biex tappo\u0121\u0121ja movimenti terroristi\u010bi u forom ta' estremi\u017cmu li jwasslu g\u0127atterrori\u017cmu", "tnaqqis tnaqqis fl-ammont ta' g\u0127ajnuna jew ta' appo\u0121\u0121 li jkunu se jit\u0127allsu mill-Kummissjoni Ewropea fil-qafas tal-Politika Agrikola Komuni (PAK) b'rabta ma' applikazzjoni g\u0127all-g\u0127ajnuna jew ma' talba g\u0127al pagament, affettwati minn nonkonformit\u00e0 jew minn applikazzjonijiet o\u0127ra Ara wkoll: - tnaqqis u esklu\u017cjoni [IATE:3501705] - esklu\u017cjoni [IATE:870332].", "reduction and exclusion tnaqqis u esklu\u017cjoni Ara wkoll: - esklu\u017cjoni [IATE:870332] - tnaqqis [IATE:3577932].", "reform delivery tool g\u0127odda g\u0127at-twettiq ta' riformi strument \u0121did propost b\u0127ala parti mill-Qafas Finanzjarju Pluriennali ta\u2019 wara l-2020, li jappo\u0121\u0121ja dawk irriformi li l-iktar jistg\u0127u jikkontribwixxu g\u0127ar-re\u017ciljenza tal-ekonomiji domesti\u010bi u li jkollhom effetti po\u017cittivi kollaterali fuq l-Istati Membri l-o\u0127ra Tali riformi jinkludu riformi fis-swieq tal-prodott u tax-xog\u0127ol, riformi tat-taxxa, l-i\u017cvilupp ta\u2019 swieq kapitali, riformi biex jitjieb l-ambjent tan-negozju kif ukoll investiment fil-kapital uman u riformi tal-amministrazzjoni pubblika.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "Programm ta' Appo\u0121\u0121 g\u0127al Riformi programm propost g\u0127all-perjodu 2021-2027, li l-g\u0127an tieg\u0127u huwa li jappo\u0121\u0121ja lill-gvernijiet u lillawtoritajiet pubbli\u010bi tal-Istati Membri fl-isforzi tag\u0127hom li jfasslu u li jimplimentaw riformi strutturali li jsostnu t-tkabbir Il-Programm ta' Appo\u0121\u0121 g\u0127al Riformi huwa mag\u0127mul minn tliet strumenti komplementari separati: (a) l-g\u0127odda g\u0127at-twettiq ta' riformi [IATE:3576529], li se tipprovdi in\u010bentivi finanzjarji lill-Istati Membri g\u0127all-finijiet tal-implimentazzjoni tar-riformi strutturali identifikati fil-pro\u010bess tas-Semestru Ewropew; (b) l-istrument ta' appo\u0121\u0121 tekniku [IATE:3578202], li se jappo\u0121\u0121ja, b'mi\u017curi tekni\u010bi, lill-Istati Membri biex iwettqu riformi strutturali istituzzjonali, amministrattivi u li jsostnu t-tkabbir; u (c) il-fa\u010bilit\u00e0 ta' konver\u0121enza [IATE:3576607] g\u0127all-appo\u0121\u0121 g\u0127as-s\u0127ubija fi\u017c-\u017cona tal-euro, li se tipprovdi appo\u0121\u0121 addizzjonali, kemm tekniku kif ukoll finanzjarju, lill-Istati Membri, li l-munita tag\u0127hom mhijiex l-euro u li jkunu \u0127adu passi dimostrabbli lejn l-adozzjoni tal-munita unika f'perjodu ta' \u017cmien spe\u010bifikat.", "Register of Commission Expert Groups and Other Similar Entities Re\u0121istru tal-Gruppi ta' Esperti tal-Kummissjoni u Entitajiet O\u0127ra Simili dan ir-re\u0121istru jiddistingwi bejn il-gruppi ta' esperti tal-Kummissjoni u dawk ta' entitajiet simili o\u0127rajn", "Ting\u0127ata informazzjoni prezzju\u017ca dwar gruppi ta\u2019 esperti individwali u entitajiet simili o\u0127rajn tal-Kummissjoni, b\u0127as-servizzi tal-Kummissjoni li jmexxu l-grupp u l-missjoni, il-kompiti u s-s\u0127ubija tal-grupp.", "Ir-re\u0121istru jinkludi wkoll id-dokumenti rilevanti diskussi u prodotti mill-gruppi.", "Ir-re\u0121istru jikklassifika l-gruppi kif \u0121ej: formali, informali, permanenti, temporanju.", "Regulation laying down common provisions on the European Regional Development Fund, the European Social Fund, the Cohesion Fund, the European Agricultural Fund for Rural Development and the European Maritime and Fisheries Fund laying down general provisions on the European Regional Development Fund, the European Social Fund, the Cohesion Fund and the European Maritime and Fisheries Fund (Common Provisions Regulation) Regolament li jistabbilixxi dispo\u017cizzjonijiet komuni dwar il-Fond Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Re\u0121jonali, il-Fond So\u010bjali Ewropew, il-Fond ta' Koe\u017cjoni, il-Fond Agrikolu Ewropew g\u0127allI\u017cvilupp Rurali u l-Fond Marittimu u tas-Sajd Ewropew koperti mill-Qafas Strate\u0121iku Komuni u li jistabbilixxi d-dispo\u017cizzjonijiet \u0121enerali dwar il-Fond Ewropew g\u0127all-I\u017cvilupp Re\u0121jonali, il-Fond So\u010bjali Ewropew u l-Fond ta' Koe\u017cjoni (Regolament dwar Dispo\u017cizzjonijiet Komuni)", "Regulation on the financial rules applicable to the general budget of the Union, Financial Regulation (FR) Regolament dwar ir-regoli finanzjarji applikabbli g\u0127all-ba\u0121it \u0121enerali tal-Unjoni, Regolament Finanzjarju (RF) regolament li jistabbilixxi l-prin\u010bipji operattivi u r-regoli ba\u017ci\u010bi li jirregolaw il-ba\u0121it tal-UE.", "Dan jittratta birreqqa l-implimentazzjoni tal-ba\u0121it u l-kwistjonijiet ta' kontroll, li mhumiex koperti bis-s\u0127i\u0127 fit-trattati talUE", "repayment \u0127las lura, ripagament", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "rescEU rescEU ri\u017cerva ta' assi apposta proposta g\u0127al reazzjonijient f'ka\u017cijiet ta' di\u017castri fl-UE b\u0127al pere\u017cempju ajruplani tat-tifi tan-nar mill-ajru fil-foresti, ippumpjar ta' kapa\u010bit\u00e0 g\u0127olja, tiftix u salvata\u0121\u0121 urban, sptarijiet fil-post u timijiet medi\u010bi ta' emer\u0121enza, mikrija permezz ta' arran\u0121amenti min-na\u0127a tal-UE jew akkwistati b'finanzjament s\u0127i\u0127 tal-UE Research and Training Programme of the European Atomic Energy Community (2014-2018) complementing the Horizon 2020 Framework Programme for Research and Innovation, Euratom Research and Training Programme, Euratom Programme, 2019\u20132020 Programme, Research and Training Programme of the European Atomic Energy Community (2019\u20132020) complementing the Horizon 2020 Framework Programme for Research and Innovation Programm ta' Ri\u010berka u Ta\u0127ri\u0121 tal-Komunit\u00e0 Ewropea tal-Ener\u0121ija Atomika (2014-2018) li jikkumplementa l-Programm Qafas g\u0127ar-Ri\u010berka u l-Innovazzjoni Orizzont 2020, Programm ta' Ri\u010berka u Ta\u0127ri\u0121 tal-Euratom, Programm Euratom, Programm 2019-2020, Programm ta' Ri\u010berka u Ta\u0127ri\u0121 tal-Komunit\u00e0 Ewropea tal-Ener\u0121ija Atomika (2019\u20132020) li jikkumplimenta l-Programm Qafas g\u0127ar-Ri\u010berka u l-Innovazzjoni Orizzont 2020 programm tal-Komunit\u00e0 Ewropea tal-Ener\u0121ija Atomika [IATE:780985] li g\u0127andu l-g\u0127an li jwettaq attivitajiet ta' ri\u010berka u ta' ta\u0127ri\u0121 b'enfasi fuq titjib kontinwu fejn jid\u0127lu s-sikurezza u s-sigurt\u00e0 nukleari u kif ukoll il-protezzjoni mir-radjazzjoni nukleari, l-aktar biex potenzjalment jikkontribwixxi g\u0127addekarbonizzazzjoni tas-sistema ener\u0121etika fuq terminu twil b'mod sikur u effi\u010bjenti Billi l-programm Euratom huwa ma\u0127sub biex jikkumplimenta l-programm Orizzont 2020 [IATE:3538976] li jkopri perjodu ta' seba' snin u billi t-Trattat tal-Euratom jippermetti li jkun hemm programm ta' ri\u010berka g\u0127al \u0127ames snin biss, il-programm ta' ri\u010berka u ta' ta\u0127ri\u0121 g\u0127all-perjodu 2014-2018 \u0121ie esti\u017c bl-istess objettivi, bl-istess attivitajiet u bl-istess mod ta' implimentazzjoni sas-sena 2020.", "Programm ta\u2019 Ri\u010berka u Ta\u0127ri\u0121 tal-Komunit\u00e0 Ewropea tal-Ener\u0121ija Atomika g\u0127all-perjodu 20212025 li jikkumplimenta Orizzont Ewropa \u2013 il-Programm Qafas g\u0127ar-Ri\u010berka u l-Innovazzjoni programm propost g\u0127all-perjodu li jkopri mill-1 ta' Jannar 2021 sal-31 ta' Di\u010bembru 2025, li g\u0127andu lg\u0127anijiet \u0121enerali segwenti: (a) li ji\u017cvol\u0121i attivitajiet ta' ri\u010berka u ta' ta\u0127ri\u0121 nukleari biex jappo\u0121\u0121ja t-titjib kontinwu tas-sikurezza, tassigurt\u00e0 u tal-protezzjoni mir-radjazzjoni nukleari; (b) li potenzjalment jikkontribwixxi g\u0127ad-dekarbonizzazzjoni fit-tul tas-sistema tal-ener\u0121ija b\u2019mod sikur u effi\u010bjenti Filwaqt li l-objettivi \u0121enerali tal-programm propost jikkorrispondu mal-objettivi \u0121enerali tal-programmi Euratom g\u0127all-2014-2018 u l-2019-2020, lg\u0127add ta' objettivi spe\u010bifi\u010bi naqas g\u0127al 4 (minn 13), biex ji\u0121i ssodisfat l-objettiv trasverali: is-simplifikazzjoni u l-kisba ta' siner\u0121iji.", "re\u017ciljenza g\u0127at-tibdil fil-klima il-kapa\u010bit\u00e0 ta' sistema so\u010bjoekonomika: (1) li tassorbi l-pressjonijiet u li tibqa' tiffunzjona meta tiffa\u010b\u010bja pressjonijiet esterni imposti fuqha mittibdil fil-klima u (2) li tadatta, li tirriorganizza ru\u0127ha u li tevolvi f'konfigurazzjonijiet i\u017cjed mixtieqa li jtejbu s-sostenibbilt\u00e0 tas-sistema u li jg\u0127inuha tkun i\u017cjed ippreparata g\u0127al impatti futuri kkaw\u017cati mit-tibdil fil-klima Ara wkoll: re\u017ciljenti g\u0127at-tibdil fil-klima [IATE:3507864].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "result indicator indikatur tar-ri\u017cultati indikatur g\u0127al objettivi ekonomi\u010bi, ambjentali u so\u010bjali, u\u017cat biex ji\u0121u stabbiliti tiri u miri kwantifikati b'rabta ma' dawk l-objettivi spe\u010bifi\u010bi fil-Pjanijiet Strate\u0121i\u010bi tal-PAK u li jg\u0127in jivvaluta l-progress lejn lil\u0127iq ta' dawn il-miri", "retrospective evaluation evalwazzjoni retrospettiva \u0121udizzju kritiku bba\u017cat fuq l-evidenza dwar jekk intervent ikunx issodisfa l-b\u017connijiet li kellu l-g\u0127an jissodisfa u jekk fir-realt\u00e0 jkunx kiseb l-effetti mistennija", "ride-sharing service servizz ta' ride-sharing servizz li jqabbel is-sewwieqa ta' vetturi privati ma' klijenti li jkunu qed ifittxu trasport lokali simili g\u0127al dak offrut mit-taxis", "scheme for the climate and the environment, eco-scheme skema g\u0127all-klima u g\u0127all-ambjent, ekoskema skema ta' appo\u0121\u0121 ta\u0127t l-ewwel pilastru tal-PAK, proposta ta\u0127t il-politika agrikola komuni ta' wara l2020, biex ji\u0121u ffinanzjati l-bdiewa li jimpenjaw ru\u0127hom li josservaw il-prattiki agrikoli ta\u2019 benefi\u010b\u010bju g\u0127allklima u g\u0127all-ambjent, li huma differenti mill-impenji klimati\u010bi agroambjentali [IATE:3539566] ta\u0127t ittieni pilastru tal-PAK", "School Education Gateway, pjattaforma School Education Gateway pjattaforma Ewropea online ma\u0127suba g\u0127all-g\u0127alliema, g\u0127all-mexxejja tal-iskejjel, g\u0127al dawk li jfasslu lpolitika, g\u0127all-esperti u g\u0127al professjonisti o\u0127ra fil-qasam tal-edukazzjoni skolastika, li toffri tag\u0127rif dwar il-politiki u l-azzjonijiet Ewropej g\u0127all-iskejjel Is-School Education Gateway hija ffinanzjata mill-Erasmus+, il-programm Ewropew g\u0127all-Edukazzjoni, it-Ta\u0127ri\u0121, i\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 u l-Isports.", "Din ti\u0121i \u0121estita f'isem id-Direttorat \u0120enerali g\u0127all-Edukazzjoni u l-Kultura tal-Kummissjoni Ewropea mill-European Schoolnet, u tinvolvi s\u0127ubija internazzjonali ta\u2019 31 Ministeru tal-Edukazzjoni Ewropej li ji\u017cviluppaw it-tag\u0127lim g\u0127all-iskejjel, g\u0127all-g\u0127alliema u g\u0127all-istudenti madwar l-Ewropa kollha.", "School of European and Transnational Governance, School of Transnational Governance Skola tal-Governanza Ewropea u Transnazzjonali, Skola tal-Governanza Transnazzjonali skola li s-sede tag\u0127ha tinsab fl-Istitut Universitarju Ewropew ta\u2019 Firenze, li g\u0127andha l-ambizzjoni li ssir \u010bentru ta' referenza internazzjonali u hub g\u0127ar-ri\u010berka, it-tag\u0127lim u t-ta\u0127ri\u0121 ta' livell g\u0127oli f'dak li jirrigwarda l-governanza transnazzjonali [IATE:3576557] Ewropea u re\u0121jonali", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "sea basin strategy strate\u0121ija tal-ba\u010biri tal-ba\u0127ar qafas strutturat ta\u2019 kooperazzjoni fir-rigward ta\u2019 \u017cona \u0121eografika partikolari, \u017cviluppat mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni, mill-Istati Membri, mir-re\u0121juni tag\u0127hom u, fejn xieraq, minn pajji\u017ci terzi li jikkondividu ba\u010bir talba\u0127ar L-istrate\u0121ija tal-ba\u010biri tal-ba\u0127ar tqis l-ispe\u010bifi\u010bitajiet \u0121eografi\u010bi, klimati\u010bi, ekonomi\u010bi u politi\u010bi tal-ba\u010biri tal-ba\u0127ar.", "seal of excellence si\u0121ill ta' e\u010b\u010bellenza tikketta ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja li ting\u0127ata lill-pro\u0121etti ppre\u017centati g\u0127all-programm Orizzont 2020 li jkunu tqiesu b\u0127ala li jist\u0127oqqilhom il-finanzjament i\u017cda li ma jkunux ir\u010bevewh min\u0127abba limiti ba\u0121itarji", "self-healing software software awtoriparatorju software li huwa kapa\u010bi jidentifika l-\u0127sarat tieg\u0127u stess u jirrea\u0121ixxi g\u0127alihom Sistema ta' software b\u0127al din hija kapa\u010bi te\u017camina n-nuqqasijiet tag\u0127ha u tag\u0127mel il-korrezzjonijiet li hemm b\u017conn biex tirran\u0121ahom.", "interoperabbilt\u00e0 semantika l-abbilt\u00e0 ta' sistemi kompjuterizzati li jiskambjaw data b'tifsira mhux ambigwa u li tkun a\u010b\u010bessibbli fa\u010bilment; rekwi\u017cit li jippermetti l-lo\u0121ika kompjutabbli tal-magni, l-inferenzjar, l-iskoperta tal-g\u0127arfien u lfederazzjoni tad-data bejn is-sistemi tal-informazzjoni L-aspett semantiku jirreferi g\u0127at-tifsira tal-elementi tad-data u r-relazzjoni bejniethom.", "Din tinkludi l-i\u017cvilupp ta' vokabularji u skemi biex ji\u0121u deskritti liskambji tad-data u ji\u0121i \u017cgurat li l-elementi tad-data jinftiehmu bl-istess mod mill-partijiet kollha li jkunu qeg\u0127din jikkomunikaw.", "serious deficiency defi\u010bjenza serja defi\u010bjenza fil-funzjonament kif suppost fis-sistema ta' \u0121estjoni u kontroll ta' programm fejn titjib sinifikanti huwa me\u0127tie\u0121 fis-sistema ta' \u0121estjoni u kontroll", "single rule book, single rulebook \u0121abra unika tar-regoli sett uniku ta' regoli prudenzjali armonizzati li l-banek fl-UE kollha jridu jirrispettaw, propost millKummissjoni b\u0127ala parti mir-revi\u017cjoni tad-Direttiva dwar ir-Rekwi\u017citi tal-Kapital", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "smart mobility mobbilt\u00e0 intelli\u0121enti appro\u010b\u010b fir-rigward tal-ippjanar tat-trasport li jag\u0127ti prijorit\u00e0 lit-tnaqqis fit-tni\u0121\u0121is u fil-kon\u0121estjoni", "strate\u0121ija ta\u2019 spe\u010bjalizzazzjoni intelli\u0121enti strate\u0121ija ta\u2019 innovazzjoni nazzjonali jew re\u0121jonali li tistabbilixxi prijoritajiet sabiex jinbena vanta\u0121\u0121 kompetittiv billi ji\u0121u \u017cviluppati u pare\u0121\u0121ati l-punti ta' forza tar-ri\u010berka u tal-innovazzjoni mal-\u0127ti\u0121ijiet kummer\u010bjali bil-g\u0127an li ji\u0121u indirizzati l-opportunitajiet emer\u0121enti u l-i\u017cviluppi fis-suq b\u2019mod koerenti, filwaqt li ji\u0121u evitati d-duplikazzjoni u l-frammentazzjoni tal-isforzi L-istrate\u0121ija ta' spe\u010bjalizzazzjoni intelli\u0121enti tista' tie\u0127u l-forma ta\u2019 (jew ti\u0121i inklu\u017ca fi) qafas ta\u2019 politika strate\u0121ika ta\u2019 ri\u010berka u ta' innovazzjoni (R&I) nazzjonali jew re\u0121jonali.", "social regeneration ri\u0121enerazzjoni so\u010bjali interventi u appro\u010b\u010bi so\u010bjali li jiffukaw fuq it-titjib dirett tal-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja g\u0127all-benefi\u010b\u010bju ta' komunitajiet lokali (b\u0127at-twassil a\u0127jar ta' servizzi so\u010bjali f'lokalitajiet foqra), filwaqt li jsa\u0127\u0127uhom fi kwalunkwe tip ta' pro\u010bess ta' ri\u0121enerazzjoni", "software-defined infrastructure infrastruttura ddefinita minn software infrastruttura tal-computing li tkun kompletament ta\u0127t il-kontroll ta' software mhux uman", "space situational awareness, SSA g\u0127arfien tas-sitwazzjoni fl-ispazju, SSA g\u0127arfien komprensiv tal-popolazzjoni ta' o\u0121\u0121etti spazjali, tat-theddidiet u r-riskji e\u017cistenti, u tal-ambjent spazjali", "space surveillance and tracking (SST) sorveljanza u insegwiment fl-ispazju (SST) l-identifikazzjoni u s-sorveljanza ta' satelliti u residwu tal-ispazju, ir-re\u0121istrar tal-po\u017cizzjoni tag\u0127hom, u linsegwiment tal-movimenti tag\u0127hom meta jkun \u0121ie identifikat riskju ta' kolli\u017cjoni sabiex l-operaturi ta' satelliti jintalbu j\u010baqilqu s-satelliti tag\u0127hom B'hekk ji\u0121u evitati kolli\u017cjonijiet u \u0127sara g\u0127all-infrastruttura u l-atmosfera.", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "specific programme implementing Horizon Europe \u2013 the Framework Programme for Research and Innovation, specific programme implementing Horizon Europe programm spe\u010bifiku li jimplimenta Orizzont Ewropa \u2013 il-Programm Qafas g\u0127ar-Ri\u010berka u lInnovazzjoni, programm spe\u010bifiku li jimplimenta Orizzont Ewropa programm propost g\u0127all-perjodu 2021-2027 li jistabbilixxi dispo\u017cizzjonijiet spe\u010bifi\u010bi g\u0127allimplimentazzjoni tal-programm qafas Orizzont 2020 [IATE:3576720] u li jistipula l-objettivi operazzjonali u l-attivitajiet ta' ri\u010berka u ta' innovazzjoni \u010bivili Id-dispo\u017cizzjonijiet dettaljati g\u0127all-finanzjament tal-Unjoni g\u0127all-pro\u0121etti ta' ri\u010berka fil-qasam tad-difi\u017ca (fil-proposta dwar l-Orizzont Ewropa [CELEX:52018PC0435/MT] issir referenza g\u0127alihom b\u0127ala l-programm spe\u010bifiku ta\u2019 ri\u010berka dwar id-difi\u017ca) u l-allokazzjoni ba\u0121itarja g\u0127alih huma ffissati fil-Proposta g\u0127al Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi l-Fond Ewropew g\u0127ad-Difi\u017ca (CELEX:52018PC0476/MT).", "Stabilisation Support Fund Fond ta\u2019 Appo\u0121\u0121 g\u0127all-Istabilizzazzjoni fond li g\u0127andu ji\u0121i stabbilit g\u0127all-Qafas Finanzjarju Pluriennali tal-UE ta' wara l-2020, bil-g\u0127an li jiffinanzja s-sussidju tar-rata tal-img\u0127ax biex ipa\u010bi l-kostijiet tal-img\u0127ax tas-self ipprovdut fil-qafas talFunzjoni Ewropea ta\u2019 Stabbilizzazzjoni tal-Investimenti [IATE:3578175]", "Startup Europe Partnership S\u0127ubija Startup Europe inizjattiva mnedija mill-Kummissjoni Ewropea biex tg\u0127in lill-kumpaniji \u0121odda jsiru kumpaniji li qed jespandu billi torbothom ma' korporazzjonijiet u ma' Boro\u017c globali Ara wkoll: - negozju \u0121did [IATE:900055] - kumpanija li qed tespandi [IATE:3567667].", "Structural Reform Support Programme Programm ta' Appo\u0121\u0121 g\u0127al Riformi Strutturali programm bl-objettiv \u0121enerali li jikkontribwixxi g\u0127ar-riformi istituzzjonali, amministrattivi u strutturali li jsostnu t-tkabbir fl-Istati Membri Dan il-Programm jipprovdi appo\u0121\u0121 lill-awtoritajiet nazzjonali g\u0127all-mi\u017curi mmirati biex jirriformaw u jsa\u0127\u0127u l-istituzzjonijiet, il-governanza, lamministrazzjoni pubblika, u s-setturi ekonomi\u010bi u tas-so\u010bjet\u00e0 b'reazzjoni g\u0127all-isfidi ekonomi\u010bi u so\u010bjali, bil-\u0127sieb li jtejbu l-koe\u017cjoni, il-kompetittivit\u00e0, il-produttivit\u00e0, it-tkabbir sostenibbli, il-\u0127olqien tal-impjiegi, u l-investiment, b'mod partikolari fil-kuntest tal-pro\u010bessi ta' governanza ekonomika.", "Structural Reform Support Service Servizz ta\u2019 Sostenn g\u0127ar-Riforma Strutturali servizz tal-Kummissjoni inkarigat mit-tmexxija u l-koordinament tas-sostenn li jing\u0127ata g\u0127ar-riformi amministrattivi u strutturali suxxettibbli li jtejbu t-tkabbir", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "sustainable blue economy ekonomija blu sostenibbli l-attivitajiet ekonomi\u010bi settorjali u transsettorjali kollha fis-suq uniku kollu, marbuta mal-o\u010beani, malib\u0127ra, mal-kosti u mal-ilmijiet interni, li jkopru r-re\u0121juni ultraperifi\u010bi u l-pajji\u017ci interni tal-Unjoni, li jinkludu s-setturi li qeg\u0127din ji\u017cviluppaw u l-prodotti u s-servizzi mhux tas-suq, li huma konsistenti malle\u0121i\u017clazzjoni ambjentali tal-Unjoni", "Sustainable Development Goal (SDG) G\u0127an ta\u2019 \u017bvilupp Sostenibbli (SDG) fil-Konferenza Rio+20 intla\u0127aq qbil dwar it-tnedija ta' pro\u010bess mill-istati membri biex ji\u0121i \u017cviluppat sett ta' g\u0127anijiet li jibnu fuq l-G\u0127anijiet ta' \u017bvilupp tal-Millenju [IATE:927771] u li jkunu konformi mal-a\u0121enda tal-i\u017cvilupp g\u0127al wara l-2015", "target plan pjan tal-miri wie\u0127ed mill-elementi tal-pjan strate\u0121iku tal-PAK [IATE:3576977] li jikkonsisti minn tabella rikapitulattiva li tindika l-miri u kif ukoll l-objettivi intermedji annwali", "Teacher Academy Teacher Academy parti mill-iSchool Education Gateway [IATE:3571721], pjattaforma li tipprovdi lill-g\u0127alliema b'katalgu \u010bentrali ta' korsijiet ta' ta\u0127ri\u0121 rilevanti madwar l-Ewropa, kemm online u kemm fuq il-post, u li tippermettilhom jiskopru firxa wiesg\u0127a ta' opportunitajiet ta' ta\u0127ri\u0121 u ta\u2019 \u017cvilupp professjonali kif ukoll ta' ri\u017corsi g\u0127all-klassi tag\u0127hom", "Teaming action, Teaming Azzjoni g\u0127all-\u0126olqien ta' timijiet, \u0126olqien ta' timijiet l-asso\u010bjazzjoni ta' istituti tar-ri\u010berka avvanzata ma' istituzzjonijiet, a\u0121enziji jew re\u0121juni o\u0127ra g\u0127all-\u0127olqien jew g\u0127at-titjib ta' \u010bentri ta' e\u010b\u010bellenza e\u017cistenti", "technical support instrument strument ta' appo\u0121\u0121 tekniku wie\u0127ed mit-tliet strumenti proposti fil-qafas tal-Programm ta' Appo\u0121\u0121 g\u0127al Riformi [IATE:3578164] li g\u0127andu l-g\u0127an li jappo\u0121\u0121ja l-isforzi tal-awtoritajiet nazzjonali biex itejbu l-kapa\u010bit\u00e0 amministrattiva tag\u0127hom fit-tfassil, fl-i\u017cvilupp u fl-implimentazzjoni tar-riformi L-istrument ta' appo\u0121\u0121 tekniku huwa mfassal b'tali mod li jkompli fuq il-\u0127idma tal-Programm ta' Appo\u0121\u0121 g\u0127al Riformi Strutturali (SRSP) [IATE:3568805].", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "transcript of records, transcript traskrizzjoni tar-rekords, traskrizzjoni dokument li jipprovdi rekord pre\u010bi\u017c u a\u0121\u0121ornat tal-progress u tal-prestazzjoni tal-istudenti u li jindika x'komponenti edukattivi jkunu \u0127adu, l-g\u0127add ta' krediti (ECTS) li jkunu kisbu u l-marki li jkunu ng\u0127ataw", "Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development, 2030 Agenda for Sustainable Development, 2030 Agenda Nittrasformaw id-dinja tag\u0127na: L-A\u0121enda 2030 g\u0127all-I\u017cvilupp Sostenibbli, A\u0121enda 2030 g\u0127allI\u017cvilupp Sostenibbli, A\u0121enda 2030 ftehim globali li jistabbilixxi a\u0121enda universali u komprensiva g\u0127al azzjoni, li tinkludi sett ambizzju\u017c ta\u2019 17-il G\u0127an ta\u2019 \u017bvilupp Sostenibbli (SDGs) u 169 mira asso\u010bjata, li timmobilizza l-pajji\u017ci u l-partijiet interessati kollha biex dawn jinkisbu u jaffettwaw il-politiki lokali", "transnational governance governanza transnazzjonali it-tfassil ta' politiki u l-implimentazzjoni ta' politiki minn fruntiera nazzjonali g\u0127al o\u0127ra, li normalment jinvolvu atturi statali [IATE:3520982] u atturi mhux statali [IATE:920502] f'kapa\u010bitajiet u konfigurazzjonijiet differenti", "Twinning action, Twinning Azzjoni ta' \u0121emella\u0121\u0121, \u0120emella\u0121\u0121 azzjoni tal-Orizzont 2020 bil-g\u0127an li tibni fuq il-potenzjal tan-netwerking g\u0127all-e\u010b\u010bellenza permezz tattrasferiment tal-g\u0127arfien u, l-iskambju tal-aqwa prattiki bejn l-istituzzjonijiet tar-ri\u010berka u s-s\u0127ab ewlenin", "unintended catch, unwanted catch qabda mhux intenzjonata, qabda mhux mixtieqa qabda in\u010bidentali ta' organi\u017cmi tal-ba\u0127ar li jridu jin\u0127attu, jing\u0127addu u jitnaqqsu mill-kwoti, min\u0127abba li, jew ikunu ta\u0127t id-daqs minimu ta' referenza g\u0127all-konservazzjoni jew inkella g\u0127ax jaqb\u017cu l-kwantitajiet permessi skont ir-regoli dwar il-kompo\u017cizzjoni tal-qabdiet in\u010bidentali", "Union fisheries control system, EU's fisheries control system sistema ta' kontroll tas-sajd tal-Unjoni, sistema ta' kontroll tas-sajd tal-UE sistema ta' kontroll imfassla biex ti\u017cgura l-konformit\u00e0 mar-regoli tal-politika komuni tas-sajd", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "Union law dritt tal-Unjoni sistema legali unika li topera biswit il-li\u0121ijiet tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea", "Union programme on interoperability solutions and common frameworks for European public administrations, businesses and citizens, (ISA2) programm tal-Unjoni dwar soluzzjonijiet ta' interoperabbilt\u00e0 u oqfsa komuni g\u0127allamministrazzjonijiet pubbli\u010bi, in-negozji u \u010b-\u010bittadini Ewropej (ISA2) programm ta' segwitu tal-ISA (2010-2015) [IATE:3503097] li jappo\u0121\u0121ja l-i\u017cvilupp ta' soluzzjonijiet di\u0121itali interoperabbli li se jkunu disponibbli g\u0127all-amministrazzjonijiet pubbli\u010bi Ewropej kollha li jkunu interessati Dan il-programm beda fl-1 ta' Jannar 2016 u jintemm fil-31 ta' Di\u010bembru 2020.", "United Nations Conference on Sustainable Development (UNSCD), Rio+20 Konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-I\u017cvilupp Sostenibbli, (UNSCD), Rio+20", "virtual cooperation kooperazzjoni virtwali", "kwalunkwe forma ta\u2019 kooperazzjoni li tu\u017ca g\u0127odod tat-teknolo\u0121ija tal-informatika u tal-komunikazzjoni", "Youth Employment Initiative (YEI) Inizjattiva favur l-Impjieg ta\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 (YEI) inizjattiva li tiddisponi fondi mill-ba\u0121it tal-UE g\u0127all-perjodu 2014-2020 b\u0127ala g\u0127ajnuna biex ir-re\u0121juni b'rata ta' qg\u0127ad fost i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 og\u0127la minn 25% jimplimentaw mi\u017curi li jippromwovu l-impjiegi g\u0127a\u017c\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, b'mod partikolari l-Garanzija g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 [IATE:3529377]", "Suppliment Terminolo\u0121iku", "\u0126ar\u0121a 19", "youth participation activity attivit\u00e0 ta\u2019 parte\u010bipazzjoni ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 attivit\u00e0 barra mill-iskola li ti\u0121i organizzata minn gruppi informali ta\u2019 \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 [IATE:1559885] u/jew minn organizzazzjonijiet ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 [IATE:1560013], u li tkun karatterizzata minn appro\u010b\u010b ta\u2019 tag\u0127lim mhux formali [IATE:907293]", "youth wiki tool, Youth Wiki g\u0127odda wiki ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, Wiki ta\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 pjattaforma online li tippre\u017centa tag\u0127rif fir-rigward tal-politiki dwar i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tal-pajji\u017ci Ewropej", "\u0395U Prize for Women Innovators, Women Innovators Prize Premju tal-UE g\u0127all-innovaturi nisa, Premju g\u0127all-innovaturi nisa premju mog\u0127ti mill-UE lill-intraprendituri nisa li jkunu \u017cviluppaw u introdu\u010bew fis-suq xi innovazzjoni e\u010b\u010bezzjonali"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_sup_19_mt.pdf"}
{"text": ["i l Ba\u0127ar t asSar gassi", "i l \u0120amaj ka", "i lG t a\u2019T\u017c j a\u0127tej er i r Ri \u0127", "l O\u010bean Pa\u010bi f i ku", "i l G\u017c ej j er t a\u2019 Fuqi r Ri \u0127"], "category": "nonfiction, language, linguistics", "source": "Extracted from laccent_sup_map_16.pdf"}
{"text": ["www.european-agency.org MIN A\u0126NA 1 Il-missjoni tag\u0127na hija li ng\u0127inu lill-pajji\u017ci membri jtejbu l-politika u l-prattika tal-edukazzjoni inklu\u017civa tag\u0127hom g\u0127all-istudenti kollha.", "Il-\u0127idma tag\u0127na kollha hija f'konformit\u00e0 ma' u ssostni b'mod dirett l-inizjattivi ta' politika internazzjonali u tal-Unjoni Ewropa dwar l-edukazzjoni, l-ekwit\u00e0, l-opportunitajiet ugwali u d-drittijiet g\u0127all-istudenti kollha.", "A\u0127na organizzazzjoni indipendenti li qed ta\u0121ixxi b\u0127ala pjattaforma g\u0127all-kollaborazzjoni g\u0127at-31 pajji\u017c membru tag\u0127na2.", "A\u0127na na\u0127dmu biex ni\u017cguraw sistemi ta' edukazzjoni aktar inklu\u017civi, b\u0127ala l-uniku korp Ewropew mi\u017cmum mill-pajji\u017ci membri tieg\u0127u g\u0127al din il-missjoni spe\u010bifika.", "Stabbilita fl-1996, l-A\u0121enzija hija kofinanzjata mill-ministeri tal-edukazzjoni fil-pajji\u017ci membri tag\u0127na u mill-Kummissjoni Ewropea, u sostnuta mill-Parlament Ewropew.", "FUQ XIEX NIFFOKAW INFORMAZZJONI BBA\u017bATA FUQ L-EVIDENZA Il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti fuq id-Drittijiet ta' Nies b'Di\u017cabilit\u00e0 (2006) u diversi direttivi u komunikazzjonijiet tal-UE jag\u0127mluha \u010bara li l-pajji\u017ci ma g\u0127andhomx ikomplu jiddibattu dwar x'inhi l-edukazzjoni inklu\u017civa jew g\u0127aliex g\u0127andhom jipprovduha.", "Issa hemm \u0127tie\u0121a g\u0127al gwida dwar kif is-sistemi tal-edukazzjoni inklu\u017civa jistg\u0127u ji\u0121u implimentati fuq livell ta' g\u0127alliema, klassi, skola, re\u0121jun, il-muni\u010bipalit\u00e0 u politika nazzjonali.", "A\u0127na nipprovdu lill-pajji\u017ci b'informazzjoni bba\u017cata fuq l-evidenza u rakkomandazzjonijiet dwar kif jipplimentaw il-politiki ewlenin fil-prattiika.", "1", "European Agency for Special Needs and Inclusive Education / L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-\u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali u l-Edukazzjoni Inklu\u017civa 2", "L-Awstrija, il-Bel\u0121ju (il-komunitajiet li jitkellmu l-Fjamming u l-Fran\u010bi\u017c), il-Bulgarija, \u010aipru, id-Danimarka, l-Estonja, il-Finlandja, Franza, il-\u0120ermanja, il-Gre\u010bja, il-Kroazja, l-Irlanda, l-Islanda, l-Isvezja, l-Isvizzera, l-Italja, il-Latvja, il-Litwanja, il-Lussemburgu, Malta, in-Netherlands, in-Norve\u0121ja, il-Polonja, il-Portugall, ir-Renju Unit (l-Ingilterra, l-Irlanda ta' Fuq, l-Iskozja u Wales), ir-Repubblika \u010aeka, is-Serbja, is-Slovakkja, is-Slovenja, Spanja, l-Ungerija.", "Kofinanzjat millProgramm tal-Unjoni Ewropea Erasmus+", "Il-fokus ewlieni tag\u0127na huwa fuq l-edukazzjoni inklu\u017civa fl-interpretazzjoni l-aktar wiesg\u0127a tag\u0127ha \u2013 li g\u0127andha x'taqsam mad-differenzi u d-diversit\u00e0 tal-istudenti fl-ambjenti edukattivi kollha b\u0127ala imperattiv tad-drittijiet tal-bniedem u ta' kwalit\u00e0.", "MT", "APPRO\u010a\u010a B'DIVERSI STAKEHOLDERS Permezz tan-netwerk ta' pajji\u017ci tag\u0127na u l-parte\u010bipazzjoni ta' esperti fil-pro\u0121etti, a\u0127na nikkombinaw il-perspettivi tal-politika, tal-prattika u tar-ri\u010berka.", "Din il-kombinazzjoni unika tag\u0127mel possibbli l-identifikazzjoni ta' konnessjonijiet bejn dawn it-tliet perspettivi u li ji\u0121u \u017cviluppati rakkomandazzjonijiet komprensivi g\u0127all-politika u l-prattika li jikkunsidraw il-perspettivi kollha.", "VU\u010aI KOLLETTIVA Permezz tal-kooperazzjoni mal-pajji\u017ci membri tag\u0127na, a\u0127na ni\u017cguraw li l-g\u0127arfien u r-ri\u017corsi fil-pajji\u017ci individwali ji\u0121u ffokati f'argumenti miftiehma u koerenti.", "Dawn g\u0127andhom bi\u017c\u017cejjed pi\u017c biex jinstemg\u0127u b\u0127ala vu\u010bi kollettiva dwar kwistjonijiet ewlenin fil-livelli Ewropej u internazzjonali.", "Id-31 pajji\u017c membru issa g\u0127andhom po\u017cizzjoni komuni dwar is-sistemi tal-edukazzjoni inklu\u017civa li tiddefinixxi l-vi\u017cjoni tag\u0127na.", "Din hija kisba kbira li tenfasizza kif il-pajji\u017ci b'appro\u010b\u010bi differenti \u0127afna lejn l-inklu\u017cjoni kollha jikkondividu vi\u017cjoni komuni dwar l-edukazzjoni inklu\u017civa ta' kwalit\u00e0 g\u0127all-istudenti kollha.", "Fost il-pajji\u017ci membri kollha tal-A\u0121enzija, il-vi\u017cjoni finali g\u0127as-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa hija li ji\u0121i \u017cgurat li l-istudenti kollha ta' kwalunkwe et\u00e0 jing\u0127ataw opportunitajiet ta' edukazzjoni ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja u sinifikanti fil-komunit\u00e0 lokali tag\u0127hom, flimkien ma' s\u0127abhom u \u0127biebhom.", "PJATTAFORMA G\u0126AT-TAG\u0126LIM BEJN IL-PARI L-A\u0121enzija tippre\u017centa pjattaforma g\u0127at-tag\u0127lim bejn il-pari g\u0127all-pajji\u017ci membri u r-rappre\u017centanti tal-pajji\u017ci tag\u0127hom u esperti.", "L-involviment fl-attivitajiet tal-A\u0121enzija \u2013 b\u0127al \u017cjarat fil-pajji\u017ci tal-pro\u0121etti \u2013 irawwem it-tag\u0127lim bejn il-pari.", "I\u017c-\u017cew\u0121 parte\u010bipanti mill-pajji\u017ci ospitanti u l-parte\u010bipanti li qed i\u017curu l-pajji\u017ci jibbenefikaw, billi l-fa\u010bilitajiet tat-tag\u0127lim bejn il-pari jiffa\u010bilitaw l-awto-revi\u017cjoni u l-iskambju ta' esperjenzi.", "Dan isostni l-i\u017cvilupp u l-implimentazzjoni fuq perjodu ta' \u017cmien twil tal-politiki fost il-parte\u010bipanti tal-pro\u0121etti.", "KIF NA\u0126DMU Il-\u0127idma tag\u0127na tikkon\u010berna essenzjalment li ntejbu l-kisbiet tal-istudenti kollha fil-livelli kollha tat-tag\u0127lim inklu\u017civ tul il-\u0127ajja.", "Dan g\u0127andu jitwettaq b'mod li jag\u0127mel sens li jtejjeb il-probabbiltajiet tal-\u0127ajja u l-opportunitajiet tal-istudenti biex jipparte\u010bipaw b'mod attiv fis-so\u010bjet\u00e0.", "A\u0127na nwettqu sensiela ta' attivitajiet biex nippromwovu dan l-g\u0127an:", "PRO\u0120ETTI A\u0127na ni\u0121bru d-data, nanalizzaw l-informazzjoni u nipprovdu lill-pajji\u017ci membri b'rakkomandzzjonijiet u linji gwida g\u0127al politika u prattika, filwaqt li naqsmu informazzjoni fuq temi ta' prijorit\u00e0 permezz ta' xog\u0127ol ta' pro\u0121ett.", "Il-pro\u0121etti temati\u010bi kollha jiffukaw fuq aspetti ta' xejriet komuni g\u0127al min ifassal il-politika g\u0127al edukazzjoni g\u0127al b\u017connijiet spe\u010bjali u l-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Tul is-snin, a\u0127na koprejna varjet\u00e0 kbira ta' su\u0121\u0121etti, inklu\u017c l-intervent bikri tat-tfal, l-edukazzjoni tal-g\u0127alliema, il-politiki dwar l-iffinanzjar, l-assessjar, l-edukazzjoni u t-ta\u0127ri\u0121 vokazzjonali, l-ICT u l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-informazzjoni, u g\u0127ollejna l-kisbiet tal-istudenti kollha.", "Il-pro\u0121etti tal-futur sejrin jiffukaw fuq il-politiki tal-edukazzjoni inklu\u017civa dwar il-prevenzjoni tal-falliment fl-iskola, il-polika ta' sostenn g\u0127all-mexxejja tal-iskejjel biex jimplimentaw l-edukazzjoni inklu\u017civa, it-t\u0127ejjija tal-g\u0127alliema biex jinkludu b'mod effettiv l-istudenti kollha u l-e\u017caminazzjoni tal-effetti tal-edukazzjoni inklu\u017civa fis-sostenn tal-inklu\u017cjoni so\u010bjali fuq perjodu ta' \u017cmien twil.", "REVI\u017bJONIJIET TAL-POLIKA TAL-PAJJI\u017b Il-\u0127idma ta' Revi\u017cjoni u Anali\u017ci tal-Politika tal-Pajji\u017c (CPRA, Country Policy Review and Analysis) tag\u0127na hija forma \u0121dida ta' informazzjoni individwalizzata dwar il-pajji\u017ci.", "Din tipprovdi lill-pajji\u017ci b'riflessjoni dwar l-oqfsa ta' politika attwali tag\u0127hom g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Barra dan, din toffri lil kull pajji\u017c rakkomandazzjonijiet spe\u010bifi\u010bi dwar il-prijoritajiet li jridu ji\u0121u indirizzati.", "\u0126IDMA TA' KONSULTAZZJONI ESTERNA A\u0127na na\u0127dmu mal-pajji\u017ci individwali fi ftehimiet bilaterali biex nivverifikaw esternalment is-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa tag\u0127hom.", "Il-verifika te\u017camina l-prijoritajiet kurrenti kontra sett ta' standards li l-pajji\u017c inkwistjoni jidentifika.", "L-appro\u010b\u010b ta' verifika esterna jg\u0127in jinforma l-awto-revi\u017cjoni fil-livelli differenti tas-sistema u biex ji\u0121u identifikati l-oqsma g\u0127all-\u0127idma ta' \u017cvilupp futura fis-sistema tal-pajji\u017c.", "KONFERENZI, SEMINARS U AVVENIMENTI POLITI\u010aI A\u0127na nipprovdu wkoll konsultazzjoni lill-organizzazzjonijiet internazzjonali li qed jinvestigaw l-aspetti politi\u010bi ta' edukazzjoni inklu\u017civa li g\u0127andna interess fihom.", "IT-TIXRID TAL-INFORMAZZJONI Ir-ri\u017cultati u s-sejbiet tal-\u0127idma tag\u0127na huma mifruxa sew fin-netwerk Ewropew ta' pajji\u017ci membri u lil hinn.", "L-informazzjoni kollha hija disponibbli fuq il-websajt tal-A\u0121enzija, fejn ir-ri\u017cultati tal-pro\u0121etti b\u0127ar-rapporti, ir-revi\u017cjonijiet tad-dokumenti, il-fuljetti informattivi u l-g\u0127otjiet ta' informazzjoni dwar il-politika jistg\u0127u jitni\u017c\u017clu ming\u0127ajr \u0127las.", "Ir-ri\u017cultati ewlenin tal-pro\u0121ett huma disponibbli fl-25 lingwa uffi\u010bjali kollha tal-A\u0121enzija.", "Il-websajt tag\u0127na fiha abbundanza ta' informazzjoni dwar kull pajji\u017c membru.", "Din tinkludi l-\u0127arsiet \u0121enerali nazzjonali lejn is-sistemi legali tal-pajji\u017ci, l-iffinanzjar, l-edukazzjoni g\u0127al b\u017connijiet spe\u010bjali, it-ta\u0127ri\u0121 ta' g\u0127alliema, data, l-indikaturi tal-kwalit\u00e0 u l-a\u0127barijiet mill-pajji\u017ci.", "A\u0127na norganizzaw u nipparte\u010bipaw f'konferenzi, seminars, diskussjonijiet round table, sessjonijiet temati\u010bi u avvenimenti o\u0127rajn.", "Dawn jipprovdu opportunit\u00e0 g\u0127al varjet\u00e0 ta' stakeholders biex titqajjem kuxjenza, jitg\u0127allmu min xulxin, jaqsmu informazzjoni dwar l-oqsma ta' prijorit\u00e0 u ji\u0121i ffa\u010bilitat in-networking g\u0127all-parte\u010bipanti.", "IL-KOOPERAZZJONI EWROPEA U INTERNAZZJONALI Il-kooperazzjoni mal-istituzzjonijiet Ewropej u l-organizzazzjonijiet internazzjonali, b\u0127all-UNESCO u l-istituti tag\u0127ha (l-A\u0121enzija Internazzjonali tal-Edukazzjoni, l-Istitut g\u0127at-Teknolo\u0121iji tal-Informazzjoni fl-Edukazzjoni), l-OECD, il-Eurostat, il-Eurydice, il-Cedefop u l-Bank Dinji, hija aspett importanti tal-\u0127idma tag\u0127na.", "G\u0127add ta' organizzazzjonijiet ja\u0127dmu g\u0127al g\u0127anijiet komuni ggwidati minn valuri komuni.", "A\u0127na nikkoperaw fl-attivitajiet ta' pro\u0121ett ma' g\u0127add ta' organizzazzjonijiet biex ji\u0121i evitat xog\u0127ol \u017cejjed u biex jg\u0127inu is-so\u010bjetajiet isiru aktar inklu\u017civi.", "IKKUNTATTJANA Jekk trid titkellem ma' xi \u0127add dwar l-edukazzjoni inklu\u017civa f'pajji\u017cek, jekk jog\u0127\u0121bok ikkuntattja r-rappre\u017centanti tal-A\u0121enzija ta' pajji\u017cek.", "Id-dettalji tag\u0127hom kollha nsibuhom fit-taqsima tal-\"Informazzjoni tal-pajji\u017c\" ('Country information') tal-websajt tal-A\u0121enzija: www.european-agency.org/country-information G\u0127al mistoqsijiet dwar l-A\u0121enzija u x-xog\u0127ol tag\u0127ha, ikkuntattja: lis-Segretarjat tal-A\u0121enzija: secretariat@european-agency.org jew l-Uffi\u010b\u010bju fi Brussell: brussels.office@european-agency.org"], "category": "education, policy", "source": "Extracted from AgencyFlyer2017-MT_A4_electronic.pdf"}
{"text": ["Batuti qabel il-Ftu\u0127 ta' Sena Skolastika O\u0127ra", "Sergio Grech", "L-iskola tibqa' punt ta' riferiment importanti kemm g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127ar u kif ukoll g\u0127all-kbar.", "G\u0127a\u017c-\u017cg\u0127ar u g\u0127al dawk kollha li jattendu l-iskola spe\u010bjalment fil-primarja, il-bidu ta' sena skolastika ifisser \u0127olm \u0121did, g\u0127alliema \u0121odda, basket tal-iskola \u0121did, pokit \u0121did, pitazzi u kotba \u0121odda, forsi skola \u0121dida u min jaf kemm-il weg\u0127diet g\u0127amlu u se jag\u0127mlu li se jaraw li l-prospetti tag\u0127hom sa tmiem is-sena jitjiebu.", "Fuq kollox, imma kuntenti li se jer\u0121g\u0127u jiltaqg\u0127u ma' s\u0127abhom u \u0127ajjithom ter\u0121a' lura g\u0127al \u010berta rutina.", "Flimkien se jterrqu g\u0127al sena o\u0127ra mimlija sfidi fejn il-bagalja tag\u0127hom tista' tikber u tistag\u0127na.", "Ovvjament minix in\u0127ares lejn l-istudent b\u0127ala xi re\u010bipjent!", "G\u0127alina l-kbar l-iskola tista' tfisser \u0127wejje\u0121 differenti.", "G\u0127al xi w\u0127ud, tfakkarkom fi tfulithom u jiftakaru kemm kienu ja\u0127dmu jew kemm kienu jippreferu jag\u0127ti bis-sieq l-iskola u xi rakkuntar ta' praspar ma jonqosx.", "Probabbli g\u0127al dawn tal-a\u0127\u0127ar, ir-riga tas-su\u010b\u010bess kienet kemm il-g\u0127alliem tefag\u0127hom 'il barra waqt xi lezzjoni jew kemm-il copy \u0127adu u kemm-il darba kitbu I must behave in class.", "G\u0127all-o\u0127rajn, is-sena skolastika tibda bit-tama li uliedhom se jimxu fil-progress akkademiku tag\u0127hom u li g\u0127ada pitg\u0127ada se jkollhom karriera a\u0127jar minn tag\u0127hom spe\u010bi jserr\u0127u rashom li uliedhom jekk jitg\u0127allmu se jaqbdu t-triq lilhinn minn \u0127danhom u jkunu imdipendenti.", "G\u0127all-o\u0127rajn dizgrazzjatment s-sena skolastika tibda u ma tibdiex xorta g\u0127ax il-faqar intellettwali tag\u0127hom sa hemm iwassalhom u din mhix sitwazzjoni sabi\u0127a.", "U dawn in-nies irridu nedukawhom ukoll biex jifhmu li l-iskola hi fa\u017ci importanti fil-\u0127ajja tal-bniet u s-subien tag\u0127na.", "Fil-bidu ta' sena skolastika o\u0127ra nemmen li t-tragward akkademiku hu importanti imma s-sistema trid teduka l-qalb ukoll.", "In\u0127oss li hemm qed infallu bl-ikrah.", "G\u0127ax il-valuri li darba kkareterizzaw l-identit\u00e0 tag\u0127na saru ma jfissru xejn.", "Saru biss ritratt qadim minsi f'album f'kexxun li qatt ma jinfeta\u0127.", "Is-sistema trid tifta\u0127 bera\u0127 il-qalb tal-klijenti tag\u0127ha u tg\u0127allimhon it-tolleranza li llum hi tant nieqsa.", "Tg\u0127allimhom xi tfisser tg\u0127ix b\u0127all-a\u0127wa immaterjali intix abjad, isfar, \u0121ri\u017c jew iswed.", "Fil-passat, l-ospitalit\u00e0 kienet il-marka ewlenija.", "Illum il-barrani sar ibe\u017c\u017cg\u0127ana \u0127lief meta ni\u0121u biex imissu l-but tieg\u0127u.", "L-iskola trid lil uliedna tg\u0127allimhom i\u0127obbu lil pajji\u017chom u mhux jarawh karus.", "Tg\u0127allimhom ikunu patrijotti f'sens po\u017cittiv.", "Tg\u0127allimhom i\u0127obbu l-g\u0127elieqi u l-meded li llum saru biss opportunit\u00e0 ta' flus.", "Tg\u0127allimhom ji\u0121\u0121ieldu l-istupru mhux biss tal-fi\u017ciku imma anki tal-ispirtu.", "Tg\u0127allimhom li huma \u010bittadini ta' dinja li g\u0127addejja minn ti\u0121rif.", "Dan jaf jidher imma mhux fatali\u017cmu.", "L-iskola ma tistax tastjeni li tkun \u0127ajja u tkun \u0127ajja mhux biss bl-attivit\u00e0 tal-g\u0127alliema u l-istudenti imma anki b'dak li twassal.", "L-iskola ma tistax ma tkunx il-barometru tas-so\u010bjet\u00e0.", "L-iskola ma tistax ma tag\u0127milx individwu s\u0127i\u0127 u b'sa\u0127\u0127tu.", "L-iskola ma tistax tippremja l-\u0127iliet u l-abiltajiet biss.", "L-iskola trid tifformola n-nies ta' g\u0127ada."], "category": "nonfiction, education", "source": "Extracted from Batuti_qabel_il_Ftuh_ta_Sena_Skolastika.docx"}
{"text": ["Bodbod fl-Iskola?", "L-iskola fejn kien ja\u0127dem l-awtur u l-assistent kap Sergio Grech tfa\u010b\u010bat problema fis-server.", "Tfa\u010b\u010ba \u0127addiem fl-iskola li ntefa' ja\u0127dem bla heda fuq dan l-imbierek server.", "Kien Sergio li wasslu sal-post g\u0127alkemm tant kellu trufijiet fuq mo\u0127\u0127u dakinhar, li sa\u0127ansitra nesa jirre\u0121istrah fil-ktieb tal-vi\u017citaturi.", "\u0120ara li minkejja kull tentattiv biex tinstab soluzzjoni l-problema baqg\u0127et hemm dakinhar u kellu jer\u0121a' ji\u0121i l-g\u0127ada.", "B'xi mod, wara \u0127idma twila, irnexxielu jsolvi l-problema li kien hemm u kollox re\u0121a' g\u0127an-normal.", "Jew tal-anqas, hekk kien jidher!", "Kif lesta min xog\u0127lu dan il-\u0127addiem mar ifittex lil Sergio Grech l-assistent kap li d-darba ta' qabel kien \u0127adu fuq il-post fejn kien hemm il-problema u talbu spaga biex jag\u0127laq il-cabinet tas-server.", "Spjegalu li billi kien \u017cied xi wires, il-bieba ma setg\u0127etx ting\u0127alaq u ma kienx possibbli li jg\u0127addu ming\u0127ajr dawk il-wires il-\u0121odda, inkella s-sistema ter\u0121a' tikkrolla.", "Fiehmu wkoll li kien hemm il-periklu li xi \u0127add jista' jwe\u0121\u0121a' jekk din ma ting\u0127alaqx sew.", "L-assistent Kap Sergio, waqt li qallu li se jie\u0127u \u0127sieb li se tin\u0121ieb l-ispaga \u017cied jg\u0127idlu: \"Iva u napprezza g\u0127ax dak il-bodbod li \u0121ie qablek \u0127allieha miftu\u0127a.\"", "Il-\u0127addiem pront pront wie\u0121bu: \"Eh, jien kont li \u0121ejt ilbiera\u0127 ukoll.\"", "Sergio ried l-art tibilg\u0127u bil-mist\u0127ija u mar jista\u0127ba fit-tarf l-ie\u0127or tal-iskola fejn \u017cgur ma kienx se jer\u0121a' jara lill-\u0127addiem, tal-anqas g\u0127al dakinhar.", "Il-kobba spag bag\u0127atha mal-ewwel student li ltaqa' mieg\u0127u fil-kuritur."], "category": "nonfiction, education", "source": "Extracted from Bodbod_fl_Iskola.docx"}
{"text": ["Bormla u l-Arlo\u0121\u0121 Wa\u0127dieni Tag\u0127ha Dr. Simon Mercieca Il-pre\u017cenza ta' arlo\u0121\u0121 fuq il-fa\u010b\u010bata tal-knisja ta' Bormla hija wa\u0127da qadima \u0127afna.", "Meta bdiet tinbena l-knisja l-\u0121dida, kellha arlo\u0121\u0121 fuq il-fa\u010b\u010bata tag\u0127ha.", "L-ewwel arlo\u0121\u0121 tal-knisja jmur g\u0127al qabel l-1684, ji\u0121ifieri d-data ta' meta bdiet tinbena dik il-\u0121dida.", "Dan l-arlo\u0121\u0121 qadim kien re\u0121a' tqieg\u0127ed fuq il-fa\u010b\u010bata ta' din il-knisja \u0121dida.", "B\u0127alma ji\u0121ri f'kull \u0127a\u0121a mekkanika, ma\u017c-\u017cmien beda jin\u0127ass il-b\u017conn li jinbidel.", "Dan il-b\u017conn ma kienx \u0121ej biss mill-'wear and tear' tal-o\u0121\u0121ett, i\u017cda wkoll mill-fatt li wie\u0127ed ikun jixtieq li jkollu arlo\u0121\u0121 aktar modern u pre\u010bi\u017c.", "Kien \u017cmien meta l-knisja kienet litteralment i\u017c\u017comm il-\u0127in g\u0127aliex ftit kienu dawk il-familji li kellhom arlo\u0121\u0121 id-dar.", "L-arlo\u0121\u0121 talknisja kien imexxi l-\u0127ajja tan-nies.", "Fis-seklu tmintax, in-nies ta' Bormla riedu arlo\u0121\u0121 aktar modern u jag\u0127ti l-\u0127in b'mod aktar pre\u010bi\u017c.", "Dan l-arlo\u0121\u0121 \u0121did \u0121ie ordnat fis-sena 1788 u qam 380 skud.", "Il-persuna li \u0127a \u0127sieb ix-xog\u0127ol fuqu, g\u0127an-na\u0127a tal-knisja, kien il-prokuratur tal-istess knisja, Don Giuseppe Cascun.", "Ix-xog\u0127ol g\u0127amlu Gio Antonio Tanti minn \u0126al Tarxien.", "Dan Tanti kien it-tifel ta' arlu\u0121\u0121ar ie\u0127or, Pietro Tanti.", "\u0120ie miftiehem, li dan l-arlo\u0121\u0121 \u0121did jitqieg\u0127ed e\u017catt fejn qabel kien hemm l-ie\u0127or il-qadim.1 Dan Gio Antonio Tanti kien \u0121ej minn familja ta' arlu\u0121\u0121ara.", "Missieru, Pietro, kien g\u0127amel numru ta' arlo\u0121\u0121i \u017cg\u0127ar, mag\u0127rufa b\u0127ala tal-gradenza, i\u017cda wkoll kien \u0127adem fuq dawk tal-knejjes, fosthom dak tad-Duminkani tar-Rabat.", "It-tifel ta' Pietro, Gio Antonio, intefa' b'ru\u0127u u b'\u0121ismu jag\u0127mel l-arlo\u0121\u0121i g\u0127allknejjes, barra li da\u0127al g\u0127as-seng\u0127a ta' brun\u017car, u nsibuh jag\u0127mel kandlieri tal-bron\u017c, brazzi u anki qniepen.2 Ismu ser ner\u0121g\u0127u niltaqg\u0127u mieg\u0127u meta nitkellmu fuq l-istorja tal-qniepen f'Bormla fil-bidu tas-seklu dsatax.", "Fost l-arlo\u0121\u0121i li Gio Antonio Tanti g\u0127amel kien hemm dak tal-knisja katidrali, tal-palazz tal-isqof, ilknisja tal-Kappu\u010b\u010bini tal-Furjana, u dawk tal-parro\u010b\u010bi tal-Qrendi, l-Imqabba, in-Naxxar, Birkirkara, Tarxien, Lija, l-Isla u \u0126al G\u0127axaq.", "Dak ta' Bormla g\u0127amlu f'sena flRitratt ta' arlo\u0121\u0121 li g\u0127adu juri dawk li kienu jissej\u0127u s-sig\u0127at 1788.", "Dan l-arlo\u0121\u0121 offrilu wa\u0127da tal-Italja jew fil-qosor \"alla Romana\" \u010a en tr u 1 9 ta' N ove mbr u 1944 \u2022 B or mla", "Festa Marija Immakulata 2015", "mill-aktar sfidi f'dik li hija seng\u0127a ta' arlu\u0121\u0121ar.", "Il-kuntratt g\u0127al dan l-arlo\u0121\u0121 sar min-nutar Francesco Saverio Zammit nhar 18 ta' Settembru 1788 u \u0121ie ffirmat fil-knisja ta' Bormla fil-pre\u017cenza tal-prokuratur, l-arlu\u0121\u0121ar u x-xhieda.", "Ix-xog\u0127ol inbeda mill-arlu\u0121\u0121ar it-Tnejn ta' wara mill-miftiehem,3 ji\u0121ifieri nhar 1 ta' Ottubru 1788.4 Ix-xog\u0127ol fuq dan l-arlo\u0121\u0121 kien \u0127a erba' xhur.", "Dan i\u017c-\u017cmien inkluda wkoll i\u017c-\u017cmien li \u0127a l-arlu\u0121\u0121ar biex jimmuntah fuq il-kampnar.5 B\u0127alma ji\u0121ri dejjem, fil-kuntratt li l-arlu\u0121\u0121ar kien g\u0127amel mal-prokuratur tal-knisja, barra lprezz kien ikun stabbilit i\u017c-\u017cmien meta kellu jitlesta dan ix-xog\u0127ol u l-modalit\u00e0 tal\u0127lasijiet.", "L-arlo\u0121\u0121 \u0121ie mqieg\u0127ed fil-kampnar fis-sena ta' wara, ji\u0121ifieri fl-1789.", "Ix-xog\u0127ol fuq l-arlo\u0121\u0121 kien qam 380 skud.", "Kienu t\u0127allsu wkoll 28 skud u 6 tari g\u0127ax-xog\u0127ol fuq il-\u0127adid \u0127alli mag\u0127hom kienu jistg\u0127u jitwa\u0127\u0127lu l-qniepen li kellhom idoqqu s-sieg\u0127at u l-kwarti.", "Ix-xog\u0127ol fuq dan il-\u0127adid kien sar minn Giacomo Cassar.", "Kif kienet id-drawwa f'dik il-\u0127abta, min g\u0127amel l-arlo\u0121\u0121 kien \u0127a responsabbilt\u00e0 g\u0127all-\u0127lasijiet tal-ispejje\u017c l-o\u0127ra kollha marbuta mieg\u0127u.", "B'hekk naraw lil Gio Antonio Tanti, permezz ta' att nutarali, j\u0127allas lil Cassar is-somma ta' 31 skud u 10 tari g\u0127ax-xog\u0127ol fuq dan il-\u0127adid.", "I\u017cda Tanti seta' j\u0127allsu biss wara li kien lesta x-xog\u0127ol u \u0127a dak li kellu jie\u0127u ta' xog\u0127lu ming\u0127and il-prokuratur Cascun.6 Min-na\u0127a tag\u0127ha, il-parro\u010b\u010ba ta' Bormla kienet kuntenta \u0127afna bix-xog\u0127ol ta' Tanti tant li rigal ta' 50 skud.7 Fil-kuntratt ori\u0121inali li sar bejn Tanti u l-prokuratur Cascun, dawn ftehmu li l-arlu\u0121\u0121ar jit\u0127allas bin-nifs, bir-rata ta' 8 skudi kull Sibt.", "Is-Sibtijiet bdew jg\u0127oddu mill-ewwel Sibt ta' wara l-iffirmar tal-kuntratt.", "L-ispejje\u017c tal-\u0127bula u l-pittura ta\u017c-\u017cew\u0121 kwadranti fuq il-fa\u010b\u010bata, wa\u0127da minnhom kienet ta' fejn tqieg\u0127ed l-arlo\u0121\u0121, kellhom jit\u0127allsu mill-knisja.8 B'hekk kellu jitqabbad artista biex jag\u0127mel dawn iddekorazzjonijiet.", "L-arlu\u0121\u0121ar t\u0127allas fi tliet rati ta' pagamenti, bl-ewwel wie\u0127ed isir fit-12 ta' Jannar 1789, it-tieni fil-12 ta' Frar ta' 1789 u t-tielet fit-12 ta' Marzu 1789.9 B'kollox dan l-arlo\u0121\u0121 kien \u0121ie li qam 458 skud u 6 tari.", "Dan il-prezz inkluda r-rigal ta' \u0127amsin skud li ng\u0127ata l-arlu\u0121\u0121ar u anki spejje\u017c o\u0127ra g\u0127al xiri ta' \u0127adid g\u0127al dan l-arlo\u0121\u0121.10 G\u0127al dan l-arlo\u0121\u0121 kienu \u0121ew ordnati \u017cew\u0121t iqniepen minn Venezja.", "Din l-ordni saret kontemporanjament mal-ordni tal-arlo\u0121\u0121, g\u0127aliex dawn kienu f'Malta fl-1789.", "Dawn kienu \u0121ew mqieg\u0127da fil-kampnar tax-xellug biex idoqqu s-sig\u0127at u l-kwarti.", "Dawn ilqniepen waslu Malta permezz tal-\u0127idma sfiqa ta' Antonio Chetcuti.", "Chetcuti kien \u0127a \u0127sieb ix-xiri u l-wasla tag\u0127hom fi \u017cmien meta l-prokuratur tal-knisja, jew a\u0127jar tal-Veneranda Lampada, kien Dun Giuseppe Cascun.", "Il-\u0127las tag\u0127hom baqa' jkarkar sal-1790.", "Fil-kuntratt mag\u0127mul g\u0127and in-nutar Zammit, l-arlu\u0121\u0121ar \u0121ie marbut li jag\u0127mel arlo\u0121\u0121 idoqq \"alla Romana\".", "Dan kien ifisser li dan l-arlo\u0121\u0121 kellu ja\u0127dem u jdoqq skont kif kienu jdoqqu l-arlo\u0121\u0121i ta' Ruma.", "Skont studju li kien g\u0127amel il-Professur Severino fl2004, fl-Italja kollha kien baqa' biss 44 arlo\u0121\u0121 li kienu ja\u0127dmu alla Romana u dawn kienu jinsabu fl-Italja \u010aentrali u dik tan-na\u0127a t'isfel.", "Aktar importanti minn hekk, din l-espressjoni kienet tirreferi wkoll g\u0127as-sistema mekkanika ta' kif kien ja\u0127dem dan l-arlo\u0121\u0121.", "Din \u017cviluppat fis-seklu sittax f'Ruma.", "Il\u0127in kien ikkalkulat differenti mill-mod kif nikkalkulawh illum.", "L-erbg\u0127a u g\u0127oxrin sieg\u0127a kienu jin\u0127admu minn tlug\u0127 ix-xemx sa tlug\u0127 ie\u0127or.", "Il-kuntratt \u0127a dan il-fatt inkonsiderazzjoni g\u0127aliex l-arlu\u0121\u0121ar kien \u0121ie obbligat li jag\u0127mel arlo\u0121\u0121 li jkollu b\u017conn \u010a en tr u 1 9 ta' N ove mbr u 1944 \u2022 B or mla", "jie\u0127u il-\u0127abel kull 26 sieg\u0127a.", "B'hekk ilknisja kienet qed tiggarantixxi li jkollha arlo\u0121\u0121 ja\u0127dem g\u0127al erbg\u0127a u g\u0127oxrin sieg\u0127a s\u0127a\u0127.", "Din kienet xi \u0127a\u0121a kbira f'dik il-\u0127abta.", "L-arlu\u0121\u0121ar biex jag\u0127mel dan it-tip ta' arlo\u0121\u0121 ried bilfors ikollu g\u0127arfien ta' kif kienu qed jin\u0127admu dawn l-arlo\u0121\u0121i \u0121ewwa Ruma u flItalja.11 Arlo\u0121\u0121 alla Romana normalment kien ikollu l-kwadrant (jew il-fa\u010b\u010bata tieg\u0127u) maqsum f'sitta u mhux fi tnax b\u0127alma a\u0127na mdorijin naraw illum.", "Fi kliem aktar semplici fuq wi\u010b\u010b l-arlo\u0121\u0121 kien ikun hemm minn wie\u0127ed sas-sitt numru biss.", "Dawn kienu jkunu miktuba b'numri Latini.", "L-arlo\u0121\u0121 kien ikollu fih id wa\u0127da biss \u2013 dik li turi s-sig\u0127at.", "Ma kienx ikolli l-minutiera u wisq inqas is-sekondiera.", "B'hekk l-id tas-sig\u0127at f'dan l-arlo\u0121\u0121 ta' Bormla kienet iddur erba' darbiet f'\u0121urnata.", "I\u017cda mhux kul\u0127add kien jaf e\u017catt \"alla romana\" xi tfisser, tant li n-nutar da\u0127al fid-dettal \u0127alli jispjegaha.", "G\u0127ar-ra\u0121uni ta' storja, ser in\u0121ib din id-deskrizzjoni kif Arlo\u0121\u0121 fl-Italja, fir-ra\u0127al ta' Pianezza li g\u0127adu ja\u0127dem bil-metodu \"alla Romana\".", "Wie\u0127ed mog\u0127tija fil-kuntratt bit-Taljan u mbag\u0127ad jinnota li l-kwadrant hu b'sitt numri biss nag\u0127ti l-ispjegazzjoni wara: Il suo castello di ferro nuovo le prime tre rote di rame giallo fino di grossezza linee due e mezza, le seconde tre di simil rame di grossezza di due linee, la rota chiamata serpe, pure di simil rame di grossezza tre linee e mezzo, con tutti li poli d'acciajo, e che lavorino dentro dadi di rame giallo fino e con suoi due quadranti e dev esser di longezza cinque palmi circa, larghezza di due palmi e mezza, e dell'altezza di cinque palmi, e giusta richiede l'arte sua l'orologgiere, e deve suonare ori, e quarti all romana, e giunti, che saranno l'ore undici e tre quarti, tanto di giorno, che di notte deve suonare dett'orologgio venti tre tocchi circa, e nell' ore di mezzodi, e mezza notte debba suonare dodici tocchie e debba portar sua corda sino l'ore e venti sei;12 Fi kliem ie\u0127or, il-prokuratur kien qed jitlob arlo\u0121\u0121 li jdoqq kif kienu jdoqqu fl-Italja.", "Din is-sistema kellha l-obbligi tad-daqq partikolari tag\u0127ha, li ttie\u0127du inkonsiderazzjoni f'dan il-kuntratt li sar mill-prokuratur ma' Tanti.", "B'hekk dan l-arlo\u0121\u0121 kellu \u017cew\u0121 sistemi ta' daqq.", "L-ewwel wa\u0127da marbuta mas-sig\u0127at.", "Din kienet ikkalkulata min-nofsillejl sa nofsinhar, fejn fis-sieg\u0127a jindaqq tokk u sakemm jasal nofsinhar u jindaqqu tnax-il tokk.", "B'hekk l-arlo\u0121\u0121, meta kienu g\u0127amel \u017cew\u0121 dawriet sakemm jasal biex idoqq tnax-il tokk.", "Fi kliem sempli\u010bi fuq in-numru wie\u0127ed kien idoqq kemm tokk wie\u0127ed biex i\u0127abbar issieg\u0127a ta' filg\u0127odu jew wara nofsinhar u sebg\u0127a biex i\u0127abbar is-sebg\u0127a ta' filg\u0127odu jew ta' filg\u0127axija.", "Dan kien qed ji\u0121ri g\u0127aliex l-arlo\u0121\u0121 kien jag\u0127mel erba' dawriet mal-\u0121urnata.", "B'hekk il-\u0127in tal-\u0121urnata kien maqsum f'erba' perjodi ta' sitt sig\u0127at-il wie\u0127ed.", "Fi kliem ie\u0127or, in-numru sitta fuq l-arlo\u0121\u0121 kien idoqq sitta tokki biex i\u0127abbar is-sitta ta' filg\u0127odu \u010a en tr u 1 9 ta' N ove mbr u 1944 \u2022 B or mla", "jew filg\u0127axija i\u017cda wkoll tnax-il tokk g\u0127aliex nofsinhar u nofsillejl kienu mmarkati fuq in-numru sitta.", "It-tieni sistema marbuta ma' dan l-arlo\u0121\u0121 kienet dik fejn sig\u0127at qed ikunu kkalkulati minn tlug\u0127 ix-xemx sa n\u017culha u minn n\u017culha sakemm ter\u0121a' titla'.", "B'hekk, il-prokuratur \u0127a inkonsiderazzjoni dak li llum hu mag\u0127ruf b\u0127ala l-\"orario italico\", ji\u0121ifieri l-arlo\u0121\u0121 kien qed ikun issettjat skont il-b\u017connijiet reli\u0121ju\u017ci, fejn l-erbg\u0127a u g\u0127oxrin sieg\u0127a kienet qed tkun marbuta ma' nofs sieg\u0127a wara \u017c-\u017cerniq (tramonto) fl-Italja.", "Fil-ka\u017c ta' Malta, min\u0127abba li tinsab fuq lattitudinali lon\u0121itudinali aktar l-isfel mill-Italja, dan il-\u0127in kien \u0121ie marbut ma' kwarta qabel i\u017c-\u017cerniq jew \"tramonto\".", "Fi kliem ie\u0127or, id-daqq tal-arlo\u0121\u0121 kien qed jie\u0127u nkonsiderazzjoni l-\u0127in tal-Ave Maria.", "Dan kien ifisser li l-arlo\u0121\u0121 ried idoqq anke l-Ave Maria kwarta qabel is-sitta ta' filg\u0127axija, ji\u0121ifieri \u0127dax-il sieg\u0127a u tliet kwarti minn tlug\u0127 ix-xemx u fis-sitta' nieqsa kwart ta' filg\u0127odu jew l-g\u0127abex, li hu \u0127daxil sieg\u0127a u tliet kwarti mi\u017c-\u017cerniq jew in\u017cul ix-xemx.", "L-arlu\u0121\u0121ar intrabat g\u0127al sena li jie\u0127u \u0127siebu u jag\u0127mel ix-xog\u0127ol ne\u010bessarju ta' manteniment fuqu.", "Wara l-ewwel sena, kull xog\u0127ol ta' tiswija fuqu kienet tkun flobbligu tal-knisja ta' Bormla.", "Fi kliem sempli\u010bi, il-knisja kellha t\u0127allas g\u0127aliha g\u0127aliex il-garanzija fuqu tispi\u010b\u010ba.", "Il-\u0127afna dettalji li fih dan il-kuntratt juri li min kien qed jordna dan l-arlo\u0121\u0121 kien jaf xog\u0127lu sew.", "Il-materjal primarju kien dak tar-ramm, azzar u \u0127adid.", "Jissemma' anki l-u\u017cu tar-ramm isfar fin.", "I\u017cda kien hemm inklu\u017c ukoll il-fa\u0127am u l-injam, materjal me\u0127tie\u0121 g\u0127all-for\u0121a biex jin\u0127adem il-metall.", "Kien min\u0127abba r-riformi li se\u0127\u0127ew fi Franza fi \u017cmien Napuljun, li dawn l-arlo\u0121\u0121i alla romana ma baqg\u0127ux moda.", "Minflok, l-arlo\u0121\u0121i tas-seklu dsatax kienu influwenzati mill-istil Fran\u010bi\u017c.", "Din l-influwenza da\u0127let f'pajji\u017cna.", "L-arlo\u0121\u0121i issa bdew kollha jkunu bi tnax-il numru fuq il-kwadrant tag\u0127hom, u n-numri ma baqg\u0127ux jinkitbu b'ittri Latini.", "Minflok, in-numri G\u0127arab bdew jintu\u017caw \u2013 ji\u0121ifieri n-numri li nu\u017caw illum.", "Dan l-arlo\u0121\u0121 bi tnax-il numru sar mag\u0127ruf b\u0127ala 'alla francese\".", "Il-komputerazzjoni tal-arlo\u0121\u0121 ma baqg\u0127etx tkun mg\u0127oddija minn n\u017cul ix-xemx sa n\u017cul ie\u0127or, i\u017cda minn nofsillejl sa nofsillejl ie\u0127or.", "Fis-seklu dsatax saru tibdiliet drasti\u010bi fuq dan l-arlo\u0121\u0121 ta' Bormla biex jirrifletti \u017c-\u017cminijiet.", "Wisq probabli, kien matul dan il-perjodu, li dan inbidel biex ikun juri tnax-il sieg\u0127a kif inhu mqassam illum.", "\u017bdiedet ukoll il-minutiera.", "Fuq kollox, il-qniepen tieg\u0127u inbidlu u bdew jintu\u017caw o\u0127rajn li kien hemm fil-knisja ta' San Fran\u0121isk ta' Pawla ta\u0127t Kordin li twaqqg\u0127et mill-Ingli\u017ci, meta kien g\u0127addej xog\u0127ol fuq din ix-xaqliba.", "Na\u0127seb li jkun sew u xieraq, li jekk fil-futur isir restawr fuq dan l-arlo\u0121\u0121, dan jer\u0121a' jin\u0121ib g\u0127all-istat ori\u0121inali ta' kif g\u0127amlu Tanti, \u0127alli b'hekk to\u0127ro\u0121 il-partikularit\u00e0 tieg\u0127u u jsir attrazzjoni o\u0127ra u differenti li toffri l-belt ta' Bormla li b\u0127ala ma ssib imkien ie\u0127or.", "Hija r-ri\u010berka g\u0127al dawn il-partikularitajiet li jistg\u0127u jag\u0127mlu minn Bormla destinazzjoni turistika distinta.", "Referenzi: 1 Arkivju Nutarili, R 496/11, Nutar Francesco Saverio Zammit, ff.", "65r.", "2 John Debono, Art and Artisans in St John's and other Churches in the Maltese Islands ca.", "1650-1800, stone carving, marble, bells, clocks and organs, Malta, 2006, p.336-337 3 Arkivju Nutarili, Nutar Francesco.", "Saverjo Zammit, R496/11, ff.65v-66r.", "4 Debono, p. 373: Arkivju Nutarili, Nutar Francesco Saverio Zammit, R. R496/11, ff.", "65-66."], "category": "nonfiction, history, folklore", "source": "Extracted from Bormla_u_l-Arlogg_Wahdieni_Taghha.pdf"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Dawriet_ma-_Kappelli_u_Knejjes_Zghar", "text": ["Dawriet ma' Kappelli u Knejjes \u017bg\u0127ar", "Tony Terribile", "F'kull belt u ra\u0127al f'dawn il-g\u017cejjer, niltaqg\u0127u ma' numru sabi\u0127 ta' knejjes u kappelli \u017cg\u0127ar li permezz ta' l-arkitettura sempli\u010bi, i\u017cda eleganti tag\u0127hom, qed ikomplu jsebb\u0127u l-ambjent tal-\u0127ajja Maltija.", "L-ewwel deskrizzjoni ta' dawn il-knejjes u kappelli nsibuha fir-rapport li kien g\u0127amel in-Vi\u017citatur Appostoliku, il- Monsinjur Pietru Duzina, meta fl-1575 \u017carhom kollha u \u0127allielna l-ewwel deskrizzjoni ta' dak li sab u li qalulu n-nies dwarhom.", "Fost l-eqdem kappelli u knejjes \u017cg\u0127ar f'dawn il-g\u017cejjer insibu tal-Lunzjata u ta' San \u0120wann l-Evan\u0121elista f'\u0126al Millieri, San \u010air u l-Maddalena tar-Rabat, Santa Marija ta' Birmiftu\u0127, is- Santwarju tal-Mellie\u0127a u o\u0127rajn.", "Tlieta minn dawn il-knejjes, servew b\u0127ala l-ewlenin parro\u010b\u010bi ta' Malta.", "Dawn kienu Santa Katerina fi\u017c-\u017bejtun (mag\u0127rufa llum b\u0127ala ta' San Girgor), ta' Santa Marija ta' Birmiftu\u0127 u l- Mellie\u0127a.", "Dawn it-tlett knejjes kienu di\u0121a qeg\u0127din iservu ta' Parro\u010b\u010bi fl-1436.", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira ta' dawn il;-knejjes huma propjeta ta' djo\u010besi, i\u017cda je\u017cistu numru ta' knejjes li huma propjeta privata.", "Dawn kienu inbnew minn familji privati li sa llum baqg\u0127u gil-familjari tag\u0127hom.", "Fost dawn insibu l-knejjes ta' Sant'An\u0121lu u tal-Bon Kunsill fi\u017c-\u017bejtun, tal-Madonna tal-Abbandunati f'\u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121 u fil- Wardija, Santa Duminka f'\u0126ad-Dingli, id-Duluri f'\u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121, San Fran\u0121isk de Paoli f'\u0126al Qormi u o\u0127rajn.", "Insibu wkoll numru ta' knejjes le \u0121ew imwaqqfa mill-Kavallieri ta' San \u0120wann b'sinjal ta' qima u devozzjoni.", "Kull Lingwakwa\u017ci kellha l-knisja tagh\u0127a u g\u0127alhekk fost il-knejjes tal-Belt insibu numru minnhom li \u0121ew mibnija mill-Ordni, u fost dawn insibu tal-Pilar, ta' Liesse, San \u0120akbu, il-Vitorja, Santa Katerina d'Italia u Santa Barbara.", "Qrib il-Belt insibu wkoll il-knisja tal-Kun\u010bizzjoni mag\u0127rufa b\u0127ala \"ta' Sarria\".", "Din ukoll twaqqfet mill-Kavallieri.", "Fil- kampanja tar-Rabat insibu tlett knejjes o\u0127ra mwaqqfa mill- Ordni, li huma ta' Wied Ger\u017cuma ddedikata lil Kun\u010bizzjoni, tas- Salib, iddedikata lit-Twelid tal-Madonna u tal-Buskett.", "Knisja o\u0127ra mibnija mill-ordni tinsab f'Bormla, iddedikata lil San \u0120wann Elimizonario.", "Fost dawn il-knejjes u kappelli \u017cg\u0127ar niltaqg\u0127u ma' tlieta minnhom li huma xog\u0127ol Lorenzo Gafa, l-aqwa perit u mg\u0127allem Malti tas-seklu tmintax.", "Dawn huma t-tlett kappelli tal- Madonna tad-Dawl f'\u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121, San Nikola fl-Imdina u tal- Madonna tal-\u0126las f'\u0126al Qormi.", "\u0126afna minn dawn il-knejjes u kappelli kienu \u010b-\u010bentru ta' devozzjoni l-aktar lejn il-Madonna.", "Fost dawn jispikkaw is- Santwarju tal-Madonna tal-Mellie\u0127a, il-knisja tal-Madonna tal- \u0126las f'\u0126al Qor I, dik tal-Madonna tal-Providenza fis-Si\u0121\u0121iewi, tal-Madonna tal-\u0126niena fil-Qrendi u tal-Madonna tal-\u0126erba f'Birkirkara.", "F'dawn il-knejjes g\u0127alhekk insibu numru ta' kwadri mag\u0127mula b\u0127ala weg\u0127di, mag\u0127rufa b\u0127ala \"Ex Voto\" li permezz tag\u0127hom il- poplu radd \u0127ajr 'l Alla g\u0127all-grazzja li jkun qala'.", "G\u0127alhekk fuq kull wie\u0127ed minn dawn il-kwadri naraw erba' ittri \"VFGA\" li jfissru li l-weg\u0127da saret u l-grazzja \u0121iet maqlug\u0127a.", "Mal-mixja tas-snin ma' \u0127afna minn dawn il-kappelli u knejjes intrabtu \u010bertu laqmijiet li llum saru sininimu mag\u0127hom.", "F'\u0126al Qormi nsibu l-knisja ta' \"Santa Marija tal-Blat\" u o\u0127ra ta' \"Santa Marija ta' Qerq\u010ba\" billi fil-festa kienu jqassmu l- qrieqe\u010b lin-nies.", "Fis-Si\u0121\u0121iewi nsibu l-knisja ta' \"Santa Marija ta' \u0126al Xluq\" u fir-Rabat insibu l-knisja ta' \"Santa Katerina tad-Da\u0127la\" u f'\u0126al Luqa nsibu l-knisja mag\u0127rufha b\u0127ala \"tal-Ftajjar\" billi fil-festa kienu jitwassmu l-ftajjar lin-nies.", "Fl-Imdina nsibu l-knisja mag\u0127rufa b\u0127ala \"tad-Dawl\" g\u0127all-kwadru tal-Madonna tad-Dawl li jinsab f'din il-knisja u fi\u017c-\u017bejtun insibu l-knisja ta' \"Santa Marija ta' \u0126al Tmin\".", "Ma' dawn il-knejjes insibu wkoll marbuta weg\u0127diet, devozzjonijiet u pur\u010bissjonijiet penitenzjali.", "Fl-img\u0127oddi, aktar millum, kienu jsiru bosta pur\u010bissjonijiet li kienu jsiru f'xi w\u0127ud minn dawn il-knejjes b\u0127al San Mark fis-Si\u0121\u0121iewi, San Pawl u Santa Lu\u010bija fin-Naxxar u o\u0127rajn i\u017cda fost l-aktar mag\u0127rufa hija l-pur\u010bissjonni li g\u0127adha ssir sa' llum mill- Katidral tal-Imdina g\u0127all-knisja l-qadima ta' Santa Katerina.", "Din il-pur\u010bissjoni g\u0127adha ssir sa' llum l-ewwl Erbg\u0127a fuq l- G\u0127id u hi mag\u0127rufa b\u0127ala \"Ta' San Girgor\".", "G\u0127alkemm g\u0127addew numru kbir ta' snin minn fuq dawn il-knejjes u kappelli g\u0127adhom sbie\u0127 u g\u0127al qalb il-poplu ta' dawn il- g\u017cejjer, g\u0127aliex \u0121rajjiethom huma minsu\u0121a ma' dawk ta' missierijietna."], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["Castra Poenitentium F' dawn l- akkampamenti spiritwali jittrattieni ru\u0127u g\u0127al xahar min b' dili\u0121enza ikbar irid i\u0127ejji ru\u0127u g\u0127all- a\u0127\u0127ar battalja mieg\u0127u nnifsu, mad- dinja u mal- ispirti infernali.", "Jinsabu fihom tletin tinda, kull wa\u0127da bin- numru tag\u0127ha u l- penitent, ta\u0127t il- gwida ta' San Mikiel Arkan\u0121lu, jipprokura li kuljum jid\u0127ol ta\u0127t dik it- tinda biss li tkun sinjata g\u0127alih bin- numru tal- ordni.", "Tinsab ukoll f' dawn l- akkampamenti ideali, kappella li fiha dritt g\u0127andu jid\u0127ol il- penitent biex jitlob, wara li jkun \u0127are\u0121 mit- tinda, fejn di\u0121\u00e0 jkun okkupa ru\u0127u almenu mhux inqas minn kwarta ta' sieg\u0127a fuq il- lezzjoni ddeterminata g\u0127all- jum.", "Meta d- data tal- jum, li tindikalu t- tinda, taqa' nhar ta' \u0120img\u0127a, allura l- penitent jag\u0127mel, billejl, qabel ma jimtedd, l- e\u017cer\u010bizzju tal- Kompassjoni.", "F' kull tinda, li jid\u0127ol, isellem fl- ewwel lok lil San Mikiel, jg\u0127id: Salve, Sancte Michael Salve, Princeps fortis Salve, Custos noster et Deum ora pro nobis, u jrodd bil- pre\u010bi\u017cjoni u bl- invokazzjoni tas- Santissma Trinit\u00e0 s- sinjal tas- salib, qabel ma joqg\u0127od bilqieg\u0127da.", "Wara kull lezzjoni l- penitent immedjatament jg\u0127id: \"Da mihi, Domine Deus, spatium verae poenitentiae.", "Amen.\"", "Jo\u0127ro\u0121 mit- tinda g\u0127all- kappella, fejn g\u0127arkopptejh jitlob, kif hemm preskritt fil- Werrej ta' dan il- Ktieb tal- Penitenza.", "Penitenza, penitenza, penitenza.", "Hekk qalet g\u0127al tliet darbiet il- Ver\u0121ni Immakolata, l- omm tal- \u0127niena, sabiex il- bnedmin isibu l- ma\u0127fra, lil Bernardina Soubirous fit- tmien apparizzjoni \u0121ewwa Lourdes, 24 ta' Frar 1858.", "Permezz ta' dana l- Ktieb wie\u0127ed jid\u0127ol g\u0127al tletin jum fl- akkampamenti tal- midinbin ikkonvertiti, tal- penitenti bi t\u0127ejjija g\u0127all- \u0127ru\u0121 mid- dinja, li fiha di\u0121\u00e0 da\u0127al u qieg\u0127ed \u0121\u00e0 fil- kors tal- mixi bla ma jista' jieqaf, g\u0127ax i\u017c- \u017cmien ma jistax jieqaf.", "IL- KTIEB TAL- PENITENZA.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 1.", "1 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Hija \u0127a\u0121a ta' min jit\u0127assarha tara tant Kattoli\u010bi fl- eleganzi tal- ilbies, medhijin b' divertimenti perikolu\u017ci, b\u0127alma huma l- ballijiet, ifittxu fer\u0127 mundan ta' festa, ifittxu vendetti fil- qrati, \u0127siebhom biex jikkoltivaw il- \u0121isem, biex jg\u0127ixu fil- mistrie\u0127 temporali, biex ikattru l- \u0121id temporali tag\u0127hom.", "Fuq il- qaddisin per\u00f2 ta' Alla a\u0127na naqraw li \u0127aqru \u0121isimhom bil- penitenzi, abborrew rikkezzi, delizzi, unuri u mreg\u0127din bil- \u0127sieb tal- mewt li tqieg\u0127ed infallibbilment 'il kul\u0127add fit- tribunal divin mnejn sentenza irrevokabbli tintg\u0127ata mill- Im\u0127allef \u0121ust \u0120es\u00f9 Kristu li \u0121ie fid- dinja u g\u0127allem u pprietka l- penitenza u espressament qal li ming\u0127ajrha m' hemmx salvazzjoni.", "Il- kaw\u017ca ma tistax tkun o\u0127ra, \u0127lief li dawn emmnu u be\u017cg\u0127u u li dawk jew g\u0127adhom ma pperswadewx ru\u0127hom fuq il- mi\u0121ja ta' Kristu, Alla inkarnat, jew jabbu\u017caw bl- isperanza li 'l quddiem jag\u0127mlu penitenza: i\u017cda wisq g\u0127andu ra\u0121un li wie\u0127ed jikkonkludi li huma f' dubju fuq il- verit\u00e0 tal- premju u tal- kastig wara l- mewt u g\u0127alhekk i\u017commu l- parti \u017cgura ta' dina l- \u0127ajja, jg\u0127idu li ma nitilfux hawn u hemm.", "Tisma' xi mundan ta\u0127t l- ingann ta' \u0127ajja spiritwali li jg\u0127idlek li hu bi\u017c\u017cejjed ma tag\u0127milx dnubiet.", "Ma jistax ikun li wie\u0127ed jg\u0127ix ming\u0127ajr dnubiet jekk ma jimxix bl- ispirtu tal- penitenza g\u0127aliex min ma jag\u0127milx penitenza jkun ifittex lilu nnifsu, ikun jog\u0127\u0121ob u jissodisfa lilu nnifsu, ikun iservi lilu nnifsu u mhux 'l Alla li jikkmandana ni\u010b\u0127du lilna nfusna, il- volont\u00e0 tag\u0127na, biex nosservaw il- li\u0121i divina: \"\u0126obb is- Sinjur Alla tieg\u0127ek b' qalbek kollha, bil- \u0127sibijiet tieg\u0127ek kollha u bil- forzi tieg\u0127ek kollha.\"", "U min hu li m' g\u0127amilx dnubiet g\u0127all- img\u0127oddi?", "Ma jen\u0127tie\u0121 forsi illi n\u0127allsu l- \u0121ustizzja divina li hija ta' tant qilla li ti\u0121\u0121udika b' tant reqqa li l- inqas dnub venjal trid assolutament sodisfazzjon fuqu u li tikkastiga b' tant \u0127ruxija li l- appostlu San Pawl jg\u0127id li hija \u0127a\u0121a orrenda li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0126aj?", "Bil- kliem ta' dana l- istess appostlu lill- Korinti ne\u017cortaw 'il xulxin biex nikkore\u0121u ru\u0127na minn kull difett gravi u venjali u biex nissodisfaw il- \u0121ustizzja divina li a\u0127na offendejna bil- \u0127sieb, bil- kliem u bil- g\u0127emil bi \u0127tija tag\u0127na: ekku issa \u017c- \u017cmien, ekku issa l- jum tas- sa\u0127\u0127a li jispi\u010b\u010ba f' lejl li fih wie\u0127ed ma jistax jopra.", "Il- \u0127sieb tal- mewt iqajjem min- ng\u0127as effika\u010bament, billi kul\u0127add hu \u010bert li dejjem ilkoll qeg\u0127din fuq il- g\u0127atba wara l- bieb tal- eternit\u00e0, nitbe\u017c\u017cg\u0127u minn mument g\u0127al ie\u0127or tant li kull azzjoni tista' tkun dejjem l- a\u0127\u0127ar wa\u0127da.", "A\u0127seb dejjem x' ji\u0121i wara, jg\u0127id il- proverbju, li ma ji\u0121rix li ma tkunx tista' tirrimedja u tirripara.", "Kul\u0127add jag\u0127mel li jrid u kul\u0127add ja\u0127sad kulma jkun \u017cera' Ing\u0127inu 'l xulxin bit- talb sabiex Alla j\u0127enn g\u0127alina jitfa' fuqna r- ru\u0121jada tal- grazzja tieg\u0127u li \u017cgur g\u0127all- merti ta' \u0120es\u00f9 Kristu jag\u0127ti lil min ifittixha u li ming\u0127ajrha kollox jibqa' fejn hu, anzi jmur dejjem mill- \u0127a\u017cin g\u0127all- ag\u0127ar.", "O Alla, li toffendi ru\u0127ek bil- \u0127tija u li tipplaka bil- penitenza, \u0127enn g\u0127alina u ag\u0127tina spazju ta' vera penitenza sabiex ne\u0127ilsu l- fla\u0121elli li nist\u0127oqqu g\u0127al dnubietna u spe\u010bjalment l- eternit\u00e0 fil- fjammi.", "Ammen.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 2.", "2 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Il- kelma penitenza mil- Latin tfisser sog\u0127ba, indiema li tikkonsisti f' dispja\u010bir, jew f' dulur jew f' att tal- volont\u00e0 li wie\u0127ed ma g\u0127amilx dak li g\u0127amel; g\u0127ax l- indiema hija dejjem ikkaw\u017cata minn xi azzjoni tal- img\u0127oddi ossija li \u0121\u00e0 ntg\u0127amlet jew saret.", "Fl- indiema tinda\u0127al il- konver\u017cjoni, li tfisser bidla, g\u0127ax il- volont\u00e0 tbiddel l- o\u0121\u0121ett tag\u0127ha, voldieri, dak li qabel hija apprezzat, fittxet, stmat u \u0127abbet, issa tobog\u0127du u ta\u0127arbu: qabel berkitu, issa tis\u0127tu.", "L- indiema ma tikkonsistix fit- tul ta\u017c- \u017cmien, i\u017cda ssir f' g\u0127am\u017ca ta' g\u0127ajn, f' mument u f' dan il- mument jo\u0127or\u0121u l- effetti tag\u0127ha.", "Tag\u0127ti tassew perswa\u017cjoni fuq dan il- parabbola tal- Fari\u017cew u tal- pubblikan (Luqa 18, v. 10- 14).", "\u017bew\u0121 ir\u0121iel telg\u0127u fit- tempju biex jitolbu: wie\u0127ed Fari\u017cew u pubblikan l- ie\u0127or.", "Il- Fari\u017cew bilwieqfa kien qieg\u0127ed jitlob mieg\u0127u nnifsu hekk: \"Alla, nirringrazzjak li jiena ma iniex b\u0127all- bqija tal- bnedmin: \u0127attiefa, in\u0121usti, adulteri, b\u0127alma hu wkoll dan il- pubblikan.", "Jiena nsum darbtejn fil- \u0121img\u0127a: u nag\u0127ti l- g\u0127exur ta' kulma g\u0127andi.\"", "U l- pubblikan bilwieqfa mill- bog\u0127od, lanqas ried jarfa' g\u0127ajnejh lejn is- sema: i\u017cda kien i\u0127abbat fuq sidru jg\u0127id: \"O Alla, \u0127enn g\u0127alija midneb.\"", "Ng\u0127idilkom (qal \u0120es\u00f9 Kristu) li dan il- pubblikan ni\u017cel daru \u0121\u0121ustifikat, minn g\u0127adu ta' Alla sar \u0127abib ta' Alla, u li l- Fari\u017cew lanqas ma ni\u017cel i\u0121\u0121ustifikat, g\u0127ax min jg\u0127olli ru\u0127u ji\u0121i umiljat u min jumilja ru\u0127u ji\u0121i e\u017caltat.", "Permezz ta' dina l- parabbola wie\u0127ed g\u0127andu jag\u0127raf li indiema sin\u010biera hija mezz ne\u010bessarju g\u0127all- ma\u0127fra, li Alla ma jafx idawwar wi\u010b\u010bu u ma jirrispondix ma' bniedem umiljat u niedem, li mid- dulur tar- ru\u0127 iwie\u0121eb il- \u0121isem f' atti esterni, li l- indiema ma tikkonsistix fit- tul ta\u017c- \u017cmien u fi kliem i\u017cda mal- kunsens g\u0127ad- di\u017capprovazzjoni tal- \u0127a\u017cen li jsir f' le\u0127\u0127a ta' berqa.", "Forsi l- \u0127alliel ikkonvertit ma\u0121enb \u0120es\u00f9 Kristu msallab ma semax: \"Illum inti tkun il- \u0121enna mieg\u0127i,\" dritt dritt wara li qal: \"Sinjur, ftakar fija meta tkun fis- saltna tieg\u0127ek\"?", "L- indiema, li hija dulur tar- ru\u0127, titnissel mill- konsiderazzjoni tal- konsegwenzi koroh minn azzjoni di\u017cordinata: pere\u017cempju b' rigward ta' ndiema naturali li mhijiex tajba g\u0127all- ma\u0127fra ta' Alla \u2014 Wie\u0127ed seraq u nqabad u issa jikkonsidra l- konsegwenzi koroh, b\u0127alma huma t- telfien tal- fama tieg\u0127u jew tal- impjieg jew l- g\u0127eluq fil- \u0127abs, jew i\u010b- \u010banfir e\u010b\u010b\u2026 u g\u0127alhekk jobg\u0127od hedina l- azzjoni di\u017cordinata mid- dulur li \u0121ibitlu.", "B' rigward ta' ndiema sopranaturali li hija tajba g\u0127all- ma\u0127fra ta' Alla \u2014 Wie\u0127ed \u017camm apposta \u0127sieb li \u0121ieh f' rasu kontra l- purit\u00e0 u issa jikkonsidra l- konsegwenzi koroh, b\u0127alma huma li tilef il- \u0127biberija ta' Alla, li jekk ti\u0121ih il- mewt imur fil- fjammi eterni u g\u0127alhekk jobg\u0127od hedina l- azzjoni di\u017cordinata mid- dulur li \u0121ibitlu.", "Qatt ma jista' jintg\u0127ata tant fil- kors naturali kemm ukoll fil- kors sopranaturali li l- indiema tkun mifruda minn fehma ferma li wie\u0127ed ma jar\u0121ax: mhux verament niedem min m' g\u0127andux il- \u0127sieb sod li ma jar\u0121ax \u2014 dina tissejja\u0127 indiema tax- xufftejn u mhux tas- sin\u010berit\u00e0 u tal- verit\u00e0.", "Mhux biss dak li hu \u0127a\u017cin, i\u017cda anki dak li hu tajjeb jista' jkun o\u0121\u0121ett tal- indiema, b\u0127alma wie\u0127ed jag\u0127li u jindem li ssokkorra bniedem fil- b\u017conn li issa qieg\u0127ed i\u0121ib ru\u0127u ta' ingrat mieg\u0127u: forsi mhijiex opra tassew nobbli tg\u0127in 'il min hu fil- b\u017conn?", "G\u0127andu immela wie\u0127ed jinnota li l- indiema t\u0127assar il- \u0127a\u017cen bid- di\u017capprovazzjoni u t\u0127assar il- mertu tal- \u0121id bid- di\u017capprovazzjoni, b\u0127alma wkoll wie\u0127ed isir denn ta' \u0127a\u017cen japprova \u0127a\u017cen u jsir denn ta' mertu japprova opra tajba indipendenti mi\u010b- \u010birkustanzi.", "L- indiema vera li tqanqal 'l Alla biex i\u0127enn u ja\u0127fer g\u0127andha tinfirex fuq id- dnubiet kollha mejta, g\u0127ax tkun \u0127abib u g\u0127adu fl- istess \u0127in mal- istess persuna dan hu impossibbli: g\u0127alhekk jekk inti tindem li sraqt u li qtilt, i\u017cda li \u017cnejt m' intix niedem, kif ikun jidher mill- g\u0127o\u017c\u017ca tal- okka\u017cjoni prossima li g\u0127andha tidher tassew kerha fl- g\u0127ajnejn tal- veru niedem, kun af li l- indiema tieg\u0127ek hija falza.", "Hekk, infatti, jg\u0127allem ukoll San \u0120akbu fl- ittra tieg\u0127u kap.", "2. v. 10- 11. \u2014 Min ikun \u0127ares il- li\u0121i kollha u joffendi f' \u0127a\u0121a wa\u0127da, isir \u0127ati ta' kollox.", "G\u0127ax min qal: \"La ti\u017cnix,\" qal ukoll, \"La toqtolx.\"", "Issa jekk inti ma ti\u017cnix i\u017cda toqtol, inti sirt transgressur tal- li\u0121i, voldieri, ksirt il- li\u0121i.", "Dan kollu akkaw\u017ca tar- re\u017cistenza li ssir lil Alla wie\u0127ed li jikkmanda, li jipprojbixxi u li jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Lanqas ma jista' wie\u0127ed jissejja\u0127 niedem, b\u0127alma g\u0127edna qabel, jekk g\u0127al xi ra\u0121uni l- volont\u00e0 tieg\u0127u t\u0127addan il- malizzja, id- dnub: jekk immela inti tkun f' \u010birkustanza li, biex ma tikkommettix dnub mejjet, jen\u0127tie\u0121 li t\u0127alli \u0127ajtek u g\u0127al dina r- ra\u0121uni inti trid tag\u0127mel id- dnub, mhux veru li inti niedem ladarba t\u0127obb id- dnub, li hu vera offi\u017ca ta' Alla, li biss i\u0127obb lil min i\u0127obbu u li j\u0127enn g\u0127al min jib\u017ca' minnu.", "Naqraw fl- Iskrittura li n- Niniviti, meta \u0120ona nisslilhom fil- menti tag\u0127hom il- kastig ossija l- konsegwenzi tad- delitti tag\u0127hom tassew nidmu u saru o\u0121\u0121ett tal- ma\u0127fra: nidmu bil- verit\u00e0 li tidher mis- sawm u mill- umilt\u00e0 tal- ilbies tag\u0127hom.", "Il- penitenza, immela, tibda mill- intellett li jiddawwal permezz tal- grazzja ta' Alla, l- intellett juri lill- volont\u00e0 l- konsegwenzi koroh tal- azzjoni mag\u0127mula u dina l- potenza \u010bieka ossija l- volont\u00e0 tasso\u010bja ru\u0127ha mal- intellett u tag\u0127mel kif juriha hu: jekk juriha \u0127a\u0121a b\u0127ala \u0121id tilqag\u0127ha, jekk b\u0127ala deni (avolja fir- realt\u00e0 tkun veru \u0121id kbir) allura tobg\u0127odha ma tilqag\u0127hiex.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 3.", "3 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Il- penitenza hija hekk me\u0127tie\u0121a g\u0127all- \u0121ustifikazzjoni u g\u0127as- salvazzjoni tag\u0127na, li ming\u0127ajrha wie\u0127ed m' g\u0127andux jistenna \u0127lief telfien ta' dejjem: \"Jekk ma tag\u0127mlux penitenza, ilkoll xorta wa\u0127da tintilfu;\" hekk qal Kristu \u0120es\u00f9 Sidna, li \u0121ie fid- dinja Mg\u0127allem u Salvatur tal- bnedmin.", "G\u0127andu, immela, wie\u0127ed ikun jaf, biex jara \u010bar fuq in- ne\u010bessit\u00e0 tal- penitenza, illi l- \u0121ustizzja ta' Alla, jekk trid i\u010b\u010bedi l- unur tag\u0127ha ma tistax, voldieri Alla, jekk irid, ma jistax japprova dak li hu \u0127a\u017cin u jippremjah, ming\u0127ajr ma jeqred lilu nnifsu, g\u0127ax hu qaddis u \u0121ust essenzjalment: u Alla ma jistax ikun li jeqred lilu nnifsu, g\u0127ax je\u017cisti b' ne\u010bessit\u00e0 ta' natura, bilfors, mhux b\u0127alna, li intant ne\u017cistu g\u0127ax hu tana l- e\u017cistenza u f' kollox a\u0127na niddependu minnu.", "Dina l- verit\u00e0 wie\u0127ed jaraha kkonfermata u msa\u0127\u0127a li Alla hu \u0121ustizzja essenzjali, infatti, biex Alla jkun jista' ji\u0121\u0121ustifikana mieg\u0127u, lanqas lil Ibnu stess ma \u0127afirha, i\u017cda g\u0127alina kkonsenjah g\u0127all- mewt tas- salib.", "U Kristu wara li rxoxta hekk qal lill- iskulari ta' Emmaws fuqu nnifsu li kien jen\u0127tie\u0121 li Kristu jbati.", "Mill- \u0121did, tidher ukoll hedina l- verit\u00e0 mill- e\u017cistenza tal- Purgatorju, li bih tit\u0127allas il- \u0121ustizzja divina mill- erwie\u0127, li ma g\u0127amlux penitenza totali jew li mietu b' xi dnub venjali \u2014 ordinarjament wie\u0127ed ma jag\u0127tix kas ta' penitenza g\u0127al \u010berti nuqqasijiet li hu jara insinifikanti, per\u00f2 dawn mhumiex hekk fl- g\u0127ajnejn ta' Alla li jfittex sodisfazzjon ta' kelma ozju\u017ca u ta' \u0127abba li qabel ma tkun \u0127allastha ma to\u0127ro\u0121x mill- \u0127abs.", "Infatti Alla j\u017comm bi \u0127bieb tieg\u0127u hedawna l- erwie\u0127 penanti, g\u0127ax mietu fil- grazzja tieg\u0127u u jrid jammettihom fil- beatitudni eterna; i\u017cda l- \u0121ustizzja tieg\u0127u li g\u0127andha ti\u0121i ne\u010bessarjament issodisfatta \u017c\u017commhom barra.", "Santu Wistin il- kbir duttur tal- Knisja kien tant u hekk perswa\u017c fuq hedina n- ne\u010bessit\u00e0 tal- penitenza li jwiddeb lil kul\u0127add \u0121usti u midinbin g\u0127aliha biex ifittxu mill- iktar fis jag\u0127mluha qabel ma jidhru fit- tribunal tal- \u0121ustizzja divina, li hu l- ewwel stazzjon ne\u010bessarju g\u0127al kull min jo\u0127ro\u0121 mid- dinja: kien soltu jg\u0127id, kif naqraw fis- sitt lezzjoni tan- notturni, li \u0127add, g\u0127alkemm fil- kuxjenza ebda delitt ma jag\u0127raf, m' g\u0127andu jafda li ming\u0127ajr penitenza jparti minn hedina l- \u0127ajja.", "L- istess Marija Santissima fit- tmien dehra lil Bernardina Soubirous \u0121ewwa Lourdes g\u0127al tliet darbiet qaltilha biex tqanqal il- bnedmin g\u0127all- penitenza, jekk dawna jridu tassew il- ma\u0127fra minn Binha \u0120es\u00f9 Kristu u tat enfasi u forza lill- kelma penitenza, tant hija premuru\u017ca mit- tron tal- glorja u tal- \u0127niena tag\u0127ha g\u0127as- salvazzjoni tal- erwie\u0127, li g\u0127alihom miet Kristu, l- g\u0127a\u017ci\u017c iben ta' Alla u tag\u0127ha.", "Mhijiex forsi l- fidi ne\u010bessarja hekk g\u0127as- salvazzjoni tal- bnedmin, li ming\u0127ajrha \u017cgur \u0127add ma jista' jsalva, kif hemm miktub li impossibbli li wie\u0127ed jog\u0127\u0121ob 'l Alla ming\u0127ajr fidi u li min ma jemminx ikun ikkundannat?", "Mhijiex forsi l- mag\u0127mudija hekk ne\u010bessarja g\u0127as- salvazzjoni tal- bnedmin, li ming\u0127ajrha \u017cgur li \u0127add ma jista' jsalva?", "Issa fl- Iskrittura l- penitenza hija kon\u0121unta u mg\u0127aqqda tant mal- fidi kemm ukoll mal- mag\u0127mudija: \"Emmnu g\u0127all- evan\u0121elju u ag\u0127mlu penitenza\" \u2014 voldieri mhux bi\u017c\u017cejjed li temmnu, imma jen\u0127tie\u0121 li tag\u0127mlu penitenza wkoll \u2014 \"Ag\u0127mlu penitenza u jitg\u0127ammed kull wie\u0127ed minnkom g\u0127all- ma\u0127fra tad- dnubiet\" \u2014 Fl- a\u0127\u0127ar nett wie\u0127ed ida\u0127\u0127al fih innifsu l- kelma l- o\u0127ra ta' \u0120es\u00f9 Kristu: \"Ag\u0127mlu penitenza u emmnu g\u0127all- evan\u0121elju.\"", "Marku, kap.", "1, v. 15.", "Min g\u0127andu widnejn biex jisma' , jisma' Min g\u0127andu \u017c- \u017cmien, ma jistenniex i\u017c- \u017cmien.", "Hawn mhux hemm: issa mhux imbag\u0127ad il- penitenza.", "Da mihi, Domine Deus, spatium verae poenitentiae.", "Amen.", "Ag\u0127tini, o Sinjur Alla, \u017cmien g\u0127al vera penitenza.", "Hekk ikun.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 4.", "4 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Id- dispo\u017cizzjonijiet g\u0127all- ispirtu tal- penitenza, xi w\u0127ud jiddependu minna nfusna, b\u0127alma huma l- \u0127sibijiet tar- ru\u0127, o\u0127rajn ma jiddependux minna nfusna, b\u0127alma huma l- mard u l- g\u0127aw\u0121 tad- dinja.", "Kemm qaddisin da\u0127lu fil- kamp ta' penitenzi \u0127orox wara li \u0127asbu fuq is- serjet\u00e0 li kull bniedem g\u0127andu mdendel fuq rasu cio\u00e8 mewt, \u0121udizzju, infern jew \u0121enna!", "Kemm qaddisin da\u0127lu fil- kamp ta' penitenzi \u0127orox wara li raw il- vanit\u00e0 tad- dinja permezz tal- mard u tad- di\u017cgrazzji temporali!", "Dispo\u017cizzjonijiet, immela, tassew effika\u010bi sabiex bihom jid\u0127ol l- ispirtu tal- penitenza fil- qalb huma s- solitudni, il- \u0127sieb fuq il- mewt, li hu terribbilissmu g\u0127all- bniedem, g\u0127ax dina hija \u017cgura u ti\u0121i meta trid hi, u kif trid hi, anki g\u0127all- g\u0127arrieda u darba biss, il- konsiderazzjoni tat- tbatijiet ta' hedina l- \u0127ajja, il- perswa\u017cjoni naturali fuq in- ne\u010bessit\u00e0 tal- \u0121udizzju, l- im\u0121iba ingrata tal- o\u0127rajn lejna wara li nkunu bbenefikajniehom.", "Forsi infatti l- iben il- \u0127ali mhux fis- solitudni wa\u0127du jirg\u0127a l- \u0127nie\u017cer inteba\u0127 bl- i\u017cball u niedem irrisolva li jmur g\u0127and missieru li kien abbanduna biex jissodisfa kapri\u010b\u010bih?", "L- ispirazzjonijiet tajba ordinarjament ji\u0121u fir- ru\u0127 meta dina tkun fis- skiet issegregata u mbieg\u0127da mill- o\u0121\u0121etti li jaljenawha, kif jg\u0127id l- Ispirtu Santu: \"Nie\u0127u r- ru\u0127 fis- solitudni u nitkellem mal- qalb tag\u0127ha.\"", "Il- \u0127sieb tal- mewt\u2026 Oh x' impressjoni jipprodu\u010bi!", "Quddiemu kif jista' jkun li wie\u0127ed jibqa' indifferenti?", "Min hu sensat jitbe\u017c\u017ca' u jara \u010bar il- fini li g\u0127alih qieg\u0127ed fid- dinja li fiha \u0121ie biex jo\u0127ro\u0121 minnha; \u0121ie meta ma kienx jaf u jo\u0127ro\u0121 meta ma jafx: jara eternit\u00e0 wara \u0127ajja qasira u jitrieg\u0127ed fuq l- img\u0127oddi li dina l- mewt setg\u0127et \u0121ietu di\u0121\u00e0 ming\u0127ajr ma kien \u0127ejja ru\u0127u bil- penitenza u issa kien jista' jinsab fl- eternit\u00e0 ming\u0127ajr speranza li jirritorna fid- dinja; g\u0127alhekk jibda biex jg\u0127o\u017c\u017c i\u017c- \u017cmien, jimpjegah ta\u0127t spirtu ta' penitenza jg\u0127id lilu nnifsu: \"Kemm nies ma sabux \u017cmien ta' vera penitenza li mietu meta ma basru xejn f' di\u017cgrazzji, li \u0121ew fuqhom g\u0127al g\u0127arrieda permezz ta' terremot u g\u0127aw\u0121 ie\u0127or!!!\"", "Altru tisma' u altru tkun f' dak li tisma' : tisma' fuq it- tribulazzjonijiet, fuq il- mard u fuq it- tbatijiet li inti tista' timma\u0121ina, timpressjona ru\u0127ek tassew; i\u017cda, oh x' differenza, tkun ta\u0127t il- pressjoni tag\u0127hom fil- \u0127ruq tan- nirien, fil- ksu\u0127a tas- sil\u0121, fid- diqa ta' qalb: ikollok toqg\u0127od fejn ma tridx biex tara, biex ixxomm, biex tisma' , biex t\u0127oss dak li ma tridx!", "Oh xi gwerra!", "Oh x' re\u017cistenza naturali inutli u ineffika\u010bi!", "Iva quddiem il- konsiderazzjoni tat- tbatijiet ta' dina l- \u0127ajja, ir- ru\u0127 tiddisponi naturalment is- sensi tag\u0127ha g\u0127at- tg\u0127akkis tal- penitenza, tag\u0127\u017cel dak li j\u0121ibilha tbatija inqas biex biha te\u0127les minn tbatijiet eterni \u2014 g\u0127al dejjem! g\u0127al dejjem! qatt! qatt!", "Possibbli li min jaf li d- dnub iqieg\u0127ed wara l- mewt 'il min jag\u0127mlu fi fjammi eterni jew f' sofferenzi ta' purgazzjoni u li dan ma ja\u0127sibx g\u0127ar- rimedju biex jevitahom!", "Kemm nies mundani telqu u abbandunaw kulma kien jog\u0127\u0121obhom dritt dritt, malli pperswadew ru\u0127hom sopranaturalment fuq in- ne\u010bessit\u00e0 tal- \u0121udizzju li jsir fil- mewt ta' kull bniedem!", "Ir- ra\u0121uni stess naturali tipperswadi li fil- mewt ma jistax ikun li ma jsirx \u0121udizzju fejn wie\u0127ed jie\u0127u dak li jkun jist\u0127oqq, x\u0127in jieqaf jikkonsidra fuq Kristu li \u0121ie fid- dinja Salvatur tag\u0127ha b' xhud ta' missirijietna, li laqg\u0127uh fuq il- perswa\u017cjoni tal- mirakli tieg\u0127u, x\u0127in jara b' g\u0127ajnejh l- in\u0121ustizzji tal- bnedmin, is- serq, il- qtil, il- kalunnji, l- adulterji, il- mo\u0127rija tal- baxxi mill- kbar u mill- potenti, x\u0127in jara dan kontra s- sentiment naturali li l- vizzju ppremjat u elevat u l- virt\u00f9 oppressa u ma\u0127qura, u x\u0127in jisma' \u0121rajja mill- istorja verament denji ta' fidi fuq nies mejtin li g\u0127amlu komunikazzjoni mal- \u0127ajjin: kif jista' wie\u0127ed quddiem perswa\u017cjoni b\u0127al din jibqa' jsostni d- dnub u ma jitwerwirx bil- bi\u017ca' dak li jib\u017ca' minn sajjetta, minn terremot, minn u\u0121ig\u0127?", "L- istess effett, anzi ng\u0127idu a\u0127na ikbar, jipprodu\u010bi fil- midneb biex jiddisponi ru\u0127u g\u0127al vera u serja konver\u017cjoni xi ka\u017c sopranaturali, b\u0127alma huma xi dehriet ta' nies mejtin, jew ta' xi an\u0121lu jew ta' xi spirtu infernali.", "Forsi San Romanu minn suldat pagan ma \u0127alliex \u0127ajtu g\u0127all- fidi ta' Kristu biss g\u0127ax ra \u0121uvni sabi\u0127 ossija l- an\u0121lu kustodju ma\u0121enb San Lawrenz waqt il- fla\u0121ellazzjoni ta' dan?", "Iva tassew di\u017cgrazzja kbira li wie\u0127ed ma jikkonvertix mal- perswa\u017cjoni li tid\u0127ol f' qalbu.", "Kul\u0127add g\u0127andu qalb \u0121o sidru u nafuh dan in- naturali\u017cmu li cio\u00e8 n\u0127obbu lil min i\u0127obbna u naraw ingratitudni fina b' \u010banfir li jg\u0127ajjat fina li j\u0121ibilna mist\u0127ija, meta ma n\u0127obbux 'il min i\u0127obbna: g\u0127alhekk wisq jiddisponi ru\u0127u l- midneb biex jag\u0127mel penitenza x\u0127in ja\u0127seb li Alla \u0127abbu tassew billi \u0127alqu u li j\u0127obbu billi jikkonservah bil- Providenza tieg\u0127u \u2014 Alla Sinjur li m' g\u0127andu b\u017conn \u0127add u b\u017conn xejn jag\u0127milha ta' seftur, biex ing\u0127id hekk, mal- kreaturi tieg\u0127u, itella' x- xemx, jibg\u0127at ix- xita, ikabbar il- \u0127axix, i\u0121ib il- frott\u2026 kollox g\u0127all- kreaturi tieg\u0127u u dawna ma j\u0127obbuhx \u2014 Oh x' ingratitudni!!!", "\u0126alli n\u0121ag\u0127lek i\u0121\u0121arrab fuq id- di\u017cubbidjenza tal- midneb ma' Alla.", "Suppost li inti rabbejt tifel mhux ibnek u bid- dili\u0121enza tieg\u0127ek ikollokajtu tajjeb: issa inti tordnalu li jnewwillek o\u0121\u0121ett tieg\u0127ek u hu jista' u ma jobdix anzi lanqas biss ma jag\u0127tik widen u espressament jg\u0127idlek: \"Min jafek?\"", "G\u0127id il- veru: xi t\u0127oss inti f' qalbek u kif issir il- qalb tieg\u0127ek quddiem ingratitudni b\u0127al din?", "Issa jista' jkun li tirrifletti li inti dan kollu u anzi ag\u0127ar minn hekk g\u0127amiltu lil Alla bid- di\u017cubbidjenzi tieg\u0127ek u ma tiddisponix ru\u0127ek biex titolbu sku\u017ca u ma\u0127fra sin\u010biera?", "Ebda dispo\u017cizzjoni ma tista' tkun effettiva jekk fil- fond tal- qalb tal- midneb ma jkunx hemm fidi li hija l- kaw\u017ca, il- fundament tal- penitenza u g\u0127alhekk ix- xitan bl- appostli bnedmin \u0127\u017ciena tieg\u0127u jdur bla mistrie\u0127 mad- dinja, veru g\u0127adu tal- fidi, li hija l- kaw\u017ca tal- vittorji fuqu u fuq id- dinja, i\u0127abrek li jgerrex is- smig\u0127 tal- kelma ta' Alla li tipprodu\u010bi u tnissel fil- qalb il- fidi kif jg\u0127allem l- Appostlu San Pawl: \"Il- fidi mis- smig\u0127.\"", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 5.", "5 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Kieku wie\u0127ed ja\u0127seb fuq il- karit\u00e0 e\u010b\u010bessiva ta' Alla lejn il- bnedmin, ma jibqa' xejn li jag\u0127mel biex i\u0127obbu bi spirtu ta' korrispondenza.", "Ara ftit: Alla, ming\u0127ajr merti tieg\u0127ek, \u0127alqek u \u0127alqek, innota, bniedem u mhux si\u0121ra jew \u0121ebla jew \u0127a\u0121a o\u0127ra u hu Sinjur assolut ta' kollox li m' g\u0127andu b\u017conn \u0127add, jag\u0127milha biex ing\u0127id hekk ta' seftur mieg\u0127ek: infatti mhux hu li jtalla' x- xemx u jibg\u0127at ix- xita u li jkabbar il- \u0127axix u jipprodu\u010bi l- frott g\u0127all- u\u017cu tieg\u0127ek?", "Ma rridx hawn in\u0127alli barra l- artiklu fundamentali tal- fidi li Hu bag\u0127at fid- dinja l- Uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u b' vittma g\u0127as- salvazzjoni tal- \u0121eneru uman, li bid- dnub ori\u0121inali sar o\u0121\u0121ett ta' korla g\u0127ad- divinit\u00e0 u li b' xejn ma seta' je\u0127les mit- telfien ta' dejjem \u0127lief bid- demm ta' dana l- Iben ta' Alla inkarnat.", "Qieg\u0127ed inti tara kemm benefizzi fuqek ming\u0127ajr merti tieg\u0127ek minn Alla?", "Issa inti b' dan kollu kkorrispondejt \u0127a\u017cin mieg\u0127u b' ingratitudni li sa\u0127ansitra j\u010banfarha annimal bla ra\u0121uni, g\u0127ax kelb jirrikonoxxi 'l sidu.", "Jist\u0127oqq li kollox jirvella kontra tieg\u0127ek u li Alla lanqas biss ma j\u0127ares i\u017cjed lejk.", "Qieg\u0127ed inti tifhem x' nixtieq ing\u0127idlek?", "Irrid ing\u0127idlek u hekk hu li Alla tant kbir ta' maest\u00e0 tremenda offi\u017c minnek, hu stess jaqa' g\u0127alik biex ji\u0121bdek g\u0127all- \u0127biberija tieg\u0127u.", "Possibbli, tg\u0127id in- natura, li Alla jasal biex jag\u0127mel dan!", "In- natura hekk ta\u0127seb u tikkonkludi billi ma temminx, g\u0127ax tarahom \u0127wejje\u0121 kbar u impossibbli tikkonsidra lilha nnifisha u ma tifhimx li kull opra ta' Alla hija denja tieg\u0127u u li Hu j\u0127obb ta' Alla.", "I\u017cda l- fidi tipperswadi li Alla g\u0127amel dan u jag\u0127mel dan: infatti l- Knisja bil- ma\u0121isteru infallibbli tag\u0127ha tipproponi lill- fidili biex jemmnu li \u0127add ma jista' jemmen, jittama, j\u0127obb jew jindem ming\u0127ajr l- ispirazzjoni tal- Ispirtu Santu li ti\u0121i qabel u li jekk xi \u0127add ma jemminx hekk, teskludih mix- xirka tag\u0127ha.", "Jekk, immela, Alla ma jmissekx bil- grazzja tieg\u0127u, inti tibqa' infeli\u010bi fid- dnub il- mejjet, li tkun g\u0127amilt, u tmur fejn jintrabtu l- g\u0127edewwa ta' Alla f' disperazzjoni bla ebda rimedju assolutament.", "Wie\u0127ed jaqa' fid- dnub tassew meta jrid u kif irid; imma li jqum u jintrefa' mid- dnub g\u0127all- grazzja, dina ma tiddependix minnu.", "G\u0127andux g\u0127alhekk kull bniedem ra\u0121un li jitbe\u017c\u017ca' b' hedan il- \u0127sieb fit- tentazzjoni tieg\u0127u?", "\"Ikkonvertu lejja u jiena nikkonverti lejkom:\" hekk jg\u0127id is- Sinjur Alla b' \u0127alq il- profeta: issa Alla li jg\u0127idlek: \"Ikkonverti lejja,\" ming\u0127ajr dubju jridek mieg\u0127u u jag\u0127tik ukoll biex tikkonverti lejh.", "Forsi ma tiddisprezzax inti bniedem li jsejja\u0127 lil ie\u0127or biex jaqsam ix- xmara u ji\u0121i g\u0127andu ming\u0127ajr ma jibg\u0127atlu d- dg\u0127ajsa jew ming\u0127ajr ma jag\u0127tih il- mezz biex ji\u0121i?", "Jista' jkun denn ta' \u010banfir Dak li hu sapjentissmu?", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 6.", "6 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Kull bniedem li \u0121ie fid- dinja mibg\u0127ut minn Alla u minnu stess ikkonfermat u ssi\u0121illat permezz tal- potenza divina dejjem ipprattika u pprietka l- penitenza.", "In\u0127allu l- persona\u0121\u0121i li huma rre\u0121istrati fl- antik testment u mmissu biss hedawna li \u0121ew fil- li\u0121i l- \u0121dida.", "Fl- ewwel fila naraw il- kbir qaddis prekursur ta' Kristu 'il San \u0120wann Battista: il- penitenza li pprattika \u0121iet minn Kristu nnutata x\u0127in qal li \u0121ie \u0120wanni u la jiekol u anqas jixrob u l- Lhud qalu li g\u0127alhekk kien hemm fih demonju.", "Il- Battista kien jilbes \u0121ild tal- \u0121emel u m\u0127a\u017c\u017cem b' \u010bintura tal- \u0121ild, kien jg\u0127ammar fid- de\u017cert jiekol il- \u0121rati u l- g\u0127asel salva\u0121\u0121; meta l- folol imqanqlin min- nota tal- kbira qdusija tieg\u0127u \u0121ew fid- de\u017cert g\u0127andu biex ukoll jitg\u0127ammdu, lilhom ipprietka biex jag\u0127tu bi spirtu ta' penitenza g\u0127ajnuna lill- proxxmu fil- b\u017conn b\u0127ala mezz biex bih je\u0127ilsu mill- qilla li g\u0127adha \u0121ejja.", "Int min int, kieku tista' tifhem kemm qaddis kbir \u0120wanni l- Battista!", "Intant g\u0127amel tant penitenza hedan li Alla stess isejja\u0127lu l- an\u0121lu tieg\u0127u!", "\"Ekku li jiena nibg\u0127at l- an\u0121lu tieg\u0127i quddiemek biex i\u0127ejjilek it- triq.\"", "U a\u0127na tant midinbin kbar, forsi tant indifferenza g\u0127aliha!", "Xi ng\u0127idu fuq l- Img\u0127allem Divin tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu?", "L- ispirtu tieg\u0127u u t- tag\u0127lim tieg\u0127u huwa kollu sentimenti ta' penitenza kontra d- dinja tant kbira nemika tag\u0127ha akkaw\u017ca tal- istimi, tad- delizzi u tal- g\u0127ana: infatti kif jg\u0127id San \u0120wann l- Evan\u0121elista li d- dinja kollha hija mqieg\u0127da fuq il- \u0127a\u017cen, u li fiha m' hemmx \u0127lief suppervja tal- \u0127ajja, konkupixxenza tal- g\u0127ajnejn u konkupixxenza tal- la\u0127am li mhumiex mill- Missier.", "Biex ma ntawwalx: x' fini kellhom \u0127lief dik biss ta' vera penitenza l- fundaturi kollha tal- ordnijiet reli\u0121ju\u017ci?", "Kollha pprattikaw b' e\u017cempju kbir g\u0127ad- dixxipli tag\u0127hom u lilhom ippredikaw u \u0121ag\u0127luhom jippredikaw il- penitenza bl- e\u017cempju u bil- kelma.", "Santu Wistin, San Benedittu, San Fran\u0121isk ta' Assisi, San Duminku, San Filippu Neri, Sant' Injazju ta' Loyola, San Gejtanu, San Brunone u l- o\u0127rajn forsi bil- voti tal- faqar, tal- kastit\u00e0 perfetta u tal- ubbidjenza ma fehmux biss spirtu ta' penitenza?", "Il- bniedem, immela, ta' Alla jipprattika u jipprietka l- penitenza.", "Kif infatti jista' jissejja\u0127 bniedem ta' Alla min ma ji\u010b\u0127adx lilu nnifsu biex ikun jista' jtemm il- volont\u00e0 ta' Alla?", "L- ispirtu tal- penitenza infatti hemm qieg\u0127ed li wie\u0127ed jiddi\u017capprova u jis\u0127et kull re\u017cistenza li g\u0127amel kontra l- volont\u00e0 ta' Alla pre\u010bettiva, projbittiva u permissiva u li je\u0127tie\u0121lu jin\u0127aqar bi tmerija serja u kontinwa ta' qalbu u tal- gosti u tal- inklinazzjonijiet naturali biex itemm il- volont\u00e0 divina u fiha jippersevera sal- a\u0127\u0127ar.", "Jekk wie\u0127ed jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Alla je\u0127tie\u0121 li ma jag\u0127milx il- volont\u00e0 tieg\u0127u u g\u0127alhekk il- bniedem ta' Alla ma jistax ikun li jimxi ming\u0127ajr sinjali li jixhdu fuq il- vera \u010ba\u0127da tieg\u0127u nnifsu, b\u0127alma wkoll ma jistax ikun li jimxi ming\u0127ajr sinjali min ma \u010ba\u0127adx lilu nnifsu, g\u0127aliex mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq u mill- frottijiet tag\u0127hom intom tag\u0127rfuhom, kif assenja Kristu stess.", "Il- bniedem ta' Alla li \u010ba\u0127ad lilu nnifsu, imieri 'l qalbu u ma jfittixx lilu nnifsu, g\u0127ax irid jog\u0127\u0121ob lil Alla u mhux lilu nnifsu: g\u0127alhekk tarah ubbidjent u do\u010bli bla re\u017cistenzi, jissaporti, jie\u0127u pa\u010benzja, ma je\u0127ux g\u0127alih, silenzju\u017c; jitg\u0127akkes fil- kurju\u017cit\u00e0, ifittex 'l Alla wa\u0127du b' xhud tal- opri tieg\u0127u, ma jdoqqx it- tromba fl- e\u017cer\u010bizzju tag\u0127hom, jinsatar g\u0127all- orazzjoni tieg\u0127u, ma jqarrasx wi\u010b\u010bu meta jsum, ifittex l- inqas lok, i\u0121ib ilbies modest u umli, g\u0127ax jaf tajjeb bid- dawl ta' Alla li dak li japprezzaw in- nies tad- dinja dan hu ddisprezzat minn Alla u mi\u017cmum q\u017cie\u017c f' g\u0127ajnejh, ma jitka\u017ca b' \u0127add u b' xejn, japprezza s- solitudni, jistqarr dnubietu bil- fedelt\u00e0 u bis- sin\u010berit\u00e0, ma jiddefendix ru\u0127u g\u0127alkemm ikollu ra\u0121un i\u017cda b\u0127al Kristu, li \u017camm is- skiet fit- tribunal tad- dinja u li \u0121ie kkundannat g\u0127all- mewt bla \u0127tija, jabborri d- djar tal- pranzijiet u jg\u0127o\u017c\u017c id- djar tal- morda, jitbe\u017c\u017ca' quddiem l- okka\u017cjoni prossima, ma jimpurtahx u la minn unuri u lanqas minn disprezzi, jibqa' kalm u kwiet fit- telf ta' sa\u0127\u0127tu, ta' \u0121ie\u0127u, ta' xi \u0121id ie\u0127or temporali, jifra\u0127 ma' min hu fer\u0127an u jibki ma' min hu mbikki, ma jippretendix g\u0127all- karit\u00e0 tieg\u0127u rikonoxxenza u ringrazzjamenti hawn fid- dinja, ta\u0127t l- umiljazzjonijiet jibqa' sieket, ja\u0127rab minn min ifa\u0127\u0127ru, ma jgemgem u ma jillamenta qatt dejjem quddiem g\u0127ajnejh li Alla jrie\u0121i u jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, huwa g\u0127adu tal- partikularit\u00e0, u tas- singularit\u00e0, jara 'l Kristu f' kull bniedem fil- b\u017conn anki ta' kondotta pessima, ma jinxtara b' xejn g\u0127all- g\u0127o\u017c\u017ca tieg\u0127u fil- verit\u00e0 u fil- \u0121ustizzja, ma ja\u0127sibx \u0127sibijiet ta' delizzi, lanqas ta' vendetta, lanqas ta' vanit\u00e0, lanqas ta' inkwiet, ma jafdax fil- \u0127ila tieg\u0127u, jie\u0127u parir, jitg\u0127akkes u jg\u0127asses fuq is- sensi kollha spe\u010bjalment tal- g\u0127ajnejn \u2014 kif jg\u0127id il- proverbju: Bog\u0127od mill- g\u0127ajn bog\u0127od mill- qalb, i\u0127ares \u0127elu lejn min imaqdru, ma jmaqdar 'il \u0127add, f' kelma wa\u0127da, japprezza wisq dak li ma jog\u0127\u0121bux, g\u0127ax jag\u0127raf minnu veru \u0121id u j\u0121ib ru\u0127u b' serjet\u00e0 u bi gravit\u00e0 f' dak kollu li jog\u0127\u0121bu u jilqg\u0127u biss meta jkun kon\u0121unt u marbut ma' dak li hu utli: jimxi dejjem fil- pre\u017cenza ta' Alla b' sentimenti issa ta' bi\u017ca' , issa ta' m\u0127abba, issa ta' fer\u0127, issa ta' konfort u bil- verit\u00e0 u bis- sin\u010berit\u00e0 fit- talb tieg\u0127u jg\u0127id lil Alla: \"Missierna li inti fis- smewwiet, ikun li trid inti kif fis- sema hekda fl- art.\"", "L- o\u0127rajn li jfittxu lilhom infushom u li jag\u0127tu lil Alla dak li jridu u li j\u017commu g\u0127alihom dak li jog\u0127\u0121obhom dawna huma veri fa\u010b\u010boli, li g\u0127andhom ikunu jafu li ma Alla \u0127add ma \u010b\u010bajta u lanqas ma ji\u010b\u010bajta.", "Memento, homo, quia pulvis es et in pulverem reverteris.", "Ftakar, o bniedem, li inti trab u fit- trab tirritorna.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 7.", "7 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Mhux il- virt\u00f9, i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla, mhux il- penitenza i\u017cda l- kaw\u017ca tal- penitenza g\u0127andha l- valur quddiem Alla.", "Bosta skulari tad- dinja g\u0127ad- delitti tag\u0127hom jid\u0127lu fil- penitenza: xi w\u0127ud jindmu li serqu g\u0127aliex inqabdu u \u0121ew avviluti u infamati u mke\u010b\u010bijin, o\u0127rajn jindmu li g\u0127amlu di\u017cordnijiet gravi ta' impurit\u00e0 g\u0127ax ikka\u0121unaw lilhom infushom mard u \u0127sarat fil- \u0121isem tag\u0127hom, o\u0127rajn jindmu li gidbu, g\u0127ax tilfu l- unur, il- \u0121ie\u0127, il- fidu\u010bja li kienu jgawdu, o\u0127rajn jindmu li tawlu lsienhom u li in\u0121urjaw g\u0127ax kellhom isofru l- konsegwenzi mill- persuni offi\u017ci u in\u0121urjati, li tellfulhom l- impjieg u l- po\u017cizzjoni tajba jew li qeg\u0127duhom fid- dwejjaq tal- \u0127abs.", "Mhijiex dina l- penitenza, li g\u0127andha valur quddiem Alla, g\u0127ax id- demm u l- la\u0127am ma jistg\u0127ux jippossiedu s- saltna ta' Alla, kif jg\u0127allem San Pawl l- Appostlu, u g\u0127ax il- mezzi g\u0127andhom ikunu proporzjonati mal- fini.", "Alla huwa spirtu, qal \u0120es\u00f9 Kristu lis- Samaritana, u min jadurah je\u0127tie\u0121 li jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0 u b\u0127al dawn ifittex il- Missier min jadurah: iva Alla huwa spirtu, mela spiritwali u mhux naturali ossija temporali g\u0127andhom ikunu l- mezzi relattivi g\u0127al kull kuntatt mieg\u0127u.", "Bir- ra\u0121un kollu tissejja\u0127 per\u00f2 penitenza dina li jag\u0127mlu l- iskulari tad- dinja, g\u0127ax tassew jixtiequ li m' g\u0127amlux dak li g\u0127amlu: i\u017cda hija penitenza naturali li tista' tiswielhom biex jikkore\u0121u ru\u0127hom, biex jitg\u0127allmu bi spejje\u017c tag\u0127hom li jg\u0127ixu bil- g\u0127aqal g\u0127al li \u0121ej, dejjem per\u00f2 fil- kors tas- sentimenti naturali u mundani li jieqaf ne\u010bessarjament fil- qabar u mhux i\u017cjed 'l hemm g\u0127ar- rigward tal- \u0127las.", "Billi, immela, in- natura tfittex lilha nnifisha f' kollox u billi l- kollox tag\u0127ha jdur dejjem fuq is- sa\u0127\u0127a, fuq il- \u0127ajja, fuq il- fama u fuq kulma tippossiedi attakkata mal- volont\u00e0 tag\u0127ha, g\u0127alhekk, dina l- penitenza tag\u0127ha li dejjem titnissel u titqanqal minn telfien ta' xi \u0127a\u0121a, li hija tg\u0127o\u017c\u017c jew tapprezza, ma tistax tissejja\u0127 tajba g\u0127ax di\u017cordinata u barra mill- fini ordinata mis- Sapjenza ta' Alla, li \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu.", "Ara l- verit\u00e0 iktar fid- dawl: wie\u0127ed ma jisraqx: g\u0127aliex ma jisraqx?", "Biss g\u0127ax jib\u017ca' li jitlef il- fama.", "Kieku immela ma kienx il- bi\u017ca' li jitlef il- fama, x' kien jag\u0127mel?", "Kien jisraq.", "Min jisraq jag\u0127mel tajjeb jew \u0127a\u017cin?", "L- istess ra\u0121uni tg\u0127idlek li \u0127a\u017cin, g\u0127ax m' g\u0127andekx tag\u0127mel dak li ma tridx li \u0127addie\u0127or jag\u0127mel lilek.", "Wie\u0127ed ma ji\u017cnix, g\u0127ax jib\u017ca' mill- mard: kieku, immela, ma kienx il- bi\u017ca' tal- mard, kien ji\u017cni u jag\u0127mel di\u017cordni.", "Wie\u0127ed ma jigdibx, g\u0127ax jib\u017ca' li jinqabad u jitke\u010b\u010ba mill- impjieg tieg\u0127u: kieku, immela, ma kienx il- bi\u017ca' tad- dannu temporali mit- telfa tal- impjieg, kien jigdeb u jag\u0127mel di\u017cordni.", "Jista' wie\u0127ed ma jarax \u010bar kemm hija \u0127a\u017cina l- volont\u00e0 tal- bniedem fis- sentimenti tan- natura li tirre\u017cisti u tiddisprezza l- volont\u00e0 eterna u immutabbli ta' Alla?", "Huwa hu li jikkmanda, jipprojbixxi u jiggverna u jrie\u0121i kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, g\u0127ax kollox \u0127alaq bl- omnipotenza tieg\u0127u g\u0127alih innifsu u li l- unur tieg\u0127u ma jista' j\u010bedih lil \u0127add, lil \u0127add.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 8.", "8 ta' Settembru.", "Lezzjoni: L- Appostlu San Pawl jg\u0127allem li ma jistax ji\u0121\u0121ustifika ru\u0127u ma' Alla min ma jemminx \u0127a\u0121a \u0127a\u0121a b' fidi ferma li Alla hu u li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena.", "Kif, infatti, jista' wie\u0127ed jitqanqal g\u0127all- indiema, g\u0127all- penitenza, jekk fih m' hemmx jew il- bi\u017ca' ta' Alla jew l- im\u0127abba ta' Alla?", "Kif jitlob ma\u0127fra sin\u010biera min mhux perswa\u017c fuq li Alla huwa essenzjalment qaddis u \u0121ust?", "G\u0127alxejn ja\u0127dmu x- xufftejn jekk il- qalb ma titlobx, ji\u0121ifieri, jekk m' hemmx fl- intern, fil- qalb, il- vera perswa\u017cjoni li Alla hu.", "Ming\u0127ajr il- fidi ma jistax ikun li wie\u0127ed jog\u0127\u0121ob lil Alla, ming\u0127ajr fidi ferma ma jistax ikun li wie\u0127ed jag\u0127mel orazzjoni u penitenza, kif ma jistax ikun li wie\u0127ed jibni dar fuq l- ajru; g\u0127ax g\u0127erq u fundament ta' kull \u0121ustifikazzjoni hija l- fidi ferma.", "Kull penitenza, immela, li ma titnissilx fil- qalb permezz tal- fidi, qatt ma tista' tissejja\u0127 penitenza vera, tajba, sopranaturali li hekk biss tressaq lejn Alla u torbot ir- ru\u0127 ma' Alla fil- \u0127biberija.", "Min ja\u0127seb li jag\u0127mel penitenza g\u0127al li jista' jkun, jekk dan hu possibbli, g\u0127ax fuq fidi dubja, dan ikun dejjem limitat, voldieri, li jirtira minnha u jabbandunaha, meta jara li qieg\u0127ed min\u0127abba fiha jsofri gravement; g\u0127ax in- natura \u017c\u017comm dejjem il- parti \u017cgura u tg\u0127id bejnha u bejn ru\u0127ha: \"Min jaf x' hemm wara l- mewt?", "Forsi hemm infern tassew u forsi m' hemmx: per\u00f2 dina l- \u0127ajja hija \u017cgura: in\u017comm ma' dan li hu \u017cgur li ma nitlifx hawn u hemm.\"", "A\u0127na naraw li l- bi\u017ca' tal- \u0121ustizzja tad- dinja tra\u017c\u017can il- \u0127\u017ciena mill- esekuzzjoni tad- delitti u li dawna l- \u0127\u017ciena, jekk jinqabdu, tassew jindmu li jkunu g\u0127amluhom hedawna d- delitti: issa huwa possibbli li wie\u0127ed tassew jemmen u ma jitra\u017c\u017canx mid- dnub g\u0127all- bi\u017ca' tal- \u0121ustizzja ta' Alla u li ma jindimx sin\u010berament li jkun g\u0127amilhom, x\u0127in hu jaf bil- perswa\u017cjoni li u la \u0127aj u lanqas mejjet ma je\u0127les mill- idejn \u0121usti ta' Alla!!!", "Hija penitenza sopranaturali li ti\u0121i fil- qalb mill- \u0127sieb fuq it- tjubija ta' Alla u fuq l- ingrata korrispondenza lejn Alla hekk \u0127elu, hekk tajjeb, hekk \u0127anin b\u0127alma huwa Alla tag\u0127na li tant i\u0127obb il- bnedmin.", "Hija penitenza sopranaturali tassew salutari u tajba meta dina titqanqal fil- qalb tal- midneb mill- bi\u017ca' tal- \u0121udizzju ta' Alla: wie\u0127ed jindem g\u0127ax g\u0127araf li Alla \u0121miel u tjubija u hena infinita ma jist\u0127oqqx li issa jkun tieg\u0127u \u2014 Oh x' indiema titlef 'l Alla!", "Alla, li l- opri biss ta' jdejh huma hekk sublimi, hekk terribbli!", "Ara ftit fuq il- fidi li n- nies mundani jg\u0127idu li g\u0127andhom f' Alla \u2014 g\u0127ax il- fidi tintg\u0127araf mill- opri tag\u0127ha \u2014 ara ftit: jitilfu lira, jiskun\u010bertaw ru\u0127hom: jitbewwaq l- istonku tag\u0127hom g\u0127al xi telfa serja u n- ng\u0127as itir, ja\u0127rab minn g\u0127ajnejhom; jitilfu volontarjament 'l Alla, b\u0127allikieku ma \u0121ara xejn, b\u0127allikieku ma tilfu xejn: jieklu u jixorbu u jorqdu u jiddevertu.", "Oh Fidi!", "Oh Fidi!", "Hija penitenza sopranaturali, meta wie\u0127ed jindem g\u0127ax jag\u0127raf li bid- dnub il- mejjet jist\u0127oqq il- fjammi eterni u jitbe\u017c\u017ca' x\u0127in b' esperjenza jaf li g\u0127al minuta wa\u0127da biss mhux kapa\u010bi jissaporti subg\u0127ajh f' ilma jag\u0127li.", "Twerwru tassew lill- bniedem tal- fidi dina l- kelma terribbli: \"Dejjem, dejjem fil- fjammi, qatt, qatt \u0127elsien mill- fjammi!\"", "Oh x' kura\u0121\u0121 g\u0127all- pa\u010benzja, g\u0127all- umiljazzjoni, g\u0127at- tg\u0127akkis, g\u0127as- silenzju, g\u0127all- opri tal- \u0127niena tnissel il- kelma eternit\u00e0 f' min tassew jemmen!", "Imma veru dan jew mhux veru?", "Jispi\u010b\u010ba kollox jew le mal- mewt?", "Jekk tg\u0127id veru, \u0127add ma jemmnek jekk fik ma jarax il- fidi mill- opri tal- bi\u017ca' ta' Alla.", "X' wa\u0127da dina!!!", "Tmur indannat fil- fjammi u tag\u0127raf li jekk Alla stess irid je\u0127ilsek lanqas ma jista' , g\u0127ax hu verit\u00e0 u \u0121ustizzja essenzjali, voldieri, jeqred lilu nnifsu jekk ma jippremjax it- tajbin u jekk ma jikkastigax il- \u0127\u017ciena, ma jistax Alla japprova l- \u0127a\u017cen.", "Oh x' disperazzjoni eterna!", "Possibbli li wie\u0127ed jemmen dana biss u ma jindimx immedjatament bla telf ta' \u017cmien!", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 9.", "9 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Kif i\u0121\u0121ib ru\u0127ha n- natura fil- penitenzi tag\u0127ha, cio\u00e8 fil- konsiderazzjoni tal- effetti minn bluhatha jew minn di\u017cgrazzji ossija g\u0127aw\u0121 ie\u0127or temporali, kul\u0127add jifhem tajjeb b' esperjenza tieg\u0127u proprja.", "L- ewwel pass li hija tag\u0127mel tin\u0121abar f' rakkoljiment ta\u0127seb fuq id- dannu li jista' ji\u0121i fuqha u fuq il- ma\u0127bubin tag\u0127ha rigward il- fama tag\u0127ha akkaw\u017ca tal- avviliment, tal- konfu\u017cjoni; rigward is- sa\u0127\u0127a tag\u0127ha akkaw\u017ca tal- mard li fih innifsu jbe\u017c\u017ca' serjament billi ordinarjament iqarreb u jikka\u0121una l- mewt; rigward is- sustanzi l- o\u0127ra temporali tag\u0127ha akkaw\u017ca tal- ispejje\u017c li jkollha tonfoq, ta' xi telf minn impjieg jew ta' xi privazzjoni o\u0127ra.", "Fit- tieni pass tis\u0127et il- mument, li fih ikkommettiet id- delitti u tixtieq serjament li qatt ma g\u0127amlet dak li hija g\u0127amlet u tara l- bluha tag\u0127ha stess g\u0127ax ma ratx x' ji\u0121i wara jew g\u0127ax rat u ddisprezzat, imdallma fil- passjonijiet tag\u0127ha, tg\u0127id: \"Ji\u0121ri li ji\u0121ri basta nissodisfa ru\u0127i.\"", "G\u0127adda l- mument tas- sodisfazzjon \u0121\u00e0 minn fuqha u fuqha wasal ukoll il- mument tal- \u0127sad tag\u0127ha minn dak li hija \u017cerg\u0127at: issa tag\u0127li, tixtieq li ma g\u0127amlitx dak li g\u0127amlet u s- sens komun tag\u0127ha j\u010banfar bluhietha, jg\u0127idilha: \"Ag\u0127ti fuq sidrek, \u0127tija tieg\u0127ek, kellek tarah qabel, kellek tarah qabel.\"", "Fit- tielet pass in- natura tmidd idejha biex te\u0127les mill- a\u0127jar li hija tista' mid- deni, li jew di\u0121\u00e0 \u0121ie fuqha jew li hu \u0121\u00e0 mdendel fuq rasha: ta\u0127seb li tumilja ru\u0127ha, jew li tibg\u0127at rigali jew li tag\u0127mel promessi ta' \u0121id temporali biex tpatti u tirripara u tillibera ru\u0127ha minn tant \u0127sibijiet li jduru ma' qalbha jdejquha strettament, strettament.", "Fir- raba' pass l- ispirtu tas- sog\u0127ba, imnissel fiha bil- konsiderazzjoni tal- konsegwenzi koroh minn azzjonitha, ibieg\u0127ed minnha kull lok ta' fer\u0127 mundan u ma j\u0127allihiex tara \u0127lief kollox ikrah li tag\u0127ti d- dinja qarrieqa: la mo\u0127\u0127ha f' ikel, la fil- lbies, la f' vanitajiet o\u0127ra, g\u0127aliex l- ispirtu fil- \u0127sieb tad- dwejjaq jikkorrispondi b' kummer\u010b naturali mal- \u0121isem u dan iwie\u0121eb naturalment mal- ispirtu mdejjaq u t- tnejn flimkien jitnikktu f' dispja\u010biri, f' sog\u0127ba u fi ndiema.", "Fil- \u0127ames pass fehma soda u \u017cgura tag\u0127mel in- natura li ma tar\u0121ax i\u017cjed, li tevita dak il- lok, hedika l- persuna, hedak l- o\u0121\u0121ett: qabel rathom sbie\u0127 u issa koroh terribbilment.", "Dan hu kors naturali tal- indiema: issa forsi m' g\u0127andux jimxi l- istess kors ukoll fl- ordni sopranaturali, meta nafu li l- grazzja ma teqridx in- natura anzi tipperfezzjonaha?", "Forsi l- fidi ferma mhix \u0127a\u0121a tal- ispirtu?", "Forsi spirtu mbe\u017c\u017ca' bi \u0127sieb ma jintg\u0127arafx f' wi\u010b\u010b il- \u0121isem li naturalment iwie\u0121eb g\u0127alih?", "Forsi l- qaddisin mhux hekk g\u0127amlu u mxew fl- istess kors, meta minn \u0127\u017ciena kkonvertew g\u0127at- tajjeb?", "Jiddependi, immela, mill- fermezza tal- fidi u mir- riflessjoni tal- veritajiet tag\u0127ha eterni, li wie\u0127ed fil- penitenza sopranaturali j\u0121ib ru\u0127u b\u0127alma j\u0121ib ru\u0127u fil- kors ta' penitenza naturali; anzi wisq i\u017cjed serjament fid- dawl tal- intellett fuq \u0127wejje\u0121 terribbilment terribbli, g\u0127ax relattivi ma' Alla u mal- eternit\u00e0.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 10.", "10 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Il- bniedem ma jibdel ma' xejn il- \u0127ajja tieg\u0127u, g\u0127ax hija wisq g\u0127a\u017ci\u017ca g\u0127alih u Satana jafu dan wisq tajjeb, x\u0127in qal lil Alla biex imiss 'il \u0120ob fuq is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem biex jara li allura \u0120ob ma kellux jibqa' fidil lejh i\u017cjed u sempli\u010bi.", "Dan hu veru, i\u017cda l- bniedem jibdel iva, tassew \u0127ajtu ma' dak li wisq i\u017cjed superjuri g\u0127all- \u0127ajja temporali, b\u0127alma huma premju ta' tgawdija eterna biex jakkwistaha, u kastig ta' fjammi eterni biex jevitahom.", "Xhud ta' dan hemm il- qaddisin kollha martri li \u0127allew b' kura\u0121\u0121 superjuri g\u0127as- sentimenti naturali l- \u0127ajja tag\u0127hom fil- perswa\u017cjoni biex ma jitilfux 'l Alla u ma jmorrux fit- telfien ta' dejjem.", "T\u0127alli \u0127ajtek, immela, mhix \u0127a\u0121a ta' \u0127effa i\u017cda ta' serjet\u00e0 tremenda u sabiex il- penitenza tkun atta, idonea u kapa\u010bi biex ti\u0121\u0121ustifika ma' Alla hekk jin\u0127tie\u0121 li tkun fuq prezz sommu, voldieri, dak li inti tapprezza l- aqwa mill- affetti tieg\u0127ek, je\u0127tie\u0121 li inti tiddisprezzah, anki tkun \u0127ajtek stess, biex ma tag\u0127milx dnub mejjet.", "Kun af per\u00f2 li jekk tkun f' hedina l- okka\u017cjoni u inti taqa' vittma biex ma tidnibx gravement minn xi motiv tal- fidi, inti t\u0127assar b' hekk id- dnubiet mejta u venjali, anki li tkun tag\u0127hom g\u0127adek ma qlajtx il- ma\u0127fra qabel u tittajjar g\u0127al premju etern u sigur ming\u0127ajr ma xxomm ir- ri\u0127a tan- nar tal- purgatorju; im\u0127abba akbar minn din, qal infatti Kristu, \u0127add m' g\u0127andu li wie\u0127ed i\u0127alli \u0127ajtu g\u0127al \u0127biebu.", "Santu Wistin ukoll jg\u0127id li in\u0121urja jag\u0127mel min jitlob g\u0127al min ikun miet martri ossija fuq xi motiv tal- fidi.", "Jekk inti, immela, fis- skiet u fil- \u0121abra ta' ru\u0127ek tkun titnikket fuq il- \u0127sieb li inti offendejt 'l Alla u jersaq ma\u0121enbek l- ispirtu infernali jpin\u0121i fil- fantasija tieg\u0127ek okka\u017cjoni ta' telfien temporali jew tal- \u0127ajja, jew tal- fama jew ta' xi \u0121id ie\u0127or tieg\u0127ek, jekk inti ma takkonsentix g\u0127al dnub mejjet u inti fil- bi\u017ca' tal- imma\u0121inazzjoni biss tidde\u010biedi illi tag\u0127mel dnub mejjet biex ma tmutx jew biex ma tinfamax ru\u0127ek, jew biex ma ssostnix xi dannu ie\u0127or, mhux veru li inti g\u0127andek l- indiema fik jew l- ispirtu tal- penitenza.", "Kif a\u0127na hawn, ni\u0121bidlek l- attenzjoni fuq dawn i\u010b- \u010birkostanzi tal- bi\u017ca' min- na\u0127a tad- demonju jew min- na\u0127a tan- natura rigward il- penitenza u ng\u0127arrfek li inti ssir tassew \u0127ati quddiem Alla ta' dnub mejjet, jekk fil- \u0127sieb u fl- imma\u0121inazzjonijiet biss inti tirrisolvi li allura biex ma ssofrix dannu temporali tidneb gravement: ifta\u0127 g\u0127ajnejk u indokra ru\u0127ek.", "Jekk immela ji\u0121ri li inti tibda titba\u017c\u017ca' quddiem xeni ta' martirju jew xi dannu temporali, g\u0127id mentalment lilek innifsek: \"\u0126alli l- ewwel inkun f' hedan l- istat li issa qieg\u0127ed nara biss bil- menti u mbag\u0127ad meta nkun fih, jiena nitlob 'l Alla tieg\u0127i u ma jkollix \u017cgur in\u0121arrab konfu\u017cjoni: g\u0127ax jew Alla je\u0127lisni minn idejn l- g\u0127edewwa tieg\u0127i, b\u0127alma \u0127eles lil Danjeli, profeta, mill- fossa tal- iljuni jew jag\u0127tini l- fortezza biex nilqa' u nag\u0127mel is- sagrifi\u010b\u010bju tieg\u0127i nnifsi jew ta' kulma g\u0127andi, b\u0127alma ta lit- tfajla Sant Anje\u017ce u lil San Lawrenz u lill- o\u0127rajn.\"", "Dan ikun ir- ra\u0121unar f' \u0127in ta' tentazzjoni b\u0127al din.", "Huwa veru li bil- \u0127ila tieg\u0127u naturali \u0127add ma jasal biex jag\u0127mel pass hekk tremend, t\u0127alli \u0127ajtek, u g\u0127alhekk ten\u0127tie\u0121 il- grazzja ta' Alla li ming\u0127ajrha ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn \u2014 xejn u la \u0127wejje\u0121 kbar u lanqas \u017cg\u0127ar: issa Alla jg\u0127idilna biex nitolbuh l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u u assigurana li jag\u0127tihielna, jekk tassew nitolbuhielu.", "A\u0127na g\u0127andna nag\u0127mlu dak li nistg\u0127u u f' dak li ma nistg\u0127ux g\u0127alih nirrikorru g\u0127and Alla biex inkunu nistg\u0127u: dak li hu impossibbli g\u0127all- bnedmin huwa possibbli g\u0127al Alla, qal \u0120es\u00f9 Kristu.", "Forsi ma jkunx irid jg\u0127addi \u017c- \u017cmien u jiddie\u0127aq bina Alla tag\u0127na \u2014 dejjem kontra l- qdusija u s- sapjenza tieg\u0127u \u2014 li jg\u0127idilna: Itolbu \u2014 u mbag\u0127ad ma jag\u0127tiniex?", "Mhux g\u0127ax irid jag\u0127tina g\u0127alhekk jg\u0127idilna nitolbuh?", "Mhux g\u0127alhekk dejjem tag\u0127na tkun il- \u0127tija meta ni\u0121\u0121arrfu g\u0127aliex a\u0127na suppervi, nafdaw fil- \u0127ila tag\u0127na u ma nitolbuhx?", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 11.", "11 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Kif wie\u0127ed ma' att volontarju jsir, f' g\u0127am\u017ca ta' g\u0127ajn, \u0127ati ta' dnub malli javverti ossija jinteba\u0127 bil- \u0127a\u017cen tal- azzjoni u jag\u0127ti l- kunsens g\u0127alih, hekk ukoll hu bi\u017c\u017cejjed sabiex l- istess midneb jirtira u jabbanduna d- dnub u jikkonverti lejn Alla b' att wie\u0127ed ta' di\u017capprovazzjoni u ta' sog\u0127ba fuq id- dnub.", "Jekk dana l- att jitnissel minn im\u0127abba perfetta lejn Alla, ji\u0121ifieri, li r- ru\u0127 ma t\u0127arisx lejn il- kastigi li lilha jist\u0127oqqu g\u0127al dnubietha u li j\u0121ibu fiha l- bi\u017ca' , i\u017cda li biss tieqaf fuq it- tjubija ta' Alla fil- benefizzi tieg\u0127u lejha: \u0127olqien, providenza, fidwa u diversi opri o\u0127ra ta' \u0127niena, ta\u0127seb li Alla huwa tajjeb fih innifsu u g\u0127alhekk denn tassew li wie\u0127ed i\u0127obbu.", "Mad- dawl tal- menti tag\u0127ha fuq l- ingratitudni ma' Alla hekk tajjeb u hekk karitattiv tindem ir- ru\u0127 hekk li tixtieq li fuqha jin\u017clu l- aqwa kastigi, \u0127ruxijat, fla\u0121elli, biex fihom tin\u0127eba dina l- ingratitudni tag\u0127ha.", "Meta, immela, l- indiema titnissel mill- im\u0127abba perfetta allura tissejja\u0127 indiema perfetta, kif jg\u0127allem San \u0120wann l- Appostlu fl- ewwel ittra, kap.", "4, v. 18, li l- bi\u017ca' mhuwiex fl- im\u0127abba; i\u017cda l- im\u0127abba perfetta tke\u010b\u010bi l- bi\u017ca' , g\u0127ax il- bi\u017ca' g\u0127andu l- piena: u min jib\u017ca' , mhuwiex perfett fl- im\u0127abba.", "Sog\u0127ba jew indiema perfetta, dritt dritt malli jintg\u0127ata l- kunsens g\u0127all- abborriment, g\u0127ad- di\u017capprovazzjoni, g\u0127as- sa\u0127ta ta' kull dnub mejjet, tg\u0127aqqad ir- ru\u0127 ma' Alla: hedina l- g\u0127aqda tar- ru\u0127 ma' Alla tifred ne\u010bessarjament mid- dnub il- mejjet, g\u0127ax wie\u0127ed ma jistax jit\u0127addan ma' tarf ming\u0127ajr ma j\u0127alli g\u0127al kollox it- tarf oppost: jew dawl jew dlam: jew im\u0127abba jew mibeg\u0127da.", "Il- penitenza perfetta ti\u0121\u0121ustifika biha nnifisha l- bniedem qabel l- assoluzzjoni sagramentali tal- qrar, li almenu ta' dina g\u0127andu jkollu xewqa mag\u0127ha nnifisha, billi d- dnubiet ma jistg\u0127ux jin\u0127afru \u0127lief b' hedak il- mezz li istitwixxa \u0120es\u00f9 Kristu u s- sagrament tal- qrar huwa l- uniku mezz istitwit minn Kristu biex ja\u0127fer id- dnubiet li wie\u0127ed ikun g\u0127amel wara l- mag\u0127mudija.", "Naqraw fil- ktieb tal- proverbji, kap.", "8, v. 17, li Alla jg\u0127id: \"Jiena n\u0127obb 'il min i\u0127obbni.\"", "Fl- evan\u0121elju stqarr \u0120es\u00f9 Kristu jg\u0127id: \"Dak li j\u0127obbni, hu ma\u0127bub minn Missieri u jiena n\u0127obbu,\" kif naqraw fit- test ta' San \u0120wann l- appostlu, kap.", "14, vers 21.", "Anki San Pietru fl- ewwel ittra tieg\u0127u, kap.", "4, v. 8, jikteb li l- im\u0127abba tg\u0127atti l- kotra tad- dnubiet.", "Issa minn dana kollu li g\u0127edna jo\u0127ro\u0121 \u010bar li ebda bniedem, ming\u0127ajr rivelazzjoni divina, ma jista' jag\u0127ti \u0121udizzju fuq id- dannazzjoni ta' ru\u0127 li tkun g\u0127exet \u0127ajja \u0127a\u017cina, g\u0127alkemm tkun kemm tkun \u0127a\u017cina, g\u0127ax nitfa ta' demg\u0127a ossija att wie\u0127ed ta' mument ta' penitenza perfetta jifta\u0127 il- bieb tal- \u0121enna, fejn il- \u0127bieb igawdu lil xulxin g\u0127all- eternit\u00e0.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 12.", "12 ta' Settembru.", "Lezzjoni: X\u0127in wie\u0127ed jisma' 'l Kristu, Alla inkarnat, ikkostitwit minn Alla l- Missier bi M\u0127allef tal- \u0127ajjin u tal- mejtin, jg\u0127idilna biex ma nib\u017cg\u0127ux minn dawk li joqtlulna l- \u0121isem u li mbag\u0127ad wara dan m' g\u0127andhom xejn i\u017cjed x' jag\u0127mlu lilna u jurina li nib\u017cg\u0127u minn dak, li, wara li jkun qatel, g\u0127andu s- setg\u0127a li jitfa' fl- infern \u2014 Forsi g\u0127al hedana l- kliem ma jitfa\u010b\u010bax fil- menti tag\u0127na, li tant nib\u017cg\u0127u g\u0127at- telfien tal- \u0127ajja temporali, dawl ta' orrur bla paragun wisq i\u017cjed terribbli fuq il- pwieni li hemm wara hedina l- \u0127ajja g\u0127al min ma jib\u017cax minn Alla u jservih fedelment fi\u017c- \u017cmien?", "Possibbli li wie\u0127ed li tassew jemmen ma' hedana l- \u0127sieb hekk serju ma jnissilx fih vera ndiema, meta b' esperjenza nafu li n- natura tag\u0127na quddiem sofferenzi kbar u inevitabbli tag\u0127tina g\u0127ajnuna u kura\u0121\u0121 biex in\u0127addnu sofferenzi inqas kbar biex nevitaw dawka kollha!", "Penitenza b\u0127al dina, g\u0127alkemm tissejja\u0127 imperfetta akkaw\u017ca tal- bi\u017ca' li minnu titnissel, per\u00f2 hija tajba u salutari, g\u0127ax biha wie\u0127ed tassew jikkonverti lejn Alla u jobg\u0127od id- dnub.", "Il- kon\u010bilju ta' Trentu wkoll jg\u0127id li dina l- indiema mnissla mill- bi\u017ca' tal- infern u tal- pwieni hija tassew onesta u tajba u tiddisponi l- midneb biex jaqla' l- ma\u0127fra fis- sagrament tal- qrar.", "Min, immela, jie\u0127u l- assoluzzjoni sagramentali fi qrara integra u sin\u010biera bi ndiema imperfetta, ji\u0121\u0121ustifika tassew ru\u0127u ma' Alla, minn g\u0127adu tieg\u0127u jsir tassew \u0127abib tieg\u0127u g\u0127all- merti infiniti ta' \u0120es\u00f9 Kristu Redentur; g\u0127aliex mhix ne\u010bessarja g\u0127as- sagramenti tal- mejtin, li huma l- mag\u0127mudija, u l- qrar, li tkun perfetta l- indiema, li hija att ta' im\u0127abba, li g\u0127alkemm anki tkun tnemnem, hija veru att ta' \u0127biberija lejn Alla u g\u0127alhekk g\u0127andha ti\u0121\u0121ustifika qabel il- po\u017cizzjoni tas- sagramenti: infatti l- im\u0127abba, billi kobor ma tag\u0127milx fl- essenza tag\u0127ha nnifisha, jew tkun kollha jew xejn: jew hemm im\u0127abba jew m' hemmx.", "L- indiema imperfetta hija veru \u0121id ukoll tal- grazzja t' Alla u g\u0127alhekk ma jissugrax il- midneb li jiddisprezzaha anki jekk jara li jkun impossibbli g\u0127alih li jir\u010bievi s- sagrament fl- assoluzzjoni; g\u0127aliex il- Ver\u0121ni mbierka qalet li l- \u0127niena ta' Alla minn \u0121enerazzjoni g\u0127al \u0121enerazzjoni g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "X\u0127in, immela, inti fuq il- \u0127sieb tal- \u0121ustizzja ta' Alla fuq il- \u0127sieb tal- eternit\u00e0, be\u017cg\u0127ani tassew titlob 'l Alla vera ma\u0127fra cio\u00e8 li ma tar\u0121ax qatt u qatt i\u017cjed, b' hekk, skont kliem Marija Santissima int issir o\u0121\u0121ett tal- \u0127niena ta' Alla.", "Hekk ukoll naqraw fis- salm 102 li l- \u0127niena tas- Sinjur mill- eternit\u00e0, u sal- eternit\u00e0, fuq dawk kollha li minnu jib\u017cg\u0127u; g\u0127alhekk ji\u017cbalja tassew bl- ikrah il- midneb li jaqta' qalbu u ma jirrikorrix umilment niedem lejn Alla.", "X' mezzi g\u0127all- indiema imperfetta wie\u0127ed jista' jipproponi a\u0127jar minn dawk li ppropona \u0121\u00e0 l- Ispirtu Santu cio\u00e8 l- \u0127sieb fuq in- Novissmi?", "Ftakar fin- novissmi tieg\u0127ek: mewt, \u0121udizzju, infern u \u0121enna u ma tidneb qatt.", "La, immela, dan il- \u0127sieb skont l- Ispirtu Santu huwa tassew effika\u010bi biex jippreservak, akkaw\u017ca tal- bi\u017ca' li jnissel fir- ru\u0127, minn kull dnub mejjet g\u0127all- istess ra\u0121uni jqanqlek biex tobg\u0127od u tis\u0127et kull dnub mejjet li inti tkun g\u0127amilt.", "Oh vera serjet\u00e0: \u017bgur li inti tmut, fejn u meta ma tistax taf u darba biss!", "Oh vera serjet\u00e0: tkun i\u0121\u0121udikat minn Alla li l- opri ta' jdejh biss huma terribbli!", "Oh vera serjet\u00e0: Jew dejjem beatu jew dejjem infeli\u010bi \u2014 Jew dejjem fil- glorja jew dejjem fil- fjammi!", "Oh vera serjet\u00e0!", "Oh vera serjet\u00e0 tassew g\u0127al min jemmen u anki g\u0127al min ma jemminx!", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 13.", "13 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Malajr ming\u0127ajr telf ta' \u017cmien imidd idejh biex jag\u0127mel penitenza sin\u010biera, malli tid\u0127ol fl- intellett tieg\u0127u l- fidi fil- konoxxenza tal- \u0120ustizzja ta' Alla.", "Il- bniedem g\u0127andu tant orrur g\u0127at- tbatijiet u fin- ne\u010bessit\u00e0 tag\u0127hom cio\u00e8, meta jara li huma g\u0127alih inevitabbli jistudja u j\u0127abrek li jsostni bil- g\u0127a\u017cla tieg\u0127u dik it- tbatija li hu ji\u0121\u0121udika inqas qawwija jew inqas twila.", "L- ispirtu stess naturali janimah u jinkura\u0121\u0121ih lill- istess penitent bil- perswa\u017cjoni tal- qilla, li g\u0127adha \u0121ejja, biex jit\u0127addan ma' hedina t- tbatija tal- \u0127ajja temporali.", "Fil- pont tremend tal- mewt, f' dak it- tribunal inevitabbli tal- Im\u0127allef divin, li fih di\u0121\u00e0 da\u0127lu hedawk kollha li mietu, li fosthom xi w\u0127ud minnhom bil- permessjoni ta' Alla u g\u0127all- \u0127sibijiet sapjentissmi tieg\u0127u dehru lil xi \u0127ajjin qaddisin, ossija lil xi servi o\u0127ra ta' Alla jew lil xi bnedmin o\u0127rajn u taw xhud fuq ir- reqqa tal- \u0121udizzju u fuq il- qilla tal- kastigi fil- \u0127ruxija spe\u010bjalment tal- fjammi.", "Fuq ir- reqqa tal- \u0121udizzju di\u0121\u00e0 kellimna u wriena \u0120es\u00f9 Kristu fl- evan\u0121elju, meta qalilna li fil- jum tal- \u0127aqq il- bnedmin jag\u0127tu kont ta' kull kelma ozju\u017ca ossija fierg\u0127a jew battala, ji\u0121ifieri, ta' kull \u0127sieb, ta' kull kelma, u ta' kull opra volontarja mag\u0127mula ming\u0127ajr fini suffi\u010bjenti, cio\u00e8 mhux li jkun jog\u0127\u0121ob biss i\u017cda li jkun utli.", "Jekk, immela, inti ta\u0121ixxi g\u0127ad- delettazzjoni wa\u0127edha, jekk inti tillamenta, jekk inti ma tissoportix difett jew xi kuntrarju, jekk inti ma titkellimx meqjus, jekk inti tikser is- silenzju intern billi \u017c\u017comm apposta \u0127sibijiet vani, inutli jew li jinkwetaw jew li fihom sentimenti ta' impurit\u00e0 jew ta' vendetta jew ta' inganni, jekk tie\u0127u g\u0127alik g\u0127al xi azzjoni di\u017cgustu\u017ca, jekk tag\u0127mel, f' kelma wa\u0127da, re\u017cistenza g\u0127all- volont\u00e0 pre\u010bettiva jew projbittiva jew permissiva ta' Alla, ikollok tirrispondi fit- tribunal divin g\u0127aliha.", "U jista' wie\u0127ed ma jimpressjonax ru\u0127u fuq ir- reqqa tal- \u0121udizzju, meta a\u0127na niddisprezzaw \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar u nistmawhom intietef insinifikanti li ma nag\u0127tux kont ta' \u0127abba, x\u0127in jisma' fl- evan\u0121elju 'l Kristu jg\u0127id: \"Tassew ing\u0127idlek li ma to\u0127ro\u0121x mill- \u0127abs qabel ma tkun \u0127allast sal- inqas \u0127abba;\" x\u0127in jisma' 'l Kristu jg\u0127id: \"Kliemkom ikun iva, iva: le, le, g\u0127ax dak li jkun i\u017cjed minn hekk huwa \u0121ej mill- \u0127a\u017cen,\" u band' o\u0127ra: \"Ix- xag\u0127ar ta' raskom huwa kollu mag\u0127dud\"?", "Rigward imbag\u0127ad il- qilla fil- \u0127ruxija tal- kastigi jg\u0127id San Pawl l- Appostlu biex iqanqal il- fidili g\u0127all- penitenza li hija \u0127a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj; u qablu kien di\u0121\u00e0 San \u0120wann il- Battista g\u0127all- istess fini pprietka fid- de\u017cert lill- folla li kienet marret g\u0127andu, jg\u0127id: \"Min uriekom ta\u0127arbu l- qilla li g\u0127adha \u0121ejja?\"", "Le, le: ma jistax ikun li wie\u0127ed quddiem hedawna l- veritajiet tar- reqqa tal- \u0121udizzju ta' Alla u tal- qilla fil- \u0127ruxija tal- kastigi jibqa' indifferenti f' tant serjet\u00e0 u ma jitqanqalx vigoro\u017cament g\u0127all- vera penitenza li jikkore\u0121i tassew ru\u0127u, li jis\u0127et jiddi\u017capprova kull \u0127a\u017cen li g\u0127amel u mrieg\u0127ed li j\u0127abrek li jissodisfa hawn il- \u0121ustizzja divina, qabel ma jmur u ma jar\u0121ax ji\u0121i i\u017cjed.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 14.", "14 ta' Settembru.", "Lezzjoni: T\u0127ares biss lejn qilla tal- \u0121ustizzja ta' Alla timtela tassew bil- bi\u017ca' u bis- sog\u0127ba fuq dnubietek, i\u017cda ma titqanqalx biex titlob ma\u0127fra, jekk m' intix ukoll perswa\u017c fuq il- \u0127niena tieg\u0127u, li in verit\u00e0 hija bla tmiem.", "Fin- natura, infatti, nosservaw li \u0127add ma jirrikorri lejn min jaf li hu ri\u017colut li ma jag\u0127tix ossija iebes li jag\u0127ti: jekk inti stess fil- b\u017conn u taf li wie\u0127ed g\u0127andu rikkezzi kbar, dan mhux bi\u017c\u017cejjed g\u0127alik biex tersaq titolbu, g\u0127alkemm g\u0127ani li jista' jg\u0127inek, per\u00f2 inti \u017cgur li ma tirrikorrix lejh, jekk inti m' intix perswa\u017c li hu tajjeb u \u0127anin.", "I\u0121\u0121ib quddiem g\u0127ajnejk il- \u0121ustizzja ta' Alla biss fuq dnubietek, ir- ru\u0127 tieg\u0127ek tinkesa bla dubju bl- ispirtu tad- disperazzjoni, x\u0127in tirrifletti li dina ne\u010bessarjament jen\u0127tie\u0121 li tit\u0127allas: i\u017cda inti tintafa' tassew f' ba\u0127ar ta' kunfidenza u ta' speranza tikkonsidra l- \u0127niena tieg\u0127u.", "Ibda, immela, biex tipperswadi ru\u0127ek li Alla hu tassew \u0127anin, billi tikkonsidra u tistudja fuq l- opri ta' jdejh: dak infatti li hu tajjeb u perfett fil- kreatura hu infinitament hekk fil- kreatur li hu kaw\u017ca ta' kull effett.", "Jekk missier ta' dina l- art ma jafx idawwar wi\u010b\u010bu minn ibnu li umiljat jitolbu ma\u0127fra g\u0127an- nuqqasijiet li jkun g\u0127amillu, kif idawwar wi\u010b\u010bu Alla minn bniedem niedem u umiljat, li ming\u0127ajr ma jarah bl- g\u0127ajnejn karnali jitolbu sin\u010berament ma\u0127fra ta' dnubietu?", "Forsi fix- xbieha wie\u0127ed ma jarax il- verit\u00e0 tal- o\u0121\u0121ett reali?", "A xbieha ta' Alla hu infatti ma\u0127luq il- bniedem.", "Ara dana kollu, arah ikkonfermat minn Kristu stess li permezz tal- parabbola tal- iben il- \u0127ali tana biex ing\u0127arfu fuq il- \u0127niena ta' Alla, jaqa' fuq g\u0127onq il- midneb li jirrikorri lejh u jbusu.", "Innota dawn i\u017c- \u017cew\u0121 kelmiet tal- istess parabbola \u2014 waqa' fuq g\u0127onq ibnu u biesu.", "Meta l- fidi tg\u0127allimna li Alla, biex i\u0127enn g\u0127all- bnedmin u ma j\u0127allihomx jintilfu f' dannazzjoni eterna akkaw\u017ca tad- dnub, g\u0127amel hedana l- pass tal- ikbar g\u0127a\u0121eb: hu stess inkarna u sar bniedem u miet f' tant \u0127ruxija: jista' wie\u0127ed ma je\u0127ux idea tassew e\u010b\u010bessivament kbira fuq il- \u0127niena ta' Alla?", "U min jitfa' g\u0127ajnejh fuq il- malizzja hekk kbira tad- dinja, li Alla g\u0127alhekk \u0127alaqha biex dina tadurah, tirrikonoxxih u sservih bl- osservanza tal- li\u0121i naturali, jista' jkun li ma jistag\u0127\u0121ibx fuq il- kbira \u0127niena ta' Alla li b' dan id- disprezz kollu jtella' x- xemx tieg\u0127u u jitfa' x- xita tieg\u0127u fuq kul\u0127add, minflok ma jitfa' fuqha xita ta' nar u ta' kubrit kif lilha jist\u0127oqq?", "Il- \u0121ustizzja ta' Alla, immela, tnissel il- bi\u017ca' fir- ru\u0127 u dana l- istess bi\u017ca' jag\u0127mel ir- ru\u0127 o\u0121\u0121ett tal- \u0127niena ta' Alla, kif qalet il- Ver\u0121ni mbierka: \"U l- \u0127niena tieg\u0127u minn \u0121enerazzjoni g\u0127al \u0121enerazzjoni g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.\"", "Il- penitenza, immela, mill- \u0121ustizzja u mill- \u0127niena flimkien, g\u0127ax mhijiex penitenza salutari hedik li \u0121\u0121ib qtig\u0127 il- qalb.", "Fil- ktieb tal- Ekkle\u017cjastiku, kap.", "17, v. 28, naqraw hekk: \"Il- \u0127niena ta' Alla u l- favur tieg\u0127u huma o\u0121\u0121ett ta' g\u0127a\u0121eb g\u0127all- kobor tag\u0127hom lejn dawk li jikkonvertu lejh.\"", "Hijiex ingassa hedina s- sentenza li ti\u0121bed kull midneb minn g\u0127onqu fi \u0127dan il- \u0126anin Alla, Missier kul\u0127add?", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 15.", "15 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Doppju hu l- effett tal- penitenza: il- ma\u0127fra tad- dnubiet u l- ma\u0127fra tal- piena eterna.", "Ming\u0127ajr il- penitenza ebda xorta ta' dnub mejjet jew venjal ma jista' jin\u0127afer.", "Kif jista' infatti wie\u0127ed jissejja\u0127 niedem, meta m' g\u0127andux il- fehma soda li g\u0127al li \u0121ej ma jar\u0121ax i\u017cjed u li jissodisfa l- \u0121ustizzja divina minnu offi\u017ca?", "Hija hekk me\u0127tie\u0121a l- penitenza g\u0127all- bniedem, li hu mtebba' bi dnub mejjet, daqskemm hija ne\u010bessarja l- fidi biex wie\u0127ed isalva ru\u0127u, g\u0127aliex id- dnubiet ma jistg\u0127ux ji\u0121u ma\u0127furin, jekk Alla ma jilqax il- midneb fil- \u0127biberija tieg\u0127u u dan ma jistax ikun li jsir li Alla jilqa' midneb impenitent fil- \u0127biberija tieg\u0127u, daqskemm ma jistax ikun li wie\u0127ed fl- istess \u0127in ikun \u0127abib u g\u0127adu ma' ie\u0127or.", "Alla jobg\u0127od id- dnub daqskemm i\u0127obb lilu nnifsu u min i\u0127obb id- dnub il- mejjet ne\u010bessarjament jobg\u0127od 'l Alla g\u0127alkemm b' xufftejh jg\u0127id li j\u0127obb 'l Alla.", "Oh!", "Tobg\u0127od 'l Alla kemm hija kelma tremenda u wa\u0127xija.", "Ma tridx il- \u0121id lil min g\u0127amillek jew jag\u0127millek il- \u0121id.", "Oh xi kruha ta' ingratitudni!", "Il- penitenza huwa naturali li ma tistax tkun sie\u0127ba tad- dnub; g\u0127ax il- qalb tag\u0127na jew t\u0127obb jew tobg\u0127od o\u0121\u0121ett, i\u017cda t\u0127obbu u tobog\u0127du fl- istess \u0127in dan hu impossibbli: g\u0127alhekk min jobg\u0127od id- dnub b' motiv sopranaturali jersaq biex i\u0127obb 'l Alla u jissejja\u0127 niedem, billi j\u0121arrab dulur tar- ru\u0127 wara li jkun g\u0127amel xi \u0127a\u0121a jew \u0127alla xi \u0127a\u0121a li issa jrid u jixtieq li ma g\u0127amilhiex jew li ma \u0127allihiex.", "Il- vera penitenza b' xhud ta' sitt mitt pass me\u0127udin mill- Iskrittura \u0121\u0121ib tassew il- ma\u0127fra tad- dnubiet u l- ma\u0127fra tal- piena eterna.", "\u0126add ma jista' jiddubita fuq il- fedelt\u00e0 ta' Alla li ma g\u0127andu b\u017conn \u0127add u li ma jib\u017ca' minn \u0127add, jag\u0127ti dejjem dak li jwieg\u0127ed.", "M' hemmx b\u017conn li wie\u0127ed isemmi l- passi kollha li jirrigwardaw il- ma\u0127fra tad- dnubiet u l- ma\u0127fra tal- piena eterna akkaw\u017ca tal- penitenza: hu bi\u017c\u017cejjed li wie\u0127ed iqieg\u0127ed xi w\u0127ud biex dejjem i\u017cjed ikabbar il- fidu\u010bja fil- \u0127niena ta' Alla g\u0127aliex g\u0127al min hu Kattoliku fidil huwa bi\u017c\u017cejjed it- tag\u0127lim tal- Knisja li bil- ma\u0121isterju infallibbli tag\u0127ha tipproponilna nemmnu li l- ma\u0127fra tad- dnubiet u l- ma\u0127fra tal- piena eterna huma effetti ta' vera penitenza.", "San Pietru qal lil- Lhud: \"Ag\u0127mlu penitenza u kkonvertu sabiex jin\u0127afru dnubietkom.\"", "Att.", "Apost. kap.", "3, v. 19.", "\"Ikkonvertu lejja, jg\u0127id is- Sinjur tal- e\u017cer\u010bti, u jiena nikkonverti lejkom.\"", "\u017bak. profeta, kap 1, v. 3.", "\"Jekk ma tag\u0127mlux penitenza, qal Kristu, ilkoll xorta wa\u0127da tintilfu.\"", "Isalva immela min jag\u0127mel penitenza, Ev.", "Luqa, kap.", "13, v. 5.", "F' Isaija profeta, kap 1, v. 16, Alla jg\u0127id lill- midinbin biex ma jag\u0127mlux i\u017cjed \u0127a\u017cen u li jag\u0127mlu l- \u0121id u jistidinhom imbag\u0127ad biex ji\u0121u g\u0127andu j\u010banfruh jekk huwa ma j\u0127assarx allura dnubiethom b' mod li ru\u0127hom tkun tassew safja.", "\"Ikkonvertu lejja u intom ilkoll tkunu salvi, g\u0127ax jiena Alla u m' hemmx ie\u0127or.\"", "Isaija prof. kap.", "45, v. 72.", "I\u0127alli l- \u0127a\u017cin it- triq tieg\u0127u u l- \u0127sibijiet tieg\u0127u u jirritorna lejn Alla u Alla j\u0127enn g\u0127alih g\u0127ax hu \u0127afif wisq biex ja\u0127fer.", "Isaija prof. kap.", "55, v. 7.", "F' E\u017cekjeli profeta kap.", "18, v. 21, Alla jg\u0127id li jekk il- \u0127a\u017cin jag\u0127mel penitenza ta' dnubietu kollha u jindokra l- kmandamenti tieg\u0127u hu le jmut u li Alla jinsa l- \u0127a\u017cen kollu li jkun g\u0127amel u jg\u0127id li mhijiex \u0127a\u0121a tal- volont\u00e0 tieg\u0127u l- mewt tal- \u0127a\u017cin, i\u017cda li hu jikkonverti mit- triqat tieg\u0127u u li jg\u0127ix.", "Fis- salm 31, v. 5.", "\"Id- delitt tieg\u0127i jiena g\u0127amilt mag\u0127ruf lilek u ma \u0127bejtx il- \u0127a\u017cen tieg\u0127i.", "Jiena g\u0127edt: Nistqarr lis- Sinjur il- \u0127a\u017cen tieg\u0127i kontra tieg\u0127i, u inti \u0127firt il- \u0127a\u017cen ta' dnubieti.\"", "Kliem il- profeta sultan David u dan l- istess fis- salm 50, v. 19 jg\u0127id: \"O Alla, inti ma tiddisprezzax qalb niedma u umiljata.\"", "G\u0127alfejn intawlu i\u017cjed?", "Ikunu tal- a\u0127\u0127ar dawna li nie\u0127du mill- parabbola tal- Iben il- \u0127ali u mill- parabbola tal- Fari\u017cew u l- Pubblikan.", "L- iben il- \u0127ali, wara li g\u0127amel li ried, irritorna lejn missieru u dan waqa' fuq g\u0127onqu u biesu u libbsu l- aqwa libsa, tah i\u010b- \u010burkett f' sebg\u0127u u qeg\u0127idlu x- xedd f' saqajh bis- servizz tas- sefturi tieg\u0127u u g\u0127amel festa ta' fer\u0127, g\u0127ax irritorna ibnu f' daru.", "Luqa kap.", "15, v. 18.", "Fari\u017cew u pubblikan da\u0127lu fit- tempju jitolbu: dan il- pubblikan mag\u0127ruf b' adulteru \u017camm ru\u0127u fil- bog\u0127od, anqas ma ried jarfa' g\u0127ajnejh lejn is- sema, u j\u0127abbat fuq sidru qal: Sinjur, jiena midneb, \u0127enn g\u0127alija, a\u0127firli.", "U Kristu qal li dan mar id- dar i\u0121\u0121ustifikat, ji\u0121ifieri, minn g\u0127adu ta' Alla sar \u0127abib ta' Alla.", "Luqa, kap.", "18, v. 13.", "G\u0127andu wie\u0127ed jinnota li dawn i\u017c- \u017cew\u0121 parabboli \u0127ar\u0121u mix- xufftejn divini ta' Kristu, l- img\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin sabiex akbar tid\u0127ol l- impressjoni fil- qalb li tassew ma\u0127fra hemm g\u0127all- midneb li bil- verit\u00e0 jirrikorri lejn Alla.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 16.", "16 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Il- \u0127ajja tal- midneb fl- istat tad- dnub il- mejjet u l- \u0127ajja tieg\u0127u wara li jkun ikkonverta lejn Alla \u2014 Oh x' differenza kemm kbira!", "Qabel dejjem be\u017cg\u0127ani, inkwetat, bla pa\u010bi: issa rrassenjat u kwiet fit- triq tal- pa\u010bi u jara n- ne\u010bessit\u00e0 li jistqarr ma' Santu Wistin, jg\u0127id: \"Inti, o Sinjur, \u0127laqtna g\u0127alik u l- qalb tag\u0127na hija inkwieta sakemm ma tkunx stra\u0127et fik: iva, inti tassew l- o\u0121\u0121ett uniku tal- im\u0127abba ta' qalb il- bniedem.\"", "Jekk qabel kien jixtieq \u0127wejje\u0121 temporali u kien ifittixhom ittorturat u tturmentat fl- intern tieg\u0127u g\u0127as- sodisfazzjon tieg\u0127u nnifsu dejjem ji\u0121ri barra mit- triq tal- pa\u010bi: issa jinsab fir- renju ta' vera pa\u010bi li ti\u0121i biss minn rassenjazzjoni ta' volont\u00e0 tajba u xejn ma jrid \u0127lief dak li Alla, Sinjur tieg\u0127u, irid, pront dejjem li jtemm il- volont\u00e0 ta' Alla g\u0127al kulma tikkmanda, u wkoll li jtemm il- volont\u00e0 ta' Alla g\u0127al kulma tipprojbixxi u sieket jadura l- volont\u00e0 ta' Alla g\u0127al kulma tiddisponi fuqu, prosperit\u00e0 u niket, g\u0127ana u faqar, g\u0127oli u baxx, fer\u0127 u biki, sa\u0127\u0127a u mard, \u0127ajja u mewt, unuri u disprezzi, u ma jimpurtah minn xejn \u0127lief li fedelment iservi u jog\u0127\u0121ob lill- \u0127anin Alla Sinjur tajjeb bla tarf ma' kul\u0127add.", "Xi w\u0127ud per\u00f2 mill- midinbin jikkonvertu, billi jintrefg\u0127u mill- istat tad- dnub il- mejjet biss b' \u010bertu disprezz fuq id- dnubiet venjali: i\u017cda dawna t- talin ikkonvertiti jipperikulaw li f' qasir \u017cmien iduru biex jar\u0121g\u0127u jieklu, kif jg\u0127id San Pietru l- appostlu, il- vomtu li jkunu rri\u0121ettaw u jer\u0121g\u0127u g\u0127all- \u0127ajja ta' qabel, anzi jsiru midinbin ikbar \u2014 infatti huwa denn ta' konsiderazzjoni serjissima l- kliem ta' \u0120es\u00f9 Kristu g\u0127al hedina \u010b- \u010birkostanza tal- istat ta' hedawna l- konvertiti: \"Min mhux fidil fil- ftit lanqas mhu fidil fil- wisq.\"", "\"L- ispirtu moq\u017cie\u017c li jkun \u0127are\u0121 mill- bniedem ifittex mistrie\u0127 u ma jsibx, allura jar\u0121a' lura, mnejn kien \u0127are\u0121, imsie\u0127eb ma' seba' spirti o\u0127ra e\u0127\u017cen minnu u, jekk jirnexxilhom, jid\u0127lu jg\u0127ammru hemm u dan l- a\u0127\u0127ar stat tal- bniedem ikun ag\u0127ar minn dak ta' qabel.\"", "O\u0127rajn b\u0127alma kienu l- qaddisin, li minn \u0127ajja \u0127a\u017cina kkonvertew g\u0127al \u0127ajja tassew spiritwali, \u010ba\u0127du tassew lilhom infushom totalment ming\u0127ajr ma \u017cammew xejn g\u0127alihom.", "\u0126abbew 'l Alla u \u0127abbewh kif imiss: kellhom tliet qlub f' qalb wa\u0127da, qalb tan- nar g\u0127al Alla, qalb tal- la\u0127am g\u0127all- proxxmu u qalb tal- bron\u017c g\u0127alihom infushom.", "Bniedem li tassew i\u0127obb 'l Alla b' qalbu kollha: ekku s- sinjali esposti mill- majjistri tal- ispirtu \u2014 Jekk inti t\u0127obb tassew 'l Alla, tag\u0127ti preferenza lill- volont\u00e0 tieg\u0127u f' kollox u g\u0127al kollox anki taf li tkun biex issofri inkomodi gravissimi, li tkun biex titlef \u0121idek, \u0121ie\u0127ek u \u0127ajtek u l- ma\u0127bubin kollha tieg\u0127ek.", "Kemm- il darba l- midneb g\u0127all- img\u0127oddi g\u0127amel il- kuntrarju cio\u00e8 ta preferenza lill- volont\u00e0 tieg\u0127u nnifsu b' disprezz tal- volont\u00e0 ta' Alla! \u2014 Jekk inti t\u0127obb tassew 'l Alla, t\u0127obb ukoll il- proxxmu tieg\u0127ek kollu kemm hu, e\u010b\u010bettwat \u0127add, u t\u0127obbu di\u017cinteressatament g\u0127al Alla u sin\u010berament billi tag\u0127millu dak li inti trid li jag\u0127mlu lilek u billi ma tag\u0127millux dak li inti ma tridx li jag\u0127mlu lilek.San \u0120wann l- appostlu jimmarkah veru giddieb 'il min jg\u0127id li j\u0127obb 'l Alla u li ma j\u0127obbx il- proxxmu; anzi jekk wie\u0127ed irid jara, b\u0127ala f' termometru, kemm i\u0127obb 'l Alla je\u017camina kemm i\u0127obb il- proxxmu \u2014 Jekk inti tassew t\u0127obb 'l Alla, ta\u0127seb fih u titkellem fuqu, g\u0127ax fejn hu t- te\u017cor tieg\u0127ek hemm hija qalbek u mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq \u2014 Jekk inti tassew t\u0127obb 'l Alla, tbati bil- qalb g\u0127alih, b\u0127al omm li tassew t\u0127obb 'il binha marid tissorvelja ma\u0121enb is- sodda tieg\u0127u binhar u billejl bla ma tara l- ebusija tas- sagrifi\u010b\u010bju.", "Oh kemm ta\u0127bit!", "Kemm tg\u0127akkis! \u2014 Jekk inti t\u0127obb tassew 'l Alla, i\u017c\u017comm fik attenzjoni u bi\u017ca' li ma tag\u0127tihx l- inqas di\u017cgust, b\u0127al g\u0127arus li j\u0127obb tassew l- g\u0127arusa tieg\u0127u li tkun immankata naturalment ma jsemmix il- parti li fiha jkun il- mankament, be\u017cg\u0127ani li jiddisgustaha; g\u0127alhekk ma tiddisprezzax l- inqas dnub venjal, taf li huwa offi\u017ca ta' Alla; anzi tixtieq li tag\u0127tih gost f' kollox u g\u0127alhekk tag\u0127mel dejjem dak li lilu jog\u0127\u0121ob, dak li fih Huwa jara g\u0127axqa, b\u0127alma huma l- e\u017cer\u010bizzi tal- virtujiet spe\u010bjalment tal- karit\u00e0 mal- proxxmu fil- b\u017conn \u2014 Jekk inti tassew t\u0127obb 'l Alla, ma intix kuntent li int t\u0127obbu wa\u0127dek, i\u017cda kif tista' u bil- kelma jew bl- e\u017cempju jew bit- talb tinteressa ru\u0127ek, biex l- o\u0127rajn jabbandunaw id- dnub u jikkonvertu lejh, b\u0127alma \u0127u\u0121\u0121ie\u0121a nar issa\u0127\u0127an 'il min javvi\u010binaha \u2014 Jekk inti t\u0127obb 'l Alla, t\u0127obb ukoll kulma g\u0127andu x' jaqsam mieg\u0127u u dan hu naturali li wie\u0127ed i\u0127obb ukoll kulma g\u0127andu x' jaqsam mal- persuna ma\u0127buba u jobg\u0127od kulma g\u0127andu x' jaqsam mal- persuna mibg\u0127uda: g\u0127alhekk dawk li ma j\u0127obbux 'l Alla, fl- ewwel lok, jabborrixxu s- sa\u010berdoti tieg\u0127u, li huma tant vi\u010bini g\u0127all- qalb divina tieg\u0127u \u2014 Jekk int tassew t\u0127obb 'l Alla, timita s- Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu fis- sentimenti tieg\u0127u li huma tbatijiet, faqar, umiljazzjonijiet, im\u0127abba, \u0127niena u modestja.", "Min ma j\u0127obbx 'l Alla b' qalbu kollha, jista' jkun li jemmen tassew fih, meta a\u0127na naturalment in\u0127obbu 'l min i\u0127obbna?", "Min \u0127abbna daqskemm \u0127abbna Alla tag\u0127na, kollu tjubija u kollu providenza?", "Temmen f' Alla u ma t\u0127obbux hija ingratitudni, li \u0127add, \u0127lief Alla, ma jista' jikkastiga kif lilha jixraq.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 17.", "17 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Hija \u0127a\u0121a \u010berta li xejn ma jid\u0127ol imtabba' fil- \u0120enna.", "Fid- dinja min hu li jista' ja\u0127seb li huwa pur ossija msoffi mill- \u0127tijiet tieg\u0127u?", "X\u0127in naqraw li l- bniedem \u0121ust jaqa' seba' darbiet mal- jum u li San \u0120wann l- Appostlu jsejja\u0127 giddieb 'il min jg\u0127id li ma g\u0127andux dnub, min hu li jippretendi li mal- mewt jid\u0127ol dritt fil- beatitudni eterna?", "Kull wie\u0127ed, immela, jipperswadi ru\u0127u li nissel xi dejn, kbir jew \u017cg\u0127ir, mal- \u0121ustizzja ta' Alla u g\u0127alhekk ja\u0127seb serjament li ming\u0127ajr telf ta' \u017cmien jissodisfaha mill- a\u0127jar li jista' permezz tal- penitenza li bilfors jen\u0127tie\u0121 li ssir jew hawn fid- dinja b' \u0121id kbir tag\u0127na jew hemm fid- dinja l- o\u0127ra ta\u0127t il- qilla ta' Alla.", "Naqraw fil- \u0127ajjiet tal- Qaddisin li xi w\u0127ud marru, f' mewthom, il- \u0120enna dritt u o\u0127rajn g\u0127addew mill- Purgatorju: m' hemmx, immela, dubju li dawk la\u0127qu b' penitenza perfetta ssodisfaw 'l Alla.", "Huwa \u0127sieb ta' Alla li a\u0127na mal- mewt ing\u0127addu dritt g\u0127al \u0127danu: dan tant hu veru li Hu stess, malli a\u0127na nakkwistaw virt\u00f9 soda bl- attivit\u00e0 u bil- \u0127idma tag\u0127na mal- g\u0127ajnuna tieg\u0127u, iqeg\u0127idna fi stat li bih hu stess jippurifikana permezz ta' nxuf f' de\u017colazzjonijiet tar- ru\u0127, permezz ta' assedju min- na\u0127a tad- demonji li lilhom Hu stess jippermetti biex ja\u0127qruna u jittentawna fuq il- virtujiet, spe\u010bjalment tal- fidi, tat- tama u tal- im\u0127abba, u permezz ta' ta\u0127bit ie\u0127or temporali, spe\u010bjalment fil- persekuzzjonijiet u fil- mard.", "Infatti Kristu qal li Huwa hu l- vera dielja u li Missieru l- bidwi li jqa\u010b\u010bat kull ferg\u0127a li ma \u0121\u0121ibx frott u li jsaffi kull ferg\u0127a li \u0121\u0121ib frott sabiex dina \u0121\u0121ib i\u017cjed frott.", "Ev.", "\u0120wann, kap.", "15, v. 1- 2.", "Huwa f' loku li hawn ji\u0121i espost il- fatt ta' Marija Madalena, li minn midinba kbira saret \u0127abiba kbira ta' \u0120es\u00f9 Kristu permezz tal- im\u0127abba.", "L- im\u0127abba, kif jg\u0127id San \u0120wann fl- ewwel ittra tieg\u0127u, kap.", "4, v. 16, li Alla huwa m\u0127abba: u li min jibqa' fl- im\u0127abba, f' Alla jibqa' u Alla fih: iktar ma wie\u0127ed, immela, j\u0127obb iktar jistrin\u0121i ru\u0127u ma' Alla.", "Fl- Evan\u0121elju skont San Luqa, kap.", "7, v. 36- 50, hemm miktub li Marija Madalena midinba fil- belt da\u0127let fid- dar ta' Xmuni l- Fari\u017cew, li kien stieden g\u0127all- ikel 'il \u0120es\u00f9 Kristu.", "Dina ma\u0121enb saqajn Kristu bdiet ixxarrabhomlu bid- dmug\u0127 u bix- xuxa tag\u0127ha tixxuttahomlu u tbushomlu u tidlikhomlu bl- ungwent.", "Il- Fari\u017cew, x\u0127in ra li Kristu ma ke\u010b\u010biex minnu 'l dina l- mara, wasal biex jiddubita li Kristu kien profeta: i\u017cda Kristu qallu: \"Xmuni, \u017cew\u0121 midjunin wie\u0127ed ta' \u0127ames mitt sold u l- ie\u0127or ta' \u0127amsin, ma kellhomx mnejn i\u0127allsu u g\u0127alhekk il- padrun \u0127afrilhom it- tnejn.", "Minn dawn min, immela, i\u0127obbu l- i\u017cjed?", "Xmuni wie\u0121bu: Na\u0127seb li dak li lilu \u0127afer i\u017cjed.", "U Kristu qallu: Inti \u0121\u0121udikajt tajjeb.", "Imbag\u0127ad dar lejn il- mara, qal lil Xmuni: Qieg\u0127ed inti tara 'l din il- mara?", "Jiena d\u0127alt f' darek u ma tajtnix inti ilma g\u0127al saqajja u dina xarrbithomli bid- dmug\u0127 u xxuttathomli b' xuxitha.", "Inti bewsa ma tajtnix: u dina mindu da\u0127let ma waqfitx tbusli saqajja.", "Inti ma dliktx rasi bi\u017c- \u017cejt u dina dilkitli saqajja bl- ungwent.", "G\u0127alhekk jiena ng\u0127idlek: Bosta dnubiet huma lilha ma\u0127furin, g\u0127aliex hija \u0127abbet bosta.", "I\u017cda lil min inqas ji\u0121i ma\u0127fur, inqas i\u0127obb.\"", "U qal lill- mara: \"Dnubietek huma ma\u0127furin, mur fil- pa\u010bi.\"", "Minn hedana l- fatt min ma jarax kemm Alla jilqa' l- midneb li jirrikorri lejh bil- verit\u00e0 u kemm kbira forza g\u0127andha l- im\u0127abba biex t\u0127assar id- dnubiet u ssaffi r- ru\u0127?", "Il- midneb ikkonvertit i\u017cjed ma jikkonfronta l- ingratitudni tieg\u0127u mal- im\u0127abba ta' Alla lejh, i\u017cjed jobg\u0127od lilu nnifsu u i\u017cjed i\u0127obb 'l Alla li hu biss tajjeb u b' hekk jag\u0127mel vera espjazzjoni ta' dnubietu: g\u0127al dina r- ra\u0121uni is- sultan David fis- salm 6, v. 7, qal: \"Jiena t\u0127abatt fit- tnehid tieg\u0127i u kull lejl na\u0127sel is- sodda tieg\u0127i: bid- dmug\u0127 tieg\u0127i il- friex tieg\u0127i jiena nxarrab.\"", "Papa San Girgor fuq kliem il- Battista \u2014 \"Ag\u0127mlu frott denn ta' penitenza\" \u2014 jg\u0127allem li altru tag\u0127mel frott ta' penitenza u altru tag\u0127mel frott denn ta' penitenza.", "G\u0127ax wie\u0127ed g\u0127andu jkun jaf li min qatt ma kkommetta \u0127wejje\u0121 mhux permessi, bi dritt ji\u0121i lil dan kon\u010bess u mog\u0127ti li jinqeda b' dak li hu le\u010bitu u permess u hekk jag\u0127mel opri tajba b' mod li, jekk ikun irid, ma jabbandunax dak li hu tad- dinja, cio\u00e8 li huwa indifferenti fl- o\u0121\u0121ett.", "I\u017cda tant wie\u0127ed g\u0127andu jinfatam minn dak li hu permess ossija le\u010bitu kemm jiftakar li kkommetta \u0127wejje\u0121 mhux permessi.", "G\u0127ax ma g\u0127andux ikun egwali l- frott ta' opra tajba ta' dak li \u017cbalja inqas u ta' dak li \u017cbalja i\u017cjed: jew ta' dak li ma waqa' f' ebda delitt u ta' dak li waqa' f' xi delitti u ta' dak li waqa' f' bosta dnubiet.", "Wie\u0127ed immela mill- kuxjenza jakkwista ikbar qlig\u0127 ta' opri tajba pemezz tal- penitenza kemm i\u017cjed gravi \u0121ieb lilu nnifsu dannu permezz tal- \u0127tija.", "Homil.", "20 in Ev.", "Dnibt inti, immela, permezz ta' \u0127wejje\u0121 mhux permessi?", "Ag\u0127mel g\u0127alhekk espjazzjoni ossija tisfija f' ru\u0127ek u purifikazzjoni u ag\u0127ti sodisfazzjon lil Alla permezz ta' privazzjoni minn \u0127wejje\u0121 le\u010biti: pere\u017cempju inti dnibt permezz ta' g\u0127ajnejk; g\u0127alhekk \u010ba\u0127\u0127ad lill- \u0127ars li jieqaf fuq dak li jog\u0127\u0121bok: inti dnibt permezz tax- xamm; g\u0127alhekk tg\u0127akkes minn dak li hu pja\u010bevoli g\u0127alik relattivament u hekk fuq il- bqija.", "Dnibt b' \u0121ismek?", "A\u0127qar 'il \u0121ismek.", "Dnibt bid- doni naturali tieg\u0127ek?", "Avvilixxi ru\u0127ek u pprokura l- konfu\u017cjoni tieg\u0127ek innifsek.", "F' kelma wa\u0127da, apprezza dak li ma jog\u0127\u0121bokx u kun sobrju u moderat u vi\u0121ilanti fuq dak li jog\u0127\u0121bok.", "Kemm sodisfazzjon abbundanti jie\u0127u Alla permezz tal- Quddiesa, li hu s- sagrifi\u010b\u010bju tal- Iben ta' Alla inkarnat!", "Kemm sodisfazzjon jie\u0127u Alla permezz tal- elemo\u017cini ossija tal- opri tal- \u0127niena!", "Kemm sodisfazzjon jie\u0127u Alla permezz tas- sawm, permezz ta' velji, permezz ta' pellegrina\u0121\u0121i, permezz ta' fla\u0121ellazzjonijiet!!!", "Oh tassew: iva hawn u issa jkun it- t\u0127abrik li wie\u0127ed jissodisfa u jippurifika ru\u0127u, g\u0127ax tremendissima l- \u0120ustizzja ta' Alla li \u0121ie\u0127u ma j\u010bedih lil \u0127add.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 18.", "18 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Malli jitnissel fir- ru\u0127 l- ispirtu tal- penitenza, ming\u0127ajr ebda ritard ta' \u017cmien tid\u0127ol fl- intellett il- kruha tas- sentimenti tad- dinja u l- volont\u00e0 tara hedina l- kruha fl- intellett tabborri hedawna s- sentimenti mundani b\u0127ala deni veru.", "Infatti l- kaw\u017ca ta' kull dnub hija fl- inklinazzjoni g\u0127as- suppervja tal- \u0127ajja, fl- inklinazzjoni g\u0127all- konkupixxenza tal- la\u0127am, cio\u00e8 g\u0127as- senswalit\u00e0 u fl- inklinazzjoni g\u0127all- konkupixxenza tal- g\u0127ajnejn, cio\u00e8 g\u0127all- possessjoni tal- \u0121id temporali.", "Hedawna t- tliet inklinazzjonijiet g\u0127as- sentimenti tad- dinja, li hija, kollha kemm hi, imwaqqfa fuq il- \u0127a\u017cen, kif jg\u0127allem San \u0120wann l- Appostlu, ma jistg\u0127ux inisslu \u0127lief dnubiet fis- sodisfazzjon tag\u0127hom.", "Akkaw\u017ca tas- suppervja tal- \u0127ajja, li biha wie\u0127ed jiddisprezza s- sottomissjoni u jrid li jkun minn fuq, ifittex il- glorja, l- istima u l- unur ta' hedina l- art u jattakka ru\u0127u mal- \u0121udizzju proprju bi spirtu ta' di\u017cubbidjenza li hi ta' bint primo\u0121enita ta' kull suppervja: akkaw\u017ca tal- konkupixxenza tal- la\u0127am, li biha wie\u0127ed jissodisfa ru\u0127u biss b' hedak li jkun jog\u0127\u0121bu b' disprezz ta' kull \u0127a\u0121a, li ma tog\u0127\u0121obx lis- sensi tieg\u0127u, g\u0127alkemm tkun tassew utli: akkaw\u017ca fl- a\u0127\u0127ar nett tal- konkupixxenza tal- g\u0127ajnejn, li biha jrid jippossiedi, u kif jg\u0127id San Pawl li l- g\u0127erq ta' kull deni hija l- kupidi\u0121ja, ix- xewqa g\u0127all- possessjoni temporali, li permezz tag\u0127ha xi w\u0127ud \u0127ar\u0121u mill- fidi u dawru ru\u0127hom b' bosta u\u0121ig\u0127at, I Ep.", "Tim. kap.", "6, v. 10; dawna t- tliet inklinazzjonijiet, barra minn dan li g\u0127edna, ma jafux jg\u0127idu: \"Bi\u017c\u017cejjed,\" f' kull sodisfazzjon tag\u0127hom, li g\u0127alhekk mhux biss huma kaw\u017ca ta' dnubiet fl- ispe\u010bi i\u017cda huma kaw\u017ca ta' dnubiet fin- numru mir- ripetizzjonijiet li joktru i\u017cjed mix- xag\u0127ar ta' ras il- bniedem, kif jg\u0127id il- profeta: \"Tkattru i\u017cjed mix- xag\u0127ar ta' rasi.\"", "Dmirijiet lejn Alla miksura: dmirijiet lejn il- proxxmu miksura: dmirijiet lejna nfusna miksura \u2014 fittex, ara, ikkonsidra u tikkonkludi inti stess bil- perswa\u017cjoni li l- kaw\u017ca ta' kull dnub \u0127ar\u0121et dejjem mis- sodisfazzjon ta' xi wie\u0127ed minn dawn it- tliet sentimenti mundani.", "Issa meta wie\u0127ed jinteba\u0127 fid- dawl tal- kjarezza fuq id- deni li jipprodu\u010bulu u j\u0121ibulu fuqu, jinkorla b\u0127alma tinkorla n- natura tag\u0127na fil- pre\u017cenza ta' bniedem g\u0127adu, li jrid jew li di\u0121\u00e0 g\u0127amlilha d- deni u tarah hekk ikrah li lanqas biss ma trid t\u0127ares lejh, anzi li tisforza biex tne\u0127\u0127ih, jekk jista' jkun, mill- e\u017cistenza akkaw\u017ca tal- abborriment intern lejh.", "Minn hawn jo\u0127ro\u0121 ir- ritratt tal- bniedem penitent: qabel kien supperv issa umli, umli permezz ta' lbies modest, permezz tas- solitudni u tas- skiet: qabel kien karnali issa spiritwali, spiritwali permezz tas- sawm u tat- tg\u0127akkis tas- sensi: qabel kien rg\u0127ib g\u0127all- flus issa distakkat, distakkat permezz tar- restituzzjonijiet u permezz tal- \u0121enero\u017cit\u00e0 f' opri ta' karit\u00e0 ma' min hu fil- b\u017conn.", "Il- kors naturali, jekk irid jin\u0127eba, ma jistax g\u0127ax mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq jew fi kliem ie\u0127or dak li hemm fl- intern ji\u017cbokka naturalment barra fl- estern.", "Ma jistax ikun li min ifittex id- dinja fl- ilbies tag\u0127ha, fid- delizzi tag\u0127ha, fis- sustanzi tag\u0127ha dana jista' jissejja\u0127 g\u0127adu tag\u0127ha jew li tassew jabborriha.", "Tabborri \u0127a\u0121a naturalment, lanqas trid t\u0127ares lejha: bniedem, immela, penitent fid- dulur tar- ru\u0127 tieg\u0127u \u017cgur li mhux biss ja\u0127rab minn hedak li kien kaw\u017ca ta' dnub, i\u017cda b' xi mod irid jivvendika ru\u0127u b\u0127alma suldat bi spirtu tan- natura minn suldat ie\u0127or g\u0127adu fi gwerra.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 19.", "19 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Hu naturali li wie\u0127ed jistkerrah minn dak kollu li hu ordnat biex i\u0127abbtu, jinkwetah, ja\u0127qru, jag\u0127millu d- deni, itellfu l- pa\u010bi, issa l- \u0127arba tal- okka\u017cjoni prossima hekk g\u0127andha tidher fil- menti u fl- g\u0127ajnejn ta' min offenda 'l Alla u niedem bil- verit\u00e0.", "Immela, m' hemmx lok ta' dubju li min g\u0127adu jfittex jew ma ja\u0127rabx l- o\u0121\u0121ett li kka\u0121unalu tant deni.", "Oh tassew deni inesplikabbli tikser il- \u0127biberija ta' Alla u tinkiteb g\u0127adu tieg\u0127u u \u0127abib tal- g\u0127edewwa tieg\u0127u!", "Oh tassew deni inesplikabbli tipperikola li tid\u0127ol darba biss u bla rimedju f' eternit\u00e0 kollha pwieni!", "M' hemmx, immela, dubju li min ma g\u0127adu ma jistkerrahx l- okka\u017cjoni prossima huwa \u017cgur ming\u0127ajr spirtu ta' penitenza.", "Xi minn daqqiet l- okka\u017cjoni prossima tkun tassew ne\u010bessarja u allura wie\u0127ed bil- vi\u0121ilanza u bl- orazzjoni jag\u0127milha remota, per\u00f2 min jid\u0127ol fis- serjet\u00e0 tal- \u0127sieb fuq il- konsegwenzi tad- dnub il- mejjet, ma nafx, jg\u0127id San \u0120erardu Majjella, kif dan joqg\u0127od fejn okka\u017cjoni prossima ne\u010bessarja jekk din ma tkunx biss fi\u017cikament ne\u010bessarja, b\u0127allikieku wie\u0127ed mag\u0127luq bi tradiment f' kamra mag\u0127ha, ma nafx kif ma j\u0127allix kollox, unuri, impjiegi u \u0127wejje\u0121 o\u0127ra li jintemmu mal- mewt.", "Bosta qaddisin midinbin u kkonvertiti g\u0127amluh dan li \u0127allew kollox u min mar f' de\u017cert, min f' xi ordni tal- penitenza, min stabbilixxa g\u0127alih \u0127ajja rtirata kollha mreg\u0127din fuq il- kelma ta' Kristu li jaqbel li wie\u0127ed jid\u0127ol fil- \u0127ajja b' g\u0127ajn wa\u0127da, b' id wa\u0127da u b' sieq wa\u0127da, inkella li b' \u017cew\u0121 g\u0127ajnejn, b' \u017cew\u0121 idejn, u b' \u017cew\u0121 saqajn ji\u0121i mitfug\u0127 fin- nar li ma jista' jkun bl- ebda mod mitfi.", "M' hemmx paragun bejn l- inkomodu gravissimu li wie\u0127ed jista' jsostni u jkollu f' dina d- dinja mat- telfien tar- ru\u0127.", "Ma' xiex infatti, qal Kristu, ma' xiex jibdel il- bniedem il- \u0127ajja tieg\u0127u?", "Ir- risposta hija: \"Ma' xejn \u0127lief ma' dak li hu jara e\u010b\u010bessivament superjuri g\u0127aliha b\u0127alma huma l- premju etern u l- kastig etern.\"", "Meta wie\u0127ed jara d- debbulizza tieg\u0127u li ma jissugrax i\u0127ares biss f' tant esperjenza ta' fra\u0121ilit\u00e0 u xejn ma jara bi kbir \u0127lief il- perikuli li jitlef 'l Alla u li jmur fi fjammi eterni.", "Veru jew mhux veru.", "Ma hijiex \u010bajta tmut darba biss!!!", "Il- majjistri kollha tal- ispirtu \u017cammew dejjem fuq id- diri\u0121endi tag\u0127hom rigoro\u017cit\u00e0 kbira fuq il- \u0127arba mill- okka\u017cjoni prossima li g\u0127andha tkun dejjem u malajr u fil- bog\u0127od u dana kollu b' dawl ta' ra\u0121uni naturali; g\u0127ax bog\u0127od mill- g\u0127ajn bog\u0127od mill- qalb.", "Il- passjonijiet fina b\u0127al annimali m\u0121ew\u0127in li jkunu sabiex jiddevoraw bla pa\u010benzja l- ikel li jaqa' ma\u0121enbhom: l- aptiti sensittivi anzi n- natura kollha hija g\u0127adu kbir ta' kull \u010ba\u0127da u g\u0127ajnejha ma jixbg\u0127ux mill- \u0127ars u lanqas widnejha mis- smig\u0127, tfittex dejjem is- sodisfazzjon tag\u0127ha.", "Id- demonju, kif naqraw fl- annali domenikani, id- demonju fi bniedem inva\u017cat stqarr, qabel l- e\u017cor\u010bi\u017cmi, g\u0127ax mistoqsi mis- sa\u010berdot reli\u0121ju\u017c e\u017cor\u010bista liema prietka l- iktar li tag\u0127ti fastidju lid- demonji infernali kollha, stqarr obbligat bl- isem ta' Alla l- \u0127aj u l- veru li jg\u0127id il- verit\u00e0: \"Il- prietka li fiha tissemma l- \u0127arba tal- okka\u017cjoni prossima.\"", "Il- penitent, immela, g\u0127andu wisq g\u0127ax jittama l- ma\u0127fra minn Alla, x\u0127in fuqu u fih jara hedina l- frotta esterna l- \u0127arba, cio\u00e8 mill- okka\u017cjoni prossima li qalb addolorata u niedma ma tistax ma tistkerrahhiex fuq ir- riflessjoni ta' tant deni hekk wa\u0127xi u wa\u0127xi tassew biss g\u0127al min tassew jemmen b' fidi ferma li hemm Alla wie\u0127ed li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena u li mieg\u0127u m' hemmx \u0127lief bi\u017ca' li jfarrak l- g\u0127adam bil- vireg tas- serjetajiet tieg\u0127u.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 20.", "20 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Mill- frottijiet kull si\u0121ra tintg\u0127araf fil- kwalit\u00e0 tag\u0127ha: kull spirtu per\u00f2 mill- atti volontarji u mill- operazzjonijiet tieg\u0127u.", "L- ispirtu ta' vera penitenza fil- qalb tal- midneb iqanqlu u j\u0121ag\u0127lu jag\u0127mel mhux biss dak li jog\u0127\u0121bu meta dan huwa wkoll utli, i\u017cda wkoll dak li ma jog\u0127\u0121bux, basta li jing\u0127add fin- numru tal- \u0127bieb ta' Alla u li je\u0127les il- qilla tal- \u0121ustizzja divina.", "Oh kemm hija \u0127a\u0121a orribbli g\u0127an- natura li trodd is- serq, issewwi l- \u0127sarat li tkun g\u0127amlet g\u0127ax riedet bi \u0127tija vera tag\u0127ha, li tumilja ru\u0127ha, titlob ma\u0127fra lill- proxxmu li tkun offendiet bi kliem in\u0121urju\u017c, li jag\u0127fas il- qalb, li tgiddeb ru\u0127ha g\u0127all- kalunnji jew g\u0127all- malafama li hija tkun ivvintat u qalet kontra l- proxxmu!", "Oh tassew dawn \u0127wejje\u0121 orribbli g\u0127an- natura!!!", "Per\u00f2 n- natura mqanqla, influwenzata u mirbu\u0127a mill- bi\u017ca' tal- eternit\u00e0 fid- dawl u fl- g\u0127ajnuna ta' Alla, iva titqanqal u realment tag\u0127mel dak li bil- verit\u00e0 j\u0121ibilha konfu\u017cjoni u javviliha, jekk jin\u0127tie\u0121.", "Il- midneb, immela, li jkun tassew ikkonverta lejn Alla, fl- e\u017cami tal- kuxjenza tieg\u0127u jifli b' attenzjoni ordinarja, li wie\u0127ed ju\u017ca fin- negozju u fil- kummer\u010b ta' hedina l- art fiex naqas rigward id- dmirijiet tieg\u0127u lejn Alla, lejn il- proxxmu u lejh innifsu.", "Issa meta wie\u0127ed ikun naqas mid- drittijiet tal- proxxmu u jkun kiser xi wie\u0127ed minn dawn, li kull bniedem g\u0127andu, cio\u00e8 dritt g\u0127all- \u0127ajja u g\u0127as- sa\u0127\u0127a, dritt g\u0127all- fama u dritt g\u0127all- \u0121id li jippossiedi, mhux bi\u017c\u017cejjed li jqerr, i\u017cda je\u0127tie\u0121 li jirrestitwixxi u li jirripara g\u0127all- ma\u0127fra ta' nuqqasijiet b\u0127al dawn.", "Jg\u0127id, infatti Santu Wistin, li ma jin\u0127afirx id- dnub, jekk ma jintraddx il- me\u0127ud, jekk per\u00f2 wie\u0127ed ma jistax hawn u issa, dan l- obbligu li jrodd dejjem jibqa' fuqu sakemm ma jkunx in\u0127all b' xi mod, oppure m\u0127assar bil- ma\u0127fra tal- persuna in\u0121urjata.", "G\u0127andu wkoll il- midneb je\u017camina fuq il- konsegwenzi, li \u0127ar\u0121u mill- azzjonijiet in\u0121usti, li volontarjament ikun g\u0127amel lill- proxxmu bil- ksur ta' xi dritt naturali.", "Jekk seraq, iqis ukoll fuq id- dannu li \u0127are\u0121 u fuq il- qlig\u0127 li waqaf, pere\u017cempju, jekk inti sraqt rota ta' karozza, kun af li l- ku\u010b\u010bier ma setax jaqla' u bata hu u mieg\u0127u l- familja, martu u wliedu: ara g\u0127al kemm \u017cmien, g\u0127alhekk mhux biss ir- rota inti tkun obbligat trodd, i\u017cda d- dannu li \u0127are\u0121 u l- qlig\u0127 li waqaf, jekk il- ku\u010b\u010bier ma okkupax ru\u0127u fuq qlig\u0127 ie\u0127or.", "L- istess iqis wie\u0127ed fuq il- kalunnja, kemm nies inno\u010benti \u0121ew imke\u010b\u010bija mill- impjiegi tag\u0127hom u mitfug\u0127in il- \u0127abs u sofrew konsegwenzi koroh!", "L- istess iqis wie\u0127ed id- dannu li jkun ikka\u0121unalu f' sa\u0127\u0127tu, li g\u0127alih kellu l- in\u0121urjat jirtira mill- okkupazzjonijiet.", "Bosta akkaw\u017ca tal- in\u0121urji ja\u0127sbu biex jaqtg\u0127u qalbhom g\u0127all- kbira diffikult\u00e0 naturali, li jirrestitwixxu u li jirriparaw: i\u017cda bil- g\u0127ajnuna tal- grazzja ta' Alla u bid- direzzjoni prudenti tal- konfessur, il- midneb tassew ikkonvertit ma g\u0127andux ra\u0121un jaqta' qalbu g\u0127ax- xewqa effika\u010bi li jag\u0127mel sabiex irodd u jirripara, b' fehma soda li jag\u0127mel l- a\u0127jar li jista' g\u0127ax \u0127add mhu obbligat g\u0127all- impossibbli, u din il- fehma soda hija bi\u017c\u017cejjed quddiem Alla g\u0127all- \u0121ustifikazzjoni.", "Min jaqta' qalbu mhux verament niedem, i\u017cda l- indiema tieg\u0127u hija falza, g\u0127ax quddiem Alla mhux l- effett i\u017cda l- affett huwa ppremjat jew ikkastigat, u billi mill- affetti jo\u0127or\u0121u l- effetti, g\u0127alhekk mhux tassew penitenti min, hawn u issa, jista' jrodd, jirripara u jsewwi u bla ra\u0121uni serja u impossibbli jirritarda jag\u0127mel dak li g\u0127andu jag\u0127mel min qieg\u0127ed dejjem fuq l- g\u0127atba tal- eternit\u00e0.", "Kemm hija tenera l- konver\u017cjoni ta' \u017bakkew li naqraw fl- evan\u0121elju skont San Luqa, kap.", "19, v. 2- 10!", "Dan ir- ra\u0121el kien kap tal- pubblikani u kien g\u0127ani: u kien ifittex li jara 'l \u0120es\u00f9 min kien u ma kienx jista' m\u0127abba l- folla g\u0127ax kien ta' statura qasira.", "U \u0121era quddiem, ixxabbat ma' si\u0121ra tas- sikomeru sabiex jarah g\u0127ax minn hemm kellu jg\u0127addi.", "U meta \u0120es\u00f9 wasal fil- lok, \u0127ares 'il fuq, rah u qallu: \"\u017bakkew g\u0127a\u0121\u0121el in\u017cel, g\u0127ax illum je\u0127tie\u0121 li jiena noqg\u0127od fid- dar tieg\u0127ek.\"", "U bil- g\u0127a\u0121la ni\u017cel u bil- fer\u0127 laqg\u0127u.", "U x\u0127in raw hekk, kul\u0127add gerger jg\u0127id li Kristu da\u0127al mistieden g\u0127and bniedem midneb.", "I\u017cda \u017bakkew wieqaf qal lis- Sinjur: \"Ekku, o Sinjur, jiena nag\u0127ti lill- foqra nofs \u0121idi u jekk sraqt xi \u0127a\u0121a lil xi \u0127add, inroddulu g\u0127al erba' darbiet.\"", "\u0120es\u00f9 qallu: \"Illum \u0121iet is- salvazzjoni lil hedina d- dar: g\u0127ax hu wkoll iben ta' Abraham.", "G\u0127aliex bin il- bniedem \u0121ie biex ifittex u jsalva dak li kien intilef.\"", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 21.", "21 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Malli jdoqq l- i\u017cveljarin tal- grazzja ta' Alla ma\u0121enb is- sodda tan- ng\u0127as tal- midneb fis- s\u0127anat tal- kutri minsu\u0121in bis- suf tal- konkupixxenza, tal- kburija u tal- g\u0127ana: g\u0127al hedina l- g\u0127ajta interna jqum il- midneb u kollu mbe\u017c\u017ca' jo\u0127ro\u0121 minn soddtu, x\u0127in jilma\u0127 lilu nnifsu fil- periklu tat- telfien ta' dejjem, b\u0127al vja\u0121\u0121atur f' xifer ta' pre\u010bipizzju profondissmu jin\u0121ibed lura mwerwer u jirrespira li ma \u0121\u0121arrafx fih.", "Iva jqum u jibda biex jirrisolvi jbiddel \u0127ajtu bi qrara sin\u010biera u jin\u0127asel fid- demm ta' Kristu li mis- sagramenti ji\u0121i fuqu.", "Tarah jid\u0127ol irtirat wa\u0127du f' \u0127idma u jsejja\u0127 fil- menti tieg\u0127u d- delitti kollha: je\u017camina l- kuxjenza \u0127a\u017cina tieg\u0127u fuq in- nuqqas tal- intenzjoni retta ossija fuq il- malizzja li biex ifittex lilu nnifsu u jog\u0127\u0121ob lilu nnifsu ddisprezza 'l Alla.", "Ja\u0127seb x' g\u0127amel u jitrieg\u0127ed ta\u0127t id- dawl tal- fidi jg\u0127id: Kif issugrajt nag\u0127mel jiena dana fil- pre\u017cenza ta' Alla?", "Issa kieku \u0121iet il- mewt fuqi g\u0127al g\u0127arrieda, min jista' dan il- \u0127in kieku jfarra\u0121ni?", "Possibbli jissejja\u0127 kura\u0121\u0121 dan li te\u0127odha kontra Alla Omnipotenti u tremend b' xhud tal- opri ta' jdejh u mhux veru \u0121enn!", "Hekk ja\u0127seb, hekk jhewden, hekk jikber iktar fil- bi\u017ca' salutari ta' ru\u0127u.", "Jisfila \u0127a\u0121a \u0127a\u0121a quddiem l- g\u0127ajnejn tieg\u0127u l- lokijiet tieg\u0127u ossija tal- attendenzi tieg\u0127u b\u0127alma huma d- dar tieg\u0127u, il- \u0127anut tieg\u0127u, il- pjazza, il- Knisja, it- teatru, il- lokijiet tar- rikreazzjonijiet tieg\u0127u, il- pubbliku, il- privat, id- djar tal- \u0127bieb tieg\u0127u, l- iskola, is- suq, il- qorti, l- uffi\u010bina, il- festi tal- pajji\u017ci, il- \u0121ardini, it- triqat tal- mog\u0127dija tieg\u0127u, l- istazzjonijiet tal- vja\u0121\u0121i, i\u010b- \u010bimiterji, il- belt, il- kampanja, il- ka\u017cin, id- domus, ix- xag\u0127ra tal- log\u0127ob pubbliku, e\u010b\u010b. u mal- lok jitfa\u010b\u010ba d- delitt li jkun g\u0127amel u g\u0127all- kruha tieg\u0127u j\u0121arrab fih il- konfu\u017cjoni u l- indiema.", "Jisfila wie\u0127ed wie\u0127ed quddiem g\u0127ajnejh il- \u0127bieb kollha tieg\u0127u u jiftakar fid- delitti tieg\u0127u li jkun g\u0127amel akkaw\u017ca tas- simpatija, jew tar- rikonoxxenza, jilma\u0127 il- kooperazzjoni tieg\u0127u mag\u0127hom f' azzjonijiet impuri u in\u0121usti u l- iskandli u l- g\u0127o\u017c\u017ca tal- okka\u017cjoni prossima.", "Wara \u0127biebu jisfila wie\u0127ed wie\u0127ed l- g\u0127edewwa tieg\u0127u ossija dawk li mag\u0127hom kellu xi kuntrarju, xi avversit\u00e0, u jiftakar fil- kliem in\u0121urju\u017c u fl- opri in\u0121urju\u017ci u fix- xewqat kollu vendetta kontra l- fama tag\u0127hom, kontra l- \u0121id temporali tag\u0127hom u kontra s- sa\u0127\u0127a tag\u0127hom: jitfa\u010b\u010baw \u010bari l- \u0127sarat li jkun g\u0127amel u jilma\u0127 ukoll in- ne\u010bessit\u00e0 tar- restituzzjoni u tar- riparazzjoni.", "Je\u017camina kif u\u017ca s- sens tal- g\u0127ajnejn, li ma jixbg\u0127ux i\u0127arsu lejn dak li jog\u0127\u0121ob: kif u\u017ca l- widnejn li jkun feta\u0127hom biex jisma' kontra l- proxxmu, kontra l- fidi, kontra l- purit\u00e0: kif u\u017ca s- sens tax- xamm, is- sens tal- palat, kif u\u017ca lsienu u hawn jitfa\u010b\u010baw b' numru kbir il- folol tan- nuqqasijiet kontra l- karit\u00e0, kontra l- \u0121ustizzja: kemm kliem fuq id- difetti tal- proxxmu!", "Kemm gideb!", "Kemm kliem ta' tif\u0127ir fuqu nnifsu!", "Kemm rapporti ta' vendetta!", "Kemm kliem ta' e\u017cempji \u0127\u017ciena!", "Kemm kliem kontra l- providenza!", "Kemm kliem fa\u0127xi, impur u skandalu\u017c!", "Kemm pariri \u0127\u017ciena!", "Jg\u0127id bejnu u bejn ru\u0127u: \"Dnubieti kotru i\u017cjed mix- xag\u0127ar ta' rasi.\"", "Oh kemm djun mal- \u0121ustizzja divina!", "Je\u017camina l- mess tas- sens.", "Wara s- sensi e\u017caminati jisfila d- diversi stati tieg\u0127u b\u0127ala Kattoliku: doveri ttraskurati fis- smig\u0127 tal- quddies, fis- sawm, fl- astinenza, fil- qrar u fit- tqarbin bis- sagrile\u0121\u0121 \u2014 b\u0127ala missier: doveri ttraskurati lejn l- ulied fl- edukazzjoni spiritwali u temporali; xi e\u017cempji skandalu\u017ci \u2014 b\u0127ala iben: xi doveri ttraskurati lejn il- \u0121enituri li jist\u0127oqqilhom \u0121ie\u0127, im\u0127abba, rispett u ubbidjenza xi azzjonijiet in\u0121urju\u017ci lejhom u kontra l- pjet\u00e0 \u2014 b\u0127ala mg\u0127allem: doveri ttraskurati lejn il- lavranti jew lejn is- servi fl- im\u0121iba mag\u0127hom ta' m\u0127abba u ta' \u0121ustizzja rigward is- salarju \u2014 b\u0127ala lavrant jew serv: doveri ttraskurati lejn il- padrun jew lejn l- img\u0127allem fil- fedelt\u00e0 tax- xog\u0127ol u fil- \u0121ustizzja u fl- onest\u00e0 u fl- a\u0127\u0127ar nett jara l- istati l- o\u0127ra li fihom kien je\u017cer\u010bita ru\u0127u.", "Oh xi swied il- qalb!", "Issa qieg\u0127ed bid- dawl tar- ra\u0121uni jarah ikrah dak li g\u0127all- img\u0127oddi ra sabi\u0127 u li minnu stenna l- pa\u010bi; g\u0127alhekk jirrisolvi li mhux biss ma jar\u0121ax i\u017cjed bil- g\u0127ajnuna ta' Alla li fervoru\u017c jitlobhielu, i\u017cda jag\u0127mel il- prekawzjonijiet u l- mezzi kollha biex jevitahom.", "Jidde\u010biedi bejnu u bejn ru\u0127u li jg\u0127o\u017c\u017c is- solitudni u l- irtir jekk jista' jkun, minn kul\u0127add, u li jmidd serjament idejh, biex mill- a\u0127jar li jista' jsewwi l- \u0127sarat kollha li g\u0127amel g\u0127ax ried.", "B' sin\u010berit\u00e0, g\u0127ax g\u0127alxejn ja\u0127dmu x- xufftejn jekk il- qalb ma titlobx, b' sin\u010berit\u00e0 g\u0127arkupptejh jg\u0127id lil Alla: \"Mulejja Alla tieg\u0127i, jisg\u0127obbija b' qalbi kollha minn dnubieti ta' \u0127ajti kollha.", "Jisg\u0127obbija Mulejja, g\u0127all- \u0120enna li jiena tlift u g\u0127all- Infern li jiena rba\u0127t, imma fuq kollox iktar jisg\u0127obbija g\u0127ax jiena reg\u0127ixt u offendejt lilek kollok tjieba u \u0127niena.", "In\u0127obbok, Mulejja, in\u0127obbok fuq kollox mil- lum 'il quddiem u bil- g\u0127ajnuna mqaddsa tieg\u0127ek ma nidnibx qatt u qatt i\u017cjed u la mmur fejn dari nidneb u na\u0127rab ukoll minn dak kollu li dari waqqag\u0127ni fid- dnub.\"", "Il- veru penitent jg\u0127id bi\u017c\u017cejjed u dina l- kelma li jag\u0127ti lil Alla li i\u017cjed ma jar\u0121ax i\u017commha b' verit\u00e0, jaf tajjeb li ma Alla \u0127add ji\u010b\u010bajta.", "Fehma soda proponiment s\u0127i\u0127 u effika\u010bi jnissel f' qalbu u jg\u0127id lil Alla: \"Mulejja, ma n\u017cidx i\u017cjed u la mmur fejn dari nidneb u na\u0127rab ukoll minn dak kollu li dari jwaqqag\u0127ni fid- dnub.\"", "Allura b' wi\u010b\u010bu lejn l- art, b' idejh marbuta jinxte\u0127et g\u0127arkupptejh f' ri\u0121lejn il- konfessur u jistqarr b' qalbu f' idejh li offenda 'l Alla bil- \u0127sieb, bil- kliem u bil- g\u0127amil bi \u0127tija l- aktar kbira tieg\u0127u.", "Jg\u0127idlu dnubietu kollha hemm huma, kif kienu u kif inhuma, cio\u00e8 bin- numru u bi\u010b- \u010birkustanzi li jbiddlu l- ispe\u010bi, jg\u0127idhomlu \u010bari li l- konfessur jifhmu u minn dnubietu ma j\u0127alli xejn fuq dak li hu gravi.", "Fl- a\u0127\u0127ar nett jir\u010bievi l- penitenza sagramentali li jag\u0127tih il- konfessur u jbaxxi rasu tassew niedem jie\u0127u l- ma\u0127fra ta' dnubietu permezz tal- assoluzzjoni tas- sa\u010berdot li tag\u0127nih b' konfort ta' veru pa\u010bi u sserra\u0127 il- menti tieg\u0127u.", "Kemm ringrazzjamenti!", "X' attenzjoni u x' vi\u0121ilanza fuqu nnifsu!", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 22.", "22 ta' Settembru.", "Lezzjoni: M' hemmx spirtu ta' vera penitenza fil- bniedem ming\u0127ajr i\u010b- \u010ba\u0127da tieg\u0127u nnifsu; g\u0127aliex permezz ta\u010b- \u010ba\u0127da tieg\u0127u nnifsu wie\u0127ed biss jista' jasal biex josserva l- li\u0121i ta' Alla li a\u0127na g\u0127andna n\u0127obbuh b' qalbna kollha, bil- \u0127sieb tag\u0127na kollu u bil- forzi tag\u0127na kollha.", "Jekk inti ma ti\u010b\u0127adx lilek innifsek billi tmieri lil qalbek, billi ma tfittixx lilek innifsek, inti ma tistax t\u0127obb 'l Alla lanqas isservih kif inti obbligat mill- fini tal- \u0127olqien tieg\u0127ek.", "Mhux min jg\u0127idli, Sinjur, Sinjur, jid\u0127ol fis- saltna ta' Alla, i\u017cda min jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' missieri li hu fis- smewwiet, dan jid\u0127ol fis- saltna ta' Alla, hekk qal Kristu.", "Kif tista' ttemm il- volont\u00e0 pre\u010bettiva ta' Alla, il- volont\u00e0 projbittiva tieg\u0127u u l- volont\u00e0 permissiva tieg\u0127u jekk inti ma ti\u010b\u0127adx il- volont\u00e0 tieg\u0127ek li b' o\u0121\u0121ett tag\u0127ha \u017c\u017comm dejjem dak li lilha jog\u0127\u0121ob u lilha jissodisfa?", "U xejn la ta\u0127seb li \u010b- \u010ba\u0127da tag\u0127na nfusna hija \u0127a\u0121a biss g\u0127ar- reli\u0121ju\u017ci le dan hu kmandament \u0121enerali u assolut ta' Kristu: \u0121enerali, e\u010b\u010bettwat \u0127add u assolut voldieri ebda \u010birkustanza ma te\u0127ilsek minn hedin i\u010b- \u010ba\u0127da.", "L- ispirtu tal- penitenza immela ma jistax jinsab ming\u0127ajr i\u010b- \u010ba\u0127da tag\u0127na nfusna g\u0127ax min jissodisfa u jfittex lilu nnifsu jkun jog\u0127\u0121ob lilu nnifsu u kif jg\u0127allem l- Appostlu San Pawl: G\u0127andna ma nog\u0127\u0121bux lilna nfusna, g\u0127ax Kristu lanqas ma g\u0127o\u0121ob lilu nnifsu.", "Il- \u0127ajja tan- nisrani ming\u0127ajr spirtu ta' penitenza hija \u0127ajja mundana g\u0127ax in- nisrani g\u0127andu jabborri s- sentimenti tad- dinja li huma delizzi, stima u \u0121id temporali u g\u0127andu jiddisprezza dak li jog\u0127\u0121ob lill- bnedmin kif g\u0127allimna Kristu bil- kelma u bl- e\u017cempju li dak li jog\u0127\u0121ob lill- bnedmin huwa q\u017cie\u017c quddiem Alla.", "Dak li ma jog\u0127\u0121obx immela lill- bnedmin dana hu prezzju\u017c quddiem Alla, b\u0127alma huma t- tbatijiet, l- umilt\u00e0 u d- distakk minn kull kreatura u f' dan jikkonsisti l- ispirtu tal- penitenza.", "San \u0120akbu jg\u0127id: Adulteri, ma tafux intom li l- \u0127biberija ta' dina d- dinja hija g\u0127adu ta' Alla u min jinkiteb \u0127abib ta' dina d- dinja jinkiteb g\u0127adu ta' Alla: issa l- bniedem midneb konvertit li jrid i\u017comm \u0127biberija ma' Alla ne\u010bessarjament g\u0127andu j\u017comm kontinwament spallejh kontra d- dinja u ri\u017colut li ma jar\u0121ax b\u0127al kelb li jdur biex jiekol il- vomtu tieg\u0127u li rama.", "Fil- konver\u017cjoni serja tal- midneb l- o\u0121\u0121ett li qabel kien ifittex issa ma jridux i\u017cjed u jfittex dak li kien jiddisprezza.", "Jekk qabel kien ostinat mal- fehma tieg\u0127u, jekk kien jie\u0127u g\u0127alih g\u0127al xi kliem in\u0121urju\u017c, jekk ma kienx jissoporti, jekk kien kurju\u017c, jekk kien lablabi, jekk kien jillamenta fil- kuntrarju, jekk kien juri ru\u0127u fid- dinja, jekk kien ifittex lok g\u0127oli, jekk kien ipaxxi lilu nnifsu, jekk kien jimmedita vendetta, jekk kien jinkwieta ru\u0127u, jekk kien jirre\u017cisti: issa jidher kollu kemm hu medhi biex ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu f' kollox bi spirtu ta' penitenza, issa jitg\u0127akkes g\u0127ax dineb, issa jitg\u0127akkes biex ma jidnibx.", "Jekk qabel kien fa\u010bilment jiddisprezza dnubiet venjali issa fuq il- \u0127sieb tal- \u0121ustizzja ta' Alla li ti\u0121\u0121udika b' tant reqqa u li tikkastiga b' tant \u0127ruxija, malli jinteba\u0127 li dik l- azzjoni ma tog\u0127\u0121obx lill- g\u0127ajnejn ta' Alla g\u0127alkemm venjali, ma jissugrax jag\u0127ti kunsens u kollu attenzjoni fuqu nnifsu li kollox jopra b' intenzjoni retta jimxi fit- triq tal- perfezzjoni j\u0127ares lejn is- serjet\u00e0 tal- eternit\u00e0 wara dawn l- erbat ijiem tal- pellegrina\u0121\u0121.", "Dak li issa jara ikrah u tormentu\u017c u ta' swied il- qalb malajr jitra\u017c\u017can fih bil- \u0127sieb li dan \u0121urnata g\u0127ad jarah sabi\u0127 u pja\u010bevoli, jg\u0127id lilu nnifsu li jekk inbati ma' Kristu, ma' Kristu jiena nsaltan g\u0127al dejjem u momentanju dan li ja\u0127qar ossija dan li jiddelizzja fid- dinja u hu etern dak li ji\u0121i wara l- mewt.", "Dak li qabel kien jara tqil biex josserva issa b' \u010berta \u0127lewwa jit\u0127addan mieg\u0127u fuq l- e\u017cempji ta' Kristu li fih b' fidi ferma jemmen li hu Alla inkarnat u b' o\u0121\u0121ett ta' \u0127sibijietu u tal- im\u0127abba ta' qalbu lilu j\u017comm b' g\u0127o\u017c\u017ca ta' \u0127abib prezzju\u017cissimu.", "Fil- konver\u017cjoni vera tal- midneb l- ispirtu tieg\u0127u b' \u010ba\u0127da serja tieg\u0127u nnifsu jid\u0127ol fl- akkampamenti tal- penitenti li fihom biss u fihom biss jistg\u0127u jkunu l- veri servi ta' Alla.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 23.", "23 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Fi spirtu ta' vera umilt\u00e0 j\u017comm lill- penitent hedan il- \u0127sieb tal- bi\u017ca' li, cio\u00e8, ma jafx bi \u017cgur jekk Alla \u0127afirlux dnubietu u hedana l- \u0127sieb l- ie\u0127or tal- perseveranza li, cio\u00e8, ma huwiex \u017cgur li ma jar\u0121ax joffendi mill- \u0121did 'l Alla g\u0127al li \u0121ej.", "Rigward l- ewwel \u0127sieb, infatti, dan hu artiklu tal- fidi li \u0127add, ming\u0127ajr rivelazzjoni spe\u010bjali, ma jista' jkun jaf jekk huwiex fil- grazzja ta' Alla jew le, kif naqraw fl- Iskrittura Mqaddsa li \u0127add ma jaf jekk huwiex denn tal- im\u0127abba jew tal- mibeg\u0127da ta' Alla: anke l- Appostlu San Pawl stess kien jg\u0127id li g\u0127alkemm f' xejn ma kienet i\u010b\u010banfru l- kuxjenza tieg\u0127u mhux g\u0127alhekk huwa kien i\u017comm ru\u0127u \u0121\u0121ustifikat u li min kellu ji\u0121\u0121udikah kien is- Sinjur.", "L- istess fil- parabbola tal- Fari\u017cew u tal- Pubblikan: il- Fari\u017cew kien ja\u0127seb b' sin\u010berit\u00e0 kbira li l- ikbar kuruna tal- glorja kienet g\u0127alih f' mewtu \u2014 M' iniex b\u0127all- bqija tal- bnedmin \u2014 u b' dan kollu l- pubblikan li umiljat talab ma\u0127fra mar id- dar i\u0121\u0121ustifikat u huwa le voldieri anqas ma kien fil- grazzja ta' Alla dak li kien ja\u0127seb li kien l- ikbar \u0127abib ta' Alla.", "Oh xi spirtu ta' umilt\u00e0 jieqaf fil- penitent li jaf \u017cgur li offenda 'l Alla u li ma jafx bi \u017cgur jekk Alla \u0121\u0121ustifikahx!", "Rigward il- \u0127sieb l- ie\u0127or tal- perseveranza li hija don pur ta' Alla: Min jaf jekk nipperseverax sal- a\u0127\u0127ar fl- ispirtu tal- penitenza?", "Min jaf tistax tinqala' xi prova u jiena nibqa' ta\u0127tha?", "In verit\u00e0, Kristu qal li min jippersevera sal- a\u0127\u0127ar, dan ikun salv, u g\u0127alhekk San Bernard jg\u0127id li Alla jwieg\u0127ed il- premju lil min jibda tajjeb; i\u017cda jag\u0127tih lil min jispi\u010b\u010ba tajjeb.", "L- istorja tesponi \u0121rajja fuq il- perseveranza li tassew ibe\u017c\u017cg\u0127u u foshom hemm il- ka\u017c infeli\u010bi ta' wie\u0127ed mill- erbg\u0127in nisrani ta' Sebaste li kienu kkundannati g\u0127all- banju tas- sil\u0121 biex ikunu vittma tal- fidi, li stqarrew fortement 'il Kristu: per\u00f2 dan in- nisrani infeli\u010bi beda j\u0127oss l- avvi\u010binament tal- mewt, g\u0127ajjat ji\u010b\u0127ad 'il \u0120es\u00f9 Kristu u b' hekk malajr \u0121ie merfug\u0127 mis- sil\u0121 u mqieg\u0127ed fis- s\u0127ana u wara ftit mumenti tilef dina l- \u0127ajja u l- o\u0127ra, i\u017cda l- kuruna tieg\u0127u \u0127adha l- gwardjan li kien uffi\u010bjalment jissorvelja fuqhom g\u0127ax dan stqarr lil Kristu fuq il- vi\u017cjoni tad- disg\u0127a u tletin an\u0121lu bil- kuruni f' idejhom li mis- sema kienu ne\u017clin fuq il- martri u li sema' t- tremenda \u010ba\u0127da, x\u0127in kien qieg\u0127ed jg\u0127id bejnu u bejn ru\u0127u: \"La darba huma erbg\u0127in g\u0127aliex disg\u0127a u tletin huma l- kuruni?\"", "Per\u00f2 dawn i\u017c- \u017cew\u0121 \u0127sibijiet fil- menti tal- penitent huma wisq salutari billi fih kontinwament inisslu spirtu ta' vera umilt\u00e0, li tag\u0127mel o\u0121\u0121ett tal- grazzja divina lil min i\u017commha fih.", "U kif jista' wie\u0127ed jissuppervja u jmaqdar l- o\u0127rajn, meta ma jafx bi \u017cgur li Alla \u0127afer tassew id- delitt u l- \u0127\u017cunija tieg\u0127u, meta xejn ma jista' jassigurah li l- perseveranza hija g\u0127alih, il- perseveranza hedak id- don kbir ta' Alla?", "L- umli ma jafdax fil- \u0127ila tieg\u0127u nnifsu u f' kull tentazzjoni jistrie\u0127 b' fidu\u010bja kbira fl- orazzjoni u jirrikorri g\u0127all- g\u0127ajnuna ta' Alla, perswa\u017c bl- esperjenza li bil- \u0127ila tieg\u0127u mhu kapa\u010bi g\u0127al xejn u kollox jista' f' hedak li jikkonfortah u li ma jiddisprezzax il- bniedem niedem u umiljat.", "Dan l- ispirtu tal- bi\u017ca' jdawwal fih biex jara f' kull azzjoni l- perikli mis- simpatija u mill- antipatija, mill- attakki mal- inqas kreatura, min- nuqqas ta' intenzjoni retta u ta' vi\u0121ilanza tas- sensi u mill- ksur, tas- silenzju, g\u0127ax il- bi\u017ca' hu naturalment kaw\u017ca ta' attenzjoni u ta' prekawzjoni.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 24.", "24 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Mhux kul\u0127add jag\u0127mel l- istess elevazzjoni ta' penitenza; i\u017cda, billi skont il- kors naturali tant 'il fuq jog\u0127la l- ilma kemm tkun 'l isfel il- pressjoni, hekk ukoll kull wie\u0127ed tant jag\u0127mel penitenza a mi\u017cura tal- fidi tieg\u0127u fuq it- tag\u0127rif ta' Alla.", "Indispensabbli per\u00f2 huwa l- ewwel grad tal- penitenza g\u0127as- salvazzjoni eterna, li jikkonsisti f' dan li l- penitent hekk jobg\u0127od id- dnub il- mejjet li biex ma jikkommettihx hu ri\u017colut fil- fehma tieg\u0127u li j\u0127alli kollox anki \u0127ajtu, jekk jen\u0127tie\u0121; u ming\u0127ar hedina d- dispo\u017cizzjoni fil- midneb huwa \u017cgur li m' hemmx spirtu fih ta' vera penitenza.", "It- tieni grad ta' penitenza jikkonsisti f' dan li l- penitent hekk jobg\u0127od mhux biss id- dnub il- mejjet i\u017cda l- venjal ukoll li biex ma jikkommettihx g\u0127andu fehma soda li kollox i\u0127alli anki \u0127ajtu, jekk jen\u0127tie\u0121.", "Dina d- dispo\u017cizzjoni fil- midneb ikkonvertit tassigura fih is- sa\u0127\u0127i\u0127 tal- ewwel grad, skont kliem Kristu li min hu fidil fil- ftit huwa wkoll fidil fil- wisq.", "It- tielet grad ta' penitenza jikkonsisti f' dan li wie\u0127ed jg\u0127ix ta\u0127t regola reli\u0121ju\u017ca bi spirtu ta' ubbidjenza, ta' faqar u ta' kastit\u00e0 perfetta tant ming\u0127ajr voti kemm bil- voti; per\u00f2 hu iktar perfett hedana l- grad, meta wie\u0127ed jintrabat bil- voti ta' hedawna l- virtujiet.", "Ir- raba' grad ta' penitenza jikkonsisti f' dan li l- midneb irravvedut u kkonvertit jimmaltratta lilu nnifsu billi ja\u0127qar \u0121ismu b' tg\u0127akkis anki minn \u0127wejje\u0121 le\u010biti u permessi, spe\u010bjalment per\u00f2 bis- sawm, ukoll billi jipprokura g\u0127all- fama tieg\u0127u disprezzi u konfu\u017cjoni, spe\u010bjalment bi lbies umli u volgari, tant jaf tajjeb kemm id- dinja tistma 'l min jilbes sabi\u0127, u wkoll billi b' dak li jippossiedi jew li jkun ta\u0127t id- dispo\u017cizzjoni tieg\u0127u ju\u017ca \u0121enero\u017cit\u00e0: u dana l- maltrattament u dina l- mibeg\u0127da tieg\u0127u nnifsu huma \u0127er\u0121in mill- konsiderazzjoni li kull dnub li hu g\u0127amel il- kaw\u017ca tieg\u0127u kienet dejjem l- im\u0127abba tieg\u0127u nnifsu.", "Il- \u0127ames grad ta' penitenza jikkonsisti f' dan li l- midneb ikkonvertit jilqa' mhux biss bla lament i\u017cda bil- fer\u0127a s- slaleb u t- tribulazzjonijiet minn idejn is- Sapjenza u l- Providenza ta' Alla, billi jaf, li Kristu qal lill- ma\u0127bubin dixxipli tieg\u0127u: \"Kif il- Missier \u0127abb lili, hekk jiena \u0127abbejtkom.\"", "G\u0127alhekk ma' Santu Wistin jg\u0127id: \"Hawn fid- dinja, o Sinjur, lili qatta' lili a\u0127raq, lili ag\u0127fas biex mill- piena tal- \u0120ustizzja tieg\u0127ek inti lili te\u0127les wara mewti.\"", "I\u017comm f' qalbu u f' fommu l- versett tas- Sultan David: \"\u0120ust inti, o Sinjur, u rett kull \u0121udizzju tieg\u0127ek.\"", "Is- sitt grad ta' penitenza jikkonsisti f' dan li l- penitent jibki, x\u0127in jiftakar u bl- imrar ta' qalbu x\u0127in jikkonsidra kemm \u0127a\u017cin u ingrat ittratta ma' Alla li hu offenda, tant tajjeb, tant \u0127elu, kollu m\u0127abba u providenza lejh u mas- sultan David jg\u0127id: \"Nixxieg\u0127a ta' ilmijiet tefg\u0127u barra l- g\u0127ajnejn tieg\u0127i g\u0127ax ma ndukrawx l- li\u0121i tieg\u0127ek.\"", "Is- seba' grad ta' penitenza jikkonsisti f' dan li l- penitent b' sens ta' riparazzjoni joffri lil Alla dak li l- iktar jog\u0127\u0121bu u dak li hu jag\u0127raf l- iktar perfett: g\u0127alhekk jinteressa ru\u0127u wisq g\u0127all- konver\u017cjoni tal- o\u0127rajn permezz tat- talb u permezz tal- opri, billi hija wisq g\u0127al qalb Alla s- salvazzjoni tal- erwie\u0127.", "Ma' kull grad ta' penitenza jimxi dejjem l- ispirtu tal- orazzjoni u tas- silenzju tant intern kemm estern u minnu ma jinfiridx, g\u0127ax ming\u0127ajr orazzjoni jsir id- dnub skont Kristu li qal: \"Itolbu sabiex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni,\" u ming\u0127ajr silenzju intern u estern ma tin\u017cammx il- \u0121ustizzja skont l- Ispirtu Santu li jg\u0127id: \"Il- kultura tal- \u0121ustizzja s- silenzju,\" cio\u00e8, i\u017comm is- silenzju min ma jridx jidneb.", "B\u0127ala pedament g\u0127al hedawna l- gradi huwa l- qrar li wie\u0127ed b' sin\u010berit\u00e0 u b' fedelt\u00e0 jg\u0127id id- delitti u d- dnubiet li hu jkun g\u0127amel skont it- tag\u0127lim ta' San \u0120wann l- Appostlu I Epist., Kap 1, v. 9, li jg\u0127id: \"Jekk nistqarru dnubietna: huwa fidil u \u0121ust biex lilna ja\u0127fer dnubietna, u jnaddafna minn kull \u0127a\u017cen.\"", "Ma' min nistqarru dnubietna: ma' Alla jew mas- sa\u010berdoti tieg\u0127u?", "Jekk nistqarru dnubietna ma' Alla biss, forsi Alla ming\u0127ajr ma a\u0127na nistqarrulu dnubietna, ma jag\u0127rafx ukoll xorta wa\u0127da dnubietna u l- inqas sigriet tal- qalb?", "X' ne\u010bessit\u00e0 hemm li nistqarru dnubietna ma' Alla wa\u0127du?", "Forsi s- sagramenti tal- mejtin u tal- \u0127ajjin mhumiex fil- Knisja biss?", "Forsi m' hemmx e\u017cer\u010bitata l- umilt\u00e0, li hi l- isba\u0127 virt\u00f9, x\u0127in wie\u0127ed jistqarr dnubietu ma' bniedem ie\u0127or?", "Minn dina l- g\u0127ajn, immela, jibdew \u0127er\u0121in il- gradi kollha tal- penitenza.", "Fl- a\u0127\u0127ar nett, b\u0127ala mezz ta' perseveranza almenu g\u0127all- ewwel grad, il- penitent jit\u0127arre\u0121 bl- industrija tieg\u0127u fl- e\u017cer\u010bizzju tal- opri tal- \u0127niena, perswa\u017c fuq il- virt\u00f9 u fuq il- \u0121id, li ji\u0121u min- na\u0127a ta' Alla fuq min jag\u0127milhom; ju\u017ca \u0127niena mal- proxxmu biex iqanqal 'l Alla ju\u017ca \u0127niena mieg\u0127u stess, kif qal Kristu: \"Imberkin dawk li j\u0127ennu, g\u0127ax huma jsibu \u0127niena;\" u \"Bl- istess kejl li tkunu kejjiltu bih ikun lilkom imkejjel.\"", "Hekk il- penitent jag\u0127mel sabiex Alla ja\u0127firlu l- img\u0127oddi u jippreservah g\u0127al li \u0121ej mid- di\u017cgrazzja tieg\u0127u, li ti\u0121i mid- dnub il- mejjet.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 25.", "25 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Ix- xitan veru g\u0127adu tal- erwie\u0127 u \u0120es\u00f9 Kristu veru tabib \u0127anin tag\u0127hom: dak jistudja kif igerrex l- ispirtu tal- penitenza, billi jaf tajjeb x' forza g\u0127andha fuq qalb Alla, li cio\u00e8 \u0121\u0121ag\u0127lu tant kbir u maestu\u017c jaqa' fuq g\u0127onq il- midneb umiljat u jag\u0127tih il- bewsa tal- pa\u010bi.", "Aqra l- parabbola tal- iben il- \u0127ali, Ev.", "Luq. kap 15, u inti tipperswadi ru\u0127ek fuq hedina l- verit\u00e0.", "\u0120es\u00f9 Kristu, g\u0127all- kuntrarju, jistieden g\u0127all- penitenza l- midinbin u jassigurahom li hu ma jke\u010b\u010bi 'l \u0127add li jmur g\u0127andu u tassew ti\u0121bdek lejh l- im\u0121iba tieg\u0127u mal- midinbin ta' \u017cmienu u b' mod spe\u010bjali, ma' \u017bakkew, mal- Adultera, mas- Samaritana, mal- \u0127alliel ikkonvertit u ma' Pietru l- Appostlu.", "Huwa stess ipprietka l- penitenza assolutament ne\u010bessarja u biex iqanqal qlub il- midinbin g\u0127aliha, tkellem fuq il- \u0121ustizzja terribbli ta' Alla fir- reqqa tal- \u0121udizzju u fuq il- \u0127ruxija tal- pwieni u fuq il- mewt li b\u0127al \u0127alliel ti\u0121i fuqhom biex dejjem ukoll ikunu lesti.", "Ipprietka l- penitenza assolutament ne\u010bessarja u biex iqanqal qlub il- bnedmin g\u0127aliha, tkellem fuq il- qalb karitattiva ta' Alla kollu \u0127niena lejn il- midinbin biex jag\u0127tihom idea tieg\u0127u li hu veru missier li skont in- natura ma jasalx biex jimbotta lura minnu iben umiljat u niedem.", "Bla mistrie\u0127 per\u00f2 l- mis\u0127ut xitan, il- veru g\u0127adu tal- feli\u010bit\u00e0 tal- bniedem, jag\u0127mel permezz tal- ispirazzjonijiet djaboli\u010bi tieg\u0127u li malizzju\u017cament jitfa' fil- \u0127sibijiet tal- midinbin u wkoll permezz ta' bnedmin appostli tieg\u0127u.", "Sabiex ibieg\u0127ed mill- penitenza l- midinbin, jibda biex ibe\u017c\u017cag\u0127hom bil- \u0127sara tas- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem: iva b' dan il- bi\u017ca' jibda, g\u0127ax hu jaf tajjeb wisq li hija wisq prezzju\u017ca l- \u0127ajja g\u0127all- bniedem u s- sa\u0127\u0127a korporali, kif naraw fil- ktieb ta' \u0120ob, i\u010b- \u010ba\u0127da tieg\u0127u nnifsu ossija t- tg\u0127akkis tieg\u0127u li fih tikkonsisti l- qdusija u l- ispirtu tal- penitenza jurihomlu b\u0127ala g\u0127edewwa ta' wa\u0127x, b\u0127ala strument mortali.", "Fi qlubhom jispira speranzi kbar temporali permezz ta' lbies sabi\u0127, ta' negozji, ta' ballijiet, ta' divertimenti, u ta' ikel skwi\u017cit.", "Jistudja biex igerrex mill- menti l- \u0127sieb tal- mewt, li hu mezz effika\u010bissmu g\u0127all- penitenza, u jifhem iqarraq bihom bl- isperanza ta\u017c- \u017cmien spe\u010bjalment li\u017c- \u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Ix- xitan biex jag\u0127ti okka\u017cjoni lill- midinbin g\u0127all- abbu\u017c jipprietka l- kbira \u0126niena ta' Alla bla ma jtarraf fuq il- qilla tal- \u0120ustizzja tieg\u0127u; meta per\u00f2 jara l- midinbin jin\u0121ibdu mill- \u0127sieb tal- \u0126niena ta' Alla jipprietka hekk terribbilment il- \u0120ustizzja ta' Alla sabiex jirnexxi fil- malizzja tieg\u0127u li jaqtg\u0127alhom qalbhom u jer\u0127u ru\u0127hom g\u0127as- sekwela tad- dinja.", "Tara xi appostli tieg\u0127u jduru ma' midneb ikkonvertit u bil- fehma li j\u0121ag\u0127luh jin\u0121ibed g\u0127ad- dinja bi kliem ta' \u0127niena falza u qarrieqa jissu\u0121\u0121erulu biex ma jin\u0127aqarx, juruh kemm hija ne\u010bessarja l- qag\u0127da tieg\u0127u fid- dinja u kemm \u0121id mal- o\u0127rajn hu kapa\u010bi jag\u0127mel.", "Iva tassew li x- xitan g\u0127andu ra\u0121un igerrex l- ispirtu tal- penitenza, g\u0127ax hu jaf b' esperjenza kemm u kemm \u0127atfitlu erwie\u0127 minn difrejh li hu kien di\u0121\u00e0 g\u0127amel tieg\u0127u u l- iktar fil- pont tal- mewt.", "Iva g\u0127andu ra\u0121un li jgerrex l- ispirtu tal- penitenza g\u0127ax jaf tajjeb fuq il- \u0127niena ta' Alla li malajr ja\u0127fer lil min jindem bil- verit\u00e0 u bis- sin\u010berit\u00e0.", "\u0120ona wara li pprietka l- penitenza lin- Niniviti u ra li Alla \u0127afrilhom il- kastig imhedded g\u0127ax nidmu tassew, tnikket wisq u qal lil Alla li g\u0127alhekk hu kien \u0127aseb biex ja\u0127rab lejn Tarsu, g\u0127ax kien jaf li Alla hu ta' \u0127niena hekk kbira li ja\u0127fer kull malizzja lil min jindem: per\u00f2 Alla \u010banfru bix- xitla tal- liedna.", "Iva g\u0127andu ra\u0121un ix- xitan igerrex l- ispirtu tal- penitenza, g\u0127ax jaf li Alla huwa spirtu u li min jadurah je\u0127tie\u0121 li jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0: issa l- penitenza hija att wie\u0127ed tal- volont\u00e0, li jsir f' g\u0127am\u017ca ta' g\u0127ajn, li bih il- bniedem jiddi\u017capprova dak li huwa \u0127a\u017cin.", "Tiddi\u017capprova l- \u0127a\u017cen voldieri t\u0127assar il- \u0127a\u017cen b\u0127all- kuntrarju tieg\u0127u li tapprova l- \u0127a\u017cen issir \u0127ati tal- istess \u0127a\u017cen: tixtieq \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina, \u0121\u00e0 inti sirt \u0127ati tag\u0127ha malli int tajt il- kunsent tieg\u0127ek u tixtieq \u0127a\u0121a tajba, \u0121\u00e0 inti sirt denn tal- mertu tag\u0127ha.", "Il- penitenza immela t\u0127assar id- dnubiet billi wie\u0127ed jixtieq li ma g\u0127amelx dak il- \u0127a\u017cen li g\u0127amel \u2014 tixtieq li ma g\u0127amiltx dak li inti g\u0127amilt hu l- istess li m' g\u0127amiltx.", "Mhijiex forsi dina r- ra\u0121uni li x- xitan fl- a\u0127\u0127ar mumenti tal- \u0127ajja jkattar in- numru tas- s\u0127ab tieg\u0127u infernali biex jaljena l- moribond mill- \u0127sieb tal- penitenza?", "Kemm ispirazzjonijiet qarrieqa fuq il- mezzi min- na\u0127a tieg\u0127u, min- na\u0127a tat- tabib, min- na\u0127a tal- familja!", "Kemm lu\u017cingar li huwa jfiq!", "Kemm kerha l- pre\u017cenza tas- sa\u010berdot!", "Veru li d- demonju ma jorqodx, i\u017cda jdur ifixkel u jonsob u jqarraq biex ibieg\u0127ed in- nies mill- penitenza mhux biss permezz ta' festi u ta' tlellix, i\u017cda wkoll bis- sefif tieg\u0127u f' widnejhom: \"Min jaf hux veru li hemm \u0120enna u Infern?\"", "\"Min jaf tipperseverax u fl- a\u0127\u0127ar tindanna, ma jaqbilx tgawdi almenu hawn?", "Forsi tag\u0127mel x' tag\u0127mel sejjer issalva jekk ma intix preordinat g\u0127all- \u0127ajja eterna?\"", "Ah kemm hu veru li kull min \u017camm diskors mieg\u0127u spi\u010b\u010baha \u0127a\u017cin!", "Ikunu immela quddiem l- g\u0127ajnejn tal- midneb il- passjoni u l- mewt ta' Kristu li mmeritalna l- grazzja ta' Alla, id- duluri u l- protezzjoni ta' Marija Santissima, il- qaddisin li \u0127ar\u0121u mill- knisja tag\u0127na, il- \u0127niena lejn kul\u0127add, l- umilt\u00e0 minn dnubietu, g\u0127ax Alla jirre\u017cisti lis- supperv u jag\u0127ti grazzja lill- umli, u n- ne\u010bessit\u00e0 tal- orazzjoni, g\u0127ax min jitlob jaqla' .", "M' hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al min jikkonfida f' Alla.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 26.", "26 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Il- kliem iqanqal i\u017cda l- e\u017cempju jorbot u jkarkar: g\u0127alhekk hija \u0127a\u0121a ta' importanza kbira li jintqieg\u0127du ta\u0127t l- g\u0127ajnejn diversi e\u017cempji ta' vera penitenza me\u0127udin g\u0127all- ikbar sigurezza tal- verit\u00e0 tal- Iskrittura mqaddsa.", "Mill- ktieb tal- Im\u0127allfin \u2014 Judicum, kap.", "10, v. 15.", "L- I\u017craeliti jaqg\u0127u fl- idolatrija u Alla inkurlat iqeg\u0127idhom f' idejn il- Filistej u l- Ammoniti, g\u0127al tmintax -il sena kienu wisq ma\u0127qurin bil- \u0127ruxija: allura rrikorrew lejn Alla g\u0127all- \u0127elsien; i\u017cda Alla rrispondiehom li meta \u0127aqruhom l- E\u0121izzjani u l- Ammorrej, il- Filistej u l- Ammoniti, is- Sidoni u l- Amalekiti u l- Kananej huma wkoll kienu rrikorrew lejh u hu kien \u0127elishom minn idejhom u b' dan kollu qalilhom: Intom dawwartuli spallejkom u tajtu \u0121ie\u0127 lill- allat foloz; g\u0127alhekk ma nar\u0121ax ne\u0127liskom i\u017cjed: morru u sej\u0127u l- allat li intom g\u0127a\u017ciltu, je\u0127ilsukom huma fi\u017c- \u017cmien tad- dwejjaq.", "Allura l- I\u017craeliti qalulu: A\u0127na dnibna, ag\u0127tina inti dak li jog\u0127\u0121bok: biss issa e\u0127lisna.", "U kif qalu hekk, irmew minn pajji\u017chom l- idoli kollha u taw ru\u0127hom g\u0127as- servizz tas- Sinjur, li g\u0127ala fuq il- mi\u017cerja tag\u0127hom.", "Minn hawn jidher \u010bar li l- veru penitent jilqa' rrassenjat kull dulur, kull salib, basta je\u0127les ru\u0127u mill- qilla tal- \u0121ustizzja, li g\u0127adha \u0121ejja; mhux biss, i\u017cda hu jitbieg\u0127ed minn dak kollu li g\u0127alih kien kaw\u017ca ta' dnub u bi spirtu ta' ubbidjenza jg\u0127o\u017c\u017c il- li\u0121i ta' Alla.", "Jidher ukoll \u010bar li Alla ma jafx ma jwe\u0121ibx lill- qalb niedma u umiljata billi jag\u0127tiha tassew il- ma\u0127fra.", "Mill- ktieb it- tieni tas- slaten \u2014 II Regum, kap.", "12, v. 13.", "Wara li David kien ikkommetta adulterju u omi\u010bidju, Alla \u010banfru permezz tal- profeta Natan, li wrieh il- kastigi, li kienu ordnati \u0121ustament fuqu.", "David qal lil Natan: Jiena dnibt kontra s- Sinjur.", "Natan qal lil David: Is- Sinjur ukoll \u0127afirlek: inti ma tmutx; per\u00f2 l- iben li twelidlek imut \u017cgur.", "Minn dan jidher \u010bar li l- veru penitent ma ja\u0127bix anzi jistqarr li hu \u0127ati u b' hekk isir o\u0121\u0121ett ta' \u0127niena f' g\u0127ajnejn is- Sinjur, kif jg\u0127allem San \u0120wann l- Appostlu, li Alla hu fidil u \u0121ust biex ja\u0127frilna dnubietna u jnaddafna minn kull \u0127a\u017cen, jekk a\u0127na nistqarru dnubietna.", "\u0120ovanni, kap.", "1, v. 9.", "Jidher ukoll \u010bar li mhux dejjem mal- \u0127tija tit\u0127assar il- piena kollha li tkun tist\u0127oqq lir- ru\u0127.", "Mill- ktieb it- tieni tas- slaten \u2014 II Regum, kap 24, v. 10.", "Il- profeta Gad i\u010banfar lil David akkaw\u017ca tas- suppervja tieg\u0127u billi g\u0127add il- poplu li kien ta\u0127tu u pproponielu jag\u0127\u017cel minn tliet fla\u0121elli wie\u0127ed: jew \u0121u\u0127, jew persekuzzjoni jew pesta ta' tlitt ijiem.", "Mis- sudditi tieg\u0127u mietu 70,000 bil- pesta li hu kien g\u0127a\u017cel.", "Allura David qal lil Alla: Jiena jien li dnibt, jiena g\u0127amilt il- \u0127a\u017cen: dawk li huma nag\u0127a\u0121, x' g\u0127amlu?", "Nitolbok, o Sinjur, iddur l- id tieg\u0127ek kontra tieg\u0127i u kontra d- dar ta' missieri.", "David imbag\u0127ad waqqaf artal u l- pesta waqfet.", "Minn dan jidher \u010bar li Alla jsejja\u0127 g\u0127all- vera penitenza billi jne\u0127\u0127i mill- midneb il- kaw\u017ca tas- suppervja jew ta' dnubiet o\u0127ra jumilja 'l min jg\u0127o\u017c\u017c unuri, imarrad 'il min jg\u0127o\u017c\u017c pja\u010bir u jfaqqar 'il min jg\u0127o\u017c\u017c kumdit\u00e0 u \u0121id temporali.", "U jidher ukoll \u010bar li l- veru penitent imidd idejh b' fehma soda li jirripara l- offi\u017ci kif hu naturali li jisku\u017ca ru\u0127u min offenda 'l xi \u0127add li mieg\u0127u jrid jag\u0127mel ami\u010bizzja.", "Mill- ktieb it- tieni tal- Paralipomenon, kap 12, v. 6.", "Min\u0127abba d- dnubiet ta' Robog\u0127am u tal- poplu I\u017craelitiku, Alla kkonsenjahom ilkoll f' idejn Sesak, re tal- E\u0121ittu.", "Il- profeta Semag\u0127ja qal lil Robog\u0127am u lill- kapijiet ta' \u0120uda, li kienu n\u0121abru f' \u0120erusalemm biex ja\u0127arbu minn Sesak: \"Dawn il- \u0127wejje\u0121 jg\u0127id is- Sinjur: Intom abbandunajtu lili u jiena nabbanduna lilkom f' idejn Sesak.\"", "Allura l- kapijiet ta' I\u017craeli u r- re mitfug\u0127in fl- art qalu: \"\u0120ust huwa s- Sinjur.\"", "Meta Alla ra li huma umiljaw ru\u0127hom, qal lil Semag\u0127ja: \"Billi huma umiljaw ru\u0127hom, jiena ma neqridhomx u nag\u0127tihom ftit g\u0127ajnuna u l- korla tieg\u0127i ma taqax fuq \u0120erusalemm permezz ta' Sesak.", "I\u017cda huma jservuh biex jaraw id- differenza bejn is- servizz tieg\u0127i u s- servizz ta' saltna tal- art.\"", "Minn dan jidher \u010bar li l- veru penitent, billi qabel ikun abbanduna 'l Alla bid- di\u017cubbidjenza li hija r- ru\u0127 tas- suppervja: g\u0127alhekk jara li ming\u0127ajr umilt\u00e0, li sinjal sod tag\u0127ha hija l- ubbidjenza g\u0127al- li\u0121i divina, ma jistax jirrikon\u010bilja ru\u0127u ma' Alla, li biex dan jag\u0127tih dawl ikbar u jkabbarlu l- ispirtu tal- penitenza jqieg\u0127du f' okka\u017cjonijiet li jumiljawh.", "Mill- ktieb it- tieni tal- Paralipomenon, kap 33, v. 12.", "Manasse \u0121ie me\u0127ud ilsir f' Babilone akkaw\u017ca tal- \u0127a\u017cen tieg\u0127u u meta ra ru\u0127u f' tant dwejjaq talab 'l Alla tieg\u0127u u g\u0127amel kbira penitenza quddiem Alla ta' missirijietu: talbu bil- \u0127erqa u Alla sema' t- talba tieg\u0127u u qieg\u0127du \u0120erusalemm fir- renju, allura ne\u0127\u0127a mid- dar tas- Sinjur l- allat foloz u qered l- artali u rama kollox barra mill- belt.", "Waqqaf l- artal tas- Sinjur u fuqu offra vittmi u tif\u0127ir u kkmanda lill- poplu biex iservi biss lil Alla ta' I\u017craeli.", "Il- poplu obda.", "Minn dan jidher \u010bar li bil- konsiderazzjoni tal- konsegwenzi koroh tad- dnub, il- midneb inissel fih l- ispirtu ta' vera penitenza li j\u0121ag\u0127lu jara denn ta' disprezz dak li kien qabel jara denn ta' pre\u0121ju u b' hekk iqanqal 'l Alla li ja\u0127fer \u017cgur lilu li tassew irid ibiddel id- di\u017cunuri f' unuri tal- isem divin tieg\u0127u.", "Mill- ktieb ta' \u0120uditta, kap 4, v. 8.", "Meta l- poplu Lhudi ta\u0127t il- bi\u017ca' tal- \u0121eneral Oloferne li lilu g\u0127amlu re\u017cistenza, billi ma ridux jasso\u0121\u0121ettaw ru\u0127hom lejn Nabukkodonosor, li wa\u0127du ried ikun mag\u0127ruf b' alla minn kul\u0127add, be\u017cg\u0127anin hedawna l- Lhud irrikorrew lejn Alla b' \u0127erqa kbira u umiljaw ru\u0127hom bis- sawm u bl- orazzjoni huma u n- nisa tag\u0127hom: is- sa\u010berdoti libsu \u010b- \u010bilizzju u t- trabi mqeg\u0127din mal- art u hekk f' hedan l- istat ta' penitenza talbu 'l Alla li je\u0127lishom minn hedawna l- pagani.", "Semag\u0127hom Alla u qanqal 'il \u0120uditta u b' hedan l- istrument umli u debboli qered u kkonfonda l- qawwa tas- suppervi u \u0127eles il- poplu tieg\u0127u.", "Minn dan jidher \u010bar li meta d- dnubiet ikunu \u0121enerali f' pajji\u017c, \u0121enerali wkoll jin\u0127tie\u0121 li tkun il- penitenza biex il- fla\u0121elli ta' Alla jitbieg\u0127du minn hedak il- lok li jkun jist\u0127oqq g\u0127al dnubietu.", "Infatti qalet \u0120uditta quddiem O\u017cija u l- anzjani Lhud li l- kastigi u l- fla\u0121elli huma inqas minn li dnubiethom kienu jist\u0127oqqu.", "Mill- ktieb ta' \u0120ona, kap 3, v. 5.", "\u0120ona \u0121ewwa Ninive wara li l- \u0127uta kienet ivvumitatu fuq ix- xatt tag\u0127ha, beda jipprietka mibg\u0127ut minn Alla: \"Erbg\u0127in \u0121urnata o\u0127ra u Ninive tkun meqruda.\"", "In- Niniviti emmnu f' Alla u ppritkaw is- sawm u libsu l- ixkora lkoll, kbar u \u017cg\u0127ar, anki r- re, x\u0127in sema' dan, ni\u017cel mit- tron tieg\u0127u, ne\u0127\u0127a l- ilbies prezzju\u017c tieg\u0127u u libes l- ixkora u qag\u0127ad bilqieg\u0127da fuq l- irmied.", "Alla ra dawn l- opri tag\u0127hom li tassew ikkonvertew mit- triq \u0127a\u017cina tag\u0127hom u \u0127enn g\u0127alihom u m' g\u0127amlilhomx dak li lilhom kien hedded.", "Minn dan jidher \u010bar li \u0127add ma jirrikorri g\u0127all- penitenza jekk ma jipperswadix ru\u0127u, jemmen b' fidi ferma fuq il- fjammi eterni ossija fuq il- qilla tal- \u0121ustizzja ta' Alla, li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena.", "Infatti hekk ukoll naraw fil- parabbola tal- g\u0127ani u Lazzru li \u0127ut l- g\u0127ani, qabel ma jipperswadu ru\u0127hom fuq il- lok tat- turmenti, ma jag\u0127mlux penitenza.", "Mill- Evan\u0121elju skont San Mattew, kap 26, v. 75.", "U ftakar Pietru fil- kelma ta' \u0120es\u00f9 li kien qal: Qabel ma s- serduq ikanta, inti ti\u010b\u0127adni tliet darbiet.", "U \u0127are\u0121 barra, u beka biki ta' mrar.", "Minn dan jidher \u010bar li l- veru penitent jabborri sa\u0127ansitra l- lok fejn ikun dineb: b\u0127alma fin- natura wie\u0127ed jabborri ikel jew xorb li jkun g\u0127amillu d- deni, u li l- estern tal- penitent jiddependi mill- mi\u017cura tal- intern.", "U x' ing\u0127idu fuq \u017bakkew li rrestitwixxa g\u0127al erba' darbiet is- serq u ta nofs \u0121idu lill- foqra \u2014 fuq Marija Madalena li minn midinba pubblika tibki f' ri\u0121lejn \u0120es\u00f9 ssir kompanja fidila tieg\u0127u \u2014 fuq il- \u0127alliel ikkonvertit li \u010banfar lil sie\u0127bu msallab jg\u0127id: \"Lanqas inti ma tib\u017ca' minn Alla li qeg\u0127din ta\u0127t l- istess kundanna: u a\u0127na \u0121ustament, g\u0127ax qeg\u0127din nie\u0127du dak li jist\u0127oqq l- g\u0127amil tag\u0127na, i\u017cda dan \u0120es\u00f9 m' g\u0127amel xejn ta' deni?\" \u2014 u fuq tant o\u0127rajn li g\u0127exu f' tant penitenzi \u0127orox?", "Kif, immela, imitajna dawn il- midinbin fil- \u0127a\u017cen tag\u0127hom nimitawhom ukoll fil- penitenzi tag\u0127hom qabel ma mmorru u ma ni\u0121ux i\u017cjed.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 27.", "27 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Mhux kull penitenza sopranaturali hija tajba g\u0127all- \u0121ustifikazzjoni ma' Alla, g\u0127aliex dina g\u0127al xi \u010birkustanzi tista' tkun falza g\u0127alkemm immela mnissla minn xi motiv ta' fidi.", "Infatti fl- Iskrittura mqaddsa hawn bosta e\u017cempji ta' ndiema ossija penitenza falza u nibdew minn dik ta' \u0120uda Iskarjota.", "Matt. kap.", "27, v. 3, 4, u 5.", "Allura meta \u0120uda, li kien ittradieh lil \u0120es\u00f9 illi dan \u0121ie kkundannat, me\u0127ud mill- indiema ta t- tletin bi\u010b\u010ba tal- fidda lill- kapijiet tas- sa\u010berdoti u lill- anzjani, jg\u0127id: \"Jiena dnibt billi ttradejt demm \u0121ust.\"", "U huma qalulu: \"X' inhuwa g\u0127alina?", "Inti tarah.\"", "U wara li tafa' fit- tempju l- munita tal- fidda rtira u mar tg\u0127allaq b' \u0127abel \u2014 Il- bniedem tassew penitent mhux biss i\u0127ares lejn il- \u0121ustizzja ta' Alla; i\u017cda wkoll lejn il- \u0127niena tieg\u0127u g\u0127alhekk indiema vera ma tie\u0127u qatt g\u0127ad- disperazzjoni anzi tqanqlek g\u0127all- konver\u017cjoni u mhux g\u0127ad- disperazzjoni.", "Fl- ittra ta' San Pawl lil- Lhud kap.", "12, v. 17, naqraw fuq E\u017caw \u017cennie\u0127i u profan li kien bieg\u0127 g\u0127al ikla l- primo\u0121enitura tieg\u0127u u wara mbag\u0127ad xtaq jiret il- barka u \u0121ie mwarrab, g\u0127ax ma sabx lok ta' penitenza, g\u0127alkemm kien fittixha bid- dmug\u0127 \u2014 Tassew li wie\u0127ed jidneb meta jrid u kif irid, i\u017cda li jqum mid- dnub ma jiddependix minnu i\u017cda mill- grazzja ta' Alla; g\u0127alhekk wie\u0127ed ma g\u0127andux jirritarda g\u0127all- penitenza billi Alla jag\u0127ti l- grazzja suffi\u010bjenti lil kul\u0127add: infatti Alla jg\u0127id: \"Ikkonvertu lejja u jiena nikkonverti lejkom,\" b' dan juri li di\u0121\u00e0 jkun ta l- grazzja biex biha a\u0127na nistg\u0127u nikkonvertu lejh: i\u017cda a\u0127na nitnikkru minn jum g\u0127al ie\u0127or u x' jista' ji\u0121ri?", "Li a\u0127na nfittxu \u017cmien u spazju g\u0127all- penitenza u ma nsibux: il- penitenza immela tkun tassew falza f' min ma jag\u0127milhiex f' \u0127inha u f' waqtha.", "Santu Wistin kien jg\u0127id: \"Nib\u017ca' minn Alla li jkun g\u0127addej.\"", "Fl- ewwel ktieb tar- rejiet kap.", "15, v. 24 u 30, naqraw li meta l- profeta Samweli qal lir- re Sawl li Alla rri\u0121ettah, g\u0127ax ma obdiex il- vu\u010bi tieg\u0127u, allura Sawl qallu: \"Dnibt jiena i\u017cda issa int unurani quddiem l- anzjani tal- poplu tieg\u0127i u quddiem il- poplu I\u017craeli\" \u2014 Il- bniedem penitent fil- verit\u00e0 ming\u0127ajr dubju jumilja ru\u0127u mhux biss bix- xufftejn i\u017cda bl- ispirtu jag\u0127raf il- konfu\u017cjoni tieg\u0127u u l- ingratitudni u ma jfittixx \u0127lief jitfa' g\u0127ajnejh mal- art, i\u0127abbat fuq sidru u jg\u0127id lil Alla biex ikun favur tieg\u0127u, kif naraw mill- pubblikan tal- parabbola: g\u0127alhekk mhumiex sinjali, li jo\u0127or\u0121u minn qalb penitenti: id- da\u0127q, l- ilbies u l- maxta vanitu\u017ci, avvi\u010binamenti tal- okka\u017cjoni prossima, ritard fir- restituzzjoni, ebusija li wie\u0127ed jisku\u017ca ru\u0127u, lamenti fis- slaleb, tfittxija ta' kumditajiet, kura \u017cejda g\u0127all- \u0121isem, tfittxija ta' lok g\u0127oli u onorevoli, dubju\u017c li jar\u0121a' wara l- periklu.", "Il- veru penitent mhux biss jikkore\u0121i ru\u0127u, i\u017cda b' dili\u0121enza serja jfittex u jipprokura li jissodisfa l- \u0121ustizzja ta' Alla.", "Kemm hemm indannati fil- fjammi, forsi mhumiex kollha niedma u sog\u0127benin li offendew 'l Alla; i\u017cda x' tiswielhom issa l- indiema l- penitenza tag\u0127hom?", "B' ebda mod ma tista' \u0121\u0121ib frott, g\u0127ax da\u0127lu fil- lejl, li wie\u0127ed fih ma jistax ja\u0127dem.", "Isma' ftit il- lamenti inutli ta' penitenza tal- mejtin, kif naqraw fil- ktieb tas- Sapjenza kap.", "5.", "Il- \u0127\u017ciena kollha be\u017cg\u0127anin jg\u0127idu bejnhom u bejn ru\u0127hom sog\u0127benin u jitniehdu g\u0127ad- dwejjaq tal- ispirtu: \"Ara a\u0127na kollna niddie\u0127qu bil- \u0121usti, bil- fidili, bil- penitenti g\u0127all- umiljazzjonijiet tag\u0127hom: konna ng\u0127adduhom ta' boloh, stmajna l- \u0127ajja tag\u0127hom \u0121enn u t- tmiem tag\u0127ha bla ebda \u0121ie\u0127.", "A\u0127na, immela, a\u0127na \u017cbaljajna mit- triq tal- verit\u00e0 u d- dawl tal- \u0121ustizzja ma \u0121iex fuqna u x- xemx tal- intellett ma telg\u0127atx g\u0127alina.", "A\u0127na fid- dinja g\u0127ejejna fit- triq tal- \u0127a\u017cen u tal- qerda; a\u0127na mxejna triqat ibsin: i\u017cda ma g\u0127arafniex it- triq tas- Sinjur.", "Xi profitt mis- suppervja?", "X' vanta\u0121\u0121 \u0121ibilna t- tif\u0127ir tal- g\u0127ana?", "Kollox g\u0127adda b\u0127al berqa.\"", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 28.", "28 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Il- veru penitent imrieg\u0127ed fuq il- \u0121udizzji ta' Alla jsaqsi x' g\u0127andu jag\u0127mel biex je\u0127les il- qilla li g\u0127adha \u0121ejja, jekk ma jkunx di\u0121\u00e0 infurmat mit- tag\u0127lim tal- kampjun tal- penitenti, San \u0120wann il- Battista, u mit- tag\u0127lim ta' \u0120es\u00f9 Kristu, l- Img\u0127allem divin tal- bnedmin kollha.", "Il- karit\u00e0 mal- proxxmu li jkun fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna ta' \u0127addie\u0127or: dan l- e\u017cer\u010bizzju effika\u010bissmu \u0121ie ssu\u0121\u0121erit serjament lill- midinbin tant fl- Antik kemm fil- \u0120did Testment.", "L- effetti tal- \u0127niena huma \u0127wejje\u0121 ta' g\u0127a\u0121eb tant g\u0127al hedina l- \u0127ajja temporali kemm g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "Ma jistax ikun li wie\u0127ed jg\u0127id kulma jinsab fl- Iskrittura fuq il- \u0121id li Alla jitfa' fuq il- bnedmin karitattivi: per\u00f2 n\u017commu ru\u0127na \u0127afif \u0127afif fuq l- istat tal- midinbin penitenti.", "Kristu qal li min i\u0127enn isib \u0127niena, li bl- istess kejl li wie\u0127ed ikun kejjel lill- proxxmu jkun lilu mkejjel, li kollox isir safi g\u0127al min jag\u0127ti g\u0127ajnuna lill- proxxmu fil- b\u017conn, li jir\u010bievi fuq dina l- art g\u0127al mitt darba l- \u0121id li jag\u0127mel mal- proxxmu u l- \u0127ajja ta' dejjem, min hu li jaf li g\u0127andu d- dejn mal- \u0121ustizzja ta' Alla u ma jqeg\u0127idx \u0127siebu li ma jitlifx okka\u017cjoni ta' karit\u00e0 lejn il- proxxmu?", "Anzi Kristu di\u0121\u00e0 qal li sejjer jag\u0127ti l- barka ta' Missieru fil- jum tal- \u0121udizzju universali lil dawk li jkunu g\u0127amlu \u0127niena mal- proxxmu fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna.", "Ekku naraw il- penitent \u017bakkew quddiem Kristu u nisimg\u0127uh jg\u0127idlu: \"Ekku o Sinjur, jiena nag\u0127ti lill- foqra nofs il- \u0121id tieg\u0127i.\"", "Forsi ma g\u0127arafx \u017bakkew il- forza u l- virt\u00f9 tal- karit\u00e0, li tag\u0127mel kollox safi g\u0127al min jag\u0127milha, t\u0127assar cio\u00e8 d- djun kollha ta' min jag\u0127milha?", "U l- veru penitent jag\u0127mel karit\u00e0 mhux biex jissodisfa ru\u0127u jag\u0127mel il- \u0121id ma' min ikun g\u0127amillu l- \u0121id, jew imqanqal mis- simpatija tal- proxxmu fil- b\u017conn, jew biex ikollu \u0127las u tpattija fuq hedina l- art, biex juri ru\u0127u, i\u017cda biss biex iqanqal 'l Alla g\u0127all- \u0127niena lejh, biex jissodisfa l- \u0121ustizzja divina \u0127alli je\u0127les mill- qilla tal- \u0121udizzju, li minnha jib\u017ca' mis- sieg\u0127a ta' mewtu, biex jirripara l- offi\u017ci li g\u0127amel lil Alla jaf li 'l Alla tog\u0127\u0121bu wisq il- karit\u00e0 mal- proxxmu u b' hekk junurah u jigglorifikah.", "Il- penitent infatti, lil Alla jifhem jog\u0127\u0121ob mill- mument tal- konver\u017cjoni tieg\u0127u u mhux lilu nnifsu fuq l- e\u017cempju ta' Kristu, li ma g\u0127o\u0121obx lilu nnifsu; i\u017cda dan dejjem g\u0127amel il- volont\u00e0 ta' Missieru.", "Min hu be\u017cg\u0127ani fuq ix- xorti li ma jafx x' sejjer imissu, jara sodda ta' veru mistrie\u0127 l- e\u017cer\u010bizzju ta karit\u00e0 vera; karit\u00e0 vera, li tinfirex lejn kul\u0127add, esklu\u017c \u0127add, lanqas l- aqwa g\u0127adu; karit\u00e0 vera, li ma tistenniex \u0127las u tpattija fuq dina l- art; karit\u00e0 vera, li tissie\u0127eb b' kull xorta ta' opri ta' \u0127niena, kif wie\u0127ed jista' iva dina hija s- sodda tal- veru mistrie\u0127 g\u0127all- midneb ikkonvertit.", "U forsi ma jarax xorti kbira g\u0127alih il- midneb ikkonvertit l- okka\u017cjoni, li providenzjali ti\u0121i fuqu, biex ja\u0127fer lil min in\u0121urjah fil- fama, fis- sa\u0127\u0127a jew f' xi \u0121id ie\u0127or temporali, x\u0127in hu perswa\u017c mill- kelma infallibbli ta' Kristu li Alla ja\u0127fer lill- midneb ikkonvertit, kif dan stess ja\u0127fer, cio\u00e8, li Alla ma jitfg\u0127ux fil- \u0127abs tieg\u0127u, jekk hu stess ma jkunx tefa' fil- \u0127abs \u010bivili ossija kkastiga l- offensur tieg\u0127u?", "Il- veru penitent mal- konver\u017cjoni qalbu ssir kollha kemm hi tal- la\u0127am lejn kul\u0127add: \u0127niena, \u0127niena u din il- kelma \u0121\u0121iblu konfort, konsolazzjoni u fer\u0127.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 29.", "29 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Iktar ma l- midneb ikkonvertit ja\u0127seb fuq gravitajiet u n- numru ta' dnubietu, iktar ikabbar fih il- fidu\u010bja tieg\u0127u f' Marija Santissima li hija r- refu\u0121ju tal- midinbin u l- bieb tas- sema.", "Min hu fil- Knisja Kattolika tag\u0127na, li ma semax fuq salvazzjonijiet ta' erwie\u0127, li di\u0121\u00e0 kienu f' \u0127alq is- serpent infernali u li \u0121ew me\u0127lusin, billi f' \u0127ajjithom taw vera qima lil Marija Santissima permezz tar- ru\u017carju mqaddes, jew permezz tal- labtu, jew permezz ta\u010b- \u010bintura, jew permezz tal- medalja mirakulu\u017ca, jew permezz ta' kompatiment fuq id- duluri tag\u0127ha, jew permezz ta' g\u0127o\u017c\u017ca ta' xi imma\u0121ni tag\u0127ha?", "Il- penitent, li mbe\u017c\u017ca' fuq i\u010b- \u010bertezza ta' dnubietu u fuq l- in\u010bertezza tal- ma\u0127fra, b' fidu\u010bja u b' kunfidenza tassew soda u ferma jirrikorri lejn Marija Santissima sabiex itaffi l- bi\u017ca' u jistrie\u0127 bil- \u0127sieb li jag\u0127mel sigura s- salvazzjoni ta' ru\u0127u permezz ta' dina l- Omm tassew potenti u tassew \u0127anina, perswa\u017c li dina \u017cgur ma ddawwarx wi\u010b\u010bha minnu.", "Huwa tassew naturali g\u0127al bniedem fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna ta' ie\u0127or, li ma jirrikorrix lejh, g\u0127alkemm jafu g\u0127ani u potenti, jekk mhux perswa\u017c li hu wkoll tassew twajjeb u \u0127anin, g\u0127ax minnu ma jistenniex \u0127lief respinta u rifjut; i\u017cda f' Marija Santissima wisq \u010bari jidhru hedawna \u017c- \u017cew\u0121 kwalitajiet li j\u0121ibu vera kunfidenza u jqanqlu biex wie\u0127ed jirrikorri lejha.", "Min hu li ma jarax potenza terribbli f' Marija fuq qalb Alla u qalb tassew tenera, \u0127anina, twajba u sensibbli lejn il- mi\u017cerja tal- bnedmin, jaqra biss l- episodju tat- tie\u0121 tal- Kana fil- Galilea?", "(\u0120ov. kap 2, v. 1- 11) Rigward il- potenza u l- \u0127niena tag\u0127ha: Kristu mitlub minnha biex jag\u0127mel l- inbid, jirrifjuta jg\u0127id li kienet g\u0127adha ma waslitx is- sieg\u0127a tieg\u0127u: hija ddur lejn is- servjenti g\u0127ax riedet assolutament li hu j\u0121ib l- inbid fit- tie\u0121 ta' dawk il- foqra biex ma t\u0127allihomx jiddejqu bin- nuqqas tal- inbid, li jferra\u0127 qalb il- bnedmin fil- jum ta' dina l- festa u tg\u0127idilhom jag\u0127mlu kif ikun huwa qalilhom.", "Allura Kristu qallhom biex jimlew is- sitt \u0121arar tal- \u0127a\u0121ar, li kien hemm, bl- ilma li hu bl- omnipotenza tieg\u0127u biddel f' inbid l- iktar tajjeb.", "Jista' jkun li wie\u0127ed ma jirrikorrix lejn Marija Santissima x\u0127in jara tant potenza u tant \u0127niena fiha?", "Forsi xi \u0127add jg\u0127id li Alla ma jistax jitbiddel la fin- natura tieg\u0127u, la fil- \u0127sibijiet tieg\u0127u lanqas f' ebda \u0127a\u0121a o\u0127ra, g\u0127ax huwa essenzjalment immutabbli.", "Dan hu verissmu: i\u017cda mhux kulma jg\u0127id Alla jkun dejjem assolut: i\u017cda fl- iskritturi naqraw li bosta \u0127wejje\u0121 jg\u0127id Alla ta\u0127t kundizzjoni bla ma jsemmiha.", "Allura wie\u0127ed jist\u0127ajjel hawn li jisma' 'l Alla, il- Missier, jg\u0127id lil Alla Ibnu qabel ma dan jilbes in- natura tag\u0127na bnedmin g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127na midinbin: \"G\u0127a\u017ci\u017c Iben tieg\u0127i, la tag\u0127milx mirakli qabel ma ng\u0127idlek jiena s- sieg\u0127a u jekk il- Ver\u0121ni Omm tieg\u0127ek titolbok, irrifjuta wkoll: i\u017cda jekk dina tkun trid assolutament, \u010bedi u kkuntentaha, g\u0127aliex xejn ma jista' jkun lilha m\u010ba\u0127\u0127ad g\u0127all- kelma assoluta tag\u0127ha.\"", "Oh kemm hija kbira Marija Santissima!", "Hekk kbira li jekk ikun jen\u0127tie\u0121 li tkun ikbar: forsi jista' jkun, x\u0127in Alla tant kbir u terribbli b' xhud tal- opri ta' jdejh, \u0127alaqha, g\u0127a\u017cilha b' Omm tieg\u0127u naturali u asso\u0121\u0121etta ru\u0127u lejha, Alla tant kbir?", "Iva, il- penitent i\u0127ossu jirrespira u jistrie\u0127 ta\u0127t il- protezzjoni ta' Omm li l- Knisja ssejja\u0127 tal- \u0126niena mhux biss i\u017cda wkoll \u0127ajja, \u0127lewwa u tama tag\u0127na bnedmin.", "Le \u017cgur li \u0127add ma jaqta' qalbu fuq is- salvazzjoni tieg\u0127u mit- telfien ta' dejjem, x\u0127in jisma' fuq Marija Santissima li hija l- Omm tal- grazzja ta' Alla.", "Fuq g\u0127edna vera qima g\u0127ax mhux qima, imma veru di\u017cunur jag\u0127ti lil Marija Santissima min jabbu\u017ca jg\u0127id fl- okka\u017cjoni ta' dnub mejjet li g\u0127andu 'l Marija protezzjoni tieg\u0127u li ma t\u0127allihx jindanna: tinqeda b' Marija Santissima biex tisserva biha \u0127alli tiddisprezza l- li\u0121i tal- Altissmu jew tg\u0127id li m' hemmx b\u017conn ta' perfezzjoni basta li wie\u0127ed ikun devot ta' Marija g\u0127as- salvazzjoni!", "Oh x' malizzja!", "Il- penitenti kollha ordinarjament quddiem id- duluri ta' Marija Santissima li hija sostniet akkaw\u017ca tad- dnubiet tal- bnedmin ma jafux jitbieg\u0127du, g\u0127aliex dawn id- duluri jag\u0127tuhom motiv biex aktar jis\u0127tu d- dnub li wassal Omm hekk qaddisa li tara mejjet fi \u0127danha l- Iben Uni\u0121enitu ta' Alla u tag\u0127ha mtaqqab bil- pjagi u biex iktar jersqu bil- fidu\u010bja lejn min miet g\u0127alihom jitolbuh ma\u0127fra vera u sin\u010biera b' fehma soda li qatt i\u017cjed ma jer\u0121g\u0127u joffenduh bil- g\u0127ajnuna dejjem tal- grazzja tieg\u0127u.", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen.", "Stazzjon fit- Tinda Nru 30.", "30 ta' Settembru.", "Lezzjoni: Kristu g\u0127amel ritratt ta' midneb penitent fil- parabbola tal- Fari\u017cew u tal- Pubblikan: qal li dan qag\u0127ad wieqaf mill- bog\u0127od, lanqas ma ried jarfa' g\u0127ajnejh lejn is- sema; i\u017cda j\u0127abbat sidru talab il- ma\u0127fra lil Alla.", "Minn hedan ir- ritratt issejja\u0127 inti penitent veru min ma jilbisx il- mist\u0127ija tal- ingratitudni, min ma jid\u0127olx fi spirtu ta' umilt\u00e0 u ta' kunfidenza mal- \u0127anin Alla u ma jistqarrx id- delitti tieg\u0127u, inissel fih innifsu mibeg\u0127da lejh innifsu?", "Min jassekonda n- natura ossija jimxi skont is- sentimenti tad- dinja dan ma jistax jissejja\u0127 penitent, g\u0127aliex id- dinja ma tag\u0127rafx 'l Alla lanqas tista' tir\u010bievi l- ispirtu tieg\u0127u: g\u0127alhekk jew ma' Alla jew mad- dinja; i\u017cda sservi lil \u017cew\u0121 padruni dan \u0127add ma jag\u0127mlu; g\u0127ax jekk t\u0127obb 'il wie\u0127ed tobg\u0127od lill- ie\u0127or, jekk i\u017c\u017comm mal- wie\u0127ed; i\u017c\u017cebla\u0127 il- ie\u0127or.", "X' jag\u0127mel, immela, min hu kkonvertit \u0127lief li jobg\u0127od lilu nnifsu billi jiddisprezza kull stedina tad- dinja li tkun tog\u0127\u0121bu?", "Mal- profeta David jg\u0127id: Issa bdejt, din il- bidla tal- lemin ta' Alla.", "Kif jista' jkun li dina l- bidla mhijiex tal- lemin ta' Alla, meta l- volont\u00e0 tal- bniedem waqt it- tentazzjonijiet, waqt l- istedin g\u0127as- sentimenti tad- dinja tara naturalment \u0121id dak li l- intellett juriha b\u0127ala \u0121id g\u0127alkemm apparenti u falz u din b\u0127al potenza g\u0127amja li timxi warajh, b\u0127alma d- dell jimxi wara l- figura, t\u0127addan b' \u0121id dak li fir- realt\u00e0 hu \u0127a\u017cin u veru deni u b' dan kollu b' virt\u00f9 mis- sema l- intellett imdawwal juri l- qerq lill- volont\u00e0 u l- veru deni li hija allura tabborri vigoro\u017cament: kif jista' jkun immela li mhijiex bidla tal- lemin ta' Alla?", "Ma' hedina l- bidla inseparatament u kontinwament jissie\u0127bu l- vi\u0121ilanza u l- attenzjoni u b' \u0127arsa mentali lejn l- Img\u0127oddi biex tag\u0127tih okka\u017cjoni jag\u0127li u jibki, lejn il- pre\u017cent ukoll, biex tag\u0127tih okka\u017cjoni li jumilja ru\u0127u u lejn il- futur biex jitba\u017c\u017ca' g\u0127as- serjetajiet li huma indispensabbli g\u0127al kull bniedem.", "Quddiem g\u0127ajnejn il- bniedem konvertit \u0121ejjin u sejrin is- sigurezza ta' dnubietu u l- in\u010bertezza tal- ma\u0127fra; is- sigurezza tal- mewt u l- linja tal- eternit\u00e0; il- \u0127niena ta' Alla u l- \u0121ustizzja tieg\u0127u; il- perikuli tad- dnub min- na\u0127a tan- natura tieg\u0127u, min- na\u0127a tad- dinja u min- na\u0127a tad- demonju, li dejjem idur ifittex 'il min jiddevora.", "Waqt il- kuntrarju, waqt is- slaleb, waqt it- tribulazzjonijiet, waqt il- persekuzzjonijiet, waqt il- mard, waqt l- u\u0121ig\u0127at, f' kelma wa\u0127da, is- swied il- qalb, jg\u0127id lilu nnifsu j\u0127addan bil- kalma dak li ma jog\u0127\u0121bux, dan li jiena qieg\u0127ed nara issa ikrah u donnu deni dan jitbiddel fi \u0121miel, f' \u0121id veru: kollox jitbiddel; il- fer\u0127 u d- delizzi mundani f' biki u l- biki f' fer\u0127 u f' delizzi dak li issa ma jing\u0127o\u0121obx jitbiddel f' dak li jog\u0127\u0121ob u dak li issa jog\u0127\u0121ob jitbiddel f' dak li ma jing\u0127o\u0121obx.", "Minn hedan il- \u0127sieb i\u0127oss fuqu l- ispirtu tal- fortezza u jie\u0127u pa\u010benzja joffri kollox lill- \u0121ustizzja ta' Alla unitament mal- merti tal- pjagi ta' \u0120es\u00f9 Kristu.", "Jara l- g\u0127edewwa vera tieg\u0127u 'il min irid ifixklu fit- triq tal- penitenza b' xi su\u0121\u0121erimenti ta' qerq mo\u0127bi mill- ispirtu naturali jew djaboliku, b\u0127allikieku li essenzjali hija biss il- penitenza interna u mhux l- esterna.", "O qerq!", "Meta hemm il- penitenza interna jista' jkun li din il- penitenza ma tg\u0127addix g\u0127all- opri esterni, kif qal Kristu, u b' mod naturali li mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq u kif jikxef il- majjistru tal- ispirtu San Vin\u010benz di Paoli jg\u0127id li min jg\u0127id li mhijiex me\u0127tie\u0121a g\u0127all- qdusija l- penitenza esterna, i\u017cda bi\u017c\u017cejjed l- interna tal- qalb, dan u la g\u0127andu l- wa\u0127da u lanqas l- o\u0127ra.", "Forsi l- \u0121isem ma jikkorrispondix naturalment mar- ru\u0127 mill- intern?", "Forsi jista' wie\u0127ed jid\u0127aq, meta huwa addolorat jew jibki, meta huwa fer\u0127an?", "Lil Alla glorja u ringrazzjamenti.", "Ammen."], "category": "religion", "source": "Extracted from Castra Poenitentium.txt"}
{"text": ["Episodji g\u0127all- Arlo\u0121\u0121 Museumin li g\u0127andhom jinqraw fid- 29 ta' Settembru ta' kull sena fil- festa ta' San Mikiel Arkan\u0121lu, Kustodju u Difensur tas- So\u010bjet\u00e0 tal- Papidi u ta' dik tal- Papidissi.", "L- Irvell fis- Sema.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta: Alla fi tjubitu \u0127alaqna u tana li kreaturi o\u0127ra jkunu inferjuri lejna u li fid- dinjit\u00e0 a\u0127na ni\u0121u warajh stess u b' kaw\u017ca ta' feli\u010bit\u00e0 tag\u0127na kollu Sapjenza u b' sens ta' rikonoxxenza lejh qeg\u0127dilna madmad tant \u0127elu sabiex bih nigglorifikawh.", "Il- Pa\u010bi, il- Fer\u0127, u l- \u0120ustizzja b' soavit\u00e0 kbira huma r- renju tag\u0127na: is- servi fil- pre\u017cenza tal- Padrun \u010belesti: Padrun li l- manjifi\u010benza tieg\u0127u intom bnedmin tistg\u0127u biss tie\u0127du fuqha xi idea permezz tal- konsiderazzjoni tal- opri terribbli ta' jdejh b\u0127al mill- effett wie\u0127ed jag\u0127raf il- \u0121miel u l- kobor tal- kaw\u017ca.", "I\u017cda f' \u0127in bla waqt g\u0127ajta ta' ingratitudni kontra l- Altissimu \u0121riet fis- sema: \"Ma nservix, nitla' u nkun b\u0127all- Altissimu.\"", "Min hu li j\u0127obb u ma jiddefendix l- o\u0121\u0121ett ma\u0127bub tieg\u0127u?", "F' g\u0127am\u017ca ta' g\u0127ajn saru \u017cew\u0121 partiti fis- sema kontra xulxin; parti mit- tlieta jsostnu ma' Satana u l- bqija mieg\u0127i.", "Minn qalbi g\u0127all- in\u0121urja ta' Satana \u0127ar\u0121et b' sin\u010biera effu\u017cjoni u konfessjoni l- kelma Michael li tfisser mill- Ebrajk: \"Min hu b\u0127al Alla?\" u venvnet mal- Empirju kollu tas- sema u b' hedina l- kelma \u0121ejt u g\u0127adni distint fl- isem tieg\u0127i fost tant \u0121ie\u0127 u unuri kbar: hekk isejja\u0127li l- Omnipotenti; hekk isej\u0127uli l- fidili s\u0127abi; hekk imsejja\u0127 fit- tartaru tal- abbiss infernali u hekk imsejja\u0127 fil- Knisja Militanti, l- g\u0127arusa immakulata ta' Kristu li jiena tant nindokra b' \u0127erqa kbira.", "Kul\u0127add jag\u0127rafni b' dan l- isem li jferra\u0127 i\u010b- \u010bittadini tas- sema kollha, li jfarra\u0121 il- Purgatorju, li jqawwi bil- konsolazzjoni u bil- kura\u0121\u0121 il- Knisja Militanti u li jwerwer bir- ra\u0121un u bl- esperjenza l- bwieb tal- Infern.", "F' silenzju immela kbir jiena u Satana, l- an\u0121li s\u0127abi u l- an\u0121li satani\u010bi kkumbattejna kontra xulxin u a\u0127na g\u0127amilna Vittorja fuqhom u ke\u010b\u010bejthom mit- troni tag\u0127hom kollha b' konfu\u017cjoni u f' avveliment u f' torturi implakabbli g\u0127all- eternit\u00e0 bla ebda speranza anzi fis- sigurezza li impossibbli r- riparazzjoni tas- suppervja tag\u0127hom.", "Satana minn tant splenduri ta' dawl u ta' \u0121miel mal- kunsens \u0127a\u017cin tieg\u0127u tbiddel fi dragun wa\u0127xi u karkar mieg\u0127u b' denbu lil kull min \u017camm mal- partit tieg\u0127u barra mill- isfera tal- vera beatitudni.", "L- Innu wara l- Vittorja.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta: \u0126add ma jista' jag\u0127der l- e\u010b\u010bess fl- ingratitudni u fil- malizzja ta' Satana u ta' s\u0127abu.", "Alla, li hu tant u tant tajjeb u \u0127anin, fis- sapjenza infinita tieg\u0127u \u0121\u0121udika li ma ja\u0127frilhomx.", "Alla li hu tant u tant manjifiku u meravilju\u017c fl- opri ta' jdejh i\u0121\u0121udika li jitfag\u0127hom fit- telfien ta' dejjem: Oh x' bidla!", "Kienu tant sbie\u0127 u glorju\u017ci fuq it- troni tar- Renju t' Alla u minn tant glorja ni\u017clu f' disprezz etern u immutabbli, marbutin bi ktajjen ta' orrur li b' ebda mod ma jistg\u0127u jitkissru u f' abbiss ta' turmenti inesplikabbli.", "Wara immela li missier il- gidba bi s\u0127abu ma kellhomx i\u017cjed lok fis- sema, il- kori kollha an\u0121eli\u010bi kantajna l- virt\u00f9 tal- Omnipotenti.", "Oh!", "X' \u0121enn li \u0127add ma jfisser tirvella u te\u0127odha kontra Alla li biss l- opri ta' subg\u0127ajh irieg\u0127du kull intellett li jikkunsidrahom!", "Kantajna fer\u0127anin u perswa\u017ci li ebda virt\u00f9 ma\u0127luqa ma tista' qatt titfi l- glorja esterna t' Alla.", "\"Min hu b\u0127as- Sinjur Alla tag\u0127na li jg\u0127ammar fil- g\u0127oli u li g\u0127ajnejh jitfa' lejn min hu umli u li bi drieg\u0127u jirre\u017cisti kontra min huwa supperv?\"", "\"Alleluja!", "Alleluja!", "Alleluja!", "Glorja, Sa\u0127\u0127a u Unur lilek wa\u0127dek g\u0127ax inti tajjeb u fi tjubitek mix- xejn \u0121ibt l- essri fl- e\u017cistenza: kollox minnek, kollox bil- virt\u00f9 tieg\u0127ek u kollox g\u0127alik, o int li int.\"", "\"Kbar u tal- g\u0127a\u0121eb huma l- opri tieg\u0127ek, o Sinjur Alla Omnipotenti, \u0121usti u veri huma t- triqat tieg\u0127ek, o re tas- sekoli: min ma jib\u017cax minnek o Sinjur u min ma jimmanjifikax l- isem qaddis u terribbli tieg\u0127ek?", "Inti wa\u0127dek tajjeb, inti wa\u0127dek Dominatur u lejk kull kreatura hija so\u0121\u0121etta b' gost tag\u0127ha jew b' dispett tag\u0127ha g\u0127ax inti g\u0127amilt kollox wa\u0127dek u ma hemmx min lilek jixbah fil- virt\u00f9 tieg\u0127ek.", "\"Lil Alla \u0127aj u veru, qawwi, qaddis u immortali, lill- Missier, lill- Kelma u lill- Ispirtu Santu benedizzjoni, tif\u0127ir u ringrazzjament g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Ammen.", "Alleluja!", "\"Inkantaw lis- Sinjur, g\u0127aliex glorjo\u017cament \u0121ie huwa mmanjifikat: lil Satana u lil s\u0127abu mit- troni gerbeb fil- ba\u0127ar ta' kubrit.", "\"Is- Sinjur il- fortezza tag\u0127na u t- tif\u0127ir tag\u0127na u Huwa kien li ppreservana.", "\"Il- leminija tieg\u0127ek, o Sinjur, hija mmanjifikata fil- fortezza: il- leminija tieg\u0127ek, o Sinjur, sawtet il- g\u0127adu u fil- kobor tal- glorja tieg\u0127ek inti ddeponejt l- avversarji tieg\u0127ek.", "\"Min hu b\u0127alek fil- qawwa o Sinjur?", "Min hu b\u0127alek manjifiku fil- qdusija, terribbli u ta' min ifa\u0127\u0127rek li topra l- g\u0127e\u0121ubijiet?", "G\u0127all- isem tieg\u0127ek, o Je\u0127ova, jemmnu u jitrieg\u0127du Satana u d- demonji u a\u0127na fil- fer\u0127 ta' ismek bil- \u0127lewwa tal- a\u010b\u010benti nkantaw u ma nieqfu qatt inkantaw: Qaddis, Qaddis, Qaddis, is- Sinjur Alla tal- e\u017cer\u010bti, kollox jg\u0127id il- glorja tieg\u0127ek: Alleluja, Alleluja, Alleluja!", "Is- Servi Battala.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta: Il- Kreatur irid fedelt\u00e0 mill- kreaturi lejh u b' jedd assolut.", "Lilkom bnedmin takom il- prova g\u0127all- fedelt\u00e0 tag\u0127kom lejh il- li\u0121i santissima tieg\u0127u eterna u immutabbli ordinata biex intom permezz tag\u0127ha tg\u0127ixu fil- pa\u010bi u tid\u0127lu fil- wirt tat- tgawdija eterna.", "Ukoll lilna qabilkom qeg\u0127dilna l- madmad tas- servizz \u0127elu tieg\u0127u biex nag\u0127tuh il- fedelt\u00e0 tag\u0127na.", "Ma kinitx prova superjuri g\u0127all- forza tag\u0127na kif tag\u0127kom ma hix superjuri g\u0127all- forzi tag\u0127kom: tant huwa fidil.", "Hu s- Sinjur u m' g\u0127andux b\u017conn il- \u0121id ta' \u0127add u t- tjubija tieg\u0127u biss imlietna b' kull \u0121id.", "Fostna waqt il- prova nsabu bosta infidili li \u0121ew wisq rigoro\u017cament ikkastigati u a\u0127na rajna (\u0127a\u0121a tassew li twerwer li taqa' ta\u0127t idejn Alla) il- qilla tal- \u0121ustizzja tal- Omnipotenti tintefa' kontra Satana u s\u0127abu u gglorifikajna l- manjifi\u010benza divina.", "A\u0127na, oh x' unur g\u0127alina li \u0127ri\u0121na fidili fidilissimi lejn Alla li tassew jinkuruna u jigglorifika l- fidili u li tassew isawwat bil- \u0127ruxija lill- infidili!", "Tista' inti tasal o bniedem mortal biex tkun taf kif Alla jigglorifika l- kreaturi fidili tieg\u0127u?", "Lanqas qatt ma tasal; i\u017cda jien nurik biex tifhem xi nitfa kemxejn.", "Mill- kobor u mis- sapjenza tal- opri ta' jdejn Alla tikkonkludi (minn hedan ix- xhud fuq Alla) li hu tassew Alla Kbir Omnipotenti u kollu manjifi\u010benza: hedana, immela, il- Kbir Alla hekk jigglorifika lill- kreaturi fidili tieg\u0127u, biex inti tifhem, li jag\u0127milha mag\u0127hom ta' seftur, jit\u0127a\u017c\u017cem u jg\u0127addi jservihom.", "Hix tassew \u0127a\u0121a kbira?!!", "X\u0127in a\u0127na rajna fuqna tant glorja Hu stess bil- fomm tieg\u0127u stess fa\u0127\u0127arna u berikna u qalilna: \"Mag\u0127kom jiena nistrin\u0121i \u0127biberija eterna u l- grazzja tieg\u0127i jiena nikkonferma fuqkom b' mod li l- eternit\u00e0 tag\u0127tikom kontinwa beatitudni.\"", "G\u0127al tant unur a\u0127na lkoll b' veri sentimenti ta' rikonoxxenza rringrazzjajnieh u stqarrejna b' le\u0127en wie\u0127ed: \"O Alla kbir tajjeb u denn ta' kull tif\u0127ir u ta' kull glorja u ta' kull benedizzjoni: a\u0127na servi battala, ma g\u0127amilniex \u0127a\u0121a o\u0127ra \u0127lief dak li kellna nag\u0127mlu.\"", "Oh kemm hija mag\u0127\u0121uba f' g\u0127ajnejn l- Altissimu l- umilt\u00e0 li t- talba tal- umli titla' quddiem it- tron divin tieqaf u ma titwarrabx qabel ma Huwa jag\u0127ti widen!", "Oh kemm hija mag\u0127\u0121uba quddiem l- Altissimu l- umilt\u00e0 li dina waqqfet tron fis- sema g\u0127all- Kbira Ver\u0121ni Marija Santissima: l- umilt\u00e0 tag\u0127ha kienet il- kaw\u017ca li saret omm Alla dinjit\u00e0 li ma titfissirx f' hedina l- kreatura!", "Oh kemm hija mag\u0127\u0121uba quddiem l- Altissimu l- umilt\u00e0 li Kristu g\u0127alhekk sar umli u ubbidjent sal- mewt tas- salib biex jog\u0127\u0121ob lill- Missier Divin tieg\u0127u u biha da\u0127al fi glorja denja ta' Alla Inkarnat!", "Oh kemm hija mag\u0127\u0121uba quddiem Alla l- umilt\u00e0 li Huwa jifhem je\u017calta l- umli u jumilja s- supperv!", "Kbir huwa s- Sinjur u biss mill- umli huwa unurat.", "L- Inkurunazzjoni ta' San Mikiel Arkan\u0121lu.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta: Bid- depo\u017cizzjoni \u0121ustissima tal- an\u0121li ribelli li da\u0127lu fis- sehem tat- turmenti eterni bi \u0127las tas- suppervja tag\u0127hom bosta troni fir- renju t' Alla baqg\u0127u vojti.", "Allura s- sapjenza ddekretat li timliehom kollha bi kreaturi o\u0127ra ma\u0127luqin g\u0127ax- xbieha t' Alla kapa\u010bi tal- grazzja divina biex jipparte\u010bipaw fid- delizzi eterni u spiritwali tal- istess Kreatur.", "Degriet \u0127are\u0121 per\u00f2 fis- sema li billi s- suppervja battlet hedawna t- troni g\u0127alhekk l- umilt\u00e0 biss g\u0127andha timliehom u meta jkunu kollha okkupati allura jsir il- \u0121udizzju fuq id- disprezzaturi tal- verit\u00e0.", "Fuq hedawna t- troni wkoll ma' missirijietkom tkellmet il- Kelma inkarnata meta qalet li fid- dar tal- Missier \u010belesti hemm bosta mansjonijiet: minn hawn wie\u0127ed jikkonkludi kemm tassew numeru\u017ci kienu l- an\u0121li li sostnew kontra t' Alla.", "Allura l- Providenza Divina, li tiggoverna kollox f' abbiss ta' \u0121udizzji inkomprensibbli u fi triqat li intellett ma\u0127luq ma jasalx biex isib irkabtu, g\u0127a\u017clet lili b' mod spe\u010bjali u inkurunatni Prin\u010bep tal- milizzja \u010belesti u Mexxej u Gwardjan qawwi ta' hedawk il- bnedmin kollha li hi ppreordinat g\u0127all- glorja ta' dawk it- troni li kienu \u017cvojtaw bil- ministerju tag\u0127na.", "Tliet sinfoniji sublimissmi saru fis- sema mill- \u0127olqien, li fuqhom inutli g\u0127all- a\u010b\u010benti li an\u0121lu jitkellem ma' mortal, g\u0127ax dan mhux kapa\u010bi g\u0127all- o\u0121\u0121etti ta' sfera o\u0127ra: il- kori \u010belestjali ma jistg\u0127ux ikollhom l- inqas ombra fejn il- kori tal- bnedmin.", "Sinfonija fl- inkurunazzjoni tieg\u0127i, sinfonija fl- inkurunazzjoni ta' Kristu e\u017caltat fil- leminija tal- Glorja tal- Missier tieg\u0127u u sinfonija fl- inkurunazzjoni tal- Kbira Re\u0121ina tas- sema u tal- art.", "Kien ta' fer\u0127, ta' unur, ta' glorja tassew e\u010b\u010bessiv g\u0127alija x\u0127in l- Altissimu ddenja ru\u0127u fl- infinit\u00e0 tal- kobor tal- Maest\u00e0 tieg\u0127u li jg\u0127idli: \"Ekku li a\u0127na nikkostitwuk prin\u010bep tal- milizzja \u010belesti u f' idejk a\u0127na nqieg\u0127du hedawk il- bnedmin li wara l- provi tal- fedelt\u00e0 lejna huma ordinati biex ikunu \u010bittadini tieg\u0127ek: inti int il- mexxej, inti l- gwardjan u inti d- difensur insuperabbli tag\u0127hom.\"", "X\u0127in Alla qeg\u0127idli fuq rasi l- kuruna tat- tjubija tieg\u0127u, smajt l- isem tieg\u0127i Michael jitbierek b' benedizzjonijiet eterni.", "Oh kemm hu g\u0127a\u017ci\u017c g\u0127alija hedan l- isem li jxandar li \u0127add ma hu b\u0127al Alla tag\u0127na!", "Il- Monument tal- Vittorja.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta: \u010aomb, \u010bomb, malli a\u0127na f' g\u0127am\u017ca ta' g\u0127ajn b' virt\u00f9 divina tajna l- kolp fatali lil Satana u lil s\u0127abu dawn waqg\u0127u b' velo\u010bit\u00e0 ta' sajjetta mit- troni tas- smewwiet u fl- istess \u0127in rajna l- Omnipotenti je\u017cer\u010bita l- virt\u00f9 tieg\u0127u: rajnieh ja\u0127laq il- kalzri ta' nar etern u terribbilment tormentu\u017c g\u0127ax- xitan u g\u0127all- an\u0121li \u0127\u017ciena tieg\u0127u, li b\u0127ala \u0127uta m\u0121ew\u0127a belag\u0127hom b' manjiera li twerwer u li ma t\u0127allix tama ta' rimedju g\u0127al \u0127elsien b' xi mod.", "Fit- torturi ta' hedawna l- an\u0121li apostati u infidili kieku a\u0127na \u0121arrabna l- inqas moviment ta' kompassjoni jew ta' \u0127niena lejhom, a\u0127na li fil- \u0127niena nixbhu lkoll lill- Kreatur tag\u0127na anzi f' qalb wa\u0127da approvajna kastig b\u0127al dan a\u0127rax u etern ladarba Alla minn rajh g\u0127all- unur tal- \u0121ie\u0127 u tal- isem tieg\u0127u \u0127alqu u kkostruwih b' kan\u010belli tal- bi\u017ca' g\u0127al hedawn l- is\u0127ab tag\u0127na dekaduti li minnu ma be\u017cg\u0127ux.", "Kieku bniedem jista' jixref biss fid- da\u0127la ta' hedana l- ispjetat kalzri huwa bi\u017c\u017cejjed g\u0127alih biex jinkesa bil- bi\u017ca' t' Alla li hu tant \u0121ustament rigoru\u017c g\u0127all- \u0121ie\u0127 ta' ismu.", "Il- fjammi jsaffru u jvenvnu eternit\u00e0, eternit\u00e0, dejjem, dejjem torturi, qatt qatt \u0127elsien; Alla stess lanqas jista' jag\u0127ti l- \u0127elsien minn hedana l- \u0127abs g\u0127ax \u0121ust, vera\u010bi u immutabbli infinitament.", "Dan il- kalzri g\u0127alkemm inbena mill- idejn tal- \u0120ustizzja t' Alla g\u0127al Satana u g\u0127all- an\u0121li \u0127\u017ciena, per\u00f2 dan l- istess lok jilqa' forzatament ukoll lill- bnedmin li fil- \u0127niena ma' \u0127uthom ma jkunux b\u0127all- Missier \u010belesti e\u017cer\u010bitaw ru\u0127hom.", "Allura x\u0127in il- \u0120ustizzja t' Alla eskludiet eternament il- konduttur tas- suppervja bis- segwa\u010bi kollha tieg\u0127u, din il- vu\u010bi \u0127ar\u0121et mis- Santwarju ta' Je\u0127ovah: \"Ekku, Michael, ekku l- monument li ma j\u0127alli qatt li jintesa l- \u0121ie\u0127 tag\u0127kom lejja u l- vittorja potenti tag\u0127kom fuq l- g\u0127edewwa kollha tal- glorja tieg\u0127i; ma jg\u0127ammarx fid- dar tal- beatitudni tieg\u0127i min jag\u0127mel is- suppervja u jiena li ma n\u010bedi lil \u0127add l- unur tieg\u0127i re\u017cistenza nag\u0127mel u konfu\u017cjoni kontra s- suppervi u lill- umli nag\u0127ti l- grazzja u l- e\u017caltazzjoni hekk ing\u0127id jiena li Jiena Alla tal- Verit\u00e0 u tal- \u0120ustizzja.\"", "Il- Vittorja kkommemorata minn \u0120es\u00f9 u minn Marija Santissima.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta:", "Veru li qatt ma tista' tintesa l- Vittorja li a\u0127na bil- virt\u00f9 divina \u0121ibna fuq l- g\u0127edewwa tal- isem ta' Alla g\u0127aliex kontinwament jitkellem fuqha l- infern kontra qalbu u fuqha jithenna l- \u0121ust li mi\u017c- \u017cmien jid\u0127ol fl- eternit\u00e0 u mag\u0127na joqg\u0127od fit- tempju qaddis t' Alla.", "\u010aelebri kommemorazzjonijiet fuq hedina l- Vittorja ti\u010b\u010belebra l- Knisja Militanti wkoll: per\u00f2 g\u0127alkemm kollha onorevoli u glorju\u017ci, ma jistax wie\u0127ed ma jiddistingwix hedawk i\u017c- \u017cew\u0121 kommemorazzjonijiet tal- battalja \u010belestjali u tal- vittorja tag\u0127na li r- Re, tal- glorja stess u l- istess Re\u0121ina tal- glorja g\u0127amlu b' tif\u0127ir g\u0127alija u g\u0127all- an\u0121li kollha fidili s\u0127abi.", "Infatti l- Img\u0127allem divin tal- bnedmin li wera l- umilt\u00e0 bil- kelma u bl- e\u017cempju vera u indispensabbli triq g\u0127all- glorja tat- troni eterni, semma l- valur tal- kumbatt u tal- vittorja fuq Satana u s\u0127abu meta t- tnejn u sebg\u0127in dixxiplu tieg\u0127u li fer\u0127anin irriturnaw qalulu: \"Sinjur, ukoll id- demonji jintefg\u0127u ta\u0127tna fl- isem tieg\u0127ek\" \u2014 qallhom: \"Jiena kont qed nara lil Satana jaqa' b\u0127al sajjetta mis- sema.\"", "Minn hedina l- espressjoni min ma jarax il- glorifikazzjoni li minnha r\u010bieva Alla li kien qieg\u0127ed jarana nikkumbattu g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127u?", "Min ma jinteba\u0127x bil- valur tal- fortezza divina li kienet f' idejna g\u0127ar- reverenza tieg\u0127u?", "U l- kbira, Ver\u0121ni ommu Marija Santissima f' mument ta' effu\u017cjoni ta' qalbha, veru sakrarju tal- Ispirtu Santu u tempju tas- Sinjur qalet: \"Qieg\u0127ed minn fuq g\u0127al isfel il- potenti mit- tron u e\u017calta l- umli.\"", "U hija wisq tajjeb kienet taf li dan sar bil- ministerju ta' jdejna.", "Min jista' jiddubita fuq id- doni, fuq il- favuri u fuq il- benefi\u010benzi li t- tjubija t' Alla xerrdet fuq Satana u s\u0127abu x\u0127in l- omm t' Alla divinament ispirata ddikjarat li kienu potenti fuq it- tron?", "Oh ingratitudni!", "Kemm hija kerha l- ingratitudni li \u0127add \u0127lief Alla wa\u0127du ma jista' jikkastiga kif imiss denjament!", "Il- forza immela u l- kobor tat- tif\u0127ir ma jo\u0127or\u0121ux mill- kelma biss i\u017cda mill- konsiderazzjoni tal- persuna li tg\u0127idu; g\u0127alhekk hija tassew indi\u010bibbli l- onorifi\u010benza tag\u0127na g\u0127ax servejna 'l Alla b' vera fedelt\u00e0 u b' vera rikonoxxenza lejh.", "L- unur mi\u010b- \u010bittadini tas- sema lil S. Mikiel.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta:", "Fil- belt tag\u0127na hemm ktieb imsejja\u0127 il- ktieb tal- \u0127ajja tal- \u0126aruf u fih hemm skulpiti b' karattru li ma jistax jit\u0127assar l- ismijiet ta' dawk kollha li wara mewthom infallibbilment jid\u0127lu fit- troni tal- beatitudni; u tron ma g\u0127andux fil- belt tag\u0127na min ismu mhux ukoll imqieg\u0127ed f' hedan il- ktieb.", "Fl- inkurunazzjoni tieg\u0127i, x\u0127in \u0121ejt ikkostitwit mexxej tal- preordinati g\u0127all- glorja, x\u0127in l- Altissimu kkunsenja f' idejja l- erwie\u0127 kollha li g\u0127andhom ikunu milqug\u0127in, b' tant soavit\u00e0 \u0121ie lili mqieg\u0127ed f' idejja l- Ktieb tal- \u0127ajja tal- \u0126aruf.", "Oh kemm ismijiet prezzju\u017ci!", "L- Omnipotenti biss u ebda id o\u0127ra ma kitbet f' hedana l- Ktieb u kitbet l- ismijiet qabel kull previ\u017cjoni ta' merti voldieri mhux l- ewwel Alla ra l- mertu u mbag\u0127ad qieg\u0127ed l- ismijiet i\u017cda l- ewwel qieg\u0127ed l- ismijiet.", "Fl- ewwel pa\u0121na hu mqieg\u0127ed l- ewlieni tal- predestinati g\u0127all- glorja Kristu \u0120es\u00f9 u mbag\u0127ad il- kbira Omm tieg\u0127u u f' hedina l- ewwel pa\u0121na hemm iddekretat li kull min g\u0127andu ismu fil- Ktieb tal- \u0126ajja je\u0127tie\u0121 li jag\u0127ti qima u benedizzjoni fil- pellegrina\u0121\u0121 tieg\u0127u lil Marija Santissima.", "Digriet li hija stess esprimiet bil- vu\u010bi x\u0127in qalet: \"Imbierka jg\u0127iduli l- \u0121enerazzjonijiet kollha.\"", "Kemm g\u0127andhom g\u0127aliex jifir\u0127u hedawk il- bnedmin li g\u0127andhom l- ispirtu ta' Kristu, spirtu ta' vera karit\u00e0, ta' vera \u0127niena lejn il- proxxmu!", "Oh kemm g\u0127andhom g\u0127aliex jifir\u0127u hedawk il- bnedmin li jwe\u0121\u0121\u0127u b' vera qima lill- glorju\u017ca Padruna, il- Ver\u0121ni imbierka!", "Bosta bnedmin di\u0121\u00e0 kkonfermati fil- \u0127biberija t' Alla u o\u0127rajn g\u0127adhom biex jid\u0127lu f' hedina l- konfermazzjoni.", "Hija proprjet\u00e0 ta' kull spirtu tajjeb is- sentiment tar- rikonoxxenza, g\u0127alhekk hedawna l- ispirti beati jag\u0127mluli inkin sin\u010bier u onorevoli biex jirrikonoxxuni bi Prin\u010bep tal- Milizzja \u010belesti u biex jirrikonoxxu l- benefizzi li mag\u0127hom jiena g\u0127amilt sakemm \u0121ew ikkollokati mal- prin\u010bpijiet tal- poplu t' Alla.", "Jiena pprote\u0121ejthom u ddefendejthom minn hedak li \u0121arrab il- qawwa tad- drieg\u0127 tieg\u0127i u minn drieg\u0127hom il- lemin jiena da\u0127\u0127althom fl- Imqaddsa \u0120erusalemm.", "Barra mir- Re tas- sekoli Kristu \u0120es\u00f9 u barra mir- Re\u0121ina Marija Santissima, li lejhom kollox huwa su\u0121\u0121ett, inkini soavi u liberi lejja jiena nara mill- ispirti kollha gglorifikati minn Alla.", "Kemm jiena wkoll igglorifikat mill- g\u0127arusa immakulata ta' Kristu, mill- Knisja tal- Papa li tinvokani kuljum u spiss anzi bla ma tieqaf perswa\u017ca mill- potenza li biha inkurunani Alla!", "Hija tinvokani u jiena nikkorrispondi unitament mal- kori kollha tag\u0127na mlibbsin b' virt\u00f9 divina.", "Il- Kalvarju.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta:", "Waqt il- fidwa tag\u0127kom, \u0127a\u0121a tassew tal- ikbar g\u0127a\u0121eb Alla inkarnat imut g\u0127all- kreaturi tieg\u0127u!", "Jiena u sie\u0127bi Gabrijel konna ma\u0121enbu wie\u0127ed kull na\u0127a tas- salib fuq il- kalvarju nassistu u naduraw it- tjubija u l- \u0121ustizzja t' Alla.", "Oh xi spettaklu!", "Rajna l- im\u0127abba li ma titqiesx t' Alla lejkom x\u0127in biex jifdikom servi tieg\u0127u, ikkonsenja g\u0127all- mewt l- Uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u.", "Rajna u stag\u0127\u0121ibna fuq il- \u0121ustizzja t' Alla x\u0127in ir- re tal- glorja miksi bid- dnubiet tad- dinja kollha smajnieh jg\u0127ajjat mis- salib: \"Alla tieg\u0127i, Alla tieg\u0127i, g\u0127aliex abbandunajtni?\"", "Rajna meta Kristu qal: \"Huwa mitmum\" ir- renju ta' Satana, li kien twaqqaf fuq l- art g\u0127all- perdizzjoni eterna tal- umanit\u00e0, ji\u0121\u0121arraf g\u0127al dejjem bla ebda speranza ta' ristabbiliment; renju hekk terribbli rigward il- \u0127ruxija u l- eternit\u00e0 tal- pwieni li jag\u0127ti li biex tifhem bi\u017c\u017cejjed tikkonsidra li Alla, biex je\u0127les lill- kreaturi tieg\u0127u minnhom, ma rahiex bi kbira jag\u0127mel l- ikbar pass tal- g\u0127a\u0121eb: isir bniedem u jmut f' tant tbatija.", "Malli r- Redentur tag\u0127kom li xtrakom bid- demm prezzju\u017c divin tieg\u0127u mejjel rasu u spira, a\u0127na rajna tielg\u0127a b\u0127all- in\u010bens ma\u0127ruq fin- nar il- fwie\u0127a tas- soavit\u00e0 mid- demm li kontinwament kien u g\u0127adu u jibqa' jg\u0127ajjat quddiem it- tron tal- awgustissima u santissima Trinit\u00e0: \"Pa\u010bi ma\u0127fra u sa\u0127\u0127a:\" fwie\u0127a effika\u010bissima li minn tant qilla u korla Alla pplaka u ta l- bewsa tal- Pa\u010bi denjament u perfettament sodisfatt mis- sagrifi\u010b\u010bju tal- Iben divin tieg\u0127u.", "Ir- ru\u0127 tieg\u0127u inseparata mid- divinit\u00e0 (dawn i\u017c- \u017cew\u0121 naturi fi Kristu, divina u umana uniti darba permezz tal- persuna divina ma jistg\u0127ux i\u017cjed minn xulxin jinfirdu) rajna tin\u017cel fost il- qaddisin tal- limbu li kollha fer\u0127 jg\u0127ajtu: \"Inti \u0121ejt Feddej, lilek ringrazzjament u rikonoxxenza g\u0127ax vittma o\u0127ra ma setg\u0127etx tasal biex t\u0127allas denjament u proporzjonatament il- \u0121ustizzja divina u tne\u0127\u0127i d- dnub tad- dinja.\"", "Trid tara lil Adam u 'l Eva, 'l Abraham, 'il David, 'il Mos\u00e8, il- Battista u l- kbir missier putattiv tieg\u0127u San \u0120u\u017cepp ta' qalb safja fost l- o\u0127rajn trid tarahom jift\u0127u jdejhom biex jg\u0127annquh b' sens ta' rikonoxxenza.", "Ukoll fil- martirju tas- servi tas- Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu jiena assistejthom u nassisti dejjem u b' mod spe\u010bjali fi prova tant kbira li n- natura tag\u0127kom ming\u0127ajr id- drieg\u0127 tal- grazzja t' Alla hija bla \u0127ila, inkapa\u010bi g\u0127aliha; jiena nqawwilhom qalbhom u nikkonfortahom.", "Kristu fil- lemin ta' Alla l- Missier.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta:", "G\u0127ajn ta' bniedem qatt ma rat, widna ta' bniedem qatt ma semg\u0127et lanqas qatt ma da\u0127al f' qalb ta' bniedem x' lesta Alla g\u0127al dawk li j\u0127obbuh.", "Kif immela mortal jista' jifhem id- deskrizzjoni tat- trijonfi ta' Kristu x\u0127in ir\u010bieva minn Alla l- Missier l- unur u l- glorja bi \u0127las tal- umiljazzjonijiet sostnuti fid- dinja g\u0127all- glorifikazzjoni tal- isem divin?", "X' jista' wie\u0127ed jikkonkludi x\u0127in Alla l- Missier qallu: \"Oqg\u0127od fil- leminija tieg\u0127i, o Sa\u010berdot g\u0127al dejjem skont l- ordni ta' Melkisedek u t- tron tieg\u0127ek o Alla huwa g\u0127al dejjem ta' dejjem imqieg\u0127ed fuq kull prin\u010bipat, fuq kull dominazzjoni, fuq kull setg\u0127a?\"", "Jista' forsi bniedem jifhem il- fer\u0127 ta' qlubna x\u0127in rajna fil- lemin t' Alla l- Missier 'il Kristu mqieg\u0127ed Avukat u Sa\u010berdot g\u0127all- propizjazzjoni tal- bnedmin li Satana fehem li ji\u0121bed mieg\u0127u kollu invidja fil- fjammi eterni?", "X\u0127in Satana ta\u0127t forma ta' serpent fil- \u0120enna tal- art inganna l- primo\u0121enituri tal- bnedmin u waqqag\u0127hom fid- di\u017cgrazzja t' Alla a\u010b\u010berta allura ru\u0127u li Adam u Eva u d- dixxendenti kollha tieg\u0127u saru wirt ta' difrejh g\u0127ax kien jaf tajjeb li l- \u0121ustizzja infinita t' Alla offi\u017ca bid- dnub ma tista' tasal qatt ebda vittma biex tirriparaha u tissodisfaha denjament; qatt per\u00f2 ma basar fuq hedan il- kbir pont tal- g\u0127a\u0121eb li l- Kelma t' Alla ssir bniedem u taqa' vittma g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- bnedmin b' riparazzjoni tal- offi\u017ci kollha tag\u0127hom.", "Minn tant deni, li hu malizzju\u017c u qattiel fehem jikka\u0121unalhom, \u0121ibed fuqhom ilkoll l- aqwa \u0121id, l- akbar unur li a\u0127na f' kull dinjit\u00e0 tag\u0127na ma jistax ikollna li cio\u00e8 jissej\u0127u \u0127ut Alla u Alla lanqas ma sta\u0127a jissejja\u0127 wie\u0127ed mill- a\u0127wa tal- bnedmin.", "Vle\u0121\u0121a terribbli g\u0127all- mis\u0127utin spirti s- sentenza Verbum Dei caro factum: g\u0127ax permezz ta' Kristu kull \u0127ila, kull forza ntfietlu g\u0127al dejjem u ra l- invidja tieg\u0127u lejn il- bnedmin mibdula f' kaw\u017ca ta' unuri ikbar li l- Knisja stess issejja\u0127 \u0127tija feli\u010bi l- waqg\u0127a ta' Adam u ta' Eva li mmeritat Redentur b\u0127al dan.", "Sa mill- mument tad- d\u0127ul ta' Kristu fid- dinja a\u0127na adurajna wkoll l- umanit\u00e0 tieg\u0127u servejnieh fil- kors ta' \u0127ajtu kollha u meta temm il- missjoni tieg\u0127u rritorna fost l- e\u017cultanzi tag\u0127na, rebbie\u0127 fuq l- g\u0127edewwa tieg\u0127u li saru bradella ta' saqajh.", "Qima u rikonoxxenza mill- bnedmin kollha lis- Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu, unur u glorja g\u0127al dejjem; jistqarr kull ilsien li s- Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu huwa fil- glorja t' Alla l- Missier.", "L- inkurunazzjoni ta' Marija Santissima.", "San Mikiel arkan\u0121lu jirrakkonta:", "Wara d- da\u0127la ta' Kristu fis- sema e\u010b\u010bessivament trijonfali fuq il- mewt, fuq Satana u fuq id- dinja a\u0127na b' \u0127erqa kbira konna nistennew l- omm tieg\u0127u biex tasso\u010bja ru\u0127ha fil- glorja dik li tant asso\u010bjat ru\u0127ha fit- tbatijiet mieg\u0127u.", "Kien g\u0127alina tassew kbir l- unur x\u0127in Kristu tana l- ordni li bil- ministerju ta' jdejna nittrasportaw 'il hedina l- privile\u0121\u0121jatissima kreatura fir- ru\u0127 u fil- \u0121isem qabel il- komuni re\u017currezzjoni universali.", "Min fost il- mortali jista' jasal biex jifhem il- laqg\u0127a glorju\u017ca li kellha b' mod spe\u010bjali mill- Iben tag\u0127ha divin?", "Malli kkollokajna 'l Marija Santissima fuq tron ma\u0127dum apposta b' \u0127a\u0121ar prezzju\u017cissmu mqieg\u0127ed fil- lemin tat- tron tar- Re tal- glorja Kristu \u0120es\u00f9 tron tassew denn biex jilqa' fih 'il dik li laqg\u0127et fiha 'l Dak li s- smewwiet mhumiex kapa\u010bi jilqg\u0127u, f' \u0127in bla waqt mant tax- xemx g\u0127attieha, pedestall ta\u0127t ri\u0121lejha da\u0127al il- qamar u l- Iben rikonoxxenti tag\u0127ha, l- Im\u0127allef \u0120ust hekk ifa\u0127\u0127arha: \"Int denja li tir\u010bievi minni unuri u glorja: kif nista' jiena ne\u017caltak i\u017cjed x\u0127in g\u0127a\u017ciltek b' ommi vera, jiena veru Alla \u0127aj u omnipotenti?", "Xejn ma jo\u0127ro\u0121 minn hedana r- renju \u010belestjali \u0127lief permezz tieg\u0127ek u \u0127lief permezz tieg\u0127ek xejn ma jid\u0127ol fih kif jiena stess hekk ridt li ming\u0127ajrek lanqas nid\u0127ol inkurunat.", "Inti t- te\u017coriera tal- grazzji tieg\u0127i, is- smewwiet u l- art huma tieg\u0127ek.", "Jiena nipproklamak u ninkurunak vera Re\u0121ina tal- an\u0121li u tal- bnedmin u tal- kreaturi kollha.\"", "X\u0127in siket jitkellem inkuruna l- \u0121bin tag\u0127ha bi tnax -il kewkba li ma tilfu xejn mill- isplenduri tag\u0127hom mal- isplenduri tax- xemx, l- ammant tal- \u0121uf tag\u0127ha, u a\u0127na fl- istess \u0127in spjegajna sinfonija li l- melodiji u l- a\u010b\u010bent tan- noti \u0127add mill- bnedmin ma jista' jisma' ming\u0127ajr ma jmut.", "B' inkini profondi quddiem ir- re\u0121ina tag\u0127na esprimejna l- unur tag\u0127na tas- sottomissjoni lejha.", "G\u0127all- inkin li jiena g\u0127amiltilha hija bi tbissima \u0127elwa qaltli: \"Int kont, o qawwi Michael, li ke\u010b\u010bejt il- mis\u0127ut xitan minn hedina s- sala divina u jiena kont li fl- art bir- ri\u0121el ver\u0121inali tieg\u0127i s\u0127aqt ir- ras supperva tieg\u0127u.\"", "Il- kumpann tieg\u0127i Gabrijel arkan\u0121lu: \"Ekku,\" qalilha, \"ekku o kbira Re\u0121ina tag\u0127na, ekku inkurunata llum il- grazzja li jiena \u0127abbartlek li sibt quddiem Alla x\u0127in inkura\u0121\u0121ejtek biex ma tib\u017cax fil- pre\u017cenza tieg\u0127i.\"", "Resqu wkoll Adam u Eva u qalulha: \"A\u0127na da\u0127\u0127alna d- dnub u l- mewt fid- dinja u inti l- grazzja u l- \u0127ajja, a\u0127na bikkejna 'l uliedna u int bint privile\u0121\u0121jata tag\u0127na ferra\u0127t lilna u lil \u0127utek: la twarrabx issa f' dawn it- trijonfi siguri u eterni tieg\u0127ek, kuruna tad- dinjit\u00e0 u tal- merti tieg\u0127ek, l- g\u0127ajnejn tal- \u0127niena tieg\u0127ek mill- bnedmin.", "Ma kontx tkun omm Alla li permezz tieg\u0127ek deher l- attribut tal- \u0127niena divina kieku ma kienx id- dnub u l- mi\u017cerja tag\u0127na.", "Tkun imbierka o konsolatri\u010bi ta' missier u ta' omm ewlenin tieg\u0127ek, tkun imbierka o o\u0121\u0121ett tal- kompja\u010benza t' Alla; tkun lilek glorja fid- dinja u rikonoxxenza sat- tmiem tas- sekli.\""], "category": "religion", "source": "Extracted from Episodji San Mikiel.txt"}
{"text": ["Gwida g\u0127al Ulied il- Bnedmin fit- Triq tal- Pa\u010bi Int min int, studja biex tag\u0127raf 'l Alla mill- opri ta' jdejh u mid- duttrina tal- Knisja Kattolika.", "Nota:- Dak li hu tajjeb u perfett fil- kreatura g\u0127andu jinsab wisq i\u017cjed tajjeb u perfett fil- Kreatur.", "Int min int, studja biex tag\u0127raf lil \u0120es\u00f9 Kristu, l- Iben ta' Alla l- \u0127aj, li \u0121ie fid- dinja b\u0127ala Mg\u0127allem wie\u0127ed tag\u0127na l- bnedmin u Salvatur tag\u0127na.", "Nota:- Tg\u0127allem il- \u0127ajja tieg\u0127u mill- Van\u0121elu u mid- duttrina tal- Knisja Kattolika.", "Int min int, ipperswadi ru\u0127ek li inti qieg\u0127ed fid- dinja g\u0127al \u0127a\u0121a wa\u0127da biss biex tag\u0127mel dejjem il- volont\u00e0 ta' Alla.", "Nota:- Kollox volont\u00e0 ta' Alla barra mid- dnub, g\u0127ax huwa Alla u li \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu u g\u0127alhekk kollox irie\u0121i hu, u jiggverna g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Int min int, obdi dejjem il- vu\u010bi tal- kuxjenza, u qatt la tmeriha g\u0127ax inkella ma tg\u0127ixx kwiet.", "Nota:- Pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.", "Int min int, qatt ta\u0127seb li inti xi \u0127a\u0121a, g\u0127ax inti m' inti xejn.", "Nota:- Kieku Alla ma \u0127alqekx, inti ma kont tkun xejn u xejn ma kont tkun tista' tag\u0127mel.", "Int min int, ming\u0127ajr fidi la tg\u0127ix tajjeb u lanqas ma ssalva ru\u0127ek.", "Nota:- Il- fidi hija perswa\u017cjoni fina ta' veritajiet li ma jidhrux, u perswa\u017cjoni aktar milli naraw b' g\u0127ajnejna.", "Int min int, huwa bi\u017c\u017cejjed g\u0127alik li temmen kulma tg\u0127allem il- Knisja Kattolika.", "Nota:- Il- Knisja Kattolika hija infallibbli, u mhux ta' min ifittex provi u lanqas mirakli.", "Int min int, e\u017camina l- fidi tieg\u0127ek waqt it- tentazzjoni u waqt il- prova.", "Nota:- Il- fidi tieg\u0127ek f' Alla u fl- infern ting\u0127araf mill- opri tieg\u0127ek, tajbin jew \u0127\u017ciena.", "Int min int, a\u0127rab in- nies \u0127\u017ciena g\u0127ax b\u0127alhom \u0127a\u0121a wa\u0127da ssir f' qasir \u017cmien u titlef il- pa\u010bi ta' qalbek.", "Nota:- Il- \u0127\u017ciena li huma bosta tag\u0127rafhom minn kliemhom u minn g\u0127amilhom.", "Int min int, dak li g\u0127andek tag\u0127mel, ag\u0127mlu mill- aktar fis, g\u0127ax i\u017c- \u017cmien mhux \u0127a\u0121a ta' jdejna.", "Nota:- In- natura tag\u0127na fa\u010bilment tabbu\u017ca mi\u017c- \u017cmien g\u0127ax ma tarax il- futur u g\u0127alhekk titqarraq.", "Int min int, la tkunx kurju\u017c u lanqas lablabi g\u0127ax \u017cgur li ma tinsabx fit- triq tal- perfezzjoni.", "Nota:- Il- g\u0127ajnejn u l- ilsien mhux indukrati j\u0121ibu l- imrar tal- qalb u jbeg\u0127duna mit- triq tal- pa\u010bi.", "Int min int, aktar ma tikkuntenta 'l qalbek f' dak li jkun jog\u0127\u0121ob lis- sensi tieg\u0127ek, aktar ikun kbir id- dulur tag\u0127ha.", "Nota:- Mieri lil qalbek jekk trid tg\u0127ix hieni u beatu; kun af li l- qalb tal- bniedem hija profondit\u00e0 ta' malizzja.", "Int min int, itlob g\u0127al kul\u0127add u spe\u010bjalment li Alla je\u0127les lil kul\u0127add mid- di\u017cgrazzji tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem.", "Nota:- San \u0120akbu l- Appostlu je\u017cortana biex nitolbu wie\u0127ed g\u0127all- ie\u0127or biex insalvaw ru\u0127na g\u0127ax jiswa wisq it- talb ta' spiss ta' bniedem \u0121ust.", "\u0120akbu V, 16.", "Int min int, kun af li \u0127add ma jista' jir\u010bievi xi \u0127a\u0121a jekk lilu ma tkunx ing\u0127atat mis- sema.", "Nota:- San \u0120akbu l- Appostlu jg\u0127allimna li kull don tajjeb u kull don perfett huwa minn fuq, nie\u017cel minn Missier id- dawl, li mieg\u0127u m' hemmx bidla lanqas dell ta' bidla.", "\u0120akbu I, 17.", "Int min int, jekk ma jindokraniex Alla, kollox g\u0127alxejn; jekk Alla ma jindokralniex ir- ru\u0127 u l- \u0121isem, xejn ma tiswa d- dili\u0121enza tag\u0127na.", "Nota:- Jekk is- Sinjur Alla ma jkunx indukraha hu l- belt, g\u0127alxejn jindukrawha l- g\u0127assiesa.", "Salm 126, 2.", "Int min int, g\u0127id dejjem: \"Grazzi, Sinjur Alla u a\u0127firli, Sinjur Alla; iddiri\u0121ini f' kollox, Sinjur Alla.\"", "Nota:- Alla jippretendi li kull bniedem jirringrazzjah u jitolbu ma\u0127fra g\u0127ax kull \u0121id \u0121ej minnu u g\u0127ax ta' spiss nonqsu lill- Maest\u00e0 tieg\u0127u bin- negli\u0121enzi tag\u0127na u g\u0127ax g\u0127andna b\u017conn id- dawl tieg\u0127u f' kollox.", "Int min int, \u017comm dejjem ru\u0127ek fil- \u0127sieb tal- pre\u017cenza ta' Alla biex ma tonqoslokx l- attenzjoni g\u0127al- li\u0121i Santissima tieg\u0127u u ma tag\u0127milx lil \u0127ajtek aktar prezzju\u017ca minnha.", "Nota:- Il- pre\u017cenza ta' Alla hija l- aqwa mezz biex ma nidinbux g\u0127ax min g\u0127arfu ma jistax ma j\u0127obbux jew li ma jib\u017cax minnu.", "Int min int, kun af li Alla jaf li g\u0127andek b\u017conn tiekol, tixrob u tilbes, g\u0127alhekk strie\u0127 dejjem fil- providenza tieg\u0127u.", "Nota:- Jekk Alla jie\u0127u \u0127sieb it- tajr tal- ajru, kemm i\u017cjed jie\u0127u \u0127siebna li a\u0127na wisq a\u0127jar minnhom?", "Int min int, isma' u ib\u017ca' li jekk inti g\u0127ajjur, ipperswadi ru\u0127ek li inti kumpann u so\u010bju ta' Satana kif jixhed l- Ispirtu Santu li jg\u0127id li bil- g\u0127ira tax- xitan da\u0127let fid- dinja l- mewt, u jimitawh dawk li huma mill- partit tieg\u0127u.", "Sap.", "II, 23- 25.", "Nota:- San Pawl jg\u0127allimna biex nifir\u0127u ma' min hu fer\u0127an u nibku ma' min hu mbikki.", "Int min int, ib\u017ca' li ma tinganna lil \u0127add u oqg\u0127od attent li \u0127add ma jingannak, u e\u017camina li ma tingannakx in- natura \u0127a\u017cina tieg\u0127ek, g\u0127ax l- inganni kollha huma proprjetajiet ta' Satana, li \u0120es\u00f9 sejja\u0127lu giddieb u missier il- gidba.", "Nota:- L- abbu\u017ci huma inganni u spe\u010bjalment fil- \u0127niena u fi\u017c- \u017cmien; bosta drabi l- inganni ma jista' jkollhom ebda rimedju.", "Int min int, kun af li l- fidi ma hix kliem i\u017cda perswa\u017cjoni iktar milli qed tara b' g\u0127ajnejk; jekk tg\u0127id: min jaf hux veru? inti tkun tiddubita u g\u0127alhekk perswa\u017cjoni m' g\u0127andekx u lanqas fidi, g\u0127ax fidi dubja mhix fidi.", "Nota:- San \u0120akbu l- Appostlu jikteb: \"Urini l- fidi tieg\u0127ek mill- opri tieg\u0127ek.\"", "L- opri tajba juru li hemm perswa\u017cjoni f' min jag\u0127milhom; perswa\u017cjoni fuq Alla, u perswa\u017cjoni fuq l- Infern, li ma jidhrux.", "Int min int, jekk trid tara l- \u0121miel tal- \u0120enna wara mewtek, g\u0127akkes g\u0127ajnejk kontinwament, g\u0127ax min jissodisfa g\u0127ajnejh ma jkunx ja\u0127rab l- okka\u017cjoni prossima, u g\u0127alhekk jidneb.", "Nota:- Fil- \u0127ajja ta' Santa \u0120emma naqraw li l- An\u0121lu kustodju tag\u0127ha qalilha: L- g\u0127ajnejn li jitg\u0127akksu, dawk biss g\u0127ad jaraw il- \u0121miel tal- \u0121enna, li hu Alla.", "Int min int, jekk ta\u0127seb li inti xi \u0127a\u0121a, meta ma inti xejn, kun af li inti ingannat u fl- g\u0127ajnejn ta' Alla inti supperv.", "Nota:- Ftit huma li ja\u0127sbu li ma huma xejn: min ja\u0127seb li hu xi \u0127a\u0121a g\u0127ax sabi\u0127, min ja\u0127seb li hu xi \u0127a\u0121a g\u0127ax hu g\u0127aref, min ja\u0127seb li hu xi \u0127a\u0121a g\u0127ax g\u0127andu l- flus, min ja\u0127seb li hu xi \u0127a\u0121a g\u0127ax f' impjieg g\u0127oli u l- bqija.", "Dawn li ja\u0127sbu li huma xi \u0127a\u0121a jippretendu tif\u0127ir u stimi u unuri li jist\u0127oqqu biss lil Alla li \u0127alaq kollox, g\u0127alhekk Alla jirre\u017cistilhom, g\u0127as- suppervja tag\u0127hom.", "L- umli hu perswa\u017c li kulma g\u0127andu, huwa Alla li tahulu b' xejn u g\u0127alhekk jag\u0127ti glorja lil Alla, u g\u0127alih innifsu j\u017comm il- \u0127sieb li mhu xejn, anzi ftit trab u rmied.", "Int min int, kun af li tassew inti umli u mhux supperv meta inti tobdi l- li\u0121i ta' Alla, u lis- superjuri tieg\u0127ek, u Alla jag\u0127ti l- grazzja lill- umli, u jirre\u017cisti lis- supperv.", "Nota:- Kollox bis- sinjal tieg\u0127u fid- dinja.", "L- iktar sinjal sod fuq l- umilt\u00e0 hija l- ubbidjenza, u d- di\u017cubbidjenza hija s- sinjal tas- suppervja.", "Int min int, ta\u0127dem \u0127afna u ti\u0121bor ftit quddiem Alla, u l- kaw\u017ca qieg\u0127da hawn: li inti ma tfittixx li tog\u0127\u0121ob 'l Alla, i\u017cda li tissodisfa n- natura tieg\u0127ek b\u0127ala bniedem.", "Nota:- Kristu jridna attenti fuq l- opri tajba li noffrulu rigward l- intenzjoni retta, kun af li n- natura tag\u0127na t\u0127obb turi ru\u0127ha, t\u0127obb 'il min i\u0127obbha, tfittex l- aqwa lokijiet, u tag\u0127mel biex tfittex lilha nnifisha f' kollox.", "Int min int, jekk trid tara u tifhem li Alla Hu favur tieg\u0127ek, ara tag\u0127tix kunsens g\u0127ad- dnub fit- tentazzjonijiet li jkollok: jekk ma taqax, ilma\u0127 kaw\u017ca ta' fer\u0127 kbir fuqek.", "Nota:- Xejn ma jis\u0127et Alla \u0127lief id- dnub, u l- bqija kollox ibierek.", "Int min int, jaqbillek li ma tmurx tqerr jekk m' g\u0127andekx \u0127sieb li tqerr tajjeb bil- fedelt\u00e0.", "Nota:- Santa Tere\u017ca qalet li bosta nsara jindannaw im\u0127abba l- qrar \u0127a\u017cin tag\u0127hom.", "Int min int, \u017comm b' regola li ta\u0127seb fuq il- \u0121ustizzja ta' Alla biex bil- bi\u017ca' ma taqax u jekk di\u017cgrazzjatament taqa' \u0121ib quddiem g\u0127ajnejk il- \u0127niena ta' Alla i\u017cda qatt tabbu\u017ca minnha.", "Nota:- Il- Madonna g\u0127allmitna li l- \u0127niena ta' Alla hija g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu, mill- \u0121ustizzja tieg\u0127u.", "Int min int, l- akbar dili\u0121enza tag\u0127na g\u0127andna nag\u0127mluha biex insalvaw ru\u0127na.", "It- triq tal- \u0121enna hija dejqa wisq, g\u0127ax ming\u0127ajr tg\u0127akkis spe\u010bjalment tal- g\u0127ajnejn u ming\u0127ajr pa\u010benzja, inkunu mexjin fit- triq il- wiesg\u0127a li tie\u0127u g\u0127all- infern u bosta huma dawk li jg\u0127addu minnha.", "Nota:- Kristu fil- Van\u0121elu wriena \u017cew\u0121 triqat, wa\u0127da dejqa wisq li tie\u0127u g\u0127all- \u0121enna, u l- o\u0127ra wiesg\u0127a bosta li tie\u0127u g\u0127all- infern; mid- dejqa jg\u0127addu l- ftit i\u017cda mill- wiesg\u0127a jg\u0127addu l- bosta.", "Int min int, qatt rajt min imut?", "Xi \u0127sibijiet g\u0127addew minn mo\u0127\u0127ok dak il- \u0127in?", "\u017bgur li dan il- pass g\u0127ad tag\u0127mlu inti wkoll, trid u ma tridx.", "Nota:- Min imut, imut darba biss u jid\u0127ol fl- eternit\u00e0 u jinfatam (jin\u0127all) irid jew ma jridx mill- flus u mis- simpatija tal- bnedmin u jieqaf quddiem Kristu M\u0127allef; din hi \u0127a\u0121a wisq tal- bi\u017ca' .", "Int min int, kun af li Alla jittratta mieg\u0127ek bl- istess mod kif int tkun ittrattajt mal- proxxmu tieg\u0127ek; \u0127niena, bi \u0127niena, \u0121ustizzja b' \u0121ustizzja u vendetta b' vendetta.", "Nota:- Kristu g\u0127allimna li bl- istess kejl li bih inkunu kejjilna lill- o\u0127rajn, ikun lilna mkejjel.", "Int min int, tag\u0127mel \u0127idma kemm tag\u0127mel, huwa Alla li jkattar; kull \u0121id jag\u0127mlu Alla.", "Nota:- \u0126add m' g\u0127andu ra\u0121un jifta\u0127ar g\u0127ax kollox minn Alla u permezz tieg\u0127u.", "Int min int, ifhem jekk taf, x' inhu d- dnub g\u0127al Alla u x' inhu d- dnub g\u0127alina l- bnedmin.", "Nota:- Id- dnub g\u0127al Alla huwa l- uniku disprezz u di\u017cunur tal- Maest\u00e0 tremenda tieg\u0127u, u g\u0127alina l- kaw\u017ca unika ta' kull rovina u ta' kull deni ta' mewt.", "Int min int, meta tag\u0127mel id- dnub tkun qed tobg\u0127od lilek innifsek im\u0127abba d- deni kbir li fih.", "Nota:- In- natura umana tib\u017ca' dejjem mid- deni u ma tridux qatt fuqha nnifisha; g\u0127alhekk ma tasalx biex tag\u0127mel id- dnub meta tifhem il- konsegwenzi tieg\u0127u.", "Int min int, kun af li min jidneb ma jkunx jib\u017ca' minn Alla, g\u0127alhekk Alla fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u jag\u0127ti \u0127wejje\u0121 tal- bi\u017ca' lil min ma jib\u017cax minnu.", "Nota:- Il- bi\u017ca' hija \u0127a\u0121a biss tal- bniedem g\u0127aqli g\u0127ax hu biss ja\u0127seb u jirrifletti.", "Int min int, ikkonsidra mhux li tqerr, i\u017cda kif tqerr biex tikseb il- ma\u0127fra ta' dnubietek.", "Min iqerr g\u0127andu ja\u0127seb dnubietu tajjeb, jindem minnhom b' fehma soda li ma jer\u0121ax jidneb g\u0127all- ebda ra\u0121uni; ma j\u0127alli barra ebda dnub mejjet u jag\u0127mel it- tewba.", "Nota:- Il- famu\u017ca duttura Santa Tere\u017ca, mimlija b' dawl ta' Alla, qalet li bosta nsara jintilfu min\u0127abba l- qrar \u0127a\u017cin tag\u0127hom.", "Int min int, a\u0127dem bil- bi\u017ca' s- salvazzjoni ta' ru\u0127ek g\u0127ax xejn mhu serju daqs l- eternit\u00e0; min ma jib\u017cax ma jemminx.", "Nota:- Mal- mewt li hija \u017cgura, jew tgawdija jew tbatija g\u0127al dejjem, g\u0127al dejjem, g\u0127al dejjem, g\u0127ax il- pass tal- mewt huwa ta' darba biss.", "Int min int, \u017cgur li ma tog\u0127\u0121bokx mewt g\u0127al g\u0127arrieda, g\u0127alhekk filg\u0127odu u filg\u0127axija ag\u0127mel salib \u010bkejken fuq \u0121binek u g\u0127id: \"\u0120es\u00f9 Nazzarenu, Sultan tal- Lhud, \u0127enn g\u0127alija.\"", "Nota:- Din hija weg\u0127da li \u0120es\u00f9 g\u0127amel lil kull min jg\u0127id din it- talba biex ikun me\u0127lus mill- mewt g\u0127al g\u0127arrieda fuq ix- xhud tal- Isqof San Edmondu; basta wie\u0127ed ma jabbu\u017cax b' din il- weg\u0127da.", "Int min int, tassew li inti msejken jekk xi darba kont kaw\u017ca li sar dnub mejjet, ossija tajt skandlu; min huwa skandalizzat ordinarjament jiskandalizza lil \u0127addie\u0127or; g\u0127alhekk donnu impossibbli li jista' jin\u0121abar fid- dinja l- iskandlu; immela penitenza, penitenza u vera penitenza sal- mewt biex l- iskandlu jin\u0127afer.", "Nota:- Ag\u0127mel biex issalva l- erwie\u0127 u g\u0127in kif tista' l- missjonijiet.", "Int min int, kun af li s- sinjal tas- salib imqaddes fih virt\u00f9 u qawwa fih innifsu, jag\u0127mlu min jag\u0127mlu, g\u0127alhekk ag\u0127mlu filg\u0127odu meta tqum u filg\u0127axija qabel torqod, qabel to\u0127ro\u0121 mid- dar, qabel tiekol jew tixrob u aktar ma tag\u0127mlu spiss aktar ti\u0121i fuqek il- qawwa ta' Alla.", "Nota:- G\u0127all- effett tas- salib jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jag\u0127mlu bil- pre\u010bi\u017cjoni; mill- \u0121bin g\u0127all- istonku u minn spalla g\u0127al spalla filwaqt li jsejja\u0127 it- Tliet Persuni Divini.", "Int min int, jekk di\u017cgrazzjatament taqa' fi dnub mejjet, mill- aktar fis fittex li tie\u0127u l- assoluzzjoni sagramentali fil- qrar: l- ewwel nett im\u0127abba l- mewt li nistennewha kull mument fuqna u darba biss, fit- tieni lok im\u0127abba t- telfa tal- merti fl- opri tajba.", "Nota:- Ma jaqax fid- dnub min ja\u0127seb fil- mewt, fil- \u0121udizzju partikolari, fl- infern u fil- \u0121enna.", "Dan il- \u0127sieb ta' spiss, bil- bi\u017ca' tieg\u0127u jag\u0127mel li a\u0127na ma nidinbu qatt u qatt kif jassigurana l- Ispirtu Santu.", "Int min int, jekk ma tridx tag\u0127mel deni lilek innifsek u tg\u0127ix fil- pa\u010bi, f' \u0127ajja kwieta u trid li ma jonqsok ebda \u0121id, nissel fik orrur lejn id- dnub u malli tinteba\u0127 li fl- azzjoni li tkun sa tag\u0127mel hemm il- \u0127a\u017cen, la tridhiex u sejja\u0127 l- g\u0127ajnuna tal- grazzja ta' Alla.", "Nota:- Tinduna li dnub u tag\u0127mlu, inti tkun tiddisprezza l- Maest\u00e0 t' Alla li \u0127alqek u g\u0127amillek kull \u0121id, u tkun tqieg\u0127ed g\u0127alik innifsek il- kaw\u017ca ta' rovini, ta' deni u ta' g\u0127aw\u0121, g\u0127ax il- \u0121ustizzja ta' Alla tag\u0127tik b' kastig dak li jkun kontra qalbek, billi inti tkun g\u0127amilt dak li hu kontra qalb Alla.", "Int min int, jekk g\u0127andek \u0121id temporali ta' flus, ikkonsidra f' idejn min sejjer jaqa' wara mewtek dan il- \u0121id, u kun af li l- flus jift\u0127u jew jag\u0127lqu l- bieb tal- \u0121enna skont l- u\u017cu li wie\u0127ed jag\u0127mel bihom.", "Nota:- Kristu qal: \"Huwa e\u0127fef li \u0121emel jg\u0127addi minn g\u0127ajn ta' labra tal- \u0127jata milli bniedem g\u0127ani jid\u0127ol fis- saltna ta' Alla.\"", "(Mk X, 25).", "Immela impossibbli skont in- natura s- salvazzjoni ta' ru\u0127u.", "Int min int, \u0121ib dejjem imdendla ma' g\u0127onqok il- medalja mirakolu\u017ca, jekk trid li l- Madonna ssalvalek ru\u0127ek u te\u0127ilsek mid- di\u017cgrazzji anke tal- \u0121isem, basta ma tabbu\u017cax biha.", "Nota:- Isma' l- kliem pre\u010bi\u017c li qalet il- Madonna lil Santa Katerina Labour\u00e9: \"Dawk kollha li j\u0121ibu mdendla ma' g\u0127onqhom dina l- medalja, ikollhom il- protezzjoni tieg\u0127i ta' Omm Alla li jien, mhux biss g\u0127ar- ru\u0127 i\u017cda g\u0127all- \u0121isem ukoll.\"", "Int min int, \u017comm ru\u0127ek dejjem marbut mal- Papa fil- fidi u fl- ubbidjenza u oqg\u0127od \u017cgur li inti miexi fit- triq tal- verit\u00e0 u tal- \u0121ustizzja u li tinsab fil- vera knisja ta' \u0120es\u00f9.", "Nota:- Kbar u tal- g\u0127a\u0121eb huma l- qaddisin ta' Alla li a\u0127na nqimu fil- Knisja Kattolika.", "Dawn g\u0127exu fid- dinja mag\u0127qudin mal- Papa fil- fidi u fl- ubbidjenza.", "Taw xhud li huma frott tajjeb li \u0127are\u0121 minn si\u0121ra tajba, il- Knisja Kattolika, billi Alla gglorifikahom bil- mirakli li huma l- veri si\u0121illi tal- opra ta' Alla.", "Int min int, ifhem sewwa l- kelma \"pa\u010benzja,\" li ming\u0127ajrha ma nsalvawx ru\u0127na.", "Ta\u0127sibx li inti bniedem tal- pa\u010benzja meta tipprattikaha ma' min trid int u kemm lilek jog\u0127\u0121ob.", "Nota:- G\u0127andek tbati b\u0127ala bniedem, g\u0127andek tbati b\u0127ala midneb, g\u0127andek tbati b\u0127ala predestinat.", "Int min int, jew penitenza jew infern g\u0127al dejjem.", "Il- penitenza hija xewqa fina li ma g\u0127amilniex il- \u0127a\u017cin li g\u0127amilna; hija g\u0127andha tkun imqanqla mill- bi\u017ca' jew mill- im\u0127abba t' Alla.", "Nota:- \"Jekk ma tag\u0127mlux penitenza, ilkoll xorta wa\u0127da tintilfu,\" qal Kristu.", "Il- penitenza ting\u0127araf mill- \u0127arba tal- okka\u017cjoni prossima tad- dnub.", "Int min int, jekk tassaw trid tg\u0127ix tog\u0127\u0121ob 'l Alla li \u0127alqek g\u0127alih, u trid tassew li ma tag\u0127mel ebda dnub, a\u0127seb kuljum, anzi ta' spiss, fuq il- mewt li hija \u017cgura u li ti\u0121i f' \u0127in mo\u0127bi, li ti\u0121i darba biss u tqeg\u0127idna fit- tribunal tal- \u0121udizzju divin u minn dan it- tribunal, trid jew ma tridx, tir\u010bievi premju jew kastig.", "Nota:- Alla li ma jqarraqx u li lanqas jista' jigdeb, jassigurana li jekk a\u0127na na\u0127sbu fin- novissmi ma nidinbu qatt, qatt u qatt, in aeternum.", "Int min int, jekk ma titwa\u0127\u0127axx mill- okka\u017cjoni prossima tad- dnub, oqg\u0127od \u017cgur li ma tib\u017cax minn Alla, u li ma tib\u017cax, jurik li inti m' intix perswa\u017c fuq Alla li Hu wisq ta' min jib\u017ca' minnu.", "Nota:- Tmut darba biss imtabba' bi dnub mejjet wie\u0127ed biss, ikollok bla ebda tama ta' \u0127elsien li titqag\u0127we\u0121 g\u0127al dejjem fil- fjammi u dan huwa kastig fuq il- kastigi kollha ta' Alla.", "Int min int, g\u0127alkemm g\u0127andek \u0127afna flus, g\u0127alkemm g\u0127andek \u0127afna unuri, g\u0127alkemm tpaxxi 'l \u0121ismek, dan kollu x' jiswielek jekk titlef ru\u0127ek?", "Nota:- Kull bniedem \u0127aj huwa kollu frug\u0127a g\u0127ax filli miexi fid- dinja u filli jieqaf ming\u0127ajr ma jrid u jiksa\u0127 g\u0127al dejjem.", "Int min int, kun af li Kristu li miet g\u0127alik ma jg\u0127oddokx tieg\u0127u jekk issa ma tg\u0127ixx bl- ispirtu tieg\u0127u, ossija tg\u0127ix ming\u0127ajr ma timitah.", "Nota:- San Pawl jassigurana li min m' g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu, dan mhuwiex ta' Kristu.", "Kristu g\u0127ex fid- dinja bi spirtu ta' vittma lejn Alla, bi spirtu ta' m\u0127abba lejn il- proxxmu, u bi spirtu ta' umiljazzjoni lejh innifsu.", "Int min int, indokra ru\u0127ek mill- bnedmin; taddatta ru\u0127ek qatt mal- kwantit\u00e0 tal- bnedmin.", "Nota:- Ftit huma dawk li jg\u0127addu mit- triq id- dejqa li tie\u0127u g\u0127all- \u0121enna i\u017cda huma bosta dawk li jg\u0127addu mit- triq il- wiesg\u0127a li tie\u0127u g\u0127at- telfien.", "Dan qalu Kristu.", "Int min int, ag\u0127mel \u0127bieb tieg\u0127ek lill- qaddisin, innota l- e\u017cempji tajba tag\u0127hom, u rrikorri lejhom biex jitolbu g\u0127alik g\u0127ax huma \u0127bieb t' Alla.", "Nota:- Il- qaddisin fid- dinja imitaw lil \u0120es\u00f9, apprezzaw il- faqar, is- sofferenzi u d- disprezzi u b' hekk waslu fir- renju tieg\u0127u tal- pa\u010bi.", "Int min int, itg\u0127axxaq isma' fuq Marija Santissima u tpaxxa fuq il- kobor tag\u0127ha; lejha rrikorru b' fidu\u010bja kbira u f' kull b\u017conn tal- \u0121isem u tar- ru\u0127 u b' hekk tassigura ru\u0127ek li qatt ma ti\u0121i fuqek il- konfu\u017cjoni.", "Nota:- Fil- \u0121enna m' hemmx ru\u0127 wa\u0127da beata li fid- dinja ma tatx vera qima lill- Madonna, u fl- infern m' hemm \u0127add li kien iqimha bir- Ru\u017carju.", "Int min int, t\u0127allix li kelb, li tant jiddefendi lil sidu, i\u010banfrek, billi int g\u0127ar- rispett uman ma tmiddx idejk g\u0127all- \u0121ie\u0127 ta' Alla.", "Nota:- Kun af li \u0127add ma seta' jag\u0127millek il- \u0121id li g\u0127amillek Alla; \u0127add \u0127liefu ma seta' j\u0127obbok daqskemm \u0127abbek Alla.", "\u0126add ma seta' jo\u0127olqok u j\u017commok \u0127aj.", "Kull \u0121id li \u0121ie u ji\u0121i fuqek, minnu biss \u0121ej g\u0127ax huwa l- g\u0127ajn ta' kull \u0121id.", "Int min int, g\u0127odd dejjem ru\u0127ek ixxurtjat meta tarak tixbah lil \u0120es\u00f9 f' xi stat li huwa fid- dinja kien jinsab fih.", "Nota:- Il- qaddisin kienu b' gost kbir ta' qalbhom jag\u0127mlu l- e\u017cer\u010bizzju memorjali mill- \u0127ajja ta' \u0120es\u00f9.", "Int min int, tistenniex unur akbar fuqek milli tg\u0127in b' xi opra tal- \u0127niena lil nisrani fil- b\u017conn.", "Nota:- Kristu li hu xbieha ta' Alla b\u0127ala bniedem, u li Hu t- Tieni persuna tas- Santissima Trinit\u00e0, jg\u0127odd mag\u0127mul lilu nnifsu kulma nag\u0127mlu lil kull nisrani fil- b\u017conn.", "Int min int, jekk tassew temmen f' \u0120es\u00f9, temmen ukoll f' kulma g\u0127allem \u0120es\u00f9.", "Nota:- \u0120es\u00f9 miet g\u0127al kul\u0127add u b' hekk sar kaw\u017ca ta' sa\u0127\u0127a, biss, g\u0127al min lilu jobdih.", "Int min int, \u0127sieb li jinkwetak, ikun xi jkun, ke\u010b\u010bih malajr g\u0127ax jekk tieqaf fuqu tispi\u010b\u010baha \u0127a\u017cin.", "Nota:- \u0126sieb li jinkwetak qatt mhu \u0121ej minn Alla, li Hu Alla tal- pa\u010bi, i\u017cda dejjem ikun \u0121ej mix- xitan jew min- natura \u0127a\u017cina tag\u0127na, li huma veri g\u0127edewwa ta' ru\u0127na, u minn g\u0127adu tistenniex \u0121id.", "Int min int, qatt ta\u0127seb, tg\u0127id jew tag\u0127mel xi \u0127a\u0121a ming\u0127ajr utilit\u00e0 (\u0127tie\u0121a), ming\u0127ajr b\u017conn jew ming\u0127ajr fini suffi\u010bjenti g\u0127ax f' mewtek ikollok il- kastig, kbir jew \u017cg\u0127ir, skont il- materja.", "Nota:- Min irid jg\u0127ix ming\u0127ajr dnub g\u0127andu josserva s- silenzju, kif hemm miktub: ll- kult tal- \u0121ustizzja huwa s- silenzju intern u s- silenzju estern.", "Int min int, jekk wara mewtek trid tara l- \u0121miel tal- \u0121enna ossija 'l Alla, g\u0127akkes g\u0127ajnejk kontinwament bla ma \u010b\u010bedi qatt.", "Nota:- Dak li jressqek lejn Alla g\u0127o\u017c\u017cu, i\u017cda dak li jbieg\u0127dek minn Alla a\u0127rab minnu malajr.", "Wara l- \u0127ars jimxi l- \u0127sieb, wara l- \u0127sieb timxi x- xewqa u wara x- xewqa jimxi l- kunsens.", "Int min int, dak li t\u0127oss mhuwa xejn, sija mibeg\u0127da, sija simpatija jew grazzja u sija dawk il- \u0127wejje\u0121 koroh li ji\u0121u f' rasek, i\u017cda dak li tkun trid jag\u0127mel denn ta' premju jew kastig quddiem Alla; mhux dak li n\u0127ossu i\u017cda dak li rridu.", "Nota:- Kull att ta' volont\u00e0 tag\u0127na huwa opra \u0121\u00e0 mag\u0127mula fl- g\u0127ajnejn t' Alla, kemm jekk tajba u kemm jekk \u0127\u017ciena.", "Int min int, qabel ma topra, dejjem ieqaf a\u0127seb x' jista' ji\u0121i wara, bniedem g\u0127aqli jg\u0127ix be\u017cg\u0127ani; il- bi\u017ca' \u0121\u0121ib l- attenzjoni u l- attenzjoni \u0121\u0121ib il- bon ordni.", "Nota:- Mhux dejjem jirnexxilna li nkunu nistg\u0127u nsewwu l- i\u017cbalji, g\u0127alhekk huwa me\u0127tie\u0121 il- bi\u017ca' fina li \u0121\u0121eg\u0127ilna noqog\u0127du attenti; g\u0127andna ra\u0121un li ng\u0127ixu be\u017cg\u0127ana g\u0127ax il- futur huwa mqieg\u0127ed kollu fuq l- in\u010bertezzi, barra mill- mewt li hija \u017cgura g\u0127al kull bniedem \u0127aj.", "Int min int, la tg\u0127idx, g\u0127ax ma stajtx, i\u017cda ma ridtx.", "Nota:- Fejn hemm volont\u00e0 hemm ukoll il- mezzi u fost l- aqwa mezzi hemm l- orazzjoni.", "Int min int, \u017comm g\u0127alik innifsek b' regola li f' kollox issejja\u0127 'l Alla biex jag\u0127tik l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u u li jiddiri\u0121ik f' kollox, u \u017cgur li Alla ma ji\u010b\u0127adlekx dak li inti ten\u0127tie\u0121.", "Nota:- G\u0127alxejn ja\u0127dmu x- xufftejn jekk il- qalb ma titlobx, ji\u0121ifieri jekk ma temminx jew ma tittamax minn Alla li jista' kollox u ma tumiljax ru\u0127ek.", "Int min int, ag\u0127mel li trid u li jog\u0127\u0121bok; kollox g\u0127alxejn, g\u0127ax f' qalbek ma tid\u0127ollokx il- pa\u010bi, li hija l- uniku te\u017cor tal- bniedem jekk inti ma t\u0127ollx 'il qalbek mill- kreaturi kollha.", "Nota:- Santu Wistin qal lil Alla: \"Sinjur Inti \u0127laqtna g\u0127alik, u l- qalb tag\u0127na ma tistrie\u0127x sakemm ma tkunx stra\u0127et fik.\"", "Int min int, ta\u0127sibx li inti t\u0127obb 'l Alla jekk inti m' intix im\u0127ejji li t\u0127alli kollox, anke \u0127ajtek biex ma tidnibx.", "Nota:- \"Min g\u0127andu l- kmandamenti tieg\u0127i u j\u0127arishom, dan hu li j\u0127obbni,\" qal \u0120es\u00f9.", "Int min int, ta\u0127sibx li inti niedem minn dnubietek jekk g\u0127andek il- volont\u00e0 li g\u0127al li \u0121ej inti tidneb g\u0127al xi ra\u0121uni.", "Nota:- Hija \u0127a\u0121a kontra n- natura morali li tixtieq li ma g\u0127amiltx dak il- \u0127a\u017cen u g\u0127andek il- \u0127sieb li tag\u0127mlu g\u0127al xi ra\u0121uni; flimkien ma joqog\u0127dux volont\u00e0 tajba u volont\u00e0 \u0127a\u017cina.", "Int min int, ifhem tajjeb li n- natura \u0127a\u017cina tag\u0127na jen\u0127tie\u0121 li ng\u0127akksuha dejjem g\u0127ax hija kontra l- ispirtu; dina tfittex f' kollox lilha nnifisha biex tissodisfa ru\u0127ha u ma jimpurtahiex minn Alla; l- ispirtu jfittex 'l Alla, u g\u0127alhekk iqanqalna biex nitg\u0127akksu.", "Immela dak li trid skont in- natura j\u0121ib fuqek assolutament dak li ma tridx.", "Nota:- Kristu qal li min i\u0127obb lil \u0127ajtu jitlifha.", "Int min int, kun af li g\u0127ad ta\u0127sad dak li tkun \u017crajt, \u017cerrieg\u0127a tajba tag\u0127tik frott tajjeb u \u017cerrieg\u0127a \u0127a\u017cina frott \u0127a\u017cin.", "Nota:- Malli r- ru\u0127 to\u0127ro\u0121 mill- \u0121isem, l- opri kollha tag\u0127ha jimxu warajha g\u0127at- tribunal tal- \u0121ustizzja ta' Alla.", "Int min int, xejn ma jiswa li tibda tg\u0127ix \u0127ajja tajba, jekk ma tkomplix tg\u0127ix tajjeb sal- a\u0127\u0127ar nifs ta' \u0127ajtek.", "Nota:- Kristu g\u0127allem li min ikun ippersevera sal- a\u0127\u0127ar dak ikun salv.", "Int min int, mhux veru li t\u0127obb il- proxxmu tieg\u0127ek jekk ma t\u0127obbx lil kul\u0127add, anke l- g\u0127edewwa tieg\u0127ek u ma t\u0127obbx lil kul\u0127add ming\u0127ajr ma tfittex lilek innifsek u bl- opri tal- \u0127niena billi tag\u0127millu l- \u0121id.", "Nota:- San Pawl jg\u0127allem li l- im\u0127abba tal- proxxmu hija t- temmija tal- li\u0121i.", "Int min int, la tag\u0127milx dak li jog\u0127\u0121bok, i\u017cda dak li hu utli u dak li hu ta' \u0121id.", "Nota:- Min jag\u0127mel dak li jog\u0127\u0121bu jkun iservi lilu nnifsu u mhux lil Alla li jfittex lilu nnifsu f' kollox.", "Int min int, itlob dejjem 'l Alla li jag\u0127tik il- grazzja tieg\u0127u g\u0127ax ming\u0127ajrha ma tista' tag\u0127mel xejn.", "Nota:- \u0120es\u00f9 qal \"Ming\u0127ajri ma tistg\u0127u tag\u0127mlu xejn, la \u0127wejje\u0121 kbar u lanqas \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar.\"", "Int min int, \u0127a\u0121a wa\u0127da biss hija ne\u010bessarja g\u0127alik fid- dinja, cio\u00e8 li ma tag\u0127milx id- dnub ossija li tag\u0127mel dejjem il- volont\u00e0 ta' Alla.", "Nota:- Min \u0127alqek ming\u0127ajrek ma jsalvakx ming\u0127ajrek.", "Int min int, meta ma te\u0127ux pa\u010benzja tkun topra ta' iblah g\u0127ax b' dak li tag\u0127mel ma tkunx tirrimedja g\u0127ad- deni li tara, anzi, tkun tqieg\u0127ed il- kaw\u017ca biex issofri d- dannu.", "Nota:- Il- pa\u010benzja, jg\u0127allem San Pawl, hija g\u0127alikom ne\u010bessarja biex tag\u0127mlu l- volont\u00e0 ta' Alla u takkwistaw il- wirt imwieg\u0127ed.", "Int min int, qatt ma tista' tag\u0127raf dak li hu astratt ji\u0121ifieri dak li ma jaqax ta\u0127t is- sensi \u0127lief permezz tal- konkret, ji\u0121ifieri li jaqa' ta\u0127t is- sensi.", "Dejjem mill- konkret g\u0127all- astratt.", "Nota:- X\u0127in tara l- ba\u0127ar int tib\u017ca' quddiem il- kobor tieg\u0127u u g\u0127andek ta\u0127seb li Alla \u0127alaq kollox, g\u0127alhekk inti minnu tintrefa' biex tag\u0127raf il- kobor ta' Alla li ma jidhirx.", "Int min int, jekk bniedem iwe\u0121\u0121ag\u0127lek qalbek jew jag\u0127millek xi deni, g\u0127id lilek innifsek: \"Li kieku Kristu kien minfloki, x' kien jag\u0127mel?\"", "\u017bgur li kien jie\u0127u pa\u010benzja u ja\u0127firlu.", "Nota:- Min hu nisrani g\u0127andu jag\u0127raf 'il Kristu b' img\u0127allem wie\u0127ed tieg\u0127u, lilu huwa obbligat li jimitah g\u0127ax Kristu g\u0127allem bil- kelma u bl- e\u017cempju.", "Int min int, oqg\u0127od attent li mhux li tag\u0127mel opri tajba i\u017cda kif tag\u0127milhom g\u0127ax ma jkollokx \u0127las tag\u0127hom quddiem Alla jekk ma tag\u0127milhomx b' fini ossija intenzjoni retta u fl- istat tal- grazzja.", "Nota:- Mhux il- virt\u00f9 i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha \u0127las quddiem Alla u fl- istat tad- dnub il- mejjet qatt ma jkollok mertu tal- opri tajba.", "Int min int, qabel ma tersaq tqerr a\u0127seb dnubietek tajjeb billi \u0121\u0121ib quddiem g\u0127ajnejk il- postijiet li kont fihom, kif u\u017cajt is- sensi tieg\u0127ek, spe\u010bjalment g\u0127ajnejk, \u0121ib quddiem g\u0127ajnejk lill- \u0127bieb u lill- g\u0127edewwa tieg\u0127ek u l- istat tieg\u0127ek u b' hekk tg\u0127in ru\u0127ek biex tiftakar dnubietek.", "Nota:- Dwar il- qrar u\u017ca dili\u0121enza li tqerr tajjeb biex jin\u0127afrulek dnubietek u tibda \u0127ajja tajba.", "Int min int, wara li tkun \u0127sibt dnubietek, oqg\u0127od a\u0127seb fuq l- azzjonijiet \u0127\u017ciena li g\u0127amilt lil Alla u li bihom iddisprezzajt il- Maest\u00e0 tieg\u0127u; a\u0127seb fuq il- mewt u fuq l- infern biex titqanqal g\u0127all- indiema u ma tar\u0121ax i\u017cjed bil- g\u0127ajnuna ta' Alla.", "Nota:- Kristu qal li jekk ma nag\u0127mlux indiema, ilkoll xorta wa\u0127da nintilfu.", "Int min int, meta ssemmi \u017c- \u017cmien futur, g\u0127id dejjem \"Jekk is- Sinjur Alla jrid.\"", "Nota:- 'l Alla g\u0127andna dejjem nag\u0127rfuh Sinjur u Dominatur ta' kollox, tal- \u0127ajja u tal- mewt b' mod spe\u010bjali.", "Int min int, indokra bl- ikbar dili\u0121enza g\u0127ajnejk, jekk ma tridx titlef ru\u0127ek u tara dak li ma tkunx trid tara wara mewtek; hu impossibbli li tara l- \u0121miel ta' Alla jekk g\u0127ajnejk ma tg\u0127akkishomx kontinwament minn persuni, jew minn o\u0121\u0121etti li fuqhom qalbek tfittex il- mistrie\u0127 jew li jkunu jog\u0127\u0121buk fil- gost tal- \u0127ars.", "Iktar ma nissodisfaw in- natura \u0127a\u017cina tag\u0127na fl- aptit tag\u0127ha, iktar joktru fil- qalb tag\u0127na t- torturi: l- g\u0127ajnejn ma jixbg\u0127ux mill- \u0127ars, il- widnejn mis- smig\u0127 u l- bi\u017c\u017cejjed jieqaf f' \u0121isimna katavru: minn rasna sa saqajna lkoll frug\u0127a u vanit\u00e0.", "In- natura tag\u0127na tfittex lilha nnifisha f' kollox: tag\u0127\u017cel kulma lilha jog\u0127\u0121ob, ma tag\u0127milx dak li huwa utli, i\u017cda dak li lilha biss ikun jog\u0127\u0121ob, u g\u0127alhekk dejjem bil- \u0121u\u0127 u bil- g\u0127atx tal- pa\u010bi l- uniku te\u017cor tag\u0127ha.", "Mhuwiex xorta wa\u0127da g\u0127aliha li tkun unurata jew iddisprezzata; li tkun sabi\u0127a jew kerha, li tkun g\u0127anja jew fqira, li tkun marida jew b' sa\u0127\u0127itha, li tkun superjura jew suddita, li tkun fuq jew isfel, li tkun marbuta jew ma\u0127lula u l- bqija.", "Ming\u0127ajr dina l- indifferenza tal- istat li qatt mhu l- istess, qatt ma jista' wie\u0127ed ikun kuntent bix- xorti tieg\u0127u ossija fil- vera pa\u010bi, g\u0127ax kul\u0127add hu ma\u0127luq g\u0127al min \u0127alqu.", "Il- bi\u017ca' hija r- regola g\u0127all- bnedmin kollha, i\u017cda din ir- regola jisservew biha biss in- nies g\u0127aqlin u mhux il- boloh.", "Infinit huwa n- numru tal- boloh, jg\u0127id l- Ispirtu Santu.", "Kemm g\u0127andu ra\u0121un jib\u017ca' bniedem g\u0127aqli meta bil- perswa\u017cjoni jara li kollox huwa fuq l- in\u010bertezzi!", "Il- futur huwa bi\u017c\u017cejjed kaw\u017ca ta' bi\u017ca' g\u0127al kul\u0127add: filli \u0127aj, u filli mejjet: filli an\u0121lu u filli demonju; filli b' sa\u0127\u0127tek u filli marid u l- bqija.", "Il- bi\u017ca' j\u0121ag\u0127alna noqog\u0127du attenti, u min hu attent mhux fa\u010bilment ji\u0121\u0121arraf.", "Silenzju, silenzju, silenzju.", "\u0126ares is- silenzju jekk trid tg\u0127ix b' kuxjenza sajfa.", "Is- silenzju huwa l- kult tal- \u0121ustizzja: ming\u0127ajru g\u0127andek tara tbajja' fir- ru\u0127 tieg\u0127ek.", "F' kull \u0127sieb tieg\u0127ek, f' kull kelma tieg\u0127ek u f' kull opra tieg\u0127ek ming\u0127ajr fini suffi\u010bjenti, ming\u0127ajr utilit\u00e0, ming\u0127ajr b\u017conn, g\u0127andek tilma\u0127 dejjem ksur tas- silenzju, u g\u0127alhekk ikollok tag\u0127ti kont ta' dan il- ksur fil- jum tal- \u0121udizzju partikulari, f' mewtek.", "Il- pa\u010bi hija te\u017cor kbir u premju ta' volont\u00e0 tajba; infatti fit- twelid ta' \u0120es\u00f9 l- an\u0121li qalu: \"Glorja lil Alla fl- g\u0127oli tas- smewwiet u pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.\"", "G\u0127andu volont\u00e0 tajba biss min irid dak li Alla jrid, u min ma jridx dak li Alla ma jridx: immela l- \u0127\u017ciena ma jistax ikollhom dan it- te\u017cor, i\u017cda inkwiet, li jikka\u0121una deni wkoll fis- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem.", "Is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem il- pa\u010bi tal- qalb.", "Premju ta' Alla huwa li wie\u0127ed ikun ippreservat mid- dnub talli jkun \u0127abb il- proxxmu tieg\u0127u kif g\u0127andu j\u0127obbu, cio\u00e8 li j\u0127obb 'il kul\u0127add ming\u0127ajr interess u bl- opri tal- \u0127niena kif jista' dan jg\u0127idu San \u0120wann l- Appostlu, meta qal li jekk a\u0127na n\u0127arsu dan il- kmandament ta' \u0120es\u00f9 li n\u0127obbu wie\u0127ed 'il ie\u0127or, dan hu g\u0127alina bi\u017c\u017cejjed g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "Mhix intenzjoni retta, meta wie\u0127ed jag\u0127mel il- \u0121id biex ikun imfa\u0127\u0127ar mill- bnedmin, u g\u0127alhekk ma jkollux \u0127las minn Alla.", "Mhux il- virt\u00f9 i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las minn Alla.", "Ma tissejja\u0127x retta l- intenzjoni li fiha ma jinda\u0127alx Alla, g\u0127ax tkun in- natura biss li ta\u0127dem.", "Int min int, malli tqum filg\u0127odu tkellem ma' Alla, li \u0127alqek, u g\u0127idlu: \"Sinjur Alla, ilkoll g\u0127andna b\u017conn tal- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek g\u0127ar- ru\u0127 u g\u0127all- \u0121isem, ming\u0127ajrek ma a\u0127na xejn, ag\u0127tihielna dina l- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek g\u0127all- merti tal- pjagi Divini tas- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu.\"", "Int min int, kun af li meta tidneb, il- kaw\u017ca tkun li l- im\u0127abba li g\u0127andek lejn il- proxxmu hija difettu\u017ca, jew g\u0127ax ma t\u0127obbx lil kul\u0127add, jew g\u0127ax tfittex lilek innifsek fl- im\u0127abba tieg\u0127ek lejn il- proxxmu, jew g\u0127ax ma tag\u0127milx opri tal- \u0127niena kif tista' .", "Nota:- San \u0120wann l- Appostlu jg\u0127allem li jekk a\u0127na n\u0127arsu dan il- kmandament tal- im\u0127abba lejn il- proxxmu, dan hu bi\u017c\u017cejjed biex nid\u0127lu l- \u0121enna.", "Int min int, ebda seftur ma jista' jaqdi lil sidu jekk dan ma jg\u0127arrfux xi jkun irid.", "Nota:- Alla g\u0127arrafna u jg\u0127arrafna l- volont\u00e0 tieg\u0127u bl- g\u0127axar kmandamenti tieg\u0127u, bil- kmandamenti tal- Knisja, permezz tas- superjuri, permezz tal- ispirazzjonijiet tieg\u0127u u permezz tal- \u0121rajja.", "Int min int, g\u0127andek ra\u0121un li tirrassenja ru\u0127ek f' kull stat li tkun fih g\u0127ax huwa Alla li jkun qieg\u0127dek fih.", "Nota:- Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu u g\u0127alhekk irie\u0121i u jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u; mela qatt addo\u010b\u010b ma ji\u0121ri xejn fid- dinja, mela kollox volont\u00e0 t' Alla barra mid- dnub.", "Int min int, ma tog\u0127\u0121ob qatt 'l Alla \u0127lief meta tirrassenja ru\u0127ek mal- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Nota:- Il- qaddisin ma jgergru qatt g\u0127ax f' kollox jilm\u0127u t- tre\u0121ija ta' Alla, ossija l- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Int min int, l- ewwel studju tag\u0127na huwa li nag\u0127rfu 'l Alla, g\u0127ax allura la nistg\u0127u n\u0127obbuh u lanqas nib\u017cg\u0127u minnu.", "Nota:- Wie\u0127ed jista' jag\u0127raf 'l Alla mill- opri ta' jdejh jew mid- duttrina tal- Knisja.", "Int min int, tista' bir- ra\u0121uni tieg\u0127ek tiddubita li min g\u0127amel lilek tara ma jarax hu, li min g\u0127amel lilek tisma' ma jismax hu u li min g\u0127amel lilek tifhem ma jifhimx hu?", "Nota:- Alla hu li \u0127alaq kollox g\u0127ax hu wa\u0127du omnipotenti; mix- xejn ma jsir xejn u kulma hu, huwa \u0127iere\u0121 mill- kelma ta' Alla; Huwa kkmanda u sar kulma ried Hu.", "Int min int, qatt la titkellem fuqek innifsek, la tajjeb u lanqas \u0127a\u017cin.", "Nota:- Jekk titkellem it- tajjeb, in- nies ja\u0127sbu fuqek li int trid turi ru\u0127ek; jekk il- \u0127a\u017cin, jew jie\u0127du e\u017cempju \u0127a\u017cin jew ja\u0127sbu li inti trid tidher umli.", "Int min int, a\u0127fer u \u0127obb lill- g\u0127edewwa tieg\u0127ek biex Alla ja\u0127fer lilek.", "Nota:- Hija \u0127a\u0121a diffi\u010bli g\u0127an- natura tag\u0127na li na\u0127fru u li n\u0127obbu lill- g\u0127edewwa, i\u017cda bil- grazzja ta' Alla nistg\u0127u nag\u0127mlu kollox.", "Int min int, fi kwalunkwe stat li fih tkun tinsab kontra qalbek, la tinsiex li Alla jkun iridek fih, u g\u0127alhekk la tirre\u017cistix g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u biex tkun tog\u0127\u0121bu.", "Nota:- Alla ma jkunx igglorifikat \u0127lief biss bir- rassenjazzjoni tag\u0127na mal- volont\u00e0 tieg\u0127u fi \u0127wejje\u0121 kbar u fi \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar.", "Int min int, kun af li jekk tobg\u0127od bniedem wie\u0127ed biss, inti tkun tobg\u0127od ix- xbieha ta' Alla, g\u0127alhekk ikkore\u0121i ru\u0127ek malajr g\u0127ax Alla hu ta' min i\u0127obbu.", "Nota:- Huwa l- kmandament tal- Altissimu li g\u0127andna n\u0127obbu wie\u0127ed lill- ie\u0127or b\u0127alma n\u0127obbu lilna nfusna.", "Dak li trid immela li \u0127addie\u0127or jag\u0127mel lilek, hekk inti ag\u0127mel lill- o\u0127rajn u la tag\u0127mel qatt lil \u0127addie\u0127or dak li ma tridx lilek.", "\u0120id g\u0127al kul\u0127add u deni g\u0127al \u0127add.", "Int min int, la tistenniex mewta kwieta jekk ma tirriparax kif tista' d- deni jew il- \u0127sarat li tkun g\u0127amilt lil xi \u0127add, issa huwa l- mument li trodd jew li tgiddeb ru\u0127ek u li tag\u0127mel pa\u010bi.", "Nota:- Il- proxxmu huwa g\u0127alina kaw\u017ca ta' salvazzjoni jew ta' telfien skont l- im\u0121iba tag\u0127na lejh.", "KONKLU\u017bJONI", "Isma' ftit u ifhem tajjeb u la tingannax ru\u0127ek, g\u0127ax inti m' inti xejn g\u0127alkemm ta\u0127seb li inti xi \u0127a\u0121a g\u0127ax inti sabi\u0127, g\u0127ax g\u0127andek il- flus, g\u0127ax g\u0127aref, g\u0127ax tinsab fi stat g\u0127oli u g\u0127alhekk tippretendi li n- nies g\u0127andhom ifa\u0127\u0127ruk u jistmawk.", "Inti tintefa\u0127 b' dak li g\u0127andek, b\u0127allikieku dan il- \u0121id kollu huwa minnek jew bil- \u0127ila tieg\u0127ek, u ma tist\u0127ix i\u017c\u017comm g\u0127alik l- unur li jist\u0127oqq biss lil Alla wa\u0127du.", "Possibbli li ma tag\u0127rafx li kieku Alla ma \u0127alqekx ma kont tkun kapa\u010bi g\u0127al xejn?", "Dawn idejk g\u0127amlu din jew dik l- opra li \u0121ibdet g\u0127ajnejn kul\u0127add u li g\u0127arrfitek lid- dinja kollha b' awtur tag\u0127ha u inti kollok suppervja tintefa\u0127 bit- tif\u0127ir li tisraq lil Alla.", "U jekk g\u0127amilt din jew dik l- opra, dawn l- idejn tieg\u0127ek, stajt tag\u0127milhom int?", "X' inhu li g\u0127andek li ma r\u010bevejtux b' xejn?", "Ag\u0127raf immela lilek innifsek li inti m' inti xejn, u ag\u0127raf 'l Alla, li lilu wa\u0127du biss kull unur u kull glorja g\u0127al dejjem, g\u0127ax kollox minnu, kollox b' \u0127iltu kollox permezz tieg\u0127u u kollox g\u0127alih innifsu.", "In\u017ca' immela s- suppervja tieg\u0127ek u ilbes l- umilt\u00e0 biex Alla je\u017caltak fil- glorja tieg\u0127u g\u0127al dejjem.", "Kbir huwa s- Sinjur u biss mill- umli huwa gglorifikat.", "Huwa jg\u0127idilna: \"Jien nigglorifika lil min jigglorifikani.\"", "Glorja lill- Missier, u lill- Iben u lill- Ispirtu Santu.", "AMMEN."], "category": "religion", "source": "Extracted from Gwida g\u0127al Ulied il-Bnedmin fit-Triq tal-Pa\u010bi.txt"}
{"text": ["Il- Fer\u0127 u n- Niket ta' \u0120es\u00f9 Kristu IL- FER\u0126 TA' \u0120ES\u00d9 KRISTU INVITATORJU Nin\u0121abru madwar \u0120es\u00f9 Kristu u b' wi\u010b\u010bna fl- art nadurawh g\u0127ax huwa Alla tag\u0127na u mbag\u0127ad bilqieg\u0127da f' ri\u0121lejh noqog\u0127du nifir\u0127ulu g\u0127al kulma s- Santissma Trinit\u00e0 tatu u g\u0127anietu fin- natura tieg\u0127u ta' bniedem.", "Ammen.", "\u0120ABRA Nru. 1.", "Nadurawk \u0120es\u00f9 u nberkuk g\u0127aliex inti Alla tag\u0127na mag\u0127mul bniedem g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127na.", "\"Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9, li Alla ppredestinak Iben tieg\u0127u veru u naturali.\"", "(Pawsa \u017cg\u0127ira) Nifir\u0127ulek u nitolbuk li tiftakar fina.", "Ammen.", "Offerta: Santissma Trinit\u00e0 noffrulek il- merti infiniti tas- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu biex nirringrazzjawk denjament g\u0127al kulma inti kollok tjubija u \u0127niena g\u0127amilt lill- istess Kristu \u0120es\u00f9 a favur tieg\u0127u u a favur tag\u0127na.", "Ammen.", "NOTA \u2013 F' kull \u0120abra kollox isir b\u0127all- \u0120abra Nru. 1, jitbiddel biss l- o\u0121\u0121ett tal- Fer\u0127.", "\u0120ABRA Nru. 2.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Alla nnifsu \u0127abbar lil Satana u fl- istess \u0127in wie\u0127ed lid- dinja l- mi\u0121ja tieg\u0127ek b\u0127ala Salvatur, dritt dritt wara l- waqg\u0127a tal- ewlenin \u0120enituri tag\u0127na.", "\u0120ABRA Nru. 3.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li inti \u0121ejt imnissel bniedem fil- \u0121uf ta' Marija Ver\u0121ni bl- opra tal- Ispirtu s- Santu u mhux b' opra ta' bniedem.", "\u0120ABRA Nru. 4.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Alla bag\u0127tek hawn fid- dinja bil- wisq kbira dinjit\u00e0 ta' Medjatur bejnu u bejnna bnedmin.", "\u0120ABRA Nru. 5.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 illi kif d\u0127alt fid- dinja l- An\u0121li rrikonoxxewk b' Alla tag\u0127hom u adurawk.", "\u0120ABRA Nru. 6.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Alla tak Isem fuq l- ismijiet kollha bi premju tal- ubbidjenza tieg\u0127ek.", "Isem hekk maestu\u017c li g\u0127alih kull irkoppa tmil fis- sema, fl- art, u fl- infern, u dan l- Isem hu \u0120es\u00f9 li bih b' g\u0127axqa kbira nsej\u0127ulek.", "\u0120ABRA Nru. 7.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 illi kewkba mis- sema sej\u0127et mill- Orjent it- tliet Ma\u0121i u ta\u0127t il- gwida tag\u0127ha dderi\u0121iet il- passi tag\u0127hom li wasslithom f' ri\u0121lejk u ni\u017clu lilek jaduraw b' wi\u010b\u010bhom mal- art.", "\u0120ABRA Nru. 8.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li g\u0127ar- reverenza tieg\u0127ek infet\u0127u s- smewwiet u Alla l- Ispirtu Santu ta\u0127t forma ta' \u0127amiema rpo\u017ca fuq ir- ras tieg\u0127ek.", "\u0120ABRA Nru. 9.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li quddiem ix- xhieda Alla ddikjara li tg\u0127axxaq bik u li qieg\u0127dek Mg\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin kollha.", "\u0120ABRA Nru. 10.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li l- An\u0121li g\u0127arfuk b' veru sid tag\u0127hom meta lilek \u0121ew iservu billi taffewlek il- \u0121u\u0127 li inti \u0121arrabt wara s- sawma ta' erbg\u0127in \u0121urnata u ta' erbg\u0127in lejl, malli inti ke\u010b\u010bejt 'il Satana 'l bog\u0127od minnek li kien qed jippretendi unuri divini.", "\u0120ABRA Nru. 11.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li wrejt quddiem bosta xhieda Lhud is- setg\u0127a tieg\u0127ek fuq il- mewt x\u0127in inti sejja\u0127t g\u0127all- \u0127ajja lil Lazzru li kien ilu mejjet minn erbat ijiem.", "Rawk ix- xhieda u stqarrewk b' tawmaturgu kbir.", "\u0120ABRA Nru. 12.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Inti fost it- trijonfi u fost il- fer\u0127 anke tal- istess tfal Lhud d\u0127alt \u0120erusalemm manswet ipproklamat u msejja\u0127 b' Iben David.", "\u0120ABRA Nru. 13.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 illi Alla dilkek Sa\u010berdot g\u0127al dejjem skont l- ordni ta' Melkisedek b' mod li inti tibqa' mag\u0127na sal- a\u0127\u0127ar tas- sekli fuq l- artali tag\u0127na.", "\u0120ABRA Nru. 14.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 g\u0127as- setg\u0127a li tak Alla fuq il- bnedmin kollha.", "\u0120ABRA Nru. 15.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li wrejt il- qawwa tieg\u0127ek b' opra quddiem l- g\u0127edewwa tieg\u0127ek x\u0127in inti sabbatthom mal- art bil- kelma tieg\u0127ek, \"Jiena jien\" fl- ort tal- \u0120etsemani.", "\u0120ABRA Nru. 16.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li inti tfajt ta\u0127t saqajk kulma d- dinja tapprezza, flus, g\u0127ana, glorji, stimi, delizzji u pja\u010biri, u t\u0127addant mas- salib biex tog\u0127\u0121ob 'l Alla li jistmahom b\u0127ala q\u017cie\u017c fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u.", "\u0120ABRA Nru. 17.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Inti ma kont qatt su\u0121\u0121ett g\u0127ad- dnub g\u0127alkemm b\u0127alna inti kellek il- liberu arbitriju.", "\u0120ABRA Nru. 18.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Inti \u0121ejt mag\u0127ruf mis- sema u mill- art u mill- ba\u0127ar b' sid u b' dominatur tag\u0127hom.", "\u0120ABRA Nru. 19.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Inti bil- potenza u bil- fortezza tieg\u0127ek irbatt 'il Satana u qridtlu r- renju tieg\u0127u.", "\u0120ABRA Nru. 20.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Inti temmejt id- dmirijiet tieg\u0127ek lejn Alla bi spirtu ta' Vittma, lejn il- proxxmu bi spirtu ta' M\u0127abba li ikbar minnha ma tistax tintg\u0127ata u lejk innifsek bi spirtu ta' Umiljazzjoni.", "\u0120ABRA Nru. 21.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Inti fid- dinja gglorifikajt denjament 'l Alla bis- sagrifi\u010b\u010bju tieg\u0127ek innifsek.", "\u0120ABRA Nru. 22.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Alla rxuxtak mill- mewt u b' hekk ikkonfermak fil- verit\u00e0 ta' kliemek quddiem id- dinja.", "\u0120ABRA Nru. 23.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 illi Alla fil- \u0121ustizzja infinita tieg\u0127u e\u017caltak fil- leminija tieg\u0127u u inkurunak bil- glorja.", "\u0120ABRA Nru. 24.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li Alla g\u0127all- \u0121ustizzja tieg\u0127ek tak is- setg\u0127a li tag\u0127mel il- \u0121udizzju.", "Ikkostitwiek g\u0127all- merti tieg\u0127ek im\u0127allef tal- \u0127ajjin u tal- mejtin.", "\u0120ABRA Nru. 25.", "Nifir\u0127ulek O \u0120es\u00f9 li ebda kreatura ma setg\u0127et u lanqas tista' qatt tkun o\u0121\u0121ett ta' adorazzjoni \u0127liefek tant dwar ir- ru\u0127 tieg\u0127ek kemm ukoll dwar il- \u0121isem tieg\u0127ek ma\u0127luqin, li l- persuna divina tieg\u0127ek b' g\u0127aqda sustanzjali g\u0127amlithom tag\u0127ha fit- tnissil tieg\u0127ek ta' veru iben tal- bniedem.", "KONKLU\u017bJONI", "Wisq ra\u0121un a\u0127na g\u0127andna biex nifir\u0127ulek g\u0127ax permezz tieg\u0127ek a\u0127na sibna l- \u0127ajja.", "Inti int il- vera kaw\u017ca tal- fer\u0127 tag\u0127na g\u0127all- kbir unur li g\u0127o\u0121bok tag\u0127mlilna li ma st\u0127ajtx tissejja\u0127 wie\u0127ed mill- a\u0127wa tag\u0127na.", "U mill- \u0121did nitolbuk biex tiftakar fina; biex jirnexxilna li l- fer\u0127 tag\u0127na jkun mimli g\u0127as- sekli tas- sekli.", "Hekk ikun.", "IN- NIKET TA' \u0120ES\u00d9 KRISTU", "INVITATORJU", "Ejjew nin\u0121abru madwar \u0120es\u00f9 Kristu, li g\u0127alkemm huwa Alla veru minn Alla veru, Dawl minn Dawl, ma sta\u0127ax jistqarr li huwa wie\u0127ed mill- a\u0127wa tag\u0127na mnissel mi\u017c- \u017cerrieg\u0127a ta' David, li g\u0127all- im\u0127abba tag\u0127na bnedmin u m\u0127abba s- sa\u0127\u0127a tag\u0127na eterna, sostna fuqu nnifsu, il- qilla tal- \u0120ustizzja Divina u xorob il- kal\u010bi li tah il- Missier tieg\u0127u, u g\u0127ax ried Hu, waqa' vittma tal- mewt biex jeqred il- mewt eterna tag\u0127na.", "Ejjew nin\u0121abru madwaru u b' wi\u010b\u010bna mal- art nadurawh u nirringrazzjawh, u noqog\u0127du mieg\u0127u nitnikktu fil- memorja fuq dak li kien ikka\u0121unalu niket u sofferenzi fir- ru\u0127 u fil- \u0121isem tieg\u0127u b\u0127ala bniedem veru mag\u0127\u017cul u midluk minn Alla b' Sa\u010berdot, u b' Feddej u b' Salvatur tag\u0127na.", "Ammen.", "\u0120ABRA Nru. 1.", "V. Nadurawk, \u0120es\u00f9 u nberkuk u nirringrazzjawk.", "R. G\u0127ax b' salibek u l- mewt tieg\u0127ek inti fdejtna.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dak id- dmir doloru\u017c u tassew penu\u017c li inti flimkien mal- Omm Ver\u0121ni tieg\u0127ek kellkom ittemmu lejn San \u0120u\u017cepp fl- agunija u fil- mewt tieg\u0127u, g\u0127alkemm prezzjo\u017cissima fl- g\u0127ajnejn ta' Alla.", "Inti sofrejt fin- natura tieg\u0127ek ta' bniedem g\u0127ax kont wisq t\u0127obbu bi spirtu ta' rikonoxxenza ta' iben lejn missieru u xejn inqas minnek \u0121arrbet l- imrar il- Ver\u0121ni Martu g\u0127ar- rabta safja ta' qlubkom it- tlieta.", "Nitnikktu mieg\u0127ek u nitolbuk tfarra\u0121na fuq il- ma\u0127fra ta' dnubietna.", "Ammen.", "V. Grazzi lil Alla dejjem u kullimkien.", "R. G\u0127ax kollox huwa mit- tjubija tieg\u0127u.", "NOTA \u2013 F' kull \u0120abra kollox isir b\u0127all- \u0120abra Nru. 1, jitbiddel biss l- o\u0121\u0121ett tan- niket.", "\u0120ABRA Nru. 2.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dik il- kiefra bxara li \u0121ibulek id- dixxipli tal- prekursur tieg\u0127ek il- Qaddis \u0120ovanni l- Battista, x\u0127in irrakkontawlek kif Erodi \u0127asadlu rasu biex jog\u0127\u0121ob lil bint Erodjade.", "Bxara li inti \u0127assejt tant li tbeg\u0127idt f' dg\u0127ajsa minn dak il- lok u mort f' lok de\u017cert fl- imwarrab.", "\u0120ABRA Nru. 3.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 x\u0127in narawk tit\u0127assar g\u0127all- biki ta' Marija Madalena dwar il- mewt ta' \u0127uha Lazzru u tit\u0127assar hekk inti quddiem in- nies, li ma fla\u0127tx ta\u0127bi d- dulur u bkejt, i\u017cda l- omnipotenza tieg\u0127ek farr\u0121et il- qlub imnikkta billi sejja\u0127t b' g\u0127a\u0121eb ta' kul\u0127add lil dak li kien ilu erbat ijiem mejjet.", "\u0120ABRA Nru. 4.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dak id- dulur li \u0127assejt fil- qalb karitattiva tieg\u0127ek, x\u0127in rajt l- ostinazzjoni tal- poplu mag\u0127\u017cul li ma riedx jilqg\u0127ek g\u0127alkemm ta\u0127t g\u0127ajnejh kellu s- si\u0121illi ta' Alla, iva \u0127assejt fuq il- \u0127sara u r- rovina tieg\u0127u u bkejt.", "\u0120ABRA Nru. 5.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dik it- tremendissima g\u0127afsa li \u0121arrabt fl- Ort tal- \u0120etsemani fil- \u0127sieb tieg\u0127ek quddiem il- qilla tal- \u0121ustizzja divina, g\u0127afsa li \u0121eg\u0127litek tag\u0127raq id- demm bi kwantit\u00e0, hekk li wkoll \u0121era mal- art.", "\u0120ABRA Nru. 6.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dawk il- \u0127orox dwejjaq li qabduk fl- Ort tal- \u0120etsemani, x\u0127in inti rajt hemm li waslet qrib is- sieg\u0127a tieg\u0127ek li tixrob il- kal\u010bi li inti wkoll b\u017cajt hekk minnu li tlabt lill- Missier tieg\u0127ek li jbieg\u0127du minnek, jekk kien jista' jkun, u f' dak is- swied il- qalb tieg\u0127ek tlabt li joqog\u0127du mieg\u0127ek b\u0127ala wens il- ma\u0127bubin appostli tieg\u0127ek.", "\u0120ABRA Nru. 7.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127all- kruha tal- ingratitudni li inti rajt f' \u0120uda wie\u0127ed minn dawk li inti g\u0127a\u017cilt g\u0127ax- xorti appostolika resaq fuqek biex permezz tal- bewsa li tak juri li inti kont, u mhux \u0127addie\u0127or li kellek tkun arrestat skont il- ftehim li kellu mal- g\u0127edewwa tieg\u0127ek.", "\u0120ABRA Nru. 8.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127ad- dispja\u010bir li \u0121arrabt allurmeta abbandunawk il- ma\u0127bubin appostli tieg\u0127ek fl- Ort tal- \u0120etsemani, be\u017cg\u0127anin li jaqg\u0127u wkoll fl- arrest mieg\u0127ek.", "\u0120ABRA Nru. 9.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dak il- kbir lifront li tak wie\u0127ed mis- servjenti quddiem is- Sommu Sa\u010berdot, x\u0127in fuq il- wi\u010b\u010b venerabbli tieg\u0127ek venven daqqa ta' \u0127arta msie\u0127ba b' \u010banfira li tassew ma kinux jist\u0127oqqulek, g\u0127as- sapjenti twe\u0121iba tieg\u0127ek.", "\u0120ABRA Nru. 10.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127all- offi\u017ca spe\u010bjali li g\u0127amillek Pietru li fost l- appostli kien tant i\u0127obbok u li inti tant ippreferejt, \u010ba\u0127dek tliet darbiet kif inti kont \u0127abbartlu, u inti \u0127arist lejh biex turih l- offi\u017ca li g\u0127amillek.", "\u0120ABRA Nru. 11.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dak l- avviliment personali tieg\u0127ek, li esponiek g\u0127alih pubblikament Erodi x\u0127in bag\u0127tek mill- \u0121did g\u0127and Pilatu, u inti kellek issostni hekk disprezz kbir miexi fit- triqat ta' \u0120erusalemm imlibbes bl- abjad b\u0127ala bniedem insensat, jew iblah, jew mi\u0121nun g\u0127all- g\u0127ajnejn tal- kbarat u tal- baxxi.", "\u0120ABRA Nru. 12.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dik it- turija personali tieg\u0127ek li g\u0127amel Pilatu quddiem il- folla tal- Lhud imkebbsin kontra tieg\u0127ek, x\u0127in fl- istess \u0127in inti dhert o\u0121\u0121ett ta' da\u0127k u ta' \u017cuffjett mg\u0127oddi ta' re tag\u0127hom bil- porpra \u0127amra fuq spallejk u bil- qasba f' idejk il- leminija u bil- kuruna tax- xewk fuq rasek.", "\u0120ABRA Nru. 13.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127ad- disprezz pubbliku li inti sostnejt, x\u0127in il- folla tal- Lhud g\u0127a\u017clet g\u0127all- \u0127elsien 'il Barabba, bniedem qattiel u xewwiex famu\u017c mi\u017cmum fil- \u0127abs, u lilek inno\u010bentissimu, riedet imsallab, g\u0127a\u017clet lil Barabba u tefg\u0127et lilek ta\u0127tu.", "\u0120ABRA Nru. 14.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127as- smig\u0127 tas- sentenza li tak Pilatu biex tkun imne\u0127\u0127i mill- wi\u010b\u010b tal- art skont ix- xewqa tal- g\u0127edewwa tieg\u0127ek.", "Sentenza li tassew nikktet g\u0127all- in\u0121ustizzja tag\u0127ha lilek u li g\u0127afset fil- la\u0127am il- \u0127aj lil Ommok, 'il Marija Madalena, u l- appostlu \u0120ovanni, u dawk li kienu j\u0127obbuk tassew.", "\u0120ABRA Nru. 15.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dawk id- daqqiet ta' fla\u0121elli li qlajt fuq il- \u0121isem immakulat tieg\u0127ek, u li ben\u0121luhulek bl- ik\u0127al, ta\u0127t l- idejn tas- suldati pagani ordnati minn Pilatu li fehem b' hekk je\u0127ilsek mill- mewt tas- salib.", "\u0120ABRA Nru. 16.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dak it- tormentu\u017c u\u0121ig\u0127 li inti \u0121arrabt, x\u0127in is- suldati ta' Pilatu b' gost kiefer tag\u0127hom kienu bil- qasba jsawtuk fuq rasek inkurunata bix- xewk.", "\u0120ABRA Nru. 17.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dik is- sura tieg\u0127ek li siltet id- dmug\u0127 tan- nisa ta' \u0120erusalemm li rawk tiela' l- Kalvarju sabiex tkun maqtul fuq is- salib.", "\u0120ABRA Nru. 18.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dik il- pre\u017cenza penu\u017ca tal- Omm \u0127anina tieg\u0127ek wieqfa ma\u0121enb is- salib tieg\u0127ek, tara u tisma', u tikkonsidra l- ba\u0127ar immens ta' duluri li fih inti kont.", "Hija ma\u0121enbek u d- duluri tag\u0127ha jkattru iktar in- niket tieg\u0127ek.", "\u0120ABRA Nru. 19.", "Nitnikktu mieg\u0127ek, O \u0120es\u00f9 g\u0127al dik il- perfetta u kompjuta de\u017colazzjoni tal- ispirtu tieg\u0127ek, li fiha inti kont fuq is- salib, x\u0127in Alla tieg\u0127ek abbandunak, billi rak miksi bid- dnubiet tad- dinja kollha.", "KONKLU\u017bJONI", "A\u0127na l- bnedmin kollha g\u0127andna ra\u0121un li nirringrazzjaw is- Sinjur \u0120es\u00f9 g\u0127ax bin- niket tieg\u0127u, anzi kif jg\u0127id San Pietru, bit- tben\u0121il tieg\u0127u \u0121ejna mfejqin.", "Anzi Kristu stess irid li ma ninsewx it- tbatijiet li huwa \u0121arrab g\u0127all- im\u0127abba tag\u0127na x\u0127in istitwixxa s- Santissmu Sagrament tal- artal b' memorja tal- Passjoni u tal- Mewt Tieg\u0127u.", "\"Ag\u0127mlu dan b' tifkira tieg\u0127i.\"", "In- niket li \u0121arrab Kristu g\u0127alkemm huwa g\u0127alina balzmu, i\u017cda ma jistax ikun li l- qalb li t\u0127obbu ma tisse\u0127ibx Mieg\u0127u fih.", "Huwa inno\u010bentissimu, tg\u0127abba g\u0127ax ried bi dnubietna u da\u0127al fil- ba\u0127ar tan- niket, u dan in- niket jist\u0127oqq tassew lilna we\u0127idna, i\u017cda ming\u0127ajr il- merti ta' Kristu jibqa' dejjem inkapa\u010bi biex jissodisfa g\u0127al dnubietna.", "Immela ning\u0127aqdu man- niket tieg\u0127u f' kull niket tag\u0127na u noffruh g\u0127all- ma\u0127fra tad- djun kbar tag\u0127na mal- \u0120ustizza Divina.", "Ammen."], "category": "religion", "source": "Extracted from Il-Fer\u0127 u n-Niket ta' \u0120es\u00f9 Kristu.txt"}
{"text": ["Il- Kal\u010bi tal- Morr Da\u0127la Il- kal\u010bi tal- morr jikkonsisti f' tag\u0127lim dwar is- sofferenzi mi\u0121bur mill- Iskrittura mqaddsa, mis- Santi Padri, mid- Dutturi tal- Knisja, u mill- Majjistri tal- ispirtu.", "Dan it- tag\u0127lim huwa espost f' paragrafi qosra u addattati g\u0127all- qabda ta' kul\u0127add.", "Huwa wisq importanti u me\u0127tie\u0121 it- tag\u0127lim dwar is- sofferenzi, g\u0127ax ming\u0127ajrhom ma jistax ikun li wie\u0127ed jg\u0127ix, imut, u jsalva ru\u0127u: u tassew beatu min jilqag\u0127hom bil- pa\u010benzja.", "\u0126add ma jista' j\u0121ib ru\u0127u kif imiss fis- sofferenzi, jekk jonqsu t- tag\u0127rif dwar il- kaw\u017ca tag\u0127hom, dwar il- \u0121id jew il- frott tag\u0127hom, u dwar l- g\u0127ajnuna ta' Alla fit- ta\u0127ri\u0121 tal- prova.", "Il- Kal\u010bi tal- Morr Hemm sofferenzi li jmissu fl- ispirtu u o\u0127rajn li jmissu l- \u0121isem.", "In- natura g\u0127andha orrur g\u0127as- sofferenzi, i\u017cda l- grazzja tapprezzahom bla qies.", "Il- bniedem irid jew ma jridx jen\u0127tie\u0121 li jsofri, i\u017cda jekk ma jilqax bil- pa\u010bi u bil- pa\u010benzja s- sofferenza, ikun qieg\u0127ed jopra ta' iblah u jkollu jsofri d- danni \u2014 mhux biss f' dil- \u0127ajja imma fl- o\u0127ra wkoll g\u0127aliex dejjem jidneb.", "Il- qaddisin bid- dawl tal- grazzja xejn ma raw prezzju\u017c fuq dina l- art \u0127lief is- sofferenzi, tant hu veru, li l- kbira majjistra Santa Tere\u017ca ddikjarat li, jew tbati, jew li tmut.", "Kull sofferenza li ti\u0121i fuq il- bniedem, hija dejjem mill- eternit\u00e0 affissata fl- intellett ta' Alla dwar il- kwalit\u00e0, dwar il- \u0127in, u dwar i\u010b- \u010birkustanzi kollha li jissie\u0127bu mal- o\u0121\u0121ett tas- sofferenzi.", "Kull sofferenza li ti\u0121i fuq il- bniedem to\u0127ro\u0121 dejjem mis- Santwarju t' Alla mhux addo\u010b\u010b i\u017cda ordnata bil- fini l- imbierek, li fil- providenza tieg\u0127u j\u0127ares dejjem lejn il- \u0121ustizzja u lejn il- \u0127niena.", "Il- bniedem veru serv t' Alla f' kull sofferenza li ti\u0121i fuqu ma jistax ma jilma\u0127x il- providenza t' Alla li jifhem dejjem il- \u0121id tal- kreaturi tieg\u0127u, u qatt id- deni billi huwa esseri essenzjalment tajjeb, u g\u0127alhekk is- serv t' Alla f' kulma jog\u0127\u0121bu jew f' kulma jkunx jog\u0127\u0121bu jg\u0127id: Dan hu att providenzjali.", "Is- sofferenzi huma \u0127wejje\u0121 prezzju\u017ci fl- g\u0127ajnejn t' Alla, u tant huwa veru li tahom lil Kristu \u0120es\u00f9 u lill- Ver\u0121ni Marija.", "Jista' jag\u0127mel x' jag\u0127mel il- bniedem kull sforz jirnexxilu inutli biex je\u0127les mis- sofferenzi wara l- waqg\u0127a fid- dnub ori\u0121inali.", "Jen\u0127tie\u0121 li l- bniedem isofri g\u0127aliex huwa bniedem li fuqu jimxi l- kors tan- natura, fl- ista\u0121uni tas- sena, fix- xog\u0127ol g\u0127all- g\u0127ajxien, dwar l- ilbies u dwar l- ikel, dwar il- mard, dwar l- injoranza, dwar il- konkupixxenxa.", "Natura ordnata g\u0127at- ta\u0127sir jew g\u0127all- mewt.", "Kull bniedem jen\u0127tie\u0121 li bilfors isofri g\u0127aliex huwa midneb li billi jkun g\u0127amel \u0127wejje\u0121 kontra qalb Alla, Alla fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u jag\u0127tih \u0127wejje\u0121 kontra qalbu, kif hemm miktub.", "B' dak stess li l- bniedem jidneb b' dak stess ikun itturmentat.", "Kull bniedem predestinat ji\u0121ifieri li wara mewtu infallibbilment imur il- \u0121enna ma jistax ikun illi jg\u0127addi minn triq o\u0127ra \u0127lief minn dik tas- sofferenzi li minnha g\u0127adda l- kap tal- predestinati Kristu \u0120es\u00f9 li b\u0127alu fix- xebh Alla g\u0127amel kull predestinat, kif jg\u0127allimna San Pawl.", "Il- mumenti doloru\u017ci huma \u0127inijiet l- aktar prezzju\u017ci.", "Kristu ddikjara espressament li ma j\u0127obbx lill- iskulari tieg\u0127u \u0127lief biss permezz tas- sofferenzi: Kif il- Missier \u0127abb lili hekk jiena \u0127abbejt lilkom.", "Min g\u0127adu ma bediex isofri bil- pa\u010benzja dan g\u0127adu ma bediex ikun skular ta' Kristu.", "Is- sofferenzi huma li jibag\u0127tu l- bnedmin il- \u0121enna.", "Is- sofferenzi huma li jibag\u0127tu l- bnedmin l- infern.", "Min ma jsofrix ma' Kristu m' g\u0127andux i\u0127ejji ru\u0127u biex igawdi u jsaltan ma' Kristu.", "Ftakar ibni, qal Abraham lill- g\u0127ani, li fid- dinja inti lqajt il- \u0121id u dan Lazzru bl- istess mod laqa' d- deni, g\u0127alhekk issa inti fit- turmenti u dana fil- fara\u0121.", "Minn dan il- kliem il- majjistri jg\u0127allmu li x- xewk ta' din id- dinja waqt il- mewt jinbidel f' ward.", "Is- sofferenzi huma xmux ta' dwal, g\u0127ax permezz tag\u0127hom il- bniedem jitg\u0127allem jg\u0127ix bir- rettitudni.", "Iktar ma Alla jkun i\u0127obb ru\u0127, iktar jag\u0127mel li dina ssofri g\u0127ax iktar ma nsofru f' din id- dinja, iktar tkun kbira l- glorja wara mewtna.", "In- natura fis- sofferenzi titqanqal biex tobg\u0127od 'l Alla, g\u0127ax tarah b\u0127ala g\u0127adu tag\u0127ha li jridilha d- deni.", "Il- grazzja i\u017cda, fis- sofferenzi titqanqal biex tirringrazzja 'l Alla u tistqarr li mhix denja r- ru\u0127 tal- bniedem ta' doni hekk prezzju\u017ci.", "Is- sofferenzi jnisslu fir- ru\u0127 l- ispirtu tal- umilt\u00e0 u huma stess li j\u017commu r- ru\u0127 fl- umilt\u00e0 u jbeg\u0127duha mis- suppervja.", "Hija sofferenza kbira li wie\u0127ed ikun g\u0127ama, u Alla, din is- sofferenza kien taha lil Tobija bi premju tal- opri tal- \u0127niena li kien jag\u0127mel mal- proxxmu.", "Meta Kristu g\u0127a\u017cel fid- dinja s- sofferenzi, liema ru\u0127 li trid tit\u0127abbeb mieg\u0127u tissogra jew tissaporti li tag\u0127\u017cel id- delizzji u l- gosti tan- natura?", "\u0120es\u00f9 tefa' ta\u0127t saqajh unuri, glorji, delizzji, pja\u010biri, flus, u g\u0127ana u t\u0127addan mas- salib biex jog\u0127\u0121ob 'l Alla, billi jaf tajjeb li huwa q\u017cie\u017c quddiem Alla dak li jg\u0127o\u017c\u017cu l- bnedmin.", "Is- sofferenzi jsewdu l- qalb tal- bniedem, i\u017cda dak li jo\u0127ro\u0121 minnhom huwa kaw\u017ca ta' fer\u0127 li \u0127add ma jista' jfisser.", "Is- sofferenzi jg\u0127allmu l- bniedem biex jag\u0127der 'il \u0127utu, u jikkumpatixxi b' esperjenza l- proxxmu tieg\u0127u, g\u0127ax xejn ma jaf min ma \u0121arrabx.", "Is- sofferenzi m\u0121arrbin bil- pa\u010benzja jwasslu r- ru\u0127 g\u0127all- glorja eterna; i\u017cda biss meta l- bniedem jippersevera fihom sal- a\u0127\u0127ar.", "Hi ta' dinjit\u00e0 hekk kbira li wie\u0127ed isofri g\u0127al Alla, illi g\u0127andna ng\u0127oddu lilna nfusna indenji ta' unur hekk kbir.", "L- opri tajba huma ta' valur kbir; i\u017cda l- inqas sofferenzi u l- inqas provi li wie\u0127ed jissaporti bil- pa\u010bi u bil- pa\u010benzja huma wisq i\u017cjed ta' valur minn bosta opri tajba.", "Kull prova doloru\u017ca \u0121\u0121ib mag\u0127ha \u010bertu xebh g\u0127all- i\u017cjed e\u010b\u010bellenti Passjoni tas- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu: u meta wie\u0127ed jissaportiha bil- pa\u010benzja, tag\u0127mlu sie\u0127eb iktar perfett fil- passjoni tas- Salvatur tag\u0127na.", "Dak li a\u0127na qeg\u0127din issa nsofru, kien sa mill- eternit\u00e0 fl- intellett ta' Alla tant dwar il- kwalit\u00e0 tas- sofferenza kemm ukoll dwar il- \u0127in tas- sofferenza, issa u mhux imbag\u0127ad: dina l- \u0127a\u0121a u mhux o\u0127ra.", "Alla huwa li jordna li a\u0127na g\u0127andna nsofru b' dina l- manjiera u mhux b' o\u0127ra: anki Kristu espressament qal lil San Pietru: \"Il- Kal\u010bi li tani Missieri, ma nixorbux jiena?\"", "Il- \u0127in tas- sofferenzi huma ffissat mill- Providenza ta' Alla tant li a\u0127na naqraw fuq Kristu illi kienet g\u0127adha ma waslitx is- sieg\u0127a tieg\u0127u, u illi waslet is- sieg\u0127a tieg\u0127u.", "Alla huwa Missier kul\u0127add, Missier essenzjalment tajjeb li minnu wie\u0127ed m' g\u0127andu qatt jistenna ebda xorta ta' deni, mela jista' jkun li huwa jiddisponi jew i\u0127alli l- inqas kuntrarju li ji\u0121i fuq uliedu, jew f' uliedu, jew l- inqas \u017ciffa ri\u0127 li tonfo\u0127 fuqhom illi huwa ma rahiex tajba jew utli g\u0127as- salvazzjoni tag\u0127na?", "S\u0127ana u kes\u0127a, \u0121u\u0127 u g\u0127atx, mard u niket, dawn il- \u0127wejje\u0121 kollha u kull wa\u0127da minnhom, meta ji\u0121u fuq is- servi ta' Alla, ji\u0121u mhux biss biex isaffu r- ru\u0127, i\u017cda biex i\u017cejnu wkoll ir- ru\u0127.", "Is- sofferenzi jift\u0127u r- ru\u0127 g\u0127ad- doni ta' Alla, u meta bniedem jilqag\u0127hom bir- rassenjazzjoni, dawna d- doni jin\u017cammu fih permezz tas- sofferenzi.", "Meta Alla jag\u0127ti sofferenzi jifhem li jag\u0127ti kuruni ta' glorja: u iktar ma jkun irid jag\u0127ti glorja ikbar, g\u0127alhekk jag\u0127ti sofferenzi ikbar: g\u0127alhekk is- sofferenzi ta' Marija Santissma li \u0121arrbet fuq dina l- art ma setg\u0127ux ikunu ikbar, billi l- kuruna tal- glorja hija bla ebda dubju l- ikbar fost il- kuruni kollha.", "Wie\u0127ed ma g\u0127andux i\u0127allat sofferenzi ma' inkwiet; g\u0127ax il- bniedem jista' jsofri u fl- istess \u0127in igawdi l- pa\u010bi tal- Kal\u010bi.", "Infatti min g\u0127andu volont\u00e0 tajba ossija min irid dak li Alla jrid g\u0127andu jkollu l- pa\u010bi, kif iddikjaraw l- an\u0121li: \"Pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.\"", "Marija Santissma fil- ba\u0127ar tas- sofferenzi tag\u0127ha kellha l- pa\u010bi f' qalbha, g\u0127ax riedet dejjem dak li Alla ried.", "Anzi skont in- natura jaqbel li wie\u0127ed jilqa' bil- qalb it- tajba kull sofferenza, g\u0127ax wie\u0127ed jag\u0127mel x' jag\u0127mel mhux sejjer je\u0127les mis- salib, u jekk ma jirrassenjax ru\u0127u jkun jopra ta' iblah u jkollu jsofri d- danni, u jaggrava i\u017cjed lilu nnifsu tant fir- ru\u0127 kemm fil- \u0121isem, billi s- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem hija l- pa\u010bi tal- qalb, u l- pa\u010bi tal- qalb minn volont\u00e0 tajba biss.", "Alla jibg\u0127at is- sofferenzi lill- \u0121usti sabiex isibu fihom permezz tal- pa\u010benzja l- merti tal- \u0127ajja eterna, kif hemm fil- ka\u017c ta' \u0120ob, li kien bniedem rett, \u0121ust, u sempli\u010bi u li kien jib\u017ca' minn Alla.", "Xejn ma j\u017comm fis- sigurezza l- virt\u00f9 tal- bniedem \u0127lief is- sofferenzi; li permezz tag\u0127hom a\u0127na nie\u0127du l- forza u l- g\u0127ajnuna biex nirre\u017cistu g\u0127at- tentazzjonijiet tas- suppervja, li minnha huwa kull bidu g\u0127ad- dnub, kif hemm fil- ka\u017c ta' San Pawl, li sabiex ma jintefa\u0127x bil- kobor tar- rivelazzjonijiet \u0121ie lilu mog\u0127ti li jsofri.", "Kull bniedem minn rasu sa saqajh huwa kollu kemm hu frug\u0127a u vanit\u00e0, u xejn ma jista' juri dina l- verit\u00e0 \u0127lief is- sofferenza, li kontinwament tippritkaha bil- kelma u bl- e\u017cempju.", "Ma jing\u0127addx nuqqas fil- bniedem li jag\u0127mel mezzi onesti u le\u010biti biex jirnexxilu jitbieg\u0127ed mis- sofferenzi: per\u00f2 meta dawna huma inevitabbli, allura g\u0127andu bil- pa\u010bi jirrassenja ru\u0127u mad- dispo\u017cizzjonijiet assoluti ta' Alla.", "Huwa ingann kbir li Alla ma jridniex insofru fid- dinja.", "Alla jibg\u0127at is- sofferenzi g\u0127all- korrezzjoni tad- dnub kif hemm fil- ka\u017c ta' Marija o\u0127t Mos\u00e8, li Alla kien \u0121iddimha biex tikkore\u0121i l- im\u0121iba \u0127a\u017cina tag\u0127ha lejn Mos\u00e8.", "Hija regola fissa u \u0121enerali li kulma jiddisponi Alla huwa dejjem ordnat g\u0127all- glorja esterna tieg\u0127u nnifsu: immela qatt ma g\u0127andu ji\u0121\u0121udika b' midneb 'il kull min ikun isofri, kif naqraw fuq l- imwieled ag\u0127ma, li fuqu Kristu qal lill- appostli, g\u0127ax kienu \u0121\u0121udikawh ag\u0127ma bi \u0127tija tieg\u0127u nnifsu jew b' dik tal- \u0121enituri tieg\u0127u: \"La dan ma dineb, lanqas il- \u0121enituri tieg\u0127u, i\u017cda sabiex ikunu murija fih l- opri ta' Alla.\"", "Il- kaw\u017ca essenzjali ta' kull sofferenza hija d- dnub ori\u0121inali: Kristu sofra biex jit\u0127assar id- dnub: Marija Santissma sofriet ma' Kristu biex id- dnub jitne\u0127\u0127a permezz tieg\u0127u: u kul\u0127add b\u0127ala bniedem jew b\u0127ala midneb, jew b\u0127ala predestinat jen\u0127tie\u0121lu jsofri akkaw\u017ca tad- dnub ori\u0121inali.", "Bosta sofferenzi huma kkaw\u017cati mid- dnub attwali kif jixhed Kristu, meta qal lill- mag\u0127tub, wara li kien fejqu: \"Ekku li inti int imfejjaq: la tidnibx i\u017cjed, li ma ti\u0121rilekx xi \u0127a\u0121a ag\u0127ar.\"", "(Ev: \u0120ov.", "V, 14)", "Alla jibg\u0127at is- sofferenzi xi minn daqqiet b' kastig tal- \u0121udizzju tieg\u0127u, kif naqraw fuq Erodi li kien qed jitkellem quddiem il- poplu, bilqieg\u0127da fit- tribunal, imlibbes bil- libsa rjali, u l- poplu jakklama jg\u0127id: \"Le\u0127en ta' Alla, u mhux ta' bniedem.\"", "Allura malajr sawtu l- an\u0121lu tas- Sinjur, g\u0127ax ma kienx ta' unur lil Alla: u mikul mid- dud spira u miet (Atti XII, 21- 23).", "Hija maqtug\u0127a, u m' hemmx dispensi: jew insofru fid- dinja bil- pa\u010benzja, jew wara l- mewt g\u0127al- lok tat- turmenti eterni.", "Id- dinja hija msej\u0127a wied tad- dmug\u0127 g\u0127ax kollox kemm hija mimlija sofferenzi mill- mard u mill- in\u0121ustizzji.", "Xejn ma jipperswadi lir- ru\u0127 li tinfired mis- sentimenti tad- dinja u mill- frug\u0127at tag\u0127ha \u0127lief il- mument luminu\u017c tas- sofferenzi.", "Is- sofferenzi taw id- dawl lil bosta midinbin li tqanqlu g\u0127all- indiema perfetta billi r\u010bevew azzjoni \u0127a\u017cina li tmiss fil- la\u0127am il- \u0127aj, u r\u010bevewha bis- sofferenzi minn bniedem li tant \u0127abbew u li lilu tant g\u0127amlulu \u0121id temporali.", "\u0126assew l- azzjoni, u rriflettew li hekk huma wkoll g\u0127amlu lil Alla bid- dnub, u nidmu bil- verit\u00e0.", "Is- sofferenzi jixhdu fid- dinja li hemm \u0120enna, Infern u Purgatorju wara dina l- \u0127ajja temporali.", "La jkun g\u0127adu ma g\u0127araf 'l Alla u lanqas 'il \u0120es\u00f9 Kristu u lanqas fejn hija mqieg\u0127da l- \u0127ajja eterna, min g\u0127adu ma bediex japprezza s- sofferenzi: g\u0127ax min g\u0127araf 'l Alla u 'l \u0120es\u00f9 Kristu ma jridx \u0127lief li jippossedihom, u ming\u0127ajr is- sofferenzi \u017cgur li \u0127add ma jista' jasal biex jippossedihom billi Kristu g\u0127allimna li bil- pa\u010benzja tag\u0127na nsalvaw ru\u0127na.", "Is- sofferenzi xi minn daqqiet Alla jibg\u0127athom lis- servi tieg\u0127u bi premju fuq dina l- art, g\u0127ax ikun irid jurihom sinjal li jkunu g\u0127o\u0121buh tassew bil- \u0127idma tag\u0127hom: u dawna s- sofferenzi jintg\u0127arfu mill- ispirtu tar- rassenjazzjoni, li bihom wie\u0127ed jilqag\u0127hom, g\u0127ax Alla meta jag\u0127\u017cel xi ru\u0127 biex issofri jew biex tag\u0127mel xi \u0127a\u0121a, jag\u0127tiha fl- istess \u0127in il- mezzi kollha ne\u010bessarji g\u0127all- fini.", "Li Alla jibg\u0127at is- sofferenzi bi premju lis- servi tieg\u0127u b' sinjal ta' kompja\u010benza g\u0127allimhulna l- an\u0121lu San Rafel, x\u0127in qal lil Tobija: \"U billi inti kont mag\u0127\u0121ub quddiem Alla kien jen\u0127tie\u0121 li inti \u0121\u0121arrab dina t- tribulazzjoni li tkun ag\u0127ma.\"", "Fis- sema mhux kul\u0127add igawdi xorta wa\u0127da, kif jikteb San Pawl, li kewkba tiddifferixxi minn kewkba, hekk ukoll fil- qawma tal- imwiet: g\u0127ax iktar ma wie\u0127ed isofri fuq l- art iktar tkun il- glorja g\u0127alih.", "M' hemmx lok g\u0127at- ta\u0127ri\u0121 tal- pa\u010benzja fejn tonqos is- sofferenza: u l- majjistri tal- ispirtu jg\u0127allmu li ma jissejja\u0127x bniedem tal- pa\u010benzja min jie\u0127u pa\u010benzja kemm irid, u ma' min lilu jkun jog\u0127\u0121ob.", "Il- qalb tat- tfal hija ratba b\u0127at- tafal frisk: u g\u0127alhekk min irabbihom fil- \u0127ajja spiritwali mhux biss g\u0127andu jg\u0127allimhom spiss fuq is- sofferenzi, i\u017cda li j\u0127arri\u0121hom ukoll fihom sabiex jitqaddsu.", "San Pawl jg\u0127allem li t- ta\u0127ri\u0121 tal- \u0121isem ftit huwa utli: i\u017cda l- qdusija hija utli g\u0127al kollox g\u0127ax g\u0127andha l- weg\u0127da tal- \u0127ajja, li hija issa, u li g\u0127adha \u0121ejja.", "(I Tim.", "III, 8).", "Fidil huwa Alla, g\u0127alhekk is- sofferenzi li huwa jiddisponi fuq kull bniedem qatt ma jistg\u0127u jkunu 'l fuq mill- \u0127ila, jew mill- forzi tal- pazjenti.", "Huma l- impazjenti li jaggravawhom g\u0127ax min jispa\u010benzja ru\u0127u jkollu jsofri d- dannu.", "Alla huwa fidil u mhux biss jiddisponi s- sofferenzi, i\u017cda huwa pront li jag\u0127ti kull g\u0127ajnuna lil min jitlobhielu.", "Il- proverbju jg\u0127allem li skont il- muntanja Alla jag\u0127tiha s- sil\u0121 u wisq i\u017cjed il- bniedem g\u0127andu jag\u0127raf il- verit\u00e0 li Alla ma joprax ming\u0127ajr sapjenza, x\u0127in il- bniedem, vera xbieha ta' Alla, ma jg\u0127abbix il- bag\u0127al tieg\u0127u i\u017cjed minn li jkun dana jifla\u0127.", "Fis- sustanza hija wa\u0127da s- sofferenza g\u0127al kul\u0127add: per\u00f2, il- kwalit\u00e0 mhix wa\u0127da g\u0127al kul\u0127add: lil xi w\u0127ud Alla jag\u0127\u017cel mod, u lill- o\u0127rajn ie\u0127or: Lil \u0120ob ippjagalu \u0121ismu bil- \u0121diem, u lil Tobija tah li jkun ag\u0127ma.", "A\u0127na naraw li xi sofferenzi huma \u0121ejjin min- natura, o\u0127rajn mill- bnedmin: per\u00f2 jkunu \u0121ejjin mnejn ikunu \u0121ejjin, tant mid- dnub ori\u0121inali kemm ukoll mid- dnub attwali, id- dispo\u017cizzjoni ta' kull kwalit\u00e0 ta' sofferenza hija dejjem ordnata minn Alla: g\u0127ax Alla ma jippermettix id- dnub ming\u0127ajr il- finijiet sapjentissmi tieg\u0127u, li ordinarjament huma: sabiex ikun jista' je\u017cer\u010bita l- \u0120ustizzja tieg\u0127u, u sabiex dak li jo\u0127ro\u0121 mid- dnub ikun o\u0121\u0121ett tal- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Kollox huwa volont\u00e0 ta' Alla barra mid- dnub: id- dnub mhuwiex volont\u00e0 ta' Alla, u s- sofferenzi huma volont\u00e0 ta' Alla, g\u0127ax is- sofferenzi mhumiex dnub.", "Forsi Alla huwa l- kaw\u017ca tas- sofferenzi li ji\u0121u fuq il- bnedmin?", "Hemm miktub li Alla tag\u0127na huwa Alla tal- pa\u010bi u mhux Alla tan- niket.", "Il- kaw\u017ca ta' kull sofferenza hija d- dnub ori\u0121inali, u li xi sofferenzi huma d- dnubiet attwali, kif qal Kristu lill- miflu\u0121 tal- Pixxina, wara li kien fejqu: \"Ekku li issa inti mfejjaq la tidnibx i\u017cjed, li ma ji\u0121rilekx xi \u0127a\u0121a ag\u0127ar.\"", "Mhux kull min isofri fid- dinja, igawdi wara l- mewt: i\u017cda jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed isofri ma' Kristu biex igawdi u jsaltan ma' Kristu fil- glorja wara l- mewt.", "Bosta jsofru fid- dinja i\u017cda ming\u0127ajr pa\u010benzja u jag\u0127mlu kull mezz le\u010bitu jew mhux biex je\u0127ilsu mis- sofferenzi, u flok ma jirrassenjaw ru\u0127hom, meta kull mezz le\u010bitu ma jirnexxix, allura je\u0127duha kontra Alla li jkun iddispona fuqhom is- sofferenza.", "L- inqas att ta' mibeg\u0127da lejn Alla hija dnub mejjet: u n- natura fis- sofferenzi, e\u010b\u010bitata wkoll mid- demonju tqanqal il- volont\u00e0 tal- bniedem sofferenti biex inissel mibeg\u0127da lejn Alla, g\u0127ax ma jag\u0127rafx li Alla jkun qed jag\u0127millu l- \u0121id, i\u017cda ja\u0127seb li jkun iridlu d- deni.", "Issofri ma' Kristu jfisser li wie\u0127ed jilqa' bir- rassenjazzjoni mal- volont\u00e0 ta' Alla s- sofferenzi ta' kwalunkwe kwalit\u00e0 li jkunu, u li ji\u0121u x\u0127in ikun ikun; u bil- pa\u010bi u bil- pa\u010benzja j\u0121arrab is- sofferenza bil- perseveranza.", "Wisq jaqbel li wie\u0127ed isofri ma' Kristu u g\u0127al bosta ra\u0121unijiet anki temporali: g\u0127ax min jispa\u010benzja ru\u0127u mhux biss ma jg\u0127ixx fil- kwiet billi jag\u0127mel re\u017cistenza lil Alla li jkun iridu jsofri, i\u017cda wkoll jaggrava ru\u0127u u jittaqqal i\u017cjed, g\u0127ax ikollu jsostni d- dannu tant f' dina d- dinja kemm wara l- mewt fin- nirien.", "Huwa ingann kbir li wie\u0127ed jista' jsir qaddis, jew li jista' jsalva ru\u0127u ming\u0127ajr is- sofferenzi.", "Min i\u0121arrab jista' jg\u0127id li s- sofferenzi jiddistakkaw il- qalb minn dak kollu li mhuwiex etern.", "Alla huwa fil- qrib anzi ma\u0121enb dawk li jkunu mnikktin kif jg\u0127allem fis- salm l- Ispirtu Santu.", "Il- misterju tas- sofferenzi g\u0127andu fih dawk il- kbar sigrieti li jwasslu lir- ru\u0127 f' dik il- kbira konsolazzjoni, li dejjem titqies skont is- sofferenzi.", "Is- sofferenzi jumiljaw l- ikbar suppervi.", "\u0126add ma jimxi fi\u017c- \u017cgur \u0127lief min ikun isofri kuntent bix- xorti tieg\u0127u.", "Ix- xorti ta' kull bniedem hija mqieg\u0127da fl- idejn ta' Alla.", "\"Fl- idejn tieg\u0127ek, o Alla huma x- xortijiet tieg\u0127i,\" qal David fis- salm.", "Is- sofferenzi tan- nisrani jilbsu valur infinit, meta wie\u0127ed jg\u0127aqqadhom mal- merti ta' Kristu u joffrihom lil Alla, sija biex jirringrazzjah, sija biex jissodisfah fil- \u0120ustizzja Divina, sija biex jirripara, sija biex jippurifika r- ru\u0127 tieg\u0127u u l- bqija.", "Il- beati ma jistg\u0127ux jixtiequ xejn: i\u017cda kieku kien possibbli li jirriturnaw fid- dinja, dawn ma kinux jixtiequ \u0127lief li jbatu.", "Il- qaddisin jixtiequ l- mewt biex ifittxu jing\u0127aqdu ma' Kristu wi\u010b\u010b imb wi\u010b\u010b; i\u017cda s- sofferenzi j\u0127ajruhom biex jibqg\u0127u hawn fid- dinja g\u0127all- kbira glorja li jie\u0127u Alla mis- sofferenzi tag\u0127na.", "B' sofferenzi wie\u0127ed g\u0127andu jifhem kwalunkwe \u0127a\u0121a li ma tog\u0127\u0121obx lin- natura tag\u0127na, li hija mi\u0121buda g\u0127ad- delizzji tas- sensi, g\u0127all- kumditajiet u g\u0127all- istimi.", "Il- mument tas- sofferenzi huwa mument ta' swied il- qalb: g\u0127alhekk wie\u0127ed g\u0127andu jitlob b\u0127alma g\u0127amel Kristu fl- ort, u wie\u0127ed g\u0127andu wkoll ja\u0127seb li kollox jg\u0127addi fuq dina l- art, u li min jibki g\u0127ad ikun imfarra\u0121, u li g\u0127ad jibki min jid\u0127ak.", "Kull sofferenza hija marbuta mal- \u0120ustizzja ta' Alla: g\u0127alhekk, billi a\u0127na g\u0127andna permezz ta' Kristu biex nistg\u0127u n\u0127allsu l- \u0120ustizzja divina jew biex nilqg\u0127ulha, noffrulha l- pjagi divini biex nipplakawha mill- korla \u0121usta tag\u0127ha.", "Il- kastigi, li bla dubju huma sofferenzi li jmissuna fil- la\u0127am il- \u0127aj, sakemm ma humiex kastigi \u0121udizzjali, li mill- ewwel mewt nid\u0127lu bihom fit- tieni mewt li hija eterna, m' g\u0127andniex nilm\u0127u biss il- \u0121ustizzja ta' Alla, i\u017cda n\u0127arsu lejhom ukoll b\u0127ala karezzi tal- \u0127niena ta' Alla lejna midinbin.", "M' hemmx e\u010b\u010bezzjoni g\u0127al ebda veru serv ta' Alla li jg\u0127ix fidil u fil- qdusija li ma jkollux i\u0121arrab u jsofri niket, dwejjaq, u persekuzzjoni tant min- na\u0127a ta' Satana, kemm ukoll min- na\u0127a tal- bnedmin.", "Is- sofferenzi ji\u0121u fuq il- \u0121usti g\u0127all- utilit\u00e0 tag\u0127hom, kif naqraw fl- Apokalissi fejn Alla jg\u0127id: \"Jiena 'l dawk li n\u0127obb, in\u010banfar u nikkastiga.\"", "(III, 19)", "Hija \u0127a\u0121a \u010berta li kwalunkwe xorta ta' sofferenza, anki ta' grad l- aktar g\u0127oli xejn m' g\u0127andha x' taqsam mal- glorja li g\u0127adha \u0121ejja wara l- mewt g\u0127al kull min ibati ma' Kristu.", "Ming\u0127ajr is- sofferenzi, ming\u0127ajr is- salib, ming\u0127ajr il- \u0127wejje\u0121 kuntrarji la jista' wie\u0127ed jasal g\u0127at- tag\u0127rif ta' Alla u lanqas g\u0127all- glorja eterna, kif naqraw fl- Atti Appostoli\u010bi li sforz ta' bosta tribulazzjonijiet jen\u0127tie\u0121 li a\u0127na nid\u0127lu fis- saltna ta' Alla.", "(XIV, 21).", "X' inhuma s- sofferenzi g\u0127all- ingann?", "Huma dwal g\u0127ad- dlamijiet, kif il- lu\u010berna tke\u010b\u010bi d- dlam, hekk is- sofferenzi juru l- malizzja, juru l- frug\u0127a u l- fa\u010b\u010boli\u017cmu.", "L- iblah quddiem is- sofferenzi jinkorla u jhe\u017c\u017ce\u017c snienu, l- g\u0127aqli per\u00f2 jie\u0127u pa\u010benzja, u jie\u0127u pa\u010benzja g\u0127ax g\u0127aqli u tassew g\u0127aref, kif jixhed l- Ispirtu Santu li bniedem g\u0127aref jintg\u0127araf mill- pa\u010benzja.", "Is- sofferenzi g\u0127andna n\u0121ibuhom mhux biss bil- kalma u bil- kwiet ta' qalbna, i\u017cda wkoll bi spirtu ta' fer\u0127: infatti Kristu mhux biss sejja\u0127 beatu 'l min isofri, i\u017cda qal ukoll: \"Ifir\u0127u u aqb\u017cu bil- fer\u0127, g\u0127ax il- \u0127las tag\u0127kom huwa bil- kotra fis- smewwiet.\"", "(Matt.", "V, 12)", "Je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed i\u0121arrab biex jara li l- vera konsolazzjoni ma tinsabx \u0127lief fis- sofferenzi, fis- salib, fin- niket: infatti Kristu qal: \"Imberkin dawk li jibku: g\u0127ax huma g\u0127ad ikunu mfarr\u0121in.\"", "(Matt.", "V, 5)", "Alla jibg\u0127at is- sofferenzi fuq il- bnedmin u dawk kollha li jsostnuhom bil- pa\u010benzja huwa jsibhom denji tieg\u0127u nnifsu, u j\u010banfar l- infedelt\u00e0 ta' dawk li waqt il- prova jibdluh mag\u0127hom infushom u jirri\u0121ettawh bid- disprezz tal- li\u0121i tieg\u0127u: u g\u0127alhekk isibhom indenji tieg\u0127u nnifsu.", "Kif bin- nar ji\u0121u m\u0121arrbin id- deheb u l- fidda hekk il- fidi tal- bnedmin ti\u0121i m\u0121arrba bis- sofferenzi li jikxfu 'l min tassew i\u0127obb u 'l min tassew jobg\u0127od.", "Kristu sofra u \u0127add ma seta' jew jista' jsofri daqskemm sofra huwa tant fl- ispirtu tieg\u0127u kemm fil- \u0121isem tieg\u0127u: l- og\u0127la grad tas- sofferenzi fil- \u0121isem ta' Kristu ossija fil- parti inferjuri kien fl- inkurunazzjoni tax- xewk, u l- og\u0127la grad tas- sofferenzi fir- ru\u0127 ta' Kristu ossija fil- parti superjuri kien fid- de\u017colazzjoni meta Alla abbandunah fuq is- salib.", "Il- fidili ta' Alla f' kull kwalit\u00e0 ta' sofferenza tant li tmiss il- \u0121isem kemm li tmiss ir- ru\u0127, tant \u017cg\u0127ira kemm kbira, iqawwu l- fidi tag\u0127hom, billi ja\u0127sbu kemm Alla huwa denn ta' qima, ta' m\u0127abba, ta' rispett, u kemm i\u0127allas bil- kotra sofferenza ta' mument.", "Meta l- iskular ta' Kristu jkollu f' idejh is- setg\u0127a li jag\u0127\u017cel jew li jbati jew li jgawdi: taf x' jag\u0127\u017cel jekk ikun veru skular?", "Dak li g\u0127a\u017cel Kristu li tefa' ta\u0127t saqajh kull delizzju tad- dinja u t\u0127addan mas- Salib.", "Mos\u00e8 serv ta' Alla g\u0127a\u017cel li jsofri mal- poplu ta' Alla milli jgawdi fil- palazz ta' Farg\u0127uni.", "Fis- sofferenzi skont il- kwalit\u00e0 tag\u0127hom in- nisrani li tassew i\u0127obb 'il Kristu, u li j\u0127obbu bil- fidi g\u0127arwiena, g\u0127ax i\u0127obbu ming\u0127ajr g\u0127adu ma rah, jieqaf jiftakar fiex jixbah lill- Img\u0127allem divin, ossija jag\u0127mel l- e\u017cer\u010bizzju memorjali dwar il- Passjoni tas- Sinjur tieg\u0127u.", "Jekk imwe\u0121\u0121a' f' \u0121ismu, jekk bil- g\u0127atx, jekk iddisprezzat, jekk ag\u0127ma, jekk ikkundannat bla \u0127tija, jekk mibg\u0127ud, jekk fin- nixfa tal- ispirtu, jekk imdejjaq, jekk imbe\u017c\u017ca' jekk ippersegwitat, jekk ferut, jekk ikkalunnjat, jekk ittradut, jekk in\u0121urjat, u l- bqija.", "Is- sofferenzi li ji\u0121u fuq il- bniedem huma marbutin mal- Fedelt\u00e0 ta' Alla, g\u0127ax Alla ma jippermettix li wie\u0127ed isofri 'l fuq mill- \u0127ila tieg\u0127u, u mas- sofferenzi ma ji\u010b\u0127ad qatt l- g\u0127ajnuna li huwa wieg\u0127ed li jag\u0127ti lil kull min jitlobhielu.", "Is- sofferenzi li ji\u0121u fuq il- bniedem huma marbutin mas- Sapjenza ta' Alla, g\u0127ax dejjem huma ordnati minn xi fini tieg\u0127u dejjem qaddis bla ebda \u0127a\u017cen, u g\u0127alhekk il- kwalit\u00e0 tas- sofferenzi mhux g\u0127al kul\u0127add hija l- istess: lil min fuqu jiddisponi mod u lil min fuqu jiddisponi mod ie\u0127or, lil kull wie\u0127ed skont il- \u0127tie\u0121a.", "Iktar ma wie\u0127ed ikun i\u0127obb, iktar ikollu ra\u0121un biex isofri, g\u0127ax is- sofferenzi u d- duluri jitqiesu dejjem mill- im\u0127abba: min i\u0127obb il- flus isofri jekk jitlef lira, i\u017cda i\u017cjed isofri jekk jitlef g\u0127oxrin lira.", "Jekk wie\u0127ed ikollu \u0127abib u jmutlu jsofri, i\u017cda i\u017cjed isofri jekk tmutlu ommu, g\u0127ax dina t\u0127obbu i\u017cjed u hekk dwar il- bqija tal- persuni, jew tal- o\u0121\u0121etti li jkunu g\u0127all- qalb tal- bniedem, g\u0127ax is- sedja tas- sofferenzi hija l- qalb.", "Hemm nobbilt\u00e0 kbira f' dawk is- sofferenzi li wie\u0127ed isostni g\u0127ax jara 'l Alla offi\u017c bid- dnub: anzi dina hija grazzja kbira li Alla jag\u0127ti lill- ma\u0127bubin ta' qalbu.", "Hija wa\u0127da mill- kaw\u017ci komuni tas- sofferenzi kull sodisfazzjon li jie\u0127u l- bniedem fil- \u0121ibdiet \u0127\u017ciena tan- natura kif jg\u0127allem l- Ispirtu Santu li b' dak stess li l- bniedem jidneb, b' dak stess ikun itturmentat.", "Alla ma \u0127alaqx il- bniedem biex dan isofri, i\u017cda \u0127alqu biex ma jmut qatt u perkonsegwenza biex ma jsofrix; anzi tah id- direzzjoni biex dan jibqa' jgawdi l- hena tal- vera pa\u010bi, u tal- \u0127ajja feli\u010bi billi widdbu biex ma jidnibx, u li jg\u0127ix ubbidjent g\u0127al- li\u0121i divina tieg\u0127u.", "Il- bniedem dineb bid- di\u017cubbidjenza, u da\u0127let g\u0127alhekk il- mewt fid- dinja: immela kull bniedem jitwieled u ji\u0121i fid- dinja biex isofri u jrid jew ma jridx ikollu jsofri sal- mewt; u jkollu jsofri anki wara l- mewt jekk ma jsofrix bil- pa\u010benzja fil- perseveranza sal- a\u0127\u0127ar.", "Jista' jag\u0127mel x' jag\u0127mel il- bniedem bl- industrija ta' mo\u0127\u0127u biex je\u0127les mis- sofferenzi assoluti g\u0127ax kollox g\u0127alxejn: imur fejn imur g\u0127andu dejjem isib is- salib hemm li jkun qed jistennieh: g\u0127alhekk il- bniedem g\u0127aqli jag\u0127mel il- mezzi le\u010biti biex je\u0127les mis- sofferenza li jkun fiha, i\u017cda jirrassenja ru\u0127u jekk jirnexxilu inutli.", "G\u0127all- waqt tas- sofferenzi m' hemmx balzmu, m' hemmx forza, m' hemmx rimedju \u0127lief l- orazzjoni, kif \u0127allielna Kristu bl- e\u017cempju tieg\u0127u illi kien qed jitlob i\u017cjed fit- tul fl- ort tal- \u0120etsemani fil- qilla tas- sofferenzi tieg\u0127u li \u0121ag\u0127luh jag\u0127raq id- demm.", "B' xi mod jew b' ie\u0127or Alla dejjem ifarra\u0121 il- qalb tal- bniedem li jirrikorri lejh fil- \u0127in tas- sofferenzi, g\u0127ax hemm miktub li m' hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al min jittama f' Alla, li hu Missier kul\u0127add.", "Hija verit\u00e0 naturali u sopranaturali wkoll li wie\u0127ed ikollu jara ikrah dak li issa jara sabi\u0127, u li jara sabi\u0127 dak li issa jara ikrah.", "Forsi ma jarax sbie\u0127 il- flus, u mbag\u0127ad jarahom koroh, x\u0127in ikunu jnigg\u017cuh b\u0127al xewk?", "Forsi ma jarax kerha medi\u010bina morra u \u0127a\u017cina u mbag\u0127ad jaraha sabi\u0127a wara li tkun qawwietu?", "Forsi ma jarax sabi\u0127 id- dnub, u mbag\u0127ad jarah ikrah fil- konsegwenzi tieg\u0127u?", "Il- pi\u017c ta' Kristu huwa \u0127afif u l- madmad tieg\u0127u huwa \u0127elu, u dan qalu Kristu stess verit\u00e0 infallibbli.", "G\u0127aliex qal hekk Kristu meta n- natura tag\u0127na ma tistax issib ebda gost fit- tg\u0127akkis, fil- pa\u010benzja, fi\u010b- \u010ba\u0127da tal- iskola tieg\u0127u?", "G\u0127ax Kristu ma jridx \u0127lief li a\u0127na rridu dak li Alla jrid, fejn hija mqieg\u0127da l- vera pa\u010bi: \"U pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.\"", "Forsi wara l- lejl ma ji\u0121ix il- jum?", "Forsi wara l- maltemp ma ji\u0121ix il- bnazzi?", "Forsi hawn xi \u0127a\u0121a ma\u0127luqa li tista' tibqa' dejjem fl- istess stat tan- natura tag\u0127ha?", "Id- dinja mhix il- \u0120enna: id- dinja hija ordnata g\u0127all- \u0120enna, li hija premju etern li jitlob xog\u0127ol u tbatija kbira, g\u0127ax premju kbir minn xog\u0127ol kbir biss jittie\u0127ed.", "Il- bniedem \u0121ust dejjem i\u0127ejji rasu g\u0127as- sofferenzi, g\u0127ax bniedem av\u017cat huwa nofsu armat: per\u00f2 sofferenzi partikulari li g\u0127adhom ma humiex fuqu, anzi avolja mdendlin fuq rasu, xejn ma jit\u0127asseb fuqhom, g\u0127ax kollox fuq l- in\u010bertezzi u g\u0127ax Kristu qalilna: Huwa bi\u017c\u017cejjed g\u0127all- jum il- \u0127a\u017cen tieg\u0127u.", "Sofferenzi partikulari tal- futur: dan g\u0127al liema ra\u0121uni? g\u0127alfejn meta wie\u0127ed mhux \u017cgur li jg\u0127ix ftit minuti o\u0127ra?", "Min isofri bl- ispejje\u017c tieg\u0127u jitg\u0127allem jobdi u li jobdi malajr bil- fer\u0127a, u l- ubbidjenza tikkollokah fi\u010b- \u010bentru tieg\u0127u li hija l- pa\u010bi tal- qalb.", "L- essenza ta' kull virt\u00f9 hija mqieg\u0127da fis- sofferenzi b' mod li min ma jsofrix ma jista' jkun b' ebda mod virtu\u017c.", "In- natura tal- bniedem annimal fis- sofferenzi tag\u0127ha tixtieq il- mewt, i\u017cda n- natura tal- bniedem spiritwali fid- dawl tal- grazzja waqt is- sofferenzi tag\u0127ha tixtieq \u0127ajja itwal fuq dina l- art.", "Kristu bata g\u0127alina u \u0127allielna l- e\u017cempju li nimxu warajh, li dnub ma g\u0127amilx, lanqas qerq ma nsab fil- fomm tieg\u0127u, li meta kien mis\u0127ut, ma kienx jis\u0127et: meta kien isofri, ma kienx jhedded: immela min ma jsofrix bil- pa\u010benzja huwa barra mit- triq li minnha g\u0127adda Kristu: immela m' g\u0127andux ra\u0121un li jissejja\u0127 skular ta' Kristu min g\u0127adu ma bediex isofri fuq il- passi ta' Kristu.", "Forsi min ikun isofri, ikollu l- \u0127sieb fih li jiekol u li jixrob tajjeb, li ji\u017c\u017cejjen u li juri ru\u0127u fil- pjazez, u li j\u0127addan il- flus tieg\u0127u, u li j\u0127ejji divertimenti g\u0127alih innifsu?", "\u0126alli jwie\u0121bek min \u0121arrab, jekk inti g\u0127adek ma \u0121arrabtx.", "Is- sofferenzi fihom mertu kbir wisq: per\u00f2 ma je\u0127ux il- mertu tag\u0127hom min isofri fl- istat tad- dnub il- mejjet g\u0127ax ma jkunx isofri ma' Kristu, b\u0127al ferg\u0127a mqa\u010b\u010bta mid- dielja tag\u0127ha, lanqas min isofri b' intenzjoni mhux retta ossija jsofri biex ma jaggravax id- deni tieg\u0127u temporali, u jfittex biss dak li jaqbillu skont in- natura u xejn skont il- grazzja.", "Min isofri x' g\u0127andu jag\u0127mel?", "L- ewwel nett jekk huwa jaf li hu fl- istat tad- dnub il- mejjet jag\u0127mel biex ikun i\u0121\u0121ustifikat bis- sagrament tal- penitenza, u fit- tieni lok jilqa' minn idejn Alla s- sofferenza bir- rassenjazzjoni ossija b' intenzjoni retta.", "Wie\u0127ed ikun tassew isofri b' intenzjoni retta, meta jie\u0127u pa\u010benzja biex inaqqas il- pwieni ta' wara dina l- \u0127ajja ta\u0127t il- qilla tal- \u0121ustizzja ta' Alla, jew meta jie\u0127u pa\u010benzja g\u0127ax huwa Alla li qed jiddisponi fuqu dik il- kwalit\u00e0 ta' sofferenza, jew meta ji\u0121\u0121udika li g\u0127al dnubietu jkun jist\u0127oqqlu dak il- kastig, jew biex ikollu glorja fis- sema g\u0127all- \u0127niena ta' Alla, jew g\u0127all- konver\u017cjoni tal- midinbin, jew g\u0127as- suffra\u0121ju tal- erwie\u0127, jew biex jaqla' xi grazzja jew favur minn Alla, u l- bqija li jkun abba\u017cat fuq xi \u0127a\u0121a tal- fidi.", "X' jaf min ma \u0121arrabx?", "O kemm isofri wisq bil- qalb hawn fid- dinja l- iktar \u0127arxa kwalit\u00e0 ta' tbatija, kieku kien lilu mog\u0127ti li j\u0121arrab g\u0127al ftit mumenti mis- sofferenzi tal- purgatorju!", "Fl- istorja hemm irre\u0121istrat li wie\u0127ed g\u0127a\u017cel tlett ijiem fil- Purgatorju biex ma jibqax sena o\u0127ra marid fost id- dwejjaq fis- sodda g\u0127as- sodisfazzjon tal- \u0120ustizzja divina: i\u017cda malajr nidem malli \u0121arrab x' inhu purgatorju u g\u0127alhekk talab u qala' li ji\u0121i mill- \u0121did fid- dinja biex isostni hawn is- sena fis- sofferenzi: u tant \u0127a pa\u010benzja kbira li g\u0127a\u0121\u0121eb lil min kien i\u017curu, jew idur bih.", "Is- sofferenzi tar- ru\u0127 fihom il- gradi, l- aqwa per\u00f2 hija d- de\u017colazzjoni tal- ispirtu minn kull na\u0127a b' mod li la min- na\u0127a ta' Alla, jew la min- na\u0127a tal- bnedmin tajba, lanqas minn imkien ma jidher l- inqas xaqq ta' fara\u0121.", "Is- sofferenzi tal- \u0121isem fihom il- gradi, l- aqwa per\u00f2 huwa l- u\u0121ig\u0127 fl- g\u0127adam tar- ras.", "Bxara \u0127a\u017cina, telfa ta' \u0127abib, perver\u017cjoni ta' bniedem, u\u0121ig\u0127 fil- \u0121isem, g\u0127atx, \u0121u\u0127, swat, mard ta' dwejjaq, mewt ta' benefatturi, di\u017cgrazzja fuq il- familja, mankamenti fil- \u0121isem, disprezzi, azzjonijiet \u0127\u017ciena, ingratitudni, persekuzzjonijiet, rovina fil- \u0121id temporali, skandli, mo\u0127qrija tal- inno\u010benti, \u0121lied, serq, qtil, diqa tal- g\u0127omja, rovina bla rimedju, indiema ta' delitt mikxuf, g\u0127ajjat, twer\u017ciq, biki, disperazzjonijiet, dlam, s\u0127ana, kes\u0127a, lifronti, avvelimenti, tixrid tad- demm, \u0127abs, tentazzjonijiet, tnassis, tg\u0127ammar ma' nies krudili, \u0127afna xog\u0127ol mar- ri\u0127, \u0127ruq, trid u ma tistax, \u0121id im\u0127allas bid- deni, irwejja\u0127 fastidju\u017ci, fitta\u0121nijiet tal- kuxjenza, diqa tad- dlam, ikkundannat bla \u0127tija, marbutin l- idejn u r- ri\u0121lejn, tfittex u ma ssibx, tfixkil fil- pro\u0121ett, ta\u0127wid, ta\u0127bil, \u0127sejjes, rimorsi, inkomodi u f' kelma wa\u0127da kwalunkwe lok li kuntrarju g\u0127all- qalb tag\u0127na j\u0121eg\u0127ilna nsofru fir- renju tas- swied il- qalb.", "Alla j\u017cejjen il- mag\u0127\u017cula tieg\u0127u, li huwa jag\u0127\u017cel u jifred g\u0127alih innifsu, u j\u017cejjinhom b' \u0121awhar prezzju\u017c, cio\u00e8 b' virtujiet kbar prodotti u ffurmati bis- sofferenzi b\u0127al dawk li bihom \u017cejjen il- ma\u0127bub Iben tieg\u0127u, li bih tg\u0127axxaq.", "Min huwa m\u0127arre\u0121 fl- iskola tal- perfezzjoni spiritwali ma jafx jikkonkludi \u0127lief li jg\u0127id li kull imrar, kull niket, kull sofferenza g\u0127andna n\u0121ibuha bil- pa\u010benzja fost il- fer\u0127 tal- ispirtu, g\u0127ax dawna huma bil- bosta a\u0127jar mill- pwieni, mis- sofferenzi tal- Purgatorju jew, alla\u0127ares qatt, mill- pwieni tal- fjammi eterni.", "Fid- dinja huwa l- lok wa\u0127dani fejn a\u0127na nistg\u0127u nimmeritaw: i\u017cda \u017cgur li ma nistg\u0127ux nimmeritaw bil- \u0127orox pwieni ta' wara l- mewt.", "\"G\u0127ad ji\u0121i lejl li fih \u0127add ma jista' ja\u0127dem.\"", "Hekk g\u0127allimna Kristu \u0120es\u00f9, is- salvatur tag\u0127na.", "Fuq il- bnedmin mag\u0127\u017culin minn Alla jidhru bosta sinjali li huma hekk: i\u017cda sinjal iktar \u010bert u \u017cgur daqskemm is- sofferenzi ssopportati u mi\u0121jubin bil- pa\u010benzja g\u0127all- im\u0127abba ta' Alla ma jistax jing\u0127ata, kif jg\u0127allem San Pawl li 'l dawk li huwa ppredestina g\u0127all- glorja eterna g\u0127amilhom xebh ta' Ibnu.", "(Rom.", "VIII, 29.39) Min ma jsofrix bil- pa\u010benzja ma jkunx jixbah lil Kristu: immela xejn ta' valur ikbar ma jista' ji\u0121i fuq il- bniedem daqskemm it- tribulazzjoni, meta milqug\u0127a bil- pa\u010benzja g\u0127all- im\u0127abba ta' Alla.", "Ji\u017cbalja bl- ikrah min jiddistingwi sofferenzi interni minn sofferenzi esterni, meta Kristu \u0121arrab bil- pa\u010benzja sofferenzi interni u sofferenzi esterni: kull sofferenza ta' kwalunkwe kwalit\u00e0 li tkun, g\u0127andha tfakkarna li dina \u0121iet ordnata mis- Sapjenza ta' Alla g\u0127all- glorja tieg\u0127u u g\u0127all- \u0121id tag\u0127na.", "Kristu jrid li jkollu \u0127afna erwie\u0127 g\u0127arajjes tieg\u0127u: imma huwa ma j\u0127arisx lejn il- kwantit\u00e0 i\u017cda lejn il- kwalit\u00e0 tag\u0127hom: jitg\u0127arras biss ma' dawk li ja\u010b\u010bettaw u li bil- verit\u00e0 jipprattikaw internament u esternament il- kuntratt nuzjali tieg\u0127u f' kors ta' tg\u0127akkis u ta' pa\u010benzja sal- mewt, mnejn jid\u0127lu allura fid- delizzji tieg\u0127u li \u0127add ma jista' jfisser.", "Meta \u0120ob, imsemmi u mfa\u0127\u0127ar fl- Iskrittura g\u0127as- sofferenzi tieg\u0127u sostnuti b' vera pa\u010benzja, kien fil- provi doloru\u017ci tieg\u0127u lema\u0127 fuqu l- azzjoni tal- Providenza t' Alla, tat- Tjubija t' Alla, u tas- Sapjenza t' Alla: hekk lema\u0127 u qal: \"Alla tani u Alla \u0127adli, ikun imbierek l- isem tieg\u0127u.\"", "Skont l- Istorja \u0127add ma sofra fl- intern u fl- estern daqs \u0120ob qabel il- mi\u0121ja ta' Kristu: u g\u0127alhekk fa\u0127\u0127ru l- Ispirtu Santu permezz ta' San \u0120akbu l- appostlu.", "M' hemmx kliem bi\u017c\u017cejjed biex wie\u0127ed ifisser il- kobor tal- unur li Alla jag\u0127mel lis- servi tieg\u0127u, meta huwa jag\u0127mel li dawna jimxu mill- istess triq, li minnha mexa l- Iben Divin tieg\u0127u.", "Dak in- nisrani li jidhirlu li g\u0127adu ma sofriex dwejjaq joqg\u0127od \u017cgur li g\u0127adu ma bediex ikun serv ta' Alla kif jixhed San Pawl li jbati persekuzzjoni kull min irid jg\u0127ix tajjeb fi Kristu.", "M' hemm xejn iktar \u010bar li jista' juri jekk wie\u0127ed hux qaddis u fost il- predestinati daqs li jkun ta' \u0127ajja tajba u fl- istess \u0127in mg\u0127obbi bid- dwejjaq, bit- tbatija u bit- ta\u0127bit.", "Meta jkollna nbatu duluri, g\u0127ali, u m\u0121iba \u0127a\u017cina, in\u0127arsu lejn dawk li batew, g\u0127ax il- kliem iqanqal, i\u017cda l- e\u017cempju jkarkar.", "L- uffi\u010b\u010bju tad- demonju huwa li jin\u0121urja u li jitturmenta l- erwie\u0127 tal- bnedmin: u anki l- \u0121usti huma esposti g\u0127at- tentazzjonijiet tieg\u0127u, per\u00f2 xejn ma jista' jag\u0127mel id- demonju ming\u0127ajr il- permess ta' Alla, u meta Alla jippermettilu jkun jifhem il- \u0121id u qatt id- deni tal- bnedmin.", "Dawk l- erwie\u0127 li g\u0127andhom virt\u00f9 soda fihom, id- demonju jitturmentahom b' tentazzjonijiet kontra l- fidi, kontra t- tama, u kontra l- im\u0127abba, u jag\u0127mel l- iktar forza qawwija f' dawn it- tentazzjonijiet, g\u0127ax dawn il- virtujiet teologali huma l- fundament ta' kull perfezzjoni.", "L- inkwiet intern huwa mill- aqwa sofferenzi tal- bnedmin, u dan dejjem ji\u0121i min- na\u0127a tad- demonju jew min- na\u0127a tan- natura m\u0127assra tag\u0127na, i\u017cda qatt min- na\u0127a ta' Alla, li huwa Alla tal- pa\u010bi: g\u0127alhekk wie\u0127ed g\u0127andu jke\u010b\u010bihom malajr, malli jinteba\u0127 bl- inkwiet tal- \u0127sebijiet tieg\u0127u, tkun xi tkun il- kaw\u017ca jew l- o\u0121\u0121ett tal- \u0127sieb li jinkwieta r- ru\u0127.", "Waqt is- sofferenzi Alla ma jridx li nibqg\u0127u we\u0127idna, i\u017cda li nsej\u0127ulu jew g\u0127all- g\u0127ajnuna, jew g\u0127all- \u0127elsien, kif hemm miktub fis- salmi: \"Fil- jum tat- tribulazzjoni sejja\u0127li u jiena ne\u0127ilsek u inti tunurani.\"", "Biex itellfilna l- pa\u010bi u j\u0121eg\u0127ilna nsofru d- demonju b' forza kbira jattakka l- virtujiet morali billi jinfjamma l- passjoni tag\u0127na tant dwar \u0127wejje\u0121 li jkunu jog\u0127\u0121buna, kemm ukoll dwar \u0127wejje\u0121 li ma jkunx jog\u0127\u0121buna, u jsa\u0127\u0127an s\u0127i\u0127 il- \u0121ibdiet \u0127\u017ciena tag\u0127na fil- passjonijiet konkupixxibbli jew iraxxibbli.", "Dejjem ta\u0127t il- permess ta' Alla, id- demonju jag\u0127mel assedju lil xi erwie\u0127 sodi fil- virt\u00f9, jassedjahom mhux minn \u0121ewwa i\u017cda minn barra: g\u0127alhekk jittantahom, jitturmentahom, idejjaqhom, b' manjiera straordinarja u vi\u017cibbli.", "Xi minn daqqiet iqieg\u0127ed quddiem g\u0127ajnejhom vi\u017cjonijiet ta' wa\u0127x, xi minn daqqiet jittorturalhom widnejhom bi \u0127sejjes tal- bi\u017ca' jew bi kliem \u0127a\u017cin ta' \u0127alf, xi minn daqqiet isawwathom u jwe\u0121\u0121ag\u0127hom fil- \u0121isem.", "B' danakollu per\u00f2 s- servi ta' Alla li fih biss jittamaw jibqg\u0127u j\u017commu l- pa\u010bi ta' qalbhom g\u0127alkemm fis- sofferenzi.", "Bosta sofferenzi ji\u0121u fuq is- servi ta' Alla min- na\u0127a tal- bnedmin bi spirtu ta' persekuzzjoni: xi minn daqqiet minn ereti\u010bi, xi minn daqqiet minn kattoli\u010bi \u0127\u017ciena, xi minn daqqiet minn nies tajba wkoll, nies tajba i\u017cda kattoli\u010bi ingannati.", "Per\u00f2, g\u0127alkemm huwa veru li tant id- demonju kemm ukoll il- bnedmin huma a\u0121enti tas- sofferenzi fuq is- servi t' Alla, ikollna nikkonkludu illi Alla hu li jrie\u0121i u jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "\"Il- kal\u010bi li tani Missieri ma nixorbux jiena?\"", "Hekk qal Kristu, u xejn ma semma mill- a\u0121enti l- o\u0127ra li kienu d- demonju u l- poplu Lhudi, u l- persuna\u0121\u0121i l- o\u0127ra li kkonkorrew g\u0127all- qerda tieg\u0127u.", "Is- sofferenzi jerfg\u0127u l- mo\u0127\u0127 tal- bniedem biex ja\u0127seb liema hija l- kaw\u017ca tag\u0127hom, xi minn daqqiet jag\u0127raf li l- kaw\u017ca tas- sofferenzi tieg\u0127u hija l- bluha tieg\u0127u: xi minn daqqiet jag\u0127raf li l- kaw\u017ca hija d- dnub ori\u0121inali: xi minn daqqiet jag\u0127raf li l- kaw\u017ca hija dispo\u017cizzjoni t' Alla li jumilja biex je\u017calta.", "Is- sofferenzi jag\u0127tu okka\u017cjoni kbira lill- g\u0127edewwa tag\u0127na biex jifir\u0127u fuqna, u lill- \u0127bieb tag\u0127na biex jitnikktu fuqna: u lilna biex numiljaw ru\u0127na u nit\u0127arr\u0121u fil- virt\u00f9.", "Il- mument tas- sofferenzi huwa l- mument li jara d- demonju l- iktar addattat biex jersaq jitkellem mag\u0127na: jekk il- kaw\u017ca tas- sofferenzi tkun bniedem allura ji\u010b\u010bitana biex nivvendikaw ru\u0127na u le li na\u0127frulu: u g\u0127alhekk allura lanqas Alla ma ja\u0127fer lilna: ji\u010b\u010bitana biex nag\u0127mlulu jew nixtiqulu d- deni, jew li nis\u0127tu kull \u0121id li nkunu g\u0127amilnielu: jekk il- kaw\u017ca tas- sofferenzi tkun dispo\u017cizzjoni t' Alla ji\u010b\u010bitana biex nie\u0127du idea \u0127a\u017cina fuq Alla li jkun ja\u0127qarna: u b' hekk in- natura \u0127a\u017cina tag\u0127na jkollha tentazzjoni kbira biex tnissel mibeg\u0127da lejh b\u0127ala g\u0127adu u mhux b\u0127ala missier tajjeb li jifhem il- \u0121id tag\u0127na: g\u0127alhekk Kristu armana biex nitolbu 'l Alla sabiex ma nag\u0127tux kunsens g\u0127at- tentazzjonijiet: g\u0127ax dak li wie\u0127ed irid u mhux dak li jkun i\u0127oss fih huwa dnub.", "L- inqas att ta' mibeg\u0127da lejn Alla huwa dnub mejjet, u dina l- materja hija gravi dejjem, ji\u0121ifieri ma tista' tkun g\u0127all- ebda ra\u0121uni venjali: g\u0127alhekk, waqt is- sofferenzi billi r- ru\u0127 fa\u010bilment tista' tkun ittentata biex tobg\u0127od 'l Alla, wie\u0127ed g\u0127andu malajr i\u0121ib quddiem g\u0127ajnejh is- sofferenzi ta' Kristu u ta' Marija Santissma li Alla tant u tant \u0127abb fuq dina l- art u b' hekk jifhem li Alla ma jkunx qed jobog\u0127du, anzi li jkun qed i\u0127obbu billi jkun jag\u0127tih minn dawk il- \u0127wejje\u0121 li Alla ta lill- ma\u0127bubin tieg\u0127u.", "Il- qaddisin li wisq kienu jimmeditaw il- Passjoni ta' Kristu, waqt is- sofferenzi tag\u0127hom kienu jibdew iqabblu l- kwalit\u00e0 tas- sofferenza tag\u0127hom mal- istess kwalit\u00e0 li kienet fi Kristu.", "Pere\u017cempju, jekk is- sofferenza tkun u\u0121ig\u0127 fir- ras, allura jqabbluh mal- inkurunazzjoni bix- xewk f' ras Kristu u l- bqija: u b' hekk isibu kaw\u017ca ta' fer\u0127 li jkunu sehem fil- kwalit\u00e0 li fiha kien Kristu.", "Hija wa\u0127da mill- aqwa sofferenzi li omm fid- dinja tara 'l xi \u0127add minn uliedha mejjet: issa x' balzmu ta' konfort ma tistax issib dik l- omm f' sofferenza hekk morra, x\u0127in dina \u0121\u0121ib quddiem l- g\u0127ajnejn tag\u0127ha 'l Marija Santissma bi Kristu binha maqtul bla \u0127tija fi \u0127danha?", "In- natura fis- sofferenzi tag\u0127ha t\u0127oss solliev fis- sofferenzi ta' \u0127addie\u0127or, g\u0127ax \u0127a\u017cina g\u0127alhekk tg\u0127id: Nitfarra\u0121 g\u0127ax m' iniex wa\u0127di li qieg\u0127da nsofri.", "\"Non son solo quindi mi consolo.\"", "Waqt is- sofferenzi li ji\u0121u mnejn ji\u0121u jaqbel wisq li wie\u0127ed joffri l- pjagi ta' Kristu lill- \u0120ustizzja t' Alla, a\u0127na bnedmin g\u0127andna biex nilqg\u0127ulha lill- \u0120ustizzja ta' Alla u li nilqg\u0127ulha denjament, kif imiss, g\u0127ax g\u0127andna l- merti ta' Kristu, te\u017cor infinit f' idejna.", "Hemm sofferenzi msej\u0127in assoluti, u dawn b' ebda mod ma jistg\u0127u jintfew, ossija li tag\u0127hom tista' b' xi mod ting\u0127ata l- liberazzjoni, g\u0127ax Alla mill- eternit\u00e0 jag\u0127\u017cel b' mod assolut il- kwalit\u00e0 ta' dawna s- sofferenzi u ffissahom g\u0127all- \u0127in li ma jistax jitbiddel.", "Sofferenzi assoluti kienu ta' Kristu: infatti fl- ort tal- \u0120etsemani huwa talab lill- Missier tieg\u0127u biex jekk jista' jkun jg\u0127addi minnu l- kal\u010bi tas- sofferenzi li huwa lema\u0127 li kellu jsostni, u b' dan kollu Alla l- Missier ma lliberahx minnu, u kellu jsostnih sal- a\u0127\u0127ar.", "Sofferenzi kundizzjonali huma dawk li wie\u0127ed jista' b' xi mod je\u0127les minnhom basta li wie\u0127ed ikun ivverifika l- kundizzjoni li tkun marbuta mag\u0127ha, b\u0127allikieku li jqieg\u0127ed xi mezz le\u010bitu relattiv, jew li jitlob b' \u010bertu mod, jew li g\u0127all- persuna sofferenti titlob xi ru\u0127 predestinata jew mag\u0127\u0121uba quddiem Alla, jew li titqieg\u0127ed xi opra ta' elemo\u017cina u l- bqija.", "Sofferenzi kundizzjonali huma dawk li minnhom Kristu \u0127eles permezz tal- mirakli, u anki dawk li l- qaddisin bit- talb tag\u0127hom, minnhom \u0127elsu 'l xi nies.", "Meta Alla jibg\u0127at sofferenza fuq bniedem, u dan biex je\u0127les minnha jinqeda b' mezz ille\u010bitu, ossija bid- dnub, allura jkun iwarrab il- finijiet minnu, li g\u0127alihom ikun bag\u0127athielu Alla.", "Id- dnub wa\u0127du huwa li jeqred il- finijiet tas- sofferenzi li g\u0127alihom Alla jag\u0127tina g\u0127all- \u0121id tag\u0127na: infatti g\u0127alhekk Alla jridhom fuqna s- sofferenzi, g\u0127ax jew irid isaffina mill- vizzjijiet, jew irid i\u017cejjen ir- ru\u0127 tag\u0127na bil- virtujiet, jew biex jg\u0127aqqadna mieg\u0127u, jew biex a\u0127na nid\u0127lu fina nfusna, u biex nag\u0127rfu lilna nfusna.", "U dawna l- finijiet ta' Alla permezz tad- dnub ji\u0121u mwarrbin u meqrudin.", "Is- sofferenzi jissupplixxu g\u0127an- nuqqasijiet tag\u0127na flok il- penitenza, meta a\u0127na nilqg\u0127uhom bil- pa\u010bi, u n\u0121arrbuhom bil- pa\u010benzja g\u0127ax nikkonsidraw li tassew joqog\u0127dulna tajjeb.", "Min ikun isofri ming\u0127ajr ma jie\u0127u pa\u010benzja jkun jixbah lil ra\u0121el g\u0127ani li jitfa' l- \u0121id tieg\u0127u, li jitfa' flusu fil- ba\u0127ar, g\u0127ax l- ispa\u010benzja hija dik li tne\u0127\u0127i mis- sofferenzi kull mertu.", "Xejn ma jaf min ma jkunx \u0121arrab sofferenza: jekk wie\u0127ed ikun jaf ix- xjenzi kollha tad- dinja, u s- snajja' kollha, dan ma jaf xejn jekk ma jafx isofri bil- pa\u010benzja, g\u0127ax ikun jiddisprezza l- im\u0127abba t' Alla li hi biss u xejn \u0127a\u0121a o\u0127ra mhija prezzju\u017ca.", "Hemm miktub fid- Dewteronomju: \"Is- Sinjur Alla tag\u0127kom jittentakom sabiex ikun jidher \u010bar jekk intom t\u0127obbuhx, iva jew le, b' qalbkom kollha, u bil- \u0127ila kollha tag\u0127kom.\"", "(XIII, 4) Immela fl- avversit\u00e0, fit- tribulazzjoni, fis- sofferenzi, g\u0127andu wie\u0127ed jag\u0127raf dwar il- fidi tieg\u0127u, dwar it- tama tieg\u0127u, u dwar l- im\u0127abba tieg\u0127u; g\u0127ax il- virt\u00f9 ming\u0127ajr il- prova mhix virt\u00f9.", "M' hemmx prova tal- im\u0127abba ming\u0127ajr it- turija tal- opri: u l- opra li turi l- im\u0127abba hija mqieg\u0127da fis- sofferenzi, g\u0127ax tassew i\u0127obb min jissaporti, u \u0127add m' g\u0127andu ra\u0121un li jissaporti, jekk ma jkunx sofferenti.", "L- g\u0127adu suprem tal- bnedmin kollha huwa Satana, u Alla widdibna biex ma nittamawx fil- \u0127a\u017cen, u San Pawl espressament jg\u0127idilna biex ma nissi\u0127bux mad- demonji.", "Issa jista' jkun li ma jissejja\u0127x mi\u0121nun min jirrikorri lejn Satana biex dan je\u0127ilsu mis- sofferenzi bix- xjenza u bil- potenza dijabolika tieg\u0127u?", "Jista' forsi wie\u0127ed jistenna veru \u0121id minn g\u0127adu tieg\u0127u?", "B' xhud mill- Istorja wie\u0127ed g\u0127andu jikkonkludi li tassew huwa veru deni dak il- \u0121id li jitfittex b' mezzi \u0127\u017ciena.", "Min jag\u0127mel dan huwa g\u0127adu t' Alla u l- g\u0127adu t' Alla jittratta mal- g\u0127edewwa t' Alla, u g\u0127alhekk x' jista' jistenna \u0127lief ir- rovina?", "Ji\u017cbalja bl- ikrah min jammetti li sofferenza wa\u0127da biss ma tkunx \u0121ejja minn Alla.", "Sofferenzi kbar jew \u017cg\u0127ar, ma jistg\u0127ux ji\u0121u fuq bniedem, jekk qabel ma jkunux \u0127ar\u0121u mis- Santwarju t' Alla ta\u0127t l- ordni jew ta\u0127t il- permess tas- Sapjentissmu Alla, tal- Missier u tal- Iben, u tal- Ispirtu Santu.", "Fid- dinja s- suldati tar- re fi \u017cmien l- pa\u010bi ja\u0127dmu l- armi bi t\u0127ejjija g\u0127al gwerra li tista' tinqala' hekk a\u0127na g\u0127andna dejjem nistennew it- tribulazzjoni u nistennewha minn mument g\u0127al ie\u0127or.", "Xejn iktar g\u0127a\u017ci\u017c ma jista' wie\u0127ed jag\u0127mel lil Alla daqskemm li jipprokura s- sa\u0127\u0127a tal- erwie\u0127, u dan isir biss permezz tas- sagrifi\u010b\u010bju tag\u0127na jew bit- tg\u0127akkis jew bil- pa\u010benzja.", "Kull sofferenza tag\u0127na ng\u0127aqqduha mal- merti infiniti ta' Kristu u noffruha lil Alla jew g\u0127all- konver\u017cjoni tal- midinbin, jew g\u0127all- perseveranza tal- \u0121usti.", "Fis- sofferenzi g\u0127andna nqawwu l- fidi tag\u0127na, g\u0127ax altrimenti mhux nissaportuhom bil- pa\u010benzja, i\u017cda nitg\u0127aff\u0121u ta\u0127thom.", "Hija verit\u00e0 li fis- sofferenzi Alla huwa dejjem pront bl- g\u0127ajnuna tieg\u0127u, li min ifittxu bil- verit\u00e0 \u017cgur li jsibu fuqu.", "Min ma jridx isofri bil- pa\u010benzja juri li m' g\u0127andux it- tama fih tal- glorja eterna: g\u0127ax iktar ma wie\u0127ed isofri iktar kbira tkunlu l- glorja, u li m' g\u0127andux jistenna glorja eterna min ma jridx isofri ma' Kristu.", "Il- pwieni ta' dina l- \u0127ajja, anke l- iktar \u0127orox huma bil- wisq 'l isfel jew inferjuri g\u0127all- \u0121id li huwa mwieg\u0127ed biex wie\u0127ed igawdi wara mewtu, jekk ikun sofriehom g\u0127al Alla.", "Ji\u017cbalja wisq bl- ikrah min irid ifittex il- perfezzjoni ming\u0127ajr sofferenzi, g\u0127ax il- pa\u010benzja hija sommament me\u0127tie\u0121a g\u0127all- akkwist tal- \u0127ajja perfetta.", "Hemm servi t' Alla li waqt is- sofferenzi ma jag\u0127tu ebda sinjal ta' swied il- qalb, u dawn is- servi jintg\u0127addu fl- ewwel grad tal- perfezzjoni fil- virt\u00f9 tal- pa\u010benzja.", "Hawn servi t' Alla, li waqt is- sofferenzi j\u017commu qalbhom f' kalma perfetta, u dawn is- servi jintg\u0127addu fit- tieni grad tal- perfezzjoni fil- virt\u00f9 tal- pa\u010benzja.", "Hawn servi t' Alla, li waqt is- sofferenzi, i\u017commu ru\u0127hom allegri, fer\u0127anin, u dawn is- servi jintg\u0127addu fit- tielet grad tal- perfezzjoni fil- virt\u00f9 tal- pa\u010benzja.", "L- azzjonijiet \u0127\u017ciena li jag\u0127mlulna l- bnedmin i\u0121ibu fuqna veri sofferenzi, u wisq ikbar meta jkunu bbenefikati minna l- offensuri: per\u00f2 meta a\u0127na na\u0127frulhom mhux biss inkunu nsofruhom bil- pa\u010benzja, i\u017cda nkunu wkoll nixbhu lil Alla l- Missier, u lil Alla Iben, u lil Alla Spirtu Santu.", "Hija regola komuni g\u0127al kull serv ta' Alla, li jiskot, li jsofri u li ja\u0127dem.", "Ma jitrabbiex biex isofri \u0127wejje\u0121 kbar min ma jit\u0127arri\u0121x biex isofri l- \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar ta' kuljum g\u0127al Alla.", "Il- mewt hija l- iktar \u0127a\u0121a kerha li tara n- natura i\u017cda permezz tas- sofferenzi n- natura tit\u0127ejja biex tilqag\u0127ha b\u0127ala \u0121id, li jqieg\u0127ed it- tmiem ta' kull xorta ta' tbatija.", "Hemm differenza kbira wisq bejn it- tag\u0127lim fuq is- sofferenzi u l- e\u017cer\u010bizzju tas- sofferenzi: per\u00f2 bniedem av\u017cat nofsu armat, u min jitg\u0127allem g\u0127andu jsib g\u0127ajnuna f' kull prova.", "Inaqqas it- toqol tas- sofferenzi, min ja\u0127seb li kollox jg\u0127addi, li huma momentanji, li huma indispensabbli, li \u0127addie\u0127or sofra, u fuq kollox li jirrikonoxxihom minn Alla.", "Skont il- Providenza t' Alla ji\u0121ri li bniedem meta jkun biex ikollu xi konsolazzjoni kbira, ikollu qabel i\u0121arrab sofferenza kbira; u g\u0127all- kuntrarju meta wie\u0127ed ikun biex ikollu xi sofferenza kbira, ikollu qabel i\u0121arrab konsolazzjoni kbira, kif jidher \u010bar mill- Istorja, spe\u010bjalment mill- \u0127ajja ta' San \u0120u\u017cepp, l- g\u0127arus kastissmu ta' Marija Santissma.", "Hija \u0127a\u0121a naturali li wie\u0127ed iqieg\u0127ed ir- rimedju g\u0127as- sofferenzi: g\u0127all- kes\u0127a, is- s\u0127ana u g\u0127as- s\u0127ana l- kes\u0127a: issa l- \u0127sieb tal- verit\u00e0 g\u0127andu wkoll kbira forza fir- rimedju g\u0127as- sofferenzi.", "Il- mewt tal- \u0127bieb tag\u0127na, u wisq i\u017cjed tal- kon\u0121unti tag\u0127na; \u0121enituri, jew a\u0127wa, jew neputijiet i\u0121\u0121ibilna sofferenza tassew morra u iebsa: imma l- verit\u00e0 li kul\u0127add g\u0127andu jmut f' sieg\u0127a affissata sa mill- eternit\u00e0, il- verit\u00e0 li a\u0127na g\u0127ad ukoll immorru u mill- \u0121did niltaqg\u0127u, il- verit\u00e0 li a\u0127na kreaturi ta' Alla, Missier tag\u0127na, a\u0127na tieg\u0127u, u huwa tag\u0127na, il- verit\u00e0 li a\u0127na \u0121ejna fid- dinja g\u0127al Alla wa\u0127du biex lilu nservu, u biex lilu ngawdu wara mewtna, il- verit\u00e0 li m' hemmx forza kontra l- mewt, il- verit\u00e0, li min imut, imut darba biss: dawn il- veritajiet fil- \u0127sieb tag\u0127na jtaffu bil- wisq id- duluri tal- qalb tag\u0127na, g\u0127alhekk bi trankwillit\u00e0 kbira nissaportu l- mewt tag\u0127hom.", "Ma joprax ta' bniedem min wara li jkun g\u0127amel kull mezz le\u010bitu u possibbli biex je\u0127les mis- sofferenzi u intant ma jirnexxilux u ma jirrassenjax ru\u0127u, ladarba Alla huwa s- Sinjur assolut u ladarba Alla huwa veru Missier ta' kul\u0127add, ta' kull kreatura tieg\u0127u.", "Min qatt irre\u017cista g\u0127all- volont\u00e0 ta' Alla u sab il- pa\u010bi?", "Iktar ma j\u0127abbat il- mew\u0121 mal- blat, iktar jitnaddaf il- blat: iktar ma wie\u0127ed isofri bil- pa\u010benzja iktar jissaffa fir- ru\u0127, u jersaq lejn Alla.", "M' hemmx mod ie\u0127or biex wie\u0127ed jissaffa \u0127lief bis- sofferenzi; jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jifhimha li \u0127add ma jista' jid\u0127ol fil- glorja bl- inqas tebg\u0127a, li jekk ma titne\u0127\u0127iex hawn bis- sofferenzi titne\u0127\u0127a hemm wara l- mewt fil- purgatorju b' sofferenzi iktar \u0127orox mis- sofferenzi ta' Kristu fid- dinja.", "\u0126add ma g\u0127andu ja\u0127seb li Alla jabbanduna bniedem meta j\u0127allih fit- triq tas- sofferenzi u jag\u0127tih l- g\u0127ajnuna biex jippreservah mid- dnub fl- istess \u0127in.", "L- aqwa sinjal tal- korla ta' Alla huwa li wie\u0127ed waqt it- tentazzjoni jinteba\u0127 bil- \u0127a\u017cen tal- azzjoni, u jag\u0127milha, iridha: dan hu li g\u0127andu jbe\u017c\u017ca' l- qalb tal- bniedem u xejn \u0127a\u0121a o\u0127ra.", "\u0120ob fil- ba\u0127ar tas- sofferenzi, u tat- tribulazzjonijiet tieg\u0127u kien i\u0121ib fih il- \u0127sieb tal- qawma mill- imwiet u dina l- isperanza kienet tikkonfortah bil- verit\u00e0.", "Il- qaddisin martri permezz tas- sofferenzi wrew lil Alla li ma setg\u0127ux i\u0127obbuh i\u017cjed milli \u0127abbewh, meta huma ma setg\u0127ux isofru u volontarjament minn li sofrew, u volontarjament g\u0127ax kienu liberi li jsostnu 'l Alla, jew li ji\u010b\u0127du 'l Alla.", "Infatti Kristu qal li m\u0127abba ikbar minn dina \u0127add ma g\u0127andu li wie\u0127ed i\u0127alli \u0127ajtu g\u0127al \u0127biebu.", "Min irid jag\u0127ti erwie\u0127 lil Alla, ossija min irid li l- erwie\u0127 midinbin jikkonvertu lejn Alla, m' g\u0127andux ja\u0127seb li jista' jirnexxilu b' mod ie\u0127or \u0127lief bis- sagrifi\u010b\u010bju f' xi sofferenzi personali.", "Qatt ma jista' jkun hemm sagrifi\u010b\u010bju ming\u0127ajr sofferenzi personali dwar it- tg\u0127akkis jew dwar il- pa\u010benzja.", "In- natura taf u tasal biex tag\u0127mel sagrifi\u010b\u010bju, i\u017cda dejjem fejn ikun jaqbel lilha biex ma titlifx xi \u0121id temporali jew ma tkabbarx is- sofferenzi tag\u0127ha.", "Min jag\u0127mel xi sagrifi\u010b\u010bju jkollu jag\u0127ti minn dak li huwa tieg\u0127u, minn dak li huwa proprjet\u00e0 tieg\u0127u: u ma jkunx jag\u0127mel sagrifi\u010b\u010bju min jag\u0127ti minn dak ta' \u0127addie\u0127or, jew minn dak li hu proprjet\u00e0 ta' \u0127addie\u0127or.", "Kull bniedem g\u0127andu tieg\u0127u l- volont\u00e0 libera tieg\u0127u: Alla ta lil kull bniedem volont\u00e0 libera u tahielu b' mod li fl- e\u017cer\u010bizzju tag\u0127ha li jrid jew li ma jridx, Alla dejjem jirrispettaha biex ikun jista' je\u017cer\u010bita l- \u0120ustizzja divina tieg\u0127u.", "Il- bniedem g\u0127andu tieg\u0127u l- volont\u00e0 libera tieg\u0127u nnifsu u g\u0127alhekk jista' jag\u0127mel sagrifi\u010b\u010bju lil Alla jew ma jag\u0127milx u dejjem fil- libert\u00e0 g\u0127ax Alla qatt ma jag\u0127mel forza fuqha, lanqas meta jag\u0127tiha l- grazzja tieg\u0127u.", "Is- sagrifi\u010b\u010bju huwa att liberu tal- bniedem, li joffri lil Alla billi ji\u010b\u010ba\u0127\u0127ad minn \u0127wejje\u0121 li jkun jog\u0127\u0121bu lin- natura tieg\u0127u, u ji\u010b\u010ba\u0127\u0127ad mhux ming\u0127ajr sofferenzi, g\u0127ax in- natura dejjem tbati, meta ma jkollhiex jew ma ti\u0127ux dak li trid jew li tixtieq.", "In- natura ma tridx titg\u0127akkes: immela tkun issofri meta tkun titg\u0127akkes.", "In- natura ma tridx tissaporti mela tkun tbati, meta tkun tissaporti.", "Ma tistax tkun materja ta' sagrifi\u010b\u010bju personali, kull \u0127a\u0121a li ma fihiex sofferenza, kbira jew \u017cg\u0127ira.", "Biex sagrifi\u010b\u010bju jkun mag\u0127\u0121ub lil Alla, jen\u0127tie\u0121 li min jag\u0127mlu jkollu l- volont\u00e0 tieg\u0127u pura minn kull dnub mejjet, u li l- kaw\u017ca tas- sofferenzi tkun minn xi \u0127a\u0121a tal- fidi, u mhux minn xi \u0127a\u0121a naturali jew temporali, g\u0127ax ming\u0127ajr il- fidi \u017cgur li \u0127add ma jista' jog\u0127\u0121ob lil Alla, kif jg\u0127allem San Pawl.", "Kristu g\u0127allimna nag\u0127mlu tul il- \u0127ajja tag\u0127na kollha sagrifi\u010b\u010bju f' kollox, meta kkmanda lilna lkoll skulari tieg\u0127u, li ni\u010b\u0127du lilna nfusna.", "Ti\u010b\u0127ad lilek innifsek tfisser ma tag\u0127milx dak li lilek jog\u0127\u0121ob, tmieri lil qalbek, ma tikkuntentax in- natura tieg\u0127ek, u b' hekk g\u0127andha tid\u0127ol dejjem is- sofferenza, jew kbira jew \u017cg\u0127ira, g\u0127ax in- natura ftit jew wisq dejjem tibqa' ming\u0127ajr is- sodisfazzjon tag\u0127ha, u g\u0127alhekk tbati.", "Il- bniedem fil- kors ta' \u0127ajtu jiltaqa' ma' \u0127wejje\u0121 li jkunu jog\u0127\u0121buh, jew ma' \u0127wejje\u0121 li ma jkunux jog\u0127\u0121buh: immela waqt il- prova jag\u0127mel is- sagrifi\u010b\u010bju jew ma jag\u0127mlux: jag\u0127mel is- sagrifi\u010b\u010bju meta jitg\u0127akkes fil- \u0127wejje\u0121 li jog\u0127\u0121buh, u meta jie\u0127u pa\u010benzja fil- \u0127wejje\u0121 li ma jog\u0127\u0121buhx imqanqal dejjem minn volont\u00e0 tajba, jew minn intenzjoni retta: ma jag\u0127milx sagrifi\u010b\u010bju, meta jidde\u010biedi li jissodisfa lill- volont\u00e0 tieg\u0127u, ossija lilu nnifsu, u b' hekk li ma jissodisfax il- volont\u00e0 ta' Alla, anzi jiddisprezzaha.", "Min jag\u0127mel sagrifi\u010b\u010bju lil Alla kif imiss tassew jigglorifika 'l Alla, i\u017cda min ma jag\u0127milx sagrifi\u010b\u010bju lil Alla, tassew jiddi\u017cunura lil Alla, kif g\u0127allimna Kristu, li min mhuwiex ma' Alla huwa kontra ta' Alla.", "Jinganna tassew lilu nnifsu min jifhem ji\u010b\u010ba\u0127\u0127ad minn \u0127wejje\u0121 kbar, meta ma jridx ji\u010b\u010ba\u0127\u0127ad minn \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar.", "Il- kliem ta' Kristu huwa verit\u00e0 li qal li mhuwiex fidil fil- wisq min mhuwiex fidil fil- ftit.", "Alla ja\u010b\u010betta kull sagrifi\u010b\u010bju, anki \u017cg\u0127ir kemm ikun \u017cg\u0127ir, b\u0127allikieku wie\u0127ed jara mazz \u0121i\u017cimin, u jitqanqallu l- aptit li jxommu, u flok ma jissodisfa lilu nnifsu fis- sens tax- xamm, jitg\u0127akkes g\u0127al Alla, u b' hekk ikun joffrilu sagrifi\u010b\u010bju, u Alla ja\u010b\u010bettah u ta' dan is- sagrifi\u010b\u010bju Alla jag\u0127tih grazzja o\u0127ra.", "Kristu qal lill- Venerabbli Chambon: Kull darba li inti titg\u0127akkes tkun tag\u0127tini fl- istess \u0127in lampa biex nimlihielek bi\u017c- \u017cejt; i\u017cda meta ma titg\u0127akkisx ma tkunx tag\u0127tini lampa biex nimlihielek bi\u017c- \u017cejt.", "Minn hawn g\u0127andu wie\u0127ed jikkonkludi li kull sagrifi\u010b\u010bju li nag\u0127mlu lil Alla, Alla jkun fl- istess \u0127in ta' \u0121id spiritwali g\u0127alina wkoll, u jag\u0127tina grazzji o\u0127ra.", "Permezz tas- sagrifi\u010b\u010bju biss a\u0127na nistg\u0127u nigglorifikaw lil Alla, u Alla espressament qal li huwa jigglorifika 'l min ikun igglorifikah.", "Alla huwa spirtu, qal Kristu, u min jadurah, jen\u0127tie\u0121 li jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0.", "Min jista' jadura 'l Alla ming\u0127ajr is- sagrifi\u010b\u010bju tal- volont\u00e0 personali tieg\u0127u nnifsu?", "\u017bgur li \u0127add g\u0127ax ming\u0127ajr tg\u0127akkis, ming\u0127ajr pa\u010benzja \u0127add ma jista' jtemm il- volont\u00e0 ta' Alla.", "Meta bniedem ikun ittentat biex jissodisfa lilu nnifsu, ikun Alla li jkun qed ifittex minnu sagrifi\u010b\u010bju, Alla jkun i\u010bempel ossija jsejja\u0127 is- serv tieg\u0127u biex joffrilu sagrifi\u010b\u010bju.", "Min hu fidil joffrihulu u b' hekk ikun qieg\u0127ed jag\u0127raf lil Alla bi Kreatur u b' Sinjur tieg\u0127u fi spirtu ta' sottomissjoni; ikun qieg\u0127ed ukoll fl- istess \u0127in jirringrazzjah tal- \u0121id li ma jintg\u0127addx li Alla g\u0127amel lilu; ikun ukoll ji\u0121bed mis- sema g\u0127al fuqu l- favuri, il- benedizzjonijiet, u l- \u0121id ta' Alla, kif hemm miktub li Alla jbierek il- poplu tieg\u0127u fil- pa\u010bi: u fl- a\u0127\u0127ar nett ikun jipplaka u jissodisfa l- \u0120ustizzja ta' Alla dwar in- nuqqasijiet tal- img\u0127oddi.", "Fil- \u0127ajja tal- venerabbli Swor Beninja hemm miktub li \u0120es\u00f9 darba qalilha: G\u0127arusa tieg\u0127i, ag\u0127tini erwie\u0127: huwa bis- sagrifi\u010b\u010bju biss li inti tista' tag\u0127tini erwie\u0127.", "Anki jiena stess permezz tas- sagrifi\u010b\u010bju tieg\u0127i nnifsi \u0127dimt g\u0127as- salvazzjoni tag\u0127hom.", "Le, le, kompla jg\u0127idilha, jiena ma nitolbokx \u0127wejje\u0121 tqal; i\u017cda \u0127arsa mg\u0127akksa, kelma miskuta, \u0127sieb maqtug\u0127, f' kelma wa\u0127da, kwalunkwe tmerija li ma tog\u0127\u0121obx lin- natura tieg\u0127ek, offrihieli b' sagrifi\u010b\u010bju, u b' hekk tkun biss tista' tag\u0127tini erwie\u0127.", "Kull tg\u0127akkisa tieg\u0127ek, kull att ta' pa\u010benzja tieg\u0127ek, f' kelma wa\u0127da kull sofferenza g\u0127aqqadha mal- merti infiniti tieg\u0127i u b' hekk jie\u0127du valur infinit li jkunu kapa\u010bi jag\u0127tu glorja lil Alla kif imiss.", "Alla j\u0127obb kull kreatura tieg\u0127u fil- kors tan- natura ma\u0127luqa, u kollu providenza jie\u0127u kura tag\u0127ha: i\u017cda fil- kors tal- im\u0127abba tieg\u0127u dwar il- grazzja huwa j\u0121ib ru\u0127u b' dan il- mod: Jippreserva r- ru\u0127 bil- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u minn kull dnub mejjet, u lil xi w\u0127ud anki minn kull dnub venjal: iqeg\u0127idha fl- okka\u017cjoni li tag\u0127mel il- \u0121id: u jag\u0127mel li hija ssofri, u iktar ma jkun i\u0127obbha iktar jag\u0127mel li hija ssofri, u dan biex huwa jkollu ra\u0121un li jag\u0127tiha kuruna ikbar.", "La Alla ma jista' jkun li juri li j\u0127obb skont il- grazzja l- bnedmin tieg\u0127u, lanqas il- bnedmin tieg\u0127u ma jistg\u0127u juru li j\u0127obbu 'l Alla ming\u0127ajr is- sofferenzi.", "Alla kien i\u0127obb wisq lil Abram, u Abram kien \u0127abib kbir ta' Alla.", "X' g\u0127amel Alla lil Abram?", "Ordnalu jissagrifikalu 'l I\u017cakk li Abram kien tant i\u0127obb b\u0127ala iben prezzju\u017c tieg\u0127u.", "B' tant sofferenzi interni Abram ma \u010ba\u0127adlux sagrifi\u010b\u010bju hekk penu\u017c g\u0127all- qalb ta' missier.", "I\u017cda x\u0127in kien biex ini\u017c\u017cel drieg\u0127u g\u0127at- temmija, l- an\u0121lu \u017cammhielu u Alla bierku.", "Kristu qal lill- appostli, lid- dixxipli tieg\u0127u: \"Il- Missier i\u0127obbkom, g\u0127ax intom \u0127abbejtu lili.\"", "Min g\u0127andu l- kmandamenti ta' \u0120es\u00f9 u j\u0127arishom dan hu li j\u0127obb 'il \u0120es\u00f9.", "Min i\u0127obb 'il \u0120es\u00f9, il- Missier i\u0127obbu mhux b' mod ie\u0127or \u0127lief billi jg\u0127addih mill- istess triq li minnha g\u0127adda 'l Ibnu, cio\u00e8 mis- sofferenzi.", "Kemm huwa motiv li tassew g\u0127andu jsewwed il- qalb, x\u0127in wie\u0127ed akkaw\u017ca tad- dnub il- mejjet huwa fl- istat tad- di\u017cgrazzja u intant jg\u0127um fil- prosperit\u00e0 temporali, g\u0127ana, delizzji u glorji mundani!", "Il- kelma sagrifi\u010b\u010bju hija \u0121ejja minn \u017cew\u0121 kelmiet latini \u2014 sacrum facere \u2014 tag\u0127mel \u0127a\u0121a qaddisa: g\u0127ax min jag\u0127mel dak li Alla jrid, u min ma jag\u0127milx dak li Alla ma jridx, dan hu li jag\u0127mel biss \u0127a\u0121a qaddisa, u dina l- \u0127a\u0121a qaddisa qatt ma jista' jag\u0127milha \u0127lief min jitg\u0127akkes u min jie\u0127u pa\u010benzja, li huma veri sofferenzi g\u0127an- natura \u0127a\u017cina tal- bniedem ferut bid- dnub ori\u0121inali.", "X\u0127in il- bniedem, li ma jkunx ta\u0127t it- tmexxija tal- grazzja, ikun qieg\u0127ed isofri, u jag\u0127raf il- kaw\u017ca tas- sofferenzi tieg\u0127u jixg\u0127el b' tant korla kbira, b' tant mibeg\u0127da kbira, li jmidd idejh biex bl- opra jag\u0127mel id- deni lil min ikun ikka\u0121unalu s- sofferenza; u jekk ma jistax jag\u0127mel id- deni bl- opri, jinfexx fix- xewqat tad- deni u f' xita ta' sa\u0127ta kontra tieg\u0127u.", "Imma mhux hekk jekk ikun ta\u0127t it- tmexxija tal- grazzja: g\u0127alhekk dan ibierek 'il min jis\u0127tu, i\u0127obb 'il min jobog\u0127du, jag\u0127mel il- \u0121id lil min g\u0127amillu d- deni, i\u0127ares lejn is- sofferenzi \u0121ejjin minn Alla veru Missier \u0127anin, g\u0127ax il- grazzja bid- dawl tag\u0127ha turi l- prezzjo\u017cit\u00e0 tas- sofferenzi.", "Jen\u0127tie\u0121, jen\u0127tie\u0121, jen\u0127tie\u0121: dan jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jifhem u jwa\u0127\u0127al f' rasu u f' qalbu li jen\u0127tie\u0121 li a\u0127na nid\u0127lu fis- Saltna ta' Alla permezz ta' bosta sofferenzi.", "(Att.", "Apost.", "XIV, 21)", "Ma' kull sofferenza li ti\u0121i fuq il- bniedem jissie\u0127eb dejjem il- \u0127sieb kemm sejjer idum fiha, jew il- \u0127sieb dwar ir- ri\u017cultat tas- sofferenza.", "Jinganna wisq ru\u0127u min ma jridx jifhem li kull kwalit\u00e0 ta' sofferenzi wie\u0127ed g\u0127andu jag\u0127rafha dejjem \u0121ejja minn Alla, li hu Dominatur Sinjur ta' kollox u ta' kul\u0127add: is- sofferenzi kollha li \u0121ew fuq \u0120ob kienu kollha minsu\u0121in mill- malizzja ta' Satana, u b' dan kollu \u0120ob qal: \"Is- Sinjur tani, is- Sinjur \u0127adli; kif lis- Sinjur g\u0127o\u0121bu, hekk sar: ikun imbierek l- isem tas- Sinjur.\"", "(\u0120ob I, 21)", "\u0126add mhu denn ta' Alla \u0127lief min isofri bil- vera pa\u010benzja mqanqal mill- fidi ta' Alla: infatti hemm miktub fil- ktieb tas- Sapjenza li l- erwie\u0127 tal- \u0121usti huma fl- id ta' Alla\u2026 imnikktin fi ftit \u0127wejje\u0121 g\u0127ad ikunu ppremjati tajjeb f' bosta \u0127wejje\u0121: g\u0127aliex Alla ppruvahom, u sabhom denji tieg\u0127u nnifsu.", "Huwa ppruvahom b\u0127al deheb fin- nar, u laqag\u0127hom b\u0127al vittma ta' olokawstu (Kap. III, 1- 6).", "Ikun jg\u0127id bl- ispirtu u bil- verit\u00e0 li tassew i\u0127obb 'l Alla min isofri g\u0127ar- rispett ta' Alla, sabiex ma jiddisgustax 'l Alla bid- dnub, u San \u0120akbu fl- ittra tieg\u0127u jsejja\u0127lu beatu.", "Infatti huwa jikteb: \"Beatu l- bniedem li jsofri t- tentazzjoni, g\u0127ax wara li jkun \u0121ie m\u0121arrab, g\u0127ad jir\u010bievi l- kuruna tal- \u0127ajja, li Alla wieg\u0127ed lil dawk li j\u0127obbuh.\"", "(Kap. I, 12)", "Hemm miktub li sagrifi\u010b\u010bju tas- sa\u0127\u0127a huwa li wie\u0127ed jindokra u j\u0127ares il- kmandamenti, u li jitbieg\u0127ed minn kull \u0127a\u017cen: issa \u0127add ma jista' joffri dan s- sagrifi\u010b\u010bju min ma jsallabx la\u0127mu mal- vizzjijiet u max- xewqat \u0127\u017ciena.", "Serv ta' Alla, li kien wisq u wisq japprezza s- sofferenzi ta' dina l- \u0127ajja temporali kien bid- dmug\u0127 f' g\u0127ajnejh, jitlob 'l Alla biex b\u0127ala Missier, tassew tajjeb, jissollieva kull bniedem sofferenti u bil- grazzja tieg\u0127u jg\u0127inhom biex jirrassenjaw ru\u0127hom mal- volont\u00e0 tieg\u0127u \u0127alli ma ji\u0121rix li jsofru f' dina d- dinja u fl- o\u0127ra wkoll.", "Hemm sofferenzi li kull bniedem, b\u0127ala bniedem, g\u0127andu jsofri fil- kors tan- natura, u g\u0127al dawn is- sofferenzi jistg\u0127u jitqieg\u0127du xi rimedji g\u0127all- \u0127elsien, b\u0127allikieku s- s\u0127ana g\u0127all- kes\u0127a; i\u017cda meta ji\u0121ri li r- rimedju ma jistax jinsab jew jitqieg\u0127ed, l- a\u0127jar ri\u010betta li jag\u0127ti s- sens komun huwa li wie\u0127ed ma jispa\u010benzjax ru\u0127u, g\u0127ax inkella jkollu jsostni dannu ikbar.", "Hemm sofferenzi li kull bniedem, b\u0127ala midneb, g\u0127andu jsofri b' piena tad- dnubiet tieg\u0127u, ta\u0127t id- dispo\u017cizzjoni tal- \u0120ustizzja ta' Alla; infatti meta wie\u0127ed jidneb, jag\u0127mel dak li huwa kontra qalb Alla, u g\u0127alhekk Alla fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u jiddisponi li l- midneb isofri dak li huwa kontra qalbu.", "B' dak stess li bih wie\u0127ed jidneb, b' dak stess ikun itturmentat.", "G\u0127al dawn is- sofferenzi l- fidili g\u0127andhom iqieg\u0127du bi spirtu ta' ndiema l- mezz li bih nistg\u0127u naslu biex nilqg\u0127ulha lill- \u0120ustizzja ta' Alla, u biex nissodisfawha, u biex nipplakawha, u biex ne\u0127ilsu mill- qilla tag\u0127ha.", "Dan il- mezz huwa l- offerta li a\u0127na nag\u0127mlu, tal- pjagi divini tas- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu lill- \u0120ustizzja ta' Alla.", "Hemm sofferenzi li kull bniedem, b\u0127ala predestinat g\u0127all- glorja eterna g\u0127andu jsofri fuq dina l- art bla ebda rimedju g\u0127all- \u0127elsien: dawna huma sofferenzi disposti mill- grazzja tal- \u0126anin Alla.", "San Pawl jikteb: Mhux \u0127a\u0121a ta' min irid, lanqas \u0127a\u0121a ta' min ji\u0121ri, i\u017cda \u0127a\u0121a ta' Alla, li jag\u0127mel il- \u0127niena.", "B' \u0127arsa lejn il- kap tal- predestinati nifhmu f' mument id- dispo\u017cizzjoni dwar dawn is- sofferenzi.", "\"Missier,\" qal Kristu, \"jekk jista' jkun, jg\u0127addi minni dan il- kal\u010bi; i\u017cda mhux li rrid jiena, i\u017cda li trid inti jkun mag\u0127mul.\"", "U bil- verit\u00e0 Kristu kellu jixrob il- kal\u010bi li tah il- Missier \u010aelesti tieg\u0127u.", "Id- dinja hija l- pajji\u017c tad- dnubiet li l- \u0127las tag\u0127hom huma s- sofferenzi; mela fid- dinja, tmur fejn tmur hemm issib dejjem is- Salib, li jkun qieg\u0127ed jistenniek biex inti ssofri u b' hekk tiftakar li qag\u0127dek mhux g\u0127al hawn, i\u017cda f' pajji\u017c ie\u0127or kollu hena u pa\u010bi u fer\u0127 etern.", "Hemm miktub fis- Salm 33, li s- Sinjur Alla huwa ma\u0121enb dawk li huma mnikktin fil- qalb tag\u0127hom, u li jsalva 'l dawk li huma umli fl- ispirtu.", "Min immela jkun isofri huwa fl- okka\u017cjoni li jipprofitta ru\u0127u mill- vi\u010binanza tal- \u0127abib sabiex jifta\u0127 qalbu mieg\u0127u, u jitolbu l- favuri, u l- g\u0127ajnuniet li jkun jen\u0127tie\u0121 tant g\u0127alih innifsu kemm g\u0127all- o\u0127rajn.", "Huma bosta n- niket tal- \u0121usti, u minn dawn kollha jilliberahom is- Sinjur: hekk qal David fl- Ispirtu s- Santu.", "(Salm 33).", "Mela hija inutli kull kunfidenza fil- bnedmin ta' dina l- art, u kull rikors lejhom, g\u0127ax \u0127add u xejn ma jista' je\u0127les mit- tribulazzjoni \u0127lief Alla, li fih min jittama m' g\u0127andu qatt i\u0121arrab konfu\u017cjoni.", "B' xhud, tal- Iskrittura mqaddsa li huwa tassew giddieb min jg\u0127id li waqt is- sofferenzi tal- qalb irrikorra u sejja\u0127 'l Alla, u Alla ma semg\u0127ux, u ma salvahx mit- tribulazzjonijiet kollha tieg\u0127u.", "(Psalm XXXIII, 7)", "Is- sofferenzi jitolbu l- mistrie\u0127, ir- refri\u0121erju, jew il- \u0127elsien, jew il- konfort, jew il- qawwa: issa dan il- \u0121id kollu jfittxu wie\u0127ed fejn ifittxu ma jasal qatt biex isibu, jekk ma jfittxux f' Alla, kif hemm miktub li dawk li jfittxu s- Sinjur minn ebda \u0121id ma ji\u0121u nieqsa, u li kull \u0121id ma ji\u0121ix \u0127lief mit- tjubija ta' Alla u le minn g\u0127ajn o\u0127ra.", "G\u0127all- vera pa\u010benzja f' kull sofferenza ten\u0127tie\u0121 fil- bniedem fidi ferma, u vera tama f' Alla, g\u0127aliex g\u0127alkemm Alla jista' jag\u0127tina ming\u0127ajr ma nitolbuh, huwa dejjem im\u0127ejji li jag\u0127tina kulma nitolbuh, u tant irid jag\u0127tina li huwa stess mhux e\u017cortana, imma kkmandana biex nitolbuh.", "Itolbu \u2014 g\u0127aliex qalilna biex nitolbuh?", "G\u0127ax irid tassew jag\u0127tina u g\u0127ax jaf li a\u0127na fil- b\u017conn.", "Il- bnedmin huma \u0127\u017ciena meta jag\u0127mlu li l- proxxmu jsofri, u jitnikket, u jin\u0127aqar: u dawna bil- malizzja tag\u0127hom ikunu kontra qalbhom jeffettwaw il- \u0121udizzji profondi tas- Sapjenza ta' Alla li jkun iridu f' dan l- istat sofferenti.", "Alla ma jridx id- dnub: i\u017cda hija volont\u00e0 ta' Alla l- konsegwenza ossija l- effett tad- dnub: g\u0127alhekk Alla jikkastiga 'l min jag\u0127mel id- deni lill- proxxmu, u jippremja 'l min isofri bil- vera pa\u010benzja d- deni.", "Alla huwa dejjem favur il- bnedmin \u0121usti, u avversarju tal- bnedmin \u0127\u017ciena, kif hemm miktub: \"L- g\u0127ajnejn tas- Sinjur fuq il- \u0121usti, u l- widnejn tieg\u0127u g\u0127at- talb tag\u0127hom.", "I\u017cda l- wi\u010b\u010b tas- Sinjur fuq dawk li jag\u0127mlu d- deni, sabiex jeqred mill- art il- memorja tag\u0127hom.\"", "(Salm XXXIII)", "\u0126niena g\u0127andha tissejja\u0127 l- okka\u017cjoni li fiha jqeg\u0127idna Alla biex nissodisfaw il- \u0120ustizzja tieg\u0127u hawn fid- dinja, x\u0127in jiddisponi biex permezz tas- sofferenzi tag\u0127na mag\u0127qudin ma' Kristu a\u0127na n\u0127allsuha qabel il- \u0121udizzju partikulari tag\u0127na, billi San Pawl jg\u0127allem li hija \u0127a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj.", "Il- \u0127sieb tal- kont li g\u0127ad ikollna nag\u0127tu lil Alla fil- jum tal- \u0121udizzju partikulari jqanqalna mhux ftit biex insofru b' vera pa\u010benzja kull kwalit\u00e0 ta' tbatija, anzi jnissel fina xewqa s\u0127i\u0127a li nbatu u le li mmutu, biex inbatu hawn sabiex ikollna sentenza ta' barka u mhux ta' sa\u0127ta, sabiex ma jkollniex in\u0121arrbu wara mewtna pwieni li skont ir- rivelazzjonijiet tal- qaddisin huma li ta' \u0127add li jista' jiddeskrivi.", "Il- kont ikun fuq id- dnubiet kollha li g\u0127amilna: fuq id- dnubiet kollha li l- proxxmu tag\u0127na g\u0127amel, u a\u0127na kellna d- dover, u stajna li dawn id- dnubiet ma jsirux, fuq id- dnubiet li saru min\u0127abba fina bl- iskandli: fuq l- opri tajba li stajna nag\u0127mlu u ma g\u0127amilnihomx: fuq il- grazzji kollha li r\u010bevejna u ma \u0127addimnihomx: fuq il- grazzji li Alla fil- \u0127niena tieg\u0127u ddispona li jag\u0127tina u ma tahomlniex g\u0127ax a\u0127na ma konniex disposti g\u0127alihom: fuq il- \u0121id li l- proxxmu tag\u0127na seta' jag\u0127mel u a\u0127na konna l- kaw\u017ca li dan il- \u0121id ma sarx.", "Wie\u0127ed jista' b' xi mod ikollu xi idea tas- sofferenzi l- i\u017cjed kbar li jistg\u0127u ji\u0121\u0121arrbu hawn fid- dinja u jitwa\u0127\u0127ax: i\u017cda biex ikollu idea tas- sofferenzi li jistg\u0127u ji\u0121\u0121arrbu hemm fid- dinja l- o\u0127ra jen\u0127tie\u0121 li jkun fihom, g\u0127ax hawn m' hawnx pinna kapa\u010bi biex tiddeskrivi.", "O merti ta' Kristu, o merti infiniti, kemm a\u0127na obbligati lejkom, li permezz tag\u0127kom, l- i\u010bken sofferenzi tag\u0127na fid- dinja jie\u0127du l- valur tag\u0127kom u jiskuntawlna kull dejn mal- \u0120ustizzja tremenda ta' Alla.", "Darba wa\u0127da \u0120es\u00f9 Kristu g\u0127amel li l- Venerabbli Swor Marija Marta Chambon idduq kemm kemm id- delizzji tal- \u0120enna, u wara staqsieha: \"G\u0127id il- veru ma tiswiex il- piena li ssofri fuq l- art biex tgawdi g\u0127al dejjem delizzji b\u0127al dawn?\"", "Hija we\u0121bitu bl- istess kliem tal- appostlu San Pawl li m' g\u0127andhom xejn x' jaqsmu t- tbatijiet ta' dina l- art mal- glorja li g\u0127adha \u0121ejja: m' hemmx proporzjoni.", "\u0126add ma jista' jkun li j\u0127obb 'l Alla ming\u0127ajr is- sofferenzi fuq dina l- art, u ma jistax ikun hemm dubju li ma japprezzax is- sofferenzi min hu perswa\u017c fuq il- kobor tal- \u0127las li jag\u0127ti Alla g\u0127all- im\u0127abba tal- bnedmin lejh.", "San Pawl jikteb li g\u0127ajn ta' bniedem qatt ma rat, widna ta' bniedem qatt ma semg\u0127et u qatt ma da\u0127al f' qalb ta' bniedem x' lesta Alla g\u0127al dawk li jsofru hawn fid- dinja g\u0127all- im\u0127abba tieg\u0127u.", "Alla nnifsu qal lil Abraham: \"Il- \u0127las tieg\u0127ek, Abraham, huwa kbir, u jiena nnifsi jien il- \u0127las tieg\u0127ek.\"", "Taf min ma jitqaddisx fid- dinja?", "Min m' g\u0127andux it- tama li jsalva r- ru\u0127 tieg\u0127u: i\u017cda min g\u0127andu dina t- tama, jg\u0127id San Pietru, iqaddes lilu nnifsu.", "Issa \u0127add ma jista' jsir qaddis ming\u0127ajr it- ta\u0127ri\u0121 tas- sofferenzi f' pa\u010benzja vera, g\u0127ax it- triq tal- qdusija hija wa\u0127da, hija t- triq tal- \u0121enna, li hija dejqa, u g\u0127alhekk huma ftit dawk li jsibuha, kif jg\u0127allem Kristu, li banda o\u0127ra jg\u0127id: \"Bil- pa\u010benzja tag\u0127kom intom issalvaw ru\u0127kom.\"", "U San Pawl jikteb li \u0127add ma jista' jara 'l Alla ming\u0127ajr il- qdusija.", "Kewkba tiddiferixxi minn kewkba: hekk ukoll fil- qawma mill- imwiet, jikteb San Pawl.", "Issa l- glorja tal- bnedmin wara l- mewt mhix g\u0127al kul\u0127add xorta, i\u017cda dejjem skont il- grazzja li jag\u0127ti Alla, u l- uniku sinjal tal- kobor tal- grazzja ma jistax jidher \u0127lief mis- sofferenzi, kif Kristu stess g\u0127arraf lill- Beata \u0120ovanna Battista Varani li iktar ma jkun i\u0127obb ru\u0127, iktar jag\u0127mel li dina ssofri fuq l- art biex ikbar ikun jista' jag\u0127tiha premju fil- glorja eterna.", "Is- salib ta' kull bniedem huwa proprjet\u00e0 tal- istess bniedem b' mod li dan jista' jg\u0127id: \"Dan hu s- salib tieg\u0127i.\"", "Is- salib ta' kull bniedem g\u0127alkemm huwa proprjet\u00e0 tieg\u0127u, per\u00f2 ma jiddependix mill- g\u0127a\u017cla tieg\u0127u: i\u017cda hija \u0127a\u0121a t' Alla li jag\u0127ti l- kwalit\u00e0, u li jassenja l- \u0127in tal- irfig\u0127 tieg\u0127u.", "Kristu qal: \"Min irid ji\u0121i warajja, ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu, u jie\u0127u s- salib tieg\u0127u kuljum, u jimxi warajja.\"", "B' dan il- kliem wie\u0127ed jara \u010bar li m' hemmx vaganza, g\u0127ax kuljum jen\u0127ti\u0121ilna nie\u0127du s- salib tag\u0127na.", "Oh kemm jintg\u0127araf min f' qalbu hemm \u0120es\u00f9!", "Forsi mhux skont in- natura li r- ri\u0121lejn jimxu fejn t\u0127obb il- qalb?", "Forsi mhux mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- fomm tal- bniedem?", "Jista' immela jkun li min g\u0127andu fil- qalb tieg\u0127u 'l \u0120es\u00f9 jfittex id- delizzji ta' dina l- art, meta \u0120es\u00f9 fuq dina l- art t\u0127addan mas- salib?", "\u0120es\u00f9 deher lil Santa Katerina ta' Siena b' \u017cew\u0121 kuruni f' idejh, wa\u0127da tax- xewk f' idu l- leminija, u l- o\u0127ra tal- ward f' idu x- xellugija u qalilha biex tag\u0127\u017cel wa\u0127da minnhom u li huwa jag\u0127tiha dik li tag\u0127\u017cel.", "Hija qaltlu: \"Sinjur, kif jista' jkun li l- g\u0127arusa li tant t\u0127obb l- g\u0127arus tag\u0127ha li tant huwa j\u0127obbha wkoll i\u017c\u017cejjen ir- ras tag\u0127ha bil- kuruna tal- ward, x\u0127in tara r- ras tal- g\u0127arus inkurunata bix- xewk?\"", "Hekk qalet, u tefg\u0127et rasha ta\u0127t il- kuruna tax- xewk u mal- inkurunazzjoni diebet il- vi\u017cjoni u baqg\u0127u s- sinjali fuq il- \u0121bin tag\u0127ha li g\u0127alhekk kellha b' ubbidjenza tirrendi l- \u0121miel ta' dina l- vi\u017cjoni.", "Is- sofferenzi u l- mewt ta' Kristu jag\u0127tuna l- iktar prova serja u soda tal- im\u0127abba tieg\u0127u lejna bnedmin: u a\u0127na ma nistg\u0127ux nag\u0127tuh prova iktar serja u iktar soda tal- im\u0127abba tag\u0127na lejh \u0127lief permezz tas- sofferenzi tag\u0127na g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127u.", "Ti\u017cbalja wisq bl- ikrah, jg\u0127id il- Kempis, li tifhem tg\u0127ix ming\u0127ajr is- salib, ming\u0127ajr is- sofferenzi, x\u0127in il- \u0127ajja ta' Kristu hija kollha nis\u0121a ta' tbatijiet!", "In- natura tag\u0127na tiddejjaq b' kollox meta l- qalb tag\u0127na ma tkunx skont ix- xewqat tag\u0127na.", "Anki nemusa li tag\u0127tiha fastidju, dubbiena li tiffittaha, ri\u0127a l- inqas fastidju\u017ca, hija tarahom sofferenzi, u g\u0127alhekk malajr titqanqal biex tinkorla, u l- korla tiddisturba l- kwiet tag\u0127ha.", "In- natura tib\u017ca' mill- konfu\u017cjoni u mid- disprezz; i\u017cda l- grazzja tifra\u0127 li g\u0127all- Isem ta' \u0120es\u00f9 ssofri d- disprezz.", "In- natura t\u0127obb il- g\u0127a\u017c\u017c u l- mistrie\u0127 jew il- kwiet tal- \u0121isem: i\u017cda l- grazzja ma tistax toqg\u0127od fil- g\u0127a\u017c\u017c, u bil- qalb tit\u0127addan max- xog\u0127ol.", "In- natura tfittex li jkollha \u0127wejje\u0121 kurju\u017ci u sbie\u0127, tabborri l- \u0127wejje\u0121 baxxi u tqal u koroh: i\u017cda l- grazzja tiggosta \u0127wejje\u0121 sempli\u010bi u umli jew baxxi, ma tiddisprezzax \u0127wejje\u0121 goffi lanqas tist\u0127i tilbes ilbies qadim.", "Mhux ir- rikreazzjonijiet, mhux il- kumditajiet, mhux id- delizzji, il- pja\u010biri, id- divertimenti; i\u017cda t- travalji, is- slaleb, u t- tribulazzjonijiet huma l- \u0127wejje\u0121 ta' kull bniedem t' Alla.", "L- evan\u0121elju tal- Iben t' Alla inkarnat ibierek il- foqra, ibierek 'il dawk li jibku, ibierek 'il dawk li huma ppersegwitati m\u0127abba l- verit\u00e0 jew im\u0127abba l- \u0121ustizzja: u g\u0127all- kuntrarju j\u0127abbar gwaj g\u0127all- g\u0127onja, g\u0127al dawk li jid\u0127ku, g\u0127al dawk li jfittxu l- pja\u010biri ta' dina l- art.", "Huwa nnifsu sabiex ma j\u0127alliniex nitqarrqu mill- massmi tad- dinja barra minn li g\u0127allimna bil- kelma, g\u0127allimna wkoll bl- e\u017cempju tieg\u0127u.", "Mistoqsi San \u0120wann tas- Salib minn \u0120es\u00f9 Kristu stess xi premju g\u0127al tant ta\u0127bit u xog\u0127ol ried ming\u0127andu, wie\u0121bu: Sinjur, li nbati u li nkun immaqdar g\u0127alik.", "Il- qaddisin kollha kienu jixtiequ li jbatu.", "Mhumiex kuntenti bis- slaleb u bit- tbatijiet li Alla jibag\u0127tilhom b' tant manjieri tant fil- \u0121isem kemm ukoll fl- ispirtu, mhumiex kuntenti b' tant strapazzi, disprezzi, u kontradizzjonijiet li spiss mag\u0127hom jiltaqg\u0127u min- na\u0127a tal- bnedmin, kienu j\u017cidu fuq dawna kollha \u010b- \u010bilizzji, id- dixxiplina, is- sawm, is- sahriet, u bosta u bosta penitenzi twal u kontinwi, sabiex ikollhom dejjem okka\u017cjoni li dejjem ibatu: tant g\u0127arfu tajjeb il- prezzjo\u017cit\u00e0 tas- sofferenzi.", "San Pietru martri e\u017cor\u010bista tal- knisja ta' Ruma, mitfug\u0127 fil- \u0127abs im\u0127abba l- fidi, fl- isem ta' Kristu \u0120es\u00f9 \u0127eles 'il bint il- kalzrier mid- demonju li nva\u017caha u li kien jitturmentaha wisq.", "Il- kalzrier mistag\u0127\u0121eb staqsieh g\u0127aliex b' dina l- potenza tieg\u0127u ma je\u0127lisx lilu nnifsu wkoll mill- \u0127abs.", "Il- qaddis wie\u0121bu li ta\u0127t ebda patt ma ried je\u0127les minn dawk il- ktajjen, g\u0127ax l- iktar fortuna sabi\u0127a g\u0127all- insara hija li jbatu g\u0127al Kristu.", "Jekk wie\u0127ed m' g\u0127andux l- ispirtu jew il- kura\u0121\u0121 tal- qaddisin, almenu jarma ru\u0127u bil- pa\u010benzja biex jissaporti bir- rassenjazzjoni dawk is- slaleb u dawk it- travalji li ma jkunx jista' jevita.", "In- nisrani li jonqos mill- pa\u010benzja huwa povru ddi\u017cgrazzjat, li huwa tassew ta' min jit\u0127assru, mentri huwa tassew ixxurtjat meta j\u017comm s\u0127i\u0127 fil- pa\u010benzja qalb is- slaleb u t- tribulazzjonijiet.", "Tisma' 'l xi \u0127add jg\u0127id: \"Jiena m' g\u0127andix pa\u010benzja.\"", "Taf g\u0127aliex ma g\u0127andux pa\u010benzja?", "G\u0127ax ma jitlobx l- g\u0127ajnuna ta' Alla.", "G\u0127ax ma ja\u0127sibx li kull salib ikun \u0121ej minn Alla.", "G\u0127ax ma j\u0127arisx lejn \u0120es\u00f9 Msallab.", "G\u0127ax g\u0127adu ma daqx fil- \u0127sieb in- nar fil- \u0127ruq tal- purgatorju, jew alla\u0127ares qatt, tal- infern.", "G\u0127ax ma jikkonsidrax li kollox jg\u0127addi fid- dinja, kollox g\u0127al mument wie\u0127ed biss.", "G\u0127ax ma jifhimx illi l- pa\u010benzja hija l- uniku mezz g\u0127all- pa\u010bi qalb it- tribulazzjonijiet.", "F' kelma wa\u0127da g\u0127ax ma riedx ikollu pa\u010benzja ladarba \u0127addie\u0127or jie\u0127u pa\u010benzja, g\u0127ax ilkoll tad- demm u tal- la\u0127am, u lkoll ulied Alla.", "Il- bniedem li jirra\u0121una jie\u0127u pa\u010benzja g\u0127ax \u0127add ma jrid isostni, skont in- natura, minn \u017cew\u0121 u\u0121ig\u0127at diversi fil- grad, dak li huwa iktar gravu\u017c jew penu\u017c.", "San Fran\u0121isk ta' Sales jg\u0127id li hija \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina u kerha ferm, u huwa g\u0127emil \u0127a\u017cin wisq tag\u0127na li g\u0127al kull \u0127a\u0121a ta' xejn, g\u0127al kull kelma \u010bkejkna li jg\u0127idulna, g\u0127al kull dubbiena, jew nemusa li tmur kontra tag\u0127na, g\u0127al kull daqsxejn ta' xkiel li ji\u0121i lilna mag\u0127mul, malajr nag\u0127mlu \u010b- \u010biera, malajr in\u010banfru, malajr neg\u0127rqu, malajr insiru nar.", "Hemm b\u017conn tal- pa\u010benzja, pa\u010benzja, pa\u010benzja g\u0127ax inkella jdur b' rasna tant issa kemm wara l- mewt.", "Il- bniedem ta\u0127t it- tmexxija tan- natura j\u0127ares lejn il- \u0127wejje\u0121 ta' dina l- art, jifra\u0127 bil- qlig\u0127 tal- flus, isewwed qalbu fuq id- dannu li ji\u0121ih, jis\u0127on u jinkorla g\u0127all- i\u010bken kelma ta' in\u0121urja.", "Il- bniedem ta\u0127t it- tmexxija tal- grazzja j\u0127ares lejn dak li ma jispi\u010b\u010ba qatt, lejn il- \u0127wejje\u0121 eterni, ma jorbotx qalbu mal- \u0127wejje\u0121 ta' dina l- art, lanqas jit\u0127awwad f' xi telf ta' xi \u0127a\u0121a ta' dina d- dinja, lanqas jitqarras g\u0127all- kliem iebes li jg\u0127idulu: g\u0127ax huwa qieg\u0127ed it- te\u017cor tieg\u0127u, u l- fer\u0127 tieg\u0127u fis- sema, fejn xejn ma jintilef u jintemm.", "Il- bniedem ta\u0127t it- tmexxija tan- natura jixtieq kulma jkun jog\u0127\u0121bu u iktar jir\u010bievi bil- qalb minn li jag\u0127ti, i\u0127obb dak li huwa tieg\u0127u u l- \u0127wejje\u0121 privati.", "Il- bniedem ta\u0127t it- tmexxija tal- grazzja ma j\u017comm xejn g\u0127alih wa\u0127du, dak li hu tieg\u0127u huwa wkoll g\u0127all- o\u0127rajn, jevita l- \u0127wejje\u0121 singulari, jikkuntenta bil- ftit, u ji\u0121\u0121udika li a\u0127jar tag\u0127ti inkella tir\u010bievi.", "Il- bniedem ta\u0127t it- tmexxija tan- natura jin\u0121ibed u jfittex il- kreaturi, i\u0127obb 'il \u0121ismu, u l- frug\u0127at u t- tlablib.", "Il- bniedem ta\u0127t it- tmexxija tal- grazzja jin\u0121ibed lejn Alla, u lejn il- virtujiet, ma jfittixx il- kreaturi, ja\u0127rab mid- dinja, jobg\u0127od ix- xewqat tal- la\u0127am, fejn jista' jin\u0127eba, jist\u0127i jidher fil- pubbliku.", "Kif jista' jkun li jsofri bil- pa\u010benzja l- bniedem ta\u0127t it- tmexxija tan- natura, meta l- o\u0121\u0121etti tieg\u0127u huma biss il- \u0127wejje\u0121 li jidhru?", "Il- \u0127wejje\u0121 li ma jidhrux g\u0127alih ma huma xejn: xejn g\u0127alih ma huwa Alla; xejn g\u0127alih ma hija l- \u0120enna: xejn g\u0127alih ma huwa l- infern; xejn g\u0127alih ma huwa l- Purgatorju: xejn g\u0127alih ma hija l- Eternit\u00e0.", "\u017bgur li ma jsofrix min ma g\u0127andu ebda tama, u ma jistax ikollu tama min m' g\u0127andux fidi, i\u017cda hawn biss huma l- isperanzi tieg\u0127u, u jekk jiddubita j\u017comm il- parti \u017cgura li g\u0127alih hija fuq dina l- art.", "Wara l- maltemp ji\u0121i l- bnazzi, wara d- dlam ji\u0121i d- dawl, wara l- gwerra ti\u0121i l- pa\u010bi, u fuq kollox wara s- sofferenza ti\u0121i t- tgawdija, u wara t- tgawdija s- sofferenza: dwar il- pajji\u017ci kollha, u hekk issib kif hawn miktub, u dan huwa kors li ma jaqta' qatt fil- linja ma\u0127luqa.", "Wara l- \u0127ajja l- mewt, u wara l- mewt?", "\u017bgur li ti\u0121i l- Eternit\u00e0, g\u0127ax kull kreatura tmut darba biss: u g\u0127alhekk \u0127add mhu hekk mi\u017cerabbli daqskemm il- bniedem li Fidi m' g\u0127andux."], "category": "religion", "source": "Extracted from Il-Kal\u010bi tal-Morr.txt"}
{"text": ["Il- Ktieb il- Kbir Da\u0127la g\u0127all- Ktieb il- Kbir Serpent tal- bron\u017c imwaqqaf bl- ordni t' Alla kien je\u0127les mill- gidma mortali tas- sriep tan- nar lil dawk li kienu j\u0127arsu biss lejh.", "Dan kien figura ta' Kristu kru\u010bifiss b' interpretazzjoni awtentika.", "Issa jekk tant virt\u00f9 mill- figura x' hemm immela mir- realt\u00e0?", "In\u0127arsu a\u0127na wkoll migdumin akkaw\u017ca tad- dnub lejn is- serpent tal- \u0127ajja propost lilna fuq il- Kalvarju biex permezz tieg\u0127u ne\u0127ilsu ru\u0127na mill- mewt ta' dejjem kif di\u0121\u00e0 \u0121ew me\u0127lusin \u0127utna l- qaddisin li \u0127arsu lejh, studjawh u mxew kura\u0121\u0121u\u017ci fuq it- tag\u0127lim li redg\u0127u minnu.", "Alla l- Missier jg\u0127id: \"Dan hu l- iben ma\u0127bub tieg\u0127i li bih jien tg\u0127axxaqt.", "Lilu isimg\u0127u.\"", "Alla l- Kelma eterna inkarnata jg\u0127id: \"Wie\u0127ed hu l- img\u0127allem tag\u0127kom Kristu.\"", "Alla l- Ispirtu Santu li tkellem b' \u0127alq il- profeti u permezz ta' figuri esprima: \"Mos\u00e8 g\u0127amel serpent tal- bron\u017c u qieg\u0127du b' sinjal li meta lejh kienu j\u0127arsu dawk li kienu migduma, kienu jfiqu.\"", "Il- Prekursur indikah: \"Ekku l- \u0127aruf t' Alla, ekku li jne\u0127\u0127i d- dnubiet tad- dinja.\"", "Il- Kulle\u0121\u0121 Appostoliku: \"A\u0127na nippritkaw lil Kristu msallab: g\u0127al- Lhud skandlu u g\u0127all- pagani bluha.\"", "Is- Santi Padri, fosthom Santu Wistin: \"Sabiex ni\u0121u mfejqin mid- dnub, in\u0127arsu lejn Kristu msallab.\"", "Il- Knisja fir- riti sagri tag\u0127ha ppreskriviet il- kru\u010bifiss f' nofs kull altar, tifhem b' hekk li tg\u0127id lill- fidili: \"Dan hu l- mudell u l- img\u0127allem tag\u0127kom.\"", "Ikun immela g\u0127alina wisq g\u0127a\u017ci\u017c hedan il- Ktieb tassew kbir g\u0127ar- ra\u0121uni tal- awtur u tat- tag\u0127lim f' pa\u0121ni ta' \u0127ajja eterna.", "Ktieb il- kbir.", "Pa\u0121na I. Id- Divinit\u00e0 tieg\u0127u vera. a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu kieku ma kienx Alla veru ma setax jasal biex jissodisfa lill- \u0120ustizzja infinita offi\u017ca bid- dnub; lanqas ma seta' jwieg\u0127ed il- \u0120enna lill- \u0127alliel.", "F' mewtu anki n- natura g\u0127arfitu bit- tibdil b' awtur tag\u0127ha li \u0121ag\u0127let li\u010b- \u010benturjun jistqarr jg\u0127id: \"Tassew dan kien l- Iben t' Alla.\" b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\t\u0120es\u00f9 Kristu huwa Alla veru mit- tag\u0127lim divin li kkomunika lill- bnedmin.", "II.\t\u0120es\u00f9 Kristu huwa Alla g\u0127ax ikkonferma bil- mirakli u bil- profeziji l- konfessjoni tad- divinit\u00e0 tieg\u0127u proprja u l- missjoni tieg\u0127u.", "III.\t\u0120es\u00f9 Kristu huwa Alla veru g\u0127ax il- Fidi fih xterdet mad- dinja b' mezz inkapa\u010bi u fi \u017cminijiet indisposti fost tant impedimenti li biss virt\u00f9 divina setg\u0127et tissupera.", "IV.\t\u0120es\u00f9 Kristu huwa Alla veru g\u0127ax mill- Knisja tieg\u0127u \u0127ar\u0121u b\u0127ala frott minn si\u0121ra qaddisin servi tieg\u0127u li b' xhud tal- istorja opraw g\u0127e\u0121ubijiet. c)\tNipproponu illi ng\u0127o\u017c\u017cu b' wisq kbira dili\u0121enza t- tag\u0127lim lilna mog\u0127ti bil- kelma u bl- e\u017cempju permezz ta' tant Img\u0127allem li hu Alla veru minn Alla veru.", "Pa\u0121na II.", "L- Umanit\u00e0 tieg\u0127u vera. a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu fuq is- Salib tkellem u miet: min g\u0127andu \u0121isem veru u jitkellem dan hu bniedem veru.", "Tkellem diversi drabi f' waqtu, f' loku u ra\u0121onevolment: sofra l- g\u0127atx u wara g\u0127ajta miet.", "Il- fet\u0127a tal- kustat tieg\u0127u mejjet tixhed \u0121isem reali: tlieta huma li jag\u0127tu xhud fuq dina l- art: l- ispirtu, l- ilma u d- demm. b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na I.\t\u0120es\u00f9 Kristu huwa bniedem veru g\u0127ax ra\u0121un ma kienx ikollu li jissejja\u0127 bin il- bniedem, kieku ma kellux ori\u0121ini minn bniedem.", "II.\t\u0120es\u00f9 Kristu kieku ma kellux \u0121isem veru u reali b\u0127al tag\u0127na t- tbatija u l- mewt tieg\u0127u kienu jkunu kelma inutli, vojta u ming\u0127ajr ebda effett ta' fidwa.", "III.\t\u0120es\u00f9 Kristu huwa bniedem veru g\u0127ax wara r- Re\u017currezzjoni tieg\u0127u qal: \"Araw idejja u saqajja li jiena jien: missu u araw g\u0127ax l- ispirtu m' g\u0127andux la\u0127am u g\u0127adam b\u0127alma intom taraw li jiena g\u0127andi.\"", "IV.\t\u0120es\u00f9 Kristu huwa bniedem veru g\u0127ax San \u0120wann iddefenda dan id- domma u l- Knisja tg\u0127allem li hu perfett Alla, perfett bniedem li je\u017cisti minn ru\u0127 ra\u0121onevoli u minn la\u0127am ta' bniedem. c)\tNipproponu illi nifir\u0127u dejjem fuq ix- xorti tag\u0127na li f' sens veru u reali ng\u0127idu li Alla huwa wie\u0127ed mill- a\u0127wa tag\u0127na.", "Pa\u0121na III.", "Ir- ritratt ta' veru Rag\u0127aj spiritwali. a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu ma abbandunax in- nag\u0127\u0121iet tieg\u0127u; i\u017cda rre\u017cista sat- tixrid ta' demmu kontra lpup veri g\u0127edewwa tal- isem t' Alla u tal- erwie\u0127: biex ma j\u0127allix il- veru deni ja\u0127taf, igerrex, i\u0127arbat u jiddevora l- mer\u0127la, i\u0121\u0121udika li jqieg\u0127ed \u0127ajtu g\u0127all- mewt, kollu umilt\u00e0 u manswetudni.", "Re jmut g\u0127as- serv u g\u0127as- serv g\u0127adu tieg\u0127u. b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tKwalitajiet g\u0127all- uffi\u010b\u010bju ta' rag\u0127aj (superjur) mill- Appostlu San Pawl huma: \"Li ma jistax ikun im\u010banfar, li jkun sobrju, prudenti, laqqieg\u0127i u duttur.\"", "Meta Alla jag\u0127\u017cel 'il xi \u0127add g\u0127al xi fini jag\u0127tih ukoll il- mezzi.", "II.\tKull rag\u0127aj b\u0127al belt fuq muntanja: g\u0127alhekk imseksek jekk hux bil- g\u0127atx tal- unuri, tal- pja\u010biri u tar- rikkezzi.", "III.\tIl- Prudenza hija l- unika virga ta' jdejn ir- rag\u0127aj: g\u0127alhekk jikkonsulta ru\u0127u ma' nies bla passjonijiet u jitlob id- dawl lil Alla.", "IV.\t Ir- rag\u0127aj, b\u0127al missier, jilqa' 'l uliedu kollha u j\u0127abrek g\u0127all- vera feli\u010bit\u00e0 tag\u0127hom spe\u010bjalment billi jg\u0127allimhom b' qalb perswa\u017ca.", "c)\tNipproponu illi, jekk superjur tag\u0127na jkun ta' e\u017cempju \u0127a\u017cin, fuq id- direzzjoni ta' Kristu nag\u0127mlu li jikkmandalna u niftakru li wie\u0127ed huwa l- mexxej u l- img\u0127allem tag\u0127na, Kristu.", "Pa\u0121na IV.", "Il- prezzjo\u017cit\u00e0 ta' ru\u0127 il- bniedem.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu biss seta' jkun il- prezz biex bih ji\u0121i mifdi l- bniedem mill- jasar tad- dnub: mill- prezz imqieg\u0127ed ji\u0121i mag\u0127ruf l- o\u0121\u0121ett.", "Demm hekk t' Alla inkarnat prezz g\u0127as- sa\u0127\u0127a eterna ta' ru\u0127 il- bniedem: u xejn la deheb, la fidda u xejn \u0127lief tixrid ta' demm divin biss unikament seta' jixtri u jifdi l- bniedem.", "Ara kemm hija prezzju\u017ca ru\u0127na u stag\u0127\u0121eb!", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIl- Knisja tistag\u0127\u0121eb kemm prezzju\u017ca hija ru\u0127 il- bniedem: O Alla, li \u0127laqt b' mod tal- g\u0127a\u0121eb id- dinjit\u00e0 tas- sustanza tal- bniedem u b' ikbar mod tal- g\u0127a\u0121eb inti fdejt il- bniedem.", "II.\tPrezzju\u017ca ru\u0127 il- bniedem g\u0127all- potenzi tag\u0127ha: intellett volont\u00e0 u memorja u g\u0127all- immortalit\u00e0 tag\u0127ha.", "III.\tPrezzju\u017c huwa l- bniedem mhux biss g\u0127ax huwa xbieha t' Alla i\u017cda wkoll g\u0127ax kapa\u010bi tal- grazzja tieg\u0127u.", "IV.\tWie\u0127ed malajr jikkonkludi li l- Fidi hija mejta, x\u0127in jara tant kultura g\u0127all- \u0121isem u g\u0127ar- ru\u0127 xejn anzi \u0127sara volontarja.", "c)\tNipproponu illi nitbe\u017c\u017cg\u0127u fuq l- iskandlu tal- proxxmu li m\u0127abba fih miet Kristu.", "Pa\u0121na V.", "Il- Kruha tad- dnub.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu l- Isplendur t' Alla l- Missier, minxur b\u0127ala m\u0121iddem bla sura fuq is- Salib f' \u0127alq l- orrur tal- mewt huwa vera espjazzjoni tad- dnub.", "X' inhija l- kaw\u017ca \u0127lief id- dnub li wassal f' hedan l- istat 'il Dak li permezz tieg\u0127u sar kollox u li ming\u0127ajru x- xejn biss?", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIl- kruha tad- dnub tidher fl- effetti tieg\u0127u: fl- injoranza, fil- bi\u017ca' fil- konkupixxenza, fil- mard, fil- mewt u fit- telfien tal- pa\u010bi.", "II.\tBid- dnub il- mejjet il- bniedem jitlef il- merti kollha, isir inkapa\u010bi li jimmerita u \u0127ati tan- nirien eterni.", "III.\tId- dnub huwa hekk ikrah li Alla jobog\u0127du daqskemm i\u0127obb lilu nnifsu u jikkastigah bi \u0127ruxija denja t' Alla.", "IV.\tBiex wie\u0127ed jabborri d- dnub ja\u0127seb fuq il- konsegwenzi u allura dan jitfa\u010b\u010ba b\u0127ala g\u0127adu quddiem il- volont\u00e0.", "c)\tNipproponu illi niftakru li Alla stess li \u0127alaqna impona fuq spallitna l- li\u0121i tieg\u0127u u ordinatament g\u0127all- vera pa\u010bi u feli\u010bit\u00e0 tag\u0127na.", "Pa\u0121na VI.", "Il- Mewt.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu qal: \"Huwa mitmum,\" u miet g\u0127all- \u0127ajja tag\u0127na, g\u0127ax a\u0127na bnedmin \u0121ejna kkundannati g\u0127all- mewt spiritwali u korporali.", "Isma' l- Appostlu San Pawl: \"Jekk irxuxtajtu ma' Kristu\" \u2014 dan juri l- mewt spiritwali; \"Permezz ta' bniedem il- mewt u permezz ta' bniedem il- qawma mill- imwiet\" \u2014 dan juri l- mewt korporali.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIl- mewt hija \u017cgura b' xhud tal- Fidi, b' xhud tal- Istorja u b' xhud tal- istess kors naturali.", "II.\tWa\u0127xi l- \u0127sieb tal- mewt g\u0127ax tkun darba biss biss.", "III.\tL- in\u010bertezza fuq il- \u0127in tal- mewt tikxef x' fidi g\u0127andu fl- infern il- bniedem li tant jitwa\u0127\u0127ax min- nar u li jaf li dnub mejjet huwa l- kaw\u017ca tal- perdizzjoni eterna.", "IV.\tBilli l- mewt da\u0127let akkaw\u017ca tad- dnub, id- dnub immela ja\u0127rab mill- qalb bil- \u0127sieb serju tal- istess mewt.", "c)\tNipproponu la qg\u0127adna mhux hawn, illi niddistakkaw ru\u0127na minn kul\u0127add u minn kollox b' \u0121id kbir spiritwali tag\u0127na, dejjem nistennew b' qalbna ttaqtaq li minn mument g\u0127al ie\u0127or naraw 'l Alla.", "Pa\u0121na VII.", "L- imwieg\u0127ed Messija f' dan \u0120es\u00f9.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu bejn \u017cew\u0121 \u0127allelin imsallab bl- imsiemer f' idejh u f' saqajh, miftu\u0127 fil- kustat, misqi bil- \u0127all, libstu milg\u0127uba bix- xorti, e\u017caltat mill- art b\u0127as- serpent tal- bron\u017c li kien figura tal- Messija, im\u010ba\u0127\u0127ad mill- poplu tieg\u0127u l- Lhud, ikkundannat g\u0127all- mewt b' disprezz huwa vera u reali illustrazzjoni tal- profeziji li kellhom imissu l- Messija.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tJekk dan \u0120es\u00f9 mhux il- Messija ma jistax ikun ie\u0127or billi t- tempju, li fih kellu jid\u0127ol ir- re tal- Pa\u010bi skont A\u0121\u0121ew profeta, huwa meqrud.", "II.\t\u0120es\u00f9 huwa l- veru Messija g\u0127ax fih \u0121ew ivverifikati l- Profeziji spe\u010bjalment fuq ir- Re\u017currezzjoni tieg\u0127u.", "III.\tIl- profezija ta' \u0120akobb tg\u0127id \u010bar li l- Messija \u0121ie g\u0127ax il- mi\u0121ja tieg\u0127u kellha tkun mat- tne\u0127\u0127ija tax- xettru ta' \u0120uda", "IV.\tMin irid jara min hu \u0120es\u00f9 Kristu j\u0127ares fuq l- opra tieg\u0127u l- knisja \u2014 monument \u0127aj tad- divinit\u00e0 tieg\u0127u \u2014 rigward il- propagazzjoni, il- konservazzjoni u l- frott mill- qaddisin tag\u0127ha.", "c)\tNipproponu illi ma rridux nilqg\u0127u fi qlubna u fi djarna \u0127lief 'il Kristu \u0120es\u00f9 li Alla bag\u0127tilna Salvatur u ssi\u0121illah bil- mirakli u bil- profeziji.", "Pa\u0121na VIII.", "Il- Persekuzzjoni g\u0127as- servi t' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, il- veru werriet tal- vinja, g\u0127ax- Xe\u0127\u0127a u g\u0127all- G\u0127ejra ta' dawk li fosthom hu \u0121ie mibg\u0127ut minn Alla biex jg\u0127allem u jhenni, minflok ma \u0121ie milqug\u0127 b' denja riverenza, \u0121ie falsament akku\u017cat u ssentenzjat g\u0127all- mewt tas- salib akkaw\u017ca tat- tixwix u tal- kalunnji: \u0121id im\u0127allas b' deni.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tHija profezija li \u017cgur ti\u0121i mitmuma g\u0127ax divina: \"Jekk \u0127aqru lili, ja\u0127qru wkoll lilkom.\"", "II.\tF' xi wie\u0127ed mi\u017c- \u017cew\u0121 tribunali, indispensabbli g\u0127al kull bniedem, je\u0127tie\u0121 ting\u0127ata sentenza \u0127a\u017cina g\u0127ax kuntrarji: \"Imberkin intom meta jkunu se\u0127tukom il- bnedmin.\"", "III.\tIl- persekuzzjoni mill- \u0127\u017ciena teffettwa b' konfu\u017cjoni tag\u0127hom glorja, kuruna u veru \u0121id fuq il- \u0121usti: \u0121id minn deni.", "IV.\tKaw\u017ca ordinarja tal- persekuzzjoni hija s- senswalit\u00e0, li biex tfittex lilha nnifisha f' kollox, g\u0127andha avversjoni serja g\u0127al kull li\u0121i u g\u0127al kull \u0121id spiritwali.", "c)\tNipproponu li dejjem inlestu ru\u0127na g\u0127all- persekuzzjoni u li nifir\u0127u, meta ti\u0121i, fuq il- \u0127sieb li nixbhu l- Img\u0127allem Divin tag\u0127na b' sinjal hekk kbir ta' Predestinazzjoni g\u0127all- Glorja Eterna.", "Pa\u0121na IX.", "Persuna unika fi Kristu u dina divina.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu msallab ma jistax ikun \u0127lief su\u0121\u0121ett wie\u0127ed f' \u017cew\u0121 naturi uniti u distinti: divina mill- fini: \u0121ie biex i\u0127allas 'l Alla g\u0127all- fidwa tad- dinja \u2014 umana mill- mezz: \u0121ie biex ixerred demmu g\u0127all- istess fidwa.", "Dan il- mezz ma jasalx g\u0127all- effett tal- fini f' persuna umana billi finita hija kull azzjoni tag\u0127ha: kien jen\u0127tie\u0121 li jappartjeni lil persuna divina.", "\"Mhux tnejn i\u017cda wie\u0127ed huwa Kristu\".", "(Simb.", "Atan.)", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tKull natura fi Kristu \u017cammet l- attributi tag\u0127ha \u2014 Alla perfett u bniedem perfett.", "II.\tKristu huwa l- Iben naturali t' Alla: Marija Santissima hija vera Omm naturali ta' Alla u kull parti ta' Kristu g\u0127andha tkun adorata f' sens proprju: kollox akkaw\u017ca li l- Persuna hija wa\u0127da u divina.", "III.\tF' kull azzjoni ta' Kristu mertu infinit: g\u0127ax in- natura umana tappartjeni lil Persuna divina.", "IV.\tKristu, barra d- dnub, \u0127a, g\u0127ax ried hu, fuqu nnifsu difetti fir- ru\u0127 u fil- \u0121isem.", "c)\tNipproponu illi nirringrazzjaw lil Kristu \u0120es\u00f9 b' vera rikonoxxenza g\u0127all- im\u0127abba li \u0121ibilna: g\u0127ax Hu stess, kif jg\u0127allem San Pawl, li hu realment ugwali ma' Alla, wassal ru\u0127u fix- xejn billi sar bniedem b\u0127alna anzi seftur tag\u0127na.", "Pa\u0121na X.", "In- Ne\u010bessit\u00e0 tal- e\u017cempji tajba.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu veru arkitett g\u0127aref li jibni fuq il- blat ikkonferma tag\u0127limu bl- e\u017cempju fuq is- Salib.", "Mag\u0127dud max- xellerati jitlob g\u0127all- g\u0127edewwa ekku l- umilt\u00e0 u l- maswetudni: imut g\u0127all- \u0127e\u0121\u0121a t' Alla u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- proxxmu f' faqar estrem ekku l- karit\u00e0 lejn Alla u lejn il- proxxmu.", "X' inhu f' kelma wa\u0127da Kristu kru\u010bifiss \u0127lief l- Evan\u0121elju illustrat?", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tMin jg\u0127allem ming\u0127ajr e\u017cempji tajba ji\u010b\u010banfar bil- proverbju: \"Tabib, fejjaq lilek innifsek.\"", "II.\tTa' kemm effika\u010bja kbira hu l- e\u017cempju isma' lill- pagan Orazio Flacco bid- dehen tan- natura: \"Il- kliem iqanqal i\u017cda l- e\u017cempji jkarkru.\"", "III.\tRigward l- e\u017cempju tajjeb \u0120es\u00f9 xebbah lill- iskulari tieg\u0127u lid- \"Dawl\", lil \"Belt fuq muntanja\" u lill- \"Mel\u0127\" g\u0127all- effettwazzjoni tat- tag\u0127lim Evan\u0121eliku.", "IV.\tSi\u0121ra tajba ma tistax tag\u0127ti frott \u0127a\u017cin lanqas si\u0121ra \u0127a\u017cina ma tista' tag\u0127ti frott tajjeb: g\u0127alhekk l- operazzjoni esterna tag\u0127ti xhud fuq il- perswa\u017cjoni ta' qalb kull bniedem.", "c)\tNipproponu li ng\u0127o\u017c\u017cu lil min jedifikana bl- e\u017cempji tajba u li na\u0127arbu minn min jag\u0127tina e\u017cempji \u0127\u017ciena li b' forza ikbar ji\u0121bdu minn l- e\u017cempji tajba.", "Pa\u0121na XI.", "Il- kura\u0121\u0121 fis- Servizz t' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu veru ljun tat- trib\u00f9 ta' \u0120uda quddiem il- wa\u0127x tal- mewt baqa' jsostni dak li g\u0127allem u ma n\u0121ibidx mit- temmija tal- volont\u00e0 t' Alla: anzi \u0121\u0121udikaha \u0127a\u0121a ta' kbira glorja li jmut vittma tag\u0127ha b' disprezz veru u serju ta' kull speranza li tista' to\u0127ro\u0121 minn dina d- dinja fierg\u0127a u qarrieqa.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tIl- kura\u0121\u0121 huwa me\u0127tie\u0121 g\u0127alina fis- servizz t' Alla m\u0127abba l- inklinazzjonijiet tag\u0127na \u0127\u017ciena naturali g\u0127all- istima proprja, g\u0127at- tpaxxija u g\u0127all- g\u0127ana.", "II.\tIl- kura\u0121\u0121 huwa me\u0127tie\u0121 g\u0127alina fis- servizz t' Alla m\u0127abba l- mibeg\u0127da tal- ispirti infernali li ja\u0127qru l- qaddisin.", "III.\tIl- kura\u0121\u0121 huwa me\u0127tie\u0121 fis- servizz t' Alla fuq il- kelma ta' Kristu: \"L- g\u0127edewwa tal- bniedem niesu.\"", "IV.\tQuddiem \u017cew\u0121 o\u0121\u0121etti ta' bi\u017ca' inegwali l- qalb ta\u0127rab l- akbar: il- bi\u017ca' immela tal- pwieni eterni je\u0127tie\u0121 jag\u0127leb dak tal- mewt u ta' kull deni temporali.", "c)\tNipproponu illi niddisprezzaw kull bi\u017ca' temporali, perswa\u017ci li la \u0127ajjin lanqas mejtin ma na\u0127arbu l- id tal- Omnipotenti, li hu firmament g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "Pa\u0121na XII.", "Il- \u0121udizzji oskuri t' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, li Alla qieg\u0127ed g\u0127all- mewt biex ikun is- sa\u0127\u0127a eterna tal- bnedmin, kien mog\u0127ti g\u0127all- mewt permezz ta' g\u0127ejra fil- Lhud \u2014 u Alla jrid 'il kul\u0127add karitattiv \u2014 u permezz ta' in\u0121ustizzja f' Pilatu \u2014 u Alla jrid 'il kull\u0127add \u0121ust.", "Min jista' jifhem il- \u0121udizzji t' Alla?", "David qal li Alla hu terribbli fi \u0127sibijietu fuq ulied il- bnedmin.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tFin- natura stess tinsab oskurit\u00e0, li tfixkilna: e\u017cempju, spirtu jikkomunika ma' \u0121isem: \u017cerrieg\u0127a tmut biex tinbet.", "II.\tFuq il- grazzja isma' l- Appostlu: \"Kemm huma ta' \u0127add li jista' jifhimhom il- \u0121udizzji t' Alla u kemm ta' \u0127add li jista' jfittex it- triqat tieg\u0127u!\"", "III.\tMo\u0127\u0127 finit u ferut bl- injoranza u bil- passjonijiet li jid\u0127ol jit\u0127addet ma' Essri infinit u sapjentissmu f' dan hemm suppervja intollerabbli.", "IV.\tAlla hu dejjem \u0121ust u rett f' kull \u0121udizzju tieg\u0127u: kulma ji\u0121ri immela hu g\u0127all- glorja tieg\u0127u u g\u0127all- \u0121id tag\u0127na.", "c)\tNipproponu illi ng\u0127ixu b' wi\u010b\u010bna mal- art naduraw fis- skiet il- \u0127sibijiet u d- dispo\u017cizzjonijiet divini ming\u0127ajr ma nissugraw ng\u0127idu: \"Kif hekk?\"", "\"G\u0127aliex hekk?\"", "Pa\u0121na XIII.", "L- g\u0127o\u017c\u017ca tal- Li\u0121i t' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu biss bit- tixrid ta' demmu seta' jissodisfa l- inqas ksur tal- li\u0121i divina \u2014 U ming\u0127ajr tixrid ta' demm ma ssirx ma\u0127fra,\u2014 hekk jg\u0127allem San Pawl.", "Issa jista' ma jkunx prezzju\u017c daka l- o\u0121\u0121ett li ebda mezz, barra demm divin, ma jasal biex jifdih u jirriparah?", "Ming\u0127ajr dubju infinitament prezzju\u017c.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tG\u0127al Alla hija hekk g\u0127a\u017ci\u017ca l- li\u0121i tieg\u0127u kemm huwa Hu stess g\u0127a\u017ci\u017c g\u0127alih innifsu g\u0127ax hija l- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "II.\tTuri \u010bar bi\u017c\u017cejjed kemm hija g\u0127a\u017ci\u017ca l- li\u0121i divina l- manjiera kif Alla kkomunikahielna cio\u00e8 permezz ta' Ibnu stess ukoll.", "III.\tIl- qerda tal- opri sublimi ta' jdejn Alla tipprietka serjament kemm Alla jg\u0127o\u017c\u017c il- li\u0121i tieg\u0127u b' rigur tassew kbir.", "IV.\tIl- \u0121enna u l- infern fl- eternit\u00e0 tag\u0127hom jipperswadu bid- dawl tan- natura u tal- fidi x' ji\u0121ifieri tosserva jew tikser il- li\u0121i t' Alla.", "c)\tNipproponu bl- idea vera f' rasna li missier iwiddeb l- iben biex jarah feli\u010bi illi ng\u0127o\u017c\u017cu b' disprezz ukoll ta' \u0127ajjitna l- li\u0121i t' Alla, li hija kaw\u017ca unika ta' vera hena f' din id- dinja u fl- o\u0127ra.", "Pa\u0121na XIV.", "Il- \u0120udizzju.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu x\u0127in talab g\u0127all- ma\u0127fra tal- offensuri tieg\u0127u wera \u010bar fuq l- e\u017cistenza tal- \u0121udizzju li minnu to\u0127ro\u0121 sentenza ta' de\u010bi\u017cjoni fuq dak li hu \u0121ust u dak li mhuwiex.", "Meta hija m\u010ba\u0127\u0127da l- ma\u0127fra s- sentenza hija ta' kastig.", "Anzi billi hu Bin il- bniedem \u0121iet lilu mog\u0127tija s- setg\u0127a li jag\u0127mel il- \u0121udizzju u e\u017cer\u010bitaha x\u0127in qal lill- \u0127alliel: \"Illum inti tkun il- \u0120enna mieg\u0127i.\"", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tL- istess dawl tan- natura jipprova n- ne\u010bessit\u00e0 tal- \u0121udizzju fuq l- opri tal- \u0127\u017ciena li inkella jkunu huma biss iffavoriti minn Alla u dan hu assurd.", "II.\tKull bniedem f' mewtu jkollu \u0121udizzju partikolari, kif jin\u0121ibed mill- parabbola tat- talenti u tal- g\u0127ani u Lazzru.", "San Pawl jg\u0127id li wara l- mewt il- \u0121udizzju.", "III.\tIl- \u0121udizzju t' Alla huwa hekk strett li lanqas ma j\u0127alli barra kelma fierg\u0127a.", "IV.\tWara l- mewt universali jsir il- \u0121udizzju universali kif jg\u0127id Kristu.", "\"G\u0127ad ji\u0121i Bin il- bniedem fil- kobor tal- maest\u00e0 tieg\u0127u u jag\u0127ti lil kull wie\u0127ed skont g\u0127amilu.\"", "c)\tNipproponu illi n\u0127ejju ru\u0127na g\u0127at- tribunal t' Alla nitolbuh lejl u nhar bil- verit\u00e0 ma\u0127fra f' ri\u017coluzzjoni ferma li ma nar\u0121g\u0127ux i\u017cjed u bi dmug\u0127 sin\u010bier be\u017cg\u0127ana fuq serjet\u00e0 hekk terribbli, qabel ma nieqfu fih.", "Pa\u0121na XV.", "Il- Kobor tal- \u0120enna.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu biss seta' jag\u0127mel werriet tal- \u0120enna l- bniedem di\u017cgrazzjat.", "\"M' hemmx f' \u0127addie\u0127or sa\u0127\u0127a,\" jg\u0127allem San Pietru.", "Ara ftit immela min hu l- mezz tal- \u0120enna u mill- proporzjon bejn il- mezz u l- fini stag\u0127\u0121eb fuq dak li hemm lest g\u0127al min jobdi 'l Kristu.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tMos\u00e8 bid- dija, \u0120es\u00f9 trasfigurat, l- An\u0121li li dehru fl- Antik u fil- \u0120did Testment juru farka fuq il- \u0121miel tal- Kreatur li hu l- \u0127las tal- \u0121usti.", "II.\tIl- kobor tal- \u0121enna jidher mid- dixxiplina pre\u017centi li tobbligak t\u0127alli \u0127ajtek, \u0121idek u unurek jekk jen\u0127tie\u0121 biex ma tidnibx.", "III.\tSan Pawl jikteb li g\u0127ajn ta' bniedem qatt ma rat, lanqas widna ta' bniedem qatt ma semg\u0127et, lanqas qatt ma da\u0127al f' qalb ta' bniedem x' lesta Alla g\u0127al dawk li j\u0127obbuh.", "IV.\tKristu fl- evan\u0121elju qal li Alla jit\u0127a\u017c\u017cem u jaqdi l- kreaturi tieg\u0127u salvi: g\u0127a\u0121eb fuq l- g\u0127o\u0121bijiet!", "c)\tNipproponu li nqumu kura\u0121\u0121u\u017ci u nag\u0127mlu kulma jen\u0127tie\u0121 kontra t- tfixkil g\u0127all- \u0120enna basta ma nitilfux premju hekk kbir u f' pussess sigur, sod u etern ta' vera tgawdija.", "Pa\u0121na XVI.", "Kemm terribbli l- Infern!", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu g\u0127amel il- pass tal- akbar g\u0127a\u0121eb, li twieled, g\u0127ex u miet fuq is- Salib biex je\u0127les il- kreaturi tieg\u0127u mill- Infern.", "Ekku kemm terribbli l- Infern!", "Alla jmut vittma biex il- bniedem isalva mill- pwieni tieg\u0127u.", "\u0126a\u0121a li twerwer taqa' f' idejn Alla l- \u0127aj: hekk jikteb l- Appostlu San Pawl.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tL- Infern je\u017cisti g\u0127ax fid- dinja je\u017cisti d- dnub u g\u0127ax qalu Kristu li rxoxta.", "II.\tFl- Infern imur min imut imtebba' bi dnub mejjet.", "III.\tL- Infern huwa terribbli g\u0127all- eternit\u00e0 tieg\u0127u fin- nirien u f' kulma hu kontra qalb il- bniedem u l- \u0127elsien minn dawn it- turmenti huwa b' kull mod impossibbli.", "IV.\tQalb perswa\u017ca fuq il- verit\u00e0 tal- Infern tinkixef bl- opri tag\u0127ha ta' qdusija.", "c)\tNipproponu illi f' kull u\u0121ig\u0127, f' kull inkwiet, f'kull diqa, f' kull tribulazzjoni u f' kull kuntrarju n\u0121ibu quddiem g\u0127ajnejn il- menti tag\u0127na l- Infern fl- eternit\u00e0 tieg\u0127u biex nitbe\u017c\u017cg\u0127u mid- dnub.", "Pa\u0121na XVII.", "Ir- Rassenjazzjoni m' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, awl il- lejl qabel ma tela' l- patiblu tas- Salib x\u0127in fl- ispirtu ra l- mewt \u0127arxa tieg\u0127u, qal: \"Missier tieg\u0127i, jekk jista' jkun, jg\u0127addi minni dan il- kal\u010bi; i\u017cda mhux dak li rrid jiena imma li trid int ikun mag\u0127mul.\"", "U tabil\u0127aqq qag\u0127ad ta\u0127t l- e\u017cekuzzjoni perfetta tad- digrieti ta' Missieru billi baqa' vittma tal- Volont\u00e0 divina.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIl- pa\u010bi hija biss g\u0127al dawk li jg\u0127aqqdu l- volont\u00e0 tag\u0127hom mal- volont\u00e0 t' Alla: \"Glorja lil Alla fl- og\u0127la tas- smewwiet u pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.\"", "II.\tWie\u0127ed g\u0127andu jirrassenja ru\u0127u mas- salib tieg\u0127u: g\u0127ax Alla hu s- Sinjur assolut ta' kollox u ta' kul\u0127add.", "III.\tWie\u0127ed g\u0127andu jirrassenja ru\u0127u mas- salib tieg\u0127u: g\u0127ax Alla hu Missier kul\u0127add li bil- providenza tieg\u0127u jiggverna s- sema u l- art i\u0127obb il- kreaturi tieg\u0127u.", "IV.\tL- g\u0127a\u017cla tas- salib mhijiex \u0127a\u0121a ta' bniedem: \"Kif il- Missier tieg\u0127i \u0127abb lili hekk jiena \u0127abbejtkom,\" qal Kristu li s- salib tieg\u0127u ma g\u0127a\u017cilhulux \u0127lief il- Missier.", "U: \"Il- kal\u010bi li tani l- Missier ma nixorbux jiena?\"", "c)\tNipproponu illi f' kull deni tag\u0127na ng\u0127idu: \"Min jiena jien biex nirre\u017cisti g\u0127as- Sapjenza t' Alla li fuqi ddisponiet kollha Providenza li jiena issa ninsab hekk f' dan l- istat?\"", "Pa\u0121na XVIII.", "L- Orazzjoni.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, l- uniku medjatur t' Alla u tal- bnedmin, sa\u010berdot vokat minn Alla, offra ru\u0127u fidwa g\u0127al kul\u0127add lill- Missier tieg\u0127u.", "Dan hu s- sagrifi\u010b\u010bju tal- Li\u0121i l- \u0120dida inseparat mill- quddiesa, l- orazzjoni per e\u010b\u010bellenza.", "Talab g\u0127all- g\u0127edewwa, g\u0127alih innifsu u b' demmu g\u0127ajjat pa\u010bi u sa\u0127\u0127a g\u0127al kul\u0127add.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tFil- quddiesa s- sa\u010berdot u l- vittma huwa \u0120es\u00f9 Kristu.", "Hu stess jitlob, jirringrazzja lil Alla, jikkalmah u ji\u0121bed fuqna l- barka tal- grazzja.", "II.\tFrott uniku tal- orazzjoni huwa l- \u0127elsien mid- dnub.", "\"Itolbu biex ma taqg\u0127ux fit- ti\u0121rib.\"", "III.\tWie\u0127ed g\u0127andu jitlob bil- fidi, bl- umilt\u00e0, bil- kunfidenza, bil- perseveranza u fuq il- merti ta' Kristu.", "G\u0127alxejn ja\u0127dmu x- xufftejn jekk il- qalb ma titlobx.", "IV.\tJekk missier anki \u0127a\u017cin jag\u0127ti lil ibnu \u0127wejje\u0121 tajba, kemm i\u017cjed il- Missier \u010belesti jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu?", "c)\tNipproponu li nisimg\u0127u kuljum, jekk jista' jkun, il- quddiesa: li b' vera devozzjoni u b' veru spirtu ng\u0127o\u017c\u017cu l- \"Missierna\": u li tul il- \u0121urnata mat- tokki tal- arlo\u0121\u0121 nintrefg\u0127u f' Alla b' xi \u0127sieb devot jew \u0121akulatorja.", "Pa\u0121na XIX.", "Is- Silenzju.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu fuq il- kru\u010bifissjoni u l- mewt tieg\u0127u \u0121ie minn Isaija profeta mxebbah lil nag\u0127\u0121a \u2014 b\u0127ala nag\u0127\u0121a jkun me\u0127ud g\u0127all- qatla \u2014 u lil \u0127aruf ming\u0127ajr le\u0127en quddiem dak li j\u0121i\u017c\u017cu, u ma jifta\u0127x il- fomm tieg\u0127u.", "U San Pietru espona l- verifika ta' dawn it- tixbihat, meta qal: \"Li ma se\u0127etx meta kien mis\u0127ut u ma heddidx meta kien ibati; i\u017cda qieg\u0127ed lilu nnifsu lil dak li \u0121\u0121udikah bla \u0127aqq.\"", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIs- silenzju intern meta wie\u0127ed ma jilqax \u0127sibijiet inutli u vani; is- silenzju estern meta jindokra wie\u0127ed fommu fuq kliem \u017cejjed.", "II.\t\u0120id mis- silenzju \u2014 Alla jitkellem mar- ru\u0127, il- qalb tgawdi vera pa\u010bi u r- ras vera serenit\u00e0 u fid- djar tin\u017camm il- konkordja b' vera m\u0127abba.", "III.\tKristu fl- iskola tieg\u0127u qal: \"Ikun kliemkom iva, iva: le, le: g\u0127ax dak li hu i\u017cjed minn hekk hu mill- \u0127a\u017cen.\"", "IV.\tIn- natura t\u0127obb turi ru\u0127ha; i\u017cda l- grazzja t\u0127obb is- satra u s- silenzju.", "c)\tNipproponu illi n\u0127obbu b' mod spe\u010bjali s- satra u s- silenzju fuq l- e\u017cempju ta' Kristu li g\u0127a\u017cel joqg\u0127od mo\u0127bi x\u0127in bl- omnipotenza f' idejh seta' jg\u0127a\u0121\u0121eb id- dinja kollha.", "Pa\u0121na XX.", "Il- Faqar.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu s- Sinjur assolut tas- sema u tal- art huwa minxur g\u0127arwien fuq is- salib imwa\u0127\u0127al bl- imsiemer minn idejh u minn saqajh: m' g\u0127andu xejn \u0127lief sodda tal- g\u0127uda li minflok mistrie\u0127 i\u0121\u0121iblu g\u0127eja u tbatija g\u0127all- po\u017cizzjoni wieqfa u msiemer: xejn b' pussess i\u017cda kollox b' turment.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tDak li jg\u0127o\u017c\u017cu l- bnedmin huwa q\u017cie\u017c quddiem Alla, qal Kristu.", "Il- Faqar immela huwa wisq prezzju\u017c g\u0127ax wisq abborrit mid- dinja.", "II.\tKristu twieled fqir, g\u0127ex fqir, u miet fqir: g\u0127allem il- faqar kaw\u017ca ta' kull Pa\u010bi u hedded infeli\u010bit\u00e0 kontra l- g\u0127onja g\u0127al dina l- \u0127ajja u g\u0127all- o\u0127ra.", "III.\tIl- veru fqir min, stakkat minn kulma jippossiedi, jibqa' kwiet fit- telf u fil- kotor u lest biex jarmi kollox jekk hekk je\u0127tie\u0121 g\u0127all- unur t' Alla.", "IV.\tJippossiedi kollox min ma jippossiedi xejn meta huwa rpu\u017cat fil- providenza t' Alla li jpaxxi t- tajr u jlibbes il- \u0121ilji.", "c)\tNipproponu li, meta nibdew nit\u0127ajru biex inrekknu xi te\u017cor fuq dina l- art, in\u0121ibu f' mo\u0127\u0127na kliem \u0120es\u00f9 Kristu: \"Ja iblah, illejla jne\u0127\u0127ulek \u0127ajtek u dak li inti lestejt ta' min ikun?\"", "Pa\u0121na XXI.", "Id- Disprezz tad- Dinja.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, l- Isplendur tal- glorja, tefa' ta\u0127t saqajh il- pompi kollha tad- dinja, stimi, g\u0127ana u tpaxxija u \u0127addan is- salib li fuqu tela' u sostna disprezzi, insulti, u\u0121ig\u0127at, tbatijiet u privazzjonijiet.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tKristu qal li hu q\u017cie\u017c quddiem Alla dak li hu prezzju\u017c quddiem il- bniedem mundan b\u0127alma huma senswalit\u00e0, stimi u rikkezzi.", "II.\tMin ma jimpurtahx u la minn unuri u la minn tmaqdir issibu g\u0127andu f' qalbu pa\u010bi kbira.", "III.\tSalamun stqarr li sab niket u dwejjaq tal- qalb fil- libert\u00e0 li ta lis- sensi.", "IV.\tMin mhux lest jiddisprezza \u0127ajtu, unuru, \u0121idu u kull temporal biex ma jiksirx gravement il- li\u0121i t' Alla, wirtu jkun telfien etern.", "c)\tNipproponu illi nipperswadu ru\u0127na fuq il- vanit\u00e0 ta' dina l- \u0127ajja biex nabborruha: xejn g\u0127al dejjem u fis- sigur: il- bi\u017ca' t' Alla hu aqwa minn dak ta' bniedem: mistrie\u0127 la fik lanqas fi bniedem: xejn ma jin\u017camm fl- istess stat: frug\u0127a tal- frug\u0127at u kollox frug\u0127a.", "Pa\u0121na XXII.", "Il- \u0126ila tal- g\u0127edewwa spiritwali.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, maqtul fuq is- Salib b' operazzjoni tax- xitan fil- ministerju tal- ingrati Lhud, huwa l- kaw\u017ca tal- \u0127elsien mill- jasar tal- g\u0127adu infernali li kien reba\u0127 il- bnedmin kollha bil- \u0127ila tal- qerq f' kundanna ta' mewt eterna fir- ru\u0127 u fil- \u0121isem.", "Il- \u0121ust reba\u0127 il- \u0127a\u017cin bil- mewt, li biha dan kien reba\u0127, u hekk ta l- qawma eterna lill- imsejken bniedem.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tG\u0127all- vittorji fuq Satana ten\u0127tie\u0121 il- virt\u00f9 t' Alla \u2014 \"Ix- xabla tieg\u0127i ma ssalvanix,\" hekk qal David.", "II.\tL- inganni tax- xitan hekk fini u mo\u0127bija li kieku kien possibbli jitqarrqu wkoll il- mag\u0127\u017culin t' Alla.", "III.\t\u0126add m' g\u0127andu jafda fih innifsu, meta naraw 'l Eva minn tant dawl tid\u0127ol fix- xbiek tal- ingann.", "IV.\tSan Pietru jag\u0127ti b' mezz kontra x- xitan li nkunu sobrji, vi\u0121ilanti u qawwija fil- Fidi li ming\u0127ajrha m' hemmx vittorja.", "c)\tNipproponu illi ng\u0127o\u017c\u017cu u li n\u0127obbu bla ma nixbg\u0127u qatt li nisimg\u0127u t- tag\u0127lim spiritwali biex inqawwu fina l- Fidi u nkunu kapa\u010bi nikxfu l- inganni tad- demonju.", "Pa\u0121na XXIII.", "Il- Karit\u00e0 lejn Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu ma g\u0127amilx \u0127ajtu i\u017cjed prezzju\u017ca mill- volont\u00e0 ta' Missieru billi ssagrifikaha b' mewta \u0127arxa fuq is- salib g\u0127all- glorifikazzjoni tal- isem divin; anzi hu kien espressament qabel iddikjara li l- g\u0127ajxien tieg\u0127u biss fl- im\u0127abba t' Alla, x\u0127in qal: \"L- ikel tieg\u0127i hu li nag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' dak li bag\u0127atni.\"", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tAlla kkmanda lill- bnedmin kollha li g\u0127andhom i\u0127obbuh b' qalbhom kollha bi preferenza g\u0127alih f' kollox u g\u0127al kollox ta\u0127t piena ta' kastig.", "II.\tAlla g\u0127andu jkun ma\u0127bub g\u0127at- tjubija tieg\u0127u fih innifsu u g\u0127all- benefi\u010b\u010bji li g\u0127amel.", "III.\tMin i\u0127obb 'l Alla, b' xhud stess tan- natura, g\u0127andu ja\u0127seb fih, jitkellem fuqu, jimitah spe\u010bjalment fil- \u0127niena, ibati bil- qalb g\u0127alih, i\u0127abrek li jarah ma\u0127bub mill- o\u0127rajn, jitbe\u017c\u017ca' li jag\u0127tih l- inqas di\u017cgust u jag\u0127mel biex f' kollox jog\u0127\u0121bu anki li jaqa' vittma tal- mewt g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127u.", "IV.\tIl- bniedem g\u0127al dana l- fini biss qieg\u0127ed fuq l- art biex jag\u0127raf, i\u0127obb u jservi 'l Alla Sinjur assolut tieg\u0127u u b' hekk jid\u0127ol fi tgawdija eterna.", "c)\tNipproponu illi naraw kemm nistg\u0127u l- kruha tal- ingratitudni, spe\u010bjalment meta maltrattati minn xi \u0127add ibbenefikat minna, sabiex inisslu abborriment lejn kull dnub, g\u0127adu orribbli t' Alla, li hu benefattur veru u uniku ta' kul\u0127add.", "Pa\u0121na XXIV.", "Il- Karit\u00e0 lejn il- proxxmu.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, il- Kelma t' Alla inkarnata li biss setg\u0127et tag\u0127ti riparazzjoni u sodisfazzjon lill- \u0120ustizzja divina offi\u017ca bid- dnub, a\u010b\u010betta li jaqa' vittma tal- mewt tas- Salib biex isalva 'l \u0127utu l- bnedmin mill- perdizzjoni eterna u b' hekk wera m\u0127abba li ikbar ma tintg\u0127atax, li wie\u0127ed cio\u00e8 j\u0127alli \u0127ajtu g\u0127all- o\u0127rajn.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tProxxmu kull min jista' jsalva ru\u0127u u jinsab fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna sija tar- ru\u0127 kemm tal- \u0121isem.", "II.\tRegola fl- im\u0127abba tal- proxxmu: \u0126obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek: ji\u0121ifieri ag\u0127millu dak li trid lilek u tag\u0127millux dak li ma tridx lilek.", "III.\tMotivi g\u0127all- im\u0127abba tal- proxxmu: Alla jg\u0127odd mag\u0127mul mieg\u0127u nnifsu kulma nag\u0127mlu mal- proxxmu u jittrattana kif a\u0127na nittrattaw il- proxxmu.", "IV.\tL- im\u0127abba tal- proxxmu g\u0127andha tkun sin\u010biera ji\u0121ifieri bl- opri tal- \u0127niena: g\u0127andha tkun di\u017cinteressata ji\u0121ifieri mhux bis- senswalit\u00e0, jew bi speranza ta' \u0127wejje\u0121 temporali u universali ji\u0121ifieri bl- esklu\u017cjoni ta' \u0127add lanqas ta' g\u0127adu wie\u0127ed.", "c)\tNipproponu illi n\u017commu b' kaw\u017ca ta' fer\u0127 veru kull okka\u017cjoni ta' g\u0127ajnuna li ti\u0121ina biex nu\u017caw lejn il- proxxmu, mhux biss im\u0127abba l- mertu u l- \u0127las i\u017cda m\u0127abba l- unur ukoll spiritwali.", "Pa\u0121na XXV.", "Is- sempli\u010bit\u00e0.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu fuq is- salib juri \u010bar li ma kienx qed ifittex lilu nnifsu fl- intenzjoni, i\u017cda 'l Alla f' kollox, x\u0127in isostni kelmtu sal- a\u0127\u0127ar nifs bla ebda speranza ta' \u0121id temporali f' qilla ta' mewt fost faqar perfett u f' ba\u0127ar ta' disprezz, perswa\u017c li m' hemmx \u0127las minn Alla g\u0127all- opri ming\u0127ajr intenzjoni retta, u lanqas glorja g\u0127al Alla, kif hu stess g\u0127allem.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tAlla jitkellem mas- sempli\u010bi jg\u0127arrafhom \u0127wejje\u0121 sublimi tas- sema li ja\u0127bi lill- prudenti u lill- g\u0127orriefa skont il- la\u0127am.", "II.\t\u0120es\u00f9 Kristu, li ji\u0121\u0121udikana f' mewtna, g\u0127afas b' ripetizzjoni biex ma noprawx b' intenzjoni naturali ta' \u0127wejje\u0121 temporali b' telfa vera ta' \u0127las minn Alla.", "III.\tOpra tajba b' fini \u0127a\u017cin te\u0127\u017cien kollha: jekk g\u0127ajnejk hija safja \u0121ismek kollu jiddi, jekk mudlama \u0121ismek kollu mudlam.", "IV.\t\u0120es\u00f9 Kristu qal lill- veri skulari tieg\u0127u: \"Kunu sempli\u010bi b\u0127all- \u0127amiem,\" u \u2014\"Jekk ma tkunux tbiddiltu u ma ssirux b\u0127al tfal \u017cg\u0127ar ma tid\u0127lux fis- saltna tas- smewwiet.\"", "c)\tNipproponu illi nag\u0127mlu attenzjoni serja fuq kull opra tajba tag\u0127na, kif qalilna Kristu, b' e\u017cami qabel u wara kull azzjoni: g\u0127ax g\u0127andu jqanqal mhux dak li jog\u0127\u0121ob, i\u017cda dak li hu ta' \u0121id veru.", "Pa\u0121na XXVI.", "Il- Manswetudni.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, vittma ta' g\u0127ejra u ta' mibeg\u0127da, ikkundannat bla \u0127tija g\u0127all- mewt, minxur fuq salib bl- imsiemer f' idejh u f' saqajh, insolentat bid- disprezz tal- mirakli u tal- virt\u00f9 tieg\u0127u, feta\u0127 fommu u bis- sin\u010berit\u00e0 kollha talab g\u0127all- g\u0127edewwa tieg\u0127u: \"Missier a\u0127frilhom.\"", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tMa jissejja\u0127x manswet min jivvendika ru\u0127u jew min jis\u0127on ming\u0127ajr \u0121usta kaw\u017ca jew min jis\u0127on i\u017c\u017cejjed f' kaw\u017ca \u0121usta.", "II.\tIl- manswet g\u0127andu l- ma\u0127fra ta' dnubietu, g\u0127andu l- pa\u010bi f' qalbu, jissejja\u0127 iben t' Alla, hu mismug\u0127 fit- talb u huwa o\u0121\u0121ett tal- kompja\u010benza tal- Omnipotenti.", "III.\tBiex wie\u0127ed isir manswet, ja\u0127seb fuq l- infern, ja\u0127seb fuq it- tag\u0127lim u fuq l- e\u017cempji ta' Kristu, jag\u0127milha ma' nies mansweti u jitlob 'l Alla li \u017cgur jag\u0127ti l- ispirtu tajjeb lil min jitlobhulu.", "IV.\tIl- veru manswet mhux meta mqanqal minn \u0127wejje\u0121 ta' dina l- art: i\u017cda meta mqanqal minn \u0127a\u0121a tal- Fidi.", "c)\tNipproponu mreg\u0127din fuq il- \u0121udizzju t' Alla illi ng\u0127annqu 'l kull min hu \u0127ati g\u0127alina fil- \u0127sieb li xejn m' g\u0127andu x' jaqsam l- aqwa deni ma' eternit\u00e0 kollha deni.", "Pa\u0121na XXVII.", "L- umilt\u00e0.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu r- re tal- glorja wassal lilu nnifsu fix- xejn billi nda\u0127al b\u0127al seftur biex imut g\u0127all- fidwa tal- bnedmin: ir- re jmut biex je\u0127les is- seftur, jasso\u0121\u0121etta ru\u0127u g\u0127all- volont\u00e0 ta' Missieru u g\u0127all- u\u0121ig\u0127at tal- bnedmin: il- \u0121ebla li \u0121iet mormija mill- bennejja.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tUmli min hu perswa\u017c li kollox hu bil- virt\u00f9 t' Alla u g\u0127alhekk lil Alla biss unur u glorja.", "II.\tTifel \u017cg\u0127ir huwa propost mis- Sapjenza divina b' mudell g\u0127all- istudju fuq l- umilt\u00e0: dan ma jie\u0127u qatt g\u0127alih billi ma jifhimx li hu xi \u0127a\u0121a.", "III.\tIl- \u0127sieb tal- mewt, il- \u0127merijiet u d- dnubiet tal- bniedem, l- in\u010bertezza fuq kollox u l- e\u017cempju ta' Kristu jnisslu b' \u010berta forza spirtu umli.", "IV.\tL- umli huwa mag\u0127\u0121ub quddiem Alla, e\u017caltat minnu u mag\u0127\u017cul biex ikun strument g\u0127all- unur tal- isem divin: l- umli huwa g\u0127aref u jg\u0127um fil- pa\u010bi.", "c)\tNipproponu illi nipprokuraw il- konfu\u017cjoni tag\u0127na nfusna billi nistqarru li a\u0127na tassew foqra fir- ru\u0127 u fil- \u0121isem jekk Alla ma jsostniniex f' kollox.", "Pa\u0121na XXVIII.", "Il- pa\u010benzja.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, imdendel fuq is- salib g\u0127all- espjazzjoni tad- dnubiet tal- bnedmin kollha, huwa ttormentat f' \u0121ismu akkaw\u017ca tal- u\u0121ig\u0127at mill- po\u017cizzjoni u mill- imsiemer u f' ru\u0127u: abbandunat minn Missieru u minn \u0127biebu: f' ba\u0127ar ta' insulti u ta' disprezzi fuq il- Missjoni tieg\u0127u mill- g\u0127edewwa u mnikket mill- pre\u017cenza ta' dawk li l- aktar i\u0127obb: kollox issoporta mitluq f' idejn Alla", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIl- Pa\u010benzja hija ne\u010bessarja; g\u0127ax il- bniedem g\u0127andu jbati b\u0127ala bniedem, b\u0127ala midneb u anki b\u0127ala predestinat g\u0127all- glorja eterna.", "II.\tBniedem tassew tal- pa\u010benzja ma j\u0127arisx minn min jew imnejn jew minn xiex huwa ma\u0127qur: i\u017cda jie\u0127u pa\u010benzja dejjem u mhux biss kemm jog\u0127\u0121bu u b' min jidhirlu.", "III.\tMezzi g\u0127all- pa\u010benzja: Talb lil Alla g\u0127all- akkwist tag\u0127ha: Paragun mentali bejn i\u017c- \u017cmien u l- eternit\u00e0 fuq it- tbatija: L- e\u017cempju ta' Kristu u tal- qaddisin: U perswa\u017cjoni li biss is- salib iqieg\u0127ed fit- troni tal- glorja.", "IV.\tIl- glorja tal- pa\u010benzja meta ti\u0121i akkaw\u017ca tal- virt\u00f9 mhux akkaw\u017ca tal- bluhat b\u0127al dik tal- \u0127absin u tad- di\u017cordinaturi.", "c)\tNipproponu li f' kull okka\u017cjoni ta' tbatija ng\u0127idu b' qalb ferma: \"Inti \u0121ust, o Sinjur, u rett huwa l- \u0121udizzju tieg\u0127ek.\"", "Pa\u0121na XXIX.", "It- tg\u0127akkis.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu tturmentat fuq is- salib f' ba\u0127ar ta' mewt huwa l- vera qam\u0127a mg\u0127akksa bl- infedelt\u00e0 tal- Lhud biex hekk to\u0127ro\u0121 f' kotra ta' frott fil- fidi tal- popli.", "Mis- salib je\u017cortana bl- e\u017cempju g\u0127all- passi tieg\u0127u li cio\u00e8 b\u0127alu nobog\u0127du 'l \u0127ajjitna g\u0127ax hu asso\u0121\u0121etta l- volont\u00e0 tieg\u0127u u la\u0127mu biex jog\u0127\u0121ob lil Alla.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tIt- tg\u0127akkis jikkonsisti f' li wie\u0127ed imieri 'l qalbu biex jog\u0127\u0121ob lill- qalb t' Alla.", "II.\tWie\u0127ed espert fuq il- fra\u0121ilit\u00e0 umana qal: \"A\u0127rab dejjem, a\u0127rab malajr u a\u0127rab fil- bog\u0127od meta titfa\u010b\u010ba l- okka\u017cjoni prossima tad- dnub.\"", "III.\tL- ispirtu u l- la\u0127am huma kontra xulxin: min immela jikkultiva \u0127a\u0121a minnhom ikollu jg\u0127akkes l- o\u0127ra.", "IV.\tFrott tat- tg\u0127akkis huwa vera qdusija f' pa\u010bi soda.", "Frott tas- sodisfazzjon naturali infeli\u010bit\u00e0 u inkwiet.", "c)\tNipproponu, jekk irridu tassew inkunu ta' Kristu, illi ta' bravi suldati nitg\u0127akksu fil- volont\u00e0 tag\u0127na nsallbu la\u0127amna mal- vizzjijiet g\u0127ax mhumiex ta' Kristu dawk li m' g\u0127andhomx l- ispirtu ta' Kristu.", "Pa\u0121na XXX.", "L- ubbidjenza.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, il- \u0126aruf bla tebg\u0127a, mejjel g\u0127onqu fuq is- salib biex ikun \u017cvinat bis- sikkina tal- Ubbidjenza, kif jg\u0127allem San Pawl: \"Kristu sar g\u0127alina ubbidjent sal- mewt u mewt tas- salib.\"", "Fuq is- salib hu wkoll stqarr fuq l- ubbidjenza tieg\u0127u meta qal: \"Huwa mitmum\"; anzi qabel hu stess wera g\u0127atx li jobdi meta qal lil San Pietru: \"Il- kal\u010bi li tani l- Missier ma nixorbux jiena?\"", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tMing\u0127ajr ubbidjenza ma tista' tieqaf ebda so\u010bjet\u00e0 tant spiritwali kemm \u010bivili; i\u017cda kaos ta' di\u017cordni infernali.", "II.\tMotivi g\u0127all- ubbidjenza: M' hemmx setg\u0127a \u0127lief minn Alla \u2014 L- e\u017cempju ta' \u0120es\u00f9 Kristu \u2014 L- ingress fir- renju t' Alla u Pa\u010bi b' kant tal- Vittorja.", "III.\tL- ubbidjenza tikxef sodizza tal- virt\u00f9 u hija sinjal sod tal- vokazzjoni g\u0127ax Alla jag\u0127ti l- mezzi meta jag\u0127\u017cel lil xi \u0127add g\u0127al xi fini.", "IV.\tBniedem ta' perfetta ubbidjenza jtemm bil- prontezza, bis- sempli\u010bit\u00e0 u bil- fer\u0127a l- pre\u010betti tas- superjuri tieg\u0127u.", "c)\tNipproponu fuq l- imitazzjoni ta' Kristu illi ng\u0127idu: \"A\u0127na ma \u0121ejniex biex nag\u0127mlu l- volont\u00e0 tag\u0127na; i\u017cda l- volont\u00e0 ta' Dak li \u0127alaqna biex naslu fir- renju tal- vera Pa\u010bi.\"", "Pa\u0121na XXXI.", "In- ne\u010bessit\u00e0 tal- penitenza.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu kien je\u0127tie\u0121 li jbati biex jimmerita l- \u0121ustifikazzjoni tal- bniedem ma' Alla irritat infinitament bid- dnub.", "Jg\u0127allem l- Appostlu San Pawl li Alla ma \u0127afirx lil Ibnu; i\u017cda qieg\u0127du fil- mewt g\u0127alina: issa jekk Alla assolutament iddegrieta dan fuq Ibnu biex jit\u0127assar id- dnub, kif jista' wie\u0127ed isalva japprovah?", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tMin hu niedem jixtieq li m' g\u0127amilx il- \u0127a\u017cen li g\u0127amel u b' sog\u0127ba vera jirripara kif jista' l- offi\u017ca t' Alla.", "II.\tBniedem niedem jag\u0127ti dan l- frott: ja\u0127rab kull okka\u017cjoni prossima tad- dnub, jirrestitwixxi kif jista' kull \u0127sara volontarja li g\u0127amel u ju\u017ca \u0127niena ma' kul\u0127add biex hu wkoll isib \u0127niena minn Alla.", "III.\tKristu espressament qal li jekk ma nag\u0127mlux indiema lkoll xorta wa\u0127da nintilfu.", "IV.\tMotivi g\u0127all- indiema: Alla tajjeb offi\u017c flok irringrazzjat; il- kastigi t' Alla spe\u010bjalment fil- fjammi eterni u l- \u0127sieb tal- mewt inevitabbli u li ti\u0121i darba biss.", "c)\tNipproponu, li minn issa nokkupaw ru\u0127na li ndawru g\u0127alkollox spallitna minn dak li tg\u0127o\u017c\u017c id- dinja u li nibku dnubietna bil- verit\u00e0 qabel ma mmorru u ma ner\u0121g\u0127ux ni\u0121u.", "Pa\u0121na XXXII.", "In- ne\u010bessit\u00e0 tal- fidi.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu kru\u010bifiss, realt\u00e0 awtentikata tas- serpent tal- bron\u017c imwaqqaf biex ji\u0121i me\u0127lus mill- mewt min i\u0127ares lejh, sar kaw\u017ca ta' \u0127ajja eterna g\u0127al min jemmen fih, kif hu stess qal lil Nikodemu.", "Wie\u0127ed mill- \u0127allelin jistqarru Alla u bniedem u jiret il- \u0120enna.", "\u0126add \u0127lief Alla ma jag\u0127ti l- \u0120enna: \u0127add \u0127lief kreatura mhi su\u0121\u0121etta g\u0127at- tibdil.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tSan Pawl qal li l- Fidi mhijiex \u0127a\u0121a ta' kul\u0127add: u \u0120es\u00f9 qal lil missier l- indemonjat: \"Jekk tista' temmen, kollox jista' jkun lil min jemmen.\"", "II.\tIl- Fidi g\u0127andha tkun ferma, kostanti, universali u \u0127ajja.", "III.\tDepo\u017citu tal- Fidi: Il- Knisja b' kap vi\u017cibbli l- Papa li tat u tag\u0127ti frottijiet tal- verit\u00e0 fil- qaddisin ikkonfermati b' g\u0127e\u0121ubijiet divini.", "IV.\tMezzi g\u0127all- Fidi: Smig\u0127 spiss tal- kelma t' Alla u kumpanija ma' nies fidili.", "c)\tNipproponu li spiss naqraw it- tliet kotba, li bil- verit\u00e0 jipperswadu b' tisqija g\u0127all- Fidi, u dawn huma n- Natura ma\u0127luqa, \u0120es\u00f9 Kristu fil- Mi\u0121ja tieg\u0127u fid- dinja u l- G\u0127e\u0121ubijiet fil- \u0127ajja tal- qaddisin, frott tal- Knisja tag\u0127na.", "Pa\u0121na XXXIII.", "L- Isperanza minn demm Kristu.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu kien lilna mog\u0127ti sa\u010berdot u vittma minn Alla: issa Dan x' inhu li ji\u010b\u0127dilna u ma taniex ukoll kollox mieg\u0127u?", "Id- demm tal- figura \u0127eles mill- mewt: xi ng\u0127idu immela fuq il- virt\u00f9 tad- demm tar- realt\u00e0?", "\"Dan hu demmi li jixxerred g\u0127all- ma\u0127fra tad- dnubiet.\"", "Hekk qal espressament is- sa\u010berdot tag\u0127na skont l- ordni ta' Melkisedek.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\t\u0120es\u00f9 \u0121eg\u0127ilna nitolbu lill- Missier tieg\u0127u fl- isem tieg\u0127u: \"Tassew tassew ng\u0127idilkom: jekk tkunu tlabtu lill- Missier xi \u0127a\u0121a fl- isem tieg\u0127i, hu jag\u0127tikom.\"", "II.\tWie\u0127ed g\u0127andu jittama f' daqqa l- \u0121enna u l- g\u0127ajnuniet g\u0127aliha: u \u0127a\u0121a \u0127a\u0121a dak li Kristu g\u0127allimna nitolbu \u0127a\u0121a \u0127a\u0121a fil- \"Missierna\".", "III.\tIt- Tama g\u0127andha tkun bil- bi\u017ca' tas- sa\u0127\u0127a u soda fuq il- \u0121id li tistenna u l- mezzi me\u0127tie\u0121a akkaw\u017ca ta' kelmet Alla tassew potenti u tassew fidil.", "IV.\tEffetti tat- Tama huma: Fer\u0127, konfort fin- niket u t\u0127ejjija g\u0127all- osservanza tal- Li\u0121i t' Alla u g\u0127all- Perfezzjoni.", "c)\tNipproponu b' \u0127arsa lejn il- \u0127alliel ikkonvertit, li b\u0127ala pellegrini nerfg\u0127u g\u0127al kollox \u0127sibijietna fil- Patrija \u010belesti u nimxu fit- triq tal- orazzjoni rpu\u017cati fuq \u0127una \u0120es\u00f9 u fuq ommu u ommna Marija Santissima.", "Pa\u0121na XXXIV.", "Il- Fedelt\u00e0 t' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, mejjet imsammar mislub huwa l- o\u0121\u0121ett tal- ewg\u0127iedi t' Alla, li g\u0127amel lill- bnedmin fil- \u0121enna tal- art, tul bosta sekli permezz ta' figuri u ta' profeziji fl- Antik Testment: ekku dak li weg\u0127idna tahulna fedelment \u0121o verifika perfetta tas- sinjali kollha.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tAlla hu verit\u00e0 essenzjali: g\u0127alhekk nag\u0127mlulu tort gravi jekk ma nemmnux fermament dak li g\u0127arrafna permezz ta' Ibnu u tal- Knsja.", "II.\tAlla huwa fidil: g\u0127alhekk bla dubju jippremja l- \u0121usti u jikkastiga kull tmerija g\u0127al qalbu.", "III.\tAlla huwa fidil: g\u0127alhekk it- tentazzjonijiet u kulma ji\u0121i ta' deni fuqna qatt ma jkunu superjuri g\u0127al \u0127ilitna.", "IV.\tAlla huwa fidil u ma jistax jigdeb: g\u0127alhekk ma jistax jg\u0127id: \"Bravu serv tajjeb u fidil billi inti kont fidil fil- ftit jiena nqieg\u0127dek fuq il- wisq, id\u0127ol fil- fer\u0127 ta' sidek\" \u2014 jekk inti infidil fl- osservanza tal- Li\u0121i tieg\u0127u.", "c)\tNipproponu li n\u017commu quddiem g\u0127ajnejna l- Li\u0121i t' Alla lejl u nhar, u lejl u nhar nimmeditawha g\u0127ax hija l- unika kaw\u017ca ta' pa\u010bi u ta' glorja vera.", "Pa\u0121na XXXV.", "Il- Providenza t' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu l- uni\u0121enitu Iben t' Alla \u0121ie mog\u0127ti g\u0127all- mewt mill- istess Missier tieg\u0127u b' rimedju uniku g\u0127all- fidwa tal- bnedmin.", "Alla tag\u0127na dejjem \u0127abbna, qatt ma nsiena, \u0127siebu biex jhennina.", "Iridna salvi: ekku jipprokura e\u010b\u010bessivament il- mezzi g\u0127all- fini billi jqieg\u0127ed vittma 'l Ibnu stess g\u0127alina.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIl- kura t' Alla fuq il- bniedem mhux biss tmiss ir- ru\u0127 billi tana 'l Ibnu vittma g\u0127as- sa\u0127\u0127a eterna; i\u017cda anki l- \u0121isem.", "Jekk Alla jie\u0127u \u0127sieb it- tajr u l- \u0121ilji kemm i\u017cjed tal- bniedem?", "II.\tIl- bniedem g\u0127ax- xbieha t' Alla: Alla immela kollu Providenza fuqna g\u0127ax Missier ta' dina l- art ma jabbandunax la 'l uliedu lanqas \u0127wej\u0121u.", "III.\tL- inqas moviment fis- sema u fl- art ma jsirx ming\u0127ajr dispo\u017cizzjoni providenzjali t' Alla.", "Xejn addo\u010b\u010b: g\u0127asfur mhux minsi quddiem Alla lanqas ma jaqa' fl- art ming\u0127ajr il- Missier \u010belesti, qal Kristu.", "IV.\tAlla huwa wisq onorat mill- bniedem meta dan iqieg\u0127ed fidu\u010bja b' veru rpo\u017c fil- Providenza divina: u min ji\u010b\u0127ad dan l- attribut ji\u010b\u0127ad l- e\u017cistenza t' Alla stess.", "c)\tNipproponu mistri\u0127in fuq il- kelma t' Alla li ma tistax ti\u0121i nieqsa illi ma niddejqux bil- \u0127sieb fuq il- mezzi g\u0127all- g\u0127ajxien, meta a\u0127na fidili g\u0127al- li\u0121i t' Alla.", "Pa\u0121na XXXVI.", "Il- Mi\u017cerikordja t' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu l- veru \u0126anin Samaritan a\u010b\u010betta volontarjament u mhux minn xi ne\u010bessit\u00e0 li jerfa' u j\u0121ib dnubietna f' \u0121ismu fuq l- g\u0127uda tas- salib u b' hekk \u0121ejna bit- tben\u0121il tieg\u0127u mfejqin.", "Il- \u0120ustizzja Divina kkundannatna g\u0127all- perdizzjoni: il- \u0126niena Divina \u0121ibdet mezz proporzjonat u denn g\u0127all- \u0127elsien bit- tixrid tad- demm Divin, kif jg\u0127allem San Leone Papa li l- kaw\u017ca tar- riparazzjoni tag\u0127na mhijiex \u0127lief il- \u0127niena t' Alla.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIx- xita u x- xemx jitkellmu fuq il- \u0127niena t' Alla li ma jafx jag\u0127laq Qalbu wara tant in\u0121urji mill- kreaturi tieg\u0127u.", "II.\tIl- \u0127niena li tu\u017ca inti xbieha t' Alla turik il- \u0127niena t' Alla li \u0127alqek, li hu kaw\u017ca ta' kull \u0121id u ta' kull perfezzjoni.", "III.\tKristu bil- parabbola tal- Iben il- \u0126ali jurina qalb Alla li waqa' fuq g\u0127onq ibnu umiljat u biesu f' e\u010b\u010bess ta' \u0127niena.", "IV.\tMarija Santissima qalet li l- \u0127niena t' Alla minn nisel g\u0127al nisel g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "Is- Sapjenza Divina qalet li mberkin dawk li j\u0127ennu g\u0127ax huma jaqilg\u0127u \u0127niena.", "c)\tNipproponu li qatt ma naqtg\u0127u qalbna mill- \u0127niena bla tarf t' Alla g\u0127all- merti tad- Demm ta' \u0120es\u00f9 Kristu u li lanqas ma nissugraw nabbu\u017caw biha.", "Pa\u0121na XXXVII.", "In- ne\u010bessit\u00e0 tad- devozzjoni lejn Marija Santissima.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu ta 'l ommu b' omm lil San \u0120wann \u2014 \"Ekku l- iben tieg\u0127ek\" \u2014 u ssostitwieh floku \u2014 \"Ekku l- omm tieg\u0127ek\" \u2014 issa jekk dan il- ma\u0127bub dixxiplu \u0121ie mqieg\u0127ed ta\u0127t il- protezzjoni materna ta' Marija Santissima u dirett biex jag\u0127tiha qima ta' iben lejn omm; min hu li jifhem jid\u0127ol fil- port tas- sa\u0127\u0127a ming\u0127ajrha?", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tSinjal ta' predestinazzjoni f' min jag\u0127ti qima vera lil Marija Santissima: \"Imbierka jg\u0127iduli l- \u0121enerazzjonijiet kollha.\"", "(Luq.", "I, 48)", "II.\tKelmet Marija Santissima hi potenti.", "Osserva x' g\u0127amel Kristu fit- tie\u0121 ta' Kana g\u0127al kelmitha.", "III.\tTista' tiddubita fuq il- kobor li ma jing\u0127addx ta' Marija Santissima meta hija vera omm Alla?", "IV.\tJekk permezz ta' Marija Santissima \u0127are\u0121 l- awtur tal- grazzja tistenna inti grazzja ming\u0127ajrha?", "c)\tNipproponu, illi nistudjaw il- kelma tal- Knisja fuq Marija Santissima \u2014 Bieb tas- sema \u2014 biex inkabbru fina l- kunfidenza lejha.", "Hija l- veru bieb li anki Kristu minnu biss ried jid\u0127ol: g\u0127ax permezz tag\u0127ha ried isir bniedem u perkonsegwenza jmut, jirxoxta u jitla' fis- sema.", "Pa\u0121na XXXVIII.", "Il- Vokazzjoni tal- istat, \u0127a\u0121a t' Alla biss.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu veru Sa\u010berdot offra lilu nnifsu Vittma Vera u Denja lill- Missier Alla g\u0127all- Glorja tal- isem Divin u g\u0127all- \u0120ustifikazzjoni tal- bnedmin.", "Hu, kif jikteb l- Appostlu San Pawl, ma \u0127adux b' idejh li jsir Sa\u010berdot; i\u017cda g\u0127ax \u0121ie hekk imsejja\u0127 minn Alla u g\u0127ar- reverenza tieg\u0127u \u0121ie wkoll mismug\u0127 f' talbu.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "Il- Vokazzjoni \u0127a\u0121a t' Alla biss g\u0127ax hu l- ordinatur \u0121enerali tas- So\u010bjet\u00e0 umana li jqassam bl- ordni tas- Sapjenza tieg\u0127u.", "Jekk il- \u0121isem kollu g\u0127ajn fejn hu s- smig\u0127?", "Bosta membri u \u0121isem wie\u0127ed.", "II.\tIl- Vokazzjoni \u0127a\u0121a t' Alla biss g\u0127ax \u0120eremija profeta jg\u0127id fl- Ispirtu Santu:- Mhijiex \u0127a\u0121a li tmiss il- bniedem li jidde\u010biedi fuq il- proprja xorti tieg\u0127u nnifsu, li jag\u0127\u017cel g\u0127alih innifsu t- triq u jirregula l- im\u0121iba tieg\u0127u stess: dina hija \u0127a\u0121a li tmiss biss il- Providenza t' Alla.", "III.\tFuq il- Vokazzjoni Nisranija, isma' x' jg\u0127id Kristu: \u0126add ma ji\u0121i g\u0127andi jekk il- Missier tieg\u0127i ma jkunx \u0121ibdu.", "IV.\tFuq il- Vokazzjoni g\u0127all- uffi\u010b\u010bji isma' x' jg\u0127id l- Appostlu San Pawl: Kull wie\u0127ed g\u0127andu minn Alla: wie\u0127ed hekk u l- ie\u0127or hekk, kull wie\u0127ed jibqa' f' din il- Vokazzjoni li g\u0127aliha \u0121ie msejja\u0127.", "c)\tNipproponu li noffru bil- gost kollu lilna nfusna lil Alla u ng\u0127idulu: A\u0127na servi tieg\u0127ek ikun lilna kif jog\u0127\u0121ob lilek.", "Pa\u0121na XXXIX.", "Li kollox im\u0127abba l- Mag\u0127\u017culin.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, il- veru predestinat t' Alla, il- primo\u0121enitu fost bosta a\u0127wa li huma xebha tieg\u0127u, spira fuq is- salib: b' hekk ta glorja lil Alla, immerita l- fidwa lill- bniedem u lilu nnifsu e\u017caltazzjoni.", "L- in\u0121ustizzja ta' Pilatu, ix- xe\u0127\u0127a ta' \u0120uda u l- g\u0127ejra tal- Lhud effettwaw dina t- tripli\u010bi kuruna.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tFid- dinja hawn nies predestinati g\u0127all- glorja qabel kull mertu tag\u0127hom li infallibbilment isalvaw.", "II.\tSinjali tal- predestinati: unjoni mal- Papa \u2014 im\u0127abba tal- proxxmu \u2014 devozzjoni lejn Marija Santissima \u2014 smig\u0127 tal- kelma t' Alla \u2014 u tbatijiet.", "III.\tKollox im\u0127abba l- mag\u0127\u017culin: ere\u017cija, skandli, persekuzzjoni, tbatija, \u0121u\u0127, e\u010b\u010b. huma veri kaw\u017ci ta' virt\u00f9 u ta' glorja \u2014 Fejn hi l- palma tal- martri ming\u0127ajr il- \u0127ruxija tat- tiranni?", "IV.\tDirezzjoni fuq il- predestinazzjoni: \"A\u0127na liberi, dak li tajjeb nag\u0127mluh u dak li hu \u0127a\u017cin nevitawh u nintelqu fil- \u0127niena t' Alla silenzju\u017ci fuq il- \u0121udizzji tieg\u0127u infiniti.", "c)\tNipproponu illi nitolbu ma\u0127fra lil Alla li \u017cgur ja\u0127fer lil min jitolbu ma\u0127fra vera b' ri\u017coluzzjoni ferma, b' fidi ferma u li jkun qabel \u0127afer lill- proxxmu.", "Pa\u0121na XL.", "Ir- Ri\u017currezzjoni tal- bnedmin.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu miet biex b' mewtu jeqred il- mewt, tag\u0127na.", "Il- bniedem \u0121ie ma\u0127luq biex ma jmutx, i\u017cda akkaw\u017ca tad- dnub da\u0127let il- mewt fid- dinja: u b' mewt Kristu billi t\u0127assar id- dnub, il- kaw\u017ca tal- mewt, a\u0127na nistennew ir- ri\u017currezzjoni tag\u0127na mill- mewt g\u0127all- \u0127ajja sigura u eterna.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tIl- qawma tal- imwiet \u0121iet irrivelata wisq kmieni b' o\u0121\u0121ett ta' speranza u ta' konsolazzjoni g\u0127all- bnedmin.", "II.\tDin id- Domma hija msa\u0127\u0127a minn bosta ri\u017currezzjonijiet esposti fl- Iskrittura, fl- Istejjer operati quddiem xhieda serji b\u0127alma hi dik ta' Lazzru u dik ta' Kristu.", "III.\tFir- ri\u017currezzjoni universali jkunu erba' taqsimiet: tnejn fil- lemin ta' dawk li ji\u0121\u0121udikaw u ta' dawk li fid- dinja qdew 'il Kristu fl- opri tal- \u0127niena: u tnejn fix- xellug ta' dawk li emmnu u ma oprawx il- \u0127aqq u ta' dawk li qatt ma emmnu.", "IV.\t\u0120isem glorju\u017c irxuxtat ikollu l- kjarezza, l- a\u0121ilit\u00e0, is- sottiljezza, l- impassibbilt\u00e0 u l- immortalit\u00e0.", "c)\tNipproponu, fuq l- e\u017cempju tal- qaddis \u0120ob li fin- niket tag\u0127na niftakru f' dan l- artiklu konsolanti tal- Fidi li rrivelah Alla kollu fedelt\u00e0 u kollu virt\u00f9.", "Pa\u0121na XLI.", "Il- kunfidenza f' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu fuq is- salib jie\u0127u xhud mill- istess g\u0127edewwa tieg\u0127u fuq il- fidu\u010bja tieg\u0127u f' Alla li qalu: \"Hu kkonfida f' Alla: je\u0127ilsu issa jekk iridu.\"", "U qabel ma spira, b' le\u0127en kbir qal: \"Missier, f' idejk ner\u0127i l- ispirtu tieg\u0127i.\"", "Kif jista' jkun li kunfidenza f' Alla m' hemmx fih li g\u0127allimna biex ma nsej\u0127ux missier fuq dina l- art sabiex biss nikkonfidaw f' Alla?", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIm\u0127abba l- in\u010bertezza tal- futur \u0127add ma jista' jirpo\u017ca b' kunfidenza fih innifsu g\u0127alkemm g\u0127ani, g\u0127aref u b' sa\u0127\u0127tu.", "II.\tIm\u0127abba l- passjonijiet u l- inkostanza \u0127add ma jista' jirpo\u017ca b' kunfidenza fil- bniedem su\u0121\u0121ett ukoll kull mument g\u0127all- mewt.", "III.\tDanjel profeta qal: \"O sinjur, m' hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al dawk li jikkonfidaw fik.\"", "IV.\tL- irpo\u017c hu biss f' Alla: a\u0127na ma\u0127luqin g\u0127alih u \u0127add b\u0127alu li g\u0127andu kull mezz ta' fara\u0121 u li mhux su\u0121\u0121ett g\u0127at- tibdil.", "c)\tNipproponu illi nqieg\u0127du qlubna fil- virt\u00f9 t' Alla u fil- b\u017connijiet kollha tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem nitfg\u0127u l- kura tag\u0127na fuq is- Sinjur u bla dubju li nigglorifikawh b' ringrazzjament sin\u010bier.", "Pa\u0121na XLII.", "Is- sieg\u0127a tal- mewt fissa.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu li tassew jixbah lilna bnedmin, barra fid- dnub, qal fuq is- salib: \"Huwa mitmum\" li jfisser ukoll \u2014 \"G\u0127alaq i\u017c- \u017cmien li jiena mmut.\"", "Bosta drabi fittxew l- g\u0127edewwa li jaqbduh u ma meddewx idejhom, kif jg\u0127id l- evan\u0121elju \u2014 \"G\u0127ax kienet g\u0127adha ma waslitx sig\u0127atu,\" i\u017cda meta dina waslet hu stess qalilhom: \"Intom ma middejtux idejkom fuqi meta kuljum kont fit- tempju mag\u0127kom i\u017cda dina hija s- sieg\u0127a tag\u0127kom.\"", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\t\u0120ob qal: \"Qosra huma l- \u0121ranet tal- bniedem: inti, o Alla, qeg\u0127idt it- tmiem tieg\u0127u li ma jkunx jista' jiskorri.\"", "II.\tXejn, billi Alla hu immutabbli, ma jista' j\u017comm il- mewt meta tasal l- iffissata sieg\u0127a.", "III.\tVeru li naqraw li Alla jtawwal u jqassar il- \u0127ajja: i\u017cda quddiemu hija dejjem iffissata g\u0127ax quddiemu hemm il- verifika tal- kundizzjonijiet billi kollox g\u0127arwien f' g\u0127ajnejh.", "IV.\tBosta jitqarrqu billi f' sa\u0127\u0127ithom, ja\u0127sbu li bog\u0127od is- sieg\u0127a u intant tkun fuqhom.", "c)\tNipproponu illi ng\u0127ixu nistennew minn mument g\u0127al ie\u0127or il- mewt biex nitbe\u017c\u017cg\u0127u mid- dnub: u wkoll bil- \u0127sieb li donna ma se mmutu qatt biex nopraw il- \u0121id bil- kura\u0121\u0121.", "Pa\u0121na XLIII.", "In- Ne\u010bessit\u00e0 tat- tag\u0127lim.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, veru uniku Mg\u0127allem tal- bnedmin li permezz tieg\u0127u Alla kkomunikalna x- xjenza tal- \u0127ajja eterna, minxur fuq is- salib jirripeti bl- illustrazzjoni dak li g\u0127allem: min ma jarax l- importanza tat- tag\u0127lim fil- premura t' Alla li nqeda b' Ibnu stess u dan tahulna mhux biss bil- kelma i\u017cda bl- e\u017cempju wkoll?", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tL- aqwa opra tal- \u0127niena: \"G\u0127allem 'il min ma jafx,\" g\u0127ax minn hawn kull \u0121id ta\u0127t ix- xhud tal- esperjenza.", "II.\tKull tag\u0127lim g\u0127andu l- prin\u010bipji: il- Knisja infallibbli hija l- prin\u010bipju f' kull tag\u0127lim nisrani.", "III.\t\u0126add akkaw\u017ca tal- injoranza u g\u0127an- nuqqas ta\u017c- \u017cmien u tal- mezzi ma kien jista' jasal jag\u0127raf it- tag\u0127lim tal- \u0127ajja li kieku ma rrevelahx Alla nnifsu le\u0121ittimament.", "IV.\tL- Iskrittura twieg\u0127ed premju kbir g\u0127al min jag\u0127mel u jg\u0127allem.", "c)\tNipproponu li n\u0127obbu nitg\u0127allmu u li fedelment ing\u0127allmu u bil- gost ukoll ta' qalbna dak li nitg\u0127allmu.", "Pa\u0121na XLIV.", "Il- libert\u00e0 fil- bniedem.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu ma kienx ikollu ra\u0121un jitlob ma\u0127fra g\u0127all- offensuri tieg\u0127u li kieku dawn ma sallbuhx g\u0127ax riedu fil- libert\u00e0 tag\u0127hom u g\u0127alhekk saru \u0127atjin g\u0127alkemm i\u010b- \u010birkostanza tal- injoranza \u010bekknet il- malizzja tal- azzjoni.", "San Pawl qal li l- prin\u010bpijiet ta' dina d- dinja qatt ma kienu jsallbu s- Sinjur tal- glorja kieku g\u0127arfuh.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tArtiklu tal- fidi li kull bniedem huwa liberu u g\u0127alhekk responsabbli ta' azzjonitu.", "II.\tL- impedimenti tal- volontarju huma l- injoranza, il- konkupixxenza, il- bi\u017ca' u l- forza.", "III.\tIl- grazzja effika\u010bi tipperfezzjona l- libert\u00e0 tal- bniedem li naturalment dejjem lest biex jag\u0127\u017cel il- veru \u0121id.", "IV.\tM' hemmx lok g\u0127al premju u g\u0127al kastig la quddiem Alla lanqas quddiem is- so\u010bjet\u00e0 ming\u0127ajr l- ammissjoni tal- libert\u00e0 fil- bniedem.", "c)\tNipproponu illi nirringrazzjaw 'l Alla g\u0127ad- don tal- libert\u00e0 u b' sens ta' rikonoxxenza noffruhielu u b' hekk tkun is- santifikazzjoni tag\u0127na wkoll.", "Pa\u0121na XLV.", "Ir- rikonoxxenza", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu awl il- lejl qabel ma \u0121ie msallab irringrazzja lil Alla Missier tieg\u0127u fil- mument stess li fih \u0121ie biex b\u0127ala sa\u010berdot skont l- ordni ta' Melkisedek jissagrifika lilu nnifsu ta\u0127t l- ispe\u010bi tal- \u0127ob\u017c u tal- inbid: u dana l- istess sagrifi\u010b\u010bju ma jinfiridx minn hedak tal- Kalvarju \u2014 \"L- opra jien temmejt li int tajtni biex nag\u0127mel;\" hekk Kristu qal wara l- a\u0127\u0127ar \u010bena u qabel ma \u0121ie maqbud.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tG\u0127andna ra\u0121un nirringrazzjaw 'l Alla g\u0127ax \u0127alaqna fdiena u tana kull \u0121id.", "II.\t\u0126add ma jirringrazzja 'l Alla \u0127lief b' osservanza fidila tal- Li\u0121i divina tieg\u0127u.", "III.\tBil- quddiesa nirringrazzjaw 'l Alla denjament permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu.", "IV.\tL- ingratitudni fil- bniedem hija hekk kbira li l- annimal stess i\u010banfru fuqha \u2014 \"Il- kelb jag\u0127raf 'il sidu u l- poplu t' Alla ma jag\u0127rafx 'l Alla.\"", "c)\tNipproponu, illi b' qalb safja u b' xufftejn rikonoxxenti nirringrazzjaw dejjem u kullimkien 'l Alla tag\u0127na g\u0127all- \u0121id kollu.", "Pa\u0121na XLVI.", "Il- pa\u010bi.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, medjatur wie\u0127ed bejn Alla u l- bniedem, bil- mewt tieg\u0127u fuq is- salib \u0121ieb il- bewsa tal- pa\u010bi t' Alla lid- Dinja, li kienet g\u0127al g\u0127ajnejh o\u0121\u0121ett ta' korla u rrikon\u010bilja l- art mas- sema fi \u0127biberija vera: l- an\u0121li fi twelidu qalu: \"Glorja lil Alla fl- og\u0127la tas- smewwiet u pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.\"", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIl- bnedmin kollha virtu\u017ci u vizzju\u017ci kollox jag\u0127mlu g\u0127all- akkwist tal- pa\u010bi.", "II.\t\u0126add ma kien jasal qatt biex isib il- mezzi tal- vera pa\u010bi, kieku ma wrihomlniex Kristu fil- faqar, fl- umiljazzjoni u fit- tbatija.", "III.\tIl- vera pa\u010bi, effett ta' perfezzjoni, ma t\u0127allikx tixtieq xejn mill- \u0127wejje\u0121 li tfittex id- dinja.", "IV.\t\"M' hemmx pa\u010bi g\u0127all- \u0127\u017ciena\" \u2014 jg\u0127id is- Sinjur.", "c)\tNipproponu illi nwa\u0127\u0127lu l- qlub tag\u0127na u \u0127sibijietna fejn hemm il- veru fer\u0127, is- somma pa\u010bi, mhux su\u0121\u0121etta li tintefa bil- \u0127sieb tal- mewt.", "Pa\u0121na XLVII.", "Il- gosti t' Alla.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, il- kompja\u010benza tal- Missier, g\u0127amel biex jog\u0127\u0121bu f' kollox \u2014 kif hu stess qal: \"Jiena nag\u0127mel dejjem il- \u0127wejje\u0121 li jog\u0127\u0121buh.\"", "(Io.", "VIII, 29) Jag\u0127rafx il- \u0127wejje\u0121 li huma t' Alla dak li fih korporalment tg\u0127ammar kull milja tad- divinit\u00e0?", "Biex wie\u0127ed immela jara x' inhu prezzju\u017c u ta' gost f' g\u0127ajnejn Alla j\u0127ares fuq Kristu msallab fejn jidher \u010bar sagrifi\u010b\u010bju ta' \u0126e\u0121\u0121a fi m\u0127abba lejn Alla u lejn il- Proxxmu.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- Pa\u0121na.", "I.\tHuwa \u010bert li dak li tapprova d- Dinja jiddi\u017capprovah Alla.", "II.\tAlla qatt ma jiggosta opra li tidher tajba mag\u0127mula b' intenzjoni naturali g\u0127al xi stima, senswalit\u00e0 jew sustanzi.", "III.\tKristu qal li Alla huwa spirtu u li min jadurah je\u0127tie\u0121 li jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0 u li b\u0127al dawn ifittex il- Missier min jadurah.", "IV.\tAlla jiggosta lilu nnifsu: immela \u017cgur li jsib gost fina meta jarana nixbhuh: ix- xebh t' Alla fina ji\u0121i fl- e\u017cer\u010bizzju tal- \u0127niena.", "c)\tNipproponu, illi jkun fina gost wie\u0127ed li nag\u0127tu gost lil Alla: kollox nag\u0127mlu meta hu mag\u0127\u0121ub quddiemu u li wie\u0127ed ikun fina l- bi\u017ca' li niddi\u017cgustawh.", "Pa\u0121na XLVIII.", "It- tenerezza ta' Qalb \u0120es\u00f9.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, mejjet fuq is- salib b' \u0121enbu miftu\u0127 b' lanza mnejn \u0127are\u0121 ilma u demm, huwa vittma volontarja \u2014 offra ru\u0127u g\u0127ax ried hu \u2014 biex b' hekk il- bniedem ma jaqax vittma tal- mewt eterna.", "It- tenerezza ta' qalbu \u0121ag\u0127litu jbati biex ma j\u0127allix lilna nbatu eternament fil- fjammi tal- \u0121ustizzja.", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tL- operazzjonijiet esterni jag\u0127tu xhud fuq il- kwalit\u00e0 tal- qalb jekk tajba jew \u0127a\u017cina.", "II.\tFierg\u0127a d- devozzjoni lejn il- qalb ta' \u0120es\u00f9 f' min ma ja\u0127firx lill- g\u0127edewwa u f' min jifhem li hu xi \u0127a\u0121a.", "III.\tKristu jridna nistudjaw qalbu: \"Itg\u0127allmu minni g\u0127ax jiena g\u0127andi qalbi mansweta u umli.\"", "IV.\tIl- mirakli ta' Kristu huma wkoll sinjal ta' qalb verament tenera, li bkiet ma' min kien imbikki, u bihom ta l- veru fara\u0121.", "c)\tNipproponu illi nesponu fi djarna l- imma\u0121ni tal- qalb Santissima ta' \u0120es\u00f9, veru Re tag\u0127na, u nag\u0127tuha qima sabiex tistrie\u0127 fuqna l- barka tieg\u0127u skont id- disa' weg\u0127da tieg\u0127u lil Santa Margerita Alacoque.", "Pa\u0121na XLIX.", "Ir- refu\u0121ju tal- midneb.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, vittma tal- midinbin fuq is- salib qal lill- \u0127alliel li kien irrikorra lejh: \"Illum tkun fil- \u0120enna mieg\u0127i.\"", "Dan il- \u0127alliel billi kien ikkundannat g\u0127all- mewt ming\u0127ajr dubju li kellu gravit\u00e0 fil- \u0127tija, mill- piena tintg\u0127araf il- \u0127tija.", "Min ma jersaqx jistkenn fil- pjagi ta' Kristu x\u0127in tassew jemmen li hu b' idejh miftu\u0127a g\u0127alhekk sabiex i\u0127addan il- midinbin li ji\u0121u g\u0127andu?", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tHu \u017cgur b' xhud min- natura li Alla ja\u0127fer lil min jitolbu bil- verit\u00e0, g\u0127ax missier ma jafx ike\u010b\u010bi 'l ibnu umiljat.", "II.\tHu \u017cgur b' xhud mill- fidi li Alla ja\u0127fer lil min jitolbu ma\u0127fra bil- verit\u00e0 \u2014 mill- parabbola tal- Fari\u017cew u tal- Pubblikan u minn dik tal- Iben il- \u0126ali.", "III.\tHu \u017cgur li Alla ma ja\u0127firx lil min ma jridx ja\u0127fer.", "IV.\tM' g\u0127andux jistenna ma\u0127fra min ikollu fehma li jidneb jew li jkollu fidi dubja u min ma jag\u0127milx il- mezzi g\u0127all- ma\u0127fra.", "c)\tNipproponu li ma n\u0127allux jum wie\u0127ed biss li ma nin\u017clux g\u0127arkubbtejna quddiem Alla tag\u0127na biex nirringrazzjawh u nitolbuh ma\u0127fra qabel ma norqdu.", "Pa\u0121na L.", "Il- \u0127ajja ta' dejjem.", "a)\tInfatti \u0120es\u00f9 Kristu, miet g\u0127alina fuq is- salib jift\u0127ilna l- \u0120enna u je\u0127lisna mill- Infern; kieku mal- mewt jispi\u010b\u010ba kollox, b\u0127alma tintefa xemg\u0127a, x' ra\u0121un kellu li jmut g\u0127alina dana Kristu, ra\u0121el approvat minn Alla bil- prodi\u0121ji u bil- virtujiet u minnu ddikjarat b' Feddej tag\u0127na?", "b)\tTag\u0127lim fuq dina l- pa\u0121na.", "I.\tIs- sens komun naturalment jammetti l- \u0127ajja ta' dejjem mix- xewqa tal- immortalit\u00e0 u mill- abbu\u017c tal- \u0127\u017ciena fil- libert\u00e0.", "II.\tKristu qal fil- parabbola li Lazzru kien igawdi fi \u0127dan Abraham u li l- g\u0127ani kien ibati midfun fil- fjammi eterni wara mewthom.", "III.\tL- istorja tag\u0127ti xhud fuq il- \u0127ajja eterna mill- apparizzjonijiet approvati ta' mejtin, spe\u010bjali dik ta' Pietru Myles.", "IV.\tIr- ru\u0127 tag\u0127na hija immortali g\u0127ax sustanza spiritwali u dotata bil- libert\u00e0 m\u0127abba r- ra\u0121uni tal- premju jew tal- kastig.", "c)\tNipproponu illi nqawwu l- fidi tag\u0127na u nwarrbu l- wa\u0127x tal- mewt li akkaw\u017ca tag\u0127ha nid\u0127lu bil- \u0127niena t' Alla fil- Patrija \u010belesti.", "Konklu\u017cjoni.", "Nit\u0127addnu mal- aqwa u mal- ikbar \u0127abib fidil tag\u0127na u \u0127una l- aktar g\u0127a\u017ci\u017c Kristu \u0120es\u00f9 kru\u010bifiss b' mod tali li tul dan il- pellegrina\u0121\u0121 tag\u0127na qatt ma nwarrbuh mill- \u0127arsa tag\u0127na: dan huwa l- Ktieb tal- gwida u tal- veru mistrie\u0127.", "Ja\u0127seb li je\u0127les il- qilla t' Alla min jittraskura t- tag\u0127lim tas- sa\u0127\u0127a mog\u0127ti permezz ta' tant Img\u0127allem ikkonfirmat bis- sinjali prodi\u0121ju\u017ci x\u0127in \u0121ie b' tant \u0127ruxija kkastigat disprezz ta' tag\u0127lim mog\u0127ti permezz tal- an\u0121li?", "Ne\u010b\u010bitaw ru\u0127na bil- \u0127sieb tal- mewt g\u0127all- osservanza tal- e\u017cemplari li fuq il- muntanja \u0121ie lilna sponut: il- Fidi tg\u0127idilna li f' hedik is- sieg\u0127a nkunu biex naraw dak li qatt ma rajna: \u0127wejje\u0121 tal- g\u0127a\u0121eb superjuri g\u0127al kull stennija tant min- na\u0127a tal- premju kemm ukoll min- na\u0127a tal- kastig.", "Mument gravissmu li jasal ming\u0127ajr dubju g\u0127al min iridu u g\u0127al min ma jridux.", "In\u0127arsu lejn il- fedelt\u00e0 t' Alla li jag\u0127ti dak li wieg\u0127ed lill- osservanti tat- tag\u0127lim, li permezz ta' Ibnu stess inkarnat ikkomunikalna b' tant sigurezza u maest\u00e0. \u2014 Kuruna ta' glorja \u2014 li fuqha \u0127add mhu kapa\u010bi jesprimi farka.", "Jekk in- natura m\u0127assra tag\u0127na tixxattar minn hawn u minn hemm biex takkwista l- o\u0121\u0121ett temporali li ta\u0127seb li jag\u0127tiha l- pa\u010bi, kif tista' turi bl- indifferenza m' Alla li temmen fih u li tittamah?", "L- opra tikxef il- Fidi fil- perswa\u017cjoni tal- qalb.", "X' kien jen\u0127tie\u0121, jekk mal- mewt jispi\u010b\u010ba kollox, li Kristu jkun imsallab g\u0127all- midinbin?", "Il- mi\u0121ja tieg\u0127u fid- dinja ma g\u0127andhiex forsi xhieda bi\u017c\u017cejjed?", "Mhumiex monumenti sodi s- sena, \u0120erusalemm, il- Knisja li ffonda, li b\u0127al si\u0121ra tajba tat frott fil- qaddisin li g\u0127a\u0121\u0121bu lid- dinja bil- mirakli u l- Istorja spe\u010bjalment fl- erba' evan\u0121elji mimlijin bl- operazzjonijiet prodi\u0121ju\u017ci?", "Mal- mewt ma jispi\u010b\u010bax kollox; i\u017cda jsir il- \u0121udizzju warajha immedjatament fuq l- osservanza u fuq id- disprezzi tat- tag\u0127lim li tana s- Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu li lilu unur u glorja g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Ammen."], "category": "religion", "source": "Extracted from Il-Ktieb il-Kbir.txt"}
{"text": ["IL- KULT LATRIJA Avvertenzi rigward il- Kult Latrija.", "1.", "Dan il- Kult g\u0127andu jsir flok il- Kult Eptan\u0121eliku, meta d- data 17 jew 27 ta' kull xahar taqa' fil- jum tal- \u0126add.", "2.", "Fil- \u0126dud, 17 u 27, dan il- Kult g\u0127andu jsir f' kor wie\u0127ed tas- so\u010bji filg\u0127odu: u waranofsinhar, issir il- Qag\u0127da biss, flok l- Unjoni.", "3.", "Ma jistg\u0127ux ikunu ammessi g\u0127al dan il- Kult Latrija u la Kandidati u lanqas Mag\u0127\u017culin.", "4.", "Is- so\u010bji fil- laqg\u0127a ta' dan il- Kult m' g\u0127andhomx i\u017commu xejn quddiemhom g\u0127all- adorazzjoni lanqas bank.", "5.", "Is- superjur u so\u010bju ie\u0127or ikollhom fi jdejhom il- ktieb tal- Kult: is- superjur jaqra l- parti tieg\u0127u, u s- so\u010bju l- ie\u0127or jirrispondi fuq il- ktieb.", "6.", "Wara s- seba' adorazzjoni, is- superjur jg\u0127id: De Deo nostro, u l- o\u0127rajn ikantaw id- Deus Noster Nru 1, wara s- sbatax in- Nru 2, u wara s- sebg\u0127a u g\u0127oxrin in- Nru 3.", "7.", "Dan il- Kult ma jistax ikun esegwit la fi Knejjes, u lanqas f' Oratorji, b' mod korali.", "8.", "Is- superjur jag\u0127mel dejjem bilwieqfa kull invitatorju, u s- so\u010bju jirrispondi bilwieqfa u l- o\u0127rajn bilqieg\u0127da, u jqumu biss g\u0127all- adorazzjoni li jaqra s- superjur.", "9.", "Minn adorazzjoni g\u0127al o\u0127ra jintqieg\u0127ed spazju ta' minuta.", "Invitatorju.", "Sup.", "G\u0127e\u017cie\u017c a\u0127wa tieg\u0127i, Satana ried li Kristu \u0120es\u00f9 jin\u017cel mal- art u jadurah, allura \u0120es\u00f9 qallu: \"Mur, ja Satana: g\u0127ax hemm miktub: Adura s- Sinjur Alla tieg\u0127ek, u servi lilu wa\u0127du.\"", "Matt.", "IV.", "Alla huwa Spirtu, u min jadurah jen\u0127tie\u0121 li jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, u b\u0127al dawn ifittex il- Missier min jadurah.", "Hekk qal Kristu \u0120es\u00f9 lis- Samaritana.", "Joan.", "IV.", "Tadura 'l Alla bl- ispirtu u bil- verit\u00e0 jfisser li a\u0127na nigglorifikawh permezz ta' volont\u00e0 tajba u permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu, u b' hekk biss nag\u0127rfuh Uniku Esseri Suprem, Kreatur u Sid ta' kollox u ta' kul\u0127add.", "Alla tag\u0127na ma ja\u010b\u010bettax adorazzjoni b' mod ie\u0127or.", "Nistqarru li a\u0127na dnibna, i\u017cda g\u0127al li \u0121ej lanqas il- mewt ma tifridna mill- im\u0127abba ta' Alla tag\u0127na bil- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u.", "Huwa jilqag\u0127na, meta nersqu lejh bl- ispirtu tal- umilt\u00e0 u b' qalb sog\u0127biena.", "Ejjew immela, a\u0127wa tieg\u0127i, naduraw 'il min \u0127alaqna: ejjew in\u0127obbu 'l min \u0127abbna, qabel ma \u0127abbejnieh a\u0127na: ejjew nag\u0127tu glorja u unuri denji lil Alla, li ma j\u010bedi lil \u0127add l- unur tieg\u0127u.", "Kul\u0127add bilwieqfa jg\u0127id: Alla huwa s- Sinjur, u a\u0127na l- poplu tieg\u0127u: nadurawh b' qalbna kollha, u bil- \u0127sieb kollu tag\u0127na, permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu, medjatur wie\u0127ed tag\u0127na bnedmin.", "I. V. Ejjew naduraw 'l Alla.", "R. A\u0127na u kollox minnu, u permezz tieg\u0127u, u g\u0127alih innifsu.", "Sup.", "Nadurawk, o Alla, u lilek wa\u0127dek naduraw, g\u0127ax inti wa\u0127dek int li inti, inti wa\u0127dek il- bidu u t- tmiem, u ming\u0127ajrek xejn ma hu, jew jista' jkun: u biex nadurawk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id: Ammen.", "II.", "V. Ejjew naduraw il- \u0126ajja ta' Alla.", "R. A\u0127na fih ng\u0127ixu, fih ni\u010b\u010baqalqu, u fih a\u0127na a\u0127na.", "Sup.", "Nadurawk, o \u0126ajja ta' Alla, u biex nag\u0127mlulek \u0121ubilazzjoni denja tas- sigurezza tieg\u0127ek, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id: Ammen.", "III.", "V. Ejjew naduraw l- Unit\u00e0 ta' Alla.", "R. Wie\u0127ed huwa Alla: i\u017cjed minn Alla wie\u0127ed jen\u0127tie\u0121 li minn xulxin jintg\u0127arfu b' xi perfezzjoni li tkun fil- wie\u0127ed u le fl- ie\u0127or, li g\u0127alhekk dan ma jistax ikun Alla, nieqes minn perfezzjoni.", "Sup.", "Nadurawk, o Unit\u00e0 ta' Alla, u biex nistqarruk denjament, lilek wa\u0127dek noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "IV.", "V. Ejjew naduraw it- Trinit\u00e0 f' Alla.", "R. Il- Missier huwa Alla, l- Iben huwa Alla, u l- Ispirtu Santu huwa Alla: i\u017cda dawna huma Alla wie\u0127ed fi tliet persuni realment distinti.", "Sup.", "Nadurawk, o Trinit\u00e0 Divina, u biex nag\u0127tuk glorja denja tieg\u0127ek ng\u0127aqqdu t- tg\u0127akkis u kull opra tajba tag\u0127na mal- merti tal- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, u noffruhomlok.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "V.", "V. Ejjew naduraw 'l Alla, il- Missier.", "R. Huwa l- Missier, g\u0127ax mill- eternit\u00e0 \u0121\u0121enera bil- konoxxenza tieg\u0127u nnifsu l- Uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u.", "Sup.", "Nadurawk, o Alla Missier, u biex a\u0127na ng\u0127axxquk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "VI.", "V. Ejjew naduraw 'l Alla, Iben inkarnat.", "R. Dan hu l- uniku ma\u0127bub, u l- unika g\u0127axqa ta' Alla l- Missier.", "Sup.", "Nadurawk, o Alla Iben inkarnat, u biex nistqarruk egwali g\u0127all- Missier tieg\u0127ek, a\u0127na \u0127utek noffrulek il- pjagi divini tieg\u0127ek.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "VII.", "V. Ejjew naduraw 'l Alla, Spirtu Santu.", "R. Huwa hu l- im\u0127abba eterna bejn il- Missier u l- Iben: g\u0127alhekk huwa jippro\u010bedi sostanzjalment mill- wie\u0127ed u mill- ie\u0127or.", "Sup.", "Nadurawk, o Alla Spirtu Santu, u biex nag\u0127rfuk denjament dawl ta' kull verit\u00e0, u awtur ta' kull don tajjeb, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "VIII.", "V. Ejjew naduraw l- Intellett ta' Alla.", "R. Kemm hija \u0127a\u0121a ta' \u0127add li jista' jifhem il- \u0121udizzji ta' Alla!", "Kemm ta' \u0127add li jista' jsib irkabtu tat- triqat ta' Alla!", "Sup.", "Nadurawk, o Intellett ta' Alla, u biex napprovaw denjament il- \u0127sibijiet, u l- \u0121udizzji, u d- disinji tieg\u0127ek, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "IX.", "V. Ejjew naduraw il- Volont\u00e0 ta' Alla.", "R. Kollox \u0127alaq Alla g\u0127alih innifsu, u g\u0127alhekk kollox irie\u0121i g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Sup.", "Nadurawk, o Volont\u00e0 ta' Alla, u biex nissodisfawk denjament, noffrulek il- libert\u00e0 tag\u0127na unitament mal- merti tal- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "X.", "V. Ejjew naduraw l- Infinit\u00e0 ta' Alla.", "R. Ebda kreatura ma tista' tikkomprendi 'l dan l- Esseri bla tarf u bla tmiem.", "Sup.", "Nadurawk, o Infinit\u00e0 ta' Alla, u biex denjament u proporzjonatament nunurawk, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XI.", "V. Ejjew naduraw l- Eternit\u00e0 ta' Alla.", "R. Huwa wa\u0127du Esseri bla bidu u bla tmiem: huwa minnu nnifsu, ne\u010bessarju u indipendenti fih innifsu.", "Sup.", "Nadurawk, o Eternit\u00e0 ta' Alla, u biex nigglorifikawk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XII.", "V. Ejjew naduraw il- Perfezzjoni ta' Alla.", "R. Xejn ma jista' jkun nieqes f' Alla.", "Sup.", "Nadurawk, o Perfezzjoni ta' Alla, u biex nag\u0127tuk l- isplenduri denji tieg\u0127ek wa\u0127dek, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XIII.", "V. Ejjew naduraw l- Omnipotenza ta' Alla.", "R. Bil- Kelma omnipotenti ta' Alla dak li ma kienx sar, u xejn ma sar lanqas isir ming\u0127ajr din il- Kelma.", "Sup.", "Nadurawk, o Omnipotenza ta' Alla, u biex nin\u010bensawk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XIV.", "V. Ejjew naduraw is- Sapjenza ta' Alla.", "R. A\u0127na u kollox ta\u0127t il- govern tas- Sapjenza ta' Alla.", "Sup.", "Nadurawk, o Sapjenza ta' Alla, u biex infa\u0127\u0127ruk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XV.", "V. Ejjew naduraw it- Tjubija ta' Alla.", "R. Kull \u0121id huwa mit- Tjubija ta' Alla u ebda deni minnha.", "\u0126add mhu tajjeb \u0127lief Alla wa\u0127du.", "Sup.", "Nadurawk, o Tjubija ta' Alla, u biex nirringrazzjawk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XVI.", "V. Ejjew naduraw l- Immensit\u00e0 ta' Alla.", "R. Kollu kemm hu huwa Alla kullimkien u jimla kull lok.", "Sup.", "Nadurawk, o Immensit\u00e0 ta' Alla, u biex nag\u0127tuk l- in\u010bens tal- fwie\u0127a denja tieg\u0127ek wa\u0127dek, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XVII.", "V. Ejjew naduraw l- Immutabbilt\u00e0 ta' Alla.", "R. Kollox jitbiddel, i\u017cda Alla hu dejjem l- istess fin- natura u fil- \u0127sibijiet tieg\u0127u.", "Sup.", "Nadurawk, o Immutabbilt\u00e0 ta' Alla, u biex insellmulek denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XVIII.", "V. Ejjew naduraw il- Providenza ta' Alla.", "R. Kull kreatura hija fil- kura tal- Providenza ta' Alla.", "Sup.", "Nadurawk, o Providenza ta' Alla, u biex inberkuk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XIX.", "V. Ejjew naduraw il- Verit\u00e0 ta' Alla.", "R. Alla tag\u0127na, verit\u00e0 essenzjali u infallibbli, la jista' jqarraq u lanqas jitqarraq.", "Sup.", "Nadurawk, o Verit\u00e0 ta' Alla, u biex nittrattawk kif lilek denjament jist\u0127oqq, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XX.", "V. Ejjew naduraw l- Immortalit\u00e0 ta' Alla.", "R. Ebda deni ma jersaq lejn Alla, jew jista' jag\u0127millu \u0127sara.", "Sup.", "Nadurawk, o Immortalit\u00e0 ta' Alla, u biex nifir\u0127ulek denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXI.", "V. Ejjew naduraw ix- Xjenza ta' Alla.", "R. F' att wie\u0127ed jag\u0127raf Alla lilu nnifsu infinitament; u kollox, l- img\u0127oddi u l- futur, huwa g\u0127alih pre\u017centi u miftu\u0127.", "Sup.", "Nadurawk, o Xjenza ta' Alla, u sabiex napplawdixxu denjament l- g\u0127oli tar- rikkezzi tieg\u0127ek, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXII.", "V. Ejjew naduraw il- \u0120ustizzja ta' Alla.", "R. \u0126a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0126aj.", "Sup.", "Nadurawk, o \u0120ustizzja ta' Alla, u biex denjament nirriparaw il- malizzja tag\u0127na, u n\u0127allsuk kif jist\u0127oqqlok, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXIII.", "V. Ejjew naduraw il- \u0126niena ta' Alla.", "R. Bil- \u0126niena ta' Alla hija mimlija l- art.", "Sup.", "Nadurawk, o \u0126niena ta' Alla, u biex inkantawk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXIV.", "V. Ejjew naduraw il- Qdusija ta' Alla.", "R. Qaddis, Qaddis, Qaddis is- Sinjur Alla ta' Sabaoth.", "Sup.", "Nadurawk, o Qdusija ta' Alla, u biex nivvenerawk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXV.", "V. Ejjew naduraw il- Qawwa ta' Alla.", "R. Kollox hu bla \u0127ila ming\u0127ajr il- konkors ta' Alla.", "Sup.", "Nadurawk, o Qawwa ta' Alla, u biex ne\u017caltawk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXVI.", "V. Ejjew naduraw il- Fedelt\u00e0 ta' Alla.", "R. Fidil huwa Alla, u skont il- \u0127ila jag\u0127ti x- xog\u0127ol, u skont l- g\u0127amil jag\u0127ti l- \u0127las.", "Sup.", "Nadurawk, o Fedelt\u00e0 ta' Alla, u biex nirrikorru denjament g\u0127all- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXVII.", "V. Ejjew naduraw il- \u0126lewwa ta' Alla.", "R. Il- \u0127sibijiet ta' Alla mhumiex \u0127sibijiet ta' niket u ta' dwejjaq, i\u017cda ta' pa\u010bi u ta' \u0127lewwa.", "Sup.", "Nadurawk, o \u0126lewwa ta' Alla, u biex napprezzawk denjament, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXVIII.", "V. Ejjew naduraw l- Im\u0127abba ta' Alla.", "R. Kull nifs ikollna nistqarru li Alla qieg\u0127ed i\u0127obb.", "Sup.", "Nadurawk, o M\u0127abba ta' Alla, u biex ninkurunawk b' rikonoxxenza denja, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXIX.", "V. Ejjew naduraw il- Manjifi\u010benza ta' Alla.", "R. Ix- xhieda tas- Sinjur mhumiex kliem li l- le\u0127en tag\u0127hom ma jinstamax: is- smewwiet ixandru l- kobor tieg\u0127u, u s- sinjali ta' jdejh huma kbar u tal- g\u0127a\u0121eb.", "Sup.", "Nadurawk, o Manjifi\u010benza ta' Alla, u biex nerfg\u0127u lejk denja e\u017cultanza, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXX.", "V. Ejjew naduraw l- Isem ta' Alla.", "R. L- g\u0127ajnuna u l- qawwa tag\u0127na fl- Isem Imqaddes ta' Alla.", "Sup.", "Nadurawk, o Isem ta' Alla, u biex ninvokawh denjament fuqna, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "XXXI.", "V. Ejjew naduraw il- Glorja ta' Alla.", "R. Alla jg\u0127ammar fit- tempju tal- glorja infinita tieg\u0127u, ji\u0121ifieri, fih innifsu.", "Sup.", "Nadurawk, o Glorja ta' Alla, u biex intellg\u0127u quddiemek inni denji tieg\u0127ek u nkabbruk, noffrulek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kul\u0127add wi\u010b\u010bu mal- art jg\u0127id:", "Ammen.", "Konklu\u017cjoni.", "Sup.", "O Sinjur Alla, o Int li inti, o Omnipotenza, o Sapjenza, o Tjubija, o Esseri infinit, o Spirtu qaddis, u qawwi, u immortali, a\u0127na u kul\u0127add ikollna ng\u0127idulek: \"Kemm huma terribbli l- opri tieg\u0127ek, o Sinjur!\"", "(Ps 56.)", "A\u0127na ma narawkx, i\u017cda mill- opri tieg\u0127ek nistqarruk wa\u0127dek denn ta' kull glorja u ta' kull tif\u0127ir.", "U, billi \u0127add ma jista' jag\u0127tik glorja u tif\u0127ir denn tieg\u0127ek, \u0127lief permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu, li \u0121ie fid- dinja g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127ek u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127na bnedmin, g\u0127ax Inti infinit; g\u0127alhekk, o Alla, Missier, permezz tieg\u0127u nnifsu, li hu l- Iben Uni\u0121enitu tieg\u0127ek inkarnat, u mieg\u0127u nnifsu, u fih innifsu flimkien mal- Ispirtu Santu a\u0127na nag\u0127tuk tif\u0127ir, u glorja, u benedizzjoni, u ringrazzjamenti tassew u tassew denji tieg\u0127ek wa\u0127dek g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "R. Ammen.", "Ammen.", "Ammen.", "Sup.", "Ejjew nifir\u0127u lil Marija Santissma g\u0127all- Grazzja li sabet quddiem Alla.", "R. U nirrikorru dejjem lejha f' kull b\u017conn tag\u0127na, g\u0127ax hija potenti u \u0127anina.", "Sup.", "Nifir\u0127ulek, o Marija, g\u0127ax Alla l- Missier g\u0127a\u017clek b' bintu, u Alla l- Iben g\u0127a\u017clek b' ommu, u Alla l- Ispirtu Santu g\u0127a\u017clek b' g\u0127arusa singulari tieg\u0127u.", "Inti tassew sibt grazzja quddiem is- Santissma Trinit\u00e0, u minn dina l- grazzja a\u0127na wkoll nir\u010bievu dejjem ir- ru\u0121jada tal- benedizzjoni u tal- pa\u010bi.", "Ikun imbierek l- ilsien imqaddes tieg\u0127ek li ppronunzja l- ammirabbli Fiat (ikun mag\u0127mul), g\u0127ax minn dina l- kelma tieg\u0127ek sar bniedem l- Iben ta' Alla.", "Ikun imbierek il- \u0121uf ver\u0121inali u mqaddes tieg\u0127ek, g\u0127ax \u0121ieb fih l- Iben ta' Alla inkarnat minnek permezz tal- Ispirtu Santu.", "Ikun imbierek is- sider tieg\u0127ek imqaddes, g\u0127ax radda' l- Medjatur wie\u0127ed tag\u0127na 'l \u0120es\u00f9 Kristu, l- Iben uni\u0121enitu ta' Alla u tieg\u0127ek.", "Ikun imbierek il- mument li fih inti \u0121ejt imnissla fid- dinja ming\u0127ajr \u0127tija ori\u0121inali.", "Marija Santissma, a\u0127na g\u0127andna fidu\u010bja kbira wisq fik: g\u0127alhekk nitolbuk li inti te\u0127lisna bil- potenza tieg\u0127ek mill- g\u0127edewwa kollha ta' ru\u0127na u ta' \u0121isimna, u li ssalvana.", "R. Ammen."], "category": "religion", "source": "Extracted from Il-Kult Latrija.txt"}
{"text": ["IL- PREKATORJU DA\u0126LA \"Itolbu u taqilg\u0127u\u2026 \u2026 G\u0127ax kull min jitlob jaqla'\u2026\" (LUQA XI, 9- 10).", "Nitolbu dejjem g\u0127ax a\u0127na, a\u0127na fil- b\u017conn tant tar- ru\u0127 kemm ukoll tal- \u0121isem; nitolbu g\u0127ax il- \u0127ila tag\u0127na ma twassalx; nitolbu g\u0127ax Alla jrid jag\u0127tina ladarba jikkmandana li nitolbuh.", "Huwa veru li a\u0127na g\u0127andna mmiddu jdejna kif u kemm nistg\u0127u; i\u017cda dan mhux bi\u017c\u017cejjed biex inkunu f' sikkitna, jin\u0127tie\u0121 li nitolbu 'l Alla Kreatur ta' kul\u0127add u ta' kollox, u Sinjur assolut ta' kul\u0127add u ta' kollox li g\u0127andu kull setg\u0127a, u veru Missier ta' kul\u0127add li Lejh min jirrikorri jew Lilu min isejja\u0127 bil- verit\u00e0 qatt m' g\u0127andu jkollu konfu\u017cjoni.", "San Pawl kiteb: \"Jien \u0127awwilt, Apollo saqqa, imma kabbar Alla\u2026\" ji\u0121ifieri, jekk a\u0127na nag\u0127mlu li nistg\u0127u dan mhux bi\u017c\u017cejjed, g\u0127ax jekk Alla ma jnibbitx u lanqas ikabbar, kull xog\u0127ol tag\u0127na jmur mar- ri\u0127.", "Anki \u0120es\u00f9 Kristu qal lil Swor Maria della Passione: \"Issa binti x' jiswa li inti to\u0127ro\u0121 tipprietka lill- bnedmin kemm Jiena ta' min i\u0127obbni, jekk Jiena mis- Sema ma nitfax ir- ru\u0121jada tal- grazzja Tieg\u0127i; oqg\u0127od immela itlob g\u0127alik u g\u0127all- bnedmin.\"", "It- talb huwa hekk me\u0127tie\u0121 li ming\u0127ajru la l- \u0127ajja tar- ru\u0127 lanqas dik tal- \u0121isem ma jistg\u0127u jkunu kkonservati.", "1.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Knisja.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier \u0127ares lejn il- vinja li \u0127awwel b' demmu Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, u saqqiha bir- ru\u0121jada tal- grazzja Tieg\u0127ek b' mod li toktor fin- numru tal- fidili, u fl- g\u0127o\u017c\u017ca tat- tag\u0127lim, u fil- vera pa\u010bi u fl- im\u0127abba. *Kor \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u Minnek dina l- \u0127niena, noffrulek il- pjagi ta' Ibnek Kristu \u0120es\u00f9, li mmerita g\u0127all- bnedmin kollha l- grazzja Tieg\u0127ek.", "Ammen. *Dan il- Kor ji\u0121i rrepetut wara kull talba.", "2.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Papa.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, veru bidwi tad- dielja nisranija, \u017comm Idejk fuq ir- ra\u0121el tal- leminija Tieg\u0127ek, il- kap vi\u017cibbli tal- Knisja, u farra\u0121lu qalbu, billi tg\u0127aqqad mieg\u0127u fil- Fidi u fl- ubbidjenza bnedmin dejjem i\u017cjed, li Kristu Ibnek xerred demmu g\u0127all- fidwa tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b. 3.", "Ejjew nitolbu g\u0127as- Sa\u010berdoti.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tfittex lil min jadurak bl- ispirtu u bil- verit\u00e0; ippreserva 'l dawk kollha li Inti g\u0127a\u017cilt biex jippreservaw l- erwie\u0127 mit- ta\u0127sir; \u017commhom kasti fil- ministerji tag\u0127hom, u be\u017c\u017cag\u0127hom fuq ir- responsabbilt\u00e0 tal- grazzja sa\u010berdotali li Inti tajthom g\u0127all- \u0121ie\u0127 Tieg\u0127ek, u g\u0127as- salvazzjoni eterna tag\u0127hom infushom u tal- fidili Tieg\u0127ek.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b. 4.", "Ejjew nitolbu ghas- Superjuri kollha.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li trid li tkun irrappre\u017centat mill- bnedmin imqeg\u0127din superjuri bid- dispo\u017cizzjoni sapjenti Tieg\u0127ek, ag\u0127ti lis- superjuri kollha, tant reli\u0121ju\u017ci kemm \u010bivili, l- ispirtu tal- qawwa u tal- prudenza g\u0127all- \u0121ie\u0127 tal- Isem Tieg\u0127ek u g\u0127all- \u0121id tag\u0127hom infushom u tas- sudditi kollha tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b. 5.", "Ejjew nitolbu g\u0127ar- Reli\u0121ju\u017ci.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tressaq dejjem i\u017cjed Lejk lil dawk li xejn ma j\u017commu g\u0127alihom, ag\u0127ti lir- reli\u0121ju\u017ci kollha d- don tal- perseveranza fil- fedelt\u00e0 g\u0127al dak kollu li bih intrabtu Mieg\u0127ek b' voti perpetwi; qaddishom dejjem i\u017cjed u salvahom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b. 6.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Predikaturi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tajtna l- kelma tieg\u0127ek permezz ta' missirjietna, u fl- a\u0127\u0127ar \u017cminijiet permezz ta' Ibnek \u0120es\u00f9, qawwi l- kelma ta' dawk li jxandru t- tag\u0127lim tal- \u0127ajja; u ddiri\u0121ihom li ma jfittxux \u0127lief il- glorja Tieg\u0127ek u s- sa\u0127\u0127a tal- erwie\u0127; huma j\u0127awlu u jsaqqu, u Inti kabbar u kkonserva l- frott tal- qdusija.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b. 7.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Katekisti.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li t\u0127obb biss lil min jg\u0127ammar fit- tag\u0127lim tal- \u0127ajja eterna, kattar fin- numru l- katekisti u mliehom bl- ispirtu tal- im\u0127abba biex jg\u0127allmu 'l min ma jafx, u jkomplu l- missjoni ta' Kristu dwar it- tag\u0127lim; \u017commhom fis- sa\u0127\u0127a tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem u indukrahom b\u0127ala mimmi ta' g\u0127ajnejk.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b. 8.", "Ejjew nitolbu g\u0127ad- Diretturi Spiritwali.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tinqeda bil- bnedmin sabiex imexxu l- erwie\u0127 fit- triq tal- perfezzjoni, g\u0127in dejjem bid- dawl Tieg\u0127ek lil dawk li Inti g\u0127a\u017cilt b' mexxejja Spiritwali, u kabbar fihom l- im\u0127abba biex jissaportu bil- pa\u010benzja n- nuqqasijiet tad- debboli u qieg\u0127ed qawwa fit- tag\u0127lim tag\u0127hom, u spe\u010bjalment dwar it- triq id- dejqa li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b. 9.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Konfessuri.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tajt lill- bnedmin Sacerdoti s- setg\u0127a fuq dina l- art li ja\u0127fru d- dnubiet, ag\u0127ti lill- konfessuri dawl u pa\u010benzja u qieg\u0127ed fuq il- fomm tag\u0127hom kelma effika\u010bi kontra d- dnub.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b. 10.", "Ejjew nitolbu g\u0127as- Slaten.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li f' Idejk huma l- qlub tas- Slaten, u li ddawwarhom fejn Lilek jog\u0127\u0121ob, bis- setg\u0127a Tieg\u0127ek nissel u \u017comm fis- Slaten kollha l- ispirtu tas- sottomissjoni Lejk, Sultan tas- Slaten; u nqeda bihom biex is- sudditi popli tag\u0127hom jistqarru mag\u0127hom il- Fidi Kattolika u jg\u0127ixu fil- grazzja Tieg\u0127ek, li \u0121\u0121ib il- pa\u010bi u r- risq, u b' hekk jg\u0127addu wkoll mir- renju temporali g\u0127ar- renju etern tal- beatitudni Tieg\u0127ek.", "A\u0127na nafu li xejn m' huwa impossibbli G\u0127alik.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "11.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Gvernijiet.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li trie\u0121i u tiggverna kollox g\u0127ar- rieda Tieg\u0127ek, itfa' fuq il- gvernijiet kollha tad- dinja d- dawl Tieg\u0127ek biex jifhmu li mhux il- pulitka biss, i\u017cda meta mag\u0127quda mar- reli\u0121jon biss, i\u017c\u017comm is- sudditi popli fil- feli\u010bit\u00e0 u fil- prosperit\u00e0.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "12.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- \u0120enituri.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li berikt 'l Adam u 'l Eva u kkmandajthom li jikbru u li joktru, bierek lill- \u0120enituri kollha u ag\u0127tihom l- g\u0127ajnuna tal- grazzja Tieg\u0127ek, biex irabbu sewwa 'l uliedhom b' kura dili\u0121enti g\u0127as- sa\u0127\u0127a ta' ru\u0127hom u ta' \u0121isimhom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "13.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Mi\u017c\u017cew\u0121in.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li trid il- konkordja bejn il- kreaturi, orbot il- qlub tal- mi\u017c\u017cew\u0121in bl- im\u0127abba u bil- fedelt\u00e0 lejn xulxin; u \u017comm fihom l- ispirtu tal- bi\u017ca' Tieg\u0127ek biex ma ji\u0121\u0121arrfux ta\u0127t it- tentazzjoni ta' Satana, u jitilfu l- \u0121id u r- risq tal- benedizzjoni Tieg\u0127ek.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "14.", "Ejjew nitolbu g\u0127an- Nisa Tqal.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li ddisponejt li l- mara omm i\u0121\u0121ib l- ulied fost l- u\u0121ig\u0127at, biddel is- swied tal- qlub f' kull omm li qieg\u0127da tistenna s- sieg\u0127a tag\u0127ha, f' fer\u0127 u f' fara\u0121, billi tag\u0127tihom \u0127las feli\u010bi g\u0127all- \u0121id tal- istess omm, u tal- istess frott tag\u0127ha, u tas- so\u010bjet\u00e0 umana.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "15.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Im\u0127allfin.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tippremja t- tajbin u li tikkastiga l- \u0127\u017ciena, ne\u017c\u017ca' lil kull bniedem fid- dmir li jag\u0127mel \u0121udizzju fuq il- proxxmu, ne\u017c\u017cg\u0127u minn kull passjoni ta' m\u0127abba jew ta' mibeg\u0127da, jew ta' interess, u fakkru fil- \u0121udizzju li g\u0127ad ikollu minnek f' mewtu, sabiex bl- g\u0127ajnuna tad- dawl Tieg\u0127ek jag\u0127ti sentenza retta u \u0121usta g\u0127all- \u0127tie\u0121a tas- so\u010bjet\u00e0 umana.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "16.", "Ejjew nitolbu g\u0127at- Tobba.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li b' att tal- \u0121ustizzja Tieg\u0127ek ikkundannajt g\u0127all- mewt lil kull bniedem, idderie\u0121i t- tobba fil- kura li jag\u0127mlu g\u0127all- fejqan tal- morda, ag\u0127mel li jikkunsidraw lilhom infushom fil- persuna tag\u0127hom, \u0127alli ju\u017caw lejhom attenzjoni, dili\u0121enza u pa\u010benzja.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "17.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Istudenti.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tqassam l- ordni tas- So\u010bjet\u00e0 umana ag\u0127ti l- grazzja lill- istudenti li jfittxu dak li huwa me\u0127tie\u0121 bi spirtu mhux ta' suppervja, i\u017cda, ta' vera modestja g\u0127all- glorja Tieg\u0127ek, biex itemmu l- fini tag\u0127hom billi jaqdu fil- b\u017connijiet lill- proxxmu u jgawdi onestament il- \u0121id tad- dili\u0121enza tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "18.", "Ejjew nitolbu g\u0127a\u017c- \u017bg\u0127a\u017cag\u0127.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li \u0127a\u0121a ta' jdejk biss hija l- vokazzjoni ta' kull bniedem ag\u0127ti d- dawl li\u017c- \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 biex jag\u0127rfu t- triq li minnha g\u0127andhom jg\u0127addu fil- kors ta' \u0127ajjithom, biex itemmu dak li trid Inti, u biex jog\u0127\u0121buk bil- fedelt\u00e0 fis- servizz li Inti tag\u0127\u017cilhom; u ag\u0127tihom il- grazzja li ma jid\u0127lux fl- ingann min\u0127abba l- \u0127wejje\u0121 li biss jog\u0127\u0121bu lin- natura tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "19.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Kattoli\u010bi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, \u017comm dejjem mag\u0127qudin mal- Papa l- Kattoli\u010bi kollha f' Fidi wa\u0127da, f' qalb wa\u0127da u fi spirtu wie\u0127ed; u ag\u0127tihom il- grazzja li jopraw kollha b' intenzjoni retta g\u0127all- glorja Tieg\u0127ek u g\u0127as- sa\u0127\u0127a eterna tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "20.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Insara Berdin.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tikkmanda li nkunu perfetti b\u0127alek ag\u0127ti d- dawl lill- Insara Berdin, tant \u0127fief li jag\u0127mlu d- dnubiet venjali ag\u0127tihom jifhmu l- wa\u0127x tal- istat li fih huma mixjin, x\u0127in Inti stess tibda titturmentahom; u be\u017c\u017cag\u0127hom fuq ir- reqqa tal- \u0121udizzju Tieg\u0127ek, li lanqas l- i\u010bken dnub venjali ma t\u0127alli barra.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "21.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Benefatturi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li Minnek biss ji\u0121i kull \u0121id, rodd g\u0127al mitt darba l- \u0121id lill- benefatturi taghna, ikkonservahom fis- sa\u0127\u0127a tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem, u wara \u0127ajja twila da\u0127\u0127alhom fil- \u0127ajja eterna.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "22.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- \u0126bieb.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li g\u0127idt li mhijiex tajba li l- bniedem ikun wa\u0127du orbot il- qlub tag\u0127na bi m\u0127abba pura mal- \u0127bieb tajba tag\u0127na, veri te\u017cori g\u0127alina, u ag\u0127mel li permezz tag\u0127hom dejjem i\u017cjed nersqu Lejk bl- g\u0127ajnuna ta' xulxin g\u0127ar- ru\u0127 u g\u0127all- \u0121isem.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "23.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- \u0120usti.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li twieg\u0127ed il- premju lil min jibda tajjeb u li tag\u0127tih biss lil min jispi\u010b\u010ba tajjeb, indokra l- \u0127bieb kollha Tieg\u0127ek bl- ispirtu tal- bi\u017ca' Tieg\u0127ek jew bl- ispirtu tal- im\u0127abba Tieg\u0127ek, biex huma jipperseveraw sal- a\u0127\u0127ar fl- g\u0127amil it- tajjeb u fil- grazzja Tieg\u0127ek.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "24.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Morda.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li Tieg\u0127ek wa\u0127dek hija s- sa\u0127\u0127a, ag\u0127ti l- ispirtu tar- rassenjazzjoni mar- rieda Mqaddsa Tieg\u0127ek lill- morda; farra\u0121hom u fejjaqhom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "25.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Moribondi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, re omnipotenti ta' min wisq jib\u017ca' Minnek, nissel fil- moribondi kunfidenza fil- merti ta' Ibnek \u0120es\u00f9 Kristu u fil- \u0127niena Tieg\u0127ek; u ag\u0127mel li jmutu fl- istat tal- grazzja Tieg\u0127ek, ippurifikati minn kull tebg\u0127a.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "26.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Mejtin.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li ma tammetti 'l \u0127add fir- renju tal- beatitudni Tieg\u0127ek, jekk ikollu anki l- inqas tebg\u0127a, a\u0127fer id- dejn li fadlilhom mal- \u0121ustizzja Tieg\u0127ek dawk \u0127utna l- mejta li nstabu di\u0121\u00e0 denji tal- benedizzjoni eterna Tieg\u0127ek, billi \u0127ar\u0121u mid- dinja fl- istat tal- grazzja Tieg\u0127ek.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "27.", "Ejjew nitolbu g\u0127ar- Romol.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li ma t\u0127alli qatt wa\u0127du lil min isejja\u0127lek, erfa' l- \u0127sieb tar- romol biex spiss isej\u0127ulek fit- tribulazzjonijiet u fil- b\u017connijiet tag\u0127hom, kif Inti stess g\u0127idt li te\u0127les lil min isejja\u0127lek fil- jum tat- tribulazzjoni, u li junurak; ikkonfortahom f' kull de\u017colazzjoni tag\u0127hom f' kull diqa ta' qalbhom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "28.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- G\u0127arajjes.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li Inti dejjem favur ta' dawk li huma fidili Lejk, indokra bl- ispirtu tal- bi\u017ca' Tieg\u0127ek l- G\u0127arajjes sabiex i\u0127obbu Lilek fuq kollox, u b' hekk ikunu Minnek imberkin issa u fl- istat ta\u017c- \u017cwie\u0121 tag\u0127hom bir- risq u bil- vera feli\u010bit\u00e0.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "29.", "Ejjew nitolbu g\u0127at- Tfal.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tindokra fl- inno\u010benza \u017c- \u017cg\u0127ar u l- umli, la t\u0127allix li t- tfal jid\u0127lu fin- nases tal- inganni tal- iskandalu\u017ci i\u017cda, mexxihom inti permezz ta' bnedmin fidili, li jg\u0127allmuhom ja\u0127arbu mid- deni tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem; ippreservahom Inti mit- ta\u0127sir tad- dinja kollha \u0127a\u017cen.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "30.", "Ejjew nitolbu G\u0127alina Nfusna.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li ta\u0127seb f' min ja\u0127seb Fik, ag\u0127tina l- ispirtu tajjeb Tieg\u0127ek biex in\u0121ibu ru\u0127na Lejk bi spirtu ta' vittma, u lejn il- proxxmu bi spirtu ta' vera karit\u00e0 u lejna nfusna bi spirtu ta' umilt\u00e0 u ta' tg\u0127akkis; b' hekk nog\u0127\u0121bu Lilek u ning\u0127aqdu fin- numru tal- beati \u0127bieb Tieg\u0127ek issa u wara mewtna.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "31.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Imnikktin.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, konsolatur wie\u0127ed tal- imnikktin, farra\u0121 bit- tama tal- hena tal- \u0120enna 'l dawk kollha li huma mbikkijin u mnikktin; dawwalhom li jifhmu tajjeb li d- dinja mhijiex il- \u0120enna, i\u017cda, il- lok fejn a\u0127na bis- sofferenzi tag\u0127na na\u0127dmu l- kuruna tal- \u0120enna.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "32.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Infidili.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier wie\u0127ed ta' kul\u0127add, qanqal qlub \u0121eneru\u017ci biex i\u0127abbru u jg\u0127allmu l- Evan\u0121elju lil dawk li huma fid- dlamijiet u fid- dell tal- mewt eterna, u fl- istess \u0127in \u0127ejji lil dawn l- imsejknin biex jilqg\u0127u l- grazzja santifikanti Tieg\u0127ek.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "33.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- G\u0127onja.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li g\u0127amilt l- g\u0127ani u l- fqir fuq dina l- art b' att tas- Sapjenza Tieg\u0127ek, iddistakka l- qlub tal- g\u0127onja mill- \u0121ibda naturali lejn il- flus, u qanqalhom biex permezz tal- g\u0127ana jag\u0127mlu te\u017cori ta' merti fis- Sema bl- g\u0127ajnuna li jag\u0127tu lill- foqra u billi j\u0127addmu \u0121idhom g\u0127all- \u0127tie\u0121a tal- proxxmu.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "34.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Foqra.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li g\u0127a\u017cilt il- foqra u g\u0127anejthom bil- Fidi u g\u0127amilthom werrieta tas- Saltna tas- Smewwiet, farra\u0121 bit- tama tat- te\u017cori eterni l- foqra kollha, u ag\u0127mel li tiddi fuqhom il- Providenza Tieg\u0127ek f' kull b\u017conn li fih jinsabu.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "35.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Kalzrati.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tippermetti d- deni biex minnu ti\u0121bed il- \u0121id, \u017cur il- kalzrati bid- dawl tal- grazzja Tieg\u0127ek b' mod li jifhmu li m' hemmx hena \u0127lief fil- \u0127arsien tal- li\u0121i Tieg\u0127ek, u li jindmu bil- \u0127sieb tal- kalzri etern fil- \u0121ustizzja Tieg\u0127ek.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "36.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- \u0126allelin.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tipprojbixxi fid- Dekalgu Tieg\u0127ek kull xorta ta' serq, be\u017c\u017ca' lill- \u0127allellin bil- \u0127sieb tal- \u0121udizzju Tieg\u0127ek u tal- obbligu g\u0127ar- restituzzjoni; me\u0127tie\u0121 g\u0127all- inqas bix- xewqa; \u010banfarhom bir- rimors tal- kuxjenza g\u0127ax jag\u0127mlu lil \u0127addie\u0127or dak li ma jridux li \u0127addie\u0127or jag\u0127mel lilhom, u kkonvertihom bl- indiema tal- grazzja Tieg\u0127ek.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "37.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Ingannati.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li Minnek ji\u0121i kull dawl, ne\u0127\u0127i bis- setg\u0127a Tieg\u0127ek is- suppervja mill- im\u0127u\u0127 tal- ingannati, g\u0127ax allura la Satana, la l- bnedmin, lanqas in- natura taghna, li fiha profondit\u00e0 ta' malizzja, ma jirnexxilhom i\u0121ibu l- effett tal- ingann, li hu dejjem \u0127sara tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "38.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Ostinati.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li ddewweb i\u017c- \u017conqor f' g\u0127ejun tal- ilmijiet, dawwal l- im\u0127u\u0127 attakkati mas- suppervi fehmiet tag\u0127hom, biex jifhmu li fl- ubbidjenza biss jinsabu l- hena u l- pa\u010bi vera tal- qalb, u ag\u0127tihom l- g\u0127ajnuna tal- grazzja Tieg\u0127ek biex jin\u0127allu mill- \u0127bula tad- dnubiet.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "39.", "Ejjew nitolbu g\u0127as- Suldati.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tinkuruna lil dawk li jikkumbattu le\u0121ittimament, ag\u0127mel lis- suldati kollha suldati wkoll Tieg\u0127ek, biex jiddefendu kullimkien l- unur Tieg\u0127ek u l- \u0121id tal- erwie\u0127 mill- g\u0127edewwa kollha \u017commhom fil- bi\u017ca' Tieg\u0127ek b' mod li jg\u0127ixu kasti fl- istat tag\u0127hom u ubbidjenti g\u0127all- ordnijiet Tieg\u0127ek u ta' dawk li jirrappre\u017centawk fuq dina l- art.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "40.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Infermieri.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li, t\u0127enn wisq g\u0127al min i\u0127enn, ag\u0127mel li l- infermieri jaqdu lill- morda mhux biss imqanqlin mill- \u0127las temporali, i\u017cda, wkoll mill- im\u0127abba billi jikkunsidraw lilhom infushom li kienu huma stess morda, g\u0127arrafhom li kulma jag\u0127mlu mal- morda jkunu jag\u0127mluh ma' Ibnek Kristu \u0120es\u00f9.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "41.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Pellegrini.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier li biss Lejk ma jersaqx id- deni, kun Inti gwida tal- Pellegrini, sabiex bil- barka Tieg\u0127ek jer\u0121g\u0127u jirfsu art pajji\u017chom, u mill- \u0121did jit\u0127addnu mal- familji g\u0127e\u017cie\u017c tag\u0127hom, ag\u0127tihom ukoll il- grazzja li tul il- pellegrina\u0121\u0121 ta' \u0127ajjithom isej\u0127u dejjem Lilek f' kull tentazzjoni biex ikunu denji jid\u0127lu fil- Patrija \u010aelesti.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "42.", "Ejjew nitolbu g\u0127an- Naviganti.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li b' kelmtek tikkalma l- aqwa tempesta, u li kollox jobdi g\u0127all- kelma Tieg\u0127ek, ipprote\u0121i bis- setg\u0127a qawwija Tieg\u0127ek il- bastiment tan- naviganti minn mindu jitlaq ix- xatt sakemm jid\u0127ol fil- port mixtieq; e\u0127lishom minn kull periklu u ag\u0127tihom il- grazzja li jg\u0127ixu dejjem skont qalbek biex ukoll jirnexxilhom jid\u0127lu fil- port tas- salvazzjoni eterna.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "43.", "Ejjew nitolbu g\u0127as- Sefturi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tnewlilna l- g\u0127ajxien u li tag\u0127tina l- mezzi g\u0127all- fini, ag\u0127mel li s- sefturi kollha jg\u0127ixu fidili g\u0127ar- rieda ta' sidhom, mhux g\u0127all- g\u0127ajnejn i\u017cda biex jog\u0127\u0121bu Lilek, li tikkmanda li ng\u0127inu f' kollox wie\u0127ed lill- ie\u0127or.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "44.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- \u0126addiema.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li kkundannajt lil kull bniedem li bl- g\u0127araq ta' \u0121binu jiekol il- \u0127ob\u017c tieg\u0127u, g\u0127aqqad b\u0127alma Inti s- soltu tag\u0127mel il- \u0127niena mal- \u0121ustizzja Tieg\u0127ek, u kkonforta lill- \u0127addiema kollha fid- dwejjaq tal- \u0127idma tag\u0127hom, billi ssostnihom bl- ispirtu tal- pa\u010benzja u tal- kwiet intern.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "45.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Ittentati.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li taf li xejn \u0127add ma jista' jag\u0127mel ming\u0127ajr l- g\u0127ajnuna tal- grazzja Tieg\u0127ek, la t\u0127allix wa\u0127idhom lil dawk li huma fil- prova, fit- ti\u0121rib, u bid- drieg\u0127 setg\u0127ani Tieg\u0127ek ippreservahom mill- mi\u017cerja tal- fra\u0121ilit\u00e0 tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "46.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Midinbin.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li trid li kul\u0127add isalva ru\u0127u, ag\u0127ti l- grazzja effika\u010bi lil dawk kollha li huma mifrudin Minnek im\u0127abba d- dnub il- mejjet.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "47.", "Ejjew nitolbu g\u0127ad- Dubju\u017ci.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tissejja\u0127 u li Inti tassew Alla tal- Pa\u010bi, u mhux tan- niket, ikkalma bid- dawl tal- grazzja Tieg\u0127ek l- im\u0127u\u0127 li huma fil- mew\u0121 tad- dubju u tal- in\u010bertezza; u serra\u0127hom bil- kwiet fil- kuxjenza tag\u0127hom permezz tar- rassenjazzjoni mar- rieda Tieg\u0127ek.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "48.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Iskruplu\u017ci.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tridna nservuk bil- fer\u0127a, \u0127enn g\u0127all- iskruplu\u017ci kollha, u e\u0127lishom mit- torturi kontinwi tal- kuxjenza tag\u0127hom, ag\u0127tihom il- grazzja li jobdu g\u0127at- twissija ta' min jidderi\u0121ihom, u ag\u0127tihom jifhmu sewwa li inti Missier u mhux tirann.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "49.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Inkwieti.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li \u0121\u0121ib il- kwiet intern kull fejn tmidd idejk, \u0127enn g\u0127all- inkwieti u g\u0127allimhom li l- veru kwiet huwa \u0127a\u0121a Tieg\u0127ek, u li ming\u0127ajru ebda qalb ma tista' toqg\u0127od f' lokha, fi\u010b- \u010bentru tag\u0127ha, u li l- inkwieti j\u0121ibu fuqhom u fuq l- o\u0127rajn rovini ta' kull xorta.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "50.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Furju\u017ci.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li ssaltan bil- kwiet, u bil- pa\u010bi, u bl- im\u0127abba, ra\u017c\u017can bis- setg\u0127a Tieg\u0127ek kull tqanqil ta' korla f' dawk kollha li g\u0127andhom temperament furju\u017c, sabiex ma jag\u0127mlu deni la lilhom infushom lanqas lil g\u0127ajrhom; ipplakahom malajr bil- \u0127sieb tal- \u0121id li ji\u0121i mill- kwiet u roxxhom bl- ispirtu tal- \u0127lewwa u tal- fer\u0127.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "51.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Iddisprati.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, Sultan tal- Pa\u010bi, \u0127enn g\u0127al dawk kollha li jaqtg\u0127u qalbhom quddiem dak li jaraw impossibbli, \u0127enn g\u0127alihom billi tipperswadihom li Inti Alla li tista' kollox, u li \u0127add li Lejk jirrikorri, ma j\u0121arrab konfu\u017cjoni.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "52.", "Ejjew nitolbu g\u0127an- Negozjanti.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tikkmandana n\u0127obbu l- proxxmu tag\u0127na b\u0127alna nfusna, be\u017c\u017ca' n- negozjanti bil- \u0127sieb tal- mewt u tal- \u0121udizzju biex ma jabbu\u017cawx jiksru l- virt\u00f9 tal- \u0121ustizzja, u biex jg\u0127ixu fil- pa\u010bi bla rimorsi tal- kuxjenza.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "53.", "Ejjew nitolbu g\u0127ar- Re\u010biduri.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li taf tajjeb il- kbira mi\u017cerja ta' kull bniedem, u li t\u0127enn g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u Minnek, la tinkurlax g\u0127al dawk li jg\u0127idulek bil- verit\u00e0 li ma jridux jidinbu i\u017cjed, u mbag\u0127ad jer\u0121g\u0127u; jikkonvertu u jer\u0121g\u0127u g\u0127ad- dnub, u qeg\u0127din f' dan l- istat jg\u0127ixu f' periklu kbir tas- salvazzjoni ta' ru\u0127hom; la tinkurlax g\u0127alihom, i\u017cda, be\u017c\u017cag\u0127hom bid- dawl Tieg\u0127ek fuq is- sieg\u0127a mo\u0127bija tal- mewt, u fuq in- numru mo\u0127bi tal- grazzji li tifhem tag\u0127ti lil kull midneb, u fuq kollox impressjonahom bil- \u0127ruq tal- fjammi eterni.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "54.", "Ejjew nitolbu g\u0127ad- Dag\u0127ajja.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tajtna lsienna biex bih Infa\u0127\u0127ruk u nberkuk, bil- \u0121amar tal- Im\u0127abba Tieg\u0127ek saffi lsien dawk li jitkellmu kontra Tieg\u0127ek u jiddisprezzaw l- Isem Qaddis u Terribbli Tieg\u0127ek; Sinjur la ti\u0127ux g\u0127alihom, g\u0127ax hu veru \u0121enn li duda tal- art to\u0127ro\u0121 to\u0127odha Mieg\u0127ek.", "Urihom li m' g\u0127andhomx ra\u0121un jo\u0127duha kontra Tieg\u0127ek, veru g\u0127ajn ta' kull \u0121id; i\u017cda li g\u0127andhom biss ra\u0121un li jberkuk, u li jfa\u0127\u0127ruk, u li jirringrazzjawk.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "55.", "Ejjew nitolbu g\u0127as- Sagrilegi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li teqred il- profanaturi tal- \u0127wejje\u0121 Imqaddsa, bid- dawl Tieg\u0127ek uri l- kruha tas- sagrile\u0121\u0121 lil dawk li jissugraw jipprofanaw is- Sagramenti, u spe\u010bjalment dak tal- Ewkaristija, li fih isiru \u0127atjin tal- \u0121isem u tad- demm ta' Ibnek inkarnat, jew lil dawk li \u0121isimhom huwa kkonsagrat Lilek, jew il- lok tal- Qdusija Tieg\u0127ek, jew xi \u0127a\u0121a o\u0127ra Mqaddsa; ag\u0127tihom il- grazzja li jindmu u li jirriparaw kull profanazzjoni tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "56.", "Ejjew nitolbu g\u0127as- Superstizzju\u017ci.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li ma tistax tg\u0127allem \u0127lief is- sewwa fejjaq is- superstizzju\u017ci mid- debbulizza ta' mo\u0127\u0127hom billi tipperswadihom li xejn ma ji\u0121ri fid- dinja addo\u010b\u010b, u li kollox huwa ta\u0127t il- gvern providenzjali Tieg\u0127ek; wa\u0127\u0127alhom fil- vera fehma li Inti Int li kollox tiddisponi, u tordna g\u0127all- \u0121id, g\u0127ax fik ma jistax ikun hemm ebda \u0127a\u017cen, u ag\u0127tihom il- grazzja li jimxu dejjem fit- triq tas- sewwa u tal- \u0127aqq.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "57.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- G\u0127ajjurin.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li inti m\u0127abba, ag\u0127ti lill- g\u0127ajjurin il- grazzja li jifir\u0127u ma' min hu fer\u0127an, u li jibku ma' min huwa mbikki; biex ma j\u0121arrabx il- vera konfu\u017cjoni f' dina d- dinja u fl- o\u0127ra.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "58.", "Ejjew nitolbu g\u0127al- Lablaba.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tie\u0127u r- ru\u0127 fis- solitudni, u li hemm titkellem ma' qalbha bid- dawl Tieg\u0127ek uri lil- lablaba l- \u0121id li fih is- silenzju u spe\u010bjalment li j\u017comm f' min jg\u0127o\u017c\u017cu kuxjenza safja u l- ispirtu tal- prudenza.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "59.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Kurju\u017ci.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li f' kollox tifhem dak li huwa me\u0127tie\u0121, ag\u0127mel li l- kurju\u017ci jitg\u0127akksu kontinwament f' dak kollu li m' g\u0127andux lilhom jimpurtahom, u li jinhdew biss b' dak li huwa me\u0127tie\u0121 tassew g\u0127all- \u0121id tag\u0127hom infushom; ipperswadihom li minn kullimkien kull bniedem \u0127aj huwa mdawwar bil- perikli, biex jitbe\u017c\u017cg\u0127u u joqog\u0127du attenti.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "60.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- G\u0127a\u017c\u017cenin.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li topra bla ma tieqaf dwar il- \u0127lejjaq Tieg\u0127ek erfa' bil- grazzja Tieg\u0127ek l- g\u0127a\u017c\u017cenin minn dan l- istat ikrah u tant ta' \u0127sara g\u0127as- sa\u0127\u0127a tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem, billi l- g\u0127a\u017c\u017c jg\u0127allem basta \u0127a\u017cen, u libbishom bil- b\u017culija biex itemmu d- dmirijiet li kull bniedem g\u0127andu jag\u0127mel fuq dina l- art, u biex jithennew bil- pa\u010bi u bir- risq.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "61.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Kalunnjaturi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tajt lil kull bniedem il- kmandamenti tal- im\u0127abba Tieg\u0127ek ra\u017c\u017can u ppurifika l- ilsien tal- kalunnjaturi, billi tbe\u017c\u017cag\u0127hom bil- \u0127sieb tal- konsegwenzi dannu\u017ci, li jin\u0127tie\u0121 li jkunu rriparati g\u0127all- ma\u0127fra, u li xi minn daqqiet lanqas ma jistg\u0127u jkunu rriparati, u billi tag\u0127tihom il- qawwa u l- kura\u0121\u0121 li jirriparaw kif jistg\u0127u fuq l- img\u0127oddi mqanqlin mill- bi\u017ca' tal- \u0121udizzju Tieg\u0127ek kollu reqqa, u tal- fjammi ta' dejjem.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "62.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Fa\u010b\u010boli.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, verit\u00e0 essenzjali u g\u0127adu tremendissmu tal- qerq, ikkonverti l- fa\u010b\u010boli bir- rimors li huma ma jridux li \u0127addie\u0127or iqarraq lilhom, u jag\u0127mlilhom \u0127sara u deni; bil- potenti grazzja Tieg\u0127ek ag\u0127milhom fidili Lejk u lejn kul\u0127add.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "63.", "Ejjew nitolbu ghas- Suppervi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tirre\u017cisti lis- suppervi, ftakar li kul\u0127add huwa \u0127olqien Tieg\u0127ek, u ne\u0127\u0127i l- g\u0127ammad minn g\u0127ajnejn is- suppervi biex jaraw l- ingann li huma fih, u jipperswadu ru\u0127hom li ma huma xejn, u li kulma g\u0127andu l- bniedem huwa kollu \u0121id Tieg\u0127ek; allura minn suppervi jsiru umli, u jag\u0127tuk il- glorja li tist\u0127oqq Lilek wa\u0127dek, u jsibu l- mistrie\u0127 g\u0127ar- ru\u0127 tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "64.", "Ejjew nitolbu g\u0127ax- X\u0127a\u0127.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, Esseri essenzjalment tajjeb fik innifsek, bis- setg\u0127at Tieg\u0127ek, qa\u010b\u010bat u aqla' l- g\u0127erq ta' kull deni mill- qlub tax- x\u0127a\u0127, ir- reg\u0127ba tal- flus, u ag\u0127milhom \u0121eneru\u017ci b\u0127alek li jift\u0127u jdejhom g\u0127all- g\u0127ajnuna tal- foqra, u hekk jag\u0127mlu g\u0127alihom fis- Sema te\u017cori li ma jintemmux; qanqalhom bil- \u0127sieb tal- mewt li bla dubju te\u0127dilhom kollox, u ma ddumx, u tag\u0127tih lill- o\u0127rajn.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "65.", "Ejjew nitolbu g\u0127a\u017c- \u017bienja.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li titpaxxa qalb il- \u0121ilji, bis- setg\u0127a Tieg\u0127ek itfi fi\u017c- \u017cienja l- fjammi tal- im\u0127abba impura u ag\u0127tihom il- grazzja li jifhmu li m' g\u0127andhomx jistennew hena u pa\u010bi \u0127lief permezz ta' tg\u0127akkis kontinwu tas- sensi tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "66.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Adulteri.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tikkmanda l- im\u0127abba u l- fedelt\u00e0, \u010banfar bir- rimors tal- kuxjenza lil kull min jikser il- fedelt\u00e0 tas- Sagrament ta\u017c- \u017cwie\u0121 tant bix- xewqa kemm bl- g\u0127amil, u heddidhom bil- bi\u017ca' Tieg\u0127ek sabiex bi ndiema vera jo\u0127or\u0121u mis- sa\u0127ta Tieg\u0127ek, li fiha kull xorta ta' g\u0127aw\u0121 fid- dinja, u fjammi ta' dejjem wara l- mewt.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "67.", "Ejjew nitolbu g\u0127an- Nassiesa.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tg\u0127allem it- triq tal- pa\u010bi, urihom l- istat ikrah tag\u0127hom lil dawk li jwasslu f' widnejn dik il- persuna li kontra tag\u0127ha tkun intqalet jew saret minn \u0127addie\u0127or azzjoni li ma tkunx ting\u0127o\u0121ob, anzi li ssewwed il- qalb, ag\u0127tihom jifhmu li \u017cerg\u0127u \u0121lied u mibeg\u0127da kontra l- kmandamenti Tieg\u0127ek tal- im\u0127abba, u ppurifikalhom ilsienhom bl- ispirtu ta' vera ndiema.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "68.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Ingrati.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tis\u0127et biss lil min huwa ingrat, biddel il- qlub tal- Ingrati; li kelb i\u010banfarhom bir- rikonoxxenza lejn sidu; ag\u0127tihom jifhmu fuq ix- xorti tassew kerha tag\u0127hom f' dina d- dinja u fl- o\u0127ra, biex jg\u0127ixu dejjem rikonoxxenti Lejk fuq kollox u lejn il- benefattur tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "69.", "Ejjew nitolbu g\u0127ad- Detratturi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li t\u0127alli lil kull bniedem jag\u0127mel li jrid biex t\u0127arre\u0121 fuqu l- \u0121ustizzja bil- premju jew bil- kastig, be\u017c\u017ca' bil- \u0127sieb tal- qilla li fiha l- \u0121ustizzja Divina Tieg\u0127ek lil dawk kollha li bi lsienhom itellfu l- fama tal- proxxmu, u jag\u0127mluh o\u0121\u0121ett ta' mibeg\u0127da fl- g\u0127ajnejn tal- o\u0127rajn, meta Inti tikkmanda li n\u0127obbuh b\u0127alna nfusna; be\u017c\u017cag\u0127hom u kkonvertihom u kkore\u0121i wkoll lil dawk li jisimg\u0127uhom bla kaw\u017ca \u0121usta.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "70.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Ereti\u010bi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li \u0127addant Mieg\u0127ek l- iben il- \u0127ali niedem, re\u0121\u0121a'", "lura bis- setg\u0127a Tieg\u0127ek fil- mer\u0127la Tieg\u0127ek dawk kollha li nfirdu mir- Rag\u0127aj vi\u017cibbli kap tal- Knisja, ag\u0127tihom jifhmu mill- g\u0127e\u0121ubijiet li bihom Inti sa\u0127\u0127a\u0127t il- Qaddisin, li m' hemmx verit\u00e0 u \u0121ustizzja \u0127lief biss fil- \u0127dan tal- Knisja Kattolika.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "71.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Malinkoni\u010bi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tifra\u0127 bl- opri Tieg\u0127ek, indokra u \u0127ares mill- ispirtu tal- malinkonija 'l dawk li ja\u0127sbu \u0127wejje\u0121 ta' niket dwar l- istat tag\u0127hom, g\u0127ax m' g\u0127andhomx il- vera kunfidenza Fik, veru Missier ta' kul\u0127add, li tikkonsla lil kull min isejja\u0127lek; e\u0127lishom minn dan l- istat tant perikolu\u017c g\u0127ar- ru\u0127 u g\u0127all- \u0121isem, u ferr\u0127ilhom qalbhom bil- pa\u010bi Tieg\u0127ek.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "72.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Iskandalu\u017ci.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li bg\u0127att fid- dinja l- g\u0127a\u017ci\u017c Ibnek \u0120es\u00f9 Kristu biex bit- tixrid ta' demm isalva l- erwie\u0127, werwer bis- setg\u0127a Tieg\u0127ek l- iskandalu\u017ci li bl- g\u0127amil u bil- kliem tag\u0127hom jikka\u0121unaw ir- rovina eterna tal- erwie\u0127, werwirhom bil- \u0127sieb tal- konsegwenzi tassew wa\u0127xin li jo\u0127or\u0121u akkaw\u017ca tag\u0127hom, veri ministri ta' Satana.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "73.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- G\u0127edewwa.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li \u017cammejt G\u0127alik innifsek il- vendetta kontra dawk li jobog\u0127du x- Xbieha Tieg\u0127ek, a\u0127fer lil kull min jag\u0127mlilna d- deni, u la ti\u0127ux il- vendetta minnhom, i\u017cda, itfa' fihom il- veru \u0121id u l- vera m\u0127abba, g\u0127ax hija kbira wisq il- mi\u017cerja tal- passjonijiet ta' wlied il- bnedmin.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "74.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Vendikaturi.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, a\u0127laq fis- sider tal- bnedmin li jpattu deni b' deni qalb li tkun tixbah lil dik Tieg\u0127ek, li ttella' x- xemx u li titfa' x- xita fuq il- \u0127\u017ciena wkoll, u dawwalhom li m' g\u0127andhomx jistennew Minnek ma\u0127fra, jekk huma minn qalbhom ma jkunux \u0127afru lill- g\u0127edewwa tag\u0127hom.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "75.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Okka\u017cjonarji.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li taf tajjeb l- g\u0127a\u0121na m\u0127assra tan- natura umana, la tinkurlax g\u0127al dawk l- imsejknin li jg\u0127o\u017c\u017cu dak li Inti tant tabborri u li minnu tant titqa\u017c\u017ce\u017c, i\u017cda, sammar bil- bi\u017ca' Tieg\u0127ek il- la\u0127miet tag\u0127hom, li fihom biss niket tal- ispirtu f' kull sodisfazzjon.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "76.", "Ejjew nitolbu g\u0127all- Penitenti.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tilqa' fi \u0127danek lil kull min jersaq Lejk bl- ispirtu tal- umilt\u00e0 u tal- indiema, sostni fil- fehma tajba tag\u0127hom lill- penitenti li ma jer\u0121g\u0127ux iduru g\u0127ad- dnub, billi jag\u0127mlu kull mezz biex qatt i\u017cjed ma jinfirdu Minnek, u spe\u010bjalment li ja\u0127arbu mill- okka\u017cjoni prossma u li jitolbu f' kull tentazzjoni.", "Kor. \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u e\u010b\u010b.", "77.", "Ejjew nitolbu g\u0127ad- Dinja Kollha.", "Oratur \u2013 Sinjur Alla, O Missier, li tag\u0127mel kulma Inti trid, u li xejn ma huwa impossibbli G\u0127alik, itfa' \u0127arsa fuq id- dinja kollha, \u0127arsa ta' Missier li Int, u ag\u0127mel li l- bnedmin kollha jag\u0127rfuk, u j\u0127obbuk, u jservuk l- ewwel nett g\u0127all- Glorja tal- Isem Qaddis Tieg\u0127ek u mbag\u0127ad g\u0127all- Glorja ta' \u0120es\u00f9 Kristu li nda\u0127al biex jifdina bid- demm prezzju\u017cissmu Tieg\u0127u, u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- bnedmin kollha, u g\u0127all- inkejja tal- mis\u0127utin Satana u s\u0127abu veri g\u0127edewwa tal- Isem Qaddis Tieg\u0127ek u tal- \u0121id veru tal- bnedmin; g\u0127aliex mhijiex \u0127a\u0121a ta' min irid, lanqas ta' min ji\u0121ri, i\u017cda, hija \u0127a\u0121a Tieg\u0127ek li tag\u0127mel \u0127niena.", "Kor \u2013 U sabiex \u017cgur naqilg\u0127u Minnek dina l- \u0127niena, noffrulek il- pjagi ta' Ibnek Kristu \u0120es\u00f9, li mmerita g\u0127all- bnedmin kollha l- grazzja Tieg\u0127ek.", "Ammen.", "\"KONKLU\u017bJONI\"", "M' g\u0127andux wie\u0127ed jaqta' qalbu u ma jibqax jitlob jekk jara li mit- talb tieg\u0127u ma \u0127ari\u0121x l- effett, ossija li ma qalax dak li talab, i\u017cda g\u0127andu jibqa' jitlob bil- perseveranza, biex ng\u0127idu hekk, jissikka 'l Alla, g\u0127ax il- kelma ta' Kristu hija infallibbli; li qal: \"Itolbu u Taqilg\u0127u; Fittxu u Ssibu; \u0126abbtu u Lilkom Ji\u0121i Miftu\u0127; G\u0127ax Min Jitlob Jaqla', Min Ifittex Isib, u Min Ikun \u0126abbat Lilu Ji\u0121i Miftu\u0127.\"", "(Luqa XI, 9- 10).", "Immela wie\u0127ed g\u0127andu j\u017comm it- talb b\u0127ala mezz u b\u0127ala regola biex jie\u0127u jew ji\u0121bed mit- te\u017cori ta' Alla, tant g\u0127alih innifsu kemm g\u0127all- o\u0127rajn, dak li ma hux kapa\u010bi jil\u0127aq b' \u0127iltu."], "category": "religion", "source": "Extracted from Il-Prekatorju.txt"}
{"text": ["Il- \u0120ustizzja t' Alla DA\u0126LA Kull bniedem huwa ma\u0127luq minn Alla m\u017cejjen bil- liberu arbitriju, ji\u0121ifieri b' dik is- setg\u0127a li jag\u0127mel li jrid, mhux ta\u0127t forza jew g\u0127ax im\u0121ieg\u0127el, i\u017cda biex jag\u0127\u017cel hu.", "Dan il- liberu arbitriju l- bniedem baqa' jgawdih anki wara l- waqg\u0127a ta' Adam u Eva, u ma tilfu qatt u lanqas jista' jitilfu.", "L- istess Alla jqim u jirrispetta dal- liberu arbitriju u ebda forza ma j\u0127arre\u0121 fuqu biex ikun jista' je\u017cer\u010bita l- \u0120ustizzja tieg\u0127u, billi jippremja jew jikkastiga skont l- g\u0127emil ta' dan il- liberu arbitriju.", "Ladarba l- bniedem huwa liberu fil- volont\u00e0 tieg\u0127u, mela huwa responsabbli ta' g\u0127emilu u g\u0127alhekk ikollna ne\u010bessarjament nammettu l- \u0120ustizzja t' Alla li tag\u0127ti lil kull wie\u0127ed skont l- g\u0127emil tajjeb jew \u0127a\u017cin tieg\u0127u.", "Santu Wistin iwissina biex meta nkunu ttentati li nwettqu xi g\u0127emil kontra r- ra\u0121uni retta, nieqfu nirriflettu fuq il- qilla tal- \u0120ustizzja t' Alla, biex, be\u017cg\u0127anin mill- kastigi, nindukraw ru\u0127na mill- waqg\u0127a u hekk in\u0121ibu vittorja fuqna nfusna; i\u017cda mill- banda l- o\u0127ra, jekk di\u017cgrazzjatament inkunu \u010bedejna fit- tentazzjoni u g\u0127amilna d- dnub, allura nduru n\u0127arsu lejn il- \u0126niena t' Alla biex nie\u0127du d- dawl tat- tama g\u0127all- ma\u0127fra u hekk ma nid\u0127lux fid- disperazzjoni.", "G\u0127aldaqstant, waqt kull tentazzjoni nieqfu na\u0127sbu x' ji\u0121i jew x' jista' ji\u0121i wara u allura l- g\u0127aqal je\u017cortana biex nib\u017cg\u0127u minn Alla u biex nirrikorru g\u0127all- g\u0127ajnuna tieg\u0127u.", "\"Itolbu biex ma taqg\u0127ux,\" qalilna \u0120es\u00f9 Kristu.", "X' jista' ji\u0121ri wara li wie\u0127ed jidneb\u2026?", "Jista' ji\u0121ri li wie\u0127ed ma jsibx lok g\u0127all- indiema, ladarba d- dnub nag\u0127mluh meta rridu a\u0127na, i\u017cda mhix i\u017cjed \u0127a\u0121a tag\u0127na li nintrefg\u0127u minnu, i\u017cda biss t' Alla.", "X' jag\u0127mel id- dnub\u2026?", "\"Per quod quis peccat, per hoc et torquetur;\" ji\u0121ifieri li b' dak stess li wie\u0127ed jidneb, b' dak stess ikun itturmentat.", "(Sap.", "XI, 17) IL- \u0120USTIZZJA T' ALLA IX- XOG\u0126OL TAL- \u0120USTIZZJA T' ALLA Hemm miktub li Alla l- unur tieg\u0127u ma j\u010bedih lil \u0127add.", "Issa, il- \u0120ustizzja t' Alla hija attribut li jiddefendi l- unur t' Alla u kull ksur tal- Li\u0121i Divina billi jikkastiga lil dawk li jiksruha skont il- \u0127tija tag\u0127hom; g\u0127alhekk hija tissejja\u0127 'propunjatri\u010bi tal- volont\u00e0 t' Alla' .", "Bil- ksur tal- Li\u0121i Divina wie\u0127ed jag\u0127mel azzjoni kontra l- qalb t' Alla, u allura dan l- attribut tal- \u0120ustizzja jag\u0127tih \u0127wejje\u0121 kontra qalbu.", "Huwa uffi\u010b\u010bju indispensabbli tal- \u0120ustizzja t' Alla li tippremja t- tajbin u tikkastiga l- \u0127\u017ciena; u ma tistax ma tag\u0127milx hekk, g\u0127ax allura ti\u0121i teqred lilha nnifisha, \u0127a\u0121a assolutament impossibbli g\u0127an- natura t' Alla, ladarba kull attribut ma jinfiridx mill- istess natura t' Alla, huwa l- istess Alla.", "L- O\u0120\u0120ETT TAL- \u0120USTIZZJA T' ALLA L- ubbidjenza jew id- di\u017cubbidjenza huma l- o\u0121\u0121ett tal- \u0120ustizzja t' Alla, li hija l- kaw\u017ca ta' kull bi\u017ca' Issa, min jib\u017ca' jobdi; u min ma jib\u017cax, jag\u0127mel li jrid hu u mhux dak li jrid Alla.", "Min jib\u017ca' minn Alla ma jkun jonqsu xejn tant dwar is- sa\u0127\u0127a tar- ru\u0127, kemm dwar il- pa\u010bi tal- qalb li hija l- uniku te\u017cor tal- bniedem; huwa jg\u0127ix imdawwar mill- qawwa t' Alla, igawdi l- veru g\u0127erf u l- vera feli\u010bit\u00e0.", "Huwa jkun fil- g\u0127ajnejn t' Alla o\u0121\u0121ett ta' \u0127niena u mhux o\u0121\u0121ett ta' korla u ta' kastigi, b' xhud ta' Marija Santissma, veru tempju \u0127aj tal- Ispirtu s- Santu, allurmeta kien g\u0127adu kif ni\u017cel jg\u0127ammar fi \u0127danha l- Iben t' Alla Inkarnat, semmg\u0127et fil- 'Magnificat' li l- \u0127niena t' Alla minn \u0121enerazzjoni g\u0127al o\u0127ra hija g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu, li jib\u017cg\u0127u mill- \u0120ustizzja tieg\u0127u.", "Immela m' g\u0127andux jistenna \u0127niena minn Alla min ma jib\u017cax mill- \u0120ustizzja tieg\u0127u: i\u017cda g\u0127andu jistenna fuqu dak li jitturmentalu 'l qalbu, ladarba l- Ispirtu s- Santu jg\u0127id li b' dak stess li wie\u0127ed jidneb, b' dak stess ji\u0121i tturmentat.", "L- An\u0121lu tal- Apokalissi, San Vin\u010benz Ferreri, qal: \"Ib\u017cg\u0127u mis- Sinjur u ag\u0127tuh unur\u2026\" G\u0127aliex?", "G\u0127ax is- Sinjur fil- \u0121udizzju je\u017cer\u010bita l- \u0120ustizzja li t\u0127allas lid- disprezzaturi tal- volont\u00e0 tieg\u0127u kif ikun jist\u0127oqqilhom.", "TRIQAT OSKURI TAL- \u0120USTIZZJA T' ALLA Min jemmen li Alla je\u017cisti, je\u0127tie\u0121 jemmen ukoll li Alla huwa \u0121ust; g\u0127ax appuntu permezz tal- \u0120ustizzja li Alla huwa Alla, g\u0127ax li kieku ma kienx \u0121ust ma kienx ikun l- esseri perfettissmu li jobg\u0127od id- dnub daqskemm i\u0127obb lilu nnifsu.", "Hija g\u0127alhekk kontradizzjoni li tg\u0127id Alla u fl- istess \u0127in in\u0121ust.", "F' Alla hemm \u0121ustizzja u din i\u0127arri\u0121ha mat- tajbin g\u0127ax i\u0127obbhom, u mal- \u0127\u017ciena g\u0127ax jobg\u0127od l- g\u0127emil tag\u0127hom.", "Alla soltu jimxi mal- bniedem, kif il- bniedem ikun mexa mieg\u0127u.", "U billi l- bniedem ingrat, meta jidneb, jag\u0127mel \u0127wejje\u0121 kontra qalb Alla, g\u0127alhekk Alla fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u, jikkastiga l- midneb billi jag\u0127tih \u0127wejje\u0121 kontra qalbu.", "I\u017cda wie\u0127ed g\u0127andu jkun jaf li mhux dak kollu li hu kontra qalb il- bniedem, jew kull \u0127a\u0121a doloru\u017ca li ti\u0121i fuq il- bniedem, ti\u0121i ne\u010bessarjament b\u0127ala kastig tal- \u0120ustizzja t' Alla g\u0127ax il- bniedem ikun \u0127a\u017cin.", "Infatti San Pawl jikteb li Alla ja\u0127qar lil dawk li j\u0127obb u jsawwat lil kull iben li jaf li hu tieg\u0127u.", "(Lhud XII, 6).", "Issa a\u0127na nafu li a\u0127na nsiru wlied Alla permezz tal- grazzja; mela, intant a\u0127na t' Alla, a\u0127na wlied Alla meta a\u0127na fl- istat tal- grazzja tieg\u0127u: u jekk a\u0127na t' Alla g\u0127aliex allura ja\u0127qarna?", "Jekk a\u0127na wliedu g\u0127aliex isawwatna?", "In\u0127arsu ftit lejn \u0120es\u00f9 Kristu u lejn Marija Santissma u naraw it- triqat tabil\u0127aqq oskuri tal- \u0120ustizzja t' Alla.", "Min seta' jew min jista' qatt ikun ma\u0127bub minn Alla daqskemm \u0120es\u00f9 u Marija?", "\u0120es\u00f9 huwa l- Iben wa\u0127dieni t' Alla u Marija hija l- Omm vera u naturali tieg\u0127u; \u0120es\u00f9 huwa l- qdusija essenzjali u Marija l- mimlija bil- grazzja\u2026 u b' danakollu a\u0127na nafu minn liema triqat \u0121ew img\u0127oddija, tant li \u0120es\u00f9 \u0121ie msejja\u0127 \"il- Bniedem tad- Dulur\" u Marija \"s- Sultana tal- Martri\", u b' danakollu d- dnub la kien u lanqas seta' jinsab fihom!", "O veri triqat oskuri tal- \u0120ustizzja t' Alla!", "O abbiss profond tal- \u0121udizzji tieg\u0127u!", "(Salm XXXVI, 6).", "In\u0127arsu wkoll lejn \u0120u\u017ceppi bin \u0120akobb li, allurmeta rifes id- dar ta' Putifar, l- Iskrittura qalet li Alla berikha dik id- dar im\u0127abba fih (\u0120enesi XXXVI).", "Ara xi qdusija kien jinsab fiha \u0120u\u017ceppi!", "U b' danakollu x' ma \u0121arrabx, x' ma sofriex qabel ma \u0121ie mg\u0127olli fuq it- tron Vi\u010bir\u00e8 tal- E\u0121ittu?", "Persekuzzjoni mill- istess \u0127utu, bejg\u0127 b\u0127ala lsir lil nies stran\u0121ieri, l- e\u017cilju u sa\u0127ansitra l- \u0127abs.", "U xi ng\u0127idu g\u0127al \u0120ob, li dwaru hekk qallu Alla lix- xitan: \"Rajtu xejn il- qaddej tieg\u0127i \u0120ob, li b\u0127alu m' hemmx fuq l- art, li hu ra\u0121el tajjeb u \u0121ust, jib\u017ca' minn Alla u ma jag\u0127milx il- \u0127a\u017cen?\"", "(\u0120ob I, 8).", "U intant g\u0127addieh minn dak in- niket kollu, kif jidher mill- istess ktieb tieg\u0127u.", "U forsi mhux ukoll mibluha nibqg\u0127u, meta n\u0127arsu lejn Tobija, li fl- Iskrittura Mqaddsa nsibuh tant imfa\u0127\u0127ar g\u0127all- karitajiet kbar tieg\u0127u\u2026!", "Eppure huwa wkoll \u0121ie mg\u0127oddi mill- gri\u0121jol tat- tbatijiet; i\u017cda x' inhu li qallu l- An\u0121lu San Rafiel meta mill- \u0121did re\u0121a' tah id- dawl?", "\"G\u0127ax int kont mag\u0127\u0121ub minn Alla,\" qallu, \"kien je\u0127tie\u0121 li tkun ag\u0127ma.\"", "(Tobija XII, 13) Kif?", "Nist\u0127ajjilkom tg\u0127iduli, g\u0127ax kien mag\u0127\u0121ub fil- g\u0127ajnejn t' Alla Alla bag\u0127atlu salib b\u0127al dak?!", "U x' ma \u0121arrabx San \u0120u\u017cepp, il- g\u0127arus kastissmu ta' Marija Ver\u0121ni, ma\u0127tur lilha mill- istess Alla?", "L- Iskrittura meta titkellem fuqu tg\u0127id: \"U \u0120u\u017ceppi kien bniedem \u0121ust;\" (Matt.", "I, 19): \u0121ust ji\u0121ifieri li kellu l- milja tal- virtujiet kollha; b' danakollu huwa wkoll g\u0127adda mit- triq tat- taqtig\u0127 il- qalb\u2026; b\u0127alma g\u0127addew tant u tant o\u0127rajn\u2026 \"Kull ru\u0127 li jiena n\u0127obb,\" qal darba wa\u0127da \u0120es\u00f9 lis- serva tieg\u0127u, Suor Giovanna Battista Varani, \"nag\u0127mel li hija ssofri, u aktar ma nkun in\u0127obbha, aktar nag\u0127mel li hija ssofri.\"", "Ekku t- triqat oskuri tal- \u0121ustizzja t' Alla!", "A\u0127na donna narawha kontradizzjoni li Alla j\u0127obbok u fl- istess \u0127in ja\u0127qrek, isallbek, jg\u0127addik mit- triq tan- niket u tat- tbatija\u2026 i\u017cda b' danakollu din hija verit\u00e0 sagrosanta; u billi nafu li Huwa \u0121ust u rett (Salm CXVIII, 137) g\u0127alhekk ikollna nikkonkludu li dan hu g\u0127emil tal- \u0120ustizzja tieg\u0127u mhux le f' kastig imma bi premjazzjoni g\u0127al dawk kollha li jib\u017cg\u0127u minnu; ladarba Marija Santissma nnifisha assiguratna li l- \u0127niena t' Alla hija g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u mill- \u0120ustizzja tieg\u0127u (Luqa I, 30); g\u0127aliex kif ukoll jg\u0127id il- Profeta Malakija li x- xemx tal- \u0121ustizzja titla' g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u mill- Mulej u ta\u0127t id- dell tag\u0127ha tinsab is- sa\u0127\u0127a, u huma jo\u0127or\u0121u jaqb\u017cu b\u0127al g\u0127o\u0121liet u jitfg\u0127u ta\u0127t saqajhom lill- \u0127\u017ciena meta jkunu saru rmied ta\u0127t il- paliet ta' ri\u0121lejhom f' dak il- jum li fih ja\u0127dem il- Mulej.", "(IV, 2- 3).", "U hija tassew \u0127niena t' Alla dik li \u0121\u0121eg\u0127ilna nbatu hawn biex imbag\u0127ad ingawdu eternament mieg\u0127u fis- sema.", "IL- \u0120USTIZZJA DIVINA BIR- RELAZZJONI MAL- \u0120USTIZZJA UMANA Proprjet\u00e0 tal- \u0120ustizzja Divina hija li tiddefendi assolutament il- volont\u00e0 ta' Alla kontra kull g\u0127emil \u0127a\u017cin; proprjet\u00e0 tal- \u0121ustizzja umana hija li tie\u0127u dak li hu tag\u0127ha skont il- kors tan- natura; g\u0127alhekk trid, tfittex u tippretendi restituzzjoni u riparazzjoni g\u0127al kull in\u0121urja li tintg\u0127amlilha, g\u0127al kull jedd li lilha ji\u0121i miksur kemm fil- fama, jew fis- sa\u0127\u0127a, jew f' xi \u0121id ie\u0127or temporali li tkun tippossiedi.", "Il- \u0120ustizzja Divina tqim u tirrispetta l- \u0121ustizzja g\u0127ax din hija mwaqqfa fuq il- li\u0121i naturali, fuq id- dawl tar- ra\u0121uni, imnaqqxa fil- bniedem minn Alla.", "Wie\u0127ed jin\u0121urja gravement lil ie\u0127or u dan ja\u0127firlu tassew minn qalbu, u Alla, allura, ja\u0127fer ukoll lilu; g\u0127alhekk, hawn m' hawnx lok ta' studju.", "Issa nissoponu li \u0120ulju jin\u0121urja gravement lil Wenzu: dan ma jkunx irid ja\u0127firlu qabel ma \u0120ulju jitolbu ma\u0127fra, skont kliem Kristu li qal: \"G\u0127assu fuqkom infuskom; jekk \u0127uk ikun naqsek, wissih; u jekk ikun niedem a\u0127firlu.", "U jekk ikun naqsek seba' darbiet mal- jum u seba' darbiet jikkonverti, jg\u0127idlek 'Nindem' a\u0127firlu.\"", "(Luqa XVII, 3- 4).", "Tista' issa, int tidde\u010biedi li Alla ja\u0127fer lil Wenzu li jitolbu ma\u0127fra ta' dnubietu b' din id- dispo\u017cizzjoni tieg\u0127u li ma jridx ja\u0127fer lil \u0120ulju qabel ma dan jitolbu ma\u0127fra?", "Ta\u0127seb li s- sa\u010berdot jista' jag\u0127tih l- assoluzzjoni sagramentali?", "\u010aertament, g\u0127ax Wenzu jidher li g\u0127andu volont\u00e0 m\u0127ejjija li ta\u0127fer.", "Li wie\u0127ed ja\u0127fer jew ma ja\u0127firx ikun jinqeda bid- dritt tieg\u0127u naturali, u kul\u0127add jista' jinqeda bid- dritt tieg\u0127u.", "Issa nissoponu li \u0120ulju jitlob ma\u0127fra lil Alla bid- dispo\u017cizzjonijiet kollha me\u0127tie\u0121a, u allura wkoll bil- fehma li jirripara l- in\u0121urja li g\u0127amel; Alla \u017cgur li ja\u0127firlu.", "Issa, innota: Alla ja\u0127firlu u Wenzu ma jridx ja\u0127firlu l- in\u0121urja li g\u0127amillu qabel ma jitolbu ma\u0127fra: mela f' dan il- ka\u017c, il- \u0120ustizzja Divina tkun totalment sodisfatta dwar il- \u0127tija ta' \u0120ulju, avolja Wenzu ma jridx ja\u0127firlu d- dejn tieg\u0127u lejh.", "Alla ja\u0127firlu u Wenzu ma ja\u0127firlux; mela lejn Alla \u0120ulju ma jibqag\u0127lu l- ebda dejn.", "Dan id- dejn kien jibqa' kieku \u0120ulju kien jista' j\u0127allsu, i\u017cda ma jridx; g\u0127ax jekk irid i\u0127allsu u ma jistax, allura mill- istess natura jintefa, billi g\u0127all- impossibbli \u0127add mhu obbligat.", "Fuq kollox Alla huwa padrun assolut ta' kul\u0127add u ta' kollox; \"g\u0127ax tas- Sinjur hija l- art,\" tg\u0127id l- Iskrittura, \"u kulma fiha.\"", "Skont il- li\u0121i naturali kull dejn, jekk ma jkunx ma\u0127fur minn dawk li \u0121ew in\u0121urjati, jibqa' dejjem.", "Il- \u0121ustizzja umana trid dak li hu tag\u0127ha, u l- \u0120ustizzja Divina trid dak li hu tag\u0127ha; i\u017cda din i\u010b\u010bedi dak li hu tag\u0127ha lil min i\u010bedi dak li hu tieg\u0127u.", "Jekk int ma tridx i\u010b\u010bedi dak li hu tieg\u0127ek, ji\u0121ifieri l- jedd tieg\u0127ek, lanqas Alla, allura, ma j\u010bedi lilek il- jedd tieg\u0127u, g\u0127ax \"bl- istess kejl li bih tkunu kejjiltu lil o\u0127rajn,\" qal Kristu, \"ikun lilkom imkejjel.\"", "(Matt.", "VII, 2) Alla jfittex dak li hu tieg\u0127u permezz tal- \u0120ustizzja ma' dawk li jfittxu bil- \u0121ustizzja d- drittijiet tag\u0127hom miksura.", "Dawn, meta jinqdew b' mezzi le\u010biti, hija \u0127a\u0121a naturali li ma jkunux jonqsu u lanqas joffendu l- \u0120ustizzja t' Alla, u g\u0127alhekk ma jkunux \u0127atjin.", "Mela, meta ng\u0127idu li Alla jfittex il- \u0120ustizzja tieg\u0127u minn dawn it- talin, ma nifhmux ing\u0127idu ta' dak il- g\u0127emil le\u010bitu li bih ikunu nqdew biex jiksbu drittijiethom, i\u017cda ta' g\u0127emil ie\u0127or mag\u0127mul li bih ikunu kisru l- volont\u00e0 jew inkella l- \u0121ustizzja tieg\u0127u.", "Jekk int ma tridx ta\u0127fer lil min in\u0121urjak, dan jing\u0127ad li hu midjun lejk u quddiem 'il \u0120ustizzja t' Alla g\u0127andu wkoll ikun mi\u017cmum midjun lejk; g\u0127alhekk Alla kkmandana biex na\u0127fru, biex hekk id- dejn jintefa quddiemu: \"A\u0127frilna kif a\u0127na na\u0127fru.\"", "Inti ta\u0127fer, u dan g\u0127alik huwa bi\u017c\u017cejjed; i\u017cda g\u0127al min in\u0121urjak dan mhux bi\u017c\u017cejjed, imma Alla wkoll je\u0127tie\u0121 li ja\u0127firlu biex hu jkun i\u0121\u0121ustifikat.", "TWIDDIB FUQ IL- \u0120USTIZZJA T' ALLA Il- volont\u00e0 t' Alla hija li a\u0127na n\u0127obbuh b' qalbna kollha, bil- \u0127sieb tag\u0127na kollu u bil- forzi tag\u0127na kollha, u l- proxxmu tag\u0127na b\u0127alna nfusna.", "(Matt.", "XXII, 37- 38).", "\u0120es\u00f9 Kristu mhux parir, i\u017cda pre\u010bett mar jag\u0127tina meta qalilna biex inkunu perfetti b\u0127all- Missier tag\u0127na tas- sema (Matt.", "V, 48).", "Immela huwa xog\u0127ol tal- \u0120ustizzja t' Alla li fil- ktieb tag\u0127na tni\u017c\u017cel biex niftehmu ta' bnedmin li a\u0127na sal- anqas nuqqas tag\u0127na biex fil- jum tal- \u0121udizzju titlob il- kont; dan g\u0127allimhulna \u0120es\u00f9 Kristu fil- Van\u0121elu skont San Mattew, kap XII, vers 36.", "Xejn, le, ma jibqa' ming\u0127ajr \u0127las dakinhar tal- \u0121udizzju, allurmeta l- \u0120ustizzja t' Alla tkun fit- ta\u0127ri\u0121 tag\u0127ha.", "Te\u0127tie\u0121, g\u0127alhekk, attenzjoni kontinwa g\u0127al- li\u0121i t' Alla, u temmija bil- perseveranza.", "G\u0127alhekk San Pietru fit- tieni ittra tieg\u0127u jwiddibna biex kif jixirqilna, ing\u0127ixu \u0127ajja qaddisa u fl- im\u0127abba t' Alla (Kap III, 11).", "Ta' min jinnota li kwa\u017ci kul\u0127add jg\u0127ix b\u0127allikieku mal- mewt jispi\u010b\u010ba kollox, li ma hemmx \u0121udizzju; kwa\u017ci \u0127add ma ja\u0127seb fil- mewt, verit\u00e0 hekk kbira li min ma ja\u0127sibx fiha \u017cgur li jag\u0127mel id- dnub.", "Min, i\u017cda, ja\u0127seb fil- mewt, \u017cgur li qatt u qatt ma jidneb, b' xhud tal- Ispirtu Santu.", "IL- GRAZZJA T' ALLA MAL- \u0120USTIZZJA T' ALLA Meta Alla tana l- Li\u0121i Divina tieg\u0127u, obbliga ru\u0127u li jag\u0127tina wkoll il- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u kull darba li a\u0127na nitolbuhielu bil- verit\u00e0.", "U dan g\u0127ax hu jaf li a\u0127na ma nistg\u0127ux naqduh u nag\u0127mlu l- volont\u00e0 tieg\u0127u ming\u0127ajr il- grazzja.", "G\u0127alhekk huwa att tal- \u0120ustizzja t' Alla li jag\u0127tina l- grazzja tieg\u0127u meta nitolbuhielu, g\u0127ax hu jaf li hija assolutament me\u0127tie\u0121a g\u0127at- temmija tal- Kmandamenti tieg\u0127u, li huma \"\u0126obb il- Mulej Alla tieg\u0127ek b' qalbek kollha, bi \u0127siebek kollu u b' sa\u0127\u0127tek kollha, u \u0127obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek.\"", "Il- \u0120ustizzja t' Alla thedded li tikkastiga lil kull min ma jirrispettax ir- rieda t' Alla u ma tammetti ebda kaw\u017ca ta' sku\u017ca.", "Jekk je\u0127tie\u0121 wie\u0127ed g\u0127andu j\u0127alli kollox, jitlef kollox, anki wkoll \u0127ajtu, biex itemm perfettament il- Kmandamenti tieg\u0127u.", "Hija thedded, u fl- istess \u0127in twieg\u0127ed li tag\u0127ti l- grazzja biex wie\u0127ed ikun jista' jag\u0127mel ir- rieda t' Alla.", "Huwa xog\u0127ol tal- \u0120ustizzja t' Alla li tag\u0127ti l- grazzja lil kull min jitlobhielu.", "Il- \u0120ustizzja t' Alla twieg\u0127ed lil kull min jag\u0127mel ir- rieda t' Alla l- kuruna tal- glorja, u fl- istess \u0127in twieg\u0127du li tag\u0127tih il- g\u0127ajnuna tant me\u0127tie\u0121a tal- grazzja biex ikun jista' ja\u0127dem ix- xog\u0127ol tal- unur t' Alla.", "Ma' xiex jibdel il- bniedem \u0127ajtu?", "Ma' \u0127add u ma' xejn.", "Biss jasal li jibdilha mal- mewt biex ma jitlifx il- \u0127ajja ta' dejjem, u biex ma jmurx f' mewt eterna.", "U dan jista' biss jag\u0127mlu bil- grazzja t' Alla li jfittixha bl- orazzjoni tal- fidi, li l- \u0121ustizzja ma ti\u010b\u0127adhiex lil min je\u0127tie\u0121ha u jitlobha.", "Kristu assigurana li Alla ma jonqosx li din il- grazzja jag\u0127tihielna, g\u0127ax hu stess qalilna biex nitolbu \u0127alli b' hekk ma naqg\u0127ux fit- tentazzjoni.", "(Matt.", "XXVI, 41) L- UNUR LI JIST\u0126OQQ 'l ALLA B' \u0120USTIZZJA Hemm miktub li Alla ma j\u010bedi l- unur tieg\u0127u lil \u0127add u lanqas jista' j\u010bedih, g\u0127ax hu unur li jist\u0127oqq biss lid- Divinit\u00e0, u Alla hu wie\u0127ed.", "Dan l- unur jist\u0127oqq 'l Alla b' \u0121ustizzja g\u0127ax kollox huwa minnu, u permezz tieg\u0127u u g\u0127alih.", "G\u0127alhekk jikser il- \u0120ustizzja t' Alla min ma jag\u0127tihx l- unur divin li jist\u0127oqqlu: lil Alla wa\u0127du kull unur u kull glorja g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Jag\u0127ti unur 'l Alla bl- ispirtu u bil- verit\u00e0 min jinduna li hemm \u0127a\u017cen fl- azzjoni u ma jag\u0127milhiex.", "Tinduna li azzjoni hija \u0127a\u017cina, ji\u0121ifieri li hija kontra r- rieda t' Alla, u tridha int allura tiddi\u017cunura 'l Alla; filwaqt li tinduna li hija \u0127a\u017cina u 'g\u0127alhekk' ma tridhiex, int tunura u tigglorifika 'l Alla.", "Kollox hu volont\u00e0 t' Alla barra mid- dnub; immela min jag\u0127mel id- dnub huwa kontra Alla, u Alla lil dan l- offensur jag\u0127tih ne\u010bessarjament dak li hu kontra qalbu, billi, kif \u0121\u00e0 g\u0127edna, Alla l- unur tieg\u0127u ma jista' j\u010bedih lil \u0127add.", "Min ma jag\u0127milx id- dnub huwa o\u0121\u0121ett prezzju\u017c fil- g\u0127ajnejn t' Alla, b' mod li Alla j\u0127obbu bl- im\u0127abba tal- grazzja, kif insibu miktub li Alla stess jg\u0127id: \"Jiena n\u0127obb lil min i\u0127obbni.\"", "(Prov.", "VIII, 17).", "Alla junura lil min jonorah, u j\u017cebla\u0127 u jkasbar lil min i\u017cebil\u0127u u jkasbru.", "Alla junura ta' Alla li hu.", "Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu biex ikollu mill- kreaturi dak l- unur li jist\u0127oqqlu.", "Id- dnub biss huwa kontra dan l- unur, u min jag\u0127mlu ma jista' qatt ikollu l- benedizzjoni, i\u017cda dejjem is- sa\u0127ta; kif hemm miktub: \"Mis\u0127utin huma dawk li jiksru l- Li\u0121i tieg\u0127ek, o Alla.\"", "(Salm 118).", "\u0120es\u00f9 Kristu qal lil Marta: \"\u0126a\u0121a wa\u0127da biss hija ne\u010bessarja.\"", "(Luqa X, 42).", "Din il- \u0127a\u0121a wa\u0127da hija li nag\u0127mlu f' kollox u g\u0127al kollox il- volont\u00e0 qaddisa ta' Alla; fi kliem ie\u0127or, li ma nag\u0127mlux id- dnub.", "Ekku hawn, f' espressjonijiet o\u0127ra, il- wa\u0127x tad- dnub: il- bniedem li jag\u0127mel id- dnub ikun jg\u0127id 'l Alla, mhux bil- kliem imma bl- istess azzjoni \u0127a\u017cina, bl- istess dnub: \"Jiena, o Alla, ma nib\u017cax minnek, u la min- nirien tieg\u0127ek u lanqas minn ebda kastig ie\u0127or tieg\u0127ek, u g\u0127alhekk irrid nag\u0127mel mhux dak li tikkmanda jew trid Int, i\u017cda dak li rrid jien; il- kmandi u l- volont\u00e0 tieg\u0127ek nistmahom ta\u0127t saqajja, b' disprezz tieg\u0127ek.", "Jiena ma nag\u0127rfekx b' Sinjur tieg\u0127i u lanqas b' Alla tieg\u0127i.", "Dak li jiena n\u0127obb u jissodisfani fin- natura tieg\u0127i, u g\u0127alhekk jog\u0127\u0121obni, dan li jiena n\u017comm b' Alla tieg\u0127i u mhux lilek.", "Int g\u0127alija m' intix prezzju\u017c; i\u017cda prezzju\u017ci huma g\u0127alija l- flus, il- gosti tas- sensi, l- unuri u l- glorja tad- dinja\u2026 dawn huma g\u0127alija prezzju\u017ci u mhux int; u g\u0127alhekk inti int ta' min iwarrbek.\"", "Issa, jista' qatt ikun li l- \u0120ustizzja t' Alla, g\u0127al g\u0127emil hekk fa\u0127xi, ma tikkundannakx g\u0127all- fjammi eterni?!", "Ekku g\u0127alhekk il- kaw\u017ca tal- eternit\u00e0 fil- pwieni.", "IL- \u0120ENNA \u0126LAS U PREMJU TAL- \u0120USTIZZJA TA' ALLA", "Kienet appuntu l- \u0120ustizzja dik li \u0127alqet il- \u0120enna biex tippremja l- virt\u00f9 u tinkuruna bil- glorja eterna lil dawk kollha li fid- dinja jkunu temmew fedelment il- volont\u00e0 t' Alla.", "L- Appostlu San Pawl jikteb li \"g\u0127ajn ta' bniedem qatt ma rat, widna ta' bniedem qatt ma semg\u0127et u lanqas qatt da\u0127al f' qalb ta' bniedem x' lesta Alla g\u0127al dawk li j\u0127obbuh.\"", "(I Kor.", "II, 9) Ekku l- idea li jag\u0127tina San Pawl fuq il- \u0121enna.", "I\u017cda wisq aktar g\u0127andna nistag\u0127\u0121bu fuq l- idea li mar jag\u0127tina fuqha \u0120es\u00f9 Kristu.", "Huwa qal g\u0127al dawk il- qaddejja li f' mewthom ikun sabhom jg\u0127assu: \"Tassew ing\u0127idilkom li Alla jit\u0127a\u017c\u017cem u j\u0121eg\u0127ilhom joqog\u0127du g\u0127all- mejda u hu stess jg\u0127addi u jaqdi lilhom.\"", "(Luqa XII, 37) Ifhem daqsxejn il- glorja u l- unur li l- \u0120ustizzja t' Alla tag\u0127ti lil dawk li jag\u0127mlu l- volont\u00e0 tieg\u0127u!", "Dil- glorja mhix g\u0127al xhur u lanqas g\u0127al snin, i\u017cda g\u0127al dejjem ming\u0127ajr ebda bi\u017ca' li qatt tista' ti\u0121i mitlufa; il- beati jsaltnu fir- renju t' Alla g\u0127al dejjem.", "Jara, g\u0127alhekk, il- bniedem minn g\u0127emilu l- fidi li g\u0127andu fil- glorja tal- \u0121enna!!!", "L- INFERN U L- PURGATORJU XOG\u0126OL TAL- \u0120USTIZZJA T' ALLA", "Kif il- \u0120ustizzja t' Alla kienet dik li \u0127alqet il- \u0120enna bi premju g\u0127at- tajbin, hekk ukoll kienet l- istess \u0120ustizzja dik li \u0127alqet l- infern biex tikkastiga l- vizzju u titturmenta lil dawk li fid- dinja fittxew li jag\u0127mlu r- rieda tag\u0127hom b' disprezz ta' dik ta' Alla.", "U kienet ukoll il- \u0120ustizzja Divina dik li \u0127alqet il- purgatorju biex isaffi permezz tan- nar lil dawk li g\u0127alkemm imutu fil- grazzja t' Alla, i\u017cda ma jkunux g\u0127adhom skuntaw u \u0127allsu g\u0127al kollox id- dejn kollu mal- istess \u0120ustizzja, jew li jmutu b' xi dnub venjal fuqhom.", "Alla lil dawn l- erwie\u0127 i\u017commhom bi \u0127bieb tieg\u0127u g\u0127ax mietu fil- grazzja tieg\u0127u u jrid jammettihom fil- beatitudni eterna, i\u017cda l- \u0120ustizzja tieg\u0127u, li ne\u010bessarjament g\u0127andha ti\u0121i sodisfatta, i\u017c\u017commhom barra, ladarba din il- \u0120ustizzja jekk trid i\u010b\u010bedi l- unur tag\u0127ha ma tistax, ji\u0121ifieri Alla, jekk irid, ma jistax japprova dak li hu \u0127a\u017cin u jippremjah, ming\u0127ajr ma jeqred lilu nnifsu, g\u0127ax hu qaddis u \u0121ust assolutament, u Alla ma jistax jeqred lilu nnifsu g\u0127ax hu je\u017cisti b' ne\u010bessit\u00e0 ta' natura, bilfors; mhux b\u0127alna li intant ne\u017cistu g\u0127ax hu tana l- e\u017cistenza u f' kollox u g\u0127al kollox niddependu minnu.", "\"Hija \u0127a\u0121a li twerwer li taqa' f' idejn Alla l- \u0127aj.\"", "(Lhud X, 31).", "Ekku l- idea li jag\u0127tina l- Appostlu San Pawl fuq l- infern u fuq il- purgatorju!!", "\"Anke d- demonji jemmnu f' Alla u jitrieg\u0127du.\"", "(\u0120akbu II, 19).", "Ekku l- idea li jag\u0127tina San \u0120akbu fuq il- \u0120ustizzja t' Alla.", "I\u017cda l- idea li mar jag\u0127tina \u0120es\u00f9 Kristu fil- Van\u0121elu fuq l- infern hija tassew ta' tkexkix u ta' wa\u0127x meta jg\u0127idilna li min imut bi dnub mejjet ikollu g\u0127al dejjem jitkag\u0127we\u0121 fin- nar.", "U min m' g\u0127andux idea tan- nar!", "Ma hawnx bniedem li ma jafx x' ji\u0121ifieri \u0127ruq tan- nar.", "Int li ma tissaportix g\u0127al sekonda ta' minuta subg\u0127ajk fuq fjamma ta' xemg\u0127a, kif trid tissaporti eternit\u00e0 ta' nirien!", "Juri g\u0127alhekk il- bniedem minn g\u0127emilu l- fidi tieg\u0127u fuq l- infern!!!", "U dwar il- purgatorju ng\u0127idulu li huwa xorta wa\u0127da b\u0127all- infern, bid- differenza biss li mhuwiex g\u0127al dejjem u li fih ma tinsab ebda disperazzjoni.", "Santu Wistin jg\u0127allem li l- istess nar li jittortura d- dannati, l- istess nar jippurifika l- \u0121usti\u2026 Ekku x- xog\u0127ol tal- \u0120ustizzja t' Alla fuq l- infern u fuq il- purgatorju.", "ESPO\u017bIZZJONI TA' E\u017bEMPJI DWAR IL- PREMJU TAL- \u0120USTIZZJA T' ALLA", "Jekk wie\u0127ed iqalleb il- Kotba Mqaddsa, jiltaqa' ma' numru bla g\u0127add ta' persuna\u0121\u0121i, u anki ma' bosta okka\u017cjonijiet fuq il- poplu Lhudi, li g\u0127ax irrispettaw u \u0127arsu l- li\u0121i t' Alla, ji\u0121ifieri l- volont\u00e0 tieg\u0127u, \u0121ew ippremjati mill- \u0120ustizzja Divina.", "Ekku nsibu l- qwiebel E\u0121izzjani li g\u0127ax be\u017cg\u0127u minn Alla u ma qerdux it- trabi subien tal- Lhud, skont l- ordni tal- kiefer Farawni, huma \u0121ew minn Alla ppremjati.", "(E\u017codu I, 20)", "\u0120u\u017ceppi bin \u0120akobb kien mg\u0127olli u e\u017caltat vi\u010bire tal- E\u0121ittu g\u0127all- fedelt\u00e0 tieg\u0127u lejn il- li\u0121i t' Alla.", "(\u0120enesi XLI, 41)", "\u0120ob kien ippremjat g\u0127all- pa\u010benzja tieg\u0127u b' barka ikbar milli kellu qabel.", "(\u0120ob XLII, 12)", "Mardukew kien e\u017caltat g\u0127all- umilt\u00e0 tieg\u0127u.", "(Ester VI, 10)", "Akijor kien ippremjat u me\u0127lus mill- qilla ta' Oloferne li tant kien inkorla g\u0127all- parir li tah meta qallu biex jara, qabel ma jattakka, jekk il- Lhud kenux fidili g\u0127al- li\u0121i t' Alla, g\u0127ax allura Alla \u017cgur li jkun mag\u0127hom, jiddefendihom u jrebba\u0127hom.", "(\u0120uditta VI, 21)", "\u0120uditta \u0121iet ippremjata bi glorja kbira g\u0127all- qlubija tag\u0127ha.", "(\u0120uditta XII, 25)", "Tobija kien ippremjat g\u0127all- \u0127ajja qaddisa tieg\u0127u.", "(Tobija XIV, 4)", "I\u010b- \u010benturjun Kornelju kien ippremjat g\u0127all- bi\u017ca' t' Alla, g\u0127all- elemo\u017cini u g\u0127all- \u0127ajja reli\u0121ju\u017ca tieg\u0127u.", "(Atti X, 35)", "Naman is- Siru kien ippremjat billi \u0121ie mfejjaq mill- marda tal- \u0121diem g\u0127all- fidi tieg\u0127u.", "(IV Slaten V, 14)", "ESPO\u017bIZZJONI TA' E\u017bEMPJI DWAR IL- KASTIGI TAL- \u0120USTIZZJA T' ALLA", "Kull kastig u kull premju huwa dejjem xog\u0127ol tal- \u0120ustizzja t' Alla, tant li l- Iskrittura Mqaddsa hija mi\u017cg\u0127uda b' dawn il- kastigi li waqg\u0127u fuq dawk li b' mod jew ie\u0127or \u017cebil\u0127u l- unur t' Alla u kasbru u kisru l- li\u0121i Divina tieg\u0127u.", "Il- mewt da\u0127let fid- dinja m\u0127abba d- dnub tal- ewlenin \u0121enituri tag\u0127na Adam u Eva.", "(Sap.", "II, 23)", "Id- dilluvju kien b' kastig tal- \u0127a\u017cen li fih kienu jg\u0127ammru l- bnedmin.", "(Luqa XVII, 27)", "Il- \u0127ruq ta' Sodoma u Gomorra kien b' kastig tal- immoralit\u00e0 tal- abitanti ta' dawk l- ibliet.", "(\u0120en.", "XIX, 24)", "Il- mewt soptu ta' Ananija u Safira kienet b' kastig tan- nuqqas ta' fedelt\u00e0 tag\u0127hom lejn San Pietru.", "(Atti V, 9)", "Il- fla\u0121elli jew a\u0127jar il- pjagi tal- E\u0121ittu, kienu b' kastig tal- ambizzju\u017c Farawni, Sultan tag\u0127hom.", "(E\u017codu VII, 1- 5)", "Il- g\u0127arqa ta' Farawni bl- e\u017cer\u010btu kollu tieg\u0127u fil- Ba\u0127ar l- A\u0127mar, kienet b' kastig tal- ebusija ta' qalb l- istess Farawni.", "(E\u017codu XIV, 27- 31)", "Is- sriep fid- de\u017cert li kienu joqtlu lil kull min kienu jigdmu, kien b' kastig talli l- Lhud kienu \u0127aduha kontra Alla u kontra Mos\u00e8.", "(Num.", "XXI, 5- 6)", "Il- pesta fuq il- poplu Lhudi kienet b' kastig tal- kburija ta' David, Sultan tag\u0127hom, g\u0127a\u010b- \u010bensiment li g\u0127amel.", "(II Slaten XXIV, 15)", "Nabukkodonosor min\u0127abba s- suppervja tieg\u0127u, b' kastig \u0121ie m\u0121ieg\u0127el jg\u0127ix g\u0127al seba' snin mal- bhejjem.", "(Dan.", "IV, 28)", "Kristu kien maqtul fuq salib b' kastig ta' dnubietna.", "(I Pietru II, 24)", "U tant persuna\u0121\u0121i o\u0127ra u slaten li \u0121ew meqruda jew umiljati, bliet s\u0127a\u0127 \u0121ew imxejna u mag\u0127mula \u0127erba u popli u \u0121nus \u0121ew imjassra jew maqtula\u2026 Wie\u0127ed jista' jisfolja l- Kotba tal- Iskrittura Mqaddsa u jara sa fejn tasal il- \u0120ustizzja t' Alla fil- qilla tag\u0127ha!", "IL- \u0120USTIZZJA T' ALLA STIMOLU G\u0126ALL- PENITENZA", "Malajr u ming\u0127ajr telf ta' \u017cmien dlonk wie\u0127ed imidd idejh biex jag\u0127mel vera penitenza sin\u010biera malli tid\u0127ol fl- intellett tieg\u0127u l- fidi fil- konoxxenza tal- \u0120ustizza ta' Alla.", "Il- bniedem tant jitwa\u0127\u0127ax mit- tbatijiet, li fin- ne\u010bessit\u00e0 tag\u0127hom, ji\u0121ifieri meta jara li minnhom ma jistax je\u0127les, arah allura jistudja u j\u0127abrek li jag\u0127\u017cel dik it- tbatija li hu ji\u0121\u0121udika anqas qawwija jew anqas twila.", "L- istess spirtu naturali jinkora\u0121\u0121ixxi lill- istess penitent bil- perswa\u017cjoni tal- qilla li g\u0127adha \u0121ejja biex jit\u0127addan ma' din it- tbatija tal- \u0127ajja temporali.", "Fil- pont tremend tal- mewt, f' dak it- tribunal tal- Im\u0127allef Divin, li \u0127add ma jista' ja\u0127rab, li fih \u0121\u00e0 da\u0127lu dawk kollha li mietu, u raw b' g\u0127ajnejhom fuq ir- reqqa tal- \u0121udizzju u fuq il- qilla tal- kastig fil- \u0127ruxija, spe\u010bjalment tal- fjammi.", "Fuq ir- reqqa tal- \u0121udizzju \u0120es\u00f9 \u0121\u00e0 kellimna u wriena fil- Van\u0121elu meta qalilna li f' jum il- \u0127aqq g\u0127ad irridu nag\u0127tu kont ta' kull kelma fierg\u0127a, (Matt.", "XXI, 36), ji\u0121ifieri ta' kull \u0127sieb, ta' kull kelma u ta' kull g\u0127amil volontarju mag\u0127mul ming\u0127ajr fini suffi\u010bjenti, jew ming\u0127ajr utilit\u00e0 tant g\u0127ar- ru\u0127 kemm g\u0127all- \u0121isem.", "U kif jista' wie\u0127ed ma jimpressjonax ru\u0127u fuq ir- reqqa tal- \u0121udizzju meta nisimg\u0127u lil \u0120es\u00f9 stess jg\u0127idilna: \"Tassew ing\u0127idlek li ma to\u0127ro\u0121x mill- \u0127abs qabel ma tkun \u0127allast sal- inqas \u0127abba\" (Luqa XXII, 59) u li \"ix- xag\u0127ar ta' raskom huwa kollu mag\u0127dud\" (Matt.", "X, 30).", "Dwar il- qilla tal- \u0127ruxija tal- kastig il- Battista qal: \"Min g\u0127allimkom ta\u0127arbu mill- qilla li g\u0127adha \u0121ejja?", "Ag\u0127mlu g\u0127alhekk frott xieraq ta' penitenza.\"", "(Luqa III, 7)", "Le, le, ma jistax ikun li wie\u0127ed quddiem dawn il- veritajiet tar- reqqa tal- \u0121udizzju t' Alla u tal- qilla fil- \u0127ruxija ta' kastigi, jibqa' indifferenti f' tant serjet\u00e0 u ma jitqanqalx serjament g\u0127all- vera penitenza billi jikkore\u0121i tassew ru\u0127u, billi jis\u0127et u jiddi\u017capprova kull \u0127a\u017cen li g\u0127amel u mrieg\u0127ed i\u0127abrek li jissodisfa hawn fid- dinja l- \u0120ustizzja Divina, qabel ma jmur u ma jer\u0121ax ji\u0121i i\u017cjed!", "EBDA \u0126LAS MILL- \u0120USTIZZJA T' ALLA MING\u0126AJR PENITENZA", "\"Jekk ma tag\u0127mlux penitenza, ilkoll xorta wa\u0127da tintilfu,\" (Luqa XIII, 5).", "Hekk qal \u0120es\u00f9 Kristu biex jg\u0127allimna l- \u0127tie\u0121a tal- penitenza li ming\u0127ajrha m' hemmx \u0127las mill- \u0120ustizzja t' Alla.", "U \u017cgur li m' g\u0127andux fih spirtu ta' penitenza min irid id- dnub jew min japprovah; g\u0127ax il- penitenza ta\u0127dem ne\u010bessarjament kontra d- dnub.", "Tindem li dnibt u trid id- dnub hija \u0127a\u0121a impossibbli skont kliem Kristu li qal li min mhux mieg\u0127u hu kontra tieg\u0127u.", "(Luqa XI, 23)", "Tinsab penitenza msej\u0127a 'naturali' li hija kontra l- \u0121ustizzja.", "Nie\u0127du e\u017cempju: int sraqt u nqbadt u \u0121ejt mitfug\u0127 il- \u0127abs; g\u0127alhekk int tindem u tixtieq li kieku ma sraqtx; immela hija \u0127a\u0121a \u010bara li ma kontx tindem kieku ma nqbadtx; u dan juri fi kliem ie\u0127or li inti trid id- dnub kontra r- rieda t' Alla.", "Tinsab ukoll penitenza msej\u0127a 'tal- grazzja' ordinata biex t\u0127allas il- \u0120ustizzja t' Alla.", "Nie\u0127du e\u017cempju: int sraqt u rajt lilek innifsek \u0127ati quddiem Alla u tindem, tixtieq li qatt ma sraqt, imbe\u017c\u017ca' min- nirien tal- \u0120ustizzja t' Alla.", "Mhux il- penitenza, i\u017cda l- kaw\u017ca tal- penitenza t\u0127assar il- \u0127tijiet quddiem Alla.", "Min irid id- dnub u jridu g\u0127alfejn iridu, huwa kontra r- rieda t' Alla, u l- \u0120ustizzja tieg\u0127u allura qieg\u0127da hemm biex tikkastigah.", "Min g\u0127all- ebda ra\u0121uni qatt ma jrid id- dnub, huwa mar- rieda t' Alla, u l- \u0120ustizzja tieg\u0127u allura hija mieg\u0127u, favur tieg\u0127u.", "Biex wie\u0127ed jag\u0127mel ir- rieda t' Alla je\u0127tie\u0121lu jitg\u0127akkes, je\u0127tie\u0121lu jie\u0127u pa\u010benzja; immela, it- tg\u0127akkis u l- penitenza huma g\u0127alih fl- istess \u0127in penitenza.", "Ag\u0127mel penitenza g\u0127ax dnibt u ag\u0127mel penitenza biex ma tidnibx.", "Jinsabu wkoll 'penitenzi passivi' b\u0127allikieku ng\u0127idu a\u0127na ti\u0121i marda fuqek u int tissabbar, tirrassenja ru\u0127ek mar- rieda t' Alla.", "Jinsabu wkoll 'penitenzi attivi' b\u0127allikieku ng\u0127idu a\u0127na tg\u0127allem lill- o\u0127rajn, tag\u0127ti xi somma flus g\u0127all- missjoni u l- bqija.", "Wie\u0127ed g\u0127andu jkun jaf li l- 'penitenzi passivi' billi ma jkunx g\u0127a\u017cilhom hu, fihom sigurezza aktar mill- 'attivi' li huma wisq so\u0121\u0121etti g\u0127all- vanaglorja.", "\u0120es\u00f9 Kristu qal: \"U meta ssumu la tqarrsux wi\u010b\u010bkom biex jarawkom il- bnedmin, g\u0127ax allura tkunu \u0127adtuh il- \u0127las tag\u0127kom\".", "(Matt.", "VI, 16).", "Mhux il- penitenza g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla, i\u017cda l- kaw\u017ca tal- penitenza.", "Meta, immela, il- kaw\u017ca tkun f' sodisfazzjon tan- natura, il- \u0127las allura jittie\u0127ed biss fid- dinja; i\u017cda meta l- kaw\u017ca tkun mill- fidi, il- \u0127las bla dubju ta' xejn jittie\u0127ed fil- mewt.", "X' jiswielu l- bniedem g\u0127as- salvazzjoni ta' ru\u0127u li issa qed jag\u0127mel penitenza, jekk ma jipperseverax sal- a\u0127\u0127ar nifs ta' \u0127ajtu fit- tg\u0127akkis, fil- pa\u010benzja, fil- karit\u00e0 \u2014 penitenzi tassew ta' valur kbir g\u0127all- \u0120ustizzja t' Alla!", "Bniedem penitenti ma jfittixx unuri, i\u017cda \u017cebli\u0127 u tmaqdir b\u0127al Kristu; lanqas ma jrieg\u0127eb g\u0127all- flus, i\u017cda b\u0127al Kristu kuntent b' dak li l- providenza tibg\u0127atlu; lanqas ma jpaxxi 'l \u0121ismu, i\u017cda jitg\u0127akkes b\u0127al Kristu sofferenti.", "\u0126add \u017cgur ma jag\u0127mel frott xieraq ta' vera penitenza jekk Alla ma jsawwabx il- grazzja tieg\u0127u fuqu; nitolbuhielu, immela, din il- kbira grazzja u Hu \u017cgur li jag\u0127tihielna.", "EFFETTI MILL- \u0120USTIZZJA T' ALLA", "Hija \u0127a\u0121a naturali li min jib\u017ca' joqg\u0127od attent, u li min joqg\u0127od attent jimxi bil- prudenza u hekk ma ji\u0121\u0121arrafx.", "Il- bi\u017ca' proprjet\u00e0 ta' bniedem prudenti, skont kliem l- Ispirtu Santu li bniedem prudenti jg\u0127ix dejjem be\u017cg\u0127ani.", "Il- bniedem g\u0127andu ra\u0121un jg\u0127ix dejjem be\u017cg\u0127ani g\u0127ax id- dinja hija mimlija perikoli g\u0127ar- ru\u0127 u g\u0127all- \u0121isem u fiha kollox hu mibni fuq l- in\u010bertezzi.", "Il- bi\u017ca' t' Alla huwa l- bidu tal- g\u0127erf, huwa kaw\u017ca ta' veru \u0121id.", "Il- pa\u010benzja hija ne\u010bessarja g\u0127all- bnedmin biex jag\u0127mlu l- volont\u00e0 t' Alla, u ji\u0127duha dawk li g\u0127andhom il- veru g\u0127erf; infatti naqraw fl- Iskrittura Mqaddsa li bniedem g\u0127aref jintg\u0127araf mill- pa\u010benzja tieg\u0127u.", "Hija \u0127a\u0121a tassew impossibbli li min jag\u0127raf 'l Alla ma jib\u017cax minnu jew ma j\u0127obbux.", "Issa l- aqwa \u0121id li jo\u0127ro\u0121 mill- bi\u017ca' tal- \u0120ustizzja t' Alla hija l- pa\u010bi, billi l- bi\u017ca' j\u017comm fil- bniedem volont\u00e0 tajba u min g\u0127andu volont\u00e0 tajba g\u0127andu l- pa\u010bi, skont kliem l- An\u0121li fit- twelid ta' Kristu: \"U pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.\"", "(Luqa II, 14) Il- pa\u010bi hija l- uniku te\u017cor tal- bniedem, u min g\u0127andu lilha g\u0127andu kollox, b' mod li xejn ma jkun jixtieq.", "Il- pa\u010bi hija marbuta b' rabta li ma tin\u0127allx mal- \u0120ustizzja: \"Il- \u0120ustizzja u l- pa\u010bi tbewsu,\" hekk jg\u0127id l- Ispirtu Santu, u dan ifisser li min jag\u0127mel ir- rieda ta' Alla ma jistax ikun ming\u0127ajr pa\u010bi, veru premju tal- \u0120ustizzja t' Alla.", "Il- bi\u017ca' tas- Sinjur huwa qaddis, u min hu qaddis ifittex 'l Alla u min ifittex 'l Alla \u017cgur li ma jkun jonqsu ebda \u0121id.", "Il- bi\u017ca' tal- \u0120ustizzja t' Alla jag\u0127mel il- bniedem hieni, beatu u glorju\u017c fil- g\u0127ajnejn t' Alla u tal- bnedmin, mhux biss fuq din l- art i\u017cda wisq aktar fis- sema wara l- mewt.", "Biss il- bi\u017ca' tal- \u0120ustizzja t' Alla hu dak li jqanqal il- bniedem biex jaqdi 'l Alla bi spirtu ta' vittma, jurih il- kobor tal- \u0121enna u l- wa\u0127x tal- eternit\u00e0 tan- nirien tal- infern, iqanqlu biex i\u0127obb lil kul\u0127add minn qalbu u di\u017cinteressatament, jurih it- triq \u017cgura tal- vera pa\u010bi b' disprezz ta' dak kollu li tg\u0127o\u017c\u017c u tistma d- dinja u j\u017comm b\u0127ala q\u017cie\u017c u \u017cibel kulma hija toffrilu \u0127dejn ir- renju ta' Kristu.", "Il- bi\u017ca' tal- \u0120ustizzja t' Alla jo\u0127ro\u0121 minn g\u0127ajn wa\u0127da: il- fidi.", "Din mhix \u0127a\u0121a ta' kul\u0127add, i\u017cda hija don t' Alla; jib\u017ca' min jemmen li Alla hu u li jippremja t- tajbin u jikkastiga l- \u0127\u017ciena.", "Min hu li ma jib\u017cax mill- mewt?", "Il- mewt g\u0127alhekk fiha l- bi\u017ca' g\u0127ax hija xog\u0127ol tal- \u0120ustizzja t' Alla.", "Huwa veru li l- im\u0127abba tke\u010b\u010bi barra l- bi\u017ca' i\u017cda skont il- kors naturali l- qalb titra\u017c\u017can mill- bi\u017ca' tal- kastig.", "L- IM\u0126ABBA QUDDIEM IL- \u0120USTIZZJA T' ALLA", "L- im\u0127abba sopranaturali tal- qalb quddiem il- \u0120ustizzja t' Alla t\u0127assar g\u0127alkollox jew tnaqqas id- dejn li wie\u0127ed ikollu mag\u0127ha.", "\u0120es\u00f9 Kristu fuq il- Madalena qal: \"Bosta dnubiet in\u0127afrulha, g\u0127ax bosta \u0127abbet, u inqas lilu ji\u0121i ma\u0127fur lil min inqas i\u0127obb.\"", "(Luqa VII, 47).", "San Pietru jikteb: \"U qabel kollox, \u017commu fostkom infuskom im\u0127abba kontinwa wie\u0127ed lejn l- ie\u0127or; g\u0127ax l- im\u0127abba tg\u0127atti l- kotra tad- dnubiet\"; (I Pietru IV, 8); fil- waqt li fil- ktieb tal- Proverbji jing\u0127ad li l- im\u0127abba tg\u0127atti d- delitti.", "(X, 12).", "L- im\u0127abba hija \u0127a\u0121a tal- qalb u mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq (Matt.", "XII, 34).", "Immela l- g\u0127emil tal- im\u0127abba lejn Alla huwa l- \u0127arsien tal- li\u0121i tieg\u0127u, huwa li wie\u0127ed jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, filwaqt li l- g\u0127emil tal- im\u0127abba lejn il- proxxmu huwa li wie\u0127ed jag\u0127millu dak li jrid mag\u0127mul lilu, u li ma jag\u0127millux dak li ma jridx lilu.", "Il- kaw\u017ca tal- bi\u017ca' hija dejjem il- \u0121ustizzja, u l- im\u0127abba nafu li tke\u010b\u010bi kull bi\u017ca' b' xhud tal- Appostlu San \u0120wann li jg\u0127id li l- bi\u017ca' mhux fl- im\u0127abba, i\u017cda l- im\u0127abba perfetta tke\u010b\u010bi barra l- bi\u017ca' g\u0127ax il- bi\u017ca' g\u0127andu l- piena u min jib\u017ca' mhuwiex perfett fl- im\u0127abba (I \u0120wann IV, 18).", "Minn dal- kliem tal- Appostlu to\u0127ro\u0121 we\u0127idha l- konklu\u017cjoni li l- \u0120ustizzja ma tistax tikkastiga lil min permezz tal- im\u0127abba jissodisfaha.", "L- im\u0127abba li tqanqal mill- bi\u017ca' tal- pwieni hija imperfetta, i\u017cda dik li ma titqanqalx mill- bi\u017ca' tal- pwieni hija perfetta, g\u0127ax tfittex mhux lilha nnifisha, i\u017cda l- o\u0121\u0121ett tassew denn ta' vera m\u0127abba, ji\u0121ifieri 'l Alla fit- tjubija tieg\u0127u u l- proxxmu fix- xbieha t' Alla.", "Id- dnub hu tassew ta' min jobog\u0127du, i\u017cda qatt lil min jag\u0127mlu.", "L- istess natura tag\u0127ti sinjali meta tkun t\u0127obb, g\u0127ax qatt ma tag\u0127mel deni lil min tkun t\u0127obb, anzi tag\u0127mel veru \u0121id.", "In- natura tqanqalna biex in\u0127obbu lil min i\u0127obbna, issa min \u0127abbna jew i\u0127obbna daqskemm \u0127abbna jew i\u0127obbna Alla?", "Mhux bi\u017c\u017cejjed li nafu verit\u00e0, i\u017cda je\u0127tie\u0121 li na\u0127sbu u nirriflettu fuqha biex minnha ni\u0121bdu \u0121id tassew kbir g\u0127ar- ru\u0127 tag\u0127na.", "MEZZI BIEX BIHOM NILQG\u0126U L- \u0120USTIZZJA T' ALLA", "Ebda mezz, ordinat g\u0127as- sodisfazzjon tal- \u0120ustizzja t' Alla ma fih valur jekk min iqieg\u0127du ma jkollux proponiment sod u effika\u010bi li g\u0127al li \u0121ej ma jidneb qatt i\u017cjed.", "Din hija kondizzjoni assolutament ne\u010bessarja biex wie\u0127ed jilqa' jirripara u jissodisfa l- \u0120ustizzja Divina.", "Hija \u0127a\u0121a naturali li jekk wie\u0127ed ikun fil- \u0127abs g\u0127ax ma jkollux mnejn i\u0127allas id- dejn tieg\u0127u, u bniedem g\u0127ani u \u0127anin jid\u0127ol g\u0127alih, i\u0127allaslu dejnu kollu, allura l- \u0120ustizzja ti\u0121i m\u0127allsa u hekk dak il- bniedem ji\u0121i me\u0127lus.", "Issa a\u0127na g\u0127andna t- te\u017cor infinit tal- merti tal- pjagi ta' \u0120es\u00f9 Kristu biex bihom inkunu nistg\u0127u n\u0127allsu b' mod tassew xieraq il- \u0120ustizzja t' Alla.", "Hemm bosta mezzi li bihom a\u0127na nkunu kapa\u010bi nirriparaw u nissodisfaw il- \u0120ustizzja t' Alla; i\u017cda l- aqwa huwa bla dubju ta' xejn is- Sagrifi\u010b\u010bju tal- Quddiesa, li hu sostanzjalment l- istess Sagrifi\u010b\u010bju tal- Kalvarju.", "Hemm imbag\u0127ad l- offerta tal- pjagi ta' Kristu u dik ta' kulma nag\u0127mlu u nbatu.", "Kull opra tajba mag\u0127mula b' intenzjoni retta u fl- istat tal- grazzja, mag\u0127quda mal- merti ta' Kristu, dlonk tinkesa b' valur infinit.", "Wie\u0127ed jista' wkoll jilqa' u jissodisfa l- \u0120ustizzja t' Alla bl- elemo\u017cini, ji\u0121ifieri bil- g\u0127ajnuna lill- proxxmu fil- b\u017conn.", "\u0120es\u00f9 Kristu stess qalilna li kollox isir safi g\u0127alina permezz tal- elemo\u017cina.", "(Luqa XI, 41).", "Hemm ukoll l- orazzjoni, l- indul\u0121enzi, is- sawm, it- tg\u0127akkis volontarju minn \u0127wejje\u0121 le\u010biti, il- pa\u010benzja u penitenzi o\u0127ra esterni.", "Mezz prezzju\u017c wisq g\u0127as- sodisfazzjon tal- \u0120ustizzja t' Alla hija l- ma\u0127fra tal- g\u0127edewwa.", "\u0120es\u00f9 Kristu assigurana li jekk a\u0127na na\u0127fru minn qalbna, Alla wkoll ja\u0127fer lilna dnubietna, u li jekk a\u0127na ma na\u0127frux, lanqas hu ma ja\u0127frilna.", "(Matt.", "XVIII, 35) Minn hawn wie\u0127ed g\u0127andu jifhem li min ja\u0127fer i\u0127allas pjenament il- \u0120ustizzja t' Alla.", "Jekk int ta\u0127fer, Alla, allura, ja\u0127fer lilek; u dan ifisser li l- \u0120ustizzja t' Alla ma tkun trid xejn i\u017cjed minnek billi tkun ir\u010beviet \u0127las s\u0127i\u0127.", "\u0120es\u00f9 Kristu g\u0127allimna nitolbu hekk: \"U a\u0127frilna dnubietna kif a\u0127na wkoll na\u0127fru lil min hu \u0127ati g\u0127alina.\"", "(Matt.", "VI, 12) Hawn huwa ta' min jinnota l- kelma \"KIF\".", "Int \u0127firt 'l g\u0127adu tieg\u0127ek mhux biss il- \u0127tija li g\u0127amillek, i\u017cda wkoll il- piena li kienet tist\u0127oqqlu: il- konsegwenza, immela, hija din u ma tistax tkun o\u0127ra, li inti int totalment me\u0127lus minn kull att tal- \u0120ustizzja Divina tant dwar il- kwalit\u00e0 tal- \u0127tija, kemm dwar dik tal- piena, u tmur il- \u0121enna dritt.", "Veru li jekk int ta\u0127fer, Alla wkoll ja\u0127fer lilek, imma b' daqshekk m' intix me\u0127lus li tissottometti dnubietek fil- qrar, jekk ikun g\u0127ad hemm \u017cmien; jekk, i\u017cda, ma jkunx hemm \u017cmien, b\u0127al f' ka\u017c ta' qtil jew ta' xi ostaklu ie\u0127or, allura kollox sew.", "Ta' min ukoll jinnota li g\u0127al kull virt\u00f9 te\u0127tie\u0121 intenzjoni retta u wkoll l- istat tal- grazzja; i\u017cda g\u0127all- virt\u00f9 tal- ma\u0127fra hija bi\u017c\u017cejjed l- intenzjoni retta, billi Alla ja\u0127fer lil min ja\u0127fer u b' hekk il- grazzja inseparabbli.", "Nitolbu, immela, 'l Alla l- grazzja li na\u0127fru dejjem minn qalbna kull g\u0127adu tag\u0127na, g\u0127ax bil- \u0127ila tan- natura tag\u0127na \u017cgur li ma naslux biex na\u0127fru u n\u0127obbu l- g\u0127adu tag\u0127na.", "Dak li hu impossibbli g\u0127all- bniedem huwa possibbli g\u0127al Alla (Matt.", "XIX, 26).", "G\u0127alhekk nirrikorru lejn Alla li ma ji\u010b\u0127ad qatt l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu bil- verit\u00e0.", "Ming\u0127ajr il- grazzja t' Alla ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn; nitolbuh g\u0127alhekk biex inkunu nistg\u0127u nag\u0127mlu dak li ma nistg\u0127ux nag\u0127mlu.", "Min naqas kontra l- volont\u00e0 t' Alla j\u0127abrek li mill- aktar fis bi ndiema vera jirripara u jissodisfa l- \u0120ustizzja t' Alla, qabel ma hija, propunjatri\u010bi tal- volont\u00e0 tieg\u0127u, tmissu bil- qilla tag\u0127ha bil- kastigi.", "Ing\u0127idu bi ndiema vera g\u0127ax mhix vera dik l- indiema li mhix interna u sopranaturali, u li wie\u0127ed ma jag\u0127milx fuq id- dnubiet kollha tieg\u0127u, im\u0127ejji li j\u0127alli kollox, anki \u0127ajtu jekk ikun jin\u0127tie\u0121 biex ma jag\u0127mel ebda dnub g\u0127al li \u0121ej.", "\"Jekk ma tag\u0127mlux penitenza, ilkoll xorta wa\u0127da tintilfu\", hekk wissiena \u0120es\u00f9 Kristu.", "(Luqa XIII, 5)", "IL- \u0120USTIZZJA T' ALLA MAL- ATT EROJKU", "L- Att Erojku huwa ordinat biex jissodisfa l- \u0120ustizzja Divina g\u0127an- nuqqasijiet ta' erwie\u0127 \u0121usti li wara mewthom ikunu g\u0127adhom ta\u0127t il- qilla tag\u0127ha, billi jkun g\u0127ad fadlilhom x' jiskuntaw qabel ma ji\u0121u mda\u0127\u0127la g\u0127all- vi\u017cjoni beatifika, ladarba fil- \u0121enna xejn ma jid\u0127ol imtebba' (Apok.", "XXI, 27)", "L- Att Erojku jikkonsisti filli wie\u0127ed i\u010bedi lill- erwie\u0127 tal- purgatorju l- parti sodisfatorja jew espjatorja tal- g\u0127emil tajjeb tieg\u0127u, b' mod li huwa ma jasalx b' hekk li j\u0127allas id- dejn li jkollu hu nnifsu mal- \u0120ustizzja t' Alla.", "Dan l- att, infatti, g\u0127alhekk jissejja\u0127 'erojku' g\u0127ax int i\u010b\u010bedi dak li g\u0127andek lil \u0127addie\u0127or; b\u0127al meta, ng\u0127idu a\u0127na, g\u0127andek \u0127ob\u017ca biex biha titrejjaq u inti tippriva ru\u0127ek minnha biex tag\u0127tiha lil \u0127addie\u0127or.", "Il- mertu tal- opra tajba huwa dejjem persunali u \u0127add ma jista' j\u010bedih jew jag\u0127tih lil \u0127addie\u0127or; i\u017cda l- parti sodisfatorja, iva, wie\u0127ed jista' jag\u0127tiha u j\u010bediha lil \u0127addie\u0127or.", "Kull g\u0127emil tajjeb g\u0127andu dejjem 'il- parti olokawsta' dik, ji\u0121ifieri, li biha wie\u0127ed jag\u0127raf 'l Alla b' Sinjur tieg\u0127u; g\u0127andu 'l- parti ewkaristika' li biha wie\u0127ed ji\u017c\u017ci \u0127ajr 'l Alla g\u0127all- \u0121id kollu li g\u0127amillu; g\u0127andu 'l- parti impetratorja' li biha wie\u0127ed ji\u0121bed fuqu l- barka t' Alla, il- favuri tas- sema u kull \u0121id ie\u0127or tal- \u0127ajja; u g\u0127andu fl- a\u0127\u0127ar nett ukoll 'il- parti sodisfatorja' li biha wie\u0127ed i\u0127allas 'l Alla g\u0127ad- dnubiet tieg\u0127u.", "Issa, minn dawn l- erba' partijiet, il- parti sodisfatorja biss jista' wie\u0127ed i\u010bedi g\u0127all- erwie\u0127 tal- purgatorju, u g\u0127alhekk huwa jibqa' midjun ma' Alla dwar is- sodisfazzjon ta' dnubietu, g\u0127alkemm tag\u0127hom ikun qala' l- ma\u0127fra.", "G\u0127al dina l- kbira karit\u00e0 lejn dawn l- erwie\u0127 \u0121usti li Alla jridhom mieg\u0127u fil- \u0121enna, i\u017cda li l- \u0120ustizzja tieg\u0127u \u017c\u017commhom barra, ma jistax ikun li min jag\u0127mel dan l- att erojku ma jkunx ittrattat fl- istess \u0127in bi kbira \u0127niena minn Alla!", "\u0120es\u00f9 Kristu g\u0127allimna li bl- istess kejl li nkunu kejjilna, ikun lilna mkejjel (Matt.", "VII, 2).", "Il- Knisja Kattolika tapprova dan l- att erojku u tbierku, filwaqt li quddiem g\u0127ajnejna tmur tqeg\u0127dilna l- formola tieg\u0127u: \"Sinjur Alla, jiena n\u010bedi lill- erwie\u0127 \u0121usti l- parti sodisfatorja ta' kull g\u0127emil tajjeb li nag\u0127mel tul \u0127ajti u kull suffra\u0121ju li lili jing\u0127ata wara mewti.\"", "Jekk immela wie\u0127ed jirba\u0127 indul\u0121enza, din ma tkunx g\u0127alih, i\u017cda tin\u017cel dritt g\u0127all- erwie\u0127 tal- purgatorju.", "Bosta kienu l- qaddisin li g\u0127amlu dan l- att erojku; u fosthom Santa \u0120eltrude, bl- e\u017cempju tag\u0127ha, te\u017cortana g\u0127alih.", "Meta kienet qieg\u0127da tmut, Satana be\u017c\u017cag\u0127ha wisq fuq il- qilla tal- \u0120ustizzja t' Alla, li hija ma g\u0127amlitx biex tissodisfaha g\u0127al dnubietha.", "Imbe\u017c\u017cg\u0127a, hija waqfet \u0127osbiena jekk tne\u0127\u0127ix l- att erojku li kienet g\u0127amlet; meta dehrilha \u0120es\u00f9 Kristu u inkura\u0121\u0121ieha billi qallha: \"Mut bl- att erojku tieg\u0127ek.\"", "Bosta jsostnu li l- att erojku huwa wie\u0127ed mill- mezzi li jda\u0127\u0127lu r- ru\u0127 ta' min jag\u0127mlu l- \u0121enna dritt; l- istess b\u0127all- martirju, b\u0127all- att ta' m\u0127abba perfetta, b\u0127all- ma\u0127fra tal- g\u0127edewwa u b\u0127ar- reb\u0127 ta' indul\u0121enza plenarja.", "Huwa bi\u017c\u017cejjed g\u0127alina li nifhmu xi tfisser din il- kelma ta' Kristu li m' hemmx im\u0127abba akbar minn dik li wie\u0127ed i\u0127alli \u0127ajtu g\u0127al \u0127biebu.", "G\u0126ELUQ", "X' inhi l- perswa\u017cjoni fil- bniedem?", "Hija l- kaw\u017ca ta' g\u0127emilu; hija n- niggie\u017ca biex jag\u0127mel jew biex ma jag\u0127milx skont kif i\u0127oss b' mod naturali.", "Infatti l- perswa\u017cjoni ta\u0127dem tant fuq il- parti superjuri kemm ukoll fuq il- parti inferjuri tal- bniedem.", "Bniedem marid isejja\u0127 tabib u dan wara li jkun e\u017caminah jg\u0127idlu li ftit \u0127ajja baqag\u0127lu.", "G\u0127al dan il- kliem il- marid jemmen, jew a\u0127jar jipperswadi ru\u0127u li tabil\u0127aqq fil- qrib hija l- mewt.", "G\u0127alhekk arah ji\u010b\u010bassa, jisfar, jibda jitrieg\u0127ed, u jxoqq g\u0127alih il- g\u0127araq; u dan kollu minn xiex huwa kaw\u017cat, \u0127lief mill- perswa\u017cjoni li fih nissel it- tabib?", "Il- fidi hija perswa\u017cjoni u min m' g\u0127andux perswa\u017cjoni lanqas m' g\u0127andu fidi.", "\"Min jaf hux veru\u2026?\"", "Din mhix perswa\u017cjoni, din mhix fidi.", "Il- fidi, vera perswa\u017cjoni, ting\u0127araf mill- g\u0127emil.", "Urini l- fidi tieg\u0127ek minn g\u0127emilek.", "Min hu perswa\u017c li Alla hu u li jippremja t- tajbin u jikkastiga l- \u0127\u017ciena, kif qatt jista' jkun li ma jitg\u0127akkisx kontinwament!", "Oh! x' ma je\u0127ux pa\u010benzja b' kul\u0127add u b' kollox!", "X' ma j\u0127ennx g\u0127all- g\u0127adu tieg\u0127u u x' ma jin\u0127allx minn kull kreatura\u2026!", "X' ma jitwerwirx g\u0127all- kelma dnub!", "\u0126ares fuq il- \u0127ajja tal- qaddisin li tassew kienu perswa\u017ci, li tabil\u0127aqq urew il- fidi tag\u0127hom bl- g\u0127emil tal- penitenza.", "Fid- dinja jinsab stat u 'l barra mid- dinja stat ie\u0127or: jew tgawdija jew wa\u0127x fis- sofferenzi.", "\u0120es\u00f9 Kristu fuq il- \u0120ustizzja t' Alla jikkonkludi: \"Il- \u0121usti jid\u0127lu fil- \u0127ajja ta' dejjem u l- \u0127\u017ciena fil- \u0127abs ta' dejjem.\"", "(Matt.", "XXV, 46)", "VERSETTI MILL- ISKRITTURA MQADDSA DWAR IL- \u0120USTIZZJA T' ALLA", "La tg\u0127idx dnibt u xejn ma \u0121rali; kun af li Alla jroddlok bil- pa\u010benzja dak li inti dnibt.", "(Ekku.", "V, 4)", "\u0126a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj.", "(Lhud X, 31)", "Jekk ma tag\u0127mlux penitenza ilkoll xorta wa\u0127da tintilfu.", "(Luqa XIII, 5)", "Farka mil- li\u0121i ma tmurx mar- ri\u0127.", "(Luqa XVI, 17)", "Ta' kull kelma fierg\u0127a li jkunu qalu l- bnedmin, g\u0127ad jag\u0127tu l- kont tag\u0127ha fil- jum tal- \u0127aqq.", "(Matt.", "XXI, 36)", "Nurikom minn min tib\u017cg\u0127u; ib\u017cg\u0127u minn dak li wara li jkun qatel g\u0127andu s- setg\u0127a li jitfa' fl- infern: minn dan, iva, ing\u0127idilkom ib\u017cg\u0127u.", "(Luqa VIII, 32)", "Alla lanqas lill- istess Iben proprju ma \u0127afirha; i\u017cda qieg\u0127du g\u0127all- mewt g\u0127alina lkoll.", "(Rom.", "VIII, 32)", "G\u0127ad ji\u0121i Bin il- Bniedem fil- glorja ta' Missieru mal- An\u0121li tieg\u0127u u allura jag\u0127ti lil kull wie\u0127ed skont g\u0127emilu.", "(Matt.", "XVI, 27)", "Beata r- ru\u0127 li tib\u017ca' mill- \u0120ustizzja t' Alla: g\u0127ajnejn il- Mulej fuq dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "(Ekku.", "XXIV, 17- 18)", "Xejn ma jid\u0127ol bl- inqas tebg\u0127a fil- \u0121enna.", "(Apok.", "XXI, 27)", "Nisel il- lifg\u0127a, min g\u0127allimkom ta\u0127arbu mill- korla li g\u0127adha \u0121ejja?", "Ag\u0127mlu, immela, frott denn ta' penitenza.", "(Luqa III, 7)", "Lil min \u0121ie mog\u0127ti wisq, wisq g\u0127ad ikun imfittex minnu; u lil min afdawlu wisq, i\u017cjed g\u0127ad jitolbu minnu.", "(Luqa XII, 48)", "Niket u diqa g\u0127ar- ru\u0127 il- bniedem li jag\u0127mel il- \u0127a\u017cen.", "U glorja, unur u pa\u010bi g\u0127al kull min jag\u0127mel il- \u0121id, u m' hemmx laqg\u0127a ta' persuni quddiem Alla.", "(Rom.", "II, 8- 9)", "Int taf li jiena bniedem a\u0127rax, li nie\u0127u dak li ma qeg\u0127idtx u li na\u0127sad dak li ma \u017crajtx; g\u0127aliex ma qeg\u0127idtx flusi fil- bank, biex jiena, issa li \u0121ejt, kont ni\u0121bidhom bl- img\u0127ax.", "(Luqa XIX, 22- 23)", "Dak is- seftur li g\u0127araf il- volont\u00e0 ta' sidu u ma lestiex u ma g\u0127amilx skont ir- rieda tieg\u0127u, g\u0127ad ikun imsawwat bil- bosta; i\u017cda dak li ma g\u0127arafx u g\u0127amel \u0127wejje\u0121 li jist\u0127oqqu s- swat, g\u0127ad ikun imsawwat bil- ftit.", "(Luqa XII, 47- 48)", "Min ikun takom tixorbu tazza ilma fl- isem tieg\u0127i, g\u0127aliex intom ta' Kristu, tassew ing\u0127idilkom li ma jitlifx il- \u0127las tag\u0127ha.", "(Mark IX, 40)", "U l- \u0127\u017ciena jmorru fil- \u0127abs etern, u l- \u0121usti fil- \u0127ajja ta' dejjem.", "(Matt.", "XXV, 46)", "\u0120udizzju l- aktar a\u0127rax g\u0127al dawk li huma fis- setg\u0127a fuq l- o\u0127rajn.", "(Sap.", "VI, 6)", "Jekk Alla ma \u0127afirx il- frieg\u0127i naturali, ib\u017ca' li forsi lanqas lilek ma ja\u0127fer.", "Ara s- severit\u00e0 ta' Alla lejn dawk li waqg\u0127u, u t- tjubija t' Alla lejk, jekk inti tg\u0127ix tajjeb; g\u0127ax inkella inti wkoll tkun maqtug\u0127 barra.", "(Rom.", "XI, 22)", "L- e\u017cattur jitfg\u0127ek il- \u0127abs.", "Ing\u0127idlek li ma to\u0127ro\u0121x minn hemm sakemm ma tkunx \u0127allast sal- inqas \u0127abba.", "(Luqa XXII, 59)", "Jekk g\u0127amlu dawn il- \u0127wejje\u0121 fl- injam a\u0127dar, xi jkun fin- niexef?", "(Luqa XXIII, 31)", "Min jirre\u017cisti lis- setg\u0127a, jirre\u017cisti lill- ordnijiet ta' Alla, u dawk li jirre\u017cistu jixtru g\u0127alihom infushom it- telfien ta' dejjem.", "(Rom.", "XIII, 2)", "Il- \u0127niena t' Alla minn nisel g\u0127al nisel g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u mill- \u0121ustizzja tieg\u0127u.", "(Luqa I, 50)", "Seftur \u0127a\u017cin, jiena \u0127firtlek id- dejn kollu g\u0127aliex tlabtni; ma kienx forsi jin\u0127tie\u0121 immela li inti wkoll t\u0127enn g\u0127al sie\u0127bek, kif jien ukoll \u0127ennejt g\u0127alik?", "U sidu nkurlat bag\u0127tu g\u0127as- swat sakemm i\u0127allas id- dejn kollu.", "Hekk ukoll g\u0127ad jag\u0127mel lilkom il- Missier tieg\u0127i tas- sema, jekk kull wie\u0127ed minnkom ma ja\u0127firx minn qalbu lil \u0127uh.", "(Matt.", "XVIII, 32- 35)", "SUPPLIKAZZJONIJIET", "\u0120ustizzja t' Alla, ir\u010bievi l- pjagi Divini u l- qalb Divina tas- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex timliena bil- bi\u017ca' qaddis tieg\u0127ek u hekk tag\u0127milna o\u0121\u0121ett tal- \u0126niena t' Alla.", "Ammen.", "\u0120ustizzja t' Alla, ir\u010bievi l- pjagi Divini u l- qalb Divina tas- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex in\u0127allsuk denjament g\u0127ad- dnubiet tal- insara kollha mejtin, u biex inti g\u0127alhekk tg\u0127addihom mit- tbatija g\u0127all- mistrie\u0127 ta' dejjem.", "Ammen.", "\u0120ustizzja t' Alla, ir\u010bievi l- pjagi Divini u l- qalb Divina tas- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nipplakawk mill- korla tieg\u0127ek, u flok fla\u0121elli titfa' fuq id- dinja r- ru\u0121jada tal- grazzja t' Alla, li ming\u0127ajrha ma nistg\u0127u qatt nog\u0127\u0121buh.", "Ammen.", "\u0120ustizzja t' Alla, noffrulek il- qalb Divina tal- Feddej tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu, bl- im\u0127abba kollha tag\u0127ha, bit- tbatijiet kollha tag\u0127ha u bil- merti kollha tag\u0127ha, biex inti ssaffina mit- tbajja' tad- dnubiet kollha li g\u0127amilna tul \u0127ajjitna, u biex tie\u0127u minnha dak li a\u0127na ma tajniekx, dak li hu tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Missier qaddis, Sinjur tas- sema u tal- art, mis- Santwarju etern tieg\u0127ek \u0127ares lejn il- g\u0127a\u017ci\u017c Ibnek \u0120es\u00f9 Kristu, li inti stess assenjajt b' uniku avukat u b' unika vittma ta' dnubietna; isma' l- le\u0127en tad- demm ta' dan \u0126una s- Sa\u010berdot, qaddis u etern, jg\u0127ajjat quddiemek ma\u0127fra, pa\u010bi u sa\u0127\u0127a.", "Inti permezz tieg\u0127u biss tipplaka mill- korla \u0121usta tieg\u0127ek u tie\u0127u glorja, g\u0127alhekk a\u0127na noffrulek il- pjagi Divini tieg\u0127u biex inti ta\u0127frilna dnubietna, u tra\u017c\u017can l- g\u0127edewwa kollha ta' ismek, b' mod li jaraw b' konfu\u017cjoni tag\u0127hom, il- virt\u00f9 tal- iljun tat- trib\u00f9 ta' \u0120uda, li a\u0127na fih biss nittamaw li nkunu me\u0127lusin mid- dnub, u mill- fla\u0121elli tieg\u0127ek, u mit- telfien ta' dejjem.", "Ammen."], "category": "religion", "source": "Extracted from Il-\u0120ustizzja t'Alla.txt"}
{"text": ["Is- Sakrarju tal- Ispirtu ta' Kristu Invitatorju. \u2014 Ejjew nin\u017cg\u0127u l- bniedem il- qadim u nilbsu l- bniedem il- \u0121did u b' hekk nistg\u0127u ng\u0127ixu l- \u0127ajja tieg\u0127u, u mal- appostu San Pawl ing\u0127idu: \"Ing\u0127ixu a\u0127na, i\u017cda mhux a\u0127na, imma Kristu jg\u0127ix fina.\"", "Qabel ma nibdew nag\u0127mlu l- passi tag\u0127na lejn dan is- Sakrarju tal- ispirtu ta' Kristu, nitfg\u0127u \u0127arsa lejn l- edifi\u010b\u010bju tieg\u0127u g\u0127all- g\u0127ajnuna tal- intelli\u0121enza tag\u0127na, u dan l- edifi\u010b\u010bju jurina fil- qosor l- istorja ta' \u0120es\u00f9 Kristu.", "Nattendu u nifhmu li \u0120es\u00f9 Kristu twieled minn omm ver\u0121ni ming\u0127ajr il- konkors ta' ra\u0121el \u2014 Huwa kien \u0121\u00e0 \u0121\u0121enerat minn Alla qabel kull \u017cmien; i\u017cda biex isalva mit- telfien ta' dejjem il- bnedmin akkaw\u017ca tad- di\u017cubbidjenza tag\u0127hom, \u0121ie mibg\u0127ut minn Missieru fid- dinja, mag\u0127qud sostanzjalment man- natura umana permezz tal- persuna divina tieg\u0127u bl- opra tal- Ispirtu Santu \u2014 Huwa g\u0127adda tfulitu u \u017cg\u0127o\u017citu sakemm kellu tletin sena rtirat f' \u0127ajja mo\u0127bija, ja\u0127dem ma' \u0120u\u017ceppi \u017cew\u0121 ommu ta' mastrudaxxa, u fl- et\u00e0 ta' tletin sena \u0127are\u0121 fil- pubbliku biex itemm il- missjoni, li g\u0127aliha kien ni\u017cel mis- sema \u2014 Huwa kkonversa mal- bnedmin biex jg\u0127arrafhom 'l Alla, u lilu nnifsu b\u0127ala Medjatur, u Salvatur, u Mg\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin \u2014 Huwa g\u0127allem li hu stess kien Alla veru, ugwali g\u0127al Alla, il- Missier tieg\u0127u; u sabiex \u0127add ma jkun jista' jiddubita fuq il- verit\u00e0 ta' kliemu, wera s- si\u0121illi tad- divinit\u00e0 fil- mirakli u fil- profeziji \u2014 Xejn ma kien jg\u0127allem ming\u0127ajr ma kien isa\u0127\u0127a\u0127 bl- e\u017cempju tieg\u0127u nnifsu \u2014 Huwa g\u0127amel mirakli ta' kull xorta fuq il- ba\u0127ar, fuq l- art, fuq il- mard, fuq il- mewt, fuq id- demonji; i\u017cda fuq kollox li huwa stess irxoxta wara mewtu fit- tielet jum \u2014 B' mod spe\u010bjali huwa qieg\u0127ed b' fundament tal- Fidi Nisranija, b' motiv ta' kredibilit\u00e0 serju, li ma jammetti ebda \u010baqliq u ebda bi\u017ca' ta' ingann, ir- Ri\u017currezzjoni tieg\u0127u mill- mewt \u2014 Huwa pprofetizza li \u0120erusalemm u li t- Tempju ta' \u0120erusalemm kellhom ikunu meqruda, li hu stess kellu jkun arrestat, imsawwat u maqtul imsallab, u li fit- tielet jum jirxoxta, u dan hu \u0121\u00e0 vverifikat \u2014 \u0126abbar li l- Knisja tieg\u0127u tibqa' wieqfa sat- tmiem tad- dinja, u li fl- a\u0127\u0127ar \u017cminijiet g\u0127andu ji\u0121i bniedem antikrist bis- setg\u0127a li jag\u0127mel mirakli kbar b' virt\u00f9 djabolika, biex iqarraq il- bnedmin \u2014 Huwa kien veru Tawmaturgu u veru Profeta b' xhud ta' bosta nies ta' kull kundizzjoni \u2014 Billi huwa kellu jitla' s- sema wara li jkun temm il- missjoni tieg\u0127u, g\u0127alhekk tefa' fuq l- art il- fundament tal- Knisja tieg\u0127u, li kellha tkompli sal- a\u0127\u0127ar tad- dinja l- istess missjoni tieg\u0127u, billi ssalva l- erwie\u0127 mit- telfien \u2014 Huwa g\u0127a\u017cel tnax -il appostlu u lilhom ta l- Ispirtu Santu biex bil- qawwa u bil- \u0127ila divina jxerrdu mad- dinja kollha d- dawl tat- Tag\u0127lim tieg\u0127u \u2014 Huwa kkostitwixxa l- Knisja tieg\u0127u b' forma ta' So\u010bjet\u00e0 perfetta, b' kap wie\u0127ed, u taha s- setg\u0127a li tag\u0127mel li\u0121ijiet, u li ta\u0127fer, u li tikkastiga, u g\u0127anieha bid- don tal- infallibbilt\u00e0 fit- tag\u0127lim tag\u0127ha, u assiguralha li ebda forza ma tista' qatt sat- tmiem tad- dinja \u010b\u010baqlaq il- pedament tag\u0127ha, u \u0121\u0121arrafha \u2014 Huwa g\u0127amel din il- Knisja, veru monument tal- mi\u0121ja tieg\u0127u fid- dinja, b' virt\u00f9 kollha kemm hi divina, u fiha qieg\u0127ed l- ordni pastorali u s- sagramenti b' mezzi tal- grazzja li huwa stess g\u0127amel b' virt\u00f9 divina \u2014 Quddiem kull xorta ta' impedimenti rnexxielu li jxerred mad- dinja kollha l- Fidi fih u b' mezzi li n- natura bil- forzi u bil- \u0127ila kollha tag\u0127ha ma tista' b' ebda mod tasal fl- effett tal- fini tieg\u0127u \u2014 Sabiex juri li mhux bniedem i\u017cda Alla g\u0127amel il- Knisja tieg\u0127u nqeda bi tnax -il ra\u0121el bla \u0127ila, li ppritkaw lilu kru\u010bifiss u tag\u0127lim ie\u0127or diffi\u010bli g\u0127all- intellett u g\u0127all- prattika skont in- natura, u lil nies pagani u xejn disposti: u b' dan kollu fost tant tfixkil nies ta' kull kundizzjoni emmnu u stqarrew 'il \u0120es\u00f9 Kristu, Alla u Bniedem \u2014 Fl- iskola tieg\u0127u stabbilixxa li \u0127add ma jista' jigglorifika 'l Alla ming\u0127ajr il- Fidi, li g\u0127andha tkun il- kaw\u017ca ta' kull opra tajba: u li ming\u0127ajr indiema \u0127add ma jista' jaqla' l- ma\u0127fra ta' dnubietu: u li \u0127add ma jista' j\u0127obb 'l Alla b' qalbu kollha, ming\u0127ajr ma ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu \u2014 Fil- mer\u0127la tieg\u0127u 'l \u0127add ma jda\u0127\u0127al ming\u0127ajr il- Fidi, ming\u0127ajr il- Mag\u0127mudija, u ming\u0127ajr il- Penitenza \u2014 Iddikjara espressament li ma jag\u0127raf lil \u0127add bi skular tieg\u0127u, li m' g\u0127andux volont\u00e0 disposta jew pronta li jitlef kollox ukoll \u0127ajtu biex ma jidnibx gravament \u2014 Wera li b' mod ie\u0127or ma j\u0127obbx l- iskulari tieg\u0127u \u0127lief permezz tas- sofferenzi: i\u0127obbhom kif \u0127abb lilu l- Missier tieg\u0127u, u li huma g\u0127andhom jimxu dejjem fit- triq tal- Pa\u010benzja, jekk iridu jgawdu mieg\u0127u eternament \u2014 Irid ikun rikonoxxut fil- persuna tal- proxxmu, b' mod li jg\u0127odd mag\u0127mul jew im\u010ba\u0127\u0127ad lilu nnifsu kull \u0121id lill- proxxmu \u2014 Meta \u0127are\u0121 fil- pubbliku biex jifforma l- Knisja tieg\u0127u sab kontradizzjoni kbira u tassew serja min- na\u0127a tal- kbarat tal- Lhud u tas- Sa\u010berdoti, akkaw\u017ca tal- g\u0127ira tag\u0127hom lejh, x\u0127in raw l- omnipotenza f' idejh, u semg\u0127u l- g\u0127erf ta' kliemu, li bihom kien qieg\u0127ed ji\u0121bed lejh bi skulari tant u tant nies: u g\u0127alhekk idde\u010bidew li joqtluh \u2014 Bosta mil- Lhud emmnu fih u stqarrewh il- Messija mwieg\u0127ed: i\u017cda o\u0127rajn kienu jfittxu mod li jeqirduh permezz tat- tribunal \u010bivili \u2014 Huwa kien jg\u0127ix b' abborriment g\u0127ar- rikkezzi, g\u0127all- unuri, u g\u0127all- pja\u010biri senswali, u temm it- tlieta u tletin sena ta' \u0127ajtu b' mewta vergonju\u017ca g\u0127all- g\u0127ajnejn tad- dinja; i\u017cda tassew glorju\u017ca g\u0127all- g\u0127ajnejn t' Alla, g\u0127aliex biha gglorifika 'l Alla, qered ir- renju ta' Satana, li kontra tieg\u0127u kien \u0121ie fid- dinja biex jikkumbatti, u sar kaw\u017ca ta' sa\u0127\u0127a g\u0127all- bnedmin kollha li laqg\u0127uh, u li g\u0127ad jemmnu fih u jobduh \u2014 Huwa kien ra\u0121el twil sabi\u0127 b' dik is- sbu\u0127ija li tixraq 'l Alla mag\u0127mul Bniedem, g\u0127ajnejh suwed, kien ju\u017ca l- kostum tan- Nazzareni b' xuxtu twila u bil- le\u0127ja, u bi lbies twil u b' qorq f' saqajh \u2014 Il- paj\u017cani tieg\u0127u rawh iva jibki, i\u017cda qatt \u0127add ma rah jid\u0127ak \u2014 Binhar mal- folla tan- nies, li kienet tfittxu biex tisimg\u0127u, u billejl kien jirtira fil- muntanja g\u0127all- orazzjoni \u2014 Diversi misterji fil- kors tal- \u0127ajja tieg\u0127u dehru fuqu ta\u0127t il- g\u0127ajnejn tax- xhieda, fit- twelid tieg\u0127u, fl- adorazzjoni tal- ma\u0121i, fil- mag\u0127mudija tieg\u0127u, fit- trasfigurazzjoni tieg\u0127u, fil- kru\u010bifissjoni u fil- mewt tieg\u0127u, fir- re\u017currezzjoni u fl- axxensjoni tieg\u0127u fis- sema, li espressament iddikjarawh veru Alla u veru bniedem \u2014 Kien tant i\u0127obb il- proxxmu tieg\u0127u, li g\u0127alkemm kien Alla ma kienx jist\u0127i jsej\u0127ilhom \u0127utu, billi huwa kien ukoll bniedem veru \u2014 Kien g\u0127all- ewwel \u0121ie fost il- poplu Lhudi, li g\u0127alih kien ordnat Messija minn Alla, i\u017cda mbag\u0127ad wara li dan il- poplu ma laqg\u0127ux, qieg\u0127ed il- missjoni tieg\u0127u g\u0127al kull min irid ifittxu: kemm Lhud kemm \u0120entili jew Pagani \u2014 Wera m\u0127abba lejn il- Lhud: g\u0127amlilhom kull xorta ta' \u0121id: fejjaq il- morda kollha tag\u0127hom, ikkura d- debboli tag\u0127hom, ippritkalhom is- saltna tas- smewwiet u ma siketx il- vizzji tag\u0127hom sabiex huma jiddi\u017cappruvawhom, b\u0127ala tabib li minnu kellhom ifiqu \u2014 Dan l- ingrat poplu, li dejjem irre\u017cista g\u0127all- profeti, li kien bag\u0127atlu Alla, irre\u017cista wkoll g\u0127all- istess Iben t' Alla, li deher fosthom Salvatur u Mg\u0127allem u Konsolatur \u2014 U flok ma laqg\u0127uh, ingrati, b\u0127ala nies freneti\u010bi b' deni qawwi \u010ba\u0127duh pubblikament quddiem Ponzju Pilatu, irrabjati kontra l- istess tabib li kien \u0121ie biex ifejjaqhom mill- \u0121diem tar- ru\u0127, u riduh assolutament maqtul \u2014 Kien tant ra\u0121el \u0121ust, u g\u0127aqli, u qaddis li lanqas l- g\u0127edewwa tieg\u0127u ma kienu qatt jistg\u0127u jqabbdu difrejhom biex jug\u017cawh quddiem it- tribunali: u g\u0127alhekk dawn irrikorrew g\u0127all- mezzi in\u0121usti, u nqdew b' xhieda foloz \u2014 Billi huwa kien jaf kollox, awl il- lejl qabel ma arrestawh g\u0127all- mewt bi tradiment, \u0127alla bl- omnipotenza tieg\u0127u lilu nnifsu ta\u0127t l- ispe\u010bi tal- \u0127ob\u017c u tal- inbid, b' ordni espress tieg\u0127u li dan il- misterju jitkompla sal- a\u0127\u0127ar tad- dinja b' memorja tal- missjoni tieg\u0127u, u spe\u010bjalment tal- passjoni u l- mewt tieg\u0127u, min\u0127abba s- sa\u0127\u0127a tal- bnedmin \u2014 Il- Gvernatur Ponzju Pilatu li quddiemu \u0121ie ppre\u017centat g\u0127as- sentenza \u0121udizzjali ra l- inno\u010benza tieg\u0127u, u l- g\u0127ira tal- akku\u017caturi tieg\u0127u; g\u0127alhekk g\u0127amel bosta mezzi biex jilliberah, i\u017cda mirbu\u0127 mill- bi\u017ca' u mir- rispett uman, ikkundannah g\u0127all- mewt \u2014 Meta kien fuq il- patibolu tas- salib, imdendel bl- imsiemer minn idejh u minn ri\u0121lejh, u marbut bil- \u0127bula, assistit minn ommu, u mill- Appostlu \u0120wanni, u minn xi nisa o\u0127ra twajba, talab g\u0127all- ma\u0127fra ta' dawk li sallbuh, u miet f' ba\u0127ar ta' duluri \u2014 Wara li rxoxta, kif hu stess kien qal, baqa' jittratta mal- ma\u0127bubin tieg\u0127u g\u0127al erbg\u0127in jum biex i\u017cjed isa\u0127\u0127a\u0127hom fil- Fidi, u mbag\u0127ad fil- pre\u017cenza tal- \u0127dax -il Appostlu tieg\u0127u tela' s- sema \u2014 Alla, g\u0127all- ubbidjenza tieg\u0127u, e\u017caltah fuq kull glorja, u qieg\u0127du fil- leminija tieg\u0127u, fejn qieg\u0127ed g\u0127al dejjem isaltan mieg\u0127u u mal- Ispirtu Santu, u dejjem \u0127aj biex jid\u0127ol g\u0127alina b\u0127ala avukat tag\u0127na, u b\u0127ala sa\u010berdot tag\u0127na, quddiem il- Missier \u2014 Fl- a\u0127\u0127ar tad- dinja g\u0127andu jin\u017cel Im\u0127allef biex ji\u0121\u0121udika l- bnedmin kollha u mieg\u0127u bir- ru\u0127 u bil- \u0121isem jid\u0127lu g\u0127al dejjem isaltnu l- fidili tieg\u0127u, u bir- ru\u0127 u bil- \u0121isem jid\u0127lu g\u0127al dejjem biex jin\u0127arqu l- \u0127\u017ciena \u2014 Lilu unur u glorja g\u0127as- sekli kollha tas- sekli.", "Ammen.", "Pawsa.", "PASSUS I Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini l- intellett biex nag\u0127raf l- ispirtu tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "B' sakrarju wie\u0127ed g\u0127andu jifhem lok fejn ji\u0121u mi\u017cmumin jew ikkonservati \u0127wejje\u0121 imqaddsa.", "Bi spirtu ta' Kristu, wie\u0127ed g\u0127andu jifhem il- mod li bih g\u0127ex Kristu.", "Meta ng\u0127idu spirtu ta' Kristu u qalb ta' Kristu nkunu ng\u0127idu l- istess \u0127a\u0121a, g\u0127ax l- ispirtu huwa fil- qalb, u l- qalb tintg\u0127araf mill- operazzjonijiet tal- ispirtu li jkun fiha.", "Kristu g\u0127allimna li mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq, ji\u0121ifieri l- operazzjonijiet kollha li jo\u0127or\u0121u mill- qalb jixhdu fuq il- kwalit\u00e0 tal- istess qalb: l- intern jintg\u0127araf mill- estern, g\u0127aliex \u0127add ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn.", "Qalb \u0127a\u017cina tintg\u0127araf mill- operazzjonijiet esterni tag\u0127ha, u min josserva l- azzjonijiet \u0127\u017ciena tag\u0127ha, jikkonkludi li hemm spirtu \u0127a\u017cin; qalb tajba tintg\u0127araf mill- operazzjonijiet esterni tag\u0127ha, u min josserva l- azzjonijiet tajba tag\u0127ha, jikkonkludi li hemm spirtu tajjeb.", "Kollox mill- qalb.", "Inti stess g\u0127andek jew ikollok tistqarr, b' xhud tal- kuxjenza tieg\u0127ek, li qalbek hija \u0127a\u017cina mill- \u0127sebijiet li inti \u017c\u017comm apposta kontra l- virt\u00f9 tal- kastit\u00e0, jew tal- karit\u00e0, jew tas- suppervja, jew tal- \u0121ustizzja u f' kelma wa\u0127da kontra kull xorta ta' virt\u00f9, u minn kliemek u minn kull azzjoni tieg\u0127ek kontra l- onest\u00e0, kontra s- sjufija.", "Issa wie\u0127ed g\u0127andu jipperswadi ru\u0127u li l- ispirtu jew il- qalb, ma jistax jintg\u0127araf \u0127lief waqt il- prova, waqt it- tentazzjoni, waqt l- okka\u017cjoni; u waqt il- prova jo\u0127ro\u0121 il- frott tajjeb jew \u0127a\u017cin tal- ispirtu, b\u0127alma l- frott jo\u0127ro\u0121 mis- si\u0121ra fl- ista\u0121un tieg\u0127u; jo\u0127ro\u0121 dak mill- \u0127a\u017cna li jkun fil- qalb jew ta' virt\u00f9 jew ta' vizzju.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, la tikkuntenta qatt in- natura tieg\u0127ek.", "Pawsa.", "PASSUS II Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini l- ispirtu tal- Img\u0127allem tieg\u0127i Kristu \u0120es\u00f9.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Kull bniedem li jrid jg\u0127ix fil- pa\u010bi t' Alla, li jrid iservi 'l Alla, li jrid il- glorja t' Alla, ma g\u0127andux jinqeda \u0127lief biex fih inissel u jikkonserva l- ispirtu ta' Kristu, g\u0127ax San Pawl espressament g\u0127allem li min ma g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu mhuwiex ta' Kristu.", "U jekk wie\u0127ed ma jkunx ta' Kristu, ta' min jista' jkun?", "Kristu qal li min mhux mieg\u0127u huwa kontra tieg\u0127u, immela jkun ma' dak li hu kontra Kristu, ma' Satana l- veru wa\u0127x ta' kull Verit\u00e0 u ta' kull \u0120ustizzja.", "Renju etern ta' tgawdija ma' Kristu, u renju etern ta' biki u ta' pwieni terribilissimi ma' Satana: fid- dinja ma' Kristu spirtu ta' tg\u0127akkis, u ta' pa\u010benzja; fid- dinja ma' Satana spirtu ta' sodisfazzjon fid- demm u fil- la\u0127am.", "Nattendu bi premura u b' dili\u0121enza biex ikollna fina l- ispirtu ta' Kristu biex inkunu ta' Kristu.", "U min ma jridx ikun ta' Kristu, ikun jaf li jkollu ja\u0127sad f' mewtu, li tkun darba biss, dak li jkun \u017cera' bid- dnub.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, g\u0127o\u017c\u017c is- silenzju, iksru biss g\u0127al \u0127wejje\u0121 a\u0127jar.", "Pawsa.", "PASSUS III Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: itfa' fuqi r- ru\u0121jada tal- grazzja tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Kull bniedem g\u0127andu l- li\u0121i naturali ossija l- li\u0121i t' Alla xi jtemm, u dina l- li\u0121i naturali t\u0127addan l- obbligu g\u0127at- tliet dmirijiet ta' kull bniedem, g\u0127alhekk li\u0121i naturali u dmirijiet tal- bniedem huma l- istess \u0127a\u0121a.", "Hija verit\u00e0 li ebda bniedem ma jista' josserva l- li\u0121i naturali ossija jtemm dmiru lejn Alla, u dmiru lejn il- proxxmu, u dmiru lejh innifsu, ming\u0127ajr il- konoxxenza tag\u0127hom, u ming\u0127ajr ma jkollu fih l- ispirtu ta' Kristu li ma jinfiridx mill- grazzja t' Alla.", "Il- li\u0121i hija li wie\u0127ed g\u0127andu j\u0127obb 'l Alla b' qalbu kollha, bil- \u0127sebijiet kollha tieg\u0127u, u bil- forzi tieg\u0127u, b' \u0127iltu kollha, u li wie\u0127ed g\u0127andu j\u0127obb il- proxxmu tieg\u0127u b\u0127alu nnifsu; din il- li\u0121i tqieg\u0127ed g\u0127al kull bniedem it- tliet dmirijiet naturali, li minnhom min ma j\u0127arisx wie\u0127ed lanqas ma jkun i\u0127ares it- tnejn l- o\u0127ra, u li fuqhom hija bba\u017cata g\u0127alina jew il- benedizzjoni eterna, jew is- sa\u0127ta eterna mill- \u0121udizzju partikulari fil- pont ta' mewtna.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, \u017comm il- pa\u010bi fik, u tibdilha ma' \u0127add u ma' xejn.", "Pawsa.", "PASSUS IV Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini d- dawl biex ma naqax fl- inganni.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Il- fini tal- bniedem huwa fuq dina l- art li jag\u0127raf 'l Alla, u li j\u0127obbu, u li jservih, u b' hekk, u mhux b' mod ie\u0127or, jasal g\u0127as- salvazzjoni ta' ru\u0127u; mela l- mezzi g\u0127al dan il- fini huma obbligatorji, skont il- prin\u010bipju li min hu obbligat g\u0127al fini, huwa wkoll obbligat g\u0127all- mezzi.", "Je\u0127tie\u0121 li l- bniedem ikollu min jg\u0127allmu kif g\u0127andu jag\u0127raf 'l Alla, kif g\u0127andu j\u0127obb 'l Alla, u kif g\u0127andu jservi 'l Alla; ekku n- ne\u010bessit\u00e0 tat- tag\u0127lim, veru g\u0127ajn ta' kull \u0121id, u ta' dak it- tag\u0127lim li Alla stess tana, u mhux tal- filosfi jew ta' \u0127ilt ir- ra\u0121uni naturali.", "Alla sa mill- bidu g\u0127allem u nqeda bil- profeti, imma dan l- a\u0127\u0127ar \u017cmien bag\u0127tilna Mg\u0127allem, u Mg\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin li g\u0127allimna li nag\u0127rfu 'l Alla bid- dawl tar- ra\u0121uni u bil- fidi mit- tag\u0127lim; g\u0127allimna li n\u0127obbu 'l Alla, billi nservuh bit- temmija tal- volont\u00e0 tieg\u0127u waqt kull prova.", "Min g\u0127andu fih l- ispirtu ta' Kristu g\u0127andu fih \u0127e\u0121\u0121a vera li jg\u0127allem lil min ma jafx; infatti Kristu g\u0127alhekk \u0121ie fid- dinja biex jg\u0127allem: min g\u0127andu fih l- ispirtu ta' Kristu ma jistenniex il- bniedem injorant jersaq lejh, i\u017cda hu stess ifittxu biex jg\u0127allmu; infatti Kristu qal lill- Appostli tieg\u0127u: \"Morru mad- dinja kollha u g\u0127allmu 'l kul\u0127add.\"", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, tinsiex id- dinjit\u00e0 tieg\u0127ek.", "Pawsa.", "PASSUS V", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: iddiri\u0121ini f' kull triq tieg\u0127i bid- dawl tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Min g\u0127andu fih l- ispirtu ta' Kristu jg\u0127ix b' xewqa \u0127ajja li jnisslu fl- o\u0127rajn permezz tat- tag\u0127lim, u permezz tal- orazzjoni, u permezz tal- e\u017cemplarit\u00e0, b\u0127al Kristu li xejn ma g\u0127allem ming\u0127ajr l- e\u017cempju.", "Hija verit\u00e0 li min ma g\u0127andux spirtu tajjeb g\u0127andu \u017cgur spirtu \u0127a\u017cin; spirtu tajjeb jintg\u0127araf mid- distakk ta' qalbu minn kollox, mentri spirtu \u0127a\u017cin jintg\u0127araf mill- attakk ta' qalbu, li tidneb biex ma tinfiridx minn dak li hu g\u0127a\u017ci\u017c g\u0127aliha.", "L- ispirtu ta' Kristu, li huwa bla ebda dubju spirtu tajjeb, imexxi r- ru\u0127 fi\u010b- \u010ba\u0127da tal- volont\u00e0 tag\u0127ha, u fi\u010b- \u010ba\u0127da ta' kulma g\u0127andha u tippossiedi, imexxi r- ru\u0127 dejjem fit- triq tal- pa\u010bi li to\u0127ro\u0121 biss minn volont\u00e0 tajba, imexxi r- ru\u0127 fix- xewqa tal- \u0127wejje\u0121 tas- sema biss, imexxi r- ru\u0127 fl- im\u0127abba, u fl- a\u0127\u0127ar nett imexxi r- ru\u0127 fl- apprezzament tas- sofferenzi, li ming\u0127ajrhom \u0127add ma jista' jsaltan ma' Kristu, kif jg\u0127allem San Pawl, li min ma jbatix ma' Kristu, ma jsaltanx mieg\u0127u.", "M' g\u0127andux ra\u0121un in- nisrani li jifra\u0127 \u0127lief meta jara lilu nnifsu jixbah f' xi e\u017cer\u010bizzju spiritwali lil Kristu, li bierek 'il dawk li jibku, u l- foqra, u 'l dawk li huma in\u0121urjati u ppersegwitati mid- dinja.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ib\u017ca' sakemm g\u0127adek fid- dinja.", "Pawsa.", "PASSUS VI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: g\u0127allimni nag\u0127mel dejjem il- volont\u00e0 tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Meta nisrani, permezz tal- konoxxenza li jkun \u0127a minn Kristu mit- tag\u0127lim tal- \u0127ajja tieg\u0127u, mill- e\u017cempji u mill- kliem tieg\u0127u, re\u0121istrati fl- erba' evan\u0121elji, ikun g\u0127araf l- ispirtu ta' Kristu, ossija xi pprattika Kristu, x' apprezza Kristu, x' g\u0127o\u017c\u017c Kristu, xi ddisprezza u x' se\u0127et Kristu, allura g\u0127andu jitlob 'l Alla biex jag\u0127tih il- kbira grazzja li jimxi wara Kristu, b' imitazzjoni perfetta ta' dan l- uniku mudell u mg\u0127allem tal- bnedmin, li jridu jigglorifikaw 'l Alla, u li jridu jid\u0127lu fil- \u0127ajja eterna.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, apprezza \u017c- \u017cmien, te\u017cor prezzju\u017c.", "Pawsa.", "PASSUS VII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: newwilli f' kull prova l- leminija tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Mhux bi\u017c\u017cejjed li wie\u0127ed ja\u0127dem biex inissel fih dan l- ispirtu ta' Kristu, i\u017cda jen\u0127tie\u0121 li jikkonservah f' qalbu bil- perseveranza sal- mewt, g\u0127ax wie\u0127ed jista' jitlef ukoll dan l- ispirtu permezz tan- negli\u0121enza, u permezz tal- ami\u010bizzja mad- dinja, b\u0127alma wie\u0127ed fl- istat tal- grazzja jista' jekk ma jag\u0127milx il- mezzi preservattivi, jaqa' fid- dnub il- mejjet u jitlifha, u jista' wkoll jitlifha b' mod li ma jkunx jista' jsibha i\u017cjed, allurmeta jasal li jing\u0127alaqlu n- numru tad- dnubiet, li Alla jkun iffissalu li ja\u0127firlu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, aktar ma ssofri, aktar tgawdi.", "Pawsa.", "PASSUS VIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: be\u017c\u017cag\u0127ni bil- \u0127sieb tal- \u0121udizzji tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Fost il- mezzi konservattivi g\u0127all- kultura tal- ispirtu ta' Kristu fil- bniedem, San Vin\u010benz di Paola jippreskrivi e\u017cer\u010bizzju, li min jipprattikah, ma jistax ikun li ma j\u017commx ru\u0127u b' g\u0127aqda ma' Kristu, b' mod li jg\u0127id ma' San Pawl: \"Jiena ng\u0127ix, i\u017cda mhux jiena, imma Kristu jg\u0127ix fija.\"", "Dan l- e\u017cer\u010bizzju jikkonsisti f' li wie\u0127ed tul il- kors ta' \u0127ajtu, li huwa triq li fiha kul\u0127add ikollu j\u0127abbat wi\u010b\u010bu ma' \u0127wejje\u0121 li jintg\u0127o\u0121bu u ma' \u0127wejje\u0121 li ma jintg\u0127o\u0121bux, isaqsi lilu nnifsu f' kull prova ta' virt\u00f9, waqt kull tentazzjoni, u waqt kull okka\u017cjoni li ji\u0121bduh u li jistednuh g\u0127all- vizzju, isaqsi lilu nnifsu u jg\u0127id: \"Li kieku kien Kristu floki b\u0127alissa, x' kien ja\u0127seb?", "X' kien jg\u0127id?", "X' kien jag\u0127mel?\"", "U r- risposta to\u0127ro\u0121 wa\u0127edha mill- osservanza li huwa \u0127a tal- \u0127ajja, u tat- tag\u0127lim tieg\u0127u.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, aktar ma tin\u017cel 'l isfel, aktar tintrefa' 'l fuq.", "Pawsa.", "PASSUS IX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la t\u0127allini qatt nitbieg\u0127ed mill- ispirtu tieg\u0127ek, spirtu ta' m\u0127abba.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "F' okka\u017cjoni ta' vanaglorja, f' okka\u017cjoni ta' kur\u017cit\u00e0, f' okka\u017cjoni ta' simpatija, f' okka\u017cjoni ta' vendetta, f' okka\u017cjoni ta' mibeg\u0127da, f' okka\u017cjoni ta' korla, f' okka\u017cjoni ta' tlablib, f' okka\u017cjoni ta' xi aptit, f' okka\u017cjoni ta' \u0127ars, f' okka\u017cjoni ta' xamm, f' okka\u017cjoni ta' mess, f' okka\u017cjoni ta' impurit\u00e0, f' okka\u017cjoni ta' mormorazzjoni, f' okka\u017cjoni ta' xe\u0127\u0127a, f' okka\u017cjoni ta' suppervja, f' okka\u017cjoni ta' fer\u0127 jew ta' xewqat, jew ta' g\u0127axqiet dwar is- sentimenti tan- natura m\u0127assra, f' okka\u017cjoni ta' g\u0127ira, f' okka\u017cjoni ta' xi in\u0121ustizzja, min i\u0127ares lejn Kristu minnu mag\u0127ruf g\u0127andu ne\u010bessarjament jaqbad u jit\u0127addan jew mat- tg\u0127akkis jew mal- pa\u010benzja jew mal- im\u0127abba.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, \u0127obb u ag\u0127mel li trid.", "Pawsa.", "PASSUS X", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la tabbandunanix meta tonqos fija l- \u0127ila tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- e\u017cempju g\u0127andu dejjem il- forza tieg\u0127u naturali tant g\u0127all- \u0121id kemm g\u0127ad- deni, g\u0127al min volontarjament jieqaf fuqu u jikkunsidrah.", "L- iskular ta' Kristu f' dan l- e\u017cer\u010bizzju mill- ewwel jilma\u0127 il- gvern t' Alla, li jiddisponi kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u nnifsu, g\u0127alhekk jirrassenja ru\u0127u bil- pa\u010bi kollha ta' qalbu, u x\u0127in jifhem din il- verit\u00e0, i\u017comm fih is- silenzju tant intern kemm estern, perswa\u017c li kulma ji\u0121ri fid- dinja jo\u0127ro\u0121 mis- santwarju t' Alla, Esseri essenzjalment tajjeb, u g\u0127alhekk kull deni g\u0127andu wie\u0127ed jie\u0127du b' \u0121id, u b' \u0127arsa lejn l- im\u0121iba ta' Kristu fl- istess \u010birkustanza tal- \u0127a\u0121a f' dak il- mument, jirrinforza qalbu g\u0127all- imitazzjoni tieg\u0127u, b\u0127al skular li jimxi wara mg\u0127allmu bla bi\u017ca' ta' qerq.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, twerwer u tbieg\u0127ed minn kulma jrid ibieg\u0127dek minn Alla.", "Pawsa.", "PASSUS IX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127mel 'il qalbi tajba b\u0127al tieg\u0127ek, li t\u0127enn u li ta\u0127fer dejjem i\u017cjed u nqeda bija b\u0127al strument f' idejk tal- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Biex wie\u0127ed jakkwista fih dak li hu spiritwali jen\u0127tie\u0121 li jitg\u0127allem, u je\u0127tie\u0121 li jitlob: g\u0127alhekk min tassew irid inissel fih l- ispirtu ta' Kristu je\u0127tie\u0121 li jitg\u0127allem fuq Kristu dwar il- \u0127ajja tieg\u0127u, dwar it- tag\u0127lim tieg\u0127u, u li jitlob 'l Alla li jag\u0127tihulu, g\u0127ax Kristu assigurana li Alla \u017cgur li jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu: \"Min minnkom, jekk uliedkom jitolbukom dak li hu tajjeb u me\u0127tie\u0121, jasal biex ji\u010b\u0127adhulhom?", "Mela jekk intom g\u0127alkemm \u0127\u017ciena tafu tag\u0127tu lil uliedkom dak li huwa tajjeb, kemm i\u017cjed il- Missier mis- sema jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu!\"", "Ming\u0127ajr tag\u0127lim u ming\u0127ajr orazzjoni r- ru\u0127 tibqa' fil- mewt: kif jista' wie\u0127ed jimxi g\u0127all- \u0127ajja meta ma jafx it- triq?", "Kollox fejn hu jibqa' jekk Alla mis- sema ma jitfax ir- ru\u0121jada tal- Grazzja tieg\u0127u.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, xejn mhu serju g\u0127alik, daqskemm il- \u0127in tal- mewt.", "Pawsa.", "PASSUS XII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la tke\u010b\u010bini qatt mis- servizz \u0127elu tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Il- konoxxenza dwar il- \u0127ajja ta' Kristu ne\u0127duha fuq kollox mill- evan\u0121elju: a\u0127na mill- evan\u0121elju nag\u0127rfu li Kristu g\u0127ex fqir, li Kristu g\u0127ex fl- umiltajiet, li Kristu g\u0127ex ippersegwitat, u sofferenti.", "Malli Kristu deher Alla inkarnat fid- dinja, qabad f' idejh ir- rikkezzi tag\u0127ha u l- pompi bl- unuri, u bil- glorja, u bl- istimi tad- dinja, u qabad id- delizzji u kull gost, u kull pja\u010bir tag\u0127ha, qabad kollox kulma tapprezza d- dinja u tefg\u0127u ta\u0127t ri\u0121lejh u t\u0127addan mas- salib.", "Immela hija verit\u00e0 g\u0127all- iskulari ta' Kristu li r- rikkezzi, il- flus, u l- \u0121id temporali huma tfixkil serju g\u0127al min jattakka qalbu mag\u0127hom, sabiex ikun jista' jnissel fih bil- verit\u00e0 l- ispirtu ta' Kristu.", "Hija verit\u00e0 g\u0127all- iskulari ta' Kristu li l- unuri, il- \u0127sejjes tad- dinja, il- glorja tad- dinja u l- pompi tag\u0127ha, u l- istimi tag\u0127ha huma tfixkil serju g\u0127al min jixtieqhom, g\u0127al min ifittixhom, g\u0127al min ja\u0127dem g\u0127alihom, u dan it- tfixkil isakkar il- qalb tal- bniedem b' mod li fiha ma jistax jid\u0127ol l- ispirtu ta' Kristu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, wisq huma me\u0127tie\u0121a g\u0127alik is- sofferenzi.", "Pawsa.", "PASSUS XIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: \u0127assar u insa kull azzjoni \u0127a\u017cina li jiena g\u0127amilt lill- qalb tajba tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Hija verit\u00e0 g\u0127all- iskulari ta' Kristu li d- delizzji tas- sensi f' kull gost u f' kull pja\u010bir huma tfixkil serju g\u0127al min ma jridx jitbieg\u0127ed, g\u0127al min ma jridx jitwarrab minn kull okka\u017cjoni li toffrilu s- sodisfazzjon tal- qalb feruta bid- dnub ori\u0121inali; u dina s- sodisfazzjon tant iddallam l- intellett u tkebbes il- qalb, li flok ma tnissel f' dan il- bniedem l- ispirtu ta' Kristu, tqum b' \u010berta forza kontra tieg\u0127u li tiddisprezzah b' kull mod.", "Salamun g\u0127aref, David qaddis u Sansun qawwi, quddiem id- delizzji tas- sensi bidlu 'l Alla ta' Abraham mal- frug\u0127a u mal- vanit\u00e0.", "Il- bniedem skont l- ispirtu tan- natura g\u0127andu \u0121ibda qawwija g\u0127all- im\u0127abba tieg\u0127u nnifsu, u dina l- im\u0127abba tqanqlu biex ifittex is- sodisfazzjon min- natura b' mod, li ma tridux ibati la faqar, la disprezzi, lanqas u\u0121ig\u0127at.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, tistenniex favuri mis- sema, jekk inti ma titg\u0127akkisx.", "Pawsa.", "PASSUS XIV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini spazju g\u0127all- vera penitenza ta' dnubieti.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Il- bniedem il- \u0121did skont l- ispirtu tieg\u0127u jg\u0127ix i\u010ba\u0127\u0127ad lilu nnifsu, billi jmieri lil qalbu, billi jfittex mhux li jag\u0127mel dak li lilu biss jog\u0127\u0121ob, i\u017cda wkoll dak li hu utli, dak kollu li jen\u0127tie\u0121, u jqanqlu biex ma jikkuntentax in- natura feruta bid- dnub.", "Min ma jifhimx x' ried jg\u0127id Kristu, meta espressament g\u0127allem li dak li japprezzaw il- bnedmin huwa q\u017cie\u017c quddiem Alla?", "Il- bniedem il- qadim japprezza dak li l- bniedem il- \u0121did li jg\u0127ix bl- ispirtu ta' Kristu, jiddisprezza u jabborri.", "Il- bniedem il- qadim huwa l- frott tad- dnub ori\u0121inali, u l- bniedem il- \u0121did huwa mnissel mill- grazzja.", "Min irid ibiddel il- \u0127ajja tan- natura mal- \u0127ajja tal- grazzja jen\u0127tie\u0121 li jedha bil- \u0127ajja tal- awtur tal- grazzja Kristu \u0120es\u00f9, g\u0127alhekk g\u0127andu jieqaf bil- \u0127sieb fuq l- azzjonijiet tieg\u0127u, x' g\u0127amel cio\u00e8, meta kien fid- dinja.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ib\u017ca' mill- inganni, u imxi fit- triq ta' fidi g\u0127arwiena.", "Pawsa.", "PASSUS XV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la t\u0127allix 'l g\u0127ajnejja jaraw il- vanit\u00e0, biex il- qalb tieg\u0127i ma tittebbax.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "1.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu ke\u010b\u010ba l- profanaturi mit- tempju.", "(\u0120wann II, 3- 17)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' \u0127e\u0121\u0121a lejn il- \u0121ie\u0127 t' Alla.", "2.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu \u0127asel ri\u0121lejn l- appostli fl- a\u0127\u0127ar \u010bena.", "(\u0120wann XIII, 4- 12)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' umilt\u00e0, x\u0127in ir- re tal- glorja g\u0127amilha ta' seftur.", "3.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu \u0127addan mieg\u0127u t- tfal \u017cg\u0127ar u berikhom (Mark X, 13- 16)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' m\u0127abba lejn l- inno\u010benza.", "4.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu ta' tnax -il sena dam tlitt ijiem u tlitt iljieli qalb id- Dutturi jg\u0127allem il- \u0127wejje\u0121 tal- Missier \u010belesti tieg\u0127u.", "(Luqa II, 42- 51)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' stima g\u0127at- tag\u0127lim, g\u0127ajn ta' kull \u0121id.", "5.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu talab il- ma\u0127fra g\u0127al dawk li sallbuh.", "(Luqa XIII, 34)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' manswetudni, ta' m\u0127abba lejn l- g\u0127edewwa.", "6.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu rxoxta l- iben uniku tal- mara armla ta' Najm, x\u0127in raha tibki.", "(Luqa VII, 11- 16)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' \u0127niena li jfarra\u0121 l- imnikktin.", "7. \tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sam erbg\u0127in jum u erbg\u0127in lejl fid- de\u017cert.", "(Matt.", "IV, 1- 2)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' tg\u0127akkis tal- gula, li hu l- bidu tal- \u0127ajja spiritwali.", "8.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu mar mal- midinbin u tg\u0127ammed minn idejn il- Battista.", "(Matt.", "III, 13- 17)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' abborriment lejn is- singularit\u00e0.", "9.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu stieden lilu nnifsu li jmur fid- dar ta' \u017bakkew il- midneb.", "(Luqa XIX, 1- 6)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' kura u ta' \u0127idma g\u0127all- konver\u017cjoni tal- midinbin.", "10.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu \u0127arab fil- muntanja wa\u0127du, x\u0127in inteba\u0127 li l- Lhud riedu bilfors jag\u0127mluh re tag\u0127hom.", "(\u0120wann VI, 14- 15)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' disprezz g\u0127all- glorja mundana.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ti\u017cbaljaha bl- ikrah tfittex dak li jfittxu l- bnedmin.", "Pawsa.", "PASSUS XVI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ne\u017c\u017cag\u0127ni mill- im\u0127abba \u0127a\u017cina tieg\u0127i nnifsi, u libbisni bl- ispirtu tal- bniedem il- \u0121did.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "11.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu g\u0127ex sottomess lejn San \u0120u\u017cepp u lejn Marija Santissma ommu.", "(Luqa III, 51)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' qima lejn is- superjuri.", "12.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu kien jg\u0127addi l- ljieli fl- orazzjoni t' Alla wa\u0127du fil- muntanja.", "(Luqa VI, 12)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' kunfidenza lejn Alla.", "13.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu \u010banfar 'il \u0120anni u 'l \u0120akbu appostli tieg\u0127u, li riedu ja\u0127arqu 'l dawk ta' Samarija g\u0127ax ma kenux laqg\u0127uh.", "(Luqa IX, 52- 56)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' \u0127niena lejn il- midinbin.", "14.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu fa\u0127\u0127ar l- armla li tefg\u0127et \u0127abbtejn fil- kaxxa tat- tempju, il- \u0121id kollu li kellha.", "(Luqa XXI, 2- 4)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu t' approvazzjoni g\u0127all- \u0121id.", "15.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu g\u0127all- kelma ta' Marija Santissma ommu, biddel l- ilma fi nbid.", "(\u0120wanni II, 1- 11)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' venerazzjoni lejn Marija Santissma.", "16.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu \u0121ieg\u0127el 'il Pietru li j\u0127allas il- \u0127ara\u0121 g\u0127alihom it- tnejn.", "(Matt.", "XVII, 23- 26)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu t' ubbidjenza g\u0127as- setg\u0127a \u010bivili.", "17.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu feta\u0127 g\u0127ajnejn \u0120uda u widdbu sabiex ma jkomplix it- tradiment miftiehem mal- g\u0127edewwa tieg\u0127u.", "(\u0120wann XIII, 21- 27)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' korrezzjoni lejn il- midinbin.", "18.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu pplaka t- tempesta mitlub mill- appostli, li kienu mieg\u0127u fuq id- dg\u0127ajsa.", "(Luqa VIII, 23- 25)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' konfort lejn il- be\u017cg\u0127anin.", "19.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu \u0127eles l- adultera minn idejn il- Fari\u017cej, li kienu \u0121ibuha quddiemu g\u0127as- sentenza li tkun im\u0127a\u0121\u0121ra skont il- li\u0121i ta' Mos\u00e8, u kkonvertieha.", "(\u0120wann VIII, 3- 11)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' konfu\u017cjoni lejn dawk li jitka\u017caw bil- midinbin.", "20.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu g\u0127a\u017cel li jkun hekk fqir li lanqas kellu fejn imidd rasu.", "(Matt.", "VIII, 19- 20)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' faqar, ta' distakk mill- \u0127wejje\u0121 temporali.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, il- \u0127niena t' Alla mhix g\u0127alik, jekk m' g\u0127andekx il- bi\u017ca' tieg\u0127u.", "Pawsa.", "PASSUS XVII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: fakkarni fit- tqanqil tal- volont\u00e0 tieg\u0127i, li inti xhud ta' kull \u0127sieb, ta' kull kelma u ta' kull opra tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "21.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu \u010banfar 'il Pietru li ma ridux imur g\u0127at- tbatijiet.", "(Mark VIII, 31- 33)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu t' apprezzament lejn is- sofferenzi.", "22.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu g\u0127adda tletin sena f' \u0127ajja mo\u0127bija u tliet snin g\u0127all- \u0127ajja pubblika.", "(Luqa III, 23)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' satra u ta' \u0127arba mill- \u0127sejjes tad- dinja.", "23.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu fa\u0127\u0127ar il- mara Kananea, g\u0127all- fidi u g\u0127all- perseveranza tag\u0127ha fit- talb.", "(Matt.", "XV, 21- 28)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' g\u0127axqa g\u0127all- \u0121id spiritwali tal- o\u0127rajn.", "24.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu fis- sinagoga qam bilwieqfa biex jaqra l- Iskrittura.", "(Luqa IV, 16- 20)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' venerazzjoni g\u0127all- kelma t' Alla.", "25.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu tg\u0127axxaq bil- fidi u bl- umilt\u00e0 ta\u010b- \u010aenturjun, li stqarr li ma kienx denn li Kristu jid\u0127ol g\u0127andu.", "(Luqa VII, 1- 9)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' affezzjoni lejn il- \u0127wejje\u0121 spiritwali.", "26.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu g\u0127a\u017cel tnax -il Appostlu biex jibg\u0127athom jg\u0127allmu l- Evan\u0121elju lil kul\u0127add.", "(Luqa VI, 13)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' propagazzjoni tad- duttrina nisranija g\u0127all- \u0121id tal- erwie\u0127.", "27.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu fl- ort talab b' wi\u010b\u010bu mal- art.", "(Mark XIV, 35)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' qima lejn l- Esseri suprem, interna u esterna.", "28.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu n\u0127eba biex je\u0127les mill- g\u0127edewwa tieg\u0127u li riedu jitfg\u0127uh minn fuq il- pre\u010bipizzju.", "(Luqa IV, 29- 30)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' prudenza li jqieg\u0127ed il- mezzi g\u0127all- fini.", "29.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qabel ma g\u0127amel l- ewkaristija rringrazzja' l Alla b' g\u0127ajnejh lejn is- sema.", "(Luqa XXII, 19)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' rikonoxxenza lejn Alla, li minnu \u0121ej kull \u0121id.", "30.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu laqa' 'l kull min irrikorra lejh g\u0127all- g\u0127ajnuna.", "(Matt.", "IX, 10- 12)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' m\u0127abba sin\u010biera, u universali, u di\u017cinteressata.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, l- inkwiet qatt ma huwa min- na\u0127a t' Alla, li ja\u0127seb dejjem \u0127sibijiet ta' pa\u010bi.", "Pawsa.", "PASSUS XVIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: \u0127enn u a\u0127fer lil kull min g\u0127amilli xi deni.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "31.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu mar id- dar ta\u010b- \u010aenturjun biex ifejjaqlu s- seftur, i\u017cda fejjaq l- iben tar- Regolu ming\u0127ajr ma ni\u017cel fid- dar tieg\u0127u.", "(Luqa VII, 1- 10; \u0120wann IV, 46- 54)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' preferenza g\u0127all- \u0127wejje\u0121 li tabborri l- kburija tad- dinja.", "32.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu \u010banfar id- disa' m\u0121iddma mfejqin minnu li ma rriturnawx biex jirringrazzjaw 'l Alla, b\u0127alma g\u0127amel is- Samaritan malli ra ru\u0127u mfejjaq mill- \u0121diem.", "(Luqa XVII, 15- 19)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' \u0127e\u0121\u0121a li jis\u0127et il- kruha tal- ingratitudni.", "33.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu fid- de\u017cert tema' bi ftit \u0127ob\u017c u \u017cew\u0121 \u0127utiet 4,000 ru\u0127 li kienu mieg\u0127u tlitt ijiem, g\u0127ax \u0127enn g\u0127alihom li ma j\u0127osshomx \u0127a\u017cin fit- triq.", "(Mark VIII, 1- 9)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' sorveljanza u ta' kura f' min jie\u0127u \u0127sieb l- erwie\u0127.", "34.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu \u010banfar il- Kap tas- Sinagoga li ma kienx irid li l- morda jfittxu l- fejqan fil- jum tas- Sibt.", "(Luqa XIII, 11- 17)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' mibeg\u0127da lejn l- g\u0127ira.", "35.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu b' kelmtu tefa' mal- art is- suldati, li kienu \u0121ew fl- ort biex jarrestawh.", "(\u0120wann XVIII, 4- 6)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' kura\u0121\u0121 quddiem l- g\u0127edewwa.", "36.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu laqa' lil kull min fittxu, u bil- \u0127niena ttratta lil kul\u0127add.", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' bniedem t' Alla, li jixbah tassew lil Alla, li proprjet\u00e0 tieg\u0127u hija li j\u0127enn u li ja\u0127fer.", "37.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu huwa u nie\u017cel mill- muntanja wara t- trasfigurazzjoni kkmanda lit- tliet Appostli, li kien \u0127a mieg\u0127u b\u0127ala xhieda tal- missjoni divina tieg\u0127u, li ma jg\u0127idu xejn lil \u0127add fuq dina l- vi\u017cjoni, qabel ma huwa jkun irxoxta mill- mewt.", "(Matt.", "VII, 1- 9)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu t' abborriment g\u0127all- glorja tal- bnedmin.", "38.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu pperswada lil xi Fari\u017cej li l- iskulari tieg\u0127u setg\u0127u f' jum is- Sibt ifarrku l- isbul u jikluh, g\u0127ax kienu bil- \u0121u\u0127 u nqeda bl- e\u017cempju ta' David, li kien kiel mill- \u0127ob\u017c tal- propo\u017cizzjoni li s- sa\u010berdoti biss kienu jistg\u0127u jieklu minnu.", "(Luqa VI, 1- 5)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' korrezzjoni g\u0127al kuxjenzi foloz, bi tne\u0127\u0127ija tal- e\u017cempju \u0127a\u017cin.", "39.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu approva bi preferenza l- g\u0127emil ta' Marija, o\u0127t Marta, li laqg\u0127etu fid- dar tag\u0127hom, g\u0127ax dina kienet medhija fuq l- ikel tal- \u0121isem, u dik f' ri\u0121lejh kienet tisma' l- kliem tieg\u0127u.", "(Luqa X, 38- 42)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' g\u0127o\u017c\u017ca g\u0127as- smig\u0127 tal- kelma t' Alla.", "40.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu ddisprezza l- parir li tawh il- Fari\u017cej li jo\u0127ro\u0121 minn \u0120erusalemm g\u0127ax Erodi kien ried joqtlu, u baqa' hemm jag\u0127mel il- \u0121id.", "(Luqa XIII, 33)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' qawwa me\u0127tie\u0121a g\u0127at- temmija tad- dmirijiet.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, m' hemmx spirtu fik, meta m' hemmx il- vera m\u0127abba tal- qalb.", "Pawsa.", "PASSUS XIX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: malli ninduna bil- \u0127a\u017cen tal- azzjoni, ag\u0127mel forza fuq il- volont\u00e0 tieg\u0127i, biex tkun tista' tis\u0127et u tiddi\u017capprova dak li ma jog\u0127\u0121obx lilek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "41.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu mistieden beda jiekol ming\u0127ajr ma \u0127asel idejh, g\u0127alhekk il- Fari\u017cew li stiednu tka\u017ca bih f' qalbu, u Kristu g\u0127allmu li mhux ta' barra, i\u017cda ta' \u0121ewwa fih is- sustanza.", "(Luqa XI, 37- 43)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu t' osservanza g\u0127all- kliem t' Alla, u mhux g\u0127ad- drawwiet tal- bnedmin.", "42.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu fejjaq il- widna ta' Malku s- seftur tal- Kap tas- Sa\u010berdoti, li Pietru kien qatag\u0127lu bi m\u0127abba lejn Kristu.", "(Luqa XXII, 50)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' protezzjoni mill- kastigi tal- \u0121ustizzja.", "43.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu mitlub irrifjuta li jikkuntenta l- omm ta' wlied i\u017c- \u017bebedew, li ridithom wie\u0127ed fil- leminija u l- ie\u0127or fix- xellugija tieg\u0127u, fir- renju tieg\u0127u (Matt.", "XX, 23)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu li jiffavorixxi l- umilt\u00e0 u mhux il- glorja tad- dinja.", "44.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu laqa' l- midinbin u kiel mag\u0127hom.", "(Luqa XV, 2)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' profitt f' kull okka\u017cjoni ta' \u0121id spiritwali.", "45.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu binhar kien jg\u0127allem fit- tempju, u billejl kien jirtira fil- muntanja msej\u0127a ta\u017c- \u017bebbu\u0121.", "(Luqa XXI, 37)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' stima g\u0127all- impjieg ta\u017c- \u017cmien.", "46.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu rrifjuta bil- gravit\u00e0 tieg\u0127u li jaqdi lil dak li kien talbu biex jg\u0127id lil \u0127uh g\u0127all- qsim tal- wirt.", "(Luqa XII, 13)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' korla, u ta' mibeg\u0127da lejn il- flus.", "47.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu wera premura, u premura kbira li jaqa' vittma tal- missjoni li tah Alla biex itemm fuq dina l- art.", "(Luqa XII, 50)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' sagrifi\u010b\u010bju g\u0127at- temmija tal- volont\u00e0 t' Alla.", "48.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu istitwixxa s- Sagrament tal- Artal biex jibqa' dejjem ma' wlied il- bnedmin li jemmnu fih, u istitwih b' memorja tieg\u0127u nnifsu.", "(Luqa XXII, 19)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' m\u0127abba li ma jafx jinfired mill- o\u0121\u0121ett tieg\u0127u.", "49.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu fejjaq il- mag\u0127tub tal- Pixxina, li kien ilu marid 38 sena min\u0127abba dnubietu.", "(\u0120wann V, 9)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu ta' providenza lejn il- \u0121id mid- deni, li jie\u0127u okka\u017cjoni lejn min ikun dispost.", "50.\tX' g\u0127amel Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu kien jipperswadi bi kliemu u bil- motivi kull kredibilit\u00e0 fuq il- verit\u00e0 u l- \u0121ustizzja.", "(\u0120wann IV, 19)", "Xi spirtu tilma\u0127 hawn?", "Spirtu m\u0127axxen bil- g\u0127erf u bit- tag\u0127lim tal- \u0127ajja eterna.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, hija di\u0121\u00e0 ffissata s- sieg\u0127a tieg\u0127ek g\u0127all- \u0121udizzju ta' mewtek.", "Pawsa.", "PASSUS XX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: kebbes il- qalb tieg\u0127i bin- nar tal- im\u0127abba tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Biex wie\u0127ed jista' jimita persuna, jen\u0127tie\u0121 assolutament li jag\u0127raf is- sentimenti tag\u0127ha, li jidhru mill- azzjonijiet tag\u0127ha u spe\u010bjalment mill- kliem tag\u0127ha, g\u0127ax mill- abbundanza tal- qalb, jitkellem il- \u0127alq, kif ukoll tipperswadi l- istess natura bl- esperjenza tag\u0127ha x\u0127in bis- sens komun tag\u0127ha tg\u0127id: \"Rajt bniedem g\u0127araftu nofsu, smajtu jitkellem g\u0127araftu kollu.\"", "L- iskular ma jipperfezzjonax ru\u0127u biss fuq l- e\u017cempji tal- img\u0127allem tieg\u0127u, i\u017cda wkoll permezz tat- tag\u0127lim relattiv g\u0127al fini stabbilit; g\u0127alhekk Kristu ma kienx kuntent li jg\u0127allem biss bl- e\u017cempji, i\u017cda g\u0127allem l- iskulari tieg\u0127u wkoll bil- kelma li tillumina l- intellett, u li tqanqal il- volont\u00e0 g\u0127all- prattika tal- \u0127ajja perfetta, ordinata g\u0127all- glorja t' Alla u g\u0127as- salvazzjoni tar- ru\u0127, f' kors ta' vera pa\u010bi wkoll fuq dina l- art.", "Infatti huwa ddikjara li min jisma' kliemu u j\u0127arsu jkun tassew miexi fit- triq tal- verit\u00e0 u tal- \u0121ustizzja li twassal g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "Jekk immela tassew irridu li fina nnisslu s- sentimenti ta' Kristu u nilbsu 'l Kristu, il- bniedem il- \u0121did, nisimg\u0127u l- kliem tieg\u0127u tal- \u0127ajja, u nqeg\u0127duh fil- qlub tag\u0127na biex nosservawh u nipprattikawh waqt l- e\u017cer\u010bizzju tag\u0127na fis- servizz t' Alla u fit- temmija ta' dmirijietna.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, min hu miexi bl- ispirtu t' Alla, li huwa m\u0127abba, dan hu iben t' Alla.", "Pawsa.", "PASSUS XXI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini biex nag\u0127tik; ming\u0127ajrek ma nista' xejn.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "1.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Min jemmen fija, jekk ikun mejjet jg\u0127ix, u min jg\u0127ix u jemmen fija ma jmut qatt.\"", "Ev.", "\u0120wann.", "XI, 25- 26.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li ming\u0127ajr il- perswa\u017cjoni fi Kristu, m' hemm ebda spirtu ta' \u0127ajja.", "2.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Mhux min jg\u0127id 'Sinjur, Sinjur' jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet, i\u017cda min jag\u0127mel il- volont\u00e0 tal- missier li hu fis- smewwiet.\"", "Ev.", "Matt.", "VII, 21.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li ming\u0127ajr ubbidjenza g\u0127al dak li jrid Alla, ma tkunx tg\u0127ix il- \u0127ajja ta' Kristu, u g\u0127alhekk ma jkollokx sehem mieg\u0127u fis- saltna t' Alla.", "3.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"\u0126obb is- Sinjur Alla tieg\u0127ek b' qalbek kollha, bil- \u0127sieb tieg\u0127ek kollu, u bil- forzi tieg\u0127ek kollha.\"", "Ev.", "Mark XII, 30.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li mhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jag\u0127mel azzjoni biex jissodisfa n- natura tieg\u0127u, jissodisfa 'l qalbu fix- xewqat ta' dina l- \u0127ajja.", "4.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Bil- pa\u010benzja tag\u0127kom issalvaw ru\u0127kom.\"", "Ev.", "Luqa XXI, 19.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li hija me\u0127tie\u0121a l- pa\u010benzja biex nag\u0127mlu l- volont\u00e0 t' Alla, biex ingawdu ma' Kristu wara l- mewt.", "5.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Il- \u0127wejje\u0121 kollha li tridu l- bnedmin jag\u0127mlu lilkom, intom ukoll ag\u0127mlu lilhom, g\u0127ax din hija l- li\u0121i u l- profeti.\"", "Ev.", "Matt.", "VII, 12.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li m' g\u0127andux volont\u00e0 tajba, u perkonsegwenza lanqas spirtu ta' Kristu, min ma jirrispettax bl- opri u bil- verit\u00e0 'l kull bniedem.", "6.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Jekk ma tag\u0127mlux indiema lkoll xorta wa\u0127da tintilfu.\"", "Ev.", "Luqa XIII, 3.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li l- ispirtu tal- indiema huwa assolutament ne\u010bessarju g\u0127all- ma\u0127fra ta' dnubietna.", "7.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Itolbu sabiex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni.\"", "Ev.", "Matt.", "XXVI, 41.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li ma nafdawx fil- \u0127ila tag\u0127na waqt il- prova, i\u017cda li nitolbu u nfittxu l- g\u0127ajnuna t' Alla, li ming\u0127ajrha \u017cgur li nidinbu.", "8.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Min irid ji\u0121i warajja, ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu, jerfa' salibu kuljum u jimxi warajja.\"", "Ev.", "Luqa IX, 23.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li \u017cgur li m' hemmx l- ispirtu ta' Kristu, min irid jag\u0127mel dak li jrid jew li lilu jog\u0127\u0121ob.", "9.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Dak li jg\u0127o\u017c\u017cu l- bnedmin dan hu q\u017cie\u017c quddiem Alla.\"", "Ev.", "Luqa XVI, 15.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li s- sentimenti ta' Kristu huma kuntrarji g\u0127as- sentimenti tal- bniedem skont in- natura, li tapprezza l- unuri, il- flus, u l- pja\u010biri, \u0127wejje\u0121 ta' q\u017cie\u017c quddiem Alla, mentri Kristu, li f' kollox g\u0127o\u0121ob 'l Alla, apprezza d- disprezzi, il- faqar, u s- sofferenzi li jiffurmaw l- ispirtu tieg\u0127u, kontra l- \u0121ibdiet tan- natura.", "10.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Kunu lesti g\u0127ax ma tafux is- sieg\u0127a, li fiha ji\u0121i bin il- bniedem.\"", "Ev.", "Matt.", "XXIV, 44.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li l- \u0127sieb tal- mewt i\u0127ejjina biex nilqg\u0127u l- ispirtu ta' Kristu, u n\u017commu dejjem il- volont\u00e0 tag\u0127na marbuta ma' dik ta' Alla.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kollox fejn hu jibqa' jekk mis- sema ma tin\u017cilx ir- ru\u0121jada tal- grazzja.", "Pawsa.", "PASSUS XXII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn jiena fik: meta \u010b\u010bempilli biex inservik, t\u0127allinix niddisprezza l- mezzi li tag\u0127tini.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "11.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq.\"", "Ev.", "Matt.", "XII, 34.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li l- opri tal- bniedem jag\u0127tu xhud fuq il- kwalit\u00e0 tal- ispirtu li hemm f' qalbu, jekk spirtu tajjeb, jew jekk spirtu \u0127a\u017cin.", "12.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Ikun il- kliem tag\u0127kom iva, iva, le, le, g\u0127ax dak li hu i\u017cjed minn hekk huwa \u0121ej mill- \u0127a\u017cen.\"", "Ev.", "Matt.", "V, 37.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li min jikser is- silenzju jikser fl- istess \u0127in il- li\u0121i t' Alla, jew b' mod gravi jew b' mod venjali.", "13.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Min ma jobg\u0127odx 'il \u0127ajtu ma jistax ikun skular tieg\u0127i.\"", "Ev.", "Luqa XIV, 26.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li ma jistax isalva ru\u0127u min m' g\u0127andux volont\u00e0 pronta, disposta, im\u0127ejjija li j\u0127alli \u0127ajtu biex ma jidnibx gravament.", "14.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Min ikun e\u017calta ru\u0127u ji\u0121i umiljat, u min ikun umilja ru\u0127u ji\u0121i e\u017caltat.\"", "Ev.", "Luqa XIV, 11.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li min ifittex il- glorja tal- bnedmin ikun jikkonstrin\u0121i 'l Alla biex jikkonfondih quddiem il- bnedmin u quddiem l- an\u0121li tieg\u0127u wkoll.", "15.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Bl- istess kejl li bih tkun kejjiltu lill- o\u0127rajn ikun lilkom imkejjel.\"", "Ev.", "Matt.", "VII, 2.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li Alla jittratta bil- \u0127niena 'l min i\u0127enn, u li jfittex id- drittijiet divini tieg\u0127u ma' min ifittex id- drittijiet tieg\u0127u lejn il- bnedmin.", "16.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Fejn hemm it- te\u017cor tieg\u0127ek, hemm ukoll hija qalbek.\"", "Ev.", "Matt.", "VI, 21.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li l- \u0127sieb tal- bniedem jistrie\u0127 fuq dak li jkun i\u0127obb: min i\u0127obb 'l Alla, ifittex f' kollox 'l Alla, u min i\u0127obb il- kreatura jfittex lilu nnifsu fis- sodisfazzjon tan- natura.", "17.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"G\u0127aliex tara s- sifja f' g\u0127ajn \u0127uk, u ma tarax it- travu li hemm f' g\u0127ajnejk?\"", "Ev.", "Matt VII, 3.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li g\u0127andna nfittxu l- qdusija tag\u0127na nfusna, biex inkunu nistg\u0127u wkoll inqaddsu lill- o\u0127rajn.", "18.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Jekk intom li intom \u0127\u017ciena tafu tag\u0127tu lil uliedkom \u0127wejje\u0121 tajba: kemm i\u017cjed il- Missier tag\u0127kom li huwa fis- smewwiet jag\u0127ti \u0127wejje\u0121 tajba lil dawk li jitolbuhomlu?\"", "Ev.", "Matt.", "VII, 11.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li billi a\u0127na ma\u0127luqin g\u0127ax- xbieha t' Alla, g\u0127andna nag\u0127rfu 'l Alla permezz tag\u0127na nfusna, u li dak li hu tajjeb u perfett fil- kreatura wisq i\u017cjed tajjeb u perfett fil- Kreatur.", "19.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Itolbu u taqilg\u0127u; fittxu u ssibu, \u0127abbtu u lilkom ikun miftu\u0127; g\u0127ax min jitlob jaqla' min ifittex isib, u lil min i\u0127abbat, ikun lilu miftu\u0127.\"", "Ev.", "Matt.", "VII, 7- 8.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li \u0127add ma jasal g\u0127all- fini tieg\u0127u ming\u0127ajr ma jag\u0127mel il- mezzi g\u0127alih, u li g\u0127andu jag\u0127milhom bil- perseveranza.", "20.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Oh! kemm huwa dejjaq il- bieb, u marsusa t- triq li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja: u ftit huma li jsibuha.\"", "Ev.", "Matt.", "VII, 14.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li mhuwiex miexi lejn il- \u0120enna min jag\u0127mel biex jissodisfa lilu nnifsu, min jag\u0127mel biss dak li lilu biss ikun jog\u0127\u0121ob, min jikkuntenta n- natura tieg\u0127u.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, la toqg\u0127odx titg\u0127axxaq bil- \u0121id li tag\u0127mel.", "Pawsa.", "PASSUS XXIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini l- ispirtu tar- rikonoxxenza lejk, biex dejjem u kullimkien b' qalb safja nirringrazzja t- tjubija tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "21.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Li si\u0121ra mill- frottijiet tag\u0127ha tintg\u0127araf jekk hix tajba jew \u0127a\u017cina: hekk ukoll jitg\u0127arfu l- bnedmin mill- frottijiet tag\u0127hom.\"", "Ev.", "Matt.", "VII, 20.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li min hu tajjeb jag\u0127mel opri tajba, u li min hu \u0127a\u017cin jag\u0127mel opri \u0127\u017ciena.", "L- estern jikxef il- kwalit\u00e0 ta' ru\u0127 il- bniedem.", "22.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Kunu ta' qalb \u0127anina b\u0127alma huwa l- missier tag\u0127kom ukoll ta' qalb \u0127anina.\"", "Ev.", "Luqa VI, 36.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li \u017cgur m' g\u0127andux fih l- ispirtu ta' Alla, min ma j\u0127ennx g\u0127all- proxxmu tieg\u0127u fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna.", "23.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Imberkin intom meta l- bnedmin jobog\u0127dukom, u jiskartawkom, u j\u010banfrukom, u jis\u0127tu isimkom b\u0127ala deni min\u0127abba Bin il- bniedem: ifir\u0127u f' dak il- jum g\u0127ax kbir huwa l- \u0127las tag\u0127kom fis- sema.\"", "Ev.", "Luqa VI, 22- 23.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li kull bniedem g\u0127andu bilfors jie\u0127u sentenza \u0127a\u017cina jew fit- tribunal tad- dinja, jew fit- tribunal t' Alla.", "24.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Ja\u0127asra g\u0127alikom nies g\u0127onja, g\u0127ax intom g\u0127andkom il- fara\u0121 tag\u0127kom; ja\u0127asra g\u0127alikom li intom imxebbg\u0127in, g\u0127ax intom g\u0127ad ikollkom il- \u0121u\u0127, ja\u0127asra g\u0127alikom li tid\u0127ku issa, g\u0127ax intom g\u0127ad tibku u tolfqu.\"", "Ev.", "Luqa VI, 24- 25.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li wara l- mewt isaltan ma' Kristu min fid- dinja jkun g\u0127ex bl- ispirtu ta' Kristu; li mal- mewt jie\u0127u deni min ikun \u0127a l- \u0121id ta' dina l- art, u gawda mad- dinja u g\u0127ex skont is- sentimenti tag\u0127ha.", "25.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Bierku 'l dawk li jis\u0127tukom; u itolbu g\u0127al min jigdeb fuqkom.\"", "Ev.", "Luqa VI, 28.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li m' g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu fih, min ipatti deni b' deni.", "L- ispirtu ta' Kristu jpatti d- deni bil- \u0121id.", "26.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Bosta g\u0127ad jg\u0127iduli f' dak il- jum: 'Sinjur, Sinjur, ma g\u0127amilniex a\u0127na profeziji fl- isem tieg\u0127ek, u ke\u010b\u010bejna xjaten fl- isem tieg\u0127ek, u g\u0127amilna bosta mirakli fl- isem tieg\u0127ek; u jiena g\u0127ad ing\u0127idilhom, jiena qatt ma g\u0127araftkom: Tbieg\u0127du minni intom li tag\u0127mlu l- \u0127a\u017cen.\"", "Ev.", "Matt.", "VII, 22- 23.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li mhux sinjal li wie\u0127ed ikun fl- istat tal- grazzja t' Alla, meta jag\u0127mel mirakli.", "27.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Dawk li huma b' sa\u0127\u0127ithom m' g\u0127andhomx b\u017conn ta' tabib, i\u017cda dawk li huma morda.\"", "Ev.", "Matt.", "IX, 12.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li min tassew huwa marid fir- ru\u0127 u jrid ifiq, ji\u0121ifieri minn vizzju\u017c isir virtu\u017c, je\u0127tie\u0121 li jfittex bniedem kapa\u010bi li jidderi\u0121ih.", "28.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Il- \u0127sad tassew huwa kbir, i\u017cda l- \u0127addiema huma ftit.", "Itolbu intom immela 'l sid tal- \u0127sad li jibg\u0127at il- \u0127addiema fil- \u0127sad tieg\u0127u.\"", "Ev.", "Matt.", "V, 37- 38.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li l- vokazzjoni biex wie\u0127ed jg\u0127allem 'l o\u0127rajn hija biss \u0127a\u0121a t' Alla.", "29.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Hekk hu li jiena nibg\u0127atkom b\u0127al nag\u0127a\u0121 fost il- lpup.", "Kunu intom immela g\u0127aqlin b\u0127as- sriep u safjin b\u0127all- \u0127amiem.\"", "Ev.", "Matt.", "X, 16.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li wie\u0127ed g\u0127andu jsib ru\u0127u mibrum fl- inganni jekk ma jkollux tag\u0127lim.", "30.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Indukraw ru\u0127kom mill- bnedmin.\"", "Ev.", "Matt.", "X, 17.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li billi \u0127add ma jista' jag\u0127raf il- \u0127a\u017cen tan- natura, g\u0127ax kull bniedem huwa profondit\u00e0 ta' malizzja, g\u0127alhekk je\u0127tie\u0121 li niflu tajjeb 'il dawk li jag\u0127mlu kuntatt mag\u0127na.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, m' hemmx inganni g\u0127al min jitlob.", "Pawsa.", "PASSUS XXIV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: f' kull stat li fih inkun, fakkarni li inti int li qed tiddisponi biex inserra\u0127 qalbi fik.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "31.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Min ikun ippersevera sal- a\u0127\u0127ar dan g\u0127ad ikun salv.\"", "Ev.", "Matt.", "X, 22.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li sakemm il- bniedem g\u0127adu \u0127aj, huwa dejjem fil- periklu li jitlef il- grazzja santifikanti.", "32.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Meta jippersegwitawkom f' dina l- belt a\u0127arbu f' belt o\u0127ra.\"", "Ev.", "Matt.", "X, 23.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li hija prudenza li wie\u0127ed jinqeda b' mezzi le\u010biti biex fejn jista' u kif jista' ja\u0127rab l- impedimenti tal- \u0121id u l- pi\u017c tas- salib.", "33.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Ma jinbig\u0127ux sold, \u017cew\u0121 g\u0127asafar tal- bejt?", "U wie\u0127ed minnhom ma jaqax fl- art ming\u0127ajr il- missier tag\u0127kom.\"", "Ev.", "Matt.", "X, 29.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li xejn ma ji\u0121ri fid- dinja addo\u010b\u010b i\u017cda kollox jimxi ta\u0127t il- gvern t' Alla, li jiddisponi kollox g\u0127all- Volont\u00e0 tieg\u0127u.", "34.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Min g\u0127andu widnejn biex jisma' jisma' Ev.", "Matt.", "XI, 15.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li l- ikbar trux min ma jridx jisma' u li fejn m' hemmx smig\u0127, m' hemmx g\u0127alfejn titfa' kliem, g\u0127ax il- grazzja tid\u0127ol fejn hemm it- t\u0127ejjija.", "35.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Itg\u0127allmu minni, g\u0127ax jien g\u0127andi qalbi mansweta u umli, u intom issibu l- mistrie\u0127 g\u0127all- erwie\u0127 tag\u0127kom.\"", "Ev.", "Matt.", "XI, 29.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li m' hemmx spirtu ta' Kristu f' dak il- bniedem li jivvendika ru\u0127u fil- korla, u li ma jobdix fi \u0127wejje\u0121 gravi.", "36.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Ejjew g\u0127andi intom ilkoll li intom imtaqqlin u m\u0127abbtin u jiena nserra\u0127kom.\"", "Ev.", "Matt.", "XI, 28.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li Alla tant irid jag\u0127tina li huwa stess jistedinna biex nirrikorru lejh g\u0127all- g\u0127ajnuna u g\u0127all- fara\u0121 ta' qalbna.", "37.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Li min mhux mieg\u0127i huwa kontra tieg\u0127i.\"", "Ev.", "Matt.", "XII, 30.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li min m' g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu mhuwiex ta' Kristu, i\u017cda g\u0127adu ta' Kristu.", "38.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Min ma ji\u0121borx mieg\u0127i jxerred.\"", "Ev.", "Matt.", "XII, 30.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li jitlef il- mertu tal- opri tajba, min jag\u0127milhom fl- istat tad- dnub il- mejjet, li dejjem jifred ir- ru\u0127 minn Alla.", "39.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Ming\u0127ajri ma tistg\u0127u tag\u0127mlu xejn.\"", "Ev.", "\u0120wann XV, 5.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li ming\u0127ajr il- grazzja t' Alla, \u0127add ma jista' jag\u0127mel la \u0127wejje\u0121 kbar u lanqas \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar.", "40.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Kif il- ferg\u0127a ma tistax i\u0121\u0121ib frott minn rajha jekk ma tkunx baqg\u0127et fid- dielja, hekk anqas intom ma tistg\u0127u \u0121\u0121ibu frott jekk ma tkunux bqajtu fija.\"", "Ev.", "\u0120wann XV, 4.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li min hu ta' Kristu g\u0127andu ne\u010bessarjament jg\u0127ix mag\u0127qud fl- ispirtu ma' Kristu, u g\u0127alhekk jg\u0127ix l- istess \u0127ajja ta' Kristu, f' g\u0127emil u opri tajba.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ilma\u0127 fil- \u0121rajja l- volont\u00e0 t' Alla, li biss id- dnub ma jridx, u mhux dak li jo\u0127ro\u0121 minnu.", "Pawsa.", "PASSUS XXV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini l- virt\u00f9 li niskot, li na\u0127dem u li nsofri g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127ek u g\u0127all- \u0121id tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "41.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Il- pa\u010bi jiena n\u0127alli mag\u0127kom, il- pa\u010bi tieg\u0127i jiena nag\u0127tikom: U nag\u0127tihielkom mhux kif tag\u0127tiha d- dinja.\"", "Ev.", "\u0120wann XIV, 27.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li fejn hemm l- ispirtu t' Alla hemm dejjem il- kwiet, il- kalma u l- pa\u010bi, li ma tistax ti\u0121i fil- qalb \u0127lief bit- tg\u0127akkis u l- pa\u010benzja, kontra s- sentimenti tad- dinja, flus, g\u0127ana, unuri u delizzji tas- sensi.", "42.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Dan hu l- kmandament tieg\u0127i: li intom t\u0127obbu wie\u0127ed lill- ie\u0127or, kif jiena \u0127abbejt lilkom.\"", "Ev.", "\u0120wann XV, 12.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li \u017cgur m' g\u0127andux fih l- ispirtu ta' Kristu, min ji\u010b\u0127ad g\u0127ajnuna lill- proxxmu fil- b\u017conn meta jista' jag\u0127tihielu.", "43.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Li x- xitan kien qattiel sa mill- bidu u li ma baqax fil- verit\u00e0, g\u0127ax il- verit\u00e0 mhix fih, u meta jigdeb ikun qieg\u0127ed jag\u0127ti minn \u0127wej\u0121u, g\u0127ax hu giddieb u l- missier tal- gidba.\"", "Ev.", "\u0120wann VIII, 44.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li g\u0127andu wisq ra\u0121un li jib\u017ca' dwar l- ispirtu tieg\u0127u, min jg\u0127allem il- falz, min jigdeb, u min b' xi mod iqarraq bil- proxxmu tieg\u0127u.", "44.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Il- \u0127wejje\u0121 li huma impossibbli g\u0127all- bnedmin huma possibbli g\u0127al Alla.\"", "Ev.", "Luqa XVIII, 27.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li wie\u0127ed g\u0127andu jirrikorri lejn Alla, meta jara li mhux kapa\u010bi jissaporti deni, u meta jara li mhux kapa\u010bi jasal fejn irid bil- \u0127ila naturali tieg\u0127u.", "45.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Ja\u0127asra g\u0127ad- dinja akkaw\u017ca tal- iskandli; g\u0127ax jen\u0127tie\u0121 li ji\u0121u l- iskandli, imma ja\u0127asra g\u0127al dak il- bniedem li bih ji\u0121i l- iskandlu.\"", "Ev.", "Matt.", "XVIII, 7.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li min kien kaw\u017ca ta' dnub mejjet g\u0127andu ra\u0121un jitbe\u017c\u017ca' wisq g\u0127all- jum tal- \u0121udizzju partikulari tieg\u0127u, x\u0127in l- Im\u0127allef innifsu xerred demmu biex isalva l- erwie\u0127, u l- \u0127ati g\u0127amel biex ir- ru\u0127 tintilef bl- iskandlu, g\u0127alkemm m' hemmx dnub li l- Knisja ma tistax ta\u0127fer.", "46.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Fejn hemm tnejn jew tlieta mi\u0121burin fl- isem tieg\u0127i, hemm jiena jien f' nofshom.\"", "Ev.", "Matt.", "XVIII, 20.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li huwa a\u0127jar li wie\u0127ed jitlob ma' \u0127addie\u0127or inkella li jitlob wa\u0127du, g\u0127all- assistenza mill- pre\u017cenza spiritwali ta' Kristu li jis\u0127et kull dnub u li jbierek kull \u0121id.", "47.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Ift\u0127u g\u0127ajnejkom li ma tmaqdru l- ebda wie\u0127ed minn dawn i\u017c- \u017cg\u0127ar; g\u0127ax ing\u0127idilkom li l- an\u0121li tag\u0127hom fis- sema jaraw dejjem il- wi\u010b\u010b tal- Missier tieg\u0127i li hu fis- Sema.\"", "Ev.", "Matt.", "XVIII, 10.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li Alla jkun dejjem lest biex jiddefendi \u017c- \u017cg\u0127ar, ossija lil dawk li m' g\u0127andhomx il- \u0127ila naturali, imqanqal mill- orazzjoni tal- an\u0121li kustodji tag\u0127hom g\u0127ad- defensjoni.", "48.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Id- dawl ta' \u0121ismek hija g\u0127ajnek: jekk g\u0127ajnek tkun safja \u0121ismek kollu jkun jiddi: i\u017cda jekk tkun \u0127a\u017cina, \u0121ismek ukoll ikun mudlam: oqg\u0127od immela attent li d- dawl li huwa fik ma jkunx dlamijiet.\"", "Ev.", "Luqa XI, 34- 35.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li g\u0127andna ne\u017caminaw bl- attenzjoni l- intenzjoni tal- opri u tal- azzjonijiet kollha tag\u0127na, li ma ningannawx ru\u0127na g\u0127ax na\u0127sbu li g\u0127andna intenzjoni retta, meta tkun naturali, imqanqla mhux mill- fidi, i\u017cda minn temperament tan- natura, g\u0127ax fini \u0127a\u017cin jag\u0127mel \u0127a\u017cina kull opra tajba.", "49.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Imberkin dawk li jisimg\u0127u l- kelma t' Alla, u li j\u0127arsuha.\"", "Ev.", "Luqa XI, 28.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li l- \u0121id mhux g\u0127al min jaf jag\u0127mlu, i\u017cda g\u0127al min tassew jag\u0127mlu.", "50.\tX' qal Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu qal: \"Is- saltna t' Alla ma ti\u0121ix bl- osservazzjoni.\"", "Ev.", "Luqa XVII, 20.", "X' tirrifletti inti hawn?", "Li min hu mmexxi mill- ispirtu t' Alla, ma jag\u0127milx \u0127sejjes fl- opri tajba tieg\u0127u, i\u017cda jimxi dejjem fis- satra u fl- umilt\u00e0, bla ma jag\u0127ti kura g\u0127all- g\u0127ajnejn tal- bnedmin.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, u la 'l Alla, u lanqas il- \u0127wejje\u0121 tieg\u0127u \u0127add ma jista' jifhem.", "Pawsa.", "PASSUS XXVI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: itfi fija l- ispirtu tal- vanaglorja, g\u0127all- glorja tieg\u0127ek u g\u0127all- \u0121id tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Huwa wisq ingannat min ja\u0127seb li l- ispirtu ta' Kristu jinfired mis- sagrifi\u010b\u010bju u mis- sofferenzi.", "In- nisrani jibda l- \u0127ajja fil- kors tal- ispirtu ta' Kristu, meta jibda jsofri \u0127a\u0121a g\u0127al Kristu, li bierek biss lil min hu fqir, lil min jibki, lil min hu ma\u0127qur; u t\u0127assar l- g\u0127onja, lil dawk li jid\u0127ku, lil dawk li jissodisfaw il- gosti tas- sensi, lil dawk li huma stmati fid- dinja.", "L- anima ossija l- \u0127ajja fl- ispirtu ta' Kristu hija t- tbatija.", "Kristu qallek: \"Erfa' salibek u imxi warajja.\"", "San Pietru jurina wara xiex inkunu miexja, meta a\u0127na mexjin wara Kristu: \"Kristu bata g\u0127alina u \u0127allielkom l- e\u017cempju li timxu warajh.\"", "Ti\u017cbalja bl- ikrah, jg\u0127id il- Kempis, li tfittex mistrie\u0127 u tgawdija fuq l- art, meta l- \u0127ajja ta' Kristu hija martirju wie\u0127ed, kors ta' sofferenzi tant morali kemm fi\u017ci\u010bi.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kemm hija bi\u010b\u010ba serja li wie\u0127ed imut darba biss.", "Pawsa.", "PASSUS XXVII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: fakkarni li kull bniedem huwa xbieha tieg\u0127ek biex ma nonqosx mill- \u0127niena lejh fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Min g\u0127ad isaltan ma' Kristu wara l- mewt \u0127lief min mieg\u0127u fid- dinja jkun sofra?", "Isofri ma' Kristu min img\u0127aqqad fil- grazzja santifikanti mieg\u0127u, bil- pa\u010benzja jissottometti ru\u0127u g\u0127all- volonta t' Alla f' kull dispo\u017cizzjoni penu\u017ca u doloru\u017ca.", "L- ispirtu ta' Kristu li huwa fil- bniedem i\u0121ag\u0127lu b\u0127al Kristu jg\u0127id waqt is- sofferenzi: \"Il- kal\u010bi li tani l- Missier ma nixorbux jiena?\"", "\"Missier, mhux li rrid jiena, imma jkun dak li inti trid.\"", "La ta\u0127sibx li m' hemmx spirtu ta' Kristu f' min iqieg\u0127ed mezzi le\u010bti biex je\u0127les il- pi\u017c tas- salib, u li huwa m\u0127ejji li jirrassenja dejjem ru\u0127u jekk ma jirnexxilux.", "In- natura titwa\u0127\u0127ax quddiem is- sofferenzi, u l- grazzja quddiemhom tilma\u0127 it- te\u017cori tas- sema, il- \u0121id t' Alla.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ti\u017cbalja bl- ikrah tfittex hawn il- mistrie\u0127 u l- kumdit\u00e0, x\u0127in Kristu \u0127addan is- salib.", "Pawsa.", "PASSUS XXVIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: f' kull sieg\u0127a \u0127a\u017cina ddawwarx g\u0127ajnejk minni u e\u0127lisni bil- potenza tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Min jg\u0127ix bl- ispirtu ta' Kristu bla ebda dubju li huwa \u0127a\u0121a wa\u0127da ma' Kristu, skular u Mg\u0127allem f' g\u0127aqda wa\u0127da; issa l- Img\u0127allem qal espressament, li ma jafx i\u0127obb l- iskulari tieg\u0127u \u0127lief kif \u0127abbu l- istess Missier tieg\u0127u: \"Kif il- Missier tieg\u0127i \u0127abb lili hekk jiena \u0127abbejtkom.\"", "Il- Missier ta kal\u010bi lil Kristu biex jixorbu u mbag\u0127ad inkurunah glorju\u017c wara l- mewt; immela ma jkunx i\u0127obbna Kristu jekk ma jittrattaniex b' dan il- mod: mela a\u0127na ma nitg\u0127addux fin- numru tal- veri skulari tieg\u0127u, jekk ma jkollniex xi nbatu g\u0127alih.", "Kristu sofra, u x' sofra?", "Mill- evan\u0121elju nag\u0127rfu x' sofra Kristu, u bil- g\u0127ajnuna tieg\u0127u u bl- e\u017cempju tieg\u0127u nitqawwew fl- ispirtu tieg\u0127u tas- sofferenzi.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, \u0120es\u00f9 j\u0127obb kif kien huwa stess ma\u0127bub mill- Missier tieg\u0127u divin.", "Pawsa.", "PASSUS XXIX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la t\u0127allinix nimxi bl- ispirtu tan- natura tieg\u0127i, i\u017cda bl- ispirtu tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "1.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- g\u0127ammad m' g\u0127ajnejh.", "Ev.", "Mark XIV, 65.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ad- dnubiet tal- \u0127ars \u0127a\u017cin.", "2.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra d- daqqiet bil- qasba fuq rasu inkurunata bix- xewk.", "Ev.", "Matt.", "XXVII, 30.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- \u0127sibijiet dwar l- g\u0127axqa ta' \u0127wejje\u0121 impuri.", "3.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra f' qalbu l- ingratitudni tal- poplu Lhudi, x\u0127in semg\u0127u jg\u0127ajjat f' kor wie\u0127ed quddiem Pilatu: \"Sallbu, sallbu.\"", "Ev.", "Matt.", "XXVII, 23.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni tat- tpattija tal- \u0121id bid- deni.", "4.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu fl- ispirtu tieg\u0127u sofra l- ipokrisija tal- bewsa ta' \u0120uda traditur.", "Ev.", "Matt.", "XXVI, 49.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- inganni tal- \u0127\u017ciena g\u0127ad- deni tal- inno\u010benti.", "5.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra fl- ispirtu tieg\u0127u akkaw\u017ca tal- \u0127e\u0121\u0121a tieg\u0127u lejn it- tempju t' Alla, x\u0127in rah ipprofanat.", "Ev.", "\u0120wann II, 15.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- profanazzjonijiet tal- Knejjes bl- im\u0121iba \u0127a\u017cina, u ta' kull lok sagru.", "6.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- kefrija tal- \u0127alliel il- \u0127a\u017cin lejh, imsallab mieg\u0127u, li rah sofferenti u intant aggravalu bil- kliem \u0127a\u017cin u bil- \u0127alf il- pwieni tieg\u0127u.", "Ev.", "Luqa XXIII, 39.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- qlub \u0127\u017ciena tal- bnedmin li flok g\u0127ajnuna taw u jag\u0127tu deni lill- imnikktin.", "7.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra fuq is- salib i\u017c- \u017cuffjett tal- kapijiet tas- sa\u010berdoti u tal- kittieba bil- mirakli li hu g\u0127amel.", "Ev.", "Matt.", "XXVII, 42.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ad- disprezzi dwar id- doni t' Alla.", "8.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra fl- ispirtu tieg\u0127u akkaw\u017ca tar- rovina li ra mdendla fuq \u0120erusalemm li ma riditx tilqg\u0127u, u beka.", "Ev.", "Luqa XIX, 41.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- ostinazzjonijiet tal- \u0127\u017ciena li jirre\u0121ettaw il- grazzja.", "9.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- u\u0121ig\u0127at tal- imsiemer f' idejh g\u0127all- kru\u010bifissjoni.", "Ev.", "\u0120wann XX, 25.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ad- dnubiet tal- mess \u0127a\u017cin bl- idejn dwar l- impurit\u00e0, u dwar is- serq u l- qtil.", "10.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra fuq il- wi\u010b\u010b venerabbli tieg\u0127u daqqa ta' \u0127arta minn wie\u0127ed mill- ministri quddiem Anna.", "Ev.", "\u0120wann XVIII, 22.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127al- lifronti in\u0121usti tal- bnedmin.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, xejn ma jiswa li tkun taf il- kliem tal- \u0127ajja, i\u017cda li tipprattikah; dan jiswa.", "Pawsa.", "PASSUS XXX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn jiena fik: dawwar il- g\u0127ajnejn tieg\u0127i biex ma jarawx il- frug\u0127a tad- dinja.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "11.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra fuq il- kastissimu \u0121isem tieg\u0127u d- daqqiet tal- fla\u0121elli.", "Ev.", "\u0120wann XIX, 1.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127as- sodisfazzjonijiet fil- pja\u010biri \u0127\u017ciena tas- sensi.", "12.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- g\u0127atx fuq is- salib.", "Ev.", "\u0120wann XIX, 28.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ad- dnubiet bix- xorb i\u017c\u017cejjed.", "13.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu mis- salib ra 'l ommu ma\u0121enbu wieqfa f' ba\u0127ar ta' duluri, u g\u0127alhekk sofra wisq fil- qalb tieg\u0127u ta' iben.", "Ev.", "\u0120wann XIX, 26.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ad- dnubiet kontra r- rispett lejn il- \u0121enituri.", "14.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- u\u0121ig\u0127at tal- imsiemer f' ri\u0121lejh g\u0127all- kru\u010bifissjoni.", "Ev.", "Luqa XXIII, 33.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ad- dnubiet tal- okka\u017cjoni prossima fit- tfittxija tag\u0127hom.", "15.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- bi\u017ca' fl- ort tal- \u0120etsemani.", "Ev.", "Mark XIV, 33.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- nuqqas tal- bi\u017ca' t' Alla bid- dnub.", "16.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu, g\u0127al i\u017cjed minn tliet sig\u0127at imdendel fuq is- salib, sofra l- po\u017cizzjoni tormentu\u017ca marbut bil- \u0127bula u msammar bla ma kien jista' jit\u0127arrek kemm kemm.", "Ev.", "Mark XV, 25.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127al- libert\u00e0 \u0127a\u017cina tal- bnedmin.", "17.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra fl- ispirtu tieg\u0127u l- \u0127ruxija fil- \u0127sieb tal- qilla tal- \u0121ustizzja t' Alla, li xaqq g\u0127alih g\u0127araq tad- demm bi kwantit\u00e0 li \u0121era mal- art.", "Ev.", "Luqa XXII, 44.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- nuqqas ta' fidi fil- \u0121udizzju partikulari.", "18.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra fuq is- salib l- abbandun tal- Missier tieg\u0127u b' de\u017colazzjoni tremenda tal- ispirtu tieg\u0127u.", "Ev.", "Mark XV, 34.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- kruha tad- dnubiet kollha, li Kristu \u0127a fuqu nnifsu u sar vittma tag\u0127hom.", "19.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- \u0121u\u0127 fid- de\u017cert.", "Ev.", "Matt.", "IV, 2.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- ikel \u017cejjed, g\u0127ad- dnubiet tal- gula.", "20.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra s- swied ta' qalb bil- bxara tal- mewt tal- Battista, maqtul minn Erodi.", "Ev.", "Matt.", "XIV, 13.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- kefrija tal- qlub \u0127\u017ciena.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, l- g\u0127ajnejn li jitg\u0127akksu jaraw biss il- \u0121miel tal- \u0121enna.", "Pawsa.", "PASSUS XXXI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: f' kull nuqqas tieg\u0127i, ag\u0127tini l- ispirtu biex nikkore\u0121i lili nnifsi u nsir perfett fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "21.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra jistenna \u017c- \u017cmien tal- passjoni u tal- mewt tieg\u0127u, g\u0127all- glorja t' Alla u g\u0127all- fidwa tal- bnedmin.", "Ev.", "Luqa XII, 50.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- bruda tal- bnedmin fit- temmija tal- volont\u00e0 t' Alla.", "22.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- irbit bil- \u0127bula tal- \u0121isem tieg\u0127u.", "Ev.", "\u0120wann XVIII, 12.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- qlub tal- bnedmin mal- im\u0127abba tag\u0127hom infushom, mal- kreaturi.", "23.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- gravissimu insult bil- b\u017cieq, li fuq wi\u010b\u010bu be\u017cqu l- Lhud u s- suldati ta' Pilatu.", "Ev.", "Matt.", "XXVI, 67.", "Mark XV, 19.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- nuqqas ta' rispett lejn ix- xbieha t' Alla, lejn il- proxxmu.", "24.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra fit- twelid tieg\u0127u l- bard u l- kes\u0127a.", "Ev.", "Luqa II, 7.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127as- s\u0127anat tal- passjonijiet tal- konkupixxenza, u tal- irraxxibbli fil- bnedmin.", "25.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra g\u0127afsa ta' qalb x\u0127in ra tibki l- armla ta' Najm, miexja wara l- uniku iben tag\u0127ha mejjet, fit- trasport g\u0127ad- difna tieg\u0127u.", "Ev.", "Luqa VII, 13.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- nuqqas tal- im\u0127abba tal- bnedmin wie\u0127ed g\u0127all- ie\u0127or, li ma jibkux ma' min hu mbikki, u li ma jifir\u0127ux ma' min hu ferhan.", "26.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra dwejjaq kbar wisq fl- ort tal- \u0120etsemani.", "Ev.", "Mark XIV, 33.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- fer\u0127 ta' qlub il- bnedmin quddiem l- o\u0121\u0121ett tax- xewqat \u0127\u017ciena tag\u0127hom.", "27.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu tarbija ta' tmint ijiem sofra l- u\u0121ig\u0127 bil- qtug\u0127 tas- sikkina fit- tall ta' \u0121ismu waqt i\u010b- \u010berimonja ta\u010b- \u010birkon\u010bi\u017cjoni.", "Ev.", "Luqa II, 21.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- kaw\u017ca li g\u0127aliha bosta trabi jmutu ming\u0127ajr il- mag\u0127mudija.", "28.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- abbandun tal- ma\u0127bubin appostli tieg\u0127u, x\u0127in rawh arrestat fl- ort tal- \u0120etsemani \u0127arbu minnu.", "Ev.", "Matt.", "XXVI, 56.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- nuqqas ta' fedelt\u00e0 waqt il- provi.", "29.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra quddiem Pilatu l- akku\u017ca pubblika ta' malfattur mill- poplu Lhudi.", "Ev.", "\u0120wann XVIII, 30.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127as- suppervja tal- bnedmin, li jag\u0127mlu biex jidhru \u0121usti u virtu\u017ci bl- opri tajba tag\u0127hom quddiem id- dinja.", "30.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- inkomodi tal- faqar tieg\u0127u, li lanqas ma kellu fejn imidd rasu.", "Ev.", "Luqa IX, 58.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ad- dnubiet li jo\u0127or\u0121u mir- rikkezzi u mill- kumditajiet tad- dinja.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, sentenza \u0127a\u017cina hemm dejjem g\u0127alik, jew hawn fid- dinja, jew fil- pont ta' mewtek.", "Pawsa.", "PASSUS XXXII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn jiena fik: \u0127enn u \u0127enn, u \u0127enn g\u0127alija g\u0127ax wa\u0127di ma nista' xejn.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "31.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- aggravament tal- persuna ta' \u0120uda pre\u017centi g\u0127all- mejda mieg\u0127u fl- a\u0127\u0127ar \u010bena.", "Ev.", "Luqa XXII, 21.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- nuqqas ta' sabar lejn min idejjaq il- qlub.", "32.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra g\u0127afsa ta' qalb, u beka, x\u0127in ra tibki Marija Madalena g\u0127all- mewt ta' \u0127uha Lazzru.", "Ev.", "\u0120wann XI, 35.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- nuqqas ta' karit\u00e0 fil- bnedmin li ma jfarr\u0121ux lill- imnikktin.", "33.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra dispja\u010bir, x\u0127in ra u sema' l- Lhud idejqu l- qalb ta' Marija Madalena, g\u0127ax dilkitlu b' ingwent prezzju\u017c ir- ri\u0121lejn tieg\u0127u.", "Ev.", "\u0120wann XII, 7.", "Matt.", "XXVI, 10.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- kaw\u017ci ta' tfixkil quddiem min irid jag\u0127mel il- \u0121id g\u0127all- glorja t' Alla.", "34.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra tenerezza f' qalbu lejn il- poplu li g\u0127al tlitt ijiem kien mieg\u0127u fid- de\u017cert bla ikel.", "Ev.", "Mark VIII, 2.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- negli\u0121enzi ta' dawk li ma jag\u0127mlux il- mezzi g\u0127as- salvazzjoni ta' ru\u0127hom.", "35.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra dispja\u010bir, u bil- \u0127arsa tieg\u0127u huwa wrieh lil San Pietru li kien g\u0127adu kemm \u010ba\u0127du tliet darbiet.", "Ev.", "Luqa XXII, 61.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ad- disprezz tal- orazzjoni waqt il- prova.", "36.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- mibeg\u0127da tal- Lhud kontra tieg\u0127u ming\u0127ajr kaw\u017ca, sofra x\u0127in ra l- ispirtu \u0127a\u017cin tag\u0127hom.", "Ev.", "\u0120wann XV, 25.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- ksur tal- kmandament tieg\u0127u, tal- karit\u00e0 wie\u0127ed lejn l- ie\u0127or.", "37.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- persekuzzjoni li \u0121ie mke\u010b\u010bi mill- belt mil- Lhud li lilhom kien \u010banfar g\u0127all- \u0121id tag\u0127hom, u li g\u0127amlu i\u017cda ma rnexxilhomx li jitfg\u0127uh mill- muntanja g\u0127al isfel.", "Ev.", "Luqa IV, 29.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- nuqqasijiet ta' dawk li jfittxu li jog\u0127\u0121bu lill- bnedmin.", "38.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra f' qalbu t- toqol tal- ingann fit- tif\u0127ir ta' dawk li g\u0127amlulu l- Lhud biex jiddisponuh li jiffavorixxi lilhom u je\u0127odha kontra \u010aesare, bil- fini li jkun arrestat u \u0121\u0121udikat.", "Ev.", "Luqa XX, 21.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- mane\u0121\u0121i \u0127\u017ciena kontra s- servi t' Alla.", "39.X' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- avviliment tan- nies li rawh g\u0127addej mit- triqat ta' \u0120erusalemm arrestat imlibbes bl- abjad, b\u0127ala mi\u0121nun mis- sultan Erodi.", "Ev.", "Luqa XXIII, 11.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- pompi fierg\u0127a tal- glorja mundana, li tant ifittxu l- bnedmin.", "40.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra w\u0121ig\u0127 kbir wisq f' rasu, meta minnha ne\u0127\u0127ewlu l- kuruna tax- xewk li kienu qeg\u0127dulu.", "Ev.", "\u0120wann XIX, 2.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- \u0121udizzji malizzju\u017ci tal- bnedmin.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, \u0127elwa hija l- li\u0121i t' Alla, u hija wa\u0127edha tfarra\u0121 il- qalb bil- vera pa\u010bi.", "Pawsa.", "PASSUS XXXIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn jiena fik: ag\u0127tini l- grazzja li nservik b' qalb safja u sin\u010biera.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "41.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra f' qalbu t- tkasbir tal- \u0121enuflessjonijiet li g\u0127amlulu s- suldati ta' Pilatu, biex jirridikulawh b' re tal- Lhud.", "Ev.", "Matt.", "XXVII, 29.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- istimi li jfittxu fid- dinja l- bnedmin.", "42.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra fil- missjoni tieg\u0127u l- g\u0127eja f' \u0121ismu, b' mod li qag\u0127ad bilqieg\u0127da fuq il- bir ta' \u0120akobb.", "Ev.", "\u0120wann IV, 6.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127at- t\u0127abrik \u017cejjed fit- temporal.", "43.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- burdell li g\u0127amlu bih is- suldati ta' Pilatu, x\u0127in libbsuh ta' re bil- porpra fuq spalltu u bil- qasba f' idu l- leminija.", "Ev.", "Matt.", "XXVII, 27- 31.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127as- suppervja tal- bnedmin li jfittxu l- aqwa lokijiet.", "44.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra d- daqqiet ta' ponn fuq wi\u010b\u010bu, li tawh fil- pro\u010bess tieg\u0127u.", "Ev.", "Mark XIV, 65.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ad- delikatezzi lejn il- \u0121isem ta' dawk li ma jridux jg\u0127akksuh.", "45.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra dispja\u010bir bl- im\u0121iba tad- dixxipli tieg\u0127u, li m' emmnuhx, meta wieg\u0127ed li kellu j\u0127alli \u0121ismu u demmu, b' ikel u b' xorb.", "Ev.", "\u0120wann VI, 62.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127an- nuqqas tal- fidi u spe\u010bjalment f' dan il- misterju tal- fidi, fl- Ewkaristija.", "46.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra g\u0127afsa ta' qalb x\u0127in ra l- appostli jbieg\u0127du minnu t- tfal i\u017c- \u017cg\u0127ar, u \u010banfarhom.", "Ev.", "Mark X,14.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127as- sentimenti tad- dinja li tmaqdar i\u017c- \u017cg\u0127ar u l- inno\u010benti.", "47.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra aggravament g\u0127all- pre\u017cenza ta' Erodi li kellu jieqaf quddiemu mibg\u0127ut minn Pilatu, iva g\u0127all- pre\u017cenza ta' Erodi li kien di\u017conest u li kien qatel il- ma\u0127bub prekursur tieg\u0127u.", "Ev.", "Luqa XXIII, 9.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127all- abbu\u017ci tas- setg\u0127ajiet.", "48.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra l- insulti tas- suldati ta' Erodi, li bdew imaqdruh b' simpatija lejn Erodi, li \u017camm ru\u0127u avvilit bis- skiet profond ta' Kristu, g\u0127al tant mistoqsijiet li g\u0127amillu.", "Ev.", "Luqa XXIII, 11.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127as- sagrile\u0121\u0121i.", "49.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra t- toqol tal- pi\u017c tas- salib fuq spalltu tiela' lejn il- Kalvarju.", "Ev.", "\u0120wann XIX, 17.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127ar- rifjut tas- sagrifi\u010b\u010bju fis- servizz t' Alla.", "50.\tX' sofra Kristu \u0120es\u00f9?", "Kristu sofra g\u0127afsa ta' qalb g\u0127ad- duluri li kellhom i\u0121arrbu \u0120u\u017ceppi u Marija bl- assenza mo\u0127bija tieg\u0127u g\u0127al tlitt ijiem u g\u0127al tlitt iljieli, biex itemm il- volont\u00e0 tal- missier tieg\u0127u \u010belesti, biex jg\u0127o\u017c\u017c il- \u0127wejje\u0121 tieg\u0127u divini bit- tag\u0127lim: sofra li ta dispja\u010bir lilhom biex ma jag\u0127tix di\u017cgust lill- Missier tieg\u0127u tas- sema.", "Ev.", "Luqa II, 49.", "X' tara inti hawn?", "Espjazzjoni g\u0127al kull xorta ta' rispett uman.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, la tibdel ma' xejn il- pa\u010bi tal- qalb.", "Pawsa.", "PASSUS XXXIV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ne\u0127\u0127ili minn qalbi kull affett li ma jog\u0127\u0121obx lilek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Kull bniedem li ji\u0121i fid- dinja jsib il- pi\u017c fuq spalltu indispensabbli tad- dmirijiet li jo\u0127or\u0121u mill- istess fini li g\u0127alih Alla \u0127alqu: dmirijiet ta' tant serjet\u00e0 li min ma jtemmhomx kollha jkollu jsostni l- \u0127ruq fin- nar g\u0127al dejjem, u li min itemmhom kollha jkollu jgawdi hena fis- sema g\u0127al dejjem.", "Dawn id- dmirijiet jinfet\u0127u fi tliet obbligazzjonijiet: dmir lejn Alla, dmir lejn il- proxxmu, u dmir lejna nfusna; u huma hekk marbutin bejniethom, li min ma j\u0127arisx wie\u0127ed lanqas ma jista' j\u0127ares it- tnejn l- o\u0127ra.", "Dawn id- dmirijiet jintrabtu mal- li\u0121i naturali b' mod li jkun jiddisprezza l- li\u0121i naturali, min ma josservahomx, u biex tosserva dawn id- dmirijiet jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed ikollu tag\u0127rif tal- ispirtu ta' Kristu, li \u0121ie fid- dinja biex jg\u0127allimna l- mod kif nosservawhom: g\u0127allimhomlna bil- kelma u bl- e\u017cempju.", "Kristu stess b\u0127ala bniedem kien ukoll b\u0127al kull bniedem ie\u0127or su\u0121\u0121ett li josserva u li jtemm dawn id- dmirijiet, g\u0127ax kien b\u0127ala bniedem, ma\u0127luq kreatura t' Alla: g\u0127ex fid- dinja, u osserva d- dmirijiet tieg\u0127u, bi spirtu ta' vittma lejn Alla, u bi spirtu ta' karit\u00e0 lejn il- proxxmu, u bi spirtu t' umiljazzjoni lejh innifsu, u mbag\u0127ad \u0121ie inkurunat bi glorja eterna mill- Missier tieg\u0127u li e\u017caltah u qieg\u0127du fil- leminija tieg\u0127u, bi premju ta' dina l- osservanza tieg\u0127u ta' dawn it- tliet dmirijiet.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kollox hu g\u0127al mument, u kollox jg\u0127addi f' g\u0127am\u017ca ta' g\u0127ajn; iva, kollox.", "Pawsa.", "PASSUS XXXV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la t\u0127allix li jiena nissodisfa lili nnifsi f' xejn, f' ebda aptit naturali.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Min immela huwa miexi wara Kristu, b\u0127al Kristu jtemm id- dmir tieg\u0127u lejn Alla bi spirtu ta' vittma: infatti Kristu biex jobdi l- Missier tieg\u0127u \u0127alla \u0127ajtu fuq is- salib, u waqa' vittma b' sagrifi\u010b\u010bju divin, vittma tal- volont\u00e0 t' Alla.", "M' g\u0127andux immela fih l- ispirtu ta' Kristu, min hu m\u0127ejji, dispost, pront fil- volont\u00e0 tieg\u0127u li jidneb gravament biex ma jitlefx \u0127ajtu, jew \u0121ie\u0127u, jew xi \u0121id ie\u0127or temporali: b' hekk m' g\u0127andux spirtu ta' vittma lejn Alla.", "Kristu espressament qal, li ma jistax ikun skular tieg\u0127u min ma jobg\u0127odx 'il \u0121idu u 'l \u0127ajtu wkoll, u li min i\u0127obb 'il \u0127ajtu jitlifha, u min jobg\u0127od 'il \u0127ajtu f' dina d- dinja j\u0127arisha fil- \u0127ajja eterna.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kull \u0127elu jitbiddel f' morr, u kull morr jitbiddel f' \u0127elu.", "Pawsa.", "PASSUS XXXVI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: g\u0127arraf lilek innifsek lil kull bniedem li ma jfittixx lilek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Min hu miexi wara Kristu, b\u0127al Kristu jtemm id- dmir tieg\u0127u lejn il- proxxmu bi spirtu ta' karit\u00e0: infatti Kristu \u0127abb 'il kul\u0127add mhux bil- kliem, i\u017cda bl- opri, u bil- verit\u00e0, g\u0127amel \u0121id spiritwali u temporali minn kull fejn g\u0127adda, u g\u0127amel bosta sagrifi\u010b\u010bji g\u0127as- salvazzjoni tal- bnedmin, imwaqqg\u0127in fid- di\u017cgrazzja t' Alla, \u0127afer l- g\u0127edewwa tieg\u0127u, u talab g\u0127alihom, u wera bl- opra li ma setax i\u0127obb il- proxxmu aktar milli \u0127abbu, g\u0127ax qieg\u0127ed il- prezzju\u017ca \u0127ajja tieg\u0127u fidwa g\u0127alihom.", "M' g\u0127andux immela fih l- ispirtu ta' Kristu min ma j\u0127obbx il- proxxmu tieg\u0127u bla ebda e\u010b\u010bezzjoni ta' \u0127add, \u0127bieb, g\u0127edewwa, g\u0127orrief, injoranti, g\u0127onja, foqra, sbie\u0127, koroh, tajbin, \u0127\u017ciena: kull bniedem huwa xbieha t' Alla, u min ma j\u0127obbx ix- xbieha, u r- ritratt, lanqas ma jkun i\u0127obb ir- realt\u00e0, il- verit\u00e0.", "Min jg\u0127ix bl- ispirtu ta' Kristu j\u0127obb lil kul\u0127add u bi m\u0127abba sin\u010biera, mhux bil- kliem, i\u017cda bl- opri tal- \u0127niena li jmissu l- \u0121isem, u li jmissu r- ru\u0127, ta' kull \u0121id li jag\u0127mel xejn ma jistenna lanqas l- inqas rikonoxxenza u l- inqas ringrazzjament, la tif\u0127ir, la stimi, la qlig\u0127, l- ebda sodisfazzjon ie\u0127or temporali: jistenna biss b' tama soda u \u017cgura l- benedizzjoni tal- \u0127anin Alla f' mewtu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, wara l- umiljazzjoni timxi dejjem il- glorja.", "Pawsa.", "PASSUS XXXVII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: nissel fija mibeg\u0127da g\u0127al kull vizzju li huwa l- veru deni tag\u0127na bnedmin.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- im\u0127abba hija \u0127a\u0121a tal- qalb: mela huwa fa\u010b\u010bol, min juri esternament im\u0127abba, u minn qalbu la j\u0127obb u lanqas ja\u0127fer.", "In- natura t\u0127obb, imma l- im\u0127abba tag\u0127ha m' g\u0127andhiex x' taqsam mal- im\u0127abba tal- grazzja, li biha \u0127abb Kristu.", "In- natura t\u0127obb, u t\u0127obb biss lil min i\u0127obbha, u fejn jaqblilha, u tfittex lilha nnifisha biss b' mod li wie\u0127ed ma jkunx i\u0127obb \u0127lief lilu nnifsu.", "Kristu espressament qal, li huwa biex isejja\u0127 g\u0127ar- renju tal- glorja biss lil dawk li j\u0127obbu bl- opri 'l kull min ikun fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna, u qal li huwa kmandament tieg\u0127u li a\u0127na n\u0127obbu wie\u0127ed lill- ie\u0127or b\u0127alma huwa \u0127abb lilna.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kull qalb trid o\u0127ra: \u0127add ma \u0127abbek b\u0127alma \u0127abbek Alla.", "Pawsa.", "PASSUS XXXVIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini dejjem id- dawl biex na\u0127seb x' ji\u0121i wara.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Min huwa miexi wara Kristu, b\u0127al Kristu jtemm id- dmir tieg\u0127u lejh innifsu bi spirtu t' umiljazzjoni: infatti Kristu tefa' ta\u0127t saqajh kulma tapprezza d- dinja, flus, unuri, delizzji tas- sensi, u t\u0127addan mal- umiljazzjoni tas- salib.", "San Pawl jikteb li Kristu umilja lilu nnifsu, \u0127a forma ta' seftur, u wassal ru\u0127u fix- xejn.", "Dan l- Img\u0127allem divin tag\u0127na bnedmin g\u0127allimna li ni\u010b\u0127du lilna nfusna, li ng\u0127o\u017c\u017cu s- satra, li mmorru nfittxu l- inqas lok, u g\u0127allimna li huwa q\u017cie\u017c quddiem Alla, kulma japprezzaw il- bnedmin.", "M' g\u0127andux immela fih l- ispirtu ta' Kristu, min jg\u0127ix attakkat mal- flus, mal- pja\u010biri, mal- unuri, medhi biex jissodisfa lilu nnifsu fis- sentimenti tal- kburija tad- dinja, fl- g\u0127o\u017c\u017ca tal- \u0127sejjes u tal- applawsi, fid- delizzji, fil- kumditajiet, u fil- g\u0127ana.", "Kristu g\u0127allimna kif g\u0127andna ntemmu t- tliet dmirijiet tag\u0127na ossija kif nosservaw il- li\u0121i tal- \u0127ajja eterna: immela \u0127add, ming\u0127ajr l- ispirtu ta' Kristu, ma jista' josserva dina l- li\u0121i tal- Altissmu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, hemm rimedju i\u017cda mhux g\u0127al kollox.", "Pawsa.", "PASSUS XXXIX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: kun inti g\u0127alija mexxej u salvatur.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Sabiex wie\u0127ed inissel fih l- ispirtu ta' Kristu jen\u0127tie\u0121 assolutament li jag\u0127raf 'il Kristu, f' dak li g\u0127amel u f' dak li qal u f' dak li sofra Kristu stess, g\u0127ax ming\u0127ajr dina l- konoxxenza ta' Kristu \u0127add ma jista' jimita 'l Kristu.", "Barra minn dan g\u0127andu wkoll jitlob 'l Alla l- imbierek biex inissel fih dana l- ispirtu ta' Kristu, li ming\u0127ajr ebda dubju Alla jie\u0127u gost li jag\u0127ti dana l- Ispirtu ta' Kristu lil min jitlobhulu, kif qal Kristu stess, \"Jekk intom \u0127\u017ciena tafu tag\u0127tu lil uliedkom dak li hu tajjeb, kemm i\u017cjed il- Missier mis- sema jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu!\"", "Mela biex innisslu fina l- ispirtu ta' Kristu jen\u0127tie\u0121 li nag\u0127rfu 'l Kristu, u nimitawh u li nitolbu li Alla jag\u0127tina dana l- ispirtu ta' Kristu.", "Issa meta wie\u0127ed ikun nissel fih dan l- Ispirtu ta' Kristu, x' g\u0127andu wie\u0127ed jag\u0127mel biex jikkonservah fil- qalb tieg\u0127u, ladarba nistg\u0127u nitilfuh sakemm g\u0127andna \u0127ajjin?", "Fost il- mezzi kollha li huma wisq addattati sabiex wie\u0127ed jikkonserva fih dan l- ispirtu ta' Kristu, il- majjistri kollha tal- ispirtu antiki u moderni jassenjaw l- e\u017cer\u010bizzju Memorjali.", "Dan l- e\u017cer\u010bizzju Memorjali jikkonsisti f' li wie\u0127ed ta\u0127t it- tag\u0127rif li jkollu fuq Kristu \u0120es\u00f9 jattendi biex jag\u0127raf fiex ikun jixbah lil \u0120es\u00f9 fl- istat li jkun fih jew dak li jkun qed jag\u0127mel.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, imbierek il- bniedem li jikkonfida f' Alla.", "Pawsa.", "PASSUS XL", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: jiena \u0127aj u qed nistenna l- mewt, li tikkonfondini minn dak li jiena qed nistenna minnek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "1.\tMeta jwa\u0127\u0127lu fik ming\u0127ajr \u0127tija u inti \u0121\u0121arrab xi konsegwenza dannu\u017ca, fiex tiftakar?", "Niftakar fi Kristu \u0120es\u00f9 kkundannat g\u0127all- mewt bla \u0127tija minn Ponzju Pilatu.", "2.\tMeta jkollok u\u0121ig\u0127 f' \u0121ismek, fiex tiftakar?", "Fi Kristu ffla\u0121ellat.", "3.\tMeta jkollok l- g\u0127atx, fiex tiftakar?", "Fi Kristu fuq is- salib li jg\u0127id li g\u0127andu l- g\u0127atx.", "4.\tInt u die\u0127el il- Knisja, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li jke\u010b\u010bi l- profanaturi mit- tempju.", "5.\tMeta tkun qieg\u0127ed tin\u017ca' biex tbiddel jew biex tin\u0127asel, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li ne\u017c\u017cg\u0127uh biex isallbuh.", "6.\tMeta tqum min- ng\u0127as fil- g\u0127odu, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li fit- tielet jum irxoxta.", "7.\tMeta xi \u0127add irid iwaqqg\u0127ek g\u0127a\u010b- \u010bajt jew g\u0127a\u017c- \u017cuffjett, fiex tiftakar?", "Fi Kristu irridikolat ta' Re bil- porpra fuq spalltu, u bil- qasba f' idejh u msellem b\u0127ala Re tal- Lhud.", "8.\tMeta xi \u0127add jillifruntak, fiex tiftakar?", "Fi Kristu llifruntat b' dik id- daqqa ta' \u0127arta li qala' quddiem is- Sommu Sa\u010berdot Anna.", "9.\tMeta xi \u0127bieb jabbandunawk, fiex tiftakar?", "Meta Kristu arrestat fl- ort tal- \u0120etsemani, l- Appostli telquh u abbandunawh.", "10.\tMeta tkun tg\u0127odd il- flus, fiex tiftakar?", "Fi Kristu ttradut minn \u0120uda g\u0127al tletin bi\u010b\u010ba tal- fidda.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, l- g\u0127ira kienet li da\u0127\u0127let il- mewt fid- dinja, u l- g\u0127ira kienet li tat il- mewt lil Kristu.", "Pawsa.", "PASSUS XLI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik, ag\u0127tini l- grazzja li n\u0127allas perfettament hawn fid- dinja d- dejn kollu li g\u0127andi mal- \u0121ustizzja tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "11.\tMeta tkun imdejjaq fiex tiftakar?", "Fi Kristu fl- ort tal- \u0120etsemani mdejjaq tant li ried mieg\u0127u l- Appostli.", "12.\tMeta tir\u010bievi azzjoni \u0127a\u017cina, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li fuq is- Salib talab g\u0127al min sallbu.", "13.\tMeta jfa\u0127\u0127ruk, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li \u0127arab meta l- Lhud riedu jag\u0127mluh Re tag\u0127hom.", "14.\tMeta tisma' l- g\u0127ajjat, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li g\u0127alih il- Lhud kienu jg\u0127ajtu quddiem Pilatu: Sallbu, sallbu.", "15.\tMeta tkun g\u0127arqan, fiex tiftakar?", "Fi Kristu fl- ort tal- \u0120etsemani g\u0127araq id- demm.", "16.\tMeta tkun qieg\u0127ed titlob, fiex tiftakar?", "Fi Kristu jitlob b' wi\u010b\u010bu mal- art fl- ort tal- \u0120etsemani.", "17.\tMeta tara xi \u0127add imnikket, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li farra\u0121 l- armla ta' Najm li rxuxtalha 'l binha.", "18.\tMeta xi \u0127add imaqdrek, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li be\u017cqu fuq wi\u010b\u010bu.", "19.\tMeta tkun tg\u0127allem, fiex tiftakar?", "Fi Kristu ta' tnax -il sena fost id- dutturi jg\u0127allimhom u jistaqsihom.", "20.\tMeta timtedd biex torqod, fiex tiftakar?", "Fi Kristu mqieg\u0127ed mejjet fil- qabar.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, Oh! x' reqqa hemm fil- \u0121udizzju partikulari; Oh! xi \u0127ruxija fil- kastigi.", "Pawsa.", "PASSUS XLII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn jiena fik: indukrali x- xufftejn tieg\u0127i biex ma no\u0127ro\u0121x mill- \u0127ajja perfetta.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "21.\tMeta xi \u0127add jittradik, fiex tiftakar?", "Fi Kristu mibjug\u0127 minn \u0120uda bi tradiment.", "22.\tMeta tarahom sejrin b' xi mejjet, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li rxoxta lill- iben uniku tal- armla ta' Najm.", "23.\tMeta xi \u0127add jigdeb fuqek, fiex tiftakar?", "Fi Kristu akku\u017cat b' xhieda foloz.", "24.\tMeta tkun ittentat, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li jke\u010b\u010bi 'l Satana li ttentah biex jadurah.", "25.\tMeta tkun bil- \u0121u\u0127, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li \u0127ass il- \u0121u\u0127 wara sawma ta' erbg\u0127in jum u erbg\u0127in lejl.", "26.\tMeta tara l- ba\u0127ar qawwi, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li kkmanda u sikket it- tempesta.", "27.\tMeta taqa' dalma, fiex tiftakar?", "Fi Kristu meta g\u0127ammdulu g\u0127ajnejh.", "28.\tMeta jkun il- bard, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li twieled g\u0127all- bera\u0127 fix- xitwa.", "29.\tMeta tkun img\u0127obbi b' xi pi\u017c, fiex tiftakar?", "Fi Kristu tiela' l- Kalvarju mg\u0127obbi bis- salib.", "30.\tMeta tkun marid, fiex tiftakar?", "Fi Kristu rxoxta 'l Lazzru.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, Alla jitkellem mar- ru\u0127 fis- solitudni.", "Pawsa.", "PASSUS XLIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: kabbar fija l- fidi fik, u fi Kristu \u0120es\u00f9.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "31.\tMeta jag\u0127tuk xi promozzjoni fiex tiftakar?", "Fi Kristu meta \u0127arab g\u0127ax il- Lhud riedu jag\u0127mluh re tag\u0127hom.", "32.\tMeta tkun mistieden g\u0127al xi pranzu, fiex tiftakar?", "Fi Kristu meta kien mistieden g\u0127and Mattew il- pubblikan.", "33.\tMeta tkun tixrob l- inbid, fiex tiftakar?", "Fi Kristu meta biddel l- ilma fi nbid.", "34.\tMeta xi \u0127add jie\u0127u ming\u0127and it- tabib il- bxara tal- mewt, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li r\u010bieva s- sentenza tal- mewt ming\u0127and Pilatu.", "35.\tMeta xi \u0127add jikkore\u0121ik, fiex tiftakar?", "Fi Kristu meta kkore\u0121a b' \u0127arsa lil San Pietru.", "36.\tMeta xi \u0127add ji\u010b\u0127adlek xi karit\u00e0, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li s- Samaritana \u010ba\u0127ditlu li tag\u0127tih jixrob.", "37.\tMeta xi \u0127add isaqsi g\u0127alik, fiex tiftakar?", "Fi Kristu \u0121ie mistoqsi minn Kajfa jekk kienx l- iben t' Alla.", "38.\tMeta tara t- tfal i\u017c- \u017cg\u0127ar, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li kien i\u0127addanhom u jberikhom.", "39.\tMeta tara lil xi \u0127add jikteb, fiex tiftakar?", "Fi Kristu nklinat jikteb b' subg\u0127ajh fl- art.", "40.\tMeta tkorri jew jo\u0127ro\u0121lok id- demm, fiex tiftakar?", "Fi Kristu msammar mas- salib.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ming\u0127ajr fidi impossibbli li wie\u0127ed jog\u0127\u0121ob 'l Alla.", "Pawsa.", "PASSUS XLIV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini dina l- kbira grazzja li jiena ni\u010b\u0127ad lili nnifsi bil- verit\u00e0.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "41.\tMeta tkun isservi 'l xi \u0127add, fiex tiftakar?", "Fi Kristu meta \u0127asel ri\u0121lejn l- appostli.", "42.\tMeta tkun g\u0127ajjien, fiex tiftakar?", "Fi Kristu g\u0127ajjien mit- triq, qag\u0127ad bilqieg\u0127da fuq il- bir ta' \u0120akobb.", "43.\tMeta tkun tib\u017ca' fiex tiftakar?", "Fi Kristu li be\u017ca' fl- ort tal- \u0120etsemani.", "44.\tMeta jag\u0127tuk il- \u0121enb, fiex tiftakar?", "Fi Kristu mwarrab u Barabba ppreferit.", "45.\tMeta xi \u0127add jingannak, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li \u0120uda biesu fl- ort b' ingann.", "46.\tMeta taqa' f' xi dnub, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li xerred demmu min\u0127abba d- dnub.", "47.\tMeta xi \u0127add jg\u0127ajrek, fiex tiftakar?", "Fi Kristu msallab ma\u017c- \u017cew\u0121 \u0127allelin.", "48.\tMeta ma tistax ti\u010b\u010baqlaq, fiex tiftakar?", "Fi Kristu mwa\u0127\u0127al mas- salib.", "49.\tMeta d- dnubiet ibe\u017c\u017cg\u0127uk, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li assigura l- \u0121enna lill- \u0127alliel it- tajjeb g\u0127ax kien talbu li jiftakar fih.", "50.\tMeta tara lil xi \u0127add jibki, fiex tiftakar?", "Fi Kristu li beka meta ra lil Marija Madalena tibki.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, x' inhu li inti g\u0127andek li ma r\u010bevejtux b' xejn?", "Pawsa.", "PASSUS XLV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: laqqag\u0127ni dejjem ma' nies li jib\u017cg\u0127u minnek, u li jirrispettawk bl- ispirtu u bil- verit\u00e0.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- aqwa splendur li l- iktar jiddi fit- ta\u0127ri\u0121 tal- Ispirtu ta' Kristu hija l- \u0126niena.", "Permezz tal- ispirtu ta' Kristu l- bniedem jag\u0127ti glorja vera 'l Alla, u ja\u0127dem is- salvazzjoni eterna tieg\u0127u nnifsu, u b' mod spe\u010bjali fit- ta\u0127ri\u0121 tal- opri tal- \u0127niena, tant li jmissu r- ru\u0127 kemm li jmissu l- \u0121isem.", "M' hemmx dubju li hemm fil- bniedem l- ispirtu ta' Kristu meta hemm l- e\u017cer\u010bizzju ta' vera \u0127niena lejn il- proxxmu: infatti Kristu mhux e\u017cortana imma kkmandana li nkunu ta' qalb \u0127anina b\u0127alma huwa l- Missier tag\u0127na li huwa fis- smewwiet; g\u0127alhekk huwa ingannat dak il- bniedem li jag\u0127mel \u0127niena ma' min irid hu u ma' min lilu jog\u0127\u0121ob, g\u0127aliex dina hija \u0127niena tal- ispirtu tan- natura.", "Min jag\u0127mel \u0127niena ta\u0127t it- tmexxija tal- grazzja ossija mqanqal mill- ispirtu ta' Kristu li huwa fih, jag\u0127mel b\u0127al Alla li jtella' x- xemx tieg\u0127u fuq it- tajbin u fuq il- \u0127\u017ciena, u li jitfa' x- xita fuq dawk li huma fidili lejh u fuq dawk li mhumiex fidili lejh.", "Il- \u0127niena tal- grazzja ma fihiex partikularit\u00e0 i\u017cda tit\u0127arre\u0121 fuq kull bniedem, ikun min ikun, ming\u0127ajr ebda speranza ta' \u0127las fuq dina l- art, u jekk ma tistax tqieg\u0127ed l- opra g\u0127all- g\u0127ajnuna fil- b\u017conn tal- proxxmu, tixtieq minn qalb sin\u010biera li tag\u0127tih dak li jin\u0127tie\u0121lu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, min isib \u0127abib tajjeb, isib te\u017cor.", "Pawsa.", "PASSUS XLVI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: illuminani biex nag\u0127raf l- inganni tal- g\u0127edewwa ta' ru\u0127i u ta' \u0121ismi.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "M' hemmx dubju li l- ispirtu ta' Kristu ma jinsabx f' dik il- qalb li ma tag\u0127milx \u0127niena, g\u0127aliex il- \u0127niena hija s- sinjal li jixhed li fil- qalb hemm l- ispirtu t' Alla, li proprjet\u00e0 tieg\u0127u hi li j\u0127enn u li ja\u0127fer.", "Kristu espressament iddikjara li minn hawn jintg\u0127arfu l- iskulari tieg\u0127u mill- opri tal- \u0127niena, u li fil- jum tal- \u0121udizzju universali sejjer ikun biex isejja\u0127 g\u0127ar- renju etern, lil dawk li jkunu \u0127admu l- opri tal- \u0127niena.", "Il- \u0127niena tag\u0127mel il- bniedem jixbah 'l Alla; il- \u0127niena tippreserva l- bniedem minn kull waqg\u0127a fid- dnub il- mejjet; il- \u0127niena te\u0127les lill- bniedem mill- qilla tal- \u0121ustizzja t' Alla, g\u0127aliex kif qal Kristu, bl- istess kejl li bih inkunu kejjilna lill- proxxmu jkun lilna mkejjel: \u0127niena bi \u0127niena u \u0121ustizzja b' \u0121ustizzja.", "Jitqarraq wisq il- bniedem li jifhem li jsalva r- ru\u0127 tieg\u0127u ming\u0127ajr ma ja\u0127dem dina s- salvazzjoni ta' ru\u0127u, ming\u0127ajr il- vera \u0127niena lejn il- proxxmu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, il- qalb tal- bniedem hija profondit\u00e0 ta' malizzja.", "Pawsa.", "PASSUS XLVII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: tne\u0127\u0127ix minn qalbi l- ispirtu tal- bi\u017ca' tieg\u0127ek, biex noqg\u0127od dejjem attent g\u0127al- li\u0121i tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Kellu ra\u0121un immela l- majjistru tal- ispirtu jikkonkludi li l- ispirtu ta' Kristu u qalb \u0127anina huma \u0127a\u0121a wa\u0127da.", "G\u0127aliex il- \u0127niena hija omm li twelled kull virt\u00f9 u spe\u010bjalment il- pa\u010benzja, it- tg\u0127akkis u l- manswetudni u l- umilt\u00e0 li huma l- frott li ma jistax jo\u0127ro\u0121 \u0127lief mill- ispirtu ta' Kristu.", "Qatt ma deher bniedem fid- dinja mibg\u0127ut g\u0127an- nom t' Alla, li m' g\u0127allimx il- \u0127niena u \u0127e\u0121\u0121e\u0121 g\u0127all- e\u017cer\u010bizzju tal- opri tag\u0127ha lil kull midneb: fost dawn il- kbar persona\u0121\u0121i bnedmin t' Alla hemm Danjeli, hemm I\u017caija, hemm il- kbir prekursur ta' Kristu, \u0120ovanni l- Battista, u fuqhom kollha l- Img\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin Kristu \u0120es\u00f9.", "Il- \u0127niena hija l- proprjet\u00e0 t' Alla, u ta' kull iben tieg\u0127u predestinat li jg\u0127ix il- \u0127ajja eterna mieg\u0127u wara l- mewt.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, m' hemmx \u0127ajja \u0127lief fil- li\u0121i t' Alla.", "Pawsa.", "PASSUS XLVIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: waqt il- prova fir- rispett uman, la t\u0127allinix nibdlek ma' \u0127add.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- ispirtu fil- bniedem jintg\u0127araf biss waqt il- prova, waqt it- tentazzjoni, u mill- operazzjonijiet jintg\u0127araf xi spirtu jkun, jekk hux tax- xitan, jew jekk ikunx tan- natura, jew jekk ikunx ta' Kristu \u0120es\u00f9.", "Meta wie\u0127ed jaf tajjeb il- \u0127ajja ta' Kristu u t- tag\u0127lim ta' Kristu, fa\u010bilment jag\u0127raf jekk hemmx fih, iva jew le, l- ispirtu tal- Img\u0127allem tieg\u0127u Kristu \u0120es\u00f9, b' mod li jkollu jistqarr jew li huwa veru skular tieg\u0127u jew li mhuwiex skular tieg\u0127u.", "Huwa bi\u017c\u017cejjed g\u0127all- iskular li jkun b\u0127all- img\u0127allem tieg\u0127u jen\u0127tie\u0121 li jimitah f' kollox u mhux fejn irid hu u fejn lilu jog\u0127\u0121ob, billi mill- istess bokka, b' xhud ta' San \u0120akbu ma jistax jo\u0127ro\u0121 ilma \u0127elu u ilma morr.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ara ma' min tag\u0127milha.", "Pawsa.", "PASSUS XLIX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini li ngawdi s- sa\u0127\u0127a tal- menti u tal- \u0121isem tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "1.\tMela mhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ipatti deni b' deni.", "2.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed iqarraq bil- proxxmu.", "3.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma j\u0127obbx l- g\u0127adu tieg\u0127u.", "4.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed i\u0127obb il- flus.", "5.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed inassas.", "6.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed isewwed qalbu g\u0127all- \u0121id li jag\u0127mel \u0127addie\u0127or.", "7.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma j\u0127obbx.", "8.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma jag\u0127dirx.", "9.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jg\u0127ix ming\u0127ajr tbatijiet.", "10.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma ji\u010b\u0127adx lilu nnifsu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, mhux li tag\u0127mel, i\u017cda qis kif tag\u0127mel.", "Pawsa.", "PASSUS L", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini d- dawl biex ma nfittixx dak li huwa 'l fuq mill- \u0127ila tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "11.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jigdeb.", "12.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma jg\u0127akkisx il- gula.", "13.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ji\u0121\u0121udika l- proxxmu.", "14.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma jitlobx.", "15.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed hu lablabi.", "16.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jitlob kastigi g\u0127all- \u0127\u017ciena.", "17.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma ja\u0127rabx l- okka\u017cjoni tad- dnub.", "18.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jirre\u017cisti g\u0127as- setg\u0127ajiet.", "19.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ifittex il- bnedmin b' xhieda tal- g\u0127emil tajjeb tieg\u0127u.", "20.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jippretendi tpattija g\u0127all- \u0121id li g\u0127amel.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, skiet u mhux ra\u0121unar, \u017comm dwar il- \u0121udizzji t' Alla.", "Pawsa.", "PASSUS LI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini l- ispirtu tal- prudenza, biex ma jkollix g\u0127albiex nindem.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "21.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jie\u0127u g\u0127alih innifsu g\u0127al xi azzjoni \u0127a\u017cina.", "22.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jist\u0127i jservi lil min hu baxx.", "23.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma jirrassenjax ru\u0127u f' kull deni.", "24.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma jipprattikax is- silenzju.", "25.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jib\u017ca' mill- bnedmin u le minn Alla.", "26.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jikkuntenta 'l g\u0127ajnejh.", "27.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed i\u0127obb jilbes sabi\u0127.", "28.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jopra ming\u0127ajr utilit\u00e0.", "29.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed irid \u0127a\u0121a u jridha bilfors.", "30.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ifittex l- aqwa lok.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, \u017comm l- ordni, u l- ordni \u017c\u017comm lilek.", "Pawsa.", "PASSUS LII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn jiena fik: jiena g\u0127andi b\u017connok, u bla ebda \u0127ila: g\u0127alhekk ikkonservani dejjem bil- potenza tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "31.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed hu kurju\u017c.", "32.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jitkellem b' tif\u0127ir fuqu nnifsu.", "33.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jag\u0127mel biss dak li jkun jog\u0127\u0121bu.", "34.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jag\u0127mel \u0127sejjes fl- opri tajba tieg\u0127u.", "35.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jifra\u0127 bid- deni.", "36.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed i\u0127obb biss lil min i\u0127obbu.", "37.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jie\u0127u pa\u010benzja biss b' min irid u kemm lilu jog\u0127\u0121ob.", "38.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed isewwed qalb il- proxxmu.", "39.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jiddisprezza l- proxxmu.", "40.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed iqieg\u0127ed il- fidu\u010bja tieg\u0127u fil- bniedem.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kollox minn Alla, kollox permezz t' Alla, kollox g\u0127al Alla.", "Pawsa.", "PASSUS LIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: g\u0127allimni t- tjubija u d- dixxiplina, u x- xjenza, biex \u0127add u xejn ma ijassarni.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "41.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jiddisprezza d- dnubiet venjali.", "42.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ifittex lilu nnifsu fl- opri tieg\u0127u.", "43.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jag\u0127mel biex ikun irrispettat u stmat.", "44.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jimxi mal- proxxmu biss bis- simpatija.", "45.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jopra bil- partikularit\u00e0.", "46.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ji\u010b\u0127ad g\u0127ajnuna lill- proxxmu fil- b\u017conn.", "47.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed waqt il- prova jissodisfa 'l qalbu.", "48.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed ma jissaportix id- difetti ta' xi w\u0127ud.", "49.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jie\u0127u sehem fin- nuqqas tal- proxxmu.", "50.\tMhuwiex spirtu ta' Kristu li wie\u0127ed jag\u0127mel lil \u0127addie\u0127or dak li ma jridx mag\u0127mul lilu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, la ddardarx l- g\u0127ajn li tixrob minnha.", "Pawsa.", "PASSUS LIV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la tippermettix li jiena ndawwar wi\u010b\u010bi mill- proxxmu tieg\u0127i fil- b\u017conn, biex inti ma ddawwarx wi\u010b\u010bek minni.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- ispirtu ta' Kristu huwa sustanza mg\u0127aqqda b' kull virt\u00f9 b' mod tali, li tinqered jekk xi virt\u00f9 minnha tonqos.", "L- ispirtu ta' Kristu huwa ordinat g\u0127all- glorja t' Alla u biex il- bnedmin jiksbu l- kuruna tal- \u0121ustizzja.", "A\u0127na nag\u0127tu glorja 'l Alla fit- ta\u0127ri\u0121 ta' kull virt\u00f9 waqt il- prova li s- Sapjenza Divina tiddisponi fuqna u b' hekk nimmeritaw il- kuruna tal- \u0121ustizzja.", "Il- Fidi: min hu li jista' jog\u0127\u0121ob 'l Alla ming\u0127ajr il- fidi?", "Min hu li jista' jopra b' intenzjoni retta, jew jitlob, jew jindem ming\u0127ajr il- fidi?", "It- Tama: min hu li jista' ja\u0127dem is- sa\u0127\u0127a eterna tieg\u0127u jekk ma jittamax fil- g\u0127ajnuna t' Alla li ma ji\u010b\u0127adha qatt lil min jitlobhielu bl- ispirtu u bil- verit\u00e0\u2026?", "L- im\u0127abba lejn Alla: ming\u0127ajrha min hu li jista' j\u0127ares u jindokra l- kmandamenti tieg\u0127u u jtemm perfettament ir- rieda tieg\u0127u?", "Kristu qal: \"Min g\u0127andu l- kmandamenti tieg\u0127i u j\u0127arishom, dan hu li j\u0127obbni\u2026\"", "L- im\u0127abba lejn il- Proxxmu: ming\u0127ajrha min jista' j\u0127obb 'l Alla li ma jarax, meta ma j\u0127obbx il- proxxmu li jara u li lilu g\u0127andu j\u0127obb b\u0127alma j\u0127obb lilu stess\u2026?", "Il- \u0120ustizzja: min hu dak li jista' jag\u0127ti 'l Alla dak li hu t' Alla, u lil g\u0127ajru dak li hu t' g\u0127ajru ming\u0127ajr din il- virt\u00f9 li fil- ksur tag\u0127ha titlob assolutament riparazzjoni\u2026?", "Il- Qawwa: min hu li jista' jirre\u017cisti g\u0127all- \u0127ila tal- g\u0127edewwa spiritwali ming\u0127ajr il- kura\u0121\u0121 fis- servizz t' Alla\u2026?", "It- Temperanza: min jista' jg\u0127akkes il- forza tad- demm u l- la\u0127am ming\u0127ajr is- sobrjet\u00e0, ming\u0127ajr it- tg\u0127akkis tal- gula, ming\u0127ajr is- sawm\u2026?", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, il- \u0121id jew id- deni jdur dejjem fuq ir- ras ta' min jag\u0127mlu.", "Pawsa.", "PASSUS LV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: jiena tieg\u0127ek g\u0127alhekk salvani f' kull periklu tar- ru\u0127 u f' kull periklu tal- \u0121isem.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Il- Prudenza: liema virt\u00f9 ma ssirx vizzju jekk ma tkunx iggvernata minn din ir- re\u0121ina li tassenja l- mezzi g\u0127all- fini\u2026?", "L- Umilt\u00e0: min jista' jigglorifika 'l Alla ming\u0127ajr i\u010b- \u010ba\u0127da tieg\u0127u nnifsu b' mod li jikkonsidra lilu nnifsu b\u0127ala xejn\u2026?", "Min ja\u0127seb li hu xi \u0127a\u0121a, jikteb San Pawl, meta mhu xejn, dan iqarraq lilu nnifsu.", "Il- Manswetudni: ming\u0127ajrha min hu li jista' jg\u0127ix fi stat normali ming\u0127ajr a\u0121itazzjoni interna?", "Din hija l- virt\u00f9 li tag\u0127milna nixbhu 'l Alla li jtella' x- xemx u li jibg\u0127at ix- xita fuq it- tajbin u fuq il- \u0127\u017ciena; u g\u0127alhekk Kristu kkmandana nitg\u0127allmu minnu l- ispirtu tal- manswetudni u tal- umilt\u00e0, li j\u0121ibu mag\u0127hom kull \u0121id spiritwali u temporali.", "Il- Pa\u010benzja: min hu li jista' jissejja\u0127 g\u0127aref u jtemm ir- rieda t' Alla ming\u0127ajr din il- virt\u00f9?", "G\u0127alhekk Kristu qalilna li bil- pa\u010benzja tag\u0127na naslu biex insalvaw ru\u0127na\u2026", "It- Tg\u0127akkis: ming\u0127ajr it- tg\u0127akkis \u0127add ma jista' jimxi fit- triq tal- qdusija li titlob assolutament it- tmerija tal- qalb tag\u0127na, li fin- natura tag\u0127ha tfittex dejjem lilha nnifisha f' kollox ming\u0127ajr ma jimpurtaha la minn Alla u lanqas mill- \u0127wejje\u0121 tieg\u0127u\u2026", "Is- Silenzju: min hu li jista' jg\u0127ix \u0127ajja perfetta ming\u0127ajr is- silenzju, meta f' kull sodisfazzjon, tant intern u kemm estern, jid\u0127ol dejjem id- dnub?", "G\u0127alhekk Kristu qalilna: \"Ikun kliemkom iva, iva; le, le; g\u0127ax dak li hu iktar minn hekk huwa \u0121ej mill- \u0127a\u017cen.", "Il- Kastit\u00e0: min hu li ji\u017cra' fil- la\u0127am u jista' ja\u0127sad il- \u0127ajja, li ti\u0121i biss mill- ispirtu, li hu kontra l- la\u0127am?", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, g\u0127alxejn tindokra, jekk ma jindukrakx Alla.", "Pawsa.", "PASSUS LVI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: \u0127ares lejja u \u0127enn g\u0127alija, g\u0127aliex jiena lilek irrid u lilek nixtieq.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Il- Penitenza: min hu li jista' jsaffi ru\u0127u mill- \u0127tijiet \u0127lief min jiddi\u017capprova l- \u0127a\u017cen, li huwa wa\u0127du kontra Alla?", "L- Ubbidjenza: min hu li jista' jog\u0127\u0121ob 'l Alla jew li jag\u0127mel ir- rieda t' Alla, min irid jag\u0127mel biss dak li lilu jog\u0127\u0121ob\u2026?", "Ir- Rassenjazzjoni: min hu li jista' jg\u0127ix mag\u0127qud m' Alla meta ma jridx kull dispo\u017cizzjoni t' Alla, tant fil- prosperit\u00e0, kemm fl- avversit\u00e0\u2026?", "L- Orazzjoni: min hu li jista' ja\u0127seb li m' g\u0127andux b\u017conn tal- g\u0127ajnuna t' Alla, fl- e\u017cer\u010bizzju tal- \u0127ajja spiritwali u temporali wkoll\u2026?", "Ming\u0127ajr l- orazzjoni l- bniedem la jista' jaqla' dak li jrid u lanqas je\u0127les mill- waqg\u0127at\u2026!", "Is- Sempli\u010bit\u00e0: ming\u0127ajrha \u0127add ma jista' jfittex 'l Alla; \u0127add ma jista' jintrefa' f' Alla; \u0127add ma jista' jg\u0127ix ming\u0127ajr rimorsi tal- kuxjenza.", "G\u0127alhekk Kristu jrid li nkunu b\u0127at- tfal \u017cg\u0127ar.", "Il- Faqar: ming\u0127ajr id- distakk tal- qalb tag\u0127na mill- \u0121id temporali ma nistg\u0127ux in\u0127obbu 'l Alla bil- \u0127sieb kollu tag\u0127na u lanqas inservuh biex intemmu l- fini tag\u0127na.", "Infatti Kristu qal: \"\u0126add ma jista' jaqdi 'l Alla u l- \u0121id ta' dina l- art.\"", "Il- \u0126e\u0121\u0121a: min jista' jissa\u0127\u0127an jew isa\u0127\u0127an ming\u0127ajr in- nar tal- im\u0127abba li jkun hemm fil- qalb?", "Forsi mhux mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq?", "Ebda opra mhija \u0127ajja jekk ma to\u0127ro\u0121x mill- forn tal- im\u0127abba; din hija proprjet\u00e0 tal- ispirtu, kif qal Kristu: \"L- ispirtu hu li jg\u0127ajjex.\"", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, m' hemmx g\u0127erf, lanqas prudenza, fejn m' hemmx pa\u010benzja.", "Pawsa.", "PASSUS LVII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: jiena ibnek ag\u0127milni \u0127anin b\u0127alek, missier \u010belesti tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "In- natura tal- bniedem, b\u0127ala bniedem g\u0127andha l- virtujiet naturali tag\u0127ha li ma jistg\u0127ux ikunu ordinati \u0127lief g\u0127as- sodisfazzjon tad- demm u tal- la\u0127am; g\u0127ax in- natura tfittex lilha nnifisha f' kollox, basta tikkuntenta t- tliet \u0121ibdiet \u0127\u017ciena tag\u0127ha g\u0127all- flus, g\u0127all- istimi u g\u0127all- glorja tad- dinja, u g\u0127ad- delizzji tas- sensi.", "Mela l- virt\u00f9 naturali ma tistax tit\u0127arre\u0121 \u0127lief bil- partikularit\u00e0, \u0127lief biss fejn lilha jog\u0127\u0121ob.", "In- natura tal- ispirtu tal- grazzja tfittex f' kollox 'l Alla l- Imbierek, u ma \u017c\u017comm ebda rispett g\u0127as- sodisfazzjon tal- \u0127ajja naturali.", "Kull virt\u00f9 li hija tipprattika hija dejjem ordinata g\u0127all- glorja t' Alla u g\u0127all- utilit\u00e0, bla ebda partikularit\u00e0.", "Min jg\u0127ix b' dan l- ispirtu, issibu fi stat ta' indifferenza g\u0127as- su\u010b\u010bess ta' kull \u0121id li jag\u0127mel u rrassenjat g\u0127al kulma ji\u0121ri fuqu tant ta' \u0127wejje\u0121 prosperi, kemm ukoll ta' \u0127wejje\u0121 avversi; u dejjem qalbu fil- pa\u010bi g\u0127ar- rieda tajba tieg\u0127u li tistma l- ubbidjenza iktar prezzju\u017ca minn kwalunkwe \u0121id ie\u0127or; b\u0127alma g\u0127amel Kristu li sar ubbidjent u ubbidjent sal- mewt.", "Kellu ra\u0121un San Pawl jg\u0127allem li min m' g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu, mhuwiex ta' Kristu; g\u0127ax ming\u0127ajr dan l- ispirtu \u0127add ma jista' j\u0127ares u jtemm il- li\u0121i t' Alla, li biss tag\u0127ti l- \u0127ajja eterna: \"Ag\u0127mel dan u tg\u0127ix.\"", "U l- li\u0121i t' Alla x' inhi \u0127lief l- g\u0127aqda tal- virtujiet kollha u s- sa\u0127ta ta' kull vizzju?", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, intant wie\u0127ed ji\u010b\u0127ad \u0127niena, g\u0127ax ma jkunx denn li jag\u0127milha.", "Pawsa.", "PASSUS LVIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: indukrani mill- ispirtu tal- vanaglorja, ag\u0127tini l- forza biex ma nieqaf qatt fuqha.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Min hu li jifta\u0127 quddiem g\u0127ajnejh il- Ktieb il- Kbir, ossija 'l Kristu \u0120es\u00f9 kur\u010bifiss, u ma jardax minnu l- ispirtu tieg\u0127u?", "Kristu kur\u010bifiss, huwa g\u0127ajn li minnha jo\u0127ro\u0121 l- ispirtu tal- \u0127ajja eterna, g\u0127al dawk li tassew i\u0127arsu lejh, li j\u0127arsu lejn l- awtur tal- fidi, u lejn il- konsumatur Kristu \u0120es\u00f9, li warrab kulma tapprezza d- dinja, t\u0127addan mas- salib u fuqu miet vittma g\u0127all- ubbidjenza tal- missier tieg\u0127u, u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- bnedmin, u b' hekk huwa \u0121ie merfug\u0127 minn tant umiljazzjonijiet g\u0127all- e\u017caltazzjoni fil- glorja tal- leminija t' Alla l- Missier.", "Hemm miktub: \"\u0126ares lejn l- e\u017cemplari, u ag\u0127mel b\u0127alma tara fuqu.\"", "Ir- ru\u0127 tan- nisrani li temmen li Kristu huwa Alla u bniedem, ma tistax ma tiqafx bil- \u0127sieb fuq l- e\u017cempji tieg\u0127u, li g\u0127andhom jimpressjonaw lil kull min jikkunsidrahom dwar il- \u0121id li fihom.", "Jekk inti t\u0127ares lejn il- \u0127ames pjagi tieg\u0127u, \u0127ames g\u0127ejun li minnhom \u0127ar\u0121et is- sa\u0127\u0127a tad- dinja, inti tifhem il- kruha tad- dnub, li biex jitne\u0127\u0127a u jit\u0127assar, kien je\u0127tie\u0121 li jixxerred dan id- demm divin, u inti tnissel fik spirtu ta' mibeg\u0127da lejn id- dnub u spirtu ta' m\u0127abba lejn Alla, li permezz tal- mewt ta' ibnu, \u0127asel ir- ru\u0127 tag\u0127na fid- demm divin tieg\u0127u, u g\u0127amilna minn ulied il- korla, ulied tal- grazzja.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, qatt la tg\u0127id fuqek la \u0121id u lanqas deni.", "Pawsa.", "PASSUS LIX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la tke\u010b\u010binix mill- wi\u010b\u010b tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Kristu kur\u010bifiss inissel f' min jikkunsidrah bil- verit\u00e0, spirtu ta' umilt\u00e0, x\u0127in wie\u0127ed jag\u0127raf li r- re tal- glorja tbaxxa f' tant disprezzi biex jifdi u jsalva s- seftur.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' manswetudni, x\u0127in wie\u0127ed jisimg\u0127u jitlob mis- salib, g\u0127al dawk li sallbuh.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' pa\u010benzja x\u0127in wie\u0127ed jarah f' ba\u0127ar ta' u\u0121ig\u0127at, u ta' niket, u ta' de\u017colazzjoni.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' m\u0127abba lejn il- proxxmu x\u0127in jag\u0127raf li min\u0127abba fina bnedmin u min\u0127abba s- sa\u0127\u0127a tag\u0127na xerred demmu fuq is- salib.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' faqar, x\u0127in wie\u0127ed jarah imne\u017c\u017ca' minn kollox, imdendel mas- salib bl- imsiemer f' idejh u f' saqajh.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' kura\u0121\u0121 fis- servizz t' Alla, x\u0127in wie\u0127ed jag\u0127raf li m' g\u0127amilx \u0127ajtu iktar prezzju\u017ca mit- temmija tal- volont\u00e0 t' Alla.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' bi\u017ca' fuq il- \u0121ustizzja t' Alla, li jikkastiga l- \u0127\u017ciena, x\u0127in wie\u0127ed jifhem li Alla lanqas ma \u0127afirha 'l ibnu, i\u017cda qieg\u0127du vittma g\u0127as- sodisfazzjon infinita tag\u0127ha, biex a\u0127na nkunu me\u0127lusin mill- fjammi eterni.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' kunfidenza lejn il- \u0127niena t' Alla, x\u0127in wie\u0127ed jisma' g\u0127ax wieg\u0127ed mis- salib is- saltna tal- \u0121enna lill- \u0127alliel mieg\u0127u msallab, li rrikorra lejh.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' silenzju, x\u0127in wie\u0127ed josservah sieket g\u0127al tant insulti, g\u0127al tant azzjonijiet \u0127\u017ciena li kien qed jir\u010bievi.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' penitenza, x\u0127in wie\u0127ed jifhem li d- dnub kien il- kaw\u017ca tal- kur\u010bifissjoni u tal- mewt tieg\u0127u.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, xejn ma ji\u0121ri ming\u0127ajr kaw\u017ca.", "Pawsa.", "PASSUS LX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la tne\u0127\u0127ix minni l- Ispirtu Santu tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' ubbidjenza u ta' rassenjazzjoni perfetta mal- volont\u00e0 t' Alla, x\u0127in wie\u0127ed jarah jixrob fuq is- salib il- kal\u010bi li tah jixrob il- Missier, kal\u010bi ta' sofferenzi interni u esterni.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' qima lejn is- superjuri, x\u0127in wie\u0127ed jisimg\u0127u jirrikkmanda lill- appostlu tieg\u0127u \u0120wanni l- omm de\u017colata tieg\u0127u.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu t' abborriment lejn il- glorja tad- dinja, x\u0127in wie\u0127ed jikkonsidra li dan ir- re tal- glorja wassal lilu nnifsu fix- xejn.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' \u0121ustizzja, x\u0127in wie\u0127ed jikkonsidra li miet biex jag\u0127ti lil Alla dak li huwa t' Alla, u jsir kaw\u017ca ta' salvazzjoni g\u0127al dawk li jobduh.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' verit\u00e0, x\u0127in wie\u0127ed jifhem li bil- mewt tieg\u0127u sostna kulma huwa g\u0127allem bla ebda speranzi minn dina d- dinja.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' sagrifi\u010b\u010bju, x\u0127in wie\u0127ed jisimg\u0127u jg\u0127id lill- Missier tieg\u0127u li jirrikkmanda f' idejh l- ispirtu tieg\u0127u.", "Kristu kur\u010bifiss inissel fih spirtu t' abborriment lejn il- kumditajiet tad- dinja, x\u0127in wie\u0127ed jarah priv sa\u0127ansitra minn tazza ilma \u2014 \"G\u0127andi l- g\u0127atx.\"", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' konfort, x\u0127in wie\u0127ed jifhem li b' dawk it- tbatijiet kollha, Alla l- Missier ma kienx qieg\u0127ed \u0127lief i\u0127obbu \u2014 \"kif \u0127abbni Missieri, hekk ukoll \u0127abbejt jiena lilkom;\" hekk qal lill- iskulari tieg\u0127u Kristu \u0120es\u00f9.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' di\u017capprovazzjoni dwar is- sentimenti tad- dinja, x\u0127in tarah ippersegwitat bla kaw\u017ca, u t\u0127allas b' deni minn dawk li lilhom g\u0127amel tant \u0121id.", "Kristu kur\u010bifiss inissel spirtu ta' pa\u010bi, x\u0127in wie\u0127ed jag\u0127raf li Alla ddispona fuqu kulma kellu jg\u0127addi, ming\u0127ajr ma huwa g\u0127amel ebda re\u017cistenza g\u0127all- volont\u00e0 divina \u2014 \"Mhux li rrid jiena, i\u017cda li trid int, ikun mag\u0127mul.\"", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kull dnub jimxi wara min jag\u0127mlu.", "Pawsa.", "PASSUS LXI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127mel li jiena ng\u0127ix il- \u0127ajja interjuri b' abborriment ta' dina d- dinja \u0127a\u017cina.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "San Pawl jg\u0127allem: Jesus Christus heri et hodie, ipse et in saecula.", "\u0120es\u00f9 Kristu lbiera\u0127, u llum, u hu l- istess ukoll g\u0127al dejjem.", "Kristu lbiera\u0127, ji\u0121ifieri, meta kien jikkonversa veru Alla u veru bniedem ma' missirijietna hawn fid- dinja.", "Kristu llum, ji\u0121ifieri, issa li qieg\u0127ed isaltan fil- leminija tal- Missier tieg\u0127u.", "Kristu huwa stess ukoll g\u0127al dejjem, ji\u0121ifieri, sat- tmiem tas- sekli, u hekk jibqa' g\u0127al dejjem ta' dejjem, l- istess b\u0127alma kien ilbiera\u0127, u b\u0127alma huwa llum.", "Dan il- kliem tal- appostlu San Pawl jindika u jfisser, li \u0120es\u00f9 Kristu huwa dejjem fl- istess sfera tieg\u0127u bla ebda asso\u0121\u0121ettament ta' bdil, dwar il- g\u0127aqda tan- natura divina tieg\u0127u man- natura umana tieg\u0127u f' persuna wa\u0127da divina, dwar id- duttrina tieg\u0127u, dwar is- sentimenti tieg\u0127u, dwar l- ispirtu u dwar il- qalb tieg\u0127u.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kollox jitbiddel, imma Alla huwa dejjem l- istess.", "Pawsa.", "PASSUS LXII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: tieg\u0127ek hija s- sa\u0127\u0127a, ag\u0127tini s- sa\u0127\u0127a fir- ru\u0127 u fil- \u0121isem tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Meta immela naqraw fl- evan\u0121elju li fid- dinja huwa qatt ma ke\u010b\u010ba l- ebda midneb li rrikorra lejh, lanqas issa mhu sejjer ike\u010b\u010bi l- ebda midneb li tassew ifittxu, g\u0127ax il- qalb li hu kellu f' sidru, meta kien hawn jittratta ma' missirijietna fid- dinja hija dina stess li huwa g\u0127andu issa li qieg\u0127ed fl- e\u017caltazzjoni glorju\u017ca tieg\u0127u.", "Fost il- midinbin kollha li rrikorrew lejh g\u0127all- ma\u0127fra huma spe\u010bjali Marija Madalena, San Pietru l- appostlu, il- \u0127alliel imsallab, \u017bakkew u s- Samaritana.", "Tiddubita inti li Kristu mhuwiex biex jilqa' lilek ukoll, jekk inti be\u017cg\u0127ani fuq il- \u0121udizzju u fuq il- fjammi ta' dejjem tirrikorri inti wkoll bil- verit\u00e0, u titolbu ma\u0127fra, meta huwa g\u0127adu dak stess li kien hawn fid- dinja?", "U meta naqraw fl- evan\u0121elju li huwa qatt ma \u010ba\u0127ad opra ta' \u0127niena, tant dwar ir- ru\u0127, kemm ukoll dwar il- \u0121isem, anzi hu stess minn rajh, kien imidd idejh g\u0127at- ta\u0127ri\u0121 tal- \u0127niena ta' qalbu, u \u0121ieli bosta drabi \u0127arre\u0121 l- omnipotenza tieg\u0127u biex ifarra\u0121 'il min kien fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna tieg\u0127u: sejjer issa ji\u010b\u0127ad l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u lil dawk li jfittxuha minnu?", "Qalbu g\u0127adha dik l- istess li minnha \u0127ar\u0121et il- kbira stedina g\u0127al dawk li huma ttribulati u fil- b\u017conn: \"Ejjew g\u0127andi intom ilkoll li intom img\u0127obbijin u mtaqqlin, u jiena nserra\u0127kom.\"", "Forsi issa mhuwiex sejjer iserra\u0127 lil kull imnikket, lil kull oppress, li lejh jirrikorri bil- fidu\u010bja?", "Il- qalb ta' \u0120es\u00f9 \u0121iet iffurmata f' sidru biex tikkonsla l- bnedmin, biex tag\u0127mel il- \u0121id lill- bnedmin fir- ru\u0127 tag\u0127hom u fil- \u0121isem tag\u0127hom.", "Infatti dina hija verit\u00e0 dommatika li min\u0127abba fina bnedmin, min\u0127abba s- sa\u0127\u0127a tag\u0127na, ni\u017cel mis- sema u sar bniedem, u g\u0127ex, u miet u rxoxta.", "Forsi issa m' g\u0127adux kapa\u010bi \u0120es\u00f9 Kristu, is- Salvatur tag\u0127na, biex ike\u010b\u010bi d- dlam mill- mo\u0127\u0127 tag\u0127na, biex ike\u010b\u010bi d- demonji, biex jikkalma t- tempesti u biex isalva dak li kien intilef?", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kieku Alla ma jridx jag\u0127tina ma kienx jg\u0127idilna biex nitolbuh.", "Pawsa.", "PASSUS LXIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini l- grazzja li nirripara kif nista' kull \u0127a\u017cen tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Lanqas ma jistg\u0127u fih jitbiddlu s- sentimenti tieg\u0127u: g\u0127alhekk g\u0127adu jiddi\u017capprova dak kollu li meta kien fid- dinja tafa' ta\u0127t ri\u0121lejh, u ddisprezza; u g\u0127adu japprova dak kollu li huwa g\u0127amel u g\u0127allem.", "Forsi m' g\u0127adux \u0127abib kbir tat- tfal \u017cg\u0127ar, u ta' min huwa b\u0127alhom?", "Forsi m' g\u0127adux jiddi\u017capprova l- fa\u010b\u010boli, u 'l dawk li j\u0127obbu l- flus, u lil dawk li jfittxu t- tif\u0127ir tag\u0127hom infushom u l- glorja ta' dina d- dinja, u lil dawk li jikkuntentaw ix- xewqat tal- \u0121isem?", "Kull bniedem huwa mi\u017cerja, u mi\u017cerja jibqa' sakemm ma jkunx g\u0127a\u017cel 'il \u0120es\u00f9 b' Img\u0127allem tieg\u0127u, b' Sinjur tieg\u0127u, b' tabib tieg\u0127u, u b' rag\u0127aj tieg\u0127u; u jekk xi \u0127add jara lilu nnifsu inkapa\u010bi li jimxi wara \u0120esu, g\u0127andu jkun jaf li dak li huwa impossibbli g\u0127all- bniedem huwa possibbli g\u0127al Alla, li \u017cgur ma ji\u010b\u0127adx l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu bil- verit\u00e0, allurmeta naraw li missier ta' dina l- art ma ji\u010b\u0127adx l- g\u0127ajnuna me\u0127tie\u0121a lil uliedu li jitolbuhielu.", "Il- qaddisin huma bnedmin b\u0127alna u huma saru qaddisin g\u0127ax talbu, u g\u0127ax g\u0127a\u017clu 'l \u0120es\u00f9 b' o\u0121\u0121ett wie\u0127ed tal- im\u0127abba ta' qalbhom.", "Ammen.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, \u0127add ma jifhem kemm hu \u0127afif Alla biex ja\u0127fer 'il min jitolbu bil- verit\u00e0.", "Pawsa.", "PASSUS LXIV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: \u0127assar kull \u0127a\u017cen tieg\u0127i, g\u0127ax jiena niedem li g\u0127amiltlek azzjonijiet \u0127\u017ciena.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- ispirtu ta' Kristu bla ebda dubju huwa spirtu tajjeb, g\u0127ax Kristu mexa dejjem bl- ispirtu t' Alla.", "San Pawl jikteb, li dawn huma biss ulied Alla, dawn li huma mmexxijin bl- ispirtu t' Alla, li hu spirtu ta' m\u0127abba, spirtu ta' kwiet u ta' pa\u010bi.", "Fi Kristu kien jg\u0127ammar korporalment l- ispirtu t' Alla, li b' ebda mod ma jista' jinfired minnu; Kristu b\u0127ala Alla huwa l- veru iben naturali t' Alla l- Missier, u b\u0127ala bniedem huwa wkoll iben t' Alla, g\u0127ax dejjem kien immexxi bl- ispirtu t' Alla.", "Issa jekk a\u0127na bnedmin m' g\u0127andniex fina dan l- ispirtu t- tajjeb li hu l- veru spirtu t' Alla, g\u0127ax \u0127add ma huwa tajjeb \u0127lief Alla wa\u0127du, a\u0127na assigurati minn Kristu li Alla mhuwiex sejjer ji\u010b\u0127ad dan l- ispirtu lil min jitlobhulu, u biex jipperswadina dan, l- Img\u0127allem divin tag\u0127na nqeda bil- kors tan- natura, inqeda bix- xbieha t' Alla biex jipperswadina fuq ir- realt\u00e0.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, il- vittorja hija g\u0127al min jobdi.", "Pawsa.", "PASSUS LXV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la tippermettix li jiena nag\u0127ti pass ta' suppervja, \u017commni dejjem fl- ispirtu tal- umilt\u00e0 u tal- indiema.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Kristu fl- evan\u0121elju qalilna: \"Min minnkom bniedem, li jekk ibnu jitolbu \u0127ob\u017ca lil missieru forsi dan jag\u0127tih \u0121ebla?", "Jew jekk jitolbu \u0127uta, jewwilla dan jag\u0127tih serp?", "Jew jekk jitolbu bajda, jewwilla dan jag\u0127tih skorpjun?\"", "Jekk immela intom, g\u0127alkemm \u0127\u017ciena, tafu tag\u0127tu lil uliedkom dak li huwa tajjeb, kemm i\u017cjed il- missier mis- sema jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu!", "\u0126add ma jista' jiddubita li kulma huwa tajjeb u perfett fil- kreatura, huwa infinitament tajjeb u perfett fil- Kreatur.", "Immela min tassew irid fih l- ispirtu t- tajjeb jirrikorri lejn Alla, u jitlobhulu bil- verit\u00e0, u Alla jag\u0127tihulu b\u0127alma missier ta' dina l- art jag\u0127ti lil ibnu dak li huwa ne\u010bessarju.", "Forsi qalb Alla hija inqas nobbli minn qalb ta' missier ta' dina l- art?", "Je\u0127tie\u0121 assolutament li jkun fina dan l- ispirtu t- tajjeb, g\u0127ax ming\u0127ajru la nistg\u0127u ntemmu d- dmirijiet tag\u0127na, lanqas naslu g\u0127all- finijiet tag\u0127na; la nistg\u0127u nservu 'l Alla, lanqas insalvaw ru\u0127na mit- telfien ta' dejjem.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, il- bi\u017ca' j\u0121ib l- attenzjoni, u l- attenzjoni r- rettitudni.", "Pawsa.", "PASSUS LXVI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini l- qawwa tieg\u0127ek biex nag\u0127tik is- sagrifi\u010b\u010bju ta' qalbi.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Kull \u0127a\u0121a tajba u kull \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina dejjem to\u0127ro\u0121 mill- kwalit\u00e0 tal- ispirtu li jkun iddepo\u017citat fil- qalb, jew mill- infu\u017cjoni tal- \u0127anin Alla, jew mill- influwenza tal- ispirtu djaboliku, jew mill- affett naturali tal- im\u0127abba proprja, li ma tistax tkun tajba, billi dejjem tfittex f' kollox lilha nnifisha anke b' disprezz tal- Kreatur.", "Alla wa\u0127du hu biss tajjeb, mela l- ispirtu t' Alla biss jipprodu\u010bi \u0127wejje\u0121 tajba, u l- ispirtu djaboliku u l- ispirtu tan- natura umana huma spirti \u0127\u017ciena, u huma biss jipprodu\u010bu \u0127wejje\u0121 \u0127\u017ciena, skont il- prin\u010bipju li kul\u0127add jag\u0127ti milli g\u0127andu.", "Alla jag\u0127ti l- pa\u010bi, g\u0127ax huwa Alla tal- pa\u010bi, u kull spirtu \u0127a\u017cin jag\u0127ti dejjem l- inkwiet, g\u0127ax huwa kontra l- volont\u00e0 divina, kif hemm fl- evan\u0121elju: \"U pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.\"", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, dejqa u dejqa wisq hija t- triq li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja.", "Pawsa.", "PASSUS LXVII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: dawwal il- mo\u0127\u0127 tieg\u0127i biex nag\u0127raf il- veru \u0121id u l- veru deni.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Ir- ru\u0127 tal- bniedem, immexxija bl- ispirtu t' Alla, li f' kollox ifittex lilu nnifsu b\u0127ala Kreatur ta' kollox, u li l- unur tieg\u0127u ma j\u010bedih lil \u0127add, t\u0127addan kulma huwa veru, kulma huwa \u0121ust, kulma huwa kast, kulma huwa rett u onest, u tiddi\u017capprova kulma Alla jistma q\u017cie\u017c, kulma Alla jobg\u0127od u jabborri; t\u0127obb kulma j\u0127obb Alla, u tis\u0127et kulma jis\u0127et Alla, g\u0127ax huwa wie\u0127ed l- ispirtu t' Alla u huwa dejjem l- istess ming\u0127ajr konsiderazzjoni ta' \u017cminijiet, ta' kundizzjonijiet, ta' \u010birkustanzi.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, id- dnub huwa veru deni f' libsa sabi\u0127a ta' veru \u0121id.", "Pawsa.", "PASSUS LXVIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: urini l- \u0121miel tal- li\u0121i tieg\u0127ek biex iktar nit\u0127addan mag\u0127ha.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Ir- ru\u0127 tal- bniedem, immexxija bl- ispirtu djaboliku, li huwa g\u0127adu tal- fidi, ta' kull ordni morali, t\u0127addan biss il- perswa\u017cjoni mis- sensi, u mir- ra\u0121uni mdallma, ji\u0121ifieri li tiddi\u017capprova kulma hija ma tridx tifhem, jew ma tistax tifhem, b\u0127alma huma l- misterji.", "L- ispirtu djaboliku jmexxi fit- triqat tas- suppervja, tal- g\u0127ira, tal- mibeg\u0127da, ta\u017c- \u017cina, tal- korla \u0127a\u017cina, tax- xe\u0127\u0127a, tal- g\u0127a\u017c\u017c: u dwar il- qerq u l- gidba Kristu qal: li Satana huwa giddieb u missier il- gidba, u li meta jigdeb jitkellem \u0127wejje\u0121 mill- proprjetajiet tieg\u0127u.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, mill- qalb jo\u0127ro\u0121 kollox.", "Pawsa.", "PASSUS LXIX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: indukrani minn dawk li j\u017cebil\u0127u l- li\u0121i tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Ir- ru\u0127 tal- bniedem immexxija mill- ispirtu naturali, kollu kemm hu affett u m\u0127abba naturali, t\u0127addan bil- gost kulma lilha jog\u0127\u0121ob skont is- sensi esterni u skont is- sensi interni, u tieqaf fuqhom jew bil- fer\u0127, jew bil- g\u0127axqa, jew bix- xewqat, u tinkorla bil- vendetta u tmieri kulma lilha ma jog\u0127\u0121obx skont is- sensi.", "Topra biss fejn lilha jog\u0127\u0121ob, fejn lilha biss ikun jaqbel.", "Tfittex il- mistrie\u0127 fil- kreaturi, tissodisfa lilha nnifisha, tg\u0127o\u017c\u017c kulma jg\u0127o\u017c\u017cu l- bnedmin fil- \u0121ibdiet naturali, g\u0127all- flus, g\u0127all- unuri, u g\u0127all- pja\u010biri, mentri ru\u0127 immexxija mill- ispirtu ta' Kristu tg\u0127o\u017c\u017c kulma l- bnedmin jiddisprezzaw, faqar, tbatijiet u disprezzi jew umiljazzjonijiet.", "L- ispirtu t' Alla jqieg\u0127ed ir- ru\u0127 fl- indifferenza tal- istat, fl- indifferenza g\u0127as- su\u010b\u010bess tal- opri tajba, u jqieg\u0127ed fit- tron tal- vera pa\u010bi l- qalb.", "L- ispirtu djaboliku jqieg\u0127ed ir- ru\u0127 fis- suppervja, fit- tron tieg\u0127u tad- di\u017cubbidjenza, u tal- inkwiet.", "L- ispirtu uman iqieg\u0127ed lilu nnifsu fuq is- sodda tas- sodisfazzjon tad- demm u tal- la\u0127am, u fuq it- tron tal- ostinazzjoni, u tal- inkwiet, u tal- indiema, g\u0127ax ikollu dejjem jara ikrah dak li jkun ra sabi\u0127 qabel.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, hemm hija l- pa\u010bi, fejn hemm volont\u00e0 tajba.", "Pawsa.", "PASSUS LXX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ikkonsolani bil- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Biex wie\u0127ed ikun jista' jid\u0127ol fis- Sakrarju tal- ispirtu ta' Kristu, je\u0127tie\u0121 li jissupera kull impediment li jbieg\u0127ed mill- bieb tieg\u0127u: u l- impedimenti huma bosta.", "Impedimenti min- na\u0127a tan- natura, impedimenti min- na\u0127a tal- bnedmin, u impedimenti min- na\u0127a ta' Satana u tal- an\u0121li \u0127\u017ciena, li sa mill- bidu g\u0127amlu kon\u0121ura kontra s- salvazzjoni tal- bniedem.", "M' g\u0127andux wie\u0127ed jaqta' jiesu, x\u0127in jara d- diffikult\u00e0 tal- vittorja, g\u0127ax dak li huwa impossibbli g\u0127all- bniedem, huwa possibbli g\u0127al Alla, kif jixhdulna \u0127utna l- qaddisin, li da\u0127lu fis- Sakrarju tal- ispirtu ta' Kristu, u g\u0127exu fih sal- a\u0127\u0127ar, u issa qeg\u0127din isaltnu ma' Kristu g\u0127al dejjem.", "\"Jekk huma, g\u0127aliex a\u0127na mhux ukoll?\"", "Kollox jiena nista' qal San Pawl, f' dak li jikkonfortani, ji\u0121ifieri hija bi\u017c\u017cejjed g\u0127alina l- grazzja t' Alla, li ma tonqos qatt g\u0127al min jag\u0127mel dak li jista' b' \u0127iltu u li tassew irid.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, i\u017c- \u017cmien mhuwiex f' idejn il- bniedem.", "Pawsa.", "PASSUS LXXI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: \u0127enn g\u0127all- imnikktin kollha, u farr\u0121ilhom il- qalb tag\u0127hom.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Impedimenti min- natura li dejjem trid tikkuntenta l- qalb tag\u0127ha f' kull sodisfazzjon tal- \u0121ibdiet tag\u0127ha, gosti u pja\u010biri tas- sensi, stimi, unuri, u glorja, flus, possessjonijiet u kumditajiet.", "Ja\u0127bat wie\u0127ed jassalta biex jid\u0127ol, i\u017cda l- attakk ma' kreatura simpatika jre\u0121\u0121g\u0127u lura.", "Ja\u0127bat wie\u0127ed jassalta biex jid\u0127ol, i\u017cda l- attakk ma' dik l- ostentazzjoni ta' tif\u0127ir fix- xhieda tal- bnedmin, ire\u0121\u0121g\u0127u lura.", "Ja\u0127bat wie\u0127ed jassalta biex jid\u0127ol, i\u017cda l- attakk ma' dak li huwa tieg\u0127u ma j\u0127allihx inaqqas minnu, anzi jag\u0127mlu \u0127abrieki biex ikattru, u g\u0127alhekk ire\u0121\u0121g\u0127u lura.", "In- natura titkexkex g\u0127as- smig\u0127 ta' \u0127wejje\u0121 li g\u0127andha orrur lejhom; faqar, disprezzi u tbatija; g\u0127alhekk ta\u0127rabhom b' kull mezz le\u010btu jew mhux le\u010btu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, imberkin dawk li jibku.", "Pawsa.", "PASSUS LXXII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ippersevera fil- grazzja santifikanti l- \u0121usti kollha tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Impedimenti min- na\u0127a tal- bnedmin, li jafu wisq tajjeb jixtru l- qlub tal- a\u0127wa tag\u0127hom bit- tif\u0127ir, bir- rigali, u bl- okka\u017cjonijiet tad- dnub; anki l- \u0121enituri stess ifixklu 'l uliedhom, li jkunu jixtiequ jarawhom jg\u0127umu qalb il- flus, qalb l- unuri, tad- dinja, u f' ba\u0127ar ta' delizzji; g\u0127alhekk Kristu qal: \"li l- g\u0127edewwa tal- bniedem, niesu.\"", "Ja\u0127bat wie\u0127ed jassalta biex jid\u0127ol fis- Sakrarju tal- ispirtu ta' Kristu, i\u017cda l- bi\u017ca' tal- persekuzzjonijiet u l- bi\u017ca' tar- rispett uman ire\u0121\u0121g\u0127uh lura, u j\u0121ag\u0127luh jaddatta ru\u0127u mad- dinja.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, min hu wieqaf, jindokra li ma jaqax.", "Pawsa.", "PASSUS LXXIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: \u0127enn g\u0127all- kbira mi\u017cerja tal- midinbin, u kkonvertihom lejk g\u0127all- glorja tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Impedimenti min- na\u0127a ta' Satana bl- ispirazzjonijiet djaboli\u010bi tieg\u0127u dwar il- fidi, u dwar il- grazzja.", "Dwar il- fidi, jipprova li jag\u0127milha dubju\u017ca; u g\u0127alhekk jg\u0127id lir- ru\u0127 biex i\u017c\u017comm il- parti \u017cgura, u ma titlifx il- hena ta' dina l- \u0127ajja wkoll.", "Dwar il- grazzja, jg\u0127id lir- ru\u0127 li ma hijiex \u017cgura li tippersevera sal- a\u0127\u0127ar; g\u0127alhekk mhux ta' min jitlef il- hena ta' hawn u ta' hemm.", "Dwar il- \u0121udizzji t' Alla, Satana malizzju\u017c inebba\u0127 il- bniedem fuq il- predestinazzjoni u j\u0127awdu fl- injoranza tal- misterji, biex iwasslu li jaqta' qalbu mill- \u0121id etern, g\u0127ax kollox fuq l- in\u010bertezzi.", "Jassalta wie\u0127ed biex jid\u0127ol fis- Sakrarju, i\u017cda s- sefsif ta' Satana kontra l- Fidi, mhux biss iberridlu qalbu biex ma jfittixx il- grazzja, anzi je\u017cortah biex jiddisprezzaha b\u0127ala \u0127a\u0121a in\u010berta, mentri s- sentimenti tad- dinja huma \u017cguri f' idejh.", "Satana jistudja kif iqarraq, u l- iktar waqt id- dispo\u017cizzjonijiet t' Alla dwar il- provi ta' dina l- \u0127ajja, g\u0127ax jaf tajjeb x' inhu li jg\u0127o\u017c\u017c il- bniedem u fuq kollox 'il \u0127ajtu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, imberkin dawk li j\u0127ennu, g\u0127ax huma jsibu l- \u0127niena.", "Pawsa.", "PASSUS LXXIV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini, nitolbok, li ma nit\u0127awwad qatt, billi tfakkarni li Satana u l- bnedmin \u0127\u017ciena j\u0127awdu, u li inti bit- ta\u0127wid tag\u0127hom tesegwixxi l- \u0121udizzji tas- Sapjenza tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Quddiem dawn l- impedimenti kollha, il- bniedem jo\u0127ro\u0121 rebbie\u0127, meta jemmen tassew li Kristu rxoxta, g\u0127ax bir- re\u017currezzjoni tieg\u0127u Kristu sa\u0127\u0127a\u0127 il- verit\u00e0 tal- kliem tieg\u0127u, u spe\u010bjalment li hu veru Alla u veru bniedem li g\u0127ad ji\u0121\u0121udika 'l kull bniedem.", "\u0126add ma jikkonverti qabel ma tkun fih il- perswa\u017cjoni.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, assigurazzjoni tal- Ispirtu Santu li ma jag\u0127milx dnub, min jiftakar fin- novissmi tieg\u0127u.", "Pawsa.", "PASSUS LXXV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: mexxini dejjem bl- Ispirtu Santu tieg\u0127ek f' kull triq tieg\u0127i, biex ma no\u0127ro\u0121x mill- verit\u00e0 u mill- \u0121ustizzja.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "1.\tMing\u0127ajr konoxxenza ta' Kristu \u0127add ma jista' jg\u0127ix b\u0127alma g\u0127ex hu, g\u0127ax ma jkunx jista' jimitah, u ming\u0127ajr orazzjoni \u0127add ma jista' jnissel fih innifsu l- ispirtu t- tajjeb, li Alla \u017cgur li jag\u0127tih lil min jitlobhulu.", "2.\tSan Pawl jikteb li min m' g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu mhuwiex ta' Kristu; dan l- ispirtu huwa assolutament ne\u010bessarju biex wie\u0127ed bih josserva l- li\u0121i t' Alla, u jid\u0127ol fil- \u0127ajja eterna.", "3.\tMin g\u0127andu fih l- ispirtu ta' Kristu jintg\u0127araf mill- frottijiet tal- qdusija, mit- tg\u0127akkis u mill- pa\u010benzja, waqt kull prova, waqt kull tentazzjoni, kif jidher mill- \u0127ajja tal- qaddisin, li kellhom dan l- ispirtu.", "4.\tSan Pawl jikteb li dawna huma wlied Alla, dawn li huma mmexxijin mill- ispirtu t' Alla, u l- ispirtu t' Alla huwa m\u0127abba li kollox issofri, kollox tissaporti, u li tobg\u0127od kull \u0127a\u017cen.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ke\u010b\u010bi malajr kull \u0127sieb li jinkwetak, g\u0127ax dan ma jkunx minn Alla.", "Pawsa.", "PASSUS LXXVI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini li jiena nitg\u0127axxaq bil- maest\u00e0 tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "5.\tL- ispirtu t' Alla u l- ispirtu ta' Kristu huma spirtu wie\u0127ed, u g\u0127alhekk wie\u0127ed ma jistax jg\u0127ix ming\u0127ajr l- ispirtu ta' Kristu, jekk ma jkollux ukoll fih l- ispirtu t' Alla; g\u0127ax ma jinfirdux minn xulxin.", "6.\tMin g\u0127andu fih l- ispirtu ta' Kristu, jista' sakemm hu g\u0127adu fid- dinja, jitilfu; g\u0127alhekk biex jippersevera fih g\u0127andu jag\u0127mel mezzi konservattivi, li fosthom l- aqwa huwa l- e\u017cer\u010bizzju memorjali li kontinwament i\u0121ag\u0127lek t\u0127ares lejn il- mudell divin Kristu \u0120es\u00f9, u l- e\u017cer\u010bizzju ta' San Vin\u010benz di Paola: \"Kieku Kristu kien minfloki, x' kien ja\u0127seb, jew x' kien jg\u0127id, jew x' jag\u0127mel?\"", "7.\t\u017bgur li wie\u0127ed m' g\u0127andux fih l- ispirtu ta' Kristu, meta ma j\u0127ennx g\u0127al kull min ikun fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna, u meta ma ja\u0127firx l- g\u0127adu tieg\u0127u.", "8.\tM' hemmx virt\u00f9 vera, li ma ting\u0127aqadx mal- ispirtu ta' Kristu, li wie\u0127ed g\u0127andu fih, u vera virt\u00f9 ting\u0127aqad mal- virtujiet l- o\u0127ra b' mod, li fejn tonqos virt\u00f9, mag\u0127ha jonqsu l- virtujiet l- o\u0127ra kollha, g\u0127ax il- kaw\u017ca ta' vera virt\u00f9 hija wa\u0127da.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, hemm huwa d- dnub, fejn m' hemmx orazzjoni.", "Pawsa.", "PASSUS LXXVII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: f' kull aptit tan- natura tieg\u0127i fakkarni li kollox mumentanju, u frug\u0127a tal- frug\u0127at.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "9.\tHuwa impossibbli li min g\u0127andu fih l- ispirtu ta' Kristu jg\u0127ix g\u0127alih innifsu; g\u0127ax l- ispirtu ta' Kristu jorbot il- qalb m' Alla bi spirtu ta' vittma, u jorbotha mal- proxxmu bi spirtu ta' m\u0127abba lejn kul\u0127add, u jorbotha bi spirtu t' umiljazzjoni lejha nnifisha.", "10.\tIr- ru\u0127 tal- bniedem immexxija bl- ispirtu t' Alla topra \u0127wejje\u0121 li jog\u0127\u0121bu lil Alla, u spe\u010bjalment opri ta' m\u0127abba, opri ta' \u0127niena u atti ta' rassenjazzjoni.", "Ir- ru\u0127 tal- bniedem immexxija mill- ispirtu uman, topra \u0127wejje\u0121 li jkunu jog\u0127\u0121bu lilha nnifisha, tfittex dejjem li tissodisfa u tikkuntenta x- xewqat tad- demm u tal- la\u0127am.", "Ir- ru\u0127 tal- bniedem immexxija mill- ispirtu djaboliku topra qerq u inganni, g\u0127ax Satana huwa giddieb u missier il- gidba, tabborri l- fidi, u kulma huwa ordinat g\u0127all- \u0121id spiritwali; l- ispirtu tax- xitan iqanqal g\u0127all- g\u0127ira, g\u0127a\u017c- \u017cina, g\u0127all- \u0121lied u g\u0127all- mibeg\u0127da; kul\u0127add jag\u0127ti milli g\u0127andu, kull si\u0121ra tag\u0127ti mill- frott tag\u0127ha.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, il- kelma \"dejjem\" u l- kelma \"qatt\"! hija affari tassew serja.", "Pawsa.", "PASSUS LXXVIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: lilek insejja\u0127, g\u0127ax m' hemmx g\u0127ajnuna \u0127lief mill- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "11.\tBosta impedimenti jre\u0121\u0121g\u0127u lura 'l bosta nies li jkunu jifhmu li jid\u0127lu fis- Sakrarju tal- ispirtu ta' Kristu, u bosta nies tassew, g\u0127ax Kristu qal \"li ftit huma li jg\u0127addu mit- triq id- dejqa li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja\": il- kollezzjoni tal- impedimenti ting\u0127aqad mis- sentimenti tan- natura, mis- sentimenti tal- bnedmin, u mill- ispirazzjonijiet djaboli\u010bi.", "In- natura tib\u017ca' mill- mard, u mill- mewt, u mit- tg\u0127akkis, u mid- disprezzi, u mill- faqar; il- bnedmin i\u0127ajru bl- iskandli tag\u0127hom, bl- okka\u017cjonijiet prossimi; u Satana bin- nasba kontra l- fidi, u bil- persekuzzjonijiet, u bil- bi\u017ca' tal- futur: kollox ordinat biex ire\u0121\u0121a' lura l- passi lejn is- Sakrarju.", "12.\tIt- tabelli mal- \u0127itan tas- Sakrarju tal- ispirtu ta' Kristu, huma skolpiti b' mod li ma jistg\u0127ux jit\u0127assru u b' ittri kbar u \u010bari, g\u0127ax Kristu lbiera\u0127, u llum, u hu l- istess g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Dawn huma: I\u010b\u0127ad lilek innifsek \u2014 I\u010b\u0127ad kulma g\u0127andek \u2014 Obg\u0127od lil \u0127ajtek \u2014 \u0126obb l- g\u0127edewwa \u2014 Silenzju \u2014 Orazzjoni \u2014 Tg\u0127anniq mat- tbatija \u2014 Indifferenza tal- istat \u2014 Sagrifi\u010b\u010bju \u2014 Indifferenza g\u0127as- su\u010b\u010bess ta' kull opra tajba \u2014 Qalb tan- nar lejn Alla \u2014 Qalb tal- la\u0127am lejn il- proxxmu \u2014 Qalb tal- bron\u017c lejn il- bniedem innifsu \u2014 tlitt iqlub f' qalb wa\u0127da.", "13.\tMhux bi\u017c\u017cejjed li wie\u0127ed jaqra u jifhem it- tabelli tas- Sakrarju tal- ispirtu ta' Kristu, i\u017cda je\u0127tie\u0121 li jipprattikahom fil- \u0127in u fil- waqt, qabel ma wie\u0127ed jieqaf fit- tribunal ta' Kristu, li j\u017comm mieg\u0127u g\u0127al dejjem dawk li huma tieg\u0127u; g\u0127ax min g\u0127andu l- ispirtu ta' Kristu, dan hu ta' Kristu, u mhumiex ta' Kristu dawk li m' g\u0127andhomx l- ispirtu ta' Kristu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, \u0127a\u0121a wa\u0127da biss hija ne\u010bessarja.", "Pawsa.", "PASSUS LXXIX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: nissel fija abborriment g\u0127as- sentimenti ta' dina d- dinja mqieg\u0127da kollox fuq il- \u0127a\u017cen.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "14.\tUlied il- bniedem, li jg\u0127ixu bl- ispirtu ta' Kristu, g\u0127andhom dejjem il- volont\u00e0 tag\u0127hom disposta, im\u0127ejjija, u pronta li jag\u0127tu waqt kull tentazzjoni, waqt kull prova, waqt kull okka\u017cjoni, preferenza g\u0127all- volont\u00e0 t' Alla anke bis- sagrifi\u010b\u010bju ta' \u0127ajjithom, jitolbu dejjem l- g\u0127ajnuna tal- grazzja t' Alla.", "15.\tMin sama' fuq l- ispirtu ta' Kristu, li permezz tieg\u0127u biss jista' wie\u0127ed jid\u0127ol fil- \u0127ajja eterna, u li ming\u0127ajru jintilef g\u0127al dejjem, jag\u0127ti passi u b' \u0127iltu kollha jnissel fih dan l- ispirtu u skont dan l- ispirtu jimxi dejjem bil- perseveranza, malli jipperswadi ru\u0127u fuq il- glorja eterna u fuq il- fjammi ta' dejjem; i\u017cda fejn ikun jibqa' anzi jmur g\u0127all- ag\u0127ar jekk fih m' hemmx dina l- perswa\u017cjoni.", "Ma' xiex jibdel il- bniedem il- \u0127ajja tieg\u0127u?", "Ma' xejn; jiddisprezzaha biss biex ma jitlefx premju hekk kbir, u biex ma jg\u0127ammarx g\u0127al dejjem ma' fjammi eterni.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ming\u0127ajr il- mezzi addattati \u0127add ma jasal g\u0127all- fini ffissat.", "Pawsa.", "PASSUS LXXX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik; dawwal il- mo\u0127\u0127 tieg\u0127i biex nifhem li fid- dinja g\u0127andi nsofri.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- ispirtu ta' Kristu mhuwiex f' kull nisrani fidil xorta wa\u0127da: f' xi w\u0127ud jinsab fl- inqas grad: f' xi o\u0127rajn fi grad superjuri: u f' xi o\u0127rajn fi grad perfettissmu.", "L- ispirtu ta' Kristu fl- inqas grad huwa assolutament me\u0127tie\u0121 biex wie\u0127ed isalva ru\u0127u, u ming\u0127ajru l- bniedem jintilef bla ebda dubju, g\u0127ar- ra\u0121uni li l- volont\u00e0 tieg\u0127u hija m\u0127ejjija li tag\u0127mel dnub mejjet, jekk tkun fl- okka\u017cjoni li titlef \u0127ajjitha, jew xi \u0121id ie\u0127or temporali.", "Iva Kristu espressament qal li ma jistax ikun skular tieg\u0127u min ma jobg\u0127odx iva 'l \u0127ajtu wkoll.", "Dawn l- insara g\u0127andhom iva l- ispirtu ta' Kristu, g\u0127ax tassew ma jridux id- dnub il- mejjet: i\u017cda huma fil- periklu li bil- fa\u010bilt\u00e0 kollha jag\u0127mluh waqt il- prova, waqt it- tentazzjoni, waqt l- okka\u017cjoni, g\u0127ax Kristu qal li min mhuwiex fidil fil- ftit, lanqas mhu fidil fil- wisq.", "Minn hawn to\u0127ro\u0121 il- verit\u00e0 li m' g\u0127andux fih l- ispirtu ta' Kristu, min g\u0127al xi ra\u0121uni, jew g\u0127al xi kaw\u017ca jkun irid id- dnub il- mejjet, g\u0127aliex Kristu qal li min mhuwiex mieg\u0127u huwa kontra tieg\u0127u, u xejn ma jifridna minn Kristu \u0127lief id- dnub il- mejjet, jifridna minnu u jg\u0127aqqadna mal- g\u0127adu tieg\u0127u: g\u0127alhekk San Pawl jikteb, li min m' g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu, dan mhuwiex ta' Kristu, u jekk mhuwiex ta' Kristu huwa ta' padrun ie\u0127or avversarju ta' Kristu.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, min ma jridx isofri ma jridx igawdi.", "Pawsa.", "PASSUS LXXXI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: t\u0127allinix nara deni \u0127lief id- dnub li hu l- uniku deni.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- ispirtu ta' Kristu fi grad superjuri huwa f' dawk l- insara fidili li g\u0127andhom il- volont\u00e0 tag\u0127hom soda li g\u0127al ebda ra\u0121uni, g\u0127al ebda kaw\u017ca ma tapprova, ma tammetti, ma t\u0127addan id- dnub il- mejjet, avolja fl- okka\u017cjoni li jitilfu \u0127ajjithom, u kull \u0121id ie\u0127or: i\u017cda g\u0127andhom il- volont\u00e0 tag\u0127hom im\u0127ejjija u pronta li ma jag\u0127mlux la d- dnub il- mejjet u lanqas il- venjal, avolja jafu li jitilfu \u0127ajjithom jew xi \u0121id ie\u0127or temporali.", "Immela huma fi grad superjuri tal- ispirtu ta' Kristu, dawk l- insara kollha li huma disposti, im\u0127ejjija, u pronti li j\u0127allu \u0127ajjithom, u kull \u0121id ie\u0127or, mhux biss biex ma jag\u0127mlux id- dnub il- mejjet, i\u017cda lanqas id- dnub il- venjal: u g\u0127alhekk huma fid- dispo\u017cizzjoni li jipperseveraw b' \u010berta \u010bertezza morali fl- istat tal- grazzja, billi jwarrbu minnhom il- periklu tad- dnub il- mejjet, kif jg\u0127id Kristu, li min hu fidil fil- ftit huwa fidil ukoll fil- wisq.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, mhux dnub g\u0127al min jinteba\u0127 bil- \u0127a\u017cen u ma jridux.", "Pawsa.", "PASSUS LXXXII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: a\u0127firli kull dnub li huwa mo\u0127bi g\u0127all- menti tieg\u0127i, u kull dnub li \u0127addie\u0127or g\u0127amel akkaw\u017ca tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- ispirtu ta' Kristu fi grad perfettissmu jinsab f' dawk l- insara fidili, li mhux biss huma disposti, im\u0127ejjija u pronti li j\u0127allu \u0127ajjithom u kull \u0121id ie\u0127or temporali biex ma jikkonsentux g\u0127ad- dnub il- mejjet, u lanqas g\u0127ad- dnub il- venjal: i\u017cda li fil- kors tal- \u0127ajja spiritwali tag\u0127hom jag\u0127\u017clu dak kollu li g\u0127a\u017cel Kristu fil- kors tal- \u0127ajja tieg\u0127u: g\u0127alhekk pere\u017cempju: billi Kristu g\u0127a\u017cel il- faqar huma jag\u0127\u017clu l- faqar, g\u0127alkemm an\u0121lu mis- sema jassigurahom li jekk iservu 'l Alla qalb l- g\u0127ana, jag\u0127tuh l- istess glorja, u g\u0127alihom ji\u0121bru l- istess mertu, b\u0127allikieku jkunu jservuh fil- faqar.", "Ordinarjament dawna l- fidili g\u0127all- e\u017cer\u010bizzju tal- ubbidjenza jqieg\u0127du l- volont\u00e0 tag\u0127hom ta\u0127t il- volont\u00e0 ta' Mexxej spiritwali, dejjem pronti biex jobdu f' kull \u0127a\u0121a li ma fiha ebda dnub, u li tkun ra\u0121onevoli.", "Iva, is- sikkina li \u017cvinat 'il Kristu fuq is- salib kienet l- ubbidjenza, kif jg\u0127allem San Pawl: \"Kristu sar ubbidjent sal- mewt, u sal- mewt tas- salib.\"", "Santa Katerina ta' Siena kienet qalet lil Kristu: \"Kif nag\u0127\u017cel jiena l- kuruna tal- ward, x\u0127in inti g\u0127a\u017cilt il- kuruna tax- xewk!\"", "U fil- vi\u017cjoni da\u0127\u0127let b' idejha f' rasha l- kuruna tax- xewk li kellu f' idu l- leminija, u rrifjutat il- kuruna tal- ward li kellu f' idu x- xellugija.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, \u0127add ma jista' ja\u0127seb li huwa safi quddiem Alla.", "Pawsa.", "PASSUS LXXXIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ferra\u0127li qalbi bil- barka tieg\u0127ek, kollha pa\u010bi.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Min jag\u0127mel il- mezzi biex jg\u0127ix il- \u0127ajja ta' Kristu, g\u0127andu b' xi mod jara wkoll fuqu s- sinjali, li Alla ordinarjament jag\u0127ti lill- erwie\u0127 kollha fidili li huwa jkun i\u0127obb bi m\u0127abba tal- grazzja: Alla j\u0127obb lil min i\u0127obbu fil- kors tal- grazzja, u j\u0127obb 'il kul\u0127add bi m\u0127abba naturali fil- kors tan- natura.", "Fil- \u0127ajja tal- beata \u0120ovanna Battista Varani, naqraw li Kristu taha dina l- lezzjoni, fost il- lezzjonijiet l- o\u0127ra li kien taha.", "Huwa qalilha: Kull ru\u0127, li jiena n\u0127obb nippreservaha mill- waqg\u0127a fid- dnub il- mejjet waqt il- prova, u nqeg\u0127idha fl- okka\u017cjoni li tag\u0127mel il- \u0121id, u nag\u0127mel li hija ssofri.", "Issa m' hemmx dubju li Kristu j\u0127obb 'il dawk kollha li g\u0127andhom l- ispirtu tieg\u0127u: immela inti min int, m' g\u0127andekx ra\u0121un li titfarra\u0121 x\u0127in waqt tentazzjoni int to\u0127ro\u0121 rebbie\u0127: ma taqax b' xhud tal- kuxjenza tieg\u0127ek?", "Dan hu sinjal li Kristu huwa mieg\u0127ek, g\u0127ax hu qal: \"Ming\u0127ajri ma tistg\u0127u tag\u0127mlu xejn.\"", "M' g\u0127andekx inti ra\u0121un li tithenna, x\u0127in inti sibt ru\u0127ek fl- okka\u017cjoni li tit\u0127arre\u0121 f' xi opra tal- \u0127niena lejn bniedem fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek, u inti ma rruftajthiex?", "Dan hu sinjal li Kristu ried jinqeda bik g\u0127ax kull \u0121id jag\u0127mlu Alla, u jinqeda bl- istrumenti li huma kasti u ndaf.", "M' g\u0127andekx inti ra\u0121un li tifra\u0127, x\u0127in inti waqt is- sofferenzi li ji\u0121uk tintrabat mal- volont\u00e0 t' Alla, li jrie\u0121i kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u?", "Dan hu sinjal li Kristu qieg\u0127ed i\u0127obbok b\u0127alma \u0127abb lilu l- missier \u010belesti tieg\u0127u.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, l- uniku te\u017cor tal- bniedem hija l- pa\u010bi.", "Pawsa.", "PASSUS LXXXIV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: iddisponi l- \u0121ranet tieg\u0127i u l- g\u0127emil tieg\u0127i fil- pa\u010bi tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "L- ispirtu ta' Kristu fin- nisrani fidil jista' dejjem jikber i\u017cjed: min hu qaddis jitqaddes i\u017cjed, jista' jonqos, u jista' jintilef skont in- nuqqas tal- vi\u0121ilanza u tal- kura spiritwali: g\u0127alhekk il- majjistri kollha tal- ispirtu jg\u0127allmu li tieqaf huwa l- istess li tmur lura fil- kors tal- \u0127ajja tal- grazzja.", "\u0126add ma jsir \u0127a\u017cin f' daqqa: mela min ma jindukrax ru\u0127u minn nuqqasijiet venjali jkun qieg\u0127ed jibda j\u0127ott l- edifi\u010b\u010bju tal- qdusija fir- ru\u0127 tieg\u0127u, skont it- tag\u0127lim tal- Ispirtu Santu, li min jiddisprezza \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar, bil- ftit il- ftit jaqa' fi \u0127wejje\u0121 kbar.", "Ta' min immela jindokra ru\u0127u dwar l- azzjonijiet ozju\u017ci ji\u0121ifieri ordinati ming\u0127ajr fini suffi\u010bjenti, bla ebda utilit\u00e0 tar- ru\u0127 jew tal- \u0121isem, b\u0127alma huma \u0127ars volontarju, xamm volontarju, mess volontarju, tog\u0127ma volontarja ming\u0127ajr ebda kaw\u017ca \u0121usta: u wkoll b\u0127alma huwa t- ti\u017cjin fierag\u0127 fl- ilbies, fil- persuna dwar il- maxta sabi\u0127a, u dwar id- deheb u l- fidda, u wkoll b\u0127alma huma l- \u0127biberiji ma' nies simpati\u010bi u vanitu\u017ci u l- kur\u017citajiet.", "Kull azzjoni volontarja qatt mhija ming\u0127ajr fini, g\u0127ax \u0127add ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn: kull a\u0121ent ja\u0121ixxi min\u0127abba l- fini: immela jekk l- o\u0121\u0121ett ikun indifferenti b\u0127alma huwa li t\u0127ares, li tu\u017ca s- sensi, li ti\u017c\u017cejjen, li titkellem, dan ma jibqax i\u017cjed indifferenti fil- bniedem i\u017cda jie\u0127u l- moralit\u00e0 tieg\u0127u mill- fini li jkun jew tajjeb jew \u0127a\u017cin, u qatt m' inti ming\u0127ajr \u0127tija gravi jew venjali skont l- o\u0121\u0121ett u \u010b- \u010birkustanzi tieg\u0127u, kull darba li inti tordna azzjoni biex tissodisfa l- aptiti jew ix- xewqat tieg\u0127ek skont id- demm u l- la\u0127am.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, l- umli biss junura 'l Alla.", "Pawsa.", "PASSUS LXXXV", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini l- forza tieg\u0127ek biex ma nkunx kurju\u017c lanqas lablabi.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Int min int, jekk qieg\u0127ed tikkultiva fik l- ispirtu ta' Kristu oqg\u0127od vi\u0121ilanti kontinwament g\u0127asses fuqek innifsek, u la tbexxaqx kemm kemm il- menti tieg\u0127ek g\u0127al dak li joffendi l- ispirtu; ilqa' mill- ewwel u la \u010b\u010bedix g\u0127al ebda bidu ta' deni.", "L- istorja tixhed li bosta nies bdew il- \u0127ajja spiritwali, il- \u0127ajja tal- grazzja, u saru \u0127\u017ciena, inkitbu minn \u0127bieb t' Alla g\u0127edewwa tieg\u0127u, g\u0127aliex g\u0127amluha ma' nies \u0127\u017ciena, ittraskuraw l- orazzjoni, telqu l- meditazzjoni tan- novissmi, ma \u0127arbux l- okka\u017cjoni prossima tad- dnub, iddisprezzaw dnubiet venjali, ma kkultivawx is- silenzju, f' kelma wa\u0127da ddejqu jg\u0127addu mit- triq id- dejqa li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja u bdew jirfsu t- triq il- wiesg\u0127a, li tant tog\u0127\u0121ob lill- bnedmin u taw preferenza li jibqg\u0127u jg\u0127addu minnha, li tie\u0127u g\u0127at- telfien.", "Min g\u0127andu fih l- ispirtu ta' Kristu, dan hu permezz tal- grazzja t' Alla; i\u017cda, kif jg\u0127allem id- duttur tal- Knisja Santu Wistin, min \u0127alqek ming\u0127ajrek, ma jsalvakx ming\u0127ajrek, u jekk wie\u0127ed ma jag\u0127milx il- mezzi me\u0127tie\u0121a g\u0127all- fini, ma jasalx g\u0127as- salvazzjoni; u jekk ma jmurx il- \u0120enna, imur l- Infern.", "Is- Sinjur tal- parabbola ta \u0127ames talenti lil wie\u0127ed, tnejn lill- ie\u0127or, u wie\u0127ed lill- ie\u0127or, biex jinnegozjawhom sakemm ikun \u0121ie lura mis- safar: ippremja lil min \u0127addimhom, u kkastiga 'l min ma tax kont.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, x' jaf min ma \u0121arrabx?", "Pawsa.", "PASSUS LXXXVI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: beg\u0127idni dejjem mill- kumpanija tas- suppervi li lilhom biss inti tirre\u017cisti.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Il- bniedem t' Alla u ta' \u0120es\u00f9 Kristu jsib l- g\u0127ors tieg\u0127u fl- ewkaristija, u jitg\u0127axxaq mi\u0121bur quddiemha, perswa\u017c li hemm verament, u realment, u sustanzjalment l- istess Kristu, li huwa fil- glorja tal- Missier tieg\u0127u, iva, jitg\u0127axxaq, u mieg\u0127u jitkellem, u lilu jimmedita u spe\u010bjalment meta kien g\u0127adu fid- dinja sakemm miet, u rxoxta, u tela' fis- sema.", "Oh! x' rikreazzjoni tassew utli, tassew pja\u010bevoli, u \u0127elwa kien isib Patri Franku quddiem \u0120es\u00f9 sagramentat!", "Kien joqg\u0127od jie\u0127u gost ifakkru x' g\u0127adda fuqu, meta kien g\u0127adu hawn fid- dinja u x' g\u0127amel, u x' sofra, u x' qal, u kien jieqaf bil- \u0127sieb fuq kull pont \u0127afif, \u0127afif.", "Kien ifakkru, mhux g\u0127ax Kristu ma jafx kollox l- img\u0127oddi, u l- pre\u017cent, u l- futur, imma biex jimxi b' turija tag\u0127na bnedmin skont in- natura umana, kif a\u0127na nu\u017caw nittrattaw bejnietna.", "Kristu wkoll espressament uriena li huwa jrid li a\u0127na niftakru x' g\u0127amel g\u0127alina.", "Ekku mudell ta' dan l- e\u017cer\u010bizzju li kien jag\u0127mel Patri Franku Karmelitan tassew devot ta' \u0120es\u00f9 Sagramentat u tal- Ver\u0121ni mbierka Marija Santissma.", "E\u017cer\u010bizzju mqassam f' diversi \u0127oloq tal- katina mit- twelid sal- axxensjoni ta' Kristu.", "1.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar, meta \u0121ew il- ma\u0121i mill- orjent biex jadurawk, u offrewlek deheb, in\u010bens u morr?", "Inti allura kellek xi sentejn.", "Matt.", "II, 11.", "Jiena nitg\u0127aqqad mal- ispirtu tag\u0127hom kull darba li nadurak fis- Santissimu sagrament tal- artal: nadurak Alla veru, minn Alla veru, u bniedem veru minn bniedem veru.", "2.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti widdibt 'il \u0120uda u fta\u0127tlu g\u0127ajnejh biex ma jtemmx id- delitt li kien ftiehem li jag\u0127mel?", "Matt.", "XXVI, 24.", "Oh!", "Kemm tassew inti trid li \u0127add ma jintilef!", "3.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti ke\u010b\u010bejt il- profanaturi mit- tempju, u b' liema \u0127e\u0121\u0121a?", "\u0120wann II, 15.", "Oh!", "Kemm tassew hija denja ta' qima d- dar tal- orazzjoni.", "4.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta fis- sinagoga inti qomt bilwieqfa taqra l- Iskrittura, u qrajt il- versetti li kienu jmissu lilek personalment?", "Luqa IV, 16.", "Oh!", "Kemm tassew g\u0127andha tkun irrispettata l- kelma t' Alla, sija miktuba sija le!", "5.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti miexi fit- triq waqaft u sejja\u0127t g\u0127al warajk 'il Mattew, li qam u mexa mieg\u0127ek?", "Matt.", "IX, 9.", "Oh!", "Kemm tassew feli\u010bi min jobdi g\u0127all- vu\u010bi tieg\u0127ek!", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, xorti \u0127a\u017cina minn \u0127bieb \u0127\u017ciena.", "Pawsa.", "PASSUS LXXXVII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: i\u0121\u0121ustifika l- moribondi qabel ma r- ru\u0127 tag\u0127hom tinfired mill- \u0121isem.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "6.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta ni\u017c\u017cilt mis- si\u0121ra 'l \u017bakkew, stedint lilek innifsek li tmur id- dar tieg\u0127u?", "Luqa XIX, 5.", "Oh!", "Kemm malajr tid\u0127ol fil- qlub li jfittxuk li jixtiquk!", "7.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta fejjaqt l- g\u0127axar im\u0121iddma, u approvajt l- im\u0121iba tas- samaritan li rringrazzjak, u ddi\u017capprovajt dik tad- disg\u0127a l- o\u0127ra li ma rringrazzjawkx?", "Luqa XVII, 15.", "Oh!", "Kemm tassew g\u0127andek ra\u0121un tippretendi li kull bniedem jirringrazzjak!", "8.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta nkurunawk bix- xewk?", "\u017bgur li ma setax ma jkunx kbir l- u\u0121ig\u0127 tieg\u0127ek, u kbir wisq.", "Mark XV, 17.", "Oh!", "Kemm in\u0127osshom denji ta' \u010banfir 'il dawk l- insara li j\u017cejnu x- xuxa tag\u0127hom!", "9.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti smajt li ke\u010b\u010bew 'il barra mis- sinagoga l- imwieled ag\u0127ma akkaw\u017ca tieg\u0127ek, u inti allura g\u0127arraft lilek innifsek lilu b' mod li ni\u017cel wi\u010b\u010bu mal- art u adurak?", "\u0120wann IX, 35.", "Oh!", "Kemm hija glorja kbira g\u0127al min isofri xi \u0127a\u0121a min\u0127abba fik!", "10.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta qlajt daqqa ta' \u0127arta in\u0121ustament quddiem Anna minn wie\u0127ed mill- ministri?", "\u0120wann XVIII, 22.", "Oh!", "Kemm tassew jixbah lilek min isofri mo\u0127qrija min\u0127abba l- \u0121ustizzja.", "11.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta smajt is- sentenza ta' Pilatu, li kkundannak g\u0127all- mewt bla \u0127tija?", "Matt.", "XXVII, 26.", "Oh!", "Kemm tassew ta' min jippreferixxi sentenza \u0127a\u017cina fit- tribunal tad- dinja, li allura jkollu jistenna sentenza tajba fit- tribunal tieg\u0127ek!", "12.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti fuq is- salib smajt il- \u0127alliel i\u010banfar 'il sie\u0127bu li kien qieg\u0127ed bi kliemu jaggravalek i\u017cjed il- qalb tieg\u0127ek?", "Luqa XXIII, 40.", "Oh!", "Kemm tassew nobbli l- qalb li t\u0127enn!", "U veru li ssib il- \u0127niena.", "13.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta ta\u0127t g\u0127ajnejk Kajfas is- sommu sa\u010berdot \u010barrat fuqu l- libsa tieg\u0127u b' sinjal ta' dispja\u010bir kontra l- verit\u00e0 tieg\u0127ek?", "Matt.", "XXVI, 65.", "Oh!", "Kemm \u0127e\u0121\u0121a falza ssaltan fuq l- g\u0127ajjurin!", "14.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta l- Missier \u010belesti tieg\u0127ek abbandunak fuq is- salib?", "Mark XV, 34.", "Oh!", "Kemm jarah ikrah Alla d- dnub, li inti nd\u0127alt biex tne\u0127\u0127i mid- dinja!", "15.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta Satana riedek tadurah u bi premju wieg\u0127dek li jag\u0127tik ir- renju tieg\u0127u kollu tad- dinja?", "Matt.", "IV, 9.", "Oh!", "Kemm nies g\u0127al \u0127wejje\u0121 vojti jibdlu 'l Alla mal- kreaturi!", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, oh! kemm hija \u0127a\u0121a serja, tmut darba biss!", "Pawsa.", "PASSUS LXXXVIII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ra\u017c\u017can bil- potenza tieg\u0127ek l- g\u0127edewwa tal- fidi, li hija l- kaw\u017ca tal- vittorja fuq il- \u0127a\u017cen tad- dinja.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "16.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta l- Fari\u017cej qalu f' wi\u010b\u010bek li inti kont tke\u010b\u010bi d- demonji fl- isem biss ta' Bel\u017cebub il- kap tad- demonji?", "Luqa XI, 15.", "Oh!", "Kemm huma denji ta' konfu\u017cjoni u ta' da\u0127k l- g\u0127ajjurin fir- ra\u0121unar tag\u0127hom!", "17.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta \u010banfart id- dixxipli tieg\u0127ek, g\u0127ax riedu jbieg\u0127du minnek it- tfal \u017cg\u0127ar?", "Mark X, 13.", "Oh!", "Kemm tog\u0127\u0121bok il- kumpanija tan- nies sempli\u010bi!", "18.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta g\u0127all- kelma t' ommok biddilt l- ilma fl- inbid, fit- tie\u0121 tal- Kana?", "\u0120wann II, 9.", "Oh!", "Kemm kont tistmaha u tqimha l- omm tieg\u0127ek!", "19.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta Satana qabdek minn nofsok u ttraspurtak fuq il- qu\u010b\u010bata tat- tempju?", "Matt.", "IV, 5.", "Oh!", "Kemm raha kbira li inti Alla umiljajt ru\u0127ek tant u sirt bniedem b\u0127alna: g\u0127alhekk ried ja\u010b\u010berta ru\u0127u fuqek!", "20.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta l- Missier \u010belesti stqarr fil- \u0120ordan, u fuq il- muntanja li inti l- g\u0127axqa ta' qalbu?", "Matt.", "XVII, 5.", "Luqa III, 22.", "Oh!", "Kemm hija grazzja kbira g\u0127al dawk li jinkitbu mieg\u0127ek!", "21.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta \u010banfart fis- sinagoga l- kap tag\u0127ha fl- okka\u017cjoni li inti f' jum is- Sibt fejjaqt il- mara milwija?", "Luqa XIII, 15.", "Oh!", "Kemm tassew tabborri l- ispirtu tal- g\u0127ira!", "22.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta berikt 'il San Pietru g\u0127ax stqarrek Iben veru t' Alla l- \u0127aj?", "Matt.", "XVI, 16.", "Oh!", "Kemm hija g\u0127al qalbek li inti \u0127adt in- natura tag\u0127na bnedmin!", "23.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti bkejt x\u0127in rajt 'il Marija Madalena tibki g\u0127all- mewt ta' \u0127uha Lazzru?", "\u0120wann XI, 35.", "Oh!", "Kemm tassew jag\u0127fsuk il- mi\u017cerja tag\u0127na u n- niket tag\u0127na!", "24.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta g\u0127amiltha t' avukat favur ta' Marija Madalena, x\u0127in o\u0127tha Marta \u0127abrieka g\u0127all- pranzu tieg\u0127ek qaltlek tqajjimha minn ri\u0121lejk biex tmur tg\u0127inha?", "Luqa X, 41.", "Oh!", "Kemm wisq i\u017cjed hija tassew prezzju\u017ca l- \u0127ajja spiritwali fejn il- \u0127ajja temporali!", "25.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta tbaxxejt tikteb fl- art fil- kaw\u017ca tal- mara adultera biex tikkonfondi 'l min ifittex il- \u0121ustizzja b' disprezz tal- \u0127niena?", "\u0120wann VIII, 6.", "Oh!", "Kemm jaraw koroh l- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek 'il min ma jag\u0127milx \u0127niena!", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ming\u0127ajr fidi \u0127add ma jista' jitlob, jew jindem, jew jigglorifika 'l Alla.", "Pawsa.", "PASSUS LXXXIX", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jien fik: ag\u0127tini li nitg\u0127axxaq bit- tjubija tieg\u0127ek.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "26.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta fl- ort qabduk id- dwejjaq, u l- bi\u017ca' u s- swied tal- qalb?", "(Mark XIV, 33.", "Oh!", "Kemm huma g\u0127alina mumenti koroh g\u0127an- natura tag\u0127na u perikolu\u017ci, meta nkunu oppressi jekk ma nsej\u0127ux lilek!", "27.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta Pilatu ffla\u0121ellak li kien jafek inno\u010benti?", "\u0120wann XIX, 1.", "Oh!", "Kemm g\u0127andna ra\u0121un nikkonfortaw ru\u0127na quddiem l- in\u0121ustizzja tal- bnedmin lejna!", "28.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar f' dawk il- ljieli li inti kont tg\u0127addi fil- muntanja titlob?", "Luqa VI, 12.", "Oh!", "X' mezz potentissmu hija l- orazzjoni g\u0127al kull \u0121id!", "29.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta Nikodemu \u0121ie g\u0127andek billejl u qg\u0127adtu tit\u0127addtu flimkien?", "\u0120wann III, 2.", "Oh!", "Tassew beatu min joqg\u0127od jit\u0127addet mieg\u0127ek!", "30.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti ta' tnax -il sena qg\u0127adt tlitt ijiem mad- dutturi fit- tempju tg\u0127allimhom u tistaqsihom, ming\u0127ajr ma g\u0127arraft b' dan 'l ommok li flimkien ma' San \u0120u\u017cepp addolorati kienu jfittxuk?", "Lq II, 42.", "Oh!", "Kemm huma superjuri t- tag\u0127lim g\u0127al kull \u0121id temporali!", "31.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta ridt tke\u010b\u010bi 'l San Pietru mill- kulle\u0121\u0121 tieg\u0127ek, g\u0127ax ma riedx i\u0127allik ta\u0127sillu ri\u0121lejh?", "\u0120wann XIII, 8.", "Oh!", "Kemm tassew tabborri r- re\u017cistenza g\u0127all- volont\u00e0 tas- superjuri!", "32.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta kkunslajt l- armla ta' Najm billi mqanqal mill- \u0127niena ta' qalbek irxuxtajtilha l- iben wie\u0127ed tag\u0127ha?", "Luqa VII, 14.", "Oh!", "Kemm tassew ta' min jirrikorri lejk fit- tribulazzjonijiet!", "33.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta mid- dixxipli tieg\u0127ek g\u0127a\u017cilt tnax, u sejja\u0127tilhom appostli, u fosthom, wie\u0127ed kien xitan?", "\u0120wann VI, 71.", "Oh!", "Kemm huwa veru li xejn ma tg\u0127odd il- vokazzjoni ming\u0127ajr il- korrispondenza!", "34.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta \u017cag\u0127\u017cug\u0127 sejja\u0127lek mg\u0127allem tajjeb, inti ma qg\u0127adtx g\u0127aliha u we\u0121ibtu, li \u0127add ma hu tajjeb, \u0127lief Alla wa\u0127du?", "Matt.", "XIX, 17.", "Oh!", "Kemm hu veru li kaw\u017ca ta' kull \u0121id huwa Alla, li kollox tana huwa b' xejn!", "35.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta mort titg\u0127ammed mill- Battista, u hu rrofta g\u0127ar- riverenza tad- dinjit\u00e0 tieg\u0127ek?", "Matt.", "III, 14.", "Oh!", "Kemm tassew huwa ingannat min ja\u0127seb tajjeb fuqu nnifsu!", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, kulma ji\u0121i fuqek dak ikun il- \u0127in tieg\u0127u ffissat minn Alla.", "Pawsa.", "PASSUS XC", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn jiena fik, ag\u0127tini li nag\u0127ti qima lil dan il- \u0127abib fidil li inti tajtni, l- an\u0121lu kustodju tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "36.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta kellek il- \u0121u\u0127, u s\u0127ett is- si\u0121ra tat- tin g\u0127ax ma sibtx frott fiha barra mi\u017c- \u017cmien tag\u0127ha, u d- dixxipli stag\u0127\u0121bu x\u0127in rawha nixfet mas- sa\u0127ta?", "Mark XI, 13.", "Oh!", "Il- \u0121udizzji tieg\u0127ek kemm tassew \u0127add ma jista' jifhimhom!", "37.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta l- poplu Lhudi warrab lilek, u ta preferenza lil Barabba \u0127alliel u qattiel?", "Mark XV, 15.", "Oh!", "Kemm idallmu l- mo\u0127\u0127 il- passjonijiet fil- bnedmin!", "38.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti g\u0127idt lil missirijietna, u fl- istess \u0127in lilna wkoll li jew a\u0127na n\u0127ennu u na\u0127fru jew id- dar tag\u0127na eterna l- infern?", "Matt.", "XVIII, 35.", "Oh!", "Kemm tassew jaqbel li wie\u0127ed ja\u0127fer biex ikun me\u0127lus min- nirien tal- infern!", "39.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti g\u0127idt lil missirijietna, u fl- istess \u0127in lilna wkoll li jew penitenza jew infern?", "Luqa XIII, 3.", "Oh!", "Kemm ta' min jis\u0127tu d- dnub il- mejjet, li hu l- veru deni tag\u0127na!", "40.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta kkonfutajt lil dawk il- Lhud li riedu jikkompromettuk ma' \u010aesare billi g\u0127idtilhom jag\u0127tu lil Alla, dak li hu t' Alla, u lil \u010aesare dak li hu ta' \u010aesare?", "Luqa XX, 25.", "Oh!", "Kemm nitg\u0127allmu minnek fil- prudenza!", "41.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti kont tiekol mal- midinbin?", "Mark II, 16.", "Oh!", "X' kura\u0121\u0121 nie\u0127du a\u0127na midinbin li nersqu lejk!", "42.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti osservajt lil dik l- armla fqira titfa' l- \u0127abbtejn fil- kaxxa tat- tempju, u g\u0127idt li hija tat i\u017cjed mir- rikkezzi li tefg\u0127u l- g\u0127onja?", "Mark XII, 42.", "Oh!", "Kemm tassew huwa veru li inti tapprezza l- affett tal- qlub!", "43.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta d- dixxipli arrestawk g\u0127ax \u0127asbu li kont qed ti\u0121\u0121ennen bil- fer\u0127, li rajt tant nies ifittxuk biex jisimg\u0127uk?", "Mark III, 21.", "Oh!", "Kemm hija prezzju\u017ca f' g\u0127ajnejk ir- ru\u0127 tal- bniedem!", "44.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar f' dak is- silenzju rigoru\u017c li inti \u017cammejt g\u0127all- bosta mistoqsijiet li g\u0127amillek Erodi, li kien qatillek il- Ma\u0127bub Prekursur tieg\u0127ek?", "Luqa XXIII, 9.", "Oh!", "Kemm tassew tippretendi inti, dispo\u017cizzjoni fir- ru\u0127 tag\u0127na g\u0127all- ispirazzjonijiet tieg\u0127ek!", "45.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti g\u0127idt lil missirijietna, u fl- istess \u0127in lilna wkoll li jew pa\u010benzja jew infern?", "Luqa XXI, 19.", "Oh!", "Kemm hija affari serja eternit\u00e0 fil- fjammi!", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, ag\u0127ti widen g\u0127all- kliem tal- an\u0121lu tieg\u0127ek.", "Pawsa.", "PASSUS XCI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: la titlaqnix g\u0127all- volont\u00e0 tal- g\u0127edewwa tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "46.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti kont fit- tempju u \u0121arrabt dak il- gost li tawk it- tfal tal- Lhud jg\u0127ajtu u jg\u0127idu: \"Osanna lil bin David\"?", "Matt.", "XXI, 15.", "Oh!", "Kemm tassew jog\u0127\u0121bok it- tif\u0127ir minn qlub safjin!", "47.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti bkejt fuq \u0120erusalemm g\u0127ax ma laqg\u0127atekx?", "Luqa XIX, 41.", "Oh!", "Kemm tassew t\u0127obb l- erwie\u0127 tag\u0127na bnedmin!", "48.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta inti weg\u0127idt li tibqa' mag\u0127na b' ikel u b' xorb tag\u0127na, u missirijietna rawha kelma iebsa?", "\u0120wann VI, 61.", "Oh!", "X' fara\u0121 g\u0127alina li inti dejjem mag\u0127na pre\u017centi, veru Alla u veru bniedem, fuq l- artali tag\u0127na!", "49.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta \u010banfart lil San Pietru, g\u0127ax ma ridekx tmur g\u0127all- passjoni tieg\u0127ek?", "Mark VIII, 33.", "Oh!", "Kemm huma mwa\u0127\u0127lin fina s- sentimenti tad- demm u tal- la\u0127am!", "50.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta fa\u0127\u0127art il- mara Kananea g\u0127all- fidi tag\u0127ha, li pperseverat miexja warajk titolbok?", "Matt.", "XV, 28.", "Oh!", "Kemm jitfarra\u0121 min ma jaqtax qalbu minnek!", "51.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar li l- a\u0127\u0127ar li doqt f' \u0127ajtek, kien il- \u0127all, u li s- sodda li fuqha spirajt kien is- salib?", "\u0120wann XIX, 30.", "Oh!", "Kemm g\u0127andna ra\u0121un ni\u010b\u010banfru, meta nillamentaw fuq l- inkomodi tal- \u0127ajja tag\u0127na!", "52.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta \u010banfart l- appostlu tieg\u0127ek Tumasu g\u0127ax ma kienx emmen lil s\u0127abu li qalulu li inti rxuxtajt?", "\u0120wann XX, 29.", "Oh!", "Kemm tassew tog\u0127\u0121bok il- Fidi g\u0127arwiena!", "53.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta ordnajt kap tal- appostli u tal- fidi kollha 'l San Pietru, billi g\u0127idtlu li jpaxxi n- nag\u0127\u0121iet u l- \u0127rief tieg\u0127ek?", "\u0120wann XXI, 15.", "Oh!", "Kemm huma tassew ingannati dawk li mhumiex fil- g\u0127aqda mal- Papa, is- su\u010b\u010bessur ta' San Pietru!", "54.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta wrejt lid- dixxipli tieg\u0127ek il- pjagi tieg\u0127ek b' sinjal tieg\u0127ek innifsek?", "Luqa XXIV, 39.", "Oh!", "Kemm huma g\u0127alik ta' glorja kbira l- pjagi tieg\u0127ek, u g\u0127alina ta' fara\u0121 u ta' fer\u0127!", "55.\tSinjur \u0120es\u00f9, tiftakar meta jiena g\u0127amilt l- ewwel dnub mejjet, l- ewwel azzjoni \u0127a\u017cina lilek?", "Oh!", "Kemm jiena obbligat lejk: \"Grazzi Sinjur \u0120es\u00f9, u a\u0127firli, Sinjur \u0120es\u00f9 tieg\u0127i!\"", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, pa\u010bi fl- art g\u0127all- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.", "Pawsa.", "PASSUS XCII", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: ag\u0127tini l- grazzja tieg\u0127ek, g\u0127ax dan hu l- uniku \u0121id tieg\u0127i.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Kristu kien ra\u0121el twil \u2014 wi\u010b\u010bu ta' \u017cag\u0127\u017cug\u0127 \u2014 la mag\u0127lub, lanqas smin \u2014 kulur ismar bajdani \u2014 mo\u0127\u0127u g\u0127oli \u2014 g\u0127ajnejh suwed u dejjem baxxi lejn l- art \u2014 kien sabi\u0127, kif kien jixraq lill- Iben t' Alla mag\u0127mul Bniedem \u2014 bla ebda difett f' \u0121ismu \u2014 xag\u0127ru twil la Nazzarena \u2014 kulur qastni b\u0127all- baffi u l- musta\u010b\u010bi tieg\u0127u \u2014 il- mixja tieg\u0127u kienet devota u ppawsata \u2014 ji\u0121iferi ma kienx jimxi jg\u0127a\u0121\u0121el \u2014 il- \u0127arsa tieg\u0127u kienet gravi u serja b' mod li l- paj\u017cani tieg\u0127u rawh iva jibki, i\u017cda qatt jid\u0127ak \u2014 il- vu\u010bi tieg\u0127u soda u \u010bara u skont i\u010b- \u010birkustanzi \u0127elwa jew ta' qilla \u2014 meta kien joqg\u0127od bilqieg\u0127da, kien jispira maest\u00e0 bil- po\u017cizzjoni de\u010benti tieg\u0127u \u2014 fommu sieket \u2014 kliemu tag\u0127lim, fara\u0121, twiddib jew korrezzjoni \u2014 theddid kontra l- fa\u010b\u010boli \u2014 kien jaf jaqra u jikteb ming\u0127ajr ma kellu min jg\u0127allmu \u2014 kien ji\u0121bed in- nies lejh min\u0127abba fil- mirakli, u fl- g\u0127erf tieg\u0127u, u fit- temperamenti tieg\u0127u kalm u kwiet \u2014 ma kien jirri\u0121etta u lanqas ike\u010b\u010bi 'l bog\u0127od minnu lil min kien javvi\u010binah \u2014 kien juri affezzjoni lejn kul\u0127add \u2014 i\u017cda lejn il- baxxi, lejn i\u017c- \u017cg\u0127ar u lejn l- injuranti kien juri preferenza ta' \u0127biberija \u2014 ma kienx jinxtara dwar il- \u0121ustizzja u dwar il- verit\u00e0 b' ebda tif\u0127ir, b' ebda rigal, b' ebda mod ie\u0127or \u2014 kien kura\u0121\u0121u\u017c g\u0127al kull persekuzzjoni \u2014 kien ta' rettitudni kbira, ma kien juri li jib\u017ca' minn ebda bniedem potenti \u2014 ma' dawk li kienu jittrattaw mieg\u0127u ta' spiss kien i\u017comm dixxiplina daqqa bil- \u0127lewwa u daqqa bil- virga \u2014 la kien jimpurtah minn unuri u lanqas minn disprezzi \u2014 kien juri g\u0127axqa meta mieg\u0127u kienu jduru n- nies biex jisimg\u0127uh \u2014 qatt ma kien jg\u0127allem xejn bla ma jsa\u0127\u0127a\u0127 bl- e\u017cempju l- kelma tieg\u0127u \u2014 l- g\u0127erf tieg\u0127u mixhud mill- pa\u010benzja tieg\u0127u kien jg\u0127a\u0121\u0121eb l- aqwa dutturi tal- li\u0121i \u2014 g\u0127ad- doni tieg\u0127u kien mi\u017cmum b' o\u0121\u0121ett ta' g\u0127ira u b' danakollu kien ju\u017ca mag\u0127hom mog\u0127drija \u2014 kienet tidher fih mira wa\u0127da u din lejn Alla li lejh kien juri venerazzjoni kbira, u \u0127erqa g\u0127al- li\u0121i tieg\u0127u, u difensjoni g\u0127all- \u0121ie\u0127 divin \u2014 kien jidher fih spirtu ta' sagrifi\u010b\u010bju, u ta' m\u0127abba, u ta' umiljazzjoni b' mibeg\u0127da kbira lejn is- sentimenti tas- suppervja \u2014 binhar fost il- folol tan- nies li kienu jfittxuh g\u0127all- \u0121id tag\u0127hom, tant spiritwali kemm ukoll temporali \u2014 kien i\u0127obb tant 'l ommu, mara armla, li mis- salib waqt mewtu rrikkmandaha lil wie\u0127ed mill- appostli tieg\u0127u biex jie\u0127u \u0127siebha.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, xejn ma jkun jonqos g\u0127al min ifittex il- grazzja t' Alla.", "Pawsa.", "KONKLU\u017bJONI", "Talba.", "Sinjur Alla, inti hawn u jiena fik: kabbar fija l- fidi, u t- tama, u l- im\u0127abba.", "Ammen.", "Dawl mis- Smig\u0127.", "Jintg\u0127alaq bil- kliem ta' San Pawl is- Sakrarju tal- ispirtu ta' Kristu.", "Dan l- appostlu jg\u0127allimna u jg\u0127idilna li nin\u017cg\u0127u l- bniedem il- qadim bl- g\u0127emejjel tieg\u0127u, u li nilbsu l- bniedem il- \u0121did.", "Coloss.", "III.", "Xi jfisser dan il- kliem tal- appostlu San Pawl \u0127lief li m' g\u0127andniex ing\u0127ixu skont il- \u0121ibdiet tad- demm u tal- la\u0127am min- natura m\u0127assra tag\u0127na bid- dnub ori\u0121inali, u li g\u0127andna ng\u0127ixu skont is- sentiment ta' Kristu, li \u0121ie fid- dinja biex jirristawra, u j\u0121edded, u jirripara, u jsewwi kollox, li mill- istat tal- perfezzjoni waqa' fid- di\u017cordni?", "Immela ma jistax ikun li a\u0127na nilbsu l- bniedem il- \u0121did, jekk ma nin\u017cg\u0127ux il- bniedem il- qadim: g\u0127alhekk jekk ma niksruhiex mal- bniedem il- qadim, ma nistg\u0127ux nissie\u0127bu mal- bniedem il- \u0121did: jew mal- wie\u0127ed jew mal- ie\u0127or, imma li nissie\u0127bu mat- tnejn dan huwa impossibbli, g\u0127ax \u0127add ma jista' jaqdi lil \u017cew\u0121 padruni ta' fehmiet kuntrarji: jekk i\u0127obb 'il wie\u0127ed ikollu jobg\u0127od l- ie\u0127or: jew jekk i\u017comm mal- wie\u0127ed, ikollu j\u017cebla\u0127 l- ie\u0127or: jew la\u0127am jew spirtu, jew natura jew grazzja, jew dnub jew qdusija: jew ma' Adam fid- di\u017cubbidjenza tieg\u0127u, l- ewwel bniedem mill- art, terren: jew ma' \u0120es\u00f9 fl- ubbidjenza tieg\u0127u, it- tieni bniedem mis- sema \u010belesti.", "I Cor.", "XV, 47.", "Int tkun tg\u0127ix il- \u0127ajja tal- bniedem il- qadim, meta tag\u0127mel il- volont\u00e0 tieg\u0127ek, meta tfittex lilek innifsek: inti tkun tg\u0127ix il- \u0127ajja tal- bniedem il- \u0121did, meta tag\u0127mel dak li jrid Alla.", "G\u0127alhekk ulied il- bnedmin i\u0127arsu lejn il- bniedem tal- art, li hu l- bniedem il- qadim, u lejn il- bniedem tas- sema, li hu l- bniedem il- \u0121did, u jag\u0127\u017clu 'l min iridu fil- libert\u00e0 tal- volont\u00e0 tag\u0127hom biex jintg\u0127aqdu mieg\u0127u.", "Min jintg\u0127aqad mal- bniedem il- qadim jg\u0127ix mieg\u0127u bl- g\u0127emejjel tieg\u0127u sal- mewt temporali li tikkunsinjah g\u0127at- tieni mewt, li hija eterna: min per\u00f2 jintg\u0127aqad mal- bniedem il- \u0121did jg\u0127ix mieg\u0127u bl- g\u0127emejjel tieg\u0127u g\u0127al dejjem, g\u0127ax mill- mewt temporali jg\u0127addi g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "L- o\u0121\u0121ett tal- bniedem il- qadim huwa g\u0127al \u017cmien fil- volont\u00e0 tieg\u0127u tal- la\u0127am, u l- o\u0121\u0121ett tal- bniedem il- \u0121did huwa eternit\u00e0 fil- volont\u00e0 tieg\u0127u tal- ispirtu.", "Il- la\u0127am u l- ispirtu huma kontra xulxin: min ji\u017cra' fil- la\u0127am, mil- la\u0127am ja\u0127sad ta\u0127sir, u min ji\u017cra' fl- ispirtu, mill- ispirtu ja\u0127sad il- \u0127ajja eterna: nag\u0127tu widen lill- appostlu San Pawl, jekk ma rridux nindmu bla ebda rimedju fil- jum tal- \u0121udizzju.", "Ammen.", "Ispirazzjoni.", "Ru\u0127 nisranija, iddur fejn iddur, fil- volont\u00e0 t' Alla biss issib il- mistrie\u0127 tieg\u0127ek."], "category": "religion", "source": "Extracted from Is-Sakrarju tal-Ispirtu ta' Kristu.txt"}
{"text": ["Is- Salm ta' Patri Franku Karmlitan Kbar u tal- g\u0127a\u0121eb hu l- g\u0127emil tieg\u0127ek, ja Mulej Alla li tista' kollox, tal- \u0127aqq u tas- sewwa huma t- triqat tieg\u0127ek, ja Sultan ta\u017c- \u017cminijiet.", "Min ma jib\u017cax minnek, ja Mulej, u ma jfa\u0127\u0127arx ismek?", "G\u0127aliex Int biss qaddis, u g\u0127alhekk il- \u0121nus kollha ji\u0121u u jni\u017c\u017clu rashom quddiemek, g\u0127ax il- \u0127aqq tieg\u0127ek intg\u0127araf.", "Apok.", "XV, 3- 4.", "Min huwa b\u0127alek o Alla; jew min, jew x' inhuwa li ma je\u017cistix b' \u0127iltek?", "Wa\u0127dek inti kont qabel ma kienet il- kreatura li inti sawwart bil- kelma setg\u0127ana tieg\u0127ek.", "Il- \u0121miel tal- g\u0127emejjel ta' jdejk \u0127are\u0121 mid- disinn etern tal- intellett tieg\u0127ek: inti g\u0127idt u kollox sar kif ridt int. Mit- tajn tal- art sawwart il- bniedem inti o Sinjur Alla \"Jehovah\" tajtu l- \u0127ajja bin- nifs tieg\u0127ek u g\u0127amiltu xbieha tieg\u0127ek.", "Ru\u0127 wa\u0127da int tajtu, b' intellett biex jag\u0127raf, u b' sentiment biex ji\u0121\u0121udika u b' rieda \u0127ielsa biex jag\u0127\u017cel.", "\u017bejjintu bil- grazzja tieg\u0127ek biex iqimek kif inhu xieraq, u bid- don li huwa ma jmut qatt.", "Qeg\u0127idtu sid tat- tajr, tal- \u0127ut u tal- annimali: skulpejt fih il- li\u0121i eterna u biha rbattu mieg\u0127ek.", "Irbattu mieg\u0127ek bil- li\u0121i g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127ek, g\u0127ax kollox inti \u0127laqt g\u0127alik innifsek, u g\u0127all- \u0121id tieg\u0127u g\u0127ax ridtu jgawdi mill- hena tieg\u0127ek f' pa\u010bi kbira.", "Liema bniedem i\u0127ares lejn idejh u ma jkollux jistqarr li huwa jiddependi mis- setg\u0127ani benefattur tieg\u0127u?", "Ikkmandajtu bil- jedd kollu li j\u0127obb lilek b' qalbu kollha, u l- proxxmu tieg\u0127u b\u0127alu nnifsu.", "Fil- jum tal- prova \u0121ustament inti ne\u017c\u017cajtu mid- doni tieg\u0127ek, u umiljajtu bil- libsa mill- \u0121ild tal- annimali u e\u017ciljajtu.", "G\u0127aliex ma sostniex mal- kelma tieg\u0127ek, imqarraq mill- g\u0127ira tal- antik g\u0127adu tieg\u0127ek.", "Il- \u0127niena tieg\u0127ek inda\u0127let biex t\u0127allas il- \u0121ustizzja tieg\u0127ek offi\u017ca bid- dnub tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk, b' pass tal- ikbar g\u0127a\u0121eb, inti weg\u0127idt riparatur wa\u0127du biss idoneu u kapa\u010bi.", "Weg\u0127idt riparatur, li \u0121ie fi\u017c- \u017cmien minnek meqjus, biex jerfa' l- bniedem mnejn kien waqa' .", "Il- Kelma ta' Alla saret la\u0127am u mill- \u0121isem tieg\u0127u xxerred demmu bi \u0127las xieraq tal- \u0121ustizzja infinita.", "Mulej Alla tal- \u0127niena, qatt ma seta' jobsor l- g\u0127adu antik tieg\u0127ek li inti kellek tqieg\u0127ed ir- rimedju g\u0127all- \u0127sara bla ebda tiswija.", "Huwa \u0127aseb li kul\u0127add, Adam u kull nisel tieg\u0127u, ilsiera tieg\u0127u kellhom jibqg\u0127u bla ebda tama ta' fidwa.", "Kien jaf wisq tajjeb li ebda kreatura ma seta' jkollha valur biex issewwi offi\u017ca lill- Kreatur Infinit.", "Stag\u0127\u0121eb u trieg\u0127ed quddiem il- vittma, wa\u0127idha xierqa biss tieg\u0127ek, o Alla bla tarf!", "Vittma adorabbli, li ne\u0127\u0127iet id- dnub tad- dinja; libbset ir- ru\u0127 tal- bniedem bil- grazzja, u li mill- mewt g\u0127amlet li huwa jg\u0127addi g\u0127all- \u0127ajja ta' dejjem.", "L- im\u0127abba tieg\u0127ek lejn il- bnedmin hija kaw\u017ca tal- ikbar g\u0127a\u0121eb fost l- g\u0127e\u0121ubijiet tieg\u0127ek kollha.", "Inti int im\u0127abba, u dawk li jag\u0127rfuk jinxteg\u0127lu biha hekk li huma jibqg\u0127u fik u inti fihom.", "O m\u0127abba vera, o m\u0127abba safja, o m\u0127abba eterna li fih biss hemm il- \u0127ajja!", "O Alla, inti \u0127laqt kollox u bqajt mo\u0127bi g\u0127al g\u0127ajnejn il- bnedmin.", "Bqajt mo\u0127bi tassew g\u0127al g\u0127ajnejn il- bnedmin: i\u017cda l- g\u0127emejjel ta' jdejk jikxfu l- glorja tieg\u0127ek, o Alla.", "Kul\u0127add jixtieq jarak, i\u017cda Inti we\u0121ibt lill- qaddej tieg\u0127ek Mos\u00e8 li ebda bniedem ma jibqa' \u0127aj wara li jkun ra l- wi\u010b\u010b tieg\u0127ek.", "Min jista' ma jag\u0127rafx int min Int meta jikkonsidra kemm terribbli huma l- g\u0127emejjel ta' jdejk?", "Kollox jimxi bis- Sapjenza tieg\u0127ek, il- lejl u n- nhar u l- ista\u0121uni u \u017c- \u017crierag\u0127 u kull annimal juru l- ordni tag\u0127ha.", "Hija fis- setg\u0127a ta' kull bniedem li jag\u0127rfek; u jekk huwa ma jag\u0127rfekx g\u0127aliex huwa ma jridx jag\u0127rfek.", "Meta qatt inti nqast u ma tajtx id- dawl biex bih wie\u0127ed jag\u0127raf il- veru dawl, li huwa Inti nnifsek?", "Min hu li g\u0127amel dak li seta' biex jag\u0127rfek u Inti ma tajtux biex jag\u0127raf dak li ma setax?", "Min qatt, o Sinjur Alla, talbek xi \u0127a\u0121a g\u0127all- \u0121id ta' ru\u0127u jew g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127ek, u Inti \u010b\u0127adthielu?", "Mhux lilna Mulej, mhux lilna; i\u017cda lill- Isem tieg\u0127ek ag\u0127ti \u0121ie\u0127: lilna, ag\u0127ti l- grazzja li nag\u0127mlu dejjem ir- rieda tieg\u0127ek.", "Dan iva ag\u0127ti lilna, biex a\u0127na f' kollox inkunu nog\u0127\u0121buk, u b' hekk inti ma t\u0127allina qatt wa\u0127idna.", "Kif g\u0127arfuk il- Qaddisin, hekk ukoll setg\u0127et tag\u0127rfek il- bqija tal- bnedmin.", "Inti, infatti, ma tonqos qatt, lil ebda kreatura tieg\u0127ek li tfittxek bil- verit\u00e0.", "Alla, o Alla, Alla, Inti int Alla wa\u0127dek u \u0127add ma jista' jkun b\u0127alek!", "Mulej, o Mulej, Mulej, Inti int li int, u wa\u0127dek denn ta' kull tif\u0127ir u ta' kull glorja.", "Inti int Alla li m' g\u0127andek b\u017conn \u0127add u b\u017conn xejn: ming\u0127ajrek ebda bidu: ming\u0127ajrek xejn ma jimxi, xejn ma ji\u010b\u010baqlaq.", "Ming\u0127ajrek xejn ma jaqa' xejn ma jintrefa' u qatt xejn u qatt \u0127add ma jista' jasal imkien, o Bidu, o Tmiem.", "Kif jista' jkun li ma j\u0127obbokx b' qalbu kollha jew li ma jib\u017cax minnek min ikun g\u0127araf il- maest\u00e0 tieg\u0127ek, o Alla Kreatur?", "Imbierka r- ru\u0127 li tag\u0127rfek, g\u0127ax tkun sabet it- te\u017cor ta' qalbha.", "Tag\u0127raf li inti infinit, bla tarf u tid\u0127ol fi spirtu ta' umilt\u00e0, billi tag\u0127raf ix- xejn tag\u0127ha quddiemek.", "Tag\u0127raf li inti essenzjalment tajjeb u fil- kors ta' din il- \u0127ajja, li kontinwament jitbiddel, kull deni tie\u0127du b' \u0121id.", "Xejn, infatti ma ji\u0121ri jekk qabel ma jkunx \u0127are\u0121 mis- Santwarju tieg\u0127ek jew bi kmand jew b' permess.", "Tag\u0127rfek qaddis, qaddis, qaddis, u bi ndiema sin\u010biera tissaffa minn \u0127tijietha biex tkun mi\u0121juba quddiemek.", "Tag\u0127rfek kollok verit\u00e0, u \u017cgura tistrie\u0127 fuq il- kliem tieg\u0127ek bla ebda bi\u017ca' ta' qerq.", "U l- verit\u00e0 ta' kliemek imkien ma tinsab \u0127lief fil- Knisja tieg\u0127ek li inti sa\u0127\u0127a\u0127t bil- qawma mill- mewt ta' \u0120es\u00f9 Kristu u bil- Qaddisin tieg\u0127ek.", "Tag\u0127rfek fidil, u b' tama qawwija tiskot, tbati u ta\u0127dem, biex tie\u0127u minn idejk il- kuruna tal- \u0121ustizzja.", "Tag\u0127rfek omnipotenti u titrieg\u0127ed bix- xhud li jag\u0127tuha fuqek is- smewwiet, il- Ba\u0127ar u l- art, g\u0127emejjel ta' subg\u0127ajk.", "Tag\u0127rfek immens u tithenna bir- reverenza tal- pre\u017cenza tieg\u0127ek.", "Tista' r- ru\u0127 tag\u0127rfek o Alla, i\u017cda li tifhem lilek u l- \u0127wejje\u0121 tieg\u0127ek dana mhuwa fis- setg\u0127a ta' \u0127add, lanqas tal- An\u0121li tieg\u0127ek.", "Tag\u0127rfek \u0127anin u b' qalb qawwija tintefa' fi \u0127danek.", "Il- Knisja ommna g\u0127allmitna fuqek, o Alla, illi li t\u0127enn dejjem u li ta\u0127fer; din hija \u0127a\u0121a proprja tieg\u0127ek.", "Inti, lejna l- bnedmin, urejt bl- g\u0127emejjel li wisq inti \u0127anin, g\u0127ax taf u tag\u0127raf l- abbiss tal- mi\u017cerja kbira tag\u0127na.", "Inqasniek bosta drabi, u nqasniek b' nuqqasijiet gravi, u inti bqajt ittella' fuqna x- xemx tieg\u0127ek u fuqna tibg\u0127at ix- xita tieg\u0127ek.", "Inqasniek bosta drabi, u nqasniek b' nuqqasijiet gravi, u inti sawwattna bir- rimorsi u bil- virga tal- \u0121ustizzja tieg\u0127ek.", "Sawwattna biex nerfg\u0127u r- ru\u0127 tag\u0127na lejk u b' hekk inti t\u0127addanna mal- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Inqasniek bosta drabi, u nqasniek b' nuqqasijiet gravi, u inti flok id- daqqa bil- min\u0121el tal- mewt, tajtna \u017c- \u017cmien biex nikkonvertu lejk.", "Fil- korla \u0121usta tieg\u0127ek, o Mulej, lejna l- bnedmin, inti dejjem tiftakar fil- \u0127niena tieg\u0127ek.", "U tqieg\u0127ed inti stess il- balzmu tal- fara\u0121 tieg\u0127ek fl- ispirtu mnikket tag\u0127na.", "U x' jista' jixhed kemm inti \u0127anin lejna, meta fostna, ulied il- qilla tal- korla tieg\u0127ek, deher l- awtur tal- grazzja Kristu \u0120es\u00f9?!", "Kristu \u0120es\u00f9, li tana nifhmu bil- parabbola tal- Iben il- \u0127ali, li inti taqa' fuq g\u0127onq il- midneb li jirritorna g\u0127andek.", "Taqa' fuq g\u0127onqu u tbusu, g\u0127ax donnok ma tifla\u0127x trie\u0121i fit- tqanqil tal- \u0127niena tieg\u0127ek.", "T\u0127enn b\u0127al missier lejn ibnu, iva hekk inti t\u0127enn lejna x\u0127in a\u0127na nkunu nib\u017cg\u0127u minnek: U min minnek ma jib\u017cax o Mulej?", "Inti \u0127tartna g\u0127all- \u0127ajja eterna, sabiex fiha g\u0127al dejjem inkantawlek il- \u0127ninijiet tal- qalb tieg\u0127ek.", "Tag\u0127rfek kollok providenza, u b\u0127ala tarbija f' \u0127o\u0121or ommha tintelaq b' abbandun totali fil- kura tieg\u0127ek.", "Tag\u0127rfek \u0121ust, u tqieg\u0127ed attenzjoni kbira fuq kull ittra tal- li\u0121i tieg\u0127ek be\u017cg\u0127ana fuq ir- reqqa tal- \u0127aqq tieg\u0127ek.", "Tag\u0127rfek Alla ta' manjifi\u010benza u sid tas- sema u tal- art u ta' kulma fihom, u g\u0127alhekk titpaxxa bl- isem tieg\u0127ek.", "Tag\u0127rfek bla ma inti titbiddel, i\u017cda dejjem l- istess u g\u0127alhekk ir- ru\u0127 tiddisprezza kull bi\u017ca' li ji\u0121i fuqha mill- \u0127lejjaq tieg\u0127ek.", "Tag\u0127rfek \u0126allieq kollok im\u0127abba, u r- ru\u0127 tkantalek inni ta' ringrazzjamenti b' xufftejn imreg\u0127din bit- ta\u0127bit ta' qalbha.", "Inti \u0127laqtna g\u0127alik o Mulej, u tippretendi minn kull bniedem li lilek ji\u017c\u017cik \u0127ajr u li jitolbok ma\u0127fra.", "Inti qatt ma tilqa' ringrazzjamenti jekk mhux minn qalb safja; inti qatt ma ta\u0127fer lil min mhux niedem bil- verit\u00e0.", "Tag\u0127rfek etern, bla bidu u bla tmiem, ir- ru\u0127 tilma\u0127 kulma jidher kollox frug\u0127a u vanit\u00e0.", "Imbierka r- ru\u0127 li tag\u0127rfek o Sinjur Alla, g\u0127ax f' dan il- wied ta' dmug\u0127 tibda dduq il- fer\u0127 tas- sema.", "Imbierka r- ru\u0127 li tag\u0127rfek o Sinjur Alla, g\u0127ax ting\u0127aqad mieg\u0127ek b' mod li ma tin\u0127all qatt g\u0127all- ebda kaw\u017ca.", "Ir- ru\u0127 li tag\u0127rfek o Sinjur Alla, tin\u0127all minn kollox u minn kul\u0127add, u tistqarrek me\u0127lusa minn kull rispett uman.", "Ir- ru\u0127 li tag\u0127rfek o Sinjur Alla, kull sagrifi\u010b\u010bju tag\u0127mel biex lilek tog\u0127\u0121ob u biex lilek ma titlifx.", "Ir- ru\u0127 li tag\u0127rfek o Sinjur Alla, jkollha tie\u0127u pa\u010benzja u tirrassenja lilha nnifisha li toqg\u0127od tistenna l- mewt.", "\u0126lewwa fit- tg\u0127akkis, hena fil- pa\u010benzja, gost fil- karit\u00e0, glorja fl- umilt\u00e0, hekk fih i\u0121arrab min lilu nnifsu jkun g\u0127araf u lilek min inti int.", "Ir- ru\u0127 li tag\u0127raf lilek o Alla, dejjem hija kuntenta bix- xorti tag\u0127ha g\u0127ax fik tilma\u0127 il- govern ta' kollox.", "G\u0127arfek Abel u waqa' vittma ta' g\u0127ira fil- \u0121ie\u0127 li kien jag\u0127tik.", "G\u0127arfek No\u00e8 u ma rtirax mill- fedelt\u00e0 lejk fil- qawwa ta' \u0127a\u017cen kbir.", "G\u0127arfek \u0120ob u ntrabat mar- rieda tieg\u0127ek u stqarr li kollox volont\u00e0 tieg\u0127ek barra mid- dnub.", "G\u0127arfek Abram, il- missier tag\u0127na, u ssagrifika qalbu u 'l ibnu biex jog\u0127\u0121ob lilek.", "G\u0127arfek \u0120u\u017ceppi bin \u0120akobb u stqarr li xejn ma jista' jfixkel id- disinji tal- providenza tieg\u0127ek.", "G\u0127arfek Mos\u00e8 u kanta l- glorja tal- kobor tieg\u0127ek, Sid, Dominatur ta' kollox u ta' kul\u0127add.", "G\u0127arfek Samweli u stqarr li xejn ma jog\u0127\u0121bok fejn m' hemmx ubbidjenza.", "G\u0127arfek David u xerred xmajjar ta' dmug\u0127 bl- indiema ta' qalbu.", "G\u0127arfek Elija u b' \u0127e\u0121\u0121a kbira \u0127adem biex g\u0127arrfek fost il- bnedmin.", "G\u0127arfek Danjel u stqarr li m' hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al min jikkonfida fik.", "G\u0127arfek \u0120ona u fil- missjoni li tajtu qallek direttament li inti Alla \u0127afif biex ta\u0127fer.", "G\u0127arfek Pawlu ta' Tarsu u g\u0127araf 'il \u0120es\u00f9 Kristu, u lilek u lilu g\u0127amel mag\u0127rufin lid- dinja.", "G\u0127arfek Agostinu u b' qalb tan- nar tniehed li kien g\u0127arfek tard.", "G\u0127arfek il- Beatu \u0127abib tieg\u0127ek Gejtanu u fa\u0127\u0127ar il- providenza tieg\u0127ek u ppritkaha bil- fatti.", "Il- midinbin jirre\u017cistulek g\u0127ax ma g\u0127arfukx: o kieku jag\u0127rfu min inti int, anki \u0127ajjithom i\u0127allu g\u0127alik!", "Forsi Marija Madalena, forsi \u017bakkew, forsi s- Samaritana u l- midinbin l- o\u0127ra li g\u0127arfuk ma tawkx kollox u xejn ma \u017cammew g\u0127alihom?", "Ma g\u0127arraftx int forsi lilek innifsek Alla wie\u0127ed fi tliet Persuni ta\u0127t il- \u0127elwin xbihat ta' Missier, u ta' \u0126aruf, u ta' \u0126amiema?", "U g\u0127alhekk ir- ru\u0127 li tag\u0127rfek g\u0127alkemm wisq u wisq \u0127atja, tin\u0121ibed lejk u le titgerrex minnek.", "G\u0127arfuk il- Qaddisin \u0127utna u tawk il- \u0121ie\u0127 li jist\u0127oqqlok: ma fittxew f' xejn lilhom infushom, b' xejn ma tg\u0127axxqu \u0127lief bik u n\u0127aqru biex jaqduk bil- fedelt\u00e0.", "G\u0127arfitek il- glorju\u017ca Ver\u0121ni Marija u r- ru\u0127 tag\u0127ha kabbritek u stqarritek potenti u qaddis.", "G\u0127arfek \u0120u\u017ceppi, l- G\u0127arus Kastissmu ta' Marija, u fis- skiet u fis- sjufija ta' qalbu adura l- \u0121udizzju, abbiss bla qieg\u0127, tal- providenza tieg\u0127ek.", "G\u0127arfuk il- Beatissmu Mikiel Arkan\u0121lu u l- An\u0121li fidili s\u0127abu u adurawk u tawk glorja fl- og\u0127la tas- smewwiet.", "G\u0127arfuk il- mis\u0127utin Satana u l- An\u0121li \u0127\u017ciena s\u0127abu u trieg\u0127du, u g\u0127adhom u jibqg\u0127u dejjem jitrieg\u0127du bil- bi\u017ca' .", "Inti int Alla ta' Abram, Alla ta' I\u017cakk, Alla ta' \u0120akobb, Alla tal- \u0127ajjin u mhux Alla tal- mejtin.", "Inti int Alla ta' Mos\u00e8, Alla ta' Elija li bihom urejt il- kobor tal- qawwa tieg\u0127ek kontra dawk li jag\u0127mlu re\u017cistenza lid- drieg\u0127 lemini tieg\u0127ek.", "Inti int Alla ta' \u0120es\u00f9 Kristu, li hu veru bniedem ippredestinat Iben veru ta' Alla l- Missier.", "Tag\u0127rfek Spirtu purissmu, ir- ru\u0127 tadurak bi spirtu ta' bi\u017ca' dwar id- dnub, u bi spirtu ta' m\u0127abba b' rikonoxxenza lejk.", "Tag\u0127raf lilek o Alla, r- ru\u0127 tag\u0127raf denn ta' disprezz kulma japprezzaw il- bnedmin.", "Tag\u0127rfek glorju\u017c u qawwi u li ma inti su\u0121\u0121ett g\u0127al xejn, ma' \u0127add u ma' xejn ma tibdlek ir- ru\u0127 imdawla bid- dawl tieg\u0127ek.", "Ir- ru\u0127 li g\u0127arfitek g\u0127axwa tag\u0127tiha m\u0127abba l- midinbin li jabbandunaw il- li\u0121i tieg\u0127ek.", "Ting\u0127afas qalbha x\u0127in ta\u0127seb li l- midneb irodd deni g\u0127all- \u0121id, mibeg\u0127da g\u0127all- im\u0127abba u ingratitudni flok ringrazzjamenti!", "Liema ru\u0127 li tkun g\u0127arfet il- \u0127lewwa tieg\u0127ek kienet qatt tg\u0127idlek bil- g\u0127emil tad- dnub: \"Jiena nobog\u0127dok, jiena kliemek nistmah ta\u0127t saqajja?\"", "Liema ru\u0127 li tkun g\u0127arfet il- korla tieg\u0127ek kienet tqieg\u0127ed il- kaw\u017ca li tqanqalha kontra tag\u0127ha nnifisha?", "Inti Alla li t\u0127obb u xejn ma tobg\u0127od \u0127lief id- dnub: u wrejt li tobog\u0127du bil- qerda tal- kreaturi tieg\u0127ek.", "Min jag\u0127mel id- dnub ebda deni ma jista' jag\u0127mel lilek: i\u017cda min- na\u0127a tieg\u0127u jifhem jeqirdek.", "Jifhem il- midneb b' deni kbir tieg\u0127u nnifsu jeqred lilek, o Tjubija essenzjali: ipatti l- \u0121id b' veru deni.", "Min jag\u0127mel id- dnub jg\u0127idlek wi\u010b\u010b imb wi\u010b\u010b li inti, unika g\u0127ajn ta' kull \u0121id, ma intix prezzju\u017c.", "Ma intix prezzju\u017c u mhux ta' min ifittxek: prezzju\u017c dak il- gost tas- sens: dawk il- flus; dik il- glorja tad- dinja; dik il- vendetta.", "Dawn huma \u0127wejje\u0121 prezzju\u017ci, jg\u0127id il- midneb, denji ta' min wie\u0127ed ifittex b' sodisfazzjon ta' qalbu u mhux lilek.", "O malizzja, o malizzja li biss tgerbeb fid- dlamijiet tieg\u0127ek 'il min ma jag\u0127rafx il- vera tjubija!", "Forsi ma jidhirx \u010bar dak li j\u0121ib id- dnub?", "Kemm tassew iebsa hija l- qalb li ma tixg\u0127ofx, tara l- mewt, i\u0121\u0121arrab inkwiet u fla\u0121elli li ji\u0121uha minn dak li tara prezzju\u017c!", "Id- dnub, l- uniku g\u0127adu tieg\u0127ek, ixandar fid- dinja kontra tieg\u0127u nnifsu il- \u0127abs tal- \u0121ustizzja tieg\u0127ek.", "Min jista' j\u0127oss fih id- di\u017cordni fil- premju g\u0127all- \u0127\u017ciena u fil- kastig g\u0127at- tajbin?", "Jekk fil- mewt m' hemmx il- \u0121udizzju tieg\u0127ek, xi jkun \u0127a l- \u0127a\u017cin \u0127lief dak li lilu ma jkunx jist\u0127oqq fl- istess \u0121ustizzja tal- bnedmin?", "O qtil, o serq, o gidba, x' jist\u0127oqq lil min jag\u0127milhom?", "Id- dinja kollha ingrata lejk toffendik u inti g\u0127ax t\u0127obb tissaporti, u tissaporti g\u0127ax tassew int qawwi.", "G\u0127arfuk il- Qaddisin u sabu fik il- \u0127ajja eterna.", "Din hija l- \u0127ajja eterna li jag\u0127rfu lilek veru u \u0127aj, u 'l \u0120es\u00f9 Kristu li \u0121ie Salvatur fid- dinja.", "Min jag\u0127raf lilek o Mulej, ikollu jag\u0127raf 'il \u0120es\u00f9 Kristu, li \u0121ie dawl fid- dinja: u min jag\u0127raf 'il \u0120es\u00f9 Kristu jkollu jag\u0127raf lilek, Alla wie\u0127ed veru u \u0127aj.", "Min jag\u0127raf lilek o Alla, u 'l \u0120es\u00f9 Kristu xejn ma jara prezzju\u017c fuq l- art \u0127lief it- tbatijiet.", "Xejn ma jista' jog\u0127\u0121ob lilek u jag\u0127tik \u0121ie\u0127 denn tieg\u0127ek \u0127lief permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu li da\u0127\u0127al il- grazzja tieg\u0127ek fid- dinja.", "Huwa hu l- Medjatur tal- bnedmin kollha u l- kaw\u017ca tas- sa\u0127\u0127a ta' dejjem g\u0127al kull min jobdih.", "Permezz tieg\u0127u nfa\u0127\u0127ruk, nigglorifikawk u nirringrazzjawk kif lilek tabil\u0127aqq jist\u0127oqq.", "Ir- ru\u0127 li tag\u0127raf lilek, o Alla, u 'l \u0120es\u00f9 Kristu xejn ma tixtieq fuq dina l- art \u0127lief lilek, b\u0127alma \u010b- \u010berv bil- g\u0127atx jixtieq il- g\u0127ajn tal- ilma.", "\u0120es\u00f9 Kristu huwa l- Img\u0127allem tag\u0127na, huwa s- Salvatur tag\u0127na, u permezz tieg\u0127u nnifsu, u fih innifsu huwa lilek, o Alla Missier, flimkien ma' Alla l- Ispirtu s- Santu kull unur, u kull glorja g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Hekk ikun."], "category": "religion", "source": "Extracted from Is-Salm ta' Patri Franku Karmlitan.txt"}
{"text": ["Is- Santwarju tal- Volont\u00e0 t' Alla DA\u0126LA Is- Santwarju tal- Volont\u00e0 t' Alla huwa trattat imqassam f' diversi paragrafi qosra u fa\u010bli g\u0127all- intelli\u0121enza ta\u017c- \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ordinat biex wie\u0127ed permezz tieg\u0127u jag\u0127raf il- volont\u00e0 t' Alla rigward biss is- servizz li kull bniedem g\u0127andu jtemm f' \u0127ajtu, u mhux g\u0127al kulma Alla jrid fis- Sapjenza profondissima tieg\u0127u, li hija \u0127a\u0121a impossibbli.", "Fil- kors ta' dan it- trattat huma ta' g\u0127ajnuna r- ripetizzjonijiet esposti fl- istil.", "Alla \u0127alaq il- bniedem g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u, u ordnalu biex iservih.", "G\u0127alhekk kull bniedem g\u0127andu l- obbligu strett li jag\u0127raf il- volont\u00e0 t' Alla, g\u0127ax ebda seftur ma jista' jaqdi l- padrun ming\u0127ajr ma jkun jaf xi jrid minnu l- istess padrun.", "Permezz ta' dan it- trattat wie\u0127ed g\u0127andu jnissel fih delizzju, u apprezzament g\u0127all- volont\u00e0 t' Alla, u mibeg\u0127da tremenda g\u0127ad- dnub, li wa\u0127du, u wa\u0127du, u wa\u0127du huwa kontra l- volont\u00e0 t' Alla.", "Dan it- trattat huwa dawl kontra l- inganni min- na\u0127a tan- natura m\u0127assra tag\u0127na bnedmin u min- na\u0127a ta' Satana, u min- na\u0127a tal- bnedmin.", "Hija opra mi\u0121bura mill- kotba mqaddsa ossija mill- Iskrittura, mit- tag\u0127lim tad- Dutturi tal- Knisja Kattolika, mill- esperjenzi tal- Qaddisin, mid- dawl tal- istess sens komun: u kull min jaqra u jifhem, u jipprattika jkollu jistqarr li s- Santwarju tal- Volont\u00e0 t' Alla huwa l- veru renju tal- pa\u010bi, u tal- im\u0127abba.", "Beatu min jag\u0127raf dan is- Santwarju, u beatu jekk fih jipprokura li jid\u0127ol, u hemm fih img\u0127aqqad g\u0127al dejjem jibqa' bil- volont\u00e0 tieg\u0127u mal- volont\u00e0 t' Alla, Kreatur beatissmu ta' kulma jidher u ta' kulma ma jidhirx, ta' kul\u0127add u ta' kollox.", "Iva, min jistudja dina l- opra g\u0127andu jesklama mas- Sultan David: \"Dan hu l- mistrie\u0127 tieg\u0127i g\u0127al dejjem ta' dejjem: hawn jiena ng\u0127ammar, g\u0127ax jiena g\u0127a\u017cilt dan il- mistrie\u0127.\"", "Kristu g\u0127allimna li fid- dinja \u0127a\u0121a wa\u0127da biss hija ne\u010bessarja: u dina l- \u0127a\u0121a biss ne\u010bessarja hija li ma nag\u0127mlux id- dnub, u fi kliem ie\u0127or li nag\u0127mlu dejjem il- Volont\u00e0 tal- Imbierek Alla, l- uniku o\u0121\u0121ett tal- im\u0127abba tal- qalb tag\u0127na.", "IS- SINJAL TAS- SERV VERU T' ALLA Tag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla tkun issaltan f' dina d- dinja f' renju ta' pa\u010bi, u tkun ta\u0127\u017cen te\u017cori li ma jintemmux g\u0127all- futur li ji\u0121i wara mewtek.", "Ix- xorti tal- bniedem hawn biss qieg\u0127da tant g\u0127al din il- \u0127ajja temporali kemm g\u0127all- \u0127ajja li g\u0127adha \u0121ejja, li wie\u0127ed jit\u0127addan f' kollox u g\u0127al kollox mal- volont\u00e0 t' Alla, bla ma jirre\u017cisti qatt g\u0127al ebda dispo\u017cizzjoni t' Alla fuqu, tkun kbira jew tkun \u017cg\u0127ira.", "Hawn huwa s- sinjal tas- serv veru t' Alla li qatt ma jillamenta g\u0127al ebda ra\u0121uni umana.", "Min i\u0121arrab x' hawn fil- volont\u00e0 t' Alla jkollu jistqarr mas- sultan David u jg\u0127id: Dan huwa l- mistrie\u0127 tieg\u0127i g\u0127al dejjem ta' dejjem, hawn jiena ng\u0127ammar, g\u0127ax jiena g\u0127a\u017ciltu.", "X' inhuwa r- renju tal- inkwiet u tal- konfu\u017cjoni?", "Huwa re\u017cistenza g\u0127al kull dispo\u017cizzjoni tal- volont\u00e0 t' Alla; huwa disprezz tal- veru \u0121id, u apprezzament tal- veru deni, li huwa d- dnub.", "Dak li hu \u0127a\u017cin qatt ma jista' jag\u0127ti frott tajjeb, kif tixhed l- istess natura.", "Si\u0121ra \u0127a\u017cina frott \u0127a\u017cin: si\u0121ra tajba frott tajjeb. \u2014 \"Kollox volont\u00e0 t' Alla barra d- dnub.\"", "ID- DNUB HU L- G\u0126ADU TAL- VOLONT\u00c0 T' ALLA X' hawn fil- volont\u00e0 t' Alla?", "Wie\u0127ed, meta jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, ikun fi\u010b- \u010bentru tieg\u0127u g\u0127aliex ikun itemm il- fini li g\u0127alih ikun ma\u0127luq; u g\u0127alhekk jg\u0127ix mistrie\u0127 dejjem fi \u0127dan Alla, kif jixhed Santu Wistin: \"Inti, o Sinjur, \u0127laqtna g\u0127alik, u l- qalb tag\u0127na ma tistrie\u0127x sakemm ma tkunx stra\u0127et fik b' abbandun totali g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127ek.\"", "Min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla jkun iservi lill- padrun li b\u0127alu ma hawnx tant g\u0127at- tjubija kemm g\u0127all- omnipotenza, kemm g\u0127as- sapjenza: g\u0127alhekk jg\u0127ix dejjem mieg\u0127u f' abbundanza ta' pa\u010bi, u jie\u0127u minnu kulma jitolbu, u jitpaxxa bid- delizzi li jissuperaw kull sens.", "Ag\u0127mel, u \u0121arrab.", "X' hawn fil- volont\u00e0 t' Alla?", "Te\u017cor ta' pa\u010bi.", "X' hawn fil- volont\u00e0 t' Alla?", "Delizzi u \u0127lewwiet kbar mo\u0127bija biss g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minn Alla.", "M' hawnx bniedem li ma jridx il- veru \u0121id g\u0127alih innifsu, i\u017cda fost id- dlam tad- dinja ingannat i\u0127addan il- veru deni f' dawl ta' \u0121id, li huwa d- dnub, l- uniku g\u0127adu tal- volont\u00e0 t' Alla.", "X' hawn fid- dnub?", "Inkwiet, konfu\u017cjoni, mard, u mewt, u kull xorta ta' deni.", "Id- dnub huwa l- uniku u l- veru deni. \u2014 \"Kollox volont\u00e0 t' Alla barra d- dnub.\"", "JE\u0126TIE\u0120 NAG\u0126MLU L- VOLONT\u00c0 T' ALLA Kull bniedem ji\u0121i fid- dinja biex ma jag\u0127milx dnubiet, fi kliem ie\u0127or, biex jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, g\u0127ax min ma jag\u0127milx dnubiet ikun qieg\u0127ed jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla.", "Kollox huwa volont\u00e0 t' Alla barra mid- dnub.", "Tag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla mhux \u0127a\u0121a o\u0127ra \u0127lief li trid dejjem dak li jrid Alla, u li ma trid qatt dak li ma jridx Alla.", "\u0126a\u0121a wa\u0127da biss hija ne\u010bessarja, qal Kristu lil Marta, u din hija li a\u0127na nag\u0127mlu l- volont\u00e0 t' Alla.", "\u0126add ma jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, jekk qabel ma jkunx g\u0127arfu b' fidi soda li huwa Hu, u li jippremja t- tajbin, u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena.", "Min g\u0127andu fih volont\u00e0 tajba dan biss ikun irid dak li Alla jrid, u min g\u0127andu volont\u00e0 \u0127a\u017cina jkun irid dak li Alla ma jridx, jew li ma jkunx irid dak li Alla jrid.", "L- an\u0121li fit- twelid ta' \u0120es\u00f9 Kristu qalu: \"Pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.\"", "Mela min g\u0127andu volont\u00e0 \u0127a\u017cina ma jistax ikollu f' qalbu \u0127lief inkwiet.", "\u2014 \"Kollox volont\u00e0 t' Alla barra d- dnub.\"", "KIF NAG\u0126RFU 'l ALLA", "Alla g\u0127arrafna u jg\u0127arrafna l- volont\u00e0 tieg\u0127u biex a\u0127na nservuh, mhux g\u0127ax Alla g\u0127andu b\u017conn il- \u0121id ta' xi \u0127add, i\u017cda biex Huwa jag\u0127tina sehem mill- beatitudni tieg\u0127u, jekk a\u0127na bl- ispirtu u bil- verit\u00e0 nobduh, billi nag\u0127mlu li Huwa jrid, u b' hekk nag\u0127rfuh u nistqarruh b' Sinjur wie\u0127ed tag\u0127na.", "Huwa g\u0127arrafna u jg\u0127arrafna l- volont\u00e0 tieg\u0127u permezz tal- li\u0121i naturali, li huma l- G\u0127axar Kmandamenti tieg\u0127u, li impressjona fil- qalb ta' kull bniedem u li Huwa stess tana minn idejn Mos\u00e8: \u2014 permezz tal- Kmandamenti tal- Knisja: \u2014 permezz tas- superjuri le\u0121ittmi, g\u0127ax m' hemmx setg\u0127a \u0127lief minn Alla, kif jg\u0127allem San Pawl: \u2014 permezz tal- ispirazzjonijiet divini tieg\u0127u; permezz tal- vu\u010bi ta' kuxjenza \u010berta; u permezz tal- \u0121rajja.", "Kien jen\u0127tie\u0121 li Alla jurina, u li jurina b' mod ta' sodizza, dak li jrid minna, ladarba \u0127alaqna biex inservuh.", "\u2014 \"Kollox volont\u00e0 t' Alla barra d- dnub.\"", "KOLLOX MA\u0126LUQ G\u0126AL ALLA", "Hija verit\u00e0 ta' fidi li Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu.", "Mela kollox irie\u0121i u jiggverna, u jiddisponi g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, u f' kollox ifittex lilu nnifsu.", "Ta' min jinnota l- kelma 'kollox' li ma tammettix l- e\u010b\u010bezzjoni tal- inqas moviment: kollox, \u0127wejje\u0121 kbar u \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar.", "Kif jista' wie\u0127ed fuq verit\u00e0 ta' fidi b\u0127al din jg\u0127id li ssir xi \u0127a\u0121a addo\u010b\u010b?", "Xejn addo\u010b\u010b la dwar il- kwalit\u00e0, la dwar il- \u0127in, u lanqas dwar il- lok.", "Kristu qalilna li x- xag\u0127ar ta' rasna huwa kollu mag\u0127dud; u g\u0127alhekk a\u0127na m' g\u0127andniex ra\u0121un \u0127lief nosservaw l- g\u0127erf u t- tjubija t' Alla u n\u017commu s- silenzju.", "Min hu li jirre\u017cisti lill- volont\u00e0 t' Alla u jista' jsib il- pa\u010bi?", "Meta huwa Alla li qieg\u0127ed irie\u0121i kollox, dmir tag\u0127na huwa wie\u0127ed, ji\u0121ifieri li nissottomettu ru\u0127na u b' hekk nithennew bil- pa\u010bi.", "Is- Sapjenza Divina tg\u0127allimna li l- pa\u010bi m' g\u0127andna nibdluha ma' xejn; u min jispa\u010benzja ru\u0127u jkun jopra ta' iblah, u jkollu jsostni d- dannu f' ru\u0127u u f' \u0121ismu.", "\u2014 \"Kollox volont\u00e0 t' Alla barra d- dnub.\"", "HEMM B\u017bONN L- G\u0126AJNUNA T' ALLA", "\u0126add ma jista' jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla bil- forzi wa\u0127edhom tan- natura umana; jen\u0127tie\u0121 assolutament l- g\u0127ajnuna tal- grazzja attwali t' Alla; ming\u0127ajrha \u0127add ma jista' jag\u0127mel xejn, kif qal Kristu: \"Ming\u0127ajri ma tistg\u0127u tag\u0127mlu xejn.\"", "U dina l- grazzja Alla ma ji\u010b\u0127adha lil \u0127add li jitlobhielu bil- verit\u00e0, g\u0127aliex fin- natura umana ebda padrun ma ji\u010b\u0127ad il- g\u0127ajnuna lis- seftur tieg\u0127u u jen\u0127tie\u0121ha biex itemmlu l- ordnijiet li jimponilu fuq spalltu.", "In- natura tqanqal il- volont\u00e0 umana biex tissodisfa biss lilha nnifisha, i\u017cda l- grazzja tqanqal il- volont\u00e0 umana biex biss tissodisfa u ttemm il- volont\u00e0 t' Alla.", "Issa meta wie\u0127ed jag\u0127mel kulma jista' biex ifittex 'l Alla, Alla \u017cgur li ma ji\u010b\u0127adlux il- grazzja tieg\u0127u.", "X' jista' jag\u0127mel il- bniedem biex jersaq lejn Alla?", "Fl- ewwel lok u fl- a\u0127\u0127ar lok ifittex li jitg\u0127allem dwar il- mezzi li jie\u0127du g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "In- natura tixhed li t- tag\u0127lim tajjeb huwa l- g\u0127ajn ta' kull \u0121id tant spiritwali kemm ukoll temporali.", "Kull bniedem huwa fl- obbligu li jservi 'l Alla; g\u0127alhekk g\u0127andu jitg\u0127allem biex jag\u0127raf il- volont\u00e0 t' Alla, u kif g\u0127andu jag\u0127mel biex itemmha kif imiss, jekk ma jridx imur fil- fjammi eterni.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla biss, xejn i\u017cjed ne\u010bessarju.\"", "\"\u0126OBB 'l ALLA B' QALBEK KOLLHA\u2026\"", "Permezz tal- Iskrittura Mqaddsa Alla g\u0127arrafna l- volont\u00e0 tieg\u0127u dwar is- servizz li kull bniedem g\u0127andu jag\u0127millu, u spe\u010bjalment g\u0127arrafhielna permezz ta' Kristu \u0120es\u00f9.", "Hija volont\u00e0 t' Alla l- qdusija ta' kull bniedem, li ming\u0127ajrha \u0127add ma jara 'l Alla, kif jg\u0127allem San Pawl l- Appostlu.", "Issa l- qdusija to\u0127ro\u0121 biss mit- temmija ta' dawn i\u017c- \u017cew\u0121 Kmandamenti: \"\u0126obb 'l Alla b' qalbek kollha, u l- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek.\"", "Hija immela volont\u00e0 t' Alla li nag\u0127tuh qalbna billi ni\u010b\u0127du lilna nfusna, immieru 'l qalbna, billi ma nikkuntentawx ix- xewqat tan- natura umana.", "Hija immela volont\u00e0 t' Alla li nag\u0127mlu lill- o\u0127rajn il- \u0127wejje\u0121 kollha li rridu li l- bnedmin jag\u0127mlu lilna, u li ma nag\u0127mlux lill- o\u0127rajn dak li a\u0127na ma rridux li \u0127addie\u0127or jag\u0127mel lilna.", "Kull re\u017cistenza g\u0127all- volont\u00e0 t' Alla hija dejjem dnub jew gravi jew venjali skont il- materja, u skont il- vu\u010bi tal- kuxjenza.", "U min huwa me\u0127lus mill- obbligi li jitg\u0127allem dak li huwa obbligat biex itemm?", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla biss, xejn i\u017cjed ne\u010bessarju.\"", "ALLA PADRUN TAG\u0126NA", "Tixbiha fis- servizz t' Alla tispjega wisq \u010bar l- im\u0121iba bejn seftur u padrun tad- dinja, it- tnejn xbieha t' Alla kif huwa kull bniedem.", "Is- seftur huwa fil- palazz ta' sidu, jiekol almenu mill- fdal, u jgawdi kull arja tajba tant ta\u0127t is- saqaf kemm fil- \u0121ardin tieg\u0127u.", "Is- seftur huwa dejjem attent g\u0127all- padrun, pront g\u0127al kull sej\u0127a, u jesegwixxi dmiru bl- e\u017cattezza akkaw\u017ca tas- salarju.", "Is- seftur ma jkunx jista' jtemm il- volont\u00e0 ta' sidu, jekk dana ma jg\u0127arrafhilux, u jekk tkun xi \u0127a\u0121a tqila, ma ji\u010b\u0127adlux l- g\u0127ajnuna me\u0127tie\u0121a.", "Is- seftur mhux huwa jag\u0127\u017cel l- uffi\u010b\u010bju, i\u017cda l- padrun, li joffendi ru\u0127u, jekk is- seftur iwarrab l- ordni tieg\u0127u biex ikun g\u0127amel \u0127wejje\u0121 wisq i\u017cjed fatiku\u017ci, g\u0127all- istess \u0121id tal- padrun.", "Il- padrun, g\u0127al kull ordni, jag\u0127ti lis- seftur kull mezz g\u0127all- esekuzzjoni: jekk jibag\u0127tu jixtri jag\u0127tih il- flus, u kulma jen\u0127tie\u0121, f' kelma wa\u0127da g\u0127at- temmija tal- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Seftur li jkun bis- servizz tieg\u0127u jissodisfa 'l sidu ma jkunx \u017cgur im\u010ba\u0127\u0127ad barra mis- salarju minn favur li jkun talbu.", "Alla padrun, u l- bniedem seftur.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla biss, xejn i\u017cjed ne\u010bessarju.\"", "L- INTENZJONI RETTA", "\u0126add ma jista' jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, jekk Alla ma jiddisponix fuqu l- prova, it- tentazzjoni, l- okka\u017cjonijiet, li bihom ikun isejja\u0127 il- qalb tal- bniedem g\u0127all- e\u017cer\u010bizzju tas- servizz.", "Infatti l- virt\u00f9 ming\u0127ajr il- prova mhix virt\u00f9.", "Lanqas \u0127add ma jista' jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, jekk ma jkunx imqanqal minn intenzjoni retta, li hija l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9.", "Intenzjoni retta, ossija tal- grazzja, hija dik li fiha jinda\u0127al Alla: intenzjoni mhux retta, ossija naturali, hija dik li fiha ma jinda\u0127alx Alla, i\u017cda s- sodisfazzjon tan- natura.", "Infatti \u0127add ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn: g\u0127alhekk fis- servizz t' Alla, mhux il- virt\u00f9 i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla.", "Hija volont\u00e0 espressa t' Alla li wie\u0127ed ma jisraqx: min jisraq bla ebda dubju jkun jobg\u0127od il- volont\u00e0 t' Alla: i\u017cda min ma jisraqx b' daqshekk \u0127add ma jista' ji\u0121\u0121udikah ubbidjent, jekk ma jkunx g\u0127araf il- kaw\u017ca jekk min- na\u0127a tal- grazzja, ossija jekk kienx imqanqal minn intenzjoni retta, jew minn intenzjoni mhux retta ossija tan- natura.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla biss, xejn i\u017cjed ne\u010bessarju.\"", "IN- NATURA TFITTEX BISS LILHA NNIFISHA", "In- natura hija g\u0127adu kbir tal- volont\u00e0 t' Alla, g\u0127ax tfittex f' kollox lilha nnifisha, u mhux il- volont\u00e0 t' Alla.", "F' kollox trid tissodisfa lilha nnifisha u mhux li tog\u0127\u0121ob 'l Alla.", "In- natura t\u0127ares biss lejn il- \u0121ibdiet \u0127\u017ciena tag\u0127ha, li huma \u0121ibdiet g\u0127all- gost tas- sensi, g\u0127all- unuri u g\u0127all- glorja tal- bnedmin li josservawha f' kull \u0121id tag\u0127ha, u g\u0127all- kumditajiet u g\u0127all- passjonijiet.", "Kristu espressament qal li dak li jg\u0127o\u017c\u017cu l- bnedmin huwa q\u017cie\u017c quddiem Alla: immela min jopra mqanqal min- natura u mhux mill- grazzja, dan \u017cgur li ma jag\u0127milx il- volont\u00e0 t' Alla.", "Kemm nies ma jisirqux g\u0127ax jib\u017cg\u0127u li jitilfu l- fama tag\u0127hom.", "Kemm nies ma ji\u017cnux g\u0127ax jib\u017cg\u0127u li jitilfu s- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem jew il- fama tag\u0127hom!", "Kemm nies ma joqtlux, g\u0127ax jib\u017cg\u0127u mill- forka tal- \u0121ustizzja!", "Kemm nies jag\u0127tu elemo\u017cini g\u0127at- tif\u0127ir tal- bnedmin!", "Il- virtujiet tan- natura, kul\u0127add jag\u0127milhom fejn lilu jaqbel, u mhux fejn hemm il- glorja t' Alla.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla biss, xejn i\u017cjed ne\u010bessarju.\"", "ALLA KOLLOX JIPPERMETTI", "Xejn ma ji\u0121ri fid- dinja indipendentement mill- volont\u00e0 t' Alla, lanqas id- delitti, lanqas il- \u0127merijiet, lanqas l- abbu\u017ci, lanqas it- traskura\u0121ni, lanqas ebda dnub gravi jew venjali ma jsir addo\u010b\u010b, g\u0127ax kieku Alla ma jippermettix li jsiru, ma jsirux: u Alla jippermetti li jsiru g\u0127all- finijiet tieg\u0127u; billi Alla huwa Sapjenza infinita ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn kif jidher \u010bar mill- kreaturi ra\u0121jonevoli tieg\u0127u li qatt ma jag\u0127mlu xejn g\u0127al xejn.", "Alla jippermetti li jsir id- dnub biex ikun jista' je\u017cer\u010bita l- \u0121ustizzja divina tieg\u0127u, li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena, u biex dak li jo\u0127ro\u0121 mid- dnub ikun o\u0121\u0121ett tal- volont\u00e0 tieg\u0127u: g\u0127alhekk Satana j\u0127awwad u l- bnedmin i\u0127awdu d- di\u017cordnijiet tag\u0127hom, u Alla bit- ta\u0127wid tag\u0127hom jeffettwa l- \u0127sibijiet, il- \u0121udizzji, u s- sapjenza tieg\u0127u.", "Min jaf l- istorja ta' \u0120u\u017ceppi, bin \u0120akobb, jara wisq \u010bar dina l- verit\u00e0 duttrinali.", "Alla ried ila\u0127\u0127aq lil \u0120u\u017ceppi vi\u010bir\u00e8 tal- E\u0121ittu, u permezz tad- dnubiet ta' \u0127utu u tal- mara ta' Putifar \u0121ie effettwat il- \u0127sieb t' Alla fuq \u0120u\u017ceppi, li wkoll kien qal lil \u0127utu, wara li g\u0127arfuh, illi Alla kien bag\u0127tu fl- E\u0121ittu qabilhom biex isalvahom mill- \u0121u\u0127.", "\u2014 \"Il- grazzja t' Alla biss ta' min ifittex.\"", "MEZZI KONTRA D- DNUB", "Il- volont\u00e0 umana ssib \u0127afna tfixkil biex ittemm il- volont\u00e0 t' Alla, i\u017cda min tassew irid \u0127a\u0121a jag\u0127mel il- mezzi g\u0127aliha.", "Hawn diversi mezzi preservattivi kontra d- dnub, li huwa biss kontra l- volont\u00e0 t' Alla.", "Ma jaqax fid- dnub i\u017cda jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, min jitlob l- g\u0127ajnuna t' Alla waqt kull tentazzjoni, kif qal Kristu: \"Itolbu biex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni.\"", "Mezz ie\u0127or kontra d- dnub huwa l- \u0127sieb fuq in- novissmi: mewt, \u0121udizzju, infern, u \u0121enna; kif jixhed l- Ispirtu Santu: \"Iftakar fin- novissmi tieg\u0127ek, u inti ma tidneb qatt u qatt.\"", "Mezz ie\u0127or kontra d- dnub hija l- \u0127arba mill- okka\u017cjoni prossma, kif qal Kristu: li jaqbillu l- bniedem li jid\u0127ol il- \u0121enna b' g\u0127ajn wa\u0127da inkella b' \u017cew\u0121 g\u0127ajnejn ji\u0121i mitfug\u0127 fl- infern tan- nar ta' dejjem; jekk g\u0127ajnu l- leminija tiskandalizzah jaqlag\u0127ha u jarmiha 'l bog\u0127od minnu.", "Per\u00f2 l- volont\u00e0 qatt ma hija me\u0127lusa mill- \u0127tija, jekk totalment ma tkunx imfixkla jew mill- bi\u017ca' jew mill- forza, jew mill- injoranza, jew mix- xewqa.", "Mela sakemm il- bniedem ja\u0121ixxi volontarjament, huwa dejjem responsabbli g\u0127al kull tentazzjoni dwar l- approvazzjoni jew dwar id- di\u017capprovazzjoni.", "\u2014 \"Il- grazzja t' Alla biss ta' min ifittex.\"", "NITOLBU 'l ALLA", "Meta wie\u0127ed ikun ta\u0127t xi dispo\u017cizzjoni t' Alla, m' g\u0127andux jibqa' mutu b\u0127al \u0121ebla fis- sofferenzi, fit- tentazzjonijiet, fit- tribulazzjonijiet, fil- persekuzzjonijiet; jg\u0127id f' qalbu jekk Alla jrid hekk, m' g\u0127andix ra\u0121un biex nitlob: l- orazzjoni hija inutli.", "Dan huwa ingann, g\u0127ax Alla nnifsu jikkmandana li nitolbuh, u hemm miktub li m' hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al min jirrikorri lejn Alla.", "Xi dispo\u017cizzjonijiet t' Alla huma assoluti li tassew ikunu effettwati: u xi o\u0127rajn huma b' \u010berta rabta ma' xi kundizzjonijiet per\u00f2 dejjem min- na\u0127a tas- Sapjenza divina tieg\u0127u.", "Kristu fl- ort talab: \"Missier, jekk jista' jkun, jg\u0127addi minni dan il- kal\u010bi, ming\u0127ajr ma nixorbu; i\u017cda mhux li rrid jiena jkun imma li trid Inti.\"", "U hekk g\u0127adda fuq Kristu li dan il- kal\u010bi kellu assolutament jixorbu.", "Permezz tal- orazzjoni Alla jag\u0127tina l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u, je\u0127lisna, ifarra\u0121na, isalvana u jitfa' fina kull \u0121id.", "Kristu g\u0127allimna: \"Itolbu u taqilg\u0127u, fittxu u ssibu, \u0127abbtu u lilkom ikun miftu\u0127.\"", "U mbag\u0127ad fuq kollox nistrie\u0127u billi ng\u0127idulu bil- verit\u00e0: \"Ikun li trid Inti, kif fis- sema hekda fl- art.\"", "\u2014 \"Il- grazzja t' Alla biss ta' min ifittex.\"", "ALLA MA JITBIDDEL QATT", "Skont it- tag\u0127lim kattoliku, Alla huwa immutabbli, ji\u0121ifieri li ma jista' jitbiddel f' ebda \u0127a\u0121a, f' ebda \u0127sieb tieg\u0127u: Huwa hu dejjem l- istess.", "Kulma \u0121ara u kulma ji\u0121ri, u kulma g\u0127ad ji\u0121ri, dan kollu hu stabbilit fl- intellett tieg\u0127u mill- eternit\u00e0.", "Alla qatt ma ried, u lanqas jista' jrid id- dnub, g\u0127ax huwa essenzjalment qaddis, imma jippermettih, g\u0127ax Hu jirrispetta l- liberu arbitriju ta' kull bniedem, su\u0121\u0121ett g\u0127all- \u0121udizzju dwar l- azzjonijiet tajba jew \u0127\u017ciena tieg\u0127u, u g\u0127ax fis- Sapjenza tieg\u0127u, mid- deni jie\u0127u l- \u0121id tal- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Alla jrie\u0121i u jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, u xejn ma ji\u0121ri qabel jew wara l- \u0127in iffissat fl- intellett tieg\u0127u sa mill- eternit\u00e0 \u2014 hora sua subministrabit.", "Innota u ifhem il- kelma \"xejn\" ma ji\u0121ri \u2014 xejn lanqas l- inqas moviment \u2014 jekk mhux fil- waqt iddisinjat.", "\u0120ob kien jaf dina l- verit\u00e0 u qal lil Alla: Inti \u0127laqt il- bniedem u tajtu l- \u0121ranet tieg\u0127u biex jg\u0127ix, i\u017cda meta jag\u0127lqu dawn il- \u0121ranet ma jistg\u0127ux jiskorru b' minuta wa\u0127da biss.", "Anki fl- Evan\u0121elju naqraw: \"G\u0127ax ma waslitx is- sieg\u0127a\" jew \"g\u0127ax waslet is- sieg\u0127a.\"", "\u2014 \"Il- grazzja t' Alla biss ta' min ifittex.\"", "KULL WIE\u0126ED JA\u0126SAD LI JKUN \u017bERA'", "Min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, xejn ma jkun jonqsu lil dan il- bniedem, g\u0127ax Alla jkun favur tieg\u0127u, u Hu dejjem i\u0127obb lil dawk li j\u0127obbuh.", "\"Meta Alla huwa mag\u0127na min hu kontra tag\u0127na?\" qal l- appostlu San Pawl.", "Iva min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla jie\u0127u s- sehem mit- te\u017cori t' Alla li hija vera pa\u010bi, u jsaltan bl- istess sottomissjoni u ubbidjenza lejn Alla, u jsaltan f' renju ta' delizzji b' kotra ta' pa\u010bi.", "Imma min ma jag\u0127milx il- volont\u00e0 t' Alla, u g\u0127alhekk ikun jag\u0127mel id- dnub, ma jistax ikun li jg\u0127ix isaltan fir- renju tal- pa\u010bi, i\u017cda kif qal Kristu, li min jag\u0127mel id- dnub isir ilsir tad- dnub.", "Tkun ilsir tad- dnub, ji\u0121ifieri, qalbek tkun b\u0127al kelb marbut b' katina u mi\u0121bud minn idejn l- g\u0127adu tieg\u0127u, u mi\u0121bud fejn lilek ma jkunx jog\u0127\u0121ob, u tixrob l- imrar li biss id- dnub kapa\u010bi jisqi lil min jag\u0127mlu.", "Anki l- proverbju jg\u0127allem li kull wie\u0127ed ja\u0127sad li jkun \u017cera' u min ji\u017cra' d- dnub ikollu ja\u0127sad dak li jag\u0127ti d- dnub, spe\u010bjalment fir- rimors tal- kuxjenza, fil- bi\u017ca' ta' kull xorta ta' dannu anki temporali.", "\u2014 \"Il- grazzja t' Alla biss ta' min ifittex\".", "IS- SAPJENZA T' ALLA", "Fil- ktieb tas- Sapjenza hemm miktub: \"Min fost il- bnedmin jista' jag\u0127raf id- disinji ta' mo\u0127\u0127 Alla?", "Jew min fost il- bnedmin jista' ja\u0127seb xi jrid Alla?\"", "Il- \u0121udizzji tieg\u0127u huma abbiss bla qieg\u0127.", "Il- \u0127sibijiet tas- sapjenza u tax- xjenza tieg\u0127u huma profondit\u00e0 li \u0127add b' ebda mod ma jista' jifhimhom, u t- triqat tieg\u0127u b' ebda mod ma jista' wie\u0127ed isib irkabtu tag\u0127hom.", "U dina hija verit\u00e0, g\u0127ax Alla huwa infinit, u kull kreatura ma tista' b' ebda mod tikkomprendi, t\u0127addan, tifhem bl- intellett ma\u0127luq tag\u0127ha, li hu finit, limitat, minn hawn sa hawn, intellett infinit.", "G\u0127alhekk kull kreatura ra\u0121jonevoli tit\u0127awwad b' dannu kbir tag\u0127ha, meta tkun trid tfittex \u0127wejje\u0121 'il fuq mill- \u0127ila tag\u0127ha.", "Immela xejn m' g\u0127andu wie\u0127ed jag\u0127mel fid- dispo\u017cizzjonijiet li Alla jiddigrieta fuqu, u fuq l- o\u0127rajn, \u0127lief li jiskot u li bi spirtu ta' sottomissjoni jadura l- volont\u00e0 sapjentissima, u santissma, u providenzjali tieg\u0127u, g\u0127ax huwa wa\u0127du tajjeb u essenzjalment tajjeb li dejjem jifhem il- \u0121id f' kull att tal- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "\u0126add m' g\u0127andu jg\u0127id lil Alla: \"Sinjur, g\u0127aliex g\u0127amilt hekk?\"", "I\u017cda kul\u0127add g\u0127andu jg\u0127idlu: \"Sinjur, ikun li trid Int kif fis- sema hekda fl- art.\"", "\u2014 \"Alla xhud ta' kulma jing\u0127ad u jintg\u0127amel.\"", "IN\u0126OBBU 'l ALLA OMNIPOTENTI", "Alla, kreatur omnipotenti, ta' min jib\u017ca' minnu, u ta' min jib\u017ca' minnu wisq, u min jib\u017ca' minnu joqg\u0127od sottomess g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Alla ta' min jib\u017ca' minnu u ta' min jib\u017ca' minnu b' xhud tal- opri terribbli ta' jdejh, u min ma jib\u017cax minnu intant ma jib\u017cax billi ma joqg\u0127odx sottomess g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, g\u0127ax ma jkunx g\u0127araf min Hu.", "Alla, Missier ta' kul\u0127add, ta' min i\u0127obbu, u ta' min i\u0127obbu i\u017cjed milli j\u0127obb lilu nnifsu, u min i\u0127obbu ma jsibx gost u delizzju ie\u0127or \u0127lief li jag\u0127mel il- volont\u00e0 divina tieg\u0127u: u min ma j\u0127obbux intant ma j\u0127obbux billi jirre\u017cisti g\u0127all- volont\u00e0, g\u0127ax ma jkunx g\u0127araf min hu.", "Forsi fin- natura umana xi \u0127add ma j\u0127obbx lil min i\u0127obbu b' turija ta' opri, u ta' \u0121id?", "Min hu li \u0127abbna daqskemm \u0127abbna Alla?", "Huwa \u0127abbna qabel ma stajna n\u0127obbuh a\u0127na, g\u0127ax Huwa tana kollox mit- tjubija tieg\u0127u biss.", "U huwa jippretendi li nirringrazzjawh u ma nistg\u0127ux nirringrazzjawh \u0127lief bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, ji\u0121ifieri, billi nag\u0127mlu dejjem il- volont\u00e0 tieg\u0127u, g\u0127ax b' hekk biss nistg\u0127u nog\u0127\u0121buh u mhux b' \u0127a\u0121a o\u0127ra.", "\u2014 \"Alla xhud ta' kulma jing\u0127ad u jintg\u0127amel.\"", "NE\u017bAMINAW IL- FINI TAG\u0126NA F' KULMA NAG\u0126MLU", "Alla huwa spirtu: mela \u0127add ma jista' jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla \u0127lief bl- ispirtu, ji\u0121ifieri mqanqal mhux mid- demm u mil- la\u0127am, mill- passjonijiet jew tal- konkupixxibbli jew tal- iraxxibbli.", "G\u0127alhekk kull min jag\u0127mel id- deni jkun imur dejjem kontra l- volont\u00e0 t' Alla: per\u00f2 mhux kull min jag\u0127mel il- \u0121id ikun jag\u0127mel dejjem b' hekk il- volont\u00e0 t' Alla; je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed je\u017camina xi jkun li jkun qieg\u0127ed iqanqal il- volont\u00e0 personali tieg\u0127u.", "Je\u0127tie\u0121 li jag\u0127raf il- kaw\u017ca ossija l- fini ta' kull operazzjoni tieg\u0127u, jekk tkunx \u0127ier\u0121a mill- ispirtu ossija mid- demm u mil- la\u0127am.", "L- operazzjoni tkun \u0127ier\u0121a mill- ispirtu, allura meta l- fini jkun fih jinda\u0127al Alla: dina tissejja\u0127 intenzjoni retta; l- operazzjoni tkun \u0127ier\u0121a mid- demm u mil- la\u0127am, allura meta l- fini ma jkunx fih jinda\u0127al Alla, u dina tissejja\u0127 intenzjoni mhux retta, ossija naturali.", "Hija volont\u00e0 t' Alla li wie\u0127ed ma jisraqx: issa mhux kull min ma jisraqx ikun qieg\u0127ed itemm dina l- volont\u00e0 t' Alla, g\u0127ax min ma jisraqx jib\u017ca' biss li jitlef il- fama tieg\u0127u, jew l- impjieg tieg\u0127u, ikun qieg\u0127ed jissodisfa l- volont\u00e0 personali tieg\u0127u, u mhux il- volont\u00e0 t' Alla: imma min ma jisraqx, jib\u017ca' li Alla jikkastigah allura jkun jissodisfa tassew il- volont\u00e0 t' Alla.", "\u2014 \"Alla xhud ta' kulma jing\u0127ad u jintg\u0127amel.\"", "NINQDEW B' MEZZI XIERQA FIS- SOFFERENZI", "Alla l- imbierek \u0127alaqna g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u, u tana s- sens biex nidderie\u0121u ru\u0127na bih f' kulma nsibu ru\u0127na billi dejjem nag\u0127mlu dak li huwa tajjeb u billi qatt ma nag\u0127mlu dak li huwa \u0127a\u017cin.", "Immela meta ti\u0121i xi sofferenza fuqna, ma nkunux immorru kontra l- volont\u00e0 t' Alla, jekk a\u0127na nqieg\u0127du idejna biex nag\u0127mlu r- rimedju biex ne\u0127ilsu minnha: per\u00f2 mhuwiex permess g\u0127alina li a\u0127na ninqdew b' mezzi ille\u010biti, ji\u0121ifieri li fihom dnub, g\u0127ax allura nkunu mmorru kontra l- volont\u00e0 t' Alla.", "Meta a\u0127na ninqdew b' mezzi xierqa, ji\u0121ifieri li ma fihomx dnub, a\u0127na nkunu mexjin fil- volont\u00e0 t' Alla, li d- dnub biss ma tridx: kollox volont\u00e0 t' Alla barra mid- dnub.", "X' g\u0127andu wie\u0127ed jag\u0127mel, meta jkun qieg\u0127ed mezzi xierqa u ma jirnexxilux li je\u0127les mis- sofferenzi?", "G\u0127andu jifhem l- ewwel nett li Alla jridu assolutament li jsofri u g\u0127alhekk imbag\u0127ad jirrassenja ru\u0127u mal- volont\u00e0 t' Alla; Alla huwa fidil u ma jag\u0127tix 'il fuq minn dak li nifil\u0127u, u fl- istess \u0127in ikun bl- g\u0127ajnuna tieg\u0127u mag\u0127na.", "\u2014 \"Alla xhud ta' kulma jing\u0127ad u jintg\u0127amel.\"", "VOLONT\u00c0 T' ALLA LI NSOFRU", "Hija volont\u00e0 t' Alla li a\u0127na, wara l- waqg\u0127a ta' Adam u ta' Eva fid- dnub, insofru, u li nsofru b\u0127ala bnedmin fil- kors tan- natura, u b\u0127ala midinbin fil- kors tal- \u0121ustizzja t' Alla, u b\u0127ala predestinati, g\u0127ax m' hemmx triq o\u0127ra g\u0127as- salvazzjoni \u0127lief il- Pa\u010benzja.", "Hija volont\u00e0 t' Alla li a\u0127na nsofru, u jekk Alla jkun i\u0127obbna i\u017cjed, i\u017cjed jiddisponi li a\u0127na nsofru, b\u0127alma naraw fuq Kristu u fuq ommu Marija Santissima.", "U l- kwalit\u00e0 ta' kull sofferenza tag\u0127na ma ti\u0121ix addo\u010b\u010b fuqna i\u017cda kif jag\u0127\u017cilha Huwa, u meta jibg\u0127atha Huwa.", "Infatti Kristu qal lil San Pietru: \"Il- kal\u010bi li tani Missieri ma nixorbux jiena?\" u ma qalx il- kal\u010bi li kellu ji\u0121i fuqu tahulu l- poplu Lhudi fl- g\u0127ira tieg\u0127u, jew \u0120uda fix- xe\u0127\u0127a tieg\u0127u, jew Pilatu fl- in\u0121ustizzja tieg\u0127u, jew Satana fil- malizzja tieg\u0127u: i\u017cda \"il- kal\u010bi li tani Missieri.\"", "Immela f' kull sofferenza m' g\u0127andniex nilm\u0127u la l- bniedem, la l- annimal, la l- bluhat tag\u0127na, la t- traskura\u0121ni tag\u0127na, u lanqas kaw\u017ca o\u0127ra ma\u0127luqa, i\u017cda d- dispo\u017cizzjonijiet t' Alla, li ming\u0127ajru lanqas g\u0127asfur ma jaqa' fl- art.", "Nilm\u0127u l- volont\u00e0 t' Alla u nintrabtu silenzju\u017ci mag\u0127ha.", "\u2014 \"Alla xhud ta' kulma jing\u0127ad u jintg\u0127amel.\"", "IL- \u0120ID TAL- LI\u0120I NATURALI", "Il- li\u0121i naturali, li hija l- volont\u00e0 t' Alla skolpita fil- qalb ta' kull bniedem, fiha \u0121id, g\u0127al min josservaha, mhux biss li jirrigwarda s- salvazzjoni tar- ru\u0127 u l- veru kwiet tal- kuxjenza, i\u017cda wkoll fiha bosta \u0121id ie\u0127or temporali.", "Issa \u0127add ma jista' jkun im\u010banfar jekk fl- osservanza tal- li\u0121i naturali jifhem igawdi wkoll dan il- \u0121id temporali.", "Wie\u0127ed ma jisraqx g\u0127aliex jib\u017ca' minn Alla li jikkastigah fil- \u0121udizzju \u0121ust tieg\u0127u, dina hija rettitudni: issa barra minn dan ji\u0121i fuq dan il- bniedem il- \u0121id tal- fama tajba tieg\u0127u wkoll, u huwa jifhem li jog\u0127\u0121ob lil Alla u fl- istess \u0127in li jgawdi l- \u0121ie\u0127 mill- bnedmin dwar l- onest\u00e0 tieg\u0127u.", "Wie\u0127ed ma jidnibx biex ma jin\u0127aqarx bir- rimors tal- kuxjenza, u bil- wa\u0127x tal- konsegwenzi li jo\u0127or\u0121u ne\u010bessarjament minn kull dnub, dina hija prudenza tal- ispirtu meta jifhem l- ewwel li jog\u0127\u0121ob 'l Alla, u mbag\u0127ad ukoll il- \u0121id ta' \u0127ajja kwieta u ordinata.", "I\u017cda huwa dejjem denn ta' \u010banfir min ifittex biss il- \u0121id temporali b' disprezz tal- \u0121id spiritwali, kif qal Kristu: \"Min i\u0127obb 'il missieru u 'l ommu i\u017cjed milli j\u0127obb lili, dan mhux denn tieg\u0127i.\"", "\u2014 \"I\u010b- \u010bella tal- mistrie\u0127 hija l- volont\u00e0 t' Alla.\"", "KULL VOKAZZJONI \u0120EJJA MINN ALLA", "Is- so\u010bjet\u00e0 umana hija b\u0127al \u0121isem kompost b' diversi membri, u kull membru g\u0127andu l- o\u0121\u0121ett tieg\u0127u proprju.", "Li kieku l- \u0121isem kien g\u0127ajn, fejn huma l- widnejn?", "G\u0127alhekk, billi Alla huwa l- awtur tal- ordni naturali, u sopranaturali, kull vokazzjoni hija dejjem \u0127a\u0121a ta' jdejh.", "Issa Alla ordinarjament mal- vokazzjoni tal- bniedem g\u0127al dak jew g\u0127al dana l- istat, assenjat mill- providenza u mis- sapjenza divina, jag\u0127ti dejjem il- mezzi g\u0127all- fini.", "\u0126add ma jitwieled g\u0127alih innifsu, immela huwa ne\u010bessarju li kull bniedem g\u0127andu fid- dinja jtemm il- missjoni tieg\u0127u.", "Ebda seftur ma jag\u0127\u017cel l- uffi\u010b\u010bju g\u0127alih innifsu, i\u017cda jkollu jag\u0127mel dak li lilu jassenja l- padrun tieg\u0127u; is- seftur g\u0127andu jiddependi fis- servizz tieg\u0127u mill- volont\u00e0 tal- padrun, li dejjem ifittex il- kwalitajiet ordinati u addattati g\u0127at- temmija tat- tali jew tat- tali uffi\u010b\u010bju.", "Il- \u0121enju jew l- inklinazzjonijiet, jew id- dispo\u017cizzjonijiet naturali ordinarjament jindikaw b' xi mod il- vokazzjoni.", "Alla hu li jiddisponi li dak it- tali bniedem \u017cag\u0127\u017cug\u0127 isib ru\u0127u fil- kuntatt mal- o\u0121\u0121ett li jkun g\u0127as- sej\u0127a tal- istat ordinat g\u0127all- g\u0127a\u017cla, b\u0127allikieku kuntatt mas- Santwarju, kuntatt mal- medi\u010bina, kuntatt mal- militar, kuntatt mal- iskejjel, u l- bqija; u dejjem ji\u0121ri li dak li hu qrib l- g\u0127ajnejn i\u0127ajjar u jqanqal il- qalb.", "\u2014 \"I\u010b- \u010bella tal- mistrie\u0127 hija l- volont\u00e0 t' Alla.\"", "NIRRASSENJAW RU\u0126NA", "Ir- rassenjazzjoni hemm qieg\u0127da: li wie\u0127ed iqieg\u0127ed il- volont\u00e0 tieg\u0127u bir- rabta mal- volont\u00e0 ta' \u0127addie\u0127or bi spirtu ta' kwiet.", "Hemm rassenjazzjoni naturali li to\u0127ro\u0121 mill- prudenza tal- la\u0127am mir- riflessjoni tas- sens komun li jag\u0127\u017cel dejjem dak li hu g\u0127all- a\u0127jar g\u0127alih, b\u0127allikieku wie\u0127ed imwa\u0121\u0121a' wisq u kontinwament, u mhedded mit- tobba u jmut jekk ma jaqtax siequ barra b' operazzjoni, allura jirrassenja ru\u0127u mal- volont\u00e0 tat- tobba g\u0127all- a\u0127jar tieg\u0127u, u bil- kwiet jinda\u0127al g\u0127all- operazzjoni.", "Il- vu\u010bi tan- natura f' widnejn il- bniedem prudenti hija: Jaqbel li toqg\u0127od kwiet irrassenjat biex ma jkollokx i\u0121\u0121arrab dannu ikbar.", "Xi minn daqqiet il- bniedem jostina ru\u0127u u ma joqg\u0127odx g\u0127as- sottomissjoni tal- volont\u00e0 ta' \u0127addie\u0127or, u b' hekk jinkesa b' tant deni temporali, g\u0127ax ir- rassenjazzjoni anki naturali \u0121\u0121ib dejjem il- \u0121id.", "Hemm rassenjazzjoni tal- grazzja, li biha wie\u0127ed jag\u0127raf li dak li hu fuqu ta' pi\u017c, ta' u\u0121ig\u0127, ta' diqa huwa dispo\u017cizzjoni t' Alla u g\u0127alhekk billi jaf li m' hemmx re\u017cistenza kontra l- volont\u00e0 t' Alla ming\u0127ajr kastig jirrassenja ru\u0127u mal- volont\u00e0 t' Alla, jew billi jaf li Alla jiddisponi kollox g\u0127all- \u0121id tal- bnedmin, jilqa' kollox minn idejh, veru missier tajjeb.", "\u2014 \"I\u010b- \u010bella tal- mistrie\u0127 hija l- volont\u00e0 t' Alla.\"", "JIN\u0126TIE\u0120 IS- SAGRIFI\u010a\u010aJU", "Meta Alla jiddisponi li ti\u0121i fuqna t- tentazzjoni jew il- prova, hija \u0127a\u0121a naturali li a\u0127na, li ng\u0127o\u017c\u017cu l- volont\u00e0 t' Alla iktar prezzju\u017ca mill- \u0127ajja tag\u0127na, iktar prezzju\u017ca mid- deheb u mit- topazju, hija tassew \u0127a\u0121a naturali li nsewdu qalbna waqt l- e\u017cer\u010bizzju.", "Infatti n- natura umana fil- parti inferjuri tag\u0127ha ma tridx u la tg\u0127akkis, u lanqas sofferenzi: l- ispirtu huwa lest, i\u017cda l- la\u0127am huwa marid; g\u0127alhekk il- volont\u00e0 umana fa\u010bilment tista' tissie\u0127eb mal- parti inferjuri, jekk bil- perseveranza u bil- g\u0127ajnuna tal- grazzja, u spe\u010bjalment bl- orazzjoni ma tirre\u017cistix g\u0127all- \u0121ibdiet \u0127\u017ciena tant dwar il- \u0127wejje\u0121 li jog\u0127\u0121buna, kemm ukoll g\u0127all- \u0127wejje\u0121 li ma jog\u0127\u0121buniex.", "Immela t- temmija tal- volont\u00e0 t' Alla fiha veru sagrifi\u010b\u010bju, u s- sagrifi\u010b\u010bju ma jinfiridx mis- swied il- qalb.", "Forsi Abraham ma sewwidx qalbu g\u0127all- ordni t' Alla li jissagrifika 'l ibnu, I\u017cakk, b' vittma?", "Forsi Kristu ma sewwidx qalbu quddiem il- kal\u010bi li kellu jixrob minn idejn Missieru?", "\u2014 \"I\u010b- \u010bella tal- mistrie\u0127 hija l- volont\u00e0 t' Alla.\"", "NADURAW U NSERVU 'l ALLA", "Alla huwa spirtu, u min jadurah jin\u0127tie\u0121 li jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0; u Alla b\u0127al dawna jfittex 'il min jadurah: hekk g\u0127allimna Kristu.", "Satana ried li Kristu jadurah u wieg\u0127du li bi premju jag\u0127tih ir- renju kollu tad- dinja, i\u017cda Kristu ke\u010b\u010bih u qal li hemm miktub li kull volont\u00e0 ma\u0127luqa g\u0127andha tadura 'l Alla wa\u0127du, u lilu wa\u0127du sservi.", "Kun af, int min int, li jekk inti ttentat biex tisraq, u inti, g\u0127ar- rispett t' Alla, jew g\u0127ax tib\u017ca' minn Alla, jew g\u0127ax t\u0127obb lil Alla, ma tisraqx jew ma tag\u0127mel ebda ksur tal- Li\u0121i Mqaddsa b' volont\u00e0 soda u ferma, u effika\u010bi, inti tkun tadura 'l Alla u tkun qieg\u0127ed isservih ukoll, g\u0127alkemm be\u017cg\u0127ani dwar il- \u0121ustifikazzjoni ta' dnubiet gravi, li inti g\u0127amilt fl- img\u0127oddi.", "I\u017cda oqg\u0127od \u017cgur li, jekk inti g\u0127andek volont\u00e0 m\u0127ejjija li g\u0127al xi ra\u0121uni anki gravissma tidneb mortalment, jew li ma tisraqx, jew li ma ti\u017cnix, jew li tag\u0127mel azzjoni o\u0127ra \u0127a\u017cina akkaw\u017ca ta' motivi naturali, biex ma jkollokx issofri dannu temporali jew biex ikollok profitt temporali, oqg\u0127od \u017cgur li 'l Alla la tkun tadurah, lanqas isservih, imma tkun tiddi\u017cunurah b' att ta' ingratitudni tassew kerha.", "Beatu l- bniedem li Alla jfittex biex ikun minnu adurat!", "Veru li jadura 'l Alla min almenu jag\u0127raf lilu nnifsu b' \u010bertezza morali li hu fl- istat tal- grazzja, u jopra b' intenzjoni retta.", "\u2014 \"I\u010b- \u010bella tal- mistrie\u0127 hija l- volont\u00e0 t' Alla.\"", "IL- FIDI", "Il- fidi ming\u0127ajr opri hija fidi mejta, jikteb San \u0120akbu.", "Immela l- opri tal- fidi juru li wie\u0127ed tassew jemmen f' Alla u fil- \u0121ustizzja t' Alla.", "L- opri tal- fidi huma t- temmija tal- volont\u00e0 t' Alla bla ebda dubju.", "Huwa \u010bar li ming\u0127ajr fidi \u0127ajja, \u0127add ma jista' jopra b' intenzjoni retta, li fiha dejjem jinda\u0127al Alla.", "Huwa \u010bar li ming\u0127ajr fidi ferma, \u0127add ma jista' jitlob l- g\u0127ajnuna t' Alla, li ming\u0127ajrha \u0127add ma jista' jtemm il- volont\u00e0 t' Alla.", "Huwa \u010bar li ming\u0127ajr fidi ferma, \u0127add ma jista' jindem g\u0127all- ksur tal- li\u0121i t' Alla biex jaqla' l- ma\u0127fra u ji\u0121i \u0121\u0121ustifikat.", "Meta Alla jag\u0127\u017cel is- servi tieg\u0127u fl- ewwel lok jag\u0127tihom id- don tal- fidi, g\u0127ax ming\u0127ajrha huwa impossibbli li wie\u0127ed jog\u0127\u0121ob 'l Alla; g\u0127alhekk huwa ne\u010bessarju b' ne\u010bessit\u00e0 ta' mezz li wie\u0127ed jemmen li Alla hu, u li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena sabiex ikun jista' jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla.", "Urini l- fidi tieg\u0127ek mill- opri tieg\u0127ek, jikteb San \u0120akbu; g\u0127alkemm min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla tassew g\u0127andu fih fidi ferma u \u0127ajja, i\u017cda min jidneb ma jkunx juri opri tal- fidi.", "X' inhija l- fidi?", "Il- fidi hija perswa\u017cjoni ta' \u0127wejje\u0121 li ma jidhrux imnissla mis- smig\u0127 b' mod li jammettihom fih iktar milli jkun qieg\u0127ed jarahom b' g\u0127ajnejh, u g\u0127alhekk dina tintg\u0127araf mill- opri li huma t- temmija tal- volont\u00e0 t' Alla.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla u l- \u0121udizzju inseparabbli.\"", "OBG\u0126OD LILEK INNIFSEK", "X' jin\u0127tie\u0121 biex wie\u0127ed jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla?", "Il- kaw\u017ca ta' kull dnub mhix \u0127a\u0121a o\u0127ra \u0127lief l- im\u0127abba tag\u0127na nfusna; u infatti ma na\u0127arbux l- okka\u017cjoni prossma, ma ni\u0127dux pa\u010benzja, ma nitg\u0127akksux, g\u0127ax ma rridux immieru lil qalbna, u niddisgustawha, u nag\u0127tuha dispja\u010bir.", "Mela biex wie\u0127ed ikun jista' jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla jin\u0127tie\u0121 assolutament li jkun jobg\u0127od lilu nnifsu, ji\u0121ifieri li jmieri 'l qalbu f' kull prova, f' kull tentazzjoni g\u0127ad- dnub.", "Kristu g\u0127allimna li min i\u0127obb lil \u0127ajtu jitlifha, u li min jobg\u0127od lil \u0127ajtu f' din id- dinja j\u0127arisha fil- \u0127ajja ta' dejjem.", "Xi minn daqqiet ikun jin\u0127tie\u0121 li naqg\u0127u vittma biex ma niksrux il- volont\u00e0 t' Alla.", "U jekk inti g\u0127andek il- volont\u00e0 tieg\u0127ek hekk pronta, hekk disposta, im\u0127ejjija li tag\u0127mel id- dnub il- mejjet, g\u0127al xi kaw\u017ca, g\u0127al xi ra\u0121uni temporali, inti ting\u0127add disprezzatur tal- volont\u00e0 t' Alla u veru denn tal- fjammi eterni.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla u l- \u0121udizzju inseparabbli.\"", "\"\u0126OBB 'l ALLA U \u0126OBB LILL- PROXXMU\"", "Alla huwa m\u0127abba, u l- volont\u00e0 tieg\u0127u hija l- istess natura tieg\u0127u; Alla huwa m\u0127abba, u l- kmandamenti tieg\u0127u huma dwar l- im\u0127abba: \"\u0126obb 'l Alla u \u0127obb lill- proxxmu.\"", "L- im\u0127abba hija proprjet\u00e0 tal- qalb, u g\u0127alhekk tintg\u0127araf mill- opri: mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq, u mill- qalb jo\u0127ro\u0121 kollox tant ta' \u0121id kemm ta' deni.", "Alla jridna qaddisin b\u0127alu, u l- proprjet\u00e0 tieg\u0127u hija li j\u0127enn u li ja\u0127fer; mela ma jistax ikun li Alla ma jaraniex veri servi tieg\u0127u, anzi veri wlied tieg\u0127u, meta a\u0127na nimitawh billi n\u0127ennu u billi na\u0127fru, u g\u0127alhekk \u017cgur li Huwa jkun f' kollox favur lejna, u spe\u010bjalment li bil- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u jippreservana mid- disprezz tal- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Imberkin, qal Kristu, dawk li j\u0127ennu, g\u0127ax huma g\u0127ad jaqilg\u0127u l- \u0127niena; i\u017cda dawk li j\u0127ennu g\u0127al kull min ikun fil- b\u017conn, ikun min ikun, u mhux dawk li j\u0127ennu ma' min iridu huma, jew ma' min lilhom jog\u0127\u0121ob.", "Mhix \u0127niena tal- grazzja meta wie\u0127ed jag\u0127ti l- g\u0127ajnuna lil min ikun g\u0127amillu l- \u0121id, u ji\u010b\u0127adha lil min ikun g\u0127amillu azzjoni \u0127a\u017cina.", "Kull bniedem huwa xbieha t' Alla, f' kull nisrani tintg\u0127araf il- persuna ta' Kristu.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla u l- \u0121udizzju inseparabbli.\"", "L- AQWA MEZZI BIEX NAG\u0126MLU L- VOLONT\u00c0 T' ALLA", "G\u0127al kull fini jin\u0127tie\u0121 li jkun hemm il- mezzi g\u0127alih.", "Issa kull bniedem huwa ma\u0127luq g\u0127al dan il- fini, li, cio\u00e8, jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla; g\u0127alhekk biex itemmha g\u0127andu jag\u0127mel il- mezzi.", "Bosta huma l- mezzi, i\u017cda mill- aqwa huma dawna: Li spiss jiftakar fin- novissmi tieg\u0127u, mewt, \u0121udizzju, infern u \u0121enna, kif jixhed l- Ispirtu Santu li min jiftakar fin- novissmi tieg\u0127u ma jidneb qatt, ji\u0121ifieri jtemm il- volont\u00e0 t' Alla.", "Mezz ie\u0127or hija l- orazzjoni u spe\u010bjalment waqt it- tentazzjoni, kif jg\u0127id Kristu: \"Itolbu biex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni.\"", "Mela min jitlob itemm il- volont\u00e0 t' Alla.", "Mezz ie\u0127or hija l- \u0127arba kontinwa mill- okka\u017cjoni tad- dnub il- mejjet, g\u0127ax Kristu jassigurana li jirba\u0127 il- \u0121enna min ja\u0127rab dak kollu li dari jwaqqg\u0127u fid- dnub.", "Mezz ie\u0127or hija l- fidi fil- pre\u017cenza t' Alla: hawn Alla xhud, u qieg\u0127ed jara, u qieg\u0127ed jisma' kulma wie\u0127ed jag\u0127mel u jg\u0127id.", "Mezz ie\u0127or hija l- kumpanija ma' nies tajba, g\u0127ax il- kliem iqanqal, u l- e\u017cempju jkaxkar.", "Mezz ie\u0127or, li wie\u0127ed jag\u0127mel \u0127niena vera mal- proxxmu fil- b\u017conn, u b' hekk Alla fit- tentazzjoni jilliberah.", "Mezz ie\u0127or, is- sawm, g\u0127ax is- sawm jerfa' l- menti tieg\u0127u f' Alla, u jra\u017c\u017can il- vizzju.", "Dawn huma mill- aqwa mezzi.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla u l- \u0121udizzju inseparabbli.\"", "\u0126AJJA TA' KUMBATTIMENT KONTINWU", "Il- \u0127ajja tal- bniedem fuq dina l- art hija kumbattiment kontinwu: jin\u0127tie\u0121lu jikkumbatti biex itemm il- volont\u00e0 tal- Kreatur tieg\u0127u.", "Il- kaw\u017ca li wie\u0127ed ma jtemmx il- volont\u00e0 t' Alla hija l- volont\u00e0 libera tieg\u0127u, g\u0127ax \u0127add ma jidneb jekk ma jridx; infatti kul\u0127add jista' jekk tassew irid jirrifjuta kull stedina g\u0127ad- dnub.", "Ordinarjament il- volont\u00e0 tag\u0127na spiss ikollha tikkumbatti biex tirba\u0127, g\u0127ax fil- kors tal- \u0127ajja temporali spiss tiltaqa' ma' \u0127wejje\u0121 li jog\u0127\u0121buha u ma' \u0127wejje\u0121 li ma jog\u0127\u0121buhiex.", "Kemm- il darba ssib lilha nnifisha fil- prova!", "Quddiem l- okka\u017cjoni prossima tad- dnub il- mejjet, is- serv t' Alla jitrieg\u0127ed bil- bi\u017ca' g\u0127ax ma jridx dak li Alla ma jridx, u g\u0127alhekk jikkumbatti.", "Kemm waqg\u0127at fid- dnub g\u0127al dik il- volont\u00e0 li ma tikkumbattix le\u0121ittimament!", "Ma tikkumbattix fil- movimenti tas- simpatija, fil- movimenti tar- rispett uman, fil- movimenti tal- in\u0121urji rigward il- vendetta, fil- movimenti tal- vanaglorja, fil- movimenti tal- bi\u017ca' dwar il- \u0127ajja temporali, fil- movimenti tal- kur\u017citajiet, fil- moviment tal- g\u0127ira, fil- movimenti g\u0127all- g\u0127a\u017c\u017c, fil- movimenti g\u0127al kull xorta ta' sodisfazzjon naturali; ma tikkumbattix il- volont\u00e0 u g\u0127alhekk tmur fit- telfa, u mbag\u0127ad fit- telfa ta' dejjem.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla u l- \u0121udizzju inseparabbli.\"", "ALLA JRID LI KUL\u0126ADD ISALVA", "Mietu \u0127afna nies u bosta minnhom marru fl- infern; issa dawna qeg\u0127din l- infern, u dina hija volont\u00e0 t' Alla issa li huma fl- infern, i\u017cda ma kenitx il- volont\u00e0 t' Alla li dawna jmorru l- infern, g\u0127ax espressament huwa rrivelat u mag\u0127ruf fl- Iskrittura Mqaddsa li Huwa jrid li kul\u0127add isalva ru\u0127u.", "Forsi xi \u0127add jg\u0127id: Nag\u0127mel x' nag\u0127mel, jekk Alla qieg\u0127ed issa jarani fl- infern, bla ebda dubju hemm immur, g\u0127ax Alla huwa immutabbli, u kull futur huwa g\u0127alih pre\u017centi.", "Min jg\u0127id hekk g\u0127andu jkun jaf li, jekk Alla qieg\u0127ed jara issa li wie\u0127ed qieg\u0127ed fl- infern, fl- istess \u0127in qieg\u0127ed jara 'l dan il- wie\u0127ed jag\u0127mel biex imur fl- infern, cio\u00e8 jiddisprezza l- li\u0121i, il- volont\u00e0 divina tieg\u0127u, g\u0127ax quddiem Alla m' hemmx laqg\u0127a ta' nies, i\u017cda jkun min ikun, lilu jag\u0127ti glorja lil min jib\u017ca' minnu, u lilu jag\u0127ti konfu\u017cjoni lil min lilu jiddi\u017cunura.", "U jekk a\u0127na naraw xi nies li qeg\u0127din jg\u0127ixu fid- dnub il- mejjet, pre\u017centement in- natura tag\u0127na t\u0127oss li huwa jmur l- infern; i\u017cda bi \u017cgur \u0127add ma jista' jg\u0127id, g\u0127ax \u0127add ma jara l- futur \u0127lief Alla wa\u0127du.", "Bniedem fi stat ta' demonju fa\u010bilment jista' jsir bniedem fi stat t' an\u0121lu, u bniedem fi stat t' an\u0121lu fa\u010bilment jista' jsir bniedem fi stat ta' demonju.", "Min kien jobsor li Marija Maddalena kellha tkun qaddisa hekda kbira?", "U hekk fuq o\u0127rajn.", "\u2014 \"In- novissmi kustodja tal- volont\u00e0 t' Alla.\"", "IL- VOLONT\u00c0 T' ALLA ETERNA", "Il- volont\u00e0 t' Alla hija eterna g\u0127ax hija l- istess Alla, hija immutabbli, g\u0127ax Alla huwa infallibbli, u kull img\u0127oddi u kull futur huwa g\u0127alih dejjem pre\u017centi, u wkoll omnixjenti g\u0127ax jaf kollox.", "Il- volont\u00e0 t' Alla hija immutabbli; g\u0127alhekk kulma \u0121ara u kulma ji\u0121ri huwa mid- dispo\u017cizzjoni eterna t' Alla.", "Il- bniedem jag\u0127mel fehma li jrid jag\u0127mel \u0127a\u0121a, u mbag\u0127ad, g\u0127ax jara xi ra\u0121unijiet ibiddilha; i\u017cda Alla mhux hekk, g\u0127ax kollox quddiemu f' att wie\u0127ed, u meta naqraw li Alla jg\u0127id \u0127a\u0121a, u mbag\u0127ad ibiddilha, intant ibiddilha, g\u0127ax tkun ivverifikata xi kundizzjoni li ta\u0127tha jkun qalha.", "Quddiem Alla huwa kollox iddisinjat mill- eternit\u00e0 fil- \u0121udizzji tieg\u0127u li \u0127add ma jista' jifhem.", "Jekk wie\u0127ed miexi, jaqa' u jikser saqajh it- tnejn, dan kien g\u0127alih mill- volont\u00e0 t' Alla sa mill- eternit\u00e0, u waqa' fil- \u0127in stabbilit mill- eternit\u00e0, u waqa' fil- lok stabbilit mill- eternit\u00e0; u g\u0127alhekk m' g\u0127andux ra\u0121un \u0127lief li jadura d- dispo\u017cizzjoni t' Alla, g\u0127ax Alla jordna dejjem kollox g\u0127all- \u0121id, infatti huwa l- Essri essenzjalment tajjeb.", "U d- digrieti tieg\u0127u ebda potenza mhija kapa\u010bi li tfixkilhom; m' hemmx g\u0127erf, m' hemmx qawwa, m' hemmx kunsill kontra d- dispo\u017cizzjonijiet t' Alla.", "X' inhuwa li Erodi, fis- setg\u0127a tieg\u0127u, ma g\u0127amilx biex jeqred it- tarbija \u0120es\u00f9?", "Il- \u0127sieb tieg\u0127u ma rnexxilux.", "\u2014 \"In- novissmi kustodja tal- volont\u00e0 t' Alla.\"", "MIN I\u0126OBB 'l ALLA?", "Min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, dan hu li j\u0127obb 'l Alla, kif g\u0127allimna Kristu \u0120es\u00f9: \"Min g\u0127andu l- kmandamenti tieg\u0127i u j\u0127arishom, dan hu li j\u0127obbni.\"", "Iva, min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, dan hu li j\u0127obb 'l Alla, u Alla j\u0127obb lil dan, kif hemm miktub: \"Jiena n\u0127obb lil dawk li j\u0127obbuni,\" jg\u0127id is- Sinjur Alla.", "Issa kull ru\u0127 li t\u0127obb 'l Alla, Alla jag\u0127tiha tliet favuri kbar, jag\u0127tiha tliet \u0127wejje\u0121.", "Huwa bil- potenza tieg\u0127u jippreservaha mill- waqg\u0127a tad- dnub, biex i\u017commha perseveranti fil- volont\u00e0 tieg\u0127u divina; Huwa jqeg\u0127idha fl- okka\u017cjoni li tag\u0127mel il- \u0121id lill- proxxmu bl- e\u017cer\u010bizzju tal- opri tal- \u0127niena, biex jag\u0127milha tixbah lilu li proprjet\u00e0 tieg\u0127u hija li j\u0127enn u li ja\u0127fer; u Huwa jag\u0127mel li hija ssofri, u iktar ma jkun i\u0127obbha, iktar jag\u0127mel li hija ssofri, biex jag\u0127tiha kuruna ikbar tal- \u0121ustizzja fil- jum tal- \u0121udizzju.", "Kemm g\u0127andu wie\u0127ed jitfarra\u0121 x\u0127in isib ru\u0127u fl- okka\u017cjoni li jag\u0127ti g\u0127ajnuna lil min ikun fil- b\u017conn!", "Kemm g\u0127andu wie\u0127ed jitfarra\u0121 x\u0127in ikun fl- istat tas- sofferenza, u intant jirrassenja ru\u0127u m' Alla!", "\u2014 \"In- novissmi kustodja tal- volont\u00e0 t' Alla.\"", "\u017bEW\u0120 KUNDIZZJONIJIET ME\u0126TIE\u0120A G\u0126ALL- MERTU F' KULL OPRA TAJBA", "Is- servizz t' Alla ma jinfiridx mis- salarju akkaw\u017ca tal- \u0120ustizzja t' Alla li jippremja t- tajbin u jikkastiga l- \u0127\u017ciena.", "Issa f' kull opra tajba g\u0127all- mertu jin\u0127tie\u0121u dawn i\u017c- \u017cew\u0121 kundizzjonijiet: intenzjoni retta, u stat tal- grazzja.", "Intenzjoni retta kull darba li jinda\u0127al Alla fil- kaw\u017ca, fil- fini tal- a\u0121ent; u stat tal- grazzja, meta wie\u0127ed ma jkunx \u0127ati ta' dnub gravi, ossija mejjet, kif g\u0127allimna Kristu \u0120es\u00f9 li min ma ji\u0121borx mieg\u0127u jxerred, u li ferg\u0127a mqa\u010b\u010bta mid- dielja ma tistax i\u0121\u0121ib frott.", "Issa opra tajba mag\u0127mula b' intenzjoni retta, i\u017cda min ikun g\u0127amilha ma jkunx fil- grazzja santifikanti, g\u0127alkemm ikun g\u0127amilha bil- grazzja attwali, g\u0127ax ming\u0127ajri, qal Kristu, intom ma tistg\u0127u tag\u0127mlu xejn.", "Opra tajba mag\u0127mula Alla ma j\u0127allihiex ming\u0127ajr salarju, li jkun ordinat g\u0127all- \u0127ajja eterna, jew ordinat g\u0127all- \u0127ajja temporali.", "U dina l- verit\u00e0 narawha fuq il- qwiebel, li kienu kkmandati mir- re Farawni, sabiex joqtlu kull tarbija tal- Lhud, li tkun sess maskili; u dawn il- qwiebel ma obdewx g\u0127ax be\u017cg\u0127u minn Alla \u2014 ekku intenzjoni retta \u2014 u huma ma kinux fl- istat tal- grazzja, g\u0127ax ma kinux Lhud.", "G\u0127alhekk naqraw fil- \u0120enesi li Alla tahom \u0127afna \u0121id temporali, g\u0127ax kienu salvaw mill- mewt it- trabi kollha li setg\u0127u.", "\u2014 \"In- novissmi kustodja tal- volont\u00e0 t' Alla.\"", "NITTAMAW F' ALLA", "Kull serv itemm l- ordnijiet tas- sid tieg\u0127u biex minnu jir\u010bievi s- salarju; hekk ukoll kull serv t' Alla intant jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, g\u0127ax g\u0127andu fih vera tama li Alla ma j\u0127allihx ming\u0127ajr \u0127las.", "Min jemmen, jittama, u min jittama f' Alla jintg\u0127araf g\u0127ax iqaddes lilu nnifsu, billi josserva u jtemm bil- fedelt\u00e0 l- volont\u00e0 t' Alla.", "Kull tama tas- serv t' Alla hija mqieg\u0127da prin\u010bipalment fuq il- Providenza, u fuq il- \u0126niena, u fuq il- Potenza tas- Sinjur Alla tag\u0127na, li tant i\u0127obb lilna bnedmin, filwaqt li m' g\u0127andux il- b\u017conn tal- \u0121id tag\u0127na.", "Hemm miktub li m' hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al dawk li jittamaw fih, g\u0127al dawk li jirrikorru lejh.", "Fin- natura lejn min jirrikorri iben fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna?", "Forsi mhux lejn missieru u b' tama li ma jkunx im\u010ba\u0127\u0127ad minn dak li jkun jin\u0127tie\u0121lu?", "Is- serv t' Alla g\u0127andu kunfidenza soda li jakkwista minn Alla l- beatitudni eterna u l- mezzi kollha ne\u010bessarji biex jakkwistaha, u spe\u010bjalment l- g\u0127ajnuna tal- grazzja waqt kull tentazzjoni, li huwa jitlobhielu bil- verit\u00e0.", "Is- serv t' Alla jittama l- \u0121enna, u jistennieha mill- grazzja t' Alla, u mill- merti tal- opri tajba li jag\u0127mel u jittama rpu\u017cat fuq il- fedelt\u00e0 tal- ewg\u0127iedi li weg\u0127idna Alla nnifsu.", "\u2014 \"In- novissmi kustodja tal- volont\u00e0 t' Alla.\"", "ID- DNUB IL- MEJJET", "Fid- dinja ta' dan is- seklu u fid- dinja tas- seklu li g\u0127adu \u0121ej, xejn ma hawn hekk tremendissmu daqskemm id- dnub il- mejjet, li huwa azzjoni \u0127a\u017cina, li min jag\u0127milha jkun qieg\u0127ed iqieg\u0127ed il- kaw\u017ca li jeqred 'l Alla, li jag\u0127mel deni gravi lil Alla, kieku Alla kien su\u0121\u0121ett g\u0127all- qirda jew g\u0127al xi deni.", "Dina hija l- malizzja tad- dnub il- mejjet, g\u0127ax Alla jobg\u0127od id- dnub daqskemm i\u0127obb il- volont\u00e0 tieg\u0127u ossija lilu nnifsu.", "Min jirre\u017cisti g\u0127all- volont\u00e0 t' Alla f' materja gravi jkun espressament fil- pre\u017cenza tieg\u0127u jg\u0127idlu, jekk mhux bil- kliem, \u017cgur li bl- istess azzjoni gravament \u0127a\u017cina: \"Jiena nobog\u0127dok\" \u2014 \"Jiena kliemek nistmah ta\u0127t saqajja\" \u2014 \"Jiena ma nib\u017cax minnek\" \u2014 Min hu li jag\u0127raf 'l Alla u ma jitkexkixx g\u0127al dawna l- espressjonijiet?", "Alla huwa wisq ta' min jib\u017ca' minnu, tremendissmu b' xhud tal- opri ta' jdejh: oh! kemm huma tal- bi\u017ca' l- opri tieg\u0127ek, o Sinjur, esklama s- Sultan David!", "Forsi bniedem ma j\u0127ossx azzjoni \u0127a\u017cina li jkun ir\u010bieva minn bniedem ie\u0127or, u i\u017cjed i\u0127ossha jekk ikun g\u0127amillu l- \u0121id?", "Forsi fin- natura a\u0127na ma n\u0127obbux lil min i\u0127obbna?", "Min seta' j\u0127obbna b\u0127alma \u0127abbna Alla, li tana l- e\u017cistenza, u li jikkonservana bil- Providenza tieg\u0127u, u tana kull \u0121id?", "Kull qalb trid o\u0127ra: g\u0127alhekk l- infern biss huwa l- veru kastig g\u0127al ingratitudni b\u0127al din.", "\u2014 \"Renju ta' pa\u010bi, il- volont\u00e0 t' Alla.\"", "ALLA L- G\u0126AJN TA' KULL \u0120ID", "Beatu min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, beatu f' dina l- \u0127ajja u wara mewtu, i\u017cda msejken u tassew imsejken f' dina l- \u0127ajja u wara mewtu min ma jag\u0127milx il- volont\u00e0 t' Alla.", "Min jie\u0127u f' idejh l- Iskrittura Mqaddsa u jaqra fuq id- deni tad- dnub li hemm imhedded g\u0127al min jag\u0127mlu jintg\u0127add veru mi\u0121nun, jekk ma jintrefax minnu, x\u0127in di\u017cgrazzjatament ikun marbut mieg\u0127u u mjassar ta\u0127tu.", "Jag\u0127mel id- dnub min imur kontra l- volont\u00e0 t' Alla, li jobg\u0127od id- dnub daqskemm i\u0127obb lilu nnifsu: g\u0127alhekk hija \u0127a\u0121a li twerwer tassew li Alla huwa kontra min jag\u0127mel id- dnub.", "Alla kontra l- midneb, Alla l- g\u0127ajn ta' kull \u0121id, kontra l- midinbin, li kull mument g\u0127andu l- b\u017conn tal- \u0121id t' Alla biex jg\u0127ix!", "Is- sens komun jg\u0127id: \"La ddardarx l- g\u0127ajn li tixrob minnha.\"", "Min hu kapa\u010bi li jag\u0127mel it- twila fila tad- deni li ji\u0121i fuq il- midneb?", "Deni g\u0127ar- ru\u0127 u deni g\u0127all- \u0121isem, g\u0127all- ispiritwal u g\u0127at- temporal; g\u0127alhekk l- an\u0121lu qal lil Tobija li dawk li jag\u0127mlu d- dnub il- mejjet huma g\u0127edewwa tar- ru\u0127 tag\u0127hom.", "Kemm nies tilfu s- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem u l- fama tag\u0127hom, u \u0127ajjithom, u \u0121idhom, u fuq kollox il- pa\u010bi, b' xhud tal- esperjenza!", "Alla ma jistax ma jis\u0127itx il- midneb, u g\u0127alhekk id- deni huwa indispensabbli mis- se\u0127ta.", "I\u017cda fuq kollox huwa terribbli d- deni fil- fjammi eterni.", "\u2014 \"Renju ta' pa\u010bi, il- volont\u00e0 t' Alla.\"", "ATTENZJONI KONTINWA", "Fejn ma hemmx attenzjoni ma jistax ikun hemm ordni, jew perfezzjoni; g\u0127alhekk proprjet\u00e0 indispensabbli tas- serv veru u fidil t' Alla, hija li j\u017comm attenzjoni kontinwa g\u0127all- volont\u00e0 t' Alla sabiex josservaha bid- dili\u0121enza u mhux fuq ordnijiet gravi, imma anki fuq ordnijiet \u017cg\u0127ar.", "Min mhux fidil fil- ftit lanqas mhuwa fidil fil- wisq; hekk g\u0127allimna Kristu \u0120es\u00f9.", "G\u0127alhekk is- serv bravu u fidil ma jitkellimx addo\u010b\u010b, i\u017cda jqis il- kelma qabel ma jg\u0127idha, ja\u0127rab dejjem u malajr kulma j\u0127ajru g\u0127as- sodisfazzjon tas- sensi, ma ji\u0127ux sehem fid- dnub ta' \u0127addie\u0127or, ma jintreba\u0127x bir- rispett uman, jiekol u jixrob bil- qies, jilbes u jin\u017ca' fis- satra, huwa attent kollu vi\u0121ilanza fuq il- \u0127sibijiet li ji\u0121uh tant ta' vendetta g\u0127al xi azzjonijiet \u0127\u017ciena li jkun ir\u010bieva, tant ta' impurit\u00e0 g\u0127al xi fer\u0127, jew g\u0127al xi g\u0127axqa, jew g\u0127al xi xewqa, tant ta' g\u0127ira g\u0127all- \u0121id tal- proxxmu, tant ta' suppervja fl- istimi tal- bnedmin, tant ta' \u0121id temporali li jistag\u0127na \u2014 xejn mhuwa i\u017cjed \u0127a\u017cin milli wie\u0127ed i\u0127obb il- flus.", "Jevita b' \u010bertu wa\u0127x il- gidba, u s- serq, u jitg\u0127axxaq fl- okka\u017cjoni li ti\u0121ih biex jag\u0127mel \u0127niena lejn min hu fil- b\u017conn, jitg\u0127axxaq u jirringrazzja 'l Alla.", "Jabborri t- tif\u0127ir tal- bnedmin li jasal f' widnejh, jobg\u0127od il- kur\u017cit\u00e0 u japprezza s- silenzju.", "Qatt ma jie\u0127u sehem fil- \u0121emg\u0127at tal- \u0127\u017ciena, rigoru\u017c li japprova kull di\u017conest\u00e0, u bil- fer\u0127 japprova kull e\u017cempju tajjeb.", "Dejjem jimxi fil- pre\u017cenza t' Alla.", "\u2014 \"Renju ta' pa\u010bi, il- volont\u00e0 t' Alla.\"", "NISSOTTOMETTU RU\u0126NA LEJN ALLA", "Alla jrid minna bnedmin li ng\u0127ixu dejjem sottomessi lejh b\u0127ala servi fidili tieg\u0127u.", "Huwa jrid li kulma a\u0127na nag\u0127mlu noprawh dejjem b' kuxjenza \u010berta, u li ma nag\u0127mlu xejn biex nissodisfaw lilna nfusna fil- \u0127wejje\u0121 ta' dina l- art, u li nag\u0127mlu dejjem lil \u0127addie\u0127or dak li a\u0127na rridu li \u0127addie\u0127or jag\u0127mel lilna, u li nag\u0127mlu dejjem dawk il- mezzi kollha, li huma ordinati li jressquna lejh, u spe\u010bjalment li ng\u0127o\u017c\u017cu t- tag\u0127lim tal- \u0127ajja eterna, u li nag\u0127mlu l- orazzjoni, u li nevitaw kulma huwa perikolu\u017c li jbeg\u0127idna minnu, u li nag\u0127tu lil kul\u0127add kulma huwa tieg\u0127u, u li nirringrazzjawh dejjem u kullimkien tant g\u0127all- \u0127wejje\u0121 prosperi, kemm ukoll g\u0127all- \u0127wejje\u0121 penu\u017ci, u li nag\u0127rfuh fl- ordnijiet tas- superjuri le\u0121ittmi tag\u0127na, u li nobdu l- vu\u010bi tal- kuxjenza tag\u0127na, tant fil- \u0127wejje\u0121 li tobbligana nag\u0127mlu, kemm ukoll fil- \u0127wejje\u0121 li tipprojbilna li nag\u0127mlu, u li ma nibdlu ma' xejn il- pa\u010bi ta' qalbna, u li ma ninqdewx bi \u0127wejje\u0121 \u0127\u017ciena biex nag\u0127mlu l- \u0121id, u li ma nie\u0127du qatt sehem fid- dnub ta' \u0127addie\u0127or, u li napprovaw dejjem dak li huwa tajjeb u niddi\u017capprovaw dejjem dak li huwa \u0127a\u017cin, u f' kelma wa\u0127da li nemmnu fih, u li nittamaw fih, u li n\u0127obbu lilu, u x- xbieha tieg\u0127u, li huwa kull bniedem.", "\u2014 \"Renju ta' pa\u010bi, il- volont\u00e0 t' Alla.\"", "KURUNA TAL- \u0120USTIZZJA", "X' hemm lest g\u0127al min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla bil- perseveranza sal- a\u0127\u0127ar ta' \u0127ajtu?", "Hemm lesta kuruna tal- \u0121ustizzja.", "U dina l- kuruna tal- \u0121ustizzja hija biss lesta g\u0127al dawk li jkunu g\u0127amlu biex jimmeritawha.", "\u017bew\u0121 kundizzjonijiet huma me\u0127tie\u0121a biex wie\u0127ed ikun denn ta' mertu fl- opri tajba tieg\u0127u; jin\u0127tie\u0121 li min jopra jkun imqanqal minn intenzjoni retta, cio\u00e8 li fiha jinda\u0127al Alla, u li min jopra jkun fl- istat tal- grazzja t' Alla.", "Kristu g\u0127allimna li mhux min jg\u0127id Sinjur, Sinjur, jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet, i\u017cda min jag\u0127mel il- volont\u00e0 tal- Missier \u010belesti tieg\u0127u, dak jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet.", "Kristu g\u0127allimna li m' g\u0127andniex nistennew \u0127las tal- opri tajba tag\u0127na, jekk ma nag\u0127mluhomx b' intenzjoni retta, ossija jekk nag\u0127mluhom mhux g\u0127all- glorja t' Alla, i\u017cda g\u0127as- sodisfazzjon tal- \u0121ibdiet tag\u0127na.", "Kristu g\u0127allimna li kull ferg\u0127a mqa\u010b\u010bta mid- dielja ma tistax tag\u0127mel il- frott, hekk ukoll a\u0127na jekk fih ma nibqg\u0127ux, ma nistg\u0127ux nag\u0127mlu ebda mertu.", "Issa, x' inhu li jifridna mid- dielja vera li huwa Kristu \u0127lief id- dnub il- mejjet?", "Immela l- kuruna tal- \u0121ustizzja hija g\u0127al dawk li jag\u0127mlu l- volont\u00e0 t' Alla fl- istat tal- grazzja u b' intenzjoni retta.", "\u2014 \"Renju ta' pa\u010bi, il- volont\u00e0 t' Alla.\"", "IS- SILENZJU", "G\u0127andhom tassew ra\u0121un li jfa\u0127\u0127ru s- Sinjur tant l- Iskrittura Mqaddsa kemm ukoll is- sens komun tal- bnedmin; g\u0127ax is- Silenzju huwa tassew il- kult tal- \u0121ustizzja, ji\u0121ifieri min josservah u jipprattikah ikun qieg\u0127ed itemm perfettament il- volont\u00e0 t' Alla.", "Is- silenzju intern u s- silenzju estern jikser kull darba li wie\u0127ed volontarjament i\u017comm \u0127sibijiet inutli, u ja\u0121ixxi \u0127wejje\u0121 li ma fihomx utilit\u00e0 g\u0127ar- ru\u0127, jew g\u0127all- \u0121isem; u g\u0127alhekk jidneb dejjem jew gravement jew venjalment.", "Infatti Kristu qal: \"Ta' kull kelma ozju\u017ca li jkun tkellmu l- bnedmin g\u0127ad jag\u0127tu l- kont tag\u0127ha fil- jum tal- \u0121udizzju.\"", "B' kelma ozju\u017ca wie\u0127ed g\u0127andu jifhem kwalunkwe azzjoni, \u0127sieb, kelma, jew opra li ma fihiex fini suffi\u010bjenti, li ma fihiex kaw\u017ca \u0121usta ordinata biss g\u0127as- sodisfazzjon tan- natura.", "Iva \u0121id kbir jo\u0127ro\u0121 mis- silenzju, \u0121id ikbar minn kull \u0121id temporali, kif jixhed is- sens komun tal- bnedmin li jg\u0127id illi, li kien il- kliem \u0121awhar, is- silenzju a\u0127jar minnu.", "Huwa proprjet\u00e0 tal- bnedmin prudenti, tal- veri servi t' Alla; is- silenzju j\u017comm il- kuxjenza safja, g\u0127ax huwa l- kult tal- \u0121ustizzja, i\u017comm il- pa\u010bi tal- qalb, li hija l- frott ta' volont\u00e0 tajba, i\u017comm il- konkordja u l- im\u0127abba, u f' kelma wa\u0127da s- silenzju huwa l- ispirtu t' Alla.", "\u2014 \"Qdusija u volont\u00e0 t' Alla \u0127olqa wa\u0127da.\"", "X' JIKSEB MIN JAG\u0126MEL IL- VOLONT\u00c0 T' ALLA", "Min jisfolja jaqra l- Iskrittura Mqaddsa, spiss jiltaqa' mal- \u0121id li ji\u0121i fuq il- bniedem, li \u0127siebu huwa fil- volont\u00e0 t' Alla.", "\u0120id mhux biss spiritwali, i\u017cda temporali wkoll.", "X' inhija l- pa\u010bi?", "L- uniku u l- aqwa te\u017cor tal- bniedem, te\u017cor g\u0127all- \u0127ajja spiritwali tieg\u0127u u te\u017cor g\u0127all- \u0127ajja temporali tieg\u0127u.", "X' inhuwa li jkun jixtieq fuq dina l- art min g\u0127andu l- pa\u010bi f' qalbu?", "Xejn.", "Is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem hija l- pa\u010bi tal- qalb.", "Issa, hemm miktub li m' hemmx pa\u010bi g\u0127all- \u0127\u017ciena, u l- pa\u010bi hija fl- art g\u0127all- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.", "Il- bniedem li \u0127siebu huwa fil- volont\u00e0 t' Alla, kulma jag\u0127mel kollox jipprosperalu, kif jixhed is- sultan David fl- ewwel salm.", "Il- bniedem li jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, Alla jag\u0127mel b' vera benedizzjoni l- volont\u00e0 ta' dan is- serv tieg\u0127u, kif jixhed is- sultan fis- salm 144.", "Alla Sinjur ta' kobor bla qies i\u017comm g\u0127ajnejh fuq il- \u0121usti tieg\u0127u, u jindukrahom, u ma j\u0127allihom neqsin minn ebda \u0127a\u0121a, u jittratta mag\u0127hom b\u0127alma padrun tassew tajjeb fid- dinja jittratta bil- \u0121enero\u017cit\u00e0, u bl- abbundanza, u bir- rispett is- servi tieg\u0127u, li tant i\u0127obbuh bl- e\u017cattezza u bl- im\u0127abba.", "L- Iskrittura tiddikjara li fuq min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla tin\u017cel kontinwament ir- ru\u0121jada tal- grazzja, tal- \u0121id u tal- benedizzjoni, u fl- a\u0127\u0127ar nett il- kuruna tal- glorja eterna.", "\u2014 \"Qdusija u volont\u00e0 t' Alla \u0127olqa wa\u0127da.\"", "\u0126TIE\u0120A TAL- ORAZZJONI", "Mhux bi\u017c\u017cejjed li a\u0127na nag\u0127rfu l- volont\u00e0 t' Alla, i\u017cda je\u0127tie\u0121 li nag\u0127mluha wkoll.", "Dak is- seftur, qal Kristu, li jag\u0127raf il- volont\u00e0 ta' sidu, u jag\u0127mel \u0127wejje\u0121 li jist\u0127oqqu s- sawt, ji\u0121i msawwat bil- wisq, i\u017cda dak is- seftur li ma jag\u0127rafx il- volont\u00e0 ta' sidu, u jag\u0127mel \u0127wejje\u0121 li jist\u0127oqqu s- swat, ji\u0121i msawwat i\u017cda bil- ftit.", "Alla \u0127alaqna biex inservuh, u g\u0127arrafna l- volont\u00e0 tieg\u0127u, u fl- istess \u0127in tana l- jedd li nitolbuh kulma nin\u0127tie\u0121u biex intemmu dak li jkun irid minna.", "Spiss fl- Iskrittura huwa jikkmandalna, u je\u017cortana biex nitolbuh: \"Itolbu.\"", "\"Itolbu biex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni.\"", "\"Liema missier ma jag\u0127tix lil ibnu dak li huwa tajjeb?\"", "Meta Alla jg\u0127idilna: \"Itolbu\" \u2014 a\u0127na g\u0127andna nifhmu li bla ebda dubju ma a\u0127niex kapa\u010bi nimxu we\u0127idna, g\u0127andna b\u017conn tal- g\u0127ajnuna; a\u0127na g\u0127andna nifhmu li Huwa pront, u m\u0127ejji li jrid jag\u0127tina, u li Huwa g\u0127andu l- mezzi kollha.", "Iva, ming\u0127ajr l- orazzjoni, u ming\u0127ajr orazzjoni kontinwa \u0127add ma jista' jtemm il- volont\u00e0 t' Alla; hija me\u0127tie\u0121a l- orazzjoni mentali fil- \u0127sieb tal- pre\u017cenza t' Alla, fil- \u0127sieb tal- \u0121udizzju; hija me\u0127tie\u0121a l- orazzjoni vokali, l- orazzjoni tal- qalb, bit- ta\u0127dit tag\u0127na m' Alla, b\u0127al iben ma' missieru.", "Kull mezz jg\u0127in g\u0127at- temmija tal- volont\u00e0 t' Alla, imma l- orazzjoni tag\u0127milna potenti biex nifil\u0127u u nissuperaw kull tfixkil, kull tentazzjoni, g\u0127ax m' hemmx orazzjoni, li ma to\u0127ro\u0121x mill- Fidi: G\u0127alxejn ja\u0127dmu x- xufftejn, jekk il- qalb ma titlobx.", "\u2014 \"Qdusija u volont\u00e0 t' Alla \u0127olqa wa\u0127da.\"", "IL- FINI FL- OPRI TAG\u0126NA", "Huwa \u0127a\u017cin kulma huwa kontra l- volont\u00e0 t' Alla, tant fi \u0127wejje\u0121 gravi, kemm ukoll fi \u0127wejje\u0121 venjali.", "G\u0127alhekk huwa dejjem dnub jekk il- fini tal- azzjoni huwa \u0127a\u017cin, jekk l- o\u0121\u0121ett tal- azzjoni huwa \u0127a\u017cin.", "Immela min jag\u0127mel il- \u0121id b' fini \u0127a\u017cin ikun ja\u0121ixxi kontra l- volont\u00e0 t' Alla, b\u0127allikieku wie\u0127ed jag\u0127ti g\u0127ajnuna lil persuna fil- b\u017conn biex ikollu l- okka\u017cjoni li jissodisfa lilu nnifsu fis- sensi impuri tieg\u0127u.", "M' hemm ebda dubju li o\u0121\u0121ett tajjeb jibqa' tajjeb, meta jkun ordinat minn fini \u0127a\u017cin, skont il- prin\u010bipju morali li dak li huwa tajjeb huwa tajjeb minn kaw\u017ca s\u0127i\u0127a, u dak li huwa \u0127a\u017cin hu \u0127a\u017cin minn kwalunkwe nuqqas.", "G\u0127al dak li huwa tajjeb u onest je\u0127tie\u0121 li tajjeb ikun il- fini, tajjeb l- o\u0121\u0121ett, u tajbin i\u010b- \u010birkustanzi li jakkumpanjaw l- azzjoni.", "L- istess, meta wie\u0127ed jag\u0127mel il- \u0127a\u017cen, ossija \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina b' fini tajjeb, ikun ja\u0121ixxi kontra l- volont\u00e0 t' Alla, jekk ma tkunx tisku\u017cah kuxjenza falza b\u0127allikieku perswa\u017c li jkun tassew jag\u0127mel il- \u0121id, x\u0127in jifhem li b' gidba jevita l- qtil ta' xi persuni.", "O\u0121\u0121ett \u0127a\u017cin ordinat b' fini tajjeb ma jistax jing\u0127add qatt tajjeb; g\u0127alhekk fil- kors morali, fini tajjeb ma jistax jag\u0127mel tajjeb o\u0121\u0121ett \u0127a\u017cin; u fini \u0127a\u017cin ma jistax jag\u0127mel li jibqa' o\u0121\u0121ett tajjeb.", "\u2014 \"Qdusija u volont\u00e0 t' Alla \u0127olqa wa\u0127da.\"", "IL- FINI PRIMARJU", "Kull azzjoni libera volontarja tista' tkun ordinata minn diversi finijiet; per\u00f2 l- moralit\u00e0, ossija t- tjubija jew il- \u0127\u017cunija hija dejjem iddepo\u017citata fil- fini primarju.", "Xi w\u0127ud ma jisirqux, g\u0127ax jib\u017cg\u0127u li jkunu maqbudin, u b' hekk jitilfu l- fama tag\u0127hom, u kull \u0121id temporali mill- konsegwenza; xi w\u0127ud ma ji\u017cnux, g\u0127ax jib\u017cg\u0127u li j\u0121arrbu dannu fis- sa\u0127\u0127a korporali tag\u0127hom, u fil- fama tag\u0127hom, jekk jinqabdu, u li jitilfu \u0121id temporali mill- konsegwenzi; xi w\u0127ud ma jigdbux, g\u0127ax jib\u017cg\u0127u li jkollhom i\u0121arrbu u jsostnu l- avviliment u l- konsegwenzi l- o\u0127ra \u0127\u017ciena tal- gidba; xi w\u0127ud jag\u0127mlu karitajiet g\u0127all- bi\u017ca' li n- nies jinta\u010b\u010bawhom x\u0127a\u0127, jew biex jarawhom il- bnedmin u jfa\u0127\u0127ruhom, jew biex ikunu rringrazzjati, jew ikollhom it- tpattija fuq dina l- art; xi w\u0127ud isumu, g\u0127ax istruwiti jafu li s- sawm, ossija t- temperanza tikkonserva l- \u0127ajja temporali, u hekk dwar il- bqija.", "Issa dan fihom huwa l- fini primarju li assolutament jeskludi l- volont\u00e0 t' Alla, u l- glorja tieg\u0127u; u g\u0127alhekk denn ta' disprezz u ta' kastig quddiem Alla.", "Per\u00f2 jekk wie\u0127ed josserva l- li\u0121i t' Alla, g\u0127all- bi\u017ca' t' Alla fl- ewwel lok, u mbag\u0127ad jifhem ukoll il- \u0121id temporali li ji\u0121i minn dina l- osservanza, dan tassew ikun qieg\u0127ed jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, u jag\u0127ti glorja lil Alla; b\u0127ala fini sekondarju huwa g\u0127al dan il- \u0121id temporali.", "\u2014 \"Qdusija u volont\u00e0 t' Alla \u0127olqa wa\u0127da.\"", "XORTI TAJBA JEW \u0126A\u017bINA", "Min ma jag\u0127milx il- volont\u00e0 t' Alla liema xorti hemm lesta g\u0127alih?", "Jekk wie\u0127ed ma g\u0127amilx il- volont\u00e0 t' Alla, u ma jridx jindem ix- xorti tieg\u0127u jsemmag\u0127hielu l- appostlu San Pawl: \"Hija \u0127a\u0121a li twerwer taqa' f' idejn Alla l- \u0127aj.\"", "Per\u00f2 jekk wie\u0127ed ma jag\u0127milx il- volont\u00e0 t' Alla, u jisg\u0127obbih g\u0127all- ingratitudni tieg\u0127u lejn l- uniku benefattur tieg\u0127u, u mkexkex mill- \u0127sieb tal- pwieni eterni fil- fjammi, ix- xorti tieg\u0127u hija l- ma\u0127fra u l- pa\u010bi, u l- \u0127ajja.", "L- iben il- \u0127ali rritorna f' dar missieru, li laqg\u0127u b' tant fer\u0127 li waqa' fuq g\u0127onqu u biesu, wara li tant iddi\u017cgustah billi kien infired minnu.", "Veru li Alla huwa \u0127afif biex ja\u0127fer anzi l- proprjet\u00e0 tieg\u0127u hija li j\u0127enn u li ja\u0127fer; per\u00f2 ja\u0127fer lil min ma jridx i\u017cjed jiddisprezza g\u0127al li \u0121ej il- volont\u00e0 santissma tieg\u0127u, u li jag\u0127mel il- mezzi kollha biex ikun i\u0121\u0121ustifikat.", "Meta qalb hija tassew niedma titrieg\u0127ed quddiem l- okka\u017cjoni prossma, titrieg\u0127ed bil- bi\u017ca' tal- waqg\u0127a, u ma ddawwarx lilha nnifisha 'l barra mill- \u0127niena lejn kul\u0127add, u ta\u0127fer, u tinsa kull azzjoni \u0127a\u017cina li tkun ir\u010beviet, u kif tista' tirripara kull dnub kontra l- proxxmu dwar il- fama, dwar is- sa\u0127\u0127a, dwar il- \u0121id, u dwar is- swied ta' qalb, jekk tkun g\u0127amlitlu.", "Xorti tajba g\u0127al min hu niedem, u xorti wa\u0127xija g\u0127al min hu ostinat fid- dnub.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla biss hija essenzjalment tajba.\"", "KUL\u0126ADD JIE\u0126U LI \u0126AQQU", "Alla jrodd lil kull wie\u0127ed skont l- g\u0127amil li jkun g\u0127amel.", "Hekk g\u0127allimna fil- Van\u0121elu Kristu \u0120es\u00f9.", "Huwa veru li l- \u0121ustizzja torbot is- serv mal- padrun, u l- padrun jonqos jekk ma jag\u0127tix lis- serv tieg\u0127u dak li jkun jist\u0127oqqlu.", "Issa l- volont\u00e0 t' Alla g\u0127andha ne\u010bessarjament tintrabat mal- \u0121ustizzja tieg\u0127u, u g\u0127alhekk Huwa jippremja 'l min jag\u0127mel il- volont\u00e0 tieg\u0127u, u jikkastiga 'l min jiddisprezza l- volont\u00e0 santissima tieg\u0127u.", "Il- \u0121ustizzja t' Alla wie\u0127ed jiksirha billi jag\u0127mel \u0127wejje\u0121 kontra l- volont\u00e0 t' Alla; g\u0127alhekk Alla fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u jiddisponi li ji\u0121i fuq il- midneb dak li jkun kontra qalbu, dak li ma jkunx jog\u0127\u0121ob lin- natura tieg\u0127u, anzi b' kors ordinarju jimxi li l- bniedem b' dak stess li jkun dineb bih, b' dak stess ikun itturmentat.", "X' inhuwa fid- dinja kontra l- qalb tal- bniedem?", "Kul\u0127add jag\u0127raf tajjeb, g\u0127ax kul\u0127add i\u0121arrab.", "I\u017cda s- serjet\u00e0 qieg\u0127da g\u0127al dak li huwa kontra l- midneb wara dina l- \u0127ajja.", "Min hu li ma jiskartax in- nar?", "Nar ta' dejjem.", "Il- \u0121ustizzja t' Alla wie\u0127ed josservaha meta ma jag\u0127milx kontra l- volont\u00e0 t' Alla, anzi bl- ikbar dili\u0121enza j\u0127arisha; g\u0127alhekk Alla huwa fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u tassew favur tal- veri servi tieg\u0127u, anzi kif tg\u0127id l- Iskrittura li Huwa jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' dawk li jib\u017cg\u0127u minnu, li jag\u0127mlu l- volont\u00e0 santissima tieg\u0127u.", "Jin\u0127tie\u0121 g\u0127all- \u0121ustizzja li tag\u0127ti lil kull wie\u0127ed dak li lilu jkun jist\u0127oqq.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla biss hija essenzjalment tajba.\"", "ALLA MA JRIDX MINNA \u0126WEJJE\u0120 IMPOSSIBBLI", "Bniedem ma jg\u0127abbix il- bag\u0127al tieg\u0127u i\u017cjed milli dan jifla\u0127 i\u0121orr; img\u0127allem qatt ma jqabbad il- \u0127addiem tieg\u0127u xog\u0127ol li g\u0127alih m' g\u0127andux forza; u jista' jkun immela li Alla jikkmandana \u0127wejje\u0121 impossibbli biex intemmuhom?", "Hekk \u0127asbu bosta, allura meta Alla kkmandalna li n\u0127obbu l- g\u0127edewwa tag\u0127na, u li ng\u0127ixu fil- kontinenza tal- \u0121isem.", "I\u017cda dawna huma ingannati, g\u0127ax bnedmin b\u0127alna b' xhud tal- istorja, g\u0127amluha dina l- volont\u00e0 t' Alla: tassew \u0127abbew l- g\u0127edewwa tag\u0127hom, u tassew g\u0127exu fil- kontinenza tal- \u0121isem.", "Il- volont\u00e0 t' Alla hija li nag\u0127mlu dak li huwa perfett, u mhux dak li huwa impossibbli, g\u0127ax m' hemmx dubju li jirra\u0121una min ta lilna l- u\u017cu tar- ra\u0121uni.", "Meta Alla jridna nag\u0127mlu l- ordnijiet tieg\u0127u, qatt ma j\u0127allina ming\u0127ajr l- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u li Huwa ma ji\u010b\u0127adha lil \u0127add li jitlobhielu, g\u0127ax jaf li a\u0127na ming\u0127ajru ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn.", "Min immela jara impossibbli li j\u0127obb l- g\u0127edewwa tieg\u0127u u li jg\u0127ix fil- kontinenza jkun jaf dan it- tali li dak li hu impossibbli g\u0127all- bnedmin huwa possibbli g\u0127al Alla, u jirrikorri b' \u010berta kunfidenza g\u0127all- g\u0127ajnuna, u b' dina l- g\u0127ajnuna jkollu jistqarr li l- pi\u017c huwa \u0127afif, u li l- madmad tal- volont\u00e0 t' Alla huwa \u0127elu.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla l- unika g\u0127ajn ta' kull \u0121id.\"", "VOLONT\u00c0 LIBERA TAL- BNIEDEM", "In- natura umana fil- volont\u00e0 tag\u0127ha hija libera biex tag\u0127\u017cel kulma lilha jog\u0127\u0121ob; sija \u0127wejje\u0121 onesti, sija \u0127wejje\u0121 di\u017conesti, sija \u0127wejje\u0121 inutli, sija l- \u0127ajja, sija l- mewt; u dak li trid u li t\u0127addan fiha fuqha ji\u0121i, lilha jintg\u0127ata.", "Il- volont\u00e0 tal- bniedem skont in- natura, imne\u017c\u017cg\u0127a mill- grazzja t' Alla, hija ribelljoni g\u0127all- volont\u00e0 t' Alla, g\u0127aliex ma tridx sottomissjoni, ma tridx madmad, ma tridx pi\u017c fuqha nnifisha; hija trid tikkmanda imma tkun sottomessa g\u0127al \u0127addie\u0127or le ma tridx.", "Hija ribelljoni g\u0127all- volonta t' Alla, g\u0127ax Alla qeg\u0127dilha l- madmad tat- tliet dmirijiet naturali, li hija ta\u0127t piena ta' punizzjoni, ta' kastig sever g\u0127andha ttemm sakemm hija fil- kors tal- \u0127ajja temporali.", "Il- volont\u00e0 tal- bniedem tammetti g\u0127aliha nnifisha kulma lilha jog\u0127\u0121ob, u tirrifjuta, u tirre\u017cisti fejn lilha ma jkunx jog\u0127\u0121ob.", "Hija ribelljoni g\u0127all- volont\u00e0 t' Alla, waqt l- okka\u017cjoni prossma, waqt l- in\u0121urji li tir\u010bievi, waqt ir- rispett uman, waqt is- sofferenzi, g\u0127ax tobg\u0127od it- tg\u0127akkis, u kulma jfixkilha fit- triq wiesg\u0127a tag\u0127ha tal- libert\u00e0 b' ingann kbir dwar il- libert\u00e0 li hija biss fejn hemm l- ispirtu, u jasar fejn hemm id- demm u l- la\u0127am.", "Il- volont\u00e0 tal- la\u0127am tfittex biss lilha nnifisha f' kollox.", "\u2014 \"Il- volont\u00e0 t' Alla l- unika g\u0127ajn ta' kull \u0121id.\"", "KRISTU U L- VOLONT\u00c0 T' ALLA", "Kristu u l- volont\u00e0 t' Alla; il- volont\u00e0 t' Alla kienet g\u0127al Kristu veru u uniku delizzju tal- qalb tieg\u0127u, u tant li ma kienx isib konfort ie\u0127or, jew fara\u0121 ie\u0127or, jew sodisfazzjon ie\u0127or \u0127lief fil- volont\u00e0 t' Alla.", "Huwa espressament qal: \"L- ikel tieg\u0127i huwa li nag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' dak li bag\u0127atni.\"", "Xejn ma kien jara prezzju\u017c \u0127lief il- volont\u00e0 t' Alla, u tassew ma g\u0127amilx il- \u0127ajja tieg\u0127u temporali iktar prezzju\u017ca mill- volont\u00e0 tal- Missier tieg\u0127u, u g\u0127alhekk fl- ort, wara li talab lill- Missier tieg\u0127u biex jekk jista' jkun jg\u0127addi minnu l- kal\u010bi tremendissmu ming\u0127ajr ma jixorbu, iddikjara li assolutament ikun mhux dak li ried hu i\u017cda dak li Alla l- Missier tieg\u0127u ried: \"Mhux il- volont\u00e0 tieg\u0127i, i\u017cda l- volont\u00e0 tieg\u0127ek tkun mag\u0127mula.\"", "U waqa' vittma tag\u0127ha.", "Hekk g\u0127allem lill- iskulari tieg\u0127u li jitolbu 'l Alla li jag\u0127tihom il- grazzja li jag\u0127mlu dejjem il- volont\u00e0 tieg\u0127u: \"Ikun li trid Int kif fis- sema hekda fl- art.\"", "U qatag\u0127hielhom \u010bara u tonda li m' g\u0127andhomx jistennew glorja, u \u0121enna, u \u0127ajja eterna, jekk ma jag\u0127mlux il- volont\u00e0 tal- Missier \u010belesti tieg\u0127u: \"Mhux min jg\u0127idli: Sinjur, Sinjur, jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet, i\u017cda min jag\u0127mel il- volont\u00e0 tal- Missier li huwa fis- smewwiet, dak jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet.\"", "Kien g\u0127al Kristu veru trijonf, u vera glorja li jg\u0127id:", "\"Jiena \u0121ejt biex nag\u0127mel mhux il- volont\u00e0 tieg\u0127i, i\u017cda l- volont\u00e0 ta' dak li bag\u0127atni.\"", "\u2014 \"Jew il- volont\u00e0 t' Alla, jew il- volont\u00e0 tag\u0127na; \u017cew\u0121 padruni le.\"", "KONKLU\u017bJONI", "Bosta u bosta jieqfu \u0127osbenin, u jg\u0127idu bejnhom u bejn ru\u0127hom: \"Xi jrid Alla minni dwar il- futur tieg\u0127i?\"", "Fl- g\u0127ajnejn tag\u0127na kollox huwa fuq l- in\u010bertezzi, g\u0127ax g\u0127alkollox huwa mo\u0127bi l- futur tag\u0127na, billi kull mument hija fuqna l- mewt; g\u0127alhekk dan hu \u0127sieb inutli fil- mo\u0127\u0127 tag\u0127na, g\u0127alkemm nift\u0127u t- triqat, g\u0127alkemm in\u0127addmu mo\u0127\u0127na bl- industrija tag\u0127na, g\u0127alkemm inqieg\u0127du l- mezzi.", "U min jista' jkun jaf xi jkun irid Alla mill- bniedem dwar il- futur tieg\u0127u?", "\u0126a\u0121a wa\u0127da biss g\u0127andha tkun g\u0127alina: li rridu dejjem dak li Alla jrid, u li ma rridux qatt dak li Alla ma jridx.", "\u0126u l- istorja f' idejk u aqra.", "Min kien jobsor li Mos\u00e8 kellu jkun il- mexxej tal- poplu Lhudi?", "Min kien jobsor li \u0120u\u017ceppi, bin \u0120akobb, kellu jkun il- vi\u010bir\u00e8 tal- E\u0121ittu?", "Min kien jobsor li r- rag\u0127aj David kellu jil\u0127aq sultan?", "Min kien jobsor li San Pietru kellu jkun ikkostitwit kap tad- dinja?", "Min kien jobsor li San Pawl minn g\u0127adu kellu jkun appostlu kbir ta' Kristu?", "U fuqek li qed tisma' min kien jobsor li kellek tkun f' dan l- istat pre\u017centi sija prosperu sija penu\u017c.", "\u2014 Ikun, o Alla, li trid Int, kif fis- sema hekda fl- art."], "category": "religion", "source": "Extracted from Is-Santwarju tal-Volont\u00e0 t'Alla.txt"}
{"text": ["Is- Sinagoga tal- Filosofi Il- kelma Sinagoga \u0121ejja mill- Grieg \u2014 \u0121emg\u0127a ta' nies mi\u0121burin flimkien \u2014 u l- lok fejn jin\u0121emg\u0127u, jissejja\u0127 ukoll Sinagoga.", "Il- kelma Filosofi, minn \u017cew\u0121 kelmiet Griegi \u2014 Filo, li tfisser \"T\u0127obb\" u Sofija, li tfisser \"G\u0127erf,\" tindika bniedem li j\u0127obb il- g\u0127erf.", "Immela Sinagoga tal- Filosofi tfisser \"\u0121emg\u0127a ta' nies li j\u0127obbu l- g\u0127erf.\"", "L- e\u017cer\u010bizzju, hekk imsejja\u0127 tas- Sinagoga, li jsir fis- So\u010bjet\u00e0, huwa ordinat biex wie\u0127ed ikun im\u0127arre\u0121 fil- prattika li jikkomunika ma' min ikun ikun, xi tag\u0127lim, xi verit\u00e0, xi perswa\u017cjoni skont l- okka\u017cjoni jew i\u010b- \u010birkustanza, li jkun jinsab fiha, biex dejjem i\u017cjed jag\u0127mel il- \u0121id.", "Il- materjal g\u0127all- e\u017cer\u010bizzju tas- Sinagoga tal- Filosofi g\u0127andu jittie\u0127ed jew mill- Proverbji ta' missirijietna, jew mit- tag\u0127lim tal- Ispirtu s- Santu, jew ta' Kristu, jew tal- appostli, mill- Iskrittura Mqaddsa, jew mit- tag\u0127lim tal- maestri kattoli\u010bi, dommati\u010bi, moralisti, axxeti\u010bi u misti\u010bi.", "Meta s- so\u010bji u l- kandidati u l- mag\u0127\u017culin jin\u0121abru flimkien g\u0127all- e\u017cer\u010bizzju tal- Filosofi joqog\u0127du bilqieg\u0127da silenzju\u017ci g\u0127al tliet minuti bi preparazzjoni; u mbag\u0127ad bilwieqfa jkantaw jew jg\u0127idu il- \"Gaude Maria Virgo, etc.\" iroddu s- salib u jinbdew il- fili tal- G\u0127erf, kul\u0127add bilqieg\u0127da dejjem, anke min jg\u0127id is- sentenza.", "Is- Superjur li g\u0127andu jippresiedi m' g\u0127andux jippermetti ripetizzjonijiet ta' sentenzi almenu fl- istess laqg\u0127a assenjata, u bejn sentenza u o\u0127ra jqieg\u0127ed pawsa \u017cg\u0127ira g\u0127ar- riflessjoni.", "Kultant is- Superjur jistaqsi g\u0127al liema \u010birkostanza tkun addattata dik is- sentenza li tkun intqalet.", "Permezz ta' dan l- e\u017cer\u010bizzju tas- Sinagoga tal- Filosofi s- So\u010bjet\u00e0 tkun qieg\u0127da tipprattika ru\u0127ha biex tesegwixxi l- ewlieni fini tag\u0127ha li tg\u0127allem lill- o\u0127rajn.", "Mhux li wie\u0127ed jisma' i\u017cda li wie\u0127ed ja\u0127seb u jirrifletti jag\u0127mel il- \u0121id lilu nnifsu, u hija \u0127a\u0121a naturali li ssir o\u0121\u0121ett ta' riflessjoni jew ta' meditazzjoni sentenza li ma tkunx imbulmata fil- mo\u0127\u0127 g\u0127all- qosor tag\u0127ha.", "Kull sentenza wie\u0127ed g\u0127andu jibdieha dejjem b' din l- istess formola: \"Taf x' naf ing\u0127id\"; g\u0127aliex g\u0127al din l- espressjoni l- ispirtu naturali jing\u0127afas bil- kurjo\u017cit\u00e0 u b' hekk g\u0127all- \u0127erqa li jara xi jkun sejjer jing\u0127ad, il- verit\u00e0 tas- sentenza tid\u0127ol aktar fl- impressjoni.", "Is- Superjur g\u0127andu dejjem jifta\u0127 il- fili tal- G\u0127erf billi jg\u0127id lill- pre\u017centi: \"A\u0127wa tieg\u0127i, xejn ma jiswa li wie\u0127ed ikun jaf, jekk ma jipprattikax dak li jkun tg\u0127allem, anzi g\u0127andu jistenna \u0121udizzju aktar iebes u qalil\".", "Allura wie\u0127ed wara l- ie\u0127or, b' le\u0127en \u010bar u bis- sens, u bil- mod jesponi s- sentenza li jkun g\u0127a\u017cel, jew li tkun \u0121iet f' rasu.", "Meta jiskorri l- \u0127in iffissat g\u0127all- attendenza tas- Sinagoga, allura s- Superjur jikkonkludi billi jg\u0127id: \"\u0126add ma jista' jg\u0127addi \u0127ajja tajba, ordinata fil- pa\u010bi, ming\u0127ajr il- prudenza li wie\u0127ed ma jista' qatt jakkwistaha, jekk ma jismax it- tag\u0127lim tal- veri g\u0127orrief: g\u0127alhekk ng\u0127o\u017c\u017cu dejjem il- verit\u00e0 biex il- verit\u00e0 te\u0127lisna minn kull qerq u ma ng\u0127idu qatt li m' g\u0127andniex b\u017conn nisimg\u0127u, x\u0127in hemm miktub li g\u0127aref li jisma' jkun aktar g\u0127aref minn dak li jitkellem.\"", "Sinagoga tal- Filosofi.", "E\u017cemplari jew mudell rigward il- fili fil- kors.", "Taf x' naf ing\u0127id: Li l- bniedem jipproponi u Alla jiddisponi.", "Li l- virt\u00f9 ting\u0127araf waqt il- prova.", "Li min jitlob, jaqla' .", "Li fid- dinja kollox hu fuq l- in\u010bertezza.", "Li kul\u0127add jag\u0127ti minn dak li g\u0127andu.", "Li \u0127add ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn.", "Li ri\u0127 ta' sieg\u0127a jnaddaf qieg\u0127a.", "Li mhux min jibda tajjeb, i\u017cda min jispi\u010b\u010ba tajjeb, jie\u0127u l- kuruna.", "Li mhux il- virt\u00f9 i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla.", "Li min ma je\u0127ux pa\u010benzja jkollu jsofri d- dannu.", "Li tassew qaddis min jitg\u0127akkes.", "Kull deni \u0127udu b' \u0121id.", "Li kif tag\u0127mel jag\u0127mlulek.", "Li min jittarraf ji\u0121\u0121arraf.", "Li kul\u0127add ja\u0127sad dak li jkun \u017cera' .", "Li s- si\u0121ar jintg\u0127arfu mill- frottijiet tag\u0127hom.", "Li min i\u017comm l- ordni, l- ordni j\u017comm lilu.", "Li min \u0127alqek ming\u0127ajrek ma jsalvakx ming\u0127ajrek.", "A\u0127seb dejjem x' ji\u0121i wara.", "Li mhux kulma jleqq hu deheb.", "Li kul\u0127add jista' jinqeda bil- jedd tieg\u0127u.", "Li l- kbir g\u0127adu \u0121ej.", "Li l- \u0121id li ji\u0121i mid- deni ma fihx barka.", "Li s- silenzju hu l- kultura tal- \u0121ustizzja.", "Li min jobdi jkanta dejjem vittorja.", "Li ming\u0127ajr il- prudenza kull virt\u00f9 ssir vizzju.", "Titfax kliem fejn m' hemmx smig\u0127.", "Li l- ma\u0127fra hi l- vendetta tan- nisrani.", "Li dak li ma tridx lilek, tag\u0127mlux lil g\u0127ajrek.", "Li kollox jo\u0127ro\u0121 mill- qalb.", "Li min irid, jista' .", "Li min i\u017cebla\u0127 in- nuqqasijiet \u017cg\u0127ar, bil- ftit il- ftit jaqa' fil- kbar.", "Li akbar ma int, akbar hemmek.", "Li a\u0127jar \u0127abib fis- suq minn mitt skud fis- senduq.", "Li min ikun sab \u0127abib tajjeb ikun sab te\u017cor.", "Li fejn t\u0127obb il- qalb jimxu r- ri\u0121lejn.", "Li l- \u0127uta \u017c- \u017cg\u0127ira qatt ma belg\u0127at il- kbira.", "Li l- ewwel ma tiekol l- g\u0127ajn.", "La ddardarx l- g\u0127ajn li tixrob minnha.", "Staqsi lill- im\u0121arrab.", "Li f' dan il- wied tad- dmug\u0127 la tistenniex fer\u0127.", "Li wara d- da\u0127q ji\u0121i l- biki.", "Li qg\u0127adna mhuwiex hawn.", "Li mewt u xita Alla jaf meta.", "Li d- deni ilqag\u0127lu mill- ewwel.", "Li min ipaxxi s- seftur tieg\u0127u jkollu j\u0121arrab id- di\u017cubbidjenzi tieg\u0127u.", "Li bil- kelma t- tajba to\u0127ro\u0121 il- far mit- toqba.", "Li l- virt\u00f9 qieg\u0127da fin- nofs.", "Li id ta\u0127sel il- o\u0127ra.", "Li m' g\u0127andux wie\u0127ed i\u0127ares lejn il- kwantit\u00e0 i\u017cda lejn il- kwalit\u00e0.", "Li n- natura ma tafx tg\u0127id bi\u017c\u017cejjed.", "Li \u0127add ma jfittex dak li ma jag\u0127rafx.", "Li m' hemmx effett ming\u0127ajr kaw\u017ca.", "Li min i\u0127obb 'l Alla j\u0127obb ix- xbieha tieg\u0127u.", "Li xejn m' hawn ming\u0127ajr is- sinjal proprju tieg\u0127u.", "Li dak li jo\u0127ro\u0121 mill- qalb juri l- kwalit\u00e0 tag\u0127ha stess.", "Li min ifittex, isib.", "Li min g\u0127andu \u017c- \u017cmien ma jistenniex \u017cmien.", "Li kollox g\u0127andu waqtu.", "Li nitfa \u0127mira t\u0127assar l- g\u0127a\u0121na kollha.", "Li min ma jridx l- g\u0127anqbut joqtol il- brimba.", "Li min ji\u010b\u010bekken, ji\u0121i e\u017caltat.", "Li l- ilsien tal- la\u0127am u jxoqq l- g\u0127adam.", "Li l- kelma tqanqal, i\u017cda l- e\u017cempju jkarkar.", "Li bil- qatra l- qatra timtela l- \u0121arra.", "Li l- qalb tal- bniedem hija profondit\u00e0 ta' malizzja.", "Li l- \u0127elu wisq idardar.", "Li min \u0127a l- \u0127ajja jie\u0127u l- mewt.", "Li mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq.", "Li l- qatra tal- ilma t\u0127affer il- \u0121ebla mhux bil- forza tag\u0127ha, imma g\u0127ax taqa' spiss.", "Li tmur fejn tmur, issib hemm is- salib jistenniek.", "Li min hu umli, ma je\u0127ux g\u0127alih.", "Li min jerfa' salibu, salibu jerfa' lilu.", "Li fil- qalb hemm jew il- Kreatur jew il- kreatura, i\u017cda qatt it- tnejn flimkien.", "Li \u017c- \u017cmien isajjar il- bajtar.", "Li l- iblah jin\u017camm b' g\u0127aref, jekk i\u0127ares is- silenzju.", "Li n- nar jipprova d- deheb.", "Li s- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem il- pa\u010bi tal- qalb.", "Li l- inkwiet jimxi dejjem mal- lablabi u mal- kurju\u017c.", "Li min irid in- nar, ifittxu hu.", "Li kull mibdi mitmum.", "Li s- swat \u0127iere\u0121 mill- \u0121enna u min iduqu jithenna.", "Li xejn ma jaf min ma \u0121arrabx.", "Li wie\u0127ed daqskemm ja\u0127dem, jit\u0127allas.", "Li Alla jrie\u0121i u jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Li min jg\u0127in ru\u0127u, Alla jg\u0127inu.", "Li min jag\u0127mel id- deni, id- deni ji\u0121ri warajh.", "Li min jib\u017ca' joqg\u0127od attent.", "Li ba\u0127ri tajjeb jintg\u0127araf fil- maltemp.", "Li kontra l- mewt m' hemmx forza la tat- tabib u lanqas tal- medi\u010bini.", "Li l- apparenza tqarraq.", "Li m' hemmx veru g\u0127erf, fejn ma hemmx bi\u017ca' ta' Alla.", "Li min g\u0127amel il- \u0127a\u017cen hu mbe\u017c\u017ca' .", "Li jiswew aktar il- fatti mill- kliem.", "La torbotx rasek qabel ma tkun drabtha.", "Li min i\u0127obb bniedem, i\u0127obb ukoll kulma g\u0127andu x' jaqsam mieg\u0127u.", "Li l- misruq jen\u0127tie\u0121 li jintradd.", "Li min jobg\u0127od bniedem, jobg\u0127od ukoll kulma g\u0127andu x' jaqsam mieg\u0127u.", "Li ji\u0121\u0121udika tajjeb u rettament, min hu mne\u017c\u017ca' minn kull passjoni.", "Li min jiskon\u0121ra, irid ikun pur.", "Li kollox safi g\u0127as- safjin u kollox imtebba' g\u0127all- imtebbg\u0127in.", "Li min i\u0127obb jissoporti.", "Li mo\u0127\u0127 kwiet jirrifletti b\u0127all- ilma kalm.", "Li g\u0127al kull \u0127atba hemm il- mannara.", "Li m' hemmx sa\u0127\u0127a, la fir- ru\u0127 u lanqas fil- \u0121isem, fejn m' hemmx pa\u010bi, dieta u fer\u0127.", "Li min ma jridx jin\u0127araq, jitbieg\u0127ed min- nar.", "Li l- g\u0127aref hu \u0127afif biex jisma' i\u017cda hu tqil biex jitkellem.", "Li mix- xbieha jintg\u0127araf l- o\u0121\u0121ett tag\u0127ha.", "Li bog\u0127od mill- g\u0127ajn, bog\u0127od mill- qalb.", "Li l- unjoni tag\u0127mel il- forza.", "Li l- prosperit\u00e0 tas- so\u010bjet\u00e0 umana, to\u0127ro\u0121 mill- kura tat- tfal.", "Li min i\u0127allat l- utli mal- \u0127elu hu mag\u0127\u0121ub minn kul\u0127add.", "Li tant wie\u0127ed jaf, kemm i\u017comm fil- memorja.", "Li l- bnedmin huma \u0121isem wie\u0127ed, membri wie\u0127ed g\u0127all- ie\u0127or.", "Li l- e\u017cempju huwa triq qasira.", "Li tuffie\u0127a m\u0127assra t\u0127assar kannestru mimli.", "Li l- ispirtu huwa lest, imma l- la\u0127am hu marid.", "Li t- tajjeb huwa tajjeb minn kullimkien.", "Li min jorqod, ma jaqbadx \u0127ut.", "Li xrara nar tkebbes bosk.", "Li min jitkellem wisq, spiss ji\u017cbalja.", "Kelb rieqed la tqajmux.", "Li t- tif\u0127ir huwa velenu \u0127elu.", "Li min ma jimpurtahx u la minn unuri u la minn tmaqdir, issib li g\u0127andu f' qalbu pa\u010bi kbira.", "Li l- ilsien i\u0127abbat fejn is- sinna tu\u0121a' .", "Li l- mard huwa \u017cjarat ta' Alla.", "Li giddieb darba, giddieb dejjem.", "Li nbid u korla jikxfu l- intern.", "Li l- esperjenza hija majjistra.", "Li kull wie\u0127ed g\u0127alih innifsu u g\u0127al kul\u0127add.", "Li min ji\u0121bed \u0127afna, jaqta' l- ispaga.", "Li Alla biss ma jistax ji\u017cbalja.", "Li minn kliemu jintg\u0127araf il- bniedem.", "Li l- flus iservu ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127all- fqir u ta' jasar g\u0127ax- x\u0127i\u0127.", "Li l- injoranza hija omm il- mi\u017cerja.", "Li g\u0127all- mag\u0127mul m' hemmx kunsill.", "Li l- ajru g\u0127andu g\u0127ajnu u l- \u0127ajt g\u0127andu widintu.", "Li kontra Alla m' hemmx parir.", "Li vizzju jsejja\u0127 'il ie\u0127or.", "Li fil- feli\u010bit\u00e0 ra\u0121uni, u fl- infeli\u010bit\u00e0 pa\u010benzja.", "Li l- im\u0127abba u l- fidi jidhru mill- opri.", "Li min i\u017cjed jixtieq, i\u017cjed jiddejjaq.", "Li \u0121id isib 'il ie\u0127or.", "Li min joqg\u0127od sewwa mieg\u0127u nnifsu, joqg\u0127od sewwa ma' kul\u0127add.", "Li ftit lil kull wie\u0127ed ma jag\u0127mel deni lil \u0127add.", "Li l- ingann jin\u0127eba f' dak li jkun jog\u0127\u0121ob.", "Li \u017c- \u017cmien jag\u0127mel is- susa.", "Li kull jum g\u0127andu hemmu.", "Li bl- i\u017cbalji titg\u0127allem.", "Li \u0127add mhu ming\u0127ajr difett.", "Li min ma jafx jobdi, ma jafx jikkmanda.", "Li ebda dnub ming\u0127ajr rimors.", "Li \u0127add ma jsir mg\u0127allem f' \u0121urnata.", "Li kul\u0127add ja\u0127seb dak li jixtieq.", "Li min ma jafx jigdeb, ja\u0127seb li kul\u0127add jg\u0127id il- veru.", "Parir ta' xi\u0127 u g\u0127ajnuna ta' \u0121uvni.", "Li kif hu r- rettur, hekk huwa l- poplu.", "Li l- poplu jkollu dak il- gvern li jkun jist\u0127oqqlu.", "Li skont il- \u0127ajja l- mewt.", "Li skont il- paga x- xog\u0127ol, u skont ix- xog\u0127ol il- paga.", "Li ma jistax ikollok g\u0127asel, u ma jkollokx dubbien.", "Li kull kreatura g\u0127andha n- natura tag\u0127ha.", "Li s- suppervja hija bint l- injoranza.", "Li l- g\u0127a\u017c\u017c hu missier il- vizzji.", "Li \u0127sieb ri\u017colut m' g\u0127andux widnejn.", "Li l- glorja g\u0127al min jiskot, g\u0127al min isofri, u g\u0127al min ja\u0127dem.", "Li min jitkellem ji\u017cra' u min jiskot ji\u0121bor.", "Li min ma jafx jiskot ma jafx igawdi.", "Li min ma jafx jiskot ma jafx jitkellem.", "Li x- xitan hu ka\u010b\u010batur, sajjied u nassab.", "Li min imur bil- mod, imur tajjeb.", "Li fi \u017cmienu kollox tajjeb.", "Li l- mezzi ma jonqsux lil min irid.", "Li \u0127idma u sabar sal- qabar.", "Li kull sforz huwa fierag\u0127, jekk Alla ma jissi\u0127ibx.", "Li m\u0127abba l- gula jinqabad il- \u0127ut.", "Li jkun jixbah lil Alla, min ipatti d- deni bil- \u0121id.", "Li meta Alla jag\u0127\u017cel 'il xi \u0127add g\u0127al xi fini, jag\u0127tih il- mezzi kollha g\u0127all- fini.", "Li \u017c- \u017cmien jg\u0127addi u mieg\u0127u j\u0121orr kollox.", "Li l- indiema timxi wara d- dnub.", "Li min hu umli jsib grazzja quddiem Alla.", "Li Alla jsawwat 'il min i\u0127obb.", "Li Alla ma j\u0127allasx bin- nhar ta' Sibt.", "Li kulma hu tajjeb fil- kreatura hu infinitament tajjeb fil- Kreatur.", "Li Alla ma ja\u010b\u010bettax doni \u0127\u017ciena.", "Li n- natura tfittex mhux 'l Alla imma l- bnedmin b' xhud tal- opri tajba tag\u0127ha.", "Li n- nag\u0127\u0121a timxi wara r- rag\u0127aj tag\u0127ha.", "Li l- g\u0127ana mhuwiex virt\u00f9.", "Li l- bniedem tajjeb mit- te\u017cor tajjeb ta' qalbu, j\u0121ib barra \u0127wejje\u0121 tajba.", "Li l- g\u0127edewwa tal- bniedem niesu.", "Li fis- saltna tas- smewwiet ma jid\u0127olx min ma jsirx b\u0127al tifel \u017cg\u0127ir.", "Li min m' g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu mhuwiex ta' Kristu.", "Li kull \u0121id jag\u0127mlu Alla.", "Li \u0127add ma jista' jintefa\u0127, g\u0127ax kollox minn Alla.", "Li tas- Sinjur hija l- art u kulma fiha.", "Li l- inkwiet ma ji\u0121ix minn Alla, g\u0127ax Alla hu Alla tal- pa\u010bi.", "Li fejn m' hemmx im\u0127abba lanqas m' hemm Alla.", "Li min ji\u017cra' fil- la\u0127am, mil- la\u0127am ja\u0127sad ta\u0127sir.", "Li Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu.", "Li f' kollox tinda\u0127al il- Providenza ta' Alla.", "Li Alla ma jinqediex b' kul\u0127add g\u0127all- \u0121id tal- proxxmu.", "Li min ja\u0127seb li hu wieqaf, jindokra li ma jaqax.", "Li l- \u0121ust qatt mhu abbandunat, lanqas uliedu ma jittallbu l- \u0127ob\u017c.", "Li min ji\u017cra' fl- ispirtu, mill- ispirtu tassew ja\u0127sad il- \u0127ajja eterna.", "Li l- la\u0127am u l- ispirtu kontra xulxin.", "Li m' hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al dawk li jittamaw f' Alla.", "Li x- xog\u0127ol hu salmura tal- \u0121isem.", "Li d- deni jirritorna lura minn bwieb mag\u0127luqa.", "Kun g\u0127aqli fil- \u0127wejje\u0121 kollha.", "A\u0127rab id- deni u d- deni ja\u0127arbek.", "Li min ma jag\u0127milx il- \u0127a\u017cen lanqas ma ja\u0127seb \u0127a\u017cin.", "Li l- bniedem hu dak stess li jkun ja\u0127seb.", "Li hi \u0127a\u0121a ta' bniedem li ji\u017cbalja, imma hija \u0127a\u0121a ta' Alla li ja\u0127fer.", "Li \u0127abib veru hu dejjem \u0127abib.", "Li jekk Alla hu mag\u0127na, xejn ma jista' jkun kontra tag\u0127na.", "Li l- bniedem hu \u0127addiem tal- feli\u010bit\u00e0 tieg\u0127u stess.", "Li bla tarf hu n- numru tal- boloh.", "Li qalb tajba tassew tifra\u0127 mal- fer\u0127anin u tibki mal- imbikkijin.", "Li kollox hu tajjeb li jibag\u0127tilna Alla.", "Li g\u0127andek tikkundanna l- \u0127tija, u mhux 'il min g\u0127amilha.", "Li s- suspett hu l- velenu tal- \u0127biberija.", "Li \u0127add ma jista' jintilef fi triq dritta.", "Li qatt ma tin\u0121abar kelma li tkun \u0127ar\u0121et mill- \u0127alq.", "Li meta jing\u0127alaq bieb, jinfeta\u0127 ie\u0127or.", "Li e\u017cempju nobbli jag\u0127mel \u0127afif dak li hu tqil g\u0127all- e\u017cer\u010bizzju.", "Li l- memorja \u0121\u0121ib fil- \u0127sieb l- assenti tag\u0127na.", "Li dak hu g\u0127aref li f' kollox ja\u0127seb f' Alla.", "Li min jg\u0127ix tajjeb hu l- a\u0127jar predikatur.", "Li l- opri huma denji ta' min jag\u0127milhom.", "Li l- im\u0127abba mhux fil- kliem i\u017cda fl- opri.", "Li Alla jumilja, u Alla je\u017calta.", "Li qatt ma jista' jkun g\u0127aref min ma ja\u0127sibx.", "Ag\u0127mel id- dmir li hu l- aktar qrib lejk.", "Li t- ti\u017cjin tad- dar huma l- \u0127bieb li jiffrekwentawha.", "Li kelma wa\u0127da hi bi\u017c\u017cejjed g\u0127al min jifhem tajjeb.", "Li min ja\u0127seb fl- in\u0121urja li r\u010bieva, ikun \u0127afer bin- nofs.", "Li min ja\u0127fer, jag\u0127mel tassew b\u0127alma jag\u0127mel Alla.", "Li fejn m' hemmx \u0121id \u0121ewwa, ma jo\u0127ro\u0121x \u0121id barra.", "Li s- sabi\u0127 hu milqug\u0127 kullimkien.", "Li ma jog\u0127\u0121obx lil Alla min ikun irid jog\u0127\u0121ob lilu nnifsu.", "Li l- feli\u010bit\u00e0 hija fjur naturali tad- dmir mag\u0127mul.", "L- ewwel ifforma lilek u mbag\u0127ad l- o\u0127rajn.", "Li min jag\u0127ti lill- foqra jkabbar \u017cgur il- ma\u0127\u017cen tieg\u0127u.", "Li l- fer\u0127 hu g\u0127ajnuna g\u0127all- virtujiet.", "Li l- \u0127ajja mhijiex vittorja i\u017cda hija veru kumbattiment.", "Li l- \u0127las tad- dnub hija l- mewt.", "Li min jirre\u017cisti lis- superjuri jirre\u017cisti lill- volont\u00e0 ta' Alla.", "Li Alla hu terribbli fil- \u0127sibijiet tieg\u0127u fuq ulied il- bnedmin.", "Li quddiem Alla m' hemmx rispett ta' persuni.", "Li kul\u0127add huwa su\u0121\u0121ett g\u0127ad- dnub.", "Li ma jafx isofri, min jixtieq li s- sofferenza tg\u0127addi.", "Li t- triq tal- \u0121enna hija dejqa wisq.", "Li Alla \u0127abbna qabel ma \u0127abbejnieh a\u0127na.", "Li kollox hu minn Alla, u permezz ta' Alla u g\u0127al Alla.", "Li Satana jbiddel lilu nnifsu f' an\u0121lu tad- dawl biex iqarraq.", "Li Kristu fid- dinja kien ippersegwitat.", "Li x- xewqa tal- flus hija l- g\u0127erq ta' kull deni.", "Li min ibati ma' Kristu, isaltan mieg\u0127u.", "Li l- uniku g\u0127adu tal- bniedem huwa d- dnub.", "Li min huwa vojt, jag\u0127mel il- \u0127sejjes.", "Li jidneb min ma ja\u0127sibx.", "Li b' Alla \u0127add ma jid\u0127ak.", "Li Alla hu dejjem l- istess, u qatt ma jitbiddel.", "Li a\u0127jar il- jum tal- mewt mill- jum tat- twelid.", "Li Alla jikkomunika mar- ru\u0127, meta hija tag\u0127raf ix- xejn tag\u0127ha u l- mi\u017cerji tag\u0127ha.", "Li l- mewt tbe\u017c\u017ca' tabil\u0127aqq.", "Li fid- dinja m' hawn xejn hekk serju daqs il- mewt.", "Li l- effett jipprietka fuq il- kaw\u017ca.", "Li l- in\u0121ustizzji tad- dinja jg\u0127idu \u010bar li hemm infern.", "Li \u0127add ma jista' j\u0127oss li l- \u0127a\u017cin g\u0127andu jkollu premju ta' \u0127\u017cunitu.", "Li min ikun \u0127eles mill- \u0121udizzju tal- bniedem mhuwiex sejjer je\u0127les dak ta' Alla.", "Li ebda indannat ma fehem li jmur fil- lok tat- turmenti.", "Li d- dinja kollha hi mimlija bil- mard u bl- in\u0121ustizzji.", "Li l- midneb bid- dnub jistma kliem Alla ta\u0127t saqajh.", "Li Kristu fuq is- salib juri l- qilla tal- \u0121ustizzja ta' Alla.", "Li Alla hu dejjem u kullimkien xhud ta' kull opra tajba jew \u0127a\u017cina.", "Li hija \u0127a\u0121a li twerwer taqa' f' idejn Alla l- \u0127aj.", "Li x- xhieda ta' Alla m' g\u0127andhomx tmerija.", "Li ming\u0127ajr fidi \u0127add ma jista' jog\u0127\u0121ob lil Alla.", "Li a\u0127jar i\u017c\u017cur id- dar tal- biki mid- dar tal- fer\u0127.", "Li r- rigali huma b\u017car fl- g\u0127ajnejn u ktajjen g\u0127all- idejn.", "Li ma jilma\u0127x ix- xbieha ta' Alla min i\u0127obb lil bniedem u jobg\u0127od lil ie\u0127or.", "Li la 'l Alla u lanqas il- \u0127wejje\u0121 kollha ta' Alla ma jista' l- bniedem jifhem bil- \u0127ila tieg\u0127u kollha.", "Li kontra l- fatt m' hemmx ra\u0121unar.", "\u017bomm is- skiet ma' bniedem inkurlat.", "Li s- Sinjur Alla mhuwiex fl- inkwiet anqas fit- ta\u0127wid.", "Li mo\u0127\u0127 a\u0121itat ma jarax \u010bar anqas jirrifletti.", "Li Alla wa\u0127du huwa kbir.", "Li meta g\u0127amiltha man- nies dejjem sfajt anqas milli kont.", "Li l- hena tar- ru\u0127, il- \u0127ajja tajba.", "Li Alla ma jridx id- dnub, imma l- effett tad- dnub huwa volont\u00e0 ta' Alla.", "Li min jimxi wara Kristu ma jimxix fid- dlamijiet.", "Li l- ikbar g\u0127aref min jix\u0127et id- dinja wara spallejh.", "Li t- tjieba biss tog\u0127\u0121ob lil Alla.", "Li min jikkuntenta x- xewqat tieg\u0127u, ikasbar il- kuxjenza.", "Li hija frug\u0127a ta\u0127seb f' din il- \u0127ajja u ma jimpurtakx mill- o\u0127ra.", "Li min jag\u0127raf sewwa lilu nnifsu, ma j\u0127obbx li jkun imfa\u0127\u0127ar.", "Li n- natura t\u0127obb turi ru\u0127ha.", "Li l- aqwa kumbatt meta wie\u0127ed ikollu jirba\u0127 lilu nnifsu.", "Li l- aqwa dmir tag\u0127na hu li nfittxu l- indafa tal- kuxjenza tag\u0127na.", "Li kbir huwa, min jara ru\u0127u \u017cg\u0127ir.", "Li Alla jag\u0127ti bosta dawlijiet lil min jg\u0127ix tajjeb.", "Li l- antiki ma qaluhomx g\u0127alxejn il- proverbji tag\u0127hom.", "Li kburi u x\u0127i\u0127 qatt ma g\u0127andhom kwiet.", "Li Alla jifli l- qlub tal- bnedmin.", "Li l- u\u017cin ta' Alla xejn ma jixbah lil dak tal- bniedem.", "Li qalb il- kburi hija dejjem im\u0127abbta bl- g\u0127ejra u bil- korla.", "Li wisq a\u0127jar tie\u0127u parir milli tag\u0127tih.", "Li wie\u0127ed jitkellem fuq il- \u0127wejje\u0121 li j\u0127obb jew li jixtieq.", "Li kif g\u0127ex Kristu g\u0127andu jg\u0127ix il- veru nisrani.", "Li b' dak stess li wie\u0127ed jidneb bih, bih ukoll ikun ittormentat.", "Li mhux ta' min jipprojbiha l- mu\u017cika.", "Li r- reli\u0121jon u mhux il- politika tag\u0127mel tajjeb il- poplu.", "Li min ikun irrikorra lejn Marija Santissma jsib \u017cgur g\u0127ajnuna soda.", "Li l- istorja hija xhud bla qerq.", "Li x- xorti ta' kull bniedem f' idejh: mat- tajjeb jitjieb, mal- \u0127a\u017cin je\u0127\u017cien.", "Li bniedem ta' ftit \u0127sibijiet igawdi pa\u010bi kbira.", "Li Alla huwa dejjem lest biex jg\u0127in 'il kull min jittama fih.", "Li min m' g\u0127andux \u0127ila jirba\u0127 \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar u \u0127fief, wisq i\u017cjed ma jirba\u0127x il- kbar.", "Li waqt is- salib kul\u0127add jistqarr li d- dinja ma tag\u0127tix thennija u kwiet.", "Li t- tentazzjoni tag\u0127mel il- bniedem umli, tnaddfu u tg\u0127allmu.", "Li ma nistg\u0127ux ng\u0127ixu ming\u0127ajr tentazzjonijiet g\u0127alkollox.", "Li l- bidu tat- tentazzjoni huwa aktarx in- nuqqas ta' fehma soda.", "Li t- tentazzjoni turi x' niswew.", "Ilqa' mill- ewwel, g\u0127ax id- duwa ma tkunx tiswa i\u017cjed.", "Li skont il- muntanja s- sil\u0121.", "Li l- im\u0127abba tag\u0127na nfusna tag\u0127mina.", "Li dak li jsa\u0127\u0127nilna demmna mhux min- na\u0127a ta' Alla.", "Li l- indifferenza g\u0127as- su\u010b\u010bess turi intenzjoni retta fl- opri tajba.", "Li Alla ma j\u0127alli qatt wa\u0127du 'l kull min ikun jog\u0127\u0121bu.", "Li inqas hu s- sens g\u0127al kull \u0127a\u0121a, fejn hemm attenzjoni g\u0127al bosta.", "Li ming\u0127ajr l- im\u0127abba tal- qalb l- g\u0127amil ta' barra ma fih ebda mertu.", "Li jaqbel tintilef parti biex ma jintilifx kollox.", "Li wisq jag\u0127mel min i\u0127obb wisq.", "Li l- \u0121id kollu \u0121ie minn g\u0127ajn wa\u0127da, cio\u00e8 minn Alla.", "Li ming\u0127ajr il- pa\u010benzja l- merti tag\u0127na ma tantx ji\u017cnu wisq.", "La titfax kliem fejn m' hemmx smig\u0127.", "Li \u0127add ma huwa bla difett.", "Li l- martri ma kienx ikollhom dik il- kuruna tal- glorja, li ma kinitx il- \u0127ruxija tat- tiranni.", "Li l- bniedem ja\u0127seb \u0127a\u0121a u Alla ja\u0127seb o\u0127ra.", "Li suldat g\u0127aqli ja\u0127dem l- armi fi\u017c- \u017cmien tal- pa\u010bi.", "Li drawwa \u0127a\u017cina tinqered bi drawwa tajba.", "Li l- aqwa tbatija tal- bniedem m' g\u0127andhiex x' taqsam mal- kobor tal- premju.", "Li qabel ma twissi l- \u0127bieb tieg\u0127ek, wissi lilek innifsek.", "Li kollox jg\u0127addi u inti tg\u0127addi wkoll.", "Li min hu tabil\u0127aqq niedem, kulma hawn fid- dinja ji\u0121ih morr.", "Li l- a\u0127jar bniedem u l- aktar ixxurtjat, min ibati xi \u0127a\u0121a g\u0127al Alla.", "Li m' hemmx isba\u0127 mit- triq tan- nofs.", "Li Bin il- bniedem ji\u0121i f' \u0127in li ma tkunx tobsor bih.", "Li \u0127wejje\u0121 li ma jog\u0127\u0121bukx fl- o\u0127rajn, ittendi minnhom int u a\u0127rabhom.", "Li \u017c- \u017cmien l- img\u0127oddi ma jar\u0121ax ji\u0121i.", "Li l- pa\u010bi u l- hena mhumiex g\u0127all- \u0127\u017ciena.", "Li min g\u0127adu ma mietx g\u0127alih innifsu, bosta \u0127wejje\u0121 idejquh u j\u0127awduh.", "Li Kristu j\u0121eg\u0127ilna nfittxu li noqog\u0127du fl- inqas lok.", "Li a\u0127jar bniedem kwiet minn wie\u0127ed g\u0127aref.", "Li min i\u0127obb, jib\u017ca' .", "Li bniedem jara l- g\u0127amil, imma Alla j\u0127ares lejn il- fini tal- g\u0127amil.", "Li x- xortijiet jintefg\u0127u fil- \u0127o\u0121or, i\u017cda jintg\u0127a\u017clu mis- Sinjur.", "Li min i\u0127ares il- kmandamenti, i\u0127ares ru\u0127u.", "Li xhud falz ma jkunx ming\u0127ajr kastig.", "Li min jindokra lsienu, jindokra qalbu mid- dwejjaq.", "Li ma jafx isofri min jixtieq li ma jsofrix.", "Li min jitkellem huwa dejjem responsabbli quddiem Alla.", "Li l- kliem itir, i\u017cda l- miktub jibqa' .", "Li l- baxxi u l- kbar huma b\u017conn xulxin.", "Li min jib\u017ca' joqg\u0127od attent.", "Li xejn ma huwa i\u017cjed potenti minn bniedem li jitlob.", "Li min jitlob jaqla' u min ifittex isib.", "Li l- bniedem qatt ma huwa g\u0127ani bi\u017c\u017cejjed.", "Li jew tie\u0127u pa\u010benzja, jew tikkriepa.", "Li s- slaleb tad- deheb huma itqal minn tal- g\u0127uda.", "Li g\u0127all- imdorri ebda impressjoni.", "Li a\u0127jar bniedem fqir li j\u0127obb 'l Alla minn ra\u0121el g\u0127aref, minfu\u0127 bil- g\u0127erf tieg\u0127u.", "Li ra\u0121el g\u0127aref jew mara sabi\u0127a rari biex issibhom umli.", "Li fejn ma tistax issemmi l- proxxmu fil- \u0121id, issemmih qatt fid- deni.", "Li lil dawk li Kristu \u0127abb l- aktar, lestielhom post fejn salibu.", "Li m' hawnx xewk ming\u0127ajr ward, u ward ming\u0127ajr xewk.", "Li iktar tog\u0127\u0121ob lil Alla l- \u0127niena mill- vittmi.", "Li meta jonqos il- \u0127atab, in- nar jibda jintefa.", "Li l- glorja timxi wara l- umli, u l- umiljazzjoni wara s- supperv.", "Li l- korla ma tag\u0127milx \u0127niena.", "Li Alla jigglorifika 'l min ikun igglorifikah.", "Li jibqa' kalm g\u0127ad- disprezzi, min jopra b' intenzjoni retta.", "Li Alla j\u0127alli l- bniedem jaqa' fl- impurit\u00e0, billi ma jarahx umli quddiemu.", "Li l- qaddisin sofrew wisq.", "Li ming\u0127ajr il- grazzja ta' Alla, kollox fejn hu jibqa' .", "Li l- iblah taqlag\u0127lu g\u0127ajnu jifra\u0127.", "Li jekk is- Sinjur ma jindukrahiex Hu l- belt, g\u0127alxejn jg\u0127assu l- g\u0127assiesa.", "Li l- bniedem imut darba biss.", "Li l- ikbar trux min ma jridx jisma' .", "Li Alla mhux \u0127anin biss, i\u017cda \u0121ust ukoll.", "Li kelb li jinba\u0127 ma jigdimx.", "Li l- indafa hija virt\u00f9.", "Li l- g\u0127a\u017c\u017c huwa missier il- vizzjijiet.", "Li aktarx min mhux nadif f' \u0121ismu anqas ma jkun nadif f' ru\u0127u.", "Li min jaf kemm jiswa t- tag\u0127lim, i\u0127abrek biex ixerrdu.", "Li Ruma ma nbnietx f' sebat ijiem.", "Li xejn ma jiswa li wie\u0127ed je\u017camina ru\u0127u, jekk mhux dispost li jikkore\u0121i ru\u0127u.", "Li kull bidu iebes.", "Li m' g\u0127andux wie\u0127ed jaqta' qalbu, jekk ikun, wara li beda jservi 'l Alla, ra\u0121a' waqa' fid- dnubiet.", "Li kollox ji\u0121i waqtu.", "Li l- hena mhux qieg\u0127ed f' li tag\u0127mel li jog\u0127\u0121bok, imma f' li ttemm dmirek.", "Li x- xitan l- ewwel jag\u0127mik u mbag\u0127ad jid\u0127ak bik.", "Li lill- fqir jonqsuh ftit \u0127wejje\u0121, u lix- x\u0127i\u0127 jonqsu kollox.", "Li l- iblah jidhirlu li jaf kollox u l- g\u0127aqli jidhirlu li ma jaf xejn.", "Li min jixtieq id- deni lil g\u0127ajru, ji\u0121i f' daru.", "Li min jarra mo\u0127\u0127u jbati \u0121ismu.", "Li l- ewwel l- obbligazzjoni, imbag\u0127ad id- devozzjoni.", "Ag\u0127mel il- \u0121id u nsieh, u d- deni li g\u0127amilt, ftakar fih.", "Li libsa sabi\u0127a ma tindikax g\u0127erf.", "Li mis\u0127ut min jag\u0127mel il- \u0127wejje\u0121 ta' Alla mhux sewwa, bla kont.", "Li ktieb tajjeb huwa veru te\u017cor.", "Li min ma jridx ibusek jg\u0127id li fommok jinten.", "Li a\u0127jar issofri we\u0121g\u0127a wa\u0127da bil- pa\u010benzja milli tinkorla u tqajjem bosta kontra tieg\u0127ek.", "Li kelb mismut kull ilma ja\u0127sbu mis\u0127un.", "Li l- \u0127a\u017cin jobg\u0127od id- dawl.", "Li l- verit\u00e0 toffendi.", "Li l- \u0127ob\u017c ag\u0127tih lil min jaf jieklu, u x- xog\u0127ol lil min jaf ja\u0127dmu.", "Li bejn tnejn ji\u0121\u0121ieldu, igawdi t- tielet.", "Li min jid\u0127ol bejn il- basla u qoxritha jibqa' b' ri\u0127itha.", "Li n- natura tmut, g\u0127ax bilfors.", "Li fejn jog\u0127\u0121obha, in- natura ma tarax tbatija.", "Li n- natura aktar t\u0127obb tie\u0127u milli tag\u0127ti.", "Li n- natura t\u0127obb \u0121id li jsir lilha biss.", "Li l- g\u0127ajjur, qattiel.", "Li l- g\u0127a\u017c\u017c ma jridx xog\u0127ol.", "Li wie\u0127ed g\u0127andu jisma' minn Alla, u mhux mill- bnedmin.", "Li l- ubbidjenza tog\u0127\u0121ob lil Alla aktar mill- vittmi.", "Li min jag\u0127mel li jrid, jisma' li ma jridx.", "Li bix- xejn ma jsir xejn.", "Li Alla fejn iridek isibek.", "Li \u017caqq mimlija ma tag\u0127dirx il- vojta.", "Tpo\u0121\u0121ix ma' \u0127ajt mhux sod.", "Li l- isptar, i\u010b- \u010bimiterju u l- Kru\u010bifiss huma l- kotba li jg\u0127allmu l- veru g\u0127erf.", "Li jkun lilek meqjus, kif tkun qist lil \u0127addie\u0127or: ma\u0127fra, b' ma\u0127fra, vendetta b' vendetta.", "Li g\u0127all- bruda kwa\u017ci ebda rimedju.", "Li l- bniedem huwa ma\u0127luq g\u0127al Alla, u ma jsibx mistrie\u0127 \u0127lief f' Alla.", "Li l- qalb tal- bniedem hija \u017cg\u0127ira, imma d- dinja kollha ma tissodisfahiex.", "Li l- e\u017cempji ta' Kristu huma veri pre\u010betti g\u0127alina.", "Li Kristu bata g\u0127alina, u \u0127allielna l- e\u017cempju li nimxu warajh.", "Li Kristu l- ewwel beda jag\u0127mel u mbag\u0127ad jg\u0127allem.", "Li sforz tant tbatija jen\u0127tie\u0121 li nid\u0127lu fis- saltna ta' Alla.", "Li mnejn to\u0127ro\u0121 il- kelma, to\u0127ro\u0121 ir- ru\u0127.", "Li Alla jekk idum ma j\u0127allas, imma j\u0127allas \u017cgur.", "Li mhux kull min hu g\u0127ani, hu hieni.", "Li l- bniedem ji\u017cen il- bniedem bil- pi\u017c tad- deheb, u Alla bil- pi\u017c tal- virt\u00f9.", "Li l- qari \u0127a\u017cin hu velenu fin.", "Li \u0120es\u00f9, waqt il- fer\u0127 isib bosta \u0127bieb, imma ftit isib waqt it- tbatija.", "Li l- mewt tag\u0127mel ix- xettri b\u0127all- img\u0127a\u017caq.", "Li l- \u0121ustizzja kul\u0127add i\u0127obbha, i\u017cda \u0127add ma jridha wara biebu.", "Li min i\u0127allas bil- quddiem, \u0127ut jinten jiekol.", "Li a\u0127jar g\u0127asfur f' idejk, minn mija fl- ajru.", "Li mhux kull min irid, imur il- \u0120enna, imma min irid tassew.", "Li x- xitan ma jimpurtahx biex jirb\u0127ek, basta li jirb\u0127ek.", "Erfa' u sorr g\u0127al meta ti\u0121i b\u017conn.", "Li min ma jiftakarx fuq it- tbatija tad- dinja l- o\u0127ra, ma jissoportix it- tbatija ta' din il- \u0127ajja.", "Li aktar g\u0127andek tib\u017ca' minn Alla milli mill- bnedmin.", "Li l- uniku g\u0127adu tag\u0127na hu d- dnub.", "Li fit- tentazzjonijiet tal- impurit\u00e0 jirba\u0127 min ja\u0127rab.", "Li Alla jibag\u0127tilna l- mard u d- dwejjaq g\u0127ax i\u0127obbna.", "Li Alla j\u0127obb ta' Alla.", "Li ma jistax, min ma jridx.", "Li l- midinbin jis\u0127tu l- g\u0127erf.", "Li l- bnedmin g\u0127all- qalb ta' Alla jissaffew bil- \u0121amar tan- niket.", "Li Alla j\u0127ares mid- deni 'l dawk li jfittxuh.", "Li \u0127add ma ttama fil- Mulej u tqarraq.", "Li min g\u0127andu l- bi\u017ca' ta' Alla, jistenna bis- sabar il- \u0127niena tieg\u0127u.", "Li aktar mietu nies bl- ikel \u017cejjed, milli bil- \u0121u\u0127.", "Li x- xewk ta' din id- dinja waqt il- mewt jitbiddel f' ward.", "Li Alla ma j\u0127obbx \u0127lief 'il dawk li j\u0127obbu t- tag\u0127lim.", "Li d- da\u0127q f' \u0127alq il- boloh.", "Li dak li inti t\u0127obb jissejja\u0127 alla tieg\u0127ek.", "Li l- \u0127a\u017cin l- alla tieg\u0127u jag\u0127\u017clu hu.", "Li s- supperv ma jitlobx ma\u0127fra.", "Li l- edukazzjoni tajba fi\u010b- \u010bokon, dijadema fil- kobor.", "Li dawk li Alla jrid jitlef, ibellahhom.", "Jekk tiltaqa' ma' bniedem tal- g\u0127aqal fittxu, u b' ri\u0121lek \u0127affer l- g\u0127atba tal- bieb tieg\u0127u.", "Li dak li hu og\u0127la minnek, m' g\u0127andekx xi tridu.", "Qalb iebsa \u0121\u0121ib l- g\u0127ali b' idejha.", "Bniedem tassew g\u0127aref u g\u0127aqli jitbieg\u0127ed mid- dnub.", "Li l- eqqel nar bl- ilma jintefa.", "Li d- dehen, il- g\u0127erf u t- tag\u0127lim jinsab fi bniedem tal- g\u0127aqal.", "Li minn gidba li inti g\u0127edt, imqar bla ma ridt, ist\u0127i.", "Li f' jum il- \u0127aqq, il- \u0121id li g\u0127andek, xejn ma jiswielek.", "La toqg\u0127odx bla bi\u017ca' fuq dnubietek, il- ma\u0127fura.", "Oqg\u0127od isma' bis- sabar li jg\u0127idulek, biex tifhem tajjeb, u twie\u0121eb is- sewwa bil- g\u0127aqal.", "Li l- gideb u \u017c- \u017cibel kullimkien jinsab.", "Li d- dinja t\u0127abbtek u tg\u0127allmek wisq aktar minn img\u0127allmek.", "Li nies tal- g\u0127atba u tat- tara\u0121 m' hemmx g\u0127alihom fara\u0121.", "Li l- fsied i\u0127assar l- ulied.", "La tifta\u0127x qalbek ma' bniedem iblah.", "Li tkun titg\u0127abba b' toqol kbir, jekk tissie\u0127eb ma' min hu aqwa minnek.", "Li x- x\u0127i\u0127 la j\u0127enn g\u0127al \u0127addie\u0127or, anqas g\u0127alih innifsu.", "Li f' g\u0127ajnejn ix- x\u0127i\u0127 sehmu dejjem \u017cg\u0127ir.", "Li kull \u0121isem jitbiel b\u0127ax- xitel.", "Li wara l- mewt jinqala' x- xewk.", "Li malli Alla \u0127alaq il- bniedem, telaqlu rajh f' idejh.", "Li bosta mietu b' xafret is- sejf, imma mhux daqskemm mietu \u0127tija tal- ilsien.", "Li min iwieg\u0127ed \u0127afna, ma jag\u0127ti xejn.", "Li dawk, li jib\u017cg\u0127u minn Alla, qatt ma jwebbsu rashom g\u0127al kelmtu.", "Li min i\u0127obb 'l Alla, talbu jkun mismug\u0127.", "Li bil- barka tal- missier jitwaqqfu djar l- ulied.", "Li l- bniedem jitwieled g\u0127arwien, u jindifen liebes, jekk ikeffnuh.", "Tbieg\u0127ed mill- g\u0127edewwa u imxi b' g\u0127ajnejk miftu\u0127a mal- \u0127bieb.", "Li kelma tal- \u0127lewwa tkattar il- \u0127bieb u ttaffi l- qilla tal- g\u0127edewwa.", "Li fil- log\u0127ob min jirba\u0127, jitlef, u min jitlef, jitlef.", "Li l- g\u0127ana b\u0127alma jaf ida\u0127\u0127qek, jaf ukoll ibikkik.", "Qis ru\u0127ek biex ma jqisukx.", "Li a\u0127jar inti tmut bla wlied, milli t\u0127alli warajk ulied \u0127\u017ciena.", "Li qalb il- bniedem Alla biss jaf x' fiha.", "Li lil min tag\u0127tih, la ssewwidlux qalbu bi kliem iebes.", "Li fi \u017cmien il- \u0121id, ftakar fil- g\u0127aks.", "Li minn filg\u0127odu sa filg\u0127axija \u017c- \u017cmien jitqalleb.", "Li tislima u tbissima la ti\u010b\u0127adhom lil \u0127add.", "Li l- inbid u n- nisa jtellfu mo\u0127\u0127 l- g\u0127orrief.", "Li l- iblah ibieg\u0127ed il- \u0127bieb.", "Li l- \u0127alliel mhux e\u0127\u017cen mill- giddieb.", "Li min ma jfittixx is- sewwa, ma jsirx g\u0127aref.", "Li qalb il- boloh f' fommhom u fomm il- g\u0127orrief f' qalbhom.", "Li l- \u0127a\u017cin il- bi\u017ca' tal- bnedmin inessih il- bi\u017ca' ta' Alla.", "Li jekk ma tikolx it- tewm ma \u0121\u0121ibx fuqek ri\u0127et it- tewm.", "Dak li ma \u0127\u017cintx f' \u017cg\u0127o\u017citek, kif trid issibu fi xju\u0127itek?", "Li mara tal- g\u0127aqal, hena ta' \u017cew\u0121ha.", "Li min jikxef kelma bejn tnejn, jitlef \u0127abibu.", "Li meta tiltaqa' mal- boloh, a\u0127sibha darbtejn, qabel ma tg\u0127id il- kelma.", "Li l- \u0127a\u017cin li g\u0127araft min hu, a\u0127jar mit- tajjeb li m' g\u0127araftx x' inhu.", "Li s- sejf joqtol il- \u0121isem, u l- ilsien joqtol ir- ru\u0127.", "Li dak li jfissed 'l ibnu g\u0127ad 'il quddiem jinfaxxalu l- \u0121rie\u0127i.", "Li x- xorb bil- qies hena tar- ru\u0127 u sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem.", "Li l- mist\u0127ija ti\u0121bed lejha l- im\u0127abba.", "Li l- \u0127a\u017cin titimg\u0127u \u0127ob\u017cok u hu jidg\u0127ilek.", "Li qalb l- iblah kies\u0127a b\u0127al raddiena u fehmtu ddur bla fus.", "Li a\u0127jar uliedek ji\u0121u jitolbu lilek, milli inti tmur titlob lil uliedek.", "Li l- boloh jimlew rashom bil- \u0127olm.", "Li f' mewtek tag\u0127ti ru\u0127ek 'l Alla, \u0121ismek lit- trab, u \u0127wej\u0121ek lil niesek.", "Li kulma toffri lil Alla, ag\u0127tihulu b' qalbek kollha.", "Li min g\u0127andu mara tajba, g\u0127andu l- bidu tal- aqwa \u0121id.", "Li fejn m' hemmx il- mara tad- dar ir- ra\u0121el jitniehed fil- faqar.", "Li hu g\u0127aref dak li hu g\u0127aref g\u0127alih innifsu.", "Li \u0127ajjet il- bniedem kollha fil- hemm.", "Li iben imrobbi \u0127a\u017cin, g\u0127ajb lil missieru.", "La tilg\u0127abx mal- inbid, g\u0127ax bosta tilfu \u0121ie\u0127hom bl- inbid.", "Li dak li jog\u0127\u0121bok, u dak li ma jog\u0127\u0121bokx; it- tnejn fihom periklu.", "Li minn xewqatek qis dawk ta' g\u0127ajrek.", "Li d- deheb \u0121ebla ta' tfixkil g\u0127al min iqimu.", "Li ta\u0127bil il- mo\u0127\u0127 itajjar in- ng\u0127as.", "Li l- bniedem g\u0127aqli f' kollox jg\u0127id lill- o\u0127rajn: Xi profitt hemm?", "Li min jishar biex jistag\u0127na, jinfena.", "Li min jidneb ta\u0127t g\u0127ajnejn dak li \u0127alqu, jaqa' ta\u0127t idejn it- tobba.", "Li s- swied il- qalb i\u0121ib il- mewt."], "category": "religion", "source": "Extracted from Is-Sinagoga tal-Filosofi.txt"}
{"text": ["Ittra Privata fuq il- Manswetudni Argument tal- I Kap. Jesponi fl- ewwel kap il- motiv ta' dina l- ittra; jifrex il- kors tal- bniedem imqieg\u0127ed fl- in\u010bertezzi u jitkellem fuq in- ne\u010bessit\u00e0 tal- \u0120udizzju Divin fejn is- sentenza tkun meqjusa fuq l- im\u0121iba lejn il- proxxmu.", "Kap I Il- vera Pa\u010bi tas- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu tg\u0127ammar bla taqta' fi qlubna lkoll.", "Il- \u0127asra tan- natura tag\u0127na fil- vendetti qanqlitni biex niktbilkom dina l- ittra, fejn intom tiltaqg\u0127u ma' \u0127wejje\u0121 xejn affattu \u0121odda g\u0127al widnejkom.", "Per\u00f2 kif qal wie\u0127ed poeta, li jg\u0127inu wisq ir- ripetizzjonijiet; u l- oratur \u010ai\u010berun li tant nafu kemm in\u017commu fil- memorja: G\u0127alhekk nag\u0127ti bidu fl- Isem tal- Missier u tal- Iben u tal- Ispirtu Santu.", "Ammen.", "Il- bniedem immela jitwieled, jg\u0127ix u jmut.", "Dina hija storja universali.", "Jitwieled meta ma jkunx jaf, u jmut meta ma jkunx jaf, g\u0127alhekk jg\u0127ix dejjem qalbu ttaqtaq.", "L- in\u010bertezzi fuq ras kul\u0127add f' kollox; fil- virt\u00f9 jew fil- vizzju: fil- g\u0127ana jew fil- faqar: fis- sa\u0127\u0127a jew fil- mard: fil- g\u0127erf jew fl- injoranzi: Insomma ri\u0127 ta' sieg\u0127a jnaddaf qieg\u0127a.", "Min iktar infeli\u010bi mill- bniedem fost kull ma\u0127luq ming\u0127ajr it- tama ta' \u0127ajja eterna?", "Kull annimal jg\u0127ix ming\u0127ajr ma jifhem; i\u017cda l- bniedem jifhem fuq is- sigurt\u00e0.", "U dina hija l- vera sigurt\u00e0: li jmut u li jag\u0127ti kont fuq il- libert\u00e0 ta' azzjonitu.", "B' ne\u010bessit\u00e0 indispensabbli jieqaf fit- tribunal ta' Alla biex iwie\u0121eb: hekk tg\u0127allem il- Fidi; hekk jipperswadi s- sens komun.", "Tista' inti o bniedem tg\u0127odd denn ta' premju min jew jikkalunnjak jew jisirqek jew jifhem li joqtlok?", "Tista' tg\u0127id li g\u0127amel sewwa min \u0127aqar il- foqra u l- batuti fl- inno\u010benza tag\u0127hom biex hu stess jixxa\u0127\u0127am?", "Ix- xhud tal- kuxjenza tieg\u0127ek i\u0121ag\u0127lek fuq id- dnubiet tad- dinja tg\u0127id: \"Kemm i\u017cjed Alla ma jippremjax il- \u0127\u017ciena?\"", "Ming\u0127ajr \u0121udizzju waqt il- mewt, il- konklu\u017cjoni tirridikula 'l Alla; anzi tiddi\u017cunurah, g\u0127ax jag\u0127ti premju lil dawk li inti stess, Imne\u017c\u017ca' minn kull passjoni, ti\u0121\u0121udika u tikkundanna denji tassew ta' kastigi.", "La darba m' hemmx \u0121enna u lanqas infern: min isaltan fid- dinja \u0127lief id- di\u017cordinaturi fl- adulterji, fis- serq, fil- gideb u f' kull malizzja o\u0127ra?", "Inti min int immela je\u0127tie\u0121 li tid\u0127ol f' dan it- tribunal ta' Alla fejn ebda korruzzjoni, ebda \u017cball huwa possibbli.", "Min ma dinibx?", "Jekk ing\u0127idu li ma dnibniex, a\u0127na nqarrqu lilna nfusna u d- dlamijiet huma \u010bapep fina.", "Jekk dnibna, a\u0127na ksirna d- drittijiet t' Alla.", "Issa, jekk Alla jmidd idejh biex ifittex is- sodisfazzjon tieg\u0127u nnifsu, li jsir minna hija \u0127a\u0121a orrenda.", "U \u017cgur li Alla jit\u0127allas: infinitament g\u0127a\u017ci\u017c huwa g\u0127alih innifsu l- Isem tieg\u0127u.", "Huwa verit\u00e0 essenzjali; g\u0127alhekk jeqred lilu nnifsu jekk stess jista' jigdeb.", "Huwa hu \u0121ustizzja essenzjali; g\u0127alhekk ma jistax ming\u0127ajr ma jeqred lilu nnifsu japprova denn ta' tif\u0127ir il- \u0127a\u017cen.", "I\u017cda Alla ma jistax jeqred lilu nnifsu, g\u0127ax huwa l- esseri ne\u010bessarju li bilfors je\u017cisti.", "Issa, x\u0127in inti tkun fit- tribunal ta' Alla \u017cgur li jkollok tisma' sentenza jew ta' barka jew ta' sa\u0127ta minnu.", "U dina s- sentenza inti taf fuqha g\u0127ax min sejjer jag\u0127tihielek tak di\u0121\u00e0 l- iskola tieg\u0127u.", "U \u010bari, kbar u serji huma l- ittri tal- Programm Divin tieg\u0127u: \"\u0126obbu 'l xulxin.\"", "\"A\u0127fru u lilkom ikun ma\u0127fur.\"", "Immela dawn biss huma favoriti, li j\u0127ennu, li ma jfittxux id- drittijiet u l- in\u0121urji ri\u010bevuti.", "Qalu Alla: immela kif tqis u tkejjel fid- dinja, \u017cgur li ssib fit- tribunal t' Alla l- istess im\u0121iba, l- istess trattament.", "Argument tat- II Kap.", "Jg\u0127id li l- Fidi vera u ferma fl- Infern trattab qalb l- iktar stinata biex tag\u0127mel dak li n- natura ma tifla\u0127x; li d- dinja ma temminx u lanqas lill- opri tag\u0127ha stess li huma d- dnubiet, predikaturi famu\u017ci tal- Infern; li issa wie\u0127ed jag\u0127\u017cel li jbati biex ma jkollux jibki bla fidwa.", "Kap II", "Ma tg\u0127idx impossibbli li t\u0127obb l- g\u0127edewwa; ma tarahiex bi kbira li tg\u0127inhom: anzi \u017c\u017comm lilek innifsek ixxurtjat fl- in\u0121urji li tir\u010bievi,", "Jekk tassew temmen li hemm l- Infern fi pwieni eterni spe\u010bjalment f' difna \u0121on- nar.", "Dak tassew jemmen li jopra skont ma jemmen.", "Inti li titferfer u taqbe\u017c g\u0127all- inqas \u0121amra, g\u0127all- inqas \u0127arqa, kif qed tisfida nirien eterni?", "Staqsi lilek innifsek u g\u0127arbel minn g\u0127amilek jekk temminx jew le.", "Fuq il- kastigi wara din il- \u0127ajja titkellem \u010bar il- kuxjenza tieg\u0127ek, jitkellem Kristu li miet u rxoxta g\u0127all- verit\u00e0 ta' kliemu.", "Forsi trid taf min hu Kristu?", "Il- Knisja li ffonda mad- dinja kollha fost l- aqwa impedimenti u l- \u0121rajja mirakulu\u017ci esposti fl- istorja tant tieg\u0127u kemm tas- servi tieg\u0127u jg\u0127idulek.", "G\u0127idli immela; veru jew le li hemm l- Infern?", "Jekk tiddubita huwa d- dar tieg\u0127ek: jekk temmen urini mill- opri.", "Il- qalb fin- natura biss ma toprax meta mhix fil- perswa\u017cjoni tal- qalb stess.", "Kemm serjetajiet kbar fiha l- mewt li jekk minnha jmissek in- nar etern kull rimedju jkunlek impossibbli g\u0127al dejjem!", "Kemm nies li da\u0127qu bl- Infern u rridikulawh fix- xeni teatrali, minn ebda virt\u00f9 jaraw issa speranza g\u0127all- \u0127elsien minnu!", "Min jemmen dan u jibqa' indifferenti, u ma jiksa\u0127x u li ma j\u0127ossux \u0127a\u017cin?", "Nar u \u0127elsien minnu impossibbli.", "M' g\u0127andhomx le jqanqlu g\u0127all- g\u0127a\u0121eb tag\u0127na l- \u0127orox penitenzi li g\u0127amlu l- qaddisin, g\u0127ax kul\u0127add ja\u0127dem ammi\u017cura tal- perswa\u017cjoni.", "Il- Qaddisin emmnu tassew.", "Id- dinja per\u00f2 tiddie\u0127ak b' dawk li jemmnu u tg\u0127odd mal- boloh u mal- injoranti l- iskulari tal- evan\u0121elju,", "Meta d- dlamijiet tag\u0127ha jinqatg\u0127u bis- sikkina.", "U min jista' tassew sensat jammetti li l- feli\u010bit\u00e0 hija fil- ksur tal- Li\u0121i Divina?", "Forsi Alla, li b\u0127alma missier iwissi 'l ibnu g\u0127all- \u0121id tieg\u0127u, meta tana l- li\u0121i tieg\u0127u b' regola g\u0127al \u0127ajjitna,", "Seta' jifhem krudelt\u00e0, tirannija, deni jew jasar tassew a\u0127rax?", "Jista' missier inissel ulied biex jittorturahom?", "Jista' min \u0121arrab il- pa\u010bi u l- feli\u010bit\u00e0 fl- osservanza ta' dina l- li\u0121i ma jgiddibx lid- dinja?", "Tista' d- dinja \u017c\u017cid gidba o\u0127ra biex tg\u0127id li sabet il- pa\u010bi fil- libert\u00e0 tag\u0127ha fil- ksur tal- Li\u0121i tal- Altissmu, tal- Kreatur?", "Id- dinja bil- g\u0127erf tag\u0127ha x' argument tista' \u0121\u0121ib li m' hemmx infern, jekk hija stess tixtieq, fejn ma tistax, teqred l- g\u0127edewwa tal- hena ta' qalbha?", "Xi tfisser, o Dinja, dina l- espressjoni tieg\u0127ek tax- xewqa tal- vendetti g\u0127al min imerilek qalbek, fejn ma jwasslux idejk?", "Isma' fik in- natura tipprietka l- Infern, il- lok tal- vendetti fejn Alla jaqfel eternament lil dawk li jisirquk, li jinfamawk, li jin\u0121urjawk.", "G\u0127a\u017ci\u017c \u0127ija, inti min inti, jekk ma intix \u0127abib tal- evan\u0121elju i\u017cda tad- dinja ag\u0127tini widen.", "L- img\u0127oddi di\u0121\u00e0 dieb f' kull tgawdija u f' kull dulur li \u0121arrabna.", "Hu b\u0127allikieku ma kien qatt.", "Il- futur kollu in\u010bertezzi g\u0127ax m' a\u0127niex \u017cguri fuq tliet minuti \u0127ajja.", "\"Issa\" immela tkun il- kelma tieg\u0127ek; issa itlaq kollox u fuq l- e\u017cempju ta' Kristu, li warrab il- gawdju \u0127addan is- salib.", "Imxi bis- serjet\u00e0 tal- karit\u00e0, fil- manswetudni u fl- umilt\u00e0.", "I\u017cda \u0127add ma jaqbdek g\u0127al dina t- triq bilfors, inti g\u0127andek tag\u0127\u017cel.", "Per\u00f2 dan biss jiena nqeg\u0127idlek li Alla jikkmandahulek u huwa m' g\u0127andux u la b\u017connok u la b\u017conn il- \u0121id tieg\u0127ek u ta' \u0127add.", "Huwa jg\u0127ix u jsaltan g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Hekk ikun.", "Argument tat- III Kap.", "Jitkellem fuq il- Manswetudni ta' Kristu fil- profezija, fl- e\u017cempji u fit- tag\u0127lim.", "Juri l- iskandlu fuqha mit- tag\u0127lim ta' xi nsara \u0127\u017ciena.", "Mill- iskulari ta' Kristu jesponi 'l San Pietru u 'l San Pawl fir- relazzjoni ta' dina l- virt\u00f9.", "Je\u017corta li wie\u0127ed i\u0127abrek g\u0127alih innifsu dan l- ispirtu \u0127elu.", "Kap III", "Il- libsa spe\u010bjali ta' Kristu hija l- Manswetudni.", "Il- profeta \u0127abbar fuqu jxebbhu lil \u0127aruf u l- Prekursur indikah ukoll bl- istess tixbiha.", "Fl- evan\u0121elju ta' San Mattew naqraw fuq Kristu: \"G\u0127idu lil bint Sijon: Ekku r- re tieg\u0127ek \u0121ej g\u0127andek, manswet, bilqieg\u0127da fuq \u0127mara.\"", "Ma hix forsi manswetudni tal- g\u0127a\u0121eb li x\u0127in a\u0127na lkoll konna g\u0127edewwa t' Alla, dan isir bniedem u seftur,", "Biex je\u0127lisna mill- jasar u jda\u0127\u0127alna fil- \u0127biberija tieg\u0127u joffri ru\u0127u b' vittma f' \u0127alq il- mewt?", "Ir- re jmut biex jifdi s- seftur u s- seftur li kien g\u0127adu tieg\u0127u.", "Minxur fuq salib f' ba\u0127ar ta' u\u0121ig\u0127at u dwejjaq kbar jitlob lill- Missier tieg\u0127u li ja\u0127fer l- offensuri tieg\u0127u: \"Missier a\u0127frilhom.\"", "Lill- offensuri tieg\u0127u li lilhom \u0121ie fid- dinja biex jag\u0127ti l- \u0127ajja eterna u huma ma laqg\u0127uhx.", "Liema bniedem li jikkonsidra x- xejn tieg\u0127u u l- kobor t' Alla offi\u017c, jissogra jersaq g\u0127all- ma\u0127fra,", "Li kieku Alla nnifsu ma wriniex u jurina kontinwament il- \u0127lewwa ta' qalbu bit- tag\u0127lim u bl- e\u017cempju?", "Kristu g\u0127amel spe\u010bjalit\u00e0 fit- tag\u0127lim tal- Manswetudni u tal- Umilt\u00e0.", "Papa San Girgor qal li l- e\u017cempji ta' Kristu huma pre\u010betti g\u0127alina.", "Imkien ma qal espressament: \"Itg\u0127allmu minni,\" \u0127lief meta tkellem fuq dawn il- virtujiet.", "\u0126u f' idejk l- erba' testi evan\u0121eli\u010bi u ifli kemm tista' l- versetti li \u0127ar\u0121u mill- fomm divin tieg\u0127u fuq dina l- g\u0127a\u017ci\u017ca virt\u00f9 tal- manswetudni;", "G\u0127andek \u017cgur titqanqal biex inti wkoll titg\u0127arras mag\u0127ha b' vinklu li ma jin\u0127allx.", "U iktar issir t\u0127obbha iktar ma tag\u0127raf l- istat ikrah ta' ru\u0127ek akkaw\u017ca ta' dnubietek.", "Fil- Knisja tag\u0127na m' hawnx \u0127a\u0121a hekk frekwentament esposta daqskemm dina t- tag\u0127lima li obbligati na\u0127fru biex insibu l- ma\u0127fra.", "Min ma jafx infatti t- Talba g\u0127a\u017ci\u017ca tas- Sinjur: il- Missierna, li a\u0127na impeduti divinament li ntennuha, jekk qabel ma nkunux \u0127firna?", "U b' dan kollu, nies li jistqarru almenu bix- xoffa li huma nsara, wara vendetti tant fix- xewqa kemm fl- g\u0127amil,", "Jissugraw jitolbu 'l Alla biex ja\u0127frilhom b\u0127alma huma jkunu \u0127afru: cio\u00e8 li jitfa' fuqhom il- vendetti b\u0127alma tawhom lill- g\u0127edewwa.", "Ma' Alla \u0127add ma \u010b\u010bajta u lanqas ji\u010b\u010bajta.", "X' \u0121udizzju tista' tag\u0127ti int fuq nies b\u0127al dawn?", "Jew li ma jifhmux dak li jg\u0127idu jew li ma jafux fuq is- Sapjenza t' Alla li mieg\u0127u jid\u0127lu jitkellmu.", "\u0120es\u00f9 Kristu huwa immela Mg\u0127allem spe\u010bjalissmu ta' dina l- virt\u00f9 tal- manswetudni bil- kelma u bl- e\u017cempju:", "U f' mewtna jkun huwa wkoll l- Im\u0127allef li jag\u0127tina s- sentenza irrevokabbli tal- ma\u0127fra jekk inkunu tassew \u0127firna,", "Jew tal- vendetta jekk ma nkunux \u0127firna.", "Huwa kliemu stess li ma jistax ji\u0121i nieqes billi l- gidba hija fih assolutament impossibbli.", "Hija \u0127a\u0121a li tassew issewwed il- qalb fuq xi nsara li jid\u0127lu g\u0127all- vendetti fil- qrati u spe\u010bjalment fuq xi \u0121enituri li je\u010b\u010bitaw 'l uliedhom g\u0127all- vendetti.", "Tisma' xi missier jew xi omm tg\u0127id lil uliedha: \"\u0126allejtuh b' xejn?\"", "Skandlu b\u0127al dan min isib tarf tal- estensjoni tieg\u0127u?", "M' intix, \u017cgur, skular ta' Kristu jekk ma tintg\u0127arafx mill- manswetudni.", "Ekku quddiemek g\u0127ar- riflessjoni \u017cew\u0121 skulari tassew kbar ta' Kristu: Pietru mag\u0127\u017cul b' kap tal- Knisja kollha u Pawlu b' majjistru u b' duttur tag\u0127ha.", "Pietru sema' Paxxi l- \u0127rief tieg\u0127i u paxxi n- nag\u0127\u0121iet tieg\u0127i.", "G\u0127idli: Tifhem inti liema l- aqwa kwalit\u00e0 f' dawn i\u017c- \u017cew\u0121 annimali?", "Il- manswetudni immela indispensabbli karatteristika tal- iskulari kollha ordinati g\u0127all- ubbidjenza tal- le\u0127en tal- Pastur, vigarju ta' Kristu.", "U Pawlu?", "Dana huwa frotta spe\u010bju\u017ca tat- talb tal- manswet Stiefnu mi\u0121bud fil- Knisja minn Kristu fil- glorja b' va\u017c ta' elezzjoni.", "Infatti Santu Wistin jg\u0127id li kieku Stiefnu ma talabx, il- Knisja ma kienx ikollha 'l Pawlu.", "Pawlu frotta tal- manswetudni jit\u0127arre\u0121 fiha stess kif jistqarr b' fommu: \"Lil kul\u0127add sirt kollox biex insalva lil kul\u0127add.\"", "Pawlu frotta tal- manswetudni jg\u0127allem li dina hija mill- aqwa mezzi biex tag\u0127mel il- \u0121id lill- proxxmu.", "\"Jekk l- g\u0127adu tieg\u0127ek ikollu l- \u0121u\u0127 itimg\u0127u, jekk l- g\u0127atx isqih g\u0127ax b' dan g\u0127amilek ti\u0121bor fuq rasu \u0121mamar tan- nar.", "\"La tkunx mirbu\u0127 mid- deni i\u017cda irba\u0127 bil- \u0121id id- deni.\"", "G\u0127a\u017ci\u017c skular ta' Kristu, \u0127abrek serjament min- na\u0127a tieg\u0127ek dak li tista' biex tkun mimli bl- ispirtu tieg\u0127u biex tithenna f' \u0127ajtek u wara mewtek.", "Immedita u imita.", "Isma' Isaija x' jg\u0127id fuq l- Img\u0127allem wie\u0127ed tag\u0127na: \"Ekku t- tifel tieg\u0127i, li jiena g\u0127a\u017cilt, il- ma\u0127bub tieg\u0127i li fih tg\u0127axxqet tajjeb ir- ru\u0127 tieg\u0127i.", "Inqieg\u0127ed fuqu l- ispirtu tieg\u0127i u juri l- \u0127aqq lill- pagani.", "\"Ma jitwellitx, lanqas jg\u0127ajjat, lanqas \u0127add ma jisma' le\u0127nu fil- pjazez: Qasba miksura ma jkissirhiex, u ftila tin\u0127araq ma jitfihiex.\"", "U band' o\u0127ra fl- Iskrittura jg\u0127id Alla: \"L- ispirtu tieg\u0127i \u0127elu i\u017cjed mill- g\u0127asel.\"", "Argument tar- IV Kap.", "Juri li hija diffi\u010bli wisq g\u0127an- natura l- manswetudni: li l- bniedem jitqarraq billi jara ra\u0121un veru li jissodisfa ru\u0127u, fejn je\u0127tie\u0121 bilfors to\u0127ro\u0121 mill- isfera tal- Im\u0127abba: li bejn l- ispirtu u l- la\u0127am hemm korrispondenza naturali: li Alla biss bil- grazzja tieg\u0127u jista' jikkore\u0121i n- natura \u0127a\u017cina u vendikattiva tag\u0127na: u li xejn ma jaf min ma \u0121arrabx.", "Kap 4", "Ma hix \u0127a\u0121a ta\u010b- \u010bajt il- manswetudni.", "Wie\u0127ed jista' biss jg\u0127id x' pi\u017c ti\u017cen meta je\u0127tie\u0121lu jit\u0127arre\u0121 fiha.", "Fost il- \u0127wejje\u0121 diffi\u010bli li mag\u0127hom jista' jiltaqa' kull bniedem, l- aqwa tnejn huma l- im\u0127abba tal- g\u0127edewwa u l- kontinenza tal- \u0121isem;", "I\u017cda l- im\u0127abba tal- g\u0127edewwa hija superjuri g\u0127all- kontinenza fl- ebusija tat- ta\u0127ri\u0121.", "Ma hix \u010bajta l- manswetudni meta Alla jag\u0127ti lilu nnifsu bi premju g\u0127all- att tag\u0127ha,", "Alla li tant kbir, manjifiku, terribbli u qaddis.", "Min jista' immela jifhem il- fwie\u0127a tas- Sagrifi\u010b\u010bju li wie\u0127ed jag\u0127mel meta j\u010bedi d- drittijiet kollha tieg\u0127u?", "Fierg\u0127a tassew l- espressjoni ta' xi nies li jg\u0127idu li kellhom ra\u0121un jie\u0127du t- tali u t- tali passi.", "Veru li kellhom ra\u0121un u ma dinbux jekk ikunu \u0127aduhom b' mezzi le\u010biti ming\u0127ajr spirtu ta' vendetta;", "Imma Alla mbag\u0127ad ikollu wkoll ra\u0121un ma' dawn it- talin ifittex id- drittijiet tieg\u0127u infiniti miksura bid- dnubiet tag\u0127hom.", "Kristu infatti bi kliem \u010bar g\u0127allem li bl- istess kejl ikun lilna mkejjel kif a\u0127na nkunu kejjilna lill- o\u0127rajn.", "Ma\u0127fra b' ma\u0127fra: vendetta b' vendetta.", "U kif jista' jkun fil- konsiderazzjoni tal- kors tan- natura li wie\u0127ed ming\u0127ajr spirtu ta' vendetta jfittex drittijietu miksurin;", "Jekk tixhed il- qalb ta' kul\u0127add li fl- im\u0127abba vera \u0127add ma jasal biex isewwed qalb min i\u0127obb?", "Je\u0127tie\u0121 immela bilfors li jo\u0127ro\u0121 mill- isfera tal- Im\u0127abba tal- proxxmu skont l- ispirtu tan- natura.", "Kif tista' tag\u0127ti ponnijiet fuq wi\u010b\u010b bniedem li t\u0127obb?", "Je\u0127tie\u0121 l- ewwel t\u0127arrax qalbek g\u0127alih.", "Jekk tibqa' t\u0127obb, karezzi u bews fuq wi\u010b\u010bu jkunu, mhux ponnijiet jew \u0127abs:", "Iva fierg\u0127a tassew il- kelma: \"G\u0127andi ra\u0121un.\"", "Kieku ma kellekx ra\u0121un, inutilment ikkmandak Alla li ta\u0127fer.", "Xi trid inti immela ta\u0127fer biss fejn ma jkollokx kaw\u017ca li ta\u0127fer?", "Alla hu li ji\u0121\u0121udika.", "Mhux inqas fierg\u0127a din l- espressjoni l- o\u0127ra: \"Jiena m' g\u0127andi xejn g\u0127alih; i\u017cda m' hemmx tislim.\"", "L- ewwel nett jg\u0127idulek in- naturalisti u l- filosofi kollha li kollox jo\u0127ro\u0121 mill- qalb.", "Jekk inti kont issellem qabel u issa qtajt it- tislim fuq xi tmerija g\u0127at- tali persuna, g\u0127idli:", "X' inhuwa li jdawwar wi\u010b\u010bek u j\u017comm idejk?", "Xejn ma jista' jkun \u0127lief xi \u0127a\u0121a f' qalbek u dina hija ebusija jew mibeg\u0127da,", "Li turi \u010bar u tond li g\u0127adek ma \u0127firtx bil- verit\u00e0; li l- im\u0127abba ma hix fik g\u0127al dik il- persuna.", "G\u0127ajnejn il- bnedmin ji\u0121ru ja\u0127arbu u jirpu\u017caw lejn persuna li jkunu j\u0127obbu u inti twarrabhom apposta?", "La tinsiex il- kliem ta' Kristu: \"Jekk kull wie\u0127ed minnkom ma jkunx \u0127afer mill- qalb\": innota l- kelma mill- qalb u a\u0127sibha:", "G\u0127ax l- im\u0127abba vera g\u0127andha tkun sin\u010biera, universali u di\u017cinteressata.", "Ma rridx li inti ma tinnutax ukoll li l- Ispirtu Santu jg\u0127id biex ma nitfg\u0127ux kliem fejn m' hemmx smig\u0127.", "G\u0127alhekk meta t- tislim tieg\u0127ek jew mhux korrispost, imwie\u0121eb jew jipprovoka i\u017cjed fid- deni,", "Ikun allura jaqbillek a\u0127jar li biss titlob 'l Alla li ja\u0127fer, jillumina u jag\u0127ti l- vera pa\u010bi lil min hu iebes.", "Nag\u0127mlu li nistg\u0127u biex il- proxxmu ma jintilifx li g\u0127alih miet Kristu.", "Araw f' tifla \u017cg\u0127ira l- bassezza tal- qalb mer\u0127ija, bla edukazzjoni, fil- kors tan- natura m\u0127assra.", "Qatt \u0121iek li tara u tosserva inti stess xi tifla (ma ng\u0127idx tifel g\u0127ax f' sess femminil il- qalb imissha iktar sensibbli u tenera)", "Li \u0121iet immaltrattata minn \u0127uha jew minn o\u0127tha u g\u0127alhekk bkiet u wer\u017cqet sakemm \u0121ibdet l- attenzjoni ta' ommha?", "Din bi spirtu ta' korrezzjoni ssawwat il- parti li g\u0127amlet it- tort.", "Issa nnota: iktar mal- omm tballat iktar il- biki jonqos u jieqaf b' mistrie\u0127 mal- bidu tal- biki tal- g\u0127adu tag\u0127ha.", "Min jista' jirrinovana?", "Inti biss, o Alla, bil- grazzja tieg\u0127ek, tista' teqred fina l- bniedem qadim kollu vendetti u tqieg\u0127ed il- bniedem \u0121did kollu manswetudni.", "X' jaf min ma \u0121arrabx?", "U jekk inti \u0121arrabt effett ta' azzjoni \u0127a\u017cina: fuqha ntba\u0127t int xejn x' g\u0127amilt inti stess", "M' Alla li wara tant benefizzi li tak kellek l- istonku twe\u0121\u0121ag\u0127lu qalbu bid- dnub?", "Argument tal- V Kap.", "Jipprova l- in\u010bentivi g\u0127all- g\u0127o\u017c\u017ca tal- manswetudni li huma fil- \u0121id li \u0121\u0121ib, wara li jg\u0127id li tassigura b' \u010bertu sens il- \u0121enna: ieqaf fuq il- pa\u010bi, l- ikbar hena tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem.", "Kap V", "Malli n- natura tag\u0127raf \u0121id tin\u0121ibed immedjatament g\u0127all- akkwist tieg\u0127u.", "\u0126add, \u0127lief min imdawwal minn Alla, ma jista' jesponi, kif imiss, il- \u0121id tal- manswetudni.", "Jista' jg\u0127id min huwa mog\u0127ni bis- sens komun u min \u0121arrab fuq il- frott \u0127elu tal- manswetudni.", "Meta wie\u0127ed jitkellem ma' nies li jistqarru 'l Kristu b' Alla veru u bi Bniedem veru,", "Jaqbel li jwarrab il- g\u0127erf ta' Salamun u jinqeda bl- iskola ta' hedan l- Img\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin li huwa aqwa minn Salamun.", "L- ewwel u l- aqwa \u0121id g\u0127alik, o msejken pellegrin, li indispensabbilment je\u0127tie\u0121lek tieqaf fit- tribunal divin, huwa fil- barka eterna.", "Min sejjer ji\u0121\u0121udikak hu stess qallek: \"A\u0127fru u lilkom ikun ma\u0127fur.\"", "G\u0127idli: Forsi dnubietek ma jikkundannawkx g\u0127at- telfien ta' dejjem jimlewk b' rog\u0127da ta' vera bi\u017ca' ?", "Jew inti int minn dawk li ma jib\u017cg\u0127ux min- nar li, fi kliem ie\u0127or, huma fi twemmin dubju jew li ma jemmnux?", "Il- manswetudni fiha immela l- aqwa \u0121id li jista' jkollha kreatura meta din ting\u0127aqad m' Alla f' beatitudni g\u0127al dejjem.", "\u0120id ie\u0127or li jakkumpanja tul dan il- vja\u0121\u0121 il- qalb tal- manswet hija l- Pa\u010bi.", "Kull mira tal- bnedmin virtu\u017ci jew vizzju\u017ci hija din l- unika \u2014 il- Pa\u010bi tal- qalb:", "Ja\u0127asra per\u00f2 g\u0127al dawk li jfittxuha b' mezzi li minflok ma j\u0121ibuha fil- qalb iktar ibeg\u0127duha!", "Liema bniedem b' g\u0127erfu kollu kien jista' jasal biex jiskopri li l- vera Pa\u010bi ti\u0121i fil- qalb bil- mezzi li d- dinja tiskarta anzi tarmi 'l bog\u0127od minnha?", "Titwa\u0127\u0127ax mill- Faqar, mit- Tbatijiet u mid- Disprezzi.", "F' kelma wa\u0127da \u010b- \u010ba\u0127da totali tat- tliet inklinazzjonijiet naturali tal- bniedem G\u0127ana, Tpaxxija u Unuri \u2014 tnissel il- vera Pa\u010bi.", "U kif taraha bi kbira titlaq bil- volont\u00e0 dak li \u017cgur bis- sewwa jew bid- dnewwa jkollok bilfors titlaq b' mewtek li dejjem hija mdendla fuq rasek?", "Xejn ma jqanqlek g\u0127all- korla \u0127lief it- tmerija ta' xi wa\u0127da minn dawn l- inklinazzjonijiet.", "U ji\u0121ri fik b\u0127al mew\u0121a li biss tirg\u0127a fir- rag\u0127wa bajdanija meta t\u0127abbat mal- blat jew fir- re\u017cistenzi.", "Ebda ta\u0127wid, ebda inkwiet ma jmisslek qalbek, jekk twarrab bla re\u017cistenza biex t\u0127alli tg\u0127addi l- mew\u0121a, meta ma tiqafx kontra d- deni.", "U fuq kollox David fl- Ispirtu u Kristu espressament qalu fuq il- Pa\u010bi tal- qalb li titnissel mill- manswetudni.", "Fis- Salm 86 hawn dan il- versett: \"Il- mansweti jirtu l- art u jithennew b' kotra kbira ta' Pa\u010bi.\"", "U fl- evan\u0121elju ta' San Mattew kap \u0127dax tisma' 'l Kristu jitkellem hekk: \"Itg\u0127allmu minni g\u0127ax jiena g\u0127andi qalbi mansweta u umli u intom issibu l- mistrie\u0127 g\u0127al irwie\u0127kom.\"", "Fl- evan\u0121elju ta' San Luqa kap erbatax u kap disg\u0127a jqeg\u0127idlek il- mezzi g\u0127all- vera Pa\u010bi, li huwa Img\u0127allem Uniku tag\u0127ha li \u0121ie mis- sema biex jag\u0127tihielek:", "\"Jekk xi \u0127add ma jkunx \u010ba\u0127ad kollox u lilu nnifsu wkoll ma jistax ikun skular t' Alla tal- Pa\u010bi.\"", "X' ta\u0127seb rigward is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem li tiddependi minn xi \u0127a\u0121a o\u0127ra barra mill- Pa\u010bi?", "L- Ispirtu Santu jixhed jg\u0127id: \"Is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem il- Pa\u010bi tal- qalb.\"", "Il- manswetudni immela fiha ukoll l- aqwa \u0121id temporali: li kull bniedem g\u0127al sa\u0127\u0127tu j\u010bedi kollox fin- natura.", "Argument tas- VI Kap.", "Ikompli juri l- \u0121id tal- manswetudni fil- g\u0127erf u fid- dawl tas- sema, ming\u0127ajr ma j\u0127alli barra l- kruha ta' wie\u0127ed inkurlat tant fil- persuna kemm ukoll fl- ispropo\u017citi li jag\u0127mel, juri li l- mansweti huma rejiet, o\u0121\u0121ett tad- direzzjoni t' Alla, kaw\u017ca ta' \u0121id fis- so\u010bjetajiet u li hemm effika\u010bja fit- talb tag\u0127hom.", "Kap VI", "L- g\u0127erf u d- dawl tas- sema huma \u0127wejje\u0121 g\u0127an- nies mansweti.", "B' mod naturali dawna g\u0127andhom f' rashom serenit\u00e0 u kalma kbira: g\u0127alhekk jirriflettu effettivament, b\u0127all- ilma kwiet f' kulma ja\u0127kem.", "\u0126u bniedem li ma japprezzax il- manswetudni u ara xi spropo\u017citi jag\u0127mel u x' inkwiet i\u0121ib fuqu b' dannu ikbar tieg\u0127u:", "I\u017comm b' rimedju dak li huwa ta' tfixkil kbir.", "Il- kruha tal- korla takkumpanja s- su\u0121\u0121ett: l- g\u0127ajnejn jaqb\u017cu, il- qalb tferfer, l- ilsien jitrieg\u0127ed, il- pil iqum, il- wi\u010b\u010b jisfar, ibiddel il- kulur,", "I\u017cda fuq kollox il- konsegwenzi fl- azzjonijiet li jsewdu l- qalb u j\u0127allu dispja\u010bir irriparabbli iktarx.", "Fil- \u0127akma tan- natura jekk inti tie\u0127u vendetta, ta\u0127sibx li spi\u010b\u010ba kollox: Mela!", "In- natura terfa' u ssorr g\u0127al meta ti\u0121i b\u017conn.", "U n- natura ma donnhiex tistrie\u0127 \u0127lief fil- qerda totali ta' min merieha mhux biss i\u017cda ta' kull relazzjoni mal- persuna wkoll.", "A\u0127seb ftit li jekk ikollok \u0127abiba tieg\u0127ek id- dinja kollha u bniedem wie\u0127ed huwa g\u0127adu tieg\u0127ek:", "Kun af li l- \u0121id kollu ta' \u0127biebek ma jsibx proporzjon fid- deni li jista' jag\u0127millek l- g\u0127adu wie\u0127ed li jonsoblok u jne\u0127\u0127ilek \u0127ajtek.", "Il- mansweti huma l- veri rejiet tal- art b' xhud ta' Kristu, \"Imberkin il- mansweti g\u0127ax huma jkollhom l- art.\"", "Lill- mansweti Alla hu stess jiddiri\u0121ihom.", "Hekk naqraw fis- Salm 24: \"Jiddirie\u0121i l- mansweti fil- \u0121udizzju: jg\u0127allem it- triqat tieg\u0127u lill- \u0127elwin.\"", "A\u0127na bnedmin ilkoll a\u0127wa ordinati biex ng\u0127ixu flimkien, ng\u0127inu u nfarr\u0121u lil xulxin u kull mument mid- debbulizzi tag\u0127na ji\u0121i l- kuntrarju.", "Issa min jista' jag\u0127mel \u0121id fis- so\u010bjetajiet daqs il- mansweti: l- istess \u0127lewwa ti\u0121bed naturalment 'il kul\u0127add.", "Il- bniedem irid jaraha l- im\u0127abba.", "Kelma \u0127elwa tberred il- korla u tkattar il- \u0127bieb: f' widnejn il- bniedem manswet jitferrg\u0127u \u0127wejje\u0121 kbar u segretissimi u hawn jit\u0127lewwa kull imrar.", "Issa jekk a\u0127na ma n\u010bedux: flok li nikkonfortaw lil xulxin, neqirdu lil xulxin.", "Kemm jifil\u0127u l- \u0121ganti!", "Wisq tassew jifil\u0127u; i\u017cda manswet jifla\u0127 iktar, jimmansa fi \u0127rief ilpup \u0127orox.", "Bl- istorja f' idejna, bl- esperjenza tag\u0127na stess liema huma s- superjuri li tassew g\u0127amlu l- \u0121id fid- dinja?", "Isma' 'l \u010ai\u010berun: \"Irrid inkun ma\u0127bub aktarx minn li nkun ta' bi\u017ca' lill- o\u0127rajn.\"", "Isma' 'l Kristu veru konoxxitur tad- debbulizza umana: \"Min hu l- ikbar fostkom ikun seftur tag\u0127kom.\"", "A\u0127na qatt ma rajna seftur jinkorla ma' sidu.", "X' kien li Napuljun g\u0127amel tant reb\u0127iet, forsi mhux il- \u0127lewwa tieg\u0127u lejn is- suldati tieg\u0127u?", "Kien jurihom, g\u0127ax in- natura jekk ma tarax opri ta' m\u0127abba ma temmnekx li inti t\u0127obbha, u kien jitbaxxa quddiemhom.", "Jaqbe\u017c xi inespert u jg\u0127id li d- dixxiplina g\u0127all- bon ordni jkollha allura titwarrab anzi meqruda akkaw\u017ca tal- \u0126lewwa:", "G\u0127ax kul\u0127add jabbu\u017ca: i\u017cda nwie\u0121bu jiena li meta wie\u0127ed i\u0127obbok jag\u0127mel dak li trid inti, meta per\u00f2 jaf li inti lest biex tikkastigah,", "Allura j\u017commok mhux b\u0127al \u0127abib i\u017cda b\u0127ala bojja jew tirann.", "G\u0127alhekk l- a\u0127jar triq tal- bon ordni li \u017c\u017comm dixxiplina verament sin\u010biera u kollha fedelt\u00e0, imbieg\u0127da mill- ingann, hija l- \u0127lewwa.", "Ifittex superjur vendikattiv il- kappa tad- Dixxiplina biex ta\u0127t l- ispirtu tad- dixxiplina jserra\u0127 il- bassezza ta' qalbu.", "I\u010b- \u010birkustanzi f' dina l- materja tad- dixxiplina jirriskjaraw b\u0127ax- xemx jekk il- mutur hix vendetta jew le.", "It- talba ta' bniedem manswet fuq kollox fiha forza fuq qalb Alla u ti\u0121bed mis- sema l- o\u0121\u0121ett tag\u0127ha.", "\"Dejjem, o Sinjur, g\u0127o\u0121bitek it- talba ta' nies mansweti,\" qalet \u0120uditta li biha Alla \u0127eles il- Lhud.", "Is- Sultan David jag\u0127tina biex ninteb\u0127u li Alla ma jirruftax \u0127a\u0121a g\u0127al xi att ta' Manswetudni e\u017cer\u010bitat: meta qal:", "\"Iftakar, o Sinjur, f' David u f' kull manswetudni tieg\u0127u.\"", "U l- istess donatur tal- grazzji u ta' kull \u0121id, l- istess Img\u0127allem spe\u010bjalissmu tal- manswetudni qal:", "\"Qabel ma titolbu a\u0127fru jekk g\u0127andkom xi \u0127a\u0121a kontra xi \u0127add.\"", "Ma hemmx widen quddiem Alla g\u0127at- talba ta' dawk li ma ja\u0127frux.", "Alla li wa\u0127\u0127allek widnejk jisma' tassew; i\u017cda huwa b\u0127al trux mal- vendikattivi.", "Argument tas- VII Kap.", "Jg\u0127id li wlied Alla huma biss il- mansweti spe\u010bjalment g\u0127ax jixbhu lilu: li a\u0127na nistg\u0127u b' xi mod nistudjaw 'l Alla fuq missier tal- art fejn il- \u0127niena hija dejjem eminenti: u li l- \u0127niena tieg\u0127u g\u0127al dawk biss li j\u0127ennu.", "Kap VII", "Min huma wlied Alla?", "San \u0120wann l- Evan\u0121elista jikteb li dawk li j\u0127obbu l- proxxmu dawn huma mweldin minn Alla.", "U dawk li ma j\u0127obbux 'il kul\u0127add huma wlied ix- xitan.", "Min ma j\u0127obbx il- proxxmu ma jafx jissaportih u dejjem jesponi l- kaw\u017ca g\u0127ax ma j\u0127obbux u dina hija dejjem xi nuqqas morali jew xi difett fi\u017ciku.", "G\u0127alhekk immela \u0127add ma g\u0127andu j\u0127obb lil \u0127add: g\u0127ax kul\u0127add im\u017cieg\u0127ed bid- difetti.", "Anzi wie\u0127ed lanqas ma g\u0127andu j\u0127obb lilu nnifsu akkaw\u017ca tad- difetti.", "Inkunu veri wlied Alla.", "Je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jifhem x' inhuwa iben.", "Tliet \u0127wejje\u0121 g\u0127andu kull iben: a\u010b\u010bess lejn missieru f' kull b\u017conn: familjarit\u00e0 b' vera kunfidenza u huwa o\u0121\u0121ett ta' m\u0127abba g\u0127al g\u0127ajnejn missieru.", "Hekk huwa kull manswet: g\u0127ax huwa iben t' Alla b' xhud ta' Kristu,", "Li qal: \"U jiena ng\u0127idilkom: \u0126obbu l- g\u0127edewwa tag\u0127kom, ag\u0127mlu l- \u0121id lil min jag\u0127mlilkom id- deni; itolbu g\u0127al min ja\u0127qarkom u jigdeb fuqkom.", "\"Sabiex tkunu wlied missierkom li huwa fis- smewwiet li jtella' x- xemx tieg\u0127u u jifrex ix- xita fuq dawk li huma tajbin u fuq dawk li huma \u0127\u017ciena.\"", "In- natura ordinarjament tag\u0127ti xhud li l- iben ikun jixbah lil missieru mhux biss fil- komplessjoni i\u017cda fil- kwalitajiet ukoll.", "Issa min jixbah lil Alla daqskemm il- bniedem manswet?", "Alla jtella' x- xemx u jitfa' x- xita fuq dawk li j\u0127obbuh u fuq dawk li jobog\u0127duh; il- manswet jag\u0127mel ukoll il- \u0121id lil min jag\u0127millu d- deni:", "U xejn ma jdawwarlu wi\u010b\u010bu biex ji\u010b\u0127ad it- tislim jew xi sinjal komuni.", "Min ma jarax \u010bar li biss f' qalb mansweta hija l- perfezzjoni?", "Il- milja tal- li\u0121i hija l- im\u0127abba u l- qalb mansweta tifta\u0127 idejha biex t\u0127obb ukoll lil min jobg\u0127odha.", "G\u0127alhekk Kristu qal: \"Jekk t\u0127obbu lil min i\u0127obbkom u jekk issellmu biss lil min isellmilkom xi \u0127las ikollkom?", "\"Dan ma jag\u0127mluhx ukoll il- pagani u l- midinbin?", "Kunu immela perfetti b\u0127alma huwa perfett il- Missier tag\u0127kom li huwa fis- smewwiet.\"", "Tassew immela huma perfetti l- veri mansweti.", "Fid- dinja jinsabu m\u0127alltin b\u0127all- qam\u0127 u s- sikrana f' g\u0127alqa wa\u0127da l- predestinati u r- reprobi:", "Per\u00f2 jintg\u0127arfu minn xulxin: minn hawn: li dawk jag\u0127mlu ma' kul\u0127add opri tal- \u0127niena,", "U dawn jistennew anzi jfittxu l- okka\u017cjoni biex ji\u017cvugaw vendetti u jifir\u0127u fil- hemm tal- proxxmu batut.", "Oh!", "Kemm hija \u0127a\u0121a li ssewwed il- qalb tara bniedem jivvendika ru\u0127u!", "Kulma huwa tajjeb u perfett fina, huwa infinitament tajjeb u perfett f' Alla li \u0127alaqna.", "Issa billi kul\u0127add jag\u0127ti minn dak li g\u0127andu u billi \u0120es\u00f9 Kristu xebbah fit- tag\u0127lim tieg\u0127u 'l Alla ma' xi kwalitajiet ma\u0127luqa,", "G\u0127alhekk b' xi mod nistg\u0127u nistudjaw 'l Alla bid- dawl naturali.", "Barra mid- dawl li tatna l- Fidi li hija t- triq unika u sigura, regola infallibbli g\u0127alina:", "Fit- tixbihat naturali fuq Alla hija fl- idea \u0127elwa ta' Missier.", "Il- Missier huwa eminenti fil- \u0126niena: u dan ma jkollux qalb jimbotta minn ri\u0121lejh iben umiljat wara li tant ikun offendieh.", "Dan tixhdu n- natura fl- esperjenza.", "Jekk immela missier \u0127a\u017cin jasal g\u0127al dina l- azzjoni lodevoli ta' perfezzjoni li j\u0127addan 'l ibnu li jitolbu \u0127niena, kemm i\u017cjed Alla j\u0127enn g\u0127alina?", "Anzi Kristu mhux biss tana idea fuq Alla: i\u017cda espressament b' parabbola g\u0127allem li \u0126nientu hija biex niftiehmu e\u010b\u010bessiva lejn midinbin umiljati.", "Min ma jafx il- Parabbola tal- Iben il- \u0126ali?", "Kul\u0127add jipperswadi ru\u0127u li Alla huwa \u0127anin: jg\u0127iduh dan in- natura u l- Fidi: i\u017cda dina l- \u0126niena ma hix g\u0127al kul\u0127add.", "Hija biss g\u0127al dawk li j\u0127ennu, b' xhud il- kelma ta' Kristu li jaf is- sigrieti kollha profondissmi t' Alla.", "\"Imberkin dawk li j\u0127ennu: g\u0127ax huma jsibu \u0127niena.\"", "\"Kunu ta' qalb \u0127anina b\u0127alma huwa ta' qalb \u0127anina Missierkom li huwa fis- smewwiet.\"", "U ommu Marija Santissma fl- effu\u017cjoni ta' qalbha qalet: \"U l- \u0127niena tieg\u0127u minn nisel g\u0127al nisel g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.\"", "Kull nisrani jwa\u0127\u0127al tajjeb f' rasu u f' qalbu, mal- \u0127itan ta' kamartu l- kbira u infallibbli sentenza evan\u0121elika:", "\"Bl- istess kejl li tkunu bih kejjiltu, ikun lilkom imkejjel.\"", "\u0126niena immela g\u0127al min i\u0127enn: vendetta g\u0127al min jivvendika ru\u0127u.", "Argument tat- VIII Kap.", "Jitkellem fuq il- mezzi g\u0127all- akkwist tal- manswetudni: l- orazzjoni spe\u010bjalment permezz ta' Marija Santissma: il- kumpanija ma' nies mansweti: li wie\u0127ed i\u017comm silenzju perfett intern u estern u li wie\u0127ed jikkonsidra d- debbulizzi tan- natura m\u0127assra.", "Kap VIII", "Xejn ma jsir ming\u0127ajr il- grazzja t' Alla u tassew dina hija wisq ne\u010bessarja biex wie\u0127ed jasal i\u0127obb l- g\u0127edewwa tieg\u0127u.", "\u0126a\u0121a orrenda g\u0127an- natura t\u0127addan bil- bewsa tal- pa\u010bi lil min irid jeqridha.", "G\u0127alhekk billi Alla huwa wisq dispost anzi xewqan li jag\u0127tina kulma huwa g\u0127all- glorja ta' Ismu,", "Nag\u0127mlu vera orazzjoni, ing\u0127id vera g\u0127ax g\u0127alxejn ja\u0127dmu x- xufftejn jekk il- qalb ma titlobx.", "Kristu assigurana fuq l- istess natura tag\u0127na li Alla infallibbilment jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb li min jitlobhulu.", "\"Jekk immela intom \u0127\u017ciena tafu tag\u0127tu lil uliedkom dak li huwa tajjeb, kemm i\u017cjed il- missier mis- sema jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu?\"", "Nitolbuh immela bil- verit\u00e0 lil hedan il- Fidil Alla tag\u0127na li jag\u0127tina l- ispirtu tal- manswetudni,", "Li hu tant spirtu tajjeb li jag\u0127milna nixbhu lil min hu tajjeb essenzjalment, lil Alla stess.", "U kif jg\u0127id il- kbir filosofu, il- kbir \u0127elu San Filippu Neri li kollox ji\u0121i minn idejn Marija Santissma u xejn ma jo\u0127ro\u0121 mis- sema \u0127lief permezz tag\u0127ha:", "G\u0127alhekk inwaddbu g\u0127ajnejna fuqha u nitolbuha tag\u0127milna nixbhu lill- g\u0127a\u017ci\u017c binha, li ma\u0121enbu kienet wieqfa fejn is- salib,", "X\u0127in semg\u0127etu jg\u0127id: \"Missier a\u0127frilhom.\"", "Hija devozzjoni tassew g\u0127a\u017ci\u017ca li wie\u0127ed kull nhar ta' \u0120img\u0127a fit- tlieta ta' waranofsinhar imqar jg\u0127id Salve Regina f' \u0121ie\u0127 id- duluri tag\u0127ha,", "Sabiex taqla' u titfa' l- ispirtu tal- manswetudni f' min isellmilha.", "\u0126add ma g\u0127andu jitg\u0127a\u017c\u017cen g\u0127all- akkwist ta' virt\u00f9 hekk manjifika u ne\u010bessarja li kwa\u017ci kull waqt ikollna fiha nit\u0127arr\u0121u u li tag\u0127tina tant \u0121id.", "Kull wie\u0127ed jg\u0127in ru\u0127u bil- mezzi kollha possibbli naturali u sopranaturali;", "L- Ispirtu Santu fis- Salm 17 g\u0127allimna li kul\u0127add isib xortih mill- kumpanija li j\u0127addan:", "\"Mal- qaddis issir qaddis: mal- \u0127a\u017cin issir \u0127a\u017cin.", "Mal- mag\u0127\u017cul issir mag\u0127\u017cul.", "Ifittex wie\u0127ed immela li jit\u0127abbeb u jag\u0127milha ma' nies mansweti kemm jista' Oh!", "Kemm tassew dawna huma ftit!", "U jevita bl- akbar prudenza, g\u0127ax \u0127add ma jista' jie\u0127u veru e\u017cer\u010bizzju f' dina l- virt\u00f9 jekk ma jkunux minn dawn in- nies tal- korla.", "Billi a\u0127na so\u010bjevoli g\u0127alhekk spissi huma t- tentazzjonijiet kontra l- manswetudni, u fihom indokra li lanqas biss tbexxaq fommok;", "G\u0127ax ikun miraklu tassew kbir li ma tasalx tikser il- manswetudni billi tixkatta l- vendetta fl- inqas a\u0121itazzjoni interna.", "U la tag\u0127tix widen g\u0127as- su\u0121\u0121erimenti tal- malizzju\u017ca natura li trid tg\u0127allem, tikkore\u0121i u t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 u b' hekk tissodisfa lilha nnifisha:", "F' kollox tfittex lilha nnifisha: jg\u0127id il- kbir dawl, l- awtur tal- imitazzjoni ta' Kristu.", "Lanqas m' g\u0127andu wie\u0127ed i\u017comm f' qalbu jew f' rasu l- in\u0121urja li jkun ir\u010bieva g\u0127ax ikun lilu b\u0127al \u0127atab li jkebbsu,", "U minflok ma jag\u0127der id- debbulizza tal- proxxmu (g\u0127ax in- nuqqasijiet mhumiex sinjali ta' virt\u00f9 i\u017cda ta' debbulizza, denji ta' kompassjoni) iqum biex ja\u0127bat g\u0127alih.", "Anzi, jekk jista' jkun, i\u0127abrek il- bniedem biex ma jidhirx a\u0121itat billi n- natura interna tikkorrispondi f' kollox man- natura esterna:", "It- ton tal- le\u0127en, it- twaqqif tal- g\u0127ajnejn, il- kulur tal- wi\u010b\u010b, i\u010b- \u010baqliq tal- membri jixhdu bla tmerija fuq l- intern.", "Min ja\u0127fer u jibqa' jiftakar fl- azzjoni in\u0121urju\u017ca jkun \u0127afer biss bin- nofs.", "Argument tad- IX Kap.", "Ifa\u0127\u0127ar xi kulturi spe\u010bjalment ta' dina l- virt\u00f9 u jesponihom b' in\u010bentiv u b' mezz effika\u010bissmu g\u0127all- g\u0127o\u017c\u017ca tag\u0127ha.", "Kap IX", "Jg\u0127id il- poeta Orazju Flacco li l- kelma tqanqal i\u017cda l- e\u017cempju ji\u0121bed u jkaxkar.", "G\u0127alhekk jiena rrid nifrex mhux il- kulturi kollha tal- Manswetudni cio\u00e8 l- qaddisin kollha, i\u017cda biss ftit minnhom.", "Ewlieni nqieg\u0127ed 'il San Stiefnu li miet maqtul im\u0127a\u0121\u0121ar.", "Dan qabel ma spira ni\u017cel g\u0127arkupptejh biex jitlob g\u0127all- g\u0127edewwa tieg\u0127u: \"Sinjur, dan tg\u0127oddulhomx bi dnub.\"", "Huwa l- ewwel fost il- martri kollha nsara u fi \u017cminijietna ftit hija d- devozzjoni lejh billi ma jafux in- nies kemm huwa qaddis kbir u kbir fil- protezzjoni quddiem Alla.", "Kampjun ie\u0127or fi\u017c- \u017cag\u0127\u017cug\u0127 Venanzju ta' \u0127mistax -il sena li bis- sinjal tas- salib g\u0127amel li jo\u0127ro\u0121 l- ilma minn blata samma biex jisqi lil min?", "Lis- suldati li kienu bil- g\u0127atx filwaqt li kienu sejrin jesegwixxu l- qatla tieg\u0127u.", "Sal- lum g\u0127adha tidher l- impronta li baqg\u0127et ta' rkupptejh meta ni\u017cel biex jitlob g\u0127al hedan il- miraklu.", "Wara bosta martirji li sostniehom kollha u kollha tal- g\u0127a\u0121eb \u0121iet lilu maqtug\u0127a rasu.", "San \u0120wann Gwalbertu bi drieg\u0127u merfug\u0127a biex joqtol 'il min qatillu 'l \u0127uh, li di\u017carmat lanqas biss ma seta' jiskappa, g\u0127all- \u0121ie\u0127 tas- salib imqaddes \u010beda u \u0127afirlu.", "U wara din l- azzjoni ra statwa tal- Kru\u010bifiss tbaxxi rasha lejh; u b' hekk ta ru\u0127u kollha lil Alla u b' idejh stess qata' l- \u0121miel tax- xuxa tieg\u0127u.", "San Filippu Neri jersaq jitlob karit\u00e0 g\u0127al wa\u0127da familja lil wie\u0127ed Sinjur ta' Firenze, dan ra ru\u0127u ffittat u venven daqqa ta' \u0127arta fuq l- an\u0121eliku wi\u010b\u010b tieg\u0127u.", "\"Tajjeb,\" qallu, \"dina d- daqqa g\u0127alija: issa xejn ta' g\u0127ajnuna g\u0127al min hu fil- b\u017conn?\"", "Reba\u0127 l- g\u0127ajnuna u qalb is- Sinjur ukoll b' vera konver\u017cjoni.", "Balla tg\u0127addi tkaxkar ma' San Karlu Borromeo: is- sefturi jassaltaw biex jaqbdu l- g\u0127adu u hu j\u017commhom bit- tnikkir biex l- offensur jil\u0127aq ja\u0127rab.", "Min ma jafx bil- kbir duttur u \u0127elu San Fran\u0121isk di Sales?", "Ekku fatt ta' \u0127lewwietu.", "Wie\u0127ed mis- sefturi tieg\u0127u jirritorna b\u0127as- soltu tard billejl id- dar xarrabi bl- inbid u wara ftehima, \u0127add minn s\u0127abu ma ried jifta\u0127lu.", "Dan kompla j\u0127abbat: g\u0127alhekk l- Isqof ni\u017cel hu stess jifta\u0127lu, g\u0127enu biex ma jaqax, hu stess ne\u017c\u017cag\u0127lu \u017c- \u017carbun u meddu fuq l- istess sodda tieg\u0127u.", "Dan is- seftur ikkore\u0121a ru\u0127u tassew x\u0127in fil- g\u0127odu qam u sab ru\u0127u f' dik is- sodda.", "San \u0120erardu g\u0127adu tifel lavrant ma' \u0127ajjat kien jaqla' s- swat minn sie\u0127bu fl- assenza tal- img\u0127allem,", "Dana darba da\u0127al u sab fl- art 'il \u0120erardu: \"Mg\u0127allem, waqajt,\" wie\u0121eb lill- \u0127ajjat meta staqsieh x' kien \u0121ralu.", "Illum hu kbir Tawmaturgu.", "Ma rridx in\u0127alli barra 'l Mos\u00e8: lil dan l- Ispirtu Santu fl- iskrittura iddikjarah l- ikbar bniedem manswet fuq l- art.", "Lanqas lil David g\u0127all- Manswetudni li u\u017ca ma' Sawl: seta' bosta drabi jeqirdu bl- ikbar \u0127effa u m' g\u0127amlux.", "Anke l- e\u017cempji tal- Manswetudni fl- istess ordni tan- natura jistiednu u j\u0127ajru effika\u010bement g\u0127all- kultura tag\u0127ha.", "Araw lil Sir Isaac Newton li kellu jara meqrud f' sieg\u0127a xog\u0127ol ta' 28 sena billi l- kelb tieg\u0127u qaliblu x- xemg\u0127a mixg\u0127ula fl- assenza tieg\u0127u.", "\"Ftit taf, o Diamond,\" \u0127alla to\u0127ro\u0121 minn \u0127alqu dan il- filosofu, \"ftit taf il- \u0127sara li g\u0127amiltli.\"", "Filosfu ie\u0127or pagan g\u0127ax ma we\u0121ibx malajr lil martu billi kien imdawwar mal- iskulari tieg\u0127u;", "Dina tefg\u0127atlu buqar ilma u xarrbitu.", "Il- filosfu bil- kalma kollha qal: \"Tant rieg\u0127ed li g\u0127amlet ix- xita.\"", "Je\u0127tie\u0121lek tg\u0127ix f' dinja kollha g\u0127aw\u0121: kull mument ikollok t\u0127abbat wi\u010b\u010bek ma' xi tmerija: kif ma tinqeridx f' qasir il- g\u0127omor ming\u0127ajr manswetudni?", "\u0120es\u00f9 Kristu huwa l- mudell, il- kampjun, l- Img\u0127allem tag\u0127ha: g\u0127aliex min ma jg\u0127o\u017c\u017chiex, fih hija fierg\u0127a u vana d- devozzjoni lejn il- Qalb Santissma tieg\u0127u.", "Argument tal- X Kap.", "Ikompli jitkellem fuq il- mezzi g\u0127all- manswetudni: li wie\u0127ed ming\u0127ajr e\u017citazzjoni jke\u010b\u010bi kull \u0127sieb li jinkwetah billi pa\u010bi biss f' kull \u0127a\u0121a t' Alla: li wie\u0127ed jimmodera wkoll ru\u0127u fl- okkupazzjonijiet u f' kull waqg\u0127a g\u0127andu wie\u0127ed i\u017comm ru\u0127u f' umilt\u00e0 vera ming\u0127ajr korla kontra tieg\u0127u nnifsu: jg\u0127id li kull \u0127tija hija biss mill- volont\u00e0 \u0127a\u017cina u li wie\u0127ed m' g\u0127andux jiddisprezza pre\u010betti \u017cg\u0127ar.", "Kap X", "Il- \u0127sieb u l- qalb ja\u0127dmu flimkien u l- qalb hija vili u rozza jew \u0127elwa u nobbli mix- xorb li ti\u0121bed mill- \u0127sibijiet.", "Min jiddirie\u0121i tajjeb il- \u0127sibijiet tieg\u0127u, qalbu hija edukata fil- \u0121entilezza; u b' \u0127effa kbira jissaporti l- kuntrarju.", "I\u017cda min jilqa' u j\u017comm \u0127sibijiet li jinkwetaw, li j\u0127awdu u li jag\u0127tu fastidju, dan ikun jixbah lil wie\u0127ed li f' kamartu jag\u0127laq mieg\u0127u sriep, ilpup \u0127orox u tigri.", "Din hija l- kaw\u017ca li bosta jfuru f' mument, li bosta jitilfu r- ra\u0121uni bid- dlam tal- korla, g\u0127ax i\u017commu minn dawn il- \u0127sibijiet fastidju\u017ci,", "Li bi twissija tal- iktar nies sapjenti kull bniedem g\u0127andu f' kull \u010birkustanza jke\u010b\u010bi malajr minn rasu.", "Kwalunkwe \u0127sieb jid\u0127ol fina jew min- na\u0127a ta' Alla, jew min- na\u0127a tax- xitan jew ji\u0121i mill- istess spirtu naturali tag\u0127na.", "Kristu g\u0127allimna li mill- frottijiet tag\u0127hom intom tag\u0127rfuhom.", "Xejn qatt tistenna min- na\u0127a ta' Alla \u0127lief \u0127wejje\u0121 ta' Pa\u010bi, g\u0127ax Alla ma jag\u0127tix ta\u0127wid u inkwiet.", "B' \u0127alq il- profeta jg\u0127id: \"Jiena na\u0127seb \u0127sibijiet ta' Pa\u010bi u mhux ta' niket.\"", "Jekk immela tag\u0127raf li \u0127a\u0121a mhix min- na\u0127a t' Alla, xi tridha meta minnha ma tistenniex \u0127lief g\u0127aw\u0121?", "Dan hu veru studju u veru g\u0127erf li tmexxi l- fantasija tieg\u0127ek fin- normali li j\u017commha fil- kwiet.", "Dan ix- xog\u0127ol mhux ta' bagatella u ta' erbat ijiem, i\u017cda jitlob i\u017c- \u017cmien u l- e\u017cer\u010bizzju ta\u0127t \u0127abib prudenti u edukat fl- esperjenza u fl- istruzzjoni.", "Din hija l- aqwa qadja li fis- so\u010bjet\u00e0 \u010bivili u reli\u0121ju\u017ca l- kbar esperti g\u0127andhom jag\u0127tu li\u017c- \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 inesperti.", "B' mod spe\u010bjali hija per\u00f2 proposta g\u0127all- qaddisin ir- rabta tal- volont\u00e0 ma' dik t' Alla g\u0127ax kollox fil- providenza jiggverna g\u0127all- \u0121id tag\u0127na.", "Infatti meta ru\u0127 hija mog\u0127nija bil- Fidi malli tinteba\u0127 li Alla hu li jmexxi u li jippermetti kollox, malajr twarrab kull burdata u kull indispo\u017cizzjoni.", "Tkunlek immela regola fissa li \u0127sieb fastidju\u017c li jinkwetalek rasek ma' jkollu ebda mument lok fil- mo\u0127\u0127 tieg\u0127ek.", "Forsi inti stess \u0121arrabt, ukoll, li nemika tal- Manswetudni hija wkoll l- okkupazzjoni \u017cejda.", "\"I\u017c- \u017cejjed imbidded,\" jg\u0127id il- proverbju.", "Wie\u0127ed jitg\u0127abba bla moderazzjoni bi \u0127sibijiet ta' vera responsabbilt\u00e0, allura g\u0127alhekk ji\u0121ri li f' kull oppressjoni jfarrak, jillifronta u jqarme\u010b snienu.", "O\u0127rajn ukoll li jixtiequ jimxu f' \u0127ajja perfetta fl- ispirtu j\u0127awdu l- fantasija fil- waqg\u0127at tag\u0127hom.", "Jitqarrqu fil- \u0127sieb li g\u0127ax g\u0127amlu jumejn ta' suldati bravi (kul\u0127add suldat bravu meta mhux \u017cmien il- gwerra) m' g\u0127andhomx jidinbu i\u017cjed:", "Tarahom jinkurlaw kontra tag\u0127hom infushom u jibdew biex jaqtg\u0127u qalbhom fl- avviliment b\u0127allikieku meta reb\u0127u kien bil- \u0127ila tag\u0127hom.", "Mhux hekk.", "G\u0127andna bil- pa\u010benzja nitolbu u nistennew il- grazzja li jmidd fuqna Alla jdejh.", "Stqarr fil- waqg\u0127at tieg\u0127ek quddiem Alla bi spirtu veru ta' umilt\u00e0 li ming\u0127ajru xejn ma jista' wie\u0127ed jag\u0127mel.", "Kollox hu minnu, kollox hu tieg\u0127u u lilu biss \u0121ie\u0127 u glorja g\u0127al dejjem.", "Hekk ikun.", "Ittendi fuq kollox li mhux dak li n\u0127ossu i\u017cda dak li rridu bl- avvertenza j\u0121ibna \u0127atjin;", "G\u0127ax b' xejn tinfeta\u0127 in- natura g\u0127all- mistrie\u0127 tag\u0127ha jekk tara l- g\u0127adu tag\u0127ha fid- deni.", "Per\u00f2 kif tinteba\u0127 li Alla jikkmanda l- ma\u0127fra u l- im\u0127abba ikkore\u0121i n- natura,", "Billi l- volont\u00e0 tieg\u0127ek tapprova dak li hu rett u tiddi\u017capprova dak li hu \u0127a\u017cin.", "Hemm b\u017conn li nisfurzaw g\u0127ax dojoq it- triq u l- bieb tal- \u0127ajja, kif jg\u0127allimna Kristu,", "U \u017commha b' regola g\u0127alik li f' kull azzjoni tieg\u0127ek, malli tara li Alla ma jridx, ieqaf:", "B' hekk tigglorifikah, imma jekk tkompli b' dan id- dawl fik, inti tiddi\u017cunurah fil- pre\u017cenza tieg\u0127u.", "Dan ikun mument g\u0127alik biex te\u017camina l- Fidi tieg\u0127ek f' Alla li hu terribbli fl- opri tieg\u0127u.", "U xejn la tg\u0127id fi dnubiet \u017cg\u0127ar jew venjali: \"Dan ma jifridnix minn Alla;\"", "G\u0127ax \u0127add ma jsir \u0127a\u017cin f' daqqa u min mhux fidil fil- ftit lanqas ma hu fidil fil- wisq.", "Kieku Nag\u0127man is- Siru sostna rasu b' disprezz ta' kmand sempli\u010bi u \u017cg\u0127ir,", "Li l- Profeta kien g\u0127amillu, \u017cgur li ma kienx jie\u0127u dak il- \u0121id kollu tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem.", "Argument tal- XI- il Kap.", "Juri li billi l- bniedem huwa wisq su\u0121\u0121ett li jitqarraq fil- \u0127sieb tieg\u0127u g\u0127alhekk wisq ne\u010bessarju l- e\u017cami tal- virt\u00f9 spe\u010bjalment fuq il- fini, fuq i\u010b- \u010birkustanzi u fuq xi effetti jew sinjali: li min i\u0127obb jissaporti b' xhud tan- natura stess.", "Kap XI", "F' kull virt\u00f9 nimitaw il- mara tad- dramma mitlufa fil- parabbola: nixeg\u0127lu cio\u00e8 l- lu\u010berna u nfittxu fl- irkejjen.", "Wisq a\u0127na su\u0121\u0121etti li na\u0127sbu dak li fir- realt\u00e0 ma nkunux, b' xhud ta' Kristu fl- espo\u017cizzjoni tal- Parabbola tal- Fari\u017cew u tal- Pubblikan;", "Dak \u0127aseb u \u0127aseb bis- serjet\u00e0 g\u0127ax kien jaf b\u0127ala Lhudi li qed jittratta m' Alla u g\u0127alhekk kliemu \u017cammu b' verit\u00e0 li kien virtu\u017c meta kien tassew gravement difettu\u017c.", "Qabel xejn \u0127add ma jista' jg\u0127id li g\u0127andu l- virt\u00f9 \u0127lief waqt il- prova tag\u0127ha, waqt it- ta\u0127ri\u0121 tag\u0127ha: kif in- nar jikxef id- deheb.", "G\u0127alhekk ma tistax tg\u0127id li inti manswet jekk ma ji\u0121ix fuqek dak li jirritak jew f' sa\u0127\u0127tek, jew f' \u0121ie\u0127ek jew f' \u0121idek.", "U, kif a\u0127na hawn ng\u0127idlek li jmissek i\u017c\u017comm ru\u0127ek ixxurtjat anzi obbligat lejn min joffendik;", "G\u0127ax b' hekk inti timxi ma' Alla bir- ri\u0127 fil- qala' .", "Mhux il- virt\u00f9 i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla.", "U inti ma inti manswet xejn jekk ma tmiddx idejk g\u0127all- vendetta be\u017cg\u0127an li jkollok issostni dwejjaq temporali ikbar.", "B\u0127allikieku xi \u0127add jikxiflek xi hemmijiet tieg\u0127ek.", "Biss inti manswet jekk ta\u0127fer u t\u0127obb b' qalbek akkaw\u017ca tal- bi\u017ca' tal- kastigi divini jew akkaw\u017ca ta' m\u0127abba perfetta lejn Alla.", "Virt\u00f9 vera ma tafx timxi b' partikularitajiet u lanqas tbati bil- burdati.", "Xi w\u0127ud ja\u0127fru i\u017cda lil min jog\u0127\u0121obhom akkaw\u017ca ta' xi fini naturali f' xi simpatija tad- demm, f' xi speranza ta' \u0121id temporali:", "O\u0127rajn ukoll i\u017cda meta jog\u0127\u0121obhom meta jkunu f' umur tajjeb, inkella wara t- tielet darba ma j\u010bedux.", "Bniedem verament manswet i\u0127addan 'il kul\u0127add bla distinzjoni ta' nies fil- kwalitajiet tag\u0127hom u bil- kostanza.", "Tidher bil- verit\u00e0 suspetta fi bniedem dik il- Manswetudni li wie\u0127ed fuqha ma j\u017commx satra:", "G\u0127ax il- veru virtu\u017c 'l Alla biss irid xhud tal- opri tajba tieg\u0127u: kif g\u0127allem rigoru\u017cament Kristu.", "Sabiex l- opra tieg\u0127ek tkun fis- satra u Alla li jara fis- satra jroddlok.", "Hawn bosta li g\u0127andhom naturali mansweti u dawn kollha jinkixfu fi\u010b- \u010birkustanzi tal- g\u0127aw\u0121 jew tat- tmerija: huma b\u0127an- nar mo\u0127bi ta\u0127t l- irmied.", "Il- mezzi huma proporzjonati g\u0127all- fini: g\u0127alhekk mansweti b\u0127al dawn ma jigglorifikawx 'l Alla.", "Mill- frottijiet tag\u0127hom intom tag\u0127rfuhom u rigward is- sinjali fl- im\u0127abba lejn il- proxxmu l- aqwa huwa:", "Li tissaportih.", "L- im\u0127abba kollox tissaporti, jg\u0127id San Pawl:", "G\u0127aliex immela ma tissaportihx il- proxxmu?", "G\u0127ax ma tkunx t\u0127obbu.", "Forsi qatt ma \u0121arrabt inti stess lejn xi bniedem li fuqu kellek simpatija?", "Kemm pa\u010benzja kbira lejh!", "Kemm sagrifi\u010b\u010bji!", "Kemm benefizzi!", "Ikun immela Alla mqieg\u0127ed flok is- simpatija tieg\u0127ek u kollox idur g\u0127alih.", "Kemm g\u0127andhom joqog\u0127du b' g\u0127ajnejhom miftu\u0127a u ebsin g\u0127ad- de\u010bi\u017cjoni s- superjuri fir- rapporti li jing\u0127atawlhom!", "Kwa\u017ci dejjem vendetta hija l- kaw\u017ca tar- rapporti u \u010b- \u010birkustanzi juru bi\u010b- \u010bar hekk li tassew ikun:", "Bosta superjuri jaqg\u0127u fil- mibeg\u0127da ta' xi sudditi akkaw\u017ca ta' nies g\u0127edewwa tal- manswetudni u \u0127bieb tal- i\u017cvogi f' natura \u0127a\u017cina.", "Argument tat- XII- il Kap.", "Jg\u0127id li ming\u0127ajr it- tag\u0127lim kull bniedem huwa mi\u017ceru u infeli\u010bi: li bosta persona\u0121\u0121i kbar \u0127abbew u g\u0127allmu l- virt\u00f9 tal- Manswetudni, li fuqha g\u0127amlu tif\u0127ir kbir g\u0127all- konsegwenzi tag\u0127ha.", "Kap XII", "Min jista' jg\u0127ix feli\u010bi min ma jkollux il- grazzja li jsib min jg\u0127allmu tag\u0127lim veru tas- Sa\u0127\u0127a u tal- Pa\u010bi?", "\u0126ar\u0121u bosta majjistri ta' veru g\u0127erf u lkoll g\u0127o\u0121bithom il- Manswetudni u g\u0127o\u017c\u017cuha bi predilezzjoni spe\u010bjali tant", "Li ma sofrewx ma jikkomunikawx fuqha ma' \u0127biebhom.", "Ejja u \u0127afif \u0127afif naqb\u017cu fl- iskejjel tag\u0127hom u nisimg\u0127uhom jit\u0127addtu fuqha.", "L- Img\u0127allem veru infallibbli, l- istess Sapjenza Divina, is- Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu fl- iskola tieg\u0127u bi premura spe\u010bjalissma espona:", "\"Jekk tridu tid\u0127lu fit- tgawdija eterna wara pellegrina\u0121\u0121 kollu pa\u010bi, a\u0127fru u \u0127obbu 'l g\u0127edewwa bil- verit\u00e0.", "\"Jekk tridu wara pellegrina\u0121\u0121 kollu inkwiet tindifnu f' nirien eterni la ta\u0127frux.\"", "Il- katedra tal- Knisja, l- g\u0127arusa immakulata tal- \u0126aruf, l- omm verament \u0127anina, bi kliem rigoru\u017c thedded lill- ministri tag\u0127ha fis- sa\u010berdozju,", "Li ta\u0127t \u0127tija gravi u sagrilega bla frott ta' sa\u0127\u0127a jissugraw isolvu mill- \u0127tijiet,", "Lil dawk li ma jridux bil- verit\u00e0 ja\u0127fru lil min g\u0127amlilhom xi deni.", "Ma rridx ma nda\u0127\u0127lekx, g\u0127a\u017ci\u017c \u0127ija fl- iskola wkoll tan- natura \u0127alli tismag\u0127ha kemm titkellem tajjeb fuq il- \u0121id tal- Manswetudni.", "Tg\u0127idlek li ming\u0127ajrha la tag\u0127mel \u0121id lilek innifsek u lanqas lil g\u0127ajrek bil- famu\u017ci proverbji:", "\"Bil- kelma t- tajba to\u0127ro\u0121 il- far mit- toqba\" \u2014 \"B' qatra g\u0127asel taqbad \u0127afna dubbien u xejn b' mitt barmil \u0127all.\"", "Bi proverbju ifhem konklu\u017cjoni mi\u0121buda wara tant ti\u0121rib u esperjenza mill- iktar nies sensati tad- dinja.", "Nid\u0127lu wkoll fis- sinagoga tal- Lhud tal- Li\u0121i qadima u nisimg\u0127u l- figura ta' Kristu, il- profeta David fl- Ispirtu Santu jkabbar b' tif\u0127ir dina l- prediletta virt\u00f9 ta' qalbu.", "Jg\u0127id f' diversi salmi illi fiha kotra kbira ta' pa\u010bi, li hija kaw\u017ca ta' g\u0127erf u ta' sa\u0127\u0127a eterna:", "Li hija in\u010bentiv potentissmu g\u0127all- \u0127biberija t' Alla u g\u0127all- benefizzi tieg\u0127u, li hija g\u0127ajn unika ta' e\u017caltazzjoni u glorja soda.", "Inpo\u0121\u0121u issa wkoll fuq il- bankijiet mat- Tomisti u nisimg\u0127u l- kbir dawl, l- iskular fidil tan- Nazzarenu Kru\u010bifiss, 'il San Tumas d' Akwinu.", "Dan jaqsam id- dinja f' \u017cew\u0121 klassijiet u jifridhom minn xulxin ifa\u0127\u0127ar parti u juri denja ta' \u010banfir u ta' disprezz il- parti kuntrarja.", "Ifa\u0127\u0127ar il- qlub nobbli u jesprimi li dawn jintg\u0127arfu mill- Manswetudni u jirriprova l- qlub vili, goffi u rozzi u dawn jintg\u0127arfu mill- vendetti li jie\u0127du.", "Min g\u0127andu l- \u0127ila j\u0121arrab il- verit\u00e0 tas- sentenzi tal- awtur tal- imitazzjoni ta' Kristu fuq il- Manswetudni?", "(II Kt.", "IV)", "Jg\u0127id li l- veru manswet huwa rebbie\u0127 tieg\u0127u nnifsu, sinjur tad- dinja, \u0127abib ta' Kristu u werriet tas- sema.", "Stupenda kienet ir- risposta ta' San Fran\u0121isk di Sales, kultur eminenti ta' dina l- virt\u00f9, meta \u0121ie m\u010banfar fuq azzjoni tieg\u0127u kollha \u0127lewwa,", "U\u017cata ma' nies denji tas- swat: \"Jiena ma rridx na\u0127seb, qal, li intom tidderie\u0121u a\u0127jar minn Alla; l- ewwel persuna Missier, it- tieni persuna \u0126aruf u t- tielet persuna \u0126amiema.", "Tliet tixbihat f' Alla li ma jispirawx \u0127lief \u0127lewwa u mhux qilla u herra.\"", "U xi ng\u0127idu fuq ir- regola li jassenja lill- ma\u0127bubin skulari tieg\u0127u?", "Dan, wara tant esperjenzi, g\u0127araf kemm kbar id- debbulizzi fil- bnedmin li g\u0127alhekk kull mument ikun hemm b\u017conn ta' korrezzjoni.", "Qallhom immela: \"Dak li taraw jista' jsir bl- im\u0127abba, ag\u0127mluh: u dak li ma jistax isir ming\u0127ajr g\u0127elt u inkwiet \u0127alluh joqg\u0127od.\"", "\"Fi ftit kliem,\" kompla jg\u0127id, \"il- pa\u010bi u l- kwiet tal- qalb g\u0127andhom joqog\u0127du dejjem quddiem f' kull g\u0127amil tag\u0127na b\u0127a\u017c- \u017cejt ta\u017c- \u017cebbu\u0121 f' wi\u010b\u010b kull xorta ta' ilma.\"", "Ikun wisq twil dan il- kap jekk nibqg\u0127u nesponu sentenzi fuqha: g\u0127alhekk immela tkun l- a\u0127\u0127ar wa\u0127da li tintmess wisq bl- idejn.", "Jg\u0127id San Filippu Neri li fid- dinja m' hawnx purgatorju i\u017cda infern u \u0121enna.", "Min ma jarax li qieg\u0127ed f' nofs l- Infern min jag\u0127ti lok g\u0127all- korla bit- telf tal- Pa\u010bi \u0121ewwa ba\u0127ar ta' furji?", "Fil- \u0120enna x' hemm \u0127lief vera u sigura Pa\u010bi?", "U dina hawn ukoll tinsab fil- qalb biss tal- mansweti.", "Argument tat- XIII- il Kap.", "Jitkellem fuq il- manjiera tal- ksur tal- Manswetudni u fuq l- uffi\u010b\u010bju tag\u0127ha: juri li l- lablaba huma l- ikbar appostli kontra tag\u0127ha: li xejn ma jiswa li wie\u0127ed ma joprax it- tajjeb billi jkun jafu biss u jikkonkludi li jaqbel wisq li n\u010bedu \u0127wejje\u0121 tassew \u017cg\u0127ar biex nevitaw \u0127wejje\u0121 tassew kbar; g\u0127alhekk li nitg\u0127arrsu b' mod li ma nin\u0127allu qatt minn dina l- virt\u00f9.", "Kap XIII", "Tikser inti immela l- Manswetudni kull darba li tag\u0127mel lill- proxxmu azzjoni in\u0121urju\u017ca kontra \u0121ie\u0127u, jew kontra \u0121idu jew kontra \u0127ajtu,", "Bi \u0127las u bi tpattija ta' xi tmerija jew ta' xi swied il- qalb li hu jkun volontarjament ikka\u0121unalek u b' hekk tifhem id- deni tieg\u0127u.", "Uffi\u010b\u010bju ta' dina l- virt\u00f9: xejn la titqarraq li tag\u0127ti l- lala g\u0127all- abbu\u017cijiet jew g\u0127all- qerda tad- dixxiplina, anzi t\u0127allik tinkorla, biss imma ming\u0127ajr dnub;", "Meta cio\u00e8 jkollok kaw\u017ca \u0121usta u suffi\u010bjenti u ddaqqaslek il- moviment tal- passjoni skont ir- ra\u0121uni;", "Ma t\u0127allikx tissa\u0127\u0127an i\u017c\u017cejjed u \u017c\u017commlok il- volont\u00e0 biex ma tilqax id- deni tal- proxxmu jew li tapprovah.", "S\u0127ana \u017cejda f' kull passjoni dejjem tiksirha ma' xi virt\u00f9 u hawn b' mod spe\u010bjali mal- im\u0127abba tal- proxxmu.", "Jixkatta tag\u0127jir, tag\u0127jib, imbuttar, lifronti, \u010ba\u0127diet ta' tislim, \u0127ars ikrah, ksur ta' xi o\u0121\u0121etti, tisbit ta' bibien e\u010b\u010b.", "Kont trid min jittrattak hekk li kieku kont inti li nqast?", "Isma' l- li\u0121i: \"\u0126obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek.\"", "Inti stess ir- regola g\u0127alik innifsek kif g\u0127andek i\u0121\u0121ib ru\u0127ek mal- proxxmu: ma tridx forsi min ju\u017ca \u0127niena lejk?", "Dak li trid, ag\u0127mlu lil \u0127addie\u0127or u la tag\u0127milx dak li ma tridx mag\u0127mul lilek innifsek:", "Dina hija l- im\u0127abba tal- proxxmu, il- pre\u010bett tas- Sinjur li, kif jg\u0127id San \u0120wann, jekk isir dan biss, huwa bi\u017c\u017cejjed.", "Virt\u00f9 tant sabi\u0127a u kemm g\u0127andha g\u0127edewwa skjerati kontra tag\u0127ha!", "Ewlenin per\u00f2 n- nies lablaba b' xhud tal- Ispirtu Santu: \"Terribbli huwa fil- belt tieg\u0127u bniedem lablabi.\"", "(Ekkl.", "IX, 25)", "Dawn huma wlied Satana g\u0127ax ji\u017cirg\u0127u l- inkwiet, il- \u0121lied u d- diskordji: huma nies inkorre\u0121\u0121ibbli.", "Infatti bniedem lablabi ma jkunx dirett lanqas korrett fuq l- art: hekk fis- Salm 139.", "Imberkin, qal \u0120es\u00f9, dawk li jqieg\u0127du l- pa\u010bi, g\u0127ax huma jissej\u0127u wlied Alla: mela bir- ra\u0121un sejja\u0127t ulied ix- xitan l- g\u0127edewwa tal- Manswetudni.", "X' jiswa, \u0127ija li tkun taf jekk ma tag\u0127milx u ma tipprattikax f' \u0127inu u f' waqtu?", "\u017bgur li jkollok \u0121udizzju ikbar: g\u0127ax ftit ji\u0121i msawwat is- seftur li ma g\u0127arafx il- volont\u00e0 ta' sidu u g\u0127amel \u0127wejje\u0121 denji tas- swat;", "I\u017cda wisq ji\u0121i msawwat min g\u0127araf u ma \u0127ejjiex.", "Nid\u0127lu fil- konklu\u017cjoni u nipproponu li nitg\u0127arrsu b' vinklu indissolubbli sal- mewt mal- Manswetudni.", "Veru jew le li hemm l- Infern b' nirien eterni?", "Veru jew le li a\u0127na dnibna?", "Nafu xejn li jekk Alla ma ja\u0127frilniex, ma nistg\u0127ux nevitaw il- korla tieg\u0127u li trieg\u0127ed id- demonji?", "Fhimnieha xejn li a\u0127na bil- \u0127ila kollha tag\u0127na ma nistg\u0127ux naslu biex in\u0127allsu l- \u0121ustizzja divina li lejha a\u0127na lkoll midjunin?", "Jaqbel immela illi a\u0127na n\u010bedu ftit soldi biex ma jkollniex in\u0127allsu eluf ta' talenti u fuq kollox meta l- faqar tag\u0127na ma jwassalx b' ebda mod.", "Kemm tg\u0127affi\u0121 fil- kuxjenza!", "Kemm sodisfazzjonijiet tal- aptiti sensittivi!", "Kemm kliem ta' responsabbilt\u00e0 mitfu\u0127 bla kont!", "Nistg\u0127u bil- libert\u00e0 kollha ng\u0127idu mal- profeta li dnubietna kotru i\u017cjed mix- xag\u0127ar ta' rasna:", "U rridu nibqg\u0127u ostinati hekk li Alla jid\u0127ol fil- \u0121udizzju mag\u0127na x\u0127in a\u0127na nfittxu vendetta fuq il- proxxmu?", "\u0126a\u0121a li twerwer taqa' f' idejn Alla l- \u0127aj, hekk jg\u0127id l- Appostlu San Pawl: u inti tista' temmen dan ming\u0127ajr ma tag\u0127mel il- mezzi li te\u0127les?", "Inti li tfur g\u0127an- nitfa ta' s\u0127ana tas- sajf, g\u0127an- nitfa ta' w\u0121ig\u0127 f' \u0121ismek, possibbli illi trid toqg\u0127od bil- qalb it- tajba g\u0127all- eternit\u00e0 midfun fin- nar?", "Urini l- Fidi tieg\u0127ek mill- opri tieg\u0127ek.", "Unur u glorja lil Alla wie\u0127ed, etern, omnipotenti, tajjeb u \u0127anin:", "Kollox minnu: kollox bil- virt\u00f9 tieg\u0127u, kollox huwa tieg\u0127u.", "Ikun imbierek u rringrazzjat g\u0127all- e\u010b\u010bessiva karit\u00e0 tieg\u0127u lejna issa u g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Hekk ikun."], "category": "religion", "source": "Extracted from Ittra Privata fuq il-Manswetudni.txt"}
{"text": ["IX- XBIEHA TA' ALLA Da\u0127la.", "Wie\u0127ed mill- ewlenin dmirijiet li g\u0127andu kull bniedem huwa li jag\u0127raf 'l Alla, g\u0127aliex \u0127add ma jfittex jew i\u0127obb dak li ma jkunx g\u0127araf denn ta' pre\u0121ju u ta' tif\u0127ir.", "Il- bniedem huwa ma\u0127luq biex jag\u0127raf, i\u0127obb u jservi 'l Alla u b' hekk isalva ru\u0127u, u ma g\u0127andux fini ie\u0127or \u0127lief dan.", "Tnejn huma l- mezzi li bihom wie\u0127ed jista' jag\u0127raf 'l Alla: ir- Rivelazzjoni fl- Iskrittura mqaddsa ossija l- Fidi, u r- ra\u0121uni, li ma tammetti ebda effett ming\u0127ajr kaw\u017ca; u li mill- effett tag\u0127raf il- kwalitajiet u l- proprjetajiet tal- kaw\u017ca.", "Alla jintg\u0127araf, b' mod li tassew jipperswadi, mill- kreaturi tieg\u0127u, li b' le\u0127en \u010bar jitkellmu fuqu, fuq l- omnipotenza tieg\u0127u, fuq is- sapjenza tieg\u0127u, u fuq il- providenza tieg\u0127u.", "Hija \u0127a\u0121a naturali li dak li hu tajjeb u perfett fil- kreatura, huwa bla dubju infinitament tajjeb u perfett fil- Kreatur: billi kul\u0127add jag\u0127ti minn dak li g\u0127andu u \u0127add ma jag\u0127ti minn dak li ma g\u0127andux.", "Hija verit\u00e0 rivelata li l- bniedem hu ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla, immela mix- xbieha wie\u0127ed g\u0127andu ra\u0121un biex jag\u0127raf ir- realt\u00e0 tal- o\u0121\u0121ett, li hu Alla nnifsu u fa\u010bilment jikkonkludi li Alla huwa \u0127anin, huwa \u0121ust, huwa providu, huwa sapjenti u l- bqija, x\u0127in ix- xbieha tieg\u0127u te\u017cer\u010bita l- \u0127niena, il- \u0121ustizzja, il- providenza, is- sapjenza u l- bqija.", "G\u0127alhekk sabiex wie\u0127ed jistudja biex jag\u0127raf 'l Alla mix- xbieha, hawn f' dina l- opra huma esposti diversi propo\u017cizzjonijiet b' g\u0127ajnuna g\u0127all- intelli\u0121enza naturali mdawla wkoll mill- fidi b' mod sempli\u010bi f' sentimenti umani u f' \u0121udizzji retti u f' tag\u0127lim sod u salutari.", "Il- bniedem huwa veru kopja jew ritratt jew tixbiha ta' Alla rigward l- intelli\u0121enza u l- volont\u00e0 libera tieg\u0127u kif jikteb il- Profeta fis- Salm 4: \"Min jurina l- \u0127wejje\u0121 tal- \u0121id?", "Id- dawl ta' wi\u010b\u010bek, o Sinjur, huwa ma\u0127\u017cu\u017c fuqna: inti tajt il- fer\u0127 fil- qalb tieg\u0127i.\"", "IX- XBIEHA TA' ALLA L- EWWEL KTIEB.", "A Il- bniedem huwa ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla, u dina l- verit\u00e0 rrivelata fl- Iskrittura Mqaddsa: infatti hemm miktub fil- ktieb tal- \u0120enesi li meta Alla \u0121ie biex ja\u0127laq il- bniedem it- tliet Persuni divini b' kunsens wie\u0127ed qalu lil xulxin: \"Ejjew nag\u0127mlu l- bniedem g\u0127ax- xbieha u g\u0127ax- xebh tag\u0127na.\"", "U Alla \u0127alaq il- bniedem g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u: \u0127alqu g\u0127ax- xbieha ta' Alla, ra\u0121el u mara huwa \u0127alaqhom.", "\u0120en.", "I. 26, 27.", "Fit- tieni kap tal- \u0120enesi vers 7, hemm miktub li s- Sinjur Alla fforma l- bniedem mit- tajn tal- art u nefa\u0127 f' wi\u010b\u010bu n- nifs tal- \u0127ajja: u l- bniedem sar ru\u0127 \u0127ajja.", "Fil- \u0127ames kap tal- \u0120enesi vers 1, hemm miktub: Dan hu l- ktieb tal- \u0121enerazzjoni ta' Adam.", "Fil- jum li fih Alla \u0127alaq il- bniedem, huwa g\u0127amlu g\u0127ax- xebh ta' Alla.", "Fid- disa' kap tal- \u0120enesi vers 6, hemm miktub: Min ikun xerred demm ta' bniedem, id- demm tieg\u0127u g\u0127ad ikun imxerred: g\u0127ax il- bniedem hu mag\u0127mul g\u0127ax- xbieha ta' Alla.", "Fit- tieni kap tas- Sapjenza vers 23, hemm miktub li Alla \u0127alaq il- bniedem b' mod li ma kienx jista' jinqered u g\u0127amlu g\u0127ax- xbieha tax- xebh tieg\u0127u.", "Fis- sbatax- il kap tal- Ekkle\u017cjastiku vers 1, hemm miktub li Alla \u0127alaq il- bniedem mill- art u g\u0127amlu skont ix- xbieha tieg\u0127u.", "Fit- tielet kap tal- ittra ta' San \u0120akbu l- appostlu, fejn hu jitkellem fuq id- deni tal- ilsien il- bniedem, hemm miktub fil- vers 9, li a\u0127na bl- ilsien inbierku 'l Alla u l- Missier: u li bl- ilsien nis\u0127tu l- bnedmin li huma mag\u0127mulin g\u0127ax- xebh ta' Alla.", "Immela, meta a\u0127na naraw bniedem, a\u0127na naraw fih ix- xbieha ta' Alla, u meta xi \u0127add jara lilna g\u0127andu jara fina x- xbieha ta' Alla.", "Rigward id- duttrina tal- Knisja fuq li l- bniedem huwa ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla hemm xhud, fost id- dutturi l- o\u0127ra, il- kbir Papa San Leone, li jg\u0127id: \"L- iktar g\u0127e\u017cie\u017c, jekk a\u0127na nifhmu bil- fedelt\u00e0 u bis- sapjenza l- bidu tal- \u0127olqien tag\u0127na, insibu l- bniedem hekk ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla li kien imitatur tal- awtur tieg\u0127u: u li dina d- dinjit\u00e0 tal- \u0121eneri tag\u0127na kienet naturali, hekk fina, kwa\u017ci f' \u010berta mera, tiddi l- forma tat- tjubija divina.", "G\u0127al dina l- forma tassew kuljum tirriparana l- grazzja tas- Salvatur, x\u0127in dak li waqa' fl- ewwel Adam ikun fit- tieni\u2026 Alla jirriparana g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u billi j\u0127obbna: u sabiex fina jsib il- forma ta' tjubitu jag\u0127ti mnejn a\u0127na nopraw ukoll dak li jopra huwa, u billi jixg\u0127el il- lu\u010berni tal- menti tag\u0127na, u billi jinfjammana bin- nar tal- karit\u00e0 tieg\u0127u, sabiex mhux biss lilu stess a\u0127na n\u0127obbu, i\u017cda wkoll kulma j\u0127obb huwa.\"", "(Serm.", "I de Ieiunio).", "B \u0120es\u00f9 Kristu fil- parabboli tieg\u0127u ried jinqeda bil- bniedem biex jg\u0127arrafna fuq Alla: u ma kienx jinqeda bil- bniedem, kieku dan ma kienx xbieha ta' Alla.", "Huwa fehem li jag\u0127tina konoxxenza ta' Alla mill- konoxxenza tal- bniedem, li a\u0127na di\u0121\u00e0 g\u0127andna fina.", "Fis- sapjenza tieg\u0127u b' mod naturali u fa\u010bli g\u0127all- intelli\u0121enza tag\u0127na fet\u0127ilna t- triq biex a\u0127na nifhmu fuq Alla bl- espo\u017cizzjoni tax- xbieha tieg\u0127u: b\u0127alma wie\u0127ed i\u0121eg\u0127ilek t\u0127ares f' mera biex tilma\u0127 wi\u010b\u010bek, u tag\u0127raf l- istat tar- realt\u00e0 ta' wi\u010b\u010bek mill- istess xbieha li tkun fil- mera.", "Kristu fit- tag\u0127lim tieg\u0127u j\u017comm l- iskulari tieg\u0127u attenti biex mill- effett jintrefg\u0127u fil- kaw\u017ca, u mix- xbieha fir- realt\u00e0, u b' hekk jg\u0127arrafna fuq Alla.", "Iqieg\u0127ed infatti bi prin\u010bipju li dak li hu tajjeb u perfett fil- kreatura huwa wisq i\u017cjed tajjeb u perfett fil- Kreatur \u2013 \"Jekk intom tafu tag\u0127tu lil uliedkom dak li hu tajjeb kemm i\u017cjed Alla jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu.\"", "(Luqa XI).", "Minn dan il- prin\u010bipju wie\u0127ed jista' jibqa' miexi fuq xi attributi ta' Alla jg\u0127id: Jekk bniedem huwa \u0127anin, jekk bniedem huwa \u0121ust, jekk bniedem huwa fidil, jekk bniedem huwa g\u0127aqli, jekk bniedem ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn, kemm immela i\u017cjed Alla.", "Ma jibqa' ebda dubju li Kristu kien jara x- xbieha ta' Alla fil- bniedem, x\u0127in permezz tag\u0127ha g\u0127allimna b' xi mod biex nag\u0127rfu 'l Alla nnifsu.", "\u010a Dawl fuq Alla minn xi parabboli ta' \u0120es\u00f9 Kristu, li fihom jinqeda bil- bniedem, li hu mag\u0127mul g\u0127ax- xbieha ta' Alla.", "L- Img\u0127allem divin, permezz tax- xbieha ta' Alla, tana nag\u0127rfu 'l Alla li hu jippretendi sodisfazzjon minn kull serv tieg\u0127u; li jilqa' t- talb tal- umli; li j\u0127enn g\u0127al min i\u0127enn; u li ja\u0127fer lil min ja\u0127fer: Matt.", "XVIII.", "23- 35. \u2013 li hu g\u0127andu premura g\u0127as- salvazzjoni tal- erwie\u0127; li bi \u0127wej\u0121u jag\u0127mel li jrid; li huwa \u0121ust u tajjeb; u li jiddispja\u010bih, meta a\u0127na ma nifir\u0127ux bil- \u0121id tal- proxxmu: Matt.", "XX.", "1- 16 \u2013 li hu ji\u0121i gglorifikat mhux bil- kliem, i\u017cda bl- opri u bil- verit\u00e0: Matt.", "XXI.", "28- 31 \u2013 li hu jaddatta lilu nnifsu skont il- \u0127ila ta' kull bniedem; li ma jsalvax il- bniedem li ma joprax il- \u0121id; li ji\u0121\u0121udika lil kull bniedem li jmut, li jag\u0127ti lil kull bniedem dak li jist\u0127oqqlu; u li hu jobg\u0127od wisq id- dnub: Matt.", "XXV.", "14- 30 \u2013 li hu ma jag\u0127mel xejn g\u0127ad- deni; li hu qieg\u0127ed mezzi tajbin g\u0127all- fini; u li hu ma jikkmandax \u0127wejje\u0121 superjuri g\u0127all- forzi umani: Mark.", "II.", "21- 22 \u2013 li hu jiddisponi bis- sapjenza u bil- providenza; li jopra fil- \u0127in u fil- waqt proprju; li jippretendi rikonoxxenza tal- \u0121id li jag\u0127tina; u li ma j\u0127allix ming\u0127ajr kastig 'il min jirre\u017cistilu ostinatament: Mark.", "XII.", "1- 9 \u2013 li hu ma ji\u010b\u0127ad xejn lil min jitolbu bil- perseveranza: Luqa, XI.", "5- 8 \u2013 li hu jag\u0127mel \u0121udizzju iktar qalil ma' dawk li g\u0127arfu l- volont\u00e0 tieg\u0127u, u ma g\u0127amluhiex; li hu jridna nservuh dejjem; u li hu jippremja bil- wisq: Luqa, XII.", "42- 48 \u2013 li hu jeqred l- g\u0127a\u017c\u017ciena; li hu pa\u010benzju\u017c; u li jisma' t- talb tal- \u0127bieb tieg\u0127u: Luqa, XIII.", "6- 9 \u2013 li hu je\u017calta l- umli u li jikkonfondi s- suppervi: Luqa, XIV.", "8- 11 \u2013 li hu jirrispetta l- liberu arbitriju tal- bniedem; li ma jke\u010b\u010bix 'il min jirrikorri lejh bis- sin\u010berit\u00e0 g\u0127all- ma\u0127fra; li hu jifra\u0127 g\u0127all- midneb tassew niedem u li jitqanqal wisq g\u0127all- \u0127niena lejn l- umli: Luqa, XV.", "11- 32 \u2013 li hu japprezza l- grazzi tieg\u0127u; li jke\u010b\u010bi 'l min jabbu\u017ca mill- \u0127niena tieg\u0127u; u li lilu wisq tog\u0127\u0121ob il- prudenza: Luqa, XVI.", "1- 8.", "D Jekk xi \u0127add jg\u0127id li Kristu ma kienx jara x- xbieha ta' Alla fil- bniedem, g\u0127ax kieku ma kienx ixebbah 'l Erodi lill- volpi, Luqa, XIII.", "32, u l- bnedmin \u0127\u017ciena lill- klieb, u lill- \u0127nie\u017cer, Mattew, VII.", "6, jew jekk xi \u0127add jg\u0127id li lanqas l- appostlu San Pawl ma kien jara x- xbieha ta' Alla fil- bniedem, g\u0127ax kieku ma kienx jikteb li l- bniedem annimal ma jarax il- \u0127wejje\u0121 li huma tal- Ispirtu ta' Alla, I Kor.", "II.", "14, jekk xi \u0127add jg\u0127id hekk g\u0127andu jkun jaf li l- bniedem huwa kompost minn ru\u0127 u minn \u0121isem: huwa g\u0127andu l- parti superjuri, li hija r- ra\u0121uni li biha g\u0127andu jidderie\u0121i l- parti inferjuri, li huma l- passjonijiet u s- sensi.", "Hija \u0127a\u0121a \u010bara li l- bniedem huwa xbieha ta' Alla rigward il- parti superjuri, g\u0127ax f' Alla ma hemmx passjonijiet u lanqas sensi, billi huwa spirtu purissimu u ma g\u0127andux \u0121isem.", "Immela meta wie\u0127ed jaqra fl- Iskrittura li l- \u0127\u017ciena huma mxebbhin lill- annimali, ma g\u0127andux jifhem \u0127lief g\u0127all- parti inferjuri tag\u0127hom, billi huma jabbu\u017caw bil- liberu arbitriju tag\u0127hom jg\u0127ixu di\u017cordinatament, x\u0127in jimxu mhux ta\u0127t il- gwida tar- ra\u0121uni, cio\u00e8, tal- verit\u00e0 u tal- \u0121ustizzja, i\u017cda ta\u0127t it- tqanqil tal- aptiti b' disprezz tal- parti superjuri.", "Ix- xbieha ta' Alla hija l- persuna tal- bniedem, li akkaw\u017ca tal- azzjonijiet tieg\u0127u jing\u0127ad denn jew indenn ta' dina x- xbieha, skont it- tjubija jew il- malizzja tag\u0127hom.", "Altru l- persuna li ta\u0121ixxi, li topra, u altru l- azzjonijiet tal- persuna.", "L- azzjonijiet \u0127\u017ciena ma jeqirdux il- personalit\u00e0, jew l- esseri tal- persuna, ossija s- su\u0121\u0121ett intelli\u0121enti li g\u0127andu virt\u00f9 u prin\u010bipju li jopra.", "E \u0126add ma jista' jammetti li l- bniedem huwa xbieha ta' Alla f' sens strett, g\u0127ax inkella kull bniedem ikun o\u0121\u0121ett ukoll ta' adorazzjoni b\u0127al Alla billi x- xbieha f' sens strett ma tinfiridx mir- realt\u00e0 tal- o\u0121\u0121ett.", "Il- bniedem huwa kreatura, immela kulma huwa hu, u kulma g\u0127andu, ma jistax ikun \u0127lief limitat, \u0127lief finit, ossija f' kelma o\u0127ra, dejjem minn hawn sa hawn: mentri Alla huwa l- kreatur, infinit fih innifsu.", "Il- bniedem immela huwa xbieha ta' Alla f' sens wiesa', b\u0127alma jikteb San Pietru li a\u0127na nie\u0127du sehem min- natura ta' Alla.", "II.", "Ep.", "I, 4.", "L- intellett ta' Alla mhuwiex ma\u0127luq, g\u0127alhekk huwa infinit, u jifhem lilu nnifsu: anzi huwa Alla stess: mentri l- intellett tal- bniedem huwa ma\u0127luq, g\u0127alhekk huwa finit, u perkonsegwenza ma jista' b' ebda mod jifhem la 'l Alla, lanqas il- \u0127wejje\u0121 kollha divini.", "Anzi l- bniedem bl- intellett tieg\u0127u lanqas ma huwa kapa\u010bi jifhem \u0127wejje\u0121 li huma fil- kors tal- istess sfera tieg\u0127u naturali: mhuwiex infatti kapa\u010bi jfisser kif sustanza spiritwali tikkomunika ma' sustanza o\u0127ra materjali; b\u0127alma huma l- \u0121isem u r- ru\u0127 fil- bniedem.", "Kemm i\u017cjed immela, ma tistax tasal biex tifhem dak li hu superjuri g\u0127all- forzi naturali tag\u0127ha?", "Issa li kieku l- bniedem kien xbieha ta' Alla f' sens strett, huwa kien ikun kapa\u010bi li jifhem 'l Alla u l- \u0127wejje\u0121 kollha divini: u dan hu impossibbli, kif tixhed l- istess natura tal- bniedem, li tieqaf mistag\u0127\u0121ba quddiem l- attributi divini, u li ma tistax tispjega l- misteri divini.", "G\u0127alhekk ti\u0121i l- konklu\u017cjoni li l- bniedem huwa xbieha ta' Alla mhux f' sens strett, i\u017cda f' sens wiesa'.", "F Mhux biss il- bniedem huwa ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla, kif huwa rrivelat lilna fl- Iskrittura Mqaddsa: i\u017cda wkoll l- an\u0121li, tant dawk li baqg\u0127u fidili ma' Alla, kemm dawk li ma qag\u0127dux fil- verit\u00e0.", "Kull spirtu li jitkellem huwa xbieha ta' Alla, g\u0127ax min jitkellem g\u0127andu intellett u volont\u00e0, f' kelma o\u0127ra huwa persuna.", "Huwa veru li fl- Iskrittura ma hemmx irrivelat direttament u espressament fuq l- an\u0121li, li huma ma\u0127luqin g\u0127ax- xbieha ta' Alla: i\u017cda, hemm miktub li l- an\u0121li tant il- fidili u kemm l- infidili, jitkellmu.", "Rigward l- an\u0121li fidili jixhed San Pawl fuqhom li huma jitkellmu fl- ewwel ittra lill- Korinti, meta jikteb: \"Jekk jiena nitkellem bl- ilsna tal- bnedmin u tal- an\u0121li.\"", "(Kap. XIII, 1).", "Rigward l- an\u0121li infidili ossija d- demonji hemm irre\u0121istrat f' diversi lokijiet tal- evan\u0121elju li huma jitkellmu.", "Luqa, VIII.", "28, 30, 32.", "Immela ma hemmx dubju, li mhux biss il- bniedem, i\u017cda l- an\u0121li wkoll huma ma\u0127luqin g\u0127ax- xbieha ta' Alla.", "G L- istat li fih Alla \u0127alaq il- bniedem huwa dan: \u0127alqu m\u017cejjen bil- grazzja tieg\u0127u, \u0127alqu b' mod li ma jmut qatt temporalment, u r- ra\u0121uni ta' dawna d- doni mhix \u0127lief g\u0127aliex hu \u0127alaq il- bniedem g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u, li qieg\u0127da fl- intellett u fil- volont\u00e0 u fil- liberu arbitriju.", "Il- bniedem akkaw\u017ca tal- liberu arbitriju tieg\u0127u sa mill- bidu tal- \u0127olqien kien su\u0121\u0121ett li jista' jitlef tant l- istat tal- grazzja, kemm ukoll l- istat li ma jmut qatt temporalment: g\u0127ax xejn ma jag\u0127mel forza g\u0127al- liberu arbitriju tal- bniedem, anzi jirrispetta biex je\u017cer\u010bita l- \u0121ustizzja tieg\u0127u fuq kull bniedem.", "Immela l- bniedem mhuwiex ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla rigward il- grazzja li fiha \u0121ie ma\u0127luq, i\u017cda rigward il- potenzi naturali tar- ru\u0127 tieg\u0127u, li huma l- intellett, u l- volont\u00e0: infatti permezz tal- liberu arbitriju huwa dineb u tilef il- grazzja ta' Alla, u sar su\u0121\u0121ett inevitabbilment g\u0127all- mewt temporali, u intant baqa' xbieha ta' Alla.", "Kristu kkmandana li n\u0127obbu l- g\u0127edewwa tag\u0127na mhux g\u0127all- azzjonijiet \u0127\u017ciena jew g\u0127all- in\u0121urji li huma g\u0127amlulna, i\u017cda biss g\u0127aliex huma xbieha ta' Alla, g\u0127alkemm \u0127atjin ta' \u0127tijiet gravi, u g\u0127alhekk mhux imqeg\u0127din fl- istat tal- grazzja ta' Alla.", "H", "Ir- ru\u0127 tal- bniedem setg\u0127et titlef il- grazzja ta' Alla, u d- doni l- o\u0127ra sopranaturali tag\u0127ha; i\u017cda qatt ma setg\u0127et lanqas ma tista' titlef il- potenzi naturali tag\u0127ha, li huma l- intellett u l- volont\u00e0, g\u0127ax inkella tinqered fin- natura tag\u0127ha: minn hawn jo\u0127ro\u0121 li hija immortali.", "Diversi huma r- ra\u0121unijiet li g\u0127alihom ir- ru\u0127 hija immortali min- natura tag\u0127ha, g\u0127ax hija sustanza spiritwali, cio\u00e8, ming\u0127ajr partijiet jew b\u010bejje\u010b li jiffurmawha, li naturalment jin\u0127allu minn xulxin, u b' hekk tinqered l- essenza tag\u0127ha.", "Hija immortali min- na\u0127a ta' Alla li ma jeqridhiex g\u0127all- \u0121ustizzja tieg\u0127u, li tippremjaha jew li tikkastigaha skont l- g\u0127emil tag\u0127ha, u dan l- argument jitqawwa wisq akkaw\u017ca ta' Kristu li miet g\u0127as- salvazzjoni tal- erwie\u0127: \u0127a\u0121a li ma kienx jag\u0127mel, kieku ru\u0127 il- bniedem kienet mal- mewt tinqered fix- xejn.", "I", "M' hemm xejn fl- intellett tal- bniedem li qabel ma kienx fis- sens tieg\u0127u: infatti bniedem imwieled g\u0127ama ma jistax jifhem fuq il- kuluri jew fuq id- dawl, g\u0127ax is- sens tal- g\u0127ajnejn qatt ma kien fih.", "Immela ebda bniedem ma jista' jag\u0127raf x' inhu spirtu, x' inhu intellett, x' inhija volont\u00e0, g\u0127alkemm jaf mill- operazzjonijiet u mill- effetti tag\u0127hom li huma je\u017cistu: i\u017cda b' ebda mod ma jista' jag\u0127raf x' inhuma.", "Skont il- prin\u010bipju naturali li l- intellett jie\u0127u konoxxenza permezz tas- sensi, l- ispirtu ma jista' qatt ikun o\u0121\u0121ett tas- sensi, billi huwa sustanza \u0127ajja u sempli\u010bi, kollha kemm hija inkorporea, mhix komposta minn partijiet jew b\u010bejje\u010b; u g\u0127alhekk bla forma u bla figura.", "Lanqas m' g\u0127andu wie\u0127ed ja\u0127seb li r- ru\u0127 tal- bniedem, jew tal- annimal, hija mi\u017curata, jew meqjusa, jew figurata skont il- \u0121isem li hija stess tanima jew tg\u0127ajjex.", "Kwalunkwe spirtu li hu ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla,u dan ma jistax ikun \u0127lief jew an\u0121eliku jew uman, huwa intellett u volont\u00e0 essenzjalment, voldieri, jekk fl- ispirtu an\u0121eliku jew uman wie\u0127ed jeqred l- intellett jew il- volont\u00e0, jinqered fl- istess \u0127in l- istess spirtu.", "L- intellett huwa potenza nobilissma tar- ru\u0127, li biha l- ispirtu jifhem il- veru tal- \u0127wejje\u0121.", "Il- volont\u00e0 hija fakult\u00e0 g\u0127amja tar- ru\u0127, li biha l- ispirtu jrid jew ma jridx dak li jkun hemm fl- intellett.", "Il- volont\u00e0 tissejja\u0127 fakult\u00e0 g\u0127amja, g\u0127ax timxi mal- intellett b' mod li jekk hija tara fih \u0127a\u0121a ta' \u0121id, hija tkun tridha, jekk ta' deni ma tkunx tridha.", "G\u0127alhekk l- ispirtu huwa su\u0121\u0121ett g\u0127all- ingann, sakemm ma jkunx g\u0127adu kkonfermat fil- verit\u00e0.", "Jekk l- intellett jifhem deni b' \u0121id, jew \u0121id b' deni, allura l- volonta tikkonsenti g\u0127al dak li jkun hemm fl- intellett.", "Min ikun imdejjaq, u joqtol lilu nnifsu, il- volont\u00e0 tieg\u0127u tkun rat fl- intellett \u0121id dak li hu veru deni.", "Il- volont\u00e0 g\u0127alkemm hija fakult\u00e0 g\u0127amja, i\u017cda, hija dejjem libera fl- e\u017cer\u010bizzju tal- kuxjenza tag\u0127ha: u g\u0127alhekk tista' tikkonsenti u tista' ma tikkonsentix g\u0127al dak li tara fl- intellett, u b' hekk tkun tobdi l- kuxjenza jew tmeriha.", "K", "Kull bniedem huwa veru padrun tal- g\u0127emil tieg\u0127u: infatti kul\u0127add i\u0127oss fih innifsu li jista' jrid jew ma jridx: ir- ra\u0121uni turi bi\u010b- \u010bar li g\u0127all- g\u0127emil tajjeb wie\u0127ed jist\u0127oqqlu premju, u g\u0127all- g\u0127emil \u0127a\u017cin jist\u0127oqqlu kastigi: l- Iskrittura mqaddsa tg\u0127id li quddiem il- bniedem hemm il- \u0127ajja u l- mewt, il- \u0121id u d- deni, u li lilu jkun mog\u0127ti dak li lilu jkun jog\u0127\u0121ob.", "Hija tfa\u0127\u0127ar il- bniedem wara l- prova, li seta' jikser il- li\u0121i, u ma kisirhiex: seta' jag\u0127mel id- deni u ma g\u0127amlux.", "Ekkle\u017cjastiku XV.", "18 u XXXI, 10.", "Intant il- bniedem huwa padrun tal- g\u0127emil tieg\u0127u, g\u0127ax hu me\u0127lus minn kull ne\u010bessit\u00e0 fih innifsu li jag\u0127\u017cel bil- libert\u00e0 kollha dak li jrid.", "Ming\u0127ajr il- liberu arbitriju l- bniedem ma jistax jing\u0127ad responsabbli tal- azzjoni tieg\u0127u, lanqas denn ta' tif\u0127ir jew ta' \u010banfir, g\u0127ax ikun ja\u0121ixxi ta\u0127t forza irresponsabbli.", "Kull kreatura ra\u0121jonevoli, tant l- an\u0121lu kemm il- bniedem, hija ddotata bil- liberu arbitriju sakemm tkun waqfet fil- \u0121udizzju ta' Alla, li \u0127alaqna g\u0127al hedana l- fini li nag\u0127mlu l- volont\u00e0 tieg\u0127u: l- an\u0121li di\u0121\u00e0 da\u0127lu fil- \u0121udizzju ta' Alla, u xi w\u0127ud minnhom \u0121ew ikkonfermati fil- grazzja tieg\u0127u, u o\u0127rajn fid- di\u017cgrazzja tieg\u0127u.", "Il- bniedem mal- mewt jid\u0127ol fil- \u0121udizzju ta' Alla u jie\u0127u l- barka jew is- sa\u0127ta skont l- g\u0127emil tieg\u0127u.", "Il- liberu arbitriju mela huwa don u mhux proprjet\u00e0 tan- natura spiritwali ra\u0121jonevoli g\u0127ax meqruda l- proprjet\u00e0 jew l- essenza tal- \u0127a\u0121a tinqered il- \u0127a\u0121a stess: u nafu li l- liberu arbitriju ji\u010b\u010bessa u jieqaf mal- \u0121udizzju ta' Alla, kif infatti qal Kristu li ji\u0121i lejl li fih, \u0127add ma jista' ja\u0127dem.", "Giov.", "IX.", "4.", "Immela l- bniedem jimmerita jew jiddemerita akkaw\u017ca tal- liberu arbitriju sakemm jista' jgawdih.", "L", "G\u0127alkemm il- bniedem huwa liberu fl- g\u0127emil tieg\u0127u, i\u017cda dina l- libert\u00e0 hija biss assoluta fl- e\u017cer\u010bizzju tal- potenzi tar- ru\u0127 tieg\u0127u, xbieha ta' Alla; g\u0127aliex fl- esekuzzjoni tal- atti volontarji tieg\u0127u dina l- libert\u00e0 hija fih kondizzjonata, cio\u00e8 jekk Alla jippermetti, jew jiddisponi, jew jikkonoxxi.", "Infatti hemm miktub li hija \u0127a\u0121a ta' jdejn il- bniedem li jag\u0127mel il- volont\u00e0 ossija l- \u0127sieb tieg\u0127u: i\u017cda hija \u0127a\u0121a ta' jdejn Alla li jidderie\u0121i l- passi tal- bniedem.", "Prov.", "XVI, 9.", "Il- bniedem huwa padrun tal- atti volontarji tieg\u0127u fl- isfera tal- ispirtu tieg\u0127u, u g\u0127alhekk huwa dejjem responsabbli tag\u0127hom, g\u0127all- premju jew g\u0127all- kastig: i\u017cda mhuwiex padrun rigward tal- esekuzzjoni tag\u0127hom fl- estern: g\u0127aliex Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, Prov XVI, 4, u g\u0127al dina r- ra\u0121uni jidderie\u0121i u jiggoverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Minn hedina l- verit\u00e0 wie\u0127ed g\u0127andu jg\u0127id f' kull ri\u017coluzzjoni li jie\u0127u \u2013 Jekk is- Sinjur Alla jrid \u2013 Jekk immela wie\u0127ed jag\u0127mel il- \u0127sieb jew ir- ri\u017coluzzjoni li joqtol l- g\u0127adu tieg\u0127u, sa hawn huwa fis- setg\u0127a li jag\u0127mel li jrid: i\u017cda biex effettivament joqtlu jen\u0127tie\u0121 li Alla jippermetti l- esekuzzjoni, u li jikkonkorri mieg\u0127u fi\u017cikament u qatt moralment, ji\u0121ifieri mal- volont\u00e0 \u0127a\u017cina tal- bniedem.", "Quddiem Alla kull bniedem huwa denn ta' tif\u0127ir jew ta' \u010banfir skont il- volont\u00e0: infatti dak li wie\u0127ed irid u ma jistax jag\u0127mlu huwa mag\u0127dud fl- g\u0127ajnejn ta' Alla, b\u0127allikieku \u0121\u00e0 mag\u0127mul.", "Jekk l- azzjoni tal- bniedem, tajba jew \u0127a\u017cina, tkun esegwita esternament, dina tista' tikber fit- tjubija jew fil- malizzja a\u010b\u010bidentalment akkaw\u017ca tal- konsegwenzi u tal- obbligazzjonijiet li jo\u0127or\u0121u minnha.", "G\u0127al dina r- ra\u0121uni min japprova internament \u0127a\u0121a tajba, jew \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina, isir denn ta' premju jew ta' kastig skont l- o\u0121\u0121ett bi\u010b- \u010birkostanzi li huwa japprova.", "M", "Il- bniedem huwa, wara l- an\u0121li, il- kreatura l- iktar nobbli ta' jdejn Alla, g\u0127ax hu ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla: u g\u0127alhekk hu mqieg\u0127ed fuq il- \u0127ut tal- ba\u0127ar, u fuq it- tajr tal- ajru, u fuq il- bhejjem, u fuq l- art kollha, u fuq kull annimal li jitkaxkar fuq l- art.", "\u0120en.", "I, 26.", "Hemm miktub li Alla j\u0127obb il- kreaturi kollha tieg\u0127u, u xejn ma jobg\u0127od mill- \u0127wejje\u0121 kollha li Hu \u0127alaq.", "Biex nitkellmu ta' bnedmin, l- im\u0127abba tieg\u0127u kienet il- kaw\u017ca li qanqlet l- omnipotenza tieg\u0127u biex ja\u0127laq, u l- im\u0127abba tieg\u0127u, tikkonserva kulma huwa \u0127alaq.", "Huwa ma \u0127alaqx il- bniedem, i\u017cda, b\u0127alma \u0127alaq il- \u0127lejjaq l- o\u0127ra fl- im\u0127abba tieg\u0127u: huwa ppreferieh.", "Il- ktieb tal- \u0120enesi jirrakkonta li Alla fforma l- bniedem mit- tajn tal- art, u nefa\u0127 f' wi\u010b\u010bu n- nifs tal- \u0127ajja, u sar il- bniedem f' ru\u0127 \u0127ajja.", "II, 7.", "Minn hawn wie\u0127ed jara n- nobbilt\u00e0 tad- dinjit\u00e0 tal- bniedem, li fost il- kreaturi l- o\u0127ra kollha ma tistax tinsab.", "Huwa biss kapa\u010bi li jag\u0127raf u jirringrazzja l- Kreatur tieg\u0127u, u j\u0121ib fih kontinwament ix- xbieha ta' Alla.", "Rigward ir- ru\u0127 tieg\u0127u l- bniedem huwa superjuri g\u0127all- kreaturi kollha, u g\u0127al hedina r- ra\u0121uni biss, li hu, ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla, u ma\u0127luq darba g\u0127ax- xbieha ta' Alla, dina x- xbieha ma tista' fih tinqered qatt, lanqas wara l- mewt: u hija dejjem o\u0121\u0121ett tal- im\u0127abba ta' Alla, billi Alla ma jobg\u0127od xejn u wisq i\u017cjed ix- xbieha tieg\u0127u.", "N", "Alla \u0127a\u0121a wa\u0127da biss jobg\u0127od \u2013 id- dnub.", "Id- dnub huwa dejjem opra tal- kreatura ra\u0121jonevoli libera, u qatt tal- Kreatur: infatti kif qal Kristu fil- parabbola tat- talenti, li s- Sinjur ja\u0127sad fejn ma \u017cerax, u li ji\u0121bor fejn ma xerridx.", "Matt.", "XXV, 26.", "Alla mhux awtur tad- dnub u lanqas jista' jkun, g\u0127ax huwa qdusija essenzjali, i\u017cda fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u ma jistax ma jikkastigahx.", "Ma \u017cerax Alla d- dnub, i\u017cda ja\u0127sdu ne\u010bessarjament fil- \u0121udizzju tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk, meta l- bniedem, xbieha ta' Alla, jag\u0127mel id- dnub, billi jinqeda di\u017cordinatament bil- liberu arbitriju tieg\u0127u, Alla jobg\u0127od il- malizzja tal- bniedem i\u017cda mhux il- bniedem, u jikkastiga l- malizzja fil- bniedem permezz tal- potenzi tar- ru\u0127, li huma l- intellett u l- volont\u00e0 u permezz tas- sensi tieg\u0127u.", "Infatti hemm miktub li l- bniedem ji\u0121i tturmentat b' dak stess li jkun jidneb bih, u kull dnub isir dejjem permezz tal- intellett u tal- volont\u00e0, L- intellett ji\u0121i tturmentat g\u0127all- konoxxenza tal- veru \u0121id li jkun tilef, u l- volont\u00e0 g\u0127ax ma tkunx tista' takkwista l- veru \u0121id li allura hija tkun trid.", "\u0126add ma jaf bi \u017cgur jekk huwiex denn tal- im\u0127abba jew tal- odju ta' Alla: rigward dina l- verit\u00e0 rrivelata, wie\u0127ed g\u0127andu jkun jaf li intant il- bniedem huwa denn tal- im\u0127abba jew tal- odju ta' Alla akkaw\u017ca tal- g\u0127emil tajjeb jew \u0127a\u017cin tieg\u0127u: g\u0127ax Alla b' ebda mod ma jista' japprova dak li hu \u0127a\u017cin: u ma jistax ma jodjax dak li hu kontra tieg\u0127u.", "Fil- \u0127\u017ciena Alla jilma\u0127 ix- xbieha tieg\u0127u fil- potenzi tar- ru\u0127, i\u017cda fl- e\u017cer\u010bizzju tag\u0127hom di\u017cordinat huwa jilma\u0127 id- deni kontra t- tjubija tieg\u0127u, il- kruha tal- \u0127a\u017cen: u g\u0127alhekk il- bniedem \u0127a\u017cin ma jistax ma jkunx o\u0121\u0121ett tas- sa\u0127ta ta' Alla.", "O", "A\u0127na g\u0127andna n\u0127obbu kulma j\u0127obb Alla, u g\u0127andna nobog\u0127du kulma jobg\u0127od Alla.", "Hija \u0127a\u0121a \u017cgura li Alla j\u0127obb il- bnedmin bi m\u0127abba e\u010b\u010bessivament kbira: infatti mhux biss \u0127alaqna u j\u017commna \u0127ajjin: i\u017cda g\u0127as- sa\u0127\u0127a eterna tag\u0127na bag\u0127tilna l- Uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u, wara l- kbira di\u017cgrazzja tal- ewlenin \u0121enituri tag\u0127na.", "Giov.", "III, 16.", "Hija wkoll \u0127a\u0121a \u017cgura li Alla jobg\u0127od id- dnub daqskemm i\u0127obb lilu nnifsu: infatti, kieku Alla kien jista' jinqered, kien jeqred lilu nnifsu, kieku kien i\u0127obb id- dnub: g\u0127ax il- veru huwa kontra l- falz, u l- falz kontra l- veru, u fis- suppo\u017cizzjoni \u017cew\u0121 forzi egwali jeqirdu 'l xulxin.", "Issa a\u0127na obbligati li n\u0127obbu l- proxxmu tag\u0127na b\u0127alna nfusna, g\u0127ax tant a\u0127na kemm il- proxxmu kollu, a\u0127na mag\u0127mulin g\u0127ax- xbieha ta' Alla.", "Mhux g\u0127ax wie\u0127ed g\u0127andu intellett u volont\u00e0 huwa proxxmu tag\u0127na, i\u017cda biss huwa proxxmu sakemm g\u0127adu jgawdi l- liberu arbitriju jew g\u0127ad g\u0127andu b\u017conn tal- g\u0127ajnuna tag\u0127na.", "Meta \u0120es\u00f9 Kristu rrepeta l- kmandamenti ta' Alla mill- ktieb tad- Dewteronomju, qal: \"\u0126obb is- Sinjur Alla tieg\u0127ek b' qalbek kollha, u f' \u0127ajtek kollha, u fil- \u0127sieb kollu tieg\u0127ek.", "Dan hu l- ikbar u l- ewwel kmandament.", "U t- tieni jixbah lil dan: \u0126obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek.\"", "Matt.", "XXII, 37- 39.", "G\u0127aliex \u0120es\u00f9 qal li t- tieni jixbah lill- ikbar u lill- ewwel kmandament?", "G\u0127ar- ra\u0121uni li l- bniedem huwa xbieha ta' Alla, u li x- xbieha g\u0127andha dejjem rabta mar- realt\u00e0.", "P", "Fil- proxxmu g\u0127andna nag\u0127rfu l- persuna tieg\u0127u li hija x- xbieha ta' Alla, u g\u0127andna nag\u0127rfu wkoll l- azzjonijiet tieg\u0127u.", "Rigward il- persuna tal- proxxmu, wie\u0127ed g\u0127all- ebda ra\u0121uni ma jista' qatt jobg\u0127odha, g\u0127ax ikun qieg\u0127ed jobg\u0127od ix- xbieha ta' Alla, u kulma tir\u010bievi x- xbieha, \u0121id jew deni, jitla' dritt g\u0127all- verit\u00e0, jew g\u0127all- o\u0121\u0121ett tag\u0127ha: infatti inti naturalment tkun qieg\u0127ed tg\u0127o\u017c\u017c 'il missierek innifsu, meta tkun qieg\u0127ed tqim il- kopja tar- ritratt tieg\u0127u.", "I\u017cda, rigward l- azzjonijiet tal- proxxmu, a\u0127na ma nistg\u0127ux ma nobog\u0127duhomx, meta huma \u0127\u017ciena, g\u0127ax inkella nkunu qeg\u0127din napprovaw dak li hu \u0127a\u017cin, u b' hekk inkunu nidinbu.", "Immela nobog\u0127du iva l- azzjonijiet \u0127\u017ciena tal- proxxmu, i\u017cda qatt il- persuna tieg\u0127u: g\u0127alhekk Kristu qal: \"La tikkundannawx, u intom ma tkunux ikkundannati.\"", "Luqa VI, 37.", "Issa wie\u0127ed ma jistax ma jikkundannax dak li hu dnub: allura jibqa' li ma nistg\u0127ux nikkundannaw il- persuna li tag\u0127mel id- dnub.", "Anki San Pawl jg\u0127allimna: \"Bierku 'l dawk li ja\u0127qrukom: bierku u la tis\u0127tux.\"", "Rom.", "XII, 14.", "Jidher \u010bar li mhux il- persuna, i\u017cda l- azzjoni \u0127a\u017cina biss tag\u0127ha hija g\u0127alina o\u0121\u0121ett ta' sa\u0127ta, billi \u0127add ma jista' lanqas ma g\u0127andu jbierek dak li hu \u0127azin.", "Q", "Huwa tag\u0127lim fundat li mhux il- virt\u00f9, i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla.", "Kulma a\u0127na nag\u0127mlu lill- bniedem, inkunu qeg\u0127din nag\u0127mluh dejjem lix- xbieha ta' Alla?", "Jg\u0127oddu dejjem Alla mag\u0127mul lilu nnifsu, billi x- xbieha g\u0127andha relazzjoni vera mar- realt\u00e0?", "Huwa \u010bert, li kull deni li nag\u0127mlu lill- proxxmu nkunu dejjem qeg\u0127din nag\u0127mluh lix- xbieha ta' Alla: i\u017cda mhux kull \u0121id li nag\u0127mlulu, inkunu a\u0127na qeg\u0127din nag\u0127mluh dejjem lix- xbieha ta' Alla.", "Meta wie\u0127ed jag\u0127mel \u0121id lil \u0127addie\u0127or jen\u0127tie\u0121 li jara l- kaw\u017ca, jew l- intenzjoni, li g\u0127aliha wie\u0127ed jag\u0127mel dak il- \u0121id.", "Min jag\u0127mel il- \u0121id g\u0127al kaw\u017ca, g\u0127al fini jew g\u0127al mottiv naturali jew \u0127a\u017cin, qatt m' hemm intenzjoni retta, billi b' ebda mod ma jinda\u0127al fiha Alla: g\u0127alhekk kull \u0121id li wie\u0127ed jag\u0127mel lill- bniedem ming\u0127ajr intenzjoni retta, ma jkunx qieg\u0127ed jag\u0127mlu lix- xbieha ta' Alla: i\u017cda jkun qieg\u0127ed ifittex is- sodisfazzjon tad- demm u tal- la\u0127am tieg\u0127u nnifsu.", "Dan jidher wisq fl- e\u017cer\u010bizzju tal- virt\u00f9 permezz tal- partikularit\u00e0: infatti wie\u0127ed jissaporti l- bnedmin tad- dinja kollha, i\u017cda 'l bniedem wie\u0127ed minnhom ma jissaportihx.", "Min jista' jg\u0127id li huwa qieg\u0127ed jissaportihom g\u0127ax huma xbieha ta' Alla, meta dan l- ie\u0127or huwa xbieha ta' Alla wkoll?", "Immela kull min tassew i\u0127obb 'l Alla, g\u0127andu j\u0127obb inseparabbilment ukoll ix- xbieha tieg\u0127u: min jobg\u0127od bniedem wie\u0127ed biss, ikun qieg\u0127ed jobg\u0127od ix- xbieha ta' Alla, u perkonsegwenza ferma ma jkunx qieg\u0127ed i\u0127obb 'l Alla: g\u0127alhekk jen\u0127tie\u0121 li n\u0127obbu lil kul\u0127add, u di\u017cinteressatament u sin\u010berament g\u0127ax l- im\u0127abba hija \u0127a\u0121a tal- qalb.", "Mill- qalb jo\u0127ro\u0121 kollox, u dak li jo\u0127ro\u0121 minnha jindika l- kwalit\u00e0 tag\u0127ha, tajba jew \u0127a\u017cina.", "R", "Jidher impossibbli li x- xbieha ta' Alla, ossija l- persuna g\u0127ax hija xbieha ta' Alla, tasal biex tag\u0127mel di\u017cordni.", "Il- fatt juri li hija g\u0127amlet, u g\u0127adha tag\u0127mel di\u017cordni, g\u0127alkemm hawn min ma g\u0127amilx di\u017cordni; g\u0127ax kul\u0127add huwa liberu fil- volont\u00e0.", "G\u0127andu wie\u0127ed ikun jaf li r- ru\u0127 tal- bniedem, xbieha ta' Alla, hija ordinata wkoll biex tg\u0127ajjex il- \u0121isem tieg\u0127u: u tant ir- ru\u0127 kemm il- \u0121isem jikkummer\u010bjaw bejniethom b' korrispondenza naturali, li dak li hemm fir- ru\u0127 iwie\u0121eb mal- \u0121isem, u dak li hemm fil- \u0121isem iwie\u0121eb mar- ru\u0127.", "\u0126sieb ta' fer\u0127 iferra\u0127 il- wi\u010b\u010b; u w\u0121ig\u0127 il- \u0121isem inikket l- ispirtu.", "Qabel il- waqg\u0127a tal- bniedem bid- dnub ori\u0121inali, ir- ru\u0127 u l- \u0121isem kienu jimxu t- tnejn ordinatament: il- parti superjuri, li hija r- ru\u0127, kienet trie\u0121i l- parti inferjuri, u l- parti inferjuri, li huwa l- \u0121isem, kienet do\u010bli u kwieta g\u0127al kull direzzjoni tal- parti superjuri.", "I\u017cda wara l- waqg\u0127a, saret ribelljoni fil- bniedem bejn il- parti superjuri u l- parti inferjuri: infatti San Pawl kiteb li l- ispirtu u l- \u0121isem huma kontra xulxin, li l- opri tal- ispirtu huma kontra l- opri tal- la\u0127am, u li l- opri tal- la\u0127am huma kontra l- opri tal- ispirtu.", "Galati, V, 17.", "Il- kaw\u017ca ta' kull di\u017cordni li jag\u0127mel il- bniedem tista' tkun, jew xi ingann, jew xi aptit tas- sensi, jew xi temperament naturali, jew xi moviment tal- fantasija li huma proprjetajiet tad- demm u tal- la\u0127am, i\u017cda dejjem ta\u0127t l- influwenza tal- liberu arbitriju.", "Billi ma hawn xejn fl- intellett tal- bniedem li qabel ma kienx fis- sens; g\u0127alhekk il- bniedem li jara bis- sens dak li jkun jog\u0127\u0121bu, jarah ukoll b\u0127ala \u0121id.", "Issa kull \u0121id veru jew falz huwa dejjem l- o\u0121\u0121ett tal- intellett.", "Il- volont\u00e0 x\u0127in tara \u0121id fl- intellett tieg\u0127u u tridu b\u0127ala o\u0121\u0121ett tag\u0127ha, b' hekk issir l- azzjoni tal- bniedem.", "Bosta o\u0121\u0121etti huma projbiti mil- li\u0121i naturali, li l- bniedem g\u0127alih innifsu jarahom ta' \u0121id, u billi ma jkunx g\u0127araf il- veru \u0121id, jiddisprezza kull \u010banfir tal- kuxjenza tieg\u0127u fil- libert\u00e0 tieg\u0127u, u jag\u0127mel id- di\u017cordni.", "Infatti meta l- bniedem imut, ji\u0121ifieri li ru\u0127u ting\u0127a\u017cel minn \u0121ismu, l- intellett tieg\u0127u, me\u0127lus minn kull impediment, ikollu jag\u0127raf il- veru \u0121id, u l- volont\u00e0 tieg\u0127u ma tkunx tista' ma tridux, g\u0127aliex huwa dejjem l- o\u0121\u0121ett tag\u0127ha b\u0127alma huwa tal- intellett.", "Il- veru \u0121id qieg\u0127ed hawn biss: li wie\u0127ed jag\u0127raf 'l Alla u l- mezzi li bihom jigglorifikah: infatti Kristu hekk qal lill- Missier tieg\u0127u fl- a\u0127\u0127ar \u010bena: \"Din hija l- \u0127ajja eterna li jag\u0127rfu lilek Alla wie\u0127ed veru u 'l \u0120es\u00f9 Kristu li inti bg\u0127att.\"", "Giov.", "XVII, 3.", "S", "Fost id- di\u017cordnijiet li jag\u0127mel il- bniedem, hemm l- im\u0121iba \u0127a\u017cina tieg\u0127u lejn l- istess proxxmu tieg\u0127u, billi akkaw\u017ca tal- passjonijiet jag\u0127millu d- deni, u jikser il- li\u0121i, li hija mqieg\u0127da fl- im\u0127abba, u tar- rispett g\u0127all- azzjonijiet \u0127\u017ciena tag\u0127hom: i\u017cda din mhix \u0127a\u0121a tag\u0127na bnedmin.", "Il- \u0127a\u0121a tag\u0127na hija li a\u0127na g\u0127andna n\u0127obbu l- proxxmu, u mhux li ni\u0121\u0121udikawh: min ji\u0121\u0121udika huwa wie\u0127ed, Alla li tana l- li\u0121i.", "L- im\u0127abba hija \u0127a\u0121a tal- qalb, g\u0127alhekk huwa fa\u010b\u010bol min juri fl- estern sinjali ta' m\u0127abba u ma jkunx i\u0127obb minn qalbu.", "Dan hu dmir kbir u serju wisq li wie\u0127ed g\u0127andu j\u0127obb lil kul\u0127add u minn qalbu anki l- g\u0127edewwa: dmir iffundat fuq il- li\u0121i ta' Alla g\u0127al hedina r- ra\u0121uni li l- bniedem huwa xbieha ta' Alla.", "Kollox huwa indikat bis- sinjal proprju tieg\u0127u: g\u0127alhekk wie\u0127ed fa\u010bilment jag\u0127raf meta jkun qieg\u0127ed jobg\u0127od il- persuna li hija x- xbieha ta' Alla, jew meta jkun qieg\u0127ed jobg\u0127od l- azzjoni \u0127a\u017cina tag\u0127ha.", "Huwa sinjal li wie\u0127ed jobg\u0127od il- persuna, meta wie\u0127ed ji\u010b\u0127dilha t- tislim, u l- g\u0127ajnuna fil- b\u017conn tag\u0127ha tant spiritwali kemm temporali, u f' kelma wa\u0127da, meta wie\u0127ed ji\u010b\u0127dilha s- sinjali komuni.", "Li wie\u0127ed ji\u010b\u0127ad xi minn daqqiet it- tislim, mhuwiex dejjem sinjal li wie\u0127ed ikun jobg\u0127od il- persuna, skont kif jg\u0127allem San \u0120wann, l- Appostlu tal- im\u0127abba lejn xulxin, x\u0127in jg\u0127id: \"Jekk xi \u0127add ji\u0121i g\u0127andkom, u ma j\u0121ibx dina d- duttrina, la tilqg\u0127uhx fid- dar, lanqas tg\u0127idulu s- sliem g\u0127alik.", "G\u0127ax min jg\u0127idlu s- sliem g\u0127alik, jikkomunika mal- opri tieg\u0127u \u0127\u017ciena.\"", "II Epist.", "I, 10- 11.", "It- tislim g\u0127andu jsir dejjem, meta ma hemmx \u010birkustanza, li biha wie\u0127ed jista' jing\u0127ad li qieg\u0127ed japprova azzjoni \u0127a\u017cina tal- proxxmu, b\u0127allikieku wie\u0127ed isellem 'il persuna mlibbsa di\u017conestament, jew meta ma hemmx xi kaw\u017ca o\u0127ra \u0121usta, pere\u017cempju bi spirtu ta' dixxiplina.", "Huwa sinjal li wie\u0127ed jobg\u0127od mhux il- persuna, i\u017cda l- azzjoni \u0127a\u017cina tag\u0127ha, meta wie\u0127ed ma ji\u010b\u0127adx is- sinjali komuni, u spe\u010bjalment l- g\u0127ajnuna f' kull b\u017conn tag\u0127ha tant spiritwali kemm temporali.", "\u0126add ma ji\u010b\u0127ad li l- bniedem bl- azzjonijiet \u0127\u017ciena tieg\u0127u jsir naturalment o\u0121\u0121ett ikrah g\u0127all- g\u0127ajnejn tal- o\u0127rajn tant li \u0127add ma jkun donnu jista' jarah ming\u0127ajr orrur: i\u017cda, fid- dawl tal- grazzja wie\u0127ed jilma\u0127 fih ix- xbieha tal- ma\u0127bub Alla tag\u0127na, u fl- azzjonijiet \u0127\u017ciena tieg\u0127u jilma\u0127 il- mi\u017cerja proprja tal- umanit\u00e0, u jag\u0127dru u jikkumpatih.", "T", "Alla j\u0121ib lilu nnifsu mal- bniedem, kif il- bniedem i\u0121ib ru\u0127u max- xbieha ta' Alla, li huwa l- proxxmu: infatti \u0120es\u00f9 Kristu g\u0127allimna li bl- istess kejl li bih a\u0127na nkunu kejjilna lil \u0127addie\u0127or, hekk ukoll ikun lilna mkejjel.", "Matt.", "VII, 2.", "Jekk nag\u0127mlu d- deni lill- proxxmu, dan a\u0127na nkunu qeg\u0127din nag\u0127mluh dejjem lix- xbieha ta' Alla: i\u017cda jekk nag\u0127mlu l- \u0121id lill- proxxmu, dan inkunu qeg\u0127din nag\u0127mluh lix- xbieha ta' Alla biss, meta nkunu nopraw b' intenzjoni retta, g\u0127ax inkella ming\u0127ajr intenzjoni retta, inkunu qeg\u0127din nopraw g\u0127as- sodisfazzjon tag\u0127na nfusna skont id- demm u l- la\u0127am.", "\u0120es\u00f9 Kristu espressament g\u0127allimna li kulma nag\u0127mlu lill- proxxmu jg\u0127oddu mag\u0127mul lilu nnifsu.", "Infatti huwa qal fl- Evan\u0121elju li fil- jum tal- \u0120udizzju Universali sejjer jg\u0127id lil dawk li jkunu fil- leminija tieg\u0127u: \"Ejjew imberkin tal- Missier tieg\u0127i, ippossiedu r- renju lilkom ippreparat mill- fundazzjoni tad- dinja.", "G\u0127aliex jiena kelli l- \u0121u\u0127, u intom tajtuni niekol: kelli l- g\u0127atx, u intom tajtuni nixrob: jiena kont barrani, u intom ilqajtuni: g\u0127arwien, u intom g\u0127attejtuni: marid, u intom \u017cortuni; jiena kont fil- \u0127abs u intom \u0121ejtu g\u0127andi.\"", "Matt.", "XXV, 34, 36.", "Allura meta l- \u0121usti g\u0127ad jistaqsuh, meta kienu g\u0127amlu dan lilu, huwa g\u0127ad iwe\u0121ibhom, jg\u0127id: \"Tassew ng\u0127idlkom, kemm intom g\u0127amiltu lil wie\u0127ed minn dawk l- inqas a\u0127wa tieg\u0127i, g\u0127amiltuh lili.\"", "Matt.", "XXV, 40.", "Imbag\u0127ad huwa g\u0127ad jg\u0127id lil dawk, li jkunu fix- xellugija: \"Tbieg\u0127du minni mis\u0127utin fin- nar etern, li kien ippreparat g\u0127ax- xitan u g\u0127all- an\u0121li tieg\u0127u.", "G\u0127aliex jiena kelli l- \u0121u\u0127, u intom ma tajtunix niekol: kelli l- g\u0127atx, u intom ma tajtunix nixrob: jiena kont barrani u intom ma lqajtunix: g\u0127arwien u intom ma g\u0127attejtunix: marid u fil- \u0127abs, u intom ma \u017cortunix.\"", "Matt.", "XXV, 41, 43.", "Allura dawk tax- xellugija g\u0127ad jistaqsuh, meta kienu rawh f' xi wie\u0127ed minn dawk l- istati li semma, u ma kinux qdewh: u huwa g\u0127ad iwie\u0121eb, jg\u0127id: \"Kemm intom ma g\u0127amiltux lil wie\u0127ed minn dawn i\u010b- \u010bkejknin, lanqas ma g\u0127amiltuh lili.\"", "Matt.", "XXV, 45.", "Issa ma hemmx dubju li dawk tax- xellugija g\u0127amlu naturalment opri tal- \u0127niena fil- kors tal- \u0127ajja tag\u0127hom: i\u017cda ma g\u0127amluhomx b' intenzjoni retta, ji\u0121ifieri g\u0127amluhom, jew b' rikonoxxenza biss lil dawk li kienu g\u0127amlulhom il- \u0121id; jew b' simpatija, billi jkunu \u0127adu grazzja mag\u0127hom skont id- demm u l- la\u0127am; jew b' interess billi kellhom xi speranzi ta' tpattija fuq dina l- art; jew b' debbulizza tal- qalb, li tkun ing\u0127afset naturalment bil- mi\u017cerja, u intant g\u0127amlu l- opri tal- \u0127niena, biex ine\u0127\u0127u l- g\u0127afsa ta' qalbhom g\u0127all- konfort tag\u0127hom infushom: u g\u0127al dina r- ra\u0121uni Kristu g\u0127ad jg\u0127idilhom li ma jg\u0127oddx mag\u0127mulin lilu stess dawk l- opri tal- \u0127niena, g\u0127ax ma kenux ordinati b' fini jew b' intenzjoni retta.", "U tant hu veru li kieku naqset xi wa\u0127da min dawn l- erba' kaw\u017ci esposti, l- opra ma kinitx tkun mag\u0127mula lil dawn li kienu fl- istat tal- g\u0127ajnuna, jew tal- b\u017conn.", "Il- premju tal- \u0121enna huwa immela g\u0127al dawk li j\u0127obbu bl- opri, u bil- verit\u00e0 lill- proxxmu, biss g\u0127ax dan hu x- xbieha ta' Alla.", "U", "Il- bniedem tant rigward ir- ru\u0127 tieg\u0127u u kemm ukoll rigward il- \u0121isem tieg\u0127u huwa dejjem su\u0121\u0121ett biex jitbiddel, u qatt ma hu fl- istess stat.", "Il- kaw\u017ca tista' tkun jew g\u0127aliex xi spirtu tajjeb jew \u0127a\u017cin jikkomunika mieg\u0127u jew g\u0127aliex fil- kors tal- \u0127ajja tieg\u0127u temporali jkollu jiltaqa'ma' \u0127wejje\u0121 li jferr\u0127uh, jew li ja\u0127qruh, u li jnikktuh, b\u0127alma huma bxarat tajba jew \u0127\u017ciena, b\u0127alma huma l- u\u0121ig\u0127at, u l- mard, jew il- persekuzzjonijiet, jew l- umiljazzjonijiet, jew l- e\u017caltazzjonijiet; i\u017cda fuq kollox ja\u0127kmu l- bi\u017ca', x\u0127in hu jaf tassew dak li g\u0127adda minn fuqu, imma b' ebda mod, jekk is- Sinjur Alla ma jkunx irrivelalu, fuq dak kollu li g\u0127ad ikun biex ji\u0121i fuqu.", "Kollox jid\u0127ol fl- intellett tieg\u0127u, u skont id- dispo\u017cizzjonijiet tal- volont\u00e0 tieg\u0127u huwa jordna \u0127ajtu jew g\u0127all- pa\u010bi, jew g\u0127all- inkwetitudni.", "Dejjem g\u0127andu jkollu l- pa\u010bi, jekk i\u0127ares dejjem bl- intellett tieg\u0127u lejn Alla, li kollox irie\u0121i u jiggoverna g\u0127all- volont\u00e0 divina tieg\u0127u, u jg\u0127aqqad il- volont\u00e0 tieg\u0127u ma' dik ta' Alla.", "I\u017cda jekk i\u0127ares lejh innifsu, u jkun irid jag\u0127mel il- volont\u00e0 tieg\u0127u, jew ifittex is- sodisfazzjon tieg\u0127u nnifsu, ma jista' b' hekk ikollu qatt pa\u010bi anzi inkwiet.", "Infatti r- ru\u0127 tal- bniedem, li hija ma\u0127luqa g\u0127ax- xbieha ta' Alla tmur dejjem travers jekk f' kollox ma tfittixx ir- realt\u00e0 tag\u0127ha, li huwa Alla, prin\u010bipju u fini ta' kollox.", "V", "Kul\u0127add jaf b' esperjenza li l- \u0127ajja ta' kull bniedem fuq dina l- art hija kumbattiment mal- g\u0127edewwa tieg\u0127u, li huma d- demonju, il- bnedmin, u l- istess \u0121ibdiet \u0127\u017ciena tieg\u0127u, li fih irvellaw g\u0127all- waqg\u0127a fid- dnub ori\u0121inali.", "Billi huwa g\u0127andu l- liberu arbitriju f' kull tentazzjoni jkollu dejjem jag\u0127ti de\u010bi\u017cjoni tal- volont\u00e0 tieg\u0127u jew bil- kunsens jew bir- re\u017cistenza: g\u0127alhekk jew ix- xbieha ta' Alla ssir \u0127a\u0121a wa\u0127da ma 'Alla permezz tal- att volontarju billi tirre\u017cisti g\u0127al dak li hu kontra Alla, li ma jkunx jog\u0127\u0121ob lil Alla; jew titbieg\u0127ed minn Alla permezz tal- att volontarju, billi tikkonsenti g\u0127al dak li huwa kontra Alla.", "Fl- ewwel att ix- xbieha ta' Alla tkun fil- fini li g\u0127alih hija ma\u0127luqa, g\u0127alhekk tgawdi l- veru mistrie\u0127 u l- vera pa\u010bi tag\u0127ha: i\u017cda fit- tieni att hija tkun barra mill- fini li g\u0127alih hija ma\u0127luqa, u g\u0127alhekk tkun barra mi\u010b- \u010bentru tag\u0127ha, inkwetata, u bla pa\u010bi, b\u0127al \u0121ebla li titgerbeb sakemm tkun g\u0127adha ma waslitx fi\u010b- \u010bentru tag\u0127ha.", "Ix- xbieha ta' Alla, infatti, ma jistax ikollha \u010bentru ie\u0127or \u0127lief 'l Alla stess, billi Alla u x- xbieha tieg\u0127u huma f' \u010bertu sens marbutin lejn xulxin.", "Ix- xbieha ta' Alla g\u0127andha tag\u0127\u017cel dejjem dak li hu veru \u0121id, u jekk ma tag\u0127\u017clux bil- liberu arbitriju tag\u0127ha, hija ma tistax tasal g\u0127all- o\u0121\u0121ett tag\u0127ha li jivvifikaha.", "Fit- tentazzjonijiet ix- xbieha ta' Alla ji\u0121ri li bosta drabi, akkaw\u017ca tal- g\u0127edewwa tag\u0127ha, li ma jittrattawx mag\u0127ha \u0127lief bl- inganni, tie\u0127u b' \u0121id g\u0127aliha dak li jkun veru deni, li kmieni jew tard ikollha tag\u0127rfu li ma kienx l- o\u0121\u0121ett tag\u0127ha.", "I\u017cda, il- \u0127tija hija kollha kemm hi tag\u0127ha, g\u0127aliex ma tfittixx id- dawl fit- tag\u0127lim tal- \u0127ajja, u ma te\u017cer\u010bitax il- potenzi tag\u0127ha billi ta\u0127seb.", "Infatti g\u0127aliex xi bnedmin huma fil- pa\u010bi; u g\u0127aliex o\u0127rajn mhumiex?", "G\u0127ax dawk ja\u0127sbu u dawna le.", "Minn mindu l- bniedem jid\u0127ol fl- u\u017cu tar- ra\u0121uni ma jistax ikun li \u010berti veritajiet ma ji\u0121uhx fil- menti tieg\u0127u; b\u0127alma huma Alla, li wisq jing\u0127araf mill- opri ta' jdejh; il- mewt, li kuljum jie\u0127u a\u0127bar fuqha bil- mewt ta' xi \u0127add; in- ne\u010bessit\u00e0 tal- \u0121udizzju g\u0127all- in\u0121ustizzji ta' bosta: l- eternit\u00e0 li tibda g\u0127all- bniedem mis- sieg\u0127a ta' mewtu: i\u010b- \u010banfir tal- kuxjenza proprja, u tant o\u0127rajn.", "Xi w\u0127ud quddiem dawn il- veritajiet jieqfu u ja\u0127sbu, u g\u0127as- serjetajiet li fihom, jg\u0127ixu bl- ordni, u o\u0127rajn jiddisprezzawhom u jg\u0127ixu bid- di\u017cordni.", "I\u017cda kull wie\u0127ed ikollu ne\u010bessarjament ja\u0127sad li jkun \u017cera'.", "X", "L- ispirti kollha ma\u0127luqin g\u0127ax- xbieha ta' Alla, cio\u00e8, l- an\u0121li u l- bnedmin, g\u0127andhom lejn xulxin lok ta' komunikazzjoni permezz tal- kelma kemm jekk tkun intellettwali biss, kemm jekk tkun vokali wkoll.", "Il- \u0127sieb tal- bniedem \u0127add ma jista' jag\u0127rfu \u0127lief Alla wa\u0127du, g\u0127ax lilu, ebda \u0127a\u0121a ma tista' b' xi mod tin\u0127bielu: l- an\u0121li i\u017cda jew il- bnedmin ma jistg\u0127ux jag\u0127rfuh ming\u0127ajr il- komunikazzjoni.", "Intant xi \u0127add jag\u0127raf il- \u0127sieb ta' qalb il- bniedem, g\u0127ax Alla jkun ried jirrivelahulu.", "Il- \u0127sieb huwa proprjet\u00e0 tal- bniedem i\u0121\u0121enerat fih permezz tal- intellett u tal- volont\u00e0: g\u0127alhekk hija \u0127a\u0121a ta' jdejn il- bniedem li jag\u0127mel il- \u0127sieb tieg\u0127u, kif tg\u0127id l- Iskrittura; i\u017cda hija \u0127a\u0121a ta' jdejn Alla li hu jesegwih.", "Il- bniedem jipproponi u Alla jiddisponi.", "\u0126add \u0127lief Alla wa\u0127du ma jista' jag\u0127raf il- \u0127sieb tal- bniedem: g\u0127aliex il- mod li bih l- ispirti jag\u0127rfu huwa komuni skont in- natura tag\u0127hom: g\u0127alhekk meta bniedem jew spirtu jag\u0127raf il- \u0127sieb ta' xi \u0127add, ikun akkwista din it- tag\u0127rifa diretta minn Alla.", "Jekk spirtu \u0127a\u017cin jikkommunika ma' spirtu tajjeb, u dan jasso\u010bja lilu nnifsu mieg\u0127u, minn tajjeb isir \u0127a\u017cin: jekk i\u017cda spirtu tajjeb jikkomunika ma' spirtu \u0127a\u017cin, u dan ikun g\u0127adu jgawdi l- liberu arbitriju, isir tajjeb, meta jasso\u010bja lilu nnifsu mieg\u0127u.", "Infatti l- Ispirtu Santu jg\u0127allem li mal- qaddis g\u0127ad tkun qaddis, u mal- \u0127a\u017cin, g\u0127ad tkun \u0127a\u017cin.", "Psalm.", "XVII, 26, 27.", "Kristu fl- Evan\u0121elju jitkellem fuq dina l- komunikazzjoni, u jg\u0127id: \"Meta l- ispirtu moq\u017cie\u017c ikun \u0127are\u0121 mill- bniedem, jimxi f' postijiet ming\u0127ajr ilma, ifittex mistrie\u0127: u meta ma jsibx, hu jg\u0127id; Jiena ner\u0121a' lura fid- dar tieg\u0127i mnejn jiena \u0127ri\u0121t.", "U meta jkun \u0121ie, isibha mnaddfa, miknusa u m\u017cejna.", "Allura jmur, u jie\u0127u mieg\u0127u seba' spirti o\u0127ra, iktar \u0127\u017ciena minnu innifsu, jekk jid\u0127lu, jg\u0127ammru hemm.", "U l- a\u0127\u0127ar stat ta' dak il- bniedem isir ag\u0127ar minn dak ta' qabel.\"", "Luqa XI, 24, 26.", "G\u0127alhekk San Pawl iwiddibna biex nippruvaw l- ispirti: g\u0127ax xi w\u0127ud jifhmu d- deni u o\u0127rajn il- \u0121id.", "Il- komunikazzjoni tiddependi mill- volont\u00e0 tal- bniedem, li hu dejjem liberu biex jag\u0127\u017cel: jista' jasso\u010bja ru\u0127u mag\u0127ha, u jista' jirrispin\u0121iha.", "Komunikazzjoni ta' spirtu tajjeb mhija qatt ming\u0127ajr pa\u010bi, ming\u0127ajr kalma, ming\u0127ajr sentimenti ta' umilt\u00e0: g\u0127ax kul\u0127add jag\u0127ti minn dak li g\u0127andu.", "Komunikazzjoni ta' spirtu \u0127a\u017cin mhija qatt ming\u0127ajr inkwiet, jew ta\u0127wid, jew pre\u010bipitazzjoni, jew ming\u0127ajr sentimenti ta' suppervja.", "M' hemmx immela dubju li min jikkommunika ma' Kristu, il- veru re tal- pa\u010bi, u jasso\u010bja ru\u0127u mieg\u0127u, ikollu fih l- ispirtu ta' Kristu, li hu kollu umilt\u00e0, kollu karit\u00e0, kollu verit\u00e0 u \u0121ustizzja.", "Xi minn daqqiet xi spirti jidhru lil xi bnedmin, u dan dejjem jew bl- ordni jew bil- permess ta' Alla, ikunu spirti ta' bnedmin mejta, jew ikunu spirti an\u0121eli\u010bi jew djaboli\u010bi.", "Biex spirtu jidher jen\u0127tie\u0121 li jie\u0127u figura jew forma sensibbli u mhux dejjem figura umana; g\u0127alkemm kull spirtu intellettwali huwa x- xbieha ta' Alla, g\u0127ax kif tixhed l- istorja, \u0121ieli \u0127adu figura ta' annimali, i\u017cda dejjem skont il- kwalit\u00e0 tal- ispirtu hekk ukoll il- figura tal- annimali: pere\u017cempju, spirti umani tajbin ta\u0127t il- forma ta' \u0127rief jew ta' \u0127amiem, jew ta' bnedmin e\u010b\u010b. Spirti \u0127\u017ciena ta\u0127t il- forma ta' mog\u0127o\u017c, jew ta' sriep e\u010b\u010b.", "Y", "Alla \u0127alaq il- bniedem g\u0127alih innifsu, sabiex il- bniedem jag\u0127rfu, i\u0127obbu u jservih fil- kors tal- \u0127ajja temporali tieg\u0127u, u sabiex imbag\u0127ad Alla jag\u0127tih il- glorja eterna, jekk ikun igglorifikah fi\u017c- \u017cmien, jew jag\u0127tih il- konfu\u017cjoni eterna jekk ma jkunx tah il- glorja li lilu tist\u0127oqq b\u0127ala Kreatur tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk kien jen\u0127tie\u0121 li Alla ja\u0127laq il- bniedem g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u, sabiex il- bniedem ikun kapa\u010bi li jtemm dan il- fini, li g\u0127alih biss huwa ma\u0127luq.", "Ming\u0127ajr intellett, \u0127add ma jista' jag\u0127raf il- veru \u0121id u l- veru deni: ming\u0127ajr volont\u00e0 \u0127add ma jista' jag\u0127\u017cel il- veru \u0121id mill- veru deni.", "Permezz tal- intellett u tal- volont\u00e0, Alla g\u0127amel il- bniedem kapa\u010bi tal- grazzja tieg\u0127u, li biha r- ru\u0127 tkun tista' tissupera kull impediment, iddotata bl- istess g\u0127ajnuna ta' Alla, u li ming\u0127ajrha r- ru\u0127 ma tkun tista' tag\u0127mel xejn, la \u0127wejje\u0121 kbar u lanqas \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar.", "Fil- bidu Alla \u0127alaq il- bniedem f' dana l- istat tal- grazzja tieg\u0127u, i\u017cda l- bniedem bil- liberu arbitriju tieg\u0127u b' kastig tad- di\u017cubbidjenza tilifha, b' mod li ma kellu jsibha qatt i\u017cjed, kieku l- \u0126anin Alla fl- e\u010b\u010bess tal- im\u0127abba tieg\u0127u ma bag\u0127atx l- Iben Uni\u0121enitu tieg\u0127u biex mill- \u0121did jimmeritalna dina l- grazzja tant me\u0127tie\u0121a, li ming\u0127ajrha \u0127add ma jista' jtemm il- fini, li g\u0127alih a\u0127na ma\u0127luqin.", "\u0126add infatti ming\u0127ajr il- grazzja ma jista' jigglorifika 'l Alla lanqas jag\u0127mel opra meritorja g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "Ming\u0127ajr il- grazzja l- bniedem jibqa' xbieha ta' Alla tassew, i\u017cda ma jista' qatt jemmen, jew jittama, jew i\u0127obb, jew jindem, billi jibqa' miexi bid- dawl u bil- forzi tal- potenti naturali, tas- sensi u tar- ra\u0121uni.", "Il- bniedem ma\u0127luq fl- istat tal- grazzja kien im\u017cejjen bid- doni sopranaturali, u spe\u010bjalment bil- fidi, bit- tama u bl- im\u0127abba: g\u0127aliex Alla sa mill- bidu \u0127alaq il- bniedem biex dan ikun jog\u0127\u0121bu permezz tal- fidi.", "Ming\u0127ajr il- fidi, il- bniedem ma jistax jag\u0127raf 'l Alla li ma jidhirx, billi l- fidi m' g\u0127andhiex o\u0121\u0121etti o\u0127ra \u0127lief dawk li ma jidhrux.", "Infatti San Pawl jikteb li bil- fidi a\u0127na nifhmu li d- dinja kienet mag\u0127mula bil- kelma ta' Alla: li minn \u0127wejje\u0121 li ma jidhrux saru \u0127wejje\u0121 li jidhru.", "Hebr.", "XI.", "3.", "Immela Alla \u0127alaq il- bniedem g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u, biex dan ikun kapa\u010bi jag\u0127rfu u jigglorifikah billi josserva l- li\u0121i eterna tieg\u0127u, li Alla stess impressjonalu fil- mo\u0127\u0127 u fil- qalb tieg\u0127u, b\u0127al ra\u0121\u0121 mix- xemx fuq o\u0121\u0121ett, u tah l- g\u0127ajnuniet kollha biex jasal g\u0127al hedana l- fini.", "Z", "San Pawl jikteb li Alla lil dawk li g\u0127araf minn qabel, ippredestinahom ukoll biex ikunu mag\u0127mulin jaqblu mal- imma\u0121ni ta' Ibnu.", "Rom.", "VIII.", "29.", "Din l- imma\u0121ni tal- Iben ta' Alla fil- predestinati l- ewwel tkun fil- \u0127ajja temporali rigward l- ispirtu, billi jg\u0127ixu bl- ispirtu ta' Kristu, u fir- re\u017currezzjoni rigward il- \u0121isem ukoll, kif jikteb l- istess Appostlu.", "Immela Alla g\u0127ad jirriforma l- \u0121isem tal- umilt\u00e0 tag\u0127na konfigurat g\u0127all- \u0121isem tal- glorja tieg\u0127u, sabiex kif Kristu huwa l- iben primo\u0121enitu ta' Alla l- Missier, hekk ukoll a\u0127na nkunu permezz tieg\u0127u wlied l- istess Missier b' adozzjoni kif Kristu b' natura.", "\u0120es\u00f9 Kristu huwa veru Alla u veru bniedem.", "Fih hemm \u017cew\u0121 naturi distinti, in- natura divina u n- natura umana: i\u017cda g\u0127alkemm huma distinti huma mag\u0127qudin flimkien b' mod inseparabbli permezz tal- persuna divina li hija wa\u0127da fi Kristu: u dina tissejja\u0127 l- unjoni Ipostatika.", "Fi Kristu, veru Alla u veru bniedem, m' hemmx \u017cew\u0121 persuni divina u umana, g\u0127ax inkella ma jkunx Kristu wie\u0127ed, i\u017cda persuna wa\u0127da u dina divina: g\u0127alhekk kull azzjoni tieg\u0127u g\u0127andha mertu u valur infinit.", "Kristu b\u0127ala bniedem jixbah lilna f' kollox barra mid- dnub; g\u0127andu b\u0127alna intellett u volont\u00e0 u liberu arbitriju, u sensi u passjonijiet, u fantasija, veru \u0121isem naturali ffurmat mis- sustanza ta' omm ver\u0121ni bl- opra tal- Ispirtu Santu, imnissel minn Adam, kif hu stess isejja\u0127 lilu nnifsu bin il- bniedem.", "Immela Kristu b\u0127ala bniedem huwa ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla: i\u017cda b\u0127ala Alla mhuwiex xbieha ta' Alla, i\u017cda l- figura tas- sustanza ta' Alla, g\u0127ax g\u0127andu intellett divin u volont\u00e0 divina, u kull attribut proprju ta' Alla, cio\u00e8 l- eternit\u00e0, l- omnipotenza, l- infinit\u00e0, it- tjubija.", "Dan l- Iben uni\u0121enitu ta' Alla, sar bniedem g\u0127alina bnedmin u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127na, g\u0127ax ir- ru\u0127 tag\u0127na hija wisq prezzju\u017ca, billi hija ma\u0127luqa g\u0127ax- xbieha ta' Alla, u kapa\u010bi tal- grazzja ta' Alla.", "Miet fuq is- salib g\u0127ax ried hu, sabiex jag\u0127ti l- \u0127ajja lir- ru\u0127 tag\u0127na, billi jelevaha fl- istat ta' qabel, li minnu kienet di\u017cgrazzjatament waqg\u0127et.", "Huwa r\u010bieva l- missjoni tieg\u0127u minn Alla li ppredestinah Iben tieg\u0127u veru u naturali, u wara li esegwieha tela' fis- sema, wara li \u0121ab trijonfi glorju\u017ci fuq Satana, u issa qieg\u0127ed isaltan fil- leminija ta' Alla l- Missier, mnejn g\u0127andu ji\u0121i fil- glorja tieg\u0127u darba o\u0127ra fid- dinja biex ibierek 'il dawk li obdewh u biex jis\u0127et 'il dawk li ma laqg\u0127uhx: u lilu g\u0127al dejjem unur u glorja flimkien mal- Missier u ma' l- Ispirtu s- Santu.", "Ammen.", "IX- XBIEHA TA' ALLA", "IT- TIENI KTIEB.", "Ix- Xbiha ta' Alla.", "1.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma jinqediex b' kul\u0127add g\u0127al \u0121id li jkun irid jag\u0127mel.", "KOPJA: Bniedem li jkun irid iwa\u0127\u0127al musmar ifittex l- istrument biex isammar bih, jekk jara li l- martell, strument proprju g\u0127at- tismir, huwa mkag\u0127bar bil- q\u017cie\u017c ma jinqediex bih, g\u0127ax jitqa\u017c\u017ce\u017c; jinqeda b' xi \u0127adida o\u0127ra, basta nadifa, ossija li hu ma jkunx jitqa\u017c\u017ce\u017c u b' hekk itemm il- fini tieg\u0127u.", "APPLIKAZZJONI: Alla jitqa\u017c\u017ce\u017c lis- suppervja tant li hemm miktub li Hu jirre\u017cisti lis- suppervi u li jag\u0127ti l- grazzja lill- umli.", "Dawk li huma suppervi fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u j\u0127allihom jaqg\u0127u g\u0127all- konfu\u017cjoni spe\u010bjali tag\u0127hom infushom fl- impurit\u00e0 kif jg\u0127allem San Tumas D'Aquino.", "Huwa ma jinqediex bihom g\u0127ax jitqa\u017c\u017ci\u017chom u din il- verit\u00e0 hija \u010bara mill- konsiderazzjoni tal- istess xbieha tieg\u0127u.", "Kull \u0121id jag\u0127mlu dejjem Alla u jinqeda bil- bniedem kif jikteb San Pawl: \"Jiena \u0127awwilt, Apollo saqqa, i\u017cda kabbar Alla.\"", "2.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma ji\u010b\u0127adx l- g\u0127ajnuna lil min jitlobhielu bil- verit\u00e0.", "KOPJA: Bniedem missier ikun fejn il- ba\u0127ar fis- sajf jirrikrea ru\u0127u jippassi\u0121\u0121a: ibnu \u017cag\u0127\u017cug\u0127 ikun hemm jg\u0127um.", "Dan l- iben i\u0127ossu \u0127a\u017cin fil- ba\u0127ar u jirrikorri lejn missieru jitolbu l- g\u0127ajnuna.", "Il- missier x\u0127in jisma' 'l ibnu, jitolbu l- g\u0127ajnuna \u017cgur li ma jibqax indifferenti, i\u017cda b' kull mezz jg\u0127inu, anke jaqbe\u017c il- ba\u0127ar bil- \u0127wejje\u0121 b' kollox biex isalvah.", "APPLIKAZZJONI: Meta l- bniedem ikun ittentat, ossija fil- periklu li jaqa' fid- dnub, u jirrikorri g\u0127all- g\u0127ajnuna t' Alla, Alla ming\u0127ajr dubju ma j\u0127allihx wa\u0127du u dan ma jaqax g\u0127ax meta Alla hu mag\u0127na \u0127add u xejn ma jista' jkun kontra tag\u0127na.", "X\u0127in ix- xbieha ta' Alla ma tasalx biex ti\u010b\u0127ad g\u0127ajnuna lill- iben li jitlob, wisq i\u017cjed Alla ma jikkonfondix 'il dawk li jirrikorru lejh bil- verit\u00e0.", "3.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla huwa \u0121ust u jag\u0127ti lil kull wie\u0127ed skont l- g\u0127emil.", "KOPJA: Bniedem ma jistax i\u0127oss fih li min hu \u0127a\u017cin g\u0127andu jkun ippremjat g\u0127ax \u0127a\u017cin, lanqas li min hu tajjeb g\u0127andu jkun ikkastigat bla \u0127tija; i\u017cda kul\u0127add isostni li jkun tassew denn ta' kastig min jag\u0127mel id- delitt, kul\u0127add jg\u0127id almenu internament li jkun jist\u0127oqqlu, jew li jkun tassew denn ta' premju min jag\u0127mel il- \u0121id, kul\u0127add jg\u0127id almenu internament li jkun jist\u0127oqqlu.", "APPLIKAZZJONI: Jekk ix- xbieha t' Alla ti\u010b\u010banfar li tag\u0127ti lil \u0127addie\u0127or dak li ma jkunx jist\u0127oqqlu, huwa impossibbli g\u0127al Alla li ma jag\u0127milx \u0121ustizzja; anzi Alla ji\u0121i jeqred lilu nnifsu, kieku kien possibbli, jekk jag\u0127ti l- premju lill- \u0127\u017ciena u kastig lill- \u0121usti.", "Mix- xbieha t' Alla ti\u0121i l- konklu\u017cjoni li fil- mewt kull bniedem ikun ippremjat jew ikkastigat: u wisq i\u017cjed meta bosta fid- dinja jog\u0127lew u jistag\u0127new permezz tad- delitti.", "4.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla huwa tassew \u0127anin.", "KOPJA: G\u0127al dan l- istudju xejn mhu iktar addattat \u0127lief li wie\u0127ed i\u0127ares lejn qalb ta' missier jew ta' omm.", "Il- \u0127niena hija kbira wisq tal- \u0121enituri lejn uliedhom fil- mi\u017cerja jew fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna.", "Missier ta' dina l- art, vera xbieha t' Alla, ma jirri\u0121ettax 'l ibnu li jitolbu ma\u0127fra g\u0127ax ikun naqsu.", "Dan hu wisq ikkonfermat bil- parabbola tal- Iben il- \u0126ali li esponiet l- istess Verit\u00e0 eterna fuq il- \u0127niena ta' Missier.", "APPLIKAZZJONI: M' hemmx dubju li Alla hu \u0127anin x\u0127in ix- xbieha tieg\u0127u tag\u0127mel \u0127niena lejn l- ulied tag\u0127ha li jumiljaw ru\u0127hom: anzi Alla stess bil- \u0127niena tieg\u0127u jibda biex jag\u0127ti l- grazzja g\u0127all- konver\u017cjoni ta' wliedu li jkunu \u0127ar\u0121u mit- triq it- tajba: \u0127niena mid- dixxiplina, mis- slaleb, u mill- kastigi.", "Anzi l- art kollha hija mimlija bil- \u0127niena t' Alla li jtella' x- xemx tieg\u0127u li jibg\u0127at ix- xita tieg\u0127u anke fuq dawk li joffenduh bid- dnub.", "F' xejn ma tant tista' l- kreatura ssir tixbah fl- opri lill- Kreatur, daqskemm meta hija t\u0127enn.", "5.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla j\u0127obb lill- kreaturi tieg\u0127u.", "KOPJA: Meta bniedem jag\u0127mel xi opra jew xi xog\u0127ol jib\u017ca' g\u0127alih, jindukrah biex ma jit\u0127assarlux u jg\u0127o\u017c\u017cu, g\u0127ax ikun g\u0127amlu hu stess bid- dili\u0121enza tieg\u0127u, bl- attenzjoni tieg\u0127u u g\u0127ax ikun swielu \u017cmien u pa\u010benzja.", "Iqieg\u0127du fi\u017c- \u017cgur biex \u0127add ma jkun jista' jg\u0127arraqhulu jew itebbag\u0127hulu jew jirrovinahulu f' xi parti.", "U jqieg\u0127ed tant g\u0127o\u017c\u017ca g\u0127ax opra xog\u0127ol tal- industrija ta' mo\u0127\u0127u u ta' jdejh.", "APPLIKAZZJONI: Alla \u0127alaq kollox bit- tjubija u bl- omnipotenza tieg\u0127u u g\u0127andu kura u kont u \u0127sieb fuq kull kreatura tieg\u0127u, tant kreaturi kbar, kemm ukoll kreaturi \u017cg\u0127ar; kollox g\u0127amel fis- sapjenza tieg\u0127u u xejn ma jobg\u0127od mill- opri ta' jdejh.", "U m' hemm l- ebda dubju li hu j\u0127obb il- kreaturi tieg\u0127u, x\u0127in l- istess kreatura tieg\u0127u m\u017cejna bl- intellett u bil- volont\u00e0 ma tafx tittraskura jew tabbanduna opra jew xog\u0127ol ta' jdejha.", "I\u0127obb tassew il- kreaturi tieg\u0127u kollha, g\u0127ax jikkonservahom bil- mezzi tas- Sapjenza tieg\u0127u u jissaporti bil- pa\u010benzja dawk li jiddi\u017cgustawh b' g\u0127emilhom.", "6.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla hu favur il- \u0127bieb tieg\u0127u.", "KOPJA: \u017bew\u0121 \u0127bieb mexjin flimkien u fit- triq wie\u0127ed minnhom i\u0127ossu \u0127a\u017cin u jag\u0127ti sinjal li sejjer jaqa' mal- art: Il- \u0127abib l- ie\u0127or malli jinteba\u0127 li \u0127abibu sejjer jaqa' mal- art ming\u0127ajr l- ebda dubju ta' xejn bil- premura kollha jmidd idejh u j\u017commu biex isostnih u ma j\u0127allihx jaqa'.", "Intant imidd idejh u ma j\u0127allihx jaqa' g\u0127ax hu \u0127abib tieg\u0127u.", "APPLIKAZZJONI: Hemm miktub li Alla j\u0127obb 'il dak li j\u0127obbuh u li jekk Alla huwa favur tieg\u0127u xejn ma jista' jkun kontra tieg\u0127u.", "Immela jekk ix- xbieha t' Alla ma t\u0127allix il- \u0127abib jaqa' i\u017cda tissollevah wisq i\u017cjed Alla nnifsu jippreserva mid- dnub il- \u0127bieb tieg\u0127u u jag\u0127tihom l- g\u0127ajnuna li jkunu jen\u0127tie\u0121u tant g\u0127ar- ru\u0127 kemm g\u0127all- \u0121isem.", "Meta wie\u0127ed jaqa' fid- dnub intant jaqa' g\u0127ax Alla ma jkunx tah g\u0127ajnuna billi s- suppervja tag\u0127mel il- bniedem kontra Alla.", "7.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jie\u0127u kura tal- kreaturi tieg\u0127u g\u0127ax huwa providenza.", "KOPJA: Missier ta' dina l- art jie\u0127u kura ta' wliedu billi jipprokuralhom bl- industrija tieg\u0127u l- ikel, ix- xorb u l- g\u0127ata u billi jirrimedjalhom bil- \u0127ila tieg\u0127u l- mezzi g\u0127all- fejqan anke b' sagrifi\u010b\u010bju ta' o\u0121\u0121etti prezzju\u017ci g\u0127alih.", "Kontinwament i\u0127ares lejhom biex jara liema b\u017conn ikunu fih biex ja\u0127seb g\u0127ar- rimedju tieg\u0127u.", "U jitg\u0127axxaq jarahom igawdu mill- \u0121id li jkun ipprokuralhom.", "APPLIKAZZJONI: Tiddi wisq fuq kull kreatura l- providenza t' Alla li jie\u0127u \u0127sieb il- \u0121ilju tal- g\u0127alqa u l- g\u0127asafar tal- ajru, u b' mod wisq i\u017cjed jie\u0127u \u0127sieb il- bnedmin li jiswew i\u017cjed mill- g\u0127asafar.", "Meta x- xbieha t' Alla tie\u0127u tant \u0127sieb u kura ta' wliedha, wisq i\u017cjed Alla jipprokura l- mezzi tal- konservazzjoni g\u0127all- kreaturi kollha tieg\u0127u.", "Jixhdu l- \u0127ut tal- ba\u0127ar, it- tajr tal- ajru u l- annimali kollha u l- bnedmin kollha li ma jing\u0127addux li hemm il- kbir ma\u0127\u017cen ta' Alla mnejn g\u0127al tant \u0127luq ji\u0121i l- ikel u l- ikel li jxabba'.", "8.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jrid li l- midneb jikkonverti lejh.", "KOPJA: Iben i\u0121ib ru\u0127u \u0127a\u017cin ma' missieru: issa jew l- iben biex jevita l- kastig ta' missieru jew il- missier innifsu jke\u010b\u010bih mid- dar; dan il- missier jid\u0127ol fil- \u0127sieb li ibnu g\u0127adu ma rritornax id- dar: javvanza i\u017cjed il- lejl u missier dan l- iben jixtieq li ibnu jirritorna d- dar g\u0127andu u jitolbu ma\u0127fra.", "APPLIKAZZJONI: Il- bniedem bid- dnub il- mejjet i\u0121ib ru\u0127u \u0127a\u017cin lejn Alla b' att ta' ingratitudni kbira u g\u0127alhekk jinfired minn Alla.", "Issa x\u0127in missier ta' dina l- art, vera xbieha t' Alla jixtieq li ibnu jirritorna d- dar avolja jkun naqas gravement u li jitolbu ma\u0127fra, wisq i\u017cjed Alla li jrid li kul\u0127add isalva jkun jistenna li l- midneb jikkonverti lejh bis- sin\u010berit\u00e0, pront biex jilqg\u0127u f' dirg\u0127ajh, jg\u0127annqu u jbusu.", "M' hemmx x' jag\u0127mel i\u017cjed Alla g\u0127as- salvazzjoni tal- midinbin, meta Hu stess tana l- Uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u.", "9.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jitqanqal mill- Umilt\u00e0 tal- bniedem.", "KOPJA: Meta bniedem ikun irid jakkwista jew xi pja\u010bir jew xi \u0127a\u0121a, minn bniedem ie\u0127or dejjem jag\u0127mel biex jiddisponih u jqanqlu a favur tieg\u0127u; g\u0127alhekk joffrilu ordinarjament dak li jkun jog\u0127\u0121bu, jew jersaq mhux bi kliem iebes, jew bir- re\u017cistenzi, i\u017cda bi kliem \u0127elu u umli biex ma jirritahx g\u0127ax jaf tajjeb li s- suppervja twebbes il- qlub u l- umilt\u00e0 trattabhom.", "APPLIKAZZJONI: Barra milli hu rrivelat li Alla jirre\u017cisti lis- suppervi u li jag\u0127ti l- grazzja 'l- umli, a\u0127na nag\u0127rfu mill- istess xbieha tieg\u0127u li hu jitqanqal mill- umilt\u00e0 tag\u0127na: g\u0127aliex x\u0127in il- bniedem jitqanqal biex isir \u0121eneru\u017c lejn bniedem ie\u0127or li jirrikorri lejh u ma jafx ji\u010b\u0127ad g\u0127all- manjieri umli u \u0127elwin tieg\u0127u u g\u0127all- pa\u010benzja tieg\u0127u; wisq i\u017cjed Alla jikkon\u010bedi l- favuri tieg\u0127u lil min jiddisponih bi spirtu ta' vera umilt\u00e0, anzi huwa dejjem ma' dawk li jog\u0127\u0121buh f' kollox.", "Min jog\u0127\u0121ob lil xi \u0127add, ikun bla dubju milqug\u0127 minnu stess.", "10.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla huwa Sapjenza.", "KOPJA: Ebda bniedem ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn; u meta bniedem jag\u0127mel xi fini, fih jag\u0127mel il- mezzi addattati biex bihom jasal g\u0127at- temmija tal- fini tieg\u0127u.", "Jiekol u jixrob biex jg\u0127ix, jisma' biex jitg\u0127allem, jikkura lilu nnifsu biex ifiq, jitlob biex jaqla', ifittex biex isib.", "Ma jitfax \u0127atab fuq in- nar biex jitfih i\u017cda ilma.", "Insomma jag\u0127\u017cel l- iktar mezzi addattati u b' hekk bil- pa\u010benzja jara esegwit il- fini tieg\u0127u, u din hija sapjenza tal- bniedem.", "APPLIKAZZJONI: Is- Sapjenza t' Alla tidher f' kull opra ta' jdejh, u fil- ktieb tas- Salmi hemm li huwa g\u0127amel kollox fis- Sapjenza.", "Kull \u0127a\u0121a g\u0127all- fini tag\u0127ha proprju: in- nar biex isa\u0127\u0127an, is- sil\u0121 biex ikessa\u0127.", "Hu \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, g\u0127alhekk kollox iservi Lilu stess.", "Meta x- xbieha tieg\u0127u tordna kull opra tag\u0127ha g\u0127al xi fini u twarrab il- mezzi li mhumiex addattati, wisq i\u017cjed Alla jopra dejjem bil- fini, u kif tixhed l- istess natura li hu \u0127alaq kollox ordnat bil- mezzi proprji.", "Hemm miktub li m' hemmx numru g\u0127as- Sapjenza t' Alla.", "11.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jag\u0127ti l- grazzja lil kul\u0127add i\u017cda min ikun iddisprezzaha g\u0127andu jib\u017ca' li ma jer\u0121ax isibha jew isib o\u0127rajn.", "KOPJA: Meta bniedem jag\u0127ti xi \u0127a\u0121a prezzju\u017ca lil xi \u0127add u josserva li dan tefag\u0127ha ta\u0127t saqajh ma jitqanqalx darba o\u0127ra, lanqas jit\u0127ajjar li jag\u0127ti lil dan id- disprezzatur ebda \u0127a\u0121a o\u0127ra.", "Xi minn daqqiet ji\u0121ri li wie\u0127ed jiddisprezza dak li hu prezzju\u017c g\u0127ax ma jkunx g\u0127arfu i\u017cda meta jkun g\u0127arfu hu stess ifittxu.", "Imma \u0127add ma jag\u0127ti ordinarjament dak li jkun prezzju\u017c lil min ikun g\u0127arfu u ddisprezzah.", "APPLIKAZZJONI: Xejn mhu prezzju\u017c daqs il- grazzja t' Alla.", "Alla jag\u0127ti l- grazzja lil kul\u0127add, i\u017cda meta l- istess xbieha tieg\u0127u ma titqanqalx biex tag\u0127ti dak li hu prezzju\u017c lil min jiddisprezzah, wisq i\u017cjed Alla li japprezza d- doni tieg\u0127u ma jitqanqalx biex jag\u0127tihom lil dawk li jiddisprezzawhom, u lanqas meta jkunu jriduhom; ifittxuhom u ma jsibuhomx.", "G\u0127alhekk Santu Wistin kien jg\u0127id: \"Jiena nib\u017ca' minn \u0120es\u00f9 huwa u g\u0127addej.\"", "Kif huwa mag\u0127dud in- numru tad- dnubiet li Alla ja\u0127fer, hekk ukoll in- numru tal- grazzji li Alla jag\u0127ti.", "Illum tak u int ma ridtx, issa jekk dina kienet l- a\u0127\u0127ar?", "12.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jag\u0127ti lil min jag\u0127ti, i\u0127enn g\u0127al min i\u0127enn.", "KOPJA: Bniedem jara lil bniedem ie\u0127or jag\u0127ti g\u0127ajnuna lil marid jew lil fqir, ida\u0127\u0127lu f' qalbu g\u0127al tjubitu, jekk ji\u0121ri li dan il- karittativ ikun o\u0121\u0121ett ta' g\u0127ajnuna g\u0127al hedan il- bniedem li jkun osservah jit\u0127arre\u0121 fil- \u0127niena, b' \u010berta dili\u0121enza jmidd idejh u jissollevah g\u0127ax ikun jaf li hu ssolleva lil \u0127addie\u0127or.", "Il- bniedem fin- natura j\u0127obb lil min i\u0127obbu u b' rikonoxxenza huwa jag\u0127ti lil min ikun tah, u j\u0127enn g\u0127al min ikun \u0127enn g\u0127alih jew g\u0127all- ma\u0127bubin tieg\u0127u.", "Anzi n- natura tg\u0127id: \"Kif tag\u0127mel jag\u0127mlulek.\"", "APPLIKAZZJONI: Dina l- verit\u00e0 g\u0127allimhielna Kristu fil- Van\u0121elu, li min jag\u0127ti jir\u010bievi i\u017cjed milli jkun ta, u li kulma nag\u0127mlu mal- proxxmu jg\u0127oddu mag\u0127mul lilu nnifsu.", "Jekk ix- xbieha t' Alla taqbe\u017c u tinda\u0127al g\u0127al min hija taf li jkun qabe\u017c u nda\u0127al g\u0127all- g\u0127ajnuna ta' \u0127addie\u0127or, wisq i\u017cjed Alla jag\u0127ti Hu lil min jag\u0127ti u j\u0127enn Hu g\u0127al min i\u0127enn, g\u0127ax Hu xhud tal- opri tajba u tal- opri \u0127\u017ciena ta' kull bniedem; u jaf kollox.", "Anzi min jag\u0127ti lix- xbieha, jew min i\u0127enn g\u0127ax- xbieha t' Alla, Alla nnifsu jg\u0127odd mag\u0127mul lilu nnifsu dan l- e\u017cer\u010bizzju tal- \u0127niena.", "13.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jitg\u0127axxaq bil- bnedmin meta jin\u0127abbu bejniethom.", "KOPJA: Missier li g\u0127andu \u0127afna wlied jitg\u0127axxaq bihom, meta jarahom jin\u0127abbu bejniethom, jag\u0127tu g\u0127ajnuna wie\u0127ed lill- ie\u0127or f' kull b\u017conn; i\u017cda g\u0127all- kuntrarju, huwa dulur kbir g\u0127al qalbu, x\u0127in jara li ma jin\u0121ibux flimkien, ma jin\u0127abbux billi ma jag\u0127tux g\u0127ajnuna wie\u0127ed lill- ie\u0127or u jg\u0127ixu bid- diskordja bejniethom.", "APPLIKAZZJONI: Alla hu Missier kul\u0127add u tana l- kmandament li nin\u0127abbu billi nag\u0127mlu wie\u0127ed lil ie\u0127or dak li rridu jkun mag\u0127mul lilna u billi ma nag\u0127mlux dak li ma rridux li jkun mag\u0127mul lilna.", "Jekk missier ta' dina l- art xbieha tieg\u0127u, jitg\u0127axxaq billi jara lil uliedu jin\u0127abbu u jg\u0127inu wie\u0127ed lil ie\u0127or, u j\u0121arrab dulur meta jarahom mifrudin qalb minn o\u0127ra, wisq i\u017cjed Alla jitg\u0127axxaq bina wliedu x\u0127in jarana nin\u0127abbu bl- opri u bil- verit\u00e0, u jiddispja\u010bih wisq meta jarana ni\u010b\u0127du l- g\u0127ajnuna wie\u0127ed lil ie\u0127or fil- b\u017conn u ma nin\u0127abbux mill- qalb.", "14.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Delizzju t' Alla li l- bniedem ikun mieg\u0127u.", "KOPJA: L- ikbar delizzju ta' missier ta' dina l- art hu li wliedu jkunu mi\u0121burin mieg\u0127u, li jitolbuh dak li huma jen\u0127tie\u0121u u li jisimg\u0127uh g\u0127all- \u0121id tag\u0127hom u li jobduh.", "Jiddispja\u010bih wisq g\u0127all- kuntrarju jekk huma jinfirdu minnu u ma jfittxuhx, u jekk fil- b\u017connijiet tag\u0127hom jirrikorru g\u0127and \u0127addie\u0127or meta hu kapa\u010bi jissollevahom.", "APPLIKAZZJONI: Hemm miktub li d- delizzji t' Alla huma li jkun ma' wlied il- bnedmin.", "Iva delizzju t' Alla li nkunu mieg\u0127u fil- grazzja tieg\u0127u, li a\u0127na nirrikorru lejh f' kull b\u017conn tag\u0127na, li a\u0127na nisimg\u0127u l- kelma tieg\u0127u u li nag\u0127mlu kollox biex nog\u0127\u0121buh.", "\u0126add ma jiddubita minn din il- verit\u00e0, x\u0127in ukoll jaraha \u010bara wisq fix- xbieha t' Alla, cio\u00e8 f' missier ta' dina l- art.", "U \u0127add ma jiddubita li jiddispja\u010bih wisq lil Alla meta a\u0127na ninfirdu minnu bid- dnub il- mejjet, u ma nfittxuhx u ma nirrikorrux lejh x\u0127in wie\u0127ed josserva x- xbieha t' Alla f' dawn l- istess \u010birkostanzi ta' tant dispja\u010bir.", "15.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma ja\u010b\u010bettax ebda opra tajba li wie\u0127ed jag\u0127mel fl- istat tad- dnub il- mejjet.", "KOPJA: Bniedem padrun qieg\u0127ed g\u0127all- mejda biex jippranza jistenna li ji\u0121i s- seftur tieg\u0127u bl- ikel.", "Ji\u0121i s- seftur bis- suppiera tal- brodu f' idu.", "Il- brodu fis- suppiera huwa tajjeb wisq, i\u017cda x\u0127in il- padrun jara s- suppiera tal- brodu hekk tajjeb, hekk ifu\u0127 f' idejn is- seftur li jkun moq\u017cie\u017c g\u0127all- \u0127mie\u0121 f' g\u0127ajnejh, fi mnifsejh u fl- ilbies imqag\u0127bar u b' ri\u0127a tinten fuqu ming\u0127ajr dubju ta' xejn li mhux biss jitqa\u017c\u017ce\u017c jie\u0127u minn dak il- brodu i\u017cda jibag\u0127tu 'l bog\u0127od minnu.", "APPLIKAZZJONI: Hija verit\u00e0 tal- fidi li min jag\u0127mel opri tajba fl- istat tad- dnub il- mejjet ma jigglorifikax 'l Alla lanqas ikollu mertu, b\u0127al ferg\u0127a mqa\u010b\u010bta mid- dielja.", "Ru\u0127 fid- dnub il- mejjet hija fi stat tassew moq\u017cie\u017c quddiem Alla rigward is- suppervja: Issa jekk ix- xbieha t' Alla ma ta\u010b\u010bettax o\u0121\u0121ett tajjeb minn idejn seftur kollu q\u017cie\u017c wisq i\u017cjed Alla nnifsu jirri\u0121etta opra tajba offerta lilu minn idejn ta' serv \u0127a\u017cin tieg\u0127u kollu moq\u017cie\u017c akkaw\u017ca tas- suppervja.", "Dak li jg\u0127o\u017c\u017cu l- bnedmin huwa q\u017cie\u017c quddiem Alla.", "16.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma ji\u010b\u0127ad ebda \u0127a\u0121a spiritwali lil min jitlobhielu bil- verit\u00e0.", "KOPJA: Missier g\u0127andu bosta wlied u wie\u0127ed minnhom jersaq jitolbu bi\u010b\u010ba \u0127ob\u017c barra mill- \u0127in g\u0127ax ikollu b\u017connha billi ma jkunx kiel bi\u017c\u017cejjed fil- \u0127in u li issa \u0127adu l- \u0121u\u0127.", "Dan il- missier bla ebda dubju jag\u0127tih mhux \u0121ebla i\u017cda l- \u0127ob\u017c li jkun jen\u0127tie\u0121.", "APPLIKAZZJONI: Kristu g\u0127allimna li jekk il- bnedmin jag\u0127tu lil uliedhom dak li hu tajjeb, wisq i\u017cjed Alla jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu.", "Issa x\u0127in missier xbieha t' Alla, mitlub ma ji\u010b\u0127adx lil ibnu ebda \u0127a\u0121a g\u0127ax dan ikun jen\u0127tie\u0121ha u a\u0127na bnedmin kontinwament ne\u0127tie\u0121u l- g\u0127ajnuna t' Alla g\u0127all- e\u017cer\u010bizzju tal- virtujiet u spe\u010bjalment tal- pa\u010benzja: ma jistax ikun li Alla stess ji\u010b\u0127ad f' kull b\u017conn tag\u0127na l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u meta wie\u0127ed jitlobhielu bil- verit\u00e0.", "Anzi hu stess fl- Iskrittura Mqaddsa jikkmandana biex nitolbuh u jie\u0127u delizzju u gost meta a\u0127na nikkonfidaw fih u nsej\u0127ulu g\u0127all- b\u017connijiet tag\u0127na, tant hu lest biex jikkonslana b\u0127al veru missier ta' kul\u0127add.", "17.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma jag\u0127tix lil min jitolbu \u0127wejje\u0121 dannu\u017ci.", "KOPJA: F' jum tas- sajf, missier ikollu fuq il- mejda tazzi bl- ilma frisk bis- sil\u0121, u jid\u0127ol wie\u0127ed minn uliedu li jkun bil- log\u0127ob u l- \u0121iri s\u0127un u g\u0127arqan u tassew bil- g\u0127atx u dan jitolbu tazza minnhom biex jixrob.", "Dan il- missier verament g\u0127aqli billi jaf li tag\u0127millu \u0127sara f' sa\u0127\u0127tu, \u017cgur li ma jag\u0127tihx, g\u0127alkemm ibnu ja\u0127seb li tkun ta' \u0121id g\u0127alih billi nieqes mill- g\u0127aqal.", "APPLIKAZZJONI: Bosta drabi l- bniedem ja\u0127seb li jkun ta' \u0121id g\u0127alih li jkun b' sa\u0127\u0127tu, jew li jkollu l- flus jew impjieg tajjeb g\u0127ax i\u0127ares lejhom bl- g\u0127ajnejn tal- la\u0127am.", "Huwa tassew jitlob 'l Alla xi \u0121id temporali u xi minn daqqiet Alla jag\u0127tihulu u xi minn daqqiet ji\u010b\u0127adhulu.", "M' hemmx dubju li Alla ji\u010b\u0127adhulu g\u0127ax ikun ta' dannu g\u0127alih, g\u0127alkemm huwa jkun perswa\u017c li huwa ta' \u0121id g\u0127alih.", "Jekk ix- xbieha t' Alla ma tafx tag\u0127ti lill- iben tag\u0127ha dak li jitlobha dannu\u017c g\u0127alih g\u0127alkemm ja\u0127seb li hu ta' \u0121id g\u0127alih g\u0127ax ma jkunx jifhem, wisq i\u017cjed Alla \u0127anin i\u0121ib lilu nnifsu mag\u0127na bl- im\u0127abba g\u0127all- \u0121id tag\u0127na: g\u0127alhekk kull deni \u0127udu b' \u0121id g\u0127ax minn Alla.", "18.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma joffendix lilu nnifsu fin- nuqqas ta' avvertenza jew ta' volont\u00e0 tag\u0127na.", "KOPJA: Bniedem inkurlat g\u0127al xi azzjoni \u0127a\u017cina malajr jiskot u jikkwieta u jisku\u017ca 'l min ikun g\u0127amilhielu, x\u0127in jag\u0127raf li jkun g\u0127amilhielu g\u0127ax ma kienx induna jew inteba\u0127 jew mhux apposta jew mhux g\u0127ax ried.", "\u0126add ma je\u0127odha b' offi\u017ca dik l- azzjoni \u0127a\u017cina li wie\u0127ed ikun g\u0127amel barra minn sensih jew involontarjament.", "APPLIKAZZJONI: Alla joffendi Lilu nnifsu g\u0127al dawk l- azzjonijiet biss li wie\u0127ed jag\u0127mel bl- avvertenza g\u0127all- \u0127a\u017cen u bil- kunsens tal- volont\u00e0.", "X\u0127in a\u0127na bnedmin, vera xbieha t' Alla, ma nitqanqlux g\u0127all- korla, perswa\u017ci li wie\u0127ed ma jkunx inteba\u0127, lanqas ma jkun ried joffendina u nisku\u017cawh f' qalbna bil- karit\u00e0 g\u0127al azzjoni \u0127a\u017cina wisq i\u017cjed Alla, li jag\u0127raf il- menti u l- qalb ta' kul\u0127add ma je\u0127odhiex b' ra\u0121un ta' offi\u017ca g\u0127all- maest\u00e0 divina tieg\u0127u azzjoni li bniedem ikun g\u0127amel mhux apposta, mhux g\u0127ax ried u lanqas ma kellu avvertenza jew li jkun inteba\u0127 qabel.", "19.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma jirre\u017cistix g\u0127at- talb bil- perseveranza.", "KOPJA: \u0126abib billejl imur i\u0127abbat g\u0127and \u0127abib tieg\u0127u biex jissellef \u0127ob\u017ca g\u0127ax \u0121ie d- dar tieg\u0127u \u0127abib ie\u0127or tieg\u0127u, u ma kellux xi jqeg\u0127idlu g\u0127all- ikel quddiemu.", "Il- \u0127abib minn \u0121ewwa jwie\u0121eb li hu \u0121\u00e0 fis- sodda u g\u0127alhekk ma jaqdihx; i\u017cda kellu jin\u017cel u jag\u0127tih g\u0127ax l- ie\u0127or baqa' j\u0127abbat u jer\u0121a' j\u0127abbat.", "APPLIKAZZJONI: Is- Sapjenza Inkarnata g\u0127allmitna biex nitolbu bil- perseveranza sakemm naqilg\u0127u, u li ma naqtg\u0127u qatt qalbna minn Alla: infatti jekk il- bniedem, xbieha t' Alla jew g\u0127al xi ra\u0121uni jew o\u0127ra j\u010bedi u jaqdi lil min ikun talbu xi \u0127a\u0121a bil- perseveranza, jer\u0121a' u jer\u0121a': wisq i\u017cjed Alla jifta\u0127 qalbu u jdejh u jimla bil- benedizzjoni 'l min ikun talbu bil- perseveranza li tikxef vera kunfidenza u vera fidu\u010bja lejn dak li wie\u0127ed ikun lejh irrikorra.", "Min jitlob jaqla', min ifittex isib u min i\u0127abbat lilu ji\u0121i miftu\u0127.", "Dan hu kliem ta' Kristu, l- istess vu\u010bi tan- natura wkoll.", "20.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla tana l- li\u0121i tieg\u0127u g\u0127all- veru \u0121id tag\u0127na.", "KOPJA: Missier ta' dina l- art ma jifhimx ijassar jew jitturmenta 'l ibnu meta jag\u0127tih it- twissijiet; i\u017cda jifhem biss il- \u0121id tieg\u0127u sabiex dan jg\u0127ix fil- pa\u010bi u feli\u010bi, u ma jkollux g\u0127al biex jindem.", "Dan kollu jag\u0127mlu l- missier, g\u0127aliex ikun tassew i\u0127obbu, g\u0127ax huwa prezzju\u017c g\u0127al qalbu u mhux g\u0127al ebda fini ie\u0127or.", "Jekk ma tkunx tog\u0127\u0121bu t- twissija ta' missieru g\u0127ax tirrestrin\u0121i l- libert\u00e0 tal- iben, i\u017cda wara, dak l- iben li jkun obda, ibierek lil missieru.", "APPLIKAZZJONI: Il- li\u0121i t' Alla tag\u0127ti l- fer\u0127 u l- pa\u010bi lil kull min jg\u0127o\u017c\u017cha.", "Dan Alla fehem li jag\u0127tina meta tana din il- li\u0121i tieg\u0127u kollha \u0127lewwa fl- im\u0127abba li fiha.", "M' hemmx dubju kif tg\u0127allem l- esperjenza li l- madmad t' Alla u l- pi\u017c tieg\u0127u huwa veru \u0121id g\u0127ar- ru\u0127 u g\u0127all- \u0121isem tal- bnedmin.", "Min jiksirha huwa lsir u min i\u0127arisha g\u0127andu l- libert\u00e0 tal- ispirtu.", "X\u0127in missier ta' dina l- art, xbieha t' Alla, bit- twissijiet tieg\u0127u jifhem il- \u0121id ta' ibnu, wisq i\u017cjed Alla jifhem il- veru \u0121id tal- fer\u0127 u tal- pa\u010bi bil- li\u0121i tieg\u0127u li tana.", "21.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: L- iskandlu huwa l- aqwa o\u0121\u0121ett tal- qilla t' Alla.", "KOPJA: Missier jag\u0127ti trobbija tajba 'l ibnu, i\u0127allaslu biex iwasslu fil- po\u017cizzjoni feli\u010bi tieg\u0127u, jinteressa ru\u0127u g\u0127all- edukazzjoni ta' ibnu rigward ru\u0127u u \u0121ismu.", "I\u017cda bniedem \u0127a\u017cin bl- inganni tieg\u0127u jasal biex i\u0121ieg\u0127el lil dan l- iben tant ma\u0127bub minn missieru li jo\u0127ro\u0121 mit- triq it- tajba u je\u0127odha kontra missieru.", "Ma jistax ikun li dan il- missier ma jinkurlax g\u0127al ibnu u wisq i\u017cjed g\u0127all- kaw\u017ca tar- rovina ta' ibnu.", "APPLIKAZZJONI: Ja\u0127asra g\u0127ad- dinja, qal Kristu, akkaw\u017ca tal- iskandli li huma l- propagaturi tal- \u0127a\u017cen, tal- infeli\u010bit\u00e0 tal- bnedmin.", "Huwa tassew o\u0121\u0121ett tal- qilla t' Alla; bniedem skandalu\u017c li ma jag\u0127milx \u0127a\u0121a o\u0127ra \u0127lief li jirrovina l- bniedem rigward ir- ru\u0127 u l- \u0121isem, jopra kontra Alla li b' tant premura jrid isalva l- bnedmin.", "Issa x\u0127in missier xbieha t' Alla ma jistax ma jinkurlax sin\u010berament kontra l- kaw\u017ca tar- rovina ta' ibnu, wisq i\u017cjed Alla tremendissmu kontra kull dnub, je\u017cer\u010bita l- qilla tieg\u0127u kontra dawk li jqieg\u0127du l- okka\u017cjoni tar- rovina spiritwali, kontra l- kaw\u017ca tad- dnub.", "22.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma jippermettix li bniedem ikun im\u0127abbat aktar milli jifla\u0127.", "KOPJA: Ebda bniedem li jkollu bag\u0127al ma jg\u0127abbih b' pi\u017c superjuri g\u0127all- forza tal- istess bag\u0127al, billi jkun jaf li jkun qieg\u0127ed jag\u0127millu \u0127sara fis- sa\u0127\u0127a, u li jkun qieg\u0127ed jirrovinah u jitilfu g\u0127all- u\u017cu tas- servizzi li jkun jifhem li jie\u0127u minnu.", "Jg\u0127abbih tassew, i\u017cda skont il- forzi naturali tieg\u0127u u mhux i\u017cjed minn li hu jkun jifla\u0127.", "APPLIKAZZJONI: Is- sens komun tal- bniedem jg\u0127id li Alla skont il- muntanja jag\u0127tiha s- sil\u0121, g\u0127ax jaf bl- esperjenza li x\u0127in il- bniedem, veru xbieha t' Alla, ma jg\u0127abbix l- annimal tieg\u0127u b' pi\u017cijiet 'il fuq mill- forzi naturali tieg\u0127u, wisq i\u017cjed Alla, li Hu sapjentissimu jag\u0127ti pi\u017cijiet ordnati skont il- forza ta' kull bniedem u ma j\u0127alli 'l \u0127add li jkun im\u0127abbat i\u017cjed milli jkun jifla\u0127.", "San Pawl jg\u0127id li Alla hu fidil li ma jsofrix li nkunu ttentati 'l fuq milli a\u0127na nistg\u0127u, u jag\u0127mel ukoll mat- tentazzjoni abbundanza biex nistg\u0127u nsostnu.", "Immela slaleb, niket u dwejjaq, persekuzzjonijiet u kull pi\u017c ie\u0127or huwa dejjem ordinat g\u0127all- bniedem skont il- \u0127ila tieg\u0127u mis- sapjenza t' Alla, li ma jifhimx \u0127lief l- edifikazzjoni u mhux id- distruzzjoni.", "23.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma j\u0127ennx g\u0127al dawk li ma jib\u017cg\u0127ux minnu.", "KOPJA: Jekk bniedem sultan, potentissimu fir- renju tieg\u0127u jkun iddisprezzat in\u0121ustament minn sudditu tieg\u0127u, li espressament jg\u0127idlu li ma jib\u017cax minnu, u dan is- sultan, wara li jkun wissieh, jara lis- sudditu ostinat qieg\u0127ed juri bil- mezzi li ma jib\u017cax minnu, ming\u0127ajr dubju jag\u0127laq naturalment il- vixxri tal- \u0127niena tieg\u0127u lejh u jag\u0127tih dak li jkun jist\u0127oqqlu.", "APPLIKAZZJONI: Is- sentimenti tan- natura jitbieg\u0127du mill- \u0127niena meta jaraw id- debboli je\u0127odha in\u0121ustament u ostinatament kontra l- qawwi.", "Issa jekk bniedem sultan potentissimu jara s- setg\u0127a tieg\u0127u ddisprezzata in\u0121ustament u ostinatament minn sudditu ingrat, ma jistax ma ji\u0121\u0121udikahx indenn ta' \u0127niena, wisq i\u017cjed Alla lejn il- kreaturi tieg\u0127u, li espressament bid- dnub jg\u0127idulu: \"Kliemek nistmawh ta\u0127t saqajna u ma nib\u017cg\u0127ux minnek.\"", "Hemm miktub fl- Iskrittura li l- \u0127niena t' Alla minn \u0121enerazzjoni g\u0127al \u0121enerazzjoni g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "U banda o\u0127ra fis- salm 102 hemm miktub li skont l- g\u0127oli tas- sema mill- art, Alla sa\u0127\u0127a\u0127 il- \u0127niena tieg\u0127u fuq dawk li jib\u017cg\u0127u minnu u kif missier i\u0127enn g\u0127al uliedu, i\u0127enn is- Sinjur g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "Immela min ma jib\u017cax minn Alla ma jistax ikun o\u0121\u0121ett tal- \u0127niena tieg\u0127u.", "24.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "KOPJA: Bniedem seftur, fidil dejjem g\u0127all- ordnijiet ta' sidu li jfittex li f' kollox iservi u jag\u0127mel kuntent lil sidu bid- dili\u0121enza kollha, u li bih l- istess sid jitg\u0127axxaq bl- esekuzzjoni ta' kulma jikkmandalu, billi josserva l- attenzjoni tieg\u0127u lejh li biha j\u0127abrek biex ma jiddi\u017cgustahx f' ebda \u0127a\u0121a li ma jag\u0127tihx l- inqas okka\u017cjoni g\u0127all- korla, jekk dan is- seftur ikollu b\u017conn ta' xi \u0127a\u0121a partikolari u jitlobhielu, m' hemmx dubju li dan is- sid li f' qalbu jfa\u0127\u0127ar is- sottomissjoni ta' dan is- serv, jirrifjuta, ji\u010b\u0127ad jew jirrespin\u0121i dak li jitolbu skont is- sentimenti tan- natura li kull qalb trid o\u0127ra.", "APPLIKAZZJONI: Hemm miktub fil- ktieb tas- Salmi li Alla jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "U dina l- verit\u00e0 tidher bi\u010b- \u010bar, x\u0127in il- bniedem, xbieha t' Alla, ma jasalx biex ji\u010b\u0127ad favur lis- seftur tieg\u0127u, dejjem rispettu\u017c, dejjem ubbidjenti u dejjem fidil g\u0127all- ordnijiet jekk dan jitlobhulu meta jkun jen\u0127tie\u0121lu.", "Tassew li a\u0127na servi battala: i\u017cda Alla tajjeb fih innifsu, i\u0127obb lil min i\u0127obbu u min i\u0127obbu jag\u0127ti u jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' dak li jkun i\u0127obb.", "25.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jrid li kul\u0127add isalva ru\u0127u.", "KOPJA: M' hawnx bniedem, kap ta' familja li ma jifhimx il- veru \u0121id lil uliedu f' kollox u li ma j\u0127abrikx b' mezzi addattati biex jippreserva mir- rovina l- o\u0121\u0121ett tal- im\u0127abba ta' qalbu.", "Ebda missier ma jasal biex ikun irid jara 'l xi \u0127add minn uliedu f' di\u017cgrazzja ta' rovina g\u0127ax g\u0127andu vera relazzjoni mag\u0127hom ilkoll u spe\u010bjalment rigward il- \u0121enerazzjoni.", "APPLIKAZZJONI: Kull bniedem li ji\u0121i fid- dinja huwa kreatura t' Alla li tiswielu dejjem e\u017cer\u010bizzju tal- omnipotenza, tas- sapjenza u tat- tjubija tieg\u0127u.", "Issa, x\u0127in missier xbieha t' Alla, ma jasalx li jkun irid it- telfien jew ir- rovina ta' wliedu u spe\u010bjalment rigward il- \u0121enerazzjoni, g\u0127ax huwa marbut mag\u0127hom bil- vinklu tan- natura, wisq i\u017cjed Alla ma jridx it- telfien tal- bniedem, anzi g\u0127as- salvazzjoni tag\u0127hom g\u0127all- veru \u0121id tag\u0127hom qieg\u0127ed kull mezz fl- e\u010b\u010bess tal- \u0127niena tieg\u0127u li anke ssagrifika l- Uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u li miet g\u0127al kul\u0127add.", "Jekk in- natura tixhed li \u0127add ma jrid dannu jew deni lil uliedu; wisq i\u017cjed Alla immela, ma jridx dannu jew deni lill- opri ta' jdejh tant nobbli ma\u0127luqin g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u.", "San Pawl kiteb li Alla jrid li kul\u0127add isalva ru\u0127u.", "26.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jitqanqal g\u0127all- \u0127niena mill- indiema tal- midneb.", "KOPJA: Hija \u0127a\u0121a naturali li bniedem jiddisponi bniedem ie\u0127or g\u0127al xi favur illi jkun irid minnu permezz ta' \u0127wejje\u0121 li jkunu jog\u0127\u0121buh; u lil kull bniedem tog\u0127\u0121ob wisq l- umilt\u00e0 ji\u0121ifieri li wie\u0127ed jitbaxxa quddiem l- ie\u0127or.", "Trid tkun qalb tassew \u0127a\u017cina li tke\u010b\u010bi minn quddiemha bniedem umiljat li jistqarr li hu \u0127ati u li juri sinjali ta' sog\u0127ba u li jitlob ma\u0127fra bil- fehma li jirriparalha l- in\u0121urja.", "APPLIKAZZJONI: Fl- Iskrittura Mqaddsa hemm miktub li Alla ma jiddisprezzax qalb umiljata u niedma, u li permezz tal- indiema Alla jitqanqal g\u0127all- \u0127niena lejn il- midneb.", "U dan tg\u0127idu wkoll il- vu\u010bi tan- natura, g\u0127ax jekk hawn bnedmin li ma jafux iwebbsu qalbhom kontra dawk li jkunu in\u0121urjawhom u offendewhom, x\u0127in jarawhom niedma tassew u umiljati jitolbu ma\u0127fra; wisq i\u017cjed Alla li jara l- qlub ta' kul\u0127add, u li jaf min hu tassew niedem, jitqanqal g\u0127all- \u0127niena lejn il- midneb li jitolbu ma\u0127fra.", "Jekk ix- xbieha t' Alla titqanqal mill- umilt\u00e0 m' hemmx dubju li wisq i\u017cjed Alla stess jitqanqal lejn dawk li ji\u010b\u010bekknu quddiemu bl- ispirtu tal- bi\u017ca' verament nedmin.", "27.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jirrita Lilu nnifsu meta a\u0127na nag\u0127mlu dak li ma jkunx jog\u0127\u0121bu.", "KOPJA: Ebda bniedem fid- dinja, li jkun superjur ma jitg\u0127axxaq bis- sudditi li ma jkunux mexjin skont qalbu, skont il- volont\u00e0 tieg\u0127u, anzi jara lilu nnifsu ddisprezzat bil- ksur tal- ordnijiet li jag\u0127tihom, u joffendi ru\u0127u.", "Dak li ma jkunx jog\u0127\u0121bu je\u010b\u010bita fih il- korla kontra tag\u0127hom li jag\u0127mluh u wisq i\u017cjed x\u0127in hu jaf li kulma ordnalhom huwa g\u0127all- edifikazzjoni tag\u0127hom stess, g\u0127all- feli\u010bit\u00e0 tag\u0127hom.", "APPLIKAZZJONI: Kollox jog\u0127\u0121ob lil Alla barra mid- dnub, li tassew jirritah, g\u0127ax min- na\u0127a ta' min jag\u0127mlu hemm dejjem id- deni u d- di\u017cunur kontra Alla.", "Ma jistax ikun li l- ingratitudni ma tqanqalx il- benefattur ta' kul\u0127add g\u0127all- korla, x\u0127in ix- xbieha tieg\u0127u, li hu l- bniedem, i\u0127oss f' qalbu l- korla kontra dawk li jkun \u0127abbhom, li jkun g\u0127amlilhom il- \u0121id u huma ddi\u017cgustawh b' azzjonithom.", "Id- dnub biss, u mhux id- dnub il- mejjet biss, i\u017cda wkoll id- dnub venjal je\u010b\u010bita 'l Alla g\u0127all- korla, g\u0127ax il- wie\u0127ed u l- ie\u0127or huwa offi\u017ca g\u0127ad- divina maest\u00e0 tieg\u0127u.", "28.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma japprovax opra tajba mag\u0127mula bl- intenzjoni mhux retta.", "KOPJA: Bniedem ma ja\u010b\u010betta ebda don, x\u0127in jaf tajjeb li min ikun biex jag\u0127tihulu g\u0127andu l- fehma mhux li jog\u0127\u0121bu jew li jwe\u0121\u0121a\u0127 jew li jiffavorixxi 'il dan il- bniedem, i\u017cda li jissodisfa lilu nnifsu bix- xewqat tieg\u0127u b' deni ta' dan il- bniedem.", "B' hekk id- donatur jifhem jinqeda bih g\u0127all- finijiet personali tieg\u0127u nnifsu offi\u017c b' don lilu offert b' dina l- intenzjoni.", "APPLIKAZZJONI: Alla ja\u010b\u010bettax opra tajba ordinata b' intenzjoni retta, i\u017cda qatt, meta hija ordinata biss b' fini temporali, fejn wie\u0127ed min- na\u0127a tieg\u0127u jqieg\u0127ed id- deni 'l Alla, billi jeskludi l- \u0121ie\u0127, il- bi\u017ca', il- \u0121id lejn Alla.", "U m' hemmx dubju fuq dina l- verit\u00e0, lilna rrivelata fl- Iskrittura, g\u0127ax jekk bniedem xbieha t' Alla ma ja\u010b\u010bettax lanqas japprova don lilu offert b' intenzjoni mhux ta' \u0121id, anzi ta' deni, g\u0127alkemm fl- estern fih stima u \u0121ie\u0127 u \u0121id: wisq i\u017cjed Alla li jara kollox anke kull \u0127sieb u kull fehma l- iktar mo\u0127bija ma ja\u010b\u010bettax lanqas japprova dak li huwa ordinat biex jiddi\u017cunurah.", "Alla jigglorifika biss lil min ikun igglorifikah.", "29.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jsawwat kull bniedem li Hu jkun i\u0127obb.", "KOPJA: Bniedem missier, kap tal- familja, li g\u0127andu bosta wlied, billi tassew i\u0127obbhom, iqieg\u0127ed kull attenzjoni fuqhom.", "Jekk xi wie\u0127ed minn uliedu jikkommetti xi di\u017cordni, ma jag\u0127laqx g\u0127ajnejh minnu, i\u017cda jikkore\u0121ih u ju\u017ca d- dixxiplina fuqu jekk il- kelma serja ma tkunx swiet.", "U dan kollu jag\u0127mlu biex ma jkollux jeskludih mill- wirt tieg\u0127u b' kastig.", "Ma j\u0127obbx 'l ibnu dak il- missier li ma ja\u0127dimx bil- virga fuqu.", "APPLIKAZZJONI: L- Appostlu San Pawl jg\u0127allem li s- Sinjur Ala jikkastiga lil min i\u0127obb u jiffla\u0121ella kull iben li jilqa'.", "Dina l- verit\u00e0 tag\u0127ti xhud tag\u0127ha l- istess xbieha t' Alla, Missier kap ta' familja fl- im\u0121iba tieg\u0127u lejn uliedu li ma jimxux fit- triq ir- retta, g\u0127ax ju\u017ca l- virga g\u0127all- \u0121id tag\u0127hom; wisq i\u017cjed immela Alla lejn dawk li jkun i\u0127obb u li lilhom laqa' b\u0127ala wlied i\u0121ib lilu nnifsu b\u0127ala missier u jsawwathom permezz tal- persekuzzjonijiet, permezz tal- mard, permezz tat- tribulazzjonijiet, u tas- slaleb li huma mezzi li j\u017commu l- bniedem umli u ta\u0127t l- ubbidjenza u b' hekk jid\u0127lu fil- wirt wisq g\u0127ani tieg\u0127u.", "30.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jrid li l- kmandamenti Tieg\u0127u jkunu esegwiti bl- e\u017cattezza.", "KOPJA: Bniedem mg\u0127allem jag\u0127ti ordni lil- lavranti tieg\u0127u, impjegati mieg\u0127u bis- salarju, biex jag\u0127mlu xog\u0127ol skont il- mudell li jkun hu stess ippreskriva lilhom.", "Issa jekk dawna ma jesegwux kollox kif irid hu, \u017cgur li ma jkunx sodisfatt: i\u017cda jekk huma jesegwixxu bl- e\u017cattezza kull disinn tieg\u0127u, \u017cgur li jkun kuntent g\u0127ax ikunu g\u0127o\u0121buh fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u skont qalbu.", "APPLIKAZZJONI: Alla ta lilna bnedmin il- li\u0121i Mqaddsa tieg\u0127u biex nosservawha u nindukrawha bl- e\u017cattezza tant li hu stess ikkmanda li a\u0127na n\u0127arsuha wisq.", "Salm CXVIII, 4.", "Issa jekk il- bniedem, li hu xbieha t' Alla, ma jkunx sodisfatt bix- xog\u0127ol li l- lavranti tieg\u0127u ma jesegwux bl- e\u017cattezza, wisq i\u017cjed Alla ma ji\u0127ux gost bina, meta ma ntemmux l- ordni tieg\u0127u perfettament, u tassew li g\u0127at- traskura\u0121ni tag\u0127na ma j\u0127allix bla kastig, skont il- \u0121ustizzja tieg\u0127u l- inqas dnub venjal.", "U bla dubju ta' xejn li hu jitg\u0127axxaq bina, meta a\u0127na bl- ikbar dili\u0121enza nag\u0127mlu kif irid hu, skont il- qalb tieg\u0127u, kif naraw mix- xbieha tieg\u0127u.", "31.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jag\u0127mel kollox bil- perfezzjonil.", "KOPJA: M' hawnx bniedem li jifhem jag\u0127mel opra, li g\u0127andha taqa' ta\u0127t l- g\u0127ajnejn il- bnedmin biex josservawha, illi fiha ma jqeg\u0127idx kull abilit\u00e0 tieg\u0127u u kull dili\u0121enza biex tirnexxilu perfetta b' mod li \u0127add ma jsib xi jmaqdar fiha, u li hu stess ikollu l- approvazzjoni fuqha b\u0127ala o\u0121\u0121ett denn ta' stima.", "APPLIKAZZJONI: L- opri t' Alla huma kollha perfetti; u dan narawh a\u0127na stess bis- sensi tag\u0127na u bir- ra\u0121uni tag\u0127na, anzi l- istess Skrittura Mqaddsa tipperswadina mill- ktieb tad- Dewteronomju, kap XXXII, 4.", "Kull opra t' Alla hija denja t' Alla, g\u0127alhekk imperfezzjoni ma tista' qatt tinsab fl- opri tieg\u0127u; billi huwa essenzjalment perfett.", "Wie\u0127ed m' g\u0127andux i\u0127ares lejn l- opri t' Alla li b' kastig tal- bniedem, huwa stess fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u kkundanna g\u0127at- ta\u0127sir.", "Infatti Alla \u0127alaq perfetta n- natura kollha, i\u017cda akkaw\u017ca tad- dnub ori\u0121inali dina g\u0127addiet fi stat ta' ta\u0127sir.", "U kif jista' jkun li Alla ma jag\u0127milx kollox bil- perfezzjoni, meta x- xbieha tieg\u0127u l- bniedem inaqqas sal- inqas imperfezzjoni mill- opri ta' jdejh biex jarahom perfetti?", "U fuq kollox, meta Alla \u0127alaq kollox biex il- bnedmin mill- opri tieg\u0127u jag\u0127rfuh u jg\u0127idulu \"Kemm huma terribbli, o Sinjur, l- opri tieg\u0127ek!\"", "32.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ja\u0121ixxi t' Alla li hu.", "KOPJA: Bniedem ja\u0121ixxi ta' bniedem li hu skont in- natura tieg\u0127u: infatti jerfa' pi\u017cijiet skont il- \u0127ila tieg\u0127u u jitkellem skont l- g\u0127erf tieg\u0127u.", "Daqqa u g\u0127ajta ta' bniedem qawwi mhumiex b\u0127al daqqa u g\u0127ajta ta' bniedem debboli.", "Oh! x' differenza hemm bejn ra\u0121el u tifel \u017cg\u0127ir fil- korla tag\u0127hom!", "Bniedem li j\u0127obb jag\u0127ti skont l- im\u0127abba ta' qalbu, bniedem li jobg\u0127od jag\u0127fas skont il- mibeg\u0127da ta' qalbu, u f' kelma wa\u0127da, f' kull bniedem tidher il- proporzjoni fil- \u0127ila tieg\u0127u.", "APPLIKAZZJONI: Hekk ix- xbieha t' Alla ossija l- bniedem ja\u0121ixxi ta' bniedem skont in- natura tieg\u0127u, m' hemmx dubju li Alla ja\u0121ixxi t' Alla skont in- natura t' Alla li hu.", "Hekk bniedem i\u0127obb ta' bniedem, Alla j\u0127obb t' Alla, hekk bniedem jobg\u0127od ta' bniedem, Alla jobg\u0127od t' Alla, hekk bniedem jinkorla ta' bniedem, Alla jinkorla t' Alla.", "M' humiex forsi denji t' Alla l- opri tieg\u0127u?", "L- im\u0127abba t' Alla lejn il- bniedem, mhix forsi denja t' Alla?", "Il- korla t' Alla mhix forsi \u0127a\u0121a li twerwer?", "G\u0127alkemm Alla ju\u017ca \u010berta proporzjoni bejnu u bejn il- kreatura, i\u017cda f' kull moviment tieg\u0127u dejjem jidhru d- drieg\u0127 u l- qalb tieg\u0127u.", "33.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jwiddeb biex ma jikkastigax.", "KOPJA: Meta missier jara 'l ibnu miexi f' xi di\u017cordni, g\u0127all- ewwel jag\u0127millu l- korrezzjoni, i\u017cda ma jag\u0127tih ebda kastig.", "Jekk dan l- iben ma jag\u0127milx profitt mit- twiddib ta' missieru, allura dan jikkore\u0121ih u jheddu li jikkastigah, i\u017cda ma jag\u0127tih ebda kastig.", "I\u017cda jekk dan l- iben jibqa' ostinat, missieru ju\u017ca' l- virga, isawtu u jikkastigah proporzjonatament, g\u0127ad- di\u017cordni, u meta jkun qieg\u0127ed jikkastigah, ikun qieg\u0127ed juri sinjal li g\u0127adu j\u0127obbu, li ma jridx jeskludih mill- wirt.", "Dan hu l- kors tas- sens komun tal- bniedem.", "APPLIKAZZJONI: X\u0127in ix- xbieha t' Alla li hu l- bniedem, intant iwiddbek u jg\u0127idlek li tindokra ru\u0127ek, g\u0127ax tassew ma jkunx irid jidorbok, min tassew irid jiddanne\u0121\u0121jak ma jav\u017cakx, biex ma jag\u0127tikx \u017cmien jew okka\u017cjoni li inti tilqa' minn qabel u tirrimedja; kemm immela wisq i\u017cjed Alla intant fl- im\u0127abba tieg\u0127u jwiddibna, g\u0127ax tassew ma jkunx irid jikkastigana, u spe\u010bjalment bi pwieni eterni skont il- \u0121ustizzja tieg\u0127u!", "Fl- Iskrittura Mqaddsa naqraw tant fuq il- premju li Huwa stess iwieg\u0127ed g\u0127al min ikun fidil u fuq il- kastigi li Huwa stess jhedded g\u0127al min ikun \u0127a\u017cin.", "Issa b' dan kollu m' hemmx dubju li Huwa jag\u0127mlu biex je\u017cortana li nag\u0127mlu l- \u0121id u li na\u0127arbu d- deni.", "34.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jsaffi r- ru\u0127 biex tkun iktar sabi\u0127a u tag\u0127mel frott iktar.", "KOPJA: M' hawnx bidwi li jkun tassew espert u m\u0127arre\u0121 li ma ji\u017cborx is- si\u0121ar tieg\u0127u biex ikunu i\u017cjed sbie\u0127 u biex jag\u0127mlu frott i\u017cjed.", "Huwa jqa\u010b\u010bat barra mis- si\u0121ar tieg\u0127u kull ferg\u0127a li ma \u0121\u0121ibx frott, i\u017cda dik li \u0121\u0121ib il- frott ma jqa\u010b\u010bathiex, i\u017cda jsaffiha biex i\u0121\u0121ib frott i\u017cjed.", "M' hawnx tabib li jkun tassew espert u m\u0127arre\u0121 li ma jaqtax mill- \u0121isem tal- marid dak li fih jhedded mewt, u li ma jdewwix il- marid g\u0127all- \u0121id ta' \u0127ajtu.", "La l- bidwi u lanqas it- tabib ma jqisu l- kruha tal- mezzi li ju\u017caw billi dawn mhumiex pja\u010bevoli basta i\u017cda li huma utli fost l- u\u0121ig\u0127at u d- dispja\u010biri.", "APPLIKAZZJONI: Bosta servi t' Alla saru hekk, g\u0127ax Alla permezz ta' mard serju jew permezz ta' umiljazzjonijiet o\u0127ra \u0121ibidhom lejh fil- grazzja tieg\u0127u.", "Bosta servi t' Alla jg\u0127ixu g\u0127alkemm \u0121usti fost tant sofferenzi u dan jag\u0127mlu Alla mag\u0127hom biex jippurifikahom, biex i\u017commhom fil- perseveranza u permezz tal- pa\u010benzja tag\u0127hom jigglorifikawh i\u017cjed.", "M' hemmx dubju li dan jag\u0127mlu Alla mag\u0127hom g\u0127all- \u0121id, x\u0127in ix- xbieha tieg\u0127u tu\u017ca mezzi doloru\u017ci, li ma jintg\u0127o\u0121bux biex tag\u0127mel il- \u0121id lil dawk li jkunu ta\u0127t il- kura ta' m\u0127abbithom.", "35.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jopra fuq il- kreaturi tieg\u0127u kollox f' waqtu.", "KOPJA: Bniedem prudent dejjem jimxi bir- regola li kollox g\u0127andu waqtu, u xejn ma jag\u0127mel jekk ma jarax il- waqt proprju tal- azzjoni tieg\u0127u.", "Huwa ma jitkellimx, meta jmissu jiskot, lanqas ma jiskot, meta jmissu jitkellem.", "F' kollox jg\u0127id: \"Issa l- waqt\" jew \"Issa mhux il- waqt.\"", "Forsi ssawwat meta m' hemmx ostinazzjoni, jew forsi ddewwi meta m' hemmx midrub, jew forsi jitfa' kliem meta ma hemmx smig\u0127?", "APPLIKAZZJONI: X\u0127in bniedem prudent, li huwa xbieha t' Alla, jopra kollox f' waqtu skont is- sens komun jew skont ir- ra\u0121uni tieg\u0127u, kemm wisq i\u017cjed Alla li jrie\u0121i u jiggoverna bil- providenza tieg\u0127u kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, jopra fuq kull kreatura tieg\u0127u fil- waqt jew fil- mument iffissat fis- Sapjenza tieg\u0127u b' ordni infallibbli!", "Fit- tie\u0121 tal- Kana tal- Galilea nisimg\u0127u 'l Kristu jg\u0127id \"G\u0127adha ma waslitx is- sieg\u0127a tieg\u0127i.\"", "Ev.", "Giov.", "II, 4.", "Fil- qrib tal- passjoni u tal- mewt tieg\u0127u nisimg\u0127uh jg\u0127id lil- Lhud: \"Din hija s- sieg\u0127a tag\u0127kom.\"", "Luqa XXII, 53.", "Alla wa\u0127du jaf il- futur, u meta jopra jkun esternament jesegwixxi dak li mill- eternit\u00e0 kien fis- Sapjenza ddispona g\u0127al dak il- waqt, jew g\u0127al dak il- waqt l- ie\u0127or.", "Meta wie\u0127ed jg\u0127id kollox g\u0127andu jiftiehem li anki l- inqas moviment huwa kompri\u017c.", "36.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jigglorifika lil min ikun igglorifikah.", "KOPJA: Bniedem naturali jitqanqal biex jag\u0127ti lil min ikun tah, biex jg\u0127in lil min ikun g\u0127enu, biex isellem lil min ikun sellimlu, biex iwe\u0121\u0121a\u0127 lil min ikun tah \u0121ie\u0127.", "M' hawnx bniedem ta' karattru tajjeb li jkun kapa\u010bi jrodd \u0121id b' deni, anzi jfittex l- okka\u017cjoni li jpatti l- inqas \u0121id b' \u0121id, meta jag\u0127raf li min ikun g\u0127amillu l- \u0121id, ma kienx imqanqal minn xi interess temporali.", "APPLIKAZZJONI: Alla jigglorifika lil min ikun igglorifikah, dan qalu huwa stess: Infatti naqraw fl- ewwel ktieb tas- Slaten kap II v. 30: \"Jiena nigglorifika 'l min ikun igglorifikani.\"", "Minn hawn g\u0127andu wie\u0127ed jifhem li l- ewwel g\u0127andu l- bniedem jag\u0127ti glorja 'l Alla, kif g\u0127allimna \u0120es\u00f9 Kristu, 'li Alla jg\u0127addi jaqdi 'l dawk li jkun sabhom fidili.'", "Luqa XII, 37.", "U kif jista' wie\u0127ed ma jammettix li Alla tant \u0121eneru\u017c u tant tajjeb sejjer i\u0127alli bla tpattija lil min ikun tah glorja, meta l- istess xbieha tieg\u0127u, li hu l- bniedem, ma jafx jg\u0127addi ming\u0127ajr ma j\u0127allas \u0121id b' \u0121id?", "Is- sultan David perswa\u017c fuq din il- verit\u00e0 qal lil Alla: \"Mhux lilna, o Sinjur, mhux lilna, i\u017cda lill- isem tieg\u0127ek ag\u0127ti glorja.\"", "37.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jag\u0127mel dejjem \u0121udizzju rett.", "KOPJA: Bniedem ma jag\u0127milx \u0121udizzju rett, meta huwa ta\u0127t xi passjoni jew ta' m\u0127abba jew ta' mibeg\u0127da.", "Infatti meta j\u0127obb jiffavorixxi lil min ikun i\u0127obb, u meta jkun jobg\u0127od jag\u0127fas 'il min ikun jobg\u0127od.", "I\u017cda meta huwa me\u0127lus u liberu minn kull passjoni allura tassew jag\u0127mel \u0121udizzju rett, u jag\u0127ti lil kull wie\u0127ed dak li jkun jist\u0127oqqlu.", "APPLIKAZZJONI: X\u0127in ix- xbieha t' Alla, il- bniedem, jag\u0127mel \u0121udizzju rett, meta huwa liberu minn kull passjoni; kemm wisq i\u017cjed rett f' kull \u0121udizzju Alla, li qatt ma jista' skont in- natura tieg\u0127u ji\u0121i mqanqal minn xi passjoni, li mhumiex proprjet\u00e0 \u0127lief tad- demm u tal- la\u0127am!", "Naqraw fl- Iskrittura Mqaddsa li quddiem Alla m' hemmx laqg\u0127a ta' nies.", "Atti Appos.", "X, 34.", "U meta naqraw li Alla \u0127abb 'il \u0120akobb u kellu fil- mibeg\u0127da lil E\u017caw, Rom.", "IX, 13, g\u0127andna nifhmu li Alla, li jara l- futur ra u approva l- g\u0127emil tajjeb ta' \u0120akobb, li kien jirrappre\u017centa l- \u0121usti, u ra u ddi\u017capprova l- g\u0127emil \u0127a\u017cin ta' E\u017caw, li kien jirrappre\u017centa l- \u0127\u017ciena.", "38.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma j\u010bedi lil \u0127add l- unur tieg\u0127u.", "KOPJA: Il- bniedem i\u010banfar almenu internament u j\u017comm b' giddieb 'il dak li jg\u0127id li jkun g\u0127amel opra tassew denja ta' tif\u0127ir, meta \u0127addie\u0127or ikun g\u0127amilha i\u017cda mhuwiex mag\u0127ruf.", "Lanqas li jissaporti li jarah imfa\u0127\u0127ar, x\u0127in jaf li ma jist\u0127oqqlux tif\u0127ir g\u0127al dak li g\u0127amel mhux hu, i\u017cda \u0127addie\u0127or u intant sfa\u010b\u010bat i\u017comm g\u0127alih innifsu t- tif\u0127ir tal- bnedmin.", "Jarah giddieb u \u0127alliel u denn ta' umiljazzjoni x\u0127in jattribwixxi lilu nnifsu dak li jkun jist\u0127oqq lil \u0127addie\u0127or.", "APPLIKAZZJONI: Min jista' jifta\u0127ar jew i\u017comm tif\u0127ir g\u0127alih innifsu, x\u0127in Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu?", "X' inhu li g\u0127andek, jikteb San Pawl, li ma r\u010bevejtux?", "Inti tg\u0127id li dawn idejk g\u0127amlu dina l- opra; i\u017cda dawn l- idejn tieg\u0127ek g\u0127amilhom Alla.", "Issa x' kont tag\u0127mel inti kieku Alla m' g\u0127amilx dawn l- idejn tieg\u0127ek?", "Wie\u0127ed imissu ji\u010b\u010banfar u jist\u0127i b\u0127al giddieb u b\u0127al \u0127alliel i\u017comm fih innifsu t- tif\u0127ir li jist\u0127oqq lil \u0127addie\u0127or u mhux lilu.", "Kull tif\u0127ir lil Alla wa\u0127du jist\u0127oqq li ming\u0127ajru ebda \u0127ila, ebda virt\u00f9, ebda moviment ma jsir.", "Immela jekk ix- xbieha t' Alla, il- bniedem i\u0127oss korla, x\u0127in jara li \u0127addie\u0127or qieg\u0127ed jie\u0127u t- tif\u0127ir li ma jkunx jist\u0127oqqlu ta' opra tassew denja, li ma jkunx g\u0127amel hu, u ji\u0121\u0121udikah denn ta' umiljazzjoni, kemm wisq i\u017cjed Alla jikkonfondi lil min jie\u0127u l- unur proprju tieg\u0127u, li ma jista' j\u010bedih lil \u0127add, billi dan jist\u0127oqq biss lid- divinit\u00e0, li we\u0127idha tista' ta\u0127laq u tikkonserva!", "G\u0127alhekk lil Alla wa\u0127du kull unur u kull glorja g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Ammen.", "39.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jag\u0127raf il- qalb ta' kull bniedem.", "KOPJA: Bniedem jag\u0127raf is- si\u0121ar mill- frottijiet tag\u0127hom, u l- proxxmu mill- operazzjonijiet, anzi anke mill- istess movimenti tan- natura, b\u0127alma Salamun g\u0127araf li kienet tassew l- omm tat- tarbija l- \u0127ajja u mhux le tal- mejta tal- mara l- o\u0127ra, li quddiemu kienu qeg\u0127din imieru 'l xulxin u jillitikaw.", "Huwa kien ikkmanda biex jag\u0127mel de\u010bi\u017cjoni li t- tarbija l- \u0127ajja tkun maqsuma b' xabla min- nofs, u li kull mara tie\u0127u nofs.", "Ikkuntentat wa\u0127da, i\u017cda l- o\u0127ra ma kkuntentatx, u g\u0127a\u017clet li tintg\u0127ata lill- o\u0127ra t- tarbija basta \u0127ajja.", "Salamun minn dan il- moviment g\u0127araf lil din b' omm vera u tahielha \u0127ajja.", "APPLIKAZZJONI: Huwa veru li l- bniedem ma jag\u0127rafx l- intern tal- bnedmin akkaw\u017ca tal- fa\u010b\u010boli\u017cmu u tal- inganni tag\u0127hom, g\u0127alkemm b' xi mod mis- sinjali tant mag\u0127rufin g\u0127as- sens komun jirnexxilu li jasal biex jag\u0127raf l- intern ta' xi w\u0127ud.", "Issa Alla l- imbierek li quddiemu kollox huwa miftu\u0127 u g\u0127arwien, li jaf tajjeb x' hemm fil- bniedem, kif jikteb San Pawl, wisq i\u017cjed jag\u0127raf il- qalb ta' kull bniedem, meta x- xbieha tieg\u0127u hija kapa\u010bi tie\u0127u konoxxenza tal- qalb minn dak kollu li jo\u0127ro\u0121 minnha, billi taf li kollox jo\u0127ro\u0121 mill- qalb, u li wie\u0127ed jitkellem mill- abbundanza tal- qalb, u li dak li jo\u0127ro\u0121 mill- qalb jindika l- kwalit\u00e0 tal- qalb: g\u0127alhekk in- nies jg\u0127idu li t- tali huwa tajjeb, u li t- tali l- ie\u0127or hu \u0127a\u017cin.", "40.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla j\u0127obb l- ordni, il- pa\u010bi u l- armonija.", "KOPJA: M' hawnx bniedem f' sensih li jista' jkun g\u0127adu tal- ordni, u tal- pa\u010bi, u tal- armonija: infatti kul\u0127add jistudja li \u0127wej\u0121u, u wisq i\u017cjed li qalbu jimxu bl- ordni, u bil- pa\u010bi, u bl- armonija, g\u0127alkemm bosta nies g\u0127an- nuqqas ta' tag\u0127lim jew ta' \u0127sieb ji\u017cbaljaw fil- veri mezzi.", "L- ordni, u l- pa\u010bi, u l- armonija huma naturalment l- o\u0121\u0121ett ta' kull bniedem, kif tixhed l- istess natura, meta xi \u0127a\u0121a ti\u0121ri kontra tag\u0127ha, g\u0127ax tinkwieta, u tgerger u tissielet biex kollox ji\u0121i f' sikktu.", "Anzi mhux biss il- bniedem, i\u017cda l- kreaturi l- o\u0127ra wkoll ordinati g\u0127all- kwiet, u ma jiqfux qabel ma joqog\u0127du fi\u010b- \u010bentru u fis- skiet tag\u0127hom.", "APPLIKAZZJONI: Alla jg\u0127id: Jiena na\u0127seb \u0127sibijiet ta' pa\u010bi, u mhux ta' niket.", "\u0120eremija XXIX, 11.", "U wkoll ir- renju tieg\u0127u huwa renju tal- pa\u010bi, u billi huwa stess volont\u00e0 essenzjalment tajba, ne\u010bessarjament u inseparabbilment hija l- pa\u010bi mieg\u0127u, u minnu biss ti\u0121i l- pa\u010bi.", "Alla immela ma jistax ma j\u0127obbx l- ordni, li fih biss hemm il- pa\u010bi u l- armonija, meta huwa l- istess qdusija, l- istess tjubija, l- istess sapjenza.", "G\u0127alhekk Alla pprojbixxa lill- kreaturi ra\u0121jonevoli tieg\u0127u d- dnub, li huwa l- unika kaw\u017ca ta' kull inkwiet, ta' kull niket, u ta' kull deni, u impressa fina u tana permezz ta' Mos\u00e8 l- li\u0121i tieg\u0127u, li hija unika kaw\u017ca ta' vera pa\u010bi, u ta' fer\u0127, u ta' kull xorta ta' \u0121id.", "M' hemmx dubju li Alla j\u0127obb l- ordni, u l- pa\u010bi u l- armonija, meta l- istess bniedem xbieha tieg\u0127u jfittex b' kull mezz l- ordni, il- pa\u010bi u l- armonija f' kollox.", "41.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jippermetti d- deni g\u0127all- prova tag\u0127na u g\u0127all- \u0121udizzju tieg\u0127u.", "KOPJA: Bniedem padrun g\u0127aqli u g\u0127ani biex jipprova l- fedelt\u00e0 tas- seftur tieg\u0127u jippermetti li dan ikun ittentat billi jqeg\u0127idlu apposta fl- art xi munita \u017cg\u0127ira.", "Jekk is- seftur ji\u0121borha u jmur jikkonsinnaha lill- padrun: dan il- padrun jifforma \u0121udizzju fuq is- seftur tieg\u0127u li huwa fidil fil- ftit, u allura li hu wkoll fidil fil- wisq, u j\u017commu mieg\u0127u.", "APPLIKAZZJONI: M' hemmx b\u017conn li Alla jippruvana biex jara l- fedelt\u00e0 tag\u0127na, g\u0127ax hu jaf kollox: i\u017cda jippermetti li nkunu ttentati u ppruvati sabiex a\u0127na ng\u0127idu li jkun jist\u0127oqqilna l- kastig jew il- premju li hu jag\u0127tina fil- \u0121udizzju tieg\u0127u skont l- g\u0127emil tag\u0127na.", "\u0126add ma jista' jie\u0127u prova tal- fedelt\u00e0 mill- \u0121id, i\u017cda mid- deni iva, ossija minn dak li ma jkunx jing\u0127o\u0121ob: b\u0127ad- deheb li ma jintg\u0127arafx \u0127lief permezz tan- nar.", "Issa jekk il- bniedem, xbieha t' Alla, ma jippruvax il- fedelt\u00e0 tas- seftur tieg\u0127u \u0127lief billi jippermetti d- deni u mbag\u0127ad i\u0121ieg\u0127lu jistqarr jekk kienx denn ta' mertu jew ta' kastig waqt il- \u0121udizzju: kemm i\u017cjed Alla jippermetti fuqna d- deni biex nag\u0127tuh prova ta' fedelt\u00e0 jew ta' infedelt\u00e0 tag\u0127na lejh, u b' hekk insiru denji jew ta' premju jew kastig!", "42.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma jammettix b' serv tieg\u0127u 'l min ikun serv ta' \u0127addie\u0127or.", "KOPJA: Ebda bniedem ma jda\u0127\u0127al mieg\u0127u seftur li jkun ukoll seftur ta' bniedem ie\u0127or avversarju jew g\u0127adu tieg\u0127u: infatti jekk dan is- seftur ikun ukoll imda\u0127\u0127al, bla ebda dubju jew jirrispetta 'l wie\u0127ed u jmaqdar 'il- ie\u0127or, jew i\u0127obb 'il wie\u0127ed u jobg\u0127od 'il- ie\u0127or.", "Seftur immela ma jistax jaqdi \u017cew\u0121 padruni kontra xulxin.", "APPLIKAZZJONI: Dina l- verit\u00e0 g\u0127allimhielna Kristu meta qalilna li ma jistax ikun li a\u0127na nservu 'l Alla u l- \u0121id ta' dina l- art.", "Luqa XVI, 13.", "Jekk immela l- bniedem, xbieha t' Alla, ma jridx mieg\u0127u seftur 'il min ikun impjegat fis- servizz ta' bniedem ie\u0127or kuntrarju g\u0127alih: kemm i\u017cjed Alla li jikkmandana li n\u0127obbuh b' qalbna kollha u li nservuh bis- sin\u010berit\u00e0, u bl- ispirtu u bil- verit\u00e0 ma jrid mieg\u0127u 'l min ikun i\u0127obb dak li hu stess jobg\u0127od u jipprojbixxi!", "Anzi Kristu espressament qal li min mhuwiex mieg\u0127u huwa kontra tieg\u0127u.", "Matt.", "XII, 30.", "Hija \u0127a\u0121a naturali li alla tal- bniedem huwa dak stess li l- bniedem ikun i\u0127obb, g\u0127ax dak ikun l- o\u0121\u0121ett ta' qalbu.", "43.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jippretendi ringrazzjament minn kull bniedem.", "KOPJA: Il- bniedem jara kerha wisq l- ingratitudni u jinkorla ra\u0121onevolment g\u0127al min ikun patta b' deni l- \u0121id li wie\u0127ed ikun g\u0127amillu.", "Huwa veru li bniedem t' Alla jiskot jekk ma jkunx irringrazzjat jew im\u0127allas b' xi azzjoni \u0127a\u017cina minn persuna bbenefikata minnu, g\u0127ax l- isperanzi tieg\u0127u huma f' Alla: imma n- natura t\u0127oss l- ingratitudni.", "O\u0127rajn, skont l- ispirtu tan- natura, ma jer\u0121g\u0127ux jirrepetu \u0121id ma' min ikun \u0121ieb ru\u0127u mag\u0127hom bla riknoxxenza g\u0127all- \u0121id li jkunu g\u0127amlulu, g\u0127ax jippretendu r- ringrazzjament.", "APPLIKAZZJONI: G\u0127all- \u0121id immens li Alla g\u0127amel mag\u0127na ma nistg\u0127ux nikkorrispondu b' mod ie\u0127or \u0127lief li nirringrazzjawh billi nkunu fidili g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Huwa jippretendi u bir- ra\u0121uni kollha li kull bniedem jirringrazzjah, g\u0127ax, kif jitkellem l- istess spirtu tan- natura, kull qalb trid o\u0127ra.", "U jekk il- bniedem, xbieha t' Alla, i\u0127oss fih korla x\u0127in persuna bbenefikata minnu ddawwarlu spallejha, g\u0127ax jippretendi li g\u0127andha bi spirtu ta' rikonoxxenza tirringrazzjah b' xi mod: kemm i\u017cjed Alla li minnu wa\u0127du kull \u0121id joffendi ru\u0127u li wie\u0127ed ma jag\u0127tihx ir- ringrazzjament li jippretendi \u0121ustament!", "44.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jippretendi i\u017cjed minn dak li lilu jkun mog\u0127ti i\u017cjed.", "KOPJA: Bniedem padrun ta' diversi persuni jag\u0127ti salarju mhux lil kul\u0127add egwali jew xorta wa\u0127da, i\u017cda lil xi w\u0127ud salarju g\u0127oli u lill- o\u0127rajn salarju baxx, g\u0127alkemm \u0121ust.", "Is- sefturi tieg\u0127u jservuh kollha: imma hu jippretendi dili\u0121enza ikbar minn dawk li jir\u010bievu salarju g\u0127oli, u dan naturalment, g\u0127ax ix- xog\u0127ol imur skont is- salarju.", "Anki fil- kors tal- im\u0121iba fost il- bnedmin, kul\u0127add jippretendi azzjonijiet iktar denji minn persuni istruwiti u elevati.", "APPLIKAZZJONI: Dan li a\u0127na naraw fil- kors morali tan- natura wrihulna wkoll Kristu fil- kors tal- grzzja, meta qal: \"Lil kull wie\u0127ed li lilu jkun mog\u0127ti wisq, wisq ji\u0121i mfittex minnu: u lil dak li lilu \u0121ie afdat wisq, i\u017cjed jitolbu minnu.\"", "Luqa XII, 48.", "Issa kemm i\u017cjed jippretendi Alla minn dak il- bniedem li lilu jkun tah i\u017cjed, x\u0127in il- bniedem, xbieha tieg\u0127u, jara lilu nnifsu misruq u in\u0121urjat, g\u0127ax ma jkunx ir\u010bieva skont is- salarju li jkun ta, skont il- preferenzi li jkun g\u0127amel!", "45.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla joffendi ru\u0127u, meta l- bniedem ma jirrikorrix lejh.", "KOPJA: Missier g\u0127ani u tajjeb jisma' li ibnu rrikorra g\u0127and bniedem barrani u talbu biex jag\u0127tih libsa tax- xitwa kontra l- bard.", "Jiddispja\u010bih tassew lil dan il- missier g\u0127al dina l- bxara, li \u0121\u0121iblu \u010banfir b\u0127allikieku m' g\u0127andux qalb tajba lejn ibnu.", "Ma kien jg\u0127id xejn dan il- missier, kieku ibnu kien jaf tajjeb li hu ma kellux mezzi biex jag\u0127tih din il- libsa.", "APPLIKAZZJONI: Alla tag\u0127na veru li ta' min wie\u0127ed jirrikorri lejh, g\u0127ax Hu g\u0127andu kollox, kull mezz biex jissollevana, u g\u0127andu qalbu tajba, u li tassew irid jag\u0127tina, billi hu stess fl- Iskrittura Mqaddsa je\u017cortana u jikkmandana biex nitolbuh, u biex nirrikorru lejh f' kull tribulazzjoni.", "U tassew jiddispja\u010bih, meta a\u0127na ma nqeg\u0127dux il- fidu\u010bja tag\u0127na fih, u nqeg\u0127duha fil- bniedem jew fil- \u0127ila tag\u0127na.", "U kif ma joffendux ru\u0127u, meta l- bniedem, xbieha t' Alla, i\u0127oss, u jinkiser, u joffendi ru\u0127u, jekk ibnu jirrikorri g\u0127and barrani g\u0127al dik l- g\u0127ajnuna li huwa stess jista' jag\u0127tih?", "Kristu g\u0127allimna biex ma nsej\u0127ux missier fuq dina l- art, g\u0127ax wie\u0127ed hu l- missier tag\u0127na, li hu fis- smewwiet: dan ifisser li m' g\u0127andniex inqieg\u0127du l- fidu\u010bja tag\u0127na f' \u0127add, f' ebda kreatura, i\u017cda f' Alla tag\u0127na, li minnu biss huwa kull \u0121id.", "46.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla j\u0127ares mhux lejn l- opri imma lejn il- kwalit\u00e0 tal- opri.", "KOPJA: Bnedmin boloh i\u0127arsu lejn il- kwantit\u00e0, imma bnedmin prudenti j\u0127arsu lejn il- kwalit\u00e0.", "Mg\u0127allem prudent jag\u0127ti \u017c- \u017cmien lil- lavrant tieg\u0127u biex jag\u0127mel ix- xog\u0127ol tajjeb ming\u0127ajr g\u0127a\u0121la.", "X' jiswa li wie\u0127ed itella' \u0127afna xog\u0127ol malajr, i\u017cda \u0127a\u017cin?", "Ebda kummissjonant ma ja\u010b\u010betta xog\u0127ol ordnat u j\u0127allas xog\u0127ol mag\u0127mul bl- imperfezzjonijiet jew \u0127a\u017cin: i\u017cda ja\u010b\u010betta tassew ix- xog\u0127ol ordnat mag\u0127mul bil- perfezzjoni u bid- dili\u0121enza, u mal- \u0127las i\u017cid ukoll it- tif\u0127ir.", "APPLIKAZZJONI: Kajin u Abel, it- tnejn kienu jag\u0127mlu offerti lil Alla: i\u017cda Alla kien ja\u010b\u010betta l- offerti ta' Abel, g\u0127ax kien i\u0127ares lejn il- kwalit\u00e0 tajba tag\u0127hom, u kien jirrifjuta l- offerti ta' Kajin, g\u0127ax ma kinitx tog\u0127\u0121bu l- kwalit\u00e0 tag\u0127hom.", "U x' dubju hemm li Alla j\u0127ares lejn il- kwalit\u00e0 tal- opri u mhux lejn l- opri x\u0127in il- bniedem, xbieha tieg\u0127u, fil- prudenza umana jfittex u jqis il- kwalit\u00e0 tal- opri u mhux l- opri li jkunu kif ikunu?", "Alla j\u0127ares mhux lejn il- virt\u00f9 i\u017cda lejn il- kaw\u017ca tal- virt\u00f9, u lejn i\u010b- \u010birkustanzi l- o\u0127ra tag\u0127ha: u japprova, meta l- azzjoni tkun tajba minn kullimkien, u jiddi\u017capprova, meta l- azzjoni tkun \u0127a\u017cina anki g\u0127all- i\u010bken \u010birkustanza.", "47.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jifra\u0127 g\u0127all- konver\u017cjoni tal- midneb.", "KOPJA: M' hawnx missier li ma jifra\u0127x g\u0127all- \u0121id ta' ibnu: u jekk ibnu tassew ingrat jinfired u jitbieg\u0127ed minnu wara li jkun g\u0127amillu azzjonijiet gravement \u0127\u017ciena, dan il- misssier ikun jixtieq li ibnu jirritorna g\u0127andu u jitolbu ma\u0127fra.", "Trid tkun missier biex tifhem il- fer\u0127 ta' qalb missieru, jekk dan l- iben jersaq jitolbu ma\u0127fra.", "\u017bgur li ma jkollux il- \u0127ila jdawwar wi\u010b\u010bu minnu jew li jke\u010b\u010bih.", "Jew min ma jifra\u0127x, jekk ikun tilef xi \u0127a\u0121a prezzju\u017ca u mbag\u0127ad isibha?", "Dina hija kaw\u017ca ta' fer\u0127 g\u0127al kul\u0127add.", "APPLIKAZZJONI: Kristu permezz tal- parabbola tal- iben il- \u0127ali, u tad- dramma mitlufa, u tan- nag\u0127\u0121a mitlufa ried jag\u0127tina nifhmu dina l- verit\u00e0 li Alla jifra\u0127, meta xi midneb jikkonverti lejh niedem u umiljat, g\u0127ax ikun sab dak li hu kien tilef akkaw\u017ca tal- volont\u00e0 \u0127a\u017cina tal- bniedem.", "Mhix il- volont\u00e0 ta' Alla li wie\u0127ed jintilef, anzi li kul\u0127add isalva: i\u017cda billi hu \u0127alla l- volont\u00e0 libera fil- bniedem, ma jsalvahx, jekk ma jag\u0127milx il- parti tieg\u0127u fl- ubbidjenza.", "Qatt i\u017cda m' g\u0127andu jaqta' qalbu l- midneb mis- salvazzjoni ta' ru\u0127u, jekk tassew jindem u jirrikorri lejn Alla, x\u0127in ja\u0127seb li ebda missier, xbieha ta' Alla, ma jke\u010b\u010bi 'l ibnu sog\u0127bien fuq l- ingratitudni tieg\u0127u li jirrikorri lejh u jitolbu ma\u0127fra, anzi li jikka\u0121unalu fer\u0127 bil- konver\u017cjoni tieg\u0127u.", "48.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jitqanqal g\u0127al favur bit- talb tal- \u0127bieb tieg\u0127u.", "KOPJA: Fid- dinja, meta bniedem ikun irid jir\u010bievi jew jie\u0127u favur jew pja\u010bir minn bniedem ie\u0127or, jekk jara li mhuwiex kapa\u010bi biex iqanqal il- qalb ta' dik il- persuna, li minnha jkun irid il- favur, jinqeda b' dawk in- nies li huma l- iktar qrib lejn il- qalb ta' dik il- persuna.", "Allura dina l- persuna, li minnha jkun ifittex il- favur mixtieq, g\u0127alkemm ma tkunx disposta g\u0127al xi ra\u0121uni biex jikkon\u010bedi l- favur: i\u017cda g\u0127at- talb tal- veri \u0127bieb tag\u0127ha titqanqal u tikkuntenta u tag\u0127ti l- favur mitlub, t\u0127ares lejn il- \u0121ie\u0127 u l- qima u l- im\u0127abba ta' dawk li jkun inqeda bihom dak li jkun irid il- favur.", "APPLIKAZZJONI: Fl- Evan\u0121elju naqraw li \u010b- \u010aenturjun li xtaq wisq li Kristu jfejjaq is- seftur moribond tieg\u0127u, g\u0127ax kien wisq prezzju\u017c g\u0127alih, inqeda bl- anzjani tal- Lhud biex jg\u0127idulu huma sabiex ifejjaqhulu, billi \u010b- \u010aenturjun ma kienx Lhudi u ra ru\u0127u indenn li jitolbu hu stess direttament.", "Il- Lhud qalulu lil Kristu li hu kien denn ta' dak il- favur, g\u0127ax kien i\u0127obb ir- reli\u0121jon Lhudija billi bl- ispejje\u017c tieg\u0127u kien bnielhom sinagoga.", "Kristu, mar mag\u0127hom u fejjaqhulu.", "Luqa VII, 2- 10.", "Jekk tant valur u forza g\u0127andu t- talb tal- \u0127bieb fuq il- qalb tal- bniedem, li minnu jintfittex favur, kemm wisq i\u017cjed il- qalb ta' Alla titqanqal u tikkon\u010bedi grazzji u favuri g\u0127at- talb ta' dawk li jib\u017cg\u0127u minnu, u li g\u0127andhom qalbhom vittma g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127u f' kollox!", "Kemm i\u017cjed titqanqal ir- realt\u00e0, meta titqanqal ix- xbieha g\u0127all- \u0121id bit- talb tal- \u0127bieb tag\u0127ha!", "49.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jinsa l- opri tajba li jkun g\u0127amel min jidneb gravement.", "KOPJA: Padrun g\u0127andu seftur li minn tant snin kien bl- ikbar dili\u0121enza jaqdih, u li tant kien i\u0121ib ru\u0127u tajjeb mal- istess padrun tieg\u0127u b' mod li l- padrun kien i\u017commu bi prezzju\u017c wisq, u kien wisq jiffavorih g\u0127all- premura li kellu fis- servizz.", "Jinqala' li xi g\u0127edewwa tal- padrun ingannaw 'il dan is- seftur bir- rigali: u dan ta dispja\u010bir kbir lill- padrun, billi b' att ta' in\u0121ustizzja tahom ittra tal- padrun, li fiha kien hemm bosta konsegwenzi gravi kontra l- padrun.", "X' jag\u0127mel dan il- padrun?", "Bla dubju jinsa kull pre\u0121ju tas- seftur tieg\u0127u, u jibag\u0127tu mis- servizz tieg\u0127u.", "APPLIKAZZJONI: Espressament Alla g\u0127arrafna fl- Iskrittura li hu jinsa l- opri tajba kollha li jkun g\u0127amel il- bniedem, meta dan jaqa' fid- dnub il- mejjet.", "U jekk ix- xbieha ta' Alla, li hu l- bniedem, tinsa l- pre\u0121ju kollu tas- seftur tag\u0127ha g\u0127al xi att ta' in\u0121ustizzja gravi, kemm i\u017cjed Alla li tant deni min- na\u0127a tal- bniedem huwa ordinat li jag\u0127millu d- dnub il- mejjet!", "Bid- dnub il- mejjet infatti li kieku kien jista' jkun wie\u0127ed jeqred 'l Alla, li tant jobg\u0127od id- dnub daqskemm i\u0127obb lilu nnifsu.", "Malizzja b\u0127al din teqred fil- bniedem kull mertu ta' opra tajba u tikkostitwih g\u0127adu ta' Alla, li allura jarah o\u0121\u0121ett ta' korla, li twarrab minn g\u0127ajnejn kul\u0127add kull mertu, kull pre\u0121ju tal- img\u0127oddi.", "50.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jag\u0127mel il- \u0121ustizzja fil- korla tieg\u0127u.", "KOPJA: Missier kellu iben li kien immaltrattat mill- img\u0127allem tieg\u0127u.", "Bosta drabi l- iben kien jg\u0127idlu li l- img\u0127allem kien iwe\u0121\u0121ag\u0127lu qalbu bi kliem in\u0121urju\u017c, u dan il- missier issaporta kollox je\u017corta 'l ibnu g\u0127all- pa\u010benzja.", "Lejla wa\u0127da jara dan il- missier 'il ibnu die\u0127el id- dar \u0127wej\u0121u bid- demm, ferut mill- img\u0127allem ming\u0127ajr kaw\u017ca \u0121usta: allura tassew inkorla l- missier u tefa' 'l dan l- img\u0127allem f' idejn l- im\u0127allef biex jie\u0127u \u0121ustizzja minnu.", "APPLIKAZZJONI: Jekk bniedem ta' dina l- art fin- natura tieg\u0127u, ikun min ikun, iwarrab il- \u0127niena minn g\u0127ajnejh fil- korla tieg\u0127u u jag\u0127mel li jie\u0127u \u0121udizzju: kemm i\u017cjed Alla, g\u0127alkemm pazjentissmu, fil- korla tieg\u0127u jag\u0127mel \u0121ustizzja g\u0127alih innifsu jew favur tal- inno\u010benti!", "Dina l- verit\u00e0 g\u0127allimhielna Kristu bil- parabbola tal- im\u0127allef li ma kienx jib\u017ca' minn Alla u li lanqas ma kien jirrispetta bniedem: u li g\u0127alkemm g\u0127al \u017cmien twil ma kienx irid jag\u0127mel \u0121ustizzja fuq l- g\u0127adu ta' mara armla, li kienet tirrikorri g\u0127andu, fl- a\u0127\u0127ar g\u0127ax dejqitu u qanqlitlu l- korla dde\u010bieda li jag\u0127tiha sodisfazzjon.", "Allura dan l- im\u0127allef qal bejnu u bejn ru\u0127u: \"Ma jag\u0127milx Alla \u0121ustizzja favur il- mag\u0127\u017culin tieg\u0127u, li jg\u0127ajtulu binhar u billejl, u jibqa' jissaporti.\"", "Ing\u0127idilkom li malajr jag\u0127mel il- vendetta tag\u0127hom.", "Luqa XVIII, 7.", "Fil- ktieb tal- Proverbji naqraw li l- korla m' g\u0127andhiex \u0127niena.", "XXVII, 4.", "Issa jekk il- korla m' g\u0127andhiex \u0127niena, mela t\u0127arre\u0121 il- \u0121ustizzja, jew il- vendetta.", "51.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jippremja l- bniedem skont il- vokazzjoni li jkun tah.", "KOPJA: Padrun qabel ma jo\u0127ro\u0121 mid- dar tieg\u0127u, isejja\u0127 is- seftur tieg\u0127u u jordnalu li ja\u0127sel il- bjankerija f' dak il- jum.", "Dan is- seftur ried fl- assenza tal- padrun jag\u0127mel fid- dar servizz ikbar dakinnhar u \u0127aseb li iktar ikun jog\u0127\u0121ob lill- padrun, billi jnaddaf il- \u0127\u0121ie\u0121 kollu, u ja\u0127sel l- art kollha tad- dar.", "Meta rritorna l- padrun u ra x' g\u0127amel u x' \u0127alla s- seftur tieg\u0127u, \u010banfru serjament u qallu li ma jag\u0127tihx salarju ta' dak ix- xog\u0127ol iebes li hu g\u0127amel minn rajh, u m' g\u0127amilx l- ordni tieg\u0127u.", "APPLIKAZZJONI: Il- vokazzjoni mhix \u0127a\u0121a ta' jdejn il- bniedem, i\u017cda ta' jdejn Alla, u kul\u0127add g\u0127andu jattendi g\u0127al dak li g\u0127alih ikun imsejja\u0127.", "Is- so\u010bjet\u00e0 hija b\u0127al \u0121isem, u kull membru g\u0127andu uffi\u010b\u010bju g\u0127alih: l- g\u0127ajnejn mhux biex jisimg\u0127u, il- widnejn mhux biex jaraw: g\u0127alhekk Alla wkoll mal- vokazzjoni jag\u0127ti l- mezzi kollha relattivi g\u0127all- fini.", "Issa billi l- bniedem huwa liberu u g\u0127alhekk jista' jag\u0127mel re\u017cistenza u jag\u0127\u017cel minn rajh stat ie\u0127or ta' vokazzjoni (b\u0127al min ma jid\u0127olx mill- bieb i\u017cda minn banda o\u0127ra), dan m' g\u0127andux jistenna fil- jum tal- \u0127aqq \u0127lief \u010banfir u konfu\u017cjoni.", "U x\u0127in il- bniedem, xbieha t' Alla, ma j\u0127allasx is- seftur li m' g\u0127amilx dak li ordnalu: kemm i\u017cjed Alla ma jag\u0127tix premju lil min ikun \u0127alla d- dmir lilu assenjat mis- Sapjenza divina!", "52.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jag\u0127ti l- grazzja tieg\u0127u lil kul\u0127add.", "KOPJA: Missier ta' dina l- art li g\u0127andu \u0127afna wlied ma j\u0127allix wie\u0127ed biss minn uliedu priv minn dak li hu assolutament ne\u010bessarju g\u0127all- g\u0127ajxien tieg\u0127u ming\u0127ajr ma ji\u010b\u010banfar: i\u017cda lkoll jag\u0127tihom kulma jen\u0127tie\u0121 lil kull wie\u0127ed skont is- sa\u0127\u0127a u skont i\u010b- \u010birkustanzi.", "APPLIKAZZJONI: Alla jag\u0127ti lil kul\u0127add il- grazzja tieg\u0127u, g\u0127ax irid li kul\u0127add isalva u li \u0127add ma jintilef: issa l- grazzja tieg\u0127u hija assolutament ne\u010bessarja g\u0127al kul\u0127add biex bniedem isalva: immela min jista' jiddubita li huwa ji\u010b\u0127ad lil xi \u0127add il- grazzja assolutament ne\u010bessarja, x\u0127in missier ta' dina l- art, xbieha t' Alla, ma ji\u010b\u0127ad lil \u0127add minn uliedu dak li hu assolutament ne\u010bessarju g\u0127all- \u0127ajja tieg\u0127u?", "Jekk inti tg\u0127id li Alla ma jag\u0127tix lil kul\u0127add il- grazzja tieg\u0127u, g\u0127ax bosta jintilfu, u f' bosta ka\u017ci jidher li Alla ma jag\u0127tix il- grazzja tieg\u0127u kif naraw fuq it- trabi li jmutu qabel ma jaraw id- dawl tad- dinja: inti jkollok tg\u0127id mod ie\u0127or, jekk titfa' g\u0127ajnejk fuq il- bniedem, xbieha t' Alla, u tistudjah.", "Xi \u0127tija g\u0127andu dak il- missier li jag\u0127ti lil ibnu ikel u xorb u dan l- iben assolutament ma jridx je\u0127odhom?", "Xi \u0127tija g\u0127andu dak il- missier li lesta porzjon ta' \u0121idu lil ibnu u \u0127addie\u0127or joqtolhulu qabel ma jkun i\u017c- \u017cmien?", "Tassew li kollox hu ta\u0127t is- Sapjenza profondissma ta' Alla: i\u017cda Alla j\u0127alli 'l kul\u0127add fil- liberu arbitriju tieg\u0127u, u j\u0127alli wkoll lin- natura timxi fil- kors tag\u0127ha ta\u0127t l- influwenzi tad- dnub ori\u0121inali, u mhux sejjer joqg\u0127od jag\u0127mel mirakli g\u0127al kull ka\u017c.", "Wie\u0127ed g\u0127andu jinnota li \u0127add m' g\u0127andu dritt g\u0127all- grazzja t' Alla, u li lanqas \u0127add ma jista' jimmeritaha, g\u0127ax inkella ma tkunx grazzja.", "Fl- a\u0127\u0127ar nett kull intellett ma\u0127luq jadura f' kollox il- \u0121udizzji oskuri tas- Sinjur Alla.", "53.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla bi \u0127wej\u0121u jag\u0127mel li jrid.", "KOPJA: M' hawnx bniedem li ma jistax jiddisponi kif irid fuq dak li huwa tieg\u0127u.", "Kul\u0127add jista' mill- istess natura jinqeda bid- dritt tieg\u0127u.", "Min jista' j\u010banfar b' in\u0121ust 'il dak li jag\u0127mel bi \u0127wej\u0121u dak li jrid?", "Kap ta' familja jsejja\u0127 il- lavranti g\u0127ax- xog\u0127ol: 'il xi w\u0127ud isej\u0127ilhom mill- bidu tal- jum, u 'l o\u0127rajn f' nofsinhar, u 'l o\u0127rajn fit- tlieta ta' waranofsinhar.", "Meta jasal il- jum biex jispi\u010b\u010ba jsej\u0127ilhom g\u0127all- \u0127las, u jag\u0127tihom prezz egwali lil kull wie\u0127ed, b\u0127alma kien ftiehem ma' dawk li kienu \u0121ew g\u0127ax- xog\u0127ol mill- g\u0127odwa tal- jum.", "Dawk il- lavranti li \u0127admu mill- bidu tal- jum, gergru kontra l- kap tal- familja meta kellhom ra\u0121un li jfa\u0127\u0127ru t- tjubija tieg\u0127u: u hu \u010banfarhom li riedu ijassruh fid- drittijiet tieg\u0127u.", "APPLIKAZZJONI: X' hawn li mhuwiex t' Alla?", "Huwa g\u0127andu dominju u padrunanza fuq il- \u0127wejje\u0121 kollha li jidhru u li ma jidhrux: g\u0127ax huwa \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, u jiddisponi kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Naqraw fis- salmi li tas- Sinjur hija l- art u kulma fiha.", "G\u0127alkemm huwa ta padrunanza lill- bniedem fuq xi kreaturi tieg\u0127u g\u0127all- u\u017cu tieg\u0127u u tah il- liberu arbitriju biex jag\u0127mel li jrid fl- e\u017cer\u010bizzju biss tal- volont\u00e0 umana tieg\u0127u: i\u017cda huwa jibqa' padrun ta' kull bniedem u ta' kull kreatura o\u0127ra, u jag\u0127mel fis- sapjenza tieg\u0127u profondissma li kollox jieqaf u kollox jobdi g\u0127all- volont\u00e0 divina tieg\u0127u.", "X' setg\u0127a g\u0127andu kull bniedem fuq dina l- art?", "Jew x' jag\u0127mel il- bniedem fuq dina l- art?", "Kollox hu minn Alla, kollox permezz t' Alla, u kollox ordinat g\u0127al Alla.", "Alla bi \u0127wej\u0121u jag\u0127mel li jrid, u dan min jista' ma jammettihx, x\u0127in il- bniedem, xbieha tieg\u0127u, jinqeda kif irid u jiddisponi kif irid b' dak li huwa tieg\u0127u?", "54.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jitg\u0127axxaq li l- bnedmin jimitawh.", "KOPJA: Meta bniedem superjur jag\u0127mel azzjoni u s- sudditi tieg\u0127u jag\u0127mlu b\u0127alu, jitg\u0127axxaq, g\u0127aliex jara li dina l- azzjoni ng\u0127o\u0121bot, u li huma japprovaw fl- istess \u0127in il- prudenza u l- industrija tieg\u0127u g\u0127all- vanta\u0121\u0121 tal- \u0121id.", "Anki \u0127abib biex i\u0121ieg\u0127el il- \u0127abib tieg\u0127u jitg\u0127axxaq jilbes ukoll fuq l- istess stil tieg\u0127u.", "Huwa naturali li min i\u0127obb jimita biex ikun jing\u0127o\u0121ob fl- g\u0127ajnejn tal- ma\u0127bub, li jitg\u0127axxaq bix- xebh tieg\u0127u nnifsu.", "APPLIKAZZJONI: Li kieku Alla ma kienx jitg\u0127axxaq bil- bniedem li jimitah, ma kienx jikkmandana tant fl- Antik kemm ukoll fil- \u0120did Testment biex a\u0127na nimitawh: anzi espressament uriena li \u0127add ma jing\u0127o\u0121ob fl- g\u0127ajnejn divini tieg\u0127u \u0127lief min jimitah.", "Alla ma jitg\u0127axxaqx bi bniedem li jpatti deni b' deni, i\u017cda jitg\u0127axxaq bi bniedem li jpatti d- deni bil- \u0121id, g\u0127ax jara li dan qieg\u0127ed jimitah, u bl- g\u0127axqa jdur b' kull favur lejh: i\u017cda lejn l- ie\u0127or iqum g\u0127all- korla u g\u0127all- vendetta, g\u0127aliex min ma jimitax, naturalment ikun jiddi\u017capprova jew jiddisprezza.", "X' dubju hemm li Alla jitg\u0127axxaq bi bniedem li jkun jimitah f' dak li jista' u spe\u010bjalment fil- \u0127niena, u fil- karit\u00e0, u fil- pa\u010benzja, x\u0127in il- bniedem stess, li hu xbieha ta' Alla, jitg\u0127axxaq li l- o\u0127rajn japprovaw l- g\u0127emil tieg\u0127u billi jimitawh u jag\u0127mlu b\u0127alu?", "55.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jfa\u0127\u0127ar biss 'il min hu prudent.", "KOPJA: Bniedem g\u0127ani jkollu ekonomu, li jabbu\u017ca fil- mane\u0121\u0121 tal- affarijiet ta' sidu g\u0127all- vanta\u0121\u0121 tieg\u0127u nnifsu, u meta dan l- g\u0127ani jinduna, isejja\u0127lu u jordnalu biex jag\u0127tih il- kont tal- ekonomija \u0127alli jibag\u0127tu 'l barra mill- uffi\u010b\u010bju tieg\u0127u.", "Intant l- ekonomu bl- industrija ta' mo\u0127\u0127u jdawwar favur tieg\u0127u nnifsu l- midjunin tas- sid, billi lil kull wie\u0127ed inaqqaslu n- nofs tas- somma mill- ktieb tad- dejn li g\u0127andu jag\u0127ti lis- sid, bil- fehma li huma jilqg\u0127uh f' darhom meta jkun imke\u010b\u010bi 'l barra mill- ekonomija.", "Sema' l- g\u0127ani u fa\u0127\u0127ar il- g\u0127aqal ta' dan l- ekonomu li g\u0127araf iqieg\u0127ed mezzi hekk tajbin g\u0127all- fini ta' mo\u0127\u0127u (Ex.", "Par: Luqa XVI).", "APPLIKAZZJONI: M' hawnx \u0127a\u0121a li tog\u0127\u0121ob lil Alla daqskemm il- prudenza: infatti kull virt\u00f9 ming\u0127ajrha huwa jaraha vizzju.", "Kristu kkmandalna li nkunu prudenti, u fil- parabbola tal- g\u0127axar xebbiet uriena li ma jda\u0127\u0127alx fir- renju tieg\u0127u \u0127lief 'il min hu prudent.", "U kif jista' jkun li Alla ma jfa\u0127\u0127arx 'il min hu prudent, meta l- bniedem, xbieha t' Alla, ifa\u0127\u0127ar 'il min jara miexi bil- g\u0127aqal, u jqieg\u0127ed il- mezzi addattati g\u0127all- fini?", "M' hawnx bniedem li jifhem jinqeda fl- affarijiet tieg\u0127u ma' min huwa iblah, i\u017cda dejjem ifittex 'il min hu g\u0127aqli.", "L- istess natura bis- sens komun tag\u0127ha tg\u0127allem li l- pa\u010bi u l- feli\u010bit\u00e0 huma fil- prudenza: g\u0127alhekk tg\u0127id: A\u0127seb dejjem x' ji\u0121i wara \u2013 qis mitt darba u aqta' darba \u2013 kliem ix- xi\u0127 \u017comm fih \u2013 li l- kliem kien \u0121awhar, is- skiet a\u0127jar minnu u l- bqija.", "56.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma jag\u0127tix il- \u0127las qabel ma jkun \u0121ie servut.", "KOPJA: Is- sens komun tal- bniedem jissu\u0121\u0121erixxi li \u0127add m' g\u0127andu j\u0127allas qabel ma jkun \u0127a l- o\u0121\u0121ett li jkun xtara, jew qabel ma jkun \u0121ie servut fl- ordnijiet jew fil- kummissjonijiet li jkun ta lil \u0127addie\u0127or.", "Padrun ma jag\u0127tix is- salarju lis- servi tieg\u0127u, qabel ma jkunu g\u0127amlu dak li jkunu m\u0121eg\u0127lin jag\u0127mlu.", "Il- prudenza tan- natura timxi b' dan il- mod: l- ewwel ix- xog\u0127ol u mbag\u0127ad il- \u0127las.", "APPLIKAZZJONI: Fuq dina l- verit\u00e0 Kristu qal: Min minnkom li jkollu seftur li ja\u0127rat jew li jirg\u0127a, li wara li jkun irritorna mill- g\u0127alqa, jg\u0127idlu: G\u0127addi malajr, u oqg\u0127od g\u0127all- mejda: u ma jg\u0127idlux: 'Lesti x' ni\u010b\u010bena, u t\u0127a\u017c\u017cem, u aqdini sakemm niekol u nixrob, u mbag\u0127ad wara dan kollu tiekol u tixrob inti?", "Luqa XVII.", "Alla \u0127alaq il- bniedem u telaqlu f' idejh il- volont\u00e0 libera, u g\u0127arraflu xi jrid u x' ma jridx minnu, dejjem pront li jag\u0127tih kull g\u0127ajnuna li jkun jen\u0127tie\u0121, meta jitlobhielu, biex ikun jista' jtemm u jaqdi l- volont\u00e0 divina: u wieg\u0127du li jippremjah jekk ikun servieh, u jheddu li jikkastigah jekk ma jkunx servieh.", "Forsi l- ewwel mhux il- pa\u010benzja u mbag\u0127ad il- \u0127las tal- pa\u010benzja?", "Jew kif jista' jkun li l- \u0127las tal- pa\u010benzja ji\u0121i qabel l- istess pa\u010benzja?", "Issa, meta l- bniedem, li hu xbieha t' Alla, ma j\u0127allasx is- seftur tieg\u0127u qabel ma jkun g\u0127amel u g\u0127amel tajjeb dak li ordnalu, kemm i\u017cjed Alla ma jinkuruna 'l \u0127add, jekk qabel dan ma jkunx ikkumbatta le\u0121ittimament?", "Tissoda i\u017cjed din il- verit\u00e0 l- parabbola ta' Kristu fuq il- \u0127inijiet li fiha l- \u0127addiema \u0127adu l- \u0127las, wara x- xog\u0127ol, meta spi\u010b\u010bat il- \u0121urnata.", "Matt.", "XX.", "57.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jissaporti g\u0127ax i\u0127obb.", "KOPJA: Il- bniedem, b\u0127ala bniedem, ji\u0121ifieri fin- natura tieg\u0127u, meta jkun i\u0127obb 'il bniedem ie\u0127or, jew akkaw\u017ca ta' simpatija u tad- demm u tal- la\u0127am, jew akkaw\u017ca ta' xi \u0121id li jkun ir\u010bieva jew li jir\u010bievi minnu, jew akkaw\u017ca ta' xi speranza ta' xi \u0121id, jissaportih tassew fin- nuqqasijiet tieg\u0127u: u m' hemmx sinjal ie\u0127or fin- natura li wie\u0127ed ma jkunx i\u0127obb 'il \u0127addie\u0127or daqskemm huwa dan, li cio\u00e8 ma jissaportihx.", "Omm t\u0127obb 'il binha: g\u0127alhekk tissaportih, meta dan ma jirrispettahiex, u intant tissaportih g\u0127aliex t\u0127obbu.", "APPLIKAZZJONI: Alla tag\u0127na, essri essenzjalment tajjeb li minnu \u0127add ma jista' jistenna \u0127lief \u0121id, huwa m\u0127abba u dawk li j\u0127obbu g\u0127andhom fihom l- ispirtu tieg\u0127u.", "Jekk inti tosserva l- im\u0121iba tal- bnedmin mad- dinja kollha, inti tistag\u0127\u0121eb, x\u0127in tara l- ingratitudni tag\u0127hom lejn Alla, u huwa b' tant pa\u010benzja jissaportihom li jibqa' jtella' x- xemx tieg\u0127u u li jibg\u0127at ix- xita tieg\u0127u fuq kul\u0127add.", "G\u0127aliex jag\u0127mel dan?", "G\u0127ax i\u0127obb u j\u0127obb ta' Alla li hu.", "U jekk il- bniedem jissaporti g\u0127ax ikun i\u0127obb tkun xi tkun il- kaw\u017ca, kemm i\u017cjed Alla jissaporti g\u0127ax ikun i\u0127obb!", "58.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jrid il- bniedem dejjem kuntent bix- xorti tieg\u0127u.", "KOPJA: Kap ta' familja, li g\u0127andu \u0127afna sefturi iqassam lil kull wie\u0127ed l- uffi\u010b\u010bju li g\u0127andu jtemm fil- proprjet\u00e0 tieg\u0127u.", "Huwa jissodisfa ru\u0127u b' dawk li ja\u010b\u010bettaw bla tgergir, u jiddi\u017cgusta ru\u0127u b' dawk li juru sinjal ta' di\u017cgust fuq dak li jassenjalhom.", "Huwa jrid li lkoll ikunu kuntenti bix- xorti tag\u0127hom, cio\u00e8 kif hu stess skont il- \u0121udizzju u l- prudenza tieg\u0127u jkun qassam.", "APPLIKAZZJONI: \u0120es\u00f9 Kristu fil- parabbola tat- talenti tana nifhmu biex inkunu kuntenti bix- xorti tag\u0127na.", "Il- padrun fil- parabbola ta \u0127ames talenti lil wie\u0127ed, tnejn lil ie\u0127or, u wie\u0127ed lil ie\u0127or, lil kull wie\u0127ed skont il- \u0127ila tag\u0127hom.", "Issa fid- dinja Alla jridna kuntenti bix- xorti tag\u0127na li ma tistax tkun tiddependi \u0127lief mill- volont\u00e0 divina tieg\u0127u.", "Xi w\u0127ud morda, xi w\u0127ud foqra, xi w\u0127ud b' sa\u0127\u0127ithom, xi w\u0127ud g\u0127onja, xi w\u0127ud superjuri, xi w\u0127ud sefturi, xi w\u0127ud sofferenti, u l- bqija.", "Kull wie\u0127ed g\u0127andu jkun kuntent bix- xorti tieg\u0127u, g\u0127aliex a\u0127na qeg\u0127din fid- dinja biex nag\u0127mlu l- volont\u00e0 t' Alla, u kull stat li nkunu fih huwa volont\u00e0 t' Alla, g\u0127alhekk g\u0127andna nkunu kuntenti bix- xorti tag\u0127na biex nog\u0127\u0121bu lil Alla.", "U x\u0127in kap ta' familja, xbieha ta' Alla, irid li s- sefturi tieg\u0127u jkunu kuntenti, bix- xorti tag\u0127hom li hu stess ikun assenjalhom, u ma jridx li jgergru, kemm i\u017cjed Alla jridna kuntenti dejjem bix- xorti li jag\u0127tina?", "59.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla j\u017cid il- grazzja tieg\u0127u lil min g\u0127andu.", "KOPJA: Ebda bniedem fin- natura tieg\u0127u, fis- sens komun tieg\u0127u, ma jit\u0127ajjar jew jitqanqal li jag\u0127ti mill- \u0121did lil bniedem ie\u0127or \u0127a\u0121a o\u0127ra, meta josserva li dan ikun maqdar jew g\u0127affe\u0121, jew irrovina, jew tefa' 'l hemm \u0127a\u0121a li jkun tah \u0121\u00e0: i\u017cda g\u0127all- kuntrarju wie\u0127ed jie\u0127u kura\u0121\u0121 u pja\u010bir li jag\u0127ti \u0127a\u0121a o\u0127ra lil ie\u0127or li jarah jilqa' bil- fer\u0127 u bid- dili\u0121enza o\u0121\u0121ett li jkun ta \u0121\u00e0.", "Dan hu naturali f' kull min g\u0127andu s- sens: \u0127add lanqas ma jitfa' kliem fejn m' hemmx smig\u0127.", "APPLIKAZZJONI: Is- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu permezz tal- parabbola tal- imnijiet g\u0127allimna dina l- verit\u00e0, li cio\u00e8 Alla jag\u0127ti grazzji i\u017cjed lil min g\u0127andu: infatti x\u0127in il- bniedem nobbli fil- parabbola \u010banfar is- seftur li ma kienx \u0127addem b\u0127al s\u0127abu l- imna li kien tah, allura qal lil dawk li kienu ma\u0121enbu sabiex je\u0127dulu l- imna u jag\u0127tuha li dak li kellu g\u0127axra.", "Huma per\u00f2 qalu lin- nobbli: Sinjur, g\u0127andu g\u0127axra.", "U n- nobbli qallhom: Kull min g\u0127andu ji\u0121i lilu mog\u0127ti, u jkollu bl- abbundanza, u ji\u0121i me\u0127ud ming\u0127and dak li m' g\u0127andux dak ukoll li g\u0127andu.", "(Luqa XIX, 26).", "U x\u0127in il- bniedem, li hu xbieha t' Alla, jie\u0127u kura\u0121\u0121 u pja\u010bir u jitqanqal u jag\u0127ti i\u017cjed lil min jg\u0127o\u017c\u017c dak li hu kien tah, kemm i\u017cjed Alla nnifsu jag\u0127ti i\u017cjed grazzja lil min ikun g\u0127o\u017c\u017c grazzja li jkun di\u0121\u00e0 r\u010bieva minnu!", "60.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jie\u0127u unur u glorja meta l- bniedem iqieg\u0127ed il- fidu\u010bja tieg\u0127u fih.", "KOPJA: Hija fin- natura umana li wie\u0127ed, ikun min ikun, jara lilu nnifsu unurat u gglorifikat, meta xi \u0127add jirrikorri lejh g\u0127al xi g\u0127ajnuna, g\u0127aliex dan jag\u0127tih jifhem li g\u0127andu l- kwalitajiet jew il- kapa\u010bitajiet li je\u0127les 'il xi \u0127add mid- deni, billi jkun ri\u010berkat: jara lilu nnifsu iktar potenti minn \u0127addie\u0127or, billi josserva li dak li jkun ma fittixx, lanqas resaq lejn \u0127addie\u0127or, i\u017cda g\u0127andu.", "Missier jitwe\u0121\u0121a\u0127, meta ibnu jistkenn ma\u0121enbu.", "Bniedem qawwi jitwe\u0121\u0121a\u0127, meta bniedem debboli jistkenn ma\u0121enbu.", "Bniedem g\u0127ani jitwe\u0121\u0121a\u0127, meta fqir jistkenn ma\u0121enbu.", "Bniedem g\u0127aref jitwe\u0121\u0121a\u0127, meta injorant jistkenn ma\u0121enbu.", "Mara titwe\u0121\u0121a\u0127 meta tfal \u017cg\u0127ar jistkennu ma\u0121enbha, u l- bqija.", "Dawn huma movimenti ordinarji fin- natura umana.", "APPLIKAZZJONI: Billi Alla missier kul\u0127add, li g\u0127andu l- mezzi kollha biex jissodisfa l- qalb ta' kull bniedem, jie\u0127u tassew unur u glorja, meta l- bniedem fil- b\u017connijiet tieg\u0127u jirrikorri lejh bil- verit\u00e0.", "Il- bniedem stess bil- fidu\u010bja tieg\u0127u f' Alla jigglorifika 'l Alla, g\u0127aliex ikun fl- istess \u0127in jistqarr li Alla huwa essenzjalment tajjeb, li minnu ma tistenniex \u0127lief \u0121id, u li g\u0127andu dominju fuq kollox, u kollu omnipotenza, li g\u0127andu l- mezzi kollha.", "Alla stess jordnalna li nirrikorru lejh bil- fidu\u010bja, u jitg\u0127axxaq bina, b\u0127alma jitg\u0127axxaq missier x\u0127in ibnu jitolbu dak li jkun jen\u0127tie\u0121lu g\u0127ar- ru\u0127 u g\u0127all- \u0121isem.", "Fis- salm 49, naqraw li Alla jg\u0127id: \"Fil- jum tan- niket sejja\u0127li: jiena ne\u0127ilsek, u inti tag\u0127tini unur.\"", "Kristu g\u0127allimna li nqieg\u0127du f' Alla wa\u0127du l- fidu\u010bja tag\u0127na, meta qal: \"La ssej\u0127ux missier fuq dina l- art, g\u0127ax wie\u0127ed hu l- Missier tag\u0127kom li huwa fis- smewwiet.\"", "Matt.", "XXIII, 9.", "Veru li Alla jie\u0127u unur u glorja, meta l- bniedem iqieg\u0127ed fih il- fidu\u010bja g\u0127al kull ne\u010bessit\u00e0 tant spiritwali kemm ukoll korporali.", "Dina hija verit\u00e0 li tixhidha l- istess xbieha t' Alla, il- bniedem, li dan jara lilu nnifsu unurat u gglorifikat, billi wie\u0127ed ikun irrikorra lejh.", "61.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma jipplakax mal- bniedem in\u0121ust, jekk dan ma jirriparax l- in\u0121urja.", "KOPJA: Meta bniedem jir\u010bievi in\u0121urja, malajr in- natura tieg\u0127u tixg\u0127el u tinkorla kontra l- offensur, anki jekk dan kien qabel \u0127abib kbir tieg\u0127u: i\u0127oll kull \u0127biberija, g\u0127ax l- in\u0121urja tirritah, u lanqas ma jipplaka jekk l- offensur ma jirriparax bil- mezzi li jista' s- swied ta' qalb li kka\u0121unalu.", "Anki l- istess natura tag\u0127na tixg\u0127el u tinkorla, x\u0127in nisimg\u0127u li bniedem qarraq bniedem ie\u0127or inno\u010benti, jew li bniedem potenti g\u0127akkes bniedem ie\u0127or debboli u \u017cg\u0127ir, u ma nipplakawx qabel ma nkunu nafu li hu, niedem, g\u0127amel li seta' biex jirripara l- in\u0121urja g\u0127ax il- ksur tal- \u0121ustizzja jqanqal wisq is- sentimenti tan- natura biex i\u0121\u0121ibha f' lokha.", "APPLIKAZZJONI: Dina l- verit\u00e0 tinsab mag\u0127rufa tant fl- antik kemm ukoll fil- \u0121did testment.", "Ikkonvertu lejja u jiena nikkonverti lejkom, jg\u0127id is- Sinjur Alla fl- antik testment: u Kristu espressament g\u0127allimna li jekk ma nag\u0127mlux penitenza lkoll xorta wa\u0127da nintilfu.", "Liema bniedem fin- natura tieg\u0127u ma jintg\u0127afasx tassew, meta jag\u0127raf li min ikun in\u0121urjah ma jkunx irid jirripara?", "B' hekk l- offensur ikun jidher isostni l- in\u0121urja, li allura wisq i\u017cjed tirrita l- offi\u017c.", "I\u017cda mhux hekk, meta l- offensur jumilja ru\u0127u u jag\u0127mel kollox biex jirripara l- in\u0121urja, li hu sinjal \u010bar ta' qalb tassew niedma.", "Issa jekk il- bniedem fin- natura tieg\u0127u ma jafx jipplaka ming\u0127ajr ma jir\u010bievi atti ta' riparazzjoni g\u0127al in\u0121urja li jkun ir\u010bieva, billi \u0127add ma jista' fin- natura jammetti in\u0121ustizzji, kemm i\u017cjed Alla ma jistax jammetti dak li hu kontra tieg\u0127u nnifsu cio\u00e8 d- dnub, li fih hemm dejjem in\u0121ustizzja lejn Alla jew lejn il- proxxmu wkoll!", "62.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ji\u0121bed il- \u0121id mid- deni.", "KOPJA: Jekk tosserva n- natura umana fil- kors tag\u0127ha tant morali kemm materjali, issib li bosta \u0121id \u0127are\u0121 u jo\u0127ro\u0121 mid- deni.", "Kemm nies tg\u0127allmu bl- i\u017cbalji tag\u0127hom jew ta' \u0127addie\u0127or!", "Kemm rimedji nstabu kontra d- deni, biex jitne\u0127\u0127a jew biex ma joktorx!", "Kemm nies \u0127arsu lejn dnubiethom, u kkompatew il- midinbin l- o\u0127ra, u ma tka\u017cawx bihom anzi umiljaw ru\u0127hom, u gglorifikaw 'l Alla bil- penitenza!", "Jg\u0127id Tertulljanu: \"Fejn kienet tkun il- palma tal- martri, kieku ma kinitx il- \u0127ruxija tat- tiranni?\"", "In- natura umana qatt ma trid id- deni lilha nnifisha, u meta tipperswadi ru\u0127ha jew bis- smig\u0127, jew bl- esperjenza, jew bir- riflessjoni tag\u0127mel immedjatament re\u017cistenza g\u0127ad- deni, u dak li tkun qabel ratu \u0121id, issa tabborrih b\u0127ala deni.", "APPLIKAZZJONI: Il- \u0121rajja fil- kors tal- antik u tal- \u0120did Testment juru dina l- kbira verit\u00e0 li Alla ji\u0121bed il- \u0121id mid- deni.", "Kienet tassew deni kbir il- waqg\u0127a ta' Adam u Eva fid- dnub, u intant Alla minn dan il- kbir deni ji\u0121bed l- ikbar u l- aqwa \u0121id g\u0127all- glorja tieg\u0127u nnifsu u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- bnedmin, billi l- kelma divina saret la\u0127am.", "Kien deni tassew kbir li \u0121ie maqtul l- Iben t' Alla inkarnat, u intant Alla minn dan id- deni ji\u0121bed \u0121id li \u0127add ma jista' jfisser.", "Kienu deni kbir il- persekuzzjonijiet kontra l- insara, u intant Alla minn dan id- deni ji\u0121bed \u0121id kbir, billi \u0121ie mag\u0127ruf fil- Qawwa tieg\u0127u s- Salvatur tad- dinja, u bosta kkonvertew lejh.", "U kif jista' jkun li Alla ma ji\u0121bidx il- \u0121id mid- deni, meta x- xbieha tieg\u0127u, il- bniedem bis- sens komun tieg\u0127u mid- deni ji\u0121bed il- \u0121id?", "Mhuwiex \u0121id il- pa\u010benzja li wie\u0127ed jie\u0127u bil- g\u0127aw\u0121, u b' kull deni li ji\u0121i fuqu?", "63.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla jippreserva mid- dnub 'il min ikun i\u0127obb.", "KOPJA: M' hawnx \u0127abib fid- dinja li, jekk ikun miexi fit- triq ma' \u0127abib ie\u0127or tieg\u0127u, u jinteba\u0127 li dan qieg\u0127ed i\u0127ossu \u0127a\u017cin u \u0121\u00e0 sejjer jaqa' fl- art, li malajr malajr ma jmiddx idejh u j\u017commu biex ma j\u0127allihx jaqa'.", "Dan hu moviment ta' m\u0127abba fil- bnedmin.", "APPLIKAZZJONI: Kristu g\u0127allem lill- Beata \u0120ovanna Battista Varani li kull ru\u0127 li hu j\u0127obb jippreservaha mid- dnub: u jekk dan jag\u0127mlu l- bniedem fil- kors temporali ma' \u0127abibu, u l- bniedem hu xbieha t' Alla, u sin\u010berament jippreservah mill- waqg\u0127a, kemm i\u017cjed Alla, waqt it- tentazzjonijiet li jkunu fihom il- fidili tieg\u0127u, isostnihom biex ma jaqg\u0127ux!", "Alla j\u0127obb is- servi tieg\u0127u bi m\u0127abba tal- grazzja, kif hemm miktub fil- parabboli ta' Salamun Kap VIII.", "\"Jiena n\u0127obb 'il dawk li j\u0127obbuni.\"", "Naqraw fl- Ekkle\u017cjastiku, Kap LI, li Alla sa minn dejjem je\u0127les 'il dawk kollha li j\u017commu mieg\u0127u: u fis- Salmi hemm bosta versetti li Alla fil- jum il- \u0127a\u017cin jillibera 'l dawk li jkunu jog\u0127\u0121buh fis- servizz tag\u0127hom lejh.", "Fis- Salm 144 naqraw li Alla jindokra 'l dawk kollha li j\u0127obbuh u jxerred il- midinbin kollha.", "64.", "Studja biex tag\u0127raf 'l Alla mix- Xbieha Tieg\u0127u.", "PROPO\u017bIZZJONI: Alla ma ja\u0127firx lil dawk li ma ja\u0127frux.", "KOPJA: Missier ikollu \u017cew\u0121 ulied, u wie\u0127ed isawwat lill- ie\u0127or.", "Il- missier \u017cgur li jikkastiga l- iben li g\u0127amel l- in\u0121urja.", "I\u017cda wara ma jonqosx li jag\u0127milhom \u0127bieb mill- \u0121did.", "Jekk l- iben li r\u010bieva l- in\u0121urja ma jkunx irid ja\u0127fer 'il \u0127uh li jitolbu sku\u017ca, il- missier li qabel iddefenda 'l dan l- iben, meta jarah hekk stinat li ma jridx ja\u0127fer, jabborrih u anki jasal li jikkastigah.", "APPLIKAZZJONI: Alla ja\u0127fer biss lil dawk li ja\u0127fru.", "Kristu g\u0127allimna, li jekk a\u0127na ma na\u0127frux lill- bnedmin id- dnubiet tag\u0127hom, lanqas Missierna li hu fis- Smewwiet ma ja\u0127fer lilna d- dnubiet tag\u0127na.", "Jekk ix- xbieha ma ta\u0127milx tara 'l min ipatti deni b' deni, kemm i\u017cjed Alla ma jridx li a\u0127na npattu deni b' deni?", "Isma' 'l Kristu fuq il- manswetudni t' Alla: \"I\u017cda jiena ng\u0127idilkom: \u0126obbu l- g\u0127edewwa tag\u0127kom: ag\u0127mlu l- \u0121id lil dawk li jobog\u0127dukom: u itolbu g\u0127al dawk li ja\u0127qrukom u jigdbu fuqkom.", "Sabiex tkunu wlied Missierkom li huwa fis- smewwiet, li jtella' x- xemx tieg\u0127u fuq it- tajbin u fuq il- \u0127\u017ciena u li jibg\u0127at ix- xita fuq il- \u0121usti u fuq dawk li mhumiex.\"", "Matt.", "VI, 44, 45.", "Forsi mhux ilkoll kemm a\u0127na midjunin lejn il- \u0121ustizzja t' Alla?", "Bl- istess kejl li nkunu bih kejjilna lill- proxxmu, Alla jkejjel lilna.", "\u0126niena bi \u0127niena, ma\u0127fra b' ma\u0127fra, u vendetta b' vendetta."], "category": "religion", "source": "Extracted from Ix-Xbieha ta' Alla.txt"}
{"text": ["KRISTOLO\u0120IJA", "\u0120es\u00f9 Kristu Nazzarenu.", "Min hu dan \u0120es\u00f9 Kristu Nazzarenu?", "1.", "Dan hu l- Iben Uni\u0121enitu ta' Alla l- \u0126aj, li min\u0127abba fina bnedmin u min\u0127abba s- sa\u0127\u0127a tag\u0127na ni\u017cel mis- sema u bl- opra tal- Ispirtu Santu tnissel veru Alla u veru bniedem fil- \u0121uf purissimu ta' omm ver\u0121ni.", "Ammen.", "Tif\u0127ir u glorja u benedizzjoni lil \u0120es\u00f9 Kristu Nazzarenu.", "2.", "Dan hu l- kelma eterna omnipotenti ta' Alla l- Missier li biha sar kulma sar, u li ming\u0127ajrha ma sar xejn minn kulma sar.", "3.", "Dan hu l- uniku persuna\u0121\u0121 divin li \u0121ie fid- dinja miz- \u017cerrieg\u0127a ta' David, ismu \u0120es\u00f9, u li bl- g\u0127aqda tal- im\u0127abba \u0121abarna lilna bnedmin a\u0127wa tieg\u0127u.", "4.", "Dan hu ra\u0121el wa\u0127dieni ppredestinat veru Iben ta' Alla biex isalva l- bnedmin mid- di\u017cgrazzja tal- mewt eterna, li fiha waqqg\u0127athom l- g\u0127ira tax- Xitan.", "5.", "Dan hu l- Bniedem li b' g\u0127a\u0121eb kbir umilja lilu nnifsu billi \u0127a forma ta' seftur filwaqt li kien egwali g\u0127al Alla l- veru u l- \u0127aj.", "6.", "Dan hu Alla perfett u bniedem perfett f' persuna wa\u0127da divina li l- \u0127niena infinita ta' Alla bag\u0127tet hawn fid- dinja fost ulied il- bnedmin biex bit- tag\u0127lim u bis- sagrifi\u010b\u010bju tieg\u0127u nnifsu irrikon\u010biljahom ma' min \u0127alaqhom u \u0127elishom mill- korla li g\u0127adha \u0121ejja min\u0127abba d- di\u017cubbidjenza tal- ewwel \u0121enituri tag\u0127hom, Adam u Eva.", "7.", "Dan hu l- glorju\u017c Rebbie\u0127 fuq l- g\u0127edewwa kollha ta' Alla, li bil- mewt tieg\u0127u u bir- re\u017currezzjoni tieg\u0127u qered il- mewt tag\u0127na u r- renju kiefer tal- giddieb, anzi ta' missier il- gidba, ix- xitan f' konfu\u017cjoni eterna.", "8.", "Dan hu t- tieni Persuna tas- Santissima Trinit\u00e0 \u0121\u0121enerat minn Alla l- Missier, li hu l- ewwel Persuna, u li minnhom it- tnejn ji\u0121i l- Ispirtu Santu li hu t- tielet Persuna.", "9.", "Dan hu t- triq, il- verit\u00e0 u l- \u0127ajja.", "10.", "Dan hu s- Sultan tal- Lhud li \u0121ie mag\u0127ruf mill- Ma\u0121i permezz tal- kewkba misterju\u017ca li dehret fit- twelid tieg\u0127u fl- Orjent; g\u0127alhekk marru \u0120erusalemm ta\u0127t il- gwida tal- istess kewkba biex jadurawh, veru Alla u veru bniedem.", "11.", "Dan hu wie\u0127ed mill- a\u0127wa tag\u0127na, u s- sa\u010berdot tag\u0127na, u l- avukat tag\u0127na, u l- medjatur tag\u0127na bnedmin quddiem Alla.", "12.", "Dan hu l- vittma volontarja ta' dnubietna li mmeritalna l- grazzja ta' Alla.", "13.", "Dan hu l- \u0126aruf ta' Alla li jne\u0127\u0127i d- dnubiet tad- dinja.", "14.", "Dan hu l- le\u0121islatur imqieg\u0127ed mill- awtorit\u00e0 ta' Alla g\u0127ad- dinja kollha, li bis- sapjenza infinita tieg\u0127u ta lilna bnedmin l- importantissima li\u0121i tal- im\u0127abba ta' wie\u0127ed lejn l- ie\u0127or.", "15.", "Dan hu l- uniku Mg\u0127allem u duttur ta' wlied il- bnedmin li g\u0127allimna bil- kelma u bl- e\u017cempju li ng\u0127ixu bl- ispirtu tieg\u0127u, spirtu ta' vittma lejn Alla, spirtu ta' m\u0127abba lejn l- proxxmu, u spirtu ta' umiljazzjoni lejna nfusna biex b' hekk tassew inkunu tieg\u0127u.", "16.", "Dan hu l- im\u0127allef tal- bnedmin kollha, \u0127ajjin u mejtin, imqieg\u0127ed minn Alla biex ji\u0121\u0121udika t- tajbin u l- \u0127\u017ciena.", "17.", "Dan hu l- Messija m\u0127abbar mill- Profeti li kellu ji\u0121i fid- dinja, imwieg\u0127ed minn Alla fil- \u0121enna tal- art g\u0127ar- rikon\u010biljazzjoni tal- umanit\u00e0 ddi\u017cgrazzjata mal- maest\u00e0 offi\u017ca ta' Alla.", "18.", "Dan hu s- salvatur tad- dinja, g\u0127ax \u0127add \u0127liefu ma seta' jsalvana mit- telfien ta' dejjem g\u0127ar- riverenza tad- dinjit\u00e0 divina tieg\u0127u.", "19.", "Dan hu l- Kristu l- ma\u0127bub minn Alla l- Missier, li bih biss jitg\u0127axxaq, u li min jemmen fih ikollu l- \u0127ajja ta' dejjem, u mhu qatt veru li min jemmen fih ma jemminx ukoll kulma g\u0127allem u qal.", "20.", "Dan hu l- Le\u0121islatur u l- Im\u0127allef, li ta lil ulied il- bnedmin il- maestu\u017ca li\u0121i li j\u0127obbu l- g\u0127edewwa tag\u0127hom u li jag\u0127mlu l- \u0121id lil min ikun g\u0127amlilhom id- deni, jekk tassew iridu jkunu wlied Alla li jtella' x- xemx tieg\u0127u u jag\u0127ti x- xita g\u0127at- tajbin u g\u0127all- \u0127\u017ciena; u li jekk ma ja\u0127frux minn qalbhom lil min ikun \u0127ati g\u0127alihom, lanqas allura Alla ma ja\u0127fer lilhom dnubiethom u jindannaw.", "21.", "Dan hu t- tabib tal- erwie\u0127 li ta l- unika ri\u010betta g\u0127all- vera pa\u010bi tal- qalb fi\u010b- \u010ba\u0127da tag\u0127na nfusna, billi rridu dejjem dak li Alla jrid, u f' hekk biss il- fejqan u s- sa\u0127\u0127a tag\u0127na, altrimenti mewt eterna.", "22.", "Dan hu r- rag\u0127aj tal- erwie\u0127, u rag\u0127aj tajjeb li \u0127alla \u0127ajtu fuq is- salib g\u0127as- salvazzjoni tal- mer\u0127la tieg\u0127u li tag\u0127raf il- vu\u010bi tieg\u0127u bl- ubbidjenza g\u0127at- tag\u0127lim tieg\u0127u.", "23.", "Dan hu l- \u0127abib ta\u017c- \u017cg\u0127ar u ta' min hu b\u0127alhom, infatti Hu qal: \"Intom intom il- \u0127bieb tieg\u0127i, jekk t\u0127arsu dak li jiena nikkmandalkom.\" 24.", "Dan hu l- kultur tal- Li\u0121i u tal- profeti, infatti Hu g\u0127allimna: \"Il- \u0127wejje\u0121 kollha li tridu l- bnedmin jag\u0127mlu lilkom intom ukoll ag\u0127mlu lilhom, g\u0127ax din il- Li\u0121i u l- profeti.\" 25.", "Dan hu l- istess Sapjenza ta' Alla; \u010banfar infatti lil min ma semax kliemu bl- e\u017cempju tar- re\u0121ina Saba li kienet \u0121iet mit- truf tal- art biex tisma' l- g\u0127erf ta' Salamun, \"U ekku\", qal fuqu nnifsu, \"hawn jien aqwa minn Salamun.\" 26.", "Dan hu l- iljun tat- trib\u00f9 ta' \u0120uda, infatti tant qawwi li reba\u0127 lil Satana l- avversarju tieg\u0127u.", "27.", "Dan hu l- konsolatur, li jistedinna biex nirrikorru lejh meta mtaqqlin, mg\u0127obbijin, imnikktin, fid- dwejjaq u fil- b\u017connijiet tag\u0127na tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem.", "Infatti assigura li Hu jserra\u0127na.", "28.", "Dan hu t- tawmaturgu spe\u010bjalista li \u0121ibed bl- operazzjonijiet tieg\u0127u tal- g\u0127a\u0121eb id- dinja kollha lejh.", "29.", "Dan hu l- fundatur tal- manjifika opra g\u0127all- glorja ta' Alla u g\u0127as- salvazzjoni tal- erwie\u0127, li hija l- Knisja Kattolika, veru monument \u0127aj mhux su\u0121\u0121ett g\u0127all- qerda.", "30.", "Dan hu l- uniku o\u0121\u0121ett tal- im\u0127abba g\u0127all- qlub li g\u0127arfuh Alla u bniedem.", "31.", "Dan hu li rema 'l barra l- prin\u010bep ta' din id- dinja.", "32.", "Dan hu li bi premju tal- ubbidjenza tieg\u0127u \u0121ie e\u017caltat minn Alla, imqieg\u0127ed inkurunat bil- glorja mg\u0127olli fuq il- kori kollha tal- an\u0121li.", "33.", "Dan hu l- majjistru tal- umilt\u00e0 tal- qalb u tal- manswetudni bil- kelma u bl- e\u017cempju.", "34.", "Dan hu Dawl li \u0121ie fid- dinja, li min jimxi fih, ma ji\u0121\u0121arrafx fl- ingann.", "35.", "Dan hu Abel fil- figura maqtul minn \u0127uh il- poplu Lhudi min\u0127abba l- g\u0127ira.", "36.", "Dan hu I\u017cakk fil- figura vittma tal- ubbidjenza, li biex itemm il- volont\u00e0 ta' Alla l- Missier tieg\u0127u \u0127alla \u0127ajtu fuq is- salib.", "37.", "Dan hu s- sa\u010berdot Melkisedek fil- figura li offra lilu nnifsu lil Alla ta\u0127t ix- xbieha tal- \u0127ob\u017c u ta\u0127t ix- xbieha tal- inbid.", "38.", "Dan hu l- \u0121ebla li rmew il- bennejja li saret ras ir- rokna b' tant glorja.", "39.", "Dan hu l- gwerrier li \u0121ie fid- dinja biex jikkumbatti kontra x- xitan, l- avversarju tal- umanit\u00e0, u b' vittorja glorju\u017ca \u0127elisha mill- jasar tieg\u0127u.", "40.", "Dan hu l- \u0127addiem, u iben putattiv il- \u0127addiem \u0120u\u017ceppi l- g\u0127arus ta' Marija.", "41.", "Dan hu l- g\u0127ani li sar fqir min\u0127abba \u0127utu l- bnedmin, li stag\u0127new bil- \u0121id mill- faqar tieg\u0127u, li minn tfulitu tg\u0127arras mal- faqar, u dejjem bierek il- foqra tal- ispirtu.", "42.", "Dan hu l- uniku bniedem mag\u0127ruf mill- an\u0121li, mid- demonji, mis- sema, mill- art, mill- ba\u0127ar u mill- bnedmin.", "43.", "Dan hu l- bniedem singulari, g\u0127ax \u0127add ma twieled b\u0127alu minn Omm Ver\u0121ni.", "44.", "Dan hu l- persuna\u0121\u0121 wa\u0127dieni kbir: kbir g\u0127ad- dinjit\u00e0 tieg\u0127u, kbir g\u0127as- setg\u0127a tieg\u0127u li lilu \u0121iet mog\u0127tija fis- sema u fl- art, u kbir g\u0127all- vittorji glorju\u017ci teg\u0127u.", "45.", "Dan hu li g\u0127arraf lid- dinja x' inhu q\u017cie\u017c fl- g\u0127ajnejn ta' Alla, u x' inhu li jog\u0127\u0121ob lil Alla.", "46.", "Dan hu l- feddej tag\u0127na li tana l- pa\u010bi tieg\u0127u, li \u0127allielna fl- iskola tieg\u0127u l- pa\u010bi, u espressament \u0127allihielna mhux b\u0127alma tag\u0127tiha d- dinja, ji\u0121ifieri permezz tal- flus u tal- pja\u010biri tal- \u0121isem u tal- istimi, i\u017cda bil- mezzi g\u0127alkollox kuntrarji g\u0127all- mezzi li tag\u0127ti d- dinja.", "47.", "Dan hu l- Iben ta' Alla mag\u0127mul bniedem, tassew kbir u maestu\u017c, li jg\u0127odd mag\u0127mul lilu nnifsu kull \u0121id, kull g\u0127ajnuna li nag\u0127mlu lill- proxxmu fil- b\u017conn, u barra dan l- unur glorju\u017c, jassigura l- \u0121id etern bi \u0127las.", "48.", "Dan hu l- qaddis ta' Alla li fid- dinja g\u0127ex fqir, u sofferenti u ddisprezzat biex jipperswadina x' jog\u0127\u0121ob lil Alla u x' inhu ta' q\u017cie\u017c fl- g\u0127ajnejn ta' Alla.", "49.", "Dan hu l- veru duttur tal- Li\u0121i, li g\u0127allimna li l- im\u0127abba ta' Alla vera u sin\u010biera g\u0127andha tkun b' volont\u00e0 lesta biex wie\u0127ed i\u0127alli kollox anke 'l \u0127ajtu biex jobdi l- li\u0121i divina.", "50.", "Dan hu r- re tal- glorja li fid- dinja g\u0127amilha ta' seftur b' g\u0127a\u0121eb kbir tal- iskulari tieg\u0127u, billi \u0127aslilhom saqajhom.", "51.", "Dan hu bniedem ta' Alla li g\u0127allimna n\u0127obbu 'l Alla b' qalbna kollha, u bil- \u0127sieb kollu tag\u0127na, u bil- forzi kollha tag\u0127na u bil- \u0127ajja kollha tag\u0127na, u l- proxxmu tag\u0127na b\u0127alna nfusna.", "52.", "Dan hu l- g\u0127adu tremendissimu tad- dnub li min jag\u0127mlu jkun jobg\u0127od lilu nnifsu g\u0127all- konsegwenzi wa\u0127xin tieg\u0127u, u spe\u010bjalment li jsir ilsir tieg\u0127u f' ba\u0127ar ta' mi\u017cerji.", "53.", "Dan hu l- im\u0127allef \u0121ust li ji\u0121\u0121udika b' tant reqqa u li jag\u0127ti lil kull bniedem skont l- opri tieg\u0127u.", "54.", "Dan hu l- uniku bniedem inkurunat minn Alla l- Missier fl- og\u0127la e\u017caltazzjoni li hedded li ji\u010b\u0127ad quddiem Alla l- Missier tieg\u0127u u quddiem l- an\u0121li tieg\u0127u lil min ma jkunx stqarru quddiem il- bnedmin.", "55.", "Dan hu l- Qawwi ta' Alla, li ma be\u017ca' minn \u0127add \u0127lief minn Alla, u e\u017cortana biex ma nib\u017cg\u0127u minn \u0127add \u0127lief minn Alla wa\u0127du, li g\u0127andu s- setg\u0127a li joqtol u li jitfa' fl- infern.", "56.", "Dan hu l- Img\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin li fih jg\u0127ammar korporalment l- Ispirtu Santu Alla.", "57.", "Dan hu Bin il- Bniedem li f' kollox kien jixbah lill- bnedmin l- o\u0127ra kollha barra minn tliet stati fih singulari: g\u0127ax Hu tnissel bl- opra mhux ta' bniedem u twieled minn Omm Ver\u0121ni; g\u0127ax Hu kellu \u017cew\u0121 naturi, ta' bniedem u ta' Alla, mag\u0127qudin flimkien darba g\u0127al dejjem f' persuna wa\u0127da divina; u g\u0127ax Hu ma kienx su\u0121\u0121ett g\u0127ad- dnub.", "58.", "Dan hu d- duttur tal- Providenza, li g\u0127amel garanzija lill- bnedmin kollha li ebda \u0121id ma jonqos lilhom allurmeta jobdu 'l Alla fil- Li\u0121i Qaddisa tieg\u0127u.", "59.", "Dan hu l- gwerrier li \u0121ie fid- dinja biex jikkumbatti kontra Satana, l- avversarju tal- umanit\u00e0, u l- vittorja glorju\u017ca \u0127elisha mill- krudil jasar tieg\u0127u.", "60.", "Dan hu l- persuna\u0121\u0121 uniku li deher o\u0121\u0121ett ta' bi\u017ca' rigward il- Maest\u00e0 tieg\u0127u b' mod sensibbli.", "61.", "Dan hu s- Sultan tal- Pa\u010bi li fost ulied il- bnedmin g\u0127ex fqir, u sofferenti u ddisprezzat biex jg\u0127allem lil \u0127utu bnedmin u jipperswadihom li t- te\u017cor tal- vera pa\u010bi mhuwiex fil- flus, lanqas fil- pja\u010biri, u lanqas fl- unuri u fl- istimi.", "62.", "Dan hu li g\u0127all- kelma tieg\u0127u \"Jiena jien\", intefg\u0127u mal- art nofs mejtin is- suldati li \u0121ew jarrestwh fl- Ort tal- \u0120etsemani.", "63.", "Dan hu li \u0121ie ttradut permezz ta' bewsa minn wie\u0127ed mill- appostli tieg\u0127u, jismu \u0120uda, li spi\u010b\u010ba \u0127ajtu b' mewta ddi\u017cgrazzjata.", "64.", "Dan hu li fl- Ort tal- \u0120etsmani g\u0127all- \u0127sieb ta' bi\u017ca' fuq il- \u0120ustizzja ta' Alla g\u0127ereq id- demm bi kwantit\u00e0 li \u0121era wkoll mal- art.", "65.", "Dan hu li arrestat u ppre\u017centat quddiem is- Sommu Sa\u010berdot Anna r\u010bieva in\u0121ustament daqqa ta' \u0127arta fuq il- wi\u010b\u010b venerabbli tieg\u0127u.", "66.", "Dan hu r- ra\u0121el tal- verit\u00e0 li stqarr kura\u0121\u0121jo\u017cament fuqu nnifsu quddiem is- Sommu Sa\u010berdot ta' dik is- sena, Kajfa, li kien l- Iben ta' Alla, u g\u0127alhekk \u0121ie kkundannat ta' dag\u0127a, g\u0127all- mewt.", "67.", "Dan hu li \u0121ie mi\u010b\u0127ud mill- appostlu Pietru, li fost l- appostli kollha lilu kien i\u0127obb l- i\u017cjed, u li malli nteba\u0127 bl- i\u017cball gravi tieg\u0127u \u0127are\u0121 mill- bit\u0127a ta' Kajfa jibki biki ta' mrar bl- indiema.", "68.", "Dan hu l- Iljun tat- trib\u00f9 ta' \u0120uda, l- g\u0127erq ta' David, li wa\u0127du seta' jifta\u0127 il- ktieb misterju\u017c u j\u0127oll is- seba' si\u0121illi misterju\u017ci tieg\u0127u.", "Infatti ebda kreatura ma setg\u0127et tkun kaw\u017ca li a\u0127na nag\u0127rfu l- misterji tas- sapjenza ta' Alla u lanqas tal- fidwa tag\u0127na \u0127lief Kristu kreatura bl- unjoni ipostatika mad- divinit\u00e0 f' persuna wa\u0127da divina.", "\u0126add \u0127liefu ma seta' jifdi l- bniedem mid- di\u017cgrazzja tad- dnub ori\u0121inali.", "69.", "Dan hu persuna\u0121\u0121 singulari li b\u0127alu qatt ma deher u lanqas g\u0127ad jidher \u2013 persuna\u0121\u0121 bniedem u Alla fl- istess \u0127in.", "70.", "Dan hu l- uniku persuna\u0121\u0121 misterju\u017c fil- \u0121udizzji tieg\u0127u oskuri u profondi u terribbli fil- \u0127sibijiet tieg\u0127u.", "Infatti naqraw fl- Evan\u0121elju li Hu ppretenda l- frott minn si\u0121ra li ma kienx i\u017c- \u017cmien tag\u0127ha, u g\u0127a\u017cel lil \u0120uda b' appostlu tieg\u0127u, li kien jaf li kien xitan.", "71.", "Dan hu duttur li stqarr li d- duttrina tieg\u0127u mhix tieg\u0127u, i\u017cda ta' Dak li bag\u0127tu fid- dinja biex jg\u0127allem.", "72.", "Dan hu li \u0121ie ppre\u017centat mill- poplu Lhudi quddiem il- gvernatur Pilatu, u akku\u017cat \u0127ati biex ikun ikkundannat g\u0127all- mewt.", "73.", "Dan hu li \u0121ie mill- gvernatur Pilatu ddikjarat pubblikament inno\u010benti u \u0121ust wara l- akku\u017ci li l- Lhud g\u0127amlu kontra tieg\u0127u.", "74.", "Dan hu li \u0121ie bl- ordni ta' Pilatu ffla\u0121ellat skont l- u\u017cu tal- poplu Ruman, biex hu je\u0127ilsu mill- mewt.", "75.", "Dan hu li \u0121ie \u017c\u017cuffjettat b' Sultan tal- Lhud, imlibbes porpra \u0127amra u f' idu l- leminija qasba, u b' kuruna tax- xewk fuq rasu.", "76.", "Dan hu li mis- suldati ta' Pilatu \u017c\u017cuffjettat b\u0127ala sultan tal- Lhud ir\u010bieva disprezzi billi huma g\u0127arkupptejhom quddiemu sellmulu Sultan tal- Lhud, u be\u017cqulu fuq wi\u010b\u010bu u sawtuh bil- \u0127arta.", "77.", "Dan hu li l- gvernatur Pilatu espona lill- folla tal- Lhud mil- lo\u0121\u0121a tieg\u0127u hekk irridikulat b' Sultan tag\u0127hom jg\u0127idilhom: \"Ekku l- bniedem.\"", "U l- folla tg\u0127ajjat: \"Sallbu, sallbu\", u Pilatu jsaqsihom: \"Insallab jiena lir- re tag\u0127kom?\"", "U huma jwe\u0121buh: \"A\u0127na m' g\u0127andniex sultan \u0127lief lil \u010aesare, u min irid ikun sultan je\u0127odha kontra \u010aesare.\"", "78.", "Dan hu li mill- poplu Lhudi \u0121ie mi\u010b\u0127ud minn Sultan tag\u0127hom b' verifika tal- profezija fuqu.", "79.", "Dan hu li l- gvernatur Pilatu \u0127a idea fuqu li kien ra\u0121el kbir tassew, u lema\u0127 fil- kbarat tal- Lhud vera g\u0127ira g\u0127alih, u be\u017ca' wisq meta l- Lhud qalulu li Hu g\u0127amel ru\u0127u Alla.", "80.", "Dan hu li l- gvernatur Pilatu g\u0127all- inno\u010benza ta' dan g\u0127amel il- mezzi kollha li je\u0127ilsu mill- mewt, g\u0127ax il- Lhud riduh assolutament imsallab, u g\u0127alhekk i\u0121\u0121udika li jitilqu fil- volont\u00e0 tag\u0127hom u tah in\u0121ustament is- sentenza tal- mewt.", "81.", "Dan hu li \u0121ie akku\u017cat mil- Lhud b\u0127ala xewwiexi biex jil\u0127aq Sultan tag\u0127hom u g\u0127ax g\u0127amel lilu nnifsu Iben ta' Alla.", "82.", "Dan hu li fl- Ort tal- \u0120etsemani \u0127alla lill- iskulari tieg\u0127u l- e\u017cempju tar- rassenjazzjoni, li kien g\u0127allem, u tal- orazzjoni biex ma jaqg\u0127ux fid- dnub.", "83.", "Dan hu li meta l- appostli tieg\u0127u rawh arrestat, kollha \u0127arbu minnu.", "84.", "Dan hu li \u0127abbar fuqu nnifsu li kellu jkun f' \u0120erusalemm mog\u0127ti fl- idejn tal- pagani, i\u017c\u017cuffjettat, iffla\u0121ellat, u maqtul wara li jkun iffla\u0121ellat, u li jirxoxta it- tielet jum minn mewtu, u kollox hekk sar.", "85.", "Dan hu l- vittma mag\u0127\u017cula minn Alla g\u0127as- sodisfazzjon tal- \u0120ustizzja tremendissima ta' Alla li fl- Ort tal- \u0120etsemani quddiemha beda jib\u017ca' u jiddejjaq u jsewwed qalbu tant li talab irrassenjat lill- Missier etern tieg\u0127u li jekk jista' jkun jg\u0127addi minnu dak il- kal\u010bi ta' tbatija li kien tah biex jixrob.", "U Alla g\u0127all- ma\u0127fra tad- dnubiet tad- dinja lanqas ma \u0127afer lil dan l- Iben tieg\u0127u.", "Hekk Alla \u0127abb il- bnedmin li qieg\u0127ed l- Iben wa\u0127dieni tieg\u0127u vittma, li ma setg\u0127etx tkun o\u0127ra g\u0127all- fidwa tag\u0127hom.", "86.", "Dan hu li \u0121ie kkundannat g\u0127all- mewt bla \u0127tija u msammar mas- salib u miet maqtul fuqu, u midfun fil- qabar ta' \u0120u\u017ceppi ta' Arimatea, skular tieg\u0127u.", "87.", "Dan hu li l- qabar tieg\u0127u bi profezija kellu jkun glorju\u017c u tassew glorju\u017c sal- jum pre\u017centi u sal- a\u0127\u0127ar tad- dinja.", "Dan il- qabar \u0121ie ssi\u0121\u0121illat u indukrat mill- g\u0127assiesa Lhud, u minnu mag\u0127luq \u0127are\u0121 rebbie\u0127 u mbag\u0127ad l- an\u0121lu qaleb il- blata ta\u0127t g\u0127ajnejn l- g\u0127assiesa li g\u0127all- bi\u017ca' tieg\u0127u baqg\u0127u b\u0127al mejtin.", "88.", "Dan hu li fuqu l- g\u0127assiesa Lhud taw xhud li Hu kien irxoxta billi rrakkuntaw lill- kbarat tal- qassisin u lix- xju\u0127 tal- poplu u d- dehra tal- an\u0121lu; g\u0127alhekk dawn taw \u0127afna flus lis- suldati g\u0127assiesa tal- qabar biex jg\u0127idu li d- dixxipli tieg\u0127u serquh meta dawn kienu reqdin.", "89.", "Dan hu l- glorju\u017c Feddej tal- umanit\u00e0 li xtara bid- demm prezzju\u017cissimu tieg\u0127u.", "Huwa miet g\u0127al kul\u0127add u b' hekk sar kaw\u017ca ta' salvazzjoni eterna lil dawk kollha li jobduh.", "90.", "Dan hu l- Awtur tal- Fidi; infatti g\u0127allimna x' g\u0127andna nemmnu u x' g\u0127andna nag\u0127mlu g\u0127as- salvazzjoni eterna li Hu mmeritalna bil- passjoni u l- mewt tieg\u0127u.", "Min tassew jemmen fi Kristu, jemmen ukoll kulma g\u0127allem Kristu u lilu jobdi f' kull kmandament tieg\u0127u.", "A\u0127na g\u0127andna n\u0127arsu lejn dan l- Awtur tal- Fidi u lilu nimitaw fl- e\u017cempji li tana.", "91.", "Dan hu l- Iben il- wa\u0127dieni ta' Alla l- \u0127aj, li Hu biss mill- Missier; mhux mag\u0127mul, lanqas ma\u0127luq, i\u017cda \u0121\u0121enerat fl- eternit\u00e0 mill- istess sustanza eterna tieg\u0127u.", "92.", "Dan hu l- konoxxenza ta' Alla l- Missier, g\u0127alhekk jissejja\u0127 il- Kelma ta' Alla.", "93.", "Dan hu li minnu ji\u0121i l- Ispirtu Santu kif ukoll mill- Missier.", "L- Ispirtu Santu mhux mag\u0127mul lanqas ma\u0127luq, lanqas i\u0121\u0121enerat, i\u017cda \u0121ej minnhom it- tnejn."], "category": "religion", "source": "Extracted from Kristolo\u0121ija.txt"}
{"text": ["L- Intenzjoni Retta (Ka\u017cistika) E\u017bEMPJU 1.", "Is- soru Metilde ni\u017clet g\u0127arkupptejha quddiem il- Kappillan tag\u0127hom biex iberikha, u dan qalilha: \"Swor Matilde, g\u0127andek ratlejn \u0121mielhom ta' suppervja fuqek.\"", "Allura hija quddiem s\u0127abha l- o\u0127ra we\u0121bitu: \"Kieku ratlejn biss\u2026 imqar li g\u0127andi ratlejn u mhux i\u017cjed.\"", "Swor Metilde tkellmet b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li l- profondit\u00e0 tal- malizzja tan- natura fil- bniedem qanqlitha biex twie\u0121eb b' dan il- mod, jew biex il- kappillan u s\u0127abha j\u017commuha umli, jew biex turi li taf titkellem.", "Ru\u0127 tassew umli f' ka\u017c b\u0127al dan i\u017c\u017comm is- skiet g\u0127ax hija milquta mill- verit\u00e0 li jkollha fiha, cio\u00e8 li hija mhija xejn u li hija mi\u017cerja.", "E\u017bEMPJU 2.", "Wenzu da\u0127al fil- karozza u fera\u0127 wisq bi Stiefnu x\u0127in hemm iltaqa' mieg\u0127u: it- tnejn kienu \u0127bieb fidili u kienu jag\u0127mluha tajjeb.", "Wenzu \u0127allas il- biljett g\u0127alih u g\u0127al Stiefnu, u meta waslu l- belt u ni\u017clu, allura Stiefnu stieden u \u0127a 'l Wenzu f' \u0127anut u hemm xorbu flixkun birra kull wie\u0127ed: u x\u0127in Wenzu kien sejjer i\u0127allas, Stiefnu ma \u0127alliehx b' ebda mod, u bi pja\u010bir kbir \u0127allas g\u0127alih u g\u0127al Wenzu.", "Kellu Wenzu intenzjoni retta meta \u0127allas g\u0127al \u0127abibu Stiefnu?", "Kellu Stiefnu intenzjoni retta meta \u0127allas g\u0127all- \u0127abib tieg\u0127u Wenzu?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li la Wenzu u lanqas Stiefnu ma kellhom intenzjoni retta, g\u0127ax fihom ma tidhirx \u0127lief \u0127biberija b' sinjali ta' kumpliment.", "B' daqshekk jista' wie\u0127ed ikollu intenzjoni retta, jew biex jirripara xi offi\u017ca, jew biex jiddisponi lill- persuna l- o\u0127ra g\u0127al xi \u0121id.", "Kristu \u0120es\u00f9 qalilna: \"Meta tag\u0127mel pranzu stieden il- foqra, il- morda, iz- zopop u l- g\u0127omja u mbierek tkun int g\u0127ax dawn m' g\u0127andhomx mnejn iroddulek, i\u017cda jsir lilek il- \u0127las fil- qawma tal- imwiet.\"", "(Luqa XIV, 13- 14) E\u017bEMPJU 3.", "Kurradu impjegat fi stabbiliment, \u0121ie mke\u010b\u010bi baxx baxx mill- proprjetarju fuq \u010berti arroganzi tieg\u0127u; i\u017cda dam xahar biss barra, billi mar sab is- sur Nin, \u0127abib intimu tal- proprjetarju, u talbu biex jg\u0127idlu li mill- \u0121did jer\u0121a' jqieg\u0127du fl- impjieg tieg\u0127u b\u0127al qabel.", "Bosta kienu talbu 'l dan il- proprjetarju g\u0127al Kurradu, u dejjem g\u0127alxejn: i\u017cda g\u0127an- nitfa ta' kelma li qallu s- sur Nin, bag\u0127at malajr g\u0127alih, u wara li wissieh, \u017cammu mieg\u0127u.", "Il- proprjetarju kellu intenzjoni retta f' din il- karit\u00e0?", "Kellu s- Sur Nin intenzjoni retta f' din il- karit\u00e0?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jekk il- proprjetarju g\u0127amlu biex jog\u0127\u0121ob lis- Sur Nin \u017cgur li le; i\u017cda jekk fehem jag\u0127mel \u0127niena biex hu wkoll isib il- \u0127niena minn Alla, allura iva billi s- Sur Nin aktarx li kellmu fuq il- \u0121udizzju t' Alla, u ta' \u0127abib qallu biex iwissih u jda\u0127\u0127lu, u b' hekk ikollu \u0127las minn Alla.", "Dwar l- intenzjoni tas- Sur Nin ma hemmx dubju li kienet retta jekk g\u0127amlu mhux b' simpatija, lanqas b' rikonoxxenza, lanqas b' xi tama ta' tpattija temporali, u lanqas b' xi g\u0127afsa ta' qalb, i\u017cda g\u0127ax lema\u0127 f' Kurradu xbieha t' Alla, u ftakar fil- jum tal- \u0127las t' Alla.", "E\u017bEMPJU 4.", "Gejtanu \u017c- \u017cag\u0127\u017cug\u0127 student kellu \u0127abib tajjeb u silenzju\u017c jismu Wi\u0121i, u kultant kien ibuslu saqajh, i\u017cda qatt quddiem in- nies.", "Kellu Gejtanu intenzjoni retta f' dak l- att estern ta' umilt\u00e0?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda \u017cgur li le jekk kien jag\u0127mlu biex jie\u0127u gost, jew g\u0127ax im\u0127ajjar mill- g\u0127amla ta\u017c- \u017carbun g\u0127ax kien ileqq, jew li jkun ifu\u0127, jew b' simpatija: i\u017cda mi\u010b- \u010birkustanza li qatt ma kien ibushomlu quddiem in- nies, ji\u0121i li m' hemmx intenzjoni retta m\u0127abba l- partikolarit\u00e0 dwar il- mist\u0127ija naturali.", "E\u017bEMPJU 5.", "Girgor ra 'l bin Karmnu \u0127abib tieg\u0127u jag\u0127mel \u0127wejje\u0121 \u0127\u017ciena ma' tifel ie\u0127or sie\u0127bu, u g\u0127alhekk kellu j\u0121arrab \u0127afna inkwiet u dispja\u010biri wara li g\u017cah lil missieru billi dan sa\u0127an i\u017c\u017cejjed u sawtu b' mod li ferieh sewwa, tant li nda\u0127let ukoll il- pulizija.", "Girgor fil- kamra wa\u0127du esklama: \"Qattus il- mument li nd\u0127alt f' din l- affari!\"", "Girgor kellu intenzjoni retta fil- karit\u00e0 li g\u0127amel ma' bin Karmnu?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li l- intenzjoni ta' Girgor kienet kollha kemm hi naturali skont il- \u0127biberija u mhux retta, ji\u0121ifieri ma fehemx il- korrezzjoni g\u0127all- \u0121id spiritwali ta' bin Karmnu, jew g\u0127all- glorja t' Alla, g\u0127ax kieku ma kienx jindem li g\u0127amel dak il- \u0121id, jekk tassew g\u0127amlu g\u0127al Alla.", "Kellu almenu jipproponi li jkun aktar prudent f' g\u0127amil hekk delikat, im\u0127abba l- karattru ta' dak li jkun.", "E\u017bEMPJU 6.", "\u010airillu bosta drabi \u0121ie mwissi mill- Kappillan biex fil- Knisja ma jg\u0127idx ir- Ru\u017carju b' le\u0127en g\u0127oli g\u0127ax ifixkel u jiddisturba l- o\u0127rajn: bosta drabi qallu i\u017cda dejjem g\u0127alxejn\u2026 ma kkore\u0121iex ru\u0127u.", "Lejla wa\u0127da qallu li xi w\u0127ud min- nies qalu fuqu li huwa jg\u0127id b' le\u0127en g\u0127oli biex juri ru\u0127u, u g\u0127al dil- kelma b\u0127al milqut minn sajjetta biddel il- manjiera tieg\u0127u u beda jg\u0127id b' le\u0127en umli u baxx.", "\u010airillu kellu intenzjoni retta f' dina l- korrezzjoni li r\u010bieva f' qalbu g\u0127all- g\u0127ajdut tan- nies?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li ma kellux intenzjoni retta, g\u0127ax id- disprezz li lema\u0127 fuqu min- na\u0127a tan- nies qanqallu t- temperament tieg\u0127u naturali mhux biex jigglorifika 'l Alla, i\u017cda biex ikun mi\u017cmum fl- idea tan- nies b' ra\u0121el virtu\u017c.", "G\u0127aliex ma kkore\u0121iex ru\u0127u mal- ewwel osservazzjonijiet li g\u0127amillu l- Kappillan?", "G\u0127aliex kien g\u0127adu ma sab ebda impediment biex jibqa' jissodisfa lilu nnifsu: \u0121ieh l- impediment u dan l- impediment servieh biex jibqa' jissodisfa lilu nnifsu, kollu kemm hu natura, u s- sentimenti tan- natura huma kontra Alla.", "F' kelma wa\u0127da ried jidher virtu\u017c fl- g\u0127ajnejn tal- bnedmin, u mhux fl- g\u0127ajnejn t' Alla.", "E\u017bEMPJU 7.", "Patri Timotju qal lil Karmnu quddiem xi ftit nies s\u0127abu li kien supperv, u dan pront pront wie\u0121bu fiex kien supperv, u ma baqax ta\u0127tha, u \u0127a g\u0127alih tassew li infatti sar ukoll a\u0127mar.", "Kellu Karmnu fih umilt\u00e0 minn intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda mit- twe\u0121iba li ta lil Patri Timotju jidher li kien ja\u0127seb tajjeb fuqu nnifsu, li ma kienx jara mi\u017cerja fih innifsu, u li kien jifhem \u017cgur li kien xi \u0127a\u0121a, meta ma baqax ta\u0127tha dik il- prova u \u0127a g\u0127alih.", "Immela u la umilt\u00e0 ma kien hemm fih u lanqas intenzjoni retta fl- atti ta' umilt\u00e0 li kien jag\u0127mel, g\u0127ax l- intenzjoni retta tissoponi f' min jopra \u010b- \u010ba\u0127da tieg\u0127u nnifsu billi jkun ifittex f' kollox il- volont\u00e0 t' Alla.", "E\u017bEMPJU 8.", "Fil- festi tar- ra\u0127al jo\u0127or\u0121u tfajliet biex ji\u0121bru g\u0127all- foqra tal- istess ra\u0127al, u lil kull ra\u0121el li jtihom xi flus, iwa\u0127\u0127lulu fuq il- \u0121lekk \"badge\" bil- kelma \"CHARITAS\" stampata fuqu.", "Issa Wistin, ra\u0121el \u017cag\u0127\u017cug\u0127 kien miexi b' wa\u0127da minn dawn il- \"bagdes\" fuq sidru li donnu kien qed jg\u0127id lil kul\u0127add: \"Arawni jiena tajt karit\u00e0 g\u0127all- foqra.\"", "Kellu Wistin intenzjoni retta fil- karit\u00e0 tieg\u0127u g\u0127all- foqra?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jekk kien qieg\u0127ed i\u0121ibha fuq sidru, il- \"badge\" tal- karit\u00e0, apposta biex jarawh in- nies, allura ma kellux intenzjoni retta; jekk imma kien qieg\u0127ed i\u0121ibha fuq sidru biex ma jag\u0127tix okka\u017cjoni \u0121dida li t- tfajliet jersqu lejh u biex jevita l- pre\u017cenza tag\u0127hom minnu, allura kellu intenzjoni retta: verament denn ta' tif\u0127ir g\u0127all- prudenza tieg\u0127u.", "E\u017bEMPJU 9.", "\u0120irolamu, kap tal- \u0127addiema, lejla wa\u0127da qalilhom: \"M' ilux \u0121ie fuqi Salvu Grech, missier ta' familja, u qalli: \"Minn mindu nqastek mir- rispett ma nafx x' da\u0127alli fil- familja, kuljum g\u0127aw\u0121 u l- mard die\u0127el u \u0127iere\u0121, u ma nissaportix ma ng\u0127arrfekx fuq dan l- istat tieg\u0127i.\"", "Kellu \u0120irolamu intenzjoni retta meta rrakkonta lill- \u0127addiema x' kien qallu Salvu?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jekk irrakkontalhom dan biex huma jitbe\u017c\u017cg\u0127u u ma jonqsuh qatt mir- rispett ma kellux intenzjoni retta g\u0127ax kien ifittex lilu nnifsu: jekk i\u017cda, huwa fehem li jnissel fihom l- ispirtu ta' vera qima lejn xulxin, kif jikkmanda Alla, allura iva, kellu intenzjoni retta.", "Jidher per\u00f2 li aktarx huwa fehem li l- \u0127addiema tieg\u0127u jibqg\u0127u jirrispettawh billi fir- rakkont semma b' ismu 'l min kien offendieh, g\u0127alkemm forsi biex iktar ikun emmnut.", "E\u017bEMPJU 10.", "Fl- istitut tax- xju\u0127 foqra hemm id- drawwa li jag\u0127mlu festa lis- Superjura tag\u0127hom darba fis- sena, fil- jum tal- qaddisa tal- isem tag\u0127ha.", "Issa minn sentejn 'l hawn ix- xju\u0127 kienu ftehmu li ma jag\u0127mlux aktar festa lis- Superjura tag\u0127hom, lil Madre Filumena, g\u0127ax dina kienet tittrattahom bi ftit karit\u00e0 u mhux b\u0127as- superjuri l- o\u0127ra ta' qabilha.", "Ix- xju\u0127 kellhom intenzjoni retta fil- qima li kellhom lejn is- Superjuri li ddiri\u0121ewhom qabel il- Madre Filumena?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda hawn min ja\u0127seb li ma kellhomx, g\u0127ax fis- superjuri tieg\u0127u wie\u0127ed ma g\u0127andux jilma\u0127 \u0127lief l- awtorit\u00e0 jew il- persuna t' Alla, u g\u0127alhekk g\u0127andna dejjem inqimuhom u nobduhom avolja jkunu diskli: u hawn min ja\u0127seb li kellhom intenzjoni retta, g\u0127ax billi hija \u0127a\u0121a delikata wisq li wie\u0127ed jikkore\u0121i lis- superjuri tieg\u0127u bil- kelma, g\u0127alhekk dawn ix- xju\u0127 ftehmu li j\u0121ibu ru\u0127hom hekk mas- superjura tag\u0127hom, mal- Madre Filumena, biex dina tinduna bin- nuqqas ta' karit\u00e0 lejhom, u x\u0127in tibda tistudja fuq il- kaw\u017ca tat- t\u0127ollija tas- solita festa, b' hekk tikkore\u0121i l- manjieri tag\u0127ha lejhom, li m\u0127abba fihom ma kinux kuntenti biha.", "L- opri biss jikxfu l- im\u0127abba tal- qalb lejn il- proxxmu tag\u0127na.", "E\u017bEMPJU 11.", "Salvinu, \u017cag\u0127\u017cug\u0127, iltaqa' ma' tal- gandoffli li tant u tant i\u0127obb, u resaq fuqu biex jixtri xi ftit u jikolhom; i\u017cda x\u0127in il- bejjieg\u0127 talbu prezz g\u0127oli g\u0127al nofs tu\u017c\u017cana biss, raha bi kbira li jonfoq tant flus g\u0127al ftit gandoffli, u qal bejnu u bejn ru\u0127u: \"Jiena n\u0127obbhom \u0127afna l- gandoffli, g\u0127alhekk \u0127alli nitg\u0127akkes minnhom illum\"\u2026 u tassew ma xtarax.", "Kellu Salvinu intenzjoni retta fit- tg\u0127akkis tieg\u0127u mill- gandoffli?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li ma kellux intenzjoni retta, g\u0127ax ma xtarax bi spirtu ta' xe\u0127\u0127a, jew biex ma jonfoqx kemm il- bejjieg\u0127 talbu: kieku l- bejjieg\u0127 talbu prezz \u017cg\u0127ir kieku kien jixtrihom il- gandoffli bir- ro\u0127s, u g\u0127amel intenzjoni li jitg\u0127akkes wara li \u0121\u0121udika fuq il- prezz g\u0127oli tag\u0127hom.", "Hu x' inhu, Salvinu kieku ried seta' jixtri, i\u017cda \u010b\u010ba\u0127\u0127ad biss min\u0127abba l- prezz g\u0127oli.", "Immela jidher li ma kienx jitg\u0127akkes mill- gost tal- gandoffli li tant i\u0127obb u li issa jrid joffrihom 'l Alla b' sagrifi\u010b\u010bju.", "X' kien jag\u0127mel li kieku wara din id- de\u010bi\u017cjoni l- bejjieg\u0127 re\u0121a' talbu prezz baxx?", "Jekk huwa jsostni li jrid jibqa' jitg\u0127akkes mill- gandoffli, allura hemm sinjal \u010bar ta' intenzjoni retta, i\u017cda jekk i\u010bedi u jixtri, allura hemm sinjal li aktarx ried jiffranka biss il- flus.", "E\u017bEMPJU 12.", "Swor Rosalja li kienet tant fer\u0127ana, tant pa\u010benzju\u017ca, tant devota, issa li mardet saret bla pa\u010benzja ma' kul\u0127add, anki ma' dawk li jduru biha bi spirtu ta' karit\u00e0, saret donnha li ma tistax titfarra\u0121, tgerger fuq l- u\u0121ig\u0127at tag\u0127ha, tgerger fuq it- tabib, fuq is- superjura, u fuq l- infermiera u tg\u0127id li huma traskurati.", "Il- \u0127sieb tag\u0127ha biss li tfiq u jekk xi \u0127add jag\u0127mlilha xi osservazzjoni er\u0127ilha twie\u0121eb: \"Jiena rrid inkun marida, i\u017cda jiddispja\u010bini li ma nistax immur nitqarben, li ma nistax nag\u0127mel orazzjoni, u li jiena ta' pi\u017c g\u0127all- monasterju.\"", "Swor Rosalja kellha intenzjoni retta fl- e\u017cer\u010bizzju tal- virtujiet u tad- devozzjonijiet tag\u0127ha meta kienet b' sa\u0127\u0127itha?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda n- nar li \u0121ie fuqha wera li kien ram u mhux deheb: minn kliemha jidher \u010bar li kienet tfittex lilha nnifisha u mhux il- volont\u00e0 t' Alla.", "Forsi ma kinitx taf li aktar wie\u0127ed iservi 'l Alla billi jsofri, jonkella meta jopra jew ja\u0127dem.", "Immela je\u0127tie\u0121 li Swor Rosalja tikkore\u0121i ru\u0127ha biex g\u0127al li \u0121ej tog\u0127\u0121ob 'l Alla billi t\u0127ares spiss lejn Kristu Msallab.", "Bosta jarawh telf ta' \u017cmien li g\u0127al xi inkomodu jew g\u0127al xi mard, jew g\u0127al xi w\u0121ig\u0127 joqog\u0127du ming\u0127ajr ma jag\u0127mlu xejn.", "Tarahom jitnikktu li ma jistg\u0127ux jiktbu jew ja\u0127dmu, meta li jkunu jiktbu jew ja\u0127dmu jista' jintg\u0127ata li ma jkunux jog\u0127\u0121bu 'l Alla g\u0127an- nuqqas ta' intenzjoni retta, billi jkunu jfittxu s- sodisfazzjon tag\u0127hom.", "Filwaqt li dak li qeg\u0127din jarawh telf ta' \u017cmien ikunilhom kaw\u017ca li jog\u0127\u0121bu 'l Alla b' intenzjoni retta: altru \u0127a\u0121a tag\u0127\u017cilha int, u altru \u0127a\u0121a ti\u0121i fuqek.", "E\u017bEMPJU 13.", "\u0120ja\u010bintu, iben imfissed, tfantas g\u0127ax missieru kien qallu \u017caqqieq quddiem \u0127utu: u minn xahrejn 'l hawn meta jersqu g\u0127all- mejda jie\u0127u ikel ftit wisq, u t- twissija ta' ommu li jista' jimrad ma swiet xejn, g\u0127ax b' hekk huwa fehem li jinki 'l missieru.", "G\u0127andu \u0120ja\u010bintu intenzjoni retta f' dina t- tbatija tas- sawm tieg\u0127u?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda f' dina l- prova \u0120ja\u010bintu jidher li hu supperv g\u0127ax \u0127a g\u0127alih g\u0127all- kliem ta' missieru; u supperv ukoll g\u0127ax ma obdiex it- twissija ta' ommu: u jidher ukoll vendikattiv: immela jidher \u010bar li l- intenzjoni retta f' dak is- sawm hija malizzju\u017ca u tag\u0127mlu denn ta' kastig quddiem Alla.", "E\u017bEMPJU 14.", "Peppinu, tifel ta' \u0127dax -il sena, kien wa\u0127du fir- refettorju tal- patrijiet Fran\u0121iskani, u malli ra qoffa \u0127aw\u0127 sabi\u0127, \u0121ieh il- \u0127sieb li ma kien jista' jaqbdu \u0127add jekk jie\u0127u tnejn jew tlieta: i\u017cda x\u0127in beda ja\u0127seb li ming\u0127ajr ma kien qed jinduna forsi xi \u0127add kien qed jarah minn xi xaqq jew minn xi toqba, g\u0127alhekk idde\u010bieda li ma jie\u0127u xejn g\u0127ax inkella l- patrijiet ma jafdawhx i\u017cjed.", "Peppinu \u0127ares b' intenzjoni retta l- virt\u00f9 tal- \u0121ustizzja jew il- kmandament \"La tisraqx\"?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li dde\u010bieda li ma jisraqx mhux g\u0127ax Alla kien qed jarah, i\u017cda g\u0127ax be\u017ca' li xi \u0127add jaqbdu qed imidd idejh u allura l- patrijiet ma kinux jafdawh aktar.", "Immela kieku kien \u017cgur li ebda ru\u0127 ma kienet qieg\u0127da tarah kien jitfa' \u0121o \u0127obbu tnejn jew tlieta, jew erbg\u0127a jew \u0127amsa wkoll, g\u0127alhekk intenzjoni retta ma kellux: u kiser ukoll il- kmandament affettivament u mhux effettivament, u offenda 'l Alla wkoll, g\u0127alkemm bi dnub venjal, i\u017cda mhu obbligat irodd ebda \u0127a\u0121a, g\u0127ax avolja l- o\u0121\u0121ett ikun venjali, f' materja ta' \u0121ustizzja, wie\u0127ed ikun dejjem obbligat irodd anki \u0127abba, u jekk ma jpattihiex hawn, jiskontaha fil- Purgatorju.", "E\u017bEMPJU 15.", "Is- sur Wistin bil- permess tal- kappillan feta\u0127 Domus fir- ra\u0127al tag\u0127hom, u biex ji\u0121bed it- tfal g\u0127ad- duttrina u je\u0127lishom mill- perikli tad- dinja kien jag\u0127mlilhom \u0127afna log\u0127ob ta' futbol, ta' talkies, ta' karti, ta' billjard u ta' bo\u010b\u010bi, u g\u0127alhekk kienu t- tfal imorru numeru\u017ci g\u0127al- log\u0127ob u g\u0127ad- duttrina.", "Kellu s- sur Wistin intenzjoni retta dwar id- Domus li feta\u0127 u dwar il- log\u0127ob u d- duttrina?", "Kienu jmorru b' intenzjoni retta t- tfal g\u0127ad- duttrina?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda dwar is- sur Wistin \u0127add ma jista' jg\u0127id jekk kellux intenzjoni retta.", "Intenzjoni ma kellu xejn retta jekk g\u0127amel dak kollu biex ikun imsemmi g\u0127all- \u0121id, jew g\u0127ax jie\u0127u gost joqg\u0127od ma\u017c- \u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Fuq it- tfal jekk l- intenzjoni ewlenija tag\u0127hom kienet il- log\u0127ob, allura ma kellhomx intenzjoni retta g\u0127alkemm f' din l- okka\u017cjoni kienu jie\u0127du t- tag\u0127lim tad- duttrina.", "Issa l- g\u0127amil tas- Sur Wistin huwa ftit ta' min ifa\u0127\u0127ru, g\u0127alkemm nissoponu li kien b' intenzjoni retta, g\u0127ax it- tfal jixorbu l- ispirtu tal- log\u0127ob u meta jkun naqas, allura jibdew imorru jfittxuh b' \u010berta affezzjoni anke meta jikbru, u jaslu biex jg\u0127addu wkoll f' ka\u017cin u f' postijiet o\u0127ra pubbli\u010bi, u spe\u010bjalment fil- \u0121ranet tal- \u0126dud u l- Festi.", "E\u017bEMPJU 16.", "Ru\u0121\u0121ieru ra\u0121el g\u0127al kull \u0127a\u0121a ta' xejn kien jinkorla u jitbaqbaq b' mod li jitrieg\u0127ed.", "Issa minn mindu sema' li An\u0121olina \u0127adet tbaqbiqa u wara ftit mietet biha f' daqqa tant be\u017ca' li minn \u017cmien, ilu ma jinkorlax, anzi sar donnu \u0127aruf.", "Ru\u0121\u0121ieru mhux jinkorla, b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li l- kaw\u017ca tat- tra\u017c\u017cin tieg\u0127u mhix \u0127a\u0121a o\u0127ra \u0127lief li ma jag\u0127tihx xi attakk f' qalbu, u jitlef \u0127ajtu b' xi tbaqbiqa.", "Immela virt\u00f9 b\u0127al din ma tistax tissejja\u0127 vera virt\u00f9, i\u017cda virt\u00f9 naturali g\u0127ax mhix ordinata g\u0127al Alla.", "E\u017bEMPJU 17.", "Guliermu, ra\u0121el marid, ma kienx ipejjep meta kien so\u010bju fil- Mu\u017cew, g\u0127ax kien projbit it- tipjip mir- regolamenti.", "Issa t- tabib heddu li ma jikkurahx, u be\u017c\u017cg\u0127u wkoll bil- mewt jekk ma jaqtax it- tipjip, tant kien da\u0127al fi drawwa kbira tat- tipjip li donnu ma kienx jista' jg\u0127addi ming\u0127ajru.", "Allura dan il- marid idde\u010bieda li jne\u0127\u0127i t- tipjip u li jag\u0127mlu bi spirtu ta' penitenza wkoll, u \u0121\u00e0 ilu sitt xhur ji\u010b\u010ba\u0127\u0127ad mit- tipjip.", "G\u0127andu Guliermu intenzjoni retta f' dina l- penitenza li ma jpejjipx?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li l- intenzjoni ewlenija ta' Guliermu li mhux ipejjep hija l- fejqan u mhux l- ispirtu ta' penitenza li jidher fih g\u0127ax ma jistax jag\u0127mel mod ie\u0127or; u g\u0127alhekk l- intenzjoni sekondarja fih kienet taqa' g\u0127alkollox fix- xejn li kieku ma kienx qed ifittex is- sa\u0127\u0127a ta' \u0121ismu.", "E\u017bEMPJU 18.", "Kornelju g\u0127amel weg\u0127da li mill- Furjana jmur il- Mellie\u0127a biex hemm i\u017cur ix- xbieha mirakulu\u017ca tal- Madonna.", "\u010aiprijanu, meta g\u0127araf il- weg\u0127da ta' Kornelju, im\u0127ajjar mill- \u0121miel tat- triq u mill- arja tal- kampanja, qallu li huwa jissie\u0127eb ukoll mieg\u0127u fil- weg\u0127da, u mbag\u0127ad jibqg\u0127u hemm il- jum kollu jgawdu l- hena u l- kwiet ta' dik il- kampanja.", "Kellu intenzjoni retta Kornelju fil- weg\u0127da tieg\u0127u?", "\u010aiprijanu kellu intenzjoni retta meta ng\u0127aqad fil- weg\u0127da ma' Kornelju?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda dwar Kornelju m' hemmx dubju li iva tant jekk ried jaqla' permezz tal- Madonna s- sa\u0127\u0127a ta' \u0121ismu jew xi grazzja o\u0127ra temporali, u kemm jekk ried jaqla' l- virt\u00f9 tal- umilt\u00e0 jew xi virt\u00f9 o\u0127ra: tant jekk ried jog\u0127\u0121ob u jag\u0127ti purament \u0121ie\u0127 u gost 'l Alla u kemm lilha.", "Dwar \u010aiprijanu, hemm intenzjoni ewlenija u hemm intenzjoni sekondarja.", "L- ewlenija hija dik li ming\u0127ajrha ma ssir qatt l- azzjoni.", "Is- sekondarja hija dik li t\u0127ajjar u tqanqal biex wie\u0127ed jag\u0127mel l- azzjoni ewlenija iktar bil- qalb.", "Issa kieku ma kinitx l- hena tal- kampanja, ma kienx \u010aiprijanu jag\u0127mel dik il- weg\u0127da, g\u0127alhekk mertu ta' opra tajba g\u0127andu tassew, imma mertu ta' weg\u0127da ma g\u0127andux billi l- intenzjoni tieg\u0127u ma kinitx retta g\u0127ax mhux ewlenija.", "E\u017bEMPJU 19.", "Filippu jib\u017ca' tassew g\u0127al sa\u0127\u0127tu, u tant hu hekk li jsum spiss, joqg\u0127od attent li ma jinkorla qatt, li ma jinkeddx g\u0127al kulma ji\u0121rilu, li jittratta ma' kul\u0127add bil- \u0127lewwa, g\u0127ax b' hekk ma jiksirha ma' \u0127add u ma jkollux i\u0121arrab inkwiet; u biex ma jiddejjaqx jilbes sabi\u0127, u jmur spiss it- tijatru, u jippassi\u0121\u0121a fil- pjazez.", "G\u0127andu Filippu intenzjoni retta dwar l- e\u017cer\u010bizzju tieg\u0127u f' dawn il- virtujiet?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li l- intenzjoni tieg\u0127u hija ordinata skont in- natura u mhux skont il- grazzja.", "Dawn il- virtujiet jidher \u010bar li huwa qed jit\u0127arre\u0121 fihom mhux biex jog\u0127\u0121ob 'l Alla, i\u017cda biss biex jikkonserva l- \u0121id temporali tieg\u0127u nnifsu, imqanqal mill- ispirtu tan- natura u mhux mill- ispirtu tal- grazzja, u billi mill- istess g\u0127ajn ma jo\u0127ro\u0121x ilma \u0127elu u ilma morr fl- istess \u0127in, hekk mill- grazzja ma ji\u0121ux ukoll sentimenti skont id- dinja.", "E\u017bEMPJU 20.", "Neriku jie\u0127u \u0127sieb il- festa ta' San \u0120u\u017cepp fil- pajji\u017c tieg\u0127u: kull min kien jinda\u0127allu jew jitolbu biex jg\u0127inu ma kienx irid.", "Kien jitfantas jekk xi \u0127add kien ji\u0121bor xi \u0127a\u0121a u jag\u0127tihielu g\u0127all- festa, insomma ried ikun wa\u0127du li jie\u0127u \u0127sieb il- festa ta' San \u0120u\u017cepp u g\u0127alkollox wa\u0127du.", "Kellu Neriku intenzjoni retta fix- xog\u0127ol u fit- ta\u0127bit g\u0127all- festa ta' San \u0120u\u017cepp?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar fih l- ispirtu tas- singularit\u00e0 dwar il- festa, g\u0127ax irid jidher wa\u0127du, u jrid li t- tif\u0127ir ikun g\u0127alih wa\u0127du u li ma jinqasamx ma' \u0127addie\u0127or ukoll.", "Neriku kien ifittex lilu nnifsu, u g\u0127alhekk ma kellux intenzjoni retta m\u0127abba s- suppervja tieg\u0127u nnifsu.", "Kien imissu jifra\u0127 jara 'l min jikkonkorri g\u0127all- \u0121ie\u0127 ta' San \u0120u\u017cepp, u mhux jitfantas li kieku tassew kellu intenzjoni retta.", "E\u017bEMPJU 21.", "\u0120anni g\u0127amel weg\u0127da li jg\u0127id kuljum \u0127ames posti ru\u017carju: Xi minn daqqiet ma kienx ikollu aptit jg\u0127idhom, i\u017cda kien jg\u0127id: \"Illum ing\u0127idhom g\u0127ax bilfors, biex ma nag\u0127milx dnub\": jew kien jg\u0127id: \"Ma g\u0127andix aptit ing\u0127idhom, i\u017cda nib\u017ca' li ti\u0121rili l- istess di\u017cgrazzja li minnha kont me\u0127lus kif g\u0127amilt din il- weg\u0127da, u nib\u017ca' tassew jekk ma nkomplihiex.\"", "\u0120anni kien itemm il- weg\u0127da tieg\u0127u b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li iva \u017cgur meta kien jg\u0127id ir- ru\u017carju biex ma jag\u0127milx dnub, g\u0127ax f' din l- intenzjoni jinda\u0127al Alla: u li kien jib\u017ca' li ti\u0121rilu l- istess di\u017cgrazzja jekk ma jkomplihiex, hija wkoll intenzjoni retta, g\u0127ax mhix mezz naturali t- t\u0127ollija tal- weg\u0127da li g\u0127andha \u0121\u0121iblu l- istess di\u017cgrazzja, i\u017cda jkun kastig minn Alla g\u0127an- nuqqas tal- fedelt\u00e0 tieg\u0127u.", "E\u017bEMPJU 22.", "Mikiel ma kienx jabbu\u017ca jisraq jew jg\u0127id gideb dannu\u017c, g\u0127ax kien jib\u017ca' dwar l- obbligu tar- restituzzjoni u tar- riparazzjoni g\u0127all- ma\u0127fra.", "Mikiel kien i\u0127ares b' intenzjoni retta l- kmandamenti \"La tisraqx\" u \"La tixhidx \u0127a\u0121a b' o\u0127ra\"?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li iva.", "Infatti ma kienx jisraq u ma kienx jg\u0127id gideb dannu\u017c g\u0127ax kien jib\u017ca' minn Alla li ma ja\u0127firlux jekk ma jroddx kull \u0127sara li jkun g\u0127amel g\u0127ax ried lill- proxxmu.", "Dejjem hemm intenzjoni retta meta b' xi mod fl- intenzjoni jinda\u0127al Alla.", "E\u017bEMPJU 23.", "Pietru qal lil \u0127uh \u0120anni biex ma joqg\u0127odx jippassi\u0121\u0121a fil- kamra, u dan biex ma jaqlax inkwiet g\u0127alkemm g\u0127andu daqsu l- jedd f' kollox qag\u0127ad ta\u0127t l- ordni tieg\u0127u.", "\u0120anni qag\u0127ad ta\u0127t il- kmand ta' \u0127uh Pietru b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li iva g\u0127ax miera 'l qalbu u \u010beda l- jedd tieg\u0127u biex i\u017comm il- kwiet u l- pa\u010bi, jekk ma kellux xi intenzjoni o\u0127ra temporali, b\u0127allikieku li kien jib\u017ca' minn xi \u0127sara f' sa\u0127\u0127tu bl- inkwiet jew li kien irid minnu xi favur.", "San Pawl qalilna li n\u017commu l- pa\u010bi jekk jista' jkun ma' kul\u0127add, u Kristu qalilna biex indawru l- \u0127addejn ix- xellug lil min ikun sawwatna fuq il- lemin.", "E\u017bEMPJU 24.", "Bi\u017canzju kull nhar ta' Erbg\u0127a u kull nhar ta' Sibt ma kienx jiekol qatt la\u0127am, kien jg\u0127id li b' devozzjoni lejn il- Madonna; i\u017cda ma kienx jaraha bi kbira li jiekol il- la\u0127am nhar ta' \u0120img\u0127a, u infatti diversi drabi ming\u0127ajr kaw\u017ca \u0121usta \u0121ieli kiel.", "Kellu Bi\u017canzju intenzjoni retta fid- devozzjoni tieg\u0127u lejn Marija Santissma?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li ma kellux intenzjoni retta billi kien i\u0127ares dak li ma kienx ta\u0127t pre\u010bett, filwaqt li ma kienx i\u0127ares dak li kien ta\u0127t pre\u010bett.", "X' intenzjoni seta' kellu?", "Jekk biex jag\u0127ti gost u unur lill- Madonna, dan kien veru ingann fih, g\u0127ax ma jistax ikun li min jag\u0127mel id- dnub jag\u0127ti gost lill- Madonna.", "Biss g\u0127andu intenzjoni retta jekk huwa jg\u0127o\u017c\u017c dina d- devozzjoni billi jifhem li l- Madonna taqlag\u0127lu l- grazzja jew li ma jidnibx i\u017cjed, jew li tg\u0127inu fil- b\u017connijiet tieg\u0127u temporali, jew li t\u0127arsu mid- di\u017cgrazzji, jew biex jirringrazzjaha ta' xi \u0121id li hu \u0121\u00e0 r\u010bieva minnha.", "E\u017bEMPJU 25.", "Karmnu u Kun\u010bett wirtu somma tassew kbira ta' flus, u billi ma kellhomx werrieta dde\u010bidew b' fehma wa\u0127da li jibnu Knisja u Kunvent u jag\u0127tuhom lill- Patrijiet Karmlitani.", "Dawn, i\u017cda ma a\u010b\u010bettawx din l- offerta g\u0127al xi ra\u0121unijiet \u0121usti tag\u0127hom, u tawhom il- parir li joffruhom lill- patrijiet ta' xi ordni ie\u0127or.", "Dan il- parir ma laqg\u0127uhx, u g\u0127alhekk \u0127allew fit- testment li s- somma tinqasam bejn il- foqra kollha ta' dik id- djo\u010besi permezz ta' prokuratur im\u0127allas apposta.", "Kellhom Karmnu u Kun\u010bett intenzjoni retta meta dde\u010bidew li jibnu Knisja u Kunvent?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li ma fehmux il- glorja t' Alla, u l- \u0121id tal- erwie\u0127 meta ma ridux esegwit jew milqug\u0127 minn Patrijiet o\u0127ra l- istess skop, l- istess fini li fehmu min- na\u0127a tal- Patrijiet Karmlitani.", "Is- somma li kellha tinqasam bejn il- foqra kollha ta' dik id- djo\u010besi kienet ordinata minn intenzoni retta?", "Tidher dubju\u017ca din il- karit\u00e0 dwar l- intenzjoni retta g\u0127ax huma setg\u0127u japplikaw din is- somma f' opra profana, u huma g\u0127a\u017clu opra me\u0127tie\u0121a u ta' \u0121id lejn il- proxxmu, imma g\u0127aliex donnhom li ma setg\u0127ux jag\u0127mlu mod ie\u0127or bi flushom.", "E\u017bEMPJU 26.", "Vittorju, suldat, irrapporta lil sie\u0127bu Kataldu li kien ilu jibg\u0127at id- dar bottijiet tal- \u0127alib u laned tal- butir mill- \u0127a\u017cna tal- Mess: u g\u0127alhekk \u0121ie kkastigat b' multa ta' flus u fil- \u0127abs g\u0127al xahrejn.", "Wara li \u0127are\u0121 mill- \u0127abs, Kataldu jilma\u0127 imdendel fil- Mess minn sellum lil Vittorju rasu 'l isfel wa\u0127du, billi kienet \u017celqet siequ, u mar biex isalvah.", "X\u0127in Kataldu kien qed jirrakkonta l- fatt lill- familja tieg\u0127u, qalulu: \"Kien imissek \u0127allejtu jibbies hemm imdendel wa\u0127du.\"", "\"Ma kellix kura\u0121\u0121,\" wie\u0121eb Kataldu.", "Hemm intenzjoni retta f' Vittorju li rrapporta 'l Kataldu, u f' Kataldu li \u0127eles mill- mewt 'il Vittorju?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher dwar ir- rapport ta' Vittorju, li jekk dan irraportah g\u0127al xi kaw\u017ca \u0121usta, ji\u0121ifieri jew biex Kataldu ma jibqax jag\u0127mel \u0127sara i\u017cjed, jew biex ma je\u0127ilx \u0127addie\u0127or, allura iva, g\u0127andu intenzjoni retta; i\u017cda jekk biex jivvendika ru\u0127u, jew biex ikollu promozzjoni fis- servizz, allura le.", "Dwar il- \u0127elsien, Kataldu salva 'l Vittorju g\u0127ax ma kellux kura\u0121\u0121 i\u0127allih imut, mela li kieku kellu kura\u0121\u0121 dik il- karit\u00e0 ma kienx jag\u0127milha, u g\u0127alhekk ma salvahx b' intenzjoni retta, i\u017cda minn kaw\u017ca naturali, li kienet id- debbulizza tal- qalb.", "E\u017bEMPJU 27.", "Ludovigu sema' li Patri Indr\u00ec kien sejjer g\u0127all- missjoni f' Tune\u017c, u g\u0127alhekk mar talbu biex jie\u0127du mieg\u0127u b\u0127ala katekista.", "Issa bosta drabi l- Kappillan kien talbu biex jg\u0127allem id- duttrina lil xi tfal tar- ra\u0127al tag\u0127hom, u qatt ma ried, issa g\u0127al xi kaw\u017ca u issa g\u0127al xi o\u0127ra.", "Hemm intenzjoni retta f' Ludovigu li ried imur ma' Patri Indr\u00ec?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li mill- g\u0127a\u017cla tieg\u0127u li ried imur minn rajh ma' Patri Indr\u00ec li hija suspettu\u017ca l- intenzjoni tieg\u0127u: i\u017cda wie\u0127ed ikollu jaqtag\u0127ha li ma kinitx retta g\u0127a\u010b- \u010birkustanza tal- Partikolarit\u00e0 dwar il- Patri Indr\u00ec u l- Kappillan, u dwar il- lok tal- missjoni, Tune\u017c u pajji\u017cu, fejn l- erwie\u0127 huma xorta, u Alla kullimkien.", "E\u017bEMPJU 28.", "Xmuni, \u017cag\u0127\u017cug\u0127 kattoliku, kien jixtieq jara xi miraklu, u meta kien jisma' li \u0121rat xi \u0127a\u0121a li ti\u0121bed il- kur\u017cit\u00e0 tan- nies im\u0127abba l- istraordinarju tag\u0127ha, \u0127abrieki kien imur biex jara u jmiss, b\u0127al San Tumas: kien ukoll i\u0127obb wisq jisma' 'l min jitkellem fuq ir- reli\u0121jonijiet barranin: id- dmirijiet tieg\u0127u ta' kattoliku per\u00f2 qatt ma kien i\u0127allihom.", "Kellu Xmun intenzjoni retta fil- prattika ta' dmirijietu?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jekk kien jag\u0127mel g\u0127al li jista' jkun, cio\u00e8 jekk kellu fidi dubja, \u017cgur li ma kellux intenzjoni retta, g\u0127ax dina tissoponi dejjem fl- a\u0121ent jew f' min jopra fidi ferma: i\u017cda, jekk kien jag\u0127mel hekk biex ikabbar fih it- twemmin, allura kellu intenzjoni retta, spe\u010bjalment jekk waqt xi tentazzjoni gravi jib\u017ca' minn Alla, jitg\u0127akkes u jirba\u0127.", "E\u017bEMPJU 29.", "Bastjan ra li jkun ta' \u0121id li wara x- xog\u0127ol tieg\u0127u ji\u0121bor xi tfal skartati d- dar tieg\u0127u u jg\u0127allimhom id- duttrina privatament.", "Meta o\u0127tu qaltlu biex jie\u0127u parir mill- Kappillan, we\u0121ibha li f' daru wie\u0127ed jag\u0127mel li jrid.", "Bastjan kellu intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda l- intenzjoni retta li dejjem to\u0127ro\u0121 mi\u010b- \u010ba\u0127da ta' wie\u0127ed innifsu ma fihiex suppervja, i\u017cda dejjem spirtu ta' umilt\u00e0, li jfittex dejjem il- parir u ma jag\u0127mel xejn minn rajh: immela Bastjan mir- ri\u017coluzzjoni ferma tieg\u0127u ma jurix intenzjoni retta, i\u017cda xi sodisfazzjon tieg\u0127u nnifsu.", "E\u017bEMPJU 30.", "Dora kellha \u017cew\u0121 ulied imfarfrin \u0121mielhom u kienet theddidhom li tug\u017cahom lil missierhom meta hu ji\u0121i mix- xog\u0127ol, biex b' hekk joqog\u0127du kwieti u jobduha.", "Dan missierhom kien qalil tassew kif jafuh l- istess ulied, g\u0127ax \u0121arrbuh kemm- il darba: allura malajr kienu joqog\u0127du kif imiss.", "L- ubbidjenza ta\u017c- \u017cew\u0121 ulied ta' Dora hija minn intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li ma kellhomx intenzjoni retta, g\u0127ax kieku ma kienx hemm il- bi\u017ca' tal- kastig ta' missierhom ma kinux joqog\u0127du g\u0127as- sottomissjoni ta' ommhom.", "Dwar l- akku\u017ca mhedda tal- omm, jekk kienet tifhem il- \u0121id tal- korrezzjoni fi wliedha allura kellha intenzjoni retta, i\u017cda jekk kienet tifhem li trid toqg\u0127od komda, allura ma kellhiex.", "Dwar imbag\u0127ad l- im\u0121iba tal- missier, jekk kien jis\u0127on i\u017c\u017cejjed mhija intenzjoni qatt retta, i\u017cda jekk ju\u017ca dixxiplina meqjusa allura jkun jag\u0127mel dmiru.", "E\u017bEMPJU 31.", "Dwardu kien devot ta' San Lawrenz Martri, u kien jistinka biex in- nies jag\u0127tuh qima u jirrikorru lejh; i\u017cda billi f' pajji\u017cu kien hemm il- partit, g\u0127alhekk qatt ma kien jid\u0127ol fil- Knisja ta' San Duminku, biex in- nies i\u017commuh fil- partit ta' San Lawrenz u mhux ta' San Duminku.", "Kienet minn intenzjoni retta d- devozzjoni ta' Dwardu lejn San Lawrenz?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda Alla mhuwiex forsi wie\u0127ed?", "Forsi l- fidi mhijiex wa\u0127da?", "Forsi l- kattoli\u010bi mhumiex ta\u0127t kap wie\u0127ed?", "Forsi mhumiex kollha \u0127bieb t' Alla l- Qaddisin tas- Sema?", "Min ma jarax g\u0127alhekk li dina d- devozzjoni ta' Dwardu hija mnebb\u0127a mix- xitan u mis- suppervja tieg\u0127u nnifsu li jrid ikun osservat u mhux minn intenzjoni retta?", "E\u017bEMPJU 32.", "\u0120o\u017cw\u00e8 wara kull konferenza reli\u0121ju\u017ca li kien jag\u0127mel lill- kongregazzjoni ta' San Filippu, kien jistaqsi jekk marx tajjeb, jekk ing\u0127o\u0121obx u jekk sarx xi \u0121id: u tant kien jitg\u0127axxaq meta kienu jg\u0127idulu li mar tajjeb jew li ma setax imur a\u0127jar, jew meta kienu jg\u0127idulu biex jibqa' jmur jag\u0127mlilhom il- konferenzi.", "Kellu \u0120o\u017cw\u00e8 intenzjoni retta fil- konferenzi tieg\u0127u?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda li kien jitg\u0127axxaq bir- ri\u017cultat tajjeb tag\u0127hom juri li ma kellux intenzjoni retta, g\u0127ax dan huwa sinjal tan- natura u mhux tal- grazzja li tibqa' indifferenti dwar is- su\u010b\u010bess tal- azzjoni jew tal- opra.", "E\u017bEMPJU 33.", "Saver kien jg\u0127id kull opra tajba li kien jag\u0127mel: jekk kien jisma' quddiesa, jekk kien jag\u0127ti xi g\u0127ajnuna lil xi \u0127add, jekk kien jinvista 'l \u0120es\u00f9 Sagramentat, jekk kien jg\u0127id ir- Ru\u017carju, jekk kien jg\u0127allem id- duttrina, er\u0127ilu jirrakkonta x' g\u0127amel filwaqt li kien jit\u0127ammar meta kien jag\u0127mel xi \u0127merija, jew jinqabad f' xi gidba, jew jinkixef f' xi fatt li fih il- mist\u0127ija.", "Saver kien jag\u0127mel b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda \u0127add ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn, \u0127add ma jg\u0127id xejn g\u0127al xejn, i\u017cda dejjem ikun hemm xi kaw\u017ca.", "X' kaw\u017ca seta' kellu Saver fir- rakkont tal- \u0121id li jag\u0127mel \u0127lief biex jag\u0127ti e\u017cempju tajjeb, jew biex ikun mi\u017cmum b' \u017cag\u0127\u017cug\u0127 tajjeb u devot u b' hekk ikun onorat u stmat.", "Jekk kien jg\u0127id ming\u0127ajr ma kien jirrifletti xejn, ikollok tilma\u0127 fih in- natura li t\u0127obb tlablab fuqha nnifisha, u li tfittex lilha nnifisha, u li t\u0127obb l- unuri u l- istimi: huwa stess kien javvelixxi ru\u0127u fid- disprezzi: immela jekk kien jirrakkonta l- opri tajba tieg\u0127u biex jag\u0127ti e\u017cempju tajjeb, hawn biss wie\u0127ed jista' jara intenzjoni retta, g\u0127alkemm ma tantx jidher g\u0127aqli m\u0127abba l- periklu tal- vanaglorja.", "E\u017bEMPJU 34.", "Is- sur Filippu, ra\u0121el g\u0127ani, mill- \u0121id tieg\u0127u waqqaf artal tal- ir\u0127am fil- Knisja tal- belt tieg\u0127u, u \u0121ieg\u0127el li tkun imqieg\u0127da fl- a\u0127\u0127ar tar\u0121a tieg\u0127u l- kitba li tg\u0127id li bil- \u0121id tieg\u0127u s- Sur Filippu g\u0127amel dak l- artal g\u0127all- unur ta' San Filippu, protettur tieg\u0127u.", "Kellu intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda x' fini seta' kellu meta huwa \u0121ieg\u0127el li titqieg\u0127ed il- kitba li turih pubblikament benefattur u \u017celatur tal- qaddis tieg\u0127u \u0127lief li jkun o\u0121\u0121ett ta' applaws u ta' approvazzjoni tan- nies?", "G\u0127alhekk in- nuqqas ta' satra tieg\u0127u tikxef li ma kellux intenzjoni retta.", "E\u017bEMPJU 35.", "Ir- Rettur tal- kulle\u0121\u0121 \"Kasafilo\u010bju\" meta jikkmanda xi osservanzi lill- pre\u010betturi jew lill- iskulari jippretendi li \u0127add u g\u0127all- ebda ra\u0121uni ma g\u0127andu jiksirhom, infatti kif jinduna bin- nuqqas t' attenzjoni, b' inkwiet kbir tieg\u0127u jikkastiga u jhedded li jke\u010b\u010bi u b' hekk jin\u017camm ordni kbir fil- kulle\u0121\u0121.", "Hemm intenzjoni retta min- na\u0127a tar- rettur li jikkmanda, u min- na\u0127a tal- kamerati?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li min- na\u0127a tar- Rettur billi jis\u0127on i\u017c\u017cejjed li m' hemmx intenzjoni retta, u min- na\u0127a tal- kamerati lanqas m' hemm jekk joqog\u0127du g\u0127all- osservanzi biss mill- bi\u017ca' tar- rettur.", "E\u017bEMPJU 36.", "Fredu, iben fuq ru\u0127u, ta' Pupull, g\u0127all- im\u0121iba \u0127a\u017cina tieg\u0127u fl- ubbidjenza \u0121ie msawwat b' daqqtejn ta' riga mis- surmast fl- iskola.", "Pupull mar jie\u0127u parir minn Bertu, li ftit u xejn kien ja\u0127mel lis- surmast, billi bosta drabi da\u0127lu l- qorti kontra xulxin, jekk jirrapportahx lill- pulizija jew iwiddbux permezz tal- Kappillan.", "Bertu \u0127e\u0121\u0121u biex jirrapportah lill- pulizija, u hekk darba g\u0127al dejjem hu jikkore\u0121i ru\u0127u fil- mo\u0127qrija lejn it- tfal, li \u0121eneralment huma ming\u0127ajr g\u0127aqal.", "Kellu Bertu intenzjoni retta fil- parir li ta lil Pupull?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda \u0127add ma jista' jag\u0127ti \u0121udizzju rett jekk ma jkunx me\u0127lus minn kull passjoni ta' m\u0127abba, ta' mibeg\u0127da, jew ta' korla: immela Bertu mqanqal mill- passjoni ma kellux intenzjoni retta fil- parir li ta lil Pupull, i\u017cda sab okka\u017cjoni biex jivvendika ru\u0127u kontra s- surmast.", "Kemm kienet tkun ta' veru profitt kieku qallu biex jikkore\u0121ih permezz tal- Kappillan bi spirtu ta' karit\u00e0?", "Kieku Bertu kien flok is- surmast kif kien irid li jkun ittrattat bil- pulizija jew bil- Kappillan?", "E\u017bEMPJU 37.", "Leonardu qieg\u0127ed jit\u0127abat serjament biex jikkonverti g\u0127ar- reli\u0121jon kattolka 'l wie\u0127ed protestant ingli\u017c, fil- waqt li huwa stess qieg\u0127ed fl- okka\u017cjoni prossima tad- dnub.", "Hemm intenzjoni retta f' Leonardu li jrid jikkonverti 'l dak il- protestant?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda hija \u0127a\u0121a naturali li t- tabib ifejjaq l- ewwel lilu nnifsu: g\u0127alhekk billi ma hemmx salvazzjoni tant g\u0127al min imut barra mill- vera reli\u0121jon, kemm ukoll g\u0127al min ikun fl- istat tad- dnub il- mejjet, l- intenzjoni ta' Leonardu ma tistax tkun \u0127lief biex ikun osservat min- nies u mfa\u0127\u0127ar li kkonverta protestant.", "E\u017bEMPJU 38.", "Karlu, prokuratur tar- Ru\u017carju, kien i\u0127e\u0121\u0121e\u0121 biex in- nies jikkonkorru g\u0127all- festa tal- Madonna, u kien jit\u0127abat, ji\u0121bor u ja\u0127dem g\u0127all- kappella tag\u0127ha.", "Fil- festa tat- titular tal- pajji\u017c, il- Kappillan stieden g\u0127all- pranzu l- prokuraturi l- o\u0127ra kollha tal- artali, u 'l Karlu, ma nafx l- g\u0127aliex, ma stidnux: g\u0127alhekk dan \u0121abar ir- re\u0121istri u kulma kellu tal- prokura u kkonsenja kollox lill- Kappillan jg\u0127idlu li ma kienx irid jibqa' i\u017cjed.", "Il- \u0127e\u0121\u0121a ta' Karlu kienet minn intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda min ja\u0127dem g\u0127all- glorja t' Alla, ebda disprezz, ebda persekuzzjoni, ebda tfixkil ma jifirdu mill- fehma tieg\u0127u.", "Immela Karlu kien ifittex mhux il- gosti t' Alla, i\u017cda l- gosti tieg\u0127u nnifsu.", "E\u017bEMPJU 39.", "Beneditt, \u017cag\u0127\u017cug\u0127, kien i\u0127obb wisq jilbes eleganti, u kien jg\u0127id li kienet tog\u0127\u0121bu wisq il- karit\u00e0.", "Darba fit- triq irjali, ir- ri\u0127 tajjar minn ras ku\u010b\u010bier il- kappell u dan talab lil Beneditt biex jerfag\u0127hulu u jnewwilhulu g\u0127ax ma setax jafda \u017c- \u017ciemel wa\u0127du.", "Allura Beneditt mhux biss ma newwilhulux, i\u017cda qallu: \"Pasta\u017cun, qis li tag\u0127rafhom in- nies.\"", "Kien hemm intenzjoni retta f' Beneditt dwar l- approvazzjoni tieg\u0127u tal- karit\u00e0?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda, min ma g\u0127andux l- opri tal- virt\u00f9, lanqas ma g\u0127andu l- istess virt\u00f9: u l- virt\u00f9 minn intenzjoni retta ma tag\u0127milx partikolarit\u00e0 la lejn persuni, la lejn lokijiet u lanqas lejn \u0127inijiet.", "Immela Beneditt kienet tog\u0127\u0121bu wisq il- karit\u00e0, i\u017cda lejh innifsu, kif jixhed l- g\u0127atx tal- istimi li kellu mill- eleganza tal- ilbies u mis- suppervja ta' kliemu.", "E\u017bEMPJU 40.", "Kristofru, ra\u0121el ikkonvertit, billi ma kellux f' \u0127ajtu \u0127lief dnubiet kontra l- imqaddsa purit\u00e0 li g\u0127amel dejjem wa\u0127du, kien jg\u0127id bejnu u bejn ru\u0127u meta kien jisma' b' xi delitti tal- proxxmu, li huwa a\u0127jar minnhom.", "Kellu intenzjoni retta fl- indiema tieg\u0127u?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li ma kellux, g\u0127ax l- indiema qatt ma toqg\u0127od mas- suppervja.", "Vera suppervja kienet fi Kristofru li maqdar il- proxxmu u \u017camm lilu nnifsu fi stat a\u0127jar.", "Forsi mhux kull dnub mejjet jiddisprezza 'l Alla u jag\u0127mel \u0127ati ta' pwieni eterni?", "E\u017bEMPJU 41.", "\u0120ann Patist \u0121abar tnax -il tifel, g\u0127allimhom id- duttrina u \u0127ejjiehom g\u0127all- ewwel tqarbina u g\u0127all- gri\u017cma tal- Isqof.", "Wara dina l- festa tag\u0127hom, stedinhom biex b' tifkira jie\u0127du r- ritratt flimkien, sitta fil- leminija tieg\u0127u, u sitta fix- xellugija u huwa fin- nofs.", "Kellu \u0120ann Patist intenzjoni retta fl- opra tieg\u0127u?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda n- natura tfittex ir- rikonoxxenza g\u0127all- \u0121id li tag\u0127mel, u tag\u0127ti l- okka\u017cjoni biex tkun osservata fil- \u0121id li tag\u0127mel, filwaqt li l- grazzja tobg\u0127od li n- nies ikunu jafu x' g\u0127amlet ta' \u0121id.", "Jidher, immela, li \u0120ann Patist fittex lilu nnifsu bil- \u0127sejjes tar- ritratt.", "E\u017bEMPJU 42.", "Grabiel, \u0127addiem \u017cag\u0127\u017cug\u0127 fit- tarzna, beda jibki x\u0127in il- konfessur tieg\u0127u qallu li ma kinitx vokazzjoni minn Alla li jsir sa\u010berdot, g\u0127ax dana ried i\u0127alli mix- xog\u0127ol, u jibda jistudja biex ikun ordnat sa\u010berdot u jag\u0127mel il- \u0121id fl- erwie\u0127: i\u017cda g\u0127ax ried assolutament isalva l- erwie\u0127.", "Kienet dina l- vokazzjoni min- na\u0127a t' Alla, jonkella minn intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda meta Alla bid- dawl tieg\u0127u jqanqal lil xi \u0127add, dana ma jag\u0127milx re\u017cistenzi, i\u017cda jibqa' fl- indifferenza tal- istat; g\u0127ax l- intenzjoni tieg\u0127u allura tkun li jag\u0127mel ir- rieda t' Alla: issa ladarba Grabiel wera ostinazzjoni, wie\u0127ed ikollu jg\u0127id li \u0121ie mqanqal mhux mill- grazzja, i\u017cda min- natura, li meta trid \u0127a\u0121a tridha bilfors.", "E\u017bEMPJU 43.", "Valenzja be\u017cg\u0127et tie\u0127u parir mill- konfessur tag\u0127ha li aktarx ma kienx i\u0127alliha tmur g\u0127and il- Vigarju biex tirrapporta l- Kappillan tag\u0127hom, g\u0127ax dan kien juri stima ma' nies g\u0127olja fil- kondizzjoni, u mal- baxxi ebda rispett ma kien ju\u017ca.", "Il- Vigarju x\u0127in sema' r- rapport tag\u0127ha qalilha: \"Intom in- nisa \u0127afna g\u0127ajjurin.\"", "U g\u0127al din il- kelma we\u0121bitu b' sa\u0127na li l- unuri u l- flus u mhux is- sa\u0127\u0127a tal- erwie\u0127 kienu g\u0127all- qalb tag\u0127hom.", "Ir- rapport ta' Valenzja kien minn intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li la fl- ewwel u lanqas fit- tieni ka\u017c ma wriet li kellha intenzjoni retta.", "Ma kellhiex fl- ewwel ka\u017c g\u0127ax riedet bilfors; u ma kellhiex fit- tieni ka\u017c g\u0127ax ma laqg\u0127etx bil- kwiet u l- pa\u010bi t- tmaqdir, g\u0127all- \u0121id li fehmet tag\u0127mel.", "E\u017bEMPJU 44.", "Venanzju kien ilu \u0127mistax -il sena ma jaqa' fid- dnub tal- impurit\u00e0.", "G\u0127odwa wa\u0127da sab ru\u0127u fl- okka\u017cjoni u ta l- kunsens u g\u0127amel id- dnub wa\u0127du.", "Ma setax isib pa\u010bi u kwiet bl- indiema li kellu li minn tant snin li kien ilu ma jaqa' kellu jara f' mument lilu nnifsu bla \u0127ila u avvelut bl- umiljazzjoni tal- waqg\u0127a.", "Venanzju kellu intenzjoni retta fl- indiema li kellu?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li ma kellux, g\u0127ax l- indiema tal- grazzja li hija biss minn intenzjoni retta, qatt ma \u0121\u0121ib inkwiet.", "L- indiema tieg\u0127u kienet kollha kemm hija naturali, g\u0127ax ra ru\u0127u avvelut, bla \u0127ila, u mhux im\u0127abba f' Alla.", "E\u017bEMPJU 45.", "Salvu meta xi \u0127add kien jirrikkmanda ru\u0127u fit- talb tieg\u0127u, kien iwie\u0121eb: \"Iva, indenjament.\"", "U spiss kien jg\u0127id li kien midneb.", "Darba s- sagristan fil- Knisja bla ma ried laqtu goffament bis- si\u0121\u0121u u g\u0127alhekk Salvu sibel u \u0127adha kontra tieg\u0127u bil- kliem li we\u0121\u0121ag\u0127lu qalbu wkoll.", "L- umilt\u00e0 ta' Salvu kienet minn intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda min hu perswa\u017c li huwa midneb, ja\u0127seb li xejn ma jist\u0127oqqlu \u0127lief \u017cebli\u0127 u swat.", "Immela mhux intenzjoni retta, i\u017cda ipokresija tfa\u010b\u010bat fl- umilt\u00e0 ta' Salvu.", "E\u017bEMPJU 46.", "\u0120eraldu, \u017cag\u0127\u017cug\u0127 sensibbli wisq u g\u0127al kull anqas mi\u017cerja li jara fil- proxxmu jintg\u0127afas f' qalbu u mhux kuntent qabel ma jissollevah bil- g\u0127ajnuna tieg\u0127u.", "\u0120eraldu g\u0127andu intenzjoni retta f' din il- karit\u00e0 tieg\u0127u?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda g\u0127alkemm huwa ma jidnibx billi g\u0127andu fini suffi\u010bjenti x\u0127in ifittex li jne\u0127\u0127i t- tag\u0127fisa ta' qalbu, billi b' hekk ikun miexi fil- kors u fl- ordni tan- natura; intenzjoni retta, i\u017cda, ma g\u0127andux jekk hu jag\u0127mel biss dil- karit\u00e0 g\u0127as- sodisfazzjon tieg\u0127u nnifsu, u mhux ukoll g\u0127all- glorja t' Alla, kif jg\u0127id San Pawl: \"Sija tieklu, sija tixorbu, sija tag\u0127mlu xi \u0127a\u0121a o\u0127ra, kollox ag\u0127mlu g\u0127all- glorja t' Alla.\"", "E\u017bEMPJU 47.", "Stanislaw kien jitg\u0127akkes biex jg\u0127o\u017c\u017c il- virt\u00f9 tal- kastit\u00e0 g\u0127ax kien jist\u0127i wisq iqerr il- waqg\u0127at tieg\u0127u kontra dina l- virt\u00f9.", "Kien jitg\u0127akkes b' intenzjoni retta g\u0127ax kien jist\u0127i jqerr il- waqg\u0127at tieg\u0127u?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li iva g\u0127ax il- motiv kien mill- fidi f' Alla li jikkmanda li a\u0127na g\u0127andna nqerru d- dnubiet mejta kollha, u li jekk nist\u0127u u ma nqerruhomx ma jkollniex ma\u0127fra tag\u0127hom.", "E\u017bEMPJU 48.", "Samweli, \u017cag\u0127\u017cug\u0127 debboli wisq mill- forzi, \u0121ie mwiddeb mill- konfessur tieg\u0127u sabiex ma jsumx qabel ma jkun tqawwa sewwa.", "I\u017cda billi huwa kien jaf li l- qaddisin kienu jsumu avolja morda, g\u0127alhekk fehem jimita l- qaddisin, u ma tax kont tat- twiddib tal- konfessur.", "Kellu Samweli intenzjoni retta fis- sawm tieg\u0127u?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda l- intenzjoni retta qatt ma tammetti fiha suppervja b\u0127alma kienet f' Samweli li ma riedx jobdi.", "U jekk kien jaf li l- qaddisin kienu jsumu, ma kienx jaf li huma kienu jobdu wkoll?", "Huwa kien imqarraq x\u0127in \u0127aseb li kien jog\u0127\u0121ob 'l Alla fejn kien tassew qed jiddi\u017cgustah.", "E\u017bEMPJU 49.", "Fidiel, \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li jg\u0127allem id- duttrina, sema' 'l \u0120akbu jirrakkonta l- \u0121id li g\u0127amel Pinu mat- tfal tar- ra\u0127al, li kien \u0121abarhom, u g\u0127allimhom u ressaqhom g\u0127all- ewwel Tqarbina u li saru tant tfal devoti ta\u0127t il- kura tieg\u0127u.", "Allura Fidiel tant fera\u0127 b' dan, li bag\u0127at lil Pinu sitt pakketti santi biex ikollu xi jqassam lil dawk it- tfal.", "Fidiel kien jg\u0127allem id- duttrina b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda mis- sinjal li huwa fera\u0127 bil- \u0121id li kien qed jag\u0127mel \u0127addie\u0127or, juri bi\u010b- \u010bar li kellu intenzjoni retta, g\u0127ax min ifittex il- glorja t' Alla ma jimpurtahx li Alla jinqeda bih jew b' \u0127addie\u0127or.", "E\u017bEMPJU 50.", "Pawlu, bil- permess tal- Kappillan, kellu jag\u0127mel diskors spiritwali, li g\u0127alih kienu jin\u0121abru fil- misra\u0127 tar- ra\u0127al tieg\u0127u bosta nies: i\u017cda kwarta qabel bdiet nie\u017cla x- xita bil- qliel li bag\u0127tet 'il kul\u0127add id- dar; allura Pawlu kollu kwiet u pa\u010bi b\u0127allikieku d- diskors g\u0127amlu, qal bejnu u bejn ru\u0127u li huwa ma kienx denn li Alla jinqeda bih g\u0127al dak il- \u0121id.", "Kellu intenzjoni retta Pawlu g\u0127al dak id- diskors li kien sejjer jag\u0127mel?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda s- sinjal li huwa baqa' kalm u kwiet u li ma sewwidx qalbu, juri li tassew ried jag\u0127mel ir- rieda t' Alla.", "E\u017bEMPJU 51.", "Patri Timotju fl- e\u017cer\u010bizzju tad- direzzjoni spiritwali jobbliga lill- penitent tieg\u0127u, \u0120u\u017ceppi, biex ma jqumx i\u017cjed f' nofs il- lejl u jbus l- art bi spirtu ta' penitenza tad- dnubiet tieg\u0127u u tal- bnedmin.", "Wara xi \u0127mistax -il \u0121urnata Patri Timotju staqsa lil \u0120u\u017ceppi jekk kienx obdieh u dan wie\u0121bu li raha bi kbira wisq li j\u0127alli dak l- e\u017cer\u010bizzju li kien ilu jag\u0127mlu g\u0127al tul sbatax -il sena, u g\u0127alhekk billi raha wkoll \u0127a\u0121a ta' penitenza baqa' jag\u0127mel kif kien jag\u0127mel.", "Kellu \u0120u\u017ceppi intenzjoni retta fl- e\u017cer\u010bizzju tal- penitenza?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda min g\u0127andu intenzjoni retta jifhem dejjem li jog\u0127\u0121ob 'l Alla, u xejn ma jista' jog\u0127\u0121ob 'l Alla ming\u0127ajr ubbidjenza, kif hemm miktub li a\u0127jar l- ubbidjenza mill- vittmi.", "Issa hija proprjet\u00e0 tan- natura li dak li tkun trid, tridu bilfors: immela \u0120u\u017ceppi f' din il- prova wera li kien ifittex is- sodisfazzjon tieg\u0127u nnifsu, g\u0127ax kien attakkat ma' dak l- e\u017cer\u010bizzju ta' penitenza.", "E\u017bEMPJU 52.", "Ewsebja ma' diversi nisa o\u0127ra s\u0127ab tag\u0127ha fis- so\u010bjet\u00e0 ta' San Vin\u010benz g\u0127all- karit\u00e0 tal- foqra kienu f' kantuniera ta' triq jit\u0127addtu flimkien u tersaq lejhom mara xi\u0127a fqira u titlobhom karit\u00e0.", "Ewsebja tag\u0127tiha \u017cew\u0121 soldi, u din il- fqira te\u0127odhom u titlaq bla ma tirringrazzjaha.", "Allura Ewsebja qalet lil s\u0127abha: \"Kieku xi darba qaltli grazzi dina l- fqira g\u0127all- karit\u00e0 li ili nag\u0127mel mag\u0127ha!", "U ma nag\u0127tihiex i\u017cjed biex titg\u0127allem tkun rikonoxxenti lejn il- benefatturi tag\u0127ha.\"", "Il- karit\u00e0 tag\u0127ha kienet b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li ma kellhiex intenzjoni retta billi l- karit\u00e0 tag\u0127ha kienet tag\u0127milha biex tkun irringrazzjata.", "E\u017bEMPJU 53.", "Is- Sur Petronju kien imur fl- istitut tat- tfal iltiema jg\u0127allimhom gratis ikantaw \u0127wejje\u0121 devoti.", "G\u0127odwa wa\u0127da huwa u \u0127iere\u0121 mill- istitut jilma\u0127 fil- \u0121nien warda sabi\u0127a, u resaq biex jaqtag\u0127ha: i\u017cda s- soru purtinara ma \u0127allitux g\u0127ax kellha l- ordni mis- superjura li ma t\u0127alli 'l \u0127add jaqta' l- fjuri mill- \u0121nien: allura s- Sur Petronju nkiser u sieket sieket \u0127are\u0121 u ma da\u0127alx i\u017cjed hemm biex jg\u0127allimhom ikantaw.", "Kien jg\u0127allimhom b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda kieku staqsejnieh qabel din il- prova, kien iwie\u0121eb li g\u0127al Alla, g\u0127alkemm ma kienx jista' jwie\u0121eb sewwa billi kienet tonqos il- prova; i\u017cda l- prova li \u0121iet kienet kontra tieg\u0127u, kif in- nar jipprova d- deheb.", "Min ma jilma\u0127x \u010berta di\u017capprovazzjoni tal- g\u0127amil it- tajjeb meta ma jibqax jag\u0127mlu?", "E\u017bEMPJU 54.", "Fonzu kien ilu jaf li \u0120akbu, bejjieg\u0127 tal- la\u0127am, kellu l- mi\u017cien \u0127a\u017cin u bih kien iqarraq bix- xerrejja tieg\u0127u, u g\u0127alhekk ma kien jixtri qatt ming\u0127andu.", "Lejla wa\u0127da Fonzu talbu jbig\u0127lu kwart \u010banga g\u0127al bintu li kien \u0127assha \u0127a\u017cin, i\u017cda \u0120akbu qallu li l- la\u0127am tieg\u0127u hu biss g\u0127all- parru\u010b\u010bani tieg\u0127u, u ma riedx jaqdih.", "L- g\u0127ada Fonzu rrapportah lill- Pulizija u qalilha li ma ja\u0127milx i\u017cjed dan is- serq tieg\u0127u.", "Allura l- pulizija wara li vverifikat il- mi\u017cien, ne\u0127\u0127ietlu l- permess tal- bejg\u0127.", "Kellu Fonzu intenzjoni retta fir- rapport li g\u0127amel kontra \u0120akbu?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda mi\u010b- \u010birkustanzi jidher \u010bar li mhux l- ispirtu tal- karit\u00e0 qanqlu jag\u0127mel dak ir- rapport, i\u017cda l- ispirtu tal- vendetta u g\u0127alhekk ma kellu xejn intenzjoni retta.", "E\u017bEMPJU 55.", "Katerina tmur il- Kunvent tas- \"Sacred Heart\" u x\u0127in tilma\u0127 dawk i\u010b- \u010belel indaf u arju\u017ci, dak il- kwiet, dak ir- refettorju, dawk il- \u0121onna, u \u0121\u0121ib quddiem g\u0127ajnejha l- babilonja li g\u0127andha d- dar, missierha bil- pipa u dejjem iredden, \u0127utha jkidduha, titlob g\u0127alhekk lis- superjura biex idda\u0127\u0127alha soru mag\u0127hom.", "Hemm intenzjoni retta f' dina l- vokazzjoni ta' Katerina?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li mhux l- ispirtu tal- penitenza qanqalha, i\u017cda l- ispirtu tal- kumdit\u00e0, billi riedet li tkun paxxuta, u g\u0127alhekk intenzjoni retta ma kellhiex \u017cgur.", "E\u017bEMPJU 56.", "Wenzu g\u0127amel delitt li Pawlu biss wa\u0127du kien qabdu u rah, u qatt ma tkellem.", "Wara snin kellhom xi jg\u0127idu, u Pawlu fil- pubbliku tah daqqa ta' \u0127arta hekk qawwija li \u0127ari\u0121lu d- demm minn \u0127alqu, u kellmu wkoll \u0127a\u017cin.", "Meta n- nies sfurzaw lil Wenzu biex i\u0127arrku, we\u0121ibhom li ma riedx jie\u0127u vendetta minnu u \u0127afirlu.", "Wenzu \u0127afirlu b' intenzjoni retta lil Pawlu?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: izda jekk \u0127afirlu g\u0127ax be\u017ca' li Pawlu mbag\u0127ad jikxfu tad- delitt li kien g\u0127amel u hekk ikollu j\u0121arrab hu nnifsu dannu kbir temporali, allura ma \u0127afirlux b' intenzjoni retta; i\u017cda jekk \u0127afirlu biex Alla wkoll ja\u0127fer lilu, allura kellu intenzjoni retta.", "E\u017bEMPJU 57.", "Nikodemu kien i\u0127allas il- \u0127addiema tieg\u0127u malli jispi\u010b\u010baw mix- xog\u0127ol, u kien jib\u017ca' li ma kienx jag\u0127tihom il- \u0127las \u0121ust tag\u0127hom, g\u0127alkemm \u0127addie\u0127or g\u0127all- istess xog\u0127ol kien jag\u0127ti daqsu jew xi \u0127a\u0121a anqas: u g\u0127alkemm kien jimxi wkoll fuq il- pariri tal- periti.", "Kul\u0127add kien irid ja\u0127dem mieg\u0127u u \u0127add ma kien iqarraq bih, u \u0121idu kien kollu ri\u017cq u barka.", "Hemm intenzjoni retta f' din il- \u0121ustizzja ta' Nikodemu?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda ma jistax ikun li Nikodemu ma kellux intenzjoni retta fl- e\u017cer\u010bizzju tal- \u0121ustizzja tieg\u0127u g\u0127ax tassew kien jib\u017ca' minn Alla, x\u0127in kien jib\u017ca' li ma kienx jag\u0127ti \u0127las \u0121ust lill- \u0127addiema wara attenzjoni hekk serja tal- pariri li \u0127a u tal- osservazzjonijiet li g\u0127amel mill- im\u0121iba ta' proprjetarji o\u0127rajn b\u0127alu.", "Barra minn dan Alla kien ibierek ix- xog\u0127ol tieg\u0127u fil- prosperit\u00e0, im\u0127abba l- \u0121ustizzja li kien ju\u017ca, kif hemm miktub li kulma jag\u0127mel il- bniedem \u0121ust kollox jipprosperalu: u dan juri skont is- sens komun li kellu tassew intenzjoni retta fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u li kienet to\u0127ro\u0121 biss mill- kuxjenza u minn veru spirtu u mhux minn kaw\u017ca o\u0127ra temporali.", "E\u017bEMPJU 58.", "Fra Krispin, assenjat g\u0127all- k\u010bina, kien jixtieq li jitne\u0127\u0127a u jitqieg\u0127ed sagristan tal- Knisja tal- Kunvent, u xejn ma kien kuntent li s- Superjur qieg\u0127du g\u0127all- k\u010bina.", "Kellu intenzjoni retta li ried ikun sagristan?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda min irid jag\u0127mel ir- rieda t' Alla ma jag\u0127\u017cilx dak li jog\u0127\u0121ob lilu nnifsu: immela Fra Krispin ma kellux intenzjoni retta billi ma kienx ifittex il- gosti t' Alla, i\u017cda l- gosti tieg\u0127u nnifsu.", "E\u017bEMPJU 59.", "Rikkardu qieg\u0127ed fl- okka\u017cjoni prossima tad- dnub u ma jridx jinfatam minnha g\u0127ax jg\u0127id li l- labtu tal- Madonna tal- Karmnu ma j\u0127allihx imur l- infern.", "Hija minn intenzjoni retta din id- devozzjoni tieg\u0127u lejn il- Madonna?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher \u010bar li Rikkardu qieg\u0127ed jinqeda g\u0127all- \u0127a\u017cen bil- Gran Ver\u0121ni Marija, u b' hekk qed jiddi\u017cunura 'l Alla, u g\u0127alhekk intenzjoni retta ma kellux.", "E\u017bEMPJU 60.", "Mar\u010bell, bil- permess tal- Kappillan, \u0127are\u0121 ji\u0121bor g\u0127all- g\u0127ajnuna tal- foqra, u meta kkonsinjalu ftit flus \u0127a fastidju u inkwieta ru\u0127u wisq billi s- sagristan qal li jew ma jinqalax jew li \u0127aseb g\u0127al butu.", "Kellu Mar\u010bell intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda min jag\u0127mel g\u0127al Alla, jilqa' bil- kalma u bil- kwiet kull persekuzzjoni li ti\u0121ih mill- \u0121id li jag\u0127mel.", "Immela l- inkwiet li \u0121arrab Mar\u010bell g\u0127all- osservazzjoni tas- sagristan juri li ma kellux intenzjoni retta.", "E\u017bEMPJU 61.", "Kustanz, infermier fl- Isptar, f' kull okka\u017cjoni li kienet ti\u0121ih kien jirrakkonta l- karitajiet li kien jag\u0127mel mal- morda tal- isptar u jie\u0127u gost meta n- nies japprovaw il- \u0121id tieg\u0127u.", "Kien idur bil- morda b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda mis- sinjal li kien jie\u0127u gost meta n- nies kienu japprovaw il- \u0121id li kien jag\u0127mel juri li mhux 'l Alla kien ifittex bil- karitajiet, i\u017cda lilu nnifsu bl- approvazzjoni tan- nies.", "E\u017bEMPJU 62.", "Dovik, fil- \u0127in li kien qed jiekol ma' \u0127uh Sidor u n- neputi Alfredu, inkorla u ssa\u0127\u0127an i\u017c\u017cejjed kontra dan in- neputi, g\u0127ax ma ssaportiehx ime\u010blaq fl- ikel.", "Allura Sidor \u0127adha kontra \u0127uh Dovik biex jikkore\u0121ih tal- mod li \u0127adha man- neputi, u ma nteba\u0127x li dak li kien qed jara ikrah f' \u0127uh, kien jag\u0127mlu hu stess, billi hu wkoll inkorla u ssa\u0127\u0127an i\u017c\u017cejjed.", "Kellu intenzjoni retta Dovik fil- korrezzjoni li g\u0127amel lil neputih Alfredu?", "Kellu intenzjoni retta Sidor fil- korrezzjoni li g\u0127amel lil \u0127uh Dovik?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li Dovik ma kellux quddiemu dak il- \u0127in \u0127lief \u0127wejje\u0121 li ma kinux jog\u0127\u0121buh u g\u0127alhekk skont in- natura medd idejh biex kieku je\u0127les minn dak li kien qed jag\u0127tih fastidju: ma kienx immela qed ifittex l- edukazzjoni jew il- \u0121id spiritwali ta' neputih, i\u017cda lilu nnifsu u b' hekk \u0127add ma jista' jg\u0127id li kellu intenzjoni retta, anki mis- sinjal tas- sa\u0127na \u017cejda li biha \u0127adha kontra neputih.", "Dwar Sidor, mis- sinjal \u010bar tal- isfog tal- passjoni tal- korla nistg\u0127u ng\u0127idu \u017cgur li ma kienx hemm fih intenzjoni retta f' dik il- korrezzjoni li fehem jag\u0127mel lil \u0127uh Dovik: anzi hu kien jixbah lil Tabib marid bid- dijabete li ried ifejjaq marid ie\u0127or bid- dijabete, billi kien qed jiddi\u017capprova azzjoni li kien qed jara kerha f' \u0127addie\u0127or, filwaqt li hu stess kien qed jonqos fiha: fi kliem ie\u0127or nistg\u0127u ng\u0127idu li kien qed i\u010banfar lilu nnifsu fil- \u0127in li kien qed jikkore\u0121i 'l \u0127uh fuq l- istess mi\u017cerja tieg\u0127u.", "E\u017bEMPJU 63.", "Fortunatu, ra\u0121el \u017cag\u0127\u017cug\u0127, wara li jitqarben fuq l- artal stess jin\u017cel b' inkin profondissmu, b' wi\u010b\u010bu mal- art, \u0127a\u0121a li \u0127add ma jag\u0127milha \u0127liefu.", "Xi nies jg\u0127idu: \"Kemm hu devot!", "Kemm hu umli dar- ra\u0121el!\" filwaqt li o\u0127rajn jg\u0127idu: \"Kemm hu kiesa\u0127, dan biex juri l- umilt\u00e0 tieg\u0127u!\"", "\u0126abib tieg\u0127u qallu biex ma jag\u0127milhiex i\u017cjed din il- \u0127a\u0121a g\u0127ax ti\u0121bed wisq l- attenzjoni tan- nies fuqu; i\u017cda kliem \u0127abibu minn widna da\u0127al u mill- o\u0127ra \u0127are\u0121, u b' hekk dan il- \u0127abib \u0127a g\u0127alih billi ma rax korrispondenza.", "Kellu intenzjoni retta Fortunatu meta kien jag\u0127mel dak l- inkin profond fil- pubbliku?", "Kellhom intenzjoni retta dawk in- nies li \u0121\u0121udikawh vanitu\u017c?", "Kellu intenzjoni retta \u0127abibu meta g\u0127amillu dik l- osservazzjoni?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda ebda majjistru spiritwali ma jikkonkludi li Fortunatu kellu intenzjoni retta, cio\u00e8 intenzjoni minn moviment tal- grazzja li tant tiddi\u017capprova l- ispirtu tas- singularit\u00e0.", "\u0126add infatti ma kien jag\u0127mel b\u0127alu, u g\u0127alhekk sar o\u0121\u0121ett ta' osservazzjoni mill- pubbliku billi xi w\u0127ud i\u0121\u0121udikawh umli u o\u0127rajn vanitu\u017c.", "Dwar in- nies li \u0121\u0121udikawh vanitu\u017c jidher \u010bar li ma kellhomx intenzjoni retta billi s- Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu jikkmandana biex ma ni\u0121\u0121udikaw lil \u0127add, wisq i\u017cjed immaqdruh; i\u017cda huma nfexxu f' dan il- kliem g\u0127ax l- a\u0121ir tieg\u0127u kien fastidju\u017c f' g\u0127ajnejhom.", "Dwar il- \u0127abib ta' Fortunatu, mis- sinjal li \u0127a g\u0127alih u li ma baqax fl- indifferenza g\u0127as- su\u010b\u010bess tal- korrezzjoni u li inkwieta ru\u0127u jidher li ma kellux intenzjoni retta.", "E\u017bEMPJU 64.", "Karolina, sinjura g\u0127anja wisq, marret fl- istitut ta' Santa Anastasja fejn jitrabbew tfajliet iltiema foqra bl- elemo\u017cni u bil- karit\u00e0 ta' xi benefatturi, u ferrg\u0127et somma tassew sabi\u0127a f' idejn is- Superjura g\u0127all- g\u0127ajnuna u g\u0127all- b\u017connijiet tag\u0127hom.", "Wara sitt xhur, irrepetiet l- istess g\u0127ajnuna; i\u017cda \u0127ar\u0121et ri\u017coluta li ma tar\u0121ax tirfes f' dak l- istitut u li lanqas ma tibg\u0127at ebda g\u0127ajnuna, g\u0127ax is- Superjura ma kinitx marret hija stess tilqag\u0127ha, u flokha kienet bag\u0127tet l- assistenta tag\u0127ha, billi kienet qieg\u0127da tag\u0127mel kumplimenti lil wa\u0127da benefattri\u010bi o\u0127ra.", "\"Lil \u0127addie\u0127or tag\u0127millu kumplimenti u lili lanqas biss ti\u0121i biex tilqag\u0127ni g\u0127all- g\u0127ajnuna tal- istitut.\"", "Hekk \u0127ar\u0121et tgerger bejnha u bejn ru\u0127ha.", "Is- Superjura kellha intenzjoni retta fil- kumplimenti li kienet qieg\u0127da tag\u0127mel lill- benefattri\u010bi l- o\u0127ra?", "Jista' wie\u0127ed b' xi mod jilma\u0127 intenzjoni retta fil- karit\u00e0 ta' Karolina?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda s- Superjura jekk ma kellhiex xi \u0127sieb ie\u0127or aktar importanti dwar il- benefattri\u010bi l- o\u0127ra, b\u0127allikieku biex tikkonvertiha jew biex tfarra\u0121ha f' xi niket tag\u0127ha, allura mxiet ta' imprudenti kemm quddiem Alla, kemm quddiem il- bnedmin: quddiem Alla g\u0127ax ma wrietx intenzjoni retta bil- partikolarit\u00e0 li g\u0127amlet mal- wa\u0127da, u xejn mal- o\u0127ra; u quddiem il- bnedmin g\u0127ax irritat benefattri\u010bi o\u0127ra u tellfet g\u0127ajnuna lil dawk it- tfajliet bin- nuqqas ta' riflessjoni tag\u0127ha, u ma kellhiex ra\u0121un tg\u0127id li jekk tag\u0127ti g\u0127al Alla ma kienx hemm b\u017conn ta' kumplimenti.", "Dwar l- intenzjoni li kellha Karolina b' ebda mod ma tista' tidher retta tant fl- ewwel u kemm fit- tieni sbur\u017cata tal- flus, u kemm fid- de\u010bi\u017cjoni li ma tirfisx i\u017cjed f' dak l- istitut; g\u0127aliex jekk fehmet tikkore\u0121i l- imprudenza ta' dik is- Superjura bit- t\u0127ollija ta' dik l- g\u0127ajnuna, dak ma kienx il- mezz; g\u0127ax im\u0127abba superjura imprudenti g\u0127andhom i\u0121arrbu l- inno\u010benti l- konsegwenzi \u0127\u017ciena tag\u0127ha u jibqg\u0127u privi minn g\u0127ajnuna hekk kbira?", "Huwa \u010bar li min jag\u0127mel b' intenzjoni retta ma jfittixx lilu nnifsu f' xejn, i\u017cda j\u0127ares lejn il- \u0127las li hemm lest wara l- mewt g\u0127al min jigglorifika 'l Alla: g\u0127alhekk Karolina ma fehmitx li tag\u0127ti g\u0127ajnuna lil dawk it- tfajliet, i\u017cda li tkun stmata u apprezzata mill- bnedmin u spe\u010bjalment minn dik is- Superjura.", "E\u017bEMPJU 65.", "Bernard, \u017cag\u0127\u017cug\u0127 devot, kien wisq kuntent li rnexxietlu l- konferenza li g\u0127amel quddiem bosta \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 o\u0127ra istruwiti, u l- g\u0127ada filg\u0127odu fit- tqarbin \u0121arrab tant \u0127lewwa u tant gost bil- pre\u017cenza reali tas- Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu li lanqas ma kellu aptit jo\u0127ro\u0121 mill- Knisja; i\u017cda kif f' mument tant \u0127lewwa, u tant gost tbiddlu f' korla, u spa\u010benzja ru\u0127u, x\u0127in o\u0127tu gergritlu li dam ma \u0121ie g\u0127all- kaf\u00e8 u qaltlu: \"Dawn kollha ksu\u0127at tieg\u0127ek iddum daqshekk; \u0127addie\u0127or ma jag\u0127milx b\u0127alek.\"", "Kienet retta l- intenzjoni f' Bernard li ried jibqa' l- Knisja?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda mi\u010b- \u010birkustanzi jidher li kien imqanqal mill- ispirtu tan- natura: infatti kien kuntent wisq bil- konferenza li g\u0127amel, u n- natura fil- kuntentezza tag\u0127ha hija wisq fa\u010bli biex i\u0121\u0121arrab \u0127lewwa ikbar minn xi kaw\u017ca o\u0127ra pja\u010bevoli li tkun tog\u0127\u0121obha, u wkoll li n- natura mhix \u0127afifa biex tinfatam minn dak li jag\u0127tiha gost.", "Issa huwa veru li n- natura tg\u0127addi minn stat g\u0127al ie\u0127or bl- ikbar \u0127effa skont il- movimenti tal- passjonijiet: g\u0127alhekk Bernard bl- im\u0121iba tieg\u0127u waqt il- prova ta' o\u0127tu, kellu jifhem li ma kienx moviment tal- grazzja dak li kellu, u perkonsegwenza ma kienx ordnat b' intenzjoni retta, billi hekk malajr fittex is- sodisfazzjon naturali tieg\u0127u.", "Il- grazzja tg\u0127o\u017c\u017c dak li tiddisprezza n- natura: huwa ra ru\u0127u umiljat u ddisprezzat minn o\u0127tu u ma baqax ta\u0127t dik il- prova.", "E\u017bEMPJU 66.", "Gejtanu, \u017cag\u0127\u017cug\u0127 istruwit \u0127afna fid- duttrina Kattolika, g\u0127amel diskors reli\u0121ju\u017c u g\u0127o\u0121ob wisq lill- kbir uditorju li kien hemm jisimg\u0127u.", "Kif spi\u010b\u010bah, resaq kanonku fuqu u staqsieh: \"Inti li g\u0127amilt id- diskors?\"", "Gejtanu wie\u0121bu: \"Is- Sinjur Alla g\u0127o\u0121bu jinqeda bija.\"", "Kellu Gejtanu intenzjoni retta fid- diskors tieg\u0127u reli\u0121ju\u017c?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li Gejtanu kellu idea tajba fuqu nnifsu billi qal li kien g\u0127o\u0121ob lil Alla li jinqeda bih, g\u0127ax Alla jinqeda b' erwie\u0127 qaddisin skont it- tag\u0127lim tal- Venerabbli Fr\u00e8re \u00c9xuperien li kien jg\u0127id lin- novizzi tieg\u0127u: \"Qaddsu lilkom infuskom u Alla jinqeda bikom.\"", "Il- modestja setg\u0127et tqeg\u0127idlu fuq fommu din is- sempli\u010bi espressjoni: \"Iva, jien g\u0127amiltu d- diskors\".", "Ikun il- kliem tag\u0127kom iva, iva: le, le, jg\u0127allimna s- Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu, g\u0127ax dak li hu i\u017cjed minn hekk huwa \u0121ej mill- \u0127a\u017cen.", "G\u0127alhekk Gejtanu aktarx li kellu intenzjoni li juri l- g\u0127erf u l- qdusija li huwa kien ja\u0127seb li kellu.", "E\u017bEMPJU 67.", "Rosanna bkiet wisq x\u0127in semg\u0127et u rat il- veru li binha Tumas \u0127are\u0121 mis- so\u010bjet\u00e0 tal- Mu\u017cew.", "Kienet spiss twissih biex ma jag\u0127milhiex mal- barranin u biex jattendi g\u0127al- lezzjonijiet ta' kuljum, u kienet ukoll i\u010b\u010banfru meta kien jg\u0127idilha li kien jiddejjaq fil- Mu\u017cew u kienet tg\u0127idlu li biex insalvaw ru\u0127na jin\u0127tie\u0121 li mmorru kontra tag\u0127na nfusna.", "I\u017cda fl- a\u0127\u0127ar qalilha li ma riedx imur i\u017cjed u li bag\u0127at l- ittra tieg\u0127u li \u0127alla g\u0127alkollox.", "Ne\u0127\u0127a l- buttun tal- \"Verbum Dei\" u libes l- ingravata biex jing\u0127add mal- \u0127elwin ta' dan is- seklu.", "Rosanna kellha intenzjoni retta fil- biki tag\u0127ha dwar il- \u0127ru\u0121 ta' binha Tumasu?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda kellha \u017cgur intenzjoni retta jekk fehmet il- \u0121id ta' ru\u0127u g\u0127ax kienet ta\u0127seb li issa barra mis- so\u010bjet\u00e0 iktarx li ma jibqax fil- bi\u017ca' t' Alla u li jibda j\u0127obb id- dinja u li jintilef g\u0127al dejjem; anki jekk bkiet g\u0127ax \u0127asbet li binha sejjer jg\u0127ix ming\u0127ajr pa\u010bi u ming\u0127ajr hena.", "I\u017cda ma kellhiex intenzjoni retta jekk bkiet g\u0127ax fehmet li issa ma jag\u0127tihiex i\u017cjed flus jew g\u0127al xi \u0121id ie\u0127or temporali tag\u0127ha.", "Imma rridu ni\u0121\u0121udikaw fuqha li g\u0127amlet kollox b' intenzjoni retta x\u0127in nosservaw it- twissijiet li kienet tag\u0127millu.", "E\u017bEMPJU 68.", "\u0120anni kull g\u0127odwa kien jie\u0127u l- kaf\u00e8 mill- \u0127anut ta' Pietru, avolja ma tantx kien tajjeb b\u0127al dak ta' Pawlu.", "Karmenu, in- neputi ta' \u0120anni, da\u0127al jitlob tazza ilma lil Pietru, i\u017cda dan bag\u0127tu 'l barra u ma tahx.", "X\u0127in immela \u0120anni sema' dan bidlu u beda jie\u0127u l- kaf\u00e8 ming\u0127and Pawlu.", "Kellu \u0120anni intenzjoni retta meta kien jie\u0127u l- kaf\u00e8 ming\u0127and Pietru, dwar il- mortifikazzjoni billi dan il- kaf\u00e8 ma tantx kien tajjeb?", "Jew inkella dak ir- rispett li kien juri \u0120anni lejn Pietru fis- sagrifi\u010b\u010bju tat- tg\u0127akkis kien b' intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda skont is- sens komun jidher \u010bar li l- intenzjoni tieg\u0127u kienet interessata dwar ir- rispett li kien juri lil Pietru b' dak it- tg\u0127akkis tal- kaf\u00e8 li ma tantx kien tajjeb, g\u0127ax waqt il- prova, li qanqlet it- temperament tal- korla tieg\u0127u bi\u010b- \u010ba\u0127da tat- tazza tal- ilma lil neputih, bidlu billi da\u0127al fil- libert\u00e0 li jie\u0127u kaf\u00e8 tajjeb mill- \u0127anut ta' Pawlu.", "Bosta sagrifi\u010b\u010bju huwa kapa\u010bi jag\u0127mel l- ispirtu tan- natura u din dejjem tag\u0127milhom g\u0127ax ikun jaqbel lilha; immela mhux kull sagrifi\u010b\u010bju g\u0127alkemm ikun kontra l- qalb isir b' intenzjoni retta.", "E\u017bEMPJU 69.", "Federiku, \u017cag\u0127\u017cug\u0127 kien kuljum wara l- lezzjoni jersaq wa\u0127du jbus id is- Surmast tieg\u0127u li kien qassis.", "Darba s- surmast immortifikah b' osservazzjoni ftit goffa li kien g\u0127amillu quddiem l- istudenti s\u0127abu l- o\u0127ra, u minn dak in- nhar, wara l- lezzjoni Federiku kien jibqa' \u0127iere\u0121 'il barra dritt b\u0127al s\u0127abu.", "Dawn is- sinjali ta' qima u ta' rispett li Federiku kien jag\u0127ti lis- Surmast tieg\u0127u kienu mqanqlin minn intenzjoni retta?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda nistg\u0127u ng\u0127idu li n- natura ta' Federiku kienet qieg\u0127da tfittex lilha nnifisha f' dawk l- atti ta' qima lejn is- Surmast tieg\u0127u sabiex minnu jkun iffavorit jew ippreferit jew mi\u017cmum fi \u0127siebu b' a\u0127jar minn s\u0127abu.", "\u0120iet il- prova fuq Federiku li wrietu li ma kienx qieg\u0127ed jie\u0127u dak li kien qed ifittex mis- surmast tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk qal bejnu u bejn ru\u0127u: \"Jag\u0127mlu sewwa l- o\u0127rajn jibqg\u0127u \u0127er\u0121in 'il barra dritt.\"", "Kieku Federiku kien juri lis- Surmast tieg\u0127u dawn is- sinjali ta' rispett b' intenzjoni retta, cio\u00e8 biex iqim id- dinjit\u00e0 ta' sa\u010berdot li kien, jew bi spirtu ta' pjet\u00e0 lejn is- surmast tieg\u0127u b\u0127ala superjur, jew biex jog\u0127\u0121ob 'l Alla, jew biex jag\u0127ti e\u017cempju tajjeb lil s\u0127abu, ma kienx i\u0127alli azzjoni hekk nobbli akkaw\u017ca ta' umiljazzjoni li \u0121arrab.", "E\u017bEMPJU 70.", "\u010aikka kienet tu\u017ca tqieg\u0127ed wara isimha: \"Il- Midinba\" f' kull ittra li kienet tibg\u0127at lill- konfessur jew lill- \u0127bieb tag\u0127ha spiritwali.", "Fid- diskursati kienet spiss ittenni: \"U jiena injoranta\u2026 u ma jien tajba g\u0127al xejn.\"", "Lejla wa\u0127da, Karmena \u0127abiba tag\u0127ha qaltilha quddiem s\u0127abha l- o\u0127ra: \"\u010aikka, imissek tqerr iktar spiss minn tmint ijiem.\"", "\u010aikka malajr we\u0121bitha: \"Isma' int x' ta\u0127sibni?", "Jien la noqtol u la nisraq u lanqas b\u0127alek ma ng\u0127id fuq \u0127addie\u0127or.\"", "Qab\u017cet Rosalija, \u0127abiba kbira ta' Karmena u qaltilha: \"Tassew li kif tg\u0127id int li int injoranta meta tie\u0127u tifsir ta' kliem inno\u010benti f' sens \u0127a\u017cin u twe\u0121\u0121a' qalb il- proxxmu.\"", "Kellha \u010aikka intenzjoni retta f' dawk l- atti ta' umilt\u00e0 fi kliemha u fil- kitba tag\u0127ha?", "Huwa s- Sinjur Alla li ji\u0121\u0121udika: i\u017cda jidher li kienet tag\u0127milha ta' umli biex tkun mi\u017cmuma ta' umli mal- o\u0127rajn u dan hu spirtu ta' vera suppervja.", "Il- perswa\u017cjoni li kellha \u010aikka fuqha nnifisha dehret malajr meta kliem Karmena \u0127abat ma' dik ix- xi \u0127a\u0121a li \u010aikka kienet ta\u0127seb li hija kienet.", "Minn kliemha tintg\u0127araf dina \u010aikka li hija kienet immexxija minn spirtu ta' suppervja u ta' vendetta.", "X' intenzjoni kellha Rosalija, il- \u0127abiba ta' Karmena meta ddefendietha?", "Setg\u0127et kellha intenzjoni retta tassew jekk fehmet il- korrezzjoni tal- fa\u010b\u010bola \u010aikka.", "Setg\u0127et ukoll kellha intenzjoni malizzju\u017ca, biex cio\u00e8 tiddefendi l- \u0127abiba tag\u0127ha tivvendika ru\u0127ha minn \u010aikka; i\u017cda iktarx li l- intenzjoni tag\u0127ha ma kinitx retta billi Karmena kienet \u0127abiba kbira tag\u0127ha u g\u0127alhekk iktarx ma kellhiex \u0121udizzju rett akkaw\u017ca tal- passjoni u tal- im\u0127abba kbira tag\u0127ha lejn Karmena: infatti biex wie\u0127ed jag\u0127mel \u0121udizzju rett jin\u0127tie\u0121 li jin\u017ca' minn kull passjoni jew ta' m\u0127abba, jew ta' mibeg\u0127da, jew ta' korla li jfixklu wisq il- govern tal- \u0121udizzju fil- bniedem.", "Bosta nies li jidhru spiritwali jumiljaw lilhom infushom b' \u010berti espressjonijiet quddiem l- o\u0127rajn biex jag\u0127tuhom okka\u017cjoni li jfa\u0127\u0127ruhom fuq dawk il- pre\u0121ji jew fuq dawk id- doni li ja\u0127sbu li g\u0127andhom fihom.", "KONKLU\u017bJONI", "Jekk tassew wie\u0127ed irid ikun bniedem interjuri, cio\u00e8, li jopra b' intenzjoni retta u b' hekk jog\u0127\u0121ob 'l Alla li hu Spirtu sempli\u010bissmu u purissmu, xejn ma g\u0127andu xi j\u017comm b' mezz u b' in\u010bentiv aktar effika\u010bi daqskemm il- \u0127sieb fin- Novissmi.", "L- Ispirtu Santu jag\u0127ti xhud li hu infallibbli, li min ja\u0127seb fuq in- novissmi qatt ma jidneb.", "Oh l- mewt kemm hija pass serju, li ti\u0121i \u017cgur u darba biss u b\u0127al \u0127alliel!", "Anki l- qaddisin be\u017cg\u0127u minn dan il- pass.", "Kienu jafu li \u0127admu \u0127afna, i\u017cda f' mewthom be\u017cg\u0127u akkaw\u017ca tal- intenzjoni retta.", "L- Iskrittura tg\u0127allimna li Alla huwa m\u0127allef \u0121ust, ji\u0121\u0121udika bir- reqqa u jikkastiga bil- \u0127ruxija.", "B' mod, li anki l- anqas kelma mag\u0127duda g\u0127alxejn, ma j\u0127allihiex g\u0127addejja, i\u017cda f' jum il- \u0127aqq jie\u0127u kont tag\u0127ha.", "\u0126arsa, xamma, gost senswali, \u0127sieb, kelma jew opra o\u0127ra g\u0127ad- delettazzjoni we\u0127idha taqa' wkoll g\u0127all- \u0121udizzju.", "San Pawl jg\u0127allem li \u2014 hija \u0127a\u0121a li twerwer taqa' f' idejn Alla l- \u0127aj.", "Min f' dan il- kliem ma jarax il- \u0127ruxija fil- kastigi tal- \u0121ustizzja t' Alla?", "Kollox jissaffa bin- nar.", "Kul\u0127add g\u0127andu idea tal- \u0127ruq, kemm huwa insopportabbli.", "Jista' jkun li wie\u0127ed ma jikkore\u0121ix ru\u0127u biex jevita \u0127ruxija hekk tal- bi\u017ca' Forsi mhux dan il- \u0127sieb li nibbet \u0127afna qaddisin?", "Na\u0127sbu immela, f' kull opra li nag\u0127mlu, li fuqha g\u0127ad ji\u0121\u0121udikana Alla."], "category": "religion", "source": "Extracted from L-Intenzjoni Retta.txt"}
{"text": ["L- Ora Santa ta' San Gejtanu Da\u0127la Jitkellem \u0120es\u00f9: Ru\u0127 mifdija bid- demm divin tieg\u0127i, ladarba inti \u0121ejt hawn quddiemi biex toqg\u0127od sieg\u0127a mieg\u0127i ta\u0127seb fuq it- tbatijiet li jiena sofrejt g\u0127alik, jiena rrid nirrakkuntalek il- \u0121rajja tal- Passjoni tieg\u0127i; per\u00f2 l- a\u0127\u0127ar partijiet tag\u0127ha jiena ng\u0127id lill- g\u0127a\u017ci\u017ca ommi li tqeg\u0127idhomlok hija quddiem g\u0127ajnejk sabiex inti tag\u0127tiha qima u lilha ti\u017c\u017ci \u0127ajr ukoll.", "Jiena rrid li inti b' dan is- smig\u0127 tnissel vera sog\u0127ba ta' dnubietek u titg\u0127allem fuq l- e\u017cempju tag\u0127na tifhem kemm jiswew kulma tistmerr id- dinja, l- aktar it- tbatijiet li huma l- wirt li ma jistax jonqos fid- dinja lill- ma\u0127bubin tieg\u0127i: g\u0127ax kif \u0127abbni l- Missier \u0127abbejt jiena lilhom u b' hekk t\u0127oll ilsienek mhux i\u017cjed biex tgemgem i\u017cda troddli l- \u0127ajr.", "Titkellem ir- ru\u0127: O Sinjur, hawn is- serv tieg\u0127ek qieg\u0127ed jisimg\u0127ek.", "Jitkellem \u0120es\u00f9: 1.", "Kien il- \u0126amis filg\u0127axija sew sew b\u0127al- lejla, meta jiena, mi\u0121bur flimkien mat- tnax- il appostlu, is- Sa\u010berdot skont l- ordni ta' Melkisedek, offrejt lil Alla kollni kemm jien ta\u0127t ix- xbieha tal- \u0127ob\u017c u tal- inbid b' vittma ta' sagrifi\u010b\u010bju g\u0127all- \u0121ie\u0127 ta' Alla u g\u0127all- ma\u0127fra tad- dnubiet.", "Dan l- istess misteru jiena ordnajt lill- Appostli tieg\u0127i sabiex jag\u0127mluh b' tifkira tieg\u0127i u li jitkompla sat- tmiem tad- dinja mit- tlug\u0127 sal- in\u017cul tax- xemx.", "Permezz ta' dan is- sagrifi\u010b\u010bju biss jista' l- bniedem jasal biex jag\u0127raf 'l Alla b' Sid ta' kollox u lilu denjament jirringrazzja u lilu jissodisfa fil- \u0121ustizzja divina offi\u017ca u minnu jaqla' l- grazzji u l- favuri.", "Oh!", "Kieku tista' tifhem il- \u0121ie\u0127 ta' bla tmiem li jie\u0127u Alla permezz ta' dan is- sagrifi\u010b\u010bju!", "Titkellem ir- ru\u0127: Nifhem, o Mulej, tassew li xejn ma jista' jasal biex jag\u0127ti \u0121ie\u0127 'l Alla daqskemm dan is- sagrifi\u010b\u010bju tal- quddiesa, g\u0127ax il- persuna tal- vittma offerta hija divina \u2013 hija l- istess persuna tieg\u0127ek, o Alla inkarnat.", "U kif jista' Alla jdawwar wi\u010b\u010bu minn din l- offerta ming\u0127ajr ma ji\u0121i jmaqdar lilu nnifsu \u2013 \u0127a\u0121a li \u017cgur ma tistax tkun?", "Irrid g\u0127alhekk jiena nkun kollni \u0127rara tassew g\u0127aliha.", "Jitkellem \u0120es\u00f9: 2.", "Qabel ma g\u0127amilt dan il- kbir misteru jiena \u0127silt ri\u0121lejn l- Appostli tieg\u0127i.", "\u010aanfart 'il Pietru g\u0127ax ma riedx inewwilli ri\u0121lejh biex na\u0127silhomlu.", "Huwa tassew li t\u0127awwad x\u0127in rani mix\u0127ut f' ri\u0121lejh b\u0127all- inqas qaddej, hu li qabel kien stqarr li jiena Kristu l- Iben ta' Alla l- \u0127aj u li kien sama' x- xhieda minn Alla l- Missier, x\u0127in ni\u017cel mis- sema dan il- le\u0127en, \"Dan hu l- Iben ma\u0127bub tieg\u0127i li bih jiena tg\u0127axxaqt; lilu isimg\u0127u.\"", "I\u017cda jiena rrid li l- ma\u0127bubin tieg\u0127i jkunu do\u010bli u ubbidjenti g\u0127al dak li ng\u0127idilhom.", "U kont l- ewwel jien e\u017cempju tag\u0127hom biex fuq it- turija tieg\u0127i nnifsi huma wkoll iservu 'l xulxin b' sentimenti ta' vera umilt\u00e0.", "Titkellem ir- ru\u0127: Mulej, kemm qieg\u0127ed nara bid- dieher l- kburija tieg\u0127i quddiem e\u017cempju b\u0127al dan!", "Jiena g\u0127all- img\u0127oddi mhux talli ma ridtx naqdi fl- inqas lok, i\u017cda ridt li nkun moqdi; imma mil- lum 'il quddiem irrid infittex fuq it- turija tieg\u0127ek, dejjem li noqg\u0127od fl- inqas lok.", "Jitkellem \u0120es\u00f9: 3.", "\u0126abib tieg\u0127i kellu l- \u0127ila jqarraq bija u jbig\u0127ni.", "Kien mar jiftiehem minn ta\u0127t ma' dawk li kienu jixtiquni ta\u0127t idejhom biex jeqirduni u kien weg\u0127idhom li jaqtg\u0127alhom xewqithom ji\u0121ifieri jqeg\u0127idni f' idejhom ming\u0127ajr ma jixxewwex il- poplu.", "Tawh tletin bi\u010b\u010ba tal- fidda: daqshekk qatg\u0127uha li niswa.", "Jiena kont fta\u0127tlu g\u0127ajnejh billi g\u0127edtlu li Bin il- bniedem \u017cgur li jaqa' f' \u0127alq il- mewt; i\u017cda ja\u0127asra g\u0127al dak il- bniedem li minn idejh ni\u0121i mog\u0127ti fi jdejn l- g\u0127edewwa tieg\u0127i: kien tajjeb g\u0127alih dak il- bniedem li ma kien twieled qatt.", "U b' dankollu \u0127are\u0121 mi\u010b- \u010benaklu u mar jing\u0127aqad mag\u0127hom biex huma ji\u0121u g\u0127alija.", "Hemm fl- Ort tal- \u0120etsemani \u0121ew bid- dwal, bil- g\u0127esiele\u0121 u bil- \u0127bula biex jaqbduni u jorbtuni b\u0127allikieku kont xi \u0127alliel.", "\u0120uda, ir- rajjes tag\u0127hom, tani bewsa li kienet sinjal g\u0127alihom li jiena kont, u jiena \u010banfartu g\u0127all- \u0127a\u017cen tieg\u0127u.", "Titkellem ir- ru\u0127: Mulej, hawn jiena qieg\u0127ed na\u0127seb li kont nixbah lil \u0120uda: g\u0127ax jekk \u0120uda ttradiek g\u0127al tletin bi\u010b\u010ba tal- fidda u darba biss, jiena bosta drabi ttradejtek g\u0127all- gost tal- \u0121isem, g\u0127all- ambizzjoni tieg\u0127i u g\u0127ar- reg\u0127ba tal- flus; i\u017cda fuq \u0120uda rajt jiena l- kruha tat- tradiment; g\u0127alhekk kelma nag\u0127tik li bil- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek qatt i\u017cjed ma nittradik u fuq ix- xbieha tal- wi\u010b\u010b venerabbli tieg\u0127ek jiena b' sens ta' rikonoxxenza u ta' riparazzjoni nistampa bewsa ta' \u0127abib tassew tieg\u0127ek.", "Jitkellem \u0120es\u00f9: 4.", "Kien da\u0127al il- lejl u jiena mal- \u0127dax mort fl- Ort tal- \u0120etsemani, fejn jiena bdejt nib\u017ca', niddejjaq u nsewwed qalbi, ara kemm li donni kelli l- mewt fuqi.", "Intfajt b' wi\u010b\u010bi mal- art, u tlabt lill- Missier tieg\u0127i li jag\u0127mel li jiena ne\u0127les minn tant tbatijiet; i\u017cda g\u0127al tliet darbiet fl- istess talb intrabatt mal- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Meta l- Missier tieg\u0127i wrieni li kien jen\u0127tie\u0121 li jien naqa' vittma tal- \u0120ustizzja Divina \u2013 oh, kemm hija \u0127a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj! \u2013 allura jiena d\u0127alt f' agunija hekk terribbli li g\u0127araq tad- demm \u0121era ma' \u0121ismi kollu, u \u0121era mal- art ukoll.", "Hawn an\u0121lu jidhirli u jg\u0127idli, \"Sinjur, ikkonforta ru\u0127ek fuq il- glorja li sejjer jie\u0127u Alla mill- mewt tieg\u0127ek u fuq il- \u0121id li sejjer jo\u0127ro\u0121 g\u0127alik li tkun e\u017caltat fil- leminija tal- Missier tieg\u0127ek u g\u0127all- bnedmin li sejrin isiru wlied Alla li tag\u0127hom int sirt wie\u0127ed mill- a\u0127wa; ikkonforta ru\u0127ek, o Sinjur, g\u0127ax ir- renju ta' Satana huwa g\u0127all- qerda mal- mewt tieg\u0127ek.\"", "Jiena g\u0127al dan l- an\u0121lu tassew ikkonfortajt ru\u0127i u meddejt g\u0127onqi g\u0127all- pi\u017c doloru\u017c.", "Titkellem ir- ru\u0127: Sinjur, jiena g\u0127andi b\u017conn ta' kura\u0121\u0121, g\u0127aliex narani wisq iebes biex immieri 'l qalbi u bil- fa\u010bilit\u00e0 jiena ksirt il- volont\u00e0 ta' Alla biex nag\u0127mel kapri\u010b\u010bija.", "Kemm tassew nixtieq li jiena ntemm perfettament b\u0127alek il- fini li g\u0127alih jiena \u0121ejt ma\u0127luq, li n\u0127obb 'l Alla b' qalbi kollha u li nservih b' vera fedelt\u00e0!", "Jitkellem \u0120es\u00f9: 5.", "Hemm fl- Ort tal- \u0120etsemani sibt ru\u0127i mdawwar b' \u0127afna suldati Lhud: g\u0127edtlek Lhud, g\u0127ax minn mindu rfist fil- palazz ta' Pilatu sal- ftu\u0127 tal- kustat tieg\u0127i fuq is- salib, jiena kont ta\u0127t idejn is- suldati pagani tal- Gvernatur Ponzju.", "Jiena staqsejthom 'il min kienu qeg\u0127din ifittxu u huma we\u0121buni, \"'Il \u0120es\u00f9 Nazzarenu.\"", "Jiena g\u0127edtilhom, \"Jiena jiena.\"", "U g\u0127al din il- kelma fl- art waqg\u0127u nofs- mejtin.", "Mill- \u0121did meta \u0121ew f' sensihom staqsejthom b\u0127al qabel u allura g\u0127edtilhom, \"Jekk intom qeg\u0127din tfittxu lili, \u0127allu 'l dawn tieg\u0127i jmorru.\"", "Pietru jaqbad sejf u jaqta' barra widnet il- leminija ta' Malku l- qaddej tas- sommu Sa\u010berdot, u jiena g\u0127edt lil Pietru biex iwarrab is- sejf u, \"Forsi, o Pietru,\" komplejt jiena, \"jekk nitlob 'il Missier tieg\u0127i ma jibg\u0127atlix malajr hawn numru kbir ta' an\u0121li u je\u0127ilsuni minn idejn l- g\u0127edewwa tieg\u0127i?", "I\u017cda l- kal\u010bi li tani Missieri ma nixorbux jiena?\"", "Titkellem ir- ru\u0127: O Sinjur, x' tag\u0127lima tag\u0127tini hawn inti biex ma na\u0127rabx is- salib, billi kollox huwa ggovernat ta\u0127t is- sapjenza ta' Alla.", "Iva, jiena perswa\u017c li s- salib mhuwiex fil- g\u0127a\u017cla tal- bnedmin; g\u0127alhekk mil- lum 'il quddiem ma rridx in\u0127alli jo\u0127ro\u0121 minn fommi l- inqas ilment, x\u0127in ma nistax niddubita li Alla huwa Padrun u Missier tag\u0127na li kollox jordna fil- providenza tieg\u0127u g\u0127all- glorja tieg\u0127u u g\u0127all- \u0121id tag\u0127na.", "Jitkellem \u0120es\u00f9: 6.", "G\u0127ad- dawl tal- lanterni jiena \u0121ejt marbut bil- \u0127bula; u hawn il- ma\u0127bubin tieg\u0127i, mhux kif espressament kienu qaluli qabel li anke \u0127ajjithom i\u0127allu g\u0127alija, abbandunawni.", "Pietru mill- bog\u0127od kien miexi warajja biex jara t- tmiem.", "Oh, kieku rajtni miexi arrestat bejn dawk is- suldati!", "\u0126aduni dritt g\u0127and is- sa\u010berdot Anna u fil- pre\u017cenza tieg\u0127u \u0127allewni mill- irbit; kien imdawwar mill- ministri tieg\u0127u.", "Staqsieni fuq l- iskulari u fuq it- tag\u0127lim tieg\u0127i u jiena g\u0127edtlu biex hu jikkonferma ru\u0127u a\u0127jar li jsaqsi lil dawk li kienu semg\u0127uni, billi kollox jiena g\u0127allimt fid- dieher u fil- mo\u0127bi xejn.", "Malli waqaft nitkellem, wie\u0127ed mill- ministri jersaq fuqi jag\u0127tini daqqa ta' \u0127arta u j\u010banfarni jg\u0127id, \"Hekk twie\u0121eb inti lis- sommu Sa\u010berdot?\"", "Titkellem ir- ru\u0127: O Sinjur, kemm g\u0127andi nikkwieta malajr f' kull \u010banfira li naqla' x\u0127in nara lilek illifruntat b' dan il- mod!", "Imissni anzi nifra\u0127 x\u0127in narani nixbah lilek f' disprezz hekk kbir.", "Oh kemm in\u0127ossni nitqanqal biex nag\u0127ti \u0121ie\u0127 lill- wi\u010b\u010b venerabbli tieg\u0127ek li akkaw\u017ca tag\u0127na r\u010bieva daqqa ta' \u0127arta hekk insolenti u li ftit qabel bewsa wkoll minn traditur!", "Iva, o Sinjur, inbus b' vera devozzjoni x- xbieha ta' wi\u010b\u010bek b' sens ta' rikonoxxenza u ta' riparazzjoni wkoll.", "Jitkellem \u0120es\u00f9: 7.", "Ming\u0127and Anna mill- \u0121did marbut \u0121ejt me\u0127ud quddiem Kajfa.", "Dan kien qal li jen\u0127tie\u0121 li bniedem wie\u0127ed imut sabiex ma jintilifx il- poplu kollu \u2013 voldieri li kien jen\u0127tie\u0121 li jiena naqa' vittma g\u0127as- salvazzjoni tal- erwie\u0127 \u2013 u dan ma kienx qalu minn rajh i\u017cda pprofetizza fuqi b' \u0127alqu l- Ispirtu Santu, billi kien is- sommu Sa\u010berdot ta' dik is- sena.", "Da\u0127al Pietru wkoll g\u0127and Kajfa, i\u017cda wara \u0127in jiena smajt is- serduk jidden, indur u nilma\u0127 'il Pietru \u0127iere\u0121 'il barra f' biki ta' mrar g\u0127ax kif kont \u0127abbartlu jiena stess fuq il- mejda tal- a\u0127\u0127ar \u010bena, li tliet darbiet kien biex ji\u010b\u0127adni f' dak il- lejl u tassew, daqshekk \u010ba\u0127adni, avolja wara li tant qalli illi wkoll imut g\u0127alija.", "Titkellem ir- ru\u0127: O Sinjur, tassew li g\u0127andna wisq nib\u017cg\u0127u li noqog\u0127du fuq il- \u0127ila tag\u0127na.", "Kollu minnu li a\u0127na nwa\u0127\u0127lu f' mo\u0127\u0127na xi \u0127wejje\u0121 tabil\u0127aqq, i\u017cda waqt il- prova \u0127lief infedelt\u00e0 lejk ma nag\u0127mlux.", "Kemm tassew ma a\u0127na xejn ming\u0127ajr il- grazzja tieg\u0127ek!", "Nitolbuk g\u0127alhekk li qatt ma titlaqna wa\u0127edna u bid- dawl tieg\u0127ek beg\u0127idna minn kull okka\u017cjoni prossima tad- dnub akkaw\u017ca tal- kbira fra\u0121ilit\u00e0 u mi\u017cerja tag\u0127na.", "Jitkellem \u0120es\u00f9: 8.", "\u0120ib quddiem g\u0127ajnejk sala bid- dawl u lili wieqaf fin- nofs ma\u0127lul minn kull irbit quddiem Kajfa mdawwar mill- kbarat, mis- sa\u010berdoti, mill- kittieba u mill- Fari\u017cej.", "Kul\u0127add g\u0127ajnejh fuqi, kul\u0127add \u0127siebu fuqi.", "Bdew jug\u017cawni, i\u017cda ma setg\u0127ux g\u0127aliha x\u0127in intqal, \"Dan g\u0127amel lilu nnifsu l- Iben ta' Alla meta huwa bniedem b\u0127all- o\u0127rajn.\"", "\u017bammejt fommi sieket f' adorazzjoni tal- \u0127sibijiet u tal- \u0127aqq ta' Alla.", "Allura s- sommu Sa\u010berdot b' \u0127e\u0121\u0121a falza \u2013 u ng\u0127idlek falza g\u0127ax jien mhux biss g\u0127edt bil- kelma, i\u017cda tajt xhud bl- opri ta' jdejja li \u0127add b\u0127ali ma seta' jag\u0127mel u dan kollu kien mag\u0127ruf aktar mid- dawl f' g\u0127ajnejhom \u2013 qalli Kajfa immela, \"Fl- isem ta' Alla l- imbierek jiena rrid li tg\u0127idilna jekk intix il- Kristu.\"", "Jiena r\u0121ajt wettaqt bi lsieni li jiena tassew jien.", "Ma kinitx kelma: g\u0127al din it- twe\u0121iba j\u010barrat ilbiesu b\u0127allikieku b' sinjal ta' dispja\u010bir u qal lill- \u0121emg\u0127a, \"X' jidhrilkom?", "Ma smajtux intom il- \u0127alfa minn fommu stess?", "Xi b\u017conn g\u0127andna i\u017cjed ta' xhieda?\"", "U kul\u0127add b' \u0127alq wie\u0127ed qal: \"Huwa \u0127ati tal- mewt.\"", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Mulej, kemm tassew bag\u0127dek il- poplu ma\u0127bub tieg\u0127ek!", "Inti \u0121ejt biex tag\u0127tih il- \u0127ajja eterna u hu kkundannak g\u0127all- mewt.", "Kemm hija kerha tassew l- ingratitudni li t\u0127allas b' deni l- \u0121id mag\u0127mul.", "T\u0127allinix ninsa, o Mulej, il- \u0121id li inti g\u0127amiltli spe\u010bjalment li \u0127laqtni u li fdejtni.", "Ag\u0127tini li nirringrazzjak b' vera fedelt\u00e0 lejn il- li\u0121i divina tieg\u0127ek.", "Jitkellem \u0120es\u00f9:", "9.", "G\u0127alkemm jiena \u0121ejt i\u0121\u0121udikat \u0127ati tal- mewt; per\u00f2 din is- sentenza ma setg\u0127etx ti\u0121i esegwita \u0127lief mill- gvernatur Ponzju Pilatu, g\u0127ax \u010aesare l- Imperatur Ruman kien ne\u0127\u0127ielhom lil- Lhud is- setg\u0127a li joqtlu skont il- li\u0121i ta' Mos\u00e8.", "Ma kienx konvenjenti, billi kien il- lejl, li je\u0127duni g\u0127and Pilatu.", "Jiena immela g\u0127addejt il- lejl arrestat g\u0127and Kajfa.", "Oh, x' lejl!", "Kieku kont inti hemm tarani!", "Kemm b\u017cieq!", "Kemm daqqiet ta' \u0127arta fuq wi\u010b\u010bi!", "Kienu jg\u0127attuli g\u0127ajnejja b' g\u0127ammad, imbag\u0127ad isawtuni u wara li kienu jne\u0127\u0127uli l- g\u0127ammad, kienu jistaqsuni biex ng\u0127id min kien li sawwatni, jekk jiena kont tassew profeta.", "Titkellem ir- ru\u0127:", "Sinjur, le, ma rridx i\u017cjed insewwed qalbi meta nsib ru\u0127i avvilit u mmaltrattat mill- bnedmin ladarba inti stess ta\u0127t is- sapjenza tal- \u0121udizzji ta' Alla g\u0127addejt minn din it- triq li tant tabborri n- natura tag\u0127na.", "Kun, o Sinjur, kun dejjem int quddiemi bl- e\u017cempji tieg\u0127ek.", "Jitkellem \u0120es\u00f9:", "10.", "Il- \u0120img\u0127a filg\u0127odu, wara li g\u0127amlu laqg\u0127a bejniethom is- sa\u010berdoti, il- kittieba u l- Fari\u017cej, \u0127aduni kmieni g\u0127and Pilatu.", "Ta\u0127sibx li xi \u0127add minnhom da\u0127al g\u0127and l- in\u010birkon\u010bi\u017c gvernatur: le, \u0127add; sabiex ma jit\u0127amm\u0121ux fir- ru\u0127 u jkunu jistg\u0127u jieklu l- G\u0127id.", "Pilatu qeg\u0127idni fil- lo\u0121\u0121a quddiemhom u qallhom, \"Intom \u0121ibtuli dan ir- ra\u0121el: fiex tug\u017cawh intom?\"", "Qalulu, \"Li kieku dan ir- ra\u0121el ma kienx \u0127a\u017cin, ma konniex in\u0121ibuh quddiemek.\"", "Pilatu, mill- kliem tag\u0127hom u mill- folla stess spe\u010bjalment li fiha kien hemm bosta qassisin u kbarat tal- poplu, inteba\u0127 li g\u0127all- g\u0127ira riduni maqtul b\u0127al dak l- inno\u010benti u \u0121ust Abel; g\u0127alhekk \u010bar u tond qalilhom li ma kienx hemm ra\u0121uni li jikkundannawni g\u0127all- mewt.", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Mulej, qed nara kemm konsegwenzi koroh i\u0121\u0121ib l- g\u0127ira: tassew li g\u0127eru g\u0127alik, g\u0127ax rawk bl- omnipotenza f' idejk topra l- g\u0127e\u0121ubijiet li \u0127add b\u0127alek ma g\u0127amel u g\u0127ax raw li l- poplu kien irid ikun segwa\u010bi tieg\u0127ek.", "Iva, ta' min jis\u0127et vizzju hekk ikrah; g\u0127alhekk bil- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek mil- lum 'il quddiem irrid nifra\u0127 ma' min hu fer\u0127an u nibki ma' min huwa mbikki.", "Jitkellem \u0120es\u00f9:", "11.", "Il- folla, imkebbsa mill- qassisin u mill- anzjani tal- poplu g\u0127all- kliem ta' Pilatu, b' vu\u010bi infero\u010bita qalulu, \"Dak ir- ra\u0121el g\u0127amel ru\u0127u re u min jag\u0127mel ru\u0127u re je\u0127odha kontra \u010aesare, u jekk inti immela te\u0127ilsu, inti ma intix \u0127abib ta' \u010aesare.", "Kontra \u010aesare qieg\u0127ed ixewwex il- poplu mill- Galilea sal- \u0120udea biex ma j\u0127allsux il- \u0127ara\u0121 lil \u010aesare.\"", "Kif Pilatu sama' Galilea informa ru\u0127u u g\u0127araf li jien kont Galilew.", "Allura billi jiena kont ta\u0127t il- \u0121urisdizzjoni u l- \u0127akma tar- re Erodi li f' dak i\u017c- \u017cmien kien f' \u0120erusalemm, bag\u0127atni g\u0127andu u b' hekk Pilatu u Erodi saru \u0127bieb g\u0127ax kienu mi\u0121\u0121ildin.", "Kelli noqg\u0127od bilwieqfa quddiem Erodi li qatel il- ma\u0127bub prekursur tieg\u0127i fi pranzu solenni.", "Kif stajt inwie\u0121eb jiena g\u0127ax- xita ta' mistoqsijiet li \u0127ar\u0121u minn dak il- fomm sagrilegu, krudil u di\u017conest?", "X\u0127in in- nies tal- qorti rawh avvelit g\u0127as- skiet tieg\u0127i allura g\u0127as- simpatija tieg\u0127u daru kontra tieg\u0127i f' tempesta ta' disprezzi u insulti.", "Huwa stess fil- korla tieg\u0127u lejja ddikjarani mi\u0121nun: libbisni bl- abjad u mill- \u0121did bag\u0127atni g\u0127and Pilatu.", "Titkellem ir- ru\u0127:", "Sinjur, jiena naf li inti titpaxxa qalb il- \u0121ilji, jiena naf li inti tinqeda b' nies kasti; irrid immela mil- lum 'il quddiem inservik bl- ikbar indafa ta' qalbi.", "Kemm mis\u0127utin u koroh huma l- effetti ta\u017c- \u017cina, o Sinjur!", "Jitkellem \u0120es\u00f9:", "12.", "Dritt dritt Pilatu qeg\u0127idni quddiem il- poplu u qal, \"Araw lanqas Erodi stess ma sab fuq xiex lilu jikkundanna; kif tridu, immela, li nikkundannah jiena?", "Intom fil- G\u0127id tag\u0127kom te\u0127ilsu mill- \u0127abs wie\u0127ed 'il min tag\u0127\u017clu intom: fil- \u0127abs hemm Barabba bniedem xewwiexi u qattiel: 'il min tridu me\u0127lus 'il Kristu jew 'il Barabba?\"", "Issa Pilatu qeg\u0127idni ma' Barabba bil- fehma li ni\u0121i jiena me\u0127lus billi tajjeb g\u0127araf l- inno\u010benza tieg\u0127i; i\u017cda ma rnexxilux g\u0127ax il- poplu ried me\u0127lus 'il Barabba u msallab lili.", "Qallhom, \"Ir- re tag\u0127kom insallab jiena?\"", "U huma \u010ba\u0127duni, ma ridunix b' re tag\u0127hom, g\u0127alhekk esklamaw, \"A\u0127na m' g\u0127andniex re \u0127lief 'il \u010aesare.\"", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Sinjur, kemm g\u0127andi ra\u0121un nifra\u0127, x\u0127in narani nixbah lilek meta l- bnedmin iwarrbuni fil- \u0121enb!", "Oh tassew kemm malizzju\u017ci huma l- \u0121udizzji tal- bnedmin!", "Irrid inkun o\u0121\u0121ett ta' tmaqdir f' g\u0127ajnejn il- kreaturi basta jiena nkun mag\u0127\u0121ub f' g\u0127ajnejk.", "Jitkellem \u0120es\u00f9:", "13.", "Pilatu da\u0127al u staqsieni jekk jiena kontx tassew re u jiena we\u0121ibtu, \"Iva, tassew jiena re, i\u017cda r- renju tieg\u0127i mhuwiex minn din id- dinja: li kieku r- renju tieg\u0127i kien minn din id- dinja l- ministri tieg\u0127i ma kinux i\u0127alluni naqa' ta\u0127t idejn il- Lhud sabiex inkun mi\u0121jub quddiemek, imma issa r- renju tieg\u0127i mhuwiex minn din id- dinja.\"", "Qalli, \"Mela int re?\"", "\"Iva,\" g\u0127edtlu, \"g\u0127alhekk jiena twelidt sabiex nixhed il- verit\u00e0 u min hu mill- verit\u00e0 jisma' l- le\u0127en tieg\u0127i.\"", "U wara li staqsieni, \"X' inhija l- verit\u00e0?\" \u0127are\u0121 jitkellem mal- poplu.", "Iddikjaralhom mill- \u0121did li jiena kont \u0121ust.", "Lanqas ma kkwitaw i\u017cda qalulu, \"Dak g\u0127amel ru\u0127u l- Iben ta' Alla u g\u0127alhekk skont il- li\u0121i tag\u0127na g\u0127andu jkun maqtul.\"", "Qallhom, \"\u0126uduh immela intom u skont il- li\u0121i tag\u0127kom i\u0121\u0121udikawh intom.\"", "We\u0121buh u qalulu, \"A\u0127na m' g\u0127andniex is- setg\u0127a li noqtlu 'l \u0127add.\"", "Mill- \u0121did Pilatu dar lejja u staqsieni, \"Mnejn int?\"", "U jiena ma we\u0121ibtu xejn.", "Allura rritat mis- skiet tieg\u0127i qalli, \"Lili ma twe\u0121ibx?", "Ma tafx inti li jiena g\u0127andi s- setg\u0127a li nibag\u0127tek me\u0127lus u g\u0127andi s- setg\u0127a li nsallbek?\"", "\"Ebda setg\u0127a,\" we\u0121ibtu jiena, \"ma kien ikollok li kieku ma \u0121ietx lilek mog\u0127tija minn fuq; i\u017cda min qeg\u0127idni f' idejk g\u0127andu dnub ikbar.\"", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Sinjur, kemm tajtni grazzja kbira li jiena nisma' l- le\u0127en tieg\u0127ek!", "B' hekk jiena qieg\u0127ed nittama wisq li jiena min- na\u0127a ta' Alla.", "Irrid tassew in\u0127ares bl- ikbar g\u0127o\u017c\u017ca dak kollu li jiena smajt minnek spe\u010bjalment id- disprezz ta' kull sentiment tad- dinja.", "Fuq l- e\u017cempju tieg\u0127ek irrid nobg\u0127od il- pja\u010biri \u0127\u017ciena tal- \u0121isem u l- istimi u l- g\u0127ana li inti b' tant abborriment urejt li ddisprezzjat.", "Jitkellem \u0120es\u00f9:", "14.", "Meta Pilatu ra li ma setax je\u0127les minn dik il- mi\u0121emg\u0127a ta' nies hekk rashom iebsa u \u0127\u017ciena \u0127asibha li jiffla\u0121ellani biex hekk ikollu j\u0121ib sku\u017ca biex jibg\u0127atni 'l barra me\u0127lus.", "Kien jaf li jiena inno\u010benti u b' dan kollu qeg\u0127idni fi jdejn is- suldati tieg\u0127u biex jiffla\u0121ellawni skont l- u\u017cu Ruman.", "Kieku kont taf x' xe\u0127ta ta' nies ta' qattag\u0127ni kienu \u2013 x' qalb u xi stonku kellhom!", "Ne\u017c\u017cg\u0127uni.", "Oh!", "Kieku kont hemm tara d- daqqiet tas- swat fuq \u0121ismi marbut!", "Ma' kull daqqa dlonk titfa\u010b\u010ba tben\u0121ila.", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Mulej, u kif ma nist\u0127ix meta jiena naf kemm in\u0127obb 'il \u0121ismi u npaxxih, din il- g\u0127a\u0121na tat- tajn kollha \u0121ibdiet \u0127\u017ciena li ma jaqblu xejn ma' dak l- ispirtu li jrid jerfag\u0127ha 'l fuq.", "Inti tant batejt f' \u0121ismek im\u0127abba fina u jiena tant \u017cammejt 'il \u0121ismi f' tg\u0127axxiq u fi tpaxxija u fi fsied.", "Irrid mil- lum 'il quddiem ng\u0127akksu 'l dan il- \u0121isem billi nsawmu u n\u010ba\u0127\u0127du minn kull karezza sabiex noffrih lilek b' vittma kollha fwie\u0127a.", "O Mulej, kemm noffenduk spiss akkaw\u017ca tal- \u0121isem!", "\u0126enn g\u0127alina.", "Jitkellem \u0120es\u00f9:", "15.", "Kont g\u0127adni fil- bit\u0127a ta' Pilatu ta\u0127t idejn dawk il- manigoldi \u2013 qishom klieb irrabjati \u2013 u dawn bdew jg\u0127idu wie\u0127ed lill- ie\u0127or, \"U mela jista' jkun li ma nag\u0127tuhx il- \u0121ie\u0127 ta' re li hu?\"", "G\u0127alhekk imna\u017c\u017ca' kif kont qeg\u0127duli fuq spallejja porpra \u0127amra ta' suldat Ruman, tawni f' idi l- leminija qasba b\u0127al xettru u fuq rasi kuruna tax- xewk b\u0127ala kuruna rjali.", "Kont bilwieqfa u bdew jg\u0127addu minn quddiemi u wara li jin\u017clu g\u0127arkupptejhom quddiemi biex jag\u0127tuni taparsi \u0121ie\u0127 u qima ta' re bdew jg\u0127iduli, \"Is- sliem g\u0127alik, o re tal- Lhud.\"", "Er\u0127ilhom jag\u0127tuni daqqiet ta' \u0127arta biex iktar i\u017cebil\u0127uni.", "Jid\u0127ol Pilatu fil- bit\u0127a u kif rani f' dik is- sura li \u0121\u0121ib \u0127niena \u0127aseb li sejjer jirnexxilu issa li je\u0127lisni billi juri lill- poplu l- istat tieg\u0127i.", "Qeg\u0127idni fil- lo\u0121\u0121a kif kont imlibbes bil- porpra \u0127amra u bix- xewk ma' rasi u b' le\u0127en s\u0127i\u0127 qalilhom, \"Ekku l- bniedem.\"", "F' \u0127in bla waqt kul\u0127add jg\u0127ajjat, \"Sallbu, sallbu: ne\u0127\u0127ih mill- wi\u010b\u010b ta' din l- art.\"", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Sinjur, \u0121ieni f' qalbi l- biki tal- \u0127niena lejk, x\u0127in rajtek mibdul f' \u0127a\u0121a tad- da\u0127k, re ta\u017c- \u017cuffjett.", "Irrid li kull darba li ng\u0127addi minn quddiemek sagramentat, qabel ma nilwi rkupptejja bi \u0127sieb ta' qima u ta' adorazzjoni g\u0127ax inti Alla veru u \u0127aj, insellimlek b' re tassew ta' kul\u0127add ing\u0127idlek: \"Ave Rex regum.", "Is- sliem g\u0127alik, ja Re tar- rejiet.\"", "Jitkellem \u0120es\u00f9:", "16.", "Pilatu g\u0127amel kemm fela\u0127 biex je\u0127lisni minn idejn il- Lhud li riduni maqtul: iddikjarani bla \u0127tija bil- \u0127asil ta' jdejh; qallhom li lanqas Erodi ma kkundannani; qeg\u0127idni ma\u0121enb Barabba; iffla\u0121ellani u biex iqanqal il- poplu g\u0127all- \u0127niena wrieni lilhom bil- kuruna tax- xewk u bil- porpra \u0127amra; i\u017cda fl- a\u0127\u0127ar \u0127aseb u ra li jaqta' x- xewqa tag\u0127hom u bl- istess xofftejn li bihom qabel wera l- inno\u010benza tieg\u0127i huwa kkundannani g\u0127all- mewt tas- salib.", "Ne\u0127\u0127ewli l- porpra u l- kuruna tax- xewk u mill- \u0121did libbsuni l- \u0127wejje\u0121 tieg\u0127i, g\u0127abbewli s- salib u msie\u0127eb ma' \u017cew\u0121 \u0127allelin tlajt il- Kalvarju l- \u0120img\u0127a filg\u0127odu.", "O xi vja\u0121\u0121 ta' tbatija!", "L- an\u0121li staqsewni, \"O Iben ta' Alla tag\u0127na, fejn sejjer inti mxebbah lil I\u017cakk bin Abraham?\"", "U jiena we\u0121ibthom, \"Jiena sejjer inkun issagrifikat g\u0127all- \u0121ie\u0127 ta' Missieri u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- bnedmin.\"", "Xmuni \u010b- \u010airinew \u0121ie m\u0121ieg\u0127el biex jerfag\u0127li s- salib u fit- triq iltqajt ma' xi nisa ta' \u0120erusalemm li g\u0127all- mo\u0127qrija tieg\u0127i bkew biki fuqi u jiena g\u0127edtilhom, \"La tibkux lili, ibku lilkom u 'l uliedkom g\u0127ax il- \u0121ustizzja ta' Alla terribbli je\u0127tie\u0121 ti\u0121i f' tag\u0127ha.\"", "Malli wasalt fuq il- Kalvarju tawni nixrob inbid bil- morr.", "Jiena u tiela' l- Kalvarju l- omm g\u0127a\u017ci\u017ca tieg\u0127i \u0121iet tissie\u0127eb mal- pwieni tieg\u0127i.", "Hemm fuq il- Kalvarju quddiem g\u0127ajnejha stess ne\u017c\u017cg\u0127uni u wa\u0127\u0127luni fuq is- salib isammruli jdejja u ri\u0121lejja.", "Arbulawni bejn dawk i\u017c- \u017cew\u0121 \u0127allelin, wie\u0127ed kull na\u0127a u jiena fin- nofs, bl- iskrizzjoni fuq rasi tal- kaw\u017ca tieg\u0127i: \"Dan hu \u0120es\u00f9 Nazzarenu, re tal- Lhud\" li kien kiteb Pilatu bil- Grieg, bil- Lhudi u bil- Latin.", "Din l- iskrizzjoni x\u0127in qrawha l- Lhud irritaw ru\u0127hom u \u0127aduha kontra l- istess Pilatu.", "Issa, g\u0127a\u017ci\u017ca ru\u0127 tieg\u0127i, jiena rrid li l- Ver\u0121ni Santissma Ommi tkompli tirrakkuntalek floki l- konsumazzjoni biex inti tikkompassjona d- duluri tag\u0127ha u tirringrazzjaha li nda\u0127let b' omm tieg\u0127i g\u0127all- fidwa tag\u0127kom bnedmin.", "Titkellem ir- ru\u0127:", "Sinjur, nisma' wisq bi kbira reverenza l- Omm tieg\u0127ek Santissma li wriet li \u0127abbitna e\u010b\u010bessivament u jiena di\u0121\u00e0 pperswadejt ru\u0127i li t- triq tal- \u0127ajja eterna hija unikament dik tas- salib u tat- tbatijiet.", "G\u0127alhekk inkura\u0121\u0121it minn kliemek u mill- e\u017cempju tieg\u0127ek bil- qalb jiena nsellem lis- salib kull darba li l- Providenza divina tibg\u0127athuli: na\u010b\u010bettah ming\u0127ajr ilment g\u0127ax naf li jen\u0127tie\u0121 li kull min hu preordinat g\u0127all- glorja eterna jimxi wara l- ewlieni tal- predestinati li inti Int u wara l- Omm imqaddsa tieg\u0127ek.", "Titkellem Marija:", "17.", "Ifta\u0127, o rwej\u0127a, id- dehen tieg\u0127ek biex kemm tista' tifhem il- kruha tad- dnub li bla qies inaqqas il- \u0121ie\u0127 ta' Alla: obog\u0127du d- dnub g\u0127ax huwa biss tassew l- g\u0127adu li tafa' l- g\u0127a\u017ci\u017c uni\u0121enitu Ibni f' ba\u0127ar ta' hemm u ta' niket.", "Nissokta immela jiena.", "Fejn is- salib ma\u0121enb dan Ibni jiena kont wieqfa flimkien mal- ma\u0127bub appostlu \u0120ovanni u mal- ma\u0127buba Marija Madalena u ma' xi nisa o\u0127ra twajba.", "Is- suldati Rumani ta\u0127t g\u0127ajnejja qasmu l- libsa ta' fuq bejn erba' b\u010bejje\u010b, bi\u010b\u010ba g\u0127al kull suldat u fuq il- libsa tieg\u0127u bla \u0127jata: \"Le,\" qalu, \"ma nqattg\u0127uhiex; i\u017cda nag\u0127mlu x- xorti g\u0127aliha.\"", "Qag\u0127du ma\u0121enbna jindukraw lil Ibni msallab u l- imsallbin \u017cew\u0121 \u0127allelin.", "Is- sa\u010berdoti u l- Lhud bdew jitfg\u0127u xita ta' disprezzi u ta' insulti fuq Ibni, jirridikulaw is- si\u0121ill tad- divinit\u00e0 tieg\u0127u, il- mirakli li opra ta\u0127t g\u0127ajnejhom.", "\"Araw,\" qalu, \"huwa salva 'l \u0127addie\u0127or; isalva lilu nnifsu, jin\u017cel mis- salib u a\u0127na nemmnu fih.\"", "\"O lilek li t\u0127ott it- tempju u mill- \u0121did li tibnih, in\u017cel mis- salib.\"", "G\u0127al dawn l- insulti nara 'l Ibni jifta\u0127 fommu, i\u0127ares 'il fuq u jg\u0127id: \"Missier a\u0127frilhom.\"", "Wie\u0127ed mill- \u0127allelin imsallbin ing\u0127aqad mag\u0127hom fl- insulti u qal lil Ibni: \"Jekk tassew inti l- Kristu salva lilek u lilna.\"", "Sie\u0127bu \u010banfru u qallu: \"Lanqas inti ma tib\u017ca' minn Alla?", "Lili u lilek jist\u0127oqqilna dan it- turment; i\u017cda dan huwa \u0121ust.\"", "Imbag\u0127ad qal lil Ibni: \"Ftakar fija, o Sinjur, meta tkun fir- renju tieg\u0127ek.\"", "\"Illum stess,\" wie\u0121bu Ibni, \"illum stess tkun il- \u0120enna mieg\u0127i.\"", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Ver\u0121ni mbierka, itlob g\u0127alija li jiena wkoll na\u0127fer l- g\u0127edewwa tieg\u0127i kollha, g\u0127ax naf li Kristu Ibnek g\u0127allimna li jekk a\u0127na na\u0127fru, il- Missier tas- sema ja\u0127fer lilna, u li jekk ma na\u0127frux \u017cgur li mmorru fit- telfien ta' dejjem.", "Ag\u0127milni nixbah lil dan il- manswet \u0127aruf u mlieni bil- kunfidenza lejh li ma jafx jirrofta talba umli, kif g\u0127adek kemm urejtni fuq il- \u0127alliel li rrikorra lejh.", "Titkellem Marija:", "18.", "\"Mara,\" nisma' jiena jg\u0127idli mis- salib l- Iben tieg\u0127i, \"ekku l- Iben tieg\u0127ek.\"", "Qalli g\u0127all- appostlu \u0120ovanni li flimkien mieg\u0127i kien ma\u0121enb is- salib; u lil \u0120ovanni nisimg\u0127u jg\u0127idlu: \"Ekku l- omm tieg\u0127ek.\"", "Oh, x' bidla: l- Iben divin ji\u0121i ssostitwit minn iben ta\u017c- \u017bebedew!", "Wara ftit b' le\u0127en qawwi esklama b' \u0127arsa lejn is- sema: \"Alla tieg\u0127i, Alla tieg\u0127i, g\u0127aliex abbandunajtni?\"", "Hawn jiena \u0127assejt is- sejf tax- xwejja\u0127 Xmuni jinfidli b' mod spe\u010bjali r- ru\u0127 tieg\u0127i u g\u0127edt bejni u bejn ru\u0127i: \"Issa li wkoll abbandunah il- Missier tieg\u0127u tas- sema, huwa jinsab fil- milja tad- duluri.\"", "Il- \u0120ustizzja ta' Alla tferrg\u0127et g\u0127as- sodisfazzjon fuq il- vittma divina.", "Oh, kieku inti kont mieg\u0127i ma\u0121enbi fejn is- salib, kont tara bniedem minn rasu sa ri\u0121lejh ippjagat imxebbah lil wie\u0127ed im\u0121iddem!", "Qal: \"G\u0127andi l- g\u0127atx;\" u wie\u0127ed mis- suldati \u0127a spon\u017ca, xarrabha bil- \u0127all u ressaqhielu b' qasba fuq xofftejh.", "Oh, x' dulur g\u0127all- omm tara 'l binha batut u ma tistax tnewwillu qatra ilma!", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Ver\u0121ni mbierka, il- \u0121ustizzja ta' Alla kemm hija qalila li lanqas ma \u0127afritha lil \u0120es\u00f9 Kristu!", "A\u0127na nitrieg\u0127du g\u0127all- \u0127sieb li bilfors jin\u0127tie\u0121 li nidhru xi darba quddiemha biex nie\u0127du dak li jkun jist\u0127oqqilna; i\u017cda l- protezzjoni tieg\u0127ek ta' vera omm tag\u0127na u l- istess demm ta' Ibnek jag\u0127tina r- respir, jag\u0127tina n- nifs, bil- fidu\u010bja li nkunu me\u0127lusin mill- qilla tal- \u0120ustizzja", "Titkellem Marija:", "19.", "Binti, kollox jg\u0127addi fid- dinja: jg\u0127addu l- jiem tat- tg\u0127axxiq u jg\u0127addu wkoll il- jiem tan- niket.", "\"Consumatum est.", "Huwa mitmum,\" hekk qal l- Iben g\u0127a\u017ci\u017c tieg\u0127i, \"huwa mitmum is- sagrifi\u010b\u010bju tieg\u0127i g\u0127all- \u0121ie\u0127 ta' Alla u g\u0127all- fidwa tal- bnedmin.\"", "Billi Alla jibg\u0127at il- mewt lil kull bniedem wara li dan ikun temm il- missjoni tieg\u0127u; g\u0127alhekk malli l- \u0121did I\u017cakk, \u0120es\u00f9 tieg\u0127i fuq is- salib, lema\u0127 merfug\u0127 g\u0127ad- daqqa tal- mewt id- drieg\u0127 ta' Abraham Missieru qal: \"Missier, f' idejk ner\u0127i r- ru\u0127 tieg\u0127i.\"", "U wara g\u0127ajta kbira mejjel rasu u ru\u0127u \u0127ar\u0121et.", "Ix- xemx, g\u0127alkemm ma t\u0127ossx, donnha lanqas ma \u0127amlet tara din ix- xena tal- biki.", "L- art, g\u0127alkemm m' g\u0127andhiex ru\u0127, donnha riedet tibki bit- teh\u017ci\u017c kbir li g\u0127amlet.", "L- istess suldati, qaddejja tal- kefrija, u n- nies l- o\u0127ra j\u0127abbtu fuq sidirhom, b\u0127al imbellha \u0127arbu u \u010b- \u010benturjun, \"Tassew,\" esklama, \"li dak kien l- Iben ta' Alla.\"", "X\u0127in jiena rajtu mejjet l- o\u0121\u0121ett uniku u bla tarf prezzju\u017c ta' qalbi, x' \u0121arrbet ir- ru\u0127 tieg\u0127i jekk ng\u0127idlek ma tifhimx inti bi\u017c\u017cejjed u lanqas \u0127add; tista' per\u00f2 tifhem xi \u0127a\u0121a fuqi, omm li ta\u0127t g\u0127ajnejha jispira binha.", "Oh, kemm kien punt tassew doloru\u017c!", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Ver\u0121ni mbierka, irrid nag\u0127\u017cel din l- istess triq li fiha mxejtu Int u Ibnek, cio\u00e8, it- triq tas- sofferenzi; anki dan il- \u0127sieb li kollox jg\u0127addi jag\u0127tini kbir kura\u0121\u0121 g\u0127al dan il- pass.", "Jiena naf li min ibati ma' Kristu jsaltan mieg\u0127u fi glorja eterna; naf u naf tajjeb li fil- mewt kollox jinqaleb: it- tbatija titbiddel fi tgawdija eterna u t- tgawdija fi tbatijiet eterni.", "Id- duluri tieg\u0127ek ikunu dejjem ta' kura\u0121\u0121 g\u0127alina wliedek ittribulati.", "Titkellem Marija:", "20.", "Il- \u0127bieb tassew waqt in- niket jintg\u0127arfu.", "\u0120u\u017ceppi d'Arimatea nda\u0127al biex jie\u0127u \u0127sieb id- difna tal- \u0121isem divin.", "Qala' ming\u0127and Pilatu s- setg\u0127a li jie\u0127du biex jidfnu i\u017cda qabel ma ni\u017c\u017clu mis- salib bil- g\u0127ajnuna ta' Nikodemu, skular ie\u0127or ta' Ibni, wie\u0127ed mis- suldati b' daqqa ta' lanza feta\u0127 il- kustat ta' \u0120es\u00f9 tieg\u0127i li minnu malajr \u0127are\u0121 demm u ilma u dan sar wara li s- suldati kienu kisru rkupptejn i\u017c- \u017cew\u0121 \u0127allelin l- o\u0127ra.", "Malli ni\u017c\u017cluh qeg\u0127duhuli fi \u0127dani u jiena bdejt nitfa' g\u0127ajnejja u nit\u0127asseb fuq il- pjagi ta' ri\u0121lejh u ta' jdejh u tal- kustat u t- tniggi\u017c tax- xewk fuq \u0121binu.", "U mbag\u0127ad qeg\u0127duh f' li\u017car nadif u \u0121did u keffnuh u difnuh skont id- drawwa tal- Lhud.", "Il- qabar kien \u0121did: \u0127affru g\u0127alih innifsu \u0120u\u017ceppi d'Arimatea fil- blat; i\u017cda ried a\u0127jar li fih iqieg\u0127ed 'l Ibni mejjet.", "Kif infisser x' \u0127assejt jiena x\u0127in fuq qabru qieg\u0127du l- kbira blata u ma deherx i\u017cjed il- ma\u0127bub tieg\u0127i?", "Kif infisser x' \u0127assejt jiena meta flimkien ma' \u0120ovanni kelli ng\u0127addi mill- istess triqat doloru\u017ci biex nin\u0121abru d- dar?", "Oh, x' lejl!", "Oh, x' lejl doloru\u017c!", "Titkellem ir- ru\u0127:", "O Ver\u0121ni mbierka, ag\u0127tini li nibki dejjem il- \u0127ajja \u0127a\u017cina tieg\u0127i u stampa f' qalbi l- pjagi ta' Kristu, u nitolbok ukoll li d- duluri tieg\u0127ek u l- mewt ta' Ibnek ma jkunux bla frott g\u0127alija u g\u0127al \u0127uti bnedmin.", "Titkellem Marija:", "Binti, adura issa b' sentimenti ta' rikonoxxenza u ta' riparazzjoni 'l Kristu \u0120es\u00f9 fis- Santissmu Sagrament tal- artal, u r\u010bievi minnu l- benedizzjoni tieg\u0127u li timliek bl- ispirtu tieg\u0127u kollu karit\u00e0 u kollu umilt\u00e0.", "Il- pa\u010bi ta' Alla tas- sema mieg\u0127ek.", "Titkellem ir- ru\u0127:", "Hekk ikun."], "category": "religion", "source": "Extracted from L-Ora Santa ta' San Gejtanu.txt"}
{"text": ["L- Orazzjoni.", "Da\u0127la.", "Kemm hija sabi\u0127a t- talba ta' Mardokew li naqraw fit- XIII -il Kap tal- Ktieb ta' Ester!", "Huwa g\u0127amilha meta hu u l- poplu lhudi kienu \u010berti li kienu sejrin jaqg\u0127u vittma ta' mewt inevitabbli bid- degriet tar- re Assweru, milg\u0127ub minn Aman suppervissimu.", "Mardokew jiftakar fl- opri kollha tas- Sinjur, hekk talbu u qal: \"Sinjur, Sinjur re omnipotenti, kollox huwa mqieg\u0127ed fil- padrunanza tieg\u0127ek, u m' hemmx min jista' jirre\u017cisti g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127ek, jekk inti trid issalva 'l I\u017craeli.", "Inti g\u0127amilt is- sema u l- art u kulma jinsab ta\u0127t is- sema.", "Inti padrun ta' kollox, lanqas m' hemm min jirre\u017cisti g\u0127all- Maest\u00e0 tieg\u0127ek.", "Inti taf kollox, \u2026 u jiena b\u017cajt li n\u0121ib lil bniedem l- unur ta' Alla tieg\u0127i.\"", "X' fiha dina t- talba?", "Fiha naraw li Alla hu li jrie\u0121i u jiggoverna kollox, re omnipotenti, li hu Sinjur ta' kollox u li kollox g\u0127andu j\u010bedi ta\u0127t idejh, li \u0127add ma jista' xejn, jekk ma jinda\u0127alx Hu, u li kollox huwa g\u0127arwien quddiem l- g\u0127ajnejn tieg\u0127u, u li lilu biss u lilu wa\u0127du kull unur u kull glorja.", "Dina t- talba fiha nnifisha tispira f' min jismag\u0127ha Fidi f' Alla, Tama u Konfidenza f' Alla u Riverenza lejn Alla hekk li tressqu g\u0127all- Orazzjoni b' qalb ta' ljun g\u0127all- Forza ta' Alla, b' qalb do\u010bli ta' \u0127aruf g\u0127as- Sapjenza ta' Alla, u b' qalb safja ta' \u0127amiema g\u0127at- Tjubija ta' Alla.", "L- orazzjoni hija l- ikel u x- xorb tal- vera konsolazzjoni g\u0127al kull pellegrin, li jg\u0127ammar f' hedana l- wied tad- dmug\u0127.", "O bniedem, jekk inti ma tarax kollox, kif timxi ming\u0127ajr dak li jara kollox?", "O bniedem, jekk inti ma tafx kollox, kif timxi ming\u0127ajr dak li jaf kollox?", "O bniedem, jekk inti ma tifla\u0127x g\u0127all- forza tal- iljuni, kif timxi ming\u0127ajr dak li hu l- istess forza?", "O bniedem, jekk inti ma tippossedix kollox, kif timxi ming\u0127ajr dak li kollox huwa tieg\u0127u?", "A\u0127na minn Alla: immela rikonoxxenza.", "A\u0127na ta' Alla: immela rassenjazzjoni.", "A\u0127na g\u0127al Alla: immela orazzjoni.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li inti tg\u0127allimna nag\u0127mlu l- volont\u00e0 tieg\u0127ek, g\u0127aliex inti inti Alla tag\u0127na.", "Ammen.", "Kapitlu 1.", "Alla tag\u0127na huwa spirtu u verit\u00e0 u min ifittxu je\u0127tie\u0121 li jfittxu bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, g\u0127ax b' mod ie\u0127or \u017cgur li ma jasalx biex isibu: ji\u017cbaljaha, immela, min jirrikorri lejn Alla bi\u010b- \u010baqliq biss tax- xufftejn, jekk il- qalb ma titlobx, kif jg\u0127allem Santu Wistin.", "In- nobbilt\u00e0 tal- bniedem hija fil- \u0127sieb liberu tieg\u0127u, infatti, hemm miktub fil- ktieb tal- Proverbji, li hija \u0127a\u0121a proprja ta' jdejn il- bniedem li jag\u0127mel il- \u0127sieb ta' qalbu, g\u0127alkemm hija \u0127a\u0121a ta' jdejn Alla li jiddirie\u0121i l- passi tieg\u0127u.", "Il- \u0127sieb huwa kollox fil- moralit\u00e0 ta' kull azzjoni umana; g\u0127all- \u0127sieb tal- bniedem Alla jippremjah jew jikkastigah.", "L- orazzjoni, immela, f' sens wiesa' hija refg\u0127a tal- \u0127sieb f' Alla jew kwalunkwe \u0121ibda tajba tal- \u0127sieb f' Alla jew fil- \u0127wejje\u0121 tal- fidi.", "F' sens per\u00f2 strett hija d- domanda ta' \u0127wejje\u0121 xieraq minn Alla jew li wie\u0127ed jista' jixtieq onestament.", "Min jitlob, immela, jindokra ru\u0127u li ma jittantax 'l Alla u li flok ma jaqla' l- favur tieg\u0127u jimmerita l- konfu\u017cjoni jew il- kastigi tieg\u0127u, kif jg\u0127id San Pawl, I Cor.", "X. 9.", "Lanqas ma nittantaw 'il Kristu: b\u0127alma xi w\u0127ud (mil- Lhud) ittantaw u nqerdu mis- sriep.", "L- Ispirtu Santu jwiddibna li n\u0127ejju ru\u0127na g\u0127at- tentazzjoni, meta nkunu biex nag\u0127mlu l- orazzjoni.", "M' hemmx, infatti, dubju li l- orazzjoni hija l- arma unika kontra d- demonji u kontra kull g\u0127adu tar- ru\u0127: g\u0127alhekk dawn ma jorqdux biex jekk ma jistg\u0127ux jimpeduha almenu li j\u0127assruha.", "Kemm ispirazzjonijiet \u0127\u017ciena ta' vanaglorja li cio\u00e8 min jitlob ja\u0127seb li Alla jag\u0127tih g\u0127aliex ikun jist\u0127oqqlu g\u0127all- merti personali tieg\u0127u ta' xi opra tajba!", "Kemm ispirazzjonijiet \u0127\u017ciena ta' disperazzjoni li min jitlob ja\u0127seb li kollox g\u0127alxejn!", "Kemm ispirazzjonijiet \u0127\u017ciena li min jitlob jittanta 'l Alla billi jitolbu xi miraklu!", "\u0120es\u00f9 Kristu fl- evan\u0121elju qal li nisel \u0127a\u017cin u adulteru jfittex miraklu, Matt: XII, 39.", "Nipperswadu ru\u0127na, immela, li a\u0127na ni\u0121u milqug\u0127in minn Alla bl- ispirtu tal- umilt\u00e0 u b' ru\u0127 sog\u0127biena u nitolbuh dejjem kif jixraq.", "Forsi jitlob \u0127wejje\u0121 xierqa minn Alla min ifittex dak li jkun fih id- dnub jew li jkun kontra r- ra\u0121uni?", "U jekk inti tg\u0127idli li Alla ma jismax it- talb tal- midinbin: forsi min ji\u0121\u0121ustifika ru\u0127u ma' Alla ma jkunx fl- istat tad- dnub il- mejjet, meta jkun talbu ma\u0127fra?", "Forsi l- adulteru tal- parabbola ma \u0121iex mismug\u0127 u ni\u017cel daru \u0121\u0121ustifikat jew il- \u0127alliel it- tajjeb li lilu \u0121iet assigurata l- \u0120enna?", "La ta\u0127sibx li l- qaddisin ittantaw 'l Alla a rigward tal- mirakli tag\u0127hom: i\u017cda Alla kien li fl- orazzjoni tag\u0127hom ispirahom li ried jag\u0127milhom permezz tag\u0127hom g\u0127all- finijiet divini tieg\u0127u.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li inti titfa' fina l- ispirtu tal- orazzjoni.", "Ammen.", "Kapitlu 2.", "M' g\u0127andux g\u0127aliex jistenna li jaqla' minn Alla hedak il- bniedem li m' g\u0127andux fih fidi ferma, li mhuwiex perswaz li Alla hu u li hu omnipotenza u tjubija.", "Jg\u0127id San \u0120akbu li min jitlob bit- tlaqliq jixbah il- mew\u0121a tal- ba\u0127ar li ti\u010b\u010baqlaq mir- ri\u0127 u li ddur 'l hawn u 'l hemm.", "Ep: I, 6.", "L- orazzjoni, immela, tissopponi fidi ferma voldieri li temmen perswa\u017c i\u017cjed minn li tkun qieg\u0127ed tara b' g\u0127ajnejk u \u0127add ma jista' jing\u0127ad li g\u0127andu fih fidi min jiddubita fuq il- verit\u00e0 li ma tidhirx, g\u0127ax mhux o\u0121\u0121ett tal- fidi dak li jkun jidher.", "Forsi mhux il- fidi tnissel it- tama fil- bniedem u t- tama tqanqlu biex jirrikorri lejn Alla?", "Kollox tant fil- kors fi\u017ciku kemm ukoll fil- kors morali jintg\u0127araf mis- sinjal tieg\u0127u proprju u relattiv li jo\u0127ro\u0121 minn dak li ma jidhirx, is- si\u0121ar jintg\u0127arfu mill- frott u mill- opri l- bnedmin, kif qal \u0120es\u00f9 Kristu li mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq.", "San \u0120akbu fuq il- fidi jikteb: \"I\u017cda jg\u0127id xi \u0127add: Inti g\u0127andek il- fidi, u jiena g\u0127andi l- opri, urini l- fidi tieg\u0127ek ming\u0127ajr opri, u jiena nurik mill- opri l- fidi tieg\u0127i.\"", "Kap II, 18.", "Mnejn jo\u0127or\u0121u hedawn l- opri forsi mhux mill- im\u0127abba jew mill- bi\u017ca' u mnejn l- im\u0127abba jew il- bi\u017ca' jekk mhux minn perswa\u017cjoni vera tal- menti?", "Ma ng\u0127idlekx li inti fidi m' g\u0127andekx fik g\u0127alkemm opri tal- fidi m' g\u0127andekx: per\u00f2 x' tiswielek jekk dina fik hija mejta li tixbah il- katavru ming\u0127ajr ir- ru\u0127?", "Il- menti tag\u0127na quddiem \u0127wejje\u0121 kbar u ta' serjet\u00e0 profonda naturalment tid\u0127ol wa\u0127edha f' bi\u017ca' effettiv: issa min ma jikkonkludix u ma j\u017commx b' sinjal veru ta' fidi l- bi\u017ca' li wie\u0127ed ikollu fih?", "U jista' jkun li wie\u0127ed, ikun min ikun, ma jinkesiex bil- bi\u017ca' fuq il- \u0127sieb ta' Alla tremendissimu mix- xhud tal- opri ta' jdejh u fuq il- \u0127sieb tal- fjammi eterni?", "Barra mill- fidi l- orazzjoni tissopponi wkoll fil- bniedem il- faqar ta' \u0127wejje\u0121 tant spiritwali kemm temporali u dan il- faqar jinsab assolutament f' kul\u0127add: g\u0127alhekk min ma jitlobx irid jintemm fil- mi\u017cerja tieg\u0127u.", "Tentazzjonijiet, niket, slaleb, perikoli, mard, gwerer, abbiss bla qieg\u0127 ta' mi\u017cerji f' kul\u0127add u jekk is- Sinjur Alla ma jilliberaniex hu u ma jikkonsolaniex hu u ma jsalvaniex hu, fejn wie\u0127ed jirrikorri?", "Min m' g\u0127andux b\u017conn tal- grazzja ta' Alla?", "Min m' g\u0127andux b\u017conn ta' fara\u0121 f' hedana l- wied tad- dmug\u0127?", "Kull don tajjeb u perfett huwa \u0121ej minn fuq, nie\u017cel mill- Missier tad- dawl: kull \u0121id u kull vittorja u kull fer\u0127 mis- sema biss.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi inti tag\u0127nina bil- Fidi fik.", "Ammen.", "Kapitlu 3.", "Meta ti\u0121i biex inti titlob, \u0121ib quddiem g\u0127ajnejk li min g\u0127amel lilek tara u tisma', u tifhem li tassew wisq i\u017cjed jara, jisma' u jifhem hu li \u0127alqek g\u0127ax dak, li hu tajjeb u perfett fil- kreatura, huwa infinitament tajjeb u perfett fil- kreatur, li hu kaw\u017ca ta' kollox.", "Anzi \u0120es\u00f9 Kristu fl- evan\u0121elju g\u0127allimna li meta nitolbu, ma ng\u0127idux bosta kliem, b\u0127alma jag\u0127mlu l- pagani, li ja\u0127sbu li bil- bosta kliem tag\u0127hom ji\u0121u mismug\u0127in, g\u0127aliex il- Missier tag\u0127na \u010belesti jkun jaf minn qabel x' sejrin inkunu biex nitolbuh u x' nin\u0127tie\u0121u minnu.", "Huwa verissmu li a\u0127na ma\u0127luqin g\u0127ax- xbieha ta' Alla: dak kollu, immela, li a\u0127na naraw fix- xbieha jinsab, ming\u0127ajr dubju, fir- realt\u00e0 tal- o\u0121\u0121ett.", "Jekk a\u0127na nitfg\u0127u g\u0127ajnejna fuq missier ta' hedina l- art u nirriflettu ftit fuq l- im\u0121iba tieg\u0127u ma' ibnu, nikkonkludu li Alla tassew jag\u0127tina dak li nitolbuh: anzi li hu joffendi ru\u0127u li a\u0127na ma nkunux irrikorrejna lejh.", "Nieqfu ftit bil- menti tag\u0127na fuq iben li jkollu b\u017conn ta' libsa u jitlobha lil missieru: min hu li ja\u0127seb li dan il- missier jasal biex ji\u010b\u0127adha lil ibnu, jaf li dan jin\u0127tie\u0121ha?", "Jew li ma joffendix ru\u0127u jisma' u jag\u0127raf li ibnu jkun irrikorra g\u0127and \u0127addie\u0127or biex jakkwistaha?", "Dawn is- sentimenti naturali wisq jg\u0127inu biex il- bniedem jintrefa' f' Alla u lilu jitlob b' vera fidu\u010bja.", "Issa jekk dan joqg\u0127od tajjeb fil- kors tal- \u0127wejje\u0121 temporali, kemm i\u017cjed g\u0127andu jkun ammess fil- qalb g\u0127all- kors tal- \u0127wejje\u0121 spiritwali?", "G\u0127aliex g\u0127all- \u0127wejje\u0121 temporali tinda\u0127al l- industrija ta' mo\u0127\u0127na u ta' jdejna: i\u017cda g\u0127all- \u0127wejje\u0121 spiritwali ma nistg\u0127ux ming\u0127ajr il- grazzja tieg\u0127u nag\u0127mlu l- inqas moviment.", "A rigward tal- \u0127wejje\u0121 temporali ma nifhmux neskludu l- konkors ta' Alla mal- industrija ta' mo\u0127\u0127na u ta' jdejna, billi xejn ma nistg\u0127u a\u0127na nag\u0127mlu, jekk Huwa ma jiddisponix jew ma jippermettix fil- g\u0127erf u fil- providenza tieg\u0127u: i\u017cda nifhmu nuru li n- natura, stabbilita minnu stess, timxi dejjem fil- kors ordinarju tal- mezzi tag\u0127na.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi inti tag\u0127tina x- xewqat ta' qalbna.", "Ammen.", "Kapitlu 4.", "Huwa \u010bert li Alla jikkomunika mag\u0127na ordinarjament dejjem fis- solitudni u fis- silenzju, kif hemm miktub: \"Jiena nie\u0127u r- ru\u0127 fis- solitudni u hemm nitkellem mag\u0127ha.\"", "Issa, perkonsegwenza, wie\u0127ed ma jersaqx lejn Alla bil- \u0127sieb tieg\u0127u jekk mhux permezz tas- silenzju u tal- kwiet intern: g\u0127alhekk Swor Marija della Passione kienet tg\u0127id lin- novizzi tag\u0127ha li s- silenzju huwa l- preparazzjoni g\u0127all- orazzjoni u li Alla jirtira minn hedik ir- ru\u0127, li ma \u017c\u017commux.", "Alla tag\u0127na huwa spirtu u min irid ikellmu jin\u017ca' l- ewwel kull okkupazzjoni temporali li tkun fil- menti.", "Min hu hedak l- iskular ta' \u0120es\u00f9 Kristu li ma j\u0127arisx jew ma jimmeditax l- e\u017cempji ta' \u0120es\u00f9 Kristu?", "Il- manjiera tal- orazzjoni tieg\u0127u tg\u0127allem li je\u0127tie\u0121 li a\u0127na nippreparaw ru\u0127na g\u0127aliha bis- silenzju; infatti hu kien jg\u0127addi l- iljieli fl- orazzjoni ta' Alla.", "Forsi l- lejl jispira jew juri \u0127a\u0121a o\u0127ra barra mis- silenzju?", "Fis- VI kap tal- evan\u0121elju skont San Mattew, vers 6, \u0120es\u00f9 Kristu qal: \"Inti meta tkun biex titlob, id\u0127ol fil- kamra tieg\u0127ek.", "U wara li tkun g\u0127alaqt il- bieb, itlob 'il- Missier tieg\u0127ek fis- satra.\"", "Issa min hu li ma jifhimhiex li tid\u0127ol fil- kamra tfisser ipprepara ru\u0127ek bis- silenzju u li tag\u0127laq il- bieb tfisser l- intenzjoni retta li teqred it- turija vanitu\u017ca?", "Jekk is- silenzju huwa t- t\u0127ejjija g\u0127all- orazzjoni per\u00f2 s- sawm huwa l- anima tieg\u0127u; in- natura tassenja b' lablabi 'il min huwa wikkieli, min immela jsum huwa silenzju\u017c.", "L- an\u0121lu San Rafiel qal lil Tobija, kap.", "XII, 8: L- orazzjoni hija tajba bis- sawm.", "Trid tara x' inhija l- orazzjoni ming\u0127ajr sawm?", "Naqraw fl- evan\u0121elju skont San Mattew, Kap. XVII, 20, li meta d- dixxipli ta' Kristu staqsewh g\u0127aliex ma rnexxilhomx li jke\u010b\u010bu d- demonju mill- iben li hu kien \u0127eles u fejjaq, qalilhom: \"Dina x- xorta ta' demonji ma titke\u010b\u010biex \u0127lief bl- orazzjoni u bis- sawm.\"", "U jekk ng\u0127arblu l- ispirtu tal- Knisja, nikkonkludu li hija t\u0127ejjija tassew effika\u010bi g\u0127all- orazzjoni s- sawm: infatti hija tippreskrivi ta\u0127t \u0127tija gravi s- sawma naturali bi t\u0127ejjija g\u0127all- ewkaristija, mhux biss g\u0127ar- reverenza i\u017cda wkoll b' dispo\u017cizzjoni g\u0127aliha, billi fiha l- e\u010b\u010bellenza tal- orazzjoni tal- quddiesa.", "Dan mhux biss: hija fil- prefazju tar- randan tg\u0127allem li Alla bis- sawm ira\u017c\u017can il- vizzjijiet, jerfa' l- menti, jag\u0127ti l- virt\u00f9 u l- premji.", "T\u0127ejjija fuq kollox essenzjali g\u0127all- orazzjoni hija li dak, li nkunu biex nitolbu, tassew inkunu rriduh minn Alla: pere\u017cempju wie\u0127ed jitlob 'l Alla l- virt\u00f9 tal- umilt\u00e0 i\u017cda ma jridx dawk il- mezzi li Alla jkun biex jag\u0127tih g\u0127all- akkwist tag\u0127ha, b\u0127alma huma l- mard, il- persekuzzjoni, id- disprezzi, is- slaleb li ma j\u0121ibux fir- ru\u0127 \u0127lief umilt\u00e0.", "\u0126add mill- bnedmin ma jag\u0127ti doni jew \u0127wejje\u0121 prezzju\u017ci li jaf li jkunu rrifjutati, fejn m' hemmx volont\u00e0 li tir\u010bevihom: jekk ix- xbieha topra b' din il- prudenza kemm i\u017cjed is- sapjentissma realt\u00e0?", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li inti tag\u0127tina d- don tas- silenzju.", "Ammen.", "Kapitlu 5.", "Lil min wie\u0127ed g\u0127andu jitlob?", "Lil Alla wa\u0127du g\u0127andu wie\u0127ed jitlob, b\u0127ala awtur ta' kull \u0121id u ta' kull grazzja.", "Jista' per\u00f2 wie\u0127ed barra minn Alla jitlob b\u0127ala inter\u010bessuri u avukati 'l- Imbierka Ver\u0121ni Marija Santissma, 'l- An\u0121li u 'l- Qaddisin, imma l- invokazzjoni ta' dawna ma taqax ta\u0127t obbligu, g\u0127alkemm min i\u0127alli g\u0127alkollox g\u0127ajnuna hekk effika\u010bi, spe\u010bjalment ta' Marija iktarx jidneb venjalment akkaw\u017ca ta' negli\u0121enza tas- sa\u0127\u0127a proprja spiritwali, u anke gravement \u017cgur li jidneb jekk i\u0127alli li jitlobhom akkaw\u017ca ta' disprezz u ta' spirtu eretiku.", "Il- kanoni nru. l276 jg\u0127id: Hija \u0127a\u0121a tajba u utli li wie\u0127ed jinvoka u jsejja\u0127 u jirrikorri bit- talb tas- servi ta' Alla, li flimkien ma' Kristu jsaltnu u li wie\u0127ed jag\u0127ti qima u venerazzjoni lil relikwi u lill- imma\u0121nijiet tag\u0127hom: i\u017cda fuq kollox il- fidili kollha g\u0127andhom jag\u0127tu \u0121ie\u0127 b' devozzjoni ta' wlied lill- Ver\u0121ni Marija Santissma.", "Jista' wkoll wie\u0127ed jitlob per\u00f2 fil- privat lit- trabi mg\u0127ammdin u mejtin qabel l- u\u017cu tar- ra\u0121uni u anke lill- erwie\u0127 tal- purgatorju skont is- sentenza iktar probabbli tat- teolo\u0121i.", "A\u0127na nosservaw fil- kors tan- natura tag\u0127na li meta nkunu rridu xi favur minn xi \u0127add, spe\u010bjalment li lejh in\u0127ossu \u010bertu bi\u017ca' reverenzjali, illi ninqdew b' nies li jkunu \u0127bieb tieg\u0127u, li anzi jkunu l- iktar qrib g\u0127al qalbu biex huma jinda\u0127lu inter\u010bessuri g\u0127alina quddiemu u b' hekk jekk lilna g\u0127all- indenjit\u00e0 tag\u0127na, ossija g\u0127all- ftit konoxxenza tag\u0127na lejh, fa\u010bilment li jirrispin\u0121i u ji\u010b\u0127ad it- talba tag\u0127na huwa g\u0127all- im\u0127abba ta' dawn in- nies jag\u0127tina dak li permezz tag\u0127hom inkunu tlabnieh.", "Jikkonferma wisq tajjeb hedina l- verit\u00e0, kollha kemm hija naturali, il- fatt li naqraw fis- VII kap tal- evan\u0121elju skont San Luqa fuq i\u010b- \u010aenturjun.", "Meta \u0120es\u00f9 da\u0127al \u0121ewwa Kafarnahum u \u010b- \u010aenturjun sema' bih, bag\u0127at g\u0127andu l- anzjani tal- Lhud jitolbu permezz tag\u0127hom li ji\u0121i u jfejjaqlu s- seftur tieg\u0127u li kien moribond u li kien wisq g\u0127a\u017ci\u017c g\u0127alih.", "U dawn meta \u0121ew g\u0127and \u0120es\u00f9, talbuh bil- \u0127erqa u qalulu li kien tassew jist\u0127oqqlu li jag\u0127tih din ix- xewqa ta' qalbu, g\u0127ax kien i\u0127obb in- nies lhud u bnielhom sinagoga.", "G\u0127al kliemhom \u0120es\u00f9 mar mag\u0127hom u x\u0127in kien qrib id- dar, i\u010b- \u010aenturjun bag\u0127at jg\u0127idlu mal- \u0127bieb: \"Sinjur, tinkomodax ru\u0127ek, g\u0127ax ma jist\u0127oqqlix li inti tid\u0127ol \u0121ewwa dari, g\u0127aliex jiena \u0121\u0121udikajt lili nnifsi indenn li ni\u0121i g\u0127andek, i\u017cda g\u0127id bil- kelma u s- seftur tieg\u0127i jfiq.\"", "U \u0120es\u00f9 Kristu fa\u0127\u0127ar l- umilt\u00e0 tieg\u0127u u tah dak li talab.", "Kemm grazzji u kemm favuri ta' Alla bl- inter\u010bessjoni tal- qaddisin!", "Ma jing\u0127addux.", "Xi jfisser dan \u0127lief li Alla mhux biss ma jiddisgustax ru\u0127u li a\u0127na nirrikorru lejh bl- inter\u010bessjoni tag\u0127hom, i\u017cda li hu jie\u0127u b' hekk vera glorja?", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi inti ma tiddisprezza qatt l- orazzjoni tag\u0127na.", "Ammen.", "Kapitlu 6.", "Min jitlob ikun fl- istess \u0127in jumilja ru\u0127u, billi jkun jistqarr li hu fil- b\u017conn, li hu fqir, li m' g\u0127andux \u0127ila: issa jekk in- natura tag\u0127na titqanqal quddiem il- konfu\u017cjoni volontarja ta' dak li jirrikorri lejna g\u0127all- g\u0127ajnuna, kemm i\u017cjed Alla ma jdawwarx wi\u010b\u010bu mill- orazzjoni ta' min hu umli, kif hemm miktub li Alla jirre\u017cisti lis- suppervi u li jag\u0127ti l- grazzja tieg\u0127u lill- umli!", "X' ja\u0127seb fuqu nnifsu s- supperv?", "Li hu m' g\u0127andux jirrikorri lejn \u0127add: g\u0127ax hu g\u0127alih innifsu bi\u017c\u017cejjed, jifhem tajjeb fuqu nnifsu, ja\u0127seb li m' g\u0127andux ra\u0121un li jitbaxxa quddiem l- o\u0127rajn u ekku fuqu l- konfu\u017cjoni, mentri l- umli li juri l- hemm tieg\u0127u u jesponi l- faqar u l- inkapa\u010bit\u00e0 tieg\u0127u nnifsu jo\u0127ro\u0121 mill- konfu\u017cjoni u ekku fuqu l- konsolazzjoni u l- glorja.", "Trid tara x' inhija l- orazzjoni msa\u0127\u0127a bl- ispirtu ta' vera umilt\u00e0?", "Huma bosta l- passi skritturali li, in sustanza, jg\u0127idu li Alla ma jafx jirre\u017cisti g\u0127aliha: per\u00f2 nispe\u010bifikaw hawnekk xi w\u0127ud minnhom.", "\u0120uditta qalet lil Alla: \"Is- suppervi sa mill- bidu qatt ma g\u0127o\u0121buk: i\u017cda dejjem g\u0127o\u0121bitek it- talba tal- umli u tal- mansweti.\"", "Kap IX, 16.", "Mis- salmi ni\u0121bru li Alla ma jiddisprezzax it- talb tal- umli \u2013 li lanqas ma nesa l- g\u0127ajta tal- foqra \u2013 u li hu jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' dawk li jib\u017cg\u0127u minnu u lilhom isalva.", "Il- kaw\u017ca tal- orazzjoni tag\u0127laq fiha nnifisha \u017cew\u0121 ra\u0121unijiet f' min jag\u0127milha, cio\u00e8, il- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna u l- fidu\u010bja f' min jir\u010beviha: jekk tonqos \u0127a\u0121a minn dawn, l- orazzjoni ma jkollhiex lok.", "Infatti min hu g\u0127ani m' g\u0127andux b\u017conn jitlob flus, lanqas ma jersaq wie\u0127ed jitlob flus lil bniedem g\u0127ani, jekk dan hu mag\u0127ruf ta' qalb x\u0127i\u0127a u iebsa li minnu xejn ma wie\u0127ed jispera.", "Umilt\u00e0, immela, f' min jitlob u tjubija f' min jir\u010bievi jew jisma' l- orazzjoni.", "Il- ver\u0121ni mbierka qalet li l- \u0127niena ta' Alla minn \u0121enerazzjoni g\u0127al \u0121enerazzjoni g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "U forsi s- suppervi jib\u017cg\u0127u minnu meta sa\u0127ansitra bl- g\u0127amil tag\u0127hom jg\u0127idulha li ma jafuhx, li m' g\u0127andhomx b\u017connu, attakkati mal- \u0121udizzju proprju tag\u0127hom b' disprezz tal- volont\u00e0 eterna tieg\u0127u?", "L- orazzjoni ta' min jib\u017ca' minn Alla t\u0127abbat u tifta\u0127 it- te\u017cori tal- \u0127niena ta' Alla.", "Ta' min hawn wie\u0127ed iqieg\u0127ed il- kliem ta' \u0120ona mnikket u inkurlat wara li g\u0127addew l- erbg\u0127in \u0121urnata minnu m\u0127abbrin g\u0127all- qerda ta' Ninive u dina ma \u0121ietx meqruda: \"Jiena o Alla, g\u0127alhekk \u0127sibt na\u0127rab f' Tarsu, g\u0127ax naf li inti Alla tal- \u0127niena u ta' \u0127niena kbira.\"", "Kap IV.", "U l- profeta Danjel jg\u0127id: \"Min hu, o Sinjur, li jikkonfida fik u jsib il- konfu\u017cjoni?", "M' hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al dawk li jikkonfidaw fik.\"", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw minnek id- dawl li nag\u0127rfu inti min inti u a\u0127na min a\u0127na.", "Ammen.", "Kapitlu 7.", "Tissejja\u0127 orazzjoni vokali mhux g\u0127aliex g\u0127andha ssir biss bil- pronunzja tal- kliem jew biss bi\u010b- \u010baqliq tax- xufftejn, billi s- sustanza tal- orazzjoni qieg\u0127da fil- menti; i\u017cda g\u0127aliex il- kliem ikun konformi mal- \u0127sieb: wie\u0127ed jitkellem dak li jkun ja\u0127seb.", "Kristu \u010banfar il- lhud bl- istess kliem ta' Isaija profeta li qal: \"Dan il- poplu junurani bix- xufftejn: u l- qalb tag\u0127hom hija fil- bog\u0127od minni.\"", "Matt: XV, 8.", "Alla jaf, minn qabel ma a\u0127na nitolbuh, xi nkunu biex ng\u0127idulu: i\u017cda dan mhux bi\u017c\u017cejjed je\u0127tie\u0121 li tassew nitolbuh b' manjiera ta' bnedmin li a\u0127na.", "A\u0127na m' a\u0127niex spirtu biss i\u017cda spirtu u \u0121isem fi bniedem wie\u0127ed u naturalment nitolbu billi nitkellmu bil- vu\u010bi mse\u0127bin mal- menti tag\u0127na.", "Xi minn daqqiet jekk jonqos il- kliem lanqas l- orazzjoni ma tkun valida b\u0127alma naraw fil- g\u0127amil tas- sagramenti, fir- re\u010bita preskritta tal- brevjar u ta' xi orazzjonijiet o\u0127ra, li jkun ta\u0127t obbligu.", "L- orazzjoni vokali minnha nnifisha tag\u0127ti g\u0127ajnuna u tirrinforza u t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 i\u017cjed l- orazzjoni tal- menti.", "Kul\u0127add huwa obbligat li junura 'l Alla mhux biss internament i\u017cda anki esternament bl- orazzjoni.", "Alla nnifsu permezz tal- profeta David g\u0127amlilna l- ktieb tas- salmi biex bih nunurawh denjament kif lilu jixraq, anzi spiss fih ni\u0121u mistednin biex lilu wkoll inkantaw it- tif\u0127ir tieg\u0127u u l- orazzjoni tag\u0127na.", "L- orazzjonijiet vokali ordinarjament huma l- quddiesa li hija l- e\u010b\u010bellenza tal- orazzjoni, il- brevjar, is- sagramenti, ir- ru\u017carju, l- attijiet tal- Fidi, tat- Tama, tal- Im\u0127abba u tal- Indiema.", "Biex wie\u0127ed jifhem a\u0127jar fuq l- orazzjoni vokali, jintqieg\u0127ed il- kliem ta' \u0120es\u00f9 Kristu quddiem il- menti tag\u0127na fejn jobbligana li nistqarruh quddiem il- bnedmin.", "Huwa forsi bi\u017c\u017cejjed li a\u0127na internament nistqarruh b' perswa\u017cjoni vera, g\u0127alkemm ma jkollniex \u0127ila akkaw\u017ca tal- bi\u017ca' li nistqarruh esternament?", "Di\u0121\u00e0 heddidna li hu wkoll ji\u010b\u0127ad lilna quddiem il- Missier tieg\u0127u, jekk a\u0127na ma nistqarruhx quddiem il- bnedmin.", "Hu veru fa\u010b\u010boli\u017cmu li wie\u0127ed ja\u0127seb mod u jitkellem mod ie\u0127or, ossija li l- kliem ma jkunx jaqbel mal- \u0127sieb.", "L- orazzjoni vokali, immela, ta' min japprezzaha g\u0127all- \u0121id li \u0121\u0121ib mag\u0127ha, g\u0127all- utilit\u00e0 tag\u0127ha u ta' min jag\u0127milha g\u0127all- obbligu preskritt minn Alla u mill- Knisja.", "Veru li m' hemmx b\u017conn li wie\u0127ied jg\u0127ajjat jew jisfjata ru\u0127u, g\u0127aliex Alla tag\u0127na ma jixbahx 'il Bag\u0127al li Elija rredikolah b' disprezz ironiku, x\u0127in qal lill- profeti tieg\u0127u: \"G\u0127ajtu b' le\u0127en ikbar, g\u0127aliex huwa alla, u forsi qieg\u0127ed jitkellem jew fil- lukanda, jew fil- vja\u0121\u0121, jew \u010bertament rieqed sakemm huwa jqum.\"", "III Re XVIII, 27.", "Hu bi\u017c\u017cejjed immela li wie\u0127ed jippronunzja l- kelma anki ming\u0127ajr ma jisma' lilu nnifsu u li jifhem jitlob dak li hemm preskritt g\u0127alkemm jaljena ru\u0127u internament.", "Qatt m' hemm dnub, jekk id- distrazzjoni tkun involontarja, i\u017cda meta tkun volontarja, ming\u0127ajr \u0121usta kaw\u017ca, hemm dnub venjal ordinarjament, avolja l- orazzjoni ma tkunx ta\u0127t obbligu, g\u0127al \u010berta irreverenza lejn Alla.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi inti tippurifika x- xufftejn tag\u0127na u l- qalb tag\u0127na.", "Ammen.", "Kapitlu 8.", "L- orazzjoni mentali g\u0127alhekk tissejja\u0127 hekk, g\u0127aliex issir biss fil- menti u bil- menti, ming\u0127ajr ebda sinjal estern.", "Jekk ji\u0121ri li jsir xi sinjal estern, dan ikun akkaw\u017ca tal- kummer\u010b bejn l- ispirtu u l- \u0121isem, li naturalment iwie\u0121bu lil xulxin: infatti, jista' wie\u0127ed f' hedina l- orazzjoni anke jkollu tibdil fil- wi\u010b\u010b, jew jitrieg\u0127ed, jew jibki, jew jinfjamma, jew jitbissem, jew jestatika ru\u0127u, skont id- dispo\u017cizzjoni, li jkun fiha waqt l- orazzjoni mentali ossija meditazzjoni jew kontemplazzjoni, u skont l- o\u0121\u0121ett tal- \u0127sieb li jkun i\u017comm fih.", "L- orazzjoni mentali hija preskritta rigoro\u017cament g\u0127all- osservanza tal- li\u0121i naturali jew divina; tant hu veru li l- Ispirtu Santu jg\u0127id: \"Ftakar fin- novissmi tieg\u0127ek u inti ma tidneb qatt.\"", "Alla nnifsu fl- antik Testment qal lil Abraham sabiex i\u017comm il- pre\u017cenza tieg\u0127u fil- menti tieg\u0127u, b\u0127ala mezz li jqieg\u0127du fil- perfezzjoni spiritwali.", "U jekk nie\u0127du f' idejna l- ktieb tas- salmi, naraw diversi versetti fuq l- orazzjoni mentali biss.", "Jistqarr is- salmista li fil- meditazzjoni tieg\u0127u kien jitkebbes in- nar.", "L- orazzjoni mentali ordinarjament tikka\u0121una fir- ru\u0127 jew tipprodu\u010bi fiha effetti kollha kemm huma relattivi mal- o\u0121\u0121ett tag\u0127ha: jekk ta\u0127seb fuq il- pre\u017cenza ta' Alla, tnissel fiha reverenza u attenzjoni kbira g\u0127al- li\u0121i tieg\u0127u; jekk ta\u0127seb fuq il- \u0121ustizzja tieg\u0127u, tnissel bi\u017ca' ta' sa\u0127\u0127a; jekk fuq il- providenza tieg\u0127u, tqawwi dejjem il- fidu\u010bja fih: jekk fuq il- \u0127niena tieg\u0127u, titlob il- ma\u0127fra; jekk fuq it- tjubija tieg\u0127u, tintefa' fih b' abbandun totali; jekk fuq l- omnipotenza tieg\u0127u, titrieg\u0127ed; jekk ta\u0127seb fuq l- immensit\u00e0 tieg\u0127u, tkabbar fiha l- memorja tieg\u0127u; jekk fuq il- qdusija tieg\u0127u, tabborri kull dnub; jekk fuq l- eternit\u00e0 tieg\u0127u tibqa' \u010bassa jew skantata; jekk fuq l- opri ta' jdejh, tistag\u0127\u0121eb bil- manjifi\u010benza tieg\u0127u; jekk fuq is- sapjenza tieg\u0127u, timtela bis- silenzju g\u0127all- \u0121udizzji kbar tieg\u0127u.", "M' hemmx, immela, dubju li min ma ja\u0127sibx, isir jixbah li\u017c- \u017ciemel u lill- bag\u0127al, li m' g\u0127andhomx intellett.", "Tobija widdeb lil ibnu sabiex i\u017comm fil- menti tieg\u0127u 'l Alla l- \u0121ranet ta' \u0127ajtu kollha.", "IV, 6.", "Fl- 1 salm l- Ispirtu Santu jbierek 'il hedak il- bniedem li l- volont\u00e0 tieg\u0127u hija fil- li\u0121i ta' Alla u li fiha jimmedita binhar u billejl u li g\u0127alih m' hemmx \u0127lief feli\u010bit\u00e0 u prosperit\u00e0.", "Jekk wie\u0127ed irid jara l- \u0121id tal- orazzjoni mentali: forsi mhux fiha jara n- nuqqasijiet tieg\u0127u u jipproponi li jikkore\u0121i ru\u0127u?", "Forsi mhux fiha jir\u010bievi d- dawl tal- ispirazzjonijiet tajba?", "Forsi mhux fiha jilma\u0127 l- inganni mo\u0127bija tal- g\u0127edewwa spiritwali?", "Forsi mhux fiha jmiss b' idejh il- vanit\u00e0 ta' dina l- \u0127ajja u jara kemm hu prezzju\u017c Alla li \u0127alaqna g\u0127alih biss?", "Forsi mhux fiha ti\u0121i l- prudenza, li hija r- re\u0121ina ta' kull virt\u00f9?", "\u0120es\u00f9 Kristu fil- parabbola tal- g\u0127axar xebbiet g\u0127alaq il- bieb, meta da\u0127lu l- prudenti u ma riedx jift\u0127u, meta \u0121ew il- boloh, u qallhom li ma kienx jafhom.", "Tant wie\u0127ed jipprattika \u0127a\u0121a kemm ikun japprezzaha jew fiha nnifisha jew g\u0127all- konsegwenzi tag\u0127ha.", "\u017bmien jitlef mad- diri\u0121end min ma jis\u0127aqx serjament g\u0127all- prattika ta' kuljum fl- orazzjoni mentali.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi ma nixtiqux \u0127lief il- \u0127wejje\u0121 tas- sema.", "Ammen.", "Kapitlu 9.", "In- ne\u010bessit\u00e0 tal- orazzjoni tinbena fuq id- dnub ori\u0121inali li tefag\u0127na f' mi\u017cerja spiritwali u temporali.", "Il- konkupixxenza, l- injoranza, il- bi\u017ca', il- mard, il- gwerer, il- \u0121u\u0127 u l- mewt: dan hu l- wirt li ne\u010bessarjament imiss 'il kul\u0127add indistintament fil- konsiderazzjoni tal- kors tan- natura u tal- \u0121ustizzja t' Alla.", "Min hu kapa\u010bi b' \u0127iltu kollha li jibqa' ming\u0127ajr ma jfittex g\u0127ajnuna, obbligat u kostrett min- ne\u010bessit\u00e0 tant spiritwali kemm ukoll temporali?", "Min hu li ma jeg\u0127jiex f' \u0127ajja hekk skabru\u017ca minn tliet g\u0127edewwa hekk potenti li x- xabla tal- aqwa \u0121gant, tal- akbar kampjun gwerrier ma tistax te\u0127ilsu u ssalvah minnhom?", "\"M' hemmx Alla ie\u0127or li jsalva barra minni;\" hekk g\u0127arrafna fuqu nnifsu l- Omnipotenti.", "Qieg\u0127ed ftit quddiem g\u0127ajnejk il- ferut li kien waqa' fi jdejn il- \u0127allelin.", "Ma kienx ikun kapa\u010bi li jit\u0127arrek li kieku l- \u0127anin Samaritan tal- parabbola ma \u0127assx g\u0127alih: ming\u0127ajr dubju kien hemm jintemm abbandunat.", "Kellu b\u017conn jew le ta' g\u0127ajnuna hedaka l- ferut?", "Dak il- ferut huwa t- tixbiha ta' kull bniedem li ji\u0121i fid- dinja.", "Povru \u0121eneri uman, kemm g\u0127andu b\u017conn ta' g\u0127ajnuna u ta' konsolazzjoni!", "Mnejn hedina l- g\u0127ajnuna g\u0127andu wie\u0127ed ifittixha?", "Jirrispondik is- Salmista: \"Jekk is- Sinjur ma jkunx indukraha huwa l- belt, g\u0127alxejn jishru l- g\u0127assiesa tag\u0127ha.\"", "\"Il- bniedem karitattiv fil- jum il- \u0127a\u017cin jilliberah is- Sinjur.\"", "Ji\u0121ifieri kull mezz, kull industrija umana ma hix kapa\u010bi tilliberah.", "\"Ix- xabla tieg\u0127i ma ssalvanix.\"", "Sabiex ma ntawlux, nikkonkludu li Alla, u xejn barra minnu, huwa l- kaw\u017ca tal- vittorja, tal- pa\u010bi, tal- konsolazzjoni, u min ma jirrikorrix g\u0127andu jistenna telfien u disperazzjoni.", "L- orazzjoni hija ne\u010bessarja b' ne\u010bessit\u00e0 ta' mezz g\u0127al dawk li huma fl- u\u017cu tar- ra\u0121uni, f' dan is- sens li Alla mhux soltu jag\u0127ti grazzji effika\u010bi u l- perseveranza sal- a\u0127\u0127ar \u0127lief lil dawk li jag\u0127mlu l- orazzjoni.", "Il- mezz ordinarju stabbilit minn Alla biex a\u0127na naqilg\u0127u l- grazzji ne\u010bessarji huwa l- orazzjoni.", "\"Itolbu u taqilg\u0127u.\"", "Giov.", "XVI.", "24.", "L- orazzjoni hija wkoll ne\u010bessarja b' ne\u010bessit\u00e0 ta' pre\u010bett divin, li dejjem e\u017cista ta\u0127t kull li\u0121i tant l- antika kemm il- \u0121dida.", "Hu bi\u017c\u017cejjed li nsemmg\u0127u l- kliem ta' \u0120es\u00f9 Kristu fl- evan\u0121elju skont San Luqa kap.", "XVIII: \"Je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed dejjem jitlob u li ma jiqafx.\"", "Dan il- pre\u010bett divin li nitolbu jmiss il- bnedmin kollha, anki l- midinbin.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi inti t\u0127ares bil- g\u0127ajnejn tal- \u0127niena kbira tieg\u0127ek lejna f' kull b\u017conn tag\u0127na.", "Ammen.", "Kapitlu 10.", "X' g\u0127andu wie\u0127ed jitlob?", "Dan li hu fil- b\u017conn tieg\u0127u.", "Il- b\u017conn jista' jmiss il- faqar tar- ru\u0127 jew tal- \u0121isem: il- faqar tar- ru\u0127 jikkonsisti fl- inkapa\u010bit\u00e0 li wie\u0127ed jista' jasal biex itemm id- doveri tieg\u0127u lejn Alla, lejn il- Proxxmu u lejh innifsu.", "Dina l- inkapa\u010bit\u00e0 ma kinitx mill- bidu fil- bniedem, i\u017cda, meta kien nie\u017cel minn \u0120erusalemm g\u0127al \u0120eriku, il- \u0127allelin tefg\u0127uhielu fuqu b' mod li hu \u0121ie fil- b\u017conn indispensabbli tal- g\u0127ajnuna tal- \u0126anin Samaritan biss, biss, biss.", "Fi kliem ie\u0127or, il- bniedem akkaw\u017ca tal- \u0127tija ori\u0121inali sar inkapa\u010bi li jasal wa\u0127du g\u0127all- fini, li g\u0127alih \u0121ie ma\u0127luq, li kieku \u0120es\u00f9 Kristu ma mmeritalux il- grazzja u wieg\u0127du l- g\u0127ajnuniet kollha divini, li jitolbu g\u0127al hedana l- fini uniku.", "Ming\u0127ajri, qal \u0120es\u00f9 Kristu, ma tistg\u0127u tag\u0127mlu xejn.", "Xejn: immela u la \u0127wejje\u0121 kbar u lanqas \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar.", "Forsi mhuwiex fil- b\u017conn min hu marid?", "Jekk inti g\u0127andek volont\u00e0 soda u serja li tag\u0127mel dak li hu tajjeb: i\u017cda fil- prova ma tkunx tifla\u0127, jidhirlek li m' hemmx b\u017conn tirrikorri g\u0127all- g\u0127ajnuna?", "L- ispirtu tassew huwa lest; i\u017cda l- la\u0127am huwa marid.", "Imqieg\u0127ed immela b' \u010bert li Alla g\u0127all- merti ta' \u0120es\u00f9 Kristu xejn ma ji\u010b\u0127ad lil min jitolbu bil- verit\u00e0 dak li hu veru \u0121id, innisslu g\u0127alhekk fidu\u010bja fl- orazzjoni ta' \u0127wejje\u0121 spiritwali.", "Anzi Kristu stess assigurana li Alla \u017cgur bla ebda dubju jag\u0127tina dak li jwassalna g\u0127all- fini meta a\u0127na nitolbuh l- g\u0127ajnuniet li nkunu ne\u0127tie\u0121u.", "Ekku l- kliem pre\u010bi\u017c tieg\u0127u.", "Min minnkom jitlob 'il missieru \u0127ob\u017c: forsi jag\u0127tih \u0121ebla?", "Jew \u0127uta: forsi jag\u0127tih serp flok \u0127uta?", "Jew jekk ikun talab bajda: forsi jnewwillu skorpjun?", "Jekk, immela, intom g\u0127alkemm \u0127\u017ciena tafu tag\u0127tu lil uliedkom \u0127wejje\u0121 tajba: kemm i\u017cjed Missierkom mis- sema jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu?", "Luqa XI, 11, 12 u 13.", "M' hemmx perkonseawenza lok ta' dubju li Alla jag\u0127tik tassew dak li jressqek lejh, ossija \u0127wejje\u0121 spiritwali.", "Waqt it- tentazzjonijiet tal- impurit\u00e0, tal- vendetti, tal- mibeg\u0127da, tas- suppervja, tal- g\u0127ira, tal- korla, tal- gula, tal- kurjo\u017cit\u00e0, tat- tlablib, tal- \u0121lied, tal- in\u0121ustizzji, tal- in\u0121urji, tas- serq, tal- gidba, tal- \u0121udizzju temerarju: waqt it- tentazzjonijiet kontra l- Fidi, kontra l- Providenza, kontra l- \u0120ustizzja jew kontra l- \u0126niena Divina, kontra t- Tama, kontra l- Im\u0127abba lejn Alla invoka u sejja\u0127 bil- verit\u00e0 'l Alla u nag\u0127tik id- drittijiet kollha li tg\u0127id li mhux veru \u2013 \u0127a\u0121a impossibbli \u2013 il- kliem ta' \u0120es\u00f9 Kristu li hu Alla inkarnat, jekk ma tarax fuqek dak li inti tkun tlabt bil- verit\u00e0 dwar g\u0127ajnuniet spiritwali u jekk issib ru\u0127ek konfu\u017c fil- waqg\u0127at tieg\u0127ek.", "Isma' x' jg\u0127idlek Alla fis- salm 49: Sejja\u0127li fil- jum tat- tribulazzjoni: jiena ne\u0127ilsek u inti tigglorifikani.", "Nitolbuh 'l Alla li jkabbar fina l- fidi, li ja\u0127frilna dnubietna, li j\u0127enn g\u0127alina fit- tentazzjonijiet u li jag\u0127tina l- grazzja tieg\u0127u biex nigglorifikawh f' kollox b' intenzjoni retta, li jag\u0127tina d- don tas- silenzju li hu l- kult tal- \u0121ustizzja, li jag\u0127tina \u017cmien g\u0127all- vera penitenza, li jag\u0127tina l- fer\u0127 mal- pa\u010bi, li jag\u0127tina l- konsolazzjoni tal- Ispirtu Santu, li jag\u0127tina l- perseveranza fl- g\u0127amil it- tajjeb, li jag\u0127tina l- grazzja li nikkore\u0121u \u0127ajjitna u l- biex nie\u0127du pa\u010benzja b' kul\u0127add u b' kollox u dejjem, li jnissel fina s- sentimenti ta' \u0120es\u00f9 Kristu, kollha umilt\u00e0, kollha karit\u00e0 u kollha manswetudni u li jkun hu l- uniku o\u0121\u0121ett ta' \u0127sibijietna u tal- im\u0127abba ta' qlubna.", "Dawn huma \u0127wejje\u0121 tassew spiritwali li Alla ma ji\u010b\u0127adx lil min jitlobhomlu bil- verit\u00e0 u li jag\u0127mlu l- bniedem feli\u010bi u beatu f' din id- dinja u eternament fl- o\u0127ra.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi inti tlibbisna b' kull virt\u00f9 g\u0127all- glorifikazzjoni ta' ismek u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127na.", "Ammen.", "Kapitlu 11.", "Rigward l- orazzjoni fuq materja temporali jen\u0127tie\u0121 li qabel xejn nosservaw missier fl- ispirtu naturali tieg\u0127u ma\u0127luq fuq a xbieha ta' Alla fl- im\u0121iba tieg\u0127u ma' ibnu.", "Meta ibnu jitolbu \u0127wejje\u0121 utli li tassew jen\u0127tie\u0121hom, ma jdawwarx wi\u010b\u010bu \u017cgur minnu hedan il- missier u jag\u0127tih b' \u010berta sodisfazzjon dak li jitolbu f' dan il- ka\u017c.", "Hawn ara 'l Alla mal- orazzjoni tag\u0127na rigward \u0127wejje\u0121 spiritwali.", "I\u017cda jekk jitolbu \u0127wejje\u0121 dannu\u017ci g\u0127al \u0127ajtu, jew g\u0127all- fama, jew g\u0127al xi telf ta' \u0121id temporali ie\u0127or, dan il- missier ming\u0127ajr dubju jew jag\u0127milha ta' trux, jew direttament jirre\u017cistilu u ostinatament ji\u010b\u0127adlu dak li jkun talbu ta' dannu g\u0127alih innifsu li g\u0127an- nuqqas tal- esperjenza jew g\u0127ad- dlamijiet tal- konsegwenzi dan l- iben ikun jifhem li jkun ta' \u0121id g\u0127alih innifsu.", "Jirriskjara dina l- verit\u00e0 naturali e\u017cempju.", "Iben \u017cg\u0127ir bil- \u0121u\u0127 jitlob 'il missieru \u0127ob\u017c, m' hemmx dubju li missieru jag\u0127tih u le ji\u010b\u0127adlu: issa suppost li ibnu jkun g\u0127arqan u s\u0127un bil- \u0121iri tal- log\u0127ob u jitolbu wa\u0127da mit- tazzi tal- luminata tas- sil\u0121 li jara fuq il- mejda tag\u0127hom, injorant fuq il- \u0127sara li ti\u0121i wara, tassew li missieru ji\u010b\u0127adhielu avolja jarah jibki u jin\u0127aqar b' mod li jkun donnu sejjer joqtol lilu nnifsu: le, ma jag\u0127tihx, g\u0127ax jaf li dina tag\u0127millu \u0127sara.", "U min hu li ma jsejja\u0127x iblah missier li jag\u0127ti \u0127wejje\u0121 dannu\u017ci lil ibnu?", "Ng\u0127addu issa fuq il- \u0127wejje\u0121 temporali, li a\u0127na nitolbu 'l Alla: a\u0127na na\u0127sbu li jkunu \u0127wejje\u0121 tajba bil- \u0121udizzju tag\u0127na: i\u017cda mhux kulma jidher tajjeb fil- \u0121udizzju tag\u0127na jkun tassew dejjem tajjeb, billi a\u0127na injoranti wisq f' bosta \u0127wejje\u0121.", "Infatti naqraw fil- parabbola tas- sikrana li s- sefturi qatg\u0127uha li kienet \u0127a\u0121a tajba li jaqalg\u0127u s- sikrana li kienet spuntat u dehret qalb il- qam\u0127, i\u017cda s- sid iddi\u017capprova l- proposta tag\u0127hom li kien urielhom dannu\u017ca.", "Matt.", "XIII, 24- 30.", "Immela meta a\u0127na nitolbu xi \u0127a\u0121a temporali lil Alla inqieg\u0127du dejjem f' qalbna l- kundizzjoni li intant irriduha, jekk ma tkunx ta' dannu jew ta' tfixkil g\u0127all- veru \u0121id li hu fil- \u0127ajja ta' dejjem: nitolbu dejjem bir- rassenjazzjoni fuq l- e\u017cempju li naraw minn Kristu fl- ort tal- \u0120etsemani li talab 'il- Missier tieg\u0127u li jekk kien jista' jkun iwarrab minnu l- kal\u010bi i\u017cda mhux kif irrid jiena, qallu, imma kif trid inti, hekk ikun mag\u0127mul.", "G\u0127alhekk fid- definizzjoni tal- orazzjoni hemm li hija domanda ta' \u0127wejje\u0121 xierqa minn Alla, cio\u00e8 ta' \u0127wejje\u0121 li wie\u0127ed jista' jixtieq onestament u konvenjentement.", "Wie\u0127ed marid jitlob 'l Alla li jfejqu: xi minn daqqiet Alla tassew ifejqu, u xi minn daqqiet ma jfejqux: g\u0127aliex ma jfejqux?", "Forsi mhuwiex potenti Alla li jfejqu, meta hu sa\u0127ansitra rxoxta lil min kien mejjet?", "Intant ma jridx ifejqu g\u0127ax Alla, li jaf kollox, fis- Sapjenza tieg\u0127u ji\u0121\u0121udika li ma jridx ifejqu sabiex jag\u0127mel xi mi\u017cerikordja mieg\u0127u.", "Hawn huwa l- lok li wie\u0127ed jesponi verit\u00e0 terribbli.", "Isma' u rrifletti.", "Wie\u0127ed fl- istat ta' dnub mejjet u jitlob 'l Alla xi \u0121id temporali b\u0127al xi somma kbira ta' flus jew ta' xi dinjit\u00e0 temporali u dan li jitlob jottenih: bniedem b\u0127al dan tidher fuqu ra\u0121uni ta' veru bi\u017ca'.", "Infatti Alla kien qal lill- Profeta Samweli fuq il- poplu lhudi l\u00ec ma kienx irid 'l Alla b' re, i\u017cda li kien irid bniedem re fuqu: Isma' l- vu\u010bi tal- poplu f' kulma jg\u0127idulek g\u0127ax mhux lilek i\u017cda lili warrbu biex ma nsaltanx fuqhom.", "Ag\u0127tihom li jitolbuk.", "I Re, VIII, 7.", "Kellu ra\u0121un il- Qaddis Del B\u00f9falo jg\u0127id lill- uditorju tieg\u0127u bil- kru\u010bifiss f' idejh: Nifir\u0127ilkom mhux meta intom fil- ba\u0127ar tar- rikkezzi, jew tad- delizzi, jew fuq il- muntanji tal- unuri mundani, dawn il- \u0127wejje\u0121 Alla ma tahomx lil Ibnu inkarnat; i\u017cda nifir\u0127ilkom meta intom ippersegwitati, ma\u0127qurin, morda, iddisprezzati u foqra.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi b' fidu\u010bja kbira fil- providenza tieg\u0127ek nistrie\u0127u perfettament fil- volont\u00e0 qaddisa tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Kapitlu 12.", "Alla jwieg\u0127ed il- premju lil min jibda tajjeb, i\u017cda jag\u0127tih lil min jispi\u010b\u010ba tajjeb: Min ikun ippersevera sal- a\u0127\u0127ar, dan ikun salv, qal Sidna \u0120es\u00f9 Kristu.", "L- appostlu San Pawl fl- I Ittra lit- Tessalonkin kap V, vers l7, jikteb: \"Itolbu ming\u0127ajr ma taqtg\u0127u.\"", "Alla mhux soltu jag\u0127ti grazzji effika\u010bi u l- perseveranza sal- a\u0127\u0127ar \u0127lief lil dawk li jitolbu.", "Jekk ming\u0127ajr perseveranza ma nistg\u0127ux nid\u0127lu fil- port tas- sa\u0127\u0127a: ming\u0127ajr orazzjoni ma nistg\u0127ux ikollna l- perseveranza.", "Ma kienx bi\u017c\u017cejjed li \u0120es\u00f9 Kristu biex jurina l- importanza tal- perseveranza fl- orazzjoni li jg\u0127id lill- iskulari tieg\u0127u parabbola wa\u0127da, i\u017cda qal u re\u0121a' qal b' mod tali li min jisma' jkollu jipperswadi ru\u0127u li jen\u0127tie\u0121 li dejjem wie\u0127ed jitlob u le jieqaf.", "Meta hu jg\u0127id: Itolbu, u lilkom jigi mog\u0127ti: fittxu, u intom issibu: \u0127abbtu, u lilkom ji\u0121i miftu\u0127: min hu li ma jifhimx li wie\u0127ed m' g\u0127andux jaqta' qalbu u jippersevera fl- orazzjoni?", "Biex iktar jurina li jen\u0127tie\u0121 nipperseveraw fl- orazzjoni u jqawwilna qalbna fl- isperanza ried ukoll jinqeda bl- a\u0121ir tan- natura tag\u0127na, li tag\u0127ti lil min jissikkaha bl- orazzjoni, u li ordinarjament ma tag\u0127tix mill- ewwel.", "Min minnkom ikollu \u0127abib, qal \u0120es\u00f9 Kristu, u jmur g\u0127andu f' nofs ta' lejl u jg\u0127idlu: \u0126abib, ag\u0127tini tliet \u0127ob\u017ciet, g\u0127aliex \u0127abib tieg\u0127i \u0121ie mit- triq g\u0127andi, u m' g\u0127andix x' lilu nqieg\u0127ed quddiemu.", "U hu minn \u0121ewwa jwie\u0121eb u jg\u0127idlu: La ddejjaqnix, issa l- bieb huwa mag\u0127luq, u wliedi huma mieg\u0127i fis- sodda, ma nistax inqum u nag\u0127tik.", "U jekk ikun ippersevera j\u0127abbat: ng\u0127idilkom li g\u0127alkemm ma jqumx u jag\u0127tih g\u0127ax ikun \u0127abib tieg\u0127u, i\u017cda akkaw\u017ca tas- sikkatura tieg\u0127u jqum, u jag\u0127tih kemm ikun jen\u0127tie\u0121.", "Luqa XI, 5- 8.", "Din il- verit\u00e0 naturali mill- \u0121did \u0120es\u00f9 Kristu re\u0121a' rrepetieha bil- parabbola tal- im\u0127allef \u0127a\u017cin.\"Im\u0127allef kien f' belt, li kien jib\u017ca' u la minn Alla u lanqas kien jirrispetta bniedem.", "U kien hemm f' hedik il- belt armla, u kienet ti\u0121i g\u0127andu u tg\u0127idlu: Ag\u0127milli vendetta fuq l- g\u0127adu tieg\u0127i.", "U g\u0127al bosta \u017cmien hu ma riedx.", "I\u017cda wara dan qal bejnu u bejn ru\u0127u: G\u0127alkemm ma nib\u017cax minn Alla, lanqas inwe\u0121\u0121a\u0127 bniedem: imma g\u0127aliex issikkatni din l- armla, jiena ne\u0127lisha li fl- a\u0127\u0127ar nett ma ti\u0121ix u \u017c\u017cebla\u0127ni.", "U s- Sinjur qal: Isimg\u0127u xi jg\u0127id l- im\u0127allef tal- \u0127a\u017cen: ma jag\u0127milx immela Alla vendetta tal- mag\u0127\u017culin tieg\u0127u li jg\u0127ajtulu binhar u billejl, u jkollu pa\u010benzja bihom?", "Ng\u0127idilkom li malajr jag\u0127mel il- vendetta tag\u0127hom.", "Luqa, XVIII, 2- 8.", "Minn dawn i\u017c- \u017cew\u0121 parabboli wie\u0127ed jikkonkludi li \u017cgur jaqla' minn Alla dak li jitlob bil- perseveranza.", "L- orazzjoni bil- perseveranza turi qalb mimlija bil- fidu\u010bja: infatti g\u0127aliex wie\u0127ed jaqta' qalbu \u0127lief g\u0127ax tkun tonqos fih il- fidu\u010bja lejn min ikun lilu jitlob?", "Xi minn daqqiet Alla fis- sapjenza tieg\u0127u jirritarda li jag\u0127ti biex a\u0127na jkollna l- okka\u017cjoni li ne\u017caminaw il- fidu\u010bja tag\u0127na fih, li tant tigglorifikah.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw minnek id- don kbir tal- perseveranza fl- ispirtu tal- bi\u017ca' tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Kapitlu 13.", "Kwalunkwe opra tajba tag\u0127na ma jista' jkun fiha ebda valur ebda mertu quddiem Alla, jekk ma tkunx unita mg\u0127aqqda mal- merti ta' \u0120es\u00f9 Krista.", "Din il- verit\u00e0 g\u0127allimhielna \u0120es\u00f9 Kristu stess fl- evan\u0121elju skont San \u0120wann, kap XV.", "Jiena jien, qal Kristu, il- vera dielja: u Missieri huwa l- bidwi.", "Kull ferg\u0127a fija li ma \u0121\u0121ibx frott, ine\u0127\u0127iha: u kull wa\u0127da li \u0121\u0121ib il- frott isaffiha sabiex i\u0121\u0121ib frott i\u017cjed.", "Ibqg\u0127u fija u jiena fikom.", "Kif il- ferg\u0127a ma tistax i\u0121\u0121ib frott minn rajha, jekk ma tkunx baqg\u0127et fid- dielja: hekk lanqas intom, jekk ma tkunux bqajtu fija.", "Jiena d- dielja, intom il- frieg\u0127i: min jibqa' fija u jiena fih, dan i\u0121ib bosta frott: g\u0127ax ming\u0127ajri ma tistg\u0127u tag\u0127mlu xejn.", "Jekk xi \u0127add ma jkunx baqa' fija: ji\u0121i mormi b\u0127al ferg\u0127a, u jinxef, u ji\u0121bruh u jitfg\u0127uh fin- nar, u jin\u0127araq.", "Jekk intom tkunu bqajtu fija, kliemi wkoll ikun baqa' fikom: kull \u0127a\u0121a li tkunu ridtu, itolbu u ssir lilkom.", "Minn hedana l- kliem kollu ta' Kristu, wie\u0127ed jara n- ne\u010bessit\u00e0 tal- grazzja divina f' kollox biex opra tag\u0127na tkun tog\u0127\u0121ob lil Alla u jkun fiha l- mertu.", "Kif kien jista' jkun li a\u0127na nitolbu lil Alla jew li naqilg\u0127u minn Alla l- grazzja tieg\u0127u me\u0127tie\u0121a g\u0127all- bidu, u g\u0127all- kors u g\u0127at- tmiem ta' kull opra, li kieku Kristu bil- mewt tieg\u0127u ma mmeritax g\u0127alina?", "Xi dritt kieku kien ikollu l- bniedem li tilef kull dritt irriparabbilment bil- waqg\u0127a fil- \u0127tija ori\u0121inali, suppost li Kristu ma nda\u0127alx Feddej g\u0127all- bnedmin quddiem Alla?", "Dina l- verit\u00e0 hija kontinwament f' \u0127alq il- Knisja li kollox titlob g\u0127all- merti ta' Sidna \u0120es\u00f9 Kristu.", "Il- merti ta' Sidna \u0120es\u00f9 Kristu g\u0127alina quddiem Alla huma b\u0127al flus f' idejna, meta nixtru xi o\u0121\u0121ett.", "Suppost li wie\u0127ed jid\u0127ol f' \u0127anut jixtri o\u0121\u0121ett ming\u0127ajr flus, forsi l- bejjieg\u0127 jag\u0127tih l- o\u0121\u0121ett mitlub?", "Tg\u0127idli inti imma jekk ikun \u0127abib tieg\u0127u jista' jkun li jag\u0127tih ukoll l- o\u0121\u0121ett ming\u0127ajr flus.", "Dan hu veru: i\u017cda meta jkun \u0127abib.", "Qatt ma rriflettejt inti li a\u0127na sirna g\u0127edewwa ta' Alla, ulied il- korla permezz tad- dnub, imbag\u0127ad Alla fil- \u0127niena infinita tieg\u0127u laqqamna fid- dielja tieg\u0127u li sirna \u0127a\u0121a wa\u0127da mag\u0127ha fil- \u0127ajja u fil- frott?", "Na\u0127seb li inti sejjer tikkonkludi fik li min hu fl- istat tad- dnub il- mejjet, allura jitlob g\u0127alxejn.", "Jitlob g\u0127alxejn, jekk dan li jitlob ma jkunx ordinat g\u0127all- \u0121ustifikazzjoni tieg\u0127u, b\u0127allikieku l- ma\u0127fra ta' dnubietu, il- fidi, l- indiema e\u010b\u010b. Jitlob fuq kollox g\u0127alxejn jekk jifred il- merti ta' \u0120es\u00f9 Kristu ossija ma jemminx f' \u0120es\u00f9 Kristu li qal li hu l- bieb, li permezz tieg\u0127u jekk xi \u0127add ikun da\u0127al, isalva: u jid\u0127ol u jo\u0127ro\u0121 u jsib il- merg\u0127a.", "Ev: Giov: X. G\u0127alhekk immela fl- orazzjoni tag\u0127na nersqu bil- fidu\u010bja lejn Alla akkaw\u017ca tal- merti infiniti ta' \u0120es\u00f9 Kristu u noffru quddiem Alla l- orazzjoni tag\u0127na flimkien mal- pjagi ta' Kristu, li \u0121ie mismug\u0127 g\u0127ar- reverenza tieg\u0127u, li d- demm li \u0127are\u0121 minnhom jg\u0127ajjat i\u017cjed qawwi mid- demm tal- \u0121ust Abel.", "Il- Knisja tu\u017ca hedina l- formola qabel ir- re\u010bita tal- uffi\u010b\u010bju divin: \"Sinjur, fil- g\u0127aqda ta' dika l- intenzjoni divina, li biha inti stess fuq l- art fa\u0127\u0127art 'l Alla jiena nag\u0127mel l- orazzjoni tieg\u0127i.\"", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li denjament nunurawk, nirringrazzjawk, nissodisfawk, u li ni\u0121bdu minnek il- favuri u d- doni tal- benedizzjoni fidu\u010bju\u017ci fuq il- prezz tal- vittma divina tag\u0127na.", "Ammen.", "Kapitlu 14.", "M' hemmx dubju li wie\u0127ed jista' jitlob kullimkien, g\u0127aliex Alla huwa immens, jimla kull lok, jinsab kollu kullimkien: il- profeta David infatti fis- salm 138 qal: Fejn immur jiena mill- ispirtu tieg\u0127ek? u fejn na\u0127rab jiena mill- wi\u010b\u010b tieg\u0127ek?", "Jekk jiena nitla' fis- sema, hemm inti int: jekk jiena nin\u017cel fl- infern, hemm inti pre\u017centi.", "G\u0127alhekk l- appostlu San Pawl jikteb li nitolbu f' kull lok.", "A rigward per\u00f2 tas- satra fl- orazzjoni \u0120es\u00f9 Kristu g\u0127allimna fl- evan\u0121elju skont San Mattew, kap VI; Meta intom titolbu, la tkunux b\u0127all- fa\u010b\u010boli, li j\u0127obbu jitolbu weqfin fis- sinagogi u fil- kantunieri tal- pjazez sabiex jarawhom il- bnedmin: tassew ng\u0127idilkom, huma \u0127aduh il- \u0127las tag\u0127hom.", "I\u017cda inti meta tkun g\u0127all- orazzjoni, id\u0127ol f' kamartek, u wara li tkun g\u0127alaqt il- bieb, itlob 'il- Missier tieg\u0127ek fil- mo\u0127bi: u l- Missier tieg\u0127ek li jara fil- mo\u0127bi, iroddlok.", "Hemm f' kamartek titlob bil- mag\u0127luq liema rakkoljiment u liema attenzjoni ma ji\u0121ux fuqek, fejn \u0127add ma j\u0127ares lejk u fejn xejn ma jista' jiddistrak jew jaljenak u fejn ebda lok ta' vanaglorja ma jista' ji\u0121i fuqek?", "B' hedana l- kliem per\u00f2 \u0120es\u00f9 Kristu ma fehemx jeskludi t- tempju b\u0127ala lok tal- orazzjoni, meta hu stess u l- fidili kollha spiss kienu jattendu fih u d- dixxipli kollha tieg\u0127u.", "Anzi meta ra t- tempju pprofanat wera kbira \u0127e\u0121\u0121a lejn id- dar ta' Alla u minnu kien ke\u010b\u010ba l- bejjieg\u0127a kollha u 'l dawk li kienu jixtru u qaleb l- imwejjed tal- flus u s- si\u0121\u0121ijiet tal- bejjieg\u0127a u jg\u0127idilhom: Hemm miktub: Id- dar tieg\u0127i tissejja\u0127 dar tal- orazzjoni u intom g\u0127amiltuha g\u0127ar tal- \u0127allelin.", "Matt: kap XXI, 13.", "Min ma jarax minn hedina l- im\u0121iba ta' Kristu lejn it- tempju kemm reverenza tin\u0127tie\u0121 lejn hedana l- lok?", "A\u0127na nin\u0121abru fil- knejjes sabiex nitolbu flimkien u b' hekk l- orazzjoni tag\u0127na jkollha valur ikbar, billi Kristu qal li fejn hemm tnejn jew tlieta mi\u0121burin fl- isem tieg\u0127i hemm jiena f' nofshom.", "\u0120es\u00f9 Kristu kien jattendi fit- tempju u wkoll kien jo\u0127ro\u0121 fil- muntanja biex jitlob, u kien jg\u0127addi l- iljieli fl- orazzjoni ta' Alla.", "Luqa VI.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi ng\u0127ixu kontinwament fil- \u0127sieb tal- pre\u017cenza tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Kapitlu 15.", "Hemm tassew pre\u010bett li wie\u0127ed jitlob u dan il- pre\u010bett jobbliga sabiex nitolbu spiss: per\u00f2 ma jistax wie\u0127ed jiddetermina kemm -il darba g\u0127andu wie\u0127ed jitlob pre\u010bi\u017cament.", "Il- pre\u010bett tal- orazzjoni ja\u0127kem u jag\u0127fas skont i\u010b- \u010birkostanzi li fihom ikun jinsab il- bniedem.", "Id- dutturi tal- Knisja jfissru l- kliem ta' Kristu li jen\u0127tie\u0121 dejjem nitolbu, u jg\u0127idu li b' hekk a\u0127na g\u0127andna nitolbu spiss, fil- \u0127inijiet tal- b\u017conn, u li ma niqfux akkaw\u017ca tad- diqa, tal- bruda u tan- nixfa fir- ru\u0127, jew g\u0127andu wkoll wie\u0127ed jifhem b' hedana l- kliem li kollox kulma nag\u0127mlu u kulma nbatu niddiri\u0121uh g\u0127all- glorja ta' Alla.", "G\u0127andu wie\u0127ed jitlob, meta jkollu xi tentazzjoni gravi li b' mod ie\u0127or fa\u010bilment ma jkunx jista' jke\u010b\u010biha.", "Kemm huma spissi t- tentazzjonijiet fuq il- bniedem isma' 'l \u0120obb li jg\u0127id li l- \u0127ajja tal- bniedem hija kumbatt fuq dina l- art.", "Jekk tisma' 'l Santu Wistin jg\u0127idlek li a rigward tat- tentazzjonijiet impuri l- kumbatt huwa ta' spiss u l- vittorja rari, inti tg\u0127id il- g\u0127aliex rari?", "G\u0127aliex tonqos l- orazzjoni spe\u010bjalment il- mentali fil- pre\u017cenza ta' Alla.", "Min hu obbligat g\u0127all- fini huwa wkoll obbligat g\u0127all- mezzi ordinati g\u0127alih.", "Inti obbligat li tosserva l- li\u0121i ta' Alla immela inti obbligat tarma ru\u0127ek bl- armatura tal- fidi u bil- kurazza tal- orazzjoni u ta\u0127rab mill- okka\u017cjoni prossma.", "Wie\u0127ed huwa obbligat jitlob fid- di\u017cgrazzji pubbli\u010bi spe\u010bjalment fil- mard konta\u0121\u0121ju\u017c b\u0127alma hija l- pesta, fi\u017c- \u017cmien tal- gwerer u fi\u017c- \u017cmien tal- \u0121u\u0127: isir it- talb biex wie\u0127ed jipplaka 'l Alla bl- ispirtu tal- umilt\u00e0 u f' ru\u0127 niedma u be\u017cg\u0127ana fuq il- \u0121ustizzja ta' Alla.", "Wie\u0127ed huwa obbligat jitlob, meta jkollu jtemm xi pre\u010bett li g\u0127alih tkun ne\u010bessarja l- orazzjoni, spe\u010bjalment meta nkunu biex nir\u010bievu xi sagrament.", "Kemm fl- a\u0127\u0127ar nett jag\u0127fas il- pre\u010bett li nitolbu f' periklu \u010bar ta' mewt, kul\u0127add i\u0127oss fih hedina n- ne\u010bessit\u00e0 f' punt li minnu tiddependi l- \u0127ajja eterna jew il- mewt eterna!", "Min hu li f' mument b\u0127al dan ma jitlobx imrieg\u0127ed 'l Alla li jag\u0127mel mi\u017cerikordja mieg\u0127u u ja\u0127firlu u ji\u0121\u0121ustifikah, qabel ma jidher fit- tribunal tal- \u0121ustizzja divina?", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi no\u0127or\u0121u dejjem me\u0127lusin u rebbi\u0127in minn kull xorta ta' ingann tant fir- ru\u0127 kemm fit- temporal.", "Ammen.", "Kapitlu 16.", "Fl- ewwel lok g\u0127andna nitolbu g\u0127alina nfusna skont ir- regola tal- karit\u00e0 li g\u0127andha tibda minna.", "Kull wie\u0127ed hu obbligat li j\u0127obb lilu nnifsu i\u017cjed minn li j\u0127obb il- proxxmu: ir- ra\u0121uni hi li kull wie\u0127ed huwa iktar proxxmu g\u0127alih innifsu minn \u0127addie\u0127or kwalunkwe, g\u0127alhekk Kristu ppropona u qieg\u0127ed b' regola tal- im\u0127abba tal- proxxmu l- istess im\u0127abba tag\u0127na lejna nfusna: \"\u0126obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek.\"", "Dan jo\u0127ro\u0121 ukoll \u010bar lill- inklinazzjoni naturali u invin\u010bibbli li wie\u0127ed i\u0127obb iktar lilu nnifsu minn li j\u0127obb il- proxxmu.", "Fit- tieni lok g\u0127andna nitolbu g\u0127all- bnedmin kollha \u0127ajjin anki g\u0127all- infidili.", "Infatti San Pawl fl- I ittra lil Timotew kap II, 1, 2, jikteb: \"Jiena nixtieq immela l- ewwel ta' kollox illi jsiru supplikazzjonijiet, orazzjonijiet, inter\u010bessjonijiet u ringrazzjamenti g\u0127all- bnedmin kollha: g\u0127as- slaten, u g\u0127al dawk kollha li huma fi stat g\u0127oli: sabiex a\u0127na ng\u0127addu \u0127ajja kwieta u bil- pa\u010bi f' kull pjet\u00e0 u kastit\u00e0.\"", "Lanqas l- g\u0127edewwa m' g\u0127andhom ikunu esklu\u017ci mill- orazzjoni, kif jidher \u010bar mill- kliem ta' Kristu fl- evan\u0121elju skont San Mattew kap V, 44.", "\"Jiena ng\u0127idilkom: \u0126obbu l- g\u0127edewwa tag\u0127kom, ag\u0127mlu l- \u0121id lil dawn li jobog\u0127dukom: u itolbu g\u0127al dawk li ja\u0127qrukom u jigdbu fuqkom.\"", "Dan kollu rigward il- bnedmin \u0127ajjin: issa a rigward il- mejtin: mhux permess li wie\u0127ed jitlob g\u0127all- beati, g\u0127aliex dawn m' g\u0127andhom b\u017conn ta' xejn, billi qeg\u0127din isaltnu ma' Kristu fil- beatitudni eterna bi \u0127las tal- fedelt\u00e0 tag\u0127hom: lanqas mhu permess li wie\u0127ed jitlob g\u0127all- indannati, g\u0127aliex dawk ma jistg\u0127u jkunu meg\u0127junin b' ebda orazzjoni anzi b' ebda mod.", "Fuq l- erwie\u0127 mi\u017cmumin fil- purgatorju hija \u0127a\u0121a ta' pjet\u00e0 u ta' mi\u017cerikordja kbira u \u0127a\u0121a utli tassew li wie\u0127ed jitlob g\u0127alihom.", "Dan l- u\u017cu kien ukoll fost il- Lhud kif naqraw fit- II ktieb tal- Makkabej, kap XII, 46.", "\"Huwa \u0127sieb immela qaddis u tas- sa\u0127\u0127a li wie\u0127ed jitlob g\u0127all- mejtin, sabiex jin\u0127allu mid- dnubiet.\"", "M' hemmx b\u017conn li neskludu l- indannati f' dan il- vers, g\u0127ax ebda fidwa ma tista' tkun g\u0127al dawn: immela hawn il- kliem huwa biss g\u0127all- erwie\u0127 purganti.", "La tg\u0127idx li dan kien qabel il- mewt ta' Kristu g\u0127aliex il- purgatorju ma spi\u010b\u010bax mal- mewt ta' Kristu: infatti l- knisja tipproponih b' artiklu tal- fidi u fil- kon\u010bilju Tridentin, sessjonijiet VI u XVII te\u017corta l- fidili tag\u0127ha biex jitolbu g\u0127all- mejtin li huma fil- purgatorju.", "Nitolbu, immela, g\u0127alina nfusna, g\u0127an- nies u g\u0127all- qrabat tag\u0127na, g\u0127all- benefatturi u g\u0127all- g\u0127edewwa tag\u0127na, g\u0127all- fidili biex jipperseveraw u g\u0127all- infidili biex jikkonvertu, g\u0127all- agonizzanti u g\u0127all- erwie\u0127 tal- purgatorju.", "Nitolbu g\u0127as- superjuri kollha tag\u0127na tant ekkle\u017cjasti\u010bi kemm \u010bivili, g\u0127as- sudditi tag\u0127na jekk il- Providenza tkun qieg\u0127det ta\u0127t is- sorveljanza tag\u0127na lil xi w\u0127ud minn \u0127utna.", "Nitolbu 'l Alla biex jag\u0127mel mi\u017cerikordja mag\u0127na u b' hekk niltaqg\u0127u lkoll flimkien fil- patrija \u010belesti fejn hemm pa\u010bi somma, u tgawdija bla tarf u bla tmiem g\u0127all- merti tas- Sinjur tag\u0127na, \u0120es\u00f9 Kristu, li ma sta\u0127ax jistqarr li hu wie\u0127ed mill- a\u0127wa tag\u0127na fil- kbira m\u0127abba li \u0121abilna.", "In\u0127obbu lil xulxin, jekk ng\u0127inu 'l xulxin u ng\u0127inu 'l xulxin kif nistg\u0127u i\u017cda b' mod spe\u010bjali bl- orazzjoni.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw g\u0127alina u g\u0127all- bnedmin kollha \u0127ajjin u mejtin ir- ru\u0121jada tal- grazzja tieg\u0127ek u l- pa\u010bi ta' dejjem.", "Ammen.", "Kapitlu 17.", "X' tag\u0127mel in- natura meta titlob favur?", "Huwa naturali li meta wie\u0127ed irid jirrikorri g\u0127and \u0127addie\u0127or biex minnu jaqla' xi favur, xi grazzja, xi pja\u010bir, xi g\u0127ajnuna illi fl- ewwel lok jid\u0127ol fl- ami\u010bizzja tieg\u0127u jew jidher pja\u010bevoli f' g\u0127ajnejh permezz ta' sinjali li lilu jkunu jog\u0127\u0121bu, b\u0127alma huma r- rigal jew atti o\u0127ra li fihom infushom ikunu jing\u0127o\u0121bu hekk li min jitlob \u0121\u00e0 jkun osserva u ra f' dik il- persuna potenza fil- mezzi u tjubija fil- qalb.", "Jekk tkun g\u0127alih diffi\u010bli li jkun jista' jid\u0127ol fl- ami\u010bizzja, allura ordinarjament jinqeda permezz ta' persuni li huma grati u milqug\u0127in.", "Wie\u0127ed immela li jkun irid jitlob xi \u0127a\u0121a lil \u0127addie\u0127or li fih \u0121\u00e0 jkun osserva u ra dawn i\u017c- \u017cew\u0121 kwalitajiet jipprokura li jiddisponih, qabel ma jersaq biex jitolbu, b' dawk il- \u0127wejje\u0121 li hu jaf li jkunu jog\u0127\u0121buh jew assolutament jew relattivament.", "Il- \u0127wejje\u0121 li jing\u0127o\u0121bu fin- natura assolutament huma l- atti tal- umilt\u00e0, li g\u0127alihom wie\u0127ed ji\u010b\u010banfar internament jekk jirrespin\u0121ihom jew jiddisprezzahom.", "Il- \u0127wejje\u0121 li jing\u0127o\u0121bu fin- natura relattivament huma ordinarjament it- tif\u0127ir: xi w\u0127ud infatti meta huma mfa\u0127\u0127rin i\u0127obbu u jiffavorixxu lil min ikun fa\u0127\u0127arhom u o\u0127rajn li fihom ikun hemm \u010bertu g\u0127aqal, meta huma mfa\u0127\u0127rin jib\u017cg\u0127u minn xi sensi ta' ipokrisija jew minn xi tradiment u g\u0127alhekk flok li jiffavorixxu lil min ifa\u0127\u0127arhom, dawn i\u017cjed jirtiraw u jitbieg\u0127du minnu.", "Barra mit- tif\u0127ir jintg\u0127o\u0121bu r- rigali li g\u0127al xi w\u0127ud huma b\u017car fl- g\u0127ajnejn u rbit tal- idejn g\u0127aliex permezz tag\u0127hom jinxtraw u mdallmin bihom ma jkunux liberi biex je\u0127ilsu minn dawk, li jkunu talbuhom, wara li jkun \u0121\u00e0 a\u010b\u010bettat ir- rigal: per\u00f2 r- rigali g\u0127al xi o\u0127rajn, li fihom hemm \u010bertu g\u0127aqal huma mottiv ta' suspett, kif jg\u0127id il- proverbju li min jag\u0127tik jew \u0121\u00e0 jkun \u0127adlek jew ikun jifhem li je\u0127odlok.", "Barra mit- tif\u0127ir u mir- rigali jing\u0127o\u0121bu l- pja\u010biri senswali li g\u0127al xi w\u0127ud huma b\u0127al vle\u0121e\u0121 li jferixxu b' mod li g\u0127alihom jissagrifikaw kollox: g\u0127al xi o\u0127rajn per\u00f2 dawn il- pja\u010biri senswali huma o\u0121\u0121etti ta' q\u017cie\u017c u minnhom jitwarrbu b\u0127alma jitwarrab bniedem minn katavru jinten.", "Wara dan kollu li esponejna ng\u0127addu biex naraw x' jag\u0127mel wie\u0127ed qabel ma jitlob xi favur lil \u0127addie\u0127or.", "Meta bniedem fil- b\u017conn ta' xi g\u0127ajnuna jkun \u0121\u00e0 g\u0127araf l- g\u0127ajn li minnha jifhem jersaq biex jixrob li g\u0127andha cio\u00e8 l- potenza fil- mezzi u t- tjubija fil- qalb, iseksek b' \u010bertu studju u b' \u010berta industrija ta' mo\u0127\u0127u x' inhu li l- i\u017cjed jolqot l- g\u0127ajnejn tal- inti\u017c benefattur u meta jag\u0127raf l- o\u0121\u0121ett ta' qalbu, joffrihulu b' sensi ta' umilt\u00e0 u ta' m\u0127abba u jag\u0127mel tabirru\u0127u li minnu ma jrid xejn sakemm l- inti\u017c benefattur ma jkunx a\u010b\u010betta l- offerta.", "Meta wie\u0127ed ikun a\u010b\u010betta l- offerta, b' dan l- att tkun \u0121\u00e0 tnisslet fidu\u010bja bi speranza kbira fil- qalb ta' dak li jkun biex jitlob.", "Forsi n- natura ma tist\u0127ix tirrifjuta grazzja, jew favur, meta tkun a\u010b\u010bettat xi offerta lil min ikun tahielha?", "Min hu li g\u0127andu sens komun u ma jiddisponix 'il dik il- persuna li minnha jifhem jir\u010bievi xi \u0121id?", "Min hu li g\u0127andu ftit tas- sens u jissogra jirrita jew jiddi\u017cgusta persuna li minnha jifhem jir\u010bievi xi \u0121id?", "Infatti l- proverbju jwiddeb: \"La ddardarx l- g\u0127ajn li trid tixrob minnha.\"", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li nidhru quddiemek o\u0121\u0121ett tad- doni tat- te\u017cori infiniti tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Kapitlu 18.", "Xi jqanqal 'l Alla biex jag\u0127ti dak li wie\u0127ed jitolbu?", "Fil- kapitlu ta' qabel rajna x' tag\u0127mel in- natura, meta tfittex jew trid xi grazzja jew xi favur minn bniedem: issa a\u0127na nafu li fin- natura ma\u0127luqa b' xi mod jintg\u0127araf Alla, kif dawwalna wkoll l- Img\u0127allem divin tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu permezz tal- parabboli.", "X' nag\u0127mlu, immela, biex a\u0127na nqanqlu 'l Alla sabiex hu jag\u0127tina x- xewqat ta' qalbna jew dak li nitolbuh?", "Noffrulu u nag\u0127mlu dak li lilu a\u0127na nafu li jintg\u0127o\u0121ob biex niddisponuh jag\u0127tina dak li nifhmu nitolbuh, b\u0127alma nag\u0127mlu mal- bnedmin li huma ma\u0127luqin a xbieha tieg\u0127u, meta nkunu rridu xi \u0127a\u0121a minnhom.", "X' inhuwa li jog\u0127\u0121ob lil Alla?", "Jew x' inhuwa grat u prezzju\u017c f' g\u0127ajnejh biex permezz ta' dan a\u0127na nqanqluh biex jag\u0127mel mi\u017cerikordja mag\u0127na u jikkonslana?", "Fl- Iskrittura naqraw diversi \u0127wejje\u0121 li huma mag\u0127\u0121ubin hekk fl- g\u0127ajnejn divini tieg\u0127u, li g\u0127alihom ma jafx jag\u0127milha ta' trux lanqas idawwar wi\u010b\u010bu: per\u00f2 g\u0127all- qosor hawn inqieg\u0127du biss l- aqwa tlieta li huma l- umilt\u00e0, il- karit\u00e0 mal- proxxmu fil- b\u017conn u fuq kollox 'il \u0120es\u00f9 Kristu, l- g\u0127axqa perfettissima ta' g\u0127ajnejn Alla l- Missier.", "Hemm forsi b\u017conn li nsemmu l- versi tal- Iskrittura fuq l- umilt\u00e0 biex nipperswadu ru\u0127na kemm Alla jitqanqal permezz tag\u0127ha u jag\u0127ti mill- \u0121id tieg\u0127u?", "Huwa bi\u017c\u017cejjed li nirrepetu hawn il- kliem ta' San Pietru, I Epist: kap V, 5: Alla jirre\u017cisti lis- suppervi u jag\u0127ti l- grazzja lill- umli.", "Taf inti x' \u0121id hija l- grazzja ta' Alla?", "A\u0127seb u ifhem li Alla huwa l- wirt ta' dawk li lilhom jag\u0127ti l- grazzja tieg\u0127u.", "Hemm forsi b\u017conn li nsemmu l- versi tal- Iskrittura fuq il- karit\u00e0 mal- proxxmu fil- b\u017conn biex nipperswadu ru\u0127na kemm Alla jitqanqal permezz tag\u0127ha u jag\u0127ti mill- \u0121id tieg\u0127u?", "\u0120es\u00f9 Kristu g\u0127all- \u0121udizzju universali di\u0121\u00e0 qal li fil- leminija jkunu hemm il- karitattivi u espressament bierek \u0121\u00e0 lil dawk li j\u0127ennu g\u0127aliex huma jsibu \u0127niena u g\u0127allem li bl- istess kejl li nkunu kejjilna bih lill- o\u0127rajn ikun lilna mkejjel.", "Taf inti x' \u0121id fiha l- karit\u00e0 g\u0127al min jag\u0127milha?", "A\u0127seb u ifhem li hija te\u017cor sigur g\u0127all- \u0127ajja u g\u0127all- mewt.", "L- istess opra tal- karit\u00e0 u\u017cata ma' bniedem fil- b\u017conn tg\u0127ajjat lejl u nhar quddiem Alla: \"Mi\u017cerikordja ma' min g\u0127amilni.\"", "U dan il- le\u0127en jid\u0127ol \u017cgur f' widnejn l- Altissmu b\u0127alma tid\u0127ol l- g\u0127ajta tal- oppressjoni tal- foqra u tat- taqriq fil- \u0127las tal- \u0127addiema kif hemm miktub.", "Fuq kollox: permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu l- grazzja, kif naqraw fl- ewwel kap tal- evan\u0121elju skont San \u0120wann, vers 17: xejn immela ma jitla' a\u010b\u010bett u mag\u0127\u0121ub quddiem Alla jekk ma jing\u0127aqadx mal- merti ta' \u0120es\u00f9 Kristu jew permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu u xejn ma jirrespin\u0121i minnu Alla meta noffrulu xi \u0127a\u0121a mill- atti liberi tag\u0127na flimkien mal- merti ta' Kristu.", "Meta a\u0127na noffru lil Alla 'l \u0120es\u00f9 Kristu ma jistax ikun li huwa jdawwar wi\u010b\u010bu u ma ja\u010b\u010bettahx u perkonsegwenza naqilg\u0127u minnu dak li nkunu tlabna permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu u fl- isem ta' \u0120es\u00f9 Kristu, li biex jag\u0127mel lilna g\u0127onja sar fqir.", "Kristu stess qalilna: Jekk tkunu tlabtu lill- Missier xi \u0127a\u0121a fl- isem tieg\u0127i, huwa jag\u0127tikom.", "Ev.", "Joan: kap XVI, 23.", "Inqanqlu immela 'l Alla biex jag\u0127tina dak li jen\u0127tie\u0121 f' kull b\u017conn tag\u0127na tant tar- ru\u0127 kemm ukoll tal- \u0121isem, billi b' fidu\u010bja serja noffrulu atti ta' vera umilt\u00e0 tal- qalb u atti ta' vera karit\u00e0 mal- proxxmu fil- b\u017conn u l- Ma\u0127bub Salvatur u Redentur u Sa\u010berdot u Vittma tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw il- grazzja li n\u0127obbuk fuq kollox u li n\u0127obbu 'l kul\u0127add g\u0127alik u b' hekk ingawdu l- vera \u0127biberija mieg\u0127ek.", "Ammen.", "Kapitlu 19.", "\u0120es\u00f9 Kristu jg\u0127idilna biex nitolbu l- Missier tieg\u0127u fl- isem tieg\u0127u.", "Ev.", "Giov: cap XIV, 13.", "X' ji\u0121ifieri titlob fl- isem ta' \u0127addie\u0127or?", "Jekk inti tg\u0127idli biex nitlob persuna fl- isem tieg\u0127ek jiena nifhem fl- ewwel lok li inti tgawdi m\u0127abba, \u0121ie\u0127, jedd u potenza mag\u0127ha hekk li hija ma tistax ti\u010b\u0127ad dak li jintalab fl- isem tieg\u0127ek: li dak li jiena nitlob fl- isem tieg\u0127ek ji\u0121i fuqi g\u0127al wi\u010b\u010bek, tant hu veru li dak li l- persuna mitluba tag\u0127ti tikkonsidra li tkun qieg\u0127da tag\u0127ti lilek stess: tiffavorixxi lili biex tiffavorixxi lilek b' mod li mhux lili i\u017cda lilek tkun hija tara.", "Meta inti tg\u0127idli biex nitlob persuna fl- isem tieg\u0127ek, inti \u0121\u0121ag\u0127alni nifhem li m' g\u0127andix nabbu\u017ca u nitlob \u0127wejje\u0121 li jiddi\u017cgustaw lilek jew lill- persuna li lejha inti tg\u0127idli biex nirrikorri.", "Meta inti tg\u0127idli nitlob persuna fl- isem tieg\u0127ek tag\u0127tini nifhem li hija potenti a rigward tal- mezzi li lili jkunu jen\u0127tie\u0121u.", "Fl- a\u0127\u0127ar nett meta inti tg\u0127idli li nitlob persuna fl- isem tieg\u0127ek, inti turini li tassew tridli l- veru \u0121id.", "Issa ng\u0127addu biex napplikaw dan kollu fuq \u0120es\u00f9 Kristu li jg\u0127idilna biex nitolbu 'l- Missier tieg\u0127u fl- isem tieg\u0127u.", "M' hemmx dubju li \u0120es\u00f9 Kristu bil- passjoni, u bil- mewt, u bir- re\u017currezzjoni tieg\u0127u mill- mewt ir\u010bieva minn Alla l- Missier tieg\u0127u kull setg\u0127a fis- sema u fl- art: m' hemmx dubju li Alla l- Missier isib kompja\u010benza f' Ibnu \u0120es\u00f9 Kristu li infinitament igglorifikah fl- inkarnazzjoni tieg\u0127u: m' hemmx dubju li \u0120es\u00f9 Kristu \u0127allas g\u0127alina kollox bil- merti infiniti tieg\u0127u: meta immela nitolbu fl- isem ta' \u0120es\u00f9 Kristu, a\u0127na ma nersqux quddiem Alla \u0127lief b' dan il- mod li Alla l- Missier fina jara l- istess \u0120es\u00f9 Kristu li dejjem ji\u0121i mismug\u0127 g\u0127ar- reverenza tieg\u0127u, u g\u0127all- merti tieg\u0127u, u g\u0127ad- dinjit\u00e0 tieg\u0127u Alla jag\u0127tina wkoll g\u0127aliex jg\u0127oddna familjari ma' ibnu \u0120es\u00f9 Kristu li jistqarr quddiemu li huwa wie\u0127ed mill- a\u0127wa tag\u0127na li, ladarba nitolbu fl- isem tieg\u0127u, dina l- awtorit\u00e0, dan il- poter tahulna \u0120es\u00f9 Kristu stess: g\u0127alhekk nersqu b' \u010berta fidu\u010bja ta' jedd u ta' m\u0127abba li g\u0127aliha wie\u0127ed ma jib\u017cax rifjut lanqas respinti: b\u0127al wie\u0127ed indenn li jidher denn g\u0127all- \u0121ie\u0127 tal- persuna li fl- isem tag\u0127ha huwa jitlob.", "Nitolbu fl- isem ta' \u0120es\u00f9 Kristu mhux \u0127wejje\u0121 li jiddi\u017cgustaw, li ma jing\u0127o\u0121bux lilu stess li jg\u0127idilna nitolbu, jew lill- Missier tieg\u0127u: g\u0127alhekk \u017cgur li inti ma tkunx titlob fl- isem ta' \u0120es\u00f9 Kristu, jekk titlob \u0127wejje\u0121 di\u017conesti kontra l- verit\u00e0 jew kontra l- \u0121ustizzja; jekk titolbu li jag\u0127tik li inti ssib ru\u0127ek fl- okka\u017cjoni prossma tad- dnub, jew li tara 'l- g\u0127adu tieg\u0127ek oppress b' deni tieg\u0127u e\u010b\u010b. B' mod spe\u010bjali jog\u0127\u0121ob lil \u0120es\u00f9 Kristu u lill- Missier tieg\u0127u li nitolbu l- ispirtu t- tajjeb biex bih nigglorifikaw 'l Alla u bih ng\u0127ixu fil- pa\u010bi, u bih nid\u0127lu fil- glorja eterna.", "M' hemmx dubju li niddu\u017cunuraw 'il \u0120es\u00f9 Kristu, jekk a\u0127na nitolbu fl- isem tieg\u0127u dak li tapprezza u li t\u0127obb id- dinja, li tag\u0127ha huwa ddikjara ru\u0127u bil- kelma u bl- e\u017cempju veru g\u0127adu: u lilha abborra b\u0127ala q\u017cie\u017c sa mid- d\u0127ul tieg\u0127u fiha.", "Meta \u0120es\u00f9 Kristu jg\u0127idilna nitolbu 'l- Missier tieg\u0127u fl- isem tieg\u0127u jag\u0127tina nifhmu li xejn mhu impossibbli g\u0127alih: kull mezz li nin\u0127tie\u0121u huwa jista' jekk irid u huwa jrid g\u0127ax mitlub fl- isem ta' ibnu, li mmeritalna l- grazzja tieg\u0127u u li pplaka l- korla \u0121usta tieg\u0127u kontra tag\u0127na.", "Liema mezz ma jridx Alla jag\u0127tina, x\u0127in biex jifdina tana l- uni\u0121enitu iben tieg\u0127u divin u mieg\u0127u wkoll tana kollox?", "Meta \u0120es\u00f9 Kristu jg\u0127idilna biex nitolbu 'l- Missier tieg\u0127u fl- isem tieg\u0127u dan \u017cgur m' g\u0127amlux biex a\u0127na nkunu m\u010banfrin, jew illifrontati, jew iddisprezzati fit- talba tag\u0127na, meta huwa wriena li j\u0127obbna g\u0127all- a\u0127\u0127ar billi \u0127alla \u0127ajtu g\u0127alina.", "Il- Knisja tag\u0127na fehmet wisq tajjeb x' ji\u0121ifieri titlob fl- isem ta' \u0120es\u00f9 Kristu: g\u0127alhekk f' kull orazzjoni tag\u0127ha dejjem tikkonkludi tg\u0127id: Per Dominum nostrum Jesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia s\u00e6cula s\u00e6culorum.", "Amen.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li inti tispiralna x' g\u0127andna nitolbuk u li inti tilluminana xi tkun trid minna servi tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Kapitlu 20.", "X' turi l- kelma \u2013 Itolbu!", "L- ewwel \u0127a\u0121a li turi l- kelma \u2013 Itolbu \u2013 f' \u0127alq \u0120es\u00f9 Kristu hija l- Providenza ta' Alla fuq il- bnedmin li jg\u0127idilna x' g\u0127andna nag\u0127mlu biex ng\u0127ixu fil- pa\u010bi, li hija l- veru te\u017cor tal- bniedem.", "Alla jrid jarana umli fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u sabiex jag\u0127milna o\u0121\u0121ett tal- grazzja divina tieg\u0127u: g\u0127alhekk jg\u0127idilna: Itolbu, g\u0127aliex jaf li a\u0127na foqra u fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna tieg\u0127u u jrid ifehimna li a\u0127na tassew hekk.", "Ma kienx jg\u0127idilna nitolbu li kieku tassew a\u0127na kellna l- \u0127ila u l- virt\u00f9 g\u0127all- opri tajba li jigglorifikawh.", "G\u0127andna b\u017conn l- g\u0127ajnuna ta' Alla mhux biss g\u0127all- \u0127wejje\u0121 spiritwali, i\u017cda wkoll g\u0127all- \u0127wejje\u0121 temporali u ming\u0127ajru ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn: xejn la \u0127wejje\u0121 kbar u lanqas \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar.", "Meta Alla jg\u0127idilna nitolbu, a\u0127na ma nistg\u0127ux niddubitaw li huwa tassew irid jag\u0127tina, g\u0127aliex Alla tag\u0127na huwa qaddis, huwa omnipotenti, huwa sapjenti, huwa fidil.", "Huwa jaf tajjeb li a\u0127na g\u0127andna tliet g\u0127edewwa, li g\u0127alihom ma nifil\u0127ux akkaw\u017ca tal- qawwa tag\u0127hom kontra tag\u0127na, li huma n- natura m\u0127assra tag\u0127na nfusna, id- dinja bis- sentimenti tag\u0127ha, u x- xitan, tliet g\u0127edewwa li ma jonsbux g\u0127alina kontinwament \u0127lief inviti u studju permezz ta' inganni fini kollha sottiljezzi: Dawn it- tliet g\u0127edewwa tag\u0127na huma wkoll fl- istess \u0127in g\u0127edewwa tal- glorifikazzjoni tieg\u0127u: g\u0127alhekk \u017cgur li ma jonqosx fil- b\u017conn tag\u0127na, meta a\u0127na nirrikorru lejh bl- orazzjoni.", "Dan kollu stqarru l- profeta sultan David meta qal: \"Ix- xabla tieg\u0127i ma ssalvanix.\"", "Min hu allura li jo\u0127ro\u0121 sku\u017cat fil- waqg\u0127at tieg\u0127u u ma jkollux jistqarr li bi \u0127tija kollha tieg\u0127u jkun i\u0121\u0121arraf fit- tentazzjoni?", "Jekk inti waqajt g\u0127aliex inti ma fla\u0127tx tissaporti, ma fla\u0127tx titg\u0127akkes, ma fla\u0127tx ta\u0127rab: g\u0127aliex f' hedana l- istat mi\u017ceru tieg\u0127ek ma rrikorrejtx g\u0127all- g\u0127ajnuna ta' dak li qalilna: Itolbu?", "Jekk inti \u0121\u0121udikajt li kellek il- \u0127ila u l- forza: g\u0127aliex inti afdajt fik innifsek kollok suppervja, billi inti rajt li inti m' g\u0127andekx b\u017conn ta' \u0127add u fhimt li inti xi \u0127a\u0121a?", "Min qatt irrikorra lejh bil- verit\u00e0 u sab ru\u0127u fil- konfu\u017cjoni?", "Naqraw fis- salm 144 li s- Sinjur huwa vi\u010bin dawk kollha li jinvokawh, vi\u010bin dawk kollha li jinvokawh bil- verit\u00e0.", "F' kull assalt, f' kull tentazzjoni ng\u0127idulu biex ma jabbandunaniex u biex jag\u0127tina malajr l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u u huwa g\u0127all- orazzjoni tag\u0127na je\u0127lisna u a\u0127na nunurifikawh.", "Huwa jaf kollox, huwa jara kollox: i\u017cda jridna numiljaw ru\u0127na ta\u0127t il- potenti jdejn tieg\u0127u u jistenna li a\u0127na nistqarru li a\u0127na g\u0127andna b\u017conn tal- g\u0127ajnuna tieg\u0127u billi nitolbuh: ikun jistenna l- kelma ta' qalbna: Sinjur, \u0127enn g\u0127alija \u2013 Sinjur, g\u0127inni \u2013 Sinjur, t\u0127allinix wa\u0127di.", "U huwa b\u0127alma missier jifta\u0127 widnejh g\u0127all- b\u017conn ta' ibnu li jitolbu, imidd idejh u je\u0127lisna mill- mi\u017cerja tag\u0127na.", "M' hemmx b\u017conn ta' bosta kliem g\u0127allima \u0120es\u00f9 Kristu fl- evan\u0121elju skont San Mattew kap VI, 7- 8.", "\"Meta titolbu, qalilna, la tg\u0127idux bosta kliem, b\u0127alma jag\u0127mlu l- pagani: g\u0127aliex dawn ja\u0127sbu li ji\u0121u mismug\u0127in bil- bosta kliem tag\u0127hom.", "Intom, immela, la tixbhuhomx: g\u0127aliex il- missier tag\u0127kom jaf xi tkunu ten\u0127tie\u0121u, qabel ma intom titolbuh.\"", "Nitolbu, immela, g\u0127aliex g\u0127andna b\u017conn f' kollox u g\u0127aliex Alla jrid jag\u0127tina.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- Pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li ma nittamawx \u0127lief fik u g\u0127alhekk ma jkollna qatt konfu\u017cjoni.", "Ammen.", "Kapitlu 21.", "G\u0127aliex wie\u0127ed jidneb?", "M' g\u0127andna ng\u0127idu xejn: intant wie\u0127ed jidneb g\u0127aliex il- grazzja ta' Alla ma tkunx mieg\u0127u.", "X' tista' tkun il- kaw\u017ca li g\u0127aliha ma tkunx mieg\u0127u l- grazzja ta' Alla?", "Forsi jista' jing\u0127ad b' xi mod li wie\u0127ed jidneb bi \u0127tija ta' Alla?", "Qatt u b' ebda mod, g\u0127aliex il- volont\u00e0 ta' Alla tobg\u0127od essenzjalment id- dnub u tridna qaddisin b\u0127alma huwa stess qaddis, kif hemm miktub.", "Il- kaw\u017ca, immela, li g\u0127aliha wie\u0127ed jidneb qieg\u0127da fil- volont\u00e0 tal- bniedem, kif jg\u0127id Alla: \"It- telfien tieg\u0127ek minnek.\"", "Hija verit\u00e0 li Alla jag\u0127ti l- grazzja suffi\u010bjenti lil kull bniedem biex permezz tag\u0127ha jopra dak li hu onest u tajjeb u jevita dak li hu \u0127a\u017cin: g\u0127aliex ladarba Alla jrid li l- bnedmin kollha jsalvaw, kif jg\u0127id l- appostlu San Pawl, perkonsegwenza jag\u0127tihom ukoll il- mezz relattiv biex bih isalvaw, cio\u00e8, il- grazzja tieg\u0127u: per\u00f2 billi l- bniedem g\u0127andu l- liberu arbitriju jista' bih jag\u0127\u017cel li jrid u li lilu jog\u0127\u0121ob.", "Quddiem il- bniedem il- \u0127ajja u l- mewt u li jrid hu, jag\u0127\u017cel.", "Mela l- bniedem intant jaqa' jew g\u0127aliex jirre\u017cisti g\u0127all- grazzja u jiddisprezzaha jew g\u0127aliex Alla jirre\u017cistilu, billi jarah supperv fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u.", "U kif Alla jara l- bniedem supperv fil- g\u0127ajnejn tieg\u0127u u hekk jirre\u017cistilu u j\u0127allih jaqa' fid- dnub?", "Jarah supperv, g\u0127aliex il- bniedem li m' g\u0127andu \u0127ila ta' xejn ma jirrikorrix bl- umilt\u00e0 g\u0127all- g\u0127ajnuna ta' Alla u jitlobhielu.", "Hu po\u017cittivament \u010bert li Alla ma ji\u010b\u0127adx l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u lil min jitolbu, b\u0127alma hu po\u017cittivament \u010bert fin- natura li missier ma ji\u010b\u0127adx l- g\u0127ajnuna lil ibnu fil- b\u017conn u li jitolbu.", "G\u0127aliex, immela, wie\u0127ed jidneb?", "G\u0127aliex ma jag\u0127milx orazzjoni: hekk naqtg\u0127uha u hekk hu, kif g\u0127allimna \u0120es\u00f9 Kristu.", "Infatti naqraw fl- evan\u0121elju skont San Luqa kap.", "XXII, 40, li \u0120es\u00f9 Kristu fl- ort tal- \u0120etsemani qal lid- dixxipli tieg\u0127u: \"Itolbu sabiex ma tid\u0127lux fit- tentazzjoni.\"", "Min hu, immela, li ma jarax li Alla malajr jinda\u0127al g\u0127all- g\u0127ajnuna ta' dak li jitolbu, u jippreservah mill- waqg\u0127at tad- dnub?", "Jidher \u010bar mill- kliem ta' \u0120es\u00f9 Kristu li intant wie\u0127ed jidneb g\u0127aliex ma jitlobx: il- frott tal- orazzjoni hija l- preservazzjoni mid- dnub.", "Forsi mhux kollox huwa ordnat g\u0127al \u0127a\u0121a wa\u0127da fl- isfera kollha tar- reli\u0121jon, cio\u00e8, sabiex id- dnub jitne\u0127\u0127a u sabiex id- dnub ma jsirx?", "Mhux g\u0127alhekk \u0121ie Kristu fid- dinja, il- \u0126aruf ta' Alla li jne\u0127\u0127i d- dnubiet tag\u0127ha u stabbilixxa knisja qaddisa bil- kultura tat- tag\u0127lim tal- \u0127ajja u bl- amministrazzjoni tas- sagramenti u kollox jista' jissejja\u0127 fiha b' kelma wa\u0127da \u2013 Orazzjoni?", "Iva g\u0127alhekk: sabiex il- midinbin i\u0127allu d- dnub u sabiex il- \u0121usti jipperseveraw fil- virt\u00f9.", "Jekk inti tg\u0127idli li fit- tentazzjoni inti tlabt 'l Alla biex jg\u0127inek u intant inti waqajt fid- dnub: jiena nistaqsik kif inti tlabt jekk hux bix- xufftejn biss u l- qalb tieg\u0127ek \u017cammejtha marbuta mal- o\u0121\u0121ett \u0127a\u017cin li tant u tant g\u0127o\u0121bok: jekk inti tg\u0127idli li invokajt inti 'l Alla bil- verit\u00e0 u waqajt, ng\u0127idlek giddieb li tlabt kif jen\u0127tie\u0121 u waqajt, x\u0127in inti trid tg\u0127id sagrilegament 'il Kristu giddieb, li qal: \"Itolbu sabiex ma tid\u0127lux fit- tentazzjoni.\"", "Nitolbu immela fuq il- kelma ta' Kristu u fuq l- e\u017cempji tal- qaddisin kollha, jekk ma rridux nidinbu: in\u0127allu l- orazzjoni jekk irridu nidinbu u mhemmx triq o\u0127ra.", "Kollox nifil\u0127u u kollox nistg\u0127u bl- orazzjoni: jg\u0127id San \u0120wann il- Gri\u017costmu li xejn mhu potenti daqs bniedem li jag\u0127mel l- orazzjoni u r- ra\u0121uni hija \u010bara g\u0127aliex ladarba Alla jkun ma' dan il- bniedem tkun ukoll mieg\u0127u il- potenza divina.", "Nitolbu mhux biss fil- waqt tat- tentazzjoni, i\u017cda anki qabel ma tkun dina qamet biex t\u0127abbat il- bieb tal- qalb tag\u0127na g\u0127all- istedin u g\u0127all- g\u0127ewiedi tag\u0127ha qarrieqa: nag\u0127mlu b\u0127as- suldati li jikkumbattu fi \u017cmien il- gwerra u li jit\u0127arr\u0121u u ja\u0127dmu l- armi fi \u017cmien il- pa\u010bi.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li nabborru kull xorta ta' dnub, li huwa l- unika kaw\u017ca tal- infeli\u010bit\u00e0 tal- qalb tal- bniedem f' dina d- dinja u fl- o\u0127ra.", "Ammen.", "Kapitlu 22.", "In- natura tal- bniedem ordinarjament taqta' qalbha quddiem \u0127wejje\u0121 diffi\u010bli u wisq i\u017cjed meta tara l- impossibbli: infatti bosta mreg\u0127din bil- \u0127sieb tal- mewt u tal- eternit\u00e0 rrisolvew li jikkonvertu u bdew jimxu fil- \u0127ajja spiritwali.", "Oh kemm hija diffi\u010blli l- \u0127ajja spiritwali!", "Oh kemm hija dejqa hedina t- triq tal- vera \u0127ajja!", "I\u017cda qatg\u0127u qalbhom g\u0127all- waqg\u0127at tag\u0127hom fid- dnub u g\u0127ax rawha \u0127a\u0121a kbira wisq anzi impossibbli li jibqg\u0127u mexjin fiha, x\u0127in g\u0127as- salvazzjoni tar- ru\u0127 fehmu li jen\u0127tie\u0121 li j\u0127obbu l- g\u0127edewwa tag\u0127hom, li ji\u010b\u0127du lilhom infushom u li j\u0127allu \u0127ajjithom, jekk jen\u0127tie\u0121, u akkaw\u017ca tat- tg\u0127akkis kontinwu.", "Dan g\u0127andu wie\u0127ed ikun jaf li Alla ma jikkmandax \u0127wejje\u0121 impossibbli u li wieg\u0127ed fedelment l- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u lil dawk li jitolbuhielu bil- verit\u00e0, x\u0127in akkaw\u017ca tad- dnubiet ori\u0121inali u attwali jaraw ru\u0127hom bla \u0127ila, bla forza.", "Kollox, immela, \u0121ej min- nuqqas tal- orazzjoni, g\u0127aliex dak li huwa impossibbli g\u0127all- bnedmin, hu possibbli g\u0127al Alla u permezz tal- orazzjoni jinda\u0127al Alla biex jag\u0127ti dak li l- bnedmin m' g\u0127andhomx, billi qatt ma ji\u010b\u0127ad il- grazzja tieg\u0127u lill- umli.", "Il- bniedem bil- g\u0127ajnuna ta' Alla kollox jista', kollox jifla\u0127, anzi San \u0120wann il- Gri\u017costmu jistqarr li xejn mhu iktar potenti minn bniedem li jag\u0127mel l- orazzjoni.", "Veru li huwa impossibbli g\u0127all- bniedem ferut, li waqa' ta\u0127t idejn il- malizzju\u017ci \u0127allelin, sabiex jobg\u0127od 'il \u0127ajtu u jqeg\u0127idha g\u0127all- mewt, jekk ikun jen\u0127tie\u0121, biex ma jiksirx il- \u0127biberija ma' Alla u ma jmurx fit- telfien ta' dejjem: huwa kieku jrid, i\u017cda l- la\u0127am hu marid, meta l- ispirtu huwa pront; per\u00f2 meta Alla hu mal- bniedem min jo\u0127ro\u0121 rebbie\u0127 fuq dan il- bniedem?", "Malli r- ru\u0127 issejja\u0127 'l Alla, f' mument tilbes il- virt\u00f9 tieg\u0127u, kif infatti l- Qaddisin martri jsa\u0127\u0127u hedina l- verit\u00e0.", "Xi tg\u0127id int fuq it- tfajla ta' tlettax -il sena Sant' Anje\u017ci?", "Ma kellhiex forsi ra\u0121un ta' bi\u017ca' quddiem il- mewt naturalment?", "I\u017cda nda\u0127al g\u0127aliha Alla, u quddiem il- fortezza tal- ispirtu tag\u0127ha trieg\u0127ed l- istess manigold.", "Kul\u0127add ikollu jistqarr mal- profeta David li x- xabla tal- bniedem ma ssalvahx u je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jitlob f' dak li hu \u0127afif u \u017cg\u0127ir u wkoll f' dak li hu tqil u kbir, fil- possibbli u fl- impossibbli u l- grazzja ta' Alla ma tonqosx fil- mument terribbli tal- prova, tat- tentazzjoni: g\u0127ax Alla huwa fidil.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw l- g\u0127ajnuna u l- konfort tal- grazzja tieg\u0127ek f' kull debolizza u f' kull tentazzjoni biex ma noffendukx b' ebda dnub.", "Ammen.", "Kapitlu 23.", "Min hu li jara dak li hu mo\u0127bi \u0127lief Alla wa\u0127du?", "Kemm \u0121rajja naqraw fl- Istorja li bnedmin x\u0127in \u0127asbu li kienu kkarezzati u ma\u0127bubin, siguri li qeg\u0127din mal- \u0127bieb tal- qalb, sabu ru\u0127hom, ittraduti u f' \u0127alq il- mewt!", "Bosta nistg\u0127u fattijiet b\u0127al dawn a\u0127na ni\u0121bru mill- Iskrittura.", "U ta\u0127t liema aspetti u b' liema mezzi jintemmu l- inganni?", "B' dawk stess li bihom ninqdew biex nistadu g\u0127all- \u0127ut u biex naqbdu l- \u0121rieden, cio\u00e8, b' dak li l- i\u017cjed jing\u0127o\u0121ob g\u0127al xi sens estern.", "Is- sultan David kien perswa\u017c fuq is- sottiljezzi u l- finezzi tal- inganni li l- bniedem malizzju\u017c hu kapa\u010bi jasal g\u0127all- insib bihom: g\u0127alhekk talab 'l Alla fis- salm 42 li jilliberah hu stess minn nies mhux qaddisin, minn bniedem \u0127a\u017cin u qarrieqi.", "Iva \u0127add \u0127lief Alla ma jag\u0127raf is- sigriet u l- mo\u0127bi tal- qalb u dan i\u017comm il- bniedem prudent f' \u010bertu bi\u017ca' u f' \u010berta attenzjoni.", "Akkaw\u017ca tal- inganni li jag\u0127mel il- bniedem mhix bi\u017c\u017cejjed il- vi\u0121ilanza, lanqas l- attenzjoni, lanqas il- \u0127arba: imma hemm b\u017conn li Alla jindokra hu stess il- bniedem u Alla ma jonqosx biex jag\u0127mel dan mal- bniedem li jitolbu sabiex jindukrah.", "Ma kienx is- sultan David jitlob 'l Alla biex je\u0127ilsu minn bniedem qarrieqi, kieku ma kienx perswa\u017c u \u010bert li Alla jilqa' t- talb ta' min fidu\u010bju\u017c jirikorri lejh.", "Anzi fis- salm 126 is- sultan David fl- Ispirtu s- Santu jippriedka li fierg\u0127a hija l- vi\u0121ilanza u d- dili\u0121enza fil- bniedem kontra l- g\u0127edewwa, li jilbsu ta' nag\u0127a\u0121 minn barra u minn \u0121ewwa huma lpup \u0127orox, jekk is- Sinjur ma jkunx indokra hu stess il- belt.", "Issa billi a\u0127na kontinwament ng\u0127ixu ma' bnedmin ta' kull xorta ta' spirtu spe\u010bjalment g\u0127ajjura, vendikattivi, suppervi, x\u0127a\u0127, ambizzju\u017ci, \u017cienja, krudili; je\u0127tie\u0121 li barra li n\u0127addmu s- sens komun f' attenzjoni u fi prudenza, nirrikorru kontinwament g\u0127at- talb lejn Alla u li nipperseveraw fih, avolja ma naraw ebda ombra, ebda moviment, ebda sinjal fil- kliem, ta' inganni: g\u0127aliex il- malizzju\u017c jistudja \u010b- \u010birkustanzi u jimxi bi\u017c- \u017cmien u jag\u0127ti d- daqqa tal- min\u0121el tieg\u0127u fil- waqt li jara l- okka\u017cjoni favur tieg\u0127u.", "X' jidhirlek mit- tradiment ta' \u0120uda li b' sinjal ta' bewsa ried itemm il- \u0127sieb malizzju\u017c tieg\u0127u kontra \u0120es\u00f9 Kristu?", "U jekk ma naslux dejjem li bil- forzi tad- dawl naturali li nikxfu l- inganni tal- bnedmin: per\u00f2 hu \u017cgur li qatt ma naslu, biex nikxfu l- inganni ta' Satana, li b\u0127al an\u0121lu tad- dawl u b\u0127ala iljun a\u0127rax idur ifittex kontinwament 'il min jobrom fid- dlamijiet u fl- inganni.", "G\u0127andna quddiemna 'l Eva, li arrendiet g\u0127all- kliem, li tant wera li kien iridilha \u0121id, u \u0121id li jiswa daqs Alla, mentri li kien jimmakkina g\u0127aliha u g\u0127ad- dixxendenti tag\u0127ha l- ikbar rovina, li kienet tkun bla dubju irriparabbli, kieku Alla ma qeg\u0127idx l- Iben Divin tieg\u0127u Salvatur.", "M' g\u0127andna xi ng\u0127idu xejn: il- bniedem jinse\u0121 l- inganni a favur tieg\u0127u nnifsu, kif jg\u0127id il- proverbju: \"\u0126add ma jigdeb g\u0127alxejn.\"", "U bihom ifittex jew flus, jew unur, jew delizzju.", "Satana jinse\u0121 inganni b' mibeg\u0127da ta' Alla u tal- glorja tieg\u0127u, u b' g\u0127ejra tal- bniedem.", "Is- sultan David fis- salm 26 qal: \"Is- Sinjur huwa d- dawl tieg\u0127i, u s- sa\u0127\u0127a tieg\u0127i, minn min nib\u017ca' jiena?\"", "Jekk a\u0127na nin\u0127tie\u0121u l- orazzjoni biex ma naqg\u0127ux vittma tal- inganni tal- bnedmin, kemm i\u017cjed, immela, nin\u0127ti\u0121uha biex ne\u0127ilsu l- inganni ta' Satana, li kontinwament jispira fina sentimenti ta' suppervja fuqna nfusna biex jag\u0127milna o\u0121\u0121ett ta' abborriment u ta' di\u017cgrazzja quddiem Alla, li jirre\u017cisti lis- suppervi u li jag\u0127ti l- grazzja lill- umli?", "Ma n\u0127allux barra l- ispirtu tan- natura, li twieled mag\u0127na, li ma j\u0127alliniex, g\u0127all- kbira m\u0127abba, li jnissel fina, tag\u0127na nfusna naraw l- inganni li jisqina kontra l- ispirtu ta' Alla.", "Irid jipperswadina li a\u0127na m' g\u0127andniex inbatu, li m' g\u0127andniex in\u010bedu xejn, li m' g\u0127andniex immorru minn ta\u0127t, li g\u0127andna ra\u0121un nitkellmu u li ma n\u0127allux min jumiljana, li g\u0127andna nuru l- opri tag\u0127na biex nintg\u0127arfu, li a\u0127na g\u0127andna l- merti u g\u0127alhekk li jist\u0127oqqilna li nkunu rri\u010berkati u ma\u0127bubin u rringrazzjati, li g\u0127all- pre\u0121ju tag\u0127na n\u017commu ru\u0127na a\u0127jar mill- bqija tal- bnedmin, li b' kull mod nin\u0121enjaw ru\u0127na biex naslu fil- g\u0127oli u nkunu singulari.", "U kemm \u017cvogi ta' vendetta ta\u0127t spirtu ta' korrezzjoni!", "Kemm opri tajba ming\u0127ajr intenzjoni retta akkaw\u017ca tat- tif\u0127ir, tal- pja\u010biri, tal- gosti naturali u ta' \u0121id ie\u0127or li jispi\u010b\u010ba mal- mewt!", "Min hu li hawn f' tant dlam jikxef l- inganni minsubin fi m\u0127abba tag\u0127na nfusna hekk kbira?", "Alla wa\u0127du bid- dawl tal- grazzja tieg\u0127u li a\u0127na g\u0127andna nitolbuhielu b\u0127as- sultan David, li jg\u0127id: \"Dawwal l- g\u0127ajnejn tieg\u0127i li jiena ma norqodx fil- mewt.\"", "Fis- salm 24 l- istess David jistqarr jg\u0127id: \"L- g\u0127ajnejn tieg\u0127i dejjem lejn is- Sinjur: g\u0127aliex hu stess jaqla' r- ri\u0121lejn tieg\u0127i barra mix- xbiek.\"", "U jistieden 'il kul\u0127add jg\u0127id: \"Ersqu g\u0127and Alla, u intom tiddawlu: u ma jkollkomx konfu\u017cjoni fuq wi\u010b\u010bkom.\"", "Orazzjoni, rikors veru lejn Alla, jekk irridu nimxu, me\u0127lusin mill- g\u0127edewwa tag\u0127na, fit- triq tal- pa\u010bi.", "Ng\u0127idu lil Alla: \"O Sinjur, l- g\u0127edewwa tag\u0127na huma l- istess g\u0127edewwa tal- isem tieg\u0127ek, iddawwarx wi\u010b\u010bek, li bid- dawl tieg\u0127u jikxef l- inganni u j\u0127arrabhom g\u0127all- kbira vittorja, li inti tag\u0127ti.\"", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li qatt ma naslu biex nikkonfidaw fl- industrija u fl- in\u0121enju tag\u0127na, jew f' xi bniedem ie\u0127or, jew f' xi \u0127a\u0121a ma\u0127luqa \u0127lief fik, li g\u0127edt lil Mos\u00e8 li ismek hu: \"Jiena li jiena.\"", "Ammen.", "Kapitlu 24.", "Meta l- bniedem jitlob jew jinvoka 'l Alla, Alla nnifsu jag\u0127tih l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u, li fiha virt\u00f9 divina.", "Immela l- bniedem jilbes il- virt\u00f9 ta' Alla, li hu omnipotenti u perkonsegwenza xejn ma jkun diffi\u010bli g\u0127alih, kif jg\u0127id l- appostlu San Pawl: \"Kollox jiena nista' f' dan li lili jikkonforta:\" u banda o\u0127ra, \"Jekk Alla huwa favur tag\u0127na, min huwa kontra tag\u0127na?\"", "Min jista' qatt jissoponi li mara armla devota bla ta\u0127ri\u0121 tal- armi kienet kapa\u010bi li t\u0127arbat e\u017cer\u010btu u tillibera l- poplu tag\u0127ha?", "Dan g\u0127amlet \u0120uditta li kkonfidat fl- orazzjoni u b' Alla mag\u0127ha qatg\u0127et ras Oloferne, il- \u0121eneral li fih l- Assiri kienu jittamaw g\u0127all- forzi kbar tal- armi u tal- e\u017cer\u010bti u \u0127elset il- poplu Lhudi li mag\u0127ha kien mag\u0127qud bl- orazzjoni.", "Min jista' qatt jissoponi li tifel bla ta\u0127ri\u0121 fl- armi, sempli\u010bi rag\u0127aj, kien kapa\u010bi illi ijassar e\u017cer\u010btu u je\u0127les mill- bi\u017ca' l- poplu tieg\u0127u?", "Dan g\u0127amel David, li \u0121ie jikkumbatti fl- isem ta' Alla, armat bl- orazzjoni, u bi \u017cbandola jitfa' mal- art il- \u0121gant Golija u bix- xabla ta' dan stess joqtlu u j\u0127arrab il- Filistej, li kienu jikkonfidaw fil- qawwa tad- drieg\u0127 ta' hedana l- \u0121gant, u jne\u0127\u0127i g\u0127alkollox il- bi\u017ca' mill- qlub tal- poplu Lhudi, li kien minn hedan l- insolenti \u0121gant mistieden g\u0127all- kumbattiment.", "Forsi mhux bit- talb \u0127eles Mos\u00e8 l- poplu Lhudi mid- drieg\u0127 potenti ta' Farg\u0127uni, u reba\u0127 'l- Amali\u010biti?", "Forsi mhux bit- talb Elija waqqaf ix- xita g\u0127al tliet snin u sitt xhur, u bit- talb mill- \u0121did ni\u017c\u017cel ix- xita?", "Fis- salmi 104 u 105 is- Sultan David profeta jirrakkonta l- g\u0127e\u0121ubijiet ta' Alla li g\u0127amel a favur ta' dawk li fittxewh bl- orazzjoni, u jistieden 'il kul\u0127add jg\u0127id: \"Fittxu s- Sinjur u intom tissa\u0127\u0127u,\" u tissa\u0127\u0127u biex?", "Ming\u0127ajr dubju bil- virt\u00f9 tal- g\u0127ajnuna tieg\u0127u.", "\"Fittxu s- Sinjur u intom tissa\u0127\u0127u, fittxu dejjem il- wi\u010b\u010b tieg\u0127u.\"", "Meta wie\u0127ed kien jispi\u010b\u010ba, kieku ried jesponi mill- Istorja l- potenza li dehret fuq il- qaddisin li ma kinux ifittxu \u0127lief 'l Alla bl- orazzjoni b' mod tali li kienu jidhru li ma kinux we\u0127edhom, x\u0127in kul\u0127add jag\u0127raf il- \u0127ila tal- forzi naturali?", "Fel\u0127u g\u0127alihom infushom bl- orazzjoni: fel\u0127u g\u0127all- g\u0127edewwa kollha tag\u0127hom spiritwali u temporali bl- orazzjoni: fel\u0127u u werwru l- prin\u010bep tad- dlamijiet bl- orazzjoni.", "Iva l- bniedem isir insuperabbli bl- orazzjoni: g\u0127alhekk kellu ra\u0121un San \u0120wann il- Gri\u017costmu jg\u0127id li xejn mhu i\u017cjed potenti minn bniedem li jitlob.", "Ma jidhirx ukoll \u010bar li l- bniedem fl- orazzjoni jilbes il- virt\u00f9 ta' Alla mill- istess kliem ta' \u0120es\u00f9 Kristu: \"Itolbu\"?", "Mhux g\u0127alhekk qalilna nitolbu g\u0127aliex jaf u nafuh b' esperjenza a\u0127na wkoll li a\u0127na bla \u0127ila?", "Mnejn ti\u0121i lilna l- \u0127ila?", "Minn imkien \u0127lief mill- qawwa ta' Alla li lejh nirrikorru.", "Hija \u0127a\u0121a proprja tad- divinit\u00e0 li tirxoxta l- mejtin, li tfejjaq bla mezzi naturali, f' kelma wa\u0127da, li tag\u0127mel il- mirakli: issa l- qaddisin naqraw li dawn il- \u0127wejje\u0121 g\u0127amluhom: g\u0127aliex?", "Mnejn \u0121iet fihom dina l- virt\u00f9 u tant \u0127ila?", "Mill- orazzjoni tal- fidi tag\u0127hom.", "Alla kien mag\u0127hom u permezz tag\u0127hom opra hedawna l- g\u0127e\u0121ubijiet.", "Per\u00f2 nindukraw rwie\u0127na li ma nittentawx 'l Alla fl- orazzjoni: a\u0127na g\u0127andna nu\u017caw is- sens komun u l- industrija tag\u0127na naturali, u fejn ma naslux a\u0127na, nirikorru g\u0127all- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li inti malajr tismag\u0127na, meta nsej\u0127ulek sabiex l- g\u0127adu ma jg\u0127idx: \"Jiena rba\u0127thom.\"", "Ammen.", "Kapitlu 25.", "Min ma jaqlax fit- talb?", "Xi w\u0127ud anzi bosta jitolbu u ma jaqilg\u0127ux: g\u0127aliex?", "Isma' x' jikteb San \u0120akbu fir- IV kap tal- ittra tieg\u0127u: \"Mnejn huma l- gwerer u l- \u0121lied fostkom?", "Mhumiex huma minn hawn, mix- xewqat tal- \u0121ibda tag\u0127kom, li jikkumbattu fil- \u0121isem tag\u0127kom?", "Intom tixtiequ u m' g\u0127andkomx intom toqtlu u tg\u0127iru, u ma tistg\u0127ux taqilg\u0127u: intom titwelltu u tikkumbattu, u intom m' g\u0127andkomx: g\u0127aliex intom ma titolbux.", "Intom titolbu u ma taqilg\u0127ux, g\u0127aliex intom titolbu \u0127a\u017cin sabiex ittemmu l- \u0127a\u0121a fix- xewqat tag\u0127kom.\"", "Wie\u0127ed, immela, g\u0127alhekk ma jaqlax, g\u0127aliex jitlob \u0127a\u017cin.", "Xi w\u0127ud jitolbu ming\u0127ajr perswa\u017cjoni fil- qalb tag\u0127hom, li fuqhom jg\u0127id Santu Wistin: \"G\u0127alxejn ja\u0127dmu x- xufftejn, jekk il- qalb ma titlobx.\"", "O\u0127rajn jitolbu ming\u0127ajr reverenza billi jittentaw 'l Alla: dawn, xi w\u0127ud minnhom espressament jiddubitaw fuq xi perfezzjoni jew attribut ta' Alla u g\u0127alhekk jixtiequ li j\u0121arrbuha, b\u0127allikieku biex jaraw jekk Alla huwiex tal- providenza, huwiex omnipotenti, jafx kollox, huwiex \u0121ust: o\u0127rajn minn dawn, g\u0127alkemm ma jiddubitawx fuq il- perfezzzjonijiet ta' Alla, per\u00f2 jitolbu arditament it- turija ta' xi attribut ta' Alla: b\u0127allikieku wie\u0127ed jistenna l- g\u0127ajnuna ta' Alla, jesponi ru\u0127u f' periklu gravi tal- \u0127ajja ming\u0127ajr \u0121usta kaw\u017ca jew li jitma l- fejqan minn Alla ming\u0127ajr ma ju\u017ca rimedju.", "\u0120es\u00f9 Kristu qal lil Satana li kien issu\u0121\u0121erielu li jintefa' mill- qu\u010b\u010bata tat- tempju: \"Hemm miktub: La tittentax lis- Sinjur Alla tieg\u0127ek.\"", "Matt: IV, 7.", "Per\u00f2 inti ma tkun qatt tittenta 'l Alla, jekk titlob miraklu f' xi okka\u017cjoni bil- kundizzjoni: \"Jekk jog\u0127\u0121ob lil Alla.\"", "Xi w\u0127ud jitolbu u g\u0127ax ma jarawx il- grazzja maqlug\u0127a, jag\u0127tu \u0127tija lil Alla, meta l- \u0127tija tkun fihom stess jew g\u0127aliex jitolbu \u0127wejje\u0121 dannu\u017ci, li huma ja\u0127sbu li jkunu ta' \u0121id, jew g\u0127aliex ma ja\u0127sbux li Alla jag\u0127mel kollox fis- sapjenza tieg\u0127u f' \u0127inu u f' waqtu.", "O\u0127rajn jitolbu bl- e\u017citazzjoni, b\u0127all- mew\u0121 tal- ba\u0127ar, u jg\u0127idu: \"Forsi naqilg\u0127u.\"", "Huwa \u010bert li Alla \u017cgur jag\u0127ti dak li hu ta' \u0121id spiritwali lil min jitolbu: g\u0127alhekk inti \u017cgur li tkun tlabt \u0127a\u017cin, jekk ma tarax il- frott ossija s- sinjal fik tal- virt\u00f9, li inti tkun tlabt.", "Inti tlabt l- umilt\u00e0 u fik ma tarax is- sinjal tag\u0127ha li hija spe\u010bjalment l- ubbidjenza: forsi Alla ma jridx jag\u0127ti \u0127a\u0121a hekk tajba u me\u0127tie\u0121a g\u0127all- unur tieg\u0127u u g\u0127all- \u0121id tieg\u0127ek?", "U tista' inti tiddubita li l- \u0127tija kollha tieg\u0127ek, g\u0127aliex tkun tlabt biss bix- xufftejn, jekk ma kontx dispost li tilqa' l- mezzi li bihom takkwista l- umilt\u00e0, b\u0127alma huma l- mard, jew l- umiljazzjonijiet l- o\u0127ra?", "Jidhirlek li inti tlabt, kif imiss, li Alla jag\u0127tik l- im\u0127abba lejn il- proxxmu, x\u0127in inti mbag\u0127ad ma tissaportihx fid- difetti tieg\u0127u naturali jew morali?", "Jidhirlek li inti tlabt, kif imiss, li Alla jag\u0127tik il- qdusija, x\u0127in inti ma ti\u0127ux pa\u010benzja fil- kuntrarju?", "Jew li jag\u0127tik l- ispirtu tal- penitenza, u inti ma ta\u0127rabx l- okka\u017cjoni prossma tad- dnub?", "Jew li jag\u0127tik l- ispirtu tal- mortifikazzjoni u er\u0127ilek tlablab jew tissodisfa l- kurjo\u017cit\u00e0?", "Ta' min hi l- \u0127tija?", "Hija kollha kemm hi tieg\u0127ek, imqieg\u0127da fil- volont\u00e0 tieg\u0127ek li ma tafx tinfired minn dak li jog\u0127\u0121obha, b\u0127all- marid li jrid ifiq i\u017cda l- imrar tal- medi\u010bina tat- tabib, li jkun sejja\u0127 fejn is- sodda tieg\u0127u, b' ebda mod ma jrid jie\u0127du g\u0127aliex ma jog\u0127\u0121bux.", "Dan jissejja\u0127 \u010bajt u mhux talb lil Alla sapjentissmu li mieg\u0127u \u0127add ma \u010b\u010bajta u lanqas ji\u010b\u010bajta.", "Titfa' inti l- qam\u0127 fuq i\u017c- \u017conqor biex jinbet u jikber u j\u0121ib il- frott?", "Ma intix mi\u0121nun.", "Kemm i\u017cjed Alla jordna kollox fis- sapjenza?", "\u0126add ma jista' jaqdi lil \u017cew\u0121 padruni, qal \u0120es\u00f9 Kristu.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax jekk dawn ikunu ta' fehma kuntrarja, inti jkollok t\u0127obb u \u017c\u017comm mal- wie\u0127ed u tobg\u0127od lill- ie\u0127or, imma \u017c\u017comm mat- tnejn, dan ma jistax ikun.", "Jekk inti tfittex l- ispirtu, ikollok tobg\u0127od il- la\u0127am; jekk tfittex il- la\u0127am, ikollok tobg\u0127od l- ispirtu, g\u0127ax dawna huma kontra xulxin, b\u0127ad- dawl u d- dlam.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw minnek l- ispirtu tal- umilt\u00e0 u tal- manswetudni, nafu tajjeb li dejjem g\u0127o\u0121bitek it- talba tal- umli u tal- mansweti.", "Ammen.", "Kapitlu 26.", "Liema hija l- aqwa orazzjoni?", "Rigward l- orazzjoni mentali huma tassew effika\u010bi l- \u0127sieb tan- novissmi, il- \u0127sieb tal- pre\u017cenza ta' Alla u l- \u0127sieb fuq il- Passjoni u fuq il- Mewt ta' Sidna \u0120es\u00f9 Kristu.", "Infatti l- frott tal- orazzjoni huwa li d- dnub jitne\u0127\u0127a u li ma jsirx: issa l- Ispirtu Santu jassigura li \u0127add ma jasal biex jidneb min jiftakar fin- novissmi tieg\u0127u \u2014 Mewt, \u0120udizzju, Infern u \u0120enna: \"Iftakar fin- novissmi tieg\u0127ek u inti ma tidneb qatt.\"", "Xi ng\u0127idu g\u0127all- \u0127sieb tal- pre\u017cenza ta' Alla x\u0127in Alla nnifsu tah lil Abraham, b\u0127ala mezz g\u0127all- perfezzjoni tal- \u0127ajja spiritwali?", "Imbag\u0127ad il- \u0127sieb l- ie\u0127or fuq il- Passjoni u fuq il- Mewt ta' \u0120es\u00f9 Kristu g\u0127andu ne\u010bessarjament inissel f' min jemmen tassew li Kristu huwa Alla inkarnat, mhux biss mibeg\u0127da g\u0127ad- dnub, i\u017cda sentimenti wisq forti ta' rikonoxxenza.", "M' hemmx immela dubju li tassew huma effika\u010bi hedawna l- materji tal- orazzjoni mentali: per\u00f2 b' \u0121udizzju tal- majjistri kollha tal- ispirtu li l- aqwa huwa l- \u0127sieb tal- pre\u017cenza ta' Alla u tassew beatu min jit\u0127arre\u0121 f' hedina l- Meditazzjoni.", "Rigward imbag\u0127ad l- orazzjoni vokali, effika\u010bi huwa tassew il- \"Missierna\".", "Dina l- orazzjoni hija g\u0127a\u017ci\u017ca u utli wisq g\u0127aliex g\u0127allimhielna \u0120es\u00f9 Kristu stess u fiha kulma hu ne\u010bessarju g\u0127all- glorja ta' Alla u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127na bnedmin.", "Effika\u010bi wkoll huma l- \u0121akulatorji, li fi ftit kliem jerfg\u0127u ta' spiss ir- ru\u0127 f' Alla, jekk dina tkun distratta.", "Effika\u010bi hija wkoll l- offerta tal- pjagi ta' Kristu lil Alla l- Missier biex bihom naqilg\u0127u l- grazzji, u biex bihom nunuraw, u nirringrazzjaw, u nissodisfaw 'l Alla.", "Xi ng\u0127idu per\u00f2 fuq il- Quddiesa, li hija l- orazzjoni per e\u010b\u010bellenza?", "Il- Quddiesa hija s- sagrifi\u010b\u010bju tal- li\u0121i l- \u0121dida: fiha s- sa\u010berdot huwa Kristu, fiha l- vittma huwa Kristu, li ma jistax ikun li ma ji\u0121ix mismug\u0127 g\u0127ar- reverenza tad- dinjit\u00e0 tieg\u0127u.", "La Kristu huwa s- sa\u010berdot, mela huwa hu li joffri u li jitlob.", "La Kristu huwa l- vittma, mela joffri lilu nnifsu b' valur ta' glorja infinita u ta' merti infiniti li Alla ma jistax idawwar wi\u010b\u010bu minnha u ma ja\u010b\u010bettahiex.", "Permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu biss a\u0127na nag\u0127rfu, u nunuraw, u nigglorifikaw, u nirringrazzjaw, u nissodisfaw 'l Alla denjament, u minnu ni\u0121bdu fuqna kull grazzja u kull \u0121id.", "Il- ver\u0121ni mbierka permezz ta' San Duminku tatna r- Ru\u017carju tag\u0127ha b\u0127ala mezz biex bih il- vizzju jinqered, u toktor u tixtered il- virt\u00f9, b\u0127ala mezz biex bih a\u0127na nigglorifikaw 'l Alla u nid\u0127lu ta\u0127t il- protezzjoni effika\u010bi tag\u0127ha stess.", "X' inhuwa r- Ru\u017carju?", "Huwa orazzjoni mentali li g\u0127andha b' o\u0121\u0121ett il- \u0127ajja mortali u glorju\u017ca ta' \u0120es\u00f9 Kristu, li kull nisrani g\u0127andu jimita, u orazzjoni vokali li tikkonsisti fir- re\u010bita tal- Missierna b' g\u0127axar Ave Maria warajha u bi Glorja wa\u0127da g\u0127al kull posta.", "Il- ver\u0121ni mbierka wieg\u0127det li tinda\u0127al bil- potenza tag\u0127ha quddiem binha \u0120es\u00f9 Kristu g\u0127al min jg\u0127id ir- Ru\u017carju tag\u0127ha.", "Ir- Ru\u017carju ta' Marija huwa prezzju\u017c u fuq li prezzju\u017c.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li nfa\u0127\u0127ruk, u li nigglorifikawk, u li nadurawk bl- ispirtu u bil- verit\u00e0.", "Ammen.", "Kapitlu 27.", "Jekk inti tistaqsini ng\u0127allmek kif tag\u0127mel l- orazzjoni, jiena nwie\u0121bek b' kelma wa\u0127da biss: \"Ag\u0127mel id- dmirijiet tieg\u0127ek.\"", "Infatti \u0120es\u00f9 Kristu stess qalilna: Meta intom tkunu g\u0127amiltu dak li intom im\u0121eg\u0127lin tag\u0127mlu, g\u0127idu: A\u0127na servi battala; g\u0127amilna dak li kellna nag\u0127mlu.", "Iva, it- temmija tad- dmirijiet hija vera orazzjoni li titla' quddiem l- Altissmu bil- fwie\u0127a tal- \u0127lewwa.", "U min ma jarax li hija ksu\u0127ata li ta\u0127seb f' Alla u li titolbu, meta inti tittraskura d- dmirijiet li g\u0127andek lejh, u lejn il- proxxmu, u lejk innifsek?", "Hija vera orazzjoni li inti ttemm id- dmirijiet tieg\u0127ek, ming\u0127ajr ma t\u0127alli barra li titolbu l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u divina biex inti tag\u0127mel id- dmirijiet tieg\u0127ek dejjem, u mhux meta lilek jog\u0127\u0121ob, u li tag\u0127milhom, b' intenzjoni retta, u mhux meta jaqbel lilek temporalment, u li tag\u0127milhom b' kuxjenza safja, voldieri li sa fejn taf inti, ma ti\u0121\u0121udikax ru\u0127ek \u0127ati ta' dnub mejjet.", "Liema huma issa d- dmirijiet tieg\u0127ek lejn Alla?", "Li tirrassenja ru\u0127ek f' kull kuntrarju, f' kull \u0127a\u0121a li ma tkunx tog\u0127\u0121bok ming\u0127ajr lamenti.", "Din fiha fwie\u0127a ta' vera orazzjoni li \u0121\u0121iblek pa\u010bi perfetta.", "Liema huma d- dmirijiet tieg\u0127ek lejn il- proxxmu?", "Li tag\u0127millu dak li inti trid li l- o\u0127rajn jag\u0127mlu lilek.", "Dina fiha fwie\u0127a ta' vera orazzjoni li \u0121\u0121ib fuqek il- \u0127niena ta' Alla.", "Liema huma d- dmirijiet tieg\u0127ek lejk innifsek?", "Li tobg\u0127od lilek innifsek, billi tmieri lil qalbek f' dak li huwa \u0127a\u017cin.", "Dina fiha fwie\u0127a ta' vera orazzjoni, li tinsi\u0121lek kuruna ta' glorja \u017cgura u eterna.", "Immela inti tara \u010bar fuq is- sustanza u fuq l- importanza tat- temmija ta' dmirijietek li fihom stess jitkellmu quddiem Alla l- istess atti u kunsensi tal- volont\u00e0 tieg\u0127ek.", "X' jiswa li inti titlob 'l Alla li ja\u0127firlek, meta inti tfittex id- dnub?", "X' jiswa li inti titlob 'l Alla l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u, meta inti ri\u017colut li tag\u0127mel dak li jog\u0127\u0121bok?", "X' jiswa g\u0127alik li titlob 'l Alla li jqaddes ismu, meta inti tfittex lilek innifsek u \u017c\u017comm g\u0127alik innifsek dak li inti tara prezzju\u017c f' g\u0127ajnejk u lilu tag\u0127tih dak li inti tara skart u b' hekk issir tixbah lil Kajin fl- offerti tieg\u0127u u mhux lil Abel?", "Nikkonkludu dan il- kapitlu bil- kliem ta' Kristu li Alla huwa spirtu u li min jadurah, je\u0127tie\u0121 li jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0 u li b\u0127al dawn ifittex il- Missier min jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0.", "Ji\u0121\u0121udika kul\u0127add \u0121udizzju rett.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw li inti tkun g\u0127alina l- uniku o\u0121\u0121ett tal- im\u0127abba ta' qalbna.", "Ammen.", "Kapitlu 28.", "Liema huma l- effetti tal- orazzjoni?", "Fit- III ktieb tar- re, kap XVIII, naqraw li l- profeti ta' Baal, alla falz mill- g\u0127odwa sa nofsinhar talbu, jg\u0127idu: \"O Baal, ismag\u0127na.\"", "U ma kienx hemm vu\u010bi li twie\u0121eb.", "F' nofsinhar Elija profeta biex jiddie\u0127aq bihom qallhom: \"G\u0127ajtu b' vu\u010bi akbar, g\u0127ax huwa alla, u forsi qieg\u0127ed jitkellem, jew qieg\u0127ed fil- lukanda, jew fil- vja\u0121\u0121 jew \u010bertament rieqed biex tqajmuh.\"", "Kollox g\u0127alxejn.", "Talab Elija 'l Alla veru u \u0127aj u ni\u017cel in- nar mis- sema u kul\u0127add g\u0127araf li s- Sinjur huwa Alla.", "Nitolbu 'l Alla, g\u0127aliex ma nkunux nitolbu g\u0127alxejn.", "Huwa stess assigurana li ma jiddisprezzax it- talb tag\u0127na: \"Sejja\u0127li fil- jum tat- tribulazzjoni: u jiena ne\u0127ilsek u inti tunurani.\"", "Hekk naqraw fis- salm 49.", "L- effett ewlieni tal- orazzjoni huwa l- vittorja fuq l- g\u0127edewwa kollha tag\u0127na tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem: meta t- tentazzjoni tag\u0127fasna biex a\u0127na nakkonsentu g\u0127ad- dnub u a\u0127na nitolbu bil- verit\u00e0, fid- dnub ma naqg\u0127ux, kif assigurana Kristu.", "Itolbu sabiex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni.", "Frott, immela, tal- orazzjoni huwa l- vittorja fuq kull xorta ta' dnub, meta l- g\u0127edewwa temporali jassedjawna biex jag\u0127mlulna d- deni u a\u0127na nitolbu bil- fidu\u010bja f' Alla li \u0127eles il- poplu lhudi minn Farg\u0127uni u minn Oloferne u mill- g\u0127edewwa l- o\u0127ra kollha tag\u0127hom, a\u0127na wkoll ming\u0127ajr dubju kif missirijietna ttamaw f' Alla u \u0121ew me\u0127lusin, hekk ukoll a\u0127na b\u0127al missirijietna jkollna ra\u0121un li nistqarru li ma hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al min jirrikorri lejn Alla.", "Effett tal- orazzjoni hija l- ma\u0127fra ta' dnubietna: jekk a\u0127na dnibna u bil- verit\u00e0 u bid- dispo\u017cizzjoni tal- volont\u00e0 tag\u0127na nitolbu ma\u0127fra, Alla jisma' t- talb tag\u0127na, kif sema' n- Niniviti, li talbuh ma\u0127fra g\u0127all- predikazzjoni ta' \u0120ona.", "Effett tal- orazzjoni huwa d- dawl li jin\u017cel minn Missier id- dawl.", "Kemm jen\u0127tie\u0121 id- dawl f' dinja kollha dlamijiet, kullimkien injoranza, kullimkien inganni.", "Iva, Alla wera lil Salamun li \u0127a wisq pja\u010bir bih, meta dan mistoqsi minnu stess talbu li jag\u0127tih id- dawl veru biex jag\u0127raf jidderie\u0121i l- poplu tieg\u0127u.", "Iva Alla tassew irid jag\u0127tina d- dawl tant me\u0127tie\u0121 biex bih nordnaw il- \u0127ajja tag\u0127na fit- triq tal- pa\u010bi, x\u0127in tana d- dawl veru biex nimxu warajh 'il Kristu \u0120es\u00f9.", "Effett tal- orazzjoni hija l- perseveranza tant me\u0127tie\u0121a g\u0127as- salvazzjoni: \"Min ikun ippersevera sal- a\u0127\u0127ar, dan ikun salv,\" qal \u0120es\u00f9 Kristu.", "Kollox jiddependi mill- orazzjoni, billi xejn \u0127add ma jista' jag\u0127mel ming\u0127ajr il- konkors ta' Alla mieg\u0127u, per\u00f2 a rigward tal- perseveranza finali, Alla mhux soltu jag\u0127tiha \u0127lief lil dawk li jag\u0127mlu orazzjoni.", "Effett tal- orazzjoni hija l- konver\u017cjoni tal- midinbin: Jekk inti, qal \u0120es\u00f9 Kristu lil Swor Marija della Passione, to\u0127ro\u0121 tipprietka u tin\u0127aqar biex tipperswadi l- midinbin kemm jiena amabbli biex huma jikkonvertu; kollox fejn hu jibqa', jekk jiena mis- sema ma nitfax ir- ru\u0121jada tal- grazzja tieg\u0127i, g\u0127alhekk oqg\u0127od inti biss itlobni g\u0127alihom.", "L- appostlu San Pawl kiteb: \"Jiena \u0127awwilt, Apollu saqqa, i\u017cda kabbar Alla.\"", "X' jiswa li a\u0127na n\u0127awlu u li a\u0127na nsaqqu, jekk kollox jibqa' kif inhu?", "G\u0127all- orazzjoni, immela, g\u0127all- orazzjoni: g\u0127aliex kull don tajjeb u perfett huwa \u0121ej minn fuq, nie\u017cel mill- Missier tad- dawl.", "Hija \u0127a\u0121a proprja tal- bniedem li jitlob: hija \u0127a\u0121a proprja ta' Alla li j\u0127enn u li ja\u0127fer.", "Effett tal- orazzjoni huwa l- kotor tal- operarji, tal- \u0127addiema fil- knisja: infatti \u0120es\u00f9 Kristu lill- appostli ma tahomx mezz ie\u0127or biex ikattru l- \u0127addiema fil- knisja \u0127lief li jitolbu lil Alla biex jibg\u0127athom fiha hu stess.", "Kien jg\u0127idilhom: \"Il- \u0127sad huwa bosta, i\u017cda ftit huma l- \u0127addiema.", "Itolbu, immela, lil sid il- \u0127sad biex jibg\u0127at \u0127addiema fil- \u0127sad tieg\u0127u.\"", "Luqa X, 2.", "Bl- evan\u0121elju f' idejna naraw il- verit\u00e0 tal- effetti tal- orazzjoni.", "1.", "Talab il- \u0127alliel it- tajjeb, u Kristu mis- salib assiguralu l- \u0121enna.", "2.", "Talab l- adulteru pubblikan, u ni\u017cel id- dar i\u0121\u0121ustifikat.", "3.", "Bkiet Marija Madalena, u Kristu rxoxta 'l \u0127uha Lazzru mejjet minn erbat ijiem.", "4.", "Xtaq \u017bakkew jara 'l Kristu, u dan stieden ru\u0127u biex jid\u0127ol f' daru.", "5.", "Talbet l- armla lill- im\u0127allef \u0127a\u017cin li ma kienx jib\u017ca' minn Alla u l- im\u0127allef ikkostrin\u0121a ru\u0127u li jismag\u0127ha.", "6.", "Talab il- \u0127abib tliet \u0127ob\u017ciet lill- \u0127abib tieg\u0127u u bl- impedimenti kollha \u0127a li ried billi baqa' j\u0127abbat.", "7.", "L- appostli \u0120akbu u \u0120wanni riedu jitolbu li jin\u017cel in- nar mis- sema u jeqred lis- Samaritani li ma laqg\u0127ux lil \u0120es\u00f9 Kristu u \u0120es\u00f9 \u010banfarhom.", "8.", "L- iben il- \u0127ali talab ma\u0127fra lil missieru, u missieru fer\u0127an g\u0127amillu festa.", "9.", "Il- midjun g\u0127as- sentenza li kellu ji\u0121u mibjug\u0127in huwa, martu, uliedu, u kulma kellu biex jit\u0127allas id- dejn, qala' l- ma\u0127fra g\u0127ax talabha lir- re: per\u00f2 billi dan il- midjun ma \u0127ennx g\u0127all- midjun tieg\u0127u, ir- re inkurlat irtira l- ma\u0127fra u kkundannah.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi naqilg\u0127u effika\u010bement minnek dak li fedelment lilek nitolbu.", "Ammen.", "Kapitlu 29.", "Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, g\u0127all- unur u g\u0127all- glorja tal- isem tieg\u0127u: immela l- kreatura tieg\u0127u hija ordinata mis- Sapjenza tieg\u0127u biex tigglorifikah u tunurah.", "U kif tista' tunurah il- kreatura ra\u0121onevoli \u0127lief biss permezz tal- orazzjoni?", "Il- bniedem li fih innifsu jara li hu jiddependi minn Alla, jirrikorri g\u0127alhekk bil- fidu\u010bja lejh, b\u0127all- iben lejn missieru.", "Meta, immela, il- bniedem jag\u0127mel l- orazzjoni junura 'l Alla, g\u0127aliex jag\u0127rfu bi kreatur tieg\u0127u, b\u0127ala opra \u0127ajja, li tg\u0127ajjat quddiem min g\u0127amilha.", "Dan huwa veru.", "Infatti l- bniedem ma jarax lilu nnifsu barrani minn Alla g\u0127aliex jaf li huwa opra ta' jdejh, li Alla tassew i\u0127obb u le jiddisprezza: g\u0127alhekk mhux biss jitqanqal biex jirringrazzjah, i\u017cda wkoll biex jitolbu dak li ma jinsabx fih.", "Il- bniedem ma jarax 'l Alla: i\u017cda mill- opri ta' jdejh jag\u0127raf 'l Alla u jirrikonoxxih b' awtur tieg\u0127u u ta' kull \u0121id tieg\u0127u hekk li lejh jirrikorri perswa\u017c li Alla huwa veru, huwa \u0127aj, u li ming\u0127ajr dubju g\u0127andu fih b' mod infinit kull attribut u kull perfezzjoni li tista' tinsab fil- kreaturi tieg\u0127u u li fihom ma tistax tinsab.", "Min hu li jitlob 'il dak li hu mejjet jew lil \u0127a\u0121a insensibbli?", "Min hu li jitlob 'il dak li minnu huwa \u017cgur li xejn ma jittama?", "Il- bniedem immela fl- orazzjoni mhux biss ikun jistqarr li Alla hu, i\u017cda li hu \u0127aj, li jara, li jisma', li jifhem, li hu omnipotenti, cio\u00e8, li g\u0127alih xejn mhu impossibbli, li hu dominatur ta' kollox, cio\u00e8, li kollox huwa tieg\u0127u, u li jag\u0127mel li jrid ming\u0127ajr xejn ma jista' jfixklu, li hu \u0127anin, cio\u00e8, li ma jdawwarx wi\u010b\u010bu mill- mi\u017cerja tal- bniedem li jitolbu, li hu immens, cio\u00e8, li jinsab kullimkien u li jimla kull lok, li hu, f' kelma wa\u0127da, l- essri perfettissmu, etern, bidu u tmiem ta' kollox, li \u0127add ma jista' jifhem bl- industrija u bl- in\u0121enju uman.", "Il- bniedem jirrikorri lejn Alla skont il- b\u017conn tieg\u0127u u permezz tal- materja li jkun ifittex u jrid minn Alla jikxef u junura 'l Alla fl- attribut relattiv g\u0127all- b\u017conn tieg\u0127u.", "Il- bniedem jitlob 'l Alla ja\u0127firlu dnubietu: kien jitolbu ma\u0127fra, kieku ma kienx jib\u017ca' mill- \u0120ustizzja tieg\u0127u?", "Kien jitolbu ma\u0127fra, kieku ma kienx perswa\u017c huwa Alla \u0127anin?", "Il- bniedem fit- tentazzjonijiet jitlob l- g\u0127ajnuna ta' Alla; kien jitolbu l- g\u0127ajnuna, kieku ma kienx perswa\u017c li Alla hu omnipotenti, forti?", "Il- bniedem jitlob 'l Alla kull \u0121id spiritwali, u kull konsolazzjoni, u kull \u0127elsien mill- g\u0127edewwa: kien jitolbu dan, li kieku ma kienx perswa\u017c li huwa Alla tajjeb u dominatur ta' kollox?", "Il- bniedem jitlob bir- rassenjazzjoni, kien biss jitlob, kieku ma kienx perswa\u017c li Alla huwa sapjentissmu, li jaf x' inhu ta' \u0121id u x' inhuwa ta' deni?", "Per\u00f2 f' kollox tiddi l- Providenza ta' Alla fuq l- ispiritwal u fuq it- temporal: rigward l- ispiritwal, g\u0127aliex Alla hu l- kaw\u017ca li wie\u0127ed jitlob: infatti huwa artiklu tal- fidi li l- bniedem ma jistax jemmen, jew jittama ming\u0127ajr l- ispirazzjoni tal- Ispirtu Santu li ti\u0121i qabel, il- Providenza ta' Alla, immela, hija l- kaw\u017ca ta' kull orazzjoni, li tissoponi f' min jag\u0127milha Fidu u Speranza: rigward it- temporal, g\u0127aliex Alla jekk jie\u0127u \u0127sieb it- tajr tal- ajru u l- \u0121ilju tal- g\u0127alqa, kemm i\u017cjed jie\u0127u \u0127sieb tal- bniedem?", "Jibqa' \u010bert li Alla hu tassew unurat permezz tal- orazzjoni, li fiha jintg\u0127araf mill- kreatura tieg\u0127u li huwa Alla, Essri Perfettissmu, u li fiha ji\u0121i gglorifikat spe\u010bjalment g\u0127all- Providenza tieg\u0127u, g\u0127at- Tjubija tieg\u0127u, g\u0127all- Omnipotenza u g\u0127as- Sapjenza tieg\u0127u: iva, lilu unur u glorja g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Ammen.", "Ejjew nitolbu.", "Santissima Trinit\u00e0, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu li a\u0127na noffrulek biex nimmeritaw illi nag\u0127tuk unur u glorja b' kull opra tag\u0127na.", "Ammen.", "NOTA\u2013Qabel ma nag\u0127mlu l- Konklu\u017cjoni nqieg\u0127du t- tifsir tal- Pater Noster u l- Orazzjoni ta' patri Franku Karmelitan.", "IL- PATER NOSTER", "DA\u0126LA", "Qabel tg\u0127id il- \"Missierna\", a\u0127seb li jara, li jisma' u li jifhem min g\u0127amel lilek tara, tisma' u tifhem u li missier ma ji\u010b\u0127adx lil ibnu dak li hu tajjeb u me\u0127tie\u0121.", "\u0120es\u00f9 g\u0127allimna l- \"Missierna\"; g\u0127alhekk hija wisq g\u0127a\u017ci\u017ca u utli.", "Mill- kanoni tal- quddiesa jidher \u010bar li ma' Alla l- Missier, l- ewwel persuna divina, inkunu nitkellmu fil- \"Missierna\".", "Missierna, li inti fis- smewwiet.", "Issejja\u0127 'l Alla missierna g\u0127ax hu \u0127alaqna, jie\u0127u kura tag\u0127na u da\u0127\u0127alna wliedu fil- grazzja permezz ta' Kristu.", "A\u0127na lkoll a\u0127wa u ma nid\u0127lux is- sema jekk ma ng\u0127inux, kif nistg\u0127u, 'il xulxin g\u0127ar- ru\u0127 u g\u0127all- \u0121isem.", "Taf min sejjer ikun fil- leminija f' jum il- \u0127aqq?", "Biss min ikun \u0127abb tassew il- proxxmu kollu di\u017cinteressatament.", "Alla kullimkien u a\u0127na fih, b\u0127al \u0127uta fl- ilma, ng\u0127ixu, ni\u010b\u010baqalqu u ninsabu.", "X' voldieri, li inti fis- smewwiet?", "Alla huwa spirtu u \u0127add ma jadurah bil- verit\u00e0 u ma jirrikonoxxih b' missier g\u0127all- wirt permezz tad- demm u l- la\u0127am u l- \u0127wejje\u0121 tal- art li jifhmu jifirduna minnu: g\u0127alhekk il- veri wlied ma\u0127lulin minn kull ma\u0127luq jintrefg\u0127u f' Alla u fih biss jistrie\u0127u.", "Jitqaddes ismek.", "Hawn inti titlob li Alla jag\u0127mel li kull kreatura tag\u0127rfu, t\u0127obbu u sservih: u b' hekk tag\u0127tih permezz ta' intenzjoni retta l- glorja li tist\u0127oqq lilu wa\u0127du, kollu tjubija u qdusija.", "Ti\u0121i saltnatek.", "Hawn inti titlob li Alla j\u017commna dejjem sudditi fir- renju tal- grazzja tieg\u0127u kollu m\u0127abba, \u0121ustizzja u pa\u010bi; li jkattar il- knisja fin- numru tal- fidili, u fl- a\u0127\u0127ar nett li f' mewtna je\u0127odna l- \u0120enna mieg\u0127u.", "Ikun li trid int kif fis- sema hekda fl- art.", "Hawn fi spirtu ta' umilt\u00e0 u ta' fidu\u010bja inti titlob li Alla jag\u0127tina l- grazzja li dejjem nobdu g\u0127al- li\u0121i tieg\u0127u anki b' disprezz ta' \u0127ajjitna: u li f' kull kuntrarju nintrabtu mal- volont\u00e0 tieg\u0127u li g\u0127aliha hu kollox irie\u0121i, veru sid u veru missier.", "\u0126ob\u017cna ta' kuljum ag\u0127tina llum.", "Hawn inti titlob li Alla jag\u0127tina dak li a\u0127na ne\u0127tie\u0121u g\u0127ar- ru\u0127 spe\u010bjalment l- ispirtu tal- bi\u017ca' tieg\u0127u, u g\u0127all- \u0121isem spe\u010bjalment il- pa\u010bi tal- qalb, u li j\u017commna mistre\u0127in fuq il- providenza tieg\u0127u.", "U a\u0127frilna dnubietna, kif a\u0127na na\u0127fru 'l min hu \u0127ati g\u0127alina.", "Hawn jen\u0127tie\u0121 li inti titfa' l- attenzjoni kollha tieg\u0127ek fuq il- kelma kif.", "Jekk inti l- g\u0127adu tieg\u0127ek ma tfajtux il- \u0127abs, sejjer Alla jitfg\u0127ek fil- \u0127abs tieg\u0127u tan- nirien?", "Bl- istess kejl, qal Kristu, li tkunu qistu bih lil \u0127addie\u0127or, ikun lilkom miqjus: ma\u0127fra b' ma\u0127fra: vendetta b' vendetta.", "Jaqbel jew le li wie\u0127ed ma jfittixx id- drittijiet tieg\u0127u miksura mill- proxxmu biex Alla j\u0121ib ru\u0127u mag\u0127na bl- istess mod?", "U la dda\u0127\u0127alniex fit- ti\u0121rif.", "Hawn inti titlob li Alla bil- potenza tieg\u0127u jag\u0127mel li ma nsibux ru\u0127na fl- okka\u017cjoni jew fil- \u0127ajr g\u0127ad- dnub: jew li, jekk inkunu fiha, isostnina biex ma nag\u0127tux kunsens.", "Dana hu d- dnub: tinteba\u0127 li \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina u tridha.", "Trid tara temminx \u0127aj?", "Stenna t- tentazzjoni.", "Alla 'l \u0127add ma jittenta: kull wie\u0127ed jista' ji\u0121i ttentat jew mix- xitan, jew minn bniedem \u0127a\u017cin, jew mill- \u0121ibdiet \u0127\u017ciena tieg\u0127u stess.", "I\u017cda e\u0127lisna mid- deni.", "Hawn inti titlob li Alla je\u0127lisna mill- waqg\u0127a fid- dnub u spe\u010bjalment il- mejjet, li jifridna minnu, itellfilna l- pa\u010bi u je\u0127odna fin- nar ta' dejjem: dan hu l- uniku u l- veru deni: id- dnub biss.", "Is- sofferenzi ta' dina l- \u0127ajja huma m\u0127abba ta' Alla lejna, g\u0127ax fihom il- veru \u0121id, billi je\u0127duna l- \u0121enna.", "Ammen.", "Hawn inti mill- \u0121did titlob li Alla jag\u0127tik dawn ix- xewqat ta' qalbek bi speranza fih, li \u017cgur jag\u0127tik dak li hu tajjeb.", "Mhux ta' min i\u0127alli barra l- orazzjoni li kien jag\u0127mel qabel il- quddiesa tieg\u0127u l- patri Franku Karmelitan: hija wisq sabi\u0127a, u manjifika u kwa\u017ci kollha skritturali mill- ktieb tas- salmi.", "In\u0121ibuha hawn fl- ori\u0121inal latin u nag\u0127tu wkoll it- traduzzjoni tag\u0127ha.", "TALBA.", "Omnipotenza, G\u0127erf, Tjubija, kollox jiena minnek nistenna, g\u0127aliex jiena wisq fil- b\u017conn u fqir.", "Quddiemek jiena ni\u017cvoga l- orazzjoni tieg\u0127i, u inti minni la ddawwarx wi\u010b\u010bek, u lili ag\u0127ti t- talba tal- qalb tieg\u0127i; g\u0127aliex inti int g\u0127ani ma' dawk kollha li lilek isej\u0127u fil- verit\u00e0.", "Responsorju.", "Alla qal lil Mos\u00e8: Jiena jien li jien.", "Qal.", "Hekk g\u0127id g\u0127id lill- ulied ta' I\u017crael: Dak li hu, bag\u0127atni g\u0127andkom.", "Esod.", "III, 14.", "Inti li int \u2013 kun imbierek g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Ammen.", "Int li int \u2013 kun g\u0127alija Alla.", "Int li int \u2013 kun g\u0127alija Missier.", "Int li int \u2013 kun g\u0127alija \u0120ustifikatur.", "Int li int \u2013 kun g\u0127alija Salvatur.", "Int li int \u2013 kun g\u0127alija Feddej.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija \u0126elliesi.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Konsolatur.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Laqqieg\u0127i.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Protettur.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Ajjutant.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Qaddiesi.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija G\u0127assiesi.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Rag\u0127aj.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Mexxej.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Mg\u0127allem.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Tabib.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Difensur.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Semmieg\u0127i.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Qawwa.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Mistrie\u0127.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija \u0126ajja.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Re\u017currezzjoni.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Glorja.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija \u0126las.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Sa\u0127\u0127a.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Firmament.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Tama.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Dawl.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Kenn.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Virt\u00f9.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija G\u0127axqa.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Fer\u0127.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Favorevoli.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Sabar.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Stennija.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Xewqa.", "Inti li int \u2013 kun g\u0127alija Tmiem.", "Inti li int \u2013 la tkunx g\u0127alija M\u0127allef.", "Inti li int \u2013 la tkunx g\u0127alija Disprezzatur.", "Inti li int \u2013 la tkunx g\u0127alija Turment.", "Inti li int \u2013 issodisfa t- talba tieg\u0127i, g\u0127aliex jiena wisq umiljajt ru\u0127i.", "Ammen.", "Inti li int \u2013 issodisfa t- talba tieg\u0127i, g\u0127aliex permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu hija g\u0127alina l- grazzja.", "Ammen.", "Inti li int \u2013 issodisfa t- talba tieg\u0127i, g\u0127aliex l- g\u0127edewwa tieg\u0127i huma l- istess g\u0127edewwa tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Qaddis, Qaddis, Qaddis is- Sinjur Alla Omnipotenti, li kien, li hu, u li g\u0127ad ikun.", "KONKLU\u017bJONI.", "Tag\u0127laq wisq tajjeb dan il- ktieb il- parabbola ta' patri Franku Karmelitan: biha huwa jifhem juri li wisq jiddispja\u010bih lil Alla, Missier kul\u0127add, meta a\u0127na, kreaturi ta' jdejh, ma nirrikorrux lejh fil- b\u017conn tag\u0127na b' kunfidenza ta' wlied f' missierhom, u nikkonfidaw fil- kreaturi.", "Bniedem g\u0127ani u twajjeb kellu familja kbira fl- ulied u fis- sefturi, u kellu wisq ra\u0121un li jimtela bih innifsu.", "Issa wie\u0127ed mis- sefturi tieg\u0127u resaq jug\u017ca quddiem dan sidu li wie\u0127ed minn uliedu kien qieg\u0127ed javvilih u jiddi\u017cunurah, billi mar jittallab g\u0127alih innifsu \u0127ob\u017c g\u0127all- g\u0127ajxien lill- barranin.", "G\u0127al hedina l- bxara, il- missier sewwed wisq qalbu, u inkorla li ibnu rrikorra g\u0127and \u0127addie\u0127or g\u0127all- \u0127wejje\u0121 ta' b\u017conn, u qal lis- seftur: \"Meta n- nies jag\u0127rfu li dak huwa ibni, ming\u0127ajr dubju li jinfamawni ta' x\u0127i\u0127, jew ta' qalb \u0127a\u017cina, u ji\u0121\u0121udikawni denn ta' \u010banfir: kien ikollu ra\u0121un ibni li jirrikorri g\u0127and \u0127addie\u0127or, kieku jiena kont fqir, jew li kieku talabni xi \u0127a\u0121a tal- b\u017conn u jiena \u010b\u0127adthielu: i\u017cda x' setg\u0127et kienet ir- ra\u0121uni tieg\u0127u biex huwa g\u0127amel dan?\"", "Is- seftur qallu: \"Ja sid, g\u0127andek wisq ra\u0121un li toffendi ru\u0127ek g\u0127al hedina l- azzjoni li ibnek g\u0127amel: i\u017cda kun af li min jafek sewwa mhux lilek ibaxxi, imma lilu g\u0127an- nuqqas tal- kwalitajiet tajba fih lejn missieru.\"", "Is- sid wie\u0121eb: \"Kieku stess huwa ma kienx ibni u kien jitlobni, jiena kont nag\u0127tih ukoll ladarba hemm il- b\u017conn, g\u0127at- tjubija ta' qalbi.\"", "Mis- sentimenti tal- bnedmin, li huma ma\u0127luqin a xbieha ta' Alla, kemm g\u0127andna okka\u017cjoni li nag\u0127rfu s- sentimenti ta' Alla!", "Min hu dan l- iben, akku\u017cat mis- seftur, \u0127lief dak il- bniedem iffavorit minn Alla u intant jittama u jikkonfida jew f' \u0127iltu, jew f' \u0121idu, jew fil- poter tieg\u0127u, jew fil- bnedmin kbar, b' disprezz hekk offensiv lit- tjubija ta' Alla, li quddiemu mhuwiex minsi g\u0127asfur ta' sitt \u0127abbiet?", "Konfu\u017cjoni, u niket, u ta\u0127sir g\u0127al hedana l- bniedem, li ma qeg\u0127idx 'l Alla b' g\u0127ajnuna tieg\u0127u.", "\"Ecce homo qui non posuit Deum adiutorem suum.", "Salm.", "LI.", "DEO GRATIAS."], "category": "religion", "source": "Extracted from L-Orazzjoni.txt"}
{"text": ["Omeliji ta' Patri Franku Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont \u0120ovanni: F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- mara Samaritana: Spirtu huwa Alla: u dawk li jadurawh je\u0127tie\u0121 li jadurawh bl- ispirtu u bil- verit\u00e0.", "Kap. IV, 24.", "Omelija ta' Patri Franku Dawn biss jaduraw 'l Alla bl- ispirtu u bil- verit\u00e0 li jindunaw, li jinteb\u0127u bil- \u0127a\u017cen tal- azzjoni, u g\u0127all- bi\u017ca' jew g\u0127all- im\u0127abba lejn Alla, jiddi\u017cappruvaw, ma jag\u0127tux il- kunsens tal- volont\u00e0.", "Tinduna li hemm il- \u0127a\u017cen u ma tridux inti tkun toffri s- sagrifi\u010b\u010bju ta' qalbek lil Alla: tkun tag\u0127rfu b' Sinjur tieg\u0127ek, b' Alla tieg\u0127ek u b' hekk tkun tadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0.", "Tinduna li hemm il- \u0127a\u017cen u ma tridux, inti tkun toffri lil Alla sagrifi\u010b\u010bju ta' ringrazzjament g\u0127all- \u0121id kollu li hu g\u0127amillek, u b' hekk tkun tadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, billi tag\u0127rfu b' g\u0127ajn ta' kull \u0121id, billi tag\u0127raf it- tjubija u l- providenza tieg\u0127u, li kollox huwa minnu, u li kollox huwa permezz tieg\u0127u u li kollox g\u0127alih.", "Tinduna li hemm il- \u0127a\u017cen, u ma tridux inti toffri sagrifi\u010b\u010bju impetratorju biex minnu inti ti\u0121bed fuqek il- grazzja tieg\u0127u, il- favuri u l- benedizzjonijiet tieg\u0127u, u b' hekk inti tadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, billi tag\u0127rfu missier \u0127anin, li kollox minnu jiddependi.", "Tinduna li \u0127a\u017cin u ma tag\u0127tix kunsens tal- volont\u00e0 tieg\u0127ek, inti tkun toffri sagrifi\u010b\u010bju ta' propizjazzjoni g\u0127al dnubietek ta' \u0127ajtek, u b' hekk tkun tadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, g\u0127ax tag\u0127rfu b' Alla \u0121ust li jipplaka bil- vittmi spiritwali tal- umiljazzjoni u tal- indiema.", "Alla huwa spirtu u min jadurah jin\u0127tie\u0121 li jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0: immela \u0127add ma jadurah \u0127lief min jopra b' intenzjoni retta, u mhux imqanqal mid- demm u mil- la\u0127am, ossija min- natura.", "Alla j\u0127ares lejn il- qalb, u mhux lejn il- virt\u00f9: mhux il- virt\u00f9 i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla.", "L- intenzjoni intant tkun retta g\u0127ax tkun imnissla mill- fidi, li hija perswa\u017cjoni fuq \u0127wejje\u0121 li ma jidhrux irrivelati minn Alla; hija \u0127a\u0121a impossibli li wie\u0127ed jog\u0127\u0121ob lil Alla ming\u0127ajr il- fidi: immela fejn tonqos il- fidi \u017cgur li \u0127add ma jkun jista' jadura 'l Alla bl- ispirtu u bil- verit\u00e0.", "Il- fidi hija l- unika kaw\u017ca, li biha wie\u0127ed jista' jadura 'l Alla, u li jigglorifikah: u s- sagrifi\u010b\u010bju g\u0127all- adorazzjoni hija l- ubbidjenza minn qalb safja g\u0127al kulma jikkmanda Alla, bla ebda partikularit\u00e0.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Luqa: F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lil kul\u0127add: Jekk xi \u0127add irid ji\u0121i warajja, ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu, u jie\u0127u s- salib tieg\u0127u kuljum, u jimxi warajja.", "Kap. IX, 23.", "Omelija ta' Patri Franku Kristu espressament wera li \u0127add ma jista' jimitah, u jasal g\u0127as- salvazzjoni eterna, jekk ma jmerix 'il qalbu, u jekk bil- perseveranza ma jirrassenjax ru\u0127u f' kollox.", "Il- bniedem skont id- demm u l- la\u0127am g\u0127andu tliet \u0121ibdiet: \u0121ibda g\u0127all- pja\u010biri tas- sensi, \u0121ibda g\u0127all- istimi u g\u0127all- unuri, u \u0121ibda g\u0127all- flus jew g\u0127all- possessjoni.", "I\u010b- \u010ba\u0127da tag\u0127na nfusna qieg\u0127da hawn: li a\u0127na mmieru jew immorru kontra dawn it- tliet \u0121ibdiet.", "Ming\u0127ajr dina \u010b- \u010ba\u0127da \u0127add ma jista' jservi 'l Alla, billi jobdi g\u0127all- kmandamenti tal- \u0127ajja eterna, \u0127add ma jista' jopra b' intenzjoni retta, billi jkun i\u0127obb lilu nnifsu u g\u0127alhekk ikun ifittex lilu nnifsu.", "T\u0127obb lilek innifsek skont in- natura tkun tissodisfa l- \u0121ibdiet tieg\u0127ek: tobg\u0127od lilek innifsek tkun ti\u010b\u010ba\u0127\u0127ad mill- \u0121ibdiet tieg\u0127ek.", "Jew il- volont\u00e0 tal- bniedem jew il- volont\u00e0 ta' Alla: jew ma' wa\u0127da jew mal- o\u0127ra.", "Hija \u0127a\u0121a tassew tqila, u tqila wisq li wie\u0127ed ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu, g\u0127ax kul\u0127add i\u0127obb lilu nnifsu, kul\u0127add marbut mieg\u0127u nnifsu: i\u017cda dak li hu impossibbli g\u0127all- bniedem huwa possibbli g\u0127al Alla, u bil- grazzja ta' Alla iva jista' wie\u0127ed jasal biex jobg\u0127od lilu nnifsu, ji\u0121ifieri li jrid dak li Alla jrid, u li ma jridx dak li Alla ma jridx.", "Min hu li ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu, jekk qabel ma jkunx ipperswada ru\u0127u dwar ix- xorti li jista' jsib fil- mewt tieg\u0127u jew ta' tgawdija eterna, jew ta' tbatija eterna?", "L- ewwel pass li wie\u0127ed g\u0127andu jie\u0127u biex ikun skular ta' Kristu huwa li jobg\u0127od lilu nnifsu, li ma jissodisfax il- volont\u00e0 tieg\u0127u, u li jorbot il- volont\u00e0 tieg\u0127u f' kollox mal- volont\u00e0 ta' Alla, li jrie\u0121i u jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Mi\u010b- \u010ba\u0127da tag\u0127na nfusna g\u0127andna biss il- vera pa\u010bi tal- qalb, g\u0127andna 'l Alla fil- qalb tag\u0127na b' sultan tag\u0127ha, u ngawdu t- te\u017cori tal- grazzji tieg\u0127u.", "Ming\u0127ajr i\u010b- \u010ba\u0127da tieg\u0127ek innifsek ma tistax timxi wara Kristu, ma tistax timitah, ma tistax tag\u0127mel dak li jridek tag\u0127mel.", "Ming\u0127ajr i\u010b- \u010ba\u0127da tieg\u0127ek innifsek l- ubbidjenza ma hix g\u0127alik, it- tg\u0127akkis u l- pa\u010benzja mhumiex g\u0127alik: u inti ma tista' qatt to\u0127ro\u0121 rebbie\u0127 minn ebda prova, minn ebda tentazzjoni, g\u0127ax l- im\u0127abba tieg\u0127ek innifsek b' \u010berta potenza tg\u0127aff\u0121ek ta\u0127t il- madmad qalil tag\u0127ha.", "Inti bi\u010b- \u010ba\u0127da tieg\u0127ek innifsek tag\u0127ti qalbek lil Alla, u Alla jag\u0127tik lilu nnifsu f' din il- \u0127ajja u fl- o\u0127ra.", "U bl- im\u0127abba tieg\u0127ek innifsek u la kwiet u la pa\u010bi ma tista' tgawdi fuq dina l- art lanqas beatitudni wara mewtek.", "\u010aa\u0127ad lilu nnifsu min g\u0127andu qalbu stakkata minn kollox b' mod li ma jixtieq xejn mill- \u0127wejje\u0121 ta' dina l- art: u \u0127siebu li jkun ma' Kristu, u g\u0127alhekk ix- xewqa tieg\u0127u hija li jmut.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew: F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Ejjew g\u0127andi intom ilkoll, li intom im\u0127abbtin u mtaqqlin, u jiena nissollevakom.", "Kap. XI, 28.", "Omelija ta' Patri Franku Is- Sinjur tag\u0127na Kristu \u0120es\u00f9 jistedinna li mmorru g\u0127andu, meta a\u0127na m\u0127abbtin u mtaqqlin, u jassigurana li hu jissollevana, li jikkonfortana.", "Immela nirrikorru lejh u tassew jissollevana, u tassew jikkonfortana, g\u0127ax huwa ma jigdibx, u lanqas jista' jigdeb.", "Nirrikorru lejh perswa\u017ci li xejn mhuwa impossibbli g\u0127alih, perswa\u017ci li hu ta' qalb \u0127anina, perswa\u017ci li huwa j\u0127obbna.", "Naqraw fl- evan\u0121elju li \u0127add ma resaq lejh g\u0127all- g\u0127ajnuna, g\u0127all- konsolazzjoni, u baqa' konfu\u017c: anzi hu stess minn rajh fittex li jfarra\u0121 il- imnikktin.", "Huwa stess minn rajh jistedinna biex immorru g\u0127andu, mela tassew irid il- \u0121id tag\u0127na, tassew irid jag\u0127tina kull b\u017conn tag\u0127na, tassew irid jifta\u0127 it- te\u017cori tieg\u0127u, u minn qalbu jxerred il- grazzji tant g\u0127ar- ru\u0127, kemm ukoll g\u0127all- \u0127ajja tal- \u0121isem fuq dawk li jersqu lejh, fuq dawk li jmorru g\u0127andu g\u0127all- g\u0127ajnuna, u g\u0127all- pa\u010bi.", "Tkun xi tkun il- kaw\u017ca li tkun tg\u0127affe\u0121 il- qalb tag\u0127na, huwa allura jag\u0127tina l- grazzja effika\u010bi li nirrassenjaw ru\u0127na mal- volont\u00e0 ta' Alla, u l- inkwiet jitbieg\u0127ed, u l- iskun\u010bert jisparixxi.", "Jekk imdejqin akkaw\u017ca ta' \u0127ajjitna l- img\u0127oddija, ta' dnubietna, allura huwa jnissel fina ndiema u kunfidenza kbira g\u0127all- ma\u0127fra, u jtaffi fina l- bi\u017ca' tal- \u0121udizzju u tas- salvazzjoni ta' ru\u0127na.", "Jistedinna biex immorru g\u0127andu filwaqt li hu jaf xi b\u017connijiet inkunu fihom: i\u017cda jrid li a\u0127na nitolbuh u hu b' gost ta' qalbu jifta\u0127 it- te\u017cori tieg\u0127u u jag\u0127tina kulma nin\u0127tie\u0121u.", "Kull kuntrarju g\u0127al kelmtu jintefa, u l- kalma u l- kwiet iduru mag\u0127na: insej\u0127ulu u jkollna wara nirringrazzjawh u nunurawh.", "Kristu \u0120es\u00f9 kien fid- dinja u \u0121arrab l- imrar tag\u0127ha: qalbu kollha \u0127niena g\u0127all- mi\u017cerja tag\u0127na u jkun jistenna li mmorru g\u0127andu biex jilqag\u0127na fi \u0127danu.", "Jiddispja\u010bih li nfittxu banda o\u0127ra l- mistrie\u0127 u s- solliev: huwa jaf li xejn, ebda kreatura, ma hija kapa\u010bi tqeg\u0127idna f' sikkitna.", "Midinbin, morda, de\u017colati, imnikktin, ma\u0127qurin, foqra, imbikkija, morru g\u0127and \u0120es\u00f9, u ejjew u \u010banfruni jekk ma jag\u0127tikomx il- mistrie\u0127, is- solliev.", "Il- qalb tieg\u0127u li kellu fid- dinja g\u0127adha l- istess wa\u0127da u tibqa' l- istess g\u0127al dejjem: u dina l- qalb tieg\u0127u hija ffurmata fis- sider divin tieg\u0127u biex tikkonsla lilna bnedmin, li nfittxuh bil- verit\u00e0.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont \u0120ovanni: F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Il- Missier innifsu j\u0127obbkom, g\u0127ax intom \u0127abbejtu lili, u emmintu, li jiena \u0127ri\u0121t minn Alla.", "Kap. XVI, 27.", "Omelija ta' Patri Franku Alla j\u0127obb kull kreatura tieg\u0127u, u xejn ma jobg\u0127od mill- \u0127wejje\u0121 li \u0127alaq.", "Alla j\u0127obb kull bniedem bl- im\u0127abba li hija skont in- natura: i\u0127obb il- midinbin b\u0127alma j\u0127obb l- annimali kollha, li jg\u0127ajjixhom bl- ikel u bix- xorb u bl- g\u0127ata, u jie\u0127u \u0127siebhom fil- provvidenza b\u0127alma jie\u0127u \u0127sieb u kura tat- tajr tal- ajru u tal- \u0121ilju tal- g\u0127alqa.", "I\u017cda bl- im\u0127abba, li hija skont il- grazzja, ma j\u0127obbx \u0127lief 'il dawk li j\u0127obbuh: \"Jiena n\u0127obb 'il min i\u0127obbni.\"", "Hekk hemm miktub li qal Alla.", "Int min int, kun af li Alla j\u0127obbok fil- kors tan- natura ma\u0127luqa, i\u017cda fil- kors tal- grazzja Alla j\u0127obbok tassew jekk tak jew jag\u0127tik dak li hu jag\u0127ti lil min tassew i\u0127obb bl- im\u0127abba tal- grazzja.", "X' jag\u0127ti Alla 'il min i\u0127obb, u 'l kull min i\u0127obb bl- im\u0127abba tal- grazzja?", "Kull ru\u0127 li Alla j\u0127obb bl- im\u0127abba tal- grazzja jag\u0127tiha tliet \u0127wejje\u0121: Huwa jippreservaha mid- dnub il- mejjet, u jekk ikun i\u0127obbha i\u017cjed, jippreservaha anki mid- dnub il- venjal.", "Jekk \u0127abib ikun miexi ma' \u0127abib tieg\u0127u, u jinduna fit- triq li dan qieg\u0127ed i\u0127ossu \u0127a\u017cin, u fuq il- pont li jaqa' mal- art, allura jmidd idejh u jsostnih biex ma j\u0127allihx jaqa' u jsostnih u j\u017commu, g\u0127ax tassew ikun i\u0127obbu.", "Issa meta inti ttentat li taqa' fid- dnub, Alla li j\u0127obbok, isostnik bl- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u, u ma j\u0127allikx taqa' g\u0127ax i\u0127obbok.", "U mhux biss jippreserva r- ru\u0127 mill- waqg\u0127a fid- dnub, i\u017cda jqeg\u0127idha fl- okka\u017cjoni li tag\u0127mel il- \u0121id lill- proxxmu, \u0121id spiritwali jew \u0121id temporali: u r- ru\u0127 b' intenzjoni retta tikkorrispondi.", "Alla jippreserva mid- dnub 'il kull ru\u0127 li j\u0127obb, u jqeg\u0127idha fl- okka\u017cjoni li tag\u0127mel il- \u0121id, u wkoll jag\u0127mel li hija ssofri, u iktar ma jkun i\u0127obbha, iktar jag\u0127mel li hija ssofri; u hija ssofri bir- rassenjazzjoni.", "Kemm wie\u0127ed g\u0127andu ra\u0121un li jitfarra\u0121 x\u0127in jara dawn it- tliet \u0127wejje\u0121 fuqu!", "Kristu qal lill- iskulari tieg\u0127u: \"Il- Missier tieg\u0127i j\u0127obbkom, g\u0127ax intom \u0127abbejtu lili.\"", "U Kristu espressament qal: \"Min g\u0127andu l- kmandamenti tieg\u0127i u j\u0127arishom, dan hu li j\u0127obbni.", "U min i\u0127obbni jkun ma\u0127bub mill- Missier tieg\u0127i: u jiena n\u0127obbu.\"", "\u0120ov.", "XIV, 21.", "B' xhud ta' Kristu ara li inti ma t\u0127obbx 'il Kristu, u lanqas Alla 'l Missier ma j\u0127obb lilek: \"Min i\u0127obbni j\u0127ares kliemi, u l- Missier tieg\u0127i j\u0127obbu.\"", "\u0120ov XIV, 23; allurmeta inti ma tobdix g\u0127all- evan\u0121elju, u tag\u0127mel dak li Kristu ma jridx, jew ma tag\u0127milx dak li Kristu jrid.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont \u0120ovanni: F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Kif il- Missier \u0127abb lili, jiena wkoll \u0127abbejt lilkom.", "Ibqg\u0127u fl- im\u0127abba tieg\u0127i.", "Kap XV, 9.", "Omelija ta' Patri Franku Kif Alla l- Missier \u0127abb 'il ibnu \u0120es\u00f9, hekk \u0120es\u00f9 ddikjara li j\u0127obb lilna, skulari tieg\u0127u.", "Alla l- Missier bla ebda dubju \u0127abb 'il ibnu \u0120es\u00f9 sin\u010berament, u ttrattah b' mod li n- natura ti\u0121\u0121udika atti mhux ta' m\u0127abba, imma atti ta' mibeg\u0127da.", "Infatti Kristu fil- \u0127ajja mortali tieg\u0127u \u0121arrab sofferenzi tant li tista' tg\u0127id li g\u0127adda \u0127ajja ta' martirju kontinwu.", "Kulma sofra \u0120es\u00f9, kien kollu dispo\u017cizzjoni ta' Alla fuqu, g\u0127ax hija verit\u00e0 li Alla jrie\u0121i u jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Alla ma jridx id- dnub, i\u017cda dak li jo\u0127ro\u0121 mid- dnub huwa volont\u00e0 ta' Alla.", "Kemm persekuzzjonijiet \u0121arrab Kristu mill- poplu Lhudi akkaw\u017ca tal- g\u0127ejra tag\u0127hom, u persekuzzjonijiet ordinati g\u0127all- qerda tieg\u0127u mill- wi\u010b\u010b ta' dina l- art!", "Min jaqra l- passjoni u l- mewt ta' Kristu, kif hemm irre\u0121istrati fl- evan\u0121elju, jag\u0127raf allura wisq tajjeb li \u0120es\u00f9 sofra fin- natura umana tieg\u0127u duluri tal- qalb, u w\u0121ig\u0127at \u0127orox.", "Kemm sofra fuq il- mi\u017cerja tal- bnedmin, u sofra li \u0121ie li beka: beka fuq \u0120erusalemm akkaw\u017ca tad- dnubiet tag\u0127ha, \u0127ass \u0127niena fuq l- armla ta' Najm de\u017colata miexja tibki wara l- kadavru tal- iben wie\u0127ed \u017cag\u0127\u017cug\u0127 tag\u0127ha, beka fuq Marija Madalena li ra tibki g\u0127all- mewt ta' \u0127uha Lazzru!", "Fl- ort tal- \u0120etsemani, qabel ma kien arrestat, \u0121arrab bi\u017ca' li kka\u0121unalu g\u0127araq tad- demm, \u0121arrab dwejjaq, u swied tal- qalb: u hemm iddikjara li ried jixrob il- kal\u010bi li tah biex jixrob il- Missier tieg\u0127u \u2014 \"Il- kal\u010bi li tani missieri ma nixorbux jiena?\"", "Kemm sofra fil- \u0121isem tieg\u0127u fil- fla\u0121ellazzjoni li g\u0127aliha kkundannah Pilatu, wara li kien iddikjarah inno\u010benti quddiem il- poplu Lhudi.", "Is- suldati pagani ta' Pilatu \u017cebil\u0127uh, inkurunawh bix- xewk li kka\u0121unalu w\u0121ig\u0127at bil- wisq tormentu\u017ci, wa\u0127\u0127luh bl- imsiemer mas- salib.", "\u0120arrab id- de\u017colazzjoni ta' missieru waqt l- agunija tieg\u0127u fuq is- salib.", "Kristu kien fqir, kien iddisprezzat mid- dinja, kien sofferenti, g\u0127ax hekk \u0127abbu Alla l- Missier tieg\u0127u.", "Issa inti skular tieg\u0127u, jekk tassew dan l- Img\u0127allem divin tieg\u0127ek i\u0127obbok bl- im\u0127abba tal- grazzja, u x' tistenna li hu biex jag\u0127tik \u0127lief minn dawk il- \u0127wejje\u0121 li tah il- Missier tieg\u0127u fuq dina l- art?", "Hawn tbatijiet, u wara l- mewt glorja eterna: hekk Alla \u0121ieb lilu nnifsu ma' \u0120es\u00f9.", "In- nisrani g\u0127andu biss ra\u0121un li jifra\u0127, allurmeta jara lilu nnifsu jixbah lil \u0120es\u00f9 fqir, iddisprezzat, ippersegwitat, sofferenti, u kkundannat fit- tribunal tad- dinja akkaw\u017ca tal- verit\u00e0 u tal- \u0121ustizzja.", "Dak li jg\u0127o\u017c\u017cu l- bnedmin huwa q\u017cie\u017c fl- g\u0127ajnejn ta' Alla, hekk qal Kristu: immela, o nisrani, jekk inti g\u0127adek ma intix issofri, lesti ru\u0127ek g\u0127all- atti tal- im\u0127abba ta' \u0120es\u00f9 lejk, jekk inti tassew trid tkun veru skular tieg\u0127u, ossija jekk huwa g\u0127a\u017clek biex inti tkun tieg\u0127u.", "Itfa' \u0127arsa fuq il- qaddisin tieg\u0127u, u inti tara vverifikata dina s- sentenza ta' \u0120es\u00f9 fuqhom.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Luqa: F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lil- Lhud: Tassew ing\u0127idilkom li ebda profeta mhuwa milqug\u0127 fil- patrija tieg\u0127u.", "Kap. IV, 24.", "Omelija ta' Patri Franku Huwa spirtu ta' Satana, li wie\u0127ed huwa g\u0127ajjur: infatti hemm miktub li Alla \u0127alaq il- bniedem biex ma jmutx, i\u017cda l- mewt da\u0127let fid- dinja bl- g\u0127ejra ta' Satana, u dawk li jimitawh huma mal- partit tieg\u0127u.", "X' inhija l- g\u0127ejra?", "Inti g\u0127ajjur, meta ssewwed qalbek g\u0127all- \u0121id ta' \u0127addie\u0127or, u meta tifra\u0127 bid- deni ta' \u0127addie\u0127or.", "Hija \u0127a\u0121a naturali li bniedem g\u0127ajjur, tassew fi spirtu \u0127a\u017cin, li jag\u0127mel id- deni.", "In- natura umana hija \u0127a\u017cina, feruta bid- dnub ori\u0121inali, dina tfittex lilha nnifisha f' kollox u ma trid 'il \u0127add a\u0127jar minnha, ma tistax tisma' \u0121id fuq \u0127addie\u0127or, u ssofri li tara m\u017cejjen 'il xi \u0127add b' xi don.", "Kellu ra\u0121un Kristu jg\u0127id li ebda profeta mhuwa milqug\u0127 f' pajji\u017cu, u r- ra\u0121uni hija akkaw\u017ca tal- g\u0127ejra li ma tifla\u0127x tara wie\u0127ed mill- paj\u017cani mfittex, jew igglorifikat.", "Kull vizzju jag\u0127mel infeli\u010bi 'l kull min i\u0127addnu, i\u017cda l- g\u0127ejra tifni l- qalb ta' min i\u017commha fiha: g\u0127all- kuntrarju l- im\u0127abba tg\u0127ajjex il- qalb u thenniha u tag\u0127milha dejjem kuntenta.", "Kristu kien veru profeta, u profeta tassew kbir, i\u017cda l- g\u0127ejra tal- poplu Lhudi ma fel\u0127itux, x\u0127in rawh imfittex, igglorifikat, u meqjum mill- poplu, min- nies li \u0121arrbu minnu l- veru \u0121id.", "G\u0127alhekk x' g\u0127amlu?", "Immeditaw li jeqirduh, u l- g\u0127ejra tag\u0127hom wasslithom biex jarawh imdendel mas- salib, wara tant persekuzzjonijiet.", "Hemm miktub li l- Iben ta' Alla sar bniedem, kien fid- dinja, u d- dinja permezz tieg\u0127u saret, u d- dinja ma g\u0127arfitux.", "\u0120ie fil- proprjet\u00e0 tieg\u0127u, u dawk li huma tieg\u0127u ma laqg\u0127uhx; i\u017cda dawk li laqg\u0127uh, lil dawn huwa tahom is- setg\u0127a li jsiru wlied Alla.", "Kristu qal lil- Lhud li ebda profeta mhu milqug\u0127 f' pajji\u017cu, u bl- istorja pprovalhom li tassew huwa hekk.", "Semma 'l Elija li \u0121ie mibg\u0127ut f' Sarepta tas- Sidonja g\u0127and mara armla, meta f' I\u017craeli kien hemm \u0127afna nisa romol: semma 'l Eli\u017cew profeta li fi \u017cmienu f' I\u017craeli kien hemm \u0127afna m\u0121iddma, u \u0127add minnhom ma \u0121ie mfejjaq \u0127lief Naaman Siru, bniedem barrani.", "G\u0127alhekk imtlew bil- korla fis- sinagoga dawk kollha li semg\u0127uh jesponi dawn il- ka\u017cijiet.", "Ulied Alla jg\u0127ixu fl- im\u0127abba u l- iskulari ta' Satana u tad- dinja jg\u0127ixu fis- suppervja, fix- xe\u0127\u0127a, fl- g\u0127ejra, fi\u017c- \u017cina, fil- korla, fl- g\u0127a\u017c\u017c, u fl- ikel u fix- xorb i\u017c\u017cejjed.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew: F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal: Jiena ng\u0127idilkom li ta' kull kelma ozju\u017ca li jkunu tkellmu l- bnedmin, g\u0127ad jag\u0127tu l- kont tag\u0127ha fil- jum tal- \u0121udizzju.", "Kap. XII, 36.", "Omelija ta' Patri Franku Kemm isir bir- reqqa l- \u0121udizzju partikulari jidher \u010bar minn dan il- kliem ta' Kristu li ta' kull kelma fierg\u0127a ozju\u017ca li jkunu qalu l- bnedmin g\u0127ad jag\u0127tu kont tag\u0127ha fil- jum tal- \u0121udizzju.", "Hija verit\u00e0 li kull bniedem f' mewtu g\u0127ad ikun i\u0121\u0121udikat fuq il- Li\u0121i li hija li t\u0127obb 'l Alla b' qalbek kollha, u l- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek.", "B' kelma ozju\u017ca wie\u0127ed g\u0127andu jifhem kwalunkwe azzjoni voluntarja mag\u0127mula ming\u0127ajr fini suffi\u010bjenti, ming\u0127ajr utilit\u00e0, ming\u0127ajr b\u017conn.", "Min hu li m' g\u0127andux jifhem kemm ten\u0127tie\u0121 attenzjoni g\u0127all- osservanza tal- kmandamenti?", "Hemm miktub fil- ktieb tas- salmi li Alla kkmanda li l- kmandamenti tieg\u0127u jkunu wisq indukrati.", "Immela hemm \u0127tija u kastig g\u0127al kulma na\u0127sbu, g\u0127al kulma ng\u0127idu, g\u0127al kulma nag\u0127mlu u nopraw ming\u0127ajr utilit\u00e0 jew g\u0127ar- ru\u0127, jew g\u0127all- \u0121isem tant tag\u0127na kemm tal- o\u0127rajn.", "Hija utilit\u00e0 r- rikreazzjoni, hija utilit\u00e0 li wie\u0127ed jg\u0127in ru\u0127u b' \u010berti \u0127wawar fl- ikel jew fix- xorb, jew b' xi rwejja\u0127 ta' konfort, u f' kelma wa\u0127da hemm dejjem utilit\u00e0, meta s- sens komun i\u0127oss il- b\u017conn tal- profitt.", "Kemm frug\u0127at fl- ilbies!", "Ti\u017cjin tal- persuna bi \u0127wejje\u0121 superfluwi, ming\u0127ajr ebda ne\u010bessit\u00e0, bizzilel, deheb, fidda, djamanti, \u017cigarelli u l- bqija!", "Mhijiex utilit\u00e0 li wie\u0127ed ji\u017c\u017cejjen bil- frug\u0127a sabiex juri ru\u0127u, u jkun sabi\u0127, u stmat mill- bnedmin ad e\u010b\u010bezzjoni ta' nies li jkunu jfittxu xi partit ta' \u017cwie\u0121 jew ta' nies mi\u017c\u017cew\u0121in biex ikunu jog\u0127\u0121bu lil xulxin basta li ma jo\u0127or\u0121ux mill- modestja.", "Mhijiex utilit\u00e0 li wie\u0127ed jiekol, jew jixrob, jew i\u0127ares, jew ixomm, jew jisma' jew imiss biss biex jie\u0127u gost, g\u0127ad- delettazzjoni wa\u0127edha.", "Mhijiex utilit\u00e0 li wie\u0127ed jifta\u0127ar bih innifsu.", "Dejjem huwa \u0127ati ta' dnub jew mejjet jew venjal min jordna azzjoni apposta biex jissodisfa biss lilu nnifsu, g\u0127ax b' hekk ma jkunx jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Alla, i\u017cda jkun ifittex lilu nnifsu billi jag\u0127mel il- volont\u00e0 tieg\u0127u nnifsu.", "Infatti Kristu g\u0127allimna li m' g\u0127andux \u0127las quddiem Alla min jag\u0127ti karit\u00e0 lill- proxxmu biex jarawh il- bnedmin, jew min jitlob 'l Alla biex jarawh il- bnedmin, jew min isum biex jarawh il- bnedmin.", "Kemm \u0127sibijiet inutli, kemm kliem inutli, kemm mistoqsijiet bla b\u017conn, kemm operazzjonijiet inutli!", "U intant ftit huma li jag\u0127tu kas tag\u0127hom li g\u0127ad ikunu fuqhom i\u0121\u0121udikati f' mewthom.", "Ordinarjament kwa\u017ci kul\u0127add jg\u0127id: Dina mhija xejn, dak mhuwa xejn, u g\u0127alhekk itemmu x- xewqat tag\u0127hom bla ma jqisu li huma responsabbli fejn ma hemmx fini suffi\u010bjenti, fejn ma hemmx e\u017cer\u010bizzju ta' virt\u00f9.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew: F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: \u0126udu fuqkom il- madmad tieg\u0127i, u itg\u0127allmu minni, g\u0127ax jiena g\u0127andi qalbi mansweta u umli, u intom issibu g\u0127alikom infuskom fir- ru\u0127 tag\u0127kom il- mistrie\u0127, g\u0127ax il- madmad tieg\u0127i huwa \u0127elu, u l- pi\u017c tieg\u0127i huwa \u0127afif.", "Kap. XI, 29- 30.", "Omelija ta' Patri Franku \u0120es\u00f9 l- Img\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin iridna nimitawh fl- umilt\u00e0 u fil- manswetudni tieg\u0127u, u assigurana li allura a\u0127na naslu biex ingawdu f' qalbna vera pa\u010bi, l- uniku te\u017cor tal- bnedmin.", "Min huwa tassew umli?", "Min hu perswa\u017c li tassew mhuwa xejn: u dina hija verit\u00e0 li narawha b' g\u0127ajnejna, u li mmissuha b' idejna.", "Infatti kulma a\u0127na, hu minn Alla, u kulma g\u0127andna tahulna Alla b' xejn: kieku Alla \u0127alliena fix- xejn tag\u0127na, xejn \u017cgur ma stajna nag\u0127mlu, xejn ma kien ikollna.", "U\u0121ig\u0127, u l- \u0127sieb tal- mewt jipperswaduna li tassew ma a\u0127na xejn: ming\u0127ajr il- grazzja ta' Alla ma nistg\u0127u nag\u0127mlu ebda virt\u00f9: kull don tag\u0127na huwa minn Alla.", "Jintg\u0127araf bniedem umli mill- ubbidjenza tieg\u0127u bl- ebda partikularit\u00e0.", "Min hu perswa\u017c li ma huwa xejn, allurmeta jir\u010bievi azzjoni \u0127a\u017cina, dina tibqa' g\u0127addejja b\u0127allikieku ma \u0127abtet ma' xejn.", "Huwa tassew ingannat min ja\u0127seb li huwa xi \u0127a\u0121a meta mhuwa xejn: hekk jg\u0127allem San Pawl, u jintg\u0127araf li hu ja\u0127seb li hu xi \u0127a\u0121a waqt il- prova, g\u0127ax azzjoni \u0127a\u017cina li jir\u010bievi ssib ma' xiex tesplodi, ma' xiex tinfaqa' u er\u0127ilu jinfaqa' Kristu kien hekk umli, li Satana stess ma setax jipperswadi lilu nnifsu li t- tieni persuna divina saret bniedem, u avvi\u010binah biex ja\u010b\u010berta lilu nnifsu.", "Kien hekk umli, li l- poplu Lhudi kkonfonda x\u0127in rah bl- omnipotenza f' idejh, u intant ma kien i\u017commha xejn fil- \u0127ajja baxxa tieg\u0127u.", "Kien hekk umli, li l- ma\u0127bubin tieg\u0127u kkonfondew, x\u0127in rawh jag\u0127milha ta' seftur, ja\u0127slilhom saqajhom.", "Kbir huwa Alla, u biss mill- umli huwa onorat.", "Xi ng\u0127idu fuq il- qalb mansweta ta' \u0120es\u00f9, x\u0127in fuq is- salib talab g\u0127al dawk li sallbuh?", "Huwa g\u0127allimna li jekk a\u0127na ma na\u0127frux minn qalbna 'l kull g\u0127adu tag\u0127na, lanqas Alla ma ja\u0127fer lilna dnubietna, u li jekk a\u0127na na\u0127fru, Alla ja\u0127fer lilna dnubietna.", "In- natura tag\u0127na hija supperva, u hija vendikattiva: u g\u0127alhekk \u0120es\u00f9 jridna umli u mansweti biex a\u0127na jkollna l- vera pa\u010bi tal- qalb, u mmorru l- \u0121enna.", "Bniedem manswet ma jpatti qatt deni b' deni, anzi jpatti d- deni bil- \u0121id, b\u0127alma jag\u0127mel Alla li jtella' x- xemx tieg\u0127u, u jitfa' x- xita fuq il- \u0127\u017ciena wkoll g\u0127edewwa tieg\u0127u fil- veru sens.", "Hija proprjet\u00e0 ta' Alla li j\u0127enn u li ja\u0127fer, u l- manswet huwa li jg\u0127ix bl- ispirtu ta' Alla.", "Hija \u0127a\u0121a tqila g\u0127an- natura tag\u0127na li numiljaw ru\u0127na u li n\u0127obbu l- g\u0127edewwa tag\u0127na; i\u017cda naslu bil- g\u0127ajnuna tal- grazzja ta' Alla biex nag\u0127mlu dawn il- passi, g\u0127ax Alla ma ji\u010b\u0127adx il- grazzja tieg\u0127u lil min jitlobhielu bil- verit\u00e0.", "Kristu qalilna li l- madmad tieg\u0127u huwa \u0127elu, u l- pi\u017c tieg\u0127u huwa \u0127afif: u veru hekk hu g\u0127al min i\u0127obb tassew 'l Alla, u l- proxxmu li huwa x- xbieha ta' Alla.", "L- im\u0127abba tag\u0127mel kollox \u0127afif, u kollox \u0127elu, u l- li\u0121i ta' Alla hija fl- im\u0127abba: \u0126obb is- Sinjur Alla tieg\u0127ek b' qalbek kollha, u \u0127obb il- proxxmu b\u0127alek innifsek.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Luqa: F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Bniedem tajjeb mit- te\u017cor tajjeb ta' qalbu j\u0121ib barra \u0127a\u0121a tajba: u bniedem \u0127a\u017cin mit- te\u017cor \u0127a\u017cin i\u0121ib \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina.", "G\u0127ax mill- abbundanza tal- qalb jitkellem il- \u0127alq.", "Kap. VI, 45.", "Omelija ta' Patri Franku", "Il- qalb tal- bniedem hija mo\u0127bija fis- sider, u ma tidhirx: i\u017cda oh kemm tintg\u0127araf minn dak li jo\u0127ro\u0121 minnha!", "U l- mument tal- prova, il- mument tat- tentazzjoni, huwa l- mument li wie\u0127ed jag\u0127raf il- kwalit\u00e0 tag\u0127ha, jekk tajba, jew \u0127a\u017cina.", "Il- bniedem min- natura m\u0127assra jaf jag\u0127milha ta' fa\u010b\u010bol: jaf jag\u0127milha ta' nag\u0127\u0121a meta internament huwa lupu, i\u017cda malajr jinqabad li huwa fa\u010b\u010bol, allurmeta ji\u0121i fuqu l- kuntrarju, allurmeta jitkellem, allurmeta jopra.", "Kristu qalilna li l- fa\u010b\u010boli jintg\u0127arfu mill- operazzjonijiet tag\u0127hom, g\u0127ax \u0127add ma ji\u0121bor l- g\u0127eneb mix- xewk, jew it- tin mill- g\u0127ollieq: kull si\u0121ra tajba tag\u0127mel frott tajjeb, u kull si\u0121ra \u0127a\u017cina tag\u0127mel frott \u0127a\u017cin.", "Si\u0121ra tajba ma tistax tag\u0127mel frott \u0127a\u017cin: lanqas si\u0121ra \u0127a\u017cina ma tista' tag\u0127mel frott tajjeb.", "Il- bniedem mill- operazzjonijiet immela tieg\u0127u jista' jistudja u jag\u0127raf lilu nnifsu, jekk huwiex onest jew di\u017conest, jekk umli jew supperv, jekk fidil jew infidil, jekk tajjeb jew \u0127a\u017cin: u wkoll jag\u0127raf l- o\u0127rajn mill- operazzjonijiet tag\u0127hom.", "Inti g\u0127andek qalbek vanitu\u017ca, fierg\u0127a, vojta bla virt\u00f9: ekku l- ilsien ta' qalbek li titkellem fuqek innifsek, li tag\u0127mel il- \u0127sejjes, il- kjassu, li tfittex il- bnedmin biss xhieda tal- opri tajba tag\u0127ha, sabiex dawn ifa\u0127\u0127ruk, li \u017c\u017cejjen il- \u0121isem bl- eleganza tal- libsa, biex ti\u0121bed fuqek l- istima.", "Inti g\u0127andek qalbek supperva, ekku l- ilsien ta' qalbek, li tiddisprezza l- proxxmu tieg\u0127ek.", "Inti g\u0127andek qalbek karitattiva, ekku l- ilsien ta' qalbek, li tissaporti d- difetti tal- o\u0127rajn.", "Inti g\u0127andek qalbek \u0127elwa u mansweta, ekku l- ilsien ta' qalbek, li titg\u0127annaq ma' min jittrattak \u0127a\u017cin, u jag\u0127millek id- deni.", "Inti g\u0127andek qalbek \u0127anina, ekku l- ilsien ta' qalbek, li tag\u0127ti g\u0127ajnuna lil min ikun, ikun fil- b\u017conn tieg\u0127ek.", "Inti g\u0127andek qalbek tajba, ekku l- ilsien ta' qalbek, li tag\u0127mel il- \u0121id lil kul\u0127add.", "Inti g\u0127andek qalbek \u0127a\u017cina, ekku l- ilsien ta' qalbek, li tag\u0127mel id- deni.", "Inti g\u0127andek qalbek prudenti, ekku l- ilsien ta' qalbek, li \u017c\u017comm fik il- pa\u010benzja.", "Inti g\u0127andek qalbek kasta u safja, ekku l- ilsien ta' qalbek, li kontinwament tg\u0127akkes g\u0127ajnejk.", "Inti g\u0127andek qalbek virtu\u017ca, ekku l- ilsien ta' qalbek, li ma tixtieq xejn mill- \u0127wejje\u0121 ta' dina l- art, u li kif tista' tirrimedja g\u0127ad- deni.", "Inti g\u0127andek qalbek vizzju\u017ca, ekku l- ilsien ta' qalbek, li t\u0127addan biss kulma jog\u0127\u0121bok.", "Inti g\u0127andek qalbek nobbli, ekku l- ilsien ta' qalbek, li tittratta b' manjieri tajba lil kul\u0127add.", "Studja immela 'l qalbek, u sewwi biss fejn g\u0127andek issewwi, sakemm g\u0127adek tista' ssewwi.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Luqa:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Ja\u0127asra g\u0127alikom meta jkunu berkukom il- bnedmin.", "Kap. VI, 26.", "Omelija ta' Patri Franku", "Infittxu dejjem li Alla jberikna, u huwa jberikna fil- pa\u010bi, u bil- pa\u010bi.", "G\u0127andu wie\u0127ed ikun jaf li kull bniedem li ji\u0121i fid- dinja jin\u0127tie\u0121lu li l- ewwel jid\u0127ol fit- tribunal tad- dinja, u hawn jie\u0127u sentenza jew tajba jew \u0127a\u017cina.", "U wara mewtu jin\u0127tie\u0121lu li jid\u0127ol fit- tribunal ta' Alla, fit- tribunal ta' Kristu, u hawn jie\u0127u bla ebda dubju sentenza jew tajba jew \u0127a\u017cina.", "Issa hija verit\u00e0 li g\u0127allimhielna Kristu li min jie\u0127u sentenza tajba fit- tribunal tad- dinja, allura je\u0127odha \u0127a\u017cina fit- tribunal ta' Alla, u li min jie\u0127u sentenza \u0127a\u017cina fid- dinja, allura je\u0127odha tajba fit- tribunal ta' Alla.", "Infatti huwa qal: Imberkin intom meta jobog\u0127dukom il- bnedmin, u jifirdukom, u j\u010banfrukom, u j\u017cebil\u0127u isimkom b\u0127ala deni m\u0127abba Bin il- bniedem.", "Ifir\u0127u f' dak il- jum u aqb\u017cu bil- fer\u0127: g\u0127ax ekku l- \u0127las tag\u0127kom huwa bil- bosta fis- sema.", "Imberkin dawk li j\u0121arrbu mo\u0127qrija m\u0127abba l- \u0121ustizzja, g\u0127ax tag\u0127hom hija s- saltna tas- smewwiet.", "Imberkin intom, meta jkunu se\u0127tukom il- bnedmin, im\u0127abba fija, g\u0127ax g\u0127andkom ra\u0121un biex tifir\u0127u, x\u0127in intom tkunu ttrattati b\u0127all- profeti li \u0121ew qabilkom mibg\u0127utin minn Alla.", "Minn dan il- kliem jidher \u010bar li g\u0127andu jistenna sentenza tajba min fid- dinja m\u0127abba fil- verit\u00e0 u fil \u0121ustizzja jkun immaltrattat u kkundannat.", "Kristu \u0120es\u00f9 fit- tribunal tad- dinja \u0127a sentenza \u0127a\u017cina, u \u0121ie kkundannat g\u0127all- mewt bla \u0127tija, u mbag\u0127ad wara \u0121ie minn Alla l- Missier tieg\u0127u e\u017caltat fil- leminija tal- glorja.", "Ja\u0127asra g\u0127alikom meta jkunu berkukom il- bnedmin, g\u0127aliex ja\u0127asra?", "G\u0127ax li kontu mid- dinja, id- dinja t\u0127obb dak li huwa tag\u0127ha, u tbierek 'il min jist\u0127oqqlu sa\u0127ta g\u0127all- malizzja, g\u0127all- \u0127\u017ciena opri tag\u0127hom.", "Id- dinja tistma 'l min huwa g\u0127ani, 'il min hu mxebba' 'il min igawdi, 'il min hu fl- unuri, u tiddisprezza 'l min jg\u0127ix g\u0127adu tag\u0127ha billi jiddi\u017capprovaw id- dnub, u kull g\u0127amil tag\u0127ha li hu kontra l- li\u0121i ta' Alla.", "Ir- regola tad- dinja hija li wie\u0127ed jag\u0127mel dak li jrid hu anki kontra l- volont\u00e0 ta' Alla; ir- regola tal- grazzja li wie\u0127ed i\u0127alli \u0127ajtu, jekk jen\u0127tie\u0121, biex itemm il- volont\u00e0 ta' Alla.", "San \u0120akbu jikteb: Adulteri, intom ma tafux li l- \u0127biberija ta' dina d- dinja hija g\u0127adu ta' Alla?", "Min immela jkun ried ikun \u0127abib ta' dina d- dinja, jinkiteb, u jintqieg\u0127ed g\u0127adu ta' Alla.", "Immela jew hawn fid- dinja, jew hemm wara l- mewt sentenza \u0127a\u017cina.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Oh, kemm huwa dejjaq il- bieb, u marsusa t- triq, li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja; u ftit huma li jsibuha!", "Kap. VII, 14.", "Omelija ta' Patri Franku", "In- natura tal- bniedem ma tridx li\u0121ijiet fuqha, i\u017cda trid li tkun libera, u tag\u0127mel li trid hija.", "B' hekk \u017cgur li ma tasalx biex ittemm il- fini li g\u0127alih huwa ma\u0127luq kull bniedem.", "\"\u0126ares il- kmandamenti, u b' hekk tid\u0127ol fil- \u0127ajja ta' dejjem.\"", "Hekk qal Kristu li\u017c- \u017cag\u0127\u017cug\u0127 g\u0127ani.", "Matt.", "XIX, 17.", "Huwa impossibli li wie\u0127ed i\u0127ares il- kmandamenti ming\u0127ajr tg\u0127akkis kontinwu, u ming\u0127ajr pa\u010benzja: u dawna \u017c- \u017cew\u0121 virtujiet huma orrur g\u0127an- natura tal- bniedem, u g\u0127alhekk ta\u0127rabhom, u ma tag\u0127milx \u0127lief li tissodisfa qalbha f' kulma lilha jog\u0127\u0121ob.", "It- triq li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja, qal \u0120es\u00f9, hija marsusa, u l- bieb huwa dejjaq: u intant il- bieb huwa dejjaq u t- triq marsusa g\u0127aliex biex wie\u0127ed jid\u0127ol minn dan il- bieb u jimxi minn dina t- triq jen\u0127tie\u0121 li jmieri 'l qalbu, li ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu kontra l- \u0121ibdiet tan- natura, li tfittex il- flus, il- pja\u010biri, u l- unuri.", "\u017bgur li n- natura mhijiex kapa\u010bi li ti\u010b\u0127ad lilha nnifisha, i\u017cda bl- g\u0127ajnuna tal- grazzja dak li huwa impossibbli g\u0127all- bniedem isir possibbli g\u0127alih: u Alla ma ji\u010b\u0127adx l- g\u0127ajnuna tal- grazzja lil min jitlobhielu.", "Jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jifhem tajjeb it- tmiem ta' dina t- triq: dan huwa li takkwista glorja u beatitudni eterna, wara \u0127ajja qasira ta' tg\u0127akkis u ta' pa\u010benzja.", "Il- perswa\u017cjoni fil- \u0120enna, u l- perswa\u017cjoni fl- Infern huma kaw\u017ca g\u0127all- bniedem li jag\u0127\u017cel kull mezz li jwasslu fil- \u0120enna, u li jevita kulma jwasslu fl- Infern.", "Kemm huwa dejjaq il- bieb, u kemm hija marsusa t- triq li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja?", "San \u0120wann tas- Salib jg\u0127allem li l- bieb huwa dejjaq u t- triq hija marsusa iktar milli ta\u0127seb inti.", "\"Oh kemm,\" qal Kristu.", "Dina t- triq ftit huma li jsibuha g\u0127aliex m' hemmx fihom il- perswa\u017cjoni tal- \u0121miel, li g\u0127ajn ta' bniedem qatt ma rat.", "Il- bnedmin ifittxu t- triq il- wiesg\u0127a li tie\u0127u g\u0127at- telfien, u ftit mill- bnedmin isibu t- triq id- dejqa: dan narawh a\u0127na stess, g\u0127ax bosta u bosta huma medhijin bihom infushom li jikkuntentaw in- natura m\u0127assra, u ftit huma li jmieru 'l qalbhom, li jag\u0127mlu vera penitenza billi jitg\u0127akksu, u jie\u0127du pa\u010benzja.", "\u0126add ma jrid ibati, u kul\u0127add irid igawdi: u mbag\u0127ad fit- tmiem tat- triq, it- tgawdija tag\u0127hom titbiddel fi tbatija eterna, u allura ma jintg\u0127atax rimedju g\u0127all- ingann terribbli tag\u0127hom.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Tassew ing\u0127idilkom li hija \u0127a\u0121a tqila li bniedem g\u0127ani jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet.", "U mill- \u0121did ing\u0127idilkom: Huwa e\u0127fef li \u0121emel jg\u0127addi minn g\u0127ajn ta' labra, minn li bniedem g\u0127ani jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet.", "Kap. XIX, 23, 24.", "Omelija ta' Patri Franku", "Fin- natura umana feruta bid- dnub ori\u0121inali hemm tliet \u0121ibdiet: \u0121ibda g\u0127all- flus, \u0121ibda g\u0127all- unuri, u \u0121ibda g\u0127all- pja\u010biri: i\u017cda l- iktar \u0127a\u017cina fost dawn il- \u0121ibdiet hija l- \u0121ibda g\u0127all- flus.", "L- Ispirtu Santu jixhed u jg\u0127id dwar il- \u0121ibda g\u0127all- flus li m' hawn xejn iktar \u0127a\u017cin milli wie\u0127ed i\u0127obb il- flus.", "L- istorja turina li l- aqwa delitt li sar fid- dinja kienet il- kaw\u017ca ta' dina l- \u0121ibda: infatti \u0120uda ttradixxa g\u0127all- mewt l- Iben ta' Alla inkarnat.", "San Pawl jiddikjara li l- g\u0127erq ta' kull deni hija r- reg\u0127ba tal- flus.", "Kellu Kristu r- ra\u0121unijiet tieg\u0127u, meta qalilna li hija \u0127a\u0121a tqila li bniedem g\u0127ani jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet.", "Anzi huwa wera \u010berta impossibbilt\u00e0 g\u0127as- salvazzjoni ta' bniedem li g\u0127andu l- flejjes: jista' forsi jkun li \u0121emel jg\u0127addi minn ras ta' labra tal- \u0127jata?", "Kristu qal li huwa e\u0127fef li \u0121emel jg\u0127addi minn g\u0127ajn ta' labra tar- ras milli bniedem g\u0127ani jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet: u l- kaw\u017ca tat- telfien mhijiex hawn li wie\u0127ed g\u0127andu l- flejjes, i\u017cda r- rabta tal- qalb mag\u0127hom.", "Infatti bil- flejjes l- g\u0127ani jista' jissokkorri, jissollieva, u jikkonforta l- fqir b' tant mertu kbir g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "Ir- rabta tal- qalb mal- flejjes twebbes il- vixxri tal- \u0127niena: u ming\u0127ajr \u0127niena wie\u0127ed m' g\u0127andux g\u0127ax jistenna \u0127niena quddiem Alla.", "Imberkin dawk li j\u0127ennu g\u0127ax huma jsibu \u0127niena.", "Qalb marbuta mal- g\u0127ana ma t\u0127allix li l- possessur jirrifletti li \u0121idu jaqa' fl- idejn tal- werrieta tieg\u0127u f' \u0127in bla waqt, g\u0127ax il- mewt nistennewha kull mument, u l- werrieta skont in- natura flok ma jibkuh, jifir\u0127u bil- \u0121miel tal- boro\u017c, ikkonservati b' tant attenzjoni g\u0127alihom minn dan il- bniedem g\u0127ani.", "M' hemmx kliem li jista' jfisser kemm huwa infeli\u010bi, u tturmentat, u mnigge\u017c u dde\u017colat, u be\u017cg\u0127ani min g\u0127andu l- flejjes.", "Is- sultan David talab lil Alla biex ma jag\u0127tihx rikkezzi u biex ma jag\u0127tihx faqar: kien kuntent bin- ne\u010bessarju.", "L- e\u017cempju ta' Kristu dwar il- faqar g\u0127andu jimpressjona lilna skulari tieg\u0127u: fit- tag\u0127lim tieg\u0127u fuq il- muntanja feta\u0127 fommu u bierek l- ewwel il- foqra, huwa stess lanqas ma kien jippossiedi xejn, lanqas ma kellu fejn imidd rasu: delizzju tieg\u0127u kien mal- foqra.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Luqa:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Kunu ta' qalb \u0127anina kif ukoll huwa ta' qalb \u0127anina l- Missier tag\u0127kom.", "Kap. VI, 36.", "Omelija ta' Patri Franku", "Hija proprjet\u00e0 ta' Alla li j\u0127enn dejjem u ja\u0127fer, hekk tistqarr il- Knisja Kattolika fit- talb tag\u0127ha: u min i\u0127enn dejjem u ja\u0127fer b' unur kbir g\u0127alih innifsu jkun jixbah lil Alla fil- kwalit\u00e0 ta' veru Missier.", "Hemm miktub fil- ktieb tas- Salmi: Kif missier i\u0127enn g\u0127all- ulied, i\u0127enn is- Sinjur g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu, g\u0127ax huwa g\u0127araf il- g\u0127a\u0121na tag\u0127na u ftakar li a\u0127na a\u0127na trab.", "Il- \u0127niena tas- Sinjur minn dejjem u g\u0127al dejjem ta' dejjem fuq dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "Salm 102, 13- 14.17.", "Dina l- \u0127niena ta' Alla, hija l- \u0127niena tal- grazzja g\u0127ax ordinata g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "F' Alla hemm ukoll \u0127niena skont in- natura, g\u0127ax hu ma jobg\u0127od ebda \u0127a\u0121a mill- \u0127wejje\u0121 li hu \u0127alaq: infatti jtella' x- xemx tieg\u0127u u jibg\u0127at ix- xita tieg\u0127u fuq il- \u0121usti u fuq il- \u0127\u017ciena li ma jib\u017cg\u0127ux minnu, fuq il- fidili u l- infidili.", "Fid- dinja hawn min jag\u0127mel \u0127niena skont in- natura, imqanqlin jew mir- rikonoxxenza, jew mid- debbulizza tal- qalb, jew mis- simpatija, jew minn xi tama ta' \u0121id ta' dina l- art.", "Min jag\u0127mel \u0127niena b\u0127al din, ma jag\u0127milhiex ma' kul\u0127add, i\u017cda ma' min irid, jew ma' min lilu jog\u0127\u0121ob, u ma fiha ebda mertu quddiem Alla, g\u0127ax ikun ifittex lilu nnifsu u mhux ix- xbieha ta' Alla, li hija f' kull bniedem.", "Hawn ukoll min jag\u0127mel \u0127niena skont il- grazzja, imqanqlin jew mill- im\u0127abba lejn Alla, jew mill- bi\u017ca' ta' Alla.", "Min jag\u0127milha jilma\u0127 f' kull bniedem ix- xbieha ta' Alla, u g\u0127alhekk jag\u0127milha ma' kul\u0127add, anki mal- g\u0127edewwa tieg\u0127u: Kristu jrid li nag\u0127mlu \u0127niena b\u0127alma jag\u0127milha Alla, ji\u0121ifieri ma' min ikun fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna, ikun min ikun.", "Il- \u0127niena hija \u0127a\u0121a tal- qalb, u mill- qalb jo\u0127ro\u0121 kulma jag\u0127mel il- bniedem: issa, meta l- qalb hija \u0127anina, b\u0127al si\u0121ra tajba li ma tistax tag\u0127ti frott \u0127a\u017cin, tag\u0127mel dejjem opri ta' g\u0127ajnuna fil- b\u017conn, u jekk ma tkunx tista' bl- opra, tag\u0127mel dejjem bix- xewqa.", "Bniedem \u0127anin fuq dina l- art m' g\u0127andu jkollu nieqes ebda \u0121id u fost il- \u0121id kollu hemm il- grazzja ta' Alla g\u0127alih, li tilliberah minn kull deni tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem: g\u0127andu jsib \u0127niena malli jfittixha.", "Huwa bi\u017c\u017cejjed g\u0127all- bniedem li jag\u0127mel il- \u0127niena skont il- grazzja g\u0127ax minn dina l- \u0127niena, g\u0127andu l- \u0127biberija eterna ta' Alla.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Luqa:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal: Jekk ma tkunux g\u0127amiltu ndiema, ilkoll xorta wa\u0127da tintilfu.", "Kap. XIII, 5.", "Omelija ta' Patri Franku", "Min hu li ma jarax in- ne\u010bessit\u00e0 ta' mezz g\u0127as- salvazzjoni ta' ru\u0127u l- penitenza ossija l- indiema?", "\u017bgur li \u0127add ma jista' jag\u0127mel indiema ta' dnubietu, jekk m' g\u0127andux il- perswa\u017cjoni fuq Alla li huwa hu, u li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena, u jekk m' g\u0127andux il- perswa\u017cjoni li huwa midneb.", "Hemm indiema tan- natura li titnissel fil- qalb minn kaw\u017ci ta' dina l- art, b\u0127allikieku wie\u0127ed jixtieq li ma seraqx, g\u0127ax tilef il- fama tieg\u0127u, u dina xejn ma tiswielu g\u0127all- ma\u0127fra.", "Hemm indiema tal- grazzja, li titnissel fil- qalb minn kaw\u017ci tal- fidi, b\u0127allikieku mill- bi\u017ca' tal- infern, jew mill- im\u0127abba lejn Alla.", "Tissejja\u0127 indiema tal- grazzja, g\u0127aliex \u0127add ma jista' jemmen, jew jittama, jew i\u0127obb, jew jindem ming\u0127ajr l- ispirazzjoni tal- Ispirtu Santu, li ti\u0121i qabel fil- qalb tal- bniedem.", "Ebda bniedem li \u0121ie mibg\u0127ut minn Alla fid- dinja, ma ppritkax il- penitenza, g\u0127ax ming\u0127ajrha ebda dnub la mejjet lanqas venjal ma jista' jin\u0127afer.", "Bniedem sog\u0127bien li dineb jintg\u0127araf mill- \u0127arba tal- okka\u017cjoni prossima u mill- opri tieg\u0127u tal- \u0127niena lejn il- proxxmu fil- b\u017conn.", "Impossibbli li wie\u0127ed jara sabi\u0127 dak li jkun ikka\u0121unalu l- veru deni!", "Biex wie\u0127ed inissel fih l- indiema, li tassew g\u0127andha tant forza li t\u0127assar id- dnub quddiem Alla, g\u0127andu jimmedita b' mod spe\u010bjali s- serjet\u00e0 tan- Novissmi, li huma mewt, \u0121udizzju, infern u \u0121enna; i\u017cda fuq kollox li jitlob 'l Alla li j\u0127enn g\u0127alih, g\u0127ax kollox fejn hu jibqa' jekk Alla ma jitfax ir- ru\u0121jada tal- grazzja tieg\u0127u, u Alla ma jafx idawwar wi\u010b\u010bu minn ru\u0127 li tumilja lilha nnifisha quddiemu.", "Min hu perswa\u017c li huwa midneb \u017cgur li ma jafx jg\u0127ix bis- sentimenti tad- dinja, la jimpurtah minn unuri, la minn flus u possessjonijiet, la minn gosti u pja\u010biri, i\u017cda bil- bi\u017ca' u bit- treg\u0127id jirripara l- azzjonijiet \u0127\u017ciena li g\u0127amel lil Alla tieg\u0127u, u spe\u010bjalment b' atti ta' rassenjazzjoni, dejjem pront li j\u0127alli wkoll \u0127ajtu biex ma jidnibx g\u0127al li \u0121ej.", "Jag\u0127mel il- mezzi biex jippreserva ru\u0127u minn kull dnub, u spe\u010bjalment il- \u0127sieb tal- pre\u017cenza ta' Alla, u li ma jitlef ebda okka\u017cjoni li jag\u0127mel \u0127niena mal- proxxmu tieg\u0127u kif jista' Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Marku:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: \u0126allu t- tfal \u017cg\u0127ar ji\u0121u g\u0127andi, u la \u017c\u017commuhomx: g\u0127ax tag\u0127hom u ta' min hu b\u0127alhom hija s- saltna ta' Alla.", "Tassew ing\u0127idilkom: Min ma jkunx laqa' s- saltna ta' Alla b\u0127al tifel \u017cg\u0127ir ma jid\u0127olx fiha.", "Kap. X, 14- 15.", "Omelija ta' Patri Franku", "Jin\u0127tie\u0121 li nitbiddlu u nsiru b\u0127al tfal \u017cg\u0127ar biex inkunu nistg\u0127u nid\u0127lu fis- saltna tas- smewwiet: hekk g\u0127allimna Kristu.", "Il- bniedem ja\u0127seb li hu xi \u0127a\u0121a, u g\u0127alhekk jissuppervja, u jattakka qalbu mieg\u0127u nnifsu u jidneb biex isostni dik ix- xi \u0127a\u0121a li hu ja\u0127seb li huwa.", "G\u0127aliex g\u0127ani, g\u0127aliex sabi\u0127, g\u0127aliex g\u0127aref, g\u0127aliex b' sa\u0127\u0127tu, g\u0127aliex g\u0127andu xi don ie\u0127or naturali, b' ingann serju tieg\u0127u nnifsu ma jifhimx li ma huwa xejn.", "L- appostlu San Pawl jikteb li min ja\u0127seb li huwa xi \u0127a\u0121a, meta ma huwa xejn, dan iqarraq lilu nnifsu.", "U jg\u0127idlek: X' inhu li g\u0127andek, li ma r\u010bevejtux b' xejn, u jekk ir\u010bevejtu b' xejn, g\u0127aliex titkabbar u tintefa\u0127 b\u0127allikieku ma r\u010bevejtux b' xejn.", "M' hawnx verit\u00e0 hekk \u010bara daqskemm li l- bniedem mhuwa xejn: infatti x' kien jista' jag\u0127mel, li kieku Alla ma \u0127alqux, u \u0127allieh fix- xejn tieg\u0127u?", "It- tfal i\u017c- \u017cg\u0127ar g\u0127alhekk huma ta' min jimitahom, g\u0127ax dawn ma ja\u0127sbux li huma xi \u0127a\u0121a.", "Suppervja u umilt\u00e0.", "Is- suppervja hija g\u0127an- natura umana li tibda tag\u0127raf lilha nnifisha, u l- umilt\u00e0 hija g\u0127an- natura umana li g\u0127adha ma bdietx tara fiha nnifisha ebda pre\u0121ju.", "G\u0127alhekk Kristu qalilna li jekk ma nkunux tbiddilna, ji\u0121ifieri jekk minn suppervi ma nsirux umli, ma nid\u0127lux fis- saltna tas- smewwiet.", "\u0126add ma jista' jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet, jekk ma josservax il- li\u0121i: u biex wie\u0127ed josserva l- li\u0121i jen\u0127tie\u0121 li jkun \u010ba\u0127ad il- volont\u00e0 tieg\u0127u, lilu nnifsu, li jifhimha tajjeb li mhuwa xejn, g\u0127ax allura jg\u0127ix iddistakkat mill- im\u0127abba tieg\u0127u nnifsu.", "Il- kaw\u017ca ta' kull dnub hija dejjem l- im\u0127abba di\u017cordinata tag\u0127na nfusna.", "Min immela jibqa' supperv u ma jsirx umli b\u0127al tifel \u017cg\u0127ir, ma jkunx jista' josserva l- li\u0121i li biha nid\u0127lu fil- \u0127ajja eterna.", "Kristu jrid il- kumpanija tat- tfal i\u017c- \u017cg\u0127ar u ta' dawk li jixbhu lit- tfal \u017cg\u0127ar.", "Tifel \u017cg\u0127ir ma ja\u0127sibx \u0127a\u017cin, ma jpattix deni b' deni, ma jag\u0127milx biex juri ru\u0127u, ma jixtieqx deni, fih m' hemm ebda qerq, xejn ma jag\u0127mel fil- mo\u0127bi, ma jifra\u0127x bid- deni, mhuwiex g\u0127ajjur, jemmen kollox, ma jintefa\u0127x, ma jippretendi xejn, huwa kast, mhuwiex ambizzju\u017c; huwa indifferenti fl- istat tieg\u0127u, ma jgergirx b' rassenjazjoni naturali, u tant \u0127wejje\u0121 o\u0127ra prezzju\u017ci, u kollox huwa fih skont in- natura.", "It- tfal \u017cg\u0127ar g\u0127andhom tassew sentimenti inno\u010benti u sbie\u0127, i\u017cda huma neqsin mill- prudenza b' mod naturali: g\u0127alhekk San Pawl jg\u0127allimna biex ma nsirux tfal fis- sens, i\u017cda tfal fil- malizzja.", "Infatti t- tfal \u017cg\u0127ar xejn ma jag\u0127mlu b' \u0127a\u017cen, g\u0127ax is- sempli\u010bit\u00e0 hija fihom naturali, per\u00f2 huma bla prudenza, g\u0127ax ma japprezzawx dak li hu denn ta' valur.", "Ammen.", "Qari mill- evan\u0121elju skont \u0120ovanni:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal: Hekk Alla \u0127abb id- dinja, li ta l- uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u: sabiex min jemmen fih, ma jintilifx, i\u017cda jkollu l- \u0127ajja ta' dejjem.", "Kap. III, 16.", "Omelija ta' Patri Franku", "Alla j\u0127obb ta' Alla li hu.", "M' hemmx fejn tasal i\u017cjed, meta huwa tana 'l Ibnu \u0120es\u00f9: u mieg\u0127u bla ebda dubju tana kollox.", "Huwa jridna mag\u0127qudin mieg\u0127u, \u0127a\u0121a wa\u0127da mieg\u0127u, u g\u0127al dan il- fini tana 'l \u0120es\u00f9 Ibnu biex permezz tal- grazzja li mmeritalna bil- mewt tieg\u0127u nistg\u0127u nsiru wlied Alla adottivi u werrieta tal- \u0127ajja eterna.", "Minn ulied il- korla ta' Alla akkaw\u017ca tad- dnub ori\u0121inali sirna o\u0121\u0121ett tal- \u0127niena tieg\u0127u, u tal- glorja eterna mag\u0127qudin mieg\u0127u bl- im\u0127abba.", "Hekk Alla \u0127abb id- dinja li taha l- uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u, u dan l- iben tieg\u0127u \u0120es\u00f9 \u0121ie fid- dinja, twieled minn Marija Ver\u0121ni, g\u0127allimna t- triq tal- pa\u010bi, miet g\u0127alina fuq is- salib u mmeritalna l- grazzja ta' Alla.", "Min jista' jfisser kemm \u0127abbna Alla, u kemm i\u0127obbna \u2014 \u0127alaqna bla ebda mertu tag\u0127na, \u0127abbna qabel ma \u0127abbejnieh a\u0127na, jie\u0127u kura tag\u0127na, issantifikana bil- grazzja tieg\u0127u, u jridna g\u0127al dejjem ingawdu mill- beatitudni tieg\u0127u \u2014 Kemm a\u0127na obbligati lejh!", "Issa mhux bi\u017c\u017cejjed li \u0127abbna Alla, jin\u0127tie\u0121 li kull qalb trid o\u0127ra: g\u0127alhekk g\u0127andna n\u0127obbuh b' qalbna kollha, billi n\u0127arsu l- kmandamenti tieg\u0127u.", "Kemm jintg\u0127araf min i\u0127obb 'l Alla!", "Kemm jintg\u0127araf min ma j\u0127obbx 'l Alla!", "Min i\u0127obb 'l Alla ma jistax ikun li jobg\u0127od ix- xbieha tieg\u0127u.", "U Alla \u0127alaq il- bniedem a xbieha tieg\u0127u.", "Skont in- natura \u0127add ma jista' j\u0127obb bniedem u fl- istess \u0127in jimmaltratta r- ritratt jew ix- xbieha tieg\u0127u.", "Immela hu giddieb min jg\u0127id li j\u0127obb 'l Alla, u jobg\u0127od bniedem wie\u0127ed biss.", "Mhux bi\u017c\u017cejjed li Alla tana l- Iben tieg\u0127u \u0120es\u00f9, i\u017cda jin\u0127tie\u0121 li a\u0127na nemmnu fih b' fidi ferma u \u0127ajja, nemmnu li hu l- Iben ta' Alla, il- medjatur wie\u0127ed tag\u0127na, u je\u0127tie\u0121 li nobduh.", "Infatti San Pawl jikteb li Kristu mitmum fuq is- salib sar kaw\u017ca ta' sa\u0127\u0127a g\u0127al dawk kollha li lilu jobdu.", "Immela allura a\u0127na naslu biex ikollna l- \u0127ajja eterna, meta a\u0127na n\u0127obbu 'l Alla b' qalbna kollha, billi ng\u0127ixu bl- ispirtu ta' Kristu li \u0121ie fid- dinja m\u0127abba fina bnedmin, u m\u0127abba fis- sa\u0127\u0127a tag\u0127na.", "\u0120ie Mg\u0127allem u Salvatur tad- dinja.", "Fl- a\u0127\u0127ar \u010bena Kristu qal lill- Missier tieg\u0127u: \"Dina hija l- \u0127ajja eterna li jag\u0127rfu lilek, Alla wie\u0127ed veru, u 'l \u0120es\u00f9 Kristu li inti bg\u0127att.\"", "Ma jistax ikun li r- ru\u0127 ma tin\u0121ibidx dejjem ta\u0127t it- tmexxija tal- grazzja lejn Alla, meta tag\u0127rfu M\u0127abba: Alla huwa m\u0127abba: tag\u0127rfu, u tag\u0127tih qalbha kollha b' mod li hija tg\u0127ix fih, u huwa fiha.", "Oh! xi glorja g\u0127all- bniedem li jmut vittma tal- im\u0127abba lejn Alla!", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Mhux kull min jg\u0127idli: Sinjur, Sinjur, g\u0127ad jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet, i\u017cda min jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Missieri, li hu fis- smewwiet, dan stess g\u0127ad jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet.", "Kap. VII, 21.", "Omelija ta' Patri Franku", "Alla huwa spirtu, u min jittratta mieg\u0127u jin\u0127tie\u0121 li jittratta bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, u mhux bil- kliem lanqas bil- gosti tal- qalb, lanqas bil- passjonijiet.", "Wa\u0127da hija l- \u0127a\u0121a ne\u010bessarja: li nag\u0127mlu l- volont\u00e0 ta' Alla, li nobdu g\u0127all- kmandamenti kollha tieg\u0127u.", "Dana g\u0127andna nitolbu lill- Missier tag\u0127na tas- sema, ing\u0127idulu: Ikun li trid kif fis- sema, hekka fl- art, ji\u0121ifieri nitolbuh li jag\u0127tina l- grazzja li f' kollox nirrassenjaw ru\u0127na mal- volont\u00e0 tieg\u0127u, u li nobdu g\u0127all- kmandamenti tieg\u0127u.", "Alla huwa s- Sinjur, u jikkmandana li nservuh, billi nag\u0127mlu fedelment il- volont\u00e0 tieg\u0127u: huwa g\u0127arrafna, u jg\u0127arrafna l- volont\u00e0 tieg\u0127u, ossija xi jrid minna, permezz tal- li\u0121i naturali, u permezz tal- Knisja, u permezz tas- Superjuri le\u0121ittmi li fil- persuna tag\u0127hom irid ikun mag\u0127ruf, u permezz tal- ispirazzjonijiet divini tieg\u0127u, u permezz tal- \u0121rajja, g\u0127aliex huwa hu li jrie\u0121i, u li jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Kollox volont\u00e0 ta' Alla minbarra mid- dnub: immela min jag\u0127mel id- dnub ikun irid dak li Alla ma jridx, u ma jkunx irid dak li Alla jrid.", "Min jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Alla g\u0127andu f' qalbu l- vera pa\u010bi tal- qalb: \"U pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.\"", "Min jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Alla, Alla jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' dan is- serv jew ta' dina s- serva tieg\u0127u.", "Min jag\u0127mel il- volont\u00e0 ja\u0127\u017cen fis- sema t- te\u017cori tal- merti.", "Min jag\u0127mel il- volont\u00e0 jkun jadura 'l Alla bl- ispirtu u bil- verit\u00e0.", "Min jag\u0127mel il- volont\u00e0 dan hu li jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet.", "Min jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Alla jing\u0127aqad mal- istess volont\u00e0 ta' Alla b' mod li jsir \u0127a\u0121a wa\u0127da m' Alla.", "Ma jkunx jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Alla, min jopra b' intenzjoni mhux retta b\u0127allikieku wie\u0127ed ma jisraqx biex ma jitlifx il- fama tieg\u0127u, jew min g\u0127andu volont\u00e0 m\u0127ejjija li ma jag\u0127milhiex g\u0127al xi ra\u0121uni b\u0127allikieku biex ma j\u0127allix \u0127ajtu.", "Xejn ma jkun jiswielu g\u0127as- salvazzjoni ta' ru\u0127u min jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Alla, jekk ma jipperseverax sal- a\u0127\u0127ar fil- fedelt\u00e0 lejn Alla billi jidneb gravament.", "Kristu g\u0127allimna li min jippersevera sal- a\u0127\u0127ar, dan ikun salv: u sa\u0127\u0127a\u0127 bl- e\u017cempju dina t- tag\u0127lima, g\u0127ax is- sikkina li \u017cvenatu fuq is- salib kienet l- ubbidjenza g\u0127all- volont\u00e0 ta' Missieru.", "Ammen.", "Qari mill- evan\u0121elju skont \u0120ovanni:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Il- pa\u010bi jiena n\u0127alli lilkom, il- pa\u010bi tieg\u0127i jiena nag\u0127tikom: mhux kif tag\u0127ti d- dinja, jiena nag\u0127tikom.", "La tit\u0127awwadx il- qalb tag\u0127kom, lanqas titbe\u017c\u017ca' Kap XIV, 27.", "Omelija ta' Patri Franku", "Il- pa\u010bi hija t- te\u017cor tal- qalb ta' kull bniedem.", "Ikollu xi jkollu l- bniedem, u ma jkollux il- pa\u010bi ta' qalbu, g\u0127andu jkun dejjem infeli\u010bi, b\u0127ala \u0127uta 'l barra mill- ilma.", "Kul\u0127add ifittex il- pa\u010bi ta' qalbu, tant min hu tajjeb kemm min hu \u0127a\u017cin.", "Il- midinbin jag\u0127mlu d- dnub g\u0127alhekk biex igawdu l- pa\u010bi ta' qalbhom, billi jissodisfaw u jikkuntentaw in- natura m\u0127assra tag\u0127hom.", "Dawn huma ingannati, u intant huma stess i\u0121arrbu li d- dnub flok il- pa\u010bi jnissel fil- qalb inkwiet, u ma jixog\u0127fux.", "Jew pa\u010bi jew inkwiet.", "Kif tag\u0127ti d- dinja l- pa\u010bi lill- bnedmin?", "Hija toffrilhom kulma jog\u0127\u0121ob lill- qalb skont in- natura m\u0127assra: g\u0127alhekk twissihom li jfittxu l- flus, li jkollhom rikkezzi, li jfittxu l- unuri, u l- glorja tag\u0127ha, l- aqwa lokijiet, li jfittxu li jserr\u0127u g\u0127ajnejhom fuq dak li hu sabi\u0127 u jikka\u0121unalhom il- gost fis- sensi: allura b' hekk huma jsibu dak li tixtieq il- qalb tag\u0127hom.", "Hija verit\u00e0 li qatt ma jista' wie\u0127ed ikollu l- vera pa\u010bi tal- qalb, allurmeta jag\u0127mel dak li huwa kontra r- ra\u0121uni, kontra l- volont\u00e0 ta' Alla, li \u0127alaqna g\u0127alih.", "L- an\u0121li fit- twelid ta' \u0120es\u00f9 stqarru li pa\u010bi fl- art hi g\u0127all- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba, ji\u0121ifieri inkwiet hemm g\u0127al dak li jrid dak li Alla ma jridx, jew li ma jridx dak li Alla jrid.", "Santu Wistin, wara tant esperjenzi esklama u qal: Inti, o Sinjur, \u0127laqtna g\u0127alik, u l- qalb tag\u0127na hija inkwieta, sakemm fik ma tkunx stra\u0127et.", "Kristu ddikjara li jag\u0127tina l- pa\u010bi tieg\u0127u mhux kif tag\u0127ti d- dinja l- pa\u010bi tag\u0127ha, i\u017cda b' mod wisq anzi g\u0127alkollox kuntrarju.", "Min fid- dinja jista' jasal biex jobsor li l- vera pa\u010bi qieg\u0127da fit- tg\u0127akkis, fil- faqar, fid- disprezzi, fis- sofferenzi?", "Is- servi ta' Alla t\u0127addnu ma' dina r- regola ta' \u0120es\u00f9 Nazzarenu, u \u0121arrbu u stqarrew li tassew il- vera pa\u010bi hija biss fiha.", "Min g\u0127andu l- vera pa\u010bi tal- qalb, xejn ma jkun jixtieq mill- \u0127wejje\u0121 ta' dina l- art.", "Min ma jimpurtahx la minn unuri, la minn disprezzi ssibu g\u0127andu f' qalbu pa\u010bi kbira.", "Il- pa\u010bi tal- iskulari tad- dinja hija frug\u0127a ta' mument: kull bniedem \u0127aj huwa kollu kemm hu frug\u0127a: il- mewt tag\u0127ti d- daqqa u jintg\u0127araf il- vojt.", "Il- pa\u010bi tal- iskulari ta' \u0120es\u00f9 hija \u0127ajja eterna: il- mewt tag\u0127ti d- daqqa, u huma jid\u0127lu fir- renju tal- Pa\u010bi, siguri li qatt ma jistg\u0127u jitilfuha.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Marku:", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Tassew ing\u0127idilkom li min ikun qal lil dina l- muntanja: Itqanqal, u ntefa' fil- ba\u0127ar, u ma jkunx iddubita f' qalbu, i\u017cda jkun emmen li jkun mag\u0127mul kulma jkun qal, ikun lilu mag\u0127mul.", "Kap. XI, 23.", "Omelija ta' Patri Franku", "Il- fidi hija don ta' Alla, mhijiex \u0127a\u0121a ta' kul\u0127add.", "Hija don ta' Alla msie\u0127eb bl- omnipotenza: tant hu veru li Kristu qalilna li dak li huwa impossibbli g\u0127all- bniedem, huwa possibbli g\u0127al Alla.", "Dak li hu impossibbli g\u0127alik, isir lilek possibbli, jekk titolbu 'l Alla temmen tassew li Alla huwa Omnipotenti.", "\u0126add ma jitlob bil- verit\u00e0, jekk bil- verit\u00e0 ma jemminx.", "Mhux forsi impossibbli g\u0127all- bniedem li b' kelma j\u010baqlaq muntanja minn banda g\u0127al o\u0127ra?", "Issa Kristu qal li min b' fidi ferma jkun emmen li jkun mag\u0127mul kulma jkun qal, ikun lilu mag\u0127mul.", "X' inhija l- fidi?", "Hija perswa\u017cjoni fil- qalb fuq \u0127wejje\u0121 li ma jidhrux: dak li inti ma tarax, dak li ma jidhirx inti tammettih fik bil- perswa\u017cjoni iktar minn li tarah b' g\u0127ajnejk, allura inti tassew temmen.", "Dina l- perswa\u017cjoni mhijiex kelma vojta, i\u017cda tintg\u0127araf anki naturalment mill- opri, kif jixhed San \u0120akbu: \"Urini l- fidi tieg\u0127ek mill- opri tieg\u0127ek.\"", "Permezz tal- fidi nistg\u0127u biss nog\u0127\u0121bu lil Alla, kif jikteb San Pawl: \"Huwa impossibbli li wie\u0127ed jog\u0127\u0121ob 'l Alla ming\u0127ajr il- fidi.\"", "Min jg\u0127id f' qalbu: Min jaf hux veru?", "Dan m' g\u0127andux fidi, g\u0127ax min jiddubita tonqos fih il- perswa\u017cjoni.", "Il- fidi g\u0127andha tkun ferma: u ming\u0127ajrha \u0127add ma jista' jitlob, \u0127add ma jista' jopra b' intenzjoni retta, \u0127add ma jista' jindem.", "Hemm miktub li ming\u0127ajr il- bi\u017ca' \u0127add ma jista' jkun i\u0121\u0121ustifikat, u \u0127add ma jista' jib\u017ca' jekk ma jemminx li Alla hu, u li jippremja t- tajbin, u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena.", "Il- fidi ferma g\u0127andha tkun \u0127ajja, ji\u0121ifieri msie\u0127ba bl- opri tal- \u0121ustizzja: infatti San \u0120akbu jikteb: \"X' jiswa a\u0127wa tieg\u0127i li wie\u0127ed jg\u0127id li g\u0127andu l- fidi, u opri ma g\u0127andux.", "Forsi dina l- fidi tista' ssalvah?", "Kif il- \u0121isem ming\u0127ajr ru\u0127 huwa mejjet, hekk ukoll il- fidi hija mejta ming\u0127ajr opri.\"", "Il- bniedem ji\u0121i \u0121\u0121ustifikat mill- opri, u mhux biss mill- fidi wa\u0127idha.", "Intant hemm l- opri g\u0127ax hemm il- fidi, u fidi mejta b\u0127allikieku m' hemmx fidi, g\u0127ax ma tistax issalva 'l \u0127add.", "Il- fidi g\u0127andha tkun kostanti: immela m' g\u0127andux fidi min ji\u010b\u0127ad dak li jemmen quddiem il- bi\u017ca' tal- mewt: je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jistqarrha quddiem kul\u0127add u dejjem anki ta\u0127t il- piena tal- mewt, b\u0127alma g\u0127amlu l- qaddisin martri.", "Min internament ikun jammetti l- verit\u00e0, i\u017cda obbligat li jistqarrha esternament, ji\u010b\u0127adha, mhux veru li jkun jemmen b' fidi ferma, li jkun jemmen b' fidi \u0127ajja, u g\u0127alhekk jintilef.", "Il- fidi g\u0127andha tkun universali, immela min ma jemminx artiklu wie\u0127ed biss tal- fidi, dan huwa eretiku, dan hu ming\u0127ajr fidi g\u0127ax l- awtorit\u00e0 hija wa\u0127da, il- verit\u00e0 tal- kliem ta' Alla, li la jqarraq u lanqas jitqarraq.", "Je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jemmen kulma temmen u tg\u0127allem il- Knisja Kattolika, li hija infallibbli bl- awtorit\u00e0 ta' Alla, u msa\u0127\u0127a bis- si\u0121illi tad- divinit\u00e0.", "Ming\u0127ajr dubju li jintilef g\u0127al dejjem min ma j\u017commx il- fidi kattolika u ma j\u0127arishiex s\u0127i\u0127a u bla ta\u0127sir, kif jg\u0127allem is- simbolu Atanasjan.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew.", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Ag\u0127mlu g\u0127alikom te\u017cori fis- sema: fejn la s- sadid, lanqas il- kamla ma jtemmu, u fejn il- \u0127allelin ma j\u0127affrux lanqas jisirqu.", "G\u0127ax fejn huwa t- te\u017cor tieg\u0127ek, hemm ukoll hija qalbek.", "Kap. VI, 20- 21.", "Omelija ta' Patri Franku", "Issa huwa \u017c- \u017cmien li na\u0127dmu, g\u0127ax ji\u0121i lejl li fih ma nkunux nistg\u0127u na\u0127dmu.", "Na\u0127dmu g\u0127al wara l- mewt billi na\u0127\u017cnu te\u017cori fis- sema ta' opri tajba.", "Bosta ja\u0127dmu u b' tant t\u0127abrik biex irekknu te\u017cori fuq dina l- art ta\u0127t saqaf ta' in\u010bertezzi, g\u0127ax kull mument il- mewt tista' tne\u017c\u017cag\u0127hom, u \u0127addie\u0127or jid\u0127ol werriet tag\u0127hom bla ma jkun t\u0127abat xejn, jew g\u0127ax il- \u0127allelin jisirquhomlhom bil- malizzja u bl- industrija ta' mo\u0127\u0127hom, jew g\u0127ax i\u017c- \u017cmien jg\u0127arraqhomlhom.", "Issa huwa \u017c- \u017cmien li nag\u0127mlu g\u0127alina te\u017cori, u na\u0127\u017cnuhom fis- sigurezza biex ingawduhom eternament fis- sema.", "It- te\u017cori g\u0127as- sema ma jin\u0127admux b\u0127alma jin\u0127admu t- te\u017cori g\u0127al dina l- art.", "Jen\u0127tie\u0121 li nag\u0127mlu \u0127a\u017cna ta' opri tajba, billi nag\u0127mluhom b' intenzjoni retta, u fl- istat tal- grazzja, g\u0127ax altrimenti jkunu mne\u017c\u017cg\u0127in mill- mertu, u xejn minnhom ma nie\u0127du \u0127lief konfu\u017cjoni.", "Ta\u0127dem b' intenzjoni retta, meta inti titqanqal minn kaw\u017ca ta' fidi, minn kaw\u017ca li fiha jinda\u0127al Alla, g\u0127ax inkella tkun intenzjoni naturali indenja ta' mertu, meta inti titqanqal biex tissodisfa l- aptiti tieg\u0127ek, il- \u0121ibdiet tieg\u0127ek g\u0127at- tif\u0127ir, g\u0127all- pja\u010biri, g\u0127all- qlig\u0127.", "U allura f' mewtek tisma' mill- Im\u0127allef: \"Inti \u0127adtu l- \u0127las tieg\u0127ek, u \u0127adtu fuq l- art.\"", "Mhux il- virt\u00f9, i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla.", "\u017bomm dejjem ru\u0127ek fl- istat tal- grazzja m\u0127abba l- \u0127in ta' mewtek mo\u0127bi, u m\u0127abba l- mertu ta' kull \u0121id li inti tag\u0127mel: approva sin\u010berament kull opra tajba li saret u li ssir, u jkollok te\u017cor immens fis- sema.", "G\u0127ix dejjem be\u017cg\u0127ani li tista' titlef it- te\u017cori tieg\u0127ek, jew bi dnub mejjet, jew bil- vanaglorja.", "Jekk Alla huwa t- te\u017cor tieg\u0127ek, kun af li inti allura spiss ta\u0127seb f' Alla; i\u017cda jekk inti ta\u0127seb biex tog\u0127\u0121ob lilek innifsek jew lill- bnedmin, allura t- te\u017cor tieg\u0127ek huwa mhux fis- sema, i\u017cda fuq dina l- art, li tg\u0127addi f' g\u0127am\u017ca ta' g\u0127ajn.", "Infatti Kristu qal: Fejn hemm it- te\u017cor tieg\u0127ek hemm ukoll hija qalbek: mill- qalb jo\u0127ro\u0121 il- \u0127sieb, to\u0127ro\u0121 ix- xewqa, u to\u0127ro\u0121 kull opra.", "Te\u017cor ma\u0127\u017cun fuq dina l- art jaggrava r- ru\u0127 u l- \u0121isem: vera frug\u0127a tal- frug\u0127at g\u0127ax il- flus huma xewk b' xhud tal- esperjenza.", "Te\u017cor ma\u0127\u017cun fis- sema huwa solliev, huwa konfort, li jag\u0127ti pa\u010bi perfetta lill- qalb tal- bniedem.", "Opri ta' tg\u0127akkis, opri ta' pa\u010benzja, opri ta' \u0127niena huma l- prezz ta' dan it- te\u017cor tas- sema.", "Opri tad- demm u tal- la\u0127am fix- xewqat, fi\u017c- \u017cina, fix- xe\u0127\u0127a, fir- reg\u0127ba g\u0127all- flus, u fix- xewqat tal- kburija huma te\u017cori li jintemmu mal- mewt, li dda\u0127\u0127al fil- \u0127abs etern 'il min ikun tg\u0127arras mag\u0127hom.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew.", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Il- \u0127wejje\u0121 kollha li intom tridu li l- bnedmin jag\u0127mlu lilkom, intom ukoll ag\u0127mlu lilhom.", "G\u0127ax dina hija l- li\u0121i, u l- profeti.", "Kap. VII, 12.", "Omelija ta' Patri Franku", "Hija li\u0121i tal- Altissmu: \u0126obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek.", "Alla assenja b' regola lilna nfusna fl- im\u0121iba tag\u0127na lejn il- proxxmu.", "\u0126obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek, ji\u0121ifieri: dak li trid mag\u0127mul lilek innifsek, inti wkoll ag\u0127mlu lil \u0127addie\u0127or, u dak li inti ma tridx mag\u0127mul lilek innifsek, la tag\u0127mlux lil \u0127addie\u0127or.", "Il- proxxmu hu kull bniedem fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna: u min jeskludi bniedem wie\u0127ed biss, ma jkunx jag\u0127raf il- proxxmu, i\u017cda lilu nnifsu fis- sodisfazzjon.", "Min i\u0127obb il- proxxmu je\u0127tie\u0121 li j\u0127addan 'il kul\u0127add, altrimenti, jekk i\u0127obb biss 'il min i\u0127obbu, jew 'il min irid, ossija bil- partikularit\u00e0, ma jkunx i\u0127obb il- proxxmu, li a\u0127na g\u0127andna n\u0127obbuh g\u0127ax hu xbieha ta' Alla, jew g\u0127ax ikun fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna, u g\u0127all- insara g\u0127ax fih Kristu jridna nag\u0127rfu l- persuna tieg\u0127u nnifsu b' mod li kull \u0121id jew kull deni li nag\u0127mlu lil bniedem nisrani, Kristu jg\u0127oddu mag\u0127mul mieg\u0127u nnifsu.", "I\u017cda fuq kollox g\u0127andna n\u0127obbu l- proxxmu tag\u0127na b\u0127alna nfusna, g\u0127ax Alla hekk jikkmanda.", "T\u0127obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek, meta inti tridlu dak li inti trid lilek.", "Inti trid min jag\u0127millek il- \u0121id, inti wkoll ag\u0127mel il- \u0121id lil \u0127addie\u0127or.", "Inti trid min jevitalek id- deni \u2014 Inti trid min jaqdik \u2014 Inti trid min jurik l- ingann \u2014 Inti trid min jiddefendik \u2014 Inti trid min jikkonsolak \u2014Inti trid min i\u0127enn g\u0127alik \u2014 Inti trid min ja\u0127firlek \u2014 Inti trid min iroddlok dak li hu tieg\u0127ek \u2014 Inti trid min jindikalek 'il min serqek: issa per\u00f2 jekk tipprevedi g\u0127alik innifsek inkomodu gravi billi tindika l- \u0127alliel, allura ma intix obbligat li tag\u0127mlu, g\u0127ax il- karit\u00e0 l- ewwel hija g\u0127alik \u2014 Inti trid min isewwilek il- \u0127sarat fil- \u0121id ta' sa\u0127\u0127tek, jew tal- fama, jew tas- sustanzi tieg\u0127ek: dan g\u0127andek tag\u0127mlu b' \u0121ustizzja \u2014 Inti trid min idewwik \u2014 Inti trid li jikkonservalek, u jag\u0127tik dak li inti tkun tlift min ikun sabu \u2014 Inti trid min jag\u0127drek \u2014 Inti trid min ikun fidil lejk \u2014 Inti trid min jikkore\u0121ik \u2014 Inti trid min jisilfek \u2014 Inti trid min jirrispettak \u2014 Inti trid min jifra\u0127 mieg\u0127ek \u2014 Inti trid min jibki mieg\u0127ek \u2014 Inti trid min ibierkek \u2014 Inti trid min jag\u0127tik parir tajjeb \u2014 Inti trid min jg\u0127allmek \u2014 Inti trid min jilqg\u0127ek u l- bqija. \u2014 Iva hekk g\u0127andek tag\u0127mel lill- o\u0127rajn, il- \u0127wejje\u0121 kollha li inti trid li l- bnedmin jag\u0127mlu lilek: g\u0127ax dina hija l- li\u0121i, u l- profeti.", "M' g\u0127andekx immela tag\u0127mel lil \u0127addie\u0127or dak li inti ma tridx li l- bnedmin jag\u0127mlu lilek \u2014 Inti ma tridx min jisirqek, min joqtlok, min jigdeb kontra tieg\u0127ek, min isawtek, min jitkellem \u0127a\u017cin fuqek, min jingannak, min jag\u0127millek \u0127sara, jew deni, min jimmaltrattak, min jg\u0127id id- difetti tieg\u0127ek, min isewwidlek qalbek, min ipattilek in- nuqqas tieg\u0127ek u l- bqija.", "Kun af li kulma ti\u017cra' hawn, ikollok ta\u0127sdu hemm fit- tribunal ta' Kristu.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew.", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Fittxu l- ewwel is- saltna ta' Alla, u l- \u0121ustizzja tieg\u0127u: u dawn il- \u0127wejje\u0121 kollha jing\u0127ataw lilkom b' \u017cieda.", "Kap. VI, 33.", "Omelija ta' Patri Franku", "L- ewwel okkupazzjoni tag\u0127na g\u0127andna tkun li nfittxu r- renju ta' Alla, ji\u0121ifieri li na\u0127dmu biex immorru l- \u0120enna, li hu r- renju ta' Alla, u li nfittxu wkoll il- \u0121ustizzja tieg\u0127u, li hija t- triq g\u0127all- \u0120enna.", "Ir- renju ta' Alla huwa Alla nnifsu veru premju tal- fidili tieg\u0127u: il- \u0121ustizzja tar- renju ta' Alla, hija l- osservanza tal- Li\u0121i, li hija l- mezz g\u0127alina biex naslu fil- \u0120enna, nakkwistaw 'l Alla.", "Iva l- ewwel \u0127sieb tag\u0127na hu li nfittxu 'l Alla u li nag\u0127mlu d- dmirijiet tag\u0127na lejn Alla, lejn il- proxxmu, u lejna nfusna.", "Ir- renju ta' Alla hija l- \u0120enna, u l- \u0121ustizzja tieg\u0127u l- osservanza tal- Li\u0121i.", "Kristu qal lid- duttur tal- li\u0121i li ried jaf minnu x' kellu jag\u0127mel biex ikollu l- \u0127ajja eterna: Inti rrispondejt tajjeb, meta g\u0127idtli li fil- Li\u0121i hemm miktub li g\u0127andek t\u0127obb 'l Alla tieg\u0127ek b' qalbek kollha, u b' ru\u0127ek kollha, u bil- forzi tieg\u0127ek kollha, u bil- \u0127sieb tieg\u0127ek kollu: u l- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek.", "Iva rrispondejt tajjeb: \"Ag\u0127mel dan u inti tg\u0127ix.\"", "Immela l- osservanza tal- li\u0121i twassalna fir- renju ta' Alla, u ming\u0127ajrha telfien ta' dejjem.", "Iva, na\u0127sbu f' Alla, u Alla ja\u0127seb fina kif g\u0127allimna Kristu: Fittxu l- ewwel ir- renju ta' Alla, u l- \u0121ustizzja tieg\u0127u, u l- \u0127wejje\u0121 l- o\u0127ra li jmissu l- \u0127ajja temporali, ikel, xorb, u g\u0127ata u kull \u0127a\u0121a o\u0127ra ta' b\u017conn tintg\u0127ata lilkom b' \u017cieda.", "In\u0127arsu l- li\u0121i, u allura barra mill- vera pa\u010bi tal- qalb, ikollna kollox: u xejn ma jkun jonqos lilna, kif hemm ukoll miktub fil- ktieb tas- salmi: \"Dawk li jfittxu s- Sinjur, ebda \u0121id ma jonqos lilhom.\"", "Dina l- verit\u00e0 hija kkonfermata bil- fatt: u hawn insemmi minn tant u tant o\u0127rajn il- miraklu ta' Kristu li g\u0127amel fid- de\u017cert billi xebba' kwa\u017ci erbat elef ru\u0127 b' seba' \u0127ob\u017ciet u bi ftit \u0127ut \u017cg\u0127ir, u baqa' fdal sebat iqfief.", "Kristu qal lid- dixxipli tieg\u0127u: G\u0127andi \u0127niena mill- folla, ilhom \u0121\u00e0 tlitt ijiem mieg\u0127i, lanqas m' g\u0127andhom x' jieklu.", "Jekk nibg\u0127athom fi djarhom sajmin, i\u0127osshom \u0127a\u017cin fit- triq, g\u0127ax xi w\u0127ud minnhom kienu \u0121ew mill- bog\u0127od.", "Folla ta' nies ifittxu 'l Alla, u l- \u0121ustizzja bla ebda \u0127sieb ie\u0127or \u0127lief li joqog\u0127du ma' \u0120es\u00f9 g\u0127all- \u0127ajja spiritwali: \u0127asbu f' \u0120es\u00f9, u \u0120es\u00f9 \u0127aseb fihom, u xejn ma naqas lilhom.", "Marku VIII, 1- 9.", "Alla \u0127alaqna g\u0127alih: ikun immela g\u0127alina l- uniku o\u0121\u0121ett ta' qalbna, ta' \u0127sibijietna: ing\u0127ixu immela mistri\u0127in fil- \u0127dan tal- Providenza tieg\u0127u bla t\u0127abrik g\u0127al dina l- \u0127ajja temporali, g\u0127ax hu jaf li a\u0127na nen\u0127tie\u0121u l- ikel, ix- xorb, u l- g\u0127ata.", "Kemm i\u017cjed jie\u0127u kura tag\u0127na hu li jie\u0127u l- kura tat- tajr u tal- \u0121ilju!", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Mattew.", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Il- \u0127sad tassew huwa bosta, u l- \u0127addiema ftit.", "Itolbu immela lis- Sid tal- \u0127sad, li jibg\u0127at \u0127addiema fil- \u0127sad tieg\u0127u.", "Kap. IX, 37- 38.", "Omelija ta' Patri Franku", "Il- \u0127sad huwa bosta: u min ma jarax in- numru li ma jintg\u0127addx in- numru tal- bnedmin fid- dinja?", "U dawna huma kollha su\u0121\u0121etti g\u0127ad- dmirijiet tag\u0127hom: u kif jista' jkun li dawn josservawhom, jekk ma jkollhomx min jg\u0127allimhomlhom?", "Il- \u0127addiema huma ftit: u min ma jarax li n- numru tal- \u0127addiema li jg\u0127allmu fid- dinja ma jistax ila\u0127\u0127aq ma' tant nies?", "Jen\u0127tie\u0121 li n- numru tal- \u0127addiema jikber b' mod li jkunu jistg\u0127u ila\u0127\u0127qu fix- xog\u0127ol tal- ministerju dwar it- tag\u0127lim nisrani.", "San Pawl ra n- ne\u010bessit\u00e0 li joktor in- numru ta' dawk li jg\u0127allmu g\u0127all- kultura tal- erwie\u0127, li huma bosta: ra li n- numru tas- sa\u010berdoti g\u0127andu b\u017conn li jkun meg\u0127jun minn nies laj\u010bi fil- ministerju tad- duttrina nisranija.", "G\u0127alhekk kiteb lil Timotew biex il- \u0127wejje\u0121 kollha li hu tg\u0127allem minnu permezz ta' bosta xhieda jg\u0127allimhom lil nies fidili, li jkunu wkoll kapa\u010bi jg\u0127allmuhom lill- o\u0127rajn.", "Kap. II, 2.", "Kull bniedem g\u0127andu jitg\u0127allem x' g\u0127andu jemmen, u x' g\u0127andu jopra dwar id- dmir tieg\u0127u lejn Alla, dwar id- dmir tieg\u0127u lejn il- proxxmu, u dwar id- dmir tieg\u0127u lejh innifsu, u x' g\u0127andu josserva u jag\u0127mel dwar is- sagramenti.", "Il- \u0127sad huwa bosta, u l- \u0127addiema huma ftit: kif jista' wie\u0127ed jirrimedja biex il- \u0127addiema jkunu numeru\u017ci?", "Il- mezz huwa wie\u0127ed imqieg\u0127ed f' idejn Alla u f' idejna.", "Itolbu, qal, \u0120es\u00f9, lis- Sid tal- \u0127sad li jibg\u0127at hu l- \u0127addiema fil- \u0127sad tieg\u0127u.", "F' idejn Alla l- grazzja, u f' idejna l- orazzjoni, li nitolbu 'l Alla jag\u0127ti l- vokazzjoni g\u0127all- ministerju tat- tag\u0127lim.", "Il- vokazzjoni hija \u0127a\u0121a ta' jdejn Alla.", "Dwar il- vokazzjoni u l- grazzja tas- sa\u010berdoti San Pawl jikteb li \u0127add ma jie\u0127u b' idejh l- unur li jsir sa\u010berdot, i\u017cda min ikun imsejja\u0127 minn Alla b\u0127al Aronne.", "Fil- parabbola tal- \u0127inijiet, Kristu qal li l- kap tal- familja \u0127are\u0121 f' diversi \u0127inijiet, u bag\u0127at diversi \u0127addiema fil- qasam tieg\u0127u biex ja\u0127dmu fid- dwieli: huma bil- vokazzjoni \u0127admu, u \u0127adu l- \u0127las.", "\u0126add minnhom ma kien imur ja\u0127dem kieku ma bag\u0127athomx il- kap tal- familja, li bil- grazzja tieg\u0127u sej\u0127ilhom u bag\u0127athom.", "F' dina l- parabbola jin\u0121abru dawk in- nies kollha li huma b' xi mod kapa\u010bi bil- grazzja ta' Alla li ja\u0127dmu fil- knisja g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- erwie\u0127, u spe\u010bjalment li jg\u0127allmu d- duttrina.", "Min ma jarax il- virt\u00f9 tal- orazzjoni tag\u0127na quddiem Alla, li jibg\u0127at operarji g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- erwie\u0127, wara li jkun sema' t- talb tag\u0127na.", "Kelma wa\u0127da qal \u0120es\u00f9 biex ikun hawn fid- dinja min jag\u0127mel is- Sagramenti, min jg\u0127allem, u min jikkonverti l- erwie\u0127, u li jippreservahom bil- kultura, u bit- talb.", "Kelma wa\u0127da.", "\"Itolbu lis- Sid tal- \u0127sad li jibg\u0127at \u0127addiema fil- Qasam tieg\u0127u.\"", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Luqa.", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 qal lill- iskulari tieg\u0127u: Ag\u0127tu, u lilkom ji\u0121i mog\u0127ti: kejla tajba, u mimlija, u marsusa u mfawra jag\u0127tu fil- \u0127dan tag\u0127kom.", "G\u0127aliex bl- istess kejl, li bih intom tkunu kejjiltu, ikun lilkom imkejjel.", "Kap. VI, 38.", "Omelija ta' Patri Franku", "L- im\u0121iba tag\u0127na mal- proxxmu hija l- kaw\u017ca tal- hena temporali u eterna, jew tal- infeli\u010bit\u00e0 temporali u eterna tag\u0127na.", "Jekk a\u0127na nittrattaw tajjeb il- proxxmu, beati a\u0127na: jekk g\u0127all- kuntrarju nittrattaw \u0127a\u017cin mal- proxxmu, imsejknin a\u0127na.", "Kull g\u0127ajnuna tant temporali kemm ukoll spiritwali li a\u0127na nag\u0127tu lill- proxxmu fil- b\u017conn tinqaleb ukoll g\u0127al fuqna b' \u0121id akbar, bl- abbundanza, kif jipperswadina Kristu bil- kelma infallibbli tieg\u0127u.", "Huwa qal: Ag\u0127tu, u lilkom ji\u0121i mog\u0127ti: kejla tajba, u mimlija, u marsusa u mfawra jag\u0127tu fil- \u0127dan tag\u0127kom.", "Kristu g\u0127allimna li Alla j\u0121ib lilu nnifsu mag\u0127na, kif a\u0127na n\u0121ibu lilna nfusna max- xbieha tieg\u0127u, li huwa l- bniedem.", "Infatti qieg\u0127ed g\u0127alina regola li bl- istess kejl, li bih inkunu kejjilna, ikun lilna mkejjel.", "Imkejjel minn min?", "Minn Alla li jrie\u0121i u li jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Int min inti: jekk tag\u0127mel \u0127niena, \u0127niena inti ssib: jekk tag\u0127mel vendetta, vendetta inti ssib: jekk tittratta bil- \u0121ustizzja tkun bil- \u0121ustizzja ttrattat.", "Kif tkejjel ikun lilek imkejjel: tag\u0127ti ftit, imkejjel ikun lilek bil- ftit, tag\u0127ti wisq, imkejjel ikun lilek bil- wisq.", "U dina hija verit\u00e0 li \u0127ar\u0121et mill- fomm tal- Img\u0127allem Divin tag\u0127na Kristu \u0120es\u00f9, li tana l- kmandament tal- im\u0127abba, wie\u0127ed lejn l- ie\u0127or.", "Mhijiex fik \u0127niena tal- grazzja u denja ta' \u0127las quddiem Alla dik li inti tag\u0127mel ma' min lilek jog\u0127\u0121ob, i\u017cda hija \u0127niena tan- natura, li fuqha Kristu qal: Jekk t\u0127obbu biss 'il min i\u0127obbkom, xi \u0127las ikollkom intom?", "Il- \u0127niena tal- grazzja tinfirex g\u0127al kull min ikun fil- b\u017conn, ikun min ikun, anki l- aqwa g\u0127adu, g\u0127ax tilma\u0127 f' kull bniedem ix- xbieha ta' Alla.", "In- natura tfittex dak li hu tag\u0127ha, u jekk xi \u0127add jin\u0121urjaha tfittex bil- \u0121ustizzja dak li hu tag\u0127ha.", "Huwa veru li ma hemmx \u0127tija g\u0127al min ifittex bil- \u0121ustizzja dak li hu tieg\u0127u ming\u0127ajr spirtu ta' vendetta: i\u017cda b' danakollu min jag\u0127mel hekk ikun ittrattat bil- \u0121ustizzja minn Alla.", "Inti fittixt dak li hu tieg\u0127ek bil- \u0121ustizzja: issa Alla jfittex ukoll bil- \u0121ustizzja dak li hu tieg\u0127u: ifittex minnek l- in\u0121urji li inti bid- dnubiet g\u0127amilt lill- Maest\u00e0 tieg\u0127u.", "Bl- istess kejl li tkunu kejjiltu bih, ikun lilkom imkejjel: kejjilt bil- \u0127niena, ikun lilek imkejjel bil- \u0127niena, kejjilt bil- \u0121ustizzja jkun lilek imkejjel bil- \u0121ustizzja.", "Oh kemm hija tremenda l- \u0120ustizzja ta' Alla!", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Luqa.", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 da\u0127al f' Kafarnau.", "U s- seftur ta' wie\u0127ed \u010aenturjun kien marid gravi, u wasal biex imut: li kien lilu g\u0127a\u017ci\u017c u prezzju\u017c.", "Kap. VII, 1.", "U l- bqija sal- vers 10.", "Omelija ta' Patri Franku", "G\u0127andna quddiemna seftur marid u fuq il- pont tal- mewt.", "Dan kien seftur g\u0127a\u017ci\u017c u prezzju\u017c g\u0127all- padrun tieg\u0127u li kien \u010benturjun.", "Ming\u0127ajr ebda dubju li dan is- seftur kien prezzju\u017c g\u0127all- kwalitajiet tajba tieg\u0127u: kien immela ubbidjent, bie\u017cel, dili\u0121ent fid- dmir tieg\u0127u, kien rispettu\u017c.", "Hija \u0127a\u0121a naturali li bniedem jin\u0127abb jew jinbag\u0127ad mill- azzjonijiet tieg\u0127u tajba jew \u0127\u017ciena.", "G\u0127andna quddiemna \u010benturjun, li tassew rikonoxxenti jinteressa ru\u0127u g\u0127all- fejqan tas- seftur tieg\u0127u.", "G\u0127amel atti ta' umiljazzjoni billi rrikorra g\u0127and l- anzjani tal- Lhud biex dawn jittrattaw floku ma' \u0120es\u00f9, billi hu kien pagan, u billi huma kienu tal- istess reli\u0121jon ma' Kristu.", "Dawna, imqanqlin mill- qima li hu kellu lejhom: kien i\u0127obb il- Lhud, u kien bnielhom sinagoga: g\u0127alhekk ma rrifjutawx li jaqduh, u marru talbu 'l \u0120es\u00f9 biex ifejjaqlu s- seftur tieg\u0127u.", "Kemm hu naturali li kull qalb trid o\u0127ra!", "Kristu wara r- rakkomandazzjoni tag\u0127hom akkonsenta li jmur fid- dar ta\u010b- \u010benturjun, u jfejjaqlu s- seftur tieg\u0127u b\u0127ala approvazzjoni tal- im\u0121iba tajba tieg\u0127u lejn ir- reli\u0121jon Lhudija.", "G\u0127andna quddiemna 'l \u0120es\u00f9, li ma jafx ji\u010b\u0127ad xejn lil min jitolbu.", "Kien \u0120es\u00f9 sejjer mag\u0127hom id- dar ta\u010b- \u010benturjun, u meta kien mhux bog\u0127od minnha, i\u010b- \u010benturjun impressjonat mid- dinjit\u00e0 u mill- potenza ta' \u0120es\u00f9 raha bi kbira li persona\u0121\u0121 divin jid\u0127ol ta\u0127t is- saqaf tad- dar tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk bag\u0127at \u0127bieb tieg\u0127u biex jg\u0127idu lil \u0120es\u00f9 li ma jmurx, g\u0127ax i\u0121\u0121udika lilu nnifsu mhux denn li \u0120es\u00f9 jid\u0127ol g\u0127andu, u li g\u0127alhekk ma marx huwa nnifsu jitolbu g\u0127as- seftur, u li kien bi\u017c\u017cejjed li jg\u0127id \u0120es\u00f9 l- kelma u s- seftur ikun imfejjaq.", "\"Sinjur ma iniex denn li inti tid\u0127ol ta\u0127t is- saqaf tieg\u0127i.\"", "Dan il- kliem \u0127are\u0121 mill- fomm ta\u010b- \u010benturjun, u \u0127are\u0121 bla ebda dubju bis- sin\u010berit\u00e0 kollha, u b' vera perswa\u017cjoni: dan il- kliem, il- knisja \u0127aditu minn fomm i\u010b- \u010benturjun u qeg\u0127ditu fuq il- fomm tas- Sa\u010berdoti tag\u0127ha g\u0127al qabel it- tqarbin.", "G\u0127andna quddiemna l- \u0127bieb li \u010b- \u010benturjun bag\u0127at g\u0127and \u0120es\u00f9 biex jg\u0127idulu ma jmurx id- dar, i\u017cda li jg\u0127id il- kelma, u s- seftur ifiq: g\u0127ax jiena, qalilhom jg\u0127idulu, ukoll bniedem su\u0121\u0121ett g\u0127all- awtorit\u00e0, g\u0127andi ta\u0127ti suldati, u ng\u0127id lil wie\u0127ed: Mur, u jmur: u lill- ie\u0127or: Ejja, u ji\u0121i: u lis- seftur tieg\u0127i: Ag\u0127mel dan, u jag\u0127mlu.", "Il- \u0127bieb wasslu f' widnejn \u0120es\u00f9 dan il- kliem kollu ta\u010b- \u010benturjun, u \u0120es\u00f9 stag\u0127\u0121eb meta semg\u0127u, u qal lill- folla li kienet hemm: Tassew ng\u0127idilkom li jiena ma sibtx tant fidi f' I\u017craeli.", "Dawk li kienu mibg\u0127utin sabu mfejjaq is- seftur, meta marru d- dar.", "Mnejn tant fidi fi\u010b- \u010benturjun?", "Jew g\u0127ax kien sema' fuq \u0120es\u00f9, jew g\u0127ax ra xi miraklu tieg\u0127u: i\u017cda fuq kollox il- Grazzja ta' Alla.", "Ammen.", "Qari mill- imqaddes evan\u0121elju skont Marku.", "F' dak i\u017c- \u017cmien \u0120es\u00f9 \u0121ie g\u0127and id- dixxipli tieg\u0127u, u ra folla kbira madwarhom, u l- Kittieba jit\u0127addtu mag\u0127hom.", "U l- poplu kollu ra 'l \u0120es\u00f9 malajr stag\u0127\u0121bu, u be\u017cg\u0127u, u marru fuqu u sellmulu.", "U hu staqsiehom: X' intom tikkwestjonaw bejnietkom?", "U wie\u0127ed mill- folla wie\u0121eb u qal: \"Mg\u0127allem, \u0121ibt g\u0127andek 'l ibni, li g\u0127andu spirtu mutu.\"", "Kap IX, 13.", "U l- bqija sal- vers 28.", "Omelija ta' Patri Franku", "G\u0127andna quddiemna missier li jitlob lid- dixxipli ta' Kristu biex ike\u010b\u010bu minn ibnu spirtu mutu, li kien ja\u0127qru b' mod a\u0127rax wisq.", "Id- dixxipli ma setg\u0127ux, u g\u0127alhekk irrikorra g\u0127and Kristu, u qallu: \"Mg\u0127allem, \u0121ibt 'l ibni g\u0127andek, li g\u0127andu spirtu mutu, g\u0127ax id- dixxipli tieg\u0127ek ma setg\u0127ux ike\u010b\u010buh: i\u017cda jekk inti tista' xi \u0127a\u0121a, \u0127enn g\u0127alina, u g\u0127inna.\"", "\u0120es\u00f9 qallu: \"Jekk tista' temmen kollox jista' jkun g\u0127al min jemmen.\"", "Il- missier bid- dmug\u0127 g\u0127ajjat u qal: \"Nemmen, Sinjur, g\u0127in in- nuqqas tal- fidi tieg\u0127i.\"", "Innutaw li l- fidi mhijiex \u0127a\u0121a ta' kul\u0127add, g\u0127ax Kristu qallu li jekk kien jista' jemmen, kollox jista' jkun g\u0127al min jemmen.", "Hija domma ta' fidi li \u0127add ma jista' jemmen ming\u0127ajr l- ispirazzjoni tal- Ispirtu Santu li ti\u0121i qabel.", "Il- grazzja hija \u0127a\u0121a ta' Alla wa\u0127du, u Alla bi \u0127wej\u0121u jag\u0127mel li jrid.", "Dan il- missier ma kienx perswa\u017c li Kristu kien jista' jfejqu, kien jiddubita, u min jiddubita m' g\u0127andux fidi.", "Il- fidi hija perswa\u017cjoni ta' \u0127wejje\u0121 li ma jidhrux, u tintg\u0127araf mill- opri.", "Jekk inti tista' xi \u0127a\u0121a, qal dan il- missier lil Kristu, \u0127enn g\u0127alina u g\u0127inna: i\u017cda wara li talbu biex jg\u0127in in- nuqqas tal- fidi tieg\u0127u, Kristu quddiem il- folla hedded l- ispirtu moq\u017cie\u017c, u qallu: \"Spirtu trux u mutu nikkmandak jiena li inti to\u0127ro\u0121 minnu, u li qatt i\u017cjed ma tid\u0127ol fih.\"", "L- ispirtu \u0127are\u0121, u \u0127alla 'l dan l- iben b\u0127al mejjet, li bosta qalu: \"Miet.\"", "Allura \u0120es\u00f9 \u017cammlu idu, refg\u0127u u qajmu qawwi u s\u0127i\u0127.", "Id- dixxipli ta' Kristu allura segretament staqsew lil \u0120es\u00f9, g\u0127aliex huma ma setg\u0127ux ike\u010b\u010bu 'l dan l- ispirtu.", "Kien di\u0121\u00e0 Kristu ta s- setg\u0127a lid- dixxipli li jke\u010b\u010bu d- demonji, i\u017cda g\u0127al dan l- ispirtu ma setg\u0127ux.", "G\u0127al dina l- mistoqsija Kristu wie\u0121eb lid- dixxipli: \"Dina x- xorta ta' demonji b' xejn ma tista' to\u0127ro\u0121 \u0127lief bl- orazzjoni u bis- sawm.\"", "Innutaw minn dan il- kliem li d- demonji mhumiex kollha ta' \u0127ila wa\u0127da, i\u017cda xi w\u0127ud huma i\u017cjed \u0127orox mill- o\u0127rajn.", "X' inhuwa iktar potenti minn bniedem li jag\u0127mel l- orazzjoni?", "L- orazzjoni tissoponi fidi ferma, u l- orazzjoni tal- fidi tie\u0127u mill- istess qawwa ta' Alla.", "Il- kaw\u017ca ta' kull vittorja hija l- Fidi.", "U xi ng\u0127idu g\u0127as- sawm?", "Is- sawm jag\u0127mel il- bnedmin an\u0121li tas- sema, li huma bil- wisq i\u017cjed potenti mid- demonji kollha.", "Il- virt\u00f9 tas- sawm tirrinforza kull virt\u00f9 o\u0127ra, g\u0127ax, kif tg\u0127id il- Knisja li Alla bis- sawm tal- \u0121isem ira\u017c\u017can il- vizzju, jerfa' l- menti g\u0127all- \u0127wejje\u0121 tas- sema, jag\u0127ti l- virt\u00f9 u l- premji.", "L- orazzjoni u s- sawm flimkien i\u0121ibu minn Alla fil- bniedem mill- virt\u00f9 u mill- potenza divina: immela kieku d- dixxipli ta' Kristu kienu allura bnedmin ta' orazzjoni u ta' sawm, kien jirnexxilhom li jke\u010b\u010bu dan l- ispirtu \u0127a\u017cin, moq\u017cie\u017c, trux u mutu minn dan l- iben, li sa minn tfulitu kien hekk ma\u0127qur minnu.", "Napprezzaw l- orazzjoni u s- sawm \u0127alli nkunu bnedmin ta' Alla.", "Ammen."], "category": "religion", "source": "Extracted from Omeliji ta' Patri Franku.txt"}
{"text": ["PARAGRAFI FUQ ALLA PARAGRAFU I. Alla huwa spirtu: g\u0127alhekk \u0127add ma jista' jarah.", "Veru li a\u0127na ma narawhx; i\u017cda naraw l- opri ta' jdejh u nie\u0127du idea fuqu li huwa Esseri, omnipotenti, sapjenti u tajjeb.", "PARAGRAFU II.", "Alla huwa spirtu li minn dejjem je\u017cisti minnu nnifsu, mill- eternit\u00e0 jg\u0127ix minnu nnifsu, mhux ma\u0127luq, lanqas ma sar wa\u0127du, u ismu: Dak li hu.", "PARAGRAFU III.", "Alla huwa sultan invi\u017cibbli li \u0127alaq kulma jidher u kulma jidhirx: fuqu jitkellmu u jipperswadu, u jixhdu l- opri ta' jdejh kemm tassew kbir g\u0127ax kbar u tal- g\u0127a\u0121eb huma l- opri li \u0127alaq.", "PARAGRAFU IV.", "Fl- intellett ta' Alla mill- eternit\u00e0 kien hemm id- disinn ta' kulma ried ja\u0127laq, u meta \u0121\u0121udika Hu \u0121ieb fl- e\u017cistenza bil- kelma omnipotenti tieg\u0127u kulma kellu ddisinjat.", "PARAGRAFU V. Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, u g\u0127alhekk irie\u0121i u jiggoverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u minn dejjem qaddisa; mela xejn ma ji\u0121ri qatt addo\u010b\u010b, u kollox volont\u00e0 tieg\u0127u, barra biss mid- dnub.", "PARAGRAFU VI.", "Alla \u0127a\u0121a wa\u0127da biss jobg\u0127od u jis\u0127et biss dak li hu kontra l- volont\u00e0 prezzju\u017ca tieg\u0127u, li hu d- dnub.", "Kollox volont\u00e0 tieg\u0127u barra mid- dnub li Hu assolutament ma jridux: u g\u0127alkemm ma jridux, i\u017cda jippermettih g\u0127all- finijiet sapjentissmi tieg\u0127u.", "PARAGRAFU VII.", "Fost il- kreaturi kollha li \u0127alaq Alla, \u0127alaq l- an\u0121li u l- bnedmin u \u017cejjinhom bl- intellett u bil- volont\u00e0 biex jag\u0127tuh glorja u g\u0127alhekk \u0127allielhom volont\u00e0 libera, u tant libera li Hu stess jirrispettaha billi ma jag\u0127milx forza fuqha, biex hija tkun tista' tag\u0127mel li trid; per\u00f2 b\u0127ala padrun tag\u0127hom qeg\u0127dilhom madmad \u0127elu ta' ubbidjenza u sottomissjoni lejh b' rikonoxxenza tal- \u0121id li g\u0127amlilhom.", "PARAGRAFU VIII.", "Alla huwa wie\u0127ed, u f' dan Alla wie\u0127ed hemm tliet persuni divini, verit\u00e0 li b' ebda mod ma jista' wie\u0127ed jag\u0127raf \u0127lief bir- rivelazzjoni tieg\u0127u.", "PARAGRAFU IX.", "Alla ma jag\u0127mel xejn ming\u0127ajr fini, u min- natura umana jrid li a\u0127na bnedmin nag\u0127rfuh, u n\u0127obbuh, u nservuh, u weg\u0127idna premju kbir wisq jekk intemmu fedelment il- fini li g\u0127alih \u0127alaqna.", "PARAGRAFU X. Alla \u0127alaqna biex nag\u0127rfuh, u a\u0127na nistg\u0127u bl- intellett tag\u0127na nag\u0127rfuh mill- istudju tal- opri ta' jdejh, u mit- tag\u0127lim infallibbli tal- Knisja Kattolika li Hu bil- potenza tieg\u0127u waqqaf fid- dinja.", "PARAGRAFU XI.", "Il- bniedem jista' jag\u0127raf 'l Alla, i\u017cda le li jifhem 'l Alla, g\u0127ax dan l- Esseri Suprem huwa inkomprensibbli rigward l- essenza jew in- natura tieg\u0127u u rigward il- \u0121udizzji tieg\u0127u: u min jag\u0127rfu huwa impossibbli li ma j\u0127obbux u li ma jib\u017cax minnu.", "PARAGRAFU XII.", "Alla huwa spirtu, sustanza eterna, ming\u0127ajr ebda kompo\u017cizzjoni, li g\u0127andha intelli\u0121enza u l- perfezzjonijiet kollha.", "Din is- sustanza divina mill- eternit\u00e0 te\u017cisti minnha nfisha, tg\u0127ix minnha nnifisha ming\u0127ajr limiti, ming\u0127ajr bidu u ming\u0127ajr tmiem: hija l- bidu u t- tmiem.", "PARAGRAFU XIII.", "Ebda intellett ta' bniedem ma jista' jkollu idea tal- ispirtu, g\u0127ax m' hemm xejn fl- intellett li qabel ma kienx fis- sens.", "L- ispirtu ma g\u0127andu ebda komunikazzjoni mas- sensi esterni; ma g\u0127andux figura u lanqas forma u nafu biss li hu je\u017cisti, sustanza \u0127ajja, u nafu fuq l- e\u017cistenza tieg\u0127u mill- operazzjonijiet tieg\u0127u, pere\u017cempju, a\u0127na nafu li g\u0127andna spirtu g\u0127ax ni\u010b\u010baqilqu, g\u0127ax nitkellmu, g\u0127ax g\u0127andna l- u\u017cu tas- sensi: ming\u0127ajru a\u0127na katavru.", "PARAGRAFU XIV.", "A\u0127na ma narawhx 'l Alla g\u0127ax huwa spirtu, i\u017cda naraw l- opri ta' jdejh, a\u0127na nikkonkludu fuq l- e\u017cistenza tieg\u0127u.", "L- ispirtu jikkomunika mag\u0127na bnedmin permezz tal- ispirazzjoni, jew jekk huwa jie\u0127u forma jew figura minn materji li jkunu su\u0121\u0121etti g\u0127as- sensi tag\u0127na.", "PARAGRAFU XV.", "Mhuwiex bi\u017c\u017cejjed g\u0127alina l- bnedmin il- ktieb tan- natura biex nag\u0127rfu kollox fuq Alla, i\u017cda jen\u0127ti\u0121ilna l- ktieb l- ie\u0127or tar- Rivelazzjoni.", "PARAGRAFU XVI.", "Il- ktieb tar- rivelazzjoni jag\u0127tina idea wisq i\u017cjed perfetta fuq Alla.", "Il- ktieb tan- natura b' ebda mod ma jista' jg\u0127arrafna li f' Alla wie\u0127ed hemm tliet persuni divini.", "Il- ktieb tar- rivelazzjoni jkellimna fuq il- perfezzjonijiet t' Alla; minnha nafu li Alla jimla bil- pre\u017cenza tieg\u0127u kull lok, u li hu kollu kemm hu kullimkien.", "PARAGRAFU XVII.", "Alla hu omnipotenti, u dina l- perfezzjoni hija \u0127a\u0121a \u010bara g\u0127al kul\u0127add, g\u0127ax xejn ma ji\u0121i mix- xejn: immela Huwa wa\u0127du bil- kelma omnipotenti tieg\u0127u \u0127alaq kollox.", "PARAGRAFU XVIII.", "\u017bew\u0121 prin\u010bipji naturali jg\u0127inuna biex nag\u0127rfu 'l Alla mill- opri ta' jdejh: (I) Li dak li hu tajjeb u perfett fil- kreatura g\u0127andu jinsab wisq i\u017cjed tajjeb u perfett fil- Kreatur.", "Jekk inti tara, kemm i\u017cjed jara min g\u0127amel lilek tara.", "(II) Li a\u0127na ma nistg\u0127ux nintrefg\u0127u fl- astratt ming\u0127ajr il- konkret.", "B' konkret ifhem kulma jaqa' ta\u0127t is- sensi: b' astratt ifhem dak li ma jaqax ta\u0127t is- sens.", "Jekk tara l- kobor tal- ba\u0127ar, inti tintrefa' biex tara intellettwalment il- kobor ta' min g\u0127amlu.", "PARAGRAFU XIX.", "Alla huwa wie\u0127ed fl- essenza jew fin- natura u barra minnu m' hemmx ie\u0127or.", "PARAGRAFU XX.", "Alla huwa wie\u0127ed fl- essenza u trinu fil- persuni, la g\u0127andu bidu u lanqas tmiem, anzi hu stess bidu u tmiem.", "PARAGRAFU XXI.", "I\u017c- \u017cmien l- img\u0127oddi, u \u017c- \u017cmien futur quddiem Alla huwa dejjem pre\u017centi.", "PARAGRAFU XXII.", "Alla m' g\u0127andu b\u017conn ta' \u0127add u ta' xejn, u \u0127alaq kollox tajjeb g\u0127ax ried.", "PARAGRAFU XXIII.", "Il- bniedem li jag\u0127raf 'l Alla, allura j\u0127obbu u jib\u017ca' minnu u j\u0127obbu jew jib\u017ca' minnu bl- osservanza tal- Li\u0121i divina.", "Hemm miktub: \"Min g\u0127andu l- kmandamenti tieg\u0127i u j\u0127arishom, dan hu li j\u0127obbni.\"", "Kliem Kristu fl- evan\u0121elju.", "PARAGRAFU XXIV.", "Ma jservix 'l Alla min ma jirrassenjax ru\u0127u mal- volont\u00e0 ta' Alla.", "Alla jikkmandana biex nag\u0127tuh qalbna b' rikonoxxenza, voldieri li nag\u0127mlu li jrid hu u mhux li rridu a\u0127na.", "PARAGRAFU XXV.", "Alla g\u0127arrafna u jg\u0127arrafna xi jrid minna permezz tal- g\u0127axar kmandamenti tieg\u0127u, u permezz tal- kmandamenti tal- Knisja Kattolika, u permezz tas- Superjuri le\u0121ittmi, g\u0127ax m' hemmx setg\u0127a \u0127lief minn Alla, kif jg\u0127allem San Pawl, u permezz tal- ispirazzjonijiet tieg\u0127u jew bil- vu\u010bi tal- kuxjenza, u permezz tal- \u0121rajja.", "PARAGRAFU XXVI.", "L- ispirazzjonijiet t' Alla jintg\u0127arfu minn tan- natura jew tad- demonju permezz tal- umilt\u00e0 biss.", "Meta Alla jag\u0127ti ispirazzjoni dejjem jag\u0127tiha msie\u0127ba bl- ispirtu tal- umilt\u00e0: l- o\u0127rajn, li \u0121ejjin min- natura jew mid- demonju, dejjem imse\u0127bin bis- suppervja.", "PARAGRAFU XXVII.", "Il- waqt tal- ispirazzjoni, meta r- ru\u0127 tkun fis- silenzju jew fil- \u0121abra tal- ispirtu.", "Hemm miktub: Jiena nie\u0127u r- ru\u0127 fis- solitudni, u hemm nitkellem mal- qalb tag\u0127ha.", "PARAGRAFU XVIII.", "Min hu rrassenjat mal- volont\u00e0 t' Alla jgawdi l- veru \u0121id tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem, u ebda \u0121id ma jonqos lilu, kif qalu l- an\u0121li: Glorja lil Alla fl- g\u0127oli tas- smewwiet u pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba.", "PARAGRAFU XXIX.", "Volont\u00e0 tajba g\u0127andu biss min irid dejjem dak li Alla jrid, volont\u00e0 \u0127a\u017cina min irid dak li Alla ma jridx jew ma jridx dak li Alla jrid.", "Volont\u00e0 \u0127a\u017cina tirre\u017cisti lill- volont\u00e0 t' Alla, u g\u0127alhekk hemm miktub li m' hemmx pa\u010bi g\u0127all- \u0127\u017ciena.", "PARAGRAFU XXX.", "In- natura umana Alla \u0127alaqha tajba, qaddisa u fil- grazzja santifikanti, i\u017cda bid- dnub ori\u0121inali saret \u0127a\u017cina u tilfet il- grazzja santifikanti, u saret o\u0121\u0121ett tal- korla t' Alla.", "PARAGRAFU XXXI.", "Il- \u0127niena t' Alla permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu tatna l- grazzja santifikanti per\u00f2 sakemm a\u0127na \u0127ajjin dejjem fil- periklu li nitilfuha u dejjem bi \u0127tija tag\u0127na min\u0127abba l- liberu arbitriju tag\u0127na li jista' jabbu\u017ca.", "PARAGRAFU XXXII.", "In- natura umana feruta mid- dnub ori\u0121inali tag\u0127mel re\u017cistenzi g\u0127all- volont\u00e0 t' Alla, meta ma \u017c\u017commx fiha l- indifferenza tal- istat ji\u0121ifieri xorta wa\u0127da g\u0127aliha, li tkun unurata jew iddisprezzata, li tkun sabi\u0127a jew kerha, li tkun b' sa\u0127\u0127itha jew marida u l- bqija.", "PARAGRAFU XXXIII.", "Dejjem jirre\u017cisti g\u0127all- volont\u00e0 t' Alla min m' g\u0127andux fih din l- indifferenza tal- istat, g\u0127ax in- natura umana tfittex f' kollox lilha nnifisha, u g\u0127alhekk tag\u0127\u017cel dak li jog\u0127\u0121obha biss.", "Issa Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, u g\u0127alhekk irie\u0121i kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, mela kollox volont\u00e0 t' Alla barra mid- dnub: jekk immela Alla g\u0127amlek marid jew g\u0127ama skont il- \u0121udizzju, inti tkun tirre\u017cisti g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u jekk ma tirrassenjax ru\u0127ek f' hedak l- istat li qieg\u0127dek fih g\u0127ax tag\u0127\u017cel li tkun b' sa\u0127\u0127tek u bid- dawl u ma tridx dak l- istat li fih iridek Alla.", "PARAGRAFU XXXIV.", "Serv t' Alla fi kwalunkwe stat li jsib ru\u0127u jg\u0127id: Jien kuntent bix- xorti tieg\u0127i g\u0127ax jien ma\u0127luq biex nag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, u dina hija l- volont\u00e0 t' Alla fuqi li jiena hekk jew hekk: allura jkun jog\u0127\u0121ob 'l Alla u jgawdi l- vera pa\u010bi tal- qalb.", "PARAGRAFU XXXV.", "Il- Kempis jikteb dwar l- indifferenza tal- istat li min ma jimpurtahx la minn unuri lanqas minn disprezzi ssibu g\u0127andu f' qalbu pa\u010bi kbira.", "PARAGRAFU XXXVI.", "Kristu g\u0127allimna li mhux min jg\u0127id: Sinjur, Sinjur, jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet, i\u017cda min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla, dak g\u0127ad jid\u0127ol f' din is- saltna.", "PARAGRAFU XXXVII.", "Alla, li jrid li kul\u0127add isalva, kellem b' bosta manjieri lil missirijietna permezz tal- profeti, u fl- a\u0127\u0127ar permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu, li huwa stess b' mod solenni tahulna bi Mg\u0127allem wie\u0127ed tag\u0127na bnedmin: infatti kkmandana biex Lilu nisimg\u0127u: \"Lilu isimg\u0127u.\"", "Hekk Hu qal quddiem ix- xhieda.", "Issa a\u0127na nafu li hu fl- a\u0127\u0127ar \u010bena tieg\u0127u fit- talba li g\u0127amel lill- Missier tieg\u0127u qal dan il- versett: Din hija l- \u0127ajja eterna li jag\u0127rfu lilek u lil \u0120es\u00f9 li inti bg\u0127att fid- dinja \u2013 Salvatur tag\u0127ha u Mg\u0127allem tag\u0127ha.", "PARAGRAFU XXXVIII.", "Ekku s- sustanza tal- \u0127ajja eterna fejn hija mqieg\u0127da: Fil- konoxxenza t' Alla u fil- konoxxenza ta' \u0120es\u00f9 Kristu.", "Dan g\u0127andu jkun l- o\u0121\u0121ett tal- istudju tag\u0127na.", "PARAGRAFU XXXIX.", "Il- Knisja Kattolika tesponilna s- simbolu ta' Sant' Atanasju Isqof, li fih \u017cew\u0121 partijiet: l- ewwel parti tittratta fuq il- konoxxenza t' Alla, u t- tieni parti fuq \u0120es\u00f9 Kristu: u l- konklu\u017cjoni dina: Dina hija l- fidi Kattolika li jekk xi \u0127add bil- fedelt\u00e0 u bil- fermezza ma jkunx emmen, ma jkunx jista' jkun salv.", "PARAGRAFU XL.", "Alla huwa wie\u0127ed fi Tliet Persuni divini distinti wa\u0127da mill- o\u0127ra u dawn huma l- Missier, u l- Iben u l- Ispirtu s- Santu: kull Persuna f' Alla hija Alla, i\u017cda mhumiex tliet Allat g\u0127ax Alla huwa dejjem wie\u0127ed.", "PARAGRAFU XLI.", "Il- Missier huwa persuna g\u0127ax ja\u0121ixxi u jopra: l- Iben huwa persuna g\u0127ax ja\u0121ixxi u jopra: l- Ispirtu s- Santu hu persuna g\u0127ax ja\u0121ixxi u jopra.", "PARAGRAFU XLII.", "Il- Missier ma huwa mag\u0127mul minn \u0127add u minn xejn, la ma\u0127luq u lanqas i\u0121\u0121enerat.", "PARAGRAFU XLIII.", "L- Iben mhux mag\u0127mul, lanqas ma\u0127luq, i\u017cda \u0121\u0121enerat mill- Missier wa\u0127du.", "PARAGRAFU XLIV.", "L- Ispirtu s- Santu mhux mag\u0127mul lanqas ma\u0127luq, lanqas i\u0121\u0121enerat i\u017cda \u0121ej mill- Missier u mill- Iben.", "PARAGRAFU XLV.", "Alla hu li \u0127alaq kollox, u f' kull opra 'l barra min- natura divina jikkonkorru dejjem it- tliet Persuni divini.", "PARAGRAFU XLVI.", "Alla l- Missier \u0127alaq kollox permezz tal- Kelma omnipotenti tieg\u0127u, li huwa l- Iben uni\u0121enitu tieg\u0127u, u \u0127alaq kollox fl- Ispirtu s- Santu.", "PARAGRAFU XLVII.", "F' Alla hemm perfezzjonijiet komunikabbli u perfezzjonijiet inkomunikabbli.", "PARAGRAFU XLVIII.", "Il- perfezzjonijiet inkomunikabbli huma li l- Missier mhuwiex l- Iben lanqas l- Ispirtu s- Santu; li l- Iben mhuwiex il- Missier lanqas l- Ispirtu s- Santu: li l- Ispirtu s- Santu mhuwiex il- Missier lanqas l- Iben.", "Kull persuna g\u0127andha perfezzjoni proprja tag\u0127ha nfisha u g\u0127aliha wa\u0127edha u ma tistax tkun ta' persuna o\u0127ra divina.", "Il- perfezzjonijiet komunikabbli huma l- o\u0127rajn kollha, komuni g\u0127at- tliet Persuni: omnipotenti l- Missier, omnipotenti l- Iben, omnipotenti l- Ispirtu s- Santu; etern il- Missier, etern l- Iben, u etern l- Ispirtu s- Santu u l- bqija.", "PARAGRAFU XLIX.", "Alla \u0127alaq kreaturi vi\u017cibbli u invi\u017cibbli, kreaturi animati u inanimati, kreaturi bl- intellett u kreaturi annimali ming\u0127ajr intellett.", "PARAGRAFU L. Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu u \u0127alaq kollox mhux ming\u0127ajr fini, g\u0127ax \u0127add ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn, u wisq i\u017cjed Alla ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn, meta Huwa sapjentissmu.", "PARAGRAFU LI.", "Alla \u0127alaq kreaturi intelli\u0121enti b\u0127alma huma l- an\u0121li u l- bnedmin bil- fini li dawn jag\u0127rfuh u jag\u0127tuh il- glorja, u allura huwa jag\u0127tihom sehem mill- \u0121id imprezzabbli tieg\u0127u.", "PARAGRAFU LII.", "Fil- kreaturi intelli\u0121enti tieg\u0127u Alla \u0127alla libera l- volont\u00e0 tag\u0127hom biex permezz tag\u0127hom je\u017cer\u010bita l- attribut tal- \u0121ustizzja tieg\u0127u skont l- opri tag\u0127hom tajbin jew \u0127\u017ciena.", "PARAGRAFU LIII.", "Fil- kreaturi tieg\u0127u kollha Alla qieg\u0127ed l- e\u017cer\u010bizzju tal- Providenza tieg\u0127u.", "PARAGRAFU LIV.", "Kristu fl- Evan\u0121elju ta' San \u0120wann, kap V, 17, tana nifhmu li \"Alla l- Missier g\u0127adu ja\u0127dem sa issa, u jiena na\u0127dem ukoll.\"", "G\u0127al Alla m' hemmx Sibt, g\u0127ax Hu padrun ta' kollox.", "Nota: G\u0127alhekk il- Lhud kienu jfittxu li joqtluh lil Kristu, g\u0127ax mhux biss kien jikser is- Sibt, i\u017cda kien jag\u0127mel ukoll lilu nnifsu egwali g\u0127al Alla.", "PARAGRAFU LV.", "L- opri t' Alla huma kollha kbar u tal- g\u0127a\u0121eb u f' kull opra hemm misterju li l- intellett ta' bniedem mhux kapa\u010bi jifhem il- kif.", "PARAGRAFU LVI.", "Fil- kreaturi kollha ta' Alla, Huwa ried juri t- tjubija, u s- sapjenza, u l- omnipotenza tieg\u0127u: infatti dawn il- perfezzjonijiet fl- g\u0127ajnejn tal- kreaturi intelli\u0121enti mhux biss jidhru, i\u017cda jin\u0127assu wkoll skont ir- riflessjoni umana.", "PARAGRAFU LVII.", "Hija volont\u00e0 t' Alla li jkun mag\u0127ruf permezz tal- kreaturi stess, g\u0127ax huwa spirtu li \u0127add ma jista' jara.", "PARAGRAFU LVIII.", "Alla mill- eternit\u00e0 je\u017cisti minnu nnifsu, jg\u0127ix minnu nnifsu u jg\u0127ammar fih innifsu f' dawl li \u0127add ma jista' jersaq lejh: u meta \u0127alaq is- sema u l- art u kulma fihom baqa' jg\u0127ammar fih innifsu u jimla kull lok ma\u0127luq.", "Din il- verit\u00e0 jg\u0127allimhielna San Pawl meta qal li a\u0127na bnedmin fih ng\u0127ixu, fih ni\u010b\u010baqilqu u fih ninsabu b\u0127al \u0127uta fl- ilma.", "PARAGRAFU LIX.", "Alla jinsab kollu kemm hu kullimkien g\u0127ax huwa sustanza infinita ji\u0121ifieri bla truf u bla qisien u kull perfezzjoni fih hija infinita.", "PARAGRAFU LX.", "Alla l- Missier huwa sustanza, Alla l- Iben huwa sustanza, Alla l- Ispirtu s- Santu huwa Sustanza, i\u017cda mhux tliet sustanzi i\u017cda sustanza wa\u0127da.", "PARAGRAFU LXI.", "Il- Missier Alla huwa intellett, l- Iben Alla huwa intellett, l- Ispirtu s- Santu huwa intellett i\u017cda mhux tliet intelletti, imma wie\u0127ed intellett.", "PARAGRAFU LXII.", "Alla l- Missier huwa volont\u00e0, Alla l- Iben huwa volont\u00e0, Alla l- Ispirtu s- Santu huwa volont\u00e0 i\u017cda mhux tliet volontajiet, imma volont\u00e0 wa\u0127da.", "PARAGRAFU LXIII.", "Jag\u0127mel x' jag\u0127mel il- bniedem, la bl- industrija ta' mo\u0127\u0127u u la bl- in\u0121enju kollu li tah Alla, \u0127add ma jista' jifhem 'l Alla lanqas il- \u0127wejje\u0121 kollha tieg\u0127u.", "Alla wa\u0127du biss jista' jifhem lilu nnifsu u l- \u0121udizzji tieg\u0127u.", "PARAGRAFU LXIV.", "Intellett ma\u0127luq huwa dejjem finit ji\u0121ifieri minn hawn sa hawn: issa l- finit ma jistax jifhem l- infinit li huwa Alla wa\u0127du.", "PARAGRAFU LXV.", "Mit- tliet Persuni divini fejn hemm persuna, hemm ukoll it- tnejn l- o\u0127ra fl- istess \u0127in.", "PARAGRAFU LXVI.", "Alla m' g\u0127andux b\u017conn jirrifletti, g\u0127ax f' att wie\u0127ed huwa jaf kollox, u jara kollox, u l- futur u l- img\u0127oddi bil- \u0121rajja kollha kollha huma quddiemu g\u0127arwenin u miftu\u0127in sal- inqas moviment: xejn ma jista' jin\u0127eba g\u0127all- g\u0127ajnejn tieg\u0127u.", "PARAGRAFU LXVII.", "Kull perfezzjoni f' Alla hija essenzjali, ji\u0121ifieri jekk tonqos wa\u0127da biss mhuwiex Alla.", "PARAGRAFU LXVIII.", "Fin- natura jew fl- essenza t' Alla xejn ma jista' jonqos, xejn ma jista' ji\u017cdied: huwa dejjem l- istess ossija immutabbli.", "PARAGRAFU LXIX.", "Fl- g\u0127ajnejn tal- bnedmin xi opri huma kbar b\u0127alma huma l- ba\u0127ar, ix- xemx, u l- globu art u ba\u0127ar, is- sema u l- bqija, u xi opri huma \u017cg\u0127ar b\u0127alma huma l- insetti, il- mikrobi, l- g\u0127asafar u l- bqija: per\u00f2 tant l- opri kbar u kemm ukoll l- opri \u017cg\u0127ar huma kollha xorta wa\u0127da kbar, l- ewwel nett g\u0127ax opri ta' jdejn Alla, u fit- tieni lok g\u0127ax fihom kollha misterju, li \u0127add ma jista' jifhem.", "Infatti f' kull kreatura \u0127ajja hemm dejjem l- ispirtu li jikkomunika mal- materja u l- materja tikkomunika mal- ispirtu u dan \u0127add ma jifhmu.", "PARAGRAFU LXX.", "Alla huwa ta' min wisq jib\u017ca' minnu: g\u0127ax Alla huwa tal- bi\u017ca' g\u0127all- maest\u00e0 tieg\u0127u, u g\u0127all- \u0121ustizzja tieg\u0127u u g\u0127all- \u0121udizzji tieg\u0127u, kif hemm miktub li Huwa terribbli fil- \u0127sibijiet tieg\u0127u fuq ulied il- bnedmin, u wkoll g\u0127all- opri kbar u tal- bi\u017ca' ta' jdejh.", "PARAGRAFU LXXI.", "Kbir huwa s- Sinjur Alla u kbira l- potenza tieg\u0127u li jist\u0127oqq u jippretendi li kull bniedem jag\u0127tih unur u glorja: i\u017cda huwa biss ji\u0121i unurat, u gglorifikat minn dawk li huma umli.", "PARAGRAFU LXXII.", "Alla fis- sapjenza tieg\u0127u jag\u0127ti l- mezzi g\u0127all- fini lil min ikun g\u0127a\u017clu Hu g\u0127all- fini ddeterminat.", "PARAGRAFU LXXIII.", "Alla ja\u0127seb \u0127sibijiet ta' pa\u010bi u mhux ta' niket: g\u0127alhekk \u0127sieb li jinkwieta l- mo\u0127\u0127 tal- bniedem qatt mhu \u0121ej minn Alla, imma jew mid- demonju jew min- natura \u0127a\u017cina tag\u0127na, g\u0127alhekk ta' min ike\u010b\u010bih malajr.", "PARAGRAFU LXXIV.", "Quddiem it- tron t' Alla, hemm jassistu kontinwament seba' an\u0121li ossija seba' spirti beatissimi u dan nafuh mill- kliem tal- an\u0121lu San Rafiel, li qal lil Tobija: Jiena jien Rafiel an\u0121lu, wie\u0127ed mis- sebg\u0127a li nassistu quddiem Alla.", "Tobija XII.", "15.", "PARAGRAFU LXXV.", "Alla jag\u0127ti l- pa\u010bi tieg\u0127u, li hija te\u017cor fuq kull te\u017cor, lil min jirrispetta l- volont\u00e0 santissma tieg\u0127u, lil min jag\u0127mel dejjem dak li Alla jrid, u Alla nnifsu jg\u0127id: M' hemmx pa\u010bi g\u0127all- \u0127\u017ciena.", "PARAGRAFU LXXVI.", "G\u0127all- g\u0127ajnejn ta' Alla d- dnub huwa o\u0121\u0121ett ta' odju, ta' mibeg\u0127da, ta' sa\u0127ta, u hemm miktub fil- ktieb tas- Sapjenza Kap XIV.", "9 li tant il- \u0127a\u017cin kemm ukoll il- \u0127a\u017cen tieg\u0127u huma g\u0127al Alla o\u0121\u0121ett ta' odju, ta' mibeg\u0127da.", "Alla jobg\u0127od fl- istess \u0127in il- \u0127a\u017cen u lil min jag\u0127mlu.", "PARAGRAFU LXXVII.", "Fis- sema Alla kkastiga l- an\u0121li l- \u0127\u017ciena billi ke\u010b\u010biehom fin- nar ta' dejjem, u fl- art Alla kkastiga l- bniedem bil- mewt li kien heddidhom biha, jekk ma jobduhx billi jieklu mill- frotta pprojbita: id- dnub huwa mmela l- kaw\u017ca ta' kull rovina temporali u eterna.", "PARAGRAFU LXXVIII.", "Fl- Iskrittura hemm miktub li Alla \u0127alaq il- bniedem biex ma jmut qatt, u l- mewt da\u0127let fid- dinja kollha bil- g\u0127ira tax- xitan, li lilu jimitaw dawk li huma mill- partit tieg\u0127u.", "Sapjenza II.", "23- 25.", "PARAGRAFU LXXIX.", "Satana mimli g\u0127ira g\u0127al Adam u Eva, l- ewwel \u017cew\u0121 kreaturi bnedmin, idde\u010bieda li jtellfilhom il- feli\u010bit\u00e0 perfetta tag\u0127hom u rnexxielu li jwaqqag\u0127hom fl- ingann li kien nasbilhom.", "U Adam u Eva dinbu u mill- istat tal- grazzja ta' Alla u minn qaddisin saru \u0127\u017ciena huma, u l- ulied li kellhom jo\u0127or\u0121u mi\u017c- \u017cerrieg\u0127a tag\u0127hom u da\u0127let il- mewt fid- dinja.", "PARAGRAFU LXXX.", "Alla \u0127alaq numru kbir ta' spirti fis- sema, intelli\u0121enti, biex iservuh: i\u017cda Lu\u010bifru qajjem gwerra kbira bis- suppervja tieg\u0127u fis- sema, u nfet\u0127u \u017cew\u0121 partiti kontra xulxin: San Mikiel u mieg\u0127u l- an\u0121li fidili, u Lu\u010bifru u mieg\u0127u l- an\u0121li l- \u0127\u017ciena kkumbattew fis- sema kontra xulxin: i\u017cda San Mikiel \u0121ab vittorja fuqhom u bil- \u0127ila tal- Altissmu ke\u010b\u010biehom mis- sema; u dak il- \u0127in Alla \u0127alaq l- infern fejn \u0121ew mitfug\u0127in f' nar etern Satana, ossija Lu\u010bifru u l- an\u0121li \u0127\u017ciena tieg\u0127u.", "PARAGRAFU LXXXI.", "Alla mit- trab tal- art \u0127alaq il- bniedem, wara li lestielu l- manjifiku palazz li g\u0127andu fih jg\u0127ammar, u tah is- sie\u0127ba biex ma jkunx wa\u0127du u biex titkattar il- \u0121enerazzjoni umana: u mbag\u0127ad Alla strie\u0127 fis- seba' jum mill- opri kollha li hu g\u0127amel.", "PARAGRAFU LXXXII.", "Ma jistax ikun li Alla ma jarax, lanqas ma jismax, lanqas ma jifhimx g\u0127ax Huwa g\u0127amel il- bniedem jara, jisma', u jifhem.", "PARAGRAFU LXXXIII.", "L- ewwel opra ta' Alla kien i\u017c- \u017cmien u fil- bidu ta\u017c- \u017cmien \u0127alaq is- sema u l- art, u mbag\u0127ad \u0127alaq id- dawl biex jirregola l- \u0121ranet u l- iljieli u l- ista\u0121uni.", "PARAGRAFU LXXXIV.", "Alla \u0127alaq il- ba\u0127ar u kulma fih: \u0127ut \u0127aj kbir, u diversi spe\u010bi ta' \u0127ut \u0127aj fi kwantit\u00e0 kbira li jg\u0127ammru fit- triqat u l- irkejjen tal- ba\u0127ar.", "PARAGRAFU LXXXV.", "Alla \u0127alaq l- art u kulma fiha: annimali \u0127ajjin ta' diversi spe\u010bi u t- tajr tal- ajru li jg\u0127ix fuq l- art.", "PARAGRAFU LXXXVI.", "I\u017c- \u017cmien l- ewwel o\u0121\u0121ett li \u0127alaq Alla u \u0127alqu g\u0127all- kors tal- operazzjonijiet li fehem jag\u0127mel.", "Hemm miktub li fil- bidu kienet il- Kelma: issa wie\u0127ed g\u0127andu jifhem dejjem li fil- bidu ta\u017c- \u017cmien, g\u0127ax i\u017c- \u017cmien biss g\u0127andu l- bidu u t- tmiem.", "Ta' min jinnota li fil- bidu kienet il- Kelma voldieri l- Iben etern ta' Alla li qabel ma Alla \u0127alaq i\u017c- \u017cmien l- Iben t' Alla kien di\u0121\u00e0 je\u017cisti minnu nnifsu mill- eternit\u00e0.", "Hemm ukoll miktub fl- ewwel vers tal- ewwel kap tal- \u0120enesi li fil- bidu Alla \u0127alaq is- sema u l- art: wie\u0127ed jifhem li Alla \u0127alaq l- ewwel i\u017c- \u017cmien u fil- bidu ta\u017c- \u017cmien \u0127alaq is- sema u l- art.", "PARAGRAFU LXXXVII.", "Alla jfittex lilu nnifsu f' kollox u l- unur tieg\u0127u ma j\u010bedih lil \u0127add.", "PARAGRAFU LXXXVIII.", "Il- \u0121udizzji t' Alla \u0127add ma jista' jifhimhom u ta' min jib\u017ca' minnhom, g\u0127ax huwa terribbli fil- \u0127sibijiet tieg\u0127u fuq ulied il- bnedmin.", "PARAGRAFU LXXXIX.", "Qatt \u0127add ma jista' jag\u0127mel xejn, jekk Alla ma jmiddx idejh hu, jew ma jippermettix hu: u kollox huwa mqieg\u0127ed fid- dispo\u017cizzjonijiet tieg\u0127u sapjentissmi.", "Il- bniedem jipproponi u Alla jiddisponi.", "PARAGRAFU XC.", "Alla mhux su\u0121\u0121ett g\u0127all- ebda deni, anzi dejjem beatissimu u fortissimu u \u0127add u xejn ma jista' jfixkel il- potenza tieg\u0127u.", "PARAGRAFU XCI.", "Alla huwa inkomprensibbli ji\u0121ifieri Esseri li \u0127add ma jista' jifhmu u la fl- essenza jew fin- natura tieg\u0127u u lanqas fil- \u0121udizzji divini tieg\u0127u: mur ifhem l- eternit\u00e0 u l- infinit\u00e0 tieg\u0127u mid- dispo\u017cizzonijiet tieg\u0127u.", "PARAGRAFU XCII.", "Kull opra ta' jdejn Alla hija denja ta' Alla, g\u0127alhekk f' kull opra tieg\u0127u hemm dejjem fiha l- \u0121id u wkoll xi misterju li \u0127add ma jista' jifhmu u jispjegah.", "PARAGRAFU XCIII.", "Alla, fi\u017cikament, jikkonkorri dejjem f' kull \u010baqliqa tal- kreaturi tieg\u0127u.", "Jikteb San Pawl li fih a\u0127na ng\u0127ixu, ni\u010b\u010baqilqu u ninsabu.", "U ming\u0127ajru ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn, xejn; la \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar u lanqas kbar, kif g\u0127allimna Kristu.", "PARAGRAFU XCIV.", "Alla qatt ma jikkonkorri ma' volont\u00e0 \u0127a\u017cina tal- bniedem g\u0127alkemm jikkonkorri mal- azzjonijiet fi\u017ci\u010bi tieg\u0127u.", "PARAGRAFU XCV.", "Billi Alla hu spirtu, g\u0127alhekk je\u0127tie\u0121 li mill- konkret ji\u0121ifieri mill- \u0127wejje\u0121 li jaqg\u0127u ta\u0127t is- sensi tag\u0127na nintrefg\u0127u fl- astratt, ossija fi \u0127wejje\u0121 li ma jaqg\u0127ux ta\u0127t is- sensi: tara l- kobor tal- ba\u0127ar tintrefa' fil- kobor ta' min \u0127alqu: mill- konkret g\u0127all- astratt.", "PARAGRAFU XCVI.", "Impossibbli li min ikun g\u0127araf 'l Alla ma j\u0127obbux u li ma jib\u017cax minnu.", "PARAGRAFU XCVII.", "Li Alla je\u017cisti l- istess ra\u0121uni umana tipperswadi lil kull min igawdi l- u\u017cu tar- ra\u0121uni; g\u0127ax mix- xejn ma jsir xejn.", "PARAGRAFU XCVIII.", "Alla jintg\u0127araf naturalment mill- opri ta' jdejh g\u0127ax dak li hu tajjeb u perfett fil- kreatura g\u0127andu jinsab wisq i\u017cjed tajjeb u perfett fil- Kreatur, u mir- ra\u0121uni li kull effett g\u0127andu l- kaw\u017ca.", "PARAGRAFU XCIX.", "Mill- kreaturi biss Alla ma jistax ikun mag\u0127ruf kif g\u0127andu jkun: ten\u0127tie\u0121 ir- rivelazzjoni ossija l- kelma t' Alla miktuba fl- Iskrittura.", "PARAGRAFU C. Alla huwa tal- bi\u017ca' g\u0127all- Maest\u00e0 tieg\u0127u u g\u0127all- \u0121ustizzja tieg\u0127u, u wkoll g\u0127all- opri ta' jdejh li huma tassew kbar u tal- bi\u017ca' u g\u0127all- \u0121udizzji tieg\u0127u g\u0127ax kif hemm miktub li Huwa terribbli fil- \u0127sibijiet tieg\u0127u fuq ulied il- bnedmin.", "PARAGRAFU CI.", "La 'l Alla u lanqas il- \u0127wejje\u0121 kollha tieg\u0127u, ebda bniedem, ebda intellett ma\u0127luq, ma jista' jifhem: jag\u0127mel x' jag\u0127mel wie\u0127ed, la bl- industrija kollha tieg\u0127u, lanqas bl- in\u0121enju tieg\u0127u kbir kemm ikun kbir ma jista' jasal biex jifhem: il- finit ma jil\u0127aq qatt l- infinit.", "PARAGRAFU CII.", "Alla huwa wie\u0127ed fl- essenza wie\u0127ed fin- natura tieg\u0127u, barra minnu ma hemmx ie\u0127or, u lanqas jista' jkun hemm b\u0127alu.", "PARAGRAFU CIII.", "Alla huwa tlieta fil- persuni u wie\u0127ed fl- essenza: fin- natura divina li hija wa\u0127da hemm tliet persuni divini distinti wa\u0127da mill- o\u0127ra: kull persuna hija Alla i\u017cda mhumiex tliet Allat i\u017cda Alla wie\u0127ed perfettissmu li je\u017cisti minnu nnifsu minn dejjem b' ne\u010bessit\u00e0 ta' natura, ji\u0121ifieri li ma jistax ma je\u017cistix.", "PARAGRAFU CIV.", "Alla la g\u0127andu bidu u lanqas tmiem, anzi hu stess bidu u tmiem.", "PARAGRAFU CV.", "Fin- natura t' Alla xejn ma jista' jonqos, xejn ma jista' ji\u017cdied: Alla huwa dejjem l- istess.", "Natura ta' Alla u essenza ta' Alla huma l- istess \u0127a\u0121a.", "PARAGRAFU CVI.", "\u0126add u \u017cgur li \u0127add ma jista' jag\u0127raf li f' Alla hemm tliet persuni divini distinti wa\u0127da mill- o\u0127ra g\u0127ar- ra\u0121uni tal- attributi inkomunikabbli li g\u0127andha kull persuna.", "Attribut inkomunikabbli jfisser li ma jistax ikun ikkomunikat lil persuna o\u0127ra, meta hu proprju ta' persuna wa\u0127da.", "PARAGRAFU CVII.", "Bil- kelma persuna g\u0127andna nifhmu esseri intelli\u0121enti li volontarjament ja\u0121ixxi u jopra.", "Alla l- Missier huwa persuna g\u0127ax ja\u0121ixxi u jopra: Alla l- iben huwa persuna g\u0127ax ja\u0121ixxi u jopra: Alla l- Ispirtu Santu huwa persuna g\u0127ax ja\u0121ixxi u jopra.", "PARAGRAFU CVIII.", "Alla l- Missier ja\u0121ixxi u jopra: infatti \u0121\u0121enera l- Iben tieg\u0127u li permezz tieg\u0127u \u0127alaq kollox u ming\u0127ajr dan l- Iben xejn ma sar minn kulma sar.", "PARAGRAFU CIX.", "Alla l- Iben ja\u0121ixxi u jopra: infatti Kristu stess fl- evan\u0121elju g\u0127allem li l- Missier tieg\u0127u g\u0127adu jopra sa issa, u l- Iben ukoll jopra.", "Fi Kristu hemm persuna wa\u0127da u dina divina g\u0127alkemm g\u0127andu \u017cew\u0121 naturi: issa huwa fid- dinja g\u0127amel diversi azzjonijiet u l- azzjonijiet huma dejjem tal- persuna: huwa g\u0127allem, fejjaq morda, irxoxta mejtin, \u010banfar lil midinbin u l- bqija.", "PARAGRAFU CX.", "Alla l- Ispirtu Santu ja\u0121ixxi u jopra: infatti huwa jg\u0127aqqad sustanzjalment flimkien l- im\u0127abba t' Alla l- Missier u l- im\u0127abba t' Alla l- Iben: u g\u0127alhekk Huwa jippro\u010bedi ossija \u0121ej minnhom it- tnejn.", "Azzjonijiet tal- Ispirtu Santu huma li jispira lill- profeti, li jdawwal il- bnedmin, u jag\u0127tihom il- bi\u017ca' t' Alla u l- bqija.", "PARAGRAFU CXI.", "Dak li hu proprju tal- Missier b\u0127ala persuna ma jistax ikun ukoll tal- Iben b\u0127ala persuna.", "Dak li hu proprju tal- Iben ma jistax ikun ukoll ta' persuna o\u0127ra divina.", "Dak li hu proprju tal- Ispirtu Santu ma jistax ikun ukoll la tal- Missier lanqas tal- Iben: u g\u0127alhekk dawn il- proprjetajiet huma attributi inkomunikabbli.", "PARAGRAFU CXII.", "\u0126add ma jista' jittratta ma' Alla, lanqas fuq Alla ming\u0127ajr il- Fidi ossija ming\u0127ajr perswa\u017cjoni fuq l- e\u017cistenza tieg\u0127u u li Hu jippremja lit- tajbin u jikkastiga 'l- \u0127\u017ciena.", "PARAGRAFU CXIII.", "Xejn qatt ma \u0121ara, u xejn ma ji\u0121ri fid- dinja, jekk qabel ma jkunx \u0127are\u0121 mis- santwarju t' Alla, jew l- ordni jew il- permess li ji\u0121ri.", "PARAGRAFU CXIV.", "Alla je\u017cisti mill- eternit\u00e0 minnu nnifsu, u jg\u0127ammar fih innifsu, f' dawl li \u0127add ma jista' jersaq lejh.", "PARAGRAFU CXV.", "Alla bil- pre\u017cenza sustanzjali tie\u0127u jimla kull lok, u a\u0127na ng\u0127ixu fih, ninsabu fih, u fih ni\u010b\u010baqilqu b\u0127all- \u0127uta fl- ilma.", "PARAGRAFU CXVI.", "Alla \u0127alaq il- bniedem g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u, mhux rigward il- \u0121isem g\u0127ax Hu spirtu purissmu i\u017cda rigward ir- ru\u0127, li l- potenzi tag\u0127ha huma intellett u \u0121udizzju u volont\u00e0.", "PARAGRAFU CXVII.", "Alla \u0127alaq il- bniedem biex dan jag\u0127rfu, u j\u0127obbu u jservih, u b' hekk jag\u0127tih glorja u jid\u0127ol fil- \u0127ajja eterna.", "PARAGRAFU CXVIII.", "Fost il- kreaturi kollha vi\u017cibbli, il- bniedem huwa l- kreatura l- iktar nobbli li \u0127ar\u0121et minn idejn Alla.", "PARAGRAFU CXIX.", "Kull bniedem li di\u0121\u00e0 \u0121ie fid- dinja u li g\u0127ad ji\u0121i, ta' kull nazzjon, ta' kull diversit\u00e0 a\u010b\u010bidentali, g\u0127ax kull min jitwieled minn bniedem huwa sustanzjalment bniedem, kull wie\u0127ed huwa mnissel minn g\u0127ajn wa\u0127da, mill- ewwel bniedem, li \u0127alaq Alla, ismu Adam, immela ebda bniedem qatt ma e\u017cista qabel Adam.", "Il- \u0121enerazzjoni unika tal- bnedmin kollha \u0121iet direttament ma\u0127luqa minn Alla, li \u0127alaq ra\u0121el u mara, 'l Adam u 'l Eva, berikhom u kkmandalhom li jikbru u li joktru, u li jimlew l- art bl- ulied.", "San Pawl jg\u0127allem li Alla g\u0127amel il- \u0121enerazzjoni minn bniedem wie\u0127ed.", "Atti Appost.", "XVII.", "26.", "PARAGRAFU CXX.", "Alla l- Missier huwa l- ewwel persuna tas- Santissima Trinit\u00e0 g\u0127ax i\u0121\u0121enera l- Iben Alla mill- istess sustanza tieg\u0127u divina u dan l- attribut huwa inkomunikabbli g\u0127all- persuni l- o\u0127ra divini, u huwa vera l- ewwel persuna g\u0127all- \u0121enerazzjoni tal- Iben: persuna hija kull min ja\u0121ixxi u jopra.", "PARAGRAFU CXXI.", "Alla l- Iben huwa t- tieni persuna tas- Santissma Trinit\u00e0, g\u0127ax i\u0121\u0121enerat sustanzjalment minn Alla l- Missier u j\u0127obb infinitament il- Missier tieg\u0127u, u g\u0127alhekk huwa persuna g\u0127ax ja\u0121ixxi u jopra u dan l- attribut huwa inkomunikabbli g\u0127al persuni o\u0127ra li mhumiex i\u0121\u0121enerati.", "PARAGRAFU CXXII.", "Alla l- Ispirtu s- Santu huwa t- tielet persuna tas- Santissima Trinit\u00e0 g\u0127ax jippro\u010bedi, huwa \u0121ej mill- Missier u mill- Iben, u huwa veru persuna g\u0127ax Alla l- Missier i\u0127obb sustanzjalment 'l Ibnu Alla, u Alla l- Iben i\u0127obb sustanzjalment il- Missier Alla, u b' hekk ja\u0121ixxi u jopra billi jg\u0127aqqad flimkien l- im\u0127abba ta' bejniethom sustanzjalment.", "L- Ispirtu s- Santu jispira u l- kotba divinament miktuba mill- profeti u minn nies qaddisin dejjem bl- ispirazzjoni tieg\u0127u: dan l- attribut huwa inkomunikabbli g\u0127all- persuni l- o\u0127ra.", "PARAGRAFU CXXIII.", "Alla l- Missier \u0127alaq kollox permezz tal- Kelma, li hu l- Iben tieg\u0127u, u fl- Ispirtu s- Santu.", "Fil- litur\u0121ija tal- quddiesa hemm: Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu, Iben ta' Alla l- \u0127aj, li mill- volont\u00e0 tal- Missier bil- kooperazzjoni tal- Ispirtu s- Santu, tajt lid- dinja l- \u0127ajja: dan il- kliem jittratta fuq l- Inkarnazzjoni tal- Iben t' Alla: infatti Alla l- Missier bag\u0127at 'l Ibnu fid- dinja, li obda g\u0127all- volont\u00e0 tal- Missier tieg\u0127u, u dan l- Iben tnissel veru Alla u veru bniedem minn omm Ver\u0121ni bl- opra tal- Ispirtu Santu.", "PARAGRAFU CXXIV.", "F' kull opra 'l barra min- natura divina dejjem jikkonkorru t- tliet persuni divini, kif hemm miktub fis- salm XXXII.", "6.", "\"Bil- kelma tas- Sinjur is- smewwiet \u0121ew imwaqqfin: u bl- ispirtu ta' \u0127alqu kull qawwa tag\u0127hom \u2013 Huwa qal u sar kollox: Huwa kkmanda u n\u0127alaq kollox.\"", "PARAGRAFU CXXV.", "L- opri kollha t' Alla huma kbar u tal- g\u0127a\u0121eb u minnhom jidhru xi perfezzjonijiet tieg\u0127u fl- g\u0127ajnejn tal- kreaturi intelli\u0121enti.", "PARAGRAFU CXXVI.", "Fil- \u0127olqien Alla kellu fini \u0121enerali: il- glorja tieg\u0127u nnifsu, u finijiet partikolari fuq kull kreatura: infatti Hu jag\u0127ti dejjem il- mezzi g\u0127all- fini lil dik il- kreatura li jag\u0127\u017cel g\u0127al xi fehma tieg\u0127u.", "PARAGRAFU CXXVII.", "Fuq kull kreatura Alla je\u017cer\u010bita t- tjubija u s- sapjenza u l- omnipotenza tieg\u0127u, g\u0127ax Hu wa\u0127du tajjeb u kull \u0121id minnu fuq kul\u0127add jin\u017cel permezz tal- providenza tieg\u0127u li kullimkien tiddi u tin\u0127ass b' mod li g\u0127asfur mhuwiex minsi minnu.", "PARAGRAFU CXXVIII.", "Alla \u0127alaq kollox biex ikun mag\u0127ruf b' Sid ta' kul\u0127add u ta' kollox u jippretendi ringrazzjamenti, rikonoxxenza mill- kreaturi li g\u0127andhom l- intellett.", "PARAGRAFU CXXIX.", "Quddiem Alla l- img\u0127oddi kollu u l- futur kollu huwa pre\u017centi, jara kollox u jaf kollox, g\u0127ax kollox huwa g\u0127arwien fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u, anki l- \u0127sibijiet ta' kull bniedem: xejn ma jista' jin\u0127bielu, u jil\u0127aq ma' kul\u0127add u ma' kollox.", "PARAGRAFU CXXX.", "Il- \u0127niena t' Alla donnu Alla ma setax je\u017cer\u010bitaha ming\u0127ajr il- waqg\u0127a tal- bniedem fid- dnub, donnu kien ne\u010bessarju d- dnub li minnu biss to\u0127ro\u0121 il- mi\u017cerja ossija l- o\u0121\u0121ett ta' dan l- attribut f' Alla: g\u0127all- kbira m\u0127abba t' Alla lejna Alla \u0127enn g\u0127alina.", "Dan l- attribut tal- \u0127niena huwa proprjet\u00e0 t' Alla, li huwa Missier tag\u0127na.", "Kristu tana idea fuq Alla li huwa l- Missier tag\u0127na, meta qalilna nsej\u0127ulu \"Missierna li inti fis- smewwiet\".", "Minn missier ta' dina l- art naraw li l- karatteristika ta' missier, b' mod spe\u010bjali, hija li j\u0127enn u li ja\u0127fer: infatti l- art hija mimlija bil- \u0127niena t' Alla u din kienet il- kaw\u017ca tal- fidwa tag\u0127na bnedmin.", "Jara l- mi\u017cerja tag\u0127na donnu Alla ma jifla\u0127x jissapporti li ma j\u0127ennx g\u0127alina, meta jarana nib\u017cg\u0127u minnu, b\u0127alma qalet il- Madonna li l- \u0127niena tieg\u0127u g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "PARAGRAFU CXXXI.", "Il- \u0121ustizzja t' Alla u l- \u0127niena t' Alla huma donnhom kontra xulxin.", "Xejn affattu, g\u0127ax il- \u0121ustizzja t' Alla tba\u017c\u017ca' u min jib\u017ca' jsir o\u0121\u0121ett tal- \u0127niena t' Alla, kif hemm miktub li Alla j\u0127enn g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "PARAGRAFU CXXXII.", "Alla jrid li kul\u0127add isalva, mela g\u0127alhekk jag\u0127ti l- grazzja suffi\u010bjenti lil kul\u0127add: issa min jilqa' l- grazzja u min ma jilqag\u0127hiex g\u0127ax kull bniedem huwa liberu u jag\u0127mel li jrid, u Alla ma jag\u0127milx forza fuq il- volont\u00e0 tal- bniedem i\u017cda jirrispetta l- volont\u00e0 ta' kul\u0127add billi j\u0127alliha libera: beatu min jilqa' l- grazzja u jikkoopera mag\u0127ha!", "PARAGRAFU CXXXIII.", "Kollox huwa mqieg\u0127ed ta\u0127t il- padrunanza t' Alla, li bi \u0127wej\u0121u jag\u0127mel li jrid, u \u0127add ma jista' jfixkel il- \u0121udizzji tieg\u0127u: Satana j\u0127awwad, il- \u0127\u017ciena j\u0127awdu, u Alla bit- ta\u0127wid tag\u0127hom jesegwixxi l- \u0121udizzji tieg\u0127u.", "PARAGRAFU CXXXIV.", "L- g\u0127edewwa t' Alla huma dawk kollha li jirre\u017cistu g\u0127all- volont\u00e0 mqaddsa tieg\u0127u, u x- xorti ta' dawn hija ta' min jibki fuqha, g\u0127ax pa\u010bi m' hemmx g\u0127alihom, li hija l- uniku te\u017cor tal- bniedem.", "PARAGRAFU CXXXV.", "Alla fil- kors tan- nautra j\u0127obb lil kul\u0127add, i\u017cda ma j\u0127obbx lil kul\u0127add fil- kors tal- grazzja: Huwa j\u0127obb biss lil min i\u0127obbu ossija min g\u0127andu l- kmandamenti tieg\u0127u u j\u0127arishom: u min i\u0127obbu ebda \u0121id ma jonqos lilu fuq din l- art, u l- pa\u010bi vera ssaltan fil- qalb tieg\u0127u u wara l- mewt hemm g\u0127alih \u0127wejje\u0121 li g\u0127ajn ta' bniedem qatt ma rat lanqas qatt ma semg\u0127u widnejn il- \u0127lewwa tal- vu\u010bijiet u lanqas qatt ma da\u0127al f' qalb ta' bniedem x' lesta Alla g\u0127al min i\u0127obbu.", "PARAGRAFU CXXXVI.", "Alla lil \u0127add ma j\u0127obb \u0127lief lil min ifittex it- tag\u0127lim tieg\u0127u, li Hu tana permezz tal- profeti u ta' nies qaddisin tieg\u0127u u permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu li Hu bag\u0127at fid- dinja Mg\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin.", "It- tag\u0127lim hu l- g\u0127ajn ta' kull \u0121id, u min jg\u0127allem il- verit\u00e0 u l- \u0121ustizzja Alla jara sbie\u0127 ir- ri\u0121lejn tag\u0127hom.", "PARAGRAFU CXXXVII.", "Lil kull min Alla j\u0127obb bl- im\u0127abba tal- grazzja jag\u0127tih tliet \u0127wejje\u0121:", "(I) Li waqt kull tentazzjoni jippreservah mill- waqg\u0127a fid- dnub.", "(II) Li jqieg\u0127du fl- okka\u017cjoni li jag\u0127mel il- \u0121id lill- proxxmu; u (III) Li jag\u0127mel li huwa jsofri u jsofri bir- rassenjazzjoni.", "PARAGRAFU CXXXVIII.", "Alla ma jobg\u0127od xejn mill- \u0127wejje\u0121 li huwa \u0127alaq, g\u0127aliex fil- kors tan- natura j\u0127obb lil kul\u0127add, infatti j\u0127obb lill- bnedmin kollha b\u0127alma j\u0127obb l- annimali, g\u0127ax itella' x- xemx tieg\u0127u u jag\u0127mel ix- xita fuq kul\u0127add u jg\u0127ajjex lil kul\u0127add, jie\u0127u \u0127sieb il- bniedem tant tajjeb kemm \u0127a\u017cin u jipprovdilu l- manteniment g\u0127all- g\u0127ajxien; i\u017cda fil- kors tal- grazzja j\u0127obb biss lil min i\u0127obbu.", "PARAGRAFU CXXXIX.", "Min g\u0127andu l- kmandamenti t' Alla u j\u0127arishom, dan hu li j\u0127obb 'l Alla, u Alla j\u0127obbu fil- kors tal- grazzja u jag\u0127mel li ebda \u0121id ma jkun jonqos lil min i\u0127obbu anzi jag\u0127mel ukoll il- volont\u00e0 ta' min i\u0127obbu.", "PARAGRAFU CXL.", "Alla huwa \u0121ust u kull \u0121udizzju tieg\u0127u huwa rett: g\u0127alhekk is- servi tieg\u0127u f' kull kuntrarju, f' kull tribulazzjoni j\u017commu s- silenzju, g\u0127ax jafu li jkun g\u0127amel Alla, li proprjet\u00e0 tieg\u0127u hija li jrie\u0121i u jiggoverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 santissma tieg\u0127u.", "PARAGRAFU CXLI.", "Il- bniedem billi huwa liberu fil- volont\u00e0 tieg\u0127u jista' jag\u0127mel re\u017cistenza lil Alla, u ma jobdihx: i\u017cda \u0127add ma jista' jirre\u017cisti g\u0127al kulma Alla jrid jag\u0127mel effettivament, g\u0127ax Alla wa\u0127du g\u0127andu dominju assolut fuq kul\u0127add u fuq kollox.", "PARAGRAFU CXLII.", "Dak li huwa impossibbli g\u0127all- bniedem huwa possibbli g\u0127al Alla, g\u0127alhekk min g\u0127andu l- fidi t' Alla u lejh jirrikorri, l- impossibbli jsir possibbli, anki li jittrasporta muntanja minn banda g\u0127al o\u0127ra; tant tog\u0127\u0121ob 'l Alla l- fidi li hija don t' Alla u li hija \u0127a\u0121a t' Alla, g\u0127alhekk Kristu qal li kollox jista' jkun g\u0127al min jemmen.", "PARAGRAFU CXLIII.", "Delizzju t' Alla li jkun ma' wlied il- bnedmin, g\u0127ax fihom jara x- xbieha tieg\u0127u, u jitg\u0127axxaq bil- bniedem li jitolbu l- grazzja tieg\u0127u, l- g\u0127ajnuna tieg\u0127u, li jkellmu ming\u0127ajr ma jarah perswa\u017c li Huwa jista' kollox, b\u0127alma huwa delizzju ta' missier ta' din l- art li jkun ma' wliedu li jitolbuh, li jfittxuh.", "PARAGRAFU CXLIV.", "Il- kobor t' Alla jipperswadi li kull bniedem qisu mhu xejn quddiemu: u g\u0127alhekk ikollu jistqarr li s- sustanza tieg\u0127u hija b\u0127ala xejn quddiemu: infatti int min int, x' int fejn pjazza mimlija bin- nies?", "X' inti fejn il- ba\u0127ar?", "Mela x' inti fejn dak li \u0127alaq is- smewwiet u l- art b' kulma fihom?", "Ming\u0127ajr ma tista' tmieri lilek innifsek twie\u0121eb li ma inti xejn!", "Ekku fejn hija l- glorja tal- bniedem \u0127dejn dik ta' Alla!", "PARAGRAFU CXLV.", "Alla ma jistax ma japprezzax il- verit\u00e0, g\u0127ax Huwa nnifsu huwa verit\u00e0 essenzjali.", "Din hija l- verit\u00e0 li kollox minn Alla, kollox bil- \u0127ila t' Alla, kollox permezz t' Alla, u kull kreatura, kulma g\u0127andha r\u010bevietu b' xejn u g\u0127alhekk g\u0127andha tara x- xejn tag\u0127ha u tag\u0127ti glorja biss lil min jist\u0127oqqlu.", "L- umilt\u00e0 hija verit\u00e0 u s- Sinjur huwa kbir u ji\u0121i gglorifikat minn min huwa umli.", "PARAGRAFU CXLVI.", "Tog\u0127\u0121ob lil Alla l- umilt\u00e0 u jara kerha s- suppervja: i\u0127addan l- umli u jirre\u0121etta s- suppervi: il- \u0127sieb tieg\u0127u je\u017calta l- umli u li jumilja s- suppervi, jag\u0127ti lill- umli l- grazzja tieg\u0127u u le lis- suppervi.", "PARAGRAFU CXLVII.", "Il- volont\u00e0 t' Alla hija essenzjalment tajba: g\u0127alhekk minnu kull \u0121id, u ebda deni minnu \u0127lief id- deni tal- piena.", "PARAGRAFU CXLVIII.", "Il- \u0121ustizzja t' Alla ta' min jib\u017ca' minnha wisq: dan l- attribut t' Alla ma jistax ma jippremjax it- tajbin u ma jikkastigax il- \u0127\u017ciena.", "Il- \u0121ustizzja hija l- propunjatri\u010bi tal- volont\u00e0 t' Alla li ma \u010b\u010bedi ebda re\u017cistenza li tintg\u0127amel lill- volont\u00e0 t' Alla: hija tiddefendi l- volont\u00e0 t' Alla billi tag\u0127ti lill- offensur dak li jkun kontra qalbu u skont l- offi\u017ca gravi jew venjali, sija jkun \u0127aj jew mejjet, San Pawl jikteb li hija \u0127a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t il- \u0121ustizzja t' Alla.", "Min jib\u017ca' mill- \u0121ustizzja t' Alla jsir o\u0121\u0121ett tal- \u0126niena t' Alla li ma tikkonsma qatt.", "Fuq l- inqas nuqqas, il- \u0121ustizzja t' Alla ma tag\u0127laqx g\u0127ajnejha kif qal Kristu li xag\u0127ra minn rasna ma tintilifx sija g\u0127all- premju sija g\u0127all- kastig.", "PARAGRAFU CXLIX.", "Biex tkun sodisfatta l- \u0121ustizzja t' Alla kien je\u0127tie\u0121 li Kristu veru Alla u veru bniedem ixerred demmu g\u0127all- ma\u0127fra tad- dnubiet tal- bnedmin.", "Kristu bil- mewt tieg\u0127u sar kaw\u017ca ta' sa\u0127\u0127a g\u0127al dawk li jobduh, u spe\u010bjalment fil- kmandament tieg\u0127u li n\u0127obbu wie\u0127ed lill- ie\u0127or.", "PARAGRAFU CL.", "Mir- rivelazzjoni nafu li fl- g\u0127ajnejn t' Alla huwa q\u017cie\u017c kulma huwa prezzju\u017c fl- g\u0127ajnejn tal- bnedmin li j\u0127obbu d- dinja ji\u0121ifieri l- g\u0127ana tal- flus, il- pja\u010biri tas- sensi ossija tal- \u0121isem fit- tpaxxija, u l- unuri, l- istimi u l- glorja.", "PARAGRAFU CLI.", "Id- dnub g\u0127al Alla huwa d- disprezz tal- Maest\u00e0 tremenda tieg\u0127u, u g\u0127all- bnedmin kaw\u017ca ta' kulma huwa jew jista' jkun kontra qalbhom u spe\u010bjalment tal- mard u tal- mewt fil- \u0127ajja u wara l- mewt, ta' mewt eterna.", "PARAGRAFU CLII.", "Alla jg\u0127odd b\u0127allikieku mag\u0127mul lilu nnifsu l- opri li a\u0127na nag\u0127mlu lill- proxxmu, sija opri tajba sija opri \u0127\u017ciena.", "PARAGRAFU CLIII.", "Quddiem Alla kull att volontarju tajjeb jew \u0127a\u017cin tal- bniedem huwa opra di\u0121\u00e0 kompjuta tant rigward il- premju kemm ukoll rigward il- kastig skont l- att volontarju: kif hemm fit- teolo\u0121ija li dak li trid u ma tistax Alla jg\u0127oddhulek mag\u0127mul.", "PARAGRAFU CLIV.", "Il- \u0121ustizzja t' Alla dehret fis- sema, allurmeta Huwa ke\u010b\u010ba fil- fjammi eterni l- an\u0121li kollha \u0127\u017ciena li ma ridux jag\u0127mlu l- volont\u00e0 santissma tieg\u0127u, u kkonferma fil- grazzja tieg\u0127u l- an\u0121li fidili tieg\u0127u.", "PARAGRAFU CLV.", "Il- \u0121ustizzja t' Alla dehret fuq l- art allurmeta kkundanna g\u0127all- mewt li kien hedded lil Adam u lil Eva, l- ewwel \u0121enituri ta' wlied il- bnedmin kollha jekk ma jobduhx billi jieklu mill- frott tas- si\u0121ra pprojbita.", "U d- dnub sar, u l- mewt da\u0127let fid- dinja bil- konsegwenzi kollha.", "PARAGRAFU CLVI.", "Il- \u0121ustizzja t' Alla dehret fid- dinja fid- dilluvju, li bih g\u0127arraq il- bnedmin kollha, li bid- dnub iddisprezzaw il- Maest\u00e0 tieg\u0127u, u ppreserva l- \u0121enerazzjoni umana permezz ta' No\u00e8, ra\u0121el \u0121ust.", "PARAGRAFU CLVII.", "Il- \u0121ustizzja t' Alla dehret fid- dinja allurmeta Huwa tefa' mis- sema xita ta' kubrit u ta' nar fuq Sodoma u Gomorra b' kastig tax- xellera\u0121ni tag\u0127hom.", "PARAGRAFU CLVIII.", "L- Iskrittura tixhed li \u0127add ma baqa' ming\u0127ajr ma daq l- imrar tal- kal\u010bi tal- \u0121ustizzja t' Alla b' kastig g\u0127ar- re\u017cistenzi kontra l- volont\u00e0 divina.", "Farg\u0127uni kien qal lil Mos\u00e8: Min hu dan Alla li jien nobdi l- vu\u010bi tieg\u0127u?", "Jiena ma nafux lil dan Alla.", "U f' waqtu Alla tal- Lhud, il- veru Alla \u0127aj, f' mument urieh lil Farg\u0127uni min kien dan Alla g\u0127ax lilu u lill- e\u017cer\u010bti tieg\u0127u difinhom fl- ilmijiet tal- ba\u0127ar, u ebda wie\u0127ed ma baqa' \u0127aj biex jag\u0127ti xhud ta' dina l- qilla t' Alla.", "PARAGRAFU CLIX.", "Il- \u0126niena t' Alla li to\u0127ro\u0121 mill- Im\u0127abba dehret fid- dinja fil- \u0120enna tal- art, allurmeta Alla wieg\u0127ed li kellu jibg\u0127at Salvatur.", "Il- \u0121id li fiha l- \u0127niena t' Alla narawh fil- vers 16 tal- kap III mill- Evan\u0121elju ta' San \u0120wann: \"Hekk Alla \u0127abb id- dinja li taha l- uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u\" biex permezz tieg\u0127u jkollha l- \u0127ajja eterna li tilfet bid- di\u017cubbidjenza ta' Adam u ta' Eva bid- dnub ori\u0121inali.", "PARAGRAFU CLX.", "\u0126add ma jaf fuq il- futur \u0127lief Alla wa\u0127du: u \u017cgur li Alla jkun g\u0127arraf lil bniedem, li jg\u0127id il- futur, xi \u0127a\u0121a tal- futur, x' g\u0127andu ji\u0121ri fil- futur.", "PARAGRAFU CLXI.", "Alla jippretendi minn kull bniedem, ringrazzjamenti xierqa b' rikonoxxenza g\u0127all- \u0121id li jag\u0127mlilna u \u0127a\u0121a wa\u0127da biss jippretendi, li a\u0127na nag\u0127tuh qalbna.", "Infatti Huwa kkmandana li nag\u0127tuh qalbna: \"Ibni ag\u0127tini qalbek.\"", "Dan ifisser li nag\u0127tuh qalbna: illi nag\u0127mlu dejjem dak li jrid Hu, u li ma nag\u0127mlu qatt dak li ma jridx Hu.", "PARAGRAFU CLXII.", "Alla ma ja\u010b\u010bettax il- grazzi ta' xufftejna jekk m' g\u0127andniex volont\u00e0 soda li g\u0127al li \u0121ej ma rridux dak li jrid Hu, jew li rridu dak li ma jridx Hu.", "PARAGRAFU CLXIII.", "Il- kmandamenti t' Alla huma tnejn: \"\u0126obb is- Sinjur Alla tieg\u0127ek b' qalbek kollha, u l- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek.\"", "PARAGRAFU CLXIV.", "Min g\u0127andu l- kmandamenti ta' Alla u j\u0127arishom, dan hu li j\u0127obb 'l Alla.", "M' hemmx im\u0127abba lejn Alla meta g\u0127andna l- volont\u00e0 li niksru l- kelma tieg\u0127u biex ma nitilfux \u0127ajjitna, jew xi \u0121id ie\u0127or temporali.", "PARAGRAFU CLXV.", "Tant l- im\u0127abba t' Alla kemm ukoll l- indiema fuq dnubietna xejn ma jiswew ming\u0127ajr prezz sommu, ji\u0121ifieri meta m' g\u0127andniex volont\u00e0 disposta u pronta li n\u0127allu anki \u0127ajjitna biex ma nidinbux jew biex ma ner\u0121g\u0127ux nidinbu i\u017cjed.", "PARAGRAFU CLXVI.", "\u0126add ma jista' jg\u0127id kollox, x' \u0127alaq Alla \u0127a\u0121a \u0127a\u0121a, lanqas ma jista' jfisser il- misterju li f' kull opra tieg\u0127u hemm: kbar u tal- g\u0127a\u0121eb huma l- opri ta' jdejh, opri denji tas- Sapjenza tieg\u0127u.", "PARAGRAFU CLXVII.", "Alla m' g\u0127andux g\u0127ajnejn u jara u bla dubju li jara min g\u0127amel il- bniedem jara.", "M' g\u0127andux widnejn u jisma', u bla dubju li jisma' min g\u0127amel il- bniedem jisma': hija \u0127a\u0121a naturali li dak li hu tajjeb u perfett fil- kreatura g\u0127andu jinsab wisq i\u017cjed tajjeb, wisq i\u017cjed perfett fil- Kreatur.", "PARAGRAFU CLXVIII.", "Kristu tana idea fuq Alla li huwa Missier tag\u0127na.", "Missier ta' din l- art fil- karatteristika tieg\u0127u j\u0127obb 'l uliedu u jie\u0127u \u0127siebhom, i\u0127enn g\u0127alihom, u \u0127afif biex ja\u0127frilhom in- nuqqasijiet li jag\u0127mlulu, u bil- gost ta' qalbu jag\u0127ti lil uliedu kulma jitolbuh ta' b\u017conn; issa kemm i\u017cjed jag\u0127mel il- Missier tag\u0127na tas- sema!", "PARAGRAFU CLXIX.", "Skont Kristu Alla j\u017comm bi wlied tieg\u0127u lil dawk li jimitawh fl- im\u0127abba, fil- \u0127niena u fil- ma\u0127fra.", "Infatti Kristu qalilna biex nag\u0127mlu l- \u0121id lil min jag\u0127mlilna d- deni sabiex inkunu wlied Missierna li hu fis- smewwiet, li jtella' x- xemx fuq it- tajbin u fuq il- \u0127\u017ciena, u li jibg\u0127at ix- xita fuq it- tajbin u fuq il- \u0127\u017ciena, u li jibg\u0127at ix- xita fuq it- tajbin u fuq il- \u0127\u017ciena.", "Il- \u0127\u017ciena bid- dnub, li ming\u0127alihom jag\u0127mlu d- deni lil Alla, kieku kien jista' jkun, imma dejjem iqieg\u0127du l- kaw\u017ca tad- deni g\u0127alih.", "PARAGRAFU CLXX.", "Alla xejn ma jobg\u0127od mill- \u0127wejje\u0121 li \u0127alaq, g\u0127ax jag\u0127ti l- g\u0127ajxien anki lill- \u0127\u017ciena: fil- kors immela tan- natura j\u0127obb lil kul\u0127add, imma fil- kors tal- grazzja j\u0127obb biss lil min i\u0127obbu.", "PARAGRAFU CLXXI.", "In- natura umana ming\u0127ajr il- grazzja ma tistax tog\u0127\u0121ob lil Alla, ma tistax tigglorifika 'l Alla, u Alla jigglorifika biss lil min ikun igglorifikah.", "PARAGRAFU CLXXII.", "Alla ma ji\u0127ux glorja minn \u0127add \u0127lief minn bniedem umli.", "Kbir huwa s- Sinjur u ta' potenza kbira tassew, u ji\u0121i gglorifikat u unurat minn bniedem umli, kif hemm miktub.", "PARAGRAFU CLXXIII.", "Hija proprjet\u00e0 t' Alla li jittratta mal- bniedem, kif il- bniedem jittratta mal- proxxmu tieg\u0127u.", "Din hija verit\u00e0 li g\u0127allimhielna Kristu li bl- istess kejl li nkunu kejjilna lill- o\u0127rajn ikun lilna mkejjel.", "PARAGRAFU CLXXIV.", "Alla jitkellem ma' nies sempli\u010bi, ji\u0121ifieri bla \u0127a\u017cen u fidili.", "Huwa jkellem lill- bniedem waqt is- silenzju, kif hemm miktub: Jiena nie\u0127u r- ru\u0127 fis- solitudni, u hemm nitkellem mal- qalb tag\u0127ha, jitkellem bl- ispirazzjonijiet mag\u0127ha.", "PARAGRAFU CLXXV.", "Alla \u0127alaq i\u017c- \u017cmien li fit- tmiem tieg\u0127u fuq dina l- art jid\u0127ol f' linja twila, twila tal- eternit\u00e0, li ma tispi\u010b\u010ba qatt.", "PARAGRAFU CLXXVI.", "Alla ta' min i\u0127obbu fih innifsu u kkmandana li b' rikonoxxenza lejh g\u0127all- \u0121id li g\u0127amlilna u li jag\u0127mlilna li n\u0127obbuh b' qalbna kollha.", "Issa \u0127add ma jista' j\u0127obb hekk 'l Alla \u0127lief billi wie\u0127ed ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu, voldieri jag\u0127tih qalbu b' mod li ma jag\u0127milx li jrid hu, i\u017cda jag\u0127mel dejjem dak li jrid Alla.", "PARAGRAFU CLXXVII.", "Alla kkmandana li n\u0127obbuh ukoll minn \u0127ajjitna kollha g\u0127alhekk je\u0127tie\u0121 li n\u017commu l- volont\u00e0 tag\u0127na bil- perseveranza sal- a\u0127\u0127ar hekk im\u0127ejjija u pronta li n\u0127allu kollox anki \u0127ajjitna stess biex ma niksru ebda farka mil- li\u0121i tieg\u0127u u allura bi premju jag\u0127tina l- \u0127ajja eterna kollha feli\u010bit\u00e0 u \u0121id imprezzabbli b' kuruna ta' \u0121ustizzja u ta' glorja.", "PARAGRAFU CLXXVIII.", "Il- bnedmin kollha bi kmand ta' Alla li \u0127alaqna huma obbligati li j\u0127obbu 'l Alla mill- forzi kollha tag\u0127hom, ji\u0121ifireri li wie\u0127ed jag\u0127mel kulma jista' u kulma jifla\u0127 biex i\u0127ares il- kmandamenti kollha t' Alla u jobdih f' kulma jrid Alla, g\u0127ax Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, u kollox irie\u0121i, u jiggoverna g\u0127all- volont\u00e0 santissma tieg\u0127u: immela f' kull stat li wie\u0127ed ikun jinsab fih, g\u0127andu jara dejjem il- volont\u00e0 t' Alla, u jorbot il- volont\u00e0 tieg\u0127u ma' dik t' Alla u b' hekk biss jista' wie\u0127ed jog\u0127\u0121ob 'l Alla u jsir denn tal- kuruna tal- \u0121ustizzja fi glorja eterna.", "PARAGRAFU CLXXIX.", "Obbligu g\u0127al kul\u0127add li n\u0127obbu 'l Alla mill- \u0127sieb kollu tag\u0127na, u g\u0127alhekk je\u0127tie\u0121 li f' kollox, f' kulma na\u0127sbu, f' kulma nitkellmu u f' kulma nopraw nifhmu li nog\u0127\u0121bu 'l Alla bil- purit\u00e0 tal- intenzjoni retta dejjem, u qatt b' intenzjoni naturali, cio\u00e8 li nfittxu lilna nfusna billi nissodisfaw xi \u0121ibda \u0127a\u017cina tag\u0127na.", "PARAGRAFU CLXXX.", "Huwa kmandament ukoll kbir g\u0127alina l- bnedmin li n\u0127obbu l- proxxmu tag\u0127na b\u0127alna nfusna: g\u0127alhekk je\u0127tie\u0121 li nag\u0127mlu lil \u0127addie\u0127or dak li rridu li \u0127addie\u0127or jag\u0127mel lilna, u li ma nag\u0127mlulux dak li ma rridux li \u0127addie\u0127or jag\u0127mel lilna.", "PARAGRAFU CLXXXI.", "Kristu tana idea fuq Alla li Huwa Missier tag\u0127na.", "A\u0127na ma nistg\u0127ux nifhmu bil- kelma Missier \u0127lief missier ta' din l- art: g\u0127alhekk nistudjaw il- kwalitajiet ossija x' inhu proprju ta' missier, u mill- konkret il- \u0127sieb tag\u0127na jitla' fl- astratt.", "Missier i\u0127obb 'l uliedu \u2013 jie\u0127u \u0127sieb u kura ta' wliedu \u2013 ma ji\u010b\u0127adx lil uliedu dak li hu ne\u010bessarju \u2013 ju\u017ca dixxiplina fuq uliedu \u2013 \u0127afif biex ja\u0127frilhom \u2013 jie\u0127u gost jg\u0127in 'l uliedu f' kull b\u017conn tag\u0127hom \u2013 jg\u0127ix kuntent biss bl- ubbidjenza ta' wliedu lejh \u2013 joffendi ru\u0127u li wliedu ma jirrikorrux lejh \u2013 jitg\u0127axxaq jara 'l uliedu li jin\u0127abbu u jitnikket jara 'l uliedu li ma jag\u0127tux g\u0127ajnuna wie\u0127ed lill- ie\u0127or u l- bqija.", "PARAGRAFU CLXXXII.", "Kull don ottimu u kull don perfett huma minn fuq ne\u017clin mill- Missier tad- dawl.", "Alla huwa dawl u jag\u0127ti d- dawl lil kull min ikun irid ifittex id- dawl.", "Alla g\u0127andu premura li jag\u0127tina t- tag\u0127lim tieg\u0127u li fih il- veru dawl.", "Fl- antik Testment g\u0127allimna permezz tal- profeti u ta' nies qaddisin, u fil- \u0121did Testment permezz ta' Ibnu \u0120es\u00f9 Kristu.", "PARAGRAFU CLXXXIII.", "Min jimxi fid- dawl t' Alla, g\u0127andu jgawdi \u0127ajja kwieta, li hija te\u017cor kbir g\u0127all- bniedem, ma jid\u0127ol f' ebda ingann u jg\u0127ix iffavorit minn Alla, g\u0127ax Alla lil \u0127add ma j\u0127obb \u0127lief lil min ifittex it- tag\u0127lim tal- vera \u0127ajja.", "Il- \u0127ajja eterna qieg\u0127da hawn: illi nag\u0127rfu 'l Alla u 'l \u0120es\u00f9 Kristu li \u0121ie fid- dinja: nag\u0127rfuhom mit- tag\u0127lim li fiha l- Iskrittura mqaddsa, li hija l- kelma ta' Alla miktuba bl- ispirazzjoni tieg\u0127u.", "PARAGRAFU CLXXXIV.", "Dawl ta' Alla li a\u0127na nag\u0127mlu dak li hu tajjeb u li ma nag\u0127mlux dak li hu \u0127a\u017cin u li ma mmerux il- kuxjenza tag\u0127na, li ma na\u0127sbux li a\u0127na xi \u0127a\u0121a meta ma a\u0127na xejn, g\u0127ax Alla jirre\u017cisti lis- supperv u jag\u0127ti lill- umli l- grazzja tieg\u0127u, li Alla jigglorifika lil min jigglorifikah, li f' kollox nag\u0127mlu l- volont\u00e0 tieg\u0127u u li l- pa\u010benzja hija s- sinjal ta' min hu g\u0127aqli u qaddis.", "PARAGRAFU CLXXXV.", "Lil kull bniedem Alla jiffissa l- \u0127in ta' mewtu, u meta dan i\u017c- \u017cmien jag\u0127laq quddiem Alla, ma jistax jiskorri b' sekonda ta' minuta, u dan nafuh mir- rivelazzjoni fl- Iskritturi Mqaddsa.", "PARAGRAFU CLXXXVI.", "It- titoli t' Alla huma bosta: Alla huwa Missier, huwa M\u0127allef \u0121ust, qawwi u pazjenti, Huwa Le\u0121islatur, huwa Sinjur, huwa Salvatur, huwa Dak li hu, huwa Rettur, huwa Padrun, huwa Qaddis, huwa Re, u l- bqija re\u0121istrati fl- Iskrittura Mqaddsa.", "PARAGRAFU CLXXXVII.", "Fost il- kmandamenti li ta Alla lilna bnedmin l- uniku wie\u0127ed li ji\u0121bor kollox fil- volont\u00e0 tieg\u0127u huwa li nkunu qaddisin b\u0127alu: Kunu qaddisin g\u0127ax jiena qaddis.", "Huwa possibbli li nkunu qaddisin b\u0127alu g\u0127ax kieku Alla ma kienx iqeg\u0127dilna dan il- kmandament, u g\u0127ax fejn ma nifil\u0127ux a\u0127na Hu jag\u0127tina l- grazzja biex inkunu nifil\u0127u, allurmeta nitolbuhielu, kif hemm miktub.", "PARAGRAFU CLXXXVIII.", "Kristu l- Img\u0127allem wie\u0127ed tag\u0127na bnedmin ikkmandana biex inkunu perfetti b\u0127alma hu perfett il- Missier tag\u0127na li hu fis- smewwiet: ladarba Huwa tana dan il- kmandament, mela xejn mhu impossibbli g\u0127alina li naslu g\u0127al dina l- perfezzjoni, g\u0127ax Alla jag\u0127ti dejjem il- mezzi g\u0127al fini li jrid minna, basta tassew li nkunu rridu, g\u0127ax \u0127alliena b' volont\u00e0 libera.", "PARAGRAFU CLXXXVIX.", "Alla \u0127alaq kollox u fil- varjet\u00e0 tal- opri tieg\u0127u jag\u0127tina okka\u017cjoni li nag\u0127rfu mhux biss l- omnipotenza, u s- sapjenza u t- tjubija tieg\u0127u, i\u017cda wkoll l- im\u0127abba tieg\u0127u lejna.", "Donnu ma kienx kuntent li jag\u0127tina frotta wa\u0127da, donnu ma kienx kuntent li jag\u0127tina kwalit\u00e0 ta' la\u0127am wie\u0127ed, donnu ma kienx kuntent li jag\u0127tina kwalit\u00e0 wa\u0127da ta' fjuri u l- bqija g\u0127ax Alla \u0127alaq kollox g\u0127all- u\u017cu tag\u0127na bnedmin.", "U Huwa jara l- opri ta' jdejh u jifra\u0127 u bihom jitg\u0127axxaq kif hemm miktub.", "Salm CIII.", "31.", "PARAGRAFU CXC.", "Fl- opri ta' Alla ma tintg\u0127addx il- varjet\u00e0 tal- kwalitajiet: varjet\u00e0 fl- astri tas- sema, kewkba minn kewkba tiddifferixxi: varjet\u00e0 fis- si\u0121ar u fil- fjuri: varjet\u00e0 fl- annimali tal- art, varjet\u00e0 fit- tajr, varjet\u00e0 fil- \u0127ut tal- ba\u0127ar: varjet\u00e0 fin- nies mhux rigward il- potenzi tar- ru\u0127, li huma dejjem kollha xorta wa\u0127da f' kul\u0127add, i\u017cda rigward statura u \u0127wejje\u0121 o\u0127ra a\u010b\u010bidentali: varjet\u00e0 fil- kuluri, u rigward il- forom kbar u \u017cg\u0127ar u rigward l- o\u0121\u0121etti l- o\u0127ra li jaqg\u0127u ta\u0127t is- sensi u l- bqija.", "PARAGRAFU CXCI.", "Ir- ra\u0121uni umana mill- effetti trid titla' g\u0127all- kaw\u017ca: per\u00f2 meta tittratta bl- intellett tag\u0127ha fuq Alla jkollha tiskot: infatti trid tag\u0127raf fuq l- e\u017cistenza tieg\u0127u nnifsu li hu spirtu kif \u0121ie fl- e\u017cistenza dan l- Esseri u kif gew fih l- attributi spe\u010bjalment tal- eternit\u00e0 tieg\u0127u, u tal- omnipotenza tieg\u0127u u tas- sapjenza tieg\u0127u u bl- industrija kollha tal- intelli\u0121enza ma\u0127luqa ma tista' tie\u0127u ebda sodisfazzjon u jkollha tiskot g\u0127ax tag\u0127raf bid- dawl tar- ra\u0121uni mill- effetti, mill- operazzjonijiet li huwa Esseri inkomprensibbli, dana l- Esseri li g\u0127amel kollox u Huwa wa\u0127du li g\u0127amel kollox.", "PARAGRAFU CXCII.", "Biex Alla jdawwal fil- mo\u0127\u0127 tal- bniedem il- veritajiet fuqu nnifsu, Huwa stess g\u0127allimna permezz tar- Rivelazzjoni, kellimna permezz tal- profeti u ta' nies qaddisin, u wkoll permezz ta' Ibnu \u0120es\u00f9 Kristu li \u0121ie fid- dinja, Img\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin, veru Alla u veru bniedem li wriena s- si\u0121illi tad- divinit\u00e0 tieg\u0127u li huma l- mirakli u l- profeziji.", "\u0120ie milqug\u0127 mill- bnedmin g\u0127all- operazzjonijiet kbar tieg\u0127u, u spe\u010bjalment g\u0127ar- re\u017currezzjoni tieg\u0127u wara li \u0121ie maqtul b\u0127ala bniedem u fit- tielet jum irxoxta b' xhieda ta' bosta.", "Dan it- tag\u0127lim huwa mi\u0121bur fl- Iskrittura mqaddsa: kitbuh nies qaddisin ta\u0127t l- ispirazzjoni tal- Ispirtu Santu u kkonservat b' g\u0127o\u017c\u017ca kbira bla ebda bi\u017ca' ta' qerq tant mil- Lhud li kien il- poplu t' Alla kemm ukoll mill- insara skulari ta' Kristu, li fil- knisja tieg\u0127u qieg\u0127ed id- don tal- Infallibbilt\u00e0."], "category": "religion", "source": "Extracted from Paragrafi fuq Alla.txt"}
{"text": ["QUDDIEM \u0120ES\u00d9 SAGRAMENTAT KOLLOKJU MA' \u0120ES\u00d9 Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu, Jiena hawn u Inti fuq l- artal imqaddes \u2013 iva perswa\u017c li Inti hawn g\u0127ax g\u0127idtu Inti u tg\u0127allmu l- Knisja infallibbli tieg\u0127ek: Inti hawn, veru Alla u veru bniedem.", "Inti hawn u fl- istess \u0127in Inti qieg\u0127ed fil- leminija ta' Alla l- Missier tieg\u0127ek \u2013 Kristu wie\u0127ed.", "\u0120ejt quddiem il- pre\u017cenza reali tieg\u0127ek, u g\u0127alkemm ma narakx g\u0127ax mo\u0127bi ta\u0127t ix- xbieha tal- \u0127ob\u017c, jien i\u017cda perswa\u017c, aktar milli kieku qed narak bl- g\u0127ajnejn tal- la\u0127am tieg\u0127i, li Inti tinsab hawn fuq dan l- artal imqaddes verament, realment u sustanzjalment bil- \u0121isem innifsu, bid- demm, bir- ru\u0127 u bid- divinit\u00e0 tieg\u0127ek, u tant perswa\u017c li jiena \u0121ejt biex nadurak u nit\u0127addet mieg\u0127ek fuq il- misteri ta' \u0127ajtek, g\u0127ax naf li Inti trid li niftakru fik, x' g\u0127amilt g\u0127alina bnedmin u x' batejt im\u0127abba fina.", "Infatti kkmandajt lill- appostli tieg\u0127ek li jag\u0127mlu dak stess li Inti g\u0127amilt fl- a\u0127\u0127ar \u010bena, u li jag\u0127mluh b' tifkira tieg\u0127ek.", "Immela waqqaft dan is- Sagrament tal- artal b' tifkira tieg\u0127ek, biex niftakru fik.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Inkarnazzjoni tieg\u0127ek fejn narak bl- g\u0127ajnejn tal- fidi li tant tog\u0127\u0121bok veru Alla u veru bniedem mo\u0127bi g\u0127al disa' xhur fil- \u0121uf purissmu tal- Omm ver\u0121ni tieg\u0127ek li nisslitek bl- opra tal- Ispirtu s- Santu.", "Kemm hija kbira din l- Omm tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9!", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju ta\u017c- \u017bjara li g\u0127amlet Ommok lill- qariba tag\u0127ha Eli\u017cabetta, li ming\u0127ajr ma kienet taf x' g\u0127adda bejnha u bejn l- an\u0121lu Gabrijel, g\u0127arfet lilek mo\u0127bi fil- \u0121uf ta' Ommok u stqarret li Inti veru Alla u veru bniedem.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tat- Twelid tieg\u0127ek, narak imfisqi u mqieg\u0127ed fuq maxtura, u l- an\u0121lu tas- Sinjur \u0127abbrek lir- rg\u0127ajja Salvatur, li \u0121ew u rawk f' dak il- faqar u rrakkuntaw il- vi\u017cjoni tal- an\u0121lu lil Ommok u lil \u0120u\u017ceppi \u017cew\u0121ha.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju ta\u010b- \u010airkon\u010bi\u017cjoni, meta l- missier putattiv tieg\u0127ek \u0120u\u017ceppi \u0127adek g\u0127a\u010b- \u010birkon\u010bi\u017cjoni fejn ra d- demm li xxerred mill- \u0121isem tieg\u0127ek ta' tarbija, u qeg\u0127idlek l- isem prezzjo\u017cissmu tieg\u0127ek li kien im\u0127abbar g\u0127alik qabel ma tnissilt, l- isem \u0120es\u00f9.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Pre\u017centazzjoni tieg\u0127ek fit- tempju, meta kellek 40 jum u Xmun ix- xwejja\u0127 malli \u0127adek fuq dirg\u0127ajh g\u0127arfek li kont il- Messija u \u0127abbar fuqek x' kellek i\u0121\u0121arrab, u fuq Ommok l- istallett tad- duluri.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- \u0126ajja Privata tieg\u0127ek titrabba ta\u0127t il- kura ta' Ommok u l- Missier putattiv tieg\u0127ek \u0120u\u017ceppi, sudditu tag\u0127hom.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Festa solenni tal- G\u0127id, kont g\u0127adek tifel ta' tnax -il sena, li bqajt fit- tempju tiddisputa mad- dutturi, u Ommok u Missierek \u0120u\u017ceppi, li ma kinux jafu fejn kont, damu tlitt ijiem addolorati jfittxuk u sabuk bilqieg\u0127da fost id- dutturi.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Mag\u0127mudija li r\u010bevejt mill- idejn tal- Prekursur tieg\u0127ek, u wara li tlajt mill- ilma nfet\u0127u g\u0127alik is- smewwiet, l- Ispirtu s- Santu \u0121ie fuqek ta\u0127t forma ta' \u0127amiema, u le\u0127en il- Missier tieg\u0127ek qal: \"Inti int l- Iben ma\u0127bub tieg\u0127i, li nitg\u0127axxaq bik.\"", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tas- Sawma tieg\u0127ek g\u0127al erbg\u0127in jum u erbg\u0127in lejl fid- de\u017cert u fl- a\u0127\u0127ar \u0127adek il- \u0121u\u0127, u allura resaq Satana u ttentak g\u0127al tliet darbiet, u inti ke\u010b\u010bejtu meta stiednek biex tadurah.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tat- Trasfigurazzjoni tieg\u0127ek, meta wi\u010b\u010bek sar jiddi b\u0127ax- xemx, libstek saret bajda b\u0127as- sil\u0121, u \u0121ew Mos\u00e8 u Elija jit\u0127addtu mieg\u0127ek, u l- vu\u010bi tal- Missier qalet: \"Dan hu l- Iben ma\u0127bub tieg\u0127i, li bih tg\u0127axxaqt; Lilu isimg\u0127u.\"", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tas- Si\u0121ill tad- Divinit\u00e0 tieg\u0127ek li huma l- mirakli li g\u0127amilt, li kienu bosta u quddiem bosta xhieda, u diversi, fosthom li rxuxtajt l- iben wie\u0127ed ta' omm armla minn Najm, lil bint \u0120ajru u 'l La\u017c\u017cru li kien ilu erbat ijiem mejjet.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- A\u0127\u0127ar \u010aena, meta inti flimkien mat- tnax -il appostlu tieg\u0127ek istitwejt dan is- Sagrament tal- artal.", "\u0126adt fl- idejn venerabbli tieg\u0127ek il- \u0127ob\u017c, qsamtu u tajtu lill- appostli tg\u0127id: \"\u0126udu u kulu g\u0127ax dan hu \u0121ismi.\"", "U mbag\u0127ad \u0127adt il- kal\u010bi bl- inbid u tajthulhom jixorbu minnu tg\u0127id: \"\u0126udu u ixorbu g\u0127ax dan hu l- kal\u010bi ta' demmi; ag\u0127mlu dan b' tifkira tieg\u0127i.\"", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Orazzjoni tieg\u0127ek fl- Ort tal- \u0120etsemani, fejn Inti tlabt tliet darbiet lill- Missier tieg\u0127ek li jg\u0127addi minnek il- kal\u010bi tat- tbatijiet, i\u017cda dejjem irrassenjat, u fejn g\u0127araqt id- demm, u \u0121ejt ikkonfortat mill- an\u0121li u fejn \u0121ejt arrestat mis- suldati lhud issenjalat bil- bewsa ta' \u0120uda.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Fla\u0121ellazzjoni tieg\u0127ek, meta Pilatu kkmanda lis- suldati pagani tieg\u0127u li jsawtuk bil- fla\u0121elli u dan Pilatu g\u0127amlu mhux g\u0127ax kien jist\u0127oqqlok, i\u017cda biex lilek jilliberak mill- mewt.", "Pilatu ra li Inti kont \u0121ust u stqarr dan quddiem il- folla li ressqitek fit- tribunal tieg\u0127u, inteba\u0127 li g\u0127all- g\u0127ira lejk il- Lhud riedu joqtluk.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Inkurunazzjoni tieg\u0127ek bix- xewk.", "Meta s- suldati ta' Pilatu semg\u0127u li Inti s- Sultan tal- Lhud \u2013 kif infatti Inti verament g\u0127ax anki l- Ma\u0121i fittxewk b' dan it- titolu \u2013 allura huma, biex ji\u017c\u017cuffjettaw bik, libbsuk porpra \u0127amra u qieg\u0127du fuq rasek kuruna tax- xewk u f' idek il- leminija qasba, u g\u0127arkupptejhom isellmulek: \"Is- sliem g\u0127alik, Sultan tal- Lhud,\" u tawk bil- \u0127arta u be\u017cqu fuq wi\u010b\u010bek.", "U Pilatu kif ra hekk, ippre\u017centak lill- folla jg\u0127id: \"Ekku l- bniedem!\" u l- folla g\u0127ajtet: \"Sallbu!", "Sallbu!\"", "U Pilatu qallhom: \"Insallab jien is- Sultan tag\u0127kom?\"", "U l- folla pubblikament \u010ba\u0127ditek tg\u0127id: \"A\u0127na ma g\u0127andniex sultan \u0127lief lil \u010aesare.\"", "B' hekk, o \u0120es\u00f9, \u0121iet ivverifikata fuqek il- profezija: \"U jkun mi\u010b\u0127ud mill- poplu tieg\u0127u.\"", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Kundanna tieg\u0127ek g\u0127all- mewt.", "Pilatu g\u0127amel diversi mezzi biex je\u0127ilsek mill- mewt u ra li xejn ma swew anzi li aktar kienet ti\u0127rax il- folla kontra tieg\u0127ek, illibera lil Barabba, bag\u0127tek g\u0127and Erodi, li libbsek bl- abjad b' disprezz u Erodi bag\u0127tek hekk liebes g\u0127and Pilatu bla ebda kundanna.", "Allura Pilatu \u0121\u0121udika li jitilqek g\u0127all- volont\u00e0 tal- g\u0127edewwa tieg\u0127ek, u tak in\u0121ustament is- sentenza tal- mewt.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Vja\u0121\u0121 tieg\u0127ek g\u0127all- Kalvarju.", "Mas- sentenza ta' Pilatu s- suldati g\u0127abbew is- Salib u warajk kienu mexjin \u017cew\u0121t ir\u0121iel \u0127\u017ciena kkundannati wkoll g\u0127all- mewt biex jag\u0127mlulek kumpanija fid- disprezzi u fit- tbatijiet.", "Qabbdu lil Xmuni \u010airinew biex jerfag\u0127lek is- Salib biex ma ti\u0121ix nieqes fit- triq u jarawk imsallab.", "In- nisa ta' \u0120erusalemm iltaqg\u0127u mieg\u0127ek u bkew g\u0127all- mo\u0127qrija li kellek fuqek.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Wasla tieg\u0127ek fuq il- Kalvarju.", "Malli Inti wasalt fuq il- Kalvarju, suldati ta' Pilatu meddew idejhom biex jesegwixxu l- ordni tal- Gvernatur u fl- istess \u0127in biex itemmu x- xewqa tal- Lhud li riduk assolutament maqtul; g\u0127alhekk ne\u017c\u017cg\u0127uk u kkmandawk timtedd fuq is- salib u sammruk minn idejk u minn saqajk bit- tixrid ta' \u0127afna demm li \u0127are\u0121 minn \u0121ismek u fost tant u\u0121ig\u0127at, fil- pre\u017cenza tal- Omm tieg\u0127ek Marija.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Kru\u010bifissjoni tieg\u0127ek.", "Malli arbulawk imsallab bejn \u017cew\u0121 \u0127allelin, Inti sa\u0127\u0127a\u0127t bl- e\u017cempju l- kbira tag\u0127lima li jekk a\u0127na na\u0127fru, Alla wkoll ja\u0127fer lilna, u g\u0127alhekk b' vu\u010bi \u010bara Inti tlabt g\u0127al dawk li sallbuk biex Alla ja\u0127frilhom, u nd\u0127alt medjatur tag\u0127hom x\u0127in g\u0127idt lil Alla: \"g\u0127ax ma jafux x' inhuma jag\u0127mlu.\"", "U veru, g\u0127ax kieku kienu jafu min kont Int imsallab, li kont ir- Re tal- glorja, kieku \u017cgur ma kinux jittrattawk hekk \u0127a\u017cin, lilek li permezz tieg\u0127ek kollox sar kulma sar, u ming\u0127ajrek ma sar xejn milli sar.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Mewt prezzjo\u017cissima tieg\u0127ek, li \u0121ibitilna l- \u0127ajja ta' dejjem.", "Qabel ma Inti inklinajt rasek u spirajt, Inti g\u0127idt seba' kelmiet li l- iskulari tieg\u0127ek jg\u0127o\u017c\u017cu b' tant im\u0127abba.", "Mis- salib Inti tkellimt direttament ma' Alla l- Missier tieg\u0127ek, u mal- \u0127alliel ikkonvertit, u ma' Ommok u mal- Appostlu tieg\u0127ek \u0120wanni.", "Kull min kien pre\u017centi g\u0127all- mewt tieg\u0127ek, u spe\u010bjalment i\u010b- \u010benturjun, stqarrewk li tassew Inti l- Iben t' Alla, g\u0127ad- dalma tax- xemx u tat- terremot.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tad- Difna tieg\u0127ek.", "Mal- mewt tieg\u0127ek, \u0120u\u017ceppi minn Arimatea mar bil- kura\u0121\u0121 g\u0127and Pilatu u talbu li jag\u0127tih il- \u0121isem mejjet tieg\u0127ek, u Pilatu, assigurat fuq mewtek, tahulu u flimkien ma' Nikodemu \u0127adu l- \u0127sieb li jni\u017c\u017cluk mis- salib u jqeg\u0127duk fil- \u0127dan tal- addolorata Ommok, li qag\u0127det tikkonsidra l- \u0127ames pjagi f' \u0121ismek, u wara dilkuh bl- aromi, keffnuh fil- li\u017car u difnuh skont l- u\u017canza tal- Lhud fil- qabar li kien \u0127ejja g\u0127alih innifsu l- istess \u0120u\u017ceppi ta' Arimatea, u \u010bedieh b' tant glorja u unur lill- \u0121isem divin tieg\u0127ek, u g\u0127alquh bi blata kbira.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tas- Si\u0121ill li s- suldati lhud qieg\u0127du fuq il- qabar tieg\u0127ek.", "Mad- difna tieg\u0127ek marru bil- premura g\u0127and Pilatu l- kbarat tal- lhud u talbuh li jqieg\u0127ed l- g\u0127ases biex jindukrawk, g\u0127ax Inti kont g\u0127idt li fit- tielet jum kellek tirxoxta u Pilatu we\u0121ibhom li jindukraw il- qabar bis- suldati tag\u0127hom lhud g\u0127all- bi\u017ca' li l- appostli tieg\u0127ek jisirqu l- \u0121isem tieg\u0127ek u jxandru li Inti rxuxtajt.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- glorju\u017ca Re\u017currezzjoni tieg\u0127ek.", "L- ewwel jum tal- \u0121img\u0127a, li b' memorja tar- re\u017currezzjoni tieg\u0127ek \u0121ie msejja\u0127 il- \u0126add, ossija l- jum tas- Sinjur, iva l- \u0126add filg\u0127odu kmieni, Inti \u0127ri\u0121t glorju\u017c \u0127aj mill- qabar b\u0127alma \u0127ri\u0121t mill- \u0121uf mag\u0127luq tal- ver\u0121ni Omm tieg\u0127ek, u wara, l- an\u0121lu, kollu dija, resaq fejn il- qabar u qaleb il- blata u l- g\u0127ases bil- bi\u017ca' baqg\u0127u b\u0127al mejtin, u meta stejqnu marru g\u0127and il- kbarat tas- sa\u010berdoti tal- lhud u rrakkuntawlhom li Inti ma kontx fil- qabar.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Konfu\u017cjoni tal- g\u0127edewwa tieg\u0127ek, g\u0127ax wara li s- suldati rrakkuntaw lill- kbarat tas- sa\u010berdoti tal- lhud id- dehra tal- an\u0121lu li qaleb il- blata tal- qabar u ma setg\u0127etx tin\u0127eba r- re\u017currezzjoni tieg\u0127ek bix- xhieda tal- g\u0127ases tal- lhud li allura mi\u0121burin mill- kapijiet \u0121ew imwissijin li j\u017commu skiet dwar fuq li \u0121ara u taw lis- suldati somma kbira ta' flus, u qalulhom biex ixandru li \u0121ew id- dixxipli tieg\u0127ek billejl, u serqu l- \u0121isem tieg\u0127ek meta kienu reqdin, u li jekk jisma' l- Gvernatur Pilatu, huma jipperswaduh u ma j\u0121arrbu ebda deni.", "Is- suldati \u0127adu l- flus, u g\u0127amlu kif kienu mg\u0127allmin.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Konfirmazzjoni tieg\u0127ek irxuxtat quddiem bosta xhieda.", "Int dhert l- ewwel lil Ommok, kif kien xieraq, u mbag\u0127ad lil Marija Madalena u bg\u0127attha tg\u0127id lill- appostli tieg\u0127ek li Inti rxuxtajt.", "Dhert li\u017c- \u017cew\u0121 skulari tieg\u0127ek ta' Emmaws, u lill- appostli tieg\u0127ek li, min\u0127abba l- bi\u017ca' tal- Lhud, kienu mi\u0121burin flimkien bil- mag\u0127luq, u nfa\u0127t fuqhom u tajthom l- Ispirtu s- Santu u s- setg\u0127a li ja\u0127fru d- dnubiet, u wara tmint ijiem er\u0121ajt dhert lilhom u g\u0127idt lill- appostlu Tumas biex imiss il- pjagi ta' jdejk u l- kustat tieg\u0127ek, g\u0127ax ma riedx jemmen lil s\u0127abu li rawk irxuxtat, u lil diversi o\u0127rajn.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Missjoni li tajt lill- appostli li jmorru jg\u0127allmu u jg\u0127ammdu lil kul\u0127add, wara li qeg\u0127idt lil Pietru, kap tal- Knisja, mog\u0127ni bis- setg\u0127ajiet kollha me\u0127tie\u0121a.", "Inti bg\u0127atthom kif bag\u0127at lilek il- Missier tieg\u0127ek u assigurajthom li tibqa' mag\u0127hom sal- a\u0127\u0127ar tad- dinja u li l- Knisja tieg\u0127ek ma tkunx meqruda, erfajt idejk, berikthom u tlajt is- sema, u fl- istess \u0127in bqajt mag\u0127hom u mag\u0127na wkoll veru Alla u veru bniedem f' dan is- Sagrament tal- artal.", "B' gost tal- ispirtu tieg\u0127i jiena nadurak u nbierkek fil- misterju tal- Axxensjoni tieg\u0127ek fis- sema fil- pre\u017cenza tal- appostli tieg\u0127ek; li meta ma rawkx aktar baqg\u0127u hemm jistennewk, i\u0127arsu 'l fuq, u g\u0127alhekk \u017cew\u0121t ir\u0121iel, li kienu bla ebda dubju \u017cew\u0121 an\u0121li, lebsin abjad, dehrulhom u qalulhom li Inti ma kontx g\u0127adek i\u017cjed tg\u0127ix fuq l- art i\u017cda di\u0121\u00e0 mqieg\u0127ed inkurunat fil- leminija ta' Alla l- Missier tieg\u0127ek bi premju tal- ubbidjenza tieg\u0127ek, u li minn hemm g\u0127andek ti\u0121i fl- a\u0127\u0127ar tad- dinja biex tag\u0127mel il- \u0121udizzju universali, idda\u0127\u0127al il- \u0121enna t- tajbin u tke\u010b\u010bi bis- sa\u0127ta fil- fjammi ta' dejjem il- \u0127\u017ciena fil- kumpanija ta' Satana u tal- an\u0121li l- \u0127\u017ciena tieg\u0127u."], "category": "religion", "source": "Extracted from Quddiem \u0120es\u00f9 Sagramentat.txt"}
{"text": ["SALM VAN\u0120ELKU TAS- SIRJAKU O \u0127tija feli\u010bi: hekk tkanta l- Knisja dwar id- dnub ta' Adam u ta' Eva.", "Ewlenin \u0121enituri tag\u0127na bnedmin, ingannati minn Satana bil- g\u0127ira tieg\u0127u.", "O \u0127tija feli\u010bi, li \u0121ibdet mill- \u0127dan ta' Alla l- Missier hawn fostna l- Uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u.", "Kien jen\u0127tie\u0121 li l- \u0127tija tkun irriparata: i\u017cda \u0127add ma seta' jirripara \u0127lief l- iljun tat- trib\u00f9 ta' \u0120uda.", "G\u0127alhekk il- Missier Alla bag\u0127at 'l Ibnu fid- dinja, wa\u0127du biss kapa\u010bi li j\u0127assar dan id- dnub, u kull dnub ie\u0127or.", "'Ekku l- \u0127aruf ta' Alla, li jne\u0127\u0127i d- dnubiet tad- dinja': hekk esklama l- prekursur ta' dana l- Feddej lill- iskulari tieg\u0127u.", "Alla j\u0127obb ta' Alla li hu: u g\u0127alhekk imqanqal mill- \u0127niena tieg\u0127u ddegreta li je\u0127les il- \u0121eneri uman mir- rovina.", "G\u0127amel pass ta' g\u0127a\u0121eb fuq kull g\u0127a\u0121eb.", "Satana nnifsu, awtur ta' dina l- \u0127tija b' ebda mod ma seta' jammetti li Alla kellu jasal sa hawn.", "Li l- Iben tieg\u0127u, veru Alla, sar bniedem, biex isalva l- bnedmin: raha kbira wisq li Alla jumilja ru\u0127u minn tant Maest\u00e0.", "\u0120ie fid- dinja l- Feddej u s- Salvatur tag\u0127ha: il- Kelma t' Alla saret la\u0127am, u g\u0127ammret fost il- bnedmin.", "Sar bniedem f' kollox b\u0127alna barra mid- dnub.", "Twieled minn omm ver\u0121ni, predestinata omm Alla, u twieled bl- opra tal- Ispirtu Santu.", "G\u0127ex fostna jg\u0127allem il- kliem tal- \u0127ajja eterna, u jsa\u0127\u0127u bl- e\u017cempju; u miet maqtul fuq il- g\u0127uda tas- salib.", "\u0120ie fid- dinja Alla veru minn Alla veru, bniedem veru minn bniedem veru, u \u0121ie m\u0127abba fina bnedmin, u m\u0127abba s- sa\u0127\u0127a tag\u0127na.", "Sa\u0127\u0127a\u0127 it- tag\u0127lim tieg\u0127u bl- g\u0127e\u0121ubijiet, u ssi\u0121illa kollox bir- re\u017currezzjoni tieg\u0127u quddiem ix- xhieda.", "Twieled, g\u0127ex, miet maqtul, irxoxta fit- tielet jum, tela' mnejn kien \u0121ie, u issa inkurunat bil- glorja jsaltan g\u0127al dejjem fil- leminija ta' Alla l- Missier.", "Qieg\u0127ed hawn sa\u010berdot u avukat tag\u0127na: jid\u0127ol g\u0127alina medjatur wie\u0127ed quddiem il- \u0121ustizzja divina.", "Temm perfettament il- missjoni divina tieg\u0127u: u x' g\u0127amel dan il- Feddej tag\u0127na permezz tal- missjoni tieg\u0127u?", "Ta glorja infinita 'l Alla, glorja denja tal- isem ta' Alla.", "Immeritalna l- grazzja tieg\u0127u, u tana s- setg\u0127a li nsiru wied Alla.", "Alla e\u017caltah, u tah isem fuq l- ismijiet kollha, li g\u0127all- isem ta' \u0120es\u00f9 kull irkoppa tin\u017cel baxx fis- sema, u fl- art, u fl- infern.", "Kemm a\u0127na obbligati lejn dan l- isem!", "Kemm a\u0127na obbligati lejn dawk li g\u0127allmuna fuq dana \u0120es\u00f9!", "Missirijietna g\u0127allmuna fuq Alla, u permezz tal- fidi b\u017cajna fuq il- Maest\u00e0 tieg\u0127u.", "G\u0127allmuna fuq \u0120es\u00f9, il- Kristu tieg\u0127u, u a\u0127na lqajnieh fi qlubna g\u0127all- umilt\u00e0 u g\u0127all- \u0127lewwa tieg\u0127u.", "Ilkoll kemm intom li b\u0127ali ma\u0127sulin bid- demm ta' \u0120es\u00f9 u mifdijin, lilkom insejja\u0127 u lilkom nistieden biex tissie\u0127bu mieg\u0127i biex nag\u0127rfuh dejjem u kullimkien b' re tag\u0127na.", "Huwa ma sta\u0127ax jissejja\u0127 wie\u0127ed mill- a\u0127wa tag\u0127na u tana nifhmu li hawn biss qieg\u0127da l- \u0127ajja eterna.", "Li a\u0127na nag\u0127rfu l- veru Alla \u0127aj, u lilu nnifsu mibg\u0127ut fostna minnu.", "L- an\u0121li ta' Alla jadurawh, jafu tajjeb li huwa l- uniku bniedem predestinat veru Iben ta' Alla.", "Sa mill- ewwel mumenti ta' \u0127ajtu ddikjara lilu nnifsu g\u0127adu tas- sentimenti tad- dinja.", "Uriena li kollox huwa q\u017cie\u017c quddiem Alla, kulma jg\u0127o\u017c\u017cu l- iskulari tag\u0127ha.", "U wriena dan bl- e\u017cempju u bil- kelma tieg\u0127u nnifsu.", "G\u0127amlu bl- ikrah g\u0127alih il- kbar tal- poplu tieg\u0127u, u b' kull mezz riduh meqrud mill- wi\u010b\u010b tal- art.", "Rawh maqtul bl- opra tag\u0127hom: per\u00f2 stag\u0127\u0121bu bir- re\u017currezzjoni tieg\u0127u nnifsu fuq ix- xhud tal- g\u0127assiesa mal- qabar tieg\u0127u.", "Ippersegwitaw mhux lilu biss, i\u017cda wkoll 'il kull min laqg\u0127u: ke\u010b\u010bew mis- sinagoga ra\u0121el imwieled ag\u0127ma, g\u0127ax xehed li \u0120es\u00f9 tah id- dawl.", "Ippersegwitaw 'il \u0120es\u00f9, mimlijin bl- g\u0127ira g\u0127all- folol li kienu jfittxuh, jaraw l- omnipotenza fi jdejh.", "Oh kemm kont umli, o \u0120es\u00f9, li \u0121ejt fid- dinja biex tne\u0127\u0127i d- dnubiet tag\u0127ha, biex tne\u0127\u0127i s- suppervja tag\u0127ha!", "Ir- re jmut biex je\u0127les is- seftur.", "Inti mitt, o \u0120es\u00f9 u sirt kaw\u017ca ta' sa\u0127\u0127a g\u0127al dawk li jobduk.", "G\u0127al dawk li jinfirdu mill- \u0127biberija ta' dina d- dinja \u0127a\u017cina.", "\u0120ibt mieg\u0127ek il- vera pa\u010bi tal- qalb; per\u00f2 l- mezzi g\u0127al dina l- pa\u010bi ma jintg\u0127o\u0121bux lill- g\u0127ajnejn tad- dinja.", "G\u0127ax ippreferew id- dlam g\u0127ad- dawl.", "Inti tag\u0127ti l- pa\u010bi tieg\u0127ek b' mod kuntrarju g\u0127all- mod li bih tag\u0127ti d- dinja l- pa\u010bi tag\u0127ha.", "Hija twieg\u0127ed il- pa\u010bi tag\u0127ha lil min jag\u0127mel dak li lilu jog\u0127\u0121ob, li jikkuntenta lilu nnifsu b' kull mod f' kulma jrid.", "Inti twieg\u0127ed il- pa\u010bi tieg\u0127ek lil min imieri l- qalb tieg\u0127u.", "M' hawnx min hu b\u0127alek, o \u0120es\u00f9, inti fost il- bnedmin kollha, li mietu, li hawn \u0127ajjin, u li g\u0127ad ji\u0121u fid- dinja.", "Inti wa\u0127dek bniedem uniku li g\u0127andek il- persuna divina.", "Inti g\u0127allimtna dak li b' ebda mod ma stajna nkunu nafu.", "G\u0127allimtna li Alla huwa wie\u0127ed fin- natura, u f' dan Alla hemm tliet persuni divini.", "U fosthom inti int it- tieni persuna.", "Alla l- Missier mill- eternit\u00e0 jag\u0127raf lilu nnifsu u b' hekk i\u0121\u0121enerak: g\u0127alhekk inti int il- Kelma ta' Alla eterna.", "Alla l- Missier jara fik l- isplenduri tas- sustanza tieg\u0127u u j\u0127obbok infinitament.", "Inti tara fik il- perfezzjonijiet infiniti tieg\u0127u u t\u0127obbu infinitament.", "U minn din l- im\u0127abba ta' xulxin, ta' bejnietkom jo\u0127ro\u0121, jippro\u010bedi l- Ispirtu Santu Alla.", "Il- Missier tieg\u0127ek huwa Alla: inti int Alla.", "U l- Ispirtu Santu Alla: i\u017cda le tliet Allat imma Alla wie\u0127ed.", "Fl- Iskrittura smajna li Alla l- Missier sejja\u0127lek Alla x\u0127in qrajna li hu qallek: \"It- tron tieg\u0127ek, o Alla huwa g\u0127al dejjem ta' dejjem.\"", "Sejja\u0127lek ukoll bniedem, x\u0127in qallek: \"Inti \u0127abbejt il- \u0121ustizzja: g\u0127alhekk dilkek Alla, Alla tieg\u0127ek bi\u017c- \u017cejt tal- fer\u0127.\"", "U fost in- nisa kollha li mietu, li huma \u0127ajjin, u li g\u0127ad ji\u0121u fid- dinja, \u0127add ma huwa lanqas jista' jkun b\u0127all- Omm Ver\u0121ni tieg\u0127ek.", "Hija permezz tieg\u0127ek, hija we\u0127idha g\u0127andha l- glorja ta' dinjit\u00e0 li tg\u0127a\u0121\u0121eb kull intellett ma\u0127luq.", "G\u0127ax hija hi f' sens veru u naturali omm Alla l- \u0127aj.", "Kemm hija tassew kbira!", "Il- grazzja li sabet quddiem Alla, min jista' jitkellem fuqha?", "Inti binha u hija ommok: forsi mhux l- omm hija superjuri g\u0127all- iben?", "Marija, ommok, hija kreatura: inti \u0120es\u00f9 binha inti l- Kreatur.", "L- an\u0121li fuq dan jarawha o\u0121\u0121ett ta' meravilja, allurmeta g\u0127arfu li inti asso\u0121\u0121ettajt lilek innifsek lejha.", "Hija stqarret li dak li hu potenti, Alla, g\u0127amel \u0127wejje\u0121 kbar mag\u0127ha: u kollox hija tag\u0127raf minn Alla.", "Fit- tnissil tag\u0127ha immakulat hija r\u010beviet il- benedizzjoni ta' Alla l- Missier, li g\u0127a\u017cilha bintu.", "Ir\u010beviet il- benedizzjoni tieg\u0127ek, li g\u0127araftha ommok bi spirtu ta' sottomissjoni.", "U r\u010beviet il- benedizzjoni tal- Ispirtu Santu, li tg\u0127arras mag\u0127ha b' g\u0127arusa, li kellha bl- opra tieg\u0127u ssir omm u tibqa' ver\u0121ni.", "X\u0127in hija nisslitek fil- \u0121uf tag\u0127ha nisslitek Alla u bniedem, \u017cew\u0121 naturi inseparabbli g\u0127al dejjem f' persuna wa\u0127da divina.", "Inti permezz tag\u0127ha tajt il- \u0127ajja lid- dinja, u hija hi l- kaw\u017ca tal- fer\u0127 tad- dinja g\u0127al kull min jag\u0127rafkom.", "Hija hawn fid- dinja sofriet mieg\u0127ek, u sofriet im\u0127abba fik.", "I\u017cda inti wara dawn is- sofferenzi inkurunajtha re\u0121ina, u b\u0127ala re\u0121ina qieg\u0127da ssaltan mieg\u0127ek fil- leminija tieg\u0127ek.", "Min i\u0127obb lilek, o \u0120es\u00f9, ma jistax ikun li ma j\u0127obbx ukoll lilha.", "Ma jistax ikun li ma jg\u0127o\u017c\u017chiex lilha, u li ma jag\u0127tihiex qima.", "Inti fid- dinja wrejt venerazzjoni kbira lejha, tajtha qima ta' veru iben lejn l- omm tieg\u0127u.", "Kemm kienet umli fid- dinja, vera omm denja ta' binha l- wa\u0127dieni tag\u0127ha.", "Inti stess g\u0127a\u0121\u0121ibtna fuq l- umilt\u00e0 tieg\u0127ek; g\u0127all- umilt\u00e0 tieg\u0127ek tfixkel Satana, tfixklu l- bnedmin li g\u0127arfuk, u tfixklu l- ma\u0127bubin appostli tieg\u0127ek.", "Tfixkel Satana, g\u0127alhekk sabek fid- de\u017cert biex jara jekk intix tassew l- Iben ta' Alla, li sirt bniedem f' tant umilt\u00e0.", "Tfixklu l- bnedmin x\u0127in rawk bl- omnipotenza fi jdejk, u hekk fqir u baxx.", "Tfixklu l- appostli, x\u0127in rawk fl- art tag\u0127milha ta' seftur ta\u0127sel ir- ri\u0121lejn tag\u0127hom.", "Dawn l- appostli li inti g\u0127a\u017cilt biex fuqhom twaqqaf fid- dinja l- knisja tieg\u0127ek sat- tmiem tas- sekli.", "Kemm hija g\u0127al qalbek l- umilt\u00e0!", "Forsi mhux l- umilt\u00e0 ta' ommok kienet li inti g\u0127a\u017ciltha biex tkun ommok?", "Hija stess b' fommha qalitu.", "Inti \u0121ejt fid- dinja Mg\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin, u g\u0127allimtna bil- kelma u bl- e\u017cempju fuq l- umilt\u00e0.", "Vera fundament ta' kull glorja g\u0127all- Isem ta' Alla.", "Kbir huwa s- Sinjur, u biss mill- umli huwa unurat.", "L- umli jobdi, u l- ubbidjenza kienet is- sikkina li \u017cvinatek fuq is- salib.", "A\u0127na g\u0127andna ra\u0121un li nkunu umli, g\u0127ax tag\u0127na li ma a\u0127na xejn.", "Kollox ir\u010bevejna ming\u0127andek, u kollox b' xejn: in\u0127arsu lejn idejna jkollna nistqarru li a\u0127na opra ta' jdejk.", "Jekk naraw fina xi \u0127a\u0121a tajba, xi opra tajba jkollna nistqarru li g\u0127amilnieha bl- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek.", "Inti g\u0127idt li ming\u0127ajrek ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn.", "Inti \u0121ejt biex ti\u0121\u0121ieled mas- supperv Satana, u \u0121\u0121ilidt mieg\u0127u bl- umilt\u00e0, u rba\u0127tu b' tant glorja, li qridt g\u0127al dejjem is- saltna tieg\u0127u.", "G\u0127al ismek imrieg\u0127ed jin\u017cel g\u0127arkupptejh, g\u0127ax jaf tajjeb min inti int, li inti l- qaddis ta' Alla.", "G\u0127araf li permezz tieg\u0127ek sar kulma sar, u li xejn ma sar ming\u0127ajrek.", "Alla \u0127alaq kollox u anki 'l Satana \u0127alaq, u \u0127alaq permezz tal- kelma tieg\u0127u li inti int.", "U dina l- kelma saret la\u0127am, u \u0121iebet il- grazzja ta' Alla fuq il- bnedmin li jriduha.", "Inti g\u0127allimtna nikkumbattu dejjem bl- umilt\u00e0 u assigurajtna li b' din ix- xabla no\u0127or\u0121u nkantaw dejjem vittorja.", "Min jumilja lilu nnifsu, g\u0127idt int, ji\u0121i e\u017caltat, u min je\u017calta lilu nnifsu ji\u0121i umiljat.", "Ir- renju tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, huwa renju li ma g\u0127andux tmiem, renju ta' pa\u010bi, ta' m\u0127abba.", "Mentri r- renju tal- avversarju tieg\u0127ek u tag\u0127na ma jafx jag\u0127ti \u0127lief minn dak li g\u0127andu, suppervja, inkwiet, mibeg\u0127da u konfu\u017cjoni.", "Fl- iskola tieg\u0127ek g\u0127arraftilna lilna skulari tieg\u0127ek li nkunu nag\u0127mlu mal- persuna tieg\u0127ek, vera persuna divina kull \u0121id jew kull deni li a\u0127na nag\u0127mlu ma' \u0127utna, l- insara kollha.", "U g\u0127idt li hu kmandament tieg\u0127ek, li a\u0127na n\u0127obbu wie\u0127ed lill- ie\u0127or.", "L- im\u0127abba tieg\u0127ek fid- dinja nfet\u0127et g\u0127al kul\u0127add, anki g\u0127all- g\u0127edewwa tieg\u0127ek u mis- salib tlabt il- Missier \u010belesti tieg\u0127ek li ja\u0127frilhom.", "Wissejtna li jekk a\u0127na ma nkunux \u0127firna u mill- qalb l- g\u0127edewwa tag\u0127na, lanqas ma ja\u0127fer lilna Alla.", "U be\u017c\u017cajtna li hu jitfa' fuqna l- qilla tal- \u0121ustizzja tremendissma tieg\u0127u.", "Oh!", "Kemm jaqblilna, o \u0120es\u00f9, li a\u0127na na\u0127fru biex insibu l- ma\u0127fra wara tant u tant dnubiet, li a\u0127na g\u0127amilna!", "Huwa tassew tqil g\u0127an- natura tag\u0127na li a\u0127na n\u0127obbu 'l min jobg\u0127odna, 'il min jag\u0127mlilna d- deni.", "I\u017cda inti ma ti\u010b\u0127adx l- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127ek lil min jitlobhielek.", "Dak li hu tqil g\u0127alina jsir \u0127afif g\u0127alina, meta nirrikorru lejk.", "Min g\u0127arfek, o \u0120es\u00f9, ma jistax ikun li ma jag\u0127milx kulma inti kkmandajtna.", "Min g\u0127arfek ma jistax ikun li ma j\u0127obbokx li ma jixtieqx li jmut biex ikun g\u0127al dejjem mieg\u0127ek.", "Inti int ir- refu\u0121ju tal- midinbin: fid- dinja kont tittratta b' tant \u0127lewwa mag\u0127hom biex tfejjaqhom biex tikkonvertihom lejn Alla.", "Urejt tant \u0127effa biex ta\u0127frilhom lil dawk, li rrikorrew lejk.", "\u017bakkew, g\u0127ax xtaq li jarak, inti stedint lilek innifsek biex tmur id- dar tieg\u0127u, mort u tajtu l- ma\u0127fra.", "Marija Madalena \u0121iet f' ri\u0121lejk, u inti lqajtha u \u0127firtilha.", "L- adultera quddiemek biex inti tikkundannaha fuq l- akku\u017ca tal- g\u0127edewwa tieg\u0127ek, mimlijin bl- g\u0127ira lejk.", "Flok ma kkundannajtha, inti \u0127firtilha, wara li kkonfondejt l- akku\u017caturi tag\u0127ha.", "Il- \u0127alliel imsallab mieg\u0127ek fuq il- Kalvarju weg\u0127idtu l- \u0120enna, g\u0127ax talbek tiftakar fih, meta inti tkun fir- renju tieg\u0127ek.", "Liema midneb li g\u0127araf il- qalb tieg\u0127ek ma jirrikorrix lejk?", "Inti 'l \u0127add ma ke\u010b\u010bejt minnek, i\u017cda lqajt u g\u0127adek tilqa' 'l min ifittxek.", "G\u0127ax qalbek g\u0127adha l- istess dik li kellek hawn fid- dinja tittratta ma' missirijietna.", "A\u0127na nafu min inti int.", "Int int l- Iben ta' Alla l- \u0127aj li \u0121ejt fid- dinja m\u0127abba fina bnedmin, u m\u0127abba s- sa\u0127\u0127a tag\u0127na.", "Inti int Alla veru minn Alla veru, dawl veru minn dawl veru, i\u0121\u0121enerat mill- Missier tieg\u0127ek qabel is- sekli kollha.", "Int int bniedem veru minn bniedem veru, g\u0127alhekk inti sejja\u0127t lilek innifsek bin il- bniedem, ming\u0127ajr il- firda tad- Divinit\u00e0.", "A\u0127na nistqarru b' fidi ferma li l- persuna wa\u0127da tieg\u0127ek divina tg\u0127aqqad, u tg\u0127aqqad b' mod li g\u0127al dejjem ma jistg\u0127ux jinfirdu minn xulxin, in- natura divina tieg\u0127ek man- natura umana tieg\u0127ek.", "G\u0127alhekk inti g\u0127as- sekli tas- sekli g\u0127al dejjem Alla bniedem, u bniedem Alla.", "Lilek naduraw: naduraw ir- ru\u0127 tieg\u0127ek, il- \u0121isem tieg\u0127ek, g\u0127ax dawna jappartjenu b' g\u0127aqda sustanzjali lill- persuna divina tieg\u0127ek wa\u0127danija.", "Inti l- kap invi\u017cibbli tag\u0127na, a\u0127na l- membri tieg\u0127ek.", "Inti r- rag\u0127aj tag\u0127na, a\u0127na n- nag\u0127\u0121iet tal- mer\u0127la tieg\u0127ek, u l- vu\u010bi biss tieg\u0127ek u mhux ta' \u0127addie\u0127or a\u0127na nag\u0127rfu u ng\u0127o\u017c\u017cu.", "Inti int l- avukat tag\u0127na quddiem il- Missier \u010belesti: inti int il- medjatur tag\u0127na bnedmin, assenjat g\u0127alina minn Alla.", "G\u0127alhekk g\u0127andna tant kunfidenza li nersqu lejn Alla, li hu ta' Maest\u00e0 ta' min wisq jib\u017ca' minnha.", "Il- gvernatur Ponzju Pilatu, wara li kkundannak kontra qalbu g\u0127all- mewt bla \u0127tija, kiteb l- iskrizzjoni g\u0127as- salib tieg\u0127ek: \"Dan hu \u0120es\u00f9 Nazzarenu, Sultan tal- Lhud.\"", "Il- Lhud ipprotestaw li ma ridukx b' sultan tag\u0127hom u riedu li huwa jne\u0127\u0127iha.", "I\u017cda Pilatu mag\u0127fus fil- kuxjenza baqa' ri\u017colut li ma riedx ine\u0127\u0127iha.", "Tant ra koroh fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u l- g\u0127edewwa tieg\u0127ek li kienu l- kaw\u017ca tal- in\u0121ustizzja tieg\u0127u!", "O \u0120es\u00f9, huma \u010ba\u0127duk, i\u017cda a\u0127na nistqarruk quddiem il- bnedmin kollha.", "Inti ddikjarajt li tistqarr quddiem il- Missier tieg\u0127ek u quddiem l- an\u0121li ta' Alla 'l dawk li jistqarruk fuq l- art.", "U li ti\u010b\u0127ad quddiem Alla l- Missier tieg\u0127ek u quddiem l- an\u0121li ta' Alla 'l min ikun \u010ba\u0127dek fuq dina l- art.", "Inti int il- Verit\u00e0, u sa\u0127\u0127a\u0127t il- verit\u00e0 ta' kliemek bl- g\u0127e\u0121ubijiet, i\u017cda fuq kollox bir- re\u017currezzjoni tieg\u0127ek fit- tielet jum wara mewtek.", "Ir- re\u017currezzjoni tieg\u0127ek hija l- miraklu singulari tieg\u0127ek, g\u0127ax hija l- mottiv fundamentali tal- fidi kattolika.", "Irxuxtajt, u g\u0127al erbg\u0127in jum ittrattajt mal- appostli u mal- ma\u0127bubin tieg\u0127ek, sa\u0127\u0127a\u0127thom fil- fidi, u fil- pre\u017cenza tal- \u0127dax- il appostlu tieg\u0127ek tlajt fis- sema.", "Hemm qieg\u0127ed issaltan g\u0127al dejjem fil- leminija ta' Alla l- Missier tieg\u0127ek.", "Hemm qieg\u0127ed sa\u010berdot u medjatur wie\u0127ed tag\u0127na.", "Li kontinwament tid\u0127ol g\u0127alina quddiem il- \u0120ustizzja Divina, billi turiha l- pjagi tal- glorju\u017c \u0121isem tieg\u0127ek.", "A\u0127na a\u0127na siguri, meta a\u0127na fi jdejk, g\u0127ax minn idejk \u0127add ma jista' ja\u0127taf.", "O \u0120es\u00f9, veru iben ta' Alla, u tal- Ver\u0121ni Marija, medjatur wie\u0127ed tag\u0127na bnedmin, u vittma tad- dnubiet tag\u0127na e\u0127lisna bil- potenza tieg\u0127ek.", "E\u0127lisna mid- deni tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem, u salvana mill- mewt ta' dejjem.", "Id- dinja hija l- pajji\u017c tad- dnubiet; inti \u0121ejt fiha veru \u0127aruf li tne\u0127\u0127i d- dnubiet tag\u0127ha.", "\u0120ejt biex teqred id- dlamijiet tag\u0127ha u tilluminaha bid- dawl tal- verit\u00e0 eterna.", "Fis- sapjenza tieg\u0127ek inti ordinajt kollox g\u0127al \u0127a\u0121a wa\u0127da biss biex id- dnub jitne\u0127\u0127a, biex id- dnub ma jsirx.", "Id- dnub huwa l- unika \u0127a\u0121a tal- mibeg\u0127da ta' Alla, u huwa kien il- kaw\u017ca tal- mi\u0121ja tieg\u0127ek fid- dinja.", "Kien il- kaw\u017ca li inti mitt u r\u010bevejt unur u glorja minn Alla l- Missier.", "U kieku ma kienx id- dnub ma kienx ikollna dan il- kbir unur li ng\u0127idu li a\u0127na \u0127utek, veru Alla u veru bniedem.", "Kontra d- dnub inti mmeritajtilna l- grazzja li biha nippreservaw ru\u0127na minnu.", "Inti g\u0127allimtna fuq Alla, u tajtna d- dawl li mill- \u0127wejje\u0121 li nafu nintrefg\u0127u fi \u0127wejje\u0121 li ma nafux.", "Minn missier ta' dina l- art, a\u0127na g\u0127arafna 'l Alla dwar il- providenza tieg\u0127u, dwar il- \u0127niena tieg\u0127u, dwar l- im\u0127abba.", "G\u0127ax hija \u0127a\u0121a naturali li dak li hu tajjeb fil- kreatura huwa bil- wisq i\u017cjed tajjeb u perfett fil- Kreatur, anzi b' mod infinit.", "G\u0127allimtna li missier, meta ibnu jitolbu \u0127ob\u017c ma jag\u0127tihx \u0121ebla, i\u017cda \u0127ob\u017c, u g\u0127idt: \"Kemm i\u017cjed il- Missier tas- sema jag\u0127ti \u0127wejje\u0121 tajba, l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu!\"", "Ma jistax ikun li qalb Alla tkun inqas tajba, inqas \u0127anina, inqas nobbli minn qalb ta' bniedem.", "Jekk Alla, inti g\u0127idt lil missirijietna, jie\u0127u \u0127sieb u kura tat- tajr tal- ajru, u tal- \u0121ilju tal- g\u0127alqa, kemm i\u017cjed jie\u0127u \u0127siebkom, li tiswew iktar mill- g\u0127asafar!", "Minn sultan ta' dina l- art a\u0127na g\u0127arafna 'l Alla dwar il- \u0121ustizzja, li hu jikkastiga 'l kull sudditu li ma jkunx fidil, u li jippremja 'l kull sudditu ubbidjenti.", "U inti biex tnissel fina mibeg\u0127da g\u0127ad- dnub inti kellimtna fuq il- \u0121ustizzja tremendissma ta' Alla.", "Inti wrejtna li m' g\u0127andniex nib\u017cg\u0127u minn \u0127add \u0127lief minn Alla li wa\u0127du g\u0127andu s- setg\u0127a li joqtol u li jitfa' fil- fjammi eterni.", "Iva, g\u0127idtilna minn dan ib\u017cg\u0127u.", "Satana jinqeda bil- \u0127niena t' Alla biex i\u0121ieg\u0127el il- bniedem jabbu\u017ca jidneb bit- tama tal- ma\u0127fra.", "I\u017cda int, o \u0120es\u00f9, wissejtna li fit- tentazzjoni na\u0127sbu fuq il- \u0121ustizzja t' Alla biex nib\u017cg\u0127u minnha.", "U li na\u0127sbu fil- \u0127niena ta' Alla, wara li wie\u0127ed di\u017cgrazzjatament g\u0127amel id- dnub.", "Il- kuntrarju ta' Satana li l- ewwel juri l- \u0127niena, u mbag\u0127ad wara d- dnub il- \u0121ustizzja fil- qilla ta' Alla, biex jag\u0127mel li wie\u0127ed jaqta' qalbu.", "Min hu g\u0127aqli ma jag\u0127milx id- dnub, i\u017cda min hu iblah jag\u0127mel id- dnub, u n- numru ta' dawn il- boloh ma jintg\u0127addx.", "Is- servi tieg\u0127ek, l- iskulari tieg\u0127ek huma kollha m\u017cejnin bil- prudenza g\u0127ax jistudjaw lilek u l- kliem tieg\u0127ek.", "L- g\u0127arus da\u0127\u0127al g\u0127all- festa tat- tie\u0121 ix- xebbiet g\u0127aqlin, u stqarr li ma kienx jafhom ix- xebbiet boloh, li kienu j\u0127abbtu l- bieb li kien di\u0121\u00e0 ng\u0127alaq.", "Tajtna nifhmu li l- prudenza hija r- re\u0121ina ta' kulma lilek jog\u0127\u0121ob.", "Inti tridna fil- bi\u017ca' ta' Alla g\u0127ax il- bi\u017ca' jke\u010b\u010bi d- dnub, u dan il- bi\u017ca' huwa proprjet\u00e0 biss ta' min hu g\u0127aqli.", "Kif hemm miktub li bniedem g\u0127aqli jg\u0127ix be\u017cg\u0127ani.", "Veru li l- bi\u017ca' j\u0121eg\u0127ilna noqog\u0127du attenti, u hija \u0127a\u0121a naturali li min jg\u0127ix attent ma ji\u0121\u0121arrafx u jg\u0127addi \u0127ajja ordinata.", "Kunu g\u0127aqlin b\u0127as- sriep u safjin b\u0127all- \u0127amiem: dan hu kliemek, o \u0120es\u00f9.", "L- g\u0127edewwa tieg\u0127ek g\u0127amlu biex jikkompromettuk mal- gvernatur Pilatu: i\u017cda l- prudenza tieg\u0127ek g\u0127alqitilhom \u0127alqhom u kkonfondiethom.", "Ag\u0127mel, o \u0120es\u00f9 li l- qalb tag\u0127na tkun b\u0127al tieg\u0127ek.", "Urejtna biex ne\u017caminaw il- qalb tag\u0127na mill- opri tag\u0127ha: inti g\u0127idtilna li kollox jo\u0127ro\u0121 minnha, \u0121id jew deni.", "Inti xebbaht il- bniedem dwar qalbu lis- si\u0121ra: si\u0121ra tajba tag\u0127ti frott tajjeb, u si\u0121ra \u0127a\u017cina tag\u0127ti frott \u0127a\u017cin.", "Si\u0121ra tajba ma tistax tag\u0127ti frott \u0127a\u017cin, u si\u0121ra \u0127a\u017cina ma tistax tag\u0127ti frott tajjeb.", "Immela, inti g\u0127idt, mill- frottijiet tag\u0127hom, ossija mill- opri, mill- g\u0127emil intom tag\u0127rfuhom il- bnedmin.", "U tag\u0127rfuhom waqt il- prova, waqt it- tentazzjoni, waqt l- okka\u017cjoni, g\u0127ax is- si\u0121ra tag\u0127ti l- frott tag\u0127ha fi \u017cmienha, fl- ista\u0121un tag\u0127ha.", "Sabi\u0127a hija l- katedra ta' Mos\u00e8: i\u017cda l- katedra tieg\u0127ek hija bil- wisq i\u017cjed superjuri g\u0127aliha.", "Inti l- istess sapjenza inkarnata ddikjarajt li d- duttrina tieg\u0127ek mhix tieg\u0127ek, i\u017cda ta' dak li bag\u0127tek hawn fid- dinja.", "Alla kellem lil missirijietna permezz tal- profeti, i\u017cda issa fl- a\u0127\u0127ar \u017cminijiet kellimna permezz tieg\u0127ek.", "Minn fost missirijietna kien jaf li f' Alla wie\u0127ed hemm tliet persuni distinti minn wa\u0127da g\u0127all- o\u0127ra?", "Min b\u0127alek g\u0127allimna fuq il- grazzja, u fuq id- dnub?", "Min b\u0127alek g\u0127allimna fuq ir- reqqa tal- \u0121udizzju partikulari; u dwar l- intenzjoni retta tal- opri tajba, u dwar il- mertu tag\u0127hom?", "A\u0127na skulari tieg\u0127ek imdawrin mal- katedra tieg\u0127ek: katedra ta' \u0127ajja eterna: katedra vera triq: katedra ta' verit\u00e0 infallibbli.", "Int \u0127awwilt fil- qlub tag\u0127na li \u0127a\u0121a wa\u0127da biss hija ne\u010bessarja, u dina hija li nag\u0127mlu dejjem u f' kollox il- volont\u00e0 ta' Alla.", "Ossija li ma nag\u0127mlux id- dnub, g\u0127ax id- dnub wa\u0127du huwa kontra l- volont\u00e0 ta' Alla.", "G\u0127allimtna kif g\u0127andna ntemmuha: permezz ta' tg\u0127akkis kontinwu, permezz ta' pa\u010benzja kontinwa, permezz tal- orazzjoni waqt it- tentazzjoni.", "U li nitbieg\u0127du minn kulma jbeg\u0127idna minn Alla, u li ng\u0127o\u017c\u017cu kulma jressaqna lejh.", "Iddikjarajt li biss bit- temmija tal- volont\u00e0 ta' Alla nid\u0127lu fis- saltna tas- smewwiet.", "Iva inti g\u0127allimtna u a\u0127na pperswadejna ru\u0127na, li meta nag\u0127mlu l- volont\u00e0 ta' Alla a\u0127na nkunu perfetti, u qaddisin b\u0127alu.", "G\u0127ax il- volont\u00e0 tag\u0127na ng\u0127aqqduha ma' tieg\u0127u, u nsiru \u0127a\u0121a wa\u0127da mieg\u0127u.", "Oh x' unur, oh xi glorja, il- volont\u00e0 tal- kreatura marbuta ma' dik tal- Kreatur!", "Veru, o Sinjur \u0120es\u00f9, \u0127add ma jkollu l- pa\u010bi, jekk ma jridx dejjem dak li Alla jrid, u jekk irid dak li Alla ma jridx.", "Pa\u010bi fl- art lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba, hekk g\u0127allmuna l- an\u0121li tieg\u0127ek fit- twelid tieg\u0127ek.", "U inti \u0121ejt biex tag\u0127tina l- pa\u010bi tieg\u0127ek.", "Alla \u0127alaqna biex inservuh, u b' hekk jag\u0127tina l- \u0121enna tieg\u0127u bi \u0127las, u jekk ma nservuhx inkunu o\u0121\u0121ett tal- qilla \u0121usta tieg\u0127u.", "\u0126a\u0121a li twerwer li wie\u0127ed jaqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj!", "\u0126add ma jista' jog\u0127\u0121ob lil Alla \u0127lief min jintrabat mal- volont\u00e0 mqaddsa tieg\u0127u.", "Meta int g\u0127idt lill- appostlu tieg\u0127ek Pietru: \"Il- kal\u010bi li tani l- Missier, ma nixorbux jiena?\"", "A\u0127na g\u0127arafna li hu Alla li jag\u0127\u017clilna l- kwalit\u00e0 tas- sofferenzi, li ji\u0121u fuqna, u g\u0127alhekk ma g\u0127andniex ra\u0121uni nag\u0127mlu re\u017cistenzi.", "Inti stedintna biex nirrikorru g\u0127all- g\u0127ajnuna tal- grazzja biex inkunu nifil\u0127u dak li ma tifla\u0127x in- natura tag\u0127na.", "Inti stedintna biex ni\u0121u g\u0127andek, meta a\u0127na mtaqqlin, u mg\u0127obbijin, u inti assigurajtna li sserra\u0127na.", "Iva, tassew isserra\u0127na, g\u0127ax inti ma tigdibx, lanqas ma tista' tigdeb g\u0127ax inti verit\u00e0 essenzjali.", "Lanqas ma g\u0127andek ra\u0121un li tigdeb, g\u0127ax inti ma tib\u017ca' minn \u0127add, u g\u0127ax ma g\u0127andek b\u017conn ta' \u0127add.", "A\u0127na nistqarru li kull darba li rrikorrejna lejk bil- vera fidu\u010bja, qatt ma kellna n\u0121arrbu konfu\u017cjoni.", "Veru li m' hemm qatt konfu\u017cjoni g\u0127al dawk li jittamaw fik, o Sinjur.", "Inti g\u0127andek qalb hekk \u0127anina, li ma tissaportix tke\u010b\u010bina, meta ni\u0121u g\u0127andek fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek.", "G\u0127all- \u0127niena ta' qalbek inti \u0127arri\u0121t l- omnipotenza tieg\u0127ek: irxuxtajt l- iben mejjet tal- armla ta' Najm, g\u0127ax rajtha tibki u farra\u0121tha.", "G\u0127all- \u0127niena ta' qalbek inti tlabt g\u0127al dawk li sallbuk biex Alla ma jikkastigahomx.", "G\u0127all- \u0127niena ta' qalbek, inti \u010banfart l- appostli tieg\u0127ek 'il \u0120akbu u 'l \u0120wanni li riedu jin\u017cel in- nar fuq is- Samarija, g\u0127ax in- nies tag\u0127ha ma laqg\u0127ukx.", "G\u0127all- \u0127niena tieg\u0127ek inti n\u017cilt mis- sema biex il- bnedmin ma jintilfux u g\u0127idt: \"Jiena \u0121ejt biex insalva dak li kien intilef.\"", "L- iskulari fidili tieg\u0127ek g\u0127ajnejhom dejjem fuqek biex jimitawk, biex jitg\u0127allmu jimxu warajk.", "In\u0127arsu lejk, u naraw x' \u0127abbejt inti fid- dinja, u x' abborrejt bil- mibeg\u0127da.", "Kienet g\u0127al qalbek wisq l- umilt\u00e0, u l- manswetudni, \u0127abbejt wisq l- orazzjoni, is- sawm, is- sofferenzi, u t- tfal inno\u010benti.", "Fuq kollox urejt li apprezzajt il- volont\u00e0 ta' Alla, u ma g\u0127amiltx il- volont\u00e0 tieg\u0127ek iktar prezzju\u017ca minn dik ta' Alla.", "Kbira kienet fik il- mibeg\u0127da g\u0127all- flus, u g\u0127all- unuri, u g\u0127all- glorja tad- dinja, g\u0127at- tpaxxija tas- sensi.", "Mill- katedra tieg\u0127ek inti venvint b\u0127ala sajjetti minn fommok ja\u0127asra: ja\u0127asra tfisser rovina tremenda.", "Iva venvint ja\u0127asra g\u0127al dawk li jag\u0127tu l- iskandlu ja\u0127asra g\u0127ad- dinja akkaw\u017ca tal- iskandlu.", "Ja\u0127asra g\u0127an- nies g\u0127onja: ja\u0127asra g\u0127al dawk li huma mxebbg\u0127in, imxebbg\u0127in fis- sodisfazzjon impur.", "Ja\u0127asra g\u0127al dawk li jid\u0127ku: ja\u0127asra g\u0127al dawk li d- dinja tbierek u tapprova.", "Mg\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin mill- katedra tieg\u0127ek b' vu\u010bi ta' \u0127lewwa berikt il- foqra, berikt il- mansweti.", "Berikt 'il dawk li jibku, u 'l dawk li jiddisprezzaw kull rispett uman quddiem il- verit\u00e0 u l- \u0121ustizzja.", "Berikt lil min i\u0127enn: berikt lil dawk ta' qalbhom safja, u 'l dawk li jqieg\u0127du l- pa\u010bi.", "Berikt lil dawk li j\u0121arrbu mo\u0127qrija m\u0127abba l- qdusija.", "Id- dinja, o \u0120es\u00f9, lilek tatek sentenza \u0127a\u017cina fit- tribunal tag\u0127ha g\u0127ax ikkundannatek.", "U g\u0127alhekk tassew imbierek min b\u0127alek im\u0127abba f' Alla jkun hawn immaltrattat.", "Inti kkmandajtna biex ng\u0127ixu perfetti: g\u0127idtilna: \"Kunu perfetti b\u0127alma huwa perfett il- Missier tag\u0127kom tas- sema.\"", "Veru mit- tag\u0127lim tieg\u0127ek nifhmu li hu perfett min i\u0127obb u ja\u0127fer l- g\u0127edewwa.", "U min jopra dejjem fejn hemm biss utilit\u00e0 tant g\u0127ar- ru\u0127 kemm g\u0127all- \u0121isem.", "Ma fiha ebda ra\u0121un ta' \u010banfir il- \u0127ajja tieg\u0127ek: laqg\u0127uk u \u0127abbewk dawk li g\u0127arfuk.", "Kemm g\u0127addew \u0127wejje\u0121 ta' memorja minn fuqek!", "Tiftakar meta inti kont fid- de\u017cert, u Satana qabdek u qieg\u0127dek fuq l- og\u0127la muntanja.", "Wieg\u0127dek li jag\u0127tik is- saltniet kollha tag\u0127ha, jekk in\u017cilt u adurajtu.", "Tiftakar meta inti fl- a\u0127\u0127ar \u010bena f' g\u0127axqa kbira ta' qalbek g\u0127amilt skont l- ordni ta' Melkisedek is- sagrifi\u010b\u010bju tal- li\u0121i l- \u0121dida.", "Tiftakar meta \u0127adt fl- idejn venerabbli tieg\u0127ek il- \u0127ob\u017c u l- kal\u010bi.", "Int ridt tibqa' mag\u0127na tassew li mo\u0127bi ta\u0127t ix- xbieha tal- \u0127ob\u017c u tal- inbid.", "Imma l- fidi tassigurana li inti tassew mag\u0127na bil- pre\u017cenza reali tieg\u0127ek.", "Tiftakar kemm we\u0121\u0121ajt meta qeg\u0127dulek fuq rasek il- kuruna tax- xewk.", "Inti li inti l- istess sapjenza kont g\u0127all- g\u0127edewwa tieg\u0127ek o\u0121\u0121ett ta' \u017cebli\u0127, ta' \u017cuffjett: kif jista' jkun li min g\u0127arfek ji\u017c\u017cejjen fl- ilbies?", "Kif jista' jkun li min g\u0127arfek ji\u017c\u017cejjen bid- deheb u bil- fidda u bil- kultura tax- xag\u0127ar?", "Ru\u0127 li tassew t\u0127obbok \u017cgur li la tpaxxi lanqas ma \u017c\u017cejjen 'il \u0121isimha.", "Allurmeta tarak minxur fuq is- salib g\u0127arwien u sofferenti, u ddisprezzat im\u0127abba fiha.", "Tiftakar meta l- \u0127alliel ikkonvertit imsallab mieg\u0127ek ma\u0121enbek iddefenda l- inno\u010benza tieg\u0127ek u \u010banfar lil sie\u0127bu.", "U inti kemm kont pront biex tassiguralu l- \u0120enna meta talbek dak il- \u0127in li tiftakar fih, meta tkun fir- renju tieg\u0127ek!", "Kien perswa\u017c li inti re, u li g\u0127andek renju, g\u0127alkemm rak f' \u0127alq il- mewt: g\u0127alhekk stqarrek re.", "Tiftakar inti fl- ort is- suldati \u0121ew biex jarrestawk, u inti staqsejthom lil min kienu jfittxu.", "U x' ra\u0121un kellhom biex jaqg\u0127u fl- art nofs mejtin g\u0127all- kelma tieg\u0127ek: \"Jiena jien\" \u0127lief ir- ra\u0121\u0121 tal- maest\u00e0 tieg\u0127ek?", "Huma qalulek li kienu jfittxu 'l \u0120es\u00f9 Nazzarenu, u inti g\u0127idtilhom li kont inti bla bi\u017ca' ta' xejn.", "Tiftakar meta kkonvertejt is- Samaritana, u 'l \u017bakkew, u l- appostlu tieg\u0127ek Mattew, u 'l Marija Madalena li tant u tant \u0127abbitek.", "Hija wieqfa fuq il- Kalvarju ma\u0121enb ommok ratek tmut fuq is- salib.", "Iva hija \u0127abbitek tant li inti, wara li rxuxtajt dhert lilha l- ewwel, wara li inti dhert lil ommok.", "Tiftakar fit- traditur tieg\u0127ek l- appostlu \u0120uda: inti fta\u0127tlu g\u0127ajnejh g\u0127all- pass orrend li kien biex jesegwixxi g\u0127all- arrest tieg\u0127ek.", "Kien di\u0121\u00e0 miftiehem mal- Lhud l- g\u0127edewwa tieg\u0127ek li s- sinjal kienet il- bewsa.", "Inqeda bil- bewsa li kellha tkun is- sinjal li inti kont biex tkun il- preda tag\u0127hom.", "Hemm miktub li xejn mhu e\u0127\u017cen milli wie\u0127ed i\u0127obb il- flus.", "Il- fatt jivverifika dan il- kliem, g\u0127ax permezz tal- flus sar l- ikbar delitt li seta' jsir u li b\u0127alu qatt ma jsir.", "Inti Alla u bniedem kellek taqa' vittma tal- mewt, ittradut minn wie\u0127ed mill- appostli tieg\u0127ek g\u0127ar- reg\u0127ba tal- flus.", "Li mbag\u0127ad niedem kellu jsabbathom mal- art, u mar jitg\u0127allaq.", "Int kont taf x' kellu jg\u0127addi ta' sofferenzi minn fuqek: i\u017cda inti ridt g\u0127all- fidwa tad- dinja titwieled, tkun i\u010b\u010birkon\u010bi\u017c fit- tmien jum.", "Ridt tkun im\u010ba\u0127\u0127ad mil- Lhud u ttradut bil- bewsa ta' \u0120uda, u marbut bil- \u0127bula u b\u0127ala \u0127aruf inno\u010benti, me\u0127ud b\u0127ala vittma g\u0127all- mewt.", "Ridt li tkun ippre\u017centat b\u0127ala malfattur quddiem Anna, quddiem Kajfa, quddiem Pilatu, u quddiem Erodi.", "Ridt li tkun akku\u017cat minn xhieda foloz, imsawwat bil- fla\u0121elli, mqieg\u0127ed ta\u0127t bosta offi\u017ci, insolenzi, u disprezzi.", "Ridt li tir\u010bievi b\u017cieq, u daqqiet ta' \u0127arta fuq il- wi\u010b\u010b venerabbli tieg\u0127ek, li tkun inkurunat bix- xewk, imsawwat bil- qasba fuq rasek.", "Ridt li jitg\u0127ammad wi\u010b\u010bek, li tkun imne\u017c\u017ca' minn ilbiesek, imwa\u0127\u0127al mas- salib bl- imsiemer.", "Ridt tkun arbulat fuq is- salib, mag\u0127dud max- xellerati.", "Misqi bil- morr u bil- \u0127all u ridt tispira fuq is- salib idde\u017colat.", "Inti ssagrifikajt lilek innifsek g\u0127ax ridt: inti qeg\u0127idt \u0127ajtek g\u0127ax ridt: u \u0127adtha mill- \u0121did bir- re\u017currezzjoni glorju\u017ca tieg\u0127ek.", "Inti xrobt il- kal\u010bi li tak tixrob il- Missier tieg\u0127ek, u kont g\u0127idtilna qabel li inti lilna skulari tieg\u0127ek ma t\u0127obbniex b' mod ie\u0127or.", "Ma t\u0127obbniex \u0127lief kif \u0127abbek il- Missier tieg\u0127ek: \"Kif il- Missier tieg\u0127i \u0127abb lili hekk jiena \u0127abbejt lilkom.\"", "Hekk inti g\u0127idt u a\u0127na nifhmu li l- Missier tieg\u0127ek tak sofferenzi, u tbatijiet.", "U mbag\u0127ad irxuxtak, u qieg\u0127dek fil- glorja e\u017caltat fuq kull kor tal- an\u0121li.", "Immela b' hekk inti wrejtna li fid- dinja ma g\u0127andniex nistennew \u0127lief tbatijiet morali u fi\u017ci\u010bi b\u0127ala skulari tieg\u0127ek.", "Inti taf, o Sinjur, kemm narawhom koroh, u wa\u0127xin is- sofferenzi: Oh x' orrur g\u0127an- natura tag\u0127na!", "A\u0127na nafu g\u0127ax inti g\u0127allimtna, li ma tonqos qatt l- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek, malli nsej\u0127ulek u permezz tag\u0127ha nirrassenjaw ru\u0127na.", "U mbag\u0127ad inti tirxuxtana fl- a\u0127\u0127ar jum biex insaltnu mieg\u0127ek, la darba nkunu sofrejna mieg\u0127ek.", "Min g\u0127arfek, o \u0120es\u00f9, mhux ra\u0121un g\u0127andu li jitnikket fis- sofferenzi i\u017cda li jifra\u0127, x\u0127in jara lilu nnifsu jixbah lilek.", "Int sofrejt tassew g\u0127ax veru bin il- bniedem.", "G\u0127alhekk qalbek ma setg\u0127etx ma ssofrix id- disprezzi, l- in\u0121ustizzji, l- umiljazzjonjiet.", "Int bkejt, inti b\u017cajt, inti sewwidt qalbek, inti \u0121arrabt dwejjaq kbar.", "Inti veru bin il- bniedem b\u0127alna: ir- ru\u0127 tieg\u0127ek b\u0127al tag\u0127na, il- \u0121isem tieg\u0127ek b\u0127al tag\u0127na.", "Fid- dinja inti kellek il- propretajiet kollha tan- natura tag\u0127na.", "I\u017cda billi l- persuna divina tieg\u0127ek kienet sustanzjalment tg\u0127aqqad sa mit- tnissil tieg\u0127ek fil- \u0121uf ver\u0121inali n- natura umana tieg\u0127ek,", "G\u0127alhekk inti kont f' kollox b\u0127alna, barra biss mid- dnub u kull azzjoni tieg\u0127ek ta' mertu infinit.", "Id- dnub proprjet\u00e0 tag\u0127na, huwa \u0127a\u0121a tag\u0127na u le tieg\u0127ek.", "Kont tixbahna f' kollox barra biss mid- dnub, li g\u0127alih b' ebda mod ma stajt tkun su\u0121\u0121ett.", "Inti biss inksejt bid- dnubiet tal- \u0121eneri uman kollu biex bit- tben\u0121il tieg\u0127ek jit\u0127assru u jitne\u0127\u0127ew.", "Inti kellek il- liberu arbitriju fid- dinja b\u0127alna, i\u017cda l- intellett tieg\u0127ek u l- volont\u00e0 tieg\u0127ek g\u0127ad- dawl tal- verit\u00e0 ma setg\u0127ux jaqg\u0127u fl- ingann.", "Ma setg\u0127ux jaraw \u0121id dak li hu veru deni, lanqas deni dak li hu \u0121id u inti tag\u0127\u017clu.", "L- ingann lanqas biss ma seta' jersaq lejk, u d- dnub huwa l- uniku ingann.", "O \u0120es\u00f9, kemm kellek ra\u0121un li t\u0127obb il- bnedmin, g\u0127ax \u0127tijiethom kienu l- kaw\u017ca li inti iben tal- bniedem, \u0121ejt ippredestinat iben ta' Alla l- \u0127aj!", "Il- \u0121eneri uman g\u0127amel id- dnub, u l- \u0121ustizzja u l- \u0127niena ta' Alla libsuk b\u0127alma Rebekka libbset 'il \u0120akobb bil- \u0121ild tal- gidi.", "Iva g\u0127ax inti \u0127adt fuqek id- dnubiet kollha tad- dinja, u a\u0127na bit- tben\u0121il tieg\u0127ek \u0121ejna mfejqin.", "Kemm g\u0127andna ra\u0121un, o \u0120es\u00f9 li nirringrazzjawk li permezz tieg\u0127ek g\u0127andna fina l- vera tama li nkunu me\u0127lusin mill- \u0127ruq tal- fjammi eterni!", "Tassew inkunu me\u0127lusin, meta a\u0127na ng\u0127ixu veri skulari tieg\u0127ek, u nikkonfidaw fik.", "Inti ma \u017c\u017commx bi skular tieg\u0127ek lil \u0127add li g\u0127andu l- volont\u00e0 tieg\u0127u disposta, im\u0127ejjija, pronta biex tag\u0127mel dnub mejjet.", "Sabiex ma jitlifx \u0127ajtu jew xi \u0121id ie\u0127or naturali jew temporali.", "Kemm hija g\u0127a\u017ci\u017ca g\u0127all- bniedem il- \u0127ajja!", "Kemm fa\u010bilment jintreba\u0127 bir- rispett uman u bl- im\u0127abba tieg\u0127u nnifsu l- bniedem!", "Xejn \u0127lief il- volont\u00e0 ta' Alla ma hija g\u0127alina \u0127ajja, sa\u0127\u0127a, fer\u0127, hena, pa\u010bi u glorja.", "Inti stqarrejt li 'l \u0127add ma tag\u0127raf marbut mieg\u0127ek b' g\u0127aqda spiritwali \u0127lief 'il min jag\u0127mel il- volont\u00e0 tal- Missier \u010belesti tieg\u0127ek.", "Lil dawna biss inti \u017c\u017comm b' ommok, b' \u0127uk, u b' o\u0127tok.", "G\u0127allimtna fuq il- volont\u00e0 ta' Alla, u tajtna wkoll il- mezzi biex intemmuha perfettament.", "Sa\u0127\u0127a\u0127t bl- e\u017cempju tieg\u0127ek g\u0127ax \u0127allejt \u0127ajtek fuq is- salib sabiex inti temmejtha.", "Immeritajtilna l- grazzja t' Alla, u g\u0127allimtna nfittxuha waqt kull tentazzjoni biex inkunu nistg\u0127u n\u0127arsu l- volont\u00e0 divina bil- g\u0127ajnuna tag\u0127ha.", "\"Itolbu biex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni,\" inti g\u0127idt, g\u0127alhekk min ma jitlobx jaqa', u min jitlob ma jaqax.", "Il- kelma tieg\u0127ek hija verit\u00e0, hija infallibbli.", "Il- bnedmin tad- dinja jintrefg\u0127u fi glorja somma, allurmeta jkollhom l- unur li joqog\u0127du ma\u0121enb re jew imperatur.", "Jistag\u0127\u0121bu, jekk xi kbir fil- potenza jmur i\u017cur bniedem baxx fil- kundizzjoni.", "I\u017cda g\u0127alina skulari tieg\u0127ek dan biss huwa l- g\u0127a\u0121eb tag\u0127na kbir fuq li kbir.", "X\u0127in inti veru Alla \u0121ejt fid- dinja, sirt bniedem, u mhux biex i\u017c\u017curna biss, i\u017cda biex ukoll tag\u0127milha ta' seftur.", "X\u0127in inti re, u re tmut g\u0127as- sefturi tieg\u0127ek: dina hija tassew \u0127a\u0121a ta' veru g\u0127a\u0121eb.", "X' inhuwa l- bniedem ikun kemm ikun kbir fl- og\u0127la grad \u0127lief trab u rmied, u l- glorja tieg\u0127u frug\u0127a tal- frug\u0127at?", "Inti s- Salvatur tad- dinja, inti r- Redentur tad- dinja, inti r- Re fuq ir- rejiet: unur u glorja lilek wa\u0127dek.", "Alla l- Missier permezz tieg\u0127ek, u mieg\u0127ek, u fik g\u0127andu kull unur u kull glorja flimkien mal- Ispirtu Santu g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Missirijietna li g\u0127exu fi\u017c- \u017cmien tieg\u0127ek fuq dina l- art kellmuna fuqek, u qalulna li inti \u0121ibt ru\u0127ek lejn Alla bi spirtu ta' vittma.", "G\u0127ax biex tobdih mitt fuq is- salib.", "Li inti \u0121ibt ru\u0127ek lejn il- proxxmu tieg\u0127ek bi spirtu ta' karit\u00e0, ta' m\u0127abba li ma tistax tkun ikbar.", "G\u0127ax inti \u0127allejt \u0127ajtek biex issalvana, wara tant sagrifi\u010b\u010bji o\u0127ra.", "Li inti \u0121ibt ru\u0127ek lejk innifsek bi spirtu ta' umiljazzjoni hekk kbira li wassalt lilek innifsek fix- xejn.", "Missirijietna rawk tinkorla g\u0127all- \u0127e\u0121\u0121a tieg\u0127ek lejn il- lok tal- orazzjoni, lejn id- dar ta' Alla, u ke\u010b\u010bejt mit- tempju l- profanaturi bil- qilla.", "Rawk tibki fuq \u0120erusalemm, g\u0127ax ma g\u0127arfitx is- sieg\u0127a ta\u017c- \u017cjara tieg\u0127ek.", "Rawk tibki fuq Marija Madalena, g\u0127ax rajtha tibki fuq il- mejjet \u0127uha Lazzru.", "Rawk b\u0127al mi\u0121nun taqbe\u017c bil- fer\u0127, x\u0127in rajt il- kbira folla tan- nies li kienu jfittxuk biex jisimg\u0127uk tg\u0127allimhom il- kliem tal- \u0127ajja eterna.", "Rawk tittratta mal- midinbin b\u0127alma tabib jittratta mal- morda biex ifejjaqhom.", "Inti kilt mag\u0127hom ukoll, u \u0121arrabt \u010banfir mill- Fari\u017cej li tka\u017caw bik.", "Inti mort fid- dar ta' \u017bakkew, u qg\u0127adt tistenna fuq il- bir ta' \u0120akobb is- Samaritana, u kkonvertejthom.", "Rawk imdawwar b' folla kbira ta' nies fuq il- muntanja attenti jisimg\u0127uk tg\u0127allem.", "Rawk ma' folla kbira ta' nies fid- de\u017cert, li g\u0127al tlitt ijiem qag\u0127du mieg\u0127ek bla ma fittxew xejn \u0127lief il- pre\u017cenza tieg\u0127ek.", "Inti mbag\u0127ad imqanqal mill- \u0127niena lejhom, qabel ma bg\u0127atthom fi djarhom tmajthom u xebbajthom b' seba' \u0127ob\u017ciet u bi ftit \u0127ut \u017cg\u0127ir.", "Rawk g\u0127addej imlibbes bl- abjad b\u0127ala bniedem denn ta' disprezz mit- triqat ta' \u0120erusalemm.", "Rawk espost minn Pilatu g\u0127all- g\u0127ajnejn tal- poplu, imlibbes b' porpra \u0127amra, b' kuruna tax- xewk fuq rasek, u b' qasba f' idek il- leminija.", "Rawk minxur g\u0127arwien imsallab bl- imsiemer ma' \u017cew\u0121 \u0127allelin.", "Mhux missirijietna kollha, i\u017cda xi w\u0127ud minnhom rawk fosthom mill- \u0121did wara mewtek, u gawdewk g\u0127al erbg\u0127in jum.", "Il- \u0127dax- il appostlu tieg\u0127ek biss rawk tiela' s- sema, wara li inti assigurajthom li tibqa' mag\u0127na sat- tmiem tad- dinja l- \u0121ranet kollha.", "Kont veru Mg\u0127allem g\u0127ad- dinja: g\u0127allimt bil- kelma u bl- e\u017cempju: i\u017cda d- dinja ppreferiet id- dlam g\u0127all- veru dawl.", "Imma 'l dawk kollha li laqg\u0127uk inti tajthom is- setg\u0127a li jsiru wlied Alla.", "Inti fa\u0127\u0127art il- virt\u00f9 u \u010banfart il- vizzju.", "Oh kemm \u0127ar\u0121et minn qalbek dik il- kelma li inti g\u0127idt lill- Kananea: \"O mara, kbira hija l- fidi tieg\u0127ek!\"", "U inti kif stag\u0127\u0121ibt, allurmeta rajt il- fidi, u l- umilt\u00e0 ta\u010b- \u010benturjun, u stqarrejt li ma sibtx fidi b\u0127al tieg\u0127u hekk kbira f' I\u017craeli.", "Oh x' perswa\u017cjoni kellu fuq il- Maest\u00e0 mo\u0127bija tal- persuna tieg\u0127ek!", "\u010aanfart il- fa\u010b\u010boli, \u010banfart l- g\u0127ajjurin, u mlejt bil- konfu\u017cjoni l- g\u0127edewwa ta' ismek.", "Billi wrejt bil- provi l- intern malizzju\u017c tag\u0127hom.", "Inti giddibthom li kienu jqimu 'l Alla ta' Abraham.", "U giddibthom li Abraham ma kienx jag\u0127mel b\u0127alma kienu jag\u0127mlu huma atti ta' mibeg\u0127da, atti ta' g\u0127ira.", "Pilatu stess induna bl- g\u0127ira tal- Lhud lejk, allurmeta ppre\u017centawk quddiemu biex ji\u0121\u0121udikak.", "Tant kbarat, tant kittieba, tant sa\u010berdoti, tant anzjani kontra tieg\u0127ek.", "Huwa ma riedx jikkundannak, g\u0127ax ra u ddikjara b' fommu li fik ma kienx hemm kaw\u017ca ta' kundanna: qal pubblikament li inti kont \u0121ust, inno\u010benti.", "G\u0127amel kemm seta' biex je\u0127ilsek: qieg\u0127dek ma' Barabba, ra\u0121el qattiel biex jag\u0127ti okka\u017cjoni lil- Lhud biex jag\u0127\u017clu lilek g\u0127all- \u0127elsien.", "Bag\u0127tek g\u0127and Erodi biex dan ukoll skont ir- ra\u0121uni jiddikjarak inno\u010benti.", "Ippre\u017centak lill- poplu bil- kuruna tax- xewk fuq rasek, u rridikulat biex iqanqal il- Lhud g\u0127all- \u0127elsien tieg\u0127ek, jarawk f' dak l- istat.", "Abbu\u017ca wkoll li jiffla\u0121ellak biex ma jikkundannakx g\u0127all- mewt: iffla\u0121ellak wara li ddikjarak inno\u010benti: Oh inti kont \u0127ati jew le!", "Oh kemm \u0127assha Pilatu dina l- in\u0121ustizzja fir- rimors tal- kuxjenza!", "U b' dan kollu g\u0127amel pass ie\u0127or wisq i\u017cjed in\u0121ust li telqek fi jdejhom g\u0127all- volont\u00e0 tag\u0127hom.", "Ir- rispett uman u l- amor proprju \u0127akmuh b' mod tali li b\u0127ala gvernatur b' avviliment pubbliku u tieg\u0127u nnifsu kkontradixxa l- \u0121udizzju tieg\u0127u.", "Ta fit- tribunal tieg\u0127u sentenza \u0127a\u017cina lil min kien jaf li kienet tist\u0127oqq sentenza tajba.", "U inti ma kontx qieg\u0127ed t\u0127ares \u0127lief lejn il- kal\u010bi li tak biex tixrob il- Missier tieg\u0127ek.", "Inti kont taf li Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, u g\u0127alhekk jiggverna u jrie\u0121i kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "Il- g\u0127ira tal- poplu tieg\u0127ek, ix- xe\u0127\u0127a ta' \u0120uda, l- in\u0121ustizzja ta' Pilatu, il- malizzja orribbli ta' Satana xejn ma tajt kas tag\u0127hom.", "I\u017cda waqaft fuq id- digriet tal- Missier tieg\u0127ek.", "Digriet li kkundannak g\u0127as- salvazzjoni tal- bnedmin: lilek stess Iben tieg\u0127u proprju ma \u0127afirhiex Alla, i\u017cda g\u0127alina kkunsinnak g\u0127all- mewt.", "G\u0127alhekk, o \u0120es\u00f9, nitolbuk li meta nkunu fit- tribunal tieg\u0127ek, tag\u0127tina sentenza tal- \u0127ajja eterna g\u0127all- merti ta' dina s- sentenza tal- mewt, li inti \u0127adt fit- tribunal tad- dinja.", "Kemm jidher \u010bar li min fid- dinja jie\u0127u sentenza \u0127a\u017cina filwaqt li jkun jist\u0127oqqlu sentenza tajba, jkollu g\u0127ax jittama wisq li je\u0127odha tajba fit- tribunal tieg\u0127ek!", "Kemm jidher \u010bar li min jie\u0127u sentenza tajba fid- dinja filwaqt li jkun jist\u0127oqqlu sentenza \u0127a\u017cina, ikollu jistennieha \u0127a\u017cina fit- tribunal tieg\u0127ek!", "Inti g\u0127idt: \"Imberkin intom, meta jkunu se\u0127tukom il- bnedmin, u ja\u0127asra g\u0127alikom meta jkunu berkukom il- bnedmin.", "Iva, o Sinjur, din hija grazzja kbira g\u0127alina li fid- dinja nkunu mmaltrattati m\u0127abba fik, im\u0127abba l- verit\u00e0 u l- \u0121ustizzja.", "Kemm profeti, kemm Lhud qaddisin xtaqu li jaraw il- \u0121ranet tieg\u0127ek, u ma rawhomx!", "Iva rawk b' xi mod, i\u017cda b\u0127al ombra: kienu jistennewk b' xewqa kbira.", "Abraham, missier il- poplu ta' Alla, qabe\u017c bil- fer\u0127 biex jara l- jum tieg\u0127ek: rah u fera\u0127 bil- wisq.", "Hekk inti g\u0127idt lil- Lhud ta' \u017cmienek.", "Na\u0127seb li rak fil- figuri, li ming\u0127ajr kliem xehdu fuqek.", "Kollox kien imiss lil- Lhud, lill- poplu ta' Alla, bil- figuri u fil- figuri fuqek li kellhom ikunu ivverifikati fik.", "I\u017cda \u0127add \u0127liefna, li rajna fil- verit\u00e0 l- verifika tal- figuri, ma seta' jifhem il- misterju tag\u0127hom.", "Tkellmu fuqek il- figuri, ordinati g\u0127alik u g\u0127alina.", "Min fost l- antiki Lhud seta' jifhem li inti kont is- serpent tal- bron\u017c li waqqaf Mos\u00e8 fid- de\u017cert?", "Mos\u00e8 bl- ordni ta' Alla waqqaf is- serpent fid- de\u017cert sabiex ifiqu u jg\u0127ixu dawk li migdumin mis- sriep tan- nar kienu j\u0127arsu lejh.", "A\u0127na fhimna, wara kliemek, il- misterju ta' dina l- figura: a\u0127na midinbin in\u0127arsu lejk merfug\u0127 mill- art imsallab, u nfiqu u ng\u0127ixu.", "Inti fuq is- salib inti ktieb kbir g\u0127ad- dinja kollha: ktieb ta' pa\u0121ni g\u0127erf u sa\u0127\u0127a.", "Naqraw fuqek imsallab il- \u0121ustizzja u l- \u0127niena ta' Alla: naqraw l- umilt\u00e0 u l- manswetudni.", "Naqraw fuqek imsallab il- pa\u010benzja u l- ubbidjenza b' rassenjazzjoni perfetta.", "Naqraw fuqek imsallab il- kruha tad- dnub: il- wa\u0127x tal- infern: u s- serjet\u00e0 tal- mewt li hija l- bieb tal- eternit\u00e0 wara l- \u0121udizzju.", "Naqraw fuqek imsallab kemm tassew hija prezzju\u017ca r- ru\u0127 tal- bniedem li \u0121iet mixtrija mhux bid- deheb u bil- fidda, i\u017cda b' demm divin.", "Dan hu l- ktieb manwali tal- iskulari tieg\u0127ek.", "U inti stess g\u0127idt li s- serpent tal- bron\u017c kien figura tieg\u0127ek li kellek tkun arbulat mislub g\u0127as- sa\u0127\u0127a ta' min jemmen fik.", "Inti kont il- manna tad- de\u017cert, li ni\u017clet mis- sema g\u0127all- g\u0127ajxien tal- poplu ta' Alla.", "A\u0127na rajna l- verit\u00e0 ta' dina l- figura, u kilna u nieklu minnha: mill- \u0127ob\u017c li inti berikt fl- a\u0127\u0127ar \u010bena tieg\u0127ek mal- appostli.", "B' dan il- \u0127ob\u017c a\u0127na ng\u0127ixu g\u0127al dejjem: kif inti g\u0127idt li min jiekol min dan il- \u0127ob\u017c jg\u0127ix g\u0127al dejjem.", "Int kont il- \u0127aruf tal- G\u0127id, preskritt minn Mos\u00e8 bl- ordni ta' Alla.", "Sabiex bid- demm tieg\u0127u ji\u0121i me\u0127lus il- poplu ta' Alla mill- mewt tal- An\u0121lu qerriedi, li kien jibqa' g\u0127addej bla \u0127sara jekk kien jara l- bieb im\u010bappas bih.", "A\u0127na rajna l- verit\u00e0 ta' dina l- figura, g\u0127ax \u0121ejna ma\u0127sulin bid- demm tieg\u0127ek, il- veru \u0127aruf li ne\u0127\u0127ejt u tne\u0127\u0127i d- dnubiet tad- dinja.", "Int kont No\u00e8 li bena l- arka g\u0127as- salvazzjoni: min kien barra minnha g\u0127ereq fl- ilmijiet tad- dilluvju.", "Inti bnejt u waqqaft fuq dina l- art, il- knisja tieg\u0127ek li ebda forza ma tista' kontra tag\u0127ha.", "Knisja perfetta, fornita b' kull mezz g\u0127all- \u0127ajja eterna, knisja wa\u0127da infallibbli.", "U a\u0127na bil- fidi u bil- mag\u0127mudija d\u0127alna fiha.", "F' dina l- arka tas- salvazzjoni: fiha ng\u0127ixu, veru renju ta' m\u0127abba u ta' pa\u010bi.", "O \u0120es\u00f9, min kien fl- arka ma' No\u00e8 ma ntilifx fil- kastig universali.", "U inti qabel ma tlajt is- sema \u0127allejt il- vigarju tieg\u0127u flokok, veru kap vi\u017cibbli ta' dina l- knisja.", "Inti tajtu l- infallibbilt\u00e0, u kull setg\u0127a fuq dina s- so\u010bjet\u00e0 kollha divina.", "Kbira g\u0127andha tkun it- tama tal- \u0127ajja eterna f' min jag\u0127raf il- Papa b' kap, u jg\u0127ix sudditu fidil lejh.", "Inti kont \u0120ona \u0127iere\u0121 mill- \u0127alq tal- \u0127uta, u a\u0127na emminna fuq ix- xhud ta' missirijietna.", "Li inti \u0127ri\u0121t irxuxtat glorju\u017c mill- qabar fit- tielet jum wara mewtek.", "Inti stess g\u0127idt li kif \u0120ona dam f' \u017caqq il- \u0127uta tlitt ijiem, hekk inti kellek to\u0127ro\u0121 mill- art fit- tielet jum wara mewtek.", "Dan hu l- miraklu spe\u010bjalissmu li kellu jintg\u0127ata lill- \u0121enerazzjoni \u0127a\u017cina u adultera.", "Inti int il- \u0121ust Abel, maqtul minn \u0127uh Kajin g\u0127all- g\u0127ira.", "G\u0127ax il- poplu tieg\u0127ek bix- xabla ta' lsienu qatlek g\u0127all- g\u0127ira li kellu lejk.", "Inti int is- sa\u010berdot Melkisedek, li kien joffri \u0127ob\u017c u nbid.", "G\u0127ax inti ta\u0127t ix- xbihat tal- \u0127ob\u017c u tal- inbid offrejt lilek innifsek b' sagrifi\u010b\u010bju tal- li\u0121i l- \u0121dida.", "Inti int il- Le\u0121islatur Mos\u00e8 li newwel it- twavel tal- li\u0121i divina lill- poplu mag\u0127\u017cul.", "Billi inti \u0121eddidt dina l- istess li\u0121i u g\u0127allimtna kif g\u0127andna n\u0127arsuha perfettament.", "Int int I\u017cakk vittma ta' missieru Abraham fuq il- \u0127atab.", "G\u0127ax il- Missier tieg\u0127ek riedek vittma denja tad- dnubiet tad- dinja.", "U \u0127add \u0127liefek ma seta', jew ma jista' jkun vittma denja.", "G\u0127ax inti wa\u0127dek g\u0127andek persuna divina, kapa\u010bi li t\u0127allas b' mod infinit il- \u0121ustizzja divina.", "Int int \u0120akobb li xtara l- primo\u0121enitura ta' E\u017caw, g\u0127ax inti b' demmek xtrajt u fdejt mill- jasar ta' Satana 'l dawk li jridu l- benedizzjoni tal- Missier tieg\u0127ek.", "Inti int ir- rag\u0127aj David, missier tieg\u0127ek skont il- la\u0127am, g\u0127ax bil- qawwa tieg\u0127ek qtilt l- iljun, l- ors u l- \u0121gant Golija.", "Qridt ir- renju ta' Satana, u g\u0127affi\u0121t l- g\u0127edewwa tieg\u0127ek b\u0127ala bradella ta' saqajk.", "Inti int l- iljun tat- trib\u00f9 ta' \u0120uda bin \u0120akobb, li rba\u0127t l- iljun a\u0127rax, li jdur kontinwament ifittex 'il min jiddevora.", "Inti int il- kbir profeta Elija, g\u0127ax inti tajt l- ispirtu tieg\u0127ek lill- iskulari tieg\u0127ek.", "Elija ta l- ispirtu tieg\u0127u lil Eli\u017cew skular tieg\u0127u, g\u0127ax talabhulu.", "U inti assigurajtna li Alla ma jafx ji\u010b\u0127ad l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu.", "L- appostlu Pawlu tieg\u0127ek esklama li min ma g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu, dana mhuwiex ta' Kristu.", "Immela inti ma tag\u0127rafx tieg\u0127ek 'il min ma g\u0127andux l- ispirtu tieg\u0127ek.", "Min g\u0127andu l- ispirtu tieg\u0127ek, jg\u0127ix bl- ispirtu ta' m\u0127abba, spirtu ta' ubbidjenza, spirtu ta' umilt\u00e0.", "Ir- ru\u0127 li tag\u0127rfek, o \u0120es\u00f9, tbig\u0127 kulma g\u0127andha biex tixtri l- g\u0127alqa li fiha t- te\u017cor mo\u0127bi.", "Il- bnedmin tad- dinja ebsin u ostinati quddiem tant motivi ta' kredibilit\u00e0 ma ridux jag\u0127rfuk b' Alla veru.", "\u0126wejje\u0121 bla ru\u0127, bla ra\u0121uni xehdu li \u0121ie fid- dinja l- awtur tag\u0127ha, il- kreatur tag\u0127ha.", "Issa biex nitkellmu skont l- u\u017cu tag\u0127na bnedmin, ng\u0127idu li s- smewwiet g\u0127arfuk b' Alla tag\u0127hom, g\u0127ax fit- twelid tieg\u0127ek taw il- kewkba g\u0127all- Ma\u0121i.", "Il- ba\u0127ar g\u0127arfek b' Alla tieg\u0127u g\u0127ax ta\u0127t ri\u0121lejk in\u017camm b\u0127ala art ferma.", "L- art g\u0127arfitek b' Alla tag\u0127ha, g\u0127ax trieg\u0127det fil- mewt tieg\u0127ek.", "Ix- xemx g\u0127arfitek b' Alla tag\u0127ha, g\u0127ax \u0127biet ir- ra\u0121\u0121i tad- dawl tag\u0127ha f' mewtek.", "Il- blat u l- \u0127itan g\u0127arfuk b' Alla tag\u0127hom, g\u0127ax inqasmu f' mewtek.", "Ir- ri\u0127 g\u0127arfek b' Alla tieg\u0127u, g\u0127ax obda g\u0127all- kelma imperju\u017ca tieg\u0127ek u siket u saret il- kalma.", "U l- bnedmin fl- ebusija ta' qalbhom ma ridux jag\u0127rfuk b' Alla tag\u0127hom quddiem tant opri tal- g\u0127a\u0121eb, li inti g\u0127amilt quddiemhom.", "A\u0127na per\u00f2 g\u0127arafniek, o \u0120es\u00f9, b' Alla tag\u0127na, u nitg\u0127axxqu li nadurawk, u nadurawk bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, veru Alla u veru bniedem.", "G\u0127arafna l- im\u0127abba kbira tieg\u0127ek lejna fis- sagrifi\u010b\u010bji kollha ta' \u0127ajtek, ordinati g\u0127as- sa\u0127\u0127a eterna tag\u0127na.", "O \u0120es\u00f9, kieku inti ma nd\u0127altx g\u0127alina, ix- xorti tag\u0127na kienet tkun disperazzjoni eterna fost pwieni kbar ta' fjammi.", "X' fer\u0127 ikun g\u0127alina, allurmeta inti f' mewtna tberikna g\u0127all- \u0127niena tieg\u0127ek!", "G\u0127ax inkunu allura \u017cguri li a\u0127na me\u0127lusin mill- infern.", "Inkantaw g\u0127al dejjem inni ta' ringrazzjament, inni ta' glorja, imse\u0127bin mal- an\u0121li beati tieg\u0127ek.", "L- isem tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, huwa mxerred u mag\u0127ruf mad- dinja kollha.", "L- appostli tieg\u0127ek mimlijin bl- Ispirtu Santu, li inti tajthom ippritkawk ma' kullimien.", "Il- vu\u010bi tag\u0127hom \u0127ar\u0121et f' kull art: il- vu\u010bi tag\u0127hom li inti Alla mag\u0127mul bniedem waslet sa widnejna.", "Huma g\u0127allmuna li inti l- Img\u0127allem u s- Salvatur tad- dinja.", "U li m' hemmx isem ie\u0127or ta\u0127t is- sema \u0127lief l- isem tieg\u0127ek \u0120es\u00f9 mog\u0127ti lill- bnedmin g\u0127as- salvazzjoni tag\u0127hom.", "L- appostli tieg\u0127ek obdewk, u \u0127admu, u xerrdu \u017c- \u017cerrieg\u0127a tal- kelma tieg\u0127ek kullimkien.", "Bis- setg\u0127a li inti tajthom li jag\u0127mlu l- mirakli g\u0127a\u0121\u0121bu 'l kull min semag\u0127hom.", "Il- bnedmin emmnu fik permezz tag\u0127hom, u bosta minnhom tilfu wkoll \u0127ajjithom biex ma jitilfux lilek.", "Da\u0127let fil- qlub tag\u0127hom il- fidi: il- perswa\u017cjoni fuq il- wirt lest g\u0127all- fidili tieg\u0127ek.", "Ipperswadew ru\u0127hom li ming\u0127ajrek ma hemmx \u0127lief inkwiet, u mewt eterna f' wa\u0127x orribbli.", "L- istorja tad- dinja b' ittri tad- deheb g\u0127andha fiha rre\u0121istrat fuq il- mi\u0121ja tieg\u0127ek fuq din l- art, g\u0127ax kontra l- fatt m' hemmx tmerija.", "Inti ttrattajt ma' missirijietna, temmejt il- missjoni tieg\u0127ek, u ssi\u0121illajtha bil- mewt u bir- re\u017currezzjoni tieg\u0127ek.", "Kieku kien hemm xi qerq fik allura, \u0127a\u0121a impossibbli, kien ikollna ra\u0121un li ng\u0127idu li Alla ingannana.", "Il- qabar glorju\u017c tieg\u0127ek g\u0127adu jitkellem fuqek.", "Is- snin li g\u0127addew mit- twelid tieg\u0127ek sas- sena li a\u0127na fiha g\u0127adhom jitkellmu fuqek.", "G\u0127ax missirijietna waqqfu l- kors tas- snin biex bdew jg\u0127odduhom minn twelidek.", "U dana g\u0127amluh b' monument tal- mi\u0121ja maestu\u017ca tieg\u0127ek.", "In- numru kbir tal- insara mxerrdin mad- dinja jixhed fuqek.", "L- opra tieg\u0127ek timmira kontinwament kontra \u0127a\u0121a wa\u0127da: kulma inti g\u0127amilt huwa ordnat g\u0127al \u0127a\u0121a wa\u0127da biss.", "Sabiex id- dnub jitne\u0127\u0127a u sabiex id- dnub ma jsirx.", "G\u0127ax fejn m' hemmx id- dnub hemm il- glorja t' Alla, u hemm is- sa\u0127\u0127a u l- pa\u010bi tal- bnedmin.", "Inti 'l \u0127add ma \u017c\u017comm b' g\u0127adu tieg\u0127ek \u0127lief 'il min irid id- dnub: hekk inti stqarrejt li min mhuwiex mieg\u0127ek huwa kontra tieg\u0127ek.", "Wie\u0127ed huwa l- g\u0127adu t' Alla u tal- bnedmin, id- dnub, l- uniku o\u0121\u0121ett tas- sa\u0127ta.", "Mewt, gwerer, mard, inkwiet, bi\u017ca', wa\u0127x li huma infeli\u010bit\u00e0 ta' kbira serjet\u00e0 g\u0127andhom b' kaw\u017ca tag\u0127hom xejn \u0127lief id- dnub.", "Kemm hija prezzju\u017ca u sabi\u0127a l- pa\u010bi!", "Dina hija biss g\u0127al min ma jridx id- dnub.", "Huwa tassew iblah min jag\u0127mlu, g\u0127ax ma ja\u0127sibx x' ji\u0121i warajh.", "B' dak stess li wie\u0127ed jidneb b' dak ikun ittorturat: il- bnedmin \u0121arrbu dina l- verit\u00e0 u ma jafux jixog\u0127fu.", "Dawk li nkitbu skulari tieg\u0127ek fl- istess \u0127in inkitbu g\u0127edewwa tad- dnub.", "Meta inti kont fid- dinja kemm \u0127abbejt 'il dawk li abborrew id- dnub!", "Kemm \u0127abbejt il- qaddis prekursur tieg\u0127ek li bil- kelma u bl- e\u017cempju tieg\u0127u qanqal g\u0127all- penitenza tant Lhud!", "Be\u017c\u017cag\u0127hom bil- qilla li g\u0127adha \u0121ejja, u \u0127ejjielek il- poplu biex jilqg\u0127ek.", "Kemm \u0127abbejt lil Marija Madalena, li g\u0127all- indiema ta' qalbha inti \u0121eg\u0127ilt lill- appostli li jippritkaw b' memorja tag\u0127ha l- im\u0127abba tag\u0127ha lejk.", "Li \u0127aslitlek bid- dmug\u0127 ta' g\u0127ajnejha r- ri\u0121lejn tieg\u0127ek u li xxuttathomlok bix- xuxa tag\u0127ha, u li dilket ir- ras tieg\u0127ek b' ingwent prezzju\u017c.", "\u0126abbejt 'il kull min laqg\u0127ek, u \u0127assejt dispja\u010bir, u bkejt g\u0127al dawk li ma laqg\u0127ukx.", "Inti tajtna idea wisq kbira tal- Maest\u00e0 ta' Alla bil- kelma tieg\u0127ek, u bl- e\u017cempju tieg\u0127ek.", "G\u0127idtilna li s- sema hija t- tron tieg\u0127u, u l- art hija bradella ta' ri\u0121lejh.", "Inti stess fl- Ort tal- \u0120etsemani n\u017cilt b' wi\u010b\u010bek mal- art b' riverenza profonda, meta kont titolbu fl- agunija tieg\u0127ek.", "Assigurajtna li a\u0127na kulma nitolbuk fl- isem tieg\u0127ek, ming\u0127ajr dubju naqalg\u0127uh.", "O \u0120es\u00f9 min g\u0127araf lilek, g\u0127andu jag\u0127\u017clek u j\u017commok b' o\u0121\u0121ett wie\u0127ed tal- im\u0127abba ta' qalbu, u jipperswadi ru\u0127u li barra minnek hemm biss frug\u0127a tal- frug\u0127at.", "Jista' jkun li wie\u0127ed ma jridx dak li ma jispi\u010b\u010ba qatt fil- \u0121miel, fil- hena, fil- pa\u010bi?", "U dawn jinsabu biss fik.", "Il- Lhud kienu jistag\u0127\u0121bu bik x\u0127in kienu jisimg\u0127uk titkellem b' tant g\u0127erf.", "U kienu jg\u0127idu fuqek: \"Dan kif jaf skola, meta qatt ma tg\u0127allem skola?\"", "\"Mnejn tant g\u0127erf fih: mhuwiex dan l- iben ta' \u0120u\u017ceppi l- \u0127addiem?\" hekk kienu jg\u0127idu mistag\u0127\u0121bin fuqek.", "Inti kont taf taqra g\u0127ax qomt bil- wieqfa taqra fis- sinagoga f' jum tas- Sibt.", "Meta l- ministru tak il- ktieb ta' I\u017caija profeta, li inti \u0127adt fi jdejk u qrajt.", "U qrajt versetti li kienu jmissu fuqek, fuq il- missjoni tieg\u0127ek.", "B' tant grazzja fi kliemek, qrajt: \"L- Ispirtu tas- Sinjur huwa fuqi, g\u0127alhekk dilikni, u bag\u0127atni ng\u0127allem l- evan\u0121elju lill- foqra.", "U li nfejjaq 'il dawk ta' qalbhom niedma, u li nipprietka l- ma\u0127fra lill- ilsiera, u d- dawl lill- g\u0127omja.", "U li na\u0127fer l- imfarrkin, u li nippriedka s- sena prezzju\u017ca tas- Sinjur, u l- jum tal- \u0127las.\"", "Inti qrajt dana kollu, twejt il- ktieb u tajtu lill- ministru u qg\u0127adt bilqieg\u0127da: kul\u0127add g\u0127ajnejh fuqek.", "X' qima wrejt lejn il- kelma miktuba t' Alla!", "Qomt bilwieqfa biex taqra dik il- parti tal- Iskrittura.", "A\u0127na nafu, o \u0120es\u00f9, min g\u0127allmek taqra, u nafu wkoll min g\u0127allmek tikteb.", "Veru li kont ukoll taf tikteb, g\u0127ax ktibt fl- art quddiem il- Kittieba u l- Fari\u017cej.", "Li kienu \u0121ibulek mara adultera biex jikkompromettuk jew ma' \u010aesare, jew ma' Mos\u00e8.", "Huma qalulek li fil- li\u0121i ta' Mos\u00e8 g\u0127andha tkun im\u0127a\u0121\u0121ra, u riedu l- parir tieg\u0127ek.", "U inti b' tant prudenza, u b' tant dawl tbaxxejt u qg\u0127adt tikteb fl- art.", "U mbag\u0127ad inti wieqaf wieqaf g\u0127idtilhom: \"Min minnkom hu ming\u0127ajr dnub, ikun l- ewwel li jitfg\u0127alha \u0121ebla.\"", "G\u0127edt hekk u mill- \u0121did tbaxxejt tikteb: ktibt g\u0127al darba darbtejn.", "O \u0120es\u00f9, \u0127add ma tefg\u0127alha \u0121ebla u wie\u0127ed wara l- ie\u0127or \u0127ar\u0121u kollha mit- tempju: u bqajtu we\u0127idkom inti u l- mara akku\u017cata.", "\u0126firtilha, u wissejtha biex ma tidnibx i\u017cjed.", "Forsi ma kinux imorru ji\u0121ru jirrappurtawk lill- gvernatur kieku tajthom il- parir li j\u0127a\u0121\u0121ruha.", "Allurmeta dina s- setg\u0127a kienet di\u0121\u00e0 mne\u0127\u0127ija minn \u010aesare?", "Inti stess smajtha b' widnejk, meta qalu lil Pilatu: \"A\u0127na m' g\u0127andniex setg\u0127a li noqtlu 'l \u0127add.\"", "Forsi ma kinux jg\u0127idu li inti kontra Mos\u00e8, kieku tajthom il- parir li ma j\u0127a\u0121\u0121ruhiex?", "U li ridthom transgressuri tal- li\u0121i ta' Mos\u00e8, u disprezzaturi tag\u0127ha.", "O \u0120es\u00f9, dak li \u0127aseb li g\u0127amel vittorja fuq il- bnedmin kollha \u0121iet lilu mis\u0127uqa r- ras tieg\u0127u.", "U minn min?", "Minn mara permezz tieg\u0127ek.", "Adam u Eva beatissmi fil- \u0121enna tal- art sabu ru\u0127hom ingannati minn Satana, kollu g\u0127ira g\u0127all- feli\u010bit\u00e0 tag\u0127hom.", "Huwa \u0127a forma ta' serpent, u kellem lil Eva, u rnexxielu jnissel fiha l- istess \u0127sieb ta' suppervja tieg\u0127u.", "Qalilha: \"Jekk intom tieklu minn dina s- si\u0121ra lilkom projbita, intom issiru b\u0127al Alla.\"", "Huwa ried ikun b\u0127all- Altissmu, u \u0121ibed g\u0127al dejjem fuqu, u fuq s\u0127abu li ntg\u0127aqdu mieg\u0127u s- sa\u0127ta ta' Alla.", "X\u0127in ra li Adam u Eva kisru l- kmand ta' Alla, ra fl- istess \u0127in ir- rovina eterna tag\u0127hom u ta' wliedhom kollha.", "Rovina li b' ebda mod ma setg\u0127et ikollha rimedju, riparazzjoni.", "G\u0127ax kien jaf tajjeb li ebda vittma, jekk ma tkunx ta' valur infinit ma tista' tissodisfa \u0121ustizzja infinita.", "Assigura lilu nnifsu li \u0121ieb vittorja fuq il- \u0121eneri uman kollu ra lil kul\u0127add ta\u0127t il- jasar tieg\u0127u.", "U bla ebda tama ta' \u0127elsien: i\u017cda kellu jisma' dak il- \u0127in stess li mara kellha teqred ir- renju tieg\u0127u.", "U te\u0127les mill- mewt eterna l- ulied ta' Adam bis- setg\u0127a tag\u0127ha permezz ta' binha, li kont inti.", "\"G\u0127adu jiena nqieg\u0127ed bejnek u bejn mara, u bejn i\u017c- \u017cerrieg\u0127a tieg\u0127ek u \u017c- \u017cerrieg\u0127a tag\u0127ha.", "Hija g\u0127ad tis\u0127aq ir- ras tieg\u0127ek, u inti g\u0127ad tag\u0127mel g\u0127al g\u0127arqubha.\"", "Hekk qallu Alla, u Satana minn dak il- \u0127in stess kien jistenna l- mi\u0121ja ta' dan ir- riparatur.", "Int \u0121ejt fid- dinja permezz ta' dina l- mara: i\u017cda Satana ma setax jipperswadi lilu nnifsu li inti kont dan ir- riparatur.", "Ma setax ja\u010b\u010berta lilu nnifsu li inti kont l- Iben t' Alla mag\u0127qud man- natura ta' bniedem.", "Kien jaf li f' Alla wie\u0127ed hemm tliet persuni distinti.", "U g\u0127alhekk ried ikollu sinjal jew prova, jekk inti kontx l- Iben ta' Alla.", "Kien jaf mill- Iskrittura l- versetti li jmissu lilek, u ttratta infatti mieg\u0127ek permezz tag\u0127hom.", "Oh kemm ra \u0127a\u0121a kbira, anzi impossibbli li l- Iben ta' Alla, li hu Alla veru, isir bniedem!", "Kif minn tant Maest\u00e0 g\u0127al tant umilt\u00e0!", "Veru li g\u0127amel g\u0127alik bl- ikrah bil- malizzja kollha tieg\u0127u b' mod li wasal biex rak maqtul bl- opra tal- ministri tieg\u0127u.", "G\u0127amel g\u0127al ommok billi kka\u0121unalha duluri kbar u kbar fuq li kbar.", "I\u017cda kollox g\u0127amel ta\u0127t il- permess ta' Alla.", "G\u0127ax la hu u lanqas \u0127add ma jista' jag\u0127mel xejn, jekk ma jo\u0127ro\u0121x mis- santwarju ta' Alla, jew l- ordni jew il- permess.", "Alla wa\u0127du huwa s- Sinjur Dominatur u \u0127add b\u0127alu.", "Inti u Satana d\u0127altu kontra xulxin f' kumbatt ta' \u0121lieda: \u017cew\u0121 serpenti kontra xulxin.", "Inti s- serpent tal- bron\u017c li tag\u0127ti l- \u0127ajja, u Satana s- serpent ingannatur li jag\u0127ti l- mewt.", "I\u0121\u0121ilidtu u rba\u0127t inti, u mill- jasar tag\u0127na inti \u0121ibtna fil- vera libert\u00e0.", "\u0126aseb Satana li bil- waqg\u0127a tal- ewwel \u0121enituri tag\u0127na da\u0127\u0127al fid- dinja d- di\u017cunur tal- isem ta' Alla, u t- telfien etern tag\u0127na.", "U \u0121ara l- kuntrarju: g\u0127ax Alla permezz tieg\u0127ek mag\u0127mul bniedem ir\u010bieva u jir\u010bievi g\u0127al dejjem unuri u glorja infiniti.", "U l- bnedmin sabu l- unur li jissej\u0127u a\u0127wa tieg\u0127ek, a\u0127wa ta' Alla inkarnat: u ommok f' dinjit\u00e0 ta' Omm Alla l- \u0127aj.", "Sa mill- bidu Satana fehem li jag\u0127mel id- deni.", "I\u017cda kulma g\u0127amel u kulma jag\u0127mel huwa ordinat biex ikun g\u0127all- ikbar konfu\u017cjoni tieg\u0127u, u g\u0127all- ikbar glorja ta' Alla.", "Huwa qatlek, u b' hekk Alla esegwixxa l- \u0121udizzji sapjentissmi tieg\u0127u: il- glorja tieg\u0127u u s- salvazzjoni tag\u0127na.", "Satana u l- ministri tieg\u0127u kollha ji\u017cirg\u0127u l- \u0127a\u017cen, u jag\u0127mlu d- deni.", "U Alla b' hekk itemm id- digrieti tieg\u0127u.", "Hija verit\u00e0 rivelata li Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, u kollox irie\u0121i g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "La hija verit\u00e0 rivelata, Satana kellu tag\u0127rif tag\u0127ha.", "Immela jaf li kull deni, li hu jew li l- ministri tieg\u0127u jag\u0127mlu, ma jistax ikun li mhux volont\u00e0 ta' Alla dak li minnu jo\u0127ro\u0121.", "Kollox volont\u00e0 ta' Alla barra mid- dnub.", "Satana jaf dan kollu, i\u017cda l- malizzja tieg\u0127u f' renju ta' dlamijiet tifhem dejjem id- deni, u l- veru deni.", "Il- malizzja tieg\u0127u da\u0127\u0127litilna l- mewt fid- dinja, u b' hekk \u0121ara li a\u0127na nid\u0127lu fil- \u0127ajja eterna u nsiru wlied Alla.", "O \u0120es\u00f9, Satana m' g\u0127andux b\u0127alek it- tag\u0127rif tal- futur.", "G\u0127ax kieku ma kienx jag\u0127mel \u017cgur dak li g\u0127amel kontra tieg\u0127u nnifsu.", "Kemm avvilimenti \u0121ew fuqu, kemm konfu\u017cjonijiet, kemm umiljazzjonijiet, kemm disprezzi, kemm turmenti u torturi!", "Huwa nnifsu hu l- kaw\u017ca tag\u0127hom g\u0127alih innifsu.", "Inti stess, o \u0120es\u00f9, g\u0127edt li l- prin\u010bep ta' dina d- dinja issa ji\u0121i mormi barra.", "B\u0127allikieku b\u0127ala \u0127a\u0121a tinten u ta' ebda pre\u0121ju, b\u0127allikieku annimal mejjet jinten.", "Inti \u0127abbart lilna li fid- dinja g\u0127ad ikollna tbatijiet u persekuzzjonijiet b\u0127alek.", "I\u017cda qawwejtilna qalbna, x\u0127in g\u0127idiltilna: \"Ittamaw, jiena rba\u0127t id- dinja.\"", "Inti g\u0127edt fuqek li inti int it- triq, il- verit\u00e0, u l- \u0127ajja.", "U fuq Satana g\u0127edt li huwa giddieb, u missier il- gidba, juri \u0121id dak li hu deni, u deni dak li hu \u0121id.", "A\u0127na naraw li infinit huwa n- numru tas- segwa\u010bi ta' Satana u tassew infinit g\u0127ax infinit huwa n- numru tal- boloh, kif hemm miktub.", "Inti wrejtna li t- triq tal- \u0127ajja hija wisq u wisq u wisq dejqa: \"Oh kemm hija dejqa t- triq li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja!\"", "U g\u0127edt ukoll li ftit huma li jg\u0127addu minnha.", "Inti stess urejt li stag\u0127\u0121ibt kemm hija dejqa: kemm hija dejqa?", "Ir- ra\u0121uni tg\u0127idilna li hija dejqa i\u017cjed milli wie\u0127ed ja\u0127seb.", "It- triq tal- \u0127ajja hija dejqa, g\u0127ax biex wie\u0127ed ikun jista' jg\u0127addi minnha je\u0127tie\u0121 li jmieri 'l qalbu: je\u0127tie\u0121 li jitg\u0127akkes u li jie\u0127u pa\u010benzja.", "U dawn il- \u0127wejje\u0121 huma kontra n- natura umana m\u0127assra bid- dnub ori\u0121inali, u jitolbu sforzi.", "Il- bniedem ming\u0127ajr il- grazzja jrid jag\u0127mel dak li jrid hu, g\u0127alhekk ma jag\u0127\u017cilx dina t- triq.", "U g\u0127idt ukoll li hija wisq wiesg\u0127a t- triq li tie\u0127u g\u0127at- telfien, u huma bosta dawk li jg\u0127addu minnha.", "Min ikun g\u0127addej minnha \u017cgur li jer\u0121a' lura biex jg\u0127addi mit- triq id- dejqa, kieku jag\u0127raf il- bokka tan- nirien ta' dejjem.", "\u017bgur li anki j\u0127alli kollox, kieku jipperswadi ru\u0127u fuq eternit\u00e0 ta' tbatija.", "Kul\u0127add jib\u017ca' mit- tbatijiet, kul\u0127add jib\u017ca' min- nar.", "O \u0120es\u00f9, f' \u0121ie\u0127 il- prudenza tieg\u0127ek, ag\u0127tina l- grazzja li f' kollox, f' kulma nag\u0127mlu na\u0127sbu dejjem x' ji\u0121i wara.", "Il- bniedem fin- natura tieg\u0127u ma jafx jifhimha li fit- tg\u0127akkis u fil- pa\u010benzja hemm il- vera pa\u010bi tal- qalb.", "Hemm il- fer\u0127 u l- hena, u \u0127ajja ordinata ta' veru kwiet.", "Tant g\u0127andu orrur g\u0127at- tg\u0127akkis li fih jara g\u0127adu kontra \u0127ajtu: tant g\u0127andu orrur g\u0127all- pa\u010benzja li jara fiha stat ta' disperazzjoni.", "Min \u0121arrab jista' jg\u0127id fuq l- g\u0127o\u017c\u017ca tat- tg\u0127akkis u tal- pa\u010benzja, jew fuq id- deni tas- sodisfazzjon tal- qalb.", "Is- segwa\u010bi ta' Satana huma f' numru kbir, g\u0127ax huma fir- renju tad- dlamijiet.", "I\u017cda s- segwa\u010bi tieg\u0127ek huma fin- numru ftit, g\u0127ax huma fir- renju tad- dawl.", "Dawk li g\u0127addew mit- triq il- wiesg\u0127a, issa qeg\u0127din jaraw ikrah dak li raw sabi\u0127, u ma jistg\u0127ux jirrimedjaw.", "Dawk li g\u0127addew mit- triq id- dejqa, issa qeg\u0127din jaraw sabi\u0127 dak li n- natura tag\u0127hom rat ikrah.", "Oh kemm issa qeg\u0127din ibierku s- sagrifi\u010b\u010bji li g\u0127amlu, billi qeg\u0127din mieg\u0127ek isaltnu g\u0127al dejjem f' beatitudni li \u0127add ma jista' jifhem!", "Huma mxew warajk, u ma tawx widen \u0127lief g\u0127all- vu\u010bi tieg\u0127ek.", "L- g\u0127axqa tal- iskulari tieg\u0127ek hija li jisimg\u0127u l- kelma tieg\u0127ek, g\u0127ax jafu min inti int, li titkellem.", "Missirijietna taw xhud fuqek li Alla l- Missier tieg\u0127ek stqarrek veru Ibnu.", "U li fik ra l- g\u0127axqa tieg\u0127u nnifsu, u kkmandana li lilek nisimg\u0127u.", "Pietru, \u0120wanni u \u0120akbu mieg\u0127ek fuq il- muntanja raw u semg\u0127u kollox, u tant u tant be\u017cg\u0127u!", "Inti tajthom l- ordni biex il- vi\u017cjoni li raw ma jg\u0127iduha lil \u0127add, qabel ma tkunx irxuxtajt.", "Huma obdewk: i\u017cda f' waqtu rrakkuntawlna li raw u li semg\u0127u.", "Pietru kiteb li hu kien wie\u0127ed mix- xhieda tal- kobor tieg\u0127ek, x\u0127in inti r\u010bevejt minn Alla l- Missier unur u glorja.", "Li hu sema' l- vu\u010bi li ni\u017clet mill- glorja \u010belesti fuqek: \"Dan hu ibni l- ma\u0127bub li bih jiena tg\u0127axxaqt, lilu isimg\u0127u.\"", "U jkompli jikteb: \"U a\u0127na b' widnejna stess smajna dina l- vu\u010bi mis- sema fuqu, x\u0127in konna mieg\u0127u stess fuq il- muntanja mqaddsa.", "Qalulna missirijietna li wi\u010b\u010bek tbiddel b\u0127ax- xemx li libstek saret bajda b\u0127as- sil\u0121, u li \u0121ew Mos\u00e8 u Elija, u qg\u0127adtu tit\u0127addtu flimkien.", "Lilek iva, o \u0120es\u00f9, a\u0127na nisimg\u0127u, inti l- veru Rag\u0127aj tag\u0127na, u a\u0127na n- nag\u0127\u0121iet tal- mer\u0127la tieg\u0127ek.", "U le\u0127en \u0127addie\u0127or ma nag\u0127tux widen g\u0127alih, u l- kelma tieg\u0127ek hija g\u0127alina \u0127ajja.", "Inti g\u0127edtilna u a\u0127na smajniek: g\u0127edtilna li jekk irridu ni\u0121u warajk.", "Ni\u010b\u0127du lilna nfusna u li nerfg\u0127u salibna kuljum, u li nimxu warajk.", "Iva nimxu warajk b\u0127an- nag\u0127a\u0121 li ma jag\u0127rfux \u0127lief ir- rag\u0127aj tag\u0127hom.", "G\u0127edtilna li n\u0127ennu dejjem u li na\u0127fru: g\u0127edtilna li nitolbu f' kull b\u017conn tag\u0127na.", "G\u0127edtilna li nag\u0127mlu penitenza, indiema sin\u010biera.", "G\u0127edtilna li f' kull opra tajba tag\u0127na nfittxu biss 'l Alla b' xhud, u le l- bnedmin.", "G\u0127edtilna li nib\u017cg\u0127u minn Alla, u li nikkonfidaw fih, g\u0127ax ming\u0127ajrek ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn.", "G\u0127edtilna li f' kollox nirrassenjaw ru\u0127na mal- volont\u00e0 ta' Alla.", "G\u0127edtilna li na\u0127arbu kulma jbeg\u0127idna minn Alla, u li n\u0127obbuh fuq kollox.", "G\u0127edtilna li g\u0127andna nkunu b' volont\u00e0 dejjem im\u0127ejjija li mmutu wkoll biex ma nidinbux.", "G\u0127edtilna li huwa q\u017cie\u017c quddiem Alla, kulma jg\u0127o\u017c\u017cu l- bnedmin.", "G\u0127edtilna li ma nfittxux dak li huwa tag\u0127na, i\u017cda dawk il- \u0127wejje\u0121 li huma tieg\u0127ek.", "G\u0127edtilna li nag\u0127tu lil Alla qalbna kollha, bla n\u017commu xejn g\u0127alina, g\u0127as- sodisfazzjon wie\u0127ed tag\u0127na.", "G\u0127edtilna li a\u0127na nkunu kontra tieg\u0127ek, jekk ma nkunux mieg\u0127ek marbutin bil- grazzja.", "G\u0127edtilna li jekk ma ni\u0127dux pa\u010benzja ma ni\u0121ux ingawduk.", "G\u0127edtilna li nisfurzaw li nid\u0127lu mill- bieb id- dejjaq tat- tg\u0127akkis.", "G\u0127edtilna li g\u0127ad inkunu \u0121\u0121udikati bir- reqqa, u li ma nag\u0127mlu xejn ming\u0127ajr utilit\u00e0.", "G\u0127edtilna li ng\u0127ixu perfetti b\u0127all- Missier tas- sema, nistennew il- mewt minn mument g\u0127al ie\u0127or.", "G\u0127edtilna li nieklu mill- \u0127ob\u017c imbierek tieg\u0127ek biex ng\u0127ixu g\u0127al dejjem.", "G\u0127edtilna biex ma nag\u0127mlux te\u017cori fuq dina l- art, i\u017cda li Alla wa\u0127du g\u0127andu jkun it- te\u017cor ta' qalbna.", "G\u0127edtilna biex nindukraw ru\u0127na mill- bnedmin, li jintg\u0127arfu mill- opri tag\u0127hom.", "G\u0127edtilna li nitkellmu ftit u g\u0127all- b\u017conn, u li ma ni\u0121\u0121udikaw lil \u0127add.", "G\u0127edtilna li na\u0127sbu l- ewwel li nikkore\u0121u lilna nfusna, u li nikkonvertu lilna nfusna.", "G\u0127edtilna nag\u0127mlu lill- o\u0127rajn dak li rridu mag\u0127mul lilna nfusna.", "G\u0127edtilna li l- pa\u010bi ta' qalbna ma nibdluha ma' xejn, i\u017cda li n\u0127allu kollox g\u0127aliha.", "G\u0127edtilna li na\u0127sbu f' Alla, u li Alla ja\u0127seb fina.", "G\u0127edtilna li ng\u0127ixu ta\u0127t ir- regola tal- fidi mag\u0127qudin mal- vigarju tieg\u0127ek, su\u010b\u010bessur ta' Pietru tieg\u0127ek.", "G\u0127edtilna f' kelma wa\u0127da li n\u0127obbu 'l Alla u l- proxxmu tag\u0127na.", "U li g\u0127al ebda ra\u0121uni ma nag\u0127mlu d- dnub u li min jippersevera sal- a\u0127\u0127ar dan ikun salv.", "Kellu ra\u0121un Pietru tieg\u0127ek li jg\u0127idlek: \"Fejn immorru, jekk nitbieg\u0127du minnek: inti g\u0127andek il- kliem tal- \u0127ajja.\"", "Allurmeta bosta mid- dixxipli tieg\u0127ek tbieg\u0127du minnek, g\u0127ax semg\u0127uk li kellek tag\u0127ti \u0121ismek b' ikel, u demmek b' xorb.", "U inti kont tant ri\u017colut li tag\u0127mel dan is- sagrament tal- ewkaristija, li g\u0127edt lit- tnax tieg\u0127ek: \"Tridux tmorru intom ukoll.\"", "Min qatt kien jemmen li kieku ma g\u0127edtux inti li ta\u0127t ix- xbihat tal- \u0127ob\u017c u tal- inbid tkun inti nnifsek?", "Int veru Alla u veru bniedem.", "Hemm il- \u0121isem innifsu, id- demm, ir- ru\u0127, u d- divinit\u00e0 tieg\u0127ek.", "Inti pre\u017centi verament, realment u sustanzjalment.", "U mhux b' figura, jew b' simbolu, jew xi \u0127a\u0121a o\u0127ra li tirrappre\u017centak.", "Inti qieg\u0127ed fil- leminija tal- Missier tieg\u0127ek, u fl- istess \u0127in fuq dina l- art ta\u0127t ix- xbieha tal- \u0127ob\u017c, kollok kemm int.", "Inti Kristu wie\u0127ed, u ta\u0127t kull bi\u010b\u010ba tax- xbieha tal- \u0127ob\u017c maqsum u mbierek bil- virt\u00f9 tieg\u0127ek hemm inti int wie\u0127ed.", "Inti fuq l- artali tag\u0127na inti l- istess dak li inti fil- leminija.", "Il- ministru jag\u0127mel dak li inti ordnajt lill- appostli tieg\u0127ek jag\u0127mlu b' tifkira tieg\u0127ek.", "U s- sustanza tal- \u0127ob\u017c b' dak l- istess kliem tieg\u0127u titbiddel fil- \u0121isem u fid- demm tieg\u0127ek.", "Li ma jistg\u0127ux jinfirdu mir- ru\u0127 u mid- divinit\u00e0 tieg\u0127ek.", "Inti s\u0127i\u0127, \u0127aj, glorju\u017c, bla ma tista' tkun maqsum, jekk tinqasam ix- xbieha tal- \u0127ob\u017c.", "Inti \u0127dimt dan il- misterju tal- fidi bis- sapjenza tieg\u0127ek, bl- im\u0127abba tieg\u0127ek, u bl- omnipotenza tieg\u0127ek.", "U min g\u0127arfek jemmen u jbaxxi rasu, u jadura l- verit\u00e0 ta' kliemek.", "Nist\u0127ajjel li qieg\u0127ed narak fl- a\u0127\u0127ar \u010bena mat- tnax tieg\u0127ek g\u0127all- mejda.", "Li qieg\u0127ed narak tie\u0127u fl- idejn imqaddsa u venerabbli tieg\u0127ek il- \u0127ob\u017c.", "Li qieg\u0127ed narak terfa' l- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek 'il fuq lejn il- Missier \u010belesti tieg\u0127ek, u li qed nisimg\u0127ek tirringrazzjah.", "Li qieg\u0127ed narak tbierek il- \u0127ob\u017c, u taqsmu fi b\u010bejje\u010b, u li tnewlu lill- appostli biex jikluh imbierek.", "Li qieg\u0127ed nisimg\u0127ek tg\u0127idilhom: \"\u0126udu u kulu, g\u0127ax dan huwa \u0121ismi, u ag\u0127mlu dan b' tifkira tieg\u0127i.\"", "Nist\u0127ajjel li qieg\u0127ed narak, wara li t- tnax tieg\u0127ek kielu l- \u0127ob\u017c imbierek, tie\u0127u fl- idejn imqaddsa u venerabbli tieg\u0127ek il- kal\u010bi tal- inbid.", "Li qieg\u0127ed narak tbierku, wara li mill- \u0121did irringrazzjajt il- Missier tieg\u0127ek; tbierek il- kal\u010bi, u tnewlu lill- appostli tieg\u0127ek biex jixorbu minnu.", "Nist\u0127ajjel li qieg\u0127ed nisimg\u0127ek tg\u0127idilhom: \"\u0126udu u ixorbu minnu lkoll, g\u0127ax dan hu l- kal\u010bi ta' demmi.", "Tal- \u0121did u etern testment, misterju tal- fidi, li jixxerred g\u0127alikom u g\u0127al bosta f' ma\u0127fra tad- dnubiet.", "Ag\u0127mlu dan b' tifkira tieg\u0127i.\"", "O \u0120es\u00f9, dak li inti g\u0127amilt fl- a\u0127\u0127ar \u010bena ordnajtilhom lill- appostli tieg\u0127ek li jag\u0127mluh huma wkoll b' tifkira tieg\u0127ek.", "B' hekk immela inti g\u0127amilthom sa\u010berdoti.", "G\u0127ax inti f' din l- a\u0127\u0127ar \u010bena, veru sa\u010berdot skont l- ordni ta' Melkisedek, offrejt sagrific\u010bju tieg\u0127ek innifsek.", "U offrejt lilek innifsek ta\u0127t ix- xbihat tal- \u0127ob\u017c u tal- inbid.", "Dan is- sagrifi\u010b\u010bju tieg\u0127ek jibqa' sat- tmiem tad- dinja; u g\u0127alhekk inti tibqa' mag\u0127na sat- tmiem tad- dinja pre\u017centi iva, kollok kemm inti i\u017cda mo\u0127bi.", "Oh kemm trid li a\u0127na ma ninsewx is- sagrifi\u010b\u010bji, it- tbatijiet, l- atti kollha ta' m\u0127abba li g\u0127amilt g\u0127alina bnedmin u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127na!", "Il- Missier tieg\u0127ek tak is- setg\u0127a li tag\u0127mel il- \u0121udizzju, g\u0127aliex inti int bin il- bniedem.", "Inti immela int l- Im\u0127allef tag\u0127na, u a\u0127na nid\u0127lu fit- tribunal tieg\u0127ek malli mmutu.", "It- tribunal tieg\u0127ek huwa tribunal ta' \u0121ustizzja: u dan ibe\u017c\u017cag\u0127na wisq g\u0127ax a\u0127na dnibna.", "Nafu li inti ti\u0121\u0121udikana fuq il- li\u0121i, li g\u0127andna n\u0127obbu 'l Alla b' qalbna kollha, u bil- \u0127sieb kollu tag\u0127na.", "U l- proxxmu tag\u0127na b\u0127alna nfusna.", "Inti di\u0121\u00e0 g\u0127edtilna li l- inqas farka tal- li\u0121i ma tmurx mar- ri\u0127, i\u017cda wkoll taqa' ta\u0127t il- \u0121udizzju.", "G\u0127arafna r- reqqa u g\u0127alhekk nib\u017cg\u0127u, g\u0127ax dnibna wisq bil- \u0127sieb, u bil- kliem, u bl- g\u0127emil.", "O Sinjur, il- \u0127ajja tag\u0127na hija kollha mimlija bil- mi\u017cerji, g\u0127ax il- la\u0127am huwa marid.", "Qabel ma ti\u0121\u0121udikana inti, a\u0127na ni\u0121\u0121udikaw lilna nfusna sabiex jirnexxilna li inti ma tid\u0127olx fil- \u0121udizzju mas- servi tieg\u0127ek.", "Min hu li jag\u0127raf id- delitti?", "Id- dnubiet tag\u0127na min jg\u0127oddhom?", "Kemm dnubiet li huma mo\u0127bijin g\u0127all- intelli\u0121enza tag\u0127na!", "Ag\u0127tina, o Sinjur, il- grazzja li nippurifikaw ir- ru\u0127 tag\u0127na minn kull \u0127tija, minn kull tebg\u0127a: qabel ma naraw il- wi\u010b\u010b tieg\u0127ek im\u0127allef.", "Inti wrejtna kif a\u0127na nistg\u0127u ne\u0127ilsu l- \u0121udizzju qalil tal- \u0121ustizzja.", "Wissejtna li hawn fid- dinja nag\u0127mlu opri tal- \u0127niena, sabiex insibu \u0127niena, u biex inpattu g\u0127al dnubietna.", "G\u0127edtilna li kollox isir safi g\u0127alina, jekk a\u0127na nissollevaw 'il min ikun fil- b\u017conn.", "Il- prekursur tieg\u0127ek \u0120wanni l- Battista hekk ukoll kien qal lill- folol, li kienu jmorru g\u0127andu, qalilhom sabiex jag\u0127mlu l- opri tal- \u0127niena.", "X\u0127in staqsewh x' kellhom jag\u0127mlu biex je\u0127ilsu l- qilla li g\u0127adha \u0121ejja.", "G\u0127ax tant be\u017cg\u0127u, wara li semg\u0127uh jipprietka!", "Int hekk trid li a\u0127na nidhru quddiemek di\u0121\u00e0 ppurifikati biex ma ssibx xi \u010b\u010banfar fina f' dik is- sieg\u0127a ta' tant bi\u017ca'.", "A\u0127na g\u0127andna permezz tieg\u0127ek biex nilqg\u0127ulha lill- \u0121ustizzja divina.", "G\u0127andna l- merti tieg\u0127ek: a\u0127na noffru l- pjagi u l- qalb tieg\u0127ek, biex in\u0127allsu denjament kull dejn tag\u0127na.", "U noffruhom b' volont\u00e0 soda li g\u0127al li \u0121ej qatt i\u017cjed ma rridu nidinbu.", "Sinjur, a\u0127na qatt xejn ma g\u0127amilna denn tieg\u0127ek, u l- merti tag\u0127na huma l- pjagi tieg\u0127ek.", "L- opri tag\u0127na huma l- frott tal- kbira mi\u017cerja tag\u0127na: m' hemmx numru g\u0127all- kliem \u017cejjed tag\u0127na, g\u0127all- \u0127sibijiet inutli tag\u0127na.", "Kemm sodisfazzjonijiet tal- g\u0127ajnejn u tas- sensi tag\u0127na!", "Kemm nuqqasijiet ta' m\u0127abba lejn il- proxxmu b\u0127alna nfusna!", "Min jista' jg\u0127odd l- atti volontarji tag\u0127na kontra l- kuxjenza proprja tag\u0127na?", "Id- dnubiet tag\u0127na ma\u017c- \u017cmien kotru i\u017cjed mix- xag\u0127ar ta' rasna: u dan hu li jbe\u017c\u017cag\u0127na.", "G\u0127ax flok ma unurajna 'l Alla, u rringrazzjajnieh, g\u0127amilnielu tant azzjonijiet \u0127\u017ciena.", "Kemm traskura\u0121ni fid- dmirijiet tag\u0127na u kemm nuqqasijiet ta' rassenjazzjoni mal- volont\u00e0 divina!", "Kul\u0127add jib\u017ca' kul\u0127add \u0127ati: i\u017cda t- tama fik, u l- virt\u00f9 tal- merti tieg\u0127ek, u s- sog\u0127ba ta' qalbna \u0121\u0121ib fina kunfidenza hekk li nistennew il- barka tieg\u0127ek.", "Oh! min jista' jfisser x' ji\u0121ifieri li ru\u0127 ikun jist\u0127oqqilha li inti tis\u0127itha, u tassew tis\u0127itha b\u0127ala M\u0127allef!", "Malli r- ru\u0127 tag\u0127na to\u0127ro\u0121 mill- \u0121isem, kull opra tag\u0127ha ti\u0121i warajha, rridu a\u0127na jew ma rridux.", "U inti tag\u0127ti lil kull wie\u0127ed skont g\u0127emilu.", "\u0126add mhu \u017cgur dwar is- sentenza tal- \u0121udizzju tieg\u0127ek u dan g\u0127alina kaw\u017ca ta' bi\u017ca' li bilkemm il- kemm hu \u017cgur il- bniedem \u0121ust.", "G\u0127alhekk, o \u0120es\u00f9, kun g\u0127alina mhux Im\u0127allef, i\u017cda Salvatur.", "Meta Alla j\u0127ares lejn il- mi\u017cerja tag\u0127na, ma jafx ji\u010b\u0127ad \u0127niena lil min jitlobhielu.", "U j\u0127enn g\u0127alina g\u0127ax jaf li a\u0127na mfattrin fil- mi\u017cerja, u bil- mi\u017cerja.", "Int g\u0127edt dan il- proverbju: \"Tabib, fejjaq lilek innifsek.\"", "Inti tabib i\u017cda m' g\u0127andekx b\u017conn tfejjaq lilek innifsek.", "G\u0127ax inti ma intix su\u0121\u0121ett g\u0127ad- dnub: kont tassew teg\u0127ja, kont tassew t\u0127oss il- \u0121u\u0127 u l- g\u0127atx.", "Kont tassew t\u0127oss l- u\u0121ig\u0127at: imma dan kollu bil- volont\u00e0 tieg\u0127ek.", "A\u0127na iva morda, u ni\u0121u g\u0127andek biex inti tfejjaqna.", "Iva inti t- tabib tag\u0127na, u a\u0127na na\u010b\u010bettaw kull ri\u010betta li inti ppreskrivejtilna, g\u0127ax nafu tajjeb min inti int.", "Inti tag\u0127mel g\u0127as- sa\u0127\u0127a tar- ru\u0127 b\u0127alma jag\u0127mlu t- tobba l- o\u0127ra g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem.", "Dawna jikkuraw il- \u0127wejje\u0121 bi \u0127wejje\u0121 kuntrarji: g\u0127all- kes\u0127a jordnaw is- s\u0127ana, u g\u0127as- s\u0127ana jordnaw \u0127wejje\u0121 kes\u0127in.", "Inti lis- suppervi tordnalhom l- umilt\u00e0 biex ifiqu, lix- x\u0127a\u0127 tordnalhom il- \u0121enero\u017cit\u00e0, li jift\u0127u jdejhom.", "Lill- odju\u017ci tordnalhom l- im\u0127abba: li\u017c- \u017cennie\u0127a tordnalhom il- kastit\u00e0.", "Lill- furju\u017ci tordnalhom il- manswetudni l- \u0127lewwa; lill- g\u0127a\u017c\u017cenin tordnalhom il- b\u017culija u li\u017c- \u017caqqeqin is- sawm.", "Inti int tabib, li n\u017cilt mis- sema biex tfejjaqna; basta per\u00f2 li a\u0127na nkunu rridu tassew infiqu.", "Beatu min joqg\u0127od g\u0127all- osservanza tar- ri\u010betti tieg\u0127ek, g\u0127ax ifiq u ma jara l- mewt qatt, u jkollu l- \u0127ajja ta' dejjem.", "Hija ri\u010betta tieg\u0127ek li ma nag\u0127mlux dak li trid il- qalb tag\u0127na.", "U li mmeruha f' kulma jog\u0127\u0121ob lilha.", "U li ma nikkuntentawhiex fix- xewqat tag\u0127ha skont id- demm u l- la\u0127am.", "Ordnajtilna li nag\u0127mlu xog\u0127ol spiritwali; li naqilg\u0127u g\u0127ajnejna l- leminija u li naqtg\u0127u jdejna l- leminija u sieqna l- leminija, jekk dawna huma ta' tfixkil g\u0127alina fil- \u0127ajja spiritwali.", "Wissejtna li nevitaw nies morda b' mard li jittie\u0127ed, g\u0127ax inkella nsiru b\u0127alhom.", "Tajtna ri\u010betta li nin\u0127aslu spiss fil- banju ta' demmek permezz tal- qrar.", "Ordnajtilna li nieklu l- \u0121isem tieg\u0127ek, li nixorbu d- demm tieg\u0127ek biex insostnu fina l- \u0127ajja tal- grazzja.", "Widdibtna biex nevitaw sodisfazzjonijiet \u017cg\u0127ar biex ma nimirdux b' deni gravi u mmutu.", "Tajtna ri\u010betta f' do\u017ca kbira li nobdu biex ma nitilfux il- pa\u010bi tal- qalb: is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem il- pa\u010bi tal- qalb.", "M' hemm qatt pa\u010bi \u0127lief meta rridu dak li Alla jrid, u meta nag\u0127mlu dak li Alla jrid, u meta rridu nkunu dejjem kif Alla jrid.", "Wissejtna li nib\u017cg\u0127u mill- \u0127wejje\u0121 sbie\u0127 li jog\u0127\u0121buna, g\u0127ax wara jkollna narawhom koroh.", "Tajtna ri\u010betta li ma nerfg\u0127ux dak li hu 'l fuq mill- \u0127ila tag\u0127na g\u0127all- mo\u0127\u0127 kemm g\u0127all- \u0121isem.", "Ordnajtilna li nke\u010b\u010bu malajr kull \u0127sieb li jinkwetana, jew li jista' jin\u017cel f' qalbna g\u0127al xi passjoni.", "Tajtna ri\u010betta li nilqg\u0127u minn qabel g\u0127al kull deni, g\u0127ax il- previ\u017cjoni hija a\u0127jar mill- kura.", "Hija \u0127a\u0121a tag\u0127na li naqg\u0127u fid- dnub meta rridu; i\u017cda li nintrefg\u0127u minnu mhix \u0127a\u0121a tas- setg\u0127a tag\u0127na.", "G\u0127andek, o \u0120es\u00f9, bosta titoli ta' manjifi\u010benza: i\u017cda g\u0127alina t- titolu ta' Salvatur huwa sublimi fuq li hu sublimi.", "Tant hu veru li ismek \u0120es\u00f9 jfisser Salvatur.", "Inti meta sirt bniedem b\u0127alna kellek il- fini li l- ewwel tag\u0127ti glorja lid- divinit\u00e0, u mbag\u0127ad li ssalva l- erwie\u0127 tag\u0127na.", "B' fommok stess inti g\u0127edt: \"Jiena \u0121ejt insalva dak li kien intilef.\"", "Intilfet il- grazzja ta' Alla mill- bnedmin kollha: u g\u0127alhekk ilkoll \u0121ejna kkundannati g\u0127all- mewt eterna.", "U inti \u0121ejt fostna u bil- mewt tieg\u0127ek immeritajtilna l- grazzja u mieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, irxuxtajtna g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "Meta inti twelidt f' Betlem, l- an\u0121lu ta' Alla \u0127abbar lir- rg\u0127ajja l- mi\u0121ja tieg\u0127ek.", "Huma be\u017cg\u0127u mhux ftit g\u0127all- \u0121miel tieg\u0127u u qalilhom: \"La tib\u017cg\u0127ux: ekku li jiena n\u0127abbrilkom fer\u0127 kbir.", "Fer\u0127 li jkun g\u0127al kull poplu, g\u0127aliex illum twieled g\u0127alikom is- Salvatur, li hu Kristu, is- Sinjur fil- belt ta' David.\"", "Inti g\u0127amilt il- mezzi kollha g\u0127as- salvazzjoni tag\u0127na: i\u017cda kkmandajtna b' mod spe\u010bjali li nobduk.", "Inti sirt il- kaw\u017ca tas- salvazzjoni u biss g\u0127al dawk li lilek jobdu.", "Tajtna kmandament li inti g\u0127edt li huwa l- kmandament tieg\u0127ek, u sejja\u0127tlu kmandament \u0121did.", "\"Dan hu l- kmandament tieg\u0127i li intom t\u0127obbu wie\u0127ed 'il ie\u0127or, kif jiena \u0127abbejt lilkom,\" dan hu kliemek.", "\"Kmandament \u0121did jiena nag\u0127tikom li t\u0127obbu wie\u0127ed 'il ie\u0127or, kif jiena \u0127abbejt lilkom,\" dan hu kliemek.", "Dan hu s- sinjal biex a\u0127na nintg\u0127arfu bi skulari tieg\u0127ek.", "\"Minn hawn jag\u0127raf kul\u0127add li intom skulari tieg\u0127i, jekk intom t\u0127obbu wie\u0127ed 'il ie\u0127or,\" hekk inti g\u0127edtilna.", "Fuq dan il- kmandament inti di\u0121\u00e0 g\u0127edtilna li sejjer tbierek jew tis\u0127et fil- jum tal- \u0121udizzju, li int g\u0127ad tag\u0127mel fl- a\u0127\u0127ar jum.", "Inti sejjer tbierek 'il dawk li jkunu fil- leminija 'l dawk li jkun g\u0127amlu l- opri tal- \u0127niena li jmissu l- \u0121isem.", "U inti sejjer tis\u0127et, u tibg\u0127at sie\u0127ba tax- xitan u tal- an\u0121li tieg\u0127u 'l dawk li jkunu \u010ba\u0127du g\u0127ajnuna 'l min kien fil- b\u017conn.", "Immela, ulied il- bnedmin isimg\u0127u u ifhmu li permezz tal- proxxmu ti\u0121i fuqna l- barka eterna, jew is- sa\u0127ta eterna.", "Mhux veru li j\u0127obb 'l Alla min jobg\u0127od bniedem wie\u0127ed, anki wie\u0127ed biss, li hu xbieha ta' Alla.", "Mhux veru li j\u0127obb lilek o \u0120es\u00f9 min jixtieq jew jag\u0127mel deni lil wie\u0127ed mill- iskulari tieg\u0127ek.", "Espressament g\u0127edt di\u0121\u00e0 x' sejjer tg\u0127id fil- \u0121udizzju universali.", "Li kulma nkunu g\u0127amilna ma' \u0127utek, anki mal- inqas wie\u0127ed, inkunu g\u0127amilnieh mal- persuna tieg\u0127ek.", "Hija verit\u00e0 li min jag\u0127mel \u0127niena mal- proxxmu fil- b\u017conn ma jistax ikun li jaqa' fid- dnub.", "U min jaqa' fid- dnub il- mejjet dan hu sinjal li Alla ma tahx l- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u.", "U g\u0127aliex ma tahx l- g\u0127ajnuna tal- grazzja?", "G\u0127ax hemm miktub li Alla je\u0127les fil- jum il- \u0127a\u017cin 'il min i\u0127enn g\u0127all- proxxmu fil- b\u017conn: u l- kelma ta' Alla hija infallibbli.", "Mhuwiex jum tassew \u0127a\u017cin, sieg\u0127a tassew \u0127a\u017cina, il- waqt tat- tentazzjoni?", "Waqt li fih wie\u0127ed ikun fil- periklu li jitlef il- \u0127biberija t' Alla, il- pa\u010bi tal- qalb.", "Il- merti kollha tieg\u0127u, u li jmur fil- fjammi eterni, jekk ji\u0121ri li jmut.", "Alla ma j\u0127allihx li jaqa' fid- di\u017cgrazzja tieg\u0127u 'l min g\u0127andu qalb tal- la\u0127am f' sidru.", "U g\u0127alhekk bniedem b\u0127al dan l- Ispirtu Santu jsejja\u0127lu mbierek.", "Oh x' tama kbira g\u0127andu min i\u0127enn!", "Tama li jistenna lok fil- leminija g\u0127all- jum tal- \u0127aqq!", "Mhux min jag\u0127mel \u0127niena g\u0127andu jkollu din it- tama, g\u0127ax bosta jag\u0127mluha, i\u017cda skont id- demm u l- la\u0127am, u mhux skont il- grazzja.", "Inti \u0121\u00e0 g\u0127allimtna: \"Jekk intom t\u0127obbu biss 'il min i\u0127obbkom, xi grazzja intom g\u0127andkom?\"", "Bniedem tal- grazzja jag\u0127mel \u0127niena, u jag\u0127milha ma' kul\u0127add, u bla ebda interess, u bl- opri li jista'.", "Bniedem tan- natura j\u0127enn ma' min irid, ma' min lilu jog\u0127\u0121ob, u jfittex dejjem lilu nnifsu.", "Nifir\u0127u dejjem ma' min hu fer\u0127an, u nibku dejjem ma' min huwa mbikki.", "Nikkonsidraw dejjem lilna nfusna fl- im\u0121iba tag\u0127na lejn il- proxxmu kollu.", "Tista' ma ssofrix qalb \u0127anina, meta hija kuntenta u \u0127addie\u0127or imnikket?", "Meta xejn ma jonqosha, u lill- proxxmu tonqsu l- g\u0127ajnuna?", "Tista' qalb \u0127anina ma tissaportix, meta tara 'l \u0127addie\u0127or f' xi difett tan- natura, bla virt\u00f9 jew bla \u0121miel?", "Min ma jimpurtahx mill- proxxmu, la jimpurtah minn Alla, la jimpurtah minnek \u0120es\u00f9, lanqas ma jimpurtah minnu nnifsu.", "Ma jimpurtahx minn Alla, g\u0127ax Alla \u0127alqu g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u.", "Ma jimpurtahx minnek, g\u0127ax fdejtu b' demmek.", "Ma jimpurtahx minnu nnifsu, g\u0127ax il- lok tat- turmenti jkun jistennieh g\u0127al dejjem.", "Imberkin, inti g\u0127edt, dawk li j\u0127ennu, g\u0127ax huma g\u0127ad isibu \u0127niena.", "U jsibu \u0127niena fuq dina l- art, b' mod spe\u010bjali fis- sieg\u0127a tremenda tal- mewt.", "Jekk il- \u0127niena tag\u0127hom tkun vera \u0127niena, \u0127niena tal- grazzja u le tan- natura.", "Inti g\u0127allimtna li bl- istess kejl li bih inkunu kejjilna lill- proxxmu, ikun lilna mkejjel.", "\u0126niena bi \u0127niena: \u0121ustizzja b' \u0121ustizzja.", "Jekk fittixna bil- \u0121ustizzja dritt tag\u0127na b' mezz le\u010btu a\u0127na ma dnibniex: i\u017cda g\u0127andna nkun nafu li Alla jfittex id- dritt tieg\u0127u li a\u0127na ksirna bil- \u0121ustizzja wkoll.", "Nag\u0127mlu \u0127niena, u nippritkaw il- \u0127niena, g\u0127ax bil- wisq jaqblilna.", "Qassis kien g\u0127addej minn triq: u lema\u0127 ra\u0121el ferut u g\u0127axi: lem\u0127u u baqa' sejjer.", "Levita kien g\u0127addej mill- istess triq: lem\u0127u u baqa' sejjer.", "Samaritan kien g\u0127addej mill- istess triq: lem\u0127u u le baqa' sejjer: i\u017cda ni\u017cel minn fuq il- bag\u0127al tieg\u0127u, ikkurah kif seta'.", "U \u0127adu fuq il- bag\u0127al tieg\u0127u f' lukanda, u \u0127allas g\u0127alih biex ikun imfejjaq.", "Minn dawn it- tliet persuni liema kien proxxmu lil dak il- ferut u g\u0127axi?", "Staqsejt int lil dak id- duttur tal- li\u0121i, li kien staqsiek min kien il- proxxmu tieg\u0127u.", "Id- duttur b' sentiment naturali wie\u0121bek, u qallek: \"Dak li g\u0127amel \u0127niena mieg\u0127u.\"", "U inti g\u0127edtlu: \"Mur u ag\u0127mel b\u0127alma g\u0127amel is- Samaritan: u la timitax la l- qassis, lanqas il- levita.\"", "\u0126add ma jista' jg\u0127id: \"Jiena ma g\u0127andi b\u017conn \u0127add,\" dan hu ingann.", "Alla rabatna wie\u0127ed mal- ie\u0127or, u dak li rabat Alla \u0127add ma jista' j\u0127ollu.", "Forsi l- g\u0127ani m' g\u0127andux b\u017conn il- fqir?", "Forsi l- fqir m' g\u0127andux b\u017conn il- g\u0127ani?", "Forsi \u017c- \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ma g\u0127andhomx b\u017conn ta' min jg\u0127allimhom?", "Forsi l- marid ma g\u0127andux b\u017conn ta' min idur bih?", "X' jista' jag\u0127mel wa\u0127du l- bniedem?", "Assolutament xejn: assolutament xejn.", "Min jista' jit\u0127arre\u0121 fil- virt\u00f9 nobilissma tal- \u0127niena, kieku ma kinitx il- mi\u017cerja?", "In\u0127arsu lejn Alla, li proprjet\u00e0 tieg\u0127u hi li j\u0127enn u li ja\u0127fer, u li ma jag\u0127rafx bi wliedu, kif g\u0127allimtna int o \u0120es\u00f9, \u0127lief 'il dawk li j\u0127ennu u li ja\u0127fru.", "Nissaportu immela fuq l- e\u017cempju tieg\u0127ek 'il min idejqilna qalbna.", "Noqog\u0127du attenti li ma nwe\u0121\u0121g\u0127u qalb \u0127add bil- kliem jew bil- g\u0127emil: niddefendu kif nistg\u0127u 'l min ikun ma\u0127qur bla \u0127tija.", "U fuq kollox nimxu dejjem bil- prudenza fit- ta\u0127ri\u0121 tal- \u0127niena, g\u0127ax il- bnedmin huma ta' min i\u0127obbhom: i\u017cda ta' min jindokra ru\u0127u minnhom.", "Billi a\u0127na ma nag\u0127rfux l- intern tag\u0127hom, g\u0127ax qalb il- bniedem hija profondit\u00e0 ta' malizzja.", "Hekk wissejtna int li kkmandajtna li n\u0127obbu wie\u0127ed lil ie\u0127or.", "Huwa ingann f' xi w\u0127ud li jag\u0127mlu \u0127niena ma' wie\u0127ed biex ma jag\u0127mlux \u0127niena ma' bosta o\u0127rajn fl- istess \u0127in, dan huwa tag\u0127limek.", "Bniedem iqarraq fil- bejg\u0127: u wie\u0127ed biex jag\u0127mel \u0127niena mieg\u0127u billi ma jirrappurtahx lill- \u0121ustizzja j\u0127alli li x- xerrejja ji\u0121u misruqin.", "Bniedem jiskandalizza tfal, u wie\u0127ed biex ma jitke\u010b\u010biex mill- impieg tieg\u0127u, i\u0127enn g\u0127alih billi ma jirrappurtahx lill- \u0121ustizzja.", "U b' hekk jitfa' ta\u0127t saqajh il- \u0127niena dwar ir- rovina ta' tant tfal.", "Oh kemm hi diffi\u010bli l- korrezzjoni tal- boloh, ta' bnedmin \u0127\u017ciena!", "Din hija \u0127niena li nbe\u017c\u017cg\u0127u bil- \u0121ustizzja tad- dinja, ladarba ma jib\u017cg\u0127ux mill- \u0121ustizzja t' Alla.", "Fl- istess \u0127in inkunu qed nag\u0127mlu wkoll \u0127niena mal- \u0127\u017ciena, li nirrapportaw jew inra\u017c\u017cnu.", "G\u0127ax ikun hemm xi tama ta' korrezzjoni, u nnaqqsulhom id- delitti.", "Dejjem g\u0127andna nifhmu f' kollox il- \u0121id lejn kul\u0127add: g\u0127ax t\u0127enn g\u0127al kul\u0127add bl- e\u010b\u010bezzjoni ta' bniedem wie\u0127ed, dina mhix \u0127niena.", "Huwa wkoll ingann jekk ma n\u0127ennux g\u0127all- \u0127\u017ciena: infatti inti o \u0120es\u00f9 tg\u0127odd ukoll mag\u0127mul lilek innifsek kulma nag\u0127mlu mag\u0127hom.", "Hekk inti g\u0127edt fl- evan\u0121elju: \"Ejjew imberkin, g\u0127ax kont fil- \u0127abs, u intom \u0121ejtu \u017c\u017curuni,\" u g\u0127edt ukoll: \"Morru mis\u0127utin, g\u0127ax jiena kont fil- \u0127abs, u intom ma \u0121ejtux i\u017c\u017curuni.\"", "Wie\u0127ed g\u0127and jqis mhux il- \u0127niena, i\u017cda l- kaw\u017ca tal- \u0127niena, g\u0127ax mhux il- virt\u00f9 i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla.", "Huwa tag\u0127lim tieg\u0127ek li dawk li jmorru l- \u0121enna ma jwarrbu qatt g\u0127ajnejhom minn dawk li fid- dinja jkunu g\u0127amlu mag\u0127hom \u0127niena.", "\"Huma jilqg\u0127uhom fl- g\u0127ammar etern.\"", "L- erwie\u0127 beati b' mod spe\u010bjali jitolbu b' affett veru g\u0127al dawk li jkun g\u0127amlu mag\u0127hom \u0127niena fid- dinja.", "U bil- potenza tag\u0127hom jag\u0127mlu li fid- dinja jkunu minnhom protetti sakemm imutu, u f' mewthom li jid\u0127lu l- \u0120enna.", "Oh, kemm huwa kbir il- \u0121id tal- \u0127niena!", "O \u0120es\u00f9, min jistudjak fl- Istorja jkollu jarak kbir tawmaturgu.", "Infatti inti rxuxtajt 'il bint \u0120ajru, l- iben tal- armla ta' Najm, u 'l Lazzru li kien ilu mejjet erbat ijiem.", "Inti fid- de\u017cert b' seba' \u0127ob\u017ciet, u bi ftit \u0127ut \u017cg\u0127ir xebbajt erbat elef ra\u0121el, barra t- tfal u n- nisa.", "Darba o\u0127ra b' \u0127ames \u0127ob\u017ciet u b' \u017cew\u0121 \u0127utiet xebbajt madwar sitt elef ra\u0121el.", "U f' dina l- okka\u017cjoni inti \u0127rabt wa\u0127dek fil- muntanja, g\u0127ax riedu jaqbduk u jag\u0127mluk re tag\u0127hom.", "Inti tajt id- dawl lill- imwieled ag\u0127ma, u x- xhieda stess ta' dana l- miraklu qalu: \"Qatt ma nstema' mill- \u0127olqien tad- dinja li wie\u0127ed ta d- dawl lil bniedem imwieled ag\u0127ma.\"", "Quddiem i\u017c- \u017cew\u0121 skulari tal- Battista inti g\u0127amilt bosta mirakli.", "Meta \u0121ew g\u0127andek mibg\u0127utin minnu biex jistaqsuk jekk kontx il- Kristu, inti bg\u0127atthom lura g\u0127andu u g\u0127edtilhom jg\u0127idulu: \"Il- g\u0127omja jaraw, iz- zopop jimxu, l- im\u0121iddma jitnaddfu.", "It- torox jisimg\u0127u, il- mejtin jirxuxtaw, u lill- foqra jit\u0127abbar l- evan\u0121elju.\"", "Inti bg\u0127atthom g\u0127and il- Battista, u g\u0127edtilhom jirrakkuntawlu l- \u0127wejje\u0121 li semg\u0127u, u l- \u0127wejje\u0121 li raw.", "Dawn l- g\u0127e\u0121ubijiet inti g\u0127amilthom quddiemhom biex jixhduk bil- Messija, li kellek ti\u0121i fid- dinja.", "Il- kbira kuruna ta' fuq rasek tawmaturgu hija li inti rxuxtajt lilek innifsek fit- tielet jum, wara mewtek.", "Ebda virt\u00f9 djabolika ma g\u0127andha forza g\u0127al miraklu b\u0127al dan: dan hu l- miraklu singulari tieg\u0127ek li inti veru Alla.", "L- appostlu tieg\u0127ek, li inti kont tant t\u0127obb, kiteb, li jekk jinkitbu \u0127a\u0121a b' \u0127a\u0121a l- opri tieg\u0127ek tal- g\u0127a\u0121eb, id- dinja kollha lanqas ma tesag\u0127hom.", "O \u0120es\u00f9, min jistudjak fl- Istorja, ikollu jarak tabib fuq it- tobba kollha tad- dinja.", "Inti fejjaqt mhux biss mard tal- \u0121isem, i\u017cda wkoll mard tar- ru\u0127.", "Ersaqt inti fejn il- mag\u0127tub tal- Pixxina, li kien ilu marid tmienja u tletin sena, u l- Lhud \u0127aduha kontra tieg\u0127ek, g\u0127ax fejjaqtu fil- jum tas- Sibt.", "U fejjaqtu f' mument bil- medi\u010bina tal- kmand, u wissejtu li ma jidnibx i\u017cjed li ma kellux ti\u0121rilu xi \u0127a\u0121a ag\u0127ar.", "Fis- sinagoga ta\u0127t l- g\u0127ajnejn tal- Kittieba u tal- Fari\u017cej li kienu josservawk, jekk tikkurax fil- jum tas- Sibt.", "U kienu josservawk biex isibu fuq xiex jug\u017cawk, g\u0127ax kien hemm ra\u0121el b' idu l- leminija niexfa.", "Inti quddiemhom \u0121eg\u0127iltu jestendi idu, u b' dan il- kmand li huwa obda fejjaqtu, u mlejthom bil- konfu\u017cjoni.", "U fl- istess \u0127in g\u0127allimthom li wie\u0127ed jista' jag\u0127mel il- \u0121id fil- jum tas- Sibt.", "Folla kbira stag\u0127\u0121bet x\u0127in ratek tfejjaq il- mag\u0127tub li n- nies ni\u017c\u017clu minn saqaf li kienu fet\u0127u biex iqeg\u0127duh quddiemek.", "U qabel fejjaqtu inti \u0127firtlu dnubietu, u b' dan il- miraklu inti ppruvajt li kellek is- setg\u0127a li ta\u0127fer id- dnubiet.", "Bil- fejqan ippruvajt li tassew \u0127firtlu dnubietu.", "O \u0120es\u00f9, u din is- setg\u0127a inti \u0127allejtha fil- knisja tieg\u0127ek g\u0127al kull xorta ta' dnub: inti tajtha lill- ministri sa\u010berdoti tieg\u0127ek.", "Setg\u0127a g\u0127alina tal- aqwa konfort.", "Inti tabib singulari, g\u0127ax minnek stess kienet to\u0127ro\u0121 virt\u00f9 li tfejjaq 'il min fittxek, u 'l min inti ridt.", "Fejjaq \u0127afna nies indemonjati, u fosthom b' g\u0127a\u0121eb kbir ta' kul\u0127add 'il dak ir- ra\u0121el li kellu fih numru kbir ta' demonji.", "U kemm nies inti fejjaqt mill- mard tar- ru\u0127!", "Kemm nies inti kkonvertejt lejn Alla!", "Fejjaqt is- Samaritana, fejjaqt l- adultera l- o\u0127ra li kienu \u0121ibulek quddiemek l- g\u0127edewwa tieg\u0127ek biex jug\u017cawk.", "Fejjaqt lil \u017bakkew, fejjaqt 'il Mattew il- pubblikan, fejjaqt 'il Marija Madalena, u l- appostlu tieg\u0127ek Pietru.", "U fejjaqt tant u tant midinbin o\u0127ra b' konver\u017cjoni sin\u010biera.", "Inti stess kont tiekol mal- midinbin biex tfejjaqhom mill- \u0121diem tar- ru\u0127.", "O \u0120es\u00f9, min jistudjak fl- Istorja jkollu jarak Rag\u0127aj u veru rag\u0127aj: infatti inti g\u0127edt b' fommok stess li inti Rag\u0127aj tajjeb.", "Rag\u0127aj tajjeb i\u0127alli \u0127ajtu g\u0127an- nag\u0127\u0121iet tieg\u0127u, u inti \u0127allejt tassew \u0127ajtek g\u0127an- nag\u0127\u0121iet tieg\u0127ek g\u0127alina li a\u0127na tieg\u0127ek.", "Inti \u0127allejt id- disg\u0127a u disg\u0127in nag\u0127\u0121a tieg\u0127ek biex mort tfittex in- nag\u0127\u0121a mitlufa, u bqajt sakemm sibtha.", "Urejt il- \u0127sieb tieg\u0127ek li ridt ti\u0121bor f' maqjel wie\u0127ed in- nag\u0127\u0121iet kollha tieg\u0127ek: xi w\u0127ud kienu di\u0121\u00e0, u o\u0127rajn inti g\u0127edt li jen\u0127tie\u0121lek idda\u0127\u0127alhom.", "Il- merg\u0127a li inti tajt lin- nag\u0127\u0121iet tieg\u0127ek biex biha jitpaxxew huwa l- g\u0127erf tat- tag\u0127lim tieg\u0127ek.", "Tag\u0127lim bla bi\u017ca' ta' qerq, tag\u0127lim ta' sa\u0127\u0127a eterna.", "Il- mer\u0127la tieg\u0127ek f' maqjel wie\u0127ed ta\u0127t rag\u0127aj wie\u0127ed: dan hu x- xog\u0127ol tieg\u0127ek, li inti \u0121ejt tag\u0127mel fid- dinja.", "Inti tlajt is- sema u \u0127allejt flokok rag\u0127aj, u tajtu l- ordni biex ipaxxi n- nag\u0127\u0121iet tieg\u0127ek u l- \u0127rief tieg\u0127ek.", "G\u0127a\u017ciltu g\u0127al dana l- fini, u tajtu fl- istess \u0127in il- mezzi kollha fi jdejh.", "Mill- appostli tieg\u0127ek g\u0127a\u017cilt 'il Pietru, u kulma inti tajtu jg\u0127addi minn wie\u0127ed g\u0127all- ie\u0127or g\u0127as- su\u010b\u010bessuri tieg\u0127u.", "Tajtu l- infallibbilt\u00e0 fit- tag\u0127lim, u s- setg\u0127ajiet kollha tieg\u0127ek.", "\"Kif il- Missier tieg\u0127i bag\u0127at lili, hekk jiena nibg\u0127at lilkom.\"", "Hekk inti g\u0127edt lill- appostli tieg\u0127ek, wara li rxuxtajt.", "Urejthom il- pjagi tieg\u0127ek u huma fer\u0127u wisq, malli rawk.", "U mbag\u0127ad inti g\u0127edtilhom: \"Il- pa\u010bi mag\u0127kom,\" u nfa\u0127t fuqhom u tajthom l- Ispirtu Santu.", "\u0126udu, g\u0127edtilhom, l- Ispirtu Santu; id- dnubiet ta' dawk li intom \u0127firtu, ikunu lilhom ma\u0127furin.", "U ta' dawk li intom ma tkunux \u0127firtu, ma jkunux ma\u0127furin.", "Inti weg\u0127idt li sat- tmiem tad- dinja tibqa' dejjem il- \u0121ranet kollha mal- maqjel tieg\u0127ek, mal- knisja tieg\u0127ek.", "Maqjel wie\u0127ed ta\u0127t rag\u0127aj wie\u0127ed.", "Fl- Iskrittura mqaddsa narawk seftur ukoll: infatti b' fommok g\u0127edt li inti \u0121ejt biex isservi u mhux biex tkun servut.", "U g\u0127amiltha ta' seftur, u \u0127silt ir- ri\u0121lejn tal- Appostli tieg\u0127ek fl- a\u0127\u0127ar \u010bena tieg\u0127ek mag\u0127hom, int li kont Sinjur u Majjistru tag\u0127hom.", "Narawk ukoll \u0127addiem: infatti mal- missier putattiv tieg\u0127ek \u0120u\u017ceppi kont tag\u0127milha mieg\u0127u fil- \u0127anut ta\u0127dem.", "U l- Lhud kienu jag\u0127rfuk, g\u0127ax qalu fuqek, wara li semg\u0127u l- g\u0127erf tieg\u0127ek: \"Mhuwiex dan bin il- \u0127addiem!\"", "Narawk ukoll konsiljatur: infatti inti tajt li\u017c- \u017cag\u0127\u017cug\u0127 g\u0127ani l- parir li jbig\u0127 kollox, iqassmu lill- foqra, u li ji\u0121i warajk.", "L- g\u0127ani \u017cag\u0127\u017cug\u0127 sewwed qalbu g\u0127al dan il- parir, u ma a\u010b\u010bettahx.", "U inti f' dina l- okka\u017cjoni g\u0127edt u b' \u010bertu g\u0127a\u0121eb: \"Oh kemm hija \u0127a\u0121a tqila li jid\u0127lu fis- saltna ta' Alla dawk li g\u0127andhom il- flejjes!\"", "L- appostli tieg\u0127ek Pawlu g\u0127allimna li l- g\u0127erq ta' kull deni hija r- reg\u0127ba tal- flus.", "Inti dejjem meddejt idejk g\u0127all- favuri tal- proxxmu: i\u017cda rrifjutajt li tinda\u0127al fejn jinda\u0127lu l- flus.", "Inti g\u0127edt lil dak li kien talbek tg\u0127id lil \u0127uh biex jaqsam mieg\u0127u l- wirt: \"Ja bniedem min qeg\u0127idni m\u0127allef jew divi\u017cur fuqkom?\"", "Lanqas biss ma ridt tmiss bi jdejk il- flus; u fil- ka\u017c tal- ingannaturi li \u0121ew staqsewk jekk i\u0127allsux, iva jew le, il- \u0127ara\u0121 lil \u010aesare.", "Inti g\u0127edtilhom, uruni l- munita: g\u0127edt uruni, u mhux ag\u0127tuni: u x\u0127in qalulek li l- imma\u0121ni u l- iskrizzjoni kienet ta' \u010aesare fuq il- munita,", "Ordnajtilhom jag\u0127tu lil \u010aesare dak li kien ta' \u010aesare, u lil Alla dak li hu ta' Alla, u b' hekk g\u0127alaqtilhom \u0127alqhom.", "Kemm pariri tajba inti tajt spe\u010bjalment dwar il- mezzi li jippreservaw mid- dnub in- natura umana!", "Fid- dinja bosta huma r- rovini spiritwali u temporali u l- g\u0127aqlin u l- g\u0127orriefa b' esperjenza jg\u0127idu li l- flus huma l- kaw\u017ca tag\u0127hom b' mod spe\u010bjali.", "Inti int duttur u majjistru wie\u0127ed tal- bnedmin, u dak inti g\u0127edtu b' fommok stess: \"Wie\u0127ed hu l- Img\u0127allem tag\u0127kom Kristu.\"", "U dina l- missjoni inti bdejt tit\u0127arre\u0121 fiha, kont g\u0127adek tifel ta' tnax- il sena.", "Hemm fost id- dutturi g\u0127a\u0121\u0121ibthom bil- g\u0127erf tieg\u0127ek g\u0127ar- risposti tieg\u0127ek u g\u0127all- mistoqsijiet tieg\u0127ek fuq il- \u0127wejje\u0121 ta' Alla.", "Inti g\u0127allimtna x' g\u0127andna nemmnu, u x' g\u0127andna nag\u0127mlu biex nigglorifikaw 'l Alla u nsalvaw ru\u0127na.", "Inti Majjistru infallibbli, majjistru li g\u0127allimt bil- kelma u bl- e\u017cempju, u sostnejt il- verit\u00e0 tieg\u0127ek b' mewtek fuq is- salib.", "Inti ddikjarajt li d- duttrina tieg\u0127ek ma kinitx tieg\u0127ek, i\u017cda ta' dak li bag\u0127tek.", "L- g\u0127erf tag\u0127ha jintg\u0127araf fil- \u0121id: kif jista' jixhed kull min \u0127addnu u pprattikah.", "Il- qassisin il- kbar u l- Fari\u017cej staqsew lill- ministri li kienu bag\u0127tuhom biex jaqbduk u je\u0127duk quddiemhom: \"G\u0127aliex ma arrestajtuhx u ma \u0121ibtuhx?\"", "Il- ministri we\u0121buhom: \"Qatt bniedem ma tkellem hekk, b\u0127alma tkellem dan il- bniedem.\"", "G\u0127alhekk il- Fari\u017cej we\u0121buhom: Forsi intom ukoll ingannajtu ru\u0127kom?", "\u0126add mill- kapijiet ma emmen fih, lanqas mill- Fari\u017cej: i\u017cda dina l- folla li ma tafx il- li\u0121i waqg\u0127u fis- sa\u0127ta billi emmnuh.", "A\u0127na nafu li l- kliem tieg\u0127ek huwa kliem tal- \u0127ajja, u barka g\u0127andna fuqna, meta a\u0127na n\u0127arsuh.", "Inti int Im\u0127allef li g\u0127ad ti\u0121\u0121udika l- bnedmin kollha fl- a\u0127\u0127ar tad- dinja, u li ti\u0121\u0121udika 'l kull bniedem f' mewtu.", "Im\u0127allef g\u0127amlek Alla u tak kull \u0121udizzju, u tak is- setg\u0127a li tag\u0127mel il- \u0121udizzju, g\u0127ax inti int bin il- bniedem.", "Meta mmutu, immutu darba biss u dritt dritt nid\u0127lu fit- tribunal tieg\u0127ek biex inwie\u0121bu fuq g\u0127emilna.", "Ti\u0121\u0121udikana fuq it- tag\u0127lim li inti tajtna fl- evan\u0121elju.", "U l- \u0121ustizzja divina ssawwat bil- wisq 'il kull min g\u0127araf il- volont\u00e0 ta' Alla u g\u0127amel \u0127wejje\u0121 li jist\u0127oqqu s- swat.", "U ssawwat bil- ftit 'il kull min ma g\u0127arafx il- volont\u00e0 t' Alla, u g\u0127amel \u0127wejje\u0121 li jist\u0127oqqu s- swat.", "Missirijietna rawk veru konsolatur: infatti ebda mnikket ma resaq lejk, u inti ma farra\u0121tux.", "Rajt l- armla ta' Najm tibki, miexja wara binha \u017cag\u0127\u017cug\u0127 mejjet, u bosta Lhud mag\u0127ha biex jikkonslawha.", "Ersaqt lejha u kkonslajtha u ferra\u0127tha.", "Inti int Re, u ma \u010b\u0127adtx li inti re, meta Pilatu staqsiek, jekk kontx re.", "Inti int Re u ma \u010b\u0127adtx li inti re, meta l- \u0127alliel imsallab mieg\u0127ek stqarrek b' re.", "\"Ftakar fija, meta inti tkun fir- renju tieg\u0127ek.\"", "Hekk qallek, u inti assigurajtlu tron biex joqg\u0127od mieg\u0127ek.", "Il- profeta ddikjarak re, allurmeta qal: \"G\u0127idu lil bint Sijon: Ekku r- re tieg\u0127ek \u0121ej g\u0127andek manswet bilqieg\u0127da fuq \u0127mara.\"", "Inti int Re tar- rejiet, u l- fama tieg\u0127ek ta' re \u0121ieg\u0127let l- g\u0127edewwa tieg\u0127ek jirridikulawk b' dina d- dinjit\u00e0.", "\"Is- sliem g\u0127alik, ja re tal- Lhud\": hekk qalulek, u mbag\u0127ad kienu jag\u0127tuk bil- \u0127arta.", "Kiteb Pilatu l- iskrizzjoni tal- kaw\u017ca tieg\u0127ek tal- mewt: \"Dan hu \u0120es\u00f9 Nazzarenu, Re tal- Lhud.\"", "Hekk kiteb, u b' ebda mod ma ried ine\u0127\u0127iha.", "Meta inti kont tarbija \u0121ew mill- Orjent il- ma\u0121i f' \u0120erusalemm jistaqsu g\u0127alik: \"Fejn twieled ir- re tal- Lhud, g\u0127ax rajna l- kewkba tieg\u0127u fl- orjent u \u0121ejna nadurawh?\"", "Inti tassew, o \u0120es\u00f9, Re tal- glorja.", "\u0126add \u0127liefek m' g\u0127andu \u017cew\u0121 \u0121enerazzjonijiet.", "Inti g\u0127andek \u0121enerazzjoni eterna, g\u0127ax inti Alla veru minn Alla veru.", "U \u0121enerazzjoni temporali g\u0127ax inti bniedem veru minn bniedem veru.", "Inti iben uni\u0121enitu tal- Missier \u010aelesti tieg\u0127ek, u ta' Marija Omm Ver\u0121ni.", "Inti l- kelma t' Alla, u l- kelma t' Alla hija Alla f' sustanza wa\u0127da ma' Alla l- Missier etern.", "Permezz tieg\u0127ek Alla l- Missier \u0127alaq kollox: u ming\u0127ajrek ma sar xejn mill- \u0127wejje\u0121 li saru.", "U lanqas xejn ma jista' jsir.", "Il- Missier, u Inti, u l- Ispirtu Santu f' kull opra 'l barra min- natura tag\u0127kom divina ma tag\u0127mlu xejn ming\u0127ajr il- konkors tag\u0127kom it- tlieta.", "Biex inti \u0121ejt fid- dinja mag\u0127mul bniedem kien jen\u0127tie\u0121 il- konkors tal- Missier tieg\u0127ek, u tieg\u0127ek, u tal- Ispirtu Santu.", "Filwaqt li inti kont qieg\u0127ed titnissel fil- \u0121uf ver\u0121inali Alla l- Missier \u0127alaq ir- ru\u0127 tieg\u0127ek.", "U \u0127alaqha permezz tal- kelma tieg\u0127u li kont inti, \u0127alaqha permezz tieg\u0127ek.", "U \u0127alaqha fl- Ispirtu Santu.", "Din il- verit\u00e0 \u0121iet lilna rrivelata mag\u0127rufa, g\u0127ax hemm miktub fil- ktieb tas- Salmi.", "\"Bil- kelma tas- Sinjur twaqqfu s- smewwiet, u bl- Ispirtu tal- fomm tieg\u0127u kull qawwa tag\u0127hom.\"", "Fl- inkarnazzjoni sagrosanta tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, il- persuna Missier mill- volont\u00e0 tieg\u0127u bag\u0127tek hawn fid- dinja.", "Il- persuna Iben li kont int, mill- volont\u00e0 tieg\u0127ek \u0121ejt hawn fid- dinja.", "Il- persuna Spirtu Santu bil- volont\u00e0 tieg\u0127u kkoopera bil- vera virt\u00f9 tieg\u0127u g\u0127at- tnissil tieg\u0127ek.", "U inti sirt bniedem.", "Inti persuna divina sirt bniedem billi \u0127adt \u0121isem \u0127aj mill- \u0121uf ta' Marija bl- opra tal- Ispirtu Santu.", "Inti bniedem Alla: Marija dejjem ver\u0121ni ommok: \u0120u\u017ceppi l- g\u0127arus kastissmu ta' Marija missier tieg\u0127ek putattiv.", "Eli\u017cabetta l- kunjata t' ommok, \u0120wanni l- Battista bin il- kunjata t' ommok.", "\u0120wakkin u Anna huma n- nanniet tieg\u0127ek.", "Dawna kollha huma persuna\u0121\u0121i kbar wisq fl- g\u0127ajnejn mhux tad- dinja, i\u017cda fl- g\u0127ajnejn ta' Alla.", "Il- kobor tieg\u0127ek, u l- kobor tal- omm tieg\u0127ek, u l- kobor tal- missier putattiv tieg\u0127ek ma hawnx kelma biex turih.", "Inti kbir g\u0127ax inti Alla: ommok Marija hija kbira g\u0127ax hija omm Alla, u \u0120u\u017ceppi donnu ikbar minnkom it- tnejn.", "G\u0127ax Alla kkostitwieh il- kap tag\u0127kom, il- kap tal- Imqaddsa Familja.", "Huwa l- kap, u hekk ukoll kien jirrikonoxxih il- Missier \u010belesti tieg\u0127ek.", "G\u0127ax mieg\u0127u kien jikkomunika u jittratta fil- gvern tal- \u0127ajja temporali tag\u0127kom.", "Lilu kellem l- an\u0121lu biex intom ta\u0127arbu u tmorru fl- E\u0121ittu m\u0127abba Erodi, li kien qieg\u0127ed allura jfittxek g\u0127all- mewt: kont g\u0127adek tarbija.", "G\u0127ax kienu \u0121ew mill- orjent il- ma\u0121i biex jadurawk, u hu ma fela\u0127x jissaporti li jisma' li kien twieled is- sultan tal- Lhud.", "Allura b' malizzja wera li hu wkoll ried jadurak mal- ma\u0121i, i\u017cda ma rnexxilux.", "G\u0127ax l- an\u0121lu tas- Sinjur widdeb il- ma\u0121i, wara li kienu sabuk, u adurawk, u tawk ir- rigali, deheb, in\u010bens u morr.", "Iva widdibhom biex ma jmorrux g\u0127and Erodi.", "Li kien qallhom: \"Meta intom issibuh ejjew g\u0127andi \u0127alli jiena ni\u0121i mag\u0127kom u nadurah.\"", "Huma skont it- twissija tal- an\u0121lu marru f' pajji\u017chom minn triq o\u0127ra.", "U Erodi inkorla mhux ftit, x\u0127in ra ru\u0127u bla twe\u0121iba mill- Ma\u0121i.", "Inkorla tant li \u0127are\u0121 ordni, u ordni ta' kefrija kbira.", "Li ji\u0121i maqtulin it- trabi kollha ta' Betlem u ta' madwar Betlem minn sentejn 'l isfel, skont id- dehra tal- kewkba.", "Kif huma kienu qalulu, meta staqsiehom fuq i\u017c- \u017cmien tal- kewkba.", "Dan kollu kien ordnat biex inti wkoll tid\u0127ol g\u0127all- mewt fin- numru ta' dawk l- inno\u010benti.", "Id- demm tat- trabi ji\u0121ri mal- art, u inti fis- sigurezza \u0121ewwa l- E\u0121ittu.", "U hemm intom bqajtu sakemm Erodi mar jie\u0127u mill- \u0121ustizzja divina l- \u0127las g\u0127all- kefrija tieg\u0127u.", "Sakemm miet, u allura l- an\u0121lu tas- Sinjur deher fil- \u0127olm lil \u0120u\u017ceppi fl- E\u0121ittu biex jg\u0127idlu li Erodi miet.", "U g\u0127alhekk biex tirritornaw fl- art ta' I\u017craeli.", "Oh kemm g\u0127afsitilhom qalbhom lil Marija u lil \u0120u\u017ceppi t- tag\u0127rifa tal- kefrija ta' Erodi!", "U g\u0127alhekk \u0120u\u017ceppi be\u017ca' jmur fil- \u0120udea, x\u0127in sema' li Arkelaw, bin Erodi kien la\u0127aq sultan floku, u mortu tg\u0127ammru f' Nazaret.", "U minn hawn baqag\u0127lek il- laqam ta' Nazzarenu.", "\u0120es\u00f9 Nazzarenu.", "Inti taf kollox, o \u0120es\u00f9, kif qallek l- appostlu tieg\u0127ek Pietru, meta staqsejtu jekk kienx i\u0127obbok i\u017cjed minn s\u0127abu l- o\u0127ra.", "Inti taf kollox, u taf allura x' hemm fil- bniedem.", "U x' jen\u0127tie\u0121 g\u0127al bniedem biex jin\u017ca' l- \u0121ibdiet \u0127\u017ciena tieg\u0127u u jilbes il- virtujiet?", "Huwa veru li l- kliem iqanqal, u l- e\u017cempju jkaxkar in- natura umana tant fi \u0127wejje\u0121 \u0127\u017ciena kemm ukoll fi \u0127wejje\u0121 tajba.", "Inti nd\u0127alt g\u0127all- \u0121id tal- bnedmin.", "G\u0127allimtna mhux biss bil- kelma dwar il- \u0121ibdiet \u0127\u017ciena tag\u0127na.", "I\u017cda tajt forza u pi\u017c kbir g\u0127all- e\u017cempju biex nikkonvertu mill- istat tal- bniedem il- qadim g\u0127all- istat tal- bniedem il- \u0121did.", "Inti int il- bniedem il- \u0121did, u s- sentimenti tan- natura umana huma l- bniedem il- qadim.", "Kull bniedem mat- tnissil tieg\u0127u fil- \u0121uf ta' ommu jiret it- tliet \u0121ibdiet, li d- dnub ori\u0121inali stampa anzi \u0127awwel fil- \u0121eneri uman kollu, fin- natura umana.", "Il- bniedem skont id- demm u l- la\u0127am g\u0127andu fih tliet \u0121ibdiet li jimmiraw ir- rovina tieg\u0127u.", "Inti \u0121ejt fid- dinja veru benefattur tal- bnedmin biex tipperswadina li fit- tmerija g\u0127al dawn il- \u0121ibdiet hemm il- vera pa\u010bi, hemm is- sa\u0127\u0127a, hemm kull xorta ta' \u0121id.", "Hemm fina \u0121ibda g\u0127as- sodisfazzjon tas- sensi, g\u0127all- glorja mundana u g\u0127at- tif\u0127ir.", "Hemm fina \u0121ibda g\u0127as- sodisfazzjon tas- sensi, g\u0127all- pja\u010biri.", "Hemm fina \u0121ibda g\u0127all- flus, g\u0127ar- rikkezzi, g\u0127all- possessjonijiet.", "U inti g\u0127allimtna bil- kelma li jekk ma ni\u010b\u0127dux kulma g\u0127andna, u lilna nfusna, ma nkunx me\u0127lusin mir- rovina ta' dawn it- tliet \u0121ibdiet.", "Il- bniedem mhux kapa\u010bi li jmieri 'l qalbu ming\u0127ajr il- grazzja tieg\u0127ek: u g\u0127edt inti li dak li huwa impossibbli g\u0127all- bniedem huwa possibbli g\u0127al Alla.", "Assigurajtna li Alla ma ji\u010b\u0127adx l- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u lil min ifittex il- veru \u0121id.", "Lil min tassew irid il- veru \u0121id, u lil min ma jridx id- deni.", "Min irid isib it- te\u017cor tal- pa\u010bi, l- uniku te\u017cor ta' qalb il- bniedem, xog\u0127lu hu li jisma' lilek, u li jistudja lilek.", "Il- programm tan- natura, ossija tal- bniedem il- qadim huwa unuri, pja\u010biri, u flus jew rikkezzi.", "Il- programm tieg\u0127ek, ossija tal- bniedem il- \u0121did huwa disprezzi, sofferenzi u faqar.", "\u017bew\u0121 programmi wie\u0127ed kontra l- ie\u0127or: u biex wie\u0127ed mill- programm tal- bniedem il- qadim jg\u0127addi g\u0127all- programm tal- bniedem il- \u0121did ten\u0127tie\u0121 forza divina.", "Id- dawl tal- grazzja jipperswadi, u jipperswadi bl- esperjenza li kull \u0121ibda \u0127a\u017cina hija frug\u0127a tal- frug\u0127at.", "U f' kull sodisfazzjon hemm niket u dwejjaq tal- ispirtu.", "Min jemmen fik li inti Alla, japprezza \u017cgur kull direzzjoni tieg\u0127ek, u jimxi warajk fuq l- e\u017cempji tieg\u0127ek.", "Dwar il- \u0121ibda tag\u0127na \u0127a\u017cina g\u0127all- unuri, u g\u0127all- istimi hemm e\u017cempju minnek g\u0127alina, li g\u0127andu jag\u0127mel impressjoni fina mhux ftit.", "Dan l- e\u017cempju narawh fil- \u0127ajja mo\u0127bija tieg\u0127ek: infatti inti g\u0127ext mo\u0127bi mill- g\u0127ajnejn tad- dinja sakemm kellek tletin sena.", "Forsi int \u017cag\u0127\u017cug\u0127 ta' sbatax- il sena bl- omnipotenza fi jdejk ma stajtx to\u0127ro\u0121 mad- dinja u tg\u0127a\u0121\u0121ibha bl- opri tieg\u0127ek?", "Min ma kienx ji\u0121i warajk g\u0127all- fejqan tal- morda?", "Liema re ma kienx jifta\u0127lek il- bibien tal- palazz tieg\u0127u, u jilqg\u0127ek b' tant qima biex tfejjaqlu jew tirxuxtalu l- ma\u0127bubin tieg\u0127u?", "Liema folol ma kinux iduru mieg\u0127ek g\u0127as- solliev tag\u0127hom f' kull b\u017conn?", "Anzi, o \u0120es\u00f9, x' fa\u010bilit\u00e0 kien ikollok allura inti biex ti\u0121bed g\u0127all- \u0121ie\u0127 ta' Alla l- bnedmin?", "Dan kollu inti qeg\u0127idtu fil- \u0121enb biex g\u0127a\u017cilt li tg\u0127ix mo\u0127bi.", "A\u0127na nifhmu b' dan l- e\u017cempju tieg\u0127ek li l- \u0121id li ji\u0121i mill- \u0127ajja mo\u0127bija huwa wisq imprezzabbli.", "A\u0127na bl- esperjenza n\u0127ossu fina l- periklu tal- vanaglorja g\u0127all- inqas tif\u0127ir li wie\u0127ed jag\u0127mlilna.", "Jekk nag\u0127mlu xi opra tajba, jew ta' valur, in\u0127ossu \u0121ibda li nuru ru\u0127na.", "Jekk xi \u0127add ifa\u0127\u0127arna nin\u0121ibdu lejh.", "In- natura tag\u0127na trid min i\u0127ares lejha, trid min ifittixha, trid min jitkellem fuqha, trid min jistmaha.", "U permezz tal- \u0127ajja mo\u0127bija, \u0127add ma jaf x' doni g\u0127andna, x' virtujiet g\u0127andna, x' \u0127ila g\u0127andna, u ma ssibx fiex ti\u017cvoga.", "L- iskulari tieg\u0127ek fuq l- e\u017cempju tieg\u0127ek jersqu fejn il- bnedmin fejn hemm in- ne\u010bessit\u00e0, u mbag\u0127ad mill- \u0121did jitwarrbu.", "Inti bil- kliem tieg\u0127ek wissejtna li nkunu ri\u0121oru\u017ci kontra t- tif\u0127ir u g\u0127edtilna: \"Idek ix- xellugija ma tkunx taf x' tag\u0127mel il- leminija,\" fl- opri tal- virt\u00f9 li nag\u0127mlu.", "Anzi li nag\u0127mlu biex ma nidhrux quddiem il- bnedmin dak li nkunu fit- ta\u0127ri\u0121 tal- virt\u00f9.", "Infatti g\u0127edtilna li meta nsumu, na\u0127slu wi\u010b\u010bna, u nidilku xag\u0127arna.", "Mill- kliem u mill- e\u017cempji tieg\u0127ek a\u0127na \u017cguri li inti abborrejt u tabborri l- \u0127sejjes tad- dinja.", "Oh li kienet tintefa wara mewtna kull memorja tag\u0127na nfusna!", "Dwar il- pja\u010biri tas- sensi, inti t\u0127addant mas- salib, mas- sofferenzi.", "Dwar il- flus u r- rikkezzi inti tg\u0127arrast b' mod spe\u010bjali mal- faqar.", "Infatti inti g\u0127edt lil dak li ried ji\u0121i warajk kull fejn inti tmur: \"Il- volpi g\u0127andhom l- g\u0127erien tag\u0127hom, u t- tajr tal- ajru l- bejtiet i\u017cda bin il- bniedem m' g\u0127andux fejn imidd rasu.\"", "Fil- pajji\u017ci ta' dawk in- na\u0127iet kollha ta' \u0120erusalemm, il- fama tieg\u0127ek xterdet b' mod li kul\u0127add kien jistag\u0127\u0121eb bik, u jitkellem fuqek.", "L- ag\u0127ma ta' \u0120eriko, kif kien jaf li inti kont bniedem potenti f' kull virt\u00f9?", "Mhux forsi g\u0127ax kien sema' n- nies jitkellmu fuqek?", "X\u0127in inti kont g\u0127addej minn qrib \u0120eriko fejn hu kien bilqieg\u0127da ma\u0121enb it- triq jittallab.", "Huwa sema' l- folla li kienet mieg\u0127ek g\u0127addejja, sema' t- t\u0127axwix tal- mixi li \u0121ibidlu l- attenzjoni.", "Staqsa x' kien dan il- mixi.", "U malli qalulu li kont g\u0127addej inti, ming\u0127ajr ma qatt rak, g\u0127ajjat u qal: \"\u0120es\u00f9 bin David \u0127enn g\u0127alija.\"", "In- nies kienu qalulu li kien g\u0127addej \u0120es\u00f9 Nazzarenu.", "Huwa jg\u0127ajjat u n- nies isikktuh: in- nies isikktuh u hu i\u017cjed jg\u0127ajjat: \"Bin David \u0127enn g\u0127alija.\"", "Inti allura waqaft u tajtu d- dawl li kien talbek.", "U huwa malli rak l- ewwel darba baqa' miexi warajk mal- folla jfa\u0127\u0127ar u jkabbar 'l Alla.", "U dakinhar kul\u0127add li rah bid- dawl fa\u0127\u0127ar lil Alla.", "Qatt ma kien rak, i\u017cda kien sema' fuqek li inti ra\u0121el approvat minn Alla bil- virtujiet.", "U bl- g\u0127e\u0121ubijiet u bil- mirakli li Alla g\u0127amel permezz tieg\u0127ek fost dawk il- folol.", "A\u0127na, o \u0120es\u00f9, nixbhu l- ag\u0127ma ta' \u0120eriko: a\u0127na qatt ma rajniek, u smajna fuqek dak li missirijietna qalulna.", "U emminna b\u0127alma kien emmen l- ag\u0127ma, g\u0127ax ma kienx jara.", "Il- fidi tieg\u0127u dehret bl- g\u0127ajat minn qieg\u0127 qalbu, x\u0127in kien jaf li inti kont ma\u0121enbu.", "U a\u0127na, ma rajniekx, u intant in\u0127obbuk u nitolbuk, u nfa\u0127\u0127ruk.", "Ag\u0127nina dejjem i\u017cjed bil- fidi fik, b' dik il- fidi li topra g\u0127emil ta' m\u0127abba.", "Kull membru ta' \u0121ismek, o \u0120es\u00f9, huwa g\u0127alina o\u0121\u0121ett ta' adorazzjoni.", "G\u0127ax kull parti tieg\u0127u hija tal- persuna divina tieg\u0127ek.", "In\u0127arsu lejn ri\u0121lejk, u naraw il- \u0121miel tag\u0127hom, kif hemm miktub: \"Oh, kemm huma sbie\u0127 ir- ri\u0121lejn ta' dawk li jg\u0127allmu \u0127wejje\u0121 tajba, \u0127wejje\u0121 tal- pa\u010bi!\"", "Min jg\u0127odd il- passi tag\u0127hom fil- mixi tieg\u0127ek biex temmejt il- missjoni tieg\u0127ek?", "\u0120ieli inti g\u0127ejejt timxi, u darba g\u0127ajjien mit- triq stri\u0127ajt fuq il- bir ta' \u0120akobb.", "U f' dik i\u010b- \u010birkustanza kkonvertejt l- adultera Samaritana, li wkoll kienet il- kaw\u017ca li o\u0127rajn ikkonvertew lejk.", "Emmnet fik, g\u0127ax inti g\u0127edtilha l- mo\u0127ba ta' qalbha.", "Ir- ri\u0121lejn tieg\u0127ek ixxarrbu fl- ilma tal- \u0120urdan, meta inti mort g\u0127all- mag\u0127mudija tal- Battista.", "T\u0127allatt mal- midinbin u l- Battista irrifjuta li jg\u0127ammdek, u ma kienx jg\u0127ammdek kieku bi kliemek ma pperswadejtux.", "U kif inti tlajt mill- ilma hu ra l- Ispirtu Santu nie\u017cel fuqek ta\u0127t forma ta' \u0126amiema.", "U sema' l- vu\u010bi li ni\u017clet mis- sema li inti kont l- Iben ma\u0127bub ta' Alla, u l- g\u0127axqa ta' Alla.", "Ri\u0121lejk kienu mdendlin riekeb fuq \u0127mara die\u0127el f' \u0120erusalemm fost it- trijonfi, fost l- Osanna lill- iben ta' David.", "Ri\u0121lejk Marija Madalena, niedma fuq dnubietha, xarrbithom bid- dmug\u0127 ta' g\u0127ajnejha, u xxuttathomlok bix- xag\u0127ar ta' rasha, u bisithomlok bla ma tieqaf.", "Ri\u0121lejk rawhom imtaqqbin bl- imsiemer imwa\u0127\u0127lin mas- salib, ommok, u dawk kollha li kienu fuq il- kalvarju g\u0127all- mewt tieg\u0127ek.", "U rawhom iqattru d- demm, li kien ixarrab l- art b\u0127ad- demm ta' Abel li kienet xorbot l- art.", "U mill- art kien jg\u0127ajjat quddiem Alla: u wkoll id- demm tieg\u0127ek kien qieg\u0127ed jg\u0127ajjat quddiem Alla.", "U kien jg\u0127ajjat: Ma\u0127fra, Pa\u010bi u Sa\u0127\u0127a.", "U xi ng\u0127idu dwar l- idejn tieg\u0127ek?", "L- appostli tieg\u0127ek raw idejk jg\u0127annqu ma' sidrek it- tfal i\u017c- \u017cg\u0127ar, u rawk tqeg\u0127idhomlhom fuq rashom u tberikhom.", "U f' dik i\u010b- \u010birkustanza g\u0127edt li ma jid\u0127olx fis- saltna ta' Alla min ma jkunx jixbah lit- tifel \u017cg\u0127ir.", "Xi w\u0127ud minn missirijietna raw idejk jag\u0127mlu jew jag\u0127\u0121nu t- tajn u jidilku bih g\u0127ajnejn l- imwieled ag\u0127ma.", "Bosta segwa\u010bi tieg\u0127ek raw l- idejn tieg\u0127ek fid- de\u017cert ikattru l- \u0127ob\u017c u l- \u0127ut.", "Kont bi jdejk taqsam il- \u0127ob\u017c u tag\u0127tih lid- dixxipli tieg\u0127ek, u d- dixxipli tieg\u0127ek lill- folol tan- nies.", "Il- Kittieba u l- Fari\u017cej li kienu \u0121ibulek l- adultera rawk tikteb fuq l- art b' subg\u0127ajn ta' jdejk, u mbag\u0127ad g\u0127edtilhom: \"Min minnkom hu ming\u0127ajr dnub, ikun l- ewwel li jitfg\u0127alha \u0121ebla.\"", "Fl- ort tal- \u0120etsemani jdejk wa\u0127\u0127lu l- widna l- leminija tas- seftur Malku, li Pietru kien qatag\u0127lu barra bis- sejf.", "L- appostli tieg\u0127ek fl- a\u0127\u0127ar \u010bena raw dawk l- idejn tieg\u0127ek jaqsmu l- \u0127ob\u017c u jnewluh lilhom biex jikluh, u wkoll inewlu l- kal\u010bi biex jixorbu minnu.", "Huma raw ukoll l- idejn tieg\u0127ek ja\u0127slu u jixxuttaw ir- ri\u0121lejn tag\u0127hom impressjonati fuq l- umilt\u00e0 tieg\u0127ek.", "Sinjur u Mg\u0127allem u tag\u0127milha ta' seftur.", "In- nies fuq il- kalvarju raw l- idejn tieg\u0127ek imtaqqbin bl- imsiemer imwa\u0127\u0127lin mas- salib.", "Meta inti rxuxtajt u d\u0127alt fost l- appostli tieg\u0127ek bil- bibien mag\u0127luqin, wara li tajthom il- pa\u010bi wrejthom idejk u saqajk.", "Ma riedx jemmen l- appostlu Tumasu, li ma kienx allura mag\u0127hom, allurmeta qalulu li inti rxuxtajt.", "U inti tmint ijiem wara g\u0127edtlu biex ida\u0127\u0127al subg\u0127ajh fit- toqba tal- imsiemer.", "G\u0127ax kien qal: \"Jekk jiena ma narax fi jdejh it- toqba tal- imsiemer, u ma nda\u0127\u0127alx subg\u0127ajja fil- lok tal- imsiemer, u ma nqeg\u0127idx idi fil- kustat tieg\u0127u, jiena ma nemminx.\"", "U f' dik i\u010b- \u010birkustanza inti g\u0127edtlu li huma beati dawk li ma rawx u emmnu.", "Dwar il- fidi kemm, u kemm g\u0127andna motivi ta' kredibbilt\u00e0, kemm g\u0127andna ra\u0121unijiet li nemmnu!", "Minn idejk, o \u0120es\u00f9, dejjem \u0127arget virt\u00f9, u benedizzjoni fuq kulma missew u g\u0127amlu.", "Il- wi\u010b\u010b tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, min g\u0127all- fama tieg\u0127ek ma \u0127arisx lejh?", "L- ewwel nies li rawh kienu Marija ommok, u \u0120u\u017ceppi r- ra\u0121el tag\u0127ha.", "Rawh ir- rg\u0127ajja ta' Betlem, rawh il- ma\u0121i, u malli rawh intefg\u0127u b' wi\u010b\u010bhom mal- art, u adurawh.", "Iffissaw g\u0127ajnejhom fuqu d- dutturi li kont fosthom tistaqsihom u twe\u0121ibhom, mistag\u0127\u0121bin g\u0127all- g\u0127erf tieg\u0127ek.", "Il- wi\u010b\u010b tieg\u0127ek kien g\u0127axqa g\u0127al kull min g\u0127arfek Alla, u ta' bi\u017ca' g\u0127all- ostinati.", "Pietru, \u0120anni, u \u0120akbu mieg\u0127ek fuq il- muntanja rawh jiddi b\u0127ax- xemx, u be\u017cg\u0127u mhux ftit.", "U dawn it- tlieta wkoll rawh fl- ort tal- \u0120etsemani mxarrab bl- g\u0127araq tad- demm.", "Fid- dawl tal- lanterni rawh is- suldati Lhud, meta \u0121ew biex jarrestawk, u rawh, u l- \u0127arsa tieg\u0127ek mal- kelma tieg\u0127ek: \"Jiena jien \u0120es\u00f9 Nazzarenu,\" tefg\u0127athom mal- art nofs \u0127ajjin.", "Fuq dan il- wi\u010b\u010b venerabbli tieg\u0127ek \u0120uda stampa bewsa ta' tradiment li kellha tindikak b' o\u0121\u0121ett ta' arrest.", "Folla quddiem Pilatu rat dan il- wi\u010b\u010b inkurunat bix- xewk.", "Dan il- wi\u010b\u010b b' xewqa kbira kien xtaq jarah Erodi, g\u0127all- kbira fama tieg\u0127ek; rah i\u017cda l- gravit\u00e0 ta' wi\u010b\u010bek \u0121ag\u0127litu jg\u0127addik mal- insensati.", "G\u0127al bosta mistoqsijiet li g\u0127amillek inti ebda risposta ma tajtu, li nkiser.", "U s- suldati g\u0127alhekk u ta' madwaru bdew jiddisprezzawk quddiemu b' simpatija lejh.", "Kemm daqqiet ta' \u0127arta!", "Kemm b\u017cieq fuq dan il- wi\u010b\u010b li l- an\u0121li u a\u0127na naduraw bl- ispirtu u bil- verit\u00e0!", "Missirijietna jg\u0127idulna li meta kont tiela' g\u0127all- mewt ikkundannat, mara x\u0127in ratek i\u0121\u0121ib \u0127asra resqet u xxuttatlek wi\u010b\u010bek, li mirakolu\u017cament baqa' stampat fl- istess velu li bih ixxuttathulek.", "A\u0127na \u0127adnieh b' sinjal li inti trid li nqimu l- wi\u010b\u010b tieg\u0127ek, li tassew jist\u0127oqqlu qima.", "Fid- dinja n- nies jinqdew bil- flus biex ikollhom dak li hu ta' b\u017conn g\u0127alihom.", "U fuq il- flus hemm stampata x- xbieha ta' wi\u010b\u010b ir- re, li minnha jie\u0127u l- valur tal- istima.", "Immela ma jistax ikun li a\u0127na noffru wi\u010b\u010b Kristu tag\u0127na lil Alla, u ma jkollniex kull \u0121id li rridu.", "O \u0120es\u00f9, il- Missier tieg\u0127ek ma kienx jara dan il- wi\u010b\u010b tieg\u0127ek, kieku ma kienx id- dnub tal- bniedem.", "O \u0120es\u00f9 ag\u0127tina l- grazzja li nobog\u0127du d- dnub b\u0127alma jobog\u0127du Alla.", "Ag\u0127mel, o \u0120es\u00f9, li meta dan il- wi\u010b\u010b narawh l- ewwel darba f' mewtna, ma narawhx inkurlat g\u0127alina, i\u017cda ta' \u0127abib.", "U x' inhu li ma semg\u0127ux il- widnejn tieg\u0127ek f' hedina d- dinja?", "Semg\u0127u \u0127wejje\u0121 ta' fer\u0127, u \u0127wejje\u0121 ta' swied il- qalb, ta' niket.", "Semg\u0127u l- vu\u010bi tal- missier tieg\u0127ek \u010belesti, u semg\u0127uha darbtejn, fix- xmara tal- \u0120urdan, u fuq il- muntanja tat- trasfigurazzjoni tieg\u0127ek.", "Vu\u010bi li inti int l- Iben ma\u0127bub ta' Alla, u li inti l- g\u0127axqa tieg\u0127u.", "Semg\u0127u l- kliem sin\u010bier ta\u010b- \u010benturjun, li qallek li ma kienx denn li inti tid\u0127ol ta\u0127t is- saqaf tad- dar tieg\u0127u.", "U g\u0127all- umilt\u00e0 tieg\u0127u inti stag\u0127\u0121ibt, u stqarrejt li ma sibtx tant fidi fil- poplu I\u017craeli b\u0127all- fidi tieg\u0127u.", "Semg\u0127u t- tnejn u sebg\u0127in dixxiplu jg\u0127idulek fer\u0127anin li anki d- demonji obdewhom fl- isem tieg\u0127ek.", "U inti allura g\u0127idtilhom li kont rajt 'il Satana jaqa' b\u0127al sajjetta mis- sema.", "U li l- kaw\u017ca tal- fer\u0127 tag\u0127hom kellha tkun li isimhom huwa miktub fis- sema.", "Semg\u0127u l- fer\u0127 tal- osanna inti u die\u0127el fost it- trijonfi f' \u0120erusalemm.", "Semg\u0127u l- biki fuqek tan- nisa ta' \u0120erusalemm, x\u0127in kont tiela' g\u0127all- qatla tieg\u0127ek fuq il- Kalvarju.", "Semg\u0127u l- g\u0127ajat tal- g\u0127edewwa tieg\u0127ek quddiem Pilatu: \"Sallbu, Sallbu.\"", "Semg\u0127u d- dikjarazzjoni tal- gvernatur Pilatu li inti kont inno\u010benti, u li hu fik ma sabx kaw\u017ca ta' kundanna.", "Semg\u0127u l- vu\u010bi ta' ommok Marija fit- tie\u0121 tal- Kana u inti ma g\u0127araftx tirre\u017cisti.", "U biddilt ilma fi nbid, g\u0127alkemm ma kinitx waslet is- sieg\u0127a tieg\u0127ek.", "Semg\u0127u t- talba tal- \u0127alliel ikkonvertit, u inti malajr, malajr assigurajtlu l- \u0120enna.", "G\u0127ax kien qallek: \"Sinjur iftakar fija, meta inti tkun fir- renju tieg\u0127ek.\"", "L- g\u0127ajnejn suwed tieg\u0127ek inti kont i\u017c\u017commhom baxxi lejn l- art: infatti naqraw li inti erfajt g\u0127ajnejk 'il fuq mill- art lejn is- sema.", "Qabel ma tlabt g\u0127all- appostli, u g\u0127alina li kellna nemmnu permezz tag\u0127hom.", "Erfajthom 'il fuq lejn is- sema, meta \u0121ejt biex tag\u0127mel is- sagrifi\u010bcju tal- li\u0121i l- \u0121dida ta\u0127t ix- xbieha tal- \u0127ob\u017c u tal- inbid.", "Erfajthom 'il fuq, meta \u0121ejt biex tbierek il- \u0127ob\u017c fid- de\u017cert, u kattartu g\u0127al \u0127amest elef ra\u0121el, u minn dan il- \u0127ob\u017c fadal tnax- il qoffa.", "Kienu \u0127ames \u0127ob\u017ciet u wkoll \u017cew\u0121 \u0127utiet: u tmajthom u xebbajthom minnhom.", "Dawk il- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek raw il- glorja tal- g\u0127a\u0121eb ta' Alla fuq il- muntanja tat- trasfigurazzjoni.", "Is- suldati Lhud fil- lejl tal- \u0126amis g\u0127attewlek g\u0127ajnejk bl- g\u0127ammad fil- palazz ta' Kajfa.", "U \u017c\u017cuffjettaw bik: tawk bil- \u0127arta fuq wi\u010b\u010bek, u mbag\u0127ad qalulek: \"Indovna minn sawtek, jekk inti l- Kristu,\" wara li kienu ne\u0127\u0127ewlek l- g\u0127ammad.", "Inti, o \u0120es\u00f9, dak il- \u0127in g\u0127amilt espjazzjoni spe\u010bjali tal- \u0121ustizzja divina g\u0127an- nuqqas tat- tg\u0127akkis tal- g\u0127ajnejn tal- bnedmin.", "L- g\u0127ajnejn mhux indukrati tal- bnedmin iqanqlu l- qalb tag\u0127hom g\u0127ad- dnub.", "A\u0127na jmissna minn g\u0127ajnejna nxerrdu g\u0127ejun ta' dmug\u0127, g\u0127ax ma indukrawx il- li\u0121i ta' Alla.", "L- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, raw il- belt ta' \u0120erusalemm, u qanqluk biex tibki fuqha.", "Raw 'il Marija Madalena u l- Lhud li kienu mag\u0127ha jibku, u qanqluk biex ixxerred id- dmug\u0127 minnhom.", "Dawwart inti l- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek lejn Pietru, u bil- \u0127arsa tieg\u0127ek lejh missejtlu qalbu tant li \u0127are\u0121 barra jibki.", "U beka bl- imrar ta' qalbu.", "\u0126are\u0121 mid- dar tal- kap tas- sa\u010berdoti, g\u0127ax kien \u010ba\u0127dek tliet darbiet.", "Kif inti kont ipprofetizzajtlu li tliet darbiet ji\u010b\u0127dek, qabel ma jidden is- serduk.", "Raw l- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek l- addolorata ommok wieqfa ma\u0121enb is- salib.", "U l- appostlu \u0120wanni li inti kont t\u0127obb, u assenjajthielu b' omm tieg\u0127u, u lilu assenjajt b' iben tag\u0127ha.", "Raw l- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek tant \u0127wejje\u0121 penu\u017ci, u tant ukoll \u0127wejje\u0121 li g\u0127o\u0121buk.", "Inti int il- Kelma ta' Alla, u bl- ilsien divin tieg\u0127ek inti tajtna l- kelma tieg\u0127ek.", "Tajtna l- kelma tal- \u0127ajja, kif qallek San Pietru l- appostlu tieg\u0127ek.", "Meta inti kont g\u0127edt lit- tnax tieg\u0127ek: \"Tridux tmorru intom ukoll,\" billi xi dixxipli tieg\u0127ek kienu rawha \u0127a\u0121a iebsa li inti kont biex tag\u0127tihom la\u0127mek b' ikel u demmek b' xorb.", "U g\u0127alhekk kienu marru, u \u0127allewk.", "Kien qallek: \"Fejn, immorru, jekk nitbieg\u0127du minnek, inti g\u0127andek il- kliem tal- \u0127ajja.\"", "Il- kliem tieg\u0127ek inti tajthulna bl- ilsien tieg\u0127ek, inti bih tajt il- \u0127ajja lid- dinja.", "Ilsienek igglorifika 'l Alla, u dawwal l- im\u0127u\u0127 tag\u0127na g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127na bil- veritajiet li g\u0127allimtna.", "Ilsienek se\u0127et is- si\u0121ra tat- tin li inti minnha fittixt il- frott, u ma sibtx.", "S\u0127ettha u nixfet malajr b' g\u0127a\u0121eb ta' Pietru u ta' dawk li kienu allura mieg\u0127ek.", "Iva a\u0127na nag\u0127tuh qima lill- ilsien tieg\u0127ek, u b' dili\u0121enza rridu n\u0127arsu l- kliem li inti tajtna bih.", "U b' hekk nittamaw bil- wisq li fil- jum il- kbir tal- \u0120udizzju inti bih issej\u0127ilna mberkin, u dda\u0127\u0127alna mieg\u0127ek fil- glorja ta' dejjem.", "L- ilsien tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, kemm wera virt\u00f9 kbira lil missirijietna!", "Ilsienek sejja\u0127 'il Lazzru mejjet minn erbat ijiem, u dan \u0127are\u0121 minn qabru \u0127aj b' g\u0127a\u0121eb tal- folla li kienet pre\u017centi.", "Ilsienek ke\u010b\u010ba 'l Satana, li riedek tin\u017cel b' wi\u010b\u010bek mal- art u tadurah, u dan b' konfu\u017cjoni mar u tbieg\u0127ed minnek b\u0127al sajjetta.", "Ilsienek ikkonfonda l- fa\u010b\u010boli, u sej\u0127ilhom fa\u010b\u010boli bil- provi.", "Sejja\u0127t fa\u010b\u010bol il- kap tas- sinagoga li kien \u010banfar in- nies, li kienu jfittxuk g\u0127all- fejqan anki fil- jum tas- Sibt.", "Ilsienek sejja\u0127 volpi 'l Erodi, sejja\u0127 klieb u \u0127nie\u017cer 'il dawk kollha li ma ridux jinfirdu mid- dnub.", "Bl- ilsien tieg\u0127ek inti kellimt lil kull min kellmek, i\u017cda le lil Erodi, s- sultan tal- Galilea li Pilatu kien bag\u0127tek g\u0127andu u li f' dawk il- \u0121ranet kien f' \u0120erusalemm.", "Le lil Erodi li tant kien jixtieq li jarak g\u0127all- fama tieg\u0127ek.", "Bosta mistoqsijiet g\u0127amillek, u inti \u017cammejt ilsienek f' silenzju ri\u0121oru\u017c.", "Inti ppre\u017centat quddiem Erodi, kont wieqaf quddiem dak li qatel l- ikbar \u0127abib tieg\u0127ek, il- qaddis \u0120wanni l- Battista.", "U g\u0127alhekk ma kienx denn b' ebda mod li jisma' l- vu\u010bi ta' lsienek.", "Huwa kien jixtieq li jarak, g\u0127ax kien jittama li jara minnek xi miraklu.", "Kemm a\u0127na obbligati li nbierku dan l- ilsien tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, li refag\u0127na mir- renju tad- dlamijiet, u \u0121iebna fid- dawl tal- verit\u00e0.", "Dak l- ilsien tieg\u0127ek, meta kont wasalt fuq il- kalvarju, daq l- inbid im\u0127allat bil- morr, u inti malli doqtu ma ridtx tixrob.", "U huma tawk tixrob inbid bil- morr, sabiex tispira fuq is- salib, u mhux qabel, kif be\u017cg\u0127u huma.", "Ilsienek daq il- qrusa tal- \u0127all, allurmeta g\u0127edt mis- salib li kellek l- g\u0127atx.", "Wie\u0127ed mis- suldati malajr \u0127a spon\u017ca u mlieha bil- \u0127all, qeg\u0127idha fuq qasba, u ta lilek tixrob.", "U l- qalb tieg\u0127ek, li inti \u0121eg\u0127iltna n\u017commuha quddiem g\u0127ajnejna, b\u0127ala mera ta' imitazzjoni, kemm g\u0127alina hija ta' balzmu kbir u prezzju\u017c!", "Kulma inti g\u0127amilt g\u0127alina, kulma inti g\u0127edtilna, kulma inti sofrejt g\u0127alina kollox, u kollox \u0127are\u0121 minnha.", "Il- qalb tag\u0127na hija profondit\u00e0 ta' malizzja, u tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, g\u0127ajn ta' qdusija: inti wa\u0127dek qaddis.", "Bil- grazzja tieg\u0127ek, a\u0127na nistg\u0127u naslu biex nag\u0127mlu l- qalb tag\u0127na tixbah lil tieg\u0127ek.", "Il- qalb tag\u0127na tfittex dejjem lilha nnifisha f' kollox, u tieg\u0127ek f' kollox kienet tfittex 'l Alla.", "Oh li kieku a\u0127na nag\u0127rfu 'l Alla u lilek, \u017cgur li allura t- te\u017cor ta' qalbna ma jkunx \u0127a\u0121a o\u0127ra \u0127lief Alla.", "Inti stess g\u0127edt li fejn hemm it- te\u017cor tal- bniedem, hemm ukoll hija qalbu.", "Qalbek kienet tempju ta' Alla, g\u0127ax fiha korporalment kien hemm Alla bl- g\u0127aqda tal- persuna man- natura umana tieg\u0127ek.", "Mill- abbundanza tal- qalb, g\u0127edt inti, jitkellem il- fomm: u inti tkellimt tassew mill- abbundanza ta' qalbek.", "Milli g\u0127allimtna inti, milli tkellimt inti, milli oprajt inti, a\u0127na rajna u g\u0127arafna qalbek.", "Inti kellek qalb tan- nar g\u0127all- \u0127e\u0121\u0121a li kellek hawn fid- dinja biex titfa' u li ma tridx \u0127lief li jaqbad.", "Inti kellek qalb tal- la\u0127am g\u0127all- \u0127niena li kellek fid- dinja lejn il- proxxmu tieg\u0127ek.", "U \u0127niena g\u0127amilt ma' kul\u0127add anki mal- g\u0127edewwa tieg\u0127ek.", "\u0126niena hekk kbira li wasslitek biex tmut g\u0127alina sabiex a\u0127na ma nintilfux.", "Inti kellek qalb tal- bron\u017c g\u0127alik innifsek fuq dina l- art.", "G\u0127ax b' rassenjazzjoni perfetta inti \u0121arrabt disprezzi, insulti, sofferenzi, persekuzzjonijiet, faqar.", "U \u0127allejtilna l- e\u017cempju li nimxu warajk billi b\u0127alek g\u0127andna nie\u0127du pa\u010benzja.", "Il- qalb tieg\u0127ek g\u0127as- salvazzjoni tal- erwie\u0127 fid- dinja g\u0127amlet sagrifi\u010b\u010bji kbar.", "Sagrifi\u010b\u010bji biex tg\u0127allem id- duttrina tieg\u0127ek, u tipprietka l- evan\u0121elju u l- ma\u0127fra.", "Sagrifi\u010b\u010bji biex tissodisfa l- \u0121ustizzja divina, u b' hekk mill- \u0121did tag\u0127milna wlied Alla.", "Sagrifi\u010b\u010bji biex tikkonverti l- midinbin, kif inti g\u0127edt li min hu marid g\u0127andu b\u017conn tat- tabib.", "U kollox kien jo\u0127ro\u0121 minn qalbek, li fiha \u0127lief im\u0127abba ma kienx hemm.", "U l- im\u0127abba tag\u0127mel kollox, u kull \u0121id; u min ma j\u0127obbx ma jg\u0127ammarx fil- \u0127ajja, i\u017cda fil- mewt.", "Inti \u0127abbejtna mhux bil- kelma, u bl- ilsien, i\u017cda bl- opra u bil- verit\u00e0.", "Qalbek \u0127a\u0121a wa\u0127da biss fid- dinja kienet tobg\u0127od, kienet tobg\u0127od u g\u0127adha tobg\u0127od id- dnub.", "Kont tobg\u0127od id- dnub, u le lil min kien jag\u0127mlu.", "G\u0127arafna qalbek fl- im\u0121iba tag\u0127ha lejn missirijietna: u kemm rajniek \u0127elu mal- midinbin!", "Issa a\u0127na nafu li dik l- istess qalb tieg\u0127ek g\u0127adha kif kienet hawn fid- dinja, u ma tbiddlitx u lanqas titbiddel.", "G\u0127alhekk meta nittrattaw mieg\u0127ek, nist\u0127ajluk hawn g\u0127adek mag\u0127na \u0127aj fid- dinja.", "B' mod li nirrikorru lejk b\u0127alma rrikorrew lejk il- midinbin.", "B\u0127alma rrikorrew lejk il- morda, l- imnikktin, u dawk li kienu fil- b\u017conn.", "U nafu tajjeb li \u0127add ma rrikorra lejk, u ma r\u010beviex konsolazzjoni, u kwiet tal- qalb.", "A\u0127na nafu li d- demm tieg\u0127ek, o \u0120es\u00f9, huwa l- prezz tar- ru\u0127 tag\u0127na.", "G\u0127aliex permezz ta' demmek \u0121ejna mifdijin kif jg\u0127allem San Pietru li a\u0127na ma \u0121ejniex mifdijin bid- deheb u bil- fidda.", "I\u017cda bid- demm prezzju\u017c tieg\u0127ek, veru \u0127aruf bla ebda tebg\u0127a.", "Tassew hija prezzju\u017ca r- ru\u0127 tag\u0127na la darba \u0121iet mifdija b' demm divin: u hija prezzju\u017ca g\u0127ax hija x- xbieha ta' Alla.", "Ebda dnub ma kien jista' jin\u0127afer ming\u0127ajr it- tixrid tad- demm, jg\u0127allem San Pawl.", "U inti biex tqaddes il- poplu tieg\u0127ek bl- istess demm tieg\u0127ek sofrejt 'il barra mill- kamp.", "Int b' demmek immeritajtilna l- grazzja ta' Alla, u minn \u0127\u017ciena g\u0127amiltna qaddisin.", "Demmek, o \u0120es\u00f9, isaffi r- ru\u0127 tag\u0127na mid- dnub.", "Kbira tassew hija l- virt\u00f9, u l- qawwa ta' demmek, x\u0127in il- figura tieg\u0127u fid- demm tal- \u0127aruf tal- G\u0127id ta\u0127t it- tmexxija ta' Mos\u00e8, li \u0121ie m\u010bappas mal- bibien tal- Lhud \u0127elishom mill- qirda tal- an\u0121lu.", "Jekk il- figura ta' demmek fiha tant virt\u00f9, kemm i\u017cjed hemm fih demmek, ir- realt\u00e0, u l- verit\u00e0 ta' dina l- figura!", "It- tixrid ta' demmek jitkellem wisq a\u0127jar mid- demm ta' Abel.", "Alla kien qal li Kajin: \"Il- vu\u010bi tad- demm ta' \u0127uk qieg\u0127da tg\u0127ajjat quddiemi.\"", "U l- vu\u010bi tad- demm tieg\u0127ek qieg\u0127da kontinwament tg\u0127ajjat quddiem Alla, u tg\u0127ajjat: \"\u0127niena u grazzja.\"", "U l- vu\u010bi tieg\u0127ek g\u0127ar- reverenza tad- dinjit\u00e0 tieg\u0127ek \u0121iet u ti\u0121i mismug\u0127a.", "Mos\u00e8 raxx fuq il- poplu d- demm tal- annimali ssagrifikati, u qallhom: \"Dan hu d- demm tal- patt, li s- sinjur g\u0127amel mag\u0127kom,\" u inti g\u0127edt fl- a\u0127\u0127ar \u010bena: \"Dan hu d- demm tieg\u0127i tal- \u0121did testment li jixxerred g\u0127all- ma\u0127fra tad- dnubiet.\"", "Tieg\u0127ek realt\u00e0 u verit\u00e0, u ta' Mos\u00e8 figura.", "Inti tajtna b' xorb id- demm tieg\u0127ek, u inti bid- demm tieg\u0127ek \u0127silt ir- ru\u0127 tag\u0127na.", "Xi missirijietna raw id- demm tieg\u0127ek \u0127iere\u0121 minn \u0121ismek fi\u010b- \u010birkon\u010bi\u017cjoni, kont g\u0127adek tarbija ta' tmint ijiem.", "U ma' dan l- ewwel tixrid ta' demmek tawk l- isem ta' \u0120es\u00f9, ji\u0121ifieri Salvatur.", "G\u0127ax inti kellek issalvana b' demmek.", "Xi missirijietna rawk fl- ort tal- \u0120etsemani tag\u0127raq id- demm.", "U d- demm bi kwantit\u00e0, li \u0121era mal- art, x\u0127in inti kont hemm f' agunija.", "\u0120uda malli sema' li inti \u0121ejt ikkundannat g\u0127all- mewt, mag\u0127fus minn indiema li kien ittradiek.", "Mar jag\u0127ti t- tletin bi\u010b\u010ba tal- fidda lill- kapijiet tas- sa\u010berdoti u tal- anzjani.", "U qalilhom: \"Jiena dnibt, ittradejt demm \u0121ust.\"", "Jista' jkun li ma \u0127ari\u0121x demm minn \u0121ismek waqt il- fla\u0121ellazzjoni, li g\u0127aliha kkundannak Pilatu?", "Jista' jkun li ma \u0127ari\u0121x demm minn rasek, meta qeg\u0127dulek fuqha l- kuruna tax- xewk, u \u0127abbtu l- qasba fuqha?", "Inti smajt b' widnejk stess il- poplu jg\u0127ajjat quddiem Pilatu: \"Demmu jkun fuqna u fuq uliedna.\"", "Meta hu \u0127asel idejh u qal: \"Jiena inno\u010benti mid- demm tieg\u0127u.\"", "Nist\u0127ajjel, o \u0120es\u00f9, li qieg\u0127ed fuq il- Kalvarju u qed narak mimdud fuq is- salib.", "U s- suldati jsammru r- ri\u0121lejn tieg\u0127ek, u l- idejn tieg\u0127ek mas- salib.", "U d- demm tieg\u0127ek \u0127iere\u0121 minnhom.", "Nist\u0127ajjel li qed narak arbulat fuq is- salib, u d- demm tieg\u0127ek \u0127iere\u0121 minn kull pjaga tieg\u0127ek.", "U jxarrab l- art.", "U allurmeta inti spirajt fuq is- salib, wie\u0127ed mis- suldati feta\u0127 il- kustat tieg\u0127ek b' lanza, u malajr \u0127are\u0121 demm u ilma: g\u0127ax riedu \u010bertezza li tassew inti kont mejjet.", "O \u0120es\u00f9, ag\u0127mel li d- demm tieg\u0127ek ma jkunx g\u0127alina ming\u0127ajr il- frott tieg\u0127u.", "Veru li Alla wriena l- im\u0127abba tieg\u0127u lejna, meta a\u0127na konna g\u0127andna midinbin huwa g\u0127amel li Kristu miet g\u0127alina.", "Wisq issa i\u017cjed li a\u0127na \u0121\u0121ustifikati fid- demm tieg\u0127u stess inkunu salvi permezz tieg\u0127u mill- korla tieg\u0127u.", "Ikun imbierek, o \u0120es\u00f9, id- demm prezzju\u017c tieg\u0127ek!", "Ikun imbierek dak il- \u0121uf li minnu \u0127adt il- \u0121isem tieg\u0127ek!", "Min g\u0127andu d- dawl tas- sema ma jistax ma jarax l- g\u0127erf tieg\u0127ek f' kulma inti g\u0127amilt.", "I\u017cda g\u0127erf kbir g\u0127andu jara fik x\u0127in g\u0127amilt is- sagrament tal- qrar.", "Inti tajt is- setg\u0127a lill- appostli li ja\u0127fru d- dubiet.", "U g\u0127edtilhom: \"Id- dnubiet li intom tkun \u0127firtu fuq l- art ikunu wkoll ma\u0127furin fis- sema.", "U d- dnubiet li intom ma tkunux \u0127firtu fuq l- art, lanqas ma jkunu ma\u0127furin fis- sema.\"", "Immela biex huma ja\u0127fru jew ma ja\u0127frux, jen\u0127tie\u0121 li jkunu jafu d- dnubiet.", "Dnubiet li ja\u0127fru u dnubiet li ma ja\u0127frux.", "Kif ja\u0127fru jew kif ma ja\u0127frux, jekk ma jafux x' g\u0127andhom ja\u0127fru, u x' g\u0127andhom ma ja\u0127frux?", "Inti tajthom is- setg\u0127a li ja\u0127fru kull xorta ta' dnub.", "I\u017cda billi inti g\u0127edtilhom li ma jag\u0127tux il- \u0127wejje\u0121 imqaddsa lill- klieb: g\u0127alhekk huma ma ja\u0127frux lil min irid jg\u0127ix fid- dnub, 'il min ma jridx ja\u0127fer l- g\u0127adu tieg\u0127u.", "Inti permezz tal- qrar g\u0127amilt li s- supperv isir umli, g\u0127ax in- natura tag\u0127na tabborri l- umiljazzjonijiet, il- konfu\u017cjoni u d- disprezzi.", "Inti \u0121eg\u0127iltna nistqarru quddiem bniedem ta' dinjit\u00e0 li a\u0127na midinbin, u li nistqarru bil- prova.", "X\u0127in nug\u017caw lilna nfusna fuq it- tali jew it- tali dnub, li g\u0127andna nsemmu fil- qrar g\u0127all- ma\u0127fra.", "Permezz tal- qrar a\u0127na nitg\u0127allmu l- li\u0121i t' Alla, u nikkore\u0121u ru\u0127na mid- difetti.", "Permezz tal- qrar a\u0127na nag\u0127rfu l- azzjonijiet \u0127\u017ciena li g\u0127amilna lil Alla, u niddi\u017capprovahom u nis\u0127tuhom.", "Permezz tal- qrar nag\u0127rfu sewwa l- mi\u017cerja tag\u0127na.", "\u017bgur li l- qrar jag\u0127milna umli, g\u0127ax fid- dinja hija kaw\u017ca qawwija li tag\u0127milna umli l- konfu\u017cjoni.", "Fil- qrar hemm dejjem il- konfu\u017cjoni tag\u0127na nfusna.", "G\u0127ax bil- mist\u0127ija nistqarru d- debbolizzi tag\u0127na, l- atti annimaleski, l- avvilimenti spe\u010bjalment fis- serq u fil- gidba.", "U nistqarru bla ebda mo\u0127ba dawn il- \u0127wejje\u0121 tal- konfu\u017cjoni quddiem bniedem setg\u0127ani li ja\u0127fer id- dnubiet.", "Xi b\u017conn hemm li nistqarru dnubietna quddiem Alla, allurmeta Alla jaf kollox?", "Quddiem Alla fil- qrar inkunu nistqarruhom fl- istess \u0127in, g\u0127ax Alla huwa kullimkien.", "Il- qrar huwa mezz kbir g\u0127all- konver\u017cjoni tal- midneb, g\u0127ax ikollu jqieg\u0127ed il- mezzi preservattivi mill- waqg\u0127at.", "Mhux bi\u017c\u017cejjed li wie\u0127ed jg\u0127id dnubietu, dan mhux bi\u017c\u017cejjed, i\u017cda jen\u0127tie\u0121 li jkun sog\u0127bien li g\u0127amilhom.", "U jisg\u0127obbih b' mod li g\u0127al li \u0121ej g\u0127al ebda ra\u0121uni ma jkun jrid jidneb i\u017cjed g\u0127all- bi\u017ca' ta' Alla, jew g\u0127all- im\u0127abba ta' Alla.", "Dan hu s- sagrament tal- \u0127niena tieg\u0127ek b' mod spe\u010bjali, u bosta jabbu\u017caw, u jidinbu, g\u0127ax fid- dinja hawn dan is- sagrament.", "Kemm huma mqarrqin!", "Dina hija verit\u00e0 li wie\u0127ed bi qrara tajba g\u0127andu jg\u0127ix \u0127ajja qaddisa.", "Serv t' Alla ja\u0127seb dnubietu tajjeb, jindem minnhom, jag\u0127ti kelma lil Alla li ma j\u017cidx, iqerrhom kollha u jag\u0127mel it- tewba li jag\u0127tih il- konfessur.", "Xi w\u0127ud iqerru u ma jag\u0127tux kas g\u0127ar- riparazzjoni tad- dnubiet tag\u0127hom.", "Ma jroddux la l- \u0121id u lanqas il- fama.", "I\u0127allu sejrin l- iskandli u l- pariri \u0127\u017ciena, u t- tag\u0127lim \u0127a\u017cin.", "Jistg\u0127u jirrimedjaw u jitnikkru, mentri l- mewt hija dejjem fuqna.", "Oh!", "Kemm jarawha bi kbira li jgiddbu ru\u0127hom, li jitolbu sku\u017ca jew ma\u0127fra, li jroddu dak li serqu!", "U jen\u0127tie\u0121 li dan isir, li dan ikun mag\u0127mul.", "G\u0127ax o \u0120es\u00f9 ti\u0121bor dak li ma xerridtx, u ta\u0127sad dak li ma \u017crajtx.", "U tag\u0127ti lil kull wie\u0127ed skont l- g\u0127emil tieg\u0127u.", "Il- mi\u0121ja tieg\u0127ek fid- dinja, o \u0120es\u00f9, tatna nifhmu kemm huma tal- bi\u017ca' l- pwieni tal- infern.", "Infatti int biex te\u0127les minnhom il- bnedmin, ma rajthiex kbira li titwieled u tmut maqtul g\u0127alina.", "Inti stess b' fommok g\u0127arraftilna skont il- \u0127ila tag\u0127na dwar il- wa\u0127x tal- infern, ta' dan il- \u0127abs tremendissmu.", "G\u0127edtilna li hemm nar li ma jistax ikun mitfi, nar u fjammi eterni, li hemm il- g\u0127atx, li hemm biki u the\u017c\u017ci\u017c tas- snien.", "Li hemm dlamijiet, li hemm f' kelma wa\u0127da kulma l- bniedem ma jridx.", "U dan kollu b' \u0121ustizzja divina, li hija l- propunjatri\u010bi tal- volont\u00e0 ta' Alla offi\u017c.", "A\u0127na bid- dnub g\u0127amilna dak li Alla ma jridx, u ma g\u0127amilniex dak li Alla jrid.", "U l- \u0121ustizzja tag\u0127mel lilna dak li a\u0127na ma rridux, u ma tag\u0127mlilniex dak li a\u0127na rridu.", "U s- serjet\u00e0 qieg\u0127da b' mod spe\u010bjali hawn li l- indannat ikollu jsofri tant pwieni g\u0127al dejjem, g\u0127all- eternit\u00e0.", "Ming\u0127ajr mistrie\u0127, u ming\u0127ajr ebda tama ta' \u0127elsien.", "O \u0120es\u00f9, kemm hija tassew di\u017cgrazzja kbira li ma tistax titfisser li wie\u0127ed imur l- infern!", "Kollox jag\u0127mel biex ma jintilifx min biss fih jemmen.", "Alla\u0127ares ma kontx inti, alla\u0127ares ma tkunx inti g\u0127alina.", "Hawn fid- dinja l- inqas \u0127ruq i\u0121ag\u0127alna nitqg\u0127aw\u0121u b' orrur, u dan g\u0127al mument: min jista' allura jg\u0127ammar qalb fjammi eterni?", "L- g\u0127ani Epuluni talab lil Abraham li jibg\u0127at 'il Lazzru jbill tarf sebg\u0127u fl- ilma biex jiffriskalu lsienu.", "G\u0127ax kien itturmentat fil- fjamma li kien fiha.", "Talab, u ma setax jaqla' g\u0127ax impossibbli li tkun mog\u0127tija ebda g\u0127ajnuna minn imkien lill- indannati.", "Min jemmen din il- verit\u00e0 u ma jag\u0127milx kull mezz biex ma jmurx f' dan il- lok tat- turmenti?", "Dana o \u0120es\u00f9, huwa kliemek li min fid- dinja j\u0127obb 'il \u0127ajtu jsib deni etern wara mewtu.", "U li min jobg\u0127od 'il \u0127ajtu fid- dinja jitfarra\u0121 g\u0127al dejjem.", "Abraham qal lill- g\u0127ani: \"Ftakar li inti f' \u0127ajtek ilqajt il- \u0121id, u Lazzru d- deni; issa dana huwa mfarra\u0121, inti tturmentat.\"", "Hija \u0127a\u0121a li twerwer, qal l- appostlu tieg\u0127ek Pawlu li wie\u0127ed jaqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj.", "Il- \u0121ustizzja ta' Alla, o \u0120es\u00f9, rajnieha fuqek li nd\u0127alt g\u0127alina midinbin.", "Li Alla lanqas ma \u0127afirha lilek, ibnu veru, i\u017cda kkunsinjak g\u0127all- mewt tas- salib.", "Biex permezz tieg\u0127ek u bl- indiema ta' qalbna nkunu nistg\u0127u nirriparaw g\u0127ad- dnubiet tag\u0127na.", "Biex ikollna l- ma\u0127fra.", "U x' ma ta\u0127firx! u x' ma t\u0127ennx! u x' ma ti\u0127ux pa\u010benzja! u x' ma titg\u0127akkisx g\u0127all- \u0127sieb biss tal- mewt!", "Li titfg\u0127ek f' rovina eterna ta' pwieni, jekk issibek fl- istat tad- dnub il- mejjet.", "L- Ispirtu Santu li ma jigdibx, u lanqas ma jista' jigdeb qal:", "\"Ftakar fin- novissmi tieg\u0127ek, u inti \u017cgur u \u017cgur li ma tidneb qatt, u qatt, u qatt.\"", "La tippermettix, o \u0120es\u00f9, li l- passjoni u l- mewt tieg\u0127ek, u d- duluri ta' ommok ikunu g\u0127alina g\u0127al xejn, bla frott.", "A\u0127na nafu li \u017cgur ming\u0127ajrek ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn, u a\u0127na tassew foqra, tassew fil- b\u017conn.", "Smajna fuqek li inti qatt ma ke\u010b\u010bejt lil \u0127add li \u0121ie g\u0127andek g\u0127al xi g\u0127ajnuna, meta kont ma' missirijietna.", "U inti g\u0127adek li kont, g\u0127ax l- appostlu San Pawl qalilna: \"\u0120es\u00f9 Kristu lbiera\u0127 u llum, u huwa nnifsu g\u0127al dejjem ta' dejjem.\"", "B\u0127ala tallaba mdawrin mieg\u0127ek nuruk il- mi\u017cerja tag\u0127na.", "Xejn \u0127lief nuqqasijiet ma g\u0127andna x' nuruk; u xejn ma nistg\u0127u nag\u0127tuk, jekk inti ma tag\u0127tiniex biex inkunu nistg\u0127u nag\u0127tuk.", "Kabbar fina l- fidi f' Alla, u fik.", "Allura iva li nirb\u0127u d- dinja u nog\u0127\u0121buk u nigglorifikawk; idderi\u0121ina f' kulma na\u0127sbu, f' kulma ng\u0127idu u f' kulma nopraw.", "L- ispirtu huwa lest, i\u017cda l- la\u0127am huwa marid, u f' kull prova jkollna nsewdu qalbna.", "La t\u0127allina qatt we\u0127idna, o \u0120es\u00f9, meta jitqanqal l- aptit fina g\u0127all- \u0127wejje\u0121 li ji\u0121bduna g\u0127ad- dnub.", "Ag\u0127tina, o \u0120es\u00f9, l- g\u0127ajnuna potenti tieg\u0127ek waqt kull tentazzjoni, u spe\u010bjalment fit- tentazzjoni tal- vendetta.", "Ag\u0127tina l- grazzja li ng\u0127ixu dejjem bl- ispirtu tieg\u0127ek: u li nag\u0127mlu ndiema sin\u010biera tad- dnubiet tag\u0127na, u li nirriparaw kif nistg\u0127u g\u0127all- offi\u017ci li a\u0127na g\u0127amilna.", "Inti jen\u0127tie\u0121 li tkun g\u0127alina, g\u0127aliex ma hemmx Alla li jsalva \u0127liefek.", "Ag\u0127tina kontinwament il- grazzja li dejjem nirrassenjaw ru\u0127na f' kull dispo\u017cizzjoni tieg\u0127ek fuqna.", "G\u0127a\u0121\u0121el malajr li tag\u0127tina l- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127ek malli ninteb\u0127u bil- \u0127a\u017cen tal- azzjoni.", "Sabiex ma nag\u0127tux il- kunsens tag\u0127na g\u0127alih: u la tippermettix li ninfirdu minnek.", "X' jiswa g\u0127as- salvazzjoni eterna tag\u0127na li a\u0127na ng\u0127ixu fidili lejk, u mbag\u0127ad ma nipperseverawx sal- a\u0127\u0127ar?", "Dina l- grazzja o \u0120es\u00f9, dina l- grazzja bl- ikbar \u0127erqa a\u0127na nitolbuk li lkoll immutu fl- istat tal- \u0127biberija tieghek.", "Biex nieklu u biex nixorbu, kif g\u0127edt inti lill- appostli ma\u0127bubin tieg\u0127ek fl- a\u0127\u0127ar \u010bena, fuq il- mejda tieg\u0127ek fir- renju tieg\u0127ek.", "E\u0127lisna, o \u0120es\u00f9, mir- reg\u0127ba tal- flus, g\u0127ax smajna li inti stag\u0127\u0121ibt kemm hija \u0127a\u0121a diffi\u010bli li jid\u0127lu fis- saltna tas- smewwiet dawk li g\u0127andhom il- flus.", "Inklina l- qalb tag\u0127na biex trid, u tapprova kulma huwa tajjeb fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek.", "Qawwi l- qalb tag\u0127na biex tis\u0127et u tiddi\u017capprova kull xorta ta' \u0127a\u017cen.", "Ifta\u0127 bil- \u0127lewwa tieg\u0127ek il- qalb tag\u0127na biex nipprattikaw dak li inti g\u0127allimtna, biex nimitawk fl- umilt\u00e0, u fil- manswetudni tieg\u0127ek.", "Fakkarna spiss li kull bniedem hu xbieha ta' Alla, g\u0127ax \u017cgur li allura n\u0127obbuh, jekk a\u0127na n\u0127obbu tassew 'l Alla.", "Fakkarna li nkunu nag\u0127mlu lill- persuna tieg\u0127ek kull \u0121id jew deni li a\u0127na nag\u0127mlu lil \u0127utna nsara.", "G\u0127ax allura \u0121id iva, u qatt deni ma nag\u0127mlulu, jekk tassew inkunu n\u0127obbu lilek.", "Inti, o \u0120es\u00f9, il- vittma tag\u0127na, u inti tag\u0127na, g\u0127ax il- Missier tieg\u0127ek ta lilna l- uni\u0121enitu tieg\u0127u, li inti int.", "U a\u0127na noffruk lilu nnifsu kollok kemm int bl- im\u0127abba kollha ta' qalbek, bis- sofferenzi li \u0121arrabt, u bil- merti kollha tieg\u0127ek.", "Sabiex in\u0127allsu d- dnubiet kollha tag\u0127na.", "U sabiex nippurifikaw il- \u0121id li g\u0127amilna.", "U sabiex nissupplixxu g\u0127al dak li kellna nag\u0127mlu u \u0127allejnieh.", "Inti, o \u0120es\u00f9, inti denn ta' adorazzjoni, ta' unur, ta' glorja, u ta' benedizzjoni: denn ta' ringrazzjamenti.", "G\u0127ax veru avukat tag\u0127na bnedmin, tiddefendi l- kaw\u017ca tag\u0127na quddiem il- Missier tieg\u0127ek.", "Inti turih kontinwament il- mi\u017cerji tag\u0127na.", "Tqieg\u0127ed quddiem il- memorja tieg\u0127u l- qerq ta' Satana li g\u0127amlilna u waqqag\u0127na.", "Turih l- assalti kontinwi tan- natura feruta bid- dnub ori\u0121inali: u tad- dinja, u tad- demonji.", "U turih li ma hemm ebda \u0127ila fina kontra kull g\u0127adu ta' ru\u0127na, \u0127lief bil- grazzja, li ma hix \u0127a\u0121a ta' jdejna.", "Il- grazzja ta' Alla hija l- unika forza g\u0127alina, u ming\u0127ajrha rovina fuq rovina g\u0127an- natura umana.", "A\u0127na g\u0127arafna fit- tie\u0121 tal- Kana li ommok g\u0127andha lejna bnedmin, u spe\u010bjalment lejna skulari tieg\u0127ek im\u0127abba kbira.", "U wkoll \u010berta potenza fuq qalbek a favur tag\u0127na, li inti tag\u0127tiha kulma titolbok.", "Kont g\u0127edtilha li kienet g\u0127adha ma waslitx is- sieg\u0127a tieg\u0127ek.", "U inti x\u0127in rajt li hija assolutament riedet dak li talbitek,", "Inti g\u0127all- kelma tag\u0127ha biddilt l- ilma fl- inbid a favur tal- g\u0127arajjes u tal- mistednin.", "Meta inti ma tkunx trid \u0121ustament tismag\u0127na, a\u0127na b' fidu\u010bja kbira nirrikorru lejha b\u0127ala avukata tag\u0127na quddiemek.", "Sabiex tkellmek hija flokna, u allura mill- korla ddur inti g\u0127all- grazzja.", "Hija qieg\u0127da ssaltan mieg\u0127ek mhux b\u0127all- qaddisin l- o\u0127ra, i\u017cda b\u0127ala re\u0121ina, b\u0127ala padruna, u b\u0127ala omm.", "Kif lilha jist\u0127oqq g\u0127all- ineffabbli dinjit\u00e0 tag\u0127ha, u g\u0127ax sofriet mhux biss mieg\u0127ek, i\u017cda wkoll im\u0127abba fik u m\u0127abba fina.", "Fil- \u0121ustizzja tieg\u0127ek a\u0127na naraw kastigi g\u0127al dnubietna, u f' din l- avukata tag\u0127na a\u0127na naraw u nistennew bla ebda dubju r- reb\u0127a tal- kaw\u017ca g\u0127al dawk li jirrikorru lejha.", "Ir- reb\u0127a tal- kaw\u017ca li a\u0127na nkunu qeg\u0127idna fl- idejn tag\u0127ha, li kienu j\u017commu fihom lilek tarbija.", "Inti inkurlat g\u0127alina ma t\u0127arisx u \u0121ustament ma t\u0127arisx lejn it- talba tag\u0127na.", "A\u0127na allura ng\u0127idu lilha biex tkellmek a favur tag\u0127na hija.", "U inti g\u0127ar- reverenza tag\u0127ha \u010b\u010bedi u mill- korla ddur g\u0127all- grazzja.", "U naqilg\u0127u dak li ma jkunx jist\u0127oqqilna b' ebda mod.", "Hija fil- leminija tieg\u0127ek ma\u0121enbek issaltan b\u0127ala re\u0121ina, g\u0127alhekk l- an\u0121li u l- beati huma pronti g\u0127all- kelma tag\u0127ha.", "U ssaltan ukoll b\u0127ala re\u0121ina fil- knisja tieg\u0127ek: u g\u0127alhekk g\u0127al isimha mill- kbir sa\u017c- \u017cg\u0127ir ibaxxi rasu b' qima vera.", "Hija ssaltan mieg\u0127ek b\u0127ala padruna: g\u0127alhekk tista' jekk trid, tammetti fir- renju tas- sema 'l min ikollu kaw\u017ca \u0121usta.", "Hija ssaltan mieg\u0127ek b\u0127ala omm: g\u0127alhekk tinda\u0127al g\u0127al uliedha, li huma \u0127utek mifdijin bl- istess demm tieg\u0127ek.", "Inti mis- salib g\u0127edt lil \u0120wanni l- appostlu: \"Ekku l- omm tieg\u0127ek.\"", "U l- appostlu li inti kont t\u0127obb \u0127adha b' ommu, u a\u0127na mieg\u0127u \u0127adnieha b' ommna.", "Oh kemm hija grazzja kbira li jag\u0127ti Alla lil dawk li jinvokawha, li jivvenerawha, li jitg\u0127axxqu bid- dinjit\u00e0 kbira tag\u0127ha, li jirrikorru lejha!", "Oh kemm hija di\u017cgrazzja kbira g\u0127al dawk li jabbu\u017caw mill- \u0127niena tag\u0127ha!", "Hawn min jag\u0127tiha qima, li ma tkunx sin\u010biera, g\u0127ax jaraw fiha kaw\u017ca ta' abbu\u017c g\u0127alihom infushom.", "Infatti waqt il- prova jakkonsentu g\u0127ad- dnub, irpu\u017cati fuq il- qima falza tag\u0127hom lejha.", "Jg\u0127idu f' qalbhom: \"Jiena devot ta' Marija, u Marija ma t\u0127allinix nintilef,\" u b' \u010bertu rpo\u017c jidinbu.", "B' hekk huma jitfg\u0127u ta\u0127t ri\u0121lejhom dina r- Re\u0121ina tas- sema u tal- art, b\u0127ala tapit jisservew biha biex jiksru l- li\u0121i tal- Altissmu.", "Jista' jkun li l- korla t' Alla ma tqumx doppjament kontra min jittratta hekk ma' dik li hi g\u0127axqa tieg\u0127u?", "Inti tridna nkunu devoti ta' Marija biex nag\u0127tu gost lil Alla, li tant e\u017caltaha.", "Biex nunuraw lilha, biex fuqna ni\u0121bdu l- barka tag\u0127ha, u kull g\u0127ajnuna tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem.", "U biex f' mewtna bil- potenza tag\u0127ha ssalvana mill- fjammi eterni.", "Inti, o Marija, sibt tassew grazzja quddiem Alla, kif qallek l- an\u0121lu tieg\u0127u Gabrijeli, u minn dina l- grazzja a\u0127na sibna sehem kbir, g\u0127ax g\u0127arafna lilek u 'l \u0120es\u00f9 tieg\u0127ek.", "Nitolbuk li tg\u0127id lil Alla jag\u0127ti lill- bnedmin il- grazzja li jag\u0127rfuk u li jqimuk, g\u0127ax m' hemmx g\u0127ajn o\u0127ra ta' ilma, li jag\u0127ti l- \u0127ajja \u0127lief il- kelma tieg\u0127ek.", "Min jista' jinsa l- kelma tieg\u0127ek \u2014 'Fiat' \u2014 li inti g\u0127edt lill- an\u0121lu Gabrijeli?", "G\u0127al dina l- kelma n- natura an\u0121elika u n- natura umana stag\u0127\u0121bu g\u0127al dak li minnha sar.", "Sinjur Alla, kulma g\u0127andha Marija Santissma tajthulha inti, u hija stqarret li inti g\u0127amilt mag\u0127ha \u0127wejje\u0121 kbar.", "Inbierku g\u0127al dejjem l- omnipotenza tieg\u0127ek, is- sapjenza tieg\u0127ek, u t- tjubija tieg\u0127ek, inbierku u nirringrazzjaw l- im\u0127abba infinita tieg\u0127ek lejna bnedmin.", "Glorja lilek, o Alla Missier, li tajtna l- uni\u0121enitu iben tieg\u0127ek.", "Glorja lilek, o Alla Iben li sirt bniedem im\u0127abba l- bnedmin.", "Glorja lilek, o Alla, Spirtu Santu, li g\u0127amilt omm bil- potenza tieg\u0127ek il- ver\u0121ni Marija, u omm tal- Iben t' Alla.", "Glorja lilek, o Marija, li l- Missier \u0127adek b' bintu, li l- Iben \u0127adek b' ommu, li l- Ispirtu Santu \u0127adek b' g\u0127arustu fil- veru sens.", "O \u0120es\u00f9 Nazzarenu, Sultan tal- Lhud, iben uni\u0121enitu ta' Alla l- \u0127aj, u tal- omm ver\u0121ni Marija, li ppa\u010bifikajt b' demmek il- bnedmin ma' Alla.", "U \u0127listhom mill- korla li g\u0127adha \u0121ejja, ag\u0127ti glorja lill- isem tieg\u0127ek, u xerrdu bil- potenza tieg\u0127ek fejn mhuwiex mag\u0127ruf.", "Satana, l- avversarju tieg\u0127ek u tag\u0127na bnedmin fil- konfu\u017cjoni profonda tieg\u0127u, ma jiqafx idur mag\u0127na biex ja\u0127tafna minn idejk.", "U ma jifhimx li \u0127add ma ja\u0127taf minn idejk ebda nag\u0127\u0121a tieg\u0127ek, kif g\u0127edt inti.", "U lanqas ma jifhem li kull deni li jag\u0127mel idur g\u0127all- ikbar glorja tieg\u0127ek u g\u0127all- ikbar konfu\u017cjoni tieg\u0127u.", "Ammen."], "category": "religion", "source": "Extracted from Salm Van\u0121elku tas-Sirjaku.txt"}
{"text": ["Salm Fuq il- \u0126niena t' Alla Alla tal- \u0127niena, ag\u0127tina l- kbira grazzja li wara mewtna, inkantaw g\u0127al dejjem il- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Iva li nkantaw mal- beati tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Ejjew, imsejknin ulied Eva, ejjew isimg\u0127u kemm huwa \u0127anin is- Sinjur.", "Intom tisimg\u0127u u t\u0127ossu fikom jittaffa l- bi\u017ca' tal- qilla li g\u0127adha \u0121ejja.", "U \u0121\u0121arrbu l- mistrie\u0127 mill- pi\u017c li jaggravana u li jtaqqalna f' dan it- turufnament Fejn ma nsibux \u0127lief xi jbikkina, u xi j\u0121ag\u0127alna nolfqu mill- kbira di\u017cgrazzja li \u0121iet fuqna.", "Intom tafu fiex ninsabu: imdawrin minn kullimkien bil- perikoli tar- ru\u0127 u mill- perikoli tal- \u0121isem; Xejn ma jqeg\u0127idna fis- sigurezza, u qalbna dejjem ittaqtaq bil- bi\u017ca' tal- futur.", "Isimg\u0127u immela u ifhmu kemm hu \u0127anin is- Sinjur Dominatur ta' kollox u mtlew bit- tama fih u itolbuh dejjem \u0127niena.", "Fit- tjubija tieg\u0127ek, o Alla Omnipotenti, inti \u0127laqt il- bnedmin g\u0127alik innifsek u g\u0127all- hena tag\u0127hom, Tajthom il- li\u0121i santissima tieg\u0127ek biex biha jigglorifikawk u biha jg\u0127ixu hienja; I\u017cda \u0121ara li g\u0127ad- di\u017cgrazzja li \u0121iet fuqna flok l- osservanza ta' dina l- Li\u0121i, il- bnedmin inkitbu g\u0127edewwa tieg\u0127ek, G\u0127ax \u0127abbew id- dinja, u taw preferenza lill- volont\u00e0 tag\u0127hom b' disprezz tal- volont\u00e0 tieg\u0127ek.", "Ftit huma l- fidili tieg\u0127ek, u ma jintg\u0127addx in- numru tal- boloh, li jfittxu d- deni tad- dnub.", "Kemm dnubiet, kemm offi\u017ci kontinwament isiru lill- Maest\u00e0 divina tieg\u0127ek!", "Inti tassew Alla qawwi, li tifla\u0127 tissaporti tant in\u0121urji kontra tieg\u0127ek.", "Li kieku l- \u0127niena tieg\u0127ek ma kinetx fik infinita, meta tosserva tant \u0127a\u017cen, kieku min jissaporti?", "Bil- \u0127niena tieg\u0127ek hija mimlija l- art, g\u0127ax fiha ma hemmx ir- rikonoxxenza lejk.", "Mhux a\u0127na g\u0127amilna lilna nfusna, i\u017cda Int g\u0127amilt lilna, u kollox, u kull \u0121id huwa kontinwament minnek \u0121ej fuqna, Alla tal- \u0126niena!", "O veru Missier li proprjet\u00e0 tieg\u0127ek hija li t\u0127enn dejjem u li ta\u0127fer!", "\u0126add ma jista' ji\u010b\u0127ad il- \u0127niena tieg\u0127ek, u huwa veru giddieb u verit\u00e0 m' hemmx fih min ji\u010b\u0127adha.", "A\u0127na kreaturi tieg\u0127ek, opra ta' jdejk, ng\u0127ixu di\u017cgrazzjati fid- dinja, veru wied tad- dmug\u0127, u nirrikorru fit- tag\u0127fis tieg\u0127ek biss lejk, b\u0127al ulied lejn il- missier tag\u0127hom.", "M' hawnx fid- dinja l- bi\u017ca' tieg\u0127ek: dawk biss i\u0127arsu l- li\u0121i tieg\u0127ek u j\u0127arsuha bl- akbar dili\u0121enza, li g\u0127arfu Inti min inti.", "Ftit huma li ja\u0127sbu fuq il- verit\u00e0 tal- mewt, li tqeg\u0127idna immedjatament fit- tribunal tal- \u0121ustizzja tieg\u0127ek, u li minnha kul\u0127add skont l- opri tieg\u0127u jistenna li jkun jew g\u0127al dejjem mieg\u0127ek, jew g\u0127al dejjem fin- nar, F' dak in- nar li inti fil- \u0121ustizzja tieg\u0127ek \u0127laqt g\u0127al Satana u g\u0127all- an\u0121li \u0127\u017ciena tieg\u0127u: rovina ming\u0127ajr rimedju g\u0127alihom, u g\u0127al dawk kollha li ma jridux jifhmu l- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Kemm inti \u0127afif biex ta\u0127fer, o Sinjur!", "Kemm tinsa malajr id- disprezzi li jag\u0127mlulek il- \u0127\u017ciena, malli jsej\u0127ulek bil- verit\u00e0!", "Min ma jib\u017cax minnek, jag\u0127mel fil- pre\u017cenza tieg\u0127ek dak li jrid hu kontra dak li trid inti, u jkollu jie\u0127u d- deni minnu nnifsu, Deni tar- rimors tal- kuxjenza, deni tat- telfien tal- pa\u010bi, li hija l- uniku te\u017cor tal- bnedmin, U deni tal- bi\u017ca' dwar il- konsegwenzi.", "Inti t\u0127obb il- kreaturi kollha tieg\u0127ek skont l- ordni tan- natura; i\u017cda skont l- ordni tal- grazzja t\u0127obb biss lil min i\u0127obbok.", "Inti tigglorifika biss lil min ikun igglorifikak.", "Il- \u0127niena tieg\u0127ek tinfirex fuq kull min jg\u0127ix fuq dina l- art, g\u0127ax xejn ma tobg\u0127od mill- \u0127wejje\u0121 li inti \u0127laqt, Ittella' x- xemx tieg\u0127ek u titfa' x- xita tieg\u0127ek fuq dawk li jib\u017cg\u0127u minnek u fuq dawk li ma jib\u017cg\u0127ux minnek.", "I\u017cda l- \u0127niena tal- grazzja tieg\u0127ek hija biss g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnek, kif hemm miktub li l- \u0127niena tieg\u0127ek hija g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnek.", "U Int titg\u0127axxaq b' dawk biss li b\u0127alek g\u0127amlu l- \u0127niena g\u0127ax tarahom jimitawk fil- \u0127niena, u lilhom biss t\u0127addan b' ulied tieg\u0127ek.", "Il- \u0127niena tag\u0127hom tinfirex fuq kul\u0127add, ikun min ikun fil- b\u017conn, anke fuq dawk li g\u0127amlulhom id- deni;", "Jag\u0127mlu b\u0127alek li ttella' x- xemx u titfa' x- xita fuq it- tajbin u fuq il- \u0127\u017ciena.", "Il- \u0127niena tag\u0127hom hija di\u017cinteressata: fiha ma jfittxux lilhom infushom,", "Ma jfittxux tif\u0127ir, lanqas tpattija, lanqas ringrazzjament, lanqas ebda tama \u0127lief dik tal- \u0127niena tieg\u0127ek, u biss i\u0127arsu lejn ix- xbieha tieg\u0127ek li hija f' kull bniedem.", "U l- \u0127niena tag\u0127hom mhijiex fil- kliem, i\u017cda bl- opri, u minn \u0127add ma jdawru wi\u010b\u010bhom; u jekk ma jkunux jistg\u0127u jag\u0127tu g\u0127ajnuna, allura jag\u0127mlu x- xewqa.", "Titg\u0127axxaq bihom u ssej\u0127ilhom beati, g\u0127ax \u017cgur li quddiemek isibu 1- \u0127niena tal- grazzja tieg\u0127ek.", "Inti ma t\u0127allihomx i\u0121arrbu fid- dinja la g\u0127aks, la \u0121u\u0127 lanqas ebda b\u017conn kif hemm miktub, li ebda \u0121id ma jonqos lil dawk li jog\u0127\u0121buk,", "U tilliberahom fis- sieg\u0127a l- \u0127a\u017cina u tissollevahom.", "Widnejk huma miftu\u0127in dejjem g\u0127at- talb tag\u0127hom.", "Ma jixbhukx dawk ulied il- bnedmin li j\u0127ennu biss ma' min iridu u ma' min lilhom jog\u0127\u0121ob, jew li jfittxu lilhom infushom fl- opri tal- \u0127niena, jew li jistg\u0127u jag\u0127tu g\u0127ajnuna u ma jag\u0127tuhiex.", "G\u0127alhekk inti ma xxarrabhomx bil- \u0127niena tal- grazzja tieg\u0127ek: b' g\u0127emilhom stess jie\u0127du l- \u0127las tag\u0127hom fuq l- art.", "Dawk kollha, o Alla tal- \u0127niena, li g\u0127andhom il- bi\u017ca' tieg\u0127ek u g\u0127alhekk jobduk u jimitawk fil- qdusija, huma quddiemek o\u0121\u0121etti tal- \u0127niena tieg\u0127ek;", "I\u017cda dawk kollha, o Alla tal- \u0127niena, li jabbu\u017caw bil- \u0127niena tieg\u0127ek u jidinbu bit- tama tal- \u0127niena tieg\u0127ek, huma fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek o\u0121\u0121etti tal- qilla tal- \u0121ustizzja tieg\u0127ek.", "Inti inti terribbli tassew fil- \u0127sibijiet tieg\u0127ek fuq ulied il- bnedmin, u terribbli g\u0127ax taf min hu tieg\u0127ek, u taf min mhuwiex tieg\u0127ek.", "Il- \u0127niena tieg\u0127ek ti\u0121bed l- aqwa midinbin g\u0127al \u0127danek, meta jag\u0127rfuk.", "L- iben il- \u0127ali rritorna g\u0127and missieru fil- mi\u017cerja tieg\u0127u, g\u0127ax kien jaf x' inhuwa missier, li \u017cgur m' g\u0127andux \u0127ila jirri\u0121etta iben tieg\u0127u.", "L- aqwa opri tal- \u0127niena tieg\u0127ek inti wrejtna fil- waqg\u0127a tal- ewwel \u0121enituri tag\u0127na, fil- fidwa tal- bnedmin, u li tajtna b' omm tag\u0127na l- o\u0121\u0121ett tal- ikbar \u0127niena tieg\u0127ek, lil Marija Ver\u0121ni.", "Ma tafx ma t\u0127ennx, meta inti taf l- g\u0127a\u0121na ta' wlied il- bnedmin, taf li huma bla ebda \u0127ila, taf id- debbolizzi tag\u0127hom, u spe\u010bjalment l- ingann li fihom tefag\u0127hom l- g\u0127ajjur Satana.", "Rajt il- mi\u017cerja tan- Niniviti, poplu ta' i\u017cjed minn mija u g\u0127oxrin elf ru\u0127, li lanqas ma kien jaf x' hemm bejn il- leminija u x- xellugija tag\u0127hom.", "U qalbek tqanqlet g\u0127all- \u0127niena lejhom u bg\u0127att il- profeta \u0120ona b' mod mirakolu\u017c.", "Dan ippritkalhom il- penitenza b' tant frott li kollha kkonvertew lejk permezz ta' sawm a\u0127rax.", "\u0126firtilhom il- kastig tal- qerda, u tajthom il- benedizzjoni tieg\u0127ek.", "Il- ktieb tas- Salmi f' bosta lokijiet ikellimna fuq il- \u0127niena tieg\u0127ek: jg\u0127idilna li inti ta' \u0127niena kbira lejn dawk li jsej\u0127ulek;", "Li l- \u0127niena tieg\u0127ek hija g\u0127al dejjem ta' dejjem, u li hija g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnek;", "Li bil- \u0127niena tieg\u0127ek hija mimlija l- art;", "Li l- \u0127niena tieg\u0127ek hija biex tikkonslana, u li spiss nitolbuk li inti tag\u0127mel mag\u0127na \u0127niena skont il- kbira \u0127niena tieg\u0127ek;", "Li bil- \u0127niena tieg\u0127ek inti t\u0127assar id- dnubiet tag\u0127na kbar kemm huma kbar u anki ming\u0127ajr numru;", "Li bil- \u0127niena tieg\u0127ek inti twarrab l- g\u0127edewwa tag\u0127na, u li a\u0127na g\u0127andna dejjem nittamaw fik, u qatt ma jkollna allura konfu\u017cjoni;", "Li l- \u0127niena tieg\u0127ek tissupera bil- wisq il- \u0127niena ta' missier u ta' omm.", "Hija verit\u00e0 li dak li huwa tajjeb u perfett fil- kreaturi tieg\u0127ek, g\u0127andu jkun wisq i\u017cjed anzi infinitament tajjeb u perfett fik, Kreatur tal- \u0127wejje\u0121 li jidhru u li ma jidhrux.", "Issa kif jista' jkun li niddubitaw mill- \u0127niena tieg\u0127ek, x\u0127in missier ta' din l- art g\u0127andu tant \u0127niena lejn uliedu?", "Jekk wie\u0127ed minnhom jonqsu anki gravament u jinfired minnu, qalb dan il- missier tixtieq li jirritorna g\u0127andu jitolbu ma\u0127fra.", "U jekk jittardja ma jirritorna \u0127siebu huwa fuqu, u jekk jirritorna g\u0127andu anki billejl u j\u0127abbat il- bieb tad- dar, dan missieru jifta\u0127 x\u0127in jisma' lil ibnu jitolbu ma\u0127fra;", "\u017bgur li ma jirri\u0121ettahx, \u017cgur li m' g\u0127andux \u0127ila jag\u0127laq il- bieb ma' wi\u010b\u010bu u jke\u010b\u010bih, anzi mimli bil- fer\u0127 jilqg\u0127u b' tant im\u0127abba.", "Kemm i\u017cjed inti tilqa' midneb li jirritorna g\u0127andek, li ming\u0127ajr ma jarak jitolbok ma\u0127fra, niedem be\u017cg\u0127an mill- \u0121udizzji tieg\u0127ek!", "Iva Sinjur, \u017cgur li inti t\u0127addnu mieg\u0127ek, g\u0127ax in- natura tieg\u0127ek ma tafx tiddisprezza qalb umiljata u niedma, kif int stess irrivelajtilna fl- Iskrittura Mqaddsa.", "Min g\u0127arfek, o Sinjur omnipotenti, o Sinjur tajjeb \u2014 u wa\u0127dek inti omnipotenti u tajjeb \u2014", "Impossibbli li ma j\u0127obbokx, impossibbli li ma jib\u017cax minnek.", "Ulied il- bnedmin i\u0127obbu lil min i\u0127obbhom: issa min \u0127abbhom mhux daqskemm \u0127abbejthom int, imma b\u0127alma \u0127abbejthom inti?", "Min seta' jew jista' jag\u0127tihom il- \u0121id tal- e\u017cistenza u tal- konservazzjoni tag\u0127hom?", "G\u0127alhekk g\u0127andhom jin\u0121ibdu lejk bl- im\u0127abba, mhux biss g\u0127ax inti ta' min i\u0127obbok fik innifsek, i\u017cda wkoll g\u0127ax minnek jag\u0127rfu kull \u0121id.", "U x\u0127in jaraw l- opri terribbli ta' jdejk, kif jista' jkun li ma jib\u017cg\u0127ux minnek?", "Min jag\u0127rfek ma jiqafx jirringrazzja t- tjubija u l- \u0127niena tieg\u0127ek, u jitolbok ma\u0127fra niedem, jikkonsidra l- ingratitudni tieg\u0127u nnifsu lejk.", "Naraw fid- dinja kontinwament fuqna l- \u0121ustizzja u l- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Quddiem il- \u0121ustizzja nimtlew bil- bi\u017ca' i\u017cda quddiem il- \u0127niena nirrespiraw u nitfarr\u0121u, u nie\u0127du l- \u0127ila biex insej\u0127ulek b\u0127al ulied impressjonati mill- im\u0127abba tal- missier.", "Hija proprjet\u00e0 tieg\u0127ek li t\u0127enn dejjem u ta\u0127fer, g\u0127ax inti m\u0127abba, u mill- im\u0127abba to\u0127ro\u0121 il- \u0127niena", "Li g\u0127andha b' o\u0121\u0121ett dejjem il- mi\u017cerja, li \u0121iet fuqna mid- dnub ori\u0121inali, li tefg\u0127etna f' ba\u0127ar immens ta' mi\u017cerja, feruti fir- ru\u0127 u fil- \u0121isem.", "U inti tikkmandana biex nimitaw lilek fit- ta\u0127ri\u0121 tal- \u0127niena: inti trid li nkunu b\u0127alek ta' qalb \u0127anina.", "Inti ma tafx teskludi mill- \u0127niena tieg\u0127ek l- g\u0127edewwa tal- isem qaddis u terribbli tieg\u0127ek li niedma ji\u0121u g\u0127andek,", "Ma tafx tke\u010b\u010bi lil \u0127add li jsejja\u0127lek bil- verit\u00e0.", "F' g\u0127ajnejn ulied il- bnedmin tidher kbira u kbira wisq li inti taqa' g\u0127al min ikun \u017cebla\u0127 il- maest\u00e0 tieg\u0127ek;", "Iva, taqa' g\u0127alih, g\u0127ax tridu l- \u0121enna fil- glorja eterna tieg\u0127ek,", "Taqa' g\u0127alih billi inti tag\u0127tih il- grazzja tal- indiema biex ikun jista' jikkonverti lejk.", "Il- beati tas- sema ma jag\u0127mlux \u0127lief li jirringrazzjaw u jkantaw g\u0127al dejjem il- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Hawn fl- art g\u0127arfuk, u \u0127asbu fil- \u0121id li ma jintg\u0127addx li inti g\u0127amilt lilhom, u b' rikonoxxenza apprezzaw il- Li\u0121i tieg\u0127ek, g\u0127ajn ta' vera feli\u010bit\u00e0.", "Il- midinbin, meta jisimg\u0127u fuq il- \u0127niena tieg\u0127ek, i\u0127ossu fihom li g\u0127andhom jitilqu l- kreaturi kollha, u jit\u0127addnu mieg\u0127ek, Kreatur tag\u0127hom.", "\u0126add ma jib\u017ca' ji\u0121i g\u0127andek g\u0127all- ma\u0127fra, meta ja\u0127seb fuq l- opri tal- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Meta ja\u0127seb li inti ma tke\u010b\u010bi lil \u0127add li fik jittama, g\u0127alkemm 1- g\u0127adu tal- erwie\u0127 jipprova li jaqta' l- qalb g\u0127all- kbar u bla numru dnubiet tag\u0127hom.", "L- g\u0127edewwa ta' ismek, Satana u l- an\u0121li \u0127\u017ciena tieg\u0127u, qatt ma daqu l- \u0127niena tieg\u0127ek, i\u017cda \u0121arrbu l- qilla tal- \u0121ustizzja tieg\u0127ek.", "Fil- waqg\u0127a tag\u0127hom inti ke\u010b\u010bejthom g\u0127all- eternit\u00e0 fil- fjammi, bla ebda tama ta' \u0127elsien;", "I\u017cda l- bnedmin fid- di\u017cgrazzja tag\u0127hom sabu l- fara\u0121 tal- \u0127niena tassew kbira tieg\u0127ek,", "G\u0127ax, g\u0127as- salvazzjoni eterna tag\u0127hom, inti g\u0127amilt il- kbir pass tal- \u0127niena, u raw fuqhom il- grazzja tieg\u0127ek.", "Fil- mument tal- kbira di\u017cgrazzja tieg\u0127u, meta kont inkurlat g\u0127alina,", "Inti ma nsejtx il- \u0127niena tieg\u0127ek, ftakart fiha, u f' dak il- \u0127in stess weg\u0127idt riparatur denn li j\u0121ibilna l- grazzja,", "Kif hemm miktub li meta tkun inkurlat \u2014 u dejjem \u0121ustament \u2014 tiftakar fil- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Il- \u0121ustizzja tieg\u0127ek u l- \u0127niena tieg\u0127ek ja\u0127dmu fuq ulied il- bnedmin.", "Fuq Satana per\u00f2 u fuq l- an\u0121li \u0127\u017ciena tieg\u0127u \u0127admet biss il- \u0121ustizzja tieg\u0127ek.", "Il- \u0121ustizzja tieg\u0127ek tnissel fil- bnedmin il- bi\u017ca' u l- bi\u017ca' tag\u0127ha fuqhom ji\u0121bed il- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Satana u d- demonji jemmnu fik, o Sinjur, u jitrieg\u0127du ming\u0127ajr ebda tama ta' \u0127niena, ikkundannati g\u0127all- fjammi eterni.", "Ulied il- bnedmin, sakemm huma f' din l- art tad- dmug\u0127, huma o\u0121\u0121etti tal- \u0127niena tieg\u0127ek, meta fihom hemm il- bi\u017ca' tal- \u0121ustizzja tieg\u0127ek,", "Kif hemm miktub li l- \u0127niena t' Alla, minn \u0121enerazzjoni g\u0127al \u0121enerazzjoni, g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "Inti \u0127laqtna g\u0127alik u \u0127laqtna biex ng\u0127ixu g\u0127alik dejjem, u li ma mmutu qatt jekk a\u0127na n\u0127arsu l- \u0121ustizzja tieg\u0127ek.", "Satana, qattiel sa mill- bidu, mimli g\u0127ejra g\u0127alina bnedmin, bil- qerq tieg\u0127u da\u0127\u0127al fid- dinja d- dnub u l- mewt,", "U inti g\u0127al din id- di\u017cgrazzja li \u0121iet fuqna mid- dnub ori\u0121inali fta\u0127t it- te\u017cori tal- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Alla inkomprensibbli fil- \u0121udizzji tieg\u0127ek u f' kollox, inti tassew tobg\u0127od id- dnub, i\u017cda tippermettih, g\u0127alkemm ma tridu qatt,", "U tippermettih g\u0127as- sapjenza tieg\u0127ek li \u0127add ma jista' jifhem u lanqas ma jista' jsib irkabtu tag\u0127ha;", "Tippermettih biex te\u017cer\u010bita l- \u0121ustizzja tieg\u0127ek, u biex permezz tad- dnub inti titfa' fuq id- dinja r- ru\u0121jada tal- \u0127niena infinita tieg\u0127ek;", "Tippermettih fil- profondit\u00e0 tas- sapjenza u tax- xjenza tieg\u0127ek il- mis\u0127ut dnub biex dak li minnu jo\u0127ro\u0121 ikun o\u0121\u0121ett tal- volont\u00e0 tieg\u0127ek, g\u0127ax ma jkunx dnub.", "Hija verit\u00e0 li d- dnub huwa kontra tieg\u0127ek, u veru g\u0127adu tieg\u0127ek g\u0127ax kieku kien jista' jkun jeqirdek.", "Ma jeqirdekx g\u0127ax inti \u0127ajja sustanzjali u eterna, u xejn ebda deni ma jista' jersaq lejk.", "Min jag\u0127mlu jkun iqieg\u0127ed il- kaw\u017ca tar- rovina tieg\u0127ek min- na\u0127a tieg\u0127u, u g\u0127alhekk fih \u0127a\u017cen denn ta' fjammi eterni.", "Hija verit\u00e0 li d- dnub huwa l- unika kaw\u017ca ta' kull mi\u017cerja: m' hemmx mi\u017cerja \u0127lief biss tad- dnub.", "Inti Alla \u0127anin, veru missier tag\u0127na, u a\u0127na kreaturi tieg\u0127ek, opra ta' jdejk, li ng\u0127ixu ddi\u017cgrazzjati fid- dinja, veru wied tad- dmug\u0127,", "Iva inti Alla \u0127anin u missier il- \u0127niena.", "Issa kieku ma kienx id- dnub, donnu ma kienx ikun hemm lok biex te\u017cer\u010bita dan l- attribut tal- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Allurmeta xejn \u0127lief il- mi\u017cerja, li biss to\u0127ro\u0121 mid- dnub, hija l- o\u0121\u0121ett uniku tal- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Inti int Alla li ma tonqoslok ebda perfezzjoni: Alla etern, omnipotenti, tajjeb, u \u0121ust, u \u0127anin, u immutabbli u l- bqija u fuq kollox Essri infinit u inkomprensibbli.", "\u0126add ma jista' jifhem la s- sustanza infinita tieg\u0127ek, u la l- \u0127sibijiet tieg\u0127ek, lanqas il- \u0121udizzji tieg\u0127ek,", "G\u0127alkemm nistg\u0127u nag\u0127rfuk mill- istess opri ta' jdejk, u mill- veritajiet li inti g\u0127arraftilna permezz tal- knisja tieg\u0127ek.", "A\u0127na g\u0127arafna l- \u0127niena infinita tieg\u0127ek, u din i\u0121\u0121ag\u0127alna naraw lilek, veru Sinjur li ma g\u0127andek b\u017conn ta' \u0127add u ta' xejn, veru missier medhi biex isservi l- kreaturi tieg\u0127ek.", "G\u0127andna b\u017connok f' kollox g\u0127all- \u0127ajja tar- ru\u0127 u g\u0127all- \u0127ajja tal- \u0121isem; iva, g\u0127andna b\u017connok, u lejn \u0127add ie\u0127or ma nistg\u0127u nirrikorru \u0127lief lejk.", "Kull g\u0127odwa ttella' x- xemx tieg\u0127ek, u tibg\u0127at, meta jkun je\u0127tie\u0121, ix- xita, u tag\u0127tina l- \u0121id, ta\u0127seb fil- kura tag\u0127na:", "L- art hija mimlija bil- \u0127niena tieg\u0127ek.", "Il- \u0127niena tieg\u0127ek iddawwar wi\u010b\u010bha minn kull bniedem li f' qalbu tg\u0127ammar il- korla.", "Il- korla, kif hemm miktub, ma tag\u0127milx \u0127niena.", "Huwa digriet tieg\u0127ek li l- vendetta hija g\u0127alik wa\u0127dek: hija \u0127a\u0121a proprja tieg\u0127ek u mhux ta' \u0127addie\u0127or.", "G\u0127al kull bniedem hija li\u0121i tieg\u0127ek rigoru\u017cissma li ja\u0127fer, u li ja\u0127fer minn qalbu b' kundizzjoni terribbli,", "Li inti lanqas ma ta\u0127fer id- dnubiet tieg\u0127u u tag\u0127tih sehem fit- telfien ta' dejjem fin- nar ma' Satana u mal- an\u0121li \u0127\u017ciena tieg\u0127u,", "Jekk huwa ma josservax din il- li\u0121i li tag\u0127milna nixbhu lilek f' din il- proprjet\u00e0 tieg\u0127ek li t\u0127enn u ta\u0127fer.", "Inti ddegretajt li min ja\u0127fer, inti ta\u0127firlu, u tinsa kull in\u0121urja li g\u0127amillek, u kull piena li tkun tist\u0127oqqlu.", "Inti ta\u0127frilna kif a\u0127na na\u0127fru.", "Sinjur, ag\u0127tina din il- grazzja li a\u0127na ma npattu qatt deni b' deni, i\u017cda li b\u0127alek inpattu d- deni bil- \u0121id.", "Iva na\u0127fru, l- ewwel nett g\u0127ar- rispett tal- kelma tieg\u0127ek, u fit- tieni lok g\u0127ax wisq jaqblilna, billi a\u0127na dnibna wisq bil- \u0127sieb, bil- kliem u bl- opra.", "G\u0127andu jkollna ra\u0121un li nirringrazzjawk meta inti tqeg\u0127idna fl- okka\u017cjoni li na\u0127fru.", "Napprezzaw iva bil- wisq okka\u017cjoni b\u0127al din g\u0127ax naraw fiha kaw\u017ca soda tas- salvazzjoni eterna ta' ru\u0127na.", "Sinjur, inti ma ta\u0127firx lil min ja\u0127fer g\u0127ax jib\u017ca' li fuqu ji\u0121i dannu akbar f' din il- \u0127ajja,", "Jib\u017ca' li l- g\u0127adu tieg\u0127u jikxiflu xi delitt mo\u0127bi g\u0127all- \u0121ustizzja \u010bivili, u g\u0127alhekk ja\u0127firlu.", "Quddiemek mhux il- virt\u00f9, i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las.", "Inti g\u0127allimtna li \u0121\u0121ib lilek innifsek mal- bniedem kif huwa j\u0121ib ru\u0127u ma' \u0127uh,", "Tkejjillu kif huwa jkun kejjel lil \u0127uh: \u0127niena bi \u0127niena, vendetta b' vendetta.", "In- natura tag\u0127na hija vendikattiva, tobg\u0127od lil min jobg\u0127odha; hija \u0127a\u017cina g\u0127ax tqanqalna biex nissodisfaw mhux lilek, Alla qaddis, i\u017cda lilna nfusna.", "Huwa possibbli g\u0127alik dak li huwa g\u0127alina impossibbli.", "M' hemmx dubju li inti t\u0127obb u t\u0127obb ta' Alla li inti, t\u0127obb 'l ulied il- bnedmin, u \u0127siebek biex issalvahom, anzi lanqas ma trid li wie\u0127ed biss jintilef.", "G\u0127alhekk fil- \u0127niena infinita tieg\u0127ek inti \u0127dimt il- fidwa tag\u0127na b' mod tassew ta' g\u0127a\u0121eb kbir.", "B' mod ta' g\u0127a\u0121eb kbir inti \u0127laqt id- dinjit\u00e0 tas- sustanza umana, i\u017cda b' mod ta' akbar g\u0127a\u0121eb irriformajtha bil- fidwa biex erfajtha fil- grazzja santifikanti.", "Ulied il- bnedmin, g\u0127aliex tillamentaw meta dan il- Missier tas- sema jibg\u0127atilkom \u0127wejje\u0121 kontra qalbkom?", "G\u0127aliex taraw il- \u0121ustizzja tieg\u0127u biss, u le l- \u0127niena wkoll tieg\u0127u ta\u0127t il- pi\u017c tas- salib?", "Ma tifhmux li dak li taraw ikrah issa, ikollkom wara tarawh sabi\u0127?", "Il- passi tal- \u0121ustizzja huma inevitabbli g\u0127al kul\u0127add.", "Inti min inti, je\u0127tie\u0121 li tbati b\u0127ala bniedem fil- kors tan- natura wara d- dnub ori\u0121inali fuq art mis\u0127uta;", "Je\u0127tie\u0121 tbati b\u0127ala midneb g\u0127ax il- \u0121ustizzja ta' Alla tag\u0127tina \u0127wejje\u0121 kontra qalbna, billi bid- dnub g\u0127amilna kontra qalb Alla;", "U je\u0127tie\u0121 tbati b\u0127ala predestinat g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "Sinjur, f' kull tbatija s- servi tieg\u0127ek jaraw mhux biss il- \u0121ustizzja, i\u017cda wkoll il- \u0127niena kbira tieg\u0127ek.", "Huma jaraw karezzi tal- \u0127niena tieg\u0127ek it- tbatijiet.", "Kemm erwie\u0127 akkaw\u017ca tal- mard resqu lejk b' konver\u017cjoni sin\u010biera!", "Kemm erwie\u0127 fid- di\u017cgrazzji nteb\u0127u perswa\u017ci bil- frug\u0127a tad- dinja u t\u0127addnu ma' \u0127ajja virtu\u017ca!", "Kemm erwie\u0127 fehmu permezz tas- sofferenzi l- krudelt\u00e0 tad- dnub, u waslu biex jis\u0127tuh b\u0127ala veru uniku g\u0127adu tag\u0127hom!", "Mhijiex forsi din \u0127niena ta' Alla li biha nid\u0127lu fil- \u0127ajja ta' dejjem?", "Iva, o Sinjur, f' kollox tid\u0127ol il- \u0127niena tieg\u0127ek, u kul\u0127add isir o\u0121\u0121ett tal- \u0127niena tieg\u0127ek waqt id- daqqiet tal- \u0121ustizzja tieg\u0127ek li timla r- ru\u0127 bil- bi\u017ca' tal- eternit\u00e0.", "Inti ma ssalvax biss lil dawk li ma jridux isalvaw, il- midinbin ostinati.", "Fakkarna, o Sinjur, waqt it- tentazzjoni fil- \u0121ustizzja tieg\u0127ek, u fakkarna fil- kbira \u0127niena tieg\u0127ek wara d- di\u017cgrazzja tad- dnub."], "category": "religion", "source": "Extracted from Salm fuq il-\u0126niena t'Alla.txt"}
{"text": ["Ta\u0127dit g\u0127at- Tfal M' hemmx \u0121id, fejn m' hemmx ix- xjenza tar- ru\u0127.", "Prov.", "XIX,2.", "\u0126add ma j\u0127obb il- Knisja daqs dawk li jrabbu t- tfal tag\u0127ha fil- verit\u00e0 u fil- \u0121ustizzja.", "Patri Franco Karm.", "Il- fini tal- bniedem Tifel \u2014 Kun af li \u0127add ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn: a\u0127seb immela jekk Alla sapjenza infinita joprax ming\u0127ajr fini.", "Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu: kollox jidderie\u0121i u jiggverna g\u0127all- volonta tieg\u0127u.", "Kull bniedem g\u0127al hedana l- fini huwa ma\u0127luq biex jag\u0127raf, i\u0127obb u jservi 'l Alla, u b' hekk isalva ru\u0127u.", "Tag\u0127raf 'l Alla b' \u017cew\u0121t idwal: bid- dawl tar- ra\u0121uni x\u0127in tara li mix- xejn ma jista' jsir xejn u x\u0127in ta\u0127seb li dak li hu tajjeb u perfett fi kreatura huwa infinitament tajjeb u perfett f' Alla li \u0127alaqha.", "U wkoll bid- dawl tal- Fidi x\u0127in ta\u0127seb li Alla permezz tal- profeti, ta' missirijietna u ta' Ibnu stess g\u0127arrfilna fuqu nnifsu l- veritajiet li tg\u0127allimna l- Knisja wara motivi sodi ta' kredibilit\u00e0.", "T\u0127obb 'l Alla: jidhirlek li wie\u0127ed ma j\u0127obbx lil min i\u0127obbu?", "Xi \u0127add \u0127abbek daqskemm \u0127abbek Alla li tak l- e\u017cistenza u xita ta' grazzji u benefi\u010benzi?", "Xejn issa ta\u0127seb li inti t\u0127obb 'l Alla li hu Spirtu purissimu denn fih innifsu ta' min i\u0127obbu g\u0127al tjubitu jekk ma tag\u0127milx f' kollox il- volont\u00e0 tieg\u0127u kif qal Kristu stess: Min g\u0127andu l- kmandamenti tieg\u0127i u j\u0127arishom dan hu dak li j\u0127obbni.", "Isservi 'l Alla: kull bniedem g\u0127andu jkun quddiem Alla b\u0127al bag\u0127al f' idejn sidu, b\u0127al massa tafal artab f' idejn il- \u0127addiem.", "Il- bag\u0127al ma jag\u0127\u017cilx il- pi\u017c g\u0127al dahru, u lanqas jillamenta fuq it- triq li minnha jg\u0127addih sidu: g\u0127alhekk il- bniedem f' kull stat li jkun bis- skiet ming\u0127ajr lament joqg\u0127od g\u0127al kull dispo\u017cizzjoni ta' Alla sidu.", "X' kont inti tg\u0127id kieku padrun jikkmanda s- seftur tieg\u0127u biex ja\u0127sel u dan ostinatament i\u0127alli l- \u0127asil u jag\u0127mel fa\u010benda o\u0127ra b\u0127allikieku jiknes?", "Int ta\u0127seb li jew ike\u010b\u010bih jew ma j\u0127allsux.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Rajt xejn, o tifel, g\u0127alfejn inti fid- dinja?", "Mhux biex turi ru\u0127ek jew biex tpaxxi 'l \u0121ismek jew biex trekken flus; i\u017cda biex tigglorifika 'l Alla.", "Il- Mewt Tifel \u2014 Kun af li Alla \u0127alaq il- bniedem biex ma jmutx u l- mewt da\u0127let fid- dinja akkaw\u017ca tad- dnub: il- mewt, immela, hija kastig tal- \u0121ustizzja t' Alla.", "Mhix piena ta\u010b- \u010bajt il- mewt x\u0127in il- \u0120ustizzja t' Alla tie\u0127u b' \u010bertu mod sodisfazzjon tal- offi\u017ca u x\u0127in Kristu jg\u0127id: Ma xiex jibdel il- bniedem il- \u0127ajja tieg\u0127u?", "U kull bniedem malli jitwieled, jitwieled bis- sentenza g\u0127alih maqtug\u0127a irrevokabilment minn Alla li jmut \u017cgur, u li jmut f' \u0127in li ma jafx u li jmut darba biss.", "Il- mewt hija \u017cgura: fuq hedina l- verit\u00e0 \u0127add qatt ma ddubita g\u0127aliex kul\u0127add jaraha t\u0127abbat ming\u0127ajr rispett ming\u0127ajr konsiderazzjoni g\u0127amja u bla qalb.", "Ta\u0127sad lix- xju\u0127, li\u017c- \u017cg\u0127a\u017cag\u0127, lit- tfal, lill- g\u0127onja, lill- foqra, lis- sbie\u0127, lill- koroh, lix- xalaturi, lill- penitenti, lill- qawwija u lill- morda u f' kelma wa\u0127da lil kul\u0127add.", "Il- Fidi tipperswadik x\u0127in tg\u0127idlek li hija maqtug\u0127a g\u0127all- bnedmin li jmutu u li jmutu darba biss.", "L- Istorja tipperswadik x\u0127in tg\u0127idlek li missirijietna marru u l- istess natura tipperswadik x\u0127in tg\u0127idlek li m' g\u0127adekx b\u0127alma inti kont rigward is- sa\u0127\u0127a: timxi timxi timxi u fl- a\u0127\u0127ar t\u0127abbat wi\u010b\u010bek mal- \u0127ajt.", "X\u0127in il- bniedem jassigura ru\u0127u li mhuwiex g\u0127al hedina l- art jib\u017ca' bil- perswa\u017cjoni ta' hedana l- pass inevitabbli: i\u017cda iktar jib\u017ca' x\u0127in ma jafx il- waqt tal- mi\u0121ja tal- mewt.", "Il- mewt ma tirrispettax \u0127in: ti\u0121i waqt il- pranzu, waqt i\u010b- \u010bena, waqt is- sawm, waqt il- fer\u0127, u waqt il- biki u \u017c\u017comm qalb kull bniedem f' taqtig\u0127 kontinwu li minn mument g\u0127al ie\u0127or dan jag\u0127mel il- passa\u0121\u0121 mi\u017c- \u017cmien g\u0127all- eternit\u00e0.", "Dan il- \u0127sieb li Kristu tefa' f' mo\u0127\u0127na biex ng\u0127ixu qaddisin g\u0127ax ma jafx il- missier tal- familja x\u0127in il- \u0127alliel ji\u0121i, qal Hu.", "Tifhem inti xejn is- serjet\u00e0 ta' hedina l- kelma tmut darba biss?", "Voldieri dakinhar li inti tmut tinfired minn kemm g\u0127andek persuni u o\u0121\u0121etti u dinjitajiet prezzju\u017ci u g\u0127e\u017cie\u017c: voldieri dakinhar li tmut t\u0127alli g\u0127al dejjem id- dinja ming\u0127ajr speranza li ter\u0121a' ti\u0121i lura: voldieri li jekk f' mewtek tie\u0127u minn Alla kundanna g\u0127al fjammi eterni, irreparabbli tkun id- di\u017cgrazzja tieg\u0127ek, g\u0127ax ma tkunx tista' ter\u0121a' ti\u0121i fid- dinja tag\u0127mel il- penitenza: tmut darba biss voldieri kul\u0127add jinsiek billi l- \u0127ajjin jaqtg\u0127u jieshom li mill- \u0121did jarawk fosthom.", "Konklu\u017cjoni \u2014 G\u0127id il- veru, o tifel, ma t\u0127ossx qalbek tmut g\u0127al kull \u0127a\u0121a ta' hedina l- art x\u0127in tipperswadi ru\u0127ek li jkollok bilfors t\u0127alli warajk kollox?", "Tag\u0127mel immela l- \u0127sieb li dawn l- erbat ijiem ta' \u0127ajja tassew qasira timpjegaha fl- e\u017cer\u010bizzju ta' opri tajba g\u0127ax kollox huwa tassew vanit\u00e0 u vanit\u00e0 li trid jew ma tridx ikollok \u0127in jew ie\u0127or taraha b' g\u0127ajnejk u tmissha b' idejk.", "Il- \u0120udizzju Tifel \u2014 Meta inti taf li g\u0127andek tidher quddiem missierek li jaf bil- mankanza li tkun g\u0127amilt forsi inti ma tib\u017cax?", "Issa lkoll jen\u0127tie\u0121 li nidhru quddiem Alla biex inkunu \u0121\u0121udikati minnu stess fuq g\u0127amilna, ilkoll u je\u0127tie\u0121, jg\u0127id San Pawl tant \u017cguri li \u0127add ma jista' ji\u0121\u0121ustifika qatt ru\u0127u min ma jemminx li Alla hu u li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena.", "Kif tista' inti o bniedem ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha t' Alla tag\u0127ti premju jew kastig jekk qabel ma ti\u0121\u0121udikax fuq it- tjubija jew fuq il- malizzja tal- azzjonijiet li dejjem jimxu wara min ikun g\u0127amilhom?", "Fil- mewt ta' kull bniedem Alla ji\u0121\u0121udikah fuq il- Li\u0121i tieg\u0127u: isaqsih jekk \u0127abbux b' qalbu kollha bi \u0127siebu kollu bil- forzi tieg\u0127u kollha u jekk \u0127abbx il- proxxmu tieg\u0127u b\u0127alu nnifsu.", "Dan Alla jaf kollox u kollox huwa quddiemu g\u0127arwien u xejn ma jista' lilu jin\u0127eba g\u0127alhekk impossibbli li jista' ji\u0121i ingannat u ji\u017cbalja fil- qtug\u0127 tas- sentenza u vera\u010bi li ma jistax jag\u0127ti premju (jew) kastig lil min ma jist\u0127oqqlux g\u0127ax kieku kien possibbli, jeqred lilu nnifsu jekk jigdeb billi hu verit\u00e0 essenzjali.", "Fil- mewt tal- bnedmin kollha cio\u00e8 meta tispi\u010b\u010ba d- dinja jsir il- \u0121udizzju universali.", "Wara li kul\u0127add bl- istess \u0121isem proprju tieg\u0127u jkun irxoxta (min bena darba l- \u0121isem jibnih mill- \u0121did forsi ma jistax dak li hu omnipotenti?)", "\u0120es\u00f9 Kristu fil- kobor tal- glorja tieg\u0127u ji\u0121i biex ji\u0121\u0121udika lil kul\u0127add b' hedana l- mod li \u0121\u00e0 fl- evan\u0121elju tieg\u0127u wriena: Lit- tajbin li jkunu fil- lemin jg\u0127idilhom: Ejjew imberkin tal- missier tieg\u0127i, ippossiedu r- renju li g\u0127alikom kien mit- twaqqif tad- dinja ppreparat g\u0127alhekk g\u0127aliex jiena kont bil- \u0121u\u0127 intom tmajtuni u f' kull b\u017conn \u0127ennejtu sin\u010berament g\u0127alija u lill- \u0127\u017ciena li jkunu fix- xellugija jg\u0127idilhom: Morru mis\u0127utin fin- nar ta' dejjem li kien ippreparat g\u0127ax- xitan u g\u0127all- an\u0121li tieg\u0127u g\u0127ax jiena kelli l- \u0121u\u0127 u intom ma tmajtunix u lanqas ma \u0127ennejtu sin\u010berament f' kull b\u017conn tieg\u0127i.", "Assolutament qal \u0120es\u00f9 Kristu li mieg\u0127u nnifsu jg\u0127odd mag\u0127mul kulma nag\u0127mlu mal- bnedmin.", "Kemm ikun ta' reqqa kbira l- \u0121udizzju t' Alla kkonkludi mill- istess kliem ta' Kristu li fl- evan\u0121elju g\u0127allimna li ta' kull inqas azzjoni fierg\u0127a l- bniedem jag\u0127ti kont tag\u0127ha fil- jum tal- \u0127aqq; ji\u0121ifieri Alla ma jag\u0127laqx g\u0127ajnejh mill- inqas azzjoni li jkun g\u0127amel il- bniedem ming\u0127ajr ma ji\u0121\u0121udikaha fuq i\u010b- \u010birkustanzi kollha tag\u0127ha cio\u00e8 min g\u0127amilha, lil min, g\u0127aliex, fejn, meta, b' liema mezzi u kif g\u0127amilha.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Rajt xejn o tifel x' sejjer issib ma' wi\u010b\u010bek wara mewtek?", "A\u0127seb minn issa biex tbiddel \u0127ajtek u ib\u017ca' minn Alla mhux biss li ma tag\u0127milx dnubiet i\u017cjed i\u017cda li titolbu spiss mal- \u0121urnata li ja\u0127firlek qabel il- jum tal- \u0121udizzju ta' mewtek.", "L- Infern Tifel \u2014 X' g\u0127edt inti meta \u0121ara li \u0127raqt jew smatt idejk?", "Tissaporti subg\u0127ajk biss fuq fjamma g\u0127al minuta wa\u0127da?", "Kun af immela li \u0120es\u00f9 Kristu qal li fl- Infern hemm nar ta' dejjem.", "Kieku bniedem imut u jer\u0121a' \u0127aj ta\u0127seb inti li sejjer jg\u0127ix b\u0127alma g\u0127ex?", "\u017bgur li jag\u0127mel penitenzi tassew kbar.", "Bejn il- kelma ta' Kristu u l- istess realt\u00e0 u verit\u00e0 tag\u0127mel inti l- inqas differenza jew temmen qisek qed tara b' g\u0127ajnejk?", "Xi nies ma jag\u0127mlux penitenzi g\u0127ax jew ma jemmnux: bosta infatti ja\u0127sbu li mal- mewt spi\u010b\u010ba kollox b\u0127allikieku ntfiet xemg\u0127a, jew g\u0127ax ma jimmeditawx fuq il- pwieni terribbli, fuq dak it- terribbli dejjem u fuq dak it- terribbli qatt.", "Kif jista' wie\u0127ed ma jammettix li tassew hemm infern li fih imorru l- \u0127\u017ciena wara l- mewt x\u0127in hemm ix- xhud tas- sens komun \u2014 tasal inti infatti biex tag\u0127ti premju g\u0127al azzjoni \u0127a\u017cina?", "Kieku m' hemmx Infern Alla jag\u0127ti premju lill- \u0127\u017ciena li fuq dina l- art joqtlu biex jisirqu, jigdbu u jinfamaw g\u0127ax- xewqat tag\u0127hom u l- bqija.", "Mhux xhud qawwi li l- Iben ta' Alla \u0120es\u00f9 Kristu \u0121ie fid- dinja biex je\u0127les mill- Infern il- bnedmin?", "Kontra l- fatt hemm xi ra\u0121unar x\u0127in l- Istorja tg\u0127idilna u b' monumenti sodi li xi nies mejta espressament u mirakulo\u017cament qalu li huma fl- Infern fosthom Raimondo Diocr\u00e8s u l- u\u017curaj ta' Sant Antnin ta' Padova?", "Fl- infern hemm tbatijiet u pwieni indeskrivibbli g\u0127all- \u0127ruxija kif jg\u0127allimna l- Appostlu San Pawl li hija \u0127a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj.", "U tista' inti tiddubita fuq l- orrur tal- pwieni x\u0127in ta\u0127seb li Alla nnifsu g\u0127amel il- pass tal- ikbar g\u0127a\u0121eb sar bniedem u miet f' tant \u0127ruxija: g\u0127alfejn?", "Biex je\u0127les mill- pwieni tal- Infern il- kreaturi tieg\u0127u.", "Tista' fuq hedana l- kbir misteru li deher fostna ma tammettix li wisq huma terribbli l- pwieni tal- Infern rigward l- intensit\u00e0 u rigward ukoll l- eternit\u00e0 tieg\u0127u?", "Sabiex wie\u0127ed jimpressjona ru\u0127u fuq it- tbatijiet tal- infern, f' kull u\u0121ig\u0127, f' kull biki, f' kull sofferenza, f' kull kuntrarju, f' kull g\u0127aw\u0121 u f' kull diqa li ti\u0121i fuqna f' hedina d- dinja ja\u0127seb li hedan kollu mhux g\u0127al dejjem i\u017cda fl- infern hemm g\u0127al dejjem ming\u0127ajr ombra ta' mistrie\u0127 kulma jista' jkun kontra qalb il- bniedem kif titlob il- \u0121ustizzja t' Alla billi l- midneb g\u0127amel dak li ma riedx Alla allura Alla jag\u0127millu dak li ma jridx l- istess midneb.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Ma tid\u0127olx, o tifel, fik innifsek u ma tag\u0127milx il- mezzi kollha biex ma tmurx f' hedana l- \u0127abs etern?", "Min jaf kemm hemm fih bnedmin li fid- dinja da\u0127ku bl- infern u qalu boloh il- \u0121usti u issa ddisprati jitkag\u0127w\u0121u fil- fjammi tal- korla t' Alla li ma jistg\u0127ux ikunu b' ebda mod mitfija.", "Il- \u0120enna Tifel \u2014 Fuq il- \u0120enna nib\u017ca' nkellmek g\u0127ax naf \u017cgur li ma jirnexxilix biex nurik kemm kemm mill- kobor tal- hena u tal- \u0121miel g\u0127aliex l- ewwel nett jiena m' g\u0127andix idea u fit- tieni lok billi Alla huwa l- istess premju tal- \u0121enna u dan kien qal lil Mos\u00e8 li ebda bniedem ma jista' jibqa' \u0127aj jekk jaralu wi\u010b\u010bu.", "Ng\u0127inu per\u00f2 rwie\u0127na biex b' xi mod nilm\u0127u le\u0127\u0127a kemxejn \u0127alli nie\u0127du kura\u0121\u0121 g\u0127at- tbatijiet li jimmeritaw il- \u0121enna uniti mal- merti ta' Kristu.", "Mill- \u0127wejje\u0121 ma\u0127luqa vi\u017cibbli u sensibbli nag\u0127mlu passa\u0121\u0121 g\u0127all- \u0127wejje\u0121 tas- sema.", "Kemm huma sbie\u0127 il- fjuri, is- si\u0121ar, il- kwiekeb, ix- xemx, il- ba\u0127ar, l- annimali, il- bniedem?", "Jekk l- opri ta' jdejn Alla jsa\u0127\u0127ru bi \u0121miel li jbe\u017c\u017ca' kemm i\u017cjed sabi\u0127 dak l- istess li g\u0127amilhom?", "Mill- Iskrittura nie\u0127du xi vi\u017cjonijiet li g\u0127andhom x' jaqsmu mal- hena tal- \u0120enna: Mos\u00e8 ni\u017cel mis- Sinaj wi\u010b\u010bu kollu dija wara li kien ikkomunika mas- sema \u2014 Ir- rg\u0127ajja ta' Betlem g\u0127ad- dehra tal- an\u0121lu \u2014 Kristu trasfigurat fuq il- muntanja \u2014 L- an\u0121lu li deher lil San \u0120wann fl- Apokalissi \u2014 L- an\u0121lu li raw is- suldati tal- qabar ta' Kristu u tant o\u0127rajn li m' hemmx b\u017conn li nsemmu.", "Mit- tag\u0127lim ta' Kristu u tal- Appostli nipperswadu tassew ru\u0127na fuq il- premju kemm hieni, kemm sabi\u0127.", "\u0120es\u00f9 Kristu semma diversi parabboli biex jurina fuq id- delizzji tal- \u0120enna, b\u0127alma huma dawk li jmissu l- fer\u0127 tat- tie\u0121, tan- nag\u0127\u0121a misjuba, tal- iben il- \u0127ali, tat- talenti, tal- \u0127inijiet u o\u0127rajn: i\u017cda qal espressjoni li tg\u0127a\u0121\u0121eb lil kull min jismag\u0127ha, qal li Alla jit\u0127a\u017c\u017cem u jg\u0127addi jaqdi lil dawk is- sefturi li jsib vi\u0121ilanti u fidili.", "Fost l- appostli nsemmu biss 'il San Pawl li jg\u0127id li g\u0127ajn ta' bniedem qatt ma rat, widnejn ta' bniedem qatt ma semg\u0127u lanqas qatt da\u0127al f' qalb ta' bniedem x' lesta Alla g\u0127al dawk li j\u0127obbuh.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Ta\u0127seb inti, o tifel, li premju kbir sejjer tie\u0127du b' xog\u0127ol \u017cg\u0127ir?", "Tista' inti b' sold tixtri dak li jqum elf lira?", "Tant kbir huwa l- premju li Alla biex jag\u0127tihulna jrid minna li nkunu pronti fil- volont\u00e0 biex jekk je\u0127tie\u0121 in\u0127allu \u0127ajjitna wkoll g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127u.", "Prudenza", "Tifel \u2014 Inti g\u0127andek b\u017connha wisq il- prudenza biex titg\u0127allem tg\u0127ix fil- pa\u010bi \u0121ewwa dinja kollha dlamijiet, kollha inganni.", "It- tag\u0127lim huwa l- aqwa u l- uniku te\u017cor li jista' jippossiedi l- bniedem g\u0127ax l- g\u0127ajn ta' kull \u0121id huwa t- tag\u0127lim: g\u0127alhekk g\u0127andek t\u0127abrek li titg\u0127allem billi min jimxi fid- dlamijiet ming\u0127ajr lu\u010berna mixg\u0127ula ji\u0121\u0121arraf u jirrovina ru\u0127u.", "Il- Prudenza hija t- triq li tmexxi l- bniedem fil- feli\u010bit\u00e0 mhux biss temporali i\u017cda spiritwali wkoll.", "Infatti \u0120es\u00f9 Kristu qal li l- \u0127ames xebbiet prudenti da\u0127lu g\u0127at- tie\u0121 i\u017cda l- boloh baqg\u0127u barra.", "Prudenti huwa min iqieg\u0127ed il- mezzi proporzjonati g\u0127all- fini: issa s- sens komun mhux bi\u017c\u017cejjed biex jara l- mezzi akkaw\u017ca tal- ingann jew g\u0127an- nuqqas ta' tag\u0127lim jew ta' esperjenza: jen\u0127tie\u0121 immela illi wie\u0127ed f' g\u0127emilu jikkonsulta ru\u0127u ma' persuni g\u0127aqlin u tal- esperjenza skont il- proverbju li l- mistoqsija o\u0127t il- g\u0127erf.", "Wisq jg\u0127allmu l- prudenza l- proverbji li huma konklu\u017cjonijiet li missirijietna \u0121ibdu wara tant esperjenzi, mhux ta' min immela jittraskura l- konoxxenza tag\u0127hom billi jdawlu l- mo\u0127\u0127.", "G\u0127all- Prudenza itfa' g\u0127ajnejk fuq i\u017c- \u017cmien l- img\u0127oddi biex tara xi \u0121ralek jew aqra l- istorja spe\u010bjalment il- Ktieb tal- Iskrittura sabiex inti bl- ispejje\u017c tieg\u0127ek jew ta' \u0127addie\u0127or ti\u0121\u0121udika x' mezzi g\u0127andek twarrab u x' mezzi g\u0127andek tinqeda bihom.", "Itfa' g\u0127ajnejk ukoll fuq i\u017c- \u017cmien pre\u017centi u ara \u010b- \u010birkustanzi x' jg\u0127idulek jekk g\u0127andekx topra jew tommetti l- azzjoni tieg\u0127ek.", "Fl- a\u0127\u0127ar nett itfa' g\u0127ajnejk fuq i\u017c- \u017cmien futur biex tara xi konsegwenzi jo\u0127or\u0121u mill- mezzi tieg\u0127ek, g\u0127ax min ji\u017cra' ja\u0127sad bla dubju dak li jkun \u017cera' .", "G\u0127all- Prudenza l- orazzjoni hija wisq ta' min jg\u0127o\u017c\u017cha, g\u0127ax kull dawl huwa nie\u017cel minn fuq minn Missier id- dawl.", "Hekk kien jitlob is- sultan David: Dawwal 'l g\u0127ajnejja sabiex jiena qatt norqod fil- mewt.", "Qatt ma g\u0127andu wie\u0127ed jag\u0127mel pass ming\u0127ajr ma jitlob 'l Alla qabel u ming\u0127ajr ma ja\u0127sibha qabel ma jag\u0127milha g\u0127aliex il- g\u0127a\u0121la u l- ferfuxija huma l- ilbiesi tal- bluha.", "\u0126abib tajjeb \u0121ust u silenzju\u017c huwa veru bastun g\u0127at- triq tal- prudenza kif jg\u0127id l- Ispirtu Santu li min ikun sab \u0127abib ikun sab te\u017cor.", "Alla wisq huwa dispost biex jag\u0127tina l- Prudenza li meta kien talabhielu Salamun talbu \u0127a\u0121a li tant tog\u0127\u0121bu u Alla qallu li barra l- prudenza jag\u0127tih rikkezzi u \u0121id ie\u0127or ukoll.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Tosserva inti xejn, o tifel, kemm rovini, kemm inkwiet, kemm di\u017cgrazzji, kemm biki hawn fid- dinja?", "Taf inti xejn il- kaw\u017ca tag\u0127hom?", "Hija biss in- nuqqas tal- Prudenza.", "G\u0127alhekk \u0127obb il- prudenza billi titg\u0127allem g\u0127aliex ming\u0127ajrha l- isba\u0127 virtujiet isiru vizzji koroh.", "Pre\u017cenza t' Alla", "Tifel \u2014 Mhux veru li inti tinsab fejn tkun ta\u0127dem?", "Issa Alla dak li hu \u0127alaq jikkonservah ukoll g\u0127alhekk f' kull lok huwa jinsab bil- pre\u017cenza tieg\u0127u bil- potenza tieg\u0127u bl- essenza wkoll tieg\u0127u: jinsab infinit kollu kemm hu kullimkien u mhux parti hawn u parti hemm billi huwa spirtu purissmu li ma jistax ikollu partijiet.", "Is- sultan David fl- Ispirtu Santu qal: \"Fejn immur jiena mill- ispirtu tieg\u0127ek?", "U fejn na\u0127rab jien mill- wi\u010b\u010b tieg\u0127ek?", "Jekk fis- sema jiena nitla' hemm inti int: jekk fl- infern jiena nin\u017cel, hemm inti pre\u017centi.", "Jekk jiena nie\u0127u l- \u0121wiena\u0127 tieg\u0127i kmieni fil- g\u0127odu, u ng\u0127ammar fl- a\u0127\u0127ar partijiet tal- ba\u0127ar: l- g\u0127aliex hemm l- id tieg\u0127ek te\u0127odni: u l- leminija tieg\u0127ek i\u017c\u017commni.\"", "\u0120es\u00f9 Kristu fl- Evan\u0121elju qalilna li t- tron t' Alla huwa s- sema u li l- art hija bradella ta' saqajh.", "U Alla stess qal b' \u0127alq \u0120eremija: \"Forsi ma nimliex jiena s- sema u l- art?", "Jewwilla ma narax jiena l- bniedem li jin\u0127eba fl- ikbar mo\u0127ba?\"", "L- Appostlu San Pawl meta jkellimna fuq il- pre\u017cenza t' Alla j\u0121ibilna f' rasna l- idea ta' \u0127uta fl- ilma, huwa jg\u0127id li f' Alla ng\u0127ixu, ni\u010b\u010baqalqu u ninsabu: u b' hekk a\u0127na nifhmu wisq \u010bar li kif \u0127uta qieg\u0127da fl- ilma li fih tinsab, hekk a\u0127na f' Alla b' mod tali li kieku Alla kellu \u0121isem, a\u0127na mmissu mieg\u0127u.", "Rajt, o tifel, kemm huwa vi\u010bin Alla tieg\u0127ek li inti ma tarax b' g\u0127ajnejk?", "Per\u00f2 huwa jarak tmur fejn tmur hedana Alla li g\u0127amillek g\u0127ajnejk u jara sa\u0127ansitra l- inqas \u0127sieb sigriet ta' qalbek.", "Kieku inti tkun f' kamra fejn ikun hemm missierek li jkun jarak kont inti tissogra tag\u0127mel l- inqas azzjoni quddiemu li fiha l- mist\u0127ija tal- malizzja?", "\u017bgur li tg\u0127idli li ma tissugrax g\u0127aliex ikun jarak u g\u0127aliex tib\u017ca' minnu: u allura x\u0127in inti tidneb quddiem Alla ma tarax inti l- kwalit\u00e0 tal- Fidi tieg\u0127ek?", "Ma tafx inti li l- Fidi g\u0127as- sa\u0127\u0127a eterna g\u0127andha tkun ferma iktar minn li kieku qed tara b' g\u0127ajnejk, \u0127ajja, kostanti, u universali?", "Qatt kont inti tag\u0127mel xi xog\u0127ol u xi \u0127add kien qieg\u0127ed jarak ta\u0127dem spe\u010bjalment is- sinjur tieg\u0127ek?", "Hux veru kemm fil- pre\u017cenza tieg\u0127u qg\u0127adt iktar attent u \u0127abrieki?", "T\u0127ossx solliev x\u0127in il- padrun tieg\u0127ek jara u josserva t- tbatijiet tax- xog\u0127ol li hu stess qabbdek tag\u0127millu?", "Na\u0127seb li inti fhimt xi rrid jiena ng\u0127id b' hekk.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Ma tirrisolvix, o tifel, biex tkun perfett li f' kull lok qabel ma inti tid\u0127ol fih, tag\u0127mel li jid\u0127ol il- \u0127sieb tieg\u0127ek fih, li hawn Alla, qabel ma tid\u0127ol inti stess u hekk fil- pre\u017cenza t' Alla inti \u017cgur li ma tidnibx, \u017cgur li ta\u0127dem g\u0127al Alla bil- \u0127e\u0121\u0121a u \u017cgur li tissaporti kollox bil- pa\u010benzja m\u0127abba l- \u0127las.", "Im\u0127abba lejn Alla", "Tifel \u2014 Qatt osservajt li a\u0127na bnedmin fin- natura n\u0127obbu lil min i\u0127obbna?", "G\u0127aliex immela a\u0127na m' g\u0127andniex in\u0127obbu 'l Alla?", "Min \u0127abbna daqskemm \u0127abbna Hu?", "Tana l- e\u017cistenza, tana 'l Ibnu b' vittma ta' dnubietna u jag\u0127milha, biex ng\u0127id hekk, ta' seftur warajna billi jtellg\u0127alna x- xemx u jibg\u0127atilna x- xita u f' kelma wa\u0127da billi jikkonservana.", "Jekk issaqsi lil min issaqsi jwie\u0121bek li j\u0127obb 'l Alla, per\u00f2 m' hemmx \u010bajt ma' Alla u lanqas paroli i\u017cda spirtu u verit\u00e0.", "Min i\u0127obb 'l Alla qal \u0120es\u00f9 Kristu, i\u0127ares il- kmandamenti.", "Xejn ma jg\u0127odd li inti bil- kliem tistqarr 'l Alla u bil- kliem tg\u0127id li t\u0127obbu jekk ma tag\u0127milx il- volont\u00e0 tieg\u0127u.", "\u0120es\u00f9 Kristu fl- evan\u0121elju qalilna li mhux min jg\u0127id, Sinjur, Sinjur, jid\u0127ol fis- saltna t' Alla i\u017cda min jag\u0127mel il- volont\u00e0 t' Alla dan jid\u0127ol fiha.", "Inti ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha t' Alla u tikkmanda lis- seftur tieg\u0127ek biex ja\u0127sel u hu minflok i\u0127amme\u0121: tippremjah?", "Inti tikkmanda lis- seftur tieg\u0127ek biex i\u0121iblek l- ikel u huwa minflok joqg\u0127od jiknes: tippremjah?", "Min i\u0127obb 'l Alla b' xi mod jew ie\u0127or jintg\u0127araf b\u0127alma s- si\u0121ra tintg\u0127araf mill- frottijiet g\u0127aliex kollox jo\u0127ro\u0121 mill- abbundanza tal- qalb.", "Is- sinjali ta' ru\u0127 li t\u0127obb 'l Alla huma l- preferenza li f' kollox hija tag\u0127ti 'l Alla anki fuq il- \u0127ajja temporali: l- im\u0127abba tal- proxxmu kif jg\u0127id San \u0120wann l- Appostlu li min i\u0127obb 'l Alla j\u0127obb il- proxxmu wkoll: il- \u0127sieb fuq Alla: il- \u0127e\u0121\u0121a biex Alla jkun ukoll ma\u0127bub minn \u0127addie\u0127or: il- gost g\u0127all- \u0127wejje\u0121 li g\u0127andhom x' jaqsmu fuq is- sentimenti t' Alla spe\u010bjalment il- \u0126niena u l- bi\u017ca' li ma joffendih lanqas bl- i\u010bken di\u017cgust.", "Edina l- im\u0127abba Alla b\u0127ala Kreatur tag\u0127na, b\u0127ala Konservatur tag\u0127na u b\u0127ala Sinjur tag\u0127na g\u0127andu d- dritt assolut li jikkmandahielna u jridha rigoro\u017cament minna b' mod li n\u0127obbuh b' qalbna kollha, bil- forzi tag\u0127na kollha, bil- \u0127sieb tag\u0127na kollu u bil- \u0127ajja tag\u0127na kollha.", "Immela, o tifel, tmur fil- fjammi ta' dejjem jekk inti trid tag\u0127mel dnub mejjet biex ma jne\u0127\u0127ulekx \u0127ajtek, \u0121idek u unurek: u tmur fil- purgatorju jekk inti trid tag\u0127mel dnub venjal biex ma tkunx privat minn xi \u0127a\u0121a minn hedawna l- beni temporali.", "Konklu\u017cjoni \u2014 G\u0127id il- veru, o tifel, kieku missierek ikollu seftur u missierek jikkmandah ja\u0127rat u s- seftur ma jag\u0127milx dak li qallu sidu ji\u0121ifieri missierek jista' jkun li missierek i\u0127allsu u jg\u0127idlu bravu u fidil?", "Taf inti xejn li missierek u kull bniedem huwa ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla?", "Wa\u0127\u0127al immela f' rasek li ssir tassew qaddis qabel ma lilek ti\u0121i mne\u0127\u0127ija hedina l- okka\u017cjoni bil- mewt li warajha \u0127add ma jista' jopra.", "Im\u0127abba lejn il- proxxmu", "Tifel \u2014 Kemm hija xorti u grazzja kbira g\u0127all- bniedem meta Alla jag\u0127tih l- okka\u017cjoni li jg\u0127in il- proxxmu!", "Bosta jistg\u0127u u ma jg\u0127inux il- proxxmu: taf g\u0127aliex?", "G\u0127aliex Alla ma jkunx tahom dina l- grazzja voldieri g\u0127ax Alla ma rahomx denji li jinqeda bihom.", "\u0120es\u00f9 Kristu tana kmandament li n\u0127obbu 'l xulxin u f' xejn ma spikkaw hekk manjifikament il- qaddisin tieg\u0127u daqskemm fl- im\u0127abba lejn il- proxxmu.", "Il- proxxmu tieg\u0127ek huwa kull bniedem li jista' jid\u0127ol fil- \u0120enna: u r- regola li g\u0127andek tu\u017ca fl- im\u0127abba lejn il- proxxmu hija inti stess: \u0127obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek, li jfisser dak li ma tridx li \u0127addie\u0127or jag\u0127mel lilek inti le tag\u0127mlu lil \u0127addie\u0127or b\u0127allikieku: trid inti min jisirqek?", "Trid inti min jinfamak?", "Trid inti min joqtlok?", "U dak li trid inti li \u0127addie\u0127or jag\u0127mel lilek inti wkoll ag\u0127mel lill- o\u0127rajn: b\u0127allikieku trid inti min ja\u0127firlek?", "Trid inti min jikkunslak?", "Trid inti min jitimg\u0127ek jew jisqik jew ilibbsek?", "Kemm hija regola komuni!", "L- im\u0127abba tag\u0127na lejn il- proxxmu xejn ma tiswielna quddiem Alla jekk ma tkunx universali voldieri komprisi l- g\u0127edewwa wkoll, kif qal Kristu: Jekk t\u0127obbu biss 'il min i\u0127obbkom xi \u0127las ikollkom?", "Jekk ma tkunx sin\u010biera voldieri msie\u0127ba bl- opri tal- \u0127niena, kif jg\u0127allem San \u0120wann: Ma n\u0127obbux bil- kliem i\u017cda bl- opri u bil- verit\u00e0.", "U jekk ma tkunx di\u017cinteressata voldieri mhux g\u0127al xi finijiet ta' hedina l- art b\u0127allikieku simpatija, promozzjoni, flus, impjiegi, rigali e\u010b\u010b\u2026 kif qal Kristu g\u0127al min jag\u0127mel b' fini temporali: Intom \u0127adtuh il- \u0127las tag\u0127kom.", "Ebda triq mhija hekk fa\u010bli biex wie\u0127ed isib il- grazzji quddiem Alla daqskemm l- e\u017cer\u010bizzju tal- im\u0127abba lejn il- proxxmu: grazzji mhux biss spiritwali i\u017cda temporali wkoll.", "Fis- salm 40 l- Ispirtu Santu jg\u0127id: Imbierek min jifhem fuq il- bniedem fil- b\u017conn u fqir: fil- jum il- \u0127a\u017cin jilliberah is- Sinjur.", "Is- Sinjur jikkonservah, jg\u0127ajxu u hieni jag\u0127mlu fuq l- art u s- Sinjur i\u0121iblu l- g\u0127ajnuna fuq is- sodda tad- dulur tieg\u0127u.", "\u0120es\u00f9 Kristu, kif qal fl- evan\u0121elju, sejjer isejja\u0127 g\u0127al \u0127ajja eterna 'l dawk li jkunu g\u0127amlu mal- proxxmu opri tal- \u0127niena u espressament iddikjara li mieg\u0127u nnifsu jg\u0127odd mag\u0127mul sija \u0121id sija deni mag\u0127mul lejn il- proxxmu.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Ma j\u0127ossokx, o tifel, tin\u0121ibed serjament biex taqdi l- proxxmu kif tista' x\u0127in biss biss tara hedana l- unur li tkun qieg\u0127ed tag\u0127mel ma' Kristu stess dak li ma' bniedem tajjeb jew \u0127a\u017cin inti tag\u0127mel?", "Na\u0127seb li mil- lum 'il quddiem toqg\u0127od i\u017cjed delikat f' g\u0127emilek mal- proxxmu u fuq il- proxxmu.", "Ubbidjenza", "Tifel \u2014 Trid ma ti\u017cbalja qatt u tkanta dejjem vittorja?", "Kun ubbidjent.", "Trid tikkmanda tajjeb?", "Kun ubbidjent.", "Kristu l- Img\u0127allem divin tieg\u0127ek g\u0127allmek tkun ubbidjent bil- kelma tieg\u0127u u bl- e\u017cempju tieg\u0127u, g\u0127allmek tg\u0127id: \"Missierna, jkun li trid int kif fis- Sema hekda fl- art\" \u2014 u fuq is- salib \u0121ie \u017cvinat bis- sikkina tal- ubbidjenza: g\u0127alhekk Alla e\u017caltah, jg\u0127id San Pawl, g\u0127ax kien ubbidjent sal- mewt u sal- mewt tas- salib.", "Ara kemm hija ne\u010bessarja l- ubbidjenza biex ng\u0127ixu fil- pa\u010bi.", "Kieku kul\u0127add jag\u0127mel li jrid u li jog\u0127\u0121bu ma jkunx hawn forsi babilonja u konfu\u017cjoni fost il- bnedmin?", "Meta Alla tana l- Li\u0121i tieg\u0127u forsi tahielna g\u0127all- qerda tag\u0127na jew g\u0127all- \u0121id tag\u0127na fis- sapjenza tieg\u0127u?", "Jidhirlek li missier jag\u0127ti kmand lil ibnu g\u0127ad- dannu?", "Mela ma jistax ikun li jkollu pa\u010bi u sa\u0127\u0127a min ma jobdix g\u0127all- kmandamenti t' Alla.", "U g\u0127al dawk li jobdu g\u0127al- li\u0121i g\u0127andhom pa\u010bi kbira, kif jg\u0127id David, fis- salmi \"Pa\u010bi kbira g\u0127al dawk li j\u0127obbu l- Li\u0121i tieg\u0127ek, o Sinjur.\"", "Il- bniedem tilef il- feli\u010bit\u00e0 tieg\u0127u bid- di\u017cubbidjenza u jakkwistaha b' mezz ie\u0127or ma jistax \u0127lief bl- ubbidjenza.", "L- ubbidjenza hija sottomissjoni tal- volont\u00e0 tal- bniedem g\u0127all- volont\u00e0 tas- superjur tieg\u0127u b' mod li dawn i\u017c- \u017cew\u0121 volontajiet isiru \u0127a\u0121a wa\u0127da b' gost kbir tas- superjur li jiddetermina li jippremja s- sudditu ubbidjent tieg\u0127u.", "G\u0127all- kuntrarju d- di\u017cubbidjenza hija re\u017cistenza jew gwerra tal- volont\u00e0 tal- bniedem kontra l- volont\u00e0 tas- Superjur tieg\u0127u u billi s- superjur g\u0127andu dejjem forza aqwa g\u0127alhekk imur minn ta\u0127t id- di\u017cubbidjent akkaw\u017ca tal- kastigi g\u0127ax \u0127add ma jag\u0127ti premju i\u017cda kastigi lil min hu di\u017cubbidjent.", "T\u0127allas inti bniedem ta' kmand li inti tajtu biex jag\u0127mel u minflok dan g\u0127amel kontra l- kmand tieg\u0127ek?", "Ma tkunx forsi toffendi l- verit\u00e0 x\u0127in tippremja lil min ma jist\u0127oqqlux?", "Il- bniedem perswa\u017c b' hedina l- kbira verit\u00e0 li hu mhuwa xejn \u0127lief ko\u010b\u010b trab u rmied issibu g\u0127andu fih spirtu hekk artab biex jobdi li donnu lanqas ma j\u0127ares lejn il- premju jew lejn il- bi\u017ca' tal- kastigi.", "L- ubbidjenza tan- nies perfetti u tassew fidili timxi fuq is- sempli\u010bit\u00e0 voldieri ma toqg\u0127odx ta\u0127seb jekk il- kmand tas- superjur tieg\u0127ek kienx prudenti jekk \u017cbaljax jekk fehemx id- dannu tieg\u0127ek: timxi fuq il- prontezza voldieri ma toqg\u0127odx ta\u0127sibha jekk tag\u0127milhiex jew le: i\u017cda saqajk, idejk, \u0127alqek, widnejk u g\u0127onqok g\u0127andhom ikunu disposti li tir\u010bievi bil- volont\u00e0 tieg\u0127ek il- kmand tas- superjuri: timxi wkoll bil- fer\u0127 u mhux bil- lamenti u bl- infi\u0127 u bil- qlib tal- g\u0127ajnejn kif hemm miktub li Alla j\u0127obb lil min jag\u0127ti bil- fer\u0127a.", "Konklu\u017cjoni \u2014 X' jidhirlek, o tifel, li sejjer issib inti ma' wi\u010b\u010bek f' mewtek?", "Inti tista' tippremja lil min ma jobdikx li inti ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha t' Alla?", "G\u0127alhekk fuqek stess inti tista' b' xi mod tara kif i\u0121ib ru\u0127u mieg\u0127ek Alla.", "Irrisolvi immela li ta\u0127\u017cen merti bl- ubbidjenza li ming\u0127ajrha ma jistg\u0127ux isiru qatt u qatt.", "Silenzju", "Tifel \u2014 Kieku tifhem kemm huwa ta' \u0121id kbir is- silenzju kont tassew tg\u0127o\u017c\u017cu.", "Kemm hija sabi\u0127a l- pa\u010bi tal- qalb?", "Kemm huma sbie\u0127 il- fervur u l- konkordja?", "Dawn il- \u0127wejje\u0121 kollha j\u0121ibhom biss is- silenzju.", "Is- silenzju huwa t- termometru li jg\u0127id jekk hemmx fik virt\u00f9 jew fiex inhija l- virt\u00f9 tieg\u0127ek: g\u0127alhekk \u017commu b' \u0127abib indivi\u017cibbli ta' \u0127ajtek kollha.", "Is- silenzju jinkiser fl- intern billi wie\u0127ed i\u017comm f' rasu \u0127sibijiet inutli, vanitu\u017ci, ozju\u017ci bla fini suffi\u010bjenti, \u0127sibijiet ta' kompja\u010benza jew ta' inkwiet: is- silenzju estern jinkiser bid- diskors bla b\u017conn, bid- da\u0127k, bit- tisfir, bl- g\u0127ajjat u bil- \u0127sejjes bla b\u017conn kif ukoll, b' kull azzjoni esterna li ma tkunx ordinata g\u0127al xi fini li g\u0127alih bniedem prudenti jammetti li hemm lokha.", "Ara kemm jimpressjona s- silenzju li, kif jg\u0127id l- Ispirtu Santu, jekk l- iblah i\u017comm is- skiet ji\u0121i mag\u0127dud fin- numru mal- prudenti u mal- g\u0127orrief.", "Sant Injazju Loyola kien i\u017comm b' termometru tal- ispirtu tas- so\u010bji tieg\u0127u s- silenzju: fejn kien jarah osservat kien jikkonkludi li tassew hemm l- ispirtu, fejn ma kienx rah osservat kien jg\u0127id li spirtu m' hemmx.", "San \u0120akbu fl- ittra tieg\u0127u jg\u0127id li s- silenzju \u0127add mill- bnedmin ma jista' jg\u0127o\u017c\u017cu g\u0127alhekk billi hu don t' Alla nitolbuh kuljum 'l Alla, barra mill- industrija tag\u0127na g\u0127alih billi noqog\u0127du kemm nistg\u0127u wa\u0127idna.", "Il- prudenti u l- g\u0127orrief i\u017commuh b' rimedju kwa\u017ci g\u0127al kull g\u0127aw\u0121 u San \u0120wann il- Gri\u017costmu jg\u0127idlek: \"G\u0127o\u017c\u017c is- silenzju u iksru g\u0127al \u0127a\u0121a a\u0127jar minnu.\"", "Ara ta\u0127seb li Alla jispirak u jkellmek ming\u0127ajr is- silenzju.", "Ara ta\u0127seb li inti ma ssirx \u0127ati ta' xi nuqqas ming\u0127ajr is- silenzju x\u0127in Kristu jg\u0127idilna: \"Ikun kliemkom iva, iva u le, le g\u0127ax dak li huwa i\u017cjed minn hekk huwa mill- \u0127a\u017cen.\"", "Ara ta\u0127seb li qalbek hija perfetta ming\u0127ajr is- silenzju: re\u010bipjent vojt \u0127sejjes jag\u0127mel mad- daqqiet.", "Ara ta\u0127seb li ming\u0127ajr silenzju sejjer to\u0127ro\u0121 a\u0127jar quddiem jew man- nies.", "A\u0127seb fuq is- sentenza ta' Kristu li tmiss is- silenzju: \"Ta' kull kelma ozju\u017ca li jkunu qalu l- bnedmin jag\u0127tu kont tag\u0127ha fil- jum tal- \u0126aqq.\"", "Mela mhux g\u0127edt kelma u baqg\u0127et sejra mar- ri\u0127; i\u017cda tag\u0127ha inti responsabbli fil- kuxjenza quddiem Alla.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Trid, o tifel, tara kemm huwa kbir in- numru tal- boloh?", "Osserva kemm ftit nies g\u0127andhom fommhom sieket.", "Bosta u bosta \u017caqqhom, kif jg\u0127id il- proverbju, tesa' fornata \u0127ob\u017c u kelma ma tesag\u0127hiex.", "Irrisolvi immela li ma timitax \u0127lief 'il min huwa silenzju\u017c spe\u010bjalment 'il Kristu.", "Pa\u010benzja", "Tifel \u2014 Itg\u0127allem lesti rasek g\u0127all- pa\u010benzja g\u0127ax kwa\u017ci kull mument ikollok l- okka\u017cjoni li te\u017cer\u010bitaha.", "Hija tant me\u0127tie\u0121a g\u0127as- sa\u0127\u0127a tar- ru\u0127 li ming\u0127ajrha ma nsalvawx ru\u0127na kif qalilna Kristu: \"Bil- pa\u010benzja tag\u0127kom issalvaw ru\u0127kom,\" u wkoll g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem, kif jg\u0127id l- Ispirtu Santu: \"Is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem il- pa\u010bi tal- qalb.\"", "Tag\u0127mel x' tag\u0127mel is- salib ma ta\u0127arbu qatt g\u0127ax je\u0127tie\u0121 li jitqieg\u0127ed fuq spallejk trid jew ma tridx billi g\u0127andek tbati b\u0127ala bniedem su\u0121\u0121ett g\u0127all- mi\u017cerji kollha ta' hedina l- \u0127ajja li tispi\u010b\u010ba bil- mewt, g\u0127andek tbati b\u0127ala midneb g\u0127all- konsegwenzi tad- dnub mill- \u0121ustizzja t' Alla u g\u0127andek tbati b\u0127ala predestinat fit- triq li g\u0127adda minnha Kristu u Ommu Marija Santissma.", "Xejn la tifhem li sejjer tkun prudent billi tispa\u010benzja ru\u0127ek anzi tidher iblah fl- g\u0127ajnejn ta' dawk li josservawk kif jg\u0127id l- Ispirtu Santu li min hu spa\u010benzju\u017c jopra l- bluha.", "U jista' jkun li mo\u0127\u0127 im\u0127awwad jirra\u0121una jew jidde\u010biedi tajjeb?", "Bl- ispa\u010benzjar tieg\u0127ek x' tirrimedja?", "Wie\u0127ed jispa\u010benzja ru\u0127u g\u0127ax fqir, forsi bl- ispa\u010benzja tieg\u0127u jsir g\u0127ani?", "Wie\u0127ed jispa\u010benzja ru\u0127u g\u0127ax imwe\u0121\u0121a' jew g\u0127ax inkisritlu xi \u0127a\u0121a, forsi bl- ispa\u010benzja tieg\u0127u je\u0127les mill- u\u0121ig\u0127 jew isewwi l- miksur?", "Immela tassew li jopra ta' iblah min jispa\u010benzja ru\u0127u.", "Taf inti xejn li min hu spa\u010benzju\u017c mhux biss jopra ta' iblah i\u017cda jsostni dannu wkoll?", "Hekk jg\u0127id l- Ispirtu Santu.", "Isostni dannu temporali: wie\u0127ed bl- ispa\u010benzja jkisser o\u0121\u0121ett mhux huwa jkollu j\u0127allsu?", "Wie\u0127ed spa\u010benzju\u017c i\u0127abbat rasu mal- \u0127ajt; mhux huwa jkollu jissaporti l- u\u0121ig\u0127?", "Wie\u0127ed bl- ispa\u010benzja jillifronta 'l xi \u0127add; mhux huwa jaqa' fil- mibeg\u0127da?", "Veru li min hu spa\u010benzju\u017c ikollu jsostni duluri, dispja\u010biri u sog\u0127ba.", "L- ispa\u010benzju\u017c isostni dannu anki spiritwali: l- ewwel nett kemm merti jitlef meta ma je\u0127ux pa\u010benzja u ma jirrassenjax ru\u0127u mal- volont\u00e0 t' Alla?", "Li wie\u0127ed jitlef merti bl- ispa\u010benzja mhux biss i\u017cda jsir \u0127ati ta' dnub li jkollu jiskonta jew bil- penitenza jew bin- nar wara mewtu.", "Kemm skandli nag\u0127tu lill- proxxmu bl- ispa\u010benzja?", "Mnejn ji\u0121u \u010berti odji, \u010berti g\u0127edewwa, mormorazzjonijiet, kalunnji, kliem in\u0121urju\u017c u tant deni ie\u0127or?", "Mill- ispa\u010benzja.", "Je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jikkore\u0121i ru\u0127u minn difett hekk ikrah u r- rimedji huma li nitolbu 'l Alla u dan jag\u0127ti \u017cgur l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu kif missier ma jag\u0127tix lill- iben \u0121ebla meta dan jitolbu \u0127ob\u017c: li wie\u0127ed ma jiqafx fuq \u0127sieb li j\u0121ib l- inkwiet: li wie\u0127ed i\u0121ib f' rasu l- verit\u00e0 li bl- ispa\u010benzja mhux biss ma jirrimedjax, i\u017cda li jkollu jsostni d- dannu: u fl- a\u0127\u0127ar nett bil- frekwenza tas- sagramenti li minnhom a\u0127na nie\u0127du forza, virt\u00f9 u kura\u0121\u0121 biex neg\u0127lbu l- passjonijiet \u017cregolati tag\u0127na.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Meta ssib ru\u0127ek f' xi g\u0127aw\u0121 jew f' xi kuntrarju minn issa 'l quddiem issabbat saqajk u taqleb ta' ta\u0127t fuq jew b\u0127ala \u0127aruf i\u017c\u017comm is- skiet billi taf li bl- ispa\u010benzja jo\u0127ro\u0121 g\u0127aw\u0121?", "Irrisolvi immela li ma t\u0127alli xejn itellag\u0127homlok u li tibqa' f' kollox u dejjem fis- serenit\u00e0 ta' mo\u0127\u0127ok.", "Il- Providenza ta' Alla", "Tifel \u2014 Tista' inti tiddubita li Alla jie\u0127u \u0127sieb il- kreaturi tieg\u0127u x\u0127in missier, bniedem ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha t' Alla, jipprokura l- mezzi kollha g\u0127as- sostenn ta' wliedu?", "Ikollok \u0127a\u0121a tieg\u0127ek spe\u010bjalment xi xog\u0127ol ta' jdejk ma tg\u0127o\u017c\u017cux inti forsi tindukrah u tikkonservah?", "Jidhirlek li dak li hu tajjeb u perfett fik mhuwiex hekk infinitament f' Alla li \u0127alqek?", "Barra mix- xhud tal- istess natura li f' Alla hemm tassew providenza, l- Iskrittura mqaddsa tipperswadina li Alla jie\u0127u kura mhux biss ta' \u0127wejje\u0121 kbar i\u017cda anke tal- inqas \u0127a\u0121a ma\u0127luqa.", "\u0120es\u00f9 Kristu qalilna li Alla huwa Missier tag\u0127na: issa jibqa' missier min ma je\u0127ux \u0127sieb uliedu?", "Forsi l- aqwa kwalit\u00e0 f' missier mhijiex il- kura u l- \u0127sieb tal- familja?", "Jekk Alla jie\u0127u \u0127sieb it- tajr tal- ajru u l- \u0121ilju tal- g\u0127alqa kemm i\u017cjed jie\u0127u \u0127sieb tag\u0127kom, ja nies ta' fidi \u017cg\u0127ira?", "Hekk Kristu \u010banfar 'il Missirijietna.", "U min hekk ag\u0127ma li ma jarax hedana l- gvernatur tas- sema u tal- art u ma jistag\u0127\u0121ibx x\u0127in kollox jimxi bl- ordni, xemx, qamar, kwiekeb, sta\u0121uni, jum u lejl?", "X\u0127in kull annimal fl- ajru, fil- ba\u0127ar, fl- art komprisi l- bnedmin f' numru li ma jing\u0127addx kul\u0127add jiekol, jixrob u mlibbes?", "Dina l- kura t' Alla mhix biss g\u0127all- \u0127ajja temporali; i\u017cda g\u0127all- \u0127ajja spiritwali wkoll tal- bnedmin billi tana l- mezzi g\u0127aliha u fosthom prin\u010bipalissmu tana 'l Ibnu b' vittma ta' dnubietna u bi Mg\u0127allem tag\u0127na.", "Alla \u0127alaq kollox u kollox jiggverna u jidderie\u0121i g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, g\u0127andu dejjem finijiet denji t' Alla li hu, g\u0127alhekk g\u0127andhom ikunu tassew im\u010banfrin il- lamenti kollha li jo\u0127or\u0121u minn qalbna li jfissru li Alla jew ma jafx imexxi jew li mhux potenti jew li mhuwiex tajjeb.", "Kollox hu meqjus mis- sapjenza tieg\u0127u g\u0127alhekk xejn ma ji\u0121ri addo\u010b\u010b i\u017cda kollox providenzjali anke dak li a\u0127na n\u017commu deni.", "Fejn kienet tkun il- palma tal- martri kieku ma kenitx il- \u0127ruxija tat- tiranni?", "Xejn m' g\u0127andu jag\u0127mel il- bniedem biex ma jitfixkilx akkaw\u017ca tas- suppervja \u0127lief li jiskot jew li jg\u0127id: \"Ma nafx, ma nifhimx: jiena finit: Alla infinit.\"", "M' hemmx \u0127sieb li jinkwieta f' serenit\u00e0 perfetta l- mo\u0127\u0127 tieg\u0127ek daqs il- \u0127sieb tal- Providenza t' Alla.", "Huwa veru li Alla huwa s- Sinjur il- padrun ta' kollox: issa inti jkollok annimal g\u0127ax tieg\u0127ek ma tu\u017cahx kif trid inti?", "Alla huwa veru missier: issa inti jkollok annimal forsi ma ta\u0127siblux g\u0127all- ikel, tindukrah u tu\u017ca mieg\u0127u kif jen\u0127tie\u0121 anki ssawtu biex tiddixxiplinah?", "Nintefg\u0127u fi \u0127dan Alla tag\u0127na li bil- fidu\u010bja fih nigglorifikawh bil- verit\u00e0.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Jidhirlek, o tifel, li bil- \u0127sieb tieg\u0127ek titwal minkeb wie\u0127ed biss?", "Ta\u0127seb inti li tag\u0127mel xi \u0127a\u0121a jekk Alla ma jqeg\u0127idx idejh huwa?", "Irrisolvi immela li f' xejn ma tit\u0127awwad perswa\u017c li kollox ta\u0127t il- padrunanza u l- karit\u00e0 t' Alla.", "Kumpanija \u0127a\u017cina", "Tifel \u2014 X' ta\u0127seb li ji\u0121ri f' kannestru kollu tuffie\u0127 tajjeb jekk mag\u0127hom inqieg\u0127du fih tuffie\u0127a m\u0127assra?", "Kun af li ma\u017c- \u017cmien ma jkunx hemm wa\u0127da li ma tintmessx.", "L- istess sens komun osserva bl- esperjenza dina l- prattika u \u0127are\u0121 bil- proverbju li: min jag\u0127milha maz- zopp mas- sena jsir zopp, li: ma' min rajtek xebbahtek, li: g\u0127idli ma' min tag\u0127milha u ng\u0127idlek min int.", "Hekk hu.", "Li kull min g\u0127amilha mal- kumpanija \u0127a\u017cina f' qasir \u017cmien tilef il- kwalitajiet sbie\u0127 u nobbli u sar q\u017cie\u017c sa\u0127ansitra f' g\u0127ajnejh stess ukoll.", "B' xhud tal- Ispirtu Santu li huma rari l- kumpaniji prudenti u qaddisin, x\u0127in qal li bla tarf huwa n- numru tal- boloh.", "X' tistenna minn bniedem iblah \u0127lief li jag\u0127mlek infeli\u010bi?", "Fis- salm 17 l- Ispirtu Santu jg\u0127id li xorti kull bniedem ti\u0121i mill- kumpanija li mag\u0127ha jing\u0127aqad, x\u0127in jg\u0127id li mal- qaddis issir qaddis u mal- \u0127a\u017cin te\u0127\u017cien: mal- inno\u010benti ssir inno\u010benti u mal- mag\u0127\u017cul issir mag\u0127\u017cul.", "Issa immela mhix f' idejk, o tifel, li tkun beatu jew infeli\u010bi?", "Kieku inti taf bi \u017cgur li f' darek sejjer jid\u0127ol g\u0127andek bniedem g\u0127adu biex jag\u0127millek kbira \u0127sara ta\u0127t l- apparenza ta' \u0127abib kont int skont l- impuls tan- natura tifta\u0127lu u tag\u0127tih f' qalbek l- aqwa lok tal- preferenza?", "Tirrispondini li wisq attentament tindokra ru\u0127ek minnu.", "Qatt smajt kemm nies irnexxew u g\u0127amlu \u0127wejje\u0121 kbar?", "Kun af li dan sar g\u0127ax marru l- iskola u fl- iskola jsir it- tag\u0127lim li huwa l- kaw\u017ca ta' kull \u0121id: issa l- kumpanija \u0127a\u017cina hija vera skola li tg\u0127allem bil- kelma, bis- su\u0121\u0121erimenti malizzju\u017ci tal- prin\u010bipji tad- dinja li huma ordinati g\u0127ar- rikezzi, g\u0127all- unuri, u g\u0127ad- delizzji senswali.", "Min jista' jg\u0127id bl- istorja f' idejh jew bil- kxuf tad- delitti mo\u0127bija kemm gideb, serq, qtil, adulterji, inganni u oppressjonijiet tal- proxxmu akkaw\u017ca ta' dawn il- prin\u010bipji mundani?", "Tg\u0127allem il- kumpanija mhux biss bil- kelma i\u017cda bl- e\u017cempju wkoll u minn hawn kun af li hija tag\u0127mel tassew l- effett, kif jg\u0127id il- filosfu Orazju li l- kliem iqanqal u l- e\u017cempju jkaxkar.", "Tafu inti xejn l- g\u0127ajdut tal- filosfi li wara l- fatt ifta\u0127ar u li l- \u0127sad skont i\u017c- \u017crig\u0127?", "L- iskandli u r- rovini li hawn fid- dinja kellhom u g\u0127andhom bi promuturi l- kumpanija l- \u0127a\u017cina.", "Ara kemm hija ta' produzzjoni u ta' effetti kbar mill- istess \u0127a\u017cen li inti stess tikkonsidra b' g\u0127ajnejk.", "Jekk tag\u0127milha ma' kumpanija \u0127a\u017cina kun af li biki, inkwiet u mrar g\u0127andek tistenna f' \u0127ajtek u wara mewtek perdizzjoni u fjammi eterni: il- kaw\u017ca ta' dina l- infeli\u010bit\u00e0 inti tg\u0127id: \"Kienet il- g\u0127aqda tieg\u0127i ma' bniedem \u0127a\u017cin\" u inutli jkun kull rimedju.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Forsi, o tifel, meta inti g\u0127amilt l- ewwel dnub ma kinitx il- kaw\u017ca xi bniedem \u0127a\u017cin li minnu tg\u0127allimt jew mill- kelma jew mill- e\u017cempju tieg\u0127u?", "Taf inti xejn kemm hija \u0127a\u0121a tqila biex ma ng\u0127idux impossibbli li minn \u0127a\u017cin wie\u0127ed isir tajjeb?", "Ifta\u0127 g\u0127ajnejk li ma jkollokx bilfors tifta\u0127hom ming\u0127ajr rimedju.", "Qrar", "Tifel \u2014 Jekk xi \u0127add wara l- Mag\u0127mudija jitlef il- grazzja t' Alla bi dnub mejjet, is- sagrament tal- Qrar huwa istitwit minn \u0120es\u00f9 Kristu biex jag\u0127ti l- ewwel grazzja g\u0127alkemm jista' wkoll jag\u0127ti t- tieni grazzja voldieri jkabbar il- grazzja li tkun \u0121\u00e0 fil- bniedem.", "Qabel ma wie\u0127ed jersaq f' ri\u0121lejn il- konfessur je\u0127tie\u0121 li je\u017camina ru\u0127u fuq il- li\u0121i t' Alla u tal- Knisja b' hedik id- dili\u0121enza li wie\u0127ed ju\u017ca fil- \u0127wejje\u0121 temporali: imbag\u0127ad inissel sog\u0127ba fih permezz ta' \u0127sieb fuq il- benefizzi t' Alla jew fuq in- Novissmi u b' sinjal ta' vera di\u017capprovazzjoni tad- dnub jag\u0127ti kelma ferma u effika\u010bi lil Alla li mieg\u0127u \u0127add ma ji\u010b\u010bajta li tassew ma jer\u0121ax joffendih i\u017cjed avolja jaf li jmut akkaw\u017ca tad- dnub.", "Dan wie\u0127ed g\u0127andu jifhem tajjeb li ming\u0127ajr indiema ebda dnub anke venjali ma jista' jin\u0127afer u li m' hemmx indiema jekk wie\u0127ed g\u0127andu \u0127sieb li g\u0127al xi ra\u0121uni jikkonsenti g\u0127ad- dnub.", "Kull nisrani huwa obbligat iqerr id- dnubiet mejta kollha tieg\u0127u li tag\u0127hom ikun g\u0127adu ma qalax ma\u0127fra, u \u010b- \u010birkustanzi li jbiddlu l- ispe\u010bi tad- dnub: pere\u017cempju min ikun sawwat 'l ommu mhux bi\u017c\u017cejjed jg\u0127id li sawwat persuna imma g\u0127andu jg\u0127id li dina l- persuna kienet ommu \u2014 Jekk wie\u0127ed ikollu l- vot tal- Kastit\u00e0 mhux bi\u017c\u017cejjed jg\u0127id li g\u0127amel dnub ta\u017c- \u017cina imma g\u0127andu jg\u0127id ukoll li kiser il- vot \u2014 Jekk wie\u0127ed jixtieq mara ta' \u0127addie\u0127or mhux bi\u017c\u017cejjed li jg\u0127id xtaqt mara i\u017cda g\u0127andu jg\u0127id li l- mara mi\u017c\u017cew\u0121a.", "Rigward id- dnubiet venjali ma a\u0127niex obbligati nqerruhom imma jekk irridu l- assoluzzjoni je\u0127tie\u0121 li jkollna l- indiema almenu fuq wie\u0127ed biss.", "Id- dnubiet li niddubitaw li g\u0127amilna u dawk id- dnubiet li niddubitaw li qerrejna \u0121\u00e0 m' a\u0127niex obbligati li nqerruhom: biss inqerru ta\u0127t obbligu kif jg\u0127id il- kon\u010bilju ta' Trentu, kull dnub mejjet li tieg\u0127u a\u0127na \u017cguri.", "Waqt il- qrar wie\u0127ed jiftakar li hu quddiem Alla li jara l- \u0127sieb ta' kul\u0127add sabiex ikun fidil u sin\u010bier g\u0127ax iktar jaqbel li wie\u0127ed ma jqerrx inkella li jqerr \u0127a\u017cin billi g\u0127all- mist\u0127ija jew g\u0127al apposta j\u0127alli dnub mejjet jew billi jkollu l- fehma li jer\u0121a' jew billi ma jinfatamx mill- okka\u017cjoni prossima tad- dnub jew billi ma jridx ja\u0127fer b' qalbu kollha 'l min g\u0127amillu xi deni.", "Min immela wara l- assoluzzjoni jqum minn ri\u0121lejn il- konfessur jew iqum \u0127abib t' Alla jew g\u0127adu ikbar t' Alla.", "Fl- a\u0127\u0127ar nett wie\u0127ed jag\u0127mel il- penitenza u dina tkun ta\u0127t obbligu gravi jekk il- penitent ikun qerr dnub mejjet u tkun ta\u0127t obbligu venjali jekk id- dnubiet ikunu venjali.", "Il- penitent jista' ma ja\u010b\u010bettax il- penitenza rigward il- kwalit\u00e0 li jag\u0127tih il- konfessur: u jista' wkoll jindika lill- konfessur fuq il- kwalit\u00e0 li jrid: basta li ja\u010b\u010betta penitenza relattiva.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Ara qatt, o tifel, tkun iblah li ta\u0127seb li tinganna lill- Konfessur: inti tkun tinganna lilek innifsek bl- infedelt\u00e0 tieg\u0127ek.", "Il- Konfessur huwa missier, huwa tabib u duttur tal- penitent: g\u0127alhekk wie\u0127ed g\u0127andu jekk tassew irid il- \u0121id lilu nnifsu jifta\u0127 qalbu u xejn ma g\u0127andu wie\u0127ed ja\u0127seb li l- Konfessur jie\u0127u idea \u0127a\u017cina tal- penitent meta jara l- fedelt\u00e0 tieg\u0127u u l- bi\u017ca' tieg\u0127u lejn Alla u l- fidu\u010bja li j\u0121iblu bit- turija tal- mi\u017cerja u fuq kollox il- Konfessur jag\u0127der fih innifsu g\u0127aliex huwa bniedem b\u0127alu su\u0121\u0121ett g\u0127all- i\u017cbalji u g\u0127ad- dnubiet.", "Dnub", "Tifel \u2014 L- ikbar u l- uniku g\u0127adu tieg\u0127ek huwa d- dnub.", "Dan jitfa\u010b\u010ba quddiemek dejjem ta\u0127t l- aspett ta' \u0127abib kbir li jwieg\u0127ed muntanji u ib\u0127ra ta' pa\u010bi u mbag\u0127ad meta inti tifta\u0127lu s- santwarju ta' qalbek tara \u010bar li huwa ingannak: g\u0127alhekk x\u0127in inti taf li huwa qarrieqi u g\u0127adu kbir tieg\u0127ek ma tkunx tassew bla sens meta titbissimlu b\u0127ala \u0127abib?", "Ara ftit kemm huwa g\u0127adu kbir: kull deni li hawn fid- dinja u kull deni li hemm fid- dinja l- o\u0127ra huma frottijiet tieg\u0127u.", "Kemm hija wa\u0127xija l- mewt!", "Kun af li d- dnub biss da\u0127\u0127alha fid- dinja g\u0127ax Alla \u0127alaq il- bniedem biex ma jmutx: Intom tmutu, qal Alla lil Adam u lil Eva, jekk tidinbu tieklu l- frott projbit.", "X' \u0121arrabt x\u0127in inti rajt die\u0127el id- dar it- tebut li jag\u0127laq fih g\u0127all- korruzzjoni l- g\u0127a\u017ci\u017ca ommok?", "X' ta\u0127seb inti meta tara 'l xi \u0127add imut?", "Mhux forsi li dak il- pass g\u0127ad tag\u0127mlu inti wkoll u li warajk t\u0127alli l- linja tal- eternit\u00e0?", "Dwejjaq, slaleb, niket, u\u0121ig\u0127at, \u0121u\u0127, g\u0127atx, terremoti, sajjetti, mard ta' kull xorta, bxarat koroh, \u0127ruq, bi\u017ca' injoranza, torturi tal- konkupixxenza u kull deni jag\u0127rfu b' omm tag\u0127hom unika l- mis\u0127ut dnub.", "Innota issa ftit x' g\u0127amel id- dnub lil Kristu \u0120es\u00f9.", "Id- dnub kien il- kaw\u017ca li Alla sar bniedem u f' ba\u0127ar ta' umilt\u00e0 u ta' disprezzi u ta' \u0127ruxija miet biex jirriparah u biex ine\u0127\u0127ih mid- dinja.", "Persuna divina kien jen\u0127tie\u0121 li tissodisfa l- \u0121ustizzja divina g\u0127ax il- kreaturi ma jaslu qatt billi Alla huwa infinit u l- kreaturi huma finiti.", "Id- dnub kien il- kaw\u017ca li tant erwie\u0127 marru fil- fjammi eterni.", "G\u0127andek inti idea tan- nar u ta' kull \u0127a\u0121a li hija kontra qalbek?", "Il- \u0121ustizzja divina tit\u0127allas kif ir\u010beviet: g\u0127amilt inti bid- dnub dak li hija ma riditx issa hija tag\u0127mel dak li inti ma tridx.", "Qatt kellek tg\u0127addi xi lejl ma' xi tarbija marida tibki jew ma' kelb jing\u0127i?", "Lejl, lejl mhux g\u0127al dejjem.", "Tifhimha xejn dina l- kelma g\u0127al dejjem?", "T\u0127ossx li ttik rasek, x' wa\u0127da din!", "U fuq in- nar tal- Purgatorju kun af li Santu Wistin jg\u0127id li l- istess nar li jittortura l- indannat, jippurifika wkoll il- \u0121ust: id- differenza hija hawn li l- indannat g\u0127al dejjem f' hedan in- nar b\u0127al \u0127uta fl- ilma u li l- \u0121ust g\u0127al \u017cmien.", "L- effetti tad- dnub il- mejjet g\u0127andhom ibe\u017c\u017cg\u0127u u jra\u017c\u017cnu tassew il- bniedem li jemmen.", "Id- dnub il- mejjet jag\u0127mlek g\u0127adu ta' Alla u jag\u0127mel 'l Alla g\u0127adu tieg\u0127ek: id- dnub il- mejjet jag\u0127mlek \u0127ati tal- fjammi eterni, itellfek kemm merti jkollok u sakemm huwa fik inti ma tistax tigglorifika 'l Alla u timmerita.", "Id- dnub il- mejjet itellfek il- pa\u010bi ta' qalbek li hija l- aqwa te\u017cor tal- bniedem.", "Jidhirlek li bniedem f' sensih li jemmen fuq il- kruha u fuq il- konsegwenzi tad- dnub il- mejjet sejjer jilqg\u0127u f' qalbu meta dan jabborri l- inqas deni li jara kontra tieg\u0127u?", "Min jib\u017ca' mid- dnub il- venjal jassigura ru\u0127u li ma jaqax fid- dnub il- mejjet.", "Konklu\u017cjoni \u2014 \u0120ib, o tifel, quddiem g\u0127ajnejk, waqt it- tentazzjoni tad- dnub, id- deni tieg\u0127u u ifta\u0127 serjament l- attenzjoni tieg\u0127ek li malli tinteba\u0127 li Alla ma jridx, ma tag\u0127tix il- kunsens g\u0127all- \u0127a\u017cen: g\u0127ax Alla joffendi ru\u0127u biss meta wie\u0127ed jinteba\u0127 li dnub u jag\u0127ti kunsens g\u0127ad- dnub: u b' hekk inti tg\u0127ix fer\u0127an u \u0127abib t' Alla.", "Il- Ktieb tal- \u0126ajja", "Tifel \u2014 G\u0127andek tkun taf li fis- sema quddiem it- tron t' Alla, kif naqraw fl- Apokalissi, hemm ktieb imsejja\u0127 \u2014 il- Ktieb tal- \u0127ajja tal- \u0126aruf u fih hemm l- ismijiet ta' dawk kollha li wara l- mewt infallibbilment jid\u0127lu fil- glorja eterna: min g\u0127andu ismu f' hedana l- ktieb g\u0127andu wkoll tron fis- sema u kull min m' g\u0127andux ismu fih lanqas m' g\u0127andu tron fis- sema.", "Mhuwiex ming\u0127ajr sinjali f' hedan l- pellegrina\u0121\u0121 kull bniedem li g\u0127andu ismu fil- ktieb tal- \u0126ajja.", "U fuq hedawna s- sinjali nag\u0127mlu l- attenzjoni tag\u0127na biex nikkonslaw ru\u0127na permezz tag\u0127hom u fina nag\u0127mlu li joktru dejjem i\u017cjed.", "Sinjal immela li inti fil- ktieb tal- \u0126ajja hu li inti qieg\u0127ed fil- Knisja li kap tag\u0127ha vi\u017cibbli huwa l- Papa: infatti Kristu qal lil San Pietru l- ewwel Papa tal- Knisja li tieg\u0127u huma su\u010b\u010bessuri l- Papiet le\u0121ittimi kollha: \"U jiena lilek nag\u0127ti l- imfieta\u0127 tas- saltna tas- smewwiet.\"", "San Pietru biss kellu l- unur li jir\u010bievi wa\u0127du hedana l- poter.", "Issa meta inti g\u0127andek l- imfieta\u0127 tad- dar kull min jid\u0127ol jiddependi minnek, mhux veru?", "L- arka ta' No\u00e8 kienet figura tal- Knisja: kull min kien fiha biss \u0121ie me\u0127lus mid- dilluvju.", "Sinjal ie\u0127or li ismek huwa fil- ktieb tal- \u0127ajja li inti tag\u0127ti qima vera lil Marija Santissma.", "Hija stess qalitu fil- Magnificat: \"Ekku li minn issa mbierka jg\u0127iduli l- \u0121enerazzjonijiet kollha.\"", "Fid- dinja mhux il- \u0121enerazzjonijiet kollha jag\u0127tuha qima; immela l- \u0121enerazzjonijiet kollha ma jistg\u0127ux ikunu \u0127lief dawk li huma ordinati g\u0127all- glorja eterna.", "\u0120es\u00f9 Kristu stabbilixxa sinjal fuq dawk li isimhom huwa fil- ktieb tal- \u0127ajja, li hu min jg\u0127in lill- proxxmu tieg\u0127u fil- b\u017conn, il- veru karitattiv: infatti fil- jum tal- \u0120udizzju mhux sejjer isemmi \u0127lief l- opri tal- \u0127niena li jmissu l- \u0121isem: \"Ejjew imberkin g\u0127ax jiena kelli l- \u0121u\u0127 u intom tmajtuni e\u010b\u010b.\" \u2014 \"Morru mis\u0127utin g\u0127ax jiena kelli l- \u0121u\u0127 u intom ma tmajtunix.\"", "Kristu qal lil- Lhud: \"Min hu minn Alla jisma' l- kelma ta' Alla, g\u0127alhekk intom ma tisimg\u0127ux g\u0127ax intom ma intomx minn Alla.\"", "Joan.", "VIII.", "Minn hawn ma tikkonkludix sinjal ie\u0127or li min hu fil- ktieb tal- \u0127ajja jisma' l- kelma t' Alla, i\u0127obb it- tag\u0127lim tal- \u0127ajja eterna?", "Anki meta Kristu qal il- Parabbola tal- g\u0127ani u ta' Lazzru pin\u0121a l- libsa ta' min g\u0127andu ismu fil- ktieb tal- \u0127ajja u ta' min m' g\u0127andux.", "\"Miet Lazzru u \u0121ie me\u0127ud mill- An\u0121li fi \u0127dan Abraham: miet ukoll il- g\u0127ani u \u0121ie midfun fl- infern.\"", "Lazzru kien batut u l- g\u0127ani kien fit- tpaxxija: nikkonkludu immela li sinjal kbir li hu wie\u0127ed fil- ktieb tal- \u0127ajja meta hu batut.", "Bata Kristu, batiet il- Madonna, batew il- qaddisin kollha u dawn kollha huma ma\u0127bubin u fuq li ma\u0127bubin t' Alla.", "Hemm fl- Iskrittura bosta sinjali o\u0127ra i\u017cda dawna huma bi\u017c\u017cejjed biex wie\u0127ed fuqhom jie\u0127u r- ra\u0121un li jifra\u0127 u jitfarra\u0121 f' hedana l- wied tad- dmug\u0127.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Nist\u0127ajjel tg\u0127idli, o tifel, li bosta m' g\u0127andhomx hedawna s- sinjali: i\u017cda mhux g\u0127ax wie\u0127ed m' g\u0127andux sa issa s- sinjali tal- Ktieb tal- \u0126ajja g\u0127alhekk ma jistax ikun li jidhru fih 'il quddiem.", "Kont tobsor li San Pawl, li Santa Marija Maddalena, li Santu Wistin, li \u017bakkew kellhom isimhom fil- Ktieb tal- \u0126ajja?", "Ma hix \u0127a\u0121a tag\u0127na li ninda\u0127lu fil- \u0121udizzji profondi t' Alla u li ni\u0121\u0121udikaw: biss nirringrazzjawh li a\u0127na naraw xi o\u0121\u0121ett fuqna ta' speranza kbira li wara dina l- \u0127ajja ngawdu 'l Alla tag\u0127na f' beatitudni eterna.", "E\u017cami tal- Kuxjenza", "Tifel \u2014 Min ma je\u017caminax il- kuxjenza tieg\u0127u ma jistax ikun li jikkore\u0121i ru\u0127u u jimxi fil- pa\u010bi.", "Jista' tabib jag\u0127tik duwa jekk qabel ma jag\u0127rafx il- marda tieg\u0127ek?", "Dan l- e\u017cami huwa m\u0127abrek wisq mill- majjistri kollha tal- ispirtu g\u0127ax huwa ta' importanza u ta' ne\u010bessit\u00e0 indispensabbli billi a\u0127na su\u0121\u0121etti wisq g\u0127ad- dlamijiet u g\u0127all- inganni tax- xitan u tan- natura.", "L- e\u017cami tal- kuxjenza g\u0127andu jsir wara kull opra sija tajba u sija \u0127a\u017cina u dana l- e\u017cami ma jiqafx biss fuq l- o\u0121\u0121ett tal- azzjoni i\u017cda spe\u010bjalment g\u0127andu jkun fuq il- fini tal- intenzjoni jekk retta jew le u fuq i\u010b- \u010birkustanzi li jissie\u0127bu mal- o\u0121\u0121ett li huma dawna: Min g\u0127amel \u2014 Lil min g\u0127amel \u2014 Meta g\u0127amel \u2014 Fejn g\u0127amel \u2014 Kif g\u0127amel \u2014 B' liema mezzi g\u0127amel \u2014 X' g\u0127amel (l- o\u0121\u0121ett) u G\u0127aliex g\u0127amel (il- fini).", "Immela permezz tal- e\u017cami l- bniedem jikxef fih bosta inganni: pere\u017cempju.", "Jiena ili xahar nag\u0127tik b' karit\u00e0 ratal \u0127ob\u017c kuljum u kont na\u0127seb li b' intenzjoni retta, issa ji\u0121ri li inti g\u0127amiltli azzjoni ta' dispja\u010bir kbir u g\u0127alhekk jiena nag\u0127li li tajtek karit\u00e0 u nag\u0127mel fehma li ma nag\u0127tikx i\u017cjed ebda g\u0127ajnuna.", "Kienet forsi retta l- intenzjoni tieg\u0127i fuq hedawna \u010b- \u010birkustanzi?", "G\u0127alhekk l- aqwa \u0127in tal- e\u017cami hu l- \u0127in tal- prova, tal- kuntrarju.", "Sabiex wie\u0127ed jg\u0127in ru\u0127u fl- e\u017cami tal- kuxjenza u jara sew id- difetti tieg\u0127u j\u0121ib quddiem g\u0127ajnejh il- lokijiet tieg\u0127u: b\u0127allikieku d- dar, l- iskola, il- \u0127anut, it- triqat, il- pjazez, il- knisja, il- lokijiet tar- rikrezzjoni tieg\u0127u spe\u010bjalment id- djar tal- \u0127bieb u b' hekk inti tilma\u0127 iqumu b\u0127al min- ng\u0127as in- nuqqasijiet tieg\u0127ek li dejjem inti g\u0127amilt xi mkien, f' xi lok.", "\u0120ib ukoll quddiem g\u0127ajnejk il- \u0127bieb u inti te\u017camina fuq il- kwalitajiet tag\u0127hom jekk humiex ta' min jg\u0127o\u017c\u017chom jew ta' min ja\u0127rabhom: u te\u017camina lilek innifsek fuq id- dnubiet li g\u0127amilt akkaw\u017ca tag\u0127hom l- iktar jekk hemm il- mist\u0127ija mne\u0127\u0127ija.", "Anki l- g\u0127edewwa tieg\u0127ek \u0121ibhom quddiem g\u0127ajnejk biex tara xi \u0127sara g\u0127amiltilhom volontarjament b' vendetta jew fil- fama tag\u0127hom jew fil- \u0127ajja tag\u0127hom jew fil- possessjonijiet tag\u0127hom.", "Beatu inti jekk xejn ma j\u010banfrek fuq vendetta.", "Ara kif u\u017cajt is- sensi tieg\u0127ek: g\u0127ajnejk fejn tfajthom apposta, widnejk jekk fta\u0127thomx biex tisma' \u0127wejje\u0121 kontra l- proxxmu jew kontra l- virt\u00f9 tal- purit\u00e0, ix- xamm jekk kienx b' fini impur, il- mess jekk l- o\u0121\u0121ett kienx fil- malizzja, l- ilsien jekk tebbajtux bi kliem kontra l- karit\u00e0 jew kontra l- fama tal- proxxmu jew bi \u0127wejje\u0121 gustu\u017ci g\u0127alik u gravament di\u017cgustu\u017ci g\u0127al Alla.", "G\u0127andek tkun taf li ebda qalb ma tin\u017camm safja jekk is- sensi ma jkunux indukrati bil- moderazzjoni u bit- tg\u0127akkis u dawn qatt ma g\u0127andu wie\u0127ed ju\u017cahom g\u0127ad- delettazzjoni wa\u0127idha: xejn ma hemm fl- intellett jekk qabel ma kienx fis- sens.", "Trid inti immela \u017c\u017comm \u0127sibijiet kasti u \u0121usti?", "Indokra s- sensi.", "Fl- a\u0127\u0127ar nett kull bniedem g\u0127andu d- dmirijiet tieg\u0127u skont l- istat tieg\u0127u: b\u0127ala nisrani huwa su\u0121\u0121ett g\u0127all- pre\u010betti tal- knisja, b\u0127ala superjur g\u0127andu jie\u0127u \u0127sieb tas- sudditi, b\u0127ala sudditu g\u0127andu jobdi l- ordnijiet u b\u0127ala so\u010bjevoli g\u0127andu j\u0127obb 'il kul\u0127add b' vera g\u0127ajnuna di\u017cinteressatament.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Xejn la ta\u0127seb, o tifel, li xi \u0127add jista' jg\u0127ix fl- ordni u fil- pa\u010bi jekk jag\u0127laq g\u0127ajnejh u jg\u0127affe\u0121 kif \u0121ie \u0121ie.", "Barra minn dan, kun af li kul\u0127add huwa responsabbli quddiem Alla g\u0127al kull \u0127sieb, g\u0127al kull kelma u g\u0127al kull g\u0127emil anki fierag\u0127 ming\u0127ajr fini suffi\u010bjenti sabiex fil- jum tal- \u0121udizzju jie\u0127u dak li jkun jist\u0127oqqlu mill- Im\u0127allef \u0121ust u infallibbli.", "U dan il- jum tal- \u0121udizzju jasal \u017cgur.", "Is- Sagrifi\u010b\u010bju", "Tifel \u2014 Alla g\u0127andu padrunanza fuq kull kreatura tieg\u0127u b' mod tali li jag\u0127mel bina li jrid u li lilu jog\u0127\u0121ob b\u0127alma inti jkollok g\u0127asfur tag\u0127mel bih li trid u li lilek jog\u0127\u0121ob: tista' ttajru fil- libert\u00e0, tista' toqtlu, tista' tirregalah u \u0127add ma jista' jg\u0127idlek xejn g\u0127ax huwa ta\u0127t il- padrunanza tieg\u0127ek.", "Immela f' kulma inti ssib ru\u0127ek fih a\u0127seb li Alla hu li jrie\u0121i u jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u: u kunlu do\u010bli, \u0127elu, artab u ubbidjent f' kull \u0127a\u0121a li jiddisponi fuqek.", "Billi a\u0127na a\u0127na liberi, Alla jordnalna s- sagrifi\u010b\u010bju biex a\u0127na volontarjament nirrikonoxxuh b' Alla tag\u0127na, b' padrun tag\u0127na u dan is- sagrifi\u010b\u010bju jordnahulna meta jrid Hu u kif irid Hu u beati a\u0127na jekk inkunu \u0121eneru\u017ci mieg\u0127u u nag\u0127tuhulu g\u0127ax hu j\u0127allas il- \u0121enero\u017cit\u00e0 tag\u0127na bil- \u0121enero\u017cit\u00e0 tieg\u0127u ta' Alla li hu.", "Alla g\u0127amilna permezz ta' \u0120es\u00f9 Kristu, kif jg\u0127allem San Pietru, sa\u010berdoti li noffrulu vittmi spiritwali cio\u00e8 tal- volont\u00e0 tag\u0127na fl- ubbidjenza g\u0127al- Li\u0121i tieg\u0127u unitament mal- merti ta' Kristu.", "Hekk infatti Kristu qal lis- Samaritana: \"Ti\u0121i sieg\u0127a u issa hi meta l- veri adoraturi jaduraw il- Missier fl- ispirtu u fil- verit\u00e0.", "G\u0127aliex ukoll b\u0127al dawn ifittex il- Missier min jadurah.\"", "Alla huwa spirtu: u dawk li jadurawh je\u0127tie\u0121 li jadurawh fl- ispirtu u fil- verit\u00e0.", "Dik il- kelma adoraturi tfisser sagrifikaturi g\u0127ax il- kwistjoni tal- Lhud mas- Samaritani kien il- lok tas- sagrifi\u010b\u010bju.", "Il- bniedem g\u0127andu tieg\u0127u l- volont\u00e0 u biha jag\u0127mel jew ma jag\u0127milx u g\u0127alhekk isir denn ta' premju jew ta' kastig.", "Il- volont\u00e0 tal- bniedem g\u0127andha b' o\u0121\u0121ett jew il- volont\u00e0 t' Alla jew xi \u0127a\u0121a temporali b\u0127alma huma l- \u0127ajja, il- fama u kulma jippossiedi.", "Xi minn daqqiet Alla jordnalna s- sagrifi\u010b\u010bju tal- \u0127ajja tag\u0127na, pere\u017cempju: wie\u0127ed fl- imwarrab ji\u0121i fuqek armat u jheddek li jne\u0127\u0127ilek \u0127ajtek jekk ma tissodisfahx fl- impurit\u00e0 u inti, be\u017cg\u0127ani li joqtlok, tikkuntentah.", "Alla ordnalek is- sagrifi\u010b\u010bju ta' \u0127ajtek u inti ma tajthulux.", "Xi minn daqqiet jordnalna s- sagrifi\u010b\u010bju tal- fama: inti g\u0127all- inkapa\u010bit\u00e0 tieg\u0127ek tigdeb biex ma to\u0127ro\u0121x avvelut jew injorant: ekku Alla ordnalek is- sagrifi\u010b\u010bju tal- fama tieg\u0127ek u inti ma tajthulux.", "Xi minn daqqiet jordnalna s- sagrifi\u010b\u010bju ta' dak li nippossiedu: pere\u017cempju: Alla qal lil Abraham: \"\u0126u 'l ibnek I\u017cakk li inti tant t\u0127obb u ssagrifikahuli;\" Abraham tahulu bil- kunsens tal- volont\u00e0.", "Meta wie\u0127ed jirrifjuta lil Alla s- sagrifi\u010b\u010bju li jordnalu ma jkunx jirrikonoxxih b' Alla u b' padrun tieg\u0127u g\u0127ax ma jag\u0127milx il- volont\u00e0 tieg\u0127u u g\u0127alhekk m' g\u0127andux jistenna \u0127lief il- kastig tal- infedelt\u00e0: ma jkunx jirringrazzjah tal- benefizzi li r\u010bieva fil- \u0127olqien, fil- fidwa u fil- providenza i\u017cda jidher ingrat lejn Alla li \u0127abbu tant: ma jkunx jipplakah ta' tant dnubiet tieg\u0127u anzi i\u017cjed jirritah fil- korla tal- \u0121ustizzja tieg\u0127u u fl- a\u0127\u0127ar nett ikun flok il- barka t' Alla b' xita ta' grazzji ji\u0121bed fuqu nnifsu s- sa\u0127ta tieg\u0127u kif jg\u0127id is- salmista: \"Mis\u0127utin dawk li jo\u0127or\u0121u mil- Li\u0121i tieg\u0127ek.\"", "Konklu\u017cjoni \u2014 Ta\u0127seb inti, o tifel, li l- bniedem sejjer jitg\u0127akkes, imieri lil qalbu u ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu jekk mhuwiex perswa\u017c fuq il- premju u fuq il- kastig li jag\u0127ti Alla wara l- mewt?", "Il- fidi hija l- kaw\u017ca ta' kollox u fejn tonqos hi stenna dnubiet u infedeltajiet.", "Bosta nies minn rajhom jag\u0127mlu \u0127afna devozzjonijiet u mbag\u0127ad meta Alla jordnalhom xi sagrifi\u010b\u010bju jo\u0127or\u0121u infidili lejh: jordnalhom biex jissaportu bniedem difettu\u017c u huma ma jissaportux u dan ma jissejja\u0127x servizz t' Alla i\u017cda tal- \u0121enju tal- amor proprju.", "Wa\u0127\u0127al immela f' rasek il- kbira sentenza tal- majjistri kollha tal- ispirtu li a\u0127jar terfa' tibna bl- ubbidjenza inkella travu penu\u017c minn rajk u waqt il- prova inti tara jekk hux lil Alla qieg\u0127ed isservi jew lilek innifsek.", "It- Tqarbin", "Tifel \u2014 Huwa artiklu tal- Fidi li fl- Ewkaristija jinsab \u0120es\u00f9 Kristu verament, realment u sustanzjalment bil- \u0121isem innifsu, bid- demm, bir- ru\u0127 u bid- divinit\u00e0 tieg\u0127u.", "U hekk infatti qal l- istess \u0120es\u00f9 Kristu fl- a\u0127\u0127ar \u010bena mal- Appostli: \"\u0126udu u kulu g\u0127ax dan huwa \u0121ismi: ag\u0127mlu dan b' tifkira tieg\u0127i;\" u hekk tg\u0127allem bil- ma\u0121isterju infallibbli ommna l- Knisja mqaddsa.", "Bosta wkoll mirakli jinqraw fl- istorja tal- Knisja fuq il- pre\u017cenza reali ta' \u0120es\u00f9 Kristu fl- Ewkaristija spe\u010bjalment ta' Sant Antnin ta' Padova bl- Ewkaristija quddiem il- bag\u0127al tal- eretiku Bonvillu, tal- Korporal tal- Volsena, ta' Santa \u0120uljana Falconieri u ta' tant o\u0127rajn.", "Min g\u0127andu fidi \u0127ajja fis- sagrament tal- artal ma jommettix \u0121urnata li ma jir\u010bevihx fis- sider tieg\u0127u.", "A\u0127na nafu li fin- natura tag\u0127na rridu dejjem inkunu vi\u010bini u mag\u0127qudin ma' min in\u0127obbu u huwa dulur g\u0127alina ninfirdu minnu: issa l- fidil perswa\u017c li Kristu huwa pre\u017centi u li huwa hu l- uniku o\u0121\u0121ett tal- im\u0127abba ta' qalbu j\u0121arrab konfort tassew kbir f' hedana s- Sagrament: u hawn biss huwa d- dulur ta' qalbu li jkollu jippriva ru\u0127u minn hedana l- ikel divin.", "Dan is- Sagrament huwa l- velenu kontra d- dnub u msejken tassew min jersaq jir\u010bevih indenjament.", "\u0120es\u00f9 Kristu ma jinsabx kollu biss ta\u0127t l- ispe\u010bi tal- \u0127ob\u017c i\u017cda wkoll kollu jinsab ta\u0127t l- ispe\u010bi tal- inbid u g\u0127alkemm a\u0127na nekluh a\u0127na ma ng\u0127aff\u0121uhx lanqas infarrkuh i\u017cda kollu u s\u0127i\u0127 nir\u010bevuh u g\u0127alkemm nir\u010bevuh lanqas ma nikkunsmawh u kif jir\u010bevih wie\u0127ed jir\u010bevuh eluf.", "Dan huwa l- meravilja tal- omnipotenza ta' Kristu li dejjem Kristu wie\u0127ed g\u0127alkemm jinsab fil- leminija tal- Missier u f' kull farka tal- \u0127ob\u017c ikkonsagrat.", "Xejn la ta\u0127seb li meta tinqasam l- ostja jinqasam il- \u0121isem ta' Kristu: i\u017cda biss l- ispe\u010bi u f' kull parti g\u0127alkemm hemm Kristu s\u0127i\u0127; per\u00f2 Kristu hu dejjem wie\u0127ed.", "\u017bew\u0121 \u0127wejje\u0121 i\u017communa mit- tqarbin imqaddes: id- dnub il- mejjet u l- ksur tas- sawma.", "L- Appostlu San Pawl jg\u0127allem li min jiekol indenjament l- Ewkaristija, ikun jiekol il- kundanna tieg\u0127u nnifsu.", "Jekk immela inti ti\u0121\u0121udika ru\u0127ek \u0127ati ta' dnub mejjet la tersaqx qabel ma tkun i\u0121\u0121ustifikajt ru\u0127ek bl- assoluzzjoni sagramentali avolja ma jkunx hemm sa\u010berdot approvat, avolja ti\u0121\u0121udika lilek innifsek i\u0121\u0121ustifikat bi ndiema perfetta.", "\u017bomm per\u00f2 dejjem f' rasek li jekk inti \u0121\u00e0 tkun tlajt fuq l- artal u hemm tiftakar li inti \u0127ati ta' dnub mejjet jew li ksirt is- sawma naturali la tin\u017cilx; i\u017cda mill- a\u0127jar li tista' g\u0127amel att ta' indiema b' ri\u017coluzzjoni li tqerr mill- aktar fis id- dnub il- mejjet, li tkun ftakart, jew fl- ewwel qrara u dan is- sagrament jag\u0127tik a\u010b\u010bidentalment l- ewwel grazzja g\u0127all- \u0127niena infinita t' Alla.", "Rigward is- sawma naturali kun af li dina tie\u0127u minn nofsillejl sakemm titqarben u tinkiser b' hedana l- mod: li dak li inti tie\u0127u jkun materja ta' ikel jew ta' xorb, jekk immela tibla' \u017cib\u0121a s- sawma ma tinkisirx \u2014 li dak li tie\u0127u je\u0127tie\u0121 li tni\u017c\u017clu fl- istonku, jekk immela jkollok f' \u0127alqek \u0121\u00e0 xi ikel jew xi xorb u tob\u017cqu, is- sawma ma tinkisirx \u2014 li dak li tie\u0127u je\u0127tie\u0121 li jkun da\u0127al minn barra, jekk immela inti apposta tibla' farka la\u0127am li tkun fi snienek is- sawma ma tinkisirx \u2014 li dak li tie\u0127u tie\u0127du b' manjiera ta' ikel jew ta' xorb, jekk immela ta\u0127sel \u0127alqek u jin\u017cel xi qtar mal- b\u017cieq jew tibla' xi nemusa man- nifs ta' \u0127alqek, is- sawma ma tinkisirx.", "Issa jekk inti tiddubita li wara nofsillejl \u0127adt xi ikel jew xi xorb inti tista' titqarben anki jekk tiddubita li tajt kunsens g\u0127al xi dnub mejjet.", "Bis- sawma miksura jista' jitqarben min ikun f' periklu probabbli ta' mewt u f' mard li m' hemmx tama \u010berta ta' fejqan ta' malajr u dawn il- morda je\u0127tie\u0121 li jkunu \u0121\u00e0 hekk minn xahar biex jitqarbnu, darba jew darbtejn fil- \u0121img\u0127a g\u0127alkemm ikunu \u0127adu xi medi\u010bina jew xi \u0127a\u0121a o\u0127ra, per\u00f2 b' manjiera biss ta' xorb.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Jidhirlek, o tifel, li wie\u0127ed jabbu\u017ca jersaq biex jir\u010bievi sagrament hekk dinjitu\u017c bi dnub mejjet fuqu jekk tassew jemmen li hemm l- istess Alla inkarnat?", "G\u0127alhekk \u2014 kif ma jimliekx bil- bi\u017ca' l- \u0127sieb li inti sejjer tir\u010bievi 'l Alla fik li hu tant kbir u inti tant \u017cg\u0127ir anzi l- veru xejn?", "Ersaq dejjem b' qalb safja anki mid- dnub il- venjal u fuq kollox bi spirtu veru ta' karit\u00e0 lejn il- proxxmu li jkun offendiek u ta' pa\u010bi jekk tkun inti offendejtu.", "Jaqbel serjament li ma titqarbinx inkella li titqarben \u0127a\u017cin.", "Il- li\u0121i", "Tifel \u2014 Il- li\u0121i hija l- volont\u00e0 ta' kull min g\u0127andu padrunanza fuqek espressa li biha jikkmandalek xi \u0127a\u0121a possibbli li int tista' \u017cgur tesegwixxi, onesta li tkun tassew ta' \u0121id u li jekk inti tosserva ssir denn ta' premju u li jekk inti tikser issir denn ta' kastig.", "Immela kull li\u0121i hija l- kaw\u017ca tal- feli\u010bit\u00e0 tieg\u0127ek fuq hedina l- art u wara l- mewt billi permezz tag\u0127ha biss jintg\u0127ata l- bon ordni.", "Inti taf li Alla hu padrun assolut ta' kollox u ta' kul\u0127add immela huwa g\u0127andu d- dritt li jordnalek kulma jrid u kulma lilu jog\u0127\u0121ob u inti obbligat isservih billi ttemm dak li jordnalek, anke jekk taf li jkollok t\u0127alli \u0127ajtek b\u0127alma g\u0127allimna Kristu x\u0127in qal: \"Jekk xi \u0127add ji\u0121i g\u0127andi u ma jobg\u0127odx iva 'l \u0127ajtu wkoll ma jistax ikun skular tieg\u0127i.\"", "Mhux hekk per\u00f2 meta jordnawlek il- bnedmin li jkunu superjuri tieg\u0127ek cio\u00e8 li jkollhom padrunanza fuqek.", "Dawn tassew g\u0127andhom id- dritt li jikkmandawlek xi \u0127wejje\u0121 u inti obbligat ittemmhom fil- kuxjenza g\u0127aliex m' hemmx setg\u0127ajiet \u0127lief minn Alla u dawk li hemm huma minn Alla, hekk jg\u0127allimna San Pawl l- Appostlu u Kristu stess qal: \"Ag\u0127tu lil \u010aesare dak li hu ta' \u010aesare u lil Alla dak li hu ta' Alla.\"", "Imma jekk biex ittemm il- volont\u00e0 tag\u0127hom inti tipprevedi li tkun biex issofri dannu kbir fis- sa\u0127\u0127a jew fil- fama jew fis- sustanzi tieg\u0127ek inti me\u0127lus mill- istess li\u0121i permezz tal- istess dawl naturali g\u0127ax kull li\u0121i hija g\u0127all- edifikazzjoni u mhux g\u0127ad- distruzzjoni.", "Il- li\u0121i tobbliga jew ta\u0127t \u0127tija gravi, jew ta\u0127t \u0127tija venjali u meta ma tobbliga ta\u0127t ebda \u0127tija mhix li\u0121i.", "Issa dina tintg\u0127araf meta tkun tobbliga ta\u0127t \u0127tija gravi jekk il- kliem stess tag\u0127ha espressament jg\u0127id li tobbliga ta\u0127t \u0127tija gravi: jekk g\u0127all- ksur tag\u0127ha hemm theddid ta' pwieni kbar u gravi b\u0127allikieku l- mewt, l- infern: jekk il- materja li \u0121\u0121ag\u0127lek tag\u0127mel hija \u0127a\u0121a kbira jew fiha nnifisha jew rigward il- fini u \u010b- \u010birkustanzi u fl- a\u0127\u0127ar nett jekk tfissirha hekk il- konswetudni li ti\u0121i dejjem mill- a\u0127jar nies ta' sens tassew tajjeb.", "G\u0127andek tkun taf li l- li\u0121i naturali li hija l- istess volont\u00e0 t' Alla tintg\u0127araf bl- istess dawl tar- ra\u0121uni: infatti kul\u0127add jaf li dak li hu tajjeb wie\u0127ed g\u0127andu jag\u0127mlu u dak li hu \u0127a\u017cin wie\u0127ed g\u0127andu jevitah.", "Kif ukoll li dak li ma tridx lilek la tag\u0127mlux lil g\u0127ajrek.", "Il- li\u0121i divina po\u017cittiva tintg\u0127araf bit- tag\u0127lim tal- pre\u010betti li ordna Kristu lill- bnedmin kollha b\u0127allikieku l- mag\u0127mudija u l- bqija.", "Il- li\u0121i tal- Knisja tintg\u0127araf permezz tal- pre\u010betti tag\u0127ha billi hija g\u0127andha s- setg\u0127a minn Kristu li tqieg\u0127ed li\u0121ijiet fuq dawk kollha li huma mg\u0127ammdin: infatti Kristu qal lill- Appostlu Pietru l- ewwel papa: \"Kulma tkun irbatt fuq l- art ikun ukoll marbut fis- sema;\" u lill- Appostli: \"Min jiddisprezza lilkom, jiddisprezza lili u min jiddisprezza lili jiddisprezza lil min bag\u0127atni.\"", "Il- li\u0121i \u010bivili tikkonsisti f' ordnijiet imqeg\u0127din mill- kapijiet le\u0121ittimi g\u0127all- \u0121id tas- so\u010bjet\u00e0 tal- bnedmin.", "Konklu\u017cjoni \u2014 \u017bomm issa, o tifel, f' mo\u0127\u0127ok hedawna l- prin\u010bipji li jmissu l- li\u0121i, kun af li li\u0121i dubja ma tobbligax, li \u0127add mhu obbligat g\u0127all- impossibbli, li barra mil- li\u0121i naturali ebda li\u0121i ma tobbliga b' inkomodu gravi, li fejn m' hemmx li\u0121i m' hemmx dnub, li kliem il- li\u0121i jittie\u0127ed kif inhu u li mhux \u0127ati min ma jkunx jag\u0127raf il- li\u0121i.", "La twarrab qatt 'l Alla minn quddiemek biex inti tie\u0127u vera \u0127ila u tindokra kull li\u0121i bi tgawdija tal- pa\u010bi fil- kuxjenza li hija l- aqwa \u0121id li jista' jkollu l- bniedem.", "Il- Fidi", "Tifel \u2014 Il- kaw\u017ca tal- fidi tag\u0127na hija li l- Iben t' Alla \u0121ie fid- dinja u miet u rxoxta wara tlitt ijiem b' xhud sod ta' missirijietna.", "Hekk jg\u0127allimna l- Appostlu San Pawl li kieku Kristu ma rxuxtax kieku fierg\u0127a hija l- fidi tag\u0127na fierg\u0127a wkoll il- predikazzjoni.", "Barra minn dan kif wie\u0127ed jista' jiddubita x\u0127in dan Kristu xerred mad- dinja kollha l- fidi fih permezz ta' tnax -il appostlu li ppritkaw \u0127wejje\u0121 tassew diffi\u010bli g\u0127at- twemmin u g\u0127all- morali u lil nies pagani f' tant impedimenti b\u0127allikieku l- mewt g\u0127al min kien i\u0127addan hedina l- fidi?", "Xterdet hedina l- fidi permezz ta' mirakli jew le?", "Jekk xterdet permezz ta' mirakli di\u0121\u00e0 hija opra divina jekk ming\u0127ajr mirakli, ma jintg\u0127atax miraklu ikbar li tant nies ming\u0127ajr ma jaraw mirakli j\u0127addnu fidi hekk diffi\u010bli u jipprattikawha.", "Ir- regola tal- fidi tag\u0127na hija l- Knisja mqaddsa kattolika li Kristu stess iffonda u lilha ta d- don tal- infallibbilt\u00e0 fit- tag\u0127lim u li dina tat b\u0127al si\u0121ra frottijiet ta' qdusija kkonfermata b' opri li g\u0127a\u0121\u0121bu lid- dinja b\u0127alma huma l- Qaddisin tag\u0127na.", "Dina l- fidi f' kul\u0127add sabiex tkun kaw\u017ca tas- sa\u0127\u0127a tag\u0127na, g\u0127aliex ming\u0127ajr fidi ma jistax ikun li wie\u0127ed ji\u0121\u0121ustifika ru\u0127u u jsalva, je\u0127tie\u0121 li tkun ferma voldieri temmen iktar minn li qed tara b' g\u0127ajnejk; je\u0127tie\u0121 li tkun universali voldieri temmen kulma tipproponilek temmen il- knisja; je\u0127tie\u0121 li tkun \u0127ajja voldieri msie\u0127ba bl- opri tajba kif jg\u0127allem San \u0120akbu l- Appostlu: \"Urini l- fidi tieg\u0127ek ming\u0127ajr opri;\" u fl- a\u0127\u0127ar nett je\u0127tie\u0121 li tkun kostanti voldieri li tistqarrha dejjem u kullimkien anki quddiem it- theddid g\u0127all- mewt.", "Il- fidi tag\u0127na mhix ming\u0127ajr motivi: infatti Kristu qal lil- Lhud li jekk ma jemmnux g\u0127all- kliem tieg\u0127u almenu g\u0127all- opri tieg\u0127u kien je\u0127tie\u0121 li jemmnu u g\u0127alhekk huma ming\u0127ajr sku\u017ca.", "Dina l- fidi g\u0127andha b' o\u0121\u0121ett formali l- istess awtorit\u00e0 t' Alla li titkellem iffundata fuq il- vera\u010bit\u00e0 somma tieg\u0127u.", "Huwa tkellem permezz tal- patrijarki u tal- profeti u fl- a\u0127\u0127ar nett kellimna permezz ta' ibnu stess dejjem jikkonferma bis- sinjali tad- divinit\u00e0 tieg\u0127u li huma l- mirakli u l- profeziji: g\u0127andha wkoll b' o\u0121\u0121ett materjali dak kollu li a\u0127na obbligati nag\u0127rfu u nemmnu.", "\u0126add ma jista' jsalva jekk ma jemminx \u0127a\u0121a \u0127a\u0121a li Alla hu u li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena.", "Dan hu maqtug\u0127 mill- Appostlu San Pawl: Je\u0127tie\u0121 li min jersaq lejn Alla jemmen li huwa hu u li hu jippremja lil min ifittxu.", "Hebr.", "XI, 6.", "U b' ne\u010bessit\u00e0 ta' pre\u010bett kul\u0127add huwa obbligat li jkun jag\u0127raf \u0127a\u0121a \u0127a\u0121a l- misterju tas- Santissma Trinit\u00e0 u li t- tieni persuna inkarnat, l- artikli kollha tal- kredu, l- g\u0127axar kmandamenti t' Alla, is- sagramenti u l- Missierna.", "Il- fidi hija perswa\u017cjoni fil- qalb tal- veritajiet li tqeg\u0127dilna l- knisja biex nemmnu li huma \u0127wejje\u0121 li ma jidhrux: g\u0127alhekk min jiddubita fuq ariklu wie\u0127ed biss dan m' g\u0127andux il- fidi.", "U l- fidi qatt ma hija we\u0127idha fil- bniedem: i\u017cda dejjem tissie\u0127eb ma' xi virt\u00f9 imma b' mod spe\u010bjali mal- im\u0127abba u mal- bi\u017ca' t' Alla.", "Pere\u017cempju.", "Inti qieg\u0127ed f' kamartek wa\u0127dek u ji\u0121ik l- aptit \u0127a\u017cin: inti tg\u0127id bejnek u bejn ru\u0127ek: Kif noffendi jiena 'l min tant \u0127abbni u tant i\u0127obbni?", "Jew tg\u0127id: Kif nissogra noffendi 'l Alla f' wi\u010b\u010bu stess li jista' jibg\u0127atli malajr il- mewt u jitfag\u0127ni fl- infern?", "U inti ma taqax.", "G\u0127aliex ma waqajtx?", "G\u0127ax inti g\u0127andek il- fidi f' qalbek, kif jg\u0127id San \u0120wann l- Evan\u0121elista: Din hija l- vittorja li tirba\u0127 id- dinja l- fidi tag\u0127kom.", "Huwa lilna mog\u0127ti pre\u010bett minn Kristu li ma ni\u010b\u0127du qatt il- fidi u li nistqarruha meta serjament jen\u0127tie\u0121 g\u0127all- unur t' Alla u g\u0127all- \u0121id tal- proxxmu.", "\"Min ikun \u010ba\u0127adni quddiem il- bnedmin, jiena wkoll ni\u010b\u0127du quddiem Missieri li hu fis- smewwiet.\"", "\"Kull minn jistqarrni quddiem il- bnedmin, jiena wkoll nistqarru quddiem Missieri li hu fis- smewwiet.\"", "Konklu\u017cjoni \u2014 Ta\u0127seb inti, o tifel, li l- bniedem jista' jkollu idea ta' dak li sejjer isib wara mewtu?", "Rigward il- premju l- Appostlu San Pawl jg\u0127id li g\u0127ajn ta' bniedem qatt rat, widna ta' bniedem qatt ma semg\u0127et lanqas qatt ma da\u0127al f' qalb ta' bniedem x' lesta Alla g\u0127al dawk li j\u0127obbuh.", "U rigward il- purgatorju u l- infern l- istess Appostlu jg\u0127id li \u0127a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj.", "Xejn issa la tistag\u0127\u0121eb fuq il- qaddisin tag\u0127na kemm g\u0127amlu penitenzi \u0127orox xejn la tistag\u0127\u0121eb g\u0127ax dawn kienu tassew jemmnu u kul\u0127add jopra ammi\u017cura tal- fidi tieg\u0127u.", "M' hemmx sinjal hekk \u010bar li hemm il- fidi daqskemm il- penitenzi, li permezz tag\u0127hom nakkwistaw il- premju u nevitaw il- qilla tal- kastig.", "Alla wie\u0127ed fi tliet persuni", "Tifel \u2014 Inti ma tarahx 'l Alla g\u0127ax huwa spirtu purissmu i\u017cda tara tieg\u0127u l- opri ta' jdejh u minnhom tikkonkludi li huwa omnipotenti, sapjentissimu, immens, tajjeb u kollu providenza.", "Tara inti r- ru\u0127 tieg\u0127ek?", "Imma kif taf li inti g\u0127andek ru\u0127?", "Mhux forsi mill- operazzjonijiet tag\u0127ha?", "L- istess dawl tan- natura jipperswadi 'l kul\u0127add fuq Alla g\u0127ax inti li inti \u0127a\u0121a u mix- xejn ma tista' tag\u0127mel xejn; a\u0127seb immela kemm ix- xejn innifsu jista' jag\u0127mel opri hekk ordinati f' sapjenza hekka kbira.", "Kieku ma kienx hemm Alla wie\u0127ed kieku kien jen\u0127tie\u0121 li kwalit\u00e0 tiddistingwihom minn xulxin, u hedina l- kwalit\u00e0 li tinsab f' wie\u0127ed ma tinsabx fl- ie\u0127or u perkonsegwenza ma jistax dan ikun Alla g\u0127ax tkun tonqsu kwalit\u00e0 u Alla billi huwa esseri perfettissmu ma jista' jkollu xejn nieqes.", "Anki Kristu meta rrepeta l- kliem tad- Dewteronomju qal: \"Isma' o Israel, is- Sinjur Alla tieg\u0127ek, huwa Alla wie\u0127ed.\"", "Dan Alla huwa immutabbli voldieri mhux su\u0121\u0121ett g\u0127al tibdil i\u017cda minn dejjem huwa l- istess: xejn ma jista' ji\u017cdiedlu, xejn ma jista' jonqoslu.", "Ma jista' jitbiddel f' xejn, la fin- natura tieg\u0127u lanqas fil- \u0127sibijiet tieg\u0127u.", "Huwa hu l- kaw\u017ca u l- g\u0127ajn ta' kollox g\u0127alhekk min- natura ma\u0127luqa jintg\u0127araf fa\u010bilment, billi kulma huwa tajjeb u perfett fil- kreaturi jinsab infinitament tajjeb u perfett fil- kaw\u017ca li \u0127alqithom.", "Dan l- esseri huwa etern u indipendenti minn kul\u0127add u minn kollox.", "\u0126add ma \u0127alqu g\u0127ax kieku kien Alla min \u0127alqu u lanqas sar wa\u0127du g\u0127ax biex jifforma ru\u0127u jen\u0127tie\u0121 li je\u017cisti qabel biex jopra u jag\u0127ti l- ewwel \u010baqliq.", "Alla huwa wie\u0127ed fl- essenza i\u017cda fih hemm tliet persuni distinti.", "Dina l- verit\u00e0 \u0121iet lill- bniedem irrivelata fil- li\u0121i l- qadima konfu\u017cament, kif infatti fil- \u0120enesi naqraw li Alla meta \u0121ie biex jo\u0127loq il- bniedem qal: \"Nag\u0127mlu l- Bniedem g\u0127ax- xbieha u g\u0127ax- xebh tag\u0127na.\"", "Jista' jkun li qal hekk lill- An\u0121li meta dawna ma g\u0127andhomx l- omnipotenza biex jo\u0127olqu?", "I\u017cda fil- li\u0121i l- \u0121dida Kristu g\u0127allimna hedina l- verit\u00e0 b\u0127ala fundament tar- reli\u0121jon, kif infatti f' San Mattew: \"Morru immela, qal Kristu lill- Appostli, g\u0127allmu n- nies kollha: g\u0127ammduhom fl- isem tal- Missier u tal- Iben u tal- Ispirtu Santu.\"", "Il- kelma fl- isem turi li Alla wie\u0127ed u t- tliet persuni ji\u0121u jintg\u0127arfu minn xulxin b' mod li l- Missier mhuwiex l- Iben: l- Iben mhuwiex il- Missier, l- Ispirtu s- Santu mhuwiex l- Iben lanqas il- Missier.", "Kull persuna hija Alla: i\u017cda mhumiex tliet Allat u g\u0127alhekk ma tistax tg\u0127id tlieta eterni, tlieta omnipotenti, i\u017cda wie\u0127ed etern, wie\u0127ed omnipotenti.", "Alla l- Missier, jag\u0127raf lilu nnifsu ji\u0121\u0121enera l- Iben: mela Alla l- Iben huwa l- konoxxenza jew il- kelma tal- Missier: Alla l- Missier i\u0127obb 'l Alla Iben u Alla l- Iben i\u0127obb 'l Alla Missier ekku l- Ispirtu Santu: l- Ispirtu Santu huwa immela l- im\u0127abba tal- Missier u tal- Iben.", "Il- Missier mhux mag\u0127mul minn \u0127add, lanqas ma\u0127luq, lanqas i\u0121\u0121enerat.", "L- Iben huwa mill- Missier wa\u0127du: mhux mag\u0127mul, lanqas ma\u0127luq, i\u017cda \u0121\u0121enerat.", "L- Ispirtu Santu mill- Missier u mill- Iben mhux mag\u0127mul, lanqas ma\u0127luq, lanqas i\u0121\u0121enerat i\u017cda huwa \u0127iere\u0121.", "Dawn it- tliet persuni huma eterni u egwali, voldieri ebda wa\u0127da ma hija qabel jew wara, jew ikbar jew i\u017cg\u0127ar.", "L- operazzjonijiet tal- \u0121enerazzjoni u tal- pro\u010bessjoni jissej\u0127u interni g\u0127ax ma jo\u0127or\u0121ux min- natura t' Alla.", "Hemm ukoll f' Alla operazzjonijiet imsej\u0127in esterni li huma l- \u0127wejje\u0121 kollha ma\u0127luqa u m' hawnx \u0127a\u0121a ma\u0127luqa li ma je\u0127dux fiha parti t- tliet persuni.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Fil- knisja mqaddsa hija antika u kbira tassew id- devozzjoni lejn hedana l- misterju li \u0127add ma jista' jifhem: infatti l- u\u017cu tar- radd tas- salib u t- tif\u0127ir bil- glorja lill- Missier u lill- Iben u lill- Ispirtu Santu u fuq kollox il- \u0121enerazzjoni spiritwali tag\u0127na permezz tal- mag\u0127mudija jag\u0127tu xhud kemm g\u0127andha tkun g\u0127a\u017ci\u017ca hedina d- devozzjoni.", "Inbierku, o tifel, bil- verit\u00e0 u nirringrazzjaw lis- Santissma Trinit\u00e0 g\u0127ax kollox minnha, permezz tag\u0127ha kollox, fiha kollox: lilha glorja g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "Tas- Santissma Trinit\u00e0 g\u0127andna fl- Iskrittura tixbiha ta' kull persuna divina li jekk inti timmedita tajjeb tnissel fik l- ispirtu ta' vera karit\u00e0 u ta' vera \u0127lewwa: figura tal- Missier huwa Missier kap ta' familja: figura tal- Iben \u0127aruf u figura tal- Ispirtu Santu \u0127amiema.", "X' jispirawlek dawna l- figuri forsi mhux karit\u00e0?", "Ipprokura li tara fik l- ispirtu ta' Alla tag\u0127na.", "\u0120ustizzja", "Tifel \u2014 Kull bniedem g\u0127andu d- dritt li \u0127add ma jag\u0127millu \u0127sara f' \u0127ajtu u f' sa\u0127\u0127tu, fil- fama tieg\u0127u u f' dak li jippossiedi.", "Min jikser wie\u0127ed minn hedawna d- drittijiet jikser il- virt\u00f9 tal- \u0121ustizzja li hija virt\u00f9 morali li tinklina kontinwament u dejjem il- volont\u00e0 biex trodd lil kull wie\u0127ed dak li hu tieg\u0127u.", "U biex wie\u0127ed jaqla' l- ma\u0127fra tal- ksur ta' hedina l- virt\u00f9 je\u0127tie\u0121 li jrodd il- \u0127sara kif jg\u0127allem Santu Wistin li ma jin\u0127afirx id- dnub qabel ma jintradd il- me\u0127ud.", "Sabiex wie\u0127ed ikun obbligat irodd il- \u0127sara jen\u0127tie\u0121 li l- kaw\u017ca li jqieg\u0127ed tkun in\u0121usta voldieri ma g\u0127andux jedd li jqeg\u0127idha.", "Pere\u017cempju inti toqtol jew tferi bniedem li \u0121ie biex joqtlok: l- azzjoni tieg\u0127ek hija \u0121usta imma tieg\u0127u in\u0121usta.", "Jen\u0127tie\u0121 ukoll li l- istess kaw\u017ca tkun effika\u010bi voldieri li minnha jkun sar l- effett.", "Pere\u017cempju: inti tajt in- nar lid- dar tal- g\u0127adu u bniedem karitattiv kien pront jitfih.", "Dina l- kaw\u017ca tieg\u0127ek ma hix effika\u010bi.", "U fl- a\u0127\u0127ar nett jen\u0127tie\u0121 li tkun imqieg\u0127da bi \u0127tija teolo\u0121ika voldieri tqeg\u0127idha g\u0127ax trid, f' sensik u bl- intenzjoni li tag\u0127mel il- \u0127sara lil proxxmu determinat.", "Jekk tonqos wa\u0127da minn hedawna l- kundizzjonijiet ma jinda\u0127alx l- obbligu tar- restituzzjoni.", "Hemm disa' manjieri kif wie\u0127ed jing\u0127add fis- sehem tal- \u0127sara tassew \u0127ati u fl- obbligu tar- restituzzjoni.", "Ikun tassew kooperatur billi jikkmanda, jew billi jag\u0127ti parir, jew billi japprova effika\u010bement jew billi jqanqal 'il \u0127addie\u0127or bit- tif\u0127ir jew bid- disprezz, jew billi jilqa' g\u0127all- \u0127sara, jew billi jie\u0127u sehem fil- misruq jew fl- azzjoni dannu\u017ca billi ma jitkellimx jew billi ma jimpedixxix jew billi ma jg\u0127arrafx meta huwa m\u0127allas biex jitkellem, jimpedixxi u jg\u0127arraf imma basta ming\u0127ajr inkomodu gravi.", "Jista' wie\u0127ed jie\u0127u sehem f' azzjoni dannu\u017ca ming\u0127ajr ma jidneb u dan meta dina l- azzjoni tkun indifferenti voldieri la tajba lanqas \u0127a\u017cina: li hu jifhem l- effett it- tajjeb biss: li jkun hemm proporzjon bejn l- effett it- tajjeb u l- effett il- \u0127a\u017cin u li l- effett it- tajjeb jo\u0127ro\u0121 qabel l- effett il- \u0127a\u017cin.", "Il- \u0127las bil- mo\u0127bi huwa att li bih wie\u0127ed jie\u0127u dak li hu tieg\u0127u jew daqskemm jist\u0127oqqlu minn \u0127addie\u0127or u dan ma jkunx jaf lanqas irid.", "Dana l- \u0127las bil- mo\u0127bi hija \u0127a\u0121a \u0121usta u permessa meta jkun sar bil- kundizzjonijiet kollha: g\u0127ax \u0127add ma jista' jg\u0127id li inti miexi in\u0121ust meta tie\u0127u hekk dak li hu tieg\u0127ek billi m' hemmx mod ie\u0127or biex takkwistah bil- fa\u010bilit\u00e0.", "Il- kundizzjonijiet huma li inti \u017cgur li sejjer tie\u0127u dak li hu tieg\u0127ek sija l- istess \u0127a\u0121a sija l- prezz egwali g\u0127aliha u bil- g\u0127aqal li d- debitur ikun barra mill- periklu li j\u0127allas darbtejn u li \u0127addie\u0127or b' dana l- mod ma jsofrix dannu: li inti ma tistax tie\u0127u dak li hu tieg\u0127ek permezz tal- manjiera ordinarja: li jitwarrab kull periklu ta' skandlu u dejjem bil- parir qabel ta' bniedem g\u0127aqli.", "\u0126add ma jista' jit\u0127allas bil- mo\u0127bi ta' dak li jkun g\u0127amel minn rajh jew jekk ma tinda\u0127alx tassew il- virt\u00f9 tal- \u0121ustizzja.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Kun af, o tifel, li huwa prin\u010bipju fil- \u0120ustizzja li ma ssirx in\u0121urja lil min jaf u lil min irid: i\u017cda dan il- prin\u010bipju je\u010b\u010bettwa xi ka\u017cijiet li fihom il- bniedem ma jistax i\u010bedi d- drittijiet tieg\u0127u g\u0127alkemm huwa jrid.", "Ta\u0127seb int li wie\u0127ed jista' j\u017comm flus li inti kkonsentejt li tag\u0127tih mill- bi\u017ca' jew mill- ingann jew mill- forza li hu \u0121ieblek in\u0121ustament?", "\u017bgur li le: dan hu obbligat iroddlok g\u0127alkemm tajthomlu g\u0127ax ridt.", "Tifel, qatt tag\u0127ti lala lilek innifsek li tie\u0127u tal- o\u0127rajn anki l- inqas \u0127a\u0121a: l- o\u0121\u0121ett dejjem jg\u0127ajjat lil sidu u qatt tissaporti li xi \u0127a\u0121a \u010b\u010banfrek fil- kuxjenza.", "Lil kul\u0127add dak li hu tieg\u0127u.", "Il- Pa\u010bi", "Tifel \u2014 X' jiswa li inti jkollok \u0127afna flus, \u0127afna unuri, \u0127afna pja\u010biri jekk f' qalbek ma g\u0127andekx il- pa\u010bi?", "Kul\u0127add ja\u0127dem g\u0127all- pa\u010bi: il- \u0127\u017ciena jidinbu biex isibu l- pa\u010bi u t- tajbin jitqaddsu biex isibu l- pa\u010bi.", "Veru hu li l- uniku u l- aqwa te\u017cor tal- bniedem hija l- pa\u010bi.", "Kristu \u0121ie fid- dinja biex jag\u0127tina l- vera pa\u010bi u l- an\u0121li fi twelidu \u0127abbruha lill- bnedmin ta' volont\u00e0 tajba: awl il- lejl qabel ma miet qal lill- Appostli tieg\u0127u: Il- pa\u010bi tieg\u0127i jiena nag\u0127tikom il- pa\u010bi tieg\u0127i jiena n\u0127allilkom.", "Issa d- dinja twieg\u0127ed il- pa\u010bi b' mezzi li minflok ma jag\u0127tu l- pa\u010bi jnisslu fil- qalb diqa u niket b' xhud tal- kbir g\u0127aref Salamun: il- mezzi immela li tana Kristu g\u0127all- pa\u010bi huma l- kuntrarji tad- dinja.", "Kristu bil- kelma u bl- e\u017cempju g\u0127allimna t- triq tal- pa\u010bi li hija faqar, umiljazzjoni u tbatija li huma verament opposti g\u0127at- triq il- wiesg\u0127a tad- dinja li tie\u0127u g\u0127at- telfien: flus, unuri u delizzji tas- sensi.", "Kemm nies huma bog\u0127od mill- pa\u010bi u jinsabu f' ba\u0127ar ta' inkwiet!", "Il- kaw\u017ca hija dina li jda\u0127\u0127lu f' qalbhom l- g\u0127adu tal- pa\u010bi li jingannahom billi jidher f' g\u0127ajnejhom imlibbes ta' \u0127abib apportatur tal- pa\u010bi.", "L- Ispirtu Santu espressament qal: \"M' hemmx pa\u010bi g\u0127all- \u0127\u017ciena\": u banda o\u0127ra: \"Pa\u010bi kbira g\u0127al min i\u0127obb il- Li\u0121i Divina.\"", "Per\u00f2 l- \u0127tija li jg\u0127ixu bla pa\u010bi hija kollha kemm hi tag\u0127hom g\u0127aliex jemmnu d- dinja u 'l Kristu le jemmnuh, kif g\u0127amlet ukoll Eva emmnet is- Serpent li qallhom li ma jmutux u 'l Alla li qallhom li jmutu jekk jieklu mill- frott projbit, ma emmnitux.", "Il- \u0127tija kollha kemm hija tag\u0127hom g\u0127ax \u0121arrbu wkoll g\u0127all- img\u0127oddi u ma jixog\u0127fux i\u017cda mill- \u0121did meta jitfa\u010b\u010ba f' mo\u0127\u0127hom flok ma jke\u010b\u010buh b' veru abborriment mill- \u0121did jitbissmulu u jag\u0127tuh it- tron f' qalbhom.", "Taf issa xejn, o tifel, liema huma l- \u0127wejje\u0121 li j\u0121ibulek il- pa\u010bi?", "Isma' ftit il- Kempis hedak i\u010b- \u010belebri majjistru tal- ispirtu x' jg\u0127id: \"Min ma jimpurtahx u la minn unuri u la minn tmaqdir issibu g\u0127andu f' qalbu pa\u010bi kbira.\"", "F' kelma wa\u0127da jiena nurik \u0127abib uniku tal- pa\u010bi vera li mieg\u0127u jimxu s\u0127abu kollha veri apportaturi tal- pa\u010bi.", "\"Dan huwa s- silenzju.\"", "O silenzju!", "O silenzju!", "Min qatt g\u0127o\u017c\u017cok u ma wiritx minnek l- aqwa te\u017cori?", "Fl- a\u0121itazzjonijiet u fit- ta\u0127wid tad- dinja min spi\u010b\u010baha \u0127a\u017cin u kellu biss g\u0127aliex jindem?", "Forsi mhux min ma osservahx?", "Kemm tiddisprezzak id- dinja!", "U g\u0127alhekk m' g\u0127andhiex u lanqas jista' jkollha l- pa\u010bi.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Il- pa\u010bi hija immela premju kbir li jintg\u0127ata biss biss g\u0127al min jiddikjara gwerra lid- dinja fis- sentimenti tag\u0127ha.", "Issa, o tifel, billi Kristu u d- dinja huma kontra xulxin: g\u0127alhekk lil xi \u0127add minn hedawna t- tnejn je\u0127tie\u0121 li inti tag\u0127mel gwerra.", "L- g\u0127a\u017cla per\u00f2 hija f' idejk u l- g\u0127aqal tieg\u0127ek u s- sens jekk inti ma intix iblah jindikawlek 'il min tag\u0127\u017cel ming\u0127ajr sog\u0127ba u tilqa' f' qalbek.", "Xhieda fuq Alla", "Tifel \u2014 Jekk jiena nurik arlo\u0121\u0121, jekk jiena nurik palazz mibni f' xag\u0127ra u ng\u0127idlek li dawn saru wa\u0127idhom inti \u017cgur li twe\u0121ibni li mhux hekk, i\u017cda bniedem bl- intellett tieg\u0127u g\u0127amilhom.", "Immela jiena \u017cgur li inti perswa\u017c fuq hedana l- prin\u010bipju tad- dawl tan- natura li mix- xejn ma jsir xejn li f' kull tqanqil bilfors jen\u0127tie\u0121 l- ewwel min iqanqal.", "Inti, o tifel, mhux ma intix xejn, inti xi \u0127a\u0121a u mhux xejn, inti esseri format b' ru\u0127 u b' \u0121isem u b' hedana kollu minn xejn inti li inti xi \u0127a\u0121a mix- xejn ma tista' tag\u0127mel xejn a\u0127seb u ara immela kemm ix- xejn innifsu jista' jag\u0127mel xi \u0127a\u0121a.", "Biex wie\u0127ed jag\u0127mel opra je\u0127tie\u0121 bilfors li hu qabel ikollu l- e\u017cistenza: immela jkollok bilfors tg\u0127id li esseri ta' virt\u00f9 omnipotenti \u2014 ifhem jekk tista' kif \u0127a\u0121a mix- xejn tg\u0127addi fl- e\u017cistenza \u2014 ifforma hedana kollu li jaqa' ta\u0127t is- sensi tag\u0127na.", "Forsi xi forza g\u0127amja \u0121iebet tant \u0121miel, tant ordni, tant sapjenza u tant meravilji?", "Is- sultan David fis- salm 92 qal lil Alla: \"Ix- xhud tieg\u0127ek, o Alla, hu ta' min wisq jemmnu\" u fis- salm 18 jg\u0127id li l- opri ta' jdejh mhumiex diskorsi u paroli li ma jipperswadux il- qalb tal- bnedmin.", "Alla g\u0127alhekk \u0127alaq kollox biex ji\u0121i mag\u0127ruf mill- kreaturi intelli\u0121enti li hu stess \u0127alaq biex jigglorifikawh; immela n- natura kollha ma\u0127luqa tikxef bla sforzi li Alla hu, li Alla hu omnipotenti, li Alla hu sapjentissmu, li Alla hu etern u ta' manjifi\u010benza: terribbli hekk ikollu wie\u0127ed jikkonkludi x\u0127in jara l- opri ta' hedana l- Kreatur \u2014 opri terribbli, opri ta' meravilja u opri ta' manjifi\u010benza.", "Il- bniedem jaf li kul\u0127add jag\u0127ti minn dak li g\u0127andu: g\u0127alhekk mill- effetti titla' g\u0127all- konoxxenza tal- kaw\u017ca.", "Inti tara, inti tisma' inti tifhem, inti t\u0127obb kemm immela i\u017cjed minnek jara, jisma' jifhem, i\u0127obb minn tak hedawna l- virtujiet u dawna l- potenzi?", "Anzi fil- \u0120enesi naqraw li Alla \u0127alaq il- bniedem g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u: \"Ejjew nag\u0127mlu l- bniedem ad imma\u0121ni u xbieha tag\u0127na.\"", "Immela kif f' mera wie\u0127ed jara x- xbieha tal- o\u0121\u0121ett u mix- xbieha jara l- istess o\u0121\u0121ett, hekk a\u0127na bnedmin nistg\u0127u nikkonkludu bosta veritajiet fuq Alla: pere\u017cempju: Missier tant i\u0127obb u jie\u0127u kura ta' wliedu: inti immela tg\u0127id: Kemm i\u017cjed Alla li tieg\u0127u hedana l- bniedem huwa ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha?", "Konklu\u017cjoni \u2014 T\u0127obbu 'l Alla inti, o tifel?", "Oh kieku l- bniedem tassew jistudja u jimmedita biex jag\u0127raf 'l Alla kemm u kemm jimxi fil- ba\u0127ar tad- delizzji x\u0127in joqg\u0127od biex ng\u0127id hekk jinnamra mieg\u0127u tant tajjeb, tant kbir.", "Irrisolvi, o tifel li tassew lilu tag\u0127ti vera preferenza g\u0127ax jekk titlef lilu \u017cgur li tkun g\u0127alkollox tlift il- hena tieg\u0127ek.", "Xhieda fuq \u0120es\u00f9 Kristu", "Tifel \u2014 Kristu huwa l- blata, huwa l- fundament tal- Fidi tag\u0127na: Alla sar bniedem u deher fostna u missirijietna laqg\u0127uh, emmnu fih u bl- ikbar rigur u bl- ikbar fedelt\u00e0 tawna l- fidi fih.", "Biex missirijietna laqg\u0127uh, bilfors immela li pperswadew ru\u0127hom akkaw\u017ca ta' xi virt\u00f9 potentissma li huwa Alla veru.", "\u017bgur li qatt ma jasal wie\u0127ed biex jabbanduna \u0121idu u \u0127ajtu kieku mhux tassew perswa\u017c fuq il- kaw\u017ca ta' hedana l- pass.", "Li Kristu \u0120es\u00f9 deher realment fid- dinja g\u0127andu b' xhud u b' monument li ma jistax jit\u0127assar il- Knisja stess li hu stabbilixxa fuq hedina l- art.", "Min immela jista' jasal biex jivvinta \u0127alli jfarrak is- seba' sagramenti, l- erba' kotba tal- Evan\u0121elju, il- qabar glorju\u017c ta' \u0120erusalemm, il- Kap tal- Knisja universali l- Papa, l- Isqfijiet, is- Sa\u010berdoti, l- ismijiet ta' Marija Santissma u tal- Appostli, is- sena stess li apposta missirijietna kienu bdew jg\u0127oddu mill- mi\u0121ja tieg\u0127u biex tkun monument universali?", "U barra minn dan: g\u0127ax kontra l- fatt m' hemmx ra\u0121unar, min jista' ma jammettix il- kbira virt\u00f9 fil- mirakli tas- segwa\u010bi ta' hedana Kristu b' xhud tal- Istorja li fosthom irrid insemmi 'l San Vin\u010benz Ferreri?", "Li Kristu \u0120es\u00f9 kien xi bniedem fa\u010b\u010bol u ma kienx Alla veru: g\u0127idli jekk tista' kif ra\u0121el fqir jasal biex ixerred mad- dinja kollha artikli ta' Fidi inkomprensibbli g\u0127an- natura u artikli ta' morali inkompatibbli man- natura m\u0127assra?", "Pere\u017cempju \u2014 Li Alla jsir bniedem minn Ver\u0121ni u li t\u0127obb l- g\u0127edewwa.", "U b' liema mezzi?", "Bi tnax -il bniedem bla \u0127ila, bla skola, u ta' kundizzjoni baxxa.", "Mhux forsi bi\u017c\u017cejjed g\u0127all- mo\u0127\u0127 tal- bniedem jieqaf jikkonsidra biss fuq il- mod kif xerred mad- dinja d- duttrina hedana Kristu biex jipperswadi ru\u0127u fuq id- divinit\u00e0 tieg\u0127u?", "\u0126alli nurik issa l- impedimenti li kellha ssib il- propaganda ta' dina r- reli\u0121jon nisranija.", "Il- bnedmin li semg\u0127u fuqha kienu pagani mog\u0127tija g\u0127all- pja\u010biri u g\u0127all- kburija.", "Kull min kien jaqleb g\u0127aliha kien jitlef fid- dinja flus u \u0127ajja wkoll u dan kien imissu iktar ibieg\u0127ed lin- nies biex i\u0127addnuha.", "Il- fidi u l- morali kien impossibbli li jid\u0127lu fil- qlub g\u0127all- kbira diffikult\u00e0 li j\u0121ibu lin- natura.", "Min xerred hedina r- reli\u0121jon kienu nies bla potenza rifjut u skart tad- dinja, foqra u umli u b' danakollu r- ri\u017cultat huwa li l- isem ta' Kristu mad- dinja kollha huwa mxerred u adurat.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Issa, o tifel, jiena nistaqsik bil- kliem ta' Santu Wistin.", "Din ir- reli\u0121jon tant diffi\u010bli b' tant impedimenti xterdet mad- dinja u kul\u0127add ikollu jg\u0127id li mhux b' virt\u00f9 naturali; Missirijietna immela laqg\u0127uha g\u0127ax jew raw il- mirakli jew g\u0127ax ma rawx mirakli.", "Jekk raw il- mirakli immela \u017cgur hija approvata minn Alla u jekk ma rawx mirakli ikbar minn dan ma jing\u0127atax miraklu li tant eluf ta' nies inkreduli jemmnu fi Kristu ming\u0127ajr ma jkunu raw mirakli li jipperswaduhom.", "Penitenza", "Tifel \u2014 Il- kelma Penitenza \u0121ejja mil- Latin \"penitere\" voldieri tindem.", "Min jindem jiddi\u017capprova dak li jkun g\u0127amel, jixtieq li ma g\u0127amilx dak li g\u0127amel; g\u0127alhekk il- qalb tal- bniedem fl- indiema ng\u0127idu li tikkonverti ji\u0121ifieri tbiddel l- istat tag\u0127ha pere\u017cempju minn stat \u0127a\u017cin g\u0127al stat tajjeb.", "Wie\u0127ed kien jisraq u issa m' g\u0127adux ji\u0121ifieri kkonverta.", "L- indiema tista' tkun naturali meta cio\u00e8 tqanqal il- qalb xi \u0127a\u0121a ta' hedina l- art b\u0127alma huma t- telfa tal- fama, tas- sa\u0127\u0127a u ta' xi \u0121id ie\u0127or temporali u b' dina l- indiema ma naqilg\u0127ux minn Alla l- ma\u0127fra.", "L- indiema tista' tkun ukoll sopranaturali meta cio\u00e8 tqanqal il- qalb xi \u0127a\u0121a li wie\u0127ed jemmen bil- fidi, b\u0127alma huma t- telfa ta' Alla, tal- \u0120enna, jew il- bi\u017ca' tal- Infern jew tal- Purgatorju: b' hedina l- indiema biss nistg\u0127u naqilg\u0127u l- ma\u0127fra ta' dnubietna.", "U kun af li ebda dnub lanqas venjal u \u017cg\u0127ir kemm ikun ma nistg\u0127u naqilg\u0127u ma\u0127fra tieg\u0127u ming\u0127ajr l- indiema: jekk il- volont\u00e0 tieg\u0127ek ma tis\u0127itx u tiddi\u017capprovax l- azzjoni, inutli li titlob ma\u0127fra bix- xufftejn biss.", "Kwalit\u00e0 tal- indiema essenzjali hija li tkun \"appretiative summa\" voldieri li jekk inti lest fil- volont\u00e0 tieg\u0127ek li tag\u0127mel dnub mejjet sabiex ma titlifx \u0127ajtek jew \u0121idek jew il- fama tieg\u0127ek inti m' g\u0127andekx vera ndiema u jekk ti\u0121i l- mewt titfg\u0127ek fil- fjammi eterni; g\u0127ax Kristu qal li jekk xi \u0127add ji\u0121i g\u0127andi u ma jobg\u0127odx iva 'l \u0127ajtu wkoll ma jistax ikun skular tieg\u0127i.", "Issa ara x' sejjer ng\u0127idlek jekk waqt l- indiema tieg\u0127ek id- demonju jurik xena li tbe\u017c\u017ca' pere\u017cempju li inti qieg\u0127ed fi triq di\u017cabitata wa\u0127dek u li ji\u0121i fuqek ra\u0121el \u0127a\u017cin u dan jheddek li joqtlok jekk ma tag\u0127milx dnub mejjet tal- \u0121isem mieg\u0127u; inti g\u0127andek tkun taf li ssir f' hedak il- \u0127in \u0127ati ta' hedana d- dnub quddiem Alla jekk issa tirrisolvi li tobdi 'l hedana l- brikkun malizzju\u017c.", "\u017bomm immela dan: g\u0127id lilek innifsek: \"\u0126alli l- ewwel insib ru\u0127i f' hedan l- istat u mbag\u0127ad jiena nitlob 'l Alla u nirrikorri lejh sabiex je\u0127lisni minnu, potenti huwa Alla biex je\u0127lisni b\u0127alma \u0127eles 'il Danjel mill- iljuni u jekk ma jkunx irid je\u0127lisni jag\u0127tini l- forza biex insostni l- mewt b\u0127alma ta lil San Lawrenz u lill- martri kollha tieg\u0127u g\u0127ax nafu tajjeb li m' hemmx konfu\u017cjoni g\u0127al min bil- verit\u00e0 jirrikorri lejn Alla.\"", "Tista' inti tkun fl- istess \u0127in \u0127abib u g\u0127adu ma' persuna?", "\u017bgur li le: jew \u0127abib jew g\u0127adu.", "Issa l- istess g\u0127al min jindem li qatel, i\u017cda li seraq jew \u017cena ma jindimx, dan f' dan il- ka\u017c ikun \u0127abib g\u0127ax niedem li qatel u g\u0127adu g\u0127ax mhux niedem li seraq jew li \u017cena li huwa impossibbli g\u0127alhekk jing\u0127add b' g\u0127adu ta' Alla min ma jindimx fuq id- dnubiet mejta kollha kemm huma.", "U xejn la ta\u0127seb li inti niedem jekk il- qalb tieg\u0127ek ma g\u0127andhiex is- sa\u0127ta lejn id- dnub il- mejjet u l- mibeg\u0127da lejh.", "Osserva li wie\u0127ed meta jabborri xi \u0127a\u0121a lanqas biss ma jkun irid i\u0127ares lejha u dak li hu fil- qalb malajr jinkixef fl- estern.", "Min hu mnikket forsi \u0127siebu kif jilbes sabi\u0127, kif jiekol tajjeb, jew li donnu lanqas biss ikun irid jidher quddiem \u0127add?", "Konklu\u017cjoni \u2014 Tifel biex tnissel l- indiema f' qalbek qawwi l- fidi ta' hedawk il- veritajiet li ssib f' mewtek u b' hekk \u017cgur li te\u010b\u010bita ru\u0127ek g\u0127all- vera sobg\u0127a li offendejt 'l Alla hekk tajjeb u b' \u0127effa kbira tag\u0127mel il- frott ta' vera ndiema li hu l- \u0127arba tal- okka\u017cjoni, ir- restituzzjonijiet u tant opri ta' karitajiet mal- proxxmu.", "Irrisolvi li tul \u0127ajtek tag\u0127mel spiss atti ta' ndiema.", "Devozzjoni lejn Marija Santissma", "Tifel \u2014 Min irid jag\u0127mel \u010berta u \u017cgura s- sa\u0127\u0127a tieg\u0127u eterna jirrikorri b' vera qima u b' vera kunfidenza lejn Marija Santissma.", "Il- knisja mqaddsa ommna ssej\u0127ilha Bieb tas- sema g\u0127ax ming\u0127ajrha lanqas Kristu stess ma ried jid\u0127ol: minnha twieled, permezz tag\u0127ha g\u0127ex, miet, irxoxta u tela' fis- sema.", "Jg\u0127idu bosta qaddisin, u fosthom San Filippu Neri li ming\u0127ajr Marija Santissma mis- sema ebda grazzja ma to\u0127ro\u0121 fuq il- bniedem.", "Marija Santissma stess fil- Magnificat qalet li mbierka jg\u0127idulha l- \u0121enerazzjonijiet kollha: issa a\u0127na naraw li bosta \u0121enerazzjonijiet lanqas biss jafuha b\u0127alma huma l- infidili kollha, il- \u0121enerazzjonijiet kollha li isimhom huwa fil- ktieb tal- \u0127ajja je\u0127tie\u0121 immela li jag\u0127tuha qima fil- pellegrina\u0121\u0121 tag\u0127hom.", "Hekk hu li min jag\u0127ti qima vera lil Marija Santissma g\u0127andu g\u0127albiex jifra\u0127 fuq is- salvazzjoni eterna.", "G\u0127idt qima vera g\u0127aliex mhix qima, i\u017cda disprezz u insult li wie\u0127ed joffendi 'l Alla bl- irpo\u017c tad- devozzjoni tieg\u0127u lejn Marija Santissma voldieri jinqeda b' Marija Santissma biex jiddisprezza 'l Alla.", "L- istorja tal- Knisja tg\u0127idilna li bosta raw is- sa\u0127\u0127a eterna g\u0127ax taw sempli\u010bi qima lil Marija Santissma.", "Marija Santissma vera Omm tal- \u0126niena g\u0127ax fuqha donnu Alla \u017can\u017can l- attribut tal- \u0126niena etern tieg\u0127u.", "Kieku ma sarx id- dnub Alla ma kienx donnu jkollu okka\u017cjoni li je\u017cer\u010bita l- attribut tal- \u0126niena tieg\u0127u u Alla, sa fejn nafu, fuq Marija Santissma feta\u0127 hedana l- attribut.", "Alla \u0127enn g\u0127all- bnedmin billi ta l- Iben uni\u0121enitu tieg\u0127u b' salvatur tag\u0127hom permezz ta' Marija Santissma.", "Hija vera Omm tal- \u0126niena mis- sema g\u0127all- merti tag\u0127ha \u0121iebet lill- bnedmin tliet ankri tas- salvazzjoni li huma l- labtu, i\u010b- \u010bintura u r- ru\u017carju.", "Rigward il- labtu hekk imsejja\u0127 tal- Karmnu hija stess fil- konsenja tieg\u0127u espressament qalet li min ikun miet bil- labtu tag\u0127ha fuqu l- infern ma jmurx, u l- ewwel Sibt wara mewtu ji\u0121i me\u0127lus mill- purgatorju.", "Marija Santissma hija tassew kbira u potenti.", "Jekk tikkonsidra l- opri ta' jdejn Alla titrieg\u0127ed bil- bi\u017ca' fuq il- kobor u l- \u0121miel tag\u0127hom issa hedan Alla, li l- opri tieg\u0127u biss huma hekk kbar u terribbli, \u0127alaq 'l hedina l- kreatura u jasso\u0121\u0121etta ru\u0127u lejha billi g\u0127a\u017cilha b' Omm vera tieg\u0127u.", "Kieku Alla jrid je\u017calta i\u017cjed lil Marija Santissma donnu llimita l- omnipotenza tieg\u0127u lejha, donnu ma jistax.", "X\u0127in taha hedina l- kbira dinjit\u00e0 ta' Omm Divina li fuqha mhux ta' min jitkellem i\u017cda ta' min jistag\u0127\u0121eb.", "Aqra l- miraklu tat- tie\u0121 tal- Kana tal- Galilea u inti tistag\u0127\u0121eb bil- potenza tal- kelma ta' Marija Santissma fuq qalb Alla u inti tithenna x\u0127in tara t- tenera qalb tag\u0127ha lejn il- bnedmin.", "G\u0127alhekk il- Knisja tag\u0127na tunura, tbierek u tivvenera 'l Marija Santissma g\u0127aliex huma fiha stess mag\u0127rufin il- pre\u0121ji tal- protezzjoni u tal- potenza tag\u0127ha: g\u0127alhekk il- knisja tirrikorri lejha u titfa' fil- \u0127anina qlubna sa minn \u010bkunitna vera kunfidenza lejn hedin l- omm tag\u0127na, il- kaw\u017ca tal- fer\u0127 tag\u0127na.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Meta, o tifel, inti taf li Marija Santissma hija hekk kbira u potenti u hekk \u0127anina lejna bnedmin: tassew hija t\u0127obbna u g\u0127andha ra\u0121un li t\u0127obbna g\u0127ax il- mi\u017cerji tag\u0127na qanqlu 'l Alla biex jag\u0127tiha hedik is- sublimissma dinjit\u00e0 ta' Omm tieg\u0127u Santissma ma tirrisolvix inti li tintefa' b' vera kunfidenza f' saqajha u li tunuraha b' vera devozzjoni?", "Ikun g\u0127alik g\u0127a\u017ci\u017c f' \u0127alqek u f' widnejk l- isem \u0127elu tag\u0127ha u spe\u010bjalment f' qalbek u la toqg\u0127odx ming\u0127ajr il- labtu tag\u0127ha.", "Okka\u017cjoni", "Tifel \u2014 Taf inti xejn li l- proverbju jg\u0127id li min jittarraf ji\u0121\u0121arraf u li l- Ispirtu Santu jg\u0127id li min i\u0127obb il- periklu jintilef fih?", "Il- virt\u00f9 u l- vizzju fil- bnedmin jiffurmaw ru\u0127hom permezz tar- ripetizzjoni tal- att b\u0127allikieku \u0127addied bil- mazza b' daqqa wara daqqa jg\u0127awwe\u0121 \u0127adida mikwija jew jg\u0127attanha.", "Min irid ikompli f' \u0127ajja retta je\u0127tie\u0121 li j\u017comm s\u0127i\u0127 u ja\u0127rab dejjem u malajr u fil- bog\u0127od l- okka\u017cjoni prossima li kif hu stess \u0121arrab ferietu g\u0127all- img\u0127oddi bil- vle\u0121\u0121a tad- dnub.", "Kristu qal \u010bar u tond li min iqieg\u0127ed idejh fuq il- mo\u0127riet u li j\u0127ares lura mhuwiex tajjeb g\u0127as- saltna tas- smewwiet.", "Naqraw fl- Istorja tal- Knisja li d- demonju obbligat mill- virt\u00f9 t' Alla stqarr li l- aqwa prietka li l- iktar treg\u0127idhom fl- infern hija din fuq il- \u0127arba tal- okka\u017cjoni prossima: ir- ra\u0121uni hija \u010bara g\u0127ax il- vittorja g\u0127al dawk dejjem li ma jafdawx fihom infushom.", "Min ma jkollux jisforza biex jeg\u0127leb lilu nnifsu meta jqumu l- aptiti f' qalbu?", "Sabiex wie\u0127ed ma jaqax fid- dnub je\u0127tie\u0121 li Alla jag\u0127tih l- g\u0127ajnuna tal- grazzja tieg\u0127u; issa fl- Iskrittura naqraw li Alla jirre\u017cisti lis- suppervi u li jag\u0127ti l- grazzja lill- umli.", "Min immela jmur fl- okka\u017cjoni bil- \u0127sieb li ma jaqax ja\u0127seb li hu wa\u0127du ming\u0127ajr g\u0127ajnuna g\u0127andu forza u biha bi\u017c\u017cejjed u g\u0127alhekk fl- assalt tal- ispirtu jkollu j\u0121arrab il- konfu\u017cjoni g\u0127ax ji\u0121i m\u010ba\u0127\u0127ad mill- grazzja t' Alla akkaw\u017ca tas- suppervja.", "U wkoll forsi hawn xi \u0127add iktar qaddis mis- Sultan David li Alla stess kien fa\u0127\u0127ru g\u0127all- fedelt\u00e0, dan intant ma \u0127arabx l- okka\u017cjoni prossima u waqa' f' delitti kbar \u2014 adulterju, qtil u skandlu?", "Forsi hawn xi \u0127add iktar g\u0127aref minn Salamun li Alla stess kien qallu li tah g\u0127erf li b\u0127alu \u0127add la qablu u lanqas warajh u intant Salamun wasal biex ta l- in\u010bens lill- allat foloz g\u0127ax ma \u0127arabx l- okka\u017cjoni prossima?", "Forsi hawn iktar qawwi minn Sansun li Alla stess bih qered tant u tant g\u0127edewwa u intant g\u0127ax ma \u0127arabx l- okka\u017cjoni prossima kellu jg\u0127ix infeli\u010bi?", "Kristu stess b' \u010berta ripetizzjoni ried jipperswadina li jekk a\u0127na ma naqbdux il- mannara u nag\u0127tu d- daqqa g\u0127all- g\u0127erq tas- si\u0121ra ma naslux g\u0127all- fini tag\u0127na cio\u00e8 g\u0127as- salvazzjoni eterna li g\u0127all- prezzjo\u017cit\u00e0 tag\u0127ha ebda \u0121id temporali mhuwa prezzju\u017c.", "Isma' l- kliem pre\u010bi\u017c tieg\u0127u.", "Jekk g\u0127ajnek il- leminija \u0121\u0121ag\u0127lek tidneb aqlag\u0127ha u armiha: g\u0127ax jaqbillek li jintilef wie\u0127ed mill- g\u0127aqqad ta' \u0121ismek inkella li \u0121ismek kollu ji\u0121i mitfug\u0127 fl- infern.", "U jekk idejk il- leminija \u0121\u0121ag\u0127lek tidneb, aqtag\u0127ha u armiha minnek g\u0127ax jaqbillek li jintilef wie\u0127ed mill- g\u0127aqqad ta' \u0121ismek inkella li \u0121ismek kollu jmur fl- infern.", "Jekk sieqek \u0121\u0121ag\u0127lek tidneb aqtag\u0127ha: hu tajjeb g\u0127alik li tid\u0127ol b' sieq wa\u0127da fil- \u0127ajja ta' dejjem, inkella li g\u0127andek \u017cew\u0121 saqajn u ti\u0121i mitfug\u0127 fl- infern tan- nar li ma jistax ikun mitfi.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Kun af, o tifel, li xejn ma jinfluwixxi fuq il- bniedem hekk potentement daqskemm l- ispirtu moq\u017cie\u017c ta\u017c- \u017cina, li jdallam il- mo\u0127\u0127 u jekk wie\u0127ed serjament ma jkunx kostanti li ja\u0127rab l- okka\u017cjoni prossima spe\u010bjalment ta' sess divers, u b\u0127al \u0120ob, ma jag\u0127milx patt ma' g\u0127ajnejh g\u0127all- kustodja ta' \u0127sibijietu ma nafx xi jsir minn hedan l- imsejken.", "Irrisolvi li tifhem hedina l- kbira verit\u00e0.", "Ix- Xbieha t' Alla", "Tifel \u2014 Meta inti t\u0127ares f' mera inti tara perfettament ix- xbieha ta' wi\u010b\u010bek u l- mera fedelment tg\u0127idlek kif inhuwa wi\u010b\u010bek jekk nadif jew le: issa a\u0127na billi ma\u0127luqin g\u0127ax- xbieha ta' Alla hekk infatti naqraw fil- ktieb tal- \u0120enesi li meta Alla \u0121ie biex jo\u0127loq il- bniedem qal: \"Ejjew nag\u0127mlu l- bniedem g\u0127ax- xbieha tag\u0127na\" g\u0127alhekk a\u0127na nistg\u0127u b' xi mod nag\u0127rfu bosta attributi ta' Alla fuqna stess.", "Inti bniedem ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla g\u0127andek kbira okka\u017cjoni li b' hekk tag\u0127raf tassew 'l Alla: u Kristu permezz tal- parabboli fet\u0127ilna wkoll hedina t- triq: xebbah 'l Alla lil Missier ta' familja, lil re u lil diversi kundizzjonijiet o\u0127ra ta' bnedmin u anzi qalilna li jinsab wisq i\u017cjed perfett u wisq i\u017cjed tajjeb dak kollu li perfett u tajjeb jinsab fil- bnedmin kreaturi tieg\u0127u: qal infatti li jekk il- bnedmin avolja \u0127\u017ciena jafu jag\u0127tu \u0127wejje\u0121 tajba lil uliedhom kemm i\u017cjed il- Missier mis- sema jag\u0127ti l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu.", "Is- sultan David qabel fis- salm 4 qal fl- Ispirtu Santu li d- dawl ta' wi\u010b\u010b Alla huwa ssinjat fuq il- bnedmin.", "Ejja, o tifel, biex nitkellmu fuq Alla billi n\u0127arsu fuq ix- xbieha tieg\u0127u.", "Inti bniedem tara, tisma' tifhem: kemm immela jara, jisma' u jifhem Alla li \u0127alqek?", "Inti titfa' g\u0127ajnejk fuq missierek u tara kemm kura kemm \u0127sieb kbir jie\u0127u tieg\u0127ek: kemm immela i\u017cjed il- Missier tas- sema jie\u0127u kura tal- kreaturi tieg\u0127u?", "G\u0127id il- veru.", "Kieku \u0127uk ta' sbatax -il sena ji\u017cbalja b' offi\u017ca gravi lil missierek u j\u0127alli d- dar: missierek x' ta\u0127seb inti li jkun jixtieq?", "Forsi mhux li ibnu jindem u li jer\u0121a' lura fid- dar?", "U jekk ji\u0121i u j\u0127abbat u missierek imur jifta\u0127: forsi missierek jag\u0127laq il- bieb ma' wi\u010b\u010b ibnu li jkun jitolbu ma\u0127fra?", "Jew b' gost kbir ta' qalbu jda\u0127\u0127lu?", "Dina l- verit\u00e0 tahielna wkoll Kristu bil- parabbola tal- iben il- \u0127ali.", "Issa kieku j\u0121ibu quddiemek bniedem li qatel bniedem ie\u0127or biex serqu kont inti tista' tg\u0127id li jist\u0127oqqlu premju talli qatel?", "Kif jista' immela Alla jippremja l- \u0127\u017ciena meta inti mag\u0127mul g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u ma tasalx sa hawn?", "Nistg\u0127u nibqg\u0127u sejrin hekk: nikkonsidraw il- movimenti ra\u0121jonevoli tal- bniedem u b' dina l- iskola nid\u0127lu i\u017cjed fil- konoxxenza ta' Alla.", "\u0126alli per\u00f2 nsemmu xi \u0127wejje\u0121 o\u0127ra: Inti jkollok seftur u tikkmandah, u dan ma jag\u0127milx, t\u0127allsu inti ta' xejn jew talli g\u0127amel il- kuntrarju?", "Tinqeda inti bi strumenti moq\u017cie\u017ca biex topra?", "Min jitolbok u jer\u0121a' jitolbok u mill- \u0121did jer\u0121a' jitolbok forsi ma \u010b\u010bedix u tag\u0127tih?", "Inti jkollok \u0127abib u ma\u0121enbek tarah sejjer jaqa' forsi ma tmiddx idejk malajr biex issostnih g\u0127ax \u0127abibek?", "Hawn irridek tara li Alla juri li mhuwiex \u0127abib ma' dawk li spe\u010bjalment jag\u0127mlu d- dnub tal- \u0121isem.", "Inti tag\u0127mel \u0121id lil bniedem u dan minn fuq jittrattak \u0127a\u017cin xi t\u0127oss inti f' qalbek g\u0127all- ingratitudni tieg\u0127u inti li inti ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha t' Alla?", "Inti jkollok bag\u0127al forsi tg\u0127abbih iktar minn li jifla\u0127 jew tg\u0127addih minn triq pre\u010bipitu\u017ca jew toqg\u0127od tittorturah?", "Meta inti titlef o\u0121\u0121ett tieg\u0127ek ma tifra\u0127x forsi meta ssibu?", "Forsi tag\u0127ti inti o\u0121\u0121ett prezzju\u017c lil bniedem li ma jridux?", "Forsi missierek ma jsawtekx biex isemmg\u0127ek jekk tkun ostinat?", "Biex ma ntawlux \u0127u t- tixbihat kollha li hemm fl- evan\u0121elju u kkonkludi fuqhom.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Jista' jkun, o tifel, li wie\u0127ed jag\u0127raf o\u0121\u0121ett sabi\u0127 imprezzabbli u lilu mwieg\u0127ed li ma jag\u0127milx id- dili\u0121enza kollha biex jippossedih kif Kristu stess qal li jbig\u0127 kulma g\u0127andu hedak il- bniedem biex jixtri hedik l- g\u0127alqa li fiha jaf li hemm te\u017cor bil- wisq superjuri g\u0127all- \u0121id tieg\u0127u?", "Irrisolvi li tag\u0127mel il- mezzi kollha anki bis- sagrifi\u010b\u010bju ta' \u0127ajtek biex ma titlifx 'l Alla, uniku o\u0121\u0121ett tal- bnedmin u tal- an\u0121li.", "Il- Gidba", "Tifel \u2014 Meta inti ta\u0127seb mod u titkellem jew testerna mod ie\u0127or biex tqarraq allura inti tkun qed tigdeb.", "Min jigdeb ma jag\u0127tix sinjal li g\u0127andu fih l- ispirtu ta' Alla li hu verit\u00e0 essenzjali anzi juri li huwa l- iben tax- xitan kif qal Kristu li x- xitan huwa giddieb u missier il- gidba.", "Ta\u0127seb inti, o tifel, li jekk tinkixef f' xi gidba sejjer tkun i\u017cjed emmnut jew afdat?", "Hemm tliet xorta ta' gideb: hemm gideb ta\u010b- \u010bajt, hemm gideb tal- profitt u hemm gideb tal- \u0127sara u dan tal- a\u0127\u0127ar huwa dnub mejjet jew venjal skont il- \u0127sara li j\u0121ib u l- o\u0127rajn huma venjali.", "Huwa gideb ta\u010b- \u010bajt b\u0127allikieku tg\u0127id li rajt \u0127mar itir: hu gideb tal- profitt b\u0127allikieku tg\u0127id li l- qattus u mhux int qlibt il- \u0127alib biex ma taqlax g\u0127ajta: hu gideb ta' \u0127sara b\u0127allikieku tg\u0127id li \u0120u\u017ceppi seraq meta dan ma seraqx u g\u0127alhekk \u0121ie mke\u010b\u010bi mill- impjieg tieg\u0127u.", "Il- gidba hija \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina fiha nnifisha g\u0127alhekk qatt ma jista' wie\u0127ed jinqeda biha biex jag\u0127mel il- \u0121id, kif jg\u0127id San Pawl l- Appostlu, li m' g\u0127andniex nag\u0127mlu \u0127wejje\u0121 \u0127\u017ciena biex nag\u0127mlu l- \u0121id bihom: immela biex te\u0127les \u0127ajtek mill- mewt ma tistax tg\u0127id gidba.", "Kieku xi darba g\u0127al xi \u010birkustanzi kienet permessa l- gidba kieku l- fidu\u010bja tas- so\u010bjet\u00e0 tal- bnedmin kienet tin\u0127all b\u0127allikieku tg\u0127id: \"Min jaf g\u0127andux \u010birkustanza li g\u0127aliha jista' jigdeb issa?\"", "U b' hekk inti tibqa' sospi\u017c.", "Tkun inti wkoll giddieb jekk tfa\u0127\u0127ar 'il min ma jist\u0127oqqlux, jekk turi \u0127a\u0121a b' o\u0127ra b\u0127alma jag\u0127mlu l- fa\u010b\u010boli; per\u00f2 ma tkunx tigdeb jekk tg\u0127id \u0127a\u0121a falza li inti \u017c\u017comm b' vera lanqas jekk tirrakkonta \u0127rafa jew b' \u010bajt inti tg\u0127id li hu falz fi\u010b- \u010bar u fid- dieher.", "Lanqas m' huma gideb il- parabboli u \u0127afna modi o\u0127ra ta' diskors.", "Xi minn daqqiet jag\u0127mlulek mistoqsijiet li inti fuqhom tib\u017ca' twie\u0121eb il- veru g\u0127all- inkwiet u g\u0127all- \u0127sarat li mill- verit\u00e0 ta' kliemek jo\u0127or\u0121u.", "Issa g\u0127andek tkun taf li hemm mod imsejja\u0127 restrizzjoni late mentali li tista' inti tinqeda bih g\u0127al xi kaw\u017ca gravi.", "Dina r- restrizzjoni late mentali tikkonsisti filli inti dak li tkun testerna jkun jaqbel ma' dak li g\u0127andek f' mo\u0127\u0127ok i\u017cda testernah hekk li min jisimg\u0127ek jista' jinganna ru\u0127u.", "Inti qatt ma tista' tqarraq per\u00f2 g\u0127al xi gravi kaw\u017ca tista' tippermetti li wie\u0127ed jaqa' fl- ingann: inti qatt ma tista' tmur kontra l- verit\u00e0: i\u017cda tista' g\u0127al xi kaw\u017ca gravi ta\u0127bi l- verit\u00e0.", "Kun af li jekk inti ma tag\u0127tix lill- proxxmu mnejn jista' jasal biex jikkomprendi l- \u0127sieb ta' mo\u0127\u0127ok allura r- restrizzjoni hija pura u mhux late mentali u g\u0127alhekk projbita.", "Isma' xi e\u017cempji fuq ir- restrizzjoni late mentali: Sant Atanasju mistoqsi qal lil min kien ifittxu g\u0127all- arrest.", "Atanasju mhux bog\u0127od minnkom: u dawk telqu bil- g\u0127a\u0121la.", "Seftur bl- ordni ta' sidu jista' jg\u0127id li sidu mhux id- dar g\u0127alkemm ikun id- dar g\u0127ax dan bl- u\u017cu jfisser li qieg\u0127ed id- dar i\u017cda li wie\u0127ed ma jistax jarah.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Irrisolvi, o tifel, li tabborri wisq il- gidba g\u0127ax l- Ispirtu Santu jg\u0127id li l- \u0127alq li jigdeb joqtol ir- ru\u0127.", "Jekk inti tigdeb taqa' inti wkoll fl- abborriment tal- bnedmin u dawn jib\u017cg\u0127u minnek u ma jafdawkx g\u0127ax il- Proverbji fuq il- giddieb jg\u0127idu: \"Giddieb darba giddieb dejjem: u l- giddieb \u0127alliel.\"", "Is- sinjal tas- Salib", "Tifel \u2014 Nixtieq li tkun devot tas- sinjal tas- salib u li \u017c\u017commu b' arma potenti u \u017cgura ta' protezzjoni.", "Kull darba li tag\u0127mel is- sinjal tas- salib oqg\u0127od attent li tag\u0127mlu bil- pre\u010bi\u017cjoni minn \u0121binek g\u0127al ta\u0127t sidrek u minn spalltek ix- xellug g\u0127al spalltek il- lemin u fl- istess \u0127in \u0121ib fil- \u0127sieb i\u017c- \u017cew\u0121 misteri li fih hedan it- tremend sinjal, cio\u00e8 li f' Alla wie\u0127ed hemm tliet persuni u li l- Iben t' Alla inkarnat i\u0121\u0121ustifika bis- salib il- bnedmin m' Alla.", "Ma jistax ikun li inti ma tkunx devot tas- sinjal tas- salib x\u0127in tisma' fuq il- virt\u00f9 u fuq il- potenza tieg\u0127u.", "L- ewwel nett ninqeda bl- Istorja tal- Knisja biex nurik il- potenza tas- sinjal tas- salib fuq l- g\u0127edewwa tag\u0127na spiritwali fuq id- demonji li \u0127siebhom hu biex jag\u0127mlulna dannu u \u0127sara kollha g\u0127ejra djabolika g\u0127alina bnedmin.", "Naqraw fuq l- imperatur \u0120uljanu l- Apostata li b' odju kontra r- reli\u0121jon nisranija asso\u010bja ru\u0127u mal- infidili u darba x\u0127in il- qassis tal- idoli kien qed jinvoka d- demonji dan ra de\u0127lin fit- tempju tal- allat foloz \u0127afna demonji ta\u0127t figura tassew wa\u0127xija u billi hu meta kien katekumenu kien tg\u0127allem mis- sa\u010berdoti tag\u0127na li s- sinjal tas- salib ikexkex u j\u0127arrab id- demonji g\u0127alhekk fil- pre\u017cenza tal- qassis tal- idoli g\u0127amel is- sinjal tas- salib u b\u0127al berqa diebu f' mument.", "Il- qassis idolatru \u010banfar 'il \u0120uljanu g\u0127al hedik l- azzjoni u dan \u0120uljanu ostinatament assigurah li ma jer\u0121ax jag\u0127mel is- sinjal tas- salib.", "Il- qassis mill- \u0121did sej\u0127ilhom i\u017cda \u0120uljanu me\u0127ud mill- bi\u017ca' ta' dawk il- figuri wa\u0127xin ming\u0127ajr ma ried g\u0127amel is- sinjal tas- salib u l- ispirti kollha diebu b\u0127al qabel.", "Innota li \u0120uljanu g\u0127amel is- sinjal tas- salib u li dan \u0120uljanu kien jobg\u0127od 'il Kristu u l- effett sar bis- sinjal tas- salib li hu g\u0127amel.", "Oh!", "Kemm kienu devoti l- ewlenin insara ta' hedana s- sinjal tas- salib!", "Kienu jag\u0127mluh kull waqt u f' kollox: jekk kienu jo\u0127or\u0121u mid- dar jekk kienu jid\u0127lu, jekk kienu jilbsu, jekk kienu jin\u017cg\u0127u, jekk kienu jieklu, jekk kienu jixorbu, jekk kienu jibdew, jekk kienu jispi\u010b\u010baw, er\u0127ilhom jissenjaw lilhom infushom bis- salib.", "Per\u00f2 l- anima tas- sinjal tas- salib fil- Knisja kienet id- dehra tas- sinjal tas- salib fis- sema lill- Imperatur Kostantinu bil- kliem latin fuqu: \"In hoc signo vinces\" \u2014 b' hedan is- sinjal inti tirba\u0127; g\u0127aliex Kostantinu kien imbe\u017c\u017ca' li jirba\u0127 fil- gwerra l- g\u0127edewwa tieg\u0127u u awl il- lejl deher fis- sema hedana l- prodi\u0121ju g\u0127alhekk kul\u0127add anima ru\u0127u u bis- sinjal tas- salib ikkumbattew u g\u0127amlu vittorja.", "Irridek tinnota l- kliem \"In hoc signo vinces\" u ma ntqalx \u0127lief vinces, voldieri, tirba\u0127 kollox meta tarma ru\u0127ek b' hedana s- sinjal imqaddes.", "Minn hedana l- moviment meravilju\u017c allura l- Knisja bdiet tgawdi l- pa\u010bi u ssaltan bil- libert\u00e0 fuq wi\u010b\u010b l- art.", "Possibbli li qatt ma osservajt l- u\u017cu fitt u ta' spiss li tag\u0127mel il- Knisja bis- sinjal tas- salib!", "\u0126ares lejn l- abiti sagri kemm slaleb, \u0127ares lejn il- ministru fl- e\u017cer\u010bizzju tas- sagramenti kemm slaleb u b' mod spe\u010bjali fil- quddiesa.", "Qatt g\u0127oddejt inti s- sinjal tas- salib li s- sa\u010berdot jag\u0127mel mill- bidu sat- tmiem tal- quddiesa?", "Il- qaddisin tal- Knisja tag\u0127na li g\u0127a\u0121\u0121bu lid- dinja bl- operazzjonijiet tag\u0127hom biex kienu ordinarjament jinqdew fil- mirakli mhux bis- sinjal tas- salib?", "Kieku nibda nisfilalek bil- kotba tal- istorja f' idejja t- twila narrazzjoni tal- mirakli tag\u0127hom bis- sinjal tas- salib \u017cgur li ma nispi\u010b\u010bawx: per\u00f2 biex nipperswadik li l- virt\u00f9 u l- potenza tas- sinjal tas- salib mhux biss kontra l- g\u0127edewwa tar- ru\u0127 i\u017cda anke kontra dawn tal- \u0121isem inqeg\u0127idlek 'il San Benedittu quddiemek irodd is- salib fuq tazza li tawh jixrob l- g\u0127edewwa ta' \u0127ajtu bl- inbid biex javvelenawh u joqtluh.", "Mas- sinjal tas- salib it- tazza b' sabta tremenda quddiem hedawk il- malizzju\u017ci nies tieg\u0127u titfarrak mal- art u l- inbid avvelenat jirrovina l- paviment.", "Forsi San Lawrenz ma kienx jag\u0127ti d- dawl lill- g\u0127omja bis- sinjal tas- salib?", "Forsi Sant Antnin abbati ma kienx predikatur famu\u017c tas- sinjal tas- salib fuq esperjenza proprja tal- virt\u00f9, tal- potenza u tal- protezzjoni effika\u010bissma tieg\u0127u?", "Konklu\u017cjoni \u2014 Na\u0127seb, o tifel, li \u0121\u00e0 rrisolvejt f' qalbek li issa tibda tu\u017cah spiss u b' ikbar devozzjoni x\u0127in g\u0127araft kemm hu prezzju\u017c, u virtu\u017c u potenti s- sinjal tas- salib.", "Ara per\u00f2 qatt tist\u0127i troddu jekk jen\u0127tie\u0121 g\u0127ax quddiem in- nies: kun af li s- sinjal tieg\u0127ek tas- salib jikxef u jg\u0127id lil kul\u0127add li inti nisrani u a\u0127na l- insara g\u0127andna minn Kristu li jekk ma nistqarruhx quddiem in- nies fid- dinja lanqas Hu ma jistqarrna fis- sema quddiem il- Missier \u010belesti u l- an\u0121li qaddisin tieg\u0127u.", "Il- Purgatorju", "Tifel \u2014 Li l- Purgatorju je\u017cisti huwa artiklu tal- Fidi tal- Knisja tag\u0127na li hija infallibbli mill- istituzzjoni ta' Kristu \u0120es\u00f9, huwa wkoll artiklu tal- Fidi li a\u0127na nsara frutto\u017cament nissuffragaw l- erwie\u0127 li hemm.", "L- istorja spe\u010bjalment fil- \u0127ajjiet tal- qaddisin kollha tg\u0127idilna fuq l- erwie\u0127 tal- Purgatorju spe\u010bjalment rigward xi apparizzjonijiet attestati minn nies ta' fidu\u010bja soda.", "Issa jiena sejjer inkellmek fuq il- Purgatorju, l- ewwel nett biex t\u0127abrek li tiskonta l- \u0120ustizzja hawn bil- penitenza u mbag\u0127ad biex tissokkorri b' vanta\u0121\u0121 kbir g\u0127alik 'l hedawna l- imsejkna erwie\u0127.", "Malli mmutu, ilkoll je\u0127tie\u0121 li noqog\u0127du fit- tribunal ta' Alla biex inkunu \u0121\u0121udikati minnu fuq il- li\u0121i divina tieg\u0127u: cio\u00e8 jekk \u0127abbejniehx b' qalbna kollha, bil- \u0127sieb tag\u0127na kollu, bil- forzi tag\u0127na kollha u bil- \u0127ajja tag\u0127na kollha u jekk \u0127abbejniex 'il proxxmu b\u0127alna nfusna.", "Issa jekk ji\u0121ri li a\u0127na akkaw\u017ca biss ta' hedina l- li\u0121i anki g\u0127all- inqas ksur volontarju jkollna l- inqas dejn mal- \u0120ustizzja divina, ikollna bilfors insostnu l- \u0127ruxija ta' hedana l- \u0127abs tremend, g\u0127ax fis- saltna t' Alla ebda \u0127a\u0121a bl- inqas tebg\u0127a ma tista' tkun ammessa.", "Hedina l- \u0127ruxija tal- \u0120ustizzja ta' Alla rridek taraha fuq il- qerda tal- opri manjifi\u010bi ta' jdejn Alla u fuq \u0120es\u00f9 Kristu msallab.", "L- Appostlu San Pawl jg\u0127idilna li hija \u0127a\u0121a li twerwer li taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj.", "It- tisfija tar- ru\u0127 issir permezz tan- nar ma\u0127luq apposta u a\u0127na min- nar tag\u0127na tal- u\u017cu nistg\u0127u, g\u0127ax \u0121arrabna, nifhmu xi ftit fuq is- sofferenzi tag\u0127hom.", "Min ma jg\u0127inx b' suffra\u0121ji sin\u010bieri l- erwie\u0127 tal- Purgatorju, jew ma jemminx bl- e\u017cistenza tieg\u0127u, jew m' g\u0127andux qalb tal- la\u0127am f' sidru x\u0127in a\u0127na naraw 'il xi \u0127add batut u nistg\u0127u nilliberawh, ma tag\u0127tiniex qalbna li nissaportu u ma ng\u0127inux.", "Dawn l- erwie\u0127 ma jistg\u0127ux jg\u0127inu lilhom infushom g\u0127ax da\u0127lu f' hedak il- lejl li semma Kristu li fih \u0127add ma jista' ja\u0127dem: per\u00f2 g\u0127all- kbira karit\u00e0 t' Alla a\u0127na bnedmin biss nistg\u0127u nag\u0127tuhom vera g\u0127ajnuna anzi xi minn daqqiet anki l- vera liberazzjoni.", "Santu Wistin kien jg\u0127id: \"Jiena nissuffraga l- erwie\u0127 tal- Purgatorju g\u0127ax meta dawna jid\u0127lu fil- glorja tassew ipattuli hedina l- karit\u00e0 tieg\u0127i lejhom.\"", "Voldieri l- erwie\u0127 skont dan id- Duttur tal- Knisja jkunu jafu min ikun issuffragahom.", "Barra minn dan Kristu qalilna fl- evan\u0121elju li jkun lilna mkejjel bl- istess kejl li nkunu kejjilna bih lil \u0127addie\u0127or; \u0127niena immela bi \u0127niena, \u0127ruxija bi \u0127ruxija.", "U wkoll li Kristu jg\u0127odd mag\u0127mul mieg\u0127u dak li nag\u0127mlu mal- proxxmu kif hu stess qal fl- evan\u0121elju.", "Oh kieku wie\u0127ed jifhem kemm huma rikonoxxenti l- erwie\u0127 tal- Purgatorju!", "Oh kemm jistinka biex jilliberahom x\u0127in jifhem fuq il- protezzjoni li minnhom ikollu mis- sema!", "Kwalunkwe opra tajba mag\u0127mula b' fini sopranaturali tista' tintg\u0127a\u017cel g\u0127as- suffra\u0121ju tal- erwie\u0127 tal- Purgatorju: per\u00f2 xejn m' hemm hekk effika\u010bi daqskemm is- sagrifi\u010b\u010bju tal- quddiesa.", "Il- quddiesa hija dak l- istess sagrifi\u010b\u010bju li llibera d- dinja kollha mhux ru\u0127 wa\u0127da jew miljun ru\u0127, mid- delitti kollha tag\u0127ha.", "A\u0127seb ftit immela biex inti tifhem x' suffra\u0121ju jkollhom l- erwie\u0127 b' quddiesa.", "Hemm ukoll ta' frott kbir is- sawm u l- karitajiet mal- proxxmu fil- b\u017conn u dawn ji\u0121u wara l- akkwist tal- indul\u0121enzi li wie\u0127ed japplika g\u0127all- erwie\u0127 spe\u010bjalment fil- vi\u017cti tal- istazzjonijiet tal- Via Sacra.", "Oh kemm fih indul\u0121enzi kull stazzjon tal- Via Sacra!", "Lanqas ma jing\u0127addu.", "Idra immela nnegozja b\u0127alma jag\u0127mlu n- nies tad- dinja biex ikabbru t- te\u017cor tag\u0127hom fuq hedina l- art kollha in\u010bertezzi, innegozja biex f' mewtek issib tassew x' jhennik fil- \u0127dan tal- \u0127niena ta' Alla.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Ist\u0127ajjel, o tifel, li inti qieg\u0127ed ma\u0121enb il- bokka tal- Purgatorju u li qed tisma' hedina l- vu\u010bi: Issokkorrina, o bniedem nisrani, u a\u0127seb g\u0127al rasek biex f' mewtek ma jkollokx i\u0121\u0121arrab tant \u0127ruxija ta' pwieni.", "Il- \u0127sieb tieg\u0127ek fuq il- Purgatorju je\u010b\u010bitak biex tg\u0127ix perfett, bil- \u0127arba cio\u00e8 tal- inqas azzjoni venjalment \u0127a\u017cina spe\u010bjalment b' g\u0127o\u017c\u017ca kbira ta' veru silenzju; g\u0127aliex min hu li ma jib\u017cax minn Alla x\u0127in nitfa ta' sajjetta twerwer 'il kul\u0127add?", "Irrisolvi li tlesti ru\u0127ek biex tag\u0127mel mewta tajba u pperswadi ru\u0127ek li kollox vanit\u00e0.", "Raimondo Diocr\u00e8s", "Tifel \u2014 Itg\u0127allem bi spejje\u017c ta' \u0127addie\u0127or.", "Sejjer nirrakkuntalek fatt storiku li l- verit\u00e0 tieg\u0127u hija sostnuta b' monument \u0127aj cio\u00e8 ordni ta' reli\u0121ju\u017ci l- Kartu\u017cjani li n\u0121abru fl- ispirtu tal- penitenzi akkaw\u017ca tieg\u0127u: g\u0127aliex il- fundatur tag\u0127hom San Brunone kien pre\u017centi g\u0127al hedana l- fatt wa\u0127xi: u kollu bi\u017ca' fuq il- \u0121udizzji t' Alla flimkien ma' o\u0127rajn tefg\u0127u l- fundament ta' hedana l- ordni.", "Meta Raimondo Diocr\u00e8s imsejja\u0127 ukoll id- duttur ta' Pari\u0121i miet, il- paj\u017cani tieg\u0127u \u0121\u0121udikawh qaddis g\u0127all- fama ta' \u0127ajja tajba li kellu; i\u017cda Alla mirakolu\u017cament ipperswada lil kul\u0127add li dan kien mitluf.", "X\u0127in kien espost g\u0127all- uffi\u010bjatura fil- knisja g\u0127al ru\u0127u dan il- katavru mirakolu\u017cament jitkellem tliet darbiet u kull darba fl- istess parti tal- uffi\u010b\u010bju: Responde mihi: Quantas habeo iniquitates et peccata, scelera mea et delicta ostende mihi \u2014 li tfisser: We\u0121ibni: Kemm g\u0127andi jiena \u0127a\u017cen u dnubiet, ix- xellera\u0121nijiet u d- delitti urini.", "Fl- ewwel darba qal: \"Bil- \u0121udizzju \u0121ust ta' Alla jiena akku\u017cat.\"", "Fit- tieni: \"Bil- \u0121udizzju \u0121ust ta' Alla jiena \u0121\u0121udikat.\"", "U fit- tielet: \"Bil- \u0121udizzju l- iktar \u0121ust ta' Alla jiena kkundannat g\u0127at- telfien ta' dejjem.\"", "Minn kull darba g\u0127all- o\u0127ra dejjem g\u0127adda spazju ta' \u0127in li kien jixhed li l- mejjet kien tassew mejjet.", "Issa rigward il- bi\u017ca' rigward il- konkorrenza tan- nies u rigward il- bqija tal- funeral a\u0127seb inti.", "X' setg\u0127et kienet il- kaw\u017ca li g\u0127aliha Raimondo Diocr\u00e8s intilef?", "Setg\u0127et kienet li hu g\u0127amel opri tajba per\u00f2 ming\u0127ajr intenzjoni retta cio\u00e8 mhux biex jog\u0127\u0121ob lil Alla i\u017cda biex ikun imfa\u0127\u0127ar mill- bnedmin jew g\u0127al xi finijiet o\u0127ra temporali.", "O tifel, ara qatt tkun iblah u tikkuntenta l- aptiti tieg\u0127ek spe\u010bjalment tat- tif\u0127ir g\u0127ax ji\u0121ri li f' mewtek tisma' minn Kristu: \"Inti \u0127adtu l- \u0127las tieg\u0127ek.\"", "X' setg\u0127et kienet il- kaw\u017ca li g\u0127aliha Raimondo Diocr\u00e8s intilef?", "Setg\u0127et kienet li hu ta kunsens g\u0127al dnub impur u sta\u0127a jqerru u kkommetta s- sagrile\u0121\u0121i.", "L- istorja tg\u0127id fuqu li hu miet bis- sagramenti tal- Knisja.", "O tifel, ara qatt tkun iblah u ma tkunx fidil fil- qrar: kun af li s- sa\u010berdot x\u0127in jisma' dnub impur jew ta' spe\u010bi o\u0127ra gravi jg\u0127id bejnu u bejn ru\u0127u li inti fidil u li inti g\u0127andek fidu\u010bja fih.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Tifel ifta\u0127 g\u0127ajnejk u rrisolvi li tbieg\u0127ed minnek kull kaw\u017ca li tista' twasslek hemm li minn hemm ma tistax ti\u0121i lura biex issewwi u tirripara.", "Ekku Raimondo Diocr\u00e8s miet u qieg\u0127ed l- infern.", "Jista' issa hu jsewwi l- bluhat ta' qalbu?", "Kien g\u0127aref: xi swielu la ma g\u0127o\u0121obx 'l Alla li ji\u0121i gglorifikat mill- umli biss?", "Oh kemm hu diffi\u010bli li ra\u0121el g\u0127aref u mara sabi\u0127a ssibhom umli!", "U Alla jirre\u017cisti lis- suppervi u jag\u0127ti l- grazzja lill- umli.", "Il- Bniedem Interjuri", "Tifel \u2014 Il- kelma interjuri titfg\u0127ek fl- idea ta' mo\u0127ba, ta' \u0127a\u0121a li ma ti\u0121ix osservata mill- bnedmin: bniedem immela interjuri jissejja\u0127 dak li jopra bil- fini biss li jog\u0127\u0121ob lil Alla u g\u0127alhekk jikkumbatti man- natura tieg\u0127u li f' kollox tfittex lilha nnifisha t\u0127obb il- kompja\u010benza u s- sodisfazzjonijiet tag\u0127ha temporali.", "Il- bniedem interjuri \u0127add mhuwa \u0127lief l- iskular fidil ta' \u0120es\u00f9 Kristu.", "L- ispirtu ta' Kristu huwa veru spirtu ta' \u0127ajja interjuri u narawh tant fl- e\u017cempji tieg\u0127u kemm fit- tag\u0127lim tieg\u0127u.", "L- Appostlu San Pawl qal li min m' g\u0127andux l- ispirtu ta' Kristu mhuwiex ta' Kristu.", "Kristu espressament qal li r- renju tas- smewwiet ma ji\u0121ix bl- ostentazzjoni, bit- turija u bil- \u0127sejjes mundani infatti Hu stess g\u0127a\u017cel omm umli u missier putattiv umli t- tnejn imbeg\u0127din mill- osservazzjonijiet tal- bnedmin: Hu stess g\u0127a\u017cel li jg\u0127ix mo\u0127bi meta seta' jg\u0127a\u0121geb lid- dinja kollha u ji\u0121bed fuqu unuri u applawsi universali g\u0127all- omnipotenza ta' jdejh: Hu stess g\u0127a\u017cel li jag\u0127milha ta' seftur meta kollox huwa tieg\u0127u.", "M' hemmx b\u017conn ng\u0127idlek i\u017cjed g\u0127ax il- \u0127ajja ta' Kristu na\u0127seb li kull nisrani jaf li ddur t\u0127addan il- faqar l- umiljazzjoni, u s- slaleb \u0127wejje\u0121 ta' abborrimenti g\u0127all- im\u0127assra qalb tal- bnedmin.", "Il- bniedem interjuri biss jigglorifika 'l Alla bl- opri tieg\u0127u u perkonsegwenza ji\u0121bor te\u017cori ta' merti fis- sema g\u0127al wara l- mewt.", "Isma' 'l Kristu x' jg\u0127idilna fl- evan\u0121elju: \"Ift\u0127u g\u0127ajnejkom li ma tag\u0127mlux il- \u0127aqq tag\u0127kom quddiem il- bnedmin sabiex jarawkom g\u0127ax inkella ma jkollkomx \u0127las minn Missierkom li huwa fis- smewwiet,\" u lis- Samaritana qalilha li Alla huwa spirtu u min jadurah je\u0127tie\u0121 li jadurah bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, u li b\u0127al dawn ifittex il- Missier min jadurah.", "Widdibna Kristu biex in\u017commu mo\u0127bija l- intenzjoni tag\u0127na anki g\u0127all- ikbar bniedem kunfidenzjali b\u0127alma huma l- omm, l- a\u0127wa, u l- \u0127bieb.", "Idejk ix- xellugija, qal hu, ma tkunx taf x' tag\u0127mel il- leminija biex il- karit\u00e0 tieg\u0127ek tkun fis- satra u Alla li jara fis- satra jroddlok.", "Forsi Alla dak biss jara li hu fis- satra u mhux kollox?", "Ma tinteba\u0127x li jara fis- satra voldieri jitg\u0127axxaq bil- purit\u00e0 tal- intenzjoni?", "Il- bniedem interjuri jintg\u0127araf quddiem l- g\u0127ajnejn tal- kuxjenza tieg\u0127u mil- lok, mil- libsa u mill- ilsien tieg\u0127u.", "Mil- lok g\u0127ax ja\u0127rab mill- aqwa lokijiet li fihom l- unuri b\u0127alma huma d- dinjitajiet, il- pjazez, il- palazzi u j\u017comm l- inqas lok spe\u010bjalment ta' servizzi baxxi u li ma jaqg\u0127ux ta\u0127t l- g\u0127ajnejn.", "Mil- libsa g\u0127ax dina jekk sabi\u0127a jew lussu\u017ca ti\u0121bed l- g\u0127ajnejn tal- osservazzjonijiet fl- istimi, u jekk modesta u umli tag\u0127mel li l- bniedem iwarrab fil- \u0121enb 'il min i\u0121ibha fuqu.", "Mill- ilsien g\u0127ax mill- abbundanza tal- qalb, qal Kristu, jitkellem il- fomm u bniedem interjuri billi l- finijiet u l- \u0127sibijiet tieg\u0127u huma Alla g\u0127alhekk ma jasalx biex jesterna kelma fuqu stess ta' unur jew ta' \u0121ie\u0127.", "Konklu\u017cjoni \u2014 G\u0127andek issa, o tifel, dawl biex tag\u0127raf x' kont u x' int jekk bniedem interjuri jew le?", "Ma tirrisolvix issa li tg\u0127o\u017c\u017c b' \u0121id kbir tieg\u0127ek innifsek il- \u0127ajja rtirata, il- \u0127ajja silenzju\u017ca u l- \u0127ajja tas- satra, voldieri tag\u0127mel li \u0127add ma jinduna bil- virtujiet tieg\u0127ek kif qal Kristu: U meta ssumu tqarrsux wi\u010b\u010bkom sabiex tidhru sajmin i\u017cda a\u0127slu wi\u010b\u010bkom u idilku xag\u0127arkom biex ma tidhrux sajmin.", "Ftakar li l- glorji tad- dinja jg\u0127addu u jintemmu mal- mewt.", "Il- Bniedem Esterjuri", "Tifel \u2014 Xejn mhu su\u0121\u0121ett g\u0127all- g\u0127ajnejn u g\u0127all- osservazzjonijiet \u0127lief dak li mhux mo\u0127bi.", "Dak li hu fl- estern huwa mikxuf huwa mag\u0127ruf: bniedem immela esterjuri jissejja\u0127 dak li jitkellem fuqu nnifsu u jag\u0127mel biex ikun osservat f' xi don jew pre\u0121ju b\u0127alma huma l- beni morali, il- beni naturali u l- beni sopranaturali.", "Dan irid min jammirah u jfa\u0127\u0127ru.", "Il- bniedem esterjuri huwa l- iskular tad- dinja li hija skont Kristu dlam u ombra ta' mewt.", "Widdeb Kristu rigoru\u017cament lill- iskulari tieg\u0127u biex ma jimitawx l- iskulari tad- dinja meta qal li dawn ifittxu l- aqwa lokijiet, ifett\u0127u l- frene\u017c tag\u0127hom idoqqu t- tromba quddiemhom fil- karit\u00e0 tag\u0127hom, jieqfu jitolbu fil- kantunieri, iqarrsu wi\u010b\u010bhom meta sajmin, iridu jissej\u0127u mg\u0127allmin, ifittxu t- tislim fil- pjazez.", "L- iskulari tad- dinja huma profanaturi tal- virtujiet: jilbsu l- kappa tal- karit\u00e0 biex juru l- intenzjonijiet tag\u0127hom ta\u0127t l- isku\u017ca tal- e\u017cempju tajjeb, ta\u0127t l- isku\u017ca tal- \u0121id jesternaw dak li g\u0127andu jkun mag\u0127ruf quddiem Alla wa\u0127du.", "Bniedem esterjur, Oh kemm huwa bog\u0127od mis- silenzju.", "Oh kemm huwa bog\u0127od mis- satra u mir- ritiratezza!", "Er\u0127ilu jfittex azzjonijiet li jaqg\u0127u ta\u0127t l- g\u0127ajnejn u jommetti dak li ma jistax ikun ikkunsidrat \u0127lief minn Alla wa\u0127du.", "Il- bniedem esterjuri ma jigglorifikax 'l Alla i\u017cda jiddi\u017cunurah.", "X' inhija l- verit\u00e0?", "X' inhu li g\u0127andek, jg\u0127id l- Appostlu, li ma r\u010bevejtux b' xejn, u jekk ir\u010bevejtu b' xejn g\u0127aliex tifta\u0127ar u tintefa\u0127 b\u0127allikieku ma r\u010bevejtux b' xejn?", "Hemm dejjem kontra l- bniedem esterjuri lesta konfu\u017cjoni min- na\u0127a ta' Alla li jg\u0127idlu: \"Inti \u0127adtu l- \u0127las tieg\u0127ek.\"", "Il- \u0127ajja ta' bniedem esterjuri hija tassew infeli\u010bi wkoll g\u0127aliex spiss jisma' tif\u0127ir fuq \u0127addie\u0127or u dan inikktu fl- ispirtu tieg\u0127u, mo\u0127\u0127u medhi biex josserva d- difetti tal- proxxmu biex hu jara lilu nnifsu a\u0127jar minnu.", "G\u0127aliex tara s- sifja f' g\u0127ajn \u0127uk, qal Kristu lill- fa\u010b\u010boli, u t- travu f' g\u0127ajnejk ma tarahx?", "Jikkonsma bl- inkwiet ta' qalbu g\u0127aliex jifta\u0127 u jfittex triqat li jwassluh fil- g\u0127ajnejn tal- bnedmin.", "Il- waqg\u0127at tieg\u0127u meta ma jkunux jistg\u0127u jin\u0127bew javveluh iktar fil- fond.", "Il- \u0121lied hu dejjem wara biebu g\u0127ax punt wie\u0127ed ma j\u010bedihx g\u0127all- konferma ta' dak li huwa ja\u0127seb fuqu nnifsu, billi l- bniedem esterjuri huwa hekk g\u0127ax wisq tajjeb ja\u0127seb fuqu nnifsu: ja\u0127seb li hu xi \u0127a\u0121a meta mhu xejn.", "Il- bniedem esterjuri skont il- proverbju hu fl- g\u0127ajnejn tal- prudenti jew ta' ebda valur jew ta' ftit valur: \"Min jg\u0127id wisq ftit fih risq.\"", "F' g\u0127ajnejn il- boloh huwa xi \u0127a\u0121a g\u0127ax il- boloh biss jieqfu fuq dak li hu estern: u a propo\u017citu ta' dan isma' x' g\u0127amel \u0127u Imperatur biex iwiddbu ji\u0121\u0121udika bil- prudenza: offrielu biex jag\u0127\u017cel wa\u0127da minn \u017cew\u0121 kaxex: wa\u0127da kollha ornamenti minn barra i\u017cda mimlija bil- g\u0127adam u l- o\u0127ra sempli\u010bi minn barra u kien fiha \u0121awhra prezzju\u017cissma.", "L- imperatur inganna ru\u0127u fil- g\u0127a\u017cla g\u0127ax ikkonkluda fuq l- estern.", "Kollox jo\u0127ro\u0121 mill- qalb u l- bniedem qatt ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn.", "M' hemmx \u010bajt fil- movimenti tan- natura l- estern hu testimonjanza ta' dak li hemm fil- qalb.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Kun af, o tifel, li xejn ma jg\u0127odd kif il- bniedem hu f' g\u0127ajnejn il- bnedmin i\u017cda kif inhu f' g\u0127ajnejn Alla.", "Kristu fil- parabbola tal- g\u0127axar xebbiet l- g\u0127axra jg\u0127id Papa San Girgor sej\u0127ilhom ver\u0121ni i\u017cda \u0127amsa biss da\u0127\u0127al g\u0127all- festa tat- tie\u0121.", "Ara qatt tkun iblah.", "Iftakar li kull glorja tad- dinja hija b\u0127al du\u0127\u0127an li jidher g\u0127al ftit u jdub.", "Irrisolvi immela li tit\u0127abbeb ma' dak li ja\u0127bik minn g\u0127ajnejn il- bnedmin.", "Id- Dawl mill- Kru\u010bifiss", "Tifel \u2014 Malli inti titfa' g\u0127ajnejk fuq Kristu msallab ma tistax inti ma tag\u0127rafx l- ispirtu tieg\u0127u u x' inhuwa mag\u0127\u0121ub fl- g\u0127ajnejn ta' Alla.", "Kristu dawl u d- dinja dlam dejjem kontra xulxin: meta d- dinja toffri tpaxxija Kristu joffri tbatija, jekk id- dinja toffri rikkezzi Kristu faqar, jekk id- dinja toffri unuri Kristu umiljazzjonijiet.", "Forsi fuq Kristu msallab ma tarax \u010bar li hu \u0127addan b' disprezz tad- dinja ta\u0127t saqajh it- tbatijiet, il- faqar u l- umiljazzjoni?", "Kristu stqarr li f' kollox ried jog\u0127\u0121ob lil Alla missier tieg\u0127u u g\u0127allem li dak li hu g\u0127oli u prezzju\u017c fl- g\u0127ajnejn tal- bnedmin huwa q\u017cie\u017c f' dawk ta' Alla u sa\u0127\u0127a\u0127 dina kelmtu bl- e\u017cempji stess ta' \u0127ajtu.", "Titfa' g\u0127ajnejk fuq Kristu ma tilma\u0127x forsi li Alla g\u0127andek t\u0127obbu b' disprezz ukoll ta' \u0127ajtek?", "Kristu m' g\u0127amilx 'il \u0127ajtu iktar prezzju\u017ca mill- volont\u00e0 ta' Alla: i\u017cda g\u0127all- verit\u00e0 u g\u0127all- \u0121ustizzja sostna b' kura\u0121\u0121 sa\u0127ansitra l- mewt.", "Ma tilma\u0127x ukoll il- karit\u00e0 lejn il- proxxmu x\u0127in tag\u0127raf li Kristu miet g\u0127al \u0127utu bnedmin biex je\u0127lishom mit- telfien ta' dejjem?", "Dina hija l- li\u0121i dina hija l- volont\u00e0 eterna li n\u0127obbu 'l Alla u l- proxxmu.", "A\u0127na g\u0127alhekk ma\u0127luqin biex nag\u0127mlu l- volont\u00e0 ta' Alla Missier u Sinjur tag\u0127na: tkun immela l- istess sikkina li \u017cvinat il- \u0126aruf bla tebg\u0127a fuq is- salib biex ti\u017cvina lilna wkoll cio\u00e8 l- ubbidjenza f' rassenjazzjoni perfetta fil- \u0127dan tal- Providenza ta' Alla.", "B\u0127al ra\u0121\u0121i purissmi jid\u0127lu f' qalbek mal- \u0127arsa tieg\u0127ek fuq il- Kru\u010bifiss kemm huma terribbli l- pwieni tal- infern, x\u0127in Alla jsir bniedem u f' tant \u0127ruxija jmut biex je\u0127les il- bnedmin minnu \u2014 kemm ukoll hija prezzju\u017ca ru\u0127 il- bniedem li g\u0127all- fidwa tag\u0127ha mhux deheb u fidda kellu jitqieg\u0127ed i\u017cda demm ta' Alla inkarnat \u2014 kemm Alla g\u0127andu kura u premura fuq il- bnedmin li g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127hom ta 'l ibnu uni\u0121enitu b' vittma tal- mewt \u2014 kemm hija ta' qilla l- \u0121ustizzja ta' Alla li kif jg\u0127id San Pawl l- Appostlu li Alla ma \u0127afirx \u0127ajjet Kristu i\u017cda g\u0127alina qieg\u0127du f' \u0127alq il- mewt \u2014 fl- a\u0127\u0127ar nett kemm hija kbira l- \u0127niena ta' Alla lejn il- midinbin li ming\u0127ajr dubju jitg\u0127annqu mieg\u0127u x\u0127in jifhmu li tassew miet biex ja\u0127frilhom u kemm huwa ikrah id- dnub li wassal fi stat hekk wa\u0127xi 'l Kristu \u0120es\u00f9 li nda\u0127al biex jeqirdu u biex jirriparah.", "G\u0127idli: Min hu li j\u0127ares lejn il- Kru\u010bifiss u ma jikkwitax fi rpo\u017c perfett?", "Dnubietek ibe\u017c\u017cg\u0127uk?", "St\u0127ajjel li Kristu Kru\u010bifiss jg\u0127idlek: \u0126ares 'l hawn u kkwieta g\u0127ax jiena \u0127allast g\u0127alik.", "Xi \u0127add ittrattak \u0127a\u017cin?", "St\u0127ajjel li l- Kru\u010bifiss jg\u0127idlek: \u0126ares 'l hawn u kkwieta g\u0127ax jiena g\u0127amilt il- \u0121id u \u0127allsuni b' deni.", "Inti mwe\u0121\u0121a' jew imnikket?", "St\u0127ajjel li Kristu Kru\u010bifiss jg\u0127idlek: \u0126ares 'l hawn u kkwieta g\u0127ax jiena inno\u010benti f' ba\u0127ar ta' w\u0121ig\u0127 ta' niket.", "Tinsab inti priv minn xi \u0127a\u0121a?", "St\u0127ajjel 'il Kristu Kru\u010bifiss jg\u0127idlek: \u0126ares 'l hawn u kkwieta g\u0127ax jiena msallab g\u0127arwien.", "Inti int im\u017cebla\u0127?", "St\u0127ajjel li Kristu Kru\u010bifiss jg\u0127idlek: \u0126ares 'l hawn u kkwieta g\u0127ax jiena Alla o\u0121\u0121ett ta' obbrobriju, \u017cuffjett u ta' da\u0127k.", "F' kelma wa\u0127da f' kull stat tieg\u0127ek spiritwali g\u0127andek issib dejjem konfort x' ti\u0121bed minn Kristu Kru\u010bifiss li jg\u0127id lil kull min i\u0127ares lejh li kollox jispi\u010b\u010ba bil- mewt: delizzji u biki.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Tifel, ara qatt ta\u0127seb li inti spiritwali jekk titfa' biex timita g\u0127ajnejk banda o\u0127ra \u0127lief fuq il- kru\u010bifiss \u2014 Kristu wa\u0127du biss it- triq, il- verit\u00e0 u l- \u0127ajja u \u0127add ma jasal fir- renju etern tal- pa\u010bi \u0127lief permezz tieg\u0127u biss.", "Tfittex id- delizzji temporali?", "Kun af li inti ma intix skular veru ta' Kristu, li bata g\u0127alina u \u0127allielna l- e\u017cempju li nimxu warajh li dnub m' g\u0127amilx: irrisolvi immela li quddiem it- tbatija tg\u0127id sin\u010berament: \"O salib is- sliem g\u0127alik.\"", "Il- Quddiesa", "Tifel \u2014 Kun af li l- quddiesa hija dak l- istess sagrifi\u010b\u010bju li g\u0127amel \u0120es\u00f9 Kristu Sidna nnifsu fuq is- salib fuq il- monti Kalvarju.", "Hu l- istess sagrifi\u010b\u010bju: l- istess sa\u010berdot g\u0127ax fil- quddiesa Kristu stess jitlob u jikkonsagra bil- ministeri ta' bnedmin ordnati: l- istess vittma g\u0127ax fil- quddiesa Kristu huwa l- vittma.", "Dan hu \u0121ismi: dan hu demmi.", "Dina l- quddiesa istitwieha Kristu awl il- lejl qabel ma miet u \u0121ieg\u0127el li ssir sal- a\u0127\u0127ar tad- dinja b' tifkira tieg\u0127u.", "Il- quddiesa g\u0127andha erba' finijiet subblimissmi: permezz tag\u0127ha a\u0127na nirringrazzjaw denjament kif jixraq lil Alla g\u0127all- benefizzi kollha li g\u0127amlilna.", "G\u0127idt jiena denjament g\u0127ax Kristu vittma huwa persuna divina inkarnata: g\u0127alhekk unur infinit tag\u0127ti 'l Alla l- quddiesa.", "Permezz tal- quddiesa a\u0127na nag\u0127rfu 'l Alla bi Kreatur u b' Sid tag\u0127na u ni\u0121bdu fuqna l- barka u l- favuri billi Alla jilqa' hedana s- sagrifi\u010b\u010bju bi fwie\u0127a infinita u ma jistax ma ja\u010b\u010bettahx b' kompja\u010benza tassew infinita u fl- a\u0127\u0127ar nett nag\u0127tuh sodisfazzjon g\u0127ad- dnubiet li kkommettejna g\u0127aliex hedan is- sagrifi\u010b\u010bju jsir g\u0127all- ma\u0127fra wkoll tad- dnubiet.", "Huwa immela olokawstu g\u0127ax bih nag\u0127rfu 'l Alla b' Sinjur tag\u0127na; impetratorju g\u0127ax bih ni\u0121bdu l- favuri ta' Alla u sodisfatorju g\u0127ax bih denjament in\u0127allsu l- \u0121ustizzja divina offi\u017ca bi dnubietna.", "Meta l- ministru fil- quddiesa jg\u0127id il- kelmiet tal- konsagrazzjoni, fil- persuna ta' Kristu, allura jinsab fuq l- artal \u0120es\u00f9 Kristu nnifsu bil- \u0121isem, bid- demm, bir- ru\u0127 u bid- divinit\u00e0, realment, verament u sostanzjalment u dejjem Kristu wie\u0127ed.", "U dan isir b' miraklu tal- Omnipotenza ta' Alla stess: qalu Alla mela m' hemmx lok g\u0127all- ebda dubju.", "Xejn issa, o tifel, la ta\u0127seb li Kristu jin\u017cel mis- sema: le; mis- sema g\u0127andu ji\u0121i fl- a\u0127\u0127ar tad- dinja g\u0127all- \u0121udizzju i\u017cda mill- \u0127ob\u017c u mill- inbid bil- virt\u00f9 tal- konsagrazzjoni jsir il- \u0121isem u d- demm ta' Kristu.", "Kristu qabel ma miet \u0127a f' idejh il- \u0127ob\u017c u qal lill- Appostli: \u0126udu u kulu g\u0127ax dan huwa \u0121ismi u mbag\u0127ad \u0127a l- kal\u010bi u qalilhom: \u0126udu u ixorbu g\u0127ax dan hu l- kal\u010bi ta' demmi: ag\u0127mlu dan b' tifkira tieg\u0127i.", "Kristu immela qal lill- Appostli biex jag\u0127mlu dak li g\u0127amel hu stess: issa huwa offra veru sagrifi\u010b\u010bju lil Alla ta\u0127t ix- xbieha tal- \u0127ob\u017c u tal- inbid g\u0127alhekk jissejja\u0127 sa\u010berdot g\u0127al dejjem skont l- ordni ta' Melkisedek: is- sa\u010berdoti immela jag\u0127mlu tassew fil- quddiesa dak li g\u0127amel Kristu.", "Kristu wkoll qabel ma \u0121ie maqbud qal quddiem l- Appostli lill- Missier tieg\u0127u: u l- opra li inti tajtni biex intemm jiena temmejtha \u2014 l- opra voldieri r- redenzjoni bis- sagrifi\u010b\u010bju tieg\u0127u stess.", "Kieku wie\u0127ed jifhem kemm hija ta' valur kbir il- quddiesa a favur tal- bnedmin \u017cgur li ma tg\u0127addix \u0121urnata ming\u0127ajr ma jismag\u0127ha.", "Trid tissuffraga l- erwie\u0127?", "M' hemmx aqwa mill- quddiesa.", "Trid tag\u0127mel penitenza serja u tag\u0127ti sodisfazzjon lil Alla minnek offi\u017c?", "M' hemmx aqwa mill- quddiesa.", "Trid xi grazzja mis- sema?", "M' hemmx aqwa mill- quddiesa.", "Trid tag\u0127ti unur lil Alla?", "M' hemmx aqwa mezz mill- quddiesa.", "Isma' x' vu\u010bi ni\u017clet mis- sema lil wa\u0127da ru\u0127 li xtaqet tag\u0127mel bosta sawm a\u0127rax u bosta opri o\u0127ra: \"Fejn quddiesa wa\u0127da kulma semmejt eluf ta' snin ta' sawm a\u0127rax, ta' kull \u0121id ie\u0127or kollu penu\u017c huwa daqs ramla tal- ba\u0127ar.\"", "Konklu\u017cjoni \u2014 Na\u0127seb jiena li inti issa, o tifel, tassew ri\u017colut li ma xejn ma tibdel quddiesa kuljum x\u0127in taf kemm hija mag\u0127\u0121uba u effika\u010bi quddiem Alla; per\u00f2 meta tismag\u0127ha waqt il- konsagrazzjoni a\u0127seb dejjem x' g\u0127amel Kristu fl- a\u0127\u0127ar \u010bena u x' opra fuq il- Kalvarju mdendel fuq is- salib f' tant \u0127ruxija g\u0127aliex hija volont\u00e0 tieg\u0127u li a\u0127na niftakru kemm bata g\u0127alina.", "\"Ag\u0127mlu dan b' tifkira tieg\u0127i,\" hekk hu stess espressament qal sabiex inkunulu rikonoxxenti g\u0127al tant e\u010b\u010bessiva m\u0127abba tieg\u0127u lejna.", "Il- Knisja", "Tifel \u2014 Forsi mhux mill- frottijiet tag\u0127raf inti jekk si\u0121ra hix tajba jew \u0127a\u017cina?", "Issa l- knisja hija si\u0121ra li \u0127awwel Alla inkarnat Sidna \u0120es\u00f9 Kristu fuq hedina l- art.", "Il- manjiera kif \u0127awwilha u kif dina kibret hija tassew meravilju\u017ca li b' mod naturali qatt ma seta' jkun hemm su\u010b\u010bess.", "Minn hedina l- knisja \u0127ar\u0121u f' kull \u017cmien qaddisin li b' xhud tal- istorja g\u0127a\u0121\u0121bu n- nazzjonijiet u kienu wkoll kaw\u017ca ta' kotor fin- numru tal- insara.", "Fost il- knejjes kollha liema hija dik li tista' turi b\u0127al San Vin\u010benz Ferreri, b\u0127al Sant Antonio ta' Padova, b\u0127all- isqof San Stanislaw, b\u0127al San Fran\u0121isk di Paola, b\u0127al San Fran\u0121isk Saverju e\u010b\u010b. bnedmin uniti fil- fidi mal- Papa, li opraw fid- dawl tax- xemx quddiem numru kbir ta' nies prodi\u0121ji \u010berti u \u017cguri?", "Kristu fid- dinja bil- virt\u00f9 tieg\u0127u divina stabbilixxa l- knisja li g\u0127andha ddum sal- a\u0127\u0127ar tas- sekli: ekku li jiena mag\u0127kom sat- tmiem tas- sekli qal Kristu lill- Appostli.", "Min infatti ma jafx b' xhud tal- istorja kemm kien hemm motivi min- na\u0127a tan- natura u minn tal- infern biex bihom tinqered?", "I\u017cda \u0121ara li iktar ipprosperat kienu b\u0127all- ilma li saqqewha.", "I\u017c- \u017cmien tal- persekuzzjonijiet u tal- ere\u017ciji mhumiex bi\u017c\u017cejjed biex jg\u0127idu fuq l- indifettibbilt\u00e0 tal- knisja?", "Dina l- \u0121abra ta' nies a forma ta' mer\u0127la, li tikkomponi ru\u0127ha b' nies fidili, mg\u0127ammdin ta\u0127t kap wie\u0127ed vi\u017cibbli li hu l- papa, l- isqof ta' Ruma veru su\u010b\u010bessur le\u0121ittmu ta' San Pietru, hija kontinwament imsoqqija bir- ru\u0121jada tal- grazzji meritati bid- demm ta' Kristu, spe\u010bjalment bil- ma\u0127fra tad- dnubiet permezz tas- sagramenti li huma fiha.", "Jekk ji\u0121i xi \u0127add fuqi u jistaqsini biex nippruvalu xi domma jew verit\u00e0 lilna proposta mill- knisja biex nemmnuha b\u0127ala rivelata minn Alla, pere\u017cempju tal- Purgatorju jiena ma noqg\u0127odx in\u0121ib provi u argumenti o\u0127ra \u0127lief hedana biss li hu fundamentali l- infallibbilt\u00e0 cio\u00e8 li Kristu ddepo\u017cita fil- persuna tal- Papa u fil- knisja kollha.", "Espressament Kristu qal lil San Pietru: Inti \u0121ebla u fuq dina l- \u0121ebla jiena nibni l- knisja tieg\u0127i u l- bibien tal- infern ma j\u0121ibux vittorja fuqha, u banda o\u0127ra: Paxxi l- \u0127rief tieg\u0127i, paxxi n- nag\u0127\u0121iet tieg\u0127i.", "Kieku l- knisja ma \u0121\u0121ibx vittorja fuq l- infern, kieku l- \u0127rief u n- nag\u0127\u0121iet ma kinux ikunu be\u017cg\u0127anin u wkoll fuq il- merg\u0127a tal- \u0127axix ming\u0127ajr l- infallibbilt\u00e0 tag\u0127ha?", "Immela jiena ng\u0127id lil min jistaqsini: Tammetti inti l- infallibbilt\u00e0 fil- knisja rigward il- materji tal- Fidi?", "Allura jkollu b' konsegwenza jammetti li kulma tg\u0127allem hija immela veru bla bi\u017ca' ta' \u017cball jew ta' ingann.", "Il- knisja tag\u0127na g\u0127andha wkoll forma ta' \u0121isem \u0127aj: xi w\u0127ud jappartjenu lill- \u0121isem biss b\u0127alma hu min hu mg\u0127ammed i\u017cda hu bid- dnub il- mejjet: xi w\u0127ud jappartjenu lir- ru\u0127 biss b\u0127alma huma min mhux mg\u0127ammed i\u017cda \u0121\u0121ustifikat akkaw\u017ca ta' m\u0127abba perfetta lejn Alla u xi w\u0127ud jappartjenu lill- \u0121isem u lir- ru\u0127, b\u0127alma hu min hu mg\u0127ammed u jinsab fil- grazzja ta' Alla.", "Il- bieb tal- knisja hija l- mag\u0127mudija g\u0127ax ming\u0127ajrha ebda sagrament, wie\u0127ed ma jista' jir\u010bievi validament.", "Il- knisja wkoll tag\u0127na g\u0127andha erba' kwalitajiet u jindikawha vera li huma: WA\u0126DA, g\u0127ax wie\u0127ed huwa Alla \u2014 QADDISA, g\u0127ax qaddis Kristu u qaddisin minnha \u0127ar\u0121u u qaddisin huma s- sagramenti \u2014 KATTOLIKA, g\u0127ax mit- twelid tag\u0127ha sa issa hekk dejjem kienet universali rigward it- tag\u0127lim tag\u0127ha u APPOSTOLIKA, g\u0127ax mill- Appostli sal- isqfijiet tag\u0127na qatt ma \u0121iet interrotta s- su\u010b\u010bessjoni.", "Konklu\u017cjoni \u2014 O tifel, kieku tista' tifhem ix- xorti li inti g\u0127andek li sa mill- ewwel mumenti ta' \u0127ajtek inti tg\u0127ix f' hedina l- knisja!", "Ma kinux xxurtjati forsi No\u00e8 u niesu li permezz tal- arka \u0121ew me\u0127lusin mid- dilluvju universali?", "Ara qatt tonqos mir- rispett lejn hedina l- omm \u0127anina li \u0121\u0121eneratna u li ssalvana mill- g\u0127arqa eterna.", "Irpo\u017ca fuq il- frieg\u0127i tag\u0127ha kwiet u \u017cgur fuq il- veritajiet b\u0127al g\u0127asfur fuq il- ferg\u0127a ta' si\u0121ra pja\u010bevoli.", "Is- Satra tal- virtujiet", "Tifel \u2014 In- natura tag\u0127na hija g\u0127adu kbir tal- virtujiet, g\u0127aliex g\u0127andha abborriment g\u0127al dak li hu kontra qalbha: hija inklinata u mi\u0121buda g\u0127all- unuri, g\u0127at- tpaxxija, g\u0127ar- rikkezzi.", "Ma tistax tifhem, o tifel, kemm a\u0127na mi\u0121budin g\u0127at- tif\u0127ir: tant hu veru li wie\u0127ed filosfu, jismu Pascal, jg\u0127id li anki l- inqas kennies tat- triq irid min jammirah: u tant hu veru li b' esperjenza ng\u0127idu li hu hekk.", "Wisq il- bniedem g\u0127andu g\u0127aliex jib\u017ca' li l- virt\u00f9 li ja\u0127seb li g\u0127andu ma tkun virt\u00f9 xejn, billi jkun imqanqal minn xi moviment naturali spe\u010bjalment mill- \u0121ibda tat- tif\u0127ir, billi j\u0127obb wisq min i\u0127ares lejh, min josservah, min jitkellem fuqu u min ifa\u0127\u0127ru.", "\u0120es\u00f9 Kristu fl- Evan\u0121elju fet\u0127ilna wisq g\u0127ajnejna rigward dina l- \u0121ibda g\u0127at- tif\u0127ir u qalilna li meta ng\u0127inu lill- foqra jew lil min hu fil- b\u017conn ma ndoqqux it- trombi anzi nag\u0127mlu li idna x- xellugija ma tkunx taf x' tag\u0127mel il- leminija biex il- karit\u00e0 tag\u0127na tkun fis- satra u Alla li jara fis- satra jroddilna: g\u0127ax inkella ma jkollniex \u0127las minn Alla jekk nag\u0127mlu biex jarawna l- bnedmin.", "Kristu qalilna wkoll li m' g\u0127andniex nistennew minn Alla \u0127las tat- talb jew tas- sawm jekk a\u0127na nag\u0127mluh biex jarawna u junurawna l- bnedmin.", "L- aptit tat- tif\u0127ir huwa l- kaw\u017ca li l- erwie\u0127 boloh jitilfu \u0127afna merti b\u0127alma naraw \u010bar mill- parabbola li qal Kristu tal- g\u0127axar xebbiet.", "Papa San Girgor jg\u0127id li Kristu l- g\u0127axra sej\u0127ilhom ver\u0121ni i\u017cda l- \u0127amsa g\u0127aqlin biss da\u0127\u0127al g\u0127at- tie\u0121 u l- boloh stqarr li ma kienx jafhom: g\u0127aliex fittxew il- glorja tal- bnedmin.", "Ta\u0127seb inti li a\u0127na nafu x' jag\u0127mlu l- qaddisin li fihom tassew hemm l- ispirtu tal- umilt\u00e0 li biss jigglorifika 'l Alla?", "Huma tant g\u0127aqlin li jag\u0127mlu wara s- su\u0121\u0121erimenti ta' Kristu biex ja\u0127bu dak li n- nies jistg\u0127u fihom jaraw prezzju\u017c, b\u0127allikieku ja\u0127slu wi\u010b\u010bhom u jidilku xag\u0127arhom biex ma jidhrux sajmin quddiem il- bnedmin billi l- \u0127sieb tag\u0127hom huwa biss li jog\u0127\u0121bu lil Alla.", "Je\u0127tie\u0121 li a\u0127na nieqfu serjament fil- \u0127sieb li Kristu l- Img\u0127allem Divin tag\u0127na g\u0127a\u017c\u017c wisq is- silenzju u r- ritiratezza li huma kutri tal- virtujiet.", "Osserva l- g\u0127o\u017c\u017ca tieg\u0127u g\u0127all- modestja u l- abborrimenti tieg\u0127u g\u0127all- glorja mundana x\u0127in ta\u0127seb li dana Kristu seta' f' et\u00e0, nag\u0127mlu, ta' sbatax -il sena jdur id- dinja kollha u jg\u0127a\u0121\u0121ibha bl- omnipotenza li kellu f' idejh, anzi b' \u0127effa kbira kien ji\u0121bed bosta bnedmin lejh u Hu fis- sapjenza tieg\u0127u \u0121\u0121udika li joqg\u0127od irtirat f' \u0127ajja umli, biex lilna jimpressjona fuq il- \u0121id li ji\u0121i mis- silenzju u mir- ritiratezza.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Minn issa 'l quddiem, o tifel, tkun inti hekk iblah li tfittex li jarawk in- nies u jfa\u0127\u0127ruk?", "U fuq kollox x' g\u0127andek inti li Alla ma tahulekx b' xejn?", "A\u0127seb li kollox jg\u0127addi anki l- ikbar trijonfi u li Alla ma jispi\u010b\u010ba qatt.", "Irrisolvi li tag\u0127ti gost lil Alla li hu l- padrun tieg\u0127ek li \u0127alqek g\u0127alhekk biex inti tigglorifikah.", "Orazzjoni", "Tifel \u2014 Jiswa wisq li inti qabel tibda titlob jew titkellem m' Alla, li \u0121\u0121ib f' rasek li jara, min g\u0127amillek g\u0127ajnejk: li jisma' min g\u0127amillek widnejk: li jifhem min g\u0127amel lilek tifhem u wkoll li tiftakar li Alla jinsab kollu kullimkien u g\u0127alhekk li Hu vi\u010bin wisq tieg\u0127ek.", "Oh kemm hija ne\u010bessarja l- orazzjoni!", "Ming\u0127ajrha xejn ma jsir \u0127lief id- dnub: hekk Kristu qal lill- Appostli: \"Itolbu sabiex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni.\"", "Kun af li meta inti titlob xi \u0127a\u0121a lil missierek dan \u017cgur li jag\u0127tihielek meta l- \u0127a\u0121a tkun me\u0127tie\u0121a jew utli g\u0127alik; i\u017cda meta l- \u0127a\u0121a tkun ta' dannu g\u0127alik ostinatament jirrifjutahielek; issa missierek huwa bniedem ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha ta' Alla g\u0127alhekk qal Kristu: Jekk intom tafu tag\u0127tu lil uliedkom dak li hu tajjeb kemm i\u017cjed il- missier mis- sema jag\u0127ti l- ispirtu tajjeb lil min jitlobhulu?", "Mela kulma g\u0127andek b\u017conn itlob 'l Alla u \u017cgur li ma ssibx konfu\u017cjoni kull darba li tkun irrikorrejt lejh, basta li xufftejk ma jitolbux wa\u0127idhom g\u0127ax g\u0127alxejn ja\u0127dmu x- xufftejn, jg\u0127id Santu Wistin, jekk il- qalb ma titlobx.", "Osservajt inti xejn kif jag\u0127mlu l- bnedmin li huma kollha ma\u0127luqin g\u0127ax- xbieha ta' Alla biex jaqilg\u0127u xi favur xi grazzja minn bniedem?", "Jersqu quddiemu umli u qabel ma jitolbuh joffrulu dak li jkunu jafu li hu prezzju\u017c u g\u0127a\u017ci\u017c g\u0127al g\u0127ajnejh.", "Issa hekk g\u0127andek tag\u0127mel biex taqla' minn Alla l- grazzji: offrilu dak li hu prezzju\u017c f' g\u0127ajnejh: hu prezzju\u017c fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u li wie\u0127ed ikun \u0127afer, \u0127enn b' xi mod g\u0127all- proxxmu tieg\u0127u; tog\u0127\u0121bu wisq l- umilt\u00e0 kif infatti fl- Iskrittura hemm li Alla jag\u0127ti l- grazzja lill- umli: per\u00f2 fuq kollox li wie\u0127ed joffrilu 'l \u0120es\u00f9 Kristu.", "Meta inti titlob xejn la taqta' qalbek jekk ma tkunx qlajt; i\u017cda ibqa' itlob kif g\u0127allimna Kristu: \"\u0126abbtu u lilkom ji\u0121i miftu\u0127: fittxu u ssibu.\"", "Xejn mhu potenti daqs il- bniedem waqt l- orazzjoni.", "Taf inti xejn li l- orazzjoni tissoponi fil- qalb fidi ferma, u li bil- fidi biss in\u0121ibu l- vittorja fuq l- g\u0127edewwa kollha tag\u0127na?", "G\u0127andek immela tipperswadi ru\u0127ek li Alla hu missierek u bl- istess kunfidenza anzi b' ikbar li biha inti titlob lil missierek ta' hedina l- art hekk itlob lil hedan il- Missier tas- sema li g\u0127andu l- mezzi kollha biex jikkunslak, li hu omnipotenti u itolbu bi kliem ftit g\u0127ax qabel ma inti titolbu jkun jaf x' sejjer titolbu, u rigward dak li titolbu kun dejjem marbut mal- volont\u00e0 tieg\u0127u g\u0127ax hu jaf liema huwa l- \u0121id u liema d- deni g\u0127alik.", "L- orazzjoni hija mhux biss meta inti titlob bil- kelma 'l Alla i\u017cda anki meta terfa' l- \u0127sieb tieg\u0127ek fih g\u0127al xi \u0127a\u0121a o\u0127ra pere\u017cempju, i\u0121\u0121ib f' rasek li qed jarak, li qed jie\u0127u \u0127siebek, li hu kbir u tajjeb u l- bqija.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Tiddejjaq inti xejn, o tifel, x\u0127in ta\u0127seb li f' dar missierek kull darba li jag\u0127tik il- \u0121u\u0127 tifta\u0127 l- armarju u taf \u017cgur li ssib il- \u0127ob\u017c?", "Tifhem immela xejn x' g\u0127andek tag\u0127mel meta inti fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna ta' Alla, itlobhielu u qatt m' g\u0127andek tiddejjaq g\u0127all ebda b\u017conn li fih tkun tinsab: itlob lill- Missier tas- sema, irrikorri lejh u ra\u0121un ikollok li tfa\u0127\u0127ru.", "Manswetudni", "Tifel \u2014 Kemm hija \u0127a\u0121a tqila fin- natura m\u0127assra tag\u0127na li inti t\u0127obb lil min jobog\u0127dok!", "Per\u00f2 kollox \u010bajta tara x\u0127in inti tassew temmen li hemm fjammi eterni, g\u0127al min imut bi dnub mejjet: u Kristu qalilna li Alla ja\u0127frilna \u017cgur jekk a\u0127na mill- qalb na\u0127fru lill- g\u0127edewwa tag\u0127na u nimitaw lilu li jtella' x- xemx u li jitfa' x- xita fuq l- g\u0127edewwa tieg\u0127u wkoll.", "\u0126alli nurik il- \u0121id tal- Manswetudni biex in\u0127ajrek li tg\u0127o\u017c\u017cha b' mod spe\u010bjali: Alla j\u0127assar kull dejn tieg\u0127ek mieg\u0127u akkaw\u017ca tad- dnub kif Kristu stess qal: A\u0127fru u lilkom ji\u0121i ma\u0127fur: u g\u0127alhekk hemm g\u0127alik il- \u0120enna \u2014 Tgawdi pa\u010bi kbira f' qalbek u b' konsegwenza anki s- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem kif jg\u0127id l- Ispirtu Santu li s- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem il- pa\u010bi tal- qalb, u fis- salm 86 jg\u0127id ukoll li l- mansweti jithennew b' kotra kbira ta' Pa\u010bi \u2014 Alla jisma' t- talb tal- mansweti kif qalet \u0120uditta: Dejjem g\u0127o\u0121bitek, o Sinjur, it- talba ta' nies mansweti \u2014 Il- mansweti jmexxu tajjeb is- sudditi, u huma kollha b\u0127ala rejiet tal- art, kif jg\u0127id Kristu: \"Imberkin il- mansweti g\u0127ax huma jkollhom l- art.\"", "Il- mansweti jidde\u010biedu tajjeb g\u0127ax rashom dejjem serena b\u0127all- ilma kwiet u Alla g\u0127alhekk dejjem jilluminahom.", "Biex issir manswet l- ewwel nett itlob 'l Alla li jag\u0127ti \u017cgur b' xhud tan- natura l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu: ag\u0127milha ma' nies mansweti kif jg\u0127id l- Ispirtu Santu: \"Mal- qaddis issir qaddis.\"", "Ke\u010b\u010bi malajr minn mo\u0127\u0127ok kull \u0127sieb li jinkwetak u li j\u0127awdek u kun dejjem moderat fl- okkupazzjonijiet: \u017comm dejjem is- silenzju spe\u010bjalment meta inti a\u0121itat u idra kkumpatixxi d- debbolizzi u l- mi\u017cerji tal- bniedem.", "Fl- a\u0127\u0127ar nett \u0121ib quddiem g\u0127ajnejk l- e\u017cempji li \u0127allewlna l- qaddisin fuq hedina l- virt\u00f9 spe\u010bjalment 'il Kristu, li minxur fuq is- salib talab g\u0127al min sallbu.", "San Stiefnu m\u0127a\u0121\u0121ar huwa u jmut ni\u017cel g\u0127arkupptejh u talab g\u0127all- g\u0127edewwa tieg\u0127u u San Venanzju tifel ta' erbatax -il sena talab 'l Alla li j\u0121ib l- ilma minn blata samma biex jisqi s- suldati li kienu sejrin bih biex joqtluh martri.", "Xejn la tg\u0127id: \"Jiena \u0127firtlu l- g\u0127adu tieg\u0127i i\u017cda ma rridx tislim.\"", "B' hekk kun af li inti ma t\u0127obbux tassew l- g\u0127adu tieg\u0127ek; g\u0127aliex meta a\u0127na n\u0127obbu fin- natura tag\u0127na ma nixbg\u0127ux in\u0127arsu lejn min in\u0127obbu; issa bilfors li xi \u0127a\u0121a f' qalbek iddawwarlek wi\u010b\u010bek u \u017c\u017commlok idejk biex ma ssellimx.", "X' ta\u0127seb inti li tkun dina l- \u0127a\u0121a: Im\u0127abba forsi jew mibeg\u0127da?", "Im\u0127abba \u017cgur li le g\u0127ax l- im\u0127abba hija unittiva mela mibeg\u0127da.", "Ma te\u0127ux ukoll inti okka\u017cjoni biex tara kemm dispja\u010bir tajt int 'l Alla meta g\u0127amilt xi dnub allurmeta xi bniedem joffendik?", "G\u0127o\u017c\u017c tajjeb il- proverbji fuq hedina l- virt\u00f9: il- proverbji huma l- esperjenzi ta' missirijietna fil- konklu\u017cjoni: Isma' xi ftit minnhom: Bil- kelma t- tajba to\u0127ro\u0121 il- far mit- toqba. \u2014 B' qatra g\u0127asel taqbad \u0127afna dubbien u xejn b' mitt barmil \u0127all. \u2014 Twe\u0121iba \u0127elwa tikser il- korla. \u2014 Kelma \u0127elwa tberred il- korla u tkattar il- \u0127bieb.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Irrisolvi, o tifel, li ma tie\u0127u qatt i\u017cjed vendetta minn min jag\u0127millek xi in\u0121urja, xi tort: g\u0127aliex ji\u0121ri li Alla wkoll jie\u0127u vendetta minnek skont il- kelma infallibbli tieg\u0127u fl- Evan\u0121elju: Bl- istess kejl li bih tkunu kejjiltu lill- bnedmin, ikun lilkom imkejjel.", "Vendetta immela b' vendetta u b' ma\u0127fra immela ma\u0127fra.", "Obg\u0127od kemm tifla\u0127, abborri bil- mezzi kollha tieg\u0127ek il- korla \u0127a\u017cina li biha inti tkun tifhem id- deni tal- proxxmu.", "Umilt\u00e0", "Tifel \u2014 Jekk trid issib il- grazzja ta' Alla kun umli kif tg\u0127id l- Iskrittura, li Alla jirre\u017cisti lis- suppervi u jag\u0127ti, il- grazzja lill- umli.", "Kollox huwa t' Alla u x- xejn huwa l- proprjet\u00e0 tal- bniedem.", "X' inhu li g\u0127andek li ma r\u010bevejtux b' xejn minn Alla?", "Hekk jg\u0127idlek l- Appostlu San Pawl.", "Dina hija verit\u00e0 kbira li inti ma inti xejn u tissejja\u0127 umli jekk tag\u0127raf fik dina l- verit\u00e0 u tipprattikaha.", "Bniedem umli jixbah lil tifel \u017cg\u0127ir.", "Kristu infatti qal fl- evan\u0121elju: Tassew tassew ng\u0127idilkom: jekk intom ma tkunux tbiddiltu u ma ssirux b\u0127al tfal \u017cg\u0127ar ma tid\u0127lux fis- saltna ta' Alla.", "G\u0127ax min ikun umilja ru\u0127u b\u0127al tifel \u017cg\u0127ir dan huwa ikbar fis- saltna tas- smewwiet.", "G\u0127arbel tifel \u017cg\u0127ir: jemmen kollox \u2014 ma je\u0127ux g\u0127alih f' xejn \u2014 ma jfittixx unur la bil- kelma lanqas bl- ilbies sabi\u0127 imidd idu g\u0127al kull servizz baxx u ma jillamenta f' xejn lanqas joqg\u0127od ja\u0127seb fuq avvilimenti u fuq glorji mundani: f' kelma wa\u0127da ja\u0127seb li ma huwa xejn.", "La jib\u017ca' minn lifronti lanqas mill- konfu\u017cjoni.", "Kemm hu tassew immela vanta\u0121\u0121ju\u017c li wie\u0127ed jit\u0127abbeb mat- tfal \u017cg\u0127ar!", "Min jista' jifhem il- \u0121id li \u0121\u0121ib l- umilt\u00e0 fuq il- bniedem li jg\u0127o\u017c\u017cha?", "L- ewwel nett tg\u0127aqqdu fl- ami\u010bizzja ma' Alla u \u0121\u0121ag\u0127lu junura 'l Alla.", "Alla jag\u0127tih id- dawl tas- sema kif qal Kristu li Alla \u0127eba lill- g\u0127orrief u l- g\u0127aqlin tad- dinja l- \u0127wejje\u0121 sublimi tas- sema u g\u0127arrafhom li\u010b- \u010bkejknin.", "Il- pa\u010bi kemxejn ma titwarrab qatt mill- bniedem umli.", "It- talba tal- umli titla' quddiem it- tron ta' Alla u ma titwarrabx qabel ma l- Altissmu jikkon\u010bediha.", "L- umli huwa dejjem unurat g\u0127ax huwa strument f' idejn Alla.", "Veru unur meta jinqeda Alla bik.", "L- umli huwa o\u0121\u0121ett uniku tal- e\u017caltazzjonijiet u fl- a\u0127\u0127ar nett kaw\u017ca kbira ta' \u0121id ukoll g\u0127all- bnedmin tad- dinja.", "Fin- natura tag\u0127na huwa li meta nag\u0127rfu xi \u0121id nit\u0127ajru biex nakkwistawh.", "Issa biex takkwista l- virt\u00f9 tal- umilt\u00e0 je\u0127tie\u0121 li tag\u0127mel passi kbar li n- natura tag\u0127na titwerwer g\u0127alihom.", "Dawn huma: tfittex il- konfu\u017cjoni tieg\u0127ek, kif jg\u0127id San \u0120wann Gri\u017costmu, spe\u010bjalment turi d- difetti tieg\u0127ek \u2014 tag\u0127milha ma' nies umli rigward il- kundizzjoni u rigward is- servizzi baxxi: i\u0121\u0121ib quddiemek l- umilt\u00e0 ta' Kristu li jekk dina ma timpressjonakx ma nafx xi jkun jista' jag\u0127mlek umli: Kristu Alla inkarnat jag\u0127milha ta' seftur \u2014 ta\u0127seb li inti ko\u010b\u010b trab u rmied f' \u0127alq ta' mewt inevitabbli i\u017cda fuq kollox b\u0127al Santu Wistin li titlob kontinwament 'l Alla: \"O Sinjur li nag\u0127raf lilek \u0127alli nigglorifikak u li nag\u0127raf lili \u0127alli niddisprezza lili nnifsi.\"", "Konklu\u017cjoni \u2014 X' jidhirlek, o tifel, ta\u0127seb li hemm fik l- ispirtu tal- umilt\u00e0?", "Taf inti xejn li l- ispirtu tal- umilt\u00e0 ma j\u0127allikx tara xejn denn ta' stima fik innifsek?", "Jidhirlek li inti umli meta tfittex li jarawk in- nies u meta ssewwed qalbek g\u0127ax skartat jew iddisprezzat?", "Irrisolvi li tikkonverti u kkonfondi quddiem l- e\u017cempji ta' Kristu l- Img\u0127allem divin tieg\u0127ek.", "Mertu tal- opri", "Tifel \u2014 Jekk tara bniedem jag\u0127ti karit\u00e0 jew jag\u0127mel xi opra tajba inti forsi dik is- sieg\u0127a ti\u0121\u0121udikah li g\u0127amel mertu tag\u0127ha quddiem Alla.", "Taf inti xejn li \u0127add ma jista' ji\u0121\u0121udika opra tajba jekk hix tassew ta' mertu quddiem Alla jew le?", "Infatti l- Appostlu San Pawl jg\u0127id: li min ji\u0121\u0121udikah huwa s- Sinjur.", "Tliet \u0127wejje\u0121 jen\u0127tie\u0121u biex wie\u0127ed ikollu mertu quddiem Alla ta' opra tajba, u jekk tonqos wa\u0127da biss xejn ma jg\u0127odd li n- nies jg\u0127idu li inti virtu\u017c; jg\u0127odd biss kif il- bniedem huwa fl- g\u0127ajnejn ta' Alla.", "L- ewwel \u0127a\u0121a li ten\u0127tie\u0121 g\u0127all- mertu quddiem Alla hija l- istat tar- ru\u0127 fil- grazzja ta' Alla: issa \u0127add ma jista' jkun jaf bi \u017cgur ming\u0127ajr rivelazzjoni spe\u010bjali ta' Alla li hu f' hedana l- istat, g\u0127alhekk kul\u0127add ikollu j\u017comm ru\u0127u umli g\u0127alkemm ikun g\u0127amel \u0127afna u \u0127afna opri tajba.", "Kristu \u0120es\u00f9 qalilna fl- evan\u0121elju; \"Kif il- ferg\u0127a ma tistax i\u0121\u0121ib frott minn rajha jekk ma tkunx baqg\u0127et fid- dielja: hekk lanqas intom jekk ma tkunux bqajtu fija.\"", "Ikun immela \u0127sieb tieg\u0127ek premuru\u017c, li meta di\u017cgrazzjatament tkun taf bi \u017cgur li g\u0127amilt dnub mejjet, malajr malajr tie\u0127u l- assoluzzjoni sagramentali, g\u0127aliex l- opri kollha tajba tieg\u0127ek, tant pa\u010benzja, tant karit\u00e0, tant atti o\u0127ra li tag\u0127mel ikunu ming\u0127ajr mertu u lanqas qatt ma tkun tista' jkollok il- mertu tag\u0127hom bl- assoluzzjoni sagramentali.", "Il- merti li tie\u0127u bl- assoluzzjoni huma dawk li inti tkun g\u0127amilt fl- istat tal- grazzja u li tkun tlifthom bi dnub mejjet.", "It- tieni \u0127a\u0121a l- intenzjoni retta.", "Kun af li \u0127add f' sensih ma jag\u0127mel xejn g\u0127al xejn: xi fini \u017cgur ikollu li jqanqal g\u0127all- opri.", "A\u0127na bnedmin fin- natura m\u0127assra tag\u0127na mi\u0121budin wisq biex infittxu lilna nfusna f' kollox, kollox irridu g\u0127alina: in\u0127obbu l- istimi, nag\u0127mlu biex nidhru, in\u0127obbu l- pja\u010biri tas- sensi, u n\u0127obbu l- flus u l- kumditajiet.", "Jekk a\u0127na nopraw b' xi fini temporali u mhux sopranaturali, \u017cgur li 'l Alla ma nigglorifikawhx billi l- mezzi g\u0127andhom ikunu proporzjonati g\u0127all- fini.", "M' hemmx immela mertu jekk tqanqlek g\u0127all- opra xi \u0127a\u0121a ta' hedina l- art b\u0127allikieku ma tisraqx biex ma tinfamax ru\u0127ek e\u010b\u010b: i\u017cda g\u0127all- mertu je\u0127tie\u0121 li tkun imqanqal b' xi \u0127a\u0121a tal- fidi li nemmnu.", "It- tielet \u0127a\u0121a li ten\u0127tie\u0121 g\u0127all- mertu hija l- istat tal- \u0127ajja, g\u0127ax Kristu qal: \"Ji\u0121i lejl li fih \u0127add ma jista' ja\u0127dem.\"", "Sakemm a\u0127na pellegrini bid- dawl tal- fidi g\u0127andna l- okka\u017cjoni li na\u0127\u017cnu te\u017cori fis- sema: i\u017cda meta mmutu mmorru na\u0127sdu fl- eternit\u00e0 dak li nkunu fi\u017c- \u017cmien \u017crajna.", "G\u0127alhekk itg\u0127allem ifhem kemm huwa prezzju\u017c i\u017c- \u017cmien u li ma t\u0127arbtux fi\u010b- \u010bajt u fil- bluhat.", "Oh li kieku bniedem mejjet jer\u0121a' fid- dinja \u0127aj kemm i\u0127abrek li jkabbar kemm jifla\u0127 il- merti!", "Kun af li wara l- mewt mhux kul\u0127add igawdi xorta lanqas ibati xorta; i\u017cda kul\u0127add proporzjonatament skont g\u0127emilu.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Ma t\u0127abrikx minn issa 'l quddiem, o tifel, li \u017c\u017comm ru\u0127ek kontinwament fl- istat tal- grazzja mill- a\u0127jar li tista' L- ewwel nett im\u0127abba l- mewt li tista' ti\u0121i g\u0127al g\u0127arrieda kull mument u fit- tieni lok im\u0127abba t- telfien tal- merti.", "U bi \u0127siebek tkun iblah li timmira g\u0127al \u0127wejje\u0121 temporali li jg\u0127addu f' g\u0127am\u017ca t' g\u0127ajn?", "Irrisolvi immela li tul il- pellegrina\u0121\u0121 qasir tieg\u0127ek, illi tkun g\u0127aqli u li tag\u0127mel te\u017cor li \u0127add ma jkun jista' jisraqhulek u xejn ma jkun jista' jg\u0127arraqhulek.", "Il- Frott tal- Ispirtu", "Tifel \u2014 \u0126add ma jista' jaf bi \u017cgur jekk huwiex fil- grazzja ta' Alla.", "Mela \u0127add ma jista' jaf bi \u017cgur jekk fih hemmx l- Ispirtu Santu.", "Issa per\u00f2 wie\u0127ed jista' jitfarra\u0121 li hemm fih l- Ispirtu Santu, x\u0127in jara fih il- frott tal- ispirtu g\u0127ax kif is- si\u0121ar jintg\u0127arfu mill- frottijiet tag\u0127hom u kif kull barmil jag\u0127ti l- inbid li hemm fih, hekk kull bniedem jintg\u0127araf mill- operazzjonijiet tieg\u0127u.", "L- Appostlu San Pawl jg\u0127odd il- frottijiet tal- Ispirtu Santu fl- ittra tieg\u0127u lill- Galati, jg\u0127id: Il- frott tal- Ispirtu huwa m\u0127abba, fer\u0127, pa\u010bi, pa\u010benzja, \u0127niena, tjubija, suppurtar, \u0127lewwa, fidi, modestja, kontinenza, kastit\u00e0.", "Jinsabu fik dawn il- frottijiet imsemmijin minn San Pawl?", "Min g\u0127andu fih hedawna l- frottijiet g\u0127andu wisq ra\u0121un li ja\u0127seb li aktarx huwa tempju veru tal- Ispirtu Santu billi kull spirtu jag\u0127ti minn hedak li g\u0127andu.", "Ne\u017caminaw ftit flimkien fuq hedawna l- frottijiet wie\u0127ed wie\u0127ed.", "L- Appostlu jqieg\u0127ed fl- ewwel lok l- im\u0127abba?", "Taf inti xejn li anki n- natura tispira m\u0127abba?", "Tag\u0127raf inti xejn l- im\u0127abba li tispira n- natura minn l- im\u0127abba li jispira l- Ispirtu Santu?", "Hemm differenza kbira bejniethom.", "L- im\u0127abba li jispira l- Ispirtu Santu hija di\u017cinteressata, hija universali u hija sin\u010biera, mentri l- im\u0127abba li tispira n- natura hija dejjem interessata g\u0127ax dina t\u0127obb lil min i\u0127obbha u fejn jaqblilha.", "Waqt il- prova tara xejn jekk l- im\u0127abba tieg\u0127ek hija mill- Ispirtu Santu jew le?", "L- Ispirtu Santu ma jistax ikun li jqanqlek biex topra dak li hu q\u017cie\u017c f' g\u0127ajnejh, u f' g\u0127ajnejh huwa q\u017cie\u017c dak li l- bnedmin jg\u0127o\u017c\u017cu.", "Il- bnedmin jg\u0127o\u017c\u017cu t- tpaxxija, il- flus, l- istimi u l- unuri temporali.", "Taf issa inti xejn li l- fer\u0127 u l- pa\u010bi huma effett sigur tad- disprezz ta' hedawna l- \u0127wejje\u0121 li japprezzaw il- bnedmin?", "Isma' xi jg\u0127id il- Kempis: Min ma jimpurtahx u la minn unuri u la minn disprezzi issibu g\u0127andu f' qalbu pa\u010bi kbira.", "U Salamun li kellu tant delizzji tal- \u0121isem u tant unuri u tant rikkezzi qal, li kollox huwa vanit\u00e0 g\u0127ax fihom sab niket u swied il- qalb.", "Il- pa\u010benzja taraha xejn fik, jew tie\u0127u pa\u010benzja b' min trid u b' min jog\u0127\u0121ob lilek?", "Il- veru pa\u010benzju\u017c ma jqisx minn min u minn xiex hu mdejjaq, i\u017cda jadura dejjem l- id divina li trie\u0121i u tiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tag\u0127ha, u ma jit\u0127awwad xejn perswa\u017c fuq is- sapjenza kbira ta' Alla.", "Tinnota inti xejn kemm Alla jie\u0127u pa\u010benzja bina?", "Il- \u0127niena, it- tjubija, is- suppurtar u l- \u0127lewwa.", "Fl- im\u0121iba tieg\u0127ek mal- proxxmu tarahom inti xejn hedawna l- frottijiet fik tal- Ispirtu Santu?", "T\u0127enn tassew bl- opri u ma' kul\u0127add u dejjem jew bil- kliem jew ma' min g\u0127andek grazzja jew rikonoxxenza jew g\u0127ax qalbek debboli?", "Kristu qalilna: \"Kunu ta' qalb \u0127anina b\u0127alma huwa ta' qalb \u0127anina l- Missier tag\u0127kom li huwa fis- smewwiet.\"", "It- tjubija tinsab fik?", "Tag\u0127ti inti xejn lil g\u0127ajrek ming\u0127ajr interess u ming\u0127ajr speranza li tkun irringrazzjat?", "Tissaporti inti xejn 'il g\u0127ajrek f' kull difett tieg\u0127u tant fi\u017ciku kemm morali?", "Na\u0127seb li inti taf li kull min jissaporti, jissaporti g\u0127ax ikun i\u0127obb: issa jekk inti ma tissaportix inti ma t\u0127obbx u jekk ma t\u0127obbx mhux fik Alla: g\u0127ax Alla huwa m\u0127abba, u min i\u0127obb jibqa' f' Alla u Alla fih.", "Il- manswetudni u l- \u0127lewwa tista' inti tg\u0127id li huma fik meta inti tinkorla u tivvendika ru\u0127ek?", "Ma tinnutax inti l- manswetudni ta' Alla li jtella' x- xemx u li jibg\u0127at ix- xita anke fuq il- \u0127\u017ciena cio\u00e8 fuq dawk li ingrati joffenduh wara tant benefi\u010b\u010bi?", "Il- fidi taraha inti xejn mill- opri tieg\u0127ek?", "Nista' jiena ng\u0127id li inti temmen x\u0127in naf li inti tissogra tag\u0127mel quddiem Alla dak li ma tissograx tag\u0127mel quddiem bniedem jew li toqg\u0127od fl- okka\u017cjoni tad- dnub il- mejjet li jitfg\u0127ek fi fjammi eterni?", "Il- modestja taraha xejn inti fik, jew iddoqq it- tromba quddiemek g\u0127all- opri tajba tieg\u0127ek, jew tfittex l- aqwa lok u tiddisprezza s- sentimenti kollha umilt\u00e0 tal- Img\u0127allem divin tieg\u0127ek, li \u0121ie fostna fil- kwalit\u00e0 ta' veru seftur?", "Il- kontinenza u l- kastit\u00e0: m' hemmx sinjal hekk ikrah fuq in- nisrani li jag\u0127mel bil- \u0127sieb jew bl- g\u0127amil id- dnub tal- \u0121isem.", "Isma' l- Appostlu San Pawl li jg\u0127id, li l- insara huma tempju tal- Ispirtu Santu g\u0127ax fihom jg\u0127ammar l- Ispirtu ta' Alla u li min ikun tebba' 'l dan it- tempju Alla jeqirdu 'l dan.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Kemm g\u0127andek g\u0127aliex tibki u titniehed quddiem Alla jekk fik ma tarax il- frottijiet tal- Ispirtu Santu, o tifel!", "Ag\u0127mel il- mezzi kollha, itlob bil- \u0127erqa sabiex Alla j\u0127enn g\u0127alik u jag\u0127tik l- Ispirtu tieg\u0127u, li ming\u0127ajru u la tigglorifikah u lanqas ti\u0121bor merti.", "Qieg\u0127ed f' qalbek il- kliem li qalet Santa Lu\u010bija lill- prefett Paskasju li dawk li jg\u0127ixu kasti u tajjeb huma tempju tal- Ispirtu Santu.", "Alla inkarnat", "Tifel \u2014 Dan hu tassew pass meravilju\u017c li Alla jsir bniedem biex isalva mit- telfien ta' dejjem il- bnedmin.", "La tifhimx per\u00f2 li n- natura ta' Alla tbiddlet fi bniedem, jew li t\u0127alltet mas- sustanza ta' bniedem, i\u017cda s- sustanza ta' Alla u s- sustanza ta' bniedem \u0121ew mag\u0127qudin flimkien permezz tal- persuna divina, b' mod li kull natura \u017cammet il- proprjetajiet relattivi tag\u0127ha.", "Dan hu \u0120es\u00f9 Kristu Alla perfett u bniedem perfett.", "Meta fil- \u0121enna tal- art \u0121rat hedika l- kbira di\u017cgrazzja li Adam u Eva tilfu g\u0127alihom u g\u0127an- nisel kollu tag\u0127hom kull dritt g\u0127all- \u0127ajja eterna permezz tad- di\u017cubbidjenza, \u0127add ma seta' jirripara offi\u017ca hekk mag\u0127mula lil Alla, ebda \u0127a\u0121a ma\u0127luqa g\u0127aliex m' hemmx proporzjon bejn dak li hu ma\u0127luq u finit u dak li mhux ma\u0127luq u infinit: g\u0127alhekk immela kieku t- tieni persuna fil- \u0127niena infinita tag\u0127ha ma offrietx ru\u0127ha b' vittma tad- dnub kieku \u0127add ma kien jista' ji\u0121\u0121ustifika ru\u0127u ma' Alla u sabiex hedina l- persuna tasal biex tumilja ru\u0127ha u tbati g\u0127aqqdet man- natura divina n- natura umana hekk li dawn i\u017c- \u017cew\u0121 naturi mhux \u017cew\u0121 persuni i\u017cda persuna wa\u0127da u dina divina tiggvernahom u tiddominahom.", "Fi Kristu hemm persuna wa\u0127da u dina divina: g\u0127alhekk immela g\u0127andu wie\u0127ed jadura kull parti tal- bniedem fi Kristu g\u0127ax kull parti hija ta' persuna divina: g\u0127alhekk immela kull operazzjoni ta' Kristu g\u0127andha mertu infinit g\u0127aliex kull operazzjoni hija ta' persuna divina.", "Kristu huwa wie\u0127ed veru Alla u veru bniedem g\u0127aliex il- persuna fih hija wa\u0127da.", "In- natura ta' Alla fih hija omnipotenti, eterna, immensa, immutabbli u b' kull attribut divin kif ukoll in- natura ta' bniedem fih hija ma\u0127luqa u tassew dixxendenti minn Adam b' vera sustanza ta' la\u0127am ta' bniedem solida u reali b\u0127al tal- bnedmin l- o\u0127ra u b' vera ru\u0127, bl- intellett, bil- memorja u bil- volont\u00e0 f' kollox b\u0127al tag\u0127na bnedmin barra biss l- asso\u0121\u0121ettazzjoni g\u0127ad- dnub.", "Fi Kristu immela hemm \u017cew\u0121 intelletti wie\u0127ed divin u l- ie\u0127or uman, hemm \u017cew\u0121 volontajiet wa\u0127da divina u l- o\u0127ra umana u kull operazzjoni tieg\u0127u g\u0127alkemm mill- intellett u mill- volont\u00e0 ta' bniedem hija dejjem ta' mertu infinit, g\u0127aliex dan l- intellett u dina l- volont\u00e0 huma ta' persuna divina.", "Dina hija r- ra\u0121uni li g\u0127aliha Marija Santissma hija tassew omm Alla naturali, g\u0127aliex dak li hija \u0121\u0121enerat bniedem sa mill- ewwel mument il- persuna tieg\u0127u kienet wa\u0127da u dina divina.", "Fl- evan\u0121elju a\u0127na naqraw li Kristu kien jikber fl- et\u00e0, fil- g\u0127erf, li kien sudditu ta' \u0120u\u017ceppi u Marija, (Marija kienet tassew ommu i\u017cda San \u0120u\u017cepp kien missier tieg\u0127u putattiv, g\u0127aliex Kristu b\u0127ala bniedem m' g\u0127andux missier naturali i\u017cda permezz tal- Ispirtu Santu twieled minn Marija Ver\u0121ni) kien jag\u0127tih il- \u0121u\u0127 u l- g\u0127atx, kien jeg\u0127ja, kien jistag\u0127\u0121eb, kien jorqod, kien ittentat mix- xitan, kien i\u0127obb, kien jirra\u0121una, kien maqbud, imsallab u maqtul.", "Kien jag\u0127mel \u0127afna mirakli spe\u010bjalment li rxoxta fit- tielet jum wara li kien maqtul u \u0127afna profeziji spe\u010bjalment li l- knisja tieg\u0127u ma ti\u0121ix nieqsa.", "Kien jg\u0127id li hu veru Alla u veru bniedem u kien jorbot bi kliemu l- Lhud li ma kinux jemmnuh billi jurihom il- mirakli b' si\u0121ill ta' kelmtu.", "Xi ng\u0127idu fuq it- tag\u0127lim li tana biex ng\u0127ixu feli\u010bi fid- dinja u wara mewtna?", "G\u0127allimna nin\u0127abbu, li nkunu \u0127elwin u umli, li f' kollox nag\u0127mlu fini rett biex nigglorifikaw 'l Alla, li ng\u0127o\u017c\u017cu l- faqar, il- pa\u010benzja, l- ubbidjenza u kieku g\u0127allem xi \u0127a\u0121a ming\u0127ajr ma sa\u0127\u0127a\u0127ha bl- e\u017cempju.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Dan hu s- salvatur tad- dinja, o tifel, li ta lill- bnedmin is- sa\u0127\u0127a eterna u unur li \u0127add ma jista' jifhem.", "Mhux forsi unur g\u0127all- bniedem li jista' liberament jg\u0127id li Alla huwa \u0127uh?", "Hekk infatti Kristu b' \u0127alq il- profeta qal: \"Jiena nirrakkonta lil \u0127uti l- isem tieg\u0127ek.\"", "Oh kieku wie\u0127ed jirrifletti serjament fuq hedina l- im\u0127abba e\u010b\u010bessiva ta' Alla lejn il- bniedem, li tana l- Uni\u0121enitu Iben tieg\u0127u u s- setg\u0127a li nkunu \u0127ut Kristu u wlied Alla!", "G\u0127andu tassew ix- xitan ra\u0121un li ja\u0127rab imwerwer b\u0127al sajjetta fejn jara l- kbira sentenza: \"Verbum Dei caro factum est.\"", "Ir- Ru\u017carju", "Tifel \u2014 Meta d- dinja kienet mg\u0127addsa fil- vizzjijiet u fl- ere\u017ciji, il- Ver\u0121ni mbierka Marija Santissma tat ir- Ru\u017carju lil San Duminku biex ixandru b\u0127ala mezz g\u0127all- qerda tal- vizzju u tal- ere\u017ciji u g\u0127all- akkwist tal- virt\u00f9 u tal- favuri ta' Alla u tag\u0127ha stess.", "Dan ir- Ru\u017carju jikkonsisti fi \u0127mistax -il posta u kull posta tag\u0127tik materja g\u0127all- kontemplazzjoni xi parti mill- \u0127ajja ta' Kristu u ting\u0127aqad bir- re\u010bitazzjoni tal- Missierna b' g\u0127axar Avemarijiet u Glorja wa\u0127da.", "Biex wie\u0127ed jikkontempla bi profitt il- misterji j\u0121ib quddiem g\u0127ajnejh ir- rappre\u017centazzjoni tieg\u0127u, b\u0127allikieku qed jara f' inkwadru pin\u0121uta x- xena u ji\u0121bed minnha xi riflessjoni jew xi tag\u0127lim.", "Il- \u0127ajja ta' Kristu li huwa l- uniku Mg\u0127allem tal- bnedmin f' kull l- inqas moviment tag\u0127ha dejjem tag\u0127tik x' tara u x' titg\u0127allem g\u0127all- \u0121id spiritwali.", "L- e\u017cempji u t- tag\u0127lim tieg\u0127u ma jistax ikun li ma jimpressjonawx u li ma jipperswadux, meta wie\u0127ed tassew jemmen li Kristu huwa Alla mag\u0127mul Bniedem.", "F' \u0127ajtu inti tilma\u0127 il- Kobor tal- \u0120enna u l- Pwieni terribilissimi tal- Infern, inti tara li hu prezzju\u017c f' g\u0127ajnejn Alla dak li hu q\u017cie\u017c f' g\u0127ajnejn il- bnedmin, inti tiskanta fuq il- \u0120ustizzja u fuq it- Tjubija u fuq l- attributi ta' Alla, inti ssib tassew ra\u0121uni biex titqawwa fil- Fidi, fit- Tama, u fil- Karit\u00e0.", "Il- Qaddisin g\u0127alhekk waslu fil- glorja u \u0127allewlna tant e\u017cempji kbar ta' virt\u00f9 g\u0127aliex ikkontemplaw il- \u0127ajja ta' Kristu.", "Naraw \u0127afif \u0127afif kull misterju tal- fer\u0127 g\u0127all- kontemplazzjoni u g\u0127at- tag\u0127lim.", "Fl- ewwel misterju tara l- e\u010b\u010bess tal- im\u0127abba ta' Alla lejn il- bniedem li Hu stess sar bniedem biex isalvah u fl- istess \u0127in tara l- Kobor tad- dinjit\u00e0 ta' Marija Santissma.", "Fit- tieni misterju tara li fejn jid\u0127ol Kristu tid\u0127ol l- umilt\u00e0 u l- karit\u00e0 lejn il- proxxmu.", "Marija Santissma g\u0127adha kemm saret Omm Alla tmur bil- g\u0127a\u0121la tag\u0127milha ta' seftura ma' Eli\u017cabetta.", "Fit- tielet misterju tara d- disprezz tas- sentimenti tad- dinja x\u0127in Kristu fid- dehra tieg\u0127u fuq l- art t\u0127addan mal- faqar li fih inkomodi u umiljazzjonijiet kbar.", "Fir- raba' misterju tara li Alla jittratta mal- ma\u0127bubin tieg\u0127u bis- sofferenzi x\u0127in ix- xwejja\u0127 Simewni j\u0127abbar il- passjoni ta' Kristu u s- sejf tad- duluri g\u0127al ru\u0127 Marija Santissma.", "Fil- \u0127ames misterju tara l- \u0127e\u0121\u0121a li je\u0127tie\u0121 li nqieg\u0127du fis- servizz tag\u0127na lejn Alla x\u0127in Kristu \u0127alla 'l San \u0120u\u017cepp u 'l Marija Santissma biex dam tlitt ijiem u tlitt iljieli mad- dutturi jiddisputa fit- tempju.", "Ng\u0127addu issa g\u0127all- misterji tat- tbatija.", "Fl- ewwel misterju tilma\u0127 il- kbira tag\u0127lima li f' kollox u g\u0127al kollox a\u0127na g\u0127andna nintrabtu mal- volont\u00e0 ta' Alla li hu padrun u missier tag\u0127na x\u0127in tara 'l Kristu fl- ort jitlob.", "Fit- tieni misterju inti tasal biex tifhem li wie\u0127ed je\u0127tie\u0121 li jitg\u0127akkes biex i\u017comm \u0121ismu kast x\u0127in Kristu jasso\u0121\u0121etta ru\u0127u g\u0127all- fla\u0121ellazzjoni ta' \u0121ismu.", "Fit- tielet misterju int tara ra\u0121uni biex tabborri l- inklinazzjoni tieg\u0127ek naturali li t\u0127obb turi ru\u0127ek g\u0127at- tif\u0127ir u g\u0127all- unuri x\u0127in Kristu hu mqieg\u0127ed re ta\u017c- \u017cuffjett bix- xewk f' rasu, b' qasba f' idu u b' porpra fuq spalltu.", "Fir- raba' misterju inti tistenna persekuzzjoni u sentenza \u0127a\u017cina mid- dinja jekk inti tmur kontra l- approvazzjonijiet tag\u0127ha: per\u00f2 min jie\u0127u sentenza tajba fid- dinja, je\u0127odha \u0127a\u017cina fit- tribunal ta' Alla, u jie\u0127u sentenza tajba minn Alla min je\u0127odha \u0127a\u017cina fl- art, x\u0127in tara 'l Kristu kkundannat g\u0127all- mewt, li \u0121ie biex jag\u0127ti d- dawl lid- dinja.", "Fil- \u0127ames misterju inti tara li je\u0127tie\u0121 li nag\u0127tu kull sagrifi\u010b\u010bju lil Alla li jordnalna, x\u0127in tara 'l Kristu vittma tal- volont\u00e0 ta' Alla.", "Hawn tista' tara l- kruha tad- dnub, il- pwieni tal- infern, u kull xorta ta' virt\u00f9.", "Issa jonqos li nikkontemplaw il- \u0127ames misterji tal- glorja.", "Fl- ewwel misterju inti tara b' perswa\u017cjoni kbira li Kristu huwa tassew l- Iben ta' Alla u li veru kulma qal, x\u0127in tlitt ijiem wara mewtu jirxoxta b' xhud sod ta' missirijietna.", "Fit- tieni misterju inti tara n- ne\u010bessit\u00e0 tal- Fidi fi Kristu u tistenna l- jum tal- \u0121udizzju, jum ta' bi\u017ca' u ta' qilla, x\u0127in Kristu tela' s- sema fil- glorja tal- Missier wara li bag\u0127at l- appostli jg\u0127allmu mad- dinja jg\u0127idilhom li min ma jemminx ikun ikkundannat.", "Fit- tielet misterju inti tara n- ne\u010bessit\u00e0 li jkollna fina l- Ispirtu Santu li ming\u0127ajru ebda virt\u00f9 ma tista' tkun fina, x\u0127in tara kif l- appostli tbiddlu f' \u0127in bla waqt malli l- Ispirtu Santu ni\u017cel fuqhom.", "Fir- raba' misterju inti tara li kollox jg\u0127addi u li wara d- duluri ti\u0121i l- feli\u010bit\u00e0 x\u0127in tara 'l Marija Santissma die\u0127la bit- trijonfi g\u0127at- tgawdija eterna msej\u0127a minn Binha \u0120es\u00f9 Kristu li flimkien mieg\u0127u hija batiet.", "Fil- \u0127ames misterju inti tara li min jimxi fidil mal- volont\u00e0 ta' Alla, Alla fidil u vera\u010bi jinkurunah b' barka ta' dejjem, x\u0127in tara 'l Kristu jqieg\u0127ed il- kuruna fuq ir- ras ta' Marija Santissma b' solennit\u00e0 denja tag\u0127ha li hija Omm vera ta' Alla.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Issa jiena na\u0127seb, o tifel, li mil- lum 'il quddiem tibda tieqaf xi ftit fuq kull misterju biex tikkontempla xi \u0127a\u0121a: il- kontemplazzjoni tista' tag\u0127milha wkoll tul l- Avemarijiet u nirrikkmandalek li l- Missierna u l- Avemarijiet tg\u0127idhom s\u0127a\u0127 u mhux mibruma jew bin- nofs spe\u010bjalment jekk tg\u0127idu ma' \u0127addie\u0127or.", "Fl- a\u0127\u0127ar ting\u0127ad is- Salve Regina li biha tirba\u0127 ukoll l- indul\u0121enzi tar- Ru\u017carju.", "Nispi\u010b\u010ba billi ng\u0127idlek wa\u0127da mill- weg\u0127diet ta' Marija Santissma g\u0127al min jg\u0127id ir- Ru\u017carju: is- salvazzjoni eterna ta' ru\u0127u.", "Qis li \u0121\u0121ib fuqek il- kuruna tar- Ru\u017carju.", "Ir- Ra\u0121uni", "Tifel \u2014 Inti \u017cgur i\u017c\u017comm b' mi\u0121nun 'il min ma jirra\u0121unax jew tg\u0127id, almenu li mo\u0127\u0127u mhux f' loku: issa noqog\u0127du medhijin fuq il- veritajiet tal- Fidi bl- u\u017cu biss tas- sens komun tag\u0127na ossija tar- ra\u0121uni.", "G\u0127idli ftit: Tista' inti mix- xejn tag\u0127mel xi \u0127a\u0121a?", "Pere\u017cempju ng\u0127idlek tibnili dar, tista' inti tibniha ming\u0127ajr ma jkollok \u0121ebel, tajn u g\u0127odod?", "\u017bgur li le.", "Issa jekk inti li inti xi \u0127a\u0121a bniedem mix- xejn ma tista' tag\u0127mel xejn, kemm i\u017cjed ix- xejn innifsu ma jista' jag\u0127mel xejn?", "Meta inti tara l- \u0121miel tas- sema u tal- ba\u0127ar u tal- art u ta' kulma huwa fihom, ma tipperswadikx ir- ra\u0121uni li min g\u0127amilhom huwa tajjeb, sapjentissmu, omnipotenti, kollu kemm hu providenza, kbir, perfettissmu u ming\u0127ajr bidu?", "Jista' jkun li tammetti li xi \u0127a\u0121a g\u0127amja, bla intellett jew kumbinazzjoni tifrex opri hekk terribbli, hekk ordinati, hekk meqjusin?", "L- Ispirtu Santu fis- salm 52 iddikjara iblah bla mo\u0127\u0127 'il min ma jammettix li Alla hu.", "Hemm xi nies li mhumiex perswa\u017ci li fil- mewt ta' kull bniedem Alla jag\u0127millu l- \u0121udizzju u jag\u0127tih li jist\u0127oqqlu; i\u017cda ja\u0127sbu li mal- mewt jispi\u010b\u010ba kollox, la \u0121enna m' hemm lanqas infern, b\u0127allikieku l- \u0127ajja tal- bniedem tintefa b\u0127al xemg\u0127a mixg\u0127ula.", "Issa tista' inti tasal biex tg\u0127id li bniedem jist\u0127oqqlu premju g\u0127ax g\u0127amel delitt jew kastig g\u0127ax g\u0127amel opra tajba?", "G\u0127andek il- \u0127ila tg\u0127id li iben jist\u0127oqqlu premju ta' \u00a3500 g\u0127ax avvelena 'l missieru biex jid\u0127ol fil- libert\u00e0 tad- di\u017cordnijiet u fil- wirt ta' dina s- somma?", "Ma jidhirx wisq \u010bar immela li kieku mal- mewt jispi\u010b\u010ba kollox, m' hemmx \u0121udizzju li jassenja l- \u0121enna u l- infern li Alla jag\u0127mel dak li inti bir- ra\u0121uni tieg\u0127ek ma tistax tag\u0127mel cio\u00e8 tapprova \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina u tag\u0127tiha premju?", "Alla ta premju ta' \u00a3500 lil iben \u017cnaturat.", "Ta xiex?", "Ta' delitt.", "Kif?", "Billi \u0127allieh javvelena 'l missieru x\u0127in seta' ji\u010b\u010bungah qabel. \u00a3500 premju ta' delitt, g\u0127aliex mal- mewt spi\u010b\u010ba kollox m' hemmx infern.", "Kemm tidher \u010bara l- e\u017cistenza tal- \u0121enna u tal- infern bid- dehen tar- ra\u0121uni biss!", "Immela li Alla hu u li jippremja t- tajbin u jikkastiga l- \u0127\u017ciena, artikli ta' fidi li kul\u0127add huwa obbligat li jemmen \u0127a\u0121a \u0127a\u0121a g\u0127all- \u0121ustifikazzjoni tieg\u0127u, l- istess dawl tar- ra\u0121uni jipperswadi 'l min hu tassew f' sensih.", "Ir- ra\u0121uni wkoll toqg\u0127od x\u0127in is- sensi esterni juruha u jipperswaduha, u hija lanqas ma tfittex provi u argumenti g\u0127aliex kontra l- fatt ma jen\u0127ti\u0121ux diskursati.", "Issa l- Istorja tesponilna bosta fattijiet meravilju\u017ci li \u0127add ma jista' jmieri billi mqeg\u0127din fuq ix- xhud ta' bosta nies u ta' bosta monumenti.", "L- Istorja fis- so\u010bjet\u00e0 tal- bnedmin g\u0127andha pi\u017c u valur kbir u hekk kbir li kul\u0127add jammettiha g\u0127ax- xhieda li \u0121\u0121ib mag\u0127ha kkonfermati mill- istess pubbli\u010bit\u00e0.", "Fost il- \u0121rajja li turina l- Istorja, \u010belebri hija l- mi\u0121ja ta' Kristu fid- dinja.", "Il- monumenti li jixhdu hedina l- mi\u0121ja huma d- data tas- sena li missirijietna bdew ju\u017caw b' tifkira tal- mi\u0121ja ta' Kristu billi waqqfu d- data tas- sena Lhudija: \u0120erusalemm li tg\u0127o\u017c\u017c il- qabar glorju\u017c ta' Kristu, il- Knisja stess li hu stess iffonda fuq l- art, Papa, Isqfijiet, Sa\u010berdoti u fidili.", "Kieku dan Kristu ma \u0121iex fid- dinja: g\u0127idli ftit \u2014 Min wasal biex ivvinta l- erba' kotba tal- evan\u0121elju tant mag\u0127\u017cu\u017cin fil- knisja li jikkontjenu l- meravilji tal- \u0127ajja ta' Kristu u t- tag\u0127lim tieg\u0127u? \u2014 Min wasal biex jivvinta s- seba' Sagramenti?", "Ara int stess li inti nisrani inti monument ta' Kristu: infatti kif \u0121ie li inti nisrani kieku Kristu ma \u0121iex fid- dinja?", "Meta r- ra\u0121uni tara bid- dawl tag\u0127ha \u0121rajja b\u0127al dawn hekk s\u0127a\u0127 fix- xhieda tammettihom u meta tammetti l- mi\u0121ja ta' Kristu wara li tkun ikkonsidrat kif hedana l- Galilew wasal biex xerred mad- dinja kollha l- fidi fih innifsu b' tant \u010birkustanzi li kienu fortement ifixklu t- tixrid ta' dina l- fidi tikkonkludi li huwa Alla u denn li wie\u0127ed jemmen kulma g\u0127allem u qal hu stess.", "Kif g\u0127amel Kristu biex xerred mad- dinja l- fidi fih?", "Xerridha bil- mirakli jew ming\u0127ajr mirakli?", "Jekk tg\u0127idli ma jintg\u0127atawx mirakli ng\u0127idlek ma' Santu Wistin, li miraklu ikbar minn dan ma jistax jintg\u0127ata li tant nies diversi fl- et\u00e0 fil- kundizzjonijiet ming\u0127ajr ma jaraw mirakli jabbandunaw kollox biex i\u0127addnu reli\u0121jon hekk diffi\u010bli g\u0127an- natura tag\u0127hom tant rigward il- \u0127wejje\u0121 tat- twemmin kemm ukoll rigward il- \u0127wejje\u0121 tal- prattika fil- morali.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Jiena di\u0121\u00e0 g\u0127edtlek, o tifel, li jekk wie\u0127ed bid- dawl tar- ra\u0121uni jasal biex jipperswadi ru\u0127u permezz tal- Istorja li Kristu huwa Alla fl- istess \u0127in jag\u0127ti ru\u0127u b' sigurezza biex jemmen kulma huwa g\u0127allem u qal.", "Kemm terribilment huwa tkellem fuq l- infern li fih fjammi eterni!", "Qal fost il- \u0127wejje\u0121 l- o\u0127ra li l- Knisja tieg\u0127u ma tistax ti\u0121i nieqsa lanqas ti\u017cbalja fit- tag\u0127lim tag\u0127ha; g\u0127alhekk meta ti\u0121ik xi tentazzjoni kontra xi artiklu tal- fidi g\u0127id: \"Kristu huwa Alla li qal li l- Knisja tieg\u0127u ma tistax ti\u017cbalja: ladarba immela tg\u0127allem hekk il- Knisja jiena nemmen ming\u0127ajr ma rrid provi.\"", "Anki l- Istorja bl- espo\u017cizzjoni tal- \u0121rajja meravilju\u017ci tal- Qaddisin li g\u0127exu u mietu f' hedina l- Knisja kontinwament issa\u0127\u0127a\u0127ha fuq il- verit\u00e0 tag\u0127ha.", "Indul\u0121enzi", "Tifel \u2014 Hawn insara li ma jag\u0127tux kont g\u0127ar- reb\u0127 tal- indul\u0121enzi u dawn huma utli u ta' \u0121id kbir g\u0127ax permezz tag\u0127hom ne\u0127ilsu l- pieni temporali li wie\u0127ed ikollu jiskonta bin- nar fil- Purgatorju wara mewtu jew hawn fid- dinja permezz tal- penitenzi.", "B' indul\u0121enza g\u0127andek tifhem hedika l- ma\u0127fra li tag\u0127ti l- Knisja, barra mis- Sagrament tal- qrar, tal- piena temporali.", "Il- piena eterna tin\u0127afer o permezz tal- assoluzzjoni sagramentali o permezz ta' att ta' m\u0127abba perfett lejn Alla.", "Hija verit\u00e0 tal- fidi li \u0120es\u00f9 ta lill- Knisja s- setg\u0127a li tne\u0127\u0127i jew tnaqqas il- pwieni temporali li wie\u0127ed ikun baqag\u0127lu jsofri m\u0127abba dnubietu.", "Infatti \u0120es\u00f9 Kristu qal lill- Appostli: \"Ekku li jiena nibg\u0127atkom bl- istess awtorit\u00e0 li biha l- Missier tieg\u0127i bag\u0127at lili.\" \u2014 Kif bag\u0127atni l- Missier jiena wkoll nibg\u0127at lilkom \u2014 Dak kollu li intom tkunu rbattu fuq l- art, ikun marbut fis- sema u dak kollu li tkunu \u0127allejtu fuq l- art ikun ma\u0127lul fis- sema.", "Issa min g\u0127andu s- setg\u0127a li jag\u0127mel \u0127wejje\u0121 kbar, ma jistax jag\u0127mel dak li hu inqas?", "Min jista' ja\u0127fer il- piena eterna ma jistax ja\u0127fer il- piena temporali?", "Dina l- awtorit\u00e0 l- Knisja sserviet biha mill- bidu tag\u0127ha: hekk ukoll il- Kon\u010bilju ta' Trentu jg\u0127allem li l- Knisja g\u0127andha realment minn \u0120es\u00f9 Kristu l- awtorit\u00e0 li tag\u0127ti l- indul\u0121enzi.", "Fil- Knisja hemm iddepo\u017citat it- te\u017cor tal- valur infinit tal- merti ta' Kristu li ma jistax ji\u0121i nieqes jew jiskarsa, hemm ukoll il- merti ta' Marija Santissma u tal- Qaddisin li g\u0127amlu iktar minn dak li kienu obbligati biex jissodisfaw il- \u0121ustizzja ta' Alla unitament mal- merti ta' Kristu.", "Dan it- te\u017cor qieg\u0127ed f' idejn il- Knisja u bih tinqeda biex tne\u0127\u0127i jew tnaqqas il- piena temporali billi tapplika lill- insara li huma ta\u0127t il- \u0121urisdizzjoni jew ta\u0127t il- \u0127akma tag\u0127ha l- merti ta' Sidna \u0120es\u00f9 Kristu, tal- Ver\u0121ni mbierka u tal- Qaddisin.", "Il- Knisja ma tag\u0127tix l- indul\u0121enzi \u0127lief lil dawk li jindmu minn dnubiethom u li jkunu g\u0127amlu pa\u010bi ma' Alla bil- qrar: g\u0127alhekk ma jistax jirba\u0127 ebda indul\u0121enza min ikun fl- istat tad- dnub il- mejjet.", "Ten\u0127tie\u0121 ukoll l- intenzjoni f' min irid jirba\u0127hom almenu \u0121enerali li jrid cio\u00e8 jirba\u0127 kull indul\u0121enza li jista' billi jag\u0127mel e\u017cattament dak li tordna l- Knisja biex jintreb\u0127u l- indul\u0121enzi.", "Fi tnejn jinqasmu l- indul\u0121enzi: plenarja u parzjali.", "L- indul\u0121enza plenarja hija dik li ta\u0127fer il- piena kollha temporali li tist\u0127oqq u li jkun fadal mid- dnubiet kollha di\u0121\u00e0 ma\u0127fura inkwantu g\u0127all- \u0127tija: g\u0127alhekk min imut biha jid\u0127ol direttament fit- tgawdija.", "L- indul\u0121enza parzjali hija dik li tne\u0127\u0127i bi\u010b\u010ba biss mill- piena temporali li tkun tist\u0127oqq, g\u0127ad- dnubiet di\u0121\u00e0 ma\u0127furin inkwantu g\u0127all- \u0127tija.", "Minn dan inti tifhem li biex wie\u0127ed jaqla' indul\u0121enza plenarja hemm b\u017conn li jkollu l- volont\u00e0 tieg\u0127u stakkata anki mill- inqas dnub venjal, il- Knisja immela bl- indul\u0121enzi tridna nag\u0127mlu l- penitenzi billi nobog\u0127du d- dnub; infatti l- piena qatt ma tista' titne\u0127\u0127a qabel ma jkun imne\u0127\u0127i d- dnub kaw\u017ca tal- piena u ming\u0127ajr indiema ebda dnub lanqas venjal ma jista' jin\u0127afer.", "Hawn xi indul\u0121enzi li jistg\u0127u ji\u0121u applikati lill- erwie\u0127 tal- Purgatorju b' mod biss ta' suffra\u0121ju u mhux le sabiex il- Knisja te\u0127lishom minn dawk il- pwieni tag\u0127hom b\u0127alma te\u0127les l- insara li g\u0127adhom jg\u0127ixu fuq l- art bis- setg\u0127a tag\u0127ha g\u0127ax il- Knisja m' g\u0127andhiex setg\u0127a fuq il- Purgatorju, i\u017cda tag\u0127mel kemm tista' biex tieqaf mag\u0127hom ukoll, billi toffri lil Alla xi indul\u0121enzi g\u0127al dak jew dik ir- ru\u0127 jew g\u0127all- erwie\u0127 kollha sabiex filwaqt li Hu ja\u010b\u010bettahom ikollu \u0127niena minnhom u ja\u0127frilhom g\u0127alkollox jew inaqqsilhom bi\u010b\u010ba mill- piena temporali.", "Kif a\u0127na nistg\u0127u nieqfu mal- erwie\u0127 tal- Purgatorju bit- talb, bis- sawm, bil- karit\u00e0 u bis- sagrifi\u010b\u010bju tal- quddiesa, hekk ukoll nistg\u0127u nag\u0127mlu mag\u0127hom permezz tal- indul\u0121enzi basta min jag\u0127tihom jistqarr li dawna jistg\u0127u jkunu applikati lill- erwie\u0127: per\u00f2 min g\u0127andu l- atto eroico kwalunkwe indul\u0121enza jista' japplikaha lill- erwie\u0127.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Apprezza l- indul\u0121enzi, kun \u0127abrieki, o tifel, li tirba\u0127 kemm tista' b\u0127al bniedem rg\u0127ib g\u0127all- flus jistinka li jrekken lejh; u applika kemm tista' g\u0127all- erwie\u0127 tal- Purgatorju indul\u0121enzi, tiftakar li huma batuti wisq u li huma rikonoxxenti wisq.", "Ne\u017cortak li tag\u0127mel biex tirba\u0127 f' mewtek l- indul\u0121enza plenarja ta' Piju X. F' jum li trid inti wara li tkun qerrejt u tqarbint g\u0127id bis- sin\u010berit\u00e0: \"Sinjur Alla tieg\u0127i, minn issa bil- volont\u00e0 kollha u bil- qalb kollha nilqa' minn idejk kull xorta ta' mewt, kif lilek ikun jog\u0127\u0121ob, bid- dwejjaq, bil- pwieni u bl- u\u0121ig\u0127 kollu tag\u0127ha.\"", "\u0126alli nissu\u0121\u0121erilek ukoll b' \u0121id kbir u kbir wisq g\u0127al ru\u0127ek u g\u0127al \u0121ismek: kull darba li tisma' arlo\u0121\u0121 idoqq g\u0127id: \u0120es\u00f9!", "Marija! u kull darba tirba\u0127 300 \u0121urnata indul\u0121enza.", "Il- Labtu tal- Karmnu", "Tifel \u2014 Marija Santissma t\u0127obbna e\u010b\u010bessivament u dejjem turina li t\u0127obbna biex a\u0127na nkunulha rikonoxxenti, billi nag\u0127tu \u0121ie\u0127 lil Alla u qima lilha stess.", "Int taf li hija omm Alla u g\u0127alhekk \u0127add ma jista' jifhem fuq il- grazzji, u l- privile\u0121\u0121i u t- te\u017cori tal- merti tag\u0127ha.", "Issa hija riedet bil- potenza tag\u0127ha tg\u0127aqqad mal- labtu msejja\u0127 tal- Karmnu l- virt\u00f9 mill- merti tag\u0127ha u tag\u0127tih lill- bnedmin b' sinjal ta' vera m\u0127abba ta' omm lejhom.", "Jekk inti taf fuq id- di\u017cgrazzja ta' Adam u Eva int tag\u0127raf li l- ilbies li bih nitg\u0127attew hu kastig tal- \u0121ustizzja, i\u017cda l- labtu tal- Karmnu li fuqna n\u0121ibu mhux biss junurana i\u017cda jfakkarna li a\u0127na o\u0121\u0121etti tal- \u0127niena ta' Alla.", "Kemm hi g\u0127a\u017ci\u017ca d- devozzjoni tal- labtu tal- Karmnu!", "Isma' ftit il- kliem ta' Marija Santissma meta hija tatu lil San Xmun Stock: \"\u0126u, iben l- i\u017cjed ma\u0127bub, dan l- iskapular tal- ordni tieg\u0127ek, sinjal tal- a\u0127wija tieg\u0127i: privile\u0121\u0121 g\u0127alik u g\u0127all- Karmeliti kollha li min imut bih je\u0127les ru\u0127u mill- fjammi eterni, ekku s- sinjal tas- sa\u0127\u0127a, sa\u0127\u0127a fil- perikli, g\u0127aqda ta' pa\u010bi u ta' patt ta' dejjem.", "Dawk kollha li jkunu mietu bil- labtu tieg\u0127i fuqhom jiena wkoll ne\u0127lishom mill- pwieni tal- Purgatorju l- ewwel Sibt li ji\u0121i fuq mewthom.\"", "Dan hu l- kliem ta' Marija Santissma approvat minn diversi papiet u mi\u017cmum fil- knisja b\u0127ala te\u017cor u konfort tal- insara kattoli\u010bi.", "Ieqaf ftit bil- \u0127sieb tieg\u0127ek b' mod spe\u010bjali fuq il- kelma skapular, labtu li ma g\u0127andux jin\u0121ieb fil- but, jew mehmu\u017c mal- \u0127wejje\u0121 i\u017cda g\u0127andu jintlibes fil- g\u0127onq fuq is- sider u fuq id- dahar u l- materja je\u0127tie\u0121 li tkun tas- suf jew bis- suf b\u0127alma huwa l- kaxmer b' kulur oskur.", "Dan il- labtu jbierku s- sa\u010berdot l- ewwel darba u jlibbishulek u mbag\u0127ad meta tie\u0127u ie\u0127or \u0121did, dan jitbierek fuqek.", "Jiena na\u0127seb illi inti fhimt l- unur li trid tag\u0127tik il- Madonna, x\u0127in qalet li l- labtu huwa sinjal tal- a\u0127wija tieg\u0127i voldieri l- Madonna tag\u0127rfek b' wie\u0127ed mill- a\u0127wa tag\u0127ha x\u0127in tkun liebes il- labtu.", "U li dan il- labtu huwa sa\u0127\u0127a fil- perikli ma t\u0127ossux iserra\u0127lek rasek, x\u0127in inti taf tajjeb kif a\u0127na mdawrin minn kullimkien b' perikli tar- ru\u0127 u tal- \u0121isem: kollox jheddidna li jeqridna.", "I\u017cda l- kliem li jiena nifhem inwa\u0127\u0127allek sew f' rasek hu li ti\u0121i me\u0127lus permezz tal- labtu mill- fjammi eterni tal- infern, voldieri, jekk tkun qieg\u0127ed tmut fl- istat tad- dnub il- mejjet u fuqek ikollok il- labtu tal- Karmnu, Marija Santissma tag\u0127mel li inti qabel ma tispi\u010b\u010ba ti\u0121i \u0121\u0121ustifikat b' xi mod jew ie\u0127or.", "U li ti\u0121i me\u0127lus mill- pwieni tal- Purgatorju l- ewwel Sibt li ji\u0121i wara mewtek, ma jag\u0127tikx in- nifs fuq il- pwieni kbar u twal li inti ta\u0127seb li jist\u0127oqqulek g\u0127al dnubietek?", "Minn dan kollu li inti sa issa smajt inti tara fa\u010bilment l- obbligu tieg\u0127ek essenzjali li \u0121\u0121ib kontinwament fuqek il- labtu g\u0127aliex minn kliem il- Madonna jin\u0121ibed li meta dan il- labtu mhuwiex fuqek inti ma g\u0127andekx tistenna g\u0127alik innifsek hedawna l- favuri tal- labtu.", "Dan hu l- obbligu essenzjali li \u0121\u0121ibu biss fuqek.", "Per\u00f2 navvertik li ma tabbu\u017cax bil- labtu tg\u0127id: \"G\u0127andi l- labtu fuqi ma nitlifx dina l- okka\u017cjoni tad- dnub jiena permezz tieg\u0127u ma mmurx l- infern.\"", "\u0120ibu bil- qima fuqek li ma ji\u0121rix li Alla je\u0127odlok b' kastig tal- profanazzjoni ta' Marija Santissma l- grazzja li tmut bil- labtu tag\u0127ha.", "Issa kun af li hemm obbligi o\u0127ra per\u00f2 biss g\u0127ar- reb\u0127 tal- indul\u0121enzi, obbligi ming\u0127ajr \u0127tija li huma ma tikolx la\u0127am nhar ta' Erbg\u0127a, u nhar ta' Sibt u li tg\u0127id xi talb.", "Min fil- knisja mqaddsa tag\u0127na ma jafx fuq il- \u0121id temporali u spiritwali tal- labtu tal- Karmnu?", "U safrattant hawn \u0127afna li ma j\u0121ibuhx: imbag\u0127ad imutu u jekk ikunu fil- Purgatorju li fih kull minuta hija seklu ta\u017c- \u017cmien, jg\u0127idu \u2014 Oh li kieku \u0127abrikna li n\u0121ibu l- labtu tal- Karmnu, kieku kemm ilna me\u0127lusin minn dawna l- \u0127orox pwieni!", "Konklu\u017cjoni \u2014 Fuq il- kliem ta' Marija Santissma ma tit\u0127ajjarx, o tifel, li tinkiteb fil- labtu tal- Karmnu u li \u0121\u0121ibu b' vera qima?", "Oh!", "Min jemmen tassew fuq il- fjammi eterni u fuq il- purgatorju kif ji\u0121ri jmur jinkiteb fil- labtu tal- Karmnu!", "Anzi kun veru Appostlu billi t\u0127ajjar lit- tfal l- o\u0127ra biex jinkitbu: bi\u017c\u017cejjed issemmg\u0127alhom il- kliem tal- Madonna meta hija tathulna lilna bnedmin u jekk tkun pre\u017centi fil- waqt tal- mewt ta' xi \u0127add g\u0127idilhom jiktbuh fil- labtu tal- Karmnu: u dan kollu ag\u0127mlu g\u0127all- glorja ta' Alla, g\u0127all- qima ta' Marija Santissma u g\u0127all- \u0121id tal- bnedmin \u0127utna li Alla jrid li tassew nin\u0127abbu b' vera m\u0127abba.", "Tlitt iqlub f' wa\u0127da", "Tifel \u2014 Darba San Benedittu \u0120u\u017ceppi Labr\u00e8 \u0121ie mistoqsi x' g\u0127andu jag\u0127mel wie\u0127ed biex i\u0127obb 'l Alla kif imiss: dana wie\u0121eb li biex wie\u0127ed i\u0127obb 'l Alla kif imiss jen\u0127tie\u0121 li jkollu f' sidru tlitt iqlub f' qalb wa\u0127da: qalb tan- nar lejn Alla, qalb tal- la\u0127am lejn il- proxxmu u qalb tal- bron\u017c lejh innifsu.", "Jekk inti ta\u0127seb ftit, dawn it- tlitt iqlub f' qalb wa\u0127da inti tarahom f' sider \u0120es\u00f9 Kristu l- Img\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin, li tassew \u0127abb 'l Alla tieg\u0127u kif imiss: u l- qaddisin immudellaw qalbhom fuq qalb Kristu u b' hekk waslu fil- glorja wkoll ta' Kristu.", "\u0120ib quddiem g\u0127ajnejk fuq fuq il- \u0127ajja ta' \u0120es\u00f9 Kristu u inti tara l- qalb tan- nar lejn Alla, x\u0127in tarah sottomess g\u0127all- volonta ta' Alla f' kollox u g\u0127al kollox sa\u0127ansitra anki g\u0127all- mewt, x\u0127in tisimg\u0127u jg\u0127id: \"Jiena ma \u0121ejtx nag\u0127mel il- volont\u00e0 tieg\u0127i i\u017cda ta' dak li bag\u0127atni.\"", "\"Jiena m' iniex infittex il- glorja tieg\u0127i i\u017cda l- glorja ta' dak li bag\u0127atni,\" u x\u0127in tilma\u0127 il- \u0127e\u0121\u0121a tieg\u0127u biex jg\u0127allem il- bnedmin kif jag\u0127tu \u0121ie\u0127 lil Alla billi ji\u010b\u0127du lilhom infushom biex itemmu l- volont\u00e0 ta' Alla veru padrun assolut ta' kul\u0127add f' ringrazzjamenti sin\u010bieri g\u0127all- kbira tjubija tieg\u0127u lejhom.", "Dan hu d- dmir ta' kull bniedem lejn Alla li minnu nirrikonoxxu l- e\u017cistenza tag\u0127na u kull \u0121id: min immela ma g\u0127andux qalb tan- nar f' sidru dan huwa ingrat lejn min ibbenefikah kontra s- sentimenti stess tan- natura li jqanqluna biex in\u0127obbu 'l min i\u0127obbna.", "Inti wkoll f' sider Kristu tara qalb tal- la\u0127am, x\u0127in tarah imut fuq is- salib g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- bnedmin \u0127utu, x\u0127in tarah Alla inkarnat li hu, jidher fost \u0127utu l- bnedmin fil- kwalit\u00e0 ta' seftur, x\u0127in tisimg\u0127u jag\u0127ti lill- bnedmin kollha hedana l- pre\u010bett tieg\u0127u: \u0126obbu 'l xulxin \u2014 Il- \u0127wejje\u0121 kollha li tridu li l- bnedmin jag\u0127mlu lilkom intom ukoll ag\u0127mlu lilhom u x\u0127in tisimg\u0127u jwieg\u0127ed il- barka tieg\u0127u fil- jum tal- \u0121udizzju 'l min ikun \u0127arre\u0121 f' sidru qalb tal- la\u0127am cio\u00e8 u\u017ca \u0127niena vera bl- opri, u di\u017cinteressatament lejn kull min kien fil- b\u017conn.", "Innota li Kristu f' \u0127ajtu kollha, qatt ma g\u0127allem xejn ming\u0127ajr ma sa\u0127\u0127a\u0127 kelmtu bl- e\u017cempju.", "Issa ara kif Kristu \u0121ieb ru\u0127u mieg\u0127u nnifsu u tipperswadi ru\u0127ek li tassew kellu qalb tal- bron\u017c g\u0127alih innifsu.", "Malli deher fid- dinja tefa' ta\u0127t saqajh b' disprezz orribbli r- rikkezzi, l- istimi u d- delizzji korporali, \u0127wejje\u0121 li tant tfittex id- dinja u tg\u0127annaq mas- salib.", "X' qalb tal- bron\u017c li biha jsostni sentenza g\u0127all- mewt tassew ming\u0127ajr \u0127tija!", "X' qalb tal- bron\u017c li biha jsostni tant in\u0121urji, insulti, disprezzi f' da\u0127k u f' \u017cuffjett u daqqiet ta' \u0127arta, fi b\u017cieq kif inti taf tajjeb!", "X' qalb tal- bron\u017c g\u0127alih innifsu x\u0127in lanqas ma kellu fejn imidd rasu!", "Na\u0127seb li inti ma tiddubitax li Kristu tassew kellu qalb tal- bron\u017c g\u0127alih innifsu, x\u0127in tilma\u0127 it- tbatijiet tieg\u0127u tant min- na\u0127a tal- g\u0127edewwa tieg\u0127u kemm min- na\u0127a tieg\u0127u stess li g\u0127a\u017cel biex jg\u0127ix fqir, umli u penitenti kif ukoll min- na\u0127a tal- missjoni tieg\u0127u f' tant mixi, f' tant inkomodi, f' tant sagrifi\u010b\u010bji.", "Konklu\u017cjoni \u2014 X' jidhirlek, o tifel, fuq dawn it- tlitt iqlub f' qalb wa\u0127da?", "\u0126alli nurik kif tag\u0127raf qalbek.", "G\u0127andek tkun taf li kollox jo\u0127ro\u0121 minnha u l- kwalit\u00e0 tag\u0127ha tintg\u0127araf mill- kwalitajiet tal- opri tag\u0127ha g\u0127ax kul\u0127add jag\u0127ti minn dak li g\u0127andu.", "Immela jekk inti ta\u0127seb \u0127a\u017cin, qalbek \u0127a\u017cina, jekk titkellem \u0127a\u017cin, qalbek \u0127a\u017cina, jekk topra l- \u0127a\u017cen, qalbek \u0127a\u017cina.", "Immela issa inti fa\u010bilment tara jekk t\u0127obbx 'l Alla kif imiss: g\u0127andek qalb tan- nar g\u0127alih jew tag\u0127mel dak li ma jridx Hu?", "G\u0127andek qalb tal- la\u0127am g\u0127all- proxxmu jew interessat t\u0127obb biss 'il min i\u0127obbok?", "G\u0127andek qalb tal- bron\u017c g\u0127alik innifsek jew tag\u0127ti anki pja\u010biri gravament ipprojbiti lil \u0121ismek?", "Ifta\u0127 g\u0127ajnejk u ifhem tajjeb li g\u0127alhekk inti ma\u0127luq sabiex t\u0127obb u sservi 'l Alla u b' hekk issalva ru\u0127ek.", "I\u010b- \u010aintura", "Tifel \u2014 Kun af li \u010b- \u010bintura, il- \u0127\u017ciem tal- \u0121enbejn, kienet fil- li\u0121i antika li ssenjat il- mag\u0127\u017culin t' Alla: infatti l- I\u017craeliti mxew i\u010b\u010binturati lejn l- art imwieg\u0127da; i\u010b\u010binturati \u0121arrfu mal- art is- swar ta' \u0120eriko u g\u0127addew il- \u0120urdan ming\u0127ajr ma xarrbu saqajhom; i\u010b\u010binturati kienu jxandru s- sa\u010berdoti u l- profeti l- kmandamenti ta' Alla lill- popli; i\u010b\u010binturati dehru l- An\u0121li meta bag\u0127athom Alla g\u0127all- g\u0127ajnuna tal- bnedmin; i\u010b\u010binturat kien jipprietka l- penitenza San \u0120wann il- Battista u dan kollu huwa rre\u0121istrat fl- Iskrittura Mqaddsa.", "Ng\u0127addi issa ng\u0127idlek kif kellha bidu \u010b- \u010bintura mqaddsa ta' Marija Santissma.", "Santa Monika, g\u0127all- mewt ta' \u017cew\u0121ha Patrizju u g\u0127all- \u0127ajja midinba ta' binha Agostinu, kollha mnikkta rrikorriet lejn Marija Santissma biex tkun ikkunslata u l- Madonna dehritilha u qaltilha kif ne\u0127\u0127iet minn \u0121enbejha l- istess \u010bintura li kellha fuqha: \"Binti, \u0127a, huwa dan is- sinjal g\u0127a\u017ci\u017c ta' m\u0127abbti: dina \u010b- \u010bintura hija kkonsagrata minn hedan il- \u0121uf tieg\u0127i li \u017camm fih 'l Alla inkarnat: minn issa \u0127a\u017c\u017cem biha l- \u0121enbejn tieg\u0127ek u tne\u0127\u0127iha qatt: \u0127abrek li xxerred g\u0127all- unur tieg\u0127i devozzjoni lejha u jiena nassigurak li nindokra b\u0127al ulied l- i\u017cjed g\u0127e\u017cie\u017c tieg\u0127i 'l dawk kollha li jiena nara m\u017cejnin b' dina l- imqaddsa \u010bintura li \u0121urnata tkun il- g\u0127a\u0121eb tad- dinja.\"", "Hekk qaltilha u diebet.", "Santa Monika g\u0127arrfet kollox lil Sant Ambro\u0121ju u lil San Simpli\u010bjanu u dawn g\u0127all- istima li kellhom tal- omm virtu\u017ca ta' Agostinu ma ddubitawx biex jit\u0127a\u017c\u017cmu bi\u010b- \u010bintura.", "Wara l- konver\u017cjoni ta' Agostinu, Sant Ambro\u0121ju sew sew wara li kien g\u0127ammdu \u0127a\u017c\u017cmu bi\u010b- \u010bintura, u tag\u0127ha Agostinu sar appostlu l- iktar \u017celanti u wasal biex ixerred id- devozzjoni tag\u0127ha mad- dinja kollha permezz tar- Reli\u0121ju\u017ci li huwa ffonda.", "Wisq fittxewha \u010b- \u010bintura l- fidili x\u0127in dehret il- potenza tag\u0127ha.", "Il- potenza ta\u010b- \u010bintura hija dik stess ta' Marija Santissma li tassew fit- tie\u0121 tal- Kana, Alla wera kemm g\u0127amilha potenti fuq il- qalb divina tieg\u0127u.", "Talbitu jag\u0127ti nbid g\u0127ax naqas.", "Kristu jirrifjuta.", "Turih li hija riedet assolutament u ekku j\u010bedi u jbiddel g\u0127al kelmitha sitt \u0121arar bl- ilma fi nbid l- iktar tajjeb.", "Nie\u0127u per\u00f2 f' idejja l- istorja u minnha nurik il- potenza ta\u010b- \u010bintura ta' Marija Santissma.", "Nikkuntenta li nsemmilek biss il- miraklu ta\u010b- \u010bintura f' idejn San Giovanni di San Facondo: Fi Spanja fil- belt ta' Salamanca xi tfal kienu jilag\u0127bu ma\u0121enb bir u wie\u0127ed minnhom ixxabbat, waqa' u g\u0127ereq.", "Bosta \u0121rew biex jag\u0127tuh g\u0127ajnuna i\u017cda g\u0127alxejn.", "Taw il- bxara lil ommu u dina \u0121iet tg\u0127ajjat u twer\u017caq bid- dulur ta' qalbha, i\u017cda bla rimedju g\u0127all- mewt ta' binha.", "\u0120ara li g\u0127adda minn hedika l- pjazza dak il- kbir qaddis Agostinjan San Giovanni di San Facondo u x\u0127in sema' l- ka\u017c imur fejn il- bir, jaqla' minn fuqu \u010b- \u010bintura ta' \u0127\u017ciemu u jdendilha \u0121ewwa l- bir.", "F' \u0127in bla waqt minn hedak il- fond l- ilma jintrefa' u j\u0121ib fuqu t- tifel jg\u0127um fil- wi\u010b\u010b.", "It- tifel b' idejh it- tnejn jaqbad i\u010b- \u010bintura u l- qaddis \u0121ibdu 'l barra u kkunsinjah lil ommu.", "Bosta u bosta g\u0127e\u0121ubijiet huma rre\u0121istrati fl- istorja biex wie\u0127ed jara kemm tassew potenti g\u0127al kollox hija \u010b- \u010bintura mhux biss g\u0127al dak li jmiss il- \u0127ajja tar- ru\u0127 imma wkoll dak li jmiss il- \u0121isem.", "G\u0127alhekk Marija Santissma Ommna tatna \u010b- \u010bintura biex b' mod spe\u010bjali biha hija tikkunslana.", "Bi\u017c\u017cejjed huwa li wie\u0127ed i\u0121ib fuqu \u010b- \u010bintura ta' Marija Santissma wara li jkun inkiteb permezz tas- Sa\u010berdot, sabiex ikollu l- \u0121id tal- protezzjoni ta' Marija Santissma i\u017cda sabiex ikun jista' jie\u0127u sehem mill- \u0121id spiritwali tal- Agostinjani u jirba\u0127 l- indul\u0121enzi, hemm b\u017conn li jg\u0127id tlettax -il Pater Noster b' Avemarija kull darba u fl- a\u0127\u0127ar Salve Regina jew flokha \u0127ames Avemarijiet g\u0127al min ma jafhiex g\u0127all- kotor tal- \u0121id tal- Knisja u li jsum f' lejliet Santu Wistin fis- 27 ta' Awwissu.", "Ma tistax tasal biex tkun taf kemm numru li ma jintg\u0127addx ta' indul\u0121enzi hemm g\u0127a\u010b- \u010binturati.", "Bi\u017c\u017cejjed li jiena ng\u0127idlek x' qal Papa Klement X lil Don Pietru d' Aragona fil- \u0127in li dan talbu xi Indul\u0121enzi: \"\u0126u,\" qallu, \"\u0127u \u010b- \u010bintura ta' Santu Wistin u permezz tag\u0127ha taqla' l- indul\u0121enzi kollha.\"", "Ta\u0127sibx li l- ordni biss ta' Santu Wistin jit\u0127a\u017c\u017cem bi\u010b- \u010bintura; i\u017cda sitta u tletin ordnijiet reli\u0121ju\u017ci ji\u017c\u017cejnu biha g\u0127all- kbira potenza tag\u0127ha u g\u0127ar- reb\u0127 tal- indul\u0121enzi li \u0121\u0121ib u li tag\u0127ti.", "Konklu\u017cjoni \u2014 Meta inti, o tifel, i\u0121\u0121ib fi \u0127\u017ciemek i\u010b- \u010bintura ta' Marija Santissma, il- labtu tag\u0127ha f' g\u0127onqok u f' idejk ir- Ru\u017carju tag\u0127ha, inti ming\u0127ajr dubju tkun iffavorit b' mod spe\u010bjali minn Marija Santissma: iffavorit fil- \u0127ajja billi hija kontinwament tnissel fik l- ispirtu l- bi\u017ca' ta' Alla biex tag\u0127mlek o\u0121\u0121ett tal- \u0127niena tieg\u0127u kif hija stess qalet, li l- \u0127niena tieg\u0127u minn \u0121enerazzjoni g\u0127al \u0121enerazzjoni g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu; iffavorit fil- mewt li tkunlek fil- grazzja ta' Alla u ffavorit wara l- mewt g\u0127all- merti kbar tag\u0127ha ta' omm Alla li hija.", "Kull min isalva jg\u0127id lil Marija Santissma \u2014 Feli\u010bi jiena kont li kkonfidajt fik, o Ver\u0121ni Mbierka."], "category": "religion", "source": "Extracted from Ta\u0127dit g\u0127at-Tfal.txt"}
{"text": ["\u0120innasju Spiritwali Dikjarazzjoni fuq il- \u0120innasju Spiritwali Dina l- opra fiha \u0121abra ta' tag\u0127lim minn diversi gravi awturi spiritwali, u hija b\u0127ala kors sabiex wie\u0127ed bih jista' jasal li jiddisprezza kull \u0127a\u0121a ma\u0127luqa, u li japprezza dak li hu tal- ispirtu.", "Fih huwa ffigurat li Kristu qieg\u0127ed jit\u0127addet u jg\u0127allem; per\u00f2 g\u0127andu jintg\u0127ata lil kull tag\u0127lim espost il- valur u l- pi\u017c proprju u reali li hemm fih tal- verit\u00e0 u tal- \u0121ustizzja.", "Il- \u0121udizzju fuq dina l- opra jista' biss jag\u0127tih min bid- dili\u0121enza jkun qraha, u xtarrha g\u0127ad- dawl, g\u0127all- utilit\u00e0, u g\u0127all- pa\u010bi li hija ordinata biex tikkomunika lil min hu dispost, lil min g\u0127andu widnejn biex jisma' .", "Dina l- opra tinqasam f' Attendenzi fuq diversi o\u0121\u0121etti: per\u00f2 huwa ssu\u0121\u0121erit li \u0127add ma jaqra fl- istess jum \u0127lief attendenza wa\u0127da, u dan g\u0127all- ikbar profitt spiritwali fil- kamp tar- riflessjoni, u tal- istudju: wa\u0127da kuljum u ming\u0127ajr interruzzjoni sakemm ikun spi\u010b\u010ba l- kors kollu tal- attendenzi assenjati.", "Min jaqra huwa lilu rrikkmandat li jrodd is- salib bl- invokazzjoni tas- Santissima Trinit\u00e0 qabel kull attendenza \u0121innasjali u li jg\u0127id dina l- offerta: \"Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex tag\u0127tini l- Ispirtu Santu tieg\u0127ek.", "Ammen.\"", "DA\u0126LA Fi \u017cmien il- pa\u010bi, is- suldati, li huma tassew ri\u017coluti biex ma jaqg\u0127ux fil- jasar tal- g\u0127edewwa, u li g\u0127andhom g\u0127al qalbhom il- patrija ma\u0127buba tag\u0127hom, ma ja\u0127lux fil- g\u0127a\u017c\u017c u fil- vanit\u00e0 \u017cmien hekk prezzju\u017c; i\u017cda jedhew ja\u0127dmu l- armi, u fihom jit\u0127arr\u0121u bid- dili\u0121enza, biex meta tinqala' l- gwerra jkollhom biex jiddefendu ru\u0127hom u jo\u0127or\u0121u rebbie\u0127a: hekk ukoll jag\u0127mel min jib\u017ca' serjament li jaqa' mejjet ta\u0127t saqajn l- g\u0127edewwa spiritwali, u ma jqumx i\u017cjed \u2014 jitg\u0127allem u jipprattika bid- dili\u0121enza dak li jitg\u0127allem, ta\u0127t l- g\u0127ajnuna tal- grazzja, li Alla ma ji\u010b\u0127adha qatt lil min tassew ifittxu.", "Kull min ji\u0121i fid- dinja je\u0127tie\u0121lu li jillotta indispensabbilment, u ma jkunx inkurunat, malli minnha jo\u0127ro\u0121, jekk ma jkunx ikkumbatta le\u0121ittimament skont ir- regoli tal- evan\u0121elju.", "Dan ukoll i\u017comm quddiem il- menti tieg\u0127u huwa u jillotta: \"Il- Premju\" fi tgawdija eterna, u \"Il- Kastig\" fi pwieni terribbli u eterni.", "Fil- bidu ta' kull attendenza.", "O Majjistru divin, g\u0127idli x' ng\u0127allem illum lill- iskulari tieg\u0127ek, li inti afdajtli providenzjalment fil- \u0127sieb tieg\u0127i: u ag\u0127mel li t- tag\u0127lim jiswa lili u lilhom g\u0127as- sa\u0127\u0127a ta' dejjem.", "Ammen.", "Fit- tmiem ta' kull attendenza.", "Sinjur \u0120es\u00f9 Kristu, inti g\u0127allimtna li, meta nkunu g\u0127amilna d- doveri tag\u0127na, ng\u0127idu: \"A\u0127na servi battala, g\u0127amilna dak li kellna nag\u0127mlu\"; i\u017cda a\u0127na ng\u0127idulek ukoll: \"Grazzi u ma\u0127fra.\"", "Attendenza Nru 1.", "Fiex hija mqieg\u0127da s- sustanza g\u0127all- fini tas- sa\u0127\u0127a eterna Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "X' jiswa li inti tkun temmen fija, u mbag\u0127ad ma toprax skont kif inti temmen?", "X' jiswa li inti tag\u0127mel elemo\u017cni kbar, fla\u0121elli fuq \u0121ismek, u opri o\u0127ra tajba, u mbag\u0127ad il- volont\u00e0 tieg\u0127ek hija marbuta bid- dnub il- mejjet?", "Inti, immela, g\u0127andek tifhem serjament li s- sustanza g\u0127all- fini tas- sa\u0127\u0127a tieg\u0127ek eterna hija mqieg\u0127da hawn, li malli tinteba\u0127 li l- o\u0121\u0121ett tal- \u0127sieb tieg\u0127ek, jew tal- kelma tieg\u0127ek, jew ta' xi azzjoni o\u0127ra kwalunkwe tieg\u0127ek huwa pprojbit mil- li\u0121i divina, inti tiddi\u017cappruvah u ma tag\u0127tihx il- kunsens tal- volont\u00e0 tieg\u0127ek g\u0127al xi motiv tal- fidi.", "Meta inti tinteba\u0127 li hemm il- \u0127a\u017cen, u tirre\u017cisti kontra tieg\u0127u, inti tkun tigglorifika u tadura 'l Alla bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, inti b' hekk tkun tirringrazzjah sin\u010berament g\u0127all- \u0121id kollu li g\u0127amillek, inti tkun ti\u0121bed fuqek innifsek il- benedizzjoni tieg\u0127u kollha favuri u grazzji, u inti tkun tiskonta mid- djun tieg\u0127ek mal- \u0121ustizzja divina.", "Meta per\u00f2 wie\u0127ed jinteba\u0127 li hemm il- \u0127a\u017cen, u jag\u0127rfu gravi fil- kuxjenza, u intant jag\u0127tih il- kunsens tal- volont\u00e0, dan isir o\u0121\u0121ett tal- korla ta' Alla, li ma jistax ma jis\u0127etx 'il min jidneb gravement u ma jberikx 'il min iservih fedelment.", "Dina s- sa\u0127ta hija \u0121usta u denja tal- infedelt\u00e0 fis- servizz ta' Alla u tal- ingratitudni g\u0127all- \u0121id kollu ta' Alla li g\u0127amel lilu.", "Fil- \u0127wejje\u0121 fittex dejjem is- sustanza, jekk trid il- \u0127ajja.", "Attendenza Nru 2.", "Min hu l- aktar bniedem beatu u glorju\u017c quddiem Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Ma hawnx fuq dina l- art bniedem iktar beatu u glorju\u017c quddiem Alla minn hedak li jkun kaw\u017ca volontarja li bih ikun evitat dnub g\u0127al xi motiv tal- fidi.", "Jiena g\u0127idt li min ikun g\u0127amel u g\u0127allem, dan jissejja\u0127 kbir fir- renju tas- smewwiet.", "(Matt.", "V, 19.)", "\u0120ib quddiem g\u0127ajnejk il- parti opposta, meta jiena tkellimt fuq l- iskandlu.", "Jiena g\u0127idt li min ikun ta' skandlu jaqbillu li \u0121ebla tal- mit\u0127na ti\u0121i mdendla ma' g\u0127onqu u li ji\u0121i mg\u0127arraq fil- profond tal- ba\u0127ar.", "(Matt.", "XVIII, 6).", "Mela ifhem tajjeb x' ji\u0121ifieri tkun kaw\u017ca volontarja, li bik ji\u0121i evitat dnub, u x' ji\u0121ifieri tkun kaw\u017ca volontarja, li bik ji\u0121i mag\u0127mul id- dnub.", "Inti g\u0127andek madwarek kuruna ta' tfal: u inti tg\u0127allimhom u tkellimhom fuq il- pre\u017cenza ta' Alla, fuq is- sieg\u0127a mo\u0127bija tal- mewt, u fuq il- fjammi eterni; u intant fosthom ikun hemm min jag\u0127mel id- dnub il- mejjet, ing\u0127idu tal- \u0121isem; allura wara, dakinhar stess, dan ji\u0121i ttentat biex jidneb gravament, u jiftakar fit- tag\u0127lim tieg\u0127ek, u jib\u017ca' minn Alla, u serjament jirre\u017cisti kontra d- dnub u jirba\u0127.", "Min kien il- kaw\u017ca li dak id- dnub ma sarx?", "Kont inti, u d- dnub ma sarx g\u0127al motiv tal- fidi.", "Oxtor ftit fuq it- tixbiha li jiena g\u0127idt: \"Hekk huwa r- renju ta' Alla, b\u0127allikieku, jekk bniedem jitfa' \u017c- \u017cerrieg\u0127a fil- \u0127amrija, u jorqod u jqum billejl u binhar, u \u017c- \u017cerrieg\u0127a tinbet, u tikber, meta huwa ma jafx.", "G\u0127aliex il- \u0127amrija minn rajha tag\u0127mel il- frott, l- ewwel il- \u0127axixa, imbag\u0127ad l- isbula, imbag\u0127ad qam\u0127a fl- isbula\" (Marku IV, 26- 28).", "Kollox hu ordnat biex jitne\u0127\u0127a d- dnub u biex id- dnub ma jsirx: g\u0127alhekk jiena \u0121ejt fid- dinja, u stabbilejt il- knisja bit- tag\u0127lim, bis- sagramenti, u bl- ispirtu tal- orazzjoni.", "Attendenza Nru 3.", "I\u017c- \u017cew\u0121 imqadef li jda\u0127\u0127lu r- ru\u0127 fil- port tas- sa\u0127\u0127a eterna.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Jista' jkun li dg\u0127ajsa timxi ming\u0127ajr imqadef?", "Ist\u0127ajjel li kull bniedem huwa wa\u0127du qieg\u0127ed fuq ba\u0127ar inkostanti f' dg\u0127ajsa, li biha je\u0127tie\u0121 li jid\u0127ol fil- port tas- sa\u0127\u0127a eterna.", "Jekk ma jiddiri\u0121ix ru\u0127u u ma jmexxix id- dg\u0127ajsa b' \u017cew\u0121 imqadef, li huma s- silenzju u l- pa\u010benzja, ming\u0127ajr dubju jibqa' f' nofs ta' ba\u0127ar, f' periklu kbir ta' nawfra\u0121ju.", "Is- silenzju huwa l- moqdief g\u0127al idu l- lemenija, u l- pa\u010benzja huwa l- moqdief g\u0127al idu x- xellugija.", "Hemm miktub fl- Iskrittura mqaddsa li s- silenzju huwa l- kult tal- \u0121ustizzja: bih immela kull min jiddirie\u0121i ru\u0127u ma jasalx biex jidneb.", "Hemm ukoll miktub fl- evan\u0121elju li bil- pa\u010benzja wie\u0127ed isalva ru\u0127u: biha immela kull min jiddirie\u0121i ru\u0127u, ming\u0127ajr dubju jid\u0127ol fil- port tas- sa\u0127\u0127a eterna: u l- Iskrittura hija infallibbli.", "Aqdef immela dejjem b' dawn i\u017c- \u017cew\u0121 imqadef spiritwali, u ebda mew\u0121a tkun kbira kemm tkun, ma tissuperak qatt.", "Per\u00f2 dawn i\u017c- \u017cew\u0121 imqadef huma tqal wisq g\u0127all- mane\u0121\u0121: g\u0127alhekk, jekk wie\u0127ed ma jirrinforzax ru\u0127u bl- ispirtu tal- orazzjoni, ma jkun qatt kapa\u010bi li jaqdef bihom u jimxi.", "Ming\u0127ajr l- orazzjoni r- ru\u0127 tiffjakka, teg\u0127ja u ti\u0121\u0121arraf fid- dnub: itolbu, g\u0127idt jiena, sabiex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni: u ming\u0127ajri intom ma tistg\u0127u tag\u0127mlu xejn.", "M' hemmx dubju li Alla jag\u0127ti tassew l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu bil- verit\u00e0, b\u0127alma missier ta' hedina l- art jag\u0127ti \u0127wejje\u0121 tajba u me\u0127tie\u0121a lil ibnu li jitlobhomlu.", "Dejjem silenzju tal- menti u tal- fomm: dejjem pa\u010benzja u fuq kollox dejjem orazzjoni.", "Attendenza Nru 4.", "Il- kuntatt ta' Alla mar- ru\u0127.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta Alla jmiss ru\u0127 bil- grazzja tieg\u0127u, allura immedjatament dina tag\u0127raf ix- xejn tag\u0127ha, u l- indenjit\u00e0 tag\u0127ha, u tinklina lilha nnifisha li tumilja lilha nnifisha b' tant perswa\u017cjoni li tfittex l- inqas lok, u l- iktar \u0127wejje\u0121 baxxi ta' dina l- art.", "Tg\u0127odd lilha nnifisha o\u0121\u0121ett ta' disprezz, u li kul\u0127add g\u0127andu jedd fuqha li jikkmandaha.", "Meta Alla jmiss ru\u0127 bil- grazzja tieg\u0127u, allura dina immedjatament tag\u0127raf li l- volonta ta' Alla biss g\u0127andha tkun mag\u0127mula: u g\u0127alhekk tid\u0127ol fi stat ta' indifferenza g\u0127al kollox, b' g\u0127o\u017c\u017ca kbira tal- ubbidjenza, issir do\u010bli bla ebda re\u017cistenza g\u0127as- superjuri tag\u0127ha, ikunu min ikunu, \u0127lief kontra d- dnub.", "Meta Alla jmiss ru\u0127 bil- grazzja tieg\u0127u, allura immedjatament il- menti tag\u0127ha tid\u0127ol f' serenit\u00e0, u fi kwiet b' mod li l- qalb tag\u0127ha timtela bil- pa\u010bi u ma tkun tixtieq ebda \u0127a\u0121a temporali.", "Meta Alla jmiss ru\u0127 bil- grazzja tieg\u0127u, allura immedjatament tara fiha forza li kollox tista' tissupera permezz ta' dak li jkun jikkonfortaha.", "Meta Alla jmiss ru\u0127 bil- grazzja tieg\u0127u, allura immedjatament tara li kull glorja, kull delizzju, kull \u0121id ie\u0127or temporali huwa vera vanit\u00e0 anzi denn ta' disprezz u ta' abborriment.", "Meta Alla jmiss ru\u0127 bil- grazzja tieg\u0127u, allura immedjatament dina jew tib\u017ca' minnu, jew t\u0127obbu ming\u0127ajr ebda bi\u017ca' Meta Alla jmiss ru\u0127 bil- grazzja tieg\u0127u, ma tkunx kapa\u010bi topra ming\u0127ajr im\u0127abba, anki mal- ikbar g\u0127edewwa tag\u0127ha, u mal- aqwa avversarji tag\u0127ha: g\u0127alhekk kollox tissaporti.", "Ru\u0127 b\u0127al dina hija tassew beata, li g\u0127andha 'l Alla mag\u0127ha, u li g\u0127andha b' o\u0121\u0121ett uniku 'l Alla.", "Attendenza Nru 5.", "Il- kuntatt tax- xitan mar- ru\u0127.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta x- xitan imiss ru\u0127, dejjem imissha bil- permess ta' Alla, li l- \u0121udizzji tas- sapjenza tieg\u0127u huma ta' \u0127add ta' min ifittixhom.", "Meta x- xitan imiss ru\u0127, allura dina immedjatament t\u0127oss li titqanqal biex tissuppervja, g\u0127ax jag\u0127tiha tifhem li hija xi \u0127a\u0121a, denja ta' \u0121ie\u0127 u ta' stima g\u0127all- merti tag\u0127ha u g\u0127all- pre\u0121ji li jridha tilma\u0127 fiha, u t\u0127oss li xejn m' g\u0127andha \u010b\u010bedi biex i\u017c\u017comm il- fehma tag\u0127ha, u li tiddi\u017cubbidixxi lil kull min imeriha.", "Meta x- xitan imiss ru\u0127, immedjatament jid\u0127ol l- inkwiet, u t- ta\u0127wid fil- menti.", "Meta x- xitan imiss ru\u0127, allura, immedjatament, dina t\u0127oss il- passjonijiet tal- korla, u l- passjonijiet tax- xewqat jintrefg\u0127u fiha tant 'il fuq li g\u0127all- inqas kuntrarju t\u0127oss lilha nnifisha inklinata li t\u0127oll ilsienha, u li tislet ix- xabla tag\u0127ha g\u0127all- vendetta, u li g\u0127all- inqas delizzju senswali t\u0127oss lilha nnifisha inklinata g\u0127as- sodisfazzjon tag\u0127ha.", "Meta x- xitan imiss ru\u0127, allura t\u0127oss li g\u0127andha te\u017camina bir- ra\u0121uni l- artikoli tal- fidi.", "Hawn ta' min jinnota li l- aqwa t\u0127abrik tax- xitan hu li jne\u0127\u0127i l- fidi, li hija l- vera kaw\u017ca tal- vittorja tar- ru\u0127 fuqu u fuq kull g\u0127adu tag\u0127ha.", "Meta x- xitan imiss ru\u0127, allura t\u0127oss lilha nnifisha li g\u0127andha taqta' qalbha fuq il- \u0121ustizzja ta' Alla, jew li tabbu\u017ca fuq il- \u0127niena tieg\u0127u.", "Meta x- xitan imiss ru\u0127, dina t\u0127oss li g\u0127andha tobg\u0127od 'l Alla li jippermetti t- tribulazzjonijiet, u 'l kull min ma jkunx jog\u0127\u0121obha.", "Kul\u0127add jag\u0127ti minn dak li g\u0127andu: g\u0127alhekk ix- xitan ma jistax jispira \u0127lief sentimenti ta' suppervja, ta' mibeg\u0127da, ta' g\u0127ejra, ta' impurit\u00e0, ta' \u0121lied: jispira qerq, gideb, inkwiet, u ta\u0127wid: u msejkna u infeli\u010bi tassew hija r- ru\u0127 li tid\u0127ol fix- xibka tieg\u0127u.", "Attendenza Nru 6.", "Il- kuntatt tan- natura mar- ru\u0127.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta l- ispirtu tan- natura jqum fir- ru\u0127, u dina tissekondah, allura tfittex f' kollox lilha nnifisha, u mhux 'l Alla ta\u0127seb li tog\u0127\u0121ob, i\u017cda lilha nnifisha b' kull sodisfazzjon.", "Meta l- ispirtu tan- natura jqum fir- ru\u0127, u dina tissekondah, allura dina tifhem li hija g\u0127andha d- dritt li tgawdi l- libert\u00e0 tag\u0127ha hekk li \u0127add ma jista' jikkmandaha, u ma tkunx trid tissottometti lilha nnifisha.", "Meta l- ispirtu tan- natura jqum fir- ru\u0127, u dina tissekondah, allura t\u0127obb biss 'il min i\u0127obbha, u ssellem biss 'il min isellmilha.", "Meta l- ispirtu tan- natura jqum fir- ru\u0127, u dina tissekondah, allura tonfor quddiem kull min imerilha qalbha, quddiem kull salib, u ma tridx \u0127lief mistrie\u0127, tpaxxija u kumdit\u00e0.", "Meta l- ispirtu tan- natura jqum fir- ru\u0127, u dina tissekondah, allura biex tasal fil- fehma u fl- intent tag\u0127ha tag\u0127mel kull mezz, g\u0127ax dak li tkun trid, tridu bilfors.", "Meta l- ispirtu tan- natura jqum fir- ru\u0127, u dina tissekondah, allura tapprova u tg\u0127o\u017c\u017c biss dak li lilha jog\u0127\u0121ob u dak li hu sabi\u0127 u prezzju\u017c f' g\u0127ajnejha.", "Meta l- ispirtu tan- natura jqum fir- ru\u0127, u dina tissekondah, allura dina ma tag\u0127mel xejn g\u0127al xejn, tag\u0127mel il- \u0121id bit- tama illi jkollha l- \u0127las, is- sodisfazzjon fl- art bit- tpattija, bit- tif\u0127ir u bil- favuri.", "Meta l- ispirtu tan- natura jqum fir- ru\u0127, u dina tissekondah, immedjatament tid\u0127ol fl- inkwiet u fl- infeli\u010bit\u00e0, g\u0127ax il- fini tar- ru\u0127 huwa Alla wa\u0127du, u ma jistax jg\u0127ix fil- pa\u010bi min ikun barra mi\u010b- \u010bentru tieg\u0127u.", "Attendenza Nru 7.", "Fejn hija mqieg\u0127da s- sustanza tad- direzzjoni spiritwali.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "L- ewwel nett kollox inutli, jekk ir- ru\u0127 mhix diposta li tikkore\u0121i lilha nnifisha, g\u0127ax il- potenza essenzjali g\u0127all- \u0127ajja spiritwali hija l- volont\u00e0 tajba.", "Il- pa\u010bi infatti hija l- konsegwenza tal- \u0127ajja spiritwali f' din id- dinja u fl- o\u0127ra.", "Is- sustanza tad- direzzjoni spiritwali hija kollha fl- e\u017cami tal- kuxjenza u fil- meditazzjoni tal- veritajiet: ming\u0127ajr e\u017cami ma jinkixfux l- inganni: ming\u0127ajr meditazzjoni r- ru\u0127 tong\u0127os u tmut.", "Kemm inganni min- na\u0127a tax- xitan, min- na\u0127a tan- natura u min- na\u0127a tad- dinja!", "Biex wie\u0127ed jag\u0127raf l- inganni je\u0127tie\u0121 li jifta\u0127 g\u0127ajnejh serjament fuq l- intenzjoni ta' kull opra, u spe\u010bjalment waqt il- prova tal- virtujiet, je\u0127tie\u0121 li jifta\u0127 qalbu mad- direttur fl- ispirazzjonijiet kollha li j\u0121arrab fih innifsu, dejjem per\u00f2 pront biex jobdi, je\u0127tie\u0121 li jg\u0127arbel i\u010b- \u010birkustanzi li jissie\u0127bu mal- azzjoni tieg\u0127u, je\u0127tie\u0121 li ma jkunx pre\u010bipitu\u017c li japprova kull \u0127a\u0121a g\u0127ax jaraha tajba, i\u017cda je\u017caminaha wkoll fil- konsegwenzi tag\u0127ha, skont il- proverbju: a\u0127seb dejjem x' ji\u0121i wara.", "Issa rigward il- meditazzjoni: ming\u0127ajrha r- ru\u0127 tippriva lilha nnifisha mill- ikel sustanzjali, g\u0127ax kif il- \u0121isem jg\u0127ix bil- \u0127ob\u017c, ir- ru\u0127 b' kull kelma li to\u0127ro\u0121 minn fomm Alla: g\u0127alhekk ming\u0127ajr meditazzjoni r- ru\u0127 la tie\u0127u forza mill- im\u0127abba u lanqas mill- bi\u017ca' salutari, u tindebolixxi lilha nnifisha u tmut.", "Immela e\u017cami spiss u meditazzjoni spiss, ladarba l- \u0121udizzju fil- mewt huwa inevitabbli.", "Attendenza Nru 8.", "Kif wie\u0127ed jag\u0127raf approvazzjoni sin\u010biera ta' opra tajba.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Huwa veru li meta wie\u0127ed japprova opra tajba jkollu l- istess mertu tag\u0127ha quddiem Alla, kif meta japprova opra \u0127a\u017cina jkollu l- istess kastig tag\u0127ha quddiem Alla, anzi meta l- approvazzjoni tkun esternata tilbes i\u010b- \u010birkustanza tal- inkora\u0121\u0121iment g\u0127all- o\u0127rajn u g\u0127alhekk il- mertu jew il- kastig jikber quddiem Alla.", "Per\u00f2 jekk l- approvazzjoni ta' opra tajba ma tkunx sin\u010biera, i\u017cda tkun biss bil- kliem tax- xufftejn, mertu quddiem Alla ma jkollhiex.", "Bosta nies jaraw il- \u0121id, il- \u0127wejje\u0121 tajba u japprovawhom; i\u017cda jimxu wara d- deni, u jag\u0127mlu l- \u0127a\u017cen.", "Sabiex wie\u0127ed jing\u0127ad li tassew sin\u010berament japprova opra tajba, je\u0127tie\u0121 li kif jista' jikkoopera ru\u0127u g\u0127aliha, jikkonkorri, jekk jen\u0127tie\u0121, bil- g\u0127ajnuna tieg\u0127u, jew imqieg\u0127ed fl- istess okka\u017cjoni li jag\u0127milha ma jdawwarx wi\u010b\u010bu, x\u0127in jista' tassew jag\u0127milha.", "Alla jippremja l- volont\u00e0 tajba, g\u0127ax hu prin\u010bipju li dak li inti trid tassew, u ma tistax, Alla jg\u0127oddhulek mag\u0127mul: u l- premju u l- kastig huma mqeg\u0127din g\u0127all- opri jew fl- effett jew fl- affett sin\u010bier.", "Infatti Alla qal lil Abraham biex jissagrifikalu 'l ibnu I\u017cakk, i\u017cda meta Abraham refa' drieg\u0127u biex jesegwixxi l- qtil ta' ibnu, Alla \u017cammu u qallu: \"Billi inti g\u0127amilt dina l- \u0127a\u0121a, u ma \u0127firtx l- iben uni\u0121enitu tieg\u0127ek im\u0127abba fija, jiena nbierkek.\"", "(\u0120en XXII, 16).", "Hemm bosta manjieri ta' kooperazzjoni g\u0127all- opri tajba.", "Wie\u0127ed jista' jinteressa ru\u0127u bil- g\u0127ajnuna ta' xi parir tajjeb g\u0127all- ikbar fa\u010bilit\u00e0 u g\u0127all- ikbar sigurezza tal- opra: wie\u0127ed jista' jikkonkorri bil- mezzi materjali, b\u0127allikieku bil- flus jew b' xi g\u0127oti ie\u0127or: wie\u0127ed jista' jikkoopera bit- talb g\u0127all- effettwazzjoni tal- opra, jew li jimpedixxi xi tfixkil, e\u010b\u010b. Osserva s- sin\u010berit\u00e0: inti tapprova l- karit\u00e0 ta' bniedem, u intant inti tkun fl- okka\u017cjoni li tag\u0127mel ma' ie\u0127or karit\u00e0 li tassew int tista' tag\u0127mel, u inti ma tag\u0127milhiex: jidhirlek li l- approvazzjoni tieg\u0127ek hija sin\u010biera jew kelma vojta?", "Inti tiddi\u017capprova dnub ta' impurit\u00e0 u mbag\u0127ad fl- okka\u017cjoni inti stess tag\u0127mlu: tissejja\u0127 di\u017capprovazzjoni sin\u010biera dina tieg\u0127ek?", "Xi w\u0127ud ja\u0127sbu li jemmnu f' Alla u bil- fatti huma ji\u010b\u0127duh: per\u00f2 dan kun af dejjem li Alla jara l- qalb, u li xejn ma jin\u0127eba minn g\u0127ajnejh.", "Attendenza Nru 9.", "Min hu tassew perswa\u017c li huwa midneb.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Fit- ta\u0127ri\u0121 tal- \u0127ajja spiritwali huwa ne\u010bessarjament rikjest li wie\u0127ed jag\u0127raf lilu nnifsu fix- xejn tieg\u0127u, u li huwa midneb.", "Ma tantx hu fa\u010bli g\u0127an- natura supperva li tipperswadi ru\u0127ha li hija midinba, g\u0127alkemm b' fommha tistqarr li hija midinba.", "Min hu tassew perswa\u017c li offenda Alla ta' Maest\u00e0 tremenda, fl- ewwel moviment inissel mibeg\u0127da lejh innifsu b' ri\u017coluzzjoni fermissima li jmieri l- volont\u00e0 tieg\u0127u anki b' sagrifi\u010b\u010bju ta' \u0127ajtu, almenu fil- gravit\u00e0, u dina hija verit\u00e0.", "Infatti dawk kollha li milqutin bid- dawl tal- grazzja g\u0127arfu l- malizzja ta' dnubiethom, u kkonvertew lejn Alla bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, x' ma g\u0127amlux b' mibeg\u0127da tag\u0127hom infushom?", "Laqg\u0127u bil- fer\u0127a d- disprezzi, it- tbatijiet, u kull xorta ta' mo\u0127qrija: minn rajhom \u0127aqru 'l \u0121isimhom bis- sawm, ipprivaw ru\u0127hom mill- kumditajiet u g\u0127amlu tant e\u017cer\u010bizzji o\u0127ra penu\u017ci.", "Xejn la ta\u0127seb, immela, li inti perswa\u017c li inti midneb, g\u0127alkemm tg\u0127id b' xufftejk li inti hekk, x\u0127in ji\u0121i fuqek mill- \u0121udizzji tas- Sapjenza divina xi kuntrarju, xi salib, xi hemm, xi di\u017cgrazzja temporali; u intant inti flok ma tg\u0127id bis- sin\u010berit\u00e0: \"\u0120ust inti, o Sinjur, u rett il- \u0121udizzju tieg\u0127ek,\" tonfor, u tillamenta, u tnissel fik spirtu ta' vendetta lejn il- kaw\u017ca libera tat- tmerija ta' qalbek.", "Min hu perswa\u017c li huwa midneb, ma jfittixx l- aqwa lokijiet, lanqas l- ilbies sabi\u0127, lanqas ikel skwi\u017cit, lanqas kumdit\u00e0, u fsied, u stimi; anzi dawn il- \u0127wejje\u0121 huma g\u0127alih kaw\u017ca ta' niket, billi hu jag\u0127raf kemm orrenda hija l- offi\u017ca lil Alla ta' Maest\u00e0, li quddiemha jitrieg\u0127du l- Potestajiet tas- sema.", "Jekk m' hemmx perswa\u017cjoni fil- bniedem li huwa midneb, il- konver\u017cjoni tieg\u0127u hija kelma vojta.", "Biss min hu perswa\u017c li hu midneb jitlob ma\u0127fra bil- verit\u00e0.", "Attendenza Nru 10.", "X' jen\u0127tie\u0121 biex ir- ru\u0127 i\u017c\u017comm lilha nnifisha fin- normal.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Huwa dejjem fil- periklu min ma jkunx fl- istat normali tant rigward il- \u0121isem kemm ukoll rigward ir- ru\u0127.", "Stat normal huwa dak li jkun skont ir- regoli kostanti sija tan- natura sija tal- ispirtu.", "Jekk wie\u0127ed ikollu mija u grad deni, dan ma jkunx fin- normal tan- natura, u g\u0127alhekk ikun fil- periklu ta' sa\u0127\u0127tu; hekk ukoll g\u0127all- ispirtu.", "In- normal tal- ispirtu huwa mqieg\u0127ed fil- kwiet tal- menti u fil- pa\u010bi tal- qalb.", "Jekk il- menti ma tkunx kwieta, u perkonsegwenza lanqas il- qalb fil- pa\u010bi g\u0127all- korrispondenza naturali li hemm bejniethom, ir- ru\u0127 allura tkun dejjem fil- periklu li tikser il- li\u0121i ta' Alla, u li titlef il- grazzja tieg\u0127u u li tid\u0127ol fil- mewt eterna.", "Ikun immela studju u dili\u0121enza g\u0127al kull bniedem li j\u017comm ru\u0127u f' hedan l- istat normali sabiex jg\u0127ix tajjeb tant mieg\u0127u nnifsu kemm mal- o\u0127rajn: g\u0127andu j\u0127abrek serjament li j\u017comm ru\u0127u fil- kwiet, u li jipprokura li j\u0121ibu fih malajr, billi hu, kif tg\u0127id l- Iskrittura, jitbiddel kull mument u qatt ma jibqa' fl- istess stat.", "Il- pa\u010bi hija t- te\u017cor ta' kull bniedem, u ebda bniedem ma jista' jiddisprezzah.", "Issa, min irid i\u017comm ru\u0127u fl- istat normal rigward l- ispirtu, li skont l- Ispirtu Santu j\u017comm ukoll fl- istat normal is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem \u2014 is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem, il- pa\u010bi tal- qalb \u2014 jen\u0127tie\u0121 l- ewwel nett li jkun irid tassew hedana l- istat, g\u0127ax ming\u0127ajr il- volont\u00e0 ri\u017coluta qatt \u0127add ma jista' jasal g\u0127alih.", "Imbag\u0127ad jen\u0127tie\u0121 li jipperswadi ru\u0127u li huwa Alla li jrie\u0121i u li jiggverna kollox g\u0127all- volonta tieg\u0127u, kollha tjubija, kollha sapjenza, kollha providenza: u li \u0127add ma jista' jirre\u017cisti g\u0127all- volont\u00e0 divina ming\u0127ajr ma jitlef il- pa\u010bi ta' qalbu.", "Iva kollox, kollox Alla jippermetti u xejn ma jsir addo\u010b\u010b, g\u0127ax kollox ta\u0127t il- padrunanza tieg\u0127u huwa mqieg\u0127ed.", "Kollox jimxi ta\u0127t is- sapjenza divina b' mod li l- inqas g\u0127asfur ma jaqax fl- art ming\u0127ajr hedan il- Missier \u010belesti.", "G\u0127alhekk meta r- ru\u0127 tara li hekk ikun jen\u0127tie\u0121 li tkun mag\u0127mula l- volont\u00e0 ta' Alla, allura hija tikkwieta f' daqqa, u lanqas ma tissogra tillamenta, ladarba huwa wkoll naturali g\u0127all- bniedem li jkollu j\u010bedi g\u0127all- forzi superjuri.", "Per\u00f2 n- nisrani g\u0127al kollox u bl- ikbar fidu\u010bja g\u0127andu jer\u0127i ru\u0127u f' idejn Alla, li huwa Missier kul\u0127add u Padrun assolut ta' kul\u0127add u ta' kollox.", "Attendenza Nru 11.", "X' differenza hemm bejn il- kliem u l- fatti.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "L- ewwel nett, is- saltna tas- smewwiet mhix fid- diskors, i\u017cda fil- virt\u00f9: u bosta jg\u0127idu li j\u0127obbuni, u mbag\u0127ad jimxu skont qalbhom fis- sentimenti tad- dinja li tant jiena rigoro\u017cament iddi\u017cappruvajt, u mhux skont it- tag\u0127lim u l- e\u017cempji li jiena Alla inkarnat \u0127allejtilhom g\u0127all- eterna feli\u010bit\u00e0 tag\u0127hom.", "Kien ikollhom inqas \u0121udizzju, kieku ma g\u0127arfuni qatt: i\u017cda wara li g\u0127arfuni, jiddisprezzaw il- kliem u l- e\u017cempji tieg\u0127i.", "M' g\u0127andix forsi ra\u0121un li jiena nillamenta fuq dawk li jg\u0127idu bil- kelma li huma skulari tieg\u0127i, u mbag\u0127ad bil- fatti ji\u010b\u0127du li huma hekk?", "Jista' jkun li skular ikun denn tal- img\u0127allem tieg\u0127u, meta jipprattika l- kuntrarju tat- twissijiet tieg\u0127u?", "Fejn huwa l- ispirtu tal- umilt\u00e0 tag\u0127hom, meta huma bid- dieher jimxu kuntrarji g\u0127aliha?", "Jiena Alla inkarnat dhert fid- dinja seftur, u \u0121ejt inkurunat bix- xewk, u huma jissograw isostnu f' volont\u00e0 ribelli, u ji\u017c\u017cejnu fix- xuxa tag\u0127hom u fl- eleganza tal- ilbies.", "Forsi mhux kollox jo\u0127ro\u0121 mill- qalb?", "Forsi min mhux fidil fil- ftit, ikun fidil fil- wisq?", "Fejn huwa l- ispirtu tal- karit\u00e0 tag\u0127hom, meta ma jissaportux id- difett tal- o\u0127rajn?", "Jiena Alla inkarnat \u0121ejt imsallab f' tant tbatija biex ma n\u0127allihomx ibatu eternament.", "Fejn huwa l- ispirtu tas- sagrifi\u010b\u010bju, jew ta' vittma fihom, meta huma jfittxu l- kumdit\u00e0 u jonfru meta tonqoshom?", "Jiena Alla inkarnat lanqas biss ma kelli fejn immidd rasi, u waqajt ta\u0127t il- qilla tal- mewt biex nag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Missieri.", "Imbag\u0127ad jittamaw li b' hekk g\u0127andhom ji\u0121i jgawdu mieg\u0127i.", "O kemm sejrin imqarrqin!", "Ja\u0127sbu li, meta ma jkunux i\u017cjed kapa\u010bi li jgawdu d- dinja u s- sentimenti tag\u0127ha, allura jfittxu l- ispirtu tieg\u0127i, ming\u0127ajr ma jikkonsidraw li jista' jag\u0127laq i\u017c- \u017cmien g\u0127alihom, u jsibu l- bieb mag\u0127luq ma' wi\u010b\u010bhom, b\u0127alma sabuh il- \u0127ames xebbiet boloh tal- parabbola.", "Il- \u0127niena tieg\u0127i hija g\u0127al min jib\u017ca' minni, g\u0127al min ifittixni bl- ispirtu u bil- verit\u00e0.", "Ikun it- ta\u0127ri\u0121 tieg\u0127ek kontinwament fl- ispirtu tieg\u0127i, jekk inti trid tkun tassew tieg\u0127i: mieri 'l qalbek, u pperswadiha g\u0127as- sagrifi\u010b\u010bju fuq it- tag\u0127lim u fuq l- e\u017cempji tieg\u0127i.", "Jen\u0127tie\u0121 li sforz tant tbatija wie\u0127ed jid\u0127ol fis- saltna ta' Alla.", "Attendenza Nru 12.", "L- im\u0121iba ta' Alla ma' ru\u0127 li j\u0127obb.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Kull sforz huwa dejjem inutli g\u0127ar- ru\u0127, jekk Alla jirtira minnha, jekk Alla ma jberikhiex, jekk Alla ma jag\u0127milx \u0127niena mag\u0127ha: mhix \u0127a\u0121a ta' min irid, lanqas ta' min ji\u0121ri, i\u017cda ta' Alla li jag\u0127mel \u0127niena.", "Dina l- verit\u00e0 g\u0127andha tinklina r- ru\u0127 biex tg\u0127ix umli, biex tirrikorri lejh jekk tassew trid tasal g\u0127all- vittorja fil- kumbattimenti u tie\u0127u l- kuruna tal- \u0121ustizzja.", "Il- \u0121udizzji ta' Alla huma abbiss kbir, u t- triqat tieg\u0127u huma ta' \u0127add ta' min ifittixhom biex jifhimhom: infatti huwa j\u0127obb 'il kul\u0127add, 'il kull kreatura tieg\u0127u bi m\u0127abba skont in- natura; i\u017cda skont il- grazzja, bosta huma msej\u0127in u ftit il- mag\u0127\u017culin.", "Tista' ta\u0127dem u tillotta kemm g\u0127andek \u0127ila, kollox g\u0127alxejn jekk is- Sinjur Alla ma jkunx mieg\u0127ek, favur tieg\u0127ek.", "Jekk is- Sinjur ma jkunx bnieha hu d- dar g\u0127alxejn ja\u0127dmu l- \u0127addiema; jekk is- Sinjur ma jkunx indukraha hu l- belt, g\u0127alxejn jindukraw il- g\u0127assiesa: g\u0127alhekk kull glorja hija dejjem g\u0127alih.", "Jekk issaqsi 'l xi \u0127add jekk Alla j\u0127obbux, jista' bis- sigurezza jwie\u0121eb li iva, i\u017cda biss fl- isfera tan- natura; per\u00f2 fl- isfera tal- grazzja, \u0127add ma jista' jkun jaf jekk huwiex o\u0121\u0121ett tal- mibeg\u0127da jew tal- im\u0127abba ta' Alla.", "Din hija verit\u00e0.", "Issa per\u00f2 r- ru\u0127 g\u0127al \u010berti sinjali ssib motiv ta' konsolazzjoni li hija aktarx ma\u0127buba minn Alla bi m\u0127abba tal- grazzja, g\u0127aliex kwalunkwe m\u0127abba ma toqg\u0127odx ming\u0127ajr turija fl- opri.", "Ifhem tajjeb x' jag\u0127mel Alla ma' ru\u0127 li j\u0127obb bi m\u0127abba tal- grazzja.", "Meta Alla jkun i\u0127obb ru\u0127 bi m\u0127abba tal- grazzja, waqt it- tentazzjonijet, waqt il- kumbattiment, billi Alla jkun favur tag\u0127ha g\u0127all- \u0121udizzji kollha sapjenza tieg\u0127u, jippreservaha, u ma j\u0127allihiex taqa' fid- dnub il- mejjet, u lanqas fi dnub venjali, jekk i\u017cjed ikun i\u0127obbha. 'l Alla nistudjawh u nag\u0127rfuh fuq l- opri tieg\u0127u: issa jekk bniedem ma\u0127luq g\u0127ax- xbieha tieg\u0127u fin- natura ma j\u0127allix jaqa' fl- art \u0127abib tieg\u0127u, li hu jara li qieg\u0127ed i\u0127ossu \u0127a\u017cin, i\u017cda jsostnih u j\u017commu; kemm i\u017cjed Alla jag\u0127mel dan ma' ru\u0127 li jkun i\u0127obb?", "Meta Alla j\u0127obb ru\u0127 bi m\u0127abba tal- grazzja, iqeg\u0127idha fl- okka\u017cjoni li tag\u0127mel il- \u0121id mal- proxxmu fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna, u jag\u0127tiha l- mezzi kollha g\u0127all- finijiet li g\u0127alihom ikun g\u0127a\u017cilha: g\u0127aliex hija proprjet\u00e0 ta' Alla li j\u0127enn u li jag\u0127mel il- \u0121id, u l- grazzja tieg\u0127u fir- ru\u0127 ma tafx tag\u0127mel \u0127a\u0121a o\u0127ra diversament.", "Meta Alla j\u0127obb ru\u0127 bi m\u0127abba tal- grazzja jag\u0127mel bis- sapjenza u bil- providenza tieg\u0127u li hija ssofri fuq dina l- art, u iktar ma jkun i\u0127obbha, iktar jag\u0127mel li hija ssofri biex, g\u0127all- pa\u010benzja tag\u0127ha, tir\u010bievi kuruna ikbar tal- \u0121ustizzja.", "G\u0127al hedawna s- sofferenzi r- ru\u0127 bil- kwiet kollha tirrassenja lilha nnifisha u bi spirtu ta' umilt\u00e0 tg\u0127id: Inti \u0121ust, o Sinjur, u kull triq tieg\u0127ek hija verit\u00e0.", "Meta per\u00f2 sofferenzi ma ji\u0121ux minn Alla bi m\u0127abba tal- grazzja, allura l- bniedem fihom jispa\u010benzja ru\u0127u bil- ksur tal- li\u0121i divina.", "X' konsolazzjoni immela g\u0127al hedik ir- ru\u0127 li \u0121\u0121ib vittorja fit- tentazzjoni, li ssib lilha nnifisha fl- okka\u017cjoni li tag\u0127mel il- \u0121id, u li tkun issofri bir- rassenjazzjoni!", "Attendenza Nru 13.", "Kull tentazzjoni tid\u0127ol tissara mal- \u0127sieb tal- bniedem.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Ebda tentazzjoni ma ti\u0121i minn Alla, g\u0127ax Alla ma jittenta 'l \u0127add, i\u017cda biss jippermetti biex jippremja l- fidili u jikkastiga l- infidili lejh.", "It- tentazzjoni tista' ti\u0121i jew mill- ispirtu tal- istess natura, jew mill- bnedmin, jew mix- xitan, u tid\u0127ol tissara dejjem mal- \u0127sieb tar- ru\u0127 li hija l- parti superjuri tal- bniedem, g\u0127ax kull kunsens, u kull azzjoni tiddependi minnu biss.", "It- tentazzjoni tesponi r- ra\u0121unijiet tag\u0127ha lill- \u0127sieb, u l- \u0127sieb jekk ma jkunx iffortifikat bil- fidi, bid- dawl tal- veritajiet eterni, il- vittorja mhix g\u0127alih.", "Meta per\u00f2 bl- intellett jag\u0127raf l- inganni tat- tentazzjoni, u l- \u0127sarat li \u0121\u0121ib, ming\u0127ajr dubju li l- volont\u00e0 ma tarahx b\u0127ala \u0121id, i\u017cda b\u0127ala deni veru u tirre\u017cistilu serjament jew b' mod naturali jew b' mod sopranaturali.", "B' mod naturali, meta l- intellett jara biss il- \u0127sara fis- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem, fil- fama jew f' xi \u0121id ie\u0127or temporali: u re\u017cistenzi b\u0127al dawn qatt mhuma ta' mertu quddiem Alla, g\u0127ax kieku jonqos dan l- o\u0121\u0121ett, allura kienet il- volont\u00e0 t\u0127addan bil- kunsens tag\u0127ha dak li hu \u0127a\u017cin.", "B' mod sopranaturali, meta l- intellett jara l- konsegwenzi tar- ru\u0127, rigward it- telfien ta' dejjem li Alla jippremja t- tajbin u jikkastiga l- \u0127\u017ciena, jew li Alla huwa tajjeb u denn ta' kull \u0121ie\u0127 u ta' kull glorja, u ta' kull im\u0127abba: u re\u017cistenzi b\u0127al dawn fid- dawl tal- fidi huma quddiem Alla glorja, ringrazzjamenti, espjazzjoni u ji\u0121bdu l- benedizzjoni u jag\u0127mlu l- mertu.", "Immela r- ru\u0127 tikkumbatti u tillotta permezz tar- ra\u0121unar fil- \u0127sieb; il- \u0127sieb jitkellem mat- tentazzjoni, u t- tentazzjoni mal- \u0127sieb: il- \u0127sieb ji\u0121\u0121ieled mat- tentazzjoni u t- tentazzjoni tissalta biex tirba\u0127 bl- inganni fil- promessi tal- \u0121id.", "U l- konklu\u017cjoni jew tal- vittorja jew tat- telfa hija fil- \u0127sieb.", "Vittorja biss meta l- \u0127sieb huwa armat bil- fidi, bir- riflessjoni, bit- tag\u0127lim u bil- grazzja; u li b' volont\u00e0 soda ma jag\u0127tix widen, malli javverti, jinteba\u0127 bil- malizzja.", "Osserva n- ne\u010bessit\u00e0 g\u0127all- kustodja u g\u0127all- vi\u0121ilanza tal- \u0127sieb, li kull mument f' hedina l- \u0127ajja huwa assaltat: il- kaw\u017ca tal- fer\u0127 tieg\u0127ek hija fil- \u0127sieb, il- kaw\u017ca tan- niket tieg\u0127ek hija fil- \u0127sieb, il- kaw\u017ca tal- pa\u010bi tieg\u0127ek hija fil- \u0127sieb, u kollox fil- \u0127sieb.", "Attendenza Nru 14.", "Il- \u0127sieb jikkomunika mal- passjonijiet.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Xejn \u0127lief il- \u0127sieb ma jista' jra\u017c\u017can jew i\u017comm fl- ordni l- passjonijiet: xejn \u0127lief il- \u0127sieb ma jista' jqajjem g\u0127ad- di\u017cordni l- passjonijiet.", "Il- passjonijiet mhumiex \u0127wejje\u0121 \u0127\u017ciena, huma proprjet\u00e0 tan- natura umana: per\u00f2 jekk ma jin\u017cammux ta\u0127t it- tre\u0121ija tar- ra\u0121uni, il- bniedem jid\u0127ol fil- klassi tal- annimali, jg\u0127ix infeli\u010bi u inkwiet tant f' din id- dinja kemm fl- o\u0127ra; g\u0127ax is- saltna tas- smewwiet hija pa\u010bi u \u0121ustizzja, u mhux ikel u xorb, jew sodisfazzjonijiet senswali.", "Kun af li r- ru\u0127 u l- \u0121isem g\u0127andhom korrispondenza naturali bejniethom u kummer\u010b inseparabbli: per\u00f2 r- ru\u0127 li proprjet\u00e0 tag\u0127ha hija r- ra\u0121uni ossija l- \u0127sieb hija l- parti superjuri; u l- \u0121isem, ossija l- passjonijiet, huma l- parti inferjuri tal- bniedem.", "Issa kull darba li r- ru\u0127 ta\u0127seb, dejjem issir il- komunikazzjoni relattiva jew mal- passjonijiet konkupixxibbli, cio\u00e8, li g\u0127andhom b' o\u0121\u0121ett tag\u0127hom dak li jing\u0127o\u0121ob, jew mal- passjonijiet iraxxibbli, cio\u00e8, li g\u0127andhom b' o\u0121\u0121ett tag\u0127hom dak li ma jing\u0127o\u0121obx: u dana kollu skont il- kwalit\u00e0 tal- \u0127sieb.", "Jekk il- \u0127sieb tieg\u0127ek jedha b' dak li jing\u0127o\u0121ob lin- natura, il- passjonijiet tal- konkupixxibbli j\u0127ossu l- aptit relattiv tal- im\u0127abba mal- o\u0121\u0121ett tal- istess \u0127sieb: jekk il- \u0127sieb tieg\u0127ek jedha b' dak li ma jing\u0127o\u0121obx lin- natura, il- passjonijiet tal- iraxxibbli j\u0127ossu l- aptit relattiv tal- vendetta mal- o\u0121\u0121ett tal- istess \u0127sieb.", "Hawn immela huwa qieg\u0127ed l- istudju kollu kif il- \u0127sieb g\u0127andu jiddirie\u0121i lilu nnifsu biex ikun illiberat mill- insulti tal- passjonijiet ossija mill- forzi tag\u0127hom.", "L- esperjenza dejjem g\u0127allmet li kull \u0127sieb li \u017camm f' kollox il- moderazzjoni, dejjem mexa fit- triq tal- virt\u00f9 skont il- prin\u010bipju li l- virt\u00f9 hija mqieg\u0127da fin- nofs; g\u0127ax il- \u0127sieb huwa mqieg\u0127ed f' natura feruta li ma tafx tg\u0127id bi\u017c\u017cejjed.", "Dejjem saltan fil- vera feli\u010bit\u00e0, fil- vera pa\u010bi hedak il- \u0127sieb, li ddirie\u0121a lilu nnifsu bis- silenzju intern, jew li malajr siket malli lema\u0127 l- ombra tal- \u0127a\u017cen, tal- inkwiet: u ming\u0127ajr il- grazzja tas- sema dan \u0127add ma jista' jag\u0127mlu, kif kiteb l- appostlu \u0120akbu.", "Attendenza Nru 15.", "X' jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jin\u017ca' biex jid\u0127ol jissara.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jin\u017ca' kollox biex jid\u0127ol jissara: g\u0127aliex jekk jid\u0127ol fil- kamp biex jissara, u jkun imlibbes b' xi \u0127a\u0121a anki \u017cg\u0127ira fa\u010bilment l- g\u0127adu jsib mnejn jaqbdu u jsabbtu mal- art ikanta vittorja.", "L- ispirti malinni huma g\u0127arwenin: u g\u0127arwien ma' g\u0127arwien g\u0127andu jissara; immela l- inqas attakk tal- volont\u00e0 mal- kreatura jqieg\u0127ed ir- ru\u0127 fil- periklu tat- telfien ta' dejjem.", "Jekk wie\u0127ed ikun attakkat ma' missieru, jew ma' ommu, jew ma' martu, jew ma' wliedu, jew ma' \u0127utu, jew ma' xi \u0127abib, jew ma' xi \u0121id temporali, mal- \u0127ajja, mal- fama, ma' xi possessjoni jsib ru\u0127u waqt it- tentazzjoni hekk bla forza li jakkonsenti g\u0127ad- dnub biex ma jinfiridx mill- o\u0121\u0121ett ta' qalbu.", "Fi kliem ie\u0127or jag\u0127mel il- kreatura iktar prezzju\u017ca mill- kreatur.", "G\u0127alhekk biex wie\u0127ed jirba\u0127 kull tentazzjoni je\u0127tie\u0121 li jillotta mne\u017c\u017ca' sa mill- inqas qafla: je\u0127tie\u0121 li jobg\u0127od 'il missieru, u 'l ommu, u 'l martu, u 'l uliedu, u 'l \u0127utu iva u 'l \u0127ajtu wkoll li naturalment ma jibdilha ma' xejn, jekk ma jridx jobg\u0127od 'l Alla, il- premju tal- vittorja tieg\u0127u.", "Je\u0127tie\u0121 li jirrinunzja kulma g\u0127andu b' distakk tali fl- ispirtu li jitlef kollox biex ma jitlifx il- vittorja: je\u0127tie\u0121 fuq kollox li ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu u jmieri l- volont\u00e0 tieg\u0127u, altrimenti l- mewt ta' dejjem g\u0127andu g\u0127ax jistenna waqt is- sarar tieg\u0127u mal- g\u0127edewwa spiritwali tieg\u0127u.", "Il- kaw\u017ca ta' kull dnub hija fl- attakk tal- volont\u00e0 mal- kreatura, u fil- bi\u017ca' li wie\u0127ed jitlef il- kreatura.", "U kemm g\u0127andu wie\u0127ed ra\u0121un li volontarjament ji\u010b\u010ba\u0127\u0127ad u jin\u017ca' minn kollox, meta ne\u010bessarjament u indispensabbilment g\u0127andu mill- forza tal- mewt i\u0127alli kollox, f' \u0127in bla waqt, u jid\u0127ol fl- eternit\u00e0!", "Hekk g\u0127andu wie\u0127ed i\u0121ib ru\u0127u mal- kreaturi: jg\u0127o\u017c\u017c biss dawk li jressquh u jg\u0127inuh g\u0127all- akkwist ta' Alla, il- fini uniku tieg\u0127u, u jwarrab dawk li jfixkluh minn hedana l- akkwist.", "X' inhija l- kreatura fejn il- kreatur?", "X' inhuwa \u017c- \u017cmien fejn l- eternit\u00e0?", "Ir- riflessjoni tanima l- volont\u00e0 biex tin\u0127all minn kull affezzjoni ta' dina l- art.", "Jin\u017ca' immela kollox min irid jing\u0127aqad ma' Alla fil- \u0127ajja u wara l- mewt.", "Attendenza Nru 16.", "X' jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jilbes biex jid\u0127ol jissara.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta \u017c- \u017cag\u0127\u017cug\u0127 rag\u0127aj David ried jinda\u0127al biex jissara mal- \u0121gant Gulija, li kien it- terrur tal- poplu Lhudi, u Sawl ir- re kien libbsu ta' gwerrier, iddisprezza dik l- armatura, g\u0127ax biha sab ru\u0127u mfixkel.", "Kif \u0121ie biex jaffronta 'l hedana l- \u0121gant, qallu: Inti ti\u0121i g\u0127alija bix- xabla, bil- lasta, u bl- armatura ta' gwerrier; i\u017cda jiena ni\u0121i g\u0127alik fl- isem tas- Sinjur tal- e\u017cer\u010bti, fl- isem ta' Alla.", "David qatel il- \u0121gant b' vittorja glorju\u017ca.", "L- g\u0127ajnuna immela ta' min irid jissara vittorjo\u017cament g\u0127andha tintfittex biss fl- isem tas- Sinjur li g\u0127amel is- sema u l- art.", "Xejn ma jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jilbes biex jid\u0127ol jissara \u0127lief l- armatura tal- orazzjoni, li tissoponi fidi ferma fir- ru\u0127 tieg\u0127u.", "M' hemmx rimedju ie\u0127or g\u0127all- vittorja fuq it- tentazzjoni \u0127lief l- orazzjoni.", "Dan il- mezz jiena tajt lill- appostli ma\u0127bubin tieg\u0127i fl- ort tal- \u0120etsemani: Itolbu sabiex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni.", "Min immela ma jitlobx, jaqa' fit- tentazzjoni, u min jitlob jirba\u0127 kull tentazzjoni.", "Jista' jkun li missier ta' hedina l- art ji\u010b\u0127ad l- g\u0127ajnuna li jkun talbu ibnu f' mument ta' periklu temporali?", "Kemm immela i\u017cjed Alla jnewwel id- drieg\u0127 omnipotenti tieg\u0127u fuq il- bniedem fidil li jitolbu g\u0127al ra\u0121unijiet li jigglorifikaw l- isem tas- Sinjur!", "Iben tieg\u0127i, dawk kollha li jag\u0127mlu l- orazzjoni billi jimmeditaw fuq il- mewt, fuq Alla li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena, u li jinsab kullimkien, u li jinvokawh bil- verit\u00e0, dejjem hemm g\u0127alihom il- vittorja, ikun kemm ikun qawwi u armat l- g\u0127adu li jkun irid jissara mag\u0127hom.", "Attendenza Nru 17.", "Ftit huma li jkantaw vittorja fil- \u0121lieda mat- tentazzjoni.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Fid- dinja tnejn huma t- triqat li jispi\u010b\u010baw fil- linja tal- eternit\u00e0: wa\u0127da hija dejqa, u dejqa i\u017cjed milli wie\u0127ed ja\u0127seb, u huma ftit li jsibuha u li jid\u0127lu minnha, u dina tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja ta' dejjem, u l- o\u0127ra hija wiesg\u0127a u huma bosta dawk li jsibuha u li jid\u0127lu minnha, u dina tie\u0127u g\u0127at- telfien ta' dejjem.", "Id- dejqa tirrikjedi tg\u0127akkis, u l- wiesg\u0127a fiha l- libert\u00e0 tan- natura.", "Minn hedina l- verit\u00e0, li jiena semmejt fl- evan\u0121elju, tin\u0121ibed il- konklu\u017cjoni li ftit huma li jo\u0127orgu rebbie\u0127a fil- \u0121lieda mat- tentazzjoni.", "Fid- dinja wkoll hawn il- mexxejja li jinqasmu f' \u017cew\u0121 klassijiet: mexxejja skont l- ispirtu, u mexxejja skont il- la\u0127am.", "Dawk li jistrin\u0121u l- libert\u00e0 tal- volont\u00e0 fit- tre\u0121ija huma l- mexxejja skont l- ispirtu, u mexxejja b\u0127al dawn \u017commhom dejjem min- na\u0127a ta' Alla, g\u0127ax it- triq li tie\u0127u g\u0127and Alla hija dejqa.", "Dawk li jiffavorixxu l- libert\u00e0 tal- volont\u00e0 fit- tre\u0121ija huma l- mexxejja skont il- la\u0127am, u mexxejja b\u0127al dawn \u017commhom mhux min- na\u0127a ta' Alla, g\u0127ax it- triq li tie\u0127u g\u0127and Alla mhix wiesg\u0127a.", "Il- mexxejja skont il- la\u0127am jissu\u0121\u0121erixxu li wie\u0127ed m' g\u0127andux i\u010bedi d- drittijiet tieg\u0127u, li wie\u0127ed m' g\u0127andux ja\u0127bi l- pre\u0121ju u l- merti tieg\u0127u g\u0127all- promozzjonijiet temporali, li wie\u0127ed g\u0127andu ja\u0127\u017cen g\u0127alih te\u017cori fuq l- art, li m' g\u0127andux joqg\u0127od g\u0127all- fehma ta' \u0127addie\u0127or u jobdi, li wie\u0127ed g\u0127andu jitkellem biex ma jin\u017cammx injoranti, li wie\u0127ed g\u0127andu jitg\u0127olla, u juri kemm jaf u kemm jifla\u0127, u b' dan kollu g\u0127as- sodisfazzjon is- segwa\u010bi ta' hedawna l- g\u0127omja er\u0127ilhom jid\u0127lu fix- xibka tat- tentazzjoni.", "Per\u00f2 s- segwa\u010bi tal- mexxejja skont l- ispirtu er\u0127ilhom igawdu l- pa\u010bi, u jkantaw il- vittorja fuq kull tentazzjoni permezz tat- tg\u0127akkis, tal- umiljazzjoni, tal- pa\u010benzja u tas- silenzju: u dawn huma ftit wisq kif inti stess tista' tikkonsidra fl- im\u0121iba tal- bnedmin li jikkonversaw fid- dinja.", "Attendenza Nru 18.", "Sakemm wie\u0127ed g\u0127adu fid- dinja mhuwiex sigur fuq it- tentazzjoni.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Dan il- \u0127sieb g\u0127alkemm isewwed il- qalb tal- fidili akkaw\u017ca tal- perseveranza, li \u0127add ma jista' jkun sigur fiha, billi l- bniedem jitbiddel kull mument, u li jekk il- grazzja ta' Alla titwarrab mir- ru\u0127 tal- bniedem, f' mument isir kapa\u010bi tal- aqwa delitt: per\u00f2 dan il- \u0127sieb, li jnissel bi\u017ca' salutari, i\u017comm ir- ru\u0127 fi spirtu kontinwu ta' umilt\u00e0, u perkonsegwenza j\u017commha o\u0121\u0121ett tal- grazzja ta' Alla, kif hemm miktub li Alla jirre\u017cisti lis- suppervi, u jag\u0127ti l- grazzja tieg\u0127u lill- umli.", "Ma kienx forsi r- re Salamun imfa\u0127\u0127ar minn Alla stess g\u0127at- talba tieg\u0127u, u ma kienx forsi nsab denn li jibni t- tempju ta' Alla?", "Intant dan il- g\u0127aref Salamun waqt l- okka\u017cjoni, waqt il- \u0121lieda mat- tentazzjoni \u0121\u0121arraf fl- idolatrija: iva \u0121\u0121arraf fl- idolatrija dak stess li kien bena t- tempju g\u0127all- qima ta' Alla.", "Ma kienx forsi r- re David imfa\u0127\u0127ar minn Alla stess g\u0127all- fedelt\u00e0 tieg\u0127u lejh?", "Intant waqt il- prova, waqt it- tentazzjoni, g\u0127amel adulterju u omi\u010bidju.", "Ma kienx forsi Sansun mag\u0127\u017cul minn Alla biex ikun id- difensur tal- poplu Lhudi u m\u017cejjen b' forza tal- g\u0127a\u0121eb?", "Intant waqt it- tentazzjoni t\u0127allat ma' nies in\u010birkon\u010bi\u017ci kontra l- preskrizzjoni ta' Mos\u00e9.", "Issa min hu li ja\u0127seb li hu hekk g\u0127aref daqs Salamun, hekk fidil daqs David, hekk qawwi daqs Sansun li \u0121\u0121arrfu waqt it- tentazzjoni, u intant jista' joqg\u0127od \u017cgur li g\u0127andu dejjem jo\u0127ro\u0121 rebbie\u0127i fuq it- tentazzjoni, li fejn tonqos il- grazzja ta' Alla, er\u0127ilha tag\u0127mel stra\u0121i mill- erwie\u0127?", "Min fost il- \u0127ajjin jista' jg\u0127id li hu \u0121\u00e0 me\u0127lus mill- fjammi eterni?", "Min ikun ippersevera sal- a\u0127\u0127ar dan ikun salv.", "Il- premju jintwieg\u0127ed lil min jibda tajjeb, i\u017cda jintg\u0127ata lil min jispi\u010b\u010ba tajjeb.", "Attendenza Nru 19.", "Min \u0127alqek ming\u0127ajrek ma jsalvakx ming\u0127ajrek.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Ming\u0127ajr l- opra jew il- kooperazzjoni tieg\u0127ek, kif tista' tir\u010bievi l- kuruna tal- \u0121ustizzja, jekk inti bil- g\u0127ajnuna tal- grazzja divina ma tkunx ikkumbattejt u \u0127dimt g\u0127aliha?", "Ma jkunx hemm ra\u0121un li l- kuruna tissejja\u0127 tal- \u0121ustizzja, jekk ikun jonqos il- mertu, jekk Alla wa\u0127du ja\u0127dem, jew wa\u0127du jopra s- salvazzjoni ta' ru\u0127ek.", "Alla lil wie\u0127ed jag\u0127tih \u0127ames talenti, lil ie\u0127or tnejn, u lil ie\u0127or wie\u0127ed: per\u00f2 jekk dawn ma j\u0127addmuhomx skont il- \u0127ila u l- virt\u00f9 tag\u0127hom, kollha jkunu denji ta' \u010banfir, u mhux denji ta' tif\u0127ir.", "Je\u0127tie\u0121 immela li inti ta\u0127dem u tikkumbatti biex ikollok il- \u0127las fidil tax- xog\u0127ol tieg\u0127ek.", "Il- \u0121enna hija l- \u0127las kbir, u l- infern huwa l- kastig: u Alla huwa \u0121ust, u jag\u0127ti lil kull wie\u0127ed dak li jkun lilu jist\u0127oqq skont l- opri volontarji tieg\u0127u.", "\u0126u padrun ta' hedina l- art, li jikkmanda lis- seftur tieg\u0127u biex itemm l- ordnijiet tieg\u0127u, u dan intant jg\u0127addi fil- g\u0127a\u017c\u017c i\u017c- \u017cmien tieg\u0127u, jidhirlek li jag\u0127tih is- salarju assenjat?", "U forsi ma jidde\u0127akx hedan is- serv bil- padrun tieg\u0127u jekk jag\u0127tih is- salarju li ma jkunx jist\u0127oqqlu?", "Jidhirlek li Alla jista' jkun denn ta' da\u0127k, li jag\u0127ti l- \u0121enna lil min ma jkunx jist\u0127oqqlu?", "Forsi l- bniedem mhuwiex ma\u0127luq a xbieha ta' Alla, u li tassew jintg\u0127araf fl- attributi u fil- perfezzjonijiet tieg\u0127u fuq l- istess kreaturi tieg\u0127u?", "Il- premju huwa kbir u ma jitti\u0127idx ming\u0127ajr xog\u0127ol kbir.", "Attendenza Nru 20.", "It- telfien tieg\u0127ek mill- \u0127tija tieg\u0127ek.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Jekk inti ta\u0127seb anzi tara li ma intix kapa\u010bi li tvin\u010bi u tirba\u0127 billi tissaporti, billi titg\u0127akkes, hemm g\u0127alik il- grazzja divina li g\u0127all- merti tieg\u0127i, Alla jag\u0127tiha lil min jitlobhielu.", "Hija \u0127a\u0121a \u010berta li min jag\u0127mel dak kollu li jista' bil- forzi tieg\u0127u kollha, Alla ma ji\u010b\u0127adx \u017cgur l- g\u0127ajnuna tal- grazzja biex wie\u0127ed ikun jista' jtemm dak li bil- \u0127ila tieg\u0127u wa\u0127edha ma jkunx jista' Kollox wie\u0127ed jista' f' Alla li jkun jikkonfortah.", "Alla ma \u0127alaqx il- kreaturi tieg\u0127u biex jibg\u0127athom, wara mewthom, fil- lok tat- turmenti, anzi espressament wera li jrid li kull bniedem ikun salv, u li hu jag\u0127ti lil kull wie\u0127ed il- grazzja suffi\u010bjenti g\u0127as- salvazzjoni; i\u017cda billi kull bniedem huwa liberu jista' japprezza jew jiddisprezza l- grazzja.", "Min jitlob jaqla' min ifittex isib, u min i\u0127abbat lilu ji\u0121i miftu\u0127: immela wie\u0127ed ma jaqlax, g\u0127ax ma jitlobx, wie\u0127ed ma jsibx, g\u0127ax ma jfittixx, wie\u0127ed ma ji\u0121ix lilu miftu\u0127, g\u0127ax ma j\u0127abbatx: u mhumiex hedawna l- azzjonjiet liberi li jiddependu mill- volont\u00e0 tal- bnedmin?", "Quddiem kull bniedem il- \u0127ajja u l- mewt, u lilu jintg\u0127ata dak li huwa stess ikun g\u0127a\u017cel.", "Ma jing\u0127adx in\u0121ust l- im\u0127allef ta' hedina l- art li jikkundanna bniedem g\u0127all- \u0127abs, meta ma jkunx lilu jist\u0127oqq il- \u0127abs, meta m' g\u0127andu ebda \u0127tija?", "Jekk wie\u0127ed jammetti li t- telfien mhux bi \u0127tija tal- bniedem, g\u0127ax bilfors ikollu jag\u0127mel il- \u0127a\u017cen, jew li l- \u0127ajja eterna mhix g\u0127all- mertu tal- bniedem, g\u0127ax bilfors ikollu jag\u0127mel il- \u0121id, x' lok jista' jkollha l- \u0121ustizzja ta' Alla, li jippremja t- tajbin, u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena?", "Forsi mhux kul\u0127add jaf li dak li hu tajjeb g\u0127andu jkun, u li m' g\u0127andux ikun dak li hu \u0127a\u017cin?", "Sforza immela li tag\u0127mel kollox biex ma tid\u0127olx fit- telfien ta' dejjem.", "Attendenza Nru 21.", "Min hu li j\u0127obb' l Alla kif imiss.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- perfezzjoni tar- ru\u0127 hija fl- im\u0127abba, u l- bi\u017ca' mhux fl- im\u0127abba: g\u0127alhekk jiena nqieg\u0127ed quddiem il- menti tieg\u0127ek bniedem li tassew i\u0127obb 'l Alla kif imiss, sabiex inti tkun tista' b' xi mod tara xi ftit fiex inti fil- \u0127ajja spiritwali.", "Bniedem li tassew i\u0127obb 'l Alla kif imiss, u perkonsegwenza huwa fil- perfezzjoni, g\u0127andu f' sidru tlitt iqlub f' qalb wa\u0127da.", "Qalb tan- nar lejn Alla: biha huwa b' disprezz ta' \u0127ajtu wkoll jippreferixxi f' kollox u g\u0127al kollox il- volont\u00e0 ta' Alla, biha f' kollox jirrassenja ru\u0127u mal- volont\u00e0 ta' Alla, i\u0127e\u0121\u0121e\u0121 biex jag\u0127mel igglorifikat 'l Alla mill- o\u0127rajn, u f' xejn ma jitg\u0127axxaq \u0127lief fil- glorja tal- isem ta' Alla.", "Qalb tal- la\u0127am lejn il- proxxmu: biha huwa j\u0127enn g\u0127al kul\u0127add sin\u010berament u di\u017cinteressatament: dak li jrid mag\u0127mul lilu nnifsu, jag\u0127mlu lill- o\u0127rajn, u dak li ma jridx mag\u0127mul lilu nnifsu, mhux biss ma jag\u0127mlux hu stess lill- o\u0127rajn, i\u017cda jinteressa ru\u0127u biex lanqas ma jag\u0127mluh l- o\u0127rajn: jifra\u0127 ma' min hu fer\u0127an, u jibki ma' min huwa mbikki.", "Qalb tal- bron\u017c lejh innifsu: biha ja\u0127qar lilu nnifsu perswa\u017c li iktar ma wie\u0127ed jitg\u0127akkes u jbati f' dina l- \u0127ajja ikbar tkun g\u0127alih il- glorja wara l- mewt.", "Il- perfezzjoni tar- ru\u0127 hija mqieg\u0127da fl- im\u0127abba, li hija t- temmija tal- li\u0121i: \"\u0126obb is- Sinjur Alla tieg\u0127ek b' qalbek kollha, u b' ru\u0127ek kollha, u bil- \u0127sieb tieg\u0127ek kollu.", "Dan huwa l- ikbar u l- ewwel kmandament.", "U t- tieni jixbah lil dan: \u0126obb il- proxxmu tieg\u0127ek, b\u0127alek innifsek.\"", "Min i\u0127obb jg\u0127aqqad qalbu mal- o\u0121\u0121ett li j\u0127obb, u jsir \u0127a\u0121a wa\u0127da mieg\u0127u: min immela j\u0127obb 'l Alla li huwa m\u0127abba Alla jg\u0127ammar fih u huwa f' Alla.", "Attendenza Nru 22.", "Kif tillotta mat- tentazzjonijiet in\u0121enerali.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "L- ewwel nett a\u0127seb li kull dnub mejjet ming\u0127ajr dubju jtellef il- pa\u010bi tal- qalb, u kull mertu ma\u0127\u017cun, ine\u017c\u017ca' r- ru\u0127 mill- grazzja, jag\u0127milha inkapa\u010bi li timmerita u \u0127atja ta' pwieni eterni.", "Fit- tieni lok a\u0127seb li jekk inti tag\u0127ti l- kunsens g\u0127al dnub mejjet jista' ji\u0121ri li ma jkollokx il- grazzja li ter\u0121a' tintrefa' i\u017cjed g\u0127all- istat tal- grazzja; g\u0127ax wie\u0127ed jaqa' meta jrid, i\u017cda li jqum g\u0127all- grazzja ma jiddependix minnu: u jista' jag\u0127laq in- numru determinat tad- dnubiet li Alla fis- sapjenza tieg\u0127u jkun iddegreta li ja\u0127firlu: u g\u0127alhekk ji\u0121i fuqek jew l- abbandun ta' Alla, jew il- mewt li tqieg\u0127dek g\u0127al dejjem fit- turmenti.", "Fit- tielet lok a\u0127seb li Alla huwa l- uniku benefattur tieg\u0127ek denn tassew ta' rikonoxxenza u ta' ringrazzjamenti, u li hija kerha wisq l- ingratitudni.", "Fir- raba' lok a\u0127seb li Alla jobg\u0127od id- dnub daqskemm i\u0127obb lilu nnifsu, u li \u0127ajtek u \u017c- \u017cmien huwa biss f' idejh, u li kollox jiddependi minnu.", "Fil- \u0127ames lok a\u0127seb li Alla jag\u0127mel \u0127niena ma' min jib\u017ca' minnu u mhux ma' min b\u0127all- Farg\u0127uni jg\u0127id: \"Min huwa s- Sinjur biex nobdi l- vu\u010bi tieg\u0127u?\"", "Fis- sitt lok a\u0127seb li g\u0127ad tmut \u017cgur, u meta ma tafx, u darba biss, u indispensabbilment ti\u0121i \u0121\u0121udikat bl- ikbar reqqa, u d- drieg\u0127 ta' Alla ma te\u0127ilsux u la \u0127aj u lanqas mejjet.", "Fis- seba' lok a\u0127seb li l- indannati qeg\u0127din fid- disperazzjoni eterna g\u0127ax dinbu gravament: u li \u017cgur li \u0127add minnhom ma ried jid\u0127ol f' lok hekk tremendissmu, u intant huma hemm g\u0127al dejjem inkatenati mill- \u0121ustizzja divina.", "Jidhirlek li min ja\u0127seb serjetajiet b\u0127al dawn sejjer jaqa' lsir ta' dnub mejjet?", "Ir- renju tas- sema huwa biss g\u0127all- prudenti, u bil- verit\u00e0 l- \u0127ames xebbiet prudenti biss da\u0127lu fih mill- parabbola.", "Min hu prudenti \u0127lief min jirrifletti u ja\u0127seb dejjem x' ji\u0121i wara?", "Attendenza Nru 23.", "Kif tillotta meta tkun ittentat li to\u0127ro\u0121 mit- triq id- dejqa biex tid\u0127ol fit- triq il- wiesg\u0127a.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta t\u0127ossok g\u0127ajjien bil- pi\u017c tax- xog\u0127ol u tad- dwejjaq li bihom hija mimlija l- \u0127ajja spiritwali, in- natura tittentak biex te\u0127les minnhom billi inti tag\u0127ti ru\u0127ek g\u0127al \u0127ajja komda u g\u0127ad- divertmenti tad- dinja.", "Te\u017cortak b' \u010berti \u0127sibijiet li teffettwa l- inklinazzjonijiet tag\u0127ha: i\u0121\u0121iblek quddiem g\u0127ajnejk li aktarx ma tipperseverax sal- a\u0127\u0127ar, u li tant dwejjaq u tant xog\u0127ol ikunu g\u0127alxejn: i\u0121\u0121iblek quddiem g\u0127ajnejk li inti ma intix \u017cgur li inti qieg\u0127ed fl- istat tal- grazzja, u g\u0127alhekk tant xog\u0127ol u tant dwejjaq ikunulek iktarx bla mertu: i\u0121\u0121iblek quddiem g\u0127ajnejk li b' tant xog\u0127ol u b' tant dwejjaq inti ssofri \u0127sara fil- \u0127ajja temporali.", "Miskin il- bniedem li jag\u0127ti widen g\u0127al ispirazzjonijiet b\u0127al dawn.", "L- ewwel nett Alla qatt ma jabbanduna 'il dawk li jfittxuh, fit- tieni lok il- grazzja ta' Alla qatt ma tonqos lil min ikun umli, u fl- a\u0127\u0127ar nett mhux \u0127sara i\u017cda hena u pa\u010bi \u0121\u0121ib il- kuxjenza pura.", "Per\u00f2 huwa stabbilit u ferm li dak li wie\u0127ed jara ikrah issa, ikollu wara jarah sabi\u0127, jekk isostnih bis- silenzju u bil- pa\u010benzja: u dak li wie\u0127ed jara sabi\u0127 issa jkollu wara jarah ikrah, jekk japprovah u jammettih f' qalbu.", "X' inhuwa li qeg\u0127din jaraw issa sabi\u0127 il- beati fis- sema \u0127lief dak li raw ikrah fid- dinja skont in- natura, b\u0127alma huma t- tbatijiet, id- disprezzi, l- umiljazzjonijiet, il- faqar, u l- mard?", "X' inhuwa li qeg\u0127din jaraw issa ikrah l- indannati fl- infern, \u0127lief dak li raw sabi\u0127 fid- dinja skont in- natura, b\u0127alma huma d- delizzji senswali, il- glorja vana, il- flus u s- suppervja?", "Il- \u0127sieb li kollox jg\u0127addi fid- dinja, u jg\u0127addi malajr f' g\u0127am\u017ca ta' g\u0127ajn g\u0127andu jerfg\u0127ek biex tapprezza t- triq id- dejqa li twassal biss g\u0127all- glorja eterna.", "Attendenza Nru 24.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat kontra l- fidi.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "M' hemmx tentazzjoni hekk qawwija g\u0127ar- ru\u0127 daqs dina kontra l- fidi, g\u0127aliex hija l- g\u0127erq ta' kull \u0121ustifikazzjoni, g\u0127aliex ix- xitan huwa l- g\u0127adu spe\u010bjalissmu tag\u0127ha, billi kull vittorja titkanta akkaw\u017ca tal- fidi ferma fil- qalb.", "In- natura bir- ra\u0121uni tag\u0127ha tipperswadi lilha nnifisha fuq Alla, g\u0127ax g\u0127andha l- prin\u010bipju tag\u0127ha li mix- xejn ma jsir xejn, u li dan Alla jippremja t- tajbin u jikkastiga l- \u0127\u017ciena, g\u0127ax t\u0127oss fiha li m' g\u0127andux ikun ippremjat il- \u0127a\u017cin g\u0127al \u0127\u017cunitu.", "Per\u00f2 arma wa\u0127da jaqbad f' idejh biex jikkumbatti kontra t- tentazzjoni tal- fidi min huwa miexi fid- dawl, il- knisja kattolika, li hija r- regola tal- vera fidi.", "Il- knisja kattolika hija infallibbli fit- tag\u0127lim tag\u0127ha, u dina d- doti tajthielha jiena Alla inkarnat li rxuxtajt fit- tielet jum wara mewti b' xhud tal- Istorja: il- knisja kattolika, li b\u0127ala si\u0121ra tat frott ta' bosta qaddisin li fil- \u0127ajja u wara l- mewt g\u0127a\u0121\u0121bu lid- dinja bl- operazzjonijiet mirakulu\u017ci tag\u0127hom.", "Immela hekk jillotta fit- tentazzjoni kontra xi artiklu tal- fidi, min g\u0127andu d- dawl fih innifsu: \"Dina l- verit\u00e0 tipproponihielna l- knisja kattolika biex nemmnuha, u l- knisja hija infallibbli, mela jiena nemmen u ma rridx nisma' argumenti u provi.\"", "Hekk jg\u0127id u hekk isostni, u ma jiqafx kemm kemm fuq is- su\u0121\u0121ett tat- tentazzjoni.", "F' materja ta' tentazzjoni fuq il- fidi u fuq il- kastit\u00e0 je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jag\u0127mel b\u0127alma g\u0127amel Pilatu mal- Lhud, meta \u0121ew jirra\u0121unaw mieg\u0127u li jiena ma kontx re tal- Lhud, qallhom u qata' barra: \"Dak li ktibt, ktibt.\"", "Attendenza Nru 25.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat kontra l- isperanza.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "It- tentatur jirra\u0121una mar- ru\u0127 fuq il- \u0121ustizzja ta' Alla we\u0127idha, sabiex jassalta li jwassalha fid- disperazzjoni, x\u0127in juriha l- qilla tremendissma tal- \u0121ustizzja ta' Alla, li lanqas ma \u0127afritha lill- Kelma divina inkarnata, cio\u00e8, lili stess, li tfittex sal- inqas \u0127abba tad- dejn, li ti\u0121\u0121udika kull azzjoni bla fini suffi\u010bjenti, ozju\u017ca, li jkunu g\u0127amlu l- bnedmin, li tikkastiga bi \u0127ruxija ta' orrur: \u0127a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj, u quddiem dawna l- espo\u017cizzjonijiet ir- ru\u0127 t\u0127oss lilha nnifisha ttentata li taqta' qalbha, u ma tirrikorrix g\u0127and Alla g\u0127all- ma\u0127fra.", "Jekk it- tentatur isib re\u017cistenza mir- ru\u0127 bil- \u0127sibijiet tag\u0127ha fuq Alla, li hekk \u0127abb id- dinja li taha l- uni\u0121enitu iben tieg\u0127u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127ha, b' kaw\u017ca tal- \u0121ustifikazzjoni, u li mieg\u0127u taha wkoll kollox: jew billi r- ru\u0127 ta\u0127seb fuq il- \u0127alliel ikkonvertit, u fuq Marija Madalena, u fuq Pietru l- appostlu, u fuq \u017bakkew, li sabu \u0127niena u ma\u0127fra, g\u0127ax irrikorrew bil- verit\u00e0 lejn Alla, li ma jafx jag\u0127mel re\u017cistenza lill- umli, allura t- tentatur jid\u0127ol jirra\u0121una mar- ru\u0127 fuq il- \u0127niena ta' Alla we\u0127idha, biex jassalta li jwassalha g\u0127all- abbu\u017c minnha.", "Juriha l- \u0127niena ta' Alla fuq il- midinbin li sabu ma\u0127fra wara li g\u0127amlu ta' ta\u0127t fuq, u x- xalar f' di\u017cordnijiet kbar, u jittanta biex jipperswadiha li bi\u017c\u017cejjed fl- a\u0127\u0127ar nifs tal- \u0127ajja titolbu ma\u0127fra 'l Alla.", "M' hemmx ra\u0121uni biex il- midneb jaqta' qalbu g\u0127all- ma\u0127fra, meta g\u0127andu vittma g\u0127alih ta' merti infiniti, lanqas m' hemm ra\u0121uni li jabbu\u017ca mill- \u0127niena ta' Alla g\u0127aliex dina hija g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu, u li wie\u0127ed jitlob ma\u0127fra vera mhix \u0127a\u0121a li tiddependi minnu, i\u017cda mill- ispirazzjoni tal- Ispirtu s- Santu li ti\u0121i qabel.", "Attendenza Nru 26.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tobg\u0127od 'l Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "L- ispirtu tan- natura malajr jitqanqal g\u0127all- korla, g\u0127all- vendetta, malli jitfa\u010b\u010ba quddiemu xi kuntrarju, u jobg\u0127od il- kaw\u017ca tad- dwejjaq tieg\u0127u.", "Issa l- istess ra\u0121uni tipperswadi li xejn ma jsir ming\u0127ajr il- volont\u00e0 ta' Alla sija assoluta sija permissiva: g\u0127alhekk in- natura trid tinfexx kontra Alla, li hija tag\u0127rfu kaw\u017ca ta' kollox, meta tkun batuta, g\u0127aliex tarah b\u0127ala persekutur tag\u0127ha: g\u0127alhekk immela tg\u0127id xi kliem, jew tag\u0127mel xi sinjal jew moviment li fih disprezz jew in\u0121urja lil Alla: u dina hija \u0127alfa ossija dag\u0127wa b' malizzja gravissma: hija eretikali meta wie\u0127ed jag\u0127ti lil Alla dak li hu falz jew ji\u010b\u0127adlu dak li hu veru; hija imprekattiva, meta fiha s- sa\u0127ta.", "Meta immela inti tkun f' hedana l- istat tas- sofferenzi, u n- natura tqanqlek jew issa\u0127\u0127nek kontra Alla, billi tesponilek ir- ra\u0121uni li huwa hu li qieg\u0127ed jiggverna u jrie\u0121i kollox, u perkonsegwenza huwa hu l- kaw\u017ca tad- dwejjaq tieg\u0127ek, a\u0127seb malajr li Alla j\u0127obb il- kreaturi tieg\u0127u, u li m' g\u0127andhiex tittie\u0127ed b\u0127ala mibeg\u0127da d- dixxiplina tal- missier lejn ibnu, anzi b\u0127ala \u0121id, b\u0127ala m\u0127abba.", "Liema missier ta' hedina l- art jobg\u0127od 'l ibnu, meta ju\u017ca dixxiplina mieg\u0127u biex ma jeskludihx mill- wirt g\u0127all- \u0121id tieg\u0127u?", "F' mumenti ta' sofferenzi x- xitan ma jorqodx u jispira sentimenti ta' mibeg\u0127da lejn Alla fil- mo\u0127\u0127 ta' min ikun qieg\u0127ed isofri, u jesponilu r- ra\u0121uni li huwa qieg\u0127ed jarah sofferenti, li huwa potenti biex jilliberah, u intant i\u0127allih isofri.", "Kieku Alla, meta j\u017comm bniedem fis- sofferenzi, ikun jag\u0127mel hekk g\u0127ax jobog\u0127du, ikollok allura tammetti li anki lili, iben veru u uni\u0121enitu tieg\u0127u, li kont u li jiena l- g\u0127axqa ta' qalbu, u 'l Marija Santissma ommi, kien tassew jobg\u0127odna, g\u0127ax mhux minn triq o\u0127ra \u0127lief minn dik tas- sofferenzi g\u0127addiena, u ta' sofferenzi kbar, kif inti stess tafu tajjeb dan li qieg\u0127ed ing\u0127idlek.", "Immela tkun g\u0127alik okka\u017cjoni kull sofferenza biex ta\u0127seb li Alla jkun qieg\u0127ed i\u0127obbok, u mhux jobog\u0127dok, x\u0127in permezz tas- sofferenzi jkun qieg\u0127ed jurik il- vanit\u00e0 ta' dina l- \u0127ajja, x\u0127in ikun qieg\u0127ed jippurifikak g\u0127al dnubietek, x\u0127in ikun qieg\u0127ed jag\u0127mlek denn ta' premju etern bil- pa\u010benzja tieg\u0127ek.", "Jiena wrejt ukoll lill- appostli ma\u0127bubin tieg\u0127i, li \u0127abbejthom kif il- Missier tieg\u0127i \u0127abb lili, cio\u00e8, b' \u0127ajja doloru\u017ca u b' e\u017caltazzjoni glorju\u017ca warajha.", "Attendenza Nru 27.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tobg\u0127od il- proxxmu.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Skont in- natura l- bniedem isir o\u0121\u0121ett ta' mibeg\u0127da fl- g\u0127ajnejn tal- bnedmin akkaw\u017ca tad- difetti tieg\u0127u fi\u017ci\u010bi jew morali.", "Rigward id- difetti fi\u017ci\u010bi, xi \u0127tija jista' wie\u0127ed jara fil- proxxmu sabiex jin\u017camm hedana b' o\u0121\u0121ett ta' mibeg\u0127da, meta dawna b' ebda mod ma jkunu jiddependu minnu?", "Anzi iktarx denn g\u0127andu jin\u017camm ta' kommi\u017cerazzjoni u ta' m\u0127abba ikbar fuq l- o\u0127rajn.", "Rigward id- difetti morali wie\u0127ed m' g\u0127andux i\u0127ares lejn il- persuna ta' min jag\u0127milhom, i\u017cda lejn l- istess azzjonijiet \u0127\u017ciena biex jis\u0127ethom u jiddi\u017capprovahom: g\u0127aliex il- verit\u00e0 g\u0127andha tipperswadi li bniedem midneb ossija kattiv, jew offensiv huwa denn ta' kompassjoni, ta' mog\u0127drija u mhux ta' mibeg\u0127da, billi jintg\u0127araf li huwa ddominat u ma\u0127qur minn xi passjoni li tikka\u0121una fih il- kommissjoni tat- tali difett morali.", "Fis- sema hemm \u0127afna beati inkurunati u bil- palma tal- martirju: issa fejn kienet tkun il- palma tag\u0127hom kieku ma kenitx il- \u0127ruxija tat- tiranni?", "Fis- sema hemm \u0127afna beati li sabu l- kuruna tal- glorja g\u0127all- ma\u0127fra li taw lill- offensuri tag\u0127hom: fejn kienet tkun il- ma\u0127fra ta' dnubiethom, kieku ma kenux il- persekuturi u l- offensuri?", "Ifhem tajjeb li g\u0127alhekk is- Sapjenza divina ddisponiet li s- sikrana u l- qam\u0127 jikbru flimkien sabiex fi\u017c- \u017cmien tal- \u0127sad jintqieg\u0127du fejn g\u0127andhom jintqieg\u0127du.", "Mela meta tiddisprezza l- mibeg\u0127da li tkun t\u0127oss lejn il- proxxmu, inti tkun o\u0121\u0121ett tal- \u0127niena ta' Alla: g\u0127ax ming\u0127ajr dubju li \u0127niena jsib quddiem Alla min \u0127niena ju\u017ca mal- proxxmu.", "\u0126enn g\u0127al kul\u0127add, u ag\u0127der 'il kul\u0127add, billi kull bniedem i\u0121ib fuqu l- pi\u017c tal- konsegwenzi tad- dnub ori\u0121inali, spe\u010bjalment fl- injoranza, fil- passjonijiet iddi\u017cordinati, u fil- mard, u fil- mewt: i\u017cda fuq kollox biex tassigura s- salvazzjoni ta' ru\u0127ek g\u0127all- eternit\u00e0.", "Attendenza Nru 28.", "Kif tillotta meta tkun ittentat li tattakka ru\u0127ek mal- \u0121udizzju tieg\u0127ek proprju.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Ftit u xejn jidher prudenti min jistrie\u0127 fuq il- \u0127sieb jew fuq il- \u0121udizzju proprju tieg\u0127u, g\u0127ax il- \u0121udizzju tal- bniedem jista' jkun fallibbli akkaw\u017ca tan- nuqqas ta' esperjenza ossija tad- dawl fuq il- konsegwenzi: u mhux bi\u017c\u017cejjed li g\u0127alik il- \u0127sieb tieg\u0127ek jidher tajjeb, b\u0127alma deher tajjeb il- \u0121udizzju tal- \u0127addiema li riedu jaqalg\u0127u s- sikrana, li kienet nibtet mal- qam\u0127 fl- istess g\u0127alqa, u intant flok \u0121id kienu sejrin jag\u0127mlu deni kieku ma \u0127adux parir mill- padrun: kienu, cio\u00e8, iqa\u010b\u010btu mill- g\u0127erq il- qam\u0127 ukoll flimkien mas- sikrana.", "Min jattakka ru\u0127u mal- \u0121udizzju tieg\u0127u proprju, meta hemm li\u0121i kontra tieg\u0127u, meta hemm ordni ta' superjur le\u0121ittimu, meta hemm parir ta' bniedem g\u0127aqli, g\u0127andu tassew jin\u017camm b' supperv: g\u0127all- kuntrarju min ma jsostnix il- \u0121udizzju tieg\u0127u proprju, i\u017cda jin\u0127all minnu biex jobdi l- li\u0121i, jew l- ordni tas- superjur, jew il- parir ta' bniedem g\u0127aqli, dana tassew jin\u017camm b' umli, u jkanta dejjem vittorja u pa\u010bi.", "Dan tal- a\u0127\u0127ar g\u0127andu jag\u0127raf li huwa jkun qieg\u0127ed jopra bi spirtu do\u010bli, bi spirtu ta' intenzjoni retta, bi spirtu ta' indifferenza li bih ikun jigglorifika 'l Alla.", "Min hu ostinat, u jridha tg\u0127addi tieg\u0127u, ikun qieg\u0127ed jopra bi spirtu supperv, li ji\u0121i mil- la\u0127am, g\u0127ax meta n- natura trid \u0127a\u0121a, tkun tridha bilfors, u hija g\u0127adu tal- indifferenza li fiha ba\u0127ar ta' pa\u010bi.", "Min ma jimpurtahx u la minn unuri, u la minn disprezzi ssibu g\u0127andu f' qalbu pa\u010bi kbira.", "F' tentazzjoni immela tas- suppervja in\u017cel dejjem fl- inqas lok ri\u017colut li f' kollox tag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Alla biex tigglorifikah u qatt la tfittex lilek innifsek, jekk trid issir g\u0127ani bil- merti.", "Ippreferixxi dejjem l- im\u0127abba, il- kwiet, u l- pa\u010bi anki quddiem l- aqwa \u0121id li tkun tilma\u0127 bid- dawl tal- menti tieg\u0127ek.", "Attendenza Nru 29.", "Kif tillotta meta tkun ittentat li tattakka ru\u0127ek ma' dak li inti tippossiedi.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "In- natura tfittex dak li hu tag\u0127ha, u tibki meta titlef xi \u0127a\u0121a tag\u0127ha, u ti\u0121\u0121ieled serjament biex takkwista dak li lilha jittie\u0127ed.", "Issa dina hija verit\u00e0 li wie\u0127ed jara b' g\u0127ajnejh u jmiss b' idejh li kulma g\u0127andu l- bniedem huwa lilu mog\u0127ti b' self mill- Providenza g\u0127all- u\u017cu ta' dina l- \u0127ajja qasira.", "\u0126add ma jippossiedi xejn assolutament, g\u0127ax kollox fid- dinja ji\u0121ri fuq il- linja tal- in\u010bertezzi: wie\u0127ed filli g\u0127ani, filli fqir akkaw\u017ca ta' xi avversit\u00e0 temporali, wie\u0127ed filli f' \u0127ajja mimlija filli mitfi g\u0127alkollox: wie\u0127ed filli fil- glorja, filli f' ba\u0127ar ta' disprezz g\u0127all- asso\u0121\u0121ettament tal- bdil kontinwu fuq in- natura ma\u0127luqa.", "\u017bomm immela ru\u0127ek ma\u0127lul minn kulma tippossiedi, u a\u0127\u017cen te\u017cori fis- sema permezz ta' opri tal- pjet\u00e0 jew tal- karit\u00e0, iffissat fuq il- \u0127sieb li dak li g\u0127andek kmieni jew tard jg\u0127addi f' idejn l- o\u0127rajn, u jag\u0127mlu bih li jkunu jridu.", "Jippossiedi kollox dak li m' g\u0127andu xejn.", "Jekk in- natura tesponilek ir- ra\u0121unijiet tag\u0127ha, cio\u00e8, li g\u0127andek ta\u0127seb g\u0127all- g\u0127ada, is- Sapjenza per\u00f2 divina tg\u0127idlek li bi\u017c\u017cejjed g\u0127all- jum il- hemm tieg\u0127u, u li hemm providenza, li wisq i\u017cjed tie\u0127u \u0127sieb tal- bnedmin meta hija tie\u0127u \u0127sieb it- tajr tal- ajru u l- \u0121ilju tal- g\u0127alqa, u li taf tajjeb li kull bniedem je\u0127tie\u0121 l- ikel, u x- xorb, u l- g\u0127ata tieg\u0127u.", "G\u0127alfejn tant g\u0127o\u017c\u017ca, tant attakk, tant t\u0127abrik, meta wie\u0127ed ma jafx x' sejjer ikun minnu l- jum ta' g\u0127ada?", "B' kemm \u0121id kbir tieg\u0127u nnifsu wie\u0127ed jin\u0127all issa minn kulma jippossiedi, meta mbag\u0127ad ikollu jmut, u j\u0127alli kollox!", "Attendenza Nru 30.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tattakka ru\u0127ek mal- \u0127ajja temporali.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Wie\u0127ed mill- aqwa mezzi li jfixklu r- ru\u0127 fis- servizz ta' Alla huwa l- bi\u017ca' tal- mewt: g\u0127alhekk bosta biex ma jin\u0127aqrux fis- sa\u0127\u0127a korporali jfittxu l- kumdit\u00e0, ja\u0127arbu kull okka\u017cjoni li jbatu, u ma jridux jitg\u0127akksu, g\u0127ax g\u0127alihom il- \u0127ajja ta' hawn isfel, li tispi\u010b\u010ba bil- mewt \u017cgur, hija i\u017cjed prezzju\u017ca mil- li\u0121i ta' Alla, li hija l- uniku mezz, l- unika triq li tie\u0127u g\u0127all- \u0127ajja ta' dejjem.", "Meta tkun immela ttentat li tg\u0127o\u017c\u017c 'il \u0127ajtek bi preferenza kontra l- volont\u00e0 ta' Alla, iftakar li min i\u0127obb 'il \u0127ajtu jitlifha u li min jobg\u0127od 'il \u0127ajtu f' dina d- dinja m\u0127abba f' Alla, igawdiha g\u0127al dejjem, u \u0127add sija \u0127aj sija mejjet ma jista' je\u0127les l- id tal- Omnipotenti.", "Iftakar ukoll li l- \u0127ajja ta' kull bniedem qieg\u0127da f' idejn Alla li fis- Sapjenza tieg\u0127u assenja l- jum u s- sieg\u0127a li fiha wie\u0127ed irid jew ma jridx ikollu jid\u0127ol fl- eternit\u00e0, u xejn ebda ma\u0127luq ma jista' jtawwal kemm kemm i\u017c- \u017cmien tal- \u0127ajja.", "Hija vera prudenza li wie\u0127ed jg\u0127in in- natura tieg\u0127u b' mezzi le\u010biti, g\u0127ax is- sens komun huwa regola li Alla jag\u0127ti lill- bnedmin biex jiddirie\u0121u ru\u0127hom bih: i\u017cda huwa wisq i\u017cjed prudent min jin\u0127aqar volontarjament bi spirtu ta' penitenza biex jakkwista ikbar glorja eterna.", "Min isejja\u0127 iblah 'il hedak il- bniedem li jikkonsma sa\u0127\u0127tu bix- xog\u0127ol g\u0127all- manteniment tieg\u0127u nnifsu, g\u0127all- akkwist ta' salarju temporali?", "Kemm immela i\u017cjed m' g\u0127andux jissejja\u0127 iblah min jikkonsma sa\u0127\u0127tu bil- penitenzi g\u0127all- akkwist ta' glorja eterna?", "Kieku wie\u0127ed jifhem x' hemm lest wara l- mewt g\u0127al dawk li j\u0127obbu 'l Alla, ming\u0127ajr dubju jkollu jirrassenja ru\u0127u biex jistenna s- sieg\u0127a tal- mewt.", "Fit- tentazzjoni immela li tattakka ru\u0127ek mal- \u0127ajja temporali, g\u0127id lilek innifsek: \"Qg\u0127adi mhuwiex hawn, u jiena no\u0127ro\u0121 mid- dinja b\u0127alma d\u0127alt fiha, cio\u00e8, bla \u0127sieb.\"", "Attendenza Nru 31.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li \u017c\u017comm il- pont tieg\u0127ek.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Jekk taraha bi kbira illi \u010b\u010bedi g\u0127al dak li hu tieg\u0127ek, a\u0127seb li m' hawn xejn prezzju\u017c fid- dinja daqs il- pa\u010bi tal- qalb.", "Jiena g\u0127allimt lill- iskulari tieg\u0127i g\u0127all- konservazzjoni tal- pa\u010bi ta' qalbhom li ma jag\u0127mlux re\u017cistenzi \u0127lief biss kontra d- dnub, u li jnewlu l- \u0127addej ix- xellug lil min ikun sawwathom fuq il- \u0127addej il- lemin, u li j\u0127allu jie\u0127u l- barnu\u017c ukoll lil min ikun ried je\u0127dilhom il- libsa, u li jimxu \u017cew\u0121 mili o\u0127ra ma' min ikun sfurzahom li jmorru mag\u0127hom mil.", "Kemm huma koroh il- konsegwenzi f' min irid i\u017comm il- pont tieg\u0127u!", "\u017bgur li m' hemmx fih l- ispirtu tieg\u0127i, spirtu kollu umilt\u00e0.", "Jekk in- natura tesponilek ir- ra\u0121uni li inti m' g\u0127andekx taqa' g\u0127ax inti kont offi\u017c, a\u0127seb li inti trab u rmied, u li Alla huwa bla tarf u bla tmiem dominatur ta' kollox: u intant il- bniedem joffendih gravement, u Alla kollu m\u0127abba jaqa' biex ing\u0127idlek hekk, hu stess g\u0127alih: g\u0127aliex b' ebda mod il- midneb ma jista' ji\u0121\u0121ustifika ru\u0127u ma' Alla, jekk qabel ma tkunx \u0121iet fih l- ispirazzjoni tal- Ispirtu Santu li jqanqlu g\u0127all- indiema.", "Jekk assolutament tridha tg\u0127addi tieg\u0127ek, fejn tista' tkun il- feli\u010bit\u00e0 tieg\u0127ek u l- pa\u010bi tieg\u0127ek, meta tirrimordik il- kuxjenza li ma tkunx imxejt bi spirtu ta' umilt\u00e0?", "L- im\u0127abba u l- umilt\u00e0 jhennu l- qalb, i\u017cda l- mibeg\u0127da u s- suppervja jiskun\u010bertaw il- qalb.", "A\u0127seb immela li jekk i\u017c\u017comm il- pont tieg\u0127ek flok \u0121id deni tag\u0127mel lilek innifsek u lill- o\u0127rajn, u l- ba\u0127ar tal- inkwiet ikun qieg\u0127ed jistenniek.", "Attendenza Nru 32.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tinda\u0127al fil- \u0121udizzji ta' Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Xi w\u0127ud josservaw li fid- dinja xi \u0127\u017ciena jgawdu l- \u0121id tal- art, u xi tajbin isofru l- mo\u0127qrija, g\u0127alhekk iridu jinda\u0127lu fil- \u0121udizzji ta' Alla g\u0127aliex Huwa jippermetti dan.", "Min hu l- bniedem jew x' inhuwa biex jg\u0127id lil Alla: \"G\u0127aliex tag\u0127mel hekk?\"", "Forsi Alla mhuwiex padrun assolut ta' kollox, u g\u0127alhekk jag\u0127mel li jrid u li lilu jog\u0127\u0121ob bil- kreaturi tieg\u0127u?", "Forsi Alla mhuwiex missier kul\u0127add u kollu providenza jiddisponi kollox g\u0127all- \u0121id tal- kreaturi tieg\u0127u?", "Mo\u0127\u0127 finit, limitat, minn hawn sa hawn, mo\u0127\u0127 anzi ferut bl- injoranza akkaw\u017ca tad- dnub irid jid\u0127ol jirra\u0121una ma' Alla u kwa\u017ci j\u010banfar l- g\u0127amil ta' Alla infinit, u sapjentissmu: dina hija suppervja kbira li g\u0127andha timla b' konfu\u017cjoni lil min ma jg\u0127idx dejjem hekk: \"O Sinjur, jiena nimmuta u niskot, g\u0127aliex inti int li g\u0127amilt.\"", "Jekk fil- kors stess tan- natura li b' xi mod il- bniedem bl- intelli\u0121enza tieg\u0127u naturali jista' josserva fuqha xi prin\u010bipji u xi konklu\u017cjonijiet, u intant jitfixkel xi minn daqqiet biex jag\u0127raf il- kaw\u017ca u l- effetti, b\u0127alma huwa l- kummer\u010b ta' sustanza spiritwali u sempli\u010bissma ma' sustanza korporali: kemm i\u017cjed g\u0127andu ji\u0121\u0121udika lilu nnifsu inkapa\u010bi li jinda\u0127al f' hedak li huwa 'l fuq min- natura tieg\u0127u?", "Bniedem mog\u0127ni bl- ispirtu tal- vera sapjenza jkollu jesklama u jg\u0127id: O profondit\u00e0 tas- sapjenza u tax- xjenza ta' Alla kemm huma ta' min jista' jifhimhom \u0127add il- \u0121udizzji tieg\u0127u, u t- triqat tieg\u0127u kemm huma ta' min jista' jfittixhom \u0127add!", "Min irid isaltan fil- verit\u00e0 u fil- pa\u010bi, jg\u0127id bis- sin\u010berit\u00e0: Alla g\u0127amel, dina hija sapjenza: Alla ppermetta, din hija providenza: Alla qal: dina hija verit\u00e0: Alla \u0121\u0121udika, dina hija \u0121ustizzja.", "U kull kreatura g\u0127andha tbierku u tadurah, g\u0127ax huwa wa\u0127du denn ta' kull glorja.", "Attendenza Nru 33.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat g\u0127as- superstizzjoni.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Bosta nies huma fin- natura tag\u0127hom superstizzju\u017ci, cio\u00e8 li jammettu effetti li jkunu \u0127ar\u0121u minn kaw\u017ci jew minn mezzi mhux proporzjonati, u li b' ebda mod naturali ma jistg\u0127u j\u0121ibuhom.", "Jekk jaraw ba\u0127rija sewda, isewdu qalbhom g\u0127all- \u0127sieb li \u0121ej xi luttu, jew xi biki: jekk jixxerred i\u017c- \u017cejt, jitnikktu g\u0127all- \u0127sieb li \u0121ej xi inkwiet u tant o\u0127rajn li huma veri \u0127merijiet, x\u0127in wie\u0127ed jag\u0127raf li dak mhux mezz ta' effetti b\u0127al dawn.", "I\u017cda inti meta tkun ittentat li tammetti xi superstizzjoni, a\u0127seb li Alla hu li jrie\u0121i u li jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, u li qatt xejn ma ji\u0121ri addo\u010b\u010b u la fis- sema u lanqas fl- art ming\u0127ajr il- \u0121udizzji providenzjali tad- divinit\u00e0.", "Ifhem li m' hemmx ra\u0121uni biex tammetti superstizzjoni, g\u0127ax dina mhix filosofija li billi wara li tkun \u0121rat it- tali \u0127a\u0121a, g\u0127andu ji\u0121ri t- tali jew it- tali effett ming\u0127ajr ebda konnessjoni jew g\u0127aqda naturali, b\u0127allikieku \u0121ara li kellek okka\u017cjoni darba jew darbtejn jew i\u017cjed li titnikket, g\u0127ax ixxerred i\u017c- \u017cejt, u allura tikkonkludi li dejjem g\u0127andu ji\u0121i n- niket kull darba li jixxerred i\u017c- \u017cejt: x' relazzjoni g\u0127andu t- tixrid ta\u017c- \u017cejt man- niket?", "Ikkonkludi dejjem f' kollox li je\u0127tie\u0121 li ji\u0121ri dak li Alla fis- Sapjenza infinita tieg\u0127u jiddisponi li ji\u0121ri, u oqg\u0127od dejjem sottomess g\u0127at- tre\u0121ija tal- govern ta' Alla, li kollox jordna u kollox jippermetti g\u0127all- finijiet imqaddsa tieg\u0127u: g\u0127ax fih qatt ma jista' jkun hemm \u0127a\u017cen.", "Verament huwa iblah min jiddirie\u0121i ru\u0127u fuq movimenti, li fil- kors naturali ma jistg\u0127ux jipprodu\u010bu \u010berti effetti.", "Attendenza Nru 34.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tispa\u010benzja ru\u0127ek.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Malli titfa\u010b\u010ba quddiem il- menti tieg\u0127ek \u0127a\u0121a li ma tkunx tog\u0127\u0121bok, \u017comm mill- ewwel il- kalma fik, u la toqg\u0127odx ta\u0127seb li tkun sejra tag\u0127millek id- deni, anzi \u0121id jekk inti tirrassenja ru\u0127ek mal- volont\u00e0 ta' Alla.", "Kollox jg\u0127addi fuq dina l- art: u jekk inti toqg\u0127od tissa\u0127\u0127an billi \u017c\u017comm il- \u0127sieb tieg\u0127ek fuqha, il- menti tit\u0127awwad, u ma tfittixx \u0127lief li te\u0127les ru\u0127ek minn hedak li ma jkunx jog\u0127\u0121bok, u mhux ming\u0127ajr di\u017cordni g\u0127ax menti m\u0127awda ma tirra\u0121unax tajjeb.", "Iftakar fl- e\u017cempji ta' pa\u010benzja li jiena \u0127allejt lill- iskulari fidili tieg\u0127i, u qawwi l- ispirtu tieg\u0127ek bil- \u0127sieb li je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed i\u0121ib is- salib g\u0127ax huwa bniedem, g\u0127ax huwa midneb, u g\u0127ax huwa predestinat, u li s- salib tag\u0127\u017clu s- Sapjenza ta' Alla g\u0127all- bniedem u l- Providenza tieg\u0127u tqeg\u0127idhulu fuq spalltu.", "Kura\u0121\u0121, min ma jbatix mieg\u0127i, lanqas ma jsaltan mieg\u0127i.", "Waqt it- tentazzjoni li tispa\u010benzja ru\u0127ek, a\u0127seb xi jkun sejjer ji\u0121ri wara, li inti cio\u00e8 tkun oprajt ta' iblah, li inti jkollok issostni d- dannu, mhux biss fid- dinja i\u017cda anki wara l- mewt.", "Ag\u0127mel paragun mentalment mal- ikbar sofferenza tad- dinja ma' \u0127ames minuti biss ta' purgazzjoni fl- o\u0127ra permezz tan- nar: Oh x' differenza!", "Forsi mhux kul\u0127add jippreferixxi li jbati l- inqas grad?", "Waqt il- kuntrarju, g\u0127id lilek inifsek: \"Jen\u0127tie\u0121:\" u hekk jen\u0127tie\u0121 li b' ebda mod ma tista' te\u0127les, u b' hekk tirrassenja ru\u0127ek f' kalma vera b' \u0121id mhux biss ta' ru\u0127ek, i\u017cda anki b' \u0121id temporali, g\u0127ax is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem hija l- pa\u010bi tal- qalb, li hija mqieg\u0127da biss fl- g\u0127o\u017c\u017ca tal- li\u0121i ta' Alla.", "Attendenza Nru 35.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li \u017c\u017comm vanaglorja.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "In- natura mhux 'l Alla trid xhud tal- opri tajba tag\u0127ha, i\u017cda lill- bnedmin; u er\u0127ilha titg\u0127axxaq bil- \u0121id li tag\u0127mel, b\u0127allikieku g\u0127amlitu bil- \u0127ila tag\u0127ha.", "Jekk l- idejn tal- bniedem ikunu g\u0127amlu xi opra, denja ta' ammirazzjoni, per\u00f2 dawk l- idejn tieg\u0127u ma setax hu stess jag\u0127milhom: u g\u0127alhekk l- unur u l- glorja g\u0127andhom biss jintg\u0127ataw lil Alla li \u0127alaq kollox g\u0127at- tjubija tieg\u0127u, li jikkonserva kollox bil- providenza tieg\u0127u, u li wa\u0127du biss jag\u0127mel kull \u0121id.", "X' jiswa li wie\u0127ed i\u0127awwel, u li l- ie\u0127or isaqqi, jekk Alla ma jkabbarx?", "Kull bniedem anki fl- inqas ordni jrid skont in- natura min i\u0127ares lejh u jfa\u0127\u0127ru, u g\u0127alhekk it- tentazzjoni tal- vanaglorja li timmira biex tisraq kull mertu mag\u0127mul quddiem Alla hija ta' spiss: spiss ti\u0121i, spiss t\u0127abbat, u spiss tid\u0127ol u tieqaf fil- qlub tal- bnedmin.", "Huwa naturali li min jimxi f' art tal- \u0127allelin jen\u0127tie\u0121 li huwa ja\u0127bi l- \u0121id prezzju\u017c li j\u0121ib fuqu biex ma jintqeg\u0127idx fil- periklu li jkun misruq: minn hawn ikkonkludi fuq in- ne\u010bessit\u00e0 tas- satra ta' opri tajba.", "Meta tara n- nies i\u0127arsu lejk, b\u0127ala o\u0121\u0121ett denn ta' applaws, jew ta' tif\u0127ir, l- ewwel nett nissel fil- mo\u0127\u0127 tieg\u0127ek il- bi\u017ca' li tant \u0127idma, tant xog\u0127ol, tant sagrifi\u010b\u010bji sejrin imorru mar- ri\u0127 u inti titlef il- \u0127las jew il- mertu quddiem Alla g\u0127all- g\u0127axqa ta' mument tieg\u0127ek innifsek: u stqarr bil- kelma, u g\u0127id lil Alla: \"Lilek kull tif\u0127ir, kull glorja, g\u0127ax kollox, dak li hu fis- sema, u dak li hu fl- art, huwa tieg\u0127ek.\"", "Inti stess qatt tfa\u0127\u0127ar 'il ebda bniedem \u0127aj: u meta xi \u0127add ifa\u0127\u0127ar lilek la tapprezzax b' \u0121id ta' vera affezzjoni spiritwali, i\u017cda ta' vera affezzjoni karnali li t- tmiem tag\u0127ha hija ta\u0127sir.", "A\u0127dem iva, imma b\u0127al hedak il- bniedem li jitfa' l- \u0121ebla u ja\u0127bi idu, g\u0127ax ma jkunx irid jinqabad b' awtur.", "F' mument ta' tif\u0127ir g\u0127alik, \u0121ib malajr quddiemek il- \u0127merijiet li l- iktar ikkonfondewk g\u0127all- img\u0127oddi; g\u0127aliex il- \u0127wejje\u0121 kuntrarji bi \u0127wejje\u0121 kuntrarji ji\u0121u kkurati.", "Attendenza Nru 36.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tivvendika ru\u0127ek.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Qabel xejn inqieg\u0127ed quddiem il- menti tieg\u0127ek li inti dnibt; u huwa veru giddieb min jg\u0127id li ma dinibx, u li Alla ja\u0127fer lil min ikun \u0127afer, u li ma ja\u0127firx lil min ma jkunx \u0127afer.", "Jekk it- tentazzjoni tesponilek ir- ra\u0121uni li inti g\u0127amilt il- \u0121id lil min ikun in\u0121urjak, iftakar li l- Missier tieg\u0127i jtalla' x- xemx u jibg\u0127at ix- xita fuq l- \u0127\u017ciena wkoll, u li jiena Alla inkarnat \u0121ejt fid- dinja biex nag\u0127mel il- \u0121id u bi \u0127las ta' tant \u0121id \u0121ejt maqtul fuq is- salib, u fost l- u\u0121ig\u0127at, u quddiem l- ingratitudni tal- poplu Lhudi tlabt il- Missier tieg\u0127i biex ja\u0127fer 'il dawk li sallbuni, u wkoll 'il dawk li kkoperaw mag\u0127hom.", "In- natura hija vendikattiva, u ta\u0127t il- kappa tal- \u0121ustizzja tittentak biex tfittex id- drittijiet tieg\u0127ek li bniedem ikun kisirlek.", "Li wie\u0127ed ifittex id- drittijiet tieg\u0127u ng\u0127idlek li ma jikser ebda li\u0121i: per\u00f2 kun af li Alla hekk ukoll jag\u0127mel mieg\u0127ek, ifittex id- drittijiet tieg\u0127u li inti tkun ksirtlu bid- dnub.", "Bl- istess kejl li inti tkun kejjilt lil \u0127addie\u0127or ikun lilek ukoll imkejjel, voldieri, jekk inti ma tfittixx vendetta lanqas id- drittijiet tieg\u0127ek mill- proxxmu, Alla ja\u0127firlek b' mod tali li inti lanqas biss ma xxomm ir- ri\u0127a tan- nar wara l- mewt tieg\u0127ek, billi Alla lanqas ma jfittex id- drittijiet li inti ksirtlu.", "Ing\u0127idlek li tg\u0127o\u017c\u017c bi grazzja wisq prezzu\u017ca kull okka\u017cjoni li ti\u0121ik biex ta\u0127fer, u biex ma tfittixx dak li hu tieg\u0127ek.", "Imbag\u0127ad g\u0127idli ftit xi tkun inti \u0127adt wara l- vendetta?", "G\u0127idli kif titlob inti l- Missier biex ja\u0127firlek kif inti ta\u0127fer?", "G\u0127idli x' inhuwa \u017c- \u017cmien u x' inhija l- eternit\u00e0?", "Per\u00f2 innota u ifhem tajjeb li mhux il- ma\u0127fra i\u017cda l- kaw\u017ca tal- ma\u0127fra hija meqjusa quddiem Alla.", "Attendenza Nru 37.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat g\u0127a\u017c- \u017cina.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta t- tentazzjoni ta\u017c- \u017cina tkun rigward l- okka\u017cjoni prossma, ikun iktar fa\u010bli li mejjet jirxoxta minn li wie\u0127ed jirba\u0127 tentazzjoni b\u0127al din, jekk malajr ma ja\u0127rabx u fil- bog\u0127od: meta per\u00f2 dina t- tentazzjoni tkun fil- \u0127sieb jew fix- xewqa, m' hemmx mezz ie\u0127or hekk effika\u010bi kontra tag\u0127ha daqskemm l- orazzjoni bla telf ta' \u017cmien: \"Sinjur, g\u0127a\u0121\u0121el li tag\u0127tini l- g\u0127ajnuna.\"", "G\u0127al hedina t- tentazzjoni kontra l- imqaddsa purit\u00e0 biex wie\u0127ed jillotta tajjeb u jirba\u0127 jen\u0127tie\u0121 li jkun dejjem di\u0121\u00e0 nsab armat minn qabel, spe\u010bjalment bis- sawm u bl- orazzjoni mentali fuq in- novissmi.", "Fejn tonqos is- sobrjet\u00e0 u l- vi\u0121ilanza, ming\u0127ajr dubju jsaltan l- ispirtu moq\u017cie\u017c, er\u0127ilu jag\u0127mel l- istra\u0121i tieg\u0127u fuq ir- ru\u0127 u fuq il- \u0121isem: fuq ir- ru\u0127 g\u0127ax joqtolha u jne\u017c\u017cag\u0127ha mill- grazzja ta' Alla u mill- pa\u010bi, fuq il- \u0121isem, g\u0127ax dan id- dnub ji\u017cnerva l- vitalit\u00e0, u g\u0127all- proprjet\u00e0 tieg\u0127u li iktar ma wie\u0127ed jag\u0127mlu, iktar irid jag\u0127mlu, billi l- g\u0127ajnejn ma jixbg\u0127ux mill- \u0127ars, u l- widnejn mis- smig\u0127, f' kelma wa\u0127da, billi n- natura ma tafx tg\u0127id bi\u017c\u017cejjed f' dak li jag\u0127tiha delizzju u gost, g\u0127alhekk is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem taqa' vittma tieg\u0127u.", "L- istess ra\u0121uni kalma u kwieta, meta tag\u0127raf il- konsegwenzi tal- impurit\u00e0 g\u0127all- kruha tag\u0127hom tabborri ming\u0127ajr dubju kaw\u017ca li \u0121\u0121ib dlam fil- mo\u0127\u0127, \u0127sara fis- sa\u0127\u0127a, fil- fama u fil- \u0121id l- ie\u0127or temporali.", "Per\u00f2 l- aqwa konsegwenza hija li jekk wie\u0127ed ma jsibx il- grazzja tal- konver\u017cjoni minn Alla, jew li ma jag\u0127milx vera penitenza, ikollu mill- \u0121ustizzja ta' Alla jsostni fjammi eterni g\u0127all- gost ta' mument.", "Attendenza Nru 38.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat g\u0127all- g\u0127ejra.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Is- Sinjur Alla huwa li jag\u0127ti d- doni naturali u d- doni spiritwali lill- bnedmin, kreaturi tieg\u0127u.", "X' inhuwa li wie\u0127ed g\u0127andu li Alla ma tahulux b' xejn, bla ebda mertu tieg\u0127u?", "Kull don tajjeb u perfett huwa \u0121ej minn fuq mill- Missier tad- dwal.", "Immela meta inti tkun ittentat biex tg\u0127ir g\u0127al xi \u0127add, a\u0127seb li dak li g\u0127andu tahulu Alla, u ifra\u0127 bil- \u0121id li jag\u0127ti Alla.", "Jekk ma tarax fuqek l- istess \u0121id, a\u0127seb li Alla lilek tak \u0121id ie\u0127or.", "Issa hija forsi vera ra\u0121uni li wie\u0127ed jg\u0127ir, g\u0127ax jara 'l \u0127addie\u0127or g\u0127ani, jew unurat, jew fid- delizzji meta dawn il- \u0127wejje\u0121 Alla l- Missier tieg\u0127i ma tahomx lili, iben g\u0127a\u017ci\u017c tieg\u0127u?", "Dawn huma \u0127wejje\u0121 li jqanqlu l- g\u0127ejra fil- bnedmin li ma jitfg\u0127ux il- \u0127arsa tag\u0127hom 'il hemm mill- qabar, fil- bnedmin mundani.", "Alla huwa kollu Sapjenza, u jqassam fuq il- bnedmin id- doni tieg\u0127u kif irid u kif lilu jog\u0127\u0121ob, u kull bniedem g\u0127andu jkun kuntent fl- istat li l- Providenza tkun qeg\u0127ditu fih, g\u0127ax altrimenti jitgerfex fid- di\u017cordni.", "L- g\u0127ajjur huwa so\u010bju ta' Satana, ta' Kajin u tal- Lhud li sallbuni.", "Immela tkun quddiemek dejjem f' kull tentazzjoni g\u0127all- g\u0127ejra hedina l- verit\u00e0 li Alla jag\u0127ti u Alla jie\u0127u, Alla jumilja u Alla je\u017calta, u li kollox huwa mqieg\u0127ed fil- padrunanza ta' Alla, kif huwa mag\u0127\u0121ub fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u, appruvah dejjem: u aqsam l- im\u0127abba tieg\u0127ek ma' kul\u0127add, billi tifra\u0127 ma' min hu fer\u0127an, u billi tibki ma' min huwa mbikki.", "Attendenza Nru 39.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat g\u0127all- kurju\u017cit\u00e0.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta ji\u0121i fik l- aptit li tissodisfa l- kurju\u017cit\u00e0, irre\u017cisti mill- ewwel bil- \u0127sieb li dejjem jaggravak dak li ma jkunx jg\u0127odd g\u0127alik.", "Xi b\u017conn hemm li inti tixxennaq li t\u0127ares, li tisma' li tkun taf dak li flok kwiet u fer\u0127 u pa\u010bi jnissel fik tfixkil g\u0127all- perfezzjoni tar- ru\u0127 tieg\u0127ek?", "Eva \u0127arset lejn is- si\u0121ra pprojbita, u b' hekk da\u0127let il- mewt fid- dinja: ulied Alla \u0127arsu lejn ulied il- bnedmin, u b' hekk \u0121ie d- dilluvju universali: il- mara ta' Putifar \u0127arset lejn \u0120u\u017ceppi, u b' hekk l- inno\u010benti \u0121ie mitfug\u0127 fil- \u0127abs; u tant \u0121rajja o\u0127ra funesti, li huma rre\u0121istrati fl- Iskrittura Mqaddsa.", "Dan kun af li l- g\u0127ajnejn tieg\u0127ek i\u0127arsu lejn il- \u0127wejje\u0121 ta' barra, u l- qalb tieg\u0127ek titkellem \u0127wejje\u0121 \u0127\u017ciena.", "Bosta akkaw\u017ca tal- \u0121miel ta' mara ntilfu: u minn dan il- konkupixxenza taqrah kwa\u017ci nar, g\u0127aliex ma ndukrawx il- \u0127arsa tag\u0127hom.", "X' kienet il- kaw\u017ca li l- mara ta' Lot baqg\u0127et mibdula fi statwa tal- mel\u0127 \u0127lief il- kurju\u017cit\u00e0, li wie\u0127ed fa\u010bilment jiddisprezza g\u0127ax jaraha \u0127a\u0121a \u017cg\u0127ira?", "Forsi l- \u0127wejje\u0121 kbar ma kinux \u017cg\u0127ar qabel?", "Is- sens komun, meta jittratta fuq il- \u0127sara u fuq id- deni jwiddeb li wie\u0127ed g\u0127andu jilqa' mill- ewwel: irre\u017cisti g\u0127all- bidu.", "Kemm- il darba wie\u0127ed kellu jistqarr b' sog\u0127ba ta' qalbu, u jg\u0127id: Ma kienx mument li tfajt g\u0127ajnejja!", "Ma kienx mument, li fta\u0127t widnejja biex nisma' Ma kienx mument, li jiena ersaqt lejn dak il- lok!", "Jekk trid timxi fit- triq tal- pa\u010bi u tal- fer\u0127 tal- ispirtu la tkun qatt lablabi u lanqas kurju\u017c, u l- perfezzjoni tal- \u0127ajja thennik.", "Attendenza Nru 40.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tigdeb.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- kaw\u017ca ordinarja tal- gidba hija l- bi\u017ca' Il- bniedem jigdeb jew g\u0127ax jib\u017ca' li sejjer jitlef \u0127ajtu, jew li sejjer ikun imke\u010b\u010bi jew im\u010banfar jew li sejjer jitlef xi \u0121id ie\u0127or temporali.", "G\u0127alhekk je\u0127tie\u0121 li fih ikollu l- ispirtu tal- fortezza biex jirba\u0127 it- tentazzjoni tal- gidba.", "Skont in- natura l- gidba tiskun\u010bentra l- mo\u0127\u0127 tal- bniedem akkaw\u017ca tal- bi\u017ca' li jista' ji\u0121i mikxuf, u avvilit, u mi\u017cmum b' di\u017conest: u g\u0127alhekk skont in- natura jaqbel li wie\u0127ed jg\u0127id dejjem il- verit\u00e0, g\u0127ax il- giddieb kul\u0127add jib\u017ca' minnu u jistkerrhu mill- bi\u017ca' ta' xi tradiment.", "Mhux biss in- natura titbieg\u0127ed mill- giddieb, imma anki l- bniedem tal- grazzja li hu kollu karit\u00e0 jitwarrab minnu, g\u0127ax jag\u0127raf fih iben ix- xitan.", "Infatti huwa veru li x- xitan huwa giddieb u missier il- gidba: u min jigdeb bir- ra\u0121un kollu jissejja\u0127 iben tax- xitan.", "Kemm ra\u0121un g\u0127andu wie\u0127ed li jitnikket, x\u0127in jara fih innifsu mill- ispirtu tax- xitan, g\u0127adu tremend tal- pa\u010bi u tal- feli\u010bit\u00e0 tal- bnedmin!", "M' g\u0127andekx tabborri l- gidba, g\u0127ax hija tag\u0127millek dannu temporali, billi bosta nies ma jemmnukx i\u017cjed lanqas meta inti tg\u0127id il- veru u lanqas jafdawk: i\u017cda abborriha, g\u0127ax Alla verit\u00e0 essenzjali ma jridekx tigdeb g\u0127all- ebda ra\u0121uni, billi fiha \u0127a\u017cen fiha nnifisha: abborriha, g\u0127ax ix- xitan iridek b\u0127alu giddieb: abborriha, g\u0127ax inti trid jew ma tridx, g\u0127ad tkun i\u0121\u0121udikat mhux biss fuq il- gidba, i\u017cda wkoll fuq il- konsegwenzi tag\u0127ha, jekk tkun dannu\u017ca.", "Il- \u0127alq li jigdeb joqtol ir- ru\u0127, u g\u0127alxejn tib\u017ca' \u0127lief li tmur fil- fjammi eterni ta\u0127t il- qilla tal- \u0121ustizzja ta' Alla, li minnha jilliberawk biss il- verit\u00e0 u l- \u0121ustizzja.", "Fit- tentazzjoni immela li tigdeb, \u017comm dejjem il- verit\u00e0 ta' Alla, \u017comm mal- partit tieg\u0127u, u mhux ma' dak tax- xitan li hu qattiel sa mill- bidu.", "Attendenza Nru 41.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li ti\u010b\u0127ad opra tal- \u0127niena.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Qatt iddawwar wi\u010b\u010bek minn proxxmu li jirrikorri lejk fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna tieg\u0127ek, g\u0127ax jekk inti tkun tista' tissollevah u ti\u010b\u0127ad, allura Alla fil- b\u017conn tieg\u0127ek, li ming\u0127ajr dubju tkun tinsab fih rigward ir- ru\u0127 u rigward il- \u0121isem, hekk ukoll jag\u0127mel u jdawwar wi\u010b\u010bu minnek.", "G\u0127oddha grazzja kbira kull okka\u017cjoni li inti tkun tinsab fiha biex tag\u0127mel opra tal- \u0127niena mal- proxxmu l- ewwel nett g\u0127ax Alla stess ikun li qieg\u0127dek f' hedik l- okka\u017cjoni, biex inti, jekk fil- libert\u00e0 tieg\u0127ek t\u0127addanha, issir o\u0121\u0121ett ukoll tal- \u0127niena tieg\u0127u \u2014 imberkin dawk li j\u0127ennu, g\u0127ax huma jsibu \u0127niena: fit- tieni lok, g\u0127ax ikun ta' unur kbir g\u0127alik, x\u0127in inti tkun tag\u0127mel mieg\u0127i nnifsi, Alla inkarnat, dak li tkun tag\u0127mel ma' proxxmu fil- b\u017conn; fit- tielet lok, g\u0127ax l- opri tal- \u0127niena jippurifikaw ir- ru\u0127 li tkun imtebbg\u0127a u te\u0127les il- \u0127ruq tan- nar wara mewtek.", "Wie\u0127ed ji\u010b\u0127ad opra tal- \u0127niena, jew g\u0127ax ma jridx inaqqas mill- \u0121id temporali tieg\u0127u, jew g\u0127ax ma jridx jinkomoda ru\u0127u, jew g\u0127ax ikun jist\u0127i jitbaxxa skont is- sentimenti mundani: per\u00f2 wara mewtu jkun jixtieq li ji\u0121i fid- dinja biex jag\u0127ti mhux il- ftit, i\u017cda kulma g\u0127andu issa, u biex i\u0121arrab anki sagrifi\u010b\u010bji g\u0127all- proxxmu, u biex jag\u0127milha mieg\u0127u tal- inqas seftur, u allura ma jkunx jista' u b' sog\u0127ba ming\u0127ajr frott isejja\u0127 lilu nnifsu insensat u iblah li seta' jag\u0127mel tant \u0121id mal- proxxmu, u b' hekk jakkwista tant \u0121id g\u0127alih innifsu, u m' g\u0127amlux g\u0127ax ma riedx.", "Fit- tentazzjoni li ti\u010b\u0127ad opra tal- \u0127niena, ipprofitta ru\u0127ek issa fi\u017c- \u017cmien, g\u0127ax ji\u0121i lejl li fih \u0127add ma jista' jopra.", "Attendenza Nru 42.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tisraq.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta tkun ittentat li tisraq jew li tag\u0127mel \u0127sara lill- proxxmu, ilqa' ru\u0127ek mill- ewwel b' hedana l- \u0127sieb li jekk tkun trid li Alla ja\u0127firlek hedana d- dnub, je\u0127tie\u0121 li inti trodd lil sidu dak li inti tkun sraqtlu, dak li inti tkun iddanne\u0121\u0121jajtu bih.", "Forsi mhux rimorsi flok konfort u feli\u010bit\u00e0 u pa\u010bi j\u0121ib fil- qalb il- \u0127sieb li t- tali o\u0121\u0121ett u t- tali \u0121id huma ta' \u0127addie\u0127or u donnhom jg\u0127ajtu b' le\u0127en qawwi u jg\u0127idu lil min seraq jew iddanne\u0121\u0121ja: \"A\u0127na m' a\u0127niex tieg\u0127ek, \u0127udna fid- dar tas- sid tag\u0127na, jekk trid li ma nippersegwitawkx i\u017cjed.\"", "Inti ma tistax tara l- qlub, b\u0127alma narahom jiena: per\u00f2 ng\u0127idlek li xejn ma jiswa g\u0127all- fer\u0127 u g\u0127all- pa\u010bi ebda xorta ta' divertiment temporali mal- \u0127sieb fuq il- mane\u0121\u0121i tas- serq u tad- danni mag\u0127mulin u mhux irriparati.", "In- natura hija \u0127afifa wisq biex tmidd idejha u tie\u0127u, i\u017cda biex trodd, oh kemm hija tqila!", "Idejha jsiru tal- \u0127adid: meta bid- dawl tal- fidi tibda biex titqanqal g\u0127all- indiema tad- dnub fuq il- \u0127sieb tal- mewt u tal- \u0121udizzju, er\u0127ilha tipproponi li trodd u li tirripara, i\u017cda filwaqt er\u0127ilha titnikker minn jum g\u0127al ie\u0127or, u tibqa' biex tid\u0127ol fl- eternit\u00e0 ming\u0127ajr riparazzjoni.", "Jekk it- tentazzjoni li tisraq tkun fuq \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar, la te\u0127ux kura\u0121\u0121 li tmidd idejk, g\u0127ax l- \u0121ustizzja ta' Alla anki \u0127abba ma tag\u0127laqx g\u0127ajnejha fuqha, u jkollok twie\u0121eb g\u0127aliha u mill- \u0127abs ma to\u0127ro\u0121x sakemm tkun \u0127allast sal- inqas \u0127abba.", "Ikkuntenta b' hedak li l- Providenza tag\u0127tik, la titbe\u017c\u017cax min- nuqqas tag\u0127ha, g\u0127ax jekk hija tie\u0127u \u0127sieb it- tajr tal- ajru u l- \u0121ilju tal- g\u0127alqa, mhix sejra tabbanduna lilek, li tiswa wisq i\u017cjed minn g\u0127asfur.", "Dawk kollha li jridu jistag\u0127new, kollha jaqg\u0127u fit- tentazzjoni, u fix- xibka tax- xitan, u f' bosta xewqat inutli, u dannu\u017ci li jg\u0127addsu l- bnedmin fil- mewt u fit- telfien.", "Xejn ma j\u0121ib il- bniedem mieg\u0127u fid- dinja, u m' hemmx dubju li jista' jie\u0127u mieg\u0127u xi \u0127a\u0121a fil- mewt \u0127lief l- opri tieg\u0127u li jimxu warajh g\u0127all- \u0121udizzju.", "Attendenza Nru 43.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tidneb g\u0127ar- rispett uman.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Quddiem il- verit\u00e0 u l- \u0121ustizzja toqg\u0127odx t\u0127ares lejn il- kundizzjonijiet tan- nies, lanqas lejn il- \u0121id temporali, i\u017cda biss qieg\u0127ed il- fidu\u010bja tieg\u0127ek f' Alla, u iftakar li inti g\u0127ad tkun i\u0121\u0121udikat mhux min- nies, i\u017cda minn Im\u0127allef li ma jinxtara b' xejn g\u0127all- verit\u00e0 u g\u0127all- \u0121ustizzja tieg\u0127u.", "X' inhuwa l- bniedem li inti titbe\u017c\u017ca' li tiksirlu kelmtu jew qalbu?", "Trab u rmied: illum fuq it- tron u g\u0127ada ta\u0127t l- irfis tas- saqajn jew ta\u0127t it- trab.", "X' inhuwa Alla li inti tkun ittentat biex tiddi\u017cgusta biex tog\u0127\u0121ob lill- bniedem?", "Huwa l- Essri tremendissmu, li ji\u0121\u0121udika t- tajbin u l- \u0127\u017ciena, u li wie\u0127ed jaqa' ta\u0127t idejh hija \u0127a\u0121a li twerwer.", "Il- bniedem l- iktar li jista' jag\u0127mel, jipprivak mill- \u0121id temporali anki forsi minn \u0127ajtek: i\u017cda Alla mhux biss g\u0127andu s- setg\u0127a li jipprivak minn kollox, i\u017cda wkoll li jitfg\u0127ek fil- fjammi eterni, jekk inti tkun tajt preferenza g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127ek jew ta' \u0127addie\u0127or biex tiddisprezza gravement il- volont\u00e0 divina tieg\u0127u, kollha tjubija, kollha qdusija.", "\u017bomm dejjem gravit\u00e0, tkun fejn tkun, tkun ma' min tkun, jekk tinteba\u0127 bid- di\u017cunur ta' Alla g\u0127al xi kelma, g\u0127al xi stedina, jew g\u0127al xi azzjoni o\u0127ra.", "Indokra ru\u0127ek li ma tikkoperax b' xi approvazzjoni li \u0121eneralment dejjem tinkura\u0121\u0121ixxi l- a\u0121ent biex jirrepeti jew biex ikompli fil- malizzja tieg\u0127u.", "Dan ifhem tajjeb li \u0127add ma jista' jkun skular tieg\u0127i, jekk ma jobg\u0127odx iva u 'l \u0127ajtu wkoll.", "Ebda bniedem ma \u0127eles jew ma je\u0127les minn idejn l- Omnipotenti u la \u0127aj u lanqas mejjet.", "Il- kreatura ppreferita g\u0127all- kreatur: dina hija kaw\u017ca ta' konfu\u017cjoni li \u0127add ma jista' jfisser.", "Attendenza Nru 44.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat tg\u0127id id- difetti tal- o\u0127rajn.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "L- ewwel nett ikun g\u0127alik ta' twissija li meta xi \u0127add ji\u0121i u jg\u0127idlek ming\u0127ajr b\u017conn gravi d- difetti tal- o\u0127rajn, innota li dak stess jg\u0127arraf ukoll lil \u0127addie\u0127or id- difetti li jara jew li jinnota fik, g\u0127ax jekk ma j\u0127obbx il- proxxmu, lanqas ma j\u0127obb lilek, g\u0127alhekk la tkomplix mieg\u0127u, anzi bi spirtu \u0127elu ta' karit\u00e0, g\u0127all- glorja ta' Alla, urih li m' hawnx bniedem fuq l- art li m' g\u0127andux id- debbolizzi tieg\u0127u, u li ma ji\u017cbaljax f' xi \u0127a\u0121a.", "Widdbu li \u0127add ma jista' jitka\u017ca, i\u017cda kul\u0127add g\u0127andu dejjem jag\u0127der.", "Fit- tieni lok, inti ming\u0127ajr dubju taf li nqast g\u0127all- img\u0127oddi, g\u0127alhekk meta tkun ittentat li tg\u0127id id- difetti tal- o\u0127rajn, iftakar fid- difetti tieg\u0127ek u staqsi lilek innifsek: \"Irrid jiena min jg\u0127id id- difetti tieg\u0127i lill- o\u0127rajn?\"", "Dak immela li ma tridx lilek, inti tikser il- li\u0121i naturali, jekk tag\u0127mlu lil \u0127addie\u0127or.", "Imbag\u0127ad taf inti l- kaw\u017ca, il- motiv g\u0127aliex wie\u0127ed jg\u0127id id- difetti ta' \u0127addie\u0127or, jekk tassew ma jkunx hemm il- \u0121id tieg\u0127u nnifsu jew ta' \u0127addie\u0127or?", "Ming\u0127ajr dubju li min ikun jg\u0127id id- difetti tal- proxxmu, ikun qieg\u0127ed joskura l- fama tal- proxxmu biex je\u017calta l- fama tieg\u0127u nnifsu b' sentiment ta' suppervja li bih juri li huwa a\u0127jar minn \u0127addie\u0127or.", "Id- difetti tal- proxxmu jkunu dejjem g\u0127alik kaw\u017ca ta' karit\u00e0 vera: g\u0127edtlek ta' karit\u00e0 vera, g\u0127ax in- natura malizzju\u017ca ta\u0127t il- kappa tal- korrezzjoni u tal- \u0121id tissodisfa lilha nnifisha billi toskura l- proxxmu u fl- istess \u0127in tfittex l- e\u017caltazzjoni tag\u0127ha, u xi minn daqqiet ukoll il- vendetta, kif \u010bar jo\u0127ro\u0121 hekk mi\u010b- \u010birkustanzi ta' xi in\u0121urja.", "Oh kieku wie\u0127ed jifhem kemm hu prezzju\u017c is- silenzju!", "Bla ebda dubju jedha biex jg\u0127o\u017c\u017cu bl- ikbar studju.", "Attendenza Nru 45.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li ti\u0121\u0121udika l- o\u0127rajn.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Dina t- tentazzjoni qatt ma tersaq lejn dawk li huma inno\u010benti, g\u0127ax wie\u0127ed ji\u0121\u0121udika l- o\u0127rajn f' hedawk il- \u0127wejje\u0121, li hu stess ikun g\u0127amel.", "Min qatt ma ttebba' bl- impurit\u00e0, ma ja\u0127sibx li l- o\u0127rajn g\u0127amlu impurit\u00e0; min qatt ma seraq, ma ja\u0127sibx li l- o\u0127rajn serqu; min qatt ma gideb, ma ja\u0127sibx li l- o\u0127rajn gidbu; insomma, intant wie\u0127ed ji\u0121\u0121udika l- o\u0127rajn, g\u0127ax hu stess ikun opra skont kif ji\u0121\u0121udika, b\u0127alma jipperswadi l- istess sens komun tal- bnedmin li kul\u0127add jag\u0127ti minn hedak li g\u0127andu.", "Tkun immela g\u0127alik okka\u017cjoni kull tentazzjoni li ti\u0121ik biex inti tikkundanna jew ti\u0121\u0121udika l- o\u0127rajn, okka\u017cjoni li tumilja ru\u0127ek li g\u0127all- img\u0127oddi inti ksirt il- li\u0121i divina, u g\u0127id: \"Jiena min jien biex ni\u0121\u0121udika s- servi ta' \u0127addie\u0127or?\"", "Inti g\u0127andek tosserva u mhux ti\u0121\u0121udika l- li\u0121i: g\u0127ax Alla hu li ji\u0121\u0121udika 'l kul\u0127add.", "Kemm nies ji\u017cbaljaw fil- \u0121udizzju tag\u0127hom!", "Jekk jaraw 'il xi \u0127add jag\u0127mel \u010berti azzjonijiet indifferenti, ja\u0127sbu li jkun qieg\u0127ed jopra b' fini \u0127a\u017cin, jew ming\u0127ajr intenzjoni retta, mentri quddiem Alla jkun meritevoli g\u0127al hedawk l- azzjonijiet.", "Forsi mhux min jara l- intern jew il- qalb tal- bniedem jista' biss ji\u0121\u0121udika, li hu Alla wa\u0127du?", "Min ji\u0121\u0121udika 'l \u0127uh, ji\u0121\u0121udika l- li\u0121i, u min ji\u0121\u0121udika l- li\u0121i huwa m\u0127allef u mhux osservatur tal- li\u0121i.", "Wie\u0127ed hu l- le\u0121islatur u l- im\u0127allef, min jista' jitfa' fit- telfien, u je\u0127les.", "Oqg\u0127od medhi fuq id- difetti tieg\u0127ek, u mhux fuq dawk tal- o\u0127rajn, jekk trid il- \u0121id lilek innifsek.", "Ine\u0127\u0127i l- ewwel it- travu minn g\u0127ajnejh min irid jara jne\u0127\u0127i s- sifja minn g\u0127ajn \u0127uh.", "Meta tmut inti, trodd ir- ra\u0121uni lil Alla g\u0127alik innifsek; meta jmut il- proxxmu, irodd ir- ra\u0121uni lil Alla g\u0127alih innifsu, u kul\u0127add ji\u0121i \u0121\u0121udikat fit- tribunal divin skont g\u0127amilu.", "Kull bniedem g\u0127andu bi\u017c\u017cejjed il- pi\u017c tieg\u0127u x' jerfa' u jekk huwa g\u0127aqli ma jitg\u0127abbiex bl- aggravamenti.", "Attendenza Nru 46.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li t\u0127alli dnub mejjet fil- qrar.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Is- sagrament tal- qrar huwa l- g\u0127ajn li minnha n- nisrani jixrob il- mi\u017cerikordja ta' Alla; huwa s- sagrament tar- rikon\u010biljazzjoni u tal- pa\u010bi biss per\u00f2 g\u0127al min jersaq bil- fedelt\u00e0.", "Xi w\u0127ud minn ba\u0127ar ta' dwejjaq, minn oppressjonijiet ta' bi\u017ca' fuq il- mewt u l- \u0121udizzju jg\u0127addu fi stat ta' fer\u0127 akkaw\u017ca tal- fedelt\u00e0 li biha jkunu resqu: per\u00f2 o\u0127rajn jo\u0127or\u0121u iktar aggravati u mdejqin akkaw\u017ca tal- infedelt\u00e0 tag\u0127hom fil- qrar.", "Jekk inti di\u017cgrazzjatament tkun tajt kunsens g\u0127al dnub mejjet, u l- mi\u017cerikordja divina tkun qieg\u0127da turik li g\u0127adha ma abbandunatekx billi tag\u0127mlek i\u0121\u0121arrab il- bi\u017ca' tal- infern: u intant ti\u0121ik it- tentazzjoni li tiskot id- dnub il- mejjet tieg\u0127ek akkaw\u017ca tal- mist\u0127ija, tal- avviliment quddiem il- konfessur, a\u0127seb li d- dnub inti g\u0127amiltu, u issa jen\u0127tie\u0121 li tie\u0127u l- ma\u0127fra tieg\u0127u, jekk ma tridx titlef ru\u0127ek g\u0127al dejjem.", "A\u0127seb li l- konfessur, x\u0127in jara l- konfu\u017cjoni tieg\u0127ek quddiemu ji\u0121\u0121udikak fidil, li tib\u017ca' tassew minn Alla, li biex tevita l- qilla tieg\u0127u inti tkun wasalt f' hedan l- istat ta' umiljazzjoni hekk kbira li lanqas mal- \u0121enituri stess tieg\u0127ek ma tag\u0127milha g\u0127an- nuqqas tal- kura\u0121\u0121 naturali.", "A\u0127seb li l- konfessur i\u0121arrab fih im\u0127abba tassew kbira lejk, x\u0127in jarak hekk miftu\u0127 b' tant fidu\u010bja lejh innifsu rigward il- g\u0127o\u017c\u017ca tas- sigriet sagramentali.", "A\u0127seb li l- konfessur, bniedem b\u0127alek, seta' g\u0127all- fra\u0121ilit\u00e0 tieg\u0127u li xi darba forsi g\u0127amel dak stess li inti tkun qieg\u0127ed fil- periklu li ma tistqarrx.", "A\u0127seb li l- pa\u010bi u l- fer\u0127 hemm g\u0127alik, jekk tumilja ru\u0127ek bi spirtu ta' fedelt\u00e0.", "B' dawn il- \u0127sibijiet inti bla dubju tirba\u0127 lilek innifsek, u b' qalbek f' idejk tistqarr dak l- att annimalesk, jew dik il- vendetta, jew dik l- in\u0121urja, jew dak in- nuqqas ta' karit\u00e0, jew dak is- sagrile\u0121\u0121, jew dik il- gidba dannu\u017ca, jew dak is- sodisfazzjon fil- glorja vana, jew dak in- nuqqas ta' intenzjoni retta fl- opri tieg\u0127ek, jew kwalunkwe azzjoni o\u0127ra gravi li inti tkun g\u0127amilt kontra l- kuxjenza tieg\u0127ek.", "\u0126ares lejn Agostinu l- qaddis u d- duttur tal- knisja, li stqarr dnubietu pubblikament b' tant konfu\u017cjoni g\u0127alih innifsu u b' tant spirtu ta' penitenza.", "Attendenza Nru 47.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tag\u0127ti skandlu.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- kaw\u017ca tal- \u0127a\u017cen li hawn fid- dinja huwa l- iskandlu.", "Fit- tentazzjoni li inti tag\u0127ti skandlu huwa bi\u017c\u017cejjed biex wie\u0127ed jitra\u017c\u017can imwerwer, jekk tassew g\u0127andu l- fidi fl- infern tan- nirien eterni, li ja\u0127seb fuq it- theddida li jiena \u0121\u00e0 g\u0127amilt fl- evan\u0121elju kontra l- iskandalu\u017c, li cio\u00e8, jaqbel li \u0121ebla tal- mit\u0127na ti\u0121i mdendla ma' g\u0127onqu u mg\u0127addas f' ba\u0127ar profond: u ja\u0127asra g\u0127al hedak il- bniedem li permezz tieg\u0127u ji\u0121i l- iskandlu.", "Forsi l- \u0121enerazzjoni tal- \u0127a\u017cen timxi b' mod ie\u0127or \u0127lief bl- iskandlu?", "Min hu skandalizzat ordinarjament jiskandalizza l- o\u0127rajn, u jopra kontra l- missjoni divina tieg\u0127i, li \u0121ejt biex inne\u0127\u0127i d- dnub u nsalva l- erwie\u0127: mentri l- iskandalu\u017c veru appostlu ta' Satana, li sa mill- bidu kien qattiel, jitfa' fir- rovina spiritwali l- erwie\u0127, li jiena g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127hom xerridt demmi fuq is- salib.", "Min jiskandalizza bniedem mhux biss jin\u017camm \u0127ati quddiem il- \u0121ustizzja divina li kiser il- virt\u00f9 tal- karit\u00e0 i\u017cda anki \u0127ati ta' hedik il- virt\u00f9 li tkun l- o\u0121\u0121ett tal- iskandlu, li jista' jkun kontra l- kastit\u00e0, jew kontra l- fidi, jew kontra l- \u0121ustizzja, jew kontra r- reli\u0121jon, jew kontra xi virt\u00f9 o\u0127ra.", "Meta wie\u0127ed ikun g\u0127allem lil \u0127addie\u0127or xi malizzja: forsi ta\u0127seb inti li ma jkollux sehem kull darba li dan jipprattika hedak id- deni, b\u0127alma kaw\u017ca g\u0127andha r- rabta ma' kull effett tag\u0127ha?", "Oh kemm nies, li di\u0121\u00e0 dehru fit- tribunal divin u li issa qeg\u0127din fejn lilhom jist\u0127oqq, taw skandli li g\u0127adhom u jibqg\u0127u mexjin bl- effetti tag\u0127hom fid- dinja!", "Is- servi tieg\u0127i ja\u0127dmu bil- bi\u017ca' u bit- treg\u0127id is- salvazzjoni ta' ru\u0127hom, u jinteressaw ukoll ru\u0127hom g\u0127as- salvazzjoni tal- o\u0127rajn b' kull mezz li jistg\u0127u: jg\u0127ixu jag\u0127mlu dejjem il- \u0121id u jwarrbu bil- \u0127ila tag\u0127hom u bis- sagrifi\u010b\u010bju wkoll kull skandlu.", "Fil- pont tal- mewt il- bniedem xejn ma jie\u0127u mieg\u0127u: l- opri biss tieg\u0127u jimxu warajh.", "Attendenza Nru 48.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li topra kontra l- kuxjenza.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta l- kuxjenza twiddbek li t- tali azzjoni mhix ta' min jag\u0127milha, g\u0127ax \u0127a\u017cina, jew hija ta' min jag\u0127milha, g\u0127ax tajba, kun af, li int tkun qieg\u0127ed tmur kontra l- vu\u010bi ta' Alla, jekk inti tag\u0127mlilha re\u017cistenza.", "G\u0127alhekk jekk il- kuxjenza tikkmandalek tag\u0127mel \u0127a\u0121a g\u0127ax tajba, jew tipprojbilek li tag\u0127mel \u0127a\u0121a, g\u0127ax \u0127a\u017cina, inti tidneb, jekk inti ma tobdihiex, u ssir \u0127ati ta' \u0127a\u017cen daqskemm inti tkun fhimt \u0127a\u017cen fl- intellett tieg\u0127ek.", "Ara kemm huwa ne\u010bessarju li wie\u0127ed jobdi l- kuxjenza li l- \u0121udizzju divin g\u0127andu b' materja kull opra mag\u0127mula skont il- kuxjenza: mertu jew kastig, mill- ubbidjenza jew mid- di\u017cubbidjenza g\u0127all- vu\u010bi tal- kuxjenza.", "Infatti jekk wie\u0127ed jemmen li g\u0127andu mill- \u0127niena jigdeb biex je\u0127les il- proxxmu mill- periklu tal- \u0127ajja, u jigdeb, jintg\u0127add denn ta' premju, u jekk ma jigdibx jintg\u0127add \u0127ati kontra l- \u0127niena: per\u00f2 jekk ikun istruwit li m' g\u0127andu jigdeb qatt g\u0127all- ebda ra\u0121uni, allura jintg\u0127add dejjem \u0127ati, jekk jigdeb, g\u0127ax allura l- kuxjenza tieg\u0127u tkun retta u mhux i\u017cjed falza: ma jidnibx meta ma jafx li hija falza, meta tkun tassew falza.", "Fit- tentazzjoni li tmieri l- kuxjenza a\u0127seb li dina sejra takku\u017cak fl- istess tribunal ta' Alla bi\u010b- \u010birkustanzi kollha li inti ma obdejthiex, meta widdbitek.", "Minn ebda g\u0127ajn o\u0127ra ma to\u0127ro\u0121 il- pa\u010bi tal- qalb, \u0127lief mid- do\u010bilit\u00e0 tal- volont\u00e0 g\u0127all- vu\u010bi tal- kuxjenza: u minn ebda g\u0127ajn o\u0127ra ma to\u0127ro\u0121 l- infeli\u010bit\u00e0 fl- inkwiet tal- qalb \u0127lief mir- re\u017cistenza g\u0127all- vu\u010bi tal- kuxjenza.", "Anki hawn fid- dinja l- kuxjenza meta ssib re\u017cistenza tirrimordi l- intern tal- bniedem li jkun ippersegwitaha ossija ddisprezzaha fil- vu\u010bi tag\u0127ha.", "Trid il- pa\u010bi hawn u l- premju hemm fuq?", "\u0126a\u0121a wa\u0127da, obdi l- vu\u010bi tal- kuxjenza li tg\u0127idlek: \"Ag\u0127mel jew la tag\u0127milx.\"", "Attendenza Nru 49.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tag\u0127mel dnub venjal.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "\u0126add ma jsir \u0127a\u017cin f' daqqa, u kull min jiddisprezza dnubiet \u017cg\u0127ar bil- ftit il- ftit jaqa' fil- gravit\u00e0, u jid\u0127ol fir- rovina.", "Dana huwa l- \u0127sieb li wie\u0127ed g\u0127andu j\u0121ib fil- menti tieg\u0127u, meta jkun ittentat li jag\u0127mel dnub venjal.", "It- tixbiha toqg\u0127od wisq tajjeb fuq is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem: bosta nies ma \u0127asbux biex jikkuraw mard ossija feriti f' \u0121isimhom, g\u0127ax ma \u0121\u0121udikawhomx gravi, u mbag\u0127ad g\u0127at- traskura\u0121ni saru gravi u ma nsabx rimedju g\u0127alihom.", "Dina l- istess xorti hija g\u0127al dawk li jiddisprezzaw il- mard \u017cg\u0127ir tar- ru\u0127 fuq il- \u0127sieb li b' hekk ma jitilfux il- grazzja ta' Alla, u li jekk imutu bih ma jintilfux, u bil- fa\u010bilit\u00e0 jikkonsentu g\u0127al dnub g\u0127ax venjal.", "Jidhirlek bis- sens komun li min inaqqas is- sustanza ne\u010bessarja g\u0127all- \u0127ajja sejjer ikun aktar b' sa\u0127\u0127tu?", "Jidhirlek li inti sejjer tg\u0127o\u017c\u017c virt\u00f9, meta inti permezz tad- dnub venjal tindebolixxi l- ispirtu g\u0127aliha?", "G\u0127alhekk ikollok tammetti li min mhux fidil fil- ftit lanqas mhu fidil fil- wisq.", "Min jag\u0127mel id- dnub venjal ma jkunx itemm perfettament il- volont\u00e0 ta' Alla, u perkonsegwenza tinda\u0127al il- \u0121ustizzja ta' Alla li s- severit\u00e0 tag\u0127ha kontra d- dnub il- venjal hija esposta fuq tant e\u017cempji mill- Antik Testament, u mis- sofferenzi tal- Purgatorju.", "Hija \u0127a\u0121a li twerwer taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj, li ma j\u0127allix l- inqas dnub venjal g\u0127addej, i\u017cda ji\u0121\u0121udikah bir- reqqa u jikkastigah bil- \u0127ruxija.", "Jekk trid b' xi mod immela tassigura ru\u0127ek mill- waqg\u0127at fi dnub gravi b' periklu kbir tal- indannazzjoni eterna, kexkex lilek innifsek bil- bi\u017ca' tad- dnub il- venjal.", "Attendenza Nru 50.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li topra bid- dubju prattiku.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta tkun biex topra, u ji\u0121ik dubju fuq il- malizzja tal- azzjoni, cio\u00e8, li l- azzjoni li tkun biex tag\u0127mel aktarx hija \u0127a\u017cina g\u0127at- tali jew g\u0127at- tali \u010birkustanza, qatt la tag\u0127ti l- kunsens g\u0127aliha u tag\u0127milha; i\u017cda \u017comm dejjem il- parti \u017cgura, ji\u0121ifieri, la toprax qabel ma inti tkun ne\u0127\u0127ejt id- dubju, billi tistaqsi, jew tifforma kuxjenza \u010berta bi prin\u010bipju rifless.", "Jekk inti tiddisprezza d- dubju fuq il- malizzja, u topra, inti tidneb g\u0127aliex, kieku tassew kien hemm il- li\u0121i, inti kont tiksirha.", "G\u0127alhekk g\u0127al kull azzjoni tieg\u0127ek, timxi dejjem quddiemek il- kelma vera\u010bi u soda, fi kliem ie\u0127or, opra dejjem b' kuxjenza \u010berta fuq it- tjubija tal- azzjoni.", "Mhix vera bluha g\u0127al xi w\u0127ud li wara li jkunu opraw bid- dubju jistaqsu jekk dinbux, meta d- dnub jiddependi mhux mill- \u0121udizzju tal- bniedem mistoqsi, i\u017cda mill- perswa\u017cjoni prattika li wie\u0127ed kellu fl- opra tieg\u0127u?", "Ladarba wie\u0127ed ra d- dubju fuq il- malizzja tal- azzjoni u opra bih hu di\u0121\u00e0 sar \u0127ati, u m' hemmx b\u017conn li jistaqsi jekk dinibx: per\u00f2 tkun dejjem prudenza, jekk jistaqsi biex g\u0127al li \u0121ej jag\u0127raf il- verit\u00e0, x' g\u0127andu jag\u0127mel f' ka\u017cijiet simili.", "Gravement ukoll jidneb min jopra bid- dubju prattiku fuq il- gravit\u00e0 tad- dnub: g\u0127aliex jie\u0127u l- malizzja kollha ta' dnub mejjet, meta jaf u jrid, jesponi lilu nnifsu g\u0127all- periklu \u010bar li jidneb gravement.", "Immela, meta inti tkun ittentat li topra bid- dubju prattiku, qatt la tag\u0127ti kunsens, jekk tassew ikun hemm ra\u0121unijiet gravi biex tiddubita fuq it- tjubija jew fuq il- malizzja tal- azzjoni; g\u0127ax inti allura tin\u017camm \u0127ati quddiem Alla li ji\u0121\u0121udika kull azzjoni, li l- bniedem jag\u0127mel, u jippremjaha u jikkastigaha meqjusa fuq il- kuxjenza ta' qabel, li jkollu l- istess a\u0121ent.", "Attendenza Nru 51.", "Kif tillotta fit- tentazzjoni kontra l- predestinazzjoni.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Hu veru li min hu predestinat g\u0127all- glorja eterna, infallibbilment wara mewtu jid\u0127ol fiha.", "Infatti min g\u0127andu ismu fil- ktieb tal- \u0127ajja g\u0127andu wkoll tron fis- sema, u kull min m' g\u0127andux ismu fih lanqas m' g\u0127andu tron fis- sema.", "Per\u00f2, meta Alla jassenja 'l xi \u0127add g\u0127al xi fini jag\u0127tih il- mezzi kollha g\u0127all- akkwist tal- istess fini.", "Immela meta inti tkun im\u0127abbat bil- \u0127sieb tal- predestinazzjoni, ittalla' u tni\u017c\u017cel fil- mo\u0127\u0127 tieg\u0127ek, tg\u0127id: Min jaf iniex ippredestinat? \u017comm bi prin\u010bipju hedawna l- veritajiet quddiemek: Alla hu \u0121ust: u ladarba huwa \u0121ust ma jistax u la jippremja l- \u0127\u017ciena lanqas jikkastiga t- tajbin.", "I\u017cjed, kull bniedem huwa liberu, igawdi cio\u00e8 l- liberu arbitriju, u jag\u0127\u017cel dak li jrid: jista' jag\u0127mel dak li hu tajjeb, u jista' jag\u0127mel dak li hu \u0127a\u017cin.", "Il- kuxjenza tieg\u0127u twiddbu minn qabel ma jopra li dak li hu \u0127a\u017cin, m' g\u0127andux jag\u0127mlu g\u0127ax \u0127a\u017cin, u li dak li hu tajjeb g\u0127andu jag\u0127mlu, g\u0127ax tajjeb.", "Jekk il- bniedem imieri jew ma jobdix il- vu\u010bi tal- kuxjenza huwa jidneb, u perkonsegwenza tkun kollha kemm hi l- \u0127tija tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk il- bnedmin kollha li jmutu, l- opri tag\u0127hom jimxu warajhom, u fuqhom ikunu \u0121\u0121udikati.", "F' dawn it- tentazzjonijiet tal- predestinazzjoni \u0121edded il- proponiment fik li tobdi dejjem il- vu\u010bi tal- kuxjenza, u er\u0127i ru\u0127ek bi spirtu ta' umilt\u00e0 fil- ba\u0127ar infinit tas- Sapjenza u tal- \u0126niena ta' Alla.", "Ma tistax forsi inti ta\u0127seb li dana l- misterju tal- predestinazzjoni huwa rrivelat biex il- bniedem isib okka\u017cjoni gravi li jg\u0127ix imbe\u017cza' u umli?", "Tkun g\u0127alik ta' konsolazzjoni, meta inti t\u0127enn g\u0127al kul\u0127add sin\u010berament, u di\u017cinteressatament, meta inti tag\u0127ti qima vera lil Marija Santissima, meta inti sofferenti, meta inti unit mal- Vigarju tieg\u0127i, il- Papa, bil- fidi u bl- ubbidenza, meta inti tisma' l- kelma ta' Alla u tipprattikaha: dawna huma s- sinjali li jridu jg\u0127idulek li inti ppredestinat, jekk bil- grazzja tieg\u0127i inti tippersevera sal- a\u0127\u0127ar.", "Itlob dejjem 'l Alla li jag\u0127mel \u0127niena mieg\u0127ek, u konfu\u017cjoni u la inti u lanqas \u0127add ma jsib, jekk bil- verit\u00e0 tirrikorri lejh bl- umilt\u00e0: il- grazzja jag\u0127tiha lill- umli u jirre\u017cisti lis- suppervi.", "Mhix \u0127a\u0121a ta' min irid, lanqas \u0127a\u0121a ta' min ji\u0121ri; i\u017cda \u0127a\u0121a ta' Alla, li jag\u0127mel il- \u0127niena.", "Attendenza Nru 52.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tie\u0127u \u0121urament.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- \u0121urament, meta wie\u0127ed jie\u0127du bil- verit\u00e0, bil- g\u0127aqal, u bil- \u0121ustizzja, junura 'l Alla u jigglorifikah: per\u00f2 jiddi\u017cunurah gravement, meta wie\u0127ed jie\u0127du fil- gidba jew f' xi \u0127a\u017cen gravi: u venjalment, meta jittie\u0127ed ming\u0127ajr kaw\u017ca onesta, ra\u0121onevoli ta' xi pi\u017c, u meta jittie\u0127ed f' xi \u0127a\u017cen venjali.", "Immela, meta inti tkun ittentat li tie\u0127u \u0121urament li bih jinda\u0127al id- di\u017cunur sija gravi kemm venjali tas- Sinjur Alla, a\u0127seb fuq ir- riverenza terribbli li tist\u0127oqq lill- isem qaddis ta' Alla u fuq il- kastigi relattivi li jist\u0127oqqu lil min jipprofanah, u jkun dejjem kliemek: Iva, iva; le, le.", "Il- \u0121urament tieg\u0127ek ikun dejjem bil- verit\u00e0: g\u0127alhekk u la tie\u0127du fuq gidba gravi lanqas venjali, lanqas fuq intenzjoni tieg\u0127ek, li inti ma tkunx tifhem li tesegwixxi, lanqas fuq fatt li fuqu inti tiddubita, g\u0127ax inkella inti tidneb gravement.", "Il- \u0121urament tieg\u0127ek ikun dejjem bil- g\u0127aqal: g\u0127alhekk la tie\u0127du qatt, jekk ma jkunx hemm il- b\u017conn serju g\u0127all- fini, b\u0127alma tittie\u0127ed medi\u010bina: g\u0127ax inkella inti tidneb venjalment.", "Il- \u0121urament tieg\u0127ek ikun dejjem bil- \u0121ustizzja: g\u0127alhekk qatt la tie\u0127du \u0127lief fuq \u0127wejje\u0121 le\u010biti, li jistg\u0127u jsiru ming\u0127ajr dnub tant mejjet kemm venjal.", "Immela jekk il- \u0127a\u0121a li inti twieg\u0127ed bil- \u0121urament jew li bih inti thedded tkun gravement \u0127a\u017cina, inti tidneb gravement: u jekk tkun venjalment \u0127a\u017cina inti tidneb venjalment rigward il- virt\u00f9 tar- reli\u0121jon.", "\u017bomm immela quddiem g\u0127ajnejk fuq il- \u0121urament li meta dan huwa falz fih ir- rovina, meta hu veru fih il- periklu, meta ma jitti\u0127idx fih is- sigurezza.", "Attendenza Nru 53.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat biex tabbu\u017ca mill- \u0127niena ta' Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- bniedem isib \u010berta fa\u010bilit\u00e0 biex jidneb g\u0127at- tentazzjoni li tg\u0127idlu li Alla hu \u0127anin.", "Huwa veru li Alla hu \u0127anin, anzi l- art mimlija bil- \u0127niena tieg\u0127u: x\u0127in wara tant dnubiet itella' x- xemx tieg\u0127u, u jibg\u0127at ix- xita fuq kul\u0127add tajbin u \u0127\u017ciena.", "Huwa hekk \u0127anin li ma jafx ma j\u0127ennx u ma ja\u0127firx 'il min jirrikorri lejh, anzi hu stess ifittex ir- ru\u0127, li tkun offendietu gravement, u jifra\u0127 meta dina twie\u0121eb g\u0127all- grazzja tieg\u0127u u jqeg\u0127idha fuq spallejh, u jrid li l- an\u0121li jifir\u0127u wkoll mieg\u0127u.", "Forsi r- ru\u0127 fid- di\u017cgrazzja tista' tindem, jekk huwa ma jag\u0127tihiex l- ispirazzjoni tal- Ispirtu Santu minn qabel?", "\u0120ona ma riedx imur Ninive, u \u0127aseb li ja\u0127rab f' Tarsu, g\u0127ax kien jaf tajjeb fuq il- \u0127niena ta' Alla li ma jafx ma ja\u0127firx 'il min jitolbu ma\u0127fra, u be\u017ca' li allura ma tkunx mitmuma l- profezija tieg\u0127u kontra Ninive.", "Hija proprjet\u00e0 ta' Alla li j\u0127enn u li ja\u0127fer: i\u017cda l- \u0127niena tieg\u0127u minn \u0121enerazzjoni g\u0127al \u0121enerazzjoni g\u0127al dawk li jib\u017cg\u0127u minnu.", "Min hu li jidneb ming\u0127ajr l- isperanza tal- ma\u0127fra?", "Kien forsi xi \u0127add jissogra li jag\u0127ti kunsens g\u0127al \u0127tija gravi, kieku ma kienx ikun lok ta' speranza g\u0127all- ma\u0127fra?", "Oh kemm abbu\u017ci jsiru akkaw\u017ca tas- sagrament tar- rikon\u010biljazzjoni, tas- sagrament tal- qrar!", "Immela, meta inti tkun ittentat li tabbu\u017ca mill- \u0127niena ta' Alla, ikkumbatti bil- \u0127sieb li Alla jag\u0127mel \u0127niena ma' min irid hu u ordinarjament ma' min jib\u017ca' minnu: ikkumbatti bil- \u0127sieb li l- mewt tista' ti\u0121i g\u0127al g\u0127arrieda, u inti ma ssibx spazju ta' ndiema, ta' penitenza: ikkumbatti bil- \u0127sieb li l- indannati \u017cgur li ma kinux jidinbu g\u0127all- ebda mod, kieku kienu jafu bi \u017cgur li kellhom jid\u0127lu f' hedak il- lok tat- turmenti eterni, u issa intant qeg\u0127din f' rovina bla rimedju.", "Kif jista' wie\u0127ed ma jitrig\u0127edx, x\u0127in ja\u0127seb li qatt ma jasal biex jindem fuq dnubietu, jekk Alla ma jag\u0127tihx il- grazzja, jekk Alla ma jag\u0127tihx qabel l- ispirazzjoni biex jindem?", "Jaqa' l- bniedem fid- dnub, meta jrid: i\u017cda mhix \u0127a\u0121a tieg\u0127u li jqum mid- dnub.", "Forsi l- istess sens komun i\u0127alli l- bniedem jixrob likwidu bid- dubju li aktarx huwa velenu?", "Ming\u0127ajr dubju li hawn tin\u017camm il- parti \u017cgura akkaw\u017ca tal- bi\u017ca' .", "Attendenza Nru 54.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tfittex id- drittjiet tieg\u0127ek.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Kull bniedem g\u0127andu d- dritt li \u0127add ma jin\u0121urjah, u la f' \u0127ajtu, u la fil- fama tieg\u0127u, u lanqas fil- \u0121id tieg\u0127u: u min jag\u0127mel hekk jikser il- li\u0121i naturali, u jing\u0127ad \u0127ati quddiem il- \u0121ustizzja ta' Alla.", "Issa huwa veru li min ifittex id- drittijiet tieg\u0127u b' mezzi le\u010biti, qatt ma jintg\u0127add \u0127ati ta' dnub, i\u017cda s- Sapjenza tieg\u0127i g\u0127allmet li dawk li jridu jgawdu l- vera pa\u010bi ma jfittxux dak li hu tag\u0127hom.", "Huwa naturalment impossibbli li wie\u0127ed ifittex id- drittijiet tieg\u0127u, ming\u0127ajr ma jo\u0127ro\u0121 mill- karit\u00e0, mill- im\u0127abba, g\u0127ax biex wie\u0127ed ja\u0121ixxi kontra ie\u0127or je\u0127tie\u0121 li qabel jit\u0127arrax minn qalbu.", "Immela, meta inti tkun ittentat li tfittex id- drittijiet tieg\u0127ek li jkunu kisrulek il- bnedmin: iftakar mill- ewwel li inti wkoll ksirt id- drittijiet tal- \u0121ustizzja ta' Alla, u iftakar fil- kelma tas- Sapjenza tieg\u0127i li bl- istess kejl ikun lilek imkejjel, kif tkun inti kejjilt lill- o\u0127rajn, cio\u00e8, li jekk inti tfittex id- drittijiet tieg\u0127ek, hekk ukoll jag\u0127mel Alla mieg\u0127ek, ifittex id- drittijiet tieg\u0127u li inti ksirtlu bid- dnubiet tieg\u0127ek: per\u00f2 jekk inti ma tfittixx id- drittijiet tieg\u0127ek minn \u0127addie\u0127or, anzi tag\u0127ti wkoll \u0127addejk ix- xellug lil min ikun sawtek fuq il- lemin, allura lanqas Alla ma jfittex id- drittijiet tieg\u0127u li inti ksirtlu bi dnubietek.", "Jaqbel wisq u wisq li wie\u0127ed ma jfittixx id- drittjiet tieg\u0127u, u hekk je\u0127les mill- qilla tal- \u0121ustizzja divina: Oh kemm jaqbel!", "Attendenza Nru 55.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat g\u0127ad- deletazzjoni we\u0127idha.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Malli n- natura tiltaqa' ma' xi \u0127a\u0121a pja\u010bevoli, li tkun tog\u0127\u0121obha, er\u0127ilha tfittex li tieqaf fuqha bil- \u0127sieb tag\u0127ha biex tgawdiha fis- sodisfazzjon tas- sens relattiv skont l- o\u0121\u0121ett li jkun.", "L- g\u0127ajnejn ma jafux jitwarrbu, u l- widnejn ma jafux jintg\u0127alqu, f' kelma wa\u0127da, in- natura umana quddiem dak li j\u0121ibilha gost, ma tafx toqg\u0127od kwieta ming\u0127ajr ma tgawdih, u tiddisprezza kull xorta ta' tg\u0127akkis.", "Fil- konsegwenzi per\u00f2 tas- sodisfazzjon tag\u0127ha n- natura flok pa\u010bi u kwiet, issib dejjem xi turment, jew xi tortura, g\u0127ax anki l- qalb tal- bniedem hija ma\u0127luqa biex ikollha \u010b- \u010bentru tag\u0127ha ossija l- o\u0121\u0121ett tal- mistrie\u0127 tag\u0127ha, 'l Alla wa\u0127du.", "Immela, meta inti tkun ittentat li tie\u0127u delettazzjoni, voldieri topra biss g\u0127aliha we\u0127idha, kun af li inti to\u0127ro\u0121 mis- sistema tal- ordni naturali, li jg\u0127id: \"Id- delettazzjoni g\u0127all- operazzjoni, u mhux l- operazzjoni g\u0127ad- delettazzjoni.\"", "U s- Sapjenza tieg\u0127i g\u0127allmet li kull min jopra bla fini suffi\u010bjenti jkollu jwie\u0121eb fil- jum tal- \u0127aqq.", "Huwa veru li ji\u0121ri spiss li jkollok b\u017conn t\u0127ares, jew tisma' jew ixxomm, jew ittieg\u0127em, jew tmiss, jew titkellem, u ma' hedawna l- azzjonijiet spiss ukoll timxi inseparabbli d- delettazzjoni: per\u00f2 ifhem dejjem l- utilit\u00e0, u mhux id- delettazzjoni fl- azzjonijiet tieg\u0127ek.", "Qatt la tfittex dak li j\u0121iblek gost sensibbli, g\u0127ax tkun topra g\u0127ad- delettazzjoni, i\u017cda bierek u gglorifika dejjem 'l Alla f' kull azzjoni, anki li fiha gost sensibbli, li inti tag\u0127mel b' xi fini suffi\u010bjenti jew utli, g\u0127ax Alla kollox \u0127alaq fis- Sapjenza tieg\u0127u g\u0127alih innifsu, u \u0127awwar il- kreaturi b' mezzi dejjem ordinati g\u0127all- finijiet denji tal- bniedem.", "Jing\u0127ad fini suffi\u010bjenti kwalunkwe utilit\u00e0 li tirrigwarda tant il- \u0121id tal- ispirtu kemm ukoll il- \u0121id tal- \u0121isem.", "Attendenza Nru 56.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li titlef i\u017c- \u017cmien.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Hemm b\u017conn li wie\u0127ed jieqaf bil- \u0127sieb tieg\u0127u fuq il- prezzjo\u017cit\u00e0 ta\u017c- \u017cmien, g\u0127ax minnu biss jiddependi li wie\u0127ed jopra \u0127wejje\u0121 denji g\u0127all- eternit\u00e0, billi wara \u017c- \u017cmien timxi dejjem l- eternit\u00e0.", "Kemm hu iblah min ma jikkonservax i\u017c- \u017cmien, min ma jib\u017cax g\u0127alih, meta b' ebda mod ma jista' j\u0121ibu, jew itawlu, jekk ikun iridu!", "G\u0127ad ji\u0121i lejl li fih \u0127add ma jista' ja\u0127dem: g\u0127alhekk mhux g\u0127aqal li wie\u0127ed jitnikker g\u0127all- penitenza, li wie\u0127ed i\u0127alli g\u0127all- imbag\u0127ad, meta issa huwa f' idejh.", "Itfa' \u0127arsa fuq bniedem, li g\u0127adu kemm miet, u inti tifhem wisq tajjeb l- importanza tal- g\u0127o\u017c\u017ca ta\u017c- \u017cmien tieg\u0127ek: tilma\u0127 il- qosor tal- \u0127ajja mwaqqfa b' linja ta' eternit\u00e0.", "Bniedem g\u0127aqli li jaf tajjeb x' te\u017cor fih i\u017c- \u017cmien g\u0127ar- riflessjonijiet li jag\u0127mel fuqu mhux biss ma ja\u0127lix i\u017c- \u017cmien, anzi dak il- \u0121id li jifhem jag\u0127mel, jag\u0127mlu malajr ukoll, g\u0127ax jg\u0127id: \"I\u017c- \u017cmien ma jkunx i\u017cjed, jekk ti\u0121i l- mewt.\"", "Immela g\u0127o\u017c\u017c i\u017c- \u017cmien, u impjegah tajjeb, u la titilfux fil- vanitajiet, u meta tkun ittentat biex titilfu, a\u0127seb li \u017c- \u017cmien jimxi dejjem bla ma jieqaf qatt, u li l- img\u0127oddi ma jar\u0121ax ji\u0121i: a\u0127seb ukoll serjament li s- sig\u0127at jg\u0127addu u ji\u0121u imputati, cio\u00e8, li inti u kull bniedem, meta \u017c- \u017cmien ma jkunx i\u017cjed g\u0127alikom, mistoqsijin kif tkunu impjegajtuh jekk tajjeb jew \u0127a\u017cin, biex, tie\u0127du fl- eternit\u00e0 dak li tkunu \u017crajtu fi\u017c- \u017cmien.", "Min ji\u017cra' ftit ja\u0127sad ftit, u min ji\u017cra' fil- benedizzjoni ja\u0127sad ukoll mill- benedizzjoni l- fer\u0127.", "X' hawn fid- dinja li mhux fl- in\u010bertezza: u x' inhuwa in\u010bert daqskemm il- final ta\u017c- \u017cmien?", "Il- konsiderazzjoni ta\u017c- \u017cmien huwa n- niggie\u017ca g\u0127al kull bniedem biex ja\u0127\u017cen te\u017cori ta' merti g\u0127all- \u0120enna.", "Attendenza Nru 57.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat kontra l- providenza ta' Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Min ji\u010b\u0127ad f' Alla l- providenza, ikun ji\u010b\u0127ad l- istess e\u017cistenza ta' Alla.", "Kif jista' jkun li f' Alla m' hemmx providenza, x\u0127in il- kreaturi ra\u0121onevoli jafu jordnaw u jindirizzaw il- \u0127wejje\u0121 g\u0127all- fini tag\u0127hom?", "Forsi dak li hu tajjeb u perfett fil- kreaturi mhuwiex infinitament tajjeb u perfett fil- Kreatur, li huwa l- kaw\u017ca ta' kollox?", "\u0120ib, jekk tista' quddiem g\u0127ajnejk il- \u0127ut tal- ba\u0127ar, li ma jintg\u0127addx; \u0121ib, jekk tista' quddiem g\u0127ajnejk il- bnedmin kollha tad- dinja, u l- annimali kollha tal- art, u tal- ajru: g\u0127id mnejn ji\u0121i tant ikel u tant xorb g\u0127al tant \u0127luq, jekk m' hemmx providenza f' Alla li tie\u0127u \u0127sieb il- kreaturi tag\u0127ha?", "Immela, meta inti tkun ittentat kontra l- providenza, g\u0127ax tara bl- g\u0127ajnejn tal- la\u0127am li sejjer jonqos g\u0127alik jew g\u0127al xi kreatura dak li hu bi\u017conjevoli, u fid- debbolizza titbe\u017c\u017ca' li hekk sejjer ikun, a\u0127seb fuq it- tajr tal- ajru li u la ji\u017cra' u lanqas ja\u0127sad u lanqas ma ji\u0121bor fl- im\u0127a\u017cen, u l- missier \u010belesti jpaxxih: a\u0127seb ukoll fuq il- \u0121ilju tal- g\u0127alqa li u la ja\u0127dem u lanqas ma jinse\u0121, u l- missier \u010belesti jlibbsu b' g\u0127ata li lanqas Salamun innifsu ma kien img\u0127otti fil- glorji tieg\u0127u b\u0127al wie\u0127ed minn dawna l- \u0121ilji, li jikbru fl- g\u0127alqa.", "Issa meta Alla jie\u0127u \u0127sieb it- tajr tal- ajru u l- \u0121ilju tal- g\u0127alqa, li llum hu u g\u0127ada ji\u0121i mitfug\u0127 fil- forn, kemm i\u017cjed jie\u0127u \u0127sieb il- bnedmin?", "Forsi l- bniedem ma jiswiex i\u017cjed minn g\u0127asfur li mhux minsi minn Alla.", "Oqg\u0127od dejjem mistrie\u0127 fil- \u0127dan tal- providenza, g\u0127ax Alla jaf li l- bnedmin g\u0127andhom b\u017conn jieklu u jixorbu, u li jitg\u0127attew: \u0127alli 'l dawk li ma jemmnux jit\u0127abtu bit- t\u0127abrik g\u0127all- jum ta' g\u0127ada, u jinkwetaw ru\u0127hom bil- \u0127sieb fuq l- g\u0127ajxien tag\u0127hom.", "Alla hu li jrie\u0121i u li jiggverna kollox g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u, li hija qdusija, sapjenza, tjubija u providenza.", "Meta ji\u0121i l- \u0127sieb li jdejqek, g\u0127ax jokkupak fuq dak li ji\u0121ri, jekk tonqos it- tali jew it- tali kaw\u017ca temporali, b' fidu\u010bja kbira strie\u0127 fuq il- kura ta' Alla biss u qatt la tqeg\u0127idha u la fik u lanqas f' \u0127add, g\u0127ax wie\u0127ed huwa l- missier tag\u0127kom.", "Attendenza Nru 58.", "Kif tillotta, meta tkun a\u0121itat fuq il- futurit\u00e0.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- bniedem jaf x' g\u0127adda minn fuqu, imma ma jafx x' g\u0127ad \u0121ej fuqu, u dina l- idea \u0121\u0121ag\u0127lu jg\u0127id: \"Min jaf x' sejjer ikun?\"", "G\u0127alhekk jaqa' \u0127osbien li aktarx \u0127wejje\u0121 ta' swied il- qalb jiddendlu fuq rasu akkaw\u017ca tal- \u0127a\u017cen li hawn fid- dinja.", "Xi w\u0127ud jg\u0127idu bejnhom u bejn ru\u0127hom: Issa x' nag\u0127mel jiena, jekk ji\u0121ri li ti\u0121i fuqi t- tali jew it- tali di\u017cgrazzja temporali?", "Issa x' nag\u0127mel jiena, jekk ji\u0121ri li jiena nsib ru\u0127i fit- tali u fit- tali \u010birkustanza?", "U g\u0127al kull ka\u017c partikulari li jista' ji\u0121ri jibdew biex ja\u0127sbu g\u0127ar- rimedju b' tant dwejjaq ta' spirtu quddiem tant kastelli in arja fl- imma\u0121inazzjoni tag\u0127hom, li tibni tant okka\u017cjonijiet koroh, tant provi tqal, u tant stati infeli\u010bi.", "Meta tinfirex xi xena quddiem il- g\u0127ajnejn tal- menti tieg\u0127ek, li naturalment iddejjaqlek qalbek, a\u0127seb li dina g\u0127adha fil- futur, u xejn la toqg\u0127od tokkupa ru\u0127ek g\u0127all- g\u0127ada inti li ma intix \u017cgur fuq sieg\u0127a o\u0127ra \u0127ajja.", "Imbag\u0127ad ikkwieta billi tg\u0127id lilek innifsek: \"Nistenna l- ewwel li jasal fuqi hedana jew hedaka l- ka\u017c, allura jiena, meta nkun fih nitlob 'l Alla li je\u0127lisni, jew li jag\u0127tini l- g\u0127ajnuna u l- forza biex nissuperah bil- pa\u010benzja u bir- rassenjazzjoni.\"", "Huwa veru li \u0127add ma jirrikorri lejn Alla u jkollu j\u0121arrab konfu\u017cjoni.", "Is- sens komun dejjem jissu\u0121\u0121erixxi li wie\u0127ed g\u0127andu jg\u0127ix fl- ordni u fil- pa\u010bi, u dejjem jiddirie\u0121i l- bniedem fit- triq tal- prudenza: immela inti timxi dejjem dritt bl- ispirtu tar- rettitudni, ming\u0127ajr ma tqieg\u0127ed ebda kaw\u017ca li tista' \u0121\u0121iblek sog\u0127ba, u mbag\u0127ad f' dak li ji\u0121i fuqek, ag\u0127raf dejjem il- providenza divina, u bis- silenzju adura 'l Alla li hu \u0121ust u rett f' kull triq tieg\u0127u.", "Attendenza Nru 59.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat biex ma titlobx.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "L- g\u0127edewwa jixtiequ li \u0127add ma jag\u0127ti g\u0127ajnuna lill- avversarji tag\u0127hom, u dan huwa naturali, g\u0127ax iridu jirb\u0127u, u jiddominaw fuqhom.", "B' hekk wie\u0127ed malajr jag\u0127raf kemm dili\u0121enza u studju jqieg\u0127du l- g\u0127edewwa tar- ru\u0127 kontra dawk li jfittxu 'l Alla bil- verit\u00e0.", "Huwa veru li l- orazzjoni hija hedik l- arma potentissma li twaddab mejta mal- art l- e\u017cer\u010bti l- iktar qawwija, u li \u0121\u0121ib il- vittorja: u kull min jikkumbatti ming\u0127ajr hedina l- arma g\u0127andu jistenna l- mewt.", "Itolbu sabiex ma taqg\u0127ux fit- tentazzjoni \u2014 immela jirba\u0127 min jitlob, u jaqa' min ma jitlobx.", "M' hemmx dubju li Alla jag\u0127ti dejjem l- ispirtu t- tajjeb lil min jitlobhulu: per\u00f2 mhux dejjem jag\u0127ti l- \u0121id temporali li wie\u0127ed jitolbu.", "Hekk jag\u0127mel Alla b\u0127alma jag\u0127mel missier ma' wliedu: jag\u0127tihom dejjem dak li hu ne\u010bessarju g\u0127all- g\u0127ajxien, u ma jag\u0127tix \u0127wejje\u0121 o\u0127ra, li jistg\u0127u jkunulhom dannu\u017ci.", "Jersaq immela t- tentatur fejn min ikun di\u0121\u00e0 talab u ma jkunx qala' li ried, u er\u0127ilu jispiralu li Alla u la g\u0127andu l- perfezzjoni tal- \u0121ustizzja, lanqas tal- \u0127niena, lanqas tal- providenza, lanqas tal- immensit\u00e0 biex b' hekk iwaqqa' l- fundament u l- kaw\u017ca ta' kull orazzjoni li dejjem tissoponi l- fidi.", "G\u0127alfejn titlob?", "G\u0127alfejn tirrikorri?", "Telf ta' \u017cmien: rikorsi inutli: dina hija l- vu\u010bi li jsemma' t- tentatur.", "Meta inti immela tkun ittentat biex ma titlobx, a\u0127seb li dina l- ispirazzjoni hija bla dubju \u0121ejja min- na\u0127a ta' min iridlek id- deni: g\u0127ax min iridlek il- veru \u0121id, Alla, jg\u0127idlek biex titlob dejjem.", "U jekk inti titlob, u ma taqlax, ibqa' ppersevera fit- talb sakemm taqla' ikkonsidra n- natura umana li dejjem biex te\u0127les mis- sikkatura tag\u0127ti lil min jitlobha bil- perseveranza, u bil- fitta\u0121ni.", "Imbag\u0127ad f' dak li huwa temporal irrassenja ru\u0127ek, meta tara li Alla jkun qieg\u0127ed ji\u010b\u0127adlek ix- xewqa ta' qalbek, u a\u0127seb u ifhem li Alla j\u0127obb il- kreaturi tieg\u0127u: g\u0127ax huwa hu omnipotenti u jisma' u jara u jifhem kollox u intant ma jridx jag\u0127tik g\u0127ax hekk ikun fis- sapjenza u fit- tjubija tieg\u0127u \u0121\u0121udika fuqek g\u0127all- \u0121id tieg\u0127ek etern.", "Beatu jekk inti tipprofitta ru\u0127ek permezz tar- rassenjazzoni, u infeli\u010bi u msejken jekk inti tinkorla u ostinatament tirre\u017cisti g\u0127all- volont\u00e0 dejjem tajba tieg\u0127u.", "Attendenza Nru 60.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat g\u0127all- gula.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Wa\u0127da mill- aqwa proprjetajiet tal- iskulari tad- dinja hija fit- tpaxxija tas- sensi, u l- aqwa proprjet\u00e0 tal- iskulari tieg\u0127i hija fit- tg\u0127akkis tas- sensi, li ordinarjament jie\u0127du kull forza mit- tpaxxija tal- gula, skont is- sens komun li suldat di\u017carmat ma jfittixx gwerra.", "Min ma jg\u0127akkisx il- gula, jew ma jafx x' inhija l- \u0127ajja spiritwali, jew jaf, i\u017cda \u017cgur li ma jkunx beda jit\u0127arre\u0121 fiha.", "Kull bidu ta' \u0127ajja spiritwali qieg\u0127ed dejjem fit- tg\u0127akkis tal- gula.", "L- Ispirtu Santu espressament qal li dawk li ma \u017cammewx il- qies fl- ikel u fix- xorb tilfu s- sa\u0127\u0127a, u dawk li \u017cammew ru\u0127hom astinenti \u017ciedu l- \u0127ajja.", "Jekk il- gula tag\u0127mel \u0127sara fil- \u0127ajja korporali, min ma jikkonkludix li \u0127sara ikbar tag\u0127mel fil- \u0127ajja spiritwali?", "L- g\u0127edewwa tar- ru\u0127 jispiraw kontinwament li fit- tpaxxija tas- sensi tikkonserva ru\u0127ha l- \u0127ajja korporali, u dan l- ingann jokkupa universalment lil dawk li ma \u0121arrbux fil- prattika t- tag\u0127lim tieg\u0127i.", "G\u0127edtlek li dan huwa ingann: g\u0127ax is- sa\u0127\u0127a tal- \u0121isem tikkonserva ru\u0127ha bil- pa\u010bi tal- qalb, u s- sodisfazzjonjiet tas- sensi jnisslu inkwiet u niket li wisq jopprimu u jiddanne\u0121\u0121jaw is- sistema nervu\u017c u s- sistema muskulari, f' kelma wa\u0127da, il- \u0127ajja tal- \u0121isem.", "Meta inti tkun, immela, ittentat g\u0127all- gula, a\u0127seb li l- \u0127ajja spiritwali li biss fiha l- pa\u010bi g\u0127as- silenzju, g\u0127as- sobrjet\u00e0, g\u0127all- kastit\u00e0, u g\u0127ar- riflessjonijiet fuq kull g\u0127emil, ma toqg\u0127odx ma' \u0127ajja lablaba, kurju\u017ca, impura u belha, li huma konsegwenzi indispensabbli tat- tpaxxija korporali.", "Kul fil- \u0127in: kul dejjem bil- mod: kul kwantit\u00e0 ne\u010bessarja skont id- dmir tieg\u0127ek: kul bla delikatezzi, u kkuntenta dejjem b' dak li l- Providenza tqeg\u0127idlek quddiemek bi spirtu ta' ringrazzjament.", "Il- bniedem skont ir- ra\u0121uni jiekol biex jg\u0127ix, u mhux jg\u0127ix biex jiekol.", "Meta tkun g\u0127all- ikel jew g\u0127ax- xorb, ifhem dejjem il- b\u017conn u l- utilit\u00e0 tas- sa\u0127\u0127a, u mhux il- pja\u010bir ossija d- delettazzjoni: kollox ag\u0127mel dejjem g\u0127all- glorja ta' Alla, li \u0127alaq kollox u li bierek l- opri ta' jdejh.", "Attendenza Nru 61.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat biex tikser sigriet.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Kull bniedem g\u0127andu d- dritt naturali li ma ji\u0121ix offi\u017c ming\u0127ajr kaw\u017ca ra\u0121onevoli: g\u0127alhekk min jikxef sigriet naturali jidneb gravement, u kontra l- \u0121ustizzja, g\u0127ax ji\u0121i dannu gravi lill- proxxmu, jekk ma tisku\u017cahx xi kaw\u017ca \u0121usta, b\u0127allikieku mis- skiet ji\u0121i dannu gravi lil min i\u017commu jew lil \u0127addie\u0127or.", "Tkun tag\u0127raf \u0127a\u0121a, u inti tg\u0127arrafha ming\u0127ajr kaw\u017ca \u0121usta, inti tikser is- sigriet naturali, u tikka\u0121una dannu jew dispja\u010bir \u0121ust lil \u0127addie\u0127or: u intant inti ma tridx li tkun mikxuf f' hedak id- delitt jew f' hedik l- azzjoni, kieku inti stess g\u0127amilthom.", "Xi minn daqqiet ji\u0121ri li inti jkollok di\u0121\u00e0 t- tag\u0127rif ta' \u0127a\u0121a, u twieg\u0127ed li inti ma tg\u0127arrafhiex.", "Dina l- promessa tieg\u0127ek ma tkunx inti obbligat li tosservaha b' inkomodu gravi tieg\u0127ek, jew meta hija tid\u0127ol fi stat jew kundizzjoni li ma tkunx le\u010bita i\u017cjed.", "Xi minn daqqiet jafdawlek sigriet biex jie\u0127du minnek xi parir, jew xi g\u0127ajnuna bil- patt li inti ma tingannahomx, ma tikxifhomx: per\u00f2 qatt ma inti \u0127ati, jekk tiksru biex timpedixxi deni gravi li jkun irid jag\u0127mel min afdalek is- sigriet, jew f' xi dannu gravi tal- istat jew tal- knisja, jew meta inti tifhem ra\u0121onevolment il- kunsens ta' min afdalek l- istess sigriet, jew meta hemm dannu gravi tieg\u0127ek.", "Mhux biss g\u0127andek inti \u017c\u017comm is- sigriet, meta jen\u0127tie\u0121, i\u017cda lanqas m' g\u0127andek u la bil- g\u0127emil lanqas bil- kliem isseksek li tikxef biex tag\u0127raf minn \u0127addie\u0127or sigriet, spe\u010bjalment billi tabbu\u017ca tifta\u0127 ittri u taqrahom.", "Meta, immela, inti tkun ittentat biex tikxef sigriet ming\u0127ajr kaw\u017ca \u0121usta, a\u0127seb li inti kieku ma kontx trid tkun offi\u017c, avvelit, infamat, iddanne\u0121\u0121jat, ingannat u ddispja\u010but u g\u0127alhekk ma tkunx me\u0127lus mill- \u0121udizzju ta' Alla, li jikkmandalek t\u0127obb il- proxxmu tieg\u0127ek b\u0127alek innifsek: iva, a\u0127seb dejjem x' ji\u0121i wara, spe\u010bjalment, meta ti\u0121i biex titkellem fuq il- proxxmu.", "Oh kemm g\u0127andu jkun delikat il- kliem fuq il- proxxmu u meqjus bir- reqqa!", "Attendenza Nru 62.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tittenta 'l Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Ikun qieg\u0127ed jittenta 'l Alla min jg\u0127id jew jag\u0127mel xi \u0127a\u0121a sabiex biha jikxef xi attribut ta' Alla, b\u0127allikieku biex jipperswadi ru\u0127u jekk f' Alla hemmx providenza, hemmx immensit\u00e0, hemmx tjubija, hemmx sapjenza, hemmx \u0127niena, hemmx \u0121ustizzja, hemmx omnipotenza.", "Jidneb gravement kontra l- fidi u kontra r- reli\u0121jon, min espressament jiddubita fuq xi perfezzjoni ta' Alla, u g\u0127alhekk jixtieq li j\u0121arrabha.", "Jidneb ukoll gravement kontra r- reli\u0121jon biss, min ma jiddubitax fuq il- perfezzjonijiet ta' Alla, per\u00f2 bla ebda ra\u0121uni, bil- pre\u017cunzjoni jitlob it- turija ta' attribut divin: b\u0127allikieku wie\u0127ed perswa\u017c li Alla huwa providenza, u intant biex jara hedana l- attribut f' Alla ming\u0127ajr ebda ra\u0121uni joqg\u0127od apposta rtirat f' xi lok de\u017cert bla ma jfittex jew jipprokura g\u0127alih innifsu l- ikel.", "Jekk inti titlob miraklu ming\u0127ajr ma tkun divinament ispirat, inti tkun qieg\u0127ed tittenta 'l Alla, per\u00f2 ma tkunx tittentah, jekk, g\u0127al xi okka\u017cjoni li ti\u0121i, inti titlob miraklu ta\u0127t hedina l- kundizzjoni: \"Jekk ikun irid Alla, jew jekk ikun jog\u0127\u0121ob lil Alla.\"", "Immela meta inti tkun ittentat biex tittenta 'l Alla li tesponi ru\u0127ek ming\u0127ajr xi kaw\u017ca \u0121usta g\u0127al xi periklu gravi tal- \u0127ajja, billi tistenna l- g\u0127ajnuna ta' Alla, jew li tinda\u0127al b' disprezz tal- mezzi ordinarji g\u0127al xi azzjonijiet, billi tikkonfida fl- g\u0127ajnuna ta' Alla, jew biex tikxef xi attribut divin jew biex tarah sensibbilment, a\u0127seb li inti int ordinat minn Alla b' serv tieg\u0127u, u mhux Alla ordinat b' serv tieg\u0127ek.", "Min hu l- bniedem sabiex jittenta 'l Alla, li espressament qal: \"La tittentax lis- Sinjur Alla tieg\u0127ek; i\u017cda indokra l- pre\u010betti tieg\u0127u, u ag\u0127mel dejjem dak li hu mag\u0127\u0121ub u tajjeb fl- g\u0127ajnejn tieg\u0127u, sabiex inti tmur tajjeb\"?", "Dewt VI, 16, 17, 18.", "Itbe\u017c\u017ca' li tittenta 'l Alla, g\u0127ax dak kliemek jew dak g\u0127emilek iqajjem mhux il- \u0127niena i\u017cda l- korla, u jkebbes il- furur tas- Sinjur.", "Attendenza Nru 63.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li toqtol.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Alla wa\u0127du hu l- padrun tal- \u0127ajja tal- bniedem: g\u0127alhekk wie\u0127ed u la jista' joqtol lilu nnifsu u lanqas 'il \u0127addie\u0127or.", "L- awtorit\u00e0 pubblika biss g\u0127andha l- jedd li toqtol il- malfatturi g\u0127all- \u0121id komuni, meta d- delitt huwa ppruvat \u010bert u gravi: g\u0127ax l- inno\u010benti m' g\u0127andu jkun qatt ma\u0127qur jew ikkastigat.", "Wie\u0127ed ukoll g\u0127andu l- jedd naturali li joqtol biex jiddefendi \u0127ajtu mill- mewt li \u0127addie\u0127or in\u0121ustament kien biex jag\u0127tih.", "Alla wa\u0127du hu l- padrun assolut tal- \u0127ajja tal- bniedem: g\u0127alhekk, billi l- bniedem mhuwiex padrun ta' \u0127ajtu, i\u017cda biss amministratur, g\u0127andu bil- mezzi ordinarji jikkonserva s- sa\u0127\u0127a tieg\u0127u.", "G\u0127al hedan id- delitt, li hu wie\u0127ed mill- erbg\u0127a li jg\u0127ajtu quddiem Alla \u0127aqq u vendetta je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jilqa' ru\u0127u minn qabel biex ma jikkommettihx, billi jindokra ru\u0127u serjament mill- vizzjijiet kapitali spe\u010bjalment tal- g\u0127ejra, tal- korla, tal- mibeg\u0127da, tax- xe\u0127\u0127a, u tal- gula.", "Immela, meta inti tkun ittentat li tixtieq il- mewt lilek innifsek g\u0127ad- dwejjaq tal- \u0127ajja temporali, jew li tixtieqha lil \u0127addie\u0127or g\u0127as- sodisfazzjon tieg\u0127ek, jew li tifra\u0127 g\u0127all- mewt ta' \u0127addie\u0127or, jew li inti stess tqieg\u0127ed il- kaw\u017ca biex i\u0121\u0121ib il- mewt lilek innifsek kemm lil \u0127addie\u0127or, a\u0127seb serjament li kull qattiel m' g\u0127andux il- \u0127ajja ta' dejjem li tg\u0127ammar fih innifsu: a\u0127seb li s- servi tieg\u0127i, li ming\u0127ajr dubju g\u0127andhom il- vera karit\u00e0, jag\u0127mlu b\u0127alma jiena stess g\u0127amilt, cio\u00e8, j\u0127allu jekk jen\u0127tie\u0121 \u0127ajjithom g\u0127all- proxxmu, b\u0127alma jiena ssagrifikajtha kollha g\u0127all- bnedmin; a\u0127seb li fil- jum tremend tal- \u0121udizzju universali jiena quddiem kul\u0127add sejjer insejja\u0127 g\u0127as- saltna tas- smewwiet 'il dawk li jkunu u\u017caw \u0127niena mal- proxxmu fil- b\u017conn, u nke\u010b\u010bi bis- sa\u0127ta 'l dawk li ma u\u017cawx \u0127niena.", "Oh li kieku inti kont tista' toqg\u0127od fit- tribunal ma\u0121enbi biex tarani ni\u0121\u0121udika ru\u0127, li tkun \u0121iet quddiemi ming\u0127ajr il- penitenza u li tkun ikka\u0121unat volontarjament il- mewt 'il xi \u0127add \u2014 Oh li kieku inti kont tista' tisma' l- vu\u010bi tal- maqtul jg\u0127ajjat \u0127aqq u vendetta filwaqt li jiena nkun ni\u0121\u0121udika, inti ma kontx tkun tista' trie\u0121i bl- orrur g\u0127all- qilla tremendissma tas- sentenza tieg\u0127i.", "L- opri tal- \u0127niena jg\u0127ajtu quddiemi \u0127niena a favur ta' min ikun g\u0127amilhom, u l- opri tal- mo\u0127qrija u tal- qlub \u0127\u017ciena jg\u0127ajtu mo\u0127qrija u ebusija quddiemi kontra min ikun g\u0127amilhom f' kull sieg\u0127a \u0127a\u017cina li fiha jkun il- bniedem.", "Attendenza Nru 64.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li tirrikorri g\u0127and is- sa\u0127\u0127arin.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Jiddi\u017cunura gravement 'l Alla min jipprokura xi effett b' mezz bla proporzjoni permezz tal- invokazzjoni tal- kreatura b\u0127allikieku kienet Alla.", "Hemm id- divinazzjoni, li biha wie\u0127ed irid jag\u0127raf il- \u0127wejje\u0121 mo\u0127bija: hemm il- vana osservanza, li biha wie\u0127ed irid kwalunkwe effett, b\u0127allikieku l- fejqan: hemm il- ma\u0121ija, li biha \u0127a\u0121a tal- g\u0127a\u0121eb tissupera l- forzi tal- bnedmin: hemm il- mag\u0127mul, li bih ji\u0121i pprokurat kontra l- proxxmu xi dannu b' mezzi bla proporzjoni.", "Min jag\u0127mel xi \u0127a\u0121a minn hedina x- xorta, ikun qieg\u0127ed jiddisprezza l- orazzjoni jew il- kummer\u010b pjetu\u017c ma' Alla.", "Immela, meta inti tkun ittentat li tirrikorri g\u0127and is- sa\u0127\u0127arin biex dawna jikkonsultaw id- demonju fuq xi \u0127a\u0121a mitlufa, jew fuq xi te\u017cor mo\u0127bi, jew fuq xi azzjoni tal- fortuna; jew li tirrikorri g\u0127al xi mezz ie\u0127or, li ma jkunx fih proporzjoni g\u0127all- effett, a\u0127seb li Alla wa\u0127du jaf kollox, Alla wa\u0127du jista' kollox, Alla wa\u0127du huwa l- padrun assolut ta' kollox, a\u0127seb li mill- g\u0127edewwa tieg\u0127ek ma tistax tistenna \u0127lief inganni u dannu; a\u0127seb li Alla huwa m\u0127abba, u li l- g\u0127edewwa tieg\u0127u huma mibeg\u0127da; a\u0127seb li Alla espressament jipprojbixxi kull rikors u kull komunikazzjoni mas- sa\u0127\u0127arin.", "Lejja rrikorri f' kull b\u017conn tieg\u0127ek, it- tag\u0127lim tieg\u0127i isma' u obdi: hekk Alla kkmanda fid- Dewteronomju kap.", "XVIII permezz ta' Mos\u00e8, serv tieg\u0127u: \"\u0126add minnkom ma jinsab li jikkonsulta l- ispirti ta' pitone, jew 'il dawk li jg\u0127idu l- fortuna, jew 'il dak li jfittex il- verit\u00e0 mill- mejtin, jew li josserva l- \u0127olm, g\u0127ax dawn il- \u0127wejje\u0121 kollha jabborrihom is- Sinjur, u ma j\u0127allihomx ming\u0127ajr kastig.", "Il- pagani jisimg\u0127u s- sa\u0127\u0127arin, i\u017cda inti xorta o\u0127ra mg\u0127allem mis- Sinjur Alla tieg\u0127ek.", "Is- Sinjur Alla tieg\u0127ek iqajjem g\u0127alik profeta min- nazzjon tieg\u0127ek, u minn \u0127utek, wie\u0127ed b\u0127ali.", "Lilu inti tisma' Jiena kont hedak il- profeta m\u0127abbar minn Mos\u00e8, g\u0127alhekk lili isma' lili obdi, u la tib\u017ca' minn ebda ingann ta' kliemi, g\u0127ax jiena Alla tal- verit\u00e0, tal- \u0121ustizzja, u tal- pa\u010bi.", "Qieg\u0127ed il- fidu\u010bja tieg\u0127ek f' Alla wa\u0127du, g\u0127ax kull kreatura ta' min jib\u017ca' minnha akkaw\u017ca tal- inganni u tal- in\u010bertezzi tag\u0127ha.", "Attendenza Nru 65.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat li ma ttemmx vot li tkun g\u0127amilt.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta inti mill- g\u0127a\u017cla tieg\u0127ek, u mil- libert\u00e0 tieg\u0127ek tkun weg\u0127idt lil Alla xi \u0127a\u0121a ta' \u0121id possibbli, u li tkun a\u0127jar mill- kuntrarju tag\u0127ha, jew jekk inti tkun irbatt lilek innifsek b' \u0121urament, la t\u0127allix vojta l- kelma tieg\u0127ek, i\u017cda temm kulma inti weg\u0127idt.", "Jekk inti tissostitwixxi xi opra o\u0127ra flok dik li inti di\u0121\u00e0 weg\u0127idt lil Alla, int ma tiddi\u017cunurax 'l Alla jekk l- opra tkun a\u0127jar jew egwali, i\u017cda mhix \u0127a\u0121a ta' jdejk li tibdilha f' o\u0127ra inqas tajba, imma ta' jdejn dawk li g\u0127andhom fil- Knisja s- setg\u0127a li jiddispensaw, basta dejjem b' kaw\u017ca \u0121usta u ming\u0127ajr l- offi\u017ca tal- jedd.", "Meta inti immela, tkun ittentat biex ma ttemmx il- vot li inti tkun g\u0127amilt, a\u0127seb fuq il- kliem, li qal Alla fil- kap XXIII tad- Dewteronomju: \"Meta inti tkun g\u0127amilt vot lis- Sinjur Alla tieg\u0127ek, la tittardjax ittemmu: g\u0127ax is- Sinjur Alla tieg\u0127ek jippretendih: u jekk inti tkun ittardjajt, jing\u0127ad bi dnub g\u0127alik.", "Jekk inti ma ridtx twieg\u0127ed, inti tkun ming\u0127ajr dnub: i\u017cda dak li darba \u0127are\u0121 minn fommok, \u0127arsu u osservah, u ag\u0127mel kif inti weg\u0127idt lis- Sinjur Alla tieg\u0127ek, u kif tkellimt bil- volont\u00e0 proprja tieg\u0127ek u b' \u0127alqek.\"", "Il- vot u l- \u0121urament jigglorifikaw l- isem ta' Alla, meta huma esegwiti fedelment.", "Meta ti\u0121i biex tag\u0127mel xi vot, spe\u010bjalment li fih tinda\u0127al gravit\u00e0, \u0127u l- ewwel parir ming\u0127and il- konfessur jew ming\u0127and id- direttur tieg\u0127ek biex topra bil- prudenza qabel l- obbligazzjoni.", "Kun dejjem fidil ma' Alla, u huwa jbierkek, u jindukrak, u jurik il- wi\u010b\u010b tieg\u0127u, u j\u0127enn g\u0127alik, huwa j\u0127ares lejk, u jag\u0127tik il- pa\u010bi.", "Attendenza Nru 66.", "Kif tillotta, meta tkun ittentat g\u0127all- kooperazzjoni \u0127a\u017cina.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta wie\u0127ed jikkonkorri fi\u017cikament g\u0127all- azzjoni \u0127a\u017cina ta' \u0127addie\u0127or bl- approvazzjoni wkoll tal- intenzjoni \u0127a\u017cina tieg\u0127u, dan mhux biss jidneb kontra l- karit\u00e0, i\u017cda wkoll kontra hedik il- virt\u00f9 li tipprojbixxi l- azzjoni li g\u0127aliha jikkonkorri.", "Meta wie\u0127ed jikkonkorri fi\u017cikament g\u0127all- azzjoni \u0127a\u017cina ta' \u0127addie\u0127or ming\u0127ajr l- approvazzjoni tal- intenzjoni \u0127a\u017cina tal- a\u0121ent, dana ma jidnibx, jekk l- azzjoni li jqieg\u0127ed ma tkunx \u0127a\u017cina fiha nnifisha, u jekk ikollu kaw\u017ca gravi u proporzjonata g\u0127all- effett \u0127a\u017cin.", "Kull kooperatur huwa obbligat li jirripara d- dannu, li tieg\u0127u kien kaw\u017ca volontarja u effika\u010bi, g\u0127alkemm kien jo\u0127ro\u0121 l- istess dannu ming\u0127ajr il- konkors tieg\u0127u: min per\u00f2 hu obbligat jimpedixxi dannu akkaw\u017ca tal- uffi\u010b\u010bju jew tal- \u0127las tieg\u0127u, u bi \u0127tija tieg\u0127u ma jimpedihx, allura hawn biss hu obbligat li jirripara.", "Huma kooperaturi: min i\u0121ieg\u0127el 'il \u0127addie\u0127or jag\u0127mel dannu g\u0127an- nom tieg\u0127u, min jipperswadi 'l \u0127addie\u0127or biex jag\u0127mel id- dannu jew jag\u0127tih il- mod li bih jista' jintg\u0127amel, min jikkonkorri bil- vu\u010bi tieg\u0127u biex ikun miksur il- jedd strett ta' \u0127addie\u0127or, min bit- tif\u0127ir jew bl- approvazzjoni j\u0121ieg\u0127el 'il xi \u0127add biex jag\u0127mel dannu lil \u0127addie\u0127or, min jag\u0127ti sigurezza lil min jag\u0127mel id- dannu b\u0127ala dannu\u017c, min jie\u0127u sehem jew fi \u0127wejje\u0121 tal- o\u0127rajn, jew fl- istess azzjoni in\u0121usta, min hu obbligat b' \u0121ustizzja li jimpedixxi d- dannu, u intant ma jimpedihx, meta jista' ming\u0127ajr inkomodu i\u017cjed gravi tieg\u0127u.", "Inti, immela, meta tkun ittentat li tikkoopera \u0127a\u017cin ma' \u0127addie\u0127or, a\u0127seb fuq ir- responsabbilt\u00e0 tieg\u0127ek quddiem Alla rigward il- konsegwenzi wkoll, u jekk issa inti te\u0127les il- qilla tal- \u0121ustizzja umana, per\u00f2 l- qilla tal- \u0121ustizzja divina u la \u0127aj ma te\u0127lisha, u lanqas mejjet.", "Ikkonsidra dejjem lilek innifsek f' kull im\u0121iba tieg\u0127ek mal- proxxmu tieg\u0127ek, u g\u0127id: \"Irrid jiena min jag\u0127mel lili xi dannu?\"", "Qatt la tapprova internament dak li hu \u0127a\u017cin, g\u0127ax ting\u0127ad \u0127ati tieg\u0127u quddiem Alla; qatt la tapprova esternament dak li hu \u0127a\u017cin, g\u0127ax dejjem ikollok x' tirripara g\u0127all- ma\u0127fra ta' dnubietek, u a\u0127rab bl- ikbar dili\u0121enza l- g\u0127aqda ta' nies, li ma jib\u017cg\u0127ux minn Alla, is- Sinjur tas- sema u tal- art.", "Attendenza Nru 67.", "L- itqal tentazzjoni hija kontra s- silenzju.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Kun af li jekk i\u017c\u017comm is- silenzju, il- pa\u010bi hija g\u0127alik, jekk per\u00f2 ma \u017c\u017commx is- silenzju l- inkwiet huwa g\u0127alik.", "\u0126add m' g\u0127andu kjarezza mentali u riflessjoni daqskemm il- bniedem li jipprattika s- silenzju.", "Mhix \u0127a\u0121a fa\u010bli g\u0127all- bniedem li j\u017comm is- silenzju, g\u0127ax in- natura trid ta\u0127seb dak li lilha jog\u0127\u0121ob, u trid titkellem fuq dak li lilha jog\u0127\u0121ob, u ma tafx tiskot, fejn jinda\u0127al l- amor proprju tag\u0127ha, fejn jinda\u0127al l- interess tag\u0127ha.", "In- natura umana tasal biex tra\u017c\u017can kull xorta ta' bhejjem, ta' tajr, ta' sriep; per\u00f2 jkun min ikun il- bniedem, dan ma jistax ira\u017c\u017can ilsienu, veru deni inkwiet mimli b' velenu tal- mewt.", "Infatti kull dnub dejjem ji\u0121i \u0121\u0121enerat mill- ksur tas- silenzju intern, g\u0127ax in- natura trid tirra\u0121una, dejjem bil- kelma G\u0127aliex quddiemha, u er\u0127ilha tinsaram fil- \u0127bula tad- dnubiet.", "Veru li l- g\u0127o\u017c\u017ca u l- prattika tas- silenzju hija wisq tqila g\u0127an- natura, i\u017cda dak li huwa impossibbli g\u0127all- bnedmin huwa possibbli g\u0127al Alla, li qatt ma ji\u010b\u0127ad dak li hu tajjeb u perfett lil min jitlobhulu bil- verit\u00e0.", "Il- virt\u00f9 tinti\u017cen biss waqt il- prova: issa liema bniedem jaf i\u017comm is- silenzju fit- tentazzjoni jew fil- prova li jitkellem jew li jirra\u0121una, u spe\u010bjalment fl- a\u0121itazzjoni tal- mo\u0127\u0127 tieg\u0127u?", "Anki meta n- natura stess tipprevedi li jkunu biex ji\u0121u fuqha konsegwenzi ta' \u0127sara jew ta' telf, ma ssibx \u0127ila u forza fiha biex tiskot, meta ti\u0121\u0121udika li g\u0127andha ra\u0121un: g\u0127alhekk jekk g\u0127all- ewwel tiskot mill- konsiderazzjoni tal- konsegwenzi, per\u00f2 \u017cgur li t\u0127oll ilsienha, jekk ter\u0121a' \u017c\u017comm fiha l- \u0127sieb li jikser is- silenzju intern.", "Immela la tafdax fik innifsek qatt g\u0127all- ebda prattika ta' virt\u00f9, u wisq i\u017cjed tas- silenzju intern: i\u017cda mal- \u0127idma tieg\u0127ek g\u0127aqqad mill- ewwel l- orazzjoni.", "X' jiswielek li tmur fid- de\u017cert, jekk il- \u0127sieb ikun \u0121ewwa mo\u0127\u0127ok u mieg\u0127u toqg\u0127od titkellem?", "Attendenza Nru 68.", "Kif ji\u0121i l- ispirtu tal- fidi u tal- penitenza fir- ru\u0127.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Ming\u0127ajr fidi u ming\u0127ajr penitenza impossibbli li wie\u0127ed jigglorifika' l Alla u jgawdih wara l- mewt.", "Il- penitenza tissoponi l- fidi, g\u0127ax \u0127add ma jindem, jekk mhux perswa\u017c li hemm Alla li jippremja t- tajbin bi premju etern u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena b' kastig etern.", "Il- fidi ti\u0121i mis- smig\u0127 tal- kelma ta' Alla, u l- penitenza titnissel mir- riflessjoni tas- smig\u0127 tal- kelma ta' Alla, li f' kull moviment tieg\u0127u dejjem jitfa\u010b\u010ba quddiem l- intelli\u0121enza ma\u0127luqa qaddis u terribbli.", "\u017bomm ru\u0127ek fuq in- novissmi: dawna fihom i\u017c- \u017cew\u0121 artikli tal- fidi li wie\u0127ed g\u0127as- salvazzjoni jen\u0127tie\u0121 li jemmen espli\u010bitament ossija \u0127a\u0121a \u0127a\u0121a: li Alla hu u li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena fil- mewt tag\u0127hom.", "Dana tg\u0127allmu l- fidi: per\u00f2 l- istess ra\u0121uni turih ukoll u tipperswadi lil kull min hu f' sensih.", "Li Alla hu: forsi r- ra\u0121uni ma tammettix ne\u010bessarjament li kull effett g\u0127andu l- kaw\u017ca?", "Forsi ma tammettix li mix- xejn ma jsir xejn?", "Li Alla ji\u0121\u0121udika l- bnedmin: forsi r- ra\u0121uni tista' tammetti li min hu tajjeb g\u0127andu jkun ikkastigat, jew ippremjat min hu \u0127a\u017cin?", "Ming\u0127ajr il- \u0121udizzju ta' Alla, bilfors wie\u0127ed ikollu jammetti kontra r- ra\u0121uni li l- \u0127\u017ciena g\u0127ax \u0127\u017ciena g\u0127andhom ikunu ppremjati, u t- tajbin g\u0127ax tajbin ikkastigati hawn fid- dinja, la mal- mewt jispi\u010b\u010ba kollox.", "Tirrifletti fuq in- novissmi, ir- ru\u0127 quddiem serjetajiet hekk terribbli titwerwer bil- bi\u017ca' u l- bi\u017ca' jqanqalha biex tirrimedja g\u0127all- img\u0127oddi, u li tindokra lilha nnifisha g\u0127al li \u0121ej.", "U iktar ma tirrifletti, iktar titqanqal g\u0127all- penitenza.", "Bosta bnedmin, li kienu f' ba\u0127ar ta' delitti, da\u0127lu fihom infushom, meta semg\u0127u l- kelma ta' Alla u rriflettew fuqha: g\u0127amlu penitenza, meta emmnu, u rriflettew serjament.", "Kemm jg\u0127in biex iqawwi l- fidi s- smig\u0127 jew il- qari tal- \u0121rajja mirakulu\u017ci mill- Istorja li t- tjubija u l- providenza ta' Alla iddisponew li jsiru g\u0127all- \u0121id tal- mag\u0127\u017culin!", "Attendenza Nru 69.", "Min ikun sab \u0127abib tajjeb ikun sab te\u017cor.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Kollox \u0127alaq Alla g\u0127alih innifsu: u l- kreaturi kollha huma ordnati g\u0127as- servizz tieg\u0127u.", "Il- bniedem immela hu ma\u0127luq g\u0127al Alla, u l- kreaturi l- o\u0127ra g\u0127all- bniedem biex bihom jasal g\u0127all- fini tieg\u0127u, li huwa Alla wa\u0127du.", "Dawk il- kreaturi li jbieg\u0127du l- bniedem minn Alla, g\u0127andu wie\u0127ed jitwarrab minnhom, u dawk l- o\u0127ra li i\u017cjed iressquh g\u0127al Alla g\u0127andu wie\u0127ed jg\u0127o\u017c\u017chom.", "In- nies tad- dinja jg\u0127o\u017c\u017cu l- \u0127bieb skont id- demm u l- la\u0127am: imma min ifittex 'l Alla jg\u0127o\u017c\u017c dawk il- \u0127bieb, li jressquh lejn Alla.", "Hija verit\u00e0 li min ikun sab \u0127abib tajjeb, ikun sab te\u017cor.", "Innota \u2014 \u0127abib tajjeb \u2014 li ming\u0127ajr dubju ma jistax ikun tfixkil g\u0127al \u0127ajja perfetta.", "Hawn affezzjoni karnali u hawn affezzjoni spiritwali; u dawn jintg\u0127arfu minn xulxin g\u0127all- konsegwenzi tag\u0127hom.", "Affezzjoni karnali tnaqqas il- memorja lejn Alla, tnaqqas il- g\u0127o\u017c\u017ca tal- virt\u00f9, u t\u0127awwad il- qalb: g\u0127all- kuntrarju, l- affezzjoni spiritwali tkabbar il- memorja lejn Alla, t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 i\u017cjed g\u0127all- g\u0127o\u017c\u017ca tal- virt\u00f9, u tikkonforta l- qalb bil- pa\u010bi, u affezzjoni b\u0127al dina hija ta' \u0121id kbir g\u0127al min jg\u0127o\u017c\u017cha.", "Kul\u0127add g\u0127andu sens komun: kul\u0127add huwa kapa\u010bi jag\u0127raf il- \u0121id mid- deni.", "Jekk wie\u0127ed, qabel ma da\u0127al fl- ami\u010bizzja mat- tali bniedem, kien spiss ja\u0127seb f' Alla, kien jitg\u0127akkes fis- sensi tieg\u0127u, u kien igawdi l- pa\u010bi, jista' wisq tajjeb jikkonkludi li issa da\u0127let fih affezzjoni karnali, x\u0127in jara li issa qieg\u0127ed ja\u0127seb i\u017cjed fil- \u0127abib inkella f' Alla, li issa qieg\u0127ed jissodisfa l- gosti naturali fis- sensi g\u0127as- simpatija tal- \u0127abib, li issa mhux qieg\u0127ed igawdi l- kwiet, i\u017cda l- okkupazzjoni lejn il- \u0127abib ta\u0121itah.", "Tassew jing\u0127ad iblah bniedem b\u0127al dan, jekk ma jikkore\u0121ix ru\u0127u u ma jitbeg\u0127idx minn hedana t- tfixkil g\u0127all- \u0127ajja tal- pa\u010bi.", "Kul\u0127add ja\u0127sad dak li jkun \u017cera' u l- g\u0127o\u017c\u017ca ta' kumpaniji tajba hija f' idejn il- prudenti, li jirriflettu dejjem fuq dak li ji\u0121i wara.", "Mat- tajjeb issir tajjeb, mal- qaddis issir qaddis: per\u00f2 mal- \u0127a\u017cin issir \u0127a\u017cin, u f' inqas minn li ta\u0127seb inti.", "Immela g\u0127al \u0127ajja spiritwali ta' min wisq ifittex hedana l- \u0127abib tajjeb g\u0127all- g\u0127ajnuna, u g\u0127all- konfort, u g\u0127all- vanta\u0121\u0121.", "Attendenza Nru 70.", "Il- prudenti biss jid\u0127lu fis- saltna ta' Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- bnedmin fid- dinja jinqasmu fi prudenti u f' boloh: dawka jordnaw il- mezzi kollha g\u0127all- fini, jopraw wara r- riflessjoni, u wara l- pariri tajba, u dawna l- boloh jimxu kif jidhrilhom, kif i\u0127ossu, kif lilhom biss jog\u0127\u0121ob.", "Dawn i\u017c- \u017cew\u0121 klassijiet ta' nies huma ddesinjati fil- parabbola tal- g\u0127axar xebbiet, esposta mis- Sapjenza tieg\u0127i, li minnhom \u0127amsa kienu g\u0127aqlin, u \u0127amsa kienu boloh: mal- g\u0127arus per\u00f2 da\u0127lu biss l- g\u0127aqlin u l- bieb intg\u0127alaq.", "Je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jopra b' intenzjoni retta biex ikun ippremjat minn Alla, g\u0127ax mhux il- virt\u00f9, i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla, u dan ma jag\u0127mluhx il- boloh li jopraw b' intenzjonijiet li bihom ifittxu biss lilhom infushom, mhux 'l Alla jridu b' xhud tal- opri tajba tag\u0127hom i\u017cda l- bnedmin.", "Per\u00f2 l- g\u0127aqlin mhux biss jopraw b' intenzjoni retta biex jigglorifikaw 'l Alla, i\u017cda wkoll bl- ikbar dili\u0121enza jindukraw ru\u0127hom mill- aptit tat- tif\u0127ir u tal- vanaglorja g\u0127all- bi\u017ca' li jitilfu l- mertu.", "\u0126add ma jista' jakkwista l- \u0121enna mtebba' bi dnub mejjet, u dan huwa impossibbli li jikkommettih min jirrifletti u ja\u0127seb fuq n- novissmi \u2014 mewt, \u0121udizzju, infern u \u0121enna \u2014.", "Hija proprjet\u00e0 tal- g\u0127aqlin li ja\u0127sbu dejjem x' ji\u0121i wara u li jindukraw fihom is- silenzju li huwa l- kult tal- \u0121ustizzja.", "Immela l- prudenti g\u0127all- proprjetajiet, u g\u0127all- kwalitajiet tajba li huma fil- menti tag\u0127hom jabborru kull \u0127a\u017cen u j\u0127obbu kull verit\u00e0, u kull \u0121ustizzja, u perkonsegwenza jing\u0127addu fin- numru ta' wlied Alla.", "Meta te\u017camina li inti tkun oprajt ta' iblah, ikkore\u0121i ru\u0127ek bi spirtu ta' umilt\u00e0 u ta' ndiema: u qatt la tabbanduna l- meditazzjoni u l- e\u017cami.", "Attendenza Nru 71.", "Stat infeli\u010bi ta' ru\u0127 ming\u0127ajr tag\u0127lim.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Min jimxi fid- dlamijiet ma jafx fejn ikun sejjer: lil dan jixbah il- bniedem, li m' g\u0127andux tag\u0127lim.", "Jiena \u0121ejt fid- dinja dawl tag\u0127ha biex ing\u0127allem il- bnedmin, u dawk li jkollhom ix- xorti li jisimg\u0127u t- tag\u0127lim u li jipprattikawh huma tassew beati u feli\u010bi; per\u00f2 dawk li ma jfittxux it- tag\u0127lim tieg\u0127i huma mjassra mill- assalti tad- dlamijiet.", "Kif jista' jkun feli\u010bi min jaqa' vittma tal- inganni?", "U min jista' jikxef l- inganni \u0127lief min g\u0127andu d- dawl ossija t- tag\u0127lim?", "Inganni min- na\u0127a tal- bnedmin \u0127\u017ciena tad- dinja: inganni min- na\u0127a tal- istess natura fil- bniedem li jopra kif jifhem, li hu ag\u0127ma g\u0127as- suppervja tieg\u0127u nnifsu: inganni min- na\u0127a tax- xitan, li bis- sottiljezzi tar- ra\u0121unar tieg\u0127u jaqbad fix- xbiek tieg\u0127u kemm boloh hawn fid- dinja.", "In- numru tal- boloh fid- dinja huwa infinit: u kull bluha g\u0127andha bidu u mnissla mill- injoranza, kif kull prudenza g\u0127andha bidu u mnissla mit- tag\u0127lim.", "Xejn ma jista' jsir ming\u0127ajr it- tag\u0127lim, u wisq i\u017cjed a rigward tal- \u0127ajja spiritwali li sabiex il- bniedem ikun jista' rettament jit\u0127arre\u0121 fiha, kien je\u0127tie\u0121 li Alla jag\u0127millu r- rivelazzjonijiet tal- verit\u00e0 li hu b' ebda mod ma seta' jasal biex jag\u0127raf u jasal g\u0127all- akkwist tal- vera pa\u010bi.", "Min kien qatt jobsor fost il- bnedmin kollha li l- aqwa te\u017cor, li hija l- pa\u010bi, jinsab fi\u010b- \u010ba\u0127da tal- volont\u00e0 proprja, meta n- natura hija attakkata mal- fehma tag\u0127ha?", "Verament hu stat infeli\u010bi g\u0127ar- ru\u0127 li hija nieqsa mit- tag\u0127lim: g\u0127aliex hija kontinwu o\u0121\u0121ett tal- inganni, u perkonsegwenza tg\u0127ix ming\u0127ajr pa\u010bi, u tmur fil- konfu\u017cjoni eterna, billi kull min hu ordnat g\u0127all- fini huwa ordnat g\u0127all- mezzi relattivi.", "Huma wisq denji ta' glorja quddiem Alla dawk li jipprokuraw g\u0127alihom it- tag\u0127lim tal- \u0127ajja, u li jag\u0127tuh ukoll lill- o\u0127rajn: iva, m' hemmx dubju g\u0127alik, g\u0127ax inti tara li l- g\u0127ajn ta' kull \u0121id huwa t- tag\u0127lim tajjeb, u l- injoranza hija l- kaw\u017ca tad- di\u017cordni, u tal- g\u0127aw\u0121.", "Attendenza Nru 72.", "Meta bniedem midneb jikkonverti ordinarjament.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Hija verit\u00e0 ta' fidi li ebda bniedem ma jista' jemmen, jew jittama, jew i\u0127obb, jew jindem ming\u0127ajr l- ispirazzjoni tal- Ispirtu Santu li ti\u0121i qabel: per\u00f2 l- bniedem g\u0127al- liberu arbitriju tieg\u0127u jista' jiddisprezza jew japprezza l- grazzja.", "Ming\u0127ajr il- grazzja qatt \u0127add ma jista' jag\u0127mel xejn: g\u0127alhekk kollox jibqa' fejn hu, jekk ma tin\u017cilx mis- sema r- ru\u0121jada tal- grazzja divina fuq il- midneb.", "Kemm nies, meta jiena kont nikkonversa fid- dinja, baqg\u0127u ostinati fis- suppervja tag\u0127hom quddiem l- opri prodi\u0121ju\u017ci ta' jdejja: u kemm nies o\u0127ra kkonvertew u umiljaw ru\u0127hom!", "Il- bniedem jid\u0127ol fid- dispo\u017cizzjoni biex jikkonverti, ordinarjament meta jintmess fil- la\u0127am il- \u0127aj, cio\u00e8, meta d- dinja tqum kontra tieg\u0127u, jew meta n- natura turih ix- xejn tieg\u0127u b' xi marda serja: imma dejjem jibqa' fejn ikun, jekk ma tid\u0127olx fil- mo\u0127\u0127 tieg\u0127u l- perswa\u017cjoni fuq Alla li jippremja t- tajbin u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena.", "Dina l- perswa\u017cjoni trieg\u0127du bil- bi\u017ca' u l- bi\u017ca' jqanqlu biex jiddi\u017capprova kulma jkun g\u0127amel kontra l- kuxjenza, u jirrikorri bi spirtu niedem umiljat issa qabel ma jo\u0127ro\u0121 mid- dinja, u mill- \u0121did qatt u qatt i\u017cjed ma jirritorna lura.", "Attendenza Nru 73.", "Kif tissodisfa l- \u0121ustizzja ta' Alla g\u0127al dnubietek.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Huwa serjament ingannat min ja\u0127seb li m' g\u0127andux dejn mal- \u0121ustizzja divina: huwa veru giddieb min jg\u0127id li ma dinibx.", "Issa l- \u0121ustizzja ta' Alla jen\u0127tie\u0121 li tit\u0127allas: min ma jissodisfahiex issa fi\u017c- \u017cmien bil- penitenza jkollu jsostni l- qilla tag\u0127ha wara l- mewt, u dina hija \u0127a\u0121a tremendissma li taqa' ta\u0127t idejn Alla l- \u0127aj.", "A\u0127seb immela li tissodisfa l- \u0121ustizzja ta' Alla fuq dnubietek mill- aktar fis, g\u0127ax i\u017c- \u017cmien huwa mo\u0127bi g\u0127al kul\u0127add fit- tmiem tieg\u0127u.", "Wa\u0127\u0127al tajjeb f' rasek li l- \u0121ustizzja ta' Alla fiha reqqa hekk kbira li azzjoni ozju\u017ca u lanqas \u0127abba hija ma t\u0127alli xejn g\u0127addej lixx, u li tikkastiga bi \u0127ruxija li \u0127add fid- dinja ma jista' jifhem.", "B' hekk ming\u0127ajr dubju mill- perswa\u017cjoni interna ta' qalbek titqanqal biex tag\u0127mel kollox anki l- ikbar sagrifi\u010b\u010bju biex tissodisfa minn rajk id- dejn tieg\u0127ek, qabel ma tid\u0127ol fit- tribunal tal- \u0121ustizzja divina.", "Ilqa' dawna t- twissijiet li jiena nqeg\u0127idlek quddiemek:", "i. La titlef qatt ebda okka\u017cjoni li ta\u0127fer lil min jag\u0127millek xi in\u0121urja, xi offi\u017ca, xi tort, xi ingratitudni: Alla infatti ja\u0127fer il- bniedem kif dan stess ikun \u0127afer. ii.", "T\u0127arre\u0121 kemm tista' u kif tista' bl- opri tal- \u0127niena: kollox infatti jsir safi g\u0127al min jg\u0127in il- proxxmu fil- b\u017conn. iii.", "Offri spiss il- pjagi divini tieg\u0127i g\u0127al dnubietek ta' \u0127ajtek kollha, ri\u017colut per\u00f2 li g\u0127all- ebda mod ma trid toffendi i\u017cjed il- \u0121ustizzja divina.", "Tkun spiss fuq xufftejk dina l- offerta u g\u0127idha bis- sin\u010berit\u00e0: \u0120ustizzja ta' Alla, noffrilek il- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, biex in\u0127allsek denjament g\u0127al dnubieti ta' \u0127ajti kollha.", "Ammen.", "Oh kemm u kemm jaqbel li wie\u0127ed jissodisfa l- \u0120ustizzja divina issa li huwa \u017c- \u017cmien tal- mi\u017cerikordja!", "Attendenza Nru 74.", "Min hu l- veru devot ta' Marija Santissima.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Kif l- ikel im\u0127awwar i\u017cda ming\u0127ajr mel\u0127 i\u0121ib nawsja u abborriment, hekk hija l- \u0127ajja spiritwali ming\u0127ajr id- devozzjoni lejn Marija Santissima.", "Ming\u0127ajr Marija r- ru\u0127 flok ma tersaq lejja u ting\u0127aqad mieg\u0127i, teg\u0127ja u ter\u0127i lilha nnifisha g\u0127al- libert\u00e0 mundana.", "Il- \u0127ajja spiritwali hija l- unika triq, li tie\u0127u g\u0127all- \u0121enna: u jiena rrid li inti tifhem li Marija hija l- bieb tal- \u0121enna, li jiena stess permezz ta' dina l- kreatura d\u0127alt il- \u0121enna, g\u0127ax minnha jiena twelidt, u permezz tag\u0127ha g\u0127ext, u mitt, u rxuxtajt u tlajt fil- leminija tal- Missier tieg\u0127i.", "Il- predestinati kollha huma l- ulied spiritwali tag\u0127ha, u lilha junuraw fid- dinja b' qima vera, cio\u00e8, b' qima interjuri mill- ispirtu u mill- qalb, b' qima tenera kollha kunfidenza ta' wlied lejn omm tajba, b' qima qaddisa kollha abborriment lejn id- dnub, u kollha g\u0127o\u017c\u017ca g\u0127all- virtujiet, b' qima kostanti li ma tabbandunax l- e\u017cer\u010bizzi spiritwali, b' qima di\u017cinteressata li tfittex 'l Alla wa\u0127du, u 'l Alla fl- omm qaddisa tieg\u0127u.", "Marija Santissima hija kbira wisq u potentissima, g\u0127ax hija vera u naturali omm tieg\u0127i, Alla inkarnat, u kull min jirrikorri bil- verit\u00e0 g\u0127all- g\u0127ajnuna u g\u0127all- protezzjoni tag\u0127ha jkun da\u0127al fit- torri tas- sigurezza, g\u0127ax hija fil- potenza tag\u0127ha u bil- qalb tajba tag\u0127ha bla dubju tirrispondi lill- erwie\u0127, li jiena b' demmi xtrajt u fdejt.", "Ixxurtjat tassew min hu immela devot ta' Marija, g\u0127ax dina hija grazzja li tintg\u0127ata lil dawk kollha li isimhom huwa miktub fis- sema.", "Imma jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed ikun veru devot ta' Marija; g\u0127ax hawn min g\u0127andu devozzjoni falza, billi jikkritika xi prattiki devoti lejha: billi jag\u0127mel skruplu fil- \u0121ie\u0127 u fit- tif\u0127ir tassew \u0121ust li wie\u0127ed jag\u0127tiha, g\u0127ax jib\u017ca' li jiddi\u017cunuraw 'l Alla bihom dawk li jag\u0127mluhom: billi jag\u0127mel devozzjoni esterna biss: billi jabbu\u017ca bid- devozzjoni lejn Marija, jidneb gravement g\u0127ax devot tag\u0127ha, u jag\u0127milha mezz g\u0127ad- dnub: billi jag\u0127ti qima lil Marija skont il- burdati u l- kapri\u010b\u010bi tieg\u0127u: billi g\u0127all- ipokrisija tieg\u0127u biex jidher dak li ma huwiex fl- g\u0127ajnejn tan- nies, juri devozzjoni lejha: billi interessat jirrikorri lejha g\u0127all- \u0121id temporali biss.", "Sommament junura u jigglorifika 'l Marija min jirrikorri lejha g\u0127all- g\u0127ajnuna biex jirba\u0127 l- g\u0127edewwa ta' ru\u0127u, u biex isib permezz tag\u0127ha l- \u0127niena ta' Alla g\u0127ad- da\u0127la fil- glorja eterna u \u017cgura.", "Attendenza Nru 75.", "Min hu l- veru suldat ta' Kristu.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- veru suldat jimxi wara l- kaptan tieg\u0127u, u jimitah.", "Bosta nsara jistqarru bil- kelma li huma suldati tieg\u0127i, u bil- fatti tag\u0127hom ji\u010b\u0127du fir- realt\u00e0; anzi jiddikjaraw ru\u0127hom so\u010bji fidili tal- g\u0127adu tieg\u0127i, li hija d- dinja; u perkonsegwenza jinkitbu g\u0127edewwa tieg\u0127i, g\u0127ax min mhux mieg\u0127i huwa kontra tieg\u0127i, u l- ami\u010bizzja ta' dina d- dinja hija g\u0127adu ta' Alla.", "Kollox jo\u0127ro\u0121 mill- abbundanza tal- qalb: issa jista' jkun li jissejja\u0127 suldat tieg\u0127i min jiddisprezza ta\u0127t saqajh l- arma potenti tal- umilt\u00e0?", "L- ilbies eleganti, u l- osservanza tal- modi mondjali g\u0127andhom i\u0121ibu konfu\u017cjoni fil- menti ta' dawk li jg\u0127idu li jemmnu fija, veru Alla inkarnat, x\u0127in i\u0127arsu lejja nkurunat bix- xewk, u mg\u0127otti b' porpra ta' ridikula\u0121ni, u b' qasba f' idejja, f' ba\u0127ar ta' umiljazzjonjiet, u jafu li jiena \u0121ejt nag\u0127milha ta' seftur, u temmejt \u0127ajti fuq salib iddisprezzat u kkundannat mal- malfatturi.", "Jista' jkun li jissejja\u0127 suldat tieg\u0127i, min hu medhi biex ifittex il- kumdit\u00e0 tieg\u0127u f' kollox, fl- ikel, fl- irqad u jitnaffar fuq kull kuntrarju, meta l- \u0127ajja tieg\u0127i kollha slaleb, kontradizzjonijiet u sofferenzi, u e\u017cempji ta' pa\u010benzja?", "Jista' jkun li jissejja\u0127 suldat tieg\u0127i min ma jimpurtahx mill- bnedmin, a\u0127wa tieg\u0127u, u ja\u0127seb biss g\u0127al rasu, meta jiena \u0127allejt sa\u0127ansitra \u0127ajti g\u0127all- \u0121id u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- bnedmin kollha?", "Suldat veru tieg\u0127i jikkumbatti mieg\u0127i bl- ispirtu tal- umilt\u00e0, li jidher fl- opri mill- kliem u mill- g\u0127emil, kontra s- suppervja li tifhem terfa' r- ru\u0127 fuq dak li mhux tag\u0127ha.", "Suldat veru tieg\u0127i jikkumbatti mieg\u0127i bl- ispirtu tal- pa\u010benzja, li jidher fl- opri mill- kliem u mill- g\u0127amil, kontra l- korla li tifhem t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 ir- ru\u0127 biex tikser is- silenzju, u biex ma tbatix, u biex tfittex id- drittjiet tag\u0127ha, u biex tivvendika lilha nnifisha.", "Suldat veru tieg\u0127i jikkumbatti mieg\u0127i bl- ispirtu tal- im\u0127abba lejn min hu fil- b\u017conn tal- g\u0127ajnuna, li jidher fl- opri mill- kliem u mill- g\u0127amil, kontra l- mibeg\u0127da li tqanqal ir- ru\u0127 biex ma tissaportix id- difetti, kontra l- g\u0127ejra li \u0121\u0121ib il- fer\u0127 fuq il- mi\u017cerja, u s- swied il- qalb fuq il- \u0121id tal- proxxmu.", "Suldat veru tieg\u0127i jikkumbatti mieg\u0127i armat bl- orazzjoni, u jirba\u0127 dejjem, u g\u0127al dejjem mieg\u0127i jsaltan fil- glorja.", "Attendenza Nru 76.", "Is- sinjali tal- virtujiet.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Is- si\u0121ar jintg\u0127arfu mill- frottijiet tag\u0127hom; u l- bnedmin mill- abbundanza ta' qalbhom jitkellem il- fomm tag\u0127hom.", "M' hemmx virt\u00f9 ming\u0127ajr is- sinjali proprji tag\u0127ha, g\u0127ax tant fil- kors fi\u017ciku kemm ukoll fil- kors morali kollox jimxi, b\u0127ala effett minn kaw\u017ca, bis- sinjali proprji.", "Sinjal kbir tal- virtu tal- fidi, il- bi\u017ca' ta' Alla fil- bniedem.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- isperanza, l- orazzjoni tal- bniedem.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- karit\u00e0 lejn Alla, is- sagrifi\u010b\u010bju tal- volont\u00e0; u tal- karit\u00e0 lejn il- proxxmu, il- \u0127niena di\u017cinteressata, u sin\u010biera ma' kul\u0127add.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- prudenza, is- silenzju.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tat- temperanza, it- tg\u0127akkis.", "Sinjal kbir tal- \u0121ustizzja, l- e\u017cattezza.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- fortezza, il- \u0127lewwa.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- umilt\u00e0, l- ubbidjenza.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- modestja, is- satra.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tar- rettitudni fl- intenzjoni, l- indifferenza f' kollox, f' dak li jing\u0127o\u0121ob u f' dak li ma jing\u0127o\u0121obx.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- manswetudni, il- pa\u010bifikazzjoni.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- ubbidjenza, il- prontezza bla re\u017cistenzi.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- pa\u010benzja, ir- rassenjazzjoni.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- kastit\u00e0, abborriment g\u0127ad- delikatezzi naturali.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- \u0127e\u0121\u0121a, it- trankwillit\u00e0 tal- ispirtu.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tal- penitenza, il- \u0127arba mill- okka\u017cjoni.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tat- tjubija, id- di\u017cinteress.", "Sinjal kbir tal- virt\u00f9 tas- sempli\u010bit\u00e0, il- verit\u00e0 tal- kliem.", "Sinjal \u0121enerali tal- virtujiet hija l- pa\u010bi tal- qalb, u meta tonqos il- pa\u010bi jkun dejjem sinjal li l- vera virt\u00f9 m' g\u0127andhiex tron fik.", "Hemm virt\u00f9 naturali li dejjem tit\u0127arre\u0121 bil- partikularit\u00e0, b\u0127allikieku wie\u0127ed jie\u0127u pa\u010benzja, i\u017cda b' min irid, u kemm lilu jog\u0127\u0121ob.", "Hemm virt\u00f9 vera, li dejjem tit\u0127arre\u0121 fejn hemm b\u017conn, u meta jen\u0127tie\u0121, basta biha jie\u0127u glorja Alla.", "Fit- ta\u0127ri\u0121 tal- virt\u00f9 jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jindokra ru\u0127u mill- e\u010b\u010bessi u mid- difetti, u li jimxi dejjem fit- triq tan- nofs, b\u0127allikieku wie\u0127ed fil- virt\u00f9 tal- isperanza ma jabbu\u017cax bil- pre\u017cunzjoni lanqas ma jonqos bid- disperazzjoni.", "Il- virt\u00f9 naturali g\u0127andha dejjem il- \u0127las tag\u0127ha hawn isfel fid- dinja, i\u017cda l- virt\u00f9 vera ossija s- sopranaturali hija denja tal- premju etern.", "Alla qatt ma jintg\u0127ata bi premju g\u0127al min ifittex lilu nnifsu, g\u0127al min ifittex il- kumdit\u00e0, i\u017cda biss g\u0127al min jisforza li jid\u0127ol fit- triq id- dejqa tal- virt\u00f9.", "Attendenza Nru 77.", "Kif wie\u0127ed jit\u0127arre\u0121 fil- qdusija.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- qdusija hija hekk ne\u010bessarja, li ming\u0127ajrha \u0127add ma jara 'l Alla.", "Alla huwa qaddis, u jrid li l- bnedmin kollha jkunu b\u0127alu.", "Issa billi l- qdusija qieg\u0127da biss f' dan li wie\u0127ed jag\u0127mel il- volont\u00e0 ta' Alla: g\u0127alhekk tkun dejjem f' qalbek u fuq xufftejk hedina l- kelma: \"Sinjur, xi trid li jiena nag\u0127mel?\"", "Min tassew g\u0127andu fih hedina id- dispo\u017cizzjoni, jir\u010bievi bla dubju minn Alla l- ispirazzjonijiet tajba b' risposta.", "Meta wie\u0127ed jasal biex i\u0127alli l- volont\u00e0 tieg\u0127u b' mod li ma jfittixx, lanqas jippretendi, lanqas jixtieq li jag\u0127mel dak li jrid hu, i\u017cda biss dak li Alla jrid, dan g\u0127andu fih veru sinjal ta' qdusija.", "Huwa deni kbir, meta ru\u0127 trid isservi 'l Alla, mhux kif irid hu, i\u017cda a mod tag\u0127ha: xi w\u0127ud, meta Alla jridhom morda, allura jridu jkunu b' sa\u0127\u0127ithom, meta Alla jridhom iservuh bit- tbatijiet, allura jixtiequ jservuh bl- opri u bix- xog\u0127ol: meta Alla jridhom jit\u0127arr\u0121u fil- karit\u00e0, iridu jit\u0127arr\u0121u fl- umilt\u00e0; meta Alla jrid minnhom rassenjazzjoni, allura jridu d- devozzjoni jew xi virt\u00f9 o\u0127ra.", "Dan kollu jag\u0127mluh mhux g\u0127ax iridu jog\u0127\u0121bu i\u017cjed 'l Alla, imma g\u0127ax ikunu ta' gost ikbar g\u0127alihom.", "Il- qdusija vera hija dejjem skont il- volont\u00e0 ta' Alla biss.", "Hemm tliet gradi ta' qdusija: m' g\u0127andux l- ewwel grad min jifhem jidneb gravement, biex ma j\u0127allix \u0127ajtu, jew kull affezzjoni o\u0127ra temporali, u b' hekk m' g\u0127andux wie\u0127ed jistenna \u0127lief it- telfien ta' dejjem.", "M' g\u0127andux it- tieni grad min jifhem jidneb venjalment, biex ma j\u0127allix \u0127ajtu, jew xi affezzjoni o\u0127ra temporali, u b' hekk ikun jipperikola s- salvazzjoni ta' ru\u0127u, g\u0127ax min mhux fidil fil- ftit, lanqas mhu fidil fil- wisq.", "M' g\u0127andux it- tielet grad min ma jipprattikax il- kunsilli evan\u0121eli\u010bi, u ma jag\u0127\u017cilx dak li g\u0127a\u017clet is- Sapjenza tieg\u0127i, g\u0127all- ikbar glorja tal- premju, g\u0127all- ikbar sigurezza tal- vokazzjoni, billi l- impedimenti kollha g\u0127all- \u0127ajja spiritwali ji\u0121u mwarrba bit- tielet grad.", "Immela huwa qaddis min jobdi, u qatt ma jsir qaddis min ma jobdix.", "Is- Saltna ta' Alla je\u0127odha mhux min jg\u0127id Sinjur, Sinjur; i\u017cda min jag\u0127mel il- volont\u00e0 tal- Missier tieg\u0127i.", "Jit\u0127arre\u0121 fil- qdusija min jobdi.", "Attendenza Nru 78.", "Iqaddes lilu nnifsu min irid li Alla jinqeda bih.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- bniedem i\u0127awwel, il- bniedem isaqqi, i\u017cda Alla jkabbar: immela xejn ma jiswa li wie\u0127ed i\u0127awwel, u li l- ie\u0127or isaqqi, jekk Alla ma jkabbarx.", "Kull \u0121id jag\u0127mlu Alla wa\u0127du, i\u017cda ordinarjament jinqeda fil- \u0127niena tieg\u0127u bil- bniedem.", "Issa osserva lilek innifsek biex tag\u0127raf is- sentimenti ta' Alla, g\u0127ax il- bniedem huwa ma\u0127luq a xbieha ta' Alla, u perkonsegwenza mix- xbieha tintg\u0127araf ir- realt\u00e0 u l- verit\u00e0 tal- o\u0121\u0121ett.", "Kieku inti trid twa\u0127\u0127al musmar ma' g\u0127uda u tara li l- istrument proprju cio\u00e8 l- martell huwa ma\u0127mu\u0121 b' xi q\u017cie\u017c, kont inti tinqeda bih, jew kont t\u0127allih u tfittex xi \u0127adida o\u0127ra basta bla q\u017cie\u017c biex tinqeda biha?", "Dak li tag\u0127mel ix- xbieha, tag\u0127mlu wkoll ir- realt\u00e0, il- verit\u00e0.", "Quddiem Alla huwa q\u017cie\u017c dak li hu prezzju\u017c fl- g\u0127ajnejn tal- bnedmin.", "Prezzju\u017ci huma fl- g\u0127ajnejn tal- bnedmin l- unuri, il- flus, u d- delizzji; u jiena biex g\u0127o\u0121obt il- Missier tieg\u0127i t\u0127addant fid- dinja mal- umiljazzjonijiet, mal- faqar, u mas- sofferenzi.", "Alla jobg\u0127od u jitqa\u017c\u017ce\u017c kull supperv, u jirre\u017cistilu; per\u00f2 j\u0127obb lill- umli, u jag\u0127tih il- grazzja u bih jinqeda.", "Ta\u0127seb inti li jkun qieg\u0127ed jinqeda Alla b' hedak il- bniedem li jkollu l- volont\u00e0 tieg\u0127u marbuta mad- dnub il- mejjet?", "Min irid li Alla jinqeda bih, iqaddes lilu nnifsu, jistudja tassew li jra\u017c\u017can lilu nnifsu, u jwassal lilu nnifsu biex jg\u0127ix mhux skont l- inklinazzjonijiet, u skont il- passjonijiet, i\u017cda skont ir- ra\u0121uni, skont ir- regola, u skont l- ubbidjenza.", "Il- bniedem spiritwali huwa qaddis u bih jinqeda Alla, u kwalunkwe opra li ma titwaqqafx fuq l- ispirtu tmur mar- ri\u0127 fil- kors ta\u017c- \u017cmien.", "Jekk is- Sinjur ma jkunx bnieha hu d- dar, g\u0127alxejn ja\u0127dmu l- bennejja: mhix \u0127a\u0121a ta' min irid, lanqas \u0127a\u0121a ta' min ji\u0121ri, i\u017cda \u0127a\u0121a ta' Alla li jag\u0127mel il- \u0127niena.", "Immela jekk wie\u0127ed irid ikollu hedana l- unur tassew kbir li Alla jinqeda bih, ikun kast fil- menti u fil- \u0121isem, g\u0127ax il- kastit\u00e0 hija premju tal- umilt\u00e0 u tal- karit\u00e0.", "Attendenza Nru 79.", "Kif wie\u0127ed g\u0127andu j\u0121ib ru\u0127u fl- affollament tal- okkupazzjonijiet.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Alla kollox \u0127alaq, u kollox jiddisponi bis- soavit\u00e0, bil- \u0127lewwa u bl- ordni; u r- ru\u0127 tal- bniedem g\u0127andha timitah f' dak li hija kapa\u010bi g\u0127alih.", "Immela, meta ji\u0121ri li inti tkun affollat b' diversi okkupazzjonijiet, la tag\u0127tix rasek biex ittemmhom bil- pre\u010bipitazzjoni, i\u017cda kollox bl- ordni, kollox bl- im\u0127abba, kollox bil- \u0127lewwa, u kollox bil- moderazzjoni jkun dejjem mag\u0127mul: u aqta' jew ieqaf, meta inti tinteba\u0127 li qieg\u0127da tonqos fik it- trankwillit\u00e0 tal- ispirtu.", "\u0126a\u0121a wara \u0127a\u0121a, azzjoni wara azzjoni skont l- ordni: ag\u0127ti preferenza g\u0127al- li\u0121i naturali fejn mag\u0127ha tiltaqa' l- li\u0121i tal- bnedmin: ag\u0127ti preferenza lil min huwa l- iktar denn ta' \u0121ie\u0127: ag\u0127ti preferenza g\u0127all- pa\u010bi dejjem fejn jinda\u0127al l- inkwiet: ag\u0127ti preferenza dejjem lis- silenzju, meta tara fik l- a\u0121itazzjoni: ag\u0127ti preferenza g\u0127a\u017c- \u017cmien pre\u017centi, meta jokkupak i\u017c- \u017cmien futur: u beatu inti jekk tordna kollox bil- prudenza.", "Kollox g\u0127andu l- waqt tieg\u0127u: hemm il- waqt g\u0127ax- xog\u0127ol, u hemm il- waqt g\u0127all- mistrie\u0127; hemm il- waqt tal- fer\u0127, u hemm il- waqt tal- biki; hemm il- waqt tat- twelid, u hemm il- waqt tal- mewt; hemm il- waqt li wie\u0127ed i\u0127ott, u hemm il- waqt li wie\u0127ed jibni; hemm il- waqt li wie\u0127ed jiskot, u hemm il- waqt li wie\u0127ed jitkellem; hemm il- waqt tal- gwerra, u hemm il- waqt tal- pa\u010bi: immela fil- \u0127wejje\u0121 kollha wie\u0127ed g\u0127andu josserva l- waqt proprju ta' kull \u017cmien.", "La t\u0127alli qatt li l- menti tieg\u0127ek tit\u0127awwad, g\u0127ax inkella deni tag\u0127mel flok \u0121id, u kkuntenta bil- ftit basta mag\u0127mul tajjeb skont i\u010b- \u010birkustanzi kollha; inkella tag\u0127mel \u0127afna u \u0127a\u017cin kontra l- ordni, jew kontra l- prudenza.", "Opra kollox bis- serenit\u00e0 ta' mo\u0127\u0127ok, u bil- kalma, u serra\u0127 bir- rikreazzjoni l- ispirtu tieg\u0127ek permezz tal- kreaturi li dejjem iressquk i\u017cjed lejn Alla.", "Fuq kollox imxi bis- sens komun tieg\u0127ek, u obdi dejjem il- vu\u010bi tal- kuxjenza tieg\u0127ek bil- fer\u0127a, u spiss itlob 'l Alla li jiddiri\u0121ik f' kull g\u0127amil tieg\u0127ek, u b' hekk tkun qieg\u0127ed \u017cgur tog\u0127\u0121ob lil Alla, Sinjur tieg\u0127ek.", "Attendenza Nru 80.", "O\u0121\u0121etti ta' bi\u017ca' g\u0127al bniedem spiritwali.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Min ifittex 'l Alla tassew bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, g\u0127andu fih bi\u017ca' kontinwu li jitilfu g\u0127al dejjem bil- waqg\u0127a f' xi dnub mejjet, g\u0127ax g\u0127araf fid- dawl tal- fidi tieg\u0127u r- rovina terribbli u irriparabbli ta' min imut fl- istat tad- di\u017cgrazzja.", "L- eternit\u00e0 quddiem g\u0127ajnejh hija wa\u0127x g\u0127as- serjet\u00e0 tag\u0127ha, billi sakemm il- bniedem huwa \u0127aj ma jistax ikun \u017cgur fuq il- \u0127elsien tieg\u0127u mit- telfien ta' dejjem.", "G\u0127alhekk jib\u017ca' mhux biss mid- dnub il- mejjet u l- venjal: imma minn kwalunkwe kaw\u017ca tag\u0127hom, g\u0127ax \u0127add li jqieg\u0127ed idejh fuq il- mo\u0127riet, u j\u0127ares lura mhuwa tajjeb g\u0127as- saltna tas- smewwiet.", "Il- bniedem spiritwali jitrieg\u0127ed g\u0127all- ombra biss tal- okka\u017cjoni prossima tad- dnub b' mod spe\u010bjali, u billi ma jafx jafda fil- \u0127ila tieg\u0127u ja\u0127rab b\u0127alma ja\u0127rab id- dlam quddiem id- dawl.", "Kwalunkwe \u0127a\u0121a sabi\u0127a g\u0127all- g\u0127ajnejn tan- natura huwa bid- dawl fih ta' Alla jaraha kerha m\u0127abba l- periklu tal- fra\u0121ilit\u00e0; u kwalunkwe \u0127a\u0121a kerha li d- dinja tarmi u tiskarta u titqa\u017c\u017ce\u017c, huwa bid- dawl ta' Alla fih jaraha sabi\u0127a u japprezzaha.", "Il- bniedem spiritwali jib\u017ca' mill- flus, daqskemm bniedem jib\u017ca' mill- mard tal- \u0121diem: jib\u017ca' mit- tif\u0127ir tal- bnedmin, daqskemm bniedem g\u0127ani jib\u017ca' mill- \u0127allelin: jib\u017ca' mill- ikel u mix- xorb \u017cejjed, u mill- eleganzi u mit- tlellix tal- ilbies spe\u010bjalment fuq nies ta' sess divers, daqskemm bniedem marid jib\u017ca' mill- mewt.", "Ja\u0127rab akkaw\u017ca tal- bi\u017ca' minn nies lablaba, u minn dawk li ma jag\u0127tux qima lis- sa\u010berdoti, u minn nies \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jfittxu l- vanit\u00e0: u ja\u0127rabhom, g\u0127ax jib\u017ca' minnhom, b\u0127alma wie\u0127ed jib\u017ca' mill- pesta.", "I\u017comm ru\u0127u kemm jista' bog\u0127od minn nies inkwieti, u \u0121ellieda, u f' kelma wa\u0127da g\u0127edewwa tal- pa\u010bi, g\u0127ax jib\u017ca' li jiddakkar minnhom g\u0127all- kbira fra\u0121ilit\u00e0 umana.", "Jabborri li jkun ri\u010berkat, li jkun ma\u0127bub, li jkun imsellem, li jkun mistieden; li jkun ippubblikat f' xi \u0121id, u li jara ismu stampat: kuntent biss bl- isperanza li l- isem tieg\u0127u huwa fil- ktieb tal- \u0127ajja g\u0127all- \u0127niena infinita ta' Alla.", "Attendenza Nru 81.", "L- istat ta' tifel \u017cg\u0127ir assolutament rikjest g\u0127all- \u0127ajja eterna.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Jekk wie\u0127ed ma jkunx tbiddel, u ma jsirx b\u0127al tifel \u017cg\u0127ir, ma jid\u0127olx fis- saltna ta' Alla.", "Je\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jitbiddel, ji\u0121ifieri mis- Sapjenza tan- natura m\u0127assra jg\u0127addi g\u0127as- Sapjenza tal- grazzja.", "Is- Sapjenza ta' dina d- dinja hija mqieg\u0127da kollha fil- konkupixxenza tal- la\u0127am, fil- konkupixxenza tal- g\u0127ajnejn, u fis- suppervja tal- \u0127ajja, li mhumiex mill- Missier, i\u017cda mid- dinja, u perkonsegwenza bihom \u0127add ma jid\u0127ol fil- wirt tal- Missier, fil- glorja eterna.", "Is- sapjenza tal- grazzja hija mi\u0121bura fl- istat ta' tifel \u017cg\u0127ir: ftit ta' studju fuq il- karatteristika tieg\u0127u tispjega x' g\u0127andu wie\u0127ed jg\u0127o\u017c\u017c biex jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet.", "It- tifel \u017cg\u0127ir huwa safi u kast fil- menti u fil- \u0121isem, mentri ma jistax jippossiedi s- saltna tas- smewwiet min jag\u0127mel opri ta' \u017cina, jew min jakkonsenti g\u0127al dawk li jag\u0127mluhom.", "It- tifel \u017cg\u0127ir huwa fqir fl- ispirtu, li mhux biss ma jafx jinganna, i\u017cda lanqas ifittex dak li hu tieg\u0127u, mentri huwa e\u0127fef li \u0121emel jg\u0127addi minn g\u0127ajn ta' labra milli bniedem g\u0127ani jid\u0127ol fis- saltna tas- smewwiet.", "It- tifel \u017cg\u0127ir huwa umli; il- kelma, g\u0127aliex u la jifhimha u lanqas ma jaf jg\u0127idha, qatt ma jie\u0127u g\u0127alih, meta ddisprezzat, lanqas ma jfittex vendetta tal- in\u0121urja, lanqas ma jfittex pompi fl- ilbies.", "F' din, in verit\u00e0, tikkonsisti l- konver\u017cjoni, li wie\u0127ed jiddi\u017capprova g\u0127al motivi sopranaturali dak li qabel kien japprova g\u0127as- sodisfazzjon tieg\u0127u.", "Je\u0127tie\u0121 immela li min hu g\u0127aref u kbir isir \u010bkejken b\u0127al tifel \u017cg\u0127ir, jekk irid isir tassew kbir quddiem Alla.", "Ma kellux fih l- istat ta' tifel \u017cg\u0127ir dak li kien g\u0127ani, li kien jilbes ilbies sabi\u0127, u li kien jibbanketta splendidament kuljum, u li mbag\u0127ad miet, u \u0121ie midfun fl- infern.", "Ipprokura li inti tg\u0127ix dejjem bis- sapjenza tal- \u0121usti, u mhux bis- sapjenza tad- dinja, li issa tiddie\u0127aq bis- sempli\u010bit\u00e0 tag\u0127hom, anzi tg\u0127odd vera bluha li huma ma jingannawx, li ma jroddux disprezz lil min jin\u0121urjahom, li jfittxu l- faqar, li jabbandunaw dak li jippossiedu, li ma jirre\u017cistux g\u0127al min ikun irid jisraqhom, li jag\u0127tu l- \u0127addej l- ie\u0127or lil min ikun sawwathom fuq il- lemin, li jitolbu g\u0127al min jis\u0127ethom, li jib\u017cg\u0127u li jkunu unurati, li ma ja\u0127arbux i\u017c- \u017cebli\u0127, li ma jgawdux l- ispirtu tad- dinja fil- pja\u010biri, u fil- glorja.", "Issa d- dinja fis- sapjenza tag\u0127ha tiddie\u0127aq bil- \u0121usti; i\u017cda, imbag\u0127ad, cio\u00e8, wara l- mewt ikollha tistqarr li hija kienet l- insensata, x\u0127in i\u0121\u0121udikat boloh u bla \u0121ie\u0127 is- servi tieg\u0127i, li fost l- isplenduri tal- glorja jsaltnu g\u0127al dejjem mieg\u0127i.", "Attendenza Nru 82.", "Kull edifi\u010b\u010bju jiddependi mill- fundament.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Min jibni fuq ir- ramel, ikollu jara l- bini ji\u0121\u0121arraf f' waqt it- tempesta: min jibni fuq il- blat, ma jarax rovina fit- tempesta.", "Kull edifi\u010b\u010bju spiritwali, jekk ma jkollux b' fundament l- umilt\u00e0, mal- prova, mat- tentazzjoni ji\u0121\u0121arraf.", "Kif Alla \u0127alaq kollox mix- xejn, hekk irid li inti mit- tag\u0127rif tax- xejn tieg\u0127ek tibni l- edifi\u010b\u010bju spiritwali tieg\u0127ek.", "L- umilt\u00e0 hija mqieg\u0127da f' dan li wie\u0127ed jattribwixxi u jag\u0127ti lil Alla dak li hu ta' Alla, cio\u00e8, kull \u0121id: u li wie\u0127ed jattribwixxi u jag\u0127ti lilu nnifsu dak li hu proprju tieg\u0127u, cio\u00e8 kull deni.", "Bniedem tassew umli, meta jaqa' f' xi nuqqas, jindem tassew, imma ma jit\u0127awwadx, g\u0127ax ma jistag\u0127\u0121ibx li l- mi\u017cerja hija mi\u017cera, li d- debolizza hija debboli, u li l- mard huwa marid, anzi jirringrazzja 'l Alla li m' g\u0127amilx ag\u0127ar.", "Xi w\u0127ud biex ikunu umli ma jridu jag\u0127rfu fihom stess ebda \u0121id, ebda abbilt\u00e0: i\u017cda t- tag\u0127rif tad- doni j\u0121ib tag\u0127rif fuq min ta d- doni.", "Skont in- natura i\u017cjed jintg\u0127o\u0121ob it- tif\u0127ir mit- tmaqdir: dan mhux deni xejn, g\u0127ax hija \u0127a\u0121a naturali: basta biss li wie\u0127ed jag\u0127ti t- tif\u0127ir lil min hu dovut, cio\u00e8, lil Alla, li d- doni tieg\u0127u huma mfa\u0127\u0127rin fina, u jag\u0127mlu li d- dmirijiet tag\u0127na jikbru mieg\u0127u.", "Min hu umli kemm iktar jib\u017ca' minnu nnifsu tant i\u017cjed jittama f' Alla, u jg\u0127id: \"Kollox nista' f' Alla li jikkonfortani.\"", "L- umli ma jiddisprezza lanqas il- midinbin kbar: g\u0127ax dawn jistg\u0127u jikkonvertu u jkunu kbar fis- sema, u li hu jista' jidneb gravement u jkun g\u0127al dejjem ikkastigat fl- infern.", "Il- vera umilt\u00e0 tfittex li ta\u0127bi l- virtujiet l- o\u0127ra, u wisq i\u017cjed lilha nnifisha; g\u0127ax min irid jidher umli huwa l- ikbar supperv.", "Il- glorja ta' Alla, il- \u0121id tal- knisja, u l- vanta\u0121\u0121 tal- erwie\u0127 xi minn daqqiet jitolbu li d- doni ri\u010bevuti minn Alla, u l- \u0121id mag\u0127mul mill- grazzja tieg\u0127u ji\u0121u mag\u0127rufin.", "Kun af li s- supperv huwa lsir tal- passjonijiet tieg\u0127u, u li l- umli huwa l- padrun tag\u0127hom, li ebda supperv mhu fil- \u0121enna, li ebda umli fl- infern.", "Iktar ma trid tg\u0127olli l- edifi\u010b\u010bju tieg\u0127ek, i\u017cjed jen\u0127tie\u0121 li t\u0127affer fond il- pedament.", "L- umli kulma jag\u0127mel jipprosperalu, g\u0127ax mibni fuq il- verit\u00e0 u fuq il- \u0121ustizzja bil- benedizzjoni ta' Alla: u dak kollu li ma jinbeniex fuq l- ispirtu tal- umilt\u00e0 jew jidher g\u0127al \u017cmien u mbag\u0127ad jixxerred, jew mill- ewwel ji\u0121\u0121arraf skont il- buffuri tat- tempesti.", "Attendenza Nru 83.", "Huma immensi l- erruri fil- virt\u00f9 tal- \u0127e\u0121\u0121a.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Sublimissima hija hedik il- virt\u00f9 tal- \u0127e\u0121\u0121a g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- erwie\u0127: per\u00f2 immensi huma l- erruri, li l- bnedmin jikkommettu b' hedan it- titlu tassew sabi\u0127 tal- \u0127e\u0121\u0121a.", "Anki l- qaddisin xi minn daqqiet \u0127adu \u017cball f' materja hekk delikata.", "Jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed je\u017camina bl- attenzjoni l- wi\u010b\u010b ta' hedina l- e\u010b\u010bellenti virt\u00f9, g\u0127ax iktar huma l- opri \u0127\u017ciena minn li tajba: hemm \u0127e\u0121\u0121a imprudenti, hemm \u0127e\u0121\u0121a pre\u017cuntu\u017ca, hemm \u0127e\u0121\u0121a in\u0121usta, hemm \u0127e\u0121\u0121a morra.", "Tkun dejjem falza hedik il- \u0127e\u0121\u0121a, li tiggwidak g\u0127al azzjonijiet, ancorch\u00e8 jkunu splendidi u luminu\u017ci, illi ma jkunux konformi, u li ma jaqblux mal- istat tieg\u0127ek, u j\u0121ibu di\u017cubbidjenza, u disturbi, u inkomodi tal- familja.", "Il- \u0127wejje\u0121 l- iktar imqaddsa huma minn Alla rri\u0121ettati, meta mhumiex fit- taqbil mad- dmirijiet relattivi tal- istat tieg\u0127ek.", "L- ewwel \u0127e\u0121\u0121a tieg\u0127ek g\u0127andha tkun ir- riforma tieg\u0127ek innifsek, u li titlob umilment g\u0127ar- riforma tal- o\u0127rajn, g\u0127ax l- erwie\u0127 fejn ikunu jibqg\u0127u jekk ma tin\u017cilx fuqhom mis- sema r- ru\u0121jada tal- grazzja divina, g\u0127alkemm ikun hemm l- industrija tal- bnedmin fil- \u0127idma tag\u0127hom.", "Il- \u0127e\u0121\u0121a tieg\u0127ek m' g\u0127andhiex tg\u0127a\u0121\u0121lek wisq g\u0127all- korrezzjoni tal- o\u0127rajn, li dina g\u0127andha ssir fi\u010b- \u010birkustanzi ta' waqtha.", "Jekk inti t\u0127alli l- korrezzjoni g\u0127al \u0127in ie\u0127or, inti dejjem fil- waqt li tag\u0127milha: imma, jekk inti tikkore\u0121i mhux f' waqtu, tkabbar id- deni li inti trid tne\u0127\u0127i.", "Inti g\u0127andek kemm tista' t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 g\u0127all- \u0121id tal- proxxmu, i\u017cda l- \u0127e\u0121\u0121a tieg\u0127ek ikollha b' qieg\u0127 il- verit\u00e0, b' kumpanija l- \u0127niena, bi gwida l- \u0127lewwa, u b' majjistra l- prudenza.", "Xi w\u0127ud g\u0127all- \u0127e\u0121\u0121a jridu li kul\u0127add jissegwita l- prattiki tag\u0127hom: min hu devot ta' materja jrid li kul\u0127add jokkupa sig\u0127at fiha: min i\u017cur il- morda jew l- isptarijiet, irid li d- dinja kollha tu\u017ca hedina l- prattika tas- sa\u0127\u0127a.", "Il- \u0127e\u0121\u0121a mhix imdawla f' dan.", "Kull wie\u0127ed g\u0127andu jissegwita t- tqanqil tal- grazzja divina: l- g\u0127ajn li tara, u li ma tismax m' g\u0127andhiex tag\u0127li g\u0127all- widna li tisma' u li ma tarax.", "Attendenza Nru 84.", "Ming\u0127ajr il- volont\u00e0 u la mertu, u lanqas kastig.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Kull bniedem intant hu responsabbli ta' azzjonitu, g\u0127ax igawdi l- liberu arbitriju fil- volont\u00e0 tieg\u0127u, li biha jag\u0127\u017cel dak li jrid, b\u0127ala padrun, jew il- \u0121id, jew id- deni; u skont l- opri tieg\u0127u volontarji ji\u0121i \u0121\u0121udikat f' mewtu minn Alla, li jippremja t- tajbin, u li jikkastiga l- \u0127\u017ciena, ming\u0127ajr ebda parzjalit\u00e0.", "Immela kull darba li tonqos il- volont\u00e0 jonqos dejjem il- mertu, jew il- kastig.", "Jekk wie\u0127ed ming\u0127ajr ma jrid, to\u0127ro\u0121 minn fommu kelma ta' tif\u0127ir lil Alla, Alla biha ma ji\u0121ix igglorifikat, u lanqas hu stess ma jing\u0127add denn ta' mertu: jekk wie\u0127ed ming\u0127ajr ma jrid, to\u0127ro\u0121 minn fommu kelma ta' in\u0121urja ossija \u0127alfa, lil Alla, Alla biha ma ji\u0121ix iddi\u017cunurat, u lanqas hu stess ma jing\u0127add denn ta' kastig.", "G\u0127all- kuntrarju kwalunkwe kunsens g\u0127all- volont\u00e0 jipprodu\u010bi dejjem mertu jew kastig skont l- o\u0121\u0121ett bi\u010b- \u010birkustanzi kollha li t\u0127addan il- volont\u00e0, jekk tajjeb jew \u0127a\u017cin.", "Sabiex wie\u0127ed ikollu mertu quddiem Alla, mhux bi\u017c\u017cejjed li wie\u0127ed ikun irid \u0127a\u0121a tajba, i\u017cda jen\u0127tie\u0121 illi jkun iridha b' intenzjoni retta, g\u0127ax mhux il- virt\u00f9 i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla.", "\u0126add ma jopra b' intenzjoni retta, jekk ma jitqanqalx minn xi motiv ta' fidi, ossija kull darba li jinda\u0127al Alla fl- intenzjoni tieg\u0127u.", "Hija \u0127a\u0121a tajba li wie\u0127ed ma jisraqx biex ma jinfamax ru\u0127u, per\u00f2 ta' dina l- opra m' g\u0127andux mertu \u0127lief naturali, li, cio\u00e8, jibqa' jgawdi l- \u0121id tal- fama tieg\u0127u; i\u017cda quddiem Alla jing\u0127add \u0127ati, jekk kien jisraq, kieku ma kienx hemm it- telfa tal- fama proprja, jew xi deni ie\u0127or temporali.", "Barra mill- intenzjoni retta g\u0127all- mertu ta' opra tajba, jen\u0127tie\u0121 fl- a\u0121ent ukoll l- istat tal- grazzja ta' Alla, g\u0127ax kif il- ferg\u0127a mqa\u010b\u010bta mid- dielja ma tistax tag\u0127mel frott, jekk ma tkunx baqg\u0127et fid- dielja tgawdi l- vitalit\u00e0 tal- umuri, hekk ir- ru\u0127 mifruda bid- dnub il- mejjet hija inkapa\u010bi, impotenti li tigglorifika 'l Alla, u li tag\u0127mel merti g\u0127aliha nnifisha.", "Min ma ji\u0121borx mieg\u0127i, ixerred.", "Sakemm il- bniedem g\u0127adu jgawdi f' hedina l- \u0127ajja temporali l- liberu arbitriju fil- volont\u00e0 tieg\u0127u jista' ji\u0121bor te\u017cori immensi ta' merti permezz tal- pa\u010benzja, g\u0127ax hawn fid- dinja kull fejn wie\u0127ed idawwar wi\u010b\u010bu jsib l- okka\u017cjoni g\u0127all- merti.", "G\u0127alhekk il- bniedem tal- fidi ma jarahx issa \u017cmien l- irqad, u g\u0127all- idea ta' dnub mejjet jitwerwer bil- bi\u017ca' g\u0127all- konsegwenzi tieg\u0127u.", "Infatti min jakkonsenti g\u0127al dnub mejjet, jitlef kemm merti jkun \u0127a\u017cen g\u0127all- img\u0127oddi, isir inkapa\u010bi li jimmerita sakemm ma jkunx i\u0121\u0121ustifika ru\u0127u bl- indiema perfetta jew bl- indiema imperfetta mal- assoluzzjoni sagramentali, u jsir \u0127ati tal- fjammi eterni.", "Kemm hu affari serju d- dnub, u spe\u010bjalment id- dnub il- mejjet!", "Attendenza Nru 85.", "In- ne\u010bessit\u00e0 ta' regola g\u0127all- imitazzjoni u g\u0127ad- direzzjoni tal- \u0127ajja.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Biex wie\u0127ed jakkwista l- perfezzjoni in \u0121eneral u l- virtujiet in partikular sa jasal g\u0127all- g\u0127aqda ma' Alla, jen\u0127tie\u0121 li jwa\u0127\u0127al g\u0127alih innifsu xi e\u017cemplari li jista' jservih ta' regola g\u0127all- azzjonijiet kollha tieg\u0127u.", "Jiena stess, spe\u010bjalment kru\u010bifiss, g\u0127andi nkun l- e\u017cemplari l- iktar \u017cgur propost lill- bnedmin kollha minn Alla.", "Min ifittex il- perfezzjoni ma jafx jibqa' ming\u0127ajr ma jistudja bid- dili\u0121enza t- twelid, il- \u0127ajja, u l- mewt tieg\u0127i, u j\u017commni dejjem quddiemu b\u0127ala ktieb: u f' kulma jsib ru\u0127u fih, u f' kull inkontru j\u0127ares lejja, u jikkonsidra kif jiena stess \u0121ibt ru\u0127i, jew liema massmi \u0127allejt jiena g\u0127a\u010b- \u010birkustanza tal- istat li jkun fih, u kura\u0121\u0121ju\u017cament jissegwita s- sentimenti jew l- e\u017cempji tieg\u0127i.", "Immela jekk inti tag\u0127mel il- \u0121id, u tkun ittrattat \u0127a\u017cin, a\u0127seb li jiena \u0121ejt fid- dinja biex nag\u0127mlilha l- aqwa \u0121id, u flok rikonoxxenza qatlilni fuq salib.", "Jekk xi \u0127abib jabbandunak jew jittradik, a\u0127seb li l- appostli tieg\u0127i abbandunawni, meta \u0121ejt arrestat, u li \u0120uda b' bewsa ttradieni.", "Jekk tkun akku\u017cat falzament jew bla \u0127tija, a\u0127seb li jiena inno\u010benti \u0121ejt ikkundannat g\u0127all- mewt.", "Jekk id- dinja tiddie\u0127aq bik g\u0127al xi umiljazzjoni, a\u0127seb li lili rridikulawni b' re ta\u017c- \u017cuffjett b' porpra, b' kuruna tax- xewk, u b' qasba f' idi l- leminija.", "Jekk tkun ittentat li tivvendika ru\u0127ek, a\u0127seb li jiena tlabt g\u0127all- kru\u010bifissuri tieg\u0127i.", "Jekk inti tkun ittentat li tfittex l- istimi u l- unuri tad- dinja, a\u0127seb li jiena \u0127rabt meta l- Lhud, impressjonati bil- potenza tieg\u0127i, riedu jag\u0127mluni re tag\u0127hom.", "Jekk inti tkun ittentat li tillamenta g\u0127an- nuqqas ta' kumdit\u00e0, a\u0127seb li jiena lanqas ma kelli fejn immidd rasi.", "Jekk tkun imwe\u0121\u0121a' a\u0127seb fil- fla\u0121ellazzjoni tieg\u0127i.", "Jekk tkun imdejjaq b' xi salib, a\u0127seb li jiena kont imdejjaq g\u0127all- mewt, u erfajt is- salib tal- mewt tieg\u0127i, irrassenjat mal- volont\u00e0 ta' Alla.", "Jekk ikollok tg\u0127ix ma' nies \u0127\u017ciena, bla karit\u00e0, a\u0127seb li jiena kelli nittratta ma' poplu li kien jikkontradixxini, u li jiena g\u0127allimt li jen\u0127tie\u0121 li sal- \u0127sad jikbru flimken il- qam\u0127, u s- sikrana.", "Jekk in- nies je\u017caltawk, a\u0127seb li jiena g\u0127amiltha ta' seftur fid- dinja.", "Jekk ti\u0121ik okka\u017cjoni li tag\u0127mel opra tal- \u0127niena, a\u0127seb li jiena g\u0127allimt li sejjer nag\u0127ti s- saltna tas- smewwiet lil min ikun \u0127enn g\u0127all- proxxmu.", "Jekk ikollok it- tentazzjoni li titkellem fierag\u0127, a\u0127seb li jiena g\u0127allimt is- silenzju.", "Kont noqg\u0127od nisfilalek fit- tul is- sentimenti u l- e\u017cempji tieg\u0127i g\u0127al kulma inti tag\u0127mel jew tbati fil- kors tal- \u0127ajja mortali tieg\u0127ek: per\u00f2 inti stess wa\u0127dek tasal biex tapplikahom g\u0127alik innifsek, meta inti g\u0127andek konoxxenza tal- massmi evan\u0121eli\u010bi tieg\u0127i, u l- konoxxenza tal- \u0127ajja tieg\u0127i esposta fl- evan\u0121elju.", "Sabiex inti fuq kollox timpressjona ru\u0127ek mis- sentimenti u mill- e\u017cempji tieg\u0127i, je\u0127tie\u0121 li tieqaf ta\u0127seb li jiena jien Alla inkarnat, u li inti int duda tal- art.", "Jekk inti tit\u0127arre\u0121 f' hedan l- e\u017cer\u010bizzju, mhux biss timxi fir- rettitudni u fil- perfezzjoni i\u017cda wkoll tikkonforta ru\u0127ek, x\u0127in tara lilek innifsek tixbah lili fis- sofferenzi, fis- sagrifi\u010b\u010bju, fl- umiljazzjoni u fil- karit\u00e0.", "Attendenza Nru 86.", "Il- virt\u00f9 tal- \u0127lewwa ti\u0121bed l- erwie\u0127 g\u0127all- \u0121id spiritwali.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Min irid ji\u0121bed l- erwie\u0127 g\u0127all- \u0121id spiritwali ju\u017ca \u0127lewwa, g\u0127ax biha wie\u0127ed jaqla' g\u0127alih innifsu l- qlub tal- bnedmin, u janimahom biex i\u0127addnu l- \u0127wejje\u0121 anki l- i\u017cjed ripunjanti u kuntrarji g\u0127an- natura.", "Per\u00f2 \u0127add ma ju\u017ca \u0127lewwa, jekk qabel ma jkunx \u0121ieb fih innifsu virt\u00f9 hekk rari, u hekk e\u010b\u010bellenti, li tant tedifika l- proxxmu.", "Mhix \u0127lewwa dik li wie\u0127ed ju\u017ca ma' xi barranin, mentri ma' dawk ta' \u0121ewwa ju\u017ca herra u spa\u010benzja: lanqas mhija \u0127lewwa dik, li wie\u0127ed ju\u017ca meta kollox jirnexxi skont qalbu, mentri malajr jixg\u0127el, malli tmissu xi kontradizzjoni jew xi avversit\u00e0.", "Il- vera \u0127lewwa tag\u0127tik biex inti fedelment tirre\u017cisti g\u0127all- ispa\u010benzja tieg\u0127ek, u biex inti tipprattika mhux biss bir- ra\u0121uni, i\u017cda anki kontra r- ra\u0121uni l- benefizzi ma' kul\u0127add, u partikularment ma' dawk li j\u0121ibulek ikbar diqa.", "Rigward id- difetti tal- o\u0127rajn, qatt tit\u0127awwad, lanqas tispa\u010benzja ru\u0127ek, g\u0127ax b' hekk ma tqeg\u0127idx rimedju utli.", "Rigward id- difetti tieg\u0127ek, ikun g\u0127alik dispja\u010bir umli, kwiet u pa\u010bifiku, u mhux ta\u0127wid u korla, li soltu jag\u0127mlu iktar deni inkella \u0121id, lanqas m' g\u0127andek titnikket g\u0127al xi aridit\u00e0, jew inkwetitudni, jew distrazzjonijiet, jew \u0127sibijiet, jekk trid takkwista l- libert\u00e0 tal- ispirtu.", "\u0126add ma jing\u0127add amabbli ma' kul\u0127add, \u0127lief min ma jmieri 'l \u0127add.", "Bir- rigoro\u017cit\u00e0 u bil- \u0121lied u la ssewwi diskordji, lanqas ma tipperswadi ebda \u0127a\u0121a, i\u017cda dejjem tirba\u0127 bil- \u0127lewwa, billi \u010b\u010bedi u tumilja ru\u0127ek.", "Ipprokura li f' kull tqanqil ta' korla tqieg\u0127ed l- ispirtu tieg\u0127ek fil- kwiet u fil- pa\u010bi, u kollox bil- \u0127lewwa.", "Meta jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jirre\u017cisti u jikkore\u0121i, billi \u010b- \u010banfir min- natura tieg\u0127u huwa aspru u morr, allura jint\u0127awwar kollox bil- karit\u00e0, u bil- \u0127lewwa, u b' hekk wie\u0127ed jasal g\u0127all- fini.", "Sinjal li m' hemmx vera m\u0127abba, meta l- verit\u00e0 li jsemmi l- ilsien, ma tkunx im\u0127awra bil- \u0127lewwa.", "Min jie\u0127u kura ta\u017c- \u017cg\u0127ar jittrattahom mhux b' ri\u0121idezza \u017cejda lanqas b' karezzi \u017cejda, i\u017cda l- pre\u0121ju tal- edukazzjoni huwa mqieg\u0127ed f' dan li wie\u0127ed iqieg\u0127ed il- virt\u00f9 u jbieg\u0127ed il- vizzju.", "Il- virt\u00f9 tal- \u0127lewwa wie\u0127ed, immela, ma jistax ju\u017caha mal- o\u0127rajn, jekk ma tkunx ma\u0127\u017cuna fih, kul\u0127add jag\u0127ti minn dak li g\u0127andu: g\u0127alhekk virt\u00f9 tant rari, tant e\u010b\u010bellenti li biha tant isir \u0121id spiritwali fl- erwie\u0127 jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jakkwistaha bl- e\u017cer\u010bizzju tas- silenzju fil- korla, bl- e\u017cer\u010bizzju tal- umilt\u00e0 lejn min i\u0127oss il- korla, bl- e\u017cer\u010bizzju tal- kalma interna, billi wie\u0127ed jilqa' kollox, \u0127wejje\u0121 kbar u \u0127wejje\u0121 \u017cg\u0127ar, minn idejn Alla, bl- e\u017cer\u010bizzju tal- orazzjoni, i\u017cda b' mod spe\u010bjali li wie\u0127ed jag\u0127raf f' kull proxxmu l- persuna tieg\u0127i, Alla inkarnat.", "B' hekk wie\u0127ed jag\u0127mel b' \u0127effa l- azzjonijiet tieg\u0127u, jevita \u0127afna inkwiet, \u0127afna difetti u \u0127afna spa\u010benzji, u jasal feli\u010bement biex jikkore\u0121i l- proxxmu u biex isalvalu ru\u0127u, g\u0127ax il- grazzja titbieg\u0127ed mill- ostinati u tid\u0127ol fil- qlub do\u010bli u \u0127elwin.", "Attendenza Nru 87.", "Kif wie\u0127ed jag\u0127raf il- volont\u00e0 ta' Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- volont\u00e0 ta' Alla \u0127add ma jista' jasal biex jag\u0127rafha \u0127lief permezz ta' rivelazzjoni divina.", "Min jista' jg\u0127id x' ried Alla jag\u0127mel, jew xi jrid Alla jag\u0127mel, jew x' g\u0127ad Alla jag\u0127mel?", "Il- bniedem li hu kapa\u010bi jag\u0127raf bid- dawl tar- ra\u0121uni l- idejn mnejn huwa \u0127are\u0121, ma jistax ma je\u0127ux idea tal- volont\u00e0 ta' Alla, li hija qaddisa, li hija tajba, li hija m\u0127abba, u li fiha m' hemmx ombra ta' \u0127a\u017cen, jew ta' qerq, meta huwa l- essri indipendenti, forti, u immortali.", "Fl- istess kuxjenza ta' kull bniedem, li hija l- istess vu\u010bi ta' Alla, hemm impressi l- ewwel prin\u010bipji morali tal- volont\u00e0 ta' Alla: per\u00f2 Alla nnifsu permezz ta' Mos\u00e8 g\u0127arraf il- volont\u00e0 tieg\u0127u fil- li\u0121i l- qadima; per\u00f2 fil- li\u0121i l- \u0121dida permezz tieg\u0127i, Alla inkarnat, u permezz tal- appostli tieg\u0127i \u0121iet mag\u0127rufa l- volont\u00e0 ta' Alla g\u0127all- bnedmin kollha fuq dak li g\u0127andhom jag\u0127mlu biex itemmu bl- e\u017cattezza d- dmirijiet tag\u0127hom.", "Rigward il- vokazzjonijiet tal- bnedmin: innota li mhux g\u0127ax i\u0127oss ru\u0127u l- bniedem inklinat g\u0127al xi stat, g\u0127alhekk ikun Alla g\u0127a\u017clu g\u0127alih; i\u017cda meta Alla jag\u0127\u017cel 'il xi \u0127add g\u0127al xi fini jag\u0127tih il- mezzi, u dan il- bniedem kollox jilqa' u jie\u0127u bl- indifferenza g\u0127all- g\u0127a\u017cla tal- istat, jirnexxu jew le l- \u0127wejje\u0121 relattivi, u f' kollox jiddependi mis- superjuri, li meta jordnaw xi \u0127a\u0121a mhumiex huma i\u017cda Alla jkun jitkellem: huma f' dak il- pont \u0127a\u0121a o\u0127ra mhumiex \u0127lief trombi li minnhom tg\u0127addi l- vu\u010bi ta' Alla.", "F' kull stat ta' kuntrarju, li inti ssib ru\u0127ek fih, ag\u0127raf dejjem li l- volont\u00e0 ta' Alla hija g\u0127alik li inti tie\u0127u pa\u010benzja, g\u0127ax huwa hu li jrie\u0121i u jiggverna kollox g\u0127all- volonta tieg\u0127u.", "Akkaw\u017ca tal- inganni li wisq huwa g\u0127alihom su\u0121\u0121ett kull bniedem, tkun dejjem f' kollox l- orazzjoni, g\u0127ax l- g\u0127edewwa spiritwali jafu wkoll jispiraw \u0127wejje\u0121 imqaddsa dejjem per\u00f2 b' xi fini malizzju\u017c.", "M' hemm qatt konfu\u017cjoni g\u0127al min jirrikorri bil- verit\u00e0, u b' volont\u00e0 disposta, lejn Alla, li huwa l- awtur ta' kull \u0121id, u l- missier ta' kul\u0127add.", "Attendenza Nru 88.", "Impedimenti li ma j\u0127allux li wie\u0127ed jag\u0127mel tajjeb l- operazzjonijiet tieg\u0127u.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "La tqeg\u0127idx, b\u0127al xi w\u0127ud, il- perfezzjoni billi tinda\u0127al tag\u0127mel bosta \u0127wejje\u0121, i\u017cda kun wie\u0127ed minn dawk li jqieg\u0127du l- perfezzjoni billi jag\u0127mlu tajjeb dak il- ftit li jag\u0127mlu, g\u0127ax hu wisq i\u017cjed a\u0127jar tag\u0127mel ftit u tag\u0127mlu tajjeb minn li tinda\u0127al g\u0127al \u0127afna, u tag\u0127mlu \u0127a\u017cin.", "Iva, ftit u tajjeb, dan hu l- a\u0127jar.", "Jirdoppja mhux l- e\u017cer\u010bizzji tieg\u0127u, i\u017cda l- perfezzjoni li biha wie\u0127ed jag\u0127milhom, min irid jag\u0127ti \u0121ie\u0127 spe\u010bjali lil Alla.", "Bosta huma ingannati li ja\u0127sbu li ma jistg\u0127u jag\u0127mlu qatt vera penitenza ta' dnubiethom, jekk ma jag\u0127tux ru\u0127hom g\u0127all- mo\u0127qrija tal- \u0121isem; i\u017cda jag\u0127mel vera penitenza, u wisq tajba ta' dnubietu min jag\u0127ti ru\u0127u biex jag\u0127mel tajjeb l- azzjonijiet kollha tieg\u0127u biex jog\u0127\u0121ob lil Alla, \u0127a\u0121a li hija ta' mertu kbir.", "Hemm b\u017conn li wie\u0127ed iqieg\u0127ed studju partikulari billi jag\u0127mel tajjeb l- opri \u017cg\u0127ar, li huma e\u0127fef, u li kull \u0127in ji\u0121u quddiemu, jekk irid jimxi 'l quddiem fil- \u0127biberija ta' Alla.", "Xi w\u0127ud, mentri jkunu qeg\u0127din jag\u0127mlu xi \u0127a\u0121a, joqog\u0127du ja\u0127sbu g\u0127al \u0127a\u0121a o\u0127ra li g\u0127andhom jag\u0127mlu, jew li di\u0121\u00e0 g\u0127amlu, u dan jimpedixxi li ssir tajjeb l- azzjoni: il- mod li inti tag\u0127mel kollox tajjeb hu li toqg\u0127od attent unikament g\u0127al dik l- azzjoni li jkollok f' idejk, u li tipprokura li tag\u0127milha i\u017cjed perfettament li tista' u t\u0127alli dak il- \u0127in il- \u0127sieb ta' kull azzjoni o\u0127ra, u meta inti tlestiha, ta\u0127sibx i\u017cjed fuqha, i\u017cda a\u0127seb g\u0127al dik li baqag\u0127lek tag\u0127mel.", "Xi w\u0127ud jag\u0127mlu bil- g\u0127a\u0121la, u dina l- g\u0127a\u0121la hija g\u0127adu kbir wisq tal- vera devozzjoni.", "Ebda \u0127a\u0121a mag\u0127mula bil- g\u0127a\u0121la ma saret qatt tajjeb.", "Xi w\u0127ud ma joprawx tajjeb, akkaw\u017ca tal- ansjet\u00e0 u tat- t\u0127abrik: hija \u0127a\u0121a proprja tal- ispirtu ta' Alla, li jopra bil- \u0127lewwa u bl- im\u0127abba, u g\u0127alhekk wie\u0127ed i\u017comm b\u0127ala mezz l- iktar \u017cgur biex jirnexxi li jimita lilu.", "Kun immela dili\u0121ent u attent fl- affarijiet kollha tieg\u0127ek, li inti tag\u0127hom g\u0127andek il- karigu, i\u017cda tittrattahomx bl- inkwiet, bl- ansjet\u00e0, u bil- \u0127erqa, lanqas taggrava ru\u0127ek biex tesegwihom.", "L- aggravamenti infatti j\u0127awdu r- ra\u0121uni, u jimpedixxu li wie\u0127ed jag\u0127mel tajjeb anki l- \u0127wejje\u0121 li ma jaggravawx.", "Xi w\u0127ud iridu jag\u0127mlu \u0127afna xorti: u g\u0127alhekk ma jag\u0127mluhomx kif g\u0127andhom isiru.", "Il- libert\u00e0 ta' wlied Alla hawn qieg\u0127da f' li wie\u0127ed jag\u0127mel bil- fer\u0127, bil- fedelt\u00e0, u bil- qalb dak li hu obbligat g\u0127alih.", "Opra bid- dili\u0121enza dak li Alla jrid minnek kull mument, u \u0127alli l- \u0127sieb tal- bqija fil- Providenza.", "Attendenza Nru 89.", "Il- komunikazzjoni tad- diri\u0121end mad- direttur tieg\u0127u kif g\u0127andha tkun.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "B' tixbiha tal- marid mat- tabib, jew ta' stran\u0121ier ma' gwida, wie\u0127ed jg\u0127in wisq ru\u0127u biex jifhem kif g\u0127andha tkun il- komunikazzjoni tad- diri\u0121end mad- direttur tieg\u0127u.", "Jekk il- marid ja\u0127bi g\u0127ommtu lit- tabib imur hu minn ta\u0127t, jekk stran\u0121ier ma jkollux fidu\u010bja fil- gwida ma joqg\u0127odx mistrie\u0127.", "Kun af mill- ewwel li huma g\u0127edewwa tal- pa\u010bi tag\u0127hom u tag\u0127hom infushom dawk li mhumiex do\u010bli u ubbidjenti, jew li ma jaqblux mal- fehma tad- direttur tag\u0127hom, jew li jfittxu li ji\u0121bdu d- direttur spiritwali tag\u0127hom fis- sentimenti jew fil- volont\u00e0 tag\u0127hom.", "Vja\u0121\u0121atur m' g\u0127andux jg\u0127allem it- triq lil min imexxih, lanqas marid jissu\u0121\u0121erixxi r- rimedju lil min jikkurah.", "Min ma jikkuntentax b' dak li d- direttur jg\u0127id dina hija suppervja u nuqqas ta' fidu\u010bja.", "G\u0127andek obbligu li tobdi, u li tiddisprezza l- be\u017cg\u0127at tad- dnub: jidhirlek li topra kontra l- kuxjenza, u minflok topra skont l- ubbidjenza: jidhirlek li tidneb, u minflok takkwista mertu kbir.", "Id- diri\u0121end, immela, min- na\u0127a tieg\u0127u, iqieg\u0127ed fidu\u010bja fid- direttur, jifta\u0127 qalbu mieg\u0127u u jobdi bla diskors: id- direttur min- na\u0127a tieg\u0127u jistudja l- karattru, u jg\u0127arbel il- kliem, u l- azzjonijiet tad- diri\u0121end, u jipprova l- intenzjoni tieg\u0127u, jekk retta jew le, u l- virt\u00f9 tal- umilt\u00e0 tieg\u0127u.", "Jissu\u0121\u0121erilu b' mod spe\u010bjali li jit\u0127arre\u0121 fis- silenzju, u li j\u0127obb jitg\u0127allem.", "Fuq kollox per\u00f2 d- direttur spiritwali g\u0127andu jipprokura li jsa\u0127\u0127a\u0127 bl- e\u017cempju kull kelma li jg\u0127id lid- diri\u0121end, li ma ji\u0121rix li dan jg\u0127id f' qalbu: \"Tabib, fejjaq lilek innifsek.\"", "L- e\u017cempju infatti huwa ta' virt\u00f9 u ta' possanza wisq i\u017cjed kbira mill- kelma.", "Id- direttur jimita lili, Img\u0127allem wie\u0127ed tal- bnedmin, g\u0127ax jiena sa\u0127\u0127a\u0127t bl- e\u017cempju kulma g\u0127allimt, u l- appostlu tieg\u0127i Pawlu, il- va\u017c tal- elezzjoni qal lil dawk li kien jg\u0127allem: Kunu imitaturi tieg\u0127i, kif jiena ta' Kristu.", "Id- direttur spiritwali jkun \u0127e\u0121\u0121a u \u0127lewwa, u jqis li jara azzjonijiet ta' fidi fid- diri\u0121end, b\u0127al bidwi li jithenna bil- frott tal- ista\u0121un.", "Attendenza Nru 90.", "Min hu li g\u0127andu l- vera virt\u00f9.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Hawn nies li ja\u0127sbu li g\u0127andhom il- virt\u00f9, meta ma hemmx il- prova: o\u0127rajn ja\u0127sbu li g\u0127andhom il- virt\u00f9, meta ma jafux li mhux il- virt\u00f9 i\u017cda l- kaw\u017ca tal- virt\u00f9 g\u0127andha l- \u0127las quddiem Alla: o\u0127rajn ja\u0127sbu li g\u0127andhom il- virt\u00f9, meta jit\u0127arr\u0121u fiha g\u0127ax ikunu fil- burdata: o\u0127rajn ja\u0127sbu li g\u0127andhom il- virt\u00f9, meta jipprattikawha lejn min iridu huma, jew fiex iridu huma, jew meta jridu huma, jew kif iridu huma.", "Dawn kollha huma ingannati, g\u0127ax ma g\u0127andhomx il- vera virt\u00f9.", "Kun af fl- ewwel lok li \u0127add ma jista' ji\u0121\u0121udika li hemm vera virt\u00f9, jekk mhux f' waqt il- prova, u li l- vera virt\u00f9 dejjem tissie\u0127eb mal- perseveranza ossija mal- kostanza, u qatt ma t\u0127ares lejn il- partikularit\u00e0 fi\u010b- \u010birkustanzi tal- e\u017cer\u010bizzju tag\u0127ha.", "Wie\u0127ed fuq il- pa\u010benzja ma jistax jg\u0127id li g\u0127andu l- pa\u010benzja, jekk waqt il- prova ju\u017caha ma' min irid u kemm lilu jog\u0127\u0121ob, jew joqg\u0127od i\u0127ares biex jara min hu l- kaw\u017ca jew x' inhija l- kaw\u017ca ta' hedik l- okka\u017cjoni.", "Wie\u0127ed fuq l- ubbidjenza ma jistax jg\u0127id li g\u0127andu l- ubbidjenza jekk joqg\u0127od jimmira g\u0127all- kwalitajiet, g\u0127all- arti u g\u0127all- manjieri tal- g\u0127amil tas- superjur tieg\u0127u, g\u0127ax ikun qieg\u0127ed jibdel l- ubbidjenza divina mal- umana, billi jitqanqal biex jobdi g\u0127all- modi li sensibbilment jara fih, u mhux g\u0127al Alla, li hu rrappre\u017centat insensibbilment fil- persuna tieg\u0127u.", "Wie\u0127ed fuq il- karit\u00e0 ma jistax jg\u0127id li g\u0127andu dina l- virt\u00f9, meta ma jibqax jag\u0127milha ma' min ikun \u0121ieb ru\u0127u mieg\u0127u bl- ingratitudni.", "Wie\u0127ed fuq il- penitenza, li hija indispensabbli g\u0127as- salvazzjoni, ma jistax jg\u0127id li g\u0127andu dina l- virt\u00f9, meta jitqanqal g\u0127aliha biss g\u0127al xi telfa jew dannu temporali, b\u0127ala konsegwenzi ta' xi azzjoni \u0127a\u017cina tieg\u0127u, jew jindem li qatel, u ma jindimx li infama gravement proxxmu.", "Kull virt\u00f9 tinbena fuq l- umilt\u00e0, u dik, li ma tinbeniex fuqha, mhix vera virt\u00f9; immela, jekk wie\u0127ed mhux umli, lanqas mhu verament pa\u010benzju\u017c, karitattiv u l- bqija; g\u0127ax il- virtujiet huma a\u0127wa hekk stretti ma' xulxin, u hekk jiddependu minn xulxin, li jekk tonqos wa\u0127da, l- o\u0127rajn jaqg\u0127u fis- suspett a rigward tan- nuqqas fl- intenzjoni retta.", "Jista' wie\u0127ed ikun fil- vera virt\u00f9, i\u017cda jista' jaqa' jew jin\u017cel minnha: g\u0127alhekk is- sustenn tal- virt\u00f9 hija l- grazzja permezz tal- orazzjoni.", "Kbira hija l- kuruna tal- glorja, u dina ma tin\u0127adimx \u0127lief bil- vera virt\u00f9.", "Tkun g\u0127alik spe\u010bjali l- virt\u00f9 tal- ubbidjenza, li jiena g\u0127allimt bil- kelma u bl- e\u017cempju b' mod spe\u010bjali.", "Kun af li l- veru ubbidjent ma jiddistingwix \u0127a\u0121a minn o\u0127ra, lanqas jixtieq impjieg minn ie\u0127or, u jattendi biss biex jesegwixxi fedelment dak li lilu ji\u0121i ordnat.", "L- ubbidjenza ti\u0121bor kollox, pa\u010bi, glorja, mertu, vittorji, im\u0127abba, g\u0127ax hija l- bint primo\u0121enita tal- umilt\u00e0.", "Attendenza Nru 91.", "Il- bniedem jipproponi u Alla jiddisponi.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Hija \u0127a\u0121a ta' jdejn il- bniedem li jag\u0127mel il- \u0127sieb ta' qalbu; i\u017cda hija \u0127a\u0121a ta' jdejn Alla, li jidderie\u0121i l- passi tieg\u0127u: u m' hemmx kunsill jew \u0127sieb kontra l- \u0127sieb jew il- \u0121udizzju ta' Alla.", "Dina l- verit\u00e0 g\u0127andha \u0121\u0121ieg\u0127el tg\u0127id 'il kull min jag\u0127rafha, l- espressjoni tal- kundizzjoni: \"Jekk is- Sinjur Alla jrid.\"", "Kollox huwa mqieg\u0127ed ta\u0127t il- padrunanza ta' Alla, u m' hemmx min jista' jirre\u017cisti g\u0127all- volont\u00e0 tieg\u0127u li huwa ddigrieta li jag\u0127mel.", "Alla hu li jumilja, Alla hu li je\u017calta.", "L- g\u0127ajnejn ta' Alla huma fuq dawk li jib\u017cg\u0127u minnu, u hu jag\u0127mel il- volont\u00e0 tag\u0127hom.", "La 'l Alla lanqas il- \u0127wejje\u0121 kollha divini ma' jista' \u0127add jifhem bl- in\u0121enju u bl- industrija umana.", "Kemm- il darba ma nnutajtx inti fil- kors tad- dinja l- \u0127sibijiet tal- bnedmin maqtug\u0127in f' g\u0127am\u017ca ta' g\u0127ajn akkaw\u017ca ta' xi mard, jew ta' xi mewt, jew ta' xi g\u0127aw\u0121 min- na\u0127a tan- natura!", "Alla \u0127alaq kollox g\u0127alih innifsu, u l- \u0127wejje\u0121 kollha huma ordinati biex iservuh, sabiex hu minnhom jie\u0127u l- glorja, billi kollox minnu, u permezz tieg\u0127u, u g\u0127alih.", "Kollox jiddependi minnu; u meta hu jg\u0127id le, jista' jg\u0127id iva l- bniedem kemm irid hu bil- potenza tieg\u0127u, bil- g\u0127erf tieg\u0127u, bir- rikkezzi tieg\u0127u, bil- \u0121miel tieg\u0127u, u bil- glorja tieg\u0127u.", "Ifhem immela l- konklu\u017cjoni li inti int opra ta' jdejn Alla, u ma tista' tag\u0127mel xejn u la \u0121id, jekk huwa ma jikkonkorrix mieg\u0127ek, u lanqas deni, jekk huwa ma jkunx ippermettielek g\u0127all- \u0121udizzji sapjentissmi, u oskuri tieg\u0127u, li \u0127add ma jista' jasal biex jifhem g\u0127all- kbira profondit\u00e0 tax- xjenza tieg\u0127u.", "Irrikonoxxi 'l Alla b' Sinjur tieg\u0127ek ta' Maest\u00e0 tremenda, u rrikonoxxi lilek innifsek b' serv tieg\u0127u inkapa\u010bi g\u0127all- esekuzzjoni tal- inqas \u0127sieb tieg\u0127ek, inkapa\u010bi g\u0127all- ebda \u0127a\u0121a ming\u0127ajr it- tjubija tieg\u0127u, li mix- xejn tieg\u0127ek \u0121iebek fl- e\u017cistenza u kollu providenza jsostnik g\u0127as- servizz tieg\u0127u.", "Alla hu s- Sinjur, u ebda kreatura ma g\u0127andha ebda dritt ta' xejn.", "Attendenza Nru 92.", "Ir- ru\u0127 g\u0127andha tintelaq f' Alla b' abbandun imqaddes.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Meta kollox jiddependi minn Alla, su\u0121\u0121erimenti o\u0127ra ma tasalx id- dixxiplina li tag\u0127ti \u0127lief li b' abbandun wie\u0127ed jintelaq fil- \u0127dan tieg\u0127u.", "Il- \u0127ajja temporali hija f' kors kontinwu ta' tibdil, ta' a\u010b\u010bidenti diversi; u j\u017comm fih dejjem l- egwalit\u00e0 tal- ispirtu fihom min jintefa' volontarjament b' abbandun imqaddes fl- idejn ta' Alla.", "U Alla hu ta' min jintefa' fih, u fih ta' min jistrie\u0127 b' dan l- abbandun, g\u0127ax huwa Alla qawwi, potenti, sapjenti, tajjeb u \u0127anin.", "Issa inti min int li ma tridx dik il- \u0127a\u0121a, jekk Alla jridha tg\u0127addi assolutament minn fuqek?", "Fl- ort tal- \u0120etsemani jiena rajt l- imrar tal- kal\u010bi li kelli nixrob g\u0127all- glorja ta' Missieri u g\u0127as- salvazzjoni tal- erwie\u0127, u tlabt lil Missieri biex, jekk kienet \u0127a\u0121a li setg\u0127et tkun jg\u0127addi minni ming\u0127ajr ma nixorbu.", "Abbandunajt lili nnifsi fil- volont\u00e0 mqaddsa tieg\u0127u, u xrobt il- kal\u010bi, u issa jiena, g\u0127ax g\u0127amilt il- volont\u00e0 tieg\u0127u, jien e\u017caltat fil- lemenija tal- glorja tieg\u0127u.", "Il- bniedem waqt il- prova, cio\u00e8 meta jkun fuq il- mew\u0121 tal- kuntrarju u tas- sofferenzi, isewwed qalbu g\u0127all- kruha, i\u017cda wara, jekk ikun sostna fedelment il- volont\u00e0 ta' Alla, jara l- \u0121miel, u jgawdi l- glorja u l- pa\u010bi ta' Alla.", "Alla jie\u0127u gost kbir, meta r- ru\u0127, kreatura ta' jdejh tintelaq b' abbandun totali fil- \u0127dan tal- providenza tieg\u0127u, u dina hija \u0127a\u0121a ta' perfezzjoni kbira.", "Wie\u0127ed b' hekk juri illi g\u0127andu fidu\u010bja f' Alla, u b' hekk jag\u0127tih glorja.", "Huwa hu li bis- sapjenza infinita tieg\u0127u jqassam rettament il- prosperit\u00e0, l- avversit\u00e0, is- sa\u0127\u0127a, il- mard, ir- rikkezzi, il- faqar, l- unuri, id- disprezzi, ix- xjenza, l- injoranza, u kulma ji\u0121ri f' hedina l- \u0127ajja.", "Jekk wie\u0127ed i\u0127ares lejn il- kreaturi ming\u0127ajr dina r- relazzjoni ma' Alla, ma jistax ma jitbiddilx fl- umur u fl- inklinazzjoni skont il- varjet\u00e0 tal- \u0121rajja li ji\u0121u fuqu.", "Oh xi \u0121miel tara persuna, imne\u017c\u017cg\u0127a min kull attakkament, pronta g\u0127al kull att ta' virt\u00f9 u ta' karit\u00e0, \u0127elwa ma' kul\u0127add, indifferenti g\u0127al kull e\u017cer\u010bizzju, xorta wa\u0127da fil- konsolazzjoni u fit- tribulazzjoni, u kollha kuntenta basta li tintg\u0127amel il- volont\u00e0 ta' Alla.", "Alla ma jistax ma jikkomunikax lilu nnifsu bil- pjenezza ma' dik ir- ru\u0127 li te\u0127les lilha nnifisha minn kull affett jew \u0121ibda g\u0127al kull kreatura; b\u0127alma x- xemx ma tistax ma tid\u0127olx fil- kamra meta hija miftu\u0127a.", "Attendenza Nru 93.", "L- invokazzjoni tal- qaddisin g\u0127all- g\u0127ajnuna.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- qaddisin tieg\u0127i g\u0127as- servizz fidil tag\u0127hom huma inkurunati bil- glorja eterna u \u017cgura, u g\u0127al dejjem mieg\u0127i jsaltnu, g\u0127ax mieg\u0127i batew fuq l- art: obdew, \u0127adu pa\u010benzja tant li m' g\u0127amlux il- \u0127ajja tag\u0127hom iktar prezzju\u017ca mill- volont\u00e0 tieg\u0127i.", "U inti, o bniedem, g\u0127adek fuq l- art, u g\u0127adek ma \u0127ri\u0121tx mill- \u0127ajja, li hija kollha tentazzjonijiet: g\u0127adek fi\u017c- \u017cmien, u fuq ix- xorti tal- eternit\u00e0 li sejra tmissek ma taf xejn, g\u0127alkemm inti tistrie\u0127 bit- tama kollha fuq il- merti tieg\u0127i, u fuq il- \u0127niena ta' Alla.", "Ag\u0127mel dak li inti tista' min- na\u0127a tieg\u0127ek, u Alla, fejn inti ma tkunx tista' jag\u0127tik il- grazzja biex tkun tista' Ikkonfida f' Alla, u fil- merti tieg\u0127i, u fil- protezzjoni tal- qaddisin, u kattar l- ami\u010bizzja tag\u0127hom, g\u0127ax iktar ma jkollok \u0127bieb, iktar ikollok min jag\u0127millek il- \u0121id.", "Kun devot tal- qaddisin, u imitahom fis- sagrifi\u010b\u010bju tal- volont\u00e0 tag\u0127hom: tawni kollox, u g\u0127alihom ma \u017cammew xejn.", "Unura 'l min unurani bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, ag\u0127tihom qima sin\u010biera, u invokahom fid- dwejjaq, fit- tentazzjonijiet, u fl- inkwiet tieg\u0127ek, u huma mit- tron tag\u0127hom jisimg\u0127uk u jitolbu g\u0127alik.", "Alla, billi huma g\u0127amlu l- volont\u00e0 tieg\u0127u u g\u0127o\u0121buh, issa huwa wkoll jag\u0127mel il- volont\u00e0 tag\u0127hom u jag\u0127tihom dak li jitolbuh.", "Jekk inti titlob xi favur, jew xi \u0121id temporali, huma li issa qeg\u0127din fid- dehra ta' Alla, jag\u0127rfu jekk ta' \u0121id jew ta' deni tkun it- talba tieg\u0127ek, u perkonsegwenza ma ti\u0127ux permezz tag\u0127hom, veri \u0127bieb tal- erwie\u0127 fidili u umli, dak li inti tara bl- g\u0127ajnejn tal- la\u0127am tieg\u0127ek b\u0127ala \u0121id, u intant ikun ta' dannu g\u0127alik: per\u00f2 huma jitolbu g\u0127alik, ladarba tkun bil- fidu\u010bja rrikorrejt lejhom, u Alla jikkonsolak bil- mod li lilu jog\u0127\u0121ob, u spe\u010bjalment bil- grazzja tar- rassenjazzjoni.", "Alla jrid jigglorifika l- qaddisin tieg\u0127u.", "Huma potenti, huma kbar, g\u0127ax e\u017caltati fil- glorja mill- istess Alla bi premju etern tal- fedelt\u00e0 tag\u0127hom: per\u00f2, billi kewkba tiddifferixxi minn kewkba, hekk ukoll il- qaddisin fil- glorja, u fil- potenza quddiem it- tron ta' Alla jiddifferixxu.", "M' hemmx per\u00f2 dubju li inti taqla' permezz tag\u0127hom dak li inti titlob g\u0127all- g\u0127ajnuna spiritwali tieg\u0127ek, g\u0127as- sa\u0127\u0127a ta' ru\u0127ek, g\u0127all- \u0121id tal- erwie\u0127.", "Huma jafu wisq tajjeb b' esperjenza l- malizzja tal- g\u0127edewwa spiritwali, u g\u0127alhekk ma jabbandunawx 'il \u0127uthom li junurawhom u li jinvokawhom.", "Attendenza Nru 94.", "Il- grazzja ta' Alla u l- mezzi umani.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Il- grazzja abitwali hija dik li tikkostitwixxi u tag\u0127mel il- bnedmin ulied ta' Alla mhux naturali i\u017cda adottivi, u d- dnub il- mejjet biss jippriva l- bniedem minnha: per\u00f2 bil- virt\u00f9 tal- penitenza wie\u0127ed jakkwistaha mill- \u0121did, jekk ikun mog\u0127ti lilu mill- grazzja attwali, li ming\u0127ajrha \u0127add ma jista' jibda jew ikompli att tajjeb, denn ta' mertu.", "Il- mezzi kollha li bniedem jista' jqieg\u0127ed g\u0127all- konver\u017cjoni tar- ru\u0127 bil- volont\u00e0 tieg\u0127u, jew g\u0127all- e\u017cekuzzjoni ta' xi \u0121id ie\u0127or, jixxerrdu mar- ri\u0127, jekk Alla bil- \u0127niena tieg\u0127u ma jag\u0127tix l- g\u0127ajnuna.", "Dak li jag\u0127mel li wie\u0127ed irid il- \u0121id, mhix biss il- volont\u00e0 tal- bniedem, i\u017cda l- volont\u00e0 tal- bniedem u ta' Alla, u wisq i\u017cjed Alla ming\u0127ajr paragun, inkella l- volont\u00e0 tal- bniedem.", "Il- bniedem jista' jaqa' fid- dnub bil- forzi naturali tieg\u0127u, i\u017cda meta jkun waqa' ma jistax iqum, u hemm jibqa' dejjem fil- profond, jekk ma ji\u0121ix me\u0127lus.", "G\u0127alhekk il- grazzja mhix \u0127a\u0121a ta' min irid, lanqas ta' min ji\u0121ri, i\u017cda \u0127a\u0121a ta' Alla li jag\u0127mel \u0127niena.", "Suppost li inti trid tag\u0127mel il- \u0121id fl- erwie\u0127, u tokkupa ru\u0127ek, u tinteressa ru\u0127ek bil- kelma, u bil- \u0121id tieg\u0127ek temporali tas- sa\u0127\u0127a u tas- sustanzi, dan ix- xog\u0127ol u dan it- ta\u0127bit kollu ma j\u0121ib ebda frott, jekk jiena mis- sema ma nitfax ir- ru\u0121jada tal- grazzja tieg\u0127i.", "Inti t\u0127awwel, \u0127addie\u0127or jissie\u0127eb mieg\u0127ek u jsaqqi, i\u017cda x' jiswa dana kollu, jekk ma jikbirx, u ma j\u0121ibx il- frott?", "Dan biss jista' jag\u0127mel il- bniedem bil- volont\u00e0 tieg\u0127u wa\u0127edha, i\u0127awwel u jsaqqi, i\u017cda jkabbar Alla wa\u0127du jista' Il- grazzja tipperfezzjona n- natura, u ma teqridx il- liberu arbitriju fil- bniedem.", "Ifhem, immela, li tara l- faqar tieg\u0127ek, u li tumilja ru\u0127ek bi spirtu ta' orazzjoni quddiem Alla, li ming\u0127ajru lanqas \u0127add ma jista' ja\u0127seb ebda \u0127a\u0121a, u kull suffi\u010bjenza hija minnu.", "Ikollok tikkonkludi b' dina l- verit\u00e0 li kollox g\u0127andu jg\u0127id glorja lil Alla, ladarba l- bniedem ming\u0127ajr il- grazzja tieg\u0127u u la jista' jibda u lanqas ikompli: anzi l- bniedem ma g\u0127andu xejn li ma r\u010beviehx gratis b' xejn minn Alla: g\u0127alhekk lil Alla wa\u0127du unur u glorja.", "Jistg\u0127u jit\u0127abtu l- bennejja, jekk id- dar ma jkunx bnieha Alla!", "Jistg\u0127u jissorveljaw fuq il- belt l- g\u0127assiesa, jekk Alla ma jkunx indukraha hu!", "Attendenza Nru 95.", "Il- karattri u t- tipi tal- bnedmin.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Hija prudenza li wie\u0127ed jindokra ru\u0127u mill- bnedmin.", "Hawn bnedmin veri fl- ispirtu u hawn bnedmin foloz fl- ispirtu: per\u00f2 kif is- si\u0121ar jintg\u0127arfu mill- frottijiet tag\u0127hom, hekk ukoll il- bnedmin mill- opri u mill- g\u0127amil tag\u0127hom.", "Jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed jg\u0127arbel il- karattru tant tieg\u0127u kemm ta' dawk li jittratta mag\u0127hom g\u0127all- \u0121id tal- korrezzjoni u tal- im\u0121iba karitatevoli lejn kul\u0127add f' mog\u0127drija vera u sin\u010biera tal- mi\u017cerja umana.", "Hawn xi nies dannu\u017ci, u hawn xi nies benefi\u010b\u010bji: ten\u0127tie\u0121 il- prudenza biex tittratta kif imiss ma' dawk u ma' dawn.", "Mhux kul\u0127add fin- natura g\u0127andu l- istess temperament, u dana kollu huwa dispost mis- sapjenza divina: g\u0127alhekk kull serv ta' Alla quddiem kull temperament, jew quddiem kull karattru jew quddiem tip ta' bniedem jimxi jew joqg\u0127od dejjem fi spirtu ta' umilt\u00e0, ta' rassenjazzjoni mal- volont\u00e0 ta' Alla, u fi spirtu ta' karit\u00e0.", "Per\u00f2 mhux ta' min jiddisprezza s- su\u0121\u0121eriment tas- sens komun li kull dannu g\u0127andu jkun evitat, u kull inkwiet: imma meta ma jistax ikun evitat, dan biss hemm g\u0127as- serv ta' Alla li bis- silenzju jadura l- govern tal- providenza.", "Xi w\u0127ud g\u0127andhom temperament flemmatiku: dan it- temperament naturali g\u0127andu l- \u0121id tieg\u0127u u g\u0127andu wkoll id- deni tieg\u0127u.", "Il- \u0121id tieg\u0127u g\u0127ax hu pa\u010benzju\u017c u pa\u010bifiku, id- deni tieg\u0127u g\u0127ax g\u0127a\u017c\u017cien u indifferenti fid- dmirijiet.", "Xi w\u0127ud g\u0127andhom temperament melankoniku: dan it- temperament naturali g\u0127andu l- \u0121id tieg\u0127u u g\u0127andu d- deni tieg\u0127u.", "Il- \u0121id tieg\u0127u g\u0127ax hu prudent u sod fil- proponimenti, id- deni tieg\u0127u g\u0127ax ostinat u singulari fil- \u0127sibijiet.", "Xi w\u0127ud g\u0127andhom temperament sangwinju: dan it- temperament g\u0127andu l- \u0121id tieg\u0127u, u d- deni tieg\u0127u.", "Il- \u0121id tieg\u0127u g\u0127ax hu intelli\u0121enti, u ja\u0127fer malajr, id- deni tieg\u0127u g\u0127ax hu bla riflessjoni.", "Xi w\u0127ud g\u0127andhom temperament kolleriku: dan it- temperament naturali g\u0127andu l- \u0121id tieg\u0127u, u wkoll id- deni tieg\u0127u.", "Il- \u0121id tieg\u0127u g\u0127ax hu kostanti, u forti, u kura\u0121\u0121u\u017c, u lest g\u0127as- sagrifi\u010b\u010bju, id- deni tieg\u0127u hija s- suppervja, passjoni predominanti fih, hu inkorre\u0121\u0121ibbli u \u0121elliedi.", "Jen\u0127tie\u0121 li wie\u0127ed i\u017comm dak li hu tajjeb, u li jne\u0127\u0127i dak li hu \u0127a\u017cin u j\u017comm lilu nnifsu fin- normal, fit- triq tar- rettitudni.", "Kemm diversitajiet ta' karattri \u0127\u017ciena ma tinnutax inti stess fid- dinja!", "Kemm diversitajiet ta' tipi \u0127\u017ciena ma tosservax inti stess fid- dinja!", "Nies ostinati, nies inkwieti, nies g\u0127a\u017c\u017cenin, nies fa\u010b\u010boli, nies ambizzju\u017ci, nies lablaba, nies kurju\u017ci, nies suppervi, nies x\u0127a\u0127, nies g\u0127ajjura u l- bqija.", "Il- bniedem g\u0127andu jikkore\u0121i ru\u0127u, u dak li hu impossibbli g\u0127alih huwa possibbli g\u0127al Alla, li ma ji\u010b\u0127adx l- g\u0127ajnuniet lil min jitlobhomlu bil- verit\u00e0.", "Min imexxi l- erwie\u0127 g\u0127andu jixbah lil tabib ukoll li jag\u0127ti l- medi\u010bina adattata g\u0127all- mard: kif hu jag\u0127ti s- s\u0127ana kontra l- kes\u0127a, u l- kes\u0127a kontra s- s\u0127ana, hekk ukoll jag\u0127ti umilt\u00e0 g\u0127as- suppervi, manswetudni g\u0127al min jinkorla, il- kontinenza g\u0127a\u017c- \u017cienja, u s- silenzju g\u0127al- lablaba, it- tg\u0127akkis g\u0127all- kurju\u017ci, u l- bqija.", "Attendenza Nru 96.", "Fejn hija mqieg\u0127da l- vera devozzjoni.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Xi w\u0127ud ja\u0127sbu li huma tassew devoti, meta j\u0121arrbu fihom xi sensibbilt\u00e0 fuq Alla jew fuq il- \u0127wejje\u0121 ta' Alla jew tar- ru\u0127, meta j\u0127ossu konsolazzjoni, jew fer\u0127, jew biki ta' m\u0127abba, jew sog\u0127ba fid- dmug\u0127 fuq l- offi\u017ci g\u0127al Alla.", "Jekk tonqos is- sensibbilt\u00e0 ja\u0127sbu li m' hemmx vera devozzjoni.", "Is- sensibbilt\u00e0 xi minn daqqiet ti\u0121i mill- grazzja, xi minn daqqiet per\u00f2 ti\u0121i min- natura, u xi minn daqqiet mix- xitan ukoll.", "Is- sensibbilt\u00e0 li ti\u0121i mill- grazzja tag\u0127mel fir- ru\u0127 l- effetti tal- grazzja, cio\u00e8, tinklina g\u0127all- umilt\u00e0, u tra\u017c\u017can il- \u0121ibdiet tal- pja\u010biri, u tal- korla.", "Is- sensibbilt\u00e0 li ti\u0121i min- natura tag\u0127mel fir- ru\u0127 l- effetti tan- natura, cio\u00e8, li t\u0127obb min jinnutaha u tifra\u0127 meta xi \u0127add jaraha g\u0127all- istima proprja fil- virt\u00f9.", "Is- sensibbilt\u00e0 li ti\u0121i mix- xitan tag\u0127mel fir- ru\u0127 l- effetti djaboli\u010bi, cio\u00e8, tinklina g\u0127as- suppervja, u tqajjem il- \u0121ibdiet \u0127\u017ciena.", "Id- devozzjoni sensibbli hija perikolu\u017ca akkaw\u017ca tal- vanaglorja, u tas- sodisfazzjonijiet tal- volont\u00e0 umana u mhux tal- volont\u00e0 ta' Alla.", "In- natura u x- xitan fis- sentimenti tag\u0127hom huma ta' min wie\u0127ed jib\u017ca' minnhom akkaw\u017ca tal- inganni.", "Il- vera devozzjoni hija mqieg\u0127da fl- intellett u fil- volont\u00e0 tal- bniedem: fl- intellett g\u0127all- konoxxenza tal- maest\u00e0 ta' Alla, Kreatur ta' kollox, Sinjur u Missier ta' ku\u0127add li g\u0127andu jkun mag\u0127ruf, ma\u0127bub, u servut bil- fedelt\u00e0 kollha, u fil- volont\u00e0 li takkonsenti biss g\u0127al dak li lilu jog\u0127\u0121ob, u li tiddi\u017capprova kull azzjoni li tiddi\u017cunurah bil- malizzja.", "Dak li wie\u0127ed ji\u0121ih f' mo\u0127\u0127u, jew dak li wie\u0127ed i\u0127oss, dan mhuwa xejn, sakemm il- volont\u00e0 ma tapprovax jew ma tiddi\u017capprovax.", "Ji\u0121ri xi minn daqqiet akkaw\u017ca tal- kummer\u010b li hemm bejn ir- ru\u0127 u l- \u0121isem, g\u0127all- korrispondenza naturali tag\u0127hom lejn xulxin, li l- vera devozzjoni tkun imsie\u0127ba bis- sensibbilt\u00e0, li minflok ma tag\u0127mel dannu g\u0127as- serjet\u00e0 tag\u0127ha tag\u0127mel \u0121id ikbar lir- ru\u0127, li allura iktar tintrefa' f' Alla u titqaddes i\u017cjed.", "Iva hawn qieg\u0127da l- vera devozzjoni fl- intellett u fil- volont\u00e0: dan hu li j\u0127obbni min g\u0127andu l- kmandamenti tieg\u0127i, u j\u0127arishom: dina hija s- sustanza tal- veru \u0121id, tal- \u0121id etern, u tal- vera pa\u010bi.", "Attendenza Nru 97.", "Kemm g\u0127andu wie\u0127ed ra\u0121un li j\u0127obb 'l Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "In- natura t\u0127obb lil min i\u0127obbha: dina hija impressjoni naturali u infallibbli fil- kors tag\u0127ha, jekk ma tkunx xi di\u017cgrazzja fil- mo\u0127\u0127, jew fil- qalb.", "Fil- mo\u0127\u0127, g\u0127ax wie\u0127ed ma jag\u0127rafx il- \u0121id li jkun ir\u010bieva, fil- qalb, g\u0127ax tkun twebbset fl- ingratitudni akkaw\u017ca tal- vizzju.", "Min hu li \u0127abb il- bniedem, daqskemm \u0127abbu Alla?", "U intant wie\u0127ed jista' jara li ftit huma li j\u0127obbu 'l Alla, g\u0127ax min i\u0127obb ifittex l- o\u0121\u0121ett tieg\u0127u, u jg\u0127o\u017c\u017cu.", "Alla huwa spirtu, u min i\u0127obbu jen\u0127tie\u0121 li j\u0127obbu bl- ispirtu u bil- verit\u00e0, cio\u00e8, billi jesegwixxi l- volont\u00e0 divina tieg\u0127u.", "Kull bniedem huwa obbligat lejn Alla f' kollox u g\u0127al kollox a rigward tal- e\u017cistenza.", "X' inhu li g\u0127andu l- bniedem li ma r\u010beviehx b' xejn?", "Kieku Alla ma \u0127alaqx il- bniedem, kieku l- bniedem g\u0127adu sa issa jsaltan fir- renju tax- xejn tieg\u0127u.", "Immela, il- bniedem g\u0127andu ra\u0121un li j\u0127obb 'l Alla, g\u0127ax Alla tah minn tjubitu biss l- aqwa \u0121id tal- e\u017cistenza.", "U m' g\u0127andux ukoll ra\u0121un il- bniedem li j\u0127obb 'l Alla, meta Sinjur hekk maestu\u017c, li m' g\u0127andu b\u017conn \u0127add, u li m' g\u0127andu b\u017conn xejn, kollu providenza u m\u0127abba jikkonservah, billi jtella' x- xemx tieg\u0127u, u jibg\u0127at ix- xita tieg\u0127u?", "Meta Alla \u0127alaq il- bniedem, u bis- sapjenza, u bil- providenza tieg\u0127u jikkonservah, juri li hu \u0127abb wisq u li j\u0127obb wisq il- bniedem: i\u017cda m' hemmx kelma biex tfisser kemm Alla \u0127abb il- bniedem, x\u0127in ta lid- dinja l- iben uni\u0121enitu tieg\u0127u, lili nnifsi, biex ikun vittma tad- dnubiet tal- bnedmin kollha.", "Rovina bla rimedju g\u0127all- \u0121eneri uman kienet tkun il- waqg\u0127a tal- bniedem fid- dnub, kieku Alla kollu \u0127niena ma bag\u0127atx lili salvatur tad- dinja.", "Il- bniedem g\u0127andu wisq ra\u0121un li j\u0127obb 'l Alla, mhux biss g\u0127ax \u0127alqu, u g\u0127ax lilu jikkonserva b' tant karit\u00e0, i\u017cda wisq i\u017cjed g\u0127ax fdieh b' mod tal- ikbar g\u0127a\u0121eb, cio\u00e8, bl- inkarnazzjoni, bil- mewt, u bir- re\u017currezzjoni tieg\u0127i.", "Barra minn dawna r- ra\u0121unijiet, kull bniedem g\u0127andu motiv li j\u0127obb 'l Alla, g\u0127all- atti tal- mi\u017cerikordja, li ju\u017ca mieg\u0127u, x\u0127in jissaportih b' tant pa\u010benzja g\u0127al tant ingratitudnijiet, li wara tant benefi\u010b\u010bji joffendih bil- malizzja, u dan Alla, li jista' f' mument jirrovinah fil- \u0121ustizzja tieg\u0127u g\u0127al dejjem fil- fjammi, jag\u0127tih i\u017c- \u017cmien g\u0127all- vera penitenza, u kollu karit\u00e0 jkompli jibbenefikah.", "Mhux biss g\u0127andu ra\u0121un il- bniedem li j\u0127obb 'l Alla; i\u017cda wkoll li jirringrazzjah dejjem u kullimkien.", "I\u0127obb immela 'l Alla l- bniedem, g\u0127ax Alla \u0127abbu minn qabel: u ja\u0127asra g\u0127all- bniedem li ma jwe\u0121ibx bil- fedelt\u00e0, u bis- sin\u010berit\u00e0 lejn padrun hekk tajjeb, hekk assolut li indispensabbilment ji\u0121\u0121udika lit- tajbin u lill- \u0127\u017ciena fil- jum tal- mewt tag\u0127hom.", "Attendenza Nru 98.", "Il- konoxxenza ta' Alla mill- \u0127wejje\u0121 ma\u0127luqa.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "L- opri ta' jdejn Alla jag\u0127tu xhud fuq l- e\u017cistenza tieg\u0127u, u jag\u0127tu konoxxenza tal- attributi, jew tal- perfezzjonijiet tieg\u0127u.", "Il- bniedem bid- dawl biss tar- ra\u0121uni j\u0127ares lejn idejh stess, li b' ebda mod ma seta' jag\u0127mel g\u0127alih innifsu jara bilfors id- dipendenza tieg\u0127u minn essri ie\u0127or, u jibqa' dejjem tiela' sakemm jasal g\u0127all- ewwel mutur, li \u0127alaq kollox.", "Kul\u0127add i\u0127oss ukoll li mix- xejn ma jsir xejn, u li kull effett jissoponi ne\u010bessarjament il- kaw\u017ca tieg\u0127u.", "Il- bniedem bid- dawl tar- ra\u0121uni jitfa' g\u0127ajnejh fuq l- opri ta' Alla, mhux biss jirrikonoxxih b' awtur, bi kreatur; i\u017cda wkoll jara fihom il- kobor tal- maest\u00e0 ta' Alla, u kull perfezzjoni ta' dawna l- opri jaraha f' Alla b' mod wisq i\u017cjed superjuri li tinsab fil- kreatura.", "Ir- ra\u0121uni tikkonkludi li dak li hu tajjeb u perfett fil- kreatura, wisq i\u017cjed tajjeb u perfett g\u0127andu jinsab fil- kaw\u017ca: kul\u0127add jag\u0127ti minn dak li g\u0127andu, u \u0127add ma jag\u0127ti minn dak li m' g\u0127andux: dan hu s- sentiment uman jew intellettwali.", "Is- sapjenza ta' Alla tidher fl- ordni tal- \u0121enerazzjoni, u fl- ordni tal- ista\u0121uni, u fl- ordni ta' kull kreatura sensata, jew insensata f' kull ordni fi\u017ciku u f' kull ordni morali.", "Il- providenza ta' Alla tidher fil- konservazzjoni ta' kull kreatura ma\u0127luqa.", "Imma\u0121ina kif tista' inti, bil- \u0127sieb tieg\u0127ek li ti\u0121bor f' bozza tal- \u0127\u0121ie\u0121 kbira kbira imma\u0121inarja l- \u0127ut kollu tal- ba\u0127ar.", "Imma\u0121ina, kif tista inti, li ti\u0121bor fuq pjazza wiesg\u0127a wiesg\u0127a imma\u0121inarja l- bnedmin kollha tad- dinja kbar u \u017cg\u0127ar.", "Imma\u0121ina bil- \u0127sieb tieg\u0127ek, li ti\u0121bor fuq xag\u0127ra kbira kbira imma\u0121inarja l- annimali kollha tad- dinja ta' kull razza.", "Imma\u0121ina bil- \u0127sieb tieg\u0127ek, li ti\u0121bor f' ga\u0121\u0121a kbira kbira imma\u0121inarja t- tajr kollu tal- ajru.", "X' ti\u0121\u0121udika inti fuq in- numru u fuq il- kwantit\u00e0 tag\u0127hom?", "Mnejn tant ikel g\u0127al tant \u0127luq?", "Tirrisplendi b' mod spe\u010bjali f' Alla l- providenza quddiem id- dawl tar- ra\u0121uni.", "Il- \u0121ustizzja ta' Alla ma tidhirx mill- \u0121ustizzja tal- bniedem?", "Meta l- bniedem g\u0127andu fih il- perfezzjoni tal- \u0121ustizzja, cio\u00e8, ji\u0121ifieri, li ma jistax jammetti internament li l- \u0127\u017ciena g\u0127andhom ikunu ppremjati u t- tajbin ikkastigati; kemm i\u017cjed f' Alla hemm il- \u0121ustizzja!", "Il- \u0127niena ta' Alla ma tidhirx mill- \u0127niena tal- bniedem?", "Meta l- bniedem g\u0127andu fih il- perfezzjoni tal- \u0127niena, cio\u00e8, li quddiem il- mi\u017cerja jintg\u0127afas u jitqanqal g\u0127all- opri tal- \u0127niena; kemm i\u017cjed f' Alla hemm il- \u0127niena!", "Is- sapjenza ta' Alla ma tidhirx ukoll mill- prudenza tal- bniedem?", "Meta l- bniedem g\u0127andu fih il- perfezzjoni tal- prudenza, cio\u00e8, li hu jqieg\u0127ed il- mezzi g\u0127all- finijiet tieg\u0127u, kemm i\u017cjed f' Alla hemm is- sapjenza!", "Il- providenza ta' Alla ma tidhirx mill- providenza wkoll tal- bniedem?", "Meta l- bniedem g\u0127andu fih il- perfezzjoni tal- providenza, cio\u00e8, li jikkura u li jg\u0127o\u017c\u017c ix- xog\u0127ol ta' jdejh u jie\u0127u \u0127sieb uliedu, kemm i\u017cjed Alla hemm fih il- providenza!", "It- tjubija ta' Alla ma tidhirx mill- perfezzjoni tat- tjubija li hawn fil- bniedem?", "Meta l- bniedem g\u0127andu fih il- perfezzjoni tat- tjubija, cio\u00e8, li jag\u0127ti lill- o\u0127rajn minn dak li hu tieg\u0127u, kemm i\u017cjed f' Alla hemm it- tjubija!", "Quddiem tant perfezzjonijet disposti naturalment fil- kreatura, ir- ra\u0121uni we\u0127idha te\u017calta dawn l- istess perfezzjonijiet f' Alla, kaw\u017ca ta' kull \u0121id, u te\u017caltahom fi grad infinit li ma tistax tifhem.", "Is- smewwiet ixandru l- glorja ta' Alla, u tipprietka kull kreatura li Alla huwa terribbli g\u0127all- manjifi\u010benza tieg\u0127u, u kollox jg\u0127idlu glorja.", "Attendenza Nru 99.", "Ir- ru\u0127 x' idea g\u0127andha jkollha ta' Alla.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "Ir- ru\u0127 fid- dawl tal- fidi g\u0127andha jkollha idea ta' Alla li huwa Missier.", "Infatti jiena g\u0127allimt lill- iskulari tieg\u0127i biex meta jitolbu jsej\u0127ulu Missier: \"Missierna li inti fis- smewwiet\": u wrejt li l- bnedmin kollha huma a\u0127wa, u li wie\u0127ed huwa l- missier tag\u0127hom, Alla.", "L- idea ta' missier tnissel kunfidenza, u m\u0127abba.", "Ir- ru\u0127 fid- dawl tal- fidi g\u0127andha jkollha idea ta' Alla li huwa Sultan.", "Infatti jiena tajt dina l- idea fuq Alla li huwa Sultan, meta fil- parabbola tal- ma\u0127fra xebbahtu lil bniedem Sultan.", "L- idea ta' sultan tnissel sottomissjoni, sudditanza u fedelt\u00e0: is- sultan irie\u0121i s- sudditi tieg\u0127u bil- li\u0121ijiet, jippremja jew jikkastiga bil- \u0121ustizzja, jie\u0127u kura g\u0127all- \u0121id tag\u0127hom, u jqassam bejn is- sudditi d- diversi uffi\u010b\u010bji.", "Ir- ru\u0127 fid- dawl tal- fidi g\u0127andha jkollha idea fuq Alla li huwa bidwi.", "Infatti jiena stess tajt lill- iskulari tieg\u0127i dina l- idea fuq Alla li huwa bidwi, meta g\u0127edtilhom li jiena jien il- vera dielja u Missieri huwa l- bidwi.", "Il- bidwi j\u0127awwel ix- xtieli, u s- si\u0121ar, isaqqihom, jikkurahom, iqa\u010b\u010bat il- frieg\u0127i li ma j\u0121ibux frott, u ji\u017cbor, u jsaffi kull ferg\u0127a li \u0121\u0121ib il- frott sabiex i\u0121\u0121ib frott i\u017cjed.", "L- idea ta' bidwi tnissel fir- ru\u0127 in- ne\u010bessit\u00e0 tal- grazzja ta' Alla g\u0127al kull opra tajba, u mistrie\u0127 u dipendenza assoluta f' kollox tant a rigward tal- e\u017cistenza kemm tal- g\u0127ajxien.", "Ir- ru\u0127 fid- dawl tal- fidi g\u0127andha jkollha fuq Alla l- idea li huwa rag\u0127aj, u rag\u0127aj tajjeb: infatti dina l- idea jiena stess tajtha lill- iskulari tieg\u0127i.", "L- idea ta' rag\u0127aj tnissel g\u0127aqda bejnu u bejn in- nag\u0127\u0121iet tieg\u0127u hekk li huwa j\u0127alli wkoll \u0127ajtu g\u0127alihom, u li huma ma jmorrux wara \u0127addie\u0127or.", "Huwa jag\u0127rafhom kollha b' isimhom u huma jag\u0127rfu l- le\u0127en tieg\u0127u.", "L- idea ta' rag\u0127aj tnissel \u0127lewwa u turi kura.", "Ir- ru\u0127 fid- dawl tal- fidi g\u0127andha jkollha l- idea ta' Alla li huwa Sinjur, veru Padrun.", "Infatti jiena g\u0127allimt li Alla huwa s- Sinjur tas- sema u tal- art; jiena stess sejja\u0127tlu hekk.", "L- idea ta' Sinjur turi padrunanza fuq is- servi u fuq il- \u0121id kollu tieg\u0127u; u tnissel spirtu ta' servit\u00f9, ta' ubbidjenza.", "Il- bnedmin kollha huma ordnati biex iservuh, billi jag\u0127mlu l- volont\u00e0 tieg\u0127u, u huwa b\u0127ala Sinjur g\u0127andu d- dritt assolut li jag\u0127mel dak kollu li jrid.", "Ir- ru\u0127 fid- dawl tal- fidi g\u0127andha jkollha l- idea fuq Alla li huwa \u0127abib: infatti jiena stess g\u0127allimt bil- parabbola li Alla huwa \u0127abib, meta \u0127abib mar g\u0127and \u0127abibu f' nofs ta' lejl biex jissellef tliet \u0127ob\u017ciet.", "L- idea ta' \u0127abib tnissel libert\u00e0, fidu\u010bja, kwiet u mistrie\u0127.", "Dawna l- ideat esposti fuq Alla jag\u0127tu lir- ru\u0127 biex hija tikkonfida fih, u t\u0127obbu, u tib\u017ca' minnu, u sservih, u lejh tirrikorri u fih tistrie\u0127.", "Attendenza Nru 100.", "X' \u0121id g\u0127amlet il- mi\u0121ja ta' Kristu fid- dinja.", "Dan ikun illum l- o\u0121\u0121ett tal- attenzjoni tieg\u0127ek, o iben tieg\u0127i.", "X' \u0121id jag\u0127mel id- dawl f' pajji\u017c ta' dlamijiet?", "Min hu fid- dlam ma jafx fejn hu, lanqas fejn hu sejjer, u lanqas jista' jopra.", "Jiena dawl veru li \u0121ejt fid- dinja biex indawwalha.", "Jiena rfajt id- dinja mid- dlamijiet, u mill- mewt eterna.", "Hija kienet o\u0121\u0121ett ta' korla quddiem Alla, u jiena bis- sagrifi\u010b\u010bju tieg\u0127i nnifsi kkon\u010biljajtha fil- pa\u010bi ma' Alla.", "Kemm nies g\u0127arfu l- veru Alla, li kienu fid- dlamijiet tal- pagani\u017cmu!", "Kemm nies mill- profondit\u00e0 tal- vizzju ntrefg\u0127u fil- \u0121miel tal- virt\u00f9!", "Il- bnedmin raw il- virt\u00f9 tieg\u0127i, u emmnu li jiena jien Alla veru, u fehmu s- serjet\u00e0 tal- eternit\u00e0 fi tgawdija jew fi tbatija.", "Semg\u0127u l- kelma tieg\u0127i, u dina da\u0127let fil- mo\u0127\u0127 u fil- qalb tag\u0127hom, g\u0127ax huma raw l- omnipotenza tieg\u0127i: fejjaqt il- morda, irxuxtajt mejtin, u fuq kollox raw si\u0121ill bla ebda dubju impossibbli g\u0127an- natura fuq id- divinit\u00e0 tieg\u0127i, x\u0127in jiena kont maqtul, u midfun, u fit- tielet jum irxuxtajt, u kkonversajt mill- \u0121did mal- ma\u0127bubin tieg\u0127i.", "U min hu f' sensih illi ma jammettix b' divina l- opra tieg\u0127i, u ma jg\u0127idx li hija reli\u0121jon vera, meta wie\u0127ed jikkonsidra anki \u0127afif \u0127afif fuq it- tixrid ossija l- propagazzjoni tal- fidi nisranija mad- dinja kollha bi\u010b- \u010birkustanzi kollha?", "Jista' bniedem wa\u0127du jasal biex jipperswadi lill- bnedmin li huwa Alla inkarnat li \u0121ie fid- dinja biex isalvaha, u li \u0127add ming\u0127ajru ma jista' jid\u0127ol wara l- mewt fil- glorja eterna?", "Dan g\u0127amiltu jiena u l- bnedmin ma ddubitawx, x\u0127in raw fuqi s- si\u0121illi tad- divinit\u00e0, cio\u00e8, il- miraklu, u l- profezija, u spe\u010bjalment il- glorju\u017ca re\u017currezzjoni tieg\u0127i.", "L- appostli tieg\u0127i jiena bg\u0127atthom mad- dinja kollha jippritkaw il- ma\u0127fra tad- dnubiet fl- isem tieg\u0127i: u intant id- dinja stag\u0127\u0121bet bil- virt\u00f9 prodi\u0121ju\u017ca li jiena tajthom, u emmnithom.", "Bosta nies \u0127allew anki \u0127ajjithom u \u0121arrbu persekuzzjonijiet biex isostnu t- tag\u0127lim tar- reli\u0121jon nisranija.", "Dawk li emmnu fija komplew minn \u0121enerazzjoni g\u0127al o\u0127ra jxerrdu t- tag\u0127lim tieg\u0127i u l- g\u0127o\u017c\u017ca g\u0127all- virt\u00f9, spe\u010bjalment tal- karit\u00e0 mal- proxxmu, li huwa l- kmandament spe\u010bjali tieg\u0127i li l- bnedmin g\u0127andhom i\u0127obbu wie\u0127ed 'il ie\u0127or b' sin\u010berit\u00e0, u di\u017cinteressatament bil- promessa tieg\u0127i li n\u0127allashom bil- \u0121enna.", "Kemm istituti g\u0127all- fqar!", "Kemm istituti g\u0127al kull xorta ta' mard!", "Kemm istituti ta' tag\u0127lim g\u0127all- edukazzjoni nisranija!", "Kemm g\u0127ajnuniet g\u0127al kull proxxmu fil- b\u017conn!", "Dana kollu huwa konsegwenza tal- mi\u0121ja tieg\u0127i fid- dinja.", "Il- missier tieg\u0127i hekk \u0127abb id- dinja li ta l- uni\u0121enitu tieg\u0127u, cio\u00e8 lili nnifsi g\u0127as- sa\u0127\u0127a tag\u0127ha.", "Min ma jarax kemm deni, kemm dannu fehmu jag\u0127mlu l- \u0127\u017ciena fid- dinja?", "Bil- malizzja kollha tag\u0127hom per\u00f2 ma qerdux u lanqas ma jeqirdu anki bil- \u0127ila kollha tal- infern kollu mag\u0127hom, ir- reli\u0121jon nisranija, li jiena b' demmi ffundajt fid- dinja g\u0127all- glorja ta' Alla u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- bnedmin.", "Beatu min japprezza l- mi\u0121ja tieg\u0127i fid- dinja u jqeg\u0127idni f' qalbu billi jg\u0127ix josserva l- kmandamenti tieg\u0127i unit dejjem bil- fidi u b' sottomissjoni sin\u010biera mal- vigarju tieg\u0127i, il- Papa.", "Konklu\u017cjoni", "Ibierek tassew il- mument li fih wie\u0127ed ikun mhux biss qara hedana l- \u0121innasju spiritwali, i\u017cda li pprattika wkoll dak li hawn fih.", "Ibierku fil- jum tal- mewt tieg\u0127u, fil- \u0121udizzju.", "Kieku l- bniedem jifhem hedina l- kbira serjet\u00e0 li, cio\u00e8, g\u0127ad ikun i\u0121\u0121udikat minn Alla fl- e\u017cer\u010bizzju tal- \u0121ustizzja divina tieg\u0127u; Oh xi qdusija ta' m\u0121iba ma jit\u0127arri\u0121x fiha!", "Il- qaddisin infatti g\u0127alhekk waslu fejn waslu, g\u0127ax kull mument kienu j\u017commu ru\u0127hom fil- pre\u017cenza ta' Alla, u f' kull \u0127sieb, u f' kull kelma, u f' kull azzjoni o\u0127ra tag\u0127hom kienu ja\u0127sbu li Alla g\u0127ad ji\u0121\u0121udikahom fuqhom.", "Alla jippremja mhux 'il min ikun g\u0127araf biss il- verit\u00e0 u l- \u0121ustizzja, i\u017cda 'l min ikun ipprattika bl- opri jew bl- g\u0127amil il- verit\u00e0 u l- \u0121ustizzja.", "Anzi kundanna ikbar g\u0127andu jistenna min ikun g\u0127araf il- verit\u00e0 u l- \u0121ustizzja, u ma jkunx g\u0127ex skont il- verit\u00e0 u skont il- \u0121ustizzja.", "Oh li kieku jista' jkun li jintg\u0127ata lill- mejtin kollha li jer\u0121g\u0127u ji\u0121u fid- dinja!", "Oh liema e\u017cattezza, liema perfezzjoni ma kinux iqieg\u0127du fil- \u0127ajja tag\u0127hom b' disprezz ta' kull \u0127a\u0121a ma\u0127luqa!", "Anzi anki l- beati stess kienu wkoll jirraddoppjaw il- prattiki kollha tag\u0127hom spiritwali f' penitenzi l- i\u017cjed \u0127orox.", "Fuq il- premju tal- \u0121enna u fuq il- kastig tal- infern altru wie\u0127ed jisma' u altru j\u0121arrab.", "Per\u00f2 dan ma jistax ikun g\u0127ax hija maqtug\u0127a g\u0127all- bnedmin kollha li jmutu, u li jmutu darba biss, u wara l- mewt, il- \u0121udizzju; u mill- \u0121udizzju sentenza \u0121ustissima, li ma jistax ikollha kuntrarjet\u00e0 jew lok ta' appell, jew ta' sfida.", "Min g\u0127andu s- sens ma jistax ma jilma\u0127x serjet\u00e0 terribbli f' linja eterna jew ta' tgawdija, jew ta' tbatija, li g\u0127all- ebda forza, g\u0127all- ebda potenza ma tista' titbiddel.", "Jista' jkun li min jemmen verit\u00e0 b\u0127al dina li inevitabbilment kull bniedem g\u0127andu issa jew imbag\u0127ad, kmieni jew tard i\u0127abbat wi\u010b\u010bu mag\u0127ha, jibqa' biered u indifferenti?", "Dak tassew jemmen min jg\u0127ix skont ma jemmen.", "Avvertenzi:-", "Dan il- \u0120innasju Spiritwali huwa ordnat b' mod spe\u010bjali biex fih jit\u0127arr\u0121u l- kandidati bi preparazzjoni g\u0127all- inkorporazzjoni tag\u0127hom ta\u0127t it- tre\u0121ija tal- kultur tag\u0127hom, u wkoll g\u0127all- u\u017cu tas- so\u010bji fl- e\u017cer\u010bizzju tal- Parrinija.", "F' jum wie\u0127ed ma tinqarax \u0127lief attendenza wa\u0127da g\u0127all- ikbar riflessjoni u impressjoni tas- su\u0121\u0121etti esposti fil- \u0120innasju Spiritwali, li huma diversi minn xulxin: u wara l- attendenza ssir l- offerta tal- pjagi divini skont l- intenzjonijiet espressi u mqeg\u0127din g\u0127all- jum stess li fih tinqara.", "G\u0127all- Jum tal- \u0126add.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex tag\u0127nini bil- fidi, bit- tama, u bil- karit\u00e0 lejk u lejn il- proxxmu tieg\u0127i.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex tqanqalni li nopra dejjem b' intenzjoni retta.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex in\u0127allsek denjament g\u0127al dnubieti kollha.", "Ammen.", "G\u0127all- Jum tat- Tnejn.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti tikkonvertini g\u0127al kollox lejk u tag\u0127tini spazju ta' vera penitenza.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex ma t\u0127allinix naqa' f' ebda ingann jew tan- natura, jew tad- demonju, jew tad- dinja.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti tag\u0127tini l- grazzja li ng\u0127ix \u0127ajja qaddisa u li mmut fi stat ta' m\u0127abba perfetta lejk.", "Ammen.", "G\u0127all- Jum tat- Tlieta.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex waqt it- tentazzjoni tippreservani bil- grazzja tieg\u0127ek minn kull waqg\u0127a fid- dnub g\u0127all- \u0121ie\u0127 tal- isem tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti timlieni bl- ispirtu tal- umilt\u00e0 u tal- \u0127lewwa.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti tag\u0127tini l- grazzja li nigglorifikak f' kulma nag\u0127mel u f' kulma nbati.", "Ammen.", "G\u0127all- Jum tal- Erbg\u0127a.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti tag\u0127tini l- grazzja li jiena ntemm perfettament il- fini, li g\u0127alih inti \u0127laqtni, cio\u00e8, li nag\u0127rfek, li n\u0127obbok u li nservik b' qalbi kollha.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti bl- ispirtu tal- bi\u017ca' tieg\u0127ek tikkonverti lejk il- midinbin.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex tilliberana mill- fla\u0121elli tal- \u0120ustizzja divina tieg\u0127ek, li jist\u0127oqqulna.", "Ammen.", "G\u0127all- Jum tal- \u0126amis.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti bil- potenza tieg\u0127ek tilliberana mill- g\u0127edewwa kollha tag\u0127na tar- ru\u0127, u tal- \u0121isem.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex nirringrazzjak denjament g\u0127all- kbira karit\u00e0 tieg\u0127ek lejna, bnedmin.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti tfarra\u0121 l- imnikktin f' kull diqa tag\u0127hom bl- Ispirtu Santu tieg\u0127ek.", "Ammen.", "G\u0127all- Jum tal- \u0120img\u0127a.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti \u017c\u017cejjen kull operarju museumin bl- ispirtu tal- \u0127e\u0121\u0121a u tal- \u0127lewwa.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti tkattar is- So\u010bjet\u00e0 Museumina fin- numru tal- membri, u tipprosperaha fil- kultura tax- xjenza u tal- karit\u00e0.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex inti fil- \u0127niena tieg\u0127ek tiddenja ru\u0127ek li tkabbar bil- benedizzjoni s- So\u010bjet\u00e0 Museumina g\u0127all- \u0121ie\u0127 tieg\u0127ek u g\u0127as- sa\u0127\u0127a tal- erwie\u0127.", "Ammen.", "G\u0127all- Jum tas- Sibt.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex nag\u0127rfek bi kreatur, b' Alla, u b' Sid tieg\u0127i.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex minnek jiena ni\u0121bed fuqi u fuq il- proxxmu tieg\u0127i d- doni tal- \u0127ajja eterna.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi divini ta' \u0127una \u0120es\u00f9 Kristu, Ibnek l- g\u0127a\u017ci\u017c, li jiena noffrilek sabiex nirringrazzjak denjament li inti tajtna l- istess \u0120es\u00f9 Kristu b' Img\u0127allem u b' Salvatur tag\u0127na bnedmin.", "Ammen.", "Diversi Intenzjonijiet.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex inti ma tabbandunanix, meta tkun naqset il- virt\u00f9 tieg\u0127i.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex nirringrazzjak denjament g\u0127all- benefizzi u g\u0127all- grazzji kollha li inti tajt lil Marija Santissima, u lill- Qaddisin kollha tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex inti trie\u0121i l- passi kollha tieg\u0127i skont il- li\u0121i mqaddsa tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex waqt kull tentazzjoni tag\u0127tini l- grazzja li nag\u0127ti dejjem preferenza lill- volont\u00e0 tieg\u0127ek.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex tag\u0127tini l- grazzja li nabborri kull sentiment ta' kburija tad- dinja.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex inti tag\u0127tini l- grazzja u l- konsolazzjoni tal- Ispirtu s- Santu.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex inti tag\u0127tini l- grazzja li nikkore\u0121i \u0127ajti u li nippersevera sal- a\u0127\u0127ar fl- g\u0127amil it- tajjeb.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex in\u0127allsek denjament g\u0127ad- dnubiet u g\u0127ad- djun tal- insara fidili mejtin.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex inti ti\u0121\u0121ustifika l- moribondi u tippurifikahom qabel ma jidhru g\u0127all- \u0121udizzju divin.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex inti ta\u0127laq f' sidri qalb tan- nar g\u0127all- glorja tieg\u0127ek, qalb tal- la\u0127am g\u0127all- proxxmu tieg\u0127i, u qalb tal- bron\u017c g\u0127alija nnifsi.", "Ammen.", "Alla, o Missier, ir\u010bievi l- pjagi e\u010b\u010b. sabiex inti fil- \u0127niena tieg\u0127ek t\u0127ares lejja u ma twarrab qatt minni l- \u0127arsa ta' wi\u010b\u010bek.", "Ammen."], "category": "religion", "source": "Extracted from \u0120innasju Spiritwali.txt"}
{"text": ["Dun \u010aelestinu Camilleri", "1795-1881", "Figura interessanti fl-istorja ta' Malta tas-seklu dsatax kien Dun \u010aelestinu Camilleri.", "Camilleri ni\u017cel fl-istorja Maltija b\u0127ala botanista u hu l-awtur ta' g\u0127add ta' pubblikazzjonijiet interessanti fuq il-materja.", "Il-kotba tieg\u0127u jinkludu Degli Alberi Fruttiferi del Gruppo di Malta li nistg\u0127u nqisuh manwal bikri, g\u0127alkemm mhux nieqes mid-dettalji, dwar is-si\u0121ar tal-frott adatti g\u0127all-g\u017cejjer Maltin.", "Fil-qoxra tal-ktieb l-awtur jikkwota lil Orazju, Alexander Pope u Vir\u0121ilju.", "Dan jixhed ukoll il-kultura li kellu Camilleri.", "Ori\u0121inarjament il-kitba kienet diskors li qassis mill-Qrendi ta f'San Anton, f'\u0126'Attard, fid-29 ta' Mejju 1854.", "Camilleri interessa ru\u0127u wkoll fit-trobbija tan-na\u0127al.", "Fl-1848 ippubblika Storia ed Educazione Delle Api.", "Il-ktieb kienet talbiethulu s-Societ\u00e0 Economico Agraria g\u0127al dawk involuti fis-settur.", "Is-so\u010bjet\u00e0 msemmija twaqqfet fl-1844 u l-g\u0127anijiet tag\u0127ha kienu l-promozzjonijiet tal-prodotti Maltin u l-inkura\u0121\u0121iment lill-metodi \u0121odda fis-settur.", "Camilleri kien jid\u0127ol kexxun f'dan l-aspett g\u0127ax nistg\u0127u ng\u0127idu li kien jesperimenta hu nnifsu.", "Jidher li Camilleri nnifsu kien attiv fi \u0127dan l-g\u0127aqda msemmija.", "Is-so\u010bjet\u00e0 g\u0127ada te\u017cisti sal-lum g\u0127alkemm isimha inbidel u sar So\u010bjet\u00e0 Agrarja u kull sena hi mag\u0127rufa g\u0127all-famu\u017ca wirja tal-Imnarja tant ma\u0127buba mill-bdiewa.", "Camilleri huwa wkoll l-awtur tal-ktieb Sull'Educazione Agricola.", "Ori\u0121inarjament dan il-ktieb kien diskors li Dun \u010aelestinu ta fi Frar 1851.", "Mill-qoxra tal-ktieb nitg\u0127allmu li Camilleri kellu dottorat fit-Teolo\u0121ija u kien g\u0127al xi \u017cmien President tas-Societ\u00e0 Economico-Agraria u membru onorarju tas-Societ\u00e0 Medica d'Incoraggiamento.", "Fil-qoxra tal-ktieb imsemmi, l-awtur jikkowota lil \u010ai\u010berun u lil Platun.", "Mill-qoxra tal-ktieb nafu wkoll li Camilleri kien attiv fis-Societ\u00e0 Economico-Agraria.", "Interess ie\u0127or ta' Camilleri kien dwar mezzi alternattivi kif seta' jkun imkabbar ix-xg\u0127ir.", "Ippubblika ktejjeb dwar hekk ukoll.", "Il-pubblikazzjoni hi tas-sena 1847 u \u0121\u0121ib l-isem Rapporto Sulla Coltivazione Premiata dell'Orzo a Doppio Prodotto.", "Il-kitba ori\u0121inarjament inqrat minnu fil-pubbliku fit-2 ta' Awwissu 1847.", "Fost l-interessi tieg\u0127u kien hemm ukoll it-tkabbir tal-patata li jidher li hu nnifsu kien involut fl-intrapri\u017ca.", "Il-patata waslet Malta fis-seklu 19 u fost l-ewwel esperimenti tat-tkabbir kien hemm dawk ta' Gian Carlo Grech Montebello u \u0120u\u017ceppi Pulis Montebello.", "Camilleri kien ikkontesta wkoll l-ewwel elezzjonijiet politi\u010bi tas-sena 1849.", "Il-lista tal-kontestanti kienet wa\u0127da impressjonanti meta tqis min offra s-servizzi tieg\u0127u.", "Kien kiseb 320 vot u kien ikkontesta mal-lista tal-Ka\u017cin Malti.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' Camilleri n\u0121ieb il-korp tal-qaddis San \u010aelestinu g\u0127all-knisja parrokjali tal-Qrendi.", "Skont ir-re\u0121istru elettorali tal-1880, Camilleri kien joqg\u0127od f'numru 30, Strada Parrochiale, il-Qrendi.", "Rifererenzi", "H. Frendo, Storja ta' Malta \u017bmien l-Ingli\u017ci \u2013 Is-Seklu Dsatax", "\u0126ajr lil Carmelo Pace."], "category": "nonfiction, history, biography", "source": "Extracted from Dun_Celestinu_Camilleri.docx"}
{"text": ["INTRODUZZJONI Ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill dwar il-promozzjoni tal-valuri komuni, l-edukazzjoni inklu\u017civa u d-dimensjoni Ewropea tat-tag\u0127lim targumenta li: L-a\u010b\u010bess ugwali u effettiv g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa u ta' kwalit\u00e0 g\u0127all-istudenti kollha, inklu\u017ci dawk b'ori\u0121ini ta' migrazzjoni, dawk minn ambjenti so\u010bjoekonomi\u010bi \u017cvanta\u0121\u0121ati, dawk bi b\u017connijiet spe\u010bjali u dawk b'di\u017cabilitajiet \u2013 f'konformit\u00e0 mal-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet ta' Persuni b'Di\u017cabilit\u00e0 \u2013 huwa indispensabbli biex jinkisbu so\u010bjetajiet aktar koe\u017civi (Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, 2018, p. 6).", "Ir-ri\u010berka turi li l-mekkani\u017cmi ta' ffinanzjar huma kriti\u010bi biex ji\u0121i determinat it-tip ta' tqeg\u0127id fi skola li se ji\u0121i offrut lill-istudenti minn gruppi \u017cvanta\u0121\u0121jati (OECD, 2012).", "Is-sistemi ta' finanzjament tal-edukazzjoni g\u0127andhom rwol kru\u010bjali biex ji\u0121i \u017cgurat li l-istudenti kollha \u2013 inklu\u017ci dawk li huma mar\u0121inalizzati min\u0127abba s-sess, ir-reli\u0121jon, l-abbilt\u00e0, l-orjentazzjoni sesswali, l-istat so\u010bjali jew l-etni\u010bit\u00e0 tag\u0127hom \u2013 ikollhom a\u010b\u010bess g\u0127al sistema ta' edukazzjoni inklu\u017civa fil-livelli kollha tat-tag\u0127lim tul il-\u0127ajja (UNESCO, 2009).", "Filwaqt li l-pajji\u017ci jiffa\u010b\u010bjaw sfidi differenti rigward il-finanzjament biex jappo\u0121\u0121jaw l-edukazzjoni inklu\u017civa, huwa importanti li ji\u0121i \u017cgurat li r-ri\u017corsi disponibbli \u2013 umani u o\u0127rajn \u2013 jintu\u017caw bl-iktar mod effettiv (UNESCO, 2017).", "Il-premessa tal-pro\u0121ett tal-Politiki ta' Finanzjament tas-Sistemi tal-Edukazzjoni Inklu\u017civa (FPIES) hija li min ifassal il-politika madwar l-Ewropa jirrikonoxxi li l-mekkani\u017cmi ta' ffinanzjar huma lieva kritika g\u0127at-tnaqqis tad-disparit\u00e0 fl-edukazzjoni.", "Madankollu, dawn je\u0127tie\u0121u informazzjoni iktar dettaljata dwar l-impatt tal-mekkani\u017cmi ta' ffinanzjar fuq l-edukazzjoni inklu\u017civa, li tista' tintu\u017ca biex tiggwida l-i\u017cvilupp tal-politiki tag\u0127hom.", "Il-pro\u0121ett tal-FPIES huwa rispons g\u0127al din il-\u0127tie\u0121a ta' politika li \u0121iet identifikata.", "Il-pro\u0121ett li kien g\u0127addej mill-2016 sal-2018, jibni fuq pro\u0121ett pre\u010bedenti mill-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-\u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali u l-Edukazzjoni Inklu\u017civa (l-A\u0121enzija): Finanzjament tal-Edukazzjoni Inklu\u017civa \u2013 L-Immappjar tas-Sistemi tal-Pajji\u017ci g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa (l-A\u0121enzija Ewropea, 2016).", "L-FPIES huwa kofinanzjat mill-A\u0121enzija u l-qafas tal-Azzjoni Ewlenija 3 ta' Erasmus+ \"Pro\u0121etti ta' Kooperazzjoni Progressivi\" tal-Kummissjoni Ewropea.", "Dan ir-rapport qasir jippre\u017centa sommarju tal-pro\u0121ett tal-FPIES.", "5", "Pro\u0121ett ta' s\u0127ubija Il-pro\u0121ett huwa bba\u017cat fuq kooperazzjoni diretta bejn tmien imsie\u0127ba tal-Ministeri tal-Edukazzjoni fl-Italja, il-Litwanja, in-Netherlands, in-Norve\u0121ja, il-Portugall u s-Slovenja, l-A\u0121enzija u l-Universitat Ramon Llull.", "Din tal-a\u0127\u0127ar ta\u0121ixxu b\u0127ala evalwatur estern tal-pro\u0121ett, u tiffokaw fuq l-attivitajiet u l-outcomes tal-pro\u0121ett.", "Il-pro\u0121ett tal-FPIES g\u0127andu l-g\u0127an li je\u017camina b'mod sistematiku l-appro\u010b\u010bi differenti lejn l-iffinanzjar tal-edukazzjoni u li jidentifika qafas ta' politika ta' finanzjament effettiv li ja\u0127dem biex inaqqas id-disparitajiet fl-edukazzjoni.", "Il-punt tal-bidu tal-pro\u0121ett tal-FPIES huwa li l-oqfsa ta' allokazzjoni ta' ri\u017corsi kurrenti fil-pajji\u017ci kollha huma bba\u017cati fuq sistemi ta' edukazzjoni li g\u0127andhom l-g\u0127an li jkunu dejjem iktar inklu\u017civi.", "Il-pajji\u017ci \u017cviluppaw dawn l-oqfsa ta' allokazzjoni ta' ri\u017corsi biex jippermettu lill-istakeholders jimplimentaw il-prin\u010bipji tal-edukazzjoni inklu\u017civa b'mod iktar effettiv.", "L-attivitajiet tal-pro\u0121ett huma ffokati b'mod spe\u010bjali fuq l-e\u017caminazzjoni tas-sistemi ta' allokazzjoni ta' ri\u017corsi fis-sitt pajji\u017ci msie\u0127ba.", "L-ATTIVITAJIET U L-METODOLO\u0120IJA TAL-PRO\u0120ETT Il-Qafas Kun\u010bettwali tal-Pro\u0121ett tal-FPIES (l-A\u0121enzija Ewropea, fi press-a) jibni fuq g\u0127arfien ta' ri\u010berka e\u017cistenti (notevolment l-A\u0121enzija Ewropea, 2016).", "Ir-rwol tal-qafas kun\u010bettwali kien li jiggwida l-\u0121bir tal-informazzjoni tal-pro\u0121ett u jipprovdi qafas g\u0127all-anali\u017ci tal-informazzjoni mi\u0121bura.", "Il-metodolo\u0121ija li fuqha kien ibba\u017cat il-\u0121bir tal-informazzjoni fil-pro\u0121ett tal-FPIES kienet l-appro\u010b\u010b ta' tag\u0127lim bejn il-pari.", "Dan g\u0127andu l-potenzjal li jiffa\u010bilita l-awtoevalwazzjoni u l-iskambju ta' esperjenzi biex isostnu l-i\u017cvilupp u l-implimentazzjoni ta' politiki fit-tul fil-pajji\u017ci li qed jipparte\u010bipaw.", "L-attivitajiet ewlenin ta' tag\u0127lim bejn il-pari kienu sitt \u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci: wa\u0127da f'kull pajji\u017c imsie\u0127eb.", "Kull \u017bjara ta' Studju f'Pajji\u017c kienet tinvolvi firxa wiesg\u0127a ta' stakeholders rilevanti mil-livelli tal-ministeru, tal-muni\u010bipalit\u00e0 u tal-iskola fil-pajji\u017c li jospita u vi\u017citaturi mil-livell tal-ministeru minn tlieta mill-\u0127ames pajji\u017ci msie\u0127ba l-o\u0127ra.", "Il-parte\u010bipanti fi\u017c-\u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci involvew ru\u0127hom f'sensiela ta' attivitajiet maqbula minn qabel u diskussjonijiet waqt li e\u017caminaw fil-fond kull sistema ta' ffinanzjar tal-pajji\u017c g\u0127all-edukazzjoni g\u0127al \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali u l-edukazzjoni inklu\u017civa.", "L-g\u0127an kien li", "6", "ji\u0121u identifikati karatteristi\u010bi, sfidi u opportunitajiet fil-mudell kurrenti.", "Dawn l-isfidi ta' politika fil-livell tal-pajji\u017c ipprodu\u010bew sorsi ta' informazzjoni b'metalivelli li servew b\u0127ala l-ba\u017ci g\u0127all-attivitajiet ta' anali\u017ci tal-pro\u0121ett.", "Dawk kienu rre\u0121istrati kif \u0121ej: \u2022 Ir-Rapporti tal-Pajji\u017ci: Ir-Rapporti tal-Pajji\u017ci jidentifikaw il-punti po\u017cittivi u l-isfidi ewlenin li jirrigwardaw l-iffinanzjar, il-governanza u l-bini tal-kapa\u010bit\u00e0 li fuqhom huma bba\u017cati s-sistemi tal-pajji\u017ci g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Ir-Rapporti tal-Pajji\u017ci kienu ppreparati qabel i\u017c-\u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci.", "Dawn kienu finalizzati wara li saru \u017c-\u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci, fuq il-ba\u017ci tal-informazzjoni li n\u0121abret u d-diskussjonijiet li saru fi\u017c-\u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci. \u2022 Ir-Rapporti ta\u017c-\u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci: Ir-Rapporti ta\u017c-\u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci jiddokumentaw l-punti ta' diskussjoni u ta' tag\u0127lim ewlenin minn kull \u017cjara.", "Dawn jag\u0127tu sommarju ta\u017c-\u017cjara u anali\u017ci komprensiva tad-diskussjonijiet.", "L-informazzjoni dwar i\u017c-\u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci u r-rapporti huma disponibbli fuq il-pa\u0121ni tal-imsie\u0127ba g\u0127all-Italja, il-Litwanja, in-Netherlands, in-Norve\u0121ja, il-Portugall u s-Slovenja.", "Ir-Rapport ta' Sinte\u017ci tal-Pro\u0121ett tal-FPIES (l-A\u0121enzija Ewropea, 2018) ji\u0121bor flimkien is-sejbiet li \u0127ar\u0121u mill-attivitajiet kollha tal-pro\u0121ett, ir-Rapporti tal-Pajji\u017ci, i\u017c-\u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci u r-rapporti ta\u017c-\u017bjarat ta' Studju fil-Pajji\u017ci.", "Dan jenfasizza l-kwistjonijiet ta' finanzjament, il-fatturi u l-lievi kriti\u010bi g\u0127at-tnaqqis tad-disparit\u00e0 fl-edukazzjoni permezz ta' mekkani\u017cmi ta' finanzjament effi\u010bjenti, kost-effettivi u ekwitabbli.", "Filwaqt li jibni fuq is-sejbiet tal-pro\u0121ett ippre\u017centati fir-Rapport ta'Sinte\u017ci, output ewlieni tal-pro\u0121ett tal-FPIES huwa l-Qafas ta' Gwida g\u0127all-Politika (l-A\u0121enzija Ewropea, fi press-b).", "L-udjenza fil-mira u l-utenti potenzjali ma\u0127suba ta' dan il-Qafas ta' Gwida g\u0127all-Politika huma min ifassal il-politika (u jie\u0127u d-de\u010bi\u017cjonijiet) g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa li ja\u0127dmu f'livelli ta' sistema differenti - nazzjonali, re\u0121jonali u lokali.", "Il-Qafas ta' Gwida g\u0127all-Politika jinkludi: \u2022 \u0127arsa \u0121enerali lejn l-elementi ta' politika li fuqhom hija bba\u017cata politika komprensiva g\u0127all-iffinanzjar tas-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa; \u2022 pre\u017centazzjoni ta' qafas ta' politika, li jenfasizza l-kwistjonijiet ta' politika transettorjali, kif ukoll l-g\u0127anijiet u l-objettivi ta' politika li jikkostitwixxu politika ta' finanzjament komprensiva g\u0127as-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa (mog\u0127tija fil-qosor fit-taqsima li jmiss); \u2022 g\u0127odda ta' awtoevalwazzjoni li tibni fuq il-qafas propost.", "Din kienet \u017cviluppata biex tg\u0127in lil min ifassal il-politika waqt li jirriflettu u jiddiskutu dwar politiki ta' finanzjament g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa.", "7", "L-intenzjoni globali wara dan il-Qafas ta' Gwida g\u0127all-Politika ta' finanzjament huwa li jg\u0127in id-diskussjonijiet futuri bejn min ifassal il-politika fil-livelli nazzjonali, re\u0121jonali u lokali tal-pajji\u017ci li jirrigwardaw il-politiki ta' finanzjament g\u0127as-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa.", "Il-membri kollha tal-A\u0121enzija jifhmu li diskussjonijiet b\u0127al dawn huma kru\u010bjali g\u0127at-titjib tal-implimentazzjoni, l-akkontabilit\u00e0 u l-governanza fir-rigward ta' dawn is-sistemi.", "QAFAS TA' KWISTJONIJIET, FATTURI U MOTIVATURI TA' POLITIKA Fi \u0127dan qafas ta' politika komprensiva g\u0127all-iffinanzjar ta' sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa, l-iffinanzjar m'g\u0127andux jitqies b\u0127ala g\u0127an fih innifsu.", "Minflok, dan huwa g\u0127odda biex ji\u0121u promossi u \u017cgurati sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa li jipprovdu opportunitajiet ta' edukazzjoni ta' kwalit\u00e0 g\u0127all-istudenti kollha.", "Is-sejbiet tal-pro\u0121ett tal-FPIES jikkollegaw il-mekkani\u017cmi ta' finanzjament g\u0127as-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa ma' lievi importanti li jsostnu l-implimentazzjoni ta' politiki ta' edukazzjoni inklu\u017civa effi\u010bjenti u kost-effettivi.", "Il-politiki tal-edukazzjoni inklu\u017civa tal-pajji\u017ci huma inkorporati f'sistemi b'\u0127afna livelli u stakeholders differenti g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa, li jkopru l-provi\u017cjoni mainstream u spe\u010bjalizzata.", "Dawn is-sistemi jinvolvu mekkani\u017cmi transministerjali u transettorjali u jinkludu aspetti mhux edukattivi li jaffettwaw l-a\u010b\u010bess tal-istudenti g\u0127al edukazzjoni inklu\u017civa ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja.", "G\u0127aldaqstant, l-effi\u010bjenza u l-effettivit\u00e0 fl-infiq tal-mekkani\u017cmi ta' finanzjament jiddependu fuq lievi essenzjali g\u0127as-sejba ta' ri\u017corsi li jinkorporaw mezzi u ri\u017corsi f'qafas integrat g\u0127all-kooperazzjoni interistituzzjonali u l-provi\u017cjoni koordinata (l-A\u0121enzija Ewropea, 2016; 2018).", "Dawn is-su\u0121\u0121etti fundamentali jikkollegaw il-mekkani\u017cmi ta' finanzjament g\u0127as-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa ma' erba' kwistjonijiet transettorjali.", "Dawn il-kwistjonijiet jinkwadraw il-kwalit\u00e0 tal-edukazzjoni inklu\u017civa u l-effettivit\u00e0 fl-infiq tag\u0127ha b\u0127ala su\u0121\u0121etti importanti jew dimensjonijiet ta' politika li g\u0127andhom jitqiesu meta ji\u0121u implimentati politiki tal-edukazzjoni inklu\u017civa effettivi ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja u kost-effettivi.", "Dawn il-kwistjonijiet huma konnessi ma' g\u0127add ta' fatturi ta' provvista ta' ri\u017corsi kriti\u010bi li jiddeterminaw edukazzjoni inklu\u017civa ekwitabbli, effi\u010bjenti u kost-effettiva.", "Il-fatturi huma, imbag\u0127ad, konnessi ma' motivaturi ta' finanzjament prin\u010bipali li jitqiesu b\u0127ala essenzjali g\u0127all-implimentazzjoni ta' politiki ta' finanzjament effettivi (l-A\u0121enzija Ewropea, 2018).", "Flimkien, il-kwistjonijiet, il-fatturi u l-motivaturi huma qafas indikattiv g\u0127all-provi\u017cjoni tal-finanzjament u r-ri\u017corsi me\u0127tie\u0121a g\u0127as-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa.", "8", "9", "Kwistjoni transettorjali 1: Li ji\u0121i \u017cgurat li l-istudenti ji\u0121u inklu\u017ci b'mod effettiv f'opportunitajiet edukattivi xierqa Strate\u0121iji ta' esklu\u017cjoni li j\u010ba\u0127\u0127du lill-istudenti mid-dritt tag\u0127hom g\u0127all-edukazzjoni u l-edukazzjoni inklu\u017civa, u/jew iwasslu biex l-istudenti ji\u0121u llejbiljati b\u0127ala li je\u0127tie\u0121u de\u010bi\u017cjoni uffi\u010bjali rigward \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali, g\u0127andhom ji\u0121u evitati.", "Il-messa\u0121\u0121 ewlieni li huwa l-ba\u017ci ta' din il-kwistjoni huwa l-\u0127tie\u0121a li ji\u0121u ffinanzjati strate\u0121iji li jwasslu g\u0127all-inklu\u017cjoni edukattiva, mhux l-esklu\u017cjoni.", "Il-fatturi ta' provvista ta' ri\u017corsi kriti\u010bi u l-motivaturi prin\u010bipali interkonnessi wara din il-kwistjoni huma: Il-fatturi ta' provvista ta' ri\u017corsi kriti\u010bi ewlenin", "Il-motivaturi prin\u010bipali", "Impenn politiku lejn id-dritt g\u0127all-edukazzjoni g\u0127all-istudenti kollha", "\u2022 Impenn finanzjarju lejn l-edukazzjoni inklu\u017civa \u2022 Impenn lejn l-e\u010b\u010bellenza g\u0127al kul\u0127add \u2022 Investiment fl-i\u017cvilupp ta' mi\u017curi ta' sostenn differenti g\u0127all-istudenti", "L-inkorporazzjoni tal-edukazzjoni inklu\u017civa fil-kuntesti lokali fi \u0127dan appro\u010b\u010b ibba\u017cat fuq il-komunit\u00e0", "\u2022 L-inkorporazzjoni tal-edukazzjoni inklu\u017civa b\u0127ala kompitu u qasam ta' responsabbilt\u00e0 prin\u010bipali fil-livelli kollha tat-te\u0127id ta' de\u010bi\u017cjonijiet \u2022 Il-promozzjoni tar-responsabbilt\u00e0 so\u010bjali taliskejjel lejn l-edukazzjoni inklu\u017civa", "Il-promozzjoni ta' appro\u010b\u010b imsejjes fuq l-i\u017cvilupp tal-iskola", "\u2022 L-i\u017cgurar ta' bilan\u010b sostenibbli bejn l-appro\u010b\u010bi ta' finanzjament tal-iskola s\u0127i\u0127a (throughput) u l-appro\u010b\u010bi ta' finanzjament ibba\u017cati fuq il-\u0127ti\u0121ijiet (input) \u2022 Is-sejba ta' mekkani\u017cmi li j\u0127e\u0121\u0121u l-i\u017cvilupp ta' komunitajiet ta' tag\u0127lim inklu\u017civ", "10", "Kwistjoni transettorjali 2: Il-promozzjoni ta' appro\u010b\u010b lejn l-edukazzjoni inklu\u017civa imsejjes fuq l-i\u017cvilupp tal-iskola Mekkani\u017cmi ta' finanzjament li ja\u0121ixxu b\u0127ala di\u017cin\u010bentiv g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa g\u0127andhom ji\u0121u evitati.", "Sistemi ta' ffinanzjar flessibbli g\u0127andhom ji\u017cguraw appro\u010b\u010b imsejjes fuq l-i\u017cvilupp tal-iskola li jibni komunitajiet ta' tag\u0127lim permezz tal-i\u017cvilupp ta' forom ta' tag\u0127lim innovattivi u flessibbli li jikkombinaw il-prestazzjoni u l-ekwit\u00e0.", "Il-messa\u0121\u0121 ewlieni li fuqu hija bba\u017cata din il-kwistjoni huwa s-sostenn ta' timijiet ta' skejjel li jie\u0127du responsabbilt\u00e0 biex jissodisfaw il-\u0127ti\u0121ijiet tal-istudenti kollha.", "Il-fatturi ta' provvista ta' ri\u017corsi kriti\u010bi u l-motivaturi prin\u010bipali interkonnessi wara din il-kwistjoni huma: Il-fatturi ta' provvista ta' ri\u017corsi kriti\u010bi ewlenin", "Il-motivaturi prin\u010bipali", "Il-provvista ta' in\u010bentivi g\u0127al ambjent tat-tag\u0127lim ta' sostenn", "\u2022 G\u0127ajnuna finanzjarja g\u0127all-iskejjel u l-istudenti f'riskju ta' prestazzjoni baxxa \u2022 Mekkani\u017cmi ta' provvista ta' ri\u017corsi li jrawwmu netwerks ta' tag\u0127lim", "Il-promozzjoni tal-awtonomija tal-iskejjel", "\u2022 U\u017cu flessibbli tal-finanzjament pubbliku \u2022 Il-flessibbilt\u00e0 organizzazzjonali", "L-inkorporazzjoni tal-edukazzjoni inklu\u017civa f'mekkani\u017cmi ta' assigurazzjoni ta' kwalit\u00e0 ta' sostenn fil-livell tal-iskola", "\u2022 Sostenn g\u0127at-tmexxija distribwita \u2022 Kombinazzjoni adegwata ta' mezzi g\u0127al ambjenti tat-tag\u0127lim innovattivi u ta' sostenn", "11", "Kwistjoni transettorjali 3: Il-provvista ta' ambjenti ta' tag\u0127lim innovattivi u flessibbli Mekkani\u017cmi ta' finanzjament ineffettivi ja\u0121ixxu b\u0127ala in\u010bentiv g\u0127as-segregazzjoni u l-esklu\u017cjoni meta t-tag\u0127lim u s-sostenn fl-ambjenti mainstream huma per\u010bepiti b\u0127ala inadegwati biex jissodisfaw il-\u0127ti\u0121ijiet tal-istudenti.", "Dan jista' jwassal biex l-istakeholders ja\u0127sbu li l-ambjenti spe\u010bjali (ji\u0121ifieri skejjel u klassijiet separati) jipprovdu sostenn edukattiv a\u0127jar g\u0127al \u010bertu studenti.", "Il-messa\u0121\u0121 ewlieni li fuqu hija bba\u017cata din il-kwistjoni huwa li l-mekkani\u017cmi ta' finanzjament effettivi ja\u0121ixxu b\u0127ala in\u010bentiv g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa meta dawn jippromwovu mekkani\u017cmi g\u0127all-bini tal-kapa\u010bit\u00e0 li jag\u0127tu s-setg\u0127a lill-istakeholders biex ji\u017cviluppaw ambjenti ta' tag\u0127lim mainstream li huma innovattivi u flessibbli g\u0127all-istudenti kollha.", "Il-fatturi ta' provvista ta' ri\u017corsi kriti\u010bi u l-motivaturi prin\u010bipali interkonnessi wara din il-kwistjoni huma: Il-fatturi ta' provvista ta' ri\u017corsi kriti\u010bi ewlenin", "Il-motivaturi prin\u010bipali", "L-iffa\u010bilitar ta' strate\u0121iji ta' bini ta' kapa\u010bit\u00e0", "\u2022 L-g\u0127oti tas-setg\u0127a lill-komunitajiet lokali, lilliskejjel jew lill-istudenti", "Li l-ambjenti spe\u010bjali jkunu jistg\u0127u jintu\u017caw b\u0127ala ri\u017corsa g\u0127all-ambjenti mainstream", "\u2022 In\u010bentivi biex l-ambjenti spe\u010bjali jkunu jistg\u0127u ja\u0121ixxu b\u0127ala \u010bentri ta' ri\u017corsi \u2022 L-inkorporazzjoni ta' kwistjonijiet edukattivi inklu\u017civi ta' qabel it-ta\u0127ri\u0121 u fit-ta\u0127ri\u0121 /edukazzjoni ta' spe\u010bjalisti li ja\u0127dmu f'ambjenti spe\u010bjali", "L-inkorporazzjoni tal-edukazzjoni inklu\u017civa fl-i\u017cvilupp professjonali", "\u2022 L-inkorporazzjoni ta' edukazzjoni inklu\u017civa f'opportunitajiet ta' ta\u0127ri\u0121 tal-g\u0127alliema/ edukazzjoni \u2022 Il-promozzjoni tal-kapa\u010bitajiet ta' tmexxija fl-i\u017cvilupp tal-iskejjel inklu\u017civi \u2022 L-inklu\u017coni tal-\u0121enituri f'opportunitajiet ta' ta\u0127ri\u0121/\u017cvilupp", "12", "Kwistjoni transettorjali 4: Li ji\u0121i \u017cgurat li s-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa jkunu trasparenti u responsabbli Mekkani\u017cmi ta' allokazzjoni tar-ri\u017corsi li jippromwovu l-illejbiljar tal-istudenti, minflok jidentifikaw oqsma g\u0127all-i\u017cvilupp fis-sostenn u l-provi\u017cjoni edukattiva, mhumiex kost-effettivi fuq perjodu ta' \u017cmien twil, u lanqas ma huma ekwitabbli.", "Kollaborazzjoni transettorjali mhux effettiva (ji\u0121ifieri mas-servizzi tal-protezzjoni tas-sa\u0127\u0127a u so\u010bjali) tista' tirri\u017culta f'duplikazzjoni tas-servizzi u appro\u010b\u010bi inkonsistenti.", "Il-messa\u0121\u0121 ewlieni li huwa l-ba\u017ci ta' din il-kwistjoni huwa li s-sistemi ta' finanzjament u ta' provvista tar-ri\u017corsi li jibbilan\u010bjaw il-kwistjonijiet ta' effi\u010bjenza, effettivit\u00e0 u ekwit\u00e0 huma konnessi b'mod \u010bar mal-oqfsa regolatorji li jiffokaw fuq il-governanza, l-akkontabilit\u00e0 u t-titjib globali tas-sistemi.", "Il-fatturi ta' provvista ta' ri\u017corsi kriti\u010bi u l-motivaturi prin\u010bipali interkonnessi wara din il-kwistjoni huma: Il-fatturi ta' provvista ta' ri\u017corsi kriti\u010bi ewlenin", "Il-motivaturi prin\u010bipali", "Il-konnessjoni f'netwerk ta' strate\u0121iji ta' governanza li jippromwovu sistemi integrati g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa", "\u2022 L-inkorporazzjoni tal-governanza fin-netwerks ta' skejjel u lokali, f'qafas interdixxiplinari u interministerjali", "I\u010b-\u010baqliq minn mekkani\u017cmi ta' kontroll pro\u010bedurali g\u0127al sistemi responsabbli g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa", "\u2022 Il-konnessjoni tal-finanzjament ma' ppjanar tar-ri\u017corsi bba\u017cat fuq l-evidenza \u2022 L-i\u017cvilupp ta' mekkani\u017cmi ta' monitora\u0121\u0121 li jmorru lil hinn mill-konformit\u00e0 amministrattiva \u2022 L-immappjar tad-data ta' finanzjament kontra l-g\u0127anijiet tal-edukazzjoni inklu\u017civa \u2022 L-inkorporazzjoni tal-edukazzjoni inklu\u017civa fil-mekkani\u017cmi ta' rappurta\u0121\u0121 u ta' tixrid", "L-inkorporazzjoni tal-politiki tal-edukazzjoni inklu\u017civa f'sistema ta' assigurazzjoni ta' kwalit\u00e0", "\u2022 L-i\u017cvilupp ta' pro\u010beduri ta' evalwazzjoni e\u017cistenti billi l-kwistjonijiet tal-edukazzjoni inklu\u017civa jitqiesu b\u0127ala motivaturi prin\u010bipali g\u0127al sistema ta' assigurazzjoni ta' kwalit\u00e0 \u2022 L-i\u017cvilupp ta' qafas ta' assigurazzjoni ta' kwalit\u00e0 \u010bar g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa", "13", "14", "KUMMENTI TAL-G\u0126ELUQ Is-sejbiet li rri\u017cultaw mill-pro\u0121ett ta' Finanzjament tal-Edukazzjoni Inklu\u017civa u l-attivitajiet kollha tal-pro\u0121ett tal-FPIES (l-A\u0121enzija Ewropea, 2016; 2018) juru li ma hemmx mod ideali g\u0127all-iffinanzjar tal-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Tabil\u0127aqq, kif tenfasizza l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill, lill-Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew u lill-Kumitat tar-Re\u0121juni: ... m'hemm l-ebda garanzija li \u017c-\u017cieda fin-nefqa pubblika tag\u0127ti ri\u017cultati a\u0127jar b'mod awtomatiku.", "Fil-fatt, it-tqabbil tar-ri\u017cultati ta' PISA [Programme for International Student Assessment] u l-livell tan-nefqa pubblika fuq l-edukazzjoni preprimarja u skolastika juri differenzi kbar fil-mod kif l-Istati Membri jag\u0127mlu u\u017cu effi\u010bjenti mir-ri\u017corsi tag\u0127hom.", "Din l-evidenza turi l-importanza kritika ta' effi\u010bjenza akbar, ji\u0121ifieri li jsir l-a\u0127jar u\u017cu possibbli ta' ri\u017corsi limitati biex ikunu \u017cgurati l-kwalit\u00e0, l-ekwit\u00e0 u l-prestazzjoni (il-Kummissjoni Ewropea, 2016, p. 3).", "Il-politiki tal-edukazzjoni inklu\u017civa tal-pajji\u017ci huma inkorporati f'sistemi b'\u0127afna livelli u stakeholders differenti g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa, li jkopru l-provi\u017cjoni mainstream u spe\u010bjalizzata.", "Fil-forma kurrenti tag\u0127hom, dawn is-sistemi g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa huma ferm iktar kumplessi mis-sistema tal-edukazzjoni \u0121enerali.", "Dawn jinkwadraw il-vja\u0121\u0121i li l-pajji\u017ci jie\u0127du lejn l-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Kif issu\u0121\u0121erit mill-Kunsill tal-Unjoni Ewropea (2017), il-kopertura tal-aspetti kollha tal-edukazzjoni mill-perspettiva ta' tul il-\u0127ajja te\u0127tie\u0121 l-involviment ta' kwistjonijiet transministerjali u transettorjali.", "Din te\u0127tie\u0121 ukoll l-inklu\u017cjoni ta' aspetti mhux edukattivi li jaffettwaw l-a\u010b\u010bess tal-istudenti g\u0127al edukazzjoni inklu\u017civa ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja (ibid.).", "B\u0127ala konklu\u017cjoni, is-sejbiet li saru mill-attivitajiet kollha tal-pro\u0121ett tal-FPIES jikkollegaw is-sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa effi\u010bjenti u kost-effettivi ma' erba' kwistjonijiet transettorjali.", "Dawn il-kwistjonijiet transettorjali, sostnuti minn g\u0127anijiet ta' politika u objettivi ta' politika, huma l-fatturi abilitanti ewlenin li huma fil-ba\u017ci tal-i\u017cvilupp ta' sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa effi\u010bjenti u kost-effettivi, li jistg\u0127u jnaqqsu d-disparit\u00e0 fl-edukazzjoni.", "15"], "category": "education, policy", "source": "Extracted from FPIES-Summary-MT.pdf"}
{"text": ["PREAMBOLU F'Novembru tal-2013, l-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-\u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali u l-Edukazzjoni Inklu\u017civa (l-A\u0121enzija) organizzat Konferenza Internazzjonali li ffa\u010bilitat dibattitu miftu\u0127 dwar l-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Id-dibattitu kien jinvolvi lill-partijiet kollha interessati: dawk li jie\u0127du d-de\u010bi\u017cjonijiet, ir-ri\u010berkaturi u l-prattikanti, kif ukoll persuni b'di\u017cabilit\u00e0 u l-familji tag\u0127hom.", "Meta wie\u0127ed jitkellem dwar l-edukazzjoni inklu\u017civa dan ikun ifisser li jrid jitkellem dwar id-differenzi: ji\u0121ifieri, kif wie\u0127ed g\u0127andu jindirizza d-differenzi fl-iskejjel, filklassijiet u fil-kurrikulu in\u0121enerali.", "Id-dibattitu attwali m'g\u0127adux dwar x'inhi linklu\u017cjoni u g\u0127alfejn hija me\u0127tie\u0121a; il-mistoqsija ewlenija hija kif nistg\u0127u niksbuha.", "Kif jista' jsir progress fuq livell nazzjonali, kif wie\u0127ed g\u0127andu jimplimenta l-mi\u017curi politi\u010bi adattati fil-livell re\u0121jonali u lokali, kif l-g\u0127alliema jistg\u0127u jla\u0127\u0127qu bl-a\u0127jar mod mad-differenzi fil-klassi; dawn kienu l-kwistjonijiet ewlenin li tqajmu waqt ilkonferenza.", "Dan id-dokument jippre\u017centa l-\u0127ames messa\u0121\u0121i rilevanti ppre\u017centati mill-A\u0121enzija u diskussi fi gruppi waqt il-konferenza.", "Dawk li \u0127adu sehem kienu mistiedna jikkontribwixxu g\u0127al dawn il-\u0127ames messa\u0121\u0121i ewlenin u jiddiskutuhom: \u2022 Kmieni kemm jista' jkun: l-impatt po\u017cittiv ta' skoperta u intervent bikrin kif ukoll ta' mi\u017curi proattivi. \u2022 L-edukazzjoni inklu\u017civa hija ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127al kul\u0127add: l-impatt po\u017cittiv taledukazzjoni inklu\u017civa mill-aspett edukattiv u so\u010bjali. \u2022 Professjonisti bi kwalifiki g\u0127olja: l-importanza li jkollok professjonisti in\u0121enerali bi kwalifiki g\u0127olja, i\u017cda b'mod partikolari l-g\u0127alliema. \u2022 Sistemi ta' appo\u0121\u0121 u mekkani\u017cmi ta' finanzjament: il-\u0127tie\u0121a ta' sistemi ta' appo\u0121\u0121 stabbiliti sew u mekkani\u017cmi ta' finanzjament relatati. \u2022 Dejta affidabbli: ir-rwol importanti li g\u0127andha d-dejta, kif ukoll il-benefi\u010b\u010bji u llimitazzjonijiet tal-u\u017cu tag\u0127ha.", "Dawn il-messa\u0121\u0121i ewlenin ji\u0121bru fil-qosor parti essenzjali tal-\u0127idma li tmexxiet millA\u0121enzija fl-a\u0127\u0127ar g\u0127axar snin u jindirizzaw kwistjonijiet rilevanti f'dak li jirrigwarda ledukazzjoni inklu\u017civa.", "L-A\u0121enzija tixtieq trodd \u0127ajr lil dawk kollha li \u0127adu sehem fil-konferenza g\u0127allkontribut tag\u0127hom u g\u0127all-impenn tag\u0127hom lejn dan id-dibattitu importanti.", "Per Ch Gunnvall", "Cor J. W. Meijer", "President", "Direttur Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "5", "SOMMARJU E\u017bEKUTTIV Il-Konferenza Internazzjonali kienet pjattaforma utli biex wie\u0127ed jirrifletti u jiddiskuti l-edukazzjoni inklu\u017civa minn perspettivi differenti u bl-involviment tal-partijiet interessati kollha.", "Il-kwistjonijiet ewlenin tal-konferenza kienu jinkludu: kif wie\u0127ed g\u0127andu jla\u0127\u0127aq mad-differenzi; kif wie\u0127ed g\u0127andu jag\u0127ti appo\u0121\u0121 lill-istudenti, lill-g\u0127alliema u lillfamilji; kif wie\u0127ed jista' jibbenefika mid-differenzi fl-edukazzjoni; kif wie\u0127ed g\u0127andu jimplimenta l-mi\u017curi xierqa; u kif wie\u0127ed l-a\u0127jar jinvesti.", "L-A\u0121enzija enfasizzat \u0127ames messa\u0121\u0121i ewlenin li \u0121ew diskussi fil-fond u li wasslu g\u0127al konsiderazzjoni u azzjonijiet ulterjuri.", "Il-parte\u010bipanti ssu\u0121\u0121erew g\u0127add ta' kunsiderazzjonijiet u proposti g\u0127al azzjonijiet relatati mal-messa\u0121\u0121i ewlenin: \u2022 Kmieni kemm jista' jkun: it-tfal kollha g\u0127andhom id-dritt li jing\u0127ataw l-appo\u0121\u0121 me\u0127tie\u0121 mill-aktar fis possibbli u kull meta jkun me\u0127tie\u0121.", "Dan jimplika koordinazzjoni u kooperazzjoni fost is-servizzi, immexxija minn wie\u0127ed misservizzi kkon\u010bernati.", "Il-partijiet interessati involuti jridu jibnu komunikazzjoni reali bejniethom, u jkunu kapa\u010bi jifhmu u jag\u0127tu informazzjoni lil xulxin.", "Il\u0121enituri huma partijiet interessati ewlenin. \u2022 L-edukazzjoni inklu\u017civa hija ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127al kul\u0127add: l-edukazzjoni inklu\u017civa g\u0127andha l-g\u0127an li tipprovdi edukazzjoni ta' kwalit\u00e0 lill-istudenti kollha.", "Sabiex tinkiseb skola inklu\u017civa, huwa me\u0127tie\u0121 l-appo\u0121\u0121 tal-komunit\u00e0 kollha: minn dawk li jie\u0127du d-de\u010bi\u017cjonijiet sal-utenti finali (l-istudenti u l-familji tag\u0127hom).", "Hija me\u0127tie\u0121a kollaborazzjoni f'kull livell u l-partijiet interessati kollha je\u0127tie\u0121u vi\u017cjoni ta' e\u017citi fit-tul \u2013 it-tip ta' \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li l-iskola u l-komunit\u00e0 sejrin 'jipprodu\u010bu'.", "Huma me\u0127tie\u0121a bidliet fit-terminolo\u0121ija, fl-attitudnijiet u filvaluri li jirriflettu l-valur mi\u017cjud tad-diversit\u00e0 u tal-parte\u010bipazzjoni ugwali. \u2022 Professjonisti bi kwalifiki g\u0127olja: sabiex l-g\u0127alliema u edukaturi o\u0127rajn ikunu lesti g\u0127all-inklu\u017cjoni, huma me\u0127tie\u0121a bidliet fl-aspetti kollha tat-ta\u0127ri\u0121 \u2013 ilprogrammi ta' ta\u0127ri\u0121, il-prassi ta' kuljum, ir-rekluta\u0121\u0121, il-finanzi, e\u010b\u010b. Il\u0121enerazzjoni li jmiss ta' g\u0127alliema u professjonisti fl-edukazzjoni g\u0127andha tkun im\u0127ejjija b\u0127ala g\u0127alliema/\u0127arrie\u0121a g\u0127all-istudenti kollha; je\u0127tie\u0121 li jkunu m\u0127arr\u0121a mhux biss f'dak li jirrigwarda l-kompetenzi i\u017cda wkoll fil-valuri eti\u010bi. \u2022 Sistemi ta' appo\u0121\u0121 u mekkani\u017cmi ta' finanzjament: l-aqwa indikaturi g\u0127alliffinanzjar ma jinstabux fil-finanzi, i\u017cda fil-kejl tal-effi\u010bjenza u ta' dak li jinkiseb.", "Huwa essenzjali li wie\u0127ed jikkunsidra l-e\u017citi u jirrelathom mal-isforzi investiti biex jinkisbu.", "Dan jinvolvi l-monitora\u0121\u0121 u l-kejl tal-effi\u010bjenza tas-sistemi sabiex il-mezzi finanzjarji ji\u0121u diretti lejn appro\u010b\u010bi ta' su\u010b\u010bess.", "L-istrutturi tal-in\u010bentivi 6", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "g\u0127andhom jassiguraw li jkun disponibbli aktar appo\u0121\u0121 finanzjarju jekk listudenti jitqieg\u0127du f'ambjent inklu\u017civ, u li ssir aktar enfa\u017ci fuq l-e\u017citi (mhux biss dawk akkademi\u010bi). \u2022 Dejta affidabbli: il-\u0121bir ta' dejta siewja u ta' kwalit\u00e0 je\u0127tie\u0121 appro\u010b\u010b sistematiku li jinkludi kwistjonijiet ta' studenti, ta' kollokament, ta' g\u0127alliema u ta' ri\u017corsi.", "Id-dejta marbuta mal-kollokament tal-istudenti hija punt ta' tluq utli u me\u0127tie\u0121, i\u017cda te\u0127tie\u0121 li tkun issupplimentata b'dejta \u010bara dwar l-e\u017citi u leffetti tas-sistemi.", "Huwa ferm aktar diffi\u010bli li tin\u0121abar dejta dwar l-e\u017citi talistudenti \u2013 l-impatt tal-edukazzjoni inklu\u017civa \u2013 u din spiss hija nieqsa fil-\u0121abra ta' dejta tal-pajji\u017ci.", "Finalment, ir-ri\u017cultati ewlenin tad-diskussjonijiet jistg\u0127u jin\u0121abru fil-qosor kif \u0121ej: lippjanar u l-implimentazzjoni tal-edukazzjoni inklu\u017civa huma pro\u010bess li jirrigwarda lis-sistema edukattiva kollha u lill-istudenti kollha; l-ekwit\u00e0 u l-kwalit\u00e0 jimxu id f'id; ledukazzjoni inklu\u017civa g\u0127andha titqies b\u0127ala kun\u010bett li qed jevolvi fejn il-kwistjonijiet relatati mad-diversit\u00e0 u d-demokrazija huma dejjem aktar importanti.", "Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "7", "KMIENI KEMM JISTA' JKUN Introduzzjoni \"Kmieni kemm jista' jkun\" ifisser, l-ewwel nett, li jsir intervent fi stadju bikri tal-\u0127ajja tat-tfal.", "Dan ikopri wkoll \u0127afna elementi o\u0127rajn rilevanti b\u0127al: li jsir intervent malli wie\u0127ed jinduna bil-b\u017conn; li ti\u0121i stabbilita valutazzjoni bikrija; l-g\u0127oti tal-appo\u0121\u0121 me\u0127tie\u0121 kemm jista' jkun kmieni; u t-t\u0127ejjija u l-ippjanar ta' fa\u017cijiet ta' tran\u017cizzjoni minn fa\u017ci edukattiva g\u0127al o\u0127ra u mbag\u0127ad g\u0127all-impjieg.", "G\u0127alkemm id-diversi pro\u0121etti tal-A\u0121enzija ma analizzawx it-tnaqqis fir-rati ta' tfal li jitilqu mill-iskola kmieni, it-tnaqqis ta' dawn ir-rati jinvolvi politiki u prattiki tajba dwar l-iskoperta bikrija, kif ukoll appo\u0121\u0121 bikri u effi\u010bjenti.", "Intervent bikri Waqt is-Seduta fil-Parlament Ewropew li l-A\u0121enzija organizzat fl-2011, xi \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 qajmu dawn il-punti: \"L-inklu\u017cjoni tibda fil-kindergarten\" (A\u0121enzija Ewropea, 2012a, p. 14); \"Id-diversit\u00e0 hija po\u017cittiva; huwa importanti li n\u0127ejju lin-nies mill-bidu, biex ja\u0127dmu mat-tfal sabiex jibnu \u0121enerazzjoni a\u0127jar\" (ibid., p. 29).", "Fil-kuntest tar-rapport tal-A\u0121enzija tal-2010, Intervent fit-Tfulija Bikrija \u2013 Progress u \u017bviluppi 2005\u20132010, l-intervent fit-tfulija bikrija (early childhood intervention \u2013 ECI) huwa definit b\u0127ala: g\u0127add ta' servizzi/provedimenti g\u0127al tfal \u017cg\u0127ar \u0127afna u g\u0127all-familji tag\u0127hom, mog\u0127tija fuq talba tag\u0127hom f'xi \u017cmien partikolari tal-\u0127ajja tat-tifel jew tat-tifla, li jkopru kwalunkwe azzjoni li tittie\u0127ed meta t-tifel jew it-tifla tkun te\u0127tie\u0121 appo\u0121\u0121 spe\u010bjali sabiex: Ji\u017cguraw u jtejbu l-i\u017cvilupp personali tieg\u0127u/tag\u0127ha; Isa\u0127\u0127u l-kompetenzi proprji tal-familja, u Jippromwovu l-inklu\u017cjoni so\u010bjali talfamilja u tat-tifel jew tat-tifla (A\u0121enzija Ewropea, 2010, p. 7).", "Fost l-elementi differenti identifikati b\u0127ala rilevanti g\u0127all-ECI, id-disponibbilt\u00e0 hija fost dawk li g\u0127andha tkun enfasizzata: g\u0127an komuni tal-ECI huwa li jintla\u0127qu t-tfal u l-familji kollha li je\u0127tie\u0121u appo\u0121\u0121 kemm jista' jkun kmieni.", "Din hija prijorit\u00e0 \u0121enerali fil-pajji\u017ci kollha sabiex ji\u0121u kkompensati d-differenzi re\u0121jonali fir-rigward tad-disponibbilt\u00e0 ta' ri\u017corsi u sabiex ikun iggarantit li t-tfal u l-familji li japplikaw g\u0127all-appo\u0121\u0121 jistg\u0127u jibbenefikaw mill-istess kwalit\u00e0 ta' servizzi (ibid., pp. 7\u20138).", "L-intervent bikri kien diskuss ukoll fil-kuntest tal-pro\u0121ett Diversit\u00e0 Multikulturali u Edukazzjoni bi \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali: Prijoritajiet \u010bari \u0121ew ippre\u017centati mill-g\u0127alliema u mill-professjonisti minn \u010bentru ta' appo\u0121\u0121.", "Dawn kienu jinkludu: prijorit\u00e0 g\u0127olja lill-intervent bikri; l8", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "importanza u l-\u0127tie\u0121a tal-\u0127idma mal-\u0121enituri [fost o\u0127rajn] (A\u0121enzija Ewropea, 2009a, p. 55).", "Skoperta u valutazzjoni bikrin Ir-Rapport tal-A\u0121enzija, Valutazzjoni f'Ambjenti Inklu\u017civi: Kwistjonijiet Ewlenin g\u0127allPolitika u g\u0127all-Prattika, jipprovdi deskrizzjoni estensiva ta' dan l-aspett importanti.", "Dan jg\u0127id li: Il-valutazzjoni inizjali ta' studenti li huma ma\u0127suba li g\u0127andhom SEN [special educational needs \u2013 \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali] jista' jkollha \u017cew\u0121 skopijiet possibbli: \u2022 L-identifikazzjoni marbuta ma' de\u010bi\u017cjoni uffi\u010bjali li student ikun 'rikonoxxut' li g\u0127andu \u0127ti\u0121ijiet edukattivi li je\u0127tie\u0121u ri\u017corsi addizzjonali biex jg\u0127inuh fittag\u0127lim tieg\u0127u; \u2022 Li ting\u0127ata informazzjoni g\u0127al programmi ta' tag\u0127lim, fejn il-valutazzjoni tkun immirata sabiex tenfasizza l-kapa\u010bitajiet u d-dg\u0127ufijiet li jista' jkollu student f'oqsma differenti tal-esperjenza edukattiva tieg\u0127u.", "Informazzjoni b\u0127al din spiss tintu\u017ca b'mod formattiv \u2013 forsi b\u0127ala l-punt ta' tluq g\u0127al Pjanijiet Edukattivi Individwali (Individual Education Plans \u2013 IEPs) jew appro\u010b\u010bi o\u0127rajn li jiffissaw il-miri \u2013 pjuttost milli b\u0127ala valutazzjoni ba\u017cika ta' darba (Watkins, 2007, p. 22).", "\"Timijiet multidixxiplinari jwettqu l-valutazzjoni ta' identifikazzjoni inizjali malg\u0127alliema fil-klassijiet mainstream, mal-\u0121enituri u mal-istudenti b\u0127ala msie\u0127ba s\u0127a\u0127 fil-pro\u010bess ta' valutazzjoni\" (ibid., p. 38).", "L-importanza ta' valutazzjoni bikrija segwit minn mi\u017curi ta' intervent bikri kienet enfasizzata fl-ambitu tar-rapport tal-A\u0121enzija Diversit\u00e0 Multikulturali u Edukazzjoni bi \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali (2009a), kif ukoll fis-sejbiet tar-rapport tal-A\u0121enzija L-Immappjar tal-Implimentazzjoni ta' Politika g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa (MIPIE) (2011a).", "Appo\u0121\u0121 bikri Il-parti l-kbira tar-rapporti tal-A\u0121enzija jirreferu g\u0127all-importanza u l-benefi\u010b\u010bju ta' appo\u0121\u0121 bikri.", "Il-pro\u0121ett L-Edukazzjoni Inklu\u017civa u l-Prattika fil-Klassi isemmi li: Il-kriterji li g\u0127andhom jintu\u017caw meta wie\u0127ed joffri provediment spe\u010bjali parttime lill-istudenti huma li g\u0127andhom ikunu: (1) kmieni kemm jista' jkun; (2) flessibbli kemm jista' jkun (jekk ma ja\u0127dimx metodu, ag\u0127\u017cel ie\u0127or); (3) '\u0127fief' kemm jista' jkun (ming\u0127ajr effetti sekondarji \u0127\u017ciena); (4) qrib kemm jista' jkun (u g\u0127alhekk preferibbilment fil-klassi mainstream u fl-iskola mainstream); u (5) qosra kemm jista' jkun (A\u0121enzija Ewropea, 2003, p. 16).", "Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "9", "Ir-rapport L-Edukazzjoni tal-G\u0127alliema g\u0127al Inklu\u017cjoni Madwar l-Ewropa \u2013 Sfidi u Opportunitajiet jiddikjara li: l-investiment fl-edukazzjoni bikrija fit-tfulija u sistema edukattiva aktar inklu\u017civa aktarx huma u\u017cu aktar effettiv ta' ri\u017corsi milli inizjattivi g\u0127al \u017cmien qasir imfassla sabiex \"jimlew il-vojt\" jew jappo\u0121\u0121jaw \u010berti gruppi emar\u0121inati (A\u0121enzija Ewropea, 2011b, p. 77).", "Ippjanar ta' tran\u017cizzjoni Pro\u0121etti differenti tal-A\u0121enzija dwar it-tran\u017cizzjoni ffokaw fuq il-\u0127tie\u0121a g\u0127al pjan bikri g\u0127a\u010b-\u010baqliqa minn stadju edukattiv g\u0127al ie\u0127or, kif ukoll mill-edukazzjoni g\u0127allimpjieg (2002a, 2002b, 2006 u 2013).", "Ir-rapport Tran\u017cizzjoni mill-Iskola g\u0127all-Impjieg.", "Prin\u010bipji Ewlenin u Rakkomandazzjonijiet g\u0127al Dawk li Jfasslu l-Politika jenfasizza li je\u0127tie\u0121 li l-pajji\u017ci \"ji\u017cguraw l-i\u017cvilupp ta' pjanijiet ta' tran\u017cizzjoni kmieni bi\u017c\u017cejjed fil-karriera skolastika ta' student, mhux biss lejn l-a\u0127\u0127ar tal-edukazzjoni obbligatorja\" (A\u0121enzija Ewropea, 2002a, p. 5).", "Fi \u0127dan il-qafas tal-\u0127idma tal-A\u0121enzija fuq dan is-su\u0121\u0121ett Pjanijiet ta' Tran\u017cizzjoni Individwali: jidher li t-tran\u017cizzjoni g\u0127all-impjieg hija parti minn pro\u010bess twil u kumpless, li jkopri l-fa\u017cijiet kollha fil-\u0127ajja ta' persuna, li je\u0127tie\u0121 li ti\u0121i \u0121estita bl-aktar mod xieraq.", "\"\u0126ajja tajba g\u0127al kul\u0127add\", kif ukoll \"impjieg tajjeb g\u0127al kul\u0127add\" huma l-g\u0127anijiet a\u0127\u0127ara ta' pro\u010bess ta' tran\u017cizzjoni globali ta' su\u010b\u010bess.", "It-tipi ta' provediment jew l-organizzazzjoni ta' skejjel jew postijiet o\u0127ra ta' edukazzjoni m'g\u0127andhomx jinterferixxu ma' jew jimpedixxu l-kisba ta' tali pro\u010bess (A\u0121enzija Ewropea, 2006, p. 8).", "B\u0127ala konklu\u017cjoni, l-g\u0127an ewlieni ta' intervent bikri huwa li jipprovdi attivitajiet sinifikanti u po\u017cittivi li jippromwovu l-i\u017cvilupp bikri tat-tfal, l-involviment tal-familja, il-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja, l-inklu\u017cjoni so\u010bjali u l-arrikkament tas-so\u010bjet\u00e0.", "Wie\u0127ed g\u0127andu j\u017comm f'mo\u0127\u0127u li s-servizzi ta' sostenn huma essenzjali g\u0127al xi w\u0127ud, i\u017cda wkoll ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127al kul\u0127add.", "It-tfal kollha g\u0127andhom id-dritt li jir\u010bievu sostenn kull meta dan ikun me\u0127tie\u0121.", "Dan jirrikjedi appro\u010b\u010b ikkoordinat bejn id-diversi setturi u kooperazzjoni effi\u010bjenti fost il-partijiet kollha interessati.", "10", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "L-EDUKAZZJONI INKLU\u017bIVA HIJA TA' BENEFI\u010a\u010aJU G\u0126AL KUL\u0126ADD Introduzzjoni Qed ji\u017cdied ir-rikonoxximent madwar l-Ewropa, u b'mod aktar wiesa' fil-livell internazzjonali, li huwa imperattiva li nersqu lejn politika u prattika inklu\u017civi fledukazzjoni.", "Il-Konklu\u017cjonijiet tal-Kunsill dwar id-dimensjoni so\u010bjali tal-edukazzjoni u t-ta\u0127ri\u0121 jiddikjaraw li: \"Il-\u0127olqien tal-kondizzjonijiet me\u0127tie\u0121a g\u0127all-inklu\u017cjoni b'su\u010b\u010bess ta' tfal bi b\u017connijiet spe\u010bjali f'ambjent mainstream jibbenefika lill-istudenti kollha\" (Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, 2010, p. 5).", "Il-Green Paper tal-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej dwar il-Migrazzjoni u lMobilit\u00e0 tenfasizza li: L-iskejjel g\u0127andu jkollhom rwol prin\u010bipali fil-\u0127olqien ta' so\u010bjet\u00e0 inklu\u017civa, billi jirrappre\u017centaw l-opportunit\u00e0 ewlenija g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' komunitajiet migranti u dawk li jospitawhom biex isiru jafu u jirrispettaw lil xulxin ... iddiversit\u00e0 lingwistika u kulturali tista' \u0121\u0121ib mag\u0127ha ri\u017corsa imprezzabbli g\u0127alliskejjel (Il-Kummissjoni tal-Komunitajiet Ewropej, 2008, p. 1).", "L-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti g\u0127all-Edukazzjoni, Xjenza u Kultura (UNESCO) (2009) tindika b'mod \u010bar li l-edukazzjoni inklu\u017civa hija kwistjoni ta' ekwit\u00e0 u g\u0127alhekk hija kwistjoni ta' kwalit\u00e0 li t\u0127alli impatt fuq dawk kollha li jitg\u0127allmu.", "Tliet propo\u017cizzjonijiet dwar l-edukazzjoni inklu\u017civa huma enfasizzati: l-inklu\u017cjoni u lkwalit\u00e0 huma re\u010bipro\u010bi; l-a\u010b\u010bess u l-kwalit\u00e0 huma marbuta u jsa\u0127\u0127u lil xulxin; u lkwalit\u00e0 u l-ekwit\u00e0 huma \u010bentrali sabiex jassiguraw l-edukazzjoni inklu\u017civa.", "G\u0127add ta' pro\u0121etti tal-A\u0121enzija ffokaw ukoll fuq din il-kwistjoni.", "Ir-rapport dwar ilkonferenza tal-A\u0121enzija Ng\u0127ollu l-Livell ta' Kisba g\u0127all-Istudenti Kollha (Raising Achievement for All Learners \u2013 RA4AL) (A\u0121enzija Ewropea, 2012c) jenfasizza li lkwistjonijiet li ji\u010b\u010birkondaw id-definizzjoni ta' inklu\u017cjoni saru dejjem aktar importanti, i\u017cda li jidher li qed jikber il-ftehim dwar il-\u0127tie\u0121a g\u0127al appro\u010b\u010b ibba\u017cat fuq id-drittijiet sabiex ji\u0121u \u017cviluppati ekwit\u00e0 u \u0121ustizzja so\u010bjali akbar u sabiex jing\u0127ata appo\u0121\u0121 g\u0127all-i\u017cvilupp ta' so\u010bjet\u00e0 mhux diskriminatorja.", "Id-dibattitu dwar l-inklu\u017cjoni, g\u0127alhekk, twessa' minn wie\u0127ed li jintu\u017ca biex jiffoka fuq ir-rilokazzjoni ta' tfal deskritti b\u0127ala li g\u0127andhom \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali fi skejjel mainstream, g\u0127al wie\u0127ed li jfittex li jipprovdi edukazzjoni ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja \u2013 u l-benefi\u010b\u010bji konsegwenti \u2013 g\u0127all-istudenti kollha.", "Hekk kif aktar pajji\u017ci jimxu lejn definizzjoni usa' ta' edukazzjoni inklu\u017civa, id-diversit\u00e0 hija rikonoxxuta b\u0127ala \"naturali\" fi kwalunkwe grupp ta' dawk li jitg\u0127allmu u ledukazzjoni inklu\u017civa tista' titqies b\u0127ala mezz biex jog\u0127la l-livell ta' su\u010b\u010bess permezz tal-pre\u017cenza (a\u010b\u010bess g\u0127all-edukazzjoni), il-parte\u010bipazzjoni (il-kwalit\u00e0 tal-esperjenza tat-tag\u0127lim) u l-livell ta' su\u010b\u010bess (pro\u010bessi u e\u017citi tat-tag\u0127lim) tal-istudenti kollha.", "Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "11", "Il-\u0127idma tal-A\u0121enzija dwar Prin\u010bipji Ewlenin g\u0127all-Promozzjoni ta' Kwalit\u00e0 flEdukazzjoni Inklu\u017civa (A\u0121enzija Ewropea, 2009b) issa\u0127\u0127a\u0127 l-importanza ta' appro\u010b\u010bi ta' tag\u0127lim personalizzati/mibnija madwar min jitg\u0127allem, valutazzjoni tal-g\u0127alliem li jappo\u0121\u0121a t-tag\u0127lim, u l-\u0127idma kollaborattiva mal-\u0121enituri u l-familji \u2013 dawn huma, madankollu, essenzjali sabiex tittejjeb il-kwalit\u00e0 tal-edukazzjoni g\u0127all-istudenti kollha.", "L-edukazzjoni inklu\u017civa b\u0127ala appro\u010b\u010b biex ng\u0127ollu l-livell ta' kisba g\u0127all-istudenti kollha Wilkinson u Pickett jinnotaw li \"ugwaljanza akbar, kif ukoll it-titjib u l-benesseri talpopolazzjoni kollha, hija wkoll il-muftie\u0127 g\u0127al standards nazzjonali ta' su\u010b\u010bess\" (2010, p. 29).", "Huma jenfasizzaw li jekk: pajji\u017c irid livelli medji og\u0127la tal-livell ta' su\u010b\u010bess edukattiv fost it-tfal tal-iskola tieg\u0127u, huwa g\u0127andu jindirizza l-inugwaljanza sottostanti li to\u0127loq di\u017clivell so\u010bjali aktar wieqaf fil-livell ta' su\u010b\u010bess edukattiv (ibid., p. 30).", "Hekk kif tikkontesta l-idea li l-inklu\u017cjoni tal-istudenti kollha tista' b'xi mod tkun ta' detriment g\u0127al livell ta' su\u010b\u010bess g\u0127oli, l-Organizzazzjoni g\u0127all-Koperazzjoni Ekonomika u l-I\u017cvilupp (OECD, 2011) turi li t-titjib tal-istudenti bl-ag\u0127ar prestazzjoni m'g\u0127andux ikun g\u0127ad-detriment ta' dawk bl-aqwa prestazzjoni.", "Is-sejbiet tar-rapport tal-UNESCO Learning Divides (Qasmiet fl-Edukazzjoni) (Willms, 2006) jipprovdu wkoll evidenza li l-prestazzjoni skolastika b'sa\u0127\u0127itha u l-ekwit\u00e0 jistg\u0127u jimxu id f'id u li lpajji\u017ci bl-og\u0127la livelli ta' prestazzjoni g\u0127andhom tendenza li jkunu dawk li jkunu qed jg\u0127ollu b'su\u010b\u010bess il-livell ta' kisba tal-istudenti kollha (A\u0121enzija Ewropea, 2012d).", "Skont ir-rapport RA4AL tal-A\u0121enzija, Farrell et al. (2007) ... sabu korp \u017cg\u0127ir ta' ri\u010berka li jissu\u0121\u0121erixxi li l-kollokament ta' studenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN) fl-iskejjel mainstream m'g\u0127andu l-ebda konsegwenzi negattivi kbar g\u0127al-livell ta' su\u010b\u010bess akkademiku, l-im\u0121iba u l-attitudnijiet tat-tfal kollha.", "Revi\u017cjoni sistematika tal-letteratura kkummissjonata mill-Evidence for Policy and Practice Initiative (EPPI) (Inizjattiva g\u0127al Evidenza g\u0127all-Politika u l-Prattika) (Kalambouka et al., 2005) sabet ukoll li, b'mod \u0121enerali, m'hemmx effetti negattivi fuq studenti ming\u0127ajr SEN meta listudenti bi b\u017connijiet spe\u010bjali jkunu inklu\u017ci fi skejjel mainstream (A\u0121enzija Ewropea, 2012d, p. 8).", "Diversi studji jiddeskrivu l-benefi\u010b\u010bji ta' inklu\u017cjoni g\u0127all-istudenti ming\u0127ajr di\u017cabiltajiet.", "Dawn il-benefi\u010b\u010bji jinkludu: apprezzament u a\u010b\u010bettazzjoni akbar tad-differenzi u d-diversit\u00e0 individwali, rispett g\u0127all-persuni kollha, preparazzjoni g\u0127all-\u0127ajja adulta f'so\u010bjet\u00e0 inklu\u017civa u opportunitajiet biex wie\u0127ed jitg\u0127allem sew \u010berti attivitajiet billi jipprattika u 12", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "jg\u0127allem lil \u0127addie\u0127or.", "Dawn l-effetti huma ddokumentati wkoll fir-ri\u010berka ri\u010benti, pere\u017cempju Bennett u Gallagher (2012) (A\u0121enzija Ewropea, 2012d, p. 8).", "L-impatt po\u017cittiv ta' kollokamenti inklu\u017civi fuq studenti b'di\u017cabiltajiet huwa nnutat mir-ri\u010berka b\u0127al dik ta' MacArthur et al. (2005) u de Graaf et al. (2011).", "Dan jinkludi relazzjonijiet so\u010bjali u netwerks imtejba, mudelli e\u017cemplari pari, kisbiet akbar, aspettattivi og\u0127la, kollaborazzjoni akbar fost il-persunal taliskejjel u integrazzjoni mtejba tal-familji fil-komunit\u00e0 (A\u0121enzija Ewropea, 2012d, p. 8).", "Aktar benefi\u010b\u010bji jistg\u0127u jinkludu a\u010b\u010bess g\u0127al opportunitajiet kurrikulari usa' u rrikonoxximent u l-akkreditazzjoni tal-livell ta' su\u010b\u010bess.", "G\u0127andha ting\u0127ata konsiderazzjoni g\u0127at-titjib tal-organizzazzjoni ta' \"spazji\" g\u0127at-tag\u0127lim u g\u0127all-g\u0127oti ta' aktar opportunitajiet g\u0127all-istudenti biex jiskopru talenti f'firxa ta' oqsma lil hinn mit-tag\u0127lim akkademiku (ibid., p. 25).", "Ri\u010berka minn Chapman et al. (2011) iffokat spe\u010bifikament fuq: tmexxija li tippromwovi livell ta' su\u010b\u010bess g\u0127al studenti b'SEN/di\u017cabilt\u00e0 u ssu\u0121\u0121eriet li l-pre\u017cenza ta' popolazzjoni diversa ta' studenti tista', ta\u0127t kundizzjonijiet organizzattivi tajbin, tistimula arran\u0121amenti kollaborattivi u t\u0127e\u0121\u0121e\u0121 modi innovattivi ta' kif ji\u0121u mg\u0127allma gruppi li huma diffi\u010bli biex jintla\u0127qu (A\u0121enzija Ewropea, 2012d, p. 21).", "\"Dak li huwa tajjeb g\u0127al studenti b'SEN huwa tajjeb g\u0127all-istudenti kollha\" Din l-istqarrija, li saret fil-pubblikazzjoni tal-A\u0121enzija Edukazzjoni Inklu\u017civa u Prattika fil-Klassi (A\u0121enzija Ewropea, 2003, p. 33) kienet, minn dak i\u017c-\u017cmien, spiss imtennija fil-\u0127idma tal-A\u0121enzija.", "Pere\u017cempju, l-istess studju enfasizza li: il-peer tutoring jew it-tag\u0127lim kooperattiv huwa effettiv fi\u017c-\u017cew\u0121 oqsma konjittivi u affettivi (so\u010bjo-emozzjonali) tat-tag\u0127lim u l-i\u017cvilupp tal-istudenti.", "Listudenti li jg\u0127inu lil xulxin, spe\u010bjalment fi \u0127dan sistema ta' ggruppjar flessibbli u meqjus sew tal-istudenti, jibbenefikaw mit-tag\u0127lim flimkien (ibid., p. 23).", "Fil-\u0127idma tal-A\u0121enzija dwar il-prattika inklu\u017civa fl-iskejjel sekondarji fl-2005, \u0121ie enfasizzat li: L-istudenti kollha \u2013 inklu\u017ci studenti b'SEN \u2013 juru titjib fit-tag\u0127lim tag\u0127hom b'monitora\u0121\u0121 sistematiku, assessjar, ippjanar u evalwazzjoni tal-\u0127idma tag\u0127hom (A\u0121enzija Ewropea, 2005, p. 8) u li: Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "13", "L-istudenti kollha jibbenefikaw minn tag\u0127lim kooperattiv: l-istudent li jispjega lill-istudenti l-o\u0127rajn jibqa' jiftakar l-informazzjoni a\u0127jar u g\u0127al \u017cmien itwal u l\u0127ti\u0121ijiet tal-istudent li qed jitg\u0127allem huma indirizzati a\u0127jar permezz ta' koetanju/a li l-livell ta' fehim tieg\u0127u/tag\u0127ha huwa biss ftit og\u0127la mil-livell tieg\u0127u (ibid., pp. 18\u201319).", "Ir-rapport RA4AL jiddikjara li: sistema li tippermetti lill-istudenti li jag\u0127mlu progress lejn miri komuni, i\u017cda permezz ta' rotot differenti, li tu\u017ca stili differenti ta' tag\u0127lim u assessjar, g\u0127andha tkun aktar inklu\u017civa u tg\u0127olli l-livell ta' su\u010b\u010bess tal-istudenti kollha (A\u0121enzija Ewropea, 2012d, p. 25).", "Ix-xog\u0127ol tal-A\u0121enzija dwar Assessjar f'Ambjenti Inklu\u017civi jinnota wkoll il-\u0127tie\u0121a li jkunu involuti l-istudenti kollha u l-\u0121enituri/familji kemm fit-tag\u0127lim u kif ukoll filpro\u010bess tal-assessjar (Watkins, 2007).", "L-istess rapport jindika li l-pro\u010bess ta' differenzazzjoni je\u0127tie\u0121 konsiderazzjoni birreqqa.", "G\u0127alkemm dan jista' wkoll ji\u0121i asso\u010bjat mal-individwalizzazzjoni u lpersonalizzazzjoni u ji\u0121i meqjus b\u0127ala mezz biex jintla\u0127qu l-\u0127ti\u0121ijiet aktar spe\u010bifi\u010bi tal-individwu jew tal-grupp, ta' spiss jibqa' msejjes fuq l-g\u0127alliem pjuttost milli fuq listudent.", "Il-personalizzazzjoni trid tibda mal-\u0127ti\u0121ijiet u l-interessi tal-istudenti kollha.", "Fil-pro\u0121ett aktar ri\u010benti tal-A\u0121enzija i-access, huwa nnotat li l-benefi\u010b\u010bji tatteknolo\u0121ija assistiva jew \"teknolo\u0121ija fa\u010bilitanti\" spiss jirri\u017cultaw utli g\u0127al varjet\u00e0 kbira ta' utenti.", "\"L-A\u010b\u010bessibilt\u00e0 tibbenefika lil utenti b'di\u017cabiltajiet u/jew \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali u spiss tista' tibbenefika lill-utenti kollha\" (A\u0121enzija Ewropea, 2012e, p. 22).", "Il-fehmiet ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 bi u ming\u0127ajr di\u017cabiltajiet espressi fil-pubblikazzjoni Fehmiet \u017bg\u0127a\u017cag\u0127 dwar l-Edukazzjoni Inklu\u017civa jipprovdu sommarju \u010bar tal-benefi\u010b\u010bji taledukazzjoni inklu\u017civa g\u0127all-istudenti kollha.", "Kif qal student wie\u0127ed \u017cag\u0127\u017cug\u0127: \"Ledukazzjoni inklu\u017civa hija g\u0127at-tfal kollha.", "L-iskejjel normali g\u0127andhom ikunu qrib djarhom.", "Din l-esperjenza tippromwovi li wie\u0127ed jiltaqa' ma' nies mill-vi\u010binanzi\" (A\u0121enzija Ewropea, 2012a, p. 11).", "O\u0127rajn \u017ciedu: \"Studenti li jkollhom jew ma jkollhomx \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali jistg\u0127u jitg\u0127allmu minn xulxin u jaqsmu l-g\u0127arfien tag\u0127hom\", \"Huwa tajjeb g\u0127alina \u2013 tajjeb g\u0127alihom.", "Huwa importanti biex nag\u0127rfu lbenefi\u010b\u010bji g\u0127al kul\u0127add fil-klassi\" u \"L-edukazzjoni inklu\u017civa tg\u0127in lit-tfal mainstream biex isiru aktar tolleranti, b'im\u0127u\u0127 miftu\u0127a\" (ibid., p. 22).", "Monitora\u0121\u0121 tal-progress Peress li l-edukazzjoni inklu\u017civa twessg\u0127et biex tikkunsidra edukazzjoni ta' kwalit\u00e0 g\u0127all-istudenti kollha, huwa me\u0127tie\u0121 li jinstabu modi \u0121odda biex ji\u0121i mmonitorjat ilprogress.", "Fil-\u0127idma tal-A\u0121enzija dwar l-indikaturi u fir-rapport tal-MIPIE (2011a) \u0121ie 14", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "su\u0121\u0121erit li fil-livell tal-iskola, il-\u0121bir tad-dejta jista' jikkunsidra l-fatturi li j\u0127allu impatt fuq il-kwalit\u00e0 tal-istrate\u0121iji tad-d\u0127ul fl-iskejjel, b\u0127al: regoli u politiki tad-d\u0127ul mhux diskriminatorji; politiki u strate\u0121iji \u017cviluppati biex jappo\u0121\u0121jaw lill-istudenti biex juru l\u0127ti\u0121ijiet tag\u0127hom; l-e\u017cistenza ta' dikjarazzjoni ta' politika \u010bara kontra l-bullying; limplimentazzjoni ta' kodi\u010bi ta' prattika e\u017cistenti dwar l-edukazzjoni inklu\u017civa; sessjonijiet ta' ta\u0127ri\u0121 g\u0127all-persunal dwar il-kwistjonijiet tad-d\u0127ul u dwar il-\u0127olqien ta' klima ta' skola li tilqg\u0127ak; \u0127idma b'rispett u b'kollaborazzjoni mal-istudenti u lfamilji; strate\u0121iji biex jg\u0127inu lill-istudenti u l-familji jipparte\u010bipaw b'mod attiv filkomunit\u00e0 tal-iskola u fil-klassi; u d-disponibbilt\u00e0 tal-informazzjoni, konsulenza u strate\u0121iji ta' pariri u l-impatt tag\u0127hom fuq l-istudenti.", "B\u0127ala konklu\u017cjoni, id-dibattitu dwar inklu\u017cjoni usa' issa jfittex li jipprovdi edukazzjoni ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja u benefi\u010b\u010bji g\u0127all-istudenti kollha.", "Il-prestazzjoni tajba fl-iskola u lekwit\u00e0 jistg\u0127u jmorru id f'id.", "Is-sistema edukattiva hija kumplessa u frammentata u, fil-pre\u017cent, hemm nuqqas ta' \u0127sieb koerenti dwar l-edukazzjoni inklu\u017civa.", "B'mod \u0121enerali, ftit hemm appo\u0121\u0121 g\u0127allprin\u010bipali u g\u0127all-mexxejja li jistg\u0127u jkunu qeg\u0127din jippruvaw jo\u0127olqu bidla f'sitwazzjonijiet i\u017colati.", "Id-diversit\u00e0 qieg\u0127da ti\u017cdied fis-sistema, i\u017cda t-tradizzjonijiet tal-passat jirrestrin\u0121u l-azzjoni.", "Il-kapa\u010bit\u00e0 tal-iskejjel g\u0127andha ti\u0121i \u017cviluppata permezz ta' g\u0127arfien tal-kuntest, korrispondenza (bejn il-le\u0121islazzjoni u l-politika/ prattika), \u010barezza kun\u010bettwali u appo\u0121\u0121 kontinwu g\u0127all-partijiet interessati kollha, li jinkora\u0121\u0121ixxi lill-iskejjel biex ikunu proattivi, iktar milli reattivi.", "Jekk wie\u0127ed isir jaf lillistudenti kollha u jekk isir intervent bikri, ikun jista' ji\u0121i \u017cviluppat appo\u0121\u0121 ta' kwalit\u00e0 g\u0127all-istudenti kollha li jitqies b\u0127ala parti regolari tal-edukazzjoni.", "Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "15", "PROFESSJONISTI BI KWALIFIKI G\u0126OLJA Introduzzjoni \"Professjonisti bi kwalifiki g\u0127olja\" tikkon\u010berna kwistjonijiet ta' ta\u0127ri\u0121 inizjali u matul il-karriera, il-profil, il-valuri u l-kompetenza tal-g\u0127alliema, appro\u010b\u010bi effettivi g\u0127arrekluta\u0121\u0121, u attitudnijiet, kif ukoll in-netwerking u l-koordinament tal-professjonisti kollha.", "\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 li attendew is-seduta tal-Parlament Ewropew, organizzata mill-A\u0121enzija fl2011, irrimarkaw: Il-punt ta' tluq g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa huwa l-g\u0127arfien u l-edukazzjoni talg\u0127alliema...", "L-g\u0127alliema g\u0127andhom ikunu konxji mill-b\u017connijiet ta' kul\u0127add u jag\u0127tu opportunitajiet biex il-miri jintla\u0127qu b'su\u010b\u010bess.", "A\u0127na lkoll g\u0127andna ttalenti tag\u0127na \u2013 flimkien nag\u0127mlu komunit\u00e0 tax-xog\u0127ol a\u0127jar (A\u0121enzija Ewropea, 2012a, p. 12).", "Ta\u0127ri\u0121 inizjali u matul il-karriera It-ta\u0127ri\u0121 xieraq inizjali u matul il-karriera g\u0127all-g\u0127alliema u professjonisti o\u0127ra jitqies b\u0127ala fattur ewlieni g\u0127al pratti\u010bi inklu\u017civi ta' su\u010b\u010bess.", "Ir-rapport tal-A\u0121enzija Prin\u010bipji Ewlenin g\u0127all-Promozzjoni ta' Kwalit\u00e0 fl-Edukazzjoni Inklu\u017civa: Rakkomandazzjonijiet g\u0127all-Prattika jenfasizza li: L-g\u0127alliema kollha jridu ji\u017cviluppaw il-\u0127iliet biex ila\u0127\u0127qu mal-\u0127ti\u0121ijiet diversi talistudenti kollha.", "Fl-edukazzjoni inizjali u kontinwa tag\u0127hom, l-g\u0127alliema g\u0127andhom ikunu mg\u0127ammra bil-\u0127iliet, it-tag\u0127rif u l-fehim li jag\u0127tuhom kunfidenza biex jindirizzaw b'mod effettiv medda ta' \u0127ti\u0121ijiet tal-istudenti (A\u0121enzija Ewropea, 2011c, p. 15).", "Ir-rapport tal-A\u0121enzija L-Edukazzjoni tal-G\u0127alliema g\u0127al Inklu\u017cjoni Madwar l-Ewropa \u2013 Sfidi u Opportunitajiet jirreferi g\u0127all-istruttura tal-edukazzjoni inizjali tal-g\u0127alliema.", "Dan jg\u0127id li: Wa\u0127da mill-prijoritajiet ewlenin g\u0127all-edukazzjoni tal-g\u0127alliema... tinkludi l\u0127tie\u0121a li ti\u0121i rreveduta l-istruttura biex tittejjeb l-edukazzjoni tal-g\u0127alliema g\u0127all-inklu\u017cjoni u biex jing\u0127aqdu l-edukazzjoni tal-g\u0127alliema tradizzjonali u taledukazzjoni spe\u010bjali.", "Ir-rwol li jinbidel tal-g\u0127alliema huwa dejjem iktar rikonoxxut, li jenfasizza l-\u0127tie\u0121a g\u0127al bidliet sinifikanti fil-mod kif l-g\u0127alliema jkunu m\u0127ejjija g\u0127ar-rwoli u r-responsabbiltajiet professjonali tag\u0127hom (A\u0121enzija Ewropea, 2011b, p. 18).", "Barra minn hekk, jindika li:", "16", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "L-edukaturi tal-g\u0127alliema huma atturi ewlenin fl-i\u017cgurar ta' forza ta' tag\u0127lim ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja; madankollu, \u0127afna pajji\u017ci Ewropej m'g\u0127andhom l-ebda politika espli\u010bita dwar il-kompetenzi li g\u0127andu jkollhom jew dwar kif g\u0127andhom jintg\u0127a\u017clu jew jit\u0127arr\u0121u (ibid., p. 63).", "Il-profil ta' g\u0127alliema inklu\u017civi u professjonisti o\u0127ra Fil-qafas tal-pro\u0121ett tal-A\u0121enzija L-Edukazzjoni tal-G\u0127alliema g\u0127al Inklu\u017cjoni, Profil ta' G\u0127alliema Inklu\u017civi (A\u0121enzija Ewropea, 2012b) \u0121ie \u017cviluppat b\u0127ala gwida g\u0127attfassil u l-implimentazzjoni tal-programmi ta' edukazzjoni inizjali (ITE) g\u0127allg\u0127alliema kollha.", "Dan jidentifika qafas ta' valuri u oqsma fundamentali ta' kompetenza li huma applikabbli g\u0127al kull programm tal-ITE g\u0127at-t\u0127ejjija talg\u0127alliema kollha biex ja\u0127dmu fl-Edukazzjoni Inklu\u017civa u jikkunsidraw il-forom kollha ta' diversit\u00e0.", "Il-qafas tal-valuri u l-oqsma fondamentali ta' kompetenza jinkludi: Apprezzament tad-Diversit\u00e0 tal-Istudenti \u2013 id-differenzi bejn l-istudenti titqies b\u0127ala ri\u017cors u assi g\u0127all-edukazzjoni.", "L-oqsma ta' kompetenza fi \u0127dan dan ilvalur fundamentali huma relatati ma': Kun\u010betti ta' edukazzjoni inklu\u017civa; Ilfehma tal-g\u0127alliem dwar id-differenzi bejn l-istudenti.", "Appo\u0121\u0121 g\u0127all-Istudenti Kollha \u2013 l-g\u0127alliema g\u0127andhom aspettattivi g\u0127oljin g\u0127all-kisbiet ta' kull student.", "L-oqsma ta' kompetenza fi \u0127dan dan il-valur fundamentali huma relatati ma': Promozzjoni tat-tag\u0127lim akkademiku, prattiku, so\u010bjali u emottiv tal-istudenti kollha; Appro\u010b\u010bi ta' tag\u0127lim effettiv filklassijiet etero\u0121enji.", "\u0126idma ma' \u0127addie\u0127or \u2013 kollaborazzjoni u \u0127idma f'tim huma appro\u010b\u010bi essenzjali g\u0127all-g\u0127alliema kollha.", "L-oqsma ta' kompetenza fi \u0127dan dan il-valur fundamentali huma relatati ma': \u0126idma mal-\u0121enituri u l-familji; \u0126idma ma' firxa ta' professjonisti o\u0127rajn fil-qasam tal-edukazzjoni.", "\u017bvilupp Professjonali Personali \u2013 meta wie\u0127ed jg\u0127allem ikun qieg\u0127ed jitg\u0127allem ukoll fl-istess \u0127in, u l-g\u0127alliema jassumu responsabbilt\u00e0 g\u0127at-tag\u0127lim tag\u0127hom tul il-\u0127ajja.", "L-oqsma ta' kompetenza fi \u0127dan dan il-valur fundamentali huma relatati ma': L-g\u0127alliema b\u0127ala prattikanti li jirriflettu; l-Edukazzjoni inizjali talg\u0127alliema b\u0127ala ba\u017ci g\u0127al tag\u0127lim u \u017cvilupp professjonali kontinwi (ibid., p. 7).", "Appro\u010b\u010bi g\u0127ar-rekluta\u0121\u0121 Appro\u010b\u010bi effettivi g\u0127ar-rekluta\u0121\u0121 u rati ta' \u017camma og\u0127la ta' g\u0127alliema u professjonisti o\u0127ra huma indikati b\u0127ala fatturi ewlenin f'g\u0127add ta ' pro\u0121etti tal-A\u0121enzija.", "Ir-rapport tal-A\u0121enzija L-Edukazzjoni tal-G\u0127alliema g\u0127al Skop ta' Inklu\u017cjoni Madwar l-Ewropa \u2013 Sfidi u Opportunitajiet jenfasizza li: Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "17", "G\u0127andhom ji\u0121u esplorati appro\u010b\u010bi effettivi biex itejbu r-rekluta\u0121\u0121 ta' kandidati g\u0127alliema u ji\u017cdiedu r-rati ta' \u017camma, flimkien ma' modi sabiex ji\u017cdied in-numru ta' g\u0127alliema minn sfondi differenti, inklu\u017ci dawk b'di\u017cabilitajiet (A\u0121enzija Ewropea, 2011b, p. 71).", "Ir-rapport tal-pro\u0121ett jindika li: Minoranza ta' pajji\u017ci g\u0127andhom testijiet li jirregolaw id-d\u0127ul g\u0127all-professjoni tal-g\u0127alliema, i\u017cda ri\u010berka ri\u010benti minn Menter et al. (2010) tenfasizza dwar evidenza li turi li hemm \u0127afna dimensjonijiet ta' tag\u0127lim effettiv li mhumiex previsti b'mod affidabbli minn testijiet ta' abilt\u00e0 akkademika.", "Din il-konklu\u017cjoni hija \u010bertament appo\u0121\u0121jata mir-revi\u017cjoni tal-letteratura tal-pro\u0121ett u minn rapporti tal-pajji\u017ci, peress li t-tnejn jenfasizzaw l-importanza tal-attitudnijiet, ilvaluri u t-twemmin, flimkien ma' tag\u0127rif u \u0127iliet fl-i\u017cvilupp ta' prattika inklu\u017civa.", "Dawn, flimkien ma ' dispo\u017cizzjonijiet li jappo\u0121\u0121jaw l-i\u017cvilupp tal-kompetenzi me\u0127tie\u0121a, huma diffi\u010bli li ji\u0121u a\u010b\u010bertati, anke permezz ta' intervista, u hija me\u0127tie\u0121a iktar ri\u010berka dwar il-metodi tal-g\u0127a\u017cla ta ' kandidati g\u0127al g\u0127alliema (A\u0121enzija Ewropea, 2011b, pp. 19\u201320).", "Attitudnijiet po\u017cittivi L-attitudnijiet po\u017cittivi tal-g\u0127alliema u professjonisti o\u0127ra huma enfasizzati b\u0127ala element ewlieni g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa fil-ma\u0121\u0121oranza tal-pro\u0121etti tal-A\u0121enzija.", "Ir-Rapport tal-A\u0121enzija L-Edukazzjoni Inklu\u017civa u l-Prattika fil-Klassi jinnota li: Naturalment, l-inklu\u017cjoni tiddependi \u0127afna fuq l-attitudnijiet tal-g\u0127alliema lejn studenti bi \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali, fuq l-opinjoni tag\u0127hom dwar id-differenzi filklassijiet u r-rieda tag\u0127hom biex jittrattaw b'mod effettiv dawk id-differenzi.", "\u0120eneralment, l-attitudni tal-g\u0127alliema tkun \u0121iet imressqa b\u0127ala fattur de\u010bisiv sabiex l-iskejjel isiru iktar inklu\u017civi (A\u0121enzija Ewropea, 2003, p. 12).", "B'mod simili, ir-rapport tal-A\u0121enzija Prin\u010bipji Ewlenin g\u0127all-Promozzjoni tal-Kwalit\u00e0 fl-Edukazzjoni Inklu\u017civa \u2013 Rakkomandazzjonijiet g\u0127all-Prattika jenfasizza limportanza tal-attitudnijiet po\u017cittivi.", "Dan jg\u0127id li: L-g\u0127alliema kollha g\u0127andu jkollhom attitudnijiet po\u017cittivi lejn l-istudenti kollha u r-rieda li ja\u0127dmu b'kollaborazzjoni mal-kollegi tag\u0127hom.", "L-g\u0127alliema kollha g\u0127andhom jaraw id-diversit\u00e0 b\u0127ala sa\u0127\u0127a u stimulu g\u0127at-tag\u0127lim ulterjuri tag\u0127hom (A\u0121enzija Ewropea, 2011c, p. 14).", "Il-pubblikazzjoni tal-A\u0121enzija, Valutazzjoni f'Ambjenti Inklu\u017civi: Kwistjonijiet Ewlenin g\u0127all-Politika u l-Prattika tindika li: L-attitudnijiet li g\u0127andu g\u0127alliem ta' klassi mainstream fir-rigward talinklu\u017cjoni, il-valutazzjoni u g\u0127alhekk il-valutazzjoni inklu\u017civa huma kru\u010bjali.", "Lattitudnijiet po\u017cittivi jistg\u0127u ji\u0121u mrawma bil-provvediment ta' ta\u0127ri\u0121 xieraq, 18", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "appo\u0121\u0121, ri\u017corsi u esperjenzi pratti\u010bi ta' inklu\u017cjoni b'su\u010b\u010bess.", "L-g\u0127alliema je\u0127tie\u0121u a\u010b\u010bess g\u0127al dawn l-esperjenzi biex jg\u0127inuhom ji\u017cviluppaw l-attitudnijiet po\u017cittivi me\u0127tie\u0121a (Watkins, 2007, p. 51).", "Netwerking u koordinazzjoni Ir-rapporti kollha tal-A\u0121enzija jirreferu g\u0127all-irwol effettiv ta' kollaborazzjoni u koordinazzjoni ta' professjonisti u netwerking ma' servizzi komunitarji interdixxiplinarji.", "E\u017cempju li ta' min wie\u0127ed isemmi huwa r-rapport tal-A\u0121enzija LEdukazzjoni tal-G\u0127alliema g\u0127al Inklu\u017cjoni: Profil ta' G\u0127alliema Inklu\u017civi (Teacher Education for Inclusion \u2013 TE4I), li jenfasizza li: L-implimentazzjoni tal-edukazzjoni inklu\u017civa g\u0127andha titqies b\u0127ala kompitu kollettiv, b'partijiet interessati differenti, li kull wa\u0127da minnhom g\u0127andha rwoli u responsabbiltajiet xi twettaq.", "L-appo\u0121\u0121 li l-g\u0127alliema tal-klassijiet je\u0127tie\u0121u biex jissodisfaw l-irwoli tag\u0127hom jinkludi a\u010b\u010bess g\u0127al strutturi li jiffa\u010bilitaw ilkomunikazzjoni u tim li ja\u0127dem b'firxa ta' professjonisti differenti (inklu\u017ci dawk li ja\u0127dmu fl-HEIs [higher education institution \u2013 istituzzjoni ta' edukazzjoni og\u0127la]), kif ukoll opportunitajiet ta' \u017cvilupp professjonali kontinwu (A\u0121enzija Ewropea, 2012b, p. 23).", "Fil-pubblikazzjoni tal-A\u0121enzija L-Edukazzjoni Inklu\u017civa u l-Prattika ta' Klassi flEdukazzjoni Sekondarja, il-kwistjonijiet ta' tag\u0127lim kooperattiv u s-soluzzjoni talproblemi b'mod kollaborattiv huma enfasizzati b\u0127ala fatturi ewlenin g\u0127al prattika inklu\u017civa effi\u010bjenti.", "Il-pro\u0121ett jg\u0127id illi: \"L-g\u0127alliema je\u0127tie\u0121u appo\u0121\u0121 ming\u0127and, u g\u0127andhom ikunu kapa\u010bi jikkoperaw, ma' firxa ta' kollegi fl-iskola kif ukoll ma' professjonisti minn barra l-iskola\" (A\u0121enzija Ewropea, 2005, p. 6).", "B\u0127ala konklu\u017cjoni: L-edukazzjoni inklu\u017civa tinvolvi bidla sistematika li te\u0127tie\u0121 trasformazzjoni fil-mod kif l-g\u0127alliema u professjonisti o\u0127ra fil-qasam tal-edukazzjoni ji\u0121u edukati, mhux biss f'termini ta ' kompetenzi, i\u017cda wkoll ta' valuri eti\u010bi.", "L-aspetti ewlenin relatati ma' professjonisti bi kwalifiki g\u0127olja jistg\u0127u ji\u0121u sintesizzati minn numru ta' indikaturi fil-qasam tal-le\u0121i\u017clazzjoni g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa \u017cviluppati u ppre\u017centati fil-pro\u0121ett tal-A\u0121enzija, L-I\u017cvilupp ta' sett ta ' indikaturi \u2013 g\u0127al edukazzjoni inklu\u017civa fl-Ewropa: It-ta\u0127ri\u0121 inizjali tal-g\u0127alliema u l-programmi ta' ta\u0127ri\u0121 tal-g\u0127alliema matul ilkarriera jinkludu edukazzjoni spe\u010bjali jew kwistjonijiet relatati mal-inklu\u017cjoni.", "L-g\u0127alliema u persunal ie\u0127or huma appo\u0121\u0121jati biex ji\u017cviluppaw l-g\u0127arfien, il\u0127iliet u l-attitudnijiet tag\u0127hom dwar l-inklu\u017cjoni sabiex huma jkunu lesti li jaqdu l-b\u017connijiet tat-tfal tal-iskola/l-istudenti kollha fit-tag\u0127lim mainstream.", "Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "19", "Huma disponibbli korsijiet u opportunitajiet ta' \u017cvilupp professjonali biex itejbu l-\u0127iliet pedago\u0121i\u010bi tal-g\u0127alliema.", "L-g\u0127alliema jippjanaw, jg\u0127allmu u jirrevedu bi s\u0127ab.", "Ri\u017corsi apposta huma mwarrba g\u0127al \u017cvilupp professjonali xieraq sabiex ji\u0121u indirizzati l-\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali fl-edukazzjoni inklu\u017civa (Kyriazopoulou u Weber, 2009, p. 28).", "20", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "SISTEMI TA' APPO\u0120\u0120 U MEKKANI\u017bMI TA' FINANZJAMENT Introduzzjoni F'Novembru 2011, l-A\u0121enzija Ewropea ospitat Seduta fil-Parlament Ewropew fi Brussell.", "Tmienja u tmenin \u017cag\u0127\u017cug\u0127 u \u017cag\u0127\u017cug\u0127a, kemm dawk li g\u0127andhom kif ukoll dawk li ma g\u0127andhomx \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali, mill-edukazzjoni sekondarja u vokazzjonali, ipparte\u010bipaw biex jiddiskutu xi tfisser g\u0127alihom l-edukazzjoni inklu\u017civa.", "U\u0127ud mill-e\u017citi jorbtu direttament ma' kwistjonijiet ta' provvista u finanzjament: 'Ledukazzjoni inklu\u017civa te\u0127tie\u0121 ri\u017corsi addizzjonali b\u0127all-\u0127in u l-flus i\u017cda kull student g\u0127andu jing\u0127ata l-edukazzjoni li jixtieq' (A\u0121enzija Ewropea, 2012a, p. 13).", "L-a\u010b\u010bess fi\u017ciku g\u0127all-bini huwa importanti (lifts, bibien awtomati\u010bi, switches a\u010b\u010bessibbli, e\u010b\u010b.) ...", "Fil-ka\u017c tat-testijiet, hemm b\u017conn li jkun hemm \u0127in \u017cejjed. ...", "Sistemi ta' appo\u0121\u0121 interni huma me\u0127tie\u0121a biex jg\u0127inu lill-istudenti b'di\u017cabilitajiet (ibid., p. 27).", "Appo\u0121\u0121 minn persuni barra mill-istaff tal-iskola li jistg\u0127u ja\u0121ixxu b\u0127ala medjaturi g\u0127all-istudenti bi \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali huwa tajjeb.", "Kien hemm g\u0127alliema li ma ridux jikkoperaw biex jag\u0127mlu l-edukazzjoni inklu\u017civa ta\u0127dem g\u0127alija u g\u0127al \u0127addie\u0127or; l-g\u0127alliema g\u0127andhom ja\u010b\u010bettaw lil kul\u0127add fil-klassijiet tag\u0127hom (ibid., p. 20).", "It-tnaqqis fl-infiq min-na\u0127a tal-Gvern di\u0121\u00e0 qed ikollu impatt fuq xi appo\u0121\u0121 \u2013 nies b\u0127al medjaturi qeg\u0127din jitilfu xog\u0127olhom.", "Il-flus qeg\u0127din imorru g\u0127and l-iskejjel, imma s-sistema mhux qed ta\u0127dem g\u0127aliex l-g\u0127alliema \"normali\" ikollhom jag\u0127tu l-appo\u0121\u0121 me\u0127tie\u0121 u m'g\u0127andhom l-ebda idea (ibid., p. 27).", "Spiss jing\u0127ad li l-edukazzjoni inklu\u017civa hija g\u0127alja, i\u017cda biex nipprovaw niffrankaw, nispi\u010b\u010baw biex in\u0127allsu iktar biex nittrattaw il-problemi xorta wa\u0127da. ...", "Anke jekk pajji\u017c ma jkollux \u0127afna ri\u017corsi, je\u0127tie\u0121 li l-edukazzjoni inklu\u017civa ssir bl-a\u0127jar mod.", "L-edukazzjoni inklu\u017civa hija investiment, u g\u0127andna ninvestu fil-persuni; il-persuni huma l-unika ri\u017corsa (ibid., p. 24).", "Sistemi ta' appo\u0121\u0121 u mekkani\u017cmi ta' finanzjament Is-sistemi ta' appo\u0121\u0121 u l-mekkani\u017cmi ta' finanzjament jolqtu l-livelli kollha tattag\u0127lim u g\u0127alhekk imissu ma' diversi kwistjonijiet.", "Barra minn hekk, jekk il-kwistjoni ti\u0121i llimitata biss g\u0127all-qasam edukattiv, dan ma jkunx bi\u017c\u017cejjed: It-tfal u \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ma jkollhomx su\u010b\u010bess fit-tag\u0127lim tag\u0127hom jekk is-sa\u0127\u0127a ba\u017cika, il-\u0127ti\u0121ijiet so\u010bjali u emozzjonali tag\u0127hom ma jintla\u0127qux.", "Dan jista' je\u0127tie\u0121 appo\u0121\u0121 g\u0127all-familji u l-komunitajiet u jkunu me\u0127tie\u0121a servizzi b\u0127alma huma s-sa\u0127\u0127a u s-servizzi so\u010bjali sabiex jikkollaboraw flimkien u jassiguraw appro\u010b\u010b olistiku (A\u0121enzija Ewropea, 2011c, pp. 17\u201318).", "Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "21", "Hemm kuxjenza wiesg\u0127a li t-tfassil ta' politika bba\u017cata fuq l-evidenza huwa kritiku g\u0127all-i\u017cvilupp fuq terminu twil ta' sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa.", "Dan kien rikonoxxut fil-\u0127idma tal-A\u0121enzija sa mill-1999 fir-rapport Il-Finanzjament talEdukazzjoni g\u0127all-Persuni bi \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali, li sostna li: il-pro\u010beduri ta' evalwazzjoni u monitora\u0121\u0121 fil-pajji\u017ci jistg\u0127u jitjiebu wkoll filqafas tal-edukazzjoni spe\u010bjali.", "L-ewwel nett, huwa importanti li jiggarantixxu u jistimulaw l-u\u017cu effi\u010bjenti u effettiv tal-fondi pubbli\u010bi.", "It-tieni nett, jidher li huma me\u0127tie\u0121 li jintwera lill-klijenti tas-sistemi edukattivi (studenti bi \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali u l-\u0121enituri tag\u0127hom) li l-edukazzjoni fl-ambjent mainstream (li jinkludi lfa\u010bilitajiet u l-appo\u0121\u0121 kollu addizzjonali) hija ta' kwalit\u00e0 g\u0127olja bi\u017c\u017cejjed (A\u0121enzija Ewropea, 1999, p. 158).", "Kemm il-finanzjament kif ukoll il-provvista kienu indirizzati f'diversi pro\u0121etti o\u0127rajn tal-A\u0121enzija.", "G\u0127alhekk, l-istqarrijiet u r-ri\u017cultati li \u0121ejjin jix\u0127tu dawl fuq dawn i\u017c-\u017cew\u0121 kwistjonijiet minn perspettivi differenti mqajma minn pro\u0121etti differenti mmexxija mill-A\u0121enzija.", "Intervent fit-Tfulija Bikrija (Early Childhood Intervention \u2013 ECI) \"It-tendenza komuni fl-Ewropa hi li s-servizzi tal-ECI huma lokalizzati u mog\u0127tija kemm jista' jkun qrib it-tifel/tifla u l-familja\" (A\u0121enzija Ewropea, 2010, p. 17), e\u017c. filmuni\u010bipalit\u00e0.", "Il-forniment u s-servizzi tal-ECI g\u0127andhom jil\u0127qu lill-familji kollha u lit-tfal Ii je\u0127tie\u0121u appo\u0121\u0121 minkejja l-ambjenti so\u010bjoekonomi\u010bi differenti tag\u0127hom...", "Dan jimplika li l-fondi pubbli\u010bi jkopru l-ispejje\u017c kollha relatati mas-servizzi tal-ECI li huma pprovduti permezz tas-servizzi pubbli\u010bi, l-organizzazzjonijiet mhux governattivi, l-organizzazzjonijiet li ma jag\u0127mlux profitt e\u010b\u010b. B'dan il-mod jintla\u0127qu l-istandards nazzjonali ta' kwalit\u00e0 li jkunu me\u0127tie\u0121a (ibid., pp. 21\u201322).", "Il-fondi pubbli\u010bi g\u0127as-servizzi u l-forniment tal-ECI b\u0127ala regola ji\u0121u mill-gvern \u010bentrali u/jew il-fondi federali/re\u0121jonali u/jew il-fondi lokali.", "Fil-bi\u010b\u010ba l-kbira talka\u017cijiet il-finanzjament tal-ECI ikun ta\u0127lita tat-tliet livelli ta' amministrazzjoni msemmija hawn fuq, skemi ta' assigurazzjoni tas-sa\u0127\u0127a u \u0121bir ta' fondi minn organizzazzjonijiet li ma jag\u0127mlux profitt (ibid., p. 22).", "Rakkomandazzjonijiet g\u0127at-titjib tal-koordinazzjoni tas-servizzi u l-provvista tal-ECI jinkludu, fost o\u0127rajn, li: L-ECI spiss tkun qasam ta' \u0127idma bejn l-a\u0121enziji, imma f'kull ka\u017c qasam ta' \u0127idma interdixxiplinarja.", "Dawk li jfasslu l-politika g\u0127andhom jag\u0127rfu dan billi jassiguraw li l-politika u l-gwida jkunu \u017cviluppati flimkien mid-dipartimenti tassa\u0127\u0127a, l-edukazzjoni u s-servizzi so\u010bjali u li kull gwida ppubblikata g\u0127as-servizzi re\u0121jonali u lokali tkun tinkludi l-logos ta' aktar minn dipartiment wie\u0127ed.", "Huwa 22", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "b'dan il-mod biss li l-\u0127idma integrata tin\u017cel 'l isfel fil-livelli re\u0121jonali u lokali (ibid., p. 42).", "L-Edukazzjoni Inklu\u017civa u l-Prattika fil-Klassi L-e\u017cistenza ta' mudelli differenti kif nindirizzaw id-differenzi fil-klassi tiddependi mhux biss fuq fatturi ta' g\u0127alliema i\u017cda wkoll fuq il-mod kif l-iskejjel jorganizzaw l-g\u0127oti ta' servizzi edukattivi u fuq fatturi esterni o\u0127rajn.", "Din l-istqarrija kienet inklu\u017ca fir-rapport tal-A\u0121enzija Edukazzjoni Inklu\u017civa u Prattika fil-Klassi (A\u0121enzija Ewropea, 2003, p. 8).", "Huwa \u010bar li biex nie\u0127du \u0127sieb l-istudenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN) mhijiex biss kwistjoni tar-ri\u017corsi me\u0127tie\u0121a fil-livell ta' klassi.", "G\u0127andu jkun rikonoxxut li l-istruttura organizzattiva fuq livell ta' skola wkoll tiddetermina lammont u t-tip ta' ri\u017corsi li l-g\u0127alliema jistg\u0127u ju\u017caw biex jg\u0127allmu lil studenti bi \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali (ibid., p. 14).", "L-u\u017cu tar-ri\u017corsi fl-iskejjel g\u0127andu jkun organizzat b'mod flessibbli... l-iskejjel g\u0127andu jkollhom \u0127afna gradi ta' libert\u00e0 fl-u\u017cu tar-ri\u017corsi finanzjarji skont ixxewqat u l-fehmiet tag\u0127hom.", "Il-burokrazija g\u0127andha tkun evitata kemm jista' jkun u l-istudenti ming\u0127ajr jew bi ftit \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali g\u0127andhom ikunu jistg\u0127u japprofittaw minn ri\u017corsi fil-klassijiet jew fl-iskejjel meta dan ikun me\u0127tie\u0121 jew mixtieq mill-g\u0127alliem (ibid., p. 16).", "\"L-arran\u0121amenti ta' finanzjament u l-in\u010bentivi li huma inklu\u017ci f'dawn l-arran\u0121amenti g\u0127andhom rwol de\u010bi\u017civ\" (ibid., p. 17).", "L-hekk imsejja\u0127 throughput-model fuq livell re\u0121jonali (muni\u010bipalit\u00e0) jidher li huwa l-iktar g\u0127a\u017cla ta' finanzjament li rnexxiet.", "F'dan il-mudell, il-ba\u0121its g\u0127all\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali huma ddelegati minn livell \u010bentrali lill-istituzzjonijiet re\u0121jonali (muni\u010bipalitajiet, distretti, clusters ta' skejjel).", "Fuq livell re\u0121jonali, jittie\u0127du de\u010bi\u017cjonijiet dwar kif jintefqu l-flus u liema studenti g\u0127andhom jibbenefikaw minn servizzi spe\u010bjali ...", "G\u0127alhekk mudell de\u010bentralizzat aktarx li jkun iktar kosteffettiv u jipprovdi inqas opportunitajiet g\u0127al forom mhux mixtieqa ta' im\u0121iba strate\u0121ika.", "Madankollu, huwa ovvju li l-gvern \u010bentrali kkon\u010bernat g\u0127andu jispe\u010bifika b'mod \u010bar liema g\u0127anijiet g\u0127andhom jinkisbu (ibid., p. 18).", "L-Edukazzjoni Vokazzjonali u t-Ta\u0127ri\u0121 (Vocational Education and Training \u2013 VET) L-implimentazzjoni ta' programmi VET issegwi ppjanar fuq terminu twil fis-settur edukattiv u kooperazzjoni mal-imsie\u0127ba so\u010bjali.", "Hemm fokus fuq l-istabbiliment ta' rabtiet aktar mill-qrib ... biex ikunu \u017cviluppati l-kurrikula tal-programmi vokazzjonali u biex l-appro\u010b\u010bi u l-kontenut edukattiv jitqabblu mal-\u0127iliet me\u0127tie\u0121a fid-dinja tax-xog\u0127ol... l-organizzazzjoni u Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "23", "t-twettiq ta' valutazzjonijiet ta' kompetenzi, kollaborazzjoni biex ikun stabbilit il-kontenut ta' kwalifiki, standards u kurrikula \u0121odda, u t-tqabbil ta' programmi VET mal-\u0127ti\u0121ijiet tal-ekonomija (A\u0121enzija Ewropea, 2014, p. 23).", "Fuq livell individwali, studenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali jir\u010bievu g\u0127ajnuna edukattiva spe\u010bjali (e\u017c. teknolo\u0121ija assistiva, interpreti tal-lingwa tas-sinjali, materjal tat-tag\u0127lim ippreparat b'mod spe\u010bjali, skribi jew forom o\u0127ra ta' assistenza prattika) li jag\u0127mlu l-kurrikula VET a\u010b\u010bessibbli (ibid., p. 15).", "Il-livelli re\u0121jonali (i.e. kontea, kommuni, muni\u010bipalitajiet, provin\u010bji federali) huma essenzjali biex jassiguraw li l-g\u0127anijiet edukattivi jkunu relatati bl-a\u0127jar mod mal\u0127ti\u0121ijiet tas-suq tax-xog\u0127ol.", "Il-bordijiet konsultattivi re\u0121jonali g\u0127andhom rwol attiv biex ja\u0121\u0121ornaw l-istruttura tal-programmi edukattivi fir-responsabilit\u00e0 re\u0121jonali tag\u0127hom u b'koperazzjoni mal-imsie\u0127ba so\u010bjali.", "Huma g\u0127andhom rwol importanti biex joffru flessibilit\u00e0 fil-vja\u0121\u0121 edukattiv tal-istudenti.", "L-istituzzjonijiet VET huma mmexxija minn a\u0121enziji differenti fil-pajji\u017ci Ewropej, b\u0127al awtoritajiet lokali, organizzazzjonijiet mhux governattivi, is-settur privat, e\u010b\u010b. Filpajji\u017ci Ewropej analizzati, ir-responsabbiltajiet ewlenin tal-iffinanzjar jinsabu f'idejn entitajiet statali jew governattivi f'livelli re\u0121jonali jew muni\u010bipali.", "Barra minn hekk, fil-ma\u0121\u0121oranza tal-pajji\u017ci, il-kriterji tal-finanzjament huma differenti skont it-tip ta' proprjetarju (pubbliku/privat) fil-pajji\u017c.", "Mi\u017curi o\u0127rajn g\u0127all-promozzjoni ta' impjieg fost studenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN) huma l-\u0127las tal-ispi\u017ca ta' servizz ta' impjieg appo\u0121\u0121jat, e\u017cenzjoni mill-\u0127las tal-pensjoni u l-assigurazzjoni tad-di\u017cabilit\u00e0, premju jekk tinqabe\u017c il-kwota, g\u0127ajnuna finanzjarja lil \u0127addiema b'di\u017cabilit\u00e0 li jistabbilixxu lilhom infushom b\u0127ala intraprendituri, tnaqqis fis-sigurt\u00e0 so\u010bjali, tnaqqis fit-taxxa g\u0127al min jimpjega studenti \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN) jew premjijiet annwali g\u0127al prattika tajba.", "Hemm ukoll skemi li jippermettu lill-istudenti biex jid\u0127lu fil-forza tax-xog\u0127ol filwaqt li j\u017commu persenta\u0121\u0121 tal-\u0127las ori\u0121inali tal\u0127arsien so\u010bjali tag\u0127hom (e\u017c.l-g\u0127otja tad-di\u017cabilit\u00e0), li mhijiex su\u0121\u0121etta g\u0127al tassazzjoni jew assigurazzjoni so\u010bjali.", "L-impjegati jit\u0127allew ukoll i\u017commu \"benefi\u010b\u010bji sekondarji\" (e\u017c. g\u0127otja g\u0127all-fjuwil, kard medika) g\u0127al \u010bertu tul ta' \u017cmien.", "Teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni (ICT) Bla dubju, ICT a\u010b\u010bessibbli tista' tiffa\u010bilita l-parte\u010bipazzjoni ugwali fl-attivitajiet edukattivi g\u0127al firxa ta' studenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN).", "Studenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN) enfassizzaw l-importanza tal-ICT matul is-Seduta tal-Parlament Ewropew fl-2011: F'pajji\u017cna hemm organizzazzjoni li tipprovdi materjal spe\u010bjali u IT.", "L-iskola tista' tissellef l-g\u0127ajnuna mill-organizzazzjoni u l-istudenti jistg\u0127u wkoll je\u0127duhom iddar.", "Meta ma jkollhomx b\u017conn dawn l-g\u0127ajnuniet aktar dawn imbag\u0127ad jintu\u017caw minn studenti o\u0127ra fl-istess skola jew f'o\u0127rajn.", "Huwa importanti \u0127afna 24", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "li jkollhom g\u0127ajnuniet teknolo\u0121i\u010bi b\u0127ala appo\u0121\u0121 (A\u0121enzija Ewropea, 2012a, p. 14).", "Madankollu: Il-fatt li l-ispinta lejn l-ekwit\u00e0 fl-edukazzjoni permezz tal-appo\u0121\u0121 ta' ICT a\u010b\u010bessibbli qieg\u0127da tintefa minn \u017cviluppi ekonomi\u010bi negattivi jenfasizza li lpolitika \u0121enerali Ewropea u internazzjonali g\u0127andha tkompli tie\u0127u inizjattiva stabbli f'dan il-qasam (A\u0121enzija Ewropea, 2013, p. 24).", "F'dan il-kuntest, l-akkwisti jistg\u0127u jitqiesu b\u0127ala mekkani\u017cmu ta' ffinanzjament jekk la\u010b\u010bessibilit\u00e0 hija prerekwi\u017cit intrinsiku.", "L-a\u010b\u010bessibilit\u00e0 g\u0127andha tkun il-prin\u010bipju li jiggwida l-akkwist tal-o\u0121\u0121etti u s-servizzi kollha.", "L-a\u010b\u010bess g\u0127al ICTs adegwati f'kuntesti differenti ta' tag\u0127lim tul il-\u0127ajja \u2013 inklu\u017ci sitwazzjonijiet ibba\u017cati fid-dar \u2013 \u0127afna drabi jkun jin\u0127tie\u0121 input minn professjonisti minn oqsma differenti. ...", "Dan jinvolvi l-kordinazzjoni bejn individwi, servizzi u \u0127afna drabi politika g\u0127al setturi differenti tax-xog\u0127ol.", "Jinvolvi wkoll appro\u010b\u010bi flessibbli g\u0127all-finanzjament tal-ICT, b'possibilitajiet g\u0127al te\u0127id ta' de\u010bi\u017cjonijiet fuq livell lokali dwar l-ispi\u017ca marbuta ma' \u0127ti\u0121ijiet identifikati lokalment (Istitut tal-UNESCO g\u0127at-Teknolo\u0121iji tal-Informazzjoni flEdukazzjoni u l-A\u0121enzija Ewropea, 2011, p. 88).", "B\u0127ala konklu\u017cjoni: G\u0127andhom jitqiesu erba' rekwi\u017citi g\u0127al sistemi ta' finanzjament biex jassiguraw li dawn is-sistemi jappo\u0121\u0121jaw b'mod s\u0127i\u0127 l-g\u0127anijiet tal-politika edukattiva.", "Il-politika dwar il-finanzjament tappo\u0121\u0121ja b'mod s\u0127i\u0127 l-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Dan jinkludi l-i\u017cvilupp ta' politiki fiskali li jo\u0127olqu in\u010bentivi, iktar milli di\u017cin\u010bentivi, g\u0127allprovvista ta' placements u servizzi ta' inklu\u017cjoni.", "Filwaqt li hemm numru ta' ba\u017cijiet alternattivi g\u0127all-finanzjament ta' studenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN), ilfinanzjament per capita jidher li huwa l-iktar wie\u0127ed promettenti biex jil\u0127aq irrekwi\u017cit imsemmi.", "Il-politika dwar l-iffinanzjar hija bba\u017cata b'mod s\u0127i\u0127 fuq il-\u0127ti\u0121ijiet edukattivi.", "Lammonti ta' finanzjament individwali per capita jistg\u0127u jkunu determinati permezz ta' anali\u017ci tal-ispi\u017ca li turi l-ispejje\u017c relattivi biex l-istudenti jing\u0127ataw ilkundizzjonijiet spe\u010bjali mag\u0127\u017cula.", "Il-politika dwar il-finanzjament tiffa\u010bilita b'mod s\u0127i\u0127 rispons flessibbli, effettiv u effi\u010bjenti g\u0127all-\u0127ti\u0121ijiet.", "Iktar milli tiffinanzja jew tipprovdi ri\u017corsi spe\u010bifi\u010bi, e\u017c. tipi predeterminati ta' persunal, apparat jew fa\u010bilitajiet, il-finanzjament per capita jalloka ri\u017corsi monetarji u jippromwovi l-flessibilit\u00e0 fl-u\u017cu lokali.", "Il-politika dwar il-finanzjament tippromwovi b'mod s\u0127i\u0127 appo\u0121\u0121 minn servizzi relatati u kollaborazzjoni intersettorjali me\u0127tie\u0121a.", "Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "25", "B'mod \u0121enerali, strutturi ta' in\u010bentivi g\u0127andhom jassiguraw li iktar flus ikunu disponibbli jekk tifel/tifla jitqieg\u0127ed f'ambjent inklu\u017civ, u tkun me\u0127tie\u0121a enfasi ikbar fuq ir-ri\u017cultati (mhux biss dawk akkademi\u010bi).", "26", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "DEJTA AFFIDABBLI Introduzzjoni Il-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Di\u017cabilit\u00e0 (UNCRPD), kif ukoll l-Istrate\u0121ija Ewropea g\u0127ad-Di\u017cabilit\u00e0 2010\u20132020 u l-g\u0127an strate\u0121iku tal-Edukazzjoni u t-Ta\u0127ri\u0121 2020 relatat mal-ekwit\u00e0 fl-edukazzjoni, kollha ja\u0121ixxu b\u0127ala fatturi ewlenin li jwasslu g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa fil-pajji\u017ci.", "IlUNCRPD issejja\u0127 lill-Partijiet tal-Istat biex: ...jimpenjaw ru\u0127hom li ji\u0121bru informazzjoni xierqa, inklu\u017ca dejta statistika u ta' ri\u010berka, biex tg\u0127inhom jifformulaw u jimplimentaw politiki biex ida\u0127\u0127lu fis-se\u0127\u0127 din il-Konvenzjoni (Nazzjonijiet Uniti, 2006, Artikolu 31) u ... skont is-sistemi legali u amministrattivi tag\u0127hom, i\u017commu, isa\u0127\u0127u, ja\u0127tru u jwaqqfu fi \u0127dan l-Istat Kontraenti, qafas, inklu\u017c mekkani\u017cmu indipendenti wie\u0127ed jew aktar, skont kif inhu xieraq, biex jippromovu, jipprote\u0121u u jimmonitorjaw l-implimentazzjoni ta' din il-Konvenzjoni (ibid., Artikolu 33).", "Hemm kuxjenza wiesg\u0127a li t-tfassil ta' politika bba\u017cata fuq l-evidenza huwa kritiku g\u0127all-i\u017cvilupp fuq terminu twil ta' sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civa.", "Dawk li jfasslu lpolitika, esperti fil-\u0121bir tad-dejta u ri\u010berkaturi huma konxji mill-\u0127tie\u0121a ta' \u0121bir ta' dejta fuq livell nazzjonali li mhux biss jil\u0127aq ir-rekwi\u017citi tal-linji gwida internazzjonali g\u0127all-politika, i\u017cda li ja\u0127dem ukoll fi \u0127dan appro\u010b\u010b kondivi\u017c sabiex ti\u0121i promossa siner\u0121ija ta' sforzi f'livelli nazzjonali u internazzjonali.", "Il-\u0127idma tal-A\u0121enzija wriet li hemm sej\u0127iet sabiex firxa wiesg\u0127a ta' informazzjoni tkun disponibbli g\u0127al dawk li jfasslu l-politika u g\u0127al organizzazzjonijiet differenti, kemm f'livell nazzjonali kif ukoll Ewropew, sabiex jittie\u0127du varjet\u00e0 ta' appro\u010b\u010bi kumplimentari g\u0127all-\u0121bir tad-dejta.", "Madankollu, filwaqt li l-\u0127tie\u0121a g\u0127al din id-dejta hija \u010bara, l-aqwa metodi u pro\u010beduri g\u0127all-\u0121bir u l-anali\u017ci tag\u0127ha huma \u0127afna inqas \u010bari.", "B\u0127ala ri\u017cultat tal-\u0127idma tal-A\u0121enzija \u2013 b'mod partikolari l-attivitajiet tal-pro\u0121etti \u017bvilupp ta' sett ta' indikaturi \u2013g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa fl-Ewropa (Kyriazopoulou u Weber, 2009) u L-Immappjar tal-Implimentazzjoni ta' Politika g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa (MIPIE) (A\u0121enzija Ewropea, 2011a) \u2013 jo\u0127or\u0121u \u0127ames rekwi\u017citi politi\u010bi ewlenin li jirrelataw mal-\u0121bir tad-dejta meta titqies il-\u0127tie\u0121a g\u0127al evidenza dwar ledukazzjoni inklu\u017civa fuq livell nazzjonali: \u2022 il-\u0127tie\u0121a li l-\u0121bir ta' dejta fuq livell nazzjonali jkun imsejjes fuq arran\u0121amenti fuq livell internazzjonali u Ewropew; \u2022 il-\u0127tie\u0121a li nifhmu l-impatt tad-differenzi fis-sistemi edukattivi tal-pajjii\u017ci; \u2022 il-\u0127tie\u0121a li tkun analizzata l-effettivit\u00e0 tal-edukazzjoni inklu\u017civa; Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "27", "\u2022 il-\u0127tie\u0121a ta' \u0121bir ta' dejta li jipprovdi evidenza relatata ma' kwistjonijiet ta' assigurazzjoni tal-kwalit\u00e0; u \u2022 il-\u0127tie\u0121a li jin\u017camm rendikont tal-progress tal-istudenti fuq terminu twil.", "Dawk li jfasslu l-politika je\u0127tie\u0121u dejta kwalitattiva u kwantitattiva li tinfurmahom dwar il-kwalit\u00e0 tal-edukazzjoni tal-istudenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "Dawn ilmessa\u0121\u0121i ewlenin jirriflettu rakkomandazzjoni \u010bentrali mill-World Report on Disability (Rapport Dinji dwar id-Di\u017cabilit\u00e0) (Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa\u0127\u0127a/Bank Dinji, 2011): il-\u0127tie\u0121a g\u0127all-pajji\u017ci li ji\u017cviluppaw sistemi e\u017cistenti ta' \u0121bir ta' dejta g\u0127al dejta kwantitattiva, i\u017cda wkoll li jmexxu ri\u010berka kwalitattiva dettaljata u spe\u010bifika dwar il-kosteffettivit\u00e0 u kwistjonijiet o\u0127ra relatati mal-assigurazzjoni tal-kwalit\u00e0.", "Il-pro\u0121ett MIPIE jwassal g\u0127as-sej\u0127a g\u0127all-i\u017cvilupp ta' qafas kondivi\u017c g\u0127all-\u0121bir ta' dejta li jibni fuq pro\u010beduri nazzjonali ta' \u0121bir ta' dejta, kif ukoll arran\u0121amenti u pro\u010beduri internazzjonali g\u0127all-\u0121bir ta' dejta. ...", "Jistg\u0127u jkunu identifikati tliet dimensjonijiet li huma l-ba\u017ci ta' qafas kondivi\u017c: - Bidla lejn appro\u010b\u010b ibba\u017cat fuq sistema g\u0127all-\u0121bir ta' dejta bba\u017cata fuq kun\u010betti u definizzjonijiet kondivi\u017ci; - Il-\u0121bir ta' evidenza li jwassal g\u0127al benchmarks kwantitattivi u kwalitattivi; - L-u\u017cu ta' qafas b'\u0127afna livelli g\u0127all-anali\u017ci tal-politika fuq livelli nazzjonali u internazzjonali (A\u0121enzija Ewropea, 2011a, p. 11).", "Dan l-appro\u010b\u010b huwa me\u0127tie\u0121 biex jappo\u0121\u0121a lill-pajji\u017ci biex ji\u017cviluppaw '\u0121bir ta' dejta biex jimmonitorjaw id-drittijiet tal-istudenti kif ukoll biex jimmonitorjaw l-effettivit\u00e0 ta' sistemi g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa' (ibid.).", "Il-monitora\u0121\u0121 tad-drittijiet tal-istudenti Fi \u0127dan qafas komprensiv g\u0127all-monitora\u0121\u0121 ta' kwistjonijiet ta' dritt, g\u0127andhom ikunu identifikati indikaturi kemm kwantitattivi kif ukoll kwalitattivi fir-rigward ta' numru ta' fatturi: (i) Parte\u010bipazzjoni fl-edukazzjoni u t-ta\u0127ri\u0121 Ir-rapport tal-A\u0121enzija dwar Intervent fit-Tfulija Bikrija jissu\u0121\u0121erixxi li: Dawk li jfasslu l-politika g\u0127andu jkollhom mekkani\u017cmi effettivi stabbiliti biex jevalwaw talbiet g\u0127al servizzi ECI u mekkani\u017cmi effettivi biex jivverifikaw jekk ilprovvista tas-servizzi tissodisfax id-domanda sabiex ikun jista' ji\u0121i ppjanat titjib fis-servizz.", "G\u0127andu ji\u0121i \u017cviluppat mod sistematiku kif tin\u0121abar u ti\u0121i mmonitorjata dejta affidabbli (A\u0121enzija Ewropea, 2010, pp. 39\u201340).", "Ir-rapport dwar Parte\u010bipazzjoni fl-Edukazzjoni Inklu\u017civa jg\u0127id li:", "28", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "G\u0127alkemm gvernijiet nazzjonali u lokali di\u0121\u00e0 ji\u0121bru dejta sostanzjali dwar ledukazzjoni, ftit nafu dwar il-parte\u010bipazzjoni. ...", "B\u0127alissa l-ma\u0121\u0121oranza taddejta mi\u0121bura g\u0127al g\u0127anijiet ta' monitora\u0121\u0121 hija dejta statistika dwar irre\u0121istrazzjoni u t-tkomplija tal-edukazzjoni skolastika. ...", "Ftit pajji\u017ci g\u0127andhom metodi sistemati\u010bi g\u0127all-\u0121bir, l-anali\u017ci u l-interpretazzjoni ta' dejta kwalitattiva dwar il-parte\u010bipazzjoni fuq livell individwali, fil-klassi u fl-iskola, g\u0127alkemm evalwazzjoni interna u rapporti ta' spezzjonijiet \u0127afna drabi jindirizzaw temi ta' parte\u010bipazzjoni u inklu\u017cjoni (A\u0121enzija Ewropea, 2011d, p. 19).", "Dan ir-rapport jenfasizza wkoll ftit mill-perikli potenzjali asso\u010bjati mal-\u0121bir tad-dejta b'rabta mal-parte\u010bipazzjoni: ... strutturi stabbiliti biex jimmoniterjaw tfal bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN) jistg\u0127u jostakolaw il-parte\u010bipazzjoni u l-ksibiet tag\u0127hom billi jimmarkaw lil dawn it-tfal b\u0127ala differenti.", "Konsegwenza mhux intenzjonata talkategorizzazzjoni ta' ftit tfal sabiex ti\u0121i mmonitorjata l-parte\u010bipazzjoni tag\u0127hom tista' twassal g\u0127al paradoss, li jirri\u017culta f'arran\u0121amenti separati g\u0127alledukazzjoni tag\u0127hom (ibid., pp. 17\u201318). (ii) A\u010b\u010bess g\u0127all-appo\u0121\u0121 u l-akkomodazzjoni Tliet studji tal-A\u0121enzija kkunsidraw aspetti differenti ta' appo\u0121\u0121 lil studenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN).", "Ir-revi\u017cjoni letterarja tal-pro\u0121ett Edukazzjoni Vokazzjonali u t-Ta\u0127ri\u0121 tikkwota lil Redley (2009): Ma hemm l-ebda figuri nazzjonali affidabbli rigward in-numru ta' organizzazzjonijiet li joffru impjieg appo\u0121\u0121jat jew in-numru ta' persuni b'di\u017cabilitajiet fit-tag\u0127lim impjegati fihom u l-gvern ma jipparte\u010bipax f'dan ilpro\u010bess (A\u0121enzija Ewropea, 2012f, p. 41).", "L-istudju kon\u0121unt tal-A\u0121enzija mmexxi mill-Istitut tal-UNESCO g\u0127at-Teknolo\u0121iji talInformazzjoni fl-Edukazzjoni, li je\u017camina l-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni g\u0127al persuni b'di\u017cabilit\u00e0, jargumenta li: Kemm b'rabta mal-Konvenzjoni tan-NU (2006) kif ukoll ma' politika fuq livell re\u0121jonali (i.e.", "Ewropea) u nazzjonali, hemm \u0127tie\u0121a g\u0127al iktar informazzjoni dettaljata marbuta mal-monitora\u0121\u0121 ta' indikaturi kwalitattivi u kwantitattivi u benchmarks dwar l-ICT fl-edukazzjoni g\u0127al persuni b'di\u017cabilitajiet (Istitut talUNESCO g\u0127at-Teknolo\u0121iji tal-Informazzjoni fl-Edukazzjoni u l-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali, 2011, p. 93).", "B'rabta mal-a\u010b\u010bessibilit\u00e0 tal-informazzjoni g\u0127at-tag\u0127lim, ir-rakkomandazzjonijiet talpro\u0121ett tal-A\u0121enzija i-access jargumentaw li: Il-konformit\u00e0 ma' politika [dwar l-a\u010b\u010bessibilit\u00e0] g\u0127andha tkun immoniterjata b'mod sistematiku.", "Il-monitera\u0121\u0121 tal-konformit\u00e0 jista' jkun im\u0127e\u0121\u0121e\u0121 biss filInpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "29", "pre\u017cent, i\u017cda g\u0127andu jkun esti\u017c ...", "Huwa me\u0127tie\u0121 li tin\u0121abar dejta sistematika kwantitattiva u kwalitattiva, li g\u0127andha tinvolvi wkoll lill-utenti finali talprovvista tal-informazzjoni a\u010b\u010bessibbli.", "Madankollu, il-progress tal-monitora\u0121\u0121 ma g\u0127andux ikun limitat g\u0127al benchmarking numeriku, i\u017cda g\u0127andu jinkludi lpossibilit\u00e0 ta' \u0121bir ta' e\u017cempji ta' prattika tajba, li jista' jservu b\u0127ala mudell g\u0127al pajji\u017ci u organizzazzjonijiet o\u0127rajn (A\u0121enzija Ewropea, 2012e, pp. 40\u201341). (iii) Su\u010b\u010bess fit-tag\u0127lim u opportunitajiet ta' tran\u017cizzjoni \u017bew\u0121 pro\u0121etti kbar tal-A\u0121enzija kkunsidraw it-tran\u017cizzjoni mill-iskola g\u0127all-impjieg.", "It-tnejn jindikaw nuqqas ta' dejta affidabbli f'dan il-qasam.", "Il-pro\u0121ett Tran\u017cizzjoni mill-Iskola g\u0127all-Impjieg jissu\u0121\u0121erixxi li: Dejta nazzjonali minn pajji\u017ci tinkludi biss numru ta' persuni qeg\u0127da re\u0121istrati, i\u017cda persenta\u0121\u0121 g\u0127oli ta' persuni bi \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali mhumiex re\u0121istrati \u2013 huma ma g\u0127andhomx lanqas i\u010b-\u010bans li jiksbu l-ewwel impjieg (A\u0121enzija Ewropea, 2002a, p. 2).", "L-istudju ta' segwitu (A\u0121enzija Ewropea, 2006) ma jindika l-ebda \u017cvilupp f'dan ilqasam. (iv) Opportunitajiet ta' affiljazzjoni L-istudju tal-A\u0121enzija li jiffoka fuq id-diversit\u00e0 multikulturali jenfasizza li hemm nuqqas ta' dejta b'rabta ma' fattur wie\u0127ed ta' affiljazzjoni \u2013 l-isfond ta' immigrazzjoni ta' studenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN): \u0126afna pajji\u017ci involuti fil-pro\u0121ett irrapportaw li b\u0127alissa hemm nuqqas ta' dejta fuq studenti b'SEN u sfond ta' immigrazzjoni.", "Diversi a\u0121enziji tal-gvern g\u0127andhom responsabbiltajiet differenti u ma hemmx appro\u010b\u010b koordinat ta' kif tin\u0121abar id-dejta.", "Hemm ra\u0121unijiet o\u0127ra g\u0127al dan in-nuqqas ta' dejta.", "Xi pajji\u017ci ma j\u017commux statistika uffi\u010bjali dwar l-ori\u0121ini etnika tal-poplu aktar minn dik ta\u010b-\u010bittadinanza u l-pajji\u017c tat-twelid tag\u0127hom fuq il-prin\u010bipju li l-ippro\u010bessar ta' dejta personali li tidentifika r-razza, l-ori\u0121ini etnika, id-di\u017cabilt\u00e0 u t-twemmin reli\u0121ju\u017c huwa pprojbit.", "F'pajji\u017ci o\u0127ra m'hemmx \u0121bir ta' dejta b'mod sistematiku dwar studenti b'SEN jew studenti b'SEN u sfond ta' immigrazzjoni fil-livell nazzjonali jew lokali (A\u0121enzija Ewropea, 2009a, p. 28).", "Monitora\u0121\u0121 tal-effettivit\u00e0 ta' sistemi g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa Dejta li te\u017camina l-effettivit\u00e0 ta' sistemi g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa tikkunsidra kwistjonijiet ta' kosteffettivit\u00e0, kif ukoll numru ta' oqsma relatati mal-esperjenza talistudenti fl-edukazzjoni: pro\u010beduri ta' valutazzjoni inizjali, l-involviment kontinwu tal-istudenti u l-familji tag\u0127hom f'esperjenzi edukattivi u l-effettivit\u00e0 tal-ambjenti", "30", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "tat-tag\u0127lim biex ikunu meg\u0127luba l-fruntieri u jing\u0127ata appo\u0121\u0121 lil esperjenzi ta' tag\u0127lim b'tifsira g\u0127all-istudenti kollha.", "L-istudju tal-A\u0121enzija Valutazzjoni f'Ambjenti Inklu\u017civi jenfasizza li hemm \u0127tie\u0121a li nappo\u0121\u0121jaw l-iskejjel permezz ta': ... gwida dwar kif informazzjoni mill-valutazzjoni \u2013 partikolarment informazzjoni minn valutazzjoni standardizzata mi\u0121bura g\u0127al g\u0127anijiet ta' monitora\u0121\u0121 nazzjonali \u2013 tista' tintu\u017ca biex ittejjeb il-provvista u l-prattika g\u0127all-istudenti kollha, inklu\u017c dawk b'SEN (Watkins, 2007, p. 57).", "Ir-rapport Ng\u0127ollu l-Livell ta' Kisba g\u0127all-Istudenti Kollha isostni li: Biex nimxu lejn aktar ekwit\u00e0 fl-edukazzjoni, hemm \u0127tie\u0121a ta' varjet\u00e0 ta' indikaturi ta' prestazzjoni, li jkunu adattati g\u0127as-sitwazzjoni lokali jew li jiffukaw fuq l-input u r-ri\u017corsi, il-pro\u010bessi u l-output/e\u017citi.", "Filwaqt li linformazzjoni (inklu\u017c id-dejta) g\u0127andha tintu\u017ca biex timmira l-appo\u0121\u0121 u \u017c\u017comm rendikont tas-su\u010b\u010bess ta' politika u prattika inklu\u017civi, g\u0127andna noqog\u0127du attenti li s-sistemi ta' kontabilit\u00e0 ma jikkaw\u017cawx b'mod involontarju bidliet mhux xierqa (A\u0121enzija Ewropea, 2012d, p. 22).", "Dan l-istudju jenfasizza diffikultajiet potenzjali b'dan: Fil-klima pre\u017centi, l-i\u017cvilupp ta' mekkani\u017cmi xierqa ta' kontabilit\u00e0 u modi biex jitkejlu kisbiet ta' valur u tkun immonitorjata l-ekwit\u00e0 jippre\u017centa \u0127afna sfidi.", "Minkejja l-isforz biex tinkiseb dejta konkreta, Fullan (2011) iwissi li: \"statistics are a wonderful servant but an appalling master\" (l-istatistika hija qaddej fantastiku imma kmandant terribbli) (p. 127) u Hargreaves u Shirley (2009) jis\u0127qu fuq il-\u0127tie\u0121a li npo\u0121\u0121u r-responsabilit\u00e0 qabel il-kontabilit\u00e0.", "Huma jissu\u0121\u0121erixxu li l-kontabilit\u00e0 g\u0127andha \"sservi b\u0127ala kuxjenza permezz tat-te\u0127id ta' kampjuni\" u li g\u0127andu jsir attakk \"fuq l-e\u010b\u010bessi ta' standardizzazzjoni ttestjata li ti\u010b\u0127ad id-diversit\u00e0 u toqtol il-kreattivit\u00e0\" (p. 109) (A\u0121enzija Ewropea, 2012d, p. 22).", "Fi \u0127dan il-pro\u0121ett MIPIE kien argumentat li l-monitora\u0121\u0121 tal-effettivit\u00e0 ta' sistemi ta' edukazzjoni inklu\u017civi jkun jinkludi wkoll konsiderazzjoni tal-effettivit\u00e0 tal-edukazzjoni tal-g\u0127alliema (A\u0121enzija Ewropea, 2011a).", "Ir-rapport dwar il-pro\u0121ett TE4I jenfasizza numru ta' kwistjonijiet relatati mad-disponibilit\u00e0 tad-dejta f'dan il-qasam.", "Firrigward tar-rappre\u017centazzjoni tal-g\u0127alliema minn gruppi ta' minoranza: Il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-pajji\u017ci li ma ji\u0121brux dejta jirrapportaw fil-forma ta' rakkonti dwar is-sottorappre\u017centanza ta' persuni b'di\u017cabiltajiet u dawk minn gruppi etni\u010bi minoritarji fost studenti-g\u0127alliema u g\u0127alliema kkwalifikati, u ssitwazzjoni tidher li hija simili fost edukaturi tal-g\u0127alliema (A\u0121enzija Ewropea, 2011b, pp. 20\u201321).", "Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "31", "Ir-rapport jindika wkoll il-\u0127tie\u0121a g\u0127al dejta li twassal g\u0127al bidla infurmata millevidenza: In-nuqqas ta' ri\u010berka fuq ba\u017ci wiesg\u0127a, kumulattiva kif ukoll evidenza empirika fuq l-edukazzjoni tal-g\u0127alliema kienet innutata mill-OECD (2010) ... g\u0127andha ssir ri\u010berka sabiex ji\u0121i \u017cgurat korp relevanti ta' evidenza li jservi b\u0127ala informazzjoni g\u0127all-bidla.", "L-e\u017cempji li nsibu f'dan ir-rapport jenfasizzaw xi w\u0127ud mill-aspetti ewlenin tar-ri\u010berka, inklu\u017ci: - L-effettivit\u00e0 ta' rotot differenti g\u0127at-tag\u0127lim; - Appro\u010b\u010bi g\u0127al edukazzjoni tal-g\u0127alliema u l-kurrikulu tal-ITE u - L-irwol ta' korsijiet diskreti, integrati u mag\u0127quda u l-a\u0127jar mod biex nimxu matul kontinwu lejn kors ta' edukazzjoni wie\u0127ed g\u0127all-g\u0127alliema fil-fa\u017ci inizjali li j\u0127ejji lill-g\u0127alliema kollha g\u0127ad-diversit\u00e0 (A\u0121enzija Ewropea, 2011b, pp. 64\u201365).", "Il-pro\u0121ett MIPIE jargumenta li: Fuq livell tal-iskola, il-\u0121bir tad-dejta g\u0127andu: - Jipprovdi informazzjoni li tappo\u0121\u0121ja lill-g\u0127alliema u lill-persunal tal-iskola biex jippjanaw u jag\u0127tu l-appo\u0121\u0121 u l-provvista xierqa; - Jag\u0127ti stampa \u010bara ta' kif il-\u0121enituri u l-istudenti huma meg\u0127juna biex jie\u0127du parti s\u0127i\u0127a fil-pro\u010bess edukattiv (A\u0121enzija Ewropea, 2011a, p. 13).", "Sabiex dan ikun possibbli: Je\u0127tie\u0121 li jkun hemm siner\u0121iji fuq livell nazzjonali bejn imsie\u0127ba ewlenin li jkunu bba\u017cati fuq razzjonal \u010bar g\u0127all-\u0121bir tad-dejta li jikkunsidraw dejta fuq livell nazzjonali, re\u0121jonali, tal-iskola u tal-klassi jekk id-dejta tal-pajji\u017c b'mod \u0121enerali g\u0127andha tirrifletti l-prattika (ibid., p. 14).", "B\u0127ala konklu\u017cjoni, il-provvista tad-dejta tista' effettivament isservi b\u0127ala informazzjoni g\u0127at-tfassil tal-politika g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Hemm domanda dejjem akbar \u2013 fuq livelli internazzjonali, Ewropej u nazzjonali \u2013 g\u0127al kontabilit\u00e0, u ttqabbil 'bejn l-iskejjel' u 'bejn nazzjonijiet' qieg\u0127ed ji\u017cdied.", "L-introduzzjoni ta' 'dejta kbira' (meta-anali\u017ci ta' settijiet ta' dejta u sorsi kkombinati) tippre\u017centa opportunitajiet, i\u017cda wkoll sfidi reali g\u0127all-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Is-sej\u0127iet g\u0127al politika u allokazzjoni ta' ri\u017corsi bba\u017cati fuq l-evidenza jenfasizzaw il\u0127tie\u0121a g\u0127al dejta b'tifsira siewja relatata mal-istudenti kollha.", "Huwa me\u0127tie\u0121 li nkunu nafu liema studenti qed jir\u010bievu liema servizzi, meta u fejn (ng\u0127oddu lillistudenti kollha).", "Huwa wkoll me\u0127tie\u0121 li jkun hemm dejta dwar il-kwalit\u00e0 tas-servizzi u r-ri\u017cultati li jwasslu g\u0127alihom (meta titqies il-prattika).", "32", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa", "Sfida ewlenija g\u0127all-\u0121bir tad-dejta hija marbuta mal-evitar tal-klassifikazjoni, ilkategorizzazzjoni u l-ittikkettar tal-istudenti biex ting\u0127ata informazzjoni fuq is-servizz li jir\u010bievu.", "Il-'pluralitajiet' ta' definizzjonijiet applikati g\u0127all-istudenti u l-'politika' ta' sistemi ta' tikkettjar ma jistax ji\u0121u injorati; lanqas ma jistg\u0127u jkunu injurati l-effetti li g\u0127andhom dawn is-sistemi ta' tikkettar u definizzjonijiet.", "Il-punt ta' tluq g\u0127all-\u0121bir ta' dejta li sservi b\u0127ala informazzjoni sinifikanti g\u0127at-tfassil ta' politika huwa li nistaqsu l-mistoqsijiet me\u0127tie\u0121a dwar il-politika.", "Inpo\u0121\u0121u t-Teorija fil-Prattika", "33", "\u0126ARSA 'L QUDDIEM L-ewwel g\u0127an tal-konferenza f'Novembru 2013 kien li ssir riflessjoni dwar u tin\u0121abar fil-qosor il-\u0127idma tal-A\u0121enzija matul l-a\u0127\u0127ar g\u0127axar snin.", "Il-\u0127ames messa\u0121\u0121i ewlenin deskritti fil-kapitli pre\u010bedenti jenfasizzaw l-aspetti kriti\u010bi f'dak li jirrigwarda ledukazzjoni inklu\u017civa.", "Dawn huma bba\u017cati fuq ir-ri\u017cultati minn anali\u017ci esti\u017ca tat-temi ewlenin, kif de\u010bi\u017c mill-pajji\u017ci membri tal-A\u0121enzija.", "It-tieni g\u0127an tal-konferenza kien li t\u0127ares 'il quddiem, u tesplora kif il-\u0127idma talA\u0121enzija tista' tappo\u0121\u0121ja a\u0127jar lill-pajji\u017ci membri, u tg\u0127inhom itejbu l-kwalit\u00e0 u leffettivit\u00e0 tas-servizzi inklu\u017civi tag\u0127hom lill-istudenti b'di\u017cabilitajiet u/jew \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "L-A\u0121enzija hija lesta li tg\u0127in lill-pajji\u017ci b'mod iktar konkret fl-implimentazzjoni tarri\u017cultati tal-\u0127idma tag\u0127hom.", "Dan ifisser li tipprovdi rakkomandazzjonijiet ta' politika li huma applikabbli iktar direttament g\u0127al min ifassal il-politika biex tappo\u0121\u0121ja bidla futura u \u017cviluppi fil-politika.", "L-A\u0121enzija hija konxja li l-\u0127idma li di\u0121\u00e0 saret hija konformi ma' u tappo\u0121\u0121ja direttament l-inizjattivi ta' politika internazzjonali u Ewropej kollha fuq ledukazzjoni, l-ekwit\u00e0, l-opportunitajiet ugwali u d-drittijiet g\u0127al persuni b'di\u017cabilitajiet/\u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "Il-\u0127idma tal-A\u0121enzija tipprovdi rakkomandazzjonijiet \u010bari u koerenti dwar kif il-politika ewlenija f'dawn l-oqsma tista' tkun implimentata fil-prattika.", "L-A\u0121enzija tixtieq tipprovdi lill-pajji\u017ci b'informazzjoni dwar il-progress tag\u0127hom f'termini tal- g\u0127anijiet li stabbilixxew firrigward ta': (a) il-mira tal-Edukazzjoni u t-Ta\u0127ri\u0121 2020 u (b) il-Konvenzjoni tanNazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Di\u017cabilitajiet (2006), kif ukoll diversi direttivi u komunikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea.", "Hemm \u0127tie\u0121a g\u0127al gwida dwar kif l-edukazzjoni inklu\u017civa tista' tkun implimentata fuq livell ta' g\u0127alliema, klassi, skola, re\u0121jun, muni\u010bipalit\u00e0 u politika nazzjonali.", "LA\u0121enzija hija kapa\u010bi li tipprovdi lill-pajji\u017ci bi gwida dwar kif l-edukazzjoni inklu\u017civa tista' tkun implimentata u kif din taffetwa l-kwalit\u00e0 \u0121enerali tal-edukazzjoni.", "Id-diskussjonijiet matul il-konferenza, kif ukoll id-diskussjonijiet fil-fond fi \u0127dan lA\u0121enzija, se jiggwidaw dan il-pass li jmiss fil-\u0127idma tal-A\u0121enzija.", "34", "\u0126ames Messa\u0121\u0121i Ewlenin g\u0127all-Edukazzjoni Inklu\u017civa"], "category": "education, policy", "source": "Extracted from Five_Key_Messages_for_Inclusive_Education_MT.pdf"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/FondazzjoniGhalZwiegTaXebbietFoqra", "text": ["FONDAZZJONI G\u0126AL \u017bWIE\u0120 TA' XEBBIET FOQRA", "Wirt \u0120ensna Pa\u0121na mi\u0121bura minn Frans Ghirxi", "Il-\u0126add, 25 ta' Novembru tal-1984", "FONDAZZJONI G\u0126AL \u017bWIE\u0120 TA' XEBBIET FOQRA", "Wara l-Assedju tal-1565, b\u0127ala ringrazzjament lil Alla, g\u0127add ta' nobbli g\u0127amlu weg\u0127da u ftehmu bejniethom biex kull sena j\u017cew\u0121u diversi xebbiet orfni u fqar , b'tifkira tal- \u0127elsien mill-assedju.", "Dawn in-nobbli obbligaw ru\u0127hom li jikkontribwixxu somma flus kull sena g\u0127al dan il-g\u0127an.", "B\u0127ala prokuraturi ta' din il-fondazzjoni \u0121ew nominati l-\u0120urati tal- Universit\u00e0 tal-Imdina.", "Din il-fondazzjoni kienet \u0121iet konfermata mill-Papa Klement VIII, kif jidher mill-Ittra Appostolika ma\u0127ru\u0121a f'Ruma fit-8 ta' Mejju tal-1596.", "Aktar tard twaqqfu legati o\u0127ra favur il-fondazzjoni g\u0127al xebbiet fqar biex ji\u017c\u017cew\u0121u fi \u0121ranet u f'postijiet iffissati minn qabel.", "Fost dawn il-\u0121ranet u postijiet kien hemm jum Sant'Agata fil-knisja tag\u0127ha fir-Rabat; f'jum it-T welid tal-Madonna fil-Katidral, fil-knisja ta' Sant'Antnin; fil-knisja tal-Patrijiet Agostinjani; f'jum is-Salvatur fil-knisja li kien hemm fl-Imdina; nhar Santa Marija fil- knisja tal-Patrijiet ta' \u0120ie\u017cu; f'jum San Ko\u017cimu u San Damjan u f'jum Santa Katerina Martri; fil-knisja ta' Santu Wistin; nhar San Bert fil-knisja tieg\u0127u fir-Rabat u f'jum San Nikola fil-knisja parrokkjali tas-Si\u0121\u0121iewi.", "Dawn il-legati kienu jiffurmaw dak li kien jissejja\u0127 Fondazzjoni Ordinarja.", "Fl-1624 Gregorio Xerri, kien permezz ta' legat, i\u017cewwe\u0121 20 xebba fqira kull sena.", "Xerri kien \u0127alla b\u0127ala eredi universali tieg\u0127u lill-fondazzjoni.", "Ix-xebbiet kienu jing\u0127a\u017clu kull sena waqt laqg\u0127a straordinarja tal-fondazzjoni li kienet issir fil-kappella tal-Lunzjata fil- Kunvent tad-Dumnikani.", "Laqg\u0127at simili kienu jsiru f'Ottubru, o\u0127rajn f'jum San Duminku u ftit minnhom f'jum il-Vi\u017citazzjoni tal-Madonna.", "Pa\u0121na 1 minn 2 FONDAZZJONI G\u0126AL \u017bWIE\u0120 TA' XEBBIET FOQRA", "Gregorio Xerri kien g\u0127amel it-testment tieg\u0127u fl-1618 fl-Atti tan-Nutar Simone Galea.", "B\u0127ala werrieta universali kienet t\u0127alliet martu Imperia Cassia, i\u017cda fejn jirrigwarda \u017c- \u017cwie\u0121 ta' dawn ix-xebbiet da\u0127let il-fondazzjoni g\u0127a\u017c-\u017cwie\u0121 ta' xebbiet foqra.", "F'din il-fondazzjoni kienu jistg\u0127u jinkitbu x-xebbiet orfni kollha minn missierhom u ommhom.", "In-numru ta' xebbiet nominati g\u0127a\u017c-\u017cwie\u0121 kien ikun jiddependi mill-fondi li kienet idda\u0127\u0127al il-fondazzjoni.", "Ix-xebbiet kienu jing\u0127a\u017clu nhar il-festa tal-Konver\u017cjoni ta' San Pawl, fil-25 ta' Jannar , waqt quddiesa solenni fil-Katidral tal-Imdina.", "L-g\u0127a\u017cla kienet issir bix-xorti, fil-pre\u017cenza tal-\u0120urati tal-Universit\u00e0 u tal-poplu.", "Id-dota kienet tkun ta' 10 uqijiet fi flus.", "Dan it-tag\u0127rif dwar din il-fondazzjoni qieg\u0127ed jing\u0127ata peress li f'u\u0127ud mill-knejjes i\u017c- \u017cg\u0127ar fir-Rabat se niltaqg\u0127u ma' dan l-obbligu \u2013 li j\u017ceww\u0121u xebba fqira.", "Pa\u0121na 2 minn 2"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/GRAFFITI_MARITTIMI_MALTIN", "text": ["1", "GRAFFITI MARITTIMI MALTIN Joseph Muscat", "Il-graffiti, g\u0127al l-iskop ta' din il-kitba, huma dawk il-figuri ta' b\u010bejje\u010b tal-ba\u0127ar u simboli o\u0127ra li tara mnaqqxin mal-\u0127itan fuq il-\u0121ebla u xi ftit fuq l-injam ukoll.", "L- inqix bilkemm jidher minn metru 'l bog\u0127od u g\u0127alhekk saru bi skop ta' weg\u0127da u mhux b\u0127ala ti\u017cjin.", "L-inqix kien isir b'xi ponta rqiqa tal-\u0127adid u g\u0127alhekk \u010berti nqix fil-fond jew imqabbe\u017c sew ma jid\u0127olx f'din il-kategorija ta' graffiti.", "Wie\u0127ed ikollu jg\u0127id li l-inqix tal-graffiti bi\u017c-\u017cmien \u0127a xejra ta' drawwa reli\u0121ju\u017ca u kultura fl-istess \u0127in billi nsibu eluf minnhom f'Malta u f'G\u0127awdex.", "Niftehmu, din mhix xi \u0127a\u0121a ta' Malta biss billi l-graffiti ssibhom mal-Mediterran kollu sa mill- qedem.", "Hawn Malta l-eqdem huma dawk li hemm fit-Tempji ta' \u0126al Tarxien.", "Dawn juru b\u010bejje\u010b tal-ba\u0127ar tal-1600 Qabel Kristu u huma l-eqdem fil-Mediterran.", "Disg\u0127in fil-mija tal-graffiti fil-g\u017cejjer Maltin juru bastimenti tal-qlug\u0127.", "Il-popolarita ta' dan is-simbolu turi forsi kemm il-Maltin kienu marbutin mal-ba\u0127ar b\u0127ala ba\u0127rin, kursari u sajjieda.", "Interessanti li wie\u0127ed ikun jaf li fost simboli o\u0127ra fost il-graffiti tidher il-pala ta' l-id, wa\u0127da wa\u0127da jew tnejn tnejn.", "Issa ta' min ikun jaf li din id-drawwa tag\u0127raf l- g\u0127eruq tag\u0127ha fil-kultura ta' l-G\u0127arab.", "Dawn g\u0127adhom sal-lum juru l-id ta' Fatma forsi m\u0127abba xi superstizzjoni fuq id-djar u l-imriekeb tal-ba\u0127ar tag\u0127hom.", "Is-salib tal-kavallieri jidher ukoll kemm-il darba b\u0127ala graffit u tara wkoll is-simbolu ta' tajra u ta' crieki b'disinn fihom, li dawn jafu l-bidu tag\u0127hom ukoll fi drawwiet G\u0127arbin.", "Il-graffiti, b'mod specjali dawk li ssib mal-\u0127itan ta' barra u ta' \u0121ewwa tal-knejjes, g\u0127andhom tifsira ta' weg\u0127da jew ta' ex-voto.", "Meta wie\u0127ed ma kienx jista' j\u0127llas biex ikollu kwadru b\u0127ala weg\u0127da ta' l-inqas seta' j\u0127alli xbiha tal-bi\u010b\u010ba tal-ba\u0127ar 2", "tieg\u0127u ma' \u0127ajt ta' knisja b\u0127ala talba lil Alla biex ikollu vja\u0121\u0121 tajjeb jew b\u0127ala ringrazzjament meta jerga' lura lejn Malta.", "Ma jistax jonqos li xi w\u0127ud mill-graffiti tnaqqxu minn min ma kellux x'jag\u0127mel biex i\u0127alli tifkirietu ma' xi \u0127ajt.", "L-interpretazzjoni tal-graffiti tiddependi mill-kwalita tag\u0127hom, minn min jarahom u mill-\u0127in li fih jarahom.", "Jekk wie\u0127ed ma jkollux l-i\u010bken \u0127jiel ta' l-istorja tal- bastimenti qajla jkun jista' jara fil-graffiti \u0127ajt ta' kenn: g\u0127alih dawk huma kollha l- istess bla ebda tifsira ta' xejn.", "Xi graffiti jkunu fi stat hekk fqir li ma jurux \u0127lief ftit sinjali bla tifsira ta' xejn.", "L-interpretazzjoni tal-graffiti tiddependi wkoll mill- pozizzjoni tax-xemx u minn zminijiet differenti tas-sena.", "Ma temminx lil g\u0127ajnejk kultant meta t\u0127ares lejn graffit filg\u0127odu jew ftit qabel ma tin\u017cel ix-xemx jew meta tg\u0127arbel graffiti fis-sajf jew f'xi sta\u0121un ie\u0127or: id-differenzi fl-g\u0127arfien ta' graffiti tin\u0127ass sewwa.", "Waqt li ng\u0127idu li l-graffiti mhux ser joffru xi tag\u0127rif tekniku dwar il-bastimenti b'danakollu juru karatteristi\u010bi tag\u0127hom li jindikaw i\u017c-\u017cmien ta' l-origini tag\u0127hom.", "Qatt ma tara xi kitba marbuta mag\u0127hom li tista' titfa xi ftit tad-dawl dwarhom.", "L- importanza tag\u0127hom tidher ukoll mill-fatt li iktar ma ssib minnhom mal-\u0127itan ta' xi knisja tista' tinduna kemm dik kienet tgawdi fama u x'devozzjoni kien hemm marbuta mag\u0127ha.", "Xi graffiti huma tassew sbie\u0127 u fihom x'tara.", "Tassew li mhux kollha saru minn min ma kellux x'jag\u0127mel jew li huma xog\u0127ol tat-tfal.", "Hu minnu li l-bi\u010b\u010ba l-kbira tag\u0127hom juru biss il-linji prin\u010bipali ta' bastiment u ftit li xejn jag\u0127tu xog\u0127ol s\u0127i\u0127 ta' l-attrezzatura tal-arbli, qlug\u0127 u \u0127bula.", "Kultant issib dawk li juru proporzjon e\u017catt bejn i\u017c-\u017caqq jew il-buk tal-bastiment u l-arbli u l-qlug\u0127 tag\u0127hom.", "F'dar privata nstabu graffiti ta' bastimenti tassew fihom x'tara g\u0127ax saru forsi minn min jifhem fis-su\u0121\u0121ett.", "Imqabblin ma' graffiti barranin dawn ta' Malta la huma ag \u0127ar u lanqas a\u0127jar minnhom.", "3", "Meta wie\u0127ed jibda jdur biex isib xi graffit g\u0127andu l-ewwel u qabel kollox i\u0127ares lejn xi fa\u010b\u010bata ta' knisja.", "Hi \u0127a\u0121a tassew kurju\u017ca li ssib wisq i\u017cjed graffiti mal-\u0127itan ta' knejjes filjali jew rurali milli ma' dawk parrokkjali.", "I\u017cda mbag\u0127ad hemm bini ie\u0127or u dawn mhumiex ftit li mal-\u0127itan tag\u0127hom issib xi graffiti.", "Min qatt kien jobsor li ma' hajt ta' kamra nofsha mwaqqa' u li tinsab f'nofs l-g\u0127elieqi g\u0127andek issib g\u0127add minnhom.", "Biex jirnexxilek tara sew il-graffiti trid tersaq qrib lejn xi \u0127ajt u mhux i\u017cjed baxx mit-tielet filata jew og\u0127la mis-seba' wa\u0127da; xi drabi din ir-regola ikollok tiskartaha.", "Mhux l-ewwel darba li jkollok tmur tara l-istess graffit f'hinijiet differenti b'mod spe\u010bjali jekk tkun trid tie\u0127u xi ritratt tajjeb.", "Kull fejn t\u0127ares g\u0127al xi graffiti g\u0127andek tara \u0127sara kbira \u0127afna drabi mag\u0127mulha mill-bniedem i\u017cda xi drabi tkun \u0121ejja minn-natura tal-\u0121ebla g\u0127ax tibda titfarfar.", "Min jaf kemm-il darba tara graffiti m\u0127assrin bi brix ta' vandali fuqhom bla ma dawn ikunu jafu li qed jeqirdu wirt Malti.", "Min jaf kemm-il darba nbarxu \u0127itan, tbaqqnu u nksew bis-siment li qered darba g\u0127al dejjem kull graffit li seta' kien hemm.", "Illum ng\u0127idu li sirna i\u017cjed konxji mill-importanza tag\u0127hom u qed jing\u0127ataw l-attenzjoni li tixirqilhom.", "Ma jezisti kwa\u017ci l-ebda mezz biex tippreserva l-\u0121ebla mit-tmermir naturali tag\u0127ha.", "Kemm tara graffiti fuq \u0121ebel miela\u0127 li taf li ser jinqeredu i\u017cda ma tista' tag\u0127mel xejn \u0127lief li tie\u0127u ritratt u tiddokumenta l-pre\u017cen\u017ca tag\u0127hom.", "\u0126asra li tara xi w\u0127ud li donnhom ma jsibux mezz biex i\u0127arbxu isimhom a\u0127jar minn dak li bih i\u0127assru graffiti ta' mijjiet ta' snin ilu g\u0127ax joborxu fuqhom.", "G\u0127alhekk it-tag\u0127lim dwar l- importanza tag\u0127hom jista' jo\u0127loq b'xi mod mentalita \u0121dida li tqis il-graffiti b\u0127ala wirt nazzjonali, kulturali, socjali u religju\u017c tag\u0127na lkoll.", "Jidher \u010bar meta wie\u0127ed jistudja u jqabbel il-graffiti ta' pajji\u017ci o\u0127ra ma' dawk ta' Malta li huma bhal wirt ta' l-umanita, qisu l-istess id li g\u0127amlet dawk ta' barra hija l-istess wa\u0127da li \u0127admet hawn Malta.", "I\u017cda trid tqis wara kollox li billi l-graffiti juru 4", "sinjali ba\u017ci\u010bi biss trid u ma tridx graffiti mag\u0127mulin minn bnedmin differenti, \u0127afna drabi jixxieb\u0127u.", "Ma ninsewx ukoll li ba\u0127ri li jdur mal-Mediterran kien \u0127afna drabi jie\u0127u u jikkopja dak li kien jara jsir minn ba\u0127rin ta' pajji\u017ci o\u0127ra.", "Mitt bniedem mitt fehma jg\u0127id il-Malti u biex tag\u0127ti tifsira lil xi graffiti trid ikollok \u0127jiel tag\u0127hom.", "Tara perezempju kif tlieta minn-nies jag\u0127tu interpretazzjoni differenti ta' l-istess graffit.", "Min jifhem fl-istorja marittima ta' Malta jkollu t- tentazzjoni li jara u j\u017cid dak li ma jkunx hemm fi graffit.", "Min ma jifhimx fil- bastimenti \u0127afna drabi graffit ma jfisser xejn g\u0127alih.", "Kull graffit fih storja g\u0127al min jaf i\u0127ares sew.", "Fil-g\u017cejjer Maltin instabu graffiti f'siti arkeolo\u0121i\u010bi b\u0127al dawk tal-katakombi ta' San Pawl u tad-Dejr fir-Rabat.", "Dawk ta' \u0126al Tarxien huma l-eqdem graffiti ta' bastimenti fil-Mediterran.", "Instabu o\u0127rajn f'tas-Sil\u0121, \u0126al Far, San Pawl Milqi, l- Ipo\u0121ew tal-Marsa, fis-sotterran tal-Mu\u017cew tal-Katidral fl-Imdina u n\u0127awi o\u0127rajn.", "Xi ftit issibhom mal-\u0127itan tal-knejjes parrokkjali b\u0127al dik ta' \u0126'Attard, \u0126al Tarxien, il-Katidral G\u0127awdex, \u0126al Kirkop, is-Sannat G\u0127awdex, is-Santwarju tal-Mellie\u0127a, il- Grotta ta' San Pawl ir-Rabat, \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121, San \u0120or\u0121 f'\u0126al Qormi u bnadi o\u0127ra wkoll.", "Fil-lista twila tal-knejjes filjali jew tal-kampanja nsibu dik ta' San \u010air fir-Rabat, San Girgor fi\u017c-\u017bejtun, San Pawl Nawfragu fil-Mosta, tal-\u0126las f'\u0126al Qormi, San Blas fis- Si\u0121\u0121iewi, il-parro\u010b\u010ba l-qadima ta' Birkirkara, il-Knisja tal-Vi\u017citazzjoni f'Wied Qirda f'\u0126a\u017c-\u017bebbug, Santu Kristu f'\u0126al G\u0127axaq, il-Vitorja f'\u0126al Qormi u bosta u bosta o\u0127rajn.", "\u017bjara lill-fortifikazzjonijiet ta' Selmun, il-Ponta ta' l-Isla, Bieb is-Sultan fil-Birgu u l- Porvlista ta' Bormla tkun interessanti billi hemm issib bosta graffiti ta' bastimenti u simboli o\u0127ra.", "5", "F'bini pubbliku b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na l-\u0127abs il-qadim G\u0127awdex, il-Palazz San Anton \u0126'Attard jew il-Palazz ta' l-Inkwi\u017citur fil-Birgu g\u0127andek issib bosta u bosta graffiti ta' bastimenti u simboli o\u0127rajn.", "I\u017cda barra dawn il-postijiet li semmejna hemm wisq o\u0127rajn li mhux ta' min i\u0127alli barra i\u017cda g\u0127andu jzurhom biex jara b'g\u0127ajnejh il-wirt li \u0127allewlna missirijietna.", "Meta mbag\u0127ad ni\u0121u biex insemmu l-bini privat li fihom issib ukoll bosta graffiti titfixkel minn fejn ser tibda.", "L-ewwelnett iridu jkunu s-sidien tad-djar li jag \u0127tu l- permess u li jinfurmawk bl-e\u017cistenza tag\u0127hom fi djarhom.", "Meta wie\u0127ed juri interess fi studju b\u0127al dan mhux daqshekk diffi\u010bli li ssib min jifta\u0127lu daru biex ikun jista' je\u017camina l-graffiti.", "Djar f'Bormla, f'\u0126al Qormi, ta' \u010aen\u010b f'G\u0127awdex, f'\u0126a\u017c- \u017bebbu\u0121, fil-Belt, fi\u017c-\u017burrieq, fis-Si\u0121\u0121iewi, fl-Imdina, fin-Naxxar u n\u0127awi o\u0127ra issibilhom bosta graffiti ta' bastimenti.", "Irrid ng\u0127id li x'uhud mill-graffiti ssibhom mal-hitan ta' barra u g\u0127alhekk ma jkollok ebda \u0127tie\u0121a ta' permess biex t\u0127ares lejhom.", "Jekk wie\u0127ed jibda' biex jinteressa ruhu fi studju b\u0127al dan jag\u0127mel tajjeb jekk jibda jfittex xi kitbiet li di\u0121a je\u017cistu i\u017cda fuq kollox ifittex li jie\u0127u forom tag\u0127hom biex wara jsiru tal-gibs.", "Niftehmu, trid issib min jg\u0127inek biex ma tag\u0127milx hsara.", "Illum insibu bosta materjal, spe\u010bi ta' pastellina artifi\u010bjali, biex wie\u0127ed jag\u0127mel forma ta' graffit bla ma jag\u0127mel \u0127sara ta' xejn.", "Ta' min jirsisti biex napprezzaw dan i-wirt tal-graffiti li hu wie\u0127ed interessanti \u0127afna u li juri kif kienu ja\u0127sbuha missirijietna."], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["\u0120o\u0121o' Rummiena", "\u0120o\u0121o' Rummiena in\u0127oloq mill-kittieb prolifiku Albert M. Cassola.", "Cassola esperimenta b'diversi forom letterarji inklu\u017c id-dramm, ir-rumanz, il-poe\u017cija u l-kanzunetta.", "\u010aerti kanzunetti miktuba minnu g\u0127adhom jindaqqu sal-lum.", "Kiteb ukoll l-oratorju dwar San Girgor il-Kbir.", "Cassola kien g\u0127amel karriera fis-settur edukattiv.", "Fl-istorja tal-ktieb Malti kien hemm tliet edizzjonijiet tal-ktieb \u0120o\u0121o' Rummiena.", "L-ori\u0121inali \u0127are\u0121 fl-1954.", "\u0126ar\u0121et edizzjoni o\u0127ra fl-1972 u iktar lejna fl-1991.", "PIN \u0127ar\u0121u t-tielet edizzjoni.", "Interessanti n\u017cidu li l-istess dar tal-kotba kienet \u0127ar\u0121et ukoll Shakespeare g\u0127at-Tfal, adattati minn V.M. Pellegrini u Pinokkju.", "Id-dati msemmijin hawn fuq huma indikattivi u juruna li \u0120o\u0121o' Rummiena huwa l-ewwel karattru letterarju Malti g\u0127at-tfal Maltin.", "Interessanti li Cassola kien iddedika l-ktieb tieg\u0127u lit-tfal ta' Malta u G\u0127awdex.", "Qabel Cassola kien hemm il-\u0120abra ta' Ward mi\u0121bura minn E.B. Vella li kienet intenzjonata b\u0127ala test g\u0127all-iskola u li kienet antolo\u0121ija ta' diversi xejriet u awturi u mhux storja wa\u0127da.", "Cassola jibda l-\u0121rajja tieg\u0127u billi jg\u0127id li kien hemm si\u0121ra tar-rummien f'nofs \u0121nien kbir li kien jinsab fil-g\u017cira \u010bkejkna ta' Maleth \u2013 ir-riferenza hi \u010bara u l-awtur kien qed jirreferi g\u0127al Malta.", "Li ji\u0121ri li r-ri\u0127 iqa\u010b\u010bat rummiena mis-si\u0121ra u minnha jo\u0127ro\u0121 tfajjel, \u0120o\u0121o', li l-awtur jiddeskrivih b\u0127ala tifel \u0127elu u fuq tieg\u0127u.", "U min hemm jibdew l-avventuri diversi.", "Charles Briffa jxebbah waqtiet mill-istorja ta' Cassola ma' Thumbelina, Pinokkju, Alice fil-Pajji\u017c tal-G\u0127e\u0121ubiet u \u0127rejjef folkloristi\u010bi mag\u0127rufa lokalment.", "Fl-2014, erbg\u0127in sena wara mewtu, iben Albert, il-Professur Arnold Cassola g\u0127adda l-manuskritti ta' missieru lill-Biblijoteka tal-Universit\u00e0."], "category": "nonfiction, literary criticism", "source": "Extracted from Gogo_Rummiena.docx"}
{"text": ["L-imsie\u0127ba tal-pro\u0121ett tal-ICT g\u0127all-A\u010b\u010bessibbilt\u03b0 tal-Informazzjoni fit-Tag\u0127lim jixtiequ li bi gratitudni jroddu \u0127ajr lil kull min ikkontribwixxa fil-pro\u0121ett, b'mod partikolari lill-Grupp Konsultattiv tal-Imsie\u0127ba, lill-Esperti tas-Sessjoni ta' \u0126idma g\u0127all-I\u017cvilupp tal-Linji gwida u lil dawk li taw feedback fuq il-Linji gwida.", "Il-lista s\u0127i\u0127a tidher tal-websajt ICT4IAL.", "Il-Linji gwida g\u0127al informazzjoni a\u010b\u010bessibbli huma (OER) biex isostnu l-\u0127olqien ta' informazzjoni a\u010b\u010bessibbli in\u0121enerali u g\u0127at-tag\u0127lim b'mod partikolari.", "Dawn il-Linji gwida ma g\u0127andhomx l-g\u0127an li jinkludu l-informazzjoni dwar l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 disponibbli kollha jew li jkopru kull aspett tal-qasam, i\u017cda li jag\u0127mlu sommarju u jorbtu mar-ri\u017corsi e\u017cistenti u utli li jistg\u0127u jkunu ta' g\u0127ajnuna g\u0127al dawk li mhumiex esperti (ICT).", "L-iskop li ji\u0121u \u017cviluppati dawn il-Linji gwida huwa biex ji\u0121i sostnut ix-xog\u0127ol tal-prattikanti u l-organizzazzjonijiet li ja\u0127dmu fil-qasam tal-edukazzjoni biex jipprovdu informazzjoni a\u010b\u010bessibbli lill-istudenti kollha li je\u0127tie\u0121u u li se jibbenefikaw minn iktar informazzjoni a\u010b\u010bessibbli.", "Il-pro\u010bedura g\u0127all-\u0127olqien ta' informazzjoni a\u010b\u010bessibbli hija universali.", "G\u0127alhekk, dawn il-Linji gwida jg\u0127inu lill-individwi jew lill-organizzazzjonijiet kollha li jixtiequ li jo\u0127olqu informazzjoni li tkun a\u010b\u010bessibli f'formati differenti.", "Il-\u0121ustifikazzjonijiet g\u0127all-i\u017cvilupp ta' dawn il-Linji gwida huma \u010bari \u0127afna kemm fil-politika Ewropea kif ukoll f'dik internazzjonali, li jenfasizzaw l-a\u010b\u010bess g\u0127all-informazzjoni b\u0127ala dritt tal-bniedem. tinkludi sommarju ta' dawn il-politiki ewlenin.", "Fil-Linji gwida se ssib:", "introduzzjoni \u0121enerali, deskrizzjoni tat-termini prin\u010bipali, il-grupp fil-mira u l-kamp ta' applikazzjoni tal-Linji gwida;", "passi biex l-informazzjoni u l-midja jsiru a\u010b\u010bessibbli, inklu\u017c rakkomandazzjonijiet u ri\u017corsi rilevanti;", "e\u017cempji ta' listi ta' kontroll tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 g\u0127al formati spe\u010bifi\u010bi; u", "estensiv li jag\u0127ti definizzjonijiet ta' \u0127idma tat-termini rilevanti.", "Il-Linji gwida jinkludu \u017cew\u0121 passi g\u0127al azzjoni li jibnu fuq xulxin.", "Billi ssegwi l-Linji gwida fil-Pass 1 biex tag\u0127mel tipi differenti ta' informazzjoni a\u010b\u010bessibbli, il-Pass 2 ji\u0121i e\u0127fef, peress li l-informazzjoni a\u010b\u010bessibbli di\u0121\u00e0 tkun disponibbli biex tintu\u017ca fil-midja differenti.", "Il-Linji gwida jag\u0127tu gwida fuq azzjonijiet li g\u0127andhom jittie\u0127du u jing\u0127ataw ri\u017corsi li jag\u0127tu iktar informazzjoni fil-fond.", "Il-Linji gwida \u0121ew \u017cviluppati b\u0127ala OER u huma ma\u0127subin biex ji\u0121u adattati g\u0127all-kuntesti varjabbli u \u017cviluppi teknolo\u0121i\u010bi, kif ukoll biex jikbru mal-u\u017cu.", "Fit-taqsimiet kollha tal-Linji gwida se ssib links g\u0127al spjegazzjoni ta' terminu ewlieni fil-glossarju jew g\u0127al ri\u017corsi esterni.", "Dawn il-Linji gwida \u0121ew \u017cviluppati permezz tal-pro\u0121ett (ICT4IAL) , li kien kofinanzjat tal-.", "Introduzzjoni u razzjonal g\u0127al-Linji gwida", "Waqt dan i\u017c-\u017cmien ta' innovazzjoni teknika, kull persuna potenzjalment tista' ssir awtur ta' informazzjoni li tintu\u017ca g\u0127at-tag\u0127lim, i\u017cda mhux kul\u0127add je\u0127tie\u0121 li jkun espert fl-g\u0127emil tal-informazzjoni a\u010b\u010bessibbli.", "Madankollu, huwa importanti li kul\u0127add ikun konxju li tista' ma tkunx a\u010b\u010bessibbli g\u0127al utenti differenti skont il-mod li fih ti\u0121i ppre\u017centata.", "B\u0127alissa, l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa\u0127\u0127a (WHO) tg\u0127id:", "Iktar minn biljun persuna, madwar 15% tal-popolazzjoni tad-dinja, g\u0127andha xi forma ta' di\u017cabbilt\u00e0.", "Bejn 110 miljun u 190 miljun adult g\u0127andhom diffikultajiet sinifikanti fil-funzjonament.", "Ir-rati tad-di\u017cabbilt\u00e0 qed ji\u017cdiedu min\u0127abba li l-popolazzjoni qed tixjie\u0127 u \u017c-\u017cieda fil-kundizzjonijiet kroni\u010bi tas-sa\u0127\u0127a, fost kaw\u017ci o\u0127ra ().", "Xi 15% tal-popolazzjoni tad-dinja ma tistax ta\u010b\u010bessa l-informazzjoni, sakemm din ma tkunx mag\u0127mula a\u010b\u010bessibbli.", "Fil-Linji gwida, it-terminu '' jintu\u017ca biex jirreferi g\u0127all-grupp fil-mira potenzjali ta' nies li jistg\u0127u jibbenefikaw minn dispo\u017cizzjoni iktar a\u010b\u010bessibbli ta' .", "Din il-fra\u017colo\u0121ija tirrispetta t-terminolo\u0121ija kemm \u2013 UNCRPD (2006) u l-ftehimiet mil\u0127uqa , peress li t-terminu 'b\u017connijiet spe\u010bjali' ta' spiss ikopri medda usa' ta' studenti bi b\u017connijiet addizzjonali minn dawk identifikati b\u0127ala li g\u0127andhom di\u017cabbilt\u00e0 kif definit fil-UNCRPD.", "Issa huwa teknolo\u0121ikament possibbli g\u0127al \u0127afna nies li jo\u0127lqu u jikkondividu l-informazzjoni.", "Barra minn hekk, hemm diversi ri\u017corsi g\u0127al dawn l-awturi biex jitg\u0127allmu kif jo\u0127olqu dokumenti li ma jeskludu lil \u0127add milli ja\u010b\u010bessahom u ju\u017cahom.", "Dan ma je\u0127tie\u0121x lil kull awtur tal-informazzjoni jsir espert fl-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-informazzjoni g\u0127all-forom kollha ta' di\u017cabbilt\u00e0 u/jew b\u017connijiet spe\u010bjali, i\u017cda jfisser li l-awturi kollha g\u0127andhom jimmiraw biex jil\u0127qu standard minimu ta' a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-informazzjoni li hija ta' benefi\u010b\u010bju universali g\u0127all-utenti kollha.", "Huwa kru\u010bjali li ting\u0127ata l-informazzjoni in\u0121enerali\u2013 u informazzjoni g\u0127at-tag\u0127lim b'mod partikolari\u2013 b'mod li jkun a\u010b\u010bessibbli g\u0127all-utenti kollha.", "Meta ti\u0121i pprovduta informazzjoni mhux a\u010b\u010bessibbli g\u0127all-istudenti b'di\u017cabilit\u00e0 u/jew bi b\u017connijiet spe\u010bjali.", "L-informazzjoni li mhix a\u010b\u010bessibbli ma tg\u0127inx lin-nies bl-a\u0127jar mod possibbli u teskludihom milli jibbenefikaw milli jipparte\u010bipaw fi skambju ta' g\u0127arfien.", "Wara li qies din il-lo\u0121ika, \u017cviluppa sett ta' Linji gwida biex jg\u0127in lill-prattikanti jo\u0127olqu materjal a\u010b\u010bessibbli.", "B\u0127ala (OER) \u2013 li tippermetti l-u\u017cu liberu u l-adattament mill-\u0121did minn o\u0127rajn \u2013 dawn il-Linji gwida jimmiraw biex jipprovdu istruzzjonijiet fa\u010bli u pratti\u010bi g\u0127all-awturi biex jo\u0127olqu li tista' ti\u0121i kondivi\u017ca permezz ta' a\u010b\u010bessibbli.", "Il-Linji gwida jistg\u0127u ji\u0121u applikati g\u0127at-tipi kollha tal-informazzjoni prodotta, i\u017cda spe\u010bjalment se jkunu ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127all-istudenti b'di\u017cabbilt\u00e0 u/jew bi b\u017connijiet spe\u010bjali meta ji\u0121u applikati g\u0127all-informazzjoni g\u0127at-tag\u0127lim.", "Madankollu, l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-informazzjoni mhix ta' benefi\u010b\u010bju biss g\u0127all-istudenti b'di\u017cabbilt\u00e0 u/jew bi b\u017connijiet spe\u010bjali, i\u017cda g\u0127andha l-potenzjal li tkun ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127all-istudenti kollha.", "G\u0127alhekk, il-Liji gwida jie\u0127du appro\u010b\u010b inklussiv ukoll u ma jiffukawx fuq id-di\u017cabbilitajiet uni\u010bi.", "X'inhu mfisser 'b'informazzjoni a\u010b\u010bessibbli'?", "Fil-Linji gwida '' tinftiehem kif deskritta tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Di\u017cabbilt\u00e0 b\u0127ala:", "... mi\u017curi adegwati biex ji\u0121i \u017cgurat a\u010b\u010bess lill-persuni b'di\u017cabbilt\u00e0, fuq ba\u017ci ugwali ma' o\u0127rajn, g\u0127at-trasport, l-informazzjoni u l-komunikazzjoni, inklu\u017c u sistemi u g\u0127al fa\u010bilitajiet u servizzi o\u0127rajn miftu\u0127in jew mog\u0127tija lill-pubbliku kemm f'\u017coni urbani u rurali ().", "Dan huwa kun\u010bett usa' li jkopri \u0127afna fatturi ambjentali u fi\u017ci\u010bi.", "Il-Linji gwida jiffukaw fuq qasam wie\u0127ed f'din id-definizzjoni \u2013 l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-informazzjoni.", "Fil-Linji gwida, hija mifhuma b\u0127ala li tirreferi g\u0127al messa\u0121\u0121 jew data li ti\u0121i kkomunikata li tikkon\u010berna kwistjoni spe\u010bifika.", "B'mod spe\u010bifiku, dawn il-Linji gwida jiffukaw fuq l-g\u0127an li jikkondividu messa\u0121\u0121i biex jinfurmaw lill-istudenti u jibnu g\u0127arfien f'ambjent ta' tag\u0127lim.", "Fil-Linji gwida, it-tipi differenti ta' informazzjoni kkunsidrati huma l-kliem, l-imma\u0121ni, l-awdjo u l-vidjo.", "Dawn it-tipi ta' informazzjoni jistg\u0127u ji\u0121u kondivi\u017ci jew imwassla permezz ta' stazzjonijiet differenti tal-midja, b\u0127al dokumenti ri\u017corsi onlajn, vidjows u materjal stampat.", "Dawn l-istazzjonijiet tal-midja normalment ikun fihom tipi differenti ta' informazzjoni b'mod simultanju.", "Fir-rigward tal-istazzjonijiet tal-midja, il-Linji gwida jikkunsidraw kif l-informazzjoni ti\u0121i konvertita f'\u010bertu bl-u\u017cu ta' (pere\u017cempju) programmi tal-edittjar tal-kliem \u2013 u mwassla jew ippre\u017centati lill-utent.", "Fl-edukazzjoni, it-tipi ta' materjali li din tapplika g\u0127alihom jinkludu (i\u017cda mhumiex limitati g\u0127al):", "Materjali ta' tag\u0127lim", "Kontenut tal-kors", "Deskrizzjonijiet tal-kors", "Informazzjoni ta' re\u0121istrazzjoni u sistemi ta' re\u0121istrazzjoni", "Materjal ta' ri\u010berka", "Websajts tal-universitajiet u tal-libreriji", "Katalogi u repo\u017citorji", "softwer u pjattaformi tat-tag\u0127lim.", "hija mifhuma b\u0127ala informazzjoni mog\u0127tija f'formati li jippermettu lil kull student ja\u010b\u010bessa kontenut 'fuq ba\u017ci ugwali ma' o\u0127rajn' ().", "Informazzjoni a\u010b\u010bessibbli idealment hija informazzjoni li:", "tippermetti lill-utenti u lill-istudenti kollha jorjentaw fa\u010bilment lilhom infushom fil-kontenut; u", "tista' tkun effettivament per\u010beputa u mifhuma minn stazzjonijiet ta' per\u010bezzjoni differenti, b\u0127all-u\u017cu tal-g\u0127ajnejn u/jew il-widnejn u/jew is-swaba'.", "L-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 mhix l-istess .", "L-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 hija dwar l-i\u017cgurar li persuni b'di\u017cabbilt\u00e0 u/jew bi b\u017connijiet spe\u010bjali jkollhom a\u010b\u010bess fuq ba\u017ci ugwali b\u0127al kul\u0127add. hija dwar il-\u0127olqien ta' esperjenza effettiva, effi\u010bjenti u sodisfa\u010benti g\u0127all-utenti.", "A\u010b\u010bessibbilt\u00e0 s\u0127i\u0127a 100% g\u0127all-informazzjoni g\u0127al kull utent jew student hija ideal li mhuwiex fa\u010bli biex jintla\u0127aq.", "Madankollu, tippermettilna no\u0127olqu u naqsmu l-informazzjoni b'tali mod li bih il-kontenut ikun adattabbli mill-utent, li jfisser li l-utenti jistg\u0127u jbiddlu l-kontenut skont il-\u0127ti\u0121ijiet tag\u0127hom.", "Diversi termini addizzjonali li g\u0127andhom x'jaqsmu mal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 jidhru tul din ir-ri\u017corsa.", "It-termini rilevanti kollha huma definiti fil-.", "G\u0127al min huma dawn il-Linji gwida?", "L-udjenza ma\u0127suba g\u0127al dawn il-Linji gwida hija kwalunkwe individwu jew organizzazzjoni li to\u0127loq, tippubblika, tiddistribwixxi u/jew tu\u017ca informazzjoni f'ambjent ta' tag\u0127lim.", "Din tinkludi, i\u017cda mhix limitata biss g\u0127al, b\u0127al:", "Persunal tal-iskola", "Librara", "Persunal tal-universit\u00e0", "Uffi\u010bjali tal-komunikazzjoni", "Pubblikaturi", "Gruppi ta' g\u0127ajnuna u organizzazzjonijiet mhux governattivi.", "Huwa importanti li wie\u0127ed jinnota li, g\u0127alkemm awtur individwali jew fornitur tal-informazzjoni jista' jibda diversi azzjonijiet biex itejjeb l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0, l-g\u0127oti ta' informazzjoni a\u010b\u010bessibbli in\u0121enerali u g\u0127at-tag\u0127lim b'mod partikolari jista' jkun me\u0127tie\u0121 l-involviment ta' grupp usa' ta' partijiet interessati, pere\u017cempju:", "Dawk li jie\u0127du d-de\u010bi\u017cjonijiet fl-iskejjel u l-universitajiet li jappo\u0121\u0121jaw appro\u010b\u010bi a\u010b\u010bessibbli u li g\u0127andhom politiki li jkun sar qbil fuqhom dwar l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0;", "Ix-xjenzati tal-kompjuters u l-esperti tat-teknolo\u0121ija tal-informatika (IT) responsabbli mill-istabbiliment ta' pjattaformi a\u010b\u010bessibbli tal-internet, g\u0127odod, websajts u repo\u017citorji fejn tista' ti\u0121i kondivi\u017ca informazzjoni a\u010b\u010bessibbli.", "Il-Linji gwida jiffukaw fuq il-possibiltajiet g\u0127al prattikanti mhux esperti biex jo\u0127olqu informazzjoni a\u010b\u010bessibbli fl-ambjenti tax-xog\u0127ol tag\u0127hom.", "Ir-rakkomandazzjonijiet g\u0127all-organizzazzjonijiet dwar kif isostnu dispo\u017cizzjoni tal-informazzjoni a\u010b\u010bessibbli f'livell organizzattiv \u0121ew \u017cviluppati fil-pro\u0121ett .", "X'g\u0127ajnuna ti\u0121i pprovduta permezz tal-Linji gwida?", "Il-Linji gwida jimmiraw li jkunu liberi mill-kontenut u l-kuntest, i\u017cda joffru xi e\u017cempji konkreti ta' kif jistg\u0127u ji\u0121u applikati g\u0127al sitwazzjonijiet ta' tag\u0127lim differenti.", "Il-Linji gwida jikkunsidraw livelli differenti ta' a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-informazzjoni, li jvarjaw minn istruzzjonijiet professjonali u jinkludu xi aspetti g\u0127all-esperti tal-ICT u tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0.", "Hemm \u0127afna passi li utent tal-IT medju jista' jie\u0127u biex jikseb \u010bertu grad ta' a\u010b\u010bessibbilt\u00e0.", "Madankollu, il-\u0127olqien ta' xi materjali \u2013 b\u0127all-e-books u materjal tat-tag\u0127lim interattiv \u2013 je\u0127tie\u0121 softwer iktar sofistikat milli jkollu a\u010b\u010bess g\u0127alih l-utent medju.", "Dawn il-Linji gwida jiffukaw fuq il-passi li jista' jie\u0127u kull prattikant biex jag\u0127mel l-informazzjoni tat-tag\u0127lim li jipprodu\u010bu kemm jista' jkun a\u010b\u010bessibbli.", "Dawn huma disponibbli b\u0127ala dokument awtonomu, kif ukoll li jsostni t-tiftix f'tipi differenti ta' informazzjoni u midja.", "Il-Linji gwida b\u0127ala OER huma miftu\u0127in g\u0127all-utenti biex jadattaw g\u0127all-kuntest tag\u0127hom, kif ukoll biex jikkummentaw fuqhom u jikkontribwixxu g\u0127alihom.", "Il-Linji gwida jibnu fuq sett ta' premessi:", "Il-passi \u0121enerali biex tinkiseb informazzjoni a\u010b\u010bessibbli huma universali.", "G\u0127alhekk, il-Linji gwida japplikaw g\u0127all-informazzjoni in\u0121enerali u g\u0127all-informazzjoni tat-tag\u0127lim b'mod partikolari.", "Il-Linji gwida jie\u0127du appro\u010b\u010b inklu\u017civ u ma jiffukawx fuq di\u017cabbiltajiet partikolari jew \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "L-isfidi dwar l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-kontenut ivarjaw b'mod enormi skont il-kumplessit\u00e0 strutturali tal-kontenut.", "Pere\u017cempju, ktieb tipiku bestseller strutturalment ikun inqas kumpless minn materjal edukattiv/xjentifiku.", "L-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-materjali tat-tag\u0127lim g\u0127andha sfidi spe\u010bifi\u010bi, pere\u017cempju, interattivit\u00e0 bejn l-istudent u l-kontenut, il-mili tal-formoli jew l-u\u017cu tal-formul li g\u0127alihom it-teknolo\u0121ija g\u0127adha ma tofrix soluzzjonijiet fa\u010bli g\u0127all-dawk li mhumiex esperti fl-ICT.", "F'xi ka\u017cijiet, li tipprovdi informazzjoni a\u010b\u010bessibbli ma jkunx bi\u017c\u017cejjed.", "\u0126afna utenti u studenti b'di\u017cabbilt\u00e0 u/jew bi b\u017connijiet spe\u010bjali je\u0127tie\u0121u a\u010b\u010bess ukoll .", "L-u\u017cu ta' tag\u0127mir assistiv ma jsirx superfluwu bil-provvediment tal-informazzjoni a\u010b\u010bessibbli, i\u017cda jikkumplimentaha.", "Il-fornituri tal-informazzjoni b'mod \u0121enerali u l-informazzjoni g\u0127at-tag\u0127lim b'mod partikolari, m'hemmx b\u017conn ikunu esperti tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 sabiex jinkiseb livell ba\u017ciku ta' a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-informazzjoni.", "Il-Linji gwida ma jkoprux kull pass fil-produzzjoni ta' informazzjoni a\u010b\u010bessibbli, u lanqas ma jibdlu r-ri\u017corsi e\u017cistenti.", "Il-Linji gwida huma punt ta' tluq ikkunsidrat u vvalidat b'attenzjoni biex ti\u0121i prodotta informazzjoni a\u010b\u010bessibbli li twassal g\u0127al ri\u017corsi iktar dettaljati, inklu\u017c deskrizzjonijiet, sessjonijiet tutorjali, rakkomandazzjonijiet jew standards.", "Il-Linji gwida mhumiex ri\u017corsa statika, i\u017cda huma ma\u0127subin biex ji\u0121u addattati g\u0127al kuntesti varji, \u017cviluppi teknolo\u0121i\u010bi u biex jikbru mal-u\u017cu (pere\u017cempju, jistg\u0127u jsiru adattamenti g\u0127al testi b'direzzjoni tal-qari mil-lemin g\u0127ax-xellug).", "Il-Linji gwida jistg\u0127u jg\u0127inu fil-\u0127olqien ta' kontenut \u0121did u a\u010b\u010bessibbli, kif ukoll jg\u0127inu fir-revi\u017cjoni tal-materjal e\u017cistenti.", "B\u0127alissa, it-teknolo\u0121ija tinsab f'fa\u017ci ta' tran\u017cizzjoni dwar il-produzzjoni, id-distribuzzjoni u l-qari ta' informazzjoni a\u010b\u010bessibbli.", "Is-softwer jippermetti lill-utenti jo\u0127olqu \u0127afna materjal f'format a\u010b\u010bessibbli.", "Madankollu, f'teknolo\u0121iji iktar \u0121odda, b\u0127all-e-books, log\u0127ob u applikazzjonijiet tal-mobile, is-softwer g\u0127all-utenti medji biex jo\u0127olqu dan ma jkunx dejjem disponibbli.", "G\u0127alhekk, b\u0127alissa hemm limiti dwar x'jista' jo\u0127loq l-utent medju li g\u0127andu l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 f'mo\u0127\u0127u.", "Min\u0127abba l-limiti tal-produzzjoni ta' informazzjoni a\u010b\u010bessibbli b'softwer medju, hemm azzjonijiet li jistg\u0127u ji\u0121u esternalizzati lil partijiet terzi, b\u0127al spe\u010bjalisti tal-IT jew \u017cviluppaturi tal-web.", "Dawn il-Linji gwida jistg\u0127u jsostnu rekwi\u017citi li g\u0127andhom jissemmew b\u0127ala kriterji fil-pro\u010bess tal-akkwist.", "Dawn il-Linji gwida jibnu fuq \u017cew\u0121 passi g\u0127al azzjoni:", "Il-Pass 1 jiddeskrivi kif tin\u0127oloq informazzjoni a\u010b\u010bessibbli permezz ta' kliem, imma\u0121ni u awdjo.", "Il-Pass 2 jikkunsidra kif il-midja tista' ssir a\u010b\u010bessibbli \u2013 pere\u017cempju, dokumenti elettroni\u010bi, sorsi onlajn jew materjal stampat.", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 passi jibnu fuq xulxin.", "Billi ssegwi l-Linji gwida fil-Pass 1 biex tag\u0127mel tipi differenti ta' informazzjoni a\u010b\u010bessibbli, il-Pass 2 ji\u0121i e\u0127fef, peress li l-informazzjoni a\u010b\u010bessibbli di\u0121\u00e0 tkun disponibbli biex tintu\u017ca fil-midja differenti.", "G\u0127al kull pass, il-Linji gwida jipprovdu rakkomandazzjonijiet dwar kif tipi differenti ta' informazzjoni jistg\u0127u jsiru a\u010b\u010bessibbli.", "Kull rakkomandazzjoni ti\u0121i akkumpanjata minn lista ta' ri\u017corsi disponibbli biex isostnu dan il-pro\u010bess.", "Ir-ri\u017corsi elenkati fit-taqsimiet li \u0121ejjin huma kkategorizzati:", "'fa\u010bli': azzjonijiet li jistg\u0127u jitwettqu b'g\u0127arfien \u0121enerali ta' programmi ta' softwer komuni;", "'avvanzati': azzjonijiet li jistg\u0127u jitwettqu b'g\u0127arfien fil-fond ta' programmi ta' softwer komuni; u", "livelli 'professjonali': azzjonijiet li jistg\u0127u jitwettqu b'iktar g\u0127arfien professjonali ta' softwer u g\u0127arfien \u0121enerali tal-ipprogrammar.", "Sakemm ma jkunx spe\u010bifikat mod ie\u0127or, ir-ri\u017corsi onlajn marbutin mag\u0127hom fil-Linji gwida huma bl-Ingli\u017c.", "L-applikazzjoni tal-Linji gwida billi jsir u\u017cu mir-rakkomandazzjonijiet u r-ri\u017corsi twassal g\u0127al informazzjoni iktar a\u010b\u010bessibbli g\u0127at-tag\u0127lim.", "Pass 1: L-g\u0127emil ta' tipi differenti ta' informazzjoni a\u010b\u010bessibbli", "Taqsima 1: L-g\u0127emil tat-test tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Wa\u0127da mill-iktar kwistjonijet importanti fl-g\u0127emil tat-test a\u010b\u010bessibbli hija l-istruttura tieg\u0127u u l-kapa\u010bit\u00e0 biex tinnavigah (navigabbilt\u00e0).", "'L-istruttura tat-test' normalment tirreferi g\u0127al jekk il-paragrafi humiex fl-ordni t-tajba biex ji\u0121u segwiti mill-utent, li jag\u0127mluha iktar fa\u010bli biex taqra.", "Meta ni\u0121u g\u0127all- tat-test, jkollha tifsira ftit differenti: tirreferi g\u0127al x'jag\u0127milha fa\u010bli biex tinnaviga madwar it-test.", "Kull intestatura ta' kapitolu u kwalunkwe subintestaturi ji\u0121u stabbiliti fil-werrej, l-istess kif inhuma f'dan id-dokument.", "F'karta tal-e\u017cami tista' tirreferi g\u0127all-mistoqsijiet individwali.", "Kull element li huwa importanti \u2013 pere\u017cempju, l-intestatura tal-kapitolu, tabella, figura, mistoqsija tal-e\u017cami \u2013 jista' jing\u0127ata \u010berti attribwiti u ji\u0121i ttikkettjat.", "Ladarba ti\u0121i applikata struttura, l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 ta' dokument titjieb f'\u017cew\u0121 modi.", "L-ewwel, tag\u0127milha iktar fa\u010bli g\u0127al kwalunkwe utent, inklu\u017c dawk li ju\u017caw teknolo\u0121iji assistivi, biex isibu triqithom madwaru.", "It-tieni, tippermetti utent differenti jittrasferixxi t-test f' differenti b'mod iktar fa\u010bli.", "L-istrutturar tal-informazzjoni testwali (test) huwa essenzjali sabiex jag\u0127mluh a\u010b\u010bessibbli g\u0127all-utenti kollha.", "L-informazzjoni testwali ti\u0121i strutturata billi tittikketta b'mod lo\u0121iku elementi differenti fiha, b\u0127all-u\u017cu sekwenzjali tal-intestaturi, sottotitoli deskrittivi u tabelli.", "Dokument strutturat kif suppost jista' ji\u0121i kkonvertit b'mod fa\u010bli fil-format li jippreferi l-utent; pere\u017cempju, dokument ta' test strutturat tajjeb jista' jinqara b'vu\u010bi g\u0127olja u ji\u0121i nnavigat jew o\u0127rajn, filwaqt li j\u017comm l-ordni lo\u0121ika integrata fit-test.", "Iktar ma jkun kumpless it-tqassim vi\u017civ (tabelli, noti f'qieg\u0127 il-pa\u0121na, kaxxi, ikoni, e\u010b\u010b.), iktar ikun importanti li tindika l-ordni lo\u0121iku tal-qari fl-istruttura.", "B'testijiet kumplessi \u0127afna, huwa importanti li tkun taf minn hi l-udjenza fil-mira u tistrutturah kif xieraq.", "F'\u0127afna ka\u017cijiet, ver\u017cjoni iktar issimplifikata tat-test tista' tkun iktar utli g\u0127al medda usa' ta' utenti.", "Huwa partikolarment diffi\u010bli li tag\u0127mel karatteristi\u010bi interattivi f'materjal tat-tag\u0127lim ibba\u017cat fuq test a\u010b\u010bessibbli.", "1.1 Kif tag\u0127mel l-informazzjoni testwali tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "U\u017ca l-e\u0127fef lingwa\u0121\u0121 li huwa adegwat g\u0127ad-dokument tieg\u0127ek.", "U\u017ca daqs ta' punt ta' 12 minimu.", "U\u017ca sans-serif b\u0127al Arial, Helvetica jew Verdana.", "G\u0127at-testijiet onlajn, u\u017ca tipi Verdana, Tahoma u Trebuchet MS, li huma ddisinjati spe\u010bifikament g\u0127all-qari fuq skrin.", "Ippermetti lill-utent ibiddel id-daqs tat-tipa u l-punt kif ikun me\u0127tie\u0121 fit-testijiet onlajn.", "Allinja t-test fuq in-na\u0127a tax-xellug billi tu\u017ca block test (full justification).", "Ipprovdi l-isem s\u0127i\u0127 l-ewwel darba li tu\u017ca abbrevjazzjonijiet u akronimi.", "Ipprovdi struttura lit-test billi tu\u017ca intestaturi definiti minn qabel ('stili') u test prin\u010bipali offrut mis-softwer u\u017cat.", "Dawn l-intestaturi g\u0127andhom isegwu ordni lo\u0121ika.", "U\u017ca intestaturi biss fejn jiddefinixxu struttura, mhux g\u0127all-effetti tat-tipi li g\u0127andhom jenfasizzaw il-kontenut.", "U\u017ca l-funzjonijiet 'Elenki u Numerazzjonijiet' g\u0127al-listi.", "Ni\u017c\u017cel il-lingwa naturali primarja tad-dokument tieg\u0127ek fil-metadata g\u0127ad-dokument.", "Immarka bidliet f'lingwa o\u0127ra fit-test.", "Identifika u ag\u0127ti kliem ewlieni g\u0127at-test tieg\u0127ek.", "\u017bid sommarji qosra tal-kontenut jew tal-kapitolu fejn ikun possibbli.", "Ag\u0127mel in-navigazzjoni fit-testijiet onlajn possibbli bit-tastiera biss jew bix-shortcuts tat-tastiera.", "Kun \u017cgur li l-kuluri u l-u\u017cu tat-tipa grassa u korsiva ma jkunux l-uniku metodu tieg\u0127ek tat-twassil tat-tifsira.", "Kun \u017cgur li l-kombinazzjonijiet tal-kuluri tat-test u l-isfond joffru kuntrast tajjeb \u0127afna.", "Kun \u017cgur li l-kliem u l-grafi\u010bi tieg\u0127ek ikunu jinfthemu b'mod fa\u010bli meta jintwerew ming\u0127ajr kulur.", "Kun \u017cgur li kollha imwassla bil-kulur tkun disponibbli wkoll bla kulur.", "Tiddependix biss fuq il-kulur biex tenfasizza kontenut differenti.", "Ag\u0127ti ekwivalenti mhux bil-kliem (e\u017c. stampi, vidjows u awdjo rrekordjat minn qabel) tat-test tieg\u0127ek.", "Dan huwa ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127al xi utenti, spe\u010bjalment dawk li ma jaqrawx jew persuni li g\u0127andhom diffikult\u00e0 biex jaqraw.", "In-noti f'qieg\u0127 il-pa\u0121na u l-links li b'mod partikolari huma rilevanti biex jikkompletaw/ji\u010b\u010baraw l-informazzjoni fl-elementi prin\u010bipali tal-istruttura tat-test g\u0127andhom ji\u0121u nnumerati u n-numri spe\u010bifikament g\u0127andhom ji\u0121u asso\u010bjati ma' dawn l-elementi prin\u010bipali.", "Ag\u0127ti intestaturi lir-ringieli u l-kolonni tat-tabelli tad-data u ddeskrivi l-kontenut tag\u0127hom f'sommarju.", "Kun \u017cgur li t-tqassim jg\u0127in lid-direzzjoni tal-qari li tag\u0127mel sens fir-rigward tal-kontent (mix-xellug g\u0127al-lemin jew mil-lemin g\u0127ax-xellug, skont il-lingwa u\u017cata).", "Kun \u017cgur li kull link u element ikollu tikketta unika u deskritta sewwa.", "Ag\u0127ti tikketta lill-partijiet tal-formola.", "Ag\u0127mel in-navigazzjoni fit-testijiet onlajn possibbli bit-tastiera biss jew bix-shortcuts tat-tastiera.", "1.2 Ri\u017corsi li jg\u0127inu biex tag\u0127mel l-informazzjoni testwali tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Istruzzjonijiet fa\u010bli", "Load2Learn video tutorials []: il-kreazzjoni ta' dokumenti strutturati u format ta' dokumenti portabbli (PDFs) a\u010b\u010bessibli fil-Microsoft Word", "Books for All [Kotba g\u0127al Kul\u0127add] \u2013 [Test A\u010b\u010bessibbli: Linji gwida g\u0127al Prattika Tajba]: gwida g\u0127all-g\u0127alliema g\u0127al \u0127olqien ta' materjali ta' tag\u0127lim a\u010b\u010bessibbli", "Inclusive Learning Design Handbook \u2013 Introduction []: ri\u017corsi biex jassistu lill-g\u0127alliema, il-kreaturi tal-kontenut, l-i\u017cviluppaturi tal-web u o\u0127rajn fil-\u0127olqien ta' ri\u017corsi edukattivi adattabbli u personalizzabbli", "Accessible Digital Office Document Project []: a\u010b\u010bessibbil\u00e0 fil-word processing, spreadsheet, pre\u017centazzjoni, PDF u fl-applikazzjonijiet tal-e-book", "Istruzzjonijiet avvanzati", "Nifhmu l-istruttura tal-kontenut: Linja gwida dwar il-\u0127olqien ta' kontenut li jista' ji\u0121i ppre\u017centat b'modi differenti ming\u0127ajr ma jitlef l-informazzjoni jew l-istruttura", "L-u\u017cu tal-kulur: Linja gwida W3C dwar l-g\u0127emil distingwibbli tal-kontenut", "Inclusive Learning Design Handbook \u2013 Inclusive EPUB 3 []: ri\u017corsa g\u0127all-\u0127allieqa tal-kontenut u l-edukaturi li jixtiequ ju\u017caw 3", "National Center for Accessible Media []: ri\u017corsi g\u0127all-\u0127olqien ta' materjali edukattivi, tat-televi\u017cjoni, tal-internet u tal-multimedia a\u010b\u010bessibbli", "DIAGRAM Center []: il-\u0127olqien u l-u\u017cu ta' imma\u0121ni a\u010b\u010bessibbli", "Istruzzjonijiet professjonali", "Il-\u0127olqien ta' struttura tat-test adattabbli: il-\u0127olqien ta' kontenut li jista' ji\u0121i ppre\u017centat f'modi differenti ming\u0127ajr ma jitlef l-informazzjoni jew l-istruttura", "biex ikunu permessi pre\u017centazzjonijiet differenti", "fuq il-pa\u0121ni tal-internet", "Ippermetti n-navigazzjoni bix-shortcuts tat-tastiera biex tippermetti li l-kontenut ji\u0121i operat permezz ta' tastiera jew ta' interfa\u010b\u010ba tat-tastiera", "Taqsima 2: L-g\u0127emil tal-imma\u0121ni tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "L-imma\u0121ni jistg\u0127u jg\u0127inu biex iwasslu messa\u0121\u0121.", "Sabiex l-imma\u0121ni jkunu ta' u\u017cu g\u0127al kul\u0127add, l-input vi\u017civ g\u0127andu jkun ippre\u017centat ukoll bl-u\u017cu ta' deskrizzjoni addizzjonali tal-.", "L-imma\u0121nijiet jistg\u0127u jkunu ritratti, tpin\u0121ijiet jew dijagrammi.", "Il-kompitu prin\u010bipali g\u0127all-g\u0127emil tal-imma\u0121ni a\u010b\u010bessibbli huwa li tag\u0127tihom kliem alternattiv.", "2.1 Kif tag\u0127mel l-informazzjoni bba\u017cata fuq l-imma\u0121ni tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Evita li \u017c\u017cid imma\u0121nijiet li ma jag\u0127tu l-ebda informazzjoni addizzjonali, sinifikanti jew ta' valur.", "Evita li tu\u017ca imma\u0121nijiet biex tirrappre\u017centa l-kliem.", "Ag\u0127ti lill-imma\u0121nijiet tieg\u0127ek kliem alternattiv \u2013 deskrizzjoni li tikkondividi l-istess messa\u0121\u0121 b\u0127all-imma\u0121ni vi\u017civa.", "G\u0127id x'qed jintwera u evita deskrizzjonijiet b\u0127al 'imma\u0121ni ta' fil-kliem alternattiv.", "Ag\u0127ti kliem alternattiv g\u0127al kull element mhux bil-kliem.", "Evita l-u\u017cu tal-a\u0127mar, a\u0127dar u isfar u ta' sfumaturi iktar \u010bari ta' gri\u017c.", "U\u017ca bi\u017c\u017cejjed kuntrast ta' kuluri bejn it-test u l-isfond.", "Evita sfondi mhux me\u0127tie\u0121a b'wisq imma\u0121ni, figuri jew kuluri.", "Evita hyperlinks jew kliem mo\u0127bi wara o\u0121\u0121etti o\u0127ra b\u0127al imma\u0121ni.", "Ippermetti li d-daqs tal-imma\u0121ni onlajn ikun kif ikun me\u0127tie\u0121.", "2.2 Ri\u017corsi li jg\u0127inu biex tag\u0127mel l-informazzjoni bba\u017cata fuq l-imma\u0121ni tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Istruzzjonijiet fa\u010bli", "tal-WebAIM: prin\u010bipji u tekniki tal-a\u010b\u010bessibbilt\u03b0 g\u0127all-imma\u0121ni", "Istruzzjonijiet avvanzati", "tal-WebAIM g\u0127all-imma\u0121ni tal-internet", "L-g\u0127emil a\u010b\u010bessibbli li jirrappre\u017centaw il-pro\u010bessi", "Taqsima 3: L-g\u0127emil tal-awdjo tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Ver\u017cjoni tal-awdjo tista' tkun ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127al grupp ikbar ta' utenti, li ma jistg\u0127ux ja\u010b\u010bessaw informazzjoni li hija kondivi\u017ca biss permezz ta' stazzjonijiet vi\u017civi.", "Sabiex l-awdjo jkun a\u010b\u010bessibbli g\u0127al kul\u0127add, g\u0127andu ji\u0121i kondivi\u017c f'kombinazzjoni ma' tip ta' informazzjoni o\u0127ra, b\u0127al kliem jew sostitwit minn vidjow bil-lingwa tas-sinjali.", "3.1 Kif tag\u0127mel l-informazzjoni tal-awdjo tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Ag\u0127ti lill-awdjo tieg\u0127ek ekwivalent tal-kliem.", "Dan huwa kliem li jikkondividi l-istess informazzjoni b\u0127all-vidjow, ming\u0127ajr ma jintilef kontenut importanti.", "It-traskrizzjonijiet u s-sottotitoli deskrittivi huma e\u017cempji ta' ekwivalent tal-kliem.", "Jekk ikun possibbli, ag\u0127ti l-g\u0127a\u017cla tal-enfa\u017ci tal-kliem fl-ekwivalent tal-kliem.", "Ag\u0127ti l-kontrolli tal-volum.", "Ag\u0127ti ekwivalenti vi\u017civi g\u0127all-allerti tal-awdjo.", "Ag\u0127ti alternattivi g\u0127all- tal-awdjo.", "Evita l-bidu awtomatiku tal-awdjo jew il-vidjow.", "Ag\u0127ti funzjonijiet a\u010b\u010bessibbli bit-tastiera ta' fast forward, rewind u pause.", "Ag\u0127ti lill-utent il-possibbilt\u00e0 li jda\u0127\u0127al bookmarks.", "3.2 Ri\u017corsi li jg\u0127inu biex tag\u0127mel l-awdjo tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Istruzzjonijiet avvanzati", "IMS Global Learning Consortium [Konsorzju tal-IMS Global Learning]: g\u0127at-tag\u0127lim", "Standard Internazzjonali \u2013 : rakkomandazzjonijiet g\u0127all-g\u0127emil iktar a\u010b\u010bessibbli tal-kontenut", ": nipprovdu alternattivi g\u0127all-mezzi tal-awdjo", ": referenzi ta' malajr g\u0127ar-rekwi\u017citi u t-tekniki tal- 2.0", ": deskrizzjoni teknika dettaljata tal-linji gwida WCAG 2.0 u l-Kriterji ta' Su\u010b\u010bess tag\u0127hom", ": il-\u0127olqien ta' kotba awdjo navigabbli", "Istruzzjonijiet professjonali", ": Ag\u0127ti alternattivi ekwivalenti g\u0127all-kontenut awditorju u vi\u017civ", "W3C: E\u017cempji ta' ekwivalenti tal-kliem mog\u0127tija g\u0127all-informazzjoni mhux bil-kliem", "W3C:", "W3C:", "Taqsima 4: L-g\u0127emil tal-vidjow tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "L-utenti li ma jistg\u0127ux ja\u010b\u010bessaw l-istazzjonijiet ta' mezzi vi\u017civi je\u0127tie\u0121u deskrizzjoni bl-awdjo g\u0127al dak li jista' jidher.", "L-utenti li ma jistg\u0127ux ja\u010b\u010bessaw l-istazzjonijiet tal-mezzi tal-awdjo je\u0127tie\u0121u dwar id-djalogi u l- tal-awdjo importanti kollha.", "L-utenti li ma jifhmux il-lingwa li tkun qed tintu\u017ca fil-vidjow je\u0127tie\u0121u tad-djalogu.", "L-iskripts dwar il-vidjo huma me\u0127tie\u0121a g\u0127all-utenti li ma jistg\u0127ux ja\u010b\u010bessaw stazzjonijiet tal-mezzi vi\u017civi jew tal-awdjo.", "4.1 Kif tag\u0127mel il-mezzi tal-vidjow tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Ag\u0127ti ekwivalent tal-kliem jew sottotitoli deskrittivi lill-vidjow.", "Immira mhux biss li tag\u0127ti sottotitoli deskrittivi tal-kliem mitkellem, i\u017cda wkoll deskrizzjoni fil-qosor ta' xi jkun qed ji\u0121ri.", "Kun \u017cgur li l-ekwivalent tat-test/l-iskript jew is-sottotitoli deskrittivi jkunu sinkronizzati mal-vidjow.", "Is-sottotitoli deskrittivi huma mod alternattiv g\u0127all-wiri ta' x'jistg\u0127u jisimg\u0127u n-nies.", "L-iskripts ikun fihom l-informazzjoni kollha li jag\u0127ti l-vidjow.", "Kun \u017cgur li l-utent ikun jista' jikkontrolla l-vidjow: ja\u0121\u0121usta l-volum, iwaqqaf il-vidjo.", "Ag\u0127ti funzjonijiet ta' fast forward, rewind u pause.", "Kun \u017cgur li l-vidjow ikun jista' jintwera f' players differenti.", "Kun \u017cgur li l-vidjow ikun jista' jitni\u017c\u017cel.", "Ag\u0127ti alternattivi g\u0127all-vidjow.", "Evita l-bidu awtomatiku tal-vidjow.", "4.2 Ri\u017corsi biex jg\u0127inu tag\u0127mel il-mezzi tal-vidjow tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Istruzzjonijiet fa\u010bli", "Introduzzjoni g\u0127as-", "Istruzzjonijiet avvanzati", "tal-AccessGA: prin\u010bipji, tekniki, ri\u017corsi u rakkomandazzjonijiet", ":", "Istruzzjonijiet professjonali", ": l-inkorporazzjoni ta' vidjow ta' YouTube a\u010b\u010bessibbli u ta' YouTube player fuq websajt", "Pass 2: L-g\u0127emil tat-twassil tal-midja a\u010b\u010bessibbli", "Dejjem iktar, l- li ti\u0121i kondivi\u017ca jkun fiha t-tipi tal-informazzjoni kollha msemmija fil-pass 1: kliem, imma\u0121ni, awdjo u vidjow.", "L-informazzjoni titwassal b\u0127ala ta\u0127lita ta' tipi f'dokumenti , ri\u017corsi bba\u017cati onlajn jew materjal stampat.", "Jekk it-tipi varji ta' informazzjoni jsiru a\u010b\u010bessibbli skont il-Linji gwida fil-Pass 1, ikun e\u0127fef li to\u0127loq \u2013 pere\u017cempju, websajts \u2013 li huma a\u010b\u010bessibbli.", "G\u0127alhekk, l- tat-tipi ta' informazzjoni hija kkunsidrata prerekwi\u017cit g\u0127at-twassil ta' u mhijiex irripetuta hawn ta\u0127t.", "Huwa pre\u017cunt li l-Pass 1 \u0121ie indirizzat.", "Taqsima 1: L-g\u0127emil tad-dokumenti elettroni\u010bi tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Id-dokument elettroniku huwa wie\u0127ed mill-iktar ta\u0127litiet komuni tat-tipi tal-informazzjoni.", "Id-dokumenti elettroni\u010bi jippermettu lill-awturi jinkorporaw stampi, tabelli u vidjows, pere\u017cempju.", "L-informazzjoni fid-dokumenti elettroni\u010bi tista' ti\u0121i mwassla f'dokumenti tal-kliem \u2013 b\u0127al Microsoft Word, Adobe PDF, pre\u017centazzjonijiet jew slajdshows \u2013 jew fil- tal-awdjo \u2013 b\u0127al MP3 jew tejp analogu.", "Filwaqt li l-passi biex tinkiseb a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 s\u0127i\u0127a jistg\u0127u jvarjaw skont l-appro\u010b\u010b u\u017cat, il-fa\u010bilit\u00e0 li biha dawn id-dokumenti elettroni\u010bi jistg\u0127u jsiru a\u010b\u010bessibbli tikber bl-inklu\u017cjoni ta' tipi a\u010b\u010bessibbli ta' informazzjoni.", "Huwa importanti li tinnota li \u0127afna g\u0127odod tal-awtur issa joffru karatteristi\u010bi ta' a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 u g\u0127odod ta' verifika biex ji\u017cguraw li d-dokumenti jin\u0127olqu f'format a\u010b\u010bessibbli.", "PDF a\u010b\u010bessibbli, pere\u017cempju, ta' spiss jibda \u0127ajtu b\u0127ala dokument testwali a\u010b\u010bessibbli.", "\u0126afna karatteristi\u010bi tal-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 ji\u0121u ttrasferiti f'formati differenti.", "Madankollu, skont il-ver\u017cjonijiet tas-softwer, xorta jkun possibbli li karatteristi\u010bi tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 individwali jaf ma ji\u0121ux trasferiti.", "Fil-futur, e-books imtejba jtejbu l-a\u010b\u010bess g\u0127al kull tip ta' kontenut fi standards spe\u010bifi\u010bi b\u0127all- 3 u, b'mod iktar spe\u010bifiku, l-.", "L-e-books jippre\u017centaw sfidi \u0121odda fir-rigward tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 peress li jistg\u0127u jinkludu funzjonalitajiet interattivi, animazzjonijiet u karatteristi\u010bi avvanzati o\u0127ra.", "1.1 Kif tag\u0127mel id-dokumenti elettroni\u010bi tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Spe\u010bifika l-lingwa tad-dokument tieg\u0127ek.", "d-dokument tieg\u0127ek biex tag\u0127tih , billi tu\u017ca l-funzjoni fis-softwer li tkun qed tu\u017ca.", "U\u017ca l-verifika tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 offruta mis-softwer tieg\u0127ek b\u0127ala verifika sempli\u010bi qabel tikkondividi d-dokument.", "U\u017ca l-iktar ver\u017cjonijiet a\u0121\u0121ornati tas-softwer biex to\u0127loq PDF.", "Ver\u017cjonijiet tas-softwer iktar \u0121odda jinkludu karatteristi\u010bi iktar a\u0121\u0121ornati tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0.", "Madankollu, kun \u017cgur li d-dokument elettroniku tieg\u0127ek ikun jista' jintu\u017ca wkoll f'ver\u017cjonijiet iktar antiki.", "Imla l-informazzjoni tal- biex tg\u0127in lill-utenti jsibu l-informazzjoni permezz ta' tfittxijiet fuq l-internet.", "L-informazzjoni minima li g\u0127andha ti\u0121i inklu\u017ca huma t-titolu tad-dokument u l-lingwa naturali prin\u010bipali tad-dokument.", "Inkludi l-elementi rilevanti kollha fl-istruttura tad-dokument tieg\u0127ek.", "Evita li tiskrolja b'mod orizzontali (tiskrolja mix-xellug g\u0127al-lemin jew il-kuntrarju).", "Ag\u0127ti deskrizzjonijiet g\u0127all-partijiet tal-formola.", "1.2 Ri\u017corsi biex jg\u0127inuk tag\u0127mel id-dokumenti elettroni\u010bi tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Istruzzjonijiet fa\u010bli", "Introduzzjoni g\u0127all- g\u0127all-edukaturi, il-produtturi u l-utenti", "Books for All [Kotba g\u0127al Kul\u0127add] \u2013 [Test A\u010b\u010bessibbli: Linji gwida g\u0127al Prattika Tajba]: gwida g\u0127all-g\u0127alliema g\u0127al \u0127olqien ta' materjali ta' tag\u0127lim a\u010b\u010bessibbli", "Inclusive Learning Design Handbook []: ri\u017corsi biex jassistu lill-g\u0127alliema, il-kreaturi tal-kontenut, l-i\u017cviluppaturi tal-web u o\u0127rajn fil-\u0127olqien ta' ri\u017corsi edukattivi adattabbli u personalizzabbli", ": tella' jew ag\u0127ti link g\u0127al PDF biex tivverifika l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tieg\u0127u", ": introduzzjoni u istruzzjonijiet g\u0127al PDFs a\u010b\u010bessibbli", "CATEA", "Vidjow tal-Load2Learn dwar", ": dokumenti a\u010b\u010bessibbli, dokumenti strutturati, kotba tal-awdjo, mill-kliem g\u0127ad-diskors, e-books, produttivit\u00e0 u a\u010b\u010bessibbilt\u00e0", "tal-WebAIM", "tal-CATEA", "tal-CATEA", "Gwida tal-WebAIM dwar", "tal-CATEA", "Istruzzjonijiet avvanzati", "A\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-Adobe Acrobat X", "ibba\u017cat fuq il-", "tal-WebAIM", "tal-WebAIM", "Vidjow tal-Load2Learn dwar", "[EPUB3 a\u010b\u010bessibbli] minn Matt Garrish: e-book b'xejn minn O'Reilly", ": ri\u017corsa ta' informazzjoni biex tassisti u ssostni l-implimentazzjoni tal-istandards DAISY", "biex isib kombinazzjonijiet tal-kuluri a\u010b\u010bessibbli", "Istruzzjonijiet professjonali", "tal-WebAIM", "fuq idpf.org: organizzazzjoni tal-kummer\u010b globali u tal-istandards iddedikata g\u0127all-i\u017cvilupp u l-promozzjoni tal-pubblikazzjoni elettronika u l-konsum tal-kontenut", "\u010aentru DIAGRAM", "Taqsima 2: L-g\u0127emil tar-ri\u017corsi onlajn tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Ir-ri\u017corsi onaljn, b\u0127all-websajts, databases u pjattaformi onlajn, probabbilment jinkludu wkoll it-tipi kollha ta' \u2013 kliem, imma\u0121ni, awdjo u vidjow.", "Hemm \u0127afna ri\u017corsi biex jg\u0127inu jag\u0127mlu r-ri\u017corsi onlajn a\u010b\u010bessibbli u hemm standards internazzjonali li huma rikonoxxuti u adottati b'mod komuni.", "Fil-\u0127olqien tar-ri\u017corsi onaljn, l-iktar pass importanti lejn huwa li til\u0127aq ( 2.0).", "Dawn huma linji gwida g\u0127al utenti avvanzati.", "x'aktarx jesternalizzaw l-i\u017cvilupp tar-ri\u017corsi onlajn.", "F'dan il-ka\u017c, il-punti ta' hawn ta\u0127t jistg\u0127u ja\u0121ixxu b\u0127ala lista ta' kriterji g\u0127all-akkwist u l-g\u0127a\u017cla tal-kuntratturi.", "2.1 Kif tag\u0127mel ir-ri\u017corsi onlajn tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Ag\u0127ti .", "It-tikkettjar tar-ri\u017corsi bil-vokabolarju rilevanti jew bil-karatteristi\u010bi tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 jag\u0127milha iktar fa\u010bli g\u0127all-utent biex isib u rilevanti.", "U\u017ca disinn tal-web responsiv, li jippermetti l-kontenut jadatta g\u0127at-tag\u0127mir tal-\u0127ru\u0121 tal-utenti finali.", "O\u0127loq il-websajt tieg\u0127ek skont il-linji gwida ().", "Ipprovdi mappa tas-sit.", "Ag\u0127ti lill-utenti sens ta' fejn jinsabu meta jkunu fil-websajt tieg\u0127ek.", "U\u017ca l-mekkani\u017cmi tan-navigazzjoni b'mod konsistenti.", "Ipprovdi bi\u010b\u010ba informazzjoni biex tiddetermina fejn ikunu l-utenti (navigazzjoni).", "Ippermetti li l-links u l-intestaturi jkunu navigabbli bl-u\u017cu tat-Tab.", "Ipprovdi shortcuts tat-tastiera g\u0127al links importanti.", "Ipprovdi modi biex tg\u0127in lill-utenti jsibu l-kontenut.", "Inkludi karatteristika ta' tfitxija fuq kull pa\u0121na.", "Offri ordni lo\u0121ika tal-links u l-intestaturi g\u0127all-utenti biex jinnavigaw.", "Aqsam l-informazzjoni tieg\u0127ek fi blokok \u0121estibbli.", "U\u017ca folji tal-istil biex tikkontrolla t-tqassim u l-pre\u017centazzjoni.", "Organizza d-dokumenti tieg\u0127ek sabiex ikunu jistg\u0127u jinqraw ming\u0127ajr il-folji tal-istil.", "O\u0127loq stil ta' pre\u017centazzjoni li jkun konsistenti tul il-pa\u0121ni.", "Ag\u0127ti struttura lil kull pa\u0121na billi tu\u017ca intestaturi definiti minn qabel.", "L-intestaturi tieg\u0127ek g\u0127andhom isegwu ordni lo\u0121ika.", "Inkludi deskrizzjonijiet ta' kliem alternattiv (kliem alt) g\u0127all-imma\u0121ni.", "I\u010b\u010bekkja l-kuntrast tal-kuluri b'g\u0127odod b'xejn.", "Ippermetti l-funzjonalitajiet tal-pa\u0121na kollha biex ikunu indipendenti mit-tag\u0127mir, ji\u0121ifieri jistg\u0127u jintu\u017caw permezz ta' tastiera jew bil-kontroll tal-vu\u010bi pere\u017cempju.", "Kun \u017cgur li \u010b-\u010baqlieq, it-teptip, l-iskrolljar jew l-a\u0121\u0121ornament awtomatiku tal-o\u0121\u0121etti jew tal-pa\u0121ni jkun jista' jitwaqqaf jew jitwaqqaf fuq paw\u017ca.", "Kun \u017cgur li l-fokus tat-tastiera ma jintilifx meta tirrifrexxja l-pa\u0121na.", "Inkludi karateristika biex Tinqabe\u017c in-Navigazzjoni fuq kull pa\u0121na.", "Issepara l-informazzjoni u l-istruttura mill-pre\u017centazzjoni biex ikunu permessi pre\u017centazzjonijiet differenti.", "U\u017ca struttura g\u0127at-titolu, l-intestatura, il-kwotazzjonijiet, l-enfasi tal-blokka tal-kwotazzjonijiet, il-lista.", "Links relatati ma' grupp, identifika l-grupp (g\u0127all-a\u0121enti utenti), u sakemm l-a\u0121enti utenti jag\u0127mlu dan, ipprovdi mod biex taqbe\u017c il-grupp.", "G\u0127at-tabelli tad-data li g\u0127andhom \u017cew\u0121 livelli lo\u0121i\u010bi jew iktar ta' intestaturi tar-ringieli jew tal-kolonni, u\u017ca l-markatura biex tasso\u010b\u010bja \u010b-\u010belloli tad-data u \u010b-\u010belloli tal-intestatura.", "Kun \u017cgur li l-ekwivalenti g\u0127all-kontenut dinamiku ji\u0121u a\u0121\u0121ornati meta l-kontenut dinamiku jinbidel.", "I\u010b\u010bekkja l-pa\u0121ni tal-internet tieg\u0127ek g\u0127al problemi tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 bl-u\u017cu ta' pro\u010bess ta' tliet passi:", "Verifika manwali.", "Verifika awtomatika li tu\u017ca ri\u017corsi b'xejn mog\u0127tija hawn ta\u0127t.", "Test minn utenti affidabbli , b\u0127al , softwer li jkabbar l-iskrins u dettatura tad-d\u0127ul tal-vu\u010bi.", "Ittestja l-pa\u0121ni tieg\u0127ek fil-browser tad-diskors.", "Evita li tiskrolja b'mod orizzontali (tiskrolja mix-xellug g\u0127al-lemin jew il-kuntrarju).", "Ag\u0127ti deskrizzjonijiet g\u0127all-partijiet tal-formola.", "2.2 Ri\u017corsi li jg\u0127inuk tag\u0127mel ir-ri\u017corsi onlajn tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "Il-lista li \u0121ejja ta' ri\u017corsi tinkludi g\u0127a\u017cla ta' g\u0127odod awtomatizzati li jistg\u0127u jintu\u017caw g\u0127all-verifiki tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0.", "Dawn l-g\u0127odod huma estremament ta' valur u utli, i\u017cda jistg\u0127u jag\u0127tu po\u017cittivi u negattivi foloz g\u0127alhekk tiddependix fuqhom biss.", "Istruzzjonijiet fa\u010bli", "[Inizjattiva tal-A\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-Internet]: strate\u0121iji, linji gwida u ri\u017corsi g\u0127all-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-internet", "Istruzzjonijiet avvanzati", ": lista ta' verifika li tippre\u017centa rakkomandazzjonijiet g\u0127all-implimentazzjoni ta' prin\u010bipji li g\u0127andhom x'jaqsmu mal-HTML u tekniki g\u0127al dawk li jfittxu konformit\u00e0 tal-WCAG 2.0", ": ji\u010b\u010bekkja l-validit\u00e0 tal-markatura tad-dokumenti tal-internet fl-HTML, XHTML, SMIL, MathML, e\u010b\u010b.", ": g\u0127odda tal-evalwazzjoni tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-internet", "[Evalwatur tal-A\u010b\u010bessibbilt\u00e0 Funzjonali]: g\u0127odda tal-evalwazzjoni tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-websajts", "Il-Grupp Paciello : jipprovdi valutazzjoni g\u0127addejt/m'g\u0127addejtx g\u0127all-kriterji ta' su\u010b\u010bess tal-kuntrast tal-kuluri tal-WCAG 2.0 u jistimula \u010berti kundizzjonijiet vi\u017civi biex juri kif il-kontenut tal-internet jidher g\u0127an-nies li g\u0127andhom inqas minn 20/20 vi\u017cjoni.", ": WCAG 1.0 u 2.0 u l-verifikatur tal-internet mobileOK (bl-Ingli\u017c, bl-Ispanjol, bil-Katalan u bil-Galizjan)", ": verifikatur tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-internet", "[Validatur Totali]: validatur kollox f'wie\u0127ed tal-(X)HTML, validatur tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0, verifikatur tal-kitba u verifikatur tal-links maqsuma", ": verifikatur tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-internet (bil-Portugi\u017c)", "[E\u017caminatur]: verifikatur tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-internet (bl-Ispanjol)", "MSF&W : biex ji\u010b\u010bekkja l-kuntrast tal-kuluri fuq il-websajts", ": gwida dwar mekkani\u017cmu g\u0127all-utenti biex iwaqqfu g\u0127al paw\u017ca, iwaqqfu jew ja\u0127bu l-kontenut animat", "[G\u0127odda g\u0127all-Anali\u017ci tal-Epilessija tal-Fotosensittivit\u00e0 TRACE]: ri\u017corsa li tista' titni\u017c\u017cel b'xejn biex tidentifika riskji ta' waqfien fil-kontenut tal-internet u s-softwer", "Taqsima 3: L-g\u0127emil tal-materjal stampat tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "G\u0127alkemm id-dokumenti stampati huma diffi\u010bli biex ji\u0121u a\u010b\u010bessati minn \u0127afna uteni , l-u\u017cu kontinwu tad-dokumenti stampati in\u0121enerali \u2013 u spe\u010bjalment fl-ambjenti ta' tag\u0127lim \u2013 se jkompli fil-futur previst.", "L-istampa ma tistax issir a\u010b\u010bessibbli b\u0127all-informazzjoni .", "L-informazzjoni elettronika g\u0127andha l-potenzjal li tintegra l-multimedia; g\u0127alhekk il-kontenut ikun jista' ji\u0121i kondivi\u017c permezz ta' differenti.", "Pere\u017cempju, il-kliem jista' ji\u0121i sostitwit mill-awdjo jew minn vidjow tal-lingwa tas-sinjali.", "Skont id-di\u017cabbilt\u00e0 tal-utent jew tal-istudent u/jew il-b\u017conn spe\u010bjali, jista' jkollhom b\u017conn stazzjon ta' per\u010bezzjoni differenti jew ta\u0127lita ta' stazzjonijiet li l-materjal stampat ma jistax joffri.", "Madankollu, hemm ukoll utenti/studenti li jsibu l-materjal stampat iktar a\u010b\u010bessibbli minn dak elettroniku.", "G\u0127alhekk l-istampar jibqa' importanti i\u017cda ma jistax isir a\u010b\u010bessibbli b'mod universali.", "Alternattiva wa\u0127da g\u0127all-materjal stampat \u2013 bl-istess restrizzjonijiet \u2013 hija l-Braille.", "3.1 Kif tag\u0127mel il-materjal stampat tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "U\u017ca 12 jew 14 jew ikbar.", "U\u017ca tipi sans-serif.", "Ipprovdi kopja elettronika tal-fajl tieg\u0127ek b\u0127ala alternattiva.", "U\u017ca kulur tat-tipa u l-karta skont il-preferenzi tal-utent.", "Ipprovdi modalitajiet alternattivi tad-dokument tieg\u0127ek, b\u0127all-Braille (fuq talba) jew ver\u017cjonijiet stampati kbar.", "Biex to\u0127loq dokumenti stampati kbar minn fajl elettroniku: l-ewwel, u\u017ca x-shortcut tal-keyboard 'ctrl shift A' biex tag\u0127\u017cel il-kliem kollu u mbag\u0127ad u\u017ca x-shortcut tat-tastiera 'ctrl shift >' biex i\u017c\u017cid id-daqs tat-tipa b'mod proporzjonali.", "O\u0127loq u da\u0127\u0127al id-deskrizzjonijiet jew il-kliem alternattiv g\u0127all-hyperlinks, l-imma\u0121nijiet, it-tabelli u t-tipi kollha l-o\u0127rajn ta' kontenut li ma jistg\u0127ux jarawh in-nies b'di\u017cabbilt\u00e0 vi\u017civa g\u0127all-istampaturi tal-Braille.", "3.2 Ri\u017corsi biex jg\u0127inuk tag\u0127mel il-materjal stampat tieg\u0127ek a\u010b\u010bessibbli", "L-applikazzjoni tal-Linji gwida g\u0127al midja differenti u formati spe\u010bifi\u010bi", "Il-listi ta' kontroll ta' hawn ta\u0127t huma ddisinjati g\u0127all-prattikanti u huma e\u017cempji ta' kif il-Linji gwida jistg\u0127u ji\u0121u applikati g\u0127al midja u formati spe\u010bifi\u010bi.", "G\u0127al kull format spe\u010bifiku, issir kombinazzjoni ta' azzjonijiet mill-Pass 1 u Pass 2 biex jintwera kif ji\u0121u applikati r-rakkomandazzjonijiet.", "Dawn il-listi ta' kontroll jistg\u0127u jintu\u017caw biex jikkontrollaw jew jivverifikaw il-materjali ma\u0127luqa.", "Slajdshows u pre\u017centazzjonijiet", "Pass 1:", "Test:", "U\u017ca l-e\u0127fef lingwa\u0121\u0121 li huwa adegwat g\u0127ad-dokument tieg\u0127ek.", "U\u017ca tipi kbar.", "U\u017ca tipa sans-serif b\u0127al Arial, Helvetica jew Verdana.", "U\u017ca l-funzjonijiet 'Elenki u Numerazzjonijiet' g\u0127al-listi.", "Evita ammont e\u010b\u010bessiv ta' informazzjoni fuq slajd wa\u0127da.", "U\u017ca kombinazzjnijiet tal-kuluri tat-test u l-isfond li joffru kuntrast tajjeb \u0127afna.", "Kun \u017cgur li l-kliem u l-grafi\u010bi jkunu jinftehmu b'mod fa\u010bli meta jintwerew ming\u0127ajr kulur.", "Imma\u0121ni:", "Ag\u0127ti lill-imma\u0121ni tieg\u0127ek kliem alternattiv biex jiddeskrivi l-imma\u0121ni.", "U\u017ca bi\u017c\u017cejjed kuntrast ta' kuluri bejn l-imma\u0121ni u l-isfond.", "Evita sfondi b'wisq imma\u0121ni, figuri jew kuluri.", "Evita links jew kliem mo\u0127bi wara o\u0121\u0121etti o\u0127ra b\u0127al imma\u0121ni.", "Awdjo:", "Ag\u0127ti lill-awdjo tieg\u0127ek ekwivalent tal-kliem.", "Ippermetti funzjonijiet ta' kontroll tal-volum, fast forward, rewind u pause.", "Kun \u017cgur li s-sottotitoli deskrittivi jkunu sinkronizzati mal-vidjow tieg\u0127ek.", "Vidjow:", "Kun \u017cgur li s-sottotitoli deskrittivi jkunu sinkronizzati mal-vidjow tieg\u0127ek.", "Pass 2:", "U\u017ca t-tqassim tal-islajds offrut mis-softwer tieg\u0127ek.", "Ikkopja l-kliem mis-slajd fil-parti tan-noti", "Imla l-informazzjoni tal-metadata biex tg\u0127in lill-utenti jsibu l-informazzjoni permezz ta' tfittxijiet fuq l-internet.", "G\u0127odod onlajn jew tat-tag\u0127lim elettroniku", "Pass 1:", "Test:", "U\u017ca l-e\u0127fef lingwa\u0121\u0121 li huwa adegwat g\u0127ad-dokument tieg\u0127ek.", "Aqsam l-informazzjoni tieg\u0127ek fi blokok \u0121estibbli u ugwali.", "U\u017ca l-funzjonijiet 'Elenki u Numerazzjonijiet' g\u0127al-listi.", "Adotta mudelli a\u010b\u010bessibli g\u0127all-konsistenza.", "Kun \u017cgur li l-materjali tat-ta\u0127ri\u0121 onlajn tieg\u0127ek ikunu disponibbli wkoll stampati.", "Kun \u017cgur li t-ta\u0127ri\u0121 onlajn ikun jista' jitwaqqaf g\u0127al ftit \u0127in (paw\u017ca), jitwaqqaf jew jitkompla.", "Imma\u0121ni:", "Ag\u0127ti lill-imma\u0121ni tieg\u0127ek kliem alternattiv biex tiddeskrivihom.", "Evita l-u\u017cu tal-a\u0127mar, l-a\u0127dar u l-isfar u ta' sfumaturi iktar \u010bari ta' gri\u017c.", "U\u017ca kuntrast g\u0127oli ta' kuluri bejn l-imma\u0121ni u l-isfond.", "Evita sfondi b'wisq imma\u0121ni, figuri jew kuluri.", "Awdjo:", "Ag\u0127ti lill-awdjo tieg\u0127ek ekwivalenti tal-kliem.", "Vidjow:", "Kun \u017cgur li s-sottotitoli deskrittivi jkunu sinkronizzati mal-vidjow tieg\u0127ek.", "Pass 2:", "Ag\u0127ti struttura lil kull pa\u0121na billi tu\u017ca intestaturi definiti minn qabel.", "L-intestaturi tieg\u0127ek g\u0127andhom isegwu ordni lo\u0121ika.", "Offri ordi lo\u0121ika tal-links, l-intestaturi u l-funzjonijiet tal-pa\u0121ni kollha g\u0127all-utenti biex jinnavigaw.", "Ipprovdi metadata meta toffri firxa ta' ri\u017corsi.", "It-tikkettjar tar-ri\u017corsi bil-vokabolarju rilevanti jew bil-karatteristi\u010bi tal-a\u010b\u010bessibbilt\u03b0 jag\u0127milha iktar fa\u010bli g\u0127all-utent biex isib informazzjoni a\u010b\u010bessibbli u rilevanti.", "Ag\u0127ti lill-utenti sens ta' fejn jinsabu fil-websajt tieg\u0127ek billi ti\u017cgura li jkun hemm sinjal vi\u017cibbli jew li jinstema' biex jurihom fejn jinsabu fin-navigazzjoni.", "Ag\u0127ti ekwivalent tal-kliem jew sottotitoli deskrittivi lill-vidjow.", "G\u0127all-vidjow, tag\u0127tix biss sottotitoli deskrittivi tal-kliem mitkellem, i\u017cda pprovdi wkoll deskrizzjoni fil-qosor ta' xi jkun qed ji\u0121ri.", "Ag\u0127ti deskrizzjonijiet g\u0127all-partijiet tal-formola.", "Inkludi karatteristika ta' tfittxija fuq kull pa\u0121na.", "Meta tu\u017ca xenarji jew ka\u017cijiet interattivi, kun \u017cgur li jkun disponibbli wkoll l-ekwivalent tal-kliem u li jista' ji\u0121i a\u010b\u010bessat bl-u\u017cu ta' tastiera biss.", "U\u017ca disinn tal-web responsiv, li jippermetti lill-kontenut jadatta g\u0127at-tag\u0127mir tal-\u0127ru\u0121 tal-utenti finali.", "Ippermetti li l-funzjonalitajiet tal-pa\u0121na kollha jintu\u017caw permezz ta' tastiera biss, inklu\u017c il-login, il-launch u l-funzjonijiet tal-istampar.", "Dokumenti PDF", "Pass 1:", "Test:", "U\u017ca l-e\u0127fef lingwa\u0121\u0121 li huwa adegwat g\u0127ad-dokument tieg\u0127ek.", "U\u017ca tipi kbar.", "U\u017ca tipa sans-serif b\u0127al Arial, Helvetica jew Verdana.", "U\u017ca l-funzjonijiet 'Elenki u Numerazzjonijiet' g\u0127al-listi.", "Imma\u0121ni:", "Ag\u0127ti lill-imma\u0121nijiet tieg\u0127ek kliem alternattiv biex tiddeskrivihom.", "U\u017ca kuntrast g\u0127oli ta' kuluri bejn il-kliem u l-isfond.", "Evita sfondi b'wisq imma\u0121nijiet, figuri jew kuluri.", "Evita links mo\u0127bija wara o\u0121\u0121etti o\u0127ra b\u0127al imma\u0121nijiet.", "Pass 2:", "Spe\u010bifika l-lingwa tad-dokument tieg\u0127ek ta\u0127t 'karatteristi\u010bi'.", "Evita li tissejvja d-dokument PDF tieg\u0127ek b\u0127ala imma\u0121ni.", "Itteggja d-dokument tieg\u0127ek.", "U\u017ca l-verifika tal-a\u010b\u010bessibbilt\u03b0 offruta mis-softwer tieg\u0127ek b\u0127ala verifika sempli\u010bi qabel tikkondividi d-dokument.", "U\u017ca l-iktar ver\u017cjonijiet a\u0121\u0121ornati tas-softwer biex to\u0127loq PDF.", "Ver\u017cjonijiet tas-softwer iktar \u0121odda jinkludu karatteristi\u010bi iktar a\u0121\u0121ornati tal-a\u010b\u010bessibbilt\u03b0.", "Imla l-informazzjoni tal-metadata biex tg\u0127in lill-utenti jsibu l-informazzjoni permezz ta' tfittxijiet fuq l-internet.", "Inkludi l-elementi eilevanti kollha fl-istruttura tad-dokument tieg\u0127ek.", "Ag\u0127ti deskrizzjonijiet g\u0127all-partijiet tal-formola.", "Kun \u017cgur li l-a\u010b\u010bessibbilt\u03b0 ma ti\u0121ix kompromessa meta tipprote\u0121i d-dokumenti PDF.", "Glossarju", "Dan il-glossarju tat-termini ewlenin jimmira li jappo\u0121\u0121ja lingwa divi\u017ca g\u0127all-utenti kollha tal-Linji gwida.", "Intu\u017caw sorsi differenti g\u0127ad-definizzjonijiet g\u0127al dan il-glossarju:", "Definizzjonijiet e\u017cistenti li huma di\u0121\u03b0 u\u017cati fil-livell internazzjonali, b'mod partikolari termini ewlenin definiti:", "Fl-Organizzjazzjoni Edukattiva, Xjentifika u Kulturali tan-Nazzjonijiet Uniti (UNESCO) / Microsoft ICT Competency Framework for Teachers [Qafas tal-Kompetenza tal-ICT g\u0127all-G\u0127alliema] (2011)", "Istitut tal-UNESCO g\u0127at-Teknolo\u0121iji tal-Informazzjoni fl-Edukazzjoni / A\u0121enzija Ewropea ICTs in Education for People with Disabilities: Review of innovative practice [ICTs fl-Edukazzjoni g\u0127al Persuni b'Di\u017cabilitajiet: Revi\u017cjoni ta' prattika innovattiva] (2011)", "Kwotazzjonijiet u \u010bitazzjonijiet ewlenin tal-letteratura", "Definizzjonijiet operattivi \u017cviluppati fil-pro\u0121etti u .", "Termini ewlenin", "A\u010b\u010bessibbilt\u00e0 \u2013 L-Artikolu 9 tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti (NU) dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Di\u017cabbilt\u00e0 jiddefinixxi a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 b\u0127ala: 'mi\u017curi adegwati biex ji\u0121i \u017cgurat a\u010b\u010bess g\u0127all-persuni b'di\u017cabbilt\u00e0, fuq ba\u017ci ugwali ma' o\u0127rajn, g\u0127at-trasport, l-informazzjoni u l-komunikazzjoni, inklu\u017c u sistemi u g\u0127al fa\u010bilitajiet u servizzi o\u0127rajn miftu\u0127in jew mog\u0127tija lill-pubbliku kemm f'\u017coni urbani u rurali' () (2).", "A\u010b\u010bessibbilt\u00e0 elettronika \u2013 'jing\u0127elbu l-ostakoli u d-diffikultajiet li jesperjenzaw in-nies meta jippruvaw ja\u010b\u010bessaw o\u0121\u0121etti u servizzi bba\u017cati fuq l-ICTs' () (2).", "Di\u0121itali \u2013 (b\u0127al f'kontenut di\u0121itali, tag\u0127mir di\u0121itali, ri\u017corsi di\u0121itali, teknolo\u0121ija di\u0121itali) \u2013 essenzjalment, kelma o\u0127ra g\u0127all-kompjuters u t-teknolo\u0121ija tal-kompjuters.", "(Il-kompjuters ja\u0127\u017cnu u jippro\u010bessaw l-informazzjoni billi jikkonvertuha f'numri b'figura wa\u0127da \u2013 \u010bifri.) (1).", "Il-\u0127iliet me\u0127tie\u0121a biex tinkiseb kompetenza di\u0121itali.", "Hija bba\u017cata fuq il-\u0127iliet ba\u017ci\u010bi u l-u\u017cu tal-kompjuters biex ti\u0121i rkuprata, ivvalutata, ma\u0127\u017cuna, prodotta, ippre\u017centata u skambjata l-informazzjoni u biex tikkomunika u tipparte\u010bipa f'netwerks kollaborattivi permezz tal-Internet' () (2).", "Disinn iffokalizzat fuq l-utent \u2013 appro\u010b\u010b ta' disinn li jiffoka fuq li jag\u0127mel sistemi u g\u0127odod u\u017cabbli.", "Il-mira hija grad g\u0127oli ta' .", "Di\u017cabbilt\u00e0/indeboliment g\u0127all-istampar \u2013 persuni 'li ma jistg\u0127ux ju\u017caw kotba, gazzetti u rivisti stampati - inklu\u017c dawk bid-disleksja, di\u017cabbilt\u00e0 motorja jew di\u0121enerazzjoni makulari li g\u0127andha x'taqsam mal-et\u00e0' ().", "EDUPUB \u2013 tadatta 'il-funzjonalit\u00e0 3 g\u0127ar-rekwi\u017citi strutturali, u ta' im\u0121iba uni\u010bi tal-pubblikazzjoni edukattiva' (International Digital Publishing Forum [Forum Internazzjonali tal-Pubblikazzjoni Di\u0121itali], 2015)", "Elettronika \u2013 u\u017cata biex tirreferi g\u0127al materjali li huma a\u010b\u010bessibbli minn kompjuter jew tag\u0127mir di\u0121itali ie\u0127or.", "Tista' tinkludi kliem, imma\u0121ni, awdjo, vidjow jew kombinazzjoni ta' dawn.", "EPUB \u2013 format ta' jew kotba elettroni\u010bi.", "B'mod iktar spe\u010bifiku, '.epub hija l-estensjoni tal-fajl ta' format XML g\u0127al kotba u pubblikazzjonijiet di\u0121itali riflussibbli'.", "L-EPUB hija mag\u0127mula minn tliet standards miftu\u0127a prodotti ().", "Format \u2013 kif l-informazzjoni ti\u0121i kkonvertita jew ippakkjata \u2013 b\u0127al programmi li jeditjaw il-kliem jew il-pre\u017centazzjonijiet \u2013 u mwassla jew ippre\u017centati lill-utent.", "It-tmiem fl-ismijiet tal-fajls normalment juri l-format li fih huwa ssevjat, b\u0127al .doc, .docx, .rtf, .xls, .csv, .jpg, .pdf, e\u010b\u010b.", "Fornituri tal-informazzjoni \u2013 kwalunkwe individwu jew organizzazzjoni li to\u0127loq u tiddistribwixxi l-informazzjoni.", "Informazzjoni \u2013 \u0121eneralment mifhuma li tirreferi g\u0127al messa\u0121\u0121 jew data li ti\u0121i kkomunikata li tikkon\u010berna kwistjoni spe\u010bifika.", "B'mod spe\u010bifiku, dawn il-Linji gwida jiffukaw fuq l-g\u0127an li jikkondividu messa\u0121\u0121i biex jinfurmaw u jibnu g\u0127arfien f'ambjent ta' tag\u0127lim.", "Fil-Linji gwida, it-tipi differenti ta' informazzjoni kkunsidrati huma l-kliem, l-imma\u0121ni, l-awdjo u l-vidjo.", "Informazzjoni a\u010b\u010bessibbli \u2013 informazzjoni mog\u0127tija f'formati li jippermettu lil kull student ja\u010b\u010bessa kontenut 'fuq ba\u017ci ugwali ma' o\u0127rajn' ().", "Inklu\u017cjoni elettronika \u2013 'kemm l-ICT inklussiv kif ukoll l-u\u017cu tal-ICT biex jintla\u0127qu objettivi ta' inklu\u017cjoni usa'.", "Tiffoka fuq il-parte\u010bipazzjoni tal-individwi u l-komunitajiet kollha fl-aspetti kollha '.", "Il-politika tal-inklu\u017cjoni elettronika 'timmira li tnaqqas il-lakuni fl-u\u017cu tal-ICT u teg\u0127leb l-esklu\u017cjoni u ttejjeb il-prestazzjoni ekonomika, l-opportunitajiet tax-xog\u0127ol, il-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja, il-parte\u010bipazzjoni so\u010bjali u l-koe\u017cjoni' () (2).", "Itteggjar \u2013 pro\u010bess li jda\u0127\u0127al informazzjoni dwar l-ordni tal-qari, il-fluss u l-istruttura organizzattiva f'dokument elettroniku.", "Konsorzju World Wide Web (W3C) \u2013 'komunit\u00e0 internazzjonali fejn l-organizzazzjonijiet tal-Membri, persunal fulltime u l-pubbliku ja\u0127dem flimkien biex ji\u017cviluppa standards tal-internet. [...]", "Il-missjoni tal-W3C hija li twassal l-internet lejn il-potenzjal s\u0127i\u0127 tieg\u0127ul' () (2).", "Metadata \u2013 tikketta di\u0121itali mog\u0127tija lill-informazzjoni.", "Tinqara b'magna u tg\u0127in fit-tiftix u l-kategorizzazzjoni tal-informazzjoni, b'hekk ittejjeb it-tiftix.", "Midja \u2013 stazzjon li permezz tieg\u0127u tista' ti\u0121i kondivi\u017ca l-informazzjoni.", "Il-midja normalment ikun fiha tipi differenti ta' informazzjoni b'mod simultanju.", "E\u017cempji jinkludu dokumenti elettroni\u010bi, ri\u017corsi onlajn u .", "Qarrej tal-iskrin \u2013 programm ta' softwer imfassal biex jag\u0127ti a\u010b\u010bess minn kompjuter, tablet, mowbajl jew tag\u0127mir di\u0121itali ie\u0127or, billi jaqra l-informazzjoni ppre\u017centata bl-u\u017cu ta' vu\u010bi sintetika.", "Barra mill-qari tal-kliem, qarrej tal-iskrin jippermetti wkoll lill-utent/student jinnaviga u jintera\u0121\u0121ixxi mal-kontenut billi ju\u017caw il-vu\u010bi tag\u0127hom.", "G\u0127all-utenti tal-Braille, il-qarrej tal-iskrin jista' jag\u0127ti wkoll l-informazzjoni bil-Braille.", "Ri\u017corsi Edukattivi Miftu\u0127a (OER) \u2013 definiti b\u0127ala 'ri\u017corsi ta' tag\u0127lim li huma u\u017cabbli, adattabbli g\u0127al \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bifi\u010bi ta' tag\u0127lim u kondivi\u017cibbli b'mod liberu'.", "Definizzjoni o\u0127ra u\u017cata b'mod wiesg\u0127a, promossa , tiddefinixxi l-OER b\u0127ala 'it-tag\u0127lim, l-istudju u r-ri\u017corsi ta' ri\u010berka li jirrisjedu fil-qasam pubbliku jew li \u0121ew rilaxxati ta\u0127t li\u010benzja ta' proprjet\u00e0 intellettwali li tippermetti l-u\u017cu liberu tag\u0127hom u l-adattament mill-\u0121did minn o\u0127rajn'.", "Semantika \u2013 .", "Meta u\u017cata f'konnessjoni mal-g\u0127oti tal-istruttura tal-informazzjoni, tenfasizza l-\u0127tie\u0121a biex tag\u0127ti struttura sinifikanti.", "Skalabbli \u2013 l-abbilt\u00e0 li tbiddel id-daqs u l-fokus tal-informazzjoni skont il-\u0127ti\u0121ijiet tal-utent/l-istudent jew it-tag\u0127mir u\u017cat.", "So\u010bjet\u00e0 tal-informazzjoni \u2013 'so\u010bjet\u00e0 li fiha il-\u0127olqien, id-distribuzzjoni u t-trattament tal-informazzjoni saru l-iktar attivitajiet ekonomi\u010bi u kulturali sinifikanti' ...", "Is-so\u010bjet\u00e0 tal-informazzjoni hija 'kkunsidrata b\u0127ala pass minn qabel me\u0127tie\u0121 g\u0127all-bini ta' So\u010bjetajiet ta' G\u0127arfien' () (2).", "Sottotitoli \u2013 huma ma\u0127suba g\u0127al udjenzi li ma jifhmux il-lingwa u\u017cata fi djalogu.", "Sottotitoli deskrittivi \u2013 huma ma\u0127subin g\u0127al udjenzi li ma jistg\u0127ux jisimg\u0127u d-djalogu.", "B'kuntrast , is-sottotitoli deskrittivi jinkludu wkoll deskrizzjoni ta' min qed jitkellem, kif ukoll \u0127sejjes.", "Sottotitoli deskrittivi fuq g\u0127a\u017cla \u2013 sottotitoli deskrittivi li jistg\u0127u jintg\u0127a\u017clu li jkunu vi\u017cibbli jew inkella le kontra sottotitoli li huma vi\u017cibbli awtomatikament.", "Studenti b'di\u017cabbilt\u00e0 u/jew bi b\u017connijiet spe\u010bjali \u2013 il-grupp fil-mira potenzjali ta' nies li jistg\u0127u jibbenefikaw minn dispo\u017cizzjoni iktar a\u010b\u010bessibbli ta' .", "Din il-fra\u017colo\u0121ija tirrispetta t-terminolo\u0121ija kemm \u2013 UNCRPD (2006) u l-ftehimiet mil\u0127uqa .", "Tag\u0127lim elettroniku \u2013 kwalunkwe forma ta' studju u tag\u0127lim sostnuta b'mod elettroniku.", "(2)", "Tag\u0127lim elettroniku/g\u0127odda onlajn \u2013 g\u0127odda jew sistema li ssostni t-tag\u0127lim onlajn.", "Teknolo\u0121ija \u2013 ta' spiss u\u017cata b\u0127ala kelma o\u0127ra minflok ICT, g\u0127alkemm fil-verit\u00e0 'teknolo\u0121ija' tista' tfisser kwa\u017ci kull tip ta' g\u0127odda jew g\u0127arfien applikat.", "Pere\u017cempju, lapes u karta, lavanji, blackboards u whiteboards huma kollha tipi ta' teknlo\u0121ija tal-kitba (1).", "Teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT) \u2013 'tikkonsisti mill-modi tekni\u010bi kollha u\u017cati biex ti\u0121i \u0121estita l-informazzjoni u tg\u0127in fil-komunikazzjoni, inklu\u017c \u0127ardwer kemm tal-kompjuter u tan-netwerk, kif ukoll is-softwer me\u0127tie\u0121.", "Fi kliem ie\u0127or, l-ICT tikkonsisti f'IT, kif ukoll fit-telefonija, tax-xandir, u t-tipi kollha tal-ippro\u010bessar u t-tra\u017cmissjoni tal-awdjo u l-vidjow' (FOLDOC, i\u010b\u010bitata ) (2).", "Teknolo\u0121iji assistivi (ATs) \u2013 'tag\u0127mir adattiv li jippermetti lill-persuni bi b\u017connijiet spe\u010bjali ja\u010b\u010bessaw kull mezz ta' prodotti u servizzi tekni\u010bi.", "L-ATs ikopru medda s\u0127i\u0127a ta' , minn tastieri personalizzati u softwer li jag\u0127raf id-diskors g\u0127al displejs tal-kompjuter tal-Braille u sistemi ta' g\u0127at-televi\u017cjoni' (Kummissjoni Ewropea, 2011, Inklu\u017cjoni di\u0121itali) (2).", "Test strutturat \u2013 informazzjoni tal-kliem li \u0121iet organizzata b'ordni tal-qari stabbilit u intestaturi li ju\u017caw funzjonijiet ta' softwer b\u0127all-applikazzjoni tal-istili .", "Tipa \u2013 tipografija u\u017cata fis-softwer li jeditja l-kliem.", "Tipa san serif hija tipa ming\u0127ajr nokkli jew daqqiet fl-a\u0127\u0127ar ta' kull ittra.", "Times New Roman hija e\u010b\u010bezzjoni ta' tipa sans serif.", "U\u017cabbilt\u00e0 \u2013 'il-punt sa fejn prodott ikun jista' jintu\u017ca minn utenti spe\u010bifikat biex jintla\u0127qu l-miri spe\u010bifikati b'effika\u010bja, effi\u010bjenza u sodisfazzjon f'kuntest spe\u010bifikat tal-u\u017cu' (Organizzazzjoni Internazzjonali g\u0127all-Istandardizzazzjoni, ISO 9241-11:1998(en)).", "WCAG \u2013 'Linji gwida g\u0127all-A\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-Kontenut tal-Internet (WCAG - Web Content Accessibility Guidelines) hija \u017cviluppata permezz b'kooperazzjoni ma' individwi u organizzazzjonijiet madwar id-dinja, b'mira li jipprovdu standard kondivi\u017c wie\u0127ed g\u0127all-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 tal-kontenut tal-internet' ().", "Web 2.0 \u2013 applikazzjonijiet tal-internet li jiffa\u010bilitaw il-kondivi\u017cjoni tal-informazzjoni interattiva, l-interoperabbilt\u00e0, u kollaborazzjoni fuq il-World Wide Web.", "Websajt Web 2.0 tag\u0127ti lill-utenti tag\u0127ha l-g\u0127a\u017cla libera li jintera\u0121\u0121ixxu jew jikkollaboraw flimkien fi djalogu tal-midja so\u010bjali b\u0127ala kreaturi ta' kontenut i\u0121\u0121enerat mill-utenti f'komunit\u00e0 virtwali, b'kuntrast g\u0127al websajts fejn l-utenti (konsumaturi) huma limitati g\u0127all-wiri passiv tal-kontenut li n\u0127oloq g\u0127alihom.", "E\u017cempji ta' Web 2.0 jinkludu websajts ta' netwerking so\u010bjali, blogs, wikis, websajts ta' kondivi\u017cjoni tal-vidjows, servizzi ospitati, applikazzjonijiet tal-internet'.", "It-terminu 'Web 2.0' jista' ji\u0121i tra\u010b\u010bat g\u0127al Tom O'Reilly u g\u0127all-Konferenza tal-Midja O'Reilly fl-2004 (2)."], "category": "education, policy", "title": "LINJI GWIDA G\u0126AL INFORMAZZJONI A\u010a\u010aESSIBBLI", "date": "2015", "source": "Extracted from Guidelines for Accessible Information_MT.docx"}
{"text": ["\u0120u\u017ceppi Pulis Montebello", "Sergio Grech", "Wie\u0127ed mill-kittieba Maltin li ftit nitkellmu dwarhom hu \u0120u\u017ceppi Pulis Montebello li barra l-kitba kellu diversi interessi o\u0127rajn.", "Fuq kollox kien ukoll negozjant imma interessa ru\u0127u fil-politika kif ukoll fl-agrikoltura.", "Pulis Montebello twieled i\u017c-\u017bejtun fit-8 ta' Ottubru 1873 minn Mikiel Pulis li kien minn \u0126a\u017c-\u017babbar u Maria Montebello li kienet mi\u017c-\u017bejtun.", "G\u0127al \u0127afna snin ftit jew xejn kien mag\u0127ruf dwar Pulis Montebello.", "Robbie Mifsud Bonnici ma nkudiehx fid-Dizzjunarju Bijo-Bibljografiku li kien ippubblika mad-Dipartiment tal-Informazzjoni fl-1960.", "Awturi b\u0127al Professur Arnold Cassola, Monsinjur Lawrenz Cachia, il-Kanonku Dun Joe Abela u dan l-a\u0127\u0127ar l-Avukat Albert Ganado analizzaw il-kontribut tieg\u0127u.", "Anki jekk bejniethom \u0127ar\u0121u b'te\u017cijiet u konklu\u017cjonijiet differenti fuq il-milja tas-snin bnew u sa\u0127\u0127ew il-profil tieg\u0127u.", "Pulis Montebello interessa ru\u0127u fil-politika u kien ikkontesta l-ewwel elezzjoni li saret f'Malta fl-1849.", "Mhux biss qata' figura tajba f'dik l-elezzjoni imma \u0121ab l-akbar ammont ta' voti.", "Kien \u0121ab 717-il vot.", "It-tieni wara Pulis Montebello kien \u0121ie l-Kanonku Filippo Amato, antenat ta' Borg Olivier min-na\u0127a tal-omm.", "Mil-lista tal-votanti nafu li din il-\u0127abta kien qed jg\u0127ix il-Belt Valletta f'numru 165, Strada Stretta.", "Pulis Montebello kien ippubblika Ktieb il-Qari f'Livorno, flimkien ma' Francesco Vella, li kien l-ewwel ktieb kollu kemm hu bil-Malti.", "Il-ktieb kien iddedikat lil Dun Alwi\u0121 Camilleri li kien feta\u0127 skola fi\u017c-\u017bejtun f'nofs s-seklu 19.", "Arnold Cassola jipproponi t-te\u017ci li Pulis Montebello kien qed jid\u0127ol g\u0127all-pubblikazzjonijiet ta' Vella.", "Pulis Montebello kien qaleb g\u0127all-Malti ktieb ta' Patri Soave li s-su\u0121\u0121ett tieg\u0127u jikkon\u010berna l-obbligazzjonijiet li l-bniedem g\u0127andu lejn Alla u lejn g\u0127ajru.", "Nafu wkoll li Pulis Montebello g\u0127ex f'Livorno fejn iltaqa' ma' u g\u0127ex martu Carlotta Berletti.", "Livorno kien belt importanti ta' kummer\u010b u f'Livorno Pulis Montebello ppubblika l-kotba tieg\u0127u.", "Bintu Amelia kienet i\u017c\u017cew\u0121et fi\u017c-\u017bejtun lin-neguzjant Orazio Abela.", "Jidher li Pulis Montebello kellu \u010berta vi\u017cjoni g\u0127al \u017cmienu u kien insista fost l-o\u0127rajn favur universit\u00e0 bla \u0127las.", "Kun\u010bett g\u0127al kollox ricoluzzjonarju meta tqis l-eliti\u017cmu ta' dik il-\u0127abta.", "Pulis Montebello kien ukoll in-neputi ta' Dun Salv Montebello \u2013 \u0127u ommu - li kien \u0127a sehem fil-qawmien kontra l-Fran\u010bi\u017ci.", "Dun Salv kien intbag\u0127at b'su\u010b\u010bess fuq missjoni minn Mikiel Cachia, il-mexxej ta\u017c-\u017bwieten f'dan il-qawmien, biex i\u0121ib l-ikel minn Sqallija.", "Dun Salv kien figuri interessanti.", "Nafu li kien ukoll g\u0127alliem tal-Filosofija fl-Universit\u00e0 ta' Malta u kien sar kappillan ta' Bormla.", "Kien l-ewwel professur li f'Malta okkupa l-Kattedra tal-Filosofija.", "Pulis Montebello ta wkoll ix-xhieda tieg\u0127u lill-Kummissarji Ingli\u017ci John Austin u George Cornewall Lewis.", "Din il-Kummissjoni fost l-o\u0127rajn kien ikkritikat bl-ikrah in-nuqqas ta' impenn tal-Gvern Ingli\u017c f'Malta biex jeduka lill-poplu Malti.", "Ganado jippre\u017centa lil Pulis Montebello b\u0127ala attiv fil-Comitato Generale Maltese li kkampanja favur drittijiet kostituzzjonali g\u0127all-Maltin u anki prekursur ta' esperimenti agrikoli.", "Pulis Montebello hu antenat ta' Alexander Cachia Zammit li fis-snin sittin tas-seklu g\u0127oxrin kien Ministru l-ewwel tal-Emigrazzjoni u x-Xog\u0127ol u wara tas-Sa\u0127\u0127a.", "Miet f'Livorno ta' 72 sena fis-17 ta' Lulju 1885.", "Il-librerija pubblika ta\u017c-\u017bejtun, li tinsab fl-iskola primarja, hija ddedikata g\u0127all-memorja ta' Pulis Montebello.", "Fl-istess ra\u0127al hemm ukoll triq imsemmija g\u0127all-memorja tieg\u0127u.", "G\u0127al iktar qari:", "J. Abela, 'I\u017c-\u017bejtuni \u0120u\u017ceppi Pulis Montebello,' Programm Festa Santa Katerina 2002, G\u0127aqda Mu\u017cikali Beland.", "L. Cachia, \u0126abbew l-Ilsien Malti", "A. Cassola, Francesco Vella", "H. Frendo, Storja ta' Malta, \u017bmien l-Ingli\u017ci \u2013 Is-Seklu Dsatax.", "A. Ganado, 'A Ninteenth Century Merchant, Writer and Politician: Giuseppe Pulis Montebello,' Melita Historica 2012."], "category": "nonfiction, history, biography", "source": "Extracted from Guzeppi_Pulis_Montebello.docx"}
{"text": ["il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126a\u0127a, fi \u017cmien No\u00e8 mela!", "Titkessa\u0127x, \u0127anex!", "\u0126bieb \u0126uttaf . . .", "\u017bmien twil ilu meta kont g\u0127adni teenager bdejt indur ma' Malta u G\u0127awdex infittex u nosserva n-natura.", "Kont naqra kull \u0127a\u0121a li nsib dwar l-annimali u l-pjanti \u0127alli nitg\u0127allem fuq il-flora u l-fawna ta' Malta.", "U x'imkien qrajt li fl-antik il-fkieren tal-ba\u0127ar kienu jbejtu ilhom li waqfu xi mitt sena.", "U kont ng\u0127id \"X'\u0127asra m'g\u0127adhomx ibejtu!\"", "f'pajji\u017cna", "Imbag\u0127ad bdejt nara lukandi", "\u0121odda, ristoranti, dwal, storbju u \u017cvilupp ji\u017cdiedu max-xatt bl-addo\u010b\u010b, bla pjan u bla \u0127sieb, u iktar kont naqta' li xi darba l-fekruna ter\u0121a' tbejjet", "qalbi", "f'pajji\u017cna.", "Barra minn hekk, dak i\u017c- \u017cmien is-sajjieda kienu jaqbdu \u0127afna fkieren u jbig\u0127uhom g\u0127all- brodu!", "Niftakarna nduru l-vannijiet tal- \u0127ut, nixtru l-fkieren li jkunu g\u0127adhom \u0127ajjin u mmorru ni\u0121ru n\u0127arrbuhom fil- ba\u0127ar.", "U llum g\u0127andna erba' bejtiet tal-", "f'pa\u0121na 2 wa\u0127da minnhom di\u0121\u00e0 faqqset 84 fkejruna.", "Affarijiet li jien kont no\u0127lom u nixxennaq g\u0127alihom.", "Allura x'\u0121ara?", "Ne\u0127\u0127ejna l-lukandi?", "Waqqafna l-istorbju?", "G\u0127alaqna r-ramliet g\u0127all-publiku?", "Xejn minn dan, anzi l-bini kompla \u017cdied.", "Allura kif f'daqqa wa\u0127da fl-2012, fl-2016, fl-2018 u fl-2020 bejtulna l-fkieren?", "\u0126add ma jaf, imma tajjeb insemmu li fl-1992 il-fkieren tal-ba\u0127ar saru protetti f'Malta.", "Bis-sa\u0127\u0127a t'hekk aktarx li llum jg\u0127ixu iktar fkieren fil-ba\u0127ar madwarna.", "Ra\u0121uni o\u0127ra tista' tkun li min\u0127abba l-pandemija Covid-19 f'dawn l-a\u0127\u0127ar xhur kien hemm inqas traffiku fil-ba\u0127ar, inqas vapuri, damdim u tni\u0121\u0121is.", "Forsi g\u0127alhekk das-sajf iktar fkieren issugraw jersqu lejn ir-ramliet tag\u0127na.", "Li hu sabi\u0127 hu li da\u017c-\u017cmien meta titlg\u0127alna fekruna l-art, in-nies li jsibuha ma joqtluhiex (kif kienu jag\u0127mlu dari) imma j\u010bemplu g\u0127all-g\u0127ajnuna \u0127alli ji\u017cguraw li l-bejta ma ji\u0121rilha xejn.", "Kellna b\u017conn nuru dan ir-rispett u m\u0127abba lejn l-annimali kollha, fosthom l-g\u0127asafar, il-\u0127ut u l-insetti.", "Forsi er\u0121ajt qed no\u0127lom\u2026", "Victor Falzon L-Editur", "Ritratt ta' Aron Tanti", "Il-fras-servjent jolqot l-g\u0127ajn mhux biss g\u0127ax twil u eleganti imma g\u0127ax g\u0127andu saqajh \u0127omor u twal esa\u0121erat.", "Mill-2011 'l hawn dan l-g\u0127asfur bejjet fir-riserva tal-G\u0127adira kwa\u017ci kull sena.", "Fir-ritratt jidher fer\u0127 frisk ta' din is-sena.", "G\u0127alkemm g\u0127adu ma jistax itir, minn kmieni jibda j\u0127addem il-muskoli tat-titjir li tant se ji\u0121i b\u017connhom f'\u0127ajtu!", "Parti \u017cg\u0127ira minn \u0121liba kbira ta' \u0127ut irqiq.", "Il-ko\u0127ol huma in\u010bova (blue anchovy), i\u010b-\u010bari aktarx tip ta' kurunella (sand-smelt).", "I\u017c-\u017cew\u0121 spe\u010bi huma komuni madwar ix-xtut tag\u0127na.", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet \u0120nien g\u0127an-Natura Amy's Diary Story of Stripey Il-Gawwija Prima Mediterranean Killifish Ag\u0127tiha l-kulur L-istorbju\u017c!", "\u00a9 BirdLife Malta, Awwissu 2020 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Reg.Vol.Org.", "\u0126awwief G\u0127awdxi", "\u0126ajd \u0120dida fis-Salina", "a\u0127barijiet", "Il-\u0127awwiefa (house martin) narawha komuni fil- passa tar-rebbieg\u0127a u tal-\u0127arifa imma f'Malta ma tbejjitx kull sena.", "Jekk tiftakru s-sena l-o\u0127ra (f'Il-\u0126uttafa 153) konna \u0121ibna li bejtet fil-Belt Valletta.", "Dis-sena bejtu \u017cew\u0121 pari, it-tnejn f'Santa Lu\u010bija, ra\u0127al \u017cg\u0127ir f'G\u0127awdex.", "Mill-ewwel bejta tajru mill-inqas \u017cew\u0121t ifrie\u0127 (jidhru fir-ritratt), imma b'xorti \u0127a\u017cina t-tieni bejta nstabet imwaqqg\u0127a.", "Jew ma nbnietx soda bi\u017c\u017cejjed jew xi \u0127add tefg\u0127alha \u0121ebla u faqag\u0127ha.", "Kien x'kien, il-frie\u0127 li kellha fiha mietu.", "Qabel dis-sena, il-\u0127awwiefa darba biss nafu li bejtet f'G\u0127awdex.", "Kien fin-Nadur fl-2002\u2026 tmintax-il sena ilu.", "Jekk ilkom membri \u0127afna snin, konna \u0121ibnieha f'Il-\u0126uttafa 51!", "Dawn in-nies tal-BirdLife qed jibnu \u0127ajd \u0121dida fir- riserva naturali tas-Salina.", "Jekk qatt \u017cortu r-riservi tal- G\u0127adira jew is-Simar, tafu \u017cgur x'inhi \u0127ajd.", "Tkun kamra \u017cg\u0127ira b'\u0127afna twieqi mibnija fil-qalba tan-natura.", "Din qieg\u0127da biex inti tid\u0127ol fiha u fil-kwiet, bil-mo\u0127bi, fil-kenn u bil-kumdit\u00e0 tosserva l-g\u0127asafar bla ma huma jarawk.", "B'hekk tgawdihom bla ma tfixkilhom.", "G\u0127alhekk \u0127ajd (minn hide = tista\u0127ba).", "Din kienet it-tielet \u0127ajd li nbniet fis-Salina.", "B\u0127at-tnejn l-o\u0127ra, tag\u0127ti dritt g\u0127al fuq is-salini, fejn spiss jin\u0121abru \u0127afna g\u0127asafar.", "Prosit guys, u grazzi.", "Wie\u0127ed\u2026 tnejn\u2026 tlieta\u2026 ERBG\u0126A!", "Erba' bejtiet tal-fkieren tal-ba\u0127ar!", "Kif \u017cgur tafu, das-sajf biedu erba' fkieren tal-ba\u0127ar f'pajji\u017cna.", "L-ewwel wa\u0127da fir-Ramla l-\u0126amra, f'G\u0127awdex (kif qrajtu fl-a\u0127\u0127ar Il-\u0126uttafa), imbag\u0127ad", "wa\u0127da kmieni f'Lulju fir-Ramla tal- Mixquqa, u t-tielet u r-raba' ftit \u0121img\u0127at wara fir-Ramla tal-G\u0127adira.", "Meta biedet it-tieni fekruna kien di\u0121\u00e0 rekord g\u0127al Malta f'dawn l-a\u0127\u0127ar", "Ir-Ramla 29 Mejju 2020", "L-G\u0127adira 30 Lulju 2020 11 Awwissu 2020", "mitt sena, a\u0127seb u ara erba' bejtiet!", "Kemm hi \u0127a\u0121a sabi\u0127a li rettili tal-ba\u0127ar b\u0127all-fekruna titla' l-art, u tit\u0127alla tbid fir- ramel bla ma jfixkilha \u0127add.", "Mhux biss, imma ssib nies li lesti jg\u0127addu l-\u0127in \u0127ieles tag\u0127hom jindukraw lejl u nhar il-post tal-bejta sakemm il-bajd ifaqqas u l-fkejruni jo\u0127or\u0121u ji\u0121ru lejn il-ba\u0127ar.", "U kif \u017cgur tafu wkoll, dan di\u0121\u00e0 \u0121ara!", "Faqqsu b'su\u010b\u010bess", "Hekk", "l-ewwel bejta (tar-Ramla) kienet su\u010b\u010bess.", "Fil-bidu t'Awwissu faqqsu 84 fkejruna (minn tqeg\u0127ida ta' 105 bajda) u lkoll \u0121rew lejn il-ba\u0127ar.", "Prosit u grazzi", "lill- voluntiera qag\u0127du li g\u0127assa mal-bejta g\u0127al xahrejn s\u0127a\u0127, u prosit lil Nature Trust u lil ERA li qed jorganizzaw l-g\u0127assa.", "F'Il-\u0126uttafa", "jmiss nittamaw iktar a\u0127barijiet sbie\u0127 hekk kif ifaqqsu l-bejtiet l-o\u0127rajn!", "Grazzi lil Alvin Farrugia g\u0127al xi tag\u0127rif", "Jekk tixtieq tag\u0127mel xi ftit sig\u0127at g\u0127assa mat-tliet bejtiet li baqa' ibg\u0127at imejl lil info@ naturetrustmalta. org jew sibhom fuq Facebook @ naturetrustmalta", "Il-Mixquqa 6 Lulju 2020", "\u0120nien g\u0127an-Natura", "Kif ti\u0121bed in-natura lejn il-\u0121nien tieg\u0127ek", "Fejn hemm l-ilma hemm il-\u0127ajja!", "F'Malta ftit g\u0127andna \u0127abitati bl-ilma \u0127elu, imma anke l-ftit li g\u0127andna g\u0127andhom il-flora u l-fawna tag\u0127hom.", "U\u0127ud minn dawn nistg\u0127u n\u0127ajruhom i\u017curu l-\u0121nien tag\u0127na\u2026 billi nag\u0127mlulhom g\u0127adira!", "Jg\u0127idulha wkoll g\u0127azz tal-ilma.", "Il-lemna (duckweed) hija pjanta \u017cg\u0127ira \u0127afna li aktarx tiksilek il-wi\u010b\u010b tal-ilma.", "Hija to\u0127loq ftit dell b\u017conju\u017c u xi annimali tal-ilma jikluha wkoll.", "Imma tajjeb kultant tne\u0127\u0127i ko\u010b\u010b minnha \u0127alli l-ilma jara ftit dawl.", "Meta ng\u0127idu g\u0127adira m'a\u0127niex infissru xi Lake District.", "Anke f'metru wisa' tista' tag\u0127mel g\u0127adira li \u017c\u017cidlek in-natura fil-\u0121nien.", "Jien hekk g\u0127amilt!", "Fejn l-a\u0127jar?", "Tag\u0127milx l-g\u0127adira ta\u0127t si\u0121ra g\u0127ax timtlielek weraq niexef li bi\u017c-\u017cmien jifga l-ilma.", "Barra minn hekk, jekk t\u0127affer ta\u0127t si\u0121ra aktarx li ssib xi g\u0127erq o\u0127xon.", "Imma lanqas m'g\u0127andek tag\u0127milha g\u0127al kollox fix-xemx, g\u0127ax fis-sajf l-ilma jis\u0127on u l-g\u0127adira tinxiflek.", "L-a\u0127jar li ssib post li jie\u0127u ftit dell u ftit xemx.", "Tajjeb ukoll li ma tkunx mo\u0127bija wisq \u0127alli l-insetti li jtiru jarawha.", "Nixtriha lesta jew nibniha jien?", "Jekk se tixtriha lesta\u2026", "G\u0127adira tista' tag\u0127milha int jew tixtri l-forma lesta.", "Il-lesti jkunu s-soltu ta' plastik o\u0127xon iswed f'diversi daqsijiet u forom u ssib tixtrihom minn \u0127wienet tal- \u0121onna.", "Ag\u0127\u017cel wa\u0127da b'forma irregolari \u0127alli tkun tidher kemm jista' jkun naturali.", "\u0126affer \u0127ofra fil-\u0127amrija, ne\u0127\u0127i \u0121ebel inigge\u017c (li jista' jtaqqabhielek) u qis li l-\u0121nub ikunu livell.", "Ippakkja l-\u0127amrija sew madwar il-forma, t\u0127allix spazji inkella bi\u017c-\u017cmien il-forma ti\u017c\u017caqqaqlek.", "Dawn il-vaski \u0121eneralment ikollhom il-\u0121nub weqfin, g\u0127alhekk wara li tarmahom qieg\u0127ed xi \u0121ebel u tajn biex i\u017c\u017cer\u017caq imqar \u0121enb minnhom.", "B'hekk jekk jaqa' fih gremxul jew insetti jkunu jistg\u0127u jo\u0127or\u0121u bla tbatija.", "Inkella msieken jeg\u0127rqu.", "Jekk trid fawna naturali fl-g\u0127adira titfax \u0127ut tal-ilma \u0127elu g\u0127ax jikollok kollox!", "Din hija g\u0127adira tal-forma, li g\u0127andi fil-\u0121nien.", "Jidher xi \u0121ebel fiha, tajn fil-qieg\u0127 u zokk mimdud fuq il-\u0121enb \u0127alli annimali li jaqg\u0127u fl-ilma jiggranfaw mieg\u0127u u jsalvaw mill-g\u0127arqa.", "Fir-ritratt l-g\u0127adira g\u0127adha mhix lesta minn kollox, baqa' xi \u0127amrija biex tittella' mal-\u0121nub.", "\u0121ebel", "il-forma", "Ippakkja l-\u0127amrija sew", "G\u0127anqbuta tal-brimb qalb il-frieg\u0127i ta' bi\u017cbula tal- ilma", "Qieg\u0127 tal-plastik", "\u0120ebel mad-dawra biex tg\u0127atti l-plastik.", "Dan tag\u0127mlu (1) biex ma jidhirx ikrah, (2) biex tipprote\u0121ih mix- xemx u (3) biex i\u017c\u017comm il-plastik f'postu.", "Dan tifirxu fuq il-plastik fil-qieg\u0127 (1) biex jipprote\u0121i l-plastik u j\u017commu f'postu, (2) biex jidher iktar naturali, (3) biex i\u0127affru u jbidu fih annimali \u017cg\u0127ar tal-g\u0127adajjar u (4) biex fih iqabbdu l-g\u0127eruq il-pjanti tal-g\u0127adira.", "Plastik o\u0127xon (liner) li tifirxu fil-qieg\u0127 biex l-ilma jibqag\u0127lek fl-g\u0127adira u ma ja\u0127rablekx g\u0127al \u0121ol-\u0127amrija.", "Tixtrih bil-metru minn \u0127wienet tal-\u0121onna jew ta\u017c-\u017cebg\u0127a.", "mqass tal-ilma", "Jekk se tibniha inti\u2026", "Jekk tibni l-g\u0127adira inti tista' tag\u0127milha l-forma e\u017catt kif tridha, u aktarx ti\u0121ik tidher iktar naturali.", "Per\u00f2 sintendi tie\u0127u ftit iktar xog\u0127ol u \u0127in.", "\u0126affer \u0127ofra fil-\u0127amrija u tiha forma naturali (mhux tonda jew kwadra), bil-\u0121nub jin\u017clu bil-mod lejn il-qieg\u0127.", "Tag\u0127milx il-fond kullimkien l-istess biex annimali u pjanti differenti jsibu l-fond li j\u0127obbu jg\u0127ixu fih.", "Tag\u0127milhiex baxxa wisq inkella l-ilma jis\u0127on \u0127afna fis-sajf u l-\u0127ajja tmut.", "Tajjeb ikollok parti fonda xi 60\u010bm.", "Il-qieg\u0127 jista' jkun tal-plastik (ara l-istampa ta' fuq) jew tas-siment (ara r-ritratti fuq il-lemin).", "Bis- siment ti\u0121ik iktar b'sa\u0127\u0127itha u tkun tifla\u0127 g\u0127as-s\u0127ana tax-xemx.", "Jekk g\u0127andek xi \u0127add id-dar jaf i\u0127allat is- siment u r-ramel u japplikah bil-kazzola, \u0121enninhom biex jg\u0127inuk :).", "Meta jinxef u timlieh l-ewwel darba bl-ilma \u0127alli l-ilma joqg\u0127od \u0121urnata imbag\u0127ad battal l-g\u0127adira u xxxuttaha.", "B'hekk te\u0127les minn kimi\u010bi li jo\u0127or\u0121u mis- siment.", "Imbag\u0127ad er\u0121a' imla.", "U\u017ca dejjem ilma tal-bir jew tax-xita.", "Hawn \u0127afna pjanti tal-ilma \u0127elu u dawn tista' tie\u0127u \u017c-\u017cerrieg\u0127a tag\u0127hom minn post b\u0127al Wied il-Qlejg\u0127a.", "Il-bi\u017cbula tal-ilma tag\u0127mel \u0127afna fjuri u ddum \u0127afna twarrad.", "Iz-zkuk joffru \u0127abitat g\u0127all-brimb, u l-\u0127afna zkuk \u0127er\u0121in mill-ilma tajbin biex jitilg\u0127u mag\u0127hom il- frie\u0127 tal-mazzarelli li jkunu waslu biex jinbidlu f'adulti.", "Pjanti o\u0127rajn tajbin huma l-litrum tal-ilma, il-\u0127ass", "tal-ilma u l-karfus tal-ilma.", "fer\u0127a ta' ninfa", "Ftit ftit jibdew jitfa\u010b\u010baw l-annimali wa\u0127edhom: mazzarelli (dragonflies), dami\u0121elli (damselflies) u ninfi (mayflies) jin\u017clu jbidu fl-ilma u \u017c-\u017cg\u0127ar tag\u0127hom jg\u0127ixu fl-g\u0127adira g\u0127al \u017cmien twil sa ma jo\u0127or\u0121u biex isiru adulti.", "Forsi jitfa\u010b\u010balek xi \u017crin\u0121 ukoll, b\u0127alma", "G\u0127addas it-truf tal-plastik forma ta' trinka u mlieha bil-\u0121ebel.", "B'hekk ta\u0127bi t-tarf a\u0127jar u l-\u0121ebel i\u017comm il-plastik sod.", "Imbag\u0127ad g\u0127atti kollox bil-\u0127amrija.", "Qieg\u0127 tas-siment", "G\u0127adira li bnejna bis-siment fil-\u0120nien Dinja Wa\u0127da tal-iskola sekondarja tal- Imrie\u0127el.", "Fir-ritratt jidher se\u0127ibna Charles Gauci jifrex xibka tal-fildiferru li fuqha mbag\u0127ad ta kisja siment.", "Bix-xibka s-siment jissa\u0127\u0127a\u0127 u inqas jixxaqqaq.", "Fil-qieg\u0127 ta\u0127t ix-xibka u s-siment frixna wkoll il-plastik, biex f'ka\u017c ta' xquq fis- siment l-ilma xorta ma jintilifx fil-\u0127amrija.", "L-istess g\u0127adira sitt xhur wara!", "tfa\u010b\u010ba fl-g\u0127adira tal-\u0121nien tieg\u0127i!", "Jekk taf xi \u0127add li g\u0127amel g\u0127adira naturali itolbu ftit tajn u ftit mill-ilma.", "Fih jaf ikun hemm bajd ta' diversi \u0127lejjaq, fosthom bebbux tal-ilma \u0127elu u mqass tal- ilma (backswimmer).", "Qatt taqbad annimali mis-selva\u0121\u0121 g\u0127ax tkun qed tfaqqar lin-natura.", "Qatt tixtri annimali indi\u0121eni minn pet shop g\u0127ax t\u0127ajjar lis-sidien ikomplu jaqbdu mis-selva\u0121\u0121.", "Waww, post perfett g\u0127alija!", "bebbuxu tal-ilma \u0127elu", "Jien jisimni vjolett.", "mazzarell", "Ritratt ta' Aron Tanti \u2013 me\u0127ud fl-in\u0127awi ta' \u0120ebel \u010aantar", "Conservation Project (KCP)", "Il-budakkra \u017cebbu\u0121ija (peacock blenny) hija \u0127uta \u017cg\u0127ira u komuni.", "Tg\u0127ix f'ilma baxx \u0127afna max-xatt spe\u010bjalment fejn hemm i\u010b-\u010bag\u0127aq.", "Jekk ikollok bi\u010b\u010ba \u0127ob\u017c \u017cg\u0127ira malajr tag\u0127mel \u0127bieb ma' dil-\u0127uta \u0127elwa g\u0127ax tispi\u010b\u010ba ti\u0121i tiekol minn idek!", "Ma, \u017cebbu\u0121ija g\u0127ax minn \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121?", "Le, ru\u0127i, g\u0127ax parti minnha lewn i\u017c-\u017cebbu\u0121a.", "L-istorbju\u017c!", "Il-wer\u017cieq ta' binhar (cicada) huwa wie\u0127ed mill-iktar annimali storbju\u017ci fid-dinja!", "Dak il-\u0127oss qawwi jag\u0127mlu r-ra\u0121el biex ji\u0121bed lejh xi wer\u017cieqa, biex forsi tie\u0127u grazzja mieg\u0127u :)", "Minbarra wer\u017cieq ta' binhar, jg\u0127idulu wkoll \u017car\u017cur, \u017cer\u017cur, \u010bikada u g\u0127a\u017c\u017ciela.", "\u017ber\u017cur huwa wkoll l-isem ta' tip ta' ba\u0127rija.", "Veru li l-\u0127oss tieg\u0127u j\u0121en\u0121illek widnejk, imma kemm hu isba\u0127 mill- \u0127sejjes tat-traffiku, murtali bil-bomba, tiri tas-snieter, ajruplani fil-baxx\u2026", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Ma\u0127luq g\u0127all-ajru!", "G\u0127ajnejn kbar b'vista tajba, importanti biex jara l-insetti \u017cg\u0127ar li jrid jaqbad waqt li jkun qed itir.", "Munqar \u017cg\u0127ir imma \u0127alq enormi.", "Tajjeb biex i\u017commu miftu\u0127 waqt li qed jikka\u010b\u010bja biex jaqbad kemm jifla\u0127 nemus u insetti \u017cg\u0127ar o\u0127rajn.", "\u0120wiena\u0127 twal, irqaq u \u0121ejjin g\u0127all-ponta, il-forma perfetta g\u0127all-igglajdjar.", "\u0126lief fi \u017cmien il-bejta, ir-rundun jg\u0127ix \u0127ajtu kollha jtir.", "Kapa\u010bi jiekol, jitnaddaf u anke jorqod waqt li jtir.", "Biex ma jeg\u0127jiex jag\u0127mel \u0127afna \u0127in jigglajdja, ji\u0121ifieri jtir bla ma jaqdef il-\u0121wiena\u0127.", "Saqajn \u017cg\u0127ar \u0127afna (fit- titjir ma jidhrux).", "Mhux tajbin g\u0127all-mixi imma perfetti biex jiggranfa ma' xifer ta' rdum jew \u0121enb ta' bini biex jid\u0127ol fil-bejta.", "Dari kienu ja\u0127sbu li r-rundun lanqas biss g\u0127andu saqajn \u2013 fil-fatt l-isem xjentifiku tieg\u0127u apus bil-Latin tfisser bla saqajn!", "Isem xjentifiku Apus apus Isem bl-Ingli\u017c Common Swift Daqs 16\u010bm Medda 40\u010bm Pi\u017c 38g Ikel Nemus, insetti \u017cg\u0127ar \u0126abitat Bera\u0127, raba', bwar, bliet, irdum Status Komuni fil-passa, xi pari jbejtu", "\u0120isem mislut u erodinamiku biex ma jfixklux fit-titjir.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal- kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Id-daqs proprju ta' bajda tar-rundun", "Ir-rundun ma jbejjitx fis-si\u0121ar imma fi xquq kennija fejn ikollu saqaf fuq rasu.", "Il-mara s-soltu tbid \u017cew\u0121 bajdiet, li jfaqqsu wara xi tliet \u0121img\u0127at.", "Il-bejta fir-ritratt kienet f'rokna kennija f'bini antik fl-Imdina.", "Dawn il-ventilaturi dojoq ta' dar fi triq fl-Imsida wkoll sabhom komdi r-rundun.", "Wie\u0127ed mill-ewwel postijiet li beda jbejjet fihom kienu dawn ix-xquq fil- bini tal-knisja tal- Mellie\u0127a", "Iss \u0127ej!", "Fin-natura r-rundun ibejjet fi xquq fis-sisien weqfin.", "Ibejjet ukoll fl-g\u0127erien, b\u0127al dan l-g\u0127ar mal-ba\u0127ar fl- in\u0127awi tax-Xlendi f'G\u0127awdex.", "Ir-rundun huma ikbar mill- g\u0127asafar tal-bejt u spiss ike\u010b\u010buhom mix-xquq biex ibejtu fihom huma flokhom!", "Fl-antik ir-rundun kien ibejjet regolari f'Malta imma wara l-1909 waqaf ibejjet g\u0127al kwa\u017ci seklu s\u0127i\u01271!", "Mill-2007 'il quddiem re\u0121a' beda jbejjet kull sena f'numri \u017cg\u0127ar f'xi n\u0127awi b\u0127all-Mellie\u0127a, Tas- Sliema u l-Mosta.", "Illum ibejtu xi 40\u201350 par kull sena u n-numru aktarx li bil-mod qieg\u0127ed ji\u017cdied.", "1Bejjet ukoll darba fl-1996.", "Wied fil-b\u017conn!", "Appell g\u0127al G\u0127ajn Ri\u0127ana", "G\u0127ajn Ri\u0127ana huwa wied twil (xi 4km) u sabi\u0127 bejn il-Mosta u Burmarrad.", "G\u0127al diversi xhur tas-sena dan il-wied i\u017comm l-ilma u jo\u0127loq ambjent naturali rari f'pajji\u017cna.", "Fih bejjet kemm-il darba l-gallozz iswed (moorhen) u dis-sena anke l-bufula tal- qasab (reed warbler).", "Fl-in\u0127awi ntlem\u0127u wkoll g\u0127asafar rari b\u0127all-gallozz tal-faxxi (Baillon's", "crake) u l-bekka\u010b\u010b ta' Mejju (great snipe), u fl-ilma jbidu diversi spe\u010bi ta' mazzarelli.", "Fost il-flora tal-wied jikber i\u010b-\u010bfolloq tal-ilma (sanicle-leaved water crowfoot), \u0121ojjell ta' fjura.", "B'xorti \u0127a\u017cina dal-wied g\u0127adu mhux im\u0127ares.", "Spiss jin\u017clu ka\u010b\u010baturi jisparaw fuq g\u0127asafar protetti.", "Isir ukoll \u0127afna rimi ta'", "Nie\u0127du \u0127afna art min-natura g\u0127all-i\u017cvilupp.", "Xieraq kultant nag\u0127tuha xi \u0127a\u0121a lura!", "skart u parke\u0121\u0121 bl-addo\u010b\u010b.", "Wied G\u0127ajn Ri\u0127ana jixraqlu \u0127arsien u kura xierqa, jekk mhux kollu mqar parti minnu."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-HUTTAFA-159-low-res.pdf"}
{"text": ["il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Fenek Selva\u0121\u0121", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126bieb \u0126uttaf . . .", "Frie\u0127 tal-fekruna komuni \u0127er\u0121in mit-tieni bejta fir-ramla tal-G\u0127adira.", "l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at kellna a\u0127bar sabi\u0127a u a\u0127bar kerha fuq in- natura.", "jimpurtak min-natura ma tag\u0127tix bi\u010b\u010ba art kbira lil nies li joqtlu l-g\u0127asafar g\u0127all-gost.", "L-a\u0127bar sabi\u0127a kienet li komplew faqqsu l-bejtiet tal-fkieren tal-ba\u0127ar, u salvaw iktar minn 300 fkejruna (ara pa\u0121na 3).", "Din l-a\u0127bar turi kemm g\u0127ad hawn nies li jridu jg\u0127inu lin-natura.", "L-a\u0127bar kerha kienet li bi\u010b\u010btejn art enormi spi\u010b\u010baw f'idejn il-ka\u010b\u010baturi u n-nassaba (ara pa\u0121na 16).", "Din l-a\u0127bar turi kemm g\u0127ad hawn nies li ma jimpurtahomx min-natura.", "G\u0127ax kieku L-ista\u0121uni tal-qtil", "ka\u010b\u010ba g\u0127all-g\u0127asafar", "ka\u010b\u010ba g\u0127as-summien", "ka\u010b\u010ba g\u0127all-fenek", "Mejju", "\u0120unju", "Di\u010bembru", "Jekk t\u0127obb in-natura, lil dawn in-nies g\u0127assishom a\u0127jar, mhux tag\u0127tihom art kbira fejn \u0127add ma jit\u0127alla jara x'qed jag\u0127mlu.", "Jekk trid tg\u0127in lin-natura, l-imsa\u0121ar kabbarhom, ikkurahom u ndukrahom, mhux tafdahom f'idejn min jeqred in- natura!", "Il-Mi\u017cieb u L-A\u0127rax huma \u017cew\u0121 imsa\u0121ar kbar fl-in\u0127awi tal-Mellie\u0127a. t\u0127awlu mill-gvern fis-snin Kienu \u0126amsin (1950s) u Sittin (1960s) u anke l-BirdLife kienet tg\u0127in fit-ta\u0127wil.", "Meta s-si\u0121ar kibru bdew jintu\u017caw mill- ka\u010b\u010baturi biex jisparaw fihom.", "Matul dawn", "l-a\u0127\u0127ar 15-il sena l-BirdLife Il-Mi\u017cieb u L-A\u0127rax, u kull sena rat g\u0127exieren ta' g\u0127asafar protetti jinqatlu, u rrappurtat lill-pulizija \u0127afna ka\u010b\u010baturi li nqabdu jiksru l-li\u0121i.", "Issa l-BirdLife mhux \u0127a tkun tista' iktar tg\u0127asses f'dawn il-postijiet, g\u0127ax waqt li jkunu g\u0127all-ka\u010b\u010ba (g\u0127al disa' xhur fis-sena) il-ka\u010b\u010baturi g\u0127andhom il-poter ike\u010b\u010buna.", "U \u0127a jke\u010b\u010bu lil kul\u0127add, anke lilek u lill-familja tieg\u0127ek.", "ka\u010b\u010ba g\u0127all-g\u0127asafar", "Pass ie\u0127or lura fil- \u0127arsien tal-ambjent!", "Victor Falzon L-Editur", "Fenek Selva\u0121\u0121 Wild Rabbit Oryctolagus cuniculus", "Il-fenek selva\u0121\u0121 huwa l-ikbar mammiferu tal-art li g\u0127andna f'Malta.", "Aktarx li mhux indi\u0121enu imma \u0121abuh in-nies fi \u017cmien il-qedem, forsi fi \u017cmien ir-Rumani!", "Il-fenek selva\u0121\u0121 ftit narawh g\u0127ax binhar joqg\u0127od misto\u0127bi fil-\u0127ofra, u jo\u0127ro\u0121 jirg\u0127a filg\u0127axija jew qabel jisba\u0127, \u0127alli \u0127add ma jarah.", "Minn \u0120unju sa Di\u010bembru jista' jinqatel mill-ka\u010b\u010baturi.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet \u0120nien g\u0127an-Natura L-G\u0127arg\u0127ar Fjuri tal-\u0126arifa Il-Merill Fried-egg Jellyfish Art page I\u017c-\u017ban\u017carell tat-Tikek Amy's Diary Showing Respect Down at Salina Homes for the Stormies Msa\u0121ar \u010aimiteri", "\u00a9 BirdLife Malta, Ottubru 2020 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Reg.Vol.Org.", "a\u0127barijiet", "Das-sajf kellna fir-ramliet tag\u0127na mhux inqas minn sitt bejtiet tal- fekruna tal-ba\u0127ar.", "Minn dawn faqqsu 336 bajda, li minnhom iktar minn 300 fkejruna \u0121rew lejn il-ba\u0127ar.", "Dari l-fekruna komuni kienet tbejjet regolari", "fir-ramliet tag\u0127na imma f'dawn l-a\u0127\u0127ar mitt sena rari baqg\u0127et tag\u0127mel dan g\u0127ax \u017cied \u0127afna \u017cvilupp fix-xtut.", "Per\u00f2 f'dawn l-a\u0127\u0127ar 10 snin kellna wa\u0127diet li bejtu b'su\u010b\u010bess (ara l-a\u0127\u0127ar Il-\u0126uttafa).", "Dis- sena kienet rekord, b'sitt bejtiet (li nafu bihom) f'erba' ramliet differenti: ir-Ramla l-\u0126amra (G\u0127awdex), ir-Ramla tal-Mixquqa (Golden Bay), ir-Ramla tal-G\u0127adira (Mellie\u0127a Bay) u l-Fajtata (San Tumas, Marsaskala).", "Hawn hi l-lista tas-sitt bejtiet \u2026 u ta' x'\u0127are\u0121 minnhom!", "faqqsu 84 (minn 105) 76 (minn 95) 31 (minn 80)* 58 (minn 102)", "xatt Ir-Ramla 1 Il-Mixquqa Il-Fajtata Ir-Ramla 2 L-G\u0127adira 1 17 (minn 83) L-G\u0127adira 2 70 (minn 90)", "*B'xorti \u0127a\u017cina din il-bejta \u0127add ma nduna biha minn qabel.", "Il-frie\u0127 li faqqsu minnha mietu kollha g\u0127ax ma setg\u0127ux jo\u0127or\u0121u mir-ramel peress li tballat wisq min-nies li g\u0127addew minn fuqu.", "Fkejruna \u0127ier\u0121a friska mill-bejta!", "Is-su\u010b\u010bess tal-fkieren ma kienx ikun ming\u0127ajr l-g\u0127ajnuna ta' iktar minn 300 voluntiera.", "Ir-ramliet Maltin jimtlew nies fis- sajf u ming\u0127ajr \u0127arsien il-bejtiet kienu jfallu, kif \u0121ara bil-bejta tal-Fajtata.", "Binhar u bil-lejl gruppi ta' voluntiera indukraw il- bejtiet biex \u0127add ma jirfes, i\u0127affer jew ibag\u0127bas madwarhom.", "Kienu hemm ukoll biex meta jitla' l-ba\u0127ar (ara ritratt) i\u0127affru trinek u jibnu munzelli ramel biex il-bejtiet ma jeg\u0127rqux.", "U kienu hemm ukoll \u0127alli meta l-bajd ifaqqas ikunu bil-lest biex jg\u0127inu l-frie\u0127 isibu l-ba\u0127ar.", "Prosit lil Nature Trust li da\u0127let g\u0127al din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol, u b'mod spe\u010bjali lil Angelique Lofaro li kkordinat kollox.", "G\u0127adira Nest 2", "F'Malta jidhru tliet spe\u010bi ta' fkieren tal-ba\u0127ar.", "L-iktar wa\u0127da li tidher hija l-fekruna komuni (Caretta caretta), bl-Ingli\u017c loggerhead turtle.", "G\u0127al \u0127afna snin is-sajjieda kienu jaqbdu l-fkieren u jbig\u0127uhom g\u0127all-brodu jew g\u0127all- qoxra.", "Fl-1992 l-fkieren tal-ba\u0127ar saru m\u0127arsin bil-li\u0121i u g\u0127alhekk ma setg\u0127ux jinqabdu iktar.", "Dawn il-fkieren jg\u0127ixu \u0127ajjithom kollha fil- ba\u0127ar.", "Fi \u017cmien il-bejta, per\u00f2, in-nisa jitilg\u0127u fuq ramla bil-lejl, i\u0127affru \u0127ofra fir-ramel, ibidu \u0127afna bajd, jg\u0127attu kollox u jer\u0121g\u0127u lura fil- ba\u0127ar.", "Wara xi xahrejn, jekk ikunu b'xortihom, il-frie\u0127 ifaqqsu u ji\u0121ru lejn il-ba\u0127ar.", "\u0120nien g\u0127an-Natura", "Kif ti\u0121bed in-natura lejn il-\u0121nien tieg\u0127ek", "L-Arbuxxelli", "X'inhu arbuxxell?", "Fost il-pjanti li jikbru fil-kampanja Maltija g\u0127andna \u0127afna arbuxxelli.", "Fil-fatt iktar g\u0127andna arbuxxelli minn si\u0121ar.", "Min\u0127abba li g\u0127andna \u0127amrija baxxa u blat fil-wi\u010b\u010b is-si\u0121ar ma jirnexxilhomx jg\u0127ixu g\u0127ax l-g\u0127eruq tag\u0127hom iridu l-fond.", "Arbuxxell qisu si\u0121ra \u017cg\u0127ira u folta u l-g\u0127eruq iserrpu bejn xquq fil-blat g\u0127ax irqaq u iqsar minn tas-si\u0121ar.", "\u0120nien bl-arbuxxelli indi\u0121eni mhux biss m'g\u0127andux b\u017conn \u0127afna kura, imma j\u0121iblek varjet\u00e0 ta' \u0127ajja.", "Arbuxxell (bl-Ingli\u017c bush jew shrub) huwa pjanta li flok tikber minn zokk wie\u0127ed o\u0127xon (b\u0127al si\u0121ra) tikber minn diversi frieg\u0127i.", "Min\u0127abba f'hekk arbuxxell jie\u0127u forma aktarx g\u0127at-tond.", "Hemm arbuxxelli li jikbru baxxi fl- art u hemm o\u0127rajn g\u0127oljin diversi metri.", "X'in\u0127awwel?", "Ag\u0127\u017cel postijiet bix-xemx.", "Issa ftakar li biex ti\u0121bed il-\u0127ajja lejn il- \u0121nien tieg\u0127ek trid l-insetti, u \u0127afna insetti jfittxu l-fjuri.", "G\u0127alhekk ag\u0127\u017cel arbuxxelli li jift\u0127u l-fjuri fi sta\u0121uni", "differenti \u0127alli dejjem ikollok x'toffri lill-insetti \u2013 apparti li jkollok \u0121ardina dejjem im\u017cejna bil-\u0121miel tal-fjuri.", "Ag\u0127\u017cel arbuxxelli li joqg\u0127odu fl- ispazju li g\u0127andek.", "Ara kemm jikbru (lista p.5) u ppjana b'mod li ma jg\u0127attux ix-xemx lil xulxin.", "\u0126a\u017c\u017ce\u017c pjan fuq karta u kkalkula kif se jidhru u kemm l-ispazju li g\u0127andek \u0127a j\u0127allik tag\u0127mel arbuxxelli.", "Is-sabi\u0127 tal-arbuxxelli huwa wkoll li l-a\u0127dar tag\u0127hom kollha jvarja xi ftit.", "Flimkien mad- differenti daqsijiet il-pjanti dawn jag\u0127mlulek il-\u0121nien interessanti.", "X'\u0127ajja ji\u0121bdu?", "G\u0127al \u0127afna annimali l-arbuxxell huwa supermarket.", "Fi \u017cmien il-fjuri jkollok varjet\u00e0 ta' insetti skont id- daqs tal-fjura.", "Xi \u0127anfus u xag\u0127at jieklu l-weraq.", "Din mhix problema sakemm ikun hemm numru \u017cg\u0127ir.", "Dejjem ikkontrolla bl-idejn, tu\u017cax pesti\u010bidi.", "Diversi brimb b\u0127all-brimb tal- fjuri jikkampjaw qalb il-weraq \u0127alli jaqbdu l-insetti, o\u0127rajn jins\u0121u l-g\u0127anqbut bejn il- frieg\u0127i g\u0127al dubbien, ba\u0127rijiet u li ji\u0121i.", "Diversi \u017cna\u017can i\u0127ufu l-weraq u l-fjuri tal-arbuxxelli jfittxu dud u xg\u0127at biex jitimg\u0127u 'l uliedhom.", "Bil-", "Ftakar li l-arbuxxelli jikbru, u ma jikbrux bl-istess rata.", "Pere\u017cempju t\u0127awwilx xorbett \u0127dejn sag\u0127tar g\u0127ax ix-xorbett jikber malajr u jispi\u010b\u010ba jg\u0127atti lis-sag\u0127tar.", "5 Ritratti ta' Desir\u00e9e Falzon u Victor Falzon, \u0127lief numru 11 ta' Aron Tanti", "lejl taf tisma' l-\u0127oss \u0127elu ta' xi grilli jkantaw u jsaffru minn qalb il-weraq.", "Il-katina tal-ikel ting\u0127alaq bl-g\u0127asafar.", "Il-bufula sewda hija tipika tal-\u0121onna u fa\u010bli taraha tfittex l-insetti qalb il- weraq tal-arbuxxell.", "Fix-xhur il-friski l-vjolin tax-xitwa jixxala jteftef u jg\u0127arrex qalb il-weraq ta' arbuxxelli folti g\u0127al insetti \u017cg\u0127ar.", "Jekk g\u0127andek arbuxxell imdaqqas f'rokna kwieta,", "hemm \u010bans tajjeb li l-bufula sewda anke tbejjitlek fih.", "Minn fejn in\u0121ibhom?", "\u0126afna drabi m'intix se ssib arbuxxelli Maltin fil-\u0127wienet tal-\u0121onna.", "Ma jimpurtax, din sfida sabi\u0127a g\u0127al min i\u0127obb in-natura tag\u0127na.", "L-a\u0127jar mod biex tkattar huwa li ti\u0121bor i\u017c-\u017cerrieg\u0127a u tesperimenta bl-a\u0127jar \u017cmien biex ti\u017crag\u0127hom, jew fil- \u0127arifa jew fir-rebbieg\u0127a.", "I\u017c-\u017cerrieg\u0127a tkun lesta minn xi \u0121imag\u0127tejn sa xahar wara li jkun hemm il-fjuri.", "\u017bomm nota ta' x'g\u0127amilt \u0127alli titg\u0127allem mill-esperjenza tieg\u0127ek stess u taqsam dak li tg\u0127allimt ma' \u0127bieb li wkoll qed jippruvaw.", "\u017bur il-pa\u0121na Dinja Wa\u0127da fuq Facebook g\u0127al aktar tag\u0127rif u pariri dwar \u0121bir ta' \u017cerrieg\u0127a g\u0127all-arbuxxelli li semmejna hawn.", "Borg\u0127om", "\u010aistu Ro\u017ca", "Sag\u0127tar", "Si\u0121ra tal-\u0126arir", "bil-fjuri", "rebbieg\u0127a", "is-sena kollha", "Mejju sa Lulju", "rebbieg\u0127a, sajf u \u0127arifa", "Salvja tal-Madonna", "Teng\u0127ud tax-Xag\u0127ri", "Frar sa Mejju", "Te Sqalli", "Di\u010bembru sa \u0120unju", "Widnet il-Ba\u0127ar", "Mejju sa Lulju", "\u017bebbu\u0121ija", "Di\u010bembru sa \u0120unju", "jog\u0127lew", "sa xi 75\u010bm", "sa xi 60\u010bm", "sa xi 75\u010bm", "sa xi 50\u010bm", "sa xi 40\u010bm", "sa xi 180\u010bm", "sa xi 75\u010bm", "sa xi 150\u010bm", "sa xi 75\u010bm", "sa xi 50\u010bm", "sa xi 75\u010bm", "sa xi 150\u010bm", "*Mhix indi\u0121ena g\u0127al Malta imma g\u0127all-Mediterran", "Spra\u0121 Xewwieki Spiny Asparagus", "Kies\u0127a Evergreen Traveller 's Joy", "\u017bag\u0127fran Selva\u0121\u0121 Yellow-throated Crocus", "Nar\u010bis Imwa\u0127\u0127ar Autumn Narcissus", "\u0126afna fjuri jift\u0127u fir-rebbieg\u0127a imma hemm ukoll diversi pjanti li jift\u0127u l-fjuri fl-ista\u0121uni l-o\u0127rajn.", "Dawn huma 10 spe\u010bi li jwarrdu fil-\u0127arifa.", "Meta to\u0127ro\u0121 fil-kampanja \u0127u l-maga\u017cin mieg\u0127ek u ttikkja dawk li ssib.", "Si\u0121ra tal-\u0126arir Wolfbane", "\u010afolloq Autumn Buttercup", "Ritratt ta' Aron Tanti \u2013 me\u0127ud fil-park tal-Majjistral", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "i\u017c-\u017can\u017carell tat-tikek", "L-insectoraptor tal-\u0121onna!", "Minkejja li jismu \u017can\u017carell tat-tikek (bl-Ingli\u017c spotted) fuq sidru mhux tikek g\u0127andu imma strixxi.", "I\u017c-\u017can\u017carelli l-o\u0127rajn m'g\u0127andhomx marki fuq sidirhom.", "Saqajh qosra u suwed.", "Munqaru rqiq qisu pinzetta fina, g\u0127odda tajba biex biha ja\u0127taf insetti \u017cg\u0127ar!", "B\u0127al \u017can\u017carelli o\u0127rajn, i\u0127obb jitperre\u010b f'tarf ta' ferg\u0127a biex minn hemm itir u ja\u0127taf insett mill-ajru.", "Imbag\u0127ad spiss jer\u0121a' lura g\u0127al fuq l-istess per\u010ba.", "\u0120win\u0127ajh itwal minn ta\u017c-\u017can\u017carelli l-o\u0127rajn.", "Isem xjentifiku Muscicapa striata Isem bl-Ingli\u017c Spotted Flycatcher Daqs 13.5\u201315\u010bm Pi\u017c 15g Ikel insetti \u017cg\u0127ar \u0126abitat msa\u0121ar u \u0121onna Status Komuni fil-passa.", "Ibejjet f'numri \u017cg\u0127ar, qed jinfirex bil-mod.", "I\u0127obb jag\u0127ti tferfiriet qosra b'denbu, flicking bl-Ingli\u017c.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all- bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Jien jien jien!", "Id-daqs proprju ta' bajda ta\u017c-\u017can\u017carell tat-tikek", "Il-bejta tkun pulita \u0127afna minn \u0121ewwa, u fuq barra m\u017cejna b'weraq u likeni, aktarx biex tkun kamuflaxx.", "Il-mara tbid 3\u20134 bajdiet, li jfaqqsu wara xi \u0121img\u0127a u nofs.", "Il-bejta s-soltu jibnuha f'si\u0121ar kbar b\u0127al \u017cnuber u \u010bipress.", "\u017ban\u017carell \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li m'ilux li tajjar (tg\u0127allem itir).", "Imma mhux dejjem!", "Din il-bejta bnewha fuq \u0127o\u0121or ta' pilastru ta\u0127t por\u010b, g\u0127all-kenn mix-xita u r-ri\u0127 \u2026", "\u2026 u din bnewha \u0121o gandlier tal-metall imdendel mis-saqaf ta' bini miftu\u0127!", "Koniferi huma si\u0121ar li jkabbru l-prinjoli, b\u0127al \u017cnuber u \u010bipress.", "Isa \u0127ej x'inti brava!", "\u017ban\u017carell qed jitma' li\u017c-\u017cew\u0121 uliedu mfarfrin u m\u0121ew\u0127in!", "Fi\u010b-\u010bimiterju tal-Addolorata \u017c-\u017can\u017carell tat-tikek ibejjet kull sena.", "Il-kwiet u l-koniferi kbar jo\u0127olqu \u0127abitat perfett.", "Binoculars Bird Memory Game Book G\u0127asafar Madwarna", "Msa\u0121ar \u010aimiteri!", "Il-Mi\u017cieb u l-A\u0127rax huma l-ikbar imsa\u0121ar ta' Malta.", "Bejniethom fihom \u0127ames darbiet daqs il-Buskett.", "Issa li dawn l-artijiet spi\u010b\u010baw f'idejn il-ka\u010b\u010baturi, il-qtil tal-g\u0127asafar fihom se jkun orrendi.", "Dehra mill-ajru ta' parti mill-mas\u0121ar tal-Mi\u017cieb", "Il-BirdLife tikkundanna l-g\u0127oti ta' art publika lil grupp nies li kull ma jinteressahom hu li joqtlu l-g\u0127asafar."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-HUTTAFA-160-Sep-Oct-2020.pdf"}
{"text": ["il-\u0126uttafa", "Novembru \u2013 Di\u010bembru 2020", "Ba\u0127rija ta' Ras il-Mewt", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Emmm.. \u0127elow!", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p2", "\u0126bieb \u0126uttaf . . .", "ikunu sbie\u0127 u", "ffullati bin-natura l-imsa\u0121ar.", "U g\u0127alhekk hija tant \u0127asra li pajji\u017cna nieqes minnhom.", "Tafu li inqas minn 1% ta' Malta huwa mg\u0127otti bis-si\u0121ar?", "Dan huwa numru veru tal-biki!", "il-pro\u0121etti", "G\u0127alhekk", "tal- BirdLife, wie\u0127ed g\u0127al qalbi \u0127afna huwa Foresta 2000.", "Foresta 2000 bdejna n\u0127awluha 20 sena ilu, u llum hemm jikbru iktar minn 21,000 si\u0121ar u arbuxxelli.", "f'pa\u0121na 3,", "issa l-BirdLife g\u0127adha kemm bdiet tie\u0127u \u0127sieb mas\u0121ar \u0121did \u2013 fuq Kemmuna!", "Dan il-mas\u0121ar huwa \u0127afna i\u017cg\u0127ar minn Foresta 2000, imma f'Malta anke si\u0121ra wa\u0127da \u0121dida tg\u0127odd, a\u0127seb u ara 2600!", "Kemmuna hija diffi\u010bli g\u0127as- si\u0121ar biex jikbru, g\u0127ax ftit hemm \u0127amrija, il-blat qieg\u0127ed fil-wi\u010b\u010b u l-g\u017cira mikxufa \u0127afna g\u0127all-irjie\u0127 u r-raxx tal-ba\u0127ar.", "G\u0127alhekk is- si\u0121ar \u0127a jkollhom b\u017conn kura tajba biex jibqg\u0127u \u0127ajjin, u aktarx li ma jog\u0127lewx \u0127afna.", "Imma dan ma jimporta xejn.", "Jekk jog\u0127lew imqar \u017cew\u0121 metri jew tlieta u jiffullaw f'xulxin, dawn g\u0127ad jag\u0127mlu kenn tal-passa g\u0127al \u0127afna g\u0127asafar li jkunu de\u0127lin minn fuq il-ba\u0127ar g\u0127ajjenin mejta.", "G\u0127alhekk \u0127adna gost li \u0121ejna fdati bil-kura ta' dal-mas\u0121ar \u0121did.", "U la tg\u0127addi l-pandemija ma ndumux ma nag\u0127mlu \u0127ar\u0121a g\u0127al hemm.", "F'isem il-BirdLife nixtiqilkom il- Milied it-Tajjeb u Sena \u0120dida a\u0127jar minn dis-sena di\u017castru li kellna!", "Victor Falzon L-Editur", "Bufula tal-g\u0127ollieq (Cetti's warbler) tifrex \u0121win\u0127ajha biex ittir.", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur Mas\u0121ar \u0121did\u2026 Ix-Xeblieka Amy's Diary Frott Fest Iz-Zakak tad-Dell The Freshwater Crab Art page Il-\u0126uttafa Sustainable Christmas Smiley and Grumpy Ktieb \u0120did", "\u00a9 BirdLife Malta, Di\u010bembru 2020 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Reg.Vol.Org.", "Sorry ta, intellef jekk noqg\u0127od ftit hawn?", "Ritratt ta' Aron Tanti", "Ba\u0127rija ta' Ras il-Mewt Death's Head Moth Acherontia atropos", "Il-ba\u0127rija ta' ras il-mewt hija l-ikbar ba\u0127rija li g\u0127andna.", "Jg\u0127idulha hekk mhux g\u0127ax i\u0121\u0121ib is-se\u0127ta kif ja\u0127sbu xi nies, imma g\u0127ax fuq daharha g\u0127andha marka li qisha ras ta' mewt.", "Fir-ritratt jidher mhux il-ba\u0127rija imma x-xag\u0127at (caterpillar) tag\u0127ha, li jiekol weraq ta' pjanti mill-familja tat-tadam u l-patata.", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p3", "Mas\u0121ar \u0121did fuq", "a\u0127barijiet", "Sentejn ilu fuq roqg\u0127a art f'Kemmuna t\u0127awlu eluf ta' si\u0121ar u arbuxxelli.", "X'sar minnhom?", "F'Kemmuna hemm \u0127afna steppa u \u0127afna xag\u0127ri.", "Dawn huma \u017cew\u0121 ambjenti importanti g\u0127an-natura.", "Imma si\u0121ar ftit hemm.", "G\u0127alhekk hija idea tajba li jit\u0127awlu xi rqajja' si\u0121ar fuq Kemmuna, g\u0127ax is-si\u0121ar i\u017cidu l-bijodiversit\u00e01.", "F'roqg\u0127a art daqs xi \u017cew\u0121 il- grawnds Ministeru tal-Ambjent flimkien mal- ERA \u0127awlu numru sabi\u0127 ta' si\u0121ar u arbuxxelli.", "Xi xhur ilu l-kura ta' dan il-mas\u0121ar \u017cg\u0127ir g\u0127addiet f'idejn il-BirdLife biex inkomplu nie\u0127du \u0127siebu a\u0127na.", "L-ewwel \u0127a\u0121a li g\u0127amilna kien li g\u0127oddejna s-si\u0121ar u l-arbuxxelli", "u sibna b'kollox 2606 \u0127ajjin.", "Numru sabi\u0127 \u0127afna.", "g\u0127al L-ikbar mas\u0121ar \u0121did f'pajji\u017c niexef b\u0127al Malta hija biex i\u017c\u017comm is- si\u0121ar u arbuxxelli \u0127ajjin fis-sajf.", "Si\u0121ar \u017cg\u0127ar ma jifil\u0127ux nixfa g\u0127ax l-g\u0127eruq tag\u0127hom ikunu g\u0127adhom fil-wi\u010b\u010b, allura rridu nsaqquhom.", "Fuq Kemmuna din ftit iktar problema g\u0127ax hija g\u017cira maqtug\u0127a g\u0127aliha.", "G\u0127alhekk nawguraw", "lill- \u0127abiba \u0127abrieka tag\u0127na Alice Sicoli, li b'\u0127e\u0121\u0121a qieg\u0127da b\u0127alissa tie\u0127u \u0127sieb 'trabbi' dan il-mas\u0121ar.", "Fost is-si\u0121ar im\u0127awlin hemm xi g\u0127arg\u0127ar", "1Bijodiversit\u00e0.", "Forom differenti ta' \u0127ajja, il-varjet\u00e0 tan-natura.", "G\u0127aliex kull si\u0121ra mdawra bix-xibka?", "G\u0127aliex?", "Biex ma ja\u0127arbux!", "\u0126a\u0127a\u0127a!", "Fil-verit\u00e0 g\u0127ax inkella a\u0127na ngerrmulhom iz- zokk u jmutu.", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p4", "\u0120nien g\u0127an-Natura", "Kif ti\u0121bed in-natura lejn il-\u0121nien tieg\u0127ek", "Mod kif issebba\u0127 il-\u0121nien huwa li tippjana dak li se t\u0127awwel fuq livelli differenti.", "B'hekk l-g\u0127ajn ikollha \u0127afna postijiet interessanti fejn t\u0127ares.", "Il-forom differenti u l-le\u0127\u0127iet tal-weraq skuri jew \u010bari j\u017cidu ma' dan l-interess.", "Illum se nag\u0127tu \u0127arsu lejn il-pjanti xeblieka u kif dawn ikomplu j\u017cidulek il-\u0127ajja fil-\u0121nien.", "Kenn u ikel", "jg\u0127ixu jistkennu \u0127afna", "Il-post delli qalb tal-pjanti il-weraq xeblieka jo\u0127loq mini- \u0127abitat, jew annimali.", "Pere\u017cempju, qatt \u0127sibt l-insetti u Meta tkun nie\u017cla x-xita, annimali bil-\u0121wiena\u0127 ibatu biex itiru g\u0127ax jixxarrbulhom il-\u0121wiena\u0127.", "Pjanti xeblieka jag\u0127tu kenn lil g\u0127asafar \u017cg\u0127ar b\u0127al buful u vjolini u anke lil insetti b\u0127al na\u0127al, \u0121urati, grilli, friefet u tant o\u0127rajn.", "fejn jistkennu l-g\u0127asafar fix-xita?", "Fil-\u0121ranet", "ix-xeblieka s\u0127an, huma \u0127abitati perfetti g\u0127all-wi\u017ca'.", "Dawn l-ewwel jo\u0127or\u0121u jixxemmxu", "fuq \u0127ajt, u x'\u0127in bi\u017c\u017cejjed, jis\u0127nu jid\u0127lu g\u0127ad-dell qalb il-weraq tal-pjanta xeblieka.", "Barra minn hekk, jekk wi\u017cg\u0127a tkun qed ta\u0127rab minn predatur, pere\u017cempju g\u0127asfur, tid\u0127ol ti\u0121ri", "tista\u0127ba qalb il-weraq folt.", "Minbarra l-weraq \u2013 li bla dubju hemm diversi dud, \u0121urati, \u0127anfus u sfiefed li jikluh \u2013 ix-xeblieka jag\u0127mlu l-fjuri li ji\u0121bdu insetti b\u0127al na\u0127al, friefet u ba\u0127rijiet.", "U bis- sa\u0127\u0127a tad-dakra mill-insetti, il-fjuri jsiru frott, li jittiekel mill-g\u0127asafar.", "Insomma nis\u0121a s\u0127i\u0127a tal-ikel", "(food web) fuq pjanta wa\u0127da.", "pjanta", "isimha Pjanta li mag\u0127ha.", "Hija ji\u0121ifieri flok ma tixxeblek, trabbi zokk o\u0127xon u tre\u0121\u0121i we\u0127idha kif jag\u0127mlu s-si\u0121ar, din trid isserra\u0127 ma' xi \u0127a\u0121a wieqfa (aktarx ikun \u0127ajt) u tikber mag\u0127ha billi tiggranfa, te\u0127el u tixxabbat.", "Wi\u017cg\u0127a tal- kampanja Moorish gecko", "Il-liedna tag\u0127mel \u0127afna weraq folt.", "Dan jo\u0127loq \u0127abitat g\u0127al \u0127afna insetti u anke rettili b\u0127al wi\u017ca' u gremxul.", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p5", "G\u0127andna xeblieka indi\u0121eni?", "L-g\u0127a\u017cla ta' xeblieka indi\u0121eni (ji\u0121ifieri dawk li jikbru naturali f'Malta) li jg\u0127oddu g\u0127all- \u0121onna tag\u0127na hija \u017cg\u0127ira.", "Imma kollha tajbin biex ji\u0121bdu n-natura lejn il-\u0121nien tieg\u0127ek.", "Hawnhekk \u0127a n\u0127arsu lejn tnejn.", "Paj\u017cana", "Din ix-xeblieka g\u0127andha xewk \u017cg\u0127ir li bihom taqbad ma' affarijiet madwarha biex tixxeblek u titla' 'l fuq.", "Ma tridx \u0127afna kura u fa\u010bli tkabbarha mi\u017c-\u017cerrieg\u0127a. f'Novembru- I\u017c-\u017cerrieg\u0127a ssir Di\u010bembru u tista' ssibha l-Buskett jew f'widien o\u0127rajn.", "Il-paj\u017cana tista' tkun mara jew ra\u0121el, ji\u0121ifieri jekk issib pjanta li fil-\u0127arifa ma jkollhiex frott, dik tkun ra\u0121el.", "Din tista' tkattarha bil-bi\u010b\u010ba.", "Kemm il-fjuri u anke l-frott huma tajbin g\u0127all- insetti u l-g\u0127asafar fil-\u0121nien fi \u017cmien meta \u0127afna arbuxxelli qeg\u0127din bla fjuri.", "Il-weraq g\u0127andu x-xewk mat- truf, li jg\u0127inu l-pjanta biex tiggranfa mal- \u0127itan u s-si\u0121ar li tixxeblek mag\u0127hom.", "Il-fjuri tal- paj\u017cana jift\u0127u fil-\u0127arifa u ji\u0121bdu lejhom na\u0127al u friefet.", "L-g\u0127enieqed frott irqiq tal- paj\u017cana jittiekel mill-g\u0127asafar, u dak li jaqa' jin\u0121arr min- nemel.", "Din hija xeblieka li kapa\u010bi titla' ma' \u0127ajt wieqaf ming\u0127ajr l-g\u0127ajnuna ta' spag jew kannizzati.", "Mill-frieg\u0127i tal-liedna jo\u0127or\u0121u g\u0127eruq spe\u010bjali li jinkullaw il-pjanta mal-\u0127ajt.", "Jekk g\u0127andek \u0127ajt bla xquq il-liedna ma tag\u0127milx \u0127sara imma jekk hemm xi xquq jew spazji bejn il-\u0121ebel tal-\u0127ajt, il-liedna aktarx tid\u0127ol bejniethom.", "L-a\u0127jar g\u0127al-liedna huwa \u0127ajt li j\u0127ares lejn it-tramuntana.", "Tajjeb ukoll li l-\u0127ajt ikun kbir g\u0127ax il-liedna tikber u tinfirex \u0127afna.", "Il-liedna hija wa\u0127da mill-a\u0127jar xeblieka g\u0127an- natura li jista' jkollok.", "Tag\u0127mel il-fjuri fil-\u0127arifa, fi \u017cmien meta ftit ikun hawn fjuri o\u0127rajn.", "Jekk tin\u017cel sal-Buskett b\u0127alissa tara kemm ikollhom insetti l-fjuri tal-liedna.", "Ftit ie\u0127or dawn isiru frott u ji\u0121bdu g\u0127asafar b\u0127all-kapinera u l-isturnell.", "Matul is- sena l-liedna jkollha \u0121miel ta' weraq \u0127odor skuri li jo\u0127olqu kenn mill-elementi anke g\u0127all-bini li qed jikbru mieg\u0127u.", "Kull fjura hija bukkett mag\u0127mul minn \u0127afna fjuretti, u kull fjuretta jkollha \u0127afna nektar.", "Il-liedna tag\u0127mel \u0127afna frott, li ji\u0121bed lejh diversi g\u0127asafar.", "Il-kapinera mhux biss tistkenn fil-liedna imma anke tbejjet fiha.", "L-isturnell i\u0127obb \u0127afna l-frott tal-liedna.", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p7", "Kont taf li l-pjanti jag\u0127mlu l-frott apposta biex jikluhulhom l-annimali?", "Meta g\u0127asfur jiekol frotta jibla' \u017c-\u017cerrieg\u0127a b'kollox.", "Din tg\u0127addi minn \u0121o fih u ter\u0121a' to\u0127ro\u0121 meta l-g\u0127asfur jag\u0127mel tojlit!", "Fejn taqa' \u017c-\u017cerrieg\u0127a tista' tinbet u ssir pjanta \u0121dida.", "Gawda l-g\u0127asfur g\u0127ax qata' l-\u0121u\u0127 bil-frotta, u gawdiet il-pjanta g\u0127ax firxet i\u017c-\u017cerrieg\u0127a tag\u0127ha 'l bog\u0127od.", "X'g\u0127a\u0121eb in- natura hux!", "Jekk t\u0127awwel imqar wa\u0127da mill-ispe\u010bi f'din il- pa\u0121na tkun qed tg\u0127in lill- g\u0127asafar g\u0127al \u0127afna snin.", "X'festa \u0127a nag\u0127mel!", "\u017cag\u0127run hawthorn", "ri\u0127an myrtle", "Il-frott li jidher f'dil-pa\u0121na kollu jsir fil-\u0127arifa jew fix- xitwa.", "\u017bmien tajjeb g\u0127ax fih jonqsu l-insetti, u l-g\u0127asafar ma jsibux x'jieklu.", "paj\u017cana sarsaparilla", "\u017cebbu\u0121 olive", "L-isturnell li jg\u0127addu x-xitwa mag\u0127na jieklu \u0127afna minn dan it-tip ta' frott.", "Ritratt ta' Aron Tanti, me\u0127ud fil-Buskett", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p10", "popularly known as il-qabru or il-gran\u010b tal-ilma \u0127elu.", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p11", "Thank you Sag\u0127tar!", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p12", "Ibejtu f'artna", "il-\u0127uttafa", "Re\u0121ina tal-ajru", "G\u0127alkemm mill-bog\u0127od jidher iswed, lewn ir-rix tar-ras u tad- da\u0127ar huwa blu skur li jkan\u0121i fid-dawl.", "Il-\u0121wiena\u0127 twal u dojoq huma xhieda ta' \u0127ajja mag\u0127mula g\u0127at-titjir.", "Saqajha qosra \u0127afna", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all- bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "Denb bit-truf twal \u0127afna juri li dan ra\u0121el.", "Isem xjentifiku Hirundo rustica Isem bl-Ingli\u017c Barn Swallow Daqs 15\u201320\u010bm Pi\u017c 18g Ikel insetti \u017cg\u0127ar \u0126abitat bera\u0127, aktarx fejn hemm xi ilma.", "Status Komuni fil-passa, ftit pari jbejtu kull sena.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p13", "Il-\u0127uttaf jibni l-bejta minn tajn im\u0127allat b'\u0127axix niexef.", "Jibniha dejjem x'imkien imsaqqaf, b\u0127al g\u0127erien u spiss fil-bini.", "Id-daqs proprju ta' bajda tal-\u0127uttafa", "\u0126i, jimporta \u017c\u017comm ftit social distancing please?", "U iva orrajt, x'g\u0127a\u0121eb.", "Biex ja\u0127arbu mill-maltemp u l-kes\u0127a, \u0127afna g\u0127asafar ipassu, ji\u0121ifieri jag\u0127mlu vja\u0121\u0121 twil minn art g\u0127al o\u0127ra.", "Qabel jibda l-passa, il-\u0127uttaf i\u0127obb jin\u0121abar fi gruppi kbar u spiss ju\u017ca l-wajers tad-dawl.", "FIl-bejta l-\u0127uttafa jkollha minn tlieta sa seba' bajdiet.", "Il-\u0121enituri t-tnejn jaqbdu n-nemus biex jitimg\u0127uh lill-frie\u0127 tag\u0127hom.", "Il-\u0127uttaf m'ilux \u0127afna jbejjet regolari f'Malta.", "Sa 10 snin ilu kienet \u0127a\u0121a rari imma f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin xi pari qed ibejtu kull sena, spe\u010bjalment f'G\u0127awdex.", "Nittamaw li n-numru jkompli jikber.", "Il-\u0127uttaf i\u0127obb ambjenti fejn hemm l-ilma, g\u0127ax f'postijiet hekk aktarx ikun hemm iktar nemus, l-ikel favorit tal-\u0127uttaf.", "Ma, tista' xi darba to\u0127odni r-riserva tal-G\u0127adira?", "Immorru l-\u0126add g\u0127ax tkun miftu\u0127a.", "Fir-ritratt tidher qatg\u0127a \u0127uttaf i\u0127uf fir- riserva tal-G\u0127adira.", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p14", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p15", "Il-\u0126uttafa 161 \u2022 Di\u010bembru 2020 \u2022 p16"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-HUTTAFA-161-Dec-2020.pdf"}
{"text": ["Ikel bl-ag\u0127ma!", "Dil-\u0127arifa l-arbuxxelli tad- Deru g\u0127amlu frott bl-ag\u0127ma.", "L-g\u0127asafar \u017cg\u0127ar li g\u0127adhom kemm waslu g\u0127ajjenin u m\u0121ew\u0127in mill-passa sabu pranzu sinjur jistenniehom.", "Pitirrossi, kapineri, bekkafiki, buful, sturnell, e\u010b\u010b. Kul\u0127add jiffanga!", "\u0126ej \u0126uttaf!", "U hekk hu fl-a\u0127\u0127ar g\u0127aqqadna l-mitt \u0127ar\u0121a!", "Jien niftakar sew meta \u0127ri\u0121na", "Il-\u0126uttafa l-ewwel darba fl-1994.", "Dak i\u017c-\u017cmien Il-\u0126uttafa kellha tmien pa\u0121ni biss u kulur xejn.", "Bi\u017c-\u017cmien sebba\u0127nieha u \u017cidnielha l-pa\u0121ni, u llum hi dik li hi.", "Il-\u0126uttafa hija differenti \u0127afna milli kienu jir\u010bievu l-membri meta beda", "Klabb \u0126uttaf 40 sena ilu.", "Biex tie\u0127du idea tal-maga\u017cin tal-bidu, aqraw pa\u0121na 5.", "Dawk il-membri issa kibru, u u\u0127ud minnhom issa g\u0127andhom huma stess it-tfal tag\u0127hom jaqraw Il-\u0126uttafa!", "Jien l-iktar li n\u0127ossni kburi g\u0127ax rnexxielna no\u0127or\u0121u Il-\u0126uttafa kull xahrejn g\u0127al 16-il sena s\u0127a\u0127.", "Mhux fa\u010bli, imma meta jkollok tim bis-sens qed jg\u0127inek, ix-xog\u0127ol ji\u0127fief.", "Impossibli nsemmi lin-nies kollha g\u0127ax kien hemm \u0127afna matul is-snin li g\u0127enu biex issir Il-\u0126uttafa.", "U hemm ukoll il-fotografi: x'kont nag\u0127mel ming\u0127ajr ir-ritratti tag\u0127hom?", "Dawn in- nies kollha jag\u0127tu l-\u0127in u l-\u0127ila tag\u0127hom bil-gost u bla \u0127las.", "F'isem Klabb \u0126uttaf ng\u0127idilhom grazzi kbira.", "Insomma, g\u0127al dil-\u0127ar\u0121a spe\u010bjali Numru 100 qallibna", "xi ftit il-maga\u017cin, u anke da\u0127\u0127alna erba' pa\u0121ni \u017cejda.", "Nispera li jog\u0127\u0121bukom.", "\u010aaw \u010baw.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet X'nista' nara tg\u0127id?", "Mid-dinja Il-Bu\u017cnannu tal-\u0126uttafa!", "Mitt \u010bans biex\u2026 4 pa\u0121ni spe\u010bjali \u2026tkun ambjentalist!", "Attivit\u00e0 Qed nag\u0127mlu differenza?", "Id-Dino\u017cawru Ag\u0127ti kulur Gallerija Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Nibqa' niftakarha!", "il-kumitat", "Biex ng\u0127inu l-bijodiversit\u00e0", "Jekk g\u0127andek \u0121nien imiss mar-raba' u \u0121ieli \u0121ie j\u017curek xi qanfud, \u0127ajjarhom anke jorqdu g\u0127andek billi tag\u0127mlilhom mo\u0127ba!", "Sib krejt, friskatur jew banju \u017cg\u0127ir tal-plastik.", "Aqtag\u0127lu bieba xi 14\u010bm2 u jekk fih xi \"\u0127itan\" divi\u017corji ne\u0127\u0127ihom (g\u0127id lil xi \u0127add kbir jg\u0127inek b'g\u0127odda li taqta').", "Issa sib rokna kwieta fil-\u0121nien, aqleb il-krejt wi\u010b\u010bu 'l isfel u dawwarha b'xi \u0121ebliet kbar \u0127alli ti\u0121i soda, imbag\u0127ad g\u0127atti kollox b'munzell \u0127amrija u weraq niexef.", "Il-bieba \u0127allilha da\u0127la.", "krejt tal- plastik", "A\u0127\u0127 kemm jidher komdu.", "Komdu \u0127afna.", "Ejja \u0127a ndawrek dawra (mal-istonku!)", "Ma tantx tista' ti\u017cbaljah ma' farfett ie\u0127or, kemm min\u0127abba l-kuluri kif ukoll g\u0127ax huwa l-ikbar farfett li naraw f'pajji\u017cna.", "Il- parti ta' quddiem ta' \u0121ismu tkun sewda bit-tikek bojod.", "Annimal sabi\u0127 immens.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1100 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Ottubru 2010 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0127", "iji", "Issa hemm b\u017conn jikber ukoll il-Martell!", "Spettaklu ta' tajr\u2026", "Settembru u Ottubru huma x-xhur tat-tajr tal-pri\u017ca.", "F'da\u017c- \u017cmien eluf ta' bg\u0127adan, ku\u010b\u010bard u isqra j\u0127allu l-Ewropa u jpassu lejn artijiet iktar s\u0127an biex jg\u0127addu x-xitwa hemmhekk.", "Dawn l-g\u0127asafar ma j\u0127obbux jivvja\u0121\u0121jaw fuq il-ba\u0127ar, g\u0127alhekk biex jaqsmu l-Mediterran jg\u0127addu minn fejn il-ba\u0127ar huwa l-idjaq.", "Wie\u0127ed minn dawn il-postijiet huwa bejn Sqallija u t-Tune\u017cija.", "Peress li Malta vi\u010bin t'hemmhekk, minn fuqna jg\u0127addi ftit tajr tal- pri\u017ca mhux \u0127azin.", "Kull sena, berdwo\u010bers tal-BirdLife imorru l-Buskett biex igawdu dan l-ispettaklu.", "Din hija lista ta' kemm raw tajr tal-pri\u017ca b'kollox minn post wie\u0127ed fl-iktar tlett ijiem tajbin ta' Settembru.", "Il-\u0121ranet kienu 17, 18 u 21 Sett 2010", "Bag\u0127dan A\u0127mar", "Ku\u010b\u010barda", "Seqer tal-\u0126annieqa", "Spanjulett Sekond", "Bies tar-Re\u0121ina", "Bag\u0127dan Gri\u017c", "Bag\u0127dan Abjad", "Nja\u0127aa!", "Jien irba\u0127t!", "Ftit \u0121img\u0127at ilu fir-riserva tas-Simar re\u0121a' kiber dan l-istramberija ta' faqqieg\u0127.", "Ng\u0127idulu Musmar, g\u0127ax qisu musmar twil imsaddad.", "Huwa rari \u0127afna u l-ewwel li nstab jikber Malta kien proprju f'Is- Simar stess fl-2003.", "Bag\u0127dan A\u0127mar", "Grazzi lil Edward Bonavia tal-figuri.", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "Dan wie\u0127ed mill-papri slava\u0121 li jidhru l-aktar fil-\u0127arifa u x-xitwa.", "Huwa wkoll wie\u0127ed mill-isba\u0127.", "Meta jkun itir jing\u0127araf ukoll mil-lewn abjad jixg\u0127el ta' \u017caqqu.", "B\u0127all-bqija tal-1borok, il-mara ma jkollhiex il-kuluri sbie\u0127 tar-ra\u0121el u tkun iktar diffi\u010bli li tag\u0127rafha.", "Kultant jidher fi qtajjiet fuq il-ba\u0127ar, imma l-iktar li g\u0127andek \u010bans tarah huwa meta xi wa\u0127diet jid\u0127lu fir-riserva tal-G\u0127adira jew tas-Simar u jqattg\u0127u xi jiem jew \u0121img\u0127at hemm.", "Jiekol l-iktar pjanti tal-ilma u \u0127axix tal-art.", "L-g\u0127ajta tar-ra\u0121el qisha suffara!", "G\u0127alkemm jissejja\u0127 \"Ewropew\", ma jinstabx fl-Ewropa biss.", "Ibejjet ukoll f'partijiet tar-Russja u \u010b-\u010aina, u jidher li mir-Russja qed jinfirex ukoll fl-Amerka.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew mir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "1 borka = papra selva\u0121\u0121a", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Semg\u0127uh jag\u0127tas!", "Xadin minn razza li tixba\u0127 il-Myanmar Snub-nosed Monkey.", "Dan ukoll g\u0127andu mnifsejh strambi.", "Fi Myanmar g\u0127adhom kemm skoprew xadin \u0121did.", "Tg\u0127iduli imma kif jista' xadin idum daqshekk ma jiskopruh?", "Mhux xi insett \u017cg\u0127ir hux.", "Veru, imma l-pajji\u017c g\u0127adu nofsu miksi foresti fejn anke annimali kbar jistg\u0127u jin\u0127bew.", "Ix-xadin il-\u0121did huwa", "G\u0127alkemm id-dinja tax-xjenza ilha biss ftit \u0121img\u0127at taf b'dax-xadin, n-nies tal- lokal ilhom jafu bih, u jg\u0127idulu mej nwoah.", "In-nies tal-lokal jg\u0127idulek li l-a\u0127jar biex issib dax-xadin huwa fix-xita, g\u0127ax tisimg\u0127u jag\u0127tas!", "Dan g\u0127aliex imnifsejh jift\u0127u 'l fuq, allura meta tag\u0127mel ix-xita jid\u0127ollu l-ilma f'imnie\u0127ru u jibda jag\u0127tas.", "Fil-fatt dax-xadin tg\u0127allem biex fix-xita joqg\u0127od rasu baxxuta bejn irkubbtejh!", "Tg\u0127id x'ji\u0121ri jekk tag\u0127millu \u0127alba sil\u0121?", "Kos, in-natura dejjem b'xi \u0127a\u0121a", "\u0121dida hux!", "Dan l-a\u0127\u0127ar", "kellna a\u0127bar sabi\u0127a mill-", "Kolombja: g\u0127asfur rari n\u0121ibed lura mill-estinzjoni.", "Il-Yellow-eared Parrot Ognorhynchus icterotis huwa pappagall li sa 10 snin ilu kienu \u0127asbuh li nqered g\u0127al kollox mill- Kolombja, u mid-dinja.", "Imma mbag\u0127ad naturalisti sabu grupp ta' xi 80 g\u0127asfur fil-muntanji Andes tal-pajji\u017c.", "G\u0127alkemm kienet a\u0127bar tajba, 80 huwa xorta numru \u017cg\u0127ir \u0127afna, g\u0127alhekk l-1IUCN stmat l-g\u0127asfur b\u0127ala Critically Endangered, ji\u0121ifieri f'periklu kbir li jinqered.", "G\u0127alhekk il-ProAves (g\u0127aqda b\u0127all-BirdLife) \u0127alfet li tipprova ssalvah, u g\u0127amlet sforzi kbar biex l-in\u0127awi fejn jg\u0127ix dal-pappagall jit\u0127arsu sew.", "Dan il-pappagall huwa anke l-logo tag\u0127hom.", "Jg\u0127idulu Yellow-eared g\u0127ax g\u0127andu rix isfar fuq wara ta' wi\u010b\u010bu.", "L-isforzi \u0127admu, in-numru ta' pappagalli \u017cdied u dis-sena qabe\u017c l-elf.", "L-IUCN g\u0127alhekk bidlet l-istatus tal-Yellow-eared Parrot g\u0127al Endangered.", "Xorta g\u0127adu fil-periklu, imma g\u0127all-inqas issa g\u0127andu \u010bans jirkupra sew.", "Prosit ProAves u kull min g\u0127en biex", "isalvaw dal-\u0121miel ta' annimal.", "Jalla l-g\u0127asafar kollha li qeg\u0127din fil-periklu isibu l-g\u0127ajnuna li sab il-Yellow-eared Parrot.", "Ftit \u0121ranet ilu fil-\u0120appun iltaqg\u0127u l-ministri tal-ambjent ta'", "kwa\u017ci 200 pajji\u017c u iffirmaw ftehim storiku.", "Dawn weg\u0127du li jag\u0127mlu sforzi kbar biex ma j\u0127allux iktar spe\u010bi ta' annimali u pjanti jinqerdu mid-dinja, kif qed ji\u0121ri b\u0127alissa.", "Wa\u0127da mill-miri hi li sa 10 snin o\u0127ra mill-inqas 17% tal-art u 10% tal-ba\u0127ar tad-dinja jkunu protetti.", "Dal-ftehim semmewh in-Nagoya Protocol g\u0127ax il-laqg\u0127a saret f'belt jisimha Nagoya.", "Issa nisperaw li l-ministri j\u017commu kelmthom!", "Dik hi l-bu\u017cillis!", "T\u0127obb l-g\u0127asafar?", "Mela \u017cur il-websajt Birding in Malta g\u0127al tag\u0127rif u ritratti fuq l-g\u0127asafar ta' Malta, u anke postijiet tajbin g\u0127all-berdwo\u010bing.", "Dil-websajt \u0127olquha Nicholas Galea u Steve Zammit Lupi, \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 berdwo\u010bers u membri ta' Klabb \u0126uttaf.", "L-IUCN to\u0127ro\u0121 ir-Red Data Book, lista ta' annimali u pjanti rari jew li qeg\u0127din fil-periklu li jinqerdu mid-dinja.", "Dal-poster g\u0127alik jekk i\u0121\u0121edded il-mi\u017cata fi Klabb \u0126uttaf.", "il-Bu\u017cnannu tal-\u0126uttafa!", "Il-\u0126uttafa ilha to\u0127ro\u0121 mill-1994, imma l-BirdLife ilha bil-membri \u017cg\u0127ar mill-1969.", "X'kienu jir\u010bievu l-membri tal-Klabb fl-antik?", "Meta beda Klabb \u0126uttaf fl-1969 kien jismu Young Members Section (YMS) u ftit \u0127afna kien fih membri - forsi xi 20!", "Imma xorta wa\u0127da l-BirdLife (dak i\u017c-\u017cmien kien jisimha 1MOS) \u0127asbet g\u0127alihom dawk il-ftit tfal, u bdiet to\u0127or\u0121ihom The Young Bird Lover.", "Dan kien fuljett ta' erba' pa\u0121ni miktubin bl-Ingli\u017c, bi ftit disinji,", "kulur xejn u linka \u010bara.", "Imma avolja ma kellux tlellix, dal-fuljett xorta kien spe\u010bjali g\u0127ax dan kien tal-ewwel u kien miktub g\u0127at-tfal li j\u0127obbu n-natura.", "Fl-1973, The Young Bird Lover sar jismu L-G\u0127asfur u beda jinkiteb bil-Malti.", "L-G\u0127asfur bidel il-forma xi darbtejn u \u017cdidulu l-pa\u0121ni.", "Issa ma kienx iktar fuljett u stajt issejja\u0127lu maga\u017cin \u017cg\u0127ir.", "Imma xorta wa\u0127da xejn kulur u xejn stampat.", "Dak i\u017c-\u017cmien kienu", "ju\u017caw magna jg\u0127idulha duplicator u l-linka mhux dejjem kienet to\u0127ro\u0121 sura.", "FL-1980, il-YMS bdiet to\u0127ro\u0121", "Storm Petrel, maga\u017cin ta' sitt pa\u0121ni.", "Dan ukoll bi\u017c-\u017cmien \u017cdidulu l-pa\u0121ni, b\u0127alma bdew ji\u017cdiedu wkoll il-membri tal-Klabb, li issa kienu qab\u017cu l-mija.", "G\u0127all-ewwel, Storm Petrel kien ta\u0127lita ta' Malti u Ingli\u017c, imma wara seba' \u0127ar\u0121iet \u0121ie kollu bil-Malti u sar jismu Il-Kan\u0121u.", "Il-fa\u010b\u010bata tal-ewwel \u0127ar\u0121a ta' The Young Bird Lover li \u0127ar\u0121et f'Jannar 1969.", "Issa l-maga\u017cin kellu \u0127afna iktar tpin\u0121ijiet u kartuns, u biex nag\u0127mluh", "iktar sabi\u0127 konna nvarjaw il-kulur tal-karta ta' quddiem.", "Imma s-sistema kienet g\u0127adha bid-duplikejter u l-linka baqg\u0127et tag\u0127ti \u0127afna problemi.", "Imma l-2MOSY (l-isem il-\u0121did tal-YMS) xorta kienet kburija bih Il-Kan\u0121u.", "Wara kollox ma kienx hawn maga\u017cin b\u0127alu f'Malta: maga\u017cin g\u0127at-tfal fuq in-natura.", "Fl-a\u0127\u0127ar Il-Kan\u0121u bdejna no\u0127or\u0121uh stampat u b'16-il pa\u0121na.", "G\u0127all- erwie\u0127, daqshekk di\u017castri u ti\u010bpis bil-linka!", "Veru li kien iktar g\u0127ali biex isir, imma issa kull pa\u0121na kienet perfetta.", "Kellna biex nifta\u0127ru.", "Il-fa\u010b\u010bata ta' L-G\u0127asfur Nru 12 li \u0127ar\u0121et f'Settembru 1976.", "l-bu\u017cillis!", "Fl-istess \u0127in il-MOSY kellha wkoll newsletter ta' kull xahar jisimha Il-\u0126abbara.", "Min\u0127abba n-newsletter, Il-Kan\u0121u beda jaqa' lura u jdum ma jo\u0127ro\u0121 \u0127afna xhur.", "G\u0127alhekk il-MOSY g\u0127aqqdet in- newsletter u l-maga\u017cin flimkien f'publikazzjoni wa\u0127da \u0121dida.", "Klabb \u0126uttaf, u g\u0127alhekk il- maga\u017cin il-\u0121did semmietu Il- \u0126uttafa.", "Dan beda jo\u0127ro\u0121 kull xahrejn u jintbag\u0127at lill-mijiet ta' membri li issa kellu l-Klabb.", "G\u0127all-ewwel Il-\u0126uttafa wkoll kienet black-and-white imma ftit ftit bdejna n\u017cellqu xi fa\u010b\u010bata bil- kulur, u fl-a\u0127\u0127ar qlibna g\u0127al kollox bil-kulur.", "U hekk g\u0127adu sal-lum!", "U dik fuq fuq kienet l-istorja tan-nanniet u l-bu\u017cnanniet ta' Il- \u0126uttafa !", "Mela mhux b\u0127ali!", "Il-fa\u010b\u010bata ta' Storm Petrel Nru 4 (Lulju 1981), u ta' Il-Kan\u0121u Nru 23 (Jannar 1990), l-ewwel wie\u0127ed li \u0127are\u0121 stampat.", "1 MOS = Malta Ornithological Society (ornitolo\u0121ija tfisser l-istudju tal-g\u0127asafar).", "Arma \u0127iter solari fuq il- bejt.", "T\u0127allix il-", "mixg\u0127ulin", "7 Wa\u0127\u0127al nestbox g\u0127all- G\u0127asafar tal-Bejt.", "G\u0127ax- xiri \u0121orr basktijiet ta\u010b-\u010barruta.", "U\u017ca prodotti", "li g\u0127andhom", "mill-inqas.", "Da\u0127\u0127al membru fi Klabb \u0126uttaf 1", "U\u017ca bozoz u lampi li ja\u0127lu inqas dawl.", "Fejn tista' u\u017ca njam flok plastik.", "5 Jekk g\u0127andek \u0121nien, \u0127alli rokna g\u0127all-pjanti selva\u0121\u0121i.", "Attendi kemm tista' \u0127ar\u0121iet tal- Klabb.", "Arma panewijiet fotovoltaj\u010bi fuq il-bejt.", "Qabel tarmi re\u010bipjent ara tistax tu\u017cah biex terfa' affarijiet fih.", "Jekk g\u0127andek qattus u t\u0127allih jo\u0127ro\u0121, ag\u0127millu \u0121on\u0121ol mal-kullar.", "Taqtax fjuri mill-kampanja.", "27 Pitazz u\u017cah kollu, t\u0127allix linji vojta.", "Jekk tal- \u0127anut joffrilek bor\u017ca g\u0127al xi \u0127a\u0121a \u017cg\u0127ira, g\u0127idlu le 26", "grazzi.", "25 \u017bomm it-tajers tal-karozza minfu\u0127in kemm suppost.", "Jekk", "24 g\u0127andek bir, u\u017ca l-ilma tieg\u0127u g\u0127all-\u0127asil u t-tisqija.", "100 \u010bans", "31 Aqra Il-\u0126uttafa minn qoxra sa qoxra.", "33 G\u0127al distanzi qosra, mur bil- mixi jew bir- rota.", "T\u0127allix dwal u apparat mixg\u0127ulin g\u0127alxejn.", "32 Arma bird table fil- \u0121nien.", "36 Meta tu\u017ca l-kitla, kejjel minn qabel kemm \u0127a tu\u017ca ilma.", "Idda\u0127\u0127alx", "fil-fri\u0121\u0121.", "affarijiet s\u0127an", "Kul inqas", "la\u0127am, u iktar", "\u0127axix.", "Ibg\u0127at", "elettroni\u010bi,", "Faddal u u\u017ca", "karton\u010bin minn", "pakketti ta\u010b-", "\u010bereali.", "Jekk", "g\u0127andek", "\u0121nien kbir,", "ag\u0127mel", "rokna g\u0127all-", "Biex i\u017cejjen", "fil-Milied, taqtax", "frieg\u0127i ta\u017c-", "\u017bnuber: i\u0121bor", "biss prinjol", "mill-art.", "Qabel tu\u017ca", "\u0127erdrajer, \u0127alli", "xag\u0127rek jinxef", "ftit \u0121o xugaman.", "Bil-lejl fil-", "bil-mod biex ma", "ttajjarx qniefed.", "U\u017ca batteriji", "rikarikabbli.", "ittestjat fuq", "Biex ta\u0127sel", "t\u0127allix il-vit", "Jekk \u0127a tixtri", "g\u0127amara \u0121dida,", "tag\u0127\u017cilx injam", "tropikali b\u0127al", "Jekk", "g\u0127andek \u0121nien,", "\u0127awwel fih pjanti", "indi\u0121eni flok", "pjanti barranin.", "Tikolx iktar", "rizzi!", "\u0126allihom", "jg\u0127ixu.", "G\u0127all-", "g\u0127idilhom", "G\u0127allem lil s\u0127abek fuq in-natura u l-ambjent.", "Jekk tara kamaleonti fil- kampanja, gawdih bla ma tmissu.", "Flok \"\u0127axix \u0127a\u017cin\" tg\u0127allem g\u0127id \"\u0127axix selva\u0121\u0121\"! 59", "\u017bomm graf ta' kemm tu\u017caw dawl u ilma d-dar, u wa\u0127\u0127alha x'imkien fejn tidher.", "Kull xahar sib fjura \u0121dida fil- kampanja u tg\u0127allem x'jisimha.", "Tixtrix pets e\u017coti\u010bi b\u0127al sriep, igwani u pappagalli.", "Tag\u0127tix pets b\u0127ala rigali jekk m'intix \u010bert li jriduhom.", "55 \u0126awwel imqar si\u0121ra wa\u0127da kull sena g\u0127all-bqija ta' \u0127ajtek !", "Tmorrux \u010birkli, \u017cuwijiet, dolfinarja u postijiet o\u0127rajn li ju\u017caw annimali li posthom", "fis-salva\u0121\u0121.63", "83 \u017bur ir-riservi naturali tal- G\u0127adira u Is- Simar, u mur sa Foresta 2000.", "61 Kun int in charge li titfi d-dwal u l-apparat fil-klassi.", "U ag\u0127mel xog\u0127lok sew!", "Sib websajts tan-natura u \u017cidhom mal- Bookmarks.", "Jekk se tixg\u0127el l-erkondixiner g\u0127al bil-lejl, ag\u0127mlu fuq tajmer.84", "Se tixtru fri\u0121\u0121 jew magna tal-\u0127asil?", "Ag\u0127\u017clu klassi A+, A++, A+++ li ja\u0127lu inqas dawl.", "\u017bur spiss il-websajt ta' BirdLife Malta.", "88 Jekk g\u0127andek \u0121nien, \u0127alli xi rkejjen bil-\u0121ebel g\u0127all-wi\u017ca' u l-gremxul.", "35 Ixtri deter\u0121enti li ma jag\u0127mlux \u0127sara lill- ambjent.", "U\u017ca kalkjulejters li ja\u0127dmu bix- xemx.", "Fis-sajf \u017comm re\u010bipjent \u017cg\u0127ir bl-ilma fil-\u0121nien (bit\u0127a, bejt, e\u010b\u010b) g\u0127all- g\u0127asafar.", "t\u0127allix skart", "Tu\u017cax dixwoxer g\u0127al ftit \u010bek\u010bik.", "Tu\u017cax toothbrushes li ja\u0127dmu bid-dawl.", "perikolu\u017ci u \u017cjut", "\u0127uduhom f'\u010bentru", "Jekk tixtri tonn", "ta\u017c-\u017cejt, qis", "\u0126u Il-\u0126uttafa", "mieg\u0127ek l-iskola", "u \u0127alli 'l s\u0127abek", "jarawha.", "ka\u010b\u010batur,", "G\u0127all-Milied", "g\u0127idilhom", "F'xatt il-ba\u0127ar,", "\u0127alli l-gran\u010bijiet", "T\u0127allix fri\u0121\u0121 jew", "fri\u017cer miftu\u0127", "iktar minn ftit", "Jekk g\u0127andek vit jew flaxing iqattru, sewwihom.", "Ixtri kamera di\u0121itali, \u0127u ritratti tan-natura u tella' wirja l-iskola.", "U\u017ca sistema ta' flaxing li fiha short-flush jew minn dawk li twaqqafhom x'\u0127in trid.", "U\u017ca kartri\u0121is tal-", "linka minn dawk", "li tista' ter\u0121a'", "Jekk tiekol il-bebbux, ieqaf u \u0127allihom jg\u0127ixu! 81", "Fejn tista' u\u017ca", "tiksi pitazzi u", "94 Meta to\u0127ro\u0121 fil-kampanja, \u0127u tromba mieg\u0127ek.", "Tu\u017cax il-vacuum", "cleaner g\u0127al", "kinsiet \u017cg\u0127ar.", "U\u017ca xkupa!", "U\u017ca inqas it-", "r-ri\u0127.", "U\u017ca karta", "ri\u010biklata.", "Jekk tisma'", "jew tara ka\u010b\u010ba kontra", "l-li\u0121i, irrapporta billi", "\u010b\u010bempel 112.70", "Batteriji", "u\u017cati faddalhom", "Jekk", "g\u0127adkom", "Biex tu\u017ca", "karti u\u017cati", "dokumentarji", "li jippruvaw", "ibe\u017c\u017cg\u0127uk mill-", "L-iskola x-xorb", "\u0127udu fi flixkun", "b'sa\u0127\u0127tu, mhux", "flixkun li tu\u017cah", "Pariri g\u0127all-familja biex", "tg\u0127ix b'mod iktar \u0121entili", "Ti\u0121borx annimali", "fil-post!", "imejls g\u0127alxejn.", "\u017bommhom \u0121o", "folder fuq il-", "kompjuter.", "Jekk tara \u0127sara", "lill-ambjent,", "ikteb ittra fil-", "gazzetta.", "L-iskola \u0127u", "mhux f'bor\u017ca.", "Jekk", "g\u0127andek", "wi\u017cg\u0127at fid-dar", "jag\u0127mlu l-\u0121id.", "Xerred din il-", "lista ma' kemm", "tifla\u0127 nies!", "primarjia, \u0127ajjar", "lill-g\u0127alliema biex", "tag\u0127mlu", "Dinja Wa\u0127da.", "Jekk l-iskola", "g\u0127andkom \u0121nien,", "Jekk", "g\u0127andek", "trabokk tal-", "Jekk se tixtru", "karozza \u0121dida,", "ixtru wa\u0127da", "90 Fejn tista', ixtri bil-bulk \u0127alli tiffranka ppakkjar \u017cejjed.", "91 Jekk se tixg\u0127el l-erkondixiner, ag\u0127laq it-twieqi kollha.", "Fejn tista' u\u017ca bor\u017ca tal-karti flok tal-plastik.", "Jekk se tag\u0127mel membrane fuq il-bejt, ag\u0127\u017cel il-bajda \u0127alli tirrifletti s-s\u0127ana 93", "Da\u0127\u0127al", "membru fi", "Klabb \u0126uttaf", "ja\u0127lu inqas", "tista' u\u017ca", "Jekk g\u0127andek", "\u0121nien, \u0127alli rokna", "g\u0127all-pjanti", "selva\u0121\u0121i.", "panewijiet", "fotovoltaj\u010bi", "fuq il-bejt.", "\u0127ar\u0121iet tal-", "kemm tista'", "100 \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin 8 g\u0127a\u017ci\u017c tag\u0127na\u2026 U qed nirrankaw g\u0127al 100 \u0127ar\u0121a o\u0127ra!", "T\u0127allix il- kompjuter u t-televixin mixg\u0127ulin stand-by.", "Arma \u0127iter solari fuq il- bejt.", "10 Idda\u0127\u0127alx affarijiet s\u0127an fil-fri\u0121\u0121.", "Klabb.", "nestbox g\u0127all-", "G\u0127asafar", "Wa\u0127\u0127al", "Jekk tal-", "5 Nov-Di\u010b 1994", "2 Mej-\u0120un 1994", "Pitazz u\u017cah", "kollu, t\u0127allix", "\u0127anut joffrilek", "bor\u017ca g\u0127al xi \u0127a\u0121a", "\u017cg\u0127ira, g\u0127idlu le", "grazzi.", "\u017bomm it-tajers", "tal-karozza", "minfu\u0127in kemm", "Jekk", "g\u0127andek bir, u\u017ca", "l-ilma tieg\u0127u", "g\u0127all-\u0127asil u", "G\u0127ax-", "xiri \u0121orr", "basktijiet", "ta\u010b-\u010barruta.", "22 U\u017ca prodotti li g\u0127andhom ippakkjar mill-inqas.", "21 U\u017ca batteriji rikarikabbli.", "Ixtri sapun li mhux ittestjat fuq l-annimali.", "12 Kul inqas la\u0127am, u iktar \u0127axix.", "Ibg\u0127at kartolini elettroni\u010bi, flok kartolini tal-karti.", "\u0126u xawer flok banju.", "15 Faddal u u\u017ca karton\u010bin minn pakketti ta\u010b- \u010bereali.", "8 Mej-\u0120un 1995", "Jekk g\u0127andek \u0121nien kbir, ag\u0127mel rokna g\u0127all- kompost.", "18 Biex i\u017cejjen fil-Milied, taqtax frieg\u0127i ta\u017c- \u017bnuber: i\u0121bor biss prinjol mill-art.", "Qabel tu\u017ca \u0127erdrajer, \u0127alli xag\u0127rek jinxef ftit \u0121o xugaman.", "Bil-lejl fil- kampanja, suq 10 Set-Ott 1995 bil-mod biex ma ttajjarx qniefed.", "100 \u010bans", "14 Mej-\u0120un 1996", "T\u0127allix", "G\u0127al distanzi", "qosra, mur bil-", "mixi jew bir-", "dwal u apparat", "mixg\u0127ulin", "g\u0127alxejn.", "table fil-", "\u0121nien.", "Il-\u0126uttafa", "minn qoxra sa", "17 Nov-Di\u010b 1996", "Meta tu\u017ca", "l-kitla, kejjel", "minn qabel kemm", "\u0127a tu\u017ca ilma.", "23 Nov-Di\u010b 1997", "38 Tmur fejn tmur, t\u0127allix skart warajk.", "39 Biex ta\u0127sel snienek, t\u0127allix il-vit nie\u017cel.", "Jekk \u0127a tixtri g\u0127amara \u0121dida, tag\u0127\u017cilx injam tropikali b\u0127al kewba, iroko u teak.", "Jekk g\u0127andek \u0121nien, \u0127awwel fih pjanti indi\u0121eni flok pjanti barranin.", "G\u0127all- birthday li jmiss g\u0127idilhom jixtrulek tromba!", "43 Tikolx iktar rizzi!", "\u0126allihom jg\u0127ixu.", "re\u010bipjent ara", "tistax tu\u017cah biex", "terfa' affarijiet", "Jekk g\u0127andek", "qattus u t\u0127allih", "jo\u0127ro\u0121, ag\u0127millu", "\u0121on\u0121ol mal-kullar.", "26 Mej-\u0120un 1998", "29 Nov-Di\u010b 1998", "35 Nov-Di\u010b 1999", "38 Mej-\u0120un 2000", "11 Nov-Di\u010b 1995", "20 Mej-\u0120un 1997", "G\u0127allem lil s\u0127abek", "fuq in-natura u", "Jekk tara", "kamaleonti fil-", "e\u017coti\u010bi b\u0127al", "Tag\u0127tix pets", "b\u0127ala rigali jekk", "m'intix \u010bert li", "Flok \"\u0127axix", "\u0127a\u017cin\" tg\u0127allem", "g\u0127id \"\u0127axix", "selva\u0121\u0121\"!", "\u017bomm graf ta'", "kemm tu\u017caw dawl u", "ilma d-dar, u wa\u0127\u0127alha", "x'imkien fejn tidher.", "\u0121dida fil-", "u tg\u0127allem", "x'jisimha.", "Kun int in charge", "li titfi d-dwal u", "l-apparat fil-klassi.", "U ag\u0127mel xog\u0127lok", "56 Mej-\u0120un 2003", "Kull xahar", "59 Nov-Di\u010b 2003", "\u017cidhom mal-", "Jekk se tixg\u0127el", "l-erkondixiner g\u0127al", "bil-lejl, ag\u0127mlu fuq", "Se tixtru fri\u0121\u0121", "jew magna tal-\u0127asil?", "A++, A+++ li ja\u0127lu", "ta' BirdLife", "\u0126awwel imqar", "si\u0121ra wa\u0127da kull", "sena g\u0127all-bqija", "ta' \u0127ajtek !", "Tmorrux \u010birkli,", "\u017cuwijiet, dolfinarja", "u postijiet o\u0127rajn", "li ju\u017caw annimali li", "fis-salva\u0121\u0121.63", "\u017bur ir-riservi", "naturali tal-", "G\u0127adira u Is-", "Simar, u mur sa", "deter\u0121enti li", "ma jag\u0127mlux", "\u0127sara lill-", "32 Mej-\u0120un 1999", "Tu\u017cax", "g\u0127al ftit", "\u010bek\u010bik.", "U\u017ca", "ja\u0127dmu bix-", "Fis-sajf", "\u017comm re\u010bipjent", "\u017cg\u0127ir bl-ilma", "fil-\u0121nien (bit\u0127a,", "bejt, e\u010b\u010b) g\u0127all-", "g\u0127asafar.", "34 Set-Ott 1999 Likwidi perikolu\u017ci u \u017cjut faddalhom u \u0127uduhom f'\u010bentru tal-frid tal-iskart.", "Jekk tixtri tonn ta\u017c-\u017cejt, qis li jkun dolphin friendly.", "Tu\u017cax 48 Jan-Fra 2002 toothbrushes li ja\u0127dmu bid-dawl.", "50 \u0126u Il-\u0126uttafa mieg\u0127ek l-iskola u \u0127alli 'l s\u0127abek jarawha.", "Issirx ka\u010b\u010batur, u ssirx", "G\u0127all-Milied g\u0127idilhom jixtrulek mikroskopju! 48", "F'xatt il-ba\u0127ar, \u0127alli l-gran\u010bijiet bi kwiethom.", "T\u0127allix fri\u0121\u0121 jew 54 Jan-Fra 2003 fri\u017cer miftu\u0127 iktar minn ftit sekondi.", "Jekk g\u0127andek", "di\u0121itali,", "\u0127u ritratti", "u tella' wirja", "U\u017ca sistema", "ta' flaxing li", "jew minn dawk", "62 Mej-\u0120un 2004", "li twaqqafhom", "x'\u0127in trid.", "U\u017ca kartri\u0121is tal- linka minn dawk li tista' ter\u0121a' 64 Set-Ott 2004 timla.", "Jekk tiekol", "il-bebbux, ieqaf u", "\u0127allihom jg\u0127ixu!", "fil-kampanja,", "\u0127u tromba", "mieg\u0127ek.", "Fejn tista' u\u017ca brown paper biex tiksi pitazzi u kotba 80", "Tu\u017cax il-vacuum cleaner g\u0127al kinsiet \u017cg\u0127ar.", "U\u017ca xkupa!", "U\u017ca inqas it- tumble drier, u iktar ix-xemx u r-ri\u0127.", "69 U\u017ca karta ri\u010biklata.", "Jekk tisma' jew tara ka\u010b\u010ba kontra l-li\u0121i, irrapporta billi \u010b\u010bempel 112.70", "Batteriji u\u017cati faddalhom u armihom f'battery bank.", "68 Mej-\u0120un 2005", "65 Nov-Di\u010b 2004 Jekk g\u0127adkom m'intomx Family Member, siru issa!", "77 Biex tu\u017ca karti raff, sib karti u\u017cati minn wara.", "67 Mar-Apr 2005 Tarax dokumentarji li jippruvaw ibe\u017c\u017cg\u0127uk mill- annimali ! 76", "75 L-iskola x-xorb \u0127udu fi flixkun b'sa\u0127\u0127tu, mhux flixkun li tu\u017cah darba.", "80 Mej-\u0120un 2007", "Pariri g\u0127all-familja biex tg\u0127ix b'mod iktar \u0121entili lejn l-ambjent.", "96 Ti\u0121borx annimali mill-kampanja.", "Gawdihom fil-post!", "Tipprintjax imejls g\u0127alxejn.", "\u017bommhom \u0121o folder fuq il- kompjuter.", "98 Jekk tara \u0127sara lill-ambjent, ikteb ittra fil- gazzetta.", "L-iskola \u0127u l-ikel f'lunchbox, mhux f'bor\u017ca.", "Jekk g\u0127andek wi\u017cg\u0127at fid-dar toqtolhomx - jag\u0127mlu l-\u0121id.", "Xerred din il- lista ma' kemm tifla\u0127 nies! 100", "92 Mej-\u0120un 2009", "95 Nov-Di\u010b 2009", "98 Mej-\u0120un 2010", "44 Jekk tmur skola primarjia, \u0127ajjar lill-g\u0127alliema biex tag\u0127mlu Dinja Wa\u0127da.", "Jekk l-iskola g\u0127andkom \u0121nien, ibdlu parti minnu f'WildZone.", "Jekk 72 g\u0127andek trabokk tal- pitirrossi, kissru.", "73 70 Set-Ott 2005 Jekk se tixtru karozza \u0121dida, ixtru wa\u0127da ekonomika.", "Jekk g\u0127andek", "\u0121nien, \u0127alli xi", "rkejjen bil-\u0121ebel", "g\u0127all-wi\u017ca' u", "Fejn tista',", "ixtri bil-bulk", "\u0127alli tiffranka", "\u017cejjed.", "Jekk se tixg\u0127el", "ag\u0127laq it-twieqi", "89 Nov-Di\u010b 2008", "Fejn tista'", "u\u017ca bor\u017ca", "tal-plastik.", "Jekk se", "tag\u0127mel", "il-bejt, ag\u0127\u017cel", "il-bajda \u0127alli", "tirrifletti s-s\u0127ana", "86 Mej-\u0120un 2008", "71 Nov-Di\u010b 2005", "Ag\u0127\u017clu klassi A+,", "il-websajt", "74 Mej-\u0120un 2006", "77 Nov-Di\u010b 2006", "Meta to\u0127ro\u0121", "83 Nov-Di\u010b 2007", "41 Nov-Di\u010b 2000", "44 Mej-\u0120un 2001", "47 Nov-Di\u010b 2001", "50 Mej-\u0120un 2002", "53 Nov-Di\u010b 2002", "\u0126uttafa qed titma' lill-frie\u0127 tag\u0127ha, f'bejta tat-tajn u t-tiben li bniet f'Is-Sannat (G\u0127awdex).", "Ritratt sabi\u0127 ta' Joe Sultana", "Il-\u0126uttafa", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "2 Mej-\u0120un 1994", "5 Nov-Di\u010b 1994", "8 Mej-\u0120un 1995", "100 \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin g\u0127a\u017ci\u017c tag\u0127na\u2026 U qed nirrankaw g\u0127al 100 \u0127ar\u0121a o\u0127ra!", "11 Nov-Di\u010b 1995", "14 Mej-\u0120un 1996", "17 Nov-Di\u010b 1996", "20 Mej-\u0120un 1997", "23 Nov-Di\u010b 1997", "26 Mej-\u0120un 1998", "29 Nov-Di\u010b 1998", "32 Mej-\u0120un 1999", "35 Nov-Di\u010b 1999", "38 Mej-\u0120un 2000", "41 Nov-Di\u010b 2000", "44 Mej-\u0120un 2001", "47 Nov-Di\u010b 2001", "50 Mej-\u0120un 2002", "53 Nov-Di\u010b 2002", "56 Mej-\u0120un 2003", "59 Nov-Di\u010b 2003", "62 Mej-\u0120un 2004", "65 Nov-Di\u010b 2004", "68 Mej-\u0120un 2005", "71 Nov-Di\u010b 2005", "74 Mej-\u0120un 2006", "77 Nov-Di\u010b 2006", "80 Mej-\u0120un 2007", "83 Nov-Di\u010b 2007", "86 Mej-\u0120un 2008", "89 Nov-Di\u010b 2008", "92 Mej-\u0120un 2009", "95 Nov-Di\u010b 2009", "98 Mej-\u0120un 2010", "Da\u0127\u0127al", "membru fi", "Klabb \u0126uttaf", "ja\u0127lu inqas", "tista' u\u017ca", "Jekk g\u0127andek", "\u0121nien, \u0127alli rokna", "g\u0127all-pjanti", "selva\u0121\u0121i.", "panewijiet", "fotovoltaj\u010bi", "fuq il-bejt.", "\u0127ar\u0121iet tal-", "kemm tista'", "100 \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin 8 g\u0127a\u017ci\u017c tag\u0127na\u2026 U qed nirrankaw g\u0127al 100 \u0127ar\u0121a o\u0127ra!", "T\u0127allix il- kompjuter u t-televixin mixg\u0127ulin stand-by.", "Arma \u0127iter solari fuq il- bejt.", "10 Idda\u0127\u0127alx affarijiet s\u0127an fil-fri\u0121\u0121.", "Klabb.", "nestbox g\u0127all-", "G\u0127asafar", "Wa\u0127\u0127al", "Jekk tal-", "5 Nov-Di\u010b 1994", "2 Mej-\u0120un 1994", "Pitazz u\u017cah", "kollu, t\u0127allix", "\u0127anut joffrilek", "bor\u017ca g\u0127al xi \u0127a\u0121a", "\u017cg\u0127ira, g\u0127idlu le", "grazzi.", "\u017bomm it-tajers", "tal-karozza", "minfu\u0127in kemm", "Jekk", "g\u0127andek bir, u\u017ca", "l-ilma tieg\u0127u", "g\u0127all-\u0127asil u", "G\u0127ax-", "xiri \u0121orr", "basktijiet", "ta\u010b-\u010barruta.", "22 U\u017ca prodotti li g\u0127andhom ippakkjar mill-inqas.", "21 U\u017ca batteriji rikarikabbli.", "Ixtri sapun li mhux ittestjat fuq l-annimali.", "12 Kul inqas la\u0127am, u iktar \u0127axix.", "Ibg\u0127at kartolini elettroni\u010bi, flok kartolini tal-karti.", "\u0126u xawer flok banju.", "15 Faddal u u\u017ca karton\u010bin minn pakketti ta\u010b- \u010bereali.", "8 Mej-\u0120un 1995", "Jekk g\u0127andek \u0121nien kbir, ag\u0127mel rokna g\u0127all- kompost.", "18 Biex i\u017cejjen fil-Milied, taqtax frieg\u0127i ta\u017c- \u017bnuber: i\u0121bor biss prinjol mill-art.", "Qabel tu\u017ca \u0127erdrajer, \u0127alli xag\u0127rek jinxef ftit \u0121o xugaman.", "Bil-lejl fil- kampanja, suq 10 Set-Ott 1995 bil-mod biex ma ttajjarx qniefed.", "100 \u010bans", "14 Mej-\u0120un 1996", "T\u0127allix", "G\u0127al distanzi", "qosra, mur bil-", "mixi jew bir-", "dwal u apparat", "mixg\u0127ulin", "g\u0127alxejn.", "table fil-", "\u0121nien.", "Il-\u0126uttafa", "minn qoxra sa", "17 Nov-Di\u010b 1996", "Meta tu\u017ca", "l-kitla, kejjel", "minn qabel kemm", "\u0127a tu\u017ca ilma.", "23 Nov-Di\u010b 1997", "38 Tmur fejn tmur, t\u0127allix skart warajk.", "39 Biex ta\u0127sel snienek, t\u0127allix il-vit nie\u017cel.", "Jekk \u0127a tixtri g\u0127amara \u0121dida, tag\u0127\u017cilx injam tropikali b\u0127al kewba, iroko u teak.", "Jekk g\u0127andek \u0121nien, \u0127awwel fih pjanti indi\u0121eni flok pjanti barranin.", "G\u0127all- birthday li jmiss g\u0127idilhom jixtrulek tromba!", "43 Tikolx iktar rizzi!", "\u0126allihom jg\u0127ixu.", "re\u010bipjent ara", "tistax tu\u017cah biex", "terfa' affarijiet", "Jekk g\u0127andek", "qattus u t\u0127allih", "jo\u0127ro\u0121, ag\u0127millu", "\u0121on\u0121ol mal-kullar.", "26 Mej-\u0120un 1998", "29 Nov-Di\u010b 1998", "35 Nov-Di\u010b 1999", "38 Mej-\u0120un 2000", "11 Nov-Di\u010b 1995", "20 Mej-\u0120un 1997", "deter\u0121enti li", "ma jag\u0127mlux", "\u0127sara lill-", "32 Mej-\u0120un 1999", "Tu\u017cax", "g\u0127al ftit", "\u010bek\u010bik.", "U\u017ca", "ja\u0127dmu bix-", "Fis-sajf", "\u017comm re\u010bipjent", "\u017cg\u0127ir bl-ilma", "fil-\u0121nien (bit\u0127a,", "bejt, e\u010b\u010b) g\u0127all-", "g\u0127asafar.", "34 Set-Ott 1999 Likwidi perikolu\u017ci u \u017cjut faddalhom u \u0127uduhom f'\u010bentru tal-frid tal-iskart.", "Jekk tixtri tonn ta\u017c-\u017cejt, qis li jkun dolphin friendly.", "Tu\u017cax 48 Jan-Fra 2002 toothbrushes li ja\u0127dmu bid-dawl.", "50 \u0126u Il-\u0126uttafa mieg\u0127ek l-iskola u \u0127alli 'l s\u0127abek jarawha.", "Issirx ka\u010b\u010batur, u ssirx", "G\u0127all-Milied g\u0127idilhom jixtrulek mikroskopju! 48", "F'xatt il-ba\u0127ar, \u0127alli l-gran\u010bijiet bi kwiethom.", "T\u0127allix fri\u0121\u0121 jew 54 Jan-Fra 2003 fri\u017cer miftu\u0127 iktar minn ftit sekondi.", "G\u0127allem lil s\u0127abek", "fuq in-natura u", "Jekk tara", "kamaleonti fil-", "e\u017coti\u010bi b\u0127al", "Tag\u0127tix pets", "b\u0127ala rigali jekk", "m'intix \u010bert li", "\u0126awwel imqar", "si\u0121ra wa\u0127da kull", "sena g\u0127all-bqija", "ta' \u0127ajtek !", "Tmorrux \u010birkli,", "\u017cuwijiet, dolfinarja", "u postijiet o\u0127rajn", "li ju\u017caw annimali li", "fis-salva\u0121\u0121.63", "\u017bur ir-riservi", "naturali tal-", "G\u0127adira u Is-", "Simar, u mur sa", "Flok \"\u0127axix", "\u0127a\u017cin\" tg\u0127allem", "g\u0127id \"\u0127axix", "selva\u0121\u0121\"!", "\u017bomm graf ta'", "kemm tu\u017caw dawl u", "ilma d-dar, u wa\u0127\u0127alha", "x'imkien fejn tidher.", "Kun int in charge", "li titfi d-dwal u", "l-apparat fil-klassi.", "U ag\u0127mel xog\u0127lok", "56 Mej-\u0120un 2003", "Kull xahar", "59 Nov-Di\u010b 2003", "\u0121dida fil-", "u tg\u0127allem", "x'jisimha.", "\u017cidhom mal-", "Jekk se tixg\u0127el", "l-erkondixiner g\u0127al", "bil-lejl, ag\u0127mlu fuq", "Se tixtru fri\u0121\u0121", "jew magna tal-\u0127asil?", "A++, A+++ li ja\u0127lu", "ta' BirdLife", "Jekk g\u0127andek", "\u0121nien, \u0127alli xi", "rkejjen bil-\u0121ebel", "g\u0127all-wi\u017ca' u", "86 Mej-\u0120un 2008", "Fejn tista',", "ixtri bil-bulk", "\u0127alli tiffranka", "\u017cejjed.", "Jekk g\u0127andek", "di\u0121itali,", "\u0127u ritratti", "u tella' wirja", "U\u017ca sistema", "ta' flaxing li", "jew minn dawk", "62 Mej-\u0120un 2004", "li twaqqafhom", "x'\u0127in trid.", "U\u017ca kartri\u0121is tal- linka minn dawk li tista' ter\u0121a' 64 Set-Ott 2004 timla.", "Jekk tiekol", "il-bebbux, ieqaf u", "\u0127allihom jg\u0127ixu!", "fil-kampanja,", "\u0127u tromba", "mieg\u0127ek.", "Fejn tista' u\u017ca brown paper biex tiksi pitazzi u kotba 80", "Tu\u017cax il-vacuum cleaner g\u0127al kinsiet \u017cg\u0127ar.", "U\u017ca xkupa!", "U\u017ca inqas it- tumble drier, u iktar ix-xemx u r-ri\u0127.", "69 U\u017ca karta ri\u010biklata.", "Jekk tisma' jew tara ka\u010b\u010ba kontra l-li\u0121i, irrapporta billi \u010b\u010bempel 112.70", "Batteriji u\u017cati faddalhom u armihom f'battery bank.", "68 Mej-\u0120un 2005", "65 Nov-Di\u010b 2004 Jekk g\u0127adkom m'intomx Family Member, siru issa!", "77 Biex tu\u017ca karti raff, sib karti u\u017cati minn wara.", "67 Mar-Apr 2005 Tarax dokumentarji li jippruvaw ibe\u017c\u017cg\u0127uk mill- annimali ! 76", "75 L-iskola x-xorb \u0127udu fi flixkun b'sa\u0127\u0127tu, mhux flixkun li tu\u017cah darba.", "80 Mej-\u0120un 2007", "Pariri g\u0127all-familja biex tg\u0127ix b'mod iktar \u0121entili lejn l-ambjent.", "96 Ti\u0121borx annimali mill-kampanja.", "Gawdihom fil-post!", "Tipprintjax imejls g\u0127alxejn.", "\u017bommhom \u0121o folder fuq il- kompjuter.", "98 Jekk tara \u0127sara lill-ambjent, ikteb ittra fil- gazzetta.", "L-iskola \u0127u l-ikel f'lunchbox, mhux f'bor\u017ca.", "Jekk g\u0127andek wi\u017cg\u0127at fid-dar toqtolhomx - jag\u0127mlu l-\u0121id.", "Xerred din il- lista ma' kemm tifla\u0127 nies! 100", "Jekk se tixg\u0127el", "ag\u0127laq it-twieqi", "Fejn tista'", "u\u017ca bor\u017ca", "tal-plastik.", "Jekk se", "tag\u0127mel", "il-bejt, ag\u0127\u017cel", "il-bajda \u0127alli", "tirrifletti s-s\u0127ana", "89 Nov-Di\u010b 2008", "92 Mej-\u0120un 2009", "95 Nov-Di\u010b 2009", "98 Mej-\u0120un 2010", "71 Nov-Di\u010b 2005", "Ag\u0127\u017clu klassi A+,", "il-websajt", "74 Mej-\u0120un 2006", "77 Nov-Di\u010b 2006", "Meta to\u0127ro\u0121", "83 Nov-Di\u010b 2007", "44 Jekk tmur skola primarjia, \u0127ajjar lill-g\u0127alliema biex tag\u0127mlu Dinja Wa\u0127da.", "Jekk l-iskola g\u0127andkom \u0121nien, ibdlu parti minnu f'WildZone.", "Jekk 72 g\u0127andek trabokk tal- pitirrossi, kissru.", "73 70 Set-Ott 2005 Jekk se tixtru karozza \u0121dida, ixtru wa\u0127da ekonomika.", "41 Nov-Di\u010b 2000", "44 Mej-\u0120un 2001", "47 Nov-Di\u010b 2001", "50 Mej-\u0120un 2002", "53 Nov-Di\u010b 2002", "Sejrin in\u0127awlu", "ko\u010b\u010b\u2026", "Jekk tiftakru, f'Jannar li g\u0127adda g\u0127amilna \u0127ar\u0121a g\u0127al Foresta 2000 imma ma \u0127awwilniex si\u0121ar b\u0127as-soltu.", "Min\u0127abba li xita ma tantx kienet g\u0127amlet, l-art ma kinitx tajba g\u0127at-ta\u0127wil tas-si\u0121ar.", "Imma dil-\u0127arifa qed tag\u0127mel xita mhux \u0127a\u017cin, u g\u0127alhekk issa nistg\u0127u mmorru n\u0127awlu.", "Did-darba flok f'Jannar se mmorru f'Novembru.", "Intom g\u0127alikom xorta hux?", "\u0120ejjin", "Qeg\u0127din nag\u0127mlu differenza?", "data il-\u0126add 28 Novembru 2010 niltaqg\u0127u quddiem ir-riserva tal-G\u0127adira \u0127in 9am \u0121ibu \u0127e\u0121\u0121a biex t\u0127awlu :) mer\u0127ba membri* u familja", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir", "Mis-sena 2005 'l hawn,", "Klabb \u0126uttaf sirna kull sena mmorru n\u0127awlu ko\u010b\u010b si\u0121ar f'Foresta 2000.", "Forsi tistaqsu: Imma wara dax-xog\u0127ol kollu mill- membri, qeg\u0127din nag\u0127mlu differenza?", "It-twe\u0121iba to\u0127duha minn da\u017c-\u017cew\u0121 ritratti.", "Fuq ix-xellug taraw attivit\u00e0 ta' ta\u0127wil li konna g\u0127amilna f'Jannar 2006.", "Taraw tfal, \u0121enituri u leaders, f'idejhom img\u0127a\u017caq u qsari b'si\u0121ar \u017cg\u0127ar - tant \u017cg\u0127ar li bilkemm jidhru fir-ritratt.", "Issa araw ir-ritratt tal-lemin, li \u0127adnieh ftit \u0121img\u0127at ilu, fl-istess post u mill-istess angolu.", "Taraw differenza?", "Dawk is-si\u0121ar \u017cg\u0127ar fil-qsari issa jidhru sew: \u017bnuber, G\u0127arg\u0127ar, Deru u Imbrijagla.", "Kibru u qed isiru \u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Baqg\u0127alhom x'jog\u0127lew u x'jiffullaw, u jistg\u0127u jg\u0127ixu mijiet ta' snin.", "Dawk minnkom li kienu \u0121ew i\u0127awlu dakinhar fl- 2006 g\u0127andkom biex tkunu kburin.", "Qeg\u0127din nag\u0127mlu", "\u0126eq-\u0127imm!", "Mela, il-kelma li qed tipprova tg\u0127id hija Imbrijagla, bl- Ingli\u017c Strawberry Tree.", "Jg\u0127idulha hekk g\u0127ax tag\u0127mel frott tond a\u0127mar jixba\u0127 ftit lill-frawli.", "Hija arbuxxell sabi\u0127 b'weraq a\u0127dar skur u zokk \u0127amrani.", "Ti\u010b\u010bajta a\u0127niex !", "Il-Pispisella ma tantx ikollha kuluri jg\u0127ajtu, g\u0127ax tg\u0127ix fil-miftu\u0127 u ma tkunx trid tag\u0127ti fl-g\u0127ajn!", "Imma stampa tista' tkun sabi\u0127a xorta.", "Hemm il-forma eleganti tal- g\u0127asfur, il-qag\u0127da tieg\u0127u, u hemm l-affarijiet ta' madwaru.", "Flimkien dawn jistg\u0127u jiffurmaw pittura interessanti.", "\u0126anina kemm jg\u0127id dal-\u0127anex!", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa!", "Ajkla Rasha Bajda Luca \u017bammit 8", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du.", "Kartun \u0127elu ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (14)", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto 14", "Silfjun Ewropew Danica Borg 10", "Din fjura mhux insett.", "Jg\u0127idulha Na\u0127la g\u0127ax g\u0127andha petala qisha na\u0127la sufija.", "Anke bl-Ingli\u017c jisimha Bumblebee Orchid.", "A\u010b\u010bola Gabriel Bugelli 14", "Na\u0127la Steve Zammit Lupi 14", "Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Desir\u00e9e Falzon iddur dawra ma' \u0127merijiet li nisimg\u0127u fuq l-annimali.", "Il-Pitirrossi ji\u0121u fil-Milied!", "Lanqas xejn!", "Il-Pitirrossi ji\u0121u \u0127afna qabel il- Milied.", "Jaslu Malta l-iktar f'Ottubru, meta t-temp ikun g\u0127adu ma kesa\u0127x sew.", "Jekk jippruvaw ipassu fil-Milied, jinqabdu fil-maltemp!", "\u0126afna g\u0127asafar ipassu biex ja\u0127arbu mill-kes\u0127a u mis-sil\u0121, g\u0127ax jekk fix-xitwa jibqg\u0127u f'arthom, imutu jew bil-bard jew g\u0127ax ma jsibux x'jieklu.", "Allura importanti li jitilqu minn art twelidhom qabel ma ti\u0121i l-kes\u0127a.", "Il-Pitirrossi li naraw Malta ji\u0121u mill-Ewropa ta' Fuq, tal-Lvant u anke mir-Russja, u \u0127afna minnhom ikomplu jpassu sal-Afrika.", "Imma eluf o\u0127rajn jieqfu Malta, u fil-fatt dis-sena l-Pitirrossi \u0121ew f'numru kbir f'Ottubru.", "Dawn issa se jqattg\u0127u mag\u0127na mhux il-Milied biss, imma x-xitwa kollha!", "Mhux billi tarawni fil-kartolini tal-Milied, imperre\u010b fuq ras xi snowman.", "Fil-verit\u00e0 jien nippreferi jum bnazzi u \u0127amrija mikxufa, mimlija \u0127niex \u0127oxnin u insetti jqarm\u010bu!", "\"Dik il-\u0127ar\u0121a nibqa' niftakarha.\"", "Meta tibda to\u0127ro\u0121 berdwo\u010bing ikun hemm mumenti li jibqg\u0127u stampati f'mo\u0127\u0127ok u xejn ma j\u0127assarhom.", "G\u0127al din il-mitt edizzjoni tal-maga\u017cin, staqsejna lill-membri tal-Kumitat tal-Klabb biex imorru ftit lura fi\u017c- \u017cmien u jiftakru f'\u0127ar\u0121a spe\u010bjali ta' Klabb \u0126uttaf li baqg\u0127et fil-memorja.", "G\u0127adni niftakarha qisu l-biera\u0127 lil Desir\u00e9e tghidli: \"G\u0127ax ma tid\u0127olx Leader mag\u0127na fi Klabb \u0126uttaf?\"", "L-idea g\u0127o\u0121bitni u hekk g\u0127amilt.", "L-ewwel \u0127ar\u0121a tieg\u0127i mal-Klabb kienet mixja Selmun.", "Mill-ewwel \u0127assejtni komda, imdawra bi tfal u \u0121enituri li j\u0127obbu n-natura daqs kemm in\u0127obbha jien.", "Il-\u0127erqa tal-\u0126uttaf i\u017c-\u017cg\u0127ar biex jitg\u0127allmu dwar l-g\u0127asafar u l-pjanti laqtitni.", "Ibqg\u0127u \u017commu dak l-entu\u017cja\u017cmu li g\u0127andkom lejn in-natura u \u017cgur li ddakkru lil ta' madwarkom ukoll!", "\u017bmien ilu konna mmorru G\u0127awdex u ng\u0127addu lejl fuq l-irdum f'Ta' \u010aen\u010b biex nisimg\u0127u \u010b-\u010aief, flok immorru bid-dg\u0127ajsa biex narawh bi nhar.", "Qatt ma ninsa l-g\u0127ajat isa\u0127\u0127rek ta' mijiet ta' \u010bief iduru ta\u0127tna u fuq rasna, jg\u0127ajtu lil xulxin u lill-frie\u0127 fil-bejtiet fix-xquq tal-irdum.", "U kollox fi dlam \u010bappa.", "Tant hi storbju\u017ca l-\u0127ajja ta' kuljum, li meta tinqata' fil-kwiet tal- irdum ma\u010b-\u010aief, tkun qisek \u0121o dinja tal-\u0127olm\u2026", "Kien waqt \u0127ar\u0121a tal-1MOSY fl-in\u0127awi tal-Qammie\u0127.", "Kienet \u0121urnata bnazzi u l-blu tal-ba\u0127ar kien b\u0127al dak li tara fil-pitturi.", "\u0126in minnhom da\u0127let qatg\u0127a Agretti Bojod, itiru fil-baxx u kwa\u017ci j\u0127okku mal-ilma, tant li f'wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar kien hemm ir-rifless bajdani miexi mag\u0127hom.", "Bla ma \u0127add qalilna, kul\u0127add waqaf mill-g\u0127ajat u d-diskors, jammira fis-skiet dak il-\u0121miel ta' tajr g\u0127addej bil-kalma kollha minn ta\u0127tna.", "Wa\u0127da mill-isba\u0127 \u0127ar\u0121iet li kelli kienet Bike Hike li g\u0127amilna mal-Falko fl-2006.", "Mill-Mosta, it-triq \u0127aditna G\u0127ajn Ri\u0127ana u minn hemm tlajna \u017c-\u017bebbieg\u0127 u spi\u010b\u010bajna l-bajja tal-\u0120nejna.", "Il-pjan kien li minn hemm induru lura l-Mosta per\u00f2 konna qed in\u0127ossuna avventuru\u017ci u minflok, tlajna Fomm ir-Ri\u0127.", "Domna sag\u0127tejn biex g\u0127addejna minn dil-bi\u010b\u010ba\u2026 bir-roti fuq daharna!", "Imma fl-a\u0127\u0127ar wasalna u komplejna lejn Bin\u0121emma, l-iM\u0121arr u lura l-Mosta.", "Attivit\u00e0 li \u017cgur qatt mhu se ninsa!", "\u0126ar\u0121a li nibqa' niftakar kienet proprju l-ewwel \u0127ar\u0121a tieg\u0127i, fl-1975!", "Konna grupp ta' xi 10 u konna morna \u0126al Far, li dak i\u017c-\u017cmien kien g\u0127adu mitjar f'idejn l-Ingli\u017ci.", "Hemmhekk rajna \u0127afna Pluvieri u Venew, u niftakar konna salvajna G\u0127asfur tal-Bejt li kien maqbud fil-\u0121ewna\u0127 ta' bi\u010b\u010ba ajruplan mitluq.", "Dak i\u017c-\u017cmien ma kellix tromba, allura kont nie\u0127u teleskopju \u017cg\u0127ir ta' \u0127ija l-kbir (li kont nisraqulu g\u0127all-\u0127ar\u0121iet :).", "Il-lajs, mela na\u0127seb jiftakar lil Mos\u00e8 g\u0127adu tarbija\u2026", "Xxx, tg\u0127ajjatx!", "Dak l-editur, tridu jke\u010b\u010bik mill-maga\u017cin?", "1MOSY (Malta Ornithological Society Youths) huwa l-isem l-antik ta' Klabb \u0126uttaf, meta l-BirdLife kien g\u0127adu jisimha MOS.", "a\u0127na ng\u0127inuk tfaddal", "Faddal il-flus li taqla' permezz tal-BOV Young Savers Account u gawdi minn:", "\u2022 Karus b'xejn meta tkun faddalt \u20ac100 fil-kont \u2022 Rati vanta\u0121\u0121ju\u017ci ta' img\u0127ax fuq il-flus li \u0121\u0121emma'.", "Ma\u0127ru\u0121 mill-Bank of Valletta p.l.c., 58 Triq \u017bakkarija, Valletta VLT 1130 - Malta", "Impenn lejn is-Su\u010b\u010bess tieg\u0127ek"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-100-Oct-2010.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p2", "il-Faqqieg\u0127 Il-faqqieg\u0127 veru affaxxinanti.", "Mhux talli g\u0127andu forma stramba, imma kapa\u010bi jg\u0127ix bla ma jie\u0127u sa\u0127\u0127a mid-dawl tax- xemx, mhux b\u0127al pjanti normali.", "F'Malta g\u0127andna mijiet ta' spe\u010bi u g\u0127adna lanqas nafu sew x'g\u0127andna!", "Ritratt ta' Victor Falzon", "\u0126ej \u0126uttaf!", "Meta tispi\u010b\u010ba sena \u0127afna minna nag\u0127mlu", "weg\u0127diet mag\u0127na nfusna biex fis-sena", "l-\u0121dida ng\u0127ixu a\u0127jar, iktar b'sa\u0127\u0127itna, naqtg\u0127u xi vizzju ikrah u nkunu nies iktar tajbin.", "S'intendi a\u0127na n-naturalisti ta' Klabb \u0126uttaf in\u017cidu wkoll xi weg\u0127da li biha ng\u0127inu xi ftit lin-natura u l-ambjent.", "Jekk ir\u010bivejtu l-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin sibtu biss biss 100 \u0127a\u0121a x'tistg\u0127u tag\u0127mlu biex tg\u0127ixu b'mod iktar ambjentalist.", "Kemm minnhom di\u0121\u00e0 qed tag\u0127mluhom?", "Tg\u0127id g\u0127ad tg\u0127aqqduhom kollha?", "Mhux impossibli ta, jien qed nipprova!", "Is-sena 2010 kienet is-Sena tal-Bijodiversit\u00e0.", "Matul dis-sena l-pajji\u017ci suppost g\u0127amlu sforz ikbar mis-soltu biex isalvaw il-varjet\u00e0 ta' annimali u pjanti li jg\u0127ixu mag\u0127na fuq din il-\u0121miel ta' pjaneta.", "Ma nafx, jien in\u0127oss li KULL SENA g\u0127andna tkun is-sena tal-bijodiversit\u00e0, u l-isforzi jridu jibqg\u0127u jsiru kull sena, kull xahar, kuljum.", "Insomma \u0127bieb, nawguralkom sena", "\u0121dida mimlija sa\u0127\u0127a, fer\u0127 u da\u0127q.", "Jien nista' nie\u0127u?", "Biex ng\u0127inu l-bijodiversit\u00e0", "Biex nispi\u010b\u010baw dis-sena dedikata lill-bijodiversit\u00e0, in\u0127ajrukom tag\u0127mlu dak li spiss in\u0127ajrukom: armaw BIRD TABLE.", "Hija wa\u0127da mill-aqwa u l-e\u0127fef modi biex t\u0127ajru l-g\u0127asafar i\u017curulkom il-\u0121nien, \u0121ardina, bit\u0127a, anke gallerija.", "Ma tridx g\u0127erf biex tarma bird table.", "Kull ma tridu bi\u010b\u010ba plajwud daqs dil-pa\u0121na u lasta ta' xkupa.", "Wa\u0127\u0127lu t-tavla mal- lasta u deffsu l-lasta fil-\u0127amrija (f'qasrija bil-\u0127amrija jew ramel jekk m'g\u0127andekx \u0121nien) u ferrxu fuqha frak tal-ikel, \u017crierag\u0127 u frott.", "Esperimentaw u araw l-g\u0127asafar x'jie\u0127du u x'i\u0127allu.", "Biex ma jtirilkomx l-ikel bir-ri\u0127 wa\u0127\u0127lu strippi \u017cg\u0127ar tal-injam mad-dawru tal-wi\u010b\u010b, u biex ma jitlg\u0127alkomx bebbux deffsu g\u0127onq ta' flixkun tal-plastik fil-lasta kif hemm fl-istampa.", "Armawha x'imkien fejn tarawha minn wara xi tieqa, inkella ma tgawdux l-g\u0127asafar li ji\u0121u j\u017curukom.", "U tpo\u0121\u0121uhiex x'imkien fejn qattus jista' jista\u0127ba u jambuxja l-g\u0127asafar.", "Tikkumplikawx id-disinn, l-aktar sempli\u010bi huma l-a\u0127jar u l-iktar", "li jindraw malajr mill-g\u0127asafar.", "Kultant naddfu wa\u0127da l-wi\u010b\u010b spe\u010bjalment jekk tkunu po\u0121\u0121ejtu xi ikel \u017cejtni.", "Il-bird table u\u017cawha biss fil-\u0127arifa u fix- xitwa.", "Fir-rebbieg\u0127a u s-sajf to\u0127or\u0121ux ikel \u0127alli l-frie\u0127 \u0121odda jitg\u0127allmu jfittxu l-ikel naturali, u mhux isibu dejjem il-lest.", "g\u0127onq ta' flixkun", "Il-Pitirross (Robin) ingawduh sitt xhur s\u0127a\u0127, allavolja jbejjitx.", "Jekk g\u0127andkom \u0121ardina \u0127ajru f'Malta ma l-Pitirrossi j\u017curukom billi tarmawlhom bird table g\u0127al dawn ix-xhur kes\u0127in.", "U fl-istess \u0127in tg\u0127inuhom g\u0127ax ikel da\u017c-\u017cmien ma tantx isibu msieken.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet X'nista' nara tg\u0127id?", "Mid-dinja Websajts Intervista ma' Fjura Attivit\u00e0 Morna n\u0127awlu Paprati Is-Sellum tan-Natura Il-Bosk Ag\u0127ti kulur Poe\u017cija, Arti, Ritratti Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Ntietef tan-Natura 4 Mill-arti ta' PAU", "il-kumitat", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1100 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Di\u010bembru 2010 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p3", "Xi \u0121ralhom iz-Zizka?", "Jekk tifakru f'Il-\u0126uttafa 98 konna \u0121ibna kif fil- Belt Valletta \u017cabru s-si\u0121ar li fihom kull xitwa jorqdu eluf ta' Zizka Bojod.", "U konna staqsejna: \"Issa fejn se jorqdu z-Zizka la jaslu Malta fil-\u0127arifa?\"", "U waslet il-\u0127arifa, u \u0121ew iz-Zizka b\u0127as-soltu biex jg\u0127addu x-xitwa f'Malta.", "Mo\u0127\u0127hom kien mistrie\u0127 li \u0127a jorqdu fil-post tas-soltu, b\u0127alma kienu jag\u0127mlu kull sena.", "Wasal filg\u0127axija u da\u0127lu jtiru lejn il-Belt.", "Imma flok si\u0121ar folti sabu pjazza b'si\u0121ar qishom skeletri, kwa\u017ci bla weraq xejn.", "Imma\u0121inak ti\u0121i lura mill-iskola u flok id-dar issib", "Iz-zizka msieken i\u0121\u0121ennu, itiru 'l hawn u 'l hemm ma", "jafux x'\u0127a jag\u0127mlu, mejtin bin-ng\u0127as u m'g\u0127andhomx fejn jorqdu.", "Iduru u jduru, min jiggranfa ma' werqa, min jitperre\u010b fuq wajers u \u010bnut, min ji\u0121ri fl-art fit- triq qalb in-nies mixjin.", "Insomma, pandemonju s\u0127i\u0127.", "Dix-xena baqg\u0127et ti\u0121ri kuljum tul il-\u0127arifa kollha, jaslu kull filg\u0127axija u mill-\u0121did jit\u0127awdu.", "Imma bdew jonqsu, u l-a\u0127\u0127ar li \u010b\u010bekkjajna kien baqa' biss ftit g\u0127exieren li rnexxielhom jitgeddsu f'xi rkejjen jew qalb xi erba' werqiet.", "Fejn spi\u010b\u010baw is-7000 Zakak Abjad li kellna sas-sena l-o\u0127ra g\u0127adu \u0127add ma jaf.", "Nisperaw li g\u0127all-inqas sabu post ie\u0127or fejn jorqdu.", "Min \u0127are\u0121 il-permess biex jin\u017cabru s-si\u0121ar kien jaf", "li hemmhekk jorqdu z-zizka, imma x'jimpurtah!", "Imissna nist\u0127u nittrattawhom hekk l-g\u0127asafar.", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "Il-Kokka tax-Xag\u0127ri Asio flammeus Short-eared Owl", "Jg\u0127idu li fl-antik kienet komuni, imma llum naqset \u0127afna u mhux fa\u010bli tinzertaha.", "Ng\u0127idulha tax-Xag\u0127ri g\u0127ax dan hu ambjent tipiku fejn issibha.", "Hija g\u0127asfur pjuttost kbir, b'medda tal-\u0121wiena\u0127 li taf tla\u0127\u0127aq metru.", "Il-mara u r-ra\u0121el g\u0127andhom l-istess lewn u jintg\u0127arfu biss mid-daqs g\u0127ax il-mara tkun kemm kemm ikbar mir-ra\u0121el.", "Snin ilu kienet bejtet fuq Kemmuna, imma l-bejta sfrattat g\u0127ax wie\u0127ed mill-par kien \"sparixxa\".", "\u0120eneralment tbid minn erba' sa sitt bajdiet, imma meta l-ikel ikun 1abbundanti taf tbid anke 12-il bajda.", "Il-Kokka tax- Xag\u0127ri tidher fl-ista\u0121uni tal-passa, imma tista' tinzertaha wkoll fix-xitwa.", "Kontra kokk ie\u0127or, il-Kokka tax-Xag\u0127ri tikka\u010b\u010bja bi nhar u ttir fil-baxx biex taqbad \u0121rieden u kultant anke insetti kbar.", "G\u0127aliex SPARIXXA qieg\u0127da bl-imsielet?", "G\u0127ax kokka li tkun bil-bejta ma taqbadx u tisparixxi, ru\u0127i.", "Bilfors qatilha xi ka\u010b\u010batur.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "1 ikel abbundanti = ikollha \u0127afna x'tiekol", "Dawn l-a\u0127barijiet tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da) Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel primarji minn BirdLife Malta u Bank of Valletta", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Il-Pine Marten i\u0127obb il-foresti u huwa xabbatur prim.", "Xita tajr mejjet\u2026", "Ir-Red-winged Starling huwa g\u0127asfur spettakolari.", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p4", "Re\u0121a' tfa\u010b\u010ba!", "daqs qattus", "Fir-razza tal-Ballottra hemm annimal jg\u0127idulu Pine Marten.", "Malta m'g\u0127andniex minnu (lanqas isem bil-Malti m'g\u0127andna g\u0127alih) imma fl-Ewropa g\u0127adu komuni f'in\u0127awi bil-foresti.", "Fil-foresti ta' Scotland u Wales ukoll g\u0127adu jinstab, imma fl-Ingilterra le.", "Dari l-Pine Marten kien mifrux mal-Ingilterra kollha, imma wara sekli jikka\u010b\u010bjawh sparixxa.", "Kienu joqtluh jew biex jo\u0127dulu l-pil jew g\u0127ax kienu jib\u017cg\u0127u li jaqbdilhom it-ti\u0121ie\u0121 jew tajr tal-ka\u010b\u010ba.", "G\u0127axar snin ilu l-Pine Marten iddikjarawh 1estint mill-Ingilterra.", "Imma ftit xhur ilu nstabu sinjali ta' dan l-annimal f'bosk kbir privat f'Northumberland, fin-na\u0127a ta' fuq tal-Ingilterra, u dan qajjem \u0127afna interess fost in- naturalisti.", "Id-Dipartiment tal-Foresti flimkien mal- Vincent Wildlife Trust qed jibnu mo\u0127biet artifi\u010bjali biex iktar i\u0127ajru l-Pine Martens ikomplu jinfirxu f'dawn l-in\u0127awi u forsi jer\u0121g\u0127u jsiru iktar komuni.", "Kemm hu sabi\u0127 meta l-bniedem jibdel l-im\u0121iba tieg\u0127u lejn l-annimali u ma jibqax jistmahom ta' g\u0127edewwa.", "Illum il-Pine Marten huwa protett fl- Ingilterra.", "Jalla jinfirex sal-parks ta' Londra!", "Il-\u0120gant", "Ftit xhur ilu fil-Peru sabu fdalijiet ta' pingwin.", "Dan ma kienx pingwin li miet ri\u010benti, imma annimal li g\u0127ex 36 miljun sena ilu - qabel ma Malta bdiet tifforma f'qieg\u0127 il-ba\u0127ar!", "Ix-xjenzati semmewh Incayacu paracasensis, li tfisser \"re tal-ilma\".", "Kien pingwin \u0121gant, twil xi 150\u010bm, ji\u0121ifieri ras u spalla itwal mill-Emperor Penguin, li je\u017cisti llum.", "U kellu munqar twil u ppuntat.", "Mhux hekk biss, mal-fdal sabu wkoll rix li minnu setg\u0127u jg\u0127idu x'kulur kien dan l-g\u0127asfur: ma kienx iswed u abjad b\u0127all- pingwini tal-lum, imma kien gri\u017c u kannella.", "A\u0127jar minnek, g\u0127ax qisek banana!", "\u0126a\u0127aj, intom dejjem libsin qiskom sejrin tie\u0121!", "\u0121ranet", "ilu, f'Beebe (belt \u017cg\u0127ira f'Arkansas, USA) in-nies qamu filg\u0127odu u sabu t-toroq mimlijin i\u0121sma ta' g\u0127asafar mejtin, kollha Red-winged Blackbirds.", "Ftit \u0121ranet wara - xi 500km bog\u0127od, f'Louisiana (ukoll USA) - sabu mal-500 g\u0127asfur ie\u0127or mejjet, ukoll Red-winged Starlings.", "Ix- xjenzati \u0121abru mijiet minnhom \u0127alli jifhmu \u0121ara, imma baqg\u0127u j\u0127okku rashom.", "Min wa\u0127\u0127al fil-murtali, min wa\u0127\u0127al fil-maltemp, min fil-bexx, u hemm anke min qal (mhux xjenzati per\u00f2) li l-g\u0127asafar mietu g\u0127ax \u0127abtu ma' UFO!", "Il-verit\u00e0 hi li s'issa g\u0127ad m'g\u0127andhomx idea x'qatel \u0127abta u sabta lil dawn il-\u0121miel ta' g\u0127asafar.", "1 estint (extinct) = pjanta jew annimal li jkun inqered g\u0127al kollox minn pajji\u017c, minn re\u0121jun jew anke mid-dinja.", "Per e\u017cempju, id-dino\u017cawri huma kollha estinti mid-dinja.", "Dal-poster g\u0127alik jekk i\u0121\u0121edded il-mi\u017cata fi Klabb \u0126uttaf.", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p4", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p5", "G\u0127andek 10 sekondi g\u0127an-natura?", "L-Internet jista' jag\u0127mel \u0127afna \u0121id lill-ambjent.", "Hemm websajts li anke jekk biss tikklikkja fihom, dik il-klikk issarraf f'g\u0127otja ta' flus lil xi g\u0127aqda li tg\u0127in lin-natura jew annimali fil-b\u017conn.", "Wa\u0127da minn dawn il-websajts hija THE ANIMAL RESCUE SITE (www.theanimalrescuesite.com).", "Matul is-sena 2010 dil- websajt g\u0127amlet g\u0127otjiet li bihom inxtraw 86 miljun ikla g\u0127al klieb jew qtates fil-b\u017conn.", "Websajt o\u0127ra b\u0127alha hija THE RAINFOREST SITE (www. therainforestsite.com).", "Matul is-sena 2010 dil-websajt salvat 5134 ettaru ta' foresta tropikali (bi\u010b\u010ba art kwa\u017ci daqs G\u0127awdex) milli jinqerdu.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-klikks!", "Mela \u017cid da\u017c-\u017cew\u0121 websajts mal-lista tal-favoriti, u \u0127udha drawwa li kull darba li tid\u0127ol fl-Internet tikklikkja fihom.", "Kwistjoni ta' 10 sekondi!", "Bozza wa\u0127da.", "Jien kollha bdilthom tieg\u0127i.", "Biex tixg\u0127ellek bozza wa\u0127da tal-mija (100w) mill-qodma g\u0127al tliet sig\u0127at kuljum, il- pawer stejxin tu\u017ca iktar minn 50 litru \u017cejt fis-sena.", "G\u0127alhekk bis-sens li taqleb g\u0127all- bozoz il-\u0121odda, li ma ja\u0127lu kwa\u017ci xejn u jag\u0127tu l-istess dawl.", "Sensiela \u0121dida", "Intervista ma' Fjura", "Il-Garni tal-Pipa", "X'jismek?", "Jiena jisimni Garni tal-Pipa, u l-Ingli\u017ci jg\u0127iduli Friar's Cowl.", "G\u0127aliex jismek hekk?", "G\u0127ax il-fjuri tieg\u0127i ikunu mag\u0127luqin f'tubu qisu pipa.", "Inti Maltija jew barranija?", "Jiena Maltija indi\u0121ena.", "Il-fjuri tieg\u0127ek ifu\u0127u?", "M'g\u0127andhomx xi ri\u0127a partikolari.", "X'tip ta' ambjent t\u0127obb?", "Jien in\u0127obb postijiet fejn il- \u0127amrija \u017c\u017comm l-ilma.", "Ix-xemx t\u0127obbha?", "Inti tikber is-sena kollha?", "Le, jien nikber tard fil-\u0127arifa, u tibqa' ssibni sar-rebbieg\u0127a.", "Imbag\u0127ad nag\u0127mel i\u017c-\u017cerrieg\u0127a u ninxef g\u0127al kollox.", "Inti pjanta komuni jew rari?", "Jiena pjanta komuni sew.", "G\u0127andek xi problemi?", "Le, b'xorti tajba l-ambjent tieg\u0127i mhux rari, u n-nies ma joqog\u0127dux jaqtg\u0127uni.", "Grazzi \u0127afna.", "M'hemmx imniex.", "Jewwilla \u0127anex jitkellem huwa normali!", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p6", "Sejrin sal-Mistra", "Il-\u0127ar\u0121a li jmiss tal-Klabb se tkun sal-Mistra.", "U le tib\u017cg\u0127ux m'a\u0127niex \u0127a ng\u0127umu!", "Fil-fatt m'a\u0127niex \u0127a noqog\u0127du fil-bajja, imma \u0127a mmorru mixja \u0127elwa f'dawk l-in\u0127awi \u0127alli ngawdu ftit il-kampanja, il-bera\u0127, il-veduti u n-natura t'hemmhekk.", "Dawk in-na\u0127at hemm xtut u bajjiet \u017cg\u0127ar u kwieti li \u0127afna nies ma jafux bihom, u hemmhekk inkunu wkoll vi\u010bin \u0127afna tal-g\u017cira Selmunett.", "A\u0127na ta' Klabb \u0126uttaf s'intendi \u0127a noqog\u0127du wkoll attenti g\u0127all-g\u0127asafar.", "Da\u017c-\u017cmien ikollna diversi g\u0127asafar qed jg\u0127addu x-xitwa mag\u0127na, b\u0127al Pitirrossi, Bu\u010baqq tax-Xitwa, Fjammi Suwed, Psiepes u Sturnell. hemmhekk Peress l-irdum fil-qrib, hemm nafu ninzertaw xi Merill, u anke xi gawwi g\u0127addej fuq il-ba\u0127ar.", "Selmunett huwa isem ie\u0127or g\u0127all- G\u017cejjer ta' San Pawl, ibni.", "Il-Merill huwa g\u0127asfur tal- irdumijiet, u kif jaf kul\u0127add huwa l-g\u0127asfur nazzjonali ta' Malta.", "Imma xorta \u0127afna nies qatt ma raw wie\u0127ed.", "Dan t'hawnhekk huwa ra\u0121el, il-mara tkun kannella skur.", "data il-\u0126add 30 Jannar 2011 niltaqg\u0127u fil-bajja tal-Mistra \u0127in 9am nispi\u010b\u010baw xi 12.00pm \u0121ibu jekk g\u0127andkom tromba, kamera, nowtbuk, ikel u xorb. mer\u0127ba membri* u familja", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir", "Daqshekk paroli.", "Ejjew u gawdu n-natura mag\u0127na!", "Fid-9am tal-\u0126add 28 Novembru 2010 iltqajna quddiem", "ir-riserva naturali tal-G\u0127adira, fejn Ray Vella (ir-rejn\u0121er tal-Foresta) u l-leader Kathleen Mamo spjegawlna ftit fuq Foresta 2000 li fiha konna se n\u0127awlu.", "Imbag\u0127ad, filwaqt li Ray tella' s-si\u0121ar il-Foresta bil-Land Rover, a\u0127na tlajna sal-ewwel grada.", "Minn hemm d\u0127alna l-Foresta u mxejna", "Morna n\u0127awlu ko\u010b\u010b si\u0121ar.", "jirrapporta Tim Micallef", "Bdejna billi tlajna telg\u0127a li wasslitna sal- lukanda mitluqa ta\u0127t it-Torri l-A\u0127mar, imbag\u0127ad imxejna lejn il-Punent kwa\u017ci sal-irdum li jg\u0127idulu \u010b-\u010aumnija u n\u017cilna bi\u010b\u010ba o\u0127ra u qbadna passa\u0121\u0121 ie\u0127or.", "\u0126in minnhom ilma\u0127na Kamaleonte, li warrabnieh minn nofs il- mog\u0127dija biex ma jintrifisx.", "B'kollox \u0127awwilna xi 15-il si\u0121ra jew arbuxxell.", "Dawn kienu Ballut, G\u0127arg\u0127ar, Alaternu u Rand.", "Wara \u0127adna l-a\u0127\u0127ar mixja lura g\u0127all- G\u0127adira fejn rajna xi pjanti fosthom \u010aistu Abjad, Teng\u0127ud ta' Malta u Garni tal-Pipa.", "Fost l-g\u0127asafar li rajna kien hemm Merill, Bufula tal-iMrew\u0127a, \u0126uttafa u anke tip ta' kokka li probabbli kienet Qattus (Long-eared Owl)!", "Meta wasalna l-G\u0127adira \u0127afna minna d\u0127alna fir-riserva, fejn rajna Blon\u0121un Prim, g\u0127asfur skars.", "Il-membri jippu\u017caw mas-si\u0121ra tag\u0127hom.", "Nisperaw li jiftakru l-post \u0127alli fis-snin li \u0121ejjin imorru j\u017curu din il-\u0127abiba \u0121dida u jaraw kemm iddum biex titwal iktar minnhom!", "Nixtieq nirringrazzja lil-leaders u lir-rejn\u0121er talli organizzaw din il-\u0127arga interessanti", "\u0127afna fejn \u017cidna ftit aktar si\u0121ar mad-19,000 li di\u0121\u00e0 hemm f'Foresta 2000!", "Tg\u0127id jag\u0127mel mjaw?", "Blon\u0121un Prim", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p7", "U meta taraw papra b'denbha ppuppat 'il fuq u b'rasha mg\u0127addsa fl-ilma, dik mhux tixrob tkun qieg\u0127da, imma tkun qed tferkex fil-qieg\u0127 b'munqarha g\u0127al xi \u0127a\u0121a tajba!", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p8", "Is-Sellum tan-Natura", "L-ambjent naturali mag\u0127mul minn affarijiet \u0127ajjin, u l-affarijiet \u0127ajjin jinbidlu.", "Meta g\u0127andek post li fih tip ta' ambjent, ma jfissirx li dak l-ambjent minn dejjem kien hemm.", "Jista' jkun li qablu kien hemm ambjent differenti.", "Fin-natura huwa normali li bi\u017c-\u017cmien ambjent ji\u017cviluppa f'ie\u0127or, u dan il-bdil l-istudju\u017ci jg\u0127idulu succession.", "Qisha n-natura titla' sellum skaluna wara o\u0127ra.", "Per e\u017cempju, l-ambjent tax-xag\u0127ri huwa iktar \u017cviluppat minn dak tal-isteppa.", "Ix-xag\u0127ri bi\u017c-\u017cmien jista' ji\u017cviluppa f'makkja, u l-makkja wara mijiet ta' snin tista' tinbidel f'bosk.", "Il-Bosk Mediterranju huwa l-iktar skaluna g\u0127olja fis-sellum tas-succession, u jg\u0127idula climax community.", "Il-Mediterran darba kien imdawwar bil-boskijiet, imma tfa\u010b\u010ba l-bniedem u qa\u010b\u010bat il-foresti kwa\u017ci kollha.", "Issa n-natura trid ter\u0121a' tibda tielg\u0127a s-sellum!", "Ritratt me\u0127ud \u0127dejn il-\u0120nejna", "Ritratt me\u0127ud \u0127dejn il-Marfa", "Ritratt me\u0127ud San Martin", "Ritratt me\u0127ud \u2026 mhux Malta!", "xag\u0127ri makkja", "Liema hu l-ambjent favorit tieg\u0127ek?", "Jien xag\u0127ri jog\u0127\u0121obni.", "Kif tista' jekk qas g\u0127andek xag\u0127ra wa\u0127da?!", "Tippreferi tigra hekk?", "Jew hekk?", "Jekk tippreferi r-ritratt tal-lemin", "tMuRX \u010bIRKLI LI Ju\u017caw L-aNNIMaLI", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p9", "ambjenti maltin", "F'din is-serje s'issa tkellimna fuq ix-xag\u0127ri, il-makkja u l-isteppa.", "Illum se n\u0127arsu lejn il-bosk.", "Fejn mar il-bosk?", "Il-bosk ftit nasso\u010bjawh ma' Malta, g\u0127ax m'g\u0127andniex foresti kbar kif insibu f'pajji\u017ci o\u0127ra.", "Dan ma jfissirx per\u00f2 li f'Malta qatt ma kien hawn meded kbar ta' si\u0121ar; anzi x'aktarx li l-bosk kien ambjent komuni \u0127afna fil-passat mad-dawra kollha tal-Mediterran.", "Fil- bosk Mediterranju tipiku jikbru si\u0121ar li j\u0127addru s-sena kollha, u li g\u0127andhom weraq ftit ibsin.", "Allura g\u0127alfejn il-bosk mhuwiex ambjent komuni f'Malta?", "Dan g\u0127aliex meta l-bniedem \u0121ie jg\u0127ix fil- G\u017cejjer Maltin qata' \u0127afna mis-si\u0121ar li kien hawn.", "Dan \u0121ara mhux f'biss Malta, imma mal-Mediterran kollu.", "G\u0127alhekk l-ambjent tal-bosk Mediterranju huwa \u0127afna inqas komuni illum milli kien dari.", "U minbarra li qata' s-si\u0121ar, il-bniedem \u0121ab mieg\u0127u ukoll in-ng\u0127a\u0121 u l-mog\u0127o\u017c biex jirg\u0127u, u dawn ma \u0127allewx si\u0121ar \u017cg\u0127ar \u0121odda jie\u0127du post is-si\u0121ar li nqatg\u0127u.", "X'baqa'?", "Illum baqa' biss fdalijiet \u017cg\u0127ar ta' bosk f'Malta.", "Dawn huma il-Ballut tal- l-Ballut tal-Wardija, iM\u0121ieba\u0127 u Ta' Baldu / Wied \u0126a\u017crun, fejn insibu ftit si\u0121ar li x'aktarx kienu jiffurmaw parti minn bosk ikbar fil-passat.", "Fost is-si\u0121ar li nsibu f'dawn l-in\u0127awi hemm il-Ballut (inklu\u017c u\u0127ud li g\u0127andhom mijiet ta' snin) u \u017c-\u017bnuber.", "Hemm ukoll il-bosk tal-Buskett \u0127dejn ir-Rabat u \u0126ad-Dingli, li huwa ka\u017c partikolari.", "Dan g\u0127aliex il- Buskett mhuwiex bosk naturali, imma \u0127afna partijiet minnu t\u0127awlu mill-bniedem fi \u017cmien il-Kavallieri ta' San \u0120wann.", "B'hekk insibu ta\u0127lita ta' ambjenti naturali u o\u0127rajn li n\u0127olqu mill-bniedem.", "Imma llum- il \u0121urnata s-si\u0121ar fil-Buskett 1jirri\u0121eneraw b'mod naturali u g\u0127alhekk ng\u0127idu li l-Buskett huwa bosk semi-naturali.", "Fih insibu si\u0121ar b\u0127al \u017bnuber, Ballut, \u017bebbu\u0121 u \u0126arrub, kif ukoll Deru, Rand u Alaternu.", "Il-Buskett huwa l-uniku bosk matur li hawn f'Malta llum, u jipprovdi \u0127abitat, kenn u ikel g\u0127al diversi spe\u010bi ta' fawna, inklu\u017c \u0127afna invertebrati u g\u0127asafar.", "Fost l-g\u0127asafar li naraw fil-bosk fix-xitwa hemm il- Kapinera, il-Vjolin tax-Xitwa, il-Pitirross, il-Bufula tal-Qamar, u forsi xi Malvizz Iswed ukoll.", "il-Bosk", "Il-Buskett huwa bosk semi-naturali g\u0127ax \u0127afna mis-si\u0121ar li hemm fih ma kibrux we\u0127idhom imma kienu t\u0127awlu mill-bniedem.", "L-A\u0127rax", "L-iM\u0121ieba\u0127", "Il-Ballut tal-Wardija", "Il-Mi\u017cieb", "Wied \u0126a\u017crun", "It-tbajja' u t-tikek suwed fil-mappa huma l-irqajja' si\u0121ar li hawn Malta.", "Kemm a\u0127na neqsin mis-si\u0121ar hux!", "L-ikbar \u017cew\u0121 firxiet si\u0121ar huma l-Mi\u017cieb u l-A\u0127rax, li t-tnejn t\u0127awlu f'dawn l-a\u0127\u0127ar 50 sena.", "B'xorti \u0127a\u017cina dawn i\u017c-\u017cew\u0121 postijiet ikunu inva\u017cati bil-ka\u010b\u010baturi, u joqtlu eluf ta' g\u0127asafar li jin\u017clu fis-si\u0121ar ming\u0127alihom se jsibu l-kenn.", "Il-BirdLife u Klabb \u0126uttaf qed nag\u0127tu s-sehem tag\u0127na biex in\u017cidu s-si\u0121ar f'pajji\u017cna, u dan qed nag\u0127mluh bil- pro\u0121ett Foresta 2000.", "Din hija Kapinera ra\u0121el g\u0127ax g\u0127andu l-beritta sewda.", "Il-mara jkollha beritta kannella", "1 jirri\u0121enera = meta ambjent jibda jikber u jinfirex.", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p10", "Gran\u010b tal-Bebbuxu", "Bon\u0121u", "L-annimali tal-ba\u0127ar spiss ikollhom kuluri sbie\u0127 \u0127afna.", "Il-\u0127asra li ta\u0127t l-ilma d-dawl jonqos u xi kuluri ma tkunx tista' tarahom sew, spe\u010bjalment l-a\u0127mar.", "Imma hawnhekk jidher sew, g\u0127alhekk qis li tu\u017caw kuluri jg\u0127ajtu.", "Iktar int qed tg\u0127ajjat, mhux il-kuluri!", "ag\u0127ti kulur lill-istampa!", "Kartun \u0127elu ie\u0127or ta' askya Pizzuto (14)", "Kartun ie\u0127or ta' askya Pizzuto 15", "POE\u017cIJa L-annimali", "Jien in\u0127obb l-annimali kollha.", "U l-g\u0127aqda li hemm bejnietna, Ma nixtieq qatt in\u0127ollha.", "Anzi nixtieq in\u017cidha, Bejn il-bnedmin kollha.", "Ma rridx li joqtluhom, U jibbalzmawhom, B'g\u0127ajnejn tal-\u0127\u0121ie\u0121!", "Nixtieq li jsiru j\u0127obbuhom, Bla ma jaqbduhom.", "Xi nies g\u0127andhom ix-xorti sabi\u0127a, b\u0127al Karl, li filg\u0127axija ji\u0121i j\u017curhom qanfud fil-\u0121nien.", "Ftakru per\u00f2 li l-Qanfud mhuwiex pet, u g\u0127andna ngawduh ming\u0127ajr ma nfixkluh.", "Il-VJOLIN taX-XItwa", "l-g\u0127asafar?", "Mela \u017cur", "T\u0127obb il- websajt Birding in Malta g\u0127al tag\u0127rif u ritratti fuq l-g\u0127asafar ta' Malta, u anke postijiet tajbin fejn tista' tmur berdwo\u010bing.", "Dil-websajt \u0127olquha l-\u0127bieb tag\u0127na Nicholas Galea u Steve Zammit Lupi, \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 berdwo\u010bers u membri ta' Klabb \u0126uttaf.", "Dil-websajt di\u0121\u00e0 fiha mas- 700 ritratt, kollha me\u0127udin Malta.", "Il-\u0126uttafa 101 \u2022 Di\u010bembru 2010 \u2022 p11", "tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Desir\u00e9e Falzon iddur dawra ma' \u0127merijiet li nisimg\u0127u fuq l-annimali.", "Il-\u0121urati jag\u0127tu s-sikkina!", "U x'jag\u0127tu jag\u0127tu!", "\u0126afna nies jib\u017cg\u0127u minn povru \u0121urat, avolja \u0127add qatt ma ra \u0121urat jaqta' jew iferi bniedem bis-'skieken' ta' saqajh!", "Fil-fatt dawn m'huma skieken xejn.", "Is-saqajn ta' wara ta' xi \u0121urati g\u0127andhom ringiela snien \u017cg\u0127ar max-xifer, imma dawn ma ju\u017cawhomx b\u0127ala arma imma b\u0127ala strument mu\u017cikali!", "Meta r-ra\u0121el ikun irid ji\u0121bed mara lejh, i\u0127okk dawn is-snien mal-gwiena\u0127 jew ma' \u0121ismu u jag\u0127mel \u0127oss biex i\u0127abbar fejn qieg\u0127ed, \u0127alli n-nisa jtiru lejh.", "Il-\u0121urati mhux talli ma jattakkawx lin-nies, imma saqajhom qeg\u0127din imdawrin kontra \u0127alli iktar ikunu jistg\u0127u jag\u0127tu s-salt u ja\u0127arbu malajr minna!", "Jekk trid sikkina, mur fittex fil-kexxun tal-k\u010bina!", "\u0126arsa lejn annimali \u017cg\u0127ar madwarna", "Il-Busaqajn", "Il-Busaqajn huwa annimal \u017cg\u0127ir qisu bo\u010b\u010ba kannella mdawra b'saqajn twal \u0127afna.", "Jekk tarah ta\u0127sbu brimba g\u0127ax b\u0127alhom g\u0127andu tmien saqajn, u hemm brimb fil-fatt jixb\u0127uh.", "Imma l-Busaqajn mhux brimba u ma jafx jag\u0127mel \u0127arir b\u0127all-brimb.", "Narawh l-iktar jippassi\u0121\u0121a fuq il-\u0127axix, u kultant jekk noqog\u0127du bilqieg\u0127da fil-\u0127axix issib xi wie\u0127ed li jibqa' tiela' ma' \u0127wejji\u0121na.", "Imma b'daqshekk m'g\u0127andniex nippanikjaw, inwer\u017cqu jew noqtluh, g\u0127ax il-Busaqajn ma jag\u0127mlilna assolutament xejn.", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idulu harvestman.", "Busaqajn", "Tixtieq g\u0127andek is-saqajn?", "Le, biex toqg\u0127od tirfishomli jew?", "Mill- arti ta' Pau", "Fi ktieb ie\u0127or dan l-annimal deher b\u0127ala BRIMBA SAQAJHA TWAL, imma a\u0127na bdilnihulu g\u0127ax ma kienx jixraqlu.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax saqajh qosra?", "G\u0127ax mhux brimba!", "a\u0127na ng\u0127inuk tfaddal", "Faddal il-flus li taqla' permezz tal-BOV Young Savers Account u gawdi minn:", "\u2022 Karus b'xejn meta tkun faddalt \u20ac100 fil-kont \u2022 Rati vanta\u0121\u0121ju\u017ci ta' img\u0127ax fuq il-flus li \u0121\u0121emma'.", "Ma\u0127ru\u0121 mill-Bank of Valletta p.l.c., 58 Triq \u017bakkarija, Valletta VLT 1130 - Malta", "Impenn lejn is-Su\u010b\u010bess tieg\u0127ek"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-101-Dec-2010.pdf"}
{"text": ["G\u0127asfur ta' San Martin", "\u0120awhra ta' g\u0127asfur li trid tarah biex temmen il-kuluri li g\u0127andu!", "Ritratt ta' Aron Tanti", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Frar 2011 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126ej \u0127bieb", "Dan l-a\u0127\u0127ar \u0121ie jkellimni tifel u urieni tromba \u0121dida", "li kien g\u0127adu kemm xtara \u0127alli jibda l-passatemp tal- berdwo\u010bing.", "Kien jidher akkanit, u talabni lista ta' postijiet tajbin fejn jista' jmur berdwo\u010bing.", "Semmejtlu r-riservi naturali tas-Simar u l-G\u0127adira, u semmejtlu l-Buskett, is- Salina, il-Majjistral, Ta' \u010aen\u010b, Kemmuna, e\u010b\u010b.", "Imbag\u0127ad g\u0127edtlu: \"U anke l-iskola post tajjeb!\"", "\u0126asibni qed ni\u010b\u010bajta imma ma kontx.", "G\u0127ax huwa veru li anke mill- iskola tista' tosserva l-g\u0127asafar, spe\u010bjalment skejjel li g\u0127andhom btie\u0127i u grawnds u \u0121onna.", "Barra minn hekk, diversi g\u0127asafar ma jib\u017cg\u0127ux jersqu lejn l-abitat tan-nies.", "Minbarra l-G\u0127asfur tal-Bejt u l-Bufula Sewda, li tarahom is-sena", "kollha, f'dawn ix-xhur tax-xitwa tista' tara wkoll Pitirrossi, Fjammi Suwed, Sturnell, Zizka Bojod u Vjolini tax-Xitwa.", "\u0126eqq, jiddependi wkoll fejn tkun l-iskola: minn Savio College jaraw Ku\u010b\u010bard u bg\u0127adan g\u0127ax qieg\u0127da \u0127dejn il-Buskett, u mill-Primarja ta' San Pawl il-Ba\u0127ar tista' tara gawwi u anke \u010aief (u dniefel!).", "Imma l-iktar importanti hu li \u017c\u017comm g\u0127ajnejk u widnejk miftu\u0127in, g\u0127ax", "dawk huma l-aqwa g\u0127odda tal-berdwo\u010ber.", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet X'nista' nara tg\u0127id?", "Mid-dinja \u017bew\u0121 Ritratti Intervista ma' Fjura Attivit\u00e0 Mixja l-Mistra Sofor Lellux X'differenza bejn..?", "Sisien u Rdumijiet Ag\u0127ti kulur Arti u Ritratti Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Minn hawn tista' tni\u017c\u017cel PowerPoint tajjeb fuq l-g\u0127asafar li tista tara mill-iskola: www.birdlifemalta.org/Content/teachers/dinja_wahda/ Activities/ghasafarfliskola/1101/", "il-kumitat", "Bi ftit pjanar anke rokna tal-klassi tistg\u0127u tibdluha f'information centre fuq l-g\u0127asafar, u \u0127ajd g\u0127al ftit berdwo\u010bing waqt il-brejk!", "In-Nar\u010bis (Narcissus, French Daffodil) hija fjura li tara kemm tara minnha ma tixbax titpaxxa u titg\u0127axxaq biha u bil-fwie\u0127a tag\u0127ha.", "Hija \u0127asra li xi nies g\u0127adhom ma jafux igawdu n-Nar\u010bis jekk ma jaqtg\u0127ux xi bukkett.", "Tag\u0127mlux hekk \u0127bieb.", "a t a \u010b \u010b a f - l", "Jew Mina\u010b\u010bja?", "Dan l-a\u0127\u0127ar qed nisimg\u0127u b'idea li tinbena mina ta\u0127t qieg\u0127 il-ba\u0127ar bejn Malta u G\u0127awdex.", "L-idea hi biex l-G\u0127awdxin ikunu jistg\u0127u jaqsmu lejn Malta u lura b'inqas tbatija u f'inqas \u0127in.", "A\u0127na nifhmu li biex toqg\u0127od", "taqsam bejn il-G\u017cejjer kuljum g\u0127ax-xog\u0127ol hija bi\u010b\u010ba xog\u0127ol.", "Imma meta ta\u0127seb fuq pro\u0121ett b\u0127al dan trid ta\u0127seb f'\u0127afna affarijiet, mhux fuq b\u017conn wie\u0127ed biss.", "G\u0127awdex g\u0127andu karattru differenti minn Malta g\u0127ax huwa maqtug\u0127 g\u017cira g\u0127alih.", "Jekk jing\u0127aqad ma' Malta, dik il-\u0127a\u0121a li tag\u0127mel lil G\u0127awdex spe\u010bjali tista' tispi\u010b\u010ba.", "Tkun \u0127asra jekk G\u0127awdex jitlef il-karattru tieg\u0127u.", "Imma\u0121inaw ukoll kemm iktar traffiku, storbju u tni\u0121\u0121is.", "U min\u0127abba li G\u0127awdex huwa terz id-daqs ta' Malta, il-\u0127sara lill-ambjent tieg\u0127u tkun ikbar u tin\u0127ass iktar.", "G\u0127alhekk irridu noqog\u0127du", "b'seba' g\u0127ajnejn biex meta nag\u0127mlu pro\u0121ett, ma nirb\u0127ux \u0127a\u0121a u nitilfu mija.", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "jikteb Jason Aloisio Is-Seqer tal-\u0126annieqa Falco subbuteo Hobby", "Wie\u0127ed mill-isqra li naraw fi \u017cmien il-passa huwa s-Seqer tal-\u0126annieqa.", "Dan l-g\u0127asfur ibejjet fl-Afrika, fl-Ewropa u fl- Asja, u fix-xitwa l-isqra tal-Ewropa jin\u017clu l-Afrika.", "Is-Seqer tal-\u0126annieqa huwa seqer \u017cg\u0127ir u mislut b'denb tawwali.", "Meta jkun qieg\u0127ed itir, il-\u0121wiena\u0127 jidhru \u0121ejjin g\u0127all- ponta u jkollhom il-forma ta' min\u0121el.", "L-g\u0127amla tieg\u0127u tfakkrek f'Rundun kbir.", "It-titjira \u0127afifa tg\u0127innu jikka\u010b\u010bja u jaqbad pri\u017ca velo\u010bi, b\u0127al ma huma l-mazzarelli, il-\u0126uttaf u r-Rundun.", "L-insetti li jaqbad kemm-il darba jikolhom waqt li jibqa' jtir.", "G\u0127alkemm is-Seqer tal-\u0126annieqa s-soltu j\u017comm g\u0127alih wa\u0127du, fi \u017cmien il-passa j\u0127obb jing\u0127aqad fi qtajjiet \u017cg\u0127ar.", "Peress li j\u0127obb l-imsa\u0121ar, il-Buskett hu wie\u0127ed mill-a\u0127jar", "postijiet fejn tista' tosservah.", "Ma, jien tajjeb g\u0127all-ikel?", "Ma nafx ibni.", "Tridx nigdmek \u0127alli nara?", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Dawn l-a\u0127barijiet tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da) Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel primarji minn BirdLife Malta u Bank of Valletta", "Mina\u010b\u010bja x'inhi?", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Se j\u0127affru fil-foresta", "Baliena tar-razza Minke, l-iktar spe\u010bi ikka\u010b\u010bjata.", "Fil-Kambodja hemm kullana muntanji jisimhom Cardamom Mountains, li g\u0127adhom miksijin foresti tal-\u0121enn u madwarhom xmajjar iserrpu qalb is-si\u0121ar.", "Issa l-gvern t'hemm \u0127a j\u0127alli kumpanija t\u0127affer barrieri g\u0127at-titanjum fuq medda art kwa\u017ci daqs Malta.", "Dan l-i\u017cvilupp se jag\u0127mel \u0127sara kbira lill-ambjent, fosthom se jisfratta medda art li minnha jpassu l-Iljunfanti A\u017cjati\u010bi.", "Re\u0121a' bdielhom\u2026", "Ftit xhur ilu l-Gvern tar-Renju Unit ixxokkja lil kull min i\u0127obb in-natura meta \u0127abbar li \u0127a jibda jbig\u0127 il-foresti tal-pajji\u017c lil kumpaniji privati.", "Dan kien \u0127a jfisser li meded ta' foresti kienu \u0127a jinqerdu biex isiru golf courses, housing estates, e\u010b\u010b. Imma wara li r\u010bieva nofs miljun protesta, il-Gvern Ingli\u017c induna bil-\u0121ennata li kien \u0127a jag\u0127mel, ammetta li \u0127a \u017cball u \u0127assar il-pjan kollu.", "\u0126allejtkom!", "Ftit \u0121ranet ilu l-\u0120appun waqqfet \u0127esrem il-ka\u010b\u010ba tal-balieni g\u0127all-bqija tal-ista\u0121un, u sej\u0127et il-flotta ta' whaling ships lura lejn id- dar.", "Qalet li qed twaqqaf il-ka\u010b\u010ba kmieni g\u0127ax tant bdew ifixkluhom l-ambjentalisti li l-vapuri ma setg\u0127ux jikka\u010b\u010bjaw sew!", "Din hija reb\u0127a kbira g\u0127all-balieni, g\u0127ax dis-sena l-\u0120appun kienu se joqtlu 1000 baliena.", "Imma issa waqfu qabel ma le\u0127qu qatlu nofs dan-numru.", "Kull sena g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar snin, l-g\u0127aqda ambjentalista Sea Shepherd kienet qed tibg\u0127at vapuri u dinghies biex ifixklu l-ka\u010b\u010baturi \u0120appuni\u017ci milli joqtlu l-balieni.", "Tg\u0127id fl-a\u0127\u0127ar irnexxielha?", "Fl-1987 il-pajji\u017ci tad-dinja kienu ftehmu li jwaqqfu l-ka\u010b\u010ba tal-balieni, g\u0127ax dawn l-annimali kienu se jinqerdu minn wi\u010b\u010b id-dinja.", "Imma tliet pajji\u017ci baqg\u0127u rashom iebsa, u baqg\u0127u xorta jo\u0127or\u0121u bil-vapuri u joqtlu eluf ta' balieni.", "Dawn il-pajji\u017ci huma n-Norve\u0121ja, l-Islanda u l-\u0120appun, u kollha \u0121abu xi sku\u017ca fjakka: min qal g\u0127ax din kultura, min qal g\u0127ax ried jistudja l-balieni, u min qal \"A\u0127na nag\u0127mlu li rridu, tinda\u0127lulniex!\"", "J'alla j\u017carmaw g\u0127al-dejjem u j\u0127allu l-balieni jg\u0127ixu.", "Tlifna ie\u0127or\u2026", "Mis-sena 1600 'l hawn di\u0121\u00e0 nqerdu 132 spe\u010bi ta' g\u0127asafar minn wi\u010b\u010b id-dinja.", "Il-Madagascar g\u0127andha \u0127afna annimali 1endemi\u010bi.", "Il-\u0127asra hi li \u0127afna minnhom qed jinqerdu min\u0127abba l-ka\u010b\u010ba, qtug\u0127 ta' foresti u qerda o\u0127ra tal-ambjent.", "Lake Alaotra huwa l-ikbar g\u0127adira tal-pajji\u017c (900km2, kwa\u017ci tliet darbiet daqs Malta).", "F'din l-g\u0127adira suppost li jg\u0127ix L-Alaotra Grebe Tachybaptus rufolavatus, blon\u0121un endemiku li jixba\u0127 lill-Blon\u0121un \u017bg\u0127ir li naraw Malta.", "Imma n-nies tant bag\u0127bsu f'din l-g\u0127adira li l-ambjent inbidel u batiet in-natura.", "Wie\u0127ed milli ntlaqtu \u0127a\u017cin kien l-Alaotra Grebe.", "Beda jonqos u sar rari, u l-a\u0127\u0127ar darba li rawh kien fil-1985.", "U la spi\u010b\u010ba minn hemm, spi\u010b\u010ba mid-dinja!", "Is-sena l-o\u0127ra l-2IUCN iddikjaratu 3estint.", "Il-Blon\u0121un ta' Alaotra: g\u0127asfur ie\u0127or li tlifna.", "Il-a\u0127wa, ji\u0121ifieri qed jisparixxi g\u0127asfur kull tliet snin!", "1 endemiku = pjanta hew annimal li jkunu jg\u0127ixu biss f'pajji\u017c jew re\u0121jun wie\u0127ed biss tad-dinja.", "2 IUCN = International Union for Conservation of Nature, g\u0127aqda dinjija li fost affarijiet o\u0127ra \u017c\u017comm rekord ta' kemm huma komuni jew rari eluf ta' pjanta u annimal, u to\u0127ro\u0121hom fir-Red Data List.", "3 estint (extinct) = pjanta jew annimal li jkun inqered g\u0127al kollox minn pajji\u017c, minn re\u0121jun jew mid-dinja.", "Dal-poster g\u0127alik jekk i\u0121\u0121edded il-mi\u017cata fi Klabb \u0126uttaf.", "Ta' kiesa\u0127!", "\u017bew\u0121 ritratti\u2026", "Intervista ma' Fjura", "Ist\u0127i!", "F'dar-ritratt, me\u0127ud L-A\u0127rax tal-Mellie\u0127a, naraw ka\u010b\u010batur qed juri lil tifel kif i\u017comm senter tal-ka\u010b\u010ba.", "Prosit \u0127ej, x'edukazzjoni dik: tg\u0127allem lit-tfal kif tu\u017ca arma tan-nar biex tibda toqtol l-g\u0127asafar!", "Mhux hekk biss, imma dak il-ka\u010b\u010batur qed jikser il-li\u0121i wkoll, g\u0127ax tfal mhux suppost jit\u0127allew i\u017commu senter, a\u0127seb u ara jitg\u0127allmu ju\u017cawh.", "Imissu jist\u0127i dak ir-ra\u0121el.", "X'jismek?", "Jisimni Buttuniera, u bl-Ingli\u017c jg\u0127iduli Sweet Alison.", "G\u0127aliex jismek Buttuniera?", "G\u0127ax il-fjuri tieg\u0127i jkunu bukketti qishom buttuni.", "Inti Maltija jew barranija?", "Iva, jiena Maltija 1indi\u0121ena.", "Il-fjuri tieg\u0127ek ifu\u0127u?", "Iva g\u0127andhom ri\u0127a, hawn min tog\u0127\u0121bu u hawn min le.", "X'tip ta' ambjent t\u0127obb?", "Nikber f'\u0127afna ambjenti, anke fuq art ramlija \u0127dejn il-ba\u0127ar!", "Fil-fatt fl-isem xjentifiku tieg\u0127i hemm il-kelma maritima, ji\u0121ifieri ta' \u0127dejn il-ba\u0127ar.", "Ix-xemx t\u0127obbha?", "In\u0127obbha, \u0127lief fl-eqqel tas-sajf.", "F'liema \u017cmien tikber?", "Kwa\u017ci s-sena kollha bil-fjuri jien.", "G\u0127andek xi problemi?", "Ma tantx jaqtg\u0127uni, kieku.", "Imma meta nikber mal-\u0121nub tat-toroq spiss ibexxuni u joqtluni.", "Grazzi \u0127afna.", "M'hemmx imniex.", "Il-bexx mal-\u0121nub tat-toroq joqtol \u0127afna fjuri g\u0127al xejn b'xejn.", "Ma nafx x'jarawlha \u0127amrija mikxufa.", "A\u0127jar fjuri.", "F'dar-ritratt naraw tifel \u017cg\u0127ir jie\u0127u r-ritratti ta' pjanta tal-G\u0127ansar, jew forsi xi insett li kien hemm fuq il-weraq.", "Din id-drawwa sabi\u0127a tg\u0127allimha ming\u0127and il-pap\u00e0 tieg\u0127u, li wkoll jie\u0127u \u0127afna ritratti tan- natura.", "Dik edukazzjoni vera!", "Inti pjanta komuni jew rari?", "Jiena pjanta komuni sew.", "1 indi\u0121enu = pjanta jew annimal li dejjem kienu jg\u0127ixu f'dawk l-in\u0127awi u mhux \u0121abhom il-bniedem minn art o\u0127ra.", "Re\u0121g\u0127et waslet il-Mixja Maratona, attivit\u00e0 popolari immens mal-membri u l-familji tag\u0127hom.", "Issa sar normali li ji\u0121u iktar minn mija g\u0127al dil-\u0127ar\u0121a.", "Is-sena l-o\u0127ra \u0127adna rotta \u0121dida, u \u0127afna g\u0127o\u0121bithom u qalulna ner\u0121g\u0127u nu\u017cawha.", "U hekk \u0127a nag\u0127mlu.", "\u0126a nimxu mir-Rabat sal-Qrendi (11km), rotta sabi\u0127a, tg\u0127addi kollha mill-kampanja, u kwa\u017ci kollha wita jew g\u0127an-ni\u017cla, biex \u0127add ma jbati jimxi.", "Ma' dal-maga\u017cin bg\u0127atnielkom karta-sponsor: dik biex jekk ikollkom \u010bans u aptit ti\u0121bru xi \u0127a\u0121a tal- flus, u forsi tirb\u0127u xi rigali \u017cg\u0127ar b\u0127ala ringrazzjament.", "Is-sena l-o\u0127ra \u0121barna \u20ac1115 u kif tafu qed nonfquhom biex in\u0127ajru iktar Rundun ibejjet f'Malta.", "Dis-sena bil-flus bi \u0127siebna nixtru skoss trombi biex ju\u017cawhom it-tfal tal-iskejjel meta j\u017curu r-riservi naturali fl-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Il-Maqluba hija \u0127ofra naturali \u0127dejn il-Qrendi.", "Xi darba nie\u0127dok.", "Iktar dettalji fil- karta-sponsor", "DATA il-\u0126add 20 Marzu 2011 NIlTAqG\u0126u Ir-Rabat (ta\u0127t is-Saqqajja) \u0126IN fit-8.30am (ti\u0121ux tard!)", "NASlu l-MAqluBA xi 12.30pm \u0121IBu MAG\u0126KOM ikel u xorb, il-karta- sponsor u xi flus li tkunu \u0121bartu MeR\u0126BA membri* tal-Klabb, familji u \u0127bieb", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir", "Kos, anke lili jg\u0127iduli pittma!", "Mixja Memorabbli Madwar il-Mistra", "jirrapporta Tim Micallef", "tal-\u0126add 30 Jannar Fid-9.00am 2011 in\u0121barna fil-bajja \u010bkejkna tal- Mistra g\u0127al \u0127ar\u0121a o\u0127ra ta' Klabb \u0126uttaf.", "Imdawrin bi\u010b-\u010bpar bdejna li mexjin tinsab man-na\u0127a ta' fuq tal-bajja.", "Hemmhekk il-leaders urewna kif is-si\u0121ar jikbru qishom arbuxxelli kbar min\u0127abba r-ri\u0127 li jolqot dawk l-in\u0127awi.", "Komplejna nimxu ma' Rdum il-Bies lejn Selmunett, fejn rajna xi Gawwi Prim itir fuq il-g\u017cejjer u Ilma\u0127na \u0127afna pjanti l-fishfarms. fosthom G\u0127ansar, Garni tal-Pipa, Papo\u010b\u010bi \u0126amra, Silla, Erika, Pittma kif ukoll Teng\u0127ud ta' Malta u Limonju ta' Malta (dawn l-a\u0127\u0127ar tnejn huma endemi\u010bi).", "Meta wasalna vi\u010bin il-g\u017cejjer tlajna mat-telg\u0127a li wasslitna \u0127dejn Fort Campbell, fortizza mitluqa ta' \u017cmien l-Ingli\u017ci.", "Mal-mog\u0127dija rajna si\u0121ar b\u0127al \u0126arrub, Bruka u \u017bebbu\u0121, u xi pjanti o\u0127ra b\u0127al Silla tal- Mog\u0127o\u017c, \u0126arira, Liftija, Nar\u010bis u Qniepen.", "Membri tal-Klabb waqt il-\u0127ar\u0121a.", "Tidher il-g\u017cira Selmunett bl-istatwa ta' San Pawl fuqha, u fil-ba\u0127ar jidhru wkoll xi ga\u0121e\u0121 tal-fixfarms.", "Minn dak l-g\u0127oli rajna l-ispazji kbar u miftu\u0127in tal-kampanja madwar il-bajja.", "Filwaqt li mxejna lejn Selmun inzertajna \u017cew\u0121 Kamaleonti u fl-a\u0127\u0127ar qbadna passa\u0121\u0121 li jin\u017cel g\u0127al \u0121ol-wied tal-Mistra, u minn hemm er\u0121ajna spi\u010b\u010bajna fil-bajja.", "Matul il-\u0127ar\u0121a, minbarra l-gawwi", "rajna g\u0127asafar o\u0127rajn b\u0127al Bufula tal-iMrew\u0127a, Bufula Sewda, Pitirross u Zakak Abjad.", "F'din il-\u0127ar\u0121a skoprejna li l-wesg\u0127at ta' kampanja li hemm fin-na\u0127at tal-Mistra j\u017commu varjet\u00e0 ta' flora u fawna, u dawn", "g\u0127andhom ikunu protetti biex kul\u0127add igawdihom.", "qarsu", "\u010afolloq Bulbous Buttercup", "\u0126e\u0127e\u0127e!", "l-iktar kulur komuni fil-fjuri ta' Malta huwa l-isfar.", "Jekk to\u0127or\u0121u fil-kampanja b\u0127alissa taraw irqajja' s\u0127a\u0127 ta' sfura ma' kullimkien.", "Hawnhekk g\u0127andkom tmien spe\u010bi ta' pjanti li jag\u0127mlu fjuri sofor.", "Ir-ra\u0121uni li \u0127afna fjuri Maltin huma sofor hija min\u0127abba t-tip ta' \u0127amrija Maltija.", "Teng\u0127ud tas-Si\u0121ra Tree Spurge", "Hemm minnhom tarawhom da\u017c-\u017cmien (b\u0127all-Ferla), o\u0127rajn jift\u0127u iktar tard (b\u0127all-Faqqus il-\u0126mir). u\u0127ud jikbru kullimkien (b\u0127all-qarsu) u o\u0127rajn inqas mifruxin (b\u0127a\u010b-\u010afolloq).", "Faqqus il-\u0126mir Squirting Cucumber", "Kollha sofor lellux, imma wa\u0127da biss hija Lelluxa vera\u2026 DIN!", "Ritratti ta' Victor Falzon", "X'differenza bejn Sies u Rdum?", "Sisien u rdumijiet mhumiex l-istess \u0127a\u0121a.", "Huma \u017cew\u0121 tipi ta' ambjent differenti sew.", "U m'hemmx isba\u0127 minn stampa biex nifhmu id-differenza.", "Araw da\u017c-\u017cew\u0121 ritratti:", "Il-G\u017cejjer Maltin huma mag\u0127mulin minn \u0127ames saffi ta' blat.", "Hemm blat iebes, u hemm blat artab.", "L-irdum jifforma meta l-blat artab ikun mal-ba\u0127ar.", "Dar-ritratt juri s-sisien ta' \u0127dejn \u0126ad-Dingli (il-famu\u017ci Dingli Cliffs).", "Sies huwa fejn l-art taqta' g\u0127al kollox fix- xejn.", "\u0126afna minnu tant huwa wieqaf li ebda pjanta ma jirnexxielha tikber mieg\u0127u, g\u0127alhekk fir-ritratt partijiet minnu jidhru bojod.", "Is-sisien is-soltu jkunu ta' blat iebes (\u017conqor), ji\u0121ifieri jew Qawwi ta' Fuq jew Qawwi ta' Ta\u0127t.", "Il-wi\u010b\u010b u l-forma tas-sisien jista' jibqa' l-istess g\u0127al eluf ta' snin bla ma jinbidlu kwa\u017ci xejn.", "Qawwi ta' Fuq", "Imma\u0121inaw tliet saffi ta' blat: Franka, Tafal u Qawwi ta' Fuq.", "Il-Franka u t-Tafal huma tipi ta' blat artab, u l-Qawwi ta' Fuq huwa blat iebes.", "Il-blat jibda jixxaqqaq.", "Ir-ri\u0127 u r-raxx imermru l-blat.", "Il-frak jispi\u010b\u010ba fil-ba\u0127ar.", "Bil-mew\u0121, bil-mel\u0127, bir-raxx, bir-ri\u0127 u bix-xita, il-blat artab jibda jitmermer, u ftit ftit jiffurmaw da\u0127liet fil- blat.", "Is-saff ta' fuq ma jkollux fuqhiex jistrie\u0127.", "Blat i\u010bedi u jaqa'.", "\u0126afna mill-blat jispi\u010b\u010ba fil-ba\u0127ar.", "Dar-ritratt juri l-irdum madwar Ras il-Pellegrin, \u0127dejn ir- ramla tal-\u0120nejna.", "L-irdum ma jkunx wieqaf daqs sies, imma jkun im\u017cer\u017caq u mimli blat, \u0127a\u0121ar u tifrik.", "Bejn dal-\u0121ebel jin\u0121abar \u0127afna tafal, trab u \u0127amrija.", "Qalb dan it-tifrik spiss jikbru pjanti u \u0127axix.", "Rdum is-soltu jkun mag\u0127mul minn ta\u0127lita ta' blat, b\u0127al Franka, Rina, Tafal u \u010bnagan ta\u017c-\u017bonqor.", "Huwa ambjent li bi\u017c-\u017cmien jinfirex.", "F'Malta g\u0127andna \u0127afna postijiet bl-isem rdum: Rdum il-Kbir, Rdum id-Delli, Rdum Dikkiena, Rdum tal-Vigarju, Rdum tas-Sar\u0121, Rdum l-iMdawwar, Rdum Majjiesa, L-iRdum tal-Madonna, Rdum Rxawn, Rdum il-Qawwi, Rdum il-Bies\u2026", "Bi\u010b\u010biet mill-Qawwi ta' Fuq jinqasmu u jirrumblaw 'l isfel.", "\u0126afna jispi\u010b\u010baw fil-ba\u0127ar flimkien ma' \u0127afna tmermir mill-Franka u t-Tafal.", "Xi \u0127a\u0121ar jixref minn wi\u010b\u010b l-ilma.", "L-ispazju bejn il-blat jimtela bil-frak u t-tafal.", "Iktar tmermir ta' Tafal u Franka j\u0121ieg\u0127lu iktar \u010bnagan tal-Qawwi biex i\u010bedu, jaqg\u0127u u ji\u017c\u017cer\u017cqu 'l isfel.", "Ftit ftit jifforma xatt \u0121did kollu blat u tifrik.", "Rdum il-Bies!", "Hemmhekk minn fejn g\u0127addejna fil-\u0127ar\u0121a tal-Mistra.", "ambjenti maltin", "F'din is-serje s'issa tkellimna fuq ix-xag\u0127ri, il-makkja, l-isteppa u l-bosk.", "Illum se n\u0127arsu lejn l-irdumijiet.", "Fejn qeg\u0127din?", "Min\u0127abba li l-G\u017cejjer Maltin qeg\u0127din ftit imxaqilbin, \u0127afna mix-xtut tan-na\u0127at t'isfel ta' Malta u G\u0127awdex huma g\u0127oljin, u x-xtut tan-na\u0127a ta' fuq baxxi mal-ba\u0127ar.", "Ix-xtut g\u0127oljin jiffurmaw is-sisien u l-irdumijiet, u hemm \u0127afna postijiet tajbin f'Malta fejn tosserva dan l-ambjent, per e\u017cempju \u0127dejn \u0126ad-Dingli, Il-Fawwara, L-iMta\u0127leb u \u0126al Far; u Ta' \u010aen\u010b f'G\u0127awdex.", "X'jg\u0127ix hemm?", "Minkejja li f'dan l-ambjent m'hemmx \u0127amrija fonda, xorta nsibu fihom pjanti li jirnexxielhom jikbru.", "Dawn il-pjanti li jikbru fuq il-blat jissej\u0127u pjanti rupestri.", "Il-pjanti li jikbru hawn iridu jkunu kapa\u010bi jikbru ming\u0127ajr wisq \u0127amrija u nutrimenti, u ming\u0127ajr wisq ilma; \u0127afna drabi jridu jkunu wkoll jifil\u0127u g\u0127all-irjie\u0127 qawwijin u jkampaw ukoll mar-raxx tal-ba\u0127ar bil-mel\u0127 li j\u0121orr.", "Fost il-pjanti rupestri nsibu Widnet il-Ba\u0127ar, il-fjura nazzjonali ta' Malta, li hija pjanta 1endemika.", "Pjanti o\u0127rajn endemi\u010bi li nsibu f'dan l-ambjent huma l-Bjanka tal-iRdum u x-Xebb.", "F'G\u0127awdex insibu wkoll pjanti endemi\u010bi li lanqas biss jinsabu Malta, b\u0127as-Sempreviva t'G\u0127awdex, li tikber mas-sisien madwar l-Inland Sea tad-Dwejra, u \u017c-\u017bigland t'G\u0127awdex.", "Hemm ukoll spe\u010bi li g\u0127alkemm mhux endemi\u010bi, ma jinstabux f'\u0127afna postijiet o\u0127ra, per e\u017cempju l-Fexfiex tal-iRdum.", "Imma mhux pjanti biss insibu fuq l-irdum.", "Dan huwa ambjent importanti wkoll g\u0127al diversi g\u0127asafar, fosthom il- Merill, l-g\u0127asfur nazzjonali, u tajr tal-ba\u0127ar b\u0127a\u010b-\u010aiefa u l-Garnija, li jbejtu fix-xquq tas-sisien.", "Mal-blat tal-irdumijiet insibu wkoll fawna endemika rari \u0127afna, b\u0127ad-Dussies ta' G\u0127awdex u \u017c-\u017bugraga tal-iRdum.", "X'fihom spe\u010bjali?", "Is-sisien u l-irdumijiet huma importanti g\u0127al min jistudja n-natura.", "Min\u0127abba li s-sisien huma tant weqfin, g\u0127oljin u perikolu\u017ci, diffi\u010bli biex bniedem jil\u0127aqhom.", "G\u0127alhekk l-irdumijiet huma tista' tg\u0127id l-uniku ambjent naturali f'Malta li baqa' mhux mittiefes u m\u0127arbat mill-bniedem.", "B'hekk dawn il-postijiet jipprovdu kenn prezzju\u017c g\u0127al diversi spe\u010bi ta' pjanti u annimali, post fejn dawn jistg\u0127u jg\u0127ixu bla tfixkil.", "Kieku mhux g\u0127al dal-postijiet, \u017cgur li \u0127afna mill-flora u fawna endemika nqerdet jew tinsab mhedda sew.", "Sisien u Rdumijiet", "L-irdumijiet u s-sisien huma xena komuni jekk timxi max-xtut tal-punent, tal- lbi\u010b u tan-nofsinhar ta' Malta, u kwa\u017ci d-dawra kollha t'G\u0127awdex.", "\u017cugraga", "X'inhuma dussies u \u017cugraga?", "Huma tipi ta' bebbux tal-art.", "Hawn \u0127a, \u0121ibthomlok it-tnejn mill-Mu\u017cew tal-iStorja Naturali biex tarahom.", "U ara tkissirhom g\u0127ax il-kuratur tal-mu\u017cew jag\u0127milni pikles.", "Sempreviva t'G\u0127awdex Maltese everlasting", "G\u0127awdex", "Ta' \u010aen\u010b", "L-iMta\u0127leb", "L-irdumijiet u s-sisien qeg\u0127din l-iktar man-na\u0127at t'isfel tal-G\u017cejjer.", "Dan g\u0127aliex meta Malta telg\u0127et minn qieg\u0127 il-ba\u0127ar telg\u0127et immejla!", "1 endemika = pjanta jew annimal li ssibhom biss f'post jew re\u0121jun wie\u0127ed biss tad-dinja.", "Jekk tinstab f'G\u0127awdex biss, a\u0127jar semmewha Gozitan Everlasting!", "Li kellek tg\u0127idli no\u0127ro\u0121 pattern sabi\u0127 mill-ISWED, GRI\u017b u lewn is-SADID, kont naqta' qalbi li no\u0127ro\u0121 xi \u0127a\u0121a sura.", "Imbag\u0127ad nara l-Fjamma Sewda u ng\u0127id Waww x'idea ori\u0121inali!", "G\u0127andek ra\u0121un.", "G\u0127asfur tal- \u0121enn.", "Basta ma jaranix u jifta\u0127 l-aptit!", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa!", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto 14", "Il-fotografija fl- a\u0127\u0127ar qed taqbad fostkom il-membri.", "Il-kameras di\u0121itali huma tajbin, ir\u0127as u komdi.", "G\u0127alhekk nie\u0127du gost jekk tibag\u0127tulna xi ritratti li tie\u0127du biex in\u0121ibuhomlkom f'dir-rokna.", "Basta jkunu ritratti tan- natura selva\u0121\u0121a (mhux pets jew ward ikkultivat), u basta jkunu veru ritratti tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom .jpeg fl-imejl t'hawn fuq.", "Il-Fjamma Sewda hija g\u0127asfur li fix-xitwa j\u017cur il-\u0121onna tag\u0127na.", "Tag\u0127rfuha minn dak id-denb a\u0127mar.", "Din mara, g\u0127ax gri\u017ca.", "Ir-ra\u0121el ikun iswed.", "Ir-RuSSeTT GRI\u017b", "Din mhux tas-sett.", "Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Desir\u00e9e Falzon iddur dawra ma' \u0127merijiet li nisimg\u0127u fuq l-annimali.", "Il-ba\u0127rija \u0121\u0121ib il-bad luck!", "Ba\u0127rija ta' Ras il-Mewt", "Lanqas xejn!", "Ara kif jista' jkun li l-ba\u0127rijiet g\u0127andhom kontroll fuq il-\u0127ajja tal-bniedem!", "Il-ba\u0127rijiet huma insetti, ku\u0121ini tal-friefet, u jixb\u0127uhom \u0127afna.", "Id-differenzi ewlenin huma li l-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-ba\u0127rijiet itiru bil- lejl, u li meta ba\u0127rija tpo\u0121\u0121i, hija \u017c\u017comm \u0121win\u0127ajha miftu\u0127in \u010batti, mhux tag\u0127laqhom b\u0127al farfett.", "Allura g\u0127alfejn \u0127afna nies jib\u017cg\u0127u mill-ba\u0127rijiet?", "L-imsieken ba\u0127rijiet", "imdawrin bis- 1superstizzjonijiet, u mhux f'Malta biss: anke l-\u0120appuni\u017ci ja\u0127sbu li l-ba\u0127rijiet huma erwie\u0127!", "Dan probabbli g\u0127ax in-nies minn dejjem kienu jib\u017cg\u0127u mid-dlam, u peress li ba\u0127rija taraha bil-lejl, ivvintaw li \u0121\u0121ib xorti \u0127a\u017cina.", "Biex tg\u0127aqqadha, hemm spe\u010bi ta' ba\u0127rija li fuq daharha g\u0127andha disinn qisu ras ta' mewt!", "Imma miskina l-ba\u0127rija x'ta\u0127ti li g\u0127andha dak id-disinn?", "Kieku n-nies josservaw flok jivvintaw il-\u0127merijiet, malajr jindunaw li l-ba\u0127rijiet", "m'g\u0127andhom ebda poteri fuqna.", "\u0126lief li jsa\u0127\u0127runa bil-\u0121miel tag\u0127hom!", "Victor Falzon jag\u0127ti \u0127arsa lejn annimali \u017cg\u0127ar madwarna", "Il-Gamblu tal-G\u0127adajjar", "Il-Gamblu tal-G\u0127adajjar trid tkun taf bih biex tarah!", "Mhux biss huwa \u017cg\u0127ir, imma kwa\u017ci trasparenti wkoll.", "U jg\u0127ix f'ambjent li jisparixxi!", "X'ji\u0121ifieri?", "G\u0127ax dal-gamblu mhux fil-ba\u0127ar jg\u0127ix imma fix-xag\u0127ri,", "f'\u0127ofor fil-blat li jimtlew bl-ilma xita.", "Dawn l-g\u0127adajjar ma jkunux hemm is-sena kollha, g\u0127ax fis-sajf jinxfu g\u0127al kollox.", "G\u0127alhekk il-Gamblu tal-G\u0127adajjar g\u0127andu \u0127ajja qasira: ifaqqas, jiekol, jikber, ji\u017c\u017cewwe\u0121 u jbid, kollox fil-ftit xhur qabel ma jasal is-sajf, tinxiflu l-g\u0127adira u jmut.", "Imma dak il- bajd li tbid il-mara ma ji\u0121rilu xejn bin-nixfa.", "Dak jibqa' fil-\u0127ofra niexfa, u jistenna l-\u0127arifa ter\u0121a' \u0121\u0121ib ix-xita.", "Imbag\u0127ad ifaqqas!", "Taf tg\u0127um la\u0121enba?", "Gamblu tal- G\u0127adajjar", "Ftit ilu kont se teg\u0127req f'ku\u010b\u010barina ilma!", "Dik mg\u0127arfa kienet.", "Dal-gamblu jikber xi 2\u010bm jew 3\u010bm, g\u0127andu \u0127dax-il par saqajn, u jg\u0127um la\u0121enba.", "L-isem xjentifiku tieg\u0127u huwa Branchipus schaefferi.", "Schaefferijiet dawn!", "Kiesa\u0127\u2026", "Sku\u017cawna u a\u0127frulna!", "F'Il-\u0126uttafa 101 pa\u0121na 4 \u0127awwadna \u017cew\u0121 g\u0127asafar!", "L-istorja kienet fuq ir-Red-winged Blackbird (g\u0127asfur Amerikan) imma bi \u017cball \u0121ibna ritratt ta' Red-winged Starling (g\u0127asfur Afrikan).", "Nitolbukom tisku\u017cawna, u nisperaw li l-familjari ta\u017c-\u017cew\u0121 g\u0127asafar ja\u0127frulna! :)", "Suppost tieg\u0127i \u0121abu ritratt, mhux tieg\u0127ek.", "\u0126e\u0127e, dak g\u0127ax jien isba\u0127 minnek!", "l-g\u0127asafar?", "Mela \u017cur", "T\u0127obb il- websajt Birding in Malta g\u0127al tag\u0127rif u ritratti fuq l-g\u0127asafar ta' Malta, u anke postijiet tajbin fejn tista' tmur berdwo\u010bing.", "Dil-websajt \u0127olquha l-\u0127bieb tag\u0127na Nicholas Galea u Steve Zammit Lupi, \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 berdwo\u010bers u membri ta' Klabb \u0126uttaf.", "Dil-websajt di\u0121\u00e0 tg\u0127odd mas- 700 ritratt, kollha me\u0127udin Malta.", "1 superstizzjoni = g\u0127idut u \u0127rejjef li jemmnu xi nies, per e\u017cempju li jekk tmiss xi \u0127a\u0121a tal-injam (jew tg\u0127id Touch wood!) twarrab xi di\u017cgrazzja."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-102-Feb-2011.pdf"}
{"text": ["X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet X'nista' nara tg\u0127id?", "Mid-dinja Hemm ba\u0127ar jaqsam Xemx, xita, mixi u elf Ewro!", "Jag\u0127tu!", "Attivit\u00e0 Intervista ma' Fjura G\u0127aram tar-Ramel Ag\u0127ti kulur Arti u Ritratti Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "il-kumitat", "il-kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u0126ej \u0126uttaf", "Il-\u0121img\u0127a l-o\u0127ra kont ma' grupp tfal fil-", "kampanja, u rajt tifla taqta' fjura.", "Meta staqsejtha g\u0127aliex qatg\u0127et fjura, qaltli:", "\"U daqs kemm hawn fjuri!", "Mur ara billi qtajt", "wa\u0127da!\"", "\u0126eqq veru li kien hemm \u0127afna fjuri, imma xorta ma qaltlix g\u0127aliex qatg\u0127et wa\u0127da?", "Insomma biex ma ntawwalx, it-tifla ma kellhiex twe\u0121iba.", "Fil-fatt il-fjura kienet qatg\u0127etha kwa\u017ci bla ma taf.", "Hekk, vizzju!", "Forsi intom ukoll qed tg\u0127idu: \"X'g\u0127a\u0121eb fuq bi\u010b\u010ba fjura!\"", "Veru li billi qatg\u0127et fjura ma waqg\u0127etx id-dinja, imma jiena xorta", "ninkwieta, g\u0127ax huwa sinjal ikrah.", "X'ji\u0121ifieri?", "Imma\u0121inaw xi \u0127add id-dar qed jara t-televixin, u f'daqqa wa\u0127da taqa' \u017crara \u017cg\u0127ira fuq rasu.", "I\u0127ares 'il fuq u jara li nqalg\u0127et mis-saqaf.", "Dik il-farka mhix \u0127a tkorrih, imma dak xorta jibda jit\u0127asseb.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax dik il-farka hija sinjal.", "Hija sinjal li hemm xi xaqq fis-saqaf, u jekk ma ji\u0127ux \u0127siebu dak ix-xaqq se jikber u xi darba jista' jaqa' s-saqaf kollu.", "G\u0127alhekk meta nara xi \u0127add jaqta' fjura, dak huwa sinjal.", "Huwa sinjal li dak ix-xi \u0127add g\u0127adu ma tg\u0127allimx i\u0127obb in-natura.", "U min ma jitg\u0127allimx i\u0127obb in-natura minn kmieni hemm \u010bans li jibqa' hekk anke meta jikber.", "U jista' jsir ag\u0127ar ukoll.", "Min illum joqtol l-g\u0127asafar g\u0127all-gost, min illum imur jarmi fri\u0121\u0121 jew saqqu f'xi wied, min illum jag\u0127ti permessi biex tinbena l-kampanja\u2026 dawn meta kienu \u017cg\u0127ar kienu wkoll probabbli jaqtg\u0127u l-fjuri.", "Hekk, vizzju!", "mal-fa\u010b\u010bata", "Il-Fras-servjent (Black-winged Stilt) g\u0127andu r-rekord tad- dinja tal-iktar g\u0127asfur saqajh twal paragun ma' \u0121ismu.", "A\u0127na l-Fras-servjent narawh f'pajji\u017cna wkoll.", "Dar-ritratt ittie\u0127ed fir-riserva naturali tal-G\u0127adira ftit \u0121ranet ilu.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "\u00a9BirdLife Malta, April 2011 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "U \u0121riet l-a\u0127bar mill-qalba tas-Simar\u2026", "Tliet \u0121rajjiet ri\u010benti mir-riserva naturali tas-Simar.", "\u0127", "iji", "Ringer huwa studju\u017c li jaqbad l-g\u0127asafar, ilibbishom \u010burkett u jer\u0121a' jitlaqhom \u0127alli jitg\u0127allem fuq il-passa.", "Il-Blon\u0121un\u2026", "\u2026it-Ti\u0121ie\u0121a\u2026", "Dari l-Blon\u0121un \u017bg\u0127ir (Little Grebe) konna narawh biss fix-xitwa.", "Imma bis-sa\u0127\u0127a tas-Simar, issa g\u0127andu wkoll post fejn ibejjet.", "U dis-sena ma \u0127alliniex bix-xewqa, g\u0127ax re\u0121a' bejjet.", "Forsi hemm iktar minn par wie\u0127ed ukoll, imma diffi\u010bli tg\u0127id g\u0127ax il-bejtiet ikunu mo\u0127bijin fil-qasab folt.", "Imma frie\u0127 dehru mill-inqas erbg\u0127a.", "B\u0127all-blon\u0121un, it-Ti\u0121ie\u0121a tal-Ba\u0127ar (Common Coot) ukoll sa ftit snin ilu kienet g\u0127asfur tax-xitwa biss.", "Imma fis-Simar bdiet tbejjet ukoll, u dis- sena donnha ter\u0121a', qed g\u0127ax ilu ftit rawha \u0121\u0121orr xi zkuk.", "Dan Fjorentin (Great Tit), g\u0127asfur komuni fl-Ewropa, anke fil-\u0121onna.", "Imma f'Malta rarissmu, u dan g\u0127aliex il-Fjorentini ma jpassux, allura ma ji\u0121ux f'pajji\u017cna.", "Imma kultant, rari \u0127afna, jitfa\u010b\u010ba wie\u0127ed.", "F'Marzu li g\u0127adda, ir-ringer Joseph Mangion qabad wie\u0127ed.", "F'Malta dan l-g\u0127asfur kien ilu ma jidher\u2026 36 sena!", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "F'Marzu li g\u0127adda dehru xi qtajjiet tal-Paletta, g\u0127asfur li mhux soltu narawh f'daqshekk numri f'Malta.", "L-istorja spi\u010b\u010bat fl-a\u0127barijiet peress li l-ka\u010b\u010baturi sparaw u qatlu numru minnhom hekk kif dan it-tajr resaq lejn l-art.", "Il-Paletta hija g\u0127asfur kbir, abjad sil\u0121 bi ftit isfar fuq sidru, ftit iswed mat-truf tal-\u0121wiena\u0127 u saqajh twal u suwed.", "L-iktar li jolqtok fih huwa l-munqar twil qisu \u017cew\u0121 mg\u0127aref fuq xulxin, u li minnu dan l-g\u0127asfur \u0127a ismu.", "Meta jtir i\u017comm g\u0127onqu stirat 'il barra.", "Minbarra fl-Ewropa, ibejjet ukoll f'partijiet tal-Afrika u l-Asja.", "L-ambjent favorit tal-Paletta huma l-g\u0127adajjar tal-ilma \u0127elu jew salmastri.", "Hemm iqatta' \u0127afna \u0127in fl-ilma baxx, b'munqaru fl-ilma filwaqt li j\u0127arrek rasu minn na\u0127a g\u0127al o\u0127ra biex isib jiekol.", "Munqaru j\u017commu ftit imbexxaq u kif i\u0127oss annimal \u017cg\u0127ir (gambli, dud jew \u0127ut \u017cg\u0127ir), ja\u0127tfu u jibilg\u0127u.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Dawn l-a\u0127barijiet tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da) Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel primarji minn BirdLife Malta u Bank of Valletta", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Prosit, issa x'\u0127a nag\u0127mlu?", "Trid tkun veru bla ru\u0127 biex tispara fuq annimal b\u0127al dan!", "Sorry \u0127i, ma jinfidx!", "Fit-Tan\u017canija se jg\u0127addu \u0127ajwej minn nofs wie\u0127ed mill-iktar parks famu\u017ci tad- dinja: is-Serengeti, medda kbira (kwa\u017ci 50 darba daqs Malta) ta' grasslands, foresti u g\u0127oljiet.", "Fis-Serengeti jg\u0127ixu eluf kbar ta' wildebeest, \u017cebri u antilopi.", "Kull sena mat-tliet miljun minhom ipassu f'imrie\u0127el enormi lejn il-Masai Mara National Reserve fil-Kenja, u mag\u0127hom imorru wkoll mijiet ta' iljuni, \u010bita, jeni u karnivori o\u0127rajn.", "Imma ftit ie\u0127or dawn il-vja\u0121\u0121aturi se jsibu r-rotta bblukkata bi triq wiesg\u0127a!", "Dit-triq se tisfratta passa li ilha ssir eluf tas- snin u li hija wa\u0127da mill-ikbar spettakli naturali tad- dinja.", "Il-gvern tat-Tan\u017canija donnu qed jaqa' u jqum minn dan kollu, g\u0127ax it-triq irid jag\u0127milha.", "Nisperaw li l-mexxejja tat-Tan\u017canija jift\u0127u g\u0127ajnejhom u jwaqqfu dil-\u0121ennata, b\u0127alma g\u0127amlu l-mexxejja tal-Kambodja (ara isfel).", "\u0120ej il-lupu?", "Le, sejjer!", "L-iStati Uniti kwa\u017ci dejjem b'xi a\u0127bar \u0127a\u017cina g\u0127an-natura.", "\u0126a n\u017cidu o\u0127ra!", "Il-gvern Amerikan g\u0127adu kemm ne\u0127\u0127a l-Lupu mil- lista ta' annimali protetti.", "Ji\u0121ifieri issa l-Amerikani \u0127a jkunu jistg\u0127u jer\u0121g\u0127u jikka\u010b\u010bjaw u joqtlu dan l-annimal tal-\u0121enn.", "Ir-ra\u0121uni vera hi li l-gvern irid jing\u0127o\u0121ob mas- sidien sinjuruni ta' 1ren\u010bijiet tal-baqar.", "Ma tonqosx ukoll il-fissazzjoni bl-armi li g\u0127andhom f'dak il-pajji\u017c.", "\u0126afna ka\u010b\u010baturi Amerikani g\u0127adhom ja\u0127sbu (u jixtiequ) li qed jg\u0127ixu fi \u017cmien il-kawbojs.", "Ist\u0127i USA!", "Saret Mummy ta' sittin.", "Wisdom huwa l-isem ta' albatross spe\u010bjali \u0127afna.", "X'g\u0127andha spe\u010bjali?", "Din l-albatross g\u0127andha iktar minn 60 sena u ftit ilu\u2026 kellha fellus \u0121did!", "Wisdom hija mill-ispe\u010bi Laysan Phoebastria immutabilis u tg\u0127ix ma' eluf minn fuq s\u0127abha Midway, grupp ta' g\u017cejjer \u017cg\u0127ar fl-O\u010bean Pa\u010bifiku.", "Bis- ta' \u010brieket apposta, sa\u0127\u0127a dawn l-g\u0127asafar minn xulxin.", "Lil Wisdom kienu rringjawha is-sena fl-1956 u dik kienet di\u0121\u00e0 qed trabbi fellus.", "Minn dak i\u017c-\u017cmien 'l hawn, Wisdom rabbiet iktar minn 30 fer\u0127.", "l-istudju\u017ci", "jag\u0127rfu", "Kos, dawn l-g\u0127asafar ma", "jiqfux jg\u0127a\u0121\u0121buna!", "MHUMIEX se j\u0127affru!", "F'Il-\u0126uttafa 102 konna \u0121ibna li fil-Kambodja se tit\u0127affer barriera enormi fil-Cardamom Mountains, pro\u0121ett li kien se jirvina medda kbira foresta u jipperikola \u010b-\u010baqliq ta' annimali b\u0127al iljunfanti.", "Issa smajna li l-gvern tal-pajji\u017c re\u0121a' bdielu u \u0127assar il-pjan kollu.", "G\u0127adhom qed jonqsu\u2026", "Fid-dinja kollha baqa' biss xi 4200 Rino\u010beronti Suwed (Black Rhino).", "\u0126afna minnhom jg\u0127ixu f'parks fl-Afrika t'Isfel, flimkien ma' numru ta' Rino\u010beronti Bojod (White Rhino).", "I\u017c-\u017cew\u0121 spe\u010bi huma m\u0127arsin bil-li\u0121i, imma xorta wa\u0127da l-ka\u010b\u010baturi g\u0127adhom joqtlu minnhom kull sena.", "Is- sena l-o\u0127ra qatlu 323 mill-bojod u 10 mis-suwed.", "Min jaf sa ma tikbru intom ikunx baqa' rino\u010beronti fid-dinja! :( :( :(", "1ren\u010b = medda art li fiha jrabbu l-baqar, is-soltu g\u0127all-la\u0127am tag\u0127hom.", "Fl-Amerka hemm ren\u010bijiet (ranches) enormi b'eluf kbar ta' baqar.", "G\u0127andek \u017cball, sur Editur!", "Wie\u0127ed minnhom Agrett tal-Bhejjem.", "Dil-qatg\u0127a Agretti Bojod g\u0127adhom kemm taru minn fuq il-blat max-xatt t'G\u0127ajn Tuffie\u0127a biex ikomplu l-vja\u0121\u0121 lejn l-Italja.", "Tg\u0127id jaslu kollha qawwijin u s\u0127a\u0127?", "Hemm ba\u0127ar jaqsam.", "Malta hija g\u017cira, u kull min ji\u0121i Malta jrid bilfors jaqsam il-ba\u0127ar.", "Dan jafuh il-barranin kollha li j\u017curuna, u jafuh ukoll l-g\u0127asafar kollha li ji\u0121u.", "Jekk g\u0127asfur \u0121ej min-na\u0127a tal-Italja jrid itir mill-inqas 80km ba\u0127ar minn Sqallija; jekk ikun \u0121ej mill-Afrika jrid itir mill-inqas 290km ba\u0127ar.", "B\u0127alissa g\u0127addejjin mill-passa tar-rebbieg\u0127a u \u0127afna mill-g\u0127asafar \u0121ejjin min-na\u0127a tal-Libja jew it-Tune\u017cija.", "Mhux \u010bajta taqsam dak il-ba\u0127ar kollu.", "Il-vja\u0121\u0121 tar-rebbieg\u0127a", "G\u0127al \u0127afna g\u0127asafar il-ba\u0127ar huwa periklu kbir.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax ma jafux jg\u0127umu.", "Jekk \u0126uttafa taqa' fil-ba\u0127ar teg\u0127req.", "Jekk ajkla teg\u0127ja u taqa' fil-ba\u0127ar teg\u0127req.", "Jekk seqer jintilef u jaqa' fil-ba\u0127ar jeg\u0127req.", "G\u0127alhekk \u0127afna g\u0127asafar jippruvaw jaqsmu l-ba\u0127ar minn fejn huwa l-iktar dejjaq, jew fejn hemm xi g\u017cejjer li jistg\u0127u jistrie\u0127u fihom.", "Mela g\u0127alhekk ji\u0121u \u0127afna g\u0127asafar da\u017c-\u017cmien.", "Dal-Bag\u0127dan A\u0127mar qed jifta\u0127 \u0121win\u0127ajh u denbu biex jissaqqar (bl-Ingli\u017c soaring).", "Biex jibqg\u0127u fit-thermal, l-g\u0127asafar jibdew iduru qishom telg\u0127in garigor!", "It-Trikk tas-Science!", "Waqt li jigglajdjaw jibdew jitbaxxew.", "L-arja s\u0127una titla' 'l fuq.", "L-art issa\u0127\u0127an l-arja ta' fuqha.", "Fuq il-ba\u0127ar i-g\u0127asfur ikollu jaqdef.", "Fl-a\u0127\u0127ar, wasalt!", "Fuq il-ba\u0127ar ma jiffurmawx thermals", "Hemm xi tajr li ju\u017ca trikk tas-Science biex jivvja\u0121\u0121ja bla ma jeg\u0127ja.", "Dan it-trikk ju\u017cawh g\u0127asafar kbar li g\u0127andhom \u0121wiena\u0127 wesg\u0127in, per e\u017cempju ajkli, ku\u010b\u010bard, \u010bikonji u rsieset.", "Meta l-art tis\u0127on bix-xemx, l-arja ta' fuqha tis\u0127on ukoll, u kif nitg\u0127allmu fix-Xjenza l-arja s\u0127una titla' 'l fuq.", "Li jag\u0127mlu l-g\u0127asafar hu li j\u017commu \u0121win\u0127ajhom miftu\u0127in b\u0127al xugaman u dak il-kurrent ta' arja s\u0127una (jg\u0127idulu thermal) itellag\u0127hom fl-g\u0127oli (b\u0127al hot air balloon!).", "Meta jog\u0127lew \u0127afna, jaqbdu r-rotta u jigglajdjaw bi\u010b\u010ba sew, ukoll bla ma jaqdfu.", "Meta jkunu tbaxxew sew, isibu thermal ie\u0127or u jer\u0121g\u0127u jitilg\u0127u fl-g\u0127oli.", "U jibqg\u0127u sejrin hekk, u b'hekk jag\u0127mlu vja\u0121\u0121i s\u0127a\u0127 bla ma jbatu.", "Il-problemi jinqalg\u0127u meta ji\u0121u biex jaqsmu l-ba\u0127ar.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax fuq il-ba\u0127ar l-arja ma tis\u0127onx u thermals ma jkunx hemm.", "G\u0127alhekk biex jaqsmu l-ba\u0127ar l-g\u0127asafar ikollhom jaqdfu, u jibdew jeg\u0127jew.", "Imnalla tkun Malta g\u0127alihom, g\u0127ax jaslu hawn miflu\u0121in u jkollhom b\u017conn \u0127afna jistrie\u0127u.", "Xita, xemx, mixi u elf Ewro!", "Kul\u0127add lest g\u0127all-mixi\u2026", "Nhar il-\u0126add 20 Marzu 2011 iltqajna ta\u0127t is-Saqqajja fit-8.30am.", "Konna grupp sabi\u0127 lesti g\u0127all-Mixja Maratona, imma wara ftit bdiet tqattar ix-xita.", "\"U iva,\" g\u0127edna, \"issa nibdew nimxu u n\u0127allu x-xita warajna!\"", "G\u0127alhekk wara li n\u0121abru xi flus li kienu faddlu l-membri, \u0127adna ritratt u bdejna mixjin.", "Imma dik is-s\u0127aba xita baqg\u0127et miexja mag\u0127na sa ma sirna flieles.", "Imbag\u0127ad sibna t-triq mg\u0127arrqa bl-ilma g\u0127addej igelgel.", "Hawnhekk il-Leaders idde\u010bidew li l-mixja tit\u0127assar, imma ftehemna li ner\u0121g\u0127u nippruvaw il-\u0126add ta' wara.", "Imxejna lura, tqassmu r-rigali lil min kien \u0121abar xi flus u kul\u0127add mar id-dar jinxef!", "Il-\u0126add 27 Marzu \u0127are\u0121 bnazzi.", "Iltqajna xi 75 ru\u0127 u bdejna l-mixja mill-\u0121did, u did-darba t-temp ma fixkilniex.", "L-ewwel parti tar-rotta kienet dritta u f'inqas minn sieg\u0127a wasalna fi\u010b-\u010bekpojnt, fejn stra\u0127na u kilna xi \u0127a\u0121a.", "Hemmhekk kellmitna l-leader Desir\u00e9e dwar il-berdwo\u010bing u spjegatilna li bil-flus li n\u0121abru mill-mixja, il-BirdLife se tixtri trombi biex ju\u017cawhom l-istudenti li j\u017curu r-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar.", "Imbag\u0127ad, bil-leader Ray fuq quddiem, komplejna.", "G\u0127addejna minn mog\u0127dijiet fil- kampanja fl-in\u0127awi tas-Si\u0121\u0121iewi.", "Qbi\u017cna d-Dar tal-Providenza u ftit wara wasalna il-leaders fit-tieni qassmulna frott u ilma, u tpaxxejna bil-veduta tal-ba\u0127ar u ta' Filfla.", "Imbag\u0127ad kellmitna l-leader Kathleen, fejn qaltilna li b'kollox kienu n\u0121abru \u20ac1059.", "Il-membru li kienet \u0121abret l-ikbar somma kienet Jacqueline Licari.", "\u010bekpojnt.", "Hawnhekk", "Jacqueline Licari tilqa' ming\u0127and Leader Kathleen il-premju rebbie\u0127 g\u0127all- membru li \u0121abret l-aktar flus.", "Grazzi Jacq!", "Imbag\u0127ad komplejna l-a\u0127\u0127ar parti tal-mixja.", "G\u0127addejna mill- in\u0127awi ta' \u0126a\u0121ar Qim u \u0121bidna lejn il-Qrendi.", "Fl-a\u0127\u0127ar, g\u0127ajjenin imma kuntenti, wara 11km mixi, wasalna l-Maqluba.", "Hemmhekk sibna li\u017car kbir jistenniena u ntfajna nag\u0127tuh il-kulur.", "Ftit wara \u0121ew g\u0127alina tat-trasport biex jo\u0127duna lura lejn ir-Rabat.", "Insomma, mixja o\u0127ra ta' Klabb \u0126uttaf: mixja o\u0127ra su\u010b\u010bess!", "Imxejna fix-xita\u2026", "Il-Kumitat tal-Klabb jg\u0127id grazzi kbira lil-leaders Ray Bonnici, Nicolette Falzon, Felix Gerardi u Janet Gerardi, kif ukoll lil Michael Falzon, Geoffrey Saliba, Lara Schranz u Nadja Tschovikov tal-g\u0127ajnuna tag\u0127hom biex il-mixja tkun su\u010b\u010bess.", "Grazzi kbira wkoll lill-membri li \u0121ew jimxu u lit-tfal li \u0121abru xi fondi.", "Ja\u0127aa!", "Fis-Simar hemm ibejtu mal-20 par Gallozz Iswed.", "Tistenna li kultant tinqala' xi kwistjoni bejn il-\u0121irien!", "attivit\u00e0 n Sejrin sal-G\u0127adira.", "Ti\u0121u?", "L-G\u0127adira kienet l-ewwel riserva naturali ta' Malta.", "Kienet il-BirdLife li t\u0127abtet biex dir-roqg\u0127a natura ma tintradamx ta\u0127t xi triq jew megapro\u0121ett tal-konkrit.", "Illum l-G\u0127adira jgawduha l-g\u0127asafar, is-si\u0121ar, l-insetti u r-rettili.", "U jgawduha n-nies li j\u0127obbu n-natura.", "A\u0127na tal-Klabb ilna ftit ma mmorru s'hemm, g\u0127alhekk il- \u0127ar\u0121a li jmiss se tkun proprju g\u0127all-G\u0127adira.", "Forsi ninzertaw xi \u0127a\u0121a interessanti, b\u0127ar-Russett Gri\u017c f'dar-ritratt, jew xi Fras-servjent b\u0127ar-ritratt ta' quddiem.", "Post fejn hemm l-ilma jkollu iktar \u0127ajja minn post niexef.", "U kif inkunu hemm induru dawra wkoll mal-in\u0127awi.", "Insomma nie\u0127du pja\u010bir \u017cgur.", "Nista' mmur, Ma?", "Basta \u0121\u0121ib ru\u0127ek sew.", "dettalji data niltaqg\u0127u \u0127in nispi\u010b\u010baw \u0121ibu mer\u0127ba", "* Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "il-\u0126add 8 Mejju 2011 L-G\u0127adira, fil-venda 9am xi 11am tromba, jekk g\u0127andkom membri* tal-Klabb, familji u \u0127bieb", "Intervista ma' Fjura", "X'jismek?", "Jisimni Lellux, u bl-Ingli\u017c jg\u0127iduli Crown Daisy.", "Inti 1indi\u0121ena jew barranija?", "Maltija minn ru\u0127 ommi.", "Tant hu hekk, li biex bil-Malti tg\u0127idu li xi \u0127a\u0121a safra \u0127afna, lili ssemmu, g\u0127ax tg\u0127idu \"safra lellux\"!", "Il-fjuri tieg\u0127ek ifu\u0127u?", "Ma tantx g\u0127andhom ri\u0127a.", "Jien l-insetti ni\u0121bidhom bil-kulur ilellex tal-fjuri.", "Anke brimb ikolli jg\u0127ix fuq il-fjuri tieg\u0127i.", "X'tip ta' ambjent t\u0127obb?", "L-iktar li n\u0127obb nikber huwa fl- im\u0127arbat.", "G\u0127alhekk jiena komuni g\u0127ax f'Malta hawn \u0127afna art im\u0127arbta!", "T\u0127obb xemx jew dell?", "U meta tin\u017cel ix-xemx, il- fjuri tieg\u0127i jag\u0127lqu l-petali.", "F'liema \u017cmien tikber?", "Jiena fjura tar-rebbieg\u0127a, spe\u010bjalment issa f'April.", "Din hija l-Brimba tal- Fjuri, u spiss taraha fuq il-Lellux.", "Tvarja fil-kulur, daqqa safra, daqqa oran\u0121jo, daqqa \u0127amra.", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idulha Red Crab Spider.", "G\u0127andek xi problemi?", "Xi nies g\u0127andhom vizzju jaqtg\u0127uli l-fjuri u jnittfuli l-petali wa\u0127da wa\u0127da.", "Ma ni\u0127ux gost, tafux!", "Il-poeta Anton Butti\u0121ie\u0121 kellu poe\u017cija jisimha IL- LELLUX!", "Ojj hemm wara!", "Mo\u0127\u0127kom hawn!", "Grazzi \u0127afna.", "Xejn ru\u0127i.", "Dal-poster g\u0127alik jekk i\u0121\u0121edded il-mi\u017cata fi Klabb \u0126uttaf.", "1 indi\u0121enu = pjanta jew annimal li dejjem kienu jg\u0127ixu f'dawk l-in\u0127awi u mhux \u0121abhom il-bniedem minn art o\u0127ra.", "ambjenti maltin", "l-irdumijiet", "B\u0127as-sisien u", "li rajna fil-\u0127ar\u0121a", "l-o\u0127ra, l-g\u0127aram tar-ramel (bl-Ingli\u017c sand dunes) huma ambjent spe\u010bjali.", "Imma filwaqt li rdumijiet g\u0127andna \u0127afna, l-g\u0127aram tar-ramel mhumiex komuni fil-G\u017cejjer Maltin.", "Fejn qeg\u0127din ?", "\u0126afna ja\u0127sbu li s-sand dunes xi \u0127a\u0121a tad-de\u017cert.", "dawn ma ssibhomx biss fid-de\u017cert, imma anke max-xatt.", "F'pajji\u017cna l-g\u0127aram tar-ramel huma rari g\u0127al \u017cew\u0121 ra\u0121unijiet prin\u010bipali.", "L-ewwelnett ftit \u0127afna (xi 2%) mill-kosta Maltija hija ramlija, u bla ramel mhux se jkollok g\u0127aram tar- ramel!", "It-tieni nett, il-ftit ramliet li g\u0127andna qeg\u0127din dejjem ta\u0127t pressjoni kbira mill-i\u017cvilupp, spe\u010bjalment g\u0127al pro\u0121etti ta' turi\u017cmu u rikreazzjoni, u fil-passat ma tantx taw ka\u017c tan- natura f'dawn il-postijiet.", "G\u0127alhekk diversi siti f'Malta fejn qabel kienu je\u017cistu l-g\u0127aram, illum jew sparixxew jew qeg\u0127din fi stat \u0127a\u017cin \u0127afna.", "Fost dawn hemm l-G\u0127adira, il-\u0120nejna, ir-Ramla tal-Bir u r-ramliet fl-Armier.", "L-a\u0127jar e\u017cempju ta' g\u0127aram tar-ramel li g\u0127andna f'Malta llum jinsab fir-Ramla l-\u0126amra (G\u0127awdex).", "Hemmhekk g\u0127ad hemm sistema naturali b'sa\u0127\u0127itha li fiha nsibu flora u fawna tipi\u010bi ta' dan l-ambjent.", "X'jg\u0127ix fihom ?", "Mhux fa\u010bli biex pjanti jikbru fuq ir-ramel u daqshekk vi\u010bin il-ba\u0127ar.", "Ir-ramel ma fihx l-istess nutrimenti li nsibu fil-\u0127amrija, u ma tantx i\u017comm ilma.", "Fis-sajf ir-ramel jis\u0127on \u0127afna bi nhar (kif \u017cgur tafu!) u jiksa\u0127 bil-lejl.", "Il-pjanti tas- sand dunes iridu jkunu jifil\u0127u g\u0127al dawn il-kundizzjonijiet kollha, u g\u0127all-effetti tal-ba\u0127ar, b\u0127al mew\u0121 u raxx miela\u0127.", "Il-pjanti t'hawn g\u0127andhom mezzi differenti kif inaqqsu t-telf ta' ilma, fosthom g\u0127eruq fondi, u weraq jew frieg\u0127i 1sukkulenti.", "F'g\u0127aram \u017cviluppati sew, iktar ma tersaq 'il \u0121ewwa mill-ba\u0127ar, tinnota li l-pjanti jinbidlu.", "Dan g\u0127aliex il- kundizzjonijiet jinbidlu ftit ftit, \u0127a\u0121a li tissejja\u0127 2zonation.", "F'Malta, fost il-flora tal-g\u0127aram insibu Kromb il-Ba\u0127ar (li jikber vi\u010bin il-ba\u0127ar), il-\u0126axixa tal-iRmied Xewwikija, fawna il-Pankrazju u Xewk interessanti, inklu\u017c diversi insetti, b\u0127all-Grillu tar-Ramel, li huwa rarissmu u li f'pajji\u017cna jinsab biss f'xi tliet postijiet.", "ir-Ramel.", "Hemm ukoll", "Jekk das-sajf tmorru sar-Ramla l-\u0126amra jew xi ramla o\u0127ra fejn baqa' l-g\u0127aram tar-ramel, oqog\u0127du extra attenti li ma tirfsux pjanti bla b\u017conn, jew timxu fuq l-g\u0127aram infushom.", "Ftakru li dan huwa ambjent rari li di\u0121\u00e0 tlifna \u0127afna minnu.", "Tajjeb nie\u0127du \u0127sieb il-ftit g\u0127aram li fadlilna.", "G\u0127aram tar-Ramel", "Fl-g\u0127aram tar-ramel, il-pjanti huma importanti \u0127afna biex dan l-ambjent ikompli ji\u017cviluppa.", "L-g\u0127arma tifforma meta jin\u0121abar ir-ramel f'munzelli, u l-pjanti mhux biss i\u017commu r-ramel bl-g\u0127eruq tag\u0127hom, imma jservu wkoll ta' o\u0121\u0121etti biex mag\u0127hom ikompli jin\u0121abar ir-ramel.", "Ir-Ramla l-\u0126amra", "G\u0127awdex", "Ir-Ramla tal-Bir", "L-Armier", "L-G\u0127adira", "G\u0127ajn Tuffie\u0127a", "Il-\u0120nejna", "L-in\u0127awi bl-g\u0127aram tar-ramel kollha fin-na\u0127a ta' fuq qeg\u0127din.", "Jekk kien hemm xi g\u0127aram fin-na\u0127a t'isfel ta' Malta, ilhom li spi\u010b\u010baw.", "1 sukkulent = pjanta li jkollha l-weraq, iz-zokk jew l-g\u0127eruq kapa\u010bi ja\u0127\u017cnu l-ilma fihom.", "2 zonation = \u017coni \u0127dejn xulxin li f'kull wie\u0127ed tikber flora differenti.", "X'musta\u010b\u010bi g\u0127andu.", "Qisu n-nannu!", "Trid tg\u0127id xi \u0127a\u0121a?", "Peprin A\u0127mar", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa.", "Meta tag\u0127ti kulur lil stampa, l-a\u0127jar tibda mit-truf u l-irkejjen, g\u0127ax dawk l-iktar li jridu pa\u010benzja.", "G\u0127alhekk ibda bihom g\u0127ax tkun g\u0127adek frisk u tkun g\u0127adek ma xbajtx.", "Il-partijiet il-\u0127fief \u0127allihom g\u0127all-a\u0127\u0127ar.", "Owkej, bdejt mir-rokna kif g\u0127edtli!", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto 15", "Illum hawn \u0127afna kameras di\u0121itali tajbin, ir\u0127as u komdi, u bis- sa\u0127\u0127a tag\u0127hom il-fotografija qed taqbad fostkom il- membri.", "Ibag\u0127tulna ritratti li tie\u0127du \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dir-rokna.", "Basta jkunu ritratti ta' natura selva\u0121\u0121a (mhux pets jew fjuri kultivat), u basta jkunu veru ritratti tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom jpeg fl-imejl t'hawn fuq.", "Din bl-Ingli\u017c jg\u0127idulha Strawberry Tree g\u0127ax il-frott tag\u0127ha qisu frawli.", "SEFFUD TAX-XAG\u0126RI Francesco Tanti 4", "\u0126e\u0127e mela b\u0127alek!", "Il-KUDA", "Din wa\u0127\u0127luha \u0127a\u017cin.", "Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Desir\u00e9e Falzon iddur dawra ma' \u0127merijiet li nisimg\u0127u fuq l-annimali.", "Is-sriep jag\u0127tu l-velenu!", "Kull fjura hija wiesg\u0127a biss xi 2mm.", "Din \u0127merija mill-kbar!", "Veru li f'pajji\u017ci o\u0127rajn hemm sriep velenu\u017ci, imma b'xorti", "tajba f'pajji\u017cna dil-problema ma te\u017cistix.", "F'Malta g\u0127andna erba' tipi ta' sriep: is-Serp Iswed, is-Serp A\u0127dar, il-Lifg\u0127a u l-Qattus.", "Ebda wie\u0127ed minn dawn ma jag\u0127ti velenu lin-nies.", "Il-Qattus g\u0127andu tikka velenu, imma mhux kapa\u010bi jwe\u0121\u0121a' n-nies bih.", "Il-pri\u017ca tieg\u0127u hija ferm i\u017cg\u0127ar minn bniedem g\u0127ax \u0127alqu jla\u0127\u0127aq biss ma' xi gremxula jew wi\u017cg\u0127a.", "Is-sriep l-o\u0127rajn m'g\u0127andhomx velenu u jaqbdu l-pri\u017ca billi jigdmuh, jitgerrbu mieg\u0127u u jag\u0127sruh b'\u0121isimhom sa ma l-annimal jaqta' nifsu u jmut.", "Minbarra gremxul u wi\u017cg\u0127at, is-sriep jieklu wkoll il-\u0121rieden.", "G\u0127alhekk flok ma nib\u017cg\u0127u minnhom, a\u0127jar nie\u0127du gost meta naraw serp vi\u010bin id-dar, g\u0127ax jaf je\u0127ilsek mill-\u0121rieden!", "Fil-Gre\u010bja, fejn ukoll tinstab il-Lifgha, in-nies tant japprezzaw das-serp li jg\u0127idulu spitofido li bil-Grieg tfisser \"is-serp tad-dar\".", "Jg\u0127idulu Qattusss g\u0127ax g\u0127ajnejh b\u0127al tal- qtatesss.", "Victor Falzon jag\u0127ti \u0127arsa lejn \u0127lejjaq \u017cg\u0127ar madwarna", "Il-Pittma pjanta stramba \u0127afna, bilkemm temmen li hija pjanta: la g\u0127andha weraq u lanqas biss hija \u0127adra.", "Jekk taraha ta\u0127seb li xi \u0127add \u0127arbitlu kobba suf ro\u017ca u t\u0127abblitlu ma' arbuxxell!", "Dawk il-\u0127afna \u0127jut huma l-frieg\u0127i irqaq tag\u0127ha u jekk tosservaha mill-vi\u010bin tara li l-\u0127jut ikunu mwa\u0127\u0127lin mal- frieg\u0127i ta' dak il-povru arbuxxell.", "U ng\u0127idulu povru g\u0127ax il-Pittma hija parassita: b\u0127al vampir te\u0127el mal-vittma tag\u0127ha u tixorbilha l-meraq.", "Da\u017c-\u017cmien tidher \u0127afna fil-kampanja, spe\u010bjalment fix-xag\u0127ri, iggranfata ma' xi pjanta tas-Sag\u0127tar.", "G\u0127alkemm weraq ma tag\u0127milx, fjuri tag\u0127mel, imma jkunu bukketti \u017cg\u0127ar \u0127afna.", "Ma, g\u0127alfejn tg\u0127idli pittma lili?", "Jg\u0127idulha hekk g\u0127ax il-kuluri b\u0127a\u010b-\u010boqqa tal-patrijiet Dumnikani.", "Tg\u0127id mhux g\u0127ax tag\u0127mel il-fjuri!", "Ji\u0121ifieri xi daqshekk!", "T\u0127obb l-g\u0127asafar?", "Mela \u017cur il- websajt Birding in Malta g\u0127al tag\u0127rif u ritratti fuq l-g\u0127asafar ta' Malta, u anke postijiet tajbin fejn tista' tmur berdwo\u010bing.", "Dil- websajt \u0127olquha l-\u0127bieb tag\u0127na Nicholas Galea u Steve Zammit Lupi, \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 berdwo\u010bers u membri ta' Klabb \u0126uttaf.", "Dil- websajt di\u0121\u00e0 tg\u0127odd mas-700 ritratt, kollha me\u0127udin Malta."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-103-Apr-2011.pdf"}
{"text": ["Din Il-\u0126uttafa fiha iktar pa\u0121ni mis-soltu.", "Dan g\u0127aliex f'dil-\u0127ar\u0121a g\u0127andkom poster fin-nofs, b'ritratt sabi\u0127 kbir.", "Nispera tog\u0127\u0121obkom l-idea, g\u0127ax din \u0127a nibdew nag\u0127mluha kull tliet \u0127ar\u0121iet tal-maga\u017cin.", "Tog\u0127\u0121obni.", "Forsi j\u0121ibu poster tieg\u0127i!", "Mela tridhom iwer\u017cqu kif jift\u0127uh!", "Qerd i\u017c-\u017baqquq Din hija l-ikbar \u017cun\u017cana ta' Malta.", "Anzi dan \u017cun\u017canu, g\u0127ax g\u0127andu antenni twal u rasu sewda.", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p2", "\u0126ej \u0126uttaf", "Il-mara jkollha l-antenni qosra, u rasha tkun safra.", "Tiftakru fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin \u0121ibna Fras-servjent fuq il-fa\u010b\u010bata?", "Kos, donnu \u0127a gost, g\u0127ax ftit ilu tana fer\u0127a kbira: bejtilna fir-riserva naturali tal-G\u0127adira!", "l-ewwel darba f'Malta, kif taraw jekk taqraw pa\u0121na 3.", "Meta g\u0127asfur ibejjet minn jeddu x'imkien, dan ifisser li l-post", "ikun g\u0127o\u0121bu.", "Ifisser li hemmhekk i\u0127ossu komdu u protett, u g\u0127andu bi\u017c\u017cejjed x'jiekol hu u bi\u017c\u017cejjed g\u0127all-frie\u0127 tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk meta l-Fras-servjent bejjet l-G\u0127adira, dan fisser li hemmhekk sabu tajjeb.", "A\u0127na tal-BirdLife kburin b'dil-\u0127a\u0121a, g\u0127ax ir-riserva tal-G\u0127adira te\u017cisti bix-xog\u0127ol u l-isforzi li g\u0127amlu l-membri tag\u0127na \u0127afna snin ilu.", "Kieku l-G\u0127adira ma \u0127adniex \u0127siebha u salvajnieha, kieku llum hemmhekk hemm xi lukanda jew xi parking daqsxiex.", "U addijo l-Fras-servjent u natura o\u0127ra.", "Malta pajji\u017c \u017cg\u0127ir mimli nies, u n-nies iridu fejn jg\u0127ixu u fejn", "ja\u0127dmu u fejn jiddevertu.", "Imma jekk a\u0127na rridu iktar g\u0127asafar ibejtu f'pajji\u017cna, irridu n\u0127allulhom fejn.", "G\u0127alhekk ir-riservi naturali huma importanti.", "Anzi g\u0127andna b\u017conn o\u0127rajn, \u0127alli Malta ma tkomplix tinkesa bil-konkos u bit-tarmak.", "Nawguralkom vaganzi tal-\u0121enn.", "Wie\u0121eb il-mistoqsija: Li kieku int kont Fras-servjent, fejn tag\u0127\u017cel li tbejjet?", "il-kumitat", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-Dinja X'nista' nara tg\u0127id?", "Aktar a\u0127barijiet Attivit\u00e0 Intervista ma' Fjura Poster Il-\u0126anfus Skont ix-xhur il-bur\u2026 Meta morna l-G\u0127adira Bwar Salmastri Ag\u0127ti kulur Arti u Ritratti Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "il-kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa qeg\u0127din fil-Klabb xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis- sena.", "\u00a9BirdLife Malta, \u0120unju 2011 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "A L-G\u0127adira kif inhi llum.", "B L-G\u0127adira kieku ma salvajnihiex!", "mal-fa\u010b\u010bata", "Il-Brimba \u0126otbija (Crab Spider) ma tag\u0127milx g\u0127anqbuta biex taqbad il-pri\u017ca.", "Minflok, tista\u0127ba qalb il-fjuri u kif jin\u017cel insett taqbe\u017c fuqu.", "Hawnhekk qed tarawha fuq fjura ta\u010b-\u010aistu Ro\u017ca.", "I\u010b-\u010aistu Ro\u017ca hija pjanta indi\u0121ena u ftit rari.", "\u0126afifa din!", "\u0127", "iji", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p3", "Bejjet ta' Saqajh Twal", "Ibejjet g\u0127all-ewwel darba f'Malta\u2026 il-Fras-servjent", "Il-Fras-servjent (Black-winged Stilt) trid tarah biex temmen li je\u017cisti!", "Dawk is-saqajn twal esa\u0121erati qishom vireg \u0127omor jiskantaw lil kull min jarahom.", "Il-Fras-servjenti spiss ipassu minn Malta, spe\u010bjalment fir-rebbieg\u0127a.", "Wara xitwa fl-Afrika mal-kukkudrilli u l-\u0127ippopotami, dawn l-g\u0127asafar ipassu lejn l-Ewropa biex ibejtu.", "F'Malta narawhom l-iktar max-xtut u f'postijiet b\u0127all-G\u0127adira, Is-Simar jew Is-Salina.", "Is-soltu jistrie\u0127u tikka, jag\u0127mlu forsi jumejn u mbag\u0127ad jkomplu l-vja\u0121\u0121 lejn l-Ewropa.", "Imma f'Mejju ta' dis-sena, par minnhom baqg\u0127u l-G\u0127adira u bejtu fuq g\u017cira \u017cg\u0127ira tar-ramel.", "Kellhom erba' bajdiet, u lejn l-a\u0127\u0127ar tax-xahar\u2026 faqqsu kollha!", "B\u0127alissa l-flieles g\u0127adhom hemm u qed jikbru (iva saqajhom qed jitwalu wkoll!) \u0121mielhom.", "Sa ma taqraw din l-a\u0127bar ikunu tellg\u0127u r-rix u forsi tg\u0127allmu jtiru.", "A\u0127na fil-\u0127ar\u0121a li jmiss ng\u0127idulkom x'ikun \u0121ara.", "Fras-servjent jittajjar fuq l-ilmijiet tal- G\u0127adira.", "La nikber ftit iktar \u0127a nitg\u0127allem intir, u l-Pa qalli li mbag\u0127ad \u0127a jo\u0127odna l-Afrika naraw l-annimali.", "Isimg\u0127u din, guys: dal-ktieb jg\u0127id li l-Fras-servjent kien bejjet fis-Salina, imma l-frie\u0127 kilhomlu \u010binju.", "Dak x'inhu, ktieb tal- \u0127rejjef?", "I\u010b- \u010binju \u0127axix jiekol, mela flieles!", "Spettaklu Rari", "\u017bgur li \u0127afna berdwo\u010bers mhumiex \u0127a jinsew it-18 ta' Mejju 2011.", "Dakinhar dehret l-ikbar qatg\u0127a ta' \u010aikonji Bojod (White Stork) li qatt dehret Malta: qatg\u0127a ta' mill-inqas 205 tajra!", "I\u010b-\u010aikonja Bajda rari naraw wa\u0127da f'Malta, a\u0127seb u ara mitejn!", "Dakinhar filg\u0127axija tfa\u010b\u010bat dil-qatg\u0127a u qag\u0127du jduru fil-baxx, fuq ir\u0127ula u kampanja, u kull min rahom issa\u0127\u0127ar.", "Imma mhux kul\u0127add xtaqilhom il-\u0121id, g\u0127ax ruxxmata ka\u010b\u010baturi \u0127ar\u0121u ji\u0121ru warajhom bil-karozzi.", "In-nies tal-BirdLife ukoll segwejna dawn l-g\u0127asafar, spiss bil-pulizija mag\u0127na.", "U meta dalam u t-tajr ni\u017cel jorqod, qg\u0127adna g\u0127assa mag\u0127hom il-lejl kollu.", "Imma xorta spi\u010b\u010baw qatlu u ferew \u0127afna minnhom.", "Is-Sibt (21 Mejju) filg\u0127odu telqet l-a\u0127\u0127ar qatg\u0127a\u2026 87 \u010bikonja biss!", "Nisperaw li \u0127afna o\u0127rajn salvaw u telqu wkoll.", "Parti \u017cg\u0127ira mill-qatg\u0127a \u010aikonji Bojod li dehru Malta", "Trid tkun mostru biex toqtol \u0121miel ta' tajra b\u0127al din.", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p4", "Dak l-isem tqil ifisser nanu b'munqaru wiesa'!", "Pajji\u017c imqaxxar", "Il-Papua New Guinea g\u0127andhom meded kbar ta' rainforest, fost l-ikbar fid-dinja.", "Imma ja\u0127asra, donnhom ma jafux x'ri\u017cors prezzju\u017c g\u0127andhom, g\u0127ax il-gvern t'hemmhekk sena wara l-o\u0127ra qed jag\u0127ti permessi kif \u0121ie \u0121ie lill-kumpaniji biex jaqtg\u0127u eluf ta' si\u0121ar.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar snin qatg\u0127u 5.2 miljun ettaru, medda art darbtejn daqs Sqallija!", "U dan kollu g\u0127alfejn?", "Biex flokhom i\u0127awlu si\u0121ar tal-palm li minnu jag\u0127sru \u017cejt jg\u0127idulu palm oil.", "Addijo li\u0121ijiet li taparsi jipprote\u0121u l-foresti tropikali.", "Il-gvern qed jag\u0127ma bil-flus li qed ida\u0127\u0127al mill-bejg\u0127 ta' dawn il- permessi.", "I\u017c-\u017cejt tal-palm jintu\u017ca f'\u0127afna ikel, b\u0127al mar\u0121erina, \u0121obon", "Daqshekk kilt mar\u0121erina.", "u \u010bips, kif ukoll fil-ko\u017cmetika.", "Da\u017c-\u017cejt ju\u017cawh biex jag\u0127mlu l-bijodi\u017cil", "jit\u0127addmu", "biex l-magni tal-karozzi.", "Min\u0127abba li d-domanda g\u0127all- bijodi\u017cil qed ji\u017cdied, qed jinqatg\u0127u iktar miljuni ta' si\u0121ar tropikali li ilhom jikbru mijiet ta' snin.", "U mag\u0127hom qed jinqerdu", "jg\u0127ixu", "fil-bnadar! ng\u0127ix, mhux hemmhekk l-foresti, u jien Qed jeqirduli fil-bandiera! g\u0127andhom lili Basta", "Rajtu xi bini tiela' fil-kampanja?", "Probabbli kontra l-li\u0121i.", "\u010aemplu lill-MEPA fuq dan-numru \u0121did ta' emer\u0121enza 20699595", "X'hemm \u0121did?", "Annimali u pjanti li nstabu \u0121odda dan l-a\u0127\u0127ar", "\u0126allu f'idejn min hu kbir biex i\u010bempel!", "Jiekol bl-img\u0127arfa", "L-iSpoon-billed Sandpiper huwa g\u0127asfur veru uniku.", "Kif taraw mill- istampa, g\u0127andu munqaru qisu mg\u0127arfa.", "Jixbah ftit lil tal-Paletta imma dan l-g\u0127asfur tant hu \u017cg\u0127ir li joqg\u0127od fil-pala t'idek.", "Bil-Malti nistg\u0127u nsemmuh Spatla!", "Minkejja \u010b-\u010bokon tag\u0127ha, l-iSpatla darbtejn f'sena tag\u0127mel vja\u0121\u0121 ta' iktar minn 8000km meta tpassi bejn ir-Russja u l-Indja!", "Imma dan l-g\u0127asfur qieg\u0127ed fil-periklu li jispi\u010b\u010ba g\u0127ax kull ma baqa' minnhom fid-dinja xi 200 par biss, u kull sena jonqsu iktar.", "B'dir-rata fi \u017cmien 10 snin id-dinja se titlef dil-pispisella rari.", "G\u0127alhekk, tim ta' esperti minn tmien g\u0127aqdiet (fosthom BirdLife International) ing\u0127aqdu fuq missjoni ta' salvata\u0121\u0121.", "B\u0127alissa l-iSpatla tkun qed tbejjet fit-tundra tar-Russja.", "G\u0127alhekk it-tim marru hemm biex ji\u0121bru l-bajd qabel ma jfaqqas, u jqeg\u0127duh f'inkubaturi li nbnew apposta fil-vi\u010bin.", "Wara li jfaqqsu, il-flieles se jittie\u0127du f'\u010bentru fl- Ingilterra li nbena apposta biex irabbu dawn l-g\u0127asafar.", "Meta l-frie\u0127 ikunu kibru bi\u017c\u017cejjed, jintelqu lura fis-salva\u0121\u0121 \u0127alli jkomplu \u0127ajjithom b'mod naturali.", "B'dal-pro\u0121ett l-esperti jittamaw li jsalvaw il-flieles kollha tal-iSpatla, u jekk l-esperiment jirrepetuh kull sena, ftit ftit il-popolazzjoni ter\u0121a' tikber.", "U nkunu salvajna g\u0127asfur mill-1estinzjoni!", "\u010airku \u010aaw \u010aaw!", "tag\u0127ti dawl Il-Faqqieg\u0127 Fanal Mycena \u0127adrani qawwi u tinstab fil-foresti ta' Sao Paolo fil-Bra\u017cil.", "Iz-zokk tag\u0127ha huwa rqiq daqs lapes u miksi bil-\u0121el.", "Fid- dinja hawn xi 71 tip ta' fungi li jixeg\u0127lu imma l-Mycena luxaeterna hija fost l-iktar li titfa' dawl qawwi.", "Luxaeterna hija kelma bil-Latin li tfisser \"dawl ta' dejjem\" g\u0127ax dal- faqqieg\u0127 jixg\u0127el lejl u nhar.", "Dil-fjura hija rari \u0127afna u tinstab biss f'R\u00e9union, g\u017cira \u017cg\u0127ira fl-O\u010bean Indjan.", "Ming\u0127ajr dal-grillu, din il-pjanta tispi\u010b\u010ba minn wi\u010b\u010b id-dinja g\u0127ax ma jkollhiex min i\u0121orr il-polin minn fjura g\u0127al o\u0127ra u b'hekk ma tifformax \u017cerrieg\u0127a.", "Dan huwa l-ewwel kas \u010bert ta' grillu li j\u0121orr il-polin u jdakkar il-fjuri.", "Ftit ilu \u010b-\u010aina \u0127abbret li se tag\u0127laq i\u010b-\u010birkijiet kollha tal-annimali.", "Kif tafu, fi\u010b-\u010birku l-annimali jin\u0127aqru \u0127afna biex jg\u0127allmuhom jag\u0127mlu l-bu\u017cullotti.", "G\u0127alhekk din a\u0127bar tajba immens.", "Nisperaw biss li g\u0127andhom pjan x'se jag\u0127mlu bl-annimali li \u0127a jispi\u010b\u010baw \"bla xog\u0127ol\".", "Nispera ma jispi\u010b\u010bawx bla \u0127ajja.", "1estinzjoni = meta annimal jew pjanta jispi\u010b\u010baw minn pajji\u017c, re\u0121jun jew mid-dinja.", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p5", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "Ir-Russett Gri\u017c Grey Heron Ardea cinerea", "Dan hu l-iktar komuni fost l-irsieset il-kbar li jidhru waqt il- passa.", "Jidher f'wa\u0127diet jew fi qtajja' (kultant kbar).", "Meta jkun qed ipassi, \u0121ieli jtir f'linja dritta u \u0121ieli forma ta' V. Qatg\u0127a Rsieset Gri\u017ci ttir b'dik il-qadfa kajmana jkun fiha tassew x'tara.", "Mhux l-ewwel darba li xi qatg\u0127a kbira tin\u017cel fir-riservi tag\u0127na.", "Meta ji\u0121ri hekk, il-Bu\u017caqq \u017cgur ma ji\u0127ux gost g\u0127ax l-irsieset im\u0121ew\u0127in jag\u0127mlu festa minnu.", "Barra \u0127ut, ir- Russett Gri\u017c jiekol \u017crin\u0121ijiet, insetti kbar u kultant anke xi fer\u0127 t'g\u0127asfur u xi \u0121urdien.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-munqar twil u b'sa\u0127\u0127tu, flimkien ma' g\u0127onq twil, ja\u0127taf il-pri\u017ca f'\u0127akka t'g\u0127ajn.", "U saqajh huma twal biex jimxi fl-ilma bla ma jxarrab ir-rix.", "Ir-Russett Gri\u017c mhux g\u0127asfur tal-Ewropa biss, g\u0127ax insibuh ukoll fl-Afrika u fl-Asja.", "Il-bejtiet tag\u0127hom jibnuhom f'si\u0121ar g\u0127oljin, \u0121eneralment qrib l-ilma.", "Wara li jg\u0127addi \u017c-\u017cmien tal-bejta, \u0127afna rsieset ipassu lura lejn l-Afrika.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Is-Serp Iswed la hu velenu\u017c u lanqas perikolu\u017c.", "Huwa m\u0127ares bil-li\u0121i u huwa parti mill-fawna interessanti u b\u017connju\u017ca ta' pajji\u017cna.", "Ma n\u0127allux l-injoranza tirba\u0127 fuq in-natura.", "Nirien fis-Salina!", "Bufula tal-Qasab Reed Warbler", "Ftit \u0121ranet ilu xi \u0127add \u0127araq medda kbira ta' qasab li kienet qed tikber fis- Salina.", "Is-Salina hija wa\u0127da mill-ftit wetlands li baqa' f'Malta, u f'parti minnha kien hemm roqg\u0127a sabi\u0127a ta' Qasbet ir-Ri\u0127.", "Hawnhekk bejtet diversi drabi l-Bufula tal-Qasab, u f'Malta ftit hawn postijiet fejn ibejjet dan l-g\u0127asfur.", "F'dawk l-in\u0127awi tbejjet ukoll il-Bufula tal-iMrew\u0127a, il-Bufula Sewda u l-Bufula tal- G\u0127ollieq.", "Hemmhekk jg\u0127ix ukoll tip ta' \u0121urat li f'Malta f'dal-post biss jinstab, u fil-fatt jismu l-\u0120urat tas-Salina.", "Imma issa, kif taraw mir-ritratt, din il-medda qasab saret irmied g\u0127ax xi vandalu g\u0127o\u0121bu ja\u0127raq il-post.", "Min jaf kemm \u0127aseb li huwa cool jag\u0127mel bravura b\u0127al dik!", "U mal-qasab naturalment g\u0127osfru l-bejtiet u l-bajd u l-flieles u l-insetti li kien hemm qalb il-qasab.", "Is-sena d-die\u0127la l-qasab probabbli jer\u0121a' jikber, imma min jaf l-g\u0127asafar jer\u0121g\u0127ux ibejtu.", "Tg\u0127id das-sajf t\u0127alluni ng\u0127ix bi kwieti b\u0127alma jien in\u0127alli lilkom?", "\u010aief\u010biefogu!", "Re\u0121a' wasal is-sajf, u re\u0121a' wasal i\u017c-\u017cmien li nag\u0127mlu dik il-\u0127ar\u0121a li tant minnkom tistennew: il-\u0127ar\u0121a bil- lan\u010ba!", "Dil-\u0127ar\u0121a nag\u0127mluha filg\u0127axija mhux biex nevitaw ix-xemx ta\u0127raq, imma g\u0127ax dak huwa l-\u0127in li jibda die\u0127el i\u010b-\u010aief.", "\u010aief huwa tajr tal-ba\u0127ar li jbejjet fis-sisien u l-irdumijiet.", "A\u0127na \u0127a mmorru dawra sa ta\u0127t Ta' \u010aen\u010b, \u0127alli ngawdu \u010b-\u010aief die\u0127el lejn l-art.", "Intervista ma' Fjura", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p6", "data indumu Prezz mer\u0127Ba", "\u010bemPlu", "Il-\u0120img\u0127a 8 Lulju 2011 xi 3 sig\u0127at \u20ac5 kull persuna Membri Klabb \u0126uttaf* u l-familja.", "21347644/5/6 (\u0127in tax-xog\u0127ol)", "G\u0127al dil-\u0127ar\u0121a tridu tibbukkjaw g\u0127ax post fuq il-lane\u010b huwa limitat.", "Ting\u0127ataw iktar dettalji meta \u010b\u010bemplu.", "\u017bmien biex tibbukkjaw g\u0127andkom sat-Tlieta 5 ta' lulju, imma a\u0127sbulu g\u0127ax il-postijiet jin\u0127atfu.", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom adult.", "Tibag\u0127tux flus bil-posta: il-\u0127las isir fil-post.", "Jekk il-ba\u0127ar jag\u0127mlilkom id-deni, tieklu xejn sa tliet sig\u0127at qabel il-\u0127ar\u0121a.", "Is-Sag\u0127tar", "X'jismek?", "Jisimni Sag\u0127tar, u bl-Ingli\u017c jg\u0127iduli Mediterranean Thyme.", "Inti 1indi\u0121enu jew barrani?", "Jien ili ng\u0127ix Malta minn qabel Malta kien jisimha Malta!", "X'ambjent tg\u0127ix fih?", "Jiena tini x-xag\u0127ri u ttini xejn.", "Nikber qalb il-blat, u dik il-ftit \u0127amrija bi\u017c\u017cejjed g\u0127alija.", "Allura x-xemx ma ddejqekx?", "Lanqas xejn, anzi jien nifta\u0127 il- fjuri meta tibda \u017c\u017cid is-s\u0127ana, ji\u0121ifieri g\u0127all-\u0127abta ta' \u0120unju.", "Kif tg\u0127ix f'dik in-nixfa?", "Peress li g\u0127andi weraq \u017cg\u0127ir, ma tantx nitlef ilma minnu.", "G\u0127andek xi \u0127a\u0121a spe\u010bjali?", "Ti\u010b\u010bajta!", "L-ewwelnett il-weraq tieg\u0127i jarmi ri\u0127a taqsamlek qalbek bil-fwie\u0127a.", "U l-fjuri tieg\u0127i ji\u0121\u0121ennen g\u0127alih in-na\u0127al u jag\u0127mel g\u0127asel tajjeb minnu.", "G\u0127andek xi problemi?", "Xi nies g\u0127adhom iqa\u010b\u010btuli l-frieg\u0127i biex i\u017cejnu l-presepji, imma iktar jinkwetawni trakkijiet li ji\u0121u jarmu t-terrapien fix- xag\u0127ri, g\u0127ax jordmuni!", "Grazzi \u0127afna.", "\u0126a\u0121a \u017cg\u0127ira, \u0127i.", "1 indi\u0121enu = pjanta jew annimal li dejjem kienu jg\u0127ixu f'dawk l-in\u0127awi u mhux \u0121abhom il-bniedem minn art o\u0127ra.", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p6", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p7", "G\u0127andek xi \u0127ar\u0121iet ta' Il-\u0126uttafa neqsin?", "Iktbilna u naraw naqdukx.", "Naturalment, \u0127afna \u0127ar\u0121iet tal-maga\u017cin m'g\u0127adx baqa' kopji tag\u0127hom, imma forsi ma tafx kif insibu dak li trid.", "Kull back issue tiswa \u20ac2 (bil-posta b'kollox).", "Il-\u0126uttafa", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p8", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p8", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p9", "Kwakka Il-Kwakka (Night Heron) hija tip ta' russett.", "Kif jidher mir-ritratt, hija t\u0127obb il-kumpanija u spiss tpassi fi qtajja'.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p11", "Skont ix-xhur il-bur\u2026", "\u0127arsa lejn xi bidliet li jg\u0127addi minnhom bur salmastru minn sta\u0121un g\u0127al ie\u0127or.", "Bur salmastru x'ja\u0127bat?", "G\u0127andek hawn, g\u0127a\u0121eb!", "Il-\u0126uttafa 104 \u2022 \u0120unju 2011 \u2022 p12", "rebbieg\u0127a u sajf Fis-s\u0127ana tas-sajf, \u0127afna mill-ilma jevapora u jsir \u0127afna iktar miel\u0127a.", "L-ilma jitbaxxa u ma jibqax jinfed mal-ba\u0127ar.", "L-g\u0127adira tista' tinfired f'numru ta' g\u0127adajjar \u017cg\u0127ar, li iktar jinxfu malajr - l-annimali li jinqabdu fihom jew imutu jew jo\u0127or\u0121u jew jindifnu fit-tajn qabel ma dan jinxef il-wi\u010b\u010b tieg\u0127u.", "\u0127arifa u xitwa Bix-xita l-g\u0127adira timtela sew u tista' tfur.", "Kultant jifforma kanal g\u0127all-ba\u0127ar, li minnu xi annimali tal-ba\u0127ar jistg\u0127u jg\u0127umu g\u0127al \u0121o l-g\u0127adira.", "L-ilma issa jkun \u0127afna inqas miela\u0127.", "Xi pjanti jispi\u010b\u010baw bl-ilma mal-g\u0127eruq.", "Max-xtut nidjin jikbru pjanti tax- xitwa; o\u0127rajn jinxfu.", "Mad-dawra xorta tibqa' xi art niedja.", "L-g\u0127adira ma tinfidx mal- ba\u0127ar.", "Nixxig\u0127at ta' ilma xita jferrg\u0127u fl- g\u0127adira.", "L-ilma tal- bur jinfed mal-ba\u0127ar.", "Jitfa\u010b\u010baw g\u017cejjer \u017cg\u0127ar.", "Xi g\u017cejjer jeg\u0127rqu.", "Pjanti differenti jikbru skont kemm ikunu bog\u0127od mill-ilma.", "Jiffurmaw g\u0127adajjar \u017cg\u0127ar.", "Xi pjanti jispi\u010b\u010baw fl- ilma.", "Xi g\u017cejjer jiffurmaw.", "Meta morna l-G\u0127adira\u2026", "Rajna xi kamaleonti u \u0127adnielhom ir- ritratti.", "Mill-\u0127ajd rajna l-g\u0127asafar bla ma huma raw lilna.", "ltqajna", "Il-\u0127ar\u0121a g\u0127all-G\u0127adira", "tat-8 Mejju 2011 kienet su\u010b\u010bess.", "Wara li tal-karozzi, l-venda l-ewwel \u0121bidna lejn Ta' Biskra, bi\u010b\u010ba xag\u0127ri sabi\u0127 li qieg\u0127ed vi\u010bin tar-riserva.", "Hemmhekk gawdejna ftit il-flora ta' dan l-ambjent sinjur - b\u0127alissa kien qed jifta\u0127 is-Sag\u0127tar - u minn fejn konna kellna wkoll veduta tajba tar-riserva naturali minn barra.", "Imbag\u0127ad komplejna nimxu u dorna d-dawra kollha tal-G\u0127adira.", "Imbag\u0127ad d\u0127alna fir- riserva u tlajna fi\u010b-\u010aentru.", "laqg\u0127etna", "l-veduta sabi\u0127a tal-G\u0127adira, kif ukoll dik ta' Agrett Abjad akkumpanjat minn par Fras-servjenti.", "Kien hemmhekk li tawna l-a\u0127bar sabi\u0127a li dak l-istess par kien g\u0127adu kemm bejjet fir- riserva g\u0127all-ewwel darba f'Malta.", "Min\u0127abba li konna ftit membri u familji mhux \u0127a\u017cin, inqsamna f'\u017cew\u0121 gruppi i\u017cg\u0127ar biex inqas nag\u0127mlu impatt fuq l-ambjent delikat tar- riserva naturali.", "A\u0127na u mixjin smajna l-Bufula tal-G\u0127ollieq tg\u0127anni, u l-Bufula tal-iMrew\u0127a ti\u017c\u017cippja fuq", "Imbag\u0127ad d\u0127alna nittawlu mill-\u0127ajd, minn fejn rajna l-Fras- servjent u l-Agrett Abjad minn angolu differenti, u anke Glalez Suwed u Monakell.", "A\u0127na u mexjin lura rajna Kamaleonti fis-si\u0121ar tal- Bruk.", "Dan ma tantx ha gost bir- ritratti li bdejna no\u0127dulu u malajr sparixxa fis-si\u0121ra.", "L-G\u0127adira hija veru \u0121awhra naturali, kellu b\u017conn nag\u0127mlu \u0127ar\u0121a g\u0127al hemmhekk kull xahar!", "Grazzi", "li \u0127adu lil-Leaders \u0127siebna, dawruna u g\u0127allmuna.", "Xtaqt mort imma kelli \u0127afna \u0127owmwerk."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-104-Jun-2011.pdf"}
{"text": ["Xi Faqqus il-\u0126mir g\u0127adu bil-fjuri, imma mimli wkoll blalen lesti biex jisparaw i\u017c- \u017cerrieg\u0127a!", "\u0126ej \u0126uttaf !", "Dan l-a\u0127\u0127ar mort ftit filg\u0127axija sa xatt il-ba\u0127ar.", "Ridt noqg\u0127od daqsxejn g\u0127all-kwiet nisma' l-\u0127oss tal-mew\u0121 \u017cg\u0127ir i\u010baf\u010baf fuq ir-ramel.", "Imma x'tisma' tisma'!", "Kien hemm kjosk li feta\u0127 damdim ta' mu\u017cika li beda jreg\u0127edli snieni - na\u0127seb anke minn Sqallija semg\u0127uh!", "spi\u010b\u010bajt qomt u mort infittex il-kwiet x'imkien ie\u0127or.", "Mhux fa\u010bli ssib il-kwiet f'Malta, g\u0127ax pajji\u017cna storbju\u017c.", "Malta \u017cg\u0127ira u mimlija nies.", "U mimlija traffiku, eluf ta' karozzi u muturi li jag\u0127mlu l-istorbju - hawn xi m\u0121ienen li jbag\u0127bsu fil-magna biex iktar tag\u0127mel \u0127oss.", "U hemm l-ajruplani.", "Dawn ukoll jag\u0127mlu \u0127sejjes tal-bi\u017ca' huma u telg\u0127in u ni\u017clin fl-ajruport.", "Fis-sajf il-ba\u0127ar jimtela spidbowts, li anke minn ta\u0127t l-ilma tismag\u0127hom sejrin Mmmmmmm!", "Min jaf il-\u0127ut miskin.", "U ma' dawn in\u017cidu l-\u0127sejjes tal-magni mostri li j\u0127affru l-blat, u \u010bejsers,", "senders u drilers, u sireni u \u0127ornijiet, u kun\u010berti fil-miftu\u0127 u diskos, u spikers, radjijiet u televixins jg\u0127ajtu, u murtali tal-bomba, u snieter tal- ka\u010b\u010ba, u klieb jinb\u0127u fuq il-bjut.", "Tassew a\u0127na art storbju\u017ca.", "Meta nsemmu t-tni\u0121\u0121is is-soltu na\u0127sbu fl-iskart, d\u0127a\u0127en tal-fabriki, e\u010b\u010b.", "Imma anke l-istorbju huwa tni\u0121\u0121is.", "Mhuwiex tni\u0121\u0121is li tarah, imma huwa tni\u0121\u0121is li \"j\u0127amme\u0121\" il-kwiet u jfixkel il-mo\u0127\u0127.", "U jista' jmarradna wkoll.", "\u0126asra li f'Malta it-tni\u0121\u0121is tal-istorbju ma nag\u0127tux kasu.", "Lanqas li\u0121i sura", "m'g\u0127andna fuq dawn l-affarijiet.", "Tg\u0127id nitg\u0127allmu?", "U min jaf l-annimali kemm ifixkilhom l-istorbju tag\u0127na.", "Darba kelli \u0127emster u kont qed nitimg\u0127u, u dak il-\u0127in faqqa' murtal", "qawwi.", "Jien u l-\u0127emster it-tnejn qbi\u017cna bil- qatg\u0127a, bid-differenza li l-povru \u0127emster miet bil-qatg\u0127a!", "Miskin, kien jismu Bloggs.", "fuq l-istorbju u fuq Bloggs.", "Komplu gawdu l-vaganzi, toqog\u0127dux fix-xemx, u ftakru: ix- xatt u l-ba\u0127ar \u0127alluhom pinna b'rispett ta' min jg\u0127ix fihom.", "mal-fa\u010b\u010bata", "Il-Bufula tal-iMrew\u0127a (Zitting Cisticola) hija g\u0127asfur daqs nitfa imma b'\u0127afna ener\u0121ija.", "Hija wa\u0127da mill- g\u0127asafar li jbejtu f'Malta u l-bejta tibniha f'\u0127axix g\u0127oli, xewk u arbuxxelli.", "T\u0127obb tg\u0127anni waqt li ttir u tag\u0127mel Tsipp\u2026 Tsipp\u2026 Tsipp\u2026Tsipp!", "Ritratt ta' Nicholas Galea", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'hemm \u0121did?", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Kemm kibru t-tfal Rajna mal-elf wa\u0127da Ktieb \u0121did Il-ba\u0127ar tag\u0127hom ukoll Intervista ma' fjura Stalaktiti u stalagmiti G\u0127erien Ag\u0127ti kulur Arti u ritratti Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "il-kumitat", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Awwissu 2011 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Ir-Ramla l-\u0126amra tirba\u0127!", "\u0127", "iji", "Ir-Ramla l-\u0126amra t'G\u0127awdex hija wa\u0127da mill-ikbar ramliet fil- G\u017cejjer Maltin.", "Hija wkoll wa\u0127da mill-isba\u0127, u dan g\u0127aliex s'issa g\u0127adha fi stat naturali mhux \u0127a\u017cin.", "F'dal-post jiffurmaw l-g\u0127aram tar-ramel (sand dunes), ambjent rarissmu f'pajji\u017cna, u li fih jg\u0127ixu pjanti u annimali rari.", "Kif taraw minn dar-ritratt sabi\u0127 mill-ajru, madwar dir-ramla hemm ukoll \u0127afna kampanja sabi\u0127a, bi ftit li xejn bini.", "Imma ftit snin ilu xi \u0127add talab permess biex jibni 23 villa mal-\u0121enb tal-g\u0127olja, biex imbag\u0127ad s'intendi jbig\u0127hom u jsir miljunarju.", "G\u0127all-ewwel il-MEPA tatu l-permess, imma b'xorti tajba l-affarijiet ma kinux saru sew u l-permess in\u017cammlu.", "Fl-a\u0127\u0127ar, ftit \u0121ranet ilu, il-MEPA remiet g\u0127al kollox dil-\u0127ni\u017crija ta' pjan (\u0127a\u0121a li kien missha g\u0127amlet mill-ewwel).", "B'hekk ir-Ramla l-\u0126amra \u0127a tibqa' sabi\u0127a u naturali g\u0127as-snin li \u0121ejjin.", "Ritratt ta' Aron Tanti", "Re\u0121a' bejjet il-Bilblun.", "Il-Bilblun (Tawny Pipit) mhuwiex g\u0127asfur rari, is-soltu narawh fir-rebbieg\u0127a jew fil-\u0127arifa, jag\u0127mel xi \u0121urnata jew tnejn u mbag\u0127ad ikompli triqtu lejn l-Italja jew l-Afrika.", "Imma dir-rebbieg\u0127a dan l-g\u0127asfur anke bejjet.", "Il-Bilbluni j\u0127obbu l-bera\u0127 bla si\u0121ar, u jbejtu fl-art qalb il-\u0127axix u l-\u0121ebel.", "\u017bew\u0121 berdwo\u010bers akkaniti, Ray u Nick Galea, g\u0127amlu \u0127afna \u0121ranet josservaw Bilblun jg\u0127anni u jitbellah fix-Xag\u0127ra l-\u0126amra, u ssuspettaw li kien bil-bejta.", "U hekk kien, g\u0127ax wara ftit \u0121ranet sabu l-bejta li taraw fir-ritratt, b'erba' frie\u0127 sufin!", "L-a\u0127\u0127ar li nafu li bejjet il-Bilblun f'Malta kien fl-1993, kwa\u017ci 20 sena ilu.", "G\u0127alkemm jismu Bilblun, huwa proprju tip ta' pespus, mhux tip ta' bilbla.", "\u0126e, nisperaw li g\u0127al dejjem ta' dejjem.", "U nisperaw li l-\u0121ennata ta' \u0126ondoq ir-Rummien ukoll jarmuha.", "Il-bejta bil- flieles tal-Bilblun.", "Tnejn minnhom jidhru bil-\u0121u\u0127!", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Il-\u0127ajwej MHIX se ssir", "F'Il-\u0126uttafa 103 konna \u0121ibna li fit- Tan\u017canija jg\u0127addu \u0127ajwej minn nofs is-Serengeti, park enormi minn fejn kull sena jpassu mat-tliet miljun wildebeest, \u017cebri u annimali o\u0127rajn.", "Imma f'laqg\u0127a li saret f'\u0120unju, il-gvern tat-Tan\u017canija \u0127abbar li l-\u0127ajwej mhix se ssir u se j\u0127allu l-park kif inhu.", "Minflok, se jtejbu xi toroq o\u0127rajn li jduru mal-park \u0127alli t-turisti jkollhom servizz a\u0127jar.", "Id-de\u010bi\u017cjoni \u0127aduha biex ma jisfrattawx il-komunitajiet ta' nies li jg\u0127ixu fil-park, kif ukoll il-passa famu\u017ca bejn is-Serengeti, u l-Masai Mara (fil-Kenja).", "Full marks g\u0127at-Tan\u017canija: e\u017cempju perfett ta' kif tista' taqdi l-bniedem bla ma tisfratta n-natura!", "Fjamingi fil-periklu", "Veru \u0127a jo\u0127dulna l-ilma?", "Hekk qrajt f'Il-\u0126uttafa.", "Er\u0121ajna fit-Tan\u017canija, fejn hemm pro\u0121ett ie\u0127or li jhedded in-natura.", "Hemm kumpanija li trid tie\u0127u l-ilma ta' Lake Natron, g\u0127adira kbira fejn ibejtu \u017cew\u0121 miljun Fjamingu Sekond (Lesser Flamingo)!", "It- Tata Chemicals trid l-ilma tan-Natron g\u0127ax fih \u0127afna \u0121ir li tajjeb biex minnu jag\u0127mlu t-trab tal- \u0127asil u jbig\u0127uh.", "Imma l-Fjamingu Sekond ukoll g\u0127andu b\u017conn dan l-ilma biex jirg\u0127a hu u j\u017coqq li\u017c-\u017cg\u0127ar!", "Dawn it-tip ta' g\u0127adajjar mel\u0127in huma rari \u0127afna, tant li tliet kwarti tal-Fjamingi Sekondi tad-dinja jbejtu fin-Natron.", "Jekk tinqered din l-g\u0127adira m'g\u0127andhomx fejn imorru.", "Fil-kwistjoni tal-\u0127ajwej, lit-Tan\u017canija tajnieha", "Tg\u0127id f'din \u0127a tie\u0127u 0?", "\u0126afna bliet fl-Ewropa qed jie\u0127du mi\u017curi biex inaqqsu l-u\u017cu tal-karozzi, li huma wa\u0127da mill-ikbar kaw\u017ci ta' tni\u0121\u0121is tal- arja.", "\u0126afna toroq f'dawn l-ibliet issa tista' tg\u0127addi bir-rota biss.", "Fit-toroq fejn tista' tg\u0127addi bil-karozza, g\u0127ollew il-li\u010benzja u naqqsu l-postijiet fejn tipparkja biex inqas nies jit\u0127ajru ju\u017caw il- karozza.", "Fil-\u0120ermanja g\u0127amlu toroq fejn tista' tid\u0127ol bil-karozza biss jekk il-vettura tieg\u0127ek tarmi livell baxx \u0127afna ta' CO2.", "B'xorti \u0127a\u017cina f'Malta g\u0127adna m'a\u0127niex nag\u0127tu kasha wisq dil-\u0127a\u0121a, u flok ma n\u010bekknu l-karozzi iktar donnhom qed isiru moda l-1SUVs.", "X'hemm \u0121did?", "Na\u0127seb minn dan jag\u0127mlu l-kuskus.", "Annimali u pjanti li nstabu \u0121odda dan l-a\u0127\u0127ar", "Il-Kuskus tat-Tikek Spilocuscus wilsoni (Blue-eyed Spotted huwa Cuscus) 2marsupju li sabuh fil- foresti tal-Papua New Guinea.", "Normalment il-marsupji ma jg\u0127ixux imma dan fis-si\u0121ar l-annimal grazzju\u017c jg\u0127ix fis-si\u0121ar fil-foresti tropikali tal-Papua New Guinea, u mkien iktar fid-dinja.", "X'di\u017cgrazzja kbira li qed jaqtg\u0127u s-si\u0121ar f'dawn il-foresti!", "Jew mill-\u0121enn ta' mo\u0127\u0127ok!", "Fil-ba\u0127ar je\u017cistu kanali fondi \u0127afna (trenches) li sa ftit ilu x-xjenzati kienu ja\u0127sbu li ma fihomx annimali g\u0127ax huma bog\u0127od wisq mid-dawl tax- xemx.", "Imma ri\u010benti sabu spe\u010bi ta' snailfish f'kanal bejn il-Peru u \u010b-\u010aile li huwa fond 7km!", "Dil-\u0127uta twila 25\u010bm. qisha mar\u017cepp u Tg\u0127ix f'ba\u0127ar dlam \u010bappa u flok tara, g\u0127andha sensi f'rasha li bihom t\u0127oss i\u010b-\u010baqliq fl-ilma.", "Meta t\u0127oss \u010baqliqa, is-snailfish ti\u0121bed l-ilma \u0121o \u0127alqha bit- tama li tibla' l-pri\u017ca.", "Dil-\u0127uta tant g\u0127adha \u0121dida li g\u0127adhom ma tawhiex isem xjentifiku!", "1SUV = Sport Utility Vehicle, tip ta' karozza kbira u goffa popolari mal-Amerikani; ta\u0127li immens u tni\u0121\u0121es \u0127afna.", "2marsupju = tip ta' mammiferu li meta jitwildulu \u017c-\u017cg\u0127ar i\u017commhom \u0121o spe\u010bi ta' but ta\u0127t \u017caqqu; l-iktar marsupji famu\u017ci huma l-kangar\u00f9.", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "G\u0127al nofs is-sajf jibdew jidhru sew l-ewwel sinjali tal-", "passa tal-\u0127arifa, spe\u010bjalment bil-pre\u017cenza tal-g\u0127asafar tax-xtut, b\u0127all-Pispisella \u0126amra.", "Din tidher daqshekk kmieni peress li tbejjet fit-1tundra tas-Siberja u hemmhekk is-sajf qasir \u0127afna.", "Dawn l-g\u0127asafar ikun fadlilhom bi\u010b\u010ba sew x'jaqdfu peress li dawn jibqg\u0127u ni\u017clin lejn l-Afrika.", "Hemm pispisell li jpassi lejn il-Majjistral tal-Asja u anke lejn l-Awstralja!", "L-a\u0127jar post fejn tara l-Pispisella \u0126amra f'Malta hu fir- riserva naturali tal-G\u0127adira, fejn \u0121ieli jkun hemm qtajjiet imdaqqsin minnha.", "Hawnhekk jg\u0127addu \u0127afna \u0127in ifittxu d-dud u ikel ie\u0127or fit-tajn u l-ilma baxx.", "L-g\u0127asafar tal- plajja mhux dejjem fa\u010bli tag\u0127rafhom meta tkun berdwo\u010ber \u0121did, peress li hemm spe\u010bi jixxieb\u0127u.", "Fil-ka\u017c tal-Pispisella \u0126amra, jg\u0127inek \u017cgur il-munqar milwi 'l isfel, u jekk tinzertaha bl-ilwien tas-sajf, il-kulur \u0127amrani tar-rix ma ti\u017cbaljahx.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "1tundra = wesg\u0127at kbar ta' art fin-na\u0127a ta' fuq tad-dinja, l-iktar fil-Kanada u fir-Russja.", "Min\u0127abba l-kes\u0127a, l-art tkun iffri\u017cata g\u0127al \u0127afna mis-sena, u si\u0121ar ma jikbrux.", "Kemm kibru t-tfal!", "Flieles tal-iSpatla li qrajna dwarha fl- a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a ta' Il-\u0126uttafa.", "Kemm a\u0127na kuntenti u kburin, B'dawn l-ewwel Fras-servjenti Maltin.", "Tiftakruhom il-Fras-Servjenti li bejtu l-G\u0127adira dir-rebbieg\u0127a?", "Tiftakru g\u0127ednielkom li kellhom erba' flieles?", "Tiftakru g\u0127ednielkom ukoll li l-flieles bdew jikbru \u0121mielhom?", "Dan huwa ritratt ri\u010benti ta' tlieta minn dawk il-flieles.", "Kemm kibru hux.", "Saru daqs il-\u0121enituri tag\u0127hom u jtiru tajjeb, l-erbg\u0127a li huma.", "Kull ma baqg\u0127alhom hu li daharhom isir iswed u saqajhom isiru \u0127omor.", "Issa fil-\u0127arifa nisperaw li jpassu lejn l-Afrika.", "Min jaf is-sena d-die\u0127la ji\u0121ux lura.", "Ktieb ie\u0127or favolu\u017c mill- BirdLife.", "\u0126a jkolli nixtrih!", "Eh iva, u \u0127a jkolli nitg\u0127allem naqra.", "Rajna mal-elf wa\u0127da!", "Membri u familji ta' Klabb \u0126uttaf igawdu u jie\u0127du r-ritratti ta\u010b-\u010aief minn fuq wa\u0127da mil-lane\u010b.", "Nhar il-\u0120img\u0127a 8 Lulju 2011 iltqajna \u010b-\u010airkewwa fis-6.30pm.", "B\u0127al kull sena l-\u0127ar\u0121a bil-lan\u010ba issir f'Lulju min\u0127abba li, kif qalilna l-espert ta\u010b-\u010aief John Borg, f'dawn il-\u0121img\u0127at i\u010b-\u010aief ikun qed ibejjet fl- irdumijiet.", "Konna grupp sabi\u0127 ta' membri u l-familji tag\u0127hom, u mlejna \u017cew\u0121 lane\u010b.", "F'wa\u0127da mi\u017c-\u017cew\u0121 lane\u010b telg\u0127u mag\u0127na kru tat-Travel Channel li \u0121ibdu xi filmati matul il-\u0127ar\u0121a.", "Tlaqna fis-7.15pm g\u0127al Ta' \u010aen\u010b fejn hemm l-akbar kolonja ta' \u010aief ibejjet fil-G\u017cejjer Maltin.", "Ilma\u0127na l-ewwel 1raft fil-bog\u0127od g\u0127al xi 7.45pm.", "Bil- mod ersaqna vi\u010bin tag\u0127hom u l-ba\u0127ar kalm g\u0127en biex nosservaw u anki nie\u0127du r-ritratti ta\u010b-\u010bief.", "Sakemm wasalna Ta' \u010aen\u010b komplejna naraw i\u017cjed rafts jiffurmaw madwarna, u b'kollox rajna xi 1000 \u010aiefa.", "Ma' n\u017cul ix-xemx u\u0127ud mir-rafts ing\u0127aqdu ta\u0127t is-sies u g\u0127al ftit \u0127in fis-skiet smajna l-g\u0127ajta ta\u010b- \u010biefa, li tixbah tarbija tibki.", "Meta dorna lura, \u017cew\u0121 Gawwijiet Primi g\u0127addew minn fuqna fil-g\u0127oli, f'kuntrast mal-mijiet ta' \u010bief f'wi\u010b\u010b l-ilma", "jistennew biex jid\u0127lu fil-bejtiet fid-dlam.", "Mad-9.15pm wasalna lura \u010b-\u010airkewwa fejn, kuntenti bin-numri kbar ta' \u010bief li rajna, temmejna l-attivit\u00e0.", "1raft = grupp ta' tajr tal-ba\u0127ar mi\u0121burin f'wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar; kultant raft ikun fiha mijiet ta' g\u0127asafar.", "Qabel jidlam, i\u010b-\u010aief i\u0127obb jirraftja kif jidher fir-ritratt ta' fuq nett.", "Il-BirdLife g\u0127adha kemm \u0127ar\u0121et ktieb \u0121did fuq l-g\u0127asafar.", "Ktieb li ji\u0121bor fih kull ma nafu fuq l-g\u0127asafar kollha li jbejtu jew li kienu jbejtu fil-G\u017cejjer Maltin.", "Ktieb ta' 380 pa\u0121na Bil-kulur minn qoxra sa qoxra Mi\u017cg\u0127ud b'iktar minn 470 ritratt Xog\u0127ol ta' 4 awturi u 44 fotografu Tag\u0127rif fuq 77 spe\u010bi", "Jekk t\u0127obb l-g\u0127asafar u n-natura Maltija MA TISTAX toqg\u0127od ming\u0127ajru dal-ktieb.", "Ixtrih qabel jin\u0127atfu l-kopji kollha!", "Il-ktieb huwa qoxra iebsa u jiswa \u20ac33.", "Biex tixtrih \u010bempel lill-BirdLife fuq 21347644/5.", "'Il quddiem ikun g\u0127all-bejg\u0127 ukoll mir-riservi naturali.", "U jekk tordnah sal- 31 Awwissu ji\u0121ik \u20ac25 biss.", "Xi \u0127ut g\u0127andu iktar minn isem wie\u0127ed.", "Per e\u017cempju \u010b-\u010aippullazza bl-Ingli\u017c jg\u0127idulha wkoll Red Scorpionfish.", "Intervista ma' Fjura", "Stalaktiti u stalagmiti", "Stalaktiti u stalagmiti huma b\u0127al pilastri tal-\u0121ebel li jiffurmaw mas-saqaf u mal-art ta' xi g\u0127erien.", "Kif jiffurmaw?", "Is-saqaf tal-g\u0127ar", "Mas-saqaf tifforma qatra ilma.", "Dil-qatra tkun g\u0127addiet mill-blat tas- saqaf u fiha jkollha ftit \u0121ir ma\u0127lul.", "Mas-saqaf jibqa' ftit \u0121ir.", "G\u0126AXAR", "Il-\u0121ir li jin\u0121abar mas-saqaf jag\u0127qad, u ftit ftit tifforma stalaktita li tikber imdendla 'l isfel.", "Il-qatra taqa' bil-bqija tal- \u0121ir fiha.", "X'g\u0127andek fuq rasek?", "Mur pa\u0121na 9 u tkun taf!", "Il-qatra tinqasam fl-art u fil-post fejn taqa' t\u0127alli warajha ftit \u0121ir.", "Bl-istess mod mal- art tifforma stalagmita li tikber 'il fuq.", "L-art tal-g\u0127ar", "Kultant l-istalaktiti u l-istalagmiti tant jitwalu li jiltaqg\u0127u fin-nofs u jsiru kolonna wa\u0127da naturali mill-art sas-saqaf!", "Il-Kappara", "X'jismek?", "Jisimni Kappara, bl-Ingli\u017c Caper, bit-Taljan Cappero, bil-Latin Capparis, bl-iSpanjol alcaparro, bl-G\u0127a\u2026", "Isma' inti 1indi\u0121ena jew 2aljena?", "Maltija minn ru\u0127 ommi, nannti, bu\u017cnannti u bu\u017c-bu\u017c-bu\u017c-bu\u017c- bu\u017c-bu\u017c-\u2026", "Allura inti x'ambjent t\u0127obb tikber fih?", "Jien art \u010batta ma tog\u0127\u0121obnix, nippreferi nikber imxabbta ma' xi sies wieqaf, u anke mas-swar.", "T\u0127obb ix-xemx jew id-dell?", "Xemx u s\u0127ana nog\u0127xa fihom, g\u0127alhekk fis-sajf nixxala bil- fjuri.", "Jog\u0127\u0121buk il-fjuri tieg\u0127i?", "Immens, imma issa g\u0127idli: kif ma tinxifx f'dis-s\u0127ana?", "Eee \u0127ijjos, g\u0127ax jien il-weraq tieg\u0127i ja\u0127\u017cen l-ilma fih.", "U g\u0127andek xi problemi?", "Iva g\u0127andi!", "Peress li n-nies i\u0127obbu jikluli l-blanzuni, spiss i\u017carmawni u ma j\u0127allulix fjura wa\u0127da.", "\u0126eqq, jien il-fjuri g\u0127andi b\u017connhom, inkella ma nkunx nista' nag\u0127mel \u017cerrieg\u0127a, hux.", "G\u0127andek ra\u0121un.", "Grazzi \u0127afna.", "Ta' xejn, ru\u0127i.", "1 indi\u0121enu = pjanta jew annimal li minn dejjem kienu jg\u0127ixu f'\u010bertu post, u ma n\u0121abux hemm mill-bniedem 2 aljen = pjanta jew annimal li jkun \u0121abhom il-bniedem minn art o\u0127ra; il-maqlub ta' indi\u0121enu.", "Anke jien aljen!", "ambjenti maltin", "Did-darba se nag\u0127tu \u0127arsa lejn ambjent ie\u0127or f'Malta li ma tantx hu komuni: l-g\u0127erien.", "Kif isiru l-g\u0127erien?", "\u0126afna mill-blat ta' Malta huwa limestone, blat li ma tantx hu iebes u li anke x-xita taffettwah.", "L-ilma tax-xita mhuwiex kompletament pur, g\u0127ax bid-1dijossidu tal-karbonju li jsib fl-arja jinbidel u jsir ftit a\u010bidu\u017c.", "Mhux xi a\u010btu qawwi, per\u00f2 qawwi bi\u017c\u017cejjed biex xi blat i\u0127ollu bil-mod il-mod.", "Il-blata tibda ftit ftit tit\u0127affer u titmermer, u jinfet\u0127u fiha xquq u fet\u0127iet.", "Bi\u017c-\u017cmien, u\u0127ud minn dawn ix-xquq jikbru u jiffurmaw g\u0127erien.", "F'Malta m'g\u0127andiex \u0127afna g\u0127erien fondi, per\u00f2 g\u0127andna diversi g\u0127erien \u017cg\u0127ar li huma interessanti.", "Fost dawn insibu G\u0127ar il-Friefet, G\u0127ar \u0126asan u G\u0127ar Dalam.", "F'G\u0127ar Dalam tista' tara diversi stalaktiti u stalagmiti.", "Dawn jiffurmaw meta l-\u0121ir li jkun in\u0127all mill-blat jer\u0121a' jin\u0121abar fejn l-ilma jqattar mis-saqaf tal-g\u0127erien (ara wkoll pa\u0121na 8).", "X'jg\u0127ix fihom ?", "Min\u0127abba li l-g\u0127erien ikunu mudlama, pjanti ftit li xejn \u0127a ssib peress li dawn iridu d-dawl.", "Imma xi annimali tg\u0127allmu jg\u0127ixu fl-g\u0127erien, u l-aktar famu\u017ci huma l-friefet il- lejl.", "\u0126asra li \u0127afna nies jib\u017cg\u0127u minnhom (forsi raw xi films tal-vampiri!) g\u0127ax il-friefet il-lejl ma jag\u0127mlux \u0127sara, anzi huma mammiferi affaxxinanti.", "\u0126afna friefet il-lejl isibu l-ikel b'widnejhom flok b'g\u0127ajnejhom!", "Il-farfett il-lejl jag\u0127mel b\u0127al tisfir g\u0127oli \u0127afna u skont kemm u kif jisma' d-diwi ta' dan it-tisfir, il-farfett il-lejl ikun jaf e\u017catt x'hemm madwaru, anke fid-dlam \u010bappa tal-g\u0127erien.", "Dat-trikk jg\u0127idulu echolocation.", "F'Malta g\u0127andna 11-il spe\u010bi ta' friefet il-lejl.", "Kollha huma protetti bil-li\u0121i, imma xorta huma mhedda, u wa\u0127da mir- ra\u0121unijiet hi li l-ambjent tag\u0127hom huwa rari f'pajji\u017cna.", "Barra friefet il-lejl, fl-g\u0127erien hemm diversi \u0127lejjaq o\u0127rajn, spe\u010bjalment 2invertebrati.", "Uhud min dawn huma 3endemici, fosthom tip ta' \u0127an\u017cir l-art.", "G\u0127erien", "Id-da\u0127la ta' G\u0127ar Dalam, g\u0127ar popolari mat-turisti u anke mal-Maltin.", "Dan l-g\u0127ar fond mhux \u0127a\u017cin, imma parti minnu biss miftu\u0127a g\u0127all-publiku, g\u0127ax aktar 'il \u0121ewwa jidjieq u jsir perikolu\u017c.", "Nie\u0127du \u0127siebhom", "G\u0127awdex", "Hemm ukoll diversi g\u0127erien ta\u0127t is-sisien li d-da\u0127la tag\u0127hom qieg\u0127da mal-ba\u0127ar, b\u0127al Blue Grotto.", "Hemm ukoll g\u0127erien mg\u0127arrqin g\u0127al kollox fil-ba\u0127ar, u trid tkun g\u0127addas tajjeb biex tid\u0127ol fihom.", "tal-g\u0127erien spiss", "je\u0127tie\u0121u l-kundizzonijiet partikolari li jinstabu hemmhekk, diffi\u010bli g\u0127alihom jg\u0127ixu f'postijiet ohra.", "Min\u0127abba li ftit g\u0127andna g\u0127erien f'Malta, \u0127afna minn dawn l-ispe\u010bi qeg\u0127din fil- periklu li jispi\u010b\u010baw.", "Important g\u0127alhekk, li n\u0127arsu u naprezzaw l-g\u0127erien", "Maltin u posthom fin-natura ta' pajji\u017cna.", "G\u0127axar g\u0127erien 1 G\u0127ar Ilma 2 G\u0127ar Siekel 3 G\u0127ar ta' Xerri 4 G\u0127ar ta' Ninu 5 G\u0127ar il-Kbir 6 G\u0127ar tal-Girgenti 7 G\u0127ar Mirdum 8 G\u0127ar \u0126asan 9 G\u0127ar Dalam 10 G\u0127ar il-Friefet", "1 dijossidu tal-karbonu = carbon dioxide (CO2), wie\u0127ed mill-gassijiet li nsibu fl-arja 2 invertebrati = annimali li m'g\u0127andhomx sinsla tad-dahar, b\u0127al insetti, bebbux, e\u010b\u010b. 3 endemiku = pjanta jew annimali li ssibhom f'post jew re\u0121jun wie\u0127ed biss fid-dinja", "Il-biera\u0127 ippruvajt niddendel b\u0127al dan, imma waqajt u \u0121ejt g\u0127al rasi.", "Faqqus il-\u0126mir", "Jekk m'g\u0127andekx a\u0127dar tista' \u0121\u0121ibu billi t\u0127allat l-isfar u l-blu.", "Ibda' dejjem bil-kulur i\u010b-\u010bar (f'dal-kas huwa l-isfar) u ftit ftit \u017cid fuqu l-kulur is-skur (il-blu).", "B'hekk tikkontrolla kemm l-a\u0127dar \u0127a ji\u0121ik skur.", "Jiena qed nu\u017ca sistema bit-tikek.", "Jekk t\u0127ares lejha mill- bog\u0127od tidher \u0127adra.", "Ibag\u0127tulna t- tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew fjuri kultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dir-rokna.", "Importanti li r-ritratti jkunu tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom jpeg fl- imejl t'hawn fuq.", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto 15", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa.", "XA\u0126MET L-ART Dianne Portelli 17", "BA\u0126RIJA TAT-TENG\u0126UD Thomas Schembri 8", "Ma, ir-ra\u0121el tal- BA\u0126RIJA x'inhu?", "Ng\u0127idu BA\u0126RIJA RA\u0120EL.", "Grazzi Dione Caruana ta' xi tag\u0127rif li tana.", "I\u010b-\u010aiklo\u017ca hija wa\u0127da mill-brimb li jg\u0127idulhom orb spinners jew orb weavers.", "Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Desir\u00e9e Falzon iddur dawra ma' \u0127merijiet li nisimg\u0127u fuq l-annimali.", "Is-si\u0121ra tal-oljandru \u0121\u0121ib il-wirdien.", "Din wa\u0127da minn dawk il-\u0127merijiet li jin\u0127olqu meta n-nies jaqilbu t-tag\u0127rif ta' ta\u0127t fuq!", "L-Oljandru hija si\u0121ra sabi\u0127a, tikber forma ta' arbuxxell kbir, b'weraq twal, dojoq u \u0127odor skuri.", "L-Oljandru j\u0127awluh \u0127afna fit-toroq u fil-\u0121onna pubbli\u010bi g\u0127ax huwa dejjem-\u0127adran u jag\u0127mel \u0127afna fjuri ro\u017ca, \u0127omor jew bojod.", "Minbarra l-isem Oljandru, dis-si\u0121ra hawn min isej\u0127ilha Si\u0121ra tal-Wirdien, u s'intendi \u0127afna nies ja\u0127sbu li jg\u0127idulha hekk g\u0127ax i\u0121\u0121ib il-wirdien.", "Imma l-verit\u00e0 hija e\u017catt il-maqlub, g\u0127ax dari l-Oljandru kien jintu\u017ca biex joqtol il-wirdien!", "G\u0127ax il-wirdien jiekol kollox, spe\u010bjalment affarijiet li fihom is-cellulose (dik is-sustanza li mag\u0127mul il-weraq minnha).", "Allura kienu jaqtg\u0127u ftit weraq tal-Oljandru u jpo\u0121\u0121uh fejn hemm il-wirdien.", "Il-wirdien kien inaqqar il-weraq, u peress li l-meraq ta' dis- si\u0121ra huwa velenu\u017c, il-wirdien imut!", "U bil\u0127aqq, jekk ti\u010b\u010bappas bil-meraq tal-oljandru, tog\u0127rokx g\u0127ajnejk u tmissx \u0127alqek.", "A\u0127sel idejk, dak kollox.", "Qed taraw kif il-\u0127merija qalbet il-verit\u00e0 bil-kontra!", "Victor Falzon jag\u0127ti \u0127arsa lejn \u0127lejjaq \u017cg\u0127ar madwarna", "I\u010b-Ciklo\u017ca", "I\u010b-\u010aiklo\u017ca hija brimba \u017cg\u0127ira.", "Tag\u0127mel g\u0127anqbuta raddiena u fiha taqbad insetti \u017cg\u0127ar li je\u0127lulha mag\u0127ha.", "Matul il-\u0121urnata \u0127afna brimb joqg\u0127od rieqed f'mo\u0127ba tal- \u0127arir f'xi rokna tal-g\u0127anqbuta.", "Imma \u010b-\u010aiklo\u017ca tista\u0127ba f'nofs l-g\u0127anqbuta bla ma tibni mo\u0127ba xejn.", "Il- fdalijiet tal-insetti li tiekol iddommhom f'ringiela u t\u0127alli post vojt fin-nofs biex toqg\u0127od hi fih.", "Il-kuluri tag\u0127ha huma ta\u0127lita ta' iswed, kannella skur, kannella \u010bar u abjad, u jag\u0127tuha kamuflax perfett.", "B'hekk meta hi tpo\u0121\u0121i qalb il-frak u l-fdalijiet ta\u0127sibha parti minn das-serbut ta' skart.", "B'hekk i\u010b-\u010aiklo\u017ca tin\u0127eba, allavolja tkun mikxufa g\u0127al kollox!", "Ma, g\u0127aliex jg\u0127idulha \u010biklo\u017ca?", "I\u010b-\u010aiklo\u017ca f'nofs id-damma ta' skart li bniet fl-g\u0127anqbuta.", "Araw il-kulur tag\u0127ha kif jaqbel e\u017catt mal-iskart.", "Kemm \u0121abret imbarazz!", "Ma nafx ru\u0127i.", "Forsi t\u0127obb i\u010b- \u010bikkulata ro\u017ca!", "\u010aiklo\u017ca", "issib Fil-websajt a\u0127barijiet fuq kull ma tkun qed tag\u0127mel g\u0127a\u017ci\u017ca l-g\u0127aqda tag\u0127na, u \u0127afna tag\u0127rif ie\u0127or.", "Websajt mimlija tag\u0127rif u ritratti fuq l-g\u0127asafar ta' Malta, u anke postijiet tajbin fejn tista' tmur berdwo\u010bing."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-105-Aug-2011.pdf"}
{"text": ["Il-Ku\u010b\u010barda narawha l-iktar f'Mejju u f'Settembru.", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'hemm \u0121did?", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Ktieb \u0120did Bis-Sa\u0127\u0127a tag\u0127kom Dinja Wa\u0127da Is-Slaten tas-Smewwiet Attivit\u00e0 Kompetizzjoni Intervista ma' fjura Il-Buskett Ag\u0127ti kulur Arti u Ritratti Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "il-kumitat", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Ottubru 2011 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126bieb \u0126uttaf !", "X'g\u0127andna?", "X'daqsxejn ta' ritratt dan eh!", "Din hija Ku\u010b\u010barda", "u r-ritratt \u0127adu l-\u0127abib tag\u0127na Aron Tanti waqt li kien berdwo\u010bing fil-Buskett.", "Il-Buskett huwa post tal-\u0121enn g\u0127at-tajr tal-pri\u017ca.", "Xi tkun dil-pri\u017ca?", "\u0126afifa.", "Pri\u017ca hija annimal li jinqabad u jittiekel", "minn annimal ie\u0127or.", "\u0126afna g\u0127asafar jaqbdu annimali \u017cg\u0127ar biex jikluhom jew biex jitimg\u0127uhom lill-frie\u0127 tag\u0127hom: G\u0127asfur tal-Bejt li jaqbad xag\u0127at, \u017can\u017carell li jaqbad nemusa, \u010bikonja li tabqad \u017crin\u0121, pengwin li jaqbad \u0127uta.", "Xi ftit jew wisq dawn huma kollha g\u0127asafar tal-pri\u017ca.", "Imma meta n-naturalisti jitkellmu fuq \"tajr tal-pri\u017ca\" (bl-Ingli\u017c birds of prey) ikunu qed ifissru grupp spe\u010bjali ta' g\u0127asafar.", "Dan huwa l-grupp li fih l-ajkli, l-isqra, l-avultuni u l-kokk.", "It-tajr tal-pri\u017ca malajr tag\u0127rafhom g\u0127ax g\u0127andhom munqarhom milwi 'l isfel b\u0127al gan\u010b, u g\u0127andhom dwiefer ukoll qishom grampuni ppuntati.", "U kwa\u017ci kollha g\u0127andhom g\u0127ajnejhom kbar u vista e\u010b\u010bellenti (mhux b\u0127al tieg\u0127i mela!).", "Il-munqar, id-dwiefer u l-vista huma kollha g\u0127odda li t-tajr tal-pri\u017ca ju\u017caw biex isibu, jaqbdu, joqtlu u jqattg\u0127u il-pri\u017ca tag\u0127hom.", "Il-bniedem minn dejjem kienu jaffaxxinawh it-tajr tal-pri\u017ca.", "L-E\u0121izzjani tal-Qedem kienu jadurawhom u wie\u0127ed mill-allat importanti tag\u0127hom kien seqer jismu Ra.", "Ir-Rumani kienu ju\u017caw l-ajkla fuq l-armi u l-istandardi tag\u0127hom, drawwa li kkupjawha \u0127afna kavallieri fil-Medjuevu.", "Anke llum g\u0127adek issib l-ajkli fl-armi u l-bnadar ta' diversi pajji\u017ci.", "X'\u0121ara?!", "Tg\u0127ix g\u0127aliex hux?", "G\u0127aliex ma tarax pitirrossi fuq l-arma, daqs kemm hu g\u0127asfur \u0127elu?", "\u0126eqq, g\u0127ax meta xi \u0127add ikun irid jimpressjona, jag\u0127\u017cel annimal kbir, b'sa\u0127\u0127tu u fero\u010bi.", "G\u0127alhekk l-ajkla hija tant popolari.", "Barra minn hekk, meta tara ajkla ttir, ma tistax ma tissa\u0127\u0127arx warajha.", "F'pa\u0121na 7 ta' dil-\u0127ar\u0121a g\u0127andkom iktar ritratti ta' tajr tal-pri\u017ca.", "mal-fa\u010b\u010bata", "L-G\u0127ansar (Sea Squill) hija pjanta li tikber l-iktar fix- xag\u0127ri.", "Tard fis-sajf tag\u0127mel bukketti sbie\u0127 ta' fjuri li jikbru fuq bsaten twal qishom pjuma.", "Meta tara roqg\u0127a xag\u0127ri kollu bsaten tal-G\u0127ansar jixxenglu mar-ri\u0127, veru jag\u0127mlu effett sabi\u0127.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "Xejn insib dil-\u0127arifa!", "Ja\u0127uuu!", "Malvizz Song Thrush", "L-g\u0127asafar", "isibu \u0127afna perikli wi\u010b\u010bhom, spe\u010bjalment fi \u017cmien il-passa.", "Wie\u0127ed minn dawn il-perikli hija l-ka\u010b\u010ba.", "Fil-\u0127arifa, miljuni ta' ka\u010b\u010baturi fl-Ewropa joqtlu miljuni ta' g\u0127asafar li jkunu qed itiru lejn l-Afrika.", "Periklu ie\u0127or g\u0127all-g\u0127asafar huwa l-insib.", "F'Malta l-insib tal- g\u0127asafar huwa wkoll popolarim u eluf ta' g\u0127asafar jinqabdu fix-xbiek tan-nassaba.", "a\u0127bar tajba dil- \u0127arifa kienet li l-gvern ma feta\u0127x sta\u0121un g\u0127all-insib.", "B'hekk l-g\u0127asafar g\u0127andhom problema inqas, g\u0127al dis-sena g\u0127all-inqas.", "A\u0127na nisperaw sena tibqa' hekk.", "s'intendi li kull", "\u0127", "iji", "Sa ftit snin ilu l-insib kien problema kbira f'Malta.", "Kwa\u017ci 5000 nassab kienu jonsbu, kellhom lista twila ta' g\u0127asafar, u kienu jonsbulhom fil-\u0127arifa, fix-xitwa u anke fir-rebbieg\u0127a.", "Imma ftit ftit dil-problema qed tissolva, g\u0127ax bil- li\u0121i l-insib fir-rebbieg\u0127a issa spi\u010b\u010ba, u l-lista ni\u017clet g\u0127al erba' spe\u010bi biss (li jidhru fir-ritratti t'hawn fuq).", "Bis- sa\u0127\u0127a t'hekk, kwa\u017ci nofs in-nassaba qatg\u0127u qalbhom u \u017carmaw.", "Imma xorta baqa' iktar minn 2000 nassab, u \u0127afna minnhom spiss jiksru l-li\u0121i u jaqbdu g\u0127asafar li suppost protetti. l-BirdLife \u0127a tibqa' tit\u0127abat sakemm l-insib jinqata' g\u0127al kollox minn pajji\u017cna.", "Min jaqbad l-g\u0127asafar g\u0127all-gost huwa egoist.", "Spettaturi mill-Ungerija", "Il-grawnd tal-iM\u0121arr bit-tfal jilag\u0127bu.", "U fl- g\u0127oli fuq l-arblu\u2026", "\u2026tliet \u010aikonji Bojod \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 josservaw il-log\u0127ob!", "Nhar it-28 Settembru 2011, waqt li tfal kienu qed jilag\u0127bu l-ballun fil-grawnd tal-iM\u0121arr, \u0121ew jarawhom spettaturi mhux tas-soltu: tliet \u010aikonji Bojod!", "Kif taraw mir-ritratt, dawn it-tliet tajriet kbar po\u0121\u0121ew \u0127elu \u0127elu fuq arblu twil tad-dawl, wie\u0127ed fuq kull fanal.", "Membri tal-BirdLife kif semg\u0127u bl-a\u0127bar marru sparati fil-post, u ndunaw li t-tliet tajriet kellhom \u010burkett f'sieqhom.", "Bit-teleskopju setg\u0127u jaqrawlhom in-numri fuq i\u010b-\u010brieket u ji\u010b\u010bekkjaw minn fejn kienu \u0121ew.", "Ma damux ma saru jafu li dawn kienu tliet \u010bikonji \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li faqqsu l-Ungerija r-rebbieg\u0127a li g\u0127addiet.", "In-nies tal-BirdLife baqg\u0127u hemm il-lejl kollu g\u0127assa mat-tajr \u0127alli ma jisparawlhomx il-ka\u010b\u010baturi.", "L-g\u0127ada filg\u0127odu", "g\u0127al xi 8.30am i\u010b-\u010aikonji taru, \u0121ibdu lejn is-Salib tal-G\u0127olja, g\u0127olew \u0127afna u komplew il-passa tag\u0127hom lejn l-Afrika.", "A\u0126BAR LI DA\u0126LET FL-A\u0126\u0126AR MUMENT: SIRNA NAFU LI T-TLIET \u010aIKONJI \u0120EW LURA U NQATLU", "KOLLHA MINN KA\u010a\u010aATURI F'\u0126AL FAR\u2026", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Fuq tliet g\u017cejjer \u017cg\u0127ar fi New Caledonia g\u0127addej isalvaw diversi", "pro\u0121ett biex", "g\u0127asafar rari.", "Biex isir dan, kull ma g\u0127amlu kien li \u0127elsu l-g\u017cejjer mill-firien kollha.", "Tinstema' \u0127a\u0121a \u0127afifa, imma mhijiex, g\u0127ax il-firien jag\u0127mlu \u0127afna frie\u0127 malajr.", "G\u0127alhekk il-firien kellhom jinqerdu sa l-inqas wie\u0127ed.", "Il-g\u017cejjer jisimhom Table, Double u Tiam'bou\u00e8ne, li bejniethom fihom area ta' 137ettaru.", "Ir-ri\u017cultat malajr beda jidher, g\u0127ax g\u0127asafar li ma kinux baqg\u0127u jbejtu re\u0121g\u0127u tfa\u010b\u010baw kwa\u017ci mill-ewwel.", "Fost dawn kien hemm ibejtu das-sajf spe\u010bi rari b\u0127all-Fairy Tern u t-Tahiti Petrel.", "Dal-pro\u0121ett qed tmexxih l-g\u0127aqda SCO, li hija l-BirdLife ta' New Caledonia.", "Issa \u0127a jkomplu jifirxu l-pro\u0121ett fi g\u017cejjer o\u0127rajn fil-vi\u010bin.", "Me\u0127lusin mill-firien", "Ftit ilu l-BirdLife ta' Malta wkoll g\u0127amlet pro\u0121ett b\u0127al dan.", "Kellha tne\u0127\u0127i partita firien biex issalva l-bejtiet tal- Garni.", "New Caledonia hija grupp ta' g\u017cejjer fil-lvant tal-Awstralja.", "Konna \u0121ibna dwar Pro\u0121ett Garnija f' Il- \u0126uttafa 98.", "Il-far huwa wie\u0127ed mill-ikbar g\u0127edewwa tal-g\u0127asafar, g\u0127ax spiss jattakkalhom il-bejta u jiekol il-bajd u l-flieles.", "\u0126afna spe\u010bi ta' g\u0127asafar saru 2estinti bis-sa\u0127\u0127a tal-firien li \u017carmaw popolazzjonijiet s\u0127a\u0127, spe\u010bjalment fuq g\u017cejjer \u017cg\u0127ar.", "F'\u0127afna g\u017cejjer tropikali l-firien jag\u0127mlu \u0127erba mit-tajr tal-ba\u0127ar.", "G\u0127alkemm il-far jidher li huwa l-kriminal, it-tort ikun kwa\u017ci dejjem tal-bniedem.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax huwa min\u0127abba l-\u0127mie\u0121 u t-traskura\u0121ni tan-nies li l-firien jitfa\u010b\u010baw f'postijiet fejn qabel ma kinux je\u017cistu.", "Il-firien jaslu fuq l-istess dg\u0127ajjes jew vapuri li ji\u0121u bihom in-nies, jin\u017clu l-art, jinfirxu u fi ftit snin i\u017cidu \u0127afna fin- numru.", "Kemm jafu jirra\u0121unaw \u0127ej!", "140,000 g\u0127all-qatla.", "Il-gvern tal-Kanada qed jippjana massakru ta' 140,000 foka.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax qal li l-foki qed jiklulhom il-\u0127ut.", "Ara trid tkun veru wi\u010b\u010bek tost biex tirra\u0121una hekk!", "Wara li l-Kanada (u pajji\u017ci o\u0127rajn) battlu l-O\u010bean Atlantiku mill-\u0127ut bis-sajd esa\u0121erat, issa s-sajd qed ifalli.", "\u0126afna g\u0127aqdiet ambjentalisti kienu xebg\u0127u jwissuhom biex jikkontrollaw is-sajd, imma x'jikkontrollaw hu!", "Issa li fallew iridu jwa\u0127\u0127lu f'xi \u0127add hux!", "Min se je\u0127el, is-sajjieda?", "Il-gvern Kanadi\u017c?", "\u0126eqq mela tort ta' dawk il-foki \u017caqqiqin!", "X'\u0127a nag\u0127mlu?", "\u0126eqq noqtlu l-foki hux!", "Kemm \u0127a noqtlu?", "Ma nafx, bi\u017c\u017cejjed 140,000 g\u0127al dis- sena tg\u0127id?", "Na\u0127seb.", "Tlaqna g\u0127alihom.", "Tant g\u0127adni misjub frisk li g\u0127adhom ma tawnix isem xjentifiku!", "X'hemm \u0121did?", "Ftit ilu fil- muntanji fil-punent tal-pajji\u017c, xjenzati sabu \u017crin\u0121 trasparenti li ma jinstab imkien iktar fid-dinja.", "I\u017c-\u017crin\u0121ijiet trasparenti jg\u0127ixu u jbidu fis- si\u0121ar, fejn jin\u0121abar \u0127afna ilma xita qalb il-weraq.", "Tistg\u0127u timma\u0121inaw jekk tinxef il-klima x'ji\u0121rilhom dawn i\u017c-\u017crin\u0121ijiet.", "Foka Gri\u017ca", "Annimali u pjanti li nstabu \u0121odda dan l-a\u0127\u0127ar", "Fl-Asja hemm xmara twila \u0127afna jisimha Mekong li taqsam tliet pajji\u017ci.", "Dix-xmara ti\u017cbokka fil- Vietnam, fejn hemm g\u017cira jisimha Cat Ba.", "Hawnhekk instabet wi\u017cg\u0127a b'kuluri tal-g\u0127a\u0121eb, g\u0127ajnejn oran\u0121jo u saqajn bi dwiefer twal qishom ta' leoparda.", "Insomma, qisha annimal minn film tal-fantaxjenza!", "Hija rari \u0127afna u s'issa tlieta biss instabu minnha.", "Nisperaw li l-gvern tal-Vietnam jipprote\u0121iha bil-li\u0121i.", "1ettaru = bi\u010b\u010ba art twila 100m u wiesg\u0127a 100m (bl-Ingli\u017c hectare), qisu area ta' grawnd tal-futbol.", "2estint = annimal jew pjanta li jkunu nqerdu g\u0127al kollox minn x'imkien, jew anke mid-dinja (bl-Ingli\u017c extinct).", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "Ftit ta\u017c-\u017cmien ie\u0127or jibdew jidhru l-g\u0127asafar tal-g\u0127ana, li sa ftit ilu eluf minnhom kienu jinqabdu fl-imnasab imxerrdin ma' kullimkien.", "B'xorti tajba g\u0127al dawn l-g\u0127asafar, l-insib f'Malta sar kontra l-li\u0121i, u g\u0127alhekk dawn l-g\u0127asafar nistg\u0127u ngawduhom iktar.", "Fost l-isba\u0127 minn dawn l-g\u0127asafar insibu l-Gardell.", "M'g\u0127adux jidher fil-kwantitajiet li kienu jpassu fl-img\u0127oddi, g\u0127alkemm pass bog\u0127od minna, fi Sqallija, il-Gardell tarah anke fil-\u0121onna qalb il-bini.", "Ir-ra\u0121el u l-mara jixxieb\u0127u \u0127afna fid-dehra, imma r-ra\u0121el biss jg\u0127anni.", "Min\u0127abba d-dehra u l-g\u0127anja tieg\u0127u, il-bniedem \u0127a mieg\u0127u l-Gardell f'artijiet fejn ma kienx jinstab, b\u0127all-Awstralja.", "Illum nafu li dan l-a\u0121ir mhux ta' \u0121id g\u0127an-natura tal-post.", "L-ikel favorit tal-Gardell huwa \u017c-\u017cerrieg\u0127a li jislet mill- fjuri nexfin tax-xewk.", "Min\u0127abba f'hekk sar simbolu tal- passjoni u l-kuruna tax-xewk, u f'pitturi antiki \u0121ieli narawh \u0127dejn it-tfajjel \u0120es\u00f9, qisu biex ifakkar f'dak li kellu jg\u0127addi minnu.", "Fl-a\u0127\u0127ar!", "Il-corrida fil-Catalunya spi\u010b\u010bat.", "Kif kul\u0127add jaf, it-tortura tal-barrin hija moda fi Spanja.", "Imma fil- parti li jisimha Catalunya, din it-tradizzjoni kiefra issa spi\u010b\u010bat.", "L-a\u0127\u0127ar spettaklu (li fih inqatlu sitt povri barrin) sar ftit \u0121ranet ilu.", "J'alla dil-mew\u0121a kontra l-mo\u0127qrija tal-barrin ftit ftit tinfirex g\u0127al Spanja kollha.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Spi\u010b\u010bat!", "Il-BirdLife g\u0127adha kemm \u0127ar\u0121et ktieb \u0121did fuq l-g\u0127asafar.", "Ktieb li ji\u0121bor fih kull ma nafu fuq l-g\u0127asafar kollha li jbejtu jew li kienu jbejtu fil-G\u017cejjer Maltin.", "Ktieb ta' 380 pa\u0121na.", "Bil-kulur minn qoxra sa qoxra.", "Mi\u017cg\u0127ud b'iktar minn 470 ritratt.", "Xog\u0127ol ta' 4 awturi u 44 fotografu.", "Tag\u0127rif fuq 77 spe\u010bi.", "Jekk t\u0127obb l-g\u0127asafar u n-natura Maltija MA TISTAX toqg\u0127od ming\u0127ajru dal-ktieb.", "Ixtrih qabel jin\u0127atfu l-kopji kollha!", "Il-ktieb huwa qoxra iebsa u jiswa \u20ac33.", "Biex tixtrih \u010bempel lill-BirdLife fuq 21347644/5.", "Qieg\u0127ed ukoll g\u0127all-bejg\u0127 mill-G\u0127adira u s-Simar.", "Bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127kom!", "Hawnhekk taraw 30 tromba li nxtraw.", "U dawn lanqas huma kollha, g\u0127ax barra minn dawn xtrajna 10 o\u0127ra ta' mudell ie\u0127or, u anke skoss lentijiet.", "Bil-flus li \u0121bartu dawk minnkom li \u0121ejtu g\u0127all-Mixja Maratona ta' dis-sena, il-BirdLife xtrat \u0127afna trombi.", "Dawn it-trombi nxtraw biex ju\u017cawhom l-istudenti li j\u017curu r-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar meta ji\u0121u ma' tal-iskola - forsi intom stess g\u0127ad tu\u017cawhom ukoll xi darba.", "Bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127kom, l-g\u0127asafar li j\u017curu r-riservi naturali issa \u0127a jitgawdew a\u0127jar, g\u0127ax it-trombi li kien hemm qabel kienu ru\u0127hom fi snienhom.", "G\u0127alhekk grazzi kbira lill-\u0126uttaf kollha (u l-familji tag\u0127hom) li \u0121ejtu timxu.", "Dinja Wa\u0127da re\u0121g\u0127et mag\u0127na", "Nhar il-\u0126amis 22 Settembru 2011 kienet \u0121urnata importanti fil-kalendarju ta' Dinja Wa\u0127da.", "Illum Dinja Wa\u0127da saret popolari \u0127afna fl-iskejjel Maltin u G\u0127awdxin, u jie\u0127du sehem fiha eluf ta' studenti.", "Il-Bank of Valletta u BirdLife Malta issa re\u0121g\u0127u ng\u0127aqdu flimkien g\u0127al dal-pro\u0121ett, s\u0127ubija li issa da\u0127let fir-raba' sena tag\u0127ha.", "Kif tafu, Dinja Wa\u0127da nag\u0127mluha biex it-tfal isiru jafu aktar fuq in-natura, u jsiru aktar responsabbli lejn l-ambjent naturali.", "M'g\u0127andniex xi ng\u0127idu, Dinja Wa\u0127da dis-sena se tkompli bil-\u0127afna attivitajiet ma\u0127subin apposta g\u0127alikom, wa\u0127da isba\u0127 mill-o\u0127ra.", "G\u0127alhekk flimkien mal-g\u0127alliema tag\u0127kom, qisu li dis-sena tkomplu tie\u0127du sehem.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' Dinja Wa\u0127da titg\u0127allmu iktar fuq in-natura.", "Wa\u0127da mill-aktar log\u0127biet imfittxija minnkom hija l-Wader Game.", "Is-sena l-o\u0127ra dil-log\u0127ba lag\u0127buha iktar minn 3000 student minn 25 skola differenti.", "U dan mhux kollox tafux!", "Dis-sena stennew aktar attivitajiet e\u010bitanti b\u0127al:", "L-G\u0127oti tal-premjijiet lill-iskejjel li \u0127adu sehem is-sena l-o\u0127ra Il-Mixja Maratona ta' 11km b'risq l-ambjent.", "Film dwar il-\u0121miel tan-natura.", "L-interess u l-parte\u010bipazzjoni tal-iskejjel f'Dinja Wa\u0127da qieg\u0127ed dejjem ji\u017cdied.", "Inti se ting\u0127aqad mag\u0127na din is-sena?", "Kul\u0127add jaf x'inhi ajkla, imma ftit Maltin jafu li dawn l-g\u0127asafar ji\u0121u f'pajji\u017cna wkoll.", "It-tajr tal-pri\u017ca narawhom l-iktar fi \u017cmien il-passa, u Settembru u Ottubru huma xhur tajbin.", "F'Malta s'issa dehru xi 30 spe\u010bi ta' birds of prey, u hawnhekk g\u0127andkom ritratti ta' tmienja minnhom.", "L-astuni tag\u0127rafhom g\u0127ax meta jag\u0127lqu denbhom ji\u0121i b'zew\u0121 ponot b\u0127al furketta.", "\u0126e\u0127e, mela jien astun.", "Ku\u010b\u010barda Honey-buzzard Nicholas Galea", "Il-ku\u010b\u010barda wa\u0127da mill-iktar tajr tal-pri\u017ca komuni li naraw.", "Jg\u0127idulha honey-buzzard g\u0127ax ti\u0121\u0121ennen g\u0127all- g\u0127asel.", "Bag\u0127dan A\u0127mar Marsh Harrier", "Spanjulett Common Kestrel", "Tg\u0127id iddoqq?", "B\u0127alissa t-tajr tal-pri\u017ca jkunu sejrin l-Afrika g\u0127ax-xitwa.", "Dawn ir-ritratti kollha ttie\u0127du Malta, \u0127afna minnhom mill-Buskett.", "Il-Buskett huwa post tajjeb biex tosserva t-tajr tal-pri\u017ca.", "Seqer tal-\u0126annieqa Hobby Aron Tanti", "\u0126a mmorru n\u0127addru\u2026", "Kif nag\u0127mlu kull sena, \u0127a mmorru n\u0127awlu ftit si\u0121ar f'Foresta 2000.", "S'issa di\u0121\u00e0 hemm im\u0127awlin mal-20,000 si\u0121ra u arbuxxell, u ftit \u0127afna baqa' post fejn t\u0127awwel.", "Imma r-rejn\u0121er tal- foresta \u0127asbilna g\u0127al roqg\u0127a fejn nistg\u0127u nkomplu n\u0127addru l-g\u0127olja tal-Marfa.", "Mela titilfux i\u010b-\u010bans li tg\u0127inu fit-twelid tal-ikbar foresta f'Malta.", "Intervista ma' Fjura 6", "ta\u0127wil", "ta' si\u0121ar", "Foresta 2000 hija pro\u0121ett ta' li bdietu l-BirdLife fis-sena 1995.", "Il-\u0127olma tag\u0127na kienet li nkabbru foresta Mediterranja m\u017cewqa biex inpattu ftit ta' kemm si\u0121ar inqatg\u0127u fil-passat.", "Dil-\u0127olma bdiet bis- sa\u0127\u0127a ta' Klabb \u0126uttaf.", "data il-\u0126add 13 Nov 2011 niltaqg\u0127u 9am post quddiem ir-riserva tal-G\u0127adira nispi\u010b\u010baw xi 12pm \u0121ibu xi \u0127a\u0121a x'tieklu u x'tixorbu i\u0121\u0121ibux tkaken irqaq!", "Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i xi \u0127add kbir mag\u0127hom.", "L-G\u0127ansar", "X'jismek?", "Jien jg\u0127iduli G\u0127ansar.", "Inti Maltija jew \u0121abuk minn barra?", "\u0126add ma \u0121abni minn imkien.", "Kont nikber hawn minn qabel ma \u0121ew l-ewwel nies f'Malta.", "Mhux biss, imma bdiet proprju fil-pa\u0121ni ta' dal- maga\u017cin stess!", "Hekk hu.", "E\u017cattament f'Il-\u0126uttafa numru 17 ta' Nov-Di\u010b 1996, f'pa\u0121na 12.", "Ara ib\u017cag\u0127li g\u0127al dawk il-maga\u017cins g\u0127ax inqaxxrek.", "Fix-xag\u0127ri g\u0127all-bera\u0127 u d-dawl.", "K O M P E T I Z Z J O N I P O S T E R Kif tafu, ftit ilu bdejna sensiela ta' posters li jidhru kull tliet \u0127ar\u0121iet tal- maga\u017cin.", "S'issa di\u0121\u00e0 \u0121ibna tnejn, u f'Il- \u0126uttafa li jmiss \u0127a jkollna t-tielet poster.", "Biex nittantawkom ftit, qed in\u0121ibulkom bi\u010b\u010ba mir-ritratt li \u0127a jidher.", "X'ta\u0127sbu li hu l-g\u0127asfur?", "Ibag\u0127tu t-twe\u0121iba (flimkien ma' isimkom) fuq dan l-imejl spe\u010bjali", "kompetizzjoni.poster@gmail.com A\u0127na mbag\u0127ad intellg\u0127u isem minn dawk li jaqtg\u0127u, u nibag\u0127tulkom RIGAL \u017cg\u0127ir.", "Kif tissaporti s-s\u0127ana tas-sajf?", "G\u0127ax in\u0127addem rasi!", "Il- weraq intellag\u0127hom fix-xitwa u r-rebbieg\u0127a, il-fjuri u \u017c-\u017cerrieg\u0127a nag\u0127milhom fil- \u0127arifa, \u0127alli fl-eqqel tas-sajf ma jkollix x'nag\u0127mel, u noqg\u0127od rieqda ta\u0127t il-\u0127amrija.", "Torqod ta\u0127t il-\u0127amrija!", "G\u0127ax jien nag\u0127mel basla kbira, u na\u0127\u017cen is-sustanza kollha fiha g\u0127al meta ni\u0121i b\u017connha.", "Il-fjuri tieg\u0127ek kif ikunu?", "Ru\u0127i, dax-xahar jien cover girl.", "Mur pa\u0121na 1 u tara!", "Sbie\u0127!", "G\u0127andek xi problemi?", "Ma tantx, \u0127lief xi nassaba gwappi li ji\u0121u ja\u0127arqu xi bi\u010b\u010ba xag\u0127ri jew ibexxu l-pjanti u joqtluna.", "U dan kollu biex jarmaw dawk il- mis\u0127utin xbiek.", "G\u0127alfejn il-gremxul m'g\u0127andux jag\u0127mel bungee jumping.", "X'vizzju ikrah hux!", "Grazzi \u0127afna.", "M'hemmx imniex, \u0127i.", "Hawnhekk hawn fejn nista\u0127ba!", "Forsi ma' tal-klassi, forsi mal-familja, forsi g\u0127all- iMnarja, u forsi \u0127ar\u0121a ma' Klabb \u0126uttaf.", "Il-Buskett huwa wie\u0127ed mill-ftit postijiet f'Malta fejn tista' timxi g\u0127ad-dell ta' si\u0121ar g\u0127oljin u t\u0127ossok qieg\u0127ed \u0121o foresta.", "Katina s\u0127i\u0127a ta' \u0127ajja", "Il-Buskett popolari anke man-naturalisti, g\u0127ax fejn hemm is-si\u0121ar hemm iktar natura.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax id-dell tas-si\u0121ar u l-umdu li jo\u0127ro\u0121 mill-weraq jo\u0127olqu ambjent e\u010b\u010bellenti g\u0127all-\u0127a\u017ci\u017c, likeni u faqqieg\u0127.", "U fl-irkejjen qalb il-frieg\u0127i u l-weraq u l-qxur taz-zkuk jg\u0127ixu, jistkennu u jista\u0127bew \u0127afna \u0127lejjaq \u017cg\u0127ar b\u0127al dud u \u0127nie\u017cer l-art.", "Barra minn hekk, il-weraq, il-fjuri u l-frott tas-", "si\u0121ar jikluh \u0127afna insetti.", "U fejn hemm l-insetti ssib annimali li jikluhom, b\u0127al g\u0127asafar, rettili u brimb.", "Insomma katina s\u0127i\u0127a ta' \u0127ajja.", "Min\u0127abba li mill-Buskett jg\u0127addi Wied il-Luq, fix-", "xitwa u fir-rebbieg\u0127a spiss ikun hemm nixxieg\u0127a tal-ilma.", "Hemmhekk jg\u0127ixu tip ta' \u0127niex \u010batti, bebbux tal-ilma \u0127elu, u s'intendi \u017crin\u0121ijiet.", "B\u0127alissa fil-\u0127arifa, \u0127afna g\u0127asafar ikunu qed ipassu mill-Ewropa lejn l-Afrika.", "Waqt dal-vja\u0121\u0121 twil, l-g\u0127asafar jeg\u0127jew u jkollhom b\u017conn x'imkien", "fejn jistrie\u0127u u jorqdu.", "Is-si\u0121ar kbar ta\u017c-\u017bnuber, Luq, Ballut, \u0126arrub, \u010aipress u Fraxxnu li jikbru", "fil-Buskett huma kalamita g\u0127al dawn l-g\u0127asafar", "g\u0127ajjenin.", "F'Settembru u Ottubru eluf ta'", "g\u0127asafar jin\u017clu jg\u0127addu lejl fil-Buskett qabel ikomplu l-vja\u0121\u0121.", "Fost dawn hemm g\u0127asafar \u017cg\u0127ar b\u0127all-Bufula Passajra u l-\u0126uttafa, g\u0127asafar ta' daqs medju b\u0127all-Gamiema, is-Seqer tal-\u0126annieqa", "Dar-ritratt im\u0121ebbed?", "u l-Qerd in-Na\u0127al.", "U hemm g\u0127asafar kbar b\u0127all- Ku\u010b\u010barda, il- Bag\u0127dan A\u0127mar u l-Kwakka.", "Ming\u0127ajr il-Buskett, \u0127afna minn dawn l-g\u0127asafar ma jsibux post ie\u0127or f'Malta fejn jistrie\u0127u, u jekk ma jistri\u0127ux dawn jistg\u0127u jmutu.", "G\u0127alhekk importanti li l-Buskett nib\u017cg\u0127u g\u0127alih mhux biss biex ingawduh a\u0127na imma g\u0127an-natura li tiddependi minnu.", "Le, dik toqg\u0127od hekk biex ja\u0127sbuha zokk.", "Dudu tas-Sajd", "Id-Dudu tas-Sajd huwa dak l-annimal \u017cg\u0127ir li naraw \u0127afna minnhom ji\u0121ru sfrenati f'xatt bil- blat.", "Fil-fatt mhu dudu xejn imma tip ta' \u0127an\u017cir l-art.", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idulu Sea-slater.", "Id-Dudu tas-Sajd mhux veru fih dawn il-kuluri kollha, imma qieg\u0127ed hekk biex ikun iktar interessanti u ori\u0121inali.", "Meta tpin\u0121u tib\u017cg\u0127ux tesperimentaw bil-kuluri.", "U\u017caw l-imma\u0121inazzjoni.", "\u0126e\u0127e, jien m'iniex nib\u017ca' nesperimenta bl- imma\u0121inazzjoni.", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa.", "\u0120URAT TAR-RABA' Fabian Camilleri 11", "Ibag\u0127tulna t- tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew fjuri kultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dir-rokna.", "Basta r-ritratti jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom jpg fl-imejl il-huttafa@birdlifemalta.org", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto 15", "KU\u010a\u010aARDA Timothy Micallef 16", "Is-SEQER tal-\u0126ANNIEQA", "Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Desir\u00e9e Falzon iddur dawra ma' \u0127merijiet li nisimg\u0127u fuq l-annimali.", "Il-gremxul ta' Filfla g\u0127andhom \u017cew\u0121t idnieb.", "Din wa\u0127da minn dawk il-\u0127merijiet tispjega li tajjeb hafna kif jin\u0127olqu l-\u0127merijiet!", "Il-gremxula ta' Filfla g\u0127andha forma e\u017catta b\u0127al ta' Malta: \u0121isem twil u mislut, u denb twil u rqiq.", "L-unika differenzi huma fid-daqs u fil-kulur.", "Mela kif \u0121iet din ta\u017c-\u017cew\u0121t idnieb?", "Kif tafu, meta gremxula tkun se tinqabad, twaqqa' denbha u ta\u0127rab ti\u0121ri.", "Id-denb jibqa' ji\u010b\u010baqlaq wa\u0127du u l-1predatur jibqa' mo\u0127\u0127u f'dad-denb, u l-gremxula jinsieha.", "Wara ftit ta\u017c-\u017cmien, il-gremxula ittella' denb \u0121did.", "Probabbli xi \u0127add (forsi sajjied) darba ra gremxula fuq Filfla li meta waqqg\u0127et denbha, ma nqatax g\u0127al kollox.", "Allura meta tellg\u0127et denb \u0121did, din l-imbierka gremxula spi\u010b\u010bat qisha b'\u017cew\u0121t idnieb.", "Imma l-kelma le\u0127qet \u0121riet, u l-gremxul ta' Filfla \u0127a l-fama li g\u0127andu \u017cew\u0121t idnieb!", "Il-Gremxula ta' Filfla", "\u0127elwa, imma tajjeb niftakru li din hija biss \u0127merija.", "Victor Falzon jag\u0127ti \u0127arsa lejn \u0127lejjaq \u017cg\u0127ar madwarna", "Il-Muswafa (l-isem s\u0127i\u0127 Nemusa Muswafa) kollha rajtuha xi darba jew o\u0127ra: dik l-insett \u017cg\u0127ir \u0127afna li kwa\u017ci dejjem tarawh mal-\u0127ajt \u0127dejn xi sink.", "\u0126afna ja\u0127sbuha ba\u0127rija g\u0127ax hija sufija b\u0127alhom (anke l-\u0121wiena\u0127 sufin).", "Imma fil-fatt hija tip ta' dubbiena.", "Mhix dubbiena minn dawk li jiffittawna jew ipo\u0121\u0121ulna fuq l-ikel.", "Xejn minn dan: il-Muswafa ma tantx ittir bog\u0127od mill-\u0127abitat tag\u0127ha, fil-fatt ma tantx tifla\u0127 ittir fit-tul, kif tinnutaw jekk tosservawha ftit.", "Allura l-\u0127abitat tag\u0127ha x'inhu?", "Huwa proprju l-pajpijiet tas-sinek.", "G\u0127all- kenn u g\u0127all-umdu, il-Muswafa tg\u0127ix u tixrob l-ilma li jin\u017cel mis-sink, li fih is-sustanzi kollha li g\u0127andha b\u017conn.", "\u0126eqq, u kultant to\u0127ro\u0121 iddur dawra miskina.", "\u0126abitat huwa l-post fejn tg\u0127ix.", "Ma, x'inhu \u0127abitat?", "\u010aiklo\u017ca", "U x'inhu l- \u0127abitat tag\u0127na?", "Il-\u0127abitat tag\u0127na huma l-pa\u0121ni ta' dal- maga\u017cin!", "\u0126bieb, kemm infakkarkom biex issa li bdiet ix-xita, ma \u017c\u017carmawx \u0127itan tas-sejjie\u0127 biex tfittxu l-bebbux.", "Anzi jekk ma taqbduna xejn u t\u0127alluna ng\u0127ixu, tant a\u0127jar!", "Rajtu sew ir-ritratt?", "Mela daqshekk \u0127merijiet fuq \u017cew\u0121t idnieb, owkej?", "Imma\u2026", "Il-Muswafa bl- Ingli\u017c jg\u0127idulha moth-fly u qieg\u0127da fil-familja kbira tad-dubbien u n-nemus.", "g\u0127asafar,", "Websajt mimlija ritratti ta' rettili, insetti, pjanti u natura I\u010b-\u010aiklo\u017ca f'nofs id-damma ta' skart tal- Xog\u0127ol o\u0127ra. li bniet fl-g\u0127anqbuta.", "Araw il-kulur fotografu \u0127abib tag\u0127na tag\u0127ha kif jaqbel e\u017catt mal-iskart.", "Fil-websajt tal-BirdLife issib a\u0127barijiet fuq kull ma tkun qed tag\u0127mel g\u0127a\u017ci\u017ca l-g\u0127aqda tag\u0127na, u \u0127afna tag\u0127rif ie\u0127or.", "www.maltawildplants.com L-ikbar u l-aqwa websajt fuq ta' Malta, b'eluf ta' ritratti u \u0127afna \u0127afna tag\u0127rif.", "Xog\u0127ol tal- 2botaniku \u0127abib tag\u0127na Stephen Mifsud.", "il-pjanti", "Annimal li jikka\u010b\u010bja u jaqbad annimal ie\u0127or g\u0127all-ikel, per e\u017cempju seqer, lupu, brimba qabbie\u017ca, ballottra.", "Xi \u0127add li jistudja l-pjanti."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-106-Oct-2011.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p2", "Jamm jamm!", "\u0126allik mill-jamm jamm, nofs ras!", "Ma tafx li dawk jistg\u0127u jkunu velenu\u017ci?", "Issa li g\u0127amlet ftit xita sew, jibda' jitfa\u010b\u010ba l-faqqieg\u0127.", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'hemm \u0121did?", "X'nista' nara tg\u0127id?", "X'jikbru u x'jikbru!", "Dal-Milied\u2026 Fejn morna (rapport) Fejn \u0127a mmorru (\u0127ar\u0121a) Pa\u0121ni POSTER Nru 3 Festa ta' Frott!", "Ittra lill-Editur Intervista ma' fjura G\u0127adajjar tal-Ilma \u0126elu Ag\u0127ti kulur Arti u ritratti Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Di\u010bembru 2011 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126bieb \u0126uttaf !", "Fi \u017cmien il-Milied dejjem jitfa\u010b\u010ba f'Malta xi \u010birklu, u dawn kwa\u017ci dejjem ikollhom spettakli bl-annimali.", "Ji\u0121u da\u017c-\u017cmien biex taparsi j\u017cidu mal-fer\u0127 tal-festi.", "Tg\u0127idli xejn x'fer\u0127 i\u0127ossu l-annimali jitbellhu quddiem tinda ppakkjata nies i\u010bap\u010bpu.", "G\u0127alina dawn ix-xows forsi jidhru sbie\u0127, imma g\u0127all-annimali dawn ix-xows mhuma sbie\u0127 xejn.", "G\u0127alihom huma infern!", "G\u0127alhekk jekk t\u0127obbu l-annimali tmorrux i\u010b-\u010birklu.", "Fi\u010b-\u010birklu taraw iljuni u iljunfanti jag\u0127mlu affarijiet kontra n-natura tag\u0127hom.", "Libsin \u0127wejje\u0121 tan-nies, jimxu fuq \u017cew\u0121 saqajn, jaqb\u017cu minn \u0121on-nar, u \u0127merijiet o\u0127rajn.", "Dawn l-affarijiet iwaqqg\u0127u l-annimali g\u0127a\u010b-\u010bajt.", "G\u0127alhekk jekk t\u0127obbu l-annimali tmorrux i\u010b-\u010birklu.", "Biex dawn l-annimali jitg\u0127allmu t-triks jg\u0127addu minn \u0127afna tbatija.", "Jaqilg\u0127u swat, xokkijiet, daqqiet ta' sieq, ta' ponn u ta' vireg, u anke jit\u0127allew bil-\u0121u\u0127.", "S'intendi dan it-\"trejning\" a\u0127na ma narawhx g\u0127ax ma jsirx quddiem in-nies.", "Imma xorta nafu x'isir g\u0127ax hemm min iffilmjahom bil- mo\u0127bi.", "L-annimali jin\u0127aqru \u0127afna sa ma jitg\u0127allmu jag\u0127mlu l-bu\u017cullotti.", "G\u0127alhekk jekk t\u0127obbu l-annimali tmorrux i\u010b-\u010birklu.", "Barra l-mo\u0127qrija fit-trejning, l-annimali jbatu wkoll waqt il vja\u0121\u0121i minn", "belt g\u0127al o\u0127ra, minn pajji\u017c g\u0127al ie\u0127or.", "\u0120ranet s\u0127a\u0127 maqfulin \u0121o ga\u0121e\u0121 \u017cg\u0127ar, mijiet u mijiet ta' kilometri fuq ferroviji u vapuri, jixxenglu u jitbandlu, skossi u brejkijiet.", "\u0120iraffa li jmissu qieg\u0127da g\u0127all-kwiet tomg\u0127od xi werqa g\u0127ad-dell u g\u0127a\u017c-\u017ciffa ta\u0127t aka\u010bja fis-savanna Afrikana\u2026 u minflok, qieg\u0127da msakkra u marbuta bi \u0127bula u ktajjen \u0121o vagun dejjaq, mudlam, storbju\u017c u jinten pesta.", "Nixtieq na\u0127rab mid- dar u ni\u0121i ng\u0127ix ma' ta\u010b-\u010birklu.", "\u0126bieb, jekk t\u0127obbu l-annimali tmorrux \u010birkli tal- annimali.", "Nawguralkom Milied kollu fer\u0127 u vaganzi tal-\u0121enn.", "Victor Falzon L-Editur", "mal-fa\u010b\u010bata", "U jien nixtieq na\u0127rab mi\u010b- \u010birklu u mmur ng\u0127ix id-dar\u2026 fil-\u0121ungla!", "Il-blon\u0121un sekond (black-necked grebe) huwa g\u0127asfur li narawh l-iktar fix-xitwa.", "Il-blon\u0121uni j\u0127obbu postijiet b'ilma kalm u baxx, u l-a\u0127jar biex tara xi wie\u0127ed huma r-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Hemm ma jfixkilhom \u0127add.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "Ara \u0121ej i\u017c-\u017cRIN\u0121 g\u0127alik!", "\u0127", "iji", "Xi ftit tas-snin ilu xi g\u0127aref telaq \u017crin\u0121 daqsxiex f'g\u0127adira \u017cg\u0127ira f'G\u0127awdex.", "Da\u017c-\u017crin\u0121 bied u \u017cdied u issa f'din l-g\u0127adira hemm numru mhux \u0127a\u017cin minnhom.", "Dan ma kienx i\u017c-\u017crin\u0121 tas-soltu li naraw fil-widien.", "Huwa \u017crin\u0121 ikbar, b'faxxi \u0127odor fuq dahru, u jag\u0127mel storbju s\u0127i\u0127.", "Dan huwa \u017c-\u017crin\u0121 G\u0127arib (Levant Water Frog Pelophylax annimal li n\u0121ab minn pajji\u017c ie\u0127or.", "U min tefg\u0127u fl-g\u0127adira g\u0127amel \u0127a\u017cin \u0127afna.", "Meta \u0121\u0121ib annimal", "(jew anke pjanta) minn art o\u0127ra u titilqu barra, l-ispe\u010bi dik tista' l-\u0121dida tag\u0127mel \u0127erba s\u0127i\u0127a mill-flora u l-fawna.", "Dawn l-istejjer \u0121raw g\u0127adhom mad-dinja kollha, u n-nies ma jafux xi \u0127sara jkunu qed jag\u0127mlu.", "Per e\u017cempju da\u017c-\u017crin\u0121 aljen jista' jeqirdilna \u017c-\u017crin\u0121 tag\u0127na, g\u0127ax ikbar minnu sew, jikollu l-ikel kollu u jista' anke jikollu l-imrie\u017cep (tadpoles)!", "Nisperaw li ma jinfirixx f'widien o\u0127rajn.", "ji\u0121ru", "B'xorti tajba \u017c-\u017brin\u0121 G\u0127arib ma jafx jg\u0127ix f'g\u0127adajjar li jinxfu fis-sajf.", "G\u0127alhekk ma jistax jinfirex f'\u0127afna mill-widien fejn jg\u0127ix i\u017c-\u017crin\u0121 Malti.", "Tu\u017c\u017cana s\u0127an s\u0127an", "Kif jafu dawk li \u0121ew g\u0127at-ta\u0127wila ta' Novembru, g\u0127adna kemm \u0127ri\u0121na sett stikers \u0121odda.", "B'kollox hemm 12.", "Dawn \u0127a nibdew inqassmuhomlkom kull meta tattendu l-\u0127ar\u0121iet tal-Klabb.", "Qis li dawn twa\u0127\u0127luhom x'imkien fejn jarawhom s\u0127abkom, forsi jit\u0127ajru jid\u0127lu huma wkoll fi Klabb \u0126uttaf.", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p3", "Miskin il-Malvizz", "Malvizz Song Thrush", "jekk", "\u0127ar\u0121a", "Fl-a\u0127\u0127ar", "tiftakru \u0127abbarnielkom li dis-sena mhux se jsir insib g\u0127all-g\u0127asafar.", "Imma ftit wara li \u0127ri\u0121na l-maga\u017cin, il-gvern re\u0121a' bdielu u dde\u010bieda li j\u0127alli l-insib g\u0127all-imlievez.", "Mela issa barra eluf ta' ka\u010b\u010baturi joqtlu gzuz ta' mlievez, hemm \u0127afna nassaba qed jaqbdu l-ftit li jibqa'.", "Miskin il-malvizz.", "Mhux biss, g\u0127ax bl-isku\u017ca li taparsi qed jonsbu g\u0127all-malvizz \u0127afna nassaba qed jaqbdu wkoll g\u0127asafar tal-g\u0127ana u pluvieri.", "U dan huwa kontra l-li\u0121i", "Il-BirdLife qed ti\u010b\u010bekkja \u0127afna mnasab u tirrapporta u anke tiffilmja kull ka\u017c fejn issib nassaba jiksru l-li\u0121i.", "B'hekk ng\u0127inu lill-pulizija biex jaqbdu lil dawn il- kriminali tan-natura.", "F'Novembru biss il-pulizija qabdu 86 nassab qed jonsob g\u0127all-g\u0127asafar tal- g\u0127ana.", "Dan minbarra dawk li le\u0127qu \u0127arbu sa ma waslu l-pulizija, u min jaf kemm mijiet o\u0127rajn li ma nafux bihom.", "Jekk taraw min jikser il-li\u0121i tal-ka\u010b\u010ba (ALE u 22942161/2/3 jew 21224001).", "DEJJEM \u0127allu f'idejn min hu kbir biex i\u010bempel.", "lill-pulizija", "\u010bemplu", "It-Tune\u017cina", "Dari l-Fjamma tat-Tune\u017cija kienet spe\u010bi rarissma f'pajji\u017cna.", "Imma f'dawn l- a\u0127\u0127ar snin qed titfa\u010b\u010ba kull sena.", "Fil-fatt b\u0127alissa l-berdwo\u010bers jafu b'xi erbg\u0127a li donnhom \u0127a jg\u0127addu x-xitwa mag\u0127na.", "Dil-\u0127arifa r-ringers tal-BirdLife anke rringjaw xi tnejn fuq Kemmuna.", "\u0126a tfaddalhom?", "Di\u0121\u00e0 bdejt!", "Fil-\u0127ar\u0121a li g\u0127addiet qassamna Numru 1, u fil-\u0127ar\u0121a li jmiss se nqassmu Numru 2.", "Tg\u0127id min se jg\u0127aqqad is-sett l-ewwel?", "Dawn l-a\u0127barijiet tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da) Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel primarji minn BirdLife Malta u Bank of Valletta", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Fl-a\u0127\u0127ar g\u0127andi fejn ng\u0127ix fil-kwiet.", "E\u0127e imma issa mur a\u0127sel snienek, owkej?", "Il-Gola malimbe huwa g\u0127asfur rari \u0127afna li jg\u0127ix fil- Gola Forest", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p4", "Fi Sierra Leone, pajji\u017c fl-Afrika tal-Punent, g\u0127adhom kemm \u0127olqu l-Gola Forest National Park, medda foresta li fiha iktar minn darbtejn daqs il-G\u017cejjer Maltin.", "Fil-Gola Forest instabu jg\u0127ixu mhux inqas minn 327 spe\u010bi ta' g\u0127asafar u 518", "spe\u010bi ta' friefet, u\u0127ud \u0121odda g\u0127ax-xjenza.", "F'dil-\u0121enna tal-art jg\u0127ixu wkoll \u010bimpan\u017c\u00ec u xadini o\u0127rajn, u tg\u0127ix ukoll popolazzjoni ta' \u0127ippo nanu, spe\u010bi li qieg\u0127da fil-periklu li ssir 1estinta.", "Jekk tispi\u010b\u010ba dil-foresta, \u010baw \u010baw il- \u0127ippopotamu, i\u010b-\u010bimps, l-g\u0127asafar u l-friefet.", "Klabb \u0126uttaf jg\u0127id prosit lill-gvern ta' Sierra Leone talli \u0127a dan il- pass g\u0127aqli.", "F'dawn il-\u0121ranet is-Sirja qed tissemma' \u0127afna fl-a\u0127barijiet min\u0127abba l-inkwiet u l-irvellijiet li qed isiru hemmhekk.", "Imma b\u0127al kull pajji\u017c ie\u0127or, is-Sirja g\u0127andha l-ambjent naturali tag\u0127ha, u hemm ukoll nies li qed ja\u0127dmu biex isalvaw annimali rari.", "Wie\u0127ed minn dawn l-annimali huwa tip ta' velleran jg\u0127idulu Bald Ibis, l-iktar g\u0127asfur rari fil- Northern G\u0127al \u0127afna snin kienu \u0127asbuh li Lvant Nofsani, sparixxa kollox, imma mbag\u0127ad sabu grupp \u017cg\u0127ir ta' sebg\u0127a fis-Sirja.", "Sa dis-sena kien baqa' biss tlieta, imma tnejn minnhom huma par, u b'xorti tajba (u \u0127afna protezzjoni) s-sajf li g\u0127adda faqqsu u rabbew \u017cew\u0121 flieles.", "Dawn issa kibru u passew (\u0127add ma jaf fejn).", "It-tama tan-naturalisti hi li dawn il-frie\u0127 jer\u0121g\u0127u lura u jrabbu familja huma wkoll.", "B'hekk forsi n-numru ta' vellerani jer\u0121a' jibda jikber.", "g\u0127al", "BirdLife International qed tg\u0127in \u0127afna f'dal-pro\u0121ett.", "\u2022 33 qarn tar-rino\u010beront \u2022 758 \u010bopstik tal-avorju \u2022 127 brazzuletta tal-avorju", "Dan kien it-total ta' kutrabandu li nqabad fid-", "dwana ta' Hong Kong ftit \u0121img\u0127at ilu.", "Kienu mo\u0127bijin f'kontejner li kien \u0121ej mill-Afrika t'Isfel.", "I\u010b-\u010aina hija l-iktar pajji\u017c fid-dinja li jikkonsma partijiet ta' annimali, fosthom spe\u010bi rarissmi.", "Mhux talli fi\u010b-\u010aina hemm biljun ru\u0127, imma \u0127afna minnhom jemmnu b'medi\u010bini ma\u0121i\u010bi li biex tag\u0127milhom trid g\u0127adam tat-tigri, qrun tar- rino\u010beront, snien tal-iljunfanti, milsa tal-orsijiet, e\u010b\u010b. \u0126afna minn dawn huma kontra l-li\u0121i.", "Annimali u pjanti li nstabu \u0121odda dan l-a\u0127\u0127ar", "Is-soltu meta jsibu annimali \u0121odda, dawn ikunu annimali \u017cg\u0127ar - xi \u017crin\u0121 jew insett - g\u0127ax fa\u010bli jin\u0127bew.", "Mhux soltu li tiskopri \u010berv \u0121did.", "Imma fejn hemm foresti u \u0121ungli folti u mudlama, anke annimal kbir jista' jista\u0127ba.", "Fil-fatt ftit \u0121img\u0127at ilu sabu spe\u010bi \u0121dida ta' antilopu fil-foresti tropikali ta' Benin, Togo u Ni\u0121erja (pajji\u017ci fl-Afrika tal- Punent).", "Proprjament kienu di\u0121\u00e0 jafu bih dan l-antilopu, imma kienu qed ja\u0127sbuh spe\u010bi li tixb\u0127u, g\u0127ax ix-xjenzati kienu g\u0127adhom ma studjawhx sew.", "Imma issa huma \u010berti li dan l-antilopu huwa spe\u010bi \u0121dida, u tawh isem \u0121did: Walter's Duiker.", "Semmewh hekk g\u0127an- naturalist li kien sab l-ewwel wie\u0127ed.", "G\u0127oli biss xi 40\u010bm, ji\u0121ifieri ftit iktar minn qattus!", "In-Northern Bald Ibis huwa tip ta' velleran.", "X'hemm \u0121did?", "1estint = annimal jew pjanta li jkunu nqerdu g\u0127al kollox minn x'imkien, jew anke mid-dinja (bl-Ingli\u017c extinct).", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p5", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "Fl-Ewropa l-Kuluvert huwa borka komuni \u0127afna, u ssibu kull fejn hemm l-ilma, imqar qalb il-bini fl-ibliet il-kbar.", "G\u0127alkemm jippreferi l-ilma \u0127elu, jinstab ukoll fil-ba\u0127ar f'bajjiet kennija.", "Imma f'Malta ma tantx hu komuni.", "Jidher biss fi \u017cmien il-passa (l-aktar fil-\u0127arifa) u fix-xitwa.", "Barra mill-Ewropa, jinstab ukoll fl-Amerka, fl-Asja u fl-Afrika ta' Fuq.", "Minn dil- 1borka fil-qedem tnisslu l-papri domesti\u010bi li jitrabbew fl-irziezet g\u0127all-ikel.", "Idda\u0127\u0127let mill-bniedem fl-Awstralja u fi New Zealand, fejn \u017cdiedet \u0127afna u qieg\u0127da to\u0127loq problemi g\u0127all-papri tal-post.", "Il-Kuluvert ifittex l-ikel billi jferkex fit- tajn, fuq l-art jew fl-ilma b'munqaru.", "Jiekol \u017crierag\u0127, pjanti u frott \u017cg\u0127ir kif ukoll insetti u bebbux tal-ilma.", "Ir-ra\u0121el imlewwen sew, u r-ras \u0127adra tispikka \u0127afna; il-mara tkun kannella.", "Il-bejta \u0121eneralment jibnuha fl- art.", "Il-frie\u0127 trabbihom il-mara we\u0127idha, g\u0127ax qabel ma l-bajd ifaqqas, ir-ra\u0121el jitlaq u jing\u0127aqad fi qtajja ma' r\u0121iel o\u0127rajn.", "il-mara", "ir-ra\u0121el", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "X'jikbru u x'jikbru !", "Is-si\u0121ar u l-arbuxxelli \u0121ewwa Foresta 2000 qed jikbru tajjeb u b'sa\u0127\u0127ithom.", "Issa qed jidhru wkoll anke fir-ritratti tas-satellita.", "Fittxuhom fuq Google Earth!", "Dal-Milied\u2026 Fi \u017cmien il-Milied in\u017cidu \u0127afna ti\u017cjin fid-djar tag\u0127na biex in\u017cidu mal-ispirtu tal-festi.", "\u0126afna minn dat-ti\u017cjin ikun fih affarijiet li jixeg\u0127lu, b\u0127all-presepji, il-Bambin, is-si\u0121ra, u kwiekeb fit-twieqi.", "Dawn kollha affarijiet sbie\u0127, imma biex ma ssirx \u0127ela fil-vojt, ikun tajjeb kieku ma n\u0127alluhomx mixg\u0127ulin il-lejl kollu.", "Idea tajba kieku dawn id-dwal inqabbduhom ma' tajmer \u0127alli jintfew we\u0127idhom.", "It-tajmer jiffrankalna li noqog\u0127du niftakru nitfu u nixeg\u0127lu.", "Tinkwetawx li fid-dlam Father Christmas \u0127a ja\u0127bat mal-g\u0127amara, dak fid-dlam jara daqs qattus :) :)", "1borka = papra selva\u0121\u0121a", "Fejn morna Fejn \u0127a mmorru", "\u0126a mmorru", "L-iM\u0121ieba\u0127", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p6", "Dal-bosk \u017cg\u0127ir huwa l-Ballut tal- iM\u0121ieba\u0127.", "Kul\u0127add jippo\u017ca \u0127dejn is-si\u0121ra li \u0127awwel!", "Il-\u0126add 13 Novembru 2011 morna l-\u0127ar\u0121a ta' Klabb \u0126uttaf sa Foresta 2000.", "Konna xxurtjati g\u0127ax it- temp inzerta sabi\u0127 wara \u0121img\u0127a maltemp.", "Iltqajna quddiem ir-riserva naturali tal-G\u0127adira u wara erba' kelmiet ming\u0127and il-Leader Kathleen, morna fid-da\u0127la tal-Foresta.", "B'kollox konna iktar minn 30 ru\u0127 bejn membri, familji u leaders.", "D\u0127alna flimkien u mxejna ftit sakemm wasalna fejn konna se n\u0127awlu s-si\u0121ar li kien \u0121abilna Ray ir-rejn\u0121er.", "Stajna nag\u0127\u017clu bejn ballut, \u017cnuber jew ri\u0127an, u w\u0127ud minna \u0127awwilna aktar minn si\u0121ra wa\u0127da.", "\u0126in minnhom rajna kamaleonte jista\u0127ba qalb il-weraq u l-frieg\u0127i.", "Wara li lestejna n\u0127awlu, imxejna ftit aktar u osservajna l-flora ta' madwarna fejn kien hemm \u0127afna arbuxxelli b\u0127al deru u \u017cag\u0127run bi frott tajjeb biex jittiekel mill-g\u0127asafar bil-\u0121u\u0127 wara l-vja\u0121\u0121 twil tag\u0127hom sa Malta.", "Waqafna nistrie\u0127u u nnaqqru xi \u0127a\u0121a, fejn ilma\u0127na bejta \u017cg\u0127ira ta\u017c-\u017cun\u017can tax-xehda.", "Ersaqna fil- qrib biex narawha imma mhux i\u017c-\u017cejjed li ma jmurx nitnigg\u017cu!", "Kien hemm tifel li sab bejta o\u0127ra ta\u017c- \u017cun\u017can, imma kienet abbandunata.", "Wara naqra, \u0121ejna qrib is-si\u0121ar li konna \u0127awwilna s-sena l-o\u0127ra: \u0127afna minnhom dehru kibru mhux \u0127a\u017cin g\u0127alkemm kien hemm ukoll xi ftit li mietu.", "Inzertajna qatg\u0127a kbira sturnell itir u jieqaf jistrie\u0127 fuq si\u0121ra kbira.", "Matul il-mixja lma\u0127na g\u0127asafar o\u0127ra, fosthom pitirrossi, g\u0127asafar tal-bejt u merill.", "Wara nofstanhar ta' gost morna lura d-dar.", "I\u0121ri", "tasal il-\u0127ar\u0121a li jmiss ta' Klabb \u0126uttaf!", "Parti mill-wied tal-iM\u0121ieba\u0127", "Ilna ko\u010b\u010b ma mmorru sa Selmun u L-iM\u0121ieba\u0127.", "G\u0127alhekk dix-xitwa \u0127a nag\u0127mlu \u0127ar\u0121a tal-Klabb proprju g\u0127al hemmhekk.", "Dak il-bera\u0127 jag\u0127ti g\u0127al fuq il-ba\u0127ar sabi\u0127 wisq, u jnessik g\u0127al ftit kemm ng\u0127ixu fuq g\u017cira ppakkjata bin-nies u bit- traffiku.", "L-in\u0127awi ta' Selmun u L-iM\u0121ieba\u0127 hemm diversi \u0127abitati: hemm xag\u0127ri u makkja, hemm irdumijiet u sisien, hemm wied u ramla, hemm anke bosk \u017cg\u0127ir tal-ballut.", "Dawn kollha jkollhom flora u fawna differenti, u a\u0127na \u0127a naqb\u017cu qab\u017ca s'hemm \u0127alli naraw x'naraw.", "Narawkom, \u0127bieb!", "Gajd x'ja\u0127bat?", "Dawn il-kotba jg\u0127inuk tag\u0127raf fjuri, insetti, si\u0121ar, \u0127ut, g\u0127asafar, e\u010b\u010b.", "data il-\u0126add 22 Jannar 2012 niltaqg\u0127u 9am post quddiem Torri Selmun nispi\u010b\u010baw xi nofsinhar \u0121ibu (jekk g\u0127andkom) tromba, nowtbuk u gajd; u ikel u xorb i\u0121\u0121ibux tkaken irqaq! mer\u0127ba *membri tal-Klabb u l-familji", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i xi \u0127add kbir mag\u0127hom.", "F'Jannar jibdew jitfa\u010b\u010baw xi orkidi, b\u0127al din li jg\u0127idulha dubbiena.", "Jekk inkunu b'xortina forsi naraw xi spanjulett jissaqqar.", "Familja \u017cun\u017can tax-xehda qed jibnu l-bejta.", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 suppliment", "Jekk t\u0127obb in-natura, dal-ktieb", "G\u0126ALIK !!", "Ftit xhur ilu l-BirdLife \u0127ar\u0121et ktieb \u0121did.", "Dal-ktieb fih kull ma nafu fuq l-g\u0127asafar kollha li jbejtu Malta, u anke fuq l-g\u0127asafar li kienu jbejtu fil-passat.", "Fih 380 pa\u0121na Bil-kulur minn qoxra sa qoxra Fih tag\u0127rif fuq 77 spe\u010bi Ippakkjat b'iktar minn 470 ritratt Miktub minn 4 awturi", "Fittex ixtrih qabel jispi\u010b\u010ba\u2026", "Il-ktieb huwa qoxra iebsa u jiswa \u20ac33.", "Biex tixtrih \u010bempel lill-BirdLife fuq 21347644/5.", "Qieg\u0127ed ukoll g\u0127all- bejg\u0127 mill-G\u0127adira u s-Simar, ming\u0127and il-BDL u minn \u0127wienet tal-kotba.", "Poster Nru 3 Il-\u0126uttafa", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 - suppliment", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 - suppliment", "L-Ajkla Bajda (Short-toed Eagle) hija tajra tal- pri\u017ca kbira u skarsa li tpassi minn Malta.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar snin din l-ispe\u010bi saret rari f'\u0127afna postijiet.", "Ritratt ta' Raymond Galea", "M'g\u0127andkomx fejn tmorru l-\u0126add li \u0121ej?", "Aqb\u017cu qab\u017ca sa\u2026", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 suppliment", "L-G\u0127adira", "B\u0127alissa jkunu tfa\u010b\u010baw l-g\u0127asafar tax-xitwa b\u0127all-Blon\u0121un Sekond, it-Ti\u0121ie\u0121a tal-Ba\u0127ar, il-Gallozz tax-Xitwa u Ta' San Martin, u qed jistennewkom tmorru tgawduhom fl-ambjent naturali tag\u0127hom.", "Ma tag\u0127rfux l-g\u0127asafar?", "No problem: fir-riservi naturali \u0127a ssibu nies mill-BirdLife biex idawrukom u jispjegawlkom.", "Bla \u0127las!", "Sibtijiet u \u0126dud mill-10am sa 4pm kollu tag\u0127kom.", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p7", "Kemm se nit\u0127an\u017cer!", "\u017baqqi se taqag\u0127li!", "Dil-liedna \u0127a n\u017carmaha!", "Ritratti tal-frott Victor Falzon, \u0127lief ir-ri\u0127an ta' Jason Aloisio Ritratt tal-g\u0127asafar Aron Tanti", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p8", "Intervista ma' Fjura 7", "Ittra lill-Editur\u2026", "Mhux il-gremxul biss\u2026", "G\u0127a\u017ci\u017c Editur, Jien jisimni Andrea u noqg\u0127od il-Mosta.", "Qrajt l-artiklu tal-gremxula fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a ta' Il-\u0126uttafa u g\u0127o\u0121obni \u0127afna.", "Inti taf li l-gremxul ta' Filfla m'g\u0127andhomx \u017cew\u0121t idnieb, imma kont taf li l-wi\u017cg\u0127a tal-Mosta g\u0127andha?", "Din il-wi\u017cg\u0127a tar-ritratt sibnieha jien u o\u0127ti Rebekah d-dar tag\u0127na \u0121o toqba fil-\u0127ajt \u0127dejn il-garaxx.", "Kif rajtha, urejtha lill-Pap\u00e0 u \u0127adnielha ftit ritratti.", "Lili g\u0127o\u0121bitni \u0127afna u na\u0127seb li anke inti tiggustaha jekk taraha.", "Barra l-g\u0127asafar, in\u0127obb \u0127afna r-rettili u n\u0127obb narahom mill-qrib, imma dejjem in\u0127allihom fejn sibthom.", "Inselli g\u0127alik.", "In-Nar\u010bis", "X'jismek?", "Jisimni Nar\u010bis, u bl-Ingli\u017c jg\u0127iduli French Daffodil.", "Ji\u0121ifieri inti minn Franza \u0121abuk?", "Le le, jg\u0127iduli hekk biss, imma jiena Maltija daqsek.", "In\u0127obb bera\u0127, b\u0127al 1steppa taflija, raba' mitluq, \u0121nub tal- g\u0127oljiet, basta jkun hemm ftit \u0127amrija.", "X'g\u0127andhom spe\u010bjali l-fjuri tieg\u0127ek?", "Trid tg\u0127id x'm'g\u0127andhomx!", "Fihom dehra tal-\u0121enn, u jaqsmulek qalbek bir-ri\u0127a tfu\u0127!", "Inti tkun bil-fjuri s-sena kollha?", "Lanqas xejn, jiena pjanta li nwarrad fix-xitwa.", "Fis-sajf ma ssibnix b'nemes g\u0127ax minni tibqa' biss basla ta\u0127t il-\u0127amrija.", "G\u0127andek xi problemi?", "Iva \u0127ijjos!", "In-nies jarawni sabi\u0127a u jaqtg\u0127uli \u0127afna mill-fjuri.", "B'hekk ma j\u0127allunix nag\u0127mel \u017cerrieg\u0127a u sirt rari f'xi n\u0127awi ta' Malta.", "Imma inti protetta bil-li\u0121i hux?", "Le, g\u0127adni m'iniex protetta, u ma nafx x'qed jistennew!", "Nixtieqlek sa\u0127\u0127a u protezzjoni.", "Grazzi xbin.", "Ojj, int minn fejn \u0121ejt?", "G\u0127a\u017ci\u017c Andrea, Grazzi tal-ittra tieg\u0127ek u tar-ritratt.", "Dik il-wi\u017cg\u0127a vera cool u na\u0127seb il-membri kollha jaqblu.", "Jien qatt ma rajt wa\u0127da hekk, u g\u0127alhekk grazzi talli qsamt din l-esperjenza mag\u0127na.", "Na\u0127seb dik il-wi\u017cg\u0127a mhux l-ewwel darba li waqqg\u0127et denbha, g\u0127ax l-ebda wie\u0127ed mi\u017c-\u017cew\u0121t idnieb mhu d-denb l-ori\u0121inali.", "Forsi tg\u0127ix \u0127ajja avventuru\u017ca dik il-wi\u017cg\u0127a!", "Prosit lilek u lil o\u0127tok tal-interess li tie\u0127du fin-natura.", "Komplu osservaw, studjaw u \u0127udu ritratti tal-g\u0127asafar, rettili u l-bqija.", "Malta g\u0127andha \u0127afna b\u017conn ta' naturalisti.", "L-Editur", "K O M P E T I Z Z J O N I P O S T E R Ir-rebbie\u0127 tal-Kompetizzjoni Poster kien Thomas Camilleri mill- Ba\u0127rija, li qata' li l-g\u0127asfur tal-poster kien ajkla.", "Ftit ie\u0127or Thomas jir\u010bievi pin badge \u0127elwa ta' g\u0127asfur.", "\u0126bieb, tag\u0127tux annimali b\u0127ala rigal sorpri\u017ca tal-Milied.", "Mhux kul\u0127add irid jew jista' jrabbi annimali.", "\u0126afna klieb u qtates li jing\u0127ataw b\u0127ala rigal jispi\u010b\u010baw jintelqu barra.", "1steppa = tip ta' ambjent b'art miftu\u0127a b'\u0127amrija fqira fejn l-iktar li jikber \u0127axix, u si\u0121ar xejn.", "Hawn diversi tipi ta' steppa, li tvarja skont il-fond u l-kwalit\u00e0 tal-\u0127amrija, e\u010b\u010b. Araw Il-\u0126uttafa numru 99.", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p9", "ambjenti maltin", "Wasalna fi tmiem din is-sensiela, u se ntemmu b'\u0127arsa lejn ambjent li ji\u0121i u jmur!", "Dan huwa l-ambjent tal-g\u0127adajjar ta' l-ilma \u0127elu.", "Fejn qeg\u0127din?", "Malta m'g\u0127andniex xmajjar jew g\u0127adajjar kbar li j\u017commu l-ilma \u0127elu fit-tul.", "Imma fil-blat insibu \u0127afna \u0127ofor \u017cg\u0127ar li j\u017commu l-ilma tax-xita g\u0127al xi \u017cmien.", "Peress li l-ilma tax-xita huwa tikka a\u010bidu\u017c, dan ftit ftit imermer u j\u0127affer il-blat.", "Insibu \u0127afna minn dawn il-\u0127ofor qalb ix-xag\u0127ri u fil-widien, u dawn jipprovdu ambjent tajjeb g\u0127all-\u0127ajja.", "Tiskanta kif sempli\u010bi g\u0127adira ilma f'\u0127ofra fil-blat kapa\u010bi tg\u0127ajjex spe\u010bi ta' pjanti u annimali, fosthom xi spe\u010bi importanti.", "X'jg\u0127ix fihom?", "Dawn it-tip ta' g\u0127adajjar (bl-Ingli\u017c ng\u0127idulhom freshwater rockpools) ma j\u017commux l-ilma s-sena kollha: jimtlew bl- ilma xita fil-\u0127arifa u x-xitwa, imbag\u0127ad jinxfu fis-sajf.", "Il-flora u l-fawna li nsibu tvarja skont kemm l-g\u0127adira \u017c\u017comm ilma fit-tul.", "Pjanti tipi\u010bi ta' dan l-ambjent huma l-\u0126arira tal-Ilma, id-Dama\u017conju u l-Elatine, tliet spe\u010bi rari u fil-periklu li jinqerdu.", "Per e\u017cempju l-Elatine hija 1endemika g\u0127al Malta u 2Lampedusa.", "Insibu wkoll diversi 3invertebrati, b\u0127all-4Kopepodu tal- G\u0127adajjar, il-Gamblu tal-G\u0127adajjar u \u017c-\u017bag\u0127run tal- \u0120wiebi.", "Spe\u010bi rarissma hija l-Gamblu tal-Elmu, gamblu ta' madwar 5\u010bm jew 6\u010bm b'kulur \u0127adrani jew kannella, li jg\u0127ix fil-qieg\u0127 ta' dawn l-g\u0127adajjar.", "L-ispe\u010bi ta' dawn l-g\u0127adajjar iridu jkampaw mas-s\u0127ana tas-sajf.", "Dan jag\u0127mluh billi jew (a) jitilqu mill-g\u0127adira fis- sajf u jirritornaw fix-xitwa, jew billi (b) jg\u0127addu s-sajf 'reqdin' (dormant) fil-\u0127amrija f'qieg\u0127 l-g\u0127adira, imbag\u0127ad jinbtu (jekk \u017cerrieg\u0127a) jew ifaqqsu (jekk bajd) fix-xitwa.", "L-5organi\u017cmi kollha li jg\u0127ixu f'dan l-ambjent g\u0127andhom \u010biklu tal-\u0127ajja qasir: iridu jg\u0127addu mill-fa\u017cijiet kollha ta' \u0127ajjithom waqt il-ftit xhur ta' ilma, biex jil\u0127qu j\u017cerrg\u0127u, ibidu jew ikollhom i\u017c-\u017cg\u0127ar qabel ma jinxef l-ilma.", "Barra minn dawn, hemm ukoll spe\u010bi li ma jg\u0127ixux dejjem fl-g\u0127adajjar, imma j\u017curuhom biss meta jkunu bl-ilma.", "Jekk tkunu f'wied dix-xitwa, \u0127arsu mill-qrib lejn dawn l-g\u0127adajjar u taraw kemm ikun hemm attivit\u00e0!", "Kos anke jien kwa\u017ci trasparenti!", "G\u0127adajjar Ilma \u0126elu tal-", "Hemm xi problemi?", "Meta tag\u0127mel xita qawwija, din tista' tifforma nixxig\u0127at kbar ta' ilma.", "Daw jistg\u0127u j\u0127arbtu l-ambjent u jkaxkru \u0127afna mill \u0127ajja f'dawn l-g\u0127adajjar.", "Imma b\u0127as-soltu l-ikbar problemi jo\u0127loqhom il- bniedem, li spiss jeqred dawn l-g\u0127adajjar g\u0127al kollox.", "Diversi meded art fejn dari kien hemm g\u0127adajjar qalb il-blat illum inbnew, jew tg\u0127attew bil-\u0127amrija g\u0127all-agrikoltura.", "Dawn huma pro\u0121etti \u017cbaljati g\u0127ax saru bla ma taw kas l-ambjent naturali li kienu qed jidfnu.", "Ir-rimi ta' skart fix-xag\u0127ri jista' wkoll ini\u0121\u0121es dawn l-g\u0127adajjar.", "Tkun \u0127asra kbira kieku min\u0127abba t-traskura\u0121ni, l-injoranza nispi\u010b\u010baw nitilfu dan", "l-egoi\u017cmu u l-ambjent u l-flora u l-fawna tieg\u0127u.", "Il-gamblu tal-g\u0127adajjar huwa \u017cg\u0127ir u kwa\u017ci trasparenti.", "Fih gost tarah jg\u0127um fl-g\u0127adajjar tal-ilma \u0127elu.", "1endemika = spe\u010bi li ssibha biss f'post, pajji\u017c jew re\u0121jun wie\u0127ed biss fid-dinja.", "2Lampedusa = g\u017cira Taljana 160km fil-punent ta' Malta; \u017cg\u0127ira, xi daqs terz ta' G\u0127awdex.", "3invertebrati = annimali bla xewka tad-dahar, per e\u017cempju insetti, \u0127niex u gran\u010bijiet.", "4kopepodu = annimal \u017cg\u0127ir \u0127afna mir-razza tal-gran\u010bijiet u l-gambli.", "5organi\u017cmi = affarijiet \u0127ajjin.", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa.", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p10", "L-Album tan-Natura", "Din l-istampa tista' tg\u0127id hija kollha \u0127adra.", "Imma hemm \u0127afna tipi differenti ta' a\u0127dar!", "Fil-kaxxa tal-kuluri forsi g\u0127andkom iktar minn a\u0127dar wie\u0127ed.", "Jekk le, tista' to\u0127ro\u0121 a\u0127dar differenti minn kemm tag\u0127fas il-kulur, jew billi \u017c\u017cid fuqu isfar jew blu.", "Il-blu tantx tag\u0127fsuh.", "\u0126e\u0127e anke jien qed inpin\u0121i vjolin tax-xitwa!", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan- natura (mhux pets jew fjuri kultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dir-rokna.", "Basta r-ritratti jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom jpg fl- imejl il-huttafa@birdlifemalta.org", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (16)", "Jekk hemm xi g\u0127asfur partikolari li tixtiequ lil Askya tpin\u0121ilna kartun tieg\u0127u, iktbulna.", "Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Desir\u00e9e Falzon iddur dawra ma' \u0127merijiet li nisimg\u0127u fuq l-annimali.", "Il-\u0126uttafa 107 \u2022 Di\u010bembru 2011 \u2022 p11", "L-g\u0127asafar jg\u0127ixu fil-bejta!", "Veru li l-g\u0127asafar jibnu l-bejtiet,", "imma mhux biex jg\u0127ixu fihom.", "Il-bejta jibnuha biex fiha", "l-g\u0127asfura tbid il-bajd.", "Hemmhekk i\u017c\u017commhom s\u0127an u m\u0127arsin mix- xita u mir-ri\u0127 sakemm ifaqqsu.", "Fil- bejta, il-bajd ikun ukoll iktar mo\u0127bi mill-predaturi.", "Meta jfaqqsu, \u0127afna flieles jibqg\u0127u fil-bejta g\u0127al ftit \u0121img\u0127at jew xhur (skont l-ispe\u010bi) sa ma jikbru u jtellg\u0127u r-rix.", "Wara li jitg\u0127allmu jtiru, il-bejta ma tibqax tesag\u0127hom, u g\u0127alhekk jitilquha g\u0127al dejjem.", "G\u0127alhekk fil-\u0127arifa u fix-xitwa tara \u0127afna bejtiet vojta.", "Dawn ma jkunux g\u0127adhom qed jintu\u017caw, g\u0127ax xog\u0127olhom ikun lest.", "Ftit ftit ji\u017c\u017carmaw bir-ri\u0127 u l-maltemp, u jispi\u010b\u010baw fix-xejn.", "L-g\u0127asafar jorqdu barra: fl-", "arbuxxelli, fis-si\u0121ar, fil-\u0127axix, fuq ir-ramel, fuq l-ilma, anke fl-arja!", "Mhux fa\u010bli tkun g\u0127asfur\u2026", "La jikbru ftit ie\u0127or dawn it-tliet flieles bilkemm ikollhom fejn ji\u010b\u010baqalqu, u jkollhom jitilqu mill-bejta.", "Xxxx!", "Aqtg\u0127uha \u0127a norqod.", "Jimporta tne\u0127\u0127i sieqek minn \u0121o dahri?", "Jien \u0127a nifga hawn ta\u0127t\u2026", "Bejta ta' Bufula Sewda", "Victor Falzon jag\u0127ti \u0127arsa lejn \u0127lejjaq \u017cg\u0127ar madwarna", "Il-mell huwa annimal \u017cg\u0127ir \u0127afna, is-soltu mhux iktar minn xi 1mm kollox.", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idulhom aphids imma g\u0127andhom ismijiet o\u0127rajn, b\u0127al greenfly u blackfly, skont ir-razez.", "Il-\u0121ardinara u l-bdiewa jafu bih sew il-mell.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax dan jiekol billi jsoff is-sugu tal-pjanti.", "U mur ara, daqs kemm hu \u017cg\u0127ir, kemm jista' jag\u0127mel \u0127sara?", "Il-problema hi li l-mell ifaqqas f'numri kbar.", "Pjanta kultant timtela b'eluf kbar ta' mell, kollha jsoffu u jixorbu, u jistg\u0127u jmarrduha u anke joqtluha.", "\u0126afna mill-bexx li vvinta l-bniedem huwa mmirat lejn il-mell, imma xi bdiewa ndunaw li l-a\u0127jar biex tikkontrollah mhux bil-velenu, imma billi \u0121\u0121ib lil min jieklu!", "Min jiekol il-mell?", "Wa\u0127da mill- iktar annimali li tiffanga fih hija n-nannakola.", "Din tixkuma l-mell qisha tiranno\u017cawru f'gallinar tat-ti\u0121ie\u0121!", "Xi \u0127add semma l-mell?", "Il-mell qeg\u0127din fil-familja kbira ta' insetti li jg\u0127idulhom bugs.", "\u0126afna bugs g\u0127andhom \u0127alqhom qisu labra ta' siringa.", "Dan ju\u017cawh biex itaqqbu l-pjanta u jixorbu minnha qishom minn \u0121o stro.", "X'int tg\u0127id!", "Jien karrotti n\u0127obb.", "Websajt mimlija ritratti ta' g\u0127asafar, rettili, insetti, pjanti u natura I\u010b-\u010aiklo\u017ca f'nofs id-damma ta' skart o\u0127ra.", "Xog\u0127ol tal- li bniet fl-g\u0127anqbuta.", "Araw il-kulur fotografu \u0127abib tag\u0127na tag\u0127ha kif jaqbel e\u017catt mal-iskart.", "www.birdlifemalta.org Fil-websajt tal-BirdLife issib a\u0127barijiet fuq kull ma tkun qed tag\u0127mel l-g\u0127aqda g\u0127a\u017ci\u017ca tag\u0127na, u \u0127afna tag\u0127rif ie\u0127or.", "Websajt dwar l-g\u0127asafar ta' Malta u l-a\u0127jar postijiet fejn tmur berdwo\u010bing.", "Mijiet ta' ritratti.", "a\u0127na ng\u0127inuk tfaddal", "Faddal permezz tal-BOV Young Savers Account u gawdi minn karus b'xejn meta tkun faddalt \u20ac100 fil-kont u rati vanta\u0121\u0121ju\u017ci ta' img\u0127ax fuq il-flus li \u0121\u0121emma'.", "\u0120enituri, nanniet, tuturi jew rappre\u017centanti legali jistg\u0127u jift\u0127u dan il-kont biex i\u0121emmg\u0127u g\u0127al tfal \u017cg\u0127ar.", "Impenn lejn is-su\u010b\u010bess tieg\u0127ek.", "Ma\u0127ru\u0121 mill-Bank of Valletta p.l.c.", "58, Triq \u017bakkarija Valletta VLT 1130 - Malta", "Termini u kundizzjonijiet japplikaw."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-107-Dec-2011.pdf"}
{"text": ["Il-Pitirrossi huma komuni da\u017c-\u017cmien tas-sena fil-kampanja u fil-\u0121onna.", "\u0126ajjarhom i\u017curu l-\u0121nien tieg\u0127ek billi tarmalhom bird table.", "\u0126ej \u0126bieb \u0126uttaf !", "Forsi ndunajtu fil-", "fa\u010b\u010bata ta' quddiem, \u0127dejn l-logo tal-BirdLife hemm", "dan il-logo bin-numru 50.", "G\u0127aliex?", "\u0126eqq, g\u0127ax dis-sena l-BirdLife g\u0127alqet \u0127amsin sena.", "Il-BirdLife bdiet fis-sena 1962, \u0127e\u0127e min jaf fejn kontu g\u0127adkom intom, forsi lanqas il-\u0121enituri tag\u0127kom ma kienu g\u0127adhom twieldu!", "Hekk hu!", "Fil-25 ta' Jannar 1962, grupp ta'", "seba' r\u0121iel kienu ltaqg\u0127u f'dar f'Tas-Sliema u ffurmaw g\u0127aqda biex tistudja u tiddefendi l-g\u0127asafar.", "Dakinhar twieldet BirdLife Malta, u kienet l-ewwel g\u0127aqda tan- natura f'Malta.", "Dak i\u017c-\u017cmien \u0127add ma kien isemmi l-ambjent, u ma kont tara lil \u0127add bit-tromba jew bil-kamera jdur fil-kampanja.", "L-uni\u010bi nies li kienu jduru fil-kampanja jfittxu l-g\u0127asafar kienu ka\u010b\u010baturi bis-senter, biex joqtluhom!", "Orni\u2026 ortino\u2026 or\u0121ito\u2026 or\u0121inolo\u2026", "G\u0127all-ewwel il-BirdLife kien jisimha Malta Ornithological", "Fl-MOS bdew jissie\u0127bu nies li j\u0127obbu l-g\u0127asafar, nies li riedu jitg\u0127allmu fuq in-natura, u nies li xtaqu jg\u0127inu lill-g\u0127asafar.", "Insomma, b\u0127alkom wara kollox.", "FL- 1995 l-MOS bidlet isimha u saret BirdLife Malta.", "Ftit ftit il-BirdLife kibret u llum fiha xi 3000 membru.", "hemm xi 1000 tfal u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 membri fi Klabb \u0126uttaf.", "Klabb \u0126uttaf huwa parti importanti \u0127afna mill-BirdLife.", "\u0126afna min-nies li jmexxu l-BirdLife illum kienu fi Klabb \u0126uttaf meta kienu \u017cg\u0127ar.", "Anke jien!", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-Dinja X'hemm \u0121did?", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Members' Day Kompetizzjoni Poster Attivit\u00e0 Intervista ma' Fjura Bojod u Sofor Ag\u0127ti kulur Arti u Ritratti X'idea Dik!", "SENSIELA \u0120DIDA Tinsewx Titimg\u0127uhom!", "N\u0127awi Naturali SENSIELA \u0120DIDA", "il-kumitat", "Ara tibla' lsienek!", "Ornitolo\u0121ija tfisser studju tal- g\u0127asafar.", "Klabb \u0126uttaf jawgura lill- BirdLife 50 sena o\u0127ra ta' xog\u0127ol favur l-g\u0127asafar u n-natura.", "Tg\u0127id la l-BirdLife tag\u0127laq 100 sena (fis-sena 2062) tkun g\u0127adha to\u0127ro\u0121 II-\u0126uttafa?", "Min jaf tkunx differenti milli hi llum.", "Emm, na\u0127seb l-editur ikun", "differenti \u017cgur!", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Frar 2012 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "I\u017c-\u017brin\u0121 (painted frog) huwa l-uniku amfibju Malti.", "Dari kien komuni imma llum spi\u010b\u010ba minn xi postijiet g\u0127ax in- nixxig\u0127at tal-ilma li g\u0127andu b\u017conn nixfulu.", "M'g\u0127andna qatt naqbdu jew infixklu \u017c-\u017crin\u0121ijiet.", "Huma wkoll im\u0127arsin bil-li\u0121i Ritratt ta' Desir\u00e9e Falzon", "mal-fa\u010b\u010bata", "\u0127", "iji", "Tafu x'inhu Kan\u0121u?", "Garnija?", "Tafu x'inhi \u010aiefa?", "Jekk forsi ma tafux, mhux tort tag\u0127kom, g\u0127ax dawn huma g\u0127asafar li jg\u0127ixu kwa\u017ci \u0127ajjithom kollha fuq il-ba\u0127ar.", "Imma fi \u017cmien il-bejta jersqu lejn l-art.", "Il-Kan\u0121u, il- Garnija u \u010b-\u010aiefa t-tlieta jbejtu f'pajji\u017cna: i\u010b-\u010aief u l-Garni jbejtu f'\u0127ofor u xquq fis-sisien, u l-Kan\u0121i jbejtu fi rkejjen ta\u0127t il-blat ta' Filfla, u f'xi g\u0127erien.", "Dawn it-tliet g\u0127asafar u", "l-postijiet fejn ibejtu huma m\u0127arsin bil-li\u0121i.", "Imma l-postijiet fejn ifittxu l-ikel mhumiex protetti.", "Lanqas biss nafu sew fejn imorru!", "X'imkien fil-ba\u0127ar!", "\u0126eqq imma l-ba\u0127ar kbir!", "G\u0127alhekk il-BirdLife bdiet studju ta' \u0127ames snin biex nitg\u0127allmu e\u017catt FEJN dawn l-g\u0127asafar imorru jistadu.", "B'hekk imbag\u0127ad dawn l-in\u0127awi l-gvern ikun jista' jipprote\u0121ihom \u0127alli \u010b-\u010aief, il-Garni u l-Kan\u0121u jibqg\u0127u jgawdu dawn il-meded ta' ba\u0127ar importanti.", "\u010aiefa Cory's Shearwater", "Kan\u0121u ta' Filfla European Storm-petrel", "Hawnhekk hawn wa\u0127da mill-ftit g\u0127aram tar-ramel li baqa' fil-G\u017cejjer Maltin.", "Imma l-a\u0127\u0127ar li mort sibt fiha \u0127\u0121ie\u0121, fliexken tad-dlik, karti u imbarazz ie\u0127or.", "G\u0127aram tar- rimi, mela!", "Max-xatt tal-Armier u t-Torri l-Abjad hemm mijiet ta' kmamar ville\u0121\u0121jatura li huma kontra l-li\u0121i.", "G\u0127aliex?", "\u0126eqq, g\u0127ax huma mibnijin bil-wi\u010b\u010b tost kollu fuq art publika, art li suppost hi ta' kul\u0127add.", "U kif taraw mir- ritratt anke d-dawl u l-ilma g\u0127andhom mg\u0127oddi!", "Dan l-a\u0127\u0127ar riedu jibnulhom substation \u0127alli jkollhom provista ta' dawl a\u0127jar, imma l-MEPA ma tathomx permess.", "Imma l-prosit vera tkun meta xi darba dawk il-kmamar jitwaqqg\u0127u kollha u l-post jing\u0127ata lura lil kul\u0127add u lin-natura.", "Dawn l-a\u0127barijiet u anke ta' pa\u0121na 4 tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-Attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da)", "Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel minn BirdLife Malta u Bank of Valletta, bl-g\u0127ajnuna tal-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Sabu lil Dracula\u2026", "\u2026 u lil Elvis!", "Fil-lvant tal-g\u017cira Borneo, fl-Indone\u017cja, hemm foresta tropikali jisimha Wehea.", "Dil- foresta ikbar mill-G\u017cejjer Maltin, u ftit li xejn imbag\u0127bsa mill-bniedem.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu, xjenzati sabu fiha spe\u010bi ta' xadin li kienu \u0127asbuh inqered minn wi\u010b\u010b id-dinja.", "Dan huwa l-Miller's Grizzled Langur, xadin gri\u017c b'kullar abjad madwar g\u0127onqu - hemm min xebb\u0127u ma' xi \u0127add liebes ta' Dracula g\u0127al", "Fil-foresti muntanju\u017ci fit-tramuntana ta' Myanmar, xjenzati skoprew xadina \u0121dida - il-Myanmar Snub-nosed Monkey.", "Din l-ispe\u010bi kienu jafu biha biss minn \u0121ild ta' wa\u0127da mejta, \u0127add kien g\u0127adu ma ra wa\u0127da \u0127ajja.", "U fil-fatt lanqas dawn ix-xjenzati ma rawha proprju.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax b\u0127all-istorja l-o\u0127ra, sabuha g\u0127ax \u0127allew kameras armati bis-senser, u r-ritratti tax-xadina n\u0121ibdu we\u0127idhom!", "Sal- tal-lum \u0121urnata g\u0127adu \u0127add ma ra dan l-annimal wi\u010b\u010b imb wi\u010b\u010b!", "Interessanti hu li dawn l-istudju\u017ci ma kinux qed ifittxu din l-ispe\u010bi, imma kienu armaw xi kameras biex ritratti jie\u0127du ta' annimali o\u0127rajn.", "U minflok, il-kamera \u0121ibdet eluf ta' ritratti ta' din ix-xadina rarissma!", "Tiskanta kif f'dinja ppakkjata bin-nies, xorta g\u0127ad hawn irkejjen li jag\u0127tuna sorpri\u017ci sbie\u0127.", "Allura fejn jid\u0127ol?", "\u0126eqq, forsi", "g\u0127ax kif taraw mill-istampa, din l-imbierka xadina g\u0127andha \u017cew\u0121 nokkli ni\u017clin fuq mo\u0127\u0127ha.", "U xi g\u0127aref malajr laqqamha Elvis Monkey :) :)", "Reb\u0127a o\u0127ra g\u0127all-foka!", "Ftit \u0121img\u0127at ilu r-Russja \u0127abbret li daqshekk importat prodotti mag\u0127mulin mill-harp seals.", "Il-Kanada toqtol iktar minn 300,000 foka fis-sena!", "Din hija daqqa ta' \u0127arta kbira g\u0127all- industrija tal-qtil tal-foki, g\u0127ax dawn il-prodotti kwa\u017ci kollha (90%) r-Russja kienet tixtrihom.", "Il-qtil ta' eluf ta' frie\u0127 tal-\u0127arp seal hija drawwa vili u barbara li g\u0127adha ssir kull sena fil- Kanada.", "Kif pajji\u017c \u010bivilizzat b\u0127all-Kanada jibqa' jag\u0127mel dawn il-\u0127ni\u017crijiet diffi\u010bli tifhimha.", "Issa li l-ikbar xerrej waqaf jixtri, nittamaw li l-Kanada fl-a\u0127\u0127ar taqta' qalbha minn dal-massakru.", "Fl-2009 l-Unjoni Ewropea waqqfet id-d\u0127ul ta' prodotti tal- foka.", "\u0126afna mill- qtil tal-foki jsir b'daqqiet bi bsaten u grampuni.", "Il-Kanada twa\u0127\u0127al fil-foki talli naqas il-\u0127ut fil-ba\u0127ar!", "Jinqatlu l-foki frie\u0127 ta' ftit \u0121img\u0127at\u2026 quddiem ommhom!", "X'hemm \u0121did?", "Paedophryne amauensis (g\u0127ad m'g\u0127andux isem bl-Ingli\u017c)", "Annimali u pjanti li nstabu \u0121odda dan l-a\u0127\u0127ar", "Ftit ilu, qalb il-weraq u t-terri\u010b\u010bju umdu fl-art tal-foresti tropikali f'Papua New Guinea, xjenzati sabu xi \u017crin\u0121ijiet daqs nitfa.", "Meta kejluhom, sabu li huma medja ta' 7.7mm.", "Dan ifisser li da\u017c-\u017crin\u0121 mhux talli huwa l-i\u017cg\u0127ar \u017crin\u0121 fid-dinja, imma huwa wkoll l-i\u017cg\u0127ar 1vertebrat li nafu bih.", "Li g\u0127andu interessanti hu li meta jfaqqas, da\u017c-\u017crin\u0121 ikun di\u0121\u00e0 bis-saqajn u jaqbe\u017c, ji\u0121ifieri ma jkunx mar\u017cepp (tadpole) g\u0127all- ewwel.", "La jag\u0127tuh isem bl-Ingli\u017c \u017cgur mhux \u0127a jkun Giant Frog!", "Ma, a\u0127na vertebrati?", "Le, \u0127anini.", "A\u0127na l-\u0127niex nissej\u0127u invertebrati g\u0127ax m'g\u0127andniex xewka tad-dahar.", "Nja\u0127aa!", "Jien g\u0127andi imma!", "\u0126sibtu dubbiena!", "Id-daqs vera ta\u017c-\u017crin\u0121!", "1vertebrat = annimal li g\u0127andu sinsla tad-dahar; il-vertebrati huma l-\u0127ut, l-amfibji, ir-rettili, l-g\u0127asafar u l-mammiferi.", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Russett tas-Si\u0121ar Little Bittern", "Ir-Russett tas-Si\u0121ar huwa kemm kemm ikbar minn \u0127amiema, u g\u0127alhekk dan l-g\u0127asfur huwa l-i\u017cg\u0127ar wie\u0127ed fil-familja tal-irsieset u l-agretti.", "Mhux g\u0127asfur fa\u010bli biex tarah, g\u0127ax i\u0127obb i\u017comm misto\u0127bi fis-si\u0121ar u spe\u010bjalment fil-meded tal-qasab lil jikbru folti fil-widien.", "L-g\u0127ajta tipika tieg\u0127u qisha neb\u0127a ta' kelb.", "Il-mara u r-ra\u0121el jintg\u0127arfu sew minn xulxin mill-kulur tar-rix.", "Ir-Russett tas-Si\u0121ar jiekol \u0127ut, \u017crin\u0121ijiet, brimb, rettili u g\u0127asafar \u017cg\u0127ar, u jo\u0127ro\u0121 ifittex l-ikel l-aktar fi tlug\u0127 u n\u017cul ix-xemx.", "F'Malta r-Russett tas-Si\u0121ar jidher l-aktar fir-rebbieg\u0127a,", "f'wa\u0127diet jew qtajjiet \u017cg\u0127ar.", "Ibejjet f'partijiet tal-Ewropa, l-Asja u l-Afrika.", "F'Malta wkoll bejjet dan l-g\u0127asfur, imma s'issa darbtejn biss nafu bi \u017cgur, u d-darbtejn fl-istess post: fir-riserva naturali tas-Simar!", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Peress li dis-sena l-BirdLife tag\u0127laq", "50 sena, fl-4 Marzu 2012 se nag\u0127mlu", "Waqt din l-attivit\u00e0 se jintwera filmat fuq il-BirdLife, diversi PowerPoints fuq il-pro\u0121etti tal-BirdLife matul is-snin, u slajdxow ta' ritratti ta' g\u0127asafar.", "Il-membri kollha mer\u0127ba li jattendu.", "L-attivit\u00e0 s\u0127i\u0127a twila sitt sig\u0127at, imma se jkollna parti g\u0127at-tfal u tistg\u0127u ti\u0121u g\u0127aliha biss.", "Lilkom il-membri tal-Klabb g\u0127andu jog\u0127\u0121obkom il-filmat 50 Years For Birds and Nature (10.25-11.00am) u dritt warajh (11am-12pm) \u0127a jkun hemm xi log\u0127ob apposta g\u0127alikom fil- \u0121onna sbie\u0127 ta' Mount St Joseph.", "Nisperaw li narawkom.", "Data Il-\u0126add 4 Marzu 2012 \u0126in Il-programm s\u0127i\u0127 huwa minn 10am sa 4pm Post Mount St Joseph (\u0127dejn il-Mosta) Mer\u0127ba Membri u familji 1Prezz \u20ac5 (ming\u0127ajr l-ikla) jew \u20ac23 (bl-ikla inklu\u017ca) Ibbukkjaw Ibag\u0127tu 2\u010bekk lill-BirdLife (indirizz p.2) b'isem, telefon u kemm se tkunu nies.", "\u010aans g\u0127andkom sa l-Erbg\u0127a 29 Frar 2012", "F'Il-\u0126uttafa li jmiss \u0127a jkollna r-raba' poster.", "Dan bi\u010b\u010ba mir-ritratt li \u0127a jidher.", "X'ta\u0127sbu li hu l-g\u0127asfur?", "Ibag\u0127tu t-twe\u0121iba, flimkien ma' isimkom, f'dan l-imejl", "kompetizzjoni.poster@gmail.com A\u0127na mbag\u0127ad intellg\u0127u isem minn dawk li jaqtg\u0127u, u nibag\u0127tulkom rigal \u017cg\u0127ir.", "\u0126bieb!", "Jekk jog\u0127\u0121obkom, tixtrux affarijiet li fihom i\u017c-\u017cejt tal-palm (palm oil).", "Biex jipprodu\u010bu da\u017c-\u017cejt, kull sena qed jeqirdu firxiet enormi ta' foresti fl-Asja t'Isfel, fejn ng\u0127ixu a\u0127na l-orangutan u eluf ta' spe\u010bi o\u0127ra ta' annimali u pjanti.", "Grazzi.", "1prezz huwa g\u0127al kull persuna 2\u010bekk ma\u0127ru\u0121 lil BirdLife Malta", "Iktar dettalji fil-karta sponsor li taslilkom ma' dal-maga\u017cin.", "Intervista ma' Fjura 8", "Waslet il- Mixja ta' Marzu!", "Sejjer?", "Irrid nixtri \u017carbun sura per\u00f2\u2026", "Il-mixja li nag\u0127mlu kull sena f'Marzu saru jistennewha \u0127afna membri.", "Dis-sena \u0127a nie\u0127du r-rotta sabi\u0127a mir-Rabat sax-Xemxija.", "Il- mixja twila 11km, imma komda g\u0127ax tlajja' m'hemm kwa\u017ci xejn.", "U hija wkoll passi\u0121\u0121ata \u0127elwa f'kampanja kollha natura.", "Kif dejjem nag\u0127mlu, g\u0127al dil-mixja nistiednu lill-membri ji\u0121bru xi flus.", "Dawn il-flus imbag\u0127ad nonfquhom f'apparat li l-BirdLife tu\u017ca fil- pro\u0121etti tag\u0127ha.", "Dis-sena se ni\u0121bru g\u0127al kameras \u017cg\u0127ar biex narmawhom \u0127dejn il-bejtiet tal-g\u0127asafar fir- riservi naturali.", "Dawn huma g\u0127odda tajbin biex nosservaw mill-bog\u0127od x'ikun qed ji\u0121ri fil-bejta, bla ma nfixklu l-g\u0127asafar.", "Ejjew imxu u gawdu ftit kampanja mag\u0127na!", "Data il-\u0126add 18 Marzu 2012 Niltaqg\u0127u 8.30am Post Domus Romana, ir-Rabat Nispi\u010b\u010baw xi 1pm \u0120ibu x'tieklu u x'tixorbu I\u0121\u0121ibux tkaken u toqol \u017cejjed!", "Mer\u0127ba *membri, familji u \u0127bieb", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "X'jismek?", "Inti rari jew komuni?", "Komuni mhux \u0127a\u017cin, f'xi snin iktar minn o\u0127rajn.", "Aqra Il-\u0126uttafa 99 u tkun taf.", "U ejja g\u0127idilna\u2026 Orrajt!", "Steppa tkun art b'\u0127amrija baxxa u fqira, b'si\u0121ar xejn.", "F'liema \u017cmien tikber?", "B\u0127alissa di\u0121\u00e0 ssibni bil-fjuri.", "Is-sena l-o\u0127ra ddubbajt soft toy.", "Veru li jqassmu xi rigali?", "G\u0127andek xi problemi?", "Ma tantx, sakemm ma jirriversjawx xi karozza fuqi, jew ibattlu xi munzell terrapien fuqi, jew iferrg\u0127u xi tank \u017cejt ma\u0127ruq tal-karozza fuqi, jew\u2026", "Ojj ojj, bi\u017c\u017cejjed hekk!", "Isma', inti 1indi\u0121ena jew 2aljena?", "Indi\u0121ena, sa fejn naf jien.", "G\u0127andek isem bl-Ingli\u017c?", "Iva, jg\u0127iduli Branched Asphodel.", "Grazzi \u0127afna tal-\u0127in tieg\u0127ek.", "No problem, inzertajt ma tantx kelli x'nag\u0127mel illum.", "1 indi\u0121ena.", "Minn dejjem kienet te\u017cisti f'dawk l-in\u0127awi.", "Da\u0127\u0127alha l-bniedem minn art o\u0127ra.", "Dakinhar \u0127a nqassmu l-istiker I \u2665 Klabb \u0126uttaf li jmiss, ji\u0121ifieri n-numru 3.", "Ng\u0127idu li hi epidemika.", "G\u0127alkemm Malta \u017cg\u0127ira, xorta wa\u0127da g\u0127andna mijiet u mijiet ta' pjanti differenti.", "L-a\u0127jar mod biex tag\u0127raf pjanta huwa mill-fjuri: mid-daqs tag\u0127hom, mill-kulur, mill- forma, mir-ri\u0127a, min-numru ta' petali, e\u010b\u010b. F'dil-pa\u0121na \u0121barna ftit fjuri li kif taraw huma kollha bojod bin-nofs isfar.", "Imma allavolja g\u0127andhom l-istess kulur, xorta huma kollha differenti.", "Nar\u010bis French Daffodil", "Bebuna tal-Ba\u0127ar Maltese Sea Chamomille", "\u010afolloq tal-Widien Three-leaved Water Crowfoot", "Margerita Selva\u0121\u0121a Southern Daisy", "\u010aistu Abjad Narrow-leaved Rock-rose", "\u0126e\u0127e\u0127e, bdilna wa\u0127da mill-istampi!", "G\u0127eneb id-Dib Isfar Yellow Nightshade", "U\u0127ud minn dawn il-fjuri jift\u0127u da\u017c-\u017cmien, b\u0127all-Bebuna, il- Margerita Selva\u0121\u0121a u \u010b-\u010afolloq tal-Widien.", "O\u0127rajn jift\u0127u iktar tard fir-rebbieg\u0127a, b\u0127a\u010b-\u010aistu Abjad, il-Bebuna ta' Malta u G\u0127eneb id-Dib.", "In-Nar\u010bis kien fl- aqwa tieg\u0127u f'Di\u010bembu u Jannar.", "\u0126a\u0127aj, din ukoll g\u0127andna l-abjad u l-isfar!", "Mhux \u010bajta tajba jew?", "X'\u0127in jinduna l-Editur \u0127a jqattag\u0127kom roti roti u jpo\u0121\u0121ikom fuq il-bird table!", "\u2026 u dik xi \u0127mie\u0121 ta' kitba hi?!", "\u0126afna mill-fjuri ta' Malta huma bojod, u \u0127afna o\u0127rajn huma sofor.", "Dawn t'hawnhekk jg\u0127aqqdu \u017c-\u017cew\u0121 kuluri flimkien, biex ma ji\u0121\u0121ieldu ma' \u0127add!", "Ta\u017c-\u017bebbu\u0121", "L-G\u0127asfur Ta\u017c-\u017bebbu\u0121 huwa wie\u0127ed minn dawk l-g\u0127asafar li ng\u0127idulhom \"tal-g\u0127ana\".", "G\u0127andu munqaru goff u b'sa\u0127\u0127tu u ju\u017cah biex ikisser l-g\u0127adam ta\u010b-\u010birasa.", "Tg\u0127id jekk jigdem lili jkissirli l-g\u0127adam?", "Inti \u0127anex, ru\u0127i.", "Qas biss g\u0127andek g\u0127adam!", "F'din l-istampa taraw li xi kuluri jisfumaw f'xulxin.", "Per e\u017cempju dahar l-g\u0127asfur jibda kannella skur u iktar 'l isfel jisfuma f'kannella \u0127amrani.", "Meta tisfumaw kulur f'ie\u0127or \u017commu l-lapes \u0127afif u tag\u0127fsuhx.", "Idea tajba li tesperimentaw fuq bi\u010b\u010ba karta \u0127alli taraw l-effett.", "\u0126e\u0127e!", "B'dal- pinzell ma\u0121iku qed nisfumah fix-xejn!", "Ibag\u0127tulna t- tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew fjuri kultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dir-rokna.", "Basta r-ritratti jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom .jpg fl-imejl il-huttafa@birdlifemalta.org", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto 16", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa.", "G\u0126ASFUR TAL-BEJT Francesco Tanti 5", "MA RAJTX \u017bEW\u0120 \u0126NIEX RO\u017bA HUX?", "Ibqa' sejjer dritt\u2026", "Il-\u0126AWWIEFA", "ispirat mill-weraq", "Minn pjanta g\u0127al kolonna Qatt rajtu kolonna b\u0127al din?", "Dad-disinn huwa tal-\u0126annewija.", "Jing\u0127ad li eluf ta' snin ilu, skultur Grieg ra qoffa fuq qabar ta' tifla \u017cg\u0127ira.", "Fil-qoffa kien hemm xi \u0121ugarelli li kienet tilg\u0127ab bihom it-tifla, u l-qoffa kienet mg\u0127ottija b'maduma biex ma jixxarrbux bix-xita.", "L-iskultur ra xi weraq tal-\u0126annewija qed jikbru mal-qoffa, u \u0121ietu idea g\u0127al disinn \u0121did ta' kolonna.", "Dad- disinn sar mag\u0127ruf b\u0127ala Stil Korintjan jew Korinz (Corinthian), u l-eqdem kolonna ta' dat- tip li nafu biha n\u0127admet f'xi 450QK.", "Ir-Rumani kienu j\u0127obbuh \u0127afna l-istil Korinz u \u017cejnu bih l-isba\u0127 tempji tag\u0127hom.", "Dan l-istil g\u0127adu jintu\u017ca sal-lum ma' xi bini, anke f'xi djar Maltin.", "Sensiela \u0121dida dwar idejat li l-bniedem ikkopja min-natura.", "Il-\u0126annewija", "Il-\u0126annewija (Bear's Breeches) hija pjanta b'weraq kbar li t\u0127obb f'postijiet bid-dell b\u0127al Wied il-Luq fil-Buskett.", "Hija pjanta 1annwali li tikber da\u017c-\u017cmien tas-sena.", "Fejn issib il-\u0126annewija s-soltu tara \u0127afna minnha jikbru \u0127dejn xulxin, u flimkien jag\u0127tu dehra friska, \u0127adra skura.", "Il-fjura tal-\u0126annewija hija kbira, u meta \u017c-\u017cerrieg\u0127a ssir, tispara 'l barra b'\u0127oss ta' frosta qed tfaqqa'!", "Tinsewx titimg\u0127uhom", "Fix-xitwa l-g\u0127asafar ma tantx isibu x'jieklu, g\u0127alhekk tajjeb li ng\u0127inuhom ftit.", "Armaw bird table fil-\u0121ardina tad-dar tag\u0127kom, u farrkulhom fuqha xi \u0127a\u0121a tajba: kejk, pastizzi, qassatat, krustini, ottini, qag\u0127aq, pudina, kollha tajbin.", "Evitaw ikel miela\u0127 jew immuffat, imma tib\u017cg\u0127ux tag\u0127tuhom ikel xa\u0127mi, l-g\u0127asafar mhux \u0127a jkollhom problemi ta' \u0127xuna g\u0127ax huma annimali attivi \u0127afna.", "Importanti li l-ikel tfarrkuhulhom \u017cg\u0127ir \u0127alli ma je\u0127lilhomx - tinsewx li l-g\u0127asafar m'g\u0127andhomx snien biex iqattg\u0127u l-ikel.", "Insomma, armaw bird table dix- xitwa u gawdu Pitirrossi, G\u0127asafar tal-Bejt, Fjammi Suwed u Buful Iswed fil-\u0121nien.", "Pjanta li tg\u0127ix sta\u0121un wie\u0127ed, imbag\u0127ad tag\u0127mel i\u017c-\u017cerrieg\u0127a u tmut.", "Jekk l-iskola qed tag\u0127mlu Dinja Wa\u0127da, forsi g\u0127amiltu bird table anke fil-\u0121nien tal-iskola.", "L-ikel farrkuhulhom \u017cg\u0127ir \u0127alli ma jifgawx fih.", "Ma kienx bajd moqli li morna vvintajna\u2026", "Veru, meta morna l-\u0127ar\u0121a L-iM\u0121ieba\u0127 ma' tal-Klabb rajnieha dil-pjanta.", "N\u0127awi Naturali", "Sensiela \u0121dida li fiha Elisabeth Conrad ddur il- G\u017cejjer Maltin u ssibilna postijiet interessanti g\u0127an-natura.", "F'din is-serje \u0121dida, se nag\u0127tu \u0127arsa lejn postijiet differenti ta' interess naturali fil-G\u017cejjer Maltin, kemm dawk mag\u0127rufin sew kif ukoll dawk li forsi nisimg\u0127u inqas bihom.", "U se nibdew bid- Dwejra t'G\u0127awdex.", "Id-Dwejra u l-in\u0127awi tal-Qawra huma postijiet im\u0127arsin bil-li\u0121i b\u0127ala Special Areas of Conservation (SAC fil-qosor).", "Dawn l-SACs jiffurmaw parti minn Natura 2000, nis\u0121a ta' iktar minn 25,000 postijiet naturali protetti mal-Ewropa kollha.", "Id-Dwejra hija importanti g\u0127al diversi ra\u0121unijiet, fost dawn", "g\u0127all-1\u0121eolo\u0121ija u l-2ekolo\u0121ija tag\u0127ha.", "\u017cmien", "ilu. \u0127afna Madwar il-wied tal- Qawra u f'xi n\u0127awi o\u0127ra, insibu wkoll postijiet fejn hemm it-tafal mikxuf.", "Il-\u0120eolo\u0121ija", "Id-Dwejra hija post tajjeb biex naraw l-eqdem saffi ta' blat tal-G\u017cejjer Maltin, ji\u0121ifieri l-qawwi ta' ta\u0127t u l-franka.", "Fil- franka tad-Dwejra nsibu diversi fossili ta' \u0127lejjaq tal-ba\u0127ar, li juru tajjeb kif dan il-blat beda jifforma ta\u0127t il-ba\u0127ar \u0127afna", "Id-Dwejra qieg\u0127da fil- punent ta' G\u0127awdex, \u0127dejn ir-ra\u0127al ta' San Lawrenz.", "Fa\u010bli tasal \u017bg\u0127ax hemm \u0127afna tabelli juruk it-triq.", "Il-3\u0121eomorfolo\u0121ija tad-Dwejra mhi xejn inqas interessanti.", "Hemm per e\u017cempju d-dolini, jkunu b\u0127al dwawar enormi maqtug\u0127in fil-blat.", "Forsi l-a\u0127jar e\u017cempju ta' dolina fid-Dwejra huwa l-Inland Sea, dawra kbira u fonda, li l-qieg\u0127 tag\u0127ha mimli bl-ilma ba\u0127ar li jid\u0127ol minn mina naturali fis-sies li tinfed minn na\u0127a g\u0127all-o\u0127ra.", "L-Inland Sea qisu bajja mag\u0127luqa.", "B\u0127al din id-dawra nsibu diversi o\u0127rajn f'dawn l-in\u0127awi, per e\u017cempju l-Bajja tad-Dwejra.", "Din il-bajja wkoll g\u0127andha forma tonda u darba kienet mag\u0127luqa u mg\u0127ottija imma s-sies ta' barra tmermer bl-ilma ba\u0127ar u llum baqa' minnu biss blata we\u0127idha fid-da\u0127la tal-bajja: il-\u0120ebla tal-\u0120eneral. (ara l-ispjega bl-istampi f'p.11) Ftit je\u017cistu postiijet fid-dinja fejn insibu dolini tant kbar u vi\u010bin ta' xulxin.", "Ja\u0127sbu li dawn id-dolini kienu darba g\u0127erien kbar, li ma\u017c-\u017cmien sfrundaw bit-tmermir tal-blat.", "It-Tieqa", "1\u0121eolo\u0121ija.", "L-istudju ta' kif l-art tifforma u minn xhiex inhi mag\u0127mula.", "2ekolo\u0121ija.", "L-istudju tal-affarijiet \u0127ajjin u kif jg\u0127ixu fl-ambjent tag\u0127hom.", "3\u0121eomorfolo\u0121ija.", "Il-forom li tie\u0127u l-art, per e\u017cempju muntanji, widien, sisien, e\u010b\u010b.", "Fid-Dwejra nsibu wkoll forom o\u0127rajn interessanti fil-blat.", "Hemm per e\u017cempju t-Tieqa, arkata naturali li wkoll iffurmat bit-tmermir mit-ta\u0127bit u r-raxx miela\u0127 tal-ba\u0127ar.", "Bi\u017c-\u017cmien, l-arkata tat-Tieqa g\u0127ad tisfronda u taqa', u tibqa' biss g\u017cira fil-ba\u0127ar, b\u0127all-\u0120ebla tal-\u0120eneral.", "L-Ekolo\u0121ija", "Bur salmastru x'inhu b\u0127alissa?", "Bur salmastru huwa art baxxa vi\u010bin il- ba\u0127ar li tkun mifqug\u0127a bl-ilma ba\u0127ar.", "L-ekolo\u0121ija tad-Dwejra hija wkoll ta' interess kbir, g\u0127ax f'dawn l-in\u0127awi nsibu diversi ambjenti differenti, inklu\u017c ix-xag\u0127ri, il- widien, g\u0127adajjar tal-ilma \u0127elu u anke bwar salmastri.", "Kull ambjent g\u0127andu l-\u0127ajja spe\u010bjali tieg\u0127u.", "Kif probabbli ffurmaw il-Bajja tad-Dwejra u l-\u0120ebla tal-\u0120eneral", "Fil-bidu kien xatt normali, b'sies mal-ba\u0127ar.", "t p n \u0121", "Xi g\u0127erien bdew jiffurmaw fis-sies.", "Sempreviva ta' Malta", "L-g\u0127erien kibru u saru g\u0127ar enormi.", "Il-wi\u010b\u010b tal-art beda jixxaqqaq.", "Fid-Dwejra jg\u0127ixu wkoll xi pjanti 4endemi\u010bi, fosthom ix-Xebb, il- Bjanka tal-Irdum, is-Sempreviva ta' Malta, i\u017c-\u017bigland t'G\u0127awdex, il-\u0120i\u017ci ta' Malta u l-Limonju ta' Malta.", "Fuq il-\u0120ebla tal-\u0120eneral l-G\u0127erq Sinjur, pjanta jikber 5parassita b'dehra stramba, li g\u0127alkemm mhix endemika, xorta rarissma.", "Hemm ukoll annimali endemi\u010bi, b\u0127all-Psewdoskorpjun \u0126adrani, u fuq il-\u0120ebla tal-\u0120eneral tg\u0127ix 6sottospe\u010bi ta' Malta li tg\u0127ix biss fuq din il-blata.", "Ma jonqosx ukoll li fl-in\u0127awi tad- Dwejra jbejtu diversi g\u0127asafar, fosthom il-Garnija, i\u010b-\u010aiefa, il-Bilbla, il-Merill, il-Bufula tal- iMrew\u0127a u d-Durrajsa.", "Tmur meta' tmur, id-Dwejra", "Il-problemi", "G\u0127aliex", "Sentejn ilu kumpanija tal-films li kienet qed tiffilmja fid-Dwejra ksiet il-blat b'xi ramel bla ma pprote\u0121iet l-art sew.", "Nisperaw li ma saritx \u0127sara kbira.", "Id-Dwejra g\u0127a\u017clet biex tiffilmja?", "Min\u0127abba l-veduti.", "Id-Dwejra j\u017curuha eluf ta' nies kull sena.", "Il-ba\u0127ar, il-veduti, in- natura, l-istorja, il-\u0121eolo\u0121ija, dawn kollha ji\u0121bdu lejhom in-nies.", "U fejn imorru gzuz ta' nies dejjem jinqalg\u0127u problemi g\u0127all-ambjent: ipparkjar fuq il-blat, skart, qtug\u0127 u tg\u0127affi\u0121 ta' fjuri, serq ta' fossili.", "Xi nassaba kull sena ja\u0127arqu l-pjanti tax-xag\u0127ri biex jarmaw ix-xbieki.", "Biex ma nsemmux ukoll xi kmamar illegali fix-xatt tal-Inland Sea, u l-barrieri koroh fil-qrib (fir- ritratt p. 10 jidhru sitta!).", "G\u0127erq Sinjur", "dejjem hemm x'tara!", "Fl-a\u0127\u0127ar is-saqaf tal-g\u0127ar sfronda.", "Gremxula tal-\u0120ebla", "I\u017c-\u017cew\u0121 \u0127nejjiet tad-da\u0127la sfrundaw ukoll.", "Il-Bajja u l-\u0120ebla kif inhuma llum.", "li nib\u017cg\u0127u g\u0127aliha.", "4endemi\u010bi.", "Pjanta jew annimal li ssibhom f'post, pajji\u017c jew re\u0121jun wie\u0127ed biss.", "Pjanta jew annimal li jg\u0127ix minn fuq spe\u010bi o\u0127ra.", "6sottospe\u010bi.", "Razez li jkunu jixxieb\u0127u u ji\u0121u minn xulxin, ilkoll tal-istess spe\u010bi."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-108-Feb-2012.pdf"}
{"text": ["\u0126bieb \u0126uttaf,", "Wara xitwa ftit iktar kies\u0127a mis-soltu, re\u0121g\u0127et mag\u0127na r-rebbieg\u0127a.", "\u0126afna berdwo\u010bers jistennew bil-\u0127erqa dan l-ista\u0121un, g\u0127ax fir-rebbieg\u0127a ti\u0121i l-passa tal-g\u0127asafar.", "Miljuni ta' g\u0127asafar jitilqu mill-Afrika u jtiru lejn l-Ewropa biex ibejtu.", "U \u0127afna jieqfu Malta biex jistrie\u0127u ftit.", "Imma b'xorti \u0127a\u017cina, anke \u0127afna ka\u010b\u010baturi jibdew ilestu s-snieter biex", "kif l-g\u0127asafar jaslu jibdew joqtluhom.", "X'\u0127asra dik!", "Fir-rebbieg\u0127a l-g\u0127asafar suppost in\u0127alluhom bi kwiethom \u0127alli jmorru jrabbu familji \u0121odda, g\u0127ax b'hekk biss l-g\u0127asafar jistg\u0127u jibqg\u0127u numeru\u017ci.", "Imma hawn min ma jimpurtahx, l-aqwa li joqtol.", "Trid tkun veru tuba bl- g\u0127eruq biex dil-\u0127a\u0121a ma tifhimhiex.", "Il-BirdLife ilha s-snin ti\u0121\u0121ieled biex tispi\u010b\u010ba l-ka\u010b\u010ba fir-rebbieg\u0127a.", "Biex i\u017c\u017cid mal-problema, \u0127afna ka\u010b\u010baturi jiksru l-li\u0121i u joqtlu g\u0127asafar protetti, b\u0127al irsieset, bg\u0127adan, daqquq u anke \u0127uttaf.", "G\u0127alhekk fir-rebbieg\u0127a l-BirdLife qed ikollha gruppi ta' nies iduru kuljum fil-kampanja.", "Dawn jirrappurtaw lill-pulizija kull meta jaraw ka\u010b\u010batur jispara fuq g\u0127asafar protetti jew jikka\u010b\u010bja f'\u0127inijiet jew f'postijiet fejn mhux suppost.", "Jien niddejjaq meta nara kemm g\u0127ad baqa' Maltin li ma jirrispettawx l-annimali.", "Imma mbag\u0127ad niftakar fil-mijiet ta' membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 fi Klabb \u0126uttaf, u ner\u0121a' nag\u0127mel il-qalb!", "Victor Falzon L-Editur", "il-kuntatt", "Demm il-Madonna hija pjanta tax-xag\u0127ri li tikber f'g\u0127enieqed \u0127omor \u010batti fl-art fuq blat mikxuf, qisha g\u0127adira demm!", "Hija fjura tar-rebbieg\u0127a.", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'hemm \u0121did?", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Mixja Mixjun Attivit\u00e0 Intervista ma' fjura Pa\u0121ni POSTER Nru 4 X'tella' l-ba\u0127ar!", "Avvi\u017ci N\u0127awi Naturali", "il-kumitat", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "mal-fa\u010b\u010bata", "L-Agrett Isfar (Squacco Heron) huwa mir-razza tal- irsieset.", "Narawh l-iktar fi \u017cmien il-passa, u j\u0127obb postijiet bl-ilma, b\u0127al xtut u g\u0127adajjar.", "B\u0127all-irsieset u l-agretti kollha, l-Agrett Isfar huwa protett.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "\u00a9BirdLife Malta, April 2012 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "G\u0127andhom g\u0127alina, ras!", "\u0127", "iji", "Iwa \u0127ijjos.", "Mhux \u0127a jieqfu qabel jeqirduna minn wi\u010b\u010b id-dinja.", "11,000 Gamiema u 5000 Summiena!", "Dan huwa t-total ta' gamiem u summien li l-ka\u010b\u010baturi jistg\u0127u joqtlu dir-rebbieg\u0127a.", "G\u0127ax g\u0127al darb'o\u0127ra nfeta\u0127 l-ista\u0121un tar-rebbieg\u0127a biex jisparaw.", "U g\u0127aliex?", "Tg\u0127id g\u0127ax il-ka\u010b\u010baturi qed imutu bil-\u0121u\u0127 u g\u0127andhom b\u017conn jieklu?", "U ejja!", "Tg\u0127ix g\u0127ax il-gamiem u s-summien \u017cdiedu wisq?", "Le, anzi qed jonqsu.", "Mela g\u0127aliex?", "Il-verit\u00e0 hi li m'hemmx ra\u0121uni sura.", "Kontra kull ra\u0121uni, din ir-rebbieg\u0127a eluf ta' Gamiem u s-Summien ser jer\u0121g\u0127u jinqatlu hekk, g\u0127all-gost.", "U min jaf kemm mag\u0127hom g\u0127asafar o\u0127rajn li mhux suppost jinqatlu.", "L-ista\u0121un \u0127a jkun miftu\u0127 16-il \u0121urnata (12 sa 30 April 2012, \u0127lief il-\u0126dud).", "Ji\u0121ifieri sa", "ma jaslilkom dal-maga\u017cin l-ista\u0121un ikun g\u0127alaq jew wasal biex jag\u0127laq.", "Jekk taraw min jikser il-li\u0121i tal- ka\u010b\u010ba u l-insib, \u010bemplu lill-pulizija (ALE 22942161/2/3 jew 21224001).", "DEJJEM \u0127allu f'idejn min hu kbir biex i\u010bempel.", "\u017bidna g\u0127asfur \u0121did", "Dan hu l-istess g\u0127asfur li raw fuq Kemmuna.", "\u0126arsu sew u tarawlu \u010b-\u010burkett fuq siequ l-leminijia.", "Ftit \u0121ranet ilu \u017cidna g\u0127asfur \u0121did mal- lista tal-g\u0127asafar li dehru Malta.", "Dan huwa \u017c-\u017ban\u017carell tal-Atlas Ficedula speculigera, li bl-Ingli\u017c jg\u0127idulu Atlas Flycatcher.", "Dan l-g\u0127asfur rawh xi 1ringers tal-BirdLife", "fuq Kemmuna fil-15 April 2012.", "Dakinhar ir-ringers mhux talli rawh, imma qabduh u rringjawh (ara l-kaxxa l-\u0127adra).", "Wara li telquh, komplew jarawh g\u0127al xi tliet ijiem o\u0127ra, imbag\u0127ad sparixxa biex ikompli l-passa tieg\u0127u.", "I\u017c-\u017ban\u017carell tal-Atlas jixba\u0127 \u0127afna li\u017c- \u017ban\u017carell Iswed (Pied Flycatcher), li huwa komuni fir-rebbieg\u0127a.", "Dan ikollu inqas abjad fuq il-\u0121wiena\u0127.", "\u017ban\u017carell tal-Atlas (ra\u0121el)", "F'Il-\u0126uttafa li jmiss \u0127a jkun hemm iktar fuq ir-ringing.", "G\u0127ax qalli l-Editur.", "Il-bird ringing huwa studju tal-g\u0127asafar li jsir biex nitg\u0127allmu iktar dwarhom, spe\u010bjalment fuq il-passa tag\u0127hom.", "Fir-ringing, l-g\u0127asafar jinqabdu f'xibka spe\u010bjali.", "B'galbu kbir, ir-ringer jo\u0127ro\u0121 l-g\u0127asfur mix- xibka, jag\u0127millu \u010burkett \u017cg\u0127ir tal-aluminju ma' siequ, jie\u0127u xi noti u kejl, u jer\u0121a' jitilqu fil-pront.", "Fuq da\u010b-\u010burkett ikun hemm indirizz u numru spe\u010bjali.", "Jekk dak l-g\u0127asfur ipassi u jer\u0121a' jaqbdu ringer f'pajji\u017c ie\u0127or, mi\u010b-\u010burkett ir-ringer isir jaf minn fejn ikun \u0121ie dak l-g\u0127asfur.", "1ringer (bird ringer) = espert tal-g\u0127asafar li g\u0127andu l-li\u010benzja biex jistudja l-g\u0127asafar permezz tar-ringing.", "Aqra iktar fil-kaxxa l-\u0127adra t'hawn fuq.", "Dawn l-a\u0127barijiet tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da) Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel minn BirdLife Malta u Bank of Valletta, bl-g\u0127ajnuna tal-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Fil-Kavango Zambezi jg\u0127ixu mat-300,000 iljunfant.", "L-iljunfanti spiss jivvja\u0121\u0121aw, u issa \u0127a jkunu jistg\u0127u.", "L-Angola,", "il-Botswana, in- Namibja, i\u017c-\u017bambja u \u017c-\u017bimbabwe g\u0127adhom kemm ftehemu bejniethom biex jiffurmaw il-Kavango Zambezi Trans- frontier Conservation Area (jew KaZa TFCA).", "Isem twil, imma bir-ra\u0121un, g\u0127ax din se tkun l-ikbar bi\u010b\u010ba conservation area tad-dinja: medda ta' 440,000km2, ji\u0121ifieri ikbar", "\u0126e\u0127, mela ikbar minn Malta!", "mill-Italja, l-iSvizzera u l-Awstrija flimkien!", "F'din il-medda art enormi di\u0121\u00e0 je\u017cistu 37 parks u riservi naturali, imma s'issa dawn kienu maqtug\u0127in g\u0127alihom.", "Issa dal-pro\u0121ett \u0127a jg\u0127aqqadhom flimkien, u dil-\u0127a\u0121a g\u0127andha tg\u0127in immens lin-natura, g\u0127ax b'hekk annimali b\u0127all- iljunfanti jkunu jistg\u0127u jaqsmu u jpassu minn post g\u0127al ie\u0127or b'inqas tfixkil.", "Minbarra iljunfanti, jg\u0127ixu wkoll \u0127ippopotami, \u0121iraffi, antilopi, \u017cebri, xadini, iljuni, \u010bita, kukkudrilli, leopardi\u2026 insomma l-lista ma", "tispi\u010b\u010ba qatt.", "U mijiet u mijiet ta' spe\u010bi ta' g\u0127asafar.", "G\u0127aliex din il- \u0127ajja kollha?", "G\u0127ax minbarra li hija art kbira \u0127afna, fiha hemm \u0127afna ambjenti differenti, fosthom foresti, savanna, xmajjar, g\u0127adajjar, u bwar enormi.", "l-art jg\u0127ixu wkoll \u0127afna nies.", "G\u0127alhekk hemm b\u017conn li l-post jitmexxa sew \u0127alli n-nies jg\u0127ixu komdi imma bla ma jfaqqru l-ambjent naturali.", "Per e\u017cempju, il- ka\u010b\u010ba g\u0127all-annimali \u0127a tibqa' ssir, imma fejn s'issa kienet bl-addo\u010b\u010b,", "\u017bimbabwe", "Nispera jikkontrollawha sew.", "issa \u0127a tkun ikkontrollata a\u0127jar \u0127alli l-annimali ma jinqerdux.", "A\u0127na nawguraw su\u010b\u010bess", "lill-pro\u0121ett Kavango Zambezi, u li bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u annimali u pjanti li kienu sparixxaw minn xi n\u0127awi jer\u0121g\u0127u jitfa\u010b\u010baw.", "Jekk tridu taqraw iktar fuq dal-pro\u0121ett morru fil-websajt www.kavangozambezi.org", "Fih il-\u0127ob\u017c!", "Basta l-President tal-World Wildlife Fund ta' Spanja, \u0127ej!", "Ma nafx jien.", "Hawn qed naqra li r-Re ta' Spanja g\u0127adu kemm mar il-Botswana jikka\u010b\u010bja l-iljunfanti.", "X'hemm \u0121did?", "Kienu ilhom jarawh dan l-annimal fl-artijiet tal-Afrika tal-Fuq, imma dejjem \u0127asbuh spe\u010bi ta' xakall.", "Issa bis-sa\u0127\u0127a tad-1DNA, ix-xjenzati huma \u010berti li dan mhu xakall xejn imma lupu.", "Mhux biss, imma huwa differenti bi\u017c\u017cejjed minn spe\u010bi o\u0127rajn ta' lpup biex tawh isem separat.", "1DNA = kimika li tinsab fi\u010b-\u010belluli ta' kull \u0127a\u0121a \u0127ajja.", "Mid-DNA ix-xjenzati jkunu jafu kemm annimali jew pjanti jkunu differenti minn xulxin, jew kemm ji\u0121u minn xulxin.", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "Ta\u017c-\u017bebbu\u0121 Hawfinch", "Dan hu l-ikbar fost il-grupp ta' g\u0127asafar imsej\u0127a 'tal- g\u0127ana' li naraw f'pajji\u017cna fi \u017cmien il-passa.", "Jidher f'numri \u017cg\u0127ar, g\u0127alkemm f'xi snin jaslu ammonti ikbar mis-soltu.", "Mhux g\u0127asfur kbir, imma jag\u0127ti dehra ta' g\u0127asfur b'sa\u0127\u0127tu, spe\u010bjalment min\u0127abba dak il-munqar kbir.", "Munqar dan l-g\u0127asfur g\u0127andu forza kbira, hekk li kapa\u010bi jkisser anke l-g\u0127adma ta\u010b-\u010birasa u \u017crierag\u0127 ibsin, li \u0121eneralment huma skartati minn g\u0127asafar o\u0127ra.", "Ta\u017c-\u017bebbu\u0121 huwa g\u0127asfur pjuttost imgerrex.", "F'Malta l-iktar li g\u0127andek \u010bans tarah hu waqt li jtir, jew f'postijiet imsa\u0121\u0121ra, spe\u010bjalment fil-\u0127arifa.", "Minkejja li l-g\u0127anja tieg\u0127u hija fqira meta mqabbla ma' dik tal-g\u0127asafar tal-g\u0127ana l-o\u0127rajn, xorta kien imfittex ferm min-nassaba.", "Illum, b\u0127all-g\u0127asafar tal-g\u0127ana kollha, Ta\u017c- \u017bebbu\u0121 huwa protett u ma jistax jinqabad.", "Fl-Ewropa jidher li qieg\u0127ed jonqos, u d-drawwa kerha f'xi pajji\u017ci, l-aktar fl-Italja ta' fuq, li jisparaw fuqu xejn mhi tg\u0127in is-sitwazzjoni.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Kul\u0127add lest g\u0127all-mixi!", "B'kollox konna xi 170 ru\u0127.", "Imexxu fuq quddiem, il-Leaders Ray Bonnici u Sivie Cauchi.", "tat-18 Marzu 2012 kienet su\u010b\u010bess.", "Konna grupp sabi\u0127, it-temp \u0127are\u0121 bellezza u mxejna 10.5km mir-Rabat sax-Xemxija.", "B\u0127as-soltu, il-membri g\u0127amlu xi \u0121bir ta' fondi biex nu\u017cawhom fi pro\u0121ett ta' BirdLife.", "Dis-sena n\u0121abru \u20ac1000 e\u017catt, bl-ikbar \u0121abra (\u20ac72) minn Daniela Mizzi.", "B'dawn il-flus se nixtru kameras biex nosservaw u nistudjaw il-bejtiet tal-g\u0127asafar.", "Grazzi lil kull min \u0121abar; lill-iskejjel primarji tal-Gudja, Mosta B u Teresa Nuzzo li attendew; lill-\u0127afna Leaders li mexxew u g\u0127enu fl-attivit\u00e0; u lil Gejxa Garage tas- servizz e\u010b\u010bellenti ta' trasport.", "61 Membri, \u0127bieb u studenti li \u0121abru g\u0127all-Mixja", "Kul\u0127add jittimbra l-bejtiet!", "Is-sena l-o\u0127ra g\u0127amilna \u0127ar\u0121a g\u0127ar-riserva tal-G\u0127adira u l-kampanja ta' madwarha.", "Intg\u0127o\u0121bot sew mill- membri li \u0121ew u g\u0127alhekk dis-sena \u0127a nirrepetuha!", "L-G\u0127adira hija wa\u0127da mill-ftit postijiet f'Malta fejn hemm g\u0127adira kbira bl-ilma s-sena kollha.", "Dan huwa tajjeb \u0127afna g\u0127an-natura g\u0127ax kif dejjem ng\u0127idu: \"Fejn hemm l-ilma hemm il-\u0127ajja!\"", "Kull sena l-G\u0127adira jidhru biss biss iktar minn 140 spe\u010bi ta' g\u0127asafar.", "U\u0127ud narawhom kull sena, o\u0127rajn rari; u\u0127ud jg\u0127ixu hemm is-sena kollha, o\u0127rajn i\u017curuna fi sta\u0121uni differenti.", "B\u0127alissa jitfa\u010b\u010baw l-g\u0127asafar tal-passa tar-rebbieg\u0127a, u a\u0127na \u0127a mmorru s'hemm biex naraw x'ninzertaw.", "Ma tafx kif jitfa\u010b\u010ba xi g\u0127asfur mhux tas-soltu!", "Per e\u017cempju ftit \u0121ranet ilu ni\u017clu \u017cew\u0121 xifiet il-\u0121miel tag\u0127hom.", "wkoll fuq barra tar-riserva \u0127alli ngawdu ftit in-natura sabi\u0127a tax-xag\u0127ri.", "Insomma, nisperaw li narawkom.", "Munqar ix- xifa jkun milwi 'l fuq.", "Ara Ma, jien xifa!", "Int xifajk, mhux xifa!", "data il-\u0126add 6 Mejju 2012 niltaqg\u0127u L-G\u0127adira, \u0127dejn l-g\u0127assa \u0127in 9am nispi\u010b\u010baw xi 11am \u0121ibu tromba (jekk g\u0127andkom) mer\u0127ba *membri tal-Klabb u l-familja", "Dakinhar \u0127a nqassmu l-istiker I \u2665 Klabb \u0126uttaf li jmiss, ji\u0121ifieri n-numru 4.", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "Intervista ma' Fjura", "L-Orkida Tfu\u0127", "X'jismek?", "Jisimni Orkida Tfu\u0127.", "G\u0127aliex jismek hekk?", "\u0126eqq, na\u0127seb g\u0127ax infu\u0127 hux!", "Imma hawn \u0127afna fjuri jfu\u0127u!", "Iva, imma mill-orkidi Maltin, jien biss infu\u0127.", "L-o\u0127rajn bla ri\u0127a.", "U inti fejn tikber?", "Jien ix-xag\u0127ri n\u0127obb.", "Inti fjura komuni jew rari?", "Ma ssibnix kullimkien, imma f'xi xag\u0127riet naf inkun f'numru sabi\u0127.", "Tfittex sewwa g\u0127aliex?", "\u0126eqq daqs kemm jien qasira!", "Jekk ma t\u0127arisx sew ma taranix.", "Fir-ritratt tidher kbira\u2026 U x'ee!", "Dak g\u0127ax min \u0127adli r-ritratt xkaxxa wi\u010b\u010bu fl-art!", "F'liema \u017cmien tikber?", "Fir-rebbieg\u0127a, imma kif tibda x-xemx sew malajr ninxef.", "G\u0127andek xi problemi?", "Xi nassaba jbexxu jew ja\u0127arqu x-xag\u0127ri biex jifirxu x-xbiek.", "U kull fjura li tkun hemm \u010baw\u010baw!", "Grazzi tal-\u0127in tieg\u0127ek.", "Xejn ru\u0127i, tkun 'l hawn g\u0127addi.", "Il-\u0126uttafa 109 \u2022 April 2012", "G\u0127andek xi \u0127ar\u0121iet ta' Il-\u0126uttafa neqsin?", "Iktbilna u naraw naqdukx.", "\u0126afna back issues ilhom li spi\u010b\u010baw, imma ma tafx kif forsi nsibu dak li trid.", "Kull back issue tiswa \u20ac2 (bil-posta b'kollox).", "Dis-sena l-BirdLife g\u0127alqet 50 sena u biex infakkru dan \u0127ri\u0121na magg spe\u010bjali.", "Kif taraw mir-ritratt, dan fih l-arma tal-BirdLife u l-logo spe\u010bjali tal-anniversarju.", "Trid wie\u0127ed b\u0127ala tifkira?", "Mela ordna jew ixtri wie\u0127ed qabel jispi\u010b\u010baw.", "Il-magg jiswa \u20ac5 u ssibu ming\u0127and il-BirdLife (tel 21347644/5) jew mir-riservi tal-G\u0127adira u Is-Simar.", "Poster Nru 4 Il-\u0126uttafa", "L-Isfar (Yellow Wagtail) huwa g\u0127asfur komuni li narawh fil-pases tar-rebbieg\u0127a u tal-\u0127arifa.", "Ritratt ta' Ian Balzan", "G\u0127andkom fejn tmorru l-\u0126add li \u0121ej?", "Jekk le, aqb\u017cu qab\u017ca sar-riservi naturali ta'\u2026", "Il-\u0126uttafa 109 \u2022 April 2012", "L-G\u0127adira", "B\u0127alissa fl-G\u0127adira u f'Is-Simar jitfa\u010b\u010baw l-g\u0127asafar tal-passa, b\u0127all-Agrett Abjad, ir-Russett Gri\u017c, it-Tajra Safra, l-Isfar, il-Bag\u0127dan A\u0127mar, forsi xi Gamiema jew Daqquqa Ka\u0127la.", "Ma tag\u0127rfux l-g\u0127asafar?", "Mhix problema, g\u0127ax fir-riservi naturali ssibu nies tal-BirdLife biex idawrukom u jispjegawlkom.", "Bla \u0127las!", "Sibtijiet u \u0126dud mill-10am sa 4pm (sa 31 Mejju) kollu tag\u0127kom.", "Il-\u0126uttafa 109 \u2022 April 2012", "X'tella' l-ba\u0127ar!", "Ix-xitwa li g\u0127addiet g\u0127amel ftit maltemp sew, u darba minnhom kellna grigalata li tellg\u0127et forza kwa\u017ci ta' uragan.", "Peress li \u0127afna portijiet u bajjiet f'Maltin qeg\u0127din fa\u010b\u010bata tal-grigal (northeast), meta ja\u0127kem ri\u0127 u ba\u0127ar minn dik in-na\u0127a spiss jag\u0127mel \u0127sarat.", "Il-mew\u0121 u l-kurrent qawwi jag\u0127mlu \u0127erba anke mill-qieg\u0127 tal-ba\u0127ar, u wara xi grigalata jkun interessanti tmur mixja max-xatt \u0127alli tara x'ikun tella' l-mew\u0121!", "Dawn ir-ritratti juru xi affarijiet li tella' l-ba\u0127ar fuq ir-ramla tal-Bajja tal- Mellie\u0127a wara l-grigalata ta' ftit \u0121img\u0127at ilu.", "L-iskeletru delikat ta' Rizza.", "Dan jg\u0127idulu test.", "Il-\u0127a\u0121a tonda hija Ballun tal-Ba\u0127ar, tip ta' alga, u l-\u0127afna ta\u0127bil qisu spag u xbiek huma frieg\u0127i u fdalijiet ta\u010b-\u010aimodo\u010bja, pjanta tal-ba\u0127ar.", "Dawn il-blalen jiffurmaw meta fdalijiet jit\u0127alltu mar-ramel u tal-Posidonja jirrumblaw fil-qieg\u0127 bi\u010b-\u010baqliq tal-mew\u0121.", "Qxur ta' Ko\u010b\u010bla tal-G\u0127onq.", "G\u0127adma ta' Si\u010b\u010ba.", "Proprja mhi g\u0127adma xejn imma b\u0127al qarqu\u010ba fil-\u0121isem tas-Si\u010b\u010ba li jg\u0127inha fl-g\u0127awm.", "Qxur ta' arzell u ta' Bekkum (bebbuxu tal-ba\u0127ar).", "L-iskeletru ta' tip ta' rizzi li flok xewk ikollhom b\u0127al kisja suf.", "Dawn ir-rizzi jg\u0127ixu midfunin fir-ramel.", "Ritratti kollha ta' Joseph Vella, \u0127lief tal-mew\u0121 i\u0127abbat (Aron Tanti) u tal-g\u0127adma ta' Si\u010b\u010ba (Victor Falzon).", "Grazzi lill-esperti Edwin Lanfranco u Michael Gatt talli g\u0127arfulna xi spe\u010bi.", "L-isem xjentifiku ta' dan l-annimal huwa Echinocardium cordatum.", "Bil-Malta m'g\u0127andux isem.", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa.", "Peprin A\u0127mar Red Poppy", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew fjuri kultivati) u a\u0127na n\u0121ibuhomlkom f'dil- pa\u0121na, basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom bil-POSTA* lil Klabb \u0126uttaf BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 jew bl-IMEJL (jpg, pdf, tif) lil il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuhulkom lura.", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (16)", "Blon\u0121un Sekond Francesco Tanti (5)", "\u0126i\u0127\u0127i \u0127a\u0127\u0127ajj \u0127a\u0127a\u0127i\u0127i\u0127i\u0127i", "Issa jag\u0127mlilkom \u0127a\u0127aj la jaqbadkom!", "Ideat li l-bniedem ikkopja min-natura", "Darba, xi 80 sena ilu, wie\u0127ed Svizzeru jismu", "Georges de Mestral \u0127a l-kelb tieg\u0127u mixja fil-kampanja.", "Meta mar lura d-dar, innota li mwa\u0127\u0127lin mas-suf tal-kelb kien hemm \u0127afna qishom blalen \u017cg\u0127ar.", "Qabad wie\u0127ed minn dawn u nduna li kienet \u017cerrieg\u0127a tal-burdock, li hija tip ta' xewka.", "Qabditu l-kur\u017cit\u00e0 biex ikun jaf kif din kienet we\u0127let mal- kelb.", "E\u017caminaha ta\u0127t mikroskopju u sab li kellha \u0127afna gan\u010bijiet irqaq.", "Dawn il-gan\u010bijiet qeg\u0127din apposta biex je\u0127lu mas-suf ta' annimali li j\u0127okku mal-pjanta, u b'hekk il-pjanta xxerred i\u017c-\u017cerrieg\u0127a tag\u0127ha.", "De Mestral baqa' ja\u0127seb fuq dil-\u0127a\u0121a u peress li kien", "inventur, \u0121ietu l-idea li jo\u0127loq materjal li na\u0127a jkollu gan\u010bijiet irqaq u na\u0127a o\u0127ra jkollha materjal sufi, u b'hekk twieled\u2026 il-Velcro!", "Illum il-Velcro jintu\u017ca f'\u0127afna affarijiet, spe\u010bjalment fi", "\u0127wejje\u0121, \u017craben, basktijiet, \u0127rieqi u mitt \u0127a\u0121'o\u0127ra.", "G\u0127oddu kemm g\u0127andkom affarijiet id-dar li jing\u0127alqu bil-velcro.", "\u0126e\u0127e, \u0121ejt qisni bebbuxu!", "Ju\u017cawh anke fl-ilbies tal-astronawti.", "G\u0127ax komdu iktar minn buttuni, lazzijiet u \u017cippijiet.", "Insomma, idea brillanti o\u0127ra li tathielna", "F'Malta ma tikbirx il-burdock, imma g\u0127andna pjanti li ju\u017caw l-istess trikk biex ixerrdu \u017c-\u017cerrieg\u0127a.", "Fost dawn hemm diversi tipi ta' nefel (medicks).", "Dawn jag\u0127mlu m\u017ciewet tondi jew qishom romblu u kollha gan\u010bijiet.", "\u017bgur qabdulkom mal- kalzetti xi darba!", "Kif jidher il-velcro ta\u0127t il-mikroskopju.", "Jekk g\u0127andkom bird table, issa tistg\u0127u tieqfu tqieg\u0127du l-ikel fuqha.", "La da\u0127let ir-rebbieg\u0127a, il-kampanja issa re\u0121g\u0127et mimlija insetti u l-g\u0127asafar g\u0127andhom bi\u017c\u017cejjed x'jieklu.", "Barra minh hekk, lill- flieles tag\u0127hom a\u0127jar jitimg\u0127uhom ikel naturali b\u0127al xg\u0127at u \u0127anfus milli kejk u frak tal-pastizzi!", "Biex titg\u0127allmu fuq ix-xog\u0127ol tal-BirdLife \u017curu l-websajt www.birdlifemalta.org", "Websajt Biex titg\u0127allmu fuq l-g\u0127asafar ta' Malta u postijiet tajbin fejn tarahom \u017curu www.birdinginmalta.com", "Happy Birthday \u0126uttafa!!!", "B'din il-\u0127ar\u0121a, il- maga\u017cin g\u0127a\u017ci\u017c tag\u0127na jag\u0127laq 18-il sena.", "\u0126e\u0127e, tista' tibda ssuq mela!", "Kompetizzjoni Poster Ir-rebbie\u0127 tal- Kompetizzjoni Poster kien Dario Ellul minn Marsascala, li qata' li l-g\u0127asfur ta' Poster 4 kien Isfar.", "Ftit ie\u0127or Dario jir\u010bievi pin badge \u0127elwa ta' g\u0127asfur.", "20699595 \u010aemplu fuq dan-numru jekk taraw xi bini jew \u017cvilupp kontra l-li\u0121i.", "N\u0127awi Naturali", "Elisabeth Conrad iddur il-G\u017cejjer Maltin u ssibilna postijiet interessanti g\u0127an-natura.", "Wied il-G\u0127asel", "Did-darba se nag\u0127tu \u0127arsa lejn grupp ta' widien li f'xi partijiet g\u0127adhom naturali mhux \u0127a\u017cin.", "Dawn il-postijiet huma importanti mhux biss b\u0127ala \u0127abitat naturali, imma wkoll b\u0127ala postijiet sbie\u0127 fejn wie\u0127ed jista' jmur passi\u0121\u0121ati biex igawdi n-natura.", "Mhux wie\u0127ed imma sett Dan l-artiklu jismu Wied il-G\u0127asel, imma Wied il-G\u0127asel huwa biss wie\u0127ed minn sett ta' widien li jmissu ma' xulxin.", "Dawn il-widien bejniethom jaqsmu medda sew ta'", "Is-sistema tibda \u0127dejn \u0126ad-Dingli b'Wied Liemu, u b'Wied il-Busbie\u017c, Wied l-G\u0127emieri u Wied G\u0127omor \u0127dejn ir-Rabat.", "Dawn jing\u0127aqdu f'Wied il-Fiddien, li mbag\u0127ad isir Wied il-Qlejg\u0127a, li mag\u0127ruf l-iktar g\u0127all-area ta' Chadwick Lakes.", "Wied il-Qlejg\u0127a jserrep bi\u010b\u010ba \u0121mielha u jsir Wied l-Isperanza fid-da\u0127la tal-Mosta; dan imbag\u0127ad isir mag\u0127ruf b\u0127ala Wied il-G\u0127asel, fejn isir iktar wiesa'.", "Wara li j\u0127alli l-Mosta, Wied il-G\u0127asel jing\u0127aqad ma' Wied G\u0127ajn Ri\u0127ana li jkun \u0121ej min-na\u0127a tal-Bidnija, u dawn jispi\u010b\u010baw fl-art \u010batta ta' \u0127dejn Burmarrad.", "Imbag\u0127ad jing\u0127aqad mag\u0127hom Wied Qannotta, u fl-a\u0127\u0127ar ji\u017cbukkaw fil-ba\u0127ar fis-Salini.", "Mill-bidu ta' Wied Liemu (A) sal-fet\u0127a tas-Salina (B) hemm tul ta' iktar minn 13km.", "Naf g\u0127ax imxejtha kollha!", "Jien ti\u017cloq u tiskiddja rajtek!", "Wied l-G\u0127emieri", "Wied G\u0127omor", "X'imkien hawn qeg\u0127din i\u010b-\u010aek\u010bek Lejs.", "Na\u0127seb mo\u0127\u0127ok i\u010bek\u010bek!", "Wied il-Qlejg\u0127a", "Wied G\u0127ajn Ri\u0127ana", "Wied il-Busbie\u017c", "Wied il- Fiddien", "Wied il- G\u0127asel", "Ilhom xaba' \u017cmien", "Fel\u010bi tal-\u0126itan tas-Sejjie\u0127 Rusty-back Fern", "Dawn il-widien x'aktarx li ffurmaw \u017cmien twil ilu, meta l-klima ta' Malta kienet ferm differenti minn tal-lum, u meta kienet tag\u0127mel \u0127afna iktar xita.", "Dan nafuh g\u0127aliex ma jistax ikun li widien fondi b\u0127al Wied l-Isperanza u Wied il-G\u0127asel jit\u0127affru bl-ammont \u017cg\u0127ir ta' xita li tag\u0127mel f'Malta llum-il \u0121urnata.", "Fil-fatt, illum dawn il-widien ma j\u017commux ilma matul is-sena kollha, imma fix-xhur tax-xitwa biss.", "Sinjuri fin-natura", "F'partijiet insibu MAKKJA, b'si\u0121ar b\u0127al \u0126arrub u G\u0127arg\u0127ar, arbuxxelli u pjanti mdaqqsin, b\u0127at-Teng\u0127ud tas-Si\u0121ra, is-Salvja tal-Madonna, il-\u0126annewija u l-Garni, kif ukoll pjanti li jixxebilku, b\u0127al-Liedna.", "F'partijiet o\u0127ra jiddomina x-XAG\u0126RI, bi spe\u010bi b\u0127as-Sag\u0127tar u l-Erika.", "Fost pjanti rari li nsibu hawnhekk hemm il-Putorja, il-Fel\u010bi tal- \u0126itan tas-Sejjie\u0127, l-G\u0127ansar Ik\u0127al u l-Orkida Piramidali ta' Malta.", "Fix-xitwa, f'dawn il-widien jifforma ambjent rari f'Malta: G\u0126ADAJJAR u NIXXIG\u0126AT TA' ILMA \u0126ELU.", "F'dan l-ilma jg\u0127ixu flora u fawna spe\u010bjali li wkoll mhumiex komuni, fosthom il-Gamblu tal-G\u0127adajjar u l-Gamblu tal-Elmu.", "Insibu wkoll insetti interessanti, inklu\u017c spe\u010bi mag\u0127rufin biss minn dawn il-widien, jew minn ftit postijiet o\u0127ra fil-G\u017cejjer Maltin.", "\u0126afna g\u0127asafar ukoll i\u0127obbu l-widien g\u0127ax joffrulhom kenn (blat, si\u0121ar, arbuxxelli, e\u010b\u010b.) u ikel (frott, insetti, e\u010b\u010b.).", "Fost dawn insibu l-Bufula tal-G\u0127ollieq u r-Ro\u017cinjol fil-qieg\u0127 tal- wied, il-Kuda u l-Bufula \u0126amra fix-xag\u0127ri u l-makkja, iz- Zakak tad-Dell \u0127dejn in-nixxig\u0127at, u anke xi Gallozz Iswed fejn jin\u0121abar l-ilma.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar snin probabbli bejjet ukoll ir-Rundun fl-in\u0127awi tal-pont ta' Wied il-G\u0127asel.", "Dejjem fil-periklu", "G\u0127ansar Ik\u0127al Sicilian Squill", "Matul is-snin di\u0121\u00e0 ntilfu diversi spe\u010bi minn dawn il-widien; anke widien s\u0127a\u0127 sparixxaw, b\u0127al Wied Filep li nqered bil-", "Il-barrieri qeg\u0127din ftit ftit igerrmu l-\u0121nub ta' Wied il-G\u0127asel.", "G\u0127alkemm il-widien tal-Mosta illum huma 1skedati b\u0127ala siti ta' importanza naturali, Wied il-G\u0127asel qed ji\u0121i mhedded minn \u017cviluppi \u0121odda, li jekk isiru \u0127a jkomplu jirvinawlu l-karattru u l-valur naturali tieg\u0127u.", "Irridu niftakru li dawn il-widien mhumiex importanti biss g\u0127all-annimali u l-pjanti li jg\u0127ixu fihom, imma anke g\u0127ax jipprovdu lilna n-nies green areas fejn nistg\u0127u ngawdu ftit \u0127dura u kampanja.", "G\u0127alhekk importanti li ji\u0121u m\u0127arsin sew.", "Postijiet li g\u0127al xi ra\u0121uni huma m\u0127arsin minn \u017cvilupp, tkissir, tibdil jew twaqqieg\u0127.", "Dawn jistg\u0127u jkunu rqajja' ta' ambjent naturali, postijiet b'veduti sbie\u0127, si\u0121ar antiki jew rari, bini storiku jew arkeolo\u0121iku, e\u010b\u010b."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-109-Apr-2012.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p2", "\u0126ej \u0126bieb \u0126uttaf !", "Is-Sultan huwa l-ikbar mazzarell li naraw Malta.", "Huwa territorjali \u0127afna, ji\u0121ifieri l-vaska tieg\u0127u jiddefendiha sew, u jke\u010b\u010bi l-mazzarelli l-o\u0127rajn kollha.", "\u0126lief xi mazzarella gustu\u017ca!", "E\u017catt kif kont \u0127a nikteb dan l-editorjal, il-\u0127bieb tag\u0127na Ray Galea u ibnu Nick - \u017cew\u0121 berdwo\u010bers akkaniti - tawna l-a\u0127bar sabi\u0127a li sabu bejta tal-", "kapinera fil-Buskett.", "Din hija l-ewwel darba li dan l-g\u0127asfur nafu li bejjet f'Malta.", "Allura dde\u010bidejt li dan l-editorjal niddedikah lil din l-a\u0127bar, g\u0127ax mhux", "kull sena jbejjet g\u0127asfur \u0121did.", "F'Malta l-lista ta' g\u0127asafar li jbejtu hija fqira mhux \u0127a\u017cin.", "Veru li f'dawn l-a\u0127\u0127ar g\u0127axar snin \u017cdiedu spe\u010bi \u0121odda, b\u0127ar-rundun, it-ti\u0121ie\u0121a tal-ba\u0127ar u l-gamiema tal-kullar - kif taqraw mill- a\u0127barijiet f'Il-\u0126uttafa stess - imma n-numru xorta g\u0127adu baxx.", "Il-kapinera hija komuni u tidher kull sena fir-rebbieg\u0127a u fil-\u0127arifa.", "Numru sabi\u0127 minnhom anke jibqa' Malta fil-\u0127arifa u jg\u0127addu x-xitwa", "mag\u0127na.", "Eh, imma sa Mejju kollha jkunu parpru lejn Sqallija, l-Italja jew iktar 'il fuq.", "Imma dis-sena par kapineri baqa' fil-Buskett, bnew bejta \u0121o liedna folta, u rabbew fiha familja ta' tnejn.", "Iss'issa g\u0127adni kemm smajt li \u017c-\u017cew\u0121 frie\u0127 kibru b'su\u010b\u010bess, tg\u0127allmu jtiru u telqu mill-bejta!", "A\u0127na nisperaw li din ma tkunx l-ewwel u l-a\u0127\u0127ar darba li l-kapinera tbejjet f'pajji\u017cna, u bil- qalb nistidnuha ter\u0121a' ti\u0121i s-sena d-die\u0127la!", "Anzi jalla ji\u0121u \u017c-\u017cg\u0127ar u jbejtu huma wkoll.", "B'hekk tibda popolazzjoni ta' g\u0127asfur \u0121did f'Malta.", "\u010aaw \u0127bieb.", "Gawdu s-sajf imma tantx toqog\u0127du fix-xemx.", "I\u017c-\u017cew\u0121 flieles tal-kapinera fil-bejta.", "Ir-rix di\u0121\u00e0 qed jibda jispuntalhom.", "Jekk qed nara sew, qed titmag\u0127hom brimba tal- pal tal-bajtar.", "L-omm waslet bl-ikel biex titma' li\u017c-\u017cg\u0127ar tag\u0127ha.", "Il-mara jkollha l-kappell kannella.", "mal-fa\u010b\u010bata", "Il-Limonju (sea-lavender) hija pjanta delikata li tikber baxxa fuq frieg\u0127i irqaq \u0127afna u weraq f'bukkett fl-art.", "Din tar-ritratt tikber fi xtut ramlin u hija rari.", "G\u0127ad irid isir studju a\u0127jar fuqha g\u0127ax g\u0127adna lanqas nafu sew liema spe\u010bi hi!", "Ritratt ta' Victor Falzon", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'nista' nara tg\u0127id?", "Kompetizzjoni Attivit\u00e0 Mid-Djarju ta' 2 membri Intervista ma' fjura Jie\u0127du ba\u017c\u017c!", "Avvi\u017ci N\u0127awi Naturali", "il-kumitat", "il-kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "il-maga\u017cin", "\u00a9BirdLife Malta, \u0120unju 2012 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p3", "\u017bmien i\u017c-\u017bg\u0127ar\u2026", "\u0127", "iji", "Ir-rebbieg\u0127a hija \u017c-\u017cmien meta l-g\u0127asafar jibnu l-bejtiet u jrabbu familji \u0121odda.", "F'Malta g\u0127andna diversi spe\u010bi ta' g\u0127asafar li jbejtu, u mhux g\u0127asafar tal-bejt biss, kif ja\u0127sbu \u0127afna nies.", "Fost dawn hemm il-monakella, it- ti\u0121ie\u0121a tal-ba\u0127ar u l-gamiema tal-kullar.", "Dawn huma ritratti friski ta' xi frie\u0127 tag\u0127hom minn ta' dis-sena.", "F'Malta l-Monakella tbejjet biss fir-riserva naturali tal-G\u0127adira.", "Dawn huma tlieta mill-flieles li faqqsu f'Mejju ta' dis-sena.", "Ti\u0121ie\u0121a tal-Ba\u0127ar Common Coot", "F'Malta t-ti\u0121ie\u0121a tal-ba\u0127ar tbejjet biss fir-riserva naturali tas-Simar.", "Dawn tlieta mill-flieles li faqqsu f'Mejju ta' dis-sena.", "Gamiema tal-Kullar Collared Dove", "Il-gamiema tal-kullar bdiet tbejjet regolari f'Malta f'dawn l-a\u0127\u0127ar g\u0127axar snin.", "Dawn \u017cew\u0121 b\u010bie\u010ben li faqqsu dis-sena.", "Dawn l-a\u0127barijiet u anke ta' pa\u0121na 4 tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-Attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da)", "Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li titmexxa fl-iskejjel minn BirdLife Malta u Bank of Valletta, bl-g\u0127ajnuna tal-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p4", "Daqqa ta' \u0127arta g\u0127all-Ama\u017con", "Il-Foresta Ama\u017con", "Partijiet mill-foresta li di\u0121\u00e0 nqerdu fil-Bra\u017cil", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "L-Ama\u017con hija wa\u0127da mill-ikbar foresti tad-dinja, u fiha jg\u0127ixu eluf ta' spe\u010bi ta' pjanti u annimali.", "\u0126afna mill-Ama\u017con qieg\u0127da fil-Bra\u017cil, u g\u0127alhekk il- futur tag\u0127ha qieg\u0127ed f'idejn in-nies u l-gvern t'hemmhekk.", "B'xorti \u0127a\u017cina s'issa l-Bra\u017ciljani ma tantx be\u017cg\u0127u g\u0127all-Ama\u017con g\u0127ax kull sena jaqtg\u0127u u ja\u0127arqu meded kbar minnha.", "Dan l-a\u0127\u0127ar il-Bra\u017cil g\u0127adda li\u0121i \u0121dida li biha", "l-qerda tal-foresta flok tonqos \u0127a \u017c\u017cid!", "Fil- Bra\u017cil l-g\u0127aqdiet tal-bdiewa huma sinjuruni u b'sa\u0127\u0127ithom \u0127afna, u hemm bdiewa biljunarji li lesti jaqtg\u0127u l-Ama\u017con kollha u jibdluha f'g\u0127elieqi enormi fejn irabbu miljuni ta' baqar.", "Dal-baqar imbag\u0127ad isiru\u2026 \u0127ambergers!", "B'xorti tajba, l-aktar partijiet koroh tal-li\u0121i", "l-\u0121dida ne\u0127\u0127ewhom.", "G\u0127all-inqas!", "Hemm wisq a\u0127mar!", "U kull sena j\u017cid!", "\u0120did", "l-a\u0127\u0127ar 20 sena, il-puma \u017cdiedet sew f'diversi stati tal- iStati Uniti, spe\u010bjalment fl-in\u0127awi mag\u0127rufin b\u0127ala l-Midwest.", "Dan l-a\u0127\u0127ar sar servej fuq dal-\u0121miel ta' annimal u sabu li fi stati b\u0127al Texas, Arkansas, Nebraska, South Dakota, North Dakota, u anke (fil-Kanada) f'Manitoba u Ontario, minn inqas minn 100 li kienu g\u0127oddew fl-1990 issa n-numru tela' g\u0127al 30,000!", "l-ka\u010b\u010baturi-kawbojs li Amerikani ma jikluhom jibdewx idejhom biex imorru jie\u0127du ba\u017c\u017c joqtlu ko\u010b\u010b puma g\u0127all-gost.", "fid-dinja", "pajji\u017c li g\u0127asafar differenti:", "Il-Kolombja hija l-iktar fih xi 1880 spe\u010bi!", "Dan g\u0127aliex il-Kolombja g\u0127andha varjet\u00e0 kbira ta' ambjenti differenti, u issib natura differenti, inklu\u017c g\u0127asafar.", "U issa sabu ie\u0127or.", "Dan huwa l-Antioquia Wren, u sabuh erba' 1ornitolo\u0121i Kolombjani, li g\u0127amlu sentejn jistudjaw u josservaw dawn l-g\u0127asafar fil-majjistral tal-pajji\u017c.", "L-Antioquia Wren Thryophilus sernai mhux talli huwa g\u0127asfur \u0121did g\u0127ax-xjenza, imma huwa wkoll 2endemiku g\u0127all-Kolombja.", "Fid-dinja baqa' biss xi 4000 tigra, u kwa\u017ci nofshom jg\u0127ixu fl-Indja.", "G\u0127alhekk minn kif l-Indja tittratta t-tigri tag\u0127ha jiddependi \u0127afna l-futur ta' dan l-annimal tal-\u0121enn.", "Fil-fatt l-a\u0127barijiet mill-Indja huma \u0127\u017ciena immens.", "Fl-2010 \u0121ew rappurtati li nqatlu 56 tigra, u fl-2011 inqatlu 52.", "Wa\u0127da fil-\u0121img\u0127a!", "U dis-sena ag\u0127ar, g\u0127ax fl-ewwel sitt xhur biss di\u0121\u00e0 nstabu 48 tigra mbi\u010b\u010bra!", "It-tigri jinqatlu l-iktar biex jinbieg\u0127 l-g\u0127adam tag\u0127hom fi\u010b-\u010aina, fejn \u0127afna jemmnu li huwa medi\u010binali!", "1ornitologu = xi \u0127add li jistudja l-g\u0127asafar \u2022 2endemiku = jinstab biss f'dak il-pajji\u017c jew re\u0121jun", "Imma ja\u0127asra b'dak il-faqar kollu fl-Indja, fejn tridhom isibu l-flus biex jipprote\u0121u t-tigri?", "U ejja!", "La g\u0127andhom flus biex jibnu rokits spazjali u bombi nukleari, g\u0127andhom biex i\u0127arsu t-tigri sew.", "Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p5", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Tertuxa Little Stint", "It-Tertuxa hi fost l-i\u017cg\u0127ar u l-iktar komuni mill-grupp", "tal-g\u0127asafar tax-xatt.", "Tidher fi \u017cmien il-passa u anke matul is-sajf.", "L-a\u0127jar postijiet fejn tista' taraha, flimkien ma' g\u0127asafar o\u0127ra tax-xatt huma s-Salini u r-riservi naturali tal-G\u0127adira u tas-Simar.", "T\u0127obb tfittex l-ikel ma' g\u0127asafar ikbar minnha, qisha biex titwennes.", "L-ikel tag\u0127ha, mag\u0127mul l-aktar minn 1invertebrati \u017cg\u0127ar, tnaqqru minn wi\u010b\u010b it-tajn b'munqar \u017cg\u0127ir u rqiq.", "L-a\u0127jar mod biex tag\u0127rafha, spe\u010bjalment meta jkollha l-kuluri \u010bari tax-xitwa, hu mid-daqs \u017cg\u0127ir tag\u0127ha.", "It-tertuxa tbejjet fin-na\u0127at ta' fuq tal-Ewropa u tal-Asja,", "fejn is-sajf huwa qasir.", "Huwa g\u0127alhekk li tibda tpassi", "kmieni lejn l-Afrika meta l-\u0127arifa tkun g\u0127adha lanqas bdiet.", "Il-frie\u0127 ipassu ftit wara l-\u0121enituri tag\u0127hom.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "1invertebrati = annimali bla sinsla tad-dahar (vertebra), \u0127afna minnhom bla g\u0127adam ie\u0127or ukoll.", "Per e\u017cempju insetti, brimb, \u0127niex, bebbux, gambli, qarnit, arzell, gran\u010bijiet, e\u010b\u010b.", "Ktieb sabi\u0127 immens.", "F'Il-\u0126uttafa li jmiss \u0127a jkollna l-\u0127ames poster.", "Dan bi\u010b\u010ba mir-ritratt li \u0127a jidher.", "X'ta\u0127seb li hu l-g\u0127asfur?", "Ibg\u0127at it-twe\u0121iba, flimkien ma' ismek, f'dan l-imejl", "kompetizzjoni.poster@gmail.com A\u0127na mbag\u0127ad intellg\u0127u isem minn dawk li jaqtg\u0127u, u min jirba\u0127 nibag\u0127tulu rigal \u017cg\u0127ir.", "F'isem s\u0127abi l-gran\u010bijiet kollha, nitlobkom biex jekk f'xatt il-ba\u0127ar jaqbadkom il-\u0121u\u0127, a\u0127sbulu u \u0127udu l-ikel mag\u0127kom.", "Toqog\u0127dux taqbdu lilna biex tmeximxulna saqajna.", "Ma ni\u0127dux gost, tafux!", "Saqajna g\u0127andna b\u017connhom.", "Grazzi.", "Appuntament ma\u010b-\u010aief", "Re\u0121g\u0127et waslet wa\u0127da mill-iktar \u0127ar\u0121iet popolari: il-\u0127ar\u0121a bil-lan\u010ba lejn Ta' \u010aen\u010b g\u0127al ftit kumpanija ma\u010b-\u010bief.", "I\u010b-\u010bief huwa tajr ta' ba\u0127ar li filg\u0127axija j\u0127obb jin\u0121abar fi gruppi fuq il-ba\u0127ar ftit bog\u0127od mix-xatt.", "A\u0127na \u0127a mmorru ftit sa dawk in-na\u0127at biex fil-kwiet ingawduhom ftit.", "Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p6", "Intervista ma' Fjura", "Data il-\u0120img\u0127a 13 Lulju 2012 Prezz \u20ac5 Tibag\u0127tux flus bil-posta (\u0127las fil-post).", "Mer\u0127ba *Membri, familji u \u0127bieb Iktar dettalji meta tibbukkjaw.", "Il-Pankrazju", "Dakinhar \u0127a nqassmu l-istiker I \u2665 Klabb \u0126uttaf numru 5.", "X'jismek?", "Jisimni Pankrazju.", "Hawn min jafni wkoll b\u0127ala Nar\u010bis il-Ba\u0127ar.", "Jekk il-ba\u0127ar jag\u0127mlilkom id-deni, tieklu xejn sa 3 sig\u0127at qabel il-\u0127ar\u0121a.", "Biex tibbukkjaw \u010bemplu lill-BirdLife fuq 21347644/5 (\u0127inijiet tax-xog\u0127ol).", "\u010aans g\u0127andkom sa 3 Lulju imma tittardjawx g\u0127ax il-postijiet jin\u0127atfu.", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "Mid-Djarju ta' 2 membri\u2026", "Il-\u0126add 6 Mejju 2012.", "Jien ili membru fil-BirdLife imma llum mort l-ewwel \u0127ar\u0121a tieg\u0127i mag\u0127hom.", "Morna r-riserva naturali tal-G\u0127adira, hemmhekk rajt tipi differenti ta' g\u0127asafar b\u0127al russett gri\u017c, agretti bojod u g\u0127asafar o\u0127ra.", "Kif kont hemm sirt naf bi pjanta jisimha denb il-fenek, u kienet sabi\u0127a.", "\u0126adt pja\u010bir \u0127afna l-ewwel \u0127ar\u0121a ma' Klabb \u0126uttaf u nittama l-\u0127ar\u0121iet li jkun hemm ma nitlifhomx g\u0127ax kienet tant interessanti.", "Il-\u0126add 6 Mejju 2012.", "Illum mort l-ewwel \u0127ar\u0121a tieg\u0127i ma' Klabb \u0126uttaf g\u0127ar-riserva tal-G\u0127adira.", "Bdejna b' mixja madwar ir-riserva u rajna qatg\u0127a rundun u \u0127awwiefa jtiru.", "Wara rajna gamiem tal-kullar, ka\u010b\u010bamendula u bu\u010baqq jistrie\u0127u fuq wajers tad-dawl.", "D\u0127alna fir-riserva u hemmhekk osservajna aktar g\u0127asafar mill-qrib u anke bit-trombi.", "Rajna russett gri\u017c u xi agretti bojod li j\u017curuna fil-passa.", "Waqt li mixjin fil-passa\u0121\u0121 biex immorru \u0121o kamra fuq wara tar-riserva, rajna l-pjanta tal-\u0127annewija.", "Fost l-g\u0127asafar li rajna mill-kamra kien hemm diversi tipi ta' \u0127uttaf, pispisella \u0127amra, gallozz u gawwija.", "Kemm kienet interessanti din il-\u0127arga!", "Jien qieg\u0127da nistenna bil-\u0127erqa l-\u0127ar\u0121a li jmiss.", "Jien ukoll in\u017comm djarju, imma sigriet.", "F'Il-\u0126uttafa 103 konna \u0121ibna fuq l-g\u0127aram tar-ramel.", "Inti rari jew komuni?", "Ma tantx issibni lili, \u0127ijjos.", "G\u0127aliex inti daqshekk rari?", "G\u0127ax l-ambjent tieg\u0127i huwa rari.", "Jien ng\u0127ix fl-1g\u0127aram tar-ramel.", "Ikunu munzelli tar-ramel\u2026", "B\u0127al dawk tad-de\u017cert?", "Iva, imma jien ng\u0127ix fl-g\u0127aram li jiffurmaw f'xatt il-ba\u0127ar.", "F'liema \u017cmien tifta\u0127 il-fjura?", "Jien fjura tas-sajf, \u0127abib.", "Tidher fjura sabi\u0127a\u2026 Mhux biss sabi\u0127a, imma kbira u tfu\u0127 b\u0127all-\u0121ilju.", "U minbarra l-ambjent rari, g\u0127andek problemi o\u0127ra?", "Peress li l-fjuri tieg\u0127i jfu\u0127u, kultant jaqtg\u0127uhomli.", "U xi drabi l-karozzi jipparkjaw fuq ir-ramel u j\u017cell\u0121una \u0121or-ramel\u2026", "X'g\u0127aruka\u017ca!", "X'jismek bl-Ingli\u017c?", "Grazzi \u0127afna u sa\u0127\u0127a.", "Sa\u0127\u0127a lilek, u jekk tkun f'xatt il- ba\u0127ar u tara lil s\u0127abi, sellili.", "1 g\u0127aram tar-ramel.", "Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p7", "X'differenza bejn na\u0127la u \u017cun\u017cana?", "In-na\u0127al is-soltu jkun sufi, i\u017c- \u017cna\u017can is-soltu ma jkunux.", "In-na\u0127al g\u0127andu forma ftit smina, i\u017c-\u017cna\u017can huma iktar tawwalin u spiss ikollhom qaddhom dejjaq.", "In-na\u0127al ikollhom saqajhom sufin u \u0127oxnin, ta\u017c-\u017cna\u017can twal u lixxi.", "Na\u0127la tibda bin-N u \u017cun\u017cana bi\u017c-\u017b!", "Kwa\u017ci kull fejn issib il-fjuri \u0127a ssib l-insetti.", "U fost l-iktar insetti li jixxalaw bil-fjuri huma n-na\u0127al u \u017c-\u017cna\u017can.", "\u0126afna nies jib\u017cg\u0127u min-na\u0127al u \u017c-\u017cna\u017can min\u0127abba dik l-imbierka xewka.", "Imma jekk ma nfixkluhomx, dawn l-insetti ma jag\u0127mlulna xejn, anzi jkomplu bix-xog\u0127ol bie\u017cel tag\u0127hom.", "F'Malta g\u0127andna mal- 200 spe\u010bi ta' na\u0127al u \u017cna\u017can, u dawn sebg\u0127a minnhom.", "Innutaw kemm dawn l-insetti j\u0127obbu l-iswed u isfar.", "Fin-natura dawn i\u017c- \u017cew\u0121 kulur flimkien ifissru PERIKLU.", "Din twissija lil annimali o\u0127rajn biex i\u0127allu lil dawn l-insetti bi kwiethom.", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa.", "Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p8", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew fjuri kultivati) u a\u0127na n\u0121ibuhomlkom f'dil- pa\u0121na, basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom bil-POSTA* lil Klabb \u0126uttaf BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 jew bl-IMEJL (jpg, pdf, tif) lil il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuhulkom lura.", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (16)", "In-natura sabi\u0127a anke meta ma tkunx fl-aqwa tag\u0127ha.", "Dawn il-fjuri allavolja nixfin xorta fihom ritratt.", "Mhux biss, imma jkollhom i\u017c-\u017cerrieg\u0127a, li ji\u0121\u0121ennu g\u0127alihom g\u0127asafar b\u0127all-gardell.", "Qaqo\u010b\u010b tax-Xewk Francesco Tanti (5)", "\u0126uttafa", "Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p9", "Ideat li l-bniedem ikkopja min-natura", "Skont it-tradizzjoni, fis-sena 105, wie\u0127ed \u010aini\u017c", "jismu Ts'ai Lun kien qed josserva \u017cun\u017can tax-xehda jibnu l-bejta tag\u0127hom u innota kif i\u017c-\u017cun\u017cana tgerrem l-injam minn zokk ta' pjanta u tibda tomog\u0127du sakemm isir qisu pejst.", "Imbag\u0127ad i\u017c-\u017cun\u017cana tu\u017ca saqajha u anke \u0127alqha stess biex ti\u010b\u010battja l-pejst.", "Meta \u0121\u0121ibu l-\u0127xuna ta' karta tibda tu\u017cah biex tibni l-\u0127itan tax-xehda tag\u0127ha, b'dawk il-\u0127afna \u010belel \u017cg\u0127ar.", "Min\u0127abba li Ts'ai Lun xog\u0127lu kien li jo\u0127loq magni", "u invenzjonijiet o\u0127ra g\u0127all-Imperatur tieg\u0127u Han Ho Ti, dan mill-ewwel beda j\u0127addem mo\u0127\u0127u biex jara kif jista' jimita li\u017c-\u017cna\u017can.", "Ts'ai Lun qabad zkuk tal-bamb\u00f9, ta\u010b-\u010bawsla u ftit \u010braret, qattag\u0127hom, \u0127allathom flimkien u xarrabhom qisu kif jag\u0127mel \u017cun\u017can f'\u0127alqu.", "Meta t-ta\u0127lita saret \u0127a\u0121a wa\u0127da, nixxifha, ferrixha fuq tilar u b'hekk \u0127oloq\u2026 il-karta!", "Din l-iskoperta tant kienet kbira li \u010b-\u010aini\u017ci", "\u017cammewha sigrieta g\u0127al mijiet ta' snin!", "\u017bew\u0121 \u017cun\u017caniet qed igerrmu l-injam biex jibdew jomog\u0127duh.", "Bl-Ingli\u017c da\u017c-\u017cun\u017can jg\u0127idulu paper wasp.", "mehdijin \u017cna\u017can Familja ja\u0127dmu u jibnu x-xehda.", "I\u010b- \u010belel bit-tapp ikollhom fihom 1fosdqa ta' \u017cun\u017cana \u0121dida.", "Dehra mill-qrib tax-xehda. tal-karti. i\u017c-\u017cna\u017can Kos, ivvintaw il-karta miljuni ta' snin qabilna!", "1 fosdqa.", "Wara li xag\u0127at ta' insett ikun kiber bi\u017c\u017cejjed, jing\u0127alaq \u0121o fosdqa biex imbag\u0127ad jo\u0127ro\u0121 minnha kbir.", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idulha pupa.", "Grazzi Nixtiequ ng\u0127idu grazzi lill-gazzetta L-OrizzOnt li g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar \u0127ames snin kull \u0121imag\u0127tejn fil- pa\u0121ni tat-tfal \u0121abitilna rokna dwar in-natura jisimha\u2026 rokna natura!", "20699595 \u010aemplu fuq dan- numru jekk taraw bini jew \u017cvilupp kontra l-li\u0121i.", "Websajt Biex titg\u0127allmu fuq fjuri u si\u0121ar Maltin \u017curu l-websajt www.maltawildplants.com", "\u0126i\u0127i\u0127iiiii, kemm se jirrabja.", "Eluf ta' snin qabel ic- Cinizi, l-Egizzjani kienu ivvintaw tip ta' karta imma kellhom sistema ohra.", "Flok ifarrku l-injam u jaghmluh pejst kienu jinsgu strippi rqaq tal-papiru.", "Il-papiru huwa tip ta' qasab li jikber mal-gnub tax- xmara Nil.", "Jinghad per\u00f2 li qabel ma bdew juzaw il-papiru, l-Egizzjani ghal xi zmien ukoll kienu skoprew u kkupjaw is- sigriet taz-znazan!", "Fil-fatt il-kelma paper \u0121ejja minn papyrus", "Biex titg\u0127allmu fuq ix-xog\u0127ol tal-BirdLife \u017curu l-websajt www.birdlifemalta.org", "IDEA G\u0126AS-SAJF Tridu tiffrankaw l-elettriku?", "BAJDU L-BEJT ABJAD!", "L-abjad jirrifletti mhux biss id-dawl imma anke s-s\u0127ana.", "G\u0127alhekk djar bil-bejt abjad ikunu iktar friski minn djar bil-bejt skur.", "Ara kemm fannijiet u erkondixiners tiffranka!", "Stajna sibna karta ftit inqas imtebbg\u0127a, ta!", "N\u0127awi Naturali", "Elisabeth Conrad iddur il-G\u017cejjer Maltin u ssibilna postijiet interessanti g\u0127an-natura.", "Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p10", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Flimkien, is-siti Natura 2000 jiksu 20% tal- Ewropa.", "X'aktarx \u0127afna minnkom g\u0127addejtu xi darba mill-in\u0127awi tas-Salina, li qieg\u0127ed \u0127dejn il- Kennedy Grove (forsi tiftakru r-ri\u0127a mhux tant tfu\u0127!)", "Is-Salina huwa post importanti \u0127afna", "g\u0127an-natura f'Malta, tant li llum huwa Natura 2000 Site.", "L-ambjent tas-Salina huwa spe\u010bjali \u0127afna, g\u0127ax fih jiltaqg\u0127u tliet tipi ta' ambjent naturali: l-art, l-ilma \u0127elu u l-ilma ba\u0127ar.", "Fejn dawn it-tliet ambjenti jiltaqg\u0127u spiss jifforma dak li ng\u0127idulu bur 1salmastru jew bur miela\u0127 (saltmarsh).", "Bwar salmastri ma tantx g\u0127andna fil-G\u017cejjer Maltin, g\u0127alhekk post b\u0127as-Salina rridu nib\u017cg\u0127u g\u0127alih g\u0127ax huwa rari.", "Jifil\u0127u g\u0127all-imlu\u0127a", "Issa li die\u0127el is-sajf a\u0127na ngergru bis-s\u0127ana, imma l-pjanti li jg\u0127ixu fil-bwar salmastri g\u0127andhom problemi kbar", "Is-Salina qieg\u0127ed \u0127dejn il-Qawra, sewwasew fejn tispi\u010b\u010ba t-triq li minn Ba\u0127ar i\u010b-\u010aag\u0127aq twasslek San Pawl il-Ba\u0127ar.", "o\u0127rajn.", "Per e\u017cempju, min\u0127abba li fis-sajf ma tag\u0127milx xita, jonqos \u0127afna l-ilma \u0127elu, u b'hekk ji\u017cdied l-ammont ta' mel\u0127 fl- ilma.", "G\u0127alhekk il-pjanti li jg\u0127ixu hawnhekk iridu jkunu jifil\u0127u \u0127afna mlu\u0127a.", "Mhux biss, imma jridu jkunu wkoll kapa\u010bi jg\u0127ixu f'ambjent li jinbidel minn sta\u0121un g\u0127al ie\u0127or.", "Irridu niftakru li \u0127afna annimali jistg\u0127u jitilqu minn post meta sta\u0121un jinbidel u ma jibqax komdu g\u0127alihom.", "Il-pjanti ma jistg\u0127ux imorru x'imkien ie\u0127or, g\u0127ax imwa\u0127\u0127lin fl-art!", "Xi pjanti tipi\u010bi ta' dan l-ambjent jadattaw g\u0127all-imlu\u0127a g\u0127olja u g\u0127an-nuqqas ta' xita billi ja\u0127\u017cnu l-ilma \u0127elu fil-weraq.", "Hekk jag\u0127mel per e\u017cempju x-xorbett, li g\u0127andu weraq imla\u0127\u0127min g\u0127ax fih isorr l-ilma.", "O\u0127rajn, b\u0127all-almeridja, g\u0127andhom weraq \u017cg\u0127ir \u0127afna li jnaqqas it-telf ta' ilma \u0127elu.", "Is-si\u0121ra tal- bruk li tikber fl-in\u0127awi tas-Salina terfa' l-mel\u0127 fil-weraq, li mbag\u0127ad twaqqg\u0127u fix-xitwa, u te\u0127les mill-mel\u0127 \u017cejjed b'dal-", "X'g\u0127edt?", "G\u0127andek b\u017conn lapes?", "Il-\u0126uttafa 110 \u2022 \u0120unju 2012 \u2022 p11", "g\u0127elieqi", "art mibnija", "ta' \u0127anex wie\u0127ed min-numru postijiet ta' importanza naturali mag\u0127rufin b\u0127ala Natura 2000 Sites.", "pro\u0121ett ta' afforestazzjoni", "x a g \u0127 r a im \u0127 ar b at", "Fir-ritratt jidher parti mill-Kanal tas-Sokkorsu u l-ikbar tliet salini, li qeg\u0127din fuq barra nett.", "Fis-Salina nsibu wkoll pjanti o\u0127ra adattati sew g\u0127al dan l-ambjent u li m'g\u0127adhom jinstabu mkien iktar fil-G\u017cejjer Maltin.", "Tnejn minnhom huma l-mellie\u0121 tal-bwar miel\u0127a (Borrer's saltmarsh grass) u s-sikrana tar-ramel.", "Fawna spe\u010bjali", "Is-Salina huwa wkoll ta' interess g\u0127all-fawna.", "Fil-Kanal tas-Sokkorsu, li jdur mas-salini u li jilqa' fih l-ilma \u0127elu li jin\u017cel mill-widien ta' Burmarrad, insibu l-bu\u017caqq, l-unika \u0127uta tal- ilma salmastru li g\u0127andna f'Malta.", "Is-Salina huwa wkoll post ta' interess storiku g\u0127ax kienu bnewh il-Kavallieri ta' San \u0120wann biex jipprodu\u010bu l-mel\u0127.", "Dari kien wie\u0127ed mill-posijiet ewlenin g\u0127all- produzzjoni tal-mel\u0127 f'Malta.", "Is-Salina huwa wkoll post e\u010b\u010bellenti g\u0127all-g\u0127asafar tax- xtut, b\u0127at-tertuxa (ara pa\u0121na 5) u l-fras-servjent, li jieqfu hemmhekk waqt il-passa biex jieklu u jistrie\u0127u; is-Salina huwa fil-fatt 2santwarju tal-g\u0127asafar.", "F'dan il-post kienet instabet l-ewwel bejta f'Malta tal-bufula tal-qasab fl-1977, u f'xi snin g\u0127adha tbejjet hemm.", "Fis-Salina hemm ukoll fawna li ma ssibhiex f'postijiet o\u0127ra, b\u0127al tip ta' insett jg\u0127idulu mqass tax-xtut, jew li mhumiex komuni, b\u0127al tip ta' gamblu jg\u0127idulu 3amfipodu tas-salmastru.", "Amfipodu x'ja\u0127bat?", "Ejja \u0127a nispjegalek!", "Ilma li jkollu m\u0127allat fih l-ilma ba\u0127ar, is-soltu fejn wied jifta\u0127 fuq il-ba\u0127ar 2santwarju tal-g\u0127asafar.", "Post fejn l-g\u0127asafar huma m\u0127arsin minn kull tfixkil, ka\u010b\u010ba, insib, e\u010b\u010b. Per e\u017cempju l-Buskett, l-G\u0127adira, Is-Simar, Ta' \u010aen\u010b, Kemmuna, e\u010b\u010b. 3amfipodu tas-salmastru.", "L-isem xjentifiku tieg\u0127u huwa Gammarus aequicauda.", "Bu\u017caqq Mediterranean Killifish Aphanius fasciatus", "Il-bu\u017caqq hija l-\u0127uta nazzjonali ta' Malta."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-110-Jun-2012.pdf"}
{"text": ["Wie\u0127ed minnhom na\u0127seb kien qed jiekol in-Nutella!", "\u0126ej \u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Ftit ilu \u0121ie Malta \u0127abib tieg\u0127i mill-Isvizzera u l-ewwel", "X'g\u0127andna?", "\u0127a\u0121a li ried jara kien il-ba\u0127ar.", "Staqsejtu g\u0127aliex u qalli li kien", "g\u0127adu qatt ma ra ba\u0127ar f'\u0127ajtu!", "\u0126eqq, irridu niftakru li l-Isvizzera hija mdawra kollha b'artijiet o\u0127rajn u mkien ma tmiss mal-ba\u0127ar.", "Min jg\u0127ix l-Isvizzera u qatt ma siefer qatt ma ra jew miss il-ba\u0127ar!", "A\u0127na hawn Malta bil-maqlub g\u0127ax imdawrin bih.", "li pajji\u017cna \u017cg\u0127ir \u0127afna, il-ba\u0127ar jidher kwa\u017ci minn kullimkien.", "U min\u0127abba li g\u0127andna sajf ja\u0127raq, l-g\u0127awm huwa popolari u g\u0127alhekk il-ba\u0127ar minn kmieni nsiru \u0127bieb tieg\u0127u.", "F'Malta l-iktar post bog\u0127od mill-ba\u0127ar huwa \u0127dejn Ta' Qali.", "L-eqreb xatt qieg\u0127ed xi 5.7km bog\u0127od.", "Imma l-ba\u0127ar mhux biss jiffriskana.", "Bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u pajji\u017cna qatt", "ma jiksa\u0127 jew jis\u0127on i\u017c-\u017cejjed kif ji\u0121rilhom artijiet bog\u0127od mill-ba\u0127ar.", "Bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u \u0127ut frisk ma jonqosx.", "Jien na\u0127seb ukoll li bis-sa\u0127\u0127a tal-ba\u0127ar Malta g\u0127adha pajji\u017c, g\u0127ax kieku ilna parti mill-Italja jew mil-Libja.", "Imma minkejja l-affarijiet sbie\u0127 li jag\u0127tina l-ba\u0127ar, a\u0127na spiss nittrattawh", "qisu mi\u017cbla.", "G\u0127adna nirra\u0121unaw li jekk tarmi xi \u0127a\u0121a l-ba\u0127ar kollox sew g\u0127ax il-\u0127a\u0121a m'g\u0127adhiex tidher.", "Alla\u0127ares nirra\u0121unaw hekk fid-djar tag\u0127na, g\u0127ax kieku l-iskart nibdew inrekknuh ta\u0127t is-sodod u t-tapiti!", "\u0126eqq, mhux l-aqwa li ma jidhirx?", "Imma forsi ftit ftit qed nitg\u0127allmu.", "Per e\u017cempju Malta issa m'g\u0127adhiex tarmi d-drena\u0121\u0121 dritt fil-ba\u0127ar, imma l-ewwel issaffih.", "Min\u0127abba f'hekk il- ba\u0127ar tag\u0127na di\u0121\u00e0 sar wie\u0127ed mill-iktar ba\u0127ar nodfa fl-Unjoni Ewropea.", "Imma jekk nittawlu ta\u0127t wi\u010b\u010b l-ilma f'\u0127afna xtut g\u0127adna naraw gzuz ta' fliexen, tazzi, boro\u017c, laned u tajers fil-qieg\u0127 jew jifflowtjaw.", "Huwa \u010bar li g\u0127ad baqg\u0127alna \u0127afna biex il-ba\u0127ar nitg\u0127allmu nittrattawh kif suppost.", "Il-ba\u0127ar huwa d-dar ta' miljuni ta' annimali u pjanti li b\u0127alna jridu jg\u0127ixu fl-indafa.", "Trid tkun wi\u010b\u010bek tost biex tarmi l-iskart tieg\u0127ek fid-dar ta' \u0127addie\u0127or!", "Insomma, biex nispi\u010b\u010ba l-istorja tal-bidu, dak sie\u0127bi mill-Isvizzera mhux talli ra l-ba\u0127ar, imma kemm dam Malta anke waqa' fih bil-\u0127wejje\u0121 b'kollox u kellu jarmi l-kamera u l-mowbajl!", "mal-fa\u010b\u010bata", "G\u0127alkemm famu\u017c, il-merill (blue rock thrush) mhux g\u0127asfur komuni, imma jekk tmur g\u0127all-kwiet x'imkien fejn hemm l-irdumijiet g\u0127andek mnejn tisma' xi tnejn jg\u0127annu.", "Fir-ritratt naraw merill ra\u0121el li g\u0127adu kemm qabad wi\u017cg\u0127a biex imur jitmag\u0127ha lill-flieles tieg\u0127u.", "Ritratt ta' Joe Sultana", "Il-mingus (striped sea bream) huwa komuni madwar ix-xtut tag\u0127na, spe\u010bjalment fejn hemm qieg\u0127 ramli.", "I\u0127obb joqg\u0127od fi gruppi.", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'nista' nara tg\u0127id?", "Attivit\u00e0 (rapport) Intervista ma' fjura Pa\u0121ni Poster 5 Mhux \u0127ut biss Arti X'idea dik!", "Avvi\u017ci N\u0127awi Naturali", "il-kumitat", "il-kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Awwissu 2012 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Wara tant u tant snin!", "Ftit ilu kellna a\u0127bar li g\u0127a\u0121\u0121bitna u ferr\u0127itna: fekruna tal-ba\u0127ar bejtet f'ramla Maltija!", "Na\u0127seb kollha smajtu.", "\u0127", "iji", "Fkieren o\u0127rajn Minbarra l-fekruna komuni, fl-ib\u0127ra Maltin jidhru \u017cew\u0121 spe\u010bi o\u0127rajn ta' fkieren, imma t-tnejn rari.", "Dawn huma\u2026", "\u0127", "\u0127", "\u0127", "\u0121", "\u0121", "\u0127", "\u0126 afna drabi l-fkieren ibejtu fl-istess ra mla fejn kienu faqqsu.", "Il-fekruna komuni tbid minn 80 sa 100 bajda u tidfinhom fir- ramel.", "il-b", "a ti\u0127 ajd w .", "kru x \u0127 sie ara li alli", "\u0127", "\u0127", "\u0127", "x-x ir-ra jfa", "Il-fekruna komuni hija l-iktar fekruna komuni fil-Mediterran.", "B'daqshekk ma jfissirx li tidher bil-gzuz, g\u0127ax xorta hija skarsa.", "Imma l-ba\u0127\u0127ara u s-sajjieda \u0121ieli jarawha tixxemmex f'wi\u010b\u010b l-ilma.", "Li \u017cgur huwa rari hu li titla' tbejjet f'xatt Malti!", "Fl-antik, meta ftit kien hawn", "nies f'Malta u meta l-g\u0127awm kien g\u0127adu ma sarx passatemp popolari, ir-ramliet kienu jkunu ba\u0127\u0127 u filg\u0127axija kien jaqa' dlam \u010bappa.", "Dak i\u017c-\u017cmien il-fkieren kienu probabbli jitilg\u0127u jbejtu kull sena fix-xtut Maltin, b\u0127alma jag\u0127mlu f'ramliet o\u0127rajn kwieti madwar il-Mediterran.", "Min jaf kemm eluf ta' fkieren faqqsu f'postijiet b\u0127ar-Ramla l-\u0126amra, G\u0127ajn Tuffie\u0127a, il-\u0120nejna u l-Bajja tal-Mellie\u0127a.", "Imma \u017cdiedu n-nies, id-", "dwal u l-istorbju, il-gabbani u l-barbikjus fix-xatt, u l-fkieren ma baqg\u0127ux jissugraw ibejtu fi xtutna.", "Skont xi studju\u017ci l-a\u0127\u0127ar fekruna li bejtet Malta kien 50 sena ilu, skont o\u0127rajn iktar minn 80 sena ilu.", "G\u0127alhekk kienet sorpri\u017ca meta fil-lejl tat-22 ta' \u0120unju li g\u0127adda, fekruna telg\u0127et fir-ramla tal- \u0120nejna, \u0127affret \u0127ofra, biedet skoss bajd, difnitu, u mbag\u0127ad tkaxkret lura lejn il-ba\u0127ar u sparixxiet.", "B'xorti tajba \u0127add ma fixkilha, u mill-g\u0127ada stess inbdiet g\u0127assa kuljum mal-bejta, biex ma ji\u0121ix xi \u0127elu u jag\u0127mel \u0127erba mill-bajd.", "Issa nittamaw li l-istorja tispi\u010b\u010ba b'su\u010b\u010bess, ji\u0121ifieri li l-bajd ifaqqas u l-fkieren \u017cg\u0127ar jin\u017clu jg\u0127umu u jmorru jibdew \u0127ajja \u0121dida.", "Suppost sa ma jaslilkom dal-maga\u017cin il-bajd ikun faqqas, jew wasal biex.", "Din l-iktar fekruna tal-ba\u0127ar li tikber (iktar minn 200\u010bm).", "Probabbli ma tbejjitx fil-Mediterran imma tid\u0127ol mill-Atlantiku.", "\u0127 ajn", "telg \u0127 et fe kru n a Fl-1 9 6 1 T uffi e \u0127 a. Xi s uld ati m la t' G li kie n u g \u0127 a s s a tbid fir-ra q a b d u h a u bi\u010b \u010bru h a!", "Ting\u0127araf mit-tqassim tal-qxur fuq daharha, li huwa differenti minn tal-fekruna komuni.", "Ma nafux li qatt bejtet f'Malta.", "Il-\u0120nejna", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Il-Maldives huma l-iktar pajji\u017c baxx fid-dinja.", "Ma je\u017cistux muntanji u g\u0127oljiet, u l-og\u0127la post huwa ftit iktar minn 2 metri!", "Jekk bis-s\u0127ana tal-klima l-livell tal-ba\u0127ar jitla' xi ftit, il-Maldives jeg\u0127rqu kollha!", "Kemm tg\u0127id li hemm g\u017cejjer fil-Maldives?", "Hemm 1192!", "Il-Maldives huma grupp ta' g\u017cejjer tropikali fl-O\u010bean Indjan.", "Huma g\u017cejjer minn dawk li tara fil-kartolini, kollha xtut ramlin u palm kif jidher f'dar-ritratt.", "Il-ba\u0127ar madwar il-Maldives huwa mimli skollijiet tal-qroll (coral reefs) b'varjet\u00e0 enormi ta' natura.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu l-President tal-Maldives Mohamed Waheed \u0127abbar li sas-sena 2017 pajji\u017cu \u0127a jkun iddikjarah KOLLU kemm hu riserva naturali tal-ba\u0127ar!", "B'hekk il-ba\u0127ar kollu madwar il-g\u017cejjer \u0127a jkun protett u sajd li jag\u0127mel \u0127sara jitwaqqaf kollu, u jit\u0127alla biss sajd 1sostenibbli.", "Il-Maldives \u0127a jkunu l-ikbar marine reserve tad-dinja, u l-ewwel pajji\u017c fid-dinja li pprote\u0121a l-ba\u0127ar kollu ta' madwaru.", "1sostenibbli.", "Meta nie\u0127du xi \u0127a\u0121a min-natura b'mod li nag\u0127tuha \u010bans tirkupra, biex b'hekk ma tonqosx jew tispi\u010b\u010ba bi\u017c-\u017cmien.", "Hawn huma l-Maldives.", "Kemm bnadar!", "Le, mhix a\u0127bar fuq il-Log\u0127ob Olimpiku, imma b'xorti \u0127azina dawn bnadar ta' pajji\u017ci li das-sajf di\u0121\u00e0 batew nirien fil-foresti u l-1makkja tag\u0127hom.", "L-artijiet madwar il-Ba\u0127ar Mediterran huma pjuttost nixfin, b'sajf twil u ja\u0127raq.", "In-nixfa, is-s\u0127ana u t-traskura\u0121ni (u l-vandali\u017cmu) ta' xi nies qed ikunu ka\u0121un tal-qerda ta' meded kbar ta' msa\u0121ar bin-natura kollha li tg\u0127ix fihom.", "Il-Gre\u010bja, il-Portugall, Spanja u l-Italja kollha batew nirien das-sajf, u anke diversi g\u017cejjer ta' dawn il-pajji\u017ci, b\u0127al Sardegna, Sicilia, Madeira, il-Canaries u l-Baleari\u010bi.", "F'dawn il-g\u017cejjer il-problema hija ikbar, l-ewwelnett g\u0127ax hemm inqas nies u apparat biex ji\u0121\u0121ieldu n-nar; u t-tieni g\u0127ax in-natura hemmhekk spiss tkun tinkludi spe\u010bi 2endemi\u010bi, li jekk jispi\u010b\u010baw minn hemm jintilfu mid-dinja.", "Per e\u017cempju fuq Madeira jbejjet l-iktar g\u0127asfur rari tal-Ewropa: iz-Zino's Petrel, tajra tal-ba\u0127ar ku\u0121ina tal-kan\u0121u ta' Filfla.", "Nirien li \u0127akmu lil Madeira sentejn ilu g\u0127amlu \u0127erba s\u0127i\u0127a mill-3kolonji ta' dan l-g\u0127asfur.", "Msa\u0121ar ta' si\u0121ar baxxi u arbuxxelli, bl-Ingli\u017c maquis.", "Jinstab biss f'dak il-pajji\u017c jew re\u0121jun.", "Grupp ta' annimali li jbejtu jew jg\u0127ixu vi\u010bin ta' xulxin.", "\u0121img\u0127at", "ilu miet Lonesome George, fekrunu \u0121gant li kien jg\u0127ix f'wa\u0127da mill-G\u017cejjer Gal\u00e1pagos.", "G\u0127aliex kien jismu hekk, u x'fiha importanti din l-a\u0127bar?", "G\u0127ax Lonesome George kien fekruna tar-razza Pinta giant tortoise.", "Dari din ir-razza kienet komuni, imma l-ka\u010b\u010ba (b\u0127as-soltu) g\u0127amlet \u0127erba minn dan l-annimal.", "Fl-1971 sabu li kien baqa' biss wie\u0127ed minn dawn il-fkieren, u semmewh Lonesome George.", "Issa miskin miet, u mieg\u0127u spi\u010b\u010bat ir-razza Chelonoidis nigra abingdonii.", "Biex miet tg\u0127id?", "U b'hekk id-dinja kompliet", "Na\u0127seb bl-et\u00e0 g\u0127ax kellu mal- mitt sena\u2026", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Minn fost l-g\u0127asafar mag\u0127rufin b\u0127ala ibises, dan hu l-iktar wie\u0127ed imferrex madwar id-dinja, u l-uniku wie\u0127ed li jbejjet fil-kontinent tag\u0127na.", "Jinstab fin-na\u0127a t'isfel tal-Ewropa, fil-kontinent Amerikan, fl-Afrika, fl-Asja u fl-Awstralja.", "F'xi n\u0127awi qieg\u0127ed jonqos, imma f're\u0121juni o\u0127ra qieg\u0127ed ji\u017cdied u jinferex f'territorji \u0121odda.", "Hu g\u0127asfur sabi\u0127, b'rix ta' lewn qastni, u bil-\u0121wiena\u0127 \u0127odor skuri.", "G\u0127andu munqaru twil u milwi 'l isfel, u jg\u0127ix f'postijiet fejn hemm l-ilma, b\u0127al bwar salmastri u \u0121nub ta' xmajjar u g\u0127adajjar.", "Ifittex l-ikel billi jgerfex bil-munqar f'ilma baxx.", "Jiekol l-aktar insetti, bebbux u 1krusta\u010bi.", "Ibejjet f'kolonji, u l-bejta tinbena fil-baxx.", "Min\u0127abba li ftit li xejn g\u0127andna ambjenti tajbin g\u0127alih, rari jieqaf f'pajji\u017cna fi \u017cmien il-passa u \u0121eneralment jidher itir f'wa\u0127diet jew qtajjiet \u017cg\u0127ar.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Bil-mod, g\u0127ax tixraq!", "G\u0127asfur tal-Bejt mara qed titma' lill-fer\u0127", "Ojj, dak il-flixkun!", "Ma nistax nifhem g\u0127aliex xi nies iridu BILFORS i\u0127amm\u0121u kull fejn imorru.", "X'vizzju ikrah \u0127ej!", "Fis-sajf l-g\u0127asafar ikunu bil-frie\u0127, g\u0127alhekk mhux l-ewwel darba li naraw xi fellus tal-g\u0127asafar tal-bejt jaqbe\u017c 'l hawn u 'l hemm fil-\u0121nien, fil-bit\u0127a jew barra.", "Meta narawhom a\u0127na x'aktarx na\u0127sbuhom mitlufin, u spiss ni\u0121bruhom \u0127alli nippruvaw nie\u0127du \u0127siebhom a\u0127na.", "Imma dawn ma jkunu mitlufin xejn, anzi l-\u0121enituri tag\u0127hom ikunu jafu e\u017catt fejn qeg\u0127din uliedhom.", "L-a\u0127jar \u0127a\u0121a li nag\u0127mlu hi li nwarrbu \u0127alli l-Pap\u00e0 jew Mam\u00e0 tag\u0127hom jin\u017clu jitimg\u0127uhom.", "\u0126e\u0127e, tiftakar f'Il-\u0126uttafa 109 qrajtilkom li r-Re Juan Carlos ta' Spanja, President tal-WWF ta' Spanja, mar il-Botswana g\u0127all-ka\u010b\u010ba tal-iljunfanti?", "Jaqaw, x'g\u0127amel issa?", "Mar l-Indja g\u0127all-ka\u010b\u010ba tat-tigra?", "Le, il-WWF \u0127aduha bi kbira, u qa\u010b\u010btuh 'il barra!", "1krusta\u010bi.", "Grupp kbir ta' annimali li jinkludi gran\u010bijiet, grottli, gambli, ko\u010b\u010bli u \u0127nie\u017cer l-art.", "Il-bi\u010b\u010b l-kbira tal-krusta\u010bi jg\u0127ixu fil-ba\u0127ar.", "Intervista ma' Fjura", "Lejla ma\u010b-\u010aief", "jirrapporta TIMOTHY MICALLEF ritratti CHRIS CACHIA ZAMMIT", "Il-\u0127ar\u0121a ta' Klabb \u0126uttaf bil-lan\u010ba saret fid-19 ta' Lulju min\u0127abba li fit-13 ta' Lulju ir-ri\u0127 kien qawwi wisq.", "In\u0121barna l-Marfa fis-6.30pm u hemmhekk Chris Cachia Zammit", "ftit mill-membri", "q a t g \u0127 a \u010b i e f", "wa\u0127da mil-lane\u010b", "\u010biefa ttir ma' wi\u010b\u010b l-ilma", "kellimna ftit fuq i\u010b-\u010bief li konna se naraw.", "Wara ftit tlaqna b'\u017cew\u0121 lane\u010b g\u0127al ta\u0127t Ta' \u010aen\u010b.", "G\u0127alkemm eluf ta' \u010bief ibejtu madwar il-G\u017cejjer Maltin, bil-mod a\u0127na konna resqin lejn l-akbar kolonja ta' \u010bief fi xtutna.", "F'Ta' \u010aen\u010b ibejjet mal- elf par u f'dan i\u017c-\u017cmien i\u017c-\u017cg\u0127ar ta\u010b-\u010bief ikunu g\u0127adhom fil-bejtiet, fix- xquq u t-toqob fis-1sies.", "I\u010b-\u010bief jistennew sa ma jidlam kompletament biex jid\u0127lu fl-irdum u g\u0127alhekk filg\u0127axija jing\u0127aqdu fi gruppi kbar, li jisssej\u0127u rafts, fuq wi\u010b\u010b l-ilma jistennew id-dlam jaqa'.", "L-akbar raft li rajna kienet ta' mill-inqas 400 \u010biefa, imma osservajna \u0127afna \u010bief die\u0127el u jin\u0121abar ma' diversi rafts i\u017cg\u0127ar.", "U\u0127ud minnhom g\u0127addew vi\u010bin tag\u0127na, u \u0127afna membri bdew jo\u0127dulhom ir-ritratt.", "U\u0127ud minna rajna wkoll xi dniefel, imma kienu 'l bog\u0127od u ma g\u0127arafniex xi spe\u010bi kienu.", "X'\u0127in wasalna biex induru lura g\u0127all- Marfa, rajna li kien g\u0127ad hemm \u010bief li kienu fi triqithom lejn l-irdumijiet.", "Il-Busbie\u017c", "Inti pjanta Maltija?", "Sa fejn naf Maltija 2indi\u0121ena jien.", "Inti rari jew komuni?", "Issib minni kemm trid.", "\u0120nub tat-toroq, art imqallba, g\u0127elieqi mitluqin, steppa, \u0121onna\u2026", "Bi\u017c\u017cejjed hekk!", "U l-fjuri tieg\u0127ek kif ikunu?", "Jien nag\u0127mel fjuri \u017cg\u0127ar f'bukketti qishom umbrelel sofor.", "B\u0127all-ferla jaqaw?", "E\u017catt, il-ferla ku\u0121ina tieg\u0127i imma dik tag\u0127mel il-fjuri fir-rebbieg\u0127a.", "G\u0127aliex, tieg\u0127ek meta?", "Fis-sajf ru\u0127i.", "Minn \u0120unju sa Awwissu nkun fl-aqwa tieg\u0127i.", "G\u0127andek xi problemi?", "Kemm nin\u0127araq meta ji\u0121u dawk li jqa\u010b\u010btuna u jbexxuna bil-velenu.", "Ma nafx g\u0127aliex jag\u0127mlu dan meta nkun mimlija fjuri.", "X'\u0127asra!", "L-ag\u0127ar g\u0127ax ma jag\u0127tuniex \u010bans nag\u0127mlu \u017cerrieg\u0127a.", "U ara kemm friefet u na\u0127al jispi\u010b\u010baw bla ikel.", "Insomma, grazzi \u0127afna.", "Lilek ukoll u tal-interess.", "Fid-9pm wasalna lura l-Marfa u g\u0127edna \u010baw.", "G\u0127alkemm did-darba rajna inqas \u010bief mis-soltu, l-atmosfera", "Flimkien mal-leaders u l-organizzaturi l-o\u0127rajn nixtieq in\u0127e\u0121\u0121e\u0121 lil dawk li ma \u0121ewx mag\u0127na biex jattendu attivitajiet o\u0127ra matul is-sena.", "Titg\u0127allmu \u0127afna affarijiet \u0121odda, u fuq kollox tie\u0127du gost!", "Il-veru \u0127adna gost.", "Dil- \u0127ar\u0121a dejjem tkun su\u010b\u010bess.", "Art li taqta' \u0127esrem fix-xejn, li to\u0127loq wi\u010b\u010b wieqaf u spiss g\u0127oli (bl-Ingli\u017c cliff).", "Is-sisien spiss jisse\u0127ju rdum jew irdumijiet, imma fil-fatt huma differenti.", "2indi\u0121enu. pjanta jew annimal li minn dejjem kien jg\u0127ixu f'\u010bertu post, u ma n\u0121abux hemm mill-bniedem (bl-Ingli\u017c native jew indigenous).", "Il-kontra ta' ALJEN jew E\u017bOTIKU", "Il-\u0126uttafa 111 \u2022 Awwissu 2012", "G\u0127andek xi \u0127ar\u0121iet ta' Il-\u0126uttafa neqsin?", "Iktbilna u naraw naqdukx.", "\u0126afna back issues ilhom li spi\u010b\u010baw, imma ma tafx kif forsi nsibu dak li trid.", "Kull back issue tiswa \u20ac2 (bil-posta b'kollox).", "Mela ixtri l-magg spe\u010bjali tal-50 Sena Anniversarju tal-BirdLife.", "Prezz \u20ac5.", "\u010aempel 21347644/5.", "Poster Nru 5 Il-\u0126uttafa", "\u010aiefa I\u010b-\u010biefa (Cory's shearwater) hija tajra tal-ba\u0127ar kbira.", "F'Malta jbejtu eluf ta' \u010bief imma ma tantx narawhom g\u0127ax jersqu lejn l-art bil-lejl.", "Ritratt ta' Adin Vella", "Sib daqs 400 differenza bejn ir-ritratt ta' fuq u dak ta' ta\u0127t!", "Qed ni\u010b\u010bajtaw ta!", "M'hemmx b\u017conn kompetizzjoni g\u0127ax id-differenza tidher sew.", "Dawn huma ritratti ta' parti minn Foresta 2000.", "Il-post huwa l-istess imma r-ritratt ta' fuq ittie\u0127ed fl-2005 u ta' ta\u0127t ittie\u0127ed dis-sena.", "F'ta' fuq taraw mijiet ta' si\u0121ar im\u0127awlin friski, u f'ta' ta\u0127t taraw is-si\u0121ar wara seba' snin ta' kura u tisqija.", "Hekk hu \u0127bieb, il-pro\u0121ett li bdiet il-BirdLife qed jirnexxi.", "Foresta 2000 hija pro\u0121ett immexxi minn BirdLife Malta, Din L-Art \u0126elwa u PARK.", "Is-sea slugs huma ku\u0121ini tal-bebbux u tal-bug\u0127arwien.", "L-isem xjentifiku ta' dan l-annimal huwa Piseinotecus gabinierei.", "Bil-Malta m'g\u0127andux isem.", "Grazzi lill-esperti Constantine Mifsud u Charles Cachia tal-g\u0127ajnuna fl-identifikar.", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa.", "Jekk tmissu din l-istampa, issir kollha sewda!", "G\u0127aliex?", "\u0126a\u0127a naf g\u0127aliex!", "G\u0127ax titfag\u0127lek il-linka!", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew fjuri kultivati) u a\u0127na n\u0121ibuhomlkom f'dil- pa\u0121na, basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom bil-POSTA* lil Klabb \u0126uttaf BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 jew bl-IMEJL (jpg, pdf, tif) lil il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuhulkom lura.", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (16)", "Fil-fatt dawn huma frie\u0127 tal-\u0121urat tar- raba', li ma jkunux ilhom li faqqsu, forsi fuq l-istess pjanta li qeg\u0127din fuqha.", "Wara ftit jinfirxu u ma jibqg\u0127ux flimkien.", "Farfett tal-Kromb Diane Micallef (12)", "\u0120urat tar-Raba' Neil Camilleri (12)", "G\u0126ASFUR TAL-BEJT", "Ideat li l-bniedem ikkopja min-natura", "\u0120ieli kontu g\u0127addejjin fil-karozza", "fid-dlam u rajtu b\u0127al ringiela dwal \u017cg\u0127ar f'nofs it-triq jew fil-\u0121enb?", "Dawn jg\u0127idulhom cats eyes.", "Bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127hom is-sewwieqa jkunu jistg\u0127u jaraw it-triq f'postijiet fejn mhemmx dwal, b\u0127al f'\u0127afna toroq fil-kampanja.", "Is-sabi\u0127a hi li dawn il-cats eyes jixeg\u0127lu bla elettriku.", "Kif jista' jkun?", "B\u0127al \u0127afna ideat fil-\u0127ajja tal-bniedem, l-ispirazzjoni \u0121iet min-natura\u2026", "Il-cats eyes ivvintahom wie\u0127ed Ingli\u017c jismu Percy Shaw.", "Dan kien jirrakkonta li darba wa\u0127da fl-1933 kien qed isuq lura lejn daru f'Halifax.", "Kien id-dlam, kien \u0127afna \u010bpar u bilkemm seta' jara fejn sejjer.", "Biex tg\u0127axxaqha kellu jg\u0127addi minn bi\u010b\u010ba triq \u0127dejn xifer ta' rdum!", "Is-soltu fl-art kien ikun hemm strippi tal- metall mnejn jg\u0127addi t-tramm, u Shaw kien ju\u017cahom gwida biex i\u017comm fuq it-triq.", "Imma dawn l-istrippi kienu tne\u0127\u0127ew ftit qabel u g\u0127alhekk Shaw ma kienx qed jara t-triq, u g\u0127al ftit ma baqax sejjer g\u0127al isfel.", "Imma b'xorti tajba lema\u0127 par g\u0127ajnejn jixeg\u0127lu li nqabdu fid-dawl tal-karozza, u Shaw dawwar biex ma jolqothomx.", "Kien qattus bil-qieg\u0127da fuq \u010bint\u2026 f'tarf l-irdum!", "Din l-esperjenza tat lil Shaw l-idea li jivvinta xi \u0127a\u0121a li tleqq b\u0127all-g\u0127ajnejn", "L-g\u0127ajnejn ta' xi annimali, fosthom il-qtates, g\u0127andhom il-\u0121ewwieni tag\u0127hom ileqq \u0127afna.", "Dan jg\u0127inhom biex jaraw anke f'dawl baxx.", "G\u0127alhekk b'dawl qawwi fuqhom dawn jirriflettu.", "L-istess idea tintu\u017ca fil-cats eyes, g\u0127ax mag\u0127mulin minn bo\u010b\u010bi tal-\u0127\u0121ie\u0121 b'kisja tleqq fuq \u0121ewwa.", "Kompetizzjoni Poster Ir-rebbie\u0127a ta' Kompetizzjoni Poster 5 kienet Nicole Azzopardi mill-Mosta, li qatg\u0127et li l-g\u0127asfur kien \u010biefa.", "Ftit ie\u0127or Nicole tir\u010bievi pin badge \u0127elwa ta' g\u0127asfur.", "20699595 \u010aemplu fuq dan-numru jekk taraw xi bini jew \u017cvilupp kontra l-li\u0121i.", "Peress li xog\u0127lu kien li jsewwi t-toroq, Shaw ma damx ma \u0127oloq il-cats eyes, invenzjoni sempli\u010bi u tal-\u0121enn.", "Il-\u0121enju ta' din l-invenzjoni hu li din ta\u0127dem bir-rifletturi, li jleqqu meta jaqa' dawl fuqhom.", "B'hekk huma perfetti g\u0127al bil-lejl, g\u0127ax jirriflettu d-dwal tal- karozzi li jkunu \u0121ejjin.", "Peress li l-cats eyes ja\u0127dmu bla elettriku, m'g\u0127andhomx bozoz x'jinqatg\u0127u u x'tibdlilhom.", "Min\u0127abba f'hekk jistg\u0127u jitqieg\u0127du fl-iktar toroq imwarrbin u 'l bog\u0127od mis-servizz tad-dawl.", "Illum jintu\u017caw mad-dinja kollha.", "Din l-inven\u017cjoni min jaf kemm iffrankat miljuni ta'", "in\u010bidenti tat-traffiku u salvat miljuni ta' \u0127ajjiet.", "Kos kemm g\u0127andna x'nafulu lil Percy Shaw!", "Sku\u017ci ta!", "Na\u0127seb a\u0127jar tg\u0127id: Kos kemm g\u0127andna x'nafulu lil dak il-qattus!", "Websajt Biex titg\u0127allmu fuq ix-xog\u0127ol tal-BirdLife \u017curu l-websajt www.birdlifemalta.org", "Websajt G\u0127al ritratti ta' natura tal-ba\u0127ar madwar Malta (u anke lilhinn minnha) \u017curu l-websajt www.edwardcurmi.com", "Jekk g\u0127andkom bit\u0127a, \u0121nien, bejt jew gallerija, ftakru biex to\u0127or\u0121u skutella bl-ilma \u0127alli l-g\u0127asafar (u forsi anke insetti) isibu x'jixorbu.", "Tag\u0127mlux ilma fond biex \u0127add ma jeg\u0127req fih, anzi ag\u0127mlu zokk \u017cg\u0127ir \u0127iere\u0121 mill-ilma \u0127alli jekk jaqa' insett isib ma' xhiex jiggranfa u jo\u0127ro\u0121.", "Xi \u0127a\u0121'hekk insomma.", "N\u0127awi Naturali", "Elisabeth Conrad iddur il-G\u017cejjer Maltin u ssibilna postijiet interessanti g\u0127an-natura.", "Filfla hija g\u017cira \u017cg\u0127ira b'forma distintiva \u0127afna: blokka art wieqfa f'nofs ba\u0127ar, kwa\u017ci \u010batta minn fuq u mdawra kollha b'sies g\u0127olja xi 60m.", "L-area hija biss xi 6 ettari, ji\u0121ifieri Filfla kapa\u010bi toqg\u0127od xi 4100 darba fl-area ta' Malta!", "Imma minkejja d-daqs \u017cg\u0127ir tag\u0127ha, Filfla hija importanti g\u0127an- naturalist g\u0127ax tipprovdi ambjent naturali uniku.", "M'hawnx b\u0127alhom", "Forsi l-protagonist ewlieni tan-natura fuq Filfla hija l-gremxula.", "Il-gremxula ta' Malta hija endemika g\u0127all- G\u017cejjer Maltin imma l-isem xjentifiku tag\u0127ha \u0127a ismu minn Filfla: Podarcis filfolensis.", "Fil-fatt fuq Filfla nsibu 1sottospe\u010bi endemika proprju g\u0127al Filfla stess.", "Dan ifisser li mid-dinja kollha din ir-razza tg\u0127ix biss fuq dawn is-60,000m2.", "X'aktarx li min\u0127abba li Filfla hija daqshekk maqtug\u0127a g\u0127aliha, kien diffi\u010bli biex il-gremxul ta' fuqha jit\u0127allat ma' gremxul ie\u0127or, u g\u0127alhekk l-ispe\u010bi evolviet razza differenti u unika.", "Imma fuq Filfla mhux il-gremxula biss hija endemika: nsibu wkoll, fost o\u0127rajn, \u017cew\u0121 spe\u010bi ta' bebbux tal-art u spe\u010bi ta' \u0127anfusa li ma jinstabu mkien iktar.", "Turrun tjur Filfla hija wkoll ta' interess kbir g\u0127al min i\u0127obb l-g\u0127asafar.", "Dan g\u0127aliex tipprovdi \u0127abitat perfett biex ibejtu tliet spe\u010bi ta' g\u0127asafar tal-ba\u0127ar.", "Insibu kolonja kbira (bejn 5000-8000 par) ta' kan\u0121u ta' Filfla, kolonja ta' \u010bief (xi 200 par) u kolonja ta' gawwija prima (xi 250 par, l-ikbar f'pajji\u017cna).", "Il-kolonja ta' kan\u0121u fuq Filfla hija l-ikbar wa\u0127da li nafu biha fil-Mediterran.", "Filfa tinstab 4.5km 'l-barra mill-g\u017cira ta' Malta, fa\u010b\u010bata ta' Wied i\u017c-\u017burrieq.", "B'xorti tajba n-natura ta' fuq Filfla hija protetta sew, u", "Filfla g\u0127andha diversi titli ta' \u0127arsien bil-li\u0121i.", "Fost o\u0127rajn, hija Riserva Naturali, Santwarju tal-G\u0127asafar, Sit ta' Importanza Xjentifika (SSI), Area ta' Importanza Ekolo\u0121ika (AEI), Sit Natura 2000 u Area ta' Importanza g\u0127all-G\u0127asafar (IBA) ta' valur globali.", "Biex in-natura ta' fuq Filfla ma titfixkilx, \u0127add mhu permess jin\u017cel fuqha jekk mhux g\u0127al ra\u0121unijiet xjentifi\u010bi jew edukattivi, u dejjem irid i\u0121ib permess spe\u010bjali mill-awtoritajiet.", "Min\u0127abba li hi daqshekk protetta, Filfla hija refugju g\u0127an-natura: f'dal-pajji\u017c tant mibdul mill-bniedem, hija post wie\u0127ed fejn l-id tan-nies ma tantx tin\u0127ass.", "Fuq Filfla t-tajr tal-ba\u0127ar ma jfixkluhx id-dwal u l-istorbju li x'aktarx jaffettwawh f'partijiet o\u0127ra ta-xtut ta' Malta.", "Iktar ma ti\u017cdied il-pressjoni mill-bniedem, iktar isiru importanti dawn ir- refu\u0121ji bog\u0127od mill-problemi li jo\u0127olqu n-nies!", "Kan\u0121u ta' Filfla European Storm-petrel", "Il-biera\u0127, illum\u2026 u g\u0127ada!", "ikbar milli hi llum.", "Bi\u017c-\u017cmien, bir-raxx, bil-mew\u0121, bil-mel\u0127, bir-ri\u0127, bix-xita u b'aktar \u010baqliq tal-art, Filfla bdiet titfellel, taqa' bi\u010b\u010biet.", "U l-bombi tal-Ingli\u017ci komplew farrkuha.", "Il-bombi issa ilhom iktar minn 40 sena li waqfu, imma l-elementi g\u0127adhom ikidduha lil Filfla.", "Ma tg\u0127addix xitwa li ma j\u010bedix xi \u010bangun.", "Bi\u017c-\u017cmien anke t-tifrik li n\u0121abar madwarha g\u0127ad jitmermer u g\u0127ad ikaxkru l-ba\u0127ar.", "Fuq il-lemin g\u0127andna", "idea ta' kif setg\u0127et kienet Filfla fl-antik, u kif tista' ssir fil-futur.", "Tliet mapep antiki li juru lil Filfla b\u0127ala FOLFOLA jew FALFOLA.", "Kif forsi kienet fil-bidu", "Elf sena o\u0127ra!", "Jew trux jew supperv!", "B\u017car u bombi", "Ritratt ori\u0121inali Joe Sultana, tbag\u0127bis bil-kompjuter Victor Falzon", "Hemm min jg\u0127id li \u0121ej mill- kelma G\u0127arbija filfel li tfisser b\u017caru a\u0127mar, forsi g\u0127ax dari l-forma ta' Filfla kienet tixba\u0127 lil b\u017caru f'wi\u010b\u010b l-ilma.", "Imma jekk fl-antik kienet qisha b\u017caru, illum dax-xeb\u0127 ma tantx jidher.", "Irridu niftakru li fi \u017cmien l-Ingli\u017ci Filfla kienet tintu\u017ca mill-militar b\u0127ala mira g\u0127al bombi u sparar ie\u0127or!", "B'dawk l-isplussivi kollha l-forma ta' Filfla x'aktarx li nbidlet.", "G\u0127alkemm il-bombi bla dubju g\u0127amlu impatt negattiv fuq il-g\u017cira, \u0127allew ukoll benefi\u010b\u010bju!", "Min\u0127abba l-periklu ta' bombi mhux sploduti li forsi g\u0127ad hemm f' qieg\u0127 il-ba\u0127ar \u0127dejn Filfla, is-sajd sa 1.8km madwar dil-blata huwa projbit.", "B'hekk anke l-\u0127ut madwar Filfla issa jg\u0127ix fil-pa\u010bi!", "1sottospe\u010bi.", "Razez li jkunu jixxieb\u0127u u ji\u0121u minn xulxin, ilkoll tal-istess spe\u010bi.", "Ir-razza tal-gremxula ta' Filfla hija Podarcis filfolensis ssp. filfolensis.", "L-ittri ssp. jfissru sottospe\u010bi", "\u017bugraga ta' Filfla Filfla Top Snail"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-111-Aug-2012.pdf"}
{"text": ["Qatg\u0127a sabi\u0127a sturnell.", "Eluf ta' sturnell jaslu Malta fil-\u0127arifa u \u0127afna jibqg\u0127u hawn g\u0127ax-xitwa.", "Kultant tara qtajja' li jkun fihom l-eluf.", "Waww, mur g\u0127oddhom!", "\u0126afifa!", "G\u0127odd kemm hemm \u0121wiena\u0127 u ag\u0127mel division by 2!", "\u0126ej \u0126bieb \u0126uttaf !", "Dan l-a\u0127\u0127ar mort passi\u0121\u0121ata sa Foresta 2000.", "Is-si\u0121ar qed jikbru \u0121mielhom u l-arbuxxelli tad- deru, ta\u017c-\u017cag\u0127run, tal-imbrijagla u tar-ri\u0127an", "mimlijin frott.", "Veru \u0121enna tal-art qed isir hemm.", "Kemm domt hemmhekk rajt mijiet ta' sturnell itiru u jpo\u0121\u0121u fis-si\u0121ar u jpa\u010bp\u010bu bejniethom.", "Madwari wkoll tpespis u tektik ta' pitirrossi, fjammi suwed u anke xi mlievez - dawk li \u017cgi\u010b\u010baw it-tiri tal-ka\u010b\u010baturi!", "Dawn l-g\u0127asafar kellhom kull ma jridu hawnhekk.", "Kenn tal-weraq fejn jorqdu u jista\u0127bew, u ikel kemm iridu.", "Kellhom bi\u017c\u017cejjed biex jg\u0127addu xitwa s\u0127i\u0127a mag\u0127na fil-kumdit\u00e0.", "\u0126assejtni kuntent li l-BirdLife konna \u0127lomna b'din l-idea ta' Foresta 2000.", "Kieku ma \u0127awwilniex dawn il-pjanti kollha, l-g\u0127asafar ma kienx ikollhom dal-\u0121id kollu.", "\u0126mistax-il sena ilu dal-post kien kwa\u017ci vojt, u s-si\u0121ar li kien hawn ma kinux it-tip li jipprovdu ikel.", "Imma llum g\u0127andhom frott bi\u017c\u017cejjed biex taqbadhom indi\u0121estjoni!", "G\u0127alxejn ng\u0127idlek biex ma tit\u0127an\u017cirx!", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'nista' nara tg\u0127id?", "Kalendarju 2013 Attivit\u00e0 Intervista ma' fjura Mag\u0127lubin u Tawwalin Arti X'idea dik!", "Avvi\u017ci Natura 2000", "il-kumitat", "Biex tipprote\u0121i l-g\u0127asafar trid tipprote\u0121i wkoll l-ambjent tag\u0127hom.", "U jekk dan l-ambjent ma je\u017cistix trid tipprova to\u0127olqu.", "Hekk g\u0127amilna f'Foresta 2000, fl- G\u0127adira u fis-Simar.", "\u010aaw g\u0127alissa, u tinsewx ti\u0121i t\u0127awlu f'Di\u010bembru (pa\u0121na 6).", "Re\u0121a' \u0121ej \u010birklu bl-annimali L-annimali ta\u010b-\u010birklu huma mdejqin, imwerwrin u ma\u0127qurin.", "Min imur i\u010b-\u010birklu jkun qed i\u0127allas biex il-mo\u0127qrija tkompli.", "Jekk t\u0127obbu veru l-annimali\u2026", "mal-fa\u010b\u010bata", "Il-ballottra (weasel) hija karnivoru g\u0127ax tiekol il-la\u0127am ta' annimali li taqbad, spe\u010bjalment \u0121rieden.", "Diffi\u010bli taraha g\u0127ax imgerrxa mill-bniedem.", "G\u0127alkemm \u017cg\u0127ira \u0127afna, il-ballottra xorta hija l-ikbar karnivoru tal-art li g\u0127andna Malta, u hija m\u0127arsa bil-li\u0121i.", "Ritratt ta' Raymond Galea", "il-kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Ottubru 2012 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "G\u0127asfur \u0121did\u2026", "\u0127", "iji", "Dan g\u0127adu fer\u0127.", "L-g\u0127asfur adult ikollu rasu, sidru u \u017caqqu kollha lewn il-lumija.", "Mela b\u0127alek!", "Fit-12 Awwissu li g\u0127adda, il-\u0127abib tag\u0127na Ray Galea kien berdwo\u010bing f'Wied il-Kbir, \u0127dejn \u0126al Qormi.", "G\u0127alkemm kellna sajf niexef, f'xi n\u0127awi tal-wied kien g\u0127ad baqa' xi ftit ilma, u \u0127dejn l-ilma lema\u0127 g\u0127asfur \u017cg\u0127ir mislut inaqqar xi dud mill-ilma.", "Kien zakak, imma mhux wie\u0127ed miz-zizka li naraw komuni fil-pases u fix-xitwa.", "Dan kien zakak tal- lvant (citrine wagtail Motacilla citreola), g\u0127asfur li s-soltu jg\u0127ix fir-Russja u jpassi lejn pajji\u017ci b\u0127all-Indja e\u010b\u010b.", "Din kienet l-ewwel darba li qatt deher dan l-g\u0127asfur hawn Malta.", "Fir-ritratt tal-lemin taraw iz-zakak tal-lvant qed jiekol xag\u0127at ta' dubbiena li tella' mill-ilma.", "Dan l-g\u0127asfur dam jin\u017cel jiekol fil-wied sas-16 tax-xahar, imbag\u0127ad sparixxa.", "O\u0127ro\u0121 l-g\u0127a\u0121eb, kwa\u017ci xahar wara (10 Settembru 2012) raw ie\u0127or il-Buskett!", "It-total ta' g\u0127asafar li dehru Malta issa tela' g\u0127al\u2026", "Dawn huma t-tliet spe\u010bi ta' zakak li s-soltu naraw f'Malta.", "Min jaf Numru 400 liem spe\u010bi \u0127a tkun!", "\u0126e\u0127e, forsi xi pengwin!", "Tajjeb, mela \u017cidna ie\u0127or.", "Puuu g\u0127alihom!", "Il-bajd li biedet il-fekruna tal-ba\u0127ar fil-\u0120nejna spi\u010b\u010ba ma faqqasx.", "\u0126add ma jaf g\u0127aliex, forsi r-ramel tal-\u0120nejna ma kienx fond bi\u017c\u017cejjed.", "X'\u0127asra!", "KA\u010b\u010bATURI JOqTLU L-fJAMINGI Fit-3 Ottubru 2012 dehret qatg\u0127a ta' xi 50 fjamingu (greater flamingo) fl-in\u0127awi tal- G\u017cejjer ta' San Pawl.", "L-g\u0127ada xi ka\u010b\u010baturi qatlu xi fjamingi fl-istess na\u0127at \u2639, u wie\u0127ed mill-g\u0127asafar da\u0127al ferut fis-Salina, b'saqajh miksurin \u2639.", "Il-BirdLife ippruvat taqbdu biex tikkurah imma ma rnexxilhiex, lanqas il-pulizija.", "Dakinhar ukoll, fjamingu ie\u0127or intlaqat u waqa' fil-ba\u0127ar \u2639.", "Il-BirdLife \u010bemplet il-forzi armati, li \u0121ew bil-patrol boat u rnexxielhom jaqbdu l-g\u0127asfur u \u0127aduh g\u0127all-kura.", "Imma kien ferut sew u miet \u2639.", "Sadattant il-fjamingu tas-Salina kien g\u0127adu hemm.", "G\u0127alhekk dak il-lejl membri tal-BirdLife baqg\u0127u g\u0127assa mieg\u0127u biex ma jid\u0127lux g\u0127alih il-ka\u010b\u010baturi.", "L-g\u0127ada rnexxielhom jaqbduh meta l-povru fjamingu waqa' f'kanal fond.", "\u0126aduh ukoll g\u0127all-", "Il-fjamingu ferut fis- Salina.", "kura, imma miet ukoll \u2639.", "Ftit \u0121ranet wara membri tal- BirdLife raw qatg\u0127a o\u0127ra ta' xi 60 fjamingu itiru fl-in\u0127awi ta' Ba\u0127ar i\u010b-\u010aag\u0127aq.", "Raw ukoll spidbowt \u0127ier\u0121a g\u0127alihom, raw ka\u010b\u010batur jispara mid-dg\u0127ajsa u jwaqqa' \u017cew\u0121 fjamingi \u2639.", "\u0120abarhom mill- ba\u0127ar u saq ji\u0121ri qabel waslu fil- post il-forzi armati \u2639.", "qalb biex toqtol fjamingu.", "Dawn l-a\u0127barijiet u anke ta' pa\u0121na 4 tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-Attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da)", "Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel minn BirdLife Malta u Bank of Valletta, bl-g\u0127ajnuna tal-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Tellieqa min jipprote\u0121i l-iktar!", "Il-Cook Islands huma", "grupp g\u017cejjer \u017cg\u0127ar fl- O\u010bean Pa\u010bifiku.", "Imma g\u0127alkemm \u017cg\u0127ar \u0127afna (i\u017cg\u0127ar anke minn", "Malta), g\u0127andhom f'idejhom \u0127afna \u0127afna ba\u0127ar.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu dawn il-g\u017cejjer iddikjaraw bi\u010b\u010ba sew minn ba\u0127arhom b\u0127ala park marin.", "Hija medda enormi ta' 1.1miljun km2, l-ikbar marine park fid-dinja.", "grupp ie\u0127or ta' g\u017cejjer fl-istess o\u010bean, \u0127abbru li huma wkoll \u0127a jiddikjaraw il-ba\u0127ar ta' madwarha b\u0127ala park marin.", "Din hija area ta' 1.4miljun km2, ftit ikbar minn tal-Cook Islands.", "Tg\u0127id xi pika bejniethom?!", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 meded kbar fihom", "daqs il-Ba\u0127ar Mediterran kollu!", "L-attivit\u00e0 kollha li ssir f'dal-ba\u0127ar issa trid issir b'mod li ma ssirx \u0127sara lill-eluf ta' spe\u010bi ta' \u0127lejjaq li jg\u0127ixu fih, mill-i\u010bken 1plankton sa l-ikbar baliena.", "Sittax-il elf \u017ciemel niexef!", "Ftit \u0121img\u0127at ilu fl-ajruport ta' Lima (Peru), il- pulizija tad-dwana sabu tliet bagalji mitluqin, u meta fet\u0127uhom sabu fihom 16,280 \u017ciemel!", "Le mhux \u017cwiemel t'erba' saqajn, imma \u017cwiemel il-ba\u0127ar, imnixxfin u lesti biex jissiefru lejn pajji\u017ci b\u0127a\u010b-\u010aina, il-Korea u l-\u0120appun.", "Hemm g\u0127adhom jemmnu li mi\u017c-\u017cwiemel il- ba\u0127ar mit\u0127unin tista' tag\u0127mel medi\u010bina biex i\u017c\u017cidlek l-ener\u0121ija.", "Ja\u0127asra kemm \u0127merijiet!", "Sittax-il elf jidher numru kbir, imma mhu xejn \u0127dejn l-20 miljun li huwa stmat li jinqabdu kull sena.", "Mhux ta' b'xejn li \u017c-\u017cwiemel il-ba\u0127ar tad- dinja di\u0121\u00e0 naqsu bin-nofs.", "Skont is-2CITES, \u017cwiemel il-ba\u0127ar mhu suppost isir xiri u bejg\u0127 tag\u0127hom imkien fid-dinja.", "Il-\u0127ajja tal-ba\u0127ar f'dawn l-in\u0127awi hija sinjuruna u \u0127afna minnha g\u0127adha mhix imfixkla mill-bniedem. fl-in\u0127awi baxxi jikber \u0127afna qroll, b\u0127al dan il-cabbage coral.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-marine parks \u0121odda, din ir-rikkezza \u0127a tibqa' hemm!", "Tal-\u0121enn, man!", "Mank jag\u0127mlu l-istess f'Malta!", "Daqshekk ka\u010b\u010ba", "Mill-Costa Rica kwa\u017ci dejjem a\u0127barijiet ambjentali sbie\u0127 nisimg\u0127u.", "Dan l-a\u0127\u0127ar smajna o\u0127ra: il-gvern g\u0127adu kemm g\u0127adda li\u0121i li biha waqqaf il-ka\u010b\u010ba", "kollha fil-pajji\u017c (\u0127lief is-sajd).", "Il-Costa Rica huwa pajji\u017c fl-Amerka \u010aentrali.", "Mhux pajji\u017c kbir, imma fih \u0127afna ambjenti differenti, fosthom muntanji, vulkani, foresti tropikali, g\u017cejjer u xtut fuq \u017cew\u0121 o\u010beani differenti.", "Mhux ta' b'xejn in-natura tal-Costa Rica hija sinjura \u0127afna.", "Fuq kollox, il-gvern u n-nies t'hemmhekk japprezzaw in-natura li g\u0127andhom.", "Kwart mill-pajji\u017c huwa riservi jew parks naturali.", "U a\u0127na g\u0127andna wie\u0127ed biss!", "Fost annimali o\u0127rajn li jg\u0127ixu fil-\u0121ungli tal-Costa Rica hemm il-\u0121agwar, tapiri u xadini.", "G\u0127andhom ukoll 700 spe\u010bi ta' g\u0127asafar, u xi 200 spe\u010bi ta' amfibji.", "I\u017c-\u017cwiemel il-ba\u0127ar huma \u0127ut \u017cg\u0127ar. f'Malta g\u0127andna \u017cew\u0121 spe\u010bi.", "Pjanti u annimali \u017cg\u0127ar \u0127afna li jifflowtjaw fl-ilma u li huma l-ikel ta' \u0127afna annimali tal-ba\u0127ar.", "\u0126afna minnhom ikunu frie\u0127 ta' annimali b\u0127al gambli u gran\u010bijiet.", "Il-Convention on International Trade in Endangered Species hija ftehim internazzjonali importanti li jikkontrolla l-bejg\u0127 u x-xiri ta' annimali u pjanti rari.", "X'nista' nara tg\u0127id?", "\u010bikonja Sewda Black Stork", "Jekk tqalleb xi ktieb ftit antik dwar l-g\u0127asafar ta' Malta, issib li \u010b-\u010bikonja sewda hi fost l-aktar g\u0127asafar rari li jidhru fi \u017cmien il-passa, u li lanqas ma tidher kull sena.", "Imma minn xi snin 'l hawn wa\u0127diet saru jidhru tista' tg\u0127id f'kull passa.", "I\u010b-\u010bikonja sewda hija g\u0127asfur kbir li t\u0127obb i\u017c\u017comm pjuttost", "fil-mo\u0127bi.", "\u0120eneralment issibha f'imsa\u0121ar b'si\u0121ar kbar u xi ftit imbeg\u0127din minn xulxin.", "G\u0127all-kuntrarju ta\u010b-\u010bikonja bajda, i\u017c\u017comm bog\u0127od mill-istorbju u d-djar tan-nies.", "Tfittex x'tiekol f'ilma baxx, u taqbad l-aktar \u0127ut, bebbux, \u017crin\u0121ijiet u gran\u010bi.", "Kapa\u010bi ttir distanzi twal u meta tpassi tag\u0127mel vja\u0121\u0121i ta' iktar minn 7000km.", "T\u0127obb tpassi fi qtajjiet li \u0121ieli jla\u0127\u0127qu 30 tajra, imma fi \u017cmien il-bejta kull par jinqata' g\u0127alih wa\u0127du.", "Jibnu bejta goffa fil-qu\u010b\u010bata ta' si\u0121ra g\u0127olja jew ma' rdum.", "jbidu sa erba' bajdiet.", "Il-bejta tibqa' tintu\u017ca minn sena g\u0127all-o\u0127ra, g\u0127alkemm mhux bilfors mill- istess par.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Kalendarju 2013", "Il-BirdLife g\u0127adha kemm \u0127ar\u0121et kalendarju \u0121did g\u0127as-sena 2013.", "Huwa desk calendar mit-tip li jre\u0121\u0121i wa\u0127du fuq mejda.", "G\u0127al kull xahar fih ritratt sabi\u0127 bil-kulur ta' g\u0127asfur Malti.", "Tistg\u0127u tixtruh", "dirett ming\u0127and BirdLife Malta jew mir- riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar. bil-posta billi tibag\u0127tu \u010bekk (pagabbli lil BirdLife Malta) ta' \u20ac2.80 (jinkludi posta) lil BirdLife fl-indirizz pa\u0121na 2.", "attivit\u00e0 Ta\u0127wila si\u0121ar", "Intervista ma' fjura", "Ilkoll smajtu b'foresta 2000, il-pro\u0121ett kbir ta' ta\u0127wil tas-si\u0121ar fin-na\u0127a ta' fuq ta' Malta. foresta 2000 hija g\u0127al qalbna wisq, mhux biss g\u0127ax qed isir ambjent tal-\u0121enn g\u0127an-natura, imma g\u0127ax konna bdejnieh a\u0127na stess ta' Klabb \u0126uttaf.", "It-ta\u0127wil issa kwa\u017ci kollu lest.", "Baqa' biss xi rqajja' \u017cg\u0127ar x'jimtlew\u2026", "U a\u0127na \u0127a mmorru nimlewhom !!", "S'intendi, kif inkunu hemm ir-rejn\u0121er idawwarna dawra \u0127alli narawh u ngawduh sew.", "Data il-\u0126add 2 Di\u010bembru 2012 Niltaqg\u0127u quddiem ir-riserva tal-G\u0127adira \u0126in 9am Nispi\u010b\u010baw xi nofsinhar \u0120ibu xi \u0127a\u0121a x'tieklu u x'tixorbu I\u0121\u0121ibux tkaken bil-ponta!", "Mer\u0127ba *membri, familji u \u0127bieb", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i u jibqa' mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "Qed tfaddalhom jew?", "X'jismek?", "Jisimni xorbett, imma smajt li l-G\u0127awdxin isej\u0127uli xurbebb.", "Inti pjanta rari?", "Mela x'ambjent t\u0127obb?", "Jien nikber l-iktar \u0127dejn il- ba\u0127ar, fit-tifrik li jin\u0121abar fl- irkejjen qalb il-blat.", "Kif tissaporti l-imlu\u0127a tal-ba\u0127ar?", "\u0126e\u0127e g\u0127andi trikk!", "Il-weraq tieg\u0127i nista' na\u0127\u017cen l-ilma fih biex fi \u017cmien in-nixfa nie\u0127u l-ilma mill-weraq flok intella' ilma miela\u0127 mill-art.", "Pjanta li ta\u0127\u017cen l-ilma fil-weraq jew fiz-zokk jg\u0127idulha sull\u2026 slukk\u2026 skutt\u2026 emm\u2026", "U l-fjuri meta tifta\u0127hom? fir-rebbieg\u0127a?", "Le, jien il-fjuri nag\u0127milhom fil-\u0127arifa.", "B\u0127alissa mimlija fil- fatt.", "Il-fjuri tieg\u0127ek ifu\u0127u?", "Hawn min jog\u0127\u0121buh, hawn min le.", "Il-friefet u n-na\u0127al jog\u0127\u0121buhom \u017cgur g\u0127ax ji\u0121\u0121ennu g\u0127alija!", "G\u0127andek xi problemi?", "L-ikbar bi\u017ca' tieg\u0127i hu li intom il-bnedmin tkomplu tiksu x-xtut bil-konkos flok t\u0127alluhom naturali.", "Naqbel mieg\u0127ek.", "Sa\u0127\u0127a u grazzi. \u010baw \u0127i.", "Tkun 'l hawn g\u0127addi.", "Dakinhar \u0127a nqassmu l-istiker I \u2665 Klabb \u0126uttaf numru 6.", "\u0126allini mmissjajt wa\u0127da!", "Anke mill- ispazju!", "Dawn huma tliet ritratti ta' parti minn Foresta 2000.", "Ir- ritratti (minn Google Earth) ttie\u0127du mill- g\u0127oli \u0127afna - minn satellita fl-ispazju fil-fatt - u bejn ritratt u ie\u0127or g\u0127addew sentejn: 2007, 2009, 2011.", "Jekk t\u0127arsu sew, spe\u010bjalment fi\u017c-\u017cew\u0121 roqg\u0127at fejn qed juru l-vle\u0121e\u0121, taraw kif f'erba' snin fe\u0121\u0121ew \u0127afna tikek \u0127odor.", "Dawk it-tikek huma si\u0121ar li t\u0127awlu.", "U b\u0127alissa hemm ruxxmata pitirrossi, buful, imlievez u sturnelli li qed jirringrazzjawna tal-kenn u l-ikel li dawn is-si\u0121ar qed jipprovdulhom.", "Min jaf sentejn o\u0127ra kif ikun ir-ritratt.", "\u0126axix iva, si\u0121ar xejn.", "23 \u0120unju 2009", "Eluf ta' si\u0121ar qed jispuntaw, qishom nemex \u0127odor!", "10 \u0120unju 2011", "Is-si\u0121ar issa jidhru sew.", "Agrett tal-Bhejjem", "Russett tas-Si\u0121ar Little Bittern", "fost l-g\u0127asafar hemm familja ta' tajr li kwa\u017ci kollha huma g\u0127asafar twal.", "Dawn huma l-agretti u l-irsieset, li minnhom f'Malta ji\u0121u disa' spe\u010bi.", "U hawn qeg\u0127din ilkoll, ji\u0121\u0121ebbdu u jippu\u017caw g\u0127ar-ritratt!", "Skont i\u010b-\u010beklist, dehru 10 spe\u010bi, mhux 9.", "Tletin sena ilu xi \u0127add ra western reef heron.", "Russett A\u0127mar Purple Heron", "Russett Gri\u017c Grey Heron", "Ag\u0127ti kulur lill-istampa.", "farfett tal-fej\u0121el Swallowtail", "G\u0127andhom \u017cball!", "Dan Farfett tal- Bu\u017cbie\u017c.", "Dak jg\u0127idulu Farfett tar-Re\u0121ina.", "Dak Farfett tal-Lira.", "Min g\u0127andu ra\u0121un?", "Kollha kemm huma!", "G\u0127ax dal-farfett g\u0127andu \u0127afna ismijiet!", "Il-bu\u0127arr\u00e2t g\u0127andu b\u0127al snien fuq saqajh ta' quddiem.", "Dawn ju\u017cahom biex i\u0127affer bihom.", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew fjuri kultivati) u a\u0127na n\u0121ibuhomlkom f'dil- pa\u0121na, basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom bil-POSTA* lil Klabb \u0126uttaf BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 jew bl-IMEJL (jpg, pdf, tif) lil il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuhulkom lura.", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (16)", "Bu\u0127arr\u00e2t Kyle Cassar (12)", "G\u0127a\u017ci\u017c Editur,", "Jien Kyle Cassar (12 yrs) li flimkien ma' o\u0127ti Kirsty (5 yrs) qed nikteb din l-ittra.", "L-ewwelnett grazzi u prosit tal-\u0126uttafa g\u0127ax vera sabi\u0127a, interessanti u m\u017cewqa b'kollox.", "Nixtiequ naqsmu mag\u0127kom ritratt sabi\u0127 ta' insett li \u0121ie \u0127dejna waqt li konna qed nag\u0127mlu barbikju fl-in\u0127awi tal-Bidnija.", "Domna \u0127afna nosservawh sakemm fl-a\u0127\u0127ar sparixxa ta\u0127t l-art.", "Jekk mhux sejrin \u017cball na\u0127sbu li hu bu\u0127arrat (mole cricket).", "Nie\u0127du gost jekk narawh fil-maga\u017cin.", "Grazzi.", "Kyle u Kirsty Cassar", "G\u0127e\u017cie\u017c Kyle u Kirsty,", "Grazzi tar-ritratt u \u0127adna veru gost li jog\u0127\u0121obkom il-maga\u017cin.", "Kellkom ra\u0121un fuq l-insett.", "Il-bu\u0127arr\u00e2t huwa tip ta' grillu li j\u0127affer ta\u0127t il-\u0127amrija.", "Insett interessanti \u0127afna, imma l-bdiewa ma tantx jiffansjawh g\u0127ax igerrmilhom il-patata u prodotti o\u0127ra.", "L-Editur", "Ti\u0121ie\u0121a tal-Ba\u0127ar", "Darba kien hemm \u017cew\u0121t itfal Amerikani", "jisimhom Orville u Wilbur Wright, u jum wie\u0127ed missierhom tahom rigal.", "Kien spe\u010bi ta' \u0127elikopter tal-log\u0127ob mag\u0127mul minn sufru, bi\u010b\u010ba qasba u karti.", "L-iskrun kien idur b'bi\u010b\u010ba lastku.", "Dakinhar is-subien bdew jo\u0127olmu li jivvintaw magna li ttir ta' veru.", "Is-sena kienet 1878 u dak i\u017c-\u017cmien kienu g\u0127adhom ma je\u017cistux ajruplani!", "Il-bniedem kien ilu s-sekli j\u0127ares lejn l-g\u0127asafar u jixxennaq li jtir b\u0127alhom, imma \u0127add ma kien g\u0127adu ivvinta magna li jtir biha.", "Orville u Wilbur riedu jkunu l-ewwel li jivvintaw magna kapa\u010bi ttir bi bniedem fiha, iddur u ter\u0121a' tillandja.", "L-a\u0127wa kellhom tliet problemi kbar x'isolvu: (1) X'tip ta' \u0121wiena\u0127 trid", "Ir-ritratt famu\u017c tal-1903 fejn jidher Orville mimdud fl-ajrupan maqtug\u0127 mill-art, u Wilbur ji\u0121ri mieg\u0127u.", "biex tinqata' mill-art u ttir? (2) X'tip ta' forza trid biex l-ajruplan i\u017comm fl-ajru? (3) Kif se tikkontrollah biex idur fl-ajru u tni\u017c\u017clu fl-art bla ma titfarrak?", "Din tal-a\u0127\u0127ar kienet l-ikbar problema, u t-twe\u0121iba \u0121abuha min-natura.", "L-a\u0127wa Wright studjaw il-\u0127amiem itir u innutaw kif dawn idawru \u0121win\u0127ajhom skont 'il fejn iridu jduru.", "Biex iddur lemin \u0127amiema kienet tg\u0127olli l-\u0121ewna\u0127 xellugija u tbaxxi l-leminija.", "Orville u Wilbur bdew ja\u0127dmu fuq din l-idea.", "\u0126abat tajjeb li kienu ja\u0127dmu f'\u0127anut tar-roti.", "Darba qabdu tubu tal-lastku u qag\u0127du jdawruh 'l hawn u 'l hemm b\u0127alma \u0127amiema ddawwar \u0121win\u0127ajha.", "Wara hafna esperimenti u provi, irnexxielhom.", "F'Di\u010bembru 1903 l-a\u0127wa Wright ivvintaw l-ewwel ajruplan ta' vera.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-\u0127amiem, s'intendi!", "Il-\u0127amiem g\u0127allem lill-a\u0127wa s-sigriet kif tikkontrolla u ddawwar l-ajruplan.", "L-istess idea g\u0127adha tintu\u017ca llum fl-ajruplani kollha.", "Anke Leonardo da Vinci kellu diversi ideat kif tibni \u0121ewna\u0127 biex bniedem ikun jista' jtir.", "Imma lanqas dal-\u0121enju ma rnexxielu.", "Grazzi Nixtiequ ng\u0127idu grazzi lill-gazzetta L-Orizzont - spe\u010bjalment lil Ms Roberta Fenech - li kull \u0121imag\u0127tejn g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar 5 snin \u0121abitilna rokna dwar in-natura jisimha\u2026 Rokna Natura!", "20699595 \u010aemplu fuq dan- numru jekk taraw xi bini jew \u017cvilupp kontra l-li\u0121i.", "Websajt Biex titg\u0127allmu fuq g\u0127asafar u berdwo\u010bing f'Malta \u017curu l-websajt www.birdinginmalta.com", "Ir-riservi naturali tal-G\u0127adira u Is-Simar issa re\u0121g\u0127u miftu\u0127in g\u0127all-publiku fi tmiem il-\u0121img\u0127a.", "L-G\u0127adira tifta\u0127 Sibtijiet u \u0126dud u s-Simar \u0126dud biss.", "\u0126inijiet ta' ftu\u0127 10.30am-4.30pm D\u0127ul BLa \u0127LaS u mhemmx b\u017conn tibbukkjaw.", "Nja\u0127aaa!", "Biex titg\u0127allmu fuq ix-xog\u0127ol tal-BirdLife \u017curu l-websajt www.birdlifemalta.org", "TISTG\u0126U TARMAW!", "Issa tajjeb li tibdew ta\u0127sbu biex tarmaw bird table fil-\u0121ardina jew bit\u0127a tag\u0127kom.", "Ftit ie\u0127or l-g\u0127asafar jibda jonqsilhom l-ikel, u bird table armata bi frak bnin ta' gallettini, qag\u0127aq, xi frotta mqattg\u0127a, e\u010b\u010b jin\u017clilhom g\u0127asel fix- xitwa.", "T\u0127allux l-g\u0127asafar bil-\u0121u\u0127 imsieken!", "Natura 2000 Dawra ma' xi n\u0127awi fil-G\u017cejjer Maltin li huma", "m\u0127arsin mil-li\u0121i g\u0127ax huma importanti g\u0127an-natura.", "In\u017cel g\u0127and il-professur \u0127a jispjegalek", "G\u0127ar Dalam", "G\u0127ar Dalam qieg\u0127ed \u0127dejn Bir\u017cebbu\u0121a, fit- triq li tkun nie\u017cla minn Bir id-Deheb.", "L-g\u0127erien ma tantx nasso\u010bjawhom man-natura b\u0127al ambjenti o\u0127ra, forsi g\u0127ax na\u0127sbu li fid-dlam ma jg\u0127ix xejn.", "Dan per\u00f2 mhux il-ka\u017c.", "U tinsewx li n-natura mhiex biss annimali u pjanti, kif se naraw.", "Blat u taqtir", "G\u0127ar Dalam huwa m\u0127affer fil-blat mag\u0127ruf b\u0127ala 1l-Qawwi ta' Ta\u0127t.", "Huwa interessanti g\u0127all-2\u0121eolo\u0121ija, fost ra\u0121unijiet o\u0127ra min\u0127abba li fih diversi stalaktiti u stalagmiti.", "Dawn il- kelmiet ji\u0121u mill-kelma Griega stalassein, li tfisser 'tqattar'.", "Jg\u0127idulhom hekk g\u0127ax meta l-ilma jg\u0127addi minn \u0121o \u010bertu blat, i\u0127oll xi minerali mill-blat, li jin\u0121arru mal- ilma.", "Meta jqattru mis-saqaf tal-g\u0127ar, u\u0127ud minn dawn il-minerali jibqg\u0127u mwa\u0127\u0127lin mas-saqaf jew mal-art tal-g\u0127ar u jer\u0121g\u0127u jibdew jie\u0127du forma solida.", "Dal-pro\u010bess isir bil-mod \u0127afna, xi 1\u010bm kull 100 sena!", "Imma\u0121inaw ftit kemm-il mitt sena kellhom jg\u0127addu biex jiffurmaw dawn!", "Dawn konna spjegajna fuqhom f'Il-\u0126uttafa 105.", "Nani ta' dari", "Natura 2000 huma sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 26,000 sit Natura 2000, u bejniethom jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "Apparti l-\u0121eolo\u0121ija, G\u0127ar Dalam huwa ta' interess kbir g\u0127all-istorja naturali ta' Malta g\u0127ax jitfa' dawl fuq kif \u017cviluppat l-istorja ta' dawn il-g\u017cejjer.", "Fl-1865, 3\u0121eologu Taljan beda j\u0127affer fl-g\u0127ar biex jara jsibx \u0127jiel fuq il-bniedem li kien jg\u0127ix Malta fi\u017c-\u017cminijiet l-img\u0127oddija.", "Sab \u0127afna iktar milli basar!", "Meta l-g\u0127ar 4skavawh sal-qieg\u0127 nett, fl-eqdem saff (ta' madwar 500,000 sena), instabu snien u g\u0127adam ta' diversi", "U f'Malta kemm g\u0127andna, Profs?", "G\u0127andna 35.", "annimali fosthom ippopotami, volpi, lpup u \u010binji.", "U\u0127ud minn dawn kienu ferm i\u017cg\u0127ar minn annimali simili tal-lum.", "L-iljunfant, per e\u017cempju, kien biss xi metru g\u0127oli, ji\u0121ifieri kien nanu \u0127dejn l-iljunfanti tal-lum, li jitwalu sa erba' metri.", "Dawn is-sejbiet urew li Malta, li llum hija g\u017cira, bilfors li xi darba fil-passat kienet mag\u0127quda ma' art o\u0127ra.", "Dan g\u0127aliex dawn l-annimali ma setg\u0127ux jg\u0127umu g\u0127al Malta.", "L-istudju\u017ci", "Stalaktiti u stalagmiti f'G\u0127ar Dalam", "Kif jidher G\u0127ar Dalam li kieku taqtg\u0127u mill-\u0121enb.", "L-g\u0127ar impossibli tid\u0127ol fih sa \u0121ewwa nett, g\u0127ax jitbaxxa \u0127afna u fih \u0127afna tajn u \u017clieq.", "In-nies ma jit\u0127allewx jid\u0127lu biss sa \u0121ewwa nett.", "G\u0127andu fejn idendilha l- misluta!", "Id-dehra ta' G\u0127ar Dalam mid- da\u0127la 'l \u0121ewwa.", "Mappa ta' G\u0127ar Dalam", "ja\u0127sbu fil-fatt li Malta kienet mag\u0127quda mal-Italja, imma re\u0121g\u0127et saret g\u017cira meta g\u0127ola l-livell tal-ba\u0127ar.", "Meta \u0121ara dan, l-annimali li kienu waslu Malta inqabdu fuq dawn il- g\u017cejjer u komplew jevolvu hawn.", "Min\u0127abba li Malta \u017cg\u0127ira u ma hawnx wisq ri\u017corsi, l-annimali ftit ftit \u017cviluppaw razez i\u017cg\u0127ar minn dawk tal-bqija tal-Ewropa.", "Bi\u017c-\u017cmien, il-klima bdiet tinxef u l-annimali bdew jonqsu u jmutu.", "Sa ma tfa\u010b\u010ba l-bniedem f'Malta 7000 sena ilu, l-iljunfanti u l-ippopopotami Maltin kienu ilhom li spi\u010b\u010baw.", "G\u0127all-kenn u l-frisk", "Illum ukoll, G\u0127ar Dalam g\u0127adu interessanti g\u0127an-natura, b'iktar minn 40 spe\u010bi differenti.", "Fost dawn hemm il-farfett il-lejl widnejh kbar, li bi nhar jorqdu f'irkejjen mudlama tal-g\u0127ar, bog\u0127od minn g\u0127ajnejn in-nies.", "Xi g\u0127asafar ta' bejt ibejtu wkoll fl-g\u0127ar vi\u010bin il-bokka.", "Insibu wkoll diversi 5invertebrati, fosthom il-\u0127an\u017cir l-art ta' G\u0127ar Dalam li huwa \u017cg\u0127ir \u0127afna u sensittiv g\u0127ad-dawl.", "Din l-ispe\u010bi ng\u0127atat l-isem xjentifiku Armadillidium ghardalamensis.", "Hekk hu, huwa msemmi proprju g\u0127all-g\u0127ar tant interessanti li fih jg\u0127ix\u2026 u mkien iktar fil-G\u017cejjer Maltin.", "U mkien iktar fid-dinja!", "1Qawwi ta' Ta\u0127t.", "Il-G\u017cejjer Maltin mag\u0127mulin minn \u0127ames saffi blat.", "Il-Qawwi ta' Ta\u0127t huwa ta' ta\u0127t nett, u huwa l-eqdem wie\u0127ed.", "2\u0121eolo\u0121ija.", "L-istudju ta' kif iffurmat id-dinja.", "3\u0121eologu.", "Xi \u0127add li jistudja l-\u0121eolo\u0121ija.", "Skavar huwa t\u0127affir li jsir b'\u010bertu galbu, is-soltu bi tfittxija g\u0127al fdalijiet ta' nies, annimali, e\u010b\u010b. mill-qedem, per e\u017cempju g\u0127adam, snien, g\u0127odda u fu\u0127\u0127ar.", "Annimali bla sinsla tad-dahar, per e\u017cempju insetti, molluski u krusta\u010bi.", "\u0126an\u017cir l-Art ta' G\u0127ar Dalam G\u0127ar Dalam Woodlouse Armadillidium ghardalamensis", "Grazzi lill-\u0127abib tag\u0127na John J. Borg - kuratur tal-Mu\u017cew tal- Istorja Naturali (Mdina) - g\u0127ar-ritratti li jidhru ma' dan l-artiklu, g\u0127all-mappa ta' G\u0127ar Dalam, u g\u0127al tag\u0127rif fuq il-friefet il-lejl."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-112-Oct-2012.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p2", "Fil-\u0127arifa d-deru (lentisk) jag\u0127mel \u0127afna frott, li ji\u0121\u0121ennu g\u0127alih l-g\u0127asafar.", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'nista' nara tg\u0127id?", "Avvi\u017ci Attivit\u00e0 Intervista ma' fjura Joqog\u0127du g\u0127ax-xitwa Arti Pa\u0121na Falko Natura 2000", "il-kumitat", "\u0121enerali", "il-kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org il-klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Di\u010bembru 2012 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126ej \u0126uttaf !", "Kos, ma spi\u010b\u010batx id-dinja wara kollox!", "Kemm hawn min jemmen \u0127merijiet hux.", "Insomma, mela la ma kkraxxjatx pjaneta \u0121o fina u qatlitna kollha, \u0127a jkollna nkomplu hux :) :) u rridu", "na\u0127sbu g\u0127al sena \u0121dida fjamanta, is-sena 2013.", "Kif tafu, b\u0127al da\u017c-\u017cmien \u0127afna nies jag\u0127mlu xi weg\u0127da mag\u0127hom", "infushom g\u0127as-sena l-\u0121dida: jg\u0127idulha new year's resolution.", "Il-kompost huwa \u0127amrija ta' kwalit\u00e0 e\u010b\u010bellenti.", "iwieg\u0127ed li \u0127a jistudja iktar\u2026 Min ja\u0127lef li \u0127a jkun iktar organizzat u inqas traskurat\u2026 Min jg\u0127id \u0127a ja\u0127li", "inqas \u0127in fuq facebook\u2026", "U a\u0127na li n\u0127obbu n-natura, nistg\u0127u", "nag\u0127mlu xi weg\u0127da biex inkunu iktar", "Hemm \u0127afna minn fejn nag\u0127\u017clu.", "Jien g\u0127andi tlieta g\u0127as-sena l-\u0121dida:", "Biex ng\u0127in l-g\u0127asafar \u0127a narma", "bird table o\u0127ra fil-\u0121ardina tad-dar.", "Biex ng\u0127in l-ambjent \u0127a nag\u0127mel", "il-kompost mill-iskart tal-k\u010bina.", "Biex ng\u0127in lill-BirdLife \u0127a nda\u0127\u0127al", "10 membri \u0121odda fi Klabb \u0126uttaf.", "U intom x'\u0127a tag\u0127mlu?", "Jekk tmorru pa\u0121na 9 ssibu l-Pa\u0121na Falko.", "Falko hija l-parti ta' Klabb \u0126uttaf li tie\u0127u \u0127sieb", "il-membri li g\u0127alqu tlettax-il sena.", "Xi snin ilu l-Falko kienet attiva \u0127afna imma kellha tieqaf g\u0127ax kienu naqsu l-Leaders.", "Issa bi pja\u010bir in\u0127abbru tim \u0121did ta' Leaders \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 - ilkoll berdwo\u010bers u naturalisti akkaniti - li \u0127a jer\u0121g\u0127u jqajmu l-Falko fuq saqajha.", "U di\u0121\u00e0 g\u0127andhom \u017cew\u0121 \u0127ar\u0121iet lesti g\u0127alikom it-teenagers tal-Klabb.", "G\u0127alhekk grazzi Martin, Anne-Marie, Chris, Nick, Tim u Steve talli d\u0127altu g\u0127al dil-kariga, u nawguralkom \u0127afna attivitajiet e\u010bitanti.", "G\u0127al Klabb \u0126uttaf dan kien l-isba\u0127 rigal tal-Milied!", "Awguri \u0127bieb!", "mal-fa\u010b\u010bata", "Il-bulebbiet (wryneck) huwa huwa l-uniku g\u0127asfur mir- razza tal-woodpeckers li naraw f'pajji\u017cna.", "Huwa \u017cg\u0127ir u g\u0127andu kuluri li jkan\u0121u \u0127afna maz-zkuk u weraq nixfin.", "Narawh Malta fil-pases, u xi ftit joqog\u0127du x-xitwa mag\u0127na wkoll.", "Ritratt ta' Joe Sultana", "Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p3", "G\u0127asfur ie\u0127or \u0121did\u2026", "Jekk tiftakru, fil-\u0127ar\u0121a li g\u0127addiet tal-maga\u017cin konna \u017cidna", "g\u0127asfur \u0121did: iz-zakak tal-lvant.", "U issa g\u0127andna ie\u0127or!", "Fil-5 Ottubru 2012, xi berdwo\u010bers raw g\u0127asfur stramb fir- riserva naturali tas-Simar, \u0127dejn l-ilma.", "Kellu munqaru twil u saqajh twal ukoll.", "Kien dak li bl-Ingli\u017c jg\u0127idulu dowitcher, g\u0127asfur min-na\u0127a l-o\u0127ra tad-dinja!", "L-g\u0127asfur seta' kien wie\u0127ed minn \u017cew\u0121 spe\u010bi li jixxieb\u0127u \u0127afna - u t-tnejn rarissmi fl-Ewropa.", "G\u0127alhekk il-berdwo\u010bers i\u010b\u010bekkjaw sew, \u0127adulu r-ritratti u anke \u010b\u010bekkjaw l-g\u0127ajta tieg\u0127u.", "Fl-a\u0127\u0127ar ikkonfermaw li kien long-billed dowitcher Limnodromus scolopaceus, g\u0127asfur mill-Amerka ta' Fuq jew mis-Siberja tal-Lvant.", "Din kienet l-ewwel darba li nafu li dan l-g\u0127asfur deher f'Malta, u ng\u0127ata l-isem Girwiel tal- Bekka\u010b\u010b.", "L-g\u0127asfur dam Is-Simar ko\u010b\u010b \u0121img\u0127at, imbag\u0127ad", "Nawguraw li passa bla periklu.", "It-total ta' spe\u010bi ta' g\u0127asafar li dehru Malta issa tela' g\u0127al\u2026", "Ritratt tal-g\u0127asfur f'Is-Simar", "\u0127", "iji", "G\u0127aliex semmewh hekk tg\u0127id?", "G\u0127ax munqaru twil qisu ta' bekka\u010b\u010b.", "Bekka\u010b\u010b x'ja\u0127bat?", "Bekka\u010b\u010b huwa jien, u ma \u0127batt imkien!", "G\u0127alkemm a\u0127na hawn nag\u0127tukom l-a\u0127bar tal-g\u0127asfur il-\u0121did, kull kas ta' spe\u010bi \u0121dida ikun g\u0127ad iridu jistudjawh grupp esperti tal-BirdLife.", "Ji\u010b\u010bekkjaw ir- ritratti, ir-rekords, id-deskrizzjoni, forsi xi filmati wkoll.", "Fl-a\u0127\u0127ar jidde\u010biedu jekk ja\u010b\u010bettawhx jew le.", "Dan pro\u0121ett bis- sens, u mela mina ta\u0127t il-ba\u0127ar!", "\u2026jew fabrika tan-nar fuq Kemmuna!", "F'G\u0127awdex qed jit\u0127ajru jibnu impjant solari.", "Din tkun medda art miksija twavel fotovoltaj\u010bi.", "Dawn jipprodu\u010bu l-elettriku mid-dawl tax-xemx flok mi\u017c-\u017cjut tal-pawerstejxin.", "B'xejn u bla tni\u0121\u0121is.", "Idea a\u0127jar minn skrejjen kbar tar-ri\u0127 f'nofs ta' ba\u0127ar.", "Il-post ma\u0127sub g\u0127all-pro\u0121ett huwa l-Qortin (\u0127dejn ix- Xag\u0127ra), fuq bi\u010b\u010ba art li sa ftit ilu kienet mi\u017cbla.", "L-art stess m'g\u0127andhiex valur naturali imma dawk l-in\u0127awi joffru veduti sbie\u0127 ta' rdumijiet u ba\u0127ar.", "Ma tridx tmur passi\u0121\u0121ata u flok \u0121miel u \u0127dura tara partita kaxxi jleqqu!", "G\u0127alhekk il-pro\u0121ett - jekk ise\u0127\u0127 - irid isir bil-galbu.", "Dawn l-a\u0127barijiet u anke ta' pa\u0121na 4 tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-Attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da)", "Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel minn BirdLife Malta u Bank of Valletta, bl-g\u0127ajnuna tal-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "Sabu \u0127ut jimxi u \u017crin\u0121ijiet jg\u0127annu\u2026", "Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p4", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Itwal minn 4300km fil-fatt.", "Kull min i\u0127obb", "in-natura \u017cgur sema' bix-xmara Amazon u bil-foresta tropikali enormi madwarha, kollha si\u0121ar u annimali.", "Imma barra l-Amazon, hemm xmajjar o\u0127rajn li wkoll g\u0127andhom natura sinjuruna madwarhom.", "Wa\u0127da minn dawn hija l-Mekong fl-Asja.", "Il-Mekong mhix twila daqs l-Amazon imma xorta twila \u0127afna.", "Tmiss jew tg\u0127addi minn seba' pajji\u017ci, fosthom il-Vietnam, u f'xi n\u0127awi tag\u0127ha baqa' rqajja' foresti tropikali mhux \u0127a\u017cin.", "\u0126afna xjenzati jmorru jag\u0127mlu ri\u010berka f'dawn il- \u0121ungli biex jistudjaw il-flora u l-fawna, u spiss isibu spe\u010bi \u0121odda.", "Fil-fatt f'dawn l-a\u0127\u0127ar 15-il sena biss skoprew 1710 spe\u010bi \u0121odda!", "Ma nafx jien.", "Na\u0127seb mhix idea tajba li annimal issemmih xitan.", "Spe\u010bjalment farfett il-lejl, meta di\u0121\u00e0 \u0127afna nies jib\u017cg\u0127u minnhom g\u0127al xejn b'xejn.", "Isem hekk jonqsu!", "Il-le\u0121\u0121endi Griegi spiss isemmu l-iljuni fil-kampanja tal-Gre\u010bja, u fil- Bibbja Sansun u David it-tnejn qatlu l-iljuni, u dawn g\u0127exu fil-Palestina.", "Dari kienu kwa\u017ci mal- mxerrdin Afrika kollha, u mill-Lvant Nofsani sal-Indja, anke f'partijiet mill- Ewropa!", "Illum di\u0121\u00e0 tilfu kwarti (75%) mill-art fejn jimir\u0127u qabel.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar 50 sena naqsu l-iljuni 100,000 g\u0127al 32,000.", "Bejn ka\u010b\u010ba u \u017cvilupp tal-bniedem, l-iljuni se jisfaw bla dar.", "Il-Mekong tifforma 1delta kbira qabel ti\u017cbokka fil-ba\u0127ar.", "l-ispe\u010bi hemm pjanti, sriep, \u0127ut, \u017crin\u0121ijiet, mammiferi u \u0127afna insetti.", "Fost l-ispe\u010bi li sabu s-sena l-o\u0127ra (2011) hemm \u0127uta li tu\u017ca l-fins ta' wara wi\u010b\u010bha b\u0127al saqajn biex timxi barra mill-ilma, u \u017crin\u0121 li jsaffar b\u0127al g\u0127asfur!", "Fil-foresti tal-Vietnam sabu wkoll farfett il-lejl \u017cg\u0127ir b'imnie\u0127ru forma ta' \u017cew\u0121 tubi.", "Forsi biex ji\u010b\u010bajta xi \u0127add mix-xjenzati xebb\u0127u ma' wi\u010b\u010b ta' xitan, imma l-laqam we\u0127illu g\u0127ax spi\u010b\u010baw semmewh beelzebub's tube-nosed bat Murina beelzebub!", "\u2026 u sabu xitan?", "Parti minn xmara meta din tg\u0127addi minn art \u010batta u tinfired f'diversi frieg\u0127i qabel ti\u017cbokka fil-ba\u0127ar.", "Tissejja\u0127 hekk g\u0127ax qisha l-ittra Griega delta li hi forma ta' trijanglu.", "L-itwal xmara tad-dinja (in-Nil) g\u0127andha delta.", "Il-mountain gorilla tg\u0127ix fil-muntanji madwar il- fruntieri tal-Uganda, ir-Rwanda u l-Congo (DRC).", "Iss, anke jien \u0127elu!", "Qed jis\u0127on Xjenzati sabu li l-Antartika qed tis\u0127on iktar milli kienu qed ibassru.", "Dan ifisser li iktar sil\u0121 qed jin\u0127all, u l-livell tal-ba\u0127ar qed jog\u0127la iktar milli kienu ja\u0127sbu.", "B'dir-rata, sa l-a\u0127\u0127ar ta' das-seklu l-bliet u r\u0127ula li qeg\u0127din mal-ba\u0127ar kollha \u0127a jeg\u0127rqu.", "\u017bdiedu Ftit nisimg\u0127u a\u0127barijiet sbie\u0127 fuq il-gorilli - is- soltu naqraw fuq kemm inqatlu hawn u kemm naqsu hemm.", "Imma dan l-a\u0127\u0127ar \u0127adna l-a\u0127bar sabi\u0127a li l-popolazzjoni ta' mountain gorillas f'dawn l-a\u0127\u0127ar sentejn \u017cdiedet minn 786 g\u0127al 880.", "Dal-pitirross \u0127elu rawh ftit ilu f'Derbyshire (UK).", "Kif taraw, flok g\u0127andu sidru kollu oran\u0121jo \u0127ari\u0121lu ftit abjad ta\u0127t geddumu.", "Hija normali li kultant l-g\u0127asafar jitfa\u010b\u010balhom rix abjad imma dal-pitirross \u0121ibed attenzjoni spe\u010bjali g\u0127ax \u0121ie qisu Father Christmas bil-le\u0127ja bajda!", "xi tag\u0127rif mi\u0121bur minn www.wildlifeextra.com", "Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p5", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Ftit \u0121img\u0127at ilu dehru qtajjiet kbar ta' graw ipassu minn fuq pajji\u017cna, biex ja\u0127arbu l-kes\u0127a li ni\u017clet f'daqqa fuq partijiet tal-Ewropa.", "Il-grawwa hi fost l-aktar g\u0127asafar spettakolari li nistg\u0127u naraw f'pajji\u017cna, g\u0127ax hi tajra kbira \u0127afna u tidher fi qtajjiet li spiss ikunu kbar, itiru f'linji dritti jew forma ta' V.", "Dan l-g\u0127asfur ibejjet l-aktar fin-na\u0127a ta' fuq tal- Ewropa, fir-Russja, u anke sa\u010b-\u010aina.", "Numri \u017cg\u0127ar ibejtu iktar 'l isfel lejn il-Mediterran.", "\u0120eneralment il-bejta jibniha f'\u017coni i\u017colati fejn ma jersqux nies.", "L-ambjenti li jinstab fihom huma l-aktar foresti u bwar mistag\u0127dra bl-ilma.", "Jiekol l-aktar \u017crierag\u0127, g\u0127eruq u pjanti kif ukoll dud, insetti u annimali \u017cg\u0127ar b\u0127al \u017crin\u0121ijiet u \u0121rieden.", "G\u0127alkemm il-graw mhumiex g\u0127asafar so\u010bjevoli \u0127afna, fi \u017cmien il-", "passa u meta jkunu qeg\u0127din jo\u0127orfu jin\u0121abru fi qtajjiet kbar f'postijiet partikulari, fejn huma attrazzjoni mfittxija minn min jaf japprezza n-natura.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Kalendarju 2013", "\u0120ejna t-Tieni!", "Il-ktieb The Breeding Birds of Malta li l-BirdLife \u0127ar\u0121et is- sena l-o\u0127ra \u0121ie t-tieni fil-konkors Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2011.", "Il-ktieb tistg\u0127u tixtruh ming\u0127and il- BirdLife jew ming\u0127and il-BDL ta' San \u0120wann.", "Biex titg\u0127allmu fuq ix-xog\u0127ol tal-BirdLife \u017curu l-websajt www.birdlifemalta.org", "Websajt Websajt mimlija ritratti ta' g\u0127asafar u natura o\u0127ra Maltija.", "Xog\u0127ol il- \u0127abib tag\u0127na Aron Tanti www.arontanti.com", "Prezz imra\u0127\u0127as g\u0127al \u20ac2.20", "Il-BirdLife g\u0127andha dal-kalendarju g\u0127as-sena l-\u0121dida.", "Huwa mit-tip li jre\u0121\u0121i wa\u0127du fuq mejda, u g\u0127al kull xahar fih ritratt sabi\u0127 ta' g\u0127asfur Malti.", "Tistg\u0127u tixtruh mill-uffi\u010b\u010bju tal-BirdLife f'Ta' Xbiex jew mir-riservi tal-G\u0127adira u s-Simar.", "Jew bil-posta billi tibag\u0127tu \u010bekk ta' \u20ac2.50 (pagabbli lil BirdLife Malta) fl-indirizz fuq pa\u0121na 2.", "Passi\u0121\u0121ata naturali fl-in\u0127awi tal- Munxar u Xrobb l-G\u0127a\u0121in", "Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p6", "Intervista ma' Fjura", "Did-darba \u0127a mmorru n-na\u0127a t'isfel ta' Malta - sal-ponta fil- fatt!", "Fl-in\u0127awi tal-Munxar u Xrobb l-G\u0127a\u0121in g\u0127ad hemm ftit bera\u0127 sabi\u0127 li jg\u0127idlek mur imxi.", "B\u0127alissa jkun hemm diversi g\u0127asafar tax- xitwa, u \u0127dura fil-kampanja.", "Data il-\u0126add 20 Jannar 2013 Niltaqg\u0127u \u0127dejn il-kappella ta' Tas-Sil\u0121 (Marsaxlokk) \u0126in 9am Nispi\u010b\u010baw xi nofsinhar \u0120ibu ikel, xorb, tromba (jekk g\u0127andkom).", "Mer\u0127ba *membri, familji u \u0127bieb", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i u jibqa' mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "\u0126adna gost Ta\u0127wila f'Foresta 2000 \u2022 2 Di\u010bembru 2012", "Jacqueline u Stephanie jag\u0127lqu l-\u0127amrija madwar ir-ri\u0127ana u d-deru li \u0127awlu.", "Bil-galbu, Kathleen u Rebekah jo\u0127or\u0121u ri\u0127ana \u017cg\u0127ira mill-qasrija, bil-lest g\u0127at-ta\u0127wil.", "X'jismek?", "Bebuna, inti rari jew komuni?", "Miniex rari, anzi meta nsib post li n\u0127obb, inkunu eluf ta' fjuri!", "Allura fejn t\u0127obb tikber?", "L-iktar li n\u0127obb xi post miftu\u0127 fejn ikun hemm xi roqg\u0127a \u0127amrija baxxa li \u017c\u017comm ftit ilma xita.", "Mela na\u0127seb ix-xitwa t\u0127obb..", "Hekk hu, b\u0127alissa tmur mixja f'xi xag\u0127ra anke fil-mog\u0127dijiet jikbru tapiti s\u0127a\u0127 tieg\u0127i.", "Inti titwal xejn?", "Le ru\u0127i, jien qasira \u0127afna u trid titbaxxa biex titpaxxa bil-\u0121miel tal-fjuri tieg\u0127i.", "G\u0127andek xi problemi?", "Ma tantx jaqtg\u0127uni g\u0127ax qasira u ma tantx tista' tag\u0127mel bukkett bil-fjuri tieg\u0127i!", "Imma meta jid\u0127lu jsuqu fix-xag\u0127ri spiss jg\u0127aff\u0121una.", "Imma dakinhar rajt ko\u010b\u010b minnek u kellhom fjuri iktar twal.", "Na\u0127seb naf x'\u0121ara!", "Dawk li rajt kienu fjuri tal-ku\u0121ina tieg\u0127i il- Margerita Selva\u0121\u0121a.", "Dik tixba\u0127ni imma tag\u0127mel fjuri itwal minni.", "Wara li \u0127awwilna xi g\u0127oxrin si\u0121ra, in\u0121barna g\u0127ar-ritratt.", "A\u0127na mbag\u0127ad tlaqna, imma dawk is-si\u0121ar baqg\u0127u hemm, u ftit ftit \u0127a jkomplu jikbru u j\u017cidu mal-\u0121miel ta' Foresta 2000.", "A\u0127na d\u0127alna fir- ritratt biex taparsi morna wkoll!", "\u0126e\u0127e fil-fatt bqajna d-dar reqdin!", "G\u0127andek ra\u0121un.", "Sa\u0127\u0127a u grazzi.", "Sa\u0127\u0127a lilek u l-festi t-tajba.", "U jekk tara l-ku\u0121ina sellili.", "Il-fjamma sewda qisha pitirross b'sidru iswed!", "Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p7", "Jibqg\u0127u g\u0127ax-Xitwa", "Kif tafu l-g\u0127asafar mhux kollha jidhru fl-istess \u017cmien.", "Kull sta\u0121un i\u0121ib g\u0127asafar differenti.", "Dawn t'hawnhekk ji\u0121u min-na\u0127a ta' fuq tal-Ewropa fil-\u0127arifa biex jg\u0127addu x-xitwa mag\u0127na.", "Ma ji\u0121ux g\u0127all-gost imma g\u0127ax f'pajji\u017chom b\u0127alissa jkun hemm ksie\u0127 kbir.", "Malta wkoll tag\u0127mel kes\u0127a, imma m'g\u0127andhiex x'taqsam mas-sil\u0121 u l-borra li jag\u0127mlu barra.", "Xi g\u0127asafar jixxieb\u0127u ftit, b\u0127all-alwetta u l-pespus.", "Imma bi tromba u ftit pa\u010benzja malajr tibda ssib id-differenzi.", "Per e\u017cempju l-alwetta g\u0127andha rasha ikbar u munqarha e\u0127xen minn tal-pespus.", "U jekk tisma' l-g\u0127ajta tag\u0127hom differenti \u0127afna.", "Il-pitirross tag\u0127rfu minn dak is-sider oran\u0121jo, li tg\u0127idx kemm hu kburi bih!", "Tinsewx i\u017c\u017commulhom dik il-bird table stokkjata bl-ikel \u0127alli ma jbatux \u0121u\u0127 dix-xitwa.", "Iz-zakak abjad diffi\u010bli ti\u017cbaljah g\u0127ax denbu twil, iswed u abjad u j\u0127obb jurih.", "Istrina kul\u0127add ji\u0121ri \u0127afi!", "Jaqaw jien biss in\u0127oss il-bard hawnhekk?", "L-isturnell tag\u0127rfu g\u0127ax iswed, storbju\u017c u kultant tarah fi qtajja' kbar.", "Il-vjolin tax-xitwa, daqs nitfa u bla sabar, dejjem iferkex fis-si\u0121ar qalb il-weraq.", "Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p8", "Ibag\u0127tulna tpin\u0121ija u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew pjanti kultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom!", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom jew bil-posta jew imejl. indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuhulkom lura.", "Biex tie\u0127u ritratti tal- g\u0127asafar fis-selva\u0121\u0121, ir-riservi naturali tas- Simar u tal-G\u0127adira huma ideali.", "Per e\u017cempju dan t'hawn me\u0127ud l-G\u0127adira.", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (17)", "Din hemm intervista mag\u0127ha f'pa\u0121na 6.", "r u l u k i t \u0127 g A", "Mixja l-Majjistral", "Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p9", "Iss, anke jien irrid immur il-\u0127ar\u0121iet tal-Falko, imma ommi qaltli g\u0127adni \u017cg\u0127ira.", "\u0126bieb membri \u017cg\u0127a\u017cag\u0127!", "B'fer\u0127 kbir in\u0127abbrulkom li l-Falko re\u0121a' mag\u0127na wara nuqqas ta' erba' snin!", "L-u\u010buh inbidlu xi ftit imma l-g\u0127anijiet baqg\u0127u l-istess, ji\u0121ifieri li b\u0127ala grupp ta' \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 flimkien:", "Niskopru l-\u0121miel tan-natura Nitg\u0127allmu kif nipprote\u0121uha a\u0127jar Nie\u0127du gost!", "B\u0127ala membri tal-BirdLife \u017cgur \u0127a niffukaw fuq l-g\u0127asafar, fil-fatt a\u0127na l-leaders kollha berdwo\u010bers akkaniti!", "Madankollu mhemmx b\u017conn tkun tifhem wisq biex tissie\u0127eb mag\u0127na.", "G\u0127adni niftakar l-ewwel attivit\u00e0 tal-Falko li attendejt, kelli tromba ikbar minn wi\u010b\u010bi u \u0127erqa biex nitg\u0127allem.", "Dik l-im\u0127abba g\u0127an- natura u l-passatemp tal-berdwo\u010bing li bdiet tikber fija dakinhar issa nixtieq, flimkien ma' s\u0127abi, ng\u0127addiha lilkom.", "G\u0127alhekk merb\u0127a fil-Falko \u0127bieb, ejja \u0127a nibdew", "Falko hija t-taqsima g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' Klabb \u0126uttaf.", "Il-membri tal-Klabb li g\u0127andhom 13-il sena jew iktar huma awtomatikament membri fil- Falko.", "G\u0127al dawn il-membri, Falko jorganizza attivitajiet apposta, li jit\u0127abbru f'din il-pa\u0121na.", "\u0126a nibdew l-attivitajiet tag\u0127na b\u0127ala Falko b'mixja f'wa\u0127da mill-isba\u0127 bi\u010b\u010biet kampanja li g\u0127andna f'Malta.", "\u0126a nimxu minn \u0127dejn r-riserva tal-G\u0127adira sa G\u0127ajn Tuffie\u0127a.", "Fit-triq ng\u0127addu mi\u010b-\u010aumnija, l-Park minn vi\u010bin Popeye Village u Nazzjonali tal-Majjistral.", "G\u0127al min ja\u0127seb li hi twila wisq, taqtg\u0127ux qalbkom, mhix tellieqa anzi nieqfu spiss biex ingawdu l-veduta u naraw l-g\u0127asafar.", "Fix-xitwa l-Majjistral huwa wie\u0127ed mill-aqwa postijiet g\u0127all-berdwo\u010bing, u xi pespus, alwetta, fjamma sewda u bu\u010baqq tax-xitwa naraw \u017cgur.", "Data: is-Sibt 19 Jannar 2013 Niltaqg\u0127u: 9.30am \u0127dejn l-g\u0127assa tal-G\u0127adira (fejn kienet il-venda) Nispi\u010b\u010baw: \u0127dejn ir-Radisson, G\u0127ajn Tuffie\u0127a f'xi 1pm jew 2pm.", "\u0120ibu: ikel u xorb, \u017carbun tajjeb g\u0127all- mixi, u tromba jekk g\u0127andkom (jekk le nisselfu bejnietna).", "Il-Bufula \u0126amra (spectacled warbler) tbejjet fix-xag\u0127ri u g\u0127andna narawha kemm il-Majjistral kif ukoll fl-in\u0127awi ta' Dingli Cliffs.", "Ritratt ta' Nicholas Galea wie\u0127ed mil-leaders tal-Falko", "Mixja mal- irdumijiet", "nixxabbtu!),", "G\u0127al Frar g\u0127andna mixja o\u0127ra!", "Din id- darba nibdew minn \u0126ad-Dingli, nitilg\u0127u sad-Dingli Cliffs (tinkwetawx m'a\u0127niex nin\u017clu \u0127a l-Buskett li dak i\u017c-\u017cmien ikun mifqug\u0127 pitirrossi, mlievez u kapineri, ji\u0121ifieri nie\u0127du gost \u017cgur!", "Mill-Buskett nimxu lura g\u0127al \u0126ad-Dingli.", "imbag\u0127ad", "Data: is-Sibt 16 Frar 2013 Niltaqg\u0127u: 9.30am quddiem il- knisja ta' \u0126ad-Dingli Nispi\u010b\u010baw: fl-istess post f'xi 1pm.", "\u0120ibu: ikel u xorb, \u017carbun tajjeb g\u0127all-mixi, u tromba jekk g\u0127andkom, (jekk le nisselfu bejnietna).", "Jekk tkun \u0121ej attivit\u00e0 Falko jekk jog\u0127\u0121bok ibg\u0127at email fuq falkoblm@gmail.com jew \u010bempel fuq 99214143 / 99809190.", "Jekk ikollkom xi mistoqsija ikkuntattjawna wkoll!", "Nie\u0127du gost nisimg\u0127u ming\u0127andkom.", "Natura 2000 Dawra ma' xi n\u0127awi fil-G\u017cejjer Maltin li huma", "m\u0127arsin mil-li\u0121i g\u0127ax huma importanti g\u0127an-natura.", "Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p10", "Ta' \u010aen\u010b", "Ta' \u010aen\u010b qieg\u0127ed fin- nofsinhar ta' G\u0127awdex, \u0127dejn ra\u0127al \u017cg\u0127ir jismu Is-Sannat.", "Sur Editur, fittex ne\u0127\u0127i din l-istampa minn hawn, li ma jmurx xi \u0127add jivvinta biex jibnu skajskrejper ta\u0127t Ta' \u010aen\u010b!", "jinsab", "Ta' \u010aen\u010b", "fin- nofsinhar ta' G\u0127awdex; meta tkun \u0121urnata ta' vi\u017cibilt\u00e0 tajba, Ta' \u010aen\u010b ikun jidher sew anke minn xi postijiet fit-tramuntana ta' Malta.", "L-ewwel \u0127a\u0121a", "tolqot l-g\u0127ajn hi s-sies wieqaf u g\u0127oli li nsibu hawnhekk.", "L-iktar parti gholja ta' dan is-sies hija iktar minn 130m 'l fuq mill-ba\u0127ar - biex tie\u0127du idea a\u0127jar tal- g\u0127oli, qisu bini ta' iktar minn 40 sular!", "G\u0127all-kwiet", "ba\u0127ar ifittxu l-ikel matul il-\u0121urnata u jirritornaw bil-lejl.", "Kull min kellu l-okka\u017cjoni jkun fuq il-ba\u0127ar \u0127dejn Ta' \u010aen\u010b filg\u0127axijiet fis- sajf, \u017cgur jassigurakom li huwa spettaklu li tara mijiet u eluf ta' \u010bief f'wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar jistennew id-dlam biex jid\u0127lu lejn il-bejtiet tag\u0127hom.", "Daqshekk ie\u0127or jimpressjonak tisma' l-g\u0127ajta ta\u010b- \u010bief, li tixba\u0127 ftit il-bikja ta' tarbija.", "Kontu tafu li \u010b-\u010bief jippreferi ljieli bla qamar?", "F'xi g\u0127erien ta\u0127t is-sies ibejtu wkoll ftit kan\u0121i ta' Filfla.", "Mhumiex biss is-sisien li huma importanti g\u0127all-g\u0127asafar.", "F'Ta' \u010aen\u010b insibu wkoll medda kbira ta' xag\u0127ri li jipprovdi \u0127abitat ideali g\u0127al spe\u010bi b\u0127all-pespus, di\u017c\u017c, alwett, bilbla, merill, fjamma sewda, bu\u010baqq tax-xitwa, kuda u bufula \u0127amra, fost \u0127afna o\u0127rajn.", "Huwa g\u0127alhekk li Ta' \u010aen\u010b huwa meqjus mhux biss sit Natura 2000, imma huwa wkoll", "Is-sisien f'Ta' \u010aen\u010b huma og\u0127la sew mill-og\u0127la bini ta' Malta, il-Portomaso.", "G\u0127alina", "l-bnedmin, sies wieqaf hekk mhux fa\u010bli naslu g\u0127alih - u dik hija a\u0127bar tajba \u0127afna g\u0127all-diversi pjanti u annimali, g\u0127ax b'hekk huma assigurati rokna g\u0127all-kwiet bla ma jfixkilhom \u0127add!", "Fil-fatt postijiet bhal dawn insej\u0127ulhom refugia, kelma bil-Latin li tfisser post li joffri rifu\u0121ju, u dawn huma ta' importanza kbira, spe\u010bjalment fil-G\u017cejjer Maltin fejn in-natura hija ta\u0127t pressjoni kbira \u0127afna mill-bniedem.", "G\u0127all-g\u0127asafar", "Natura 2000 huma sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 26,000 sit Natura 2000, u bejniethom jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "U f'Malta kemm g\u0127andna, Profs?", "G\u0127andna 35.", "Fost l-g\u0127asafar li jbejtu fis-sisien ta' Ta' \u010aen\u010b insibu \u010b-\u010biefa u l-garnija.", "Dan popolazzjonijiet importanti ta' dawn i\u017c-\u017cew\u0121 spe\u010bi.", "Dawn l-g\u0127asafar ibidu l-bajd u jrabbu \u017c-\u017cg\u0127ar fi xquq u \u0127ofor li jkun hemm f'wi\u010b\u010b is-sies.", "L-adulti jo\u0127orgu fuq il-", "Mela jekk dan ra\u0121el, ji\u0121i \u010biefu?", "E\u0127e, u int ti\u0121i \u0121ifa!", "Din i\u010b-\u010biefa (Scopoli's shearwater) qieg\u0127da fil-bejta tag\u0127ha, f'xaqq fis-sies, u qed issa\u0127\u0127an il-bajda.", "I\u010b-\u010bief dejjem bajd wa\u0127da jbid, u fuqha joqog\u0127du daqqa l-mara u daqqa r-ra\u0121el.", "Il-\u0126uttafa 113 \u2022 Di\u010bembru 2012 \u2022 p11", "Ta' \u010aen\u010b mhuwiex biss il-wi\u010b\u010b tas-sies imma wkoll bi\u010b\u010ba art xag\u0127ra sabi\u0127a.", "G\u0127awdex ma tantx hemm xag\u0127ri, u g\u0127alhekk ukoll ix-xag\u0127ra f'Ta' \u010aen\u010b hija prezzju\u017ca.", "Fl-irqajja' tal-\u0127amrija jikbru \u0127afna pjanti baxxi, u fl-ilma li jin\u0121abar fil-\u0127ofor jitfa\u010b\u010baw \u0127lejjaq \u017cg\u0127ar.", "F'dan ir-ritratt jidhru wkoll xi cart ruts.", "Important Bird Area, ji\u0121ifieri wie\u0127ed minn g\u0127a\u017cla ta' postijiet madwar id-dinja rikonoxxuti b\u0127ala postijiet", "G\u0127all-istorja", "importanti g\u0127all-g\u0127asafar.", "G\u0127an-natura", "Ta' min nitkellmu ftit ukoll fuq aspetti o\u0127rajn ta' Ta' \u010aen\u010b.", "Per e\u017cempju nsibu diversi pjanti endemi\u010bi, inklu\u017c widnet il- ba\u0127ar (il-fjura nazzjonali) u l-bjanka tal-irdum.", "Insibu wkoll pjanti li huma skarsi f'pajji\u017cna, b\u0127all-g\u0127ansar ik\u0127al.", "Hemm ukoll \u0127abitati li mhumiex komuni f'Malta, b\u0127all-g\u0127adajjar tal- blat (bl-Ingli\u017c rockpools), li fihom jg\u0127ixu pjanti u annimali \u017cg\u0127ar u ta' interess, b\u0127all-gamblu tal-g\u0127adajjar.", "\u0126afna minn dawn huma rari wkoll.", "Ta' \u010aen\u010b mhux biss importanti g\u0127all-istorja naturali, imma mag\u0127ruf ukoll g\u0127all-istorja tal-bniedem.", "Insibu l-famu\u017ci cart ruts li g\u0127adhom misteru fost l-istudju\u017ci - g\u0127adu \u0127add ma jaf g\u0127al xiex kienu jintu\u017caw, g\u0127alkemm hemm diversi teoriji dwar xi skop setg\u0127u servew.", "Instabu wkoll fdalijiet ta' tempji megaliti\u010bi u dolmens ta' 1\u017bmien il-Bron\u017c.", "Kollox ma' kollox, \u017cgur li g\u0127andna \u0127afna x'nitg\u0127allmu", "minn \u017cjara sa Ta' \u010aen\u010b!", "G\u0127andek hawn isfel, ibni.", "1\u017bmien il-Bron\u017c.", "F'Malta, dan kien perjodu ta' kwa\u017ci elfejn sena, minn 2500qK sa 700qK.", "L-g\u0127ansar ik\u0127al (Sicilian squill) mhux l-g\u0127ansar komuni b\u0127all-ku\u0121in tieg\u0127u (sea squill).", "I\u0127obb jikber g\u0127all-kenn ta' xi \u0127ajt tas-sejjie\u0127.", "Il-merill (blue rock thrush) ukoll i\u0127obb ibejjet fi xquq fis-sisien, fejn \u0127add ma jil\u0127aqlu l-bejta.", "Ir-ra\u0121el ikun blu u l-mara tkun kannella skur.", "Dolmen huwa monument minn \u017cmien il- qedem li jimmarka post fejn is-soltu jkun indifen xi \u0127add.", "Ikun \u0127a\u0121ra kbira \u010batta mimduda fuq tliet jew erba' jidher \u0127a\u0121riet weqfin.", "Fir-ritratt wie\u0127ed mid-dolmens li hemm fix- xag\u0127ra f'Ta' \u010aen\u010b."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-113-Dec-2012.pdf"}
{"text": ["il-Kontenut", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'nista' nara tg\u0127id?", "Avvi\u017ci Attivit\u00e0 Intervista ma' fjura Fjuri jew insetti?", "Arti Pa\u0121na Falko Natura 2000", "il-Kumitat", "\u0121enerali", "il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org il-Klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121iet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Frar 2013 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126ej \u0126uttaf !", "G\u0127alkemm Malta \u017cg\u0127ira, xorta g\u0127andna flora u", "fawna sinjura.", "Per e\u017cempju g\u0127andna pjanti kwa\u017ci daqs kemm", "g\u0127andhom l-Ingilterra, pajji\u017c \u0127afna ikbar minn tag\u0127na.", "Mill-fawna wkoll m'a\u0127niex neqsin.", "Veru li m'g\u0127andniex \u010briev u volpi u skwirils b\u0127alma hemm mal-Ewropa kollha, imma jekk in\u017commu g\u0127ajnejna miftu\u0127in sew nindunaw li annimali g\u0127andna wkoll.", "Il-problema hi li \u0127afna minnhom huma \u017cg\u0127ar, b\u0127all-insetti, e\u010b\u010b. u kultant trid tfittixhom biex tinduna li qeg\u0127din quddiem g\u0127ajnejk!", "Wa\u0127da mill-iktar g\u0127odod importanti tan-naturalist hija l-pa\u010benzja.", "Jekk m'g\u0127andekx din ma tistax tkun naturalist.", "Imma intom wara kollox membri ta' Klabb \u0126uttaf, mela xi ftit jew wisq intom kollha naturalisti!", "Fin-natura dejjem hemm x'titg\u0127allem, imma mhux biss.", "Hemm ukoll", "G\u0127alkemm Malta \u017cg\u0127ira u fiha jg\u0127ixu \u0127afna nies, tiskanta kif kultant insibu affarijiet li jkun g\u0127adu ma sabhom \u0127add!", "G\u0127ad baqa' annimali u pjanti li g\u0127adna ma nafux bihom, annimali u pjanti li qed jistennew lil xi \u0127add jiskoprihom u jag\u0127tihom isem (araw pa\u0121na 3).", "Ja\u0127uuu!", "\u0127add minnkom li qed taqraw g\u0127ad xi darba jsib jew issib pjanta jew annimal \u0121did!", "Taqtg\u0127ux qalbkom.", "Id-dinja tan-natura qed tistenniekom :)", "\u010aaw \u010baw.", "mal-fa\u010b\u010bata", "I\u017c-\u017cag\u0127run (hawthorn) ma tantx huwa komuni f'Malta.", "Huwa arbuxxell sabi\u0127 li jwaqqa' weraq fix-xitwa.", "Jag\u0127mel frott \u017cg\u0127ir a\u0127mar, u meta jwaqqa' l-weraq il-frott iktar jispikka, u jag\u0127ti dehra sabi\u0127a.", "L-g\u0127asafar ji\u0121\u0121ennu g\u0127all- frott ta\u017c-\u017cag\u0127run.", "Il-\u0120ganta", "L-orkida kbira (giant orchid) hija l-ikbar orkida ta' Malta u hija wkoll fost l-iktar rari.", "Tikber fix-xag\u0127ri, u g\u0127alkemm minn dan l-ambjent g\u0127andna mhux \u0127a\u017cin, ftit \u0127afna huma l-postijiet fejn hemm roqg\u0127a minn dil-\u0121miel ta' fjura.", "Tifta\u0127 il-fjuri fix-xitwa, u fir-ritratt taraw wa\u0127da li fet\u0127et proprju din ix-xitwa.", "\u0127", "iji", "Mer\u0127ba!", "Inti \u0121did hawnhekk?", "F'pa\u0121na 7 hemm iktar fuq l-orkidi.", "L-ikbar total kien 7761 fis- sena 2009", "G\u0127ax naf naqra, mhux b\u0127alek!", "n\u017cul iz-zizka bdew de\u0127lin itiru lejn ir- roost, u l-membri bdew jg\u0127odduhom.", "Wara, qabblu n-numri u tellg\u0127u total ta' 7108 zakak abjad.", "Dan kien it-tielet il- total minn kemm l-ikbar BirdLife ilha tg\u0127odd iz-zizka.", "Grazzi lil se\u0127ibna Denis Cachia", "li organizza din l-attivit\u00e0.", "G\u0127al \u0127afna snin iz-zizka bojod kienu jorqdu dejjem fis-si\u0121ar tal- fikus fi Pjazza Assedju, imma fl-2010 xi g\u0127aref \u017cabar dawn is- si\u0121ar u \u0121abhom qishom skeletri bi troffa \u017cg\u0127ira weraq fuq nett.", "S'intendi meta waslu z-zizka dik ix-xitwa t\u0127awdu g\u0127ax ir- roost tag\u0127hom kienet sparixxiet!", "Imma b'xorti tajba sabu post vi\u010bin (wara l-kantuniera!) fi Triq San \u0120wann, fejn ukoll hemm xi si\u0121ar kbar.", "Issa tista' tg\u0127id kollha hemm qed jorqdu.", "\u017bg\u0127ir imma \u0120did", "Ftit ilu f'Malta nstabet spe\u010bi \u0121dida ta' annimal.", "Timma\u0121inawx xi annimal daqs \u017ciemel\u2026 jew daqs kelb\u2026 jew daqs dubbiena.", "Huwa annimal \u017cg\u0127ir \u0127afna jg\u0127idulu akari (bl-Ingli\u017c mite) u huwa mill-familja tal-brimb, skorpjuni u qurdien.", "X'inhu l-ambjent tieg\u0127u?", "Xejn minn dan, dan l-annimal jg\u0127ix fuq \u0121isem il-wi\u017cg\u0127a tal- kampanja (moorish gecko)!", "Anzi jidher li jippreferi jg\u0127ix fuq mo\u0127\u0127 il-wi\u017cg\u0127a!", "Mela kemm hu \u017cg\u0127ir!", "Ara, 10 minnhom joqog\u0127du komdi fuq ras ta' labra!", "Dan l-akari mhux talli huwa \u0121did u", "1endemiku g\u0127al Malta, imma huwa \u0121did ukoll g\u0127ax-xjenza, u g\u0127alhekk kien g\u0127adu bla isem.", "Esther g\u0127enet \u0127afna lill-\u0127abib tag\u0127na Arnold Sciberras fl-iskoperta u r-ri\u010berka ta' dan l-annimal.", "Annimal jew pjanta li ssibhom biss f'post jew re\u0121jun wie\u0127ed, u mkien iktar fid-dinja.", "L-iktar li da\u0127lu zizka bojod kien mill-punent, lbi\u010b, nofsinhar u majjistral tal- Belt.", "Dan ji\u0121ri dejjem u r-ra\u0121uni hija ovvja: g\u0127ax matul il-\u0121urnata z-zizka jinfirxu fil-kampanja jfittxu l-ikel.", "G\u0127alhekk filg\u0127axija l-g\u0127asafar li jtiru lejn il-Belt ji\u0121u min-na\u0127at fejn hemm l-art.", "Mit- tramuntana, grigal u lvant ma ji\u0121ux g\u0127ax dawk in-na\u0127at ba\u0127ar biss hemm, u mix-xlokk jid\u0127lu ftit g\u0127ax dik in-na\u0127a ftit hemm art.", "Kull sena", "tag\u0127mel roost count taz-zizka bojod.", "Roost hija l-post fejn grupp ta' g\u0127asafar jin\u0121abru biex jorqdu.", "Roost count hija meta tg\u0127odd kemm hemm g\u0127asafar f'dik ir-roost.", "Fil-\u0127arifa jaslu Malta \u0127afna zizka bojod.", "Dawn jieqfu jistrie\u0127u tikka, imbag\u0127ad ikomplu l-vja\u0121\u0121 lejn l-Afrika.", "Imma mhux kollha jitilqu: skoss minnhom jibqg\u0127u Malta u jg\u0127addu x-xitwa mag\u0127na.", "Bi nhar jinfirxu mal-kampanja, pjazez, btie\u0127i insetti jew xi farka hob\u017c x'jieklu.", "Imma filg\u0127axija g\u0127andhom z-zizka drawwa \u0127elwa li jin\u0121abru f'numru kbir biex jorqdu flimkien x'imkien g\u0127all-kenn.", "tal-iskejjel,", "F'Malta l-ikbar roost taz-zizka bojod qieg\u0127da l-Belt Valletta.", "G\u0127alhekk fid-19 Jannar 2013, iltaqg\u0127u wara nofsinhar 15-il membru tal-BirdLife u tqassmu tal-Belt.", "Ma' madwar", "Ritratt tal-g\u0127asfur f'Is-Simar", "Dawn l-a\u0127barijiet u anke ta' pa\u0121na 4 tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-Attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da)", "Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel minn BirdLife Malta u Bank of Valletta, bl-g\u0127ajnuna tal-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "G\u0127ali fil-Mali", "Kienu mitejn biss", "Fl-a\u0127barijiet spiss nisimg\u0127u bil-gwerer, u nisimg\u0127u kemm nies", "korrew u mietu.", "\u0126wejje\u0121 tal-wa\u0127x.", "\u0126add per\u00f2 ma jsemmi wkoll kemm annimali jmutu b'ri\u017cultat ta' dal-\u0121lied.", "B\u0127alissa hemm l-inkwiet f'pajji\u017c Afrikan jismu Mali.", "Hemmhekk jg\u0127ixu grupp iljunfanti - forsi xi 350 b'kollox - proprju fuq medda art fejn il-Fran\u010bi\u017ci qeg\u0127din b\u0127alissa jibbumbardjaw.", "Mhux bi\u017c\u017cejjed g\u0127andhom problema bil-ka\u010b\u010baturi u bin- nixfa tad-de\u017cert.", "Nisperaw li ma ddumx ma ter\u0121a' ssaltan il-pa\u010bi fil-Mali.", "Fl-2012, ka\u010b\u010baturi qatlu tlieta minn dawn l-iljunfanti tal-Mali.", "Kollha smajtu bil-kiwis, dawk l-g\u0127asafar strambi ta' New Zealand.", "L-aktar spe\u010bi rari fosthom hija r-rowi, li fl-1998 kien baqa' inqas minn 200 minnhom.", "Il-problema kienet li l-flieles tieg\u0127u kienu qed jattakkawhom firien u stoats (tip ta' ballottra).", "Fid-dinja je\u017cistu 5 spe\u010bi ta' kiwi, u kollha jg\u0127ixu New Zealand.", "Mela en\u2026 endemi\u010bi!", "G\u0127alhekk rejn\u0121ers mid-", "Dipartiment tal-Ambjent ta' New Zealand bdew ji\u0121bru l-bajd tar- rowi, ifaqqsuh fil-mag\u0127luq u jrabbu l-flieles sakemm jikbru bi\u017c\u017cejjed biex jiddefendu ru\u0127hom, imbag\u0127ad jitilquhom.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' dal-pro\u0121ett in-numru ta' rowi llum tela' g\u0127al 400.", "Bla firien a\u0127jar Wara sena jit\u0127abtu,", "tim ta' esperti rnexxielhom je\u0127ilsu l-g\u017cejjer Palmyra (USA) minn 30,000 far iswed.", "Dawn il-firien, li", "dda\u0127\u0127lu mill-bniedem xi 70 sena ilu, kienu qed jag\u0127mlu \u0127erba mill-flora u fawna ta' dan l-1atoll, b\u0127al gran\u010bijiet, tajr tal-ba\u0127ar, insetti, anke \u017crierag\u0127 u pjanti 2indi\u0121eni u rari.", "Il-firien kollox kienu qed jieklu!", "Issa li Palmyra tbattlet g\u0127al", "Jiii-\u0127aa!", "kollox mill-firien, in- natura bdiet tirkupra.", "Per e\u017cempju di\u0121\u00e0 qed jidhru iktar fiddler crabs ji\u0121ru max-xtut.", "Sorpri\u017ca Sabi\u0127a", "Fuq il-fruntiera bejn il-Bolivja u l-Per\u00f9 hemm il-Madidi- Tambopata Landscape, bi\u010b\u010ba art ikbar minn Sqallija, li fiha l-foresta tropikali hija protetta.", "Ftit ilu, studju\u017ci \u0127adu sorpri\u017ca sabi\u0127a meta sabu li f'din l-art hemm jg\u0127ixu mal-14,500 lowland tapir.", "Dan huwa numru \u0127afna ikbar ta' tapiri milli kienu qed jobsru, prova ta' kemm jiswew artijiet fejn in-natura", "Dat-tapiti kollha x'jambuhom?", "tkun protetta mill-\u0127sarat li jag\u0127mlu n-nies.", "Barra tapiri, fil-Madidi hemm ukoll iktar minn 1000 spe\u010bi ta' g\u0127asafar u", "200 spe\u010bi ta' mammiferi!", "Tapiri, mhux tapiti, \u0121onta ta' \u0121idra!", "G\u017cira jew grupp g\u017cejjer baxxi forma ta' kullana madwar roqg\u0127a ba\u0127ar baxx.", "L-atolli jiffurmaw minn qroll u ssibhom f'ib\u0127ra tropikali.", "2indi\u0121enu.", "Annimal jew pjanta li minn dejjem kien jg\u0127ix f'\u010bertu post, ji\u0121ifieri ma jkunx \u0121abhom hemm il-bniedem.", "Huwa l-kontra ta' aljen", "Na\u0127seb waqag\u0127li xi \u0127a\u0121a!", "Ritratt tajjeb li juri ti\u0121ie\u0121a tal-ba\u0127ar (coot) li donnha waqg\u0127etilha sieqha!", "Imma serr\u0127u raskom \u0127add ma we\u0121\u0121a' :) Kif \u017cgur indunajtu hemm \u017cew\u0121 g\u0127asafar, imma ta' wara g\u0127adha kemm g\u0127odsot ta\u0127t wi\u010b\u010b l-ilma.", "Ir-ritratt \u0127adu se\u0127ibna Ray Galea fir-riserva naturali tal- G\u0127adira.", "X'nista' nara tg\u0127id?", "G\u0127al min g\u0127adu jibda l-berdwo\u010bing, dan l-g\u0127asfur jaf jo\u0127loq ftit tal-problemi biex tag\u0127rfu fi\u010b-\u010bert, g\u0127ax jixba\u0127 ferm lill-monakella.", "Hu ftit ikbar fid-daqs, m'g\u0127andux i\u010b-\u010birku isfar madwar g\u0127ajnejh, il-maskra tal-wi\u010b\u010b differenti u saqajh oran\u0121jo (tal-monakella ro\u017ca).", "G\u0127all-kuntrarju tal-monakella, il-monakella prima qatt ma nafu li bejtet f'Malta.", "Il-monakella prima tidher fi \u017cmien il-passa, u r-riserva tal-G\u0127adira u s-Salina huma l-a\u0127jar postijiet fejn tfittixha.", "Tqatta' x-xitwa fl-Afrika, u titla' fin- na\u0127at ta' fuq tal-Ewropa u tal-Kanada biex tbejjet.", "Il-bejta tibniha fl-art u \u0121eneralment fil-miftu\u0127.", "Biex ma jag\u0127tix fil-g\u0127ajn, il-bajd g\u0127andu kamuflaxx tajjeb.", "Ikun safrani b'\u0127afna tikek suwed u gri\u017ci.", "L-ambjent tal-monakella prima huwa x-xtut miftu\u0127a minn fejn tnaqqar insetti, dud u krusta\u010bi \u010bkejknin.", "U min g\u0127adu ma xtrahx i\u0127affef g\u0127ax kwa\u017ci spi\u010b\u010balna.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li huwa miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew mir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "U ejja man \u0127ollni!", "Mhix \u010bajta ta!", "Jekk jaqbadni l-Editur ji\u017cbranani.", "\u0126a\u0127\u0127a\u0127\u0127a \u0127i\u0127\u0127i \u0127a\u0127\u0127a\u0127\u0127a", "Kalendarju 2013", "Bil-flus li n\u0121abru mill-Mixja Maratona tas-sena l-o\u0127ra stajna ng\u0127inu biex inxtraw \u017cew\u0121 televixins flatscreen kbar kif ukoll \u017cew\u0121 kameras tar- ritratti.", "Dan l-apparat qed narmawh fir-riservi tal- G\u0127adira u s-Simar biex inkunu nistg\u0127u niffilmjaw bil-mo\u0127bi l-g\u0127asafar fuq il-bejta u nosservawhom mill-bog\u0127od fuq l-iskrin.", "Xtrajtuh il-kalendarju l-\u0121did tal- BirdLife?", "Baqa' xi ftit u issa qieg\u0127ed \u20ac2.", "Tistg\u0127u tixtruh mill- uffi\u010b\u010bju tal-BirdLife f'Ta' Xbiex jew mir-riservi tal-G\u0127adira u s-Simar.", "Jew bil-posta billi tibag\u0127tu \u010bekk ta' \u20ac2.30 (pagabbli lil BirdLife Malta) fl-indirizz fuq pa\u0121na 2.", "Iktar dettalji fil-karta sponsor li taslilkom ma' dal-maga\u017cin.", "Intervista ma' Fjura", "Re\u0121g\u0127et waslet il-Mixja t-Twila", "Kif tafu dawk li ilkom membri, f'Marzu ta' kull sena jkollna l-mixja maratona.", "Dil-mixja nag\u0127mluha l-ewwelnett biex nie\u0127du gost bin-natura tar- rebbieg\u0127a.", "Fl-in\u0127awi tad-Dwejra, Bin\u0121emma u San Martin hemm ko\u010b\u010b kampanja sabi\u0127a.", "G\u0127alkemm tikka twila, ir-rotta komda g\u0127ax tlajja' ma fiha kwa\u017ci xejn.", "Imma dil-mixja nag\u0127mluha wkoll biex ni\u0121bru xi \u0127a\u0121a tal-flus biex nixtru xi apparat g\u0127all-BirdLife.", "Dis-sena \u0127a ni\u0121bru biex nixtru apparat fotovoltajku biex jag\u0127mel l-elettriku mix- xemx u ja\u0127\u017cnu f'batterija.", "Dan l-apparat \u0127a nu\u017cawh fi\u010b- \u010bentru tar-ringing li g\u0127andha l-BirdLife fuq Kemmuna.", "Data il-\u0126add 24 Marzu 2013 Niltaqg\u0127u 8.30am Post id-Domus Romana, ir-Rabat Nispi\u010b\u010baw xi 1pm \u0120ibu x'tieklu u x'tixorbu I\u0121\u0121ibux tkaken u toqol zejjed!", "Mer\u0127ba *membri, familji u \u0127bieb", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i u jibqa' mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "Ejjew imxu u gawdu l-kampanja u l-kumpanija.", "X'jismek?", "Jien g\u0127andi \u017cew\u0121 ismijiet: qarsu u \u0127axixa Ingli\u017ca.", "G\u0127aliex jg\u0127idulek qarsu?", "G\u0127ax hawn min g\u0127andu vizzju jaqtag\u0127ni u joqg\u0127od imexmixli z-zokk, li g\u0127andu tog\u0127ma qarsa!", "U g\u0127aliex \u0127axixa Ingli\u017ci?", "Miniex \u010berta.", "Hemm min jg\u0127id li wasalt Malta mal-wasla tal- Ingli\u017ci u hemm min jg\u0127id li kienet \u0121abitni Malta wa\u0127da Ingli\u017ca.", "Il-mixja twila ftit iktar minn 10km.", "\u0120abitek minn fejn?", "Jien 1aljena mill-Afrika t'Isfel!", "Ara x'par \u017carbun xtrajt g\u0127all-mixja, man!", "Fejn \u0127a tilbsu?", "Daqs kemm int komuni!", "It-trikk tieg\u0127i hu li mal-g\u0127eruq inkabbar b\u0127al basal \u017cg\u0127ir li minnu jikbru i\u017cjed pjanti b\u0127ali.", "G\u0127andek xi problemi?", "Biex inkun onesta, na\u0127seb iktar jien qed inkun problema g\u0127al pjanti o\u0127rajn!", "X'affarijiet dawn!", "G\u0127aliex?", "\u0126eqq, g\u0127ax tant nifrex u niksi kullimkien li ma tantx in\u0127alli post g\u0127al fjuri o\u0127rajn.", "Imnalla ng\u0127ix ftit xhur biss, g\u0127ax kieku Malta foresta s\u0127i\u0127a ta' qarsu tkun!", "\u0126e\u0127e alla\u0127ares!", "\u010aaw u sa\u0127\u0127a.", "\u010aaw \u0127i, take care.", "Annimal jew pjanta li ma jkunx tal-post imma jkun idda\u0127\u0127al minn art jew re\u0121jun ie\u0127or.", "Mal-ewwel daqqa t'g\u0127ajn forsi ta\u0127sibhom na\u0127la jew \u0127anfusa fuq fjura.", "Imma mbag\u0127ad tersaq biex tiflihom a\u0127jar u tinduna li kollha huma fjuri!", "Kos, anke l-fjuri jid\u0127qu bina kultant.", "Mhux biss, imma fin-natura dawn il-fjuri jid\u0127qu anke bl-insetti stess!", "Mer\u0127ba fid-dinja tal-orkidi!", "F'Malta g\u0127andna mat-30 spe\u010bi ta' orkidi, u dawn t'hawnhekk huma sitta minnhom.", "Biex ji\u0121bdu l-insetti lejhom, wa\u0127da mill-petali ta' dawn il-fjuri tkun qisha insett.", "Din jarawha insetti ta' vera u ja\u0127sbu li fuq il-fjura hemm na\u0127la.", "L-insetti jin\u017clu fuq dawn il-petali biex jinnamraw mal-'insett', li ma jkun insett xejn!", "U bla ma jafu jdakkru l-fjura.", "Din wa\u0127da mill-iktar orkidi rari ta' Malta.", "L-orkidi jikbru l-iktar fix- xag\u0127ri, u huma pjanti baxxi\u2026", "Na\u0127la bumblebee orchid", "\u2026u issa l-a\u0127jar \u017cmien biex tara skoss minnhom.", "Brimba Sewda ta' Malta Maltese spider orchid", "Din endemika g\u0127al Malta, ji\u0121ifieri tikber hawn biss.", "Minbarra fil-forma, l-orkidi jimitaw l-insetti anke fil- kulur u d-dehra.", "Per e\u017cempju din tleqq b\u0127all-qoxra tal- \u0127anfus\u2026", "\u2026 u din bellusija b\u0127an-na\u0127al.", "Dubbiena Ka\u0127la mirror orchid", "r u l u k i t \u0127 g A", "\u017crin\u0121", "Fix-xitwa jid\u0127ol \u0127afna gawwi idur fil-Port il-Kbir u ta' Marsamxett.", "Spiss ipo\u0121\u0121u wkoll fuq dg\u0127ajjes u bagi.", "Bi ftit pa\u010benzja tista' ti\u0121bdilhom ritratti tajbin, spe\u010bjalment jekk g\u0127andek kamera b'\u017cum.", "Postijiet b\u0127al Ta' Xbiex u l-Piet\u00e0 tajbin biex tipprovalhom.", "Ibag\u0127tulna tpin\u0121ija u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew pjanti kultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu xog\u0127ol veru tag\u0127kom.", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom jew bil- posta jew imejl. indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuhulkom lura.", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (17)", "\u0126e\u0127e f'dil-pa\u0121na l-gawwija prima g\u0127andha kartun u fa\u010b\u010bata g\u0127andha ritratt.", "Xtaqt immur imma kelli x'nag\u0127mel dakinhar\u2026", "Rieqed u ton\u0127or kont, ja xkora g\u0127a\u017c\u017c!", "Ritratt tal-membri li marru l-\u0127ar\u0121a tal-Klabb g\u0127all-Munxar.", "Kienet mixja \u0127elwa u gawdejna ftit bera\u0127 u veduti tas-sisien bojod ilellxu li hemm f'dawk l-in\u0127awi.", "Grazzi lil-Leaders Janet, Lucienne, Sivie u Tonio.", "Membri tal-Falko jistg\u0127u jattendu \u0127ar\u0121iet ta\u017c-\u017cg\u0127ar?", "\u0126bieb", "\u017cg\u0127a\u017cag\u0127!", "Ftit \u0121ranet ilu kellna l-ewwel attivit\u00e0 tal-Falko, u nista' ng\u0127id li morna tajjeb.", "It-temp kien perfett u g\u0127alkemm konna grupp \u017cg\u0127ir, xorta \u0127adna \u0127afna gost matul il- mixja fil-Majjistral.", "Falko hija t-taqsima g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' Klabb \u0126uttaf.", "Il-membri li g\u0127andhom 13-il sena jew iktar awtomatikament isiru membri fil- Falko.", "G\u0127alihom il-Falko torganizza attivitajiet apposta, li jit\u0127abbru f'din il-pa\u0121na.", "Mixja l-Qammie\u0127", "g\u0127asafar ukoll fosthom merill, bufula \u0127amra, bu\u010baqq tax-xitwa, alwetta u psiepes.", "Issa li r-rebbieg\u0127a qed toqrob \u0127sibna g\u0127al \u017cew\u0121 \u0127argiet o\u0127ra.", "Kif tafu, \u0127afna spe\u010bi tal-g\u0127asafar ipassu f'dawn ix-xhur u numru sabi\u0127 minnhom iqattg\u0127u xi ftit \u017cmien fil-g\u017cejjer tag\u0127na.", "U\u0127ud anki jibqg\u0127u mag\u0127na biex ibejtu.", "G\u0127alhekk \u017cgur \u0127a jkollna varjet\u00e0 kbira u interessanti ta' dawn l-g\u0127asafar x'naraw.", "Nixtieq ukoll ng\u0127addilkom messa\u0121\u0121 qasir.", "Kultant niltaqa' ma' \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 interessati fin-natura u jkollhom xewqa li jibdew jitg\u0127allmu i\u017cjed fuqha.", "Minn esperjenzi personali naf li biex isse\u0127\u0127 dix-xewqa mhux biss trid i\u017c-\u017cmien, imma hemm b\u017conn li tag\u0127milha m'o\u0127rajn li g\u0127andhom i\u017cjed esperjenza fl-istess passatemp, fil- kas tag\u0127na fil-berdwo\u010bing.", "Ming\u0127ajr teamwork diffi\u010bli tag\u0127raf kemm huwa spe\u010bjali u sabi\u0127 l-ambjent naturali tag\u0127na.", "Il-Falko qed tag\u0127ti l-opportunit\u00e0 biex minn \u017cog\u0127\u017citkom titg\u0127allmu tiskopru u tipprote\u0121u n-natura ma' persuni responsabbli ta' mparkom.", "Il-gawwija prima tbejjet fuq Filfla, imma tidher madwar ix-xtut ta' Malta kollha Ritratt ta' Chris Cachia Zammit, wie\u0127ed mil-Leaders tal-Falko", "Il-Qammie\u0127 qieg\u0127ed \u0127dejn il-ponta ta' fuq ta' Malta.", "Biex naslu hemm \u0127a ng\u0127addu minn Foresta 2000, minn \u0127dejn it- Torri l-A\u0127mar u mbag\u0127ad nimxu fl-in\u0127awi tal-Qammie\u0127 stess.", "Minbarra xi g\u0127asafar xitwin, g\u0127andna naraw ukoll xi gawwija prima u forsi anki l-ewwel g\u0127asafar tal-passa, b\u0127ad-daqquqa tat-toppu u xi borok li jpassu qrib il-Ponta tal-Qammie\u0127.", "U minn hemm fuq nitpaxxew b'veduti mill-isba\u0127.", "Data: Is-Sibt 16 Marzu 2013 Niltaqg\u0127u: 9am \u0127dejn l-g\u0127assa tal-G\u0127adira Nispi\u010b\u010baw: i\u010b-\u010airkewwa f'xi 1pm jew 2pm.", "\u0120ibu ikel, xorb, \u017carbun g\u0127all-mixi, tromba jekk g\u0127andkom (jekk le nisselfu bejnietna).", "\u0120urnata fuq Kemmuna", "l-lan\u010ba", "l-mixjiet sbie\u0127", "inbakkru kmieni u F'April ser lejn Kemmuna. naqbdu Minbarra li bi \u0127siebna nag\u0127mlu, \u017cgur li naraw \u0127afna g\u0127asafar.", "F'dawk il-\u0121img\u0127at, fuq Kemmuna tkun g\u0127addejja bi studju bir-ringing.", "Dan isir f'\u010bentru \u017cg\u0127ir li g\u0127andha fuq dil-g\u017cira. f'Wied L-A\u0127mar G\u0127alhekk ma jonqosx li naqb\u017cu qab\u017ca s'hemm ukoll \u0127alli naraw kif isir ir-ringing u \u0127alli r-ringers jispjegawlna l-importanza ta' dan l-istudju xjentifiku.", "Ni\u017cgurawkom li esperjenza unika.", "Data Is-Sibt 20 April 2013 Niltaqg\u0127u 7.15am fit-terminus ta\u010b- \u010airkewwa.", "Tkunux tard g\u0127ax il-lan\u010ba mhux ser tistenniena!", "Lura \u010b-\u010airkewwa Tard wara nofsinhar \u0120ibu ikel, xorb, \u017carbun g\u0127all-mixi, tromba u kamera jekk g\u0127andkom Et\u00e0: 13+", "Iktar tag\u0127rif fuq Kemmuna wara l-kantuniera\u2026", "Kull min ikun \u0121ej attivit\u00e0 Falko g\u0127andu jibg\u0127at email fuq falkoblm@gmail.com jew i\u010bempel 99214143 / 99809190.", "Jekk ikollkom xi mistoqsija ikkuntattjawna wkoll, nie\u0127du gost nisimg\u0127u ming\u0127andkom.", "Natura 2000 Postijiet f'Malta li huma m\u0127arsin", "g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom.", "G\u0127awdex", "Il-Qala ta' Santa Marija", "Id-Da\u0127la ta' San Niklaw", "Bejn il-Kmiemen (Blue Lagoon)", "Kemmuna hija l-g\u017cira \u017cg\u0127ira li hemm bejn Malta u G\u0127awdex.", "Hija t-tielet l-ikbar g\u017cira fost il-Gzejjer Maltin.", "F'din il-\u0127ar\u0121a se nag\u0127tu \u0127arsa lejn Kemmuna, g\u017cira li fiha biss xi 2.76 km2 u popolazzjoni ta' xi erba' persuni biss.", "\u0126afna minna forsi ma tantx nag\u0127tuha importanza, \u0127lief biex immorru ng\u0127umu g\u0127awma hemm fis-sajf.", "Minkejja d-daqs \u017cg\u0127ir tag\u0127ha, per\u00f2, Kemmuna g\u0127andha \u0127afna x'toffri!", "Blat u forom Nibdew ftit bil-\u0121eomorfolo\u0121ija, ji\u0121ifieri l-forom differenti tal- blat .", "Il-kosta ta' Kemmuna tipprovdi varjet\u00e0 ta' \u0121eomorfolo\u0121ija, inklu\u017c rdum, sisien, g\u0127erien, u \u0127afna elementi tipi\u010bi tal-1karst fuq meded ta' xag\u0127ri.", "Insibu wkoll sistemi ta' widien, fosthom u\u0127ud li jg\u0127idulhom rias.", "Rias huma widien li ffurmaw fl-antik minn xmajjar, u li parti minnhom illum tinstab ta\u0127t il-ba\u0127ar.", "Dan ji\u0121ri jew g\u0127ax ikun g\u0127ola l-livell tal-ba\u0127ar jew g\u0127ax ikun ni\u017cel il-livell tal-art (per e\u017cempju b'xi terremot).", "Kemmuna g\u0127andha wkoll diversi bajjiet u anke roqg\u0127a \u017cg\u0127ira 2g\u0127aram tar-ramel.", "Flora u fawna Fost din il-\u0121eomorfolo\u0121ija nsibu diversi spe\u010bi interessanti ta' flora, kollha addatti g\u0127al ambjenti partikolari differenti li jipprovdu dawn il-forom tal- blat.", "Fix-xatt, per e\u017cempju, insibu spe\u010bi b\u0127ax-xorbett u l-limonju ta' Malta.", "Fuq l-irdum u s-sisien insibu spe\u010bi b\u0127all- kappar u x-xebb.", "Fuq l-g\u0127aram tar-ramel insibu l-kromb il-ba\u0127ar u l-pankrazju.", "Natura 2000 huma sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 26,000 sit Natura 2000, u bejniethom jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "Bejn il- Kmiemen", "Il-Bibien", "U f'Malta kemm g\u0127andna, Profs?", "G\u0127andna 35.", "Anke fejn tid\u0127ol il-fawna nsibu \u0127afna spe\u010bi ta' interess, inklu\u017c spe\u010bi f'postijiet o\u0127ra f'Malta.", "Per e\u017cempju fuq", "li huma rari", "Kemmuna jg\u0127ixu 23 spe\u010bi ta' molluski tal-art.", "Dan huwa numru kbir meta tqis li fil-G\u017cejjer Maltin g\u0127andna b'kollox xi 70 spe\u010bi!", "Kemmuna importanti \u0127afna wkoll g\u0127all-g\u0127asafar, b'tajr tal-ba\u0127ar b\u0127a\u010b-\u010biefa u l-garnija, kif ukoll g\u0127asafar b\u0127all- merill u l-bilbla, li lkoll ibejtu hemmhekk.", "Waqt il-passa tal- g\u0127asafar Kemmuna toffri kenn lil diversi g\u0127asafar g\u0127ajjenin biex jieqfu jistrie\u0127u hemmhekk waqt il-vja\u0121\u0121 twil tag\u0127hom.", "Fost dawn ikun hemm id-daqquqa tat-toppu, il-bag\u0127dan a\u0127mar u \u0127afna buful u bekkafiki.", "Fil-fatt fir-rebbieg\u0127a Kemmuna hija post e\u010b\u010bellenti minn fejn wie\u0127ed josserva l-passa tal-g\u0127asafar.", "Fuq Kemmuna ma tistax issir ka\u010b\u010ba g\u0127ax hija santwarju tal-g\u0127asafar.", "Kemmuna hija wkoll sit Natura 2000.", "Da\u0127let il- \u0126mara", "G\u0127ar id- Dubbien", "I\u017c-\u017bur\u017cieqa", "It-Ta\u0121en", "L-Imnieri", "Jaqaw din xi \u010bajta tal-editur?!", "Le ta, kollox jidher korrett.", "Il-Banju tas-Sinjura", "Il-Bir tat-Ti\u0121ie\u0121", "Ir-Ramlija", "Wied L-A\u0127mar", "Il-\u0126a\u017cina", "Il-Bejta tal-Fenek", "L-G\u0127ar Bla Saqaf", "L-G\u0127ar tal-\u0126ares", "L-Imkebba", "Ta' Proxxa", "Il-Kappella ta' Santa Marija", "Wied L-A\u0127mar", "I\u010b-\u010bentru tar-ringing tal-BirdLife", "Ir-razzett tal-majjali (mitluq)", "Il-batterija ta' Santa Marija (1716)", "I\u010b-\u010bimiterju", "L-isptar il-qadim (jg\u0127idulu l-Palazz)", "It-Torri ta' Santa Marija (1618)", "Il-Ponta l-Irqiqa", "Storja u bini", "Imma Kemmuna mhux g\u0127an-natura biss", "M'g\u0127andniex spazju hawn biex nitkellmu wisq fuq l-istorja ta' din il-g\u017cira, imma nsemmu biss xi punti ta' interess, per e\u017cempju l-Kappella ta' Santa Marija \u0127dejn il-Qala ta' Santa Marija.", "Din inbniet fil-3Medjuevu imma \u0127add ma jaf sew meta.", "\u017bgur per\u00f2 li hija fost l-eqdem fil-G\u017cejjer Maltin.", "Fl-1618 il-Kavallieri bnew it-Torri ta' Santa Marija, li permezz tieg\u0127u Kemmuna u l-4fliegi bejn Malta u G\u0127awdex setg\u0127u ji\u0121u mg\u0127assa a\u0127jar kontra l-pirati.", "Fi \u017cmien il-Fran\u010bi\u017ci Kemmuna ntu\u017cat ukoll b\u0127ala \u0127abs.", "Fuq Kemmuna hemm ukoll sptar qadim, 5batterija antika (1716), \u010bimiterju, g\u0127assa tal-pulizija, lukanda u xi djar.", "Ma nistg\u0127ux ma nsemmux ukoll diversi xog\u0127lijiet mill-bniedem", "- fi \u017cmien iktar ri\u010benti - li g\u0127amlu \u0127sara lill-ambjent naturali ta' Kemmuna.", "Per e\u017cempju hemm razzett ikrah tal-majjali, li kien inbena ming\u0127ajr l-i\u010bken \u0127sieb g\u0127all-ambjent ta' madwaru.", "Illum ilu s-snin mitluq, imma xorta g\u0127adu jkerrah.", "Hekk kif tibda die\u0127la r-rebbieg\u0127a ftit \u0121img\u0127at o\u0127ra, nissu\u0121\u0121erilkom li \u017c\u017curu din il-g\u017cira \u017cg\u0127ira imma tassew interessanti!", "Tib\u017cax, f'April sejrin ma' tal-Falko!", "Tip ta' ambjent bi blat mikxuf u m\u0127affer u mfellel mill-elementi.", "B\u0127ax-xag\u0127ri.", "2g\u0127aram tar-ramel.", "Munzelli naturali tar-ramel, bl-Ingli\u017c sand dunes.", "\u017bmien fl-istorja bejn wie\u0127ed u ie\u0127or mis-Seklu Tnax sas- Seklu Sittax.", "Medda dejqa ta' ba\u0127ar bejn \u017cew\u0121 artijiet, bl-Ingli\u017c channel.", "Fortizza \u017cg\u0127ira b'sur baxx u xi kanuni.", "F'Malta g\u0127andna diversi batteriji minn ta' \u017cmien il-Kavallieri, \u0127afna minnhom max-xatt.", "Meta morna l-Munxar ma' tal-Klabb rajna l-batterija jg\u0127idulha Tal- Fran\u010bi\u017c.", "L-Imkebba", "Ix-xebb (Maltese salt-tree) tikber l-iktar mas-sisien u l-irdumijiet.", "Hija pjanta endemika g\u0127al Malta.", "Il-bilbla t\u0127obb ambjent miftu\u0127 ming\u0127ajr si\u0121ar.", "Fuq Kemmuna hemm \u0127afna minn dan it-tip ta' ambjent u fil-fatt hemmhekk ibejtu iktar minn 20 par bliebel.", "Il-bilbla tibni l-bejta fl-art qalb \u0121ebel u \u0127axix niexef.", "l-A\u0127mar", "Dan huwa \u010b-\u010bentru \u017cg\u0127ir li g\u0127andha l-BirdLife fuq Kemmuna.", "Huwa post daqs nitfa imma jservi ta' ba\u017ci g\u0127ar-ringers li darbtejn fis-sena jitilg\u0127u jistudjaw l-g\u0127asafar permezz tar-ringing.", "Dal-pro\u0121ett ilu sejjer iktar minn 20 sena."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-114-Feb-2013.pdf"}
{"text": ["\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Barra l-g\u0127asafar komuni tas-soltu li jg\u0127ixu mag\u0127na jew li naraw fil-pases, kull sena jitfa\u010b\u010baw ukoll xi spe\u010bi skarsi jew rari, kultant rarissmi wkoll.", "ikun b'xortih li jarahom ikollu tassew b'xiex jifra\u0127.", "Biex niftiehmu, il-berdwo\u010ber ta' veru huwa dak jew dik li jitpaxxew b'KULL g\u0127asfur li josservaw, anke sempli\u010bi g\u0127asfur tal-bejt li narawh madwarna kullimkien.", "Wara kollox, dak li huwa komuni llum mhux bilfors \u0127a jibqa' komuni dejjem.", "Nafu b'\u0127afna stejjer ta' g\u0127asafar li darba kienu komuni imma li mbag\u0127ad skarsaw u anke spi\u010b\u010baw.", "Per e\u017cempju fi \u017cmien il-Kavallieri \u010b-\u010bawla tant kienet komuni f'Malta li l-gvern kien jag\u0127ti flus g\u0127al kull wa\u0127da li tinqatel!", "G\u0127adda \u017c-\u017cmien u \u010b-\u010bawl ma baqax komuni, imma l-ka\u010b\u010baturi baqg\u0127u joqtluhom bl-addo\u010b\u010b.", "U x'\u0121ara?", "\u0126eqq, qatluhom kollha hux!", "Illum diffi\u010bli biex titfa\u010b\u010ba \u010bawla Malta, g\u0127ax i\u010b-\u010bawl mhux g\u0127asfur tal-passa.", "L-a\u0127\u0127ar \u010bawla fil-G\u017cejjer Maltin inqatlet f'G\u0127awdex fl-1956.", "X'\u0127asra.", "G\u0127asafar o\u0127rajn li darba kienu komuni f'Malta u li llum naqsu huma d-durrajsa, il-bufula \u0127amra u l-bilbla.", "Dawn ma naqsux min\u0127abba l-ka\u010b\u010ba imma min\u0127abba problemi o\u0127rajn, fosthom il- bexx fir-raba', l-i\u017cvilupp fil-kampanja, il-bdil fil-klima, u l-firien.", "Kif taqraw f'pa\u0121na 3, xi berdwo\u010bers \u0127bieb tag\u0127na dan l-a\u0127\u0127ar raw \u017cew\u0121 g\u0127asafar rari mill-Afrika ta' Fuq.", "S'intendi meta ji\u0121ri hekk jibdew g\u0127addejjin essemmessijiet bl-addo\u010b\u010b, u fil-post malajr jin\u0121abru berdwo\u010bers o\u0127rajn, ilkoll akkaniti biex jilm\u0127u huma wkoll l-g\u0127asfur r-rari.", "il-Kontenut", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'nista' nara tg\u0127id?", "Avvi\u017ci Attivit\u00e0 Intervista ma' fjura Kul\u0127add bil-Bejta Arti Pa\u0121na Falko I\u010b-\u010aittadella", "il-Kumitati", "\u010aentrali", "il-Klabb", "g\u0127addejjin", "Min jaf xi darba g\u0127adx il- jibdew messa\u0121\u0121i anke meta berdwo\u010ber jilma\u0127 xi g\u0127asfur tal-bejt!", "Nisperaw le, g\u0127ax ma rridux l-g\u0127asafar tal-bejt isiru rari wkoll.", "Gawdu n-natura kollha, \u0127bieb, anke l-iktar komuni.", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "il-maga\u017cin", "il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, April 2013 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Ir-rundun \u017caqqu bajda (alpine swift) huwa wie\u0127ed mill- g\u0127asafar tal-passa li jg\u0127addu minn Malta fir-rebbieg\u0127a u fil-\u0126arifa.", "Jidher kull sena imma huwa \u0127afna inqas komuni minn ku\u0121inuh ir-rundun komuni.", "Jing\u0127araf mill-ewwel minn dik i\u017c-\u017caqq bajda tlellex!", "Ritratt ta' Aron Tanti", "mal-fa\u010b\u010bata", "\u0127", "iji", "Fi Triq il-Pwales", "Konna grupp sabi\u0127 ta' 178 ru\u0127 - numru rekord fil-fatt.", "In\u0121barna r-Rabat fit-8.30am u nofs sieg\u0127a wara tlaqna nimxu.", "Waqfa d-Dwejra, o\u0127ra San Martin, u wasalna x-Xemxija ftit wara 12.30pm, g\u0127ajjenin imma kuntenti.", "Fil-wasla \u0127adna xi rigali, imbag\u0127ad wie\u0127ed mir-ringers tal-BirdLife spjegalna dwar ir-ringing.", "Imbag\u0127ad ippruvajna nirringjaw lil \u0126uttafu il-maskot tal-Klabb, fl-a\u0127\u0127ar sibnielu \u010burkett ji\u0121ih! :) :)", "Kif tafu b'dawn il-mixjiet ni\u0121bru xi flus g\u0127all-pro\u0121etti tal-BirdLife - dis-sena l-flus \u0127a jintu\u017caw biex nixtru apparat fotovoltajku g\u0127a\u010b-\u010bentru \u017cg\u0127ir tar-ringing li l-BirdLife g\u0127andha fuq Kemmuna.", "Mill-Mixja ta' dakinhar in\u0121abar total sabi\u0127 ta' \u20ac1076 u in\u0121abar bis-sa\u0127\u0127a tat-tfal kollha li hawn f'dil-lista.", "L-iktar li \u0121abret kienet Giulia Debattista Montalto (\u20ac100).", "Grazzi Giulia u t-tfal l-o\u0127rajn kollha, u anke \u0121enituri u g\u0127alliema li \u0121ew mag\u0127hom.", "\u0126adu sehem ukoll sitt skejjel primarji.", "Grazzi wkoll lil-Leaders Christopher, Desir\u00e9e, Felix, Janet, Nicholas, Nicolette, Sivie, Timothy u Victor, kif ukoll lir-ringer Justin, u lil Steve, Helen u Michela mill- uffi\u010b\u010bju tal-BirdLife li attendew.", "Spjega fuq ir-ringing", "Grazzi wkoll lil Richard u l-membri kbar li dakinhar ukoll organizzaw mixja, minn \u0126ad-Dingli g\u0127al G\u0127ar Lapsi.", "U \u0121abru \u20ac450 o\u0127ra!", "Barra li i\u017cg\u0127ar minn rundun komuni, tag\u0127rfu wkoll minn dan l-abjad.", "L-a\u0127\u0127ar li deher rundun \u017cg\u0127ir hawn Malta kien fl-2003.", "U l-a\u0127\u0127ar trumbettier?", "Kull sena narah fil-banda!", "Kiesa\u0127!", "Rundun \u017bg\u0127ir Little Swift", "Ir-rundun \u017cg\u0127ir nafu li deher 11-il darba biss f'Malta.", "I\u017c-\u017bg\u0127iru\u2026 Fis-16 Marzu 2013 il-\u0127bieb tag\u0127na Martin Austad u Nick Galea kienu r-riserva tal-G\u0127adira u qalb folla runduni jag\u0127qdu fuq rashom lem\u0127u wie\u0127ed differenti.", "Kien rundun \u017cg\u0127ir, g\u0127asfur rari sew g\u0127al pajji\u017cna.", "Ir-rundun \u017cg\u0127ir jg\u0127ix f'xi n\u0127awi tal-Afrika ta' Fuq, fosthom it-Tune\u017cija.", "Imma g\u0127alkemm mhux bog\u0127od minna xorta rari narawh hawn Malta,", "g\u0127ax ir-rundun \u017cg\u0127ir tal-Afrika ta' Fuq ma tantx ipassi.", "\u2026u l-Istorbju\u017c!", "G\u0127asfur ie\u0127or rari (mhux rari daqs ir-rundun \u017cg\u0127ir per\u00f2) li deher f'Marzu huwa t-trumbettier.", "Deher mill-inqas darbtejn - forsi kien l-istess g\u0127asfur, forsi tnejn differenti.", "Fit-23 tax- xahar, se\u0127ibna berdwo\u010ber Adin Vella ra wie\u0127ed f'Ta' \u010aen\u010b f'G\u0127awdex u \u0127adlu anke xi ritratti.", "It-trumbettier huwa wkoll g\u0127asfur mill-Afrika ta' Fuq, u wkoll", "Dawn l-a\u0127barijiet u anke ta' pa\u0121na 4 tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-Attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da)", "Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel minn BirdLife Malta u Bank of Valletta, bl-g\u0127ajnuna tal-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Fil-ba\u0127ar madwar il-g\u017cejjer San Juan jg\u0127ixu diversi balieni orka.", "Monumenti g\u0127an- Il-President Obama tal-Istati Uniti g\u0127adu kemm iddikjara \u0127ames National Monuments \u0121odda.", "Dawn spiss jkunu xi bini storiku imma jafu jkunu wkoll xi bi\u010b\u010ba art \u0121mielha b'veduti sbie\u0127.", "Fost dawn il-\u0127amsa fil- fatt hemm tnejn naturali.", "Wa\u0127da minnhom medda \u0121mielha tax-xmara Rio Grande, kollha natura u xenarju sabi\u0127, inklu\u017c anke xi 1vulkani mejtin.", "It- tienu huma San Juan Islands, grupp ta' 450 g\u017cira b'pajsa\u0121\u0121 tal-\u0121enn ta' muntanji, foresti, widien u xmajjar, ba\u0127ar u bajjiet, fejn jg\u0127ixu ajkli, balieni u annimali o\u0127rajn.", "National Monuments ma jkunux protetti daqs parks nazzjonali imma xorta ma jistax imur xi \u0127add jibda jkisser, ini\u0121\u0121es u jibni fihom bl-addo\u010b\u010b.", "Prosit ta' din Obama!", "L-ewwel ra\u0127al", "Ir-ra\u0127al \u017cg\u0127ir ta' Feldheim sar l-ewwel u l-uniku ra\u0127al fil-\u0120ermanja li rnexxielu ji\u0121\u0121enera l-eletriku kollu li g\u0127andu b\u017conn minn 2sorsi rinovabbli, fosthom ir-ri\u0127 u impjanti ta' biogas.", "Huwa ra\u0127al ta' xi 125 resident biss, imma huma lkoll nies li kellhom bi\u017c\u017cejjed kura\u0121\u0121 biex jinqatg\u0127u g\u0127al kollox mill-grid nazzjonali li jipprovdi d-dawl.", "Film kartuns \u0127elu fuq il- pappagalli huwa RIO.", "X'kellu fil-", "bagalja\u2026", "Dan l-a\u0127\u0127ar, ra\u0121el Tajlandi\u017c twaqqaf mill-pulizija tad- dwana fl-ajruport ta' Bangkok fit-Tajlandja, fittxewlu fil-bagalji u sabulu 54 fekruna \u017cg\u0127ira.", "\u0126aduhomlu u arrestaw lilu u mara o\u0127ra.", "Meta \u010b\u010bekkjaw liem spe\u010bi ta' fkieren kienu sabu li kienu PLOUGHSHARE TORTOISE Astrochelys yniphora, razza rari immens", "li tg\u0127ix fil-Madagaskar.", "Ja\u0127sbu li minn din il-fekruna fid-dinja baqa' biss xi 400, ji\u0121ifieri dak il-\u0127alliel fil-bagalja kellu 13% tal-popolazzjoni tad-dinja!", "Dawn kien bi \u0127siebu jbig\u0127hom u min jaf x'kemxa flus kien ida\u0127\u0127al minnhom.", "Imma b'xorti tajba nqabad u l-fkieren kellhom jirran\u0121aw biex jibag\u0127tuhom lura l-Madagaskar biex jin\u0127elsu.", "Skont ir-Red Data Book tal-IUCN, din il-fekruna hija Critically Endangered.", "Ji\u0121ifieri f'periklu kbir li tinqered mid-dinja.", "Kun af In-negozju f'annimali li jinqabdu mis-selva\u0121\u0121 huwa t-tielet l-ikbar negozju illegali fid-dinja (wara d-droga u l-armi).", "Dawn l-annimali jinbig\u0127u jew lil \u010birkli, \u017cuwijiet u petshops jew inkella biex jinqatlu \u0127alli jo\u0127dulhom il-\u0121ilda, l-g\u0127adam, il-qrun, e\u010b\u010b. g\u0127al ti\u017cjin jew taparsi medi\u010bina.", "Fi kliem ie\u0127or, dil-mo\u0127qrija u qtil ta' miljuni ta' annimali jsir kollu g\u0127all-\u0127merijiet li jivvinta l-bniedem, u mhux g\u0127al xi b\u017conn veru.", "Tal-mist\u0127ija!", "Iktar ma nies irabbu 3pets e\u017coti\u010bi iktar \u0127a jkomplu jisparixxu annimali mid-dinja.", "Kull sena n-nies joqtlu mal-100 miljun kelb il-ba\u0127ar!", "Min\u0127abba dal-massakru l-klieb il-ba\u0127ar naqsu sew.", "Minn 360 spe\u010bi ta' xark, daqs terz qeg\u0127din fil-periklu li jispi\u010b\u010baw minn wi\u010b\u010b id-dinja.", "Min\u0127abba l-fama \u0127a\u017cina li g\u0127andhom, il-klieb il-ba\u0127ar ftit huma protetti g\u0127ax ma tantx huma ma\u0127bubin.", "U tafu g\u0127alfejn injqatlu dawn ix- xarks kollha?", "Biex jo\u0127dulhom il-fins\u2026 g\u0127all-brodu!", "Vulkan li jkun instadd g\u0127al kollox u m'g\u0127adux ji\u017cbroffa.", "Sorsi ta' ener\u0121ija li ma jin\u0127lewx, per e\u017cempju x-xemx, ir-ri\u0127, l-ilma tax-xmajjar u l-mew\u0121.", "3pet e\u017cotiku.", "Pet li ma jkunx tas-soltu, spiss ikun minn pajji\u017c tropikali, per e\u017cempju pappagalli, sriep goffi, igwani, brimb kbir, gerriema (rodents), xadini, tigri, e\u010b\u010b. Fix-xjenza l-kelma e\u017cotiku tfisser ALJEN, spe\u010bi li tin\u0121ab minn art/ re\u0121jun/ba\u0127ar ie\u0127or (il-maqlub ta' INDI\u0120ENU).", "Ift\u0127ilna wa\u0127da please \u0127alli mmorru d-dar.", "Ji\u0121ifieri f'perik--", "Kul\u0127add jaf x'inhu Kokat\u00f9 g\u0127ax huwa", "Fis-selva\u0121\u0121 dan l-g\u0127asfur jg\u0127ix fl-Awstralja u n-New Guinea, u f'xi n\u0127awi", "Mhux hekk ku\u0121inuh per\u00f2\u2026", "sulphurea) jixba\u0127 \u0127afna lill-kokat\u00f9 l-komuni imma huwa i\u017cg\u0127ar u jg\u0127ix f'xi \u0121\u017cejjer tal-Indone\u017cja.", "Dan l-g\u0127asfur ukoll jin\u017camm b\u0127ala pett imma \u0127afna drabi jinqabad mis- selva\u0121\u0121.", "Tant jinqabdu minnhom li din l-ispe\u010bi issa kwa\u017ci nqerdet mid-dinja.", "Fl-a\u0127\u0127ar servej li g\u0127amlu biex jippruvaw jg\u0127oddu kemm baqa', sabu total ta'\u2026 107 g\u0127asfur.", "Iva jafu ru\u0127i, di\u0121\u00e0 spjegajtilhom!", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Girwiel Ruff B\u0127al da\u017c-\u017cmien fir-riserva naturali tal-G\u0127adira, u \u0121ieli anke fis-Simar, jitfa\u010b\u010ba xi girwiel.", "G\u0127alkemm a\u0127na narawh f'wa\u0127diet jew f'numri \u017cg\u0127ar, f'pajji\u017ci o\u0127ra jidher fi qtajjiet li \u0121ieli jkun fihom eluf.", "B\u0127al \u0127afna g\u0127asafar tax-xtut, lewnu pjuttost mitfi, jag\u0127ti fil-kannella u l-gri\u017c.", "Dnub li f'Malta l-ir\u0121iel ma jidhrux bir-rix tas-sajf, iffullat madwar g\u0127onqhom (b\u0127al tar-ritratt), g\u0127ax barra li tag\u0127rafhom minn seba' mili bog\u0127od, ikun fihom tassew x'tara.", "Dan it-ti\u017cjin ju\u017cawh biex ji\u0121bdu n-nisa lejhom, u biex jag\u0127mlu hekk, l-ir\u0121iel jin\u0121abru flimkien u joqog\u0127du\u2026 jifta\u0127ru b'rixhom!", "Il-girwiel jiekol l-aktar dud, \u0127niex", "Fl-Ewropa jbejjet l-aktar fil-pajji\u017ci tat-tramuntana, u jbejjet ukoll fl-Asja.", "Ix-xitwa jqattag\u0127ha fl-Afrika, \u02bcl isfel mid-de\u017cert tas- Sa\u0127ara, max-xatt tal-Indja u anke f'parti \u017cg\u0127ira mill-Awstralja.", "\u0126aqqek, talli l-a\u0127\u0127ar darba wa\u0127\u0127altni bit-tejp.", "Kalendarju 2013", "\u0126affu jekk tridu kopja g\u0127ax kwa\u017ci spi\u010b\u010balna.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Na\u0127seb swiek kemxa dak il-blow-dry!", "\u0126allini ara!", "G\u0127andi tie\u0121 il-lejla u m'g\u0127andix aptitu.", "B\u0127alissa \u0127afna g\u0127asafar ikunu qed jibnu l-bejtiet u jrabbu l-frie\u0127.", "Jekk fil- \u0121nien tag\u0127kom qed tbejtilkom xi bufula sewda, tersqulhiex vi\u010bin il-bejta g\u0127ax jekk l-g\u0127asafar jaraw wisq ind\u0127il min-nies, ma trid xejn biex jabbandunaw dik il-bejta u jmorru jibnu o\u0127ra x'imkien ie\u0127or.", "U tkun \u0127asra jekk ikunu di\u0121\u00e0 biedu u faqqsu xi frie\u0127!", "Awguri Dax-xahar il-maga\u017cin g\u0127a\u017ci\u017c tag\u0127na jag\u0127laq 19-il sena.", "L-ewwel \u0127ar\u0121a kienet f'April 1994.", "Awguri \u0126uttafa!", "G \u0127 a l we b s a j t m i m l ij a r i t r a t t i t a n - n a t u r a M a l t ij a u m e \u0127 u d i n ko l l h a M a l t a , \u017c u r u w w w. a r o n t a n t i . c o m Grazzi lill-gazzetta Malta Today talli kull \u0121img\u0127a tag\u0127ti rokna lill-BirdLife biex inkomplu ng\u0127allmu fuq in-natura.", "Ir-rokna jisimha BirdLife Nature Notebook u ilha sejra 7 snin!", "Fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a \u0127arbilna \u017cball.", "F'pa\u0121na 11 flok ritratt ta' xebb \u0121ibna ritratt ta' arbuxxell tax- xorbett.", "Sku\u017cawna!", "Baqg\u0127alna l-a\u0127\u0127ar ko\u010b\u010b u biex ifittxu jitilqu komplejna ra\u0127\u0127asniehom g\u0127al \u20ac1.50.", "Tistg\u0127u tixtruh mill- uffi\u010b\u010bju tal-BirdLife f'Ta' Xbiex jew mir-riservi tal-G\u0127adira u s-Simar.", "Jew bil-posta billi tibag\u0127tu \u010bekk ta' \u20ac1.80 (pagabbli lil BirdLife Malta) fl-indirizz fuq pa\u0121na 2.", "Prezz tal-\u0121enn!", "Intervista ma' Fjura", "\u0126ar\u0121a g\u0127all-", "G\u0127adira", "Meta tag\u0127mel ix-xita jiffurmaw \u0127afna g\u0127adajjar fil-widien ta' pajji\u017cna, imma kollha jinxfu wara ftit \u0121img\u0127at jew xhur.", "Imma fir-riserva naturali tal-G\u0127adira hemm g\u0127adira permanenti, ji\u0121ifieri din tkun bl-ilma s-sena kollha.", "Dan huwa ambjent rari f'Malta, u g\u0127alhekk in-natura li tg\u0127ix hemm ma tantx issibha f'postijiet o\u0127rajn.", "G\u0127alhekk in- naturalisti j\u0127obbuh dal-post.", "U g\u0127alhekk \u0127a naqb\u017cu qab\u017ca s'hemm a\u0127na wkoll.", "U kif inkunu hemm immorru wkoll passi\u0121\u0121ata mad-dawra tar-riserva fejn hemm roqg\u0127a xag\u0127ri sabi\u0127a.", "Data il-\u0126add 28 April 2013 Niltaqg\u0127u l-G\u0127adira \u0127dejn l-g\u0127assa \u0126in fid-9am Nispi\u010b\u010baw xi 11am \u0120ibu ikel, xorb, tromba, kamera I\u0121\u0121ibux storbju! :) Mer\u0127ba *membri, familji u \u0127bieb", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i u jibqa' mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "Pispisella \u0126amra Curlew sandpiper", "L-Orkida Piramidali ta' Malta Maltese Pyramidal Orchid", "X'jismek?", "G\u0127andek hawn fuq, ma tafx taqra?", "Orrajt \u0127ej, x'\u0127atfa \u0127taftni!", "Sorry, imma rrabjata u qalbi maqsuma.", "G\u0127aliex?", "Xi \u0121ralek?", "G\u0127ax g\u0127adha kemm \u0121iet familja bnedmin u serqet \u0127afna minn \u0127uti!", "Iss, g\u0127aliex?", "\u0126eqq rawna sbie\u0127 u qatg\u0127u bukkett biex imorru j\u017cejnu d-dar tag\u0127hom!", "U \u017cgur li mhux sew!", "Jiena fjura ma ssib b\u0127ali mkien iktar fid-dinja.", "Imma xi nies ikaxkru kull ma jog\u0127\u0121obhom.", "\u017bomm, ji\u0121ifieri inti 1endemika?", "G\u0127alhekk f'ismi hemm \"ta' Malta\", hux.", "Jiena fjura tax-2xag\u0127ri imma ma nikbirx f'kull xag\u0127ra.", "Int imissek tkun im\u0127arsa bil-li\u0121i.", "Jiena di\u0121\u00e0 m\u0127arsa kieku, imma n-nies jew ma jafux jew ma jimpurtahomx.", "\u0126allini ara\u2026", "Mela \u0127a n\u0127allik, u sku\u017cani fixkiltek.", "\u010aaw, u sku\u017cani jekk \u0127taftek.", "Pjanta jew annimal li jinsabu f'post jew pajji\u017c wie\u0127ed, u mkien iktar fid-dinja.", "2xag\u0127ri.", "Art bil-blat fil-wi\u010b\u010b u bi ftit \u0127amrija fi xquq u rkejjen.", "Kul\u0127add bil-bejta\u2026", "Ir-rebbieg\u0127a hija l-iktar \u017cmien bie\u017cel g\u0127al \u0127afna g\u0127asafar.", "Dan g\u0127aliex b\u0127alissa \u0127afna minnhom jibnu l-bejta, ibidu l-bajd u jrabbu familja.", "Il-bejtiet ivarjaw minn spe\u010bi g\u0127al o\u0127ra, u kif taraw minn dawn ir-ritratti, anke l-bajd ivarja \u0127afna fil-kulur.", "F'pajji\u017cna jbejtu regolari xi 20 spe\u010bi ta' g\u0127asfur Dawn huma l-bejtiet ta' sebg\u0127a minnhom.", "Dawn ir-ritratti ttie\u0127du b'attenzjoni kbira.", "Jekk issibu bejta tbeg\u0127du minnha biex ma tisfrattawx il-familja!", "\u017ban\u017carell tat-Tikek Spotted Flycatcher", "G\u0127asfur tal-Bejt Spanish Sparrow", "U hawn isfel hawn il-\u0121enituri kburin\u2026", "Qabblu n-numri biex taraw ta' min huma l-bejtiet.", "Dan il- bajd qisu \u017cambul!", "Bufula tal-G\u0127ollieq Cetti's Warbler", "\u0126e\u0127e, jaqaw Parents' Day?", "\u0126add minnkom ma jibni bejta m\u017cejna daqs tieg\u0127i.", "Iss, il-bejta tieg\u0127i g\u0127andha bieb mill-\u0121enb.", "Il-bajd li nbidu a\u0127na qisu perlini", "\u0126add minnkom ma jbid bajd daqs kemm inbidu a\u0127na.", "G\u0127idu li tridu, il-bajd li nbid jien l-isba\u0127!", "Iss, u jien\u2026 emm\u2026 emm\u2026", "Issa sew, x'\u0127a ng\u0127id?", "Sempreviva t'G\u0127awdex", "t-tpin\u0121ijiet tie\u0127du", "u Ibag\u0127tulna r-ritratti tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom!", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom bil-posta jew imejl. indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuhulkom lura.", "Mhux fa\u010bli tarah dan l-annimal g\u0127ax g\u0127andu kamuflaxx tajba \u0127afna.", "Meta tkunu fil-kampanja Maltija tistennewx se taraw annimali kbar.", "Imxu bil-mod u \u0127arsu sew lejn il-pjanti.", "Hemm ikunu s-sigrieti tan-natura!", "\u0120urat ta' Rasu Twila Francesco Tanti (5)", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (17)", "\u0120urat tad-Dliel Fabian Camilleri (13)", "r u l u k i t \u0127 g A", "Membri tal-Falko jistg\u0127u jattendu \u0127ar\u0121iet ta\u017c-\u017cg\u0127ar?", "\u0126bieb", "Wara xitwa twila re\u0121g\u0127et", "mag\u0127na r-rebbieg\u0127a, u l-g\u0127asafar \u017cdiedu sew.", "\u0126uttaf jittajjar baxx fuq l-g\u0127elieqi, xi daqquqa tat- toppu fuq \u0127ajt tas-sejjie\u0127, xi passa ku\u010b\u010bard.", "Insomma to\u0127ro\u0121", "naqra berdwo\u010bing g\u0127andek ittella' lista sura, u anke ssebba\u0127ha bi spe\u010bi mhux tant komuni, b\u0127al xi daqquqa ka\u0127la jew farru\u0121.", "Kif taqraw mir-rapport tal-a\u0127\u0127ar attivit\u00e0, jista' jinqala' xi g\u0127asfur verament rari wkoll!", "B\u0127alissa l-g\u0127asafar ikunu qeg\u0127din ipassu mill-Afrika", "g\u0127all-Ewropa, u \u0127afna minnhom jg\u0127addu minn fuq Malta biex jistrie\u0127u ftit u jkomplu l-vja\u0121\u0121 tag\u0127hom.", "Imma xi spe\u010bi jibqg\u0127u hawn u jbejtu, b\u0127all-bufula tal- qasab, li tbejjet Is-Simar jew Is-Salina.", "Ir-rundun sar mid\u0127la sew ta' postijiet mibnijin b\u0127all-Imdina u Tas-", "Sliema, fejn ibejjet fil-ventilaturi.", "B\u0127alissa s-Simar hemm par ti\u0121ie\u0121 tal-ba\u0127ar fuq il-bejta u daqt ikunu qed iduru bil-frie\u0127 warajhom.", "Messa\u0121\u0121 \u017cg\u0127ir tal-a\u0127\u0127ar.", "\u0126afna ja\u0127sbu", "li l-berdwo\u010bing huwa passatemp g\u0127as- subien biss!", "Imma mhuwiex, g\u0127ax il-berdwo\u010bing huwa g\u0127al kull min i\u0127obb u jie\u0127u gost bin-natura u l-g\u0127asafar.", "Inklu\u017c it-tfajliet!", "Falko hija t-taqsima g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' Klabb \u0126uttaf.", "Il-membri li g\u0127andhom 13-il sena jew iktar awtomatikament isiru membri fil-Falko.", "G\u0127alihom il-Falko torganizza attivitajiet apposta, li jit\u0127abbru f'din il-pa\u0121na.", "S e j r i n G\u0127awdex", "\u0120urnata", "Il-bilbla (short-toed lark) tbejjet f'kampanja miftu\u0127a.", "Min\u0127abba \u017cvilupp fil-kampanja u tfixkil mill-bniedem, dan l-g\u0127asfur naqas sew minn pajji\u017cna.", "Ritratt ta' Aron Tanti", "F'Mejju l-passa tal-g\u0127asafar tkun bdiet tbatti imma l-g\u0127asafar li jbejtu jkunu fl-iktar \u017cmien attiv!", "Il- kampanja tkun mimlija bliebel, buful a\u0127mar u xi durrajs jg\u0127annu u jitimg\u0127u l-frie\u0127 fil-bejtiet.", "Dawn l-ispe\u010bi naqsu minn Malta imma G\u0127awdex g\u0127adhom pjuttost kommuni.", "G\u0127alhekk \u0127a nitilg\u0127u nimxu u nduru fl-in\u0127awi ta' Ta' \u010aen\u010b.", "Forsi anke nilm\u0127u xi \u010bief i\u0127uf fuq il-ba\u0127ar.", "Mixja u Sorpri\u017ca", "Waqt il-mixja fil-Qammie\u0127", "Fis-16 ta' Marzu kellna t-tieni attivit\u00e0 tal-", "Falko u mag\u0127ha sorpri\u017ca xejn mistennija!", "Qabel l-attivit\u00e0 Nicholas u jien konna r-riserva tal-G\u0127adira ma' berdwo\u010bers o\u0127ra meta lma\u0127na g\u0127asfur li mad-daqqa t'g\u0127ajn m'g\u0127arafnihx.", "Meta re\u0121a' g\u0127adda ndunajna li kien rundun \u017cg\u0127ir!", "Dan hu g\u0127asfur rari \u0127afna f'Malta, fil-fatt din kienet biss il-\u0127dax-il darba li deher.", "Ftit wara \u0121ew il-bqija tal-Falkuni li", "wkoll irnexxielhom jaraw din ir-rarit\u00e0!", "Billi kienet nie\u017cla ftit xita sew bqajna fir-riserva u malli feta\u0127 (u kif! g\u0127ax imbag\u0127ad \u0127ar\u0121et \u0121urnata mill-isba\u0127) bdejna l-mixja.", "Minn Foresta 2000 g\u0127addejna g\u0127all-Qammie\u0127.", "Apparti l-g\u0127asafar stajna ngawdu pajsa\u0121\u0121 mill-isba\u0127 u ftit li xejn mittiefes mill- bniedem.", "Il-merilli jg\u0127annu minn fuq l-irdum ma naqsux, kif ukoll psiepes, fjammi suwed u irnexxielna naraw ukoll \u017cew\u0121 bufuliet \u0127omor.", "Insomma \u0127adna \u0127afna gost u nisperaw li narawkom Kemmuna!", "Data Il-\u0126add 19 Mejju 2013 Niltaqg\u0127u 7.15am Post I\u010b-\u010airkewwa (naqbdu l-vapur tas-7.30am).", "Lura I\u010b-\u010airkewwa tard wara nofs inhar.", "\u0120ibu lkel, xorb, \u017carbun tal- mixi, tromba (jekk g\u0127andkom) Et\u00e0 13+", "Is-Sibt 20 April 2013 Niltaqg\u0127u \u010b-\u010airkewwa fil-7.15am Naqbdu l-lan\u010ba (biljett xi \u20ac10) g\u0127al Kemmuna.", "Jekk tkunu \u0121ejjin \u0127ar\u0121iet tal-Falko dejjem ibag\u0127tu email lil falkoblm@gmail.com jew \u010bemplu 99214143 / 99809190.", "Natura 2000 Postijiet f'Malta li huma protetti", "g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom.", "I\u010b-\u010aittadella", "I\u010b-\u010aittadella qieg\u0127da fuq g\u0127olja \u0127dejn ir- Rabat t'G\u0127awdex.", "Darba kienet il-belt t'G\u0127awdex, b\u0127alma l-Imdina kienet ta' Malta.", "is-sit hija", "li nsibu diffi\u010bli.", "Pjanta o\u0127ra f'dan l-kamumilla t'G\u0127awdex.", "Mhix endemika g\u0127al Malta imma xorta hi ta' interess xjentifiku fil-Mediterran; l-uniku post fejn din il-pjanta tinsab fil-G\u017cejjer Maltin huwa proprju fi\u010b-\u010aittadella!", "Fawna spe\u010bjali I\u010b-\u010aittadella hija wkoll \u0127abitat ta' valur kbir g\u0127all-fawna.", "Fil- \u0127itan tas-swar tag\u0127ha hemm diversi mini u kuriduri li bena l-bniedem \u017cmien ilu.", "Illum-il \u0121urnata dawn jipprovdu ambjent tajjeb g\u0127all-friefet il-lejl.", "Tajjeb ng\u0127idu li l-ispeci kollha ta' friefet il-lejl ta' Malta huma mhedda, min\u0127abba tfixkil mill- bniedem, u min\u0127abba li ftit baqg\u0127alhom ambjenti tajbin fejn", "(golden Mill-G\u017cejjer Maltin, chamomile) tikber biss fl-in\u0127awi ta\u010b-\u010aittadella.", "F'xi n\u0127awi o\u0127rajn t'G\u0127awdex probabbli tikber ukoll razza tixba\u0127ha.", "il-Kamumilla T'G\u0127awdex", "Meta nitkellmu fuq siti ta' importanza naturali, x'aktarx li na\u0127sbu l-ewwel fil-kampanja, f'xi post imwarrab u bog\u0127od mit-tfixkil tal-bniedem.", "Per\u00f2 nsibu wkoll siti ta' importanza naturali f'postijiet li mhumiex imbeg\u0127din mill-ambjent urban.", "E\u017cempju tajjeb ta' dan hija \u010b-\u010aittadella t'G\u0127awdex.", "Post spe\u010bjali I\u010b-\u010aittadella hija mag\u0127rufa mal-Maltin u mat-turisti b\u0127ala belt storika importanti, fortifikata bis-swar, u peress li qieg\u0127da fl-g\u0127oli toffri veduta sabi\u0127a fuq medda kbira ta' G\u0127awdex.", "Imma min\u0127abba l-mod kif inhi mibnija, u min\u0127abba l-po\u017cizzjoni tag\u0127ha f'nofs G\u0127awdex, i\u010b-\u010aittadella hija wkoll sit importanti g\u0127all-ekolo\u0121ija.", "Is-swar li mdawra bihom jiffurmaw spe\u010bi ta' sies (cliff) b\u0127al dawk li g\u0127andna \u0127afna minnhom jag\u0127tu fuq il-ba\u0127ar.", "Imma flok ambjent li sar b'mod naturali, dan huwa ambjent ma\u0127luq mill-bniedem.", "Per e\u017cempju, flok xquq fil-blat insibu xquq fis- swar.", "Min\u0127abba li mibnija fuq g\u0127olja u mikxufa g\u0127all-irjie\u0127, i\u010b-\u010aittadella, b\u0127all-irdumijiet u s-sisien naturali, jaffettwaha l-ba\u0127ar.", "U b\u0127as-sisien ukoll, is-swar ta\u010b-\u010aittadella ma tantx jistg\u0127u jintle\u0127qu mill-bniedem, u g\u0127alhekk joffru kenn g\u0127al diversi spe\u010bi.", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 26,000 sit Natura 2000, u bejniethom jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "U f'Malta kemm g\u0127andna, Profs?", "L-a\u0127\u0127ar darba g\u0127edtli 35\u2026", "Ftit ilu \u017ciedu erbg\u0127a o\u0127ra!", "Flora spe\u010bjali", "Insibu varjet\u00e0 interessanti ta' pjanti fi\u010b-\u010aittadella.", "Is-si\u0121ra tal-irmied (jew xebb) hija 1endemika g\u0127al Malta u kapa\u010bi tkampa f'ambjenti neqsin mill- \u0127amrija u l-ilma, u fejn tkun esposta g\u0127ar-ri\u0127 u g\u0127ar-raxx tal-ba\u0127ar.", "Insibu wkoll il-papo\u010b\u010bi ta' Malta, li tinstab biss f'Malta u fuq 2Linosa, u li wkoll kapa\u010bi tghix f'dawn il-kundizzjonijiet", "Dan huwa l-logo ta' Natura 2000", "jistg\u0127u jg\u0127ixu.", "I\u010b-\u010aittadella hija wa\u0127da minn ftit postijiet li jipprovdulhom kenn.", "Tnejn mill-ispe\u010bi ta' friefet il-lejl li nsibu hawn huma meqjusin mill-Unjoni Ewropea b\u0127ala spe\u010bi li l-\u0127arsien tag\u0127hom huwa importanti \u0127afna.", "Dawn huma l-vespertin tal-Magreb u n-Nag\u0127li.", "Barra friefet il-lejl insibu wkoll i\u017c-\u017cugraga t'G\u0127awdex, bebbuxu endemiku g\u0127al Malta, kif ukoll \u0127anfusa rari Onthophilus globulosus, li l-unika popolazzjoni tag\u0127ha f'pajji\u017cna qieg\u0127da biss hawnhekk.", "Mhux natura biss", "Il-UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation) hija g\u0127aqda fil-\u0120nus Mag\u0127quda li tie\u0127u \u0127sieb il-wirt importanti tal-umanit\u00e0.", "Wie\u0127ed mix-xog\u0127lijiet tal-UNESCO hu li tfittex u ta\u0127tar World Heritage Sites.", "Dan huma postijiet uni\u010bi fid-dinja - b\u0127all-Piramidi ta' Gi\u017ca fl-E\u0121ittu - li jing\u0127atalhom dat- titlu \u0127alli ji\u0121u m\u0127arsin g\u0127at-tgawdija tan-nies tad-dinja kollha.", "F'Malta g\u0127andna diversi minn dawn, fosthom il-Belt Valletta u t-Tempji tal- Qedem.", "Il-UNESCO qed tikkunsidra li ta\u0127tar i\u010b-\u010aittadella b\u0127ala World Heritage Site.", "Mela kif rajna, i\u010b-\u010aittadella hija sit ta' importanza partikolari g\u0127all-\u0127arsien tan-natura f'Malta.", "Imma hija wkoll sit ta' valur arkeolo\u0121iku u ta' 3importanza pajsa\u0121\u0121a.", "Pjanta jew annimal li jg\u0127ixu f'post jew pajji\u017c partikolari u mkien iktar.", "G\u017cira \u017cg\u0127ira Taljana (xi daqs Kemmuna) xi 130km fil-punent ta' Malta.", "3importanza pajsa\u0121\u0121a.", "Post li jitqies importanti g\u0127ax ikollu dehra (naturali jew mibnija mill-bniedem) li tpaxxi l-g\u0127ajn (bl-Ingli\u017c landscape value).", "In-Nag\u0127li (lesser horseshoe bat) huwa wie\u0127ed mill-i\u017cg\u0127ar friefet il-lejl Maltin.", "Il-bilbla Il-Papo\u010b\u010bi ta' Malta (Maltese toadflax) t\u0127obb (short-toed hija fjura rari u kwa\u017ci endemika. ambjent miftu\u0127 ming\u0127ajr", "I\u017c-\u017bugraga T'G\u0127awdex (Gozo top- snail) hija bebbuxu endemiku.", "Grazzi lil Edwin Lanfranco u lil Alex Casha g\u0127all- g\u0127ajnuna tag\u0127hom f'xi dettalji ta' dan l-artiklu."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-115-Apr-2013.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p2", "\u0126bieb \u0126uttaf !", "G\u0127aliex je\u017cisti Klabb \u0126uttaf?", "U g\u0127aliex nag\u0127mlu", "minn kollox biex narawh jikber u jissa\u0127\u0127a\u0127?", "It-twe\u0121iba hi li n-natura g\u0127andha b\u017conn min jaqbe\u017c g\u0127aliha.", "Biex isir dan irid ikollna \u017cew\u0121 affarijiet: li n\u0127obbu n-natura u li nifhmu n-natura.", "U iktar ma jkollna da\u017c-\u017cew\u0121 affarijiet kmieni, iktar a\u0127jar.", "Fi Klabb \u0126uttaf a\u0127na dawn nippruvaw nag\u0127mluhom it-tnejn.", "Biex in\u0127abbukom man-natura no\u0127or\u0121u dal-maga\u017cin u nag\u0127mlu l-\u0127ar\u0121iet fil-kampanja.", "Meta niltaqg\u0127u man-natura iktar insiru n\u0127obbuha.", "U meta nsiru n\u0127obbuha tibda taqbadna kur\u017cit\u00e0 biex nitg\u0127allmu dwarha.", "X'ri\u0127a g\u0127andha dik il-fjura?", "Kif tibni l-g\u0127anqbuta l-brimba?", "Fejn imorru \u017c-\u017crin\u0121ijiet fis-sajf?", "Meta \u0127a jaslu l-pitirrossi?", "G\u0127aliex waqqg\u0127et il-weraq dik is-", "si\u0121ra?", "Li tkun kurju\u017c huwa tajjeb inkella ma titg\u0127allimx.", "Membri li jkunu ilhom fi Klabb \u0126uttaf tibda tag\u0127rafhom minn tfal o\u0127rajn g\u0127ax in-natura j\u0127arsu lejha iktar mill-vi\u010bin, u jsiru jifhmu fiha iktar.", "Diversi naturalisti li llum kibru jg\u0127iduli li meta kienu \u017cg\u0127ar kienu fil-Klabb!", "fuq", "Meta nitg\u0127allmu", "in-natura nibdew nindunaw ukoll kemm qieg\u0127da fil-periklu.", "Nindunaw kemm g\u0127andha b\u017conn l-g\u0127ajnuna tag\u0127na.", "Naturalist ta' vera mhux biss ikun kurju\u017c u forsi espert tan-natura, imma jkun ukoll kavallier li jipprova jg\u0127in lin-natura.", "G\u0127alhekk je\u017cisti Klabb \u0126uttaf!", "U g\u0127alhekk a\u0127na kburin bih u bikom.", "Mela araw li tibqg\u0127u membri fil- BirdLife \u0127ajjitkom kollha.", "In-natura g\u0127andha b\u017connkom.", "Nawguralkom vaganzi sbie\u0127, u", "Kif taqraw f'pa\u0121na 5, g\u0127andna prodott \u0121did biex in\u0127ajru iktar tfal jid\u0127lu membri, u anke biex intom stess tibqg\u0127u membri fil-Klabb.", "Dan huwa colouring book spe\u010bjali li g\u0127amilnieh apposta g\u0127alhekk.", "Biex tiddubbaw kopja tridu \u0121\u0121eddu jew \u2022 mill-iskola \u2022 mir-riservi tal-G\u0127adira u s-Simar \u2022 mill-uffi\u010b\u010bju tal-BirdLife \u2022 waqt attivit\u00e0 tal-BirdLife/Klabb.", "Veru li r-riservi b\u0127alissa mag\u0127luqin u l-iskejjel dalwaqt jag\u0127lqu g\u0127as- sajf, imma kellna \u0121enn biex ng\u0127idulkom bih!", "L-iskola ter\u0121a' tifta\u0127 fil-\u0127arifa!", "mal-fa\u010b\u010bata", "il-Kontenut", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'nista' nara tg\u0127id?", "Avvi\u017ci Attivit\u00e0 Intervista ma' fjura Il-Kaxkarin Arti u Ritratti Pa\u0121na Falko G\u0127ajn Tuffie\u0127a", "il-Kumitati", "\u010aentrali", "il-Klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull Il- xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "il-maga\u017cin", "il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "Il-mazzarell sultan (blue emperor) huwa l-ikbar mazzarell ta' Malta u huwa anke l-ikbar insett li g\u0127andna f'pajji\u017cna.", "I\u0127obb postijiet bl-ilma b\u0127al vaski, g\u0127adajjar u \u0121wiebi.", "Jiekol l-iktar nemus, u l-mara (li tkun \u0127adra) tbid fl-ilma.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "\u00a9BirdLife Malta, \u0120unju 2013 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0127", "iji", "Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p3", "n \u0120did fjamant mil-lvant", "Kwa\u017ci ma tg\u0127addix sena li ma n\u017cidux xi g\u0127asfur \u0121did mal-", "lista tal-g\u0127asafar Maltin.", "U dis-sena xejn inqas.", "Fl-20 April 2013, il-Falko kellhom \u0127ar\u0121a g\u0127al Kemmuna (ara wkoll pa\u0121na 9).", "Waqt li kienu mixjin u jorqmu x-xag\u0127ri bit-tromba, se\u0127ibna Martin Austad lema\u0127 g\u0127asfur stramb fuq ferla.", "Kien qisu ka\u010b\u010bamendula \u0127amra (red-backed shrike) imma dan mhux daharu kellu \u0127amrani imma denbu!", "Hawnhekk indunaw li din kienet ka\u010b\u010bamendula tal-lvant, spe\u010bi li f'Malta kienet g\u0127adha qatt ma dehret.", "Il-ka\u010b\u010bamendula", "Il-ka\u010b\u010bamendul g\u0127andu drawwa jaqbad annimali \u017cg\u0127ar u jwa\u0127\u0127alhom ma' xi xewk, biex jikolhom iktar tard!", "\u0126in minnhom raw il-ka\u010b\u010bamendula tiekol mazzarell.", "(Isabelline shrike Lanius isabellinus) hija g\u0127asfur tal-isteppi tas-Siberja u rari tersaq lejn l-artijiet tal-Mediterran.", "Imma waqt li jpassu ma tistax tg\u0127id fejn jispi\u010b\u010baw.", "U kif wa\u0127da waslet Kemmuna \u0121\u0121ieg\u0127lek t\u0127okk rasek!", "G\u0127alhekk s\u0127abna", "tal- Falko kienu veru b'xortihom li raw dan l-g\u0127asfur, u damu xi sieg\u0127a jgawduh u isegwuh, u anke \u0127adulu xi ritratti mill- li l-g\u0127asfur kien ra\u0121el u g\u0127alhekk kien iktar fa\u010bli li jag\u0127rfuh (in- nisa jixxieb\u0127u immens).", "bog\u0127od.", "X'g\u0127ajnejn ta' falkuni g\u0127andkom!", "Tliet flieles imfaqqsin friski, b'wie\u0127ed mill- \u0121enituri g\u0127assa mag\u0127hom.", "Ka\u010b\u010bamendula tal-Lvant", "It-total ta' spe\u010bi ta' g\u0127asafar li dehru Malta issa tela' g\u0127al\u2026", "tal-g\u0127asfur", "G\u0127alkemm hawnhekk nag\u0127tukom il-\u0121did, kull l-a\u0127bar ka\u017c ta' spe\u010bi \u0121dida jkun g\u0127ad iridu jistudjawh tal-BirdLife. l-esperti Ji\u010b\u010bekkjaw ritratti, id-deskrizzjoni, forsi xi filmati, u fl-a\u0127\u0127ar jidde\u010biedu ja\u010b\u010bettawhx jew le.", "Re\u0121g\u0127u bejtu!", "Il-fras-servjent", "huwa g\u0127asfur tax-xtut veru sabi\u0127, b'saqajn twal \u0127omor jimpressjonawk.", "Sas-sena 2010 dan l-g\u0127asfur konna narawh biss g\u0127al ftit \u0121ranet fil-passa.", "Imma fl-2011 par minnhom bejjet fir- riserva tal-G\u0127adira u rabbew erbat ifrie\u0127.", "Kibru u fil-\u0127arifa passew lejn l-Afrika.", "Fl-2012 konna \u0127erqanin li jer\u0121g\u0127u jbejtu", "imma xejn ma \u0121ara u bqajna nixxenqu!", "U issa fl-2013 qatg\u0127ulna x-xewqa, anzi flok par wie\u0127ed bejtu TlIeT PARI.", "Minn dawn faqqsu b'kollox seba' flieles veru \u0127elwin, u b\u0127alissa xalata ji\u0121ru mal- \u0127afna g\u017cejjer \u017cg\u0127ar ramlin li hemm fir-riserva.", "Il- \u0121enituri b'seba' g\u0127ajnejn jindukraw lil uliedhom kull minuta, u jke\u010b\u010bu kull periklu.", "Sa ma jaslilkom il-maga\u017cin nisperaw li l-frie\u0127 ikunu", "g\u0127adhom ilkoll qawwijin u s\u0127a\u0127 u jitwalu.", "Araw Il-\u0126uttafa 104 u 105", "Il-flieles tal-fras- servjent malajr jitg\u0127allmu jieklu we\u0127idhom.", "Issa jridu pont!", "Kultant jinqala' xi g\u0127aref u jo\u0127lom li jg\u0127aqqad lil Malta ma' G\u0127awdex.", "Sentejn ilu kienet mina ta\u0127t qieg\u0127 il-ba\u0127ar (ara Il-\u0126uttafa 102) imma b'xorti tajba l-idea mietet fuq ommha.", "Issa \u0127lomna bil-pont, idea tal-wa\u0127x.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax pont mhux biss jeqred il-karattru ta' G\u0127awdex b\u0127ala g\u017cira, imma jirvina g\u0127al dejjem id-dehra sabi\u0127a tal-fliegu bejn il-g\u017cejjer.", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "\u010bediet g\u0127all-kilba tal-flus!", "Wara xi snin jirre\u017cisti, il-gvern t'hemmhekk idde\u010bieda li jag\u0127ti permess lil kumpanija Kanadi\u017ca biex teqred medda enormi ta' foresta tropikali fis-Sumatra.", "L-Indone\u017cja", "F'dawn il-foresti jg\u0127ixu annimali rari b\u0127all-orangutan, rino\u010beronti u iljunfanti A\u017cjati\u010bi.", "Is-si\u0121ar isiru karti, fl-art i\u0127affru minjieri kbar biex ifittxu d-deheb u li jibqa' j\u0127awluha kollha palm mit- tip li jie\u0127du \u017c-\u017cejt minnu.", "Insomma flus, flus u flus!", "U l-pajji\u017c jitlef bi\u010b\u010ba foresta daqs Malta 40 darba! :(", "Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p4", "l-a\u0127\u0127ar eremit", "Il-velleran", "bald ibis Geronticus eremita) huwa wie\u0127ed mill-iktar g\u0127asafar rari", "Jinsab biss f'\u017cew\u0121 postijiet fid- dinja: grupp ta' xi 100 par fil-Marokk u grupp ie\u0127or \u017cg\u0127ir \u0127afna li jpassi bejn is-Sirja u l-Etjopja.", "Sas-sena l-o\u0127ra l-vellerani tas-Sirja kienu naqsu g\u0127al par wie\u0127ed biss.", "Sitwazzjoni tal-biki! tal-biki, iktar g\u0127ax sirna nafu li dir- rebbieg\u0127a, minn dak il-par \u0121iet lura biss il-mara!", "Fi kliem il-vellerani tal-lvant \u010baw \u010baw!", "ie\u0127or,", "Fl-Amerika ta' Fuq hemm spe\u010bi o\u0127ra ta' bi\u017cont: l-American bison jew buffalo.", "Dan ukoll sa 100 sena ilu kien inqered g\u0127al kollox \u0127lief mer\u0127la \u017cg\u0127ira.", "B'xorti tajba dawn \u0121ew protetti bil-li\u0121i u bil-mod il-mer\u0127la kibret naqra u llum hemm ftit eluf.", "Imma l-miljuni li kienu je\u017cistu darba spi\u010b\u010baw g\u0127al dejjem.", "Tnejn isiru wie\u0127ed", "darba G\u0127all-ewwel f'400 sena, il-bi\u017cont (European bison Bison bonasus) re\u0121a' qed jimra\u0127 \u0127ieles fil-foresti tal-\u0120ermanja.", "F'April li g\u0127adda grupp \u017cg\u0127ir ta' tmien bi\u017conti n\u0127elsu \u0121o foresta kbira fil- \u0120ermanja.", "Dari l-bi\u017cont kien mifrux mal- Ewropa kollha imma n-nies qerduh kwa\u017ci g\u0127al kollox.", "Forsi xi darba dan l-annimal g\u0127ad jer\u0121a' jsib postu fil-foresti tal-kontinent.", "kemm \u017crin\u0121", "g\u0127adhom re\u0121g\u0127u sabu x-xjenzati li kienu ilhom li \u0127asbuh sparixxa minn wi\u010b\u010b id-dinja.", "Dan huwa frog Latonia l-Hula painted nigriventer, \u017crin\u0121 sabi\u0127 b'\u017caqqu sewda ttikkjata bl-abjad.", "Il-Hula Valley darba kienet kollha bwar mistag\u0127dra u g\u0127adajjar, xalata g\u0127all-amfibji! l-gvern kien nixxef l-art g\u0127all-biedja u \u017c-\u017crin\u0121ijiet g\u0127osfru.", "Issa re\u0121g\u0127et instabet popolazzjoni \u017cg\u0127ira!", "Nisperaw li did-darba jie\u0127du", "\u0127siebu a\u0127jar da\u017c-\u017crin\u0121.", "Ir-Renju Unit g\u0127andu 15-il park nazzjonali, li ji\u0121bru fihom l-isba\u0127 kampanja u natura fil-pajji\u017c.", "Tnejn mill-ikbar parks huma l-Lake District u l-Yorkshire Dales, li ma tantx huma bog\u0127od minn xulxin.", "Issa hemm il-\u0127sieb li l-art bejn dawn il-parks ti\u0121i wkoll protetta.", "B'hekk i\u017c-\u017cew\u0121 parks mhux biss jikbru imma jing\u0127aqdu fi spe\u010bi ta' park wie\u0127ed ta' iktar minn 4500km2.", "Mhux tal-\u0121enn jew?", "Jalla jirnexxu, u jalla pajji\u017ci o\u0127rajn, fosthom Malta, jikkupjaw ideat sbie\u0127 b\u0127al dawn!", "Kemm a\u0127na \u017cg\u0127ar ja\u0127asra.", "X'tistenna jekk a\u0127na \u0127niex!", "Fl-I\u017crael", "Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p5", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Fost it-tliet spe\u010bi ta' zakak li naraw regolari f'pajji\u017cna, dan hu l-inqas wie\u0127ed komuni.", "Niftiehmu, mhux g\u0127asfur rari, imma lanqas mhu se tarah kullimkien.", "L-isem tieg\u0127u bl- Ingli\u017c (grey wagtail) iqarraq xi ftit bik, g\u0127ax fil-fatt iz-zakak tad-dell hu g\u0127asfur ikkulurit, li fih jispikka l-isfar jg\u0127ajjat.", "\u0120eneralment i\u017comm fil-widien fejn ikun hemm xi nixxieg\u0127a tarah tal-ilma.", "Tista' ukoll qrib l-irziezet tal-bhejjem u kultant anke qalb il-bini.", "Jiekol insetti li jnaqqi mill-art u qalb it-tajn.", "Qatt ma konna no\u0127olmu li z-zakak tad- dell jista' jbejjet f'Malta, g\u0127ax il-bejta jibniha qrib in-nixxig\u0127at u x-xmajjar.", "Imma ftit snin ilu par bejjet f'\u0127ofra kbira mimlija ilma qrib", "l-Isptar Mater Dei, u minn dakinhar sa llum instab ibejjet fi tliet in\u0127awi \u0121odda, tnejn minnhom imdawrin bil-bini.", "Jalla dan l-g\u0127asfur jibqa' jbejjet u f'pajji\u017cna, b\u0127alma qieg\u0127ed", "jinfirex jag\u0127mel ir-rundun.", "X'int tag\u0127mel, ras?", "Qed nag\u0127mel dudu.", "Dawk il-pins minn fejn \u0121ibthom?", "\u0126e\u0127e, mit- tabella tal-avvi\u017ci.", "L-editur bubble gum \u0127a jag\u0127mlek!", "\u0126affu jekk tridu kopja g\u0127ax kwa\u017ci spi\u010b\u010balna.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Araw x'g\u0127andna g\u0127al min i\u0121edded!", "Fis-sajf", "spiss jiffittana n-nemus biex jisirqilna qatra demm!", "U kul\u0127add jisprejja u jindilek biex ma jlaqqatx xi tingi\u017ca.", "Biex tiffrankaw dlik u fitta\u0121ni ag\u0127mlu bi\u010b\u010ba xog\u0127ol: kulu \u0127afna tewm!", "Ir-ri\u0127a u t-tog\u0127ma tat-tewm ma j\u0127obbhiex in-nemus, g\u0127alhekk jekk nieklu t-tewm inqas jiffittana.", "Kos, fil-kotba tal-wa\u0127x naqraw li t-tewm huwa mod kif tiddefendi", "ru\u0127ek mill- vampiri.", "Biex taqraw dwar xi tkun qed tag\u0127mel il- BirdLife, \u017curu l-websajt www.birdlifemalta.org", "Jekk g\u0127andkom bird table, g\u0127alissa tistg\u0127u tieqfu to\u0127or\u0121u ikel g\u0127all-g\u0127asafar.", "Dan g\u0127aliex b\u0127alissa jsibu \u0127afna insetti x'jieklu.", "U l-frie\u0127 tag\u0127hom a\u0127jar jitimg\u0127uhom dudu milli bi\u010b\u010ba kejk!", "Flok ikel, da\u017c-\u017cmien l-a\u0127jar li tarmalhom skutella bl-ilma \u0127alli jixorbu minnha u jin\u0127aslu fiha.", "Tag\u0127mluhiex fonda g\u0127ax teg\u0127req fiha xi gremxula!", "40pa\u0121na", "www.birdinginmalta.com Websajt dwar l-g\u0127asafar ta' Malta u fuq berdwo\u010bing f'pajji\u017cna", "Tista' \u0121\u0121edded ukoll mill-uffi\u010b\u010bju tal-BirdLife f'Ta' Xbiex.", "Jew mill- G\u0127adira u s-Simar.", "T\u0127awwadx!", "B\u0127alissa r-riservi jkunu mag\u0127luqin.", "\u0120edded is-s\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf u tie\u0127u dal- colouring book! 40 pa\u0121na ta' fjuri u annimali Maltin biex tag\u0127tihom kulur. l-a\u0127jar tkellem lill-g\u0127alliema g\u0127ax biex tie\u0127u din l-offerta trid i\u0121\u0121edded mill-iskola (ma nistg\u0127ux nibag\u0127tuh bil-posta).", "Intervista ma' Fjura", "Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p6", "Jekk il-ba\u0127ar idardarkom, tieklu xejn sa 3 sig\u0127at qabel il- \u0127ar\u0121a.", "\u010aief", "u \u010aaf\u010bif", "B\u0127al kull sena, kif jid\u0127ol is-sajf nag\u0127mlu wa\u0127da mill-iktar \u0127ar\u0121iet popolari mal-membri u l-familji tag\u0127hom: il-\u0127ar\u0121a bil-lan\u010ba biex naraw i\u010b-\u010bief.", "I\u010b-\u010bief huwa tajr tal-ba\u0127ar li filg\u0127axija jin\u0121abar fi gruppi fuq il-ba\u0127ar ftit bog\u0127od mill-art.", "A\u0127na \u0127a nba\u0127\u0127ru ftit lejn l-in\u0127awi ta' Ta' \u010aen\u010b, wie\u0127ed mill- postijiet fejn jin\u0121abar i\u010b-\u010bief.", "U hemmhekk, g\u0127ax-xemx nie\u017cla, g\u0127all-kwiet, bejn sema u ilma, g\u0127al ftit \u0127in ma\u0121iku\u2026 ng\u0127ixu ftit mag\u0127hom!", "Xejn ma ng\u0127idilkom\u2026 TITIlFUHIeX!", "Data Il-\u0120img\u0127a 5 lulju 2013 Prezz \u20ac5 \u017cg\u0127ar, \u20ac8 kbar Tibag\u0127tux flus bil-posta \u0127las fil-post Mer\u0127ba *Membri 5+ u familji Iktar dettalji meta tibbukkjaw.", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i u jibqa' mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "Biex tibbukkjaw \u010bemplu lill-BirdLife fuq 21347644/5 (\u0127inijiet tax-xog\u0127ol).", "\u010aans g\u0127andkom sa 2 Lulju 2013 imma a\u0127sbulu g\u0127ax il-postijiet jin\u0127atfu!", "X'ng\u0127as g\u0127andi.", "Daqt naqa' minn fuq daz-zokk!", "Widnet il-Ba\u0127ar Maltese Rock-centaury", "G\u0127aliex jismek Widnet il-Ba\u0127ar?", "\"Widnet\" g\u0127ax g\u0127andi weraq qisu widnejn ta' \u0127mar, u \"ba\u0127ar\" g\u0127ax nikber imxabbta mas-sisien li j\u0127arsu fuq il-ba\u0127ar.", "Hemm periklu li taqa' g\u0127al isfel?", "\u0126e\u0127e le!", "Isalvawk minn xhiex?", "Milli jil\u0127quni l-mog\u0127o\u017c biex jikluni u n-nies biex jaqtg\u0127uli l-fjuri.", "Inti l-fjura nazzjoniali hux?", "Iva, u taf g\u0127aliex?", "Sorry ta, jien suppost qed nistaqsi!", "G\u0127idilna inti g\u0127aliex.", "G\u0127ax jien 1endemika g\u0127al Malta.", "Waww, mela m'g\u0127andekx problemi g\u0127ax inti m\u0127arsa bil-li\u0121i. l-inkwiet kbir tieg\u0127i huwa dudu li j\u0127obb jattakkali l-fjuri.", "U l-fjuri mhumiex jag\u0127mlu \u017cerrieg\u0127a.", "U x'ji\u0121ri?", "Ming\u0127ajr \u017cerrieg\u0127a ma jikbrux pjanti \u0121odda ta' Widnet il-Ba\u0127ar.", "U jien u \u0127uti qed nixjie\u0127u issa\u2026", "Kif nistg\u0127u nsolvu l-problema?", "G\u0127adu \u0127add ma sab irkaptu.", "Kemm qed jiddispja\u010bini!", "Sa\u0127\u0127a sie\u0127eb.", "Sa\u0127\u0127a lilek ukoll.", "U grazzi.", "Pjanta jew annimal li jinsabu f'post jew pajji\u017c wie\u0127ed, u mkien iktar fid-dinja.", "Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p7", "\u0126afna nies jib\u017cg\u0127u mis-sriep.", "Min isemmi l-velenu u min isemmi 'l San Pawl; min isemmi x-xitan, u min g\u0127ax ra xi \u0127a\u0121a fuq Animal Planet.", "Imma l-fatt huwa dan:", "F'Malta m'g\u0127andniex g\u0127alfejn nib\u017cg\u0127u mis-sriep g\u0127ax is-sriep Maltin mhumiex perikolu\u017ci g\u0127alina.", "F'pajji\u017cna g\u0127andna erba' spe\u010bi ta' sriep u f'dil- pa\u0121na taraw ritratti tag\u0127hom kollha.", "Minn dawn, jista' jkun li s-serp iswed biss huwa verament 1indi\u0121enu.", "It-tlieta l-o\u0127rajn probabbli waslu Malta bi \u017cball fuq xi vapur ma' xi merkanzija.", "Is-sriep Maltin huma kollha \u017cg\u0127ar u rqaq. l-ikbar wie\u0127ed huwa s-serp iswed li jitwal sa xi metru.", "Jieklu annimali \u017cg\u0127ar b\u0127al \u0121rieden, firien, gremxul u anke xi frie\u0127 jew bajd tal- g\u0127asafar. l-annimal joqtluh billi jitgerbu mieg\u0127u u jissikkawh sakemm jaqta' nifsu.", "Is-sriep jag\u0127mlu dan mhux g\u0127ax huma kattivi imma g\u0127ax b\u0127ali u b\u0127alek iridu jieklu.", "U l-ikel ma jixtruhx mis-supermarket!", "Is-sriep huma rettili interessanti u g\u0127andhom sensi li a\u0127na m'g\u0127andniex.", "B\u0127ala 2predaturi huma parti importanti min-natura u jixirqilhom ir- rispett tag\u0127na.", "B\u0127ar-rettili Maltin kollha, is-sriep ta' Malta", "huma m\u0127arsin bil-li\u0121i u la jistg\u0127u jinqatlu u lanqas jinqabdu.", "1indi\u0121enu.", "Minn dejjem kien jg\u0127ix hawnhekk.", "Annimal li jiekol annimali o\u0127ra.", "Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p8", "Bu\u017cbie\u017ca u spallut irrigat", "t-tpin\u0121ijiet tie\u0127du", "u Ibag\u0127tulna r-ritratti tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom!", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom bil-posta* jew imejl. indirizz Birdlife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuhulkom lura.", "r u l u k i t \u0127 g A", "Attenti \u0126AFNA jekk issibu bejtiet tal-g\u0127asafar.", "Jekk tgerrxu l-\u0121enituri, dawn jistg\u0127u jabbandunaw il-bejta u l-frie\u0127 imutu bil-\u0121u\u0127.", "U bil\u0127aqq, huwa kontra l-li\u0121i li tfixkel g\u0127asfur li qed ibejjet.", "Nicole Azzopardi, membru mill-Mosta, bag\u0127titilna dar-ritratt ta' bejta b'erba' frie\u0127 ta' bufula sewda.", "Il-buful bejtu fi pjanta tal-fikus li g\u0127andhom f'qasrija \u0127dejn il-bieb ta' barra tag\u0127hom.", "Kif taraw, m'hemmx g\u0127alfejn ikollok \u0121nien daqs bosk biex ibejtulek l-g\u0127asafar.", "Anke tikka \u0127dura tag\u0127mel differenza.", "Prosit Nicole u grazzi tar-ritratt.", "Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p9", "Aktar fuq il- ka\u010b\u010bamendula f'pa\u0121na 3.", "\u0126bieb", "X'sorpri\u017ca tal-\u0121enn kellna waqt il-\u0127ar\u0121a ta' Kemmuna!", "A\u0127na u mexjin trankwilli wara nofsinhar, Martin lema\u0127 ka\u010b\u010bamendula stramba li meta \u010b\u010bekkjajnieha sew sibna li kienet ka\u010b\u010bemendula tal-lvant - g\u0127asfur li qatt ma kien deher Malta qabel!", "B'hekk \u017cidna spe\u010bi mal-lista ta' Malta, u ovvjament mal-lista personali tag\u0127na ukoll.", "A\u0127na l-berdwo\u010bers kollha n\u017commu \u010beklist tal-ispe\u010bi", "tal-g\u0127asafar kollha li nkunu rajna Malta.", "Naturalment aktar ma tara g\u0127asafar aktar isir diffi\u010bli li tara o\u0127rajn \u0121odda, per\u00f2 kull sena n\u017cidu xi wie\u0127ed jew tnejn.", "Apparti \u010b-\u010beklist ta' Malta, in\u017commu wkoll lista tal-g\u0127asafar li nkunu rajna f'sena partikolari.", "Per e\u017cempju s-sena l-o\u0127ra jien irnexxieli nara 178 spe\u010bi differenti f'Malta.", "A\u0127na l-leaders tal-Falko naraw min bejnietna jirnexxilu jara l-aktar spe\u010bi fis-sena.", "S'intendi l-berdwo\u010bing mhux kompetizzjoni fejn jekk naraw g\u0127asfur rari n\u017commuh sigriet biex ma jarawhx l-o\u0127rajn.", "Anzi bil-maqlub, g\u0127ax kultant na\u0127lu kard s\u0127i\u0127a n\u010bemplu 'l xulxin biex kul\u0127add jirnexxilu jarah!", "In\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom tibdew \u010beklist tag\u0127kom \u0127alli \u017c\u017commu", "rekord tal-g\u0127asafar kollha li taraw.", "Tg\u0127idx kemm t\u0127ossukom sodisfatti meta taraw il-lista ti\u017cdied ftit ftit.", "Madankollu, important li napprezzaw l-g\u0127asafar", "kollha u ma nfittxux dejjem il-\u0121did biss!", "Fil-fatt fil- \u0127ar\u0121a tal-Falko li jmiss sejrin apposta g\u0127al g\u0127asfur partikolari, li g\u0127alkemm naraw \u0127afna minnu kull sena, dejjem jibqa' jsa\u0127\u0127arna bil-\u0127sejjes strambi li jag\u0127mel bil-lejl!", "Il-membri waqt il-\u0127ar\u0121a f'Kemmuna", "Il-Falko hija t-taqsima g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' Klabb \u0126uttaf.", "Membri ta' 13-il sena jew iktar huma awtomatikament membri fil-Falko.", "G\u0127al dawn, il-Falko torganizza attivitajiet apposta, li jit\u0127abbru f'din il-pa\u0121na.", "Is-Sigriet tas-Sisien", "F'Lulju \u0127a mmorru niskopru s-sigriet tal- irdumijiet Maltin: i\u010b-\u010aIEF!", "Dawn l-g\u0127asafar jid\u0127lu fil-bejtiet tag\u0127hom bil-lejl u huma u de\u0127lin jg\u0127ajtu lil xulxin.", "G\u0127ajta tassew stramba li \u017cgur timpressjonakom!", "Biex nisimg\u0127uhom \u0127a morru fl-in\u0127awi tal-Imta\u0127leb u noqog\u0127du hemm sa xi sieg\u0127a wara li tin\u017cel ix-xemx.", "Wara forsi nag\u0127mlu night hike!", "Titilfux din l-esperjenza tal-\u0121enn.", "I\u010b-\u010biefa tid\u0127ol lejn il-bejta bil- lejl, \u0127alli \u0127add ma jaraha.", "Data il-\u0126amis 11 Lulju 2013 Niltaqg\u0127u filg\u0127axija (ibag\u0127tulna imejl g\u0127al iktar dettalji) \u0120ibu lkel, xorb, \u017carbun tal-mixi, tromba (jekk g\u0127andkom), dlik kontra n-nemus, tor\u010b Et\u00e0 13+", "\u0126ar\u0121a g\u0127al Kemmuna Is-Sibt 20 April mort Kemmuna ma' tal-Falko u tg\u0127idx kemm \u0127adna gost.", "Kienet l-ewwel darba li mort fuq din il-g\u017cira tant sabi\u0127a g\u0127an-natura.", "Rajt diversi g\u0127asafar, b\u0127al bg\u0127adan \u0127omor jikka\u010b\u010bjaw fil-baxx fuq ix-xag\u0127ri, u tliet tajriet sofor itiru qalb is-si\u0121ar.", "Jien g\u0127idt lill-o\u0127rajn bihom u gawdejna l-\u0121miel ta' dawn l-g\u0127asafar meta qag\u0127du fil-frieg\u0127i.", "\u0126adt ukoll gost \u0127afna bil-ka\u010b\u010bamendula tal- lvant, g\u0127asfur rari immens.", "Mil-lan\u010ba lura lejn Malta rajna qatg\u0127a ta' iktar minn 30 agrett abjad.", "Laqatni wkoll il-kulur ik\u0127al \u010bar tal-Blue Lagoon.", "Attivit\u00e0 li ma ninsa qatt, i\u0121ri tasal li jmiss!", "\u0126ar\u0121a g\u0127al G\u0127awdex", "Fid-19 Mejju morna s'G\u0127awdex u g\u0127alkemm kien ftit ri\u0127 mhux \u0127a\u017cin \u0127adna gost bil-mixja fix-xag\u0127ri ta' Ta' \u010aen\u010b mimli fjuri, friefet u g\u0127asafar.", "L-g\u0127anja m\u017cewqa tal-bilbla kienet tinstema' kullimkien, u g\u0127addew ukoll \u0127afna rundun.", "Is-sag\u0127tar kien beda bil-fjuri vjola, li apparti li jo\u0127olqu xena mill-isba\u0127 kienu wkoll mimlijin na\u0127al u insetti o\u0127rajn.", "Il-pjanti mhux g\u0127all- insetti biss importanti imma jag\u0127tu wkoll kenn lill-g\u0127asafar: fil-fatt f'sag\u0127tra minnhom sibna bejta ta' bufula \u0127amra.", "G\u0127andna wkoll ma\u0127suba attivit\u00e0 L-G\u0127adira.", "G\u0127al aktar dettalji ibag\u0127tulna imejl.", "Il-membri waqt il-\u0127ar\u0121a f'Ta' \u010aen\u010b", "Jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko dejjem ibg\u0127at email lil falkoblm@gmail.com jew \u010bempel 99214143 / 99809190.", "Natura 2000 Postijiet f'Malta li huma protetti", "g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom.", "Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p10", "Ir-Ramla tal-Mixquqa (Golden Bay)", "Il-Karraba", "Il-ba\u0127ar madwar G\u0127ajn Tuffie\u0127a", "Issa li beda ftit ftit die\u0127el is-Sajf, nibdew inqattg\u0127u iktar \u0127in f'xatt il-ba\u0127ar.", "G\u0127alhekk f'dil-\u0127ar\u0121a se n\u0127arsu lejn sit Natura 2000\u2026 fil-ba\u0127ar!", "Post spe\u010bjali", "Fil-ba\u0127ar ta' madwar G\u0127ajn Tuffie\u0127a twaqqfet fl-2005 l-ewwel Marine Protected Area fil-G\u017cejjer Maltin.", "L-area protetta testendi minn Rdum Majjiesa sa Ras ir-Ra\u0127eb, u f'di\u017c-\u017cona nsibu varjet\u00e0 \u0121mielha ta' 1\u0121eomorfolo\u0121ija.", "Forsi kultant nimma\u0121inaw li l-qieg\u0127 tal-ba\u0127ar huwa kollu \u010batt.", "Imma fil-fatt mhux hekk, g\u0127ax b\u0127alma fuq l-art insibu g\u0127oljiet, irdumijiet, widien, e\u010b\u010b, l-istess insibu fil-ba\u0127ar.", "Kieku kellna n\u0127arsu mill-vi\u010bin lejn il-qieg\u0127 tal-ba\u0127ar f'din i\u017c-\u017cona, naraw meded ta' ramel, postijiet bil-blat u \u010bnagan kbar.", "Hemm in\u0127awi bl-irdum, u\u0127ud weqfin u o\u0127rajn im\u017cer\u017cqin, u hemm anke xi g\u0127erien.", "\u0126afna ambjenti", "Dawn jo\u0127olqu ambjenti differenti, fejn jg\u0127ixu spe\u010bi differenti ta' pjanti u annimali.", "Fil-ba\u0127ar ta' madwar G\u0127ajn Tuffie\u0127a fil-fatt insibu e\u017cempji tajbin ta' diversi mill-ambjenti ewlenin tal-ib\u0127ra Maltin.", "Fost l-iktar importanti huma l-meded ta' alka b\u0127all-posidonja (Posidonia oceanica) u \u010b-\u010bimodo\u010bja (Cymodocea nodosa).", "Il-posidonja hija 2endemika g\u0127all-Mediterran.", "Tipprovdi \u0127abitat importanti g\u0127al \u0127afna \u0127ut (u l-frie\u0127 tag\u0127hom) u organi\u017cmi o\u0127rajn.", "Barra minn hekk, din il-pjanta tipprote\u0121i x-xtut milli tal- ba\u0127ar.", "U b\u0127al pjanti o\u0127rajn tnaqqas id- 3dijossidu tal-karbonju mill-atmosfera u mill-ba\u0127ar (l-istess kif jag\u0127mlu l-foresti fuq l-art).", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 26,000 sit Natura 2000, u bejniethom jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "jitmermru bil-mew\u0121", "U f'Malta kemm g\u0127andna, Profs?", "Ir-roqg\u0127a ba\u0127ar protetta tinkludi r-Ramla tal- Mixquqa, ir-Ramla ta' G\u0127ajn Tuffie\u0127a, Il-Bajja tal-\u0120nejna u l-Bajja ta' Fomm ir-Ri\u0127.", "il-posidonja tikber bil-mod \u0127afna.", "G\u0127alhekk jekk issir \u0127sara f'dan l-ambjent iddum \u0127afna biex jirkupra.", "Fost il-\u0127sarat li jsiru spiss fil-merg\u0127at tal-posidonja huwa t-tkaxkir tal-ankri tad-dg\u0127ajjes mal-qieg\u0127.", "Ghalhekk huwa daqshekk importanti li dawn i\u017c-\u017coni fil-ba\u0127ar ikunu protetti.", "Mimli \u0127ajja", "Hawnhekk m'g\u0127andniex spazju bi\u017c\u017cejjed biex nitkellmu fuq l-ispe\u010bi kollha li nsibu f'dan is-sit Natura 2000, imma nsemmu biss \u017cew\u0121 e\u017cempji o\u0127ra.", "I\u017c-\u017cwiemel il-ba\u0127ar huma \u0127ut b'dehra stramba.", "Apparti li jidhru differenti, i\u017c-\u017cwiemel il- ba\u0127ar i\u0121ibu ru\u0127hom b'mod partikolari.", "Tul \u0127ajjithom jag\u0127\u017clu", "Il-dott tat-tebg\u0127a safra Epinephelus costae huwa wa\u0127da mill-\u0127ut li jinsabu f'dan is-sit Natura 2000.", "Ma tantx hu komuni, u dawk l-istrixxi filli jidhru u filli jisparixxihom!", "Il-\u0126uttafa 116 \u2022 \u0120unju 2013 \u2022 p11", "Ir-Ramla ta' G\u0127ajn Tuffie\u0127a", "Mappa tal-post b'xi ambjenti li hemm f'qieg\u0127 il-ba\u0127ar", "Juru l-bordura tal-ba\u0127ar protett.", "Dehra mill-ajru ta' parti mis-Sit Natura 2000 ta' G\u0127ajn Tuffie\u0127a.", "Il-ba\u0127ar kollu li jidher fir-ritratt huwa protett.", "biss ra\u0121el/mara wa\u0127da, u huma fost il-ftit spe\u010bi fejn i\u017c- \u017cg\u0127ar jin\u0121arru mhux mill-mara imma mir-ra\u0121el!", "Spe\u010bi o\u0127ra interessanti hija n-nakkra tal-\u0127arira.", "Din hija 4mollusk endemiku g\u0127all-Mediterran, u l-qoxra tag\u0127ha tista' tikber sa 120\u010bm.", "Fil-fatt hija wa\u0127da mill-ikbar shellfish fid-dinja.", "Kif tkunu fejn il-ba\u0127ar das-sajf, ag\u0127tu \u0127arsa lejn x'hemm x'tara ta\u0127t il-ba\u0127ar: b'naqra maskra u pajp malajr tibdew tapprezzaw il- \u0121miel li hemm ta\u0127t wi\u010b\u010b dak il-ba\u0127ar blu!", "In-nakkra tal-\u0127arira (fan mussell Pinna nobilis) tg\u0127ix kwa\u017ci midfuna g\u0127al kollox fit-tajn tal-qieg\u0127.", "1\u0121eomorfolo\u0121ija.", "Il-forom fil-blat u l-istudju tag\u0127hom.", "Pjanta jew annimal li jg\u0127ixu f'post jew pajji\u017c partikolari u mkien iktar.", "3dijossidu tal-karbonju.", "Carbon dioxide (nafuh a\u0127jar b\u0127ala CO2), gass fl-arja li jekk jibqa' j\u017cid jista' jsa\u0127\u0127an il-klima.", "Grupp ta' annimali bla sinsla, li jinkludi bebbux, arzell, qarnit u klamari.", "Tg\u0127id hemm minnu f'G\u0127ar Dalam?", "G\u0127erien fil-ba\u0127ar qed jg\u0127id, blokka!", "il- ng\u0127idulha G\u0127alkemm posidonja Posidonia oceanica mhi alga xejn imma pjanta li tag\u0127mel il-fjuri.", "Il-qroll tad-dell Astroides calycularis jifforma b\u0127al \u010bapep oran\u0121jo u jikber ma' blat wieqaf u anke f'g\u0127erien.", "I\u017c-\u017bugraga T'G\u0127awdex (Gozo top- snail) hija bebbuxu endemiku.", "I\u017c-\u017cwiemel il-ba\u0127ar Hippocampus sp. jg\u0127ixu qalb l-alka u \u0127axix tal-ba\u0127ar.", "Mhux fa\u010bli tarahom g\u0127ax \u017cg\u0127ar."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-116-Jun-2013.pdf"}
{"text": ["\u0126bieb \u0126uttaf !", "Fil-librerija tieg\u0127i g\u0127andi mijiet ta' kotba fuq in- natura, imma 'qas kieku ng\u0127ix 200 sena mhu \u0127a nsib il-\u0127in naqrahom kollha!", "Imma xorta nibqa' nixtri", "l-\u0121odda, g\u0127ax il-kotba fihom tant u tant x'titg\u0127allem.", "Imma mhux mill-kotba biss nitg\u0127allmu.", "Nitg\u0127allmu wkoll minn dak li naraw", "madwarna, spe\u010bjalment fin-natura.", "Fil-pa\u0121ni tal-a\u0127barijiet spiss naqraw fuq annimali u pjanti \u0121odda li jinstabu madwar id-dinja, anke f'Malta.", "Dawn is-sejbiet e\u010bitanti jsiru mhux minn nies bilqieg\u0127da bi ktieb f'idejhom.", "Dawn l-iskoperti jsiru minn nies li jo\u0127or\u0121u - kif jg\u0127idu bl-Ingli\u017c - in the field.", "Ming\u0127ajr dawn in-nies \u0127afna mit-tag\u0127rif li g\u0127andna kieku g\u0127adna ma nafuhx - u jkolli \u0127afna inqas kotba fil-librerija!", "Per\u00f2 biex nosservaw u nitg\u0127allmu min-natura mhux bilfors immorru fil- \u0121ungla qisna Indiana Jones!", "Bi\u017c\u017cejjed passi\u0121\u0121ata fil-kampanja jew dawra fil-\u0121ardina.", "L-importanti n\u017commu g\u0127ajnejna miftu\u0127in u nosservaw bil- pa\u010benzja.", "S'intendi l-annimali u l-pjanti li \u0127a naraw madwarna probabbli mhux \u0127a jkunu \u0121odda g\u0127ax-xjenza, imma forsi jkunu \u0121odda g\u0127alina, u g\u0127alhekk xorta e\u010bitanti.", "Da\u017c-\u017cmien inkunu \u0127afna f'xatt il-ba\u0127ar, u anke hemmhekk hemm \u0127afna natura x'nosservaw.", "B'maskla tal-g\u0127awn u pajp nistg\u0127u nittawlu ta\u0127t wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar, u f'ilma baxx li jasallek sa fuq irkubbtejk tista' f'temp ta' \u0127ames minuti tara 20 spe\u010bi jew iktar ta' flora u fawna, spe\u010bjalment jekk hemm xi blat li fuqu jikbru l-algi.", "Komplu gawdu s-sajf \u0127bieb, imma tantx toqog\u0127du fix-", "il-Klabb", "Budakkra Rasha Sewda Red-black Triplefin", "il-Kontenut", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-Dinja X'nista' Nara Tg\u0127id?", "Il-Lista l-\u0126amra Attivit\u00e0 Avvi\u017ci Intervista ma' Fjura Jistiraw u jitmattru Arti u Ritratti Pa\u0121na Falko Ir-Ramla l-\u0126amra", "il-Kumitati \u010aentrali", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull Il- xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "il-maga\u017cin", "il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, Awwissu 2013 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "mal-fa\u010b\u010bata", "Il-bilbla (short-toed lark) hija wa\u0127da mill-g\u0127asafar li jbejtu f'pajji\u017cna.", "Dari kienet komuni u mifruxa mal-kampanja Maltija, imma llum naqset \u0127afna u f'G\u0127awdex biss g\u0127adek tara ftit numri sew.", "X'\u0127asra tkun jekk ji\u0121i \u017cmien li ma nibqg\u0127ux nisimg\u0127u l-bilbla tbelbel!", "Ritratt ta' Joe Sultana", "I\u017c-\u017cg\u0127ar kibru sew\u2026", "Is-seba' flieles tal-Fras-servjent li faqqsu l-G\u0127adira f'\u0120unju li g\u0127adda issa kibru sew.", "Tg\u0127allmu mhux biss isibu l-ikel we\u0127idhom imma kif taraw minn dar-ritratt ri\u010benti issa tg\u0127allmu wkoll itiru.", "Ftit \u017cmien ie\u0127or ikunu lesti biex ipassu lejn l-Afrika flimkien mal-\u0121enituri tag\u0127hom.", "\u0127", "iji", "Araw Il- \u0126uttafa 105", "Il-bilbluni re\u0121g\u0127u bejtu.", "Bilblun \u017cag\u0127\u017cug\u0127 minn ta' din is-sena", "\u0120er\u0127a kerha li ma tridx tfiq\u2026", "Erbg\u0127a mis-seba' frie\u0127 tal-Fras-servjenti qed jittestjaw il-magni!", "B'dawk il-\u0121wiena\u0127 \u0121odda ftit ie\u0127or iridu jaqsmu 350km ba\u0127ar u 2000km de\u017cert.", "Il-bilblun (tawny pipit) huwa g\u0127asfur li beda", "jbejjet f'pajji\u017cna f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "G\u0127alkemm jismu bilblun, dan huwa fil-fatt tip ta' pespus (pipit) u mhux bilbla (lark).", "Huwa g\u0127asfur \u017cg\u0127ir tal-bera\u0127 u x-xag\u0127ri, u jitfa\u010b\u010ba kull sena fil- pases.", "Imma jidher li qed jibda jbejjet ukoll.", "L-ewwel bejta nstabet fl-1993 minn xi nies tal- BirdLife.", "Imbag\u0127ad - wara kwa\u017ci 20 sena - re\u0121g\u0127u nstabu bejtiet u frie\u0127 fis-sajf tal-2011, fil-park tal-Majjistral.", "Is-sena l-o\u0127ra (2012) bejtu wkoll, probabbli iktar minn par wie\u0127ed.", "U issa, ftit \u0121ranet ilu, u mill-\u0121did fil-Majjistral, s\u0127abna Ray u Nick Galea raw familja bilbluni b'\u017cew\u0121t ifrie\u0127 li di\u0121\u00e0 tg\u0127allmu jtiru.", "L-Armier", "L-Armier i\u017c-\u017bg\u0127ir", "Dan ritratt mill-ajru tal-Armier, L-Armier i\u017c-\u017bg\u0127ir (Little Armier) u l-in\u0127awi tat-Torri l-Abjad.", "Il-bini li jidher fir- ritratt huwa kwa\u017ci kollu kontra l-li\u0121i!", "Kontra l-li\u0121i g\u0127ax mibni bla permess fuq art publika.", "Ji\u0121ifieri kull min bena hemmhekk seraq bi\u010b\u010ba art li suppost hija ta' kul\u0127add.", "X'wi\u010b\u010b tost g\u0127andhom xi nies!", "Minbarra l-qerda totali tal-ambjent naturali li nbnew fuqu, dawn il-kmamar g\u0127amlu wkoll \u0127sara kbira lil xi swar baxxi minn ta' \u017cmien il-Kavallieri.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu smajna li l-qorti ordnat xi nies biex jinqalg\u0127u minn hemm.", "Kul\u0127add fera\u0127 bl-a\u0127bar (ovvjament \u0127lief min g\u0127andu l-kmamar hemm!).", "Imma mbag\u0127ad ma smajna xejn iktar\u2026", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "\u0126afna ri\u0127 Sa l-a\u0127\u0127ar ta' dis-sena fid-dinja \u0127a jkun hawn bi\u017c\u017cejjed turbini tar-ri\u0127 biex ji\u0121\u0121eneraw 300 gigawatts ta' ener\u0121ija.", "Ji\u0121ifieri daqs kemm kieku jipprodu\u010bu 114 pawer stejxin nukleari!", "U kollox mir-ri\u0127.", "Fuq quddiem nett fl-u\u017cu tal-ener\u0121ija mir-ri\u0127 hemm l-Ewropa, b'iktar minn terz ta' dan it-total.", "U \u017cgur li cool.", "Dak ir-ri\u0127 kollu!", "Qabdu l-killers Fi\u010b-Chad arrestaw wie\u0127ed minn grupp ka\u010b\u010baturi li bejniethom qatlu kwa\u017ci 200 iljunfant (u \u0127ames rejn\u0121ers!) f'inqas minn sena.", "Il-qtil tal-iljunfanti biex jisirqulhom in-nejbiet \u017cdied \u0127afna f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "Skont il-\u0120nus Mag\u0127quda, fl-Afrika qed jinqatlu kull sena iktar iljunfanti milli jitwieldu.", "Daqshekk ka\u010b\u010ba Ftit xhur ilu l-Costa Rica g\u0127addiet li\u0121i li biha l-ka\u010b\u010ba b\u0127ala passatemp saret illegali fil-pajji\u017c kollu.", "Il-Costa Rica pajji\u017c b'natura sinjura \u0127afna, u b'xorti tajba n-nies g\u0127andhom l-ambjent g\u0127al qalbhom \u0127afna.", "B'din il-li\u0121i l-Costa Rica kompliet turi kemm tirrispetta n-natura.", "Ftit rispett Dis-sena, 118-il gvern qablu li jipprote\u0121u seba' spe\u010bi ta' klieb il-ba\u0127ar milli jinqabdu jew jinbieg\u0127u.", "Mhux numru kbir meta tqis li hawn 143 spe\u010bi ta' sharks fil-periklu li jinqerdu.", "Imma huwa sinjal \u010bar li fl-a\u0127\u0127ar il-pajji\u017ci qed jibdew juru rispett anke lejn dawn l-annimali li ma tantx g\u0127andhom fama tajba.", "Xi qrun dawk Utah fl-Istati Uniti huwa mag\u0127ruf g\u0127all-fossili ta' dino\u017cawri li x-xjenzati l-\u0127in kollu jsibu fil-blat.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu sabu fossili ta' spe\u010bi \u0121dida ta' dino\u017cawru.", "Dan l-annimal g\u0127ex xi 76 miljun sena ilu u ma' rasu kellu par qrun enormi li j\u0121ibu g\u0127ira lil kull barri!", "\u0126mistax \u0121odda Fil-Bra\u017cil instabu 15-il spe\u010bi ta' g\u0127asafar \u0121odda!", "\u0126dax minnhom huma endemi\u010bi g\u0127all-Bra\u017cil, u l-erbg\u0127a l-o\u0127ra jinstabu wkoll fil-Peru u fil-Bolivja.", "Spe\u010bi minnhom hija tip ta' \u010bawla li di\u0121\u00e0 qieg\u0127da f'periklu kbir li tisparixxi mid-dinja, Dan g\u0127aliex l-ambjent li tg\u0127ix fih qed jinqered mill-bniedem.", "Xaqq tama L-Amur Leopard hija l-iktar razza rari ta' leoparda fid-dinja.", "Tg\u0127ix fil-wesg\u0127at tal-lvant tar- Russja u \u010b-\u010aina.", "Sa ftit snin ilu fir-Russja g\u0127addew b'kollox xi 25.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' numru sabi\u0127 ta' frie\u0127, in-numru fir-Russja issa jidher li tela' g\u0127al xi 50.", "X'ji\u0121ifieri Cri..", "Insomma x'ifissru dawk i\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet twal?", "\u0126eq-\u0127emm!", "Ir-Russi qalu le Ftit \u0121img\u0127at ilu kien kwa\u017ci sar qbil internazzjonali li jitwaqqfu \u017cew\u0121 riservi naturali enormi (4,000,000km2) fil-ba\u0127ar madwar l-Antartika.", "B'hekk ji\u0121u protetti balieni, pingwini, \u0127ut, foki u krill mis-sajd u tni\u0121\u0121is.", "Imma r-Russja qalet le u sfaxxa kollox.", "Sur President Putin, biex tkun ambjentalist mhux bi\u017c\u017cejjed tippo\u017ca ma' xi tigra, ta!", "Tista' tieqaf Profs!", "Hawn kollox spjegat f'pa\u0121na 5\u2026", "Qatg\u0127u qalbhom Il-Monsanto, l-ikbar kumpanija fid-dinja ta' prodotti 1\u0120M, qatg\u0127et qalba li tkabbar dawn il-\u0127xejjex fl-Unjoni Ewropea.", "Dan g\u0127aliex in-nies tal-UE huma fil-bi\u010b\u010ba l-kbira kontra dawn il- prodotti, li \u0127add ma jaf xi \u0127sara jistg\u0127u jag\u0127mlu fin-natura.", "1\u0120M.", "Prodotti GM (genetically modified) huma pjanti li xjenzati jkun bag\u0127bsilhom fil-bijolo\u0121ija tag\u0127hom.", "\u0126afna nies huma kontrihom g\u0127ax \u0127add ma jaf xi \u0127sara jistg\u0127u jag\u0127mlu dawn il-prodotti fin-natura.", "X'nista' nara tg\u0127id?", "G\u0127asfur ta' San Martin Common Kingfisher", "\u0121isem imba\u010b\u010ba\u010b, denb qasir u ras kbira b'munqar goff u twil.", "Jiekol \u0127ut \u017cg\u0127ir u gambli mill-ilma, imma jiekol ukoll insetti b\u0127al mazzarelli meta l-pri\u017ca favorita tieg\u0127u tkun nieqsa.", "Il-bejta j\u0127affirha fil-\u0127amrija tal-\u0121nub tax-xmajjar, u tkun qisha mina twila sa 130\u010bm li twassal f'fet\u0127a ovali.", "F'Malta ma jbejjitx.", "G\u0127alkemm \u017cg\u0127ir, \u017cgur li hu fost l-isba\u0127 g\u0127asafar tal-passa li tista' tara, min\u0127abba tieg\u0127u.", "Jibda jidher minn da\u017c-\u017cmien tas- sajf, xi ftit jibqg\u0127u fix-xitwa u jer\u0121a' jidher fir-rebbieg\u0127a.", "G\u0127alkemm ir-riservi tal-G\u0127adira u s-Simar, u s-Salini huma l-a\u0127jar postijiet biex tarah, tista' tinzertah ukoll f'xatt il-ba\u0127ar waqt li tkun qed tie\u0127u xi g\u0127uma.", "Tag\u0127rfu kemm mill-kuluri tieg\u0127u, kif ukoll mit-tisfira \u0127afifa li jsemma' ta' spiss.", "G\u0127andu partikulari: dehra", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "FIL-PERIKLU Rari u mhedded sew li jinqered.", "Il-Lista l-\u0126amra", "A \u017bI M h E D D E D (N T) Q ed jonqos u ikollu proble mi dalw aqt", "x u h m u d a \u0127 g", "jis", "u u k", "\u017ci", "\u0127", "\u010b", "\u010b", "Kif juri isimha din hija g\u0127aqda li ta\u0127dem g\u0127all-\u0127arsien tan- natura fid-dinja kollha.", "Wa\u0127da mill-affarijiet li tag\u0127mel l-IUCN hi li \u017c\u017comm ir-Red List of Threatened Species.", "Din lista ta' eluf ta' annimali u pjanti, fejn kull spe\u010bi titpo\u0121\u0121a f'kategorija skont kemm hija komuni jew rari fid-dinja.", "Hemm sitt kategoriji prin\u010bipali, kull wa\u0127da iktar serja mill-o\u0127ra.", "Per e\u017cempju r-rundun qieg\u0127ed fil-kategorija Least", "Concern (LC), ji\u0121ifieri m'hemmx inkwiet g\u0127ax g\u0127adu komuni \u0127afna.", "Mill-banda l-o\u0127ra, il-kwagga (tip ta' \u017cebra) qieg\u0127da fil-kategorija Extinct (EX) g\u0127ax m'g\u0127adhiex te\u017cisti.", "Minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien l-IUCN tirrevedi l-lista, u \u010b\u010baqlaq spe\u010bi minn kategorija g\u0127al o\u0127ra skont sarux iktar rari jew komuni.", "Sfortunatament ftit huma dawk li minn rari jsiru komuni, is-soltu tkun it-triq tan-ni\u017cla :(", "S'issa r-Red List fiha xi 70,000 spe\u010bi imma n-numru dejjem jikber iktar ma jsiru studji u rapporti.", "Tistg\u0127u ssibu l-lista onlajn hawnhekk www.iucnredlist.org", "Morna tajjeb\u2026", "Il-\u0127ar\u0121a fuq il-ba\u0127ar tal-5 Lulju biex naraw i\u010b-\u010bief kienet su\u010b\u010bess b\u0127as-soltu.", "Konna xi 90 ru\u0127 imqassmin fuq \u017cew\u0121 lane\u010b u l-ba\u0127ar kien kalm g\u0127alkemm mhux \u017cejt.", "Id- dehra tas-sisien majestu\u017ci ta' Ta' \u010aen\u010b jimpressjonawk anke mill-bog\u0127od, a\u0127seb u ara meta tid\u0127ol ta\u0127thom.", "I\u010b- \u010bief ma naqasx, g\u0127ax 1raft wara o\u0127ra rajna xi elf \u010biefa b'kollox.", "Kul\u0127add jittrombja u jie\u0127u r-ritratti, waqt li dawn l-g\u0127asafar sbie\u0127 itiru madwarna qishom erwie\u0127 siekta.", "Ilkoll stennejna x-xemx tin\u017cel, a\u0127na l-bnedmin biex nog\u0127xew bid- dehra, u \u010b-\u010bief biex malli jidlam itiru lejn il-bejtiet sigrieti fis- sisien.", "Insomma, esperjenza bis- sens.", "Grazzi lil-Leaders kollha li ming\u0127ajrhom ma kinitx issir.", "Intervista ma' Fjura", "Bu\u017cbie\u017c il-Ba\u0127ar Sea Samphire", "G\u0127aliex jismek Bu\u017cbie\u017c il-Ba\u0127ar?", "G\u0127ax jien u l-bu\u017cbie\u017c ku\u0121ini, nixxieb\u0127u ftit fil-fatt.", "U g\u0127ax nikber \u0127dejn il-ba\u0127ar.", "X'tip ta' \u0127abitat t\u0127obb?", "L-aktar li n\u0127obb xtut bil-blat u tifrik fejn inqabbad l-g\u0127eruq.", "Imma anke fir-ramel, ta.", "X'tg\u0127idli fuq il-fjuri tieg\u0127ek?", "Jien nag\u0127mel il-fjuri fis-sajf u jkunu forma ta' bukketti.", "Jixb\u0127u lil tal-ku\u0121ina l-bu\u017cbie\u017ca imma ma jkunux sofor daqs tag\u0127ha, ta.", "I\u0127obbuk xejn l-insetti?", "Iva, dejjem bin-na\u0127al u \u017c-\u017cna\u017can iduru mieg\u0127i.", "Veru, anke fir-ritratt jidhru.", "Allura g\u0127andek xi problemi?", "Sakemm ma jivvintawx xi pro\u0121ett turistiku u jg\u0127attu medda xatt o\u0127ra bil-konkos, ma tantx g\u0127andi x'ingorr, ta.", "\u0126lief xi munzell fa\u0127am jikwi minn ta' xi barbikju!", "Nispera li le\u2026 Anke jien, imma g\u0127adek issib nies li j\u0127an\u017cru kull fejn imorru.", "Naf naf, xi nies ma jitg\u0127allmux.", "Daqshekk g\u0127al-lum.", "Sa\u0127\u0127a.", "Lilek ukoll \u0127i, u jekk tara bu\u017cbie\u017ca sellili g\u0127aliha.", "Grupp ta' \u010bief (jew tajr ie\u0127or tal-ba\u0127ar) li jpo\u0121\u0121i f'wi\u010b\u010b l-ilma biex jistrie\u0127 jew biex jistenna d-dlam \u0127alli jtir lejn il-bejta.", "Raft wa\u0127da jaf ikun fiha mijiet ta' g\u0127asafar.", "Ma rajtlix il- mowbajl hux?", "Inti pjanta rari?", "M. Il-ktieb g\u0127al min jid\u0127ol membru \u0121did, jew anke g\u0127al min ikun di\u0121\u00e0 membru?", "T. G\u0127all-ewwel bdejna b'membri \u0121odda biss, imma tant kien hemm \u0121enn g\u0127alih li fta\u0127na wkoll g\u0127al dawk il-membri li j\u0121eddu s-s\u0127ubija tag\u0127hom fil-Klabb.", "M. Nib\u017ca' li sa ma nasal biex in\u0121edded, il-ktieb jil\u0127aq jispi\u010b\u010balkom.", "X'\u0127a nag\u0127mel?", "T. Tistenniex is-s\u0127ubija tiskadi.", "Fittex \u0121edded bil-lest minn issa g\u0127as-sena ta' wara.", "Il-colouring book li \u0127abbarnielkom fil-\u0127ar\u0121a li g\u0127addiet qajjem \u0127afna interess!", "Dawn 4 mistoqsijiet li spiss staqsejtuna\u2026 u t-twe\u0121ibiet!", "M. Jekk in\u0121edded bil-posta jew onlajn xorta nie\u0127du l-ktieb?", "Nibag\u0127tulek vaw\u010ber li tkun tista' ssarrfu fil-ktieb mill-G\u0127adira jew Is-Simar, mill-iskola (primarja), minn attivit\u00e0 tal-BirdLife jew mill- uffi\u010b\u010bju tag\u0127na.", "M. Nista' nixtrih?", "T. Le, il-ktieb mhux g\u0127all-bejg\u0127.", "Qieg\u0127ed biss biex jing\u0127ata b'xejn lill-membri ta' Klabb \u0126uttaf (jew Family Members).", "Intom tafu li l-friefet l-ewwel ikunu xg\u0127at (caterpillar) imbag\u0127ad jag\u0127mlu l-fosdqa (pupa) u minnha jo\u0127or\u0121u friefet.", "\u0126afna insetti mhux hekk jag\u0127mlu.", "Per e\u017cempju l-\u0121urati meta jfaqqsu ma jkunux dud imma jkunu kopja \u017cg\u0127ira tal-kbar.", "B\u0127alna l-bnedmin wara kollox!", "Imma l-insetti g\u0127andhom problema g\u0127ax \u0121isimhom mag\u0127luq \u0121o qoxra iebsa.", "Meta \u017c-\u017cg\u0127ar jibdew jikbru l-qoxra ma tikbirx mag\u0127hom.", "Tibda ti\u0121ihom dejqa!", "X'jaqbdu jag\u0127mlu?", "Dan huwa \u0121urat tar-raba', l-akbar \u0121urat li g\u0127andna Malta.", "\u017bgur tar-raba' mhux tal-\u0127ames?", "Indi\u0121est!", "B'xorti tajba g\u0127andhom trikk tajjeb!", "Huma u jikbru, il-\u0121urati \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 kultant \u017cmien irabbu qoxra \u0121dida ta\u0127t il-qadima, imbag\u0127ad il-qoxra l-qadima tinqasam u jo\u0127or\u0121u minnha qishom qed jin\u017cg\u0127u xi kostum!", "F'dawn ir-ritratti sbie\u0127 li \u0127a se\u0127ibna Joe Vella naraw \u0121urata qed tag\u0127mel l-a\u0127\u0127ar tibdila, g\u0127ax wara din ma tikbirx iktar fid-daqs.", "Fir-ritratti tidher ukoll tifrex g\u0127all-ewwel darba l-\u0121wiena\u0127 \u0121odda fjamanti.", "Issa barra li taqbe\u017c tista' wkoll ttir!", "Eeeh kemm g\u0127adda \u017c-\u017cmien minn meta qsamt dik l-a\u0127\u0127ar qoxra!", "G\u0127adni niftakar qisu l-biera\u0127!", "G\u0127all-erwie\u0127, fl-a\u0127\u0127ar lestejt!", "Il-qoxra x'tag\u0127mel biha tg\u0127id?", "Tag\u0127milha stuffat bil-qarg\u0127a bag\u0127li!", "r u l u k i t \u0127 g A", "\u017bew\u0121 ritratti li bag\u0127tulna l-\u0127bieb tag\u0127na l-a\u0127wa Elisa (7) u Mathias (5) Saliba", "Il-vjolett wie\u0127ed mill- mazzarelli li tfa\u010b\u010baw Malta f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "Jidher li qed jinfirex mhux \u0127a\u017cin.", "t-tpin\u0121ijiet tie\u0127du", "u Ibag\u0127tulna r-ritratti tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom!", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom bil-posta jew imejl. indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuhulkom lura.", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (17)", "Daqquqa tat-Toppu", "\u0126bieb", "\u0120\u00e0 g\u0127amilna \u0127ames attivitajiet", "mindu ktibtilkom l-ewwel darba f'Il-\u0126uttafa.", "Ix-xewqa tag\u0127na li l-im\u0127abba g\u0127all-g\u0127asafar u g\u0127an- natura tikber qalb i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 qieg\u0127da sse\u0127\u0127.", "Kull attivit\u00e0 li jkollna qed insiru nafu membri \u0121odda li jkunu g\u0127adhom kemm issie\u0127bu mag\u0127na, u hemm ukoll membri li s'issa ma tilfux attivit\u00e0 wa\u0127da.", "Tant g\u0127andhom \u0127e\u0121\u0121a g\u0127all-attivitajiet li lanqas biss inkunu \u0127ri\u0121na l-magazin li jsaqsuna x'ikun imiss!", "Xi jiem ilu morna sal-Imta\u0127leb biex nisimg\u0127u \u010b-\u010bief, u qisni g\u0127adni qed nisma' dak l-g\u0127ajat spe\u010bjali tag\u0127hom!", "Imma waqt li tkun qed tgawdi n-natura ma tistax ma jaqbdekx ftit dwejjaq ukoll.", "Dan meta ta\u0127seb f'kemm il-bniedem qed jag\u0127mel deni u f'kemm in-natura qieg\u0127da fil-periklu.", "Studju li qed tag\u0127mel BirdLife Malta (parti mill-EU Life Project fuq it-tajr tal-ba\u0127ar) juri li \u010b-\u010bief m'g\u0127adux isib \u0127ut x'jiekol fl-ib\u0127ra Maltin u qed ikollu jmur i\u017cjed u i\u017cjed 'il-bog\u0127od.", "Waqt l-attivit\u00e0 kien evidenti ukoll l-effett tat-tni\u0121\u0121is tad-dawl.", "Fejn jidhru l-ir\u0127ula bid-dwal qawwijin tag\u0127hom il-kwiekeb ma kinux jidhru.", "Dan l-istess dawl i\u0127awwad lill-frie\u0127 ta\u010b-\u010bief u l-garni, li bi \u017cball jin\u0121ibdu lejn l-art flok lejn l-ba\u0127ar.", "Mhux tni\u0121\u0121is tad-dawl biss kien hemm, imma \u0127afna skart mormi minn nies bla rispett.", "Dan ji\u0121bed il-firien li huma g\u0127adu kbir ta\u010b-\u010bief g\u0127ax jieklu l-bajd u jattakkaw il-frie\u0127.", "Imma ma naqtg\u0127ux qalbna.", "Il-BirdLife qed tag\u0127mel", "differenza kbira g\u0127all-g\u0127asafar Maltin u mhux se twaqqaf il-\u0121lieda kontra l-qerda ambjentali.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127alina tal-Falko.", "Bl-edukazzjoni u billi n\u017cidu l-apprezzament g\u0127an-natura nistg\u0127u nag\u0127mlu \u0127afna \u0121id.", "G\u0127alhekk in\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom b\u0127ala membri tal-Falko u ta' Klabb \u0126uttaf biex tie\u0127du \u0127sieb l-ambjent u t\u0127e\u0121\u0121u lil s\u0127abkom ukoll.", "Narakom g\u0127all-attivitajiet!", "Membri Falko waqt il-\u0127ar\u0121a fl-Imta\u0127leb igawdu l-\u0121miel tal-ba\u0127ar, is- sisien u x-xemx nie\u017cla.", "Imma kien hemm ukoll il-kruha\u2026 dak l-iskart fir-rokna, li j\u0127amme\u0121 u jeqred l-ambjent naturali.", "Puu g\u0127alih min i\u0127amme\u0121.", "Eeh \u0127ijjos imma l-aqwa li g\u0127amel barbikju hux!", "Il-Falko hija t-taqsima g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' Klabb \u0126uttaf.", "Il-membri li g\u0127andhom 13-il sena jew iktar awtomatikament isiru membri fil-Falko.", "G\u0127alihom il- Falko torganizza attivitajiet apposta, li jit\u0127abbru f'din il-pa\u0121na.", "Berdwo\u010bing \u2026 Banju \u2026 u Barbikju!", "F'Awwissu tibda l-passa tal-\u0127arifa u l-g\u0127asafar jibdew ji\u010b\u010baqalqu 'l isfel lejn l-Afrika.", "Dan il-fenomenu ta' kull sena a\u0127na l-berdwo\u010bers inkunu qed nistennewh b'\u0127erqa kbira.", "G\u0127alhekk bix-xieraq li ni\u010b\u010belebraw ftit.", "L-ewwel \u0127a nid\u0127lu fir-riserva tal-G\u0127adira g\u0127al i\u017c-\u017cmien ftit berdwo\u010bing, dak jitfa\u010b\u010baw ta' San l-g\u0127asafar Martin u hemm \u010bans tajjeb naraw dan l-g\u0127asfur tal-\u0121enn.", "Wara naqsmu t-triq g\u0127al fuq ir-ramla biex naqb\u017cu wa\u0127da l-ba\u0127ar.", "Wara nag\u0127mlu barbikju.", "Ta' San Martin jibda jpassi kmieni.", "Data L-Erbg\u0127a 28 Awwissu 2013 Niltaqg\u0127u 5pm quddiem ir-riserva tal-G\u0127adira Nispi\u010b\u010baw 10-11pm \u0120ibu Ikel g\u0127all-barbikju \u2022 ilma \u2022 malja \u2022 xugaman \u2022 tromba jekk g\u0127andkom (il-barbikju f'idejna!)", "Tnejn g\u0127al Tal-Pri\u017ca", "il-passa", "f'Awwissu Jekk f'Settembru tkun bdiet, tkun tag\u0127ha!", "U fi\u017c-\u017cmien li jkun qed ipassi \u0127afna tajr tal-pri\u017ca mhemmx post a\u0127jar mill- Buskett!", "Fil-fatt \u0127afna minn Settembru l-berdwo\u010bers akkaniti hemm iqattg\u0127uh!", "F'jumejn minnhom qed nistidnukom ting\u0127aqdu mag\u0127na nesperjenzaw din il-ma\u0121ija tan-natura!", "Tinkwetawx xi \u0127a\u0121a naraw \u017cgur, g\u0127ax jekk dakinhar ma jkunx hemm mijiet ta' tajr tal-pri\u017ca ikun hemm xi qatg\u0127a qerd in-na\u0127al idur mag\u0127na, jew tinqala' xi qatg\u0127a kwakk!", "KU\u010a\u010aARDA Tajra tal-pri\u017ca komuni li tpassi minn Malta.", "Dati It-Tlieta 10 Settembru 2013 Is-Sibt 21 Settembru 2013 Niltaqg\u0127u 3pm ta\u0127t it-Tinda, il-Buskett Nispi\u010b\u010baw xi 7.30pm lura ta\u0127t it-Tinda \u0120ibu ikel \u2022 ilma \u2022 beritta \u2022 dlik g\u0127ax-xemx \u2022 \u017carbun tajjeb \u2022 tromba \u2022 kamera \u2022 nowtbuk biex tiktbu x'inkunu rajna Et\u00e0 Falko 13+", "Jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko dejjem ibg\u0127at email lil falkoblm@gmail.com jew \u010bempel 99214143 / 99809190.", "Natura 2000 Postijiet f'Malta li huma protetti", "g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom.", "Ir-Ramla l-\u0126amra", "Issa li s-sajf da\u0127al \u0121mielu, se n\u0127arsu lejn wa\u0127da mill-bajjiet sbie\u0127 tal-G\u017cejjer Maltin, u wa\u0127da kemmxejn partikolari.", "Din hija r-Ramla t'G\u0127awdex, mag\u0127rufa wkoll b\u0127ala r-Ramla l-\u0126amra.", "Tinstab max-xatt tat-tramuntana ta' G\u0127awdex, fit-tarf ta' sistema ta' widien.", "Ma tridx t\u0127abbel mo\u0127\u0127ok wisq biex tinduna g\u0127alfejn tissejja\u0127 ir-Ramla l-\u0126amra!", "Il-kulur \u0127amrani tar-ramel f'dan ix-xatt ji\u0121i mill-blat li minnu jifforma.", "Dan huwa qawwi ta' fuq tat-tip li jg\u0127idulu G\u0127ajn Melel.", "Ir-Ramla hija importanti \u0127afna g\u0127an-natura f'Malta, g\u0127ax hawnhekk insibu \u0127abitat rari \u0127afna f'Malta: l-g\u0127aram tar-", "Il-Bajja tar-Ramla", "G\u0127aram \u0121odda (embryo dunes)", "G\u0127aram sodi (fixed dunes)", "Il-Wied tar-Ramla, li ji\u017cbokka fil-bajja", "Ir-Ramla l-\u0126amra qieg\u0127da fit-tramuntana ta' G\u0127awdex, f'tarf ta' wied bejn ix-Xag\u0127ra u n-Nadur.", "Dari kellna diversi n\u0127awi bl-g\u0127aram madwar xtutna, per\u00f2 bil-\u0127afna \u017cvilupp li sar mal-ba\u0127ar, illum ftit li xejn baqa', u mill-ftit li fadal, ftit \u0127afna huma f'kundizzjoni tajba.", "Ir-Ramla l-\u0126amra hija l-a\u0127jar e\u017cempju ta' g\u0127aram tar-ramel f'pajji\u017cna.", "\u0126abitat diffi\u010bli Biex jiffurmaw l-g\u0127aram tar-ramel, hemm b\u017conn \u0127afna fatturi u kundizzjonijiet, inklu\u017c provista stabbli ta' ramel, fet\u0127a kbira bi\u017c\u017cejjed ta' ramla (beach), u irjie\u0127 li jonf\u0127u f'direzzjonijiet partikolari g\u0127al \u010bertu tul ta' \u017cmien. ikunu je\u017cistu kundizzjonijet tajbin, bi\u017c- \u017cmien tifforma sistema ta' g\u0127aram fi stadji differenti ta' \u017cvilupp.", "Insibu per l-embryo e\u017cempju dunes, li jkunu \u017cg\u0127ar u bi ftit ve\u0121etazzjoni tikber fuqhom, u li huma l-ewwel stadju biex jiffurmaw dawk ikbar.", "s-sistema ssir stabbli, iktar nibdew insibu g\u0127aram b'medda ta' vegetazzjoni ikbar, b\u0127al per e\u017cempju, fuq il fixed dunes.", "Fir-Ramla nsibu e\u017cempju kwa\u017ci komplet ta' dawn l-istadji differenti fl-i\u017cvilupp tal-g\u0127aram tar- ramel.", "Parti minn g\u0127arma stabbilita mhux \u0127a\u017cin, tant li fiha kibru pjanti fosthom pankrazju, xewk ir-ramel u teng\u0127ud tar-ramel.", "Wa\u0127da mill-isba\u0127 pjanti tar-ramel hija l-pankrazju (sea daffodil) jew nar\u010bis il-ba\u0127ar.", "Tag\u0127mel il-fjuri fis-sajf.", "\u0126abitat sinjur", "Kif tistg\u0127u timma\u0121inaw, f'dan l-ambjent ma jonqsux l-ispe\u010bi ta' interess, li diversi minnhom jg\u0127ixu biss f'dan il-\u0127abitat, u li g\u0127alhekk huma rari \u0127afna f'Malta.", "Fost il-pjanti nsibu t-teng\u0127ud tar-ramel, it-teng\u0127ud tax-xatt, in-nefel tar-ramel u l-broxka ta' G\u0127awdex.", "Biex ikampaw f'dan l-ambjent, il- pjanti jkollhom b\u017conn karatteristi\u010bi spe\u010bjali.", "Irridu niftakru li l-g\u0127aram mhumiex ambjent bhal ma \u0127a ssib f'xi \u0121nien; ir- ramel ji\u010b\u010baqlaq, ir-raxx tal-ba\u0127ar (bil-mel\u0127 li j\u0121orr) jaffettwa l-pjanti, u ilma \u0127elu mhux li tant hemm.", "Pjanta li tmut jekk", "tintradam bir-ramel wara \u0121urnata ri\u0127 mhix tajba biex tg\u0127ix hawnhekk.", "Il-pjanti li jg\u0127ixu hawnhekk iridu jkunu kapa\u010bi jkampaw ma\u010b-\u010baqliq tar-ramel, u kapa\u010bi jsibu l-ilma \u0127elu, u g\u0127alhekk ikollhom g\u0127eruq li jin\u017clu fil-fond.", "I\u017c-\u017cerrieg\u0127a tkun kapa\u010bi tinfirex malajr, biex pjanti \u0121odda jaqbdu f'qasir \u017cmien.", "G\u0127alhekk il-pjanti tal-g\u0127aram tar-ramel huma tassew spe\u010bjalizzati.", "tag\u0127hom", "Ir-Ramla nsibu wkoll fawna", "ta' ramel, per e\u017cempju, xejn mhu komuni fil-G\u017cejjer Maltin, u jinstab biss f'xi ambjenti tar-ramel max- xatt.", "Insibu wkoll spe\u010bi endemika ta' \u0127anfusa li ma tinstab imkien iktar fil-G\u017cejjer Maltin.", "U hemm diversi insetti o\u0127rajn.", "Ir-Ramla l-\u0126amra mhux biss hija Sit Natura 2000, imma hija protetta b'li\u0121i ta' skedar, li t\u0127ares postijiet ta' valur naturali jew storiku.", "Ix-xewk ir-ramel (sea holly) jag\u0127mel fjuri lel\u00e0 u anke l-weraq jag\u0127ti ftit fil-blu.", "importanti l-\u0126amra hija Ir-Ramla wkoll g\u0127all-istorja.", "Fost affarijiet o\u0127ra, hemm villa Rumana midfuna fir-ramel, u minn \u017cmien il-Kavallieri hemm \u010bint mibni f'qieg\u0127 il-ba\u0127ar u anke fugass.", "Fugass huwa spe\u010bi ta' kanun im\u0127affer fil-blat.", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 26,000 sit Natura 2000, u bejniethom jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "U f'Malta kemm g\u0127andna, Profs?", "Il-grillu tar-ramel (burrowing sand cricket) tant hu rari li huwa protett b'li\u0121i tal-Unjoni Ewropea.", "B\u0127al grilli o\u0127rajn, i\u0127obb i\u017car\u017car bil-lejl.", "Il-grillu tar-ramel i\u0127obb i\u017car\u017car fid- da\u0127la tal-\u0127ofra tieg\u0127u biex i\u017c-\u017car\u017cir jirbombja u jwassal iktar.", "F'pajji\u017cna jinsab f'xi tliet postijiet biss.", "40pa\u0121na", "\u0120edded sena o\u0127ra fi Klabb \u0126uttaf u jkun tieg\u0127ek!", "Aktar tag\u0127rif f'pa\u0121na 6"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-117-Aug-2013.pdf"}
{"text": ["\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Jien naraha ta\u010b-\u010bajt li nkunu g\u0127adna f'Lulju u di\u0121\u00e0 nibdew naraw ir- riklami Back to School.", "X'affarijiet dawn!", "Imma insomma issa vera Back to School g\u0127ax da\u0127let il-\u0127arifa u l-iskola re\u0121g\u0127et bdiet.", "Kieku l-g\u0127asafar jitkellmu b\u0127alna, \u0127afna minnhom fil-\u0127arifa mhux Back to School jg\u0127idu imma Back to Africa.", "Miljuni ta' g\u0127asafar li jkunu g\u0127addew is-sajf fl-Ewropa jibdew jitilqu minn hemm, g\u0127ax ix-xitwa fl-Ewropa qalila u jekk jibqg\u0127u hemm jispi\u010b\u010baw imutu bil-kes\u0127a u bil-\u0121u\u0127.", "G\u0127alhekk imorru l-Afrika, fejn it-temp fix-xitwa jkun a\u0127jar.", "Fa\u010bli tg\u0127id \"imorru l-Afrika\", imma dan jaf ifisser vja\u0121\u0121 ta' 1000km, 2000km jew anke 3000km u iktar.", "U l-g\u0127asafar ma jmorrux bl-ajruplan jew b'xi kru\u017c tafux.", "Iridu jtiruha kollha.", "Il-passa mhix \u010bajta.", "Dan il-vja\u0121\u0121 l-g\u0127asafar ma jag\u0127mluhx f'titjira wa\u0127da g\u0127ax ikollhom jieqfu biex jistrie\u0127u u forsi jieklu xi \u0127a\u0121a.", "G\u0127al \u0127afna g\u0127asafar tal-passa l-ikbar problema hi meta ji\u0121u biex jaqsmu l-ba\u0127ar.", "G\u0127all-g\u0127asafar li jafu jg\u0127umu, b\u0127all-borok (papri), gawwi u blon\u0121uni, il-ba\u0127ar mhux problema g\u0127ax jistrie\u0127u f'wi\u010b\u010b l-ilma.", "Imma l-g\u0127asafar tal-art bilfors iridu l-art biex jieqfu, g\u0127ax jekk jin\u017clu fil-ba\u0127ar jeg\u0127rqu.", "Wara titjira ta' 100km jew iktar, g\u017cira b\u0127al Malta jarawha \u0121enna.", "G\u0127alhekk f'da\u017c-\u017cmien naraw iktar g\u0127asafar mis-soltu.", "Ir-rundun huwa l-uniku g\u0127asfur li kapa\u010bi jpassi bla ma jieqaf itir, g\u0127ax kapa\u010bi anke jorqod fl-ajru!", "L-g\u0127asafar tal-passa huma fost l-aqwa atleti fid-dinja tal-annimali.", "\u0126asra li ma nistg\u0127ux nag\u0127tuhom medalji b\u0127alma jie\u0127du l-atleti fil- Log\u0127ob Olimpiku.", "Imma g\u0127all- inqas nistg\u0127u no\u0127or\u0121u narawhom u nifir\u0127u bihom.", "U g\u0127alhekk fil-5 ta' Ottubru l-BirdLife \u0127a tag\u0127mel attivit\u00e0 g\u0127all-publiku fil-Buskett biex turi lin-nies il-\u0121miel tal-g\u0127asafar u l-passa.", "Ippruvaw morru (ara p. 6).", "U issa back to school l-a\u0127wa.", "Awguri g\u0127al sena skolastika \u0121dida.", "mal-fa\u010b\u010bata", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax qisha nsiet tkabbar zokk, u qabdet u fet\u0127et il-fjura mal-art!", "Hija wkoll wa\u0127da mill-ewwel pjanti li jift\u0127u l-fjuri fil-\u0127arifa, imma l-weraq tag\u0127ha jkun kollu gri\u017c u niexef.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "Tajra tal-pri\u017ca sabi\u0127a u mhux tant komuni, g\u0127alkemm tidher kull sena, kultant fi qtajjiet \u017cg\u0127ar.", "Ting\u0127araf l-iktar minn denbha.", "Dar-ritratt ittie\u0127ed ftit \u0121ranet ilu fil-Buskett.", "il-Kontenut", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-Dinja Il-Qerd in-Na\u0127al Ir-Raba' Attivit\u00e0 Avvi\u017ci Intervista max-Xorbett Prinjolata!", "Arti Pa\u0121na Falko Is-Simar u l-madwar", "il-Kumitati \u010aentrali", "il-Klabb", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull Il- xahrejn no\u0127or\u0121u wkoll \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "il-maga\u017cin", "il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, Ottubru 2013 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Festa Fjamingi Das-sajf dehru Malta ko\u010b\u010b fjamingi mhux \u0127a\u017cin.", "Sa 20 sena ilu dawn l-g\u0127asafar ftit konna narawhom.", "X'\u0121ara?", "Li \u0121ara probabbli hu li f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin il-fjamingi bdew ibejtu f'xi riservi naturali fi Sqallija.", "U peress li fix-xitwa \u0127afna fjamingi jpassu g\u0127all-Afrika ta' Fuq, Malta spi\u010b\u010bat f'nofs iktar \"traffiku\" ta' fjamingi!", "X'\u0127asra li g\u0127ad hawn ka\u010b\u010baturi li kif jaraw g\u0127asfur b\u0127al dan jag\u0127mlu minn kollox biex joqtluh.", "Hekk \u0121ara f'\u0120unju u f'Awwissu li g\u0127adda.", "Dan \u017cgur traffiku li ma jdejjaq lil \u0127add!", "F'Malta m'g\u0127andniex postijiet kbar bi\u017c\u017cejjed fejn jistg\u0127u jbejtu l-fjamingi, imma kultant jin\u017cel xi wie\u0127ed fis-Salina jew l-G\u0127adira.", "\u0127", "iji", "Parti minn qatg\u0127a ta' 52 fjamingu li l-berdwo\u010bers raw g\u0127addejin minn fuq il-Qawra fis-7 Settembru 2013.", "L-g\u0127asafar f'dil- qatg\u0127a kienu kwa\u017ci kollha adulti.", "I\u017c-\u017cg\u0127ar tag\u0127rafhom g\u0127ax ikunu ftit gri\u017ci u l-a\u0127mar fil-\u0121wiena\u0127 ikun inqas karg.", "Kemm taraw fjamingi frie\u0127 f'dar-ritratt?", "Dehra ftit eqreb ta' parti mill-istess qatg\u0127a.", "B\u0127as-soltu, dil-\u0127arifa l-ka\u010b\u010baturi g\u0127andhom sta\u0121un ta' \u0127ames xhur (1 Settembru sa 31 Jannar) biex fih jie\u0127du gost joqtlu l-g\u0127asafar.", "In-nassaba wkoll g\u0127andhom sta\u0121un ta' kwa\u017ci xahrejn u nofs (20 Ottubru sa 31 Di\u010bembru) biex fih joqog\u0127du jog\u0127xew jaqbdu l-imlievez u l-pluvieri fix-xbiek.", "Min i\u0127obb in- natura ma jaqbadx dawn il-passatempi!", "\u0126uta \u0121dida daqs nitfa", "Id-daqs veru tag\u0127ha!", "Fil-ba\u0127ar madwar Malta s'issa nstabu jg\u0127ixu iktar minn 300 spe\u010bi ta' \u0127uta.", "Issa nistg\u0127u n\u017cidu o\u0127ra!", "Ftit \u0121img\u0127at ilu Victor Falzon (l-Editur :-) u Desir\u00e9e Falzon kienu qed jg\u0127umu fl-in\u0127awi ta' G\u0127ajn Tuffie\u0127a u waqt li kienu qed jittawlu ta\u0127t l-ilma qalb xi blat fil-baxx raw \u0127uta \u017cg\u0127ira \u0127amra b'marki vjola madwar rasha.", "\u0126adulha xi ritratti u meta wara \u010b\u010bekkjaw fil-kotba sabu li kienet Black-headed Blenny Microlipophrys nigriceps, li skont l-esperti hija \u0127uta \u0121dida g\u0127al Malta.", "Min\u0127abba li ma t\u0127obbx id-dawl tax- xemx, dil-\u0127uta ng\u0127atat l-isem Budakkra tad- Dell.", "Grazzi lil se\u0127ibna Mark Anthony Falzon tal-g\u0127ajnuna tieg\u0127u.", "Ming\u0127alija din mhix l-ewwel darba li \u0127abbarna \u0127ut \u0121did f'Il-\u0126uttafa.", "Il-Budakkra tad- Dell tikber biss sa xi 3.5\u010bm u tg\u0127ix fi xquq qalb il-blat.", "Ti\u010b\u010bajta!", "Din hi s-seba' wa\u0127da!", "L-ewwel wa\u0127da dehret f'Il-\u0126uttafa 27 fis-sena 1998.", "U aqtg\u0127u xhiex!", "Is-sebg\u0127a li huma spe\u010bi ta' budakkri!", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Fl-Ingliterra b\u0127alissa g\u0127addejin bi pro\u0121ett: il-qtil tal-be\u0121ers!", "Peress li l-be\u0121er jista' j\u0121orr il- marda tat-tuberkulo\u017ci tal-baqar, il-gvern Ingli\u017c \u0127ass li l-a\u0127jar soluzzjoni hi li joqtol partita be\u0121ers.", "Mhemmx provi li din se ssolvi xi \u0127a\u0121a, imma l-gvern basta jing\u0127o\u0121ob mal-bdiewa.", "Mela spara u oqtol \u0120u\u017c!", "Fis-snin sebg\u0127in l-Istati Uniti bdew jipprote\u0121u l-fkieren tal- ba\u0127ar frie\u0127 li jfaqqsu.", "Dis-sena max-xtut tan-nofsinhar tal- pajji\u017c kien hemm numru rekord ta' bejtiet tal-fkieren li faqqsu b'su\u010b\u010bess, spe\u010bjalment Karetti u Fkieren \u0126odor.", "Jidher li dawk il-fkieren frie\u0127 tas-Sebg\u0127inijiet issa kibru u \u0121ew lura jbidu!", "Abu Dhabi u l-Mongolja g\u0127andhom pro\u0121ett biex i\u017cidu n-numru ta' Bies tal-Lvant (Saker), seqer rari.", "Tpo\u0121\u0121ew 5000 bejta artifi\u010bjali mifruxin fil- bera\u0127 tal-Mongolja.", "Dawn il-bejtiet qed jintu\u017caw b'su\u010b\u010bess g\u0127ax dis-sena faqqsu fihom 2000 fellus!", "Dan l-g\u0127asfur kultant narawh f'Malta wkoll, e\u017c. dak tar-ritratt.", "Anzjani!", "Il-foresti tal-Ewropa jixkumaw 10% tal-karbonju li jipprodu\u010bu \u010b-\u010bmienen tal-fabriki u l-magni tal-karozzi fl-Ewropa.", "Il- problema hi li \u0127afna minn dawn l-imsa\u0121ar qed jibdew jixjie\u0127u, u si\u0121ar xju\u0127 jassorbu inqas karbonju minn si\u0121ar \u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Jidher \u010bar li hemm b\u017conn jit\u0127awlu iktar foresti \u0121odda.", "Re\u0121g\u0127u!", "Sas-sena l-o\u0127ra, il-qerda tal- foresta Ama\u017con fil-Bra\u017cil kienet naqset sew, bis-sa\u0127\u0127a ta' li\u0121ijiet tajbin u nfurzar a\u0127jar.", "Imma jidher li qed tonqos ir-rieda tajba, g\u0127ax dis-sena l-qtug\u0127 illegali re\u0121a' \u017cdied b'terz.", "Dan qed ji\u0121ri g\u0127ax il-gvern qed jer\u0121a' jillaxka l-li\u0121ijiet li j\u0127arsu din il- foresta enormi.", "Il-Mali u l-Mawritanja ng\u0127aqdu fi gwerra li qed tinfirex mal- Afrika kollha.", "Xejn minn dan!", "Il-gwerra hija kontra l-basktijiet tal-plastik, li l-iskart tag\u0127hom qed jo\u0127noq l-ambjent.", "S'issa hemm ukoll il-Kenja, it-Tan\u017canija, l-Uganda u l-Afrika t'isfel li qatg\u0127u l-u\u017cu tal-basktijiet.", "\u0120did!", "Xjenzat \u017cag\u0127\u017cug\u0127 g\u0127adu kemm skopra g\u0127asfur \u0121did fil-muntanji tal-Peru: il-Jun\u00edn Tapaculo, g\u0127asfur \u017cg\u0127ir, iswed, imgerrex u jg\u0127ix f'partijiet folti tal-foresta tropikali.", "Fil-fatt ix-xjenzat beda jissuspetta li g\u0127asfur \u0121did mhux mid-dehra imma mill-g\u0127ajta tal-g\u0127asfur, li hija differenti sew minn ta' spe\u010bi o\u0127rajn.", "Tal-mist\u0127ija!", "Il-gvern il-\u0121did Awstraljan ma tantx jidher li jimpurtah mill- ambjent.", "Milli smajna, se jne\u0127\u0127i li\u0121i li min i\u0127amme\u0121 l-arja jrid i\u0127allas, se jne\u0127\u0127i l-ministeru tax-xjenza, se jne\u0127\u0127i l-fondi g\u0127al teknolo\u0121iji ndaf u se jwaqqaf l-istudju dwar il-bidla fil-klima.", "Prosit eh, bdejna bit-tajjeb!", "F'Il-\u0126uttafa Numru 7, fl-1995, kienu \u0127abbru s-sejba tad-Diademed Tapaculo.", "X'int tg\u0127id!", "Dik mhux Il- \u0126uttafa g\u0127ax bla kulur.", "Il-\u0126uttafa fil-bidu ma kinitx bil-kulur, gamblu.", "Fik il-\u0127ob\u017c sur Tony Abbott.", "Mu\u017cew fit-Taiwan li kellhom whale shark li kien kiber wisq qabdu u telquh fil-ba\u0127ar bla ma ppreparawh.", "Naturalment dan miskin wara tmien snin \u0121o tank kien nesa kif jg\u0127um fil-ba\u0127ar, u spi\u010b\u010ba nkalja darbtejn fuq il-blat (u wara probabbli miet).", "Imma l-aqwa li \u0127elsu minnu hux!", "U issa jridu jda\u0127\u0127lu ie\u0127or \u017cg\u0127ir\u2026", "Jg\u0127idu j\u0127obbu l-annimali dawn, tarax!", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Qerd in-Na\u0127al European Bee-eater", "g\u0127ax", "huwa wie\u0127ed mill-aktar g\u0127asafar ikkuluriti f'Malta. li jidhru hekk Jissejja\u0127 jiekol \u0127afna na\u0127al u \u017cna\u017can.", "Qabel ma jikolhom jag\u0127fashom ma' xi \u0127a\u0121a iebsa biex ine\u0127\u0127ilhom ix-xewka.", "Jiekol ukoll insetti o\u0127ra li jaqbad huwa u jtir.", "Huwa g\u0127asfur li jfittex il-kumpanija ta' g\u0127asafar b\u0127alu, u g\u0127alhekk waqt il-passa jidher dejjem fi qtajjiet.", "l-a\u0127\u0127ar snin sar iktar komuni waqt il- passa, spe\u010bjalment fil-\u0127arifa.", "\u0126afna drabi jtir fil-g\u0127oli, u tinduna li fil-qrib g\u0127addejja xi qatg\u0127a mit-tisfir sempli\u010bi imma ferrie\u0127i li dawn l-g\u0127asafar isemmg\u0127u kontinwament, qisu tisfir ta' sfafar.", "Ibejjet f'toqob li j\u0127affer fil- \u0121nub ramlin tax-xmajjar.", "\u0120ieli bejjet f'pajji\u017cna f'munzelli tar- ramel f'barriera mitluqa.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "\u0126afna nies ja\u0127sbu li l-iktar \u0127a\u0121a li biddlet l-ambjent naturali f'pajji\u017cna hija l-bini.", "Veru li f'postijiet fejn isir il-bini, l-art tintradam ta\u0127t \u0121ebel u \u017crar u konkos u tarmak.", "Imma fil-fatt l-iktar attivit\u00e0 tal-bniedem li biddlet mill-ambjent naturali ta' Malta hija l-biedja.", "L-area kannella fil-mappa turi l-partijiet ta' Malta fejn hemm l-g\u0127elieqi.", "Malajr tindunaw li r-raba' jiksi iktar minn nofs pajji\u017cna u jie\u0127u art iktar mill-ambjenti l-o\u0127rajn kollha (inklu\u017c il-bini) flimkien.", "Naturalment l-agrikoltura g\u0127andna b\u017connha inkella ma jkollniex x'nieklu.", "Imma min\u0127abba li tie\u0127u daqshekk art, tajjeb li noqog\u0127du attenti biex ma ssirx \u0127sara lin-natura iktar milli hemm b\u017conn, u li l-biedja ssir b'mod li ma tfixkilx xi annimali u pjanti naturali milli jg\u0127ixu qalb jew jistg\u0127u l-g\u0127elieqi.", "Anzi jsiru \u0127afna affarijiet biex i\u0127ajru lin-natura ssir iktar sinjura fil-kampanja.", "Meta tqis kemm sraqna art min- natura, mhemm xejn \u0127a\u017cin li nag\u0127tu xi ftit lura.", "madwar", "Tajjeb, mela nsib fejn in\u0127awwel \u0127assa.", "\u0126afna kampanja Maltija hija mu\u017cajk ta' g\u0127elieqi, b\u0127al hawnhekk fl-in\u0127awi tas-Si\u0121\u0121iewi.", "G\u0127all-Buskett\u2026", "\u0126afna berdwo\u010bers tal-BirdLife kull \u0127arifa jmorru l-Buskett biex igawdu t-tajr tal-pri\u017ca jpassi minn fuq dal-mas\u0121ar ma\u0127bub.", "Dis-sena l-BirdLife \u0127a jkollha hemmhekk xi attivitajiet g\u0127all- familja.", "Din se tkun parti mill-EuroBirdwatch, \u0127a\u0121a li ssir mal-Ewropa kollha biex in-nies jitg\u0127allmu u jgawdu iktar l-g\u0127asafar, li huma ta' kul\u0127add.", "G\u0127alhekk l-attivitajiet kollha \u0127a jkollhom x'jaqsmu mal-g\u0127asafar u n-natura, fosthom log\u0127ob ambjentali, bird ringing, treasure hunt, berdwo\u010bing bit-trombi u t-teleskopji, stalls, e\u010b\u010b. B\u0127ala membri fi Klabb \u0126uttaf, nistidnukom b'mod spe\u010bjali biex tmorru s'hemm mal- familja tag\u0127kom \u0127alli tgawdu n-natura, issibu min jispjegalkom u jurikom, u tiltaqg\u0127u ma' nies tal-BirdLife.", "Jekk tmorru fil-parking ta\u0127t it-Tinda u timxu tikka 'l \u0121ewwa malajr issibu lil xi \u0127add jurikom fejn.", "Data Is-Sibt 5 Ottubru 2013 Post Il-Buskett \u0126in Mit-3pm sas-6.30pm", "M. Nib\u017ca' li sa ma nasal biex in\u0121edded, il-kotba jil\u0127qu jispi\u010b\u010bawlkom.", "X'\u0127a nag\u0127mel?", "T. \u0120edded bil-lest minn issa g\u0127as-sena ta' wara.", "M. Jekk in\u0121edded bil-posta jew onlajn xorta nie\u0127du l-ktieb?", "Nibag\u0127tulek vaw\u010ber li tkun tista' ssarrfu fil-ktieb mir- riservi, mill-iskola (primarja), minn attivit\u00e0 tal-BirdLife jew mill-uffi\u010b\u010bju tag\u0127na.", "Il-colouring book li \u0127abbarnielkom ftit ilu qajjem \u0127afna interess!", "Dawn xi mistoqsijiet li spiss staqsewna\u2026", "M. Nista' nixtrih?", "T. Le, il-ktieb jing\u0127ata b'xejn lil min jid\u0127ol (jew i\u0121edded) membru fi Klabb \u0126uttaf jew Family Member.", "\u017buru dawn il-kmamar fuq", "Niskopru n-Natura ma' Klabb \u0126uttaf", "Dinja Wa\u0127da", "Ir-Riserva Naturali tas-Simar", "Intervista ma' Fjura", "Mhux \u0127a\u017cin grazzi.", "Kif tara ninsab kollni fjuri b\u0127alissa.", "X'kien tifta\u0127 il-fjuri fil-\u0127arifa?", "\u0126e\u0127e, apposta nwarrad issa, \u0127alli l-insetti ji\u0121u kollha g\u0127andi!", "Allura inti la tikber issir si\u0121ra?", "Jien di\u0121\u00e0 kbira ru\u0127i.", "Ma nsirx si\u0121ra g\u0127ax jien arbuxxell.", "Niffolta \u0127afna imma nibqa' baxxa.", "G\u0127andek il-weraq qishom swaba'.", "Dawk g\u0127aliex?", "Veru l-weraq tieg\u0127i mhumiex normali.", "Dawk g\u0127ax fihom na\u0127\u017cen l-ilma meta tag\u0127mel ix-xita, \u0127alli fis-sajf ikolli x'nixrob.", "Imma dak mhux xog\u0127ol l-g\u0127eruq?", "Iva imma fl-ambjent fejn ng\u0127ix jien l-ilma tal-art spiss ikun miela\u0127 u mhux tajjeb g\u0127all-pjanti.", "Mela x'inhu l-ambjent tieg\u0127ek?", "L-ambjent naturali tieg\u0127i huwa xatt il-ba\u0127ar.", "Imma hawnhekk \u0121nien!", "Eh ru\u0127i dak g\u0127ax xi \u0127add bil- g\u0127aqal \u0127awwilni hawnhekk g\u0127ax g\u0127o\u0121bitu d-dehra tieg\u0127i.", "G\u0127andu ra\u0121un g\u0127ax veru pjanta sabi\u0127a!", "\u0126a jkolli n\u0127allik.", "\u010aaw!", "Sa\u0127\u0127a u grazzi tal-kumpliment.", "Ix-xorbett fa\u010bli tqabbduh bil-bi\u010b\u010ba, fil-\u0121nien jew f'qasrija.", "L-a\u0127jar \u017cmien fix-xitwa.", "Meta tie\u0127du bi\u010b\u010ba ib\u017cg\u0127u g\u0127all-pjanta.", "Aqtg\u0127u, mhux i\u0121bdu!", "I\u017c-\u017bnuber hija l-iktar konifera komuni f'Malta.", "F'pajji\u017cna hija indi\u0121ena imma s-si\u0121ar ori\u0121inali kollha nqatg\u0127u, u \u017c-\u017cnuber li g\u0127andna jikber illum kollu t\u0127awwel mill- bniedem, anke \u017c-\u017cnuber xi\u0127 li hemm f'in\u0127awi b\u0127all-Buskett.", "Sa ftit snin ilu L-Im\u0121ieba\u0127 kien hemm \u017cnubra enormi u xi\u0127a sew, imma fl-2009 xi kriminal \u0127araqha.", "Iva, kienet f' Il-\u0126uttafa 95", "Malta nieqsa mis-si\u0121ar.", "M'g\u0127andniex foresti kbar b\u0127al pajji\u017ci o\u0127ra, fejn tmur timxi u tintilef fihom daqs kemm huma kbar!", "Imma madankollu xorta nsibu diversi spe\u010bi ta' si\u0121ar jikbru f'Malta, u\u0127ud komuni, o\u0127rajn rari.", "Is-si\u0121ar nistg\u0127u naqsmuhom f'\u017cew\u0121 familji: si\u0121ar li jag\u0127mlu l-fjuri u si\u0121ar li jag\u0127mlu l-prinjoli (ng\u0127idulhom koniferi).", "Il-familja tal-koniferi fiha \u0127afna inqas membri mill- familja l-o\u0127ra.", "F'Malta g\u0127andna biss tliet spe\u010bi ta' koniferi 1indi\u0121eni, jew li ilhom \u0127afna jikbru f'pajji\u017cna.", "Hemm ukoll o\u0127ra li probabbli kienet indi\u0121ena imma nqerdet mis- selva\u0121\u0121 u llum hija rari.", "L-G\u0127arg\u0127ar kul\u0127add jaf bih g\u0127ax is-si\u0121ra nazzjonali ta' Malta.", "F'Malta l-g\u0127arg\u0127ar huwa indi\u0121enu imma jikber ukoll fil-Marokk, fl-Al\u0121erija u fi Spanja.", "Sar is-si\u0121ra nazzjonali g\u0127ax f'pajji\u017cna kien rari u kellu b\u017conn isir popolari mal-Maltin.", "U hekk \u0121ara!", "Sa 20 sena ilu l-g\u0127arg\u0127ar kien jikber f'xi \u017cew\u0121 in\u0127awi biss imma n-nies tant \u0127adu grazzja mas-si\u0121ra li kul\u0127add ried i\u0127awwilha.", "Illum tikber f'\u0127afna \u0121onna, pro\u0121etti ta' ta\u0127wil u anke skejjel.", "Tag\u0127mel prinjoli \u017cg\u0127ar maqsumin f'erba flieli.", "Il-\u0120niepru hija konifera daqsxejn stramba, g\u0127ax il- prinjoli tag\u0127ha mhumiex ibsin u tal-injam b\u0127al tal- koniferi l-o\u0127rajn imma rotob u mla\u0127\u0127min qishom berries.", "Il-\u0121niepru hija rari f'Malta.", "Hija si\u0121ra mifruxa mal- Mediterran kollu, anke fi g\u017cejjer \u0121irien tag\u0127na b\u0127al Sqallija u Lampedusa.", "G\u0127alhekk l-esperti ja\u0127sbu li fl- antik kienet tikber selva\u0121\u0121a f'Malta wkoll imma nqerdet wara l-wasla tal-bniedem.", "Per\u00f2 re\u0121g\u0127et t\u0127awlet f'xi postijiet u hemm in\u0127awi fejn qed ter\u0121a' 2tinnaturalizza.", "1Indi\u0121ena.", "Minn dejjem kienet tikber f'dak il-post.", "2Tinnaturalizza.", "Pjanta li l-ewwel tkun ikkultivata mill-bniedem imma li \u017c-\u017cerrieg\u0127a tag\u0127ha jinxterdu u jibdew jikbru pjanti we\u0127idhom fis-selva\u0121\u0121.", "G\u0127arg\u0127ar Arar Tetraclinis articulata", "I\u010b-\u010aipress nag\u0127rfuh g\u0127ax twil u bil-ponta qisu pinzell tal-akwarell.", "G\u0127andu weraq skur u jag\u0127mel prinjoli qishom blalen \u017cg\u0127ar tal-futbol.", "I\u010b-\u010bipress huwa si\u0121ra Mediterranja, spe\u010bjalment fil-Lvant, imma probabbli mhux indi\u0121enu g\u0127al Malta.", "L-esperti ja\u0127sbu li da\u0127\u0127luh Malta r-Rumani, li kienu j\u0127obbu j\u017cejnu l-\u0121onna tal-vilel tag\u0127hom b'dis-si\u0121ra majestu\u017ca.", "I\u010b-\u010bipress narawh l-iktar fi\u010b-\u010bimiterji.", "Fil-Buskett u fil-\u0121onna ta' San Anton hemm xi \u010bipressiet li g\u0127andhom mijiet tas-snin.", "Ag\u0127ti kulur", "t-tpin\u0121ijiet tie\u0127du", "u Ibag\u0127tulna r-ritratti tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127alli n\u0121ibuhomlkom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom!", "Tistg\u0127u tibag\u0127tuhom bil-posta jew imejl. indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl il-huttafa@birdlifemalta.org", "*Materjal li tibag\u0127tulna bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuh lura.", "\u0126ames \u010airlewwiet Suwed (Black Terns) jg\u0127idu kelma waqt li jistrie\u0127u fuq baga tal-\u0121ablow.", "\u010aiefa", "Kartun ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (17)", "\u010aiefa (u fer\u0127a!)", "Karetta (Loggerhead Turtle) qed tistrie\u0127 f'wi\u010b\u010b ta' ba\u0127ar kalm.", "Jien \u0127sibtha blata!", "U jien \u0127sibtha baga!", "\u0126bieb Falkuni!", "Nixtieq naqsam mag\u0127kom xi esperjenzi li kelli fis-sajf tal-2012 u ta' dis-sena.", "Dawk minnkom li \u0121ieli \u0121ew mag\u0127na l-\u0127ar\u0121a bil-lan\u010ba sa Ta' \u010aen\u010b jafu li \u0127afna mill- irdumijiet madwar xtutna g\u0127andhom importanza kbira g\u0127al \u010berti g\u0127asafar li jbejtu fihom.", "Dawn il-postijiet", "huma protetti, imma l-g\u0127asafar ma jg\u0127ixux \u0127ajjithom kollha fil-kolonja, anzi huma tajr tal-ba\u0127ar.", "S'issa l-parti kbira tal-ib\u0127ra tag\u0127na mhumiex protetti.", "B\u0127alissa BirdLife Malta qed tie\u0127u \u0127sieb l-EU LIFE+ Malta Seabird Project, pro\u0121ett li jinvolvi \u0127afna ri\u010berka fuq i\u010b-\u010aiefa, il-Garnija u l-Kan\u0121u ta' Filfla.", "Qed isiru osservazzjonijiet fuq il-ba\u0127ar, minn Marzu sa Ottubru, biex nitg\u0127allmu liema huma l-in\u0127awi tal-ba\u0127ar fejn dawn it-tliet spe\u010bi l-iktar li ju\u017caw biex ifittxu l-ikel u jistrie\u0127u.", "Minn \u0121img\u0127a g\u0127al o\u0127ra jien ivvolontarjajt xi jiem mat-tim fuq id-dg\u0127ajsa.", "Il-bijodiversit\u00e0 kollha li rajna, spe\u010bjalment it-tliet spe\u010bi li semmejt, inkitbet skont metodolo\u0121ija apposta sabiex l-informazzjoni tin\u0121abar b'mod xjentifiku.", "Ovvjament matul il-vja\u0121\u0121i qatt ma konna nafu x'ser nosservaw, imma spiss kellna \u0121ranet tajbin.", "Minbarra t-tliet seabirds tal-pro\u0121ett rajna \u0127afna spe\u010bi t'g\u0127asafar o\u0127rajn, fosthom tajr tal-pri\u017ca, \u010birlew u rsieset.", "Naraw ukoll fkieren tal-ba\u0127ar u diversi spe\u010bi tad-dniefel li xi kultant ji\u0121u vi\u010bin id-dg\u0127ajsa.", "Das-sajf issalvaw numru ta' fkieren li sibniehom f'diffikult\u00e0 g\u0127ax kienu belg\u0127u skart fil-ba\u0127ar.", "Illum qeg\u0127din jirkupraw bil-mod, u b'xorti tajba ftit minnhom di\u0121\u00e0 re\u0121g\u0127u n\u0127elsu.", "Dan il-pro\u0121ett g\u0127andu jwassal g\u0127al i\u017cjed protezzjoni", "tal-g\u0127asafar tal-ba\u0127ar u \u017c-\u017coni l-i\u017cjed importanti g\u0127alihom.", "Personalment \u0127adt gost li kont qed na\u0127dem ma' tim responsabbli u ta' esperjenza.", "Verament huma jiem li ma ninsa qatt, u n\u0127ajjar lilkom ukoll biex tg\u0127inu f'dan il-pro\u0121ett.", "Dan tistg\u0127u tag\u0127mluh billi tikkuntattjaw l-uffi\u010b\u010bju tal-BirdLife.", "U milli qed nara mir- ritratti li \u0127a Timothy, huwa \u010bans tajjeb ukoll g\u0127al min minnkom dilettant tal-fotografija tan-natura.", "\u010aiefa (Scopoli's Shear water) \u010b\u010baf\u010baf saqajha fl-ilma!", "Fit-28 ta' Awwissu ltqajna grupp sabi\u0127 u \u017corna r-riserva naturali tal-G\u0127adira.", "Kienet opportunit\u00e0 biex diversi membri jaraw g\u0127asafar li qatt ma kienu raw qabel b\u0127al Gamiema tal-Kullar, Monakella Prima u Tertuxa.", "Il-Monakella, li tbejjet fir-riserva, kellha wkoll il-frie\u0127 li \u0121ew vi\u010bin.", "Wara morna nie\u0127du gost flimkien fil-bajja tal-G\u0127adira fejn g\u0127omna, g\u0127amilna barbikju u sirna nafu i\u017cjed lil xulxin.", "Nisperaw li nibqg\u0127u narawkom u u\u010buh \u0121odda \u0127alli l-Falko tibqa' tikber!", "Eurobirdwatch Fil-bidu ta' Ottubru jsiru attivitjiet fl-Ewropa u fl-Asja biex ji\u010b\u010belebraw il-passa tal-g\u0127asafar u j\u0127ajru l-berdwo\u010bing.", "A\u0127na tal-Falko \u0127a nissie\u0127bu mag\u0127hom!", "Fil-\u0127arifa mkien m'hawn tajjeb daqs il-Buskett.", "Did-darba mhux il-Falko biss \u0127a nkunu imma \u0127a tkun attivit\u00e0 tal-BirdLife kollha.", "\u0126a jkun hemm log\u0127ob, berdwo\u010bing u anke treasure hunt.", "Jekk inkunu bi\u017c\u017cejjed Falkuni forsi nag\u0127mlu kompetizzjoni tag\u0127na wkoll billi nduru l-Buskett f'timijiet u naraw min jara l-i\u017cjed spe\u010bi f'sieg\u0127a.", "\u0126ajru lil s\u0127abkom ji\u0121u, i\u017cjed ma nkunu a\u0127jar!", "Data is-Sibt 5 Ottubru 2013 Niltaqg\u0127u 3pm fil-parking tat-Tinda Nispi\u010b\u010baw xi 6.30pm \u0120ibu ikel u xorb \u2022 tromba \u2022 \u017carbun tajjeb \u2022 kamera \u2022 nowtbuk Et\u00e0 Falko 13+", "Kemmuna fil-\u0127arifa Wara s-su\u010b\u010bess tal-attivit\u00e0 li kellna f'April f'Kemmuna, \u0127a ner\u0121g\u0127u mmorru!", "Did-darba sejrin tard f'Ottubru meta \u0127afna g\u0127asafar \u017cg\u0127ar b\u0127all-Pitirross, il-Malvizz u l-Bu\u010baqq tax- Xitwa jkunu qed ipassu mill-g\u017cejjer tag\u0127na.", "Kemmuna tkun ukoll bdiet ti\u0127dar bil-\u0127axix u tkun sabi\u0127a \u0127afna g\u0127al mixja.", "U \u0127a nkunu nistg\u0127u ner\u0121g\u0127u naraw ftit ringing tal-g\u0127asafar.", "Data is-Sibt 26 Ottubru 2013 Niltaqg\u0127u 7.15am fit-terminus ta\u010b-\u010airkewwa Lura \u010b-\u010airkewwa tard wara nofsinhar \u0120ibu ikel u xorb \u2022 \u017carbun tajjeb \u2022 tromba \u2022 kamera \u2022 nowtbuk Et\u00e0 Falko 13+", "Tittardjawx g\u0127ax il-lan\u010ba mhix \u0127a tistenniena.", "Jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko dejjem ibg\u0127at imejl lil falkoblm@gmail.com jew \u010bempel 99214143 / 99809190.", "Postijiet f'Malta protetti g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom.", "Is-Simar u l-madwar", "\u0126afna minnkom tafu bir-riserva naturali tas-Simar peress li mortu hemm ma' tal-iskola.", "Din ir-riserva naturali hija parti minn wie\u0127ed mis-Siti Natura 2000 ta' Malta. riserva naturali", "\u0126afna ja\u0127sbu li l-kelma pwales \u0121ejja minn isem San Pawl g\u0127ax f'dawn l-in\u0127awi jing\u0127ad li kien inkalja San Pawl meta \u0121ie Malta.", "Imma fil-fatt pwales \u0121ejja minn palus, kelma bil-Latin li tfisser art mifqug\u0127a bl-ilma (bl-Ingli\u017c marsh).", "Din hija deskrizzjoni tajba ta' kif kienet l-art f'dawn l-in\u0127awi qabel ma l-bniedem bidilha f'g\u0127elieqi.", "Is-Simar qieg\u0127ed f'tarf il-Wied tal-Pwales, wie\u0127ed mill-iktar widien wesg\u0127in ta' Malta, u jinsab bejn \u017cew\u0121 g\u0127oljiet: Wardija Ridge u Bajda Ridge.", "Dawn huma parti minn sett ta' widien u g\u0127oljiet li fihom hija maqsuma n-na\u0127a ta' fuq ta' Malta.", "\u0126afna mill-Wied tal-Pwales huwa g\u0127elieqi, imma n-na\u0127a tal-lvant hija baxxa \u0127afna, tant li l-ilma ta\u0127t l-art im\u0127allat mal-ba\u0127ar. jikber Fdal-post \u0127afna simar (rushes), li j\u0127obb l-ambjent tax- xtut, u g\u0127alhekk il-post beda jissejja\u0127 Is-Simar.", "Min\u0127abba li s-Simar kien qrib il-ba\u0127ar qatt ma kien tajjeb g\u0127all-biedja, u g\u0127amel \u0127afna \u017cmien mitluq.", "G\u0127oxrin sena ilu l-BirdLife bdiet hemmhekk pro\u0121ett biex l-ambjent naturali jer\u0121a' jie\u0127u l-\u0127ajja.", "Il-pro\u0121ett irnexxa u fis-Simar illum hemm tliet \u0127abitati naturali li huma rari fil-bqija tal-pajji\u017c: g\u0127adajjar, bur salmastru u meded tal-qasab, ilkoll mimlijin bin-natura.", "Fl-ilma tikber ir-ruppja (tasselweed), pjanta rarissma f'Malta, u tg\u0127ix ukoll il-\u0127uta nazzjonali ta' Malta, li hija l-bu\u017caqq (Mediterranean killifish), \u0127uta protetta u rari sew f'pajji\u017cna.", "U jog\u0127dsu jew jistadu g\u0127aliha nsibu g\u0127asafar b\u0127al ta' San Martin (kingfisher), ir- russett a\u0127mar (purple heron) u l-blon\u0121un", "Is-Simar qieg\u0127ed fil-Wied tal-Pwales u jispi\u010b\u010ba fil-bajja tax-Xemxija.", "il-bufula", "(little grebe), \u017cg\u0127ir li jbejjet hemmhekk.", "Fil-qasab tbejjet tal- qasab (reed warbler) u fl-g\u0127adajjar i\u010baf\u010bfu l-glalez suwed (moorhens) u t-ti\u0121ie\u0121 tal-ba\u0127ar (coots).", "U jduru fuq l-ilma tal-g\u0127adajjar ma jonqsux diversi spe\u010bi ta' mazzarelli. biedja u bosk Kif taraw mill-mappa, ir-riserva naturali tifforma biss parti \u017cg\u0127ira mis-Sit Natura 2000 kollu.", "Is-Sit ikompli fuq tliet na\u0127at u jinkludi fih \u0127afna g\u0127elieqi - fil-fatt iktar minn nofs (56%) ta' dan is-Sit huwa art agrikola li tin\u0127adem regolari.", "Is-Simar u l-madwar", "G\u0127elieqi", "Xag\u0127ri u steppa", "Bosk (Il-Mi\u017cieb)", "Fir-riserva naturali tas-Simar hemm g\u0127adajjar ta' ilma salmastru u meded ta' qasab.", "Dawn huma \u0127abitati rari fil-G\u017cejjer Maltin.", "Dehra mill-ajru ta' parti mis-Sit Natura 2000 tas- Simar.", "Is-si\u0121ar li jidhru fuq l-g\u0127olja huma parti mill- mas\u0121ar tal-Mi\u017cieb.", "Natura 2000 hija sensiela ta' 26,000 sit madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Bejniethom dawn jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "U f'Malta kemm g\u0127andna, Profs?", "l-g\u0127elieqi fix-xitwa jin\u017clu jieklu \u0127afna zizka bojod (white wagtail), sturnell (starling) u psiepes (meadow pipit).", "Is-Sit jinkludi wkoll parti mill-wile\u0121 u d-dahar tal-g\u0127olja mag\u0127rufa b\u0127ala Bajda Ridge.", "Bi\u010b\u010ba sew minn din l-g\u0127olja hija miksija b'medda sabi\u0127a ta' si\u0121ar \u2013 l-iktar \u017cnuber (Aleppo pine) u \u017cebbu\u0121 (olive) \u2013 mag\u0127rufa b\u0127ala l-Mi\u017cieb.", "Il-Mi\u017cieb kien t\u0127awwel fis-snin sittin biex i\u0127addar u jsebba\u0127 pajji\u017cna imma b'xorti \u0127a\u017cina llum ji\u0121\u0121errew fih \u0127afna ka\u010b\u010baturi li kull sena joqtlu fih eluf ta' g\u0127asafar, fosthom tajr protett b\u0127al ku\u010b\u010bard (honey-buzzard) u daqquq ik\u0127al (cuckoo).", "F'dan is-Sit hawn xi si\u0121ar tal-\u0127arrub (carob) li g\u0127andhom mijiet tas-snin u li huma fost l-ixje\u0127 \u0127arrub fil-G\u017cejjer Maltin. xag\u0127ri u steppa", "Fuq l-g\u0127olja u mal-\u0121nub tag\u0127ha hemm ukoll meded ta' xag\u0127ri u steppa bil-blat.", "Dawn l-ambjenti forsi ta\u0127sibhom", "Dan is-Sit huwa importanti anke g\u0127all-istorja.", "Per e\u017cempju minnu tg\u0127addi mog\u0127dija ta' \u017cmien ir-Rumani.", "Fl-istess in\u0127awi hemm ukoll qabar Puniku u m\u0121ieba\u0127 antikissmi.", "foqra g\u0127ax fihom ma jikbrux si\u0121ar, imma fil-fatt huma importanti g\u0127ax fihom issib pjanti o\u0127rajn, fosthom arbuxxelli b\u0127al sag\u0127tar (Mediterranean thyme) u \u017cebbu\u0121ija (olive-leaved germander), pjanti xeblieka b\u0127all-paj\u017cana (common smilax) u \u0127axix b\u0127all-barrum tax- xag\u0127ri (hispid beard-grass).", "Tikber ukoll it-tulliera ta' Malta (Maltese fleabane), li tikber Malta biss, l-g\u0127ansar (sea squill) u \u0127afna berwieq (branched asphodel).", "Qalb il-blat, \u0127itan tas-sejjie\u0127 u s-si\u0121ar jg\u0127ixu annimali b\u0127al-lifg\u0127a (leopard snake), il-qanfud (Algerian hedgehog) u l-ballottra (weasel).", "Is-Simar u l-madwar ji\u0121bru fihom varjet\u00e0 sabi\u0127a ta' \u0127abitati, li ji\u0121bdu lejhom diversit\u00e0 ta' natura.", "Mhux g\u0127alxejn dal-post huwa Sit Natura 2000!", "It-tulliera ta' Malta tikber fix-xag\u0127ri, f'xi roqg\u0127a \u0127amrija baxxa qalb il-blat.", "Hija pjanta endemika g\u0127al Malta.", "Il-blon\u0121un \u017cg\u0127ir huwa wie\u0127ed mill- iktar g\u0127asafar ri\u010benti li bdew ibejtu f'Malta, fir-riserva tas-Simar.", "Il-\u0127arruba tista' tg\u0127ix mijiet tas-snin.", "Fir-ritratt jidhru l-fjuri tal-\u0127arruba ra\u0121el, li jift\u0127u f'Ottubru.", "40pa\u0121na", "\u0120edded sena o\u0127ra fi Klabb \u0126uttaf u jkun tieg\u0127ek!"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-118-Oct-2013.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa 119 \u2022 Di\u010bembru 2013 \u2022 p2", "\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Kif \u017cgur tafu jekk sifirtu jew rajtu dokumentajri fuq it-televixin, Malta nieqsa \u0127afna mis-si\u0121ar u mill-\u0127dura.", "Ma niskantax, wara kollox ng\u0127ixu f'pajji\u017c \u017cg\u0127ir \u0127afna, mimli nies, moqli bix-xemx, nieqes mix-xita, u g\u0127andna \u0127amrija baxxa u fqira.", "\u0126a ng\u0127idilkom x'nistenna: nistenna li l-ftit si\u0121ar li g\u0127andna nie\u0127du", "\u0127siebhom daqs il-mimmi t'g\u0127ajnejna.", "Imma t\u0127ares madwarek u x'tara?", "Vjal b'si\u0121ar kbar tal-Fiku fuq kull na\u0127a, tmur \u0121img\u0127a wara u flokhom issib", "\u0120nien publiku mimli si\u0121ar kollha weraq u bl-g\u0127asafar jg\u0127annu, jorqdu u jbejtu fihom, tmur l-g\u0127ada u ssib is-si\u0121ar imqaxxrin qishom skeletri kwa\u017ci bla werqa wa\u0127da.", "Pjazza b'si\u0121ar tal-Ballut m'g\u0127ola \u017cew\u0121 sulari, tmur wara \u0121img\u0127a u ssibhom", "nani forma ta' kaxxa.", "Centre-strip b'ringiela arbuxxelli g\u0127oljin tal-Bruk, tmur wara \u0121img\u0127a u", "ssib li \u0121abuhom forma ta' \u010bint baxx a\u0127dar, bilkemm tinduna li pjanti.", "Jien ma nistax nifhem x'inhi dil-gwerra kontra s-si\u0121ar.", "X'inhu dal-\u0121enn biex inne\u0127\u0127u kull werqa mill-bliet u r\u0127ula tag\u0127na?", "Ara qis li ti\u0121u g\u0127at- ta\u0127wila si\u0121ar li g\u0127andna f'Di\u010bembru, g\u0127all-inqas inpattu ftit g\u0127as-si\u0121ar li qed jinqerdu, hux.", "F'isem il-Klabb nixtieq lilkom u lill-familja l-Milied it-Tajjeb.", "A\u0127na sejrin in\u0127awlu.", "Bi\u010b\u010ba triq \u0121dida li qed tinbena fil-Manikata.", "Tg\u0127id x'\u0127a ji\u0121rilha dik il-\u0127arruba li issa \u0121iet f'nofs it-triq?", "mal-fa\u010b\u010bata", "Il-malvizz (song thrush) huwa g\u0127asfur komuni tal-\u0127arifa.", "Eluf jg\u0127addu minn Malta kull sena imma eluf minnhom imutu kif jaslu.", "Il-malvizz huwa popolari \u0127afna mal- ka\u010b\u010baturi, u b\u0127as-soltu dil-\u0127arifa nqatlu eluf ta' mlievez.", "G\u0127aliex joqtluhom?", "Hekk, g\u0127all-gost.", "Ritratt ta' Aron Tanti", "il-Kontenut", "Editorjal A\u0127barijiet A\u0127barijiet mid-Dinja Il-Venewwa L-Ambjent Urban Attivit\u00e0 Avvi\u017ci Intervista mat-Tulliera Daqs Nitfa Tellieqa Tajr Pa\u0121na Falko Selmunett", "il-Kumitati \u010aentrali", "il-Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il- Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa fil- Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac7 fis-sena. il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, Di\u010bembru 2013 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 119 \u2022 Di\u010bembru 2013 \u2022 p3", "Kif ji\u0121ri kull \u0127arifa\u2026 \u2026ir-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar issa re\u0121g\u0127u miftu\u0127in g\u0127all-publiku.", "Wara sajf ta' nixfa issa re\u0121a' wasal l-ista\u0121un tax-xita, u ftit ftit l-g\u0127adajjar u l-kanali ta\u017c-\u017cew\u0121 riservi jer\u0121g\u0127u jimtlew bl-ilma.", "U bil- \u0127ajja!", "Meta u x'\u0127in?", "Is-Simar Il-\u0126add 10.30am sa 4.30pm L-G\u0127adira Sibt u \u0126add 10.30am sa 4.30pm Kemm t\u0127allas? \u20ac0.00 kull persuna!", "\u0126e\u0127e, g\u0127alja mela!", "Passa ta' Tigri", "Ir-riservi re\u0121g\u0127u fet\u0127u", "ta' spe\u010bi", "It-total ta' g\u0127asafar li dehru Malta issa tela' g\u0127al\u2026", "Waww, kwa\u017ci 400.", "Mur obsor fuq g\u017cira daqs nitfa.", "Kmieni filg\u0127odu l-\u0126add 17 Novembru 2013 tnejn minn s\u0127abna l-bird ringers tal-BirdLife - Joseph Mangion u Caldon Mercieca - kienu qed jirringjaw l-g\u0127asafar fil- Buskett meta fix-xibka da\u0127lilhom g\u0127asfur \u017cg\u0127ir.", "Mad- daqqa t'g\u0127ajn kien qisu spe\u010bi komuni b\u0127al pitirross, imma x'\u0127in \u0127elsuh mix-xibka u rawlu dak id-denb ik\u0127al na\u0127seb qalbhom kwa\u017ci waqfitilhom!", "G\u0127ax dan ma kien pitirross xejn imma Fjamma Ka\u0127la (Red-flanked Bluetail Tarsiger cyanurus).", "Il-Fjamma Ka\u0127la tg\u0127ix in-na\u0127a ta' fuq tar- Russja u rari \u0127afna tersaq lejn l-Ewropa tal-Punent, a\u0127seb u ara lejn il-Mediterran.", "G\u0127al Malta dan kien g\u0127asfur \u0121did g\u0127al kollox.", "Wara li rringjawh u \u0127adulu xi ritratti, ir-ringers", "naturalment re\u0121g\u0127u \u0127elsuh, kif isir dejjem.", "Prosit Joe u Caldon, il-Milied wasal kmieni g\u0127alikom!", "Tard wara nofsinhar tat-23 Ottubru 2013 wasal Malta grupp ta' iktar minn 50 ajkla.", "\u0126afna minnhom kienu Ajkli Bojod (short-toed eagle) u l-bqija kienu Ajkli tal-Kalzetti (booted eagle) u xi Ajkli tat- Tikek (lesser spotted eagle).", "Kif ji\u0121ri kull meta f'pajji\u017cna jitfa\u010b\u010ba tajr kbir jew rari, xi ka\u010b\u010baturi qabadhom fer\u0127 ta' \u0121enn u bdew jisparaw fuq l-ajkli, avolja g\u0127asafar protetti.", "Peress li beda jidlam l-ajkli bdew jin\u017clu fis-si\u0121ar biex jorqdu, u dak il-lejl nies tal- BirdLife g\u0127amlu kemm fel\u0127u g\u0127assa f'dawn il-postijiet, peress li xi ka\u010b\u010baturi anke jisparaw fuq g\u0127asafar reqdin fis-si\u0121ar!", "Sa l-g\u0127ada n-numru ta' ajkli li kompla t-triq jen l-Afrika kien \u0127afna inqas minn 50 :(", "F'Malta d-Danaws (African Monarch jew Plain Tiger Butterfly) huwa rari imma kultant ipassu numru minnhom minn pajji\u017cna.", "Fit-tieni \u0121img\u0127a ta' Novembru g\u0127addew mijiet (jekk mhux eluf) minnhom, u kull min i\u0127obb in- natura g\u0127oxa jarawhom!", "G\u0127alkemm hawnhekk nag\u0127tukom l-a\u0127bar tal-g\u0127asfur il- \u0121did, kull ka\u017c ta' spe\u010bi \u0121dida jkun g\u0127ad iridu jistudjawh grupp ta' esperti tal-BirdLife li jissejja\u0127 Rarities Committee, imbag\u0127ad jidde\u010biedu ja\u010b\u010bettawhx jew le.", "Naturalment ka\u017c \u010bar u ovvju b\u0127al dan ma tantx hemm dubju dwaru.", "Il-\u0126uttafa 119 \u2022 Di\u010bembru 2013 \u2022 p4", "E\u017cattament f'Il-\u0126uttafa 86 ta' Mejju-\u0120unju 2008.", "Mostri fuq il-Mistra", "Xi snin ilu konna \u0127abbarna f'Il-\u0126uttafa li x-Xemxija kienu se jinbnew blokok ta' appartamenti li kienu \u0127a jirvinaw id-dehra tal-bajja \u0127elwa tal-Mistra.", "Dak il-pro\u0121ett kien we\u0127el min\u0127abba permessi.", "Imma issa l-permessi \u0127ar\u0121u (bi ftit tibdil u tnaqqis) u g\u0127alhekk \u0127a jinbnew sitt blokkijiet enormi (total ta' 750 flett) fil-qu\u010b\u010bata tal-g\u0127olja!", "\u0126a jirvinaw g\u0127al dejjem l-g\u0127olja tax- Xemxija u l-veduta madwarha, u se j\u017cidu mat-traffiku, mat-trabijiet u mal-istorbju.", "Prosit g\u0127alina.", "B\u0127all-iljunfanti, ir-rino\u010beronti wkoll qed jer\u0121g\u0127u jinqatlu bl-addo\u010b\u010b fl-Afrika.", "Joqtluhom il-ka\u010b\u010baturi biex je\u0127dulhom il-qarn ta' fuq imni\u0127irhom.", "Dal-qarn ibig\u0127uh f'pajji\u017ci b\u0127all-Vjetnam u \u010b-\u010aina, fejn ja\u0127sbu li fih valur medi\u010binali (ma fih xejn fil-fatt!) u fejn jiswa iktar mid-deheb!", "Il-pajji\u017ci Afrikani suppost li jipprote\u0121u r-rino\u010beronti imma spiss ma jkollhomx flus biex i\u0127allsu gwardjani.", "B'xorti tajba fir-riserva naturali ta' Madikwe (li kbira darbtejn daqs Malta) fl-Afrika t'Isfel, fondazzjoni sinjura tat il-flus biex jit\u0127arre\u0121 tim ta' gwardjani armati biex jg\u0127assu r-rino\u010beronti.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' dawn l-g\u0127assiesa, issa ilu 200 jum ma jinqatel rino\u010beront f'Madikwe.", "Il-kumpanija Google u kumpanija o\u0127ra \u0127a jonfqu \u20ac300 miljun biex jibnu sitt impjanti fl-Istati Uniti biex jipprodu\u010bu ener\u0121ija mix-xemx.", "Dawn l-impjanti bejniethom \u0127a jipprodu\u010bu bi\u017c\u017cejjed elettriku g\u0127al 17,000 dar.", "Peress li mix- xemx, din tkun ener\u0121ija nadifa u bla tni\u0121\u0121is.", "\u0120dida", "Ftit ilu fin-Nepal xjenzati kkalkulaw li fil-pajji\u017c hemm total ta' xi 200 tigra.", "Mhux numru kbir, imma n-naturalisti xorta fer\u0127u \u0127afna g\u0127ax dan kien fil-fatt \u017cieda ta' 63% fuq l-a\u0127\u0127ar darba li g\u0127oddewhom (fl-2009).", "B\u0127alissa l-1WWF qed tag\u0127mel sforzi biex sas-sena 2022 in-numru ta' tigri fid-dinja jirdoppja.", "Tg\u0127id jirnexxielha?", "Ftit \u0121img\u0127at ilu fil-ba\u0127ar \u0127dejn South Carolina fl-Istati Uniti sabu spe\u010bi \u0121dida ta' kurazza (hammerhead shark).", "Tixba\u0127 lil spe\u010bi o\u0127ra imma x-xewka ta' dahar din il- \u0127uta fiha inqas irkiekel.", "Ma jafux hix komuni, imma probabbli hija rari g\u0127ax is-sajjieda jistadulha g\u0127ax-sharkfins.", "Il-gvern tal-Guyana jrid jibni sensiela ta' digi (dams) fuq ix-xmara Mazaruni u jg\u0127arraq medda kbira ta' foresta tropikali.", "Dawn il-foresti huma \u0121enna tal- art g\u0127an-natura - xadini, \u0121agwar, pappagalli, orkidi u eluf ta' spe\u010bi o\u0127ra - u fihom jg\u0127ixu wkoll komunitajiet ta' nies indi\u0121eni li jiddependu g\u0127al kollox mill- foresta.", "Il-World Wildlife Fund hija g\u0127aqda dinjija li ti\u0121bor flus biex tg\u0127in pro\u0121etti biex jit\u0127arsu \u0127abitati, annimali u pjanti madwar id-dinja.", "Anke r-riserva tag\u0127na tal-G\u0127adira saret bl-g\u0127ajnuna tal-WWF!", "Il-\u0126uttafa 119 \u2022 Di\u010bembru 2013 \u2022 p5", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Fid-dehra tag\u0127ha l-Venewwa", "\u017cgur li ma t\u0127abbtekx biex tag\u0127rafha, g\u0127ax il-pjumi li jo\u0127or\u0121u minn rasha jtuha dehra mill-aktar partikulari.", "Anke t-titjira mmew\u0121a tag\u0127ha, fuq \u0121wiena\u0127 wisg\u0127in u pjuttost tondi, hi unika g\u0127al dan l-g\u0127asfur.", "Fl-Ewropa l-Venewwa ssibha tirg\u0127a u tbejjet fir-raba' ma\u0127dum mill-bdiewa, ambjent komuni \u0127afna fil-kontinent tag\u0127na.", "Tiekol kull xorta ta' dud u insetti, l-aktar matul il-lejl u spe\u010bjalment meta d-dlam ikun miksur mid-", "dawl tal-qamar.", "B'xorti \u0127a\u017cina t-tibdiliet li se\u0127\u0127u fl-agrikoltura f'dawn l-a\u0127\u0127ar tletin sena laqtuha \u0127a\u017cin \u0127afna, u g\u0127alkemm mhix xi g\u0127asfur rari, in-numri tag\u0127ha naqsu sew.", "Fix-xitwa tin\u0121abar fi qtajjiet kbar.", "F'pajji\u017cna tidher tard fil-\u0127arifa.", "B'xorti \u0127a\u017cina, dan l-g\u0127asfur sabi\u0127 ma jgawdix protezzjoni u hu mfittex \u0127afna mill-ka\u010b\u010baturi.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il-BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-", "MappAmbjenti 2 Urban u \u017bvilupp", "Kif rajna l-a\u0127\u0127ar darba, l-iktar ambjent komuni fil-G\u017cejjer Maltin huwa l-g\u0127elieqi.", "It-tieni l-iktar ambjent komuni ukoll \u0127olqu l-bniedem, u dan huwa l-ambjent urban.", "L-urban huwa l-ambjent fejn ng\u0127ixu a\u0127na l-bnedmin.", "Fil-mappa huwa l-area kkulurita, u hemm \u010bappa mhux \u0127a\u017cin hux!", "Dan g\u0127aliex f'Malta jg\u0127ixu kwa\u017ci nofs miljun ru\u0127 (+ miljun turist ie\u0127or kull sena!).", "Min\u0127abba f'hekk \u0127afna nies jg\u0127ixu f'ge\u0121wi\u0121ija ta' bini u ftit jaraw bera\u0127 u \u0127dura.", "Huwa \u0127a\u017cin li g\u0127ajnejna u mo\u0127\u0127na", "ma nserr\u0127uhomx xi ftit mill-bini, traffiku u storbju.", "Flimkien mal-bini fil-mappa da\u0127\u0127alna wkoll postijiet o\u0127ra ta' \u017cvilupp: industrija u fabriki, barrieri, in\u0127awi ta' divertiment u ville\u0121\u0121atura, portijiet, l-ajruport u toroq.", "Flimkien dawn jg\u0127attu 30% ta'", "pajji\u017cna.", "G\u0127alkemm l-urban huwa l-ambjent tal-bniedem, bi ftit \u0127sieb u kura nistg\u0127u n\u0127ajru \u0127afna natura \u017c\u017cur l-ambjent fejn ng\u0127ixu a\u0127na, fosthom g\u0127asafar, rettili, insetti u", "pjanti.", "San \u0120wann", "\u0126al Balzan", "\u0126al Lija", "Bi 30%, Malta hija l-iktar pajji\u017c mibni fl-Unjoni Ewropea.", "Warajna ti\u0121i l-Olanda bi 13%.", "Il-medja tal-pajji\u017ci tal-Unjoni Ewropea hija ta' 4% biss.", "\u0126afna r\u0127ula tant kibru li da\u0127lu f'xulxin.", "Hawn fuq jidhru partijiet minn Birkirkara, \u0126al Lija, \u0126al Balzan u San \u0120wann li saru kwa\u017ci \u0127a\u0121a wa\u0127da.", "U l-bini xorta tiela' bl-addo\u010b\u010b.", "Serja l-bi\u010b\u010ba!", "U terz tad-djar huma vojta!", "attivit\u00e0 Ta\u0127wila l-Foresta", "Is-si\u0121ar f'Foresta 2000 qed jikbru, l-a\u0127wa!", "Jekk dix-xitwa tag\u0127mel ftit xita sew, mis-sajf li \u0121ej \u0127afna minnhom ikunu jistg\u0127u jkomplu jikbru we\u0127idhom bla b\u017conn li nsaqquhom.", "Imma \u0127afna o\u0127rajn g\u0127adhom \u017cg\u0127ar wisq biex ifendu g\u0127al rashom.", "U kif nag\u0127mlu kull sena, a\u0127na tal-Klabb \u0127a mmorru n\u017cidu ftit iktar si\u0121ar u arbuxxelli \u017cg\u0127ar.", "U kif inkunu hemm, imbag\u0127ad induru dawra mal-post flimkien mar-rejn\u0121er tal-Foresta.", "Qis li narawkom!", "F'Foresta 2000 spiss jin\u017clu eluf ta' sturnell", "Jien \u0121ejt berdwo\u010bing u lbist kamuflax biex ma nag\u0127tix fl-g\u0127ajn.", "Jien a\u0127jar minnek.", "Data Il-\u0126add 15 Di\u010bembru 2013 Niltaqg\u0127u \u0126dejn ir-riserva tal- G\u0127adira \u0126in Fid-9am Nispi\u010b\u010baw Xi 11.30am \u0120ibu X'tieklu u x'tixorbu, \u017carbun tal-mixi Mer\u0127ba Membri* u l-familja", "*Membri ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir (18+).", "Dan il-colouring book ta' 40 pa\u0121na g\u0127alik jekk i\u0121\u0121edded il-mi\u017cata fi Klabb \u0126uttaf, jew tid\u0127ol membru (jekk g\u0127adek m'intix).", "\u017buru dawn il- kmamar fuq", "Niskopru n-Natura ma' Klabb \u0126uttaf", "Dinja Wa\u0127da", "Ir-Riserva Naturali tas-Simar", "Din l-istess fjura tal-a\u0127\u0127ar darba?", "Imma veru l-fjuri jixxieb\u0127u, u dak g\u0127ax huma t-tnejn fil-familja tal-lellux.", "Intervista ma' Fjura", "G\u0127aliex jg\u0127idulek 'sticky'?", "G\u0127ax il-weraq tieg\u0127i tikka jdellek.", "Idellek g\u0127ax ma\u0127mu\u0121?", "Le, x'ji\u0121ifieri ma\u0127mu\u0121!", "Dak g\u0127ax il-weraq jipprodu\u010bi \u017cejt b'ri\u0127a qawwija.", "Ifu\u0127 jew jinten?", "Hawn min tog\u0127\u0121bu u hawn min iddejqu.", "Inti x'ta\u0127seb?", "Mmm, tog\u0127\u0121obni ng\u0127id g\u0127alija.", "Ftit medi\u010binali, hux?", "I\u017c-\u017cejt tieg\u0127i ilu eluf tas-snin jintu\u017ca minnkom il- bnedmin g\u0127al xi kura jew ie\u0127or.", "X'ambjent t\u0127obb?", "Ma tantx g\u0127andi sinifiteti jien.", "Kif tara anka fl-im\u0127arbat u qalb it-terrapien nikber tajjeb.", "G\u0127andek xi problemi?", "Spiss ji\u0121u \u0127addiema j\u0127anxruna mill-\u0121nub tat-toroq.", "Jg\u0127idu qed inaddfu!", "X'affarijiet dawn!", "\u0126asra, g\u0127ax mimlija fjuri\u2026 Iva nag\u0127mel fjuri bir-rimi u nipprovdi ikel g\u0127al \u0127afna insetti.", "Is-sena kollha tkun bil-fjuri?", "Le, il-\u0127arifa \u017cmieni, u fil-fatt daqt nerfa' g\u0127ax qed jiffriska.", "Mela \u0127a n\u0127allik fil-pa\u010bi.", "Sa\u0127\u0127a.", "Sa\u0127\u0127a lilek.", "Il-\u0126uttafa 119 \u2022 Di\u010bembru 2013 \u2022 p7", "Ilna ma nag\u0127mlu xi praspura, ras!", "Idde\u010bidejt li nrabbi l-g\u0127aqal.", "Ra\u0121\u0121iera jonqsok!", "G\u0127alkemm \u017cg\u0127ar, anke l-buful huma \u0121ganti \u0127dejn l-i\u017cg\u0127ar g\u0127asfur tad-dinja - il-Bee Hummingbird, li jg\u0127ix l-Amerka.", "Il-bajd li jbid dan l-g\u0127asfur huma daqs pi\u017celli!", "Bufula tal-G\u0127ollieq", "Mhux l-g\u0127asafar kollha huma kbar b\u0127all-ajkli u fjamingi.", "Fid-dinja tal-g\u0127asafar hemm ukoll in-nani.", "F'Malta dehru iktar minn 40 spe\u010bi ta' buful, vjolini u bekkafiki.", "U\u0127ud komuni, o\u0127rajn rarissmi.", "Dawn it-tmienja huma fost l-iktar komuni, u erbg\u0127a minnhom fil-fatt jg\u0127ixu mag\u0127na s-sena kollha.", "Bufula \u0126amra", "G\u0127al min qatt ma qabad tromba f'idu, il-buful kollu jidher l-istess.", "Imma bi ftit prattika malajr tibda tag\u0127rafhom.", "Vjolin \u0126adrani", "Bufula Passajra", "Bufula tal- Imrew\u0127a", "Il-buful jiekol \u0127afna insetti u brimb.", "Meta fix-xitwa ma jsibux insetti jieklu frott \u017cg\u0127ir b\u0127al berries.", "\u0126afna buful jg\u0127ix fil- foresti, imma hemm dawk li jippreferu l-makkja, ix-xag\u0127ri, il-qasab, anke \u0121onna tan-nies.", "Basta jsibu x'inaqqru u fejn jista\u0127bew.", "G\u0127ajjenin imma kuntenti fi tmiem l-attivit\u00e0, it- tim jippu\u017caw bil-flokk spe\u010bjali tal-okka\u017cjoni.", "Tellieqa Tajr", "Kien g\u0127adu kemm beda jbexbex x'\u0127in wasalna Foresta 2000.", "Qbi\u017cna mill-karozza bix-xewqa li naraw xi buqrajq kmieni kmieni, imma x-xorti ma kinitx mag\u0127na.", "Biex tg\u0127axxaq beda tiela' s\u0127ab iswed tuta.", "Fuq arblu tad-dawl rajna \u017cew\u0121 Spanjuletti u rajna ie\u0127or jissaqqar.", "In\u017cilna", "l-G\u0127adira u kif d\u0127alna bdiet xita qliel. nie\u017cla Min\u0127abba f'hekk ma rajniex g\u0127asafar daqs kemm xtaqna, g\u0127ax dawn fix-xita jid\u0127lu jistkennu.", "Imma xorta g\u0127asafar tal-plajja, fosthom Pispisella tad-Dabra, Girwiel u xi Monakell inaqqru d-dud mit-tajn.", "G\u0127ad-9am wasalna s-Simar.", "S'issa konna rajna 22 spe\u010bi biss, ix-xita kienet g\u0127adha nie\u017cla u kwa\u017ci qtajna qalbna li ntellg\u0127u 50 spe\u010bi.", "Imma t-temp feta\u0127, l-g\u0127asafar bdew \u0127er\u0121in u g\u0127amilna l-kura\u0121\u0121.", "\u0126adna \u0127afna gost bi Vjolin tal-Faxx, g\u0127asfur rari mis-Siberia.", "G\u0127asfur ie\u0127or spe\u010bjali kien Russett Abjad li qg\u0127adna ngawduh jaqbad il-Bu\u017caqq.", "Il-lista telg\u0127et g\u0127al 39 u issa konna kunfidenti li nil\u0127qu n-numru ma\u0121iku!", "Mis-Simar morna l-Qawra, fejn rajna ko\u010b\u010b gawwi jistrie\u0127 fuq il-bagi u xi bg\u0127adan de\u0127lin l-art.", "Imbag\u0127ad \u0127adna \u0121elat imma kwa\u017ci waqqajnieh x'\u0127in rajna qatg\u0127a Rsieset Gri\u017ci jduru fil-baxx fuqna!", "\u0126rabna g\u0127a\u010b-Chadwick Lakes, fejn \u017cidna erba' spe\u010bi o\u0127ra, fosthom Fjamma, g\u0127asfur tal-passa vera sabi\u0127.", "Issa ftit kien fadlilna biex nil\u0127qu l-50 u \u0127sibnieha sew fejn jaqbel immorru.", "Idde\u010bidejna fuq l-Imta\u0127leb u Mi\u0121ra l-Fer\u0127a, g\u0127ax g\u0127edna hemm tkun l-ewwel art li jsibu l-g\u0127asafar tal-passa li jkunu de\u0127lin minn fuq il-ba\u0127ar.", "Bufula tal-G\u0127ollieq (6.50am F)", "Ta' San Martin (7.00am F)", "Spanjulett (7.05am F)", "Agrett Abjad (7.10am F/G)", "Russett Gri\u017c (7.10am F/G)", "Ti\u0121ie\u0121a tal-Ba\u0127ar (7.10am F/G)", "\u0126uttafa (7.20am F)", "Swejda \u010aara (8.05am G)", "Gamiema tal-Kullar (8.10am G)", "Bekka\u010b\u010b (9.05am S)", "Blon\u0121un \u017bg\u0127ir (9.15am S)", "Bufula tal-Qasab (9.55am S)", "Blon\u0121un Sekond (9.55am S)", "Qerd in-Na\u0127al (10.00am S)", "F = Foresta 2000 G = G\u0127adira S = Is-Simar Q = Qawra CL = Chadwick Lakes M = L-Imta\u0127leb MF = Mi\u0121ra Fer\u0127a B = Buskett", "Mi\u0121ra l-Fer\u0127a Iktar g\u0127asafar tax-xag\u0127ri.", "L-G\u0127adira Tajr tax-xtut\u2026 u xita qliel!", "Il-Qawra G\u0127amilna ftit seawatching.", "Hawn \u0127adna pizza!", "Is-Simar \u017bew\u0121 spe\u010bi rari\u2026 u t-temp feta\u0127!", "Ittawwalna s-Salini imma ma rajna xejn \u0121did.", "L-Imta\u0127leb \u017bidna xi g\u0127asafar tax-xag\u0127ri.", "Chadwick Lakes \u017bidna erba' spe\u010bi.", "Il-\u0126uttafa 119 \u2022 Di\u010bembru 2013 \u2022 p8", "Fis-6 Ottubru 2013 \u0127ames Leaders tal-Falko g\u0127amlu tellieqa kontra l-\u0127in biex jaraw kemm kapa\u010bi jilm\u0127u g\u0127asafar f'\u0121urnata.", "Il-mira: 50 spe\u010bi!", "Tg\u0127idilna iktar Anne-Marie Austad", "kellna ra\u0121un!", "Rajna l-ewwel Bu\u010baqq tax-Xitwa, imbag\u0127ad Kuda, Bu\u010baqq tas-Silla.", "Rajn wkoll Merill jiekol fix-xag\u0127ri, u Bufula \u0126amra.", "X'\u0127in tlaqna g\u0127all-Buskett kien fadlilna biss \u017cew\u0121 spe\u010bi biex nil\u0127qu l-isfida.", "Il-mas\u0121ar li hemm il-Buskett ji\u0121bed lejh varjet\u00e0 ta' g\u0127asafar.", "Bilkemm wasalna x'\u0127in mit-tieqa tal- karozza rajna Seqer tal-\u0126annieqa jaqbad l-insetti mill-ajru.", "Kollna \u0127e\u0121\u0121a \u0127arisna u ttrumbjajna lejn is- sema u s-si\u0121ar g\u0127all- a\u0127\u0127ar spe\u010bi.", "Konna vi\u010bin \u0127afna l-linja tat-tmiem u l-\u0127in kien g\u0127addej.", "U fl-a\u0127\u0127ar, wara 12-il sieg\u0127a berdwo\u010bing, l-g\u0127asfur li g\u0127aqqdilna l-50 kien Bies.", "Kumbinazzjoni l-Bies huwa l-logo tal- Falko u li lkoll kellna stampat fuq il-flokk!", "fra\u0127na li kien irnexxielna.", "I\u0127aqna l-isfida, urejna li f'Malta wkoll hawn varjet\u00e0 sabi\u0127a x'tara, u wrejna kemm il- berdwo\u010bing jista' jkun passatemp e\u010bitanti u mimli sorpri\u017ci.", "Din kienet l-ewwel bird-race li qatt saret Malta imma mhix se tkun l-a\u0127\u0127ar.", "Is-sena nag\u0127mlu d-die\u0127la o\u0127ra!", "Bufula tal-Imrew\u0127a (10.00am S)", "Vjolin tax-Xitwa (10.10am S)", "Vjolin tal-Faxx (10.20am S)", "Bag\u0127dan A\u0127mar (12.25pm Q)", "Ku\u010b\u010barda (3.00pm CL)", "\u0120a\u0127\u0121a\u0127", "\u0126awwiefa (3.10pm CL)", "\u0120a\u0127\u0121a\u0127 (3.10pm CL)", "Bu\u010baqq tas-Silla (3.35pm M)", "Bu\u010baqq tax-Xitwa (3.50pm MF)", "Qerd in-Na\u0127al", "Din it-tellieqa saret fl- okka\u017cjoni ta' EuroBirdwatch 2013.", "Il-EuroBirdwatch issir kull sena madwar l-Ewropa biex tqajjem interess fl- g\u0127asafar u l-berdwo\u010bing.", "Kos, a\u0127na \u010aek\u010bek Lejs ng\u0127idu.", "Bufula \u0126amra (4.05pm MF)", "Na\u0127seb mo\u0127\u0127ok i\u010bek\u010bek.", "Seqer tal-\u0126annieqa (4.30pm B)", "Il-Buskett G\u0127aqqadna l-50 \u2026u spi\u010b\u010bajna!", "Ir-Rotta tat-Tellieqa", "Il-\u0126uttafa 119 \u2022 Di\u010bembru 2013 \u2022 p9", "\u0126ar\u0121a wa\u0127da\u2026 \u2026\u017cew\u0121 riservi!", "Allavolja g\u0127adha ma bdietx kes\u0127a, l-g\u0127asafar \u017cg\u0127ar b\u0127al pittirrossi, kapineri u fjammi jafu li \u0121ejja x-xitwa u g\u0127alhekk di\u0121\u00e0 qed jpassu mill-Ewropa g\u0127all-Afrika biex jiffrankaw il- ksie\u0127 tax-xitwa.", "U\u0127ud jibqg\u0127u imma g\u0127ax-xitwa Malta l-ma\u0121\u0121oranza jaqsmu l-ba\u0127ar u jmorru jqattg\u0127u x-xitwa l-Afrika ta' Fuq.", "Xi g\u0127asafar anke jaqsmu d-de\u017cert Sa\u0127ara!", "Minn Malta sal-eqreb xatt fl-Afrika ta' Fuq hemm 340km ba\u0127ar.", "Malta importanti \u0127afna g\u0127all-g\u0127asafar tal- passa g\u0127ax hawn ikollhom i\u010b-\u010bans jieqfu biex jistrie\u0127u u jieklu \u0127alli jrabbu bi\u017c\u017cejjed ener\u0121ija g\u0127at-triq twila fuq il-ba\u0127ar li jkun g\u0127ad fadlilhom sa ma jaslu l-Afrika.", "Min \u0121ie l-attivit\u00e0 ta' Kemmuna f'Ottubru kellu \u010b-\u010bans jara ftit ringing.", "Dakinhar \u0121ew irringjati biss biss mal-mitt pittirross mir-ringers fir-ringing station li g\u0127andha l-BirdLife fuq Kemmuna.", "Ir-ringing importanti g\u0127ax jg\u0127inna nag\u0127mlu ri\u010berka u studju tal-g\u0127asafar.", "Wara li jinqabad f'xibka apposta, l-g\u0127asfur jag\u0127mlulu \u010burkett ma' siequ bl-indirizz tal-BirdLife Malta u numru uniku.", "I\u010b-\u010burkett ikun \u0127afif \u0127afna \u0127alli ma jdejjaqx lill-g\u0127asfur, u jvarja fid-daqs skont il-\u0127xuna ta' siequ.", "Imbag\u0127ad ikejlulu l-\u0121ewna\u0127 u ji\u017cnuh.", "\u0120ieli l-istess g\u0127asfur jer\u0121a' jinqabad wara ftit jiem u r-ringer jinnota li l-g\u0127asfur ikun \u017cdied fil-pi\u017c (anke b'xi 10g, li g\u0127al g\u0127asfur \u017cg\u0127ir huma \u0127afna).", "Dan ifisser li jkun sab x'jiekol, u \u0127afna drabi jkun lest biex ikompli jpassi.", "Importanti li j\u017cid fil-pi\u017c g\u0127ax waqt li jkun qed jaqsam ib\u0127ra u de\u017cert mhux se jkollu fejn jieqaf jie\u0127u snack!", "Permezz tar-ringing skoprejna li l-g\u0127asafer li jaslu Malta fil-passa ji\u0121u l-iktar mill-Ewropa \u010aentrali u mil-Lvant.", "Per e\u017cempju dil-\u0127arifa f'Malta nqabad bekkafikk li kien irringjat fir- Republika \u010aeka, u \u017cew\u0121 \u0127uttafiet wa\u0127da mis- Slovenja u l-o\u0127ra mid-Danimarka.", "Dawn kellhom \u010burkett bil-pajji\u017c ta' fejn \u0121ew irringjati u n-numru uniku tag\u0127hom.", "Nisperaw li narawkom l-attivit\u00e0 li jmiss.", "\u0120a\u0127\u0121a\u0127", "Ringer tal- BirdLife qed jirringja pitirross.", "Fir-ringing tintu\u017ca tnalja spe\u010bjali b'toqob ta' daqsijiet differenti skont il-\u0127xuna ta' sieq l-g\u0127asfur.", "Hekk hu!", "\u0126a n\u017curu \u017c-\u017cew\u0121 riservi tal-BirdLife fl-istess \u0121urnata!", "Dawn huma l-G\u0127adira u s-Simar, ekosistemi uni\u010bi u importanti g\u0127all- g\u0127asafar.", "Billi fihom l-g\u0127adajjar, ji\u0121bdu \u0127afna spe\u010bi t'g\u0127asafar.", "\u0126a nibdew mill-G\u0127adira u wara ftit berdwo\u010bing hemmhekk nimxu lejn G\u0127ajn \u017bejtuna, l-Im\u0121ieba\u0127 u l-Mistra.", "Tinstema' triq twila imma tinkwetawx, a\u0127na nieqfu spiss biex nitpaxxew bil-\u0121miel ta' xi g\u0127asfur jew bil-pajsa\u0121\u0121 li f'dawn l-in\u0127awi sabi\u0127 \u0127afna.", "Minn hemm imbag\u0127ad ni\u0121bdu lejn Is-Simar.", "Jekk qrajtu l-artiklu f'pa\u0121na 8 forsi tg\u0127idu min jaf kemm \u0127a tkun twila l-lista tal-g\u0127asafar.", "Mod wie\u0127ed hemm biex tkunu tafu: ejjew il-\u0127ar\u0121a!", "Data il-\u0120img\u0127a 13 Di\u010bembru 2013 Niltaqg\u0127u 9am quddiem ir-riserva tal-G\u0127adira Nispi\u010b\u010baw 4pm fir-riserva tas-Simar (fix-Xemxija) \u0120ibu ikel u xorb \u2022 \u017carbun tajjeb g\u0127all-mixi \u2022 tromba \u2022 kamera Et\u00e0 Falko 13+", "Ta' min niltaqg\u0127u ftit fil-vaganzi tal-Milied.", "F'dak i\u017c-\u017cmien il-Buskett ikun mimli g\u0127asafar.", "Pitirrossi, mlievez, kapineri u vjolini kull fejn t\u0127ares u dawn ma joqog\u0127dux kwieti, u spe\u010bjalment filg\u0127odu l-arja tkun mimlija g\u0127ana!", "\u0126a jkollna \u010b-\u010bans ukoll nosservaw ftit ringing li jsir minn ringers li\u010benzjati.", "Wara nimxu ftit lejn l-in\u0127awi ta' \u0126ad-Dingli ngawdu l-veduta.", "Mixja tal-Milied Data Il-\u0120img\u0127a 27 Di\u010bembru 2013 \u0126in 9am sa xi 1pm Niltaqg\u0127u u nispi\u010b\u010baw fit-Tinda tal-Buskett \u0120ibu ikel u xorb \u2022 \u017carbun tajjeb g\u0127all-mixi \u2022 tromba \u2022 kamera Et\u00e0 Falko 13+", "U b\u0127ala sorpri\u017ca, tal-Falko \u0127a j\u0121ibu ftit kejk tal-Mil\u2026 >Ngnn!<", "MARELLI x'pe\u010bluqa fik!", "Meta morna Kemmuna\u2026 Nhar is-Sibt 26 Ottubru iltqajna fis-7.30am g\u0127all-attivit\u00e0 tant mistennija ta' Kemmuna.", "G\u0127alija kienet esperjenza e\u010bitanti g\u0127ax qatt ma kont g\u0127adni mort Kemmuna.", "Rajna g\u0127asafar differenti li kienu qed ipassu minn fuqna fosthom spanjulett, mlievez u sturnell.", "Fl- osservatorju tal-BirdLife rajna ghasafar b\u0127al pitirross, bu\u010baqq tax- xitwa u fjamma li xi ringers kienu qed jaghmlulhom \u010burkett \u017cg\u0127ir u je\u0127dulhom kejl tal-gewna\u0127 u l-pi\u017c.", "Wara r\u0127ejnielha g\u0127al mixja mad- dawra ta' Kemmuna, fejn osservajna gmiel ta' natura li rari taraha fil-\u0127ajja ta' kuljum.", "D\u0127alna \u0121ol-Batterija ta' Santa Marija li tinsab f'tarf minnhom tal-g\u017cira u stajna naraw il-veduta ferm a\u0127jar.", "G\u0127al xi 5pm qbadna d-dg\u0127ajsa lura lejn Malta, u waqt il-vja\u0121\u0121 gawdejna ftit il-Blue Lagoon u rajna \u0127afna da\u0127liet ta' g\u0127erien li hemm mad-dawra ta' Kemmuna.", "Kienet gurnata ferm interessanti li g\u0127enitni napprezza aktar is-sbu\u0127ija ta' pajjizi u nitg\u0127allem dwar l-g\u0127asafar li jpassu mill-g\u017cejjer Maltin.", "In\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom tattendu l-attivitajiet Falko.", "Jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko dejjem \u010bempel 99214143 / 99809190 jew ibg\u0127at imejl lil falkoblm@gmail.com.", "Natura 2000 Postijiet f'Malta protetti", "g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom.", "L-istatwa ta' San Pawl.", "Skont l-g\u0127idut, il-\u0121ifen li fuqu kien San Pawl inkalja f'dawn l-in\u0127awi.", "Fil-verit\u00e0 \u0127add ma jaf fejn.", "Il-fdal ta' \u0127itan tas-sejjie\u0127 jfissru li dari anke Selmunett kellha l-g\u0127elieqi u kienet tin\u0127adem", "Il-blat fil-wi\u010b\u010b ta' Selmunett kwa\u017ci kollu Qawwi ta' Fuq, imma f'xi n\u0127awi jidhru s-saffi ta' ta\u0127t.", "Hawnhekk tidher \u017cur\u017cieqa tat-Tafal.", "Bejn Selmunett u x-xatt ta' Malta hemm biss 83 metru.", "G\u017cira wa\u0127da \u017cg\u0127ira G\u0127alkemm ng\u0127idulhom il-G\u017cejjer Selmunett (jew il-G\u017cejjer ta' San Pawl), fil-verit\u00e0 dawn il-'g\u017cejjer' huma mag\u0127qudin b'medda art li tinstab fil-baxx \u0127afna.", "Fil-fatt (sakemm ma jkunxu ba\u0127ar imqalleb) fa\u010bli timxi minn na\u0127a g\u0127all-o\u0127ra bla ma xxarrab saqajk.", "G\u0127alhekk nistg\u0127u nqisuhom g\u017cira wa\u0127da.", "Selmunett fiha inqas minn 900m tul u l-iktar parti wiesg\u0127a hija biss xi 200m.", "Hija g\u017cira \u017cg\u0127ira imma b'natura interessanti.", "Minbarra li hija Sit Natura 2000, Selmunett ilha mill-1993 riserva naturali, b'diversi restrizzjonijiet fuq l-attivitajiet li jistg\u0127u jsiru hemmhekk.", "Flora endemika Kif tistg\u0127u timma\u0121inaw, il-flora ta' din il-g\u017cira kapa\u010bi tadatta sew g\u0127all-\u0127ajja max-xatt, g\u0127ax kull parti ta' Selmunett hija influwenzata \u0127afna mill-ba\u0127ar li jdawwarha.", "Dan l-ambjent mhu fa\u010bli xejn g\u0127all-\u0127ajja \u2013 pjanta taf filli ssib ru\u0127ha ta\u0127t il-", "Il-G\u017cejjer Selmunett", "Fejn huma?", "Il-G\u017cejjer Selmunett qeg\u0127din f'tarf il- bajja tax-Xemxija, mhux bog\u0127od mill-Mistra", "ba\u0127ar u filli barra mill- ilma, spiss miksija bil-raxx miela\u0127, b'irjie\u0127 qawwijin fuq ba\u017ci regolari, u ma ninsewx ukoll in-nixfa qawwija tas-sajf.", "Minkejja dawn id- diffikultajiet, fuq din il-medda art \u017cg\u0127ira nsibu ve\u0121etazzjoni interessanti li tinkludi diversi spe\u010bi endemi\u010bi jew rari.", "Insibu per e\u017cempju l-Limonju ta' Zerafa, spe\u010bi mhedda, il-Limonju ta' Malta, ix-Xebb u l-Bebuna tal-Ba\u0127ar.", "Insibu wkoll ix- Xewk tal-Ga\u0121\u0121a (ukoll spe\u010bi mhedda u li ftit fadal minnha fil-pajji\u017c) u l-Papocci ta' Malta.", "Fawna rari Il-fawna", "tg\u0127ix f'kundizzjonijiet xejn fa\u010bli, u g\u0127alhekk insibu diversi spe\u010bi ta' invertebrati li huma adattati g\u0127all-\u0127ajja f'ambjenti diffi\u010bli, fosthom diversi spe\u010bi ta' bebbux, \u0127anfus u \u0127nie\u017cer l-art,", "ta' Selmunett ukoll", "tkun kapa\u010bi", "\u0126amrija baxxa b'xag\u0127ri u steppa", "Blat li spiss jintle\u0127aq mill-mew\u0121", "Fdal ta' \u0127itan tas-sejjie\u0127 u bini ie\u0127or", "Mog\u0127dija", "L-istatwa ta' San Pawl", "Il-Bebuna tal-Ba\u0127ar (Maltese Sea Chamomile) hija endemika.", "Il-\u0126uttafa 119 \u2022 Di\u010bembru 2013 \u2022 p11", "Il-fish farms ji\u0121\u0121eneraw \u0127afna \u0127mie\u0121 tal-\u0127ut, li spiss jifga l-\u0127ajja ta' qieg\u0127 il-ba\u0127ar.", "Bejn Selmunett u x-xatt ta' Malta hemm biss 83 metru.", "Il-far huwa wie\u0127ed mill-iktar annimali li jag\u0127mlu \u0127sara lin-natura.", "Il- firien qerdu l-fawna u l-flora ta' \u0127afna g\u017cejjer \u017cg\u0127ar madwar id-dinja.", "fosthom spe\u010bi endemi\u010bi.", "Sa ftit snin ilu, kienet tinstab ukoll popolazzjoni ta' fenek selva\u0121\u0121 fuq Selmunett, imma din inqerdet ka\u0121un ta' mard.", "Forsi l-iktar annimal mag\u0127ruf ta' dil- \u0121\u017cira hija l-Gremxula ta' Selmunett.", "Proprjament hija l-istess spe\u010bi b\u0127alma naraw ti\u0121ri fil-\u0121onna tag\u0127na, imma l-gremxul ta' Selmunett huwa razza b'ilwien kemmxejn differenti, u tinsab hemmhekk biss.", "X'aktarx li min\u0127abba li Selmunett ilha maqtug\u0127a mill-bqija ta' Malta, il-gremxul li kienu fuqha ftit ftit evolvew b'mod differenti u ffurmaw sottospe\u010bi partikolari.", "Illum hemm dubju serju dwar jekk il-Gremxula ta' Selmunett g\u0127adhiex fil-fatt te\u017cisti.", "Dan g\u0127aliex, sfortunatament, fuq", "Selmunett wasal ukoll annimal ie\u0127or li g\u0127amel \u0127afna \u0127sara, lill-gremxul kif kemm ukoll lil spe\u010bi o\u0127ra ta' natura.", "Qed nitkellem fuq il-Far, annimal li jiekol minn kollox u li l-popolazzjoni tieg\u0127u kapa\u010bi Ftit snin ilu beda programm biex jinqerdu l-firien minn fuq Selmunett, imma minkejja li l-pro\u0121ett \u0127alla ri\u017cultati tajjeb, xorta jibqa' \u0127afna xog\u0127ol x'isir.", "f'qasir \u017cmien.", "tikber \u0127afna", "Tkun tassew \u0127asra li kellna nitilfu din il-\u0121awhra \u017cg\u0127ira ta'", "natura fil-G\u017cejjer Maltin!", "Il-Gremxula ta' Selmunett Podarcis filfolensis kieselbachi hija probabbli estinta.", "Il-Papo\u010b\u010bi ta' Malta (Maltese Toadflax) tinsab biss f'Malta u f'Lampedusa u Linosa, \u017cew\u0121 g\u017cejjer \u017cg\u0127ar \u0121irien tag\u0127na.", "U f'Malta kemm g\u0127andna, Profs?", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 26,000 sit Natura 2000, u bejniethom jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "\u0126are\u0121.", "Il-Kalendarju 2014 tal-BirdLife", "G\u0127all-bejg\u0127 \u20ac2.50 mi\u010b-\u010aentru tal-BirdLife f'Ta' Xbiex jew mir-riservi tal-G\u0127adira u s-Simar"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-119-Dec-2013.pdf"}
{"text": ["l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-Gawwija Rasha Kannella narawha komuni fix-xitwa spe\u010bjalment fil- portijiet", "\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Kellna ftit \u0121ranet kes\u0127in mhux \u0127a\u017cin dix-xitwa.", "Imma \u0127dejn l-in\u0121azz li kellhom in-na\u0127a ta' fuq tal-Ewropa, ix-xitwa tag\u0127na qisha s-sajf!", "\u0126afna g\u0127asafar jafuh dan u g\u0127alhekk kull \u0127arifa jin\u017clu jfittxu l-in\u0127awi tal-Mediterran.", "Jekk jibqg\u0127u fl-artijiet tat-tramuntana jiffri\u017caw.", "In-na\u0127at tag\u0127na huma iktar s\u0127an mill-Ewropa ta' fuq g\u0127ax qeg\u0127din iktar vi\u010bin tal-ekwatur (equator).", "Biex tag\u0127qad, mhux bog\u0127od minna hemm l-ikbar de\u017cert s\u0127un tad-dinja \u2013 is-Sa\u0127ara \u2013 u dak ikompli jsa\u0127\u0127an l-arja mal-Mediterran kollu.", "Barra minn hekk, il-ba\u0127ar stess ma j\u0127allix it-temperaturi jitbaxxew jew jog\u0127lew wisq.", "U Malta tg\u0127um e\u017catt f'nofsu!", "Mhux ta' b'xejn qatt ma nlaqqtu l-estremi tat-temp.", "U mhux ta' b'xejn jien u nikteb dan l-editorjal qed nisma' mit- tieqa Vjolin tax-Xitwa jg\u0127anni kwa\u017ci se to\u0127ro\u0121 qalbu.", "Il-Vjolin tax-Xitwa (chiffchaff) jkun komuni f'Malta da\u017c-\u017cmien..", "G\u0127asfur daqs nitfa ming\u0127ajr kwiet f'\u0121ismu.", "Dejjem jg\u0127arrex qalb il-weraq ifittex dud u insetti.", "Hawnhekk g\u0127andu xalata, x'ma jkantax!", "Kieku baqa' l-\u0120ermanja jew il-Polonja jew min jaf minn fejn \u0121ie, kieku ilu li sar ice-cube miskin.", "L-ekwatur huwa l-usa' parti tad- dinja, l-e\u0127xen parti tal-ballun.", "Pajji\u017ci f'dawn l-in\u0127awi jkunu iktar s\u0127an g\u0127ax ir-ra\u0121\u0121i tax-xemx jin\u017clu fuqhom dirett u b'iktar qawwa.", "il-Kontenut Editorjal A\u0127barijiet A\u0127barijiet mid-Dinja Il-\u0120ojjin L-Isteppa Attivit\u00e0 Intervista mal-Erika Erba' Mammiferi Arti u Ritratti Pa\u0121na Falko Pembroke", "il-Kumitati \u010aentrali", "B'daqshekk kellek g\u0127alfejn tilbes ta' weirdo?", "A\u0127na", "Malta vera xxurtjati li jkollna daqshekk g\u0127asafar fil-pases u fix-xitwa, u kollu bis-sa\u0127\u0127a tal- po\u017cizzjoni tal-G\u017cejjer Maltin.", "Kieku pajji\u017cna kien x'imkien ie\u0127or \u2013 ng\u0127idu a\u0127na f'nofs l-Atlantiku jew fin-North Sea \u2013 ma kienx ikun daqshekk tal- imfittex mill-g\u0127asafar passa. kwa\u017ci L-g\u0127asafar jixirqilhom ikunu fil-bandiera ta' Malta :)", "Il-Vjolin issa waqaf jg\u0127anni, u floku issa hawn Sturnell qed jag\u0127mel \u0127oss qisu bieb i\u017caq\u017caq!", "l-membri \u017cg\u0127ar u Klabb \u0126uttaf huma \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li jir\u010bievu l-membri bil-posta. d-dar B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac7 fis-sena. il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, Frar 2014 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Mal-fa\u010b\u010bata", "Il-fenek selva\u0121\u0121 (wild rabbit) huwa l-ikbar mammiferu selva\u0121\u0121 ta' Malta.", "Probabbli mhuwiex indi\u0121enu imma kien idda\u0127\u0127al Malta fl-antik, forsi mir-Rumani.", "Illum huwa meqjus parti mill-fawna ta' pajji\u017cna.", "Il-fenek fir-ritratt huwa \u017carmu\u0121 (fer\u0127) ta' ftit \u0121img\u0127at!", "Ritratt ta' Aron Tanti", "Gamiema fuq il- bejta, ritratt me\u0127ud Kemmuna.", "Bi nhar iz-Zakak Abjad jinfirex mal-kampanja u fil-widien.", "Daqshekk da\u0127lu zizka bojod jorqdu l-Belt Valletta.", "Fil-11 Jannar 2014 wara nofsinhar in\u0121abru l-Belt Valletta grupp ta' 20 membru tal-BirdLife.", "Xog\u0127olhom kien \u0127a jkun li jg\u0127oddu z-zizka bojod waqt li dawn l-g\u0127asafar ikunu de\u0127lin jorqdu.", "Il-membri tqassmu madwar is-swar tal-Belt, ilkoll armati b'karta,", "lapes u arlo\u0121\u0121.", "U par g\u0127ajnejn!", "Ftit qabel il-5pm bdew jitfa\u010b\u010baw iz-zizka de\u0127lin sparati mill- kampanja.", "G\u0127all-ewwel dehru wa\u0127diet imma sa kwarta wara bdew de\u0127lin bil-gzuz.", "U sa 5.35pm spi\u010b\u010ba kollox!", "Fil-\u0127arifa jitfa\u010b\u010baw Malta z-zizka bojod (white wagtail) u \u0127afna jibqg\u0127u Malta g\u0127ax- xitwa.", "Iz-zizka g\u0127andhom drawwa li filg\u0127axija jin\u0121abru fi gruppi biex jorqdu f'si\u0121ar kbar kennija (jg\u0127idulu roost).", "L-ikbar roost taz-zizka bojod f'Malta huwa fis-si\u0121ar ta' \u0127dejn il-konkatidral ta' San \u0120wann fil-Belt Valletta.", "Il-BirdLife ilha mill-1986 tag\u0127mel roost counts kwa\u017ci kull sena.", "Ir-rekord kien 7761, fl-2009.", "imbag\u0127ad re\u0121a' ltaqa' biex iqabblu jag\u0127mlu u n-numri t-totali.", "B'kollox kienu g\u0127addew 7497.", "Dan kien it-tielet l-og\u0127la total minn kemm il-BirdLife ilha tag\u0127mel dan l-istudju.", "Grazzi lill-membri li \u0127adu sehem spe\u010bjalment lil Denis Cachia li organizza l-attivit\u00e0.", "Ma nafx jien.", "Tini sodda u ttini xejn.", "li g\u0127adda", "Rari u grixti F'Di\u010bembru re\u0121a' tfa\u010b\u010ba Malta Gallozz tal-Afrika (Allen's Gallinule Porphyrula alleni).", "Din kienet ir-raba' darba li dan l-g\u0127asfur rari mill-Afrika qatt deher f'pajji\u017cna.", "Daqshekk \u0121barna firem biex nippruvaw inwaqqfu l-ka\u010b\u010ba fir-rebbieg\u0127a.", "Skont il-li\u0121i dan in-numru huwa kbir bi\u017c\u017cejjed biex il-gvern jag\u0127mel dak li jg\u0127idulu referendum.", "Referendum huwa meta fil-pajji\u017c ikun hemm kwistjoni jidde\u010biedi fuqha l-gvern, jidde\u010biedu n-nies stess billi jivvutaw iva jew le.", "Il-problema tal-ka\u010b\u010ba fir-rebbieg\u0127a ilha g\u0127addejja s-snin u mhemmx li tinqata' darba g\u0127al dejjem.", "G\u0127alhekk il-BirdLife u diversi g\u0127aqdiet ambjentali o\u0127rajn ing\u0127aqdu flimkien, \u0127ar\u0121u fit-toroq u l-pjazez u l-\u0127wienet bil-karti u bdew ji\u0121bru eluf ta' firem.", "\u0120barna xi 44,000 firma, u kieku bqajna g\u0127addejin \u017cgur konna ni\u0121bru iktar.", "Jidher \u010bar li hawn \u0127afna Maltin li jixtiequ l-\u0121id lill-g\u0127asafar.", "importanti g\u0127all- Ir-rebbieg\u0127a hija \u017cmien g\u0127asafar g\u0127ax ikunu qed jibdew ibejtu biex irabbu familja \u0121dida.", "G\u0127alhekk dan huwa l-iktar \u017cmien meta g\u0127andna n\u0127arsuhom, spe\u010bjalment g\u0127asafar b\u0127all-gamiem u s-summien li qed jonqsu fl-Ewropa.", "Imma l-ka\u010b\u010baturi Maltin iridu l-maqlub.", "Iridu jit\u0127allew ikomplu jisparaw fir- rebbieg\u0127a fuq il-gamiem u s-summien.", "Fl-a\u0127\u0127ar Il-\u0126uttafa \u0121ibna r-ritratt tax-xellug u t\u0127assibna fuq il-futur ta' dik il-povra \u0127arruba li spi\u010b\u010bat f'nofs triq \u0121dida li qed jibnu fil-Manikata.", "Minn dak i\u017c-\u017cmien 'l hawn \u0121ara kif bsarna.", "Kif taraw mir-ritratt tal-lemin il-\u0127arruba issa taret minn hemm.", "Biex forsi tibqa' \u0127ajja, inqalg\u0127et bil-galbu u re\u0121g\u0127et t\u0127awlet fil-qrib (fejn turi l-vle\u0121\u0121a).", "A\u0127na nisperaw li tibqa' \u0127ajja dil-\u0127arruba.", "Nisperaw ukoll li min jippjana l-i\u017cvilupp fil-kampanja juri rispett sura lejn is-si\u0121ar, mhux qishom ma je\u017cistux!", "ilu \u017corna", "Ftit l-povra \u0127arruba li b\u0127alissa qisha skeletru.", "Rajnielha \u0127afna weraq \u0121did qed jinbet mil- frieg\u0127i u tidher g\u0127adha \u0127ajja.", "Imma biex inkunu \u010berti trid tg\u0127addi mqar sena.", "17 Di\u010bembru 2013", "Ka\u010b\u010ba Stop!", "L-Albanija \u0127a twaqqaf il-ka\u010b\u010ba kollha g\u0127al sentejn.", "\u0126afna g\u0127asafar (spe\u010bjalment tajr tal- pri\u017ca b\u0127al ajkli) u anke orsijiet qed isiru rarissmi f'dal-pajji\u017c.", "Dan qed ji\u0121ri min\u0127abba l-\u0127afna ka\u010b\u010ba bl-addo\u010b\u010b li ssir hemmhekk kull sena, spe\u010bjalment minn mijiet ta' ka\u010b\u010baturi Taljani li jmorru hemm u jag\u0127mlu \u0127erba.", "Fil-mira!", "L-Istati Uniti g\u0127andhom li\u0121i tajba jisimha Endangered Species Act li tipprote\u0121i annimali rari.", "Fost dawn hemm il-lupu, li ilu protett mill-1974.", "Imma issa qed jit\u0127ajru jne\u0127\u0127u l-lupu mil-lista.", "Dan kollu biex ipaxxu l-ka\u010b\u010baturi, li mejtin biex jer\u0121g\u0127u jibdew joqtlu l-lupu, \u0127alli j\u0127ossuhom vera heroes.", "\u0126u \u0127sieb il-lupu, Sur Obama, inkella ma nibqg\u0127ux in\u0127obbuk.", "Matul is-sena 2013, l-ener\u0121ija mir-ri\u0127 kompliet ti\u017cdied madwar id-dinja.", "G\u0127alkemm naqset f'xi pajji\u017ci b\u0127all-Istati Uniti, \u017cdiedet sew f'pajji\u017ci b\u0127all-Kanada u \u010b-\u010aina.", "Fis-sena 2012 l-ener\u0121ija totali mir-ri\u0127 kienet 283 gigawatts.", "Fl-2013 telg\u0127et g\u0127al 318 gigawatts, \u017cieda ta' 12.4%.", "Numru sabi\u0127.", "il-figura", "tis\u0127on", "Ikel \u0121did!", "Min\u0127abba il- li qed klima, l-ista\u0121un tas-sil\u0121 fl-Artiku qieg\u0127ed jiqsar.", "L-orsijiet bojod qed ibatu l-\u0121u\u0127 g\u0127ax bla sil\u0121 ma jkunux jistg\u0127u jikka\u010b\u010bjaw il- foki.", "Fil-fatt fil-Kanada xi orsijiet im\u0121ew\u0127in qed iduru g\u0127all-bejtiet ta' g\u0127asafar b\u0127al eiders (tip ta' papri) u jiklulhom il-bajd \u2013 eluf u eluf ta' bajd.", "l-\u0127in kollu", "In-naturalisti jsibu annimali \u0121odda madwar id-dinja, is-soltu xi insetti jew \u017crin\u0121ijiet \u017cg\u0127ar.", "Imma dan l-a\u0127\u0127ar fil-foresti tropikali tal-Bra\u017cil u l-Kolumbja skoprew tapir \u0121did li ji\u017cen sa 110kg! indi\u0121eni kienu In-nies ilhom jafu bih imma g\u0127ax- xjenza huwa \u0121did: Tapirus kabomani.", "Mela issa fid-dinja hawn b'kollox 5 spe\u010bi ta' tapiri.", "Kull sena fl-Istati Uniti biss huwa stmat li jmutu kwa\u017ci biljun g\u0127asfur g\u0127ax ja\u0127btu mal-\u0127\u0121ie\u0121 tat-twieqi.", "L-g\u0127asafar ma jarawx il-\u0127\u0121ie\u0121 bl- istess mod li narawh a\u0127na u spiss ma jindunawx bih.", "G\u0127alhekk itiru g\u0127al \u0121o fih u \u0127afna drabi jmutu mad-daqqa.", "L-a\u0127jar mod biex nevitaw dan huwa li jitwa\u0127\u0127lu tejp jew stikers mal-\u0127\u0121ie\u0121.", "L-istat Idaho (USA) qed ta' jit\u0127ajjar i\u0127alli tfal ta' 10 snin jo\u0127or\u0121u g\u0127all-ka\u010b\u010ba!", "Din l-idea stupida u perikolu\u017ca \u0127ar\u0121u biha biex i\u017cid il-bejg\u0127 ta' snieter u rajfils!", "Wie\u0127ed mill-g\u0127orrief li jrid dil-li\u0121i nstema' jg\u0127id: \"X'hemm isba\u0127 milli l-familja kollha to\u0127ro\u0121 tgawdi n-natura!\"", "Prosit, g\u0127al dawn tgawdi n-natura it-tuba jfisser toqtol l-annimali!", "Studju li ilu g\u0127addej \u0127afna snin sab li mill-1993 sal-2011 il-friefet il-lejl tal-Ewropa \u017cdiedu b'43%.", "Il-friefet il-lejl kienu naqsu sew fis- seklu 20, l-iktar min\u0127abba l-qerda tal-ambjent naturali tag\u0127hom u min\u0127abba bexx u kimi\u010bi.", "Bis- sa\u0127\u0127a tal-\u0127arsien u pro\u0121etti 1konservazzjoni, dawn ta' il- mammiferi tal-\u0121enn qed jer\u0121g\u0127u jirkupraw.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu l-Kenja g\u0127addiet li\u0121ijiet \u0121odda kontra n-negozju illegali fl-2avorju tal-iljunfanti.", "Ftit ilu nqabad \u010aini\u017c bi 3.4kg avorju.", "Tellg\u0127uh il-qorti akku\u017cat li qed jinnegozja fl-avorju u we\u0127el multa ta' \u20ac171,000 (jew seba' snin \u0127abs). tal-iljunfanti Il-qtil \u017cdied sew f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin, forsi dawn il-li\u0121ijiet \u0127orox jg\u0127inu biex tonqos dit-tra\u0121edja.", "1konservazzjoni = Meta annimali, pjanti jew ambjenti rari jing\u0127ataw protezzjoni u g\u0127ajnuna spe\u010bjali biex jer\u0121g\u0127u j\u017cidu u jinfirxu, u ma jibqg\u0127ux fil-periklu li jinqerdu.", "2avorju (jew ivorju) = Il-materjal li minnu mag\u0127mulini in-nejbiet twal tal-iljunfanti.", "L-avorju jinbieg\u0127 l-iktar fi\u010b-\u010aina, fejn ja\u0127dmuh fi statwetti jew jag\u0127mlu minnu 'medi\u010bina'.", "Medi\u010bina li ma ta\u0127dimx, s'intendi.", "X'nista' nara tg\u0127id?", "\u0120ojjin Linnet", "Il-\u0120ojjin huwa wie\u0127ed mill- g\u0127asafar tal-g\u0127ana li jidhru fi \u017cmien il-passa.", "Dari kien aktarx l-aktar wie\u0127ed komuni fosthom, imma f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin naqas sew.", "L-istorja tieg\u0127u, sfortunatament, hija komuni fl-Ewropa \u2013 it-tibdil fil-biedja u l-bexx \u010bekknu l-popolazzjoni tieg\u0127u b'xi 60%.", "Minbarra fl-Ewropa, il-\u0120ojjin", "jinstab ukoll fl-Afrika ta' Fuq", "u fil-punent tal-Asja.", "Dawk li jg\u0127ixu n-na\u0127a ta' fuq tal- Ewropa jpassu, l-o\u0127rajn huma \u0121eneralment 1residenti.", "Jing\u0127ad li sa ftit snin ilu xi pari \u0120ojjini kienu g\u0127adhom residenti f'G\u0127awdex imma mid-dehra spi\u010b\u010baw ukoll.", "Kieku jit\u0127alla hemm \u010bans tajjeb li dan l-g\u0127asfur jer\u0121a' jibda jbejjet f'pajji\u017cna.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "1residenti = Meta annimal ikun tal-post u mhux tal-passa.", "Kif rajna f'Il-\u0126uttafa 118 l-ambjent tar-raba jiksi iktar minn nofs Malta, u kif rajna f'Il-\u0126uttafa 119 l-ambjent urban (bini, e\u010b\u010b.) jiksi terz ie\u0127or minn Malta.", "Jekk tg\u0127aqqadhom flimkien tinduna li ftit jibqa' post f'pajji\u017cna g\u0127all-ambjent naturali.", "U hekk hu, g\u0127ax xi 18% biss ta' Malta nistg\u0127u", "Hawn diversi tipi ta' ambjenti naturali u f'Malta l-iktar komuni fosthom hija l-isteppa.", "L-isteppa tikber fejn hemm art b'\u0127amrija baxxa u fqira (nieqsa mis-sustanzi).", "Fl-isteppa jikbru pjanti baxxi u ma ssibx si\u0121ar.", "L-iktar li jixxala huwa l-\u0127axix, xewk", "u xi pjanti tal-basla (b\u0127all-berwieq u n-nar\u010bis).", "Hemm tipi differenti ta' steppa, skont l-art li tkun.", "Per e\u017cempju hemm l-isteppa tat-tafal, fejn tispikka l-\u0127alfa, \u0127axixa li tikber qisha trofof gri\u017ci.", "Steppa o\u0127ra tikber fuq art li darba kienet tin\u0127adem imma li ntelqet wara li taret kwa\u017ci kollha", "l-\u0127amrija", "mar-ri\u0127.", "Fl-isteppa jg\u0127ixu \u0127afna insetti, fosthom \u0121urati, friefet u \u0127anfus. wkoll busaqajn u brimb.", "Busaqajn x'ikun?", "Hemm \u0121-\u0121ej wie\u0127ed n-na\u0127seb..!", "Medda steppa fl-in\u0127awi ta' Ras il-Pellegrin.", "Fin-na\u0127a tan-nofs tar-ritratt tidher tikber il- \u0127alfa, u fin-na\u0127a t'isfel (bil-fjuri \u0127omor) hemm roqg\u0127a silla, pjanta o\u0127ra tal-isteppa.", "Data Il-\u0126add 23 Marzu 2014 Niltaqg\u0127u fil-pjazza tas-Si\u0121\u0121iewi \u0126in 9am Nispi\u010b\u010baw Il-Maqluba (\u0127dejn il- Qrendi) xi 12.30am \u0120ibu ikel, xorb, \u017carbun tal-mixi Mer\u0127ba membri* u l-familji, \u0127bieb\u2026", "*Membri ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir (18+).", "Kif nag\u0127mlu kull sena, dir-rebbieg\u0127a \u0127a jkollna l-Maratona.", "Mixja ftit twila imma xorta sabi\u0127a g\u0127ax ng\u0127addu mill-kampanja u l-kilometri bilkemm narawhom.", "Anzi dis-sena r-rotta \u0127a nqassruha ftit.", "B'hekk inkunu iktar rilassati u ngawdu iktar in-natura li fir-rebbieg\u0127a tisplodi bil-kuluri.", "Wara l-mixja, g\u0127al min irid \u0127a jkun hemm trasport lura g\u0127as-Si\u0121\u0121iewi.", "Dis-sena \u0121ejjin mag\u0127na wkoll il-membri l-kbar tal-BirdLife.", "Fl-istess \u0127in ni\u0121bru ftit fondi F'din l-attivit\u00e0 a\u0127na ni\u0121bru wkoll xi flus biex nixtru xi \u0127a\u0121a b\u017connju\u017ca g\u0127all-BirdLife.", "Per e\u017cempju bil-flus mill-mixja tas-sena l-o\u0127ra (\u20ac1526) xtrajna solar panels biex inda\u0127\u0127lu ftit elettriku fi\u010b- \u010bentru \u017cg\u0127ir tar-ringing li g\u0127andna fuq Kemmuna (ritratt tal-apparat mixtri hawn ta\u0127t).", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' dan l-apparat ir-ringers li jmorru jistudjaw l-g\u0127asafar fuq Kemmuna jkunu jistg\u0127u jixeg\u0127lu bozza", "Wara \u0127afna ri\u010berka g\u0127all-a\u0127jar sistema, l-apparat xtrajnieh u ftit \u0121img\u0127at o\u0127ra nwa\u0127\u0127luh fil-post, fuq Kemmuna.", "filg\u0127axija!", "Dis-sena \u0127a nu\u017caw il- fondi biex nixtru trombi u lentijiet biex ju\u017cawhom l-istudenti fir-riservi tal- G\u0127adira u s-Simar.", "Din mhix l-ewwel darba li \u0127a nixtru apparat b\u0127al dan, u dan g\u0127aliex b'xorti \u0127a\u017cina t-trombi ma jservux \u0127afna snin.", "tg\u0127inuna ni\u0121bru dal-pro\u0121ett g\u0127al flus u\u017caw il-karta sponsor li waslitilkom ma' dal- maga\u017cin.", "G\u0127andkom iktar dettalji fuq il-karta stess.", "Grazzi \u0127afna.", "Intervista ma' Fjura", "X'kien g\u0127andek isem ta' tifla?", "Ara l-ie\u0127or!", "Forsi l-bniet issemmew g\u0127alija eh!", "U bil-\u0127aqq g\u0127andi ismijiet o\u0127rajn: Le\u0127jet ix-Xi\u0127, Savina, Sag\u0127tar A\u0127mar, Issopu.", "Allura Savina, inti pjanta komuni jew rari?", "Ma tantx jien komuni imma f'xi n\u0127awi fejn hemm l-ambjent tieg\u0127i taf tara \u0127afna 1arbuxxelli minna.", "X'inhu l-ambjent tieg\u0127ek?", "Jien fix-xag\u0127ri nixxala.", "Il-fjuri issa biss \u017cmienhom jew g\u0127andek sta\u0121un twil?", "Il-fjuri nifta\u0127hom f'Jannar u Frar, imma le ma tantx idumu.", "Ifu\u0127u?", "Xejn spe\u010bjali imma n-na\u0127al xorta jsibhomli u jiffanga fihom!", "G\u0127andek xi problemi?", "Ma tantx, \u0127lief li x-xag\u0127ri hawn xi nies ja\u0127sbuh tajjeb biss biex tarmi fih xi trakk terrapien!", "Qed nara xi arbuxxelli ma\u0127ruqin.", "Hawn min i\u0127obb ja\u0127raqkom ukoll?", "Le ru\u0127i dawk mhux ma\u0127ruqin.", "Dak g\u0127ax meta jinxfulna l-fjuri jsiru bukketti kannella u jkun qisu xi \u0127add tahom in-nar.", "Serra\u0127tli rasi.", "\u010aaw u grazzi.", "Tkun 'l hawn g\u0127addi.", "1arbuxxell = si\u0121ra baxxa u folta, bl-Ingli\u017c bush jew shrub.", "Il-Qanfud Il-Qanfud (Algerian hedgehog Atelerix algirus) ta' Malta differenti mill- qanfud tal-Ewropa g\u0127ax tag\u0127na \u0121ie mill-Afrika ta' Fuq.", "Jiekol insetti, \u0127niex u bug\u0127arwien.", "Jo\u0127ro\u0121 bil-lejl u spiss itajruh il-karozzi :( X'aktarx li dda\u0127\u0127al Malta mill- bniedem fl-antik.", "Il-Ballottra Il-Ballottra (weasel Mustela nivalis) hija l-uniku karnivoru tal-art li g\u0127andna Malta.", "Hija \u017cg\u0127ira \u0127afna u tiekol l-iktar \u0121rieden u firien, kultant i\u017c\u017carma xi bejta g\u0127asafar jew tkaxkar \u017carmu\u0121 ta' fenek.", "Jista' jkun li mhix indi\u0121ena imma li dda\u0127\u0127let Malta fl-antik.", "Fil-G\u017cejjer Maltin g\u0127andna \u017cew\u0121 spe\u010bi ta' bugeddum, wie\u0127ed f'Malta u l-ie\u0127or f'G\u0127awdex.", "Qisu \u0121urdien imma huwa mill-familja tal-qanfud u jiekol insetti u annimali \u017cg\u0127ar o\u0127ra.", "Dan huwa t-tieni l-i\u017cg\u0127ar mammiferu tad-dinja!", "Il-Pipistrell F'Malta g\u0127andna erba' spe\u010bi ta' pipistrelli u mhux fa\u010bli jing\u0127arfu minn xulxin.", "Dan tar-ritratt huwa probabbli l-Pipistrell tal-Faxx (Kuhl's pipistrelle Pipistrellus kuhli).", "B\u0127al friefet il-lejl o\u0127ra jittajjar filg\u0127axija u jiekol ba\u0127rijiet u nemus.", "Grazzi lill-\u0127abib tag\u0127ha John J Borg g\u0127al xi tag\u0127rif dwar il-friefet il-lejl.", "Malta nieqsa sew mill- mammiferi imma le mhux dawn l-erbg\u0127a biss g\u0127andna!", "Xi darba niltaqg\u0127u ma' ftit o\u0127rajn.", "Biss biss hemm ie\u0127or f'pa\u0121na 1.", "Baqa' ftit kalendarji x'jinbieg\u0127u.", "Issa qeg\u0127din \u20ac1.50 biss.", "Mir-riservi naturali jew mi\u010b- \u010aentru BirdLife f'Ta' Xbiex", "Ibag\u0127tulna tpin\u0121ijiet u ritratti li tie\u0127du tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127a n\u0121ibuhom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom bl-imejl jew bil-posta*. imejl il-huttafa@birdlifemalta.org indirizz BirdLife Malta", "57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120", "*Materjal li tibag\u0127tu bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuh lura.", "Kamaleonti ta' Jonathan Pullicino", "Blon\u0121un Sekond ta' Kimberly Gauci", "Jien naf ng\u0127um daqs blon\u0121un.", "Jien smajt li taf tg\u0127um daqs kantun.", "Attivit\u00e0 g\u0127al Sibt il-G\u0127id \u2022 19 April 2014", "r u l u k i t \u0127 g A", "Iktar attivit\u00e0", "Ejjew gawdu!", "Nhar Sibt il-G\u0127id il-BirdLife \u0127a torganizza attivit\u00e0 g\u0127all-familja fir-riserva tas-Simar: log\u0127ob, tal-G\u0127id, tfittxija g\u0127all-bajd e\u010b\u010b. G\u0127al iktar tag\u0127rif \u010bemplu 21347644/5 jew ibag\u0127tu imejl lil office@birdlifemalta.org", "Lill-Falko nistg\u0127u ng\u0127idulha ilna", "Happy Birthday g\u0127ax proprju sena li bdejna!", "intom \u0127adtu tg\u0127id gost daqsna.", "Tista' g\u0127amilna minn kollox: mixjiet fil-kampanja (anke night hike), tlajna G\u0127awdex u Kemmuna, \u017corna r-riservi.", "Rajna \u0127afna g\u0127asafar, imma anke \u0127lejjaq o\u0127ra u pajsa\u0121\u0121i sbie\u0127.", "Fuq kollox g\u0127amilna \u0127afna \u0127bieb \u0121odda. tag\u0127na qed nippjanaw j\u017cidu mal- attivitajiet \u0121odda avventura.", "Imma g\u0127andna b\u017conn l-g\u0127ajnuna tag\u0127kom.", "I\u017cjed ma nkunu Falkuni i\u017cjed nie\u0127du gost, x'ta\u0127sbu?", "G\u0127alhekk \u0127e\u0121\u0121u lil s\u0127abkom ji\u0121u l-attivitajet mag\u0127kom u biex jid\u0127lu membri fil- BirdLife.", "Nisperaw li nkomplu naraw u\u010buh \u0121odda ta' membri li jkunu g\u0127adhom kemm da\u0127lu.", "G\u0127at-tieni sena", "li \u0127a", "Nag\u0127tu wkoll mer\u0127ba kbira", "il- membri tal-Klabb li dis-sena jag\u0127lqu 13-il sena u li g\u0127alhekk isiru awtomatikament Falkuni.", "Importanti li \u0121\u0121edu l-mi\u017cata fil-Klabb inkella titilfu \u010b-\u010bans li dduqu l-Falko!", "lil dawk", "Meta tkunu membri tal-BirdLife turu kemm in- natura Maltija hi g\u0127al qalbkom.", "Il-flus li tag\u0127tu jg\u0127inu lill-BirdLife tkompli x-xog\u0127ol fl-edukazzjoni, fir-riservi u fil-protezzjoni u l-istudju tal-g\u0127asafar.", "Imma aktar minn hekk, permezz tal-\u0127ar\u0121iet u tal-maga\u017cin Il-\u0126uttafa intom titg\u0127allmu iktar dwar l-ambjent naturali.", "Malta g\u0127andha b\u017conn \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jafu l-pro\u010bessi kumplessi ta' kif jiffunzjonaw l-ekosistemi.", "Pajji\u017cna g\u0127andu \u0127afna b\u017conn ta' nies li jifhmu fin-natura u li jixtiequ jag\u0127mlu l-parti tag\u0127hom g\u0127all-\u0127arsien ta' dawn l-ekosistemi.", "Li tkunu membri fil-BirdLife jaf ikun l-ewwel pass biex issiru dawn in-nies.", "Narawkom g\u0127al xi \u0127ar\u0121a.", "Min hu l-piggy li kiel bi\u010b\u010ba mill-birthday cake tal-Falko?", "X'g\u0127aruka\u017ca!", "Tal- mist\u0127ija!", "A\u0127na tal-Falko mhux se ng\u0127idu le g\u0127al sfida u g\u0127alhekk \u0127a mmorru a\u0127na wkoll il-mixja maratona ta' Marzu mal-bqija ta' Klabb \u0126uttaf.", "Araw pa\u0121na 6 g\u0127ad-dettalji.", "Hekk hu!", "\u0126a naraw kemm jirnexxielna naraw spe\u010bi t'g\u0127asafar f'xi sitt sig\u0127at berdwo\u010bing!", "A\u0127na l-Leaders tal-Falko konna l-ewwel li g\u0127amilna attivit\u00e0 b\u0127al din f'Malta (araw Il- \u0126uttafa 119) imma din id-darba \u0127a tkun g\u0127all- membri kollha tal-BirdLife.", "Minn \u0127a jg\u0127id le g\u0127al \u010bans li jdur diversi postijiet fil-kampanja b\u0127ar- riservi, Foresta 2000 u l-Buskett, jara \u0127afna g\u0127asafar, jitg\u0127allem i\u017cjed kif jag\u0127rafhom u dan kollu fl-eqqel tal-passa?", "\u010aans ta' premjijiet sbie\u0127.", "Hemm wisq irqaqat biex noqog\u0127du n\u0121ibu kollox hawn, g\u0127alhekk min hu interessat jikkuntattjana u nibag\u0127tulu d-dettalji kollha.", "Fir-rebbieg\u0127a mhux ta' min ma jitlax \u0121urnata Kemmuna.", "Is-sena l-o\u0127ra \u0127adna \u0127afna gost, min jaf forsi dis-sena ner\u0121g\u0127u ninzertaw xi g\u0127asfur spe\u010bjali b\u0127all-a\u0127\u0127ar darba!", "G\u0127andna naraw xi ka\u010b\u010bamendula, \u017can\u017carelli u xi tajra safra.", "\u0126a jkollna \u010b-\u010bans ukoll naraw ftit bird- ringing g\u0127ax kif inkunu hemm ng\u0127addu wa\u0127da sar-Ringing Station Imbag\u0127ad nimxu ftit fuq ix-xag\u0127ra u s-sisien, u ngawdu l-kwiet u l-\u0121miel ta' dil-g\u017cira \u017cg\u0127ira.", "niltaqg\u0127u fis-7.15am (il-lan\u010ba titlaq fis-7.30am) post I\u010b-\u010airkewwa quddiem il-gabbana \u0121ibu flus g\u0127al-lan\u010ba (xi \u20ac10), \u017carbun g\u0127all- mixi, ikel, ilma, tromba, kamera, beritta, sanblokk et\u00e0 Falko 13+", "Fit-13 Di\u010bembru 2013 imxejna mir-riserva tal-G\u0127adira sa dik tas-Simar.", "Gawdejna kampanja mill-isba\u0127, kif tistg\u0127u taraw mir-ritratti ta' s\u0127abna membri Kimberly Gauci u Jonathan Pullicino.", "Ilma\u0127na wkoll xi g\u0127asafar, fosthom \u017cew\u0121 imragen, blon\u0121un sekond (ritratt p.8) u fjamma sewda.", "Rajna wkoll kamaleonti (ritratt p.8).", "Waqfa L-Im\u0121ieba\u0127 waqt il-\u0127ar\u0121a tat-13 Di\u010bembru 2013.", "Sibuna fuq facebook.", "Jekk tfittxu Falko BirdLife Malta g\u0127andkom issibu l-pa\u0121na l-\u0121dida tag\u0127na.", "Ittawlulha spiss g\u0127al i\u017cjed tag\u0127rif fuq l-attivitajiet.", "Dejjem infurmana jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko.", "Tista' jew i\u010b\u010bempel 99214143 / 99809190 jew tibg\u0127at imejl lil falkoblm@gmail.com jew t\u0127alli messa\u0121\u0121 fuq Facebook.", "g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom.", "Natura 2000 Postijiet f'Malta protetti Pembroke", "It-Torri tal-Madliena nbena fl-1658 fi \u017cmien il-Gran Mastru Martin de Redin", "Min\u0127abba li r-ritratt mi\u0121bud fi Frar, fl-isteppa jispikka \u0127afna l-berwieq g\u0127ax ikun bil-fjuri.", "Ilkoll x'aktarx li smajtu bil-lokalit\u00e0 ta' Pembroke, jew anke \u017cortu l-post.", "Pembroke huwa ra\u0127a \u017cg\u0127ir fl-in\u0127awi ta' Paceville, Is-Swieqi u San \u0120iljan \u2013 mhux parti ta' Malta li tant nasso\u010bjaw man-natura normalment!", "Minkejja dan, ix-xag\u0127ri li nsibu fl-in\u0127awi ta' Pembroke huwa wie\u0127ed mis-siti naturali importanti tal-G\u017cejjer Maltin, tant li dan huwa Sit Natura 2000.", "Ambjent li mhux fa\u010bli tg\u0127ix fih", "Allura x'hemm daqshekk spe\u010bjali f'Pembroke?", "\u0126afna affarijiet.", "Ix-xag\u0127ri huwa minnu nnifsu ambjent ta' valur kbir, li fih insibu arbuxxelli u pjanti \u017cg\u0127ar adattati sew g\u0127an-nixfa tas-sajf u l-qilla tax-xemx, u g\u0127ar-rih \u2013 tinsewx li ming\u0127ajr tas- si\u0121ar, fuq medda miftu\u0127a il-ba\u0127ar, pjanta vi\u010bin \u017cg\u0127ira trid tkun kapa\u010bi tkampa anke f'ri\u0127 qawwi, spe\u010bjalment xi grigal mg\u0127obbi raxx miela\u0127 tal- ba\u0127ar.", "Fejn qieg\u0127ed?", "Pembroke qieg\u0127ed max-xatt fil-grigal ta' Malta, bejn St Andrews u Ba\u0127ar i\u010b-\u010aag\u0127aq.", "tag\u0127rafhom mid- dehra spe\u010bjali tal-fjuri.", "Fost l-orkidi li nsibu Pembroke hemm in- Na\u0127la Gri\u017ca, l-Orkida \u0126amra, l-Orkida tat-Tikek u l-Brimba Sewda \u2013 dawn jinkludu wkoll spe\u010bi rari fil-G\u017cejjer Maltin.", "Dalwaqt jasal l-ista\u0121un tal-fjuri ta' dawn l-orkidi (l-iktar bejn l-a\u0127\u0127ar ta' Frar u April) u jekk tmorru passi\u0121\u0121ata Pembroke taraw xi spettaklu sabi\u0127 dawn joffru.", "Pjanti o\u0127rajn importanti huma t-Tewm Irqiq ta' Malta u l-Limonju ta' Malta, \u017cew\u0121 spe\u010bi endemi\u010bi g\u0127al Malta.", "Min\u0127abba li Pembroke qieg\u0127ed mal-ba\u0127ar insibu wkoll diversi pjanti tipi\u010bi tax-xatt, b\u0127ax-Xebb", "xag\u0127ri tax-xatt", "xag\u0127ri", "xag\u0127ri bl-isteppa", "si\u0121ar, arbuxxelli", "art im\u0127arbta", "mog\u0127dijiet, toroq", "Fix-xag\u0127ri", "ta' Pembroke insibu mhux biss spe\u010bi komuni tax- (b\u0127as-Sag\u0127tar) xag\u0127ri (b\u0127all- u G\u0127ansar u l-Berwieq), imma wkoll spe\u010bi li huma inqas mag\u0127rufin jew inqas komuni.", "B'mod partikolari, ix-xag\u0127ra ta' Pembroke hija mag\u0127rufa g\u0127all-orkidi, pjanti li fa\u010bli", "Torri Madliena", "Rifle ranges tal-Forzi Armati", "L-Impjant tar-Reverse Osmosis", "Ir-ra\u0127al ta' Pembroke", "Mappa ta'", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 26,000 sit Natura 2000, u bejniethom jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "U f'Malta kemm g\u0127andna, Profs?", "u l-Bu\u017cbie\u017c il-Ba\u0127ar.", "Insomma, ta\u0127lita tassew interessanti ta' pjanti ta' ambjenti differenti.", "Fi \u017cmien ix-xita jin\u0127oloq ambjent importanti ie\u0127or fix-xag\u0127ri ta' Pembroke, meta jiffurmaw l-g\u0127adajjar tal-ilma helu.", "Dawn jinxfu bis-s\u0127ana tas-sajf, per\u00f2 sakemm idumu pre\u017centi jipprovdu \u0127abitat g\u0127al diversi spe\u010bi li huma spe\u010bjalizzati biex jg\u0127ixu \u010b-\u010biklu ta' \u0127ajjithom f'qasir \u017cmien, qabel l-g\u0127adira tinxef.", "Pjanta partikolari ta' dan l-ambjent li tinstab f'Pembroke hija l-Elatine, li hija endemika g\u0127al Malta u g\u0127al Lampedusa, g\u017cira \u017cg\u0127ira Taljana.", "Meta spe\u010bi tkun endemika g\u0127al xi \u017cew\u0121 pajji\u017ci biss ng\u0127idu li hi sub-endemika.", "Fawna ta' interess ukoll ma tonqosx, kemm fl-g\u0127adajjar, kif ukoll fix-xag\u0127ri u fl-isteppa.", "Fl-g\u0127adajjar tal-ilma jg\u0127ix il- Gamblu tal-G\u0127adajjar, annimali \u017cg\u0127ir u kwa\u017ci trasparenti, li", "b\u0127all-pjanti tal-g\u0127adajjar ukoll g\u0127andu life cycle qasira.", "Fost l-g\u0127asafar li tara da\u017c-\u017cmien hemm il-Pespus u l-Bu\u010baqq tax-Xitwa, imma fir-rebbieg\u0127a jitfa\u010b\u010baw g\u0127asafar b\u0127all- Kuda u anke d-Daqquqa tat-Toppu.", "Ta' min ng\u0127idu li dan is-sit g\u0127andu wkoll valur storiku importanti.", "Sabi\u0127 li napprezzaw mhux biss in-natura imma kull aspett ta' wirt pajji\u017cna.", "L-istrutturi militari li nsibu f'Pembroke imorru lura mhux biss g\u0127al \u017cmien l-Ingli\u017ci (b\u0127ar- rifle ranges li g\u0127adhom jintu\u017caw sal-lum mill-Forzi Armati), imma anke sa \u017cmien il-Kavallieri ta' San \u0120wann (b\u0127at-Torri tal-Madliena u l-fugass - spe\u010bi ta' kanun im\u0127affer fil-blat).", "Jekk tag\u0127mlu ftit ri\u010berka ssibu stejjer interessanti \u0127afna marbutin mal-i\u017cvilupp ta' din il-lokalit\u00e0 tul i\u017c-\u017cminijiet.", "It-Tursin il-G\u0127ul Xewwieki (Thorny Burnet) hija pjanta rarissma li f'Malta li tikber biss f'Pembroke.", "Il-Kuda (Northern Wheatear) tag\u0127rafha mid-disinn iswed u abjad fuq denbha, li jispikka \u0127afna.", "It-Tewm Irqiq ta' Malta (Maltese Dwarf Garlic) huwa endemiku g\u0127all- G\u017cejjer Maltin.", "Fil-fatt tinsab fir- Red Data Book ta' Malta.", "Red Data Book x'ja\u0127bat?", "Red Data Book huwa ktieb b'lista ta' annimali u pjanti li jkunu rari u fil-periklu li jinqerdu minn dak il-pajji\u017c.", "40pa\u0121na", "Id\u0127ol membru jew \u0121edded sena o\u0127ra fi Klabb \u0126uttaf u jkun tieg\u0127ek!"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-120-Feb-2014.pdf"}
{"text": ["l a \u0127 g 2 \u20ac", "\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Kemm hu rari li nisimg\u0127u a\u0127barijiet sbie\u0127 fuq l-ambjent naturali.", "Il-\u0127in kollu jivvintaw pro\u0121etti enormi li kollha jibilg\u0127u l-art (jew il-ba\u0127ar).", "Ajruport f'G\u0127awdex, pont bejn Malta u G\u0127awdex (jew mina?), jott marini \u0121odda, supermarkets u carwashes u pompi tal-petrol \u0121odda f'nofs il-kampanja.", "Iktar m'g\u0127andna pajji\u017c \u017cg\u0127ir iktar donnu rridu nifgawh bil-bini.", "Kieku qatt nisimg\u0127u li saret xi riserva naturali", "\u0121dida!", "Tg\u0127iduli \"Iss, imma spiss jift\u0127u xi \u0121nien \u0121did.\"", "\u0126mm veru, imma hemm problema ta, g\u0127ax f'Malta donnu nsejna x'inhu \u0121nien!", "Fil-\u0121onna publi\u010bi tal- lum iktar tara \u010bangatura u konkos milli tara \u0127amrija u \u0127axix.", "Iktar tara bankijiet milli tara arbuxxelli, u iktar tara arbli u lampi milli tara si\u0121ar u fjuri.", "G\u0127alija dak mhux \u0121nien imma iktar bini!", "Mela isimg\u0127uni dawk minnkom li xi darba forsi ssiru planners u periti.", "Araw li la tikbru ma tinsewx lin-natura fil-pro\u0121etti li jkollkom, owkej!", "Min jaf, forsi xi darba Malta ter\u0121a' timtela b'\u0121onna", "ta' veru.", "Il-\u0126uttafa g\u0127alqet 20 sena!", "L-ewwel \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin favorit tag\u0127kom kienet f'Marzu 1994.", "Minn dakinhar Il-\u0126uttafa \u0127ar\u0121et kull xahrejn bla ma mmissjat wa\u0127da.", "Awguri g\u0127al 20 sena o\u0127ra!", "L-ewwel \u0127ar\u0121a ta' Il-\u0126uttafa (Marzu-April 1994)", "Very nice, imma qisu xi \u0127a\u0121a tal-Lego.", "Mal-fa\u010b\u010bata", "Il-bag\u0127dan a\u0127mar (marsh harrier) huwa fost l-iktar tajr tal- pri\u017ca komuni li jpassu minn Malta.", "Li kieku ma joqtluhx il- ka\u010b\u010baturi, issir xena regolari li tara dan l-g\u0127asfur jissaqqar fuq l-g\u0127elieqi jfittex gremxul u \u0121rieden g\u0127all-ikel.", "Ritratt ta' Aron Tanti", "\u0126alib it-Tajr Kbira Fjura tar-rebbieg\u0127a li tikber f'art mitluqa.", "il-Kontenut Editorjal A\u0127barijiet X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "Ambjenti u Residenti Attivit\u00e0 Twa\u0127\u0127lu\u2026 Intervista ma' Peprina Fjuri tar\u2013Rebbieg\u0127a Arti u Ittri Pa\u0121na Falko L-G\u0127ar tal-Iburdan", "il-Kumitati \u010aentrali", "Martin Austad (kap) \u2022 Anne Marie Austad \u2022 Nicholas Galea \u2022 Timothy Micallef il-Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li jir\u010bievu l-membri bil-posta. d-dar B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac7 fis-sena.", "il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, April 2014 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "F'Marzu li g\u0127adda fir-riserva naturali tal-G\u0127adira tfa\u010b\u010ba Gallozz tal-Faxxi (Porzana pusilla Baillon's Crake).", "Dan l-g\u0127asfur huwa iktar komuni fl-Ewropa tal-Lvant u f'Malta rari narawh.", "G\u0127alhekk kienet \u0127a\u0121a spe\u010bjali g\u0127all-berdwo\u010bers li rnexxielhom jilm\u0127uh.", "Il-Gallozz tal-Faxxi mhux talli rari, imma huwa wkoll \u017cg\u0127ir, skur u j\u0127obb jista\u0127ba!", "Ir-riserva tal-G\u0127adira tkun miftu\u0127a g\u0127all- publiku s-Sibt u l-\u0126add (sal-a\u0127\u0127ar ta' Mejju) mill-10.30am sa 4.30pm.", "D\u0127ul b'xejn.", "Aqb\u017cu qab\u017ca, forsi taraw xi \u0127a\u0121a mhux tas-soltu.", "Mixja su\u010b\u010bess", "Il-Gallozz tal-Faxxi huwa mist\u0127i \u0127afna.", "Il-parte\u010bipanti jaslu f'Tal-Providenza, bil-leaders Ray u Sivie fuq quddiem.", "Il-Mixja Maratona ta' Marzu kienet su\u010b\u010bess, kif jafu dawk kollha li \u0121ew.", "B'kollox konna 232 ru\u0127 (u 2 klieb!), numru rekord!", "Iltqajna filg\u0127odu fil-pjazza tas-Si\u0121\u0121iewi \u2013 ir-residenti na\u0127seb \u0127asbu li \u0121ejja xi inva\u017cjoni! \u2013 u minn hemm imxejna lejn il-kampanja.", "\u0126dejn Tal-Providenza waqafna nistrie\u0127u.", "Il-leaders imbag\u0127ad \u0127adu lit-tfal fuq bi\u010b\u010ba art xag\u0127ri u bl-g\u0127ajnuna ta' worksheet, ritratti u flashcards, qg\u0127adna ninvestigaw il-pjanti tar-rebbieg\u0127a.", "Wara din l-attivit\u00e0 komplejna nimxu u fl-a\u0127\u0127ar wasalna l-Maqluba.", "Hemmhekk kien hemm armati tabelli b'xi stampi tal-g\u0127asafar biex jing\u0127ataw il-kulur.", "It-tfal imbag\u0127ad ing\u0127ataw xi rigali b\u0127ala grazzi tal-flus li kien \u0121abru u fl-a\u0127\u0127ar kul\u0127add rikeb il-vannijiet lura lejn is-Si\u0121\u0121iewi.", "B'kollox flus in\u0121abru \u20ac1122 \u2013 b'dawn il-flus \u0127a nixtru trombi biex ju\u017cawhom l-istudenti li j\u017curu r-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar.", "Grazzi kbira", "lil kull min \u0127a sehem, spe\u010bjalment lit-tfal li \u0121abru l-flus, l-g\u0127alliema li \u0121ew mat-tfal tal-iskejjel u s'intendi l-leaders li organizzaw kollox.", "L-iktar li \u0121abret flus g\u0127all-mixja kienet Giulia Debattista Montalto, li \u0121abret \u20ac124.", "Fir-ritratt Giulia (xellug) tidher qed ting\u0127ata ktieb minn Kathleen, il- kap ta' Klabb \u0126uttaf.", "Prosit u grazzi, Giulia!", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Farru\u0121 European Roller", "Dan wie\u0127ed fost l-aktar g\u0127asafar sbie\u0127 li jidhru fil- passa, min\u0127abba l-kuluri li j\u017cejnuh u li fosthom jispikka l-blu.", "Fih kwa\u017ci daqs \u0127amiema, u meta tarah fid-dawl, ma tistax ma tintlaqatx mid-dehra tieg\u0127u.", "I\u0127obb ipo\u0121\u0121i f'postijiet prominenti, b\u0127all-wajers tad- dawl.", "Minn hemmhekk joqg\u0127od jg\u0127arrex g\u0127all-pri\u017ca li tinkludi insetti, gremxul u anke \u0121rieden \u017cg\u0127ar.", "Meta jaraha jtir g\u0127aliha u jaqbadha mill-art.", "Il-Farru\u0121 huwa g\u0127asfur tal- imsa\u0121ar, imma adatta ru\u0127u wkoll", "g\u0127all-art agrikola.", "Fi \u017cmien in-namra, jibda jinqaleb u jimmanuvra waqt li jtir.", "Dan jag\u0127mlu biex ji\u0121bed l-attenzjoni tas-sie\u0127ba u anke biex juri t-territorju tieg\u0127u.", "Il-mara tbid sa erba' bajdiet u l-bejta tinbena fis-si\u0121ar jew mal-wi\u010b\u010b tal-irdumijiet.", "Il-Farru\u0121 ibejjet fl-Ewropa, fl-Afrika ta' Fuq u anke f'parti mill-Asja, imma l-popolazzjoni tieg\u0127u naqset sew.", "Dan \u0121ara min\u0127abba t-tibdil li \u0121abet il- biedja moderna, u min\u0127abba l-ka\u010b\u010ba.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "Kif \u017carmajnieha fjura!", "Nja\u0127aa!", "Kemm \u0121ejna cool !", "Ambjenti u Residenti", "Ix-Xag\u0127ri", "Jekk tisma' trrrrrrrr! fittex il-bufula \u0127amra fuq xi arbuxxell.", "Fis-sajf din tbejjet hawnhekk.", "Is-sag\u0127tar tag\u0127rfu mir- ri\u0127a tfu\u0127 tal-weraq, u f'\u0120unju mit-tapit ta' fjuri vjola li jiksi x-xag\u0127ri bih.", "Dawn il-qishom tbajja' sofor, gri\u017ci, jew suwed, mal- blat huma likeni.", "Il-likeni m'g\u0127andhomx g\u0127eruq u jie\u0127du \u0127afna mis-sustanzi mix-xita.", "Ix-xag\u0127ri huwa l-ambjent perfett g\u0127ax-xa\u0127met l-art g\u0127ax g\u0127andu insetti x'jiekol, \u0121ebel fejn jixxemmex u arbuxxelli fejn jista\u0127ba.", "Ix-xag\u0127ri huwa ambjent li ma tantx fih \u0127amrija, u g\u0127alhekk il-blat jidher fil-wi\u010b\u010b.", "L-eluf ta' kreaturi li jg\u0127ixu fix-xag\u0127ri rnexxielhom jadattaw g\u0127al ambjent fejn ja\u0127kem ir-ri\u0127 fix-xitwa u tisre\u0121 ix-xemx fis- sajf.", "Ix-xag\u0127ri mhux \u0127abitat rari f'Malta, imma importanti li nib\u017cg\u0127u g\u0127alih g\u0127ax huwa sinjur fil-pjanti u fl-annimali.", "Ix-xag\u0127ri f'dan ir-ritratt huwa fl-in\u0127awi ta' Ras il- Pellegrin, \u0127dejn il-\u0120nejna.", "Il-bu\u010baqq tas-silla huwa g\u0127asfur tal-passa.", "Fittxu fuq xi zokk wieqaf, mnejn i\u0127obb ifittex l-insetti.", "L-g\u0127ansar jo\u0127ro\u0121 il-weraq fil-\u0127arifa u fix-xitwa.", "Fir- rebbieg\u0127a l-weraq jinxef, u fis-sajf jift\u0127u l-fjuri!", "Is-suldat huwa wie\u0127ed mill-\u0127afna insetti tax- xag\u0127ri.", "Jixrob il-meraq mill-weraq tal-pjanti.", "Id-Demm il-Madonna kapa\u010bi tg\u0127ix f'tikka \u0127amrija fuq il-blat.", "Dawk il-bo\u010b\u010bi \u017cg\u0127ar \u0127omor huma weraq mimli ilma.", "Il-kuda taraha fil-passa.", "Tag\u0127rafha g\u0127ax meta ttir jinkixef b\u0127al salib iswed fuq denbha abjad.", "Jekk tg\u0127addi \u0127dejn is-silla tal-mog\u0127o\u017c u \u010b\u010baqalqilha l-weraq, ixxomm ri\u0127a qawwija qisha tarmak!", "t i v i t Ni\u017clin wa\u0127da sal-", "Intervista ma' Fjura", "Il-Buskett qisu foresta \u017cg\u0127ira, b'si\u0121ar kbar u anzjani u", "sbie\u0127 li jag\u0127mlu d-dell u j\u017commu l-frisk.", "Dan l-ambjent jag\u0127ti kenn lil \u0127afna annimali, spe\u010bjalment g\u0127asafar li b\u0127alissa jkunu waslu g\u0127ajjenin mill-Afrika.", "Is-si\u0121ar tal- Buskett huma tajbin ukoll biex xi g\u0127asafar ibejtu fihom u jrabbu familja.", "B\u0127alissa huwa proprju \u017cmien il-bejtiet u fost l-g\u0127asafar li jbejtu fil-Buskett hemm il-bufula sewda, il- bufula tal-g\u0127ollieq, i\u017c-\u017can\u017carell tat-tikek, l-g\u0127asfur tal-bejt u forsi anke xi gamiema, sponsun jew kapinera.", "Ejjew mag\u0127na forsi niskopru xi sigriet tan-natura\u2026", "\u017bommu l-kwiet please, g\u0127ax tqajmuli t-tfal!", "Meta ti\u0121u, ippruvaw tilbsux kuluri jg\u0127ajtu.", "Iktar ma nkunu kamuflax inqas ingerrxu l-g\u0127asafar.", "Ilek tikber hawnhekk?", "Le, jien inbitt mi\u017c-\u017cerrieg\u0127a ftit \u0121img\u0127at ilu, u ng\u0127ix sta\u0121un wie\u0127ed.", "Bon\u0121u Peprina, nista' nkellmek?", "Bon\u0121u, iva ma tantx jiena busy llum.", "Ara din l-g\u0127alqa mimlija peprin b\u0127ali.", "Allura intom \u017cerag\u0127kom il-bidwi?", "\u0126a\u0127\u0127a\u0127\u0127a!", "Jien fjura selva\u0121\u0121a imma dan l-ambjent in\u0127obbu g\u0127ax nikber tajjeb f'art li titqalleb spiss, b\u0127all-g\u0127elieqi.", "Sta\u0121un wie\u0127ed biss?", "X'\u0127asra\u2026 Ehhh, imma jien nag\u0127mel \u0127afna \u017cerrieg\u0127a \u0127alli s-sena d-die\u0127la jikbru uliedi.", "\u0126afna fjuri jag\u0127mlu b\u0127ali \u2013 jg\u0127idulna pjanti annwali.", "G\u0127andhom ri\u0127a l-fjuri tieg\u0127ek?", "Le, jien l-insetti ni\u0121bidhom bil- kulur mhux bil-fwie\u0127a.", "Il-biera\u0127 rajt peprina vjola.", "Dik b\u0127alek?", "Le, dik spe\u010bi o\u0127ra ta' peprin \u2013 ku\u0121ina tieg\u0127i jisimha xa\u0127xie\u0127a.", "Hemm fuq hemm ritratt ta' xa\u0127xie\u0127a.", "G\u0127andek problemi?", "Il-bexx, ru\u0127i.", "Il-bexx jeqridna.", "Nismag\u0127ha ming\u0127and \u0127afna pjanti din :( \u0126a n\u0127allik.", "\u010aaw u nawguralek \u0127afna \u017cerrieg\u0127a.", "Grazzi, \u0127i.", "Awguri lilek ukoll.", "Data Is-Sibt 17 Mejju 2014 Niltaqg\u0127u Il-Buskett (ta\u0127t it- Tinda) \u0126in 9am Nispi\u010b\u010baw xi 11.30am \u0120ibu ikel, xorb, tromba Mer\u0127ba membri* u l-familji", "*Membri ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir (18+).", "Twa\u0127\u0127lu u qed jintu\u017caw!", "Is-solar panels li konna xtrajna g\u0127al Kemmuna issa twa\u0127\u0127lu, kif taraw mir-ritratti.", "Mhux talli, imma di\u0121\u00e0 qed jintu\u017caw!", "Kull rebbieg\u0127a u kull \u0127arifa r-ringers tal-BirdLife imorru jg\u0127addu xahar Kemmuna biex jirringjaw u jistudjaw l-g\u0127asafar tal-passa.", "Fil-fatt b\u0127alissa g\u0127addej l-istudju tar-rebbieg\u0127a.", "U issa r-ringers jistg\u0127u jixeg\u0127lu bozza filg\u0127axija u ji\u010b\u010bar\u0121jaw il-laptops u l-mowbajls.", "Il-panels kienu nxtraw bil-flus li n\u0121abru g\u0127all-Mixja Maratona ta' Klabb \u0126uttaf tas-sena l-o\u0127ra.", "Xi ringers qalulna biex ng\u0127idu grazzi kbira lill-Klabb ta' din l-g\u0127ajnuna siewja.", "Il-panels imwa\u0127\u0127lin fuq il-bejt ta\u010b-\u010aentru tar- Ringing fuq Kemmuna.", "Kiesa\u0127!", "\u0126abitat: Art mitluqa", "\u0126abitati: Art mitluqa, terrapien, \u0121nub tat-toroq", "\u0126abitati: Art mitluqa, \u0121nub tat-toroq", "Ir-rebbieg\u0127a spiss norbtuha mal-fjuri, u mhux g\u0127alxejn.", "Veru li kull sta\u0121un g\u0127andu l-fjuri tieg\u0127u imma lir- rebbieg\u0127a \u0127add ma jirb\u0127ilha!", "Mijiet ta' pjanti jwarrdu f'dan l-ista\u0121un.", "Dawn huma biss sebg\u0127a minnhom li tistg\u0127u taraw da\u017c-\u017cmien.", "Xa\u0127xie\u0127 Opium Poppy", "\u0126abitati: Art mitluqa, raba' mhux ma\u0127dum", "\u0126abitati: \u0120nub tat-toroq, \u0127itan tas-sejjie\u0127", "Papo\u010b\u010bi \u0126amra Greater Snapdragon", "\u0126abitat: Xag\u0127ri", "Jekk tkunu sejrin passi\u0121\u0121ata fil- kampanja, \u0127udu Il-\u0126uttafa mag\u0127kom u fittxu dawn il-fjuri.", "Kull wa\u0127da minnhom li taraw, immarkaw i\u010b- \u010birku \u0127dejn isimha.", "Tg\u0127id jirnexxielkom issibuhom kollha?", "Ritratti ta' Victor Falzon, \u0127lief ix-xa\u0127xie\u0127 (ta' Aron Tanti).", "r u l u k i t \u0127 g A", "Ibag\u0127tulna tpin\u0121ijiet u ritratti li tie\u0127du tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127a n\u0121ibuhom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom bl-imejl jew bil-posta*. imejl il-huttafa@birdlifemalta.org indirizz BirdLife Malta", "57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120", "*Materjal li tibag\u0127tu bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuh lura.", "Biex tie\u0127u ritratt sabi\u0127 tan-natura mhux bilfors trid \u0127afna kuluri.", "Dar-ritratt ta' roqg\u0127a fjuri nixfin tal-g\u0127ansar xorta huwa interessanti g\u0127ax il-forom tal-fjuri, weqfin u \u010bari, jag\u0127mlu kuntrast sabi\u0127 mal-art skura u \u010batta.", "A\u010b\u010bjola Gerard-William Zammit (8)", "Il-Misteru tal-\u0120nien", "G\u0127ansar Francesco Tanti (6)", "Sur Editur, Qed niktiblek biex nitolbok jekk jog\u0127\u0121bok tidentifikali g\u0127asfur li jidher li stra\u0127 il-lejl fil-\u0121nien tieg\u0127i.", "Dan donnu raqad fl-art wara qasrija kbira minkejja li fil-\u0121nien g\u0127andi 2 si\u0121riet kbar tal-larin\u0121.", "Ma kontx naf bih imma meta rsaqt lejn il-qasrija tgerrex u tar l-ewwel lejn si\u0121ra imbag\u0127ad g\u0127al fuq kannizzata, minfejn wara li rnexxieli narah sewwa tar mill-\u0121nien.", "Deskrizzjoni.", "Twil xi 25-30\u010bm, kulur gri\u017c skur \u0127afna kwa\u017ci iswed, munqaru isfar xi 5-6\u010bm mibrum 'l isfel (na\u0127seb xi wader).", "Wisa' tal-\u0121wiena\u0127 mat-titjira xi 40\u010bm.", "Grazzi", "G\u0127a\u017ci\u017c 'A',", "Grazzi tal-ittra tieg\u0127ek.", "Mid-deskrizzjoni u mit-tpin\u0121ija li bg\u0127attilna, l-g\u0127asfur misterju\u017c li g\u0127adda l-lejl g\u0127andkom na\u0127seb kien xi gallozz, probabbli gallozz tax-xitwa (water rail).", "Biss dan l-g\u0127asfur is-soltu munqaru jkun a\u0127mar, mhux isfar.", "Imma peress li ktibtilna fil-\u0127arifa, l-g\u0127asfur seta' kien fer\u0127 (li munqaru jkun safrani) li faqqas dik is-sena u passa lejn Malta.", "L-im\u0121iba wkoll hija tipika ta' gallozz, li jippreferi jista\u0127ba fl-irkejjen milli fis-si\u0121ar.", "Lanqas kieku g\u0127andkom foresta fil- \u0121nien, il-gallozz xorta jfittex l-art.", "Ng\u0127idlek prosit mhux biss talli rajt dan imma wkoll talli fi ftit sekondi innutajt dawk l-affarijiet kollha u tajtna deskrizzjoni daqshekk tajba.", "l-g\u0127asfur,", "L-Editur", "A. Ventura \u0126al Balzan", "Grazzi lill-\u0127abib tag\u0127na Joe Sultana g\u0127all-opinjoni siewja tieg\u0127u.", "Dan l-g\u0127asfur giddieb!", "G\u0127aliex?", "Gallozz tax-Xitwa", "G\u0127ax imnie\u0127ru twil!", "Ftit \u0121img\u0127at ilu \u2013 wara xi sena li applikajna \u2013 il- Falko akkwistajna fondi g\u0127al pro\u0121ett mill-Unjoni Ewropea (Youth in Action Il-pro\u0121ett Programme).", "APUS semmejnieh (Appreciating, Protecting and Understanding Swifts) u se jinvolvi xog\u0127ol ta' \u0127arsien u apprezzament tar-rundun (common swift Apus apus) f'pajji\u017cna.", "Il-pro\u0121ett \u0127a jinkludi u\u017cu ta' nest-boxes u nest-cams, attivitajiet g\u0127alikom il-membri, g\u0127all-publiku u g\u0127all-iskejjel.", "Se nikkomunikaw mal-Kunsilli Lokali ta' fejn ibejtu r-rundun, u se jkollna wkoll kuntatti ma' fejn qed isiru pro\u0121etti simili madwar l-Ewropa.", "Bis-sa\u0127\u0127a", "irridu n\u017cidu tal-Pro\u0121ett APUS l-g\u0127arfien dwar dawn l-g\u0127asafar meravilju\u017ci u nfiehmu l-importanza li nipprote\u0121uhom; fl-istess \u0127in niskopru i\u017cjed dwar il-popolazzjoni tag\u0127hom f'Malta.", "Flimkien mal-leaders tal-Falko, ma' Hannah Chisholm tal- BirdLife) u mat-taqsimiet kollha tal-BirdLife, jiena se nkun qed nikkordina dan il-pro\u0121ett sa \u0120unju 2015.", "tal-edukazzjoni", "Nispera li qeg\u0127din tgawdu dan i\u017c-\u017cmien tar- rebbieg\u0127a, u nixtiqilkom l-a\u0127jar g\u0127all-e\u017camijiet.", "Lejla mal-Garni Il-\u0120img\u0127a 23 Mejju 2014", "Il-Garnija hija wa\u0127da mit-tajr tal-ba\u0127ar li jbejjet fl-irdumijiet Maltin.", "Tajra misterju\u017ca li ma tantx narawha imma meta fid-dlam jid\u0127lu lejn il-bejta tag\u0127hom qalb l-irdumijiet, dawn l-g\u0127asafar jg\u0127ajtu lil xulxin u jo\u0127olqu atmosfera li ssa\u0127rek.", "\u0126a n\u017curu l-ewwel i\u010b-\u010bentru l-\u0121did tal-Park tal-Majjistral, imbag\u0127ad wara li tin\u017cel ix-xemx immorru nissemmg\u0127u dan l-g\u0127ajat mhux tas-soltu.", "Forsi nag\u0127mlu barbikju wkoll.", "Niltaqg\u0127u 6.30pm.", "Post Quddiem l-Apple's Eye Restaurant (fa\u010b\u010bata tal-bus stop) Golden Bay.", "Nispi\u010b\u010baw xi 10pm (norganizzaw trasport lura) Et\u00e0 Falko 13+", "Ku\u010b\u010barda \u0126amra minn fuq\u2026", "Waww, din kienet it-tieni darba li l-ku\u010b\u010barda \u0127amra qatt dehret f'Malta.", "Mela mhux b\u0127alek g\u0127ax xbajt narak!", "Ritratti ta' Tim Micallef", "\u2026 minn wara \u2026", "F'\u0120unju se jkollna l-ewwel attivit\u00e0 tal- Pro\u0121ett APUS.", "Biex issiru tafu iktar, \u017curu spiss il-pa\u0121na tal-Falko fuq Facebook jew \u010bemplulna jew ibag\u0127tulna imejl.", "Is-Sibt 19 April 2014, waqt l-attivit\u00e0 tag\u0127na f'Kemmuna, rajna din il-\u0121miel ta' ku\u010b\u010barda \u0127amra (long-legged buzzard), tajra rarissma f'Malta.", "Rajnieha fil-fatt tielqa minn Malta, b'xorti tajba bla ma nqatlet mill-ka\u010b\u010baturi.", "Dakinhar rajna wkoll qerd in-na\u0127al (European bee-eater), bag\u0127dan a\u0127mar (marsh harrier), bulebbiet (wryneck), russett tas-si\u0121ar (little bittern) u \u0127afna g\u0127asafar tal- passa o\u0127rajn.", "Osservajna wkoll kif isir ir-ringing tal-g\u0127asafar.", "Sibna fuq Facebook (fittex Falko BirdLife Malta) Ittawlilha spiss g\u0127al i\u017cjed tag\u0127rif fuq l-attivitajiet.", "Dejjem infurmana jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko.", "\u010aempel 99214143 / 99809190 jew ibg\u0127at imejl lil falkoblm@ gmail.com jew \u0127allilna messa\u0121\u0121 fuq Facebook.", "\u2026 u minn ta\u0127t!", "Natura 2000 Postijiet f'Malta protetti", "g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom.", "L-G\u0127ar tal-", "Din id-darba se nag\u0127tu \u0127arsa lejn ambjent ftit differenti minn dawk li rajna f'\u0127ar\u0121iet ri\u010benti.", "L-g\u0127erien huma postijiet mudlama, umdi u kultant ina\u010b\u010bessibli.", "\u0126afna nies ma tantx iqisuhom ambjenti attraenti, imma minkejja dan, l-importanza tag\u0127hom g\u0127an-natura hija kbira.", "F'dis-sensiela di\u0121\u00e0 \u0127arisna lejn G\u0127ar Dalam, did-darba se nitkellmu fuq g\u0127ar \u0127afna inqas mag\u0127ruf, imma xorta wa\u0127da huwa sit Natura 2000.", "Qed ng\u0127idu g\u0127all-G\u0127ar tal-Iburdan.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-a\u010bdu L-G\u0127ar tal-Iburdan jinstab fl-in\u0127awi tar-Rabat u huwa fost l-g\u0127erien pjuttost fondi li nsibu fil-G\u017cejjer Maltin, mifrux fuq g\u0127oli ta' \u017cew\u0121 sulari.", "X'aktarx li dan ifforma meta l-a\u010bdu fl- ilma tax-xita \u0127all xi kimi\u010bi fil-blat Malti.", "Il-forom u l-karatteristi\u010bi tal-passa\u0121\u0121i tal-g\u0127erien, li jvarjaw fl-g\u0127oli u fil-wisa', jindikaw", "Fejn qieg\u0127ed?", "L-G\u0127ar tal-Iburdan jinsab \u0127dejn ir-Rabat.", "li x'aktarx dan l-g\u0127ar ifforma hekk kif dan l-ilma ftit a\u010bidu\u017c beda jiffiltra minn \u0121ol-blat b'rata mg\u0127a\u0121\u0121la.", "Ma tantx insibu stalaktiti u stalagmiti min\u0127abba li huwa g\u0127ar ftit jew wisq '\u017cag\u0127\u017cug\u0127'.", "Infakkru per\u00f2 li dan l-g\u0127ar tbiddel \u0127afna mill-bniedem.", "Instabu fih fdalijiet Rumani, u nafu li n-nies kienu \u0127affru u kabbru w\u0127ud mill-passa\u0121\u0121i tieg\u0127u.", "G\u0127ar il-friefet L-g\u0127ar huwa ta' importanza partikolari g\u0127all-friefet il-lejl, spe\u010bjalment in-nag\u0127li (lesser horseshoe bat), li tieg\u0127u nsibu popolazzjoni pjuttost kbira, u l-vespertin tal-Magreb (Maghrebian bat).", "L-G\u0127ar tal-Iburdan g\u0127andu medda kbira", "Kemm qieg\u0127da vi\u010bin tal-g\u0127ar il-barriera \u0127ej!", "Nispera ma jifqg\u0127uhx g\u0127ax \u010baw \u010baw friefet u \u010baw \u010baw Natura 2000.", "Din il-barriera qieg\u0127da \u0127dejn l-G\u0127ar tal-Iburdan.", "L-istorbju mill- magni, it-the\u017c\u017ci\u017c tal-art, it-trabijiet, il-pre\u017cenza u l-attivit\u00e0 tal- bniedem, u l-qtug\u0127 tal-blat huma kollha perikli u theddid g\u0127all-friefet il-lejl u l-ambjent naturali tag\u0127hom.", "Mappa tal-in\u0127awi tal-G\u0127ar tal-Iburdan.", "Is-Sit jinkludi 50 metru art mad-dawra tal-g\u0127ar.", "Il-vjola juri l-medda tal-g\u0127ar.", "Il-limiti tas- Sit Natura 2000", "Grazzi lil John J Borg g\u0127all-g\u0127ajnuna tieg\u0127u dwar l-in\u0127awi tal-g\u0127ar.", "Nag\u0127li Lesser Horseshoe Bat Rhinolophus hipposideros", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 27,000 sit Natura 2000 u flimkien jiksu kwa\u017ci 20% tal-Ewropa.", "U f'Malta g\u0127andna 39 minnhom.", "X'widnejn g\u0127andek, man!", "l-ispe\u010bi", "li t-tnejn meqjusin", "ta' ambjent mudlam li huwa ideali g\u0127al dawn ta' prijorit\u00e0 Ewropea.", "In-nag\u0127li jikber sa 5\u010bm (medda tal-\u0121wiena\u0127 sa 25\u010bm), mentri l-vespertin huwa fost l-ikbar friefet il-lejl ta' Malta, b'daqs sa 7.5\u010bm (medda tal-\u0121wiena\u0127 sa 40\u010bm).", "Minn \u017cmien f'dan g\u0127al \u017cmien l-g\u0127ar il-buwidnejn (grey long- eared bat).", "Dawn il-friefet il-lejl ju\u017caw l-g\u0127ar kemm g\u0127ar-raqda tax-xitwa (hibernation) kif ukoll g\u0127all-irqad normali matul is- sena kollha.", "Anke l-madwar", "Irridu niftakru, per\u00f2, li l-friefet il-lejl mhux l-g\u0127erien fejn jorqdu biss je\u0127tie\u0121u. fl-in\u0127awi L-art madwar l-g\u0127ar g\u0127andhom b\u017connha wkoll g\u0127ax fiha jo\u0127or\u0121u jfittxu l-ikel filg\u0127axija (nemus, ba\u0127rijiet, e\u010b\u010b).", "G\u0127alhekk li meta nipprote\u0121u n-natura ma importanti n\u0127arsux biss l-irqajja' \u017cg\u0127ar ta' ambjenti naturali, imma nqisu wkoll il-b\u017connijiet kollha tal-annimali.", "Jekk per e\u017cempju jkun hemm problemi ta' tni\u0121\u0121is minn \u010bertu bexx f'dik l-art agrikola, dan se jkollu effett anke fuq il-friefet il-lejl \u0121o l-g\u0127ar.", "L-g\u0127erien huma ambjenti sensittivi immens.", "L-G\u0127ar tal-Iburdan di\u0121\u00e0 saritlu \u0127sara min\u0127abba l-attivit\u00e0 u l-pre\u017cenza tal-barrieri li hemm fil-madwar.", "L-g\u0127erien ta' Malta huma ambjenti rari, spe\u010bjali u mhedda, u g\u0127alhekk iridu jit\u0127arsu b'iktar reqqa."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-121-Apr-2014.pdf"}
{"text": ["l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-\u0126uttafa 122 \u2022 \u0120unju 2014 \u2022 p2", "\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Wara ftit \u0121img\u0127at friski f'Mejju min\u0127abba r-ri\u0127 li kellna, issa \u0120unju donnu jrid ipatti g\u0127ax it-temperatura tielg\u0127a sew u x-xtut \u0121mielhom jimtlew bin-nies biex jiffriskaw fil-ba\u0127ar.", "In-natura wkoll t\u0127ossha s-s\u0127ana, imma ma tistax tag\u0127mel b\u0127alna u tixg\u0127el l-erkondixiner jew tmur tg\u0127um.", "Il-pjanti u l-annimali jridu jsibu soluzzjonijiet o\u0127rajn.", "U tib\u017cg\u0127ux, g\u0127andhom triks kemm trid.", "Wara kollox, dawn il-\u0127lejjaq ilhom jiffa\u010b\u010bjaw is-sajf g\u0127al \u0127afna miljuni ta' snin, \u0127afna qabel ma tfa\u010b\u010ba l-bniedem fid-dinja.", "Xi pjanti, per e\u017cempju n-Nar\u010bis u l-Berwieq, inixxfu l-weraq u z-zkuk, u jg\u0127addu s-sajf reqdin fil-\u0127amrija forma ta' basla, sa ma ter\u0121a' tasal ix-xita.", "\u0126afna o\u0127rajn, b\u0127all-Peprin u l-Lellux, jg\u0127ixu \u0127ajjithom kollha fi sta\u0121un wie\u0127ed u sa ma jasal is-sajf ikunu kibru, tellg\u0127u l-weraq, fet\u0127u l-fjuri u g\u0127amlu \u017c-\u017cerrieg\u0127a.", "Imbag\u0127ad imutu kuntenti li \u0127allew warajhom eluf jekk mhux miljuni ta' \u017cerrieg\u0127a biex jinbtu fil-\u0127arifa.", "Kif nitg\u0127allmu fil-lezzjonijiet tax-Xjenza, il-pjanti jitilfu \u0127afna ilma mill- weraq.", "G\u0127alhekk xi pjanti jkabbru l-weraq fix-xitwa u r-rebbieg\u0127a, u g\u0127as-sajf inixxfuhom g\u0127al kollox u jikkon\u010bentraw biex ikabbru l-fjuri.", "Hekk jag\u0127mlu l-Pankrazju u l-G\u0127ansar.", "Pjanti o\u0127rajn, b\u0127ax-Xorbett u s-Sedum, ja\u0127\u017cnu l-ilma fil-weraq \u0127alli", "fis-sajf ikollhom x'jixorbu.", "\u0126afna pjanti tal-Mediterran, fosthom i\u017c-\u017bebbu\u0121 u l-Ballut, jag\u0127mlu weraq \u017cg\u0127ir u bellusi minn ta\u0127t.", "Dak il-bellus huwa saff folt ta' pil \u0127alli l-ilma li jkun \u0127a jo\u0127ro\u0121 mill-weraq jinqabad fih u ma jintilifx.", "Aaaa\u0127 xi frisk\u2026", "Nista' nibqa' sejjer, u g\u0127adni lanqas bdejt fuq l-annimali, li wkoll g\u0127andhom it-triks tag\u0127hom.", "Imma ma baqag\u0127lix fejn nikteb!", "\u010aaw \u0127bieb, gawdu l-vaganzi", "u toqog\u0127dux \u0127afna fix-xemx.", "Mal-fa\u010b\u010bata", "Ara mhux veru te\u017cisti dil-fjura ta!", "\u010aajta tal-Editur.", "Jew qag\u0127ad fix- xemx u sa\u0127anlu mo\u0127\u0127u!", "Il-kristallina (crystal plant) hija pjanta rari \u0127afna f'Malta.", "Hija rari g\u0127ax tikber fl-g\u0127aram tar-ramel (sand dunes) jew f'\u0127amrija ramlija max-xtut.", "Dawn l-ambjenti ftit g\u0127andna minnhom f'pajji\u017cna, u g\u0127alhekk il-Kristallina ma tantx g\u0127andha fejn tikber.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "Is-Sag\u0127tar jag\u0127mel fjuri bil-gzuz, g\u0127alhekk i\u0127obbuh l-insetti, b\u0127al dal-Farfett tal-An\u0121lu.", "il-Kontenut", "Editorjal A\u0127barijiet Il-Gawwija Prima Ambjenti u Residenti Attivit\u00e0 Intervista max-Xewk Isfar Niltaqg\u0127u ma' 5 Rettili Arti u Ittri Pa\u0121na Falko Xlendi u Wied il-Kantra", "il-Kumitati", "\u010aentrali", "il-Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li jir\u010bievu l-membri bil-posta. d-dar B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac7 fis-sena. il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, \u0120unju 2014 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 122 \u2022 \u0120unju 2014 \u2022 p3", "Il-\u0127abs \u0127a jer\u0121a' jifta\u0127!", "Pjanta \u0121dida", "Il-\u0127abs \u0127a jer\u0121a' jifta\u0127!", "\u0126ames snin ilu (2009) l-insib tal- g\u0127asafar tal-g\u0127ana twaqqaf.", "Imma issa mid-dehra \u0127a jer\u0121a' jibda!", "Hekk hu, mill-\u0127arifa li \u0121ejja eluf ta' nassaba \u0127a jer\u0121g\u0127u jit\u0127allew jifirxu eluf ta' xbiek biex jaqbdu eluf ta' vrieden (greenfinch), sponsuni (chaffinch), \u0121ojjini (linnet), apparelli (serin), ekri (siskin), griedel (goldfinch) u ta\u017c- \u017cebbu\u0121 (hawfinch).", "Dan kien pass ta' \u0121gant lura fil-\u0127arsien", "Imissna nist\u0127u.", "Allura x'se jgawdu l-g\u0127asafar minn din id-de\u010bi\u017cjoni?", "Se jgawdu l-bqija ta' \u0127ajjithom maqfulin f'ga\u0121\u0121a!", "L-ispori jkunu mi\u0121burin f'g\u0127enieqed \u017cg\u0127ar ma' ta\u0127t tal-weraq.", "fel\u010bi", "Ftit ilu l-\u0127abib tag\u0127na u 1botaniku Stephen Mifsud sab jikber f'xaqq fl-irdum ta' G\u0127awdex.", "Meta qabbilha ma' spe\u010bi tal-istess razza sab li l-pjanta kienet ftit differenti minnhom.", "Jidher g\u0127alhekk li l-forma li tikber f'Malta hija razza (forsi wkoll spe\u010bi) \u0121dida u probabbli 2endemika g\u0127all- G\u017cejjer Maltin.", "G\u0127alhekk dan il- fel\u010bi nistg\u0127u nsej\u0127ulu Fel\u010bi ta' Malta (Maltese Rockcap Fern, Polypodium vulgare melitense).", "Jekk b'iktar studju jsibu li huwa differenti bi\u017c\u017cejjed, jista' ji\u0121i spe\u010bi g\u0127al kollox \u0121dida g\u0127ax- xjenza!", "U g\u0127al kollox Malti!", "F'Malta l-fel\u010bi (ferns) huma rari, g\u0127andna biss xi 10 spe\u010bi.", "Il-fel\u010bi j\u0127obbu l-umdu, postijiet b\u0127al foresti dellin u niedja, kaskati, xita spissa, e\u010b\u010b. Pajji\u017cna g\u0127andu klima niexfa u ftit fih ambjent tajjeb g\u0127all-fel\u010bi.", "Il-fel\u010bi ma jag\u0127mlux fjuri u flok \u017cerrieg\u0127a jag\u0127mlu spori (spores).", "\u010aio\u00e8 G\u0127awdxi!", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Il-Gawwija Prima hija", "l-akbar g\u0127asfur li jbejjet regolari f'Malta.", "Tbejjet l-aktar fuq Filfla fejn hemm mal-mitejn par, u kolonji \u017cg\u0127ar o\u0127ra fl-irdumijiet.", "Meta l-frie\u0127 itajru jkunu kannella, sakemm sa tliet", "snin wara jkunu saru b\u0127all- adulti.", "Fix-xitwa g\u0127add kbir ta' Gawwi Prim jin\u017cel mill-Ewropa biex iqatta' x-xitwa madwar il- G\u017cejjer Maltin.", "Minn xi snin 'l hawn \u0127afna gawwi beda j\u017cur il-landfill tal- Mag\u0127tab biex ilaqqat fdalijiet ta' ikel mormi mal-iskart.", "Filg\u0127axija mbag\u0127ad, spiss jidher jaqsam l-art f'wa\u0127diet jew qtajjiet \u017cg\u0127ar g\u0127an-na\u0127a l-o\u0127ra ta' Malta.", "It-tpin\u0121ija me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, miktub apposta g\u0127at-tfal.", "Dal-ktieb jiswa \u20ac5 u tista' tixtrih ming\u0127and il- BirdLife jew billi \u017c\u017cur ir-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar.", "1botaniku = xi \u0127add li jistudja l-pjanti 2endemiku = annimal jew pjanta li jg\u0127ixu biss f'pajji\u017c jew re\u0121jun wie\u0127ed, per e\u017cempju l-Kiwi huwa endemiku g\u0127al New Zealand!", "Il-\u0126uttafa 122 \u2022 \u0120unju 2014 \u2022 p4", "Spiss tara l-gawwija prima g\u0127addejja bil-lajma minn fuq il-ba\u0127ar.", "Fis-sajf tbejjet ma' xi sisien u fuq Filfla, u fix- xitwa \u0121ieli tidher f'qatg\u0127at kbar.", "Il-widnet il-ba\u0127ar g\u0127andha weraq imla\u0127\u0127am biex ja\u0127\u017cen l-ilma g\u0127ax fil-blat ftit jew xejn hemm \u0127amrija.", "Fis-sajf bikri tifta\u0127 fjuri ro\u017ca.", "Is-sisien ikun fihom xquq u g\u0127erien, li bi nhar jistkennu fihom diversi friefet il-lejl, fosthom in-nag\u0127li.", "Mal- g\u0127abex dawn jo\u0127or\u0121u jaqbdu l-insetti.", "Arbuxell endemiku li jikber mal-irdum huwa x-xebb.", "Dan jing\u0127araf mill-weraq folt qisu \u0127afna swaba' \u017cg\u0127ar imla\u0127\u0127min.", "Mur passi\u0121\u0121ata sal-irdum u forsi tisma' l-g\u0127anja tal-merill tidwi mal- blat.", "Segwi l-g\u0127anja u forsi tara lir-ra\u0121el jitperre\u010b f'xifer xi blata.", "Il-\u0126uttafa 122 \u2022 \u0120unju 2014 \u2022 p5", "F'Malta \u010b-\u010bief ibejjet fi xquq fis-sisien u fihom ibid bajda wa\u0127da.", "Bil-lejl f'Lulju tista' tisma' l-g\u0127ajat ta' eluf ta' \u010bief die\u0127el minn fuq il-ba\u0127ar lejn il-bejta.", "Ambjenti u Residenti", "Attent g\u0127al xi passa ta' insetti de\u0127lin minn fuq il-ba\u0127ar.", "Fost dawn hemm mazzarelli u friefet b\u0127al dal-farfett tax-xewk.", "Fir-rebbieg\u0127a fuq xi rdum mal-ba\u0127ar jift\u0127u twapet ta' fjuri tal-bebuna tal-ba\u0127ar, tip ta' kamumilla endemika.", "Dal \u0127abitat maqsum fi tnejn.", "Fil- parti ta' fuq tar-ritratt (xellug) hemm is-sies, li jkollu fa\u010b\u010bata ta' blat wieqaf bi xquq u anke g\u0127erien.", "Meta jinqasam is-sies jaqa' \u0121ebel kbir li ftit ftit jifforma gorbo\u0121 blat ta\u0127t is-sies.", "Dan ng\u0127idulu rdum.", "F'\u0127afna sisien u rdumijiet jg\u0127ixu diversi pjanti, fosthom u\u0127ud endemi\u010bi.", "Dawn baqg\u0127u je\u017cistu hemm g\u0127ax ma ntle\u0127qux mill-bniedem jew minn annimali b\u0127al mog\u0127o\u017c.", "Ir-ritratt juri l-in\u0127awi ta' Da\u0127let Qorrot, bajja \u0127elwa fil-grigal ta' G\u0127awdex.", "Il-qattus serp skars li j\u0127obb postijiet bil-blat fejn jistkenn matul il-jum.", "Fl-g\u0127abex u anke bil-lejl jo\u0127ro\u0121 i\u0127uf g\u0127all-\u0121rieden.", "Intervista ma' Fjura", "Sejrin g\u0127a\u010b-\u010aief", "Kif nag\u0127mlu kull sajf, se mmorru dawra bil-lan\u010ba \u0127alli niltaqg\u0127u ma' ko\u010b\u010b \u010aief hekk kif dawn jibdew de\u0127lin lura lejn il-bejtiet tag\u0127hom fis-sisien.", "Jekk inkunu b'xortina g\u0127andna naraw ko\u010b\u010b mijiet, u jekk inkunu b'xortina \u0127afna forsi naqb\u017cu 1000.", "Imma naraw ko\u010b\u010b \u017cgur.", "Basta ti\u0121u!", "Data Il-\u0120img\u0127a 4 Lulju 2014 Prezz \u20ac6 (kbar u \u017cg\u0127ar) Tibag\u0127tux flus bil-posta \u2013 \u0127las isir fil-post.", "Mer\u0127ba membri 5yrs+ u familji Iktar dettalji meta tibbukkjaw", "Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir (18+)", "Biex tibbukkjaw \u010bemplu lill-BirdLife fuq 21347644/5/6 (\u0127inijiet tax-xog\u0127ol).", "\u010aans tibbukkjaw g\u0127andkom sa 2 Lulju 2014 imma a\u0127sbulu g\u0127ax il- postijiet jin\u0127atfu.", "Dakinhar inqassmu l-istiker Numru 1.", "I\u010b-\u010biefa hija tajra kbira qisha gawwija.", "Tg\u0127ix \u0127ajjitha kwa\u017ci kollha fuq il-ba\u0127ar, bog\u0127od mill-art.", "Imma biex tbejjet tfittex xquq u \u0127ofor fis-sisien u l-irdumijiet.", "Eluf ta' \u010bief ibejtu max-xtut g\u0127oljin ta' pajji\u017cna, f'postijiet fejn b'xorti tajba ma jil\u0127aqhom \u0127add.", "Matul il-jum i\u010b-\u010bief jo\u0127ro\u0121 jistad, u filg\u0127axija, ma' n\u017cul ix-xemx, jid\u0127ol lura lejn il-bejta biex jibdel mas-sie\u0127eb jew sie\u0127ba li jkunu ilhom \u0121urnata jew iktar we\u0127idhom fuq il-bajda fil-bejta.", "Bon\u0121u, xi \u0121miel ta' fjuri g\u0127andek!", "Grazzi \u0127i, g\u0127ax qed tiskanta?", "Hawn \u0127afna pjanti bi fjuri sbie\u0127.", "G\u0127ax \u0127afna nies meta jaraw ix-xewk ma jindunawx kemm jaf ikollu fjuri sbie\u0127.", "Veru, ja\u0127sbu li a\u0127na tajbin biss biex innigg\u017cu.", "Ma tantx nara xewk b\u0127alek.", "Jaqaw inti spe\u010bi rari?", "Iva, ma tantx jiena komuni.", "G\u0127aliex m'intix komuni?", "G\u0127ax l-ambjent li n\u0127obb ma tantx hawn minnu f'Malta", "Jekk il-ba\u0127ar idardarkom tieklu xejn sa 3 sig\u0127at qabel il-\u0127ar\u0121a.", "X'ambjent t\u0127obb?", "Ramel jaqaw?", "Hekk hu, jien nikber l-iktar fl- g\u0127aram tar-ramel.", "G\u0127al ra\u0121unijiet ta' sigurt\u00e0 tfal ta\u0127t il-5 snin ma nistg\u0127ux na\u010b\u010bettawhom fuq il-lan\u010ba.", "Grazzi tal-koperazzjoni.", "Dawk li bl-Ingli\u017c jg\u0127idulhom sand dunes hux hekk?", "Pre\u010bi\u017c, u f'Malta l-g\u0127aram tar- ramel huma rari.", "Aqtag\u0127li l-kur\u017cit\u00e0, intom g\u0127aliex tkabbru x-xewk?", "Biex il-mog\u0127o\u017c u annimali o\u0127ra ma jiklulniex il-weraq.", "Ix- xewk huwa l-arma tag\u0127na.", "U l-fjuri jfu\u0127u?", "Xejn spe\u010bjali, jien l-insetti bil- kuluri l-iktar li ni\u0121bidhom.", "\u0126a jkolli n\u0127allik.", "\u010aaw.", "Sa\u0127\u0127a, u ara tnigge\u017c.", "Na\u0127seb ilbist saqajn ommi bi \u017cball!", "Dan fer\u0127 ta' Gallozz Iswed.", "Saqajh g\u0127all-ewwel ikunu sproporzjonati.", "Il-\u0126uttafa 122 \u2022 \u0120unju 2014 \u2022 p7", "Wi\u017cg\u0127a tal-Kampanja Moorish Gecko Tarentola mauritanica", "Wi\u017cg\u0127a tad-Djar Turkish Gecko Hemidactylus turcicus", "Xa\u0127met l-Art Ocellated Skink Chalcides ocellatus", "Kif jixhed isimha, il- Wi\u017cg\u0127a tal-Kampanja narawha l-iktar fil- kampanja, spe\u010bjalment fejn hemm \u0127a\u0121ar kbir, jew bini \u017cg\u0127ir fil- kampanja.", "Din to\u0127ro\u0121 filg\u0127axija t\u0127uf g\u0127al ba\u0127rijiet u insetti o\u0127rajn, u matul il- jum torqod f'xi rokna mudlama u kennija.", "Il-Gremxula hija komuni u ssibha tista' tg\u0127id fil-\u0121onna ta' kul\u0127add, tixxemmex fuq xi \u0121ebla.", "Ir-ra\u0121el ikun ikbar mill-mara u jkun a\u0127dar b'disinn iswed; il-mara tkun kannella.", "Il- Gremxula hija endemika g\u0127all-G\u017cejjer Maltin (u xi \u0121\u017cejjer \u017cg\u0127ar Taljani vi\u010bin tag\u0127na).", "\u0126afna familji Maltin g\u0127andhom xi Wi\u017cg\u0127a tad-Djar tg\u0127ix f'xi rokna tad-dar tag\u0127hom.", "Hemm min iddejqu g\u0127ax jemmen \u0127afna \u0127merijiet fuq il-wi\u017ca', u hemm min jie\u0127u pja\u010bir biha g\u0127ax te\u0127ilsu mill-kamla, kokro\u010b u ba\u0127rijiet tal- \u0127wejje\u0121.", "Bla \u0127las u bla pesti\u010bidi!", "Il-Kamaleonti g\u0127andu dehra ta' dino\u017cawru, u jaf ibiddel il-kulur skont l-ambjent ta' madwaru, il-burdata u t-temperatura.", "Il- Kamaleonti mhux proprju Malti, g\u0127ax \u017cmien ilu kienu da\u0127\u0127luh mill- Afrika ta' Fuq.", "Imma llum meqjus parti mill- fawna Maltija.", "Ix-Xa\u0127met l-Art huwa tip ta' gremxula smina b'saqajn \u017cg\u0127ar.", "Meta ma jkunx qed ifittex nemel u insetti o\u0127ra x'jiekol, spiss jixxemmex fuq xi \u010bint.", "Hawn min jitqa\u017c\u017cu, forsi g\u0127ax jarawh ileqq.", "Imma x-xa\u0127met l-art ileqq g\u0127ax nadif, mhux g\u0127ax midluk bix-xa\u0127am kif ja\u0127sbu xi nies.", "i l t a q g \u0127 u m a ' \u0127 a m e s R e t t i l i", "Hemm ukoll erba' spe\u010bi ta' sriep imma dawk dorniehom m'ilux.", "Ssssewwa qed tg\u0127id.", "Kienet Il-\u0126uttafa 116.", "Il-\u0126uttafa 122 \u2022 \u0120unju 2014 \u2022 p8", "Qtajt xag\u0127rek Betty?", "Ibag\u0127tulna tpin\u0121ijiet u ritratti li tie\u0127du tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127a n\u0121ibuhom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom imejl jew bil-posta*. imejl il-huttafa@birdlifemalta.org indirizz BirdLife Malta", "57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120", "*Materjal li tibag\u0127tu bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuh lura.", "Fras-servjent Matthew Attard (5)", "r u l u k h i t \u0127 g A", "Mazzarell Sultan Blue Emperor", "Ma be\u017cax!", "li g\u0127adda morna \u0121urnata G\u0127awdex.", "Fost \u0127xejjex u annimali li rajna f'wie\u0127ed mill-widien kien hemm Bies li kien jidher g\u0127adu fer\u0127 g\u0127ax ma kienx jaf itir.", "Konna vi\u010bin tieg\u0127u xi metru u nofs i\u017cda ma tgerrixx.", "Biex inkunu \u010berti li ma kienx milqut ersaqt aktar \u0127alli nosservah a\u0127jar.", "Wara ftit gera ta\u0127t xi weraq u zkuk u beda jg\u0127ajjat b\u0127alllikieku qed isejja\u0127 lil xi bies ie\u0127or.", "Rajna wkoll annimali o\u0127ra, fosthom \u0127uttaf, buful, xa\u0127met l-art, gremxul, friefet tax-xewk u o\u0127rajn, mazzarelli u varjet\u00e0 kbira ta' pjanti u insetti.", "Il-wied kien nadif, milli jidher il-bniedem ftit jersaq!", "Grazzi u nixtieq li \u0121\u0121ibli xi ritratt fil-maga\u017cin.", "G\u0127a\u017ci\u017c Andr\u00e9, Grazzi tar-rakkont u tar-ritratti, u prosit!", "Dak l-g\u0127asfur huwa Spanjulett (Common Kestrel), seqer \u017cg\u0127ir ku\u0121in tal-Bies.", "L-im\u0121iba li ddeskrivejt veru qisha ta' fer\u0127 imma staqsejna espert u qalilna li l-g\u0127asfur tar- ritratt huwa mara adulta.", "Kif ma taritx malli ratkom huwa misteru imma probabbli kellha xi frie\u0127 fil-qrib u ma riditx titlaqhom we\u0127idhom.", "Grazzi lill-\u0127abib tag\u0127na Edward Bonavia g\u0127all-kelma tal-espert.", "L-Editur", "Wasallek lilek?", "\u0126e\u0127e, jien mhux talli wasalli.", "Jekk *i\u0121\u0121edded is-s\u0127ubija tieg\u0127ek fi Klabb \u0126uttaf (jew tid\u0127ol membru jekk g\u0127adek m'intix), nibag\u0127tulek dan il-ktieb.", "40 pa\u0121na kollha stampi ta' pjanti u annimali Maltin lesti biex tag\u0127tihom il-kulur.", "*Din l-offerta tg\u0127odd darba.", "Bil-lan\u010ba g\u0127a\u010b-\u010aief Il-\u0120img\u0127a 4 Lulju 2014", "G\u0127andna \u0127ar\u0121a bil-lan\u010ba biex immorru ngawdu \u010b-\u010aief.", "A\u0127na l-leaders tal-Falko \u0127a nkunu hemm tibqg\u0127u ukoll.", "Titilfuhiex g\u0127ax esperjenza tiftakruha.", "Dettalji pa\u0121na 6.", "Biex tibbukkjaw g\u0127al din \u010bemplu l-uffi\u010b\u010bju tal-BirdLife", "Id-Dwejra g\u0127ar-Rundun il-\u0126add 13 Lulju 2014 ??", "\u0126a mmorru sad-Dwejra (G\u0127awdex) u naqbdu dg\u0127ajsa biex in\u017curu kolonja tar-Rundun Kannelli jbejjet fl-g\u0127erien mal-ba\u0127ar.", "(Pallid Swift) Imbag\u0127ad insibu x'imkien fejn ng\u0127umu g\u0127awma wkoll.", "Peress li kollox jiddependi minn kemm ji\u0121u membri, g\u0127adna ma kkonfermajniex id-dettalji.", "Jekk interessati, ikkuntattjawna.", "Berdwo\u010bing u BBQ il-\u0126amis 21 Awwissu 2014", "i Ta' San Martin Common Kingfiser", "Is-sena l-o\u0127ra wa\u0127da mill-iktar attivitajiet li ntg\u0127o\u0121bot kienet meta ltqajna r-riserva tal-G\u0127adira u wara g\u0127amilna barbikju fejn il-bajja.", "G\u0127alhekk das-sajf \u0127a ner\u0121g\u0127u nag\u0127mluha.", "Mhux mixi u maratoni biss, \u0127aqqna ftit rilassar ukoll!", "U peress li fis-sajf tkun \u0127afna s\u0127ana l-postijiet fejn forsi jkun hemm ftit g\u0127asafar huma dawk bl-ilma, b\u0127ar-riserva.", "G\u0127alhekk qabel il-barbikju nag\u0127mlu ftit berdwo\u010bing hemm.", "Jekk ikun hemm b\u017conn norganizzaw vann g\u0127at-transport lura, g\u0127alhekk dejjem ikuntattjawna jekk tkunu \u0121ejjin.", "niltaqg\u0127u quddiem ir-riserva tal-G\u0127adira. \u0127in 4.30pm. \u0121ibu tromba, malja jekk \u0127a tg\u0127umu, ikel u xorb (mhux alko\u0127ol) g\u0127alikom (bbq u fa\u0127am f'idejna) nispi\u010b\u010baw xi 10pm. et\u00e0 Falko 13+", "Il-\u0126uttafa 122 \u2022 \u0120unju 2014 \u2022 p9", "Il-European Day of Parks ji\u0121i kull 24 ta' Mejju.", "L-iskop ta' dan il-Jum hu biex isa\u0127\u0127a\u0127 ir- rabta bejn bniedem u natura.", "Postijiet protetti g\u0127an-natura huma ferm importanti g\u0127ax \u0127afna drabi jinkludu annimali u pjanti rari jew vulnerabbli.", "F'dawn il-postijiet a\u0127na nistg\u0127u nitg\u0127allmu dwar in-natura jew anke sempli\u010biment ingawdu s-sbu\u0127ija tag\u0127ha.", "Kif tafu mill-a\u0127\u0127ar maga\u017cin, f'dak l-istess tmiem il-\u0121img\u0127a tal-European Day of Parks a\u0127na tal-Falko wkoll kellna attivit\u00e0 fil-park tal- Majjistral fejn g\u0127amilna night hike u tg\u0127allimna fuq l-Garnija, tajra tal-ba\u0127ar li tbejjet fl-irdumijiet tal-park.", "Il-Majjistral jipprovdi ambjent tajjeb g\u0127all-Garni u g\u0127al \u0127afna \u0127lejjaq o\u0127rajn, fosthom g\u0127asafar, insetti u pjanti.", "Mhux g\u0127alxejn huwa sit Natura 2000.", "B\u0127al \u0127afna siti Natura 2000 o\u0127rajn, il-Majjistral ma jeskludix attivit\u00e0 tal-bniedem b\u0127al biedja, berdwo\u010bing u passi\u0121\u0121ati.", "Anke ka\u010b\u010ba u nsib isiru f'\u010berti n\u0127awi, basta jsiru b'mod sostenibbli.", "Imma sfortunatament dan spiss mhux il-ka\u017c f'Malta.", "Per e\u017cempju min\u0127abba l-ka\u010b\u010ba fir- rebbieg\u0127a g\u0127asafar b\u0127all-Gamiema ma jistg\u0127ux ibejtu f'pajji\u017cna.", "Issa l-a\u0127bar kellna kerha l-insib li tal-g\u0127asafar tal- g\u0127ana \u0127a jer\u0121a' jsir legali.", "Kieku jispi\u010b\u010ba f'Malta spe\u010bi l-insib, b\u0127all-\u0120ojjin u l-Apparell \u017cgur ibejtu u l-lista qasira ta' g\u0127asafar li jbejtu f'Malta titwal xi ftit.", "tal-Majjistral u", "ta' siti protetti L-ambjent o\u0127rajn huwa li importanti fra\u0121li.", "G\u0127alhekk nkunu responsabbli biex il-ftit postijiet li fadlilna b'bijodiversit\u00e0 g\u0127olja ma nitilfuhomx.", "Il-BirdLife tag\u0127mel diversi pro\u0121etti biex in\u0127arsu l-g\u0127asafar li jbejtu f'pajji\u017cna.", "Per e\u017cempju hemm il-Life+ Malta Seabird Project li jiffoka fuq tajr tal-ba\u0127ar, fosthom l-Kan\u0121u ta' Filfla u l-Garnija.", "Hemm ukoll il-pro\u0121ett APUS \u2013 li qed immexxuh a\u0127na stess tal-Falko \u2013 dwar ir-Rundun.", "Bl-attivitajiet li nag\u0127mlu, a\u0127na nixtiequ ninvolvu lilkom il-membri u lil s\u0127abkom kemm jista' jkun.", "Titilfux dan i\u010b-\u010bans tal-\u0121enn biex tgawdu u tg\u0127inu l-g\u0127asafar Maltin.", "Ka\u010b\u010baturi \u0121o park?", "23 Mejju 2014.", "Paulo Barreiro, li ja\u0127dem fuq il-Malta Seabird Project, jispjega lil membri tal-Falko fi\u010b-\u010bentru tal-Majjistral dwar l-Garnija u x-xog\u0127ol importanti li qed isir biex nipprote\u0121uha a\u0127jar.", "Sibna fuq Facebook (fittex Falko BirdLife Malta) Ittawlilha spiss g\u0127al i\u017cjed tag\u0127rif fuq l-attivitajiet.", "Dejjem infurmana jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko.", "\u010aempel 99214143 / 99809190 jew ibg\u0127at imejl lil falkoblm@gmail. com jew \u0127allilna messa\u0121\u0121 fuq Facebook.", "Natura 2000 Postijiet f'Malta protetti g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom.", "Il-\u0126uttafa 122 \u2022 \u0120unju 2014 \u2022 p10", "Il-Wied tal-Kantra", "Ix-Xlendi u l-Wied tal-Kantra", "F'dil-\u0127arga jmiss li n\u017curu Sit Natura 2000 f'G\u0127awdex.", "hija l-bajja popolari tax-Xlendi u l-in\u0127awi tal-madwar, sit li di\u0121\u00e0 bdew i\u017curuh \u0127afna nies g\u0127all-g\u0127awm u d-divertiment tas-sajf.", "G\u0127alkemm \u0127afna minna forsi nafu bil-bajja tax-Xlendi, ftit nindunaw li dil-bajja hija l-bokka ta' wied estensiv, mag\u0127ruf b\u0127ala l-Wied tax-Xlendi, li jifrex fuq medda sabi\u0127a.", "Fih area ta' 296 ettaru.", "Meta nqisu l-ambjent naturali, importanti li ma n\u0127arsux biss lejn sit wa\u0127du, imma lejn is-sistema kollha li ssostni n-natura f'dak is-sit.", "Fil-fatt dan is-Sit Natura 2000 jinkludi mhux biss il-bajja imma wkoll il-Wied tax-Xlendi u anke", "Fejn qieg\u0127ed?", "Ix-Xlendi u l-Wied tal- Kantra qeg\u0127din max-xatt fil-lbi\u010b ta' G\u0127awdex", "l-Wied tal-Kantra u widien o\u0127rajn.", "Il-Wied tal-Kantra qieg\u0127ed vi\u010bin ix-Xlendi u kif taraw mir-ritratt u mill-mappa ji\u017cbokka fl-istess bajja.", "Das- sit huwa fost l-ikbar meded protetti fil-G\u017cejjer Maltin.", "Min qatt \u017car il-Wied tax-Xlendi jaf kemm hu wied", "Maqtug\u0127 fil-blat tal-Qawwi ta' Ta\u0127t, dan huwa wied pjuttost fond f'\u0127afna partijiet, wied li bl-Ingli\u017c insej\u0127ulu gorge type.", "Il-parti ta' fuq tal-wied tinkludi l-Wied tal- Lunzjata (fl-in\u0127awi ta' Ker\u010bem).", "Dan wie\u0127ed mill-ftit widien fil-G\u017cejjer Maltin li minnu jg\u0127addi l-ilma \u0127elu s-sena kollha, u li g\u0127alhekk g\u0127andu ekolo\u0121ija spe\u010bjali.", "Fil-wied insibu wkoll \u0127afna g\u0127elieqi \u017cg\u0127ar imma produttivi immens.", "u l-Wied tal-Kantra", "Ker\u010bem", "Fir-roqg\u0127a mmarkata A hemm saff interessanti ta' blat.", "Dan mag\u0127mul minn \u0127afna \u010bag\u0127aq imwa\u0127\u0127al flimkien.", "Das-saff ma tantx hu komuni fil-wi\u010b\u010b.", "F'din is-sistema ta' widien insibu diversi pjanti u annimali interessanti.", "F'qieg\u0127 il-wied fejn jg\u0127addi l-ilma u jikber \u0127afna Qasab jg\u0127ix il-Qabru, il- gran\u010b rari tal-ilma \u0127elu.", "Hawnhekk jg\u0127ix ukoll is-Sangisug Iswed, li fil-G\u017cejjer Maltin jinsab biss f'das-sit.", "Fl-irdum u s-sisien ta' dawn l-in\u0127awi nsibu kolonji ta' g\u0127asafar tal-ba\u0127ar b\u0127a\u010b-\u010aiefa u l-Garnija, u popolazzjoni tal-Merill, l-g\u0127asfur nazzjonali.", "Kultant jidhru wkoll xi Bies jew Bies tar-Re\u0121ina, illi kieku jit\u0127allew jafu jbejtu ma' dawn l-irdumijiet.", "Xi partijiet tal-wied huma wkoll importanti g\u0127all-g\u0127asafar tal-passa, fosthom", "xag\u0127ri u sies", "wied bil-qasab", "si\u0121ar", "kuluri o\u0127rajn juru art ma\u0127duma", "Il-Wied tal-Kantra", "Il-Wied tal-G\u0127an\u010bija", "Il-Wied tal-Lunzjata", "agretti u rsieset,", "\u0127uttaf u sofor.", "Kif tafu, Malta nieqsa xi ftit minn ambjenti komdi", "Hekk hu!", "Dak is-saff jissejja\u0127 konglomerat fosforitiku.", "\u0126e\u0127e, jien ng\u0127idlu s-Saff tal-Qubbajt g\u0127ax hekk qisu!", "Il-\u0126uttafa 122 \u2022 \u0120unju 2014 \u2022 p11", "Il-\u0126otba", "Id-Dawra tas-Sanap", "Il-Misra\u0127", "g\u0127all-g\u0127asafar, u g\u0127alhekk widien b\u0127al dawn huma tant importanti.", "Fil-fatt il-Wied tax-Xlendi u l-in\u0127awi madwaru huma mhux biss Sit Natura 2000, imma wkoll Sit ta' Importanza Ekolo\u0121ika, Sit ta' Importanza Xjentifika, u post b'valur g\u0127oli ta' pajsa\u0121\u0121.", "Fi kliem ie\u0127or, li kellna nag\u0127mlu lista tal-iktar postijiet importanti g\u0127an-natura f'Malta, dawn l-in\u0127awi \u017cgur ikunu fin-na\u0127a ta' fuq tal-lista.", "Dan is-sit Natura 2000 huwa wkoll importanti g\u0127all- flora, b'varjet\u00e0 ta' ambjenti naturali, fosthom ambjenti influwenzati mill-ba\u0127ar, sisien u rdum, art agrikola u meded ta' makkja.", "Fost spe\u010bi endemi\u010bi nsibu x-Xebb, il- Limonju ta' Malta, is-Silla Selva\u0121\u0121a, Widnet il-Ba\u0127ar u", "\u017c-\u017bigland ta' G\u0127awdex.", "Dan tal-a\u0127\u0127ar huwa \u0127afna aktar komuni f'G\u0127awdex milli f'Malta, minkejja li bl-Ingli\u017c jismu Maltese Hyoseris.", "Interessanti li dil-pjanta tista' tittiekel, imma jekk issibuha ara ma taqtg\u0127ux minnha, g\u0127ax mid-dinja kollha i\u017c-\u017bigland t'G\u0127awdex jinsab biss f'G\u0127awdex u f'xi meded \u017cg\u0127ar f'Malta u g\u0127alhekk huwa strettament protett.", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 27,000 sit Natura 2000.", "Minn dawn, 39 qeg\u0127din f'Malta.", "Ojj!", "Sa ftit ilu kont qed tg\u0127id 26,000\u2026", "Hekk hu, imma \u017cdiedu.", "Sewwa qallek, ras.", "Is-sena l-o\u0127ra da\u0127let il-Kroazja fl-Unjoni Ewropea, u hemmhekk g\u0127andhom iktar minn 700 sit ie\u0127or.", "It-Torri tax-Xlendi nbena fl-1650, fi \u017cmien il-Gran Mastru Lascaris.", "Inbena fid-da\u0127la tal-bajja tax- Xlendi \u0127alli ebda xini furban ma jazzarda jid\u0127ol jista\u0127ba, jistkenn jew l-art xi marmalja pirati!", "ini\u017c\u017cel", "\u017bigland t'G\u0127awdex Maltese Hyoseris Hyoseris frutescens"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-122-Jun-2014.pdf"}
{"text": ["Fras-servjent u l-fer\u0127 tieg\u0127u", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "In-natura m'g\u0127andhiex kwiet.", "Kull waqt u kull \u0127in x'imkien hemm annimal", "imqajjem ifittex l-ikel jew g\u0127addej g\u0127all-affari tieg\u0127u.", "Spe\u010bjalment fis-sajf.", "Fl-iljieli sajfin ikun hemm \u0127afna attivit\u00e0 fin-natura.", "Wie\u0127ed mill-annimali li", "jo\u0127or\u0121u bil-lejl huwa l-farfett il-lejl.", "Ismu mieg\u0127u hux!", "Jien nit\u0127assarhom ftit il-friefet il-lejl g\u0127ax m'g\u0127andhom fama tajba man- nies.", "\u0126afna ja\u0127sbu li l-friefet il-lejl jixorbu d-demm, u Dracula u mhux Dracula.", "Veru li je\u017cistu friefet il-lejl \u017cg\u0127ar li jixorbu d-demm (e\u017c.", "Common Vampire Bat Desmodus rotundus) imma dawn jg\u0127ixu l-Amerka t'Isfel u \u017cgur mhux se joqog\u0127du ji\u0121u Malta biex ibattlulna l-vini!", "Bi\u017ca' bla sens.", "Il-friefet il-lejl li naraw Malta kollha insetti jieklu.", "U peress li \u0127afna insetti huma \u017cg\u0127ar, il-farfett il-lejl iridu jieklu \u0127afna biex jimlew \u017caqqhom.", "F'lejl wie\u0127ed il-pipistrell wie\u0127ed jiekol mal-2000 nemusa u ba\u0127rija, u anke iktar.", "Mhux ta' b'xejn li l-friefet il-lejl meqjusin ta' \u0121id.", "Fil-fatt il-friefet il-lejl f'Malta huma m\u0127arsin bil-li\u0121i.", "Bi nhar il-friefet il-lejl jorqdu f'g\u0127erien jew xquq f'bini u \u0127itan.", "Kif tin\u017cel ix- xemx iqumu u jo\u0127or\u0121u jfittxu l-ikel.", "Xi friefet il-lejl tg\u0127allmu li d-dwal tal-lampi ji\u0121bdu l-ba\u0127rijiet, g\u0127alhekk spiss tara pipistrelli jag\u0127qdu madwar il-lampi tat-toroq jixkumaw kull insett li jitfa\u010b\u010ba.", "Jekk hemm lampa fit-triq tag\u0127kom i\u010b\u010bekkjawha wa\u0127da l-lejla forsi taraw farfett il-lejl ifittex il-kolazzjon.", "Qis li ma tkunux f'periklu, eh.", "Qed ng\u0127id g\u0127all-periklu mill-karozzi, mhux mill- friefet il-lejl. ;)", "Jekk g\u0127ada tqumu u fil-mera taraw ponta \u0127amra f'g\u0127onqkom twa\u0127\u0127lux fil-friefet il-lejl, imma f'xi nemusa li da\u0127litilkom fil-kamra nkiss inkiss!", "\u010aaw \u010baw \u0127bieb u komplu gawdu s-sajf u l-vaganzi.", "Victor Falzon L-Editur", "Mal-fa\u010b\u010bata", "Il-Fras-servjent (Black-winged Stilt) s'issa bejjet tliet snin kwa\u017ci in fila f'pajji\u017cna.", "G\u0127adu kmieni biex ng\u0127idu hux \u0127a jsir wie\u0127ed mill-breeding birds regolari.", "Forsi l-fer\u0127 f'dar- ritratt g\u0127ad ji\u0121i lura sena sentejn o\u0127ra, u jbejjet hu wkoll.", "A\u0127na \u017cgur mhux \u0127a ng\u0127idulu le!", "Ritratt ta' Aron Tanti", "F'Awwissu l-frott tal-\u0126arrub isir.", "Mill-frott hawn min jag\u0127mel il- \u0121ulepp, xarba g\u0127al kontra s-sog\u0127la", "il-Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Is-Sarsella \u0126amra Ambjenti u Residenti Avvi\u017ci Intervista mal-Faqqus My Baby!", "Arti u Ritratti Pa\u0121na Falko Xi sssstorbju!", "L-G\u0127adira u Madwarha", "il-Kumitati", "\u010aentrali", "il-Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li jir\u010bievu l-membri bil-posta. d-dar B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac7 fis-sena. il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, Awwissu 2014 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "a\u0127barijiet", "Familja fuq travu", "F'dar-ritratt \u0127elu li \u0127a l-\u0127abib tag\u0127na Joe Sultana naraw \u0126uttafa titma' lill-familja tag\u0127ha.", "Il-\u0126uttaf dejjem jibni l-bejta x'imkien insaqqaf, u kif taraw dil-bejta nbniet fuq travu ma' saqaf.", "Il-post huwa bini qadim\u2026 fir- Rabat f'G\u0127awdex.", "Hekk hu, din hija familja \u0126uttaf G\u0127awdxin li faqqsu ftit \u0121img\u0127at ilu.", "L-ispori jkunu mi\u0121burin f'g\u0127enieqed \u017cg\u0127ar ma' ta\u0127t tal-weraq.", "Kun af iktar Sa ftit snin ilu l-\u0126uttaf (Barn Swallow) ma kienx ibejjet regolari f'Malta.", "Imma mill- 2004 'l hawn il-\u0126uttaf beda jbejjet kull sena, dejjem f'numri \u017cg\u0127ar.", "Meta l-frie\u0127 jikbru u jitg\u0127allmu jtiru, il-\u0126uttaf ipassi lejn l-Afrika \u010aentrali fejn jg\u0127addu x-xitwa fil-kumpanija tal-\u0121iraffi u l-iljunfanti!", "U issa fis-Simar ukoll\u2026", "Wie\u0127ed mill-flieles sejjer jesplora!", "Tmurx 'il bog\u0127od, ibni.", "Wara li bdew ibejtu fir-riserva tal-G\u0127adira, il-Fras-servjent issa g\u0127amlu l-istess fir-riserva tas-Simar.", "F'\u0120unju li g\u0127adda par Fras-servjenti bnew bejta f'xifer wa\u0127da mill-g\u017cejjer \u017cg\u0127ar fis-Simar u f'Lulju faqqsu erba' flieles.", "Dawn issa kibru u ftit ie\u0127or ipassu lejn l-Afrika mal-\u0121enituri tag\u0127hom.", "Il-bejta tal-Fras-Servjenti fis-Simar", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Din wa\u0127da mill-aktar borok komuni li jidhru f'Malta.", "Tpassi l-aktar fir-rebbieg\u0127a, meta \u0121ieli jidhru qtajjiet kbar, u ter\u0121a' tidher f'numri i\u017cg\u0127ar fil-\u0127arifa.", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira jg\u0127addu minn fuq il-ba\u0127ar u ma jersqux lejn l-art.", "Post tajjeb \u0127afna biex tarahom huwa \u010b-\u010airkewwa.", "Fis-sajf wa\u0127diet jidhru wkoll fir-riservi tal-G\u0127adira u s-Simar, jew max-xtut.", "Ir-ra\u0121el ikollu rasu u sidru kannella b'faxx abjad li jg\u0127addi minn fuq g\u0127ajnejh.", "Il-bqija ta' \u0121ismu hu ta\u0127lita ta' iswed, gri\u017c u kannella.", "Il-mara tkun kannella.", "Jieklu \u0127axix u insetti li ji\u0121bru l-aktar minn wi\u010b\u010b l-ilma.", "Dil-budakkra g\u0127ad m'g\u0127andhiex isem bil-Malti, g\u0127alkemm hija komuni.", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idulha Molly Miller.", "Komuni imma xorta spe\u010bjali, il-Gran\u010b tax-Xatt kapa\u010bi jg\u0127ix barra mill-ilma kif ukoll ta\u0127t wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar.", "Spiss jimxi la\u0121enba huwa u jnaqqar ikel li jsib fix-xatt.", "Hemm \u0127afna tipi ta' budakkri.", "Ilkoll huma \u017cg\u0127ar u \u0127afna minnhom jg\u0127ixu kwa\u017ci ma' wi\u010b\u010b l-ilma \u0121o \u0127ofor \u017cg\u0127ar.", "Fittex max-xatt u \u017cgur issib.", "I\u010b-\u010aawla t\u0127obb toqg\u0127od fi gruppi kbar.", "Tiekol 1plankton u toqg\u0127od f'kurrenti fejn issib \u0127afna ikel.", "Meta jersaq 2predatur, i\u010b-\u010aawl jog\u0127dos jista\u0127ba.", "Kieku r-rizzi ma kellhomx dik il-kisja xewk, \u0127afna predaturi jikluhom g\u0127ax minn \u0121ewwa huma rotob.", "Ir-rizzi jimxu u jqaxxru l-alka minn mal-blat.", "L-Artikla \u0126adra qisha pjanta imma fil-fatt hija annimal.", "Tiekol \u0127ut \u017cg\u0127ir li taqbad bit-tentakli velenu\u017ci mdawrin ma' \u0127alqha.", "Il-Burqax spiss tarah wieqaf quddiem xi \u0127ofra fil-blat, qisu jistenna xi \u0127a\u0121a.", "Fil-fatt ikun g\u0127assa ma' xi qarnita biex ilaqqat il-fdalijiet tal-ikel li tkun qabdet!", "Ambjenti u Residenti", "Ba\u0127ar max-Xatt", "Il-Lhudi huwa l-iktar \u0127uta kkulurita ta' xtutna, donnu \u0127uta tropikali tal-akwarjum.", "Il-Lhudi jitwieled mara u wara xi snin\u2026 isir ra\u0121el!", "L-algi huma l-pjanti tal-ba\u0127ar u b\u0127all-pjanti tal-art huma importanti immens g\u0127ax l-ikel ta' \u0127afna annimali.", "Ir-ritratt juri alga \u017cg\u0127ira jisimha A\u010betabularja.", "\u0126sibthom plattini!", "Dal-\u0127ut jg\u0127idulu mulett.", "Il-ba\u0127ar fih \u0127afna \u0127abitati u l-iktar wie\u0127ed li nafu bih huwa s'intendi l-ba\u0127ar baxx li jmiss max-xtut.", "Peress li huwa baxx u mdawwal, fa\u010bli tin\u017cel tesplora fih.", "B'xorti tajba \u0127afna annimali u pjanti j\u0127obbu wkoll dan l-ambjent u g\u0127alhekk il-ba\u0127ar baxx madwar il-G\u017cejjer Maltin fih \u0127afna x'tara.", "Il-ba\u0127ar ta' max-xtut imissu jsir kollu protett, b\u0127ar-Ramla tal-Mixquqa fejn ittie\u0127ed dar- ritratt.", "B'hekk il-\u0127ajja ta' \u0121o fih tibqa' sinjura u b'sa\u0127\u0127itha.", "Pjanti u annimali mikroskopi\u010bi li jg\u0127umu mal-kurrenti tal-ba\u0127ar.", "Annimal li jaqbad u jiekol annimali o\u0127rajn.", "Ir-Ramla tal-Mixquqa \u0127afna nies jafuha b\u0127ala Golden Bay, f'G\u0127ajn Tuffie\u0127a.", "Il-Qarnita annimal intelli\u0121enti li taf tista\u0127ba f'sekondi billi tit\u0127axken f'toqob \u017cg\u0127ar fil-blat u tqabbel il- kuluri tag\u0127ha mal-ambjent.", "Tiekol l-iktar arzell u gran\u010bijiet.", "L-ispono\u017c huma annimali, g\u0127alkemm ma ji\u010b\u010baqalqux minn posthom mal-blat.", "Jieklu plankton li jsaffu mill-ilma li jg\u0127addi minn \u0121o fihom.", "Wa\u0127da mix-xeni li gawdew il-membri li \u0121ew il-\u0127ar\u0121a bil-lan\u010ba f'Lulju li g\u0127adda.", "Dan huwa grupp ta' \u010aief jistrie\u0127 u jittajjar f'wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar.", "Ftit ftit qed jersaq lejn is-sies g\u0127oli ta' Ta' \u010aen\u010b (f'G\u0127awdex), li jidher fl-isfond tar-ritratt.", "Hemmhekk dawn i\u010b-\u010aief g\u0127andhom l-bejta u qed jistennew id-dlam biex imorru fiha.", "Intervista ma' Fjura", "Faqqus il-\u0126mir Squirting Cucumber", "Bon\u0121u, Faqqusa.", "X'g\u0127andna?", "Fjuri u nannakoli.", "Isma', dan kif g\u0127adek bil-fjuri?", "G\u0127aliex?", "Kontra l-li\u0121i?", "G\u0127ax rajtek f'Marzu u kont di\u0121\u00e0 mimlija fjuri!", "Eh \u0127ijjos, jien nag\u0127mel fjuri kwa\u017ci s-sena kollha.", "Isma', semmejtli n-nannakoli.", "X'ridt tg\u0127id biha?", "G\u0127ax jiena fuqi tg\u0127ix tip ta' nannakola oran\u0121jo.", "Iva ara, qed nara tnejn.", "\u017bomm, hemm iktar.", "Erbg\u0127a\u2026 sitta\u2026 \u0126e\u0127e, g\u0127andi kemm trid.", "U dawn il-blalen strambi \u0127odor x'inhuma?", "Dak il-frott tieg\u0127i.", "A\u0127jar ma tmisshomx g\u0127ax\u2026", "Kif in\u0127silt!", "X'\u0121ara?", "G\u0127ax meta l-blalen ikunu saru, kif tmisshom jisparaw raxx ilma mimli \u017cerrieg\u0127a.", "Dak li laqtek, u mnalla ma \u0121ewx f'g\u0127ajnejk.", "Kollok sorpri\u017ci int!", "Sku\u017cani, imma tinsiex, a\u0127na l-pjanti ma nimxux b\u0127alkom.", "Biex inxerrdu \u017c-\u017cerrieg\u0127a rridu dejjem insibu xi trikk.", "Imma issa \u0127a jkolli n\u0127allik.", "Sa\u0127\u0127a Faqqusa.", "Sa\u0127\u0127a lilek.", "Jien di\u0121\u00e0 pin\u0121ejt nofshom.", "Iss, jien di\u0121\u00e0 g\u0127amilthom inkwatri.", "Jekk *i\u0121\u0121edded is-s\u0127ubija tieg\u0127ek fi Klabb \u0126uttaf (jew tid\u0127ol membru jekk g\u0127adek m'intix), nibag\u0127tulek dan il-ktieb.", "Fih 40 pa\u0121na kollha stampi ta' pjanti u annimali Maltin lesti biex tag\u0127tihom il-kulur.", "*Din l-offerta tg\u0127odd darba.", "Din hija n-nannakola li tg\u0127ix fuq il-Faqqus il-\u0126mir.", "Jg\u0127idulha Nannakola tal-Faqqus, bl- Ingli\u017c Gourd Ladybird.", "Dawn il-blalen sufin huma l-frott tal-Faqqus il-\u0126mir.", "Fihom jin\u0121ema' ilma u \u017cerrieg\u0127a ta\u0127t pressa, tant li kif xi \u0127add imisshom, jew i\u010baqlaqhom ir-ri\u0127\u2026 SPAFF! jisparaw 'il barra!", "Fir-ritratti l-kbar hemm sitt frie\u0127 ta' g\u0127asafar u fir-ritratti \u017c-\u017cg\u0127ar hemm il- \u0121enituri tag\u0127hom.", "Qabbilhom u ikteb l-isem fil-vojt.", "\u010a.", "1 Blon\u0121un \u017bg\u0127ir", "3 Kan\u0121u ta' Filfla", "Ir-ritratti \u017cg\u0127ar huma ta' Aron Tanti (1,2,5), Hadoram Shirihai (3), Denis Cachia (4), u Victor Falzon (6).", "F'Malta g\u0127andna biss xi 20 spe\u010bi ta' g\u0127asafar li jbejtu regolari kull sena.", "Dawn 6 minnhom, g\u0127alkemm il-Blon\u0121un \u017bg\u0127ir milux \u0127afna snin li beda.", "Twe\u0121ibiet f'pa\u0121na 8", "Er\u0121ajt qtajt xag\u0127rek?", "Jekk tkompli \u0127a ti\u0121i b\u0127ali!", "Ibag\u0127tulna tpin\u0121ijiet u ritratti li tie\u0127du tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127a n\u0121ibuhom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom imejl jew bil-posta*. imejl il-huttafa@birdlifemalta.org indirizz BirdLife Malta", "57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120", "*Materjal li tibag\u0127tu bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuh lura.", "Itma' 'l min hu bil-\u0121u\u0127!", "Mela, il-frie\u0127 u l-\u0121enituri ta' pa\u0121na 7 kellhom ji\u0121u hekk: A=4, B=3, \u010a=1, D=5, E=6, F=2", "\u0120urat tar-Raba' Francesco Tanti (6)", "Gran\u010b tax-Xatt u \u017cew\u0121 Budakkri tal-G\u0127alla fil-kju g\u0127al farka \u0127ob\u017c!", "Iktar ma ta\u0127lu dawl, iktar to\u0127olqu tni\u0121\u0121is.", "Iktar ma jsir tni\u0121\u0121is, iktar tis\u0127on il-klima.", "Iktar ma tis\u0127on il-klima, iktar jin\u0127all is-sil\u0121.", "Iktar ma jin\u0127all is-sil\u0121, iktar ji\u010bkien l-ambjent tieg\u0127i.", "Mela ag\u0127mluli pja\u010bir u ta\u0127lux dawl, g\u0127ax \u0127a nispi\u010b\u010ba bla dar.", "Grazzi!", "L-Orsijiet Bojod jg\u0127ixu fil-wesg\u0127at tal-artiku.", "Biex jikka\u010b\u010bjaw u jaqbdu l-ikel g\u0127andhom b\u017conn ba\u0127ar bil-wi\u010b\u010b iffri\u017cat \u0127alli jimxu fuqu.", "Imma bil-global warming dan is-sil\u0121 qed jin\u0127all u l-Orsijiet Bojod mhux qed ikunu jistg\u0127u jivvja\u0121\u0121aw.", "U qed jibdew imutu bil-\u0121u\u0127.", "r u l u k h i t \u0127 g A", "g\u0127a\u017cag\u0127 Klabb \u0126uttaf 13+ \u2022 \u017bg\u0127a\u017cag\u0127 Klabb \u0126uttaf 13+ \u2022 \u017bg\u0127a", "Settembru g\u0127al tal-Pri\u017ca", "Qeg\u0127din fl-eqqel", "tas-sajf u s-s\u0127ana malajr t\u0127ajjarna mmorru l-ba\u0127ar u xi passi\u0121\u0121ata filg\u0127axija.", "B\u0127al da\u017c-\u017cmien il-passa ma tkunx fl-aqwa tag\u0127ha, per\u00f2 xi spe\u010bi di\u0121\u00e0 bdew ipassu mill-G\u017cejjer tag\u0127na.", "Fost l-aktar evidenti huma l-Bufula Passajra (Subalpine Warbler) u l-Bekkafik (Garden Warbler).", "Fi ftit \u0121ranet o\u0127ra \u0127afna spe\u010bi ta' g\u0127asafar jibdew jidhru u g\u0127alhekk nistidnukom ti\u0121u tqattg\u0127u ftit sig\u0127at mag\u0127na l-Buskett, spe\u010bjalment meta ma jkunx ri\u0127, matul ix-xahar ta' Settembru.", "Sibu xi wara nofsinhar u ejjew g\u0127addu ftit \u0127in mag\u0127na l-berdwo\u010bers f'wie\u0127ed mill-a\u0127jar postijiet g\u0127all- osservazzjoni tal-g\u0127asafar tal-pri\u017ca.", "Tistg\u0127u wkoll tg\u0127inu lill-BirdLife fir-Raptor Camp u tag\u0127tu sehem fix-xog\u0127ol volontarju g\u0127all-\u0127arsien tal- g\u0127asafar tal-passa.", "Id\u0127lu wa\u0127da fil-websajt tag\u0127na www.birdlifemalta.org g\u0127al aktar informazzjoni.", "Seqer tal-\u0126annieqa Hobby", "Matul Settembru kollu, membri tal-BirdLife u tal-Falko jkunu l-Buskett josservaw il-passa tat-tajr tal-pri\u017ca.", "Jekk tixtiequ ting\u0127aqdu mag\u0127na ikkuntattjawna.", "Sa\u0127\u0127a u awguri", "Falko u Klabb \u0126uttaf jg\u0127idu grazzi kbira lil Martin Austad, Ann-Marie Austad u Francesca Bajada, tliet Leaders Falko li issa marru jkomplu l-istudji tag\u0127hom fin-Norve\u0121ja u li g\u0127alhekk kellhom i\u0127allu x-xog\u0127ol tal-BirdLife u tal- Falko.", "Nawgurawlhom su\u010b\u010bess u nittamaw li xi darba ner\u0121g\u0127u narawhom.", "Sibna fuq Facebook (fittex Falko BirdLife Malta) Ittawlilha spiss g\u0127al i\u017cjed tag\u0127rif fuq l-attivitajiet.", "Dejjem infurmana jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko.", "\u010aempel lil Tim (79071796) jew lil Nick (99809190) jew ibg\u0127at imejl lil falkoblm@gmail.com jew \u0127allilna messa\u0121\u0121 fuq Facebook.", "Inlaqqg\u0127ukom ma\u010b-\u010aikada, l-iktar insett storbju\u017c tad-dinja!", "I\u010b-\u010aikada jg\u0127idulha wkoll Wer\u017cieq ta' Binhar, \u017bar\u017cur jew \u017ber\u017cur, bl-Ingli\u017c Cicada.", "Hija wa\u0127da mill-\u0127sejjes li nisimg\u0127u fis-sajf, u jekk tibda \u017c\u017car\u017car malajr nindunaw li hemm wa\u0127da vi\u010bin.", "Imma mhux dejjem fa\u010bli ssibha spe\u010bjalment jekk tkun qieg\u0127da f'si\u0121ra, g\u0127ax jekk tersaq lejha malajr titfi l-volum!", "Imma t\u0127obb toqg\u0127od ukoll mal-\u0127itan tad-djar, u hemmhekk malajr taraha g\u0127ax tkun qisha dubbiena enormi.", "Per\u00f2 \u010b-\u010aikada mhix mir-razza tad-dubbien imma minn familja kbira ta' insetti li bl-Ingli\u017c jg\u0127idulhom bugs.", "I\u010b-\u010aikada tg\u0127addi snin s\u0127a\u0127 tg\u0127ix ta\u0127t l-art b\u0127ala larva.", "Imbag\u0127ad ji\u0121i sajf minnhom u to\u0127ro\u0121 bil-lest biex tinbidel", "U jibda l-istorbju!", "Ir- ra\u0121el biss i\u017car\u017car, u l-\u0127oss ma jag\u0127mlux b'\u0127alqu imma ta\u0127t sidru g\u0127andu parti mill-qoxra li tfaqqa' qisha tapp.", "Dan l-istorbju jag\u0127mlu biex jekk ikun hemm \u010aikada mara fl-in\u0127awi forsi tiffansjah!", "Wara sajf i\u017car\u017cru u jinnamraw, i\u010b-\u010aikadi jmutu, imma mhux qabel man-nisa jkunu biedu partita bajd.", "B'hekk ikunu \u0127asbu g\u0127all-kun\u010berti tas-snin ta' wara!", "Il-\u0127oss ta\u010b- \u010aikada jista' jitla' sa 120 decibels.", "Decibels x'ja\u0127btu?", "B\u0127alma t-tul inkejluh bil- metri, il- \u0127oss inkejluh bid- decibels.", "Torri Sant'Agata (It-Torri l-A\u0127mar)", "IL- QA M M I E \u0126", "L-G\u0127adira u madwarha", "F'Il-\u0126uttafa spiss insemmu r-riserva naturali tal-G\u0127adira, g\u0127ax hija post li l-BirdLife tie\u0127u \u0127siebu g\u0127all-ambjenti rari li fih u g\u0127an-natura li nsibu fih.", "Imma meta nitkellmu fuq is-Sit Natura 2000 tal-G\u0127adira, dan jinkludi mhux biss ir-riserva naturali imma bi\u010b\u010ba art kbira madwarha.", "\u0126afna ambjenti", "Fis-Sit Natura 2000 tal-G\u0127adira nsibu diversi ambjenti naturali, u\u0127ud komuni u o\u0127rajn rari \u0127afna.", "Fost l-ambjenti komuni nsibu r-raba' ma\u0127dum (numru 1 fil-mappa), l-aktar fil-wied bejn l-G\u0127olja tal-Marfa u g\u0127olja baxxa", "Fejn qieg\u0127da?", "jg\u0127idulha L-Bisqra.", "Hemm ukoll \u0127afna art steppa 2 li darba kienet art ma\u0127duma imma li llum mitluqa u mimlija pjanti selva\u0121\u0121i.", "Fost l-ambjenti rari hemm il- bur salmastru (saltmarsh) u l-g\u0127adira miel\u0127a fir-riserva naturali 3 .", "Fir-riserva hemm ukoll bi\u010b\u010ba art li darba kienet g\u0127aram tar- ramel (sand dunes) 4 imma li nbidlet meta nbniet it-triq tax-xatt u anke g\u0127ax kienet t\u0127awlet bis-si\u0121ar.", "Mhux bog\u0127od", "L-G\u0127adira qieg\u0127da fit- tramuntana ta' Malta.", "Jekk Malta g\u0127andha forma ta' \u0127uta, l-G\u0127adira ti\u0121i e\u017catt fil-parti dejqa qabel jibda d-denb!", "Mappa tal-G\u0127adira u Madwarha", "G \u0127", "G u d", "In-numri juri l-\u0127abitati li jissemmew fil-kitba.", "Il-Bajja tal-Mellie\u0127a", "hemm Il-\u0126ofra \u017c-\u017bg\u0127ira 5 , bur salmastru ie\u0127or b'g\u0127adira \u017cg\u0127ira li per\u00f2 tinxef fis-sajf.", "U s'intendi hemm ix-xatt ramli 6 tant popolari ma' eluf ta' Maltin u turisti.", "Imma hemm ukoll anke bi\u010b\u010ba xatt \u0121ebli 7 .", "Mal-\u0121enb tal-G\u0127olja tal-Marfa hemm Foresta 2000, medda kbira ta' art li fiha qed jikbru rqajja' ta' bosk 8 u makkja 9 .", "Ambjent ie\u0127or importanti huwa x-xag\u0127ri 10 , li minnu hemm roqg\u0127a sabi\u0127a fuq l-g\u0127olja tal-Biskra, u anke fil-wile\u0121 tal-G\u0127olja tal-Marfa.", "X'inhu wile\u0121?", "Il-\u0121enb ta' g\u0127olja", "Kull ambjent huwa spe\u010bjali g\u0127ax fih natura differenti.", "Fix-xag\u0127ri jikbru g\u0127exieren ta' pjanti, fosthom is-Sag\u0127tar u t-Teng\u0127ud ta' Malta (pjanta 1endemika).", "Fix-xag\u0127ri t'hawn tikber ukoll l-Orkida Kbira, fjura rarissma f'Malta, u fil-passa dejjem titfa\u010b\u010ba xi Kuda qalb il-blat.", "Fl-isteppa jikbru diversi tipi ta' \u0127axix u anke", "pjanti bil-basla b\u0127an-Nar\u010bis.", "Dan l-ambjent huwa favorit ma' xi spe\u010bi ta' \u0121urati, fosthom il-\u0120urat Rasu Twila li j\u0127obb jg\u0127ix qalb it-trofof", "Postijiet protetti g\u0127all-valur naturali tag\u0127hom", "villa\u0121\u0121 turistiku", "impjant g\u0127at-tisfija tal-ilma", "I L- GU D J A", "Il-Gudja mhux \u0127dejn l-ajruport qieg\u0127ed?", "Minbarra r-ra\u0127al, diversi n\u0127awi f'Malta u G\u0127awdex jg\u0127idulhom il-Gudja.", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000.", "Minn dawn, 39 qeg\u0127din f'Malta.", "tal-\u0126alfa, \u0127axixa tal-isteppa tat-tafal.", "U fuq il-fjuri tal- Qaqo\u010b\u010b tax-Xewk jin\u017cel il-Qerd i\u017c-\u017baqquq.", "Fir-riserva tal-G\u0127adira jikbru pjanti li jifil\u0127u g\u0127all-imlu\u0127a", "tal-ilma, b\u0127all-Bruka u x-Xorbett.", "Jin\u017clu wkoll \u0127afna g\u0127asafar li j\u0127obbu l-ilma, b\u0127al irsieset, borok u blon\u0121uni, glalez u pispisell, kultant xi Fjamingu wkoll \u2013 mhux ta' b'xejn il-post mg\u0127asses lejl u nhar!", "Hemm ukoll rettili b\u0127ax- Xa\u0127met l-Art, li j\u0127obb art ramlija, u mammiferi b\u0127all-Fenek Selva\u0121\u0121, li l-art ratba u ramlija jsibha komda biex i\u0127affer il-bejtiet tieg\u0127u.", "U friefet il-lejl g\u0127an-nemus.", "Fis-si\u0121ar mal-G\u0127olja tal-Marfa jin\u017clu l-Gamiem tal-", "Kullar, fid-Deru tbejjet il-Bufula Sewda u fil-\u0127arifa jixxalaw il-Pitirrossi u l-Isturnell fuq il-frott ta\u017c-\u017bag\u0127run.", "Anke l-ambjent tar-raba' importanti g\u0127an-natura,", "g\u0127asafar b\u0127all-Bilbla u d-Durrajsa, \u017cew\u0121 spe\u010bi li saru rari f'dawn l-a\u0127\u0127ar 30 sena.", "Kif taraw, il-lista hija twila.", "Bi ftit attenzjoni u inqas tfixkil", "mill-bniedem, il-lista tista' tkun \u0127afna itwal.", "Min\u0127abba r-ramla kbira u l-ba\u0127ar baxx, fil-Bajja tal-", "Mellie\u0127a ji\u0121u jg\u0127umu eluf ta' nies kull sena.", "U s'intendi biex jaqdu lil dawn il-folol kbar tfa\u010b\u010baw matul is-snin lukandi, apartamenti, ristoranti, gabbani u ra\u0127al s\u0127i\u0127 ta' gabubi \u0127odor (u kontra l-li\u0121i!).", "Dawn i\u0121ibu mag\u0127hom \u0127afna skart u tni\u0121\u0121is, dwal u storbu bil-lejl, u t\u0127arbit u tfixkil ta' \u0127abitati.", "Nisperaw li b\u0127ala Sit Natura 2000 dal-post jit\u0127ares minn", "spe\u010bjalment g\u0127al fjuri b\u0127all-Peprin A\u0127mar, \u0127afna friefet, u", "iktar \u017cvilupp \u0127alli ma jkomplix jitlef te\u017cori naturali.", "Qerd i\u017c-\u017baqquq Large Yellow-banded Scolid Wasp Megascolia flavifrons", "Spe\u010bi li tinsab biss f'pajji\u017c jew re\u0121jun wie\u0127ed."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-123-Aug-2014.pdf"}
{"text": ["l a \u0127 g 2 \u20ac", "Farfett tal-Bu\u017cbie\u017c", "\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Ftit ilu smajt fuq l-a\u0127barijiet li f'Malta mhux se jit\u0127allew iktar jid\u0127lu \u010birki bl-annimali.", "Kont se n\u010bap\u010bap bil-fer\u0127, imma fil-pront smajt ukoll li se jibdew jit\u0127allew jinfet\u0127u \u017cuwijiet tal-annimali.", "Flok in\u010bap\u010bap bdejt in\u0127abbat rasi mal-\u0127ajt!", "X'inhu dal-\u0121enn biex in\u017commu l-annimali maqfulin?", "Kif ma jifhmux li", "annimal f'ga\u0121\u0121a huwa annimal imdejjaq?", "I\u017c-\u017cuwijiet huma drawwa antika li ilha te\u017cisti minn meta n-nies kienu anke jixtru u jbig\u0127u nies o\u0127rajn b\u0127ala skjavi.", "Illum fid-dinja kollha huwa kontra l-li\u0121i \u017c\u017comm nies skjavi.", "Imma l-li\u0121i ma tg\u0127oddx g\u0127all-annimali.", "G\u0127alhekk g\u0127adhom je\u017cistu \u017c-\u017cuwijiet.", "Sa ftit \u017cmien ilu jien kont nifta\u0127ar li f'Malta m'hawnx \u017cuwijiet (\u0127lief wie\u0127ed bid-dniefel).", "Issa f'daqqa wa\u0127da qed ifaqqsu kullimkien \u2013 fis-Salina, f'\u0126al- Luqa, fl-Imta\u0127leb, fil-Qawra.", "Tigri, iljuni, lemuri, \u0127ut, tajr, xadini u salt annimali o\u0127rajn.", "Ilkoll maqfulin f'ga\u0121e\u0121, vaski u btie\u0127i \u017cg\u0127ar.", "Biex i\u0127ajru n-nies i\u017curu, i\u017c-\u017cuwijiet jippruvaw ibellg\u0127uha li huma postijiet edukattivi.", "Temmnuhomx \u0127bieb.", "Min irid jitg\u0127allem fuq l-annimali ma jmurx i\u017c-\u017cu imma jmur fil-kampanja, fejn l-annimali jg\u0127ixu fl-ambjent naturali tag\u0127hom.", "Veru li fil-kampanja Maltija mhux \u0127a naraw xadini jitbandlu fis- si\u0121ar imma g\u0127all-inqas l-annimali li naraw ikunu qed jg\u0127ixu kif suppost: \u0127ielsa u mhux skjavi.", "\u0126bieb \u0126uttaf, jekk veru t\u0127obbu l-annimali \u017c\u017curux \u017cuwijiet.", "Minflok, morru piknik mal-familja.", "Sibu roqg\u0127a \u0127axix, ifirxu xugaman u mteddu \u017caqqkom 'l isfel fuq il-\u0127axix, xommu l-fjuri, missu l-weraq, \u0127udu ritratti Imbag\u0127ad duru wi\u010b\u010bkom 'il fuq, u filwaqt li tisimg\u0127u j\u010baq\u010baq dak l-g\u0127ajta tieg\u0127u, oqog\u0127du imma\u0121inaw is-s\u0127ab jifforma u\u010buh u draguni fis- sema.", "il-bu\u010baqq", "Victor Falzon L-Editur", "tal-Bu\u017cbie\u017c", "Il-Farfett (Swallowtail Butterfly) huwa wie\u0127ed mill-ikbar friefet Maltin.", "Kul\u0127add donnu jaf bih u g\u0127andu diversi ismijiet, fosthom Farfett tal-Fej\u0121el, Farfett tar-Re\u0121ina u Farfett tal-Lira.", "L-ispe\u010bi ta' Malta hija ftit differenti minn ta' pajji\u017ci o\u0127ra.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "Mal-fa\u010b\u010bata", "Kif jid\u0127ol Ottubru l-kampanja Maltija timtela bl-g\u0127ana tal-pitirrossi.", "il-Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Ambjenti u Residenti Attivit\u00e0 L-Ispanjulett Intervista ma' \u0126arrubu Dinja fil-\u0127amrija Arti u Ittri Tielg\u0127a t-tempra Pa\u0121na Falko I\u010b-\u010bita tal-insetti G\u0127ajn Barrani", "il-Kumitati", "\u010aentrali", "il-Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li jir\u010bievu l-membri bil-posta. d-dar B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac10 fis-sena. il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, Ottubru 2014 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "a\u0127barijiet", "Il-\u0127erba", "ter\u0121a' tibda.", "Dil-\u0127arifa g\u0127exieren ta' eluf ta' g\u0127asafar tal- g\u0127ana \u0127a jinsterqu mill-kampanja Maltija.", "Dan g\u0127aliex \u0127afna r\u0121iel u \u0121uvintur re\u0121a' g\u0127andhom permess biex jer\u0121g\u0127u jibdew jaqbdu l-g\u0127asafar mis-selva\u0121\u0121.", "Il-vizzju tal-insib re\u0121a' tqajjem.", "Din hija \u0127a\u0121a ta' mist\u0127ija g\u0127al pajji\u017c li suppost qed jimxi 'l quddiem fil-\u0127arsien u l-apprezzament tal-g\u0127asafar.", "Imma flok 'il quddiem qed ner\u0121g\u0127u mmorru lura g\u0127all-vizzji tal-passat.", "L-insib g\u0127all- g\u0127asafar tal-g\u0127ana kien inqata' fl-2009 u l-vizzju kien beda jonqos \u0121mielu.", "\u0120ojjin", "re\u0121a' nfeta\u0127, u iktar minn 4500 nassaba re\u0121g\u0127u bdew jag\u0127mlu \u0127erba mill-g\u0127asafar.", "Qed jag\u0127mlu \u0127erba wkoll minn \u0127afna n\u0127awi ta' xag\u0127ri, g\u0127ax biex jarmaw il-post fejn jifirxu x-xbiek spiss jaqilg\u0127u,", "Ta\u017c- \u017cebbu\u0121", "ja\u0127arqu jew jordmu l-pjanti tax-xag\u0127ri,", "Fl-Unjoni Ewropea huwa kontra l-li\u0121i li taqbad l-g\u0127asafar tal-g\u0127ana.", "Bil\u0127aqq!", "Dawk il-flus infaqniehom!", "Jekk tiftakru, fil-Mixja Maratona ta' Marzu li g\u0127adda konna \u0121barna xi \u20ac1100.", "B'dawk il-flus issa xtrajna 50 tromba.", "Dawn \u0127a ju\u017cawhom studenti waqt \u017cjarat fir-riservi naturali tal-G\u0127adira, Is-Simar u postijiet o\u0127rajn.", "Fir-ritratt tal-lemin jidhru ftit mit-trombi qed jippu\u017caw f'\u0127o\u0121or tat-tieqa fi\u010b- \u010bentru \u017cjarat tal-G\u0127adira.", "Ir-ritratt ta' ta\u0127t juri studenti mill- iskola primarja ta' San Lawrenz (G\u0127awdex) qed i\u017can\u017cnu t-trombi.", "Donnhom raw xi \u0127a\u0121a interessanti!", "Il-wi\u017cg\u0127a tal-kampanja ikbar minn dik li naraw fid- djar.", "Spiss tixxemmex fuq zkuk \u0127oxnin ta' si\u0121ar kbar.", "Il-liedna tixxeblek mal- \u0127itan u mas-si\u0121ar.", "Fix- xitwa l-g\u0127asafar jag\u0127mlu festa mill-frott tag\u0127ha.", "Il-bufula tal-g\u0127ollieq hija g\u0127asfur \u017cg\u0127ir tas-si\u0121ar.", "Ma tarahiex malajr imma tinduna biha mill-g\u0127ajta qawwija.", "Il-brimba kbira tal-widien hija wa\u0127da mill-ikbar brimb ta' Malta.", "Tag\u0127mel g\u0127anqbuta kbira u sabi\u0127a.", "I\u017c-\u017cnuber hija si\u0121ra b'weraq a\u0127dar \u010bar qisu labar.", "I\u017c-\u017cerrieg\u0127a ta\u017c- \u017cnuber iddum tliet snin biex issir \u0121ol-prinjola.", "Ambjenti u Residenti", "Fil-\u0127arifa u x-xitwa l-g\u0127ana tal-pitirross tisimg\u0127u kullimkien, imma spe\u010bjalment fejn hemm is-si\u0121ar.", "is-si\u0121ar fil-bosk spiss Ta\u0127t jikber l-g\u0127ollieq, arbuxxell folt u jnigge\u017c \u0127afna.", "G\u0127asafar b\u0127all- Bufula tal-G\u0127ollieq ibejtu fih biex \u0127add ma jmissilhom il-bejta.", "Il-ku\u010b\u010barda hija tajra li tg\u0127ix kbira tal-pri\u017ca sena fil-boskijiet.", "Kull tpassi f'numri kbar, u eluf jg\u0127addu minn fuq Malta.", "Il-bosk mhux \u0127abitat komuni f'Malta.", "Is-si\u0121ar li kienu jikbru fil-g\u017cejjer tag\u0127na fl-antik kwa\u017ci kollha spi\u010b\u010baw meta l-bniedem beda jaqtag\u0127hom g\u0127all-b\u017connijiet tieg\u0127u.", "Il-\u0127abitat tal-bosk jiddependi mis-si\u0121ar, u l-annimali u l-pjanti l-o\u0127ra kollha g\u0127andhom b\u017conn dawn is-si\u0121ar.", "Il-boskijiet li g\u0127andna llum huma kollha m\u0127awlin, b\u0127all-Buskett li jidher f'dar-ritratt.", "Mill-bosk ori\u0121inali Malti baqa' biss xi rqajja' \u017cg\u0127ar ta' si\u0121ar tal-ballut fl-Im\u0121ieba\u0127, fil-Wardija u f'Wied \u0126a\u017crun.", "Il-ba\u0127rija tal-ballut t\u0127obb postijiet fejn tikber il-Liedna g\u0127ax ix-xag\u0127at tag\u0127ha jiekol il- weraq ta' dil-pjanta.", "Jg\u0127idulha 'tal-ballut' g\u0127ax il-fosdqa tkun qisha \u0121andra (acorn).", "Piknik fil-Foresta", "Intervista ma' fjura", "Issa li n-natura re\u0121g\u0127et qamet mir- raqda tas-sajf, \u0127a mmorru passi\u0121\u0121ata u piknik g\u0127all- kwiet ta' Foresta 2000, post sabi\u0127, kollu si\u0121ar, bera\u0127 u veduti.", "Ejjew gawdu mag\u0127na n-natura u l-g\u0127asafar tax- xitwa.", "Data Is-Sibt 6 Di\u010bembru 2014 \u0126in 2pm\u20134.30pm Niltaqg\u0127u Quddiem ir-riserva tal-G\u0127adira", "Mer\u0127ba Membri u l-familja", "aX'nista' nara tg\u0127id?", "Spanjulett Common Kestrel", "\u0126arruba Carob", "Bon\u0121u \u0126arruba.", "\u0126arrubu, jekk jog\u0127\u0121bok.", "\u0126arrubu!", "\u0126arruba!", "Le \u0127ijjos.", "Jaqaw g\u0127alik xorta?", "Le, imma l-pjanti jkunu r\u0121iel u nisa fl-istess \u0127in, mhux hekk?", "\u0126afna pjanti iva, imma mhux kollha.", "A\u0127na l-\u0127arrub le.", "Allura kif tag\u0127raf \u0127arrubu minn \u0127arruba?", "Mill-fjuri tag\u0127na, u b\u0127alissa tajjeb g\u0127ax qeg\u0127din bil-fjuri.", "Dawk il-bukketti xniexel sofor huma l-fjuri tieg\u0127ek?", "Iva, il-fjuri tal-\u0127arrub ir\u0121iel ikunu blalen \u017cg\u0127ar sofor mimlijin polin.", "U nag\u0127mlu ri\u0127a spe\u010bjali.", "U l-fjuri tal-\u0127arrub nisa kif ikunu?", "Ikun qishom g\u0127enieqed tal- banana \u017cg\u0127ar u bojod.", "Tajjeb!", "Nikber u nitg\u0127allem\u2026 Int g\u0127adek \u017cg\u0127ir, ara jien g\u0127andi iktar minn mitejn sena.", "Waww, u fik si\u0121ra vera sabi\u0127a.", "Anke n-na\u0127al \u0121ie jgawdi d-dell.", "In-na\u0127al mhux g\u0127ad-dell \u0121ie imma g\u0127all-polin mill-fjuri tieg\u0127i.", "L-g\u0127asel mill-fjuri tal-\u0127arrub jg\u0127idu li tajjeb \u0127afna.", "Tajjeb veru, g\u0127ax doqtu.", "\u0126abib \u0126arrubu, grazzi tal-\u0127in tieg\u0127ek.", "Sa\u0127\u0127a lilek, tkun 'l hawn g\u0127addi.", "\u017cg\u0127ir is-seqer huwa komuni fi \u017cmien il- passa, u xi wa\u0127diet jidhru anke fix-xitwa.", "Fih daqs \u0127amiema, imma min\u0127abba t-tul u l-wisa' tal-\u0121wiena\u0127 u d-denb, jidher akbar meta jkun qieg\u0127ed itir.", "Ir-ra\u0121el u l-mara g\u0127andhom ilwien differenti, u l-mara tkun ftit akbar mir-ra\u0121el.", "L-Ispanjulett jikka\u010b\u010bja l-aktar annimali \u017cg\u0127ar b\u0127al \u0121rieden u gremxul u adatta sew g\u0127all-\u0127ajja qrib il-bniedem.", "Meta jkun qieg\u0127ed ifittex x'jiekol, jissaqqar 'il fuq mill-art fl-istess post billi jferfer il-\u0121wiena\u0127 b'\u0127effa kbira.", "Kapa\u010bi j\u017comm fl-istess post anke meta jkun ri\u0127 qawwi, ming\u0127ajr ma ji\u010b\u010baqqlaq xejn.", "Imbag\u0127ad, meta jilma\u0127 xi \u0127a\u0121a li tg\u0127odd g\u0127alih, jin\u017cel g\u0127aliha b'\u0127effa kbira.", "Kultant xi par Spanjulett jirnexxielu wkoll ibejjet f'pajji\u017cna, \u0121eneralment f'G\u0127awdex.", "Il-fjuri tal-\u0127arrub nisa jkunu differenti sew mill-fjuri tal-\u0127arrub ir\u0121iel.", "Fil-\u0127arifa n-na\u0127al li jkun \u017car il-fjuri r\u0121iel i\u017cur ukoll il-fjuri nisa u xi polin li jkollhom ma' \u0121isimhom je\u0127el ma' dawn il-\u0127afna qishom bananiet \u017cg\u0127ar bojod.", "Ftit ftit dawn jibdew isiru frott.", "G\u0127al nofs Awwissu tas-sena d-die\u0127la jkunu lesti biex in-nanna tag\u0127milhom \u0121ulepp!", "X'kelma nu\u017caw meta insett i\u0121orr polin minn fjura g\u0127al o\u0127ra?", "Puu g\u0127alik.", "Min g\u0127allmek il-Malti?", "Dinja fil-\u0127amrija", "Meta nitkellmu fuq \u0127abitati spiss insemmu foresti, de\u017certi, muntanji, il-ba\u0127ar u postijiet o\u0127ra li a\u0127na l-bnedmin naraw u nistg\u0127u n\u017curu.", "Spiss ninsew \u0127abitat ie\u0127or importanti, mo\u0127bi, mudlam u umdu: il-\u0127amrija!", "Meta nimxu fil-\u0121nien ftit nag\u0127tu ka\u017c li ta\u0127t saqajna hemm dinja s\u0127i\u0127a ta' annimali \u2013 u\u0127ud jieklu \u0127axix, o\u0127rajn huma predaturi \u2013 li jiddependu mill-\u0127amrija.", "Kollha huma \u017cg\u0127ar, kultant trid mikroskopju biex tarahom.", "Hawnhekk niltaqg\u0127u ma' sebg\u0127a minnhom.", "Katarina G\u0127olli Denbek Devil's Coach-horse", "Jekk tmorru skola primarja, dawn l-annimali kollha tiltaqg\u0127u mag\u0127hom jekk tag\u0127mlu l-Attivit\u00e0 Minibeast Magic ta' Dinja Wa\u0127da.", "\u0126anex Earthworm", "Dawn l-annimali mhux biss jiddependu mill-\u0127amrija imma jg\u0127inuha \u017c\u017comm b'sa\u0127\u0127itha.", "\u0126afna minnhom jieklu l-pjanti u jg\u0127inu s-sustanzi jer\u0121g\u0127u lura fil-\u0127amrija, in-nemel u l-\u0127anex jag\u0127mlu l-kompost billi jidfnu materjal ta\u0127t l-art, u flimkien max-xini j\u0127affru mini u passa\u0121\u0121i li minnhom tid\u0127ol l-arja fil-\u0127amrija.", "Il-Katarina u xi predaturi o\u0127ra jieklu annimali \u017cg\u0127ar u b'hekk i\u017commu l-bilan\u010b fil-fawna ta' dan l-ambjent.", "Ming\u0127ajru dan l-ambjent anke a\u0127na l-bnedmin nispi\u010b\u010baw.", "Aqtg\u0127u g\u0127aliex!", "\u0126an\u017cir l-Art Woodlouse", "Xini tal-\u0126amrija Soil centipede", "\u0126anex tal-Indewwa Millipede", "r u l u k h i t \u0127 g A", "X'int tag\u0127millu xag\u0127rek Betty?!", "Ibag\u0127tulna tpin\u0121ijiet u ritratti li tie\u0127du tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127a n\u0121ibuhom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom imejl jew bil-posta*. imejl il-huttafa@birdlifemalta.org indirizz BirdLife Malta", "57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120", "*Materjal li tibag\u0127tu bil-posta ma nkunux nistg\u0127u nibag\u0127tuh lura.", "Kamaleonti Matthew Attard (6)", "Tielg\u0127a t-tempra!", "Iktar ma ta\u0127lu dawl iktar ida\u0127\u0127nu l-pawer stejxins.", "Mela ag\u0127mluli pja\u010bir u ta\u0127lux dawl, g\u0127ax \u0127a toqtlulna t-tfal kollha.", "Grazzi.", "Iktar ma jda\u0127\u0127nu l-pawer stejxins iktar isir tni\u0121\u0121is.", "Iktar ma jsir tni\u0121\u0121is, iktar tis\u0127on l-arja.", "Iktar ma tis\u0127on l-arja, iktar jin\u0127all is-sil\u0121 tal-Artiku u l-Antartiku.", "Iktar ma jin\u0127all sil\u0121, iktar jog\u0127la l-livell tal-ba\u0127ar.", "Iktar ma jog\u0127la l-livell tal-ba\u0127ar, iktar jeg\u0127rqu xtut ramlin.", "Iktar ma jeg\u0127rqu ramliet, iktar jeg\u0127rqu bejtiet tag\u0127na l-fkieren.", "Il-fkieren tal-ba\u0127ar kollha tad-dinja jbejtu l-istess.", "Jitilg\u0127u fuq xatt ramli, i\u0127affru \u0127ofra u jbidu fiha.", "Imbag\u0127ad jg\u0127attuha u jer\u0121g\u0127u lura fil-ba\u0127ar.", "Ix- xemx issa\u0127\u0127an ir-ramel, il- bajd isir u \u017c-\u017cg\u0127ar ifaqqsu.", "Imma jekk il-ba\u0127ar jitla' u jg\u0127arraq ir-ramla, il-bajd jixxarrab u ma jfaqqasx.", "Il-passa tal-\u0127arifa issa battiet u \u0127afna mill-ispe\u010bi t'g\u0127asafar li stajt tosserva fl-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at g\u0127addew g\u0127all-Afrika.", "Issa jitfa\u010b\u010baw dawk l-ispe\u010bi li ji\u0121u jqattg\u0127u x-xitwa mag\u0127na.", "B\u0127alissa fa\u010bli tara jew tisma' pitirrossi jew sturnell kull fejn tmur, u g\u0127andek issib", "Hemm xi 50 spe\u010bi ta' g\u0127asafar li jg\u0127addu x-xitwa f'Malta.", "Klabb \u0126uttaf 13+", "\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 BirdLife Malta", "\u0120urnata Kemmuna", "xi bu\u010baqq tax-xitwa jekk tmur passi\u0121\u0121ata fil-kampanja.", "Ftit jiem o\u0127ra g\u0127andha ti\u017cdied il-pre\u017cenza tal-vjolin tax-xitwa, iz-zakak abjad u l-fjamma sewda.", "Jekk tmorru f'\u010berti na\u0127at bis-si\u0121ar ta\u010b-\u010bipress u \u017c-\u017cnuber tafu tinzertaw spe\u010bi inqas komuni b\u0127all-bufula tal-qamar u l-bufula tax-xemx.", "Nistidinkom ukoll ti\u0121u \u017c\u017curu r-riservi naturali tal-G\u0127adira u Is-Simar fil-weekends minn dax-xahar sa Mejju.", "Minkejja li huma postijiet \u017cg\u0127ar u \u017cgur li u\u0127ud minnkom di\u0121\u00e0 mortu", "xi drabi, huma opportunit\u00e0 e\u010b\u010bellenti biex titg\u0127allmu aktar", "fuq l-bijodiversit\u00e0 lokali u tosservaw kif in-natura", "tadatta u tinbidel mal-ista\u0121uni.", "Hemmhekk kwa\u017ci bi\u010b-\u010bert taraw g\u0127asafar o\u0127rajn li j\u0127obbu jkunu hawn g\u0127ax-xitwa, b\u0127all- blon\u0121un sekond u l-blon\u0121un \u017cg\u0127ir.", "Il-bufula tal-qamar hija wa\u0127da mill-i\u017cg\u0127ar g\u0127asafar li ji\u0121u Malta.", "bufula tal-qamar goldcrest", "Kemmuna hija Santwarju tal-G\u0127asafar fejn ka\u010b\u010ba u nsib ma jistg\u0127ux isiru.", "Nhar il-\u0126add 16 Novembru 2014 ejjew mag\u0127na sa Kemmuna biex tgawdu n-natura u l-g\u0127asafar f'post kemmxejn i\u017colat.", "Nimxu fil-mog\u0127dijiet sbie\u0127 max- xag\u0127ri, il-bajjiet u l-irdumijiet ta' din il-g\u017cira.", "\u0126a jkollna wkoll \u010bans (jekk it-temp jippermetti) nosservaw ftit bird ringing fl-osservatorju li g\u0127andha l-BirdLife f'Wied l-A\u0127mar.", "Niltaqg\u0127u: I\u010b-\u010airkewwa (fejn il-kjosk) fis-7am \u0120ibu: \u017carbun tajjeb g\u0127all-mixi, tromba, kamera, ikel u xorb", "Jekk tag\u0127mlu \u0127sieb li ti\u0121u infurmawna minn qabel.", "Dettalji hawn ta\u0127t.", "Sibna fuq Facebook (fittex Falko BirdLife Malta) Ittawlilha spiss g\u0127al i\u017cjed tag\u0127rif fuq l-attivitajiet.", "Dejjem infurmana jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko.", "\u010aempel lil Tim (79071796) jew lil Nick (99809190) jew ibg\u0127at imejl lil falkoblm@gmail.com jew \u0127allilna messa\u0121\u0121 fuq Facebook.", "I\u010b-\u010bita tal-insetti!", "Inlaqqg\u0127ukom ma\u010b-\u010ai\u010bindela, l-iktar insett \u017cvelt fid-dinja.", "I\u010b-\u010ai\u010bindela hija insett mill-familja", "kbira tal-\u0127anfus.", "Ting\u0127araf mid- disinn fuq daharha u minn dawk l-g\u0127ajnejn imqabb\u017cin u xedaq kbir.", "Miskina, li kellha tid\u0127ol g\u0127al konkors tal-\u0121miel probabbli ti\u0121i l-a\u0127\u0127ar.", "Imma a\u0127na n-naturalisti naraw il-\u0121miel u l-interess f'kull \u0127a\u0121a \u0127ajja, u \u010b-\u010ai\u010bindela g\u0127andha tag\u0127ha wkoll.", "Fost il-miljuni ta' spe\u010bi ta' insetti fid-dinja, dawn il-\u0127anfus huma l-iktar insetti li ji\u0121ru.", "Forsi ma tirba\u0127x konkors tal-\u0121miel, imma fi flat race i\u010b- \u010ai\u010bindela tid\u0127ol l-ewwel \u017cgur.", "Bl-Ingli\u017c dawn il-\u0127anfus jg\u0127idulhom", "tiger beetles g\u0127ax huma predaturi ta' insetti o\u0127rajn.", "Bil-Malti nistg\u0127u nsej\u0127ulhom \u010ai\u010bindela g\u0127ax l-isem xjentifiku tal-grupp tag\u0127hom huwa Cicindelidae", "L-ispe\u010bi li tidher fir-ritratt hija Myriochile melancholica u probabbli hija l-unika spe\u010bi li g\u0127adha te\u017cisti f'pajji\u017cna.", "Grazzi lill-\u0127abib tag\u0127na David Mifsud li g\u0127arfilna l-ispe\u010bi.", "Iss grazzi, imma tinsiex kemm i\u010b- \u010ai\u010bindela hi i\u017cg\u0127ar minn bniedem.", "Daqs b'daqs, biex ile\u0127\u0127aq mag\u0127ha, Usain Bolt ikollu ji\u0121ri 800km fis-sieg\u0127a.", "I\u010b-\u010ai\u010bindela ti\u0121ri xi 9km fis-sieg\u0127a.", "Iss, Usain Bolt i\u010b- \u010bampjin tad-dinja fil-\u0121iri jtella' 44km fis- sieg\u0127a.", "800km fis-sieg\u0127a!", "Mela \u0127sibtuni rokit spazjali jew?", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "G\u0127ajn Barrani", "F'din il-\u0127ar\u0121a jmiss li nag\u0127tu titwila lejn G\u0127ajn Barrani, post daqsxejn remot li forsi \u0127afna minnkom g\u0127adkom qatt ma \u017cortu.", "G\u0127ajn Barrani jinstab fuq il-kosta tal-grigal ta' G\u0127awdex.", "Tista' tasal g\u0127alih jew mix-Xag\u0127ra jew b'mixja sabi\u0127a li titlaq mir-Ramla u ddur max-xatt tul mog\u0127dija daqsxejn dejqa \u2013 jekk tmorru fix-xitwa attenti per\u00f2 g\u0127ax wara xi \u0127alba xita t-tafal li hemm f'dawn l-in\u0127awi jkun ji\u017cloq.", "L-ewwel \u0127a\u0121a li tolqot l-g\u0127ajn f'G\u0127ajn Barrani hija l-pajsa\u0121\u0121 spettakolari, b' kuntrasti ta' kuluri bejn l-a\u0127dar tal-\u0127axix, il-blu tal-ba\u0127ar u l-ilwien tal-blat li jvarjaw minn kwa\u017ci abjad g\u0127al kannella u safrani.", "Mhux ta' b'xejn li spiss jintu\u017caw ritratti ta' G\u0127ajn Barrani b\u0127ala riklam g\u0127al G\u0127awdex!", "F'G\u0127ajn Barrani nsibu ta\u0127lita interessanti \u0127afna ta' 1\u0121eolo\u0121ija, 2\u0121eomorfolo\u0121ija u 3ekolo\u0121ija.", "Qawwi ta' Fuq", "\u0120ebla s-Safra (jew Rina)", "Qawwi ta' Ta\u0127t (jew \u017bonqor)", "Is-saffi tal-blat Malti.", "Is-saff ta' ta\u0127t huwa l-eqdem u ta' fuq l-aktar ri\u010benti.", "\u0120EoLo\u0120IJA", "Il-\u0121eologija ta' dan il-post", "hija partikolari g\u0127ax insibu ta\u0127lit ta' blat, inklu\u017c il-Qawwi ta' Fuq, il-\u0120ebla s-Safra u t-Tafal.", "Dawn huma s-saffi ta' blat Malti li huma l-inqas antiki.", "G\u0127alkemm saff wie\u0127ed,", "il-Qawwi ta' Fuq mhuwiex l-istess kullimkien.", "Per e\u017cempju jekk t\u0127arsu lejn ir- ritratt sabi\u0127 ta' G\u0127ajn Barrani f'dil-pa\u0121na, taraw li fih blat bajdani kif ukoll blat safrani u anke \u0127amrani.", "Is-sies tax- xellug huwa kollu Qawwi ta' Fuq, imma isfel max-xatt u anke fil-ba\u0127ar hemm \u0127a\u0121riet li tgerrbu mill-istess saff!", "\u0120EoM oRF oLo\u0120IJA", "Mil-aspett ta' \u0121eomorfolo\u0121ija, hemm \u0127afna elementi ta' interess.", "Insibu per e\u017cempju l-Wied tal-Pergla li jipprovdi materjal li ftit ftit isibu ru\u0127u fil-bajja tar-Ramla.", "Insibu anke diversi rdumijiet, g\u0127oljiet miksijin bit-tafal, u g\u0127ejun tal-ilma \u0127elu.", "L-g\u0127ejun b'mod spe\u010bjali huma \u0127abitat prezzju\u017c g\u0127ax rari fil-G\u017cejjer Maltin.", "Fejn qieg\u0127ed?", "G\u0127ajn Barrani qieg\u0127ed max-xatt fil-grigal ta' G\u0127awdex, bejn il-Bajja tar-Ramla u l-Bajja ta' Marsalforn.", "EKoLo\u0120IJA", "Huwa pre\u010bi\u017cament min\u0127abba l-\u0121eomorfolo\u0121ija u l-\u0121eolo\u0121ija li G\u0127ajn Barrani huwa importanti g\u0127al \u0127afna spe\u010bi ta' pjanti.", "Fil-fatt, barra li huwa sit Natura 2000,", "Simar Niggie\u017c Sharp Rush Juncus acutus", "Tg\u0127id g\u0127aliex jg\u0127idulu niggie\u017c?", "Aqbe\u017c fih u malajr tifhem.", "Mappa ta' G\u0127ajn Barrani", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "xag\u0127ri", "steppa bil-blat", "si\u0121ar", "qasab", "raba' tafli ftit li xejn ma\u0127dum", "Il-landfill ta' G\u0127ajn Damma", "Lampedusa u Lampione huma \u017cew\u0121 g\u017cejjer \u017cg\u0127ar Taljani li qeg\u0127din fil-punent ta' Malta.", "dal-post huwa wkoll skedat b\u0127ala post ta' importanza ekolo\u0121ika.", "L-g\u0127ejun, per e\u017cempju, huma sors ta' ilma \u0127elu importanti immens fl-ambjent xi ftit jew wisq niexef ta' pajji\u017cna, u t-tafal i\u017comm l-ambjent umdu wkoll.", "L-irdumijiet huma pjuttost ina\u010b\u010bessibli u g\u0127alhekk jipprovdu refu\u0121ju g\u0127al \u0127afna spe\u010bi li f'imkejjen o\u0127rajn intla\u0127qu mill-bniedem jew mill-mog\u0127o\u017c tieg\u0127u.", "Insibu diversi si\u0121ar ta interess b\u0127al per e\u017cempju l-virgi, pjanta indi\u0121ena u rari mhux \u0127a\u017cin li tag\u0127mel fjuri vjola sbie\u0127 immens.", "Insibu wkoll is-si\u0121ra tal-bruk, li g\u0127alkemm \u0121ieli narawha f'postijiet mal-kosta, hija wkoll meqjusa mhedda.", "Insibu wkoll pjanti i\u017cg\u0127ar ta' valur ekolo\u0121iku, b\u0127as-simar ni\u0121\u0121ie\u017c li huwa rari \u0127afna f'pajji\u017cna, u pjanti endemi\u010bi b\u0127all- \u0121i\u017ci ta' Malta, ix-xebb u t-teng\u0127ud tax-xag\u0127ri.", "Hemm ukoll spe\u010bi o\u0127rajn li, g\u0127alkemm mhux endemi\u010bi g\u0127al kollox huma", "ristretti g\u0127al Malta u ftit postijiet o\u0127ra.", "Per e\u017cempju hemm varjet\u00e0 ta' bjanka li tinstab biss fil-G\u017cejjer Maltin u fuq Lampedusa u Lampione.", "Fost l-g\u0127asafar li jbejtu f'G\u0127ajn Barrani nsibu l-merill u l-bilbla.", "Nistg\u0127u nsemmu lista \u0127afna itwal ta' spe\u010bi li nsibu f'G\u0127ajn Barrani, imma jkollna b\u017conn \u0127afna iktar fa\u010b\u010bati, g\u0127ax G\u0127ajn Barrani g\u0127andu 4bijodiversit\u00e0 kbira.", "Barra minn hekk \u0121ie wkoll skedat b\u0127ala Post ta' Valur Pajsa\u0121\u0121istiku G\u0127oli, titlu li tassew jist\u0127oqqlu min\u0127abba l-\u0121miel ta' veduti. .", "1\u0121eolo\u0121ija.", "L-istudju tal-blat u kif ifforma 2\u0121eomorfolo\u0121ija.", "L-istudju ta' kif l-elementi, i\u017c-\u017cmien u l-forzi tan-natura \u0127allew effett fuq il-blat u ffurmaw per e\u017cempju widien, g\u0127oljiet, g\u0127erien, muntanji, bajjiet, e\u010b\u010b. 3ekolo\u0121ija.", "L-istudju tal-\u0127ajja naturali, kif il-pjanti u l-annimali jiddependu minn xulxin, u kif jg\u0127ixu fl-ambjent naturali tag\u0127hom.", "4bijodiversit\u00e0.", "Varjet\u00e0 ta' \u0127ajja.", "40pa\u0121na", "Id\u0127ol membru jew \u0121edded sena o\u0127ra fi Klabb \u0126uttaf u jkun tieg\u0127ek!"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-124-Oct-2014.pdf"}
{"text": ["l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p2", "Il-likeni donnhom ma jafux i\u0127allu blata mikxufa!", "Iridu bilfors jaraw kif i\u017cejnuha bid-disinji u l-kuluri.", "il-Kontenut Editorjal Fejn norqod?", "Ambjenti u Residenti Attivit\u00e0 Il-Bu\u010baqq tax-Xitwa Intervista mal-\u0120ar\u0121ir Abjad \u017bew\u0121 Ballerini Arti u Ritratti X'hemm \u0127a\u017cin?", "Pa\u0121na Falko Tielg\u0127a t-tempra Il-Maqluba il-Kumitati", "\u010aentrali", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li jir\u010bievu l-membri bil-posta. d-dar B\u0127alissa fil-Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac10 fis-sena. il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, Di\u010bembru 2014 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126ej \u0126uttaf\u2026", "Jien u nikteb dan l-editorjal qed in\u0127ares barra mit-tieqa.", "Nie\u017cla xita qliel bir-rag\u0127ad u qed iqum ir-ri\u0127.", "U qed jidlam ukoll.", "U nibda na\u0127seb f'dawk l-imsejknin pitirrossi u vjolini tax-xitwa hemm barra jtertru mxarrbin g\u0127asra fuq ferg\u0127a tixxejjer mar-ri\u0127.", "Tiskanta kif jibqg\u0127u \u0127ajjin hux!", "Imma fil-fatt mhux kollha jibqg\u0127u \u0127ajjin.", "Wara xi lejl xita u ri\u0127 l-g\u0127ada spiss tara g\u0127asafar mejtin ta\u0127t is-si\u0121ar.", "Dawn ikunu kes\u0127u wisq matul il-lejl g\u0127ax ma kellhomx bi\u017c\u017cejjed ener\u0121ija biex jibqg\u0127u s\u0127an.", "Is-soltu ji\u0121rilhom hekk g\u0127ax ma jkunux kielu bi\u017c\u017cejjed fil-jiem ta' qabel.", "\u0126afna g\u0127asafar jieklu insetti, dud u brimb.", "Fir-rebbieg\u0127a u s-sajf isibu kemm iridu imma fix-xitwa l-insetti jmutu jew jista\u0127bew.", "G\u0127alhekk f'da\u017c- \u017cmien l-g\u0127asafar flok insetti jieklu frott irqiq (berries) u \u017crierag\u0127.", "Imma anke minn dawn mhux dejjem isibu bi\u017c\u017cejjed.", "A\u0127na nistg\u0127u ng\u0127inuhom tg\u0127id?", "L-a\u0127jar mod hu li narmawlhom bird table fil-bit\u0127a, \u0121ardina, bejt jew anke fil-gallerija.", "Sibu bi\u010b\u010ba njama daqs dil-pa\u0121na, wa\u0127\u0127luha ma' lasta ta' xkupa u deffsuha fil-\u0127amrija jew f'barmil ramel.", "Fuqha farrkulhom gallettini, qag\u0127aq, ottijiet, anke skaduti ma jimpurtax.", "Ferrxulhom ponn kuljum u oqog\u0127du arawhom minn wara tieqa.", "Tgawdu intom u jgawdu \u017cgur huma.", "U issa a\u0127jar nitfi l-kompjuter qabel ma tixwihuli xi sajjetta!", "Il-Festi t-Tajba lilkom u lill-familja.", "Victor Falzon L-Editur", "il-Klabb", "Mal-fa\u010b\u010bata", "Jekk t\u0127obbu tie\u0127du r-ritratti, g\u0127attu \u0127\u0121ie\u0121a tat-tieqa b'bi\u010b\u010ba karta kbira \u0127alli ma tkunux tidhru, u \u0127udu r-ritratti tal-g\u0127asafar minn toqba fil-karta.", "Jekk ji\u0121ukom tajbin ibag\u0127tuhomlna \u0127alli n\u0121ibuhom f'Il-\u0126uttafa.", "Il-Gawwija Rasha Kannella (Black-headed Gull) hija wa\u0127da mill-iktar spe\u010bi ta' gawwi komuni li jidhru Malta.", "A\u0127na narawha l-iktar fil-libsa tax-xitwa, u g\u0127alhekk rasha da\u017c-\u017cmien tkun bajda (b'dabra skura wara g\u0127ajnejha), mhux kannella kif jg\u0127id isimha.", "Ritratt ta' Aron Tanti", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p3", "Fir-rebbieg\u0127a u fis-sajf l-G\u0127asafar tal-Bejt ji\u0121u jbejtu fil- ventilaturi tad-djar tag\u0127na, u jrabbu familja \u0127elwa, forsi xi ftit storbju\u017ca wkoll!", "Bil-lejl il-\u0121enituri jorqdu \u0127dejn i\u017c-\u017cg\u0127ar tag\u0127hom.", "a\u0127barijiet", "Imma meta jg\u0127addi l-ista\u0121un tal-bejta l-G\u0127asafar tal-Bejt ma jibqg\u0127ux jorqdu mal-familja tag\u0127hom biss.", "Fil-\u0127arifa jing\u0127aqdu ma' G\u0127asafar tal-Bejt o\u0127rajn u jorqdu fi gruppi f'si\u0121ar folti.", "Dawn is-si\u0121ar is-soltu jkunu g\u0127all-kenn f'xi pjazza jew triq bil-bini madwarha.", "Il-bini jilqg\u0127alhom mir-ri\u0127 u t-temperatura qalb il-bini tkun iktar g\u0127olja milli fil-bera\u0127.", "Il-logo ta' Spot a Sparrow", "Dawn il-postijiet fejn jin\u0121abru l-g\u0127asafar biex jorqdu ng\u0127idulhom roosts.", "F'Malta g\u0127andna diversi minnhom, u\u0127ud kbar, o\u0127rajn \u017cg\u0127ar.", "Imma kemm g\u0127andna?", "U fejn qeg\u0127din?", "Biex insiru nafu fejn qeg\u0127din dawn ir- roosts qed nitolbu lin-nies kollha ta' Malta biex jg\u0127inuna!", "U g\u0127alhekk f'Novembru li g\u0127adda bdejna l-pro\u0121ett Spot A Sparrow.", "Kif nie\u0127u sehem fi Spot a Sparrow?", "Fa\u010bli.", "Filg\u0127axija ma' n\u017cul ix-xemx \u017comm widnejk miftu\u0127in u ara tismax \u0127afna tpespis \u0121ej minn \u0121o si\u0121ra jew grupp ta' si\u0121ar.", "Jekk f'dawn is-si\u0121ar tara wkoll \u0127afna g\u0127asafar de\u0127lin u \u0127er\u0121in qalb il-frieg\u0127i, ifisser li sibt roost.", "G\u0127idilna bir-roost li sibt.", "Id\u0127ol fl-Internet u mur fil-websajt www.spotasparrow.org.", "Ikklikkja din it-tabella u imla t-tag\u0127rif dwar fejn sibt ir-roost.", "Il-websajt fiha \u0127afna tag\u0127rif fuq l-G\u0127asafar tal-Bejt.", "Fiha anke recording tal-istorbju li jkun hemm f'roost tal-G\u0127asafar tal-Bejt.", "Meta jispi\u010b\u010ba l-pro\u0121ett f'Di\u010bembru 2015 \u0127a nkunu tg\u0127allimna liema huma l-iktar si\u0121ar u postijiet importanti g\u0127al s\u0127abna l-G\u0127asafar tal-Bejt.", "B'hekk inkunu nistg\u0127u ninfurmaw lill-Gvern biex ji\u017cgura li dawn il-postijiet ji\u0121u protetti.", "BirdLife Malta qed tmexxi dal-pro\u0121ett flimkien mal-Fondazzjoni Inspire.", "Jekk tara g\u0127asfur \u017cg\u0127ir skur b'le\u0127\u0127a \u0127amra f'denbu meta jtir, dik tkun Fjamma Sewda.", "Narawha fix-xitwa u t\u0127obb toqg\u0127od fuq i\u010b-\u010bnut tal-bjut.", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p4", "Xi friefet il-lejl (b\u0127al dan il-pipistrell) jorqdu fi xquq tal-bini u rkejjen mudlama, u filg\u0127axija jo\u0127or\u0121u jaqbdu l-ba\u0127rijiet u n-nemus li jin\u0121ibdu lejn id-dwal tat-triq.", "Il-likeni (b\u0127al dil- \u0121miel ta' Caloplaca) jikbru \u010batti fuq \u010bnut tal-bjut, spe\u010bjalment fi djar xi ftit antiki.", "Il-\u0126anfusa tal-Kantina t\u0127obb postijiet dellin u umdi.", "Din il-\u0127anfusa timxi bil-mod u ma ttirx u g\u0127alhekk fa\u010bli g\u0127all- g\u0127asafar biex jaqbduha.", "Il-\u0126urrieq jikber wa\u0127du f'\u0127afna \u0121onna.", "Is-sidien tad-djar spiss je\u0127ilsu minnu imma l-\u0126urrieq ukoll g\u0127andu postu fin-natura.", "Huwa l-ikel ta' diversi annimali \u017cg\u0127ar, b\u0127ax- xag\u0127at tal-Farfett tal-\u0126urrieq.", "Din tajba g\u0127al uliedi.", "Iz-Zakak Abjad jing\u0127araf g\u0127ax jimxi flok jaqbe\u017c, u denbu l-\u0127in kollu jbandlu 'l fuq u 'l isfel.", "G\u0127alhekk bl- Ingli\u017c jg\u0127idulu wagtail.", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p5", "Ambjenti u Residenti", "Jekk tg\u0127addi minn \u0127dejn si\u0121ra jew arbuxell u tisma' l-\u0127oss \u010axxx-\u010bxxx-\u010bxxx \u0121ej minnha x'aktarx li hemm Bufula Sewda qed twissik biex titlaq g\u0127ax hemmhekk tag\u0127ha!", "L-G\u0127asfur tal-Bejt huwa komuni imma xorta interessanti.", "Arah ji\u0121\u0121ieled g\u0127all- ikel fuq xi bird table jew i\u0121orr it-tiben g\u0127all-bejta.", "Fir- rebbieg\u0127a r-ra\u0121el veru jisbie\u0127.", "Il-Gremxula ssibha \u0127afna fil- \u0121onna tad-djar.", "Filg\u0127odu to\u0127ro\u0121 tixxemmex fuq xi \u0121ebla g\u0127ax g\u0127andha b\u017conn is-s\u0127ana tax- xemx qabel ma tmur tfittex l-insetti g\u0127all-ikel.", "Il-\u0126a\u017c\u017cien A\u0127mar ibejjet f'kull xaqq li jsib, \u0127afna drabi ta\u0127t bankini u fi btie\u0127i.", "Jieklu frak tal-ikel u \u017cerrieg\u0127a u j\u0121orruh f'serbut.", "Meta jtiru fis-sajf isiru l-pri\u017ca ta' \u0127afna g\u0127asafar.", "L-Urban huwa l-\u0127abitat li \u0127oloq il-bniedem bil-bini, id-djar, it-toroq u l-\u0121onna tieg\u0127u.", "G\u0127alkemm l-urban mhuwiex ambjent naturali xorta nsibu annimali u pjanti li jg\u0127ixu fih.", "Hemm xi spe\u010bi li adattaw tajjeb g\u0127all-urban u jg\u0127ixu fih f'numri sbie\u0127.", "L-urban huwa \u0127abitat tajjeb g\u0127all-annimali g\u0127ax fih isibu bi\u017c\u017cejjed x'jieklu, fosthom l-ikel li narmu, insetti u frott mill- \u0121onna, u anke ikel fuq il-bird tables.", "Isibu wkoll postijiet g\u0127all-kenn fejn jistrie\u0127u u anke jbejtu.", "Il- bini g\u0127oli huwa perfett g\u0127all-bejta ta' \u010berti g\u0127asafar b\u0127ar-Rundun.", "Min jaf, forsi xi darba jbejjet il-Bies!", "\u0126ar\u0121a sat-tar\u0121a", "Kontu tafu li Malta maqsuma fi tnejn?", "Miljuni ta' snin ilu sar terremot u Malta nqasmet", "Imma l-bi\u010b\u010biet flok infirdu baqg\u0127u flimkien, per\u00f2 nofs minnhom sfronda 'l isfel u", "n-nofs l-ie\u0127or baqa' mperre\u010b fl-g\u0127oli.", "Malta \u0121iet qisha b'tar\u0121a kbira \u0127afna minn na\u0127a g\u0127all-o\u0127ra.", "Fl-attivit\u00e0 li jmiss \u0127a mmorru fl-in\u0127awi ta' din it-tar\u0121a, fejn g\u0127ad hemm kampanja sabi\u0127a.", "Fost g\u0127asafar o\u0127rajn g\u0127andna", "naraw il-bu\u010baqq tax-xitwa, il-pespus, forsi anke xi spanjulett jissaqqar biex", "Trid nie\u0127dok?", "Iva Ma, \u0127udni \u0127udni!", "Qisu li narawkom eh!", "Data Is-Sibt 24 Jannar 2015 \u0126in 2pm sa 4.30pm Niltaqg\u0127u \u0126dejn l-iskejjel San Anton u San Andrea (L-Imselliet) Mer\u0127ba membri kollha* u l-familja", "*Tfal ta' ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir (18+)", "Dakinhar inqassmu l-istiker Numru 2.", "X'nista' nara tg\u0127id?", "Bu\u010baqq tax-Xitwa Common Stonechat", "Wie\u0127ed mill-g\u0127asafar li naraw da\u017c-\u017cmien tas-sena huwa", "l-Bu\u010baqq tax-Xitwa.", "Il-kelma bu\u010baqq (jew bu\u010baq\u010baq, kif jissejja\u0127 f'xi n\u0127awi ta' Malta) hija imitazzjoni tal-g\u0127ajta tieg\u0127u li spiss jirrepeti, u li nistg\u0127u nxebb\u0127uha mal-\u0127oss li jag\u0127mlu \u017cew\u0121 \u0121ebliet im\u0127abbtin ma' xulxin.", "Fih daqs Pitirross, g\u0127alkemm mhux imba\u010b\u010ba\u010b daqsu.", "Ir-ra\u0121el u l-mara jing\u0127arfu sew minn xulxin mill-kuluri tag\u0127hom.", "G\u0127alkemm aktar g\u0127andek \u010bans tarah fil-kampanja, \u0121ieli tiltaqa' mieg\u0127u wkoll f'xi g\u0127alqa mdawra bil-bini.", "Il-Bu\u010baqq tax-Xitwa j\u0127obb", "jitperre\u010b fuq xi zokk jew ferg\u0127a li tkun ftit g\u0127olja mill- art, b\u0127al xi ferg\u0127a bu\u017cbie\u017c niexfa.", "Jag\u0127mel dan biex minn hemm joqg\u0127od g\u0127assa g\u0127all-insetti, li jiffurmaw parti sew mid-dieta tieg\u0127u.", "Dan l-g\u0127asfur ma jbejjitx", "Ringiela \u017cerrieg\u0127a mag\u0127luqin fi spe\u010bi ta' tubu, e\u017c. fulu.", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p6", "Intervista ma' fjura", "\u0120ar\u0121ir Abjad White Mustard", "Bon\u0121u, donnok t\u0127obbha l-kumpanija!", "X'hawn minnkom!", "Bon\u0121u.", "Iva jien rari ssibni wa\u0127di.", "Dejjem fi gruppi ng\u0127ixu, kultant g\u0127alqa nimlewha.", "Din l-g\u0127alqa qisha tapit abjad.", "Imma\u0121ina kemm ikel qed nipprovdu lill-friefet u n-na\u0127al bil-fjuri tag\u0127na, eh.", "Intom \u017cerag\u0127kom il-bidwi?", "\u0126a \u0127a le x'\u017cera' \u017cera'!", "A\u0127na pjanti selva\u0121\u0121i.", "Nikbru hawn g\u0127ax \u0127amrija li titqalleb hija tajba g\u0127a\u017c-\u017cerrieg\u0127a tag\u0127na.", "Imma \u017comm wa\u0127da.", "Meta l-bidwi jer\u0121a' jqalleb il-\u0127amrija x'\u0127a ji\u0121ri?", "Iqa\u010b\u010batkom kollha?", "Iva, imma a\u0127na nag\u0127mlu l-fjuri fix-xitwa.", "Sa ma tin\u0127arat l-g\u0127alqa nkunu ilna li g\u0127amilna l-1im\u017ciewet, tajjarna \u017c-\u017cerrieg\u0127a u \u017carmajna.", "Kos, intom il-pjanti dejjem issibu xi mod kif tkampaw hux?", "Intom il-bnedmin g\u0127andkom manija biex tqa\u010b\u010btu u tbexxu fina l-pjanti.", "\u0126afna pjanti saru rari jew inqerdu min\u0127abba fikom.", "Af li jien mhux wie\u0127ed minnhom.", "Owkej, mela nibqg\u0127u \u0127bieb.", "Grazzi u nsellimlek.", "\u010aaw \u010baw, \u0127abib.", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p7", "\u017bew\u0121 ballerini", "Ritratti ta' Aron Tanti", "Fir-riserva tal-G\u0127adira b\u0127alissa hemm \u017cew\u0121 Fjamingi.", "G\u0127adhom \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u g\u0127alhekk g\u0127adhom ma sarux ro\u017ca.", "Kif taraw mir-ritratti, per\u00f2, \u0121mielhom jag\u0127tu spettaklu kuljum bil-mutetti bejniethom.", "Filli jtiru flimkien, filli jittantaw xi gawwi li jkun hemm, filli jissaraw bejniethom, filli donnhom jag\u0127mlu passi tal-ballet!", "Jekk tkunu dawk in- na\u0127at fil-vaganzi, aqb\u017cu qab\u017ca forsi jkunu g\u0127adhom hemm.", "U ajma se jdumu jitkess\u0127u?", "Il-Fjamingu (Greater Flamingo) mhux g\u0127asfur komuni f'Malta imma f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin sar jidher iktar spiss.", "Is-soltu tkun xi qatg\u0127a sabi\u0127a g\u0127addejin itiru matul ix-xatt, imma rari jieqfu hawn.", "G\u0127aliex?", "L-ewwelnett g\u0127ax f'Malta ftit hawn fejn dan it-tajr tal-g\u0127adajjar isib fejn jistrie\u0127.", "U t-tieni g\u0127ax kwa\u017ci dejjem isibu xi ka\u010b\u010batur kawboj li jisparalhom.", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p8", "\u0126e\u0127e, qieg\u0127da sew!", "Ibag\u0127tulna tpin\u0121ijiet u ritratti li tie\u0127du tan- natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127a n\u0121ibuhom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom imejl jew bil-posta*", "*Materjal li jaslilna bil-posta ma nistg\u0127ux nibag\u0127tuh lura.", "Din il-\u0127ar\u0121a g\u0127all-Fjamingi \u0121iet mid-dehra!", "Fjamingi Maxell Muscat (11)", "r u l u k h i t \u0127 g A", "Ritratt me\u0127ud l-G\u0127adira waqt \u017cjara ma' tal- iskola", "X'hemm \u0127a\u017cin f'din l-istampa ???", "TWE\u0120IBA", "L-Orsijiet Bojod jg\u0127ixu fl-Artiku (lejn in-North Pole) u l-pingwini jg\u0127ixu fl-Antartiku (lejn is-South Pole).", "Allura ma jistg\u0127ux jiltaqg\u0127u!", "Falko \u017bg\u0127a\u017cag\u0127 BirdLife Malta", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p9", "Wied G\u0127ajn Ri\u0127ana", "ta' Novembru morna \u0121urnata Kemmuna.", "It-temp inzerta xemxi u ideali g\u0127al mixja madwar il-g\u017cira.", "Minbarra xi g\u0127asafar tax-xitwa u residenti li ssib hemmhekk, rajna ukoll spanjulett (kestrel), g\u0127asfur ta' San Martin (kingfisher) u vjolin tal-faxx (yellow- browed warbler).", "Dan tal-a\u0127\u0127ar rari tarah f'Malta u g\u0127alhekk \u017cammejna r-rekord li naraw g\u0127asfur mhux tas-soltu kull darba li nitilg\u0127u Kemmuna!", "Konna grupp ta' 15-il persuna u kienet mixja mill-isba\u0127 f'post kwiet u uniku g\u0127an-natura.", "Nixtieq nirringrazzja lil kull min \u0121ie mag\u0127na fil-\u0127ar\u0121iet matul din is-sena li waslet biex tispi\u010b\u010ba.", "Nispera li naraw \u0127afna u\u010buh \u0121odda fl-attivitajiet li jmiss.", "Nie\u0127du \u0127afna gost niltaqg\u0127u mal-membri u \u0127bieb ta' mparna.", "Nawguralkom il-vaganzi u festi tajbin, u s-sena t-tajba.", "Il-membri fuq Kemmuna mixjin lejn Torri Santa Marija", "Mixja u Kwi\u017c\u017c", "F'Jannar se nag\u0127mlu mixja Wied G\u0127ajn Ri\u0127ana, vi\u010bin Burmarrad.", "Bi \u0127siebna nibdew wara nofsinhar, u wara \u0127a jkollna \u010bans g\u0127al kwi\u017c\u017c u ftit \u0127in nisso\u010bjalizzaw f'Mount St Joseph li jinsab qrib.", "B'hekk nibdew sena \u0121dida flimkien b'din l-attivit\u00e0 u nirrankaw g\u0127al i\u017cjed mixjiet u esperjenzi fl-2016.", "Ikkuntattjawna g\u0127al iktar dettalji.", "Il-membri jistrie\u0127u g\u0127ad- dell tar-ringing station tal- BirdLife f'Wied l-A\u0127mar", "Sibna fuq Facebook (fittex Falko BirdLife Malta) Ittawlilha spiss g\u0127al i\u017cjed tag\u0127rif fuq l-attivitajiet.", "Dejjem infurmana jekk tkun \u0121ej \u0127ar\u0121a tal-Falko.", "\u010aempel lil Tim (79071796) jew lil Nick (99809190) jew ibg\u0127at imejl lil falkoblm@gmail.com jew \u0127allilna messa\u0121\u0121 fuq Facebook.", "Tielg\u0127a t-tempra!", "Iktar ma ta\u0127lu dawl iktar ida\u0127\u0127nu l-pawer stejxins.", "Iktar ma jda\u0127\u0127nu l-pawer stejxins iktar isir tni\u0121\u0121is.", "Iktar ma jsir tni\u0121\u0121is, iktar tis\u0127on l-arja.", "Iktar ma tis\u0127on l-arja, iktar jis\u0127on il-ba\u0127ar.", "Iktar ma jis\u0127on il-ba\u0127ar, inqas jikber plankton.", "Inqas ma jkun hawn plankton, inqas ikolli x'niekol.", "Mela ag\u0127mluli pja\u010bir, dak it-televixin itfuh, mhux t\u0127alluh stand-by.", "U \u0127allikom mill-electric blanket.", "Ixtru kwilt u tis\u0127nu xorta.", "G\u0127ax \u0127a toqtluni bil-\u0121u\u0127!", "Grazzi.", "Dik tan-nofs mhix mog\u0127dija.", "Dik g\u0127adira ilma bil- wi\u010b\u010b mg\u0127otti kollu bi pjanta \u017cg\u0127ira li tg\u0127um fil-wi\u010b\u010b.", "G\u0127ax m'ilix waqajt fiha!", "In-North Atlantic Right Whale hija wa\u0127da mill-iktar balieni rari.", "Minnhom baqa' biss xi 400 fid-dinja kollha.", "Ir-right whale tiekol plankton, annimali li g\u0127andhom b\u017conn ilma ta' \u010berta kes\u0127a.", "Kull ma jmur dan il-plankton qed jonqos mill-ib\u0127ra tad-dinja.", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p10", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Is-sit Natura 2000 ta' din id-darba huwa differenti sew minn siti o\u0127rajn li rajna s'issa \u2013 nistg\u0127u ng\u0127idu li huwa post uniku fil-G\u017cejjer Maltin.", "Qed ng\u0127idu g\u0127all-Maqluba, u forsi l-isem di\u0121\u00e0 jag\u0127tikom \u0127jiel ta' x'insibu hawnhekk.", "Ilkoll tafu x'ji\u0121ifieri meta xi \u0127a\u0121a tkun 'maqluba'.", "Tfisser xi \u0127a\u0121a rasha 'l isfel, jew bil-kontra ta' kif suppost tkun.", "Fil- Maqluba hija l-art stess li hija 'maqluba'!", "Imma\u0121inaw \u010birku kbir ta' art, bl-g\u0127elieqi u l-\u0127itan tas-", "sejjie\u0127 b'kollox\u2026 li sfrondat 'l isfel f'daqqa.", "Il-flora tal-Maqluba tikber kemm fil-qieg\u0127 kif ukoll mal-\u0121nub weqfin.", "Fir-ritratt jidhru, fost o\u0127rajn, Deru, Kappar, Xebb, Liedna u (fil-qieg\u0127) Rand u Qasab Kbir.", "Xi \u0121ralek?", "Xejn, qieg\u0127da ftit Maqluba!", "Fejn qieg\u0127da?", "Il-Maqluba qieg\u0127da f'tarf il-Qrendi", "Din hija struttura 1\u0121eomorfolo\u0121ija ta' xejn komuni, li bl-Ingli\u017c jew jg\u0127idulha doline solution subsidence structure.", "M'a\u0127niex \u010berti kif iffurmat per\u00f2 nafu li xi darba fil-passat hawnhekk \u010bediet l-art b'kull ma kien hemm fuqha.", "Jista' jkun li \u010beda s-saqaf ta' g\u0127ar kbir ta\u0127t l-art, jew li l-ilma tax-xita (li jkun ftit a\u010bidu\u017c) bi\u017c-\u017cmien dg\u0127ajjef il-blat.", "X'aktarx li kienu \u017c-\u017cew\u0121 pro\u010bessi flimkien li wasslu biex tifforma din l-istruttura.", "F'Il-\u0126uttafa 108.", "Ambjent rari Jekk tiftakru konna di\u0121\u00e0 semmejna d-dolines meta tkellimna fuq id-Dwejra f'G\u0127awdex, g\u0127ax dawn jinstabu hemmhekk ukoll.", "Per\u00f2 d-doline tal-Maqluba hija ta' interess spe\u010bjali g\u0127ax hija l-ikbar u forsi l-a\u0127jar e\u017cempju ta' dal- fenomenu li qieg\u0127ed bog\u0127od mill-ba\u0127ar, u g\u0127alhekk bi 2flora u 3fawna differenti milli nsibu max-xatt.", "Kif tistg\u0127u tobsru din il-medda art 'maqluba' hija mhux biss spettakolari biex taraha, imma ffurmat ukoll ambjent tassew uniku g\u0127all-pjanti u l-annimali, b'kundizzjonijiet kennija, dellin u daqsxejn umdi, ambjent li ma tantx huwa komuni fil-G\u017cejjer Maltin.", "Flora u fawna rari Fost il-pjanti li nsibu hawnhekk, hemm diversi si\u0121ar u arbuxxelli indi\u0121eni, inklu\u017c rand, g\u0127arg\u0127ar (is-si\u0121ra nazzjonali), \u0127arrub, deru, rummien, tin u xebb.", "Din tal- a\u0127\u0127ar, kif \u0121ieli semmejna, hija 4endemika g\u0127al Malta.", "Il- popolazzjoni tar-rand f'dan is-sit hija spe\u010bjalment importanti, g\u0127ax ftit insibu rqajja' kbar hekk ta' din l-ispe\u010bi fis-salva\u0121\u0121.", "Forsi tinnutaw ukoll li semmejna anke xi si\u0121ar tal-frott.", "Dan g\u0127aliex l-art tal-Maqluba kienet tin\u0127adem, u x'aktarx kienu t\u0127awlu diversi si\u0121ar g\u0127all-frott tag\u0127hom.", "Fost spe\u010bi o\u0127rajn", "Il-\u0126uttafa 125 \u2022 Di\u010bembru 2014 \u2022 p11", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "Il-limiti tas-Sit Natura 2000", "si\u0121ar", "Il-\u0127ofra tal-Maqluba", "Il-Kappella ta' San Mattew", "Mappa tal- Maqluba", "Skont kif jintqal, il-Maqluba sfrundat fit- 23 Novembru 1343.", "ta' pjanti li nsibu hawnhekk hemm liedna, kappar, bajtar tax-xewk, \u017cag\u0127run, qarn il-mog\u0127\u017ca u \u0127annewija, kif ukoll spe\u010bi ta' garni.", "Minbarra din il-varjet\u00e0 kbira ta' pjanti (inklu\u017c \u0127afna spe\u010bi o\u0127rajn li ma semmejniex hawnhekk), il-Maqluba hija wkoll importanti g\u0127al diversi fungi, inklu\u017c spe\u010bi li huma rari \u0127afna fil-bqija tal-G\u017cejjer Maltin \u2013 ta' min jg\u0127id, per\u00f2, li \u0127afna fungi g\u0127ad iridu ji\u0121u studjati iktar fid-dettal.", "Il- fawna hija wkoll ta' interess; insibu nemla li tinstab biss hawnhekk, spe\u010bi ta' bug\u0127arwien li nstabet l-ewwel hawnhekk, spe\u010bi ta' \u0127nie\u017cer l-art li forsi huma endemi\u010bi, spe\u010bi ta' \u0127anfus endemi\u010bi u o\u0127rajn x'aktarx endemi\u010bi wkoll u anke \u0121odda g\u0127ax-xjenza.", "Na\u0127seb taqblu mieg\u0127i li l-Maqluba \u017cgur kien \u0127aqqha t-titlu ta' Sit Natura 2000!", "Torneuma maltense Bumunqar endemiku g\u0127al Malta", "1\u0121eomorfolo\u0121ija.", "L-istudju ta' kif l-elementi, i\u017c-\u017cmien u l-forzi tan-natura \u0127allew effett fuq il-blat u ffurmaw, per e\u017cempju widien, g\u0127oljiet, g\u0127erien, muntanji, bajjiet, e\u010b\u010b. 2flora.", "Il-\u0121abra ta' pjanti li jkunu jinsabu f'post, re\u0121jun jew pajji\u017c.", "Il-\u0121abra ta' annimali li jkunu jinsabu f'post, re\u0121jun jew pajji\u017c.", "Pjanta jew annimal li jkunu jinsabu f'\u010bertu post u mkien iktar fid-dinja.", "Il-Kappella ta' San Mattew qieg\u0127da f'xifer il-Maqluba", "Dnubiet, terremoti, an\u0121li u \u0121ganti Stramberija b\u0127all-Maqluba ma jistax ikun li ma \u0127akmitx l-imma\u0121inazzjoni tal-bniedem.", "Fl-antik ix-xjenza kienet g\u0127adha ma spjegatx \u0127afna mill- fenomeni naturali.", "In-nies dak li ma kinux jifhmu kienu jivvintaw stejjer biex jispjegaw il-fenomeni naturali li jaraw.", "Le\u0121\u0121enda tg\u0127id li fejn illum hemm il-\u0127ofra tal-Maqluba darba kien hemm ra\u0127al.", "In- nies t'hemm kienu jg\u0127ixu \u0127ajja ta' dnub, minkejja l-isforzi li kien jag\u0127mel il-qassis (jew mara twajba) biex jirran\u0121aw \u0127ajjithom.", "B\u0127ala kastig sar terremot, infet\u0127et l-art u belg\u0127et lir-ra\u0127al kollu.", "Baqg\u0127et biss il-kappella mperr\u010ba f'xifer il-\u0127ofra, kif taraw fir-ritratt.", "Hemm min i\u017cejjen il-\u0127rafa iktar u jg\u0127id li mhux sfrundat l-art, imma tfa\u010b\u010ba an\u0121lu (jew \u0121gant) li qala' r-ra\u0127al mill-art u waddbu lejn il-ba\u0127ar.", "U fejn ni\u017cel\u2026 iffurmat Filfla!", "X'sa\u0127\u0127a dik!", "40pa\u0121na", "Id\u0127ol membru jew \u0121edded sena o\u0127ra fi Klabb \u0126uttaf u jkun tieg\u0127ek!", "Il-mi\u017cata ta' s\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf g\u0127ollejnieha ftit.", "Kienet ilha \u20ac7 mill-2005 u minn dak i\u017c-\u017cmien 'l hawn l-ispejje\u017c \u017cdiedu sew.", "\u017bidnieha bi 25\u010b fix- xahar.", "G\u0127alhekk il-mi\u017cata l-\u0121dida issa qieg\u0127da \u20ac10 fis-sena.", "Grazzi."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-125-Dec-2014.pdf"}
{"text": ["l a \u0127 g 2 \u20ac", "\u0126ej \u0126uttaf\u2026", "G\u0127adni die\u0127el minn mixja sabi\u0127a", "fil-kampanja u g\u0127andi l-kamera mimlija ritratti ta' fjuri!", "kos, meta kont tifel il-kotba li kelli", "tan-natura kollha kienu jg\u0127idu li fix-xitwa n-natura torqod.", "Imbag\u0127ad kont no\u0127ro\u0121 mal-familja u x'insib?", "Madwari kollu \u0127axix \u0121did u \u0127dura, u fjuri tan-nar\u010bis u qarsu u lellux u buttuniera, u faqqieg\u0127 fid-dell, u mrie\u017cep u \u017crin\u0121ijiet fin-nixxig\u0127at, u tektik ta' pitirrossi kullimkien, u psiepes u zizka u sturnell.", "Tg\u0127id il-kotba kellhom \u017cball?", "Le, ir-ra\u0121uni kienet li l-ista\u0121uni mhumiex l-istess mad-dinja kollha.", "Per e\u017cempju fl-ewropa ta' Fuq fix-xitwa tag\u0127mel kes\u0127a tal-wa\u0127x u l-borra tiksi l-art \u0121img\u0127at u xhur s\u0127a\u0127.", "X'ma torqodx in-natura hemmhekk!", "Imma fl-in\u0127awi tal- Mediterran ix-xitwa mhix daqshekk qalila.", "Fin-na\u0127at tag\u0127na huwa s-sajf li ja\u0127qar lin-natura bin-nixfa u s-s\u0127ana.", "F'pajji\u017ci b\u0127al Malta \u0127afna natura fil-fatt torqod mhux fix-xitwa imma fis-sajf.", "U l-kotba?", "\u0126eqq, mid-dehra l-kotba li kelli kienu kollha fuq in-natura f'pajji\u017ci b\u0127all-Ingilterra.", "G\u0127alhekk kont nit\u0127awwad.", "B'xorti tajba llum intom", "m'g\u0127andkomx g\u0127ax tit\u0127awdu g\u0127ax kotba fuq in-natura Maltija qeg\u0127din ftit ftit ji\u017cdiedu.", "Imma issa \u0127a n\u0127allikom g\u0127ax", "ksa\u0127t u na\u0127seb die\u0127el norqod!", "Victor Falzon L-editur", "Mal-fa\u010b\u010bata", "Marelli x'bard!", "Il-Brimba Sewda (Maltese Spider Orchid) hija wa\u0127da minn diversi orkidi li jikbru f'pajji\u017cna.", "Anzi mhux talli tikber f'pajji\u017cna, imma tikber BISS f'pajji\u017cna.", "U kif taraw mir-ritratt, tag\u0127mel fjuri sbie\u0127 u delikata.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "Dehra ta' parti mill-mog\u0127dija fir-riserva naturali tal-G\u0127adira.", "Ilkom ma tmorru?", "Ir-riserva tkun miftu\u0127a Sibtijiet u \u0126dud mill-10am sal-4pm.", "B\u0127al dejjem, d\u0127ul b'xejn.", "B\u0127alissa tkun bellezza bil-\u0127dura.", "il-Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Ambjenti u Residenti Attivit\u00e0 Intervista mal-Karfus il-\u0126mir Il-Mistednin Arti fil-Foresta X'nista' nara tg\u0127id?", "Pa\u0121na Falko Il-Ballut tal-Wardija Iktar attivit\u00e0", "il-Kumitati \u010aentrali", "Meg\u0127jun minn Hannah Chisholm.", "il-Klabb", "klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali. kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li jir\u010bievu l-membri bil-posta. d-dar B\u0127alissa fil-klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac10 fis-sena. il-Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, Frar 2015 disinn u produzzjoni Victor Falzon, Chris Cachia Zammit Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Grazzi eh!", "a\u0127barijiet", "Ir-referendum \u0127a jsir.", "B\u0127al da\u017c-\u017cmien sena konna \u0127abbarna (f'Il-\u0126uttafa 120) li l-BirdLife flimkien ma' diversi g\u0127aqdiet o\u0127rajn konna g\u0127amilna sforz kbir u \u0121barna 44,000 firma. dawn il-firem kienu n\u0121abru biex f'Malta jsir referendum fuq il-ka\u010b\u010ba fir- rebbieg\u0127a.", "Ji\u0121ifieri ti\u0121i \u0121urnata li fiha l-Maltin jistg\u0127u jmorru jivvutaw jekk iridux li tibqa' ssir ka\u010b\u010ba fir-rebbieg\u0127a.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu sirna nafu li IVA dan ir-referendum \u0127a jsir, u \u0127a jsir fil-11 April 2015.", "F'dik id-data l-Maltin \u0127a jidde\u010biedu jekk il-ka\u010b\u010baturi g\u0127andniex inkomplu n\u0127alluhom jo\u0127or\u0121u joqtlu l-g\u0127asafar fl-ista\u0121un tal-bejta.", "G\u0127alhekk fil-\u0121img\u0127at li \u0121ejjin ser tisimg\u0127u \u0127afna fuq din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol.", "A\u0127na li n\u0127obbu n-natura s'intendi se ng\u0127idu LE G\u0126ALL-KA\u010a\u010aA FIR-REBBIEG\u0126A.", "dawk i\u017c-\u017cew\u0121 fjamingi \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li tant tkessa\u0127na bihom fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin m'g\u0127adhomx hemm.", "Fil-lejl ta' bejn il-\u0120img\u0127a 23 u s-Sibt 24 ta' Jannar da\u0127lu xi nies bil- mo\u0127bi fir-riserva tal-G\u0127adira u l-g\u0127ada filg\u0127odu l-fjamingi kienu sparixxaw.", "X'\u0121ara minnhom?", "Jew tgerrxu minn min da\u0127al biex jipprova jaqbadhom u taru, jew inkella l-kriminal li da\u0127al g\u0127alihom qatilhom, u b\u0127alissa qeg\u0127din f'xi fri\u017cer jistennew li jsiru statwa mejta.", "X'se\u0127ta ta' vizzju!", "Il-blon\u0121uni jbakkru !", "Fir-riserva naturali tas-Simar \u017cew\u0121 pari (s'issa!)", "Blon\u0121uni \u017bg\u0127ar (Little Grebe) g\u0127adhom kemm bdew familja! kull par g\u0127andu fellus wie\u0127ed (s'issa!). din hija vera \u0127a\u0121a spe\u010bjali, l-ewwelnett g\u0127ax dan l-g\u0127asfur ma jbejjet imkien iktar fis-selva\u0121\u0121 f'Malta.", "It-tieni nett g\u0127ax li tbejjet fl-eqqel tax- xitwa hija stramba.", "F'imkejjen o\u0127rajn fl-ewropa fejn ibejjet il-Blon\u0121un \u017bg\u0127ir mhux normali li jbejtu daqshekk kmieni.", "Is-soltu jbejtu fir-rebbieg\u0127a b\u0127al g\u0127asafar o\u0127rajn!", "Jekk tridu tgawdu dawn il-\u0127lewwa ta' frie\u0127, aqb\u017cu qab\u017ca sar-riserva.", "Is-Simar qieg\u0127ed fix-Xemxija u jkun miftu\u0127 g\u0127all-publiku nhar ta' \u0126add mill-10am sal-4pm (d\u0127ul bla \u0127las).", "\u010aaw Ballerini ! :( dawk i\u017c-\u017cew\u0121 Fjamingi \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li tant tkessa\u0127na bihom fl- a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin m'g\u0127adhomx hemm :( Fil-lejl ta' bejn il-\u0120img\u0127a 23 u s-Sibt 24 ta' Jannar da\u0127al g\u0127alihom xi \u0127add bil- mo\u0127bi fir-riserva tal-G\u0127adira u l-g\u0127ada filg\u0127odu l-Fjamingi kienu sparixxaw.", "X'\u0121ara minnhom?", "Jew tgerrxu u taru, jew inkella l-kriminal li da\u0127al g\u0127alihom qatilhom u b\u0127alissa qeg\u0127din f'xi fri\u017cer jistennew li jsiru statwa \u0121o vetrina.", "X'se\u0127ta ta' vizzju!", "Sebat elef u tmien mija !", "nhar is-Sibt 10 Jannar grupp ta' 21 voluntiera mill-BirdLife marru l-Belt", "Le mhux biex jixtru mir-Ro\u0127s ta' Jannar!", "Iltaqg\u0127u biex jg\u0127oddu z-Zizka Bojod (White Wagtail). dawn l-g\u0127asafar jin\u0121abru f'numri kbar biex jorqdu fis-si\u0121ar fl-in\u0127awi ta' Pjazza Assedju.", "Post fejn jin\u0121abru l-g\u0127asafar biex jorqdu ng\u0127idulu roost. dan l-istudju ilu jsir \u0127afna snin u s-si\u0121ar f'din il-pjazza minn dejjem kienu l-ikbar roost taz-Zakak Abjad f'pajji\u017cna.", "F'temp ta' nofs sieg\u0127a (5.00\u20135.30pm) da\u0127lu l-Belt total ta' 7805 zakak!", "dan in-numru kiser bi ftit ir-rekord s'issa, li kien 7761 (fl-2009).", "Grazzi kbira lin-nies tal-BirdLife li \u0127adu sehem, b'mod spe\u010bjali lill-\u0127abib tag\u0127na denis Cachia li kull sena jorganizza dal-pro\u0121ett interessanti.", "Il-\u0127uttaf itir b'\u0127effa kbira u jog\u0127dos mal-wi\u010b\u010b tal-ilma biex jaqbad l-insetti filwaqt li j\u017comm \u0127alqu miftu\u0127 qisu basket.", "Jidher l-iktar fir- rebbieg\u0127a u l-\u0127arifa.", "Ara, frejm vojt! dan \u0127arablek, Sur editur.", "Tuba! dak g\u0127ax is-si\u0121ar t'hemm wara huma Luq.", "Fix-xitwa l-luq iwaqqa' l-weraq.", "Fir-rebbieg\u0127a jo\u0127ro\u0121 weraq \u0121did, li minn ta\u0127t huma bojod u jag\u0127mlu effett sabi\u0127, qisu s-si\u0121ra qed ixxejjirlek meta tg\u0127addi \u017ciffa.", "Il-luq jikber l-iktar fejn jg\u0127addi l-ilma.", "kif juri isimha, il-bufula tal- qasab t\u0127obb il-qasab.", "Fir- rebbieg\u0127a tg\u0127addi minn Malta fi triqitha mill-Afrika lejn l-ewropa.", "U\u0127ud ibejtu fil-qasab li jikber fir-riserva tas-Simar.", "I\u017c-\u017crin\u0121 jadatta g\u0127all-ista\u0121uni differenti fil-widien.", "Fil-\u0127arifa jbid fl- ilma, ifaqqsu l-imrie\u017cep u wara xi sitt \u0121img\u0127at fl-ilma jrabbu s-saqajn u jsiru \u017crin\u0121ijiet \u017cg\u0127ar.", "Fin-nixfa tas-sajf i\u017c- \u017crin\u0121 jorqod f'toqba niedja fit-tajn.", "Malta g\u0127andna \u0127afna widien qalb l-g\u0127oljiet.", "Hemm widien li ma j\u017commux ilma, o\u0127rajn li jkollhom l-ilma fix-xitwa, b\u0127al Wied Qlejg\u0127a (Chadwick Lakes) li jidher fir-ritratt, u o\u0127rajn li j\u017commu l-ilma s-sena kollha.", "Minn dawn tal-a\u0127\u0127ar ftit g\u0127andna, b\u0127all-Wied tal-Ba\u0127rija u Wied il-Lunzjata.", "Meta post jinbidel daqshekk minn sta\u0121un g\u0127al ie\u0127or il-\u0127ajja ta' \u0121o fih trid tadatta wkoll.", "Min i\u0127obb l-ilma jrid jie\u0127u vanta\u0121\u0121 ta' dawk il-ftit xhur meta l-widien ifuru bl-ilma, u jrid ikun kapa\u010bi wkoll jibqa' \u0127aj meta l-wied jinxef.", "Il-qasab tarah jikber f'\u0127afna widien.", "G\u0127andu g\u0127erq b'sa\u0127\u0127tu \u0127afna tawwali li jikber la\u0121enba tul il-medda tal-wied.", "Fil-qasab jg\u0127ixu u jistkennu diversi g\u0127asafar u insetti.", "Ambjenti u Residenti", "Il-mazzarelli j\u0127obbu j\u0127ufu ma' wi\u010b\u010b l-ilma.", "Ikunu xi mara qed tfittex fejn tpo\u0121\u0121i \u0127alli tbid fl-ilma, jew ra\u0121el idur mat-territorju, jew biex ja\u0127tfu xi nemusa mill-ajru.", "I\u017c-\u017cg\u0127ar ifaqqsu u jg\u0127ixu fl-ilma.", "Il-vjolin tax-xitwa huwa g\u0127asfur \u017cg\u0127ir \u0127adrani li tarah f'numri \u017cg\u0127ar ifittex l-insetti qalb il-weraq tal-pjanti \u0127dejn l-ilma.", "Jg\u0127anni qisu vjolin jew sega b'\u017cew\u0121 noti.", "F'xi nixxig\u0127at \u0121ieli tara f'wi\u010b\u010b l-ilma pjanta b'weraq a\u0127dar skur li jifforma xibka fina. din hija \u010b-\u010bfolloq tal-ilma u tag\u0127mel fjuri \u017cg\u0127ar bojod bin-nofs isfar skur.", "Pjanta li t\u0127obb widien bl- ilma hija l-bi\u017cbula tal-ilma.", "G\u0127andha weraq kbir u fir- rebbieg\u0127a tag\u0127mel fjuri \u017cg\u0127ar delikati bi tliet petali ro\u017ca \u010bar.", "Il-qabru ma jafx jg\u0127ix barra mill-ilma u g\u0127alhekk huwa rari \u0127afna f'Malta. dan l-annimal endemiku ssibu fil-ftit widien li j\u017commu l-ilma s-sena kollha.", "Jiekol insetti u \u0127niex tal-ilma.", "Intervista ma' fjura", "Il-Mixja ta' Marzu", "Re\u0121g\u0127et waslet il-mixja tas-sena. din id-darba \u0127a nu\u017caw ir-rotta sabi\u0127a mir-Rabat sax-Xemxija, rotta li tg\u0127addina minn kampanja sabi\u0127a fl-in\u0127awi tad-dwejra, Bin\u0121emma u San Martin.", "Mixja ta' 10km.", "kif tafu dawk li \u0121ejtu drabi o\u0127ra, g\u0127al din il- mixja n\u0127obbu ni\u0121bru xi \u0127a\u0121a tal-flus.", "B'dawn il-flus a\u0127na mbag\u0127ad nixtru affarijiet li l-BirdLife ikollha b\u017conn.", "Per e\u017cempju bil-flus tas-sena l-o\u0127ra xtrajna \u0127afna trombi biex ju\u017cawhom l-istudenti li j\u017curu r-riservi naturali u li jattendu l-\u0127ar\u0121iet tal-klabb. din is-sena bil-flus li ni\u0121bru \u0127a nag\u0127mlu birdtable kits g\u0127all-iskejjel kollha ta' Malta u G\u0127awdex.", "\u0126a nipprovdu trasport lura (\u20ac1) mix-Xemxija g\u0127ar- Rabat fis-1pm.", "Narawkom eh\u2026", "Data Il-\u0126add 15 Marzu 2015 \u0126IN 8.30am (il-mixja tibda 9am) NILTAQG\u0126U Quddiem il-Mu\u017cew tal-Istazzjon tal- Ferrovija, \u0127dejn l-Imdina (ara l-mappa) - jekk ma tafux fejn, morru \u0127dejn il-Villa Rumana u jidderi\u0121ukom minn hemm.", "MER\u0126BA Membri kollha* u l-familja, \u0127bieb u skejjel**.", "*Tfal ta' ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir (18+). **Skejjel g\u0127andhom jibbukkjaw billi j\u010bemplu 21347644/5 jew b'imejl lil education@ birdlifemalta.org", "Karfus il-\u0126mir Alexanders", "Bon\u0121u, inti l-karfusa li nixtru ming\u0127and tal-\u0127axix?", "Le, jg\u0127iduli karfusa g\u0127ax il- weraq tieg\u0127i jixb\u0127u lil tal- karfus.", "U l-\u0127mir x'g\u0127andhom x'jaqsmu?", "M'g\u0127andhom x'jaqsmu xejn.", "Hija drawwa fl-ilsien Malti li meta pjanta tkun tixba\u0127 o\u0127ra jlaqqmuha 'tal-\u0127mir', 'tal- \u0127nie\u017cer', e\u010b\u010b.", "G\u0127andek bukketti sbie\u0127, qed ifakkruni fi pjanta o\u0127ra\u2026 Forsi qed ifakkruk fil-fjuri tal- bu\u017cbie\u017c u l-ferla?", "G\u0127ax dawk huma ku\u0121ini tieg\u0127i.", "A\u0127na qeg\u0127din familja kbira li nissej\u0127u umbelliferi?", "dakinhar inqassmu l-istiker numru 2.", "Ojj! dan l-istess li tajtu fil-\u0127ar\u0121a li g\u0127addiet!", "dak g\u0127ax il-\u0127ar\u0121a tad-dwejra t\u0127assret g\u0127ax kienet ix-xita u ri\u0127 qawwi.", "X'g\u0127edt?", "Kwa\u017ci!", "Fil-fatt jekk t\u0127ares lejn il-bukketti tal-fjuri tag\u0127na fhiex ifakkruk?", "Mu\u017cew tal- Istazzjon", "Niltaqg\u0127u hawn", "\u0126a\u0127a qishom umbrelel!", "G\u0127andhom ri\u0127a l-fjuri?", "G\u0127andhom, u \u0127afna insetti j\u0127obbuha g\u0127ax spiss i\u017curuni na\u0127al, \u017cna\u017can u \u0127anfus.", "\u0126adt gost nitkellem mieg\u0127ek, imma \u0127a jkolli n\u0127allik.", "\u010aaw.", "Jien ukoll g\u0127andi x'nag\u0127mel.", "Sa\u0127\u0127a lilek.", "Fhimt. kemm nin\u017cel mal- lemin ta-Villa Rumana.", "il-Mistednin", "Fil-\u0121ranet kes\u0127in tax-xitwa l-g\u0127asafar jie\u0127du gost bi ftit karit\u00e0!", "Armawlhom bird table fil- \u0121ardina u \u0127udu gost arawhom inaqqru l-ikel.", "Ir-ritratti f'dil-pa\u0121na kollha ttie\u0127du f'\u0121ardini f'Malta, \u0127lief tal-merill, li ttie\u0127ed f'G\u0127awdex fuq bird table armata\u2026 f'gallerija!", "g\u0127asfur tal-bejt", "Ritratti ta' Victor Falzon \u0127lief il-kapinera (ta' Ray Galea) u l-merill (ta' Joe Sultana)", "Arti fil- Foresta", "Is-Sibt 6 ta' di\u010bembru 2014 wara nofsinhar.", "\u0120urnata sabi\u0127a g\u0127al mixja fil-kampanja.", "Imma l-membri ta' klabb \u0126uttaf li \u0121ew dakinhar kienu lesti g\u0127al aktar minn hekk.", "Ilkoll \u0121ibna l-ikel g\u0127al piknik fil-Foresta 2000.", "Iltqajna quddiem ir-riserva tal-G\u0127adira.", "L-ewwel d\u0127alna ngawdu ftit \u017cew\u0121 fjamingi li kienu qed jippassi\u0121\u0121aw fl-ilma baxx tar-riserva.", "Minn hemm soqna sa Foresta 2000 u bdejna l-passi\u0121\u0121ata tag\u0127na.", "\u0120ie mag\u0127na r-ranger Ray Vella li spjegalna kif bdiet l-ideja tal- Foresta u laqqag\u0127na mas-si\u0121ar u l-pjanti differenti.", "F'nofs il-mixja tnejn mill-membri \u2013 Martina u Rebekah \u2013 tawna bi\u010b\u010ba xog\u0127ol x'nag\u0127mlu.", "Qalulna ni\u0121bru weraq, zkuk, prinjol u anke xi \u0121ebliet \u017cg\u0127ar li nsibu mal-mog\u0127dija.", "Imma ma ridux jg\u0127idulna g\u0127aliex.", "Regola wa\u0127da kellna: stajna ni\u0121bru biss dak li jkun waqa' fl-art u ma naqtg\u0127u xejn mis-si\u0121ar u l-pjanti.", "Wasalna f'fet\u0127a sabi\u0127a, ilkoll", "b'idejna mimlijin u anzju\u017ci biex insiru nafu kif ser nu\u017caw dak li \u0121barna.", "Hawnhekk Martina u Rebekah qalulna biex bihom no\u0127olqu xi \u0127a\u0121a artistika marbuta mal-Milied.", "Inqsamna fi gruppi u qg\u0127adna nivvintaw.", "Veru \u0127adna gost.", "Wara \u0127adna xi ritratti (kif taraw hawn fuq) u er\u0121ajna po\u0121\u0121ejna kollox lura fil-Foresta.", "kienet \u0127ar\u0121a bellezza u issa g\u0127andi", "\u0121enn g\u0127all-\u0127ar\u0121a li jmiss: il-mixja g\u0127an-natura fil-15 ta' Marzu. nispera narakom.", "X'nista' nara tg\u0127id?", "G\u0127akrux Mara fuq werqa tal-G\u0127ansar Francesco Tanti 7", "Ibag\u0127tulna tpin\u0121ijiet u ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127a n\u0121ibuhom f'dil- pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom bl-imejl jew bil-posta.", "\u0126a\u0127a, er\u0121ajt bdiltu xag\u0127rek mill-a\u0127\u0127ar darba!", "G\u0127alkemm jg\u0127idulu G\u0127akrux Mara, dal-bebbuxu huwa fil-fatt ra\u0121el u anke mara.", "\u0126afna bebbux huma hekk.", "Annimali hekk jg\u0127idulhom ermafroditi", "Pespus Lil min ikun irqiq \u0127afna u ma tantx jiekol ng\u0127idulu 'pespus'.", "Il-Pespus huwa g\u0127asfur \u017cg\u0127ir daqs Tal-Bejt li jidher fil-\u0127arifa u x-xitwa.", "G\u0127all-kuntrarju tal-idjoma, iqatta' \u0127afna \u0127in ji\u0121ri fl-art ifittex dud u insetti biex jikolhom.", "Il-Pespus issibu l-aktar f'kampanja miftu\u0127a u fix-xag\u0127ri, fejn il-lewn mitfi tieg\u0127u jg\u0127inu jinsatar.", "Meta tersaq lejh, itir titjira mmew\u0121a filwaqt li jsemma' t-tpespisa li minnha \u0127a ismu, u malajr jer\u0121a' jin\u017cel fl-art.", "G\u0127andu wkoll g\u0127anja sabi\u0127a imma f'pajji\u017cna ma nisimg\u0127uhiex.", "G\u0127alkemm g\u0127adu g\u0127asfur pjuttost komuni, fl-antik kien jidher f'numri akbar.", "Fi \u017cmien il-passa jidhru g\u0127asafar o\u0127ra mir-razza tal-Pespus, b\u0127ad-di\u017c\u017c (Tree Pipit) li jixb\u0127u \u0127afna fid-dehra.", "Jing\u0127arfu aktar mill-g\u0127ajta milli mid-dehra.", "Tinsewx ukoll il-Mixja Maratona f'Marzu.", "dettalji p6.", "\u0127uttafa", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Il-Ballut tal-Wardija", "Fejn qieg\u0127ed?", "Il-Ballut tal- Wardija qieg\u0127ed ma' \u0127enb ta' g\u0127olja li tittawwal fuq ix-Xemxija.", "Malta g\u0127andha ambjenti naturali li huma varjati daqs kemm huma interessanti.", "Ambjent naturali li \u017cgur li huwa nieqes sew f'Malta huwa dak tal-foresti.", "Xi darba \u017cgur kien hawn foresti \u0127afna ikbar, kemm f'Malta kif ukoll mal-pajji\u017ci tal-kosta kollha tal-Mediterran.", "Imma bil- wasla tal-bniedem l-imsa\u0121ar bdew ftit ftit jonqsu, jew g\u0127ax kellna b\u017conn l-art g\u0127all-biedja u g\u0127all-bini, jew g\u0127ax kellna b\u017conn l-injam tas-si\u0121ar, jew \u0127afna drabi min\u0127abba t-tnejn.", "Insomma ftit ftit spi\u010b\u010baw il-foresti u bdejna no\u0127olqu Malta kif nafuha llum, bil-meded kbar ta' agrikoltura, bil-bini, bit-toroq u bl-infrastruttura kollha li a\u0127na l-bnedmin ne\u0127tie\u0121u.", "Il-bu\u017c-bu\u017c-bu\u017c-bu\u017c-bu\u017c-\u2026", "Il-Ballut tal-Wardija huwa interessanti g\u0127ax huwa fdal ta' dak i\u017c-\u017cmien meta Malta kellha boskijiet \u0127afna ikbar milli", "g\u0127andha illum (jew forsi a\u0127jar ng\u0127idu milli m'g\u0127andhiex illum!).", "F'Malta g\u0127andna biss erba' postijiet bi fdalijiet tal- foresti l-antiki, u dan huwa wie\u0127ed minnhom.", "Il-Ballut li nsibu hawnhekk x'aktarx li huma fost l-eqdem si\u0121ar f'Malta, b'et\u00e0 li tista' tkun ta' xi 1000 sena!", "Fil-\u0127ajja tal-bnedmin, f'elf sena jitwieldu xi 30 \u0121enerazzjoni ta' nies, ji\u0121ifieri (1) inti, u qablek (2) ommok u missierek, u qabilhom (3) in-nanniet, u qabilhom (4) il-bu\u017cnanniet \u2013 u nkomplu sejrin lura bil-bu\u017c-bu\u017c-bu\u017c-bu\u017c-nanniet g\u0127al 30 darba!", "Fil-fatt jekk immorru lura elf sena fl-istorja ta' Malta \u2013 fis-sena 1015 \u2013 naslu fi\u017c-\u017cmien meta Malta kienet ta\u0127t il- \u0127akma G\u0127arbija, u fil-bidu nett tat-tnissil tal-lingwa Maltija!", "Matul da\u017c-\u017cmien kollu dawn is-si\u0121ar baqg\u0127u hemm \u2013 tul assedji, gwerer, imperi, rejiet, kavallieri, twelid u mwiet \u2013 i\u0127addru u j\u017cerrg\u0127u.", "Qisu \u017c-\u017cmien ma jfisser xejn g\u0127alihom dawn is-si\u0121ar!", "Fir-", "ritratt ta' fuq taraw wa\u0127da minn dawn il-ballutiet majestu\u017ci.", "Il-frott tal-ballut jg\u0127idulu \u0121andar, bl- Ingli\u017c acorns.", "Il-limiti tas-Sit natura 2000", "xag\u0127ri", "qasab", "natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Hemm iktar minn 27,300 sit natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "dan is-sit natura 2000 mhuwiex ta' valur biss g\u0127all-Ballut, g\u0127alkemm \u017cgur li tapprezzaw il-valur storiku u ekolo\u0121iku ta' dawn is-si\u0121ar.", "Insibu wkoll diversi si\u0121ar ta\u017c-\u017bnuber, li wkoll huma antiki, u li g\u0127alkemm t\u0127awlu mill-bniedem \u017cmien ilu, issa saru parti integrali mill-komunit\u00e0 naturali.", "Hemm ukoll si\u0121ar ta\u017c-\u017bebbu\u0121, \u0126arrub, Deru, Ri\u0127an u Rummien, kif ukoll popolazzjonijiet ta' \u017bag\u0127run u Alaternu. din tal-a\u0127\u0127ar xejn ma hi komuni fil-G\u017cejjer Maltin, u din t'hawn hija wa\u0127da mill-ftit popolazzjonijiet naturali ta' din l-ispe\u010bi.", "Hemm ukoll diversi spe\u010bi ta' fungi li jikbru hawnhekk u li ma tantx jinstabu f'postijiet o\u0127ra.", "Il-fawna tas-sit hija wkoll ta' interess kbir, u tinkludi \u0127afna insetti endemi\u010bi, rari, jew mhedda fil-G\u017cejjer Maltin, u li jiddependu minn dan l-ambjent uniku.", "Min\u0127abba l-istorja tieg\u0127u, il-Ballut tal-Wardija g\u0127andu \u010bertu se\u0127er kwa\u017ci ma\u0121iku.", "Imma dan l-ambjent huwa wkoll 1vulnerabbli immens, fdal uniku ta' ambjent li m'g\u0127adux je\u017cisti f'artna.", "G\u0127andu jservina ta' widen biex in\u0127arsu l-wirt naturali kollu li g\u0127adna nistg\u0127u ngawdu.", "\u017cag\u0127run", "Mappa tal- Ballut tal- Wardija", "L-Amanita ovoidea hija spe\u010bi ta' faqqieg\u0127 rarissma f'Malta.", "S'issa nstabet biss fil-Ballut tal-Wardija.", "1vulnerabbli.", "Annimal, pjanta jew \u0127abitat li ma tantx ikunu komuni u li hemm xi periklu li min\u0127abba fih jistg\u0127u jsiru rari jew jinqerdu.", "Sorry ta, imma inti ma \u0121abukx di\u0121\u00e0 fil-\u0127ar\u0121a li g\u0127addiet? kont fl-artiklu tal- Maqluba, hux?", "X'kien er\u0121ajt tfa\u010b\u010bajt?", "\u0126eqq xi tridni nag\u0127mel, ladarba anke fil-Ballut tal- Wardija sabuni.", "Tpin\u0121ijiet me\u0127udin mill-ktieb Flora u Fawna ta' Malta (dipartiment g\u0127all-\u0126arsien tal-Ambjent 1995)", "Torneuma maltense Bumunqar endemiku g\u0127al Malta", "B\u0127alma g\u0127amilna b'su\u010b\u010bess is-sena l-o\u0127ra, se ner\u0121g\u0127u nag\u0127mlu ka\u010b\u010ba g\u0127all- bajd u attivitajiet o\u0127rajn tat-tip nature detectives g\u0127alikom u g\u0127all- familja kollha.", "Ejjew \u0127udu pja\u010bir mag\u0127na!", "Ka\u010b\u010ba g\u0127all- Bajd tal-G\u0127id", "Data Is-Sibt 4 April 2015 Post Ir-Riserva naturali tas-Simar Importanti li tibbukkjaw.", "Ibag\u0127tu imejl lil education@birdlifemalta.org jew \u010bemplu 21347644 fejn ting\u0127ataw iktar dettalji.", "Jekk i\u0121\u0121edded is-s\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf (jew tid\u0127ol membru jekk m'intix) g\u0127andna", "dal-ktieb g\u0127alik.", "40 pa\u0121na ta' pjanti u annimali biex tag\u0127tihom kulur.", "\u0126affef qabel jispi\u010b\u010baw!", "dan il-ktieb ma jinstabx g\u0127all-bejg\u0127.", "S\u0127ubija fi klabb \u0126utaf hija \u20ac10"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-126-Feb-2015.pdf"}
{"text": ["l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-Peprin ji\u0121bed l-g\u0127ajn mhux biss g\u0127ax huwa a\u0127mar nar imma wkoll g\u0127ax fejn tara wa\u0127da spiss tara mitt elf o\u0127ra!", "Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Ambjenti u Residenti Attivit\u00e0 Intervista mal-\u0126abb il-Qam\u0127 I\u017curuna fir-rebbieg\u0127a Tista' tg\u0127idli?", "Arti u ritratti X'nista nara tg\u0127id?", "Periklu mo\u0127bi Il-Buskett u l-Girgenti", "\u010aentrali", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa fil- Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac10 fis-sena.", "Kuntatt indirizz BirdLife Malta Flats 1-2 Xemxija Waterfront Apartments It-Telg\u0127a tax-Xemxija Ix-Xemxija SPB 9025 tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, April 2015 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126ej \u0126uttaf\u2026", "Ir-referendum tlifnieh, imma b'daqshekk il-ka\u010b\u010baturi xorta ma \u0127adux ir-ra\u0121un.", "G\u0127aliex?", "G\u0127ax li toqtol l-g\u0127asafar g\u0127all-gost bla sens kien u bla sens jibqa'.", "Kif tafu, min ja\u0127qar lil min hu i\u017cg\u0127ar minnu ng\u0127idulu bully.", "U l-bullies min i\u0127obbhom?", "Ir-referendum tlifnieh, imma fl-istess \u0127in kellna reb\u0127a o\u0127ra.", "li sibna tg\u0127allimna kemm g\u0127exieren ta' eluf ta' Maltin g\u0127andhom g\u0127al qalbhom l-g\u0127asafar u n-natura.", "Prosit, bil-mod il-mod qed insiru pajji\u017c \u010bivilizzat!", "Baqg\u0127alna x'naqdfu, imma jidher li ftit ftit qed naslu.", "Per e\u017cempju \u0127adt gost nara fit-toroq dawk it-tabelli \u0121odda biex iwissu", "lis-sewwieqa joqog\u0127du attenti ma jtajrux qniefed (araw ukoll pa\u0121na 2).", "Affarijiet b\u0127al dawn jag\u0127mlu l-qalb lilna li n\u0127obbu n-natura g\u0127ax juru li hemm min nefaq flusu mhux biss g\u0127all-b\u017connijiet tal-bniedem imma anke g\u0127all-b\u017connijiet tan-natura.", "Kellu b\u017conn naraw iktar pro\u0121etti b\u0127al dawn, mhux dejjem pro\u0121etti biex jaqdu lin-nies biss.", "Tajjeb niftakru li f'pajji\u017cna mhux nies biss jg\u0127ixu imma \u0127afna pjanti u annimali li g\u0127andhom b\u017conn il-\u0127abitati tag\u0127hom ukoll.", "Victor Falzon L-Editur", "Kordinazzjoni mill-uffi\u010bju", "Ma' din il-\u0127ar\u0121a, Il-\u0126uttafa g\u0127alqet 21 sena minn meta bdiet to\u0127ro\u0121.", "Inbidlet mhux \u0127a\u017cin matul is-snin, imma f'\u0127a\u0121a wa\u0127da ma nbidlitx \u017cgur: minn dejjem ippruvat tg\u0127allem lill-qarrejja j\u0127obbu u jirrispettaw in-natura.", "Irnexxielha tg\u0127id?", "Mal-fa\u010b\u010bata", "Il-Gamiema (Turtle Dove) tpassi minn pajji\u017cna fir-rebbieg\u0127a u fil-\u0127arifa.", "Xi par 'l hawn u 'l hemm kultant ibejtu imma rari jirnexxielhom g\u0127ax jinqatlu mill-ka\u010b\u010baturi.", "Dari l-Gamiema kienet komuni sew imma llum naqset \u0127afna u g\u0127alhekk jixirqilha protezzjoni tajba.", "Ritratt ta' Denis Cachia.", "a\u0127barijiet", "Nhar il-\u0126add 15 ta' Marzu 2015 iltaqg\u0127u 106 membri, familji u \u0127bieb ta' Klabb \u0126uttaf, kif ukoll studenti u g\u0127alliema minn xi skejjel.", "Iltaqg\u0127u quddiem il-Mu\u017cew tal-Ferrovija \u0127dejn l-Imdina, u minn hemm bdew il-Mixja Maratona.", "Kien temp perfett g\u0127all-mixi u s-serbut twil ta' nies ma damx ma wasal Id-Dwejra fejn kul\u0127add stra\u0127 ftit.", "Imbag\u0127ad komplew, g\u0127addew mi\u017c-\u017bebbieg\u0127 u qasmu g\u0127al San Martin, fejn waqfu mill-\u0121did u l-Leaders tal-Klabb qassmu mandolin lil kul\u0127add.", "Imbag\u0127ad qabdu mixjin l-a\u0127\u0127ar tappa, u g\u0127al xi 12.30pm waslu x-Xemxija sewwasew \u0127dejn ir-riserva naturali tas-Simar, fejn xi Leaders o\u0127rajn kienu lestew xi attivitajiet biex il-membri jie\u0127du sehem fihom.", "Fl-a\u0127\u0127ar ing\u0127atat pin badge lil kull min \u0121abar xi flus b\u0127ala grazzi u tifkira tal-okka\u017cjoni.", "Istrina kif imtlejt!", "Fir-ritratt tidher Giulia Debattista Montalto (xellug) qed ting\u0127ata field guide tal-g\u0127asafar u tromba ming\u0127and Leader Sivie Cauchi b\u0127ala rigal talli g\u0127amlet l-ikbar \u0121abra (\u20ac138).", "Il-\u0121abra totali kienet ta' \u20ac525.70.", "Bil-flus li n\u0121abru f'din il-mixja \u0127a nag\u0127mlu bird tables u nqassmuhom fl-iskejjel.", "B'hekk inda\u0127\u0127lu iktar id- drawwa li n-nies jitimg\u0127u l- g\u0127asafar fix- xitwa.", "Na\u0127seb \u0127afna minnkom rajtu dawn it- tabella \u0121odda f'xi triq jew o\u0127ra.", "\u0126afna qniefed jittajru mill-karozzi waqt li jkunu qed jaqsmu xi triq fil-kampanja bil-lejl.", "G\u0127alhekk din it-tabella tav\u017ca lis- sewwieqa biex isuqu bil-mod \u0127alli jekk qanfud ikun qed jaqsam triq fid-dlam is- sewwieq jil\u0127aq jarah u ma jtajrux.", "Prosit lin-Nature Trust ta' din l-idea.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' dawn it-tabelli nisperaw li \u0127afna qniefed isalvaw.", "B\u0127all-mammiferi l-o\u0127rajn kwa\u017ci kollha, il-Qanfud (Algerian Hedgehog Atelerix algirus) huwa protett f'Malta.", "Grazzi \u0127afna.", "Sa ftit snin ilu lanqas biss konna nafu li te\u017cisti f'Malta.", "Kien hemm biss xi rekords qodma minn \u0121nien botaniku.", "Imma re\u0121g\u0127et instabet tikber, u kmieni dir-rebbieg\u0127a nstabet pjanta wa\u0127da b'\u017cew\u0121 fjuri (kif taraw fir-ritratt), fix-xag\u0127ra ta' Pembroke.", "Hija fjura vera sabi\u0127a, \u0127asra li kieku kellna ner\u0121g\u0127u nitilfuha.", "Il-\u0127arruba si\u0121ra tipika tal-makkja.", "Dari kienet tit\u0127awwel \u0127afna g\u0127ax l-g\u0127eruq tag\u0127ha jaqsmu l-blat, il-weraq isir terri\u010b\u010bju u bil-frott jag\u0127lfu l-bhejjem.", "\u0126asra li llum ma napprezzawx dis-si\u0121ra tant tipika tal- kampanja tag\u0127na.", "Il-paj\u017cana tnigge\u017c u tixxeblek.", "Fil-\u0127arifa u x-xitwa tag\u0127mel frott li \u0127afna g\u0127asafar jikluh, spe\u010bjalment meta jiksa\u0127 it-temp u ma jsibux insetti.", "A\u0127jar toqg\u0127od attent g\u0127ax titfa\u010b\u010ba bufula u tiffanga fik!", "G\u0127alkemm jisimha brimba tal-pal tal- bajtar, spiss tibni l-g\u0127anqbuta tag\u0127ha qalb frieg\u0127i ta' arbuxelli folti b\u0127ad-deru.", "Fa\u010bli tag\u0127rafha dil-g\u0127anqbuta g\u0127ax ikollha \u0127afna saffi kkumplikati.", "Il-bufula passajra tinduna biha g\u0127ax tisma' \u010a\u010bkk! minn \u0121o arbuxell.", "Dawn l-g\u0127asafar jieqfu Malta waqt il-passa \u0127alli jistrie\u0127u ftit u jieklu l-frott tal-makkja.", "Ir-ra\u0121el ikollu sidru lewn is-sadid.", "Il-kamaleonti jista\u0127ba qalb il-weraq folt tal- arbuxelli tal-makkja.", "Iqabbel lewn il-\u0121ilda ma' tal-weraq, u ja\u0127taf insetti kif ipo\u0121\u0121u fuq fjura ta' xi arbuxell.", "Is-serp iswed huwa l-iktar serp komuni f'Malta.", "G\u0127alkemm bla saqajn jaf jixxabbat sew mal-frieg\u0127i tal-arbuxelli, u meta jsib bejtiet tal- buful jisirqilhom il-bajd jew il-frie\u0127.", "Puu g\u0127alih kemm hu kattiv!", "G\u0127andek \u017cball!", "Mela s-serp mhux ukoll irid jiekol jew?", "B\u0127all-annimali kollha, jiekol g\u0127ax jaqbdu l-\u0121u\u0127 mhux g\u0127ax kattiv.", "A\u0127\u0127 kemm jidher tajjeb dal-frott.", "Mank kont g\u0127asfur \u0127alli niffanga fih.", "Il-ka\u010b\u010bamendula mhix komuni imma jekk ikun hemm wa\u0127da fil- vi\u010bin g\u0127andek taraha g\u0127ax t\u0127obb titperre\u010b fil-qu\u010b\u010bata tal-arbuxelli.", "Minn hemm toqg\u0127od tg\u0127arrex g\u0127all-insetti, li taqbadhom b'dak il-munqar o\u0127xon u b'sa\u0127\u0127tu.", "Ambjenti u Residenti", "Mill-bog\u0127od id-deru jixba\u0127 \u0127arruba imma g\u0127andu weraq \u017cg\u0127ar u ovali.", "Fil-\u0127arifa jimtela frott irqiq a\u0127mar li jipprovdi ikel g\u0127al \u0127afna g\u0127asafar.", "Fir-rebbieg\u0127a l-bufula sewda kultant tbejjet fih.", "Il-makkja hija \u0127abitat skars li f'Malta ssibu l-iktar mal-\u0121nub ta' xi widien nixfin.", "Fih jikbru l-iktar arbuxelli kbar b\u0127al deru, \u0127arrub, alaternu u ri\u0127an.", "Dawn tant jikbru folti f'xulxin li medda makkja matura ma jirnexxilekx tg\u0127addi minnha.", "Dawn l-arbuxelli kapa\u010bi jg\u0127ixu f'\u0127amrija baxxa li ma \u017c\u017commx \u0127afna ilma.", "G\u0127alhekk g\u0127andhom g\u0127eruq b'sa\u0127\u0127ithom li jistg\u0127u jin\u017clu fix-xquq bejn il-blat.", "\u0126afna mill-arbuxelli tal-makkja jag\u0127mlu frott \u017cg\u0127ir li l-g\u0127asafar ji\u0121\u0121ennu g\u0127alih.", "Fir-ritratt tidher medda makkja fl-in\u0127awi ta' San Martin (\u0127dejn il-Wardija).", "Jekk tfittex maz-zkuk tal-arbuxelli spiss issib bejtiet ta\u017c-\u017cun\u017can tax-xehda \u017cg\u0127ira.", "Fil-makkja \u017c-\u017cna\u017can isibu njam x'igerrmu g\u0127all-bini tal-bejta, polin g\u0127all-ikel u kenn fl-arbuxelli.", "Intervista ma' fjura", "Attivit\u00e0 Ni\u017clin sa Wied il-Luq", "Issa li bdiet is-s\u0127ana, it-temp ma tantx jibqa' j\u0127ajjarna no\u0127or\u0121u jekk mhux sa xatt il-ba\u0127ar!", "Imma post b\u0127al Wied il-Luq fil-qalba tal-Buskett jibqa' sabi\u0127 g\u0127ax is-si\u0121ar kbar i\u017commu l-frisk.", "G\u0127alhekk se nin\u017clu wa\u0127da s'hemm \u0127alli naraw x'toffri n-natura ta' dan il-wied uniku f'Malta.", "U kif inkunu hemm g\u0127andu mnejn ninzertaw ftit bird", "G\u0127aliex wied uniku?", "Mur pa\u0121ni 10-11 u tkun taf.", "Bird ringing x'ja\u0127bat?", "Huwa studju tal-g\u0127asafar bl- u\u017cu ta\u010b-\u010brieket.", "Jekk trid tkun taf iktar, mur il-\u0127ar\u0121a!", "\u0126abb il-Qam\u0127 Field Gladiolus", "Data Is-Sibt 16 Mejju 2015 Niltaqg\u0127u Ta\u0127t it-Tinda @ 2.00pm Nispi\u010b\u010baw Xi 4.30pm\u20135.00pm Mer\u0127ba *Membri kollha + familji Av\u017cawna Jekk tkunu \u0121ejjin av\u017cawna b'imejl qasira lil il-huttafa@birdlifemalta.org Prezz Xejn!", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "I l - B u s k e t t h e m m t a n - n a s p l i l - g \u0127 a s f u r t a q a g \u0127 l u \u017c a q q u g \u0127 a l i h ! \u0127 a f n a s i \u0121 a r", "Dakinhar inqassmu l-istiker Numru 3.", "Bon\u0121u, fjura sabi\u0127a!", "Bon\u0121u, grazzi tal-kumpliment.", "G\u0127aliex jismek \u0126abb il-Qam\u0127?", "G\u0127ax jien l-iktar li tarani nikber f'xi g\u0127alqa qam\u0127.", "Dan li g\u0127andek madwarek qam\u0127?", "Hawn ta\u0127lita imma lkoll huma ku\u0121ini tal- qam\u0127: \u0127afur, nixxief, skalora u barrum.", "Inti fl-g\u0127elieqi biss tikber?", "L-iktar f'g\u0127elieqi li jkunu tqallbu imma spiss issibni anke fi steppa u raba' mitluq.", "X'ta\u0127seb?", "Imm'issa daqshekk xita hux.", "Hekk hu, imma fix-xitwa g\u0127amlet bi\u017c\u017cejjed xita biex kbirt u fta\u0127t il-fjuri.", "U l-\u0127amrija g\u0127adha ftit niedja g\u0127ax mg\u0127ottija bil-\u0127axix.", "U fis-sajf?", "Fis-sajf innixxef il-parti ta' fuq u tibqa' biss spe\u010bi ta' basla ta\u0127t il-\u0127amrija.", "Fix-xitwa ner\u0121a' nibda ntella' weraq \u0121did.", "U kollox jirrepeti ru\u0127u?", "Hekk hu, in-natura mimlija \u010bikli.", "Tajjeb, serra\u0127tli mo\u0127\u0127i.", "Sa\u0127\u0127a.", "Sa\u0127\u0127a lilek, u tinkwetax.", "Ir- rebbieg\u0127a li \u0121ejja ner\u0121a' narak.", "I\u017curuna fir-rebbieg\u0127a", "L-iktar li naraw g\u0127asafar f'Malta huwa fi \u017cmien il-passa.", "Jg\u0127addu iktar minn 110 spe\u010bi ta' g\u0127asafar, u\u0127ud kbar u o\u0127rajn \u017cg\u0127ar.", "Dawn huma ftit mill-g\u0127asafar \u017cg\u0127ar li fir-rebbieg\u0127a jag\u0127mlu l-kampanja iktar interessanti u e\u010bitanti g\u0127al min i\u0127obb in-natura.", "Bu\u010baqq tas-Silla", "Bufula Passajra", "\u017ban\u017carell Iswed", "\u017ban\u017carell tal-Kullar", "Vjolin \u0126adrani", "Di\u017c\u017c", "Min\u0127abba li dawn g\u0127asafar \u017cg\u0127ar, dejjem jaqbel ikollok tromba \u0127alli tkun tista' tarahom sew.", "It-tromba hija g\u0127odda importanti g\u0127all- berdwo\u010ber.", "G\u0127odda o\u0127ra tajba hija gajd tal-g\u0127asafar.", "Gajd (jew field guide) ikun ktieb li jag\u0127tik stampa u dettalji fuq kull g\u0127asfur li tista' tinzerta.", "Dik il-membru li \u0121abret l-iktar flus g\u0127all-mixja ta' Marzu fil-fatt reb\u0127et tromba u gajd tal-g\u0127asafar.", "\u0126uttafa", "Il-kaxxi bojod g\u0127alfejn qeg\u0127din tg\u0127id?", "Biex jekk l-g\u0127asfur tarah tag\u0127mel marka fihom.", "Ritratti kollha ta' Aron Tanti, \u0127lief il-Bufula Passajra (ta' Nick Galea) u \u017c-\u017ban\u017carell tal-Kullar (ta' Victor Falzon)", "Tista' tg\u0127idli?", "Rokna \u0121dida li fiha nwie\u0121bu mistoqsijiet u misteri mistifikanti li tibag\u0127tulna intom il- membri.", "Fuq in-natura, s'intendi!", "Se jaqag\u0127lek xag\u0127rek fl- a\u0127\u0127ar!", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127a n\u0121ibuhom f'dil- pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom bl-imejl jew bil-posta.", "\u0126obbej\u017ca tal-Warda Kbira - Francesco Tanti 7", "G\u0127a\u017ci\u017ca \u0126uttafa,", "Il-biera\u0127 \u0127adt dan ir-ritratt ta' dan l-g\u0127asfur li kien qed itir fuq rasna.", "Jekk jog\u0127\u0121bok din \u0127uttafa?", "Grazzi.", "Matthew Caruana 11 L-Iklin", "G\u0127a\u017ci\u017c Matthew,", "jixxieb\u0127u ftit g\u0127ax", "Dak Rundun (common swift) mhux \u0126uttafa.", "Mad-daqqa t'g\u0127ajn it-tnejn \u0121win\u0127ajhom twal u bil-ponta, u t-tnejn g\u0127andhom denbhom mifruq fi tnejn.", "Imma r-Rundun ikun ikbar, \u0121win\u0127ajh \u0127afna itwal, denbu qasir u jkun kollu skur, filwaqt li a\u0127na l-\u0126uttaf (barn swallow) ikollna sidirna \u010bar.", "Prosit tar-ritratt, mhux fa\u010bli tie\u0127u ritratt ta' Rundun daqs kemm hu \u017cvelt.", "\u0126uttafa", "Id-Daddy qalli li jekk kamaleonti joqg\u0127od fuq", "l-a\u0127mar imut, imma l-Mummy qaltli li mhux veru.", "Tista' tg\u0127idli min g\u0127andu ra\u0121un?", "Grazzi.", "G\u0127a\u017ci\u017ca Mia,", "Dil-mistoqsija spiss jistaqsuhieli, u nixtieq naf dil-\u0127rafa min ivvintaha!", "G\u0127andha ra\u0121un ommok, Mia, g\u0127ax il-kamaleonti ma ji\u0121rilu xejn jekk joqg\u0127od fuq l-a\u0127mar.", "La \u0127a jsir a\u0127mar u lanqas mhu \u0127a jmut.", "L-Editur", "G\u0127a\u017ci\u017c Editur,", "Grazzi.", "Jekk jog\u0127\u0121bok tista' tg\u0127idli x'inhu dan l-insett?", "G\u0127a\u017ci\u017ca Shanaya,", "Dik jg\u0127idulha \u0126adranija tal-Fjuri, \u0127anfusa komuni li taraha fuq il-fjuri, spe\u010bjalment il-Lellux.", "L-isem xjentifiku tag\u0127ha huwa Psilothrix viridicoeruleus.", "L-Editur", "Iktbu lill-Editur fuq il-huttafa@birdlifemalta.org", "X'nista' nara tg\u0127id?", "\u017ban\u017carell Iswed I\u017c-\u017ban\u017carell Iswed jidher l-aktar fir-rebbieg\u0127a.", "Hu wie\u0127ed mit-tliet tipi ta' \u017can\u017carelli li l-aktar g\u0127andek \u010bans tiltaqa' mag\u0127hom fil-kampanja tag\u0127na fi \u017cmien il-passa.", "Isimhom \u0121ej mill- kelma Taljana zanzara li tfisser nemusa, peress li dawn l-g\u0127asafar jieklu nemus u insetti o\u0127ra.", "I\u017c-\u017ban\u017carell Iswed issibu l-aktar f'postijiet bis-si\u0121ar, minn imsa\u0121ar sa \u0121onna.", "Jintefa' fuq xi ferg\u0127a jg\u0127asses madwaru, biex hekk kif jara xi insett itir fil-qrib, jinqala' minn fejn ikun wieqaf u jaqbdu fl-arja.", "Hemm tip ie\u0127or ta' \u017can\u017carell, imsejja\u0127 \u017ban\u017carell tal- Kullar, li jing\u0127araf mi\u017c-\u017ban\u017carell Iswed g\u0127ax g\u0127andu b\u0127al kullar abjad madwar g\u0127onqu (ara pa\u0121na 7).", "In-nisa ta\u017c-\u017cew\u0121 g\u0127asafar jixxieb\u0127u \u0127afna u diffi\u010bli tag\u0127rafhom minn xulxin.", "Periklu mo\u0127bi\u2026", "Mo\u0127bija ta\u0127t tinda li bniet minn \u017cew\u0121 petali ta' fjura tal-lellux, Brimba tal-Fjuri tg\u0127asses u tistenna insett \u017cg\u0127ir ipo\u0121\u0121i fuq il-fjura biex ming\u0127alih jie\u0127u xarba nektar tal- fjuri.", "U kif jin\u017cel to\u0127ro\u0121 g\u0127alih b\u0127al g\u0127afrid, u ta\u0127tfu bejn dirg\u0127ajha\u2026", "\u0126eqq kul\u0127add irid jiekol, hux!", "L-isem xjentifiku ta' dil-brimba huwa Synaema globosum.", "Il-Brimba tal-Fjuri hija tip ta' crab spider komuni f'Malta.", "Tista' tkun safra, oran\u0121jo jew \u0127amra imma fuq daharha dejjem ikollha disinn iswed qisu lampshade.", "\u0127uttafa", "Iktar qisha l-elmu ta' Darth Vader!", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Il-Buskett u l-Girgenti", "Illum se nitkellmu dwar il-Buskett, post li fost is-siti Natura 2000 Malta huwa forsi l-iktar mag\u0127ruf man-nies.", "Fejn qieg\u0127ed?", "Il-Buskett qieg\u0127ed \u0127dejn \u0126ad-Dingli.", "Il-Buskett u l-in\u0127awi tal-Girgenti li wkoll jiffurmaw parti minn dan is-sit Natura 2000, jinstabu fl-in\u0127awi tar-Rabat u ta' \u0126ad-Dingli.", "Dan wie\u0127ed mill-ftit postijiet f'Malta fejn insibu ambjent ta' bosk, u huwa fil-fatt mill-kelma Taljana boschetto li \u0121ej l-isem Buskett.", "Il-Buskett huwa l-uniku bosk proprja (g\u0127alkemm kif rajna f'\u0127ar\u0121iet o\u0127rajn, insibu wkoll f'xi bnadi fdalijiet ta' dawk li xi darba kienu boskijiet naturali).", "Komplew \u0127awlu\u2026", "Il-Buskett mhuwiex ambjent kompletament naturali.", "X'aktarx li meta \u0121ew il-Kavallieri ta' San \u0120wann f'Malta kien hemm di\u0121\u00e0 xi tip ta' bosk Mediterranju je\u017cisti fl-in\u0127awi tal- Buskett, imma l-Kavallieri komplew \u0127awlu \u0127afna si\u0121ar biex", "ikabbru l-bosk naturali li kien hemm, bl-iskop li jkollhom iktar art fejn jikka\u010b\u010bjaw.", "Dan il-bosk 'artifi\u010bjali' bi\u017c-\u017cmien stabbilixxa ru\u0127u u beda jirri\u0121enera wa\u0127du, ming\u0127ajr il-b\u017conn li jintervjeni l-bniedem, l-istess kif jirri\u0121eneraw il-boskijiet naturali.", "Minbarra li kabbru l-bosk, il-Kavallieri g\u0127amlu \u0127afna tibdil ie\u0127or.", "Bnew il-Palazz Verdala u t-tliet irziezet mag\u0127rufin b\u0127ala r-Razzett tal-Bosk, ir-Razzett tal-Ispirtu u r-Razzett tal- Bag\u0127al.", "\u0126awlu wkoll \u0127afna si\u0121ar tal-larin\u0121 u dwieli, u \u0127olqu sistema sofistikata ta' tisqija, li partijiet minnha g\u0127adhom hemm sal-lum, fl-hekk imsej\u0127a Ba\u0127ar ta' Fuq u Ba\u0127ar t'Isfel.", "Il-Buskett huwa fost l-iktar wirt sinjur li \u0127allewlna l-Kavallieri.", "Kull sena waqt il-passa jin\u017cel jorqod il-ku\u010b\u010bard fis-si\u0121ar tal-Buskett", "1 F'Wied l-Isqof ( fuq il-mappa) tikber is- Safsafa \u017c-\u017bg\u0127ira, si\u0121ra rari \u0127afna.", "Laetiporus sulphureus - fungu rari li jikber fil-Buskett.", "si\u0121ar u art im\u0127awla", "xag\u0127ri", "toroq, bini, e\u010b\u010b", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "Mappa tal- Buskett u l-Girgenti", "Wied L-Isqof", "Wied il-Luq", "Illum-il \u0121urnata, il-Buskett huwa protett mhux biss b\u0127ala Sit Natura 2000, imma wkoll b\u0127ala Sit ta' Importanza Ekolo\u0121ika, Sit ta' Importanza Xjentifika, u Post ta' Valur G\u0127oli Pajsa\u0121\u0121istiku.", "Huwa wkoll Santwarju tal-G\u0127asafar, fejn ka\u010b\u010ba ma tistax issir, u Important Bird Area ta' valur Ewropew.", "Barra min hekk, kemm is-si\u0121ar tal-Buskett kif ukoll il-wirt kulturali li nsibu hawnhekk huma protetti.", "\u0126afna ambjenti\u2026", "b\u017conn \u0127ar\u0121a s\u0127i\u0127a tal-\u0126uttafa biex nitkellmu fuq kull ma nsibu hawnhekk!", "L-a\u0127jar mod biex issiru tafu dan il- post hu li tmorru t e s p l o r a w h intom stess.", "Wa\u0127da mir-ra\u0121unijiet li nqisu dawn is-siti daqstant importanti hija d-diversit\u00e0 ta' ambjenti li nsibu fihom.", "Per e\u017cempju, di\u0121\u00e0 semmejna l-bosk semi-naturali tal- Buskett, fejn jikbru si\u0121ar b\u0127al Ballut, Deru, \u017bnuber u \u0126arrub; dan il-bosk jipprovdi ambjent importanti \u0127afna g\u0127all-g\u0127asafar, inklu\u017c dawk li jkunu qed ipassu, per\u00f2 huwa wkoll ambjent fejn insibu varjet\u00e0 interessanti ta' insetti u fungi.", "l-Kbira,", "F'postijiet o\u0127rajn insibu spe\u010bi li jikbru vi\u010bin l-ilma fil-widien, per e\u017cempju s-Safsafa is- Safsafa \u017c-\u017bg\u0127ira, il-Luq u l-Fraxxnu, ilkoll si\u0121ar li ma tantx huma komuni f'Malta.", "F'G\u0127ajn il-Kbira fil- Girgenti hemm sors ta' ilma \u0127elu s-sena kollha, fejn insibu spe\u010bi rari \u0127afna fil-G\u017cejjer Maltin u anke spe\u010bi li jinstabu hawnhekk biss.", "F'partijiet o\u0127ra nsibu xi g\u0127erien, b\u0127all-G\u0127ar tal-Inkwi\u017citur.", "Dan huwa ambjent importanti g\u0127all-friefet il-lejl.", "Insibu wkoll meded ta' xag\u0127ri u ta' makkja, kif ukoll diversi spe\u010bi endemi\u010bi ta' flora u fawna.", "Hawnhekk stajna nag\u0127tu biss titwila fuq fuq lejn dan is-sit Natura 2000, mhux biss g\u0127ax huwa sit kbir imma wkoll g\u0127ax tant huwa sit rikk u varjat.", "Din hija hunting lodge minn ta' \u017cmien il-Kavallieri li hemm fil- Buskett.", "Inbniet fis-Seklu 16 u hija eqdem mill-Kastell Verdala.", "\u0126ajjar lill-familja tieg\u0127ek issir Membru Familja fil-BirdLife.", "Membru Familja fil-BirdLife", "tir\u010bievi l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa tir\u010bievi l-maga\u017cin Bird's Eye View tkun tista' tattendi \u0127afna attivitajiet o\u0127rajn, anke barra minn Malta", "B\u0127ala Membru Familja, il-familja tieg\u0127ek kollha tkun qed tg\u0127in lill-ikbar g\u0127aqda tan-natura f'Malta biex tkompli tiddefendi l-g\u0127asafar u l-ambjent naturali.", "Grazzi!", "Struzzjonijiet lill-\u0121enitur Tista' tibdel il-kategorija minn Klabb \u0126uttaf g\u0127al Family Membership onlajn billi", "Tid\u0127ol fil-websajt tal-BirdLife www.birdlifemalta.org Tikklikkja Join/Renew Timla d-dettalji fil-parti jisimha Renew Local Membership*", "*Fejn jitolbok Member ID \u0127u n-numru minn fuq il-label tal-envilop li fih waslitilkom Il-\u0126uttafa."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-127-Apr-2015.pdf"}
{"text": ["l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-\u0126uttafa 128 \u2022 \u0120unju 2015 \u2022 p2", "Merill ra\u0121el qed jg\u0127anni minn fuq bejt ta' kamra fil-kampanja.", "Qed jg\u0127id lil merilli ir\u0121iel o\u0127rajn: \"Hawnhekk tieg\u0127i, aqilg\u0127uli 'l barra!\"", "Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Ambjenti u Residenti Mhux mitluf!", "\u0126adna gost Jitwieled Dragun!", "Tista' tg\u0127idli?", "Arti u ritratti Pa\u0121na Falko Natura 2000 Attivit\u00e0", "\u010aentrali", "Kordinazzjoni mill-uffi\u010bju", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "B\u0127alissa fil- Klabb qeg\u0127din xi 1000 membru u s-s\u0127ubija hija \u20ac10 fis-sena.", "Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 1-2 Xemxija Waterfront Apts Triq is-Simar, Xemxija tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Biex ingawdu n-natura tajjeb li nitg\u0127allmu nu\u017caw sensi differenti.", "U iva, ma jfissirx noqog\u0127du ntieg\u0127mu kollox, ta!", "Imma sensi b\u0127as-smig\u0127 u x-xamm jg\u0127inuna.", "Pere\u017cempju fid-dinja tal-g\u0127asafar is-smig\u0127 importanti immens.", "\u0126afna g\u0127asafar mhux fa\u010bli tarahom g\u0127ax jew \u017cg\u0127ar wisq, jew bog\u0127od wisq, jew \u017cvelti wisq, jew mo\u0127bijin qalb il-weraq, jew fis-seba' sema.", "Imma b'xorti tajba \u0127afna minnhom i\u0127obbu jsemmg\u0127u le\u0127inhom.", "Jekk nitg\u0127allmu ftit ftit nag\u0127rfuhom inkunu tg\u0127allimna sigriet tan-natura.", "Nibdew kwa\u017ci naraw b'widnejna!", "\u0126a \u0127a!", "Din tfakkarni fil-friefet il-lejl.", "Il-friefet il-lejl annimali spe\u010bjali mhux biss g\u0127ax huma mammiferi li jtiru imma wkoll g\u0127ax kapa\u010bi jaqbdu nemusa ttir fid-dlam \u010bappa!", "Kif jarawha?", "G\u0127ax il-friefet il-lejl mhux g\u0127ajnejhom ju\u017caw imma widnejhom.", "Waqt li jtiru jag\u0127mlu \u0127oss irqiq li skont kif jisimg\u0127uh jidwi jindunaw x'hemm madwarhom.", "Dawn il-\u0127sejjes g\u0127oljin wisq biex nisimg\u0127uhom a\u0127na l-bnedmin imma b'xorti tajba hawn apparat apposta jg\u0127idulu bat detector (ikun qisu walkie-talkie).", "Dan jaqbad il-\u0127sejjes tal-friefet il-lejl u jbaxxihom b'mod li anke a\u0127na nkunu nistg\u0127u nisimg\u0127uhom.", "S'intendi jien xtrajt wie\u0127ed u b'hekk issa nista' nitg\u0127allem is-sigrieti tal-friefet il-lejl ukoll.", "Awguri g\u0127all-e\u017camijiet u l-vaganzi.", "Victor Falzon L-Editur", "Il-bat detector jg\u0127inek tisma' l-\u0127sejjes tal- friefet il-lejl.", "Peress li jg\u0127ajtu fuq frekwenzi differenti, kultant tkun tista' tag\u0127raf liema spe\u010bi jkunu.", "MAL-FA\u010a\u010aATA Il-Gremxula (Maltese Wall Lizard) hija wa\u0127da mir-rettili Maltin.", "Anzi tant hi Maltija li mkien i\u017cjed ma ssibha fid-dinja \u0127lief f'pajji\u017cna, u g\u0127alhekk tissejja\u0127 endemika.", "Dari kienet komuni \u0127afna fil-kampanja, illum f'xi n\u0127awi ta' Malta saret iktar komuni fil-\u0121onna tan-nies milli fil-kampanja.", "Proprja proprja HEMM razza tal-gremxula Maltija li tg\u0127ix fuq Linosa, g\u017cira \u017cg\u0127ira Taljana.", "\u00a9BirdLife Malta, \u0120unju 2015 Disinn u produzzjoni Victor Falzon, Chris Cachia Zammit Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 128 \u2022 \u0120unju 2015 \u2022 p3", "Tellieqa biex jikber", "a\u0127barijiet", "Dan il-fellus ta' Fras-servjent faqqas f'Mejju li g\u0127adda fir-riserva naturali tal-G\u0127adira.", "Fil-bidu kienu erba' flieles a\u0127wa, imma wara ftit \u0121ranet tlieta minnhom ma rajniehomx iktar.", "Baqa' dan biss miskin.", "Imma ma t\u0127alliex wa\u0127du tafux, g\u0127ax huwa l-mimmi t'g\u0127ajnejn ommu u missieru.", "Dawn dejjem g\u0127assa tieg\u0127u kull fejn imur jippassi\u0121\u0121a, u jke\u010b\u010bu kull g\u0127asfur li jersaq lejh.", "Qed jikber \u0121mielu u sa ma jaslilkom il-maga\u017cin ikun probabbli di\u0121\u00e0 tg\u0127allem itir.", "X'saqajn esa\u0121erati hux!", "Kemm hu mqareb dat-tifel l'g\u0127andna!", "M'g\u0127andux kwiet f'\u0121ismu.", "U \u0127allih, g\u0127adu \u017cg\u0127ir.", "Mela nsejtu \u017cmienek?", "Medda art ikbar mill- Imdina.", "Dejjem jitnaqqar", "Kull sena l-kampanja tag\u0127na ti\u010bkien.", "Kull sena l-bini jkompli jinfirex u jibla' l-art.", "Dan ji\u0121ri fil-pajji\u017ci kollha, imma f'pajji\u017cna l-problema iktar serja g\u0127ax Malta \u017bG\u0126IRA \u0126AFNA!", "Terz ta' pajji\u017cna di\u0121\u00e0 bnejnieh u rridu noqog\u0127du b'seba' g\u0127ajnejn kemm \u0127a nkomplu nnaqqru mill-ftit bera\u0127 li baqg\u0127alna.", "Imma l-pro\u0121etti enormi ta' bini li qed nisimg\u0127u bihom juri li g\u0127adna ma tg\u0127allimniex.", "Pere\u017cempju \u0127dejn Wied il-G\u0127ajn hemm \u010bans li tintradam bi\u010b\u010ba kampanja ikbar mill-Imdina.", "Il-medja ta' art mibnija fl- Unjoni Ewropea hija 5%", "Meta se nitg\u0127allmu?", "33% bini, toroq u \u017cvilupp", "50% g\u0127elieqi", "Qbi\u017cnieha sew il-medja mela.", "Min qabe\u017c il-mejda?", "Jott marina u salt bini, pro\u0121ett ie\u0127or mostru\u017c ma\u0127sub g\u0127al G\u0127awdex.", "Veru li b\u0127alissa l-art t'hemm hija barriera, imma meta ma tibqax tin\u0127adem barriera tista' ter\u0121a' ssir kampanja u jer\u0121a' jsaltan is-skiet u l-merill.", "Jott marina u ra\u0127al bini hemm jibqg\u0127u, anzi jkomplu jikbru.", "Il-\u0126uttafa 128 \u2022 \u0120unju 2015 \u2022 p4", "Peress li jiekol il-\u0127axix il-\u0121urat ta' wi\u010b\u010bu twil issibu fl-isteppa.", "Bejn is- sajf u l-\u0127arifa fittxu qalb il-weraq tal-\u0127alfa.Mhux fa\u010bli tarah g\u0127ax twil u mislut b\u0127all-weraq!", "Fil-\u0127arifa u x-xitwa fittex g\u0127asfur \u017cg\u0127ir b'wi\u010b\u010bu iswed, nofs kullar abjad u sider lewn is-sadid, imperre\u010b fuq l-og\u0127la zokk f'nofs il-\u0127axix.", "Dak ikun il- bu\u010baqq tax-xitwa u spiss isemma' l-g\u0127ajta tipika tieg\u0127u swi-\u010a\u010a\u010a!", "B\u0127all-brimb kollu, il-pi\u017cawra hija karnivora.", "Ma tag\u0127milx g\u0127anqbuta biex taqbad il-pri\u017ca imma taqbe\u017c fuq l-insetti li ssib qalb il-\u0127axix.", "Wara li tbid, i\u0121\u0121orr il-bajd f'kobba \u0127arir ta\u0127t \u017caqqha (kif jidher fir-ritratt hawn ta\u0127t) sakemm jaslu biex ifaqqsu.", "Meta l-berwieq jag\u0127mel il-fjuri fi Frar l-isteppa timtela bukketti fjuri fuq lasti \u0127odor.", "Il-ftit insetti li jfaqqsu da\u017c- \u017cmien ifittxuhom dawn il-fjuri.", "In-nannakola tal- faxx hija ku\u0121ina tan-nannakola \u0127amra u b\u0127alha tiekol insetti \u017cg\u0127ar b\u0127all-brieg\u0127ed tal-pjanti (aphids) li jsoffu s-sugu tal-\u0127axix.", "Il-\u0126uttafa 128 \u2022 \u0120unju 2015 \u2022 p5", "Jekk tisma' g\u0127asfur jg\u0127ajjat zipp! zipp! zipp! mis-sema' fir-rebbieg\u0127a, qed tisma' l-bufula tal-imrew\u0127a.", "Ir- ra\u0121el ikun qed ike\u010b\u010bi r\u0121iel o\u0127rajn u ji\u0121bed in-nisa lejh \u0127alli jbejtu fil-\u0127axix g\u0127oli.", "Ambjenti u Residenti", "Dawk it-trofof \u0127axix a\u0127dar \u010bar huma \u0127alfa, pjanta tipika tal-isteppa.", "L-g\u0127eruq tag\u0127ha j\u017commu l-\u0127amrija milli tin\u0121arr mix-xita.", "Il-fjura tal-qaqo\u010b\u010b tax- xewk hija spettakolari kemm min\u0127abba l-kulur vjola highlighter tal-petali kif ukoll g\u0127ax ji\u0121\u0121ennu g\u0127aliha \u0127afna insetti.", "L-isteppa hija tip ta' \u0127abitat li jkun miksi bil-\u0127axix.", "Fl-isteppa ma ssibx si\u0121ar jew arbuxxelli g\u0127oljin min\u0127abba li dal-\u0127abitat spiss ikun espost g\u0127ar-ri\u0127.", "Mill-banda l-o\u0127ra l-\u0127axix i\u0127obb ir-ri\u0127 g\u0127ax ixerridlu l-polin biex jiddakkru l-fjuri.", "Je\u017cistu diversi tipi ta' steppa.", "Hemm steppa li tifforma meta g\u0127alqa ma tibqax tin\u0127adem g\u0127al \u0127afna snin, u ftit ftit timtela bil- \u0127axix.", "Hemm steppa li tifforma f'in\u0127awi fejn il-\u0127amrija naqset sew u beda jitfa\u010b\u010ba l-blat.", "Tip ie\u0127or ta' steppa tikber mal- \u0121nub taflin ta' xi g\u0127oljiet, kif jidher f'dan ir-ritratt me\u0127ud fl-in\u0127awi tal-\u0120nejna u Ras il-Pellegrin.", "Il-pespus wie\u0127ed mill-g\u0127asafar li jimxu mhux jaqb\u017cu \u2013 iktar komdu li timxi meta qed tfittex bejn il-\u0127axix g\u0127all-bebbux u insetti g\u0127all-ikel.", "Il-\u0126uttafa 128 \u2022 \u0120unju 2015 \u2022 p6", "Mhux mitluf!", "B\u0127alissa \u0127afna g\u0127asafar tal-bejt ikunu bil-bejta.", "G\u0127all-ewwel il-frie\u0127 joqog\u0127du fil-bejta imma meta jibdew jikbru jo\u0127or\u0121u jaqb\u017cu 'l hawn u 'l hemm, allavolja jkunu g\u0127adhom ma jtirux.", "Din \u0127a\u0121a normali u ommhom u missierhom ikunu jafu fejn qeg\u0127din uliedhom, g\u0127ax joqog\u0127du jpespsu lil xulxin.", "G\u0127alhekk jekk issibu fer\u0127 u ta\u0127sbuh mitluf, ftakru li dak mhu mitluf xejn.", "Ommu u missieru jkunu x'imkien vi\u010bin, jistennew lilek twarrab \u0127alli jin\u017clu jitimg\u0127u lit-tifel tag\u0127hom!", "G\u0127alhekk sakemm ma jkunx f'periklu li ttajru karozza jew tabqdu qattusa, l-a\u0127jar li t\u0127alluh fejn hu.", "Anzi, tbieg\u0127du daqs 10 metri u oqog\u0127du osservaw fil-kwiet, u spiss ma jdumux ma jitfa\u010b\u010ba xi wie\u0127ed mill-\u0121enituri tieg\u0127u b'xi dudu f'\u0127alqu!", "\u0126adna gost il-Buskett Nhar is-Sibt 16 ta' Mejju wara nofsinhar kellna \u0127ar\u0121a g\u0127all-Buskett.", "Imxejna n-ni\u017cla sabi\u0127a ta' Wied il-Luq u qg\u0127adna nosservaw il-pjanti b\u0127al-liedna li tixxeblek u l-weraq tal-luq abjad minn ta\u0127t, u nisimg\u0127u l-g\u0127ajta qawwija tal-bufula tal- g\u0127ollieq.", "F uq kar ti u bil-kuluri li tawna l-leaders g\u0127amilna bark rubbings ma' si\u0121ra kbira tal-ballut, u \u0127adna gost nag\u0127mlu l-ar ti minn affarijiet naturali li \u0121barna.", "Kien hemm ukoll ringer tal-BirdLife li beda jaqbad g\u0127asafar u jag\u0127mlilhom \u010burkett spe\u010bjali, u jer\u0121a' jitlaqhom.", "Dan huwa studju li jsir biex il-BirdLife issir taf iktar fuq l-g\u0127asafar.", "Konna b'xor tina narawh jirringja ta jra safra vera sabi\u0127a.", "I\u0121ri ner\u0121g\u0127u mmorr u!", "G\u0127asfur tal-Bejt fer\u0127.", "Tag\u0127raf li g\u0127adu \u017cg\u0127ir minn dik il-ftit \u0121ilda safra mal- \u0121nub ta' munqaru.", "Il-mazzarell sultan (blue emperor Anax imperator) huwa l-ikbar mazzarell f'Malta u fl-Ewropa.", "Il-\u0126uttafa 128 \u2022 \u0120unju 2015 \u2022 p7", "G\u0127aliex dragun?", "G\u0127ax bl- Ingli\u017c dragonfly.", "Din is-sensiela ritratti \u0127adha l-\u0127abib tag\u0127na Charles Gauci \u0127dejn vaska fil-\u0121ardina tieg\u0127u, li minnha kien g\u0127adu kemm \u0127are\u0121 fer\u0127 ta' Mazzarell Sultan.", "Il-mazzarell jibda \u0127ajtu fl-ilma, f'qieg\u0127 ta' g\u0127adira jew vaska bl-ilma tax-xita.", "G\u0127all-ewwel ikun qisu dudu u jiekol annimali \u017cg\u0127ar tal-ilma.", "Meta jikber bi\u017c\u017cejjed jo\u0127ro\u0121 mill- ilma, jitla' ma' xi zokk jew blata u hemm issirlu bidla kbira.", "L-ewwel tixxaqqaq il-qoxra ta' dahru u minnha jibda \u0127iere\u0121 bil-mod l-insett adult, ji\u0121\u0121ebbed u jitmattar.", "Meta jkun \u0127are\u0121 kollu joqg\u0127od jistrie\u0127 mill-battikata filwaqt li l-\u0121wiena\u0127 jibdew jinfet\u0127u u jistiraw.", "L-istorja kollha mill-ewwel sal-a\u0127\u0127ar ritratt \u0127adet xi sitt sig\u0127at (9.30pm\u2013 3.30am).", "Grazzi Charles talli qsamt mag\u0127na dil-meravilja!", "Tista' tg\u0127idli?", "Inwie\u0121bu mistoqsijiet u misteri mistifikanti li tibag\u0127tulna intom il-membri.", "Fuq in-natura, s'intendi!", "Il-\u0126uttafa 128 \u2022 \u0120unju 2015 \u2022 p8", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du tan-natura (mhux pets jew pjanti kkultivati) \u0127a n\u0121ibuhom f'dil-pa\u0121na.", "Basta jkunu veru tag\u0127kom.", "Ibag\u0127tuhom bl-imejl jew bil-posta.", "\u0126ajjartni ta!", "Qieg\u0127ed sew!", "L-Editur", "Gawwija Prima minn Francesco Tanti (6)", "Arti u ritratti", "Jekk jog\u0127\u0121bok dan \u0121urat jew grillu?", "Sibnieh il-biera\u0127, kien fuq bush fi \u0121nien publiku.", "Meta mort biex immissu qabe\u017c u llandja fuq karozza pparkjata!", "Tg\u0127idx kemm d\u0127akna.", "Grazzi.", "G\u0127a\u017ci\u017ca Nicole,", "Il-grillijiet (crickets) ji\u0121u mill-\u0121urati (grasshoppers) imma qeg\u0127din fi grupp differenti.", "Tag\u0127rafhom minn xulxin g\u0127ax il-grillijiet ikollhom antenni twal \u0127afna, tal-\u0121urati jkunu qosra.", "Prosit, dak \u0121urat.", "Fil-fatt huwa \u0121urat tar-raba' (Egyptian grasshopper) \u2013 dan tar-ritratt huwa \u017cag\u0127\u017cug\u0127 g\u0127ax g\u0127adu bla \u0121wiena\u0127!", "G\u0127a\u017ci\u017c Editur,", "Grazzi.", "G\u0127a\u017ci\u017c Alan,", "Jekk jog\u0127\u0121bok kemm ji\u0121u g\u0127asafar f'Malta kull sena?", "Alan Grima (11) \u0126al Qormi", "Qed tistaqsi kemm ji\u0121u g\u0127asafar differenti (spe\u010bi) jew kemm ji\u0121u total b'kollox?", "Jekk it-tieni wa\u0127da, impossibli ng\u0127idlek g\u0127ax \u0127add ma jaf.", "Jg\u0127addu \u017cgur mijiet ta' eluf, anke miljuni, g\u0127ax Malta qieg\u0127da fir-rotta tal-passa.", "\u0126afna minnhom g\u0127asafar \u017cg\u0127ar b\u0127al buful, vjolini u pitirrossi.", "Kemm ji\u0121u spe\u010bi differenti?", "S'intendi ebda sena mhi b\u0127al o\u0127ra, imma nikkalkulaw bejn wie\u0127ed u ie\u0127or xi \u0127a\u0121a ta\u0127t il-200 spe\u010bi.", "Qatg\u0127a sturnelli", "L-Editur", "Iktbu lill-Editur fuq il-huttafa@birdlifemalta.org", "Arti minn zkuk u weraq li l-membri \u0121abru waqt il-\u0127ar\u0121a tas- 16 Mejju 2015 fil-Buskett (ara pa\u0121na 6)", "Il-\u0126uttafa 128 \u2022 \u0120unju 2015 \u2022 p9", "Jekk qed nara sew f'id Nick hemm ro\u017cinjol.", "U Tim g\u0127andu ka\u010b\u010bamendula.", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "L-Irdum tal-Madonna", "F'din il-\u0127ar\u0121a se nag\u0127tu \u0127arsa lejn sit li jinsab fid- 'denb' tal-g\u017cira ta' Malta, fl-A\u0127rax tal-Mellie\u0127a.", "Dan huwa sit importanti \u0127afna g\u0127an-natura, kif se naraw.", "Ambjenti varjati", "Fejn qieg\u0127ed?", "Dan is-sit qieg\u0127ed fl-in\u0127awi tal- A\u0127rax tal-Mellie\u0127a u l-Armier.", "I\u017c-\u017cona tar-Ramla tat-Torri u l-Irdum tal-Madonna ti\u0121bor", "fiha varjet\u00e0 ta' ambjenti differenti tal-kosta.", "Partijiet huma mag\u0127mulin minn meded tal-blat tal-Qawwi ta' Fuq, li f'postijiet jifforma jew irdum g\u0127oli pjuttost ina\u010b\u010bessibbli, jew inkella xatt iktar baxxa.", "F'partijiet o\u0127rajn insibu xatt bir- ramel; fil-fatt hawnhekk insibu wa\u0127da mill-ftit komunitajiet", "ta' g\u0127aram tar-ramel (sand dunes) li baqa' fil-G\u017cejjer Maltin \u2013 sfortunatament, dan l-ambjent inqered kwa\u017ci g\u0127al kollox min pajji\u017cna.", "F'in\u0127awi o\u0127ra nsibu ambjent ta' xag\u0127ri, u sa\u0127ansitra ta' bosk; dan tal-a\u0127\u0127ar t\u0127awwel mill- bniedem b'si\u0121ar li mhumiex indi\u0121eni g\u0127al Malta, imma", "xag\u0127ri tax-xatt", "si\u0121ar", "xorta jipprovdi kenn g\u0127al diversi g\u0127asafar.", "Diversi spe\u010bi", "Minkejja li mhux sit kbir, din il-varjet\u00e0 ta' ambjenti", "tipprovdi kundizzjonijiet naturali g\u0127al diversi speci differenti.", "Pere\u017cempju fl-irdum insibu pjanti b\u0127ax- xebb, arbuxxell \u017cg\u0127ir 1endemiku.", "Fejn ix-xatt huwa baxx mal-ba\u0127ar insibu x-xorbett, pjanta o\u0127ra tipika \u0127afna tal-kosta Maltija.", "F'partijiet o\u0127ra ta' dan is-sit insibu pjanti tipi\u010bi tax-xag\u0127ri, pere\u017cempju s-sag\u0127tar, l-erika u t-teng\u0127ud tax- xag\u0127ri.", "Fuq ir- ramel g\u0127adna nsibu wkoll diversi speci", "L-Irdum tal-Madonna", "Pankrazju Sea daffodil", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "tipici tal-g\u0127aram tar-ramel, b\u0127all-g\u0127antux tal-blat u l-pankrazju, u spe\u010bi o\u0127rajn xejn komuni fil-G\u017cejjer Maltin.", "Importanti g\u0127all-g\u0127asafar", "Barra pjanti nsibu wkoll fawna differenti u interessanti f'kull wie\u0127ed minn dawn l-ambjenti.", "Hawnhekk se niffukaw fuq l-g\u0127asafar.", "L-Irdum tal-Madonna", "mag\u0127ruf sew ma' dawk li j\u0127obbu l-g\u0127asafar, u dan min\u0127abba l-importanza tieg\u0127u spe\u010bjalment g\u0127all- g\u0127asafar tal-ba\u0127ar.", "Fost dawn insibu l-garnija u \u010b-\u010biefa, li t-tnejn ibejtu f'\u0127ofor fl-irdum.", "F'Malta jbejtu 10% tal-garni tad-dinja u f'dan is-sit hawn l-ikbar 2kolonja tag\u0127hom, b'iktar minn 500 par.", "L-Irdum tal-Madonna fil-fatt im\u0127ares mhux biss b\u0127ala sit Natura 2000 imma huwa Important Bird Area (IBA) Internazzjonali, titlu li jfisser li dan wie\u0127ed minn \u0127afna postijiet mifruxin mad-dinja li huma partikolarment importanti g\u0127all-g\u0127asafar.", "Barra tajr tal-ba\u0127ar f'dawn l-in\u0127awi jbejjet ukoll", "il-merill, l-g\u0127asfur nazzjonali.", "L-Irdum tal-Madonna u r-Ramla tat-Torri joffru e\u017cempju tajjeb tar-rikkezza naturali li g\u0127andna f'dan il-pajji\u017c \u017cg\u0127ir.", "Juruna wkoll, per\u00f2, kemm huwa importanti li ninvestu l-\u0127in u l-isforzi tag\u0127na biex in\u0127arsu dan il-wirt.", "Pro\u0121ett Garnija Fl-Irdum tal-Madonna qed isiru pro\u0121etti mmexxijin mill-BirdLife bit-tir li j\u0127arsu l-kolonji tat-tajr tal-ba\u0127ar.", "Fost il-\u0127afna xog\u0127ol li sar, \u0121ie studjat fejn qed imorru jistadu l-g\u0127asafar fuq il-ba\u0127ar, biex insiru nafu liema partijiet tal-ba\u0127ar g\u0127andna b\u017conn nipprote\u0121u b'iktar reqqa.", "Qed isiru wkoll sforzi biex jinqerdu l-firien mis-sit, min\u0127abba li dawn jattakkaw il-bejtiet tal-g\u0127asafar u joqtlu l-frie\u0127 jew jieklu l-bajd.", "Barra minn hekk saru sforzi biex jitnaqqas l-istorbju u d-dwal bil-lejl, li jfixklu l-g\u0127asafar.", "Il- pro\u0121ett irnexxa g\u0127ax mhux biss tg\u0127allimna \u0127afna fuq il- garni, imma n-numru tag\u0127hom kompla \u017cdied.", "Ri\u010berkatur tal- BirdLife jixxabbat mal-irdum biex jin\u017cel ji\u010b\u010bekkja xi bejtiet tal- garnija", "Annimal jew pjanta li jinsabu f'post partikolari u mkien iktar fid-dinja 2kolonja.", "Grupp ta' annimali li jg\u0127ixu jew ibejtu vi\u010bin ta' xulxin.", "Dakinhar inqassmu l-istiker Numru 4.", "Sejrin \u0127ar\u0121a bil-lan\u010ba.", "Ti\u0121u mag\u0127na?", "Data Il-\u0120img\u0127a 10 Lulju 2015 Prezz Kbar \u20ac7 \u017bg\u0127ar (-14) \u20ac5", "Min\u0127abba li l-postijiet huma limitati, importanti li tibbukkjaw.", "\u010aemplu 21347644/5/6 jew ibag\u0127tu email lil events@birdlifemalta.org u ting\u0127ataw iktar dettalji.", "\u010aans biex tibbukkjaw g\u0127andkom sa nhar il-\u0126amis 9 Lulju 2015.", "T\u0127allux g\u0127all-a\u0127\u0127ar!", "Tibag\u0127tux flus bil-posta.", "Il-biljetti jinxtraw dakinhar stess fil-post ftit qabel it-tluq.", "Min\u0127abba sigurt\u00e0, tfal ta\u0127t il-5 snin ma nistg\u0127ux na\u010b\u010bettawhom fuq il-lan\u010ba.", "Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "Grazzi tal-koperazzjoni.", "Kif nag\u0127mlu kull sena f'da\u017c-\u017cmien \u0127a jkollna \u0127ar\u0121a bil-lan\u010ba \u2013 \u0127ar\u0121a spe\u010bjali li fiha mmorru ngawdu l-kumpanija ta\u010b-\u010bief.", "I\u010b-\u010bief huwa tajr tal-ba\u0127ar li jbejjet f-irdumijiet.", "\u0126afna \u010bief ibejjet fis-sisien f'Ta' \u010aen\u010b, fin-na\u0127a t'isfel ta' G\u0127awdex, g\u0127alhekk \u0127a ni\u0121bdu lejn dawk in-na\u0127at.", "I\u010b-\u010bief jid\u0127ol fil-bejta bil-lejl imma ftit qabel tin\u017cel ix-xemx jin\u0121abru f'qatg\u0127at fuq il- ba\u0127ar jistennew id-dlam.", "Dawn il-qatg\u0127at spiss ikun fihom mijiet ta' tajr!", "A\u0127na \u0127a mmorru ngawduhom proprju fil-mument ma\u0121iku ta' n\u017cul ix-xemx.", "Min \u0121ie darba re\u0121a' \u0121ie u re\u0121a' \u0121ie!", "U re\u0121a' \u0121ie u re\u0121a' \u0121ie u re\u0121a' \u0121ie u re\u0121a' \u0121ie u\u2026", "(Le\u0127en l-Editur)", "Ojj hemm!", "Ag\u0127laqlu!", "Jekk il-ba\u0127ar idardarkom tieklu xejn sa 3 sig\u0127at qabel il-\u0127ar\u0121a."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-128-Jun-2015.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126bieb \u0126uttaf\u2026", "Kull meta jbejtulna l-Fras-servjenti (pa\u0121na 3) niftakar f'ra\u0121el Ingli\u017c xag\u0127ru bajda u bin-nu\u010b\u010bali, liebes beritta qisha qasrija mdeffsa f'rasu u xorts tal-kaki ji\u0121ih ba\u0127ar.", "Kien jismu Bert Axell u kien espert fuq kif to\u0127loq riservi naturali.", "Meta fl-1980 il-gvern u l-BirdLife bdew ja\u0127dmu biex issir ir-riserva tal-G\u0127adira dan Bert kien \u0121ie Malta biex jg\u0127inna nippjanawha.", "Qabel l-G\u0127adira saret post protett kienet issir fiha \u0127afna ka\u010b\u010ba, u f'nofsha kien hemm dura, dak l-ispe\u010bi ta' \u0127ajt baxx \u0121ej g\u0127at-tond li fih jista\u0127ba l-ka\u010b\u010batur.", "Meta \u0121ie Bert jara l-post niftakru jieqaf i\u0127ares lejn id- dura u qalilna (s'intendi bl-Ingli\u017c) \"Dik ma nwaqqg\u0127uhiex g\u0127ax g\u0127ad tkun tajba biex ibejjet fiha l-Fras-servjent.\"", "Issa dak i\u017c-\u017cmien il-Fras-servjenti lanqas fil-passa ma konna", "narawhom spiss, a\u0127seb u ara kemm konna na\u0127sbu li \u0127a jbejtu!", "G\u0127alhekk g\u0127edt bejni u bejn ru\u0127i \"Tajjeb kieku, imma forsi Bert qed jo\u0127lom wisq!\"", "Illum g\u0127addew iktar minn 30 sena u Bert m'g\u0127adux mag\u0127na.", "Imma l-\u0127olma tieg\u0127u se\u0127\u0127et g\u0127ax il-", "Fras-servjenti qed ibejtu l-G\u0127adira tista' tg\u0127id kull sena, anke ma\u0121enb dik l-istess dura!", "Ir-ra\u0121el bix-xorts wiesa' kellu ra\u0121un.", "Grazzi Bert.", "Victor Falzon L-Editur", "BirdLife International hija \u0121abra ta' iktar minn 120 g\u0127aqda tan-natura minn madwar id-dinja.", "Ilkoll ja\u0127dmu biex jit\u0127arsu l-g\u0127asafar u l-ambjent naturali.", "BirdLife Malta hija wa\u0127da minnhom.", "Issa jekk tridu taraw il-familja kollha ta' BirdLife International morru pa\u0121na 12.", "Jekk g\u0127ajnejkom ta' seqer forsi ndunajtu li l-logo tal-BirdLife differenti mis-soltu.", "Hekk hu, l-arma tal-g\u0127aqda g\u0127a\u017ci\u017ca tag\u0127na bdilnieha ftit biex ti\u0121i b\u0127al-logo il-\u0121did ta' BirdLife International.", "MAL-FA\u010a\u010aATA", "Il-Lhudi (Ornate Wrasse) huwa wa\u0127da mill-iktar \u0127ut ikkulurit li g\u0127andna f'Malta.", "Iktar timma\u0121ina li \u0127uta b\u0127al dik taraha f'xi skoll tal-qroll tropikali.", "Il-Lhudi huwa komuni \u0127afna madwar ix-xtut tag\u0127na u jg\u0127ix kuntent f'ilma baxx, basta jkun hemm xi blat biex jara jsibx xi gran\u010b x'jittanta.", "Jekk t\u0127arsu sew lejn ir-ritratt ta' quddiem taraw \u0127uta o\u0127ra, \u017cg\u0127ira \u0127adra b'tikka sewda.", "Dak ukoll Lhudi imma g\u0127adu tarbija!", "Il-Budakkra tal-Kuruna (Molly Miller) hija \u0127uta \u017cg\u0127ira tassew \u0127elwa li tg\u0127ix mal-blat tax-xatt f'xiber ilma.", "T\u0127obb tista\u0127ba f'toqob b'rasha tittawwal barra.", "Jekk toffrulha farka \u0127ob\u017c malajr ti\u0121i tinvestiga!", "Editorjal A\u0127barijiet Ambjenti u Residenti Intervista ma' fjura \u0126ajjithom max-xatt \u0120irien Kemm taf?", "\u010aentrali", "Kordinazzjoni mill-uffi\u010bju", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba, u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 1-2 Xemxija Waterfront Apts.", "Triq is-Simar, Xemxija tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9BirdLife Malta, Awwissu 2015 Disinn u produzzjoni Victor Falzon, Desir\u00e9e Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "a\u0127barijiet", "Il-familja kompliet tikber\u2026", "Ma, sejrin s'g\u0127and tal- gabbana.", "Trid \u0121elat?", "Fil-\u0127ar\u0121a ta' Il-\u0126uttafa li g\u0127addiet \u0121ibna ritratt ta' fer\u0127 ta' Fras- servjent qed ji\u0121ri fir-riserva tal-G\u0127adira, fejn kien faqqas ftit \u0121img\u0127at qabel.", "Konna g\u0127ednielkom li dalwaqt jitg\u0127allem itir.", "U hekk \u0121ara!", "Dak issa sar jaf itir daqs ommu u missieru, u kwa\u017ci le\u0127aqhom fid-daqs ukoll.", "Sadattant il-Familja Fras kompliet tikber g\u0127ax Is-Sinjura Fras re\u0121g\u0127et biedet u flimkien ma' \u017cew\u0121ha re\u0121g\u0127et qed trabbi tliet flieles \u0121odda, li faqqsu fit-12 Lulju.", "Kif taraw mir-ritratti dawn ukoll qed jikbru, u sa ma jaslilkom dal-maga\u017cin huma wkoll \u0127a jkunu tg\u0127allmu jtiru.", "B'hekk dis-sena l-G\u0127adira trabbew erba' Fras-servjenti \u0121odda!", "Bi nhar i\u0127ufu max-xtut tal-g\u017cejjer tar-ramel\u2026", "\u2026filg\u0127axija jid\u0127lu jitgeddsu ta\u0127t \u0121win\u0127ajn il-\u0121enituri.", "B'\u0127afna karawett.", "Il-flieles ta' erba' \u0121img\u0127a, ma' ommhom", "Il-flieles ta' \u0121img\u0127a, ma' missierhom", "Ta' munqarha goff", "Li kellek tara Gallina tal-Ba\u0127ar (Oystercatcher) tag\u0127rafha \u017cgur minn dak il-munqar goff oran\u0121jo.", "Jekk iddur xtut tal-Atlantiku madwar l-Ewropa spiss tara gruppi ta' dawn l-g\u0127asafar jippassi\u0121\u0121aw qalb il-blat jew fuq ir-ramel.", "Imma fil-Mediterran ma tantx hi komuni, u f'Malta l-Gallina tal-Ba\u0127ar tidher biss f'numri \u017cg\u0127ar fil-passa.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at, per\u00f2, dehru ko\u010b\u010b, spe\u010bjalment qatg\u0127a sabi\u0127a ta' 26 li ra se\u0127ibna berdwo\u010ber Caldon Mercieca fis-26 Lulju 2015 f'Ba\u0127ar i\u010b-\u010aag\u0127aq.", "li diffi\u010bli", "Il-kulur tal-gran\u010b tax-xatt tant jaqbel mal-blat jekk ma ji\u010b\u010baqlaqx.", "Jib\u017ca' min-nies u jista\u0127ba fi xquq \u017cg\u0127ar minn fejn jo\u0127ro\u0121 biex jiekol annimali u pjanti ta' max-xatt.", "Diversi budakkri jg\u0127ixu f'\u0127ofor \u017cg\u0127ar fil-blat ta\u0127t wi\u010b\u010b l-ilma fil- baxxa \u0127afna, fosthom il-budakkra tal-g\u0127alla.", "Biex i\u017commu mal-blat ju\u017caw il-\u0121wiena\u0127 (fins) ta' quddiem b\u0127al idejn.", "Id-dudu tas-sajd huwa ku\u0121in tal- \u0127an\u017cir l-art u b\u0127alu jiekol fdal ta' pjanti u annimali.", "B'hekk i\u017comm ix-xatt nadif.", "Ji\u0121ri \u0127afna u jista\u0127ba fix-xquq u l-\u0127ofor.", "Komuni \u0127afna.", "A\u0127na l-iskola tg\u0127allimna li l-artikli huma dawn.", "Mhux \u017cball.", "Huma \u017cew\u0121 affarijiet bl-istess isem, dak kollox.", "il- i\u010b-", "L-Artikla \u0126adra (snakelocks anemone) hija annimal li tg\u0127ix imwa\u0127\u0127la mal-blat f'ba\u0127ar baxx.", "Taqbad l-pri\u017ca billi tnigge\u017c annimali \u017cg\u0127ar li jmissu mat-tentakli tag\u0127ha.", "L-artikli ku\u0121ini tal-bram.", "L-algi huma mqassmin fi tliet gruppi: \u0127omor, kannella u \u0127odor.", "Din il-Lawrenzja hija alga \u0127amra b'weraq imla\u0127\u0127am biex fih ta\u0127\u017cen l-ilma g\u0127al kontra n-nixfa.", "Dan g\u0127aliex tg\u0127ix f'xifer il-ba\u0127ar u tinkixef \u0127afna.", "Ambjenti u Residenti", "Xatt bil-blat", "Jekk tisma' g\u0127ajta rqiqa pss-wss-wss- wss-wss \u0127ares lejn xifer il-blat u taf tara pispisella (common sandpiper) g\u0127asfur \u017cg\u0127ir b'dahru skur, \u017caqqu bajda u denbu jimmolla 'l fuq u 'l isfel.", "Il-pispisella t\u0127obb tfittex dud tas-sajd.", "Il-ko\u010b\u010bla komuni (barnacle) tg\u0127ix fi gruppi mwa\u0127\u0127lin mal-blat f'xifer l-ilma.", "L-annimal ikun mo\u0127bi fil-parti tan- nofs minn fejn jo\u0127or\u0121u b\u0127al xniexel meta jkun mg\u0127otti bil-ba\u0127ar biex isaffi materjal u plankton mill-ilma.", "Il-gran\u010b tal-bebbuxu tax-xatt huwa gran\u010b \u017cg\u0127ir li jg\u0127ix \u0121o qoxra vojta ta' bebbuxu.", "Mist\u0127i \u0127afna imma stennieh jo\u0127ro\u0121 u mill-qoxra tara \u0127er\u0121in musta\u010b\u010bi \u0127omor, salt saqajn \u0127odor u par g\u0127ajnejn fuq zkuk irqaq.", "Il-bqija tal-gran\u010b tibqa' \u0121ewwa.", "Xatt bil-blat huwa \u0127abitat li mal-ewwel daqqa t'g\u0127ajn jidher bla \u0127ajja.", "Imma fil-fatt huwa mimli annimali u pjanti spe\u010bjalizzati biex jg\u0127ixu fih.", "Fir-ritratt jidher xatt f'Ba\u0127ar i\u010b-Cag\u0127aq.", "Meta jitmermer bil-ba\u0127ar dat-tip ta' blat tal- qawwi jag\u0127mel \u0127afna \u0127ofor li jimtlew ilma ba\u0127ar u fihom jg\u0127ixu komunitajiet ta' annimali.", "Fuq il-blat mikxuf hemm annimali u pjanti li adattaw biex jifil\u0127u g\u0127as-s\u0127ana tas-sajf, it-ta\u0127bit il-kes\u0127a tax-xitwa, tal-mew\u0121 u r-raxx miela\u0127.", "Dawn \u0127lejjaq li tassew \u0127aqqhom rispett g\u0127all-fatt kapa\u010bi jg\u0127ixu f'ambjent tant a\u0127rax.", "Kemm jirnexxilek tara minn dawn il-\u0127lejjaq meta tmur f'xatt il-ba\u0127ar?", "l-\u0121isem", "L-im\u0127ar (limpets) huma annimali \u017cg\u0127ar li bis- tal-qoxra \u010batta sa\u0127\u0127a u b'sa\u0127\u0127tu tag\u0127hom, kapa\u010bi jg\u0127ixu mqabbdin mal-blat fejn i\u0127abbat il-mew\u0121.", "Jieklu alga li jqaxxru minn mal- \u0121ebel huma u mixjin.", "Il-fjura tantx tag\u0127ti fl-g\u0127ajn", "Intervista ma' fjura", "Il-frotta tal-Alka tkun qisha \u017cebbu\u0121a.", "It-Taljani fil-fatt isej\u0127ulha oliva di mare.", "Jekk g\u0127adek m'intix membru fi Klabb \u0126uttaf u tixtieq tid\u0127ol, ftakar li hemm jistenniek Natura u Kuluri, ktieb mimli stampi ta' annimali u pjanti Maltin biex tag\u0127tihom kulur.", "\u0126affef qabel jispi\u010b\u010baw.", "\"M'hawn xejn illum!\"", "Bon\u0121u.", "Isma', din ir-rokna hija g\u0127all-fjuri mhux g\u0127all-akla\u2026 Mela tajjeb, g\u0127ax jien ukoll pjanta li nag\u0127mel il-fjuri.", "Mela l-algi jag\u0127mlu l-fjuri?", "Ta\u0127t il-ba\u0127ar?", "Mhux alka jismek?", "Intom il-Maltin semmejtuni alka bi \u017cball.", "Proprja jisimni Posidonja u kif g\u0127edtlek jiena flowering plant.", "Waww, u l-fjuri kif ikunu?", "Il-fjuri tieg\u0127i ma fihomx petali g\u0127ax m'g\u0127andix b\u017conn insetti j\u0121orruli l-polin.", "Il-polin jinfirex wa\u0127du mal-kurrent tal-ba\u0127ar.", "F'liema \u017cmien tag\u0127mel il-fjuri?", "Frott tag\u0127mel ukoll?", "Iva, ikun qisu \u017cebbu\u0121.", "X'tg\u0127idli iktar dwarek?", "Jien pjanta importanti \u0127afna g\u0127ax nifforma foresti s\u0127a\u0127 f'qieg\u0127 il-ba\u0127ar.", "Qalb il-weraq tieg\u0127i jg\u0127ixu, jbidu, jieklu u jistkennu \u0127afna \u0127ut u annimali o\u0127ra \u017cg\u0127ar.", "F'\u0127afna pajji\u017ci jien spe\u010bi protetta, anke f'Malta.", "Imma issa \u0127a jkolli n\u0127allik.", "Sa\u0127\u0127a.", "Sa\u0127\u0127a lilek.", "\u0126ajjithom max-xatt", "L-g\u0127asafar tal-plajja", "L-g\u0127asafar tal-plajja (bl-Ingli\u017c waders) kwa\u017ci dejjem max-xatt tarahom.", "F'Malta jidhru iktar minn 45 spe\u010bi.", "\u0126afna jkollhom saqajhom u munqarhom twal, biex ikunu jistg\u0127u jimxu fl-ilma baxx ifittxu dud, \u0127niex u molluski.", "Hemm minnhom rari u o\u0127rajn komuni.", "Dawn t'hawnhekk kollha huma regolari u jidhru kull sena f'postijiet b\u0127all- G\u0127adira, Is-Simar u s-Salina.", "\u010aew\u010bewwa", "F'pa\u0121ni o\u0127ra ta' din Il- \u0126uttafa jidhru tliet g\u0127asafar o\u0127ra tal-plajja.", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na 1", "Il-gremxula li tg\u0127ix f'pajji\u017cna hija endemika g\u0127al Malta (ji\u0121ifieri tg\u0127ix hawn biss), u g\u0127andna erba' razez tag\u0127ha: razza fuq Malta, G\u0127awdex u Kemmuna, razza fuq Filfla, razza fuq Selmunett u razza fuq il-\u0120ebla tal-\u0120eneral", "\u0120eneral", "Il-gremxula hija rettili, ku\u0121ina tas-sriep u l-fkieren.", "G\u0127andha l-\u0121ilda bl-iskwami (scales) u g\u0127andha b\u017conn ix-xemx biex tis\u0127on u ti\u010b\u010baqlaq.", "Filg\u0127odu tixxemmex qabel ma tibda tikka\u010b\u010bja u fil-kes\u0127a titrekken x'imkien u torqod.", "Malta G\u0127awdex Kemmuna", "Ir-ra\u0121el huwa territorjali \u2013 jikkapparra roqg\u0127a art, jew \u0121ebla u jag\u0127mel g\u0127al ir\u0121iel o\u0127ra li jersqu lejh.", "Tag\u0127rfu mill-mara g\u0127ax huwa ikbar minnha u iktar ikkulurit, il-mara tkun kannella.", "Kif nista' ng\u0127in lill-gremxul?", "Jekk g\u0127andek \u0121ardina jew bit\u0127a bil-\u0127amrija, ibni gorbo\u0121 b'\u0121ebliet \u017cg\u0127ar fuq xulxin \u0127alli l-gremxul ikun jista' jixxemmex fuqhom u jistkenn ta\u0127thom.", "Jekk g\u0127andek pet qattus ara tistax i\u017c\u017commu \u0121ewwa.", "Qattus wie\u0127ed kapa\u010bi joqtol mijiet ta' gremxul fis-sena!", "Gremxula tilg\u0127aq bi\u010b\u010ba tuffie\u0127a", "Liema ta\u0127seb li hu r-ra\u0121el?", "Matul il-\u0121urnata l-gremxul jikka\u010b\u010bja insetti mill-art u annimali \u017cg\u0127ar o\u0127ra b\u0127al \u0127nie\u017cer l-art.", "Jieklu ukoll xi frott jew \u0127axix li jsib fl-art.", "Jekk titfag\u0127lu bi\u010b\u010ba tadama jew frotta \u017cg\u0127ira malajr tarah \u0121ej g\u0127alihom.", "Kemm taf\u2026 dwar i\u017c-\u017cg\u0127ar tal-annimali?", "Il-mar\u017cebb ta\u017c-\u017crin\u0121 jiekol", "Fejn tag\u0127mel il-bejta \u010b-\u010biefa?", "Liema minn dawn mhix vera?", "a Rix tal-g\u0127asafar", "b Frak tal-\u0121ebel", "a Fi xquq fl-irdum", "b Fil-ventilaturi tad-djar", "\u010b Pjanti u annimali \u017cg\u0127ar", "\u010b Fis-si\u0121ar", "a Boton qniefed ikollu 15-il fer\u0127.", "b Kultant qniefed ir\u0121iel jieklu l-frie\u0127.", "\u010b Qanfud jitwieled bix-xewk.", "Kemm idumu fil-bejta l-flieles tal- Fras-servjent?", "Min jie\u0127u \u0127sieb il-bajd tas-Sultan i\u010b-\u010aawl sakemm dawn ifaqqsu?", "Kemm idum ta\u0127t l-art il-fer\u0127 tal- Wer\u017cieq ta' Binhar?", "a Tmint ijiem", "\u010b \u0120imag\u0127tejn", "a Ir-ra\u0121el", "b Il-mara", "\u010b \u0126add", "a Ftit \u0121ranet", "\u010b Diversi snin", "Fir-ritratt jidher fer\u0127 ta' annimal.", "Ta' liema annimal hu?", "X'annimali \u0127a jfaqqsu minn din il-bor\u017ca?", "G\u0127aliex fjamingi frie\u0127 ikunu gri\u017ci flok ro\u017ca? a", "G\u0127ax ma jkunux g\u0127adhom kielu bi\u017c\u017cejjed affarijiet ro\u017ca.", "b G\u0127ax ikunu kollha subien", "\u010b", "G\u0127ax il-gri\u017c i\u017commhom friski.", "a Xg\u0127at tal-friefet", "\u010b Brimb", "b Mazzarell", "\u010b \u017brin\u0121", "Twe\u0121ibiet", "9\u010b.", "Il-bor\u017ca fir-ritratt hija tal-Brimba Kbira tal-Widien u fiha jkun hemm mijiet ta' bajd.", "Il-Fjamingu j\u0121ib il-kulur ro\u017ca mill-alka u l-gambli li jiekol, u iktar ma jiekol iktar i\u017cidlu l-kulur.", "Il-mazzarell mara tbid fl-ilma \u0127elu u mill-bajd ifaqqsu larvi bla \u0121wiena\u0127 li jg\u0127ixu fl-ilma.", "6\u010b.", "Meta tfaqqas, il-larva tal-Wer\u017cieq ta' Binhar t\u0127affer fil-\u0127amrija fejn tg\u0127ix sa 17-il sena.", "Biex jipprote\u0121i l-bajd mill-predaturi, ir-ra\u0121el i\u017commhom f'\u0127alqu sakemm ifaqqsu.", "Il-frie\u0127 tal-Fras-servjent i\u0127allu l-bejta u jitilqu jimxu ftit wara li jfaqqsu.", "Boton qniefed ikun fih minn 2 sa 4 frie\u0127.", "Biex il-frie\u0127 ma jintle\u0127qux mill-predaturi, i\u010b-\u010aiefa tbid f'\u0127ofor fl-irdum.", "1\u010b.", "Mar\u017cebb (tadpole) jiekol pjanti u anke insetti li jkun hemm fl-ilma \u0127elu.", "Kemm \u0121ibt tajbin?", "bil-maqlub!", "Qed nistordi Ma nafx ta!", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "L-Irdumijiet max-xatt tal-Lbi\u010b u n-Nofsinhar", "F'din il-\u0127ar\u0121a mhux se nitkellmu fuq sit wie\u0127ed imma fuq numru ta' siti li flimkien ikopru medda kbira mix- xatt tan-nofsinhar ta' Malta u G\u0127awdex.", "Na\u0127a g\u0127oliet, na\u0127a tbaxxiet", "Din is-sensiela ta' siti tipprote\u0121i l-irdumijiet ta' mal-kosta kwa\u017ci f'linja wa\u0127da ma taqta' xejn mill-in\u0127awi ta' San Dimitri f'G\u0127awdex sa Beng\u0127isa f'Malta.", "U naturalment, bil-flora u l-fawna li nsibu fihom.", "L-irdumijiet", "iffurmaw b'\u010baqliq 1tettoniku li se\u0127\u0127 fil-G\u017cejjer Maltin.", "Imma\u0121inaw li Malta kienet pjan\u010ba \u010batta u orizzontali.", "Jekk tag\u0127fas il-pjan\u010ba 'l isfel minn na\u0127a, dik in-na\u0127a se titbaxxa u n-na\u0127a l-o\u0127ra se tog\u0127la.", "In- na\u0127a tal-'pjan\u010ba' li g\u0127oliet iffurmat l-irdumijiet max-xatt tal-", "lbi\u010b u n-nofsinhar, u n-na\u0127a li tbaxxiet iffurmat ix-xtut baxxi fit-tramuntana u l-grigal, fejn insibu il-portijiet.", "F'dawn l-irdumijiet insibu diversi ambjenti.", "F'postijiet hemm sisien wieqfin, f'postijiet o\u0127ra nsibu t-tafal li jifforma 2\u0121eomorfolo\u0121ija daqsxejn differenti; f'postijiet insibu rdum inqas wieqaf, bi blat kbir li nqasam minn fuq u tgerbeb g\u0127al ta\u0127tu, li bl-Ingli\u017c insej\u0127ulhom boulder screes.", "Endemi\u010bi, rari jew lokalizzati", "Kull wie\u0127ed minn dawn l-ambjenti jsostni gruppi differenti ta' pjanti u annimali.", "Fost dawn insibu \u0127afna spe\u010bi ta' pjanti 3endemi\u010bi, b\u0127all-bjanka tal-irdum, il-pjanta nazzjonali widnet il-ba\u0127ar, i\u017c-\u017cigland t'G\u0127awdex, is-sempreviva", "Nja\u0127aa!", "Ji\u0121ifieri \u0121iet \u017cur\u017cieqa!", "In-na\u0127a tal-grigal g\u0127oddsot.", "Widnet il-ba\u0127ar", "Fir-ritratt jidhru s-sisien g\u0127oljin mag\u0127rufin b\u0127ala I\u010b-\u010anus u Tal-Bardan.", "Qeg\u0127din fl-in\u0127awi tax-Xlendi, fil-fatt jidher it-torri fid-da\u0127la tal-Bajja tax-Xlendi.", "In-na\u0127a tal- lbi\u010b g\u0127oliet.", "Kif forsi kienet tidher Malta meta xirfet l-ewwel darba minn wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar.", "Meta Malta ntrefg\u0127et minn qieg\u0127 il-ba\u0127ar u xirfet minn wi\u010b\u010b l-ilma, ma telg\u0127etx orizzontali imma mxaqilba!", "Na\u0127a wa\u0127da g\u0127oliet u n-na\u0127a l-o\u0127ra tbaxxiet u g\u0127oddsot fl-ilma.", "G\u0127alhekk illum g\u0127andna \u0127afna sisien fil-lbi\u010b, u \u0127afna xtut baxxi man-na\u0127a tal-grigal.", "Natura 2000 hija nis\u0121a ta' 27,300 postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "Minn dawn 39 qeg\u0127din f'Malta.", "Il-Ponta ta' San Dimitri", "Ojj, kif qed taqraha int dik?", "Xi \u0121ralu l-Profs?", "Ni\u017cel isfel jie\u0127u kaf\u00e8.", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "Beng\u0127isa", "Fir-ritratt jidhru s-sisien g\u0127oljin mag\u0127rufin b\u0127ala I\u010b-\u010anus u Tal-Bardan.", "Qeg\u0127din fl-in\u0127awi tax-Xlendi, fil-fatt jidher it-torri fid-da\u0127la tal-Bajja tax-Xlendi.", "Katina ta' 10 Siti Natura 2000 \u2013 wie\u0127ed imiss mal-ie\u0127or \u2013 jag\u0127tu protezzjoni kontinwa lill-irdumijiet mill-Ponta ta' San Dimitri f'G\u0127awdex sa Beng\u0127isa, \u0127dejn Bir\u017cebbu\u0121a.", "t'G\u0127awdex u x-xebb.", "Hemm imbag\u0127ad spe\u010bi o\u0127rajn li g\u0127alkemm mhux endemi\u010bi g\u0127al Malta, ftit pajji\u017ci o\u0127rajn, pere\u017cempju jikbru biss fi z-zunnarija tal-blat u l-kubrita nana, jew spe\u010bi li f'Malta jikbru fi ftit postijiet biss, pere\u017cempju l-g\u0127erq sinjur.", "Insibu wkoll diversi tipi ta' annimali, fosthom molluski u \u0127anfus li jinstabu f'Malta biss.", "Diversi spe\u010bi ta' g\u0127asafar ukoll ju\u017caw dawn l-irdumijiet, fosthom g\u0127asafar tal-ba\u0127ar b\u0127a\u010b-\u010biefa, il-garnija u l-gawwija prima, u g\u0127asafar o\u0127rajn b\u0127all-merill, il- bies u l-ispanjulett.", "Refu\u0121ji", "Is-sisien g\u0127oljin u mwarrbin joffru \u0127abitat tajjeb fejn il-bies jista' jbejjet.", "Li ma kinitx g\u0127all- ka\u010b\u010ba illegali, dan l-g\u0127asfur tal- \u0121enn jer\u0121a' jibda jbejjet regolari f'pajji\u017cna, kif kien jag\u0127mel dari.", "L-ambjent", "tal-irdumijiet", "huwa importanti immens g\u0127an-natura, l-iktar min\u0127abba li huma ambjent li ma fa\u010bilment mill-bniedem. jintle\u0127aqx B'xorti \u0127a\u017cina l-popolazzjoni kbira ta' nies fil-G\u017cejjer Maltin, l-i\u017cvilupp u l-attivitajiet tal-bniedem, dejjem ikomplu jag\u0127mluha iktar diffi\u010bli g\u0127an- natura biex 'tikkompeti' mag\u0127na.", "Min\u0127abba li fl-irdum ma tantx jasal il-bniedem, dan huwa wie\u0127ed minn dawk l-ambjenti li nsej\u0127ulhom refu\u0121ji, fejn in- natura ssib kenn mill-impatti bis-sa\u0127\u0127a tal-bniedem.", "t'hekk baqg\u0127u jikbru hemm pjanti li probabbli kienu komuni f'in\u0127awi o\u0127ra imma qeridhom il-bniedem jew il-bhejjem tieg\u0127u.", "Ta\u0127sbux per\u00f2 li b'daqshekk solvejna xi problema.", "Il- popolazzjonijiet ta' \u0127afna spe\u010bi xorta sejrin g\u0127all-ag\u0127ar, anke f'dawn l-irdumijiet Huwa g\u0127alhekk tant importanti li nitg\u0127allmu nnaqsu l-impatt tag\u0127na fuq in-natura, spe\u010bjalment f'pajji\u017c \u017cg\u0127ir b\u0127al Malta.", "Li nitg\u0127allmu napprezzaw il-wirt naturali li g\u0127andna huwa forsi l-ewwel pass importanti.", "\u010aaqliq tal-art li spiss jikkaw\u017ca terrimoti.", "2\u0121eomorfolo\u0121ija.", "Il-forma li tie\u0127u l-art bi\u010b-\u010baqliq u t-the\u017c\u017ci\u017c tettoniku kif ukoll bl-effetti tat-temp, tal-elementi u ta\u017c-\u017cmien.", "3endemi\u010bi.", "Annimali jew pjanti li jinsabu f'post partikolari u mkien iktar fid-dinja.", "L-G\u0127erq Sinjur huwa pjanta stramba li f'Malta hija rari \u0127afna.", "F'Malta jikber biss fuq il-\u0120ebla tal- \u0120eneral (f'G\u0127awdex) u fi ftit in\u0127awi o\u0127ra mas-sisien.", "L-g\u0127erq sinjur g\u0127andu storja interessanti, g\u0127ax dari kienu ja\u0127sbu li jfejjaq mard tad-demm (peress li a\u0127mar skur).", "Tant kien rari u prezzju\u017c li l-Gran Mastru kien jibag\u0127tu b\u0127ala rigal lil rejiet, prin\u010bpijiet u papiet.", "Jekk bniedem komuni kien jinqabad jaqta' minnu kien jintbag\u0127at jaqdef fuq ix-xwieni!", "X'kull wa\u0127da!", "Meta nsemmu l-BirdLife is-soltu nifhmu bl-g\u0127aqda Maltija g\u0127all-\u0127arsien tal-g\u0127asafar.", "Imma fil-fatt BirdLife huwa l-isem ta' \u0121abra kbira ta' g\u0127aqdiet minn madwar id-dinja, fosthom Malta.", "Dawn l-g\u0127aqdiet g\u0127andhom \u0127afna ismijiet u logos differenti, imma kollha ja\u0127dmu g\u0127all-\u0121id tal-g\u0127asafar u n-natura.", "Flimkien dawn jiffurmaw BirdLife International.", "Fiji", "Total ta' 13 miljun membri u sapporters!", "Waww, u jien wie\u0127ed minnhom."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-129-Aug-2015.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Tog\u0127ma ta' marshmallow!", "L-Editur roti roti \u0127a jqattag\u0127kom!", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "G\u0127e\u017cie\u017c \u0126uttaf\u2026", "Il-BirdLife tag\u0127mel \u0127afna affarijiet biex tg\u0127in l-g\u0127asafar u n-natura.", "Pere\u017cempju:", "teduka fl-iskejjel bi pro\u0121etti b\u0127al Dinja Wa\u0127da to\u0127ro\u0121 kotba u tqassam posters u fuljetti tag\u0127mel \u0127ar\u0121iet g\u0127all-membri u g\u0127all-publiku tie\u0127u \u0127sieb riservi naturali u tag\u0127ti \u0127ajja lil \u0127abitati rari tit\u0127abat biex il-li\u0121ijiet tal-g\u0127asafar ikunu suret in-nies u ji\u0121u rispettati.", "\u0126a\u0121a o\u0127ra importanti \u0127afna li l-BirdLife tag\u0127mel hi li tistudja l-g\u0127asafar.", "Il-BirdLife ilha tistudja l-g\u0127asafar minn mindu twaqqfet fl- 1962 u fil-fatt dak i\u017c-\u017cmien kien jisimha Malta Ornithological Society (ornitolo\u0121ija tfisser studju tal-g\u0127asafar).", "Wie\u0127ed mill-istudji li bdiet tag\u0127mel il-BirdLife kien il-bird ringing.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' \u010brieket \u017cg\u0127ar li l-istudju\u017ci jqieg\u0127du ma' saqajn l-g\u0127asafar tg\u0127allimna \u0127afna dwar il-\u0127ajja tal-g\u0127asafar.", "Pere\u017cempju:", "tg\u0127allimna r-rotot li jg\u0127addu minnhom l-g\u0127asafar meta jpassu, minn fejn ikunu \u0121ejjin u fejn imorru. tg\u0127allimna l-g\u0127asafar i\u017curux l-istess postijiet sena wara o\u0127ra. tg\u0127allimna l-g\u0127asafar g\u0127andhomx postijiet favoriti fejn ibejtu u kemm ju\u017cawhom. tg\u0127allimna jekk il-frie\u0127 jibqg\u0127ux jg\u0127ixu fl-in\u0127awi tal-\u0121enituri tag\u0127hom. tg\u0127allimna kemm idumu f'post u tg\u0127allimna jsibux bi\u017c\u017cejjed ikel fih. tg\u0127allimna kemm jg\u0127ixu l-g\u0127asafar fis-selva\u0121\u0121.", "U \u0127afna affarijiet o\u0127rajn interessanti!", "Dawn l-affarijiet kollha ma tg\u0127allimnihomx biss biex insiru nafu iktar.", "Tg\u0127allimniehom spe\u010bjalment biex ng\u0127inu lill- g\u0127asafar stess.", "G\u0127ax iktar ma tkun taf fuq il-\u0127ajja ta' xi \u0127add iktar tkun tista' tg\u0127inu.", "F'Settembru li g\u0127adda l-BirdLife g\u0127alqet 50 sena minn meta bdiet l-istudju bi\u010b- \u010brieket.", "F\"pa\u0121na 12 hemm iktar fuq ir-ringing.", "\"Emmm\u2026 \u0127alla toqba daqsxejn kbira fix-xibka!\"", "MAL-FA\u010a\u010aATA", "Victor Falzon L-Editur", "Il-Fjamingu (Greater Flamingo) huwa wie\u0127ed mill-itwal g\u0127asafar li j\u017curna.", "Dari rari kien jidher imma mindu beda jbejjet fi Sqallija f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin dan l-g\u0127asfur sar jidher kull sena, kultant fi qtajja' sbie\u0127.", "Kultant jin\u017clu xi tnejn fir-riservi naturali jew fis-Salina.", "\u0126arruba ra\u0121el bil-fjuri, li f'Ottubru jkunu fl-aqwa tag\u0127hom.", "Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Ambjenti u Residenti Intervista ma' fjura Attivit\u00e0 Ftit Friefet Tista' tg\u0127idli?", "X'nista' nara da\u017c-\u017cmien?", "Pa\u0121na Falko Natura 2000 Anniversarju bi\u010b-\u010arieket", "Kumitat \u010aentrali", "Kordinazzjoni", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u Il-\u0126uttafa l-maga\u017cin jir\u010bievu li d-dar bil-posta.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "l-membri", "Kuntatt", "indirizz BirdLife Malta 1-2 Xemxija Waterfront Apts Triq is-Simar, Xemxija tel 21347644 / 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Ottubru 2015 Disinn u produzzjoni Victor Falzon, Chris Cachia Zammit Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u017barna Tobia\u2026", "a\u0127barijiet", "Fl-24 ta' Settembru \u017carna Tobia, Avultun Abjad \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li faqqas l-Italja f'\u0120unju li g\u0127adda.", "Tobia kiber, tg\u0127allem itir u fil-\u0127arifa b\u0127al \u0127afna g\u0127asafar o\u0127rajn tar minn art twelidu biex ipassi lejn l-Afrika.", "Fi triqtu Tobia g\u0127adda minn Malta, imma flok baqa' sejjer waqaf biex jg\u0127addi l-lejl", "Ni\u017cel fl-in\u0127awi tal-Fawwara u raqad fix-xag\u0127ri.", "Membri tal-BirdLife flimkien mal-pulizija qag\u0127du g\u0127assa l-lejl \u0127alli ma joqtluhx il-ka\u010b\u010baturi.", "L-g\u0127ada filg\u0127odu Tobia tar mill-\u0121did u \u0127alla xtutna.", "Minn Malta qasam 400km ba\u0127ar sa ma wasal il-Libja, imbag\u0127ad kompla nie\u017cel u da\u0127al l-Al\u0121erija.", "Nawguraw lil Tobia li jsib post sabi\u0127 fejn jg\u0127addi x-xitwa bla periklu.", "Imma g\u0127aliex jismu Tobia?", "G\u0127ax dan l-avultun ma faqqasx fis-selva\u0121\u0121 imma f'\u010bentru spe\u010bjali fl-Italja fejn irabbu g\u0127asafar rari, biex imbag\u0127ad jitilquhom \u0127alli jkomplu jg\u0127ixu fis-selva\u0121\u0121.", "U n-nies li rabbewh semmewh Tobia.", "U barra Tobia kien hemm ukoll Sara u Karel u Carmen u Aneta!", "U kif nafu li l-avultun li \u017carna kien Tobia?", "\u0126arsu sew lejn ir-ritratti li \u0127a se\u0127ibna David hekk kif Tobia g\u0127adda minn fuq rasu.", "Qed taraw \u017cew\u0121 rixiet \u010bari fil-\u0121ewna\u0127 tax- xellug?", "Dik marka spe\u010bjali li g\u0127amlulu n-nies li rabbewh biex l-g\u0127asfur jing\u0127araf anke jekk ikun qed itir fl-g\u0127oli.", "Iss, allura \u0127a jibqa' bir-rix \u010bar \u0127ajtu kollha?", "Tinkwetax, Dud! l-g\u0127asafar iwaqqg\u0127u r-rix tal-\u0121wiena\u0127 kull sena u jtellg\u0127u sett \u0121did.", "L-Avultun Abjad (Egyptian Vulture Neophron percnopterus) huwa g\u0127asfur rari f'Malta u ma jidhirx kull sena.", "Huwa l-i\u017cg\u0127ar fost l-erba' spe\u010bi ta' avultuni fl-Ewropa, u huwa wkoll l-uniku wie\u0127ed li jpassi regolarment kull sena.", "Tobia g\u0127adu fer\u0127 u g\u0127alhekk ikun kwa\u017ci kollu skur.", "L-adult ikun abjad bil- \u0121wiena\u0127 suwed.", "G\u0127al ritratt ta' Avultun Abjad adult morru pa\u0121na 9.", "\u0120iet mill-bog\u0127od", "In\u0127abbru \u0127uta o\u0127ra \u0121dida g\u0127al Malta!", "Din hija r-redlip blenny (Ophioblennius atlanticus), tip ta' budakkra.", "Lema\u0127ha m'ilux il-\u0127abib tag\u0127na Mark-Anthony Falzon waqt li kien qed jg\u0127um f'Delimara u s'intendi \u0121ibdilha skoss ritratti, fosthom dan t'hawn.", "Sejba ta' spe\u010bi \u0121dida hija dejjem \u0127a\u0121a spe\u010bjali imma li hu kwa\u017ci inkredibbli f'dis-sejba hu li dil-\u0127uta mhix biss \u0121dida g\u0127al Malta imma anke g\u0127all-Ba\u0127ar Mediterran!", "Kif juri l-isem xjentifiku tag\u0127ha, din \u0127uta tal- O\u010bean Atlantiku u kif spi\u010b\u010bat Malta impossibli tg\u0127id.", "Bil-Malti nistg\u0127u nsej\u0127ulha Budakkra tal- Atlantiku.", "Din hija t-tmien spe\u010bi ta' budakkra \u0121dida li s'issa \u0127abbarna f'Il-\u0126uttafa.", "Il-bruka hija wa\u0127da mill-ftit si\u0121ar li jifil\u0127u g\u0127ar-raxx miela\u0127 tal-ba\u0127ar, u fil- fatt issibha tikber (jew im\u0127awla) \u0127dejn diversi xtut, ramlin.", "G\u0127andha weraq fin qisu bizzilla, li spiss iqattar minnu \u0127afna ilma miela\u0127.", "Il-grillu tar-ramel jorqod fix-xitwa imma fir-rebbieg\u0127a jo\u0127ro\u0121 mill-\u0127ofra fir-ramel fejn ikun indifen.", "Ir-ra\u0121el joqg\u0127od fid-da\u0127la tat-toqba u j\u0127okk jag\u0127mel \u0121wen\u0127ajh flimkien biex \u0127oss li ji\u0121bed grilli nisa lejh.", "\u010aapep tar-ramel li l-grillu jtella' minn ta\u0127t l-art meta j\u0127affer il-mina tieg\u0127u.", "Fl-a\u0127\u0127ar tas-sajf il-bu\u017cbie\u017c il-ba\u0127ar jo\u0127ro\u0121 bukketti fjuri sofor \u010bari li ji\u0121bdu \u0127afna insetti \u0127elwa bil-fwie\u0127a tag\u0127hom.", "G\u0127andu weraq ftit o\u0127xon biex fih ja\u0127\u017cen l-ilma.", "Min\u0127abba li jikber fir-ramel biss ix-xewk ir-ramel huwa rari \u0127afna f'pajji\u017cna Jekk ikollok ix-xorti tarah, innota kif jag\u0127ti fil-blu imma attent g\u0127ax inigge\u017c!", "il-weraq", "Ambjenti u Residenti", "Xatt bir-ramel", "Il-\u0127an\u017cir l-art tar-ramel jg\u0127ix f'xifer ix-xatt fejn ir-ramel jiltaqa' mal-ba\u0127ar.", "Jiekol bi\u010b\u010biet tal- alka li jkun tella' l-ba\u0127ar.", "Il-mara tkun \u010bara b\u0127al din tar-ritratt.", "Isem il-pankrazju \u0121ej minn kelma bil-Grieg li tfisser \"b'sa\u0127\u0127tu\" g\u0127ax minkejja s-s\u0127ana u nixfa li tg\u0127ix fihom fuq il-pjanta g\u0127andha weraq twil skur u b'sa\u0127\u0127tu, u \u0121miel ta' fjura bajda tfu\u0127.", "l-g\u0127aram", "It-tertuxa hija tipika tal-g\u0127asafar tax-xtut.", "G\u0127andha saqajha ftit twal u munqarha twil ukoll, g\u0127odda perfetta biex tfittex fir- ramel imxarrab g\u0127ad-dud.", "Xtut ramlin mhumiex komuni f'Malta.", "Fis-sajf dal-povru \u0127abitat jimtela bin-nies u l-gabbani u u l-istorbju, u n-natura ma tantx nag\u0127tuha \u010bans tie\u0127u r-ru\u0127 u titkattar.", "Il-pjanti spe\u010bjalizzati li jg\u0127ixu fir-ramel irid ikollhom g\u0127eruq fil-fond u weraq imla\u0127\u0127am biex jifla\u0127 g\u0127an-nixfa.", "Ir-ramel \u0127dejn il-b\u0127ar jifforma g\u0127aram (sand dunes) f'xi postijiet f'Malta u fihom jg\u0127ixu flora u fawna spe\u010bjali.", "Ftit hawn annimali li jg\u0127ixu fir-ramel, il-bi\u010b\u010ba l-kbira j\u017curuh biex ifittxu l-ikel imbag\u0127ad jitilqu.", "Il-kulur \u0127amrani b\u0127al tar-Ramla l-\u0126amra f'G\u0127awdex (fir-ritratt) u tar-Ramla tal-Mixquqa f'Malta ji\u0121i mill-minerali fil-blat li tfarrak biex sar ramel.", "Jg\u0127idulu wkoll Nar\u010bis il-Ba\u0127ar.", "G\u0127asfur ta' San Martin", "Ara, dan l-g\u0127asfur irringjat.", "Issa l i s -sa jf g\u0127adda r - r ise rv i na tu ra l i ta l - G\u0127ad i ra u s -S ima r \u0127a je r\u0121g\u0127u j if t\u0127u g\u0127a l l - pub l iku .", "N is t iednu l i lkom i l -memb r i ta l -K labb u l -fam i l j i tag\u0127kom b iex tas lu was la sax -Xemx i ja g\u0127a l l -f tu\u0127 tas -S ima r g\u0127a l s ta\u0121un ie\u0127o r .", "Fost affarijiet o\u0127rajn \u0127a jkun hemm", "Imxu warajja, \u0127i.", "tours tar-riserva log\u0127ob g\u0127at-tfal attivitajiet g\u0127all-familja ringing tal-g\u0127asafar berdwo\u010bing", "Data Il-\u0126add 1 Novembru 2015 Post Is-Simar (fix-Xemxija) \u0126in \u0126a jkun hemm \u017cew\u0121 gruppi, wie\u0127ed fl- 10am u l-ie\u0127or fil-11.30am Min\u0127abba li l-postijiet limitati min jixtieq jattendi l-attivitajiet ta' filg\u0127odu g\u0127andu jibbukkja billi jibg\u0127at imejl lil Hannah fuq education@birdlifemalta.org", "Wara l- attivitajiet ta' filg\u0127odu Is-Simar jibqa' mbag\u0127ad miftu\u0127a g\u0127all-publiku sa 4pm.", "B\u0127al dejjem, id-d\u0127ul huwa bla \u0127las.", "Ti\u010b\u010bajta!", "Intervista ma' fjura", "Is-Simar wie\u0127ed mill-ftit postijiet f'Malta li jkun bl- ilma s-sena kollha", "Bon\u0121u, Xewka!", "Bon\u0121u, nista' naqdik f'xi \u0127a\u0121a?", "Iva, g\u0127andi kur\u017cit\u00e0.", "Il-pjanti tax- xewk li nara kollha jkollhom zokk.", "Imma inti m'g\u0127andekx\u2026 Hekk hu, jien flok intella' zokk nu\u017ca l-ener\u0121ija tieg\u0127i biex in\u0127axxen u ntawwal l-g\u0127erq.", "G\u0127erq kbir x'tambih?", "Kif tara jiena ng\u0127ix fix-xag\u0127ri, ambjent li fis-sajf jinxef qoxqox.", "Fl-g\u0127erq na\u0127\u017cen ilma u sustanzi, li j\u017communi \u0127ajja f'dan l-ambjent diffi\u010bli.", "Kos, madwarna kwa\u017ci m'hawn ebda pjanta bil-fjuri \u0127liefek.", "Hekk hu, \u0127afna pjanti jwarrdu fir-rebbieg\u0127a imma jien nifta\u0127 il-fjuri issa.", "B'hekk l-insetti fuqi ji\u0121u u jdakkruli l-fjuri.", "Kwa\u017ci bla kompetizzjoni ta' xejn!", "\u0126e\u0127e, e\u017catt.", "Lanqas weraq ma tag\u0127mel?", "Iva mela, imma l-weraq tieg\u0127i xog\u0127lu g\u0127amlu fir-rebbieg\u0127a, u issa nixef.", "Hawn hu madwari, arah.", "Dal-\u0127afna qisu tiben gri\u017c?", "Il-a\u0127wa, ma ndunajtx!", "Issa \u0127a jkolli n\u0127allik.", "Sa\u0127\u0127a u grazzi.", "\u010aaw \u0127i, u ara tnigge\u017c :)", "Fil-G\u017cejjer Maltin dehru s'issa xi 30 spe\u010bi ta' friefet.", "Xi 20 minnhom huma komuni jew jidhru regolari kull sena, o\u0127rajn huma rari jew dehru darba biss.", "Hawnhekk g\u0127andna seba' spe\u010bi li naraw regolari kull sena.", "Farfett tax-Xewk", "Farfett tal-Fej\u0121el Swallowtail Papilio machaon", "Farfett tal-\u0126urrieq Red Admiral Vanessa atalanta", "Farfett tal-Kabo\u010b\u010bi Large White Pieris brassicae", "Tista' tg\u0127idli?", "Inwie\u0121bu l-mistoqsijiet tag\u0127kom fuq in-natura.", "\u2026imbag\u0127ad tih il-kulur.", "Ftit ilu \u0127adt dan ir-ritratt ta' insett.", "Jekk jog\u0127\u0121bok", "tista' tg\u0127idli x'inhu?", "G\u0127a\u017ci\u017ca Lara,", "Dak huwa Spallut Irrigat, bl-Ingli\u017c Striped Shield Bug.", "Dawn it-tip ta' insetti g\u0127andhom \u0127alqhom qisu siringa u ju\u017cawh biex itaqqbu z-zokk jew weraq tal-pjanti biex isoffu l-meraq.", "Wa\u0127da mill- pjanti favoriti tal-Ispallut Irrigat hija l-Bu\u017cbie\u017c.", "L-Editur", "Kemm g\u0127andna?", "G\u0127a\u017ci\u017c Editur,", "Grazzi.", "G\u0127a\u017ci\u017c Shawn,", "Shawn Mallia (13) L-Im\u0121arr", "G\u0127andna tnejn: il-Wi\u017cg\u0127a tad-Djar u l-Wi\u017cg\u0127a tal-Kampanja.", "U bil\u0127aqq, fix-xjenza ng\u0127idulhom spe\u010bi mhux razez.", "L-Editur", "Jekk g\u0127andkom mistoqsijiet, iktbu lill- Editur fuq il-huttafa@birdlifemalta.org", "Bil-mod, ara tibla' lsienek!", "Bumunqar huma \u0127anfus b'wi\u010b\u010bhom \u0121ej g\u0127all-ponta qisu g\u0127andhom imnie\u0127er twil.", "Bl- Ingli\u017c jg\u0127idulhom weevils.", "Bun\u2026 Bumunqar?", "Jekk g\u0127adek m'intix membru fi Klabb \u0126uttaf u tixtieq tid\u0127ol, ftakar li hemm jistenniek Natura u Kuluri, ktieb mimli stampi ta' annimali u pjanti Maltin biex tag\u0127tihom kulur.", "\u0126affef qabel jispi\u010b\u010baw.", "D\u0127alt membru u ara x'iddubbajt!", "Jekk jog\u0127\u0121bok kemm g\u0127andna razez ta' wi\u017cg\u0127a", "G\u0127adek m'intix membru?", "X'nista' nara da\u017c-\u017cmien?", "Il-Kuda hija g\u0127asfur \u017cg\u0127ir li tqatta' \u0127in twil fl-art, ti\u0121ri jew taqbe\u017c fuq saqajha biex issib x'tiekol, l-aktar insetti u dud.", "Issibha l-aktar fl- g\u0127elieqi u fix-xag\u0127ri.", "M'g\u0127andhiex kuluri jg\u0127ajtu, sabiex ma tkunx tidher wisq fl-ambjent li tg\u0127ix fih.", "Ir-ra\u0121el u l-mara jing\u0127arfu sew minn xulxin.", "Meta ttir jitfa\u010b\u010ba disinn abjad u iswed fuq denbha, qisu ittra T rasha 'l isfel.", "Il-Kuda tidher fi\u017c-\u017cew\u0121 pases, meta \u0121ieli tasal f'numri kbar.", "Fil-\u0127arifa tibda tidher mill-a\u0127\u0127ar ta' Awwissu.", "Hija tbejjet f'art g\u0127olja madwar l-Ewropa, u tqatta' x-xitwa fl-Afrika.", "Tbejjet fl-Asja u fil-Kanada u xi Kud jag\u0127mel pases twal \u0127afna.", "B\u0127al s\u0127abhom tal- Ewropa, dawn ukoll jin\u017clu lejn l-Afrika fil-passa tal-\u0127arifa.", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Jafuh ftit, jiswa \u0127afna!", "Is-sit li se nitkellmu fuqu f'din il-\u0127ar\u0121a probabbli \u0127afna minnkom qatt ma smajtu bih.", "Imma g\u0127alkemm mhuwiex fost l-iktar mag\u0127rufa, \u017cgur li huwa wie\u0127ed mill-iktar interessanti.", "Qed nitkellmu fuq il-Qortin tal-Magun, u s-sit fil-qrib tieg\u0127u mag\u0127ruf b\u0127ala l-Qortin il-Kbir.", "Barra li huwa Sit Natura 2000, dal-post huwa wkoll Sit ta' Importanza Ekolo\u0121ika u Sit ta' Importanza Xjentifika.", "Dan g\u0127andu jag\u0127tikom \u0127jiel ta' kemm huwa interessanti.", "Hawnhekk insibu tip ta' ambjent li teknikament nafuh b\u0127ala frigana (phrygana), tip ta' xag\u0127ri li ma tantx hu komuni f'Malta.", "Fil-Magun il-frigana mhux talli nsibuh, imma huwa probabbli l-a\u0127jar e\u017cempju ta' dan l-ambjent li g\u0127andna Malta.", "Il-flora\u2026", "Il-Qortin tal-Magun qieg\u0127ed max-xatt tat-tramuntana ta' G\u0127awdex.", "L-eqreb ra\u0127al huwa n-Nadur.", "Xag\u0127ri rari", "Dan is-sit jinstab fuq g\u0127olja mag\u0127mula minn blat tal- Qawwi ta' Fuq.", "Min\u0127abba li huwa mikxuf \u0127afna g\u0127ar-ri\u0127, il-pjanti li jikbru hawnhekk iridu jkunu kapa\u010bi jifil\u0127u g\u0127all-", "Fost ir-rikkezza ta' spe\u010bi li nsibu hawnhekk, hemm il- \u0127atba s-sewda ta' Malta u t-teng\u0127ud tax-xag\u0127ri (it-tnejn 2endemi\u010bi g\u0127al Malta), l-g\u0127ansar ik\u0127al (li jinsab biss f'Malta u fi ftit postijiet o\u0127ra), u spe\u010bi o\u0127rajn tipi\u010bi tax-xag\u0127ri Malti, b\u0127as-sag\u0127tar, i\u017c-\u017cebbu\u0121ija, it-te Sqalli u t-teng\u0127ud tas- si\u0121ra.", "Insibu wkoll i\u010b-\u010bistu abjad, li tag\u0127mel fjuri sbie\u0127 bojod;", "Widnet il-ba\u0127ar", "Bufula \u0127amra mperr\u010ba fuq \u017cebbu\u0121ija", "I\u010b-\u010bistu abjad huwa rari f'Malta.", "Il-QortIn Il-KbIr", "Il-QortIn tal-Magun", "xag\u0127ri / frigana", "sies u rdum", "si\u0121ar u arbuxxelli", "qasab", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "G\u0127adek ma xrobtux il-kaf\u00e8 Profs?", "Na\u0127seb kesa\u0127lek!", "din il-pjanta hija rari f'Malta imma fil-Magun hawn roqg\u0127a mhux \u0127a\u017cin.", "Insibu wkoll diversi spe\u010bi ta' likeni u \u0127a\u017ci\u017c, u anke numru ta' orkidi.", "Fix-xquq u l-\u0127ofor fil-blat jiffurmaw fix-xitwa diversi g\u0127adajjar fil-blat (rockpools), li jipprovdu ambjent kru\u010bjali g\u0127al spe\u010bi ta' flora u fawna x'aktarx rari fil- G\u017cejjer Maltin.", "\u2026u l-fawna.", "tbejjet", "t'hawnhekk", "Kif tistg\u0127u tobsru, sit b\u0127al dan huwa importanti wkoll il-bufula g\u0127all-fawna.", "Fl-arbuxxelli sewda u tbejjet anke l-bufula \u0127amra, li skarsat sew mill- kampanja Maltija; mal-irdum s'intendi ma jonqosx il-merill.", "Fil-passa jitfa\u010b\u010baw g\u0127asafar b\u0127all-kuda u forsi xi daqquqa tat-toppu, u fix-xitwa l-post jimtela tpespis tal-pespus u \u010baq\u010biq tal-bu\u010baqq tax-xitwa.", "Fost fawna o\u0127ra nsibu wkoll is-serp iswed u d-dussies t'G\u0127awdex, bebbux endemiku g\u0127al Malta.", "Semmejna fil-bidu li l-Magun mhux mag\u0127ruf wisq mal- Maltin, u din hija probabbli r-ra\u0121uni g\u0127aliex g\u0127adu fi stat pjuttost tajjeb!", "G\u0127alhekk, g\u0127alkemm in\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom biex tesploraw iktar siti b\u0127al dawn li huma kemmxejn off the beaten track, tajjeb li nitg\u0127allmu napprezzaw dal-wirt naturali bla ma nag\u0127mlulu \u0127sara.", "Il-lajs, kwa\u017ci niffittja fih!", "Id-dussies t'G\u0127awdex huwa bebbuxu \u017cg\u0127ir \u0127afna.", "Annimal jew pjanta li jinsabu f'post partikolari u mkien iktar fid-dinja.", "Il-\u0127atba s-sewda ta' Malta tikber folta.", "Anniversarju bi\u010b-\u010arieket", "I\u010b-\u010burkett ikun tal- aluminjum u jkun \u017cg\u0127ir u \u0127afif \u0127afna.", "Fuqu jkun hemm numru u l-indirizz tal-g\u0127aqda li tkun irringjatu.", "Biex tirringja trid permess?", "Iva, u li\u010benzja mill-pulizija wkoll.", "Fis-6 Settembru 1965 f'g\u0127alqa \u0127dejn ix-Xag\u0127ra f'G\u0127awdex tqieg\u0127ed \u010burkett fuq l-g\u0127asfur li jidher fir- ritratt.", "L-g\u0127asfur kien Bekkafik Isfar.", "Dan kien il-bidu tal-bird ringing f'Malta.", "F'Settembru li g\u0127adda dan l-istudju g\u0127alaq 50 sena.", "Iddum biex issir ringer?", "Iva, trid snin ta' prattika u esperjenza.", "Ir-ringing jista' jsir f'postijiet protetti?", "Qabe l j in te laq l -g\u0127as fur j i t t i\u0127 id lu x i ke j l ie\u0127or, b\u0127a l tu l ta l -\u0121w iena\u0127 u toqo l .", "L -g\u0127as fur idum g\u0127and ir -r inger f t i t m inu t i b iss .", "Minn mindu beda r-ringing f'Malta, \u0121ew irringjat iktar minn nofs miljun g\u0127asfur.", "L-g\u0127asfur iwe\u0121\u0121a'?", "La x-xibka u lanqas i\u010b-\u010burkett ma jwe\u0121\u0121g\u0127uh.", "Ir-ringers ta' BirdLife Malta", "L-g\u0127asafar jinqabdu f'xibka spe\u010bjali li tintrama mir-ringer.", "Ix-xibka tkun mer\u0127ija \u0127alli l-g\u0127asfur ma jwe\u0121\u0121ax.", "Wa r a l i j i n \u0127 e l e s m i x - x i b k a , l - g \u0127 a s f u r j i t q e g \u0127 e d l u \u010b u r k e t t \u017c g \u0127 i r f u q w a \u0127 d a m i n n s a q a j h .", "L-g\u0127asfur imbag\u0127ad jer\u0121a' jintelaq biex ikompli \u0127ajtu fil-kwiet.", "Jekk jer\u0121a' jinqabad minn ringer f'pajji\u017c ie\u0127or, i\u010b-\u010burkett jurih minn fejn ikun \u0121ie l-g\u0127asfur.", "Ritratti f'din il-pa\u0121na ta' Ian Balzan, Victor Falzon, Nicholas Galea, Mont Hirons u Tim Micallef"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-130-Oct-2015.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Nov - Di\u010b 2015", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "G\u0127e\u017c ie\u017c \u0126u t taf . . .", "Ftit \u0121ranet ilu kien hemm laqg\u0127a kbira f'Pari\u0121i.", "G\u0127aliha kien hemm", "mexxejja u ministri minn xi 200 pajji\u017c, ji\u0121ifieri kwa\u017ci mid-dinja kollha.", "Ma kinitx laqg\u0127a ta' sieg\u0127a \u2013 damu g\u0127addejjin \u0121imag\u0127tejn!", "X'kienu qed jiddiskutu u jinnegozjaw?", "L-ekonomija?", "Xejn minn dan.", "Is-su\u0121\u0121ett kienet fuq kif \u0127a nsalvaw lid-dinja!", "Fis-Snin Sittin xi xjenzati u ambjentalisti indunaw bil-\u0127sara li qed", "jag\u0127mel it-tni\u0121\u0121is.", "Bdew iwissu lill-gvernijiet li d-d\u0127a\u0127en qed isa\u0127\u0127nu l-arja u li dan jista' j\u0127arbat il-klima.", "Imma dak i\u017c-\u017cmien \u0127add ma ta kashom, anzi qalulhom joqog\u0127du kwieti u ma jfixklux l-i\u017cvilupp.", "Imma dak li \u0127abbru x-xjenzati u l-ambjentalisti beda ji\u0121ri vera u l-klima", "vera bdiet tinbidel.", "Illum kull pajji\u017c fid-dinja beda j\u0127oss l-effetti.", "Is-sil\u0121 tal-poli qed jin\u0127all, il-livell tal-ba\u0127ar qed jog\u0127la u xi pajji\u017ci qed jeg\u0127rqu; g\u0127adajjar u xmajjar vojta, snin ta' nixfa f'xi n\u0127awi tad-dinja (= g\u0127elieqi mejtin), f'in\u0127awi o\u0127rajn dilluvji u valangi kull sena (= g\u0127elieqi rvinati), \u0127ut skars fil-ba\u0127ar (= inqas sajd), temperaturi g\u0127oljin u heat waves.", "U kull sena iktar s\u0127una minn ta' qabilha, e\u010b\u010b.", "Fl-a\u0127\u0127ar il-gvernijiet qamu u indunaw li l-flus ma tistax tikolhom.", "\"A\u0127jar niltaqg\u0127u \u0127a naraw x'jista' jsir!\"", "Tg\u0127id tard wisq?", "Il-laqg\u0127at ta' Pari\u0121i jidher li kienu su\u010b\u010bess, g\u0127ax xi 185 pajji\u017c iffirmaw", "ftehim u qablu li jnaqqsu t-tni\u0121\u0121is tal-arja.", "Il-pajji\u017ci sinjuri \u0127a jg\u0127inu lill-", "pajji\u017ci fqar biex flimkien ji\u017cguraw li t-temperatura tad- dinja ma ti\u017cdiedx iktar minn 1.5 \u030aC.", "Imma tg\u0127id i\u017commuha l-weg\u0127da?", "U b'dak il-\u0127sieb nixtiqilkom il-Festi t-Tajba :)", "Victor Falzon L-Editur", "MAL-FA\u010a\u010aATA", "Fl-antik i\u017c-\u017cnuber (Aleppo pine) kienet tikber fis-selva\u0121\u0121 f'Malta u probabbli kien hawn imsa\u0121ar s\u0127a\u0127 tag\u0127ha.", "Imma ma\u017c-\u017cmien dawn kollha nqatg\u0127u.", "Illum xorta hawn eluf minnhom f'pajji\u017cna g\u0127ax hija wa\u0127da mill-iktar spe\u010bi li jit\u0127awlu fil-\u0121onna u fi pro\u0121etti ta' afforestazzjoni.", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p2", "Qatg\u0127a kbira ta' sturnell.", "Kemm ta\u0127sbu li hemm?", "Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Ir-Raba' Intervista mal-fidloqqom Attivit\u00e0 Fjuri Xitwin Tista' tg\u0127idli?", "Lesti g\u0127all-pranzu Il-bufula sewda Il-Ballut ta' Marsaxlokk Kotba \u0120odda", "Kordinazzjoni", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u Il-\u0126uttafa l-maga\u017cin jir\u010bievu li d-dar bil-posta.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "l-membri", "Kuntatt", "tel 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Di\u010bembru 2015 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Qatg\u0127a kbira ta' sturnell.", "Kemm ta\u0127sbu li hemm?", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p3", "\u0120ie mill-bog\u0127od", "a\u0127barijiet", "L-isem xjentifiku tal-flatworms huwa Platyhelminthes.", "\u0120ejja minn\u2026", "\u0120ejja mill-kliem Grieg platy (\u010batt) u helminth (dudu).", "Hemm annimali jg\u0127idulhom flatworms, u jg\u0127idulhom hekk g\u0127ax qishom dud \u010batt.", "\u0126afna minnhom huma mikroskopi\u010bi u kwa\u017ci kollha jg\u0127ixu f'xi ilma jew f'postijiet umdi u dellin.", "Hemm minnhom jg\u0127ixu wkoll fil-ba\u0127ar.", "Ftit xhur ilu l-\u0127abib tag\u0127na Paul Portelli kien qed", "jg\u0127um bil-maskla fl-in\u0127awi ta' Tas-Sliema u f'ilma baxx sab spe\u010bi sabi\u0127a ta' flatworm (kif tidher fl-istampa) li qatt ma kien ra b\u0127alha.", "I\u010b\u010bekkja dwaru ma' xi esperti u sab li dan kien Maritigrella fuscopunctata, spe\u010bi li tinsab fl-O\u010bejan Indjan u Pa\u010bifiku.", "Kif tafu fl-E\u0121ittu hemm il-Kanal ta' Suez, li nfeta\u0127 fl-1869 biex iqassar il-vja\u0121\u0121i tal-vapuri.", "Imma mhux vapuri biss g\u0127addew mill-kanal.", "Diversi annimali u algi tal-Ba\u0127ar l-A\u0127mar u l-O\u010bejan Indjan ftit ftit bdew jg\u0127addu minnu u jinfirxu fil-Mediterran.", "U waslu anke sal-ib\u0127ra madwar pajji\u017cna.", "Issa g\u0127andna wkoll din l-ispe\u010bi \u0121dida ta' dudu \u010batt, li g\u0127ad m'g\u0127andniex isem g\u0127alih bil-Malti.", "U jidher li f'Malta qed taqbad sew din l-ispe\u010bi, g\u0127ax Paul sab mhux wie\u0127ed imma diversi, u ftit wara sab l-istess spe\u010bi f'San \u0120iljan u \u0127dejn Manoel Island.", "Il-BirdLife g\u0127andha membri ta' kull et\u00e0, minn anzjani ta' iktar minn 90 sena, sa tfal \u017cg\u0127ar li jda\u0127\u0127luhom il-\u0121enituri kwa\u017ci malli jitwieldu!", "Intom ta' Klabb \u0126uttaf tajjeb tiftakru li la tikbru ftit ie\u0127or hemm it-taqsima Falko tistenniekom.", "Il-Falko qieg\u0127da g\u0127all- membri \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tal- BirdLife, u torganizza attivitajiet apposta g\u0127alihom.", "Wara li jag\u0127lqu t-18, il-membri tal-Falko jir\u010bievu l-maga\u017cin tal-kbar Bird's Eye View.", "Mela araw li tibqg\u0127u membri fil-Klabb \u0127alli tkomplu tgawdu n-natura u tag\u0127tu sa\u0127\u0127a lill-BirdLife.", "Blu u rarissma", "Jekk iddur l-Ewropa kollha l-primavera (blue tit Parus caeruleus) ssibha komuni kullimkien, fil-\u0121onna tan-nies, fil-parks u fil-foresti.", "G\u0127asfur \u017cg\u0127ir u bie\u017cel, ik\u0127al-isfar-a\u0127dar-abjad b'xi truf suwed.", "Imma f'Malta l-primavera hija rarissma g\u0127ax ma tpassix, dawk il- 100km bejn Sqallija u Malta jaqtg\u0127ulha qalbha.", "Sa fejn nafu, f'Malta l-primavera dehret biss darbtejn, darba fl-1908 (inqatlet/inqabdet wa\u0127da \u0127dejn i\u017c-\u017burrieq) u darba fl-1975 (rawha berdwo\u010bers tal- BirdLife fil-Barrakka t'Isfel, il-Belt Valletta).", "Ftit \u0121img\u0127at ilu l-primavera re\u0121g\u0127et tfa\u010b\u010bat, did-darba fil-Buskett.", "Issa nisperaw ma ter\u0121ax tistenna 40 sena o\u0127ra!", "Grazzi Geoff, mer\u0127ba Darryl.", "Il-\u0126uttafa tixtieq tg\u0127id grazzi lil Geoffrey Saliba li g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar sentejn kien President ta' BirdLife Malta.", "Li tmexxi g\u0127aqda attiva b\u0127al tag\u0127na hija bi\u010b\u010ba xog\u0127ol li \u017c\u017commok bie\u017cel \u0127afna, u s-sena 2015 kienet iktar imqanqla mis-soltu, biss biss min\u0127abba l-\u0121enn tar-referendum!", "G\u0127alhekk filwaqt li nirringrazzjaw lil Geoff g\u0127as-snin ta' servizz li ta bil-qalb (u li \u0127a jibqa' jag\u0127ti b\u0127ala membru tal-Kunsill), nag\u0127tu mer\u0127ba u nawguraw lill-President il-\u0121did Darryl Grima.", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p4", "Il-\u0127arruba spiss narawha mal- \u0121nub tal-g\u0127elieqi.", "Dari l-im\u017ciewet lill- tal-\u0127arrub kienu bhejjem u anke jittieklu min-nies.", "Il-weraq u l-frott niexef li jaqa' ta\u0127t is-si\u0121ra jifforma kompost tajjeb.", "jintemg\u0127u", "g\u0127elieqi Fir-rebbieg\u0127a ta' peprin jimtlew b'tapit a\u0127mar.", "Fi ftit \u0121img\u0127at il-peprin jikber, jag\u0127mel iwarrad u \u017cerrieg\u0127a (\u0126AFNA \u017cerrieg\u0127a!).", "B'hekk il-peprin jag\u0127mel i\u010b- \u010biklu kollu tal-\u0127ajja qabel ma ter\u0121a' tin\u0127arat l-g\u0127alqa.", "Is-serp iswed huwa rettilu u j\u0127obb jixxemmex fuq il-\u0121ebel ta\u010b-\u010bnut tal- g\u0127elieqi.", "Qalb il-\u0121ebel u l-\u0127amrija jfittex il-pri\u017ca, b\u0127al xi far jew \u0121urdien.", "Jekk jara l-periklu jid\u0127ol malajr jista\u0127ba f'toqba fil-\u0127ajt tas-sejjie\u0127", "Jekk tisma' ge\u0121wi\u0121ija ta' g\u0127ajat tal-g\u0127asafar \u0127dejn xi g\u0127alqa si\u0121ar ta\u017c-\u017cebbu\u0121 probabbli tkun jag\u0127mlu qatg\u0127a sturnell qed festa mill-frott ta' dawn is-si\u0121ar u jg\u0127idu kelma beniethom.", "Jistkenn fid-dell ta' ta\u0127t il-\u0121ebel jg\u0127ix l-g\u0127akreb (jew skorpjun), annimal karnivoru li jiekol insetti, \u0127nie\u017cer l-art, e\u010b\u010b.", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p5", "Ambjenti u Residenti", "Jekk tara g\u0127asfur donnu wieqaf fl-ajru, jissaqqar fuq g\u0127alqa u j\u0127ares fiss 'l isfel, dak ikun spanjulett qed ifittex xi gremxula \u0127alli jin\u017cel u ja\u0127tafha minn wi\u010b\u010b il-\u0127amrija.", "Ir-raba' tajjeb g\u0127all-qniefed g\u0127ax dawn jag\u0127mlu darhom fiil-\u0127itan tas-sejjie\u0127.", "Hawn isibu kenn u l-ikel favorit u tag\u0127hom: bug\u0127arwien.", "Temmnux il- \u0127merija li l-qniefed jag\u0127mlu g\u0127all-\u0127alib tat-trabi!", "Wara li g\u0127alqa tin\u0127adem spiss timtela b'tapit abjad tal-\u0121ar\u0121ir abjad jew isfar tal-\u0121ar\u0121ir isfar.", "Wara sajf nixfa dawn il-fjuri jag\u0127tu pollin lill- friefet u lin-na\u0127al.", "tant me\u0127tie\u0121", "Jekk t\u0127ares fil-qrib lejn \u0127ajt tas-sejjie\u0127 taf issib bejta tax-xehda. ta\u017c-\u017cun\u017can Fir-rebbieg\u0127a u fis-sajf oqg\u0127od ftit bog\u0127od u gawdi \u017c-\u017cna\u017can \u0121ejjin u sejrin jibnu u jkabbru x-xehda u jitimg\u0127u li\u017c-\u017cg\u0127ar tag\u0127hom.", "Fir-rebbieg\u0127a l-bilbla tasal Malta u tfittex postijiet g\u0127all-bera\u0127, fosthom l-g\u0127elieqi.", "Hemmhekk tibni bejta fl-art il-\u0127amrija.", "Peress li huma kulur l-art, il-bilbla u l-bejta tag\u0127ha mhux fa\u010bli tarahom.", "fuq", "Iktar minn nofs Malta hija miksija raba'.", "Dan ifisser li n-natura f'\u0127afna tiddependi tag\u0127na mill-g\u017cejjer minn dak li jag\u0127mlu l-bdiewa.", "Meta l-bdiewa jibexxu l-g\u0127elieqi kontra insetti u pjanti li jag\u0127mlu \u0127sara lill-u\u010buh tar-raba', \u0127afna insetti u annimali o\u0127rajn imutu wkoll, jew g\u0127ax joqtolhom il-bexx stess jew g\u0127ax jieklu insetti vvelenati.", "Imma kull tant snin xi g\u0127elieqi ma jin\u0127admux.", "Meta ji\u0121ri dan, in-natura malajr tie\u0127u l-opportunit\u00e0 u timla kull roqg\u0127a \u0127amrija u \u0127itan tas-sejjie\u0127 mad-dawra.", "Fir-ritratt jidher xi raba' fl-in\u0127awi", "tal-Im\u0121ieba\u0127.", "Biex ng\u0127idu grazzi kbira!", "Foresta 2000 hija pro\u0121ett", "ta' ta\u0127wil ta' si\u0121ar li bdietu l-BirdLife xi 15-il sena ilu.", "Minn dak i\u017c-\u017cmien 'l hawn t\u0127awlu hemmhekk xi 24,000 si\u0121ar u arbuxxelli.", "Xi si\u0121ar minnhom \u0127awwilniehom waqt attivitajiet ta' Klabb \u0126uttaf stess.", "Kull sena \u0127afna skejjel jie\u0127du", "sehem f'Dinja Wa\u0127da u ji\u0121bru flus biex jg\u0127inu lil Foresta 2000.", "Biex ng\u0127idulhom grazzi se nag\u0127mlu attivit\u00e0 spe\u010bjali g\u0127al dawn l-iskejjel (ara lista hawn ta\u0127t) u l-istudenti, g\u0127alliema u \u0121enituri tag\u0127hom biex ji\u0121u j\u017curu Foresta 2000.", "Kif inkunu hemm in\u0127awlu xi ftit si\u0121ar ukoll.", "Ikun hemm ukoll attivitajiet o\u0127ra b\u0127al nature art, e\u010b\u010b.", "Peress li din attivit\u00e0 ta' Klabb \u0126uttaf intom ukoll mer\u0127ba \u0127afna li tattendu.", "Jekk tridu \u0121ibu kamera \u0127alli tag\u0127\u017clu si\u0121ra biex issir spe\u010bjali 'tag\u0127kom' u tie\u0127du ritratt mag\u0127ha!", "Data Is-Sibt 16 Jannar 2016 Post Foresta 2000 L-attivit\u00e0 \u0127a ssir wara nofsinhar u ddum xi sag\u0127tejn u nofs.", "G\u0127al aktar dettalji u biex tibbukkjaw ibag\u0127tu imejl fuq education@birdlifemalta.org", "Matul is-sena li g\u0127addiet, dawn l-iskejjel sponsorjaw bejniethom 350 si\u0121ra.", "F'isem il-BirdLife, il-Foresta u n-natura\u2026", "Ba\u0127rija Primary Convent of the Sacred Heart De La Salle College Floriana Primary Gudja Primary \u0126al G\u0127axaq Primary \u0126al Luqa Primary \u0126al Qormi (SS) Primary \u0126a\u017c-\u017babbar Primary A \u0126a\u017c-\u017babbar Primary B \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121 Primary Marsa Primary Marsaxlokk Primary", "F'Il-\u0126uttafa 130 (p.7) bi \u017cball \u0121ibna l-isem bl-Ingli\u017c tal-Kannella tad-Dell b\u0127ala Wall Brown flok Speckled Wood.", "Sku\u017cawna.", "G\u0127adek m'intix membru?", "Jekk g\u0127adek m'intix membru fi Klabb \u0126uttaf u tixtieq tid\u0127ol, ftakar li hemm jistenniek Natura u Kuluri, ktieb mimli stampi ta' annimali u pjanti Maltin biex tag\u0127tihom kulur.", "\u0126affef qabel jispi\u010b\u010baw.", "Jien d\u0127alt!", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p6", "Intervista ma' fjura", "Bon\u0121u, Fidloqqma.", "Bon\u0121u lilek.", "\u0120ralek xi \u0127a\u0121a?", "Le, g\u0127aliex?", "G\u0127ax g\u0127andek il-fjuri rashom baxxuta, donnhom imdejqin.", "\u0126a\u0127a\u0127a!", "Le, dak minnhom jikbru hekk, kollha wi\u010b\u010bhom 'l isfel.", "Il-fjuri tieg\u0127i j\u0127arsu 'l isfel biex in-nektar u l-polin ikunu protetti mix-xita.", "Ikun b\u0127al ilma \u0127elu li jkollna fil- fjuri biex ni\u0121bdu l-insetti lejna.", "Il-fjuri tieg\u0127ek ji\u0121bdu xejn insetti?", "Ti\u010b\u010bajta!", "Il-fjuri tieg\u0127i huma fost l-iktar fjuri \u0127elwin.", "\u0126elwin g\u0127ax sbie\u0127?", "\u0126elwin g\u0127ax tog\u0127ma \u0127elwa!", "Jien nista' nikolhom?", "Tista', imma jimporta t\u0127allihomli?", "Inti g\u0127andek x'tiekol na\u0127seb, u jien il-fjuri g\u0127andi b\u017connhom biex nag\u0127mel i\u017c-\u017cerrieg\u0127a.", "G\u0127andek ra\u0121un.", "\u0126a n\u0127allihomlok g\u0127an-na\u0127al mela!", "Grazzi tal-qalb tajba.", "U issa \u0127a n\u0127allik.", "\u010aaw \u010baw!", "Sa\u0127\u0127a lilek.", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p7", "Il-Fidloqqom ukoll hija fjura li tifta\u0127 fix-xitwa.", "Garni tal-Pipa", "Fjuri Xitwin", "Din komuni.", "A\u0127na spiss nisimg\u0127u li r-rebbieg\u0127a huwa l-ista\u0121un tal-fjuri.", "U hekk hu, g\u0127ax il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-fjuri fir-rebbieg\u0127a jift\u0127u.", "Imma hemm ukoll diversi pjanti li jwarrdu fix-xitwa.", "Dawn huma ftit minnhom.", "\u010afolloq", "Ka\u0127wiela", "Jekk trid ktieb tajjeb biex tag\u0127raf dawn il-fjuri u \u0127afna o\u0127rajn, mur pa\u0121na 12.", "ritratti ka\u0127wiela, \u010bfolloq u salvja selva\u0121\u0121a \u2013 Desir\u00e9e Falzon erika, qarsu u nar\u010bis \u2013 Victor Falzon garni tal-pipa u bebuna \u2013 Aron Tanti", "Nar\u010bis", "\u0126udli ritratt.", "Salvja Selva\u0121\u0121a", "Jekk to\u0127ro\u0121 fil-kampanja dix-xitwa \u0127u l-maga\u017cin mieg\u0127ek u ara kemm issib minn dawn il-fjuri.", "Tista' tg\u0127idli?", "Inwie\u0121bu l-mistoqsijiet tag\u0127kom fuq in-natura.", "Lesti g\u0127all-pranzu!", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p8", "g\u0127ednielkom li l-flus li ni\u0121bru mill-mixja maratona ta' Marzu li g\u0127adda xtaqna nu\u017cawhom biex nag\u0127mlu \u0127afna bird tables biex inqassmuhom fl-iskejjel primarji ta' Malta u G\u0127awdex.", "Dawk il-flus issa", "ntu\u017caw u bihom tlestew xi 50 bird table.", "Dawn qed nag\u0127lquhom f'kit li jinkludi mhux biss il-partijiet tal-bird table imma wkoll fuljett fuq kif tarmaha u pariri o\u0127rajn, u bor\u017ca \u017crierag\u0127 biex jibda l-pranzu g\u0127all-g\u0127asafar!", "Prosit u grazzi lis-sur Joseph Gatt g\u0127all-galbu li bih \u0127admilna l-bird tables.", "Il-\u0121img\u0127a l-o\u0127ra, waqt il vaganzi, konna mexjin fil-kampanja u o\u0127ti Martina sabet dan l-insett ftit stramb.", "G\u0127ajnejh kienu veru differenti minn insetti o\u0127ra u \u0127alqu kien tond u kbir.", "Tista' tg\u0127idli x'insett hu?", "Qatt ma rajna b\u0127alu qabel.", "Grazzi :)", "G\u0127a\u017ci\u017ca Mikela,", "Bil\u0127aqq, dawk", "Annimal sabi\u0127 tassew.", "Dak xag\u0127at (caterpillar) ta' ba\u0127rija kbira jg\u0127idulha sfin\u0121ida tad-dwieli, bl-Ingli\u017c silver-striped hawkmoth.", "Hawn ta\u0127t g\u0127andkom ritratt ta' kif \u0127a jsir dak ix-xag\u0127at la jikber. tondi i\u017c-\u017cew\u0121 mhumiex vera g\u0127ajnejn, u dak il-faxx mhux \u0127alq.", "Dawk huma biss disinji u kuluri fuq \u0121isem ix-xag\u0127at li bihom ibe\u017c\u017ca' xi g\u0127asfur li jersaq biex jieklu.", "Meta l-g\u0127asfur jara dawk l-\"g\u0127ajnejn\" kbar jin\u0127asad u jtir 'l hemm.", "L-Editur", "\u0126udu sehem!", "Nixtiequ \u0127afna l-iskejjel", "jie\u0127du sehem fil-pro\u0121ett Spot a Sparrow u j\u0127ajru lill-istudenti jsibu roost tal- g\u0127asafar tal-bejt u jinfurmawna bih.", "Roost hija grupp ta' si\u0121ar (kultant si\u0121ra wa\u0127da kbira) li fiha jin\u0121abru numru sabi\u0127 ta' g\u0127asafar tal-bejt biex jorqdu.", "Kull skola li bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127ha nsibu roost \u0121dida ting\u0127ata bird table.", "G\u0127al aktar tag\u0127rif fuq kif issibu roost u biex tie\u0127du sehem,", "morru fil-websajt tal-pro\u0121ett www.spotasparrow.org", "Jekk g\u0127andkom mistoqsijiet, iktbu lill- Editur fuq il-huttafa@birdlifemalta.org", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na 2", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p9", "il-Bufula Sewda", "Kul\u0127add jista' jara bufula sewda.", "\u017bomm g\u0127ajnejk u widnejk miftu\u0127in meta tkun fi \u0121nien jew roqg\u0127a art bl-arbuxxelli, anke fil-\u0121nien tal-iskola, u fittex g\u0127asfur \u017cg\u0127ir rasu sewda u dahru gri\u017c.", "Jekk tisma' g\u0127asfur sejjer \u010axx-\u010bxx-\u010bxx-\u010bxx\u2026 b'ton qisu e\u010bitat \u0121ej minn qalb il-weraq, g\u0127id li hemm bufula sewda li tridek titlaq mit-territorju tag\u0127ha!", "Territorju x'ja\u0127bat?", "Territorju huwa roqg\u0127a art jew ilma li annimal jiddefendi biex fiha jg\u0127ix, jiekol jew irabbi familja.", "Il-bufula sewda tg\u0127ix Malta s-sena kollha u fir-rebbieg\u0127a tag\u0127mel bejta \u017cg\u0127ira u pulita fil-baxx f'xi arbuxxell folt.", "Fiha tbid minn tliet sa \u0127ames bajdiet, u \u017c-\u017cew\u0121 \u0121enituri jie\u0127du \u0127sieb irabbu li\u017c-\u017cg\u0127ar.", "Kif nista' ng\u0127in lill-bufula sewda?", "Fix-xhur kes\u0127in tax-xitwa ftit ikollhom x'jieklu l-g\u0127asafar.", "Ag\u0127mel bird table u farrak kejk, gallettini u xi bi\u010b\u010ba tuffie\u0127a.", "Ara li ma tintla\u0127aqx mill-qtates u oqg\u0127od wara tieqa gawdi l-bufula \u0121ejja u sejra fil-\u0121nien tieg\u0127ek.", "Jekk issib bejta tal-bufula li qed tintu\u017ca tmisshiex.", "Anzi warrab malajr kemm jista' jkun, \u0127alli ma tfixkilx lill-\u0121enituri milli jrabbu l-familja tag\u0127hom.", "Il-bufula sewda t\u0127obb toqg\u0127od fl-arbuxxelli g\u0127ax fihom issib kenn u ikel.", "Pere\u017cempju d-deru jkun mimli frott fil-\u0127arifa u l-bufula t\u0127obb i\u017c\u017cur dawn l-arbuxxelli g\u0127all-frott u l-insetti qalb il-weraq.", "Il-mara g\u0127andha rasha gri\u017ca mhux sewda", "B\u0127al f'\u0127afna g\u0127asafar, il-kuluri tar-ra\u0121el jispikkaw iktar \u0127alli jidher sew biex jipprote\u0121i t-territorju.", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p10", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Il-Ballut ta' Marsaxlokk", "Spe\u010bjalizzati", "Illum imiss nitkellmu fuq sit fl-in\u0127awi ta' Marsaxlokk.", "Minkejja li l-isem tal-post jag\u0127ti impressjoni li qed nitkellmu fuq xi foresta, dan his-sit huwa fil-bi\u010b\u010ba l-kbira mag\u0127mul minn g\u0127elieqi ma\u0127dumin, imma fih ukoll roqg\u0127a \u017cg\u0127ira ta' bur salmastru.", "Hawnhekk \u0127a niffukaw l-iktar fuq il-bur salmastru.", "Dari komuni, illum rari", "Bur salmastru (bl-Ingli\u017c saltmarsh) huwa tip ta' ambjent niedi li nsibuh max-xatt.", "L-ilma li nsibu hawnhekk ikun miela\u0127 imma inqas miela\u0127 mill-ilma tal- ba\u0127ar, g\u0127ax jifforma minn ta\u0127lita ta' ilma ba\u0127ar u ilma \u0127elu.", "G\u0127alhekk 'salmastru'.", "Fl-antik dan l-ambjent kien iktar komuni max-xtut tal-G\u017cejjer Maltin \u2013 fost il-postijiet fejn dari kienu jinstabu hemm Burmarrad, il-Marsa, San \u0120iljan, Ta' Xbiex u Delimara.", "Sfortunatament inqered kwa\u017ci dan g\u0127al kollox, kemm biex l-art tintu\u017ca g\u0127al affarijiet o\u0127ra u anke min\u0127abba li postijiet hekk kienu asso\u010bjati ma' mard b\u0127all-malarja \u2013 minn hemm fil-fatt ji\u0121i l-isem Burmarrad (bur marrad).", "\u0121urnata", "l-bur salmastru huwa pjuttost rari fil- G\u017cejjer Maltin, u wie\u0127ed mill- a\u0127jar e\u017cempji li g\u0127ad g\u0127andna tieg\u0127u qieg\u0127ed f'dan is-sit \u017cg\u0127ir tal-Ballut ta' Marsaxlokk.", "Hydrobia acuta huwa bebbuxu \u017cg\u0127ir \u0127afna, xi 4-6mm biss.", "Kif juri ismu, dan is-sit qieg\u0127ed f'Marsaxlokk, sewwasew f'tarf ir-ra\u0127al.", "sit g\u0127al", "kollox naturali: saru diversi tibdiliet ta' infrastruttura fis-sit u fil-madwar tul is-snin.", "Minkejja dan kollu, min\u0127abba li hawnhekk ji\u017cbokka wied u jiltaqa' ma' ilma iktar miela\u0127 \u0121ej mill-ba\u0127ar, ifforma dan l-ambjent partikolari.", "Kif tistg\u0127u timma\u0121inaw, il-pjanti li jikbru hawnhekk iridu jkunu spe\u010bjalizzati sew, g\u0127ax il-\u0127ajja xejn ma hi fa\u010bli: iridu jkunu jifil\u0127u g\u0127all-mel\u0127, g\u0127as-s\u0127ana, u kultant anke g\u0127an- nuqqas ta' ossi\u0121nu fl-ilma.", "Jag\u0127mlu dan b'diversi modi \u2013 pere\u017cempju jkollhom l-g\u0127eruq vi\u010bin il-wi\u010b\u010b tal-ilma, fejn ikun hemm iktar ossi\u0121nu u anke jer\u0127u ossi\u0121nu huma stess fl-ilma.", "Ikollhom ukoll mezzi biex il-weraq isaffi l-mel\u0127 \u017cejjed, jew weraq li kapa\u010bi ja\u0127\u017cen l-ilma tax-xita (b\u0127alma jag\u0127mel il- kaktus) biex inaqqas l-effett tal-mel\u0127.", "Flora u fawna", "Fost l-ispe\u010bi importanti ta' pjanti li nsibu fil-bur salmastru tal-Ballut ta' Marsaxlokk hemm is-simar tal-ba\u0127ar, pjanta indi\u0121ena u meqjusa 1mhedda, u l-almeridja.", "Spe\u010bi o\u0127rajn jinkludu s-sog\u0127da tal-ba\u0127ar u l-bjanka tal-ba\u0127ar, it-tnejn ukoll spe\u010bi mhedda.", "Insibu wkoll is-si\u0121ra tal-bruk, wa\u0127da mill-ftit si\u0121ar li jifil\u0127u g\u0127all-ambjenti miel\u0127a, u li g\u0127alhekk spiss insibuha tikber (jew im\u0127awla) vi\u010bin il-ba\u0127ar.", "Hawn tg\u0127ix ukoll fawna interessanti, inklu\u017c bebbuxu \u017cg\u0127ir u xi spe\u010bi ta' \u0127anfus li huma mag\u0127rufin biss minn hawnhekk jew minn ftit in\u0127awi o\u0127rajn.", "Fost g\u0127asafar li jin\u017clu j\u0127ufu madwar l-g\u0127adajjar mel\u0127in insibu l-pispisella u t-tertuxa, u kultant jitfa\u010b\u010ba wkoll xi gallozz tax-xitwa.", "Fir- raba' tal-madwar ma jonqosx it-tisfir tal-bufula tal-imrew\u0127a kwa\u017ci s-sena kollha, u tal-pespus fix-xitwa.", "Il-\u0126uttafa 131 \u2022 Di\u010bembru 2015 \u2022 p11", "Il-Ballut ta'", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "si\u0121ar", "Inqas minn 5% tas-sit huwa bur salmastru, il-bqija kwa\u017ci kollu g\u0127elieqi.", "Limiti tas-Sit Natura 2000", "B\u017conn ta' kura xierqa", "ta' Marsaxlokk mhuwiex biss sit Natura ta' 2000 imma wkoll Sit u Importanza Ekolo\u0121ika Xjentifika, kif ukoll Santwarju tal-G\u0127asafar.", "Minkejja din l-importanza tieg\u0127u, dan is- sit ma tantx \u0121ie ttrattat tajjeb tul is-snin, min\u0127abba rimi ta' skart, tni\u0121\u0121is, ka\u010b\u010ba illegali u atti o\u0127ra ta' vandali\u017cmu.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar xhur \u0127are\u0121", "Ix-xatt illum", "Moll li nbena fil-vi\u010bin bidel il-kurrent tal-ba\u0127ar tant li x-xatt qed jitmermer.", "pjan g\u0127all-immani\u0121\u0121jar tal-Ballut ta' Marsaxlokk (u ta' Siti Natura 2000 o\u0127rajn).", "B'hekk nisperaw li fl-a\u0127\u0127ar dan l-ambjent rari jing\u0127ata kura u \u0127arsien xierqa.", "Nisperaw ukoll li a\u0127na nitg\u0127allmu napprezzaw a\u0127jar anke dan l-ambjent li g\u0127alkemm forsi fid-dehra mhuwiex l-iktar spettakolari, huwa madankollu xorta ta' importanza ekolo\u0121ika kbira.", "Fil-periklu li tinqered", "Bjanka tal-ba\u0127ar Halimione portulacoides", "T\u0127obb l-g\u0127asafar?", "T\u0127obb l-istorja?", "T\u0127obb kotba Maltin? kemm BirdLife Malta \u0127ar\u0121et dan il-ktieb dwar l-istorja tal- ornitolo\u0121ija f'Malta.", "Fih tag\u0127rif dwar in-nies li kitbu fuq l-g\u0127asafar f'Malta mis-sena 1575 sal-2015 \u2013 440 sena ta' storja!", "g\u0127adha", "Miktub b'reqqa u dettal wara snin twal ta' ri\u010berka, minn \u017cew\u0121 esperti tal-g\u0127asafar u tal-istorja tag\u0127hom ta' kotba, Ritratti u stampi dokumenti, studju\u017ci, g\u0127asafar, e\u010b\u010b. kwa\u017ci f'kull pa\u0121na 390 pa\u0121na, kulur minn tarf sa tarf, qoxra iebsa", "Prezz \u20ac49", "Dawn il-kotba jinsabu t-tnejn g\u0127all-bejg\u0127 minn \u0127wienet tal-kotba u mir-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar.", "T\u0127obb il-fjuri?", "Tixtieq taf x'jisimhom il-fjuri li tara fil- kampanja, jew li kibrulek we\u0127idhom fil-\u0121nien tad-dar jew tal-iskola?", "Issa tista' tkun taf, g\u0127ax g\u0127adu kemm \u0127are\u0121 il-ktieb", "Miktub mill-aqwa espert tal-pjanti f'Malta Ritratt me\u0127udin minn espert fil-fotografija tan-natura", "Jittratta kwa\u017ci 300 spe\u010bi ta' fjuri b'ritratti u tag\u0127rif siewi", "Mhux goff, mag\u0127mul apposta biex to\u0127or\u0121u mieg\u0127ek fil-kampanja", "208 pa\u0121na, kulur minn qoxra sa qoxra", "Prezz \u20ac15"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-131-Dec-2015.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "G\u0127asfur ta' San Martin", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "mill-editur \u0126ej \u0126uttaf", "Dan l-a\u0127\u0127ar kont ma' grupp studenti f'Foresta 2000 u kellhom karta biex jiktbu fiha x'annimali jaraw.", "Wie\u0127ed mill-istudenti wara li \u0127ares ftit madwaru qalli \"M'hawn xejn, ser, ta!\"", "Din mhix l-ewwel darba li nismag\u0127ha.", "Forsi dan l-istudent kien qed", "jistenna li \u0127a jara xi \u010berva \u0127ier\u0121a minn qalb is-si\u0121ar b'erba' lpup ji\u0121ru warajha.", "Ma nag\u0127tihx tort sa barra, g\u0127ax a\u0127na meta ng\u0127idu 'annimali' is-soltu nimma\u0121inaw annimali kbar.", "Ninsew li hemm ukoll \u0127afna annimali \u017cg\u0127ar madwarna.", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-annimali tad-dinja huma \u017cg\u0127ar \u0127afna.", "B\u0127ali", "Fil-lezzjonijiet tax-xjenza nitg\u0127allmu li l-annimali huma", "parti mill-katina tal-ikel (food chain) u li kollha g\u0127andhom b\u017conn lil xulxin.", "Id-daqs tal-annimal mhux importanti, \u0127anfusa daqs rossa (b\u0127al dik ta' pa\u0121na 11) li tg\u0127ix midfuna fil-\u0127amrija g\u0127andha postha fin-natura daqs blue whale.", "Jekk dik il-\u0127anfusa tispi\u010b\u010ba mill-\u0127abitat tag\u0127ha tkun inqatg\u0127et \u0127olqa mill-katina tal-ikel.", "U katina maqtug\u0127a x'tiswa?", "G\u0127alhekk meta tkunu mixjin fil-kampanja ftakru li n-natura hija \u0127afna", "iktar sinjura milli na\u0127sbu.", "Imma n-natura spiss tilg\u0127ab noli mag\u0127na u allura rridu nfittxu biex insibuha.", "X'hemm ta\u0127t dik il-\u0121ebla?", "Dik il-werqa g\u0127alfejn g\u0127andha tarf irrumblat?", "X'inhi dik it-toqba tonda f'dik il-ferg\u0127a?", "U dawk il-\u0127jut f'dik ir-rokna?", "X'inhuma dawn it-tikek \u0127omor f'nofs dil-lelluxa?", "Dak il-bi\u010b\u010ba", "zokk niexef kif f'daqqa wa\u0127da qed jimxi?", "U dik il- werqa kif rabbiet il-\u0121wiena\u0127 u taret?", "Fittxu u ferkxu u \u017commu g\u0127ajnejkom miftu\u0127in g\u0127all-irqaqat u titg\u0127allmu \u0127afna sigrieti tan-natura.", "\u0126e\u0127e dak spi\u010b\u010ba tella' lista listun u kelli nag\u0127tih karta o\u0127ra biex ikompli fuqha!", "Victor Falzon L-Editur", "Ritratt ta' Denis Cachia", "G\u0127asfur ta' San Martin (common kingfisher) Wie\u0127ed mill-iktar g\u0127asafar kuluriti li naraw f'Malta.", "Xi wa\u0127diet jg\u0127addu x-xitwa f'pajji\u017cna f'postijiet fejn isibu kenn u ikel, b\u0127ar-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar.", "Aqb\u017cu s'hemm f'xi tmiem il-\u0121img\u0127a forsi tarawh.", "Il-Qarsu hija pjanta aljena g\u0127ax kienet idda\u0127\u0127let Malta mill-Afrika t'Isfel.", "Issa ilha xi 200 sena parti mill-kampanja tag\u0127na, u kwa\u017ci nistg\u0127u nibdew insej\u0127ulha Maltija!", "Kontenut Editorjal A\u0127barijiet G\u0127adajjar fil-blat Is-silla tal-mog\u0127o\u017c Attivit\u00e0 G\u0127asafar Xitwin Kemm inkwiet Il-Qanfud Wied il-Mi\u017cieb Il-Munxar", "Kordinazzjoni", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u Il-\u0126uttafa l-maga\u017cin jir\u010bievu li d-dar bil-posta.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "l-membri", "Kuntatt", "tel 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Frar 2016 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Ftit \u0121img\u0127at ilu fir-riserva naturali tal-G\u0127adira kien", "hemm gurlin (Eurasian curlew Numenius arquata) Dam xi ftit \u0121img\u0127at fl-in\u0127awi u kull min rah \u0127a gost, g\u0127ax il-gurlin mhux g\u0127asfur komuni.", "Il-gurlin fa\u010bli jing\u0127araf g\u0127ax kif taraw mill-istampa", "g\u0127andu munqaru twil \u0121mielu u mg\u0127awwe\u0121 'l isfel ukoll.", "Dak il-munqar huwa bi\u010b\u010ba g\u0127odda stupenda biex iferkex fil-\u0127axix jew fl-ilma u jaqbad gambli, dud, insetti u \u0127niex daqs li kieku bl-aqwa pinzetta.", "Xi g\u0127asafar jing\u0127ataw isem skont l-g\u0127ajta", "tag\u0127hom, spe\u010bjalment jekk tkun g\u0127ajta tispikka.", "Bil- Malti dan l-g\u0127asfur huwa gurlin, bl-Ingli\u017c curlew, bit- Taljan chiurlo u bil-Fran\u010bi\u017c courlis.", "Dawn l-ismijiet jixxieb\u0127u g\u0127ax ilkoll jippruvaw jimitaw l-g\u0127ajta sabi\u0127a tal-gurlin \"kuuuurli\u2026 kuuuurli\"", "Jien ng\u0127id da\u0127al f'\u0127ajt u tg\u0127awwi\u0121lu munqaru.", "X'ta\u0127seb?", "Jien ng\u0127id qag\u0127ad quddiem il-\u0127iter u dablu.", "G\u0127aliex Pjazza Assedju jsibuha tajba z-zizka?", "G\u0127ax is-si\u0121ar joffru kenn mill-elementi.", "G\u0127ax il-bini madwar jilqg\u0127alhom ir-ri\u0127.", "G\u0127ax qalb il-bini tkun iktar s\u0127ana milli fil-bera\u0127.", "Twe\u0121iba: Kollha tajbin!", "Dan ie\u0127or imsemmi g\u0127all- g\u0127ajta tieg\u0127u.", "a\u0127barijiet", "Biex tisma' l-g\u0127ajta u l-g\u0127anja tal-gurlin u g\u0127asafar o\u0127rajn mur fil-websajt www.xeno-canto.org", "Sodod g\u0127al 10,786", "Fil-Belt Valletta hemm pjazza spe\u010bjali jisimha Pjazza Assedju (dik ta' quddiem il-qorti).", "X'g\u0127andha spe\u010bjali?", "Forsi g\u0127ax qieg\u0127da \u0127dejn il-famu\u017c konkatidral ta' San \u0120wann.", "Mhux g\u0127alhekk biss.", "F'dik il-pjazza hemm xi si\u0121ar kbar tal-fikus, u f'dawn is-si\u0121ar kull filg\u0127axija fil-\u0127arifa u x-xitwa ji\u0121u jorqdu eluf ta' g\u0127asafar \u017cg\u0127ar bojod, suwed u gri\u017ci b'denbhom twil u jag\u0127mlu \u010bizikk! \u010bizikk! meta jtiru.", "Dawn huma zizka bojod, li j\u017curuna fix-xhur il-friski u jg\u0127addu x-xitwa mag\u0127na.", "Iz-zizka bojod i\u0127obbu jorqdu fi gruppi g\u0127ax hekk i\u0127ossuhom iktar protetti.", "G\u0127alhekk kull filg\u0127axija jibdew jin\u0121abru bil- gzuz minn Malta kollha u jid\u0127lu f'si\u0121ar kbar biex jorqdu flimkien.", "Pjazza Assedju fil-Belt hija l-ikbar 'dormitorju' taz-zakak abjad f'pajji\u017cna, u dan nafuh g\u0127ax il-BirdLife ilha 30 sena tmur", "Dawn id-dormitorji tal-g\u0127asafar jg\u0127idulhom roosts.", "tg\u0127oddhom kull sena.", "Dis-sena kienet rekord g\u0127ax g\u0127oddejna 10,786 zakak!", "Il-lajs, mela \u0127afna iktar minn kemm jg\u0127ixu nies il-Belt.", "Il-\u0126anex \u0126adran g\u0127andu ra\u0121un.", "Il-popolazzjoni umana tal-Belt Valletta qieg\u0127da xi 6400 ru\u0127.", "U ejja!", "Il-kara hija alga li tag\u0127mel frieg\u0127i twal li minnhom jo\u0127or\u0121u xniexel b\u0127al swaba' minn kull g\u0127aksa.", "G\u0127andha ri\u0127a qisha tal-basal u tvarja \u0127afna fil-forma.", "Il-gamblu tal-g\u0127adajjar huwa kannella \u010bar, twil xi 2\u010bm, imma jidher \u0127adrani jekk ikun kiel algi mikroskopi\u010bi.", "Jg\u0127um fuq dahru u g\u0127andu 11-il par saqajn biex jaqdef.", "Il-gamblu tal-qoxra kull ma fih 1\u010bm u g\u0127andu li tg\u0127attilu \u0121ismu kollu.", "Jiekol annimali u pjanti \u017cg\u0127ar li jsib fit- tajn tal-qieg\u0127.", "Il-wirdiena tal-ilma hija \u0127anfusa kbira li t\u0127obb g\u0127adajjar fondi fejn tista\u0127ba qalb il- frieg\u0127i Il- mara tbid \u0121ol-frieg\u0127i u meta l-frie\u0127 ifaqqsu jieklu annimali \u017cg\u0127ar li jaqbdu mill-g\u0127adira.", "tal-pjanti.", "t\u0127ares fl-ilma u Jekk tikki \u010bari xi 1mm tara jg\u0127umu b'\u0127afna skossi x'aktarx ikunu kopepodi Dawn tal-g\u0127adajjar. l-annimali bl- li antenni b'saqajhom jaqbdu pjanti u annimali \u017cg\u0127ar mill-ilma.", "jaqdfu filwaqt", "L-imqass tal-ilma jg\u0127um fuq dahru.", "G\u0127andu par saqajn minnhom twal \u0127afna li ju\u017cahom b\u0127ala mqadef.", "Itir tajjeb u meta tinxef jitlaq ifittex x'imkien ie\u0127or.", "l-g\u0127adira", "Ambjenti u Residenti", "G\u0127adajjar tal-blat", "Gamblu kbir u rarissmu, il-gamblu tal-elmu huwa wie\u0127ed mill-eqdem spe\u010bi ta' annimali fid-dinja.", "Ftit \u0127afna hawn postijiet fejn g\u0127adu jinstab f'Malta.", "It-tni\u0121\u0121is tal- ilma u l-qerda tal-ambjent bl-i\u017cvilupp fil-kampanja qed ikomplu jag\u0127mluh iktar rari.", "jew wesg\u0127in", "Fil-kampanja g\u0127andna \u0127afna blat fil-wi\u010b\u010b u meta tag\u0127mel ix-xita fix-xitwa l-\u0127ofor fil-blat jimtlew bl-ilma.", "Fejn il-\u0127ofor ikunu ftit jiffurmaw fondi g\u0127adajjar \u2013 b\u0127al din fix-xag\u0127ri fl-in\u0127awi Tal-Providenza \u2013 li jafu jdumu anke xhur, spe\u010bjalment jekk tag\u0127mel xita sew.", "Kif i\u0127oss l-ilma, il-bajd ta' annimali \u017cg\u0127ar ifaqqas mit-tajn tal-qieg\u0127.", "L-istess i\u017c- \u017cerrieg\u0127a ta' xi pjanti, li jinbtu wara li jixxarrbu.", "Il-\u0127ajja f'dawn l-g\u0127adajjar hija spe\u010bjali g\u0127ax fi \u017cmien qasir trid tikber u tag\u0127mel i\u010b-\u010biklu kollu tal-\u0127ajja: l-annimali jbidu l-bajd u l-pjanti jag\u0127mlu \u017c-\u017cerrieg\u0127a.", "L-annimali u l-pjanti jmutu imma l-bajd u \u017c-\u017cerrieg\u0127a 'jorqdu' g\u0127al \u017cmien twil fil-qilla tax-xemx f'daqsxejn tajn niexef, sa ma ter\u0121a' tag\u0127mel ix-xita.", "Instabu fossili tal-gamblu tal-elmu li g\u0127andhom 200 miljun sena!", "Dat-tip ta' annimali jg\u0127idulhom living fossils.", "Mela b\u0127alek, Nann!", "tispikka I\u010b-\u010bfolloq tal-ilma \u0127afna fl-g\u0127adajjar tal-blat.", "G\u0127andha fjuri \u0127elwin bojod u sofor li jittawlu dritti 'l fuq minn wi\u010b\u010b l-ilma.", "Din il-pjanta g\u0127andha \u017cew\u0121 tipi ta' weraq, tip \u010batt li joqg\u0127od fil-wi\u010b\u010b u tip bix-xniexel li joqg\u0127od mg\u0127arraq fl-ilma.", "L-IMDINA", "L-IMTARFA", "Intervista ma' fjura", "IL-FIDDIEN", "T\u0127ajret il- familja kollha!", "BIN\u0120EMMA", "Re\u0121g\u0127et waslet il-mixja mixjun!", "\u0126a nie\u0127du l-iktar rotta popolari mal-membri, ji\u0121ifieri mir-Rabat sax-Xemxija.", "Din ir-rotta tg\u0127addina minn kampanja sabi\u0127a fl-in\u0127awi tal-Fiddien, Id- Dwejra, Bin\u0121emma u San Martin.", "Il-mixja hija twila 10km.", "Jidhru forsi \u0127afna imma fil-fatt hija kwa\u017ci kollha g\u0127all-wita jew g\u0127an-ni\u017cla.", "Waqt il-mixja nag\u0127mlu \u017cew\u0121 waqfiet u xorta fi tliet sig\u0127at inkunu lesti.", "I\u017b-\u017bEBBIEG\u0126", "G\u0127al din l-attivit\u00e0 hija d-drawwa li ni\u0121bru xi \u0127a\u0121a tal-flus.", "B'dawn il-flus a\u0127na mbag\u0127ad nixtru affarijiet g\u0127al xi pro\u0121ett tal-BirdLife.", "Pere\u017cempju bil-flus tas-sena l-o\u0127ra g\u0127amilna bird tables biex jitqassmu fl- iskejjel.", "Din is-sena bi \u0127siebna nkomplu nag\u0127mlu iktar bird tables g\u0127all-iskejjel.", "Nisperaw li narawkom!", "Data Il-\u0126add 13 Marzu 2016 \u0126IN 8.30am (il-mixja tibda fid-9am) NIltaqG\u0126u Quddiem il-Mu\u017cew tal-Istazzjon tal- Ferrovija, \u0127dejn l-Imdina (ara l-mappa) - jekk ma tafux fejn, morru \u0127dejn il-Villa Rumana u jidderi\u0121ukom minn hemm.", "Mer\u0126ba Membri*, familja, \u0127bieb u skejjel**", "*Tfal ta' ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir (18+). **Skejjel g\u0127andhom jibbukkjaw billi j\u010bemplu 21347645/6 jew b'imejl lil education@birdlifemalta.org", "Iva, dawn il-bird tables qrajt fuqhom f'Il-\u0126uttafa tal-a\u0127\u0127ar darba.", "\u0126a jkollna trasport lura (\u20ac1) mix-Xemxija g\u0127ar-Rabat.", "SAN PAWL IL-BA\u0126AR", "Silla tal-Mog\u0127o\u017c Pitch Clover", "Bon\u0121u, fjura sabi\u0127a.", "L-g\u0127odwa t-tajba lilek ukoll.", "G\u0127aliex jismek silla?", "G\u0127ax jien ku\u0121ina tal-pjanta li jg\u0127idulha silla.", "A\u0127na familja kbira \u0127afna, u anke l-ful u l-pi\u017celli ku\u0121ini tieg\u0127i.", "A\u0127na lkoll nag\u0127mlu \u017c-\u017cerrieg\u0127a tag\u0127na f'im\u017ciewet.", "U g\u0127aliex 'tal-mog\u0127o\u017c'?", "Ma nafx ta, forsi g\u0127ax il-mog\u0127o\u017c i\u0127obb jikolni.", "\u0126a\u0127a, mela \u0127afna fjuri jmissu jisimhom 'tal-mog\u0127o\u017c'!", "\u0126a\u0127a veru.", "Isma', g\u0127aliex qed t\u0127ares lejn il-qieg\u0127 ta\u017c-\u017carbun?", "Dakinhar inqassmu l-istiker Numru 4.", "G\u0127ax qed inxomm ri\u0127a ta' qatran, na\u0127seb we\u0127litli xi bi\u010b\u010ba mit-triq.", "\u0126a\u0127a\u0127a\u0127a!", "\u0120ib idek u obrom werqa minn tieg\u0127i.", "Bil-mod eh\u2026", "Il-a\u0127wa x'ri\u0127a ta' qatran!", "Mela minnek \u0121ejja\u2026 Dik hi r-ri\u0127a tal-weraq tieg\u0127i.", "Kos, nikber u nitg\u0127allem.", "Mela mela, u g\u0127alhekk f'ismi bl- Ingli\u017c g\u0127andi l-kelma 'pitch'.", "Mu\u017cew tal- Istazzjon", "Niltaqg\u0127u hawn", "Il-fjuri wkoll g\u0127andhom ri\u0127a?", "Xejn spe\u010bjali imma l-insetti xorta j\u017curuni.", "U issa a\u0127jar twarrab g\u0127ax hemm na\u0127la tidher interessata fija.", "Mela \u0127a n\u0127allik.", "Sa\u0127\u0127a silla.", "\u010aaw \u010baw.", "Ara ti\u017cloq fil-qatran :)", "Ji\u0121ifieri nin\u017cel mal-lemin ta-Villa Rumana.", "Pre\u010bi\u017cament!", "X'jisimhom dawn l-g\u0127asafar li naraw fix-xhur il-friski?", "Minn dak li hemm fis-sentenzi g\u0127andek tinduna.", "Dawn l-g\u0127asafar ikunu mag\u0127na fix-xitwa biex jevitaw il-kes\u0127a li tag\u0127mel fl-Ewropa ta' fuq u fir-Russja.", "X'g\u0127aruka\u017ca ta' kitba!", "Kif ter\u0121a' tibda tis\u0127on il-\u0121urnata, jer\u0121g\u0127u jmorru lura f'arthom biex ibejtu.", "Sensiela \u0121dida fuq problemi ambjentali", "il-Global Warming", "X'nistg\u0127u nag\u0127mlu?", "A\u0127na nistg\u0127u nag\u0127tu sehemna biex innaqqsu l-problema tal- global warming.", "Dawn huma sitt su\u0121\u0121erimenti:", "\u0126afna minnkom smajtu bil-global warming, imma tafu e\u017cattament x'inhi u x'qed jikkaw\u017caha?", "Global warming hija \u017cieda fit-temperatura tad-dinja li b'ri\u017cultat qieg\u0127da kompletament tbiddel il-klima tad-dinja.", "X'qed jikkaw\u017ca l-global warming?", "Skont studji li saru, hemm diversi ra\u0121unijiet li jikkaw\u017caw il-global warming per\u00f2 l-ikbar ka\u0121un hi l-\u0127ruq ta' fjuwil \u0121ol- fabbriki, power stations, u vetturi et\u010b.", "Dawn kollha jarmu \u0127afna carbon dioxide fl-atmosfera li bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u qed ise\u0127\u0127 l-effett serra.", "X'inhu l-effett serra?", "L-effett serra huwa meta s-s\u0127ana tax-xemx tinqabad fl- atmosfera tad-dinja, u s-s\u0127ana tibqa' hemmhekk ming\u0127ajr ma tkun tista' ter\u0121a' to\u0127ro\u0121.", "Din is-s\u0127ana qieg\u0127da tkun il- ka\u0121un tal-bidla fil-klima.", "Naqqas u rri\u010bikla I\u0121\u0121enera skart mill-inqas, u fejn hu possibbli rri\u010bikla l-iskart li to\u0127loq.", "Ta\u0127lix dawl artifi\u010bjali Meta to\u0127ro\u0121 minn kamra itfi d-dawl.", "Fejn tista' u\u017ca dawl naturali billi tifta\u0127 twieqi u purtieri matul il-jum.", "\u0126awwel si\u0121ra Is-si\u0121ar jeliminaw \u0127afna carbon dioxide mill- arja, spe\u010bjalment huma u jikbru.", "Barra minn hekk il-weraq tag\u0127hom jag\u0127mel id-dell u j\u017comm il-frisk.", "Sib roqg\u0127a \u0127amrija, \u0127awwel si\u0121ra indi\u0121ena u saqqiha g\u0127al ftit sjuf.", "Ta\u0127lix ilma U\u017ca ilma skont il-b\u017conn u evita l-\u0127ela.", "Jekk g\u0127andkom bir u\u017caw l-ima tieg\u0127u biex ta\u0127slu l-art, karozza, biex issaqqu, e\u010b\u010b. Ftakar li \u0127afna mill-ilma tal-vit ji\u0121i mill-impjanti tar- reverse osmosis li ja\u0127lu \u0127afna dawl.", "Trasport Fejn tista' g\u0127aqqad grupp biex tmorru x'imkien b'karozza wa\u0127da flok \u0127afna.", "F'ka\u017c ta' distanza qasira tistg\u0127u wkoll timxu flimkien mal-membri tal-familja u \u0127bieb.", "Qajjem kuxjenza Kun attiv/a biex tqajjem kuxjenza fuq global warming.", "Spjega lil ta' madwarek, familja, \u0127bieb u \u0121irien dwar kif jistg\u0127u jag\u0127mlu sehemhom wkoll.", "Jekk hemm xi su\u0121\u0121ett ambjentali li tkunu tixtiquna niktbu dwaru f'din ir-rokna, ibag\u0127tulna imejl fuq il-huttafa@birdlifemalta.org", "L-impatt tal-global warming huwa vast u negattivi.", "Dan mhux biss qed jaffettwa lilna l-bnedmin imma wkoll l-ambjent, inklu\u017c l-g\u0127asafar.", "Pere\u017cempju hemm i\u017cjed nixfa f'artijiet mistag\u0127dra (wetlands) u \u0127abitati o\u0127rajn bl-ilma.", "Dan qieg\u0127ed iwassal g\u0127al tibdil drastiku fir-rotot li l-g\u0127asafar ju\u017caw fil- passa, u anke l-postijiet fejn ibejtu madwar l-Ewropa.", "Il- bdil fil-klima qed jaffettwa wkoll is-sors tal-ikel g\u0127all-insetti u annimali o\u0127ra, u dan jaffettwa l-ikel disponibbli g\u0127all- g\u0127asafar u annimali o\u0127rajn.", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na 3", "il-Qanfud", "Jekk trid tara qanfud o\u0127ro\u0121 imxi fil-kampanja fejn hemm l-arbuxxelli x'\u0127in x-xemx tkun nie\u017cla.", "Taf issib il-qanfud f'\u0121onna pubbli\u010bi kbar ukoll, b\u0127al Ta' Qali.", "Il-qanfud mhux kullimkien huwa komuni u postijiet imdawlin jevitahom.", "G\u0127alhekk iktar hemm \u010bans tara wie\u0127ed f'tarf ir-ra\u0127al vi\u010bin l-g\u0127elieqi milli fil-qalba tal-belt.", "Il-qanfud huwa annimal notturn.", "Bi nhar jorqod ta\u0127t arbuxxelli folti u jo\u0127ro\u0121 biss filg\u0127axija u bil-lejl.", "Fi \u0121ranet kes\u0127in jew fix-xita ma jo\u0127ro\u0121 xejn!", "Il-qanfud huwa mammiferu fi grupp mag\u0127ruf b\u0127ala Insectivora.", "Dan g\u0127aliex dawn l-annimali jieklu fil-bi\u010b\u010ba l-kbira insetti.", "Membri o\u0127ra f'dan il- grupp huma l-bugeddum (shrew) u t-talpa (mole).", "Min\u0127abba jikka\u010b\u010bja li insetti, dud u bebbux jisma' bil-lejl, il-qanfud u imma jxomm \u0127afna m'g\u0127andux vista tajba.", "Ju\u017ca mnie\u0127ru, li huwa twil, biex iferkex fil-weraq u l-\u0127amrija g\u0127all-pri\u017ca.", "Ix-xewk tal-qanfud huwa mag\u0127mul mill-istess materjal ta' xag\u0127arna u difrejna.", "Kemm ikollu xewk qanfud?", "Twe\u0121iba isfel.", "Kif nista' ng\u0127in lill-qanfud?", "T\u0127allix skart fil-kampanja.", "Meta l-qniefed isibu fdal tal-ikel tag\u0127na jduru g\u0127alih, u jekk jid\u0127lu jlaqqtu minn xi landa mormija jistg\u0127u je\u0127lu fiha u jifgaw.", "Periklu Kif jara jew i\u0127oss xi periklu riesaq, il-qanfud jirrombla u jsir ballun tax-xewk.", "B'hekk predatur ma jkollux minn fejn jaqbdu.", "Imma s'intendi dan it-trikk ma ja\u0127dimx meta l-periklu tkun karozza \u0121ejja 'gassdawn'!", "G\u0127alhekk \u0127afna qniefed jispi\u010b\u010baw mg\u0127aff\u0121in.", "Twe\u0121iba: minn 5000 sa 8000 xewka", "Meta tkunu qed issuqu filg\u0127axija fil- kampanja g\u0127id lis-sewwieq isuq bil- mod \u0127alli jekk jaqsmilkom qanfud ma ttajruhx.", "Jekk tmur skola primarja, \u0127ajjar lill- g\u0127alliema biex tag\u0127mlu l-Attivit\u00e0 I promise ta' Dinja Wa\u0127da, li hija dwar il-qanfud.", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Wied il-Mi\u017cieb", "Imiss nitkellmu fuq Wied il-Mi\u017cieb.", "Dan huwa sit Natura 2000 pjuttost \u017cg\u0127ir u li forsi mhux mag\u0127ruf daqs, ng\u0127idu a\u0127na, il-Buskett jew Kemmuna.", "Hemm ukoll min jitfixklu ma' sit ie\u0127or li wkoll jismu l-Mi\u017cieb, mas\u0121ar kbir fuq g\u0127olja fil-qrib li jintu\u017ca g\u0127all-ka\u010b\u010ba tal-g\u0127asafar.", "ta' g\u0127arg\u0127ar", "Il-popolazzjoni li nsibu f'Wied il-Mi\u017cieb hija l-ikbar popolazzjoni li g\u0127ad baqa' f'Malta u g\u0127alhekk dan is-sit huwa partikolarment importanti g\u0127all-\u0127arsien ta' din l-ispe\u010bi.", "Wied il-Mi\u017cieb qieg\u0127ed \u0127dejn il-Mellie\u0127a", "Popolazzjoni ta' g\u0127arg\u0127ar \u2026", "\u2026 imma mhux biss.", "L-iktar li huwa importanti dan is-sit huwa min\u0127abba li hemm popolazzjoni mdaqqsa ta' g\u0127arg\u0127ar, si\u0121ra mill- familja ta\u010b-\u010bipress.", "G\u0127alkemm din l-ispe\u010bi hija pjuttost komuni f'xi pajji\u017ci tal-Afrika ta' Fuq, fl-Ewropa nsibuha biss f'Malta u f'post wie\u0127ed fi Spanja.", "X'aktarx li fil-passat din is- sigra kienet \u0127afna iktar komuni f'Malta, imma llum-il \u0121urnata, minkejja li hija s-si\u0121ra nazzjonali, hija meqjusa pjuttost rari.", "Minbarra l-g\u0127arg\u0127ar insibu spe\u010bi o\u0127ra ta' interess hawnhekk.", "Fost dawn insibu si\u0121ar b\u0127all-\u0127arrub, \u017cebbu\u0121 u tin, pjanti endemi\u010bi b\u0127at-teng\u0127ud tax-xag\u0127ri u t-tulliera ta' Malta, u spe\u010bi asso\u010bjati ma' ambjenti ta' makkja, b\u0127a\u017c- \u017ciju, id-deru u s-si\u0121ra tal-\u0127arir.", "Insibu wkoll diversi spe\u010bi ta' \u0127axix (grasses), kif ukoll spe\u010bi asso\u010bjati max-xag\u0127ri, b\u0127as-sag\u0127tar u l-berwieq.", "Ta' min isemmi wkoll spe\u010bi b\u0127all-", "xag\u0127ri", "g\u0127elieqi", "si\u0121ar u arbuxxelli", "rqajja' ta' g\u0127arg\u0127ar", "Wied il-Mi\u017cieb", "Area tas-sit 24.6ha", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "orkida piramidali ta' Malta u l-brimba sewda (li wkoll hija spe\u010bi ta' orkida, mhux brimba!), li t-tnejn huma endemi\u010bi u strettament im\u0127arsin bil-li\u0121i.", "\u0126ajja mo\u0127bija", "Importanti niftakru wkoll li jkun hemm \u0127afna 1bijodiversit\u00e0 li a\u0127na ma narawx, \u0121eneralment g\u0127ax ikunu \u017cg\u0127ar jew mo\u0127bijin.", "F'Wied il-Mi\u017cieb, pere\u017cempju, insibu \u0127afna spe\u010bi ta' insetti li huma ta' interess g\u0127ax-xjenzati ambjentali, per\u00f2 li x'aktarx a\u0127na la nindunaw bihom u lanqas na\u0127sbu wisq fuqhom.", "Dawn l-ispe\u010bi jistg\u0127u jkunu spe\u010bjalizzati \u0127afna, tant li \u0127ajjithom kollha taf tkun marbuta ma' tip wie\u0127ed ta' ambjent partikolari \u0127afna.", "E\u017cempju tajjeb minn dan is-sit hija spe\u010bi ta' \u0127anfusa bumunqar \u017cg\u0127ira li hija 2endemika g\u0127al Malta.", "L-isem xjentifiku tag\u0127ha huwa Torneuma strictum \u2013 g\u0127ad m'g\u0127andniex isem bil-Malti g\u0127aliha (kif lanqas g\u0127andna g\u0127al \u0127afna spe\u010bi ta' insetti o\u0127ra!).", "Din l-ispeci \u0121iet deskritta fix- xjenza l-ewwel darba proprju minn dan is-sit u tg\u0127ix biss f'saff partikolari tal-\u0127amrija ta\u0127t is-si\u0121ar tal-g\u0127arg\u0127ar, f'fond ta' 10\u201330\u010bm.", "Barra din il-\u0127anfusa hemm ukoll diversi annimali o\u0127ra \u017cg\u0127ar, fosthom spe\u010bi ta' bebbux.", "Jien ng\u0127id insemmuha bumunqar tal-g\u0127arg\u0127ar", "G\u0127arg\u0127ar Tetraclinis articulata", "G\u0127alhekk meta", "n\u0127arsu l-g\u0127arg\u0127ar \u2013 imqar si\u0121ra wa\u0127da, a\u0127seb u ara mas\u0121ar s\u0127i\u0127 \u2013 inkunu qed in\u0127arsu wkoll il- bijodiversit\u00e0 (kemm dik li naraw u kemm dik li ma narawx) marbuta mal-ambjent li jo\u0127olqu dawn is-si\u0121ar.", "Dan jg\u0127odd mhux biss g\u0127all-g\u0127arg\u0127ar imma wkoll g\u0127all-pjanti kollha.", "Il-Brimba Sewda Ophrys melitensis hija wa\u0127da mill-orkidi endemi\u010bi g\u0127al Malta", "It-Torneuma strictum hija mill-familja tal-\u0127anfus bumunqar, bl-Ingli\u017c weevils.", "Fl-istampa qieg\u0127da mkabbra xi 25 darba.", "1bijodiversit\u00e0.", "Varjet\u00e0 ta' \u0127ajja 2endemika.", "Ma tinsab imkien iktar", "Il-Munxar fil-mira!", "Il-Munxar huwa bi\u010b\u010ba art sabi\u0127a fil-bajja ta' San Tumas, fix-xlokk ta' Malta.", "Huwa post g\u0127all- bera\u0127 fejn jixxalaw il-bilbla u l-pespus.", "FIl-\u0127amrija \u0121eblija jikbru \u0127afna fjuri selva\u0121\u0121i u mas- sisien jikbru arbuxxelli tax-xebb endemiku.", "Il-Munxar imdawwar fuq tliet na\u0127at b'sisien tal-franka li l-bjuda tag\u0127hom tg\u0127ammixlek g\u0127ajnejk.", "Dal-post fih g\u0127axqa g\u0127all-passi\u0121\u0121ati fil-kwiet u l-bera\u0127 u dehriet sbie\u0127 tal-ba\u0127ar.", "Imma issa xi \u0127add irid ji\u017cviluppa dawn l-in\u0127awi.", "Dan ifisser pro\u0121ett ie\u0127or ta' bini li jekk isir \u0127a jkisser g\u0127al dejjem is-se\u0127er tal-Munxar.", "U Malta tkompli ssir iktar fqira g\u0127ax tkun tilfet il-Munxar, \u0121awhra o\u0127ra naturali."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-132-Feb-2016.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Farfett tal- Kabo\u010b\u010bi", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "mill-editur", "\u0126bieb \u0126uttaf", "Dis-sena r-rebbieg\u0127a \u0127allietna bix-xewqa!", "Peress li kellna xitwa kwa\u017ci bla xita, il-pjanti ma tantx kibru u fjuri ftit fet\u0127u.", "Imsieken l-insetti li faqqsu jew li \u0127ar\u0121u mill- fosdqa, flok ma sabu kampanja mbur\u0121ata fjuri u weraq, sabu kwa\u017ci de\u017cert.", "Kull fejn \u0127ri\u0121t fil-kampanja dan l-a\u0127\u0127ar,", "Ikun b\u0127al ilma \u0127elu fil-fjuri.", "il-ftit pjanti li rajt kellhom il-fjuri ffullati: busuf, na\u0127al, \u017cna\u017can, friefet, \u0127anfus, kollha jiddeffsu biex forsi tmisshom qatra nektar.", "Min jaf kemm insetti \u0127a jmutu bil-\u0121u\u0127 dir-rebbieg\u0127a.", "Tg\u0127id nistg\u0127u ng\u0127inuhom?", "Jien naf x'se nag\u0127mel: se nifta\u0127 ristorant", "g\u0127all-insetti!", "Se ni\u0121bor kemm nifla\u0127 \u017cerrieg\u0127a tal-bu\u017cbie\u017c, tal-ferla, tal-karfus il-\u0127mir, tal-bu\u017cbie\u017c il-ba\u0127ar, tal-papo\u010b\u010bi, ta\u010b-\u010bistu, e\u010b\u010b. Dawn kollha fjuri ma\u0127bubin mill-insetti.", "Nixtri ko\u010b\u010b qsari kbar, nimliehom bil-\u0127amrija u nferrex fihom i\u017c- \u017cerrieg\u0127a.", "Fil-\u0127arifa nsaqqihom ftit \u0127alli jibdew jikbru.", "Fix-xitwa nsib arbuxxelli b\u0127ax-xorbett u bil-galbu nie\u0127u bi\u010b\u010biet minnhom.", "In\u0127awwilhom fil-qsari \u0127alli fir-rebbieg\u0127a jtellg\u0127u l-weraq.", "Ma\u017c-\u017cmien jag\u0127mlu wkoll il-fjuri.", "Nifrex il-qsari barra madwar id-dar: fil-\u0121ardina, fuq il-bejt, fit- tara\u0121 tal-bejt, fil-\u0127o\u0121or tat-twieqi, anke fuq l-g\u0127atba ta' barra!", "Kif jift\u0127u l-fjuri jifta\u0127 ir-ristorant g\u0127all-insetti.", "Bla \u0127las, s'intendi.", "Tit\u0127ajru tift\u0127u ristorant b\u0127al tieg\u0127i?", "Victor Falzon L-Editur", "\u017bun\u017cana tax-Xehda mehdija tixrob minn fjura tal-ferla.", "Kemm ikun a\u0127jar kieku flok noqog\u0127du nitwerwru minnha, nieqfu ftit u napprezzaw kemm hi sabi\u0127a.", "X'magna perfetta tan-natura!", "Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Il-bur salmastru Attivit\u00e0 X'\u0121ara x'wa\u0127dadin?", "Xalata fuq lelluxa Id-deforestazzjoni In-na\u0127al Il-Mag\u0127luq tal-Ba\u0127ar L-G\u0127adira s-Safra", "Kordinazzjoni", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u Il-\u0126uttafa l-maga\u017cin jir\u010bievu li d-dar bil-posta.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "l-membri", "Kuntatt", "tel 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, April 2016 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Farfett tal-Kabo\u010b\u010bi (Large White Pieris brassicae) Dan wie\u0127ed mill-iktar friefet komuni ta' Malta.", "Jismu hekk g\u0127ax il-weraq tal-kabo\u010b\u010bi huma fost l-ikel favoriti tax-xag\u0127at tieg\u0127u.", "Diversi friefet jisimhom bil-Malti g\u0127all-pjanta li jieklu x-xg\u0127at tag\u0127hom.", "u kuda \u0121dida!", "Nhar il-25 ta' Marzu 2016 tfa\u010b\u010bat fix-Xag\u0127ra l-\u0126amra kuda rasha bajda (white-crowned black wheatear).", "Din l-a\u0127bar \u0121ennet \u0127afna berdwo\u010bers biex imorru jarawha g\u0127ax dan l-g\u0127asfur rarissmu darba biss kien g\u0127adu deher f'pajji\u017cna\u2026 fl-1872.", "Hekk hu, 144 sena ilu!", "U sal-g\u0127ada kienet telqet.", "Il-kuda (northern wheatear) g\u0127andha diversi razez li xi ftit jew wisq jixxieb\u0127u.", "Wa\u0127da minnhom hija s-Seebohm's wheatear, razza li f'Malta s'issa qatt ma kienet dehret.", "Nhar il-31 ta' Marzu 2016 il- \u0127abib tag\u0127na Aron Tanti lema\u0127 kuda propju ta' din ir-razza.", "U kellu l-kamera\u2026", "a\u0127barijiet", "\u0120iet il-\u0121errejja !!", "Ir-razza li s-soltu naraw Malta hija din t'hawn ta\u0127t, li ftit ikollha iswed ma wi\u010b\u010bha\u2026", "\u2026filwaqt li din g\u0127andha \u0127afna iktar iswed.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu kien hemm nankina (cream- coloured courser) ti\u0121\u0121erra fl-ajruport.", "Mhux g\u0127ax tilfet l-ajruplan imma g\u0127ax hija g\u0127asfur tal-bera\u0127, ta' art \u010batta bi ftit \u0127axix, kwa\u017ci de\u017cert.", "G\u0127alhekk meta kultant titfa\u010b\u010ba nankina f'Malta, post b\u0127all-ajruport issibu komdu.", "Qalb dak il-\u0127axix baxx mal-\u0121enb tar-ranwej, din in-nankina g\u0127amlet diversi \u0121ranet ti\u0121ri u t\u0127uf wara l-insetti fuq dawk is- saqajn \u0127fief, qisha r-Roadrunner.", "Min\u0127abba li n-nankina mhijiex komuni f'pajji\u017cna, \u0127afna berdwo\u010bers marru jfittxuha \u0127alli jitpaxxew b'dan l-g\u0127asfur tant eleganti.", "Kultant jitfa\u010b\u010ba fjamingu Malta xi u l-ewwel ma jfittex huwa post fejn jin\u017cel jistrie\u0127.", "L-ambjent li jfittex huwa ilma salmastru baxx fejn joqg\u0127od jistad g\u0127all- gambli.", "G\u0127alhekk \u0121ieli jin\u017cel fis-Salina jew l-G\u0127adira.", "L-agrett abjad ju\u017ca s-saqajn twal li g\u0127andu biex jimxi fl-ilma tal-bur bla ma jixxarrab.", "Narawh fil-pases, u jaf idum \u0121img\u0127a jew iktar jistrie\u0127 u jistad g\u0127all-\u0127ut fil- bur qabel ma jkompli l-vja\u0121\u0121.", "G\u0127alkemm \u017cg\u0127ar (xi 2\u010bm) l-amfipodi jag\u0127mlu xog\u0127ol siewi \u0127afna fl-ilma g\u0127ax jieklu fdalijiet ta' annimali u pjanti u b'hekk i\u017commu l-ilma nadif.", "Huma wkoll ikel g\u0127al \u0127afna g\u0127asafar tax-xtut.", "Qed nara 7 agretti bojod.", "Il-bruka wa\u0127da mill-ftit pjanti li kapa\u010bi jg\u0127ixu fis-salmastru.", "Min\u0127abba li l-mel\u0127 huwa \u0127a\u017cin il-bruka tag\u0127mel g\u0127as-si\u0121ar 1traspirazzjoni biex \u0127afna tne\u0127\u0127i l-mel\u0127 mill-weraq.", "Ir-ruppja hija pjanta rarissma f'Malta.", "Tikber fil-bwar salmastri mg\u0127arrqa fl-ilma kemm kemm ta\u0127t il-wi\u010b\u010b.", "G\u0127alkemm tikber fl-ilma mhijiex alga, u tag\u0127mel il-fjuri u \u017c-\u017cerrieg\u0127a.", "Il-blon\u0121un \u017cg\u0127ir ipassi lejn pajji\u017cna fil-\u0127arifa u jg\u0127addi x-xitwa mag\u0127na.", "Ifittex ambjent fejn isib \u0127ut u kenn, g\u0127alhekk il-bwar tal-G\u0127adira u s-Simar (fejn anke jbejjet) huma perfetti g\u0127alih.", "1Traspirazzjoni.", "Waqt il-fotosintesi l-pjanti jne\u0127\u0127u l-ilma minn pori fil-weraq.", "Ambjenti u Residenti", "Bur bil-qasab huwa ambjent perfett g\u0127all-gallozz iswed.", "Huwa mgerrex u malajr jid\u0127ol ji\u0121ri jista\u0127ba fil-qasab.", "Jiekol pjanti, dud, gambli, insetti u anke bu\u017caqq.", "Ibejjet Is-Simar u l-G\u0127adira.", "Il-qasbet ir-ri\u0127 kapa\u010bi tg\u0127ix f'ilma li jkun ftit salmastru. diversi Fiha jistkennu fiha annimali, u g\u0127asafar b\u0127all-bufula tal- qasab.", "Fis-Simar hemm roqg\u0127a kbira ta' qasbet ir-ri\u0127.", "Il-bur salmastru huwa \u0127abitat rari \u0127afna f'pajji\u017cna g\u0127ax biex jifforma jrid jit\u0127allat ilma \u0127elu ma' ilma ba\u0127ar.", "Dan ji\u0121ri f'widien li fihom jin\u0121abar l-ilma xita fejn ji\u017cbukkaw fil-ba\u0127ar, f'art li tkun iktar baxxa mill-livell tal-ba\u0127ar.", "Hawnhekk tal- wied jit\u0127allat mal-ilma ba\u0127ar u jsir salmastru.", "L-uni\u010bi postijiet f'Malta fejn g\u0127adek issib dawn l-elementi flimkien huma fir-riservi tal-G\u0127adira (ritratt) u tas-Simar, fil-Mag\u0127luq tal-Ba\u0127ar, fis-Salina u fil-Ballut ta' Marsaxlokk.", "L-imlu\u0127a fil-bur salmastru tvarja minn sta\u0121un g\u0127al ie\u0127or: fix-xitwa jkun iktar \u0127elu min\u0127abba x-xita imma fis-sajf jevapora \u0127afna ilma u l-ilma jsir iktar miela\u0127.", "G\u0127alhekk il-flora u l-fawna tal-bwar salmastri jridu jkunu kapa\u010bi jg\u0127ixu f'ambjent li dejjem jinbidel.", "Dawn l-annimali u pjanti spe\u010bjali jg\u0127ixu jew fl-ilma jew fi truf ix-xatt, u jkunu adattati skont f'liema \u0127abitat jg\u0127ixu.", "Il-monakella tbejjet l-G\u0127adira g\u0127aliex hemm issib l-ambjent u l-ikel li g\u0127andha b\u017conn.", "Toqg\u0127od max-xatt fejn tnaqqi dud u insetti mir-ramel.", "Il-bu\u017caqq l-unika \u0127uta Maltija li tg\u0127ix fil-bwar salmastri.", "Hija rari u l-ikbar numri qeg\u0127din fir-riservi u s-Simar.", "Tikber sa xi 8\u010bm imma tbid mijiet ta' bajd.", "tal-G\u0127adira", "Fuq il-Mag\u0127luq tal-Ba\u0127ar hemm iktar f'pa\u0121ni 10-11.", "Imxejnieha\u2026", "Grazzi tal-mejda u tal-pranzu.", "Il-Mixja g\u0127an-Natura tat-13 ta' Marzu 2016 saret u marret tajjeb.", "It-temp \u0127abat se jinki ftit u anke kellna xi \u0127alba \u017cg\u0127ira xita imma mbag\u0127ad i\u010b\u010bara u kul\u0127add mexa u wasal qawwi, s\u0127i\u0127 u niexef!", "Tlaqna minn \u0127dejn l-Istazzjoni il-Qadim ta' ta\u0127t l-Imdina, \u0121bidna lejn id-Dwejra u Bin\u0121emma, g\u0127addejna mi\u017c-\u017bebbieg\u0127, ksirna lejn San Martin, in\u017cilna lejn il-Wied tal-Pwales u spi\u010b\u010bajna fil-Bajja tax-Xemxija, b'kollox 10km kemm kemm skorruti.", "\u0126dejn Is-Simar kien hemm xi kraft u tpin\u0121ija, imbag\u0127ad tqassmu r-rigali lil min \u0121abar xi flus.", "Fl-a\u0127\u0127ar kul\u0127add rikeb it-trasport lura lejn ir-Rabat.", "Flus b'kollox in\u0121abru \u20ac450, li se jintnefqu biex nag\u0127mlu iktar bird tables.", "Dawn il-bird tables qeg\u0127din ftit ftit inqassmuhom fl-iskejjel kollha ta' Malta u G\u0127awdex \u0127alli iktar g\u0127asafar i\u017curu l-\u0121onna tal-iskejjel u \u0127alli iktar studenti jgawduhom.", "Grazzi kbira li dawk li \u0121ew jimxu u \u0121abru xi flus, u grazzi wkoll lil-Leaders g\u0127all-g\u0127ajnuna imprezzabbli tag\u0127hom.", "Iktar ma narmaw bird tables iktar l-g\u0127asafar isibu x'jieklu fix-xitwa.", "X'\u0121ara x'wa\u0127dadin?", "L-erika (Mediterranean heath) hija arbuxxell sabi\u0127 li fix-xitwa jimtela bukketti ta' fjuri \u017cg\u0127ar qishom qniepen ro\u017ca, kif jidher fir-ritratt tax-xellug.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu sibt din ir-roqg\u0127a erika bl-u\u010buh kollha kannella.", "X'ta\u0127sbu li \u0121ara?", "\u0126araqhom xi \u0127add.", "Mietu bl-g\u0127atx g\u0127ax kellna xitwa niexfa.", "Bexxhom nassab u qatilhom \u0127alli jarma mansab flokhom.", "Twe\u0121iba f'pa\u0121na 8", "Attakkahom dudu li jgerrem l-g\u0127eruq u joqtol il-pjanti.", "Normali li l-fjuri jsiru kannella meta jinxfu.", "Xalata fuq Lelluxa", "dubbiena tal-frott", "\u0127adranija tal-ward", "dubbiena", "Min\u0127abba li ftit g\u0127amlet xita dix-xitwa, kiber \u0127afna inqas lellux mis-soltu.", "G\u0127alhekk qed niddedikaw dil-pa\u0121na lil din il-\u0121miel ta' fjura u lil disg\u0127a mill- \u0127afna klijenti lelluxin!", "Jien ukoll nag\u0127mel festa fuq il- lellux.", "Festa ta' insetti!", "dubbiena dakar", "Barra dawn je\u017cistu \u0127afna spe\u010bi o\u0127rajn ta' dubbien, \u0127anfus u sfiefed li j\u017curu l-fjuri tal-lellux.", "Il-brimba m\u0127attba hija predatur li l-kulur tag\u0127ha jg\u0127inha tista\u0127ba fil-fjuri, fejn tistenna l-insetti jin\u017clu\u2026", "brimba m\u0127attba", "Probabbli smajtu bil-kelma deforestazzjoni u tafu wkoll xi tfisser.", "Deforestazzjoni hija l-pro\u010bess li fih il-bniedem jibdel mas\u0121ar f'art ming\u0127ajr si\u0121ar.", "Is-si\u0121ar jinqatg\u0127u g\u0127al skopijiet differenti, pere\u017cempju biex jag\u0127mlu spazju biex tinbena l-art, jew jift\u0127u spazju g\u0127all-agrikultura.", "Hu meqjus li qeg\u0127din jinqerdu madwar miljun ettaru ta' foresti kull sena.", "X'impatti qed ikollha?", "L-impatti tad-deforestazzjoni huma kbar u negattivi.", "L-ilma naturali ma jinstabx biss f'ib\u0127ra u xmajjar, imma wkoll ta\u0127t l-art.", "\u0126afna minn dan l-ilma ta' ta\u0127t l-art jittella' mill-g\u0127eruq tas- si\u0121ar, li b'mod naturali mbag\u0127ad jer\u0127uh fl-arja.", "Dan il-pro\u010bess jg\u0127in biex id-dinja jkollha atmosfera kkontrollata u umda kif suppost.", "Barra minn hekk, dan il-pro\u010bess inaqqas i\u010b-\u010bans li l-art tinfaqa' bl-ilma u tikkaw\u017ca 1g\u0127arg\u0127ar.", "Id-deforestazzjoni qed twassal g\u0127al atmosfera i\u017cjed niexfa u \u017c\u017cid i\u010b-\u010bans ta' g\u0127arg\u0127ar.", "Il-\u0127amrija hija wa\u0127da mill-iktar elementi importanti fin-natura.", "Minnha jiddependu tant u tant spe\u010bi ta' si\u0121ar u pjanti, miljuni ta' annimali, fosthom insetti, g\u0127asafar u anke", "il-\u0127amrija", "Wie\u0127ed mill-effetti tad-deforestazzjoni hu li \u0127afna \u0127amrija tispi\u010b\u010ba titkaxkar barra minn lokha u tintilef \u0127afna drabi fil-ba\u0127ar.", "Dan qed ikollu impatt negattiv fuq in-natura.", "Id-deforestazzjoni \u0127afna l-2bijodiversit\u00e0 tal-foresti u l-imsa\u0121ar.", "Dan wassal biex eluf ta' spe\u010bi, minn insetti sa annimali kbar b\u0127all-orangutan, kif ukoll si\u0121ar u fjuri il-bijodiversit\u00e0 \u0121ew 3estinti jew qeg\u0127din f'riskju kbir ta' estinzjoni.", "X'nistg\u0127u nag\u0127mlu?", "Inqajmu kuxjenza Inqajmu kuxjenza fuq il-kwistjoni.", "Infiehmu lill-\u0127bieb u l-familja dwar id-deforestazzjoni u l-effett tag\u0127ha fuq l-ambjent.", "Nu\u017caw ir-ri\u017corsi bil-galbu Nag\u0127mlu u\u017cu responsabbli tar-ri\u017corsi b\u0127al injam, karti u anke plastik, billi nu\u017caw u ner\u0121g\u0127u nu\u017caw flok narmu l-affarijiet mill- ewwel, innaqqsu l-\u0127ela bla b\u017conn, innaqqsu x-xiri ta' affarijiet disposable, u ng\u0127inu fir-ri\u010biklar tal-materjali.", "B'hekk innaqqsu l-b\u017conn li jinqatg\u0127u iktar si\u0121ar min-natura.", "Nu\u017caw injam sostenibbli Ma nixtrux g\u0127amara u g\u0127odda mag\u0127mulin minn injam li \u0121ej minn foresti tropikali (e\u017c. kewba, iroko, teak) g\u0127ax dawn mhux qed jit\u0127awlu si\u0121ar flokhom.", "Nu\u017caw injam minn imsa\u0121ar sostenibbli, fosthom tal-abjad, tal- a\u0127mar u ballut.", "In\u0127awlu si\u0121ra U s'intendi b'kull si\u0121ra li n\u0127awlu nkunu qed inpattu g\u0127al si\u0121ar o\u0127rajn li nqatg\u0127u.", "Kont ming\u0127alija li g\u0127arg\u0127ar si\u0121ra.", "1g\u0127arg\u0127ar.", "Meta l-art tinfaqa' bl-ilma wara \u0127afna xita, tfur xmara, e\u010b\u010b. (flooding) 2bijodiversit\u00e0.", "Il-varjet\u00e0 ta' \u0127ajja 3estinzjoni.", "Meta annimal jew pjanta jinqerdu g\u0127al kollox minn post jew mid-dinja", "Jekk hemm xi su\u0121\u0121ett ambjentali li tkunu tixtiquna niktbu dwaru f'din ir-rokna, ibag\u0127tulna imejl fuq il-huttafa@birdlifemalta.org", "Twe\u0121iba g\u0127all-mistoqsija ta' pa\u0121na 6: Hija \u0127a\u0121a normali li l-fjuri tal-erika jsiru kannella meta jinxfu.", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na 4", "na\u0127la tal- g\u0127asel", "Qatt tajt ka\u017c li n-na\u0127al li tara mal-fjuri mhux kollha l-istess?", "Jew forsi kont qed tib\u017ca' wisq biex tersaq vi\u010bin?", "Fil-fatt jekk ma tag\u0127milx mossi f'salt tista' tosserva n-na\u0127al mill-qrib bla periklu ta' xejn.", "G\u0127andna \u0127afna tipi ta' na\u0127al u jg\u0127ixu differenti imma kollha jieklu l-polin u n-nektar tal-fjuri.", "Il-fjuri g\u0127andhom kuluri ultravjola li a\u0127na ma narawx imma n-na\u0127al jarawhom.", "Ju\u017caw dawn il-kuluri b\u0127ala gwida biex isibu n-nektar.", "Il-fjuri \u017cviluppaw dal-kuluri apposta g\u0127an-na\u0127al g\u0127ax g\u0127andhom b\u017connhom biex imexxu l-polin minn fjura g\u0127al o\u0127ra \u0127alli ssir i\u017c-\u017cerrieg\u0127a.", "Xi na\u0127al iqatta' dwawar mill-weraq u jinforra t-toqba tal- bejta bihom!", "Werqa minn si\u0121ra ta' \u0120uda", "\u0126afna na\u0127al huwa solitarju, ji\u0121ifieri jg\u0127ix wa\u0127du.", "Jag\u0127mlu bejta f'toqba li jsibu jew li j\u0127affru huma stess.", "In-na\u0127la tbid fit-toqba u t\u0127alli l-ikel g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127ar meta jfaqqsu.", "Imbag\u0127ad tka\u0127\u0127al id-da\u0127la \u0127alli \u0127add ma jsibilha l-bajd.", "Na\u0127la tal-granfi", "Na\u0127la tat-toqob", "in-Na\u0127al", "L-iktar na\u0127la familjari hija n-na\u0127la tal-g\u0127asel, dik li tg\u0127ix f'komunit\u00e0.", "Dawn jibnu xehda minn xama' li jipprodu\u010bi \u0121isimhom, u jag\u0127mlu l-g\u0127asel biex jitimg\u0127u li\u017c-\u017cg\u0127ar.", "Ix-xehda tkun mag\u0127mula minn \u0127afna tubi forma ta' \u0127eksagon wa\u0127da \u0127dejn l-o\u0127ra.", "F'\u0127afna minnhom ir-re\u0121ina tbid bajda, f'o\u0127rajn ja\u0127\u017cnu l-g\u0127asel.", "Parti minn xehda tan-na\u0127la tal-g\u0127asel mibnija fis-selva\u0121\u0121", "Kif nista' ng\u0127in lin-na\u0127al?", "In-na\u0127al minnhom jiekol u minnhom jag\u0127mel l-g\u0127asel biex jitma' \u017c-\u017cg\u0127ar.", "Tib\u017cax min-na\u0127al.", "Jekk ma tbe\u017c\u017cag\u0127homx ma jag\u0127tux kasek.", "Osservahom u g\u0127allem lil \u0127addie\u0127or kif i\u0121ib ru\u0127u mag\u0127hom.", "Ag\u0127mel djar g\u0127an-na\u0127al solitarju: aqbad injama jew bi\u010b\u010ba \u0127ajt fil-\u0121nien u taqqabha b'\u0127ofor \u017cg\u0127ar ta' daqsijiet differenti.", "Gawdi n-na\u0127al i\u017curhom.", "Ifta\u0127 ristorant g\u0127an-na\u0127al (ara p. 2)!", "Mela, l-isem xjentifiku ta' dawn huwa Rhodanthidium siculum u Osmia kohli.", "T p n \u0121", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Il-Mag\u0127luq tal-Ba\u0127ar", "Kif jafu dawk li \u017caru l-bajja ta' Marsaskala, dan mhuwiex xi post remot fejn ma tantx tara nies \u2013 anzi, dan post ferm popolari ma' \u0127afna Maltin u turisti.", "G\u0127alhekk forsi ftit nimma\u0121inaw li hawnhekk se nsibu Sit Natura 2000, imma hekk hu!", "triq li tifred il-kanal mill-ba\u0127ar, ta\u0127t it-triq hemm \u017cew\u0121 katusi li j\u0127allu l-ilma il-ba\u0127ar u l-Mag\u0127luq.", "jg\u0127addi bejn", "Fil-passat dan il-bur salmastru", "Il-Mag\u0127luq tal- Ba\u0127ar qieg\u0127ed fil- qalba ta' Marsaskala.", "Is-Sit Natura 2000 huwa mag\u0127ruf b\u0127ala l-Mag\u0127luq tal- Ba\u0127ar, kanal ta' ilma li qieg\u0127ed f'tarf il-Wied ta' Sant' Antnin.", "Kif inhu ovvju meta taraw dan il-post, dan il-kanal ta' ilma ma ffurmax b'mod naturali.", "Dak li llum jidher li hu kanal wie\u0127ed darba kien \u017cew\u0121 g\u0127adajjar.", "Dawn kienu t\u0127affru fi \u017cmien il- Kavallieri biex jintu\u017caw g\u0127al skopijiet ta' 1akwakultura.", "Illum-il \u0121urnata l-ilma li nsibu f'dan il-kanal ji\u0121i mix-xita, mill-g\u0127elieqi tal-vi\u010bin, jew jid\u0127ol mill-ba\u0127ar.", "G\u0127alkemm hemm", "kien \u017cgur mifrux fuq medda art \u0127afna ikbar u x'aktarx li fl- in\u0127awi kien hawn ukoll l-ambjent tal-g\u0127aram tar-ramel.", "Sfortunatament illum ma fadal xejn wisq minn dan, \u0127lief dan il-kanal \u017cg\u0127ir ta' ilma.", "Forsi qed tg\u0127idu: \"U allura?", "G\u0127alfejn huwa importanti dan il-kanal \u017cg\u0127ir ta' ilma, kwa\u017ci mitluf qalb il-bini?\"", "Ir-ra\u0121uni hija sempli\u010bi: g\u0127aliex dan huma wie\u0127ed mill-ftit ambjenti 2salmastri li g\u0127ad g\u0127andna fil-G\u017cejjer Maltin.", "Trid ni\u0121u ng\u0127ixu hawnhekk?", "Jekk inaddfuh, u jkabbruh\u2026", "si\u0121ar, arbuxxelli", "art ma\u0127duma", "art imqallba", "Mappa tal- Mag\u0127luq tal-Ba\u0127ar", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "Mal-\u0121nub dojoq ta' dal-kanal ta' ilma nsibu ambjent ta' 3bur salmastru, bi pjanti spe\u010bjalizzati \u0127afna li jifil\u0127u livelli g\u0127oljin ta' mel\u0127 u li ma jistg\u0127ux jg\u0127ixu f'ambjenti o\u0127ra.", "Fost l-iktar importanti nsibu s-simar tal-ba\u0127ar, spe\u010bi rari li qieg\u0127da fil-periklu li tinqered mill-G\u017cejjer Maltin.", "Insibu wkoll pjanti o\u0127ra tal-ambjenti salmastri, b\u0127all- \u0127axixa tal-irmied xewwikija, l-almeridja, u s-swejda tal- ba\u0127ar.", "Dar g\u0127all-bu\u017caqq?", "Ma nistg\u0127ux nitkellmu fuq il-Mag\u0127luq ming\u0127ajr ma nsemmu l-bu\u017caqq, \u0127uta li, b\u0127all-pjanti li semmejna, kapa\u010bi tg\u0127ix f'ambjenti salmastri, u li hi l-unika \u0127uta ta' din it-tip illi tinstab b'mod naturali f'Malta.", "Din l-ispe\u010bi hija wkoll mhedda u importanti \u0127afna fil-kuntest Ewropew; il-popolazzjoni li kien hemm fil-passat fil-Mag\u0127luq kienet inqerdet, g\u0127alhekk fis-Snin Disg\u0127in kienu ntelqu numru ta' bu\u017caqq biex tinbeda popolazzjoni \u0121dida.", "Sfortunatament jidher li l-popolazzjoni li tinstab hemm illum ukoll qed tbati, kemm g\u0127ax hija \u017cg\u0127ira imma anke min\u0127abba tni\u0121\u0121is tal-ilma u r-rimi ta' skart.", "B\u017conn ur\u0121enti ta' kura", "Kif na\u0127seb illi fa\u010bli tapprezzaw, dan huwa sit li tassew je\u0127tie\u0121 kura u attenzjoni kbira; l-i\u017cvilupp di\u0121\u00e0 qered \u0127afna mill-ambjent naturali li darba kien jinstab fil-bajja ta' Wied il- G\u0127ajn.", "Baqa' biss fdalijiet, hekk imsej\u0127a refu\u0121ja, tal-ambjent naturali.", "Dan il-ftit li fadal irridu nie\u0127du \u0127siebu b'reqqa kbira.", "Il-bu\u017caqq Aphanius fasciatus sar rari f'pajji\u017cna g\u0127ax ftit baqa' mill-\u0127abitat li jg\u0127ix fih.", "Is-swejda tal-ba\u0127ar xewwikija Salsola kali tnigge\u017c \u0127afna!", "Trobbija tal-\u0127ut 2salmastru.", "Ilma \u0127elu m\u0127allat mal-ilma ba\u0127ar 1bur salmastru.", "Ambjent umdu li fih jg\u0127ixu spe\u010bi li jifil\u0127u g\u0127all-imlu\u0127a (ara pa\u0121ni 4-5).", "L-almeridja Salicornia ramosissima ta\u0127\u017cen l-ilma fil-weraq.", "L-G\u0127adira s-Safra \u0126a tikber jew \u0127a tog\u0127sfor?", "L-G\u0127adira s-Safra hija bi\u010b\u010ba xatt \u017cg\u0127ira matul il-Coast Road ta' Ba\u0127ar i\u010b-\u010aag\u0127aq.", "Ma tidher xejn spe\u010bjali imma fil-fatt hija Sit Natura 2000 min\u0127abba xi pjanti rari u endemi\u010bi li jikbru fiha.", "Dan l-a\u0127\u0127ar it-triq inbniet mill-\u0121did u tressqet ftit 'il \u0121ewwa, u x-xatt kiber ftit.", "G\u0127alhekk bi ftit \u0127sieb u kura l-G\u0127adira s-Safra issa tista' titkabbar b'iktar mid-doppju u l-pjanti rari jkollhom iktar fejn jinfirxu.", "X'se ji\u0121ri tg\u0127id?", "Min \u0127a jirba\u0127?", "Jew xi tliet gabbani o\u0127ra tal-\u0121elati u l-krips?"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-133-Apr-2016.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Mejju - \u0120unju 2016", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126bieb \u0126uttaf", "Ftit ilu rajt binja \u0121dida qed tinbena.", "Blokk enormi tal-konkos f'tarf ta'", "ra\u0127al.", "Sibt wie\u0127ed li jmexxi x-xog\u0127lijiet u peress li kien bil-brejk mort inkellmu.", "Ta' naturalist li jien, staqsejtu l-post kienx \u0127a jkollu \u0121nien.", "\u0126ares lejja qisni staqsejtu fejn \u0121ejja l-vaska tal-kukkudrilli!", "\"Le \u0127i, xi \u0121nien hu!\" fl-a\u0127\u0127ar wi\u0121ibni, \"M'hawnx post g\u0127al \u0121onna.\"", "\u0126arist madwari.", "Rajt medda kbira art vojta kollha mqallba.", "\"Imma hawn \u0127afna spazju,\" g\u0127edtlu.", "\"Dak \u0121ej parking g\u0127al mitejn karozza, \u0127i.\"", "Urejtu strippa wiesg\u0127a \u0121ejja g\u0127ad-dawra \"U din?\"", "\"Din \u0121ejja r-ring road\" Bdejt naqta' qalbi \"Allura \u0127dura xejn?\"", "Hemmhekk, ara.\"", "\u0126arist fejn qalli.", "Rajt strippa dejqa ma\u010b-\u010bint ta' barra.", "\"Imma dik dejqa wisq,\" g\u0127edtlu, \"Hemm lanqas si\u0121ra ma tikber.\"", "\"Le \u0127i, x'si\u0121ar si\u0121ar!", "Is-si\u0121ar huma di\u017castru.\"", "\"X'ji\u0121ifieri?\" staqsejtu, skantat.", "Qatt ma kont smajt min jiddeskrivi", "Fejn huma \u0127utna l-o\u0127rajn?", "\u0126allini, infirxu mal-maga\u017cin kollu u issa lanqas biss naf kemm hemm.", "G\u0127in lin-na\u0127la.", "G\u0127odd in-na\u0127al kollu li ssib f'dil-\u0127ar\u0121a u ikteb it-total hawn:", "s-si\u0121ar b\u0127ala di\u017castru.", "\"Ovvja, g\u0127ax is-si\u0121ar jg\u0127attu d-dehra sabi\u0127a tal-bini.\"", "\u0126sibtu qed ji\u010b\u010bajta imma ma kienx.", "U ma ridtx immerih g\u0127ax kien fih", "Gemgimtlu grazzi u \u0127allejtu jkompli l-\u0127ob\u017ca bi\u017c-\u017cejt.", "Nispera m'hawnx \u0127afna ja\u0127sbuha b\u0127alu g\u0127ax Malta de\u017cert in\u0121ibuha.", "Nawguralkom vaganzi sbie\u0127!", "Victor Falzon L-Editur", "Aqtag\u0127li dil-kruha minn hawn, Jimmy, li ma jmurx tg\u0127attilna l-bini!", "Ritratt ta' Aron Tanti", "Merill (blue rock thrush Monticola solitarius) Il-Maltin ilkoll nafu bih u nag\u0127rfuh g\u0127ax huwa l-g\u0127asfur nazzjonali tag\u0127na.", "Jg\u0127ix qalb l-irdumijiet u jbejjet fi xquq fis-sisien, kultant anke fis-swar, basta f'postijiet imwarrbin.", "L-g\u0127anja tieg\u0127u ssa\u0127\u0127rek!", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p2", "Si\u0121ra tal-pekan Pecan nut tree Carya illinoiensis", "Il-Falko hija", "tal-membri", "\u017cg\u0127a\u017cag\u0127", "Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Il-\u0121onna Attivit\u00e0 Bebbuxu battal \u0126ajjithom mal-mew\u0121 It-tni\u0121\u0121is Il-wi\u017ca' L-Im\u0121ieba\u0127 u Tal-Mi\u0121nuna Is-Salina", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "S\u0127ubija fil- klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Kuntatt", "tel 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, \u0120unju 2016 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p3", "il-kokka", "bil-bejta", "Il-Falko hija t-taqsima tal-membri \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tal-BirdLife.", "Fit-23 April 2016 membri tal-BirdLife u l-Falko kienu berdwo\u010bing f'Kemmuna.", "Ftit wara n\u017cul ix-xemx lem\u0127u g\u0127asfur stramb u bilkemm riedu jemmnu x'qed jaraw: kien fer\u0127 ta' kokka tax-xag\u0127ri li kien kwa\u017ci wasal biex 1itajjar. l-kokka", "(short- eared owl) kien tbejjet regolari f'pajji\u017cna.", "L-a\u0127\u0127ar bejta li nafu biha kienet fl-1983 imma kien sfrattaha ka\u010b\u010batur meta qatel wie\u0127ed mill-par.", "Tg\u0127id wara 30 sena tg\u0127allimna bi\u017c\u017cejjed biex in\u0127allu l-kokka trabbi familja f'artna?", "tax-xag\u0127ri", "il-bies", "bil-bejta", "Dari l-bies (peregrine falcon) kien ibejjet regolari fil-G\u017cejjer Maltin imma sas-Snin Sebg\u0127in kien kwa\u017ci nqered.", "Fil-fatt wara l-1982 l-bies ma baqax ibejjet f'pajji\u017cna kull sena.", "Imma f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin xi par jew tnejn re\u0121g\u0127u qed ibejtu mal-irdumijiet tal-Punent u n-Nofsinhar ta' Malta u G\u0127awdex.", "Din is-sena jidher li kien hawn sa tliet pari bil-bejta.", "Kemm e\u017catt u kemm kellhom frie\u0127 diffi\u010bli tg\u0127id g\u0127ax il- bies ibejjet fi xquq f'sisien wieqfa li jag\u0127tu g\u0127al fuq il-ba\u0127ar u diffi\u010bli tosservahom.", "l-ispanjulett bil-bejta", "kestrel) huwa seqer \u017cg\u0127ir u komuni fil-passa tar-rebbieg\u0127a u l-\u0127arifa.", "Dari kien ibejjet regolari fis-swar u l-irdum imma t-tfixkil (spe\u010bjalment ka\u010b\u010baturi) mill-bniedem ma \u0127alliehx jibqa' jbejjet fil-kwiet.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar snin per\u00f2 xi pari bejtu b'su\u010b\u010bess, l-iktar f'G\u0127awdex.", "Dir- rebbieg\u0127a biss biss par spanjuletti fl- in\u0127awi ta' M\u0121arr ix-Xini bejtu u 1tajru mill-inqas tliet frie\u0127.", "1tajjar.", "Meta fer\u0127 ta' g\u0127asfur jikber bi\u017c\u017cejjed biex jitg\u0127allem itir.", "Grazzi lill-\u0127abib tag\u0127na Ray Galea g\u0127at-tag\u0127rif.", "a\u0127barijiet", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p4", "L-g\u0127asfur tal-bejt jadatta g\u0127al l-\u0121onna \u0127afna \u0127abitati huma fost il-favoriti g\u0127aliex isib ikel, kenn u anke post g\u0127all-bejta f'xi ventilatur vi\u010bin.", "Il-farfett tal-\u0127urrieq ibid fuq il-\u0127urrieq biex meta jfaqqas ix-xag\u0127at jiekol il-weraq ta' din il-pjanta.", "Il-friefet isoffu n-nektar tal-fjuri b'ilsienhom li jkun qisu tubu rqiq.", "F'\u0121onna li g\u0127andhom vaska l-mazzarelli. spiss l-insetti Dawn b'saqajhom waqt jtiru. li Ibidu fl-ilma, fejn i\u017c-\u017cg\u0127ar tag\u0127hom jg\u0127ixu sakemm jikbru u jrabbu l-\u0121wiena\u0127.", "\u0126oss li tisma' f'\u0127afna \u0121onna tal- fil-\u0127arifa huwa pitirross.", "Dal-g\u0127asfur territorjali ma j\u0127allix pitirrossi o\u0127rajn jersqulu lejn il-\u0121nien \"tieg\u0127u\", fejn jiekol u fejn jg\u0127addi x-xitwa sa ma jpassi fir-rebbieg\u0127a.", "Fittex ta\u0127t il-qsari jew xi \u0121ebla kbira u ssib il-\u0127nie\u017cer l-art.", "Dawn l-annimali jieklu fdalijiet tal-pjanti u huma miksijin b'qoxra iebsa.", "Meta jkunu fil- periklu kapa\u010bi jsiru ballun u b'hekk ikunu protetti.", "Meta tqallbu \u0121ebla dejjem po\u0121\u0121uha lura kif kienet.", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p5", "Ambjenti u Residenti", "\u0120onna", "il- tfittex Il-bufula sewda \u0121onna g\u0127ax t\u0127obb si\u0121ar baxxi u arbuxxelli, fejn issib frott, insetti u kenn.", "\u0120nien b'arbuxxelli folti huwa \u0127abitat perfett biex tbejjet fih.", "\u0126ares fil-vi\u010bin lejn zokk ta' si\u0121ra u taf tara qisu ta' qxur \u017cg\u0127ar \u010batti jikber fuqha.", "Dawn huma organi\u017cmi likeni, minn mag\u0127mulin alga u li flimkien kapa\u010bi jg\u0127ixu f'postijiet diffi\u010bli.", "Is-seffud tat-terrapien tarah g\u0127addej mg\u0127a\u0121\u0121el fuq il-wi\u010b\u010b tal-\u0127amrija.", "Kapa\u010bi j\u0127affer fil-\u0127amrija biex isib g\u0127eruq tal-pjanti g\u0127all-ikel.", "Il-wi\u017cg\u0127a tal-kampanja tista\u0127ba bi nhar fi xquq fil- \u0127itan u qalb pjanti mxebilkin mal-\u0127ajt, u filg\u0127axija to\u0127ro\u0121 tikka\u010b\u010bja l-insetti.", "Kapa\u010bi ti\u0121ri b'\u0127effa kbira mal-\u0127itan.", "Fuq il-wi\u017cg\u0127a hemm iktar f'pa\u0121ni 9.", "\u017cg\u0127ar", "Il-\u0121onna huma \u0127abitat importanti fil-g\u017cejjer tag\u0127na.", "Minbarra li joffru kenn u g\u0127ixien g\u0127al \u0127afna annimali, il-\u0127dura ttaffi r-rifless tax-xemx fuq il-bini u tnaddaf l-arja, waqt li l-\u0127amrija tassorbi l-ilma tax-xita.", "Il-\u0121onna jistg\u0127u jkunu ftit mill-postijiet fejn l-insetti jsibu fjuri u pjanti bla bexx.", "U fejn issib l-insetti issib iktar \u0127ajja, b\u0127al g\u0127asafar u rettili.", "Fir-ritratt jidher il-\u0121nien tal-Iskola Sekondarja tal- Imrie\u0127el fejn l-istaff indunaw jkun li iktar b'sa\u0127\u0127tu bi \u0121nien bi pjanti indi\u0121eni.", "Fir-Renju Unit kwa\u017ci 90% tad-djar g\u0127andhom \u0121nien.", "F'Malta wkoll hawn \u0127afna djar bil-\u0121onna imma flok ng\u0127o\u017c\u017cuhom spiss qed nordmuhom bil-patios u bil-pixxini.", "Forsi la tikbru intom iddawru r-rota lura u ter\u0121g\u0127u dda\u0127\u0127lu l-\u0121onna!", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p6", "Min\u0127abba sigurt\u00e0, tfal ta\u0127t il-5 snin ma jistg\u0127ux jittellg\u0127u fuq il-lan\u010ba.", "Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir.", "Grazzi tal-koperazzjoni.", "Jekk tkun f'xatt il-ba\u0127ar u tara bebbuxu vojt, b\u0127al dan", "Appuntament ma\u010b-", "Kif nag\u0127mlu kull sajf, \u0127a norganizzaw xi \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba biex immorru ngawdu ftit il-kumpanija tal-\u0127bieb tag\u0127na \u010b-\u010bief, filwaqt li naraw ix-xemx nie\u017cla wara s-sisien ta' G\u0127awdex.", "Din esperjenza kwa\u017ci ma\u0121ika li min g\u0127adda minnha jer\u0121a' ji\u0121i.", "G\u0127alhekk jekk tixtiequ ti\u0121u a\u0127sbulu kmieni g\u0127ax il-postijiet jin\u0127atfu (ftakru li n-numru ta' nies fuq lan\u010ba huwa limitat).", "Isa, g\u0127ax i\u010b-\u010bief qed jistenna!", "data il-\u0120img\u0127a 22 ta' Lulju 2016 is-Sibt 23 ta' Lulju 2016 prezz membri - kbar \u20ac7, \u017cg\u0127ar (-14) \u20ac5 jekk mhux membri - kbar \u20ac10, \u017cg\u0127ar (-14) \u20ac6 Biex tibbukkjaw u g\u0127al aktar dettalji ibag\u0127tu imejl lil events@birdlifemalta.org", "\u010bief", "Jekk il-ba\u0127ar idardarkom tieklu xejn sa 3 sig\u0127at qabel il-\u0127ar\u0121a.", "L-annimal fir-ritratt mhux bebbuxu imma gran\u010b li jg\u0127ix f'qoxra vojta ta' bebbuxu.", "Bl- Ingli\u017c jg\u0127idulu hermit crab.", "Bil-Malti x'jg\u0127idulu?", "\u010b e\u010b wesajkk", "\u2026g\u0127ax jista' ma jkun vojt xejn!", "Twe\u0121iba f'pa\u0121na 8", "bebbuxu tal-gran\u010b", "gran\u010b tal-bebbuxu", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p7", "\u0126ajjithom mew\u0121", "Il-ba\u0127ar mhux biss ambjent tal- \u0127ut.", "\u0126afna g\u0127asafar ukoll tg\u0127allmu jg\u0127ixu f'dan l-ambjent diffi\u010bli.", "Imma f'xi \u017cmien tas-sena l-g\u0127asafar kollha jridu jitilg\u0127u l-art g\u0127ax il-bejta ma jistg\u0127ux jag\u0127mluha fil-ba\u0127ar!", "Fil- G\u017cejjer Maltin ibejtu erba' spe\u010bi ta' tajr tal-ba\u0127ar.", "Hawn huma\u2026", "I\u010b-\u010biefa, il-garnija u l-kan\u0121u kollha bajda wa\u0127da jbidu.", "\u010aiefa", "Kull sena fuq Filfla jbejtu mas-7000 par ta' Kan\u0121u.", "Fix-xitwa xi \u010bief Malti jpassi sal- O\u010bean Atlantiku tropikali.", "Kan\u0121u ta' Filfla", "Il-gawwija prima hija l-ikbar g\u0127asfur li jbejjet f'Malta.", "F'Malta jbejtu 10% tal-garni kollu tad-dinja!", "Garnija", "Il-BirdLife ilha 50 sena tistudja t-tajr tal-ba\u0127ar u saret esperta sew fuq il-\u0127ajja u d-drawwiet ta' dawn l-g\u0127asafar.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu beda pro\u0121ett \u0121did ta' studju, jismu Life Ar\u010bipelagu Garnija.", "Bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u rridu ng\u0127inu l-garnija ma tibqax tonqos minn Malta, mill-Mediterran u mid-dinja.", "Il-gawwija prima tbid 2 jew 3 bajdiet.", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p8", "Il-kelma pollution nisimg\u0127u u naqraw dwarha spiss, u l-ma\u0121\u0121oranza nafu li din tfisser it-tni\u0121\u0121is tal-ambjent.", "Dan it-tni\u0121\u0121is ji\u0121i minn pollutants li spiss huma kimi\u010bi li jikkontaminaw l-elementi tan-natura.", "Imma mhux dawn biss, g\u0127ax it-tni\u0121\u0121is jie\u0127u diversi forom", "Dan it tip ta' tni\u0121\u0121is hu l-iktar komuni u l-iktar perikolu\u017c g\u0127all-ambjent.", "Hemm \u0127afna o\u0121\u0121etti u attivitajiet tal-bniedem li jikkaw\u017cawh, fosthom karozzi, fabbriki, power stations u \u0127ruq ta' \u0127afna materjali differenti, fosthom materjal tossiku.", "Dan ji\u0121ri l-iktar meta jixxerrdu pesti\u010bidi fin-natura.", "Pesti\u010bidi huma kimi\u010bi li jintu\u017caw fir-raba' biex jitnaqqsu l-insetti li jieklu prodotti agrikoli.", "Dan qed iwassal g\u0127al kontaminazzjoni tal- ilma naturali.", "Fattur ie\u0127or hu r-rimi ta' skart industrijali fin-natura.", "Skart industrijali, spe\u010bjalment skart radjuattiv, huwa perikolu\u017c immens u qed ikun ka\u0121un ta' tni\u0121\u0121is ambjentali li jaf jie\u0127u eluf ta' snin biex jittaffa.", "Dan it-tip ta' tni\u0121\u0121is ma jinvolvix kimika jew d\u0127a\u0127en.", "Meta jinxte\u0127et ammont kbir ta' dawl g\u0127al skopijiet industrijali u kummer\u010bjali, b\u0127al bilbords, riklami, kun\u010berti, e\u010b\u010b., dawn inaqqsu mid-dlam naturali li suppost ikun hemm meta tin\u017cel ix-xemx.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, tni\u0121\u0121is mill-istorbju hu dak l-effett minn \u0127afna \u0127sejjes qawwija li jfixklu l-\u0127emda, u anke lilna l-bnedmin jaffettwana.", "Fuq global warming ara Il-\u0126uttafa 132", "X'effetti g\u0127andu t-tni\u0121\u0121is?", "L-ambjent hu l-ewwel vittma mit-tni\u0121\u0121is ta' kull forma, spe\u010bjalment dak fl-arja u fl-ilma.", "I\u017c-\u017cieda fid-1diossidu tal- karbonju fl-atmosfera jaffettwa kemm ix-xemx tolqot id- dinja u min\u0127abba fih qed tinbidel il-klima tad-dinja (global warming).", "Il-klima taffettwa l-\u0127ajja kollha fuq il-pjaneta.", "It-tni\u0121\u0121is g\u0127andu effett fuq is-sa\u0127\u0127a tag\u0127na l-bnedmin.", "In- nuqqas ta' arja nadifa tikkaw\u017ca problemi tan-nifs, fosthom a\u017cma u kan\u010ber fil-pulmun.", "It-tni\u0121\u0121is tal-ilma u tal-\u0127amrija jivvelena l-ikel u x-xorb u jikkaw\u017ca mard fil-\u0121ilda u organi o\u0127rajn.", "It-tni\u0121\u0121is tal-\u0127amrija jwassal biex din ma tibqax fertili, u \u0127xejjex ma jikbrux jew ma jikbrux kif suppost.", "B'ri\u017cultat ta' dan, it-tni\u0121\u0121is jikkontribwixxi wkoll g\u0127all-global warming. it-tni\u0121\u0121is minn dawl u storbju jikkaw\u017caw nuqqas ta' rqad, problemi fis-smig\u0127, u \u0127afna iktar.", "X'jista' jsir?", "tal-arja", "Fuq skala ta' pajji\u017c qed jittie\u0127du diversi mi\u017curi biex it- tni\u0121\u0121is l-power stations jitnaqqas, pere\u017cempju qeg\u0127din jinqalbu g\u0127all-gass biex i\u0127amm\u0121u inqas, u qed isir ri\u010bikla\u0121\u0121 ta' skart domestiku u kummer\u010bjali.", "Dawn qeg\u0127din i\u0127allu effett po\u017cittiv ferm.", "Anke fuq livell individwali a\u0127na wkoll nistg\u0127u nag\u0127mlu \u0127afna.", "Apparti li nqajmu kuxjenza dwar is-sitwazzjoni, g\u0127andna na\u010b\u010bertaw li ni\u0121\u0121eneraw l-inqas skart possibbli, nixtru apparat li ju\u017ca inqas dawl (fri\u0121\u0121ijiet, airconditioners, TV, e\u010b\u010b.) u ilma (magni tal-\u0127asil, e\u010b\u010b.).", "Fejn nistg\u0127u, nevitaw l-u\u017cu tal-karozzi, nu\u017caw iktar trasport pubbliku.", "G\u0127al kwalunkwe azzjoni g\u0127andna n\u017commu l-ambjent quddiem g\u0127ajnejna u nfittxu dejjem li nkunu i\u017cjed responsabbli.", "1diossidi tal-karbonju.", "Gass li jintrema fl-atmosfera fid-d\u0127a\u0127en tal- karozzi u industriji (CO2 fil-qosor)", "Tni\u0121\u0121is mid-dawl Dwal minn Bu\u0121ibba, il-Qawra u San Pawl il-Ba\u0127ar jixeg\u0127lu s-sema bil-lejl.", "Dawn id-dwal max-xatt spiss ifixklu lit-tajr tal-ba\u0127ar, b\u0127a\u010b-\u010bief u l-garni.", "Jekk hemm xi su\u0121\u0121ett ambjentali li tkunu tixtiquna niktbu dwaru, ibag\u0127tulna imejl fuq il-huttafa@birdlifemalta.org", "Twe\u0121iba g\u0127all-mistoqsija ta' p. 6: gran\u010b tal-bebbuxu.", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na 5", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p9", "Dil-wi\u017cg\u0127a tal- kampanja qed issa\u0127\u0127an \u017caqqha fuq lampa mixg\u0127ula!", "Kif iktar tista' tg\u0127inha lampa mixg\u0127ula?", "Twe\u0121iba isfel.", "il-Wi\u017ca'", "Hemm nies jib\u017cg\u0127u mill-wi\u017ca' imma \u017cgur mhux g\u0127ax dawn jag\u0127mlu xi \u0127sara.", "Anzi proprju bil- kontra, g\u0127ax wi\u017cg\u0127a fid-dar tnaddfilna darna minn \u0127afna annimali li nqisuhom 'pests'.", "Pere\u017cempju\u2026", "dubbien", "G\u0127andna \u017cew\u0121 spe\u010bi ta' wi\u017ca'", "\u2026 u ta' din Hemidactylus turcicus.", "Il-wi\u017cg\u0127a tal-kampanja", "Il-wi\u017cg\u0127a tad-djar", "Torqod binhar u to\u0127ro\u0121 bil-lejl.", "I\u017cg\u0127ar u s-soltu iktar \u010bara minn tal-kampanja.", "Il- wi\u017cg\u0127a tal-kampanja wkoll tikka\u010b\u010bja bil-lejl imma binhar spiss to\u0127ro\u0121 tixxemmex fuq xi \u0121ebla s\u0127una.", "Min\u0127abba li jo\u0127ro\u0121 bil-lejl, il-wi\u017ca' g\u0127andu g\u0127ajnejh tajbin \u0127afna.", "Fil-fatt g\u0127ajnejh ida\u0127\u0127lu dawl 350 darba iktar milli jda\u0127\u0127lu tag\u0127na.", "L-isem xjentifiku ta' din huwa Tarentola mauritanica \u2026", "Il-wi\u017ca' g\u0127andhom le\u0127en.", "Filg\u0127axija meta t-temp jis\u0127on, tisma' xi wa\u0127da minn wara l-g\u0127amara sejra 'Qeqq\u2026 Qeqq\u2026Qeqq'.", "B'dan juru lil xulxin fejn hu t-territorju tag\u0127hom.", "L-iktar kapa\u010bit\u00e0 tal-g\u0127a\u0121eb huwa l-mod kif wi\u017cg\u0127a jirnexxielha titla' ti\u0121ri ma' \u0127itan u soqfa bla ma taqa'.", "G\u0127andha miljuni ta' qisu xag\u0127ar mikroskopiku ma' subg\u0127ajha li jg\u0127inha te\u0127el.", "Ix-xjenzati g\u0127adhom qed jistudjaw din il- kapa\u010bit\u00e0.", "Kif nista' ng\u0127in lill-wi\u017cg\u0127a?", "L-iktar \u0127a\u0121a li tag\u0127mel \u0127sara lill-wi\u017ca' f'Malta hija l-injoranza.", "Hawn min joqtolhom sempli\u010biment g\u0127ax jarahom koroh.", "X'\u0127asra!", "Biex nirb\u0127u din l-injoranza g\u0127andna nxerrdu l-interess fihom.", "Meta naraw wi\u017cg\u0127a mhux inwer\u017cqu qisna boloh imma niggustawha u nqajmu e\u010bitament dwarha, forsi ni\u0127dulha ritratt.", "Jekk naraw wa\u0127da fil-klassi nitolbu lill-g\u0127alliema j\u0127alluna nfittxu dwarha fuq l-internet.", "B'hekk il-wi\u017cg\u0127a ssir mistiedna spe\u010bjali!", "Il-wi\u017cg\u0127a hija", "Twe\u0121iba.", "Lampa mixg\u0127ula fid-dlam ti\u0121bed lejha \u0127afna ba\u0127rijiet, ikel tajjeb u bnin g\u0127all-wi\u017cg\u0127a!", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p10", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "L-Im\u0121ieba\u0127", "u Tal-Mi\u0121nuna", "Wie\u0127ed minn erbg\u0127a", "Forsi man-naturalisti l-Im\u0121ieba\u0127 huwa mag\u0127ruf l-iktar g\u0127ax huwa wie\u0127ed minn biss erba' siti f'Malta fejn baqa' fdal tal-foresta tal-ballut li xi darba kienet \u0127afna iktar mifruxa mal-G\u017cejjer Maltin.", "Dawn is-si\u0121ar, li g\u0127andhom mijiet ta' snin, kibru b'tali mod li l-parti ta' fuq tag\u0127hom (mag\u0127rufa b\u0127ala l-crown) iffurmat medda wa\u0127da s\u0127i\u0127a (mag\u0127rufa b\u0127ala closed canopy), qisha saqaf.", "Din titfa' dell permanenti fuq l-art ta' ta\u0127tha u to\u0127loq ambjent partikolari u umdu, li fih jg\u0127ixu spe\u010bi tipi\u010bi tal-art tal-foresta, fosthom fungi u numru ta' insetti - inklu\u017c spe\u010bi li ma jinstabu mkien iktar f'Malta.", "L-Im\u0121ieba\u0127 qieg\u0127ed \u0127dejn il- Mellie\u0127a.", "Fost il-pjanti li jikbru f'dan l-ambjent hemm l-alaternu, il-qarn il-mog\u0127\u017ca u l-paj\u017cana.", "Il-qarn il-mog\u0127\u017ca (bl- Ingli\u017c honeysuckle) forsa tag\u0127rfuha g\u0127ax je\u017cistu varjetajiet tag\u0127ha li huma popolari fil-\u0121onna, b'ri\u0127a tfu\u0127 \u0127afna.", "Il-paj\u017cana wkoll fa\u010bli ting\u0127araf g\u0127ax g\u0127andha l-weraq forma ta' qalb.", "Wie\u0127ed mill-akbar", "Il-foresta per\u00f2 mhix l-uniku ambjent importanti f'dan is- sit Natura 2000.", "Is-sit fil-fatt jestendi fuq medda \u0127afna ikbar mill-mas\u0121ar, u ji\u0121bor fih widien u ambjenti varjati mal-kosta.", "Il-Qortin ta' G\u0127ajn \u017bejtuna", "Ras il-Griebe\u0121", "Ir-Ramla tal- Im\u0121ieba\u0127", "G\u0127ajn \u0126adid", "tal-Im\u0121ieba\u0127", "Il-Ballut tal- Im\u0121ieba\u0127", "Mappa ta' L-Im\u0121ieba\u0127 u Tal-Mi\u0121nuna", "xag\u0127ri", "Il-Blata l-Bajda", "xag\u0127ri tax-xatt", "si\u0121ar, arbuxxelli", "wied bil-qasab", "art ma\u0127duma", "Area tas-sit 176.47ha", "Rdum il-Bies", "Il-\u0126arrieq", "Ras il- Mi\u0121nuna", "Il-Bajja tal-Mistra", "Na\u0127seb singular ta' hahahahaha!", "Tag\u0127tux kashom da\u017c-\u017cew\u0121 morons!", "Huwa kejl ta' area ta' 10,000m2", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p11", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "Fil-fatt dan huwa wie\u0127ed mill-akbar siti Natura 2000 tal- art li g\u0127andna f'Malta.", "Il-\u0121eolo\u0121ija tvarja sew f'dawn l-in\u0127awi.", "F'\u0127afna mis- sit, il-blat l-iktar komuni huwa l-qawwi ta' fuq imma nsibu wkoll meded ta' tafal max-xatt.", "Huwa min\u0127abba din il- varjet\u00e0 li hemm rikkezza kbira ta' flora u fawna, g\u0127ax fuq blat differenti jiffurmaw ambjenti differenti.", "Insibu pere\u017cempju RDUM MAL-BA\u0126AR, li fuqu jikbru pjanti tipi\u010bi tax-xatt, b\u0127ax-xorbett u l-limonju ta' Malta.", "Fuq i\u017c-\u017bRIE\u017bAQ TAT- TAFAL insibu pjanti b\u0127all-\u0127alfa u x-xebb (li hija endemika).", "Hemm ukoll RAMLA \u017cg\u0127ira u pittoreska, jisimha r-Ramla tal- Im\u0121ieba\u0127.", "Fil-Wied tal-Im\u0121ieba\u0127 hemm meded ta' \u0127arrub u ta' \u017cebbu\u0121.", "Hemm meded kbar ta' STEPPA, \u0127afna minnu raba' antik mitluq, u meded bix-XAG\u0126RI, fosthom il-Qortin ta' G\u0127ajn \u017bejtuna, fejn hemm wa\u0127dam mill-ikbar irqajja' ta' \u010bistu", "Il-paj\u017cana Smilax aspera tu\u017ca l-weraq u l-frieg\u0127i xewwikin biex tixxeblek ma' arbuxxelli u \u010bnut.", "ro\u017ca f'Malta.", "Mal-WIED jikbru wkoll spe\u010bi tipi\u010bi ta' ambjenti bl-ilma, b\u0127all-bruka u s-si\u0121ra tal-virgi.", "Hemm ukoll G\u0126AJN TA' ILMA, li g\u0127alih hu msemmi G\u0127ajn \u0126adid.", "Apparti li huwa sit Natura 2000, l-Im\u0121ieba\u0127 huwa wkoll Sit ta' Importanza Ekolo\u0121ika, Post ta' Valur Pajsa\u0121\u0121istiku G\u0127oli, Riserva Naturali u \u017bona ta' Protezzjoni tas-Si\u0121ar.", "Din il-lista twila ta' titli forsi tag\u0127tikhom idea ta' kemm huwa uniku dan is-sit!", "Il-Ballut tal-Im\u0121ieba\u0127", "I\u010b-\u010bistu ro\u017ca Cistus creticus iwarrad fir-rebbieg\u0127a.", "Il-\u0126uttafa 134 \u2022 \u0120unju 2016 \u2022 p12", "g\u0127as-Salina", "Is-Salina hija wie\u0127ed mill-a\u0127\u0127ar bwar salmastri li fadal f'pajji\u017cna.", "Il-bniedem ilu jbag\u0127bas f'dal-post sa minn \u017cmien ir-Rumani, u g\u0127al 400 sena kienet industrija tal-\u0121bir tal-mel\u0127 (g\u0127alhekk jismu s-Salina).", "Illum bil-bini u t-traffiku \u0127afna mill-\u0121miel naturali ntilef.", "Imma f'xi partijiet ta' das-Sit Natura 2000 g\u0127ad hemm tama g\u0127an-natura, spe\u010bjalment issa li \u0127a tibda tie\u0127u \u0127siebu l-BirdLife."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-134-Jun-2016.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Sultan i\u010b-\u010aawl", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Bu\u017cbie\u017c il-Ba\u0127ar Fjura sajfija", "Editorjal A\u0127barijiet Widien Nixfin Rokna Kwi\u017c\u017c Log\u0127ob Jg\u0127umu mag\u0127na Sajd e\u010b\u010bessiv Il-pipistrell Il-Ba\u0127ar tad-Dwejra Wied In\u010bita", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "S\u0127ubija fil- klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "Kuntatt", "tel 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Awwissu 2016 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "mill- Editur", "\u0126bieb \u0126uttaf", "Imma\u0121inaw ji\u0121u d-dar tag\u0127kom", "Flimkien ma' dil-massa nies", "ko\u010b\u010b nies li ma tafuhomx, jibdew ji\u0121ru mad-dar kollha, jixxalaw u jg\u0127ajtu u j\u0127amm\u0121u.", "Imbag\u0127ad jag\u0127mlu festin u filg\u0127axija jitilqu u j\u0127allu mandra s\u0127i\u0127a warajhom.", "Tie\u0127du gost?", "na\u0127sibx, spe\u010bjalment jekk l-g\u0127ada jer\u0121g\u0127u jitfa\u010b\u010baw!", "Lill-annimali li jg\u0127ixu fil-bajjiet", "tag\u0127na hekk nag\u0127mlulhom kull meta jasal is-sajf.", "Filli jkunu qed igawdu d-dinja tag\u0127hom fil-kwiet, u filli tasal inva\u017cjoni ta' nies i\u010baf\u010bfu, jaqb\u017cu u jg\u0127ajtu.", "I\u0121ibu mag\u0127hom ikel u xorb u creams imqartsin f'boro\u017c u fliexken.", "\u0126afna minn dan l-ippakkjar jispi\u010b\u010ba fil- ba\u0127ar.", "titfa\u010b\u010ba wkoll flotta s\u0127i\u0127a ta' lane\u010b, jottijiet, speedboats, cabin cruisers, jet skis, powerboats, e\u010b\u010b., ilkoll bl-istorbju tal-magni u l-muturi, bl-iskrejjen jag\u0127qdu u g\u0127addejjin sparati f'wi\u010b\u010b l-ilma.", "Dawn l-in\u0121enji kollha jer\u0127u fil- ba\u0127ar \u017cjut u fjuwil, u xi sidien ma\u0127mu\u0121in anke jarmu fil-ba\u0127ar l-iskart li jkollhom fuq il-lan\u010ba.", "Mela dejjem ftakru li l-ba\u0127ar huwa d-dar ta' \u0127afna annimali u pjanti.", "Nu\u017cawh b'rispett lejn ir-residenti tieg\u0127u.", "\u0126udu gost.", "Victor Falzon L-Editur", "X'wa\u0127x!", "L-Editur qed ji\u0121\u0121ennen!", "Skont dal-ktieb sultan i\u010b-\u010bawl huwa g\u0127asfur.", "E\u017catt!", "U bl-Ingli\u017c jg\u0127idulu jay.", "Bil-mod, guys!", "Xi annimali u pjanti g\u0127andhom l-istess isem.", "Sultan i\u010b-\u010bawl huwa kemm g\u0127asfur kif ukoll \u0127uta.", "Sultan i\u010b-\u010aawl (cardinal fish Apogon imberbis) \u0126uta \u017cg\u0127ira, sabi\u0127a, komuni u li spiss issibha f'ilma baxx madwar xtutna.", "Ma tantx i\u0127obb id-dawl, g\u0127alhekk x'aktarx li ssibu f'xi rokna ta\u0127t blata, fejn ukoll irabbi li\u017c-\u017cg\u0127ar tieg\u0127u.", "a\u0127barijiet", "Il-Ba\u0127ar tat-Tramuntana", "Il-Ba\u0127ar madwar G\u0127awdex", "Biex ikollhom fejn jistadu fil-kwiet.", "Il-Ba\u0127ar tal-Grigal", "Il-Ba\u0127ar tal-Lbi\u010b", "Il-Ba\u0127ar tal-Lvant", "Il-Ba\u0127ar tal-Kan\u0121u", "Din il-mappa turi tmien", "irqajja' kbar ta' ba\u0127ar madwar il-G\u017cejjer Maltin.", "Dawn il-wesg\u0127at il-BirdLife sabet li huma l-iktar importanti g\u0127at-tajr tal-ba\u0127ar g\u0127ax fihom l-iktar li jmorru jistadu g\u0127all- ikel.", "Dan sirna nafuh wara snin ta' studju fi pro\u0121ett spe\u010bjali li jismu LIFE Malta Seabird Project.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' dan l-istudju", "l-Gvern Malti issa ddikjara dawn l-irqajja' ba\u0127ar protetti b\u0127ala Siti fil-Ba\u0127ar Importanti g\u0127all-G\u0127asafar.", "B'hekk f'dawn l-in\u0127awi ikun hemm iktar kontrolli fuq affarijiet b\u0127al sajd u attivit\u00e0 o\u0127ra.", "Bejniethom dawn l-irqajja' ba\u0127ar fihom medda ta' 3220km2.", "Dan huwa iktar minn kwart tal- 1ba\u0127ar territorjali ta' pajji\u017cna.", "Il-Ba\u0127ar tan-Nofsinhar", "Il-Ba\u0127ar tax-Xlokk", "Kan\u0121u ta' Filfla", "\u010aiefa", "Garnija", "Ir-Ramla tal- Mixquqa", "1ba\u0127ar territorjali.", "Il-medda ba\u0127ar madwar pajji\u017c li fiha dak il-pajji\u017c biss g\u0127andu dritt iba\u0127\u0127ar, jistad, e\u010b\u010b.", "Re\u0121g\u0127et bejtet!", "Il-fekruna tal-ba\u0127ar (loggerhead turtle) re\u0121g\u0127et biedet f'pajji\u017cna.", "a\u0127bar vera spe\u010bjali g\u0127alina li n\u0127obbu n-natura g\u0127ax mhix \u0127a\u0121a tas-soltu.", "Sa mitt sena ilu l-fekruna tal-ba\u0127ar kienet tbid regolari fuq ir-", "ramliet Maltin u G\u0127awdxin.", "Imma ftit ftit naqset, probabbli g\u0127ax is-sajjieda kienu jaqbdu wisq minnhom g\u0127all-brodu dak i\u017c-\u017cmien il-fkieren ma kinux im\u0127arsin bil-li\u0121i.", "Illum huma protetti, imma issa g\u0127andhom problema o\u0127ra: il-fkieren i\u0127obbu ramliet kwieti u mudlama, u kif tafu r-ramliet tag\u0127na fis-sajf ikunu mi\u017cg\u0127udin bin-nies, bid-dwal u bl-istorbju.", "G\u0127alhekk kienet \u0127a\u0121a tal-g\u0127a\u0121eb meta fil- lejl ta' 1-2 Awwissu telg\u0127et fekruna fir-1Ramla tal-Mixquqa, \u0127affret fir-ramel, biedet partita bajd, g\u0127attiethom u re\u0121g\u0127et ni\u017clet fil- ba\u0127ar.", "Xi nies li kienu hemm skantaw bl-ispettaklu imma b'xorti tajba \u0127add ma fixkilha.", "L-g\u0127ada filg\u0127odu r-roqg\u0127a fejn hemm il-bejta ddawret malajr bil-gradilji \u0127alli \u0127add ma jirfes.", "Xi voluntiera issa qed joqog\u0127du g\u0127assa mal-post lejl u nhar.", "Il-bajd idum xi xahrejn biex ifaqqas.", "G\u0127alhekk issa nistennew\u2026", "1Ir-Ramla tal-Mixquqa.", "Din il-bajja hija mag\u0127rufa ma' \u0127afna b\u0127ala Golden Bay.", "L-a\u0127\u0127ar li nafu li bejtet il-fekruna tal-ba\u0127ar kien fl-2012, fir-ramla tal-\u0120nejna.", "Sfortunatament il-bajd ma kienx faqqas.", "Konna \u0121ibnieha f'Il-\u0126uttafa 111", "Jekk tkunu tixtiequ tg\u0127inu fl-g\u0127assa mal- bejta ibag\u0127tu imejl lil kareng@onvol.net", "Jekk tara g\u0127asfur jaqbe\u017c qalb tal- il-blat mikxuf wied, ara f'denbu taralux disinn ta' T sewda fuq l-abjad.", "Jekk iva mela sibt kuda, g\u0127asfur tal-passa.", "Il-ka\u0127lani tal-widien huwa \u0121urat \u017cg\u0127ir u l-kulur tieg\u0127u ivarja minn kannella sa \u0127adrani.", "Jibqa' attiv anke fix-xitwa, \u0127lief fl-iktar \u0121ranet kes\u0127in.", "Jekk hu a\u0127dar g\u0127aliex jg\u0127idulu ka\u0127lani?", "G\u0127ax meta jtir taralu ftit ik\u0127al mal- \u0121wiena\u0127.", "Il-friefet il-lejl binhar jorqdu u bil-lejl itiru.", "O\u0127ro\u0121 ma' n\u017cul ix-xemx \u0127dejn wied u taf tara l-vespertini \u0127er\u0121in minn xi xaqq fil-blat, iduru fuq il-wied qabel ma jmorru jikka\u010b\u010bjaw x'imkien ie\u0127or.", "Iktar tag\u0127rif f'pa\u0121na 9.", "ri\u0127a", "tal-madonna Is-salvja tfu\u0127 fir- tag\u0127mel rebbieg\u0127a meta tifta\u0127 bukketti ta' fjura sofor.", "Il-weraq tag\u0127ha jing\u0127araf g\u0127ax sufi u jag\u0127ti fil-gri\u017c.", "titg\u0127awwe\u0121, fa\u010bli tag\u0127ha", "li \u017cg\u0127ira u Min\u0127abba il- kapa\u010bi tfittex ballottra qalb il-pri\u017ca il-\u0121ebel u x-xquq tal- blat.", "Taqbad \u0121rieden u annimali \u017cg\u0127ar o\u0127ra.", "Ambjenti u Residenti", "Fis-sajf ma tistax ma tismax it-tisfira ta\u010b-\u010bikada.", "Tal- g\u0127a\u0121eb kif annimal daqshekk \u017cg\u0127ir jag\u0127mel \u0127oss daqshekk jag\u0127mlu qawwi.", "Dal-\u0127oss r-ra\u0121el biex isib mara.", "Il-\u0127oss jag\u0127mlu billi jivvibra parti minn \u017caqqu.", "\u0126eq-\u0127emm: Monticola solitarius", "tal- xjentifiku L-isem merill 'jg\u0127ix ifisser wa\u0127du fil-muntanji'.", "Jekk tisma' tieg\u0127u l-g\u0127anja tidwi mal-wied, fittex mad-dawra ta' xifer il- wied u hemm \u010bans tarah.", "Kwa\u017ci ma tg\u0127addix minn \u0127dejn wied fir-rebbieg\u0127a li ma tismax l-g\u0127ajta qawwija tal-bufula tal-g\u0127ollieq.", "Din tbejjet f'arbuxxelli folti biex il-predaturi ma jsibuhiex.", "Il-lifg\u0127a hija serp \u017cg\u0127ir b'disinn sabi\u0127 mag\u0127mul minn dbabar \u0127omor skuri.", "Tg\u0127ix qalb il-blat u l-\u0127axix u tiekol annimal \u017cg\u0127ar b\u0127al \u0121rieden.", "U mhix velenu\u017ca!", "U m'g\u0127andhiex x'taqsam ma' San Pawl!", "\u0126afna mill-widien tal-g\u017cejjer tag\u0127na ssawru eluf ta' snin ilu, fi \u017cmien meta kienet tag\u0127mel \u0127afna xita.", "Xmajjar s\u0127a\u0127 kienu jg\u0127addu b'\u0127effa minn bejn il-blat, u ftit ftit \u0127affru l-blat sakemm iffurmaw il-widien.", "Min\u0127abba li llum il-klima hija niexfa, il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-widien tag\u0127na ma jkunx fihom ilma.", "Imma min\u0127abba d-dell tal-\u0121nub tal-wied, il-qieg\u0127 ikun delli g\u0127al \u0127afna mill-\u0127in u jo\u0127loq \u0127abitat g\u0127all-pjanti li jikbru folti u fid-dell.", "Mill- banda l-o\u0127ra, mal-\u0121nub tal-wied mag\u0127mulin minn blat mikxuf insibu pjanti li jifil\u0127u g\u0127an-nixfa.", "Il-pjanti tal-widien ji\u0121bdu lejhom annimali differenti g\u0127all-kenn kif ukoll g\u0127all-ikel.", "Fir-ritratt jidher Wied In\u010bita \u0127dejn \u0126'Attard, li huwa tipiku tal-widien nixfin.", "A\u0127na l-bnedmin b'xortina \u0127afna li naraw bil-kulur.", "B'xortina g\u0127ax il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-mammiferi tad-dinja ftit li xejn jaraw kuluri.", "Dal-kwi\u017c\u017c \u0127afif g\u0127andu x'jaqsam mal- kuluri.", "Qis li \u0121\u0121ib kollox tajjeb!", "G\u0127aliex frott mhux misjur ikun a\u0127dar?", "Twe\u0121ibiet isfel.", "A. Biex ma jidhirx qalb il-weraq u l-annimali ma jikluhx qabel ma jsir.", "B. G\u0127ax il-frott jibda \u0127ajtu b\u0127ala werqa u ftit ftit jinbidel fi frott.", "\u010a.", "G\u0127ax ikollu l-qoxra rqiqa u jkun jidher il- meraq.", "A. Biex ja\u0127sdu lill- annimali u ma jikluhomx.", "B. G\u0127ax ikun re\u0127a fuqhom il-kulur tal-friefet li j\u017curuhom.", "\u010a.", "Biex jispikkaw \u0127alli ji\u0121bdu lejhom l-insetti.", "G\u0127aliex il-fjuri huma kuluriti?", "Fejn hu t-tassu?", "G\u0127aliex il-kamaleonti ma jsirx a\u0127mar?", "G\u0127aliex l-g\u0127asafar \u017cg\u0127ar ma jkollhomx il-kuluri tal-kbar?", "A. G\u0127ax inkella ma jkunx jidher meta jkun fuq fjuri \u0127omor.", "B. G\u0127ax jekk jipprova jsir a\u0127mar imut.", "\u010a.", "G\u0127ax m'g\u0127andux lewn a\u0127mar fil-\u0121ilda.", "A. Biex il-\u0121enituri ma jkollhomx preferenzi g\u0127all-isba\u0127 wie\u0127ed.", "B. Biex ma jarawhomx il-predaturi fil-bejta.", "\u010a.", "G\u0127ax ikunu g\u0127adhom ma bdewx jieklu l-ikel tal-kbar.", "A. G\u0127ax l-a\u0127dar iserra\u0127 g\u0127ajnejn l-annimali.", "B. G\u0127ax il-kimika li tag\u0127mel l-ikel g\u0127all- pjanta hija \u0127adra.", "\u010a.", "G\u0127ax l-a\u0127dar i\u0127ajjar lill-annimali biex jieklu l-weraq.", "G\u0127aliex il-weraq huwa a\u0127dar?", "Qalb dil-folla \u017cebri hemm tassu (badger) mo\u0127bi.", "\u010a", "Dan il-\u0121urat ta' rasu twila tilef dellu!", "G\u0127inu jsib id-dell it-tajjeb.", "Dellu B Kwi\u017c\u017c: 1A, 2\u010a, 3\u010a, 4B, 5B", "Jg\u0127umu mag\u0127na", "Dan huwa ftit mill-\u0127ut komuni li jg\u0127ix madwar xtutna.", "Id-dar ta' dan il-\u0127ut hija l-post fejn a\u0127na nin\u017clu ng\u0127umu fis-sajf.", "Ara tag\u0127rfux x'jisimhom bl-g\u0127ajnuna tas-", "sentenzi li hemm isfel.", "Jekk g\u0127andkom maskla tal-ba\u0127ar u pajp, \u0127uduha mag\u0127kom meta tmorru tg\u0127umu.", "Ittawlu ta\u0127t wi\u010b\u010b l-ilma forsi tilm\u0127u u\u0127ud minnhom.", "Ftakru dejjem biex ma n\u0127amm\u0121ux il-ba\u0127ar, li huwa d-dar ta' dawn l-annimali sbie\u0127.", "Il-burqax g\u0127andu dabra ka\u0127la fuq \u017caqqu.", "Il-ka\u0127lija g\u0127andha tikka sewda \u0127dejn denbha.", "L-g\u0127arusa g\u0127andha \u017cigu\u017cajg oran\u0121jo ma' qaddha.", "I\u010b-\u010bawla tkun kollha kannella skur.", "Ix-xirgien g\u0127andu lewn fiddien u \u017cew\u0121 faxxi suwed.", "It-trilja tal-faxxi g\u0127andha l-musta\u010b\u010bi.", "Il-lhudi jkollu \u0127afna lwien.", "Sajd E\u010b\u010bessiv", "Meta nsemmu overfishing qed nirreferi g\u0127as-sajd e\u010b\u010bessiv li fih jinqabad \u0127ut iktar milli l-popolazzjoni tag\u0127hom tkun tifla\u0127.", "Fi kliem ie\u0127or meta jinqatel iktar \u0127ut milli jfaqqas b'su\u010b\u010bess.", "X'impatti negattivi g\u0127andu l-overfishing?", "Fost l-effetti negattivi tal-overfishing hemm:", "Skont studju\u017ci, sajd li mhux sostenibbli huwa wie\u0127ed mill-ikbar ka\u0121uni ta' \u0127sara g\u0127all-ekosistemi tal-o\u010beani.", "Dan g\u0127aliex is-sajd ifixkel il-ktajjen tal-ikel (foodchains) tal-ba\u0127ar u ladarba dawn jit\u0127awdu, \u0127a taffetwa \u0127a\u017cin il-\u0127ajja tal-ba\u0127ar.", "klieb il-ba\u0127ar", "lancet fish", "qamar", "il-bijodiversit\u00e0.", "Titfaqqar Il-ba\u0127ar g\u0127andu bijodiversit\u00e0 vasta, b'ammont kbir ta' spe\u010bi ta' \u0127ut u annimali o\u0127rajn, kif ukoll flora varjata spe\u010bjalment algi.", "Sajd persistenti fuq spe\u010bi partikolari jissogra l-estinzjoni ta' dik l-ispe\u010bi, b\u0127alma qed ji\u0121ri b\u0127alissa bit-tonn (bluefin tuna).", "Huwa g\u0127alhekk li s-sajd g\u0127alihom g\u0127andu jitnaqqas u ji\u0121i kkontrollat.", "Tni\u0121\u0121is.", "Is-sajd jinkludi l-u\u017cu ta' dg\u0127ajjes ta' daqsijiet differenti, minn frejgatini \u017cg\u0127ar sa vapuri enormi.", "Waqt li jintu\u017caw, dawn jarmu fil- ba\u0127ar kimi\u010bi perikolu\u017ci u \u017cjut ta' kull tip kif ukoll materjal solidu.", "Dawn qeg\u0127din ini\u0121\u0121su l-ambjent naturali ta' \u0127afna spe\u010bi marittimi.", "Ma rridux naqg\u0127u fin-nasba li nemmnu li min\u0127abba l-kobor tal-o\u010bean l-impatt hu \u017cg\u0127ir: ftakru li hemm \u0127afna iktar minn dg\u0127ajsa wa\u0127da fl-o\u010bean!", "Jintilef ukoll \u0127afna materjal b\u0127al xlief, snanar, \u010bimi, xbiek,", "e\u010b\u010b. li huwa perikolu\u017c g\u0127all-\u0127ajja tal-ba\u0127ar.", "X'irid isir biex jonqos l-overfishing?", "L-iktar mod effettiv li nikkontrollaw is-sajd e\u010b\u010bessiv huwa li jsiru li\u0121ijiet li jipprote\u0121u l-\u0127ut u l-ba\u0127ar fejn jg\u0127ixu.", "Dan isir billi ji\u0121u protetti rqajja' ta' ba\u0127ar spe\u010bjalment fejn ibejjet il-\u0127ut jitwaqqfu sta\u0121uni li fihom ma jsirx sajd isiru kontrolli (kwoti) fuq kemm jista' jinqabad \u0127ut jitwaqqaf g\u0127al kollox il-qbid ta' \u0127ut rari isir kontroll strett fuq it-tip u t-tul ta' xbiek li jintu\u017ca g\u0127as- sajd biex pere\u017cempju ma jinqabadx \u0127ut li jkun g\u0127adu \u017cg\u0127ir, jew annimali b\u0127al fkieren, dniefel u tajr tal-ba\u0127ar jinqata' l-u\u017cu ta' apparat li jag\u0127mel \u0127erba minn qieg\u0127 il- ba\u0127ar", "Naturalment, mal-li\u0121ijiet irid isir l-infurzar ne\u010bessarju.", "Apparti li\u0121ijiet, trid tibqa' ssir pressjoni konsistenti fuq kumpaniji tas-sajd sabiex l-ambjent ji\u0121i dejjem rispettat u jing\u0127ata prijorit\u00e0.", "A\u0127na wkoll nistg\u0127u nag\u0127mlu l-parti tag\u0127na billi", "nqajmu kuxjenza ma' kul\u0127add ning\u0127aqdu ma' g\u0127aqdiet ambjentali.", "X'jg\u0127idulhom f'kelma wa\u0127da dawn il-\u0127lejjaq \u017cg\u0127ar tal-ba\u0127ar?", "dinofla\u0121elli", "Twe\u0121iba pa\u0121na 10.", "E\u017cempju ta' nis\u0121a tal-ikel.", "Jekk hemm xi su\u0121\u0121ett ambjentali li tixtiquna niktbu dwaru f'din il-pa\u0121na, ibag\u0127tulna imejl fuq il-huttafa@birdlifemalta.org", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na 6", "il-Pipistrell", "Il-friefet il-lejl m'g\u0127andhomx x'jaqsmu mal- friefet ta' binhar.", "Il-friefet ta' binhar huma insetti filwaqt li l-friefet il-lejl huma mammiferi b\u0127alna.", "Ng\u0127idulhom friefet g\u0127ax itiru ftit qishom friefet.", "Fost id-diversi spe\u010bi ta' friefet il-lejl li g\u0127andna Malta, il-pipistrelli huma l-i\u017cg\u0127ar.", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idu blind as a bat imma dan mhux veru.", "G\u0127alkemm iktar ju\u017caw is-smig\u0127 milli l-vista biex isibu triqthom fid-dlam, il-friefet il-lejl mhumiex g\u0127omja.", "Min\u0127abba li jo\u0127ro\u0121 bil-lejl, g\u0127ajnejn il-pipistrell huma \u017cg\u0127ar u ma tantx jara minnhom.", "Minflok, g\u0127andu widnejn kbar u jisma' \u0127afna u b'hekk jista' \"jara\" x'hemm madwaru.", "Kemm g\u0127andna spe\u010bi ta' friefet il-lejl f'Malta?", "Il-friefet il-lejl jorqdu binhar u jo\u0127or\u0121u bil-lejl.", "B'hekk jistg\u0127u jikka\u010b\u010bjaw l-insetti li jo\u0127or\u0121u bil- lejl bi ftit jew xejn kompetizzjoni minn predaturi o\u0127rajn.", "Binhar il-pipistrelli jorqdu fi xquq bejn il-\u0121ebel tad- djar, knejjes u bini ie\u0127or, anke \u0121o ventilaturi, fejn joqog\u0127du kobba, mhux rashom 'l isfel.", "Waqt li jtir jag\u0127mel sensiela ta' \u0127sejjes irqaq.", "Meta dal-\u0127oss ja\u0127bat ma' insett quddiemu u jer\u0121a' lura lejh, il-pipistrell jinduna e\u017catt fejn qieg\u0127ed l-insett.", "Dan it-trikk jg\u0127idulu echolocation.", "Grazzi lill-\u0127abib tag\u0127na John J. Borg g\u0127al xi tag\u0127rif.", "Il-bexx joqtlilhom l-ikel jew jivvelenahom.", "Vandali jfixkluhom jew joqtluhom fl-g\u0127erien.", "T\u0127affir u traffiku jrieg\u0127ed u jwaqqa' l-g\u0127erien.", "Kif nista' ng\u0127in lill-pipistrell?", "G\u0127allem lil \u0127addie\u0127or li l-pipistrelli la jag\u0127mlu \u0127sara, la huma tal-bi\u017ca' u lanqas jixorbulna demmna, anzi jag\u0127tuna servizz g\u0127ax je\u0127ilsuna minn \u0127afna nemus.", "Jekk inti fi skola primarja, la tmur lura l-iskola \u0127ajjar lill-klassi biex tag\u0127mlu l-Attivit\u00e0 Dinja Wa\u0127da jisimha Going Batty.", "Il-pipistrelli jieklu insetti b\u0127al nemus u ba\u0127rijiet \u017cg\u0127ar li jkunu qed itiru madwar lampi tat- triq u qalb ir-raba'.", "F'lejl pipistrell wie\u0127ed kapa\u010bi jaqbad 2000 nemusa!", "\u0121 n p T", "Kemm g\u0127andna spe\u010bi ta' friefet il-lejl f'Malta?", "A\u0127dem dis-somma u tkun taf.", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Il-Ba\u0127ar ta' madwar id-", "Ninsabu fl-eqqel tas-sajf u jekk t\u0127obbu l-ba\u0127ar \u017cgur li qed tie\u0127du gost b'dan l-ista\u0121un.", "Biex nibqg\u0127u fuq tema sajfija, f'din il-\u0127ar\u0121a se nitkellmu fuq sit Natura 2000 li jinsab fil- ba\u0127ar.", "Wie\u0127ed minn dawn is-siti huwa l-ba\u0127ar tad-Dwejra, fil- punent ta' G\u0127awdex.", "Il-ba\u0127ar tad-Dwejra huwa maghruf", "Id-Dwejra qieg\u0127da fil-Punent ta' G\u0127awdex", "Varjet\u00e0 ta' \u0127abitati", "Forsi meta n\u0127arsu lejn il-ba\u0127ar ma na\u0127sbux mill-ewwel fil- flora u fawna g\u0127ax din tkun mo\u0127bija ta\u0127t il-wi\u010b\u010b.", "Imma dan ma jnaqqas xejn mill-importanza tal-ba\u0127ar g\u0127all-\u0127arsien tal- ambjent, u huwa g\u0127alhekk li nsibu dawn is-siti Natura 2000", "Mappa tal-Ba\u0127ar ta' madwar id- Dwejra", "It-Tieqa", "sikek u blat", "Il-Bajja tad-Dwejra", "Il-\u0120ebla tal-\u0120eneral", "ghax jipprovdi varjet\u00e0 kbira ta' ambjenti differenti, inklu\u017c irdum, g\u0127erien, \u0127nejjiet, laguni, sikek u xkafef (platforms).", "B\u0127alma nsibu muntanji u pjanuri fuq l-art, hekk ukoll insibu 1topografija varjata \u0127afna ta\u0127t il-ba\u0127ar.", "Skont l-ambjent, il-\u0127ajja", "Kif di\u0121\u00e0 rajna f'\u0127ar\u0121iet o\u0127rajn, meta jkollok ambjenti differenti spiss ikollok varjet\u00e0 ikbar ta' spe\u010bi.", "Pere\u017cempju, f'in\u0127awi tal-ba\u0127ar fejn tolqot iktar ix-xemx insibu spe\u010bi li jfittxu d-dawl.", "F'postijiet iktar dellija nsibu spe\u010bi li m'g\u0127andhomx b\u017conn ix-xemx daqstant.", "Fost in-natura li nsibu fid-Dwejra nsemmu l-alka (jew posidonja), pjanta 2endemika g\u0127all-Ba\u0127ar Mediterran.", "Area tas-sit 228.61ha", "Peress li l-alka Posidonia oceanica tikber f'ilma baxx ma tantx hi mifruxa madwar id-Dwejra g\u0127ax \u0127afna mill-ba\u0127ar hemmhekk huwa fond.", "Per\u00f2 hemm roqg\u0127a mdaqqsa fil-Bajja tad-Dwejra (ara mappa xellug) li ma tantx hi fonda.", "Twe\u0121iba pa\u0121na 8: plankton", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "hija tip ta' sea grass importanti \u0127afna \u2013 fil-fatt hija m\u0127arsa bil-li\u0121i \u2013 g\u0127ax tipprovdi kenn u ambjent g\u0127al \u0127afna spe\u010bi ta' fawna, inklu\u017c \u0127ut li nistadu g\u0127alih g\u0127all-ikel.", "Barra min hekk il-posidonja tg\u0127in biex tipprote\u0121i x-xatt mill-effett tal-mew\u0121.", "Madankollu din il-pjanta tikber bil-mod \u0127afna u hija fra\u0121li.", "G\u0127alhekk fa\u010bli ssirilha l-\u0127sara, pere\u017cempju meta jankraw id-dg\u0127ajjes fuqha, jew bit-tni\u0121\u0121is tal-ba\u0127ar.", "Huwa g\u0127alhekk li l-protezzjoni ta' siti Natura 2000 hija importanti, biex inkun nistg\u0127u nirregolaw a\u0127jar dak li jsir f'dawn l-in\u0127awi.", "B'hekk ni\u017cguraw li kemm jista' jkun ma ssirx \u0127sara.", "Insibu \u0127afna spe\u010bi o\u0127ra ta' fawna fid-Dwejra \u2013 inklu\u017c spono\u017c, rizzi, qroll, gran\u010bijiet, artikli, awwisti u diversi spe\u010bi ta' \u0127ut, fosthom i\u010b-\u010berna, il-lizz u l-pixxi San Pietru.", "Insibu wkoll in-nakkra tal-\u0127arir, li b\u0127all-posidonja hija endemika g\u0127all-Mediterran; din kapa\u010bi tikber sa 80\u010bm.", "Id-Dwejra hija popolari \u0127afna kemm mal-Maltin kif ukoll mat-turisti.", "\u0126afna g\u0127addasa j\u017curu dan il-ba\u0127ar, li huwa mag\u0127ruf g\u0127all-\u0121miel naturali li joffri; \u0127afna jqisu l-ba\u0127ar tad- Dwejra wie\u0127ed mill-a\u0127jar siti fil-Mediterran g\u0127all-g\u0127addasa.", "Kif rajna f'siti o\u0127rajn, jibqa' dejjem importanti li nippruvaw in\u017comm bilan\u010b, bejn li ngawdu dawn il-postijiet, u li nib\u017cg\u0127u g\u0127alihom g\u0127all-futur.", "Il-forom tal-art li naraw madwarna, b\u0127al g\u0127oljiet, widien, bajjiet, irdum u pjanuri.", "Annimal jew pjanta li tinsab f'pajji\u017c jew re\u0121jun wie\u0127ed u mkien iktar fid-dinja.", "Fer\u0127a ta' \u010berna (dusky grouper).", "Min\u0127abba s-sajd bil-\u0127arpun dil-\u0127uta naqset sew mill-ba\u0127ar ta' madwarna.", "Minkejja l-forma stramba, l-ispono\u017c (b\u0127al din l-ispe\u010bi mill-\u0121eneru Phorbas) huma fil-fatt annimali.", "G\u0127alkemm qishom \u0127axix, l-artikli wkoll huma annimali, ku\u0121ini tal-bram fil-fatt.", "Din hija artikla \u0127adra (snakelocks anemone).", "Ir-rizza tax-xewk twil Centrostephanus longispinus tg\u0127ix fil- fond.", "Mnalla, g\u0127ax ma nixtieqx nirfes wa\u0127da minnhom!", "Dell ikrah", "fuq", "Wied In\u010bita", "Wied In\u010bita huwa wied \u017cg\u0127ir fil-qalba ta' Malta.", "Parti minnu g\u0127adha xi ftit jew wisq sabi\u0127a b'natura interessanti.", "F'parti o\u0127ra hemm barriera li ftit ftit qieg\u0127da tgerrem il-\u0121nub tal-wied.", "Meta xi darba l-barriera tieqaf ta\u0127dem, jista' jsir pro\u0121ett biex l-art titran\u0121a u ting\u0127ata lura lin-natura.", "Imma smajna li xi \u0127add flok jag\u0127mel hekk irid jibdilha f'\u017cona industrijali.", "B\u0127allikieku m'g\u0127andniex bi\u017c\u017cejjed bini.", "Tg\u0127id min \u0127a jirba\u0127, in-natura u l-publiku?", "Jew l-i\u017cviluppatur?"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-135-Aug-2016.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "\u010aikonja Bajda", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Qatg\u0127a m\u0127allta ta' agretti tal-bhejjem (cattle egret) u agretti bojod (little egret).", "Kif tag\u0127rafhom minn xulxin?", "L-agrett abjad munqaru iswed.", "mill- Editur", "\u0126bieb \u0126uttaf", "biex nitg\u0127allem fuq in-natura.", "Fost l-annimali li nfittex dwarhom s'intendi hemm l-insetti.", "\u0126a\u0121a li ssewwidli qalbi meta niggugilja fuq l-insetti hi li \u0127afna mit-tag\u0127rif li jitla' ma jkunx fuq kemm huma sbie\u0127 imma fuq x'g\u0127andek tag\u0127mel biex teqridhom!", "Min jg\u0127idlek kif t\u0127allat velenu biex toqtol dudu, min jurik kif l-a\u0127jar biex tg\u0127arraq bejta tan-nemel, u min jispjegalek pass pass kif tag\u0127mel flame-thrower biex tixwi bejta ta\u017c-\u017cna\u017can!", "Gwerra s\u0127i\u0127a kontra l-insetti.", "Sfortunatament \u0127afna nies tant tbieg\u0127du min-natura li jinfixlu meta ji\u0121u wi\u010b\u010b imb'wi\u010b\u010b ma' annimal, \u017cg\u0127ir kemm hu \u017cg\u0127ir.", "Alla\u0127ares tid\u0127lilhom id-dar imqar brimba daqs fullstop li ma jtihomx \u0121enn u jkunu jridu jitilqu bomba", "nukleari fuqha!", "Kemm g\u0127a\u0121eb \u017cejjed ja\u0127asra, u kemm mo\u0127qrija u qtil g\u0127al xejn.", "Dan l-g\u0127a\u0121eb spiss ji\u0121i g\u0127ax", "in-nies ma jkunux jafu dwar l-annimali, u g\u0127alhekk jib\u017cg\u0127u minnhom.", "Jien naf li \u0127afna minnkom d\u0127altu fi Klabb \u0126uttaf u fil-BirdLife biex titg\u0127allmu fuq in- natura.", "Prosit, g\u0127ax b'hekk tne\u0127\u0127u l-\u0127afna bi\u017ca' u twerwir bla sens.", "Meta nitg\u0127allmu fuq in-natura mhux biss ingawdu a\u0127na, imma tgawdi wkoll in-natura stess.", "Tgawdi wkoll dik il-brimba li da\u0127litlek id-dar mhux biex toqtollok il-familja, imma biex taqbad dubbiena.", "\u0126eqq, g\u0127ax forsi nsiet il-lunch id-dar!", "Victor Falzon L-Editur", "Editorjal A\u0127barijiet \u0126ajja fl-g\u0127adajjar Attivit\u00e0 Intervista mal-busieq Fjuri tal-\u0127arifa In-negozju fil-pets Is-Salina f'idejna!", "L-G\u0127adira s-Safra \u0120obon tat-toqba", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "S\u0127ubija fil- klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "Kuntatt", "tel 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Ottubru 2016 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Ritratt ta' Denis Cachia", "I\u010b-\u010bikonja bajda (white stork Ciconia ciconia) hija wa\u0127da mill-ikbar g\u0127asafar li jg\u0127addu minn Malta.", "Hija wkoll rari, g\u0127alkemm f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin xi qtajja' \u017cg\u0127ar saru jidhru kull sena.", "\u0126asra li xi ka\u010b\u010baturi g\u0127adhom ji\u0121\u0121ennu biex joqtlu dal-\u0121miel ta' annimal.", "Il-lista tkompli titwal\u2026 Sparvier \u0121did", "Il-Buskett post tajjeb biex tara l-g\u0127asafar tal-passa, u", "Settembru huwa spe\u010bjalment tajjeb g\u0127at-tajr tal-pri\u017ca.", "Nhar is-27 Settembru 2016 wara nofsinhar grupp", "berdwo\u010bers tal-BirdLife kienu hemm josservaw u jg\u0127oddu l-g\u0127asafar.", "Dakinhar minbarra ku\u010b\u010bard, bg\u0127adan u isqra, il-\u0127bieb tag\u0127na raw ukoll g\u0127asfur \u0121did g\u0127al Malta.", "Dan kien sparvier tal-lvant (levant sparrowhawk), g\u0127asfur li \u0121eneralment jg\u0127ix u jpassi bejn artijiet tal-Lvant u l-Afrika.", "Ma tantx jersaq lejn i\u010b-\u010bentru tal-Mediterran, fejn qeg\u0127din a\u0127na.", "G\u0127alhekk tg\u0127idx kemm fer\u0127u s\u0127abna li lem\u0127u wie\u0127ed idur fil-baxx fuq rashom.", "Min\u0127abba li rawh tajjeb setg\u0127u jag\u0127rfuh u ndunaw ukoll", "li kien g\u0127asfur \u017cag\u0127\u017cug\u0127.", "Wie\u0127ed mill-berdwo\u010bers kellu l-kamera u \u0121ibidlu xi ritratti, fosthom dan t'hawnhekk.", "L-isparvier imbag\u0127ad rawh nie\u017cel fis-si\u0121ar biex jg\u0127addi l-lejl qabel ikompli l-vja\u0121\u0121.", "Nawgurawlu li kompla l-passa tieg\u0127u lejn l-Afrika bla", "nkwiet, xkiel, problemi, intoppi u ostakli :)", "Numru totali ta' spe\u010bi", "Min\u0127abba studji li jsiru l-\u0127in kollu fuq l-ispe\u010bi tal-g\u0127asafar, din il- figura hija bejn wie\u0127ed u ie\u0127or.", "Ng\u0127idu li hi figura approssimattiva!", "Wara mitt sena\u2026 Faqqsu l-fkieren!", "Damu mitt sena biex ifaqqsu?", "Inti aqra hawn ta\u0127t l-ewwel qabel tkellem.", "a\u0127barijiet", "L-isem xjentifiku tal- isparvier tal-lvant huwa Accipiter brevipes.", "Sparvier komuni jkollu g\u0127ajnejh sofor.", "Sparvier tal- lvant ikollu g\u0127ajnejh skuri.", "Grazzi lill-\u0127abib tag\u0127na Ray Galea li tana t-tag\u0127rif u anke r-ritratt.", "Il-a\u0127wa!", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 stejjer \u0121raw fl-istess \u0121urnata!", "Il-bejta tal-fekruna tal-ba\u0127ar li kien hemm fir-Ramla tal-Mixquqa faqqset b'su\u010b\u010bess.", "Kmieni filg\u0127odu nhar is-27 Settembru 2016 xi 66 'fkejruna' faqqsu u b'\u0127afna tperpir tad-dirg\u0127ajn \u0127affew lejn il-ba\u0127ar.", "Din kienet l-ewwel darba li dil-\u0127a\u0121a", "\u0121rat f'pajji\u017cna mill-ewwel snin tas- Seklu G\u0127oxrin 'l hawn.", "Prosit lill-fkieren li faqqsu u prosit lill-mam\u00e0 tag\u0127hom li bidithom b'tant g\u0127aqal.", "Nawgurawlhom li jiskansaw il-perikli kollha tal-ba\u0127ar u jikbru b'sa\u0127\u0127ithom.", "Ng\u0127idu prosit ukoll lil dawk il- voluntiera tas-sig\u0127at twal li g\u0127amlu g\u0127assa mal-bejta bil-lejl u binhar.", "Il-fkieren tal-ba\u0127ar spiss", "ibidu fl-istess ramliet li jkunu faqqsu fihom.", "Min jaf xi 20 sena o\u0127ra jitfa\u010b\u010bawx xi fkieren minn dawk li faqqsu Malta, u jbidu fir-Ramla tal-Mixquqa!", "\u0126e\u0127e, fil-ka\u017c jaqrawha f'Il-\u0126uttafa Numru 250.", "Il-\u0127ajja madwar l-g\u0127adajjar tal- ilma \u0127elu", "dami\u0121ella Ischnura genei mazzarell sultan Anax imperator \u017cun\u017cana tax-xehda Polistes gallicus mazzarell skarlat Crocothemis erythraea \u017crin\u0121 Discoglossus pictus ka\u0127lan tal-faxx Orthetrum cancellatum vjolett Trithemis annulata \u017cag\u0127run tal-\u0121wiebi Daphnia pulicaria spiro\u0121ira Spirogyra sp. \u0127anex tal-bjar Chironomidae fer\u0127 ta' mazzarell sultan Anax imperator fer\u0127 ta' dami\u0121ella Ischnura genei", "Jg\u0127idulha hekk imma fil-fatt hija \u0127anfusa, ku\u0121ina tan-nannakola.", "wirdiena tal-ilma Dytiscus circumflexus fer\u0127 ta' ninfa Cloeon sp. dudu ta' dubbiena moqrana Stratiomys sp. \u0127anfusa sewda tal-g\u0127adajjar Meladema coriacea mqass tal-ilma Notonecta maculata bebbuxu tal-ilma \u0127elu Physa acuta lemna komuni Lemna minor mar\u017cebb ta' \u017crin\u0121 Discoglossus pictus", "Jekk g\u0127andkom vaska fil-\u0121ardina jew tafu b'wa\u0127da fi \u0121nien publiku vi\u010bin tag\u0127kom, morru \u010b\u010bekkjawha ftit.", "Hawn Malta neqsin \u0127afna mill-ilma \u0127elu.", "La g\u0127andna xmajjar u lanqas muntanji bil- borra fil-qu\u010b\u010bata.", "L-ista\u0121un tax-xita huwa qasir u l-ftit xita li tag\u0127mel tinxef malajr bis- s\u0127ana tax-xemx.", "Min\u0127abba l-klima niexfa tag\u0127na, annimali u pjanti li j\u0127obbu l-ilma \u0127elu ma tantx g\u0127andhom fejn jg\u0127ixu f'pajji\u017cna.", "B'xorti tajba u\u0127ud minn dawn il-\u0127lejjaq kapa\u010bi jg\u0127ixu anke fil-vaski \u0121ol-\u0121onna jew fil-\u0121wiebi u l-\u0121ibjuni mxerrdin mar-raba' fil-kampanja.", "G\u0127alkemm dawn huma g\u0127adajjar artifi\u010bjali, diversi \u0127lejjaq isibuhom komdi biex jg\u0127addu \u0127ajjithom jew parti minn \u0127ajjithom f'dan l-ilma prezzju\u017c.", "T p n \u0121", "Intervista ma' fjura", "Is-Sibt u l-\u0126add 5 u 6 Novembru 2016", "Il-\u0126add 13 Novembru 2016", "Il-\u0126add 13 Novembru 2016", "Il-\u0126add 20 Novembru 2016", "Berdwo\u010bing, log\u0127ob, e\u010b\u010b.", "Falko Mixja fl-in\u0127awi tad- Dwejra u l-Victoria Lines", "Jien sejjer", "Familja Rakkont ta' stejjer fir-riserva naturali tas- Simar", "Familja Attivit\u00e0 fl-okka\u017cjoni tal-Jum Dinji tat-Tfal fl- iskola sekondarja tal-G\u017cira", "Il-\u0120img\u0127a 25 Novembru 2016 Falko serata film.", "Il-\u0126amis 8 Di\u010bembru 2016", "Familja Passi\u0121\u0121ata fir- riserva naturali Foresta 2000", "Il-\u0126add 11 Di\u010bembru 2016", "Bon\u0121u, Busieq.", "Bon\u0121u lilek.", "Mhux il- busieq biss tifta\u0127 il-fjuri fil-\u0127arifa.", "Sku\u017cani kwa\u017ci rfistek.", "Tajtni qatg\u0127a, biex ng\u0127idlek!", "Daqs kemm int qasira!", "X'tag\u0127mel!", "Mhux kul\u0127add twil b\u0127all-g\u0127ansar.", "U wara kollox jien it-tul x'irridu.", "Kuntenta kif jien.", "U g\u0127alkemm \u017cg\u0127ira g\u0127andek fjuri l-\u0121miel tag\u0127hom.", "Grazzi, grazzi.", "G\u0127adek \u0127a ttellag\u0127hom?", "Le ta, jien da\u017c-\u017cew\u0121 werqiet biss kull ma jkolli.", "Il-a\u0127wa kemm huma rqaq!", "Dawk bi\u017c\u017cejjed biex inti tikber?", "Kif tara jien pjanta qasira, g\u0127alhekk m'g\u0127andix b\u017conn \u0127afna ener\u0121ija.", "Imma trid ener\u0121ija biex i\u017c\u017comm \u0127ajja sena s\u0127i\u0127a\u2026 Is-sigriet tieg\u0127i huwa l-basla li g\u0127andi ta\u0127t il-\u0127amrija.", "Wara li nag\u0127mel i\u017c-\u017cerrieg\u0127a, innixxef kollox u nag\u0127mel \u0127afna xhur rieqda b\u0127ala basla.", "Falko Mixja l-Imta\u0127leb", "Sal-\u0127arifa tas-sena d-die\u0127la?", "Sal-\u0127arifa tas-sena d-die\u0127la!", "G\u0127al aktar tag\u0127rif ibag\u0127tu imejl lil info@birdlifemalta.org jew \u010bemplu 21347644/5/6", "Busieq, \u0127a jkolli n\u0127allik.", "\u010aaw u sa\u0127\u0127a.", "Sa\u0127\u0127a lilek.", "Fjuri tal-Harifa", "\u0126afna mill-fjuri ta' Malta jift\u0127u fir-rebbieg\u0127a.", "Numru sabi\u0127 ie\u0127or jift\u0127u fix-xitwa.", "Xi ftit anke jift\u0127u fil-qilla tas-sajf.", "Trid tkun \u0121ifa ma tapprezzax \u0121miel il- \u0127arifa.", "Fil-\u0127arifa wkoll ma tantx jift\u0127u fjuri.", "Il-pjanti jkunu g\u0127adhom kemm qamu mir-raqda tas-sajf!", "Dawn ftit mill-pjanti li jwarrdu proprju fil-\u0127arifa.", "Il-fjuri tax-xorbett qishom xmux sofor.", "I\u010b-\u010bfolloq jag\u0127mel fjuri sofor ileqqu.", "In-nar\u010bis imwa\u0127\u0127ar g\u0127andu fjuri bojod.", "Il-fjuri tal-kies\u0127a qishom qniepen.", "Il-fjura ta\u017c-\u017cag\u0127fran selva\u0121\u0121 hija vjola.", "Is-si\u0121ra tal-\u0127arir tag\u0127mel fjuri qishom skrejjen kannella.", "Il-liedna tag\u0127mel fjuri f'bukketti qishom blalen.", "negozju fil-pets", "Il-pet trade hija problema ambjentali li \u0127afna nies lanqas biss konxji minnha.", "Hija industrija kbira li tne\u0127\u0127i annimali mill-\u0127abitat tag\u0127hom biex jinbieg\u0127u u jitrabbew bog\u0127od minn darhom.", "l-ewwel Tajjeb nag\u0127mlu distinzjoni bejn annimal domestiku u annimal selva\u0121\u0121.", "Annimali domesti\u010bi b\u0127al klieb, qtates u fniek ilhom jitrabbew u jg\u0127ixu man-nies eluf tas-snin u llum-il \u0121urnata l-ambjent naturali tag\u0127hom huwa proprju d-djar, il-btie\u0127i u l-\u0121onna tag\u0127na.", "Tajjeb insemmu wkoll li \u0127afna mill-annimali li jinqabdu mis-selva\u0121\u0121 imutu fi ftit \u0121ranet jew \u0121img\u0127at.", "Dan g\u0127aliex l-annimali spiss jin\u0121arru f'kundizzjonijiet \u0127\u017ciena \u0127afna, u numru kbir ma jirnexxilhomx jg\u0127ixu tul il-vja\u0121\u0121.", "X'\u0127asra!", "X'annimali huma vittmi tal-pet trade?", "Eluf ta' spe\u010bi ta' annimali huma vittmi ta' dan il-kummer\u010b.", "Fost l-iktar popolari huma fkieren, xadini, sriep, \u0127ut u g\u0127asafar.", "E\u017cempju li spiss naraw Malta fil-petshops huwa l-pappagall African Grey (ritratt ta' fuq).", "F'xi 30 sena sas- sena 2005, tne\u0127\u0127ew xi 1.3 miljun g\u0127asfur ta' din l-ispe\u010bi min- natura fl-Afrika.", "Dan wassal biex il-popolazzjoni selva\u0121\u0121a naqset \u0127afna, u issa din l-ispe\u010bi hi mhedda li tinqered g\u0127al kollox mid-dinja.", "Mill-banda l-o\u0127ra annimal selva\u0121\u0121 jitwieled u jg\u0127ix fil- \u0127abitat naturali tieg\u0127u u spiss bog\u0127od mill-bniedem.", "Il-pet trade li qed tag\u0127mel \u0127sara hi dik li tinnegozja f'annimali li jinqabdu mis-selva\u0121\u0121 (spiss b'mod illegali).", "Kultant jg\u0127idulek: \"Sakemm dawn l-annimali jg\u0127ixu snin s\u0127a\u0127 ma saritx \u0127sara, hux?\"", "\u0126afna nies jirra\u0121unaw hekk, u dan hu skorrett.", "G\u0127alkemm \u0127afna spe\u010bi kapa\u010bi jibqg\u0127u \u0127ajjin fit-tul f'ambjenti artifi\u010bjali, ma jfissirx li qed jg\u0127ixu tajjeb u komdi, jew li b'daqshekk ma saritx \u0127sara lill-ispe\u010bi.", "Xi \u0127sara tag\u0127mel il-pet trade?", "It-traffikar ta' annimali mis-selva\u0121\u0121 qed i\u010bekken il- popolazzjoni tag\u0127hom mill-ambjent naturali.", "Il-pet trade qed tikka\u0121una l-estinzjoni ta' \u0127afna spe\u010bi.", "Il-qbid tal-annimali mis-selva\u0121\u0121 ifixkel ukoll l-ekosistemi g\u0127ax jinqatg\u0127u l-ktajjen tal-ikel (foodchains) li dawn l-annimali kienu parti minnhom.", "Barra minn hekk fin-nases u l-imnasab li jitpo\u0121\u0121ew jinqabdu u jmutu wkoll \u0127afna spe\u010bi bi \u017cball.", "Pere\u017cempju xi \u0127ut tropikali jaqbduh billi ju\u017caw velenu li jistordi l-\u0127ut imma li joqtol kwantit\u00e0 kbira ta' annimali o\u0127rajn fl-in\u0127awi.", "Meta fl-2003 \u0127are\u0121 il- film Finding Nemo \u0127afna nies i\u0121\u0121ennu biex irabbu l-clown fish.", "Bdew jinqabdu mis-selva\u0121\u0121 bil-gzuz, tant li f'xi n\u0127awi nqerdu g\u0127al kollox.", "Issa li \u0127are\u0121 il-film Finding Dory nisperaw ma ji\u0121rix l-istess lill-blue tang fish, il-\u0127uta protagonista tal-film.", "li\u0121ijiet", "\u0126afna \u0127ut tropikali jinqabad mix- g\u0127adu xmajjar u mill-ba\u0127ar minkejja u kontrolli.", "L-istess \u0127afna gremxul u wi\u017cg\u0127at, il-mammiferi u barra xadini hemm ukoll lemuri, qtates u gerriema (rodents).", "Loris, vittma o\u0127ra", "X'qed isir biex titnaqqas il-problema?", "Saru \u0127afna li\u0121ijiet u pressjoni internazzjonali fuq diversi pajji\u017ci A\u017cjati\u010bi u mill-Amerka t'Isfel biex in-negozu fl-annimali ji\u0121i kkontrollat u jitnaqqas.", "Isiru kontrolli fuq il-bejg\u0127 u l-esportazzjoni mill-post naturali tag\u0127hom u ma tg\u0127addix \u0121img\u0127a li ma jinqabadx xi \u0127add qed i\u0121orr jew ibieg\u0127 annimali bla permessi.", "Il-problema kbira hi li g\u0127ad hemm wisq domanda g\u0127al dawn l-annimali e\u017coti\u010bi, u dan jag\u0127milha diffi\u010bli biex jitnaqqas in-negozju fihom.", "Is-soluzzjoni g\u0127al din hija l-edukazzjoni.", "A\u0127na x'nistg\u0127u nag\u0127mlu?", "A\u0127na stess g\u0127andna nevitaw li nixtru dawn l-annimali b\u0127ala pets, u jekk inkunu nafu lil xi \u0127add li qed jit\u0127ajjar g\u0127andna nqajmu kuxjenza dwar is-su\u0121\u0121ett.", "Il-futur tal-ambjent naturali jiddependi minna, u g\u0127andna", "nkunu a\u0127na hemm biex niddefenduh!", "A\u0127bar spe\u010bjali", "I\u010b-\u010aentru \u017bjarat", "Ix-xag\u0127ra", "Il-qasab", "Is-Sokkorsu", "Il-konfini tar-riserva naturali", "Ir-ridott ta' Ximenes", "is-Salina f'idejna!", "Hekk hu!", "Ftit \u0121ranet ilu l-gvern g\u0127adda t-tmexxija tas- Salina f'idejn il-BirdLife.", "Is-Salina hija wa\u0127da mill-ikbar riservi naturali f'Malta u hija wkoll sit Natura 2000.", "L-ambjent tas-Salina ji\u0121bed diversi g\u0127asafar, spe\u010bjalment tajr tax-xatt b\u0127al pispisell, irsieset u anke fjamingi.", "F'dan is-sit jikbru wkoll diversi pjanti, u\u0127ud minnhom rari u endemi\u010bi.", "Fl-ilma tal-kanal jg\u0127ix il-bu\u017caqq, il-\u0127uta nazzjonali.", "Is-Salina g\u0127andha wkoll valur storiku g\u0127ax is-salini nbnew fis-Seklu 16 mill-Ordni ta' San \u0120wann biex jipprodu\u010bu mel\u0127 g\u0127all-pajji\u017c.", "Ftit mis-salini \u0127a jer\u0121g\u0127u jibdew jit\u0127addmu biex nie\u0127du l-mel\u0127 mill-ba\u0127ar.", "Il-bqija \u0127a jit\u0127allew b\u0127al g\u0127adajjar baxxi g\u0127an-natura.", "Il-BirdLife se tag\u0127mel minn kollox biex Is-Salina ssir kalamita ikbar g\u0127an-natura.", "U g\u0127an-nies li j\u0127obbuha!", "Kemm hemm salini fis- Salina?", "Twe\u0121iba pa\u0121na 10", "sabbara", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "L-G\u0127adira s-", "Bil-mod il-mod resqin lejn it-tmiem ta' din in-sensiela.", "Jonqos biss ftit siti Natura 2000 illi g\u0127adna ma dorniex.", "Illum ser nitkellmu fuq sit pjuttost \u017cg\u0127ir li jag\u0127mel max-Naxxar.", "Dan is-sit jismu L-G\u0127adira s-Safra u jinsab vi\u010bin it-torri tal- G\u0127allis, f'xatt il-ba\u0127ar.", "Ambjent jinbidel spiss", "L-importanza tal-G\u0127adira s-Safra ti\u0121i mill-fatt li l-ambjent t'hawnhekk huwa rari fil-G\u017cejjer Maltin.", "Dan huwa ambjent li bl-Ingli\u017c jg\u0127idulu transitional coastal wetland, ji\u0121ifieri ambjent max-xatt li huwa influwenzat kemm mill-ilma \u0127elu kif ukoll mill-ilma ba\u0127ar.", "Il-blat tal-Qawwi ta' Ta\u0127t li nsibu mal-kosta", "L-G\u0127adira s- Safra qieg\u0127da bejn Ba\u0127ar i\u010b- \u010aag\u0127aq u s-Salina.", "hawnhekk fih diversi g\u0127adajjar, li daqqa jkunu mimlijin bl-ilma u daqqa nixfin.", "F'xi \u017cmien jimtlew bl- ilma ba\u0127ar li jin\u0121arr mir-ri\u0127 u mill- mew\u0121.", "Fix-xitwa jew meta tag\u0127mel ix-xita, per\u00f2, l-g\u0127adajjar jimtlew ukoll bl-ilma \u0127elu, u min\u0127abba dan it-ta\u0127lit ta' ilmijiet, spiss insibu kundizzjonijiet salmastri.", "Kif di\u0121\u00e0 rajna f'\u0127ar\u0121iet o\u0127rajn, il-flora u l-fawna li kapa\u010bi jg\u0127ixu f'dawn l-ambjenti salmastri huma spe\u010bjalizzati \u0127afna.", "it-triq il-", "\u0121", "xag\u0127ri tax-xatt", "art li tistag\u0127dar", "steppa bis- sabbara", "radam im\u0127awwel", "limiti tas-sit Natura 2000", "Mappa ta' L-G\u0127adira s-Safra", "Meta ftit ilu re\u0121g\u0127et inbniet il-Coast Road, dil-parti tat-triq tressqet 'il \u0121ewwa xi ftit metri.", "B'hekk l-art fejn kienet it-triq il-qadima (fil-mappa mdawra bl-isfar) issa tista' bi ftit \u0127sieb u kura ting\u0127ata lura lin-natura.", "U forsi L-G\u0127adira s-Safra tista' tikber xi ftit.", "Sabbara hija pjanta aljena li qed tinfirex f'xi n\u0127awi tal-kampanja.", "Fir-ritratt ta' fuq jidhru tlieta.", "Fis-Salina hemm 35 salina.", "sabbara", "sabbara", "Fl-G\u0127adira s-Safra nsibu numru ta' pjanti li jew f'Malta jinstabu hawn biss, jew fi ftit postijiet o\u0127ra biss.", "Fost il-flora ta' dan is-sit hemm spe\u010bi b\u0127all-kressa, il-bebuna tal-ba\u0127ar, il-lew\u017ca tal-ba\u0127ar, u spe\u010bi o\u0127rajn li ftit huma mag\u0127rufin man-nies, tant li u\u0127ud g\u0127ad m'g\u0127andhomx isem bil-Malti!", "Eqdem mid-dino\u017cawri", "L-G\u0127adira s-Safra hija wkoll wa\u0127da minn ftit biss siti f'Malta fejn instab il-gamblu tal-elmu, li huwa fost l-eqdem annimali fid-dinja.", "Dan il-gamblu ilu je\u017cisti xi 220 milljun sena, ji\u0121ifieri minn qabel id-dino\u017cawri!", "Jekk tqabblu mal- 200,000 sena li ilu je\u017cisti l-bniedem tinduna li din l-ispe\u010bi hija elf darba aktar antika minna.", "Fil-fatt il-gamblu tal-elmu huwa", "lew\u017ca tal-ba\u0127ar", "wie\u0127ed minn dawk l-ispe\u010bi li ng\u0127idulhom fossili \u0127ajjin, g\u0127ax g\u0127adhom jg\u0127ixu llum bl-istess forma li kellhom \u0127afna \u0127afna \u017cmien ilu.", "Din l-ispe\u010bi kienet kapa\u010bi tkampa tant fit-tul min\u0127abba li hija adatta sew g\u0127all-kundizzjonijiet diffi\u010bli li tg\u0127ix fihom.", "L-annimal jg\u0127addi mi\u010b-\u010biklu tal-\u0127ajja malajr \u0127afna, fi \u017cmien \u0121imag\u0127tejn jew tlieta.", "Meta l-ilma tal-g\u0127adajjar jinxef, il-bajd li jkunu biedu kapa\u010bi jibqg\u0127u \u0127ajjin fit-tajn niexef g\u0127al g\u0127exieren tas-snin, sakemm l-g\u0127adira ter\u0121a' timtela", "bl-ilma\u2026 u \u010b-\u010biklu jer\u0121a' jibda.", "Minbarra li huwa sit Natura 2000, l-G\u0127adira s-Safra hija wkoll skedata b\u0127ala Sit ta' Importanza Ekolo\u0121ika u b\u0127ala Sit ta' Importanza Xjentifika.", "Minkejja li hija wa\u0127da mill-i\u017cg\u0127ar siti Natura 2000 u forsi mhux daqshekk spettakolari mad- daqqa t'g\u0127ajn, kif rajna hija xorta wa\u0127da post tassew uniku fil-wirt naturali ta' Malta.", "Bebuna tal-ba\u0127ar Maltese sea chamomille Anthemis urvilleana", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "Na\u0127seb bil-Brexit \u0127a jonqsu ko\u010b\u010b!", "Hekk hu.", "Ir-Renju Unit g\u0127andu 924 sit Natura 2000, li \u0127a jinqatg\u0127u mil-lista meta l-pajji\u017c jo\u0127ro\u0121 mill-Unjoni Ewropea.", "Nisperaw madankollu li dawn is-siti jibqg\u0127u xorta wa\u0127da protetti.", "Pajji\u017cna qed in\u0121ibuh", "\u0121obon tat-toqba.", "Malta qieg\u0127da timtela bit-toqob \u2013 toqob kbar \u0127afna jg\u0127idulhom barrieri!", "Il-barrieri jit\u0127affru g\u0127all- \u0121ebel, g\u0127a\u017c-\u017crar u g\u0127ar-ramel.", "\u0126afna minn dal-materjal jintu\u017ca g\u0127all-bini ta' djar, apartamenti u bini ie\u0127or.", "Il-\u0127asra hi li f'Malta hawn 73,000 djar u apartamenti vojta.", "Kieku jitran\u0121aw u jintu\u017caw dawn il-postijiet vojta flok dejjem jinbena l-\u0121did, nofs il-barrieri ma jkollniex b\u017connhom.", "Ara kemm konna niffrankaw, trabijiet, d\u0127a\u0127en, storbju, traffiku, fjuwil, dawl\u2026 u qerda tal-ambjent."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-136-Oct-2016.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Novembru \u2013 Di\u010bembru 2016", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p2", "\u0126bieb \u0126uttaf", "\u0126afna nies meta jisimg\u0127u l-isem BirdLife ji\u0121i quddiem g\u0127ajnejhom", "grupp ta' nies jargumentaw mal-ka\u010b\u010baturi.", "Veru li l-BirdLife g\u0127addejja f'battalja kontinwa biex tiddenfendi", "l-g\u0127asafar minn dawk li jridu joqtluhom jew jaqbduhom.", "Imma tag\u0127mel \u0127afna iktar minn hekk!", "G\u0127ax l-g\u0127asafar mhux lill-ka\u010b\u010baturi u lin-nassaba biss g\u0127andhom problema.", "L-ikbar problema li g\u0127andhom l-g\u0127asafar \u2013 u miljuni ta' spe\u010bi o\u0127rajn", "madwar id-dinja \u2013 hi li qed jispi\u010b\u010bawlhom il-\u0127abitati fejn jg\u0127ixu.", "Dan qed ji\u0121ri min\u0127abba l-i\u017cvilupp u t-tni\u0121\u0121is tal-bniedem u min\u0127abba l-bidla fil-klima.", "F'Malta dil-problema te\u017cisti wkoll.", "F'pajji\u017cna wkoll il-\u0127abitati naturali naqsu \u0127afna.", "G\u0127alhekk fil-BirdLife na\u0127dmu wkoll \u0127afna fuq dil- problema.", "Dan nag\u0127mluh b'\u017cew\u0121 modi\u2026", "Billi nie\u0127du \u0127sieb \u0127abitati rari li g\u0127ad baqa'.", "Billi no\u0127olqu mill-\u0121did \u0127abitati li tlifna.", "\u2026kif qed nag\u0127mlu fis-Simar u l-G\u0127adira.", "\u2026kif qed nag\u0127mlu f'Foresta 2000.", "Biex isir sew dax-xog\u0127ol jie\u0127u \u0127afna sforz, pjanar, \u017cmien u spejje\u017c.", "Imma l-aqwa li fl-a\u0127\u0127ar \u0127a jg\u0127in lin-natura u lill-g\u0127asafar.", "U lin-nies li jgawduh.", "U dan mhux kollox tafux!", "Il-BirdLife tag\u0127mel \u0127afna iktar affarijiet imma dwar dawn nitkellmu xi darb'o\u0127ra.", "Sadattant nawguralkom Milied sabi\u0127 u nixtiqilkom sena \u0121dida mimlija fer\u0127, da\u0127q u natura.", "Victor Falzon L-Editur", "Il-buttuniera (sweet alison Lobularia maritima) hija pjanta komuni.", "Tikber baxxa, tag\u0127mel \u0127afna fjuri u ssibha tikber kullimkien.", "B'xorti \u0127a\u017cina \u0127afna jqisuha '\u0127axixa \u0127a\u017cina' u jaqtg\u0127uha jew joqtluha bil-bexx.", "S'intendi l-friefet u n-na\u0127al ma jaqblu xejn ma' dan!", "Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Fil-\u0127amrija L-aljeni Qed ifaqqas il-faqqieg\u0127 Irrid insir berdwo\u010ber!", "Ix-Xag\u0127ra tal-Kortin Ix-xatt tag\u0127kom", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Kuntatt", "tel 21347645 / 21347646 imejl info@birdlifemalta.org imejl tal-maga\u017cin il-huttafa@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Di\u010bembru 2016 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p3", "a\u0127barijiet", "Xi \u0127add qalilhom!", "L-g\u0127asafar donnhom jafu li r-riserva naturali tas-Salina issa qieg\u0127da f'idejn il-BirdLife, g\u0127ax f'dawn l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at kien qed ikun hemm numru sabi\u0127 ta' gawwi, \u010birlew, agretti, blon\u0121uni, irsieset, imragen, pispisell u tajr ie\u0127or tal-ba\u0127ar u x-xtut.", "Fta\u0127na", "Kif ji\u0121ri kull sena, ir-riservi naturali tal-G\u0127adira", "u s-Simar kienu mag\u0127luqin g\u0127as-sajf.", "F'dawk ix- xhur isir \u0127afna xog\u0127ol: nirran\u0121aw, ni\u017cbru, ni\u017cbg\u0127u, in\u0127awlu, nibdlu, innaddfu, e\u010b\u010b. Insomma dejjem naraw x'nivvintaw biex nag\u0127mlu dawn il-postijiet iktar interessanti g\u0127an-natura u g\u0127an-nies li j\u017curu.", "Issa li s-sajf g\u0127adda r-riservi naturali re\u0121g\u0127u fet\u0127u.", "F'Ottubru nfet\u0127u g\u0127all-iskejjel, kif jafu diversi klassijiet li di\u0121\u00e0 kellhom \u0127ar\u0121a g\u0127al hemm, u f'Novembru nfet\u0127u g\u0127all-publiku.", "Razzett fil-Buskett", "Ti\u0121ie\u0121 tal-Ba\u0127ar", "L-G\u0127adira tifta\u0127 is-Sibt u l-\u0126add.", "Is-Simar jifta\u0127 il-\u0126add.", "\u0126in mill-10am sa 4pm.", "M'g\u0127andkomx b\u017conn tibbukkjaw, aqbdu u morru.", "U b\u0127al dejjem, d\u0127ul bla \u0127las.", "U jekk g\u0127andkom tromba \u0121ibuha.", "Jien it-tromba dejjem in\u0121orrha mieg\u0127i.", "Mo\u0127bi qalb is-si\u0121ar fil-Buskett hemm razzett li ftit jafu bih.", "Jismu r-Razzett Tal-Bosk u sa ftit snin ilu kien imwaqqa' u mitluq.", "Issa li rrestawrat \u0127a jintu\u017ca mill-\u0121did imma mhux iktar b\u0127ala razzett.", "Se tu\u017cah il-BirdLife g\u0127al diversi affarijiet, fosthom attivitajiet li g\u0127andhom x'jaqsmu man-natura tal-Buskett.", "Se jkun ukoll \u010bentru g\u0127all-kura ta' g\u0127asafar feruti sakemm dawn ifiqu u jer\u0121g\u0127u jin\u0127elsu.", "Ir-Razzett jifta\u0127 ukoll g\u0127all-publiku Sibtijiet u \u0126dud mill-10am sa nofsinhar.", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p4", "Wara x-xita nibdew ninnutaw il-faqqieg\u0127.", "Dawn huma parti \u017cg\u0127ira mill-fungu li jg\u0127ix fil-\u0127amrija fil-forma ta' eluf ta' \u0127jut irqaq.", "Iktar fuq il-faqqieg\u0127 f'pa\u0121na 7.", "Ix-xini tal-\u0127amrija huwa predatur.", "Jikber sa 15\u010bm u jserrep qalb ik-\u0127amrija jfittex \u0127niex u insetti \u017cg\u0127ar g\u0127all-ikel.", "Mill-\u0127lejjaq kollha tal-\u0127amrija, l-iktar importanti huma l-bakterja, li f'roqg\u0127a \u017cg\u0127ira \u0127amrija hemm minnhom iktar milli hemm nies fid- dinja!", "Hemm \u0127afna tipi ta' bakterja, mikroskopi\u010bi, li bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127hom isiru s-sustanzi fil-\u0127amrija.", "Dat-tuba ta' bebbuxu tilef il-qoxra.", "Ma nafx min hu t-tuba jien!", "Il-bug\u0127arwien ta' Malta huwa wie\u0127ed mill-annimali li jag\u0127ti servizz ta' ri\u010bikla\u0121\u0121 lin-natura meta jiekol \u0127axix u weraq niexef.", "Huwa endemiku g\u0127al Malta u Sqallija.", "Il-\u0127anex tal-\u0127amrija jg\u0127ix f'toqob li j\u0127affer huwa u g\u0127addej mill-\u0127amrija.", "Jo\u0127ro\u0121 biss bil-lejl biex ji\u0121bed xi weraq minn wi\u010b\u010b il-\u0127amrija g\u0127all-ikel.", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p5", "Ambjenti u Residenti", "Fil-\u0126amrija", "Il-bombli jag\u0127mlu l-bejta f'\u0127ofra fil-\u0127amrija fejn jg\u0127ixu f'2kolonja.", "Kull sena jag\u0127mlu bejta \u0121dida li fiha jrabbu l-frie\u0127 sa ma dawn jikbru.", "Il-\u0127amrija hija \u0127abitat prezzju\u017c g\u0127all-\u0127ajja tad-dinja.", "Biljuni ta' annimali jg\u0127ixu fiha u \u0127afna pro\u010bessi li tiddependi minnhom il- \u0127ajja jsiru fiha.", "Wie\u0127ed minn dawn huwa r-ri\u010bikla\u0121\u0121 tal-ikel: meta pjanti u annimali jmutu, jew meta narmu fdalijiet ta' \u0127axix, jew meta s-si\u0121ar iwaqqg\u0127u l-weraq, dawn kollha jitmermru u jsiru kompost jew jinbidlu f'sustanzi, li mbag\u0127ad jer\u0121g\u0127u jintu\u017caw minn pjanti \u0121odda.", "Dil-\u0127a\u0121a ma ssirx bil- ma\u0121ija!", "Fil-\u0127amrija jg\u0127ixu \u0127afna \u0127lejjaq o\u0127rajn, fosthom \u0127afna 1mikroskopi\u010bi, b\u0127all-bakterja.", "Dawn jieklu l-materjal mejjet u jbiddluh f'\u0127amrija \u0121dida.", "Ming\u0127ajr dawn il-\u0127lejjaq il-materjal kollu jibqa' jin\u0121ema' f'wi\u010b\u010b il-\u0127amrija u nispi\u010b\u010baw nintradmu ta\u0127tu.", "G\u0127alhekk importanti nie\u0127du \u0127sieb il-\u0127amrija billi ma nitfg\u0127ux veleni u kimi\u010bi fiha u billi ma ng\u0127attuhiex bit-toroq u bit-terrapien (jew bil- madum fil-\u0121ardina!).", "Inkella nkunu qed neqirdu \u0127abitat li ma ng\u0127ixux ming\u0127ajru!", "Il-\u0127a\u017c\u017cien iswed jg\u0127ix f'2kolonji ta' eluf ta' nemel f'bejta li taf tkun kbira, b'\u0127afna b'toqob jinfdu g\u0127all-wi\u010b\u010b minn fejn i\u0121orru \u017crierag\u0127 u jsorruh ta\u0127t l-art.", "ba\u0127rija tat-teng\u0127ud spurge hawkmoth", "I-ba\u0127rija tat-teng\u0127ud tg\u0127addi x-xitwa ta\u0127t il-\u0127amrija b\u0127ala 3fosdqa.", "Fir-rebbieg\u0127a to\u0127ro\u0121 il- ba\u0127rija lesta, kbira u ikkulurita.", "Fil- \u0127arifa tbid fuq pjanti tat-teng\u0127ud \u0127alli x-xag\u0127at isibu x'jieklu..", "Il-busewdien tat-terri\u010b\u010bju jg\u0127ix qalb il-weraq li jiksu wi\u010b\u010b il-\u0127amrija, i\u0121orr u jiekol \u017crierag\u0127 ta' pjanti slava\u0121.", "I\u0127affer bejta fil- \u0127amrija fejn ibid u j\u0127alli \u017cerrieg\u0127a g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127ar.", "O\u0121\u0121ett tant \u017cg\u0127ir li trid mikroskopju biex tarah.", "Annimali li jg\u0127ixu u jbejtu flimkien fi grupp.", "3fosdqa.", "Fa\u017ci fil-\u0127ajja ta' xi insetti, b\u0127all-friefet u l-ba\u0127rijiet, meta l-larva jing\u0127alaq fi spe\u010bi ta' qoxra qabel ma jsir adult.", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p6", "L-ikbar problema ambjentali fid-dinja hija l-qerda tal- \u0127abitat.", "It-tieni l-ikbar problema hi l-problema ta' spe\u010bi aljeni inva\u017civi.", "Din il-problema \u0121eneralment jo\u0127loqha l-bniedem, jew bi skop jew bi \u017cball.", "Il-mink Amerikan qed jag\u0127mel \u0127erba mill-fawna kull fejn idda\u0127\u0127al fl-Ewropa.", "L-Aljeni", "X'inhi spe\u010bi aljena?", "\u0126ibridizzar", "Spe\u010bi aljeni huma annimali jew pjanti li jidda\u0127\u0127lu f'\u0127abitat li mhux normali jinsabu fih; fi kliem ie\u0127or, spe\u010bi li mhumiex indi\u0121eni ta' dak il-post.", "Spe\u010bi ta' annimali jew pjanti aljeni jistg\u0127u jkunu inva\u017civi, u j\u0127allu impatt \u0127a\u017cin fuq l-ambjent u l-bijodiversit\u00e0.", "X'impatt jag\u0127mlu l-aljeni?", "Bdil tal-\u0127abitat", "\u0126afna drabi l-bniedem ida\u0127\u0127al annimal jew pjanta f'post bi skop li jsolvi xi problema, imma bla ma ja\u0127seb x'effetti o\u0127ra se jkun hemm.", "Pere\u017cempju fis-snin 1800 idda\u0127\u0127al il-marram grass fix-xtut ramlin ta' California, Oregon u Washington.", "L-iskop kien biex jikkontrollaw i\u010b-\u010baqliq fir-ramel ta' dawn il- postijiet.", "L-esperiment kien effettiv per\u00f2 din il pjanta nfirxet u \u0127onqot il-pjanti indi\u0121eni ta' dawn l-in\u0127awi; u \u0127olqot ukoll kenn g\u0127al predaturi ta' g\u0127asafar tal-ba\u0127ar.", "Id-d\u0127ul ta' din il-pjanta biddel il-\u0127abitat u \u0127oloq \u017cbilan\u010b fl-ekosistema indi\u0121ena.", "\u0126ibridizzar (hybridisation) huwa meta \u017cew\u0121 spe\u010bi li jkunu jixxieb\u0127u jitg\u0127ammru bejniethom.", "\u010aerti spe\u010bi indi\u0121eni g\u0127andhom kompo\u017cizzjoni \u0121enetika li jekk tit\u0127allat ma' spe\u010bi o\u0127rajn tinbidel drastikament.", "Din tista' twassal g\u0127all- estinzjoni tal-ispe\u010bi indi\u0121ena.", "Dan \u0121ara pere\u017cempju meta fi Spanja dda\u0127\u0127let ir-ruddy duck (spe\u010bi Amerikana) li bdiet titg\u0127ammar mal-white-headed duck (spe\u010bi indi\u0121ena u rari) u \u0121abitha f'xifer l-estinzjoni fl-Ewropa.", "Il-problema ta' spe\u010bi aljeni tinsab madwar id-dinja kollha u \u0127afna pajji\u017ci qed iwettqu pjanijiet fit-tul biex je\u0127islu min spe\u010bi aljeni.", "Huwa fatt li ladarba spe\u010bi tinfirex f'pajji\u017c isir diffi\u010bli teqridha kollha.", "Imma bi sforzi u spejje\u017c kbar kien hemm diversi su\u010b\u010bessi f'\u0127afna g\u017cejjer \u017cg\u0127ar, b\u0127al Kiska (fejn \u0127elsu mill-volpi), Campbell (\u0127elsu mill-firien), Baja (firien, qtates, fniek u mog\u0127o\u017c), Santiago fil-Galapagos (mog\u0127o\u017c) u Breaksea (firien).", "Imma g\u0127alkemm dawn kienu su\u010b\u010bess, il- \u0127sara kienet le\u0127qet saret g\u0127ax xi spe\u010bi indi\u0121eni kienu le\u0127qu saru estinti.", "A\u0127na stess min-na\u0127a tag\u0127na g\u0127andna dejjem nevitaw li nitilqu fil-kampanja ta' pajji\u017cna pjanti u annimali li nixtru minn petshops u \u0127wienet tal-\u0121onna, g\u0127ax x'aktarx dawn ikunu aljeni.", "G\u0127andna wkoll inqajmu kuxjenza ma' kul\u0127add dwar l-impatt negattiv li jag\u0127mlu dawn l-ispe\u010bi.", "Fuq Stephens Island, g\u017cira \u017cg\u0127ira fi New Zealand, kienet tg\u0127ix spe\u010bi ta' g\u0127asfur \u017cg\u0127ir, is-Stephens Island wren, li ma kienx itir.", "Fl-1894 mar jg\u0127ix hemm wie\u0127ed gwardjan tal-fanali u mieg\u0127u \u0127a lil Tibbles, il-qattus tieg\u0127u.", "Wa\u0127du, dan Tibbles qabad ir-wrens kollha tal-g\u017cira.", "Peress li l-g\u0127asfur kien endemiku, inqered mhux biss minn Stephens Island imma anke mid-dinja!", "Kollu bis-sa\u0127\u0127a ta' qattus wie\u0127ed!", "Kompetizzjoni", "B\u0127all-ispe\u010bi indi\u0121eni, l-ispe\u010bi aljeni g\u0127andhom ukoll b\u017conn spa\u017cju u ri\u017corsi (spe\u010bjalment ikel) biex jg\u0127ixu.", "\u0126afna spe\u010bi inva\u017civi jiddominaw fuq spe\u010bi indi\u0121eni u jisirqu r-ri\u017corsi li s-soltu jintu\u017caw minn spe\u010bi indi\u0121eni.", "Din il-problema wasslet g\u0127al tnaqqis ta' spe\u010bi indi\u0121eni, spe\u010bjalment f'ambjent fejn spazju, ikel u ri\u017corsi huma limitati, pere\u017cempju fuq g\u017cejjer.", "Problema o\u0127ra hi li spe\u010bi aljeni spiss isiru predaturi ta' annimali indi\u0121eni.", "Din \u0121rat fuq Guam, g\u017cira fl-O\u010bean Pa\u010bifiku, fejn kien idda\u0127\u0127al serp (il-brown tree snake) li qered tliet kwarti tal-ispe\u010bi ta' g\u0127asafar indi\u0121eni f'din il-g\u017cira, \u017cew\u0121 spe\u010bi ta' gremxul u \u017cew\u0121 spe\u010bi ta' friefet il-lejl li jinsabu hemm.", "U\u0127ud minn dawn l-ispe\u010bi vittmi tas-serp kienu endemi\u010bi, ji\u0121ifieri kienu jg\u0127ixu hemm biss u mkien iktar fid-dinja.", "fellus ta' garnija", "F'Malta te\u017cisti din il-problema?", "Iva, f'Malta wkoll g\u0127andna \u0127afna spe\u010bi aljeni, fosthom il-far iswed.", "Il-BirdLife ilha diversi snin tmexxi pro\u0121ett biex tnaqqas il-firien mill-in\u0127awi tal-Irdum tal-Madonna g\u0127ax il-firien jieklu l-bajd u l-flieles tal-garni li jbejjet hemmhekk.", "Il-pro\u0121ett irnexxa u n-numru ta' garni re\u0121a' \u017cdied.", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p7", "Qed ifaqqas il-faqqieg\u0127 !", "Ix-xitwa li g\u0127addiet xita ftit g\u0127amlet u n-natura batiet \u0127afna.", "Mietu \u0127afna \u017crin\u0121ijiet, miet \u0127afna bebbux, mietu anke ko\u010b\u010b si\u0121ar, u faqqieg\u0127 ma kiber kwa\u017ci xejn.", "Din il-\u0127arifa mod ie\u0127or, u l-faqqieg\u0127 na\u0127seb \u0127a jkollu sta\u0121un tajjeb.", "Il-faqqieg\u0127 i\u0127obb id-dell u l-umdu, u jekk tfittex f'xi n\u0127awi fil-\u0127axix madwar ba\u017ci ta' si\u0121ra jew zokk mejjet fl-art (anke fuq iz-zokk stess) forsi ssib u\u0127ud minn dawn l-g\u0127e\u0121ubijiet tan-natura.", "Il-faqqieg\u0127a (mushroom) hija biss parti mill- fungu, il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-fungu tkun ta\u0127t l-art forma ta' massa \u0127jut irqaq.", "Il-faqqieg\u0127a hija biss il-frotta, li tag\u0127mel l-ispori (spe\u010bi ta' \u017cerrieg\u0127a) li jin\u0121arru bir-ri\u0127 biex jikbru x'imkien ie\u0127or.", "Dari l-fungi konna ng\u0127odduhom mal-pjanti imma llum nafu li l-fungi ma huma pjanti xejn.", "G\u0127alhekk in\u0127oloq renju (kingdom) \u0121did g\u0127alihom, ir-renju FUNGI.", "F'Malta l-fungi g\u0127adhom qed ji\u0121u studjati.", "Nafu li g\u0127andna mill-inqas 300 spe\u010bi (bla ma ninkludu dawk mikroskopi\u010bi) imma g\u0127adna lanqas nafu x'jisimhom kollha.", "Fosthom forsi hemm u\u0127ud li huma \u0121odda g\u0127ax-xjenza.", "G\u0127andna b\u017conn iktar nies li jistudju il-fungi.", "Forsi inti stess li qed taqra dal-maga\u017cin!", "Jekk t\u0127obb titg\u0127allem dwar in-natura, t\u0127ajjar studja l-fungi u min jaf, forsi ssib spe\u010bi \u0121dida\u2026 u jsemmuha g\u0127alik!", "Iktar djar g\u0127alina!", "Ojj!", "Hawnhekk \u0127niex biss permessi", "Irrid insir berdwo\u010ber!", "Martin Austad jag\u0127tina pariri biex insiru berdwo\u010bers.", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p8", "Sensiela \u0120dida", "X'hemm iktar meravilju\u017c minn kreaturi li jtiru?", "L-g\u0127asafar huma fost il-\u0127lejjaq li jaffaxxinaw l-i\u017cjed lill-bniedem.", "Hemm diversit\u00e0 kbira tag\u0127hom, b'\u0127afna kuluri u g\u0127amliet.", "Fid-dinja nafu bi kwa\u017ci 10,000 spe\u010bi ta' g\u0127asafar.", "Minn dawn f'Malta dehru s'issa iktar minn 400 spe\u010bi u jekk to\u0127ro\u0121 tfittixhom tista' tibda ssibhom int ukoll.", "Biex tag\u0127mel dan l-a\u0127jar li ssir berdwo\u010ber.", "X'g\u0127andek tag\u0127mel?", "L-g\u0127odda tal-berdwo\u010ber 1.", "It-tromba Essenzjali", "L-ir\u0127is g\u0127ali, kienet tg\u0127idli n-nanna.", "X'ji\u0121ifieri KIENET ja skumnikat!", "L-ewwel ma jaqbillek tag\u0127mel hu li tixtri tromba.", "Biex ingawdu l-g\u0127asafar tajjeb li narawhom fl-ambjent naturali tag\u0127hom u tajjeb ukoll li narawhom vi\u010bin.", "Imma l-g\u0127asafar jib\u017cg\u0127u min-nies, u jekk nersqu vi\u010bin tag\u0127hom ingerrxuhom.", "Tromba hija g\u0127alhekk essenzjali g\u0127all-berdwo\u010bing.", "Mhux \u0121ugarell", "G\u0127alkemm ming\u0127ajr tromba xorta tista' tgawdi l-\u0121miel u l-g\u0127ana tal-g\u0127asafar fil-kampanja, meta", "Issa li wasal il-Milied \u017cellaq kelma quddiem il-familja, forsi ma tafx kif issib wa\u0127da fil-kalzetta!", "tarahom mit-tromba tibda tinnota \u0127afna i\u017cjed dettal li jg\u0127inuk tag\u0127raf xi spe\u010bi qed tara.", "Tromba tajba mhix ir\u0127isa, g\u0127ax g\u0127all-berdwo\u010bing ma rridux tromba \u0121ugarell bl- lentijiet tal-plastik u xi kulur", "isfar jg\u0127ajjat!", "Imma jekk tibda tfaddal ftit ftit ikollok bi\u017c\u017cejjed.", "Imbag\u0127ad meta takkwistaha, \u0127u \u0127siebha u ddum tgawdi l-g\u0127asafar minnha g\u0127al \u0127afna snin.", "Kemm tkabbar", "Tipi u g\u0127amliet ta' trombi hawn kemm trid.", "Importanti \u0127afna li ma tixtrihiex kbira u tqila g\u0127ax malajr teg\u0127ja \u017c\u017commha m'g\u0127ajnejk.", "It- tip roof prism (bit-tubi dritti) huma spiss i\u017cg\u0127ar u e\u0127fef minn dawk porro prism (bl-ispallejn).", "Tromba 7x jew 8x hija tajba \u0127afna biex tibda l-berdwo\u010bing biha.", "Dan in-numru jg\u0127idlek il-magnification (7x = tkabbar seba' darbiet, 8x = tmien darbiet, e\u010b\u010b.) u jkun stampat x'imkien fuq it-tromba stess.", "Tmurx g\u0127al tromba li tkabbar iktar minn 10x g\u0127ax", "iktar ma tkabbar iktar \u0127a tbati biex issib l-g\u0127asfur u biex i\u017c\u017comm it-tromba soda.", "Minbarra l-magnification ikun hemm ukoll numru", "ie\u0127or, pere\u017cempju 7x25, 8x30.", "Dan juri l-wisa' tal- lenti.", "Numru ie\u0127or li tajjeb t\u0127ares lejh huwa l-field of view li idealment ma tkunx i\u017cg\u0127ar minn 100m (jew 6\u00b0).", "Tajjeb ukoll li t-tromba tkun waterproof jew g\u0127all- inqas issi\u0121illata bin-nitro\u0121enu.", "U jekk inti tu\u017ca nu\u010b\u010bali", "Berdwo\u010bing. n. Passatemp fejn tosserva u tgawdi l-g\u0127asafar \u0127ajjin fl-ambjent naturali tag\u0127hom bla ma tfixkilhom.", "Berdwo\u010ber. n. Persuna li tipprattika dan il- passatemp.", "[Mill-kelma Ingli\u017ca birdwatching/er].", "Biex tittestja tromba ittawwal lejn o\u0121\u0121ett dritt u dejjaq, b\u0127al arblu.", "Ta\u010b-cheap!", "naddfilha l-lentijiet b'\u010barruta apposta u kemm jista' jkun \u017comm il-lentijiet mg\u0127ottjin bl-g\u0127otjien tag\u0127hom \u0127alli tevita grif u trab fuq il-lenti.", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p9", "lastku wiesg\u0127a", "ara li l-eye relief (il-lastku madwar il-lentijiet minn fejn tittawwal) ikun ikbar minn 15mm.", "Tikkumplikax", "Tixtrix tromba b'\u017cum, image stabilisation jew i\u017cjed", "minn rota wa\u0127da biex tiffoka g\u0127ax b'dawn titlef mid- dawl fl-istampa u ddum iktar biex tiffoka.", "Tajjeb li tipprova t-tromba g\u0127and tal-\u0127anut l-ewwel,", "pere\u017cempju fil-\u0127wienet tan-Nikon f'Malta.", "Jekk tixtri mill-Internet g\u0127andek i\u017cjed g\u0127a\u017cla, imma trid toqg\u0127od i\u017cjed attent g\u0127al trombi ta' kwalit\u00e0 \u0127a\u017cina, g\u0127ax s'intendi tromba li tixtri onlajn ma tistax tippruvaha qabel.", "Opticron u Nikon huma \u017cew\u0121 ditti rinomati li g\u0127andhom trombi tajbin g\u0127al prezz ir\u0127as minn ditti b\u0127al Swarowski u Zeiss.", "Jekk tonfoq bejn \u20ac100 u \u20ac200 g\u0127andu jkollok tromba tajba.", "Jekk dan hu \u0127afna tikkonfondix: l-ewwel tromba tieg\u0127i kont xtrajtha tmien liri (xi \u20ac20) minn \u0127anut fil-pjazza tar-ra\u0127al!", "Jekk tixtri tromba ta' dan il-prezz u li m'g\u0127andhiex ditta spe\u010bifika, hu ferm i\u017cjed importanti li tippruvaha qabel tixtriha.", "Dan tag\u0127mlu billi to\u0127ro\u0121 barra quddiem il-\u0127anut u tiffoka fuq o\u0121\u0121etti f'distanzi differenti.", "Jekk tara doppju jew it-truf tal-o\u0121\u0121etti m\u010bajprin tixtrihiex.", "Ib\u017ca' g\u0127aliha", "Tonfoq kemm tonfoq, qis li t-tromba tie\u0127u \u0127siebha", "Tu\u017cahiex waqt li qed tiekol!", "jekk tridha sservik.", "T\u0127allihiex fix-xemx jew fl-umdu (anke jekk hi waterproof), tressaqhiex lejn ramel, tu\u017cahiex waqt li qed tiekol, tippruvax i\u017c\u017carmaha,", "\u0126a\u0121a o\u0127ra utli \u0127afna g\u0127all-berdwo\u010bing huwa ktieb spe\u010bjali ng\u0127idulu gajd, imma fuq dan nitkellmu f'\u0127ar\u0121a o\u0127ra.", "Il-ktieb li \u0127ar\u0121et BirdLife Malta", "g\u0127adu kemm reba\u0127 il-Premju Nazzjonali g\u0127all- A\u0127jar Produzzjoni ta' Ktieb bl-Isba\u0127 Dehra g\u0127as-sena 2015.", "Il-ktieb fih 390 pa\u0121na, bil-kulur u mimli illustrazzjonijiet u ritratti.", "Jinsab g\u0127all-bejg\u0127 ming\u0127and il-BirdLife u \u0127wienet tal-kotba.", "Prezz \u20ac49 G\u0127al aktar tag\u0127rif ibg\u0127at imejl fuq info@birdlifemalta.org jew \u010bempel 21347645/6", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p10", "Ix-Xag\u0127ra tal- Kortin qieg\u0127da \u0127dejn ix-Xemxija, fl-in\u0127awi bejn il-Mistra u Da\u0127let il-Fekruna", "postijiet o\u0127rajn fejn il-pre\u017cenza tal- bniedem tin\u0127ass iktar.", "Pere\u017cempju l-komunit\u00e0 tas-si\u0121ra tal-\u0127arir li nsibu hawnhekk hija meqjusa wa\u0127da mill- a\u0127jar e\u017cempji fil-pajji\u017c.", "X'tella' l-ba\u0127ar!", "F'dan is-sit insibu wkoll xatt \u017cg\u0127ir ta\u010b-\u010bag\u0127aq fil-Qala tal- Mistra.", "B\u0127al ma ji\u0121ri f'bajjiet o\u0127ra, fix-xitwa wara l-maltemp il- ba\u0127ar spiss itella' fuq ix-xatt meded ta' alka (jew posidonja).", "G\u0127alkemm mad-daqqa t'g\u0127ajn jidhru skart jew xi \u0127a\u0121a li tkerrah ix-xatt, dawn il-munzelli alka (bl-Ingli\u017c banquettes) huma fil-fatt importanti g\u0127al diversi ra\u0121unijiet.", "L-ewwelnett, fihom tg\u0127ix komunit\u00e0 s\u0127i\u0127a ta' bijodiversit\u00e0, inklu\u017c bebbux, u \u0127afna tipi ta' insetti, fosthom \u0127anfus u dubbien.", "Ix-Xag\u0127ra tal-", "F'din il-\u0127ar\u0121a se nitkellmu dwar sit \u017cg\u0127ir fl-in\u0127awi tal-Bajja tal-Mistra, li nafuh b\u0127ala x-Xag\u0127ra tal-Kortin.", "Mhuwiex xi sit mag\u0127ruf \u0127afna, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na l-Buskett jew id-Dwejra \u2013 forsi din l-ewwel darba li smajtu bih intom stess!", "Ma jintla\u0127aqx malajr", "Ix-Xag\u0127ra", "tal-Kortin qieg\u0127da mal-ba\u0127ar, b'ambjent pittoresk ta' rdum u xag\u0127ri.", "\u0126afna partijiet ta' dan l-irdum ma jintla\u0127qux fa\u010bilment \u2013 tista' tasal biss b'diffikult\u00e0 kbira u jekk tassew tkun avventuru\u017c!", "Forsi g\u0127alhekk ma tantx ji\u0121u hawn in-nies, u mnalla.", "Minhabba li ftit huwa a\u010b\u010bessibbli, in-natura hawnhekk hija pjuttost protetta.", "Diversi spe\u010bi rari", "Insibu diversi spe\u010bi ta' pjanti tipi\u010bi Maltin, inklu\u017c spe\u010bi endemi\u010bi, b\u0127al pere\u017cempju il-\u0121i\u017ci ta' Malta, it-tulliera ta' Malta, is-si\u0121ra tal-\u0127arir, it-teng\u0127ud tax-xag\u0127ri, ix-xebb, l-orkida piramidali ta' Malta, il-\u0127atba s-sewda ta' Malta, l-erika, is-sag\u0127tar, u l-brijonja sewda.", "\u0126afna mill-ispe\u010bi li jikbru hawnhekk mhumiex mifruxin wisq mal-G\u017cejjer Maltin.", "Pere\u017cempju l-\u0121i\u017ci ta' Malta jinsab biss hawnhekk u f'\u017cew\u0121 postijiet o\u0127ra f'pajji\u017cna: f'G\u0127awdex u f'Tal-Mi\u0121nuna, sit Natura 2000 ie\u0127or vi\u010bin \u0127afna t'hawn.", "Konna \u0121ibna fuq Tal-Mi\u0121nuna f'Il- \u0126uttafa 134.", "Diversi minn dawn l-ispe\u010bi huma protetti bil-li\u0121i Maltija jew qeg\u0127din fir-Red Data Book ta' Malta, ktieb li fih l-ispe\u010bi li f'pajji\u017cna huma l-iktar mhedda, u li g\u0127alhekk je\u0127tie\u0121u \u0127arsien spe\u010bjali.", "L-importanza ta' dan is-sit, per\u00f2, ma ti\u0121ix biss mill- pre\u017cenza ta' dawn l-ispe\u010bi imma anke mill-kundizzjoni tag\u0127hom.", "In-nuqqas ta' a\u010b\u010bess fa\u010bli serva biex jit\u0127ares dan l-ambjent, u g\u0127alhekk insibu diversi komunitajiet ta' pjanti li huma fi stat tajjeb \u0127afna, specjalment meta nqabblu ma'", "Fix-xitwa meta ma jsirx g\u0127awn dawn il-banquettes g\u0127andna n\u0127alluhom fix-xatt, mhux inne\u0127\u0127uhom u nifta\u0127ru fil-midja li g\u0127amilna clean-up!", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p11", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "xag\u0127ri", "qasab", "si\u0121ar u arbuxxelli", "xatt \u010bag\u0127qi", "Il-Qala tal- Mistra", "il-banquettes huma meqjusin fost l-iktar \u0127abitati importanti fl-Ewropa.", "Barra minn hekk, dawn jilqg\u0127u kontra", "il-munzelli l-qilla tal-mew\u0121 u jipprote\u0121u x-xatt milli jitmermer.", "F'parti mill-wied li jifta\u0127 fuq", "tal-Mistra nsibu wkoll", "il-bajja medda \u017cg\u0127ira ta' bur salmastru, fdal ta' ambjent li darba kien ikbar imma li ntilef ta\u0127t l-i\u017cvilupp.", "Fih ukoll insibu wkoll pjanti li mhumiex komuni, fosthom is-simar niggie\u017c.", "\u0120i\u017ci ta' Malta", "Minkejja li s-sit huwa pjuttost ina\u010b\u010bessibbli xorta tista' ssirlu l-\u0127sara, pere\u017cempju bir-rimi ta' skart.", "Proprju min\u0127abba li g\u0127adu fi stat daqshekk tajjeb, iktar g\u0127andna nag\u0127mlu kull ma nistg\u0127u biex nib\u017cg\u0127u g\u0127alih \u0127alli ma jitfaqqarx.", "L-Ulie\u0121i", "Area tas-sit 12.6ha", "Limiti tas-sit Natura 2000", "Si\u0121ra tal-\u0126arir Wolfbane Periploca angustifolia", "Da\u0127let il-Fekruna", "Mappa tax- Xag\u0127ra tal-Kortin", "Il-\u0126uttafa 137 \u2022 Di\u010bembru 2016 \u2022 p12", "Ix-xatt tag\u0127kom", "A\u0127na ng\u0127ixu f'pajji\u017c daqs nitfa u ffullat bin-nies.", "G\u0127alhekk xieraq li nib\u017cg\u0127u g\u0127al kull farka art li g\u0127andna.", "Min\u0127abba li Malta g\u017cira g\u0127andna \u0127afna xatt imma parti sew minnu di\u0121\u00e0 mirduma ta\u0127t konkos, \u0121ebel u tarmak.", "B'xorti tajba baqa' xi meded sbie\u0127 li tie\u0127u r-ru\u0127 t\u0127ares lejhom, b\u0127al dawn l-in\u0127awi ta' G\u0127ajn Barrani f'G\u0127awdex.", "G\u0127alhekk hemm b\u017conn serju li nieqfu ngerrmu mix-xatt ta' pajji\u017cna.", "Bil-li\u0121i x-xatt suppost proprjet\u00e0 tal-Maltin kollha u mhuwiex g\u0127all-bejg\u0127.", "Mela \u017commu g\u0127assa b'g\u0127ajnejn ta' seqer u kull fejn taraw \u017cvilupp max-xatt tkellmu, irrappurtaw, tka\u017caw u qajmu kjass!", "T\u0127allux iktar min jisirqilkom ix-xatt.", "Ix-xatt tag\u0127kom."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-137-Dec-2016.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "\u010ainju", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Dis-sena n-nar\u010bis ixxala bil-kbir!", "\u0126bieb \u0126uttaf", "Kull meta no\u0127ro\u0121 fil-kampanja g\u0127alija dejjem qisha \u0127a tibda avventura \u0121dida.", "Anke jekk post inkun \u017cortu mitt darba, in-natura tant hi varjata u tant tinbidel, anke minn \u0121urnata g\u0127al o\u0127ra, li kull \u0127ar\u0121a tkun differenti.", "Il-fjuri li rajt f'Jannar mhux kollha l-istess li \u0127a tara fi Frar, u l-g\u0127asafar li \u0127a jitfa\u010b\u010baw f'Marzu mhumiex \u0127a jkunu kollha b\u0127al dawk li rajt jew smajt fi Frar.", "In-natura tiddependi \u0127afna mill- ista\u0121uni, g\u0127alhekk il-bidla minn sta\u0121un g\u0127al ie\u0127or i\u0121\u0121ib bidla f'dak li \u0127a tara jew tisma' madwarek.", "Iktar ma no\u0127or\u0121u u ninnutaw x'hemm madwarna, iktar \u0127a nsiru", "Ftit ftit nidraw it-timetable tan-natura u nibdew naqtg\u0127u minn qabel liema fjuri \u0127a naraw, g\u0127adux kmieni g\u0127all-mazzarelli, sarx tard g\u0127all-pitirrossi, hux \u017cmien i\u017c-\u017crin\u0121ijiet, g\u0127amlitx bi\u017c\u017cejjed xita biex jitfa\u010b\u010baw il-gambli tal-g\u0127adajjar, e\u010b\u010b.", "Mill-kotba, mill-\u0126uttafa u mill-Internet nistg\u0127u nitg\u0127allmu \u0127afna fatti fuq in-natura.", "Imma biex in-natura vera nsiru nafuha u n\u0127obbuha rridu no\u0127or\u0121u nfittxuha.", "Kif jg\u0127idilna tajjeb Martin f'pa\u0121na 8, m'intix \u0127a ssir berdwo\u010ber minn quddiem skrin tal- kompjuter.", "Trid to\u0127ro\u0121!", "In-natura qieg\u0127da hemm barra,", "mimlija sigrieti u sorpri\u017ci sbie\u0127.", "O\u0127or\u0121u gawduha!", "Victor Falzon L-Editur", "I\u010b-\u010binju (mute swan Cygnus olor) huwa fost l-ikbar u l-itqal g\u0127asafar tal-Ewropa.", "Filwaqt li komuni f'\u0127afna g\u0127adajjar u xmajjar tan-na\u0127a ta' fuq tal-Ewropa, lejn il-Mediterran ma tantx jersaq.", "Imma kultant fix-xitwa f'pajji\u017cna jitfa\u010b\u010ba xi wie\u0127ed\u2026 jew tu\u017c\u017cana (ara p.3)!", "F'Malta \u010b-\u010binju huwa protett bil-li\u0121i.", "B'din il-\u0127ar\u0121a Il-\u0126uttafa g\u0127alqet 33 sena!", "Kontenut Editorjal A\u0127barijiet Il-\u0126ajt tas-Sejjie\u0127 Id-de\u017certifikazzjoni Wi\u010b\u010binu Irrid insir berdwo\u010ber!", "Siti Natura 2000 fil-Ba\u0127ar Il-Mixja ta' Marzu", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a", "Klabb", "Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Kuntatt", "\u00a9 BirdLife Malta, Frar 2017 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Isimg\u0127u l-programm", "fuq Radju Marija kull nhar ta' \u0126add fis-1pm", "a\u0127barijiet", "Meta \u0121ew i\u010b-", "\u010ainji", "I\u010b-\u010binju huwa l-itqal g\u0127asfur fl- Ewropa.", "Kemm ta\u0127seb li ji\u017cen?", "A 4kg B 8kg \u010a 12kg Twe\u0121iba pa\u0121na 6", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idulu mute swan mhux g\u0127ax vera huwa mutu, u fil-fatt g\u0127andu le\u0127en.", "Jg\u0127idulu hekk g\u0127ax meta jtir dan i\u010b-\u010binju ma joqg\u0127odx jg\u0127ajjat kif jag\u0127mlu spe\u010bi o\u0127ra ta' \u010binju, b\u0127all-whooper swan u l-Bewick's swan.", "Kos, lilek \u0127add ma jg\u0127idlek mutu.", "Kif na\u0127seb jaf kul\u0127add, fl-1 Jannar 2017 kellna rigal sabi\u0127 tal-istrina meta waslet Malta qatg\u0127a sabi\u0127a ta' 12-il \u010binju.", "Kienu g\u0127ajjenin sew u ni\u017clu fil-pront kif waslu l-art, fil-wied ta' Marsalforn f'G\u0127awdex.", "I\u010b-\u010binju huwa rari f'pajji\u017cna u g\u0127alhekk \u0127afna nies marru jittawlulhom \u0127alli jgawdu l-\u0121miel ta' din it-tajra kbira.", "I\u010b-\u010binji li \u017caruna kienu mhux", "biss g\u0127ajjenin imma mejtin bil-\u0121u\u0127 ukoll.", "G\u0127all-ewwel darba fl-istorja membri tal- BirdLife u xi ka\u010b\u010baturi \u0127admu flimkien biex jitimg\u0127uhom sakemm dawn jer\u0121g\u0127u jie\u0127du sa\u0127\u0127ithom.", "Il-pjan \u0127adem.", "Kmieni filg\u0127odu nhar l-14", "Frar i\u010b-\u010binji taru u telqu.", "A\u0127na nawgurawlhom vja\u0121\u0121 ming\u0127ajr periklu.", "Nittamaw li forsi s-sena d-die\u0127la jer\u0121g\u0127u jittawlulna.", "Daz-zakak \u017cag\u0127\u017cug\u0127 g\u0127ax g\u0127andu le\u0127\u0127a safra ma' wi\u010b\u010bu.", "Dan se jdum jitkessa\u0127!", "Il-grupp ta' \u010binji kienu m\u0127alltin fl-et\u00e0.", "Huwa fa\u010bli tag\u0127raf l-adulti mi\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127: i\u017c-\u017cg\u0127ar ma jkunux bojod b\u0127all-kbar, u munqarhom ikun skur flok oran\u0121jo.", "Kif isir kull sena ta\u0127t it-tmexxija", "g\u0127aqlija tal-\u0127abib tag\u0127na Denis Cachia, grupp nies tal-BirdLife iltaqg\u0127u nhar is-Sibt 14 Jannar 2017 biex jg\u0127oddu z-zizka!", "Fix-xitwa z-zakak abjad (white wagtail) i\u0127obb jin\u0121abar fi gruppi kbar biex jorqdu f'post kenni bis-si\u0121ar.", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira taz-zizka bojod li jg\u0127addu x-xitwa Malta kull filg\u0127axija jmorru jorqdu l-Belt Valletta!", "Fil-Belt hemm grupp si\u0121ar fi Pjazza Assedju u fi Pjazza San \u0120wann u z-zizka jsibu dawn is-si\u0121ar dormitorji komdi.", "Dis-sena s\u0127abna g\u0127oddew total ta' 9038 zakak die\u0127el g\u0127all-irqad.", "Kwa\u017ci rekord!", "Ir-rekord assolut kien is-sena l-o\u0127ra, fejn g\u0127oddejna 10,786 g\u0127asfur.", "\u0126afna miz-zizka bojod li jkunu G\u0127awdex ma joqog\u0127dux jaqsmu g\u0127al- Malta.", "Minflok, jin\u0121abru jorqdu fis-si\u0121ar fil-pjazza ta' G\u0127ajnsielem, o\u0127rajn f'xi si\u0121ar fir-Rabat (Victoria).", "9038 g\u0127ar-raqda!", "Il-brimba tat-tubu tu\u017ca xquq \u017cg\u0127ar bejn il-\u0121ebel u \u0127ofor fil-\u0121ebel stess.", "Hemmhekk tinse\u0121 spe\u010bi ta' tubu tal-\u0127arir fejn tistkenn u tistenna xi nemla tinqabad fi \u0127jut irqaq fil-bokka tat-tubu.", "Il-\u0127ajt tas-sejjie\u0127 huwa \u0127abitat perfett g\u0127as-serp iswed g\u0127ax jg\u0127addi fa\u010bilment bejn il-\u0121ebel u jid\u0127ol jista\u0127ba mill-periklu.", "Jistkenn ukoll mit-temp meta tkun s\u0127ana jew kes\u0127a wisq g\u0127ar-rettili.", "I\u0127obb jo\u0127ro\u0121 jixxemmex fuq xi \u0121ebla s\u0127una.", "I\u017c-\u017cokret l-g\u0127a\u0121u\u017ca spiss tikber fil-\u0127itan tas-sejjie\u0127 f'irkejjen umdi fejn ma tantx tara xemx.", "G\u0127andha weraq \u017cg\u0127ir, tond u jleqq li jkun fl-aqwa tieg\u0127u fix-xitwa.", "Twarrad fir-rebbieg\u0127a.", "I\u017c-\u017cun\u017cana tax-xehda spiss tibni x-xehda g\u0127all- kenn ta' \u0127ajt tas-sejjie\u0127.", "Min\u0127abba li dawn ikunu fil-kampanja, i\u017c-\u017cun\u017can fa\u010bli jsib injam x'igerrem biex jibni x-xehda, xg\u0127at biex jitma' li\u017c-\u017cg\u0127ar u nektar mill-fjuri.", "Fin-na\u0127a dellija ta' \u0127ajt tas-sejjie\u0127 issib il-\u0127a\u017ci\u017c, pjanti li jiffurmaw tapit a\u0127dar baxx u artab li jiksi l-\u0121ebel qisu pannu.", "Dan l-ispe\u010bi ta' frott ikun fih l-ispori, li huma b\u0127al \u017cerrieg\u0127a.", "Ambjenti u Residenti", "\u0126ajt tas- Sejjie\u0127", "G\u0127asafar li jieklu l-insetti b\u0127all- pitirross, il-fjamma sewda, il-bu\u010baqq tax-xitwa, l-g\u0127asfur tal-bejt u l-kuda spiss jtperr\u010bu fuq il-\u0127itan tas-sejjie\u0127 minn fejn ifittxu insetti g\u0127addejjin fuq wi\u010b\u010b il-\u0127amrija.", "L-istess jag\u0127mel il- merill biex ifittex il-gremxul.", "Min\u0127abba l-forma \u017cg\u0127ira, twila u misluta, il-ballottra fa\u010bli tista\u0127ba \u0121o \u0127ajt tas-sejjie\u0127.", "Hawnhekk taf ukoll issib il-pri\u017ca tag\u0127ha: \u0121rieden, firien u gremxul.", "verrukarja", "Diversi likeni jikbru fil- \u0127itan tas-sejjie\u0127, u\u0127ud fix-xemx, o\u0127rajn fid-dell.", "Il-likeni mag\u0127mulin minn fungu li ta\u0127tu jkun hemm alga, u \u017c-\u017cew\u0121 1organi\u017cmi jg\u0127ixu b'rabta bejniethom.", "Il-likeni jikbru bil-mod u jafu jg\u0127ixu mijiet ta' snin.", "G\u0127all-qanfud, il-\u0127ajt tas- sejjie\u0127 huwa post komdu fejn jg\u0127addi l-\u0121urnata rieqed, protett mix- xemx u mill-2predaturi.", "Jitgeddes irrumblat fl-ispazji bejn il-\u0121ebel u jo\u0127ro\u0121 jiekol filg\u0127axija.", "Il-\u0127itan tas-sejjie\u0127 li naraw fil- kampanja jinbnew biex jifirdu g\u0127elieqi minn xulxin, imma wkoll biex il-\u0127amrija ma tin\u0121arrx mix- xita u r-ri\u0127.", "\u0126ajt tas-sejjie\u0127 huwa differenti mill-\u0127itan tad- djar g\u0127ax ma jkollux tik\u0127il bejn il-\u0121ebliet, g\u0127alhekk je\u0127tie\u0121 is- seng\u0127a biex jinbena sew.", "Meta l-\u0127amrija ix-xita u tag\u0127mel tinfaqa' bl-ilma, l-ilma \u017cejjed jiskula minn bejn il-\u0121ebel.", "Kieku jkun \u0127ajt imka\u0127\u0127al solidu l-ilma ma jkollux minn fejn jg\u0127addi u l-pressa tieg\u0127u fl-a\u0127\u0127ar twaqqa' l-\u0127ajt.", "Il-\u0127itan tas-sejjie\u0127 joffru \u0127abitat e\u010b\u010bellenti g\u0127al \u0127afna annimali fil-\u0127ofor, fix-xquq u il-\u0121ebel.", "Meta l-irkejjen bejn nkunu fil-kampanja, importanti ma n\u0127ottux \u0127itan billi nitilg\u0127u fuqhom jew naqilg\u0127u l-\u0121ebel biex infittxu l-bebbux.", "Fir-ritratt jidher \u0127ajt tas-sejjie\u0127 fl-in\u0127awi ta\u017c-\u017bebbieg\u0127.", "1organi\u017cmu.", "O\u0121\u0121ett \u0127aj 2predatur.", "Annimal li jikka\u010b\u010bja annimali o\u0127rajn g\u0127all-ikel.", "U jien kont na\u0127sbu \u017cejt jew \u017cift im\u010bappas!", "Miskina dil-bufula.", "Ri\u0121ment si\u0121ar im\u0127awlin f'battalja biex titwaqqaf il-firxa tad-de\u017cert.", "Battalja li spiss tintilef.", "Kont taf li de\u017certifikazzjoni hija wa\u0127da mill-problemi ambjentali li d-dinja qieg\u0127da tiffa\u010b\u010bja?", "Naraw xi tfisser.", "Id- de\u017certifikazzjoni hija l-pro\u010bess li fih art g\u0127ammiela tinbidel f'de\u017cert, ji\u0121ifieri art niexfa u bla \u0127ajja.", "Dan jikkaw\u017ca problemi kbar g\u0127all-bijodiversit\u00e0 b'mod dirett fuq il-flora u l-fawna.", "X'jikkaw\u017caha ?", "B\u0127al \u0127afna mill-problemi ambjentali, l-ikbar kaw\u017ca tad- de\u017certifikazzjoni hi attivit\u00e0 tal-bniedem.", "\u0126afna drabi din tibda bid-deforestazzjoni jew b'agrikoltura li ma tkunx adattata g\u0127al dik l-art.", "Il-bidla fil-klima qieg\u0127da wkoll tikkontribwixxi g\u0127ad-de\u017certifikazzjoni: min\u0127abba l-global warming, id-dinja qeg\u0127da tkun s\u0127una iktar minn qatt qabel.", "Xi problemi qed to\u0127loq ?", "L-ewwel effett", "tad-de\u017certifikazzjoni hi", "ta' ve\u0121etazzjoni, fejn si\u0121ar, arbuxxelli, \u0127axix, e\u010b\u010b. jinxfu, imutu jew ine\u0127\u0127ihom il-bniedem.", "Dan jaffettwa \u0127a\u017cin lill-\u0127amrija fertili g\u0127aliex il-ve\u0121etazzjoni hi essenzjali biex il-\u0127amrija tkun bijolo\u0121ikament komposta kif suppost, bin-nutrijenti u minerali me\u0127tie\u0121a g\u0127all-\u0127ajja.", "Barra minn", "hekk, meta l-\u0127amrija tinkixfilha l-ve\u0121etazzjoni, din ma tibqax protetta mir-ri\u0127, mix-xita, mill-g\u0127arar, mir- raxx tal-ba\u0127ar u mill-qilla iwassal tax-xemx.", "Dan biex il-\u0127amrija jew tinxef u ttir mar-ri\u0127 jew tin\u0121arr bl- g\u0127arar u tintilef.", "Jibqa' biss \u0127amrija \u0121eblija u fqira jew blat mikxuf li ma jikber xejn fuqu.", "\u0126abitat li qabel kien mimli \u0127dura u \u0127ajja spi\u010b\u010ba battal g\u0127al kollox mill-flora u mill-fawna li tiddependi minnha.", "Min\u0127abba l-global warming id-De\u017cert Sa\u0127ara qed jikber.", "Waqt il-passa, miljuni ta' g\u0127asafar kull sena jag\u0127mlu sforz straordinarju biex jaqsmu dan id-de\u017cert enormi.", "Imma s-Sa\u0127ara tant infirex li iktar ma jmur iktar g\u0127asafar qed imutu bil-\u0121u\u0127, bl-g\u0127atx u bl-g\u0127eja qabel ma jil\u0127qu jaqsmuh.", "Biex ti\u0121i indirizzata l-problema tar-ri\u0127 mal-\u0127amrija niexfa, f'postijiet esposti qed jimplimentaw diversi teknolo\u0121iji, fost dawn twa\u0127\u0127il ta' pannelli biex jipprote\u0121u l-ve\u0121etazzjoni mir-ri\u0127 u l-g\u0127arar.", "Qed jidda\u0127\u0127lu wkoll sistemi tal-art u ta' mani\u0121\u0121jar jipprote\u0121u tal-ilma biex l-\u0127amrija fertili.", "to\u0127loq", "Per\u00f2 huwa dejjem \u0127afna a\u0127jar li tipprova ma to\u0127loqx il-problema, il-problema milli tipprova imbag\u0127ad ssolviha.", "G\u0127alhekk importanti ferm li nqajmu kuxjenza dwar it-theddida tad-de\u017certifikazzjoni \u0127alli nnaqqsu li sse\u0127\u0127.", "Ftakru li l-attivit\u00e0 tal-bniedem hija wara kollox l-ikbar kaw\u017ca tad- de\u017certifikazzjoni.", "Twe\u0121iba Kemm ji\u017cen \u010binju?", "Twe\u0121iba \u010a (12kg)!", "l-possibilt\u00e0", "ta' pajji\u017cna saret u g\u0127adha ssir", "Anke fi\u010b-\u010bokon id- de\u017certifikazzjoni.", "Qatt rajtu trakter g\u0127addej f'g\u0127alqa bi s\u0127aba \u0127amrija tielg\u0127a mill-art u ttir mar-ri\u0127?", "Dak huwa ka\u017c perfett ta' kif minkejja l-g\u0127erf u t-teknolo\u0121ija kollha li g\u0127andna, xorta g\u0127ad hawn min jibqa' jfaqqar l-art b'mod regolari.", "X'g\u0127andek \u0127i?", "Wiccinu A\u0127barijiet sbie\u0127 u koroh mid-dinja tal-ambjent", "Jieqaf il-massakru tal-foki", "\u0120irja lejn l-estinzjoni", "joqtlu eluf ta' foki, fosthom frie\u0127 li jinqatlu quddiem ommhom.", "Insomma, massakru s\u0127i\u0127.", "Din ix-xalata ta' qtil baqg\u0127et issir sal-\u0121urnata tal-lum, imma xi \u0121img\u0127at ilu waqfu!", "G\u0127al kollox!", "Waqfu g\u0127ax \u0127add ma g\u0127adu jrid jixtru la\u0127am tal-foka jew \u0127wejje\u0121 mag\u0127mulin mill- \u0121ilda tal-foka.", "In-nies jippreferu jaraw u jiggustaw il-foki \u0127ajjin fin-natura.", "Ifra\u0127, Wi\u010b\u010binu!", "Mexxej perikolu\u017c", "i\u017cg\u0127ar milli kien ma\u0127sub.", "Ir-ra\u0121uni hi li \u0127afna iktar qed jinqatlu jew jinqabdu minn bdiewa, rg\u0127ajja u traffikanti tal-annimali.", "Jekk ma ssirx xi \u0127a\u0121a malajr, dan l-annimal meravilju\u017c ma jdumx ma jog\u0127sfor mid-dinja.", "Tal-biki hux, Wi\u010b\u010binu!", "Aktar art im\u0127arsa", "jnaqqar il-li\u0121ijiet li jikkontrollaw it-tni\u0121\u0121is fl-Amerka.", "Qed i\u0127ajjar ukoll iktar t\u0127affir g\u0127a\u017c-\u017cejt u g\u0127all-fa\u0127am.", "Irid ukoll i\u0127assar ftehim importanti li sar fl-2015 biex il-pajji\u017ci kollha tad-dinja jnaqqsu t-tni\u0121\u0121is.", "Nisperaw li ma tg\u0127addix tieg\u0127u.", "Ibki, Wi\u010b\u010binu!", "Tama g\u0127all-iljunfanti", "L-ambjent naturali jinkludi foresti, steppa, xag\u0127ri, makkja, widien, xmajjar, muntanji u de\u017cert, kif ukoll forom spettakolari fil-blat u veduti tal-\u0121enn.", "Huwa post ukoll sagru g\u0127all-Indjani.", "Id\u0127aq, Wi\u010b\u010binu!", "Salvajna \u017cew\u0121 li\u0121ijiet importanti", "I\u010b-\u010bita, famu\u017ca b\u0127ala l-iktar annimal tal-art li ji\u0121ri, g\u0127andha inkwiet serju.", "Studji li saru dan l-a\u0127\u0127ar juru li fid-dinja baqa' biss xi 7100 \u010bita, figura \u0127afna", "Ftit qabel spi\u010b\u010ba minn president tal-Istati Uniti, Barack Obama ddikjara \u017cew\u0121 riservi naturali kbar o\u0127ra: il- Bears Ears (5471km2) u l-Gold Butte (2023km2),", "Is-sena l-o\u0127ra konna fil-periklu li nitilfu \u017cew\u0121 li\u0121ijiet importanti \u0127afna g\u0127all-\u0127arsien tal-g\u0127asafar u l-ambjent naturali tal-Ewropa.", "Xi g\u0127orrief fil-Kummissjoni", "G\u0127al mijiet ta' snin fin-Norve\u0121ja kien hemm industrija kbira ta' qtil tal-foki.", "Gruppi ta' r\u0121iel armati bil-hakapiks (qisha lembuba kbira) jo\u0127or\u0121u fuq is-sil\u0121 u", "Donald Trump, il-president il-\u0121did tal- Amerka, ma jemminx li l-klima qed tinbidel bit-tni\u0121\u0121is tal-bniedem.", "G\u0127alih dawn kollha \"fake news\" u g\u0127alhekk beda", "Eluf ta' iljunfanti jinqaltu kull sena biex jo\u0127dulhom dawk i\u017c-\u017cew\u0121 nejbiet twal.", "Din il-ka\u010b\u010ba illegali ssir g\u0127ax dawk in-nejbiet huma tal- avorju u jiswew \u0127afna", "L-avorju jintu\u017ca l-iktar biex isiru statwi, u l-ikbar klijent tal-avorju hija \u010b-\u010aina, fejn jinbieg\u0127 xi 70% tal- avorju kollu.", "Issa l-gvern \u010aini\u017c \u0127abbar li sa l-a\u0127\u0127ar ta' dis-sena n-negozju fl-avorju \u0127a jsir illegali f'dal-pajji\u017c enormi.", "Tbissem, Wi\u010b\u010binu!", "Ewropea dehrilhom li l-Birds Directive u l-Habitats Directive issa qdiemu u g\u0127andhom jitne\u0127\u0127ew.", "Imma nofs miljun ru\u0127 ipprotestaw kontra din l-idea.", "L-irjus baxxew rashom u a\u010b\u010bettaw li \u017c-\u017cew\u0121 li\u0121ijiet g\u0127adhom tajbin u me\u0127tie\u0121a.", "\u0126u gost, Wi\u010b\u010binu!", "\u2022 Avvi\u017c \u2022 Attivit\u00e0 \u2022 Avvi\u017c \u2022 Attivit\u00e0 \u2022 Avvi\u017c \u2022 Attivit\u00e0 \u2022 Avvi\u017c \u2022 \u2022 berdwo\u010bing \u2022 ikel \u2022 divertiment \u2022 log\u0127ob \u2022 passi\u0121\u0121ati ggwidati \u2022 kafeterija \u2022 arti fil-bera\u0127 \u2022 kwi\u017c\u017c \u2022 kompetizzjoni \u2022 tag\u0127rif \u2022 stalls \u2022 stands \u2022 g\u0127aqdiet ambjentali \u2022 ferrovija \u2022 bouncing castle \u2022 produzzjoni tal-mel\u0127 Tlaqna!", "Data il-\u0126add 12 Marzu 2017 \u0126in 10.30am sa 5pm Post ir-Riserva Naturali tas-Salina", "Irrid insir berdwo\u010ber!", "Martin Austad jag\u0127tina pariri biex jg\u0127inna nsiru berdwo\u010bers.", "Issa li forsi xtrajt tromba ma tridx t\u0127alliha fuq l-ixkaffa ti\u0121bor it-trab.", "Il-berdwo\u010bing ma tag\u0127mlux fil-kamra quddiem il- kompjuter, imma barra!", "Wied il-Qlejg\u0127a post tajjeb g\u0127all-berdwo\u010bing.", "Fejn taqbad tmur?", "Wied il-Qlejg\u0127a mag\u0127ruf a\u0127jar b\u0127ala Chadwick Lakes.", "Tista' tibda mill-\u0121nien jew minn fuq il-bejt.", "Diversi spe\u010bi ta' g\u0127asafar j\u0127obbu l-ambjent urban u apparti l-g\u0127asfur tal-bejt li ismu mieg\u0127u, fil-mibni tista' tilma\u0127 g\u0127asafar b\u0127az-zakak abjad, l-isturnell u l-bufula sewda.", "Fil-bidu kollox ikun affaxxinanti u \u0121did imma malajr il-kur\u017cit\u00e0 teg\u0127lbek u tkun trid tmur tesplora postijiet o\u0127ra.", "Ambjenti spe\u010bjali", "G\u0127alkemm l-g\u0127asafar issibhom kwa\u017ci kullimkien hemm ambjenti spe\u010bjali li ji\u0121bdu lejhom diversit\u00e0 ikbar minn ambjenti o\u0127rajn.", "U g\u0127alhekk ji\u0121bdu lejhom ukoll lilna l-berdwo\u010bers!", "\u017bew\u0121 postijiet tajbin \u0127afna g\u0127all-g\u0127asafar f'Malta u postijiet tajbin biex tibda l-berdwo\u010bing, huma r-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar.", "Dawn huma wetlands, ambjent bl-g\u0127adajjar u rari fil-g\u017cejjer tag\u0127na.", "Hawnhekk tista' tara g\u0127asafar li postijiet o\u0127ra diffi\u010bli ssibhom.", "Pere\u017cempju, huma l-uni\u010bi postijiet f'Malta fejn bejtu t-ti\u0121ie\u0121a tal-ba\u0127ar, il-blon\u0121un \u017cg\u0127ir, il-fras- servjent u l-monakella.", "Mhux biss, fir-riservi ssib ukoll nies mill-BirdLife lesti jdawruk u jispjegawlek fuq l-g\u0127asafar li qed tara.", "Hemm ukoll kmamar apposta (ng\u0127idulhom \u0127ajds) minn fejn tista' tara l-g\u0127asafar fil-qrib bla ma tgerrixhom.", "B\u0127alissa \u017cmien tajjeb g\u0127al dawra fir-riservi mal-familja, g\u0127ax dawn huma miftu\u0127in g\u0127all-publiku fi tmiem il-\u0121img\u0127a (10am sa 4pm).", "Post ie\u0127or tajjeb g\u0127all-g\u0127asafar tal-g\u0127adajjar u x-xtut huwa s-Salina.", "Ir-riservi naturali tajbin ukoll g\u0127ax issib kmamar apposta g\u0127all-berdwo\u010bing, apparat u esperti lesti jg\u0127inuk.", "Imsa\u0121ar", "\u0126afna g\u0127asafar i\u0127obbu s-si\u0121ar u g\u0127alhekk issibhom f'postijiet fejn hemm imsa\u0121ar.", "F'Malta neqsin \u0127afna minn dan l-ambjent imma postijiet b\u0127all-Buskett huwa tajjeb mhux biss g\u0127al g\u0127asafar \u017cg\u0127ar b\u0127all-buful u vjolini imma anke g\u0127al tajr tal-pri\u017ca b\u0127all-ku\u010b\u010barda u s-seqer tal-\u0127annieqa.", "\u0120onna", "\u0120nien Rundle", "Ftit mill-postijiet tajbin g\u0127all- berdwo\u010bing.", "g\u0127adira, wied", "bosk, \u0121nien", "xag\u0127ri, steppa", "Wied il-Lunzjata", "Ta' \u010aen\u010b", "kbar b\u0127al San Anton u anke \u010b-\u010aimiterju tal-Addolorata huma wkoll tajbin g\u0127al g\u0127asafar \u017cg\u0127ar b\u0127al \u017can\u017carelli u bekkafiki.", "Il-bosk li qed jikber f'Foresta 2000 huwa wkoll tajjeb g\u0127al g\u0127asafar b\u0127al pitirrossi u mlievez.", "Bera\u0127", "I\u010b-\u010airkewwa", "Il-Qammie\u0127", "I\u010b-\u010aumnija", "Il-Majjistral", "Ras il-Pellegrin", "Imma mhux l-g\u0127asafar kollha ssibhom fl-ambjenti bl-ilma jew bis- si\u0121ar folti.", "Spe\u010bi o\u0127rajn adattaw g\u0127all- ambjent oppost, ambjent li jkun niexef g\u0127al \u0127afna mis-sena u b've\u0121etazzjoni baxxa jew sparsa: l-isteppa u x-xag\u0127ri.", "Waqt xi mixja f'dan l-ambjent, pere\u017cempju fi Xrobb l-G\u0127a\u0121in, il-park tal-Majjistral u fuq Kemmuna g\u0127andek \u010bans tara g\u0127asafar b\u0127all-fjamma sewda u l-bu\u010baqq tax-xitwa, u dalwaqt jibdew jaslu g\u0127asafar tal-passa b\u0127all-kuda u d-daqquqa tat-toppu.", "B\u0127al dan i\u017c-\u017cmien il-bufula \u0127amra, li tbejjet fix-xag\u0127ri, tkun bdiet tg\u0127anni, kif qed jag\u0127mel ukoll il-merill.", "Dan tal-a\u0127\u0127ar, per\u00f2, i\u017cjed issibu f'xi rdum jew sies.", "Rdum u sisien", "Imma mhux l-g\u0127asfur nazzjonali biss ibejjet fl- irdumijiet f'Malta.", "Dan jag\u0127mluh ukoll il-garni u \u010b-\u010bief, tajr tal-ba\u0127ar li i\u017cjed iqattg\u0127u \u017cmien fuq il-ba\u0127ar milli fuq l-art.", "G\u0127alhekk l-e\u0127fef biex tarahom huwa meta jin\u0121abru fi qtajja' fuq il-ba\u0127ar ftit bog\u0127od mill-kolonji, b\u0127al Ta' \u010aen\u010b, xi filg\u0127axija sajfija.", "Mhux billi pajji\u017c \u017cg\u0127ir!", "Il-lista ta' postijiet fejn tista' tmur berdwo\u010bing hija twila \u0127afna, anke f'pajji\u017c \u017cg\u0127ir b\u0127al Malta.", "Veru li \u0121ieli to\u0127ro\u0121 u ma tarax wisq, imma trid tkun pa\u010benzju\u017c u tiftakar li \u0127afna spe\u010bi huma tal-passa, u l-g\u0127asafar ji\u0121u u jmorru skont it-temp u l-ista\u0121un.", "\u0120ranet tajbin ipattu bil-bosta g\u0127al \u0121ranet i\u017cjed kwieti.", "Hawnhekk semmejt biss ftit mill-postijiet li tista' \u017c\u017cur.", "Forsi hemm xi wied, \u0121nien jew bi\u010b\u010ba kosta mhux bog\u0127od mid-dar tieg\u0127ek li tista' \u017c\u017cur", "Ktieb li jdur dawra tajba ma' diversi n\u0127awi f'Malta tajbin g\u0127all- berdwo\u010bing huwa Where to Watch Birds and Other Wildlife in Malta ta' Alex Casha u ma\u0127ru\u0121 minn BirdLife Malta.", "G\u0127all-bejg\u0127 ming\u0127and il-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "Prezz \u20ac5.", "L-G\u0127adira", "L-Irdum tal-Madonna", "L-G\u0127allis", "Wied il-Qlejg\u0127a", "G\u0127ajn Ri\u0127ana", "L-ajruport", "Beng\u0127isa", "Xrobb l-G\u0127a\u0121in", "spiss u ssir tafha sew.", "Ftit ftit tibda tinnota wa\u0127dek x'g\u0127asafar jidhru u f'liema \u017cmien tas-sena jitfa\u010b\u010baw.", "Biex tag\u0127mel dan huwa tajjeb li tibda \u017c\u017comm nota ta' x'tara, u fejn u meta, inkella tinsa.", "Imma fuq dan nitkellmu fil-\u0127ar\u0121a li jmiss.", "G\u0127alissa ftakar li l-importanti hu li to\u0127ro\u0121 tgawdi", "l-g\u0127asafar barra u tie\u0127u gost bil-ftit jew bil-\u0127afna li jirnexxielek tara.", "Skont dil-mappa u l-GPS suppost qeg\u0127din fuq g\u0127olja f'nofs xag\u0127ra!", "Natura 2000 Natura m\u0127arsa", "Siti fil-", "Ba\u0127ar", "Tul dawn l-a\u0127\u0127ar snin, dorna dawra mad-diversi siti Natura 2000 li g\u0127andna fil-G\u017cejjer Maltin, u ftit ftit wasalna g\u0127all-a\u0127\u0127ar ta' din is-serje.", "Jonqos biss li nitkellmu fuq xi siti li jinsabu fl-ib\u0127ra ta' madwar il-G\u017cejjer Maltin.", "Tlieta minn \u0127amsa", "Fil-G\u017cejjer Maltin g\u0127andna \u0127ames siti Natura 2000 fil- ba\u0127ar (ara l-mappa f'pa\u0121na 11).", "F'\u0127ar\u0121iet passati tkellimna di\u0121\u00e0 fuq tnejn minnhom: dawn kienu l-Ba\u0127ar madwar G\u0127ajn Tuffie\u0127a (f'Il-\u0126uttafa 116) u l-Ba\u0127ar madwar id-Dwejra (f'Il- \u0126uttafa 135).", "Jonqosna g\u0127alhekk niffukaw fuq it-tliet siti li g\u0127adna ma tkellimniex fuqhom.", "Dawn huma: il-Ba\u0127ar fl-in\u0127awi ta' M\u0121arr ix-Xini il-Ba\u0127ar ta' bejn Filfla u Malta il-Ba\u0127ar max-xatt tal-Grigal, bejn id-Dragunara u l-Ponta tar-Reqqa", "Biss, flok naraw fid-dettal x'insibu f'kull sit, se nitkellmu b'mod iktar \u0121enerali fuq in-natura importanti li nsibu f'dawn l-ib\u0127ra.", "Dan id-daqs proprju tal- gibbula.", "Xi 8mm kollox!", "G\u0127alkemm inqas folta mill-posidonja, l-alka rqiqa Cymodocea nodosa xorta toffri kenn g\u0127al diversi annimali.", "Din is-si\u010b\u010ba ftit be\u017cg\u0127ana mill- fotografu qed tirriversja g\u0127al \u0121o roqg\u0127a alka rqiqa!", "Jag\u0127mlu l-ba\u0127ar sinjur", "F'\u0127ar\u0121iet o\u0127ra di\u0121\u00e0 semmejna l-posidonja (jew alka), u din hija importanti wkoll f'dawn is-siti.", "Il-posidonja hija importanti l-iktar g\u0127aliex tipprovdi ambjent g\u0127al \u0127afna spe\u010bi ta' \u0127ut u fawna o\u0127ra.", "Li kieku m'g\u0127andniex il-meded ta' posidonja madwar il-G\u017cejjer Maltin, il-ba\u0127ar ta' madwarna kien ikun \u017cgur iktar fqir.", "Il-posidonja hija 1endemika g\u0127all- Ba\u0127ar Mediterran.", "Il-gibbula ta' Malta Gibbula nivosa hija bebbuxu endemiku g\u0127all- ib\u0127ra Maltin.", "Jekk tintilef minn pajji\u017cna tkun intilfet mid- dinja.", "Il-kundizzjoni tal-ambjent tal-posidonja li nsibu jvarja minn post g\u0127al post. Sfortunatament f'diversi n\u0127awi saritilha \u0127afna \u0127sara, pere\u017cempju mill-ankri tad-dg\u0127ajjes li jkaxkru mal-qieg\u0127 u jqa\u010b\u010btu meded s\u0127a\u0127 ta' posidonja.", "Dawn is- siti Natura 2000 jinkludu fost l-a\u0127jar irqajja' ta' posidonja li g\u0127andna.", "L-istess isir b'tipi ta' sajd li fih jitkarkru xbiek mal- qieg\u0127.", "Il-posidonja ssirilha wkoll \u0127sara mit-tni\u0121\u0121is tal-ba\u0127ar, fosthom minn materjal li jdardar il-ba\u0127ar u jdallam l-ilma.", "Meta ji\u0121ri hekk id-dawl ta-xemx, li huwa kru\u010bjali g\u0127as-sa\u0127\u0127a tal-alka, ma jg\u0127addix.", "Natura m\u0127arsa", "Natura 2000 hija sensiela ta' postijiet madwar l-Ewropa fejn in-natura hija protetta.", "B'kollox hemm iktar minn 27,300 sit Natura 2000, u 39 minnhom qeg\u0127din f'Malta.", "Id-da\u0127la ta' M\u0121arr ix-Xini hija wied li t\u0127affer minn xmajjar antiki li ilhom eluf ta' snin li nixfu.", "L-art imbag\u0127ad tbaxxiet (jew g\u0127ola l-ba\u0127ar) u l-wied g\u0127ereq u \u0121ie kif inhu llum.", "Fil-\u0121eografija dan it-tip ta' wied mg\u0127arraq jg\u0127idulu ria.", "Siti Natura 2000 fil-Ba\u0127ar 1", "L-in\u0127awi tad-Dwejra", "L-in\u0127awi ta' M\u0121arr ix-Xini", "Il-Ba\u0127ar fil-Grigal ta' Malta", "L-in\u0127awi ta' G\u0127ajn Tuffie\u0127a", "Il-Ba\u0127ar bejn Filfla u Malta", "Hemm ukoll spe\u010bi o\u0127rajn li jag\u0127tu servizz simili", "L-alka rqiqa, pere\u017cempju, tikber fuq \u010berti tipi ta' qieg\u0127 fl-ib\u0127ra Maltin.", "Din ukoll tifforma meded u tapiti s\u0127a\u0127 li fihom jg\u0127ixu \u0127afna spe\u010bi o\u0127ra.", "Spe\u010bi uni\u010bi", "F'dawn is-siti ma tonqosx ukoll il-fawna interessanti.", "Pere\u017cempju, \u0127afna minnkom \u017cgur rajtu jew smajtu bin-nakkra tal-\u0127arir, mollusk endemiku g\u0127all-Mediterran.", "Din kapa\u010bi tikber iktar minn 80\u010bm \u2013 kwa\u017ci metru! \u2013 u hija fost l-ikbar 3bivalvi tad-dinja.", "Spe\u010bi o\u0127ra, \u0127afna i\u017cg\u0127ar min-nakkra imma mhux inqas ta' interess, hija l-gibbula ta' Malta.", "Din hija bebbuxu tal-ba\u0127ar endemiku g\u0127al Malta.", "Skorfna tal-Madejra", "il-bebbuxu huwa meqjus mhedded: min\u0127abba li huwa endemiku, dan ifisser li jekk jinqered", "minn Malta jkun inqered mid-dinja.", "Barra minn hekk, insibu diversi spe\u010bi ta' \u0127ut, rizzi, krusta\u010bi u o\u0127rajn.", "Huwa g\u0127alhekk li dawn is-siti huma tant importanti.", "Il- bijodiversit\u00e0 fl-ib\u0127ra inqas ovvja minn dik fuq l-art.", "Peress li a\u0127na l-bnedmin ma ng\u0127ixux ta\u0127t wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar, ma narawhiex daqshekk.", "Imma dan \u017cgur ma jfissirx li l-\u0127ajja tal-ba\u0127ar m'g\u0127andhiex", "b\u017conn ukoll ta' \u0127arsien.", "In-nakkra tal- \u0127arir Pinna nobilis spiss issibha nofsha midfuna fir-ramel.", "Hemmhekk toqg\u0127od b' \"\u0127alqha\" miftu\u0127 biex tiffiltra mill- ilma xi frak irqiq ta' ikel li jg\u0127addi mal- kurrent.", "\u0126arsa lura, \u0127arsa 'l quddiem", "\u0126bieb, nag\u0127laq din is- serje b'\u0127arsa lura u \u0127arsa 'l quddiem.", "Jekk in\u0127arsu lura lejn is-siti kollha li tkellimna fuqhom, \u017cgur taqblu mieg\u0127i li g\u0127alkemm Malta hija tant \u017cg\u0127ira, xorta g\u0127andha rikkezza kbira ta' natura.", "Irridu biss inkunu konxji tag\u0127ha!", "Biss irridu wkoll in\u0127arsu 'l quddiem.", "Biex ni\u017cguraw li dan il-wirt naturali ma nitilfuhx, irridu na\u010b\u010bertaw li dawn is-siti jkunu u jibqg\u0127u protetti mhux biss bil-kliem imma wkoll bil-fatti.", "G\u0127alhekk importanti li nrawmu apprezzament tan-natura li g\u0127andna f'pajji\u017cna, mhux fina biss imma anke f'dawk ta' madwarna.", "Annimal jew pjanta li jinstabu biss f're\u0121jun jew pajji\u017c wie\u0127ed u mkien iktar fid-dinja.", "Il-flora u l-fawna li jg\u0127ixu f'ambjent partikolari u li b'xi mod jew ie\u0127or jiddependu minn xulxin u mill-ambjent li jkunu fih.", "Mollusk b'\u017cew\u0121 qoxriet x'aktarx pari\u0121\u0121 li jkunu f'g\u0127amla ta' g\u0127otjien li bejniethom tistkenn il-parti ratba tal-annimal, pere\u017cempju l-arzell.", "L-Imdina", "L-Imtarfa", "Bin\u0121emma", "I\u017c-\u017bebbieg\u0127", "Il-Mixja ta' Marzu", "Marzu x-xahar tar-rebbieg\u0127a, u kif nag\u0127mlu kull sena \u0127a mmorru mixja sabi\u0127a u twila fil-kampanja.", "Kif taraw mill-mappa \u0127a nie\u0127du r-rotta favorita ma' \u0127afna membri, ji\u0121ifieri mir-Rabat sax-Xemxija.", "Mixja ta' ftit iktar minn 10km.", "Tidher twila, imma kwa\u017ci kollha g\u0127all-wita jew g\u0127an-ni\u017cla.", "U nag\u0127mlu xi \u017cew\u0121 waqfiet ukoll.", "Din il-mixja spe\u010bjali wkoll g\u0127ax g\u0127aliha n\u0127ajru", "lill-membri ji\u0121bru xi \u0127a\u0121a tal-flus.", "B'dawn il-flus il-BirdLife tixtri xi \u0127a\u0121a ta' b\u017conn g\u0127al xi pro\u0121ett.", "Dis-sena nixtiequ nixtru teleskopju g\u0127ar-riserva tas-Simar.", "Dan ikun tajjeb biex ju\u017cawh l-istudenti u l-familji li j\u017curu s-Simar.", "Biex ti\u0121bor xi flus tista' tu\u017ca l-karta li waslitlek ma' dil-\u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin.", "Dakinhar tal-mixja \u0121ib il- karta mieg\u0127ek flimkien ma' xi flus li tkun \u0121bart.", "\u0126a jkun hemm trasport lura (\u20ac1) mix-Xemxija g\u0127ar-Rabat", "Grazzi u nisperaw li narawk.", "U \u0121ib lill- familja mieg\u0127ek ukoll!", "DATA Il-\u0126add 26 Marzu 2017 \u0126IN: 8.30am (il-mixja tibda fid- 9.00am u nispi\u010b\u010baw xi 12.30pm) NILTAQG\u0126U Quddiem il-Mu\u017cew tal-Ferrovija, \u0127dejn l-Imdina (ara mappa).", "Jekk ma tafx fejn, mur \u0127dejn il-Villa Rumana u jidderi\u0121uk minn hemm MER\u0126BA Membri*, familja, \u0127bieb u skejjel**", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir (18+). **Skejjel g\u0127andhom jibbukkjaw billi j\u010bemplu 21347645/6 jew jibag\u0127tu imejl lil education @birdlifemalta.org", "San Pawl il-Ba\u0127ar", "Smajt se jkun hemm xi rigali.", "Din il-kamera, pere\u017cempju!", "Aktar dettalji fil-karta tal- isponsors.", "Kamera Canon Powershot g\u0127al min jag\u0127mel l-akbar \u0121abra", "? u \u0127 g q a t l i", "Mu\u017cew tal-ferrovija Niltaqg\u0127u hawn", "Dakinhar inqassmu l-istiker ta' Klabb \u0126uttaf Numru 7."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-138-Feb-2017.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126bieb \u0126uttaf", "Fit-8 Marzu 2017 waqt ba\u0127ar jibla' l-art i\u0121\u0121arrfet it-Tieqa tad-Dwejra.", "Sparixxiet fil-ba\u0127ar u pajji\u017cna tilef monument naturali g\u0127a\u017ci\u017c.", "Ilkoll sewwidna qalbna g\u0127ax It-Tieqa kienet parti mill-karattru ta' pajji\u017cna.", "B\u0127al forom o\u0127rajn fil-blat, it-Tieqa kienet opra tan-natura.", "Darba kienet parti solida mis-sies.", "Imma l-mew\u0121, ir-raxx miela\u0127, ir-ri\u0127 u x-xita mermru l-blat u ffurmat il-\u0127nejja.", "Imma t-tmermir ma waqafx.", "Baqa' jwessa' sa ma fl-a\u0127\u0127ar \u010beda l-pilastru li kien qed i\u017comm kollox.", "Xi nies tka\u017caw u qalu li missna g\u0127amilna xi \u0127a\u0121a biex insalvawha.", "Imma kontra l-forzi tan-natura il-bniedem huwa nemla u spiss ma jista' jag\u0127mel xejn.", "Daqs kemm tista' twaqqaf vulkan!", "Kien ikun a\u0127jar kieku tka\u017caw bil-\u0127sarat li jag\u0127mel il-bniedem lin-natura.", "Fl-in\u0127awi tad-Dwejra stess hemm \u0127sarat kemm trid: barrieri, bini illegali, steppa ma\u0127ruqa, imnasab, ka\u010b\u010ba, karozzi pparkjati fix-xag\u0127ri, kamping illegali, munzelli ta' radam, skart, e\u010b\u010b.", "Dawn huma l-\u0127sarat li jistg\u0127u jitwaqqfu jew jitnaqqsu.", "Kull ma trid", "huwa rispett lejn in-natura u nfurzar tal-li\u0121i, \u017cew\u0121 ingredjenti li g\u0127adhom skarsi wisq f'pajji\u017cna.", "Ritratt sabi\u0127 tat- Tieqa f'pa\u0121na 12", "Victor Falzon L-Editur", "Eeeh tlifna te\u017cor ja\u0127asra, id-Dwejra m'g\u0127adhiex li kienet.", "Baqa' birra?", "Demm il-Madonna pjanta baxxa tax-xag\u0127ri.", "X'g\u0127andna f'dil-\u0127ar\u0121a?", "Editorjal A\u0127barijiet Is-Semmieg\u0127a Attivit\u00e0 u avvi\u017ci Membru akkanit Il-bexx Kollox ro\u017ca Irrid insir berdwo\u010ber!", "Il-Gawwija Prima It-Tieqa", "Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il- Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a, bi \u017cball \u0121ibna li Il-\u0126uttafa g\u0127alqet 33 sena.", "Ridna ng\u0127idu 23, mhux 33.", "Sku\u017cawna.", "Il-fjamma (common redstart Phoenicurus phoenicurus) huwa g\u0127asfur \u017cg\u0127ir li naraw fil-passa tar-rebbieg\u0127a u l-\u0127arifa.", "Jismu fjamma g\u0127ax denbu \u0127amrani.", "Minkejja ismu bl-Ingli\u017c, dan l-g\u0127asfur m'g\u0127adux daqshekk komuni daqs kemm kien 20 sena ilu.", "Diversi g\u0127asafar li jieklu l-insetti \u0127adu kedda f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "Ritratt ta' Aron Tanti", "\u00a9 BirdLife Malta, April 2017 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Isimg\u0127u l-programm", "fuq Radju Marija kull nhar ta' \u0126add fis-1pm", "Iss \u0127ej, jien x'g\u0127amilt?", "L-ista\u0121un suppost kien biss g\u0127all- ka\u010b\u010ba tas-summien", "Sta\u0121un bla sens", "Kontra kull ra\u0121uni u sens komun dir-rebbieg\u0127a", "re\u0121a' nfeta\u0127 sta\u0121un tal-ka\u010b\u010ba.", "L-ista\u0121un kien ta' tliet \u0121img\u0127at (25 Marzu sa 14 April).", "Suppost li l-ista\u0121un kien g\u0127all-ka\u010b\u010ba tas- summien biss.", "Imma f'dawk il-21 jum inqatlu wkoll \u0127afna g\u0127asafar protetti.", "Biss biss il-BirdLife da\u0127lulha 15-il g\u0127asfur feruti jew mejtin, ilkoll spe\u010bi m\u0127arsin bil-li\u0121i.", "Dawn kienu Daqquqa tat-Toppu (3), Bag\u0127dan A\u0127mar (5), Gamiema (1), Tellerita (2), \u0126uttafa (1), Spanjulett (1), Spanjulett Sekond (1) u Rundun (1).", "Dawn l-g\u0127asafar kollha kienu qed ipassu minn", "Malta ming\u0127alihom sejrin ibejtu x'imkien sabi\u0127 fl-Ewropa.", "Imma flok bejtu u \u017ciedu iktar g\u0127asafar spi\u010b\u010baw inqatlu f'Malta.Mhux ta' b'xejn a\u0127na kontra l-ka\u010b\u010ba fir-rebbieg\u0127a.", "a\u0127barijiet", "Allura r-ra\u0121el tat-ti\u0121ie\u0121a tal- ba\u0127ar jg\u0127idulu serduq il-ba\u0127ar?", "Imma fil- fatt je\u017cisti annimali li jg\u0127idulu serduq il-ba\u0127ar.", "It-ti\u0121ie\u0121a fuq il-bajd", "Fl-Ewropa t-Ti\u0121ie\u0121a tal-Ba\u0127ar (Common Coot) ssibha tg\u0127ix u tbejjet bil-gzuz kwa\u017ci f'kull g\u0127adira.", "Imma f'Malta hija spe\u010bi skarsa li tidher fil-passa tal- \u0127arifa, b'xi wa\u0127diet forsi jg\u0127addu x-xitwa jekk isibu post fejn ma jfixkilhom \u0127add.", "Wie\u0127ed minn dawn hija r-riserva tas-Simar, fejn fl-2008 dan l-g\u0127asfur anke bejjet.", "Din kienet l-ewwel darba f'Malta!", "Minn dak i\u017c-\u017cmien 'l hawn it-Ti\u0121ie\u0121a tal-Ba\u0127ar re\u0121g\u0127et bejtet hemm xi drabi o\u0127ra imma mkien iktar.", "Issa par ie\u0127or instab ibejjet fir-riserva tal-G\u0127adira.", "G\u0127adu kmieni biex inkunu nafu s-su\u010b\u010bess tal-bejta.", "L-ewwel iridu jfaqqsu l-flieles, jikbru u jitg\u0127allmu jtiru.", "Hemm biss inkunu nistg\u0127u ni\u010b\u010belebraw storja o\u0127ra ta' su\u010b\u010bess!", "Grazzi l-a\u0127wa!", "Grazzi Nina!", "Mixja su\u010b\u010bess", "It-temp kien bnazzi u kellna attendenza", "sabi\u0127a ta' 125 ru\u0127.", "Kbar, \u017cg\u0127ar, membri u mhux membri, studenti, familji, \u0121enituri, g\u0127alliema u leaders.", "U \u0126uttafa \u0121ganta!", "Hemmhekk saret attivit\u00e0 kraft g\u0127all-membri u tqassmu goody bags lil min \u0127a sehem.", "Imbag\u0127ad \u0121ew il-vannijiet u lkoll g\u0127edna \u010baw u nfridna.", "Iltqajna ta\u0127t l-Imdina u mxejna lejn id-Dwejra,", "B'kollox in\u0121abret is-somma sabi\u0127a ta'", "fejn waqafna nistrie\u0127u ftit \u0127dejn il-kappella tal-Madonna ta' Ittria.", "Imbag\u0127ad komplejna r-rotta, g\u0127addejna minn Bin\u0121emma u minn \u0127dejn l-Im\u0121arr u \u017c-\u017bebbieg\u0127.", "G\u0127amilna waqfa o\u0127ra \u0127dejn l-G\u0127ar ta' San Martin, fejn il-leaders qassmulna l-mandolin.", "L-a\u0127\u0127ar tappa wasslitna \u0127dejn ir-riserva naturali tas-Simar, fil-Bajja tax-", "\u20ac1123, li bihom issa l-BirdLife \u0127a tixtri teleskopju tajjeb g\u0127as-Simar.", "Ir-rebbie\u0127a tal-kamera kienet Nina Busuttil li \u0121abret l-iktar flus g\u0127all-mixja.", "Grazzi lil kull min \u0121ie jimxi u grazzi wkoll lil-leaders li organizzaw kollox u li bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127hom kollox mar bizzilla.", "Rakkont Sensiela \u0121dida", "is-Semmieg\u0127a", "L-avventuri ta' erba' tewmin", "mag\u0127hom.", "Imma x'\u0127in waslu fin-nofs sabu g\u0127adira kbira ilma kollha tajn mix-xita tal-\u0121urnata ta' qabel.", "\"Issa x'se nag\u0127mlu?\" qal Sky,", "\"Se n\u0127amm\u0121u \u017c-\u017carbun \u0121did!\"", "Il-Mam\u00e0 ta' Maris u Sky tqatta' u tiekol minnha imma tinbidel f'mostru jekk tid\u0127lilha d-dar bit- tajn ma\u017c-\u017carbun!", "\"Tinkwetawx,\" ikkalmahom Peter, \"Jien u Syl ng\u0127addu mit- tajn g\u0127an-na\u0127a l-o\u0127ra, g\u0127alina mhux problema,\" qal bid-da\u0127qa.", "\"Intom irrankaw u aqb\u017cu l-g\u0127adira", "u a\u0127na nilqg\u0127ukom biex ma taqg\u0127ux.\"", "U hekk g\u0127amlu.", "Id f'id, Maris u Sky taw salt kbir u qab\u017cu flimkien.", "X'\u0127in ni\u017clu n-na\u0127a l-o\u0127ra kienu se je\u0127duha g\u0127al wi\u010b\u010bhom imma Peter u Sylvia qabduhom minn idejhom.", "F'daqqa wa\u0127da l-erbat itfal, g\u0127adhom id f'id, semg\u0127u tge\u0121wi\u0121ija il\u0127na \u017cg\u0127ar, il\u0127na rqaq, il\u0127na mwerwrin.", "\"Qed jaqtg\u0127u kollox!", "X'se nitma' li\u017c-\u017cg\u0127ar?", "Kif se nag\u0127mel l-g\u0127asel?", "X'qed ji\u0121ri?", "Qed ji\u0127dulna l-ikel!", "Kien l-ewwel ta' Ottubru u g\u0127al", "Peter u o\u0127tu Sylvia kienet l-ewwel darba fi skola sekondarja.", "\"Din fula f'qarg\u0127a!\" qalet Miss Galea, l-g\u0127alliema tal-Ingli\u017c, meta rat li fil-klassi kellha mhux biss lil Peter u Sylvia tewmin, imma anke lil Maris u \u0127uha Sky!", "I\u017c-\u017cew\u0121 pari tewmin qatt ma kienu ltaqg\u0127u imma \u0121ieli kienu raw lil xulxin f'\u0126al Bu\u017cbie\u017c, ir- ra\u0127al fejn kienu jg\u0127ixu.", "\"Biex insiru nafu iktar lil xulxin,\"", "qaltilhom il-Miss, \"se ning\u0127aqdu fi gruppi t'erbg\u0127a, u kul\u0127add se jsir jaf daqsxejn fuq xi \u0127add li ma jafx fil-grupp.", "Imbag\u0127ad id-dar irridkom tfittxu fuq l-ismijiet tal- persuni l-o\u0127rajn fil-grupp tag\u0127kom biex g\u0127ada tg\u0127iduli xi sibtu.\"", "Il-Miss imbag\u0127ad qassmet l-istudenti fi gruppi ta' erbg\u0127a.", "Daret fuq it-tewmin u qaltilhom bi tbissima: \"Peter, Sylvia, Maris u Sky, intom flimkien!\"", "Ftit ftit g\u0127addiet l-ewwel \u0121urnata.", "I\u017c-\u017cew\u0121 pari tewmin sabu ru\u0127hom fuq l-istess karozza lura lejn id-dar.", "Is-sewwieq kien \u0121did fuq ir-rotta lit-tewmin ni\u017c\u017cilhom f'post li Maris u Sky ma kinux jafuh.", "\"Hawn fejn qeg\u0127din?\" inkwetat", "Maris, \"Din mhix it-triq tag\u0127na.\"", "Sylvia kienu jafu l-in\u0127awi.", "\"jekk ng\u0127addu minn das-sqaq bejn l-g\u0127elieqi naslu vi\u010bin it-triq tag\u0127kom.\"", "Bdew mexjin fit-trejqa, kollha", "fjuri tal-\u0127arifa u insetti jduru", "Dan x'\u0121enn hu!", "Dawn jafu x'qed jag\u0127mlu?\"", "It-tfal baqg\u0127u \u010b\u010bassati jisimg\u0127u.", "Maris kient l-ewwel wa\u0127da li \u0121iet f'sensiha.", "Telqet id \u0127uha u f'daqqa wa\u0127da kollox re\u0121a' kkwieta.", "L-il\u0127na rqaq ma baqg\u0127ux jinstemg\u0127u.", "\"Waww!\" qaltilhom, \"Fhimtu x'qed ji\u0121ri?\"", "L-o\u0127rajn \u0127arsu lejha.", "\"Araw dak ir-ra\u0121el qed jaqta' l-fjuri.", "Jekk jibqa' jqa\u010b\u010bat, l-insetti se jispi\u010b\u010balhom l-ikel!\"", "\"Imma x'\u0121ara?", "l-il\u0127na?\" staqsa Sky.", "\"Dik narawha wara,\" g\u0127ajjat", "Peter, li kien di\u0121\u00e0 qed i\u0127affef biex ikellem lir-ra\u0121el li kien qed i\u0127addem grass cutter.", "Dan kien \u0127addiem tal-gvern, imqabbad biex 'inaddaf' l-isqaqien mill-\u0127axix \u0127a\u017cin.", "Ma kinitx fa\u010bli.", "kwarta jispjegawlu u jippillawlu li l-\u0127axix selva\u0121\u0121 mhuwiex \u0127axix \u0127a\u017cin, g\u0127ax l-insetti g\u0127andhom b\u017connu daqs kemm a\u0127na g\u0127andna b\u017conn l-ikel fuq il-platt.", "\"\u0126mm, qatt ma kont \u0127sibtha din,\" ammetta fl-a\u0127\u0127ar.", "\"Ara, \u0127a ng\u0127idilkom x'\u0127a nag\u0127mel.", "Jien il-\u0127axix xorta jkolli naqtg\u0127u imma mil-lum 'il-quddiem \u0127a nibda nag\u0127tih \u010bans jag\u0127mel il-fjuri u \u017c-\u017cerrieg\u0127a qabel naqtg\u0127u.", "Tajjeb hekk?\"", "L-a\u0127wa g\u0127o\u0121bithom is- soluzzjoni.", "Irringrazzjawh u komplew triqthom lejn id-dar jitkellmu e\u010bitati.", "Lura d-dar fittxew isem xulxin fuq l-Internet, kif talbithom il-Miss.", "\"Il-a\u0127wa,\" qalet Maris, \"Peter", "ifisser blat, Sylvia jfisser bosk, Sky ifisser sema u Maris ifisser ba\u0127ar!", "Meta qbadna id xulxin \u0127loqna katina ma\u0121ika tan-natura.", "Forsi g\u0127alhekk \u0121ralna hekk?\"", "\"Jista' jkun,' we\u0121ibha \u0127uha, \"Tg\u0127id g\u0127alhekk il-Miss kellha \u0127arsa f'g\u0127ajnejha meta po\u0121\u0121ietna fl-istess grupp?\"", "Sbie\u0127\u2026 imlewna\u2026 attivi\u2026 itiru\u2026 G\u0127asafar?", "Le, mazzarelli!", "Insetti kbar u interessanti.", "G\u0127alhekk se nag\u0127mlu mixja biex immorru nfittxuhom, ingawduhom u nitg\u0127allmu ftit dwarhom.", "Mag\u0127na \u0127a jkollna espert.", "Data Is-Sibt 30 Mejju 2017 G\u0127al membri \u017cg\u0127a\u017cag\u0127: FALKO (13+) G\u0127al aktar tag\u0127rif \u010bempel 21347646 jew ibg\u0127at imejl lil events@birdlifemalta.org", "Il-mazzarelli hawn Maltin jafuhom b\u0127ala ajruplani.", "L-10 ta' Mejju huwa l-Jum Dinji tal-Passa!", "\u017bur il-websajt www.worldmigratorybirdday.org", "Aqb\u017cu qab\u017ca sar-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar dal-weekend.", "Ftu\u0127 10am sa 4pm.", "D\u0127ul b'xejn.", "Ir-riservi jibqg\u0127u jift\u0127u sal- a\u0127\u0127ar tal-Mejju.", "Tertuxa Little Stint", "Mattija Nikol Xerxen huwa membru fi Klabb \u0126uttaf li ftit ilu g\u0127amel riklam sabi\u0127 g\u0127all-Klabb u g\u0127all-BirdLife.", "\"Jisimni Mattija u qieg\u0127ed Junior 6 fil-Kulle\u0121\u0121", "Missjunarju ta' San Pawl.", "Waqt laqg\u0127a f'Jannar l-g\u0127alliema staqsietna dwar Klabb \u0126uttaf u peress li jiena membru a\u010b\u010bettajt li nag\u0127mel pre\u017centazzjoni dwar il-Klabb.", "\u0126assejtni vera kburi.", "Ippreparajt PowerPoint presentation u l-BirdLife bag\u0127tuli \u0127afna maga\u017cins, posters u stickers.", "Il-pre\u017centazzjoni g\u0127amiltha waqt l-assembly ta' filg\u0127odu quddiem l-istudenti kollha tar-Raba', \u0126ames u Sitt sena tal-iskola.", "G\u0127idtilhom dwar Il-\u0126uttafa, fuq kemm ikun fiha tag\u0127rif interessanti dwar l-ambjent u n-natura.", "Tkellimt ukoll dwar l-attivitajiet tal-BirdLife li jistg\u0127u jattendu l-membri tal-Klabb.", "Kien hemm pre\u017centi r-Rettur u g\u0127enuni wkoll s\u0127abi.", "Fl- a\u0127\u0127ar qassamna fuljetti u \u0127ajjarna lit-tfal jissie\u0127bu fi Klabb \u0126uttaf.\"", "Mattija (bil- mikrofonu) waqt il-pre\u017centazzjoni, meg\u0127jun minn s\u0127abu Aidan Wingfield u Axel Abela, l-g\u0127alliema tieg\u0127u Ms Kim Dimech, u r-Rettur Fr Silvio.", "Min jaf darb'o\u0127ra x'\u0127a ji\u0121ri!", "Prosit immens Mattija.", "U grazzi \u0127afna.", "il-bexx", "Illum-il \u0121urnata l-bdiewa li jipprodu\u010bu l-ikel tag\u0127na spiss ikollhom su\u010b\u010bess g\u0127ax \u0127afna mill-prodotti jibqg\u0127ulhom \u0127ajjin.", "Per\u00f2 fil-passat din xejn ma kienet fa\u010bli.", "Il-bdiewa kienu jbatu \u0127afna biex i\u017commu l-pjanti \u0127ajjin, u dan min\u0127abba insetti, mard, temp \u0127a\u017cin u fatturi o\u0127rajn.", "Wa\u0127da mir-ra\u0121unijiet g\u0127aliex illum xog\u0127ol il-bidwi huwa e\u0127fef hi li dda\u0127\u0127lu kimi\u010bi b\u0127al pesti\u010bidi, erbi\u010bidi u fungi\u010bidi.", "Dawn il-kimi\u010bi jinbexxu fuq il-pjanti biex jikkontrollaw l-affarijiet li jheddu s-sa\u0127\u0127a tal-prodotti.", "Il-bexx iwaqqaf l-insetti milli jieklu l-pjanti u g\u0127alhekk l-u\u010buh tar-raba' g\u0127andhom \u010bans ikbar ta' su\u010b\u010bess.", "Kemm tinstema' idea tajba!", "Imma sfortunatament hemm il-problemi g\u0127ax il-bexx ma jibqax biss fuq il-pjanti.", "Parti minnu tispi\u010b\u010ba fl-ilma naturali u anke fil-\u0127amrija permezz tax-xita.", "B'ri\u017cultat t'hekk jispi\u010b\u010ba jaffettwa l-ambjent kollu madwar il-pjanti, inklu\u017c sa\u0127\u0127itna stess.", "Barra minn hekk meta insett jie\u0127u l-pesti\u010bida fih mhux dejjem imut mill-ewwel imma jaf jibqa' \u0127aj g\u0127al xi \u017cmien.", "U kif nafu, \u0127afna insetti jittieklu minn \u0127afna annimali.", "Dan ifisser li jekk g\u0127asfur jiekol insetti li \u0121ew f'kuntatt mal-bexx, il-bexx awtomatikament jispi\u010b\u010ba f'\u0121isem l-g\u0127asfur ukoll.", "Peress li g\u0127asfur jiekol \u0127afna insetti, tin\u0121ema' \u0127afna kimika tal-bexx \u0121o fih.", "Din tikka\u0121una \u0127sara kbira g\u0127as-sa\u0127\u0127a tal-g\u0127asfur u tista' toqtlu wkoll.", "U l-problema ma tiqafx hemm.", "Jekk pere\u017cempju tajra tal- pri\u017ca tiekol numru ta' g\u0127asafar \u017cg\u0127ar li \u0127adu fihom il-bexx, il- kimi\u010bi jispi\u010b\u010baw jin\u0121emg\u0127u anke fil-\u0121isem tal-g\u0127asfur il-kbir.", "Xi \u0127sara tag\u0127mel ?", "Il-kimi\u010bi li nsibu \u0121ol-bexx i\u0127allu effett \u0127a\u017cin \u0127afna fuq l-g\u0127asafar.", "Pere\u017cempju l-veleni fil-bexx jaffettwaw il-\u0127xuna tal-qoxra tal-bajd.", "Meta jbidu l-bajd il-qoxra taf tkun irqiqa wisq u dg\u0127ajfa li l-frie\u0127 ma jsalvawx g\u0127ax il-\u0121enituri jkissruha meta jpo\u0121\u0121u fuqha biex isa\u0127\u0127nuha.", "Jekk il-qoxra tkun \u0127oxna wisq il-frie\u0127 ma jirnexxilhomx ifaqqsu u jmutu fil-bajda.", "Jekk it-tajr tal-pri\u017ca jieklu \u0127afna insetti u g\u0127asafar i\u017cg\u0127ar bil-bexx \u0121o fihom jista' jikkaw\u017ca anke l-mewt tal-g\u0127asafar.", "L-g\u0127asafar huma biss grupp wie\u0127ed minn \u0127afna vittmi tal- bexx.", "Vittmi o\u0127rajn huma l-qanfud u l-wi\u017cg\u0127at.", "X'nistg\u0127u nag\u0127mlu ?", "Wa\u0127da mis-soluzzjonijiet biex nindirizzaw il-problema hi li jitkabbru l-pjanti b'mod organiku f'g\u0127elieqi u b'kura spe\u010bjali fejn ebda kimika ma tintu\u017ca.", "Huwa veru li f'Malta l-biedja organika diffi\u010bli ssir g\u0127ax pajji\u017cna g\u017cira \u017cg\u0127ira u l-mument li bidwi partikolari ju\u017ca l-bexx, l-g\u0127elieqi ta' madwaru fa\u010bli jintlaqtu wkoll.", "Per\u00f2 llum fis-supermarkets kwa\u017ci dejjem insibu taqsima ta' \u0127xejjex u frott (impurtati) organiku.", "Dawn x'aktarx ikunu ftit iktar g\u0127aljin mill-prodotti normali imma jekk minn xirja s\u0127i\u0127a nixtru mqar o\u0121\u0121ett wie\u0127ed li jkun organiku, dejjem huwa pass 'il quddiem.", "Dak il-prodott \u0127a jkun \u017cgur a\u0127jar g\u0127al sa\u0127\u0127itna, u nkunu qed nag\u0127mlu kura\u0121\u0121 lill-biedja organika biex tkompli tinfirex.", "Li nistg\u0127u nag\u0127mlu wkoll hu li nqajmu kuxjenza dwar is- su\u0121\u0121ett u flimkien naraw kif nistg\u0127u nikkonvin\u010bu l-industrija tal-biedja biex inaqqsu u jikkontrollaw l-u\u017cu tal-bexx, u biex iktar bdiewa jaqilbu g\u0127al tkabbir organika.", "Kif jin\u0121ema' l-velenu", "Il-velenu li jkunu kielu jew i\u010b\u010bappsu bih l-insetti jg\u0127addi mill-katina tal-ikel u jispi\u010b\u010ba jin\u0121ema' fil-\u0121isem ta' predaturi b\u0127al isqra, e\u010b\u010b. Dan jista' jkun bi\u017c\u017cejjed biex imarradhom jew joqtolhom.", "bu\u010baqq", "bu\u010baqq", "\u010aistu Ro\u017ca", "Lsien l-G\u0127asfur", "Leblieb tax-Xag\u0127ri", "Kollox ro\u017ca", "F'Malta jikbru pjanti bi fjuri ta' kull lewn, imma mhux l-ilwien kollha huma komuni.", "Pere\u017cempju fjuri sofor u bojod g\u0127andna \u0127afna imma fjuri blu ftit g\u0127andna.", "G\u0127andna wkoll \u0127afna fjuri ro\u017ca u hawnhekk g\u0127andkom 10 minnhom, li tista' tg\u0127id kollha qeg\u0127din bil- fjuri b\u0127alissa.", "Morru passi\u0121\u0121ata fil-kampanja u jekk tiltaqg\u0127u mag\u0127hom ittikkjaw i\u010b-\u010birku a\u0127dar.", "\u0126ubbej\u017ca tas-Si\u0121ra", "\u010aentawrja Kbira", "Papo\u010b\u010bi \u0126amra", "Il-kulur favorit tag\u0127na!", "Sieq il-\u0126amiema", "Silla Selva\u0121\u0121a", "Widnet il-Ba\u0127ar", "Kemm jien kamuflaxx qalb dal-fjuri!", "Irrid insir berdwo\u010ber!", "Martin Austad jag\u0127tina pariri biex jg\u0127inna nsiru berdwo\u010bers.", "fir-rebbieg\u0127a", "u Qeg\u0127din n-natura mimlija insetti, fjuri\u2026 u g\u0127asafar.", "L-g\u0127asafar tal-post qeg\u0127din bil-bejta u tal-passa jieqfu hawn g\u0127al ftit biex jieklu u jistrie\u0127u qabel ikomplu l-vja\u0121\u0121 lejn artijiet l-berdwo\u010bers o\u0127ra.", "A\u0127na nistennew bil-\u0127erqa da\u017c- \u017cmien e\u010bitanti.", "G\u0127alhekk nispera li s'issa xtrajt tromba u bdejt issib postijiet tajbin fejn tmur.", "Jekk le titlifx \u0127in, g\u0127ax dan \u017cmien tajjeb \u0127afna biex tibda.", "Kemm mis-sema kien mg\u0127otti bis-s\u0127ab (0/8 = s\u0127ab xejn, 4/8 = sema nofsu msa\u0127\u0127ab, e\u010b\u010b.)", "Hawn min ju\u017ca simboli.", "Numru ta' g\u0127asafar minn dik l-ispe\u010bi", "In-nowtbuk huwa dokument tieg\u0127ek personali.", "Qassmu kif l-aktar komdu g\u0127alik u u\u017ca sistemi kif l-aktar tifhimhom int.", "L-g\u0127odda tal-berdwo\u010ber 2.", "In-nowtbuk u l-gajd", "Fil-\u0127ar\u0121a ta' qabel semmejna n-nowtbuk biex fih tikteb x'g\u0127asafar tara meta to\u0127ro\u0121.", "Qis li jkun \u017cg\u0127ir bi\u017c\u017cejjed li joqg\u0127odlok komdu fil-but.", "Minbarra lista tal-g\u0127asafar li tkun rajt ikteb ukoll id-data, il-\u0127in li kont berdwo\u010bing, u l-post fejn kont.", "Nota tat-temp, li jinkludi d-direzzjoni u l-qawwa tar-ri\u0127, jg\u0127inek tibda tidra tendenzi ta' meta jidhru i\u017cjed \u010bertu g\u0127asafar tal-passa.", "Tajjeb tikteb ukoll in-numru ta' g\u0127asafar ta' kull spe\u010bi li osservajt.", "i\u017cjed fa\u010bli meta l-g\u0127asafar ikunu fi qtajja' li tkun tista' tg\u0127oddhom dak il-\u0127in.", "Meta g\u0127asafar ikunu f'wa\u0127diet mifruxin, b\u0127al pere\u017cempju l-buful iswed fil-Buskett, \u0127afna drabi niktbu estimi.", "G\u0127al dan trid i\u017cjed esperjenza peress li l-g\u0127asafar ji\u010b\u010baqalqu u fa\u010bli tg\u0127odd doppju.", "Tajjeb tikteb ukoll xi osservazjonijiet fuq l-im\u0121iba", "tal-g\u0127asfur, pere\u017cempju li rajt g\u0127asfur tal-bejt i\u0121orr materjal tal-bejta, jew li spanjulett kien qed jissaqqar waqt li jikka\u010b\u010bja.", "Tinsiex in-nowtbuk huwa personali tieg\u0127ek u fih tista' tikteb li trid.", "\u0126in", "Ri\u0127 bid-direzzjoni u qawwa.", "Hawn min ipin\u0121i warda tal-irjie\u0127 sempli\u010bi", "Simbolu li jfisser ra\u0121el", "Dan il-berdwo\u010ber jidher kuntent li ra dan l-g\u0127asfur!", "Ske\u010b\u010b \u0127afif li juri dettal tas- seqer.", "Dan id-dettal wara tqabbel mal-gajd u g\u0127en biex jing\u0127araf xi spe\u010bi kienet.", "Simbolu li jfisser mara", "Bir-ra\u0121un g\u0127ax il-bies tar-re\u0121ina huwa g\u0127asfur sabi\u0127 u mhux komuni.", "Osservazzjonijiet", "Total ta' spe\u010bi g\u0127al dakinhar", "tista'", "Gajd tajjeb ikun ippakkjat tag\u0127rif imma fl-istess \u0127in ma jkunx ktieb goff, \u0127alli to\u0127or\u0121u mieg\u0127ek bla ma jtaqqlek.", "L-a\u0127jar gajds huma dawk bl-g\u0127asafar impin\u0121ijin, mhux ritratti.", "Tajjeb ukoll li l-kitba dwar l-g\u0127asfur tkun fl-istess fet\u0127a fejn hemm l-istampa.", "B'hekk g\u0127andek it-tag\u0127rif kollu quddiemek bla ma toqg\u0127od tqalleb il- pa\u0121ni.", "Il-Collins Bird Guide fih dawn l-affarijiet kollha.", "Prezz xi \u20ac27.", "\u0126a jkun hemm drabi li g\u0127asfur ma tag\u0127rfux, spe\u010bjalment fil-bidu imma anke berdwo\u010bers tal- esperjenza ti\u0121rilhom din.", "Jekk l-g\u0127asfur ma rajtux sew u le\u0127aq tar, pa\u010benzja m'hemmx x'tag\u0127mel!", "Imma jekk ikollok \u010bans tosservah sew \u0127u noti tad-dettalji. u iktibhom jekk jista' jkun dak il-\u0127in stess.", "Flok noti bil-kitba tista' wkoll tag\u0127mel ske\u010b\u010b ta' xi dettal li rajt, pere\u017cempju faxx \u010bar fuq il-\u0121ewna\u0127, jew strixxa fuq l-g\u0127ajn.", "Dawn imbag\u0127ad qabbilhom mat-tag\u0127rif fil- gajd biex jg\u0127inek tag\u0127raf x'g\u0127asfur kien.", "Li hu \u017cgur hu li berdwo\u010ber tajjeb ma jaqbadx ifajjar spe\u010bi jekk ma jkunx \u010bert.", "Il-gajd", "Gajd (jew field guide) huwa ktieb li ismu mieg\u0127u g\u0127ax jiggwidak biex tag\u0127raf l-g\u0127asafar.", "Hawn diversi gajds imma l-aqwa wie\u0127ed li je\u017cisti b\u0127alissa huwa l-Collins Bird Guide.", "Fih tag\u0127rif biex jg\u0127inek tag\u0127raf l-g\u0127asafar kollha li jidhru fl-Ewropa, inklu\u017c s'intendi Malta.", "Tista' tixtrih onlajn (ara wkoll il-kaxxa fuq).", "Wara t-tromba, il-gajd huwa l-iktar g\u0127odda importanti g\u0127all-berdwo\u010ber, g\u0127alhekk fittex akkwista wie\u0127ed.", "I\u017cjed ma tqalleb fil-gajd u tara g\u0127asafar fl-ambjent tag\u0127hom i\u017cjed tibda tidra liema karatteristi\u010bi g\u0127andek tinota l-ewwel biex tag\u0127raf g\u0127asfur.", "Id-daqs huwa fost l-ewwel li g\u0127andek tinnota.", "Qabbel ma' g\u0127asfur komuni li taf: I\u017cg\u0127ar minn g\u0127asfur tal-bejt?", "Ikbar minn \u0127amiema?", "Imbag\u0127ad i\u010b\u010bekkja l-munqar: irqiq, goff, twil, qasir, dritt, mg\u0127awwe\u0121?", "It-tul tas-saqajn u tad-denb ukoll importanti, kif ukoll il-forma tal- \u0121wiena\u0127.", "G\u0127andu xi rqajja' ta' lwien differenti?", "G\u0127andu tikek jew strixxi?", "Fejn qeg\u0127din?", "Jekk tikteb \"g\u0127asfur kannella\" mhux se tg\u0127inek wisq g\u0127ax hemm vi\u017cibilju imma jekk i\u017c\u017cid \"daqs sturnell, munqar ippuntat, strixxa \u010bara tasal sa g\u0127ajnejh, \u010birku \u010bar m'g\u0127ajnejh, tikek suwed fuq sider abjad\" g\u0127andek tasal li rajt malvizz.", "Iktar u iktar jekk smajtu u \u0127adt nota tal-g\u0127ajta tieg\u0127u \"g\u0127ajta tsik\u2026tsik\".", "L-g\u0127ajta nofs il-bejg\u0127!", "La qed insemmu l-g\u0127ajta, mur fil-websajt www. xeno-canto.org u ibda tg\u0127allem il-\u0127sejjes tal-i\u017cjed spe\u010bi komuni.", "Il-websajt hija bla \u0127las.", "I\u017c-\u017cmien tas-sena", "I\u017c-\u017cmien tas-sena huwa \u0127jiel essenzjali.", "Pere\u017cempju d-di\u017c\u017c u l-pespus jixxieb\u0127u \u0127afna g\u0127al min g\u0127adu jibda, imma d-di\u017c\u017c jidher fir-rebbieg\u0127a u l-\u0127arifa filwaqt li l-pespus ikun mag\u0127na fix-xitwa.", "Il-ktieb L-G\u0127asafar ta' Malta ta' Joe Sultana jg\u0127idlek meta jidhru l-ispe\u010bi f'pajji\u017cna.", "G\u0127al bejg\u0127 ming\u0127and il-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "Prezz \u20ac9.50", "Niftakar fl-ewwel snin tal-berdwo\u010bing tieg\u0127i kont inkun spiss iffrustrat g\u0127ax fin-nowtbuk i\u017cjed kelli g\u0127asafar li m'g\u0127araftx milli dawk li g\u0127araft!", "Imma tinkwetax jekk ji\u0121rilek b\u0127ali, mill-i\u017cbalji titg\u0127allem.", "Hemm \u0127afna spe\u010bi f'xiex titfixkel, imma \u017comm!", "Fuq dan m'g\u0127andniex ingergru g\u0127ax hija d-diversit\u00e0 li tag\u0127mel il-berdwo\u010bing tant sabi\u0127 u e\u010bitanti.", "Iktar ma tqalleb fil-gajd iktar tidra x'g\u0127andek tfittex meta tara g\u0127asfur.", "Ibejtu f'artna", "Sensiela \u0121dida fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "il-Gawwija Prima", "Bajda sil\u0121 minn ta\u0127t u gri\u017ca minn fuq, il-Gawwija Prima ssa\u0127\u0127rek taraha g\u0127addejja taqdef fuq rasek, kwa\u017ci tixg\u0127el kontra s-sema blu.", "Kbira, t\u0127obb il-kumpanija ta' s\u0127abha u storbju\u017ca spe\u010bjalment fl-in\u0127awi fejn tbejjet.", "Il-Gawwija Prima hija l-ikbar g\u0127asfur li jbejjet fil-G\u017cejjer Maltin.", "Isem xjentifiku Larus michahellis Isem bl-Ingli\u017c Yellow-legged Gull Daqs 52-58\u010bm Medda tal-\u0121wiena\u0127 120-140\u010bm Ikel \u0127ut, annimali \u017cg\u0127ar, skart organiku \u0126abitat xtut, irdum, ba\u0127ar Status komuni, residenti s-sena kollha", "Id-dahar u l-\u0121wiena\u0127 gri\u017ci, u l-abjad fuq il-bqija ta' \u0121isimha, juru li din il-Gawwija Prima hija adulta.", "Il-Gawwija Prima tixba\u0127 \u0127afna lill- Gawwija Saqajha Ro\u017ca (herring gull) li tg\u0127ix fl-in\u0127awi tan-North Sea u n-na\u0127a ta' fuq tal-Atlantiku.", "L-iktar differenza ovvja hi li l-Gawwija Prima g\u0127andha saqajha sofor flok ro\u017ca.", "Meta l-gawwi \u0121enituri j\u017curu l-bejta, il-flieles itektku din it-tikka \u0127amra.", "Dan ikun messa\u0121\u0121 li jfisser \"G\u0127andi l-\u0121u\u0127!\" u fil-pront il-\u0121enituri jitimg\u0127u lil uliedhom!", "Dan i\u010b-\u010burkett jitqieg\u0127ed fuq saqajn l-g\u0127asafar minn studju\u017ci tal-g\u0127asafar li jissej\u0127u bird ringers.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal- istudju bi\u010b-\u010brieket nitg\u0127allmu \u0127afna fuq il-\u0127ajja tal-g\u0127asafar.", "Sensiela \u0121dida fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-Gawwija Prima tibni bejta sempli\u010bi, \u010batta fl-art fil-mikxuf jew qalb arbuxxelli baxxi.", "Tag\u0127milha minn ftit \u0127axix niexef u xi rix.", "Il-mara tbid 2\u20133 bajdiet u l-\u0121enituri t-tnejn jie\u0127du \u0127sieb i\u017commu l-bajd s\u0127un.", "Il-flieles ifaqqsu wara xi xahar.", "Il-Gawwija Prima \u017cag\u0127\u017cug\u0127a jkollha \u0127afna rix kannella skur ma' \u0121isimha kollu, spe\u010bjalment fil-\u0121wiena\u0127 u fuq daharha.", "Issir gri\u017ca u bajda fir-raba' sena.", "Meta l-flieles ifaqqsu malajr iqumu fuq saqajhom u jimxu.", "Il-\u0121enituri tag\u0127hom jibqg\u0127u j\u0121ibulhom l-ikel sakemm jitg\u0127allmu jtiru u jsibu l-ikel we\u0127idhom.", "Dari l-Gawwija Prima kienet tbejjet madwar \u0127afna sisien u rdumijiet ta' Malta.", "Min\u0127abba l-ka\u010b\u010ba u tfixkil ie\u0127or illum-il \u0121urnata l-popolazzjoni kwa\u017ci kollha tbejjet fuq Filfla, fejn ma jfixkilhom \u0127add.", "Il-kolonja ta' Filfla b\u0127alissa tg\u0127odd xi 160 par.", "It-Tieqa tad-Dwejra kienet rigal tan-natura.", "U kienet ukoll in-natura li fl-a\u0127\u0127ar \u2026", "\u2026\u0127aditha lura!"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-139-Apr-2017.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Mejju \u2013 \u0120unju 2017", "Bugeddum t'G\u0127awdex", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p2", "\u0126bieb \u0126uttaf", "Mazzarell Skarlat Mazzarell komuni.", "Din hija mara, ir-ra\u0121el ikun a\u0127mar nar.", "Fin-natura nsibu diversi ka\u017ci fejn annimali jikkaw\u017caw xi \u0127sara fis- si\u0121ar.", "Il-woodpeckers i\u0127affru l-\u0127ofor fiz-zkuk biex ibejtu fihom.", "Il-beavers jaqtg\u0127u si\u0121ar \u017cg\u0127ar biex jibnu g\u0127arix fejn jg\u0127ixu.", "L-iljunfanti jimbuttaw u jwaqqg\u0127u xi si\u0121ar dg\u0127ajfin biex jil\u0127qu l-weraq.", "Il-frie\u0127 ta' diversi \u0127anfus igerrmu u jieklu l-g\u0127eruq ta' xi si\u0121ar.", "Is-si\u0121ar veru li ssirilhom \u0127sara u kultant anke jmutu b'din l-attivit\u00e0 mill-annimali.", "Imma g\u0127all-inqas l-annimali jag\u0127mlu dan g\u0127all-b\u017conn: min biex jiekol, min biex isib kenn, min biex jibni daru.", "Annimal wie\u0127ed biss jag\u0127mel \u0127sara lis-si\u0121ar g\u0127al xejn b'xejn: il-", "Issa l-bniedem suppost li hu l-iktar annimal intelli\u0121enti fid-dinja.", "Suppost nafu s-si\u0121ar kemm g\u0127andna b\u017connhom.", "G\u0127alhekk meta nisma' b'a\u0127bar b\u0127al ma \u0121ara f'Foresta 2000 ftit jiem ilu (pa\u0121na 3) jag\u0127tini li n\u0127abbat rasi mal-\u0127ajt mitt darba.", "Issa x'\u0127a l-ba\u0127nan li qa\u010b\u010bat dak i\u017c-\u017cebbu\u0121?!", "Ma tg\u0127idx seraqhom bl- g\u0127eruq b'kollox u mar \u0127awwilhom fl-g\u0127alqa tieg\u0127u!", "Le, kull ma g\u0127amel \u0127anxarhom u \u0127allihom hemm.", "Forsi \u0127a gost?", "Intom tifhmu kif xi \u0127add jista' jie\u0127u gost billi jne\u0127\u0127i", "l-\u0127ajja ta' xi \u0127a\u0121a o\u0127ra?", "G\u0127ax jien ma nifhimhiex din.", "G\u0127alkemm \u017cg\u0127ar, dawk is-si\u0121ar kienu di\u0121\u00e0 qed jiffurmaw parti min- nis\u0121a tal-ikel u jifirxu dlielhom u jo\u0127olqu \u0127abitat kenni ta\u0127thom.", "Issa ma baqa' xejn \u0127lief \u0127amrija mikxufa tikwi fix-xemx.", "G\u0127andu b'xiex jifta\u0127ar il-vandalu li faqqar lil pajji\u017cna ftit iktar.", "Hekk sew!", "A\u0127na n\u0127awlu u l-vandali jqa\u010b\u010btu.", "Sa\u0127\u0127a \u0127bieb.", "vaganzi tal-\u0121enn.", "Victor Falzon L-Editur", "Il-Bugeddum t'G\u0127awdex (Sicilian Shrew Crocidura sicula) huwa wie\u0127ed mill-ftit mammiferi fil-fawna ta' pajji\u017cna.", "Jiekol insetti, \u0127niex, bebbux, e\u010b\u010b. Mhux fa\u010bli tarah g\u0127ax mist\u0127i u \u017cg\u0127ir \u2013 huwa fost l-i\u017cg\u0127ar mammiferi fid-dinja.", "Dan l-annimal jinsab biss f'G\u0127awdex u fi Sqallija (dari kien jinsab ukoll f'Malta imma llum estint).", "Protett bil-li\u0121i.", "Ritratt ta' Gilbert Haber", "X'g\u0127andna f'dil-\u0127ar\u0121a?", "Editorjal A\u0127barijiet Paniku fil-\u0121nien Wi\u010b\u010binu Isqi 'l min hu bil-g\u0127atx!", "In-Nemel Is-Sajfin Biex tara iktar g\u0127asafar Il-Bufula tal-Imrew\u0127a Kemm idumu?", "Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il- Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "\u00a9 BirdLife Malta, \u0120unju 2017 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Isimg\u0127u l-programm \"Naturali\" fuq Radju Marija kull nhar ta' \u0126add fis-1pm", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p3", "Delitt fil-Foresta", "Nhar it-Tnejn 12 ta' \u0120unju 2017 il-gwardjan ta' Foresta 2000 kien qed idur il-post kif jag\u0127mel regolarment, u sab xena ta' qsim il-qalb.", "F'post fejn kienet qed tikber medda si\u0121ar ta\u017c-\u017cebbu\u0121 sab mhux inqas minn 36 si\u0121ra, ilkoll maqtug\u0127in u mix\u0127utin fl-art qed jinxfu.", "Il-vandalu li qata' dawn is-si\u0121ar ma qalag\u0127homx mill-g\u0127eruq imma u\u017ca xi g\u0127odda biex qatag\u0127hom.", "Il-BirdLife irrappurtat il-ka\u017c lill-pulizija, li \u0121ew jinvestigaw.", "Dawn is-si\u0121ar kellhom xi 10 snin u kienu t\u0127awlu hemmhekk fl-2009.", "G\u0127alkemm \u017cg\u0127ar kienu qed jikbru \u0121mielhom u u\u0127ud minnhom kienu di\u0121\u00e0 g\u0127amlu l-frott.", "Din ma kinitx l-ewwel darba li sar", "vandali\u017cmu f'Foresta 2000.", "Hemmhekk hemm lista s\u0127i\u0127a.", "Sta\u0121un ie\u0127or su\u010b\u010bess g\u0127all-Fras-servjenti", "Dir-rebbieg\u0127a re\u0121g\u0127u bejtu l-Fras- servjenti fir-riserva naturali tal-G\u0127adira.", "Hawn huma t-tliet frie\u0127 ta' dis-sena, friski friski u lesti biex itajru.", "a\u0127barijiet", "Litanija ta' vandali\u017cmu \u0126sarat li saru f'Foresta 2000", "1 Settembru 2004 Jinqatg\u0127u jew jitqa\u010b\u010btu xi 100 si\u0121ra u jitkissru tabelli u rixtellu 4 Jannar 2005 Jinsterqu jew jitqa\u010b\u010btu iktar minn 50 si\u0121ar u arbuxxelli 4 Lulju 2006 Jing\u0127ata n-nar lill-\u0127axix niexef, b'xorti tajba ji\u0121i kkontrollat 6 Lulju 2006 Jing\u0127ata n-nar lill-\u0127axix niexef, b'xorti tajba ji\u0121i kkontrollat 1 Settembru 2006 Jing\u0127ata n-nar lill-\u0127axix niexef, b'xorti tajba ji\u0121i kkontrollat 9 Mejju 2007 Jinqatg\u0127u jew jitqa\u010b\u010btu 3000 si\u0121ar u arbuxxelli 14 April 2009 Xi \u0127add jispara g\u0127ar-rejn\u0121er tal- Foresta u jolqtu f'wi\u010b\u010bu 26 April 2010 Jinqatg\u0127u jew jitqa\u010b\u010btu 104 si\u0121ar u arbuxxelli.", "12 \u0120unju 2017 Jinqatg\u0127u 36 si\u0121ra ta\u017c-\u017cebbu\u0121", "Qatt ma nqabad \u0127add \u0127lief tas-26 ta' April 2010, fejn inkixef li l-vandali kienu tliet ka\u010b\u010baturi.", "Dawn tressqu l-qorti u we\u0127lu multa.", "Grazzi lil Ray Vella g\u0127al xi tag\u0127rif.", "Il-frie\u0127 tar-ritratt g\u0127andhom xi erba' \u0121img\u0127at.", "Ir-rix tal-\u0121wiena\u0127 ikun kiber u twal bi\u017c\u017cejjed biex jibdew jitg\u0127allmu jtiru.", "Sa ma jaslilkom dal-maga\u017cin dawn it- tliet a\u0127wa jkunu jaf jtiru sew.", "U jaqblilhom, g\u0127ax dalwaqt iridu jpassu lejn l-Afrika!", "Miskin, da\u017c- \u017cg\u0127iru ma jifla\u0127x?", "Dak qed jie\u0127u nag\u0127sa fix-xemx!", "is-Semmieg\u0127a", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p4", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "Paniku fil-gnien!", "Kienu g\u0127addew xahrejn mindu l-erba' tewmin saru jafu li kellhom poter spe\u010bjali.", "E\u010bitati b'din l-iskoperta, Peter u Sylvia bdew jintefg\u0127u iktar ma' Maris u Sky, isibu roqg\u0127a natura u jg\u0127aqqdu jdejhom \u0127alli jisimg\u0127u l-mijiet ta' il\u0127na differenti \u0121ejjin mill-annimali u l-pjanti ta' madwarhom.", "Kien wasal Di\u010bembru.", "Maris u Sky stiednu lil Peter u lil o\u0127tu d-dar tag\u0127hom biex jiltaqg\u0127u mal-Mam\u00e0.", "L-ewwel ma laqag\u0127hom kien \u010aips, il-qattus tal-familja, li qag\u0127ad idur u jin\u0127akk ma' saqajhom g\u0127all- fsied.", "Wara kwarta jist\u0127u u jwie\u0121bu", "l-mistoqsijiet ta' omm il-\u0127bieb tag\u0127hom, Peter u Sylvia talbu jistg\u0127ux jo\u0127or\u0121u fil-\u0121nien.", "g\u0127ax kellhom \u0121enn biex ikunu jafu s-sigrieti tan-natura fil-\u0121nien tag\u0127hom.", "\"Il-a\u0127wa kemm g\u0127andkom", "Lanqas g\u0127addiet minuta li t-tfal", "si\u0121ar!\" stag\u0127\u0121bet Sylvia, li min\u0127abba li isimha kien ifisser 'bosk', \u0127asset rabta spe\u010bjali mas- si\u0121ar.", "ma semg\u0127ux \u0127afna twer\u017ciq \u0121ej min-na\u0127a l-o\u0127ra tal-\u0121nien.", "Lanqas", "\"Veru, x'daqsxejn ta' \u0121nien g\u0127andkom,\" qabel Peter, hekk kif inxte\u0127et fuq bank jitpaxxa bil-\u0127dura ta' madwaru.", "Wara ftit \u0127in, l-erbg\u0127a \u0127arsu lejn xulxin b\u0127allikieku riedu jg\u0127idu \"Ning\u0127aqdu?\"", "Warrbu minn hemm!\"", "Id f'id, it-tfal qamu malajr minn", "fuq il-bank u \u0121rew lejn l-g\u0127ajjat biex jaraw x'inqala'.", "Nie\u017cel minn ma' si\u0121ra ta\u017c-\u017cebbu\u0121 raw lil \u010aips b'g\u0127asfur \u017cg\u0127ir f'\u0127alqu.", "Il-qattus resaq lejn Sky biex jag\u0127tihulu rigal!", "Maris u Sky \u0127atfu id l-o\u0127rajn", "\"Le \u010aips!\" g\u0127ajtet Maris,", "\"X'g\u0127amilt!\"", "Sky \u0127eles malajr lill-povra bufula sewda minn \u0127alq il-qattus.", "B'xorti tajba l-g\u0127asfur ma kellu xejn gravi u kien biss tilef ftit rix.", "Kif Sky feta\u0127 idu, il-bufula taret lura fis-si\u0121ar tirkupra mix-xokk.", "L-erba' tewmin issa kienu", "\"X'se nag\u0127mlu?\" staqsiet Maris.", "\"Lil \u010aips mhux se nispjagawlu li \u0127a\u017cin jag\u0127mel hekk, g\u0127ax dak l-istint tieg\u0127u.\"", "\"Naf!\" qab\u017cet Sylvia.", "\"Ag\u0127mlulu", "kullar bil-\u0121on\u0121ol \u0127alli meta \u010aips ikun fil-\u0121nien u jipprova jaqbad g\u0127asfur, il-\u0121on\u0121ol i\u010ben\u010bel ma\u010b-\u010baqliq tieg\u0127u u l-g\u0127asafar jisimg\u0127uh \u0121ej.\"", "It-tfal da\u0127qu, kuntenti bis- soluzzjoni ta' Sylvia.", "Mill-g\u0127ada stess il-buful u l-g\u0127asafar l-o\u0127rajn setg\u0127u jg\u0127ixu bil-kwiet fil-\u0121nien ta' Maris u Sky.", "Malajr drawh il- \u0127oss tal-\u0121on\u0121ol ta' \u010aips, u meta jisimg\u0127uh kienu fil-pront itirulu fejn ma jil\u0127aqhomx!", "Min jaf darb'o\u0127ra x'\u0127a ji\u0121ri\u2026", "\"Il-qattus resaq lejn Sky biex jag\u0127tihulu rigal!\"", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p5", "Wiccinu A\u0127barijiet sbie\u0127 u koroh mid-dinja tal-ambjent", "Douglas Tompkins u l-mara tieg\u0127u Susie kienu koppja sinjuruni li g\u0127amlu flushom mill-kumpaniji li fet\u0127u, fosthom id-ditta The North Face.", "Dawn idde\u010bidew li flushom jonfquhom biex jg\u0127inu lin- natura.", "G\u0127alhekk xtraw fi\u010b-\u010aile bi\u010b\u010ba art enormi kollha muntanji, foresti niedja, xmajjar u g\u0127adajjar, biex isalvawha mill-i\u017cvilupp.", "Ftit ftit komplew jixtru art madwar sa ma kellhom area ta' 4000km2.", "Sej\u0127ulha Pumalin Park u g\u0127alkemm kien privat \u0127allewh dejjem miftu\u0127 g\u0127all-publiku.", "F'Marzu li g\u0127adda l-armla ta' Tompkins (li kien miet f'di\u017cgrazzja) tat lura dan il-park lill-Gvern \u010ailen biex igawdih kul\u0127add.", "G\u0127amlitlu kundizzjoni wa\u0127da: li jibqa' protett g\u0127al dejjem.", "Il-President ta\u010b-\u010aile mhux talli laqg\u0127et din l-g\u0127otja \u0121eneru\u017ca, imma \u017ciedet mal-park roqg\u0127a art disa' darbiet ikbar u \u0127olqot park enormi ta' 40,000km2.", "Nies bis- sens, Wi\u010b\u010binu!", "Isqi 'l min hu bil-g\u0127atx!", "huma l-\u0127abitat tal-koalas \u2013 li dawn l-annimali qed jonqsu sew.", "Fi New South Wales naqsu bi kwart u fi Queensland naqsu b'iktar min-nofs.", "Il-koala huwa endemiku g\u0127all-Awstralja.", "Jekk jispi\u010b\u010ba minn hemm, jispi\u010b\u010ba mid-dinja.", "O\u0127ro\u0121 il- maktur, Wi\u010b\u010binu!", "\u0126afna iktar si\u0121ar!", "Kul\u0127add", "jiggustahom il-koalas.", "X'ma tiggustahomx, qishom teddy bears ta' veru!", "Imma f'\u0127afna n\u0127awi tal-Awstralja tant qed jinqatg\u0127u foresti \u2013 li", "Ftit ilu x-xjenzati li jistudjaw wi\u010b\u010b id-dinja \u0127adu sorpri\u017ca sabi\u0127a meta sabu li fid-dinja hawn \u0127afna iktar si\u0121ar milli kienu ja\u0127sbu.", "Dan sabuh bis-sa\u0127\u0127a tar-", "ritratti tas-satelliti, li llum juru \u0127afna iktar dettall minn qabel.", "Dawn il-meded ta' si\u0121ar sabuhom f'in\u0127awi b'art x'aktarx niexfa, inklu\u017c fl-Awstralja, fl-Afrika t'Isfel, fil-Bra\u017cil, fil-Mediterran, madwar id-De\u017cert Sa\u0127ara.", "B'kollox jg\u0127aqqdu total ta' 4.6miljun km2 \u2013 qed ng\u0127idu medda daqs l-Unjoni Ewropea!", "O\u0127ro\u0121 il-vuvu\u017cela, Wi\u010b\u010binu!", "Issa li bdiet is-s\u0127ana u kullimkien niexef qoxqox tajjeb na\u0127sbu ftit f'dawk l-annimali li b\u0127alna jaqbadhom l-g\u0127atx.", "Fin-natura \u0127afna annimali jie\u0127du l-ilma li g\u0127andhom b\u017conn mill- ikel li jieklu.", "Imma f'nixfa kbira, anke dawn ibatu minn nuqqas ta' ilma.", "Fost dawn hemm il-qanfud, annimal li", "kul\u0127add i\u0127obbu imma li \u0127loqnielu \u0127afna perikli bit-toroq fil-kampanja.", "Jekk id-dar tieg\u0127ek qieg\u0127da \u0127dejn il-", "kampanja, jew taf li fl-in\u0127awi tag\u0127kom jo\u0127or\u0121u l-qniefed filg\u0127axija, armalhom bieqja baxxa bl-ilma x'imkien fejn isibuha.", "B'hekk il-qniefed ukoll ikunu jistg\u0127u jaqtg\u0127u l-g\u0127atx f'dan l-ista\u0121un xott.", "Imlihielhom regolarment, eh!", "Kieku jitkellmu, \u017cgur jg\u0127idulek grazzi.", "Po\u0121\u0121i zokk \u017cg\u0127ir fl-ilma u middu ma' xifer il-bieqja.", "B'hekk jekk fl-ilma jaqa' annimal \u017cg\u0127ir b\u0127al nemla jew \u0127anfusa, isib ma' xhiex jitla'.", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na 7", "F'dar-ritratt minbarra n-nemla jidhru wkoll xi afidi (aphids), li huma wkoll insetti.", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p6", "Nemla Rasha \u0126amra, Crematogaster scutellaris", "\u0126afna drabi n-nemel inqisuh xi \u0127a\u0121a li rridu ne\u0127ilsu minnu, anke meta dan ikun qed jg\u0127ix g\u0127all-affari tieg\u0127u fil-bit\u0127a jew fil-\u0121nien.", "Imma qatt waqaft tosserva ftit kif jg\u0127ixu?", "In-nemel kapa\u010bi jag\u0127mel affarijiet li l-bniedem ma joqg\u0127odx \u0127dejhom!", "In-nemel huma insetti.", "B\u0127al insetti o\u0127ra \u0121isimhom huwa maqsum fi tlieta, g\u0127andhom sitt saqajn u par antenni.", "\u010a", "X'sa\u0127\u0127a dik!", "Minkejja li \u017cg\u0127ir, in-nemel \u0127afna iktar b'sa\u0127\u0127tu minna.", "Nemla kapa\u010bi terfa' pi\u017c 50 darba t-toqol tag\u0127ha.", "U terfg\u0127u mhux b'dirg\u0127ajha imma tu\u017ca par xedaq (mandible) li g\u0127andha quddiem \u0127alqha.", "Imma\u0121inak", "terfa' iljunfant \u2013 bi snienek!", "Anke Superman ixoqqlu l-g\u0127araq!", "Familja numeru\u017ca!", "Hemm \u0127afna tipi ta' nemel, u\u0127ud jg\u0127ixu fis-si\u0121ar, o\u0127rajn fil-\u0127amrija, u\u0127ud fix-xquq fil-\u0121ebel, o\u0127rajn f'injam mejjet.", "Grupp nemel ikollu re\u0121ina (li xog\u0127olha tbid il-bajd) u mijiet u anke eluf ta' \u0127addiema.", "Dawn ifittxu ikel li jinkludi \u0127axix, weraq, \u017crierag\u0127, u fdal ta' annimali \u017cg\u0127ar mejtin.", "Xi nemel anke jattakka annimali \u0127ajjin.", "Twe\u0121iba isfel.", "Kemm je\u017cistu spe\u010bi ta' nemel fid-dinja?", "Kif nista' ng\u0127in lin-nemel?", "Taqtax fjuri slava\u0121.", "I\u017c-\u017crierag\u0127 tag\u0127hom huma ikel tan-nemel.", "Toqtolx nemel li mhux qed jag\u0127mel \u0127sara fid-dar tieg\u0127ek.", "Tqabbadx nirien fil-\u0127amrija.", "Liema wa\u0127da hija l-vera nemla?", "Twe\u0121iba isfel.", "Servizz kbir In-nemel jag\u0127mel \u0127afna \u0121id lin- natura.", "Dan jinkludi\u2026", "Imexxi \u017c-\u017cerrieg\u0127a ta\u0127t l-art minn fejn imbag\u0127ad tinbet Inaddaf l-ambjent minn annimali mejtin Iservi ta' ikel g\u0127al \u0127afna annimali o\u0127rajn Jag\u0127mel il-kompost Meta j\u0127affer jg\u0127in l-arja tid\u0127ol fil-\u0127amrija.", "Nemel gwida Meta nemla ssib l-ikel, t\u0127alli ri\u0127a mal-art.", "Nemel o\u0127rajn vi\u010bin ixommu dir-ri\u0127a bl-antenni tag\u0127hom u jsegwuha.", "Min\u0127abba li \"r-reffieg\u0127a\" ma jistg\u0127ux jaraw fejn sejrin, nemel o\u0127rajn jimxu quddiemhom biex jiggwidawhom!", "Twe\u0121ibiet \u010a \u2022 12,000", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p7", "Qabbel ir-ritratti mas-sentenzi, u ikteb isimhom fil-kaxxi ta\u0127t ir-ritratti.", "Meta to\u0127ro\u0121 ara kemm tilma\u0127 minnhom.", "Twe\u0121ibiet isfel.", "Meta nsemmu l-fjuri l-ista\u0121un li ji\u0121i f'mo\u0127\u0127na huwa r-rebbieg\u0127a.", "Veru li \u0127afna fjuri jift\u0127u fir-rebbieg\u0127a, imma mhux kollha.", "Diversi pjanti sbie\u0127 ikunu bil-fjuri f'\u0120unju u Lulju, u hawnhekk \u0121ibna sebg\u0127a minnhom.", "Widnet il-Ba\u0127ar g\u0127andha fjura qisha pompom ro\u017ca.", "Is-Sag\u0127tar arbuxxell baxx li jinkesa bi fjuri vjola.", "Il-Kappara tag\u0127mel fjura qisha murtal tal-festa qed jifta\u0127!", "Is-Sedum jag\u0127mel fjuri sofor \u010bari fuq lasta twila kannella.", "I l - Bu\u017cb ie\u017c jag\u0127me l f jur i f 'bukke t t i so for q ishom umbre l la .", "Il-Pankrazju jag\u0127mel fjuri bojod kbar b'sitt petali.", "Twe\u0121ibiet 1.", "Bu\u017cbie\u017c \u2022 5.", "Sag\u0127tar \u2022 6.", "Widnet il-Ba\u0127ar", "Irrid insir berdwo\u010ber!", "Martin Austad jag\u0127tina pariri biex jg\u0127inna nsiru berdwo\u010bers.", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p8", "Biex tara iktar g\u0127asafar\u2026", "Fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a \u0121ibna xi su\u0121\u0121erimenti biex jg\u0127inuk tag\u0127raf l-g\u0127asafar li tara.", "Hemm i\u017cjed tricks, li mhux biss jg\u0127inuk tag\u0127rafhom, imma jg\u0127inuk ukoll tara i\u017cjed g\u0127asafar u tarahom a\u0127jar.", "\u0126afna drabi dawn jinvolvu kif in\u0121ibu ru\u0127na.", "L-im\u0121iba tal-berdwo\u010ber fl-ambjent naturali tg\u0127in", "mhux biss lill-istess berdwo\u010ber imma anke lill- g\u0127asafar.", "Meta \u0121\u0121ib ru\u0127ek kif suppost inqas \u0127a tgerrex g\u0127asafar, u b'hekk jit\u0127allew jieklu, jistrie\u0127u u jbejtu bil-kwiet.", "Ftakar li int qed i\u017c\u017cur l-ambjent tag\u0127hom, g\u0127alhekk qis li ma t\u0127allix impatt negattiv f'darhom.", "Meta tkun berdwo\u010bing \u017comm il-kwiet.", "Veru li jekk tara tajra spe\u010bjali jkollok \u0121enn biex tg\u0127ajjat lil s\u0127abek \u0127alli ji\u0121u jarawha huma wkoll.", "Imma jekk tag\u0127mel hekk x'aktarx li l-g\u0127asfur \u0127a ttajru u tispi\u010b\u010ba la int u lanqas s\u0127abek ma jarawh sew.", "Ittrenja lilek innifsek biex ma tag\u0127milx \u0127oss waqt li timxi, u tilbisx \u017carbun i\u017caq\u017caq.", "Xi \u0127wejje\u0121 ta' drapp sintetiku j\u0127axwxu meta timxi.", "Dan mhux biss igerrex l-g\u0127asafar imma lanqas ma j\u0127allik tisma' l-g\u0127ajjat u g\u0127ana tag\u0127hom.", "I\u010b\u010bekkja wkoll g\u0127al \u010bwievet jew flus i\u010bek\u010bku fil-but, jew g\u0127andekx mowbajl b'ringtone li jqajjem il-mejtin!", "Sikket dak il-mowbajl", "Tilbisx \u0127wejje\u0121 jg\u0127ajtu.", "Jekk tkun liebes \u0127wejje\u0121 b'kuluri jg\u0127ajtu tista' mhux timxi bil-mod u fil-kwiet g\u0127ax x'aktarx li l-g\u0127asafar jikxfuk u jitilqu \u0127afna qabel int biss tilma\u0127hom!", "G\u0127alhekk ipprova ilbes \u0127wejje\u0121 b'kuluri li jaqblu mal- ambjent li tkun fih, u evita kuluri jg\u0127ajtu.", "Tista' wkoll tilbes beritta jew kappell li jitfg\u0127u dell fuq wi\u010b\u010bek, u fl-istess \u0127in tevita xi xemxata!", "Movimenti mg\u0127a\u0121\u0121lin ukoll igerrxu l-g\u0127asafar.", "G\u0127alhekk imxi bil-mod u jekk se tqum minn bilqieg\u0127da tqumx f'salt.", "Anke biex taqbad it-tromba jew il- kamera, ag\u0127mel dan ming\u0127ajr skossi u bil-kalma kemm jista' jkun.", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p9", "\u017bomm profil baxx", "fejn \u0127a nqieg\u0127du saqajna li bilkemm nittawlu 'l fuq, u jistg\u0127u mhux itiru merilli u tajr isfar quddiemna g\u0127ax ma narawhomx!", "Jekk tkun f'mog\u0127dija m\u0127arbta li ma", "ttikx g\u0127a\u017cla o\u0127ra milli tara fejn qed miexi, f'dal-ka\u017c ieqaf spiss u \u0127ares 'il fuq.", "\u0126alli l-\u0127arsa toqg\u0127od, g\u0127ax mhux dejjem tinduna b'xi \u0127a\u0121a mill-ewwel.", "Tistenniex dejjem li tara l-g\u0127asfur", "biex tu\u017ca t-tromba.", "G\u0127arrex fil- bog\u0127od u fittex, dan ng\u0127idulu scanning.", "Spiss tara berdwo\u010bers bit-tromba ma' g\u0127ajnejhom u meta", "Meta timxi pprova li jkollok si\u0121ar, \u0127ajt tas-sejjieg\u0127 jew xi g\u0127olja warajk, g\u0127ax jekk taqta' kontra s-sema tag\u0127ti \u0127afna i\u017cjed fil-g\u0127ajn.", "Jekk g\u0127asfur tersaq lejh bil-mod, \u0127afna drabi jirnexxielek tersaqlu mhux \u0127a\u017cin u tkun tista' tgawdih a\u0127jar.", "Imma tersaqx i\u017c-\u017cejjed, wara kollox g\u0127alhekk g\u0127andek it-tromba.", "Jekk tajra tkun g\u0127ajjiena wara passa twila, ma jkollhiex aptitek toqg\u0127od ittajjarha kull fejn din tipprova tieqaf biex tistrie\u0127 jew tnaqqar xi \u0127a\u0121a tal-ikel.", "Jekk biex tersaq vi\u010bin \u0127a jkollok tg\u0127affe\u0121 ve\u0121etazzjoni naturali, tag\u0127milhiex.", "\u017bomm kemm tista' mal-passa\u0121\u0121i: biex naraw g\u0127asfur mhux sew neqirdulu l-\u0127abitat naturali li jiddependi minnu.", "tistaqsiehom x'qed jaraw jg\u0127idulek, \"Le xejn, qed niskenja.\"", "Tajjeb tiskejna si\u0121ar imbeg\u0127din g\u0127al tajr qieg\u0127ed kif ukoll fis-sema g\u0127al xi tikka fis-s\u0127ab li meta tersaq i\u017cjed tkun xi ku\u010b\u010barda.", "\u0126u \u0127sieb il-\u0127in", "Fl-a\u0127\u0127ar nett: il-\u0127in.", "L-g\u0127asafar ma j\u017commux l-istess livell ta' attivit\u00e0 mal-\u0121urnata kollha.", "Pjuttost ikunu i\u017cjed attivi filg\u0127odu kmieni, u g\u0127alhekk a\u0127na l-berdwo\u010bers nippruvaw inqumu mag\u0127hom!", "Jekk tqum kmieni jkollok ukoll il-vanta\u0121\u0121 li l-arja", "tkun i\u017cjed \u010bara qabel ma tibda s-s\u0127ana li tnaqqas \u0127afna l-vi\u017cibilt\u00e0.", "F'Malta l-kampanja malajr timtela bin- nies spe\u010bjalment il-\u0126add wara nofsinhar, u jaqbillek tbakkar qabilhom g\u0127ax ftit nies jafu jgawdu n-natura", "Attent g\u0127ad-dawl!", "Xemx fa\u010b\u010bata tieg\u0127ek jew wara", "l-g\u0127asfur hija l-akbar g\u0127adu biex tag\u0127raf l-g\u0127asafar.", "Id-dawl f'g\u0127ajnejk flok jg\u0127inek jg\u0127ammxek u l-g\u0127asfur jidher iswed (silwett).", "F'dawl batut ukoll tajra jaf tidher ikbar jew i\u017cg\u0127ar u l-kuluri ma jidhrux tajjeb.", "Ovvjament fuq dan m'g\u0127andekx kontroll, m'hemmx wisq x'tag\u0127mel \u0127lief li tipprova forsi ddurlu bil-mod biex i\u0121\u0121ib d-dawl favurik.", "Meta tkun sejjer mixja ipprova ppjanaha b'mod li jkollok ix-xemx warajk fil-mixi.", "Jekk se timxi filg\u0127odu sib rotta mil-lvant g\u0127all- punent, jekk wara nofsinhar sib rotta mill-punent g\u0127all-lvant.", "Tinsiex t\u0127ares!", "\u0126a\u0121a o\u0127ra li spiss ninsew meta nimxu fil-kampanja, hu li n\u0127arsu 'l fuq.", "Fa\u010bli nkunu mehdijin naraw", "F'dawl \u0127a\u017cin tafdax lil g\u0127ajnejk!", "fil-kwiet!", "Issa jekk qed timma\u0121ina li g\u0127all-", "berdwo\u010bing trid bilfors tissettja l-i\u017cveljarin g\u0127all-5am, u qed tibda taqta' qalbek, m'g\u0127andekx g\u0127alfejn.", "L-g\u0127asafar \u017cg\u0127ar jer\u0121g\u0127u jsiru attivi qabel l-g\u0127abex u \u010bertu pases ta' tajr jaslu i\u017cjed wara nofsinhar.", "F'Settembru, li kull berdwo\u010ber Malti jkun \u0127erqan g\u0127alih, l-aqwa \u0127in tal-\u0121urnata hu wara nofsinhar meta jid\u0127ol numru kbir ta' tajr tal- pri\u017ca.", "Dan jaf jg\u0127odd ukoll g\u0127ar- rebbieg\u0127a.", "G\u0127alhekk hi kwistjoni li titg\u0127allem", "fejn u meta g\u0127andek tmur.", "Imma jekk ikollok \u010bans o\u0127ro\u0121 ikun x'ikun ir-ri\u0127, it-temp u l-\u0127in, g\u0127ax xi \u0127a\u0121a jaf tinzerta dejjem.", "Anke da\u017c-\u017cmien tas-sajf tista' tgawdi l-g\u0127asafar, spe\u010bjalment dawk li jbejtu f'pajji\u017cna, b\u0127all-Bilbla, ir-Rundun u \u017c-\u017ban\u017carell tat-Tikek.", "Hekk a\u0127jar!", "Tpin\u0121ija Victor Falzon", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p10", "il-Bufula", "tal-Imrew\u0127a", "G\u0127asfur \u017cg\u0127ir, anke \u0127dejn G\u0127asfur tal-Bejt jidher nanu!", "Sas-Snin Sebg\u0127in kien g\u0127adu g\u0127asfur tal-passa x'aktarx skars, imma wara li beda jbejjet infirex ftit ftit ma' Malta u G\u0127awdex.", "Illum huwa komuni u l-g\u0127anja tieg\u0127u tinstema' f'\u0127afna n\u0127awi tal-kampanja.", "Il-Bufula tal-Imrew\u0127a hija l-i\u017cg\u0127ar g\u0127asfur li jbejjet f'pajji\u017cna.", "Waqt li jtir i\u0127obb jifta\u0127 denbu b\u0127al imrew\u0127a.", "Din id-drawwa tatu l-isem Bufula tal-Imrew\u0127a.", "\u0126afna berdwo\u010bers Ingli\u017ci wkoll jafuh b\u0127ala Fan-tailed Warbler.", "Mhux g\u0127asfur ta' \u0127afna kuluri.", "Ir-ra\u0121el u l-mara jixxieb\u0127u \u0127afna.", "Isem xjentifiku Cisticola juncidis Isem bl-Ingli\u017c Zitting Cisticola Daqs 10\u010bm Pi\u017c 7-9g Ikel brimb u insetti \u0126abitat bera\u0127, raba', \u0127axix g\u0127oli Status komuni, residenti s-sena kollha", "Munqaru rqiq u qisu pinzetta \u2013 bi\u010b\u010ba g\u0127odda tajba biex ja\u0127taf insetti rqaq minn qalb il-weraq.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p11", "Il-bajd tal-Bufula tal-Imrew\u0127a jvarja fil-kulur u anke fl-g\u0127amla.", "Dawn huma bajd minn 12-il bejta differenti.", "Il-bajd f'dar-ritratt huwa minn kollezzjonijiet li hemm fil-Mu\u017cew Nazzjonali tal-Istorja Naturali fl-Imdina.", "Ojj!", "Ara jfettlilkom tmorru tferkxu f'xi bejta g\u0127ax t\u0127arbtu familja g\u0127asafar.", "U tkunu qed tiksru l-li\u0121i wkoll.", "Dan huwa d-daqs proprju tal-bajd!", "Il-Bufula tal-Imrew\u0127a tibni bejta spe\u010bjali qisha buqar fond bl-g\u0127onq wiesa'.", "Jibnuha minn materjal artab, b\u0127al xi \u017crierag\u0127, g\u0127anqbut, rix u anke suf tan-ng\u0127a\u0121.", "Din jorbtuha qalb \u0127axix twil jew arbuxxell u fiha l-mara tbid xi 4 jew 5 bajdiet.", "L-ewwel bejta tal- Bufula tal-Imrew\u0127a nstabet fl-1973 minn membri tal-BirdLife.", "Fer\u0127 li g\u0127adu kemm tajjar.", "B\u0127al \u0127afna g\u0127asafar o\u0127rajn, il-fer\u0127 tag\u0127rfu g\u0127ax ma' munqaru jkollu b\u0127al xifer safrani.", "Meta ng\u0127idu \"g\u0127asfur tajjar\" ji\u0121ifieri fer\u0127 li jkun tg\u0127allem itir.", "Mela, dik il-brimba hija Tetranjata\u2026", "\u2026u dan \u0120urat tar- Raba g\u0127adu \u017cg\u0127ir.", "\u017bew\u0121 ikliet fuq il-menu tal-Bufula tal- Imrew\u0127a: (A) brimba u (B) \u0121urat.", "X'aktarx i\u017c-\u017cew\u0121 g\u0127asafar tar-ritratt kienu sejrin bihom biex jitimg\u0127uhom lill- frie\u0127 tag\u0127hom.", "Kemm jien bravu hux!", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all- bejg\u0127 mill-BirdLife.", "Prezz \u20ac15.", "Il-\u0126uttafa 140 \u2022 \u0120unju 2017 \u2022 p12", "Kemm idumu biex jitmermru?", "\u0126afna skart li narmu fil-ba\u0127ar idum g\u0127exieren, mijiet u anke eluf ta' snin sa ma jitmermer.", "\u0127arqa disposable 450 sena", "flixkun tal-\u0127\u0121ie\u0121 4000 sena", "kaxxa tal-kartun xahrejn", "furketta tal-plastik 100-1000 sena!", "fdal ta' tuffie\u0127a xahrejn", "flixkun tal-plastik 450 sena", "bott tal-landa 50 sena", "bor\u017ca tal-plastik 20 sena", "bott tal-aluminjum 200 sena", "Il-ba\u0127ar huwa d-dar tag\u0127na, mhux il-mi\u017cbla tag\u0127kom!", "Grazzi.", "tazza tal-\u0121ablow 50 sena", "xlief u sunnara 600 sena"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-140-Jun-2017.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Parti mix-xatt sabi\u0127 li jdawwar pajji\u017cna, dan fl-in\u0127awi tal-\u0120nejna.", "X'g\u0127andna f'dil-\u0127ar\u0121a?", "Editorjal A\u0127barijiet Id-dar tan-nuna Il-Ba\u0127rijiet Wisq dawl!", "Itma' 'l min hu bil-\u0121u\u0127 Il-Merill Wied Speranza", "Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il- Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "\u00a9 BirdLife Malta, Awwissu 2017 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126bieb", "\u0126uttaf", "Dil-\u0121img\u0127a mort ng\u0127um fil-Bajja tal-", "Mellie\u0127a, bajja tant popolari li anke kanzunetta kitbu dwarha.", "Din ir-ramla ilha xi snin tgawdi t-titlu ta' Blue Flag Beach.", "Li tkun Blue Flag Beach ifisser li r-ramla hija mi\u017cmuma fi stat ta' ndafa, li fiha \u010berti fa\u010bilitajiet, servizzi, tabelli, u li hija ndukrat sew.", "Fil-G\u017cejjer Maltin g\u0127andna 10 xtut bil- bandiera blu tperper fihom.", "In\u017cilt bil-maskla ng\u0127arrex ta\u0127t wi\u010b\u010b l-ilma biex", "insellem lill-\u0127bieb tag\u0127na tal-ba\u0127ar.", "Rajt Si\u010b\u010ba ti\u017cgi\u010b\u010ba u Boll Komuni j\u0127uf mal-qieg\u0127, \u017cew\u0121 Bisien iqabblu l-ik\u0127al tal-\u0121wiena\u0127, Awrata kurju\u017ca, u xi ftit Sparli u G\u0127arajjes.", "Per\u00f2 l-iktar li impressjonani ma kienx il-\u0127ut imma l-kwantit\u00e0 ta' mbarazz mormi l-ba\u0127ar.", "Fliexken, tazzi tal-\u0121ablow, frieket u mg\u0127aref tal-plastik, platti, trejs tal-fojl, laned tal-birra, boro\u017c tal-plastik, anke blalen tal-fa\u0127am!", "Inkredibbli, kelli fejn narma barbikju g\u0127al 10 min-nies.", "Kollox jitbandal \u0127elu \u0127elu mal-mew\u0121, u jien hemm nitbandal mag\u0127hom, nitmas\u0127an u nirrabja.", "Insomma, biex ma ntawwalx \u0121bart ko\u010b\u010b mill-iskart kif stajt u tlajt", "l-art ma\u0127ruq bla ma \u0127aditni x-xemx!", "Biex xatt i\u017comm il-Blue Flag minn sena g\u0127al o\u0127ra jidhirli li ji\u0121u xi uffi\u010bjali ji\u010b\u010bekkjaw hux kollox g\u0127adu nadif u skont ir-regoli.", "Kieku dawn l-uffi\u010bjali jindenjaw jilbsu maskla u jittawlu ftit ta\u0127t l-ilma, mhux il-bandiera biss jo\u0127dulna imma anke l-lasta!", "Gawdu l-ba\u0127ar \u0127bieb,", "u tarmu xejn fih \u0127lief xi frak tal-\u0127ob\u017c biex taraw il-\u0127ut tiela' jnaqqar minnu.", "Victor Falzon L-Editur", "Il-Morina (Moray Eel Muraena helena) hija huta tawwalija minn dawk li ng\u0127idulhom sallur.", "Bil-lejl to\u0127ro\u0121 tikka\u010b\u010bja \u0127ut \u017cg\u0127ir, u binhar tid\u0127ol tista\u0127ba fix-xquq u l-\u0127ofor qalb il-blat.", "Biex tie\u0127u n-nifs il-morina trid tifta\u0127 u tag\u0127laq \u0127alqha imma \u0127afna nies ja\u0127sbuha qed tag\u0127mel hekk g\u0127ax tkun \u0127a tattakkak.", "Xejn minn dan, imma xorta tajjeb li ma tersaqilhiex vi\u010bin \u0127afna.", "a\u0127barijiet", "Jer\u0121a' jbejjet b'su\u010b\u010bess", "L-Apparell huwa g\u0127asfur \u017cg\u0127ir safrani u storbju\u017c.", "F'Malta jidher fil- pases tar-rebbieg\u0127a u tal-\u0127arifa, u \u0121ieli xi par ibejjet f'si\u0121ar g\u0127oljin fil-Buskett.", "L-a\u0127\u0127ar li nafu bi\u010b- \u010bert li Apparell bejjet b'su\u010b\u010bess kien fl-2002.", "G\u0127alhekk bi pja\u010bir in\u0127abbru", "li dir-rebbieg\u0127a par Apparelli bejtu.", "Fis-6 Lulju 2017 se\u0127ibna Ray Galea, berdwo\u010ber tal- BirdLife, lema\u0127 fil-Buskett tliet frie\u0127 tal-Apparell li kienu g\u0127adhom kemm \u0127allew il-bejta.", "Din prova \u010bara li dawn faqqsu u trabbew f'Malta.", "L-insib tal-g\u0127asafar huwa kontra l-li\u0121i tal-Unjoni Ewropea.", "Minkejja li Malta qieg\u0127da fl-UE xorta wa\u0127da kull \u0127arifa g\u0127adu jinfeta\u0127 sta\u0121un g\u0127all- insib.", "Il-BirdLife qed tag\u0127mel kull ma tista' biex l-insib isir illegali hawn Malta wkoll.", "L-Apparell huwa g\u0127asfur tal-g\u0127ana li kull", "sena jinqabdu eluf minnhom min-nassaba.", "Barra minn hekk meta par Apparelli jippruvaw ibejtu, spiss jindunaw bihom xi \u0127allelin, li jitilg\u0127u mas-si\u0121ar u jisirqulhom il-bejta bil-bajd jew bil-frie\u0127.", "Dan kontra l-li\u0121i g\u0127ax l-g\u0127asafar li jbejtu huma kollha protetti fl-ista\u0121un tal-bejta.", "Li ma kienx g\u0127all-insib u s-serq tal-bejtiet, l-Apparell ibejjet iktar regolari f'pajji\u017cna.", "Kif jag\u0127mel f'artijiet u g\u017cejjer o\u0127rajn madwarna.", "Kien fi triqtu lejn l-Afrika\u2026", "Huwa g\u0127asfur \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li faqqas u trabba mill-\u0121enituri tieg\u0127u dis- sena x'imkien fl-Ewropa.", "Kien qed jag\u0127mel l-ewwel vja\u0121\u0121 ta' \u0127ajtu u kien fi triqtu lejn l-Afrika.", "Huwa u jaqsam il-Ba\u0127ar Mediterran fettillu ji\u0121bed lejn Malta, fejn fil-pront sparalu ka\u010b\u010batur.", "Laqtu fil-\u0121ewna\u0127 u l-povru g\u0127asfur waqa' fil-ba\u0127ar.", "B'miraklu m'g\u0127eriqx u l-kurrent tellg\u0127u l-art \u0127dejn Xrobb l-G\u0127a\u0121in.", "B'xorti tajba rah xi \u0127add u \u010bempel lill-BirdLife, li malajr waslu fil-post, \u0121abru l-astun u \u0127aduh malajr g\u0127all- kura.", "Tg\u0127id ifiq?", "Tg\u0127id g\u0127ad xi darba jkompli l-vja\u0121\u0121 lejn l-Afrika?", "Din l-istorja \u0121rat fl-4 Awwissu 2017 u g\u0127adha ma spi\u010b\u010batx\u2026", "Jekk issib g\u0127asfur ferut jew g\u0127ajjien u ma jistax itir \u010bempel lill-BirdLife fuq tal- in-numru emer\u0121enza 79255697.", "Il-BirdLife ti\u0121i ti\u0121bor l-g\u0127asfur u bl- g\u0127ajnuna ta' vet ta\u010b\u010berta x'g\u0127andu sew l-g\u0127asfur u jekk jistax jing\u0127ata kura \u0127alli ma\u017c-\u017cmien jin\u0127eles lura fin- natura.", "Tippruvax tikkurah inti g\u0127ax tista' tag\u0127millu iktar \u0127sara.", "U x'aktarx tkun qed tikser il-li\u0121i wkoll.", "Nispera tkun storja b'happy ending.", "B\u0127at-tajr tal-pri\u017ca kollu, l-Astun Iswed huwa m\u0127ares bil-li\u0121i.", "Barra minn hekk l-ista\u0121un tal- ka\u010b\u010ba g\u0127all-g\u0127asafar b\u0127alissa mag\u0127luq.", "Fis-sajf ikun miftu\u0127 biss sta\u0121un g\u0127all-ka\u010b\u010ba tal-fenek.", "Filli xejn u filli tnejn!", "Grazzi lil Ray Galea g\u0127al xi tag\u0127rif", "Il-Ka\u010b\u010bamendula (Woodchat Shrike) tidher regolari fil-passa tar- rebbieg\u0127a u l-\u0127arifa.", "Dari kienet ukoll tbejjet kull sena, g\u0127alkemm qatt ma kienet komuni.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar 60 sena lanqas kull sena ma bejtet.", "G\u0127alhekk \u0127adna gost bl-a\u0127bar li dir-rebbieg\u0127a bejtu mill-inqas \u017cew\u0121 pari, par fl-in\u0127awi tas-Simar u par lejn G\u0127ajn Ri\u0127ana.", "is-Semmieg\u0127a", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "L-iskola tan-nuna", "Kien wasal \u0120unju u Miss Galea", "tal-Ingli\u017c riedet tag\u0127ti l-a\u0127\u0127ar komponiment.", "\"Din id-darba se nag\u0127tikom titlu wie\u0127ed u rridkom tu\u017caw l-imma\u0121inazzjoni biex to\u0127or\u0121u storja ori\u0121inali: L-iskola tan-Nuna.", "Hi u tg\u0127idha tat \u0127arsa fit-tul lejn l-erba' tewmin.", "\"X'riedet tg\u0127id biha dik il-\u0127arsa", "l-Miss?\" staqsa Peter, kif \u0127ar\u0121u mill-iskola.", "\"Ma nafx,\" wie\u0121bet o\u0127tu,", "\"B\u0127alissa m'g\u0127andix ideat u wisq inqas aptit nikteb.\"", "\"Lanqas jien,\" \u017ciedet Maris.", "x'g\u0127andi aptit?", "Immur ng\u0127um!\"", "X'\u0127in waslu d-dar it-tfal talbu lill- \u0121enituri biex i\u017c-\u017cew\u0121 familji jmorru l-ba\u0127ar flimkien.", "Peress li l-g\u0127ada kien is-Sibt, kul\u0127add qabel.", "Kif waslu x-xatt l-erbg\u0127a telqu bil-\u0121irja lejn il-ba\u0127ar.", "G\u0127all-ewwel qag\u0127du vi\u010bin ix-xatt, i\u010baf\u010bfu u jisimg\u0127u lin-nies igorru fuq l-alka.", "Il-kurrent kien tella' munzelli ta' weraq tal-alka ma' xifer l-ilma, u kull min jitla' mill-ba\u0127ar beda jtellg\u0127u ma' saqajh.", "\"Trid no\u0127or\u0121u ftit 'il barra u niskopru xi sigriet?\" tbissmet Sylvia.", "Kul\u0127add fehemha, u f'kemm ilna ng\u0127idu t-tfal kienu", "\"Qishom tfal \u017cg\u0127ar jilag\u0127bu noli\u2026\"", "g\u0127amu se fejn kemm kemm ma jla\u0127\u0127qilhomx.", "Kollha kienu libsin maskli tal-g\u0127awm u qag\u0127du j\u0127arsu lejn roqg\u0127a sabi\u0127a ta' alka \u0127adra skur tikber fil-qieg\u0127 ramli.", "\"L-alka tbe\u017c\u017cag\u0127ni ftit,\" ammetta Sky, \"G\u0127ax ma nistax nara x'hemm f'dak il-\u0127axix.\"", "\"Mel'ejja ng\u0127aqqdu idejna \u0127a nifhmu iktar,\" qalet Maris, li min\u0127abba li isimha kien ifisser 'ba\u0127ar' kienet l-iktar wa\u0127da \u0127erqana.", "U hekk g\u0127amlu.", "U l-il\u0127na bdew\u2026", "Rajtek, ejja 'l hawn!\"", "Sta\u0127bew!", "Id\u0127lu 'l", "\u0121ewwa!\"", "L-erba' tewmin baqg\u0127u mbell\u0127in", "jisimg\u0127u mijiet t'il\u0127na \u0121ejjin minn \u0121ol-alka, il\u0127na qishom ta' tfal \u017cg\u0127ar jilag\u0127bu noli u jista\u0127bew qalb il- weraq folt.", "Fil-kwiet it-tewmin telqu idejn xulxin, \u0127adu nifs u g\u0127oddsu biex jaraw a\u0127jar.", "X'\u0127in telg\u0127u, kollha bdew jitkellmu f'daqqa:", "L-alka mimlija \u017cg\u0127ar tal-\u0127ut!\" qal Peter.", "\"Meta jersqu nies jew \u0127ut kbir,", "jid\u0127lu jista\u0127bew qalb il-weraq,\" \u017ciedet Sylvia.", "\"U b'hekk ma jsibuhomx il-", "predaturi.\" spi\u010b\u010bat Maris.", "\"Waww!\" qal Sky, \"Daqshekk b\u017cajt mill-alka.", "Li ma tkunx l-alka ma jkollux fejn jistkenn il-\u0127ut sakemm jikber.", "G\u0127all-frie\u0127 tal-\u0127ut l-alka qisha skola tan-nuna!\"", "L-erbg\u0127a \u0127arsu lejn xulxin u nfaqg\u0127u jid\u0127qu.", "Issa kellhom idea ori\u0121inali sew g\u0127all-komponiment tal-Ingli\u017c!", "Min jaf darb'o\u0127ra x'\u0127a ji\u0121ri\u2026", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na 8", "Din hija \u0126abbara, bl-Ingli\u017c Hummingbird Hawkmoth u bix-xjentifiku Macroglossum stellatarum.", "Fost l-annimali \u0121irien li jg\u0127ixu madwarna fil- \u0121onna u anke fid- djar tag\u0127na hemm", "il-Ba\u0127rijiet", "Il-ba\u0127rijiet huma insetti mill- familja tal-friefet.", "F'xi affarijiet jixb\u0127uhom u f'xi affarijiet huma differenti.", "Pere\u017cempju meta ba\u0127rija tistrie\u0127 i\u017c\u017comm \u0121win\u0127ajha mimdudin flok merfug\u0127in.", "Filwaqt li l-friefet g\u0127andhom b\u0127al nef\u0127a f'tarf l-antenni, l-antenni tal- ba\u0127rija jew ji\u0121u g\u0127all-ponta jew qishom pjuma.", "Mhux il- ba\u0127rijiet kollha jtiru bil-lejl.", "Il-\u0126abbara \u017c\u017cur il-fjuri binhar.", "B'ilsienha twil \u0127afna til\u0127aq in-nektar minn fjuri b'g\u0127onq twil u dejjaq li \u0127afna insetti o\u0127rajn ma jil\u0127quhx.", "\u0126eljotis", "Ras il-Mewt", "Ba\u0127rija tat- Teng\u0127ud", "I\u017c-\u017cg\u0127ar tal-ba\u0127rijiet huma xg\u0127at (caterpillars) b\u0127al tal-friefet.", "U\u0127ud jg\u0127ixu fil-\u0127amrija u jieklu g\u0127eruq ta' pjanti, o\u0127rajn jieklu fjuri u weraq.", "Meta xag\u0127at ta' ba\u0127rija jikber bi\u017c\u017cejjed, jag\u0127mel fosdqa u joqg\u0127od fiha sakemm jinbidel, irabbi l-\u0121wiena\u0127 u jo\u0127ro\u0121.", "Dari f'Malta kienu jag\u0127mlu l-\u0127arir mill-fosdqa tal-ba\u0127rija tal-\u0127arir.", "ba\u0127rija", "Dawk l-antenni qishom pjuma x'jambuhom?", "Fl-antenni l-ba\u0127rijiet g\u0127andhom is-sens tax-xamm u bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127hom kapa\u010bi jxommu lil xulxin minn 11km bog\u0127od!", "Fi kliem ie\u0127or ba\u0127rija fuq is-swar tal-Imdina tinduna li ba\u0127rija o\u0127ra die\u0127la l-Port il-Kbir!", "F'Malta hawn \u0127afna iktar spe\u010bi ta' ba\u0127rijiet milli friefet.", "Kemm hawn spe\u010bi ta' ba\u0127rijiet f'Malta?", "Kif nista' ng\u0127in lill-ba\u0127rijiet?", "Twe\u0121iba isfel.", "Il-Werqa Niexfa (Lappet) jisimha hekk qisha\u2026 werqa niexfa!", "Peress li l-ba\u0127rijiet huma pri\u017ca ta' \u0127afna annimali \u017cviluppaw diversi difi\u017ci:", "\u0127afna jtiru bil-lejl biex ma jidhrux \u0127afna g\u0127andhom kamuflaxx tajjeb u\u0127ud g\u0127andhom kuluri qawwijin biex ja\u0127sdu lill-predatur jew biex iwissuh li huma velenu\u017ci", "Twe\u0121iba 450+", "Jekk g\u0127andna dwal barra (fil-parapett, fil-\u0121ardina, e\u010b\u010b.) tajjeb nu\u017caw lampi li jkollhom 'kappell' \u0127alli d-dawl jitfg\u0127uh 'l isfel.", "G\u0127al xi ra\u0121uni l-ba\u0127rijiet jin\u0121ibdu lejn id-dwal artifi\u010bjali u jit\u0127awdu.", "It-tni\u0121\u0121is bid-dawl (light pollution) huwa dak id- dawl artifi\u010bjali e\u010b\u010bessiv li jdawwal il-lejl u jfixkel dak li ji\u0121ri fid-dinja.", "Dan it-tip ta' tni\u0121\u0121is jaffettwa mhux biss lin- natura, imma g\u0127andu impatt negattiv ukoll fuq l-g\u0127ajxien u s-sa\u0127\u0127a ta' komunitajiet rurali.", "Biex ma nsemmux ukoll il-\u0127ela ta' ener\u0121ija li qieg\u0127da dejjem tkompli ssa\u0127\u0127an l-atmosfera.", "Wisq dawl !", "Ifixkel ukoll lil min i\u0127obb l-astronomija.", "Impatt fuq l-g\u0127asafar", "It-tni\u0121\u0121is bid-dawl jinterrompi l-funzjoni ta' annimali selva\u0121\u0121i li jo\u0127or\u0121u bil-lejl (bl-Ingli\u017c nocturnal).", "Id-dawl bil-lejl ifixkel ir-ritmi, i\u017c-\u017cmien, il-\u0127in, il-mod u r-rotta tal-annimali li jpassu.", "Inaqqas ukoll il-kapa\u010bit\u00e0 ta' xi annimali tal-pri\u017ca li jsibu u jaqbdu l-ikel tag\u0127hom b'su\u010b\u010bess, u anke jista' jag\u0127mel \u0127sara psikolo\u0121ika lill-annimali.", "Effett fuq is-sa\u0127\u0127a", "Minn kemm ilha te\u017cisti, id-dinja dejjem kellha lejl u nhar, g\u0127alhekk il-\u0127ajja li \u017cviluppat fuq wi\u010b\u010b id-dinja minn dejjem adattat g\u0127al dan ir-ritmu ta' dawl-dlam-dawl-dlam-e\u010b\u010b.", "Tant hu hekk li l-\u0121isem jipprodu\u010bi u jirregola \u010berti kimi\u010bi skont il- livell ta' dawl li jkun hemm.", "B'konsegwenza ta' dan, il-light pollution jista' j\u0127arbat anke fina l-irqad, i\u017cid l-ansjet\u00e0 u anke nstabu rabtiet ma' kan\u010ber ta' diversi tipi.", "\u0126ela ta' ener\u0121ija", "Kif jg\u0127id il-Malti: \"Il-\u0127ela m'hi tajba g\u0127al \u0127add!\"", "Id-dawl artifi\u010bjali huwa reponsabbli g\u0127al madwar kwart tal-\u0127ela fl- ener\u0121ija.", "Id-dawl e\u010b\u010bessiv li nixeg\u0127lu bil-lejl i\u017cid it-tni\u0121\u0121is bid-dawl, spe\u010bjalment dwal li jkunu fuq barra.", "Skont studji tan-NASA, Malta hija fost l-aktar pajji\u017ci fl- Ewropa li g\u0127andha t-tni\u0121\u0121is bid-dawl.", "Studju li g\u0127amlet BirdLife Malta flimkien ma' Heritage Malta ikkonfermat mhux biss li dan it-tni\u0121\u0121is huwa ese\u0121erat, imma li qed jag\u0127mel impatt fuq il-\u0127ajja tal-g\u0127asafar fis-selva\u0121\u0121.", "Il-BirdLife spiss i\u010bemplulha nies li jsibu \u010aief f'postijiet fejn l-inqas tistenniehom, pere\u017cempju grawnds tal-futbol, ristoranti, e\u010b\u010b. \u0126afna drabi dan i\u010b-\u010aief ma jkollu xejn \u0127a\u017cin fi\u017cikament.", "Ikun biss di\u017corjentat, fi kliem ie\u0127or ikun mitluf g\u0127ax fixkluh id-dwal bil-lejl.", "Vittmi o\u0127ra tal-light pollution.", "X'nista' nag\u0127mel?", "\u0126afna mit-tni\u0121\u0121is bid-dawl jista' jnaqqsu biss il-gvern tal-pajji\u017c.", "Il-kontroll fuq il-mixeg\u0127la tat-toroq mhux f'idejn i\u010b-\u010bittadin komuni.", "Gvern g\u0127andu wkoll jg\u0127addi li\u0121ijiet serji li jillimitaw il-mixeg\u0127la esa\u0121erata ta' xi bini, riklamar, e\u010b\u010b. Imma a\u0127na wkoll nistg\u0127u nag\u0127mlu l-parti tag\u0127na, fosthom:", "Inqajmu kuxjenza ma' \u0127bieb u familja", "Nu\u017caw dawl adattat g\u0127all-b\u017connijiet li g\u0127andna", "Nu\u017caw dawl biss meta vera hemm b\u017conn Nevitaw dwal imdawrin lejn is-sema", "Nevitaw dwal imdawrin lejn il-ba\u0127ar", "Innaqqsu d-dwal fuq barra", "F'dan l-g\u0127ar fin-na\u0127a ta' fuq ta' Malta jbejjet it-tajr tal-ba\u0127ar.", "Minnu jidher dawl qawwi \u0121ej mix-xatt tal-Qawra.", "Dan id-dawl jixg\u0127el is-sema fl-in\u0127awi u j\u0121ibu qisu binhar, kif jidher fir-ritratti.", "Dan ifixkel it-tajr tal- ba\u0127ar, spe\u010bjalment frie\u0127 li jkunu g\u0127adhom kemm \u0127allew il-bejta.", "mal-gallozz", "Itellg\u0127u r-rix, jitg\u0127allmu jtiru\u2026", "Kemm kbirna!", "Bejta mimlija bajd\u2026", "Din hi l-famu\u017ca Rota (jew \u010aiklu) tal-\u0126ajja, li l-ispe\u010bi kollha ta' annimali u pjanti jg\u0127addu minnha.", "Il- kbar ikollhom i\u017c-\u017cg\u0127ar, u \u017c-\u017cg\u0127ar jikbru u jkollhom huma wkoll i\u017c-\u017cg\u0127ar tag\u0127hom.", "Hawnhekk naraw ftit fa\u017cijiet \u0127elwin mir-rota tal-\u0127ajja tal- Gallozz Iswed.", "Il-Gallozz Iswed (Moorhen) ibejjet fir- riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar (fejn in\u0121ibdu \u0127afna minn dawn ir-ritratt) u f'xi widien li j\u017commu l-ilma.", "Jitimg\u0127uhom il-\u0121enituri\u2026", "Nu\u017caw dawl adattat g\u0127all-b\u017connijiet li g\u0127andna", "Irrid insir berdwo\u010ber!", "Martin Austad jag\u0127tina pariri biex jg\u0127inna nsiru berdwo\u010bers.", "M'g\u0127andekx b\u017conn kamera biex tkun berdwo\u010ber.", "Fil-fatt jekk qed tit\u0127ajjar tixtri kamera, nissu\u0121erilek tag\u0127mel dan wara li tkun xtrajt tromba u mhux bil-kontra.", "Imma huwa veru li \u0127afna berdwo\u010bers jit\u0127ajru g\u0127all-fotografija.", "G\u0127aliex?", "Allura x'kamera \u0127a nixtri?", "\u0126afna nies jie\u0127du r-ritratti biex i\u017commu rikordju ta' xi \u0127a\u0121a.", "Ir-ritratti tal-g\u0127asafar ukoll iservu ta' memorja sabi\u0127a tal-g\u0127asafar li tkun rajt.", "Sabi\u0127 meta dawn ir-ritratti taqsamhom mal-\u0127bieb, forsi jkun mod kif t\u0127ajjarhom ji\u0121u mieg\u0127ek g\u0127al mixja berdwo\u010bing.", "Publikazzjoni", "Jekk tqallbu f'dal-maga\u017cin stess tindunaw kemm ir-ritratti huma importanti g\u0127all-publikazzjonijiet tan-natura.", "Alla\u0127ares ma jkunux il-berdwo\u010bers u naturalisti o\u0127rajn \u0121eneru\u017ci li j\u0127alluna nu\u017caw ir-ritratti tag\u0127hom f'Il-\u0126uttafa u fil-kotba li to\u0127ro\u0121 il-BirdLife.", "B'hekk igawduhom mijiet u eluf ta' nies.", "Fotografi professjonali ju\u017caw kameras g\u0127aljin jg\u0127idulhom DSLR, u mwa\u0127\u0127lin mag\u0127hom ikollhom lentijiet kbar u goffi qishom kanun.", "Dawn jiswew eluf ta' ewro, u biex i\u0121\u0121orrhom mhux \u010bajta lanqas!", "Imma b'xorti tajba llum hawn diversi compact cameras li huma i\u017cg\u0127ar, \u0127afna ir\u0127as u xorta jie\u0127du ritratti tajbin \u0127afna.", "U\u0127ud g\u0127andhom ukoll \u017cum qawwi li j\u0127allik tie\u0127u ritratti ta' g\u0127asafar li jkunu bog\u0127od mhux \u0127a\u017cin.", "E\u017cempji ta' kameras ta' dan it-tip li b\u0127alissa huma mfa\u0127\u0127rin g\u0127all-fotografija tal-g\u0127asafar huma", "Jekk rajt g\u0127asfur skars, ritratt tieg\u0127u \u0127a jservik ta' record shot, hekk imsejja\u0127 g\u0127ax huwa prova li rnexxielek tilma\u0127 dak l-g\u0127asfur rari.", "B'hekk \u0127add ma jkun jista' jg\u0127idlek li qed to\u0127lom :).", "G\u0127ajnuna", "Ir-ritratti tajbin ukoll biex jg\u0127inuk tag\u0127raf g\u0127asfur li forsi ma tantx tak \u010bans tiflih bit-tromba.", "Jekk to\u0127odlu ritratt tkun tista' mbag\u0127ad fil-kwiet u bla g\u0127a\u0121la tqabbel ir-ritratt mat-tpin\u0121ijiet fil-gajd (ara Il-\u0126uttafa 139) jew turih lil berdwo\u010bers musta\u010b\u010buni biex jag\u0127tuk il-fehma tag\u0127hom.", "G\u0127alkemm i\u017cg\u0127ar, il-compact cameras xorta jie\u0127du ritratti tajbin \u0127afna.", "Ilkoll jiswew ftit mijiet ta' ewro imma jkollok bi\u010b\u010ba apparat tajba \u0127afna u s'intendi l-kamera tista' tu\u017caha g\u0127al kollox, mhux g\u0127all-g\u0127asafar biss.", "Importanti li taqra l-manwal \u0127alli", "1 tu\u017ca l-kamera kif suppost u 2 tie\u0127u ritratti e\u010b\u010bellenti.", "Ovvjament il-kwalit\u00e0 tar-ritratt minn dawn il-", "compact cameras ma tistax titqabbel ma' ta' kameras DSLR imma xorta wa\u0127da jistg\u0127u jag\u0127tu ri\u017cultat tajjeb \u0127afna.", "I\u017c-\u017cum", "Illum issib compact cameras li jkabbrulek 20, 30, 40, anke 60 darba u iktar.", "Dan tkun tafu minn numru 20x, 40x, e\u010b\u010b. li jkun miktub fuq il-kamera, spiss mal- \u0121enb tal-lenti.", "Id-digital zoom tal-kamera tu\u017cahx g\u0127ax dan jag\u0127tik kwalit\u00e0 ferm baxxa.", "G\u0127alhekk tixtrix kamera fejn jifta\u0127ru bid-digital zoom.", "Jekk g\u0127andek kamera b'\u017cum qawwi (> 40x) m'hemmx b\u017conn li dejjem ti\u017c\u017cumja sal-a\u0127\u0127ar.", "Ieqaf i\u017c\u017cumja ftit qabel tasal fil-limitu tal-lenti, imbag\u0127ad \u0127alli tikkroppja ftit fuq il-komputer wara.", "Dan g\u0127aliex fuq \u017cum massimu \u010b-\u010baqliq ta' idejk jin\u0127ass iktar u", "l-kwalit\u00e0 tonqos.", "Jekk hu possibbli dejjem serra\u0127 il-kamera fuq xi", "\u0127ajt jew zokk ta' si\u0121ra, \u0127alli tnaqqas i\u010b- \u010baqliq.", "Jekk imbag\u0127ad", "tixtri tripied (tripod) biex tqabbad il-kamera mieg\u0127u, dan jaqtag\u0127lek i\u010b-\u010baqliq g\u0127al kollox.", "Alternattiva o\u0127ra hi li tu\u017ca \u017cewg g\u0127odda li", "probabbli di\u0121\u00e0 g\u0127andek it-tnejn: il-mobajl u t-tromba!", "S'intendi l-mobajl wa\u0127du mhux se jkabbarlek g\u0127asfur imma jekk tqeg\u0127edlu l-kamera ma' wa\u0127da mil-lentijiet ta' quddiem tat-tromba (kif jidher fl-istampa t'hawn fuq) g\u0127andek spe\u010bi ta' kamera b'\u017cum tajba!", "Din it-teknika ng\u0127idulha digiscoping u trid ftit", "prattika sakemm tidra ssib il-po\u017cizzjoni tajba tal-mowbajl mal-lenti.", "B'hekk ikollok sistema ta' fotografija tal-g\u0127asafar bla ma ttaqqal il-basket u tbattal il-kartiera!", "Ir-ritratti li tie\u0127u b'dal-mod mhux \u0127a jkunu ta' kalibru professjonali imma jafu jkunu ta' kwalit\u00e0 bi\u017c\u017cejjed biex g\u0127asfur jing\u0127araf tajjeb.", "Din hija \u0127a\u0121a importanti g\u0127ax illum-il \u0121urnata \u0127afna g\u0127asafar rari li jitfa\u010b\u010baw f'postijiet mhux tas-soltu jing\u0127arfu u ji\u0121u a\u010b\u010bettati mill-esperti bis-sa\u0127\u0127a tax-xhieda minn ritratti di\u0121iskopati.", "Jekk xtrajt kamera hemm xi settings li jekk titg\u0127allem tu\u017cahom tajjeb, jg\u0127inuk ti\u0121bed ritratti a\u0127jar.", "Imma dwar dan nitkellmu fil-\u0127ar\u0121a li jmiss.", "Itma' l min hu bil-\u0121u\u0127.", "Sib gran\u010b tax-xatt u ara t\u0127ajrux jiekol minn idek!", "Iss, u g\u0127alija xejn?", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "il-Merill", "Ilkoll nafu bih g\u0127ax huwa l-g\u0127asfur nazzjonali ta' Malta, imma ftit huma n-nies li qatt rawh.", "Jg\u0127ix wa\u0127du jew mas-sie\u0127ba, kwa\u017ci dejjem bog\u0127od mill-abitat.", "Isem xjentifiku Monticola solitarius Isem bl-Ingli\u017c Blue Rock Thrush Daqs 20\u010bm Pi\u017c 37-54g Ikel gremxul, insetti, xi frott irqiq (berries) \u0126abitat irdumijiet, sisien, xi swar Status frekwenti, residenti s-sena kollha", "Munqar b'sa\u0127\u0127tu b\u0127al tal-imlievez, li mag\u0127hom huwa relatat.", "Studji tal- \u0121enetika, per\u00f2, juru li x'aktarx il-Merill huwa iktar relatat ma\u017c-\u017can\u017carelli (flycatchers) milli mal-imlievez.", "Dan huwa r-ra\u0121el.", "Jing\u0127araf fa\u010bilment g\u0127ax g\u0127andu \u0127afna blu.", "Mill-bog\u0127od x'aktarx jidher iswed, per\u00f2.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-Merill mara m'g\u0127andhiex blu b\u0127ar- ra\u0121el.", "Hija tkun kannella skur b'\u0127afna tikek iktar skuri.", "Fir-ritratt tidher mara qed i\u0121\u0121orr xag\u0127at ta' ba\u0127rija biex bih i\u017c\u017coqq il-frie\u0127.", "L-irdumijiet u s-sisien li jag\u0127tu fuq il-ba\u0127ar huma l-\u0127abitat favorit tal-Merill.", "F'Malta g\u0127andha \u0127afna minn dan l-ambjent u b'xorti tajba \u0127afna minn dawn l-in\u0127awi diffi\u010bli jintle\u0127qu mill- bniedem.", "Bini antik, mitluq u mwarrab, b\u0127al din il-girna, jaf ukoll ibejjet fih il-Merill.", "Il-Merill jibni bejta ftit goffa imma pulita.", "Jibnieha fi xquq fis-sisien, imma anke f'bini antik mitluq fil- kampanja, b\u0127all-bejta f'dar-ritratt.", "Il-mara tbid \u0121eneralment minn 3 sa 5 bajdiet ta' lewn ik\u0127al turkwa\u017c.", "Daqs proprju ta' bajda ta' Merill", "L-aqwa li jkollhom kenn u privatezza assoluta.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u \u0127wienet tal-kotba.", "Baqa' speranza g\u0127al Wied Speranza?", "\u0126lief il-Mostin, ftit nies jafu b'Wied Speranza.", "Fil-fatt dal-wied huwa l-parti ta' fuq ta' Wied il-G\u0127asel, li huwa iktar famu\u017c.", "Dan l-a\u0127\u0127ar il-wied \u0127a n-nar u n\u0127arqu diversi si\u0121ar u arbuxxelli, u mag\u0127hom min jaf kemm bejtiet tal-buful, u kemm gremxul, wi\u017cg\u0127at, sriep, bebbux, e\u010b\u010b. Meta x'imkien jaqbad hekk, spiss ikun tort tat-traskura\u0121ni (jew vandali\u017cmu) tal- bniedem.", "Bi\u017c\u017cejjed sigarett mormi jew \u0127\u0121ie\u0121a ta' flixkun tleqq fix-xemx, jew xi vandalu li j\u0127obb iqabbad.", "Tg\u0127id il-wied jer\u0121a' jit\u0127alla jie\u0127u r-ru\u0127?", "Jew issa li ma\u0127ruq xi \u0127add jo\u0127lom li jag\u0127tih g\u0127all-bini?"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-141-Aug-2017.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Si\u0121ra sabi\u0127a ta\u017c-\u017bag\u0127run mimlija frott, pranzu sabi\u0127 g\u0127al xi g\u0127asafar.", "X'g\u0127andna f'dil-\u0127ar\u0121a?", "Mill-editur A\u0127barijiet Meta jidlam\u2026 \u0126ieles mill-\u0121did It-Tipjip Mhux xorta!", "\u017bmien i\u017c-\u017brin\u0121 Il-Garni tal-Pipa Il-Blon\u0121un Sekond L-G\u0127akrux Say Cheese part 2 G\u0127asafar Madwarna Il-Bufula tal-G\u0127ollieq", "Martin Austad, Sean Bonello, Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il- Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll il-maga\u017cin Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija Familja hija \u20ac29.", "Jien ili membru!", "Jien d\u0127alt qablek.", "Kuntatti tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Ottubru 2017 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "b \u0126 b i e \u0126 u t t a f", "Kull meta no\u0127ro\u0121 passi\u0121\u0121ata fl-in\u0127awi fejn noqg\u0127od, in\u0127obb ng\u0127addi", "minn quddiem dar li g\u0127andha \u0121ardina mimli arbuxxelli li spiss ikunu fgati bil-fjuri.", "Nie\u0127u gost nara l-friefet joqomsu minn pjanta g\u0127al o\u0127ra f'ferne\u017cija qishom iridu j\u017curu l-fjuri kollha fl-istess \u0127in!", "Mhux darba u tnejn g\u0127oddejt 20 farfett u iktar.", "U mag\u0127hom partita na\u0127al u \u0127anfus.", "Il-\u0121img\u0127a l-o\u0127ra g\u0127addejt minn quddiem din id-dar, u waqaft in\u0127ares", "Il-\u0121ardina kienet sparixxiet, u flokha sibt art b'madum \u0121did ileqq.", "G\u0127al mument \u0127sibt li kont \u017cbaljajt id-dar, imma hi kienet.", "Biss flok dik ir-rokna kollha lwien, fwie\u0127a u \u0127ajja issa kien hemm de\u017cert ta\u010b- \u010beramika.", "Daqshekk fjuri u friefet.", "Baxxejt rasi u komplejt miexi b'qalbi sewda.", "B'xorti \u0127a\u017cina din il-\u0127a\u0121a qieg\u0127da ssir moda f'pajji\u017cna.", "ddikjarajna gwerra kontra l-\u0127amrija u ma nistax nifhem", "g\u0127aliex.", "Iktar m'g\u0127andna b\u017conn inda\u0127\u0127lu natura f'dal-", "Wara\u2026", "pajji\u017c niexef, iktar qed intajru l-ftit \u0127dura li baqa' fit-toroq tag\u0127na.", "\u0126bieb, jekk g\u0127andkom", "roqg\u0127a \u0127amrija fuq quddiem jew wara tad- dar ib\u017cg\u0127u g\u0127aliha u g\u0127o\u017c\u017cuha.", "Il-\u0127amrija prezzju\u017ca iktar mid- deheb.", "Victor Falzon L-Editur", "Nixtiequ ng\u0127idu grazzi lill-isponsors li bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127hom Il-\u0126uttafa qed titwassal g\u0127and eluf ta' familji.", "Ritratt ta' Aron Tanti", "Il-Pitirross (Robin Erithacus rubecula) jaf bih kul\u0127add.", "Sar famu\u017c bis-sa\u0127\u0127a tal-kartolini tal-Milied.", "Min\u0127abba f'hekk ukoll \u0127afna nies ja\u0127sbu li l-Pitirrossi ji\u0121u Malta fi \u017cmien il-Milied.", "Imma fil-fatt dawn jaslu hawn f'Ottubru u \u0127afna minnhom jibqg\u0127u mag\u0127na x-xitwa kollha.", "G\u0127al Marzu j\u0127alluna biex imorru jbejtu x'imkien iktar frisk.", "I\u017curna", "a\u0127barijiet", "g\u0127asfur", "Geronticus eremita) tant huwa g\u0127asfur rari li xi pajji\u017ci bdew pro\u0121etti fejn irabbu minnhom fil-mag\u0127luq biex imbag\u0127ad jitilquhom \u0127alli ter\u0121a' tikber il-popolazzjoni.", "Pro\u0121ett minnhom qieg\u0127ed fin-na\u0127a ta' fuq tal-Italja, mnejn ftit ilu \u0127arbu xi vellerani \u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Peress li dawn l-g\u0127asafar ipassu, il-frie\u0127 taru 'l isfel tul l-Italja kollha.", "U\u0127ud intilfu, o\u0127rajn inqatlu, o\u0127rajn qasmu g\u0127al Sqallija, u nhar il-\u0126add 15 Ottubru wa\u0127da minnhom waslet ukoll Malta!", "Intlem\u0127et l-ewwel fi grawnd f'Ta' Qali, fejn membri tal-BirdLife indukrawha matul il-lejl biex ma tinqatilx mill-ka\u010b\u010baturi.", "Jumejn wara taret lejn G\u0127awdex\u2026", "Sadattant il-BirdLife saret taf li din il-", "vellerana (imlaqqma Iris!) kienet fidila sew man-nies.", "Biex ma tispi\u010b\u010bax maqtula u bbalzmata, il-BirdLife \u0121abet permess biex taqbadha u tibg\u0127atha lura l-Italja biex tkompli titrabba ming\u0127ajr xkiel.", "Grazzi!", "Fid-dinja kollha baqa' inqas minn 500 Velleran Eremit fis-selva\u0121\u0121!", "Gravi s-sitwazzjoni.", "Dinja Wa\u0127da fis-Sekondarji", "Studenti mill-\u0127ames skejjel li \u0127adu sehem f'Dinja Wa\u0127da Seondarja.", "F'idejhom qed i\u017commu kburin il-premju li \u0127adu l-iskejjel waqt okka\u017cjoni spe\u010bjali fit-12 ta' Ottubru 2017.", "Il-programm Dinja Wa\u0127da jsir f'\u0127afna skejjel primarji ta' Malta.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' Dinja Wa\u0127da \u0127afna studenti qed jitg\u0127allmu fuq l-ambjent naturali u kif nistg\u0127u ng\u0127inuh.", "Issa Dinja Wa\u0127da da\u0127let ukoll fl-iskejjel medji", "u sekondarji.", "B'hekk issa l-istudenti l-kbar ukoll jistg\u0127u jgawdu minn dal-programm.", "Is-sena l-o\u0127ra \u0127ames skejjel sekondarji \u0127adu sehem u fost pro\u0121etti li g\u0127amlu kien il-\u0127olqien ta' \u0121onna g\u0127an- natura, maga\u017cin ambjentali u programm tar-radju.", "Prosit l-a\u0127wa!", "Dun Manwel Attard, Wardija", "Skola Sekondarja, Mrie\u0127el", "Skola Sekondarja, \u0126ad-Dingli", "is-Semmieg\u0127a", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "Meta jidlam\u2026", "Ne\u0127\u0127ih", "Kienet re\u0121g\u0127et bdiet l-iskola u Marlon, tifel fil-klassi tat-tewmin, kien i\u0127obb jittanta lil Charlene li kienet tib\u017ca' minn dellha.", "Did- darba kien po\u0121\u0121ielha stampa ta' farfett il-lejl fid-djarju.", "\"Mela mhux jaqq il-farfett il-lejl!\" qal is-ser tax-Xjenza.", "\"Tafu li farfett il-lejl kapa\u010bi jaqbad 2000 nemusa f'lejl wie\u0127ed?", "Imma\u0121inawkom taqbdu nemusa fid-dlam waqt li ttiru, bla ma tu\u017caw g\u0127ajnejkom!\"", "U bis-sa\u0127\u0127a ta' Marlon it-tfal ing\u0127ataw \u0127owmwerk li jag\u0127mlu ftit ri\u010berka fuq il-friefet il-lejl.", "L-erba' tewmin s\u0127abna ma kellhomx g\u0127alfejn ifitttxu fil-kotba biex jitg\u0127allmu fuq l-annimali.", "Ftehmu biex dakinhar filg\u0127axija jduru dawra ma' \u0126al Bu\u017cbie\u017c \u0127alli jitg\u0127allmu fuq il-friefet il-lejl.", "Kif ix-xemx sparixxiet wara l-g\u0127olja l-erbat itfal iltaqg\u0127u f'tarf ir- ra\u0127al.", "Bdew i\u0127arsu 'l fuq u pe\u010bp\u010bu g\u0127ajnejhom g\u0127ax kien qed jidlam.", "\"Hemm ara tnejn!\" qabe\u017c Sky", "hekk kif ipponta b'sebg\u0127u.", "\"Ejja ning\u0127aqdu,\" qal Peter,", "\"g\u0127ax bilkemm qed nara.\"", "Malli qabdu id xulxin it-tfal bdew", "jisimg\u0127u \u0127afna \u0127sejjes strambi g\u0127addejjin fuq rashom.", "X'hawn tan-nemus il-lejla!", "Di\u0121\u00e0 qbadt 40, min se jg\u0127addini?\"", "\"Iss, jien iktar minnek, s'issa 65.", "O\u0127ra \u0121ewwa!\"", "Id f'id, it-tewmin tg\u0127allmu li l-friefet il-lejl kienu qed jag\u0127mlu b\u0127al tektik irqiq, u mill-eku jindunaw fejn qieg\u0127ed in-nemus.", "\"Waww, g\u0127alhekk g\u0127andhom", "jisimg\u0127u\u2026", "\"Tg\u0127idx x'xokk \u0127adna!\"", "Maris, \"\u0126alli jisimg\u0127u bl-e\u017catt minn fejn \u0121ej l-eku u jaqbdu l-pri\u017ca.\"", "Wara nofs sieg\u0127a jfittxu fejn", "ikun hemm l-iktar friefet il-lejl, it-tfal skoprew li l-a\u0127jar postijiet kienu fejn hemm lampa tat-triq, spe\u010bjalment \u0127dejn \u0121nien jew g\u0127alqa u iktar u iktar \u0127dejn si\u0121ar tal-fikus.", "Wara ftit it-tfal bdew jisimg\u0127u", "il\u0127na irrabjati.", "\"Ojj, min int?", "Itlaq 'l hemm!", "Hawn tag\u0127na!", "It-tewmin baqg\u0127u ssummati", "\"Sori, imma bilfors kellna ni\u0121u hawn g\u0127ax fejn inkunu s-soltu qatg\u0127u s-si\u0121ar kollha biex iwessg\u0127u t-triq.", "Tg\u0127idx x'xokk \u0127adna meta ma sibniex x'nieklu!\"", "L-erba' tewmin baqg\u0127u jisimg\u0127u", "l-friefet il-lejl igorru fuq kemm ma baqax postijiet fejn isibu x'jieklu, u jinkwetaw li se jmutu bil-\u0121u\u0127 g\u0127ax m'hemmx ikel g\u0127al kul\u0127add.", "Biex jo\u0127or\u0121u mid-dwejjaq li qabadhom, it-tfal \u0127alfu li jag\u0127mlu minn kollox biex ipattu g\u0127all-\u0127sara li n-nies jag\u0127mlu lin-natura.", "Qabel ma nfirdu ftehmu li l-g\u0127ada stess imorru l-Kunsill Lokali u jitolbuhom i\u0127awlu s-si\u0121ar f'roqg\u0127a \u0127amrija mitluqa f'tarf ir-ra\u0127al.", "Min jaf darb'o\u0127ra x'\u0127a ji\u0121ri\u2026", "a\u0127barijiet", "\u0126ieles mill-\u0121did\u2026", "Tiftakruh dan l-Astun Iswed (Black Kite) ferut li \u0121ibna dwaru f'Il-\u0126uttafa li g\u0127addiet?", "Bi pja\u010bir in\u0127abbru li wara kura immedjata u \u0121img\u0127at ta' pa\u010benzja u dedikazzjoni, l-astun fieq tant li seta' jer\u0121a' jin\u0127eles.", "Dawn ir-ritratti juru l-mument li din it-tajra \u017cag\u0127\u017cug\u0127a n\u0127elset minn membri tal-BirdLife f'Kemmuna biex tkompli triqitha lejn l-Afrika.", "L-ISTRINA BOV PIGGY BANK CAMPAIGN 2017", "A5 Istrina Advert 2017.indd 1", "It-Tipjip", "Mhux g\u0127al sa\u0127\u0127itna biss \u0127a\u017cin", "Itfi dik il-pipa, trid?", "Nafu \u0127afna dwar kemm it-tipjip hu ta' \u0127sara g\u0127all- \u0121isem il-bniedem.", "Per\u00f2 kontu tafu li t-tipjip hu responsabbli wkoll g\u0127al \u0127sara enormi fuq l-ambjent?", "It-tipjip huwa direttament responsabbli g\u0127al \u0127afna tni\u0121\u0121is tal-arja.", "A\u0127seb ftit kemm sigarett wie\u0127ed jarmi du\u0127\u0127an.", "Issa jekk i\u017c\u017comm f'mo\u0127\u0127ok li kuljum jinbig\u0127u 15-il biljun sigarett, imma\u0121ina xi kwantit\u00e0 ta' du\u0127\u0127an.", "Sigarett fih madwar 4000 kimika, li \u0127afna minnhom huma ta' \u0127sara ambjentali enormi.", "Meta s-sigarett jitqabbad dawn il-kimi\u010bi kollha jin\u0127arqu u jispi\u010b\u010baw fl-atmosfera.", "4,500,000,000,000 fis-sena", "Sfortunatament il-kwalit\u00e0 tal-arja mhix l-unika vittma tat-tipjip.", "It-tipjip iwassal ukoll g\u0127at-tni\u0121\u0121is tal-art u tal-ilma.", "G\u0127al kull sigarett li jitqabbad jintrema l -filter (dik il-parti li ma titpejjipx).", "Fil-bi\u010b\u010ba l-kbira dawn il-filters ma jintremewx fejn suppost.", "Jikkalkulaw li kull sena jintremew mal-4.5 triljun filter, li \u0127afna minnhom jispi\u010b\u010baw il-ba\u0127ar.", "Fil-ba\u0127ar jittieklu minn \u0127ut u annimali o\u0127rajn li ja\u0127sbuhom ikel, u b'ri\u017cultat jispi\u010b\u010baw imutu.", "Biex tg\u0127axxaqha, l-istudji juru li filter idum bejn 5 u 15-il sena biex jitmermer.", "Anke l-pro\u010bess li bih isiru s-sigaretti mhu xejn \u0127anin mal- ambjent.", "Huwa stmat li total ta' 4.3 miljun 1ettaru ta' art (medda ikbar mill-Isvizzera) tintu\u017ca g\u0127at-tkabbir tal-pjanti", "\u0126afna mill-ispazji li jintu\u017caw biex jitkabbar it- tabakk setg\u0127u ntu\u017caw g\u0127al skopijiet a\u0127jar, pere\u017cempju biex jitkabbru prodotti tal-ikel jew si\u0121ar tal-frott jew foresti.", "Jew t\u0127allew naturali.", "Minbarra hekk, fuq il-pjanti tat-tabakk jintu\u017caw \u0127afna pesti\u010bidi u kimi\u010bi artifi\u010bjali li xejn m'huma ta' \u0121id g\u0127an-natura.", "Si\u0121ar isiru du\u0127\u0127an", "Miljuni ta' si\u0121ar jinqatg\u0127u mhux biss biex isiru karti g\u0127as- sigaretti u l-pakkett tag\u0127hom, imma biex l-injam tag\u0127hom jin\u0127araq waqt it-tnixxef tat-tabakk.", "Fil-fatt jikkalkulaw li g\u0127al kull 300 sigarett tinqata' si\u0121ra.", "Jekk persuna tpejjep 10 sigarett kuljum g\u0127al 50 sena dik il-persuna tkun qerdet iktar minn 600 si\u0121ra (u tkun qerdet il-pulmun ukoll s'intendi!)", "X'nista' tag\u0127mel?", "Hi \u0127asra li nafu tant fuq is-sigaretti u l-\u0127sara li ssir kemm g\u0127al sa\u0127\u0127itna kif ukoll g\u0127all-ambjent u xorta wa\u0127da l-konsum tas-sigaretti g\u0127adu jikber b'persenta\u010b\u010b allarmanti.", "A\u0127na ftit nistg\u0127u nag\u0127mlu \u0127lief li:", "Inweg\u0127du lilna nfusna li a\u0127na stess qatt ma naqbdu l-vizzju tat-tipjip!", "In\u0127ajru nies li jpejpu biex jaqtg\u0127u l-vizzju.", "Kif rajna hawn fuq, anke persuna wa\u0127da li taqta' t-tipjip tag\u0127mel differenza.", "Mhux xorta\u2026", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 stampi tal- Faqqieg\u0127 Vjola ta\u0127sibhom l-istess imma fil-fatt fihom 10 differenzi \u017cg\u0127ar.", "Intervista ma' fjura", "B\u0127al \u0127afna faqqieg\u0127, il-Faqqieg\u0127 Vjola (Wood Blewits) j\u0127obb jikber fid- dell ta\u0127t is-si\u0121ar.", "Din tar- ritratt kibret ta\u0127t si\u0121ra tal-ballut.", "i \u017c - \u017b r i n \u0121 . . .", "Issa li g\u0127amlet ftit tax-xita, l-art ixxarrbet, il-\u0127axix beda jikber u 'l hawn u 'l hemm iffurmaw xi g\u0127adajjar, bdew jitfa\u010b\u010baw i\u017c-\u017crin\u0121ijiet mir- raqda twila tas-sajf.", "Tinsiex tisma' l-programm Il-\u0126uttafa kull nhar ta' Sibt fit-8.30am fuq Radju RTK", "Jien ilbist ta' Garni tal-Pipa.", "Imma ro\u017ca!", "Bon\u0121u, Garni tal-Pipa.", "Bon\u0121u lilek.", "G\u0127aliex jismek hekk?", "G\u0127ax kif qed tara, il-fjuri tieg\u0127i jkunu mag\u0127luqin f'tubu qisu pipa.", "Ifu\u0127u l-fjuri tieg\u0127ek?", "Le ta, m'g\u0127andhomx xi ri\u0127a spe\u010bjali.", "Inti pjanta Maltija jew aljena?", "X'tip ta' ambjent t\u0127obb?", "In\u0127obb ambjent fejn il-\u0127amrija tkun niedja, u mhux b'wisq xemx.", "Tikber is-sena kollha?", "Le, jien nikber b\u0127alissa fil-\u0127arifa, imma tista' tibqa' ssibni sar- rebbieg\u0127a.", "Imbag\u0127ad nag\u0127mel i\u017c-\u017cerrieg\u0127a u ninxef g\u0127al kollox.", "Inti pjanta rari jew komuni?", "Komuni mhux \u0127a\u017cin, imma min\u0127abba li nikber baxxa spiss ma tindunawx bija.", "Anke l-fjuri tieg\u0127i, g\u0127alkemm strambi m'g\u0127andhomx kulur jispikka.", "G\u0127andek xi problemi?", "Kultant xi nies bil-karozzi fil- kampanja jipparkjaw fuq il-\u0127axix u jg\u0127aff\u0121una.", "G\u0127andek ra\u0121un, x'g\u0127aruka\u017ca!", "Grazzi \u0127afna tal-\u0127in tieg\u0127ek u nsellimlek.", "Sa\u0127\u0127a, ara tirfisli l-weraq!", "Ritratt me\u0127ud fir-riserva naturali tal-G\u0127adira", "Ritratt ta' Victor Falzon", "KUL\u0126ADD JI\u0120\u0120ENERA L-ISKART", "FA\u010aLI TISSEPARA SEW!", "Iva, tista' tag\u0127mel differenza", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na 9", "\u0126afna nies i\u0127ottu \u0127itan s\u0127a\u0127 biex jaqbduh g\u0127all- ikel.", "\u0126afna o\u0127rajn jag\u0127mlu minn kollox biex jeqirduh.", "Imma g\u0127al min i\u0127obb in- natura l-G\u0127akrux u s\u0127abu l-bebbux l-o\u0127rajn tal-art huma annimali tal-g\u0127a\u0121eb li evolvew \u0127afna kapa\u010bitajiet li jg\u0127inuhom jg\u0127ixu fl- ambjent tag\u0127hom.", "l-G\u0127akrux", "\u017bew\u0121 pari \"g\u0127ajnejn\"", "Bil-par it-twal jag\u0127raf id-dawl mid-dlam", "Bil-par il-qosra j\u0127oss l-ambjent ta' quddiemu", "Ilsienu spe\u010bjali", "Fin-nixfa tas-sajf, l-G\u0127akrux jid\u0127ol fil-qoxra u jag\u0127laq il-fet\u0127a b'lega likwidu li tinxef u ssir spe\u010bi ta' par\u010bmina rqiqa.", "Din tinxef u \u017c\u017comm il-bebbuxu niedi minn \u0121ewwa.", "Qabel jorqod g\u0127as-sajf il-bebbux ja\u0127rab mis-s\u0127ana tal-wi\u010b\u010b tal-art billi jfittex postijiet fl-g\u0127oli jew ta\u0127t il-\u0121ebel.", "Fis-sajf il-wi\u010b\u010b tal-art ikun ja\u0127raq iktar.", "Ta\u0127t il-\u0121ebel ikun iktar frisk u anke 'l fuq mill-art, pere\u017cempju xi zokk jew \u0127ajt delli.", "Fin-nis\u0121a tal-ikel Il-bebbux importanti g\u0127an-natura.", "Meta jiekol il-pjanti jag\u0127mel il-kompost, u huwa wkoll parti min-nis\u0121a tal-ikel g\u0127ax jikluh diversi annimali.", "Fost dawn insibu\u2026", "Kul\u0127add irid jikolni!", "il-Qanfud", "il-Malvizz", "L-G\u0127akrux g\u0127andu lsienu qisu\u2026", "A. raspa, biex iqaxxar wi\u010b\u010b il-weraq", "B. serrieq, biex jaqta' toqob fil-weraq", "Twe\u0121iba isfel.", "\u010a. labra, biex jiddefendi ru\u0127u", "Anke fuq xifer xafra!", "Il-bebbux kapa\u010bi jitkaxkar fuq \u0127amrija, \u0121ebel, \u0127\u0121ie\u0121, sa\u0127ansitra fuq xewk jew fuq xifer ta' xafra, u anke rasu 'l isfel fuq saqaf.", "Din kapa\u010bi jag\u0127milha bis-sa\u0127\u0127a ta' likwidu spe\u010bjali li ji\u0121\u0121ebbed u jwa\u0127\u0127al l-annimal waqt li jkun miexi, u jipprote\u0121ilu \u0121ismu minn grif, e\u010b\u010b.", "Biex tg\u0127inhom\u2026", "Flok toqtolhom, ferrxilhom qxur imfarrkin tal-bajd, jew trab tat-tewm jew fond tal-kaf\u00e8 fil-\u0127amrija (jew mad-dawra tal- qasrija) fejn ma tridx bebbux jersaq.", "Tixtrix krema kontra t-tikmix mag\u0127mula minn prodott tal-bebbux!", "Din il-krema jag\u0127mluha mir-rag\u0127wa li jo\u0127ro\u0121 il-bebbuxu meta jistressjawh!", "Mhix \u0127a\u0121a!", "Il-Musbie\u0127 il-Lejl (fer\u0127)", "Twe\u0121iba A", "KUL\u0126ADD JI\u0120\u0120ENERA", "L-ISKART", "FA\u010aLI TISSEPARA SEW!", "Iva, tista' tag\u0127mel differenza", "Irrid insir berdwo\u010ber!", "Martin Austad jag\u0127tina pariri biex jg\u0127inna nsiru berdwo\u010bers.", "Meta tkun g\u0127adek \u0121did g\u0127all-", "fotografija huwa komdu t\u0127alli l-kamera fuq Auto u kemm tag\u0127fas il-buttuna u jin\u0121ibed ir-ritratt.", "Imma jekk tesperimenta ftit b'modes o\u0127ra titg\u0127allem i\u017cjed kif ta\u0127dem il-kamera u jkollok ri\u017cultati a\u0127jar.", "Program huwa mode tajjeb biex tibda g\u0127ax i\u0127allik tbiddel xi affarijiet u l-kamera tadatta l-bqija.", "Pere\u017cempju f'dawl batut g\u0127olli l-ISO u \u0127alli l-kamera tag\u0127\u017cillek hi l-aperture (il-wisa' tat-tieqa tal-lenti) u x-shutter speed (il-\u0127in li t-tieqa ddum miftu\u0127a).", "U bil-maqlub, f'dawl tajjeb baxxi l-ISO g\u0127al xi 100.", "Il-buttuna (jew rota) tal-ISO i\u017c\u017cidlek jew tnaqqaslek is-sensitivit\u00e0 tas-sensor.", "It-tieni parti ta' artiklu dwar il- fotografija tal- g\u0127asafar.", "L-ewwel parti dehret f'Il- \u0126uttafa 141", "L-aperture tista' tvarjalu l-wisa' biex tikkontrolla kemm jid\u0127ol dawl fuq is- sensor.", "Aperture miftu\u0127 g\u0127al post fid-dell jew \u0121urnata msa\u0127\u0127ba", "Aperture mag\u0127luq g\u0127al meta tkun f'dawl tajjeb.", "Il-flash jg\u0127inek biss jekk l-g\u0127asfur qieg\u0127ed vi\u010bin.", "G\u0127al g\u0127asafar li jkunu 'l bog\u0127od g\u0127alxejn tu\u017ca l-flash.", "G\u0127asfur ji\u010b\u010baqlaq", "L-g\u0127asafar m'g\u0127andhomx kwiet f'\u0121isimhom.", "\u0126lief meta jkunu reqdin, kwa\u017ci l-\u0127in kollu ji\u010b\u010baqalqu!", "G\u0127alhekk biex tie\u0127u ritratti tal-g\u0127asafar issettja shutter speed g\u0127oli (500 jew iktar) inkella r-ritratt \u0127a ji\u0121ik im\u010baqlaq.", "G\u0127al g\u0127asafar itiru tista' wkoll tissettja l-kamera fuq continuous shooting biex ti\u0121bed \u0127afna ritratti wara xulxin.", "B'dan il-mod tista' \u0121\u0121ib sekwenza sabi\u0127a ta'", "azzjoni fejn tidher l-im\u0121iba tal-g\u0127asafar.", "Attent biss li tag\u0127ti \u010bans lill-kamera tiffoka u li jkollok SD card tajba bi\u017c\u017cejjed biex ma te\u0127illekx il-kamera.", "Metering huwa meta l-kamera tkejjel kemm hemm", "dawl biex tevita li r-ritratt ji\u0121ik imdallam jew mifqug\u0127 bid-dawl.", "Bl-ispot metering il-kamera tkejjel biss i\u010b-\u010bentru tar-ritratt fejn \u0121eneralment ikun qieg\u0127ed l-g\u0127asfur.", "Dawn huma biss ftit e\u017cempji.", "Jekk trid titg\u0127allem", "i\u017cjed hemm ruxxmata artikli fuq l-Internet (tinsiex tispe\u010bifika bird photography fil-Google g\u0127ax l-a\u0127jar settings ivarjaw skont is-su\u0121\u0121ett).", "Il-manwal tal-kamera stess jg\u0127inek tifhem is-settings partikulari tal-kamera tieg\u0127ek (sakemm ma jkunx bil-\u0120appuni\u017c biss!).", "It-tromba qabel il-kamera", "Xorta wa\u0127da l-aqwa mod kif titg\u0127allem hu li to\u0127ro\u0121 fil-kampanja u fl-istess \u0127in tkun qed tgawdi n-natura.", "Tajjeb li tgawdi l-g\u0127asafar bit-tromba l-ewwel, imbag\u0127ad jekk jag\u0127tuk \u010bans aqbad il-kamera.", "G\u0127ax jekk ja\u0127bat ji\u0121uk ritratti \u0127\u017ciena u tkun u\u017cajt il-kamera biss bla ma kellek imqar \u010bans tittawwallu, diffi\u010bli mbag\u0127ad tg\u0127id xi tkun rajt minn ko\u010b\u010b ritratti sfukati!", "Il-\u0127ajd", "G\u0127al ritratt tajjeb inti \u0127a jkollok \u0121enn biex l-g\u0127asfur", "tersaqlu vi\u010bin, imma jekk tag\u0127mel hekk tissogra", "Ritratt li ma tantx ikun \u0121iek tajjeb tista' tkompli tirfinah meta ttellg\u0127u fuq il-kompjuter.", "Hemm softwer tajjeb b\u0127al Photoshop li pere\u017cempju jista' jdawwallek ritratt li jkun \u0121iek xi ftit imdallam, jew li j\u017cidlek il-kuntrast jewkk \u0121ie xi ftit \u010bass.", "Tesa\u0121erax fil-kuntrast!", "Trid tkun kapa\u010bi tistenna bil- pa\u010benzja fil-kwiet misto\u0127bi u l-g\u0127asafar jaf ji\u0121u qrib tieg\u0127ek huma.", "G\u0127al dan, il-\u0127ajds tar-riservi tal-G\u0127adira u s-Simar huma perfetti kemm g\u0127all-berdwo\u010bing u kemm g\u0127all-fotografija.", "Fejn m'hemmx \u0127ajd tista' tu\u017ca \u0127ajd portable.", "Din tista' jew tixtriha lesta (minn websajts b\u0127al www.nhbs.com) jew tag\u0127mel wa\u0127da bi ftit drapp skur u xi lasti.", "\u0126alli toqob \u017cg\u0127ar kemm kemm to\u0127ro\u0121 il- lenti minnhom.", "Jekk g\u0127andek \u0121nien tista' tqieg\u0127ed platt bl-ilma u filwaqt li tattira l-g\u0127asafar tkun qed tg\u0127inhom ukoll biex ikampaw bin-nixfa tas-sajf!", "Re\u0121a' \u0127are\u0121!", "Il-\u0127ajds tar-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar huma e\u010b\u010bellenti g\u0127all- fotografija tal-g\u0127asafar, kif indunaw dawn it-tfal.", "Ktieb g\u0127al tfal li jixtiequ jsiru berdwo\u010bers.", "Ktieb gwida g\u0127all- g\u0127asafar, b'tag\u0127rif u stampi dwar 104 spe\u010bi ta' g\u0127asafar li j\u017curu jew jg\u0127ixu f'Malta.", "Pittura ori\u0121inali ta' kull spe\u010bi, b'g\u0127ajnuniet biex tag\u0127rafhom.", "Din hija t-tieni edizzjoni ta' dan il-ktieb, b'iktar pa\u0121ni u iktar spe\u010bi, b'tag\u0127rif a\u0121\u0121ornat u bi tpin\u0121ijiet riveduti u rfinuti.", "L-ewwel edizzjoni kienet reb\u0127et il-premju nazzjonali tal-Ktieb tat-Tfal bl-A\u0127jar Illustrazzjonijiet.", "G\u0127all-bejg\u0127 mir-riservi tal-G\u0127adira, Is-Simar, Is-Salina u mi\u010b-\u010aentru tal- BirdLife f'Ta' Xbiex.", "Prezz \u20ac5", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "il-Bufula", "tal-G\u0127ollieq", "G\u0127asfur \u017cg\u0127ir b'vu\u010bi kbira", "Dan l-g\u0127asfur huwa rringjat, ji\u0121ifieri tqeg\u0127edlu \u010burkett fuq siequ minn studju\u017ci tal- BirdLife li jissej\u0127u bird ringers.", "Dan l-istudju jg\u0127allimna \u0127afna fuq il-\u0127ajja, id-drawwiet u l-b\u017connijiet tal-g\u0127asafar.", "Munqar irqiq, g\u0127odda tajba biex taqbad pri\u017ca \u017cg\u0127ira.", "Minkejja li g\u0127asfur \u017cg\u0127ir, il- Bufula tal-G\u0127ollieq g\u0127andha g\u0127ajta qawwija li spiss issemmag\u0127hielna waqt li tkun mo\u0127bija qalb il-weraq.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "Stramberija ta' dan l-g\u0127asfur hija li f'denbu g\u0127andu biss 10 rixiet.", "Buful ie\u0127or \u0121eneralment ikollhom 12-il rixa.", "Isem xjentifiku Cettia cetti Isem bl-Ingli\u017c Cetti's Warbler Daqs 14\u010bm Pi\u017c 12-18g Ikel insetti, dud, brimb \u0126abitat msa\u0121ar, widien folti Status komuni, residenti s-sena kollha", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Fir-rebbieg\u0127a l-Bufula tal-G\u0127ollieq tibni bejta kemmxejn fonda u fiha tbid minn \u017cew\u0121 sa erba' bajdiet ta' lewn \u0127amrani skur.", "Il-mara biss toqg\u0127od fuq il-bajd, li jfaqqas wara xi 17-il jum.", "Daqs proprju ta' bajda tal-Bufula tal-G\u0127ollieq", "Dan il-fer\u0127 ta' Bufula tal-G\u0127ollieq m'ilux li \u0127alla l-bejta.", "Ma' rasu g\u0127ad g\u0127andu xi rix sufi u denbu g\u0127adu kemm kemm beda jikber.", "Bufula tal-G\u0127ollieq omm g\u0127adha kemm waslet fil-bejta b'munqar mimli ikel bnin (xi \u017cew\u0121 busaqajn) g\u0127al uliedha.", "Busaqajn huwa annimal ji\u0121i mill-brimb, bl-Ingli\u017c harvestman.", "Xi \u0127add semmieni?", "Widien umdi u folti b\u0127al dan tar-ritratt (li juri l-in\u0127awi tad-Dwejra) huma ambjent perfett biex fih tbejjet il- Bufula tal-G\u0127ollieq.", "Jekk tkun qrib wied b\u0127al dan ieqaf \u0127ames minuti u forsi tisma' l-g\u0127ajta qawwija tal-Bufula tal-G\u0127ollieq \u0121ejja minn qalb il-\u0127dura."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-142-Oct-2017.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Novembru - Di\u010bembru 2017", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p2", "F'din il-\u0127ar\u0121a Mill-editur A\u0127barijiet Operazzjoni ta' Salvata\u0121\u0121 Wi\u010b\u010binu G\u0127adajjar \u0127ajjin Ag\u0127ti l-kulur Intervista mal-Buttuniera X'ji\u0121ifieri?", "L-G\u0127asfur ta' San Martin Il-Posidonja Xi storbju!", "Nag\u0127tu lura lin-natura Il-Gamiema tal-Kullar Kolina u \u017beppinu", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a Martin Austad, Sean Bonello, Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia", "Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "\u0126bieb", "\u0126 u t t a f", "G\u0127andi pitirross fil-\u0121ardina ma jridx jieqaf itektek.", "Hemm arah,", "jippoppa sidru fuq i\u010b-\u010bint!", "Imbag\u0127ad qab\u017ca g\u0127al fuq il-bird table, inaqqar ftit kejk, jippo\u017ca qisu tenur imba\u010b\u010ba\u010b\u2026 u mill-\u0121did g\u0127al fuq i\u010b- \u010bint.", "Tg\u0127id l-istess wie\u0127ed li \u0121ie s-sena l-o\u0127ra?", "Il-\u0127arifa l-ista\u0121un favorit tieg\u0127i u dis-sena fl-a\u0127\u0127ar kellna \u0127arifa kwa\u017ci kif suppost: ftit xita u ftit frisk sura.", "Qed ng\u0127id hekk g\u0127ax f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin il-\u0127arifa kienet saret qisha estensjoni tas-sajf: s\u0127ana, bnazzi, nixfa u nies jg\u0127umu!", "Bla dubju dan effett tal-bidla fil-klima.", "Wisq nib\u017ca' li fis-snin li \u0121ejjin il-\u0127arifa tkompli tiqsar sa ma ssir kwa\u017ci memorja.", "Nispera li g\u0127andi \u017cball.", "Imm'issa l-\u0127arifa qalbet g\u0127ax-xitwa, g\u0127all-inqas fil-kalendarju.", "Nispera jkompli jiffriska g\u0127ax is-si\u0121ar g\u0127andhom b\u017conn jorqdu.", "Jekk it-temperatura ma tin\u017cilx ftit sew, \u0127afna si\u0121ar li fix-xitwa suppost jorqdu jibqg\u0127u mqajmin.", "U dan \u0127a\u017cin g\u0127ax jekk si\u0121ra ma tistrie\u0127x ma tibqax b'sa\u0127\u0127itha u tista' timrad.", "\u0126eqq, inti imma\u0121ina lilek titlef xi \u017cew\u0121 iljieli rqad.", "La tibqa' ta\u0127seb sew, la timxi sew, la tara u tisma' sew.", "Tkun qisek fis-sakra.", "Il-\u0121isem", "X'ng\u0127as \u0121ej!", "qed jg\u0127idlek strie\u0127.", "L-istess is-si\u0121ar.", "U iva, forsi ma jarawx u ma jisimg\u0127ux e\u010b\u010b. imma huma o\u0121\u0121etti \u0127ajjin u daqsna g\u0127andhom b\u017conn jistrie\u0127u.", "Imbag\u0127ad fir-rebbieg\u0127a jqumu u jag\u0127mlu weraq, fjuri u frott b'sa\u0127\u0127tu.", "Nawguralkom Milied kollu fer\u0127 u ikel tajjeb!", "U la qed insemmi l-ikel \u0127a mmur infarrak ftit iktar kejk g\u0127ax dak i\u017c-\u017caqqieq kinisha bird table!", "Victor Falzon L-Editur", "Il-Balluta (Holm Oak Quercus ilex) hija si\u0121ra li tikber sew u tg\u0127ix mijiet tas-snin.", "L-ixje\u0127 si\u0121ra ta' Malta hija Balluta li tg\u0127ix fl-in\u0127awi tal-Wardija u li x'aktarx g\u0127andha mal-elf sena!", "I\u017c-\u017cerrieg\u0127a tal- Balluta jg\u0127idulha \u0121andra (bl-Ingli\u017c acorn) u jekk tmorru da\u017c-\u017cmien tfittxu ta\u0127t Balluta g\u0127andek issib \u0127afna minnu fl-art.", "I\u0121bor xi tnejn u i\u017crag\u0127hom, g\u0127andhom jinbtulek (ara wkoll pa\u0121na 12).", "Ritratt ta' Victor Falzon", "Kuntatti tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Di\u010bembru 2017 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "a\u0127barijiet", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p3", "Teleskopji", "Din wa\u0127da mill-ispotting scopes Nikon li l-BirdLife xtrat bil-flus li kienu n\u0121abru fil-Mixja g\u0127an-Natura ta' Marzu li g\u0127adda.", "Dan l-apparat qed jintu\u017ca fir- riservi naturali tag\u0127na biex min i\u017curhom ikun jista' jgawdi veduti tal- g\u0127asafar mill- vi\u010bin.", "Grazzi.", "G\u0127asfur \u0121did", "F'Novembru li g\u0127adda tfa\u010b\u010bat Malta Ka\u010b\u010bamendula tal- Asja (Brown Shrike Lanius cristatus), g\u0127asfur li kif juri ismu mhux ta' dawn in- na\u0127at imma iktar ta' postijiet b\u0127as-Siberja.", "Mhux g\u0127asfur kbir jew jispikka wisq, u jixba\u0127 ukoll lil xi spe\u010bi o\u0127ra ta' ka\u010b\u010bamendul.", "Fil-fatt g\u0127all-ewwel \u0127awwad xi ftit berdwo\u010bers sakemm ikkonfermaw li kien proprju se\u0127ibna mill-Asja, u spe\u010bi \u0121dida g\u0127all-G\u017cejjer Maltin.", "Dinja Wa\u0127da 2017", "Fil-15 November 2017 fir-riserva naturali tas-Salina n\u0121abru \u0127afna tfal tal-iskejjel primarji flimkien mal- g\u0127alliema tag\u0127hom.", "Marru hemm biex ji\u0121bru l-Premju Dinja Wa\u0127da g\u0127as- sena skolastika li g\u0127addiet.", "Kien hemm ukoll log\u0127ob ta' kraft u l-istudenti anke g\u0127amlu ftit berdwo\u010bing u gawdew il- mijiet ta' gawwi li dakinhar kien hemm fis-salini.", "Matul is-sena 2016-2017 \u0127adu sehem 87 skola primarja, numru sabi\u0127 \u0127afna.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' Dinja Wa\u0127da eluf ta' studenti qed jitg\u0127allmu fuq in-natura u dwar kif jistg\u0127u jg\u0127inu fil-\u0127arsien tal-ambjent.", "Iss, a\u0127na ma \u0127adniex premju!", "G\u0127andek ir-riserva tas-Salina kollha, mhux bi\u017c\u017cejjed?", "\u0120ibu ru\u0127kom g\u0127ax hemm xi tfal fil- gallerija qed i\u0127arsu lejna bit-trombi.", "Insejt nag\u0127mel lipstik!", "is-Semmieg\u0127a", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p4", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "Operazzjoni", "ta' Salvatagg", "Kull nhar ta' \u0126amis Peter u Sylvia kienu jmorru l-iskola tal- mu\u017cika g\u0127al-lezzjonijiet flimkien mal-\u0127bieb tag\u0127hom Maris u Sky.", "Peter kien qed jitg\u0127allem il-pjanu, Sylvia l-vjolin, Maris il-kuntrabaxx u Sky il-flawt.", "Kienu ji\u010b\u010bajtaw li la jikbru jg\u0127aqqdu grupp u jdoqqu flimkien.", "Illum l-erba' tewmin kellhom \u0121enn biex isir il-\u0127in \u0127a jitilqu.", "Mhux g\u0127ax dejqithom il-lezzjoni imma g\u0127ax kellhom \u0127a\u0121'o\u0127ra fuq mo\u0127\u0127hom.", "X'\u0127in \u0127ar\u0121u mill-iskola kien dalam g\u0127ax issa kienet da\u0127let \u0121mielha l-\u0127arifa.", "Fa\u010b\u010bata tal-iskola kien hemm \u0127ajt baxx tas-sejjie\u0127 mad-dawra ta' \u0121nien publiku.", "Xi tliet \u0121img\u0127at qabel, huma u jistennew lill-pap\u00e0 ta' Peter u Sylvia jwassalhom id-dar, Peter \u0121ietu idea:", "\"G\u0127ax ma ng\u0127aqqdux idejna \u0127alli nisimg\u0127u hemmx xi annimali \u0121ol-\u0127ajt?\"", "Kul\u0127add qabel.", "Kemm fer\u0127u t-tewmin meta ndunaw li mhux biss kien kien hemm il-qniefed imma li wa\u0127da minnhom kellha l-frie\u0127!", "Qag\u0127du jisimg\u0127u li\u017c-\u017cg\u0127ar jittalbu g\u0127all-\u0127alib u ommhom tgorr li qatt ma jixbg\u0127u.", "Meta waslet id-dar, Maris fittxet dwar il-qniefed u tg\u0127allmet li wara xi erba' \u0121img\u0127at il-frie\u0127 tal-qniefed jibdew \u0127er\u0121in mill-bejta u jitilqu g\u0127al rashom.", "Minn dakinhar, wara l-lezzjoni tal-mu\u017cika, Peter, Sylvia, Maris u Sky kienu jmorru dritt \u0127dejn il-\u0127ajt tas-sejjie\u0127, jg\u0127aqqdu jdejhom u jisimg\u0127u lill-frie\u0127 tal- qniefed ipa\u010bp\u010bu ma' xulxin u jdejqu 'l ommhom.", "Fl-istess \u0127ajt kien hemm jg\u0127ixu xi sitt qniefed o\u0127ra u kollha kienu jkunu qed jittewbu u jqumu \u0127alli jo\u0127or\u0121u mill-\u0127ajt ifittxu l-bebbux minn \u0121ol-\u0121nien.", "\"Ejja, \u0127affu\" qalet Maris, \"Forsi llum l-a\u0127\u0127ar darba li se nisimg\u0127u l-frie\u0127 qabel ma j\u0127allu l-bejta!\"", "\"Sabu qanfud \u017cg\u0127ir maqbud bla ma jista' ji\u010b\u010baqlaq.\"", "It-tfal qasmu g\u0127al \u0127dejn il-\u0127ajt,", "g\u0127aqqdu idejhom, u\u2026", "\"X'\u0121ara?\"", "\"Ma nistax nie\u0127u nifs!\"", "\"Ejja o\u0127ro\u0121, x'qed tistenna?\"", "X'\u0120ARA!", "X'\u0127in semg\u0127et l-qniefed", "jippanikjaw Sylvia telqet idha minn mal-o\u0127rajn u xeg\u0127let it-tor\u010b tal- mowbajl lejn il-\u0127ajt.", "\"Iiiii mhux g\u0127alxejn!\" g\u0127ajjat Sky.", "\"Xi injoranti deffsu fliexken tal-ilma vojta bejn il-\u0121ebel tal-\u0127ajt u l-qniefed inqabdu hemm \u0121ew!\"", "B'\u0127effa kbira l-erba' tewmin", "ne\u0127\u0127ew il-fliexken minn \u0121ot- toqob.", "F'wie\u0127ed minnhom sabu qanfud \u017cg\u0127ir maqbud bla ma jista' ji\u010b\u010baqlaq.", "\u0126elsuh malajr u po\u0121\u0121ewh bil-mod fl-art.", "G\u0127all- ewwel tkebbeb ballun imma wara ftit infeta\u0127 u da\u0127al i\u0127affef fil-\u0127ajt.", "Kemm fer\u0127u l-a\u0127wa!", "Imbag\u0127ad g\u0127aff\u0121u l-fliexken tal- plastik u marru jarmuhom f'landa tar-ri\u010bikla\u0121\u0121.", "\"Kemm huma egoisti xi nies,\" qal Sky irrabjat, \"Mur g\u0127alqilhom it-twieqi u l-bibien ta' darhom bi\u017c- \u017cibel!\"", "L-g\u0127ada t-tewmin bdew", "kampanja fl-iskola biex jg\u0127idu lil s\u0127abhom ma jdeffsu xejn fil-\u0127itan tas-sejjie\u0127 g\u0127ax dawk huma d-djar ta' \u0127afna annimali.", "Min jaf darb'o\u0127ra x'\u0127a ji\u0121ri\u2026", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p5", "Wiccinu A\u0127barijiet sbie\u0127 u koroh mid-dinja tal-ambjent", "Park kbir fil-ba\u0127ar", "Biex jistudjaw il-blat f'qieg\u0127 il-ba\u0127ar fit-tfittxija g\u0127a\u017c-\u017cejt ju\u017caw spe\u010bi ta' kanun li jispara arja bi pressjoni kbira lejn il-qieg\u0127.", "Dan jag\u0127mel \u0127oss ta' 250 decibels (dB).", "Issa \u0127oss ta' 140dB huwa bi\u017c\u017cejjed biex lilna l-bnedmin jimmankalna s-sens tas-smig\u0127.", "Mela kemm iktar \u0127oss ta' 250dB \u0127a jwe\u0121\u0121a' lill-balieni u d-dniefel li g\u0127andhom smig\u0127 \u0127afna iktar sensittiv minn tag\u0127na.", "U\u0127ud minn dawn il-kanuni jisparaw kull 10 sekondi u jistg\u0127u jdumu \u0121ranet s\u0127a\u0127 \u2013 ara povri annimali kif i\u0121ennuhom!", "Barra minn hekk dak il-blast ta' arja tant hu qawwi li joqtol i\u017c-zooplankton kollha sa kilometru bog\u0127od mill-kanun.", "Dan huwa delitt kbir g\u0127ax fuq i\u017c-zooplankton jiddependu \u0127afna mill-foodchains tal-ba\u0127ar.", "Sodd widnejk u ibki Wi\u010b\u010binu!", "Sean isemmi xi \u0127a\u0121a fuq din f'pa\u0121na 11.", "Fost il-\u0127afna g\u017cejjer tropikali fl-O\u010bean Pa\u010bifiku hemm il-\u0120\u017cejjer Revillagigedo, li huma parti mill-Messiku.", "Dawn il-g\u017cejjer huma protetti u anke l-ba\u0127ar madwarhom sa xi 10km 'l barra.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu l-gvern Messikan \u0127abbar li se jkabbar il-medda protetta g\u0127al 150,000km2 madwar dawn il-g\u017cejjer, u b'hekk jo\u0127loq l-ikbar park marittimu fl-Amerka ta' Fuq.", "F'dal-ba\u0127ar mhux \u0127a jit\u0127alla sajd jew t\u0127affir g\u0127a\u017c-\u017cejt biex il-\u0127ajja fih ting\u0127ata \u010b-\u010bans tinfirex bla periklu.", "Dawn l-in\u0127awi huma sinjuri \u0127afna fil-bijodiversit\u00e0, fosthom tonn, \u010beren, klieb il-ba\u0127ar u l-ku\u0121ini tag\u0127hom il-manta rays.", "Hemm ukoll \u0127afna skollijiet tal-qroll u l-\u0127ut, gambli, algi u molluski li jg\u0127ixu fihom u madwarhom.", "Tbissem tbissem Wi\u010b\u010binu!", "L-ISTRINA BOV PIGGY BANK CAMPAIGN 2017", "A5 Istrina Advert 2017.indd 1", "G\u0127adajjar \u0127ajjin", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p6", "Gamblu tal-G\u0127adajjar", "Fix-xitwa spiss jiffurmaw g\u0127adajjar tal-ilma xita fil- kampanja.", "Jekk dawn l-g\u0127adajjar idumu hemm imqar ftit \u0121img\u0127at malajr jikbru fihom pjanti tal-ilma u jitfa\u010b\u010baw ukoll \u0127afna annimali \u017cg\u0127ar jg\u0127umu, fosthom il-gamblu tal-g\u0127adajjar.", "Mela jekk tara g\u0127adajjar b\u0127al dawn titfa' xejn fihom, lanqas \u0121ebel, g\u0127ax tfixkel u teqred il-\u0127ajja ta' \u0121o fihom.", "Minflok, in\u017cel wi\u010b\u010bek mal- ilma u ara tilma\u0127x xi residenti.", "Jekk ikollok lenti a\u0127jar.", "G\u0127adira bi\u010b-\u010bfolloq tal-ilma", "Re\u0121a' \u0127are\u0121!", "Jekk tixtieq issir berdwo\u010ber dal-ktieb g\u0127alik.", "Ktieb gwida g\u0127all- g\u0127asafar, b'tag\u0127rif u stampi dwar 104 spe\u010bi ta' g\u0127asafar li j\u017curu jew jg\u0127ixu f'Malta.", "Pittura ori\u0121inali ta' kull spe\u010bi, b'g\u0127ajnuniet biex tag\u0127rafhom.", "Din hija t-tieni edizzjoni ta' dan il-ktieb, b'iktar pa\u0121ni u iktar spe\u010bi, b'tag\u0127rif a\u0121\u0121ornat u bi tpin\u0121ijiet riveduti u rfinuti.", "L-ewwel edizzjoni kienet reb\u0127et il-premju nazzjonali tal-Ktieb tat-Tfal bl-A\u0127jar Illustrazzjonijiet.", "G\u0127all-bejg\u0127 mir-riservi tal-G\u0127adira, Is-Simar, Is- Salina u mi\u010b-\u010aentru tal- BirdLife f'Ta' Xbiex.", "Prezz \u20ac5", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p7", "Kompli ag\u0127tiha l-kulur!", "Intervista ma' fjura", "Il-fidloqqom tikber komuni fil-kampanja tag\u0127na.", "Hija wa\u0127da mill-ftit pjanti Maltin li jag\u0127mlu fjuri blu.", "X'ji\u0121ifieri?!", "Twe\u0121iba pa\u0121na 13", "Tinsiex tisma' l-programmi ta' BirdLife Malta fuq ir-radju", "Naturali Kull nhar ta' \u0120img\u0127a fl-4pm fuq Radju Marija", "Il-\u0126uttafa Kull nhar ta' Sibt fit-8.30am fuq Radju RTK", "Bon\u0121u, Buttuniera.", "Bon\u0121u lilek.", "G\u0127aliex jismek hekk?", "G\u0127ax il-fjuri nag\u0127milhom bukketti qishom buttuni tondi.", "Jien ukoll g\u0127andi buttuni tondi!", "G\u0127andhom ri\u0127a l-fjuri tieg\u0127ek?", "Iva, hawn min tog\u0127\u0121bu u hawn min le.", "Lilek tog\u0127\u0121bok?", "Mmmm, jien g\u0127o\u0121btini!", "Allura inti pjanta komuni jew rari?", "Kif tara jekk t\u0127ares madwarek, jien komuni \u0127afna.", "U x'ambjent tippreferi?", "\u0126afna ambjenti: art imqallba, \u0127itan tas-sejjie\u0127, \u0121nub tat-toroq.", "Basta nsib ftit \u0127amrija, ftit xemx u ftit xita.", "Inti fix-xitwa biss tikber?", "Issibni kwa\u017ci s-sena kollha, \u0127lief fix-xhur sajfin.", "G\u0127andek xi problemi?", "Ma tantx jaqtg\u0127uli l-fjuri kieku, imma s\u0127abi li jikbru mal-\u0121nub tat- toroq spiss jinbexxu bil-velenu u jmutu.", "X'injoranza hux!", "Isma' aqtag\u0127li l-kur\u017cit\u00e0, Alison min hi?", "Dak g\u0127ax dari bl-Ingli\u017c kienu jsej\u0127uli Alyssum u ma\u017c-\u017cmien il- kelma nbidlet u saret Alison.", "Grazzi Alison, u sa\u0127\u0127a.", "Grazzi tal-interess.", "Sa\u0127\u0127a lilek.", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p8", "G\u0127asfur ta' San Martin Common Kingfisher Alcedo atthis", "Ritratt me\u0127ud fir-riserva naturali tal-G\u0127adira", "Ritratt ta' Aron Tanti", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p9", "Tkellimna fuq diversi forom ta' tni\u0121\u0121is, fosthom it- tni\u0121\u0121is tal-arja u t-tni\u0121\u0121is bid-dawl.", "Per\u00f2 ejja ma ninsewx forma o\u0127ra ta' tni\u0121\u0121is: it-tni\u0121\u0121is akustiku.", "X'effetti j\u0127alli?", "It-tni\u0121\u0121is akustiku huwa dawk il-\u0127sejjes u storbju qawwijin ma\u0127luqin mill-bniedem li jfixklu u jikkaw\u017caw \u0127sara lill-ambjent naturali, u xejn inqas lilna l-bnedmin.", "\u0126afna minn dawn il- \u0127sejjes ji\u0121u minn vetturi ta' kull tip (karozzi, ajruplani, e\u010b\u010b.), makkinarji u anke mu\u017cika e\u010b\u010bessiva minn stabbilimenti ta' divertiment.", "L-ag\u0127ar hu li \u0127afna nies ja\u0127sbu li din mhix xi problema kbira jew ta' effett \u0127a\u017cin fuq l-ambjent.", "Kif wie\u0127ed jista' jobsor, l-ikbar pre\u017cenza ta' tni\u0121\u0121is akustiku hija f'in\u0127awi urbani.", "Dan min\u0127abba li \u0127afna attivit\u00e0 umana sse\u0127\u0127 f'dawn il-postijiet, fosthom siti ta' bini fejn jintu\u017caw in\u0121enji li jag\u0127mlu storbju e\u010b\u010bessiv.", "It-toroq ukoll sors kbir ta' tni\u0121\u0121is akustiku, min\u0127abba l-ammont kbir ta' vetturi li nu\u017caw biex nivvja\u0121\u0121aw.", "Anke karozza kwieta tag\u0127mel \u0127oss meta r-roti jg\u0127addu jqarm\u010bu fuq it-tarmak.", "Sfortunatament it-tni\u0121\u0121is akustiku ma je\u017cistix biss fuq l-art.", "Komuni \u0127afna wkoll fil-ba\u0127ar.", "Primarjament l-istorbju fil-ba\u0127ar ji\u0121i kkaw\u017cat minn lane\u010b, vapuri u vetturi o\u0127ra tal- ba\u0127ar, mit-t\u0127affir fil-ba\u0127ar g\u0127at-tfittxija ta\u017c-\u017cejt u l-gass, kif ukoll bl-u\u017cu ta' sonar u apparat ie\u0127or militari.", "Miskina\u2026", "Spiss nisimg\u0127u b'balieni li jitilg\u0127u l-art imutu, kultant g\u0127exieren f'salt.", "Qishom iridu ja\u0127arbu mill-ambjent naturali tag\u0127hom!", "\u0126add ma jaf g\u0127aliex.", "Min jaf ikunux qed jippruvaw je\u0127ilsu minn \u0127sejjes qawwija u kontinwi li qed i\u0121ennuhom, \u0127sejjes li jo\u0127loq il-bniedem fi provi u esperimenti militari.", "Kif \u0121en\u0121illi l-iskorfini ta' mo\u0127\u0127i!", "Hemm diversi effetti negattivi tat-tni\u0121\u0121is akustiku.", "Fil- ba\u0127ar i\u010b-\u010beta\u010bi (balieni u dniefel) tant huma sensittivi g\u0127all- \u0127oss li bl-istorbji mill-in\u0121enji tag\u0127na fil-ba\u0127ar jispi\u010b\u010baw ji\u0121\u0121ennu u jmutu ka\u0121un tal-istress.", "Fatt ie\u0127or hu li l-\u0127oss jivvja\u0121\u0121a \u0127afna i\u017cjed fl-ilma milli fl-arja, u jasal iktar bog\u0127od", "Fuq il-\u0127ajja tal-annimali fis-selva\u0121\u0121 l-effetti huma diversi.", "L-istorbju jaffettwa l-bilan\u010b naturali bejn predaturi u pri\u017ca g\u0127ax ifixkel kemm il-pri\u017ca kapa\u010bi tinduna bi predatur kif ukoll kemm predatur kapa\u010bi jsib il-pri\u017ca tieg\u0127u.", "Apparti minn hekk, b'mod partikolari g\u0127all-g\u0127asafar, it-tni\u0121\u0121is akustiku jaffettwa l-komunikazzjoni bejn l-annimali, ir-rutina u l-mod kif jikkomunikaw, b\u0127al pere\u017cempju \u010berti spe\u010bi jridu jg\u0127ajtu i\u017cjed biex jikkomunikaw.", "Instab li pitirrossi li jg\u0127ixu f'in\u0127awi urbani g\u0127andhom iktar tendenza li jg\u0127annu filg\u0127axija meta hemm inqas storbju.", "\u0126a\u017cin g\u0127alina!", "It-tni\u0121\u0121is akustiku huwa \u0127a\u017cin \u0127afna wkoll g\u0127all-bniedem.", "Jista' jwassal g\u0127al nuqqas ta' smig\u0127 u jikkaw\u017ca g\u0127eja g\u0127ax ifixkel ir-rutina tal-irqad u l-mistrie\u0127.", "Ix-xjenzati sabu wkoll li l-istorbju madwarna jikkaw\u017ca stress u ansjet\u00e0 psikolo\u0121ika u qed jo\u0127loq so\u010bjet\u00e0 inqas kuntenta u rilassata.", "B\u0127al dejjem, qajjem kuxjenza dwar il-problema mal-familja u ma' s\u0127abek.", "Naqqas kemm tista' \u0127sejjes e\u010b\u010bessivi.", "Baxxi l-mu\u017cika u t-tv fid-dar, fil-karozza, e\u010b\u010b. Jekk g\u0127andek kelb i\u0127obb jinba\u0127, \u017commu \u0121ewwa.", "Jekk g\u0127andek sajlenser imtaqqab, sewwieh!", "Jekk \u0127a tu\u017ca makkinarju storbju\u017c u qieg\u0127ed \u0121ewwa, ag\u0127laq it-twieqi biex ma ddejjaqx \u0121irien.", "\u0126awwel iktar si\u0121ar!", "Tg\u0127idu x'g\u0127andu x'jaqsam?", "\u0126afna fil-fatt!", "Is-si\u0121ar jassorbu l-istorbju u g\u0127alhekk jg\u0127inuna nnaqqsu l-firxa tal-istorbju madwarna.", "Mela \u0127awwel si\u0121ra, saqqieha u kkuraha!", "Irrid insir berdwo\u010ber!", "Martin Austad jag\u0127tina pariri biex insiru berdwo\u010bers.", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p12", "Tifla membru fi Klabb \u0126uttaf qed tikkura si\u0121ra waqt attivit\u00e0 ta' ta\u0127wil f'Foresta 2000.", "Nag\u0127tu lura lin-natura", "F'din is-sensiela tg\u0127allimna kif ingawdu l-g\u0127asafar.", "Xieraq per\u00f2 li l-g\u0127asafar nippruvaw ng\u0127inuhom ukoll.", "Il-bniedem qed jeqred \u0127afna mill-\u0127abitati tal-annimali u f'Malta wkoll ir-rata ta' \u017cvilupp qieg\u0127da ti\u017cdied.", "X'taqbad tag\u0127mel?", "I\u017cra' u \u0127awwel", "Jekk id-dar jew l-iskola g\u0127andek \u0121nien hemm \u0127afna li tista' tag\u0127mel biex iktar g\u0127asafar u \u0127lejjaq o\u0127ra j\u017curuh.", "Ma tridx tkun \u0121ardinar jew bidwi biex tkabbar si\u0121ra, kull m'g\u0127andek b\u017conn kartun tal-\u0127alib vojta jew qsari \u017cg\u0127ar, ftit \u0127amrija u kompost, u ovvjament \u017cerrieg\u0127a.", "Hawn ftit tag\u0127rif biex ti\u017cra' xi spe\u010bi:", "Ballut B\u0127alissa g\u0127adu tajjeb biex ti\u0121bor i\u017c-\u017cerrieg\u0127a tal-Ballut (jg\u0127idulu \u0121andar).", "Tista' ti\u0121bru mill-art minn ta\u0127t is-si\u0121ar, pere\u017cempju fi \u0120nien l-G\u0127arusa tal-Mosta jew is-Saqqaja tar-Rabat.", "\u0126a ng\u0127idlek trikk: Qabel ti\u017cra' l-\u0121andar po\u0121\u0121ih fl-ilma u dak li jitla' fil-wi\u010b\u010b armih g\u0127ax ikun im\u0127assar.", "tin\u0121abar fl-a\u0127\u0127ar minn prinjol li g\u0127adu ma tift\u0127u nfeta\u0127x.", "Biex qieg\u0127du fix-xemx jew f'forn ja\u0127raq (imma mhux mixg\u0127ul).", "I\u017c-\u017bnuber jaf ji\u0121bed g\u0127asafar b\u0127all- Bufula t\u0127obb tfittex l-insetti qalb il-frieg\u0127i.", "Bufula tal-Qamar Goldcrest", "G\u0127asafar", "b\u0127all-Bufula", "Sewda u l-Bekkafik iridu si\u0121ar li jag\u0127mel frott irqiq b\u0127ad-Deru, i\u017c-\u017bag\u0127run u l-Alaternu.", "I\u017c-\u017cerrieg\u0127a tad-Deru u \u017c-\u017bag\u0127run jin\u0121abru f'Jannar, tal-Alaternu f'Awwissu.", "Naddafhom mill-parti ratba tal-frotta u i\u017crag\u0127hom.", "G\u0127al dawn u\u017ca seed trays \u0127alli ti\u017cra' \u0127afna, imbag\u0127ad dawk li jinbtu qeg\u0127edhom fi qsari ikbar meta jikbru ftit.", "Jekk g\u0127andek Facebook (jew g\u0127id lill-\u0121enituri jew g\u0127alliema) id\u0127ol fil-grupp Grow Ten Trees Project u ssib i\u017cjed informazzjoni.", "\u0126arrub I\u017c-\u017cerrieg\u0127a tal-\u0126arrub tkun \u0121ol-mi\u017cwet (b\u0127all-fulu) u tin\u0121abar tard fis-sajf u kmieni fil-\u0127arifa.", "Qabel ti\u017crag\u0127ha qeg\u0127edha f'ilma fietel g\u0127al ftit \u0127in.", "\u017bnuber Fa\u010bli tqabbad minnha, basta \u017c\u017commilha l-\u0127amrija niedja bla ma tifqag\u0127ha bl-ilma.", "I\u017c-\u017cerrieg\u0127a", "B'iktar si\u0121ar madwarek garanzija li se jkollok iktar g\u0127asafar.", "Barra minn hekk, li tara \u017cerrieg\u0127a li tkun \u017crajt inti tinbet, imbag\u0127ad issaqqiha u taraha tikber u ssir si\u0121ra \u017cg\u0127ira huwa ta' gost kbir.", "Ftakar li s-si\u0121ra li t\u0127awwel illum taf tg\u0127ix i\u017cjed minnek!", "Aqta' barra l-parti ta' fuq tal-kartuna.", "Imla bil-\u0127amrija jew kompost.", "I\u017cra' l-\u0121andra kemm kemm mg\u0127ottija bil-\u0127amrija.", "Il-\u0121andar tal-ballut kultant jaqa' bil-kikkra.", "Din tista' tne\u0127\u0127iha", "\u017bomm il-\u0127amrija ftit niedja u sakemm tinbet tista' \u017c\u017commha fid-dell.", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p13", "Nestbox g\u0127all-\u0120a\u0127\u0121a\u0127 f'si\u0121ra ta\u017c-\u017bnuber f'Foresta 2000.", "Kif tg\u0127aqqad il-kaxxa\u2026", "g\u0127atu", "\u0121enb", "\u0121enb", "qieg\u0127", "Il-kaxxa lesta\u2026", "Kaxex fejn ibejtu", "Pro\u0121ett jista'", "ie\u0127or", "jag\u0127tik", "\u0120a\u0127\u0121a\u0127 Tree Sparrow", "li sodisfazzjon kbir tag\u0127mel hu li biex nestboxes l-g\u0127asafar ibejtu L-i\u017cjed fihom. spe\u010bi naraw li fil-\u0121onna l-G\u0127asfur u jekk kampanja forsi xi \u0120a\u0127\u0121a\u0127.", "Bil-bini \u0121did li qed jitla' dejjem qed jonqsu x-xquq u l-ventilaturi miftu\u0127in fejn jistg\u0127u jbejtu dawn l-g\u0127asafar, g\u0127alhekk dawn il-kaxex joffru alternattiva tajba.", "huwa tal-Bejt tg\u0127ixu vi\u010bin", "il-", "L-a\u0127jar materjal g\u0127all-kaxex huwa injam jew plajwud.", "G\u0127id lil xi \u0127add kbir jaqtag\u0127lek il-bi\u010b\u010biet skont il-kejl fl-istampa.", "Imbag\u0127ad bil-galbu u bl- g\u0127ajnuna wa\u0127\u0127al il-partijiet flimkien.", "Qabel tqieg\u0127ed il-kaxxa osserva ftit jekk tarax g\u0127asafar fil-vi\u010bin tal- post ippjanat, g\u0127ax jekk ma tantx ji\u0121u g\u0127asafar fl- in\u0127awi diffi\u010bli jindunaw bil-kaxxa tieg\u0127ek, tkun kemm tkun sabi\u0127a!", "Pere\u017cempju fil-qieg\u0127 ta' xaft jew bit\u0127a \u017cg\u0127ira probabbli g\u0127alxejn, a\u0127jar fuq barra f'terrazzin jew bit\u0127a miftu\u0127a, jew mal-washroom fuq il-bejt.", "Tpo\u0121\u0121ix il-kaxxa t\u0127ares lejn in-Nofsinhar \u0127alli ma tkunx fix-xemx \u0121urnata s\u0127i\u0127a, a\u0127jar lejn il-Lvant", "Dil-kelma twila u stramba hija l-isem tal-Picasso Triggerfish (Rhinecanthus aculeatus) bil-lingwa tal-Hawai'i. Hija \u0127uta tropikali sabi\u0127a \u0127afna li tg\u0127ix fl-in\u0127awi tal-G\u017cejjer Hawai'i. Hija fil-fatt il-\u0127uta statali ta' dan l-istat Amerikan fil-qalba tal-O\u010bejan Pa\u010bifiku.", "Qisien f'millimetri", "jew il-Punent.", "Tqeg\u0127edhiex iktar baxxa minn \u017cew\u0121 metri mill-art.", "L-G\u0127asafar tal-Bejt ma jiddejqux ibejtu vi\u010bin xulxin, g\u0127alhekk g\u0127al dawn tista' tpo\u0121\u0121i iktar minn kaxxa wa\u0127da ma' \u0127ajt wie\u0127ed.", "Spe\u010bi o\u0127ra li tbejjet f'kolonji hija r-Rundun.", "Dawn ukoll tista' tag\u0127mlilhom diversi kaxex imma jridu mill- inqas \u017cew\u0121 sulari g\u0127oli u l-ftu\u0127 madwarhom.", "Fl-in\u0127awi tal-Mellie\u0127a, il-Mosta, l-Imdina, Tas-Sliema, l-Imsida, il- Marsa u Marsaskala dawn l-g\u0127asafar di\u0121\u00e0 jbejtu imma bil-kaxex tistg\u0127u tg\u0127inuhom ikomplu jinfirxu.", "Il-BirdLife g\u0127andha xi kaxex tar-Rundun armati lesti kif ukoll injam bil-kejl maqtug\u0127, ji\u0121ifieri jekk g\u0127andek xi post tajjeb g\u0127alihom ikkuntattjana.", "\u0126ajr lil Ray Vella g\u0127al xi tag\u0127rif.", "\u0126ummu-\u0127ukumm- munuku- A\u0127jar nieqaf g\u0127ax bl- isforz \u0127a nin\u0127all!", "Issa tg\u0127allimha bl-amment u oqg\u0127od iffitta lil kul\u0127add biex jg\u0127idulek xi tfisser.", "G\u0127all-ewwel ja\u0127sbuk qed ti\u0121\u0121ennen imma meta tg\u0127idilhom it-twe\u0121iba u jmorru malajr jiggugiljawha jibqg\u0127u mbellhin bl-intelli\u0121enza tieg\u0127ek!", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "il-Gamiema", "Sa 20 sena ilu dan l-g\u0127asfur kien rarit\u00e0 f'pajji\u017cna.", "Imma fl-2003 instab par ibejjet fi \u0121nien fil-Mellie\u0127a, u minn dik is- sena 'l hawn din l-ispe\u010bi kompliet tinfirex mal-pajji\u017c kollu.", "Illum tbejjet f'diversi postijiet u g\u0127adha qed tinfirex.", "Dan il-faxx rix iswed huwa l-\"kullar\" f'isem dan l-g\u0127asfur", "G\u0127ajnejha \u0127omor skuri", "Ir-ra\u0121el u l-mara jixxieb\u0127u \u0127afna.", "Isem xjentifiku Streptopelia decaocto Isem bl-Ingli\u017c Collared Dove Daqs 31\u201334\u010bm Pi\u017c 150-225g Ikel \u017crierag\u0127, weraq \u0126abitat msa\u0121ar, \u0121onna kbar, \u010bimiterji Status qed tinfirex, residenti s-sena kollha", "Denbha huwa abjad imma meta tift\u0127u bera\u0127 spe\u010bjalment qabel ma tpo\u0121\u0121i, titfa\u010b\u010ba minn ta\u0127t il- parti ta' \u0121ewwa li hija sewda.", "L-iswed mad- denb jidher sew f'dak ir-ritratt.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-bejta tinbena f'si\u0121ra, tkun ftit goffa u x'aktarx \u010batta.", "Fiha l-mara tbid \u017cew\u0121 bajdiet bojod bla marki xejn.", "Il- bajd ifaqqas wara xi 14-il \u0121urnata.", "Il-\u0121enituri t-tnejn i\u017coqqu l-frie\u0127 u jie\u0127du \u0127siebhom.", "Wara xi tliet \u0121img\u0127at il-b\u010bie\u010ben i\u0127allu l-bejta u jitg\u0127allmu jtiru.", "Gamiema tal-kullar \u017cag\u0127\u017cug\u0127a.", "Ta' din l-et\u00e0 jkunu ftit iktar skuri mill- adulti u jkun g\u0127ad m'g\u0127andhomx il-kullar iswed ma' g\u0127onqhom.", "Daqs proprju ta' bajda ta' Gamiema tal-Kullar.", "Fi \u017cmien in-namra l-Gamiema tal-Kullar ra\u0121el jipprova juri kemm hu sabi\u0127 billi joqg\u0127od jittajjar bil-mod bi \u0121win\u0127ajh u denbu miftu\u0127in bera\u0127, sintendi fejn tarah is-sie\u0127ba!", "Dan il-gamiemu g\u0127andu r-rixiet tat-truf ta' denbu qosra.", "Dan g\u0127ax ikun waqqa' l-qodma u l-\u0121odda g\u0127adhom ma kibrulux sew.", "Jekk tinnutaw g\u0127andu wkoll xi rix qasir anke fil-\u0121wiena\u0127.", "G\u0127adu ma biddilx sew u di\u0121\u00e0 qed jitkessa\u0127!", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "Il-\u0126uttafa 143 \u2022 Di\u010bembru 2017 \u2022 p16", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina hija xwej\u0127a u \u017beppinu huwa \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it-tnejn ikollhom avventuri mill-iktar interessanti.", "Kolina: Minn tant postijiet f'Malta, hawnhekk \u0121ew dawn jag\u0127mlu dan l-istorbju kollu llum!", "\u017beppinu: X'inti tgerger Nanna Kokka Kolina?", "Mela \u0127add ma jrid jorqod illum?", "X'inti tag\u0127mel ti\u0121ri barra dal-\u0127in, ja mqareb?", "\u017beppinu: Illum il-\u0126add Nanna Kolina, u g\u0127idt \u0127a no\u0127ro\u0121 indur dawra fuq l-irdum tal-A\u0127rax tal-Mellie\u0127a, nara nsibx xi \u0127a\u0121a interessanti.", "\u0120ieli rajt b\u0127al dawn il-kreaturi b'\u017cew\u0121 idejn u \u017cew\u0121 saqajn u dik ix-xuxa kollha fuq rashom?", "\u017beppinu: Nanna, dawk jg\u0127idulhom bnedmin, u ank'inti \u017cgur \u0121ieli rajt b\u0127alhom.", "\u017beppinu: Iva bnedmin, u sfortunatament fejn imorru spiss i\u0127allu l-\u0127mie\u0121.", "Kolina: Issa qed niftakar.", "U \u017cgur\u2026 l-a\u0127\u0127ar darba grupp minnhom rema bor\u017ca tal-plastik u miskina Gracie l-Gremxula nqabdet fiha.", "Ma setg\u0127et to\u0127ro\u0121 b'xejn u bdiet tifga.", "Bl-e\u017catt irnexxielu jsalvaha Frans il-Fenek.", "X'g\u0127aruka\u017ca!", "\u017beppinu: U dawn qishom l-istess qed jag\u0127mlu.", "Arahom x'jarmu tazzi tal-plastik u srievet tal-karti ma' kullimkien.", "Kolina: Isma \u017beppinu, \u0121ietni idea.", "Trid nag\u0127mlulhom \u010bajta \u0127alli jie\u0127du t-tag\u0127lima li \u0127aqqhom?", "\u017beppinu: U kif ser nag\u0127tuhom din it-tag\u0127lima?", "Kolina: Mur g\u0127id lil s\u0127abek i\u017c-\u017crin\u0121ijiet ji\u0121u hawn.", "\u0126a ng\u0127id \u017cewgt i\u0127bieb minn tieg\u0127i ji\u0121u jien ukoll.", "\u017beppinu: Imbag\u0127ad x'ser nag\u0127mlu?", "Kolina: Imbag\u0127ad x'\u0127in jidlam int u s\u0127abek id\u0127lu fit-tazzi u ibdew aqb\u017cu kemm tifil\u0127u \u0127alli t-tazzi jkunu qishom qed ji\u010b\u010baqalqu wa\u0127idhom.", "Jien u s\u0127abi nkiss inkiss naqbdu s-srievet tal-karti u noqog\u0127du ntiru bihom \u0127alli ja\u0127sbu \u0121ew il-fatati!", "\u017beppinu: Il-a\u0127wa Nann, m'hawnx kokka brava daqsek.", "\u0120ej dalwaqt.", "U hekk \u0121ara.", "Kif il-grupp \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 raw it-tazzi jaqb\u017cu u s-srievet iduru fuq rashom e\u017catt kif ni\u017clet ix-xemx twerwru!", "\"Dawn \u017cgur fatati qed jirrabjaw mag\u0127na talli \u0127ammi\u0121na l-post,\" qal wie\u0127ed minnhom.", "\"I\u0121ru, naddfu l-\u0127mie\u0121 kollu u tlaqna minn hawn!\"", "Kif semg\u0127u hekk \u017beppinu, Kolina u s\u0127abhom kollha \u0121rew u sta\u0127bew, minn fejn qag\u0127du jaraw li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 jg\u0127a\u0121\u0121lu mwerwrin ji\u0121bru l-iskart.", "L-annimali ma waqfux jid\u0127ku!", "\u017beppinu: Prosit tal-idea, Nanna.", "Dawk i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 \u017cgur \u0127adu t-tag\u0127lima li kien \u0127aqqhom.", "Kolina: Eeeeh \u017beppinu, in-natura d-dar tag\u0127na lkoll u rridu ngawduha nadifa u bla perikli.", "Kellu b\u017conn il-bnedmin kollha jifhmuha din, ju\u017caw tazzi u o\u0121\u0121etti o\u0127ra li ma jintu\u017cawx darba u jintremew, u jieqfu jarmu skart fejn \u0121ie \u0121ie.", "\u017beppinu: Veru Nanna, kieku ngawdu kemm a\u0127na l-annimali u anki huma stess!", "Min jaf darb'o\u0127ra x'avventura \u0127a jkollhom \u017beppinu u Kolina!"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-143-Dec-2017.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Qatg\u0127a sabi\u0127a sturnell jinqalg\u0127u minn \u0121o g\u0127alqa.", "X'g\u0127andna f'dil-\u0127ar\u0121a?", "Mill-editur A\u0127barijiet Post fejn jorqdu Kompli ag\u0127tiha l-kulur Intervista mal-\u0127urrieq Tlaqna nimxu!", "Il-Barba\u0121ann Kolina u \u017beppinu Qed neg\u0127rqu fil-plastik Nag\u0127tu lura lin-natura Il-Garnija Bram", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a Martin Austad, Sean Bonello, Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Frar 2018 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126bieb", "\u0126 u t t a f", "r Ftit ilu kont ir-riserva tal-G\u0127adira ma' grupp studenti tal-Year 5. u t i d e -", "Waqt li konna mixjin fil-mog\u0127dija nosservaw il-\u0127ajja fis-si\u0121ar, f'daqqa wa\u0127da rajna bomblu iswed \u0121ej itir dritt g\u0127al fuqna qisu drone \u017cg\u0127ir.", "Sa dak il-\u0127in konna kwieti imma kif raw dal-imbierek insett riesaq addijo kwiet u pa\u010bi g\u0127ax min iwer\u017caq, min ji\u0121ri, min jiggranfa mal-g\u0127alliema.", "Jien ukoll \u0127assejt par idejn jag\u0127fsuli drieg\u0127i, \u017cgur \u0127allewli l-marka tas- swaba'!", "Sintendi l-bomblu ma kellux l-i\u010bken interess fina u baqa' g\u0127addej", "minn fuqna bla ma nduna bil-paniku li kien qajjem f'dak il-grupp bnedmin.", "L-interess tieg\u0127u kienu xi arbuxxelli tax-xorbett mimlijin fjuri.", "U g\u0127alihom kien sejjer, mhux g\u0127alina.", "Ja\u0127asra kemm bi\u017ca' g\u0127alxejn.", "Din il-bi\u017ca' fil-vojt ti\u0121i g\u0127ax ma nkunux nafu.", "Meta \u0127a\u0121a ma nafux", "dwarha fa\u010bli nib\u017cg\u0127u minnha.", "Jekk in\u017commu 'l bog\u0127od min-natura, ma ndumux ma nibdew nistkerrhu l-\u0127lejjaq tag\u0127ha.", "Iktar u iktar jekk xi \u0127add (li wkoll ma jkunx jaf) joqg\u0127od jimlielna rasna bil-bi\u017cg\u0127at minn din u minn dak.", "Jew naraw xi dokumentarju li joqg\u0127od iwerwirna u jbellag\u0127hielna li l-annimali mo\u0127\u0127hom biss biex jattakkawna.", "Is-soluzzjoni biex inne\u0127\u0127u dawn il-bi\u017cg\u0127at bla b\u017conn hija fa\u010bli: billi no\u0127or\u0121u aktar fin-natura, u billi naqraw, nistaqsu u nitg\u0127allmu dwarha.", "U sintendi billi nibqg\u0127u", "membri fi Klabb \u0126uttaf!", "Victor Falzon L-Editur", "Ritratt ta' Victor Falzon", "Il-bomblu iswed (large carpenter bee Xylocopa violacea) ma tantx ti\u017cbaljah jekk tarah.", "Kbir u iswed bi \u0121wiena\u0127 ileqqu b'le\u0127\u0127a fl-ik\u0127al u l-vjola.", "B\u0127al diversi spe\u010bi ta' na\u0127al, dan ukoll g\u0127andu xewka imma b'xorti tajba mhux annimal aggressiv li kif jarak \u0127a ji\u0121i g\u0127alik.", "Il-bomblu mo\u0127\u0127u biss biex isib xi fjura mimlija polin jew xi toqba vojta g\u0127all-bejta jew g\u0127all-irqad.", "X'inhu \u0121ej f'Tal-Wej?", "a\u0127barijiet", "F'Tal-Wej fil-Mosta hemm bi\u010b\u010ba art spe\u010bjali.", "G\u0127alkemm imdawra bil-bini fuq tliet na\u0127at hija kbira u miftu\u0127a tant li xorta t\u0127ossok fil-bera\u0127 bin-natura madwarek.", "Hemm raba' ma\u0127dum, steppa, ta-sejjie\u0127 u xag\u0127ri, u \u0127itan hemm il-psiepes u l-bu\u010baqq tax-xitwa.", "Hemm ukoll rokna fejn wara x-xita tifforma g\u0127adira baxxa (ritratt) li spiss timtela \u010bfolloq tal-ilma, imrie\u017cep u kultant anke gambli tal-elmu, spe\u010bi rarissma f'pajji\u017cna.", "G\u0127al min i\u0127obb l-istorja hemm ukoll cart ruts u oqbra antiki. l-a\u0127\u0127ar", "tfa\u010b\u010ba l-mostru tal-i\u017cvilupp anke f'dal- post. Xi \u0127add irid i\u0127affer u jne\u0127\u0127i l-\u0127amrija.", "Smajna li g\u0127al skop arkeolo\u0121iku, imma min jaf!", "Tg\u0127id anke dil-\u0121awhra storika u naturali \u0127a nitilfu?", "X'\u0127a jg\u0127idu fuqna l-Maltin tal-futur?", "Aqraw ukoll l-istorja f'pa\u0121na 4.", "Ara l-ie\u0127or raqad!", "\u010afolloq tal-ilma", "Gamblu tal-Elmu", "10,323 jon\u0127ru!", "Dan huwa t-total li g\u0127oddew grupp membri tal-BirdLife meta f'Jannar marru sal-Belt Valletta biex jag\u0127mlu \u010bensiment.", "\u010aensiment mhux ta' nies imma ta' zizka bojod (white wagtail) de\u0127lin jorqdu fi Pjazza Assedju.", "Dan huwa servej li l-BirdLife tag\u0127mel kull sena (organizzat minn se\u0127ibna Denis Cachia) u f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin in-numru ta' zizka li jid\u0127lu l-Belt jidher li \u017cdied.", "It-total dis-sena kien it-tieni l-og\u0127la li qatt intle\u0127aq.", "Ir-rekord kien fl- 2016 meta ntle\u0127aq total ta' 10,786.", "Il-post fejn jorqdu g\u0127asafar flimkien jg\u0127idulu roost u dan l-istudju jissejja\u0127 roost count.", "Jekk jinteressak tie\u0127u sehem f'dawn it-tip ta' studji iktbilna fuq info@birdlifemalta.org", "is-Semmieg\u0127a", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "\"Ara, irrid xi \u0127a\u0121a ori\u0121inali.", "Se ntikom il-marki fuq hekk.\"", "Is-Ser tal-Matematika kien dejjem jivvinta kif se jag\u0127mlu interessanti s-su\u0121\u0121ett u dis-sena kien qabad mal-istejjer.", "Qalilhom li kull fejn t\u0127ares madwarek se ssib il-matematika u b\u0127ala homework qabbadhom jag\u0127mlu pre\u017centazzjoni ta' storja mill-\u0127ajja li fiha b'xi mod jid\u0127lu s-somom.", "L-erba' tewmin idde\u010bidew", "jiltaqg\u0127u g\u0127and Peter u Sylvia \u0127alli jiddiskutu.", "Kienet nie\u017cla x-xemx meta Sky u Maris bdew mixjin lejn id-dar tal-\u0127bieb tag\u0127hom.", "Sky, li kellu \u0127abta jimxi j\u0127ares 'il fuq, f'daqqa wa\u0127da waqqaf 'l o\u0127tu:", "\"Mar, ara ftit kemm g\u0127addejjin", "g\u0127asafar \u017cg\u0127ar lejn il-pjazza.\"", "\"Tg\u0127id x'qed ji\u0121ri?\" stag\u0127\u0121bet", "o\u0127tu.", "Mimlijin kur\u017cit\u00e0 \u0127affew il-pass", "\u0127alli jing\u0127aqdu ma' s\u0127abhom it- tewmin u jiskopru x'kien il-\u0121enn li", "kellhom fuqhom dawk l-g\u0127asafar kollha.", "\"Ejjew issa stess sal-pjazza,\" qalulhom, u \u0121ibdu lil Peter u 'l o\u0127tu 'l barra bla lanqas biss qalulhom g\u0127alfejn.", "Meta waslu l-pjazza raw ge\u0121wi\u0121ija g\u0127asafar de\u0127lin u \u0127er\u0121in minn \u0121ol-g\u0127axar si\u0121riet tal-ballut li kienu j\u017cejnu l-qalba tar-ra\u0127al.", "Sky, Maris, Sylvia u Peter g\u0127aqqdu jdejhom u bdew jissemmg\u0127u.", "\"X'kes\u0127a l-lejla, ZIZIKK!", "Ejja nin\u0121abru g\u0127all-irdoss, ZIZIKK!\"", "Min jaf l-Italja kemm hu iktar bard, mn'Alla \u0121ejna hawn!\"", "\"Ar'hemm \u0127i, hemmhekk kont", "se npo\u0121\u0121i jien!", "Ejja tgezzu!\"", "Iktar ma semg\u0127u iktar it-tfal bdew jifhmu.", "Dawn l-g\u0127asafar kienu zizka bojod u kienu kollha \u0121ew min-na\u0127a ta' fuq tal-Ewropa, fejn tag\u0127mel \u0127afna kes\u0127a.", "Kienu qed iqattg\u0127u x-xitwa Malta.", "\"ge\u0121wi\u0121ija g\u0127asafar de\u0127lin u \u0127er\u0121in\u2026\"", "\"NUMRI!\" g\u0127ajjat Peter f'daqqa wa\u0127da.", "It-tlieta l-o\u0127ra \u0127arsu lejh b\u0127allikieku telaq minn mo\u0127\u0127u.", "\"Hemm hi l-istorja tag\u0127na!,\" spjegalhom, \"Ejja ng\u0127oddu kemm qed naraw g\u0127asafar de\u0127lin fis- si\u0121ar u g\u0127ada ner\u0121g\u0127u ni\u0121u b'kamera u niffilmjawhom de\u0127lin.\"", "Kul\u0127add qabel li kienet idea tal- \u0121enn.", "L-g\u0127ada filg\u0127odu Peter u Sylvia kienu qed jistennew il-van tal-iskola, meta raw xi \u0127addiema jimmarkaw l-art \u0127dejn is-si\u0121ar.", "Staqsewhom x'kienu qed jag\u0127mlu.", "\"Dak biex inkunu nafu liema si\u0121ar se ni\u017cbru l-\u0121img\u0127a d-die\u0127la,\" qalulhom.", "It-tewmin \u0127arsu lejn xulxin b'xokk.", "\"Imbag\u0127ad fejn se jorqdu", "l-g\u0127asafar?\" bdiet tinkwieta Sylvia.", "Peter malajr \u0121ietu idea li qasam", "mal-o\u0127rajn meta ltaqg\u0127u.", "Lura d-dar qag\u0127du jqallbu fil-kotba tal-BirdLife (kienu da\u0127lu membri l-erbg\u0127a li huma!) biex jitg\u0127allmu iktar fuq iz-zizka.", "Idde\u010bidew li fil-pre\u017centazzjoni tal-matematika jda\u0127\u0127lu appell biex b\u0127ala klassi jiktbu lill-Kunsill Lokali \u0127alli s-si\u0121ar ma jin\u017cabrux qabel ix-xahar ta' wara, meta z-zizka jkunu telqu lura lejn pajji\u017chom.", "U hekk g\u0127amlu.", "pre\u017centazzjoni tant intg\u0127o\u0121bot li l-klassi kollha u anke s-Ser iffirmaw l-ittra lill-Kunsill.", "Bis-sa\u0127\u0127a tas-Semmieg\u0127a, i\u017c-\u017cbir t\u0127alla g\u0127al aktar tard u z-zizka baqg\u0127u jin\u0121abru fis-si\u0121ar kull filg\u0127axija sakemm telqu lura f'Marzu.", "Min jaf darb'o\u0127ra x'\u0127a ji\u0121ri\u2026", "Re\u0121a' \u0127are\u0121!", "Jien xtrajtu!", "Iss, jien qed inbieg\u0127u!", "Prezz spe\u010bjali ta' \u20ac50.", "Prezz \u20ac5", "Jekk tixtieq issir berdwo\u010ber dal- ktieb g\u0127alik.", "Ktieb b'tag\u0127rif u stampi dwar 104 spe\u010bi ta' g\u0127asafar li j\u017curu jew jg\u0127ixu f'Malta.", "Pittura ori\u0121inali ta' kull spe\u010bi, b'g\u0127ajnuniet biex tag\u0127rafhom.", "Edizzjoni \u0121dida b'iktar pa\u0121ni u iktar spe\u010bi, b'tag\u0127rif a\u0121\u0121ornat u bi tpin\u0121ijiet riveduti u rfinuti.", "L-ewwel edizzjoni kienet reb\u0127et il-premju nazzjonali tal-Ktieb tat- Tfal bl-A\u0127jar Illustrazzjonijiet.", "G\u0127all-bejg\u0127 mir-riservi tal- G\u0127adira, Is-Simar, Is-Salina u mi\u010b-\u010aentru tal-BirdLife f'Ta' Xbiex.", "Kompli ag\u0127tiha l-kulur!", "Intervista ma' fjura", "\u0126urrieq Stinging Nettle", "Bon\u0121u, \u0126urrieqa, kif inti?", "Bon\u0121u lilek.", "Mhux \u0127a\u017cin grazzi.", "Isma', fejn huma l-fjuri tieg\u0127ek?", "G\u0127andi kemm trid imma ma tantx jidhru g\u0127ax \u017cg\u0127ar u \u0127odor.", "Kultant xi nies isemmuk mieg\u0127i\u2026 Jg\u0127idu kontrija, x'im\u0127atra?", "Iva, u jiddispja\u010bini \u0127afna.", "Kollu g\u0127ax innigge\u017c.", "Sewwa, lili jarawni kerha imma l-qanfud inigge\u017c ukoll u jg\u0127idulu cute.", "Inti g\u0127aliex tnigge\u017c?", "\u0126eqq, biex in-ng\u0127a\u0121 u l-mog\u0127o\u017c ma jiklunix hux.", "Dik hija d-difi\u017ca tieg\u0127i inkella ma j\u0127allulix werqa!", "Xi \u0127a\u0121'o\u0127ra?", "U b\u0127al pjanti o\u0127rajn jiena parti mill-katina tal-ikel.", "Ming\u0127ajri \u0127afna insetti ma jsibux x'jieklu.", "Hemm farfett jg\u0127idulu Tal- \u0126urrieq, taf tg\u0127idli g\u0127aliex?", "G\u0127ax dak ibid fuq il-weraq tieg\u0127i u x-xag\u0127at tieg\u0127u lilhom jiekol.", "Ji\u0121ifieri ming\u0127ajrek ma jg\u0127ixx.", "Hekk hu.", "\u0126adt pja\u010bir nitkellem mieg\u0127ek.", "Grazzi u sa\u0127\u0127a.", "Sa\u0127\u0127a lilek u grazzi tal-interess.", "\u0126afna friefet Maltin jisimhom g\u0127all-pjanta li jiekol ix-xag\u0127at tag\u0127hom.", "Pere\u017cempju dan huwa farfett tax-xewk bl-Ingli\u017c painted lady.", "Farfett tal-\u0127urrieq Red Admiral", "Imnalla tkun int g\u0127al uliedi, \u0126urrieqa!", "Biex naqbe\u017c g\u0127alik x'nista' ng\u0127id?", "L-ewwelnett jien b\u0127al pjanti o\u0127ra nipprodu\u010bi l-ossi\u0121nu li intom il- bnedmin tant g\u0127andkom b\u017conn.", "Mela jekk g\u0127andkom \u0121ardina u taraw il-\u0127urrieq jikber fiha taqbdux u tne\u0127\u0127uh kollu.", "Jekk mhu qed ifixkel lil \u0127add \u0127alluh kollu imma jekk le \u0127allu mqar roqg\u0127a \u017cg\u0127ira f'xi rokna.", "B'hekk jekk tg\u0127addi farfetta tal-\u0127urrieq lesta biex tbid miskina ssib il- pjanta favorita ta' uliedha.", "F'isem il-friefet grazzi!", "Niftakru dejjem li d-dinja mhix tag\u0127na biss.", "Tinsiex tisma' l-programm ta' BirdLife Malta fuq ir-radju", "Naturali Kull nhar ta' \u0120img\u0127a fl-4pm fuq Radju Marija", "L-Imdina", "L-Imtarfa", "G\u0127al min jag\u0127mel l-ikbar \u0121abra hemm il-ktieb The Natural History of the Maltese Islands \u0121entilment mog\u0127ti minn Book Distributors ltd.", "NMarzu x-xahar tar-rebbieg\u0127a, u kif nag\u0127mlu kull sena \u0127a", "mmorru mixja sabi\u0127a u twila fil-kampanja.", "Kif taraw mill-mappa \u0127a nie\u0127du r-rotta favorita ma' \u0127afna membri, ji\u0121ifieri mir-Rabat sax-Xemxija.", "Mixja ta' 10km.", "Tidher twila imma kwa\u017ci kollha g\u0127all-wita jew g\u0127an-ni\u017cla.", "U nag\u0127mlu xi \u017cew\u0121 waqfiet ukoll.", "Din il-mixja hija spe\u010bjali wkoll g\u0127ax g\u0127aliha n\u0127ajru lill-membri", "ji\u0121bru xi \u0127a\u0121a tal-flus.", "B'dawn il-flus il-BirdLife tixtri affarijiet ta' b\u017conn g\u0127al xi pro\u0121ett.", "Dis-sena nixtiequ nixtru kamera biex narmawha \u0127dejn il-bejtiet ta' xi g\u0127asafar \u0127alli nosservawhom bla ma nfixkluhom.", "Biex ti\u0121bor xi flus tista' tu\u017ca l-karta li waslitlek ma' dil-\u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin.", "Dakinhar tal-mixja \u0121ib il-karta mieg\u0127ek flimkien ma' xi flus li tkun \u0121bart.", "Bin\u0121emma", "Ikun hemm trasport lura?", "Iiiiiiwa\u2026", "I\u017c-\u017bebbieg\u0127", "Nisperaw li narawk.", "Anzi \u0127ajjar lill-familja ti\u0121i mieg\u0127ek ukoll!", "DATA Il-\u0126add 11 Marzu 2018 \u0126IN 8.30am (il-mixja tibda fid-9.00am u nispi\u010b\u010baw xi 12.30pm) NIlTAqG\u0126u \u0126dejn il-Villa Rumana, fir-Rabat MER\u0126BA Membri*, familja, \u0127bieb u skejjel**", "*Tfal ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom xi \u0127add kbir (18+). **Skejjel g\u0127andhom jibbukkjaw billi j\u010bemplu 21347645/6 jew jibag\u0127tu imejl lil dinjawahda@birdlifemalta.org", "G\u0127al min jag\u0127mel it-tieni l-ikbar \u0121abra hemm din it-tromba u l-ktieb G\u0127asafar Madwarna.", "Aktar dettalji fl-isponsor sheet li qed tasallek ma' din il-\u0127ar\u0121a.", "G\u0127al min jag\u0127mel it-tielet l-ikbar \u0121abra hemm il-kotba Wild Flowers of the Maltese Islands u G\u0127asafar Madwarna.", "Dakinhar inqassmu l-istiker ta' Klabb \u0126uttaf Numru 8.", "San Pawl il-Ba\u0127ar", "Ritratt ta' Ian Balzan", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina hija xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it-tnejn ikollhom avventuri mill-iktar interessanti.", "\u0120urnata isba\u0127 minn o\u0127ra, Nanna Kolina!", "Xi \u0121miel ta' kampanja g\u0127andhom il-G\u017cejjer Maltin u kemm nie\u0127u gost ni\u0121i passi\u0121\u0121ati mieg\u0127ek.", "Anki jien nie\u0127u gost ingawdi l-kampanja imma kieku taqbe\u017c naqra inqas biex forsi nle\u0127\u0127aq mieg\u0127ek nie\u0127u gost aktar.", "Hawn a\u0127na, Nann!", "Er\u0121ajna sibna l-\u0127mie\u0121 tas-soltu.", "Nibda ng\u0127id, Nanna, imma a\u0127na l-annimali g\u0127aliex qatt ma n\u0127amm\u0121u mkien?", "Mhux b\u0127al bnedmin.", "Eeeeeehh \u017beppinu, sewwa qed tg\u0127id.", "Prosit, osservajt tajjeb \u0127afna.", "In-natura ma to\u0127loqx skart.", "Huma l-bnedmin bil-mod kif jg\u0127ixu li ji\u0121\u0121eneraw l-iskart, u \u0127afna drabi jkun skart li setg\u0127u jevitaw.", "U kif jistg\u0127u jevitaw l-iskart, Nanna?", "Pere\u017cempju, qed tarahom dawn i\u017c-\u017cew\u0121 fliexken \u017cg\u0127ar tal-ilma tal-plastik?", "Kieku mlew l-ilma minn fliexken \u0127afna akbar, jew mir-reverse osmosis, u w\u017caw fliexken tat-tip li jibqg\u0127u jintu\u017caw g\u0127al \u0127afna snin, kieku mhumiex hawn.", "U dan il-platt tal-kartun mhux \u0127ela!", "Setg\u0127u wkoll \u0121abu platt ta' materjal sod biex jo\u0127duh lura mag\u0127hom id-dar u min jaf g\u0127al kemm\u2013il sena o\u0127ra jibqg\u0127u ju\u017cawh.", "Tassew Nanna, kemm ja\u0127lu dawn il-bnedmin, hux!", "U dan il-pakkett tal-\u0127elu?", "Ara naqra Nann, minn \u0121ewwa qisu mera.", "Il-a\u0127wa kemm nidher sabi\u0127!", "Kemm jien gustu\u017c hux, Nann?", "Na\u0127seb jien l-isba\u0127 \u017crin\u0121 tad-dinja!", "\u017beppinu tant kien mitluf jammira lilu nnifsu fir-rifless tal- pakkett, li ma indunax li kienu resqin lejh tifel u missieru.", "Na\u0127seb skoprejt aljen.", "\u0126a\u0127a\u0127a\u0127a, dak mhux aljen, dak \u017crin\u0121.", "Mela qatt ma rajt \u017crin\u0121?", "\u0126allih fil-kwiet g\u0127ax tbe\u017c\u017cg\u0127u, u minflok ejja ni\u0121bru l-fliexken u nitfg\u0127uhom fil-bring-in site li hemm fejn ipparkjajna l-karozza.", "Il-platt u l-pakkett tal-\u0127elu narmuhom mal-iskart normali.", "U hekk g\u0127amlu.", "F'\u0127akka t'g\u0127ajn \u0121abru l-iskart mill-art.", "\u017beppinu \u017cgi\u010b\u010ba minnufih qabel ma t-tifel ja\u0127sbu xi \u0127a\u0121a o\u0127ra.", "\u0126a\u0127a\u0127a\u0127a!", "Tg\u0127idli xejn kemm int l-isba\u0127 \u017crin\u0121 tad- dinja!", "Tant inti sabi\u0127 li \u0127asbuk aljen.", "\u0126a\u0127a\u0127a\u0127a, kemm ili ma nid\u0127ak daqshekk bil-qalb.", "Imxi \u017beppinu, tlaqna lura d-dar u ne\u0127\u0127i dak il-geddum minn hemm, ejja.", "Ma kienx mument li kielu l-pakkett tal-\u0127elu l-bnedmin.", "Imqar kielu frotta minflok.", "Kieku la kienu ji\u0121\u0121eneraw skart u lanqas kienu jwaqqg\u0127uni g\u0127a\u010b-\u010bajt man- Nanna Kolina!", "Min jaf darb'o\u0127ra x'avventura \u0127a jkollhom \u017beppinu u Kolina!", "Qed neg\u0127rqu fil-plastik!", "Huwa veru li s-su\u0121\u0121ett tal-plastik missejna mieg\u0127u meta tkellimna fuq it-tni\u0121\u0121is, per\u00f2 l-problema tant kibret li timmerita pa\u0121na g\u0127aliha.", "X'inhu ji\u0121ri e\u017catt?", "Il-plastik illum jintu\u017ca kullimkien u kwa\u017ci f'kull prodott li nixtru.", "\u0126afna minnu jkun materjal tal-ippakkjar li wara ftit jintrema.", "Min\u0127abba f'hekk jispi\u010b\u010ba tant plastik fl-ambjent.", "Forsi tistaqsi: \"X'hemm \u0127a\u017cin b'daqshekk?\"", "Il-problema tat-tni\u0121\u0121is bil-plastik mhix biss l-ammont enormi li jispi\u010b\u010ba fl-ambjent.", "\u0126afna drabi bi\u010b\u010biet kbar tal- plastik jitmermru sa ma jsiru frak ta' 2\u20135mm (jissejja\u0127 microdebris) li bilkemm narawh.", "Dan il-frak spiss jispi\u010b\u010ba fl-ambjent naturali b\u0127al xmajjar u jikluh annimali differenti.", "Bi\u010b\u010biet ta' plastik ikbar minn 20mm (macrodebris) huwa l-plastik li naraw madwarna, b\u0127al basktijiet, xbiek tas-sajd, e\u010b\u010b. U fih il-perikli u l-problemi tieg\u0127u wkoll.", "Kemm hi kbira l-problema?", "Ejja naraw ftit statistika\u2026", "Skont Greenpeace, id-dinja tipprodu\u010bi 260 miljun tunnellata plastik fis-sena.", "10% mill-plastik kollu li nipprodu\u010bu jispi\u010b\u010ba fil-ba\u0127ar.", "Hu stmat li b\u0127alissa hemm jg\u0127umu fil-ba\u0127ar xi 5.25 triljun b\u010bejje\u010b tal-plastik.", "Jikkalkulaw li kull sena mal-100,000 annimal fil-ba\u0127ar imut im\u0127abbel fi plastik mormi.", "Kull sena mal-miljun tajra tal-ba\u0127ar tmut min\u0127abba li tibla' l-plastik.", "Studju ta' 34 spe\u010bi ta g\u0127asafar minn kolonji madwar id-dinja, fosthom fir-Russja, fl-Ewropa u fl-Amerka sab li 74% tal-g\u0127asafar ikkunsmaw il-plastik.", "Il-plastik irid 500\u20131000 sena biex jiddegrada, ji\u0121ifieri xi 97% tal-plastik kollu li pprodu\u010biet id-dinja minn mindu vvintajna l-plastik g\u0127adu sal-lum je\u017cisti f'xi forma, g\u0127ax g\u0127adu m'g\u0127addiex bi\u017c\u017cejjed \u017cmien.", "Maaa xi \u0127mie\u0121!", "Madwar 50% tal-plastik jintu\u017ca darba biss u jintrema.", "L-ammont ta' plastik li jintrema f'sena hu bi\u017c\u017cejjed biex indawruh mad-dinja erba' darbiet.", "Madwar 10% tal-iskart kollu li ji\u0121i \u0121enerat f'sena huwa plastik.", "Ma tridx wisq biex tinduna li b\u0127all-bqija tad-dinja ninsabu f'sitwazzjoni inkwetanti.", "Bi\u017c\u017cejjed tmur f'bajja wara maltempata fejn ir-ri\u0127 kien ja\u0127kem, tibqa' skantat bil- kwantit\u00e0 ta' plastik li ssib.", "Jew meta tmorru fil-kampanja innutaw kemm mill-iskart li taraw ikun plastik.", "X'nista' nag\u0127mel?", "Innaqqsu l-konsum tal-plastik.", "Jekk qeg\u0127din f'supermarket nag\u0127\u017clu frott u \u0127axix mhux ippakkjat.", "Nirri\u010biklaw, pere\u017cempju nu\u017caw fliexken tal-plastik biex inkabbru l-pjanti fihom.", "Nag\u0127tu sehemna fit-tindif tal-plastik mill-kampanja/ xtut/ba\u0127ar.", "Nag\u0127mlu pressjoni fuq kumpaniji biex jag\u0127mlu u\u017cu responsabbli tal-plastik.", "B\u0127al dejjem inqajmu kuxjenza fuq il-problema.", "Irrid insir berdwo\u010ber!", "Martin Austad jag\u0127tina pariri biex insiru berdwo\u010bers.", "M'hemmx g\u0127alfejn ikollok \u0121nien g\u0127al bird table imma tista' tarmaha f'bit\u0127a, terrazzin u anke fuq \u0127o\u0121or ta' tieqa ftit wiesa'.", "Kemm jista' jkun qeg\u0127edha fil- miftu\u0127 \u0127alli ma jaqbi\u017cx fuqha xi qattus, u mal-lasta ag\u0127mlilha flixkun tal-plastik bil-qieg\u0127 miftu\u0127 (ara l-istampa) \u0127alli ma jitilg\u0127ux \u0121rieden u bebbux.", "Nag\u0127tu lura lin- natura", "Ikel u ilma", "L-ewwel parti dehret fil-\u0127ar\u0121a ta' Il-\u0126uttafa li g\u0127addiet", "B\u0127alissa x-xitwa u l-g\u0127asafar iridu jieklu \u0127afna biex ikunu jistg\u0127u j\u017commu lilhom nfushom s\u0127an bi\u017c\u017cejjed.", "Dan mhux dejjem jirnexxielhom fil-\u0121ungli ta' konkrit tal-bliet tag\u0127na dejjem jinfirxu.", "G\u0127alhekk jie\u0127du gost bik jekk tqeg\u0127dilhom xi ftit frak tal-kejk jew pastizzi, xi rummiena jew bajtra tax- xewk miftu\u0127a.", "Imma flok tferrxilhom l-ikel fl-art ikun \u0127afna a\u0127jar kieku tpo\u0121\u0121ihulhom fuq bird table.", "Din fa\u010bli \u0127afna biex tibnuha (ara t-tpin\u0121ija).", "G\u0127asafar li j\u0127obbu jieklu mill-bird tables huma l-bufula sewda, il-pitirross, il-fjamma sewda u ovvjament l-g\u0127asfur tal-bejt, imma min jaf forsi jin\u017cel xi sorpri\u017ca \u2013 naf \u0127abib li anke merill jin\u017cillu fuq il-bird table.", "Skont fejn toqg\u0127od.", "G\u0127andek b\u017conn \u2022 1 tavla xi daqs dil-pa\u0121na \u2022 4 strippi njam \u017cg\u0127ar \u2022 1 lasta ta' xkupa \u2022 1 flixkun tal-plastik \u2022 1 vit", "Wa\u0127\u0127al kollox kif jidher fl-istampa u deffes il-lasta fil-\u0127amrija.", "Iktar ma bird table tkun sempli\u010bi iktar l-g\u0127asafar \u0127a jidrawha malajr.", "Issaqqafhiex u \u017c\u017cejjinhiex.", "Tag\u0127tihiex \u017cebg\u0127a jew lostru g\u0127ax bi\u017c-\u017cmien jitmermer, jikluh l-g\u0127asafar u jista' jivvelenahom.", "Ferrex xi ikel.", "Ipprova frak ta' qag\u0127aq, ottijiet u kejk, \u017crierag\u0127, frott (b\u0127al rummien, tuffie\u0127, tin) ross il-forn, e\u010b\u010b.", "Jekk il-parti ta' \u0121ol-\u0127amrija tag\u0127tiha wood preservative l-injam iservi iktar.", "Studenta fl-iskola sekondarja tal-Imrie\u0127el qed tnaddaf il-vaska li bnew fil-\u0120nien Dinja Wa\u0127da li g\u0127andhom fl- iskola.", "g\u0127asfur tal-bejt", "Vaska jew g\u0127adira fiha iktar xog\u0127ol u tista' ssir b'qieg\u0127 tal- plastik jew anke tas-siment.", "Illum issib ukoll tixtrihom lesti f'diversi forom, daqsijiet u fond minn \u0127wienet tal-\u0121onna.", "B\u0127ala re\u010bipjent tista' tu\u017ca g\u0127atu kbir jew anke friskatur.", "Jekk ir-re\u010bipjent ikollu xoffa g\u0127olja jew ti\u017cloq, ma' \u0121enb minnhom tellg\u0127alha munzell ramel, \u017crar jew \u0127amrija \u0127alli jekk jaqa' fiha annimal ikun jista' jer\u0121a' jo\u0127ro\u0121.", "Inkella jeg\u0127req u jiddispja\u010bik!", "Meta tibda toqrob r-rebbieg\u0127a tkomplix to\u0127or\u0121ilhom ikel \u0127alli l-g\u0127asafar i\u017coqqu l-frie\u0127 tag\u0127hom bl-insetti mhux bil-pastizzi!", "Dak i\u017c-\u017cmien tista' tag\u0127mel xi trej bl-ilma minflok, \u0127alli malli tibda s-s\u0127ana jsibu x'jixorbu u fejn jin\u0127aslu.", "Dejjem po\u0121\u0121i xi \u0121ebel mal-\u0121enb \u0127alli jekk taqa' gremxula fl-ilma jkollha minn fejn titla'.", "A\u0127jar minn trej ikun kieku t\u0127affer g\u0127adira z\u0121\u0127ira", "u t\u0127alli pjanti tal-ilma jikbru madwarha.", "Din mhux biss ti\u0121bed lejha l-g\u0127asafar biex jixorbu imma anke mazzarelli u insetti o\u0127ra.", "Imma li tag\u0127mel g\u0127adira ilma mhux ta' wa\u0127dek, g\u0127alhekk kellem lill-\u0121enituri jew g\u0127alliema tieg\u0127ek.", "Dan jista' jkun pro\u0121ett li tid\u0127lu g\u0127aliha b\u0127ala skola f'\u0120onna Dinja Wa\u0127da.", "Dinja Wa\u0127da u Klabb \u0126uttaf", "Mhux l-g\u0127asafar biss", "iridu l-g\u0127ajnuna, imma anke a\u0127na!", "Din l-g\u0127ajnuna tista' ssibha f'Dinja Wa\u0127da u fi Klabb \u0126uttaf.", "Dinja Wa\u0127da hija l-programm edukattiv ta' BirdLife Malta fl-iskejjel primarji u sekondarji.", "G\u0127alliema spe\u010bjalizzati jag\u0127mlu attivitajiet g\u0127all- istudenti fir-riservi naturali", "kif ukoll fl-iskejjel stess.", "Jekk l-iskola tag\u0127kom mhix", "Tifla qed tgawdi l-kampanja u n-natura waqt \u0127ar\u0121a ta' Klabb \u0126uttaf f'Foresta 2000", "di\u0121\u00e0 parti mid-Dinja Wa\u0127da \u0127ajjar lill-g\u0127alliema tag\u0127kom biex tibdew tie\u0127du sehem.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127al Klabb \u0126uttaf li hi t-taqsima tal-membri tal-BirdLife ta\u0127t it-18-il sena.", "Jekk m'intix di\u0121\u00e0 membru fi Klabb \u0126uttaf \u0121ennen ftit lill-\u0121enituri jew faddal ftit mill-pocket money u id\u0127ol membru (\u20ac10 g\u0127al sena).", "B'hekk tkompli tir\u010bievi dan il-maga\u017cin kull xahrejn u tibqa' titg\u0127allem fuq in-natura.", "Mhux hekk biss imma tkun taf ukoll bl-attivitajiet sbie\u0127 li l-Klabb u l-BirdLife jorganizzaw g\u0127alik u g\u0127all-familja tieg\u0127ek.", "Dawn mhux biss huma lok g\u0127al tag\u0127lim fuq in-natura, imma \u017cgur li hu mod kif tag\u0127mel \u0127bieb ma' tfal u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li b\u0127alek i\u0127obbu n-natura u forsi wkoll qed jibdew isiru berdwo\u010bers.", "Il-berdwo\u010bing sabi\u0127 dejjem imma huwa \u0127afna isba\u0127 meta taqsmu ma' \u0127addie\u0127or.", "Barra li jkollna i\u017cjed g\u0127ajnejn u widnejn biex jindunaw bl-g\u0127asafar, nistg\u0127u nitg\u0127allmu \u0127afna minn xulxin.", "Mhux biss imma waqt l-attivitajiet tal-Klabb ikun hemm leaders li jifhmu fl-g\u0127asafar u jistg\u0127u jiggwidawna biex nag\u0127rfuhom.", "U b'dan l-artiklu wasalna fi tmiem is-sensiela Irrid Insir Berdwo\u010ber!", "Nispera li f'din is-sensiela t\u0127ajjartu tiskopru n-natura Maltija u l-g\u0127asafar li tafu ssibu hemm, forsi bi tromba, b'gajd u anke b'kamera.", "Il- berdwo\u010bing huwa avventura tal-\u0121enn, kull ma trid tag\u0127mel l-ewwel ftit passi imbag\u0127ad tibqa' sejjer, dejjem titg\u0127allem u ssib spe\u010bi \u0121odda, ming\u0127ajr ma tkun taf kif!", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "il-Garnija", "Bi nhar sajjieda t\u0127uf mal-mew\u0121 Bil-lejl ru\u0127 tnewwa\u0127 mas-sisien", "G\u0127andha munqarha mg\u0127awwe\u0121 gan\u010b biex il-pri\u017ca ma ti\u017colqilhiex.", "\u0126lief fi \u017cmien il-bejta, il-garni jg\u0127addi \u0127ajtu kollha fuq il-ba\u0127ar.", "B\u0127al tajr ie\u0127or tal-ba\u0127ar, il- garni jg\u0127ix fit-tul, anke iktar minn 30 sena.", "Il-garni ma jibnix bejta imma jsib \u0127ofra mudlama u sigrieta fl-irdumijiet li jag\u0127tu g\u0127al fuq il-ba\u0127ar.", "F'dan ir-ritratt tidher garnija fil-\u0127ofra tag\u0127ha.", "Trid tbellag\u0127hielna li tifhem bit- Tork ukoll?", "Il-kelma yelkouan \u0121ejja mit-Tork u tfisser 'ji\u0121ri wara r-ri\u0127\".", "Isem xjentifiku Puffinus yelkouan Isem bl-Ingli\u017c Yelkouan Shearwater Daqs 34-39\u010bm Xiber sa 90\u010bm Pi\u017c 350-450g Ikel \u0127ut \u017cg\u0127ir, klamari, krusta\u010bi \u0126abitat ba\u0127ar, irdumijiet fi \u017cmien il-bejta Status komuni, mhux residenti s-sena kollha", "Il-garnija hija ku\u0121ina tal-albatross", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-garni g\u0127andu sta\u0121un tal- bejta twil.", "Il-mara tbid bajda wa\u0127da lejn l-a\u0127\u0127ar ta' Frar, li tfaqqas wara xi xahar u nofs.", "Kif jidher fir-ritratt, il-\u0121enituri t-tnejn jie\u0127du \u0127sieb il-fer\u0127.", "Il-fellus tal-garnija jkun miksi suf gri\u017c biex i\u017commu s\u0127un.", "Ifaqqsu lejn l-a\u0127\u0127ar ta' April u jdumu xi xahrejn sa ma jtellg\u0127u r-rix kollu u j\u0127allu l-bejta.", "Daqs proprju ta' bajda ta' garnija.", "Meta jtir, il-garni kwa\u017ci j\u0127okk mal-wi\u010b\u010b tal-ba\u0127ar.", "Din hi r-ra\u0121uni g\u0127aliex bl- Ingli\u017c jissej\u0127u shearwaters.", "Il-BirdLife ilha \u0127afna snin tistudja l-garni.", "Sirna nafu li l-garni jivvja\u0121\u0121a mijiet ta' kilometri mill-art biex ifittex ikel g\u0127alih u g\u0127all- familja tieg\u0127u.", "Din il-mappa turi r- rotta ta' garnija wa\u0127da waqt vja\u0121\u0121 wie\u0127ed g\u0127all- ikel mill-bejta fl-Irdum tal-Madonna u lura.", "Fl-Irdum tal-Madonna tbejjet l-ikbar kolonja ta' garni fil-G\u017cejjer Maltin, b'xi 500 par.", "Kull sena l-BirdLife qed tiskopri kolonji \u0121odda."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-144-Feb-2018.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Il-\u0127arira \u0127amra hija fjura komuni tar- rebbieg\u0127a.", "Tinsab ukoll fil-forma bil-fjuri ko\u0127ol, u f'dak il-ka\u017c tissejja\u0127\u2026", "\u0126arira ka\u0127la!", "X'g\u0127andna f'dil-\u0127ar\u0121a?", "Mill-editur A\u0127barijiet G\u0127ajnejn ta' Seqer B\u0127alissa bil-fjuri Storbju\u017c Ag\u0127tiha l-kulur Attivit\u00e0 Il-Fjamingu Il-crayfish Il-ka\u010b\u010ba Tellieqa g\u0127at-Tajr L-G\u0127asfur tal-Bejt Kolina u \u017beppinu", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a Sean Bonello, Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Nicholas Galea, Maria Farrugia Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, April 2018 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126bieb", "\u0126 u t t a f", "Kul\u0127add jaqbel li l-fjuri huma xempju ta' \u0121miel.", "r Na\u0127seb \u0127add ma jara ritratt ta' fjura u jg\u0127id Jaqq! jew Xi kruha! u t i d e -", "Huwa veru li l-pjanti jag\u0127mlu l-fjuri biex jimpressjonaw, imma fil-fatt mhux lilna l-bnedmin ikunu qed jippruvaw jog\u0127\u0121bu.", "Il-fjuri huma riklam li l-pjanta tag\u0127mel biex ti\u0121bed l-insetti.", "\u0126afna insetti jaraw bil-kulur daqsna u iktar minna.", "Meta insett jara g\u0127alqa mimlija fjuri ikun qisu a\u0127na fi triq kollha \u0127wienet b'tabelli u vetrini jixeg\u0127lu, ilkoll jippruvaw i\u0127ajruna nid\u0127lu g\u0127andhom u nixtru.", "Imma g\u0127aliex il-pjanti jridu l-insetti j\u017curuhom?", "\"Biex jixorbulhom in-nektar,\" qaltli fil-pront studenta dan l-a\u0127\u0127ar.", "Prosit, imma l-pjanta g\u0127alfejn tie\u0127u l-battikata tag\u0127mel free drinks", "g\u0127all-insetti?", "In-na\u0127al jie\u0127u n-nektar, il-pjanta tie\u0127u xi \u0127a\u0121a?", "Tie\u0127u \u0127afna!", "Biex pjanta tag\u0127mel i\u017c-\u017cerrieg\u0127a g\u0127andha b\u017conn tiddobba ftit polin minn fjuri ta' pjanta o\u0127ra.", "Il-polin huwa dak it-trab fin isfar li jkollhom il-fjuri.", "Imma sintendi l-pjanta g\u0127andha problema g\u0127ax ma tistax taqbad tmur tie\u0127u l-polin minn pjanta o\u0127ra, g\u0127ax imwa\u0127\u0127la fl- art!", "U hawn jid\u0127ol l-insett.", "\u0126afna insetti huma sufin u meta j\u017curu pere\u017cempju peprina, spiss je\u0127el il-polin ma' \u017caqqhom jew saqajhom.", "Meta mbag\u0127ad i\u017curu peprina o\u0127ra, xi polin mill-ewwel peprina je\u0127el mat-tieni peprina.", "Dan hu li riedet il-pjanta, u g\u0127al din ir- ra\u0121uni l-pjanti vvintaw il-fjuri.", "Din hija dik li tissejja\u0127 id-dakra (bl- Ingli\u017c pollination).", "Kos kieku ma kinux je\u017cistu insetti probabbli lanqas fjuri ma kien ikollna fid-dinja!", "X'ba\u017c\u017c qed tie\u0127u din-na\u0127la!", "Victor Falzon L-Editur", "Il-\u0127uttafa (barn swallow Hirundo rustica) hija l-g\u0127asfur li ta ismu lil dan il-maga\u017cin.", "Eluf ta' \u0127uttaf i\u017curuna fir-rebbieg\u0127a u fil-\u0127arifa waqt li jkunu qed ipassu bejn l-Ewropa u l-Afrika.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar snin xi pari bdew ibejtu u jrabbu l-familja f'pajji\u017cna, spe\u010bjalment f'G\u0127awdex.", "Il-\u0127uttafa hija ma\u0127luqa g\u0127all-ajru u ttir b'\u0127ila kbira.", "Jisimha \u0127uttafa g\u0127ax ta\u0127taf nemus u dubbien mill-ajru waqt li ttir.", "B\u0127all-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-g\u0127asafar hija m\u0127arsa bil-li\u0121i.", "Feta\u0127 sta\u0121un g\u0127all- ka\u010b\u010ba tas-summien", "Kontra kull ra\u0121uni xjentifika re\u0121a' feta\u0127 sta\u0121un g\u0127all- ka\u010b\u010ba fir-rebbieg\u0127a: 21 nofstanhar li fihom il-ka\u010b\u010baturi ng\u0127ataw permess joqtlu spe\u010bi wa\u0127da biss: is-summiena.", "L-istramba kienet li d-dati ta' dan l-ista\u0121un (1 sa 21 April) kienu fi\u017c-\u017cmien mhux meta jpassi l-iktar summien imma meta jpassi l-iktar gamiem.", "Il-gamiema fir-rebbieg\u0127a hija protetta.", "Matul l-ista\u0121un membri tal-BirdLife u tal-pubbliku raw diversi g\u0127asafar protetti b'sinjali ta' sparar fuqhom, fosthom bg\u0127adan \u0127omor, bg\u0127adan bojod, spanjuletti u gamiem, u fi \u0121ranet meta passa \u0127afna gamiem instema' \u0127afna sparar!", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at il-BirdLife da\u0127lulha xi bg\u0127adan \u0127omor feruti b'tiri tas-senter, u qieg\u0127da tikkurahom.", "Jekk ifiqu jer\u0121g\u0127u jintelqu.", "Nhar il-\u0126add 11 Marzu 2018 kellna l-Mixja g\u0127an-Natura mir-Rabat sax- Xemxija.", "\u0126ar\u0121et \u0121urnata sabi\u0127a u konna xi 100 ru\u0127.", "Kollox mar b'wi\u010b\u010b il-\u0121id u g\u0127alkemm fl- a\u0127\u0127ar g\u0127ajjejna xorta \u0127adna gost.", "Mill-isponsors \u0121barna iktar minn \u20ac700 li bihom il-BirdLife \u0127a tixtri kameras biex nosservaw l-g\u0127asafar live fil-bejta.", "Grazzi lil kull min g\u0127en u \u0127a sehem.", "Natura u avventura fis-Simar", "Nhar is-Sibt 31 Marzu (lejlet l-G\u0127id) 2018 fir-riserva naturali tas- Simar il-BirdLife kellna l-Easter Egg-citement, avveniment g\u0127all-familja li issa sar isir kull sena.", "G\u0127alih attendew iktar minn 100 tifel u tifla flimkien mal-familji tag\u0127hom u g\u0127addew ftit sig\u0127at jag\u0127mlu kraft, ifittxu bajd tal-G\u0127id mo\u0127bi, josservaw il- bird ringing, jag\u0127mlu berdwo\u010bing mill-\u0127ajds jew sempli\u010biment imorru passi\u0121\u0121ata \u0127elwa madwar ir-riserva.", "Ti\u0121ie\u0121a tal-ba\u0127ar", "\u0126e\u0127e kemm se jirrabja l-Editur!", "\u0126e\u0127e\u0127e!", "a\u0127barijiet", "Fenek Selva\u0121\u0121", "is-Semmieg\u0127a", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "ta'", "\"Il-a\u0127wa x'g\u0127ajnejn ta' seqer", "g\u0127andek!\" skantat omm Sky b'binha.", "Kienet tilfet misluta rqiqa u sej\u0127et lit-tfal biex jg\u0127inuha ssibha.", "Sky mill-ewwel lema\u0127ha f'xaqq bejn maduma u o\u0127ra.", "interessanti qed ti\u0121ri madwarhom li ma nteb\u0127ux biha bis-sensi normali.", "Kul\u0127add qabel, u\u2026", "Ara kemm tlajt fl-g\u0127oli", "bla qadfa wa\u0127da!\"", "\"Iss, jien ili sag\u0127tejn nissaqqar", "Kien il-\u0126add filg\u0127odu, u Sky", "bla ma n\u010baqlaq \u0121ewna\u0127!\"", "u o\u0127tu t-tewmija Maris kienu \u0127er\u0121in ma' s\u0127abhom Sylvia u Peter, tewmin ukoll.", "Kienu sejrin il-Buskett, tefg\u0127a ta' \u0121ebla mir- ra\u0127al tag\u0127hom.", "Ma damux ma \u0127ar\u0121u minn \u0126al Bu\u017cbie\u017c, kien April u l-kampanja kienet qed twarrad wara xitwa xita u kes\u0127a.", "\"Ara s-sema kemm hi ro\u017ca,\"", "qalet Maris.", "\"G\u0127ax ri\u0127 isfel, mimli ramel fin mid-de\u017cert,\" wie\u0121eb Peter, li kien i\u0127obb jag\u0127ti daqqa t'g\u0127ajn lir-rapport tat-temp filg\u0127odu.", "L-arja kienet s\u0127una u l-erba' tewmin kienu di\u0121\u00e0 bl-imqa\u010b\u010bat.", "\u0126in minnhom Sylvia staqsiet lill- o\u0127rajn ridux jg\u0127aqqdu jdejhom \u0127alli jisimg\u0127u kienx hemm xi \u0127a\u0121a", "\"G\u0127all-erwie\u0127 dar-ri\u0127 perfett, kont g\u0127ajjejt fuq il-ba\u0127ar!", "L-erbat itfal \u0127arsu 'l fuq lejn mnejn semg\u0127u l-il\u0127na strambi u Sky fil-pront ipponta lejn is-sema.", "\"Hemmhekk, \u0127arsu\u2026 Il-a\u0127wa,", "ara kemm hemm!\"", "\"Dawk x'inhuma?\" staqsa Peter,", "ipe\u010bpe\u010b g\u0127ajnejh lejn xi erbg\u0127in tikka fis-sema.", "\"Dak tajr tal-pri\u017ca,\" qalet Sylvia kif lem\u0127ithom.", "Sylvia kienet membru fi Klabb \u0126uttaf u kienet qrat fil-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li fir-rebbieg\u0127a l-g\u0127asafar ipassu mill-Afrika g\u0127all-Ewropa.", "Peress li dejjem kienet i\u0121\u0121orr kamera mag\u0127ha, bdiet tie\u0127u r-ritratti \u0127alli turihom lil s\u0127abha tal-klassi.", "\"Hemmhekk, \u0127arsu\u2026 Il-a\u0127wa, ara kemm hemm!\"", "\"Tg\u0127id g\u0127aliex qed jifta\u0127ru bejniethom b'kemm ilhom itiru bla ma jaqdfu?\" staqsiet Maris.", "Sylvia spjegat li l-arja s\u0127una titla' 'l fuq u g\u0127asafar bi \u0121wiena\u0127 kbar b\u0127at-tajr tal-pri\u017ca 'jirkbu' dawn il-kurrenti u kapa\u010bi jivvja\u0121\u0121aw fit-tul bla ma j\u0127addmu \u0121win\u0127ajhom.", "\"Ajma \u0127ej, dalg\u0127odu rajt lil", "Frans ta' \u0127dejna \u0127iere\u0121 bis-senter,\" qal Sky inkwetat.", "\"Dak \u017cgur induna b'dar-ri\u0127 u xamm li se tkun \u0121urnata tajba g\u0127at-tajr tal-pri\u017ca.\"", "Frans kien wie\u0127ed minn dawk li ma jag\u0127rfu ebda li\u0121i u x'\u0127in \u0127add ma jkun qed i\u0127ares, jispara fuq kull miskina tajra li ti\u0121ih fil-mira.", "\"\u0126affu, ejjew!\" g\u0127ajjat Peter u", "beda jlebbet lura lejn id-dar, bl- o\u0127rajn bla nifs warajh.", "X'\u0127in waslu, Peter mar b'\u0121irja fuq missieru u talbu jag\u0127mel nota malajr fuq Facebook mal-\u0127bieb tieg\u0127u.", "Fil- post kiteb li kienet \u0121urnata sabi\u0127a u l-Buskett kien mimli tajr tal-pri\u017ca.", "Tella' l-a\u0127jar ritratt li \u0127adet Sylvia u \u0127ajjar lil s\u0127abu jo\u0127or\u0121u jgawdu dan l-ispettaklu tan-natura.", "Wara ftit bdew de\u0127lin il-likes.", "It-tewmin re\u0121g\u0127u ni\u017clu", "l-Buskett, imsarinhom f'saqajhom li se jisimg\u0127u l-isparar.", "Imma minflok raw, wa\u0127da wara l-o\u0127ra, familji \u0127bieb ta' missier Peter u Sylvia jaslu bl-karozza g\u0127all-\u0127ar\u0121a tal- \u0126add.", "Bis-sa\u0127\u0127a tat-tewmin dawn kienu dde\u010bidew li jmorru jgawdu t-tajr tal-pri\u017ca fil-Buskett.", "\"B'dawn in-nies kollha j\u0127arsu", "lejn is-sema, \u017cgur li Frans ma jissugrax jikser il-li\u0121i llum!\" da\u0127qu t-tewmin, kuntenti li bl-g\u0127assa li kienu \u0121abru, kienu salvaw \u0127afna g\u0127asafar mill-qilla ta' Frans.", "Min jaf darb'o\u0127ra x'\u0127a ji\u0121ri\u2026", "Re\u0121a' \u0127are\u0121!", "Jien xtrajtu!", "Iss, jien qed inbieg\u0127u!", "Prezz spe\u010bjali ta' \u20ac50.", "Prezz \u20ac5", "Jekk tixtieq issir berdwo\u010ber dal- ktieb g\u0127alik.", "Ktieb b'tag\u0127rif u stampi dwar 104 spe\u010bi ta' g\u0127asafar li j\u017curu jew jg\u0127ixu f'Malta.", "Pittura ori\u0121inali ta' kull spe\u010bi, b'g\u0127ajnuniet biex tag\u0127rafhom.", "Edizzjoni \u0121dida b'iktar pa\u0121ni u iktar spe\u010bi, b'tag\u0127rif a\u0121\u0121ornat u bi tpin\u0121ijiet riveduti u rfinuti.", "L-ewwel edizzjoni kienet reb\u0127et il-premju nazzjonali tal-Ktieb tat- Tfal bl-A\u0127jar Illustrazzjonijiet.", "G\u0127all-bejg\u0127 mir-riservi tal- G\u0127adira, Is-Simar, Is-Salina u mi\u010b-\u010aentru tal-BirdLife f'Ta' Xbiex.", "Bil-fjuri", "\u010aistu Ro\u017ca", "esir\u00e9e Falzon Ir-rebbieg\u0127a l-ista\u0121un tal-fjuri, hawnhekk tmienja minnhom.O\u0127or\u0121u gawduhom u araw kemm issibu minn dawn.", "Papo\u010b\u010bi \u0126amra e S J o", "b\u0127alissa", "Storbju\u017c\u2026 Ritratti \u0127elwin li \u0127a se\u0127ibna Aron Tanti ta' gawwija prima storbju\u017ca fir- riserva naturali tas-Salina.", "Ni\u010b\u010bajtaw ftit!", "Jien karozza tal-pulizija\u2026 WIJOWW!", "Zunnarija Selva\u0121\u0121a", "\u0126a n\u010bap\u010baphielu \u0121o rasu fl-a\u0127\u0127ar!", "U issa Pavarotti\u2026 O SOLE MIIIOOO\u2026", "Peprin A\u0127mar", "\u0126abb il-Qam\u0127", "Ag\u0127tiha l-kulur!", "Assolutament m'iniex nie\u0127u gost!", "Daqquqa tat-toppu Fir-rebbieg\u0127a naraw \u0127afna g\u0127asafar, u dan bla dubju huwa wie\u0127ed mill-isba\u0127.", "Il-BirdLife \u0127a jkollha stand bit-tema fuq \u0127abitati.", "\u0126a jkun hemm materjal edukattiv, log\u0127ob u attivitajiet o\u0127ra g\u0127at-tfal u l-familja.", "Aqb\u017cu qab\u017ca!", "Data 3 sa 6 Mejju 2018 Post Pjazza San \u0120or\u0121, il-Belt D\u0127ul Bla \u0127las", "Ir-riservi naturali tas-Simar u l-G\u0127adira jag\u0127lqu g\u0127as-sajf.", "Dis-sena qabel jag\u0127lqu \u0127a nag\u0127mlu ftu\u0127 ftit spe\u010bjali, b'attivitajiet, log\u0127ob u mixjiet bi gwida.", "Ejjew!", "Data IL-\u0126add 3 \u0120unju 2018 Post L-G\u0127adira D\u0127ul Bla \u0127las", "Aktar tag\u0127rif fil-websajt tal-BirdLife u fuq Facebook.", "Kull minuta fid-dinja jinbieg\u0127u miljun flixkun tal-plastik!", "Ritratt ta' Aron Tanti", "\u0126afna Maltin jafu x'inhi ka\u010b\u010ba.", "Din tinvolvi nies li jfittxu jew jonsbu g\u0127al annimali biex l-bniedem joqtluhom.", "Meta beda jikka\u010b\u010bja xi \u017cew\u0121 miljun sena ilu dan kien jag\u0127mlu biss jag\u0127mlu g\u0127all-ikel, b\u0127alma predaturi o\u0127ra.", "Illum g\u0127adha ssir \u0127afna ka\u010b\u010ba g\u0127all-ikel (pere\u017cempju s-sajd) imma \u0127afna ka\u010b\u010ba ssir ukoll g\u0127al ra\u0121unijiet o\u0127ra.", "Kollezzjoni, ti\u017cjin u fta\u0127ir", "\u0126afna ka\u010b\u010ba ssir g\u0127all-kollezzjonijiet u trofej, fejn l-annimal jinqatel biex jin\u017camm \u0121ismu (jew partijiet minnu) bbalzmat g\u0127al skop ta' ti\u017cjin f'postijiet prominenti b\u0127ala turija tas-su\u010b\u010bess jew ir\u0121ulija tal-ka\u010b\u010batur.", "Din hija t-tip ta' ka\u010b\u010ba dominanti f'Malta, fejn \u0127afna spe\u010bi ta' g\u0127asafar protetti jinqatlu biex ji\u0121u bbalzmati u mqeg\u0127din \u0121o vetrini fid-dar.", "F'pajji\u017ci o\u0127rajn jesponu l-irjus ibbalzmati ta' ljuni, orsijiet, \u010briev, e\u010b\u010b. mal-\u0127itan biex il-ka\u010b\u010batur jiddandan bil-\u0121miel, bid-daqs jew bil- fero\u010bja tal-annimal li jkun qatel.", "Negozju, traffikar u flus", "Xi annimali ji\u0121u kka\u010b\u010bjati g\u0127al xi partijiet minn \u0121isimhom li jkunu meqjusa li jiswew \u0127afna flus.", "L-iljunfanti joqtluhom g\u0127an-nejbiet twal tal-avorju li jinbieg\u0127 biex isir statwetti!", "\u0126afna spe\u010bi ta' qtates kbar (tigra, leoparda, \u0121agwar, ocelot, e\u010b\u010b.) jinqatlu g\u0127all- fer tag\u0127hom biex isiru kowtijiet g\u0127as-sinjuruni.", "Ir- rino\u010beronti jikka\u010b\u010bjawhom g\u0127all-qrun g\u0127ax ja\u0127sbu li g\u0127andhom valur medi\u010binali.", "Ma' dawn nistg\u0127u n\u017cidu t-tigra (g\u0127all-g\u0127adam) u l-pangolin (g\u0127all-iskwami).", "Kontroll ta' pests", "Hemm ukoll ka\u010b\u010ba g\u0127al annimali meqjusin", "pests, jew g\u0127ax jikkompetu ma' spe\u010bi indi\u0121eni, jew g\u0127ax iqisuhom theddida g\u0127al annimali domesti\u010bi.", "Xi nies jargumentaw li dan hu metodu kif tikkontrolla l-annimali milli jkomplu jitkattru u l-ambjent jaffettwaw naturali.", "Xi e\u017cempji jinkludu l-lupu, il-kangar\u00f9, il-kojote u l-volpi.", "Xi \u0127sara tag\u0127mel?", "ta' annimali", "Xi nies jirra\u0121unaw li per\u010bentwal ji\u0121u kka\u010b\u010bjati \u017cg\u0127ir madwar id-dinja, u g\u0127alhekk l-effett tal-ka\u010b\u010ba hu minimu.", "Dan ir-ra\u0121unar", "il-ka\u010b\u010ba", "huwa \u017cbaljat g\u0127ax il-ka\u010b\u010ba fil-fatt wasslet \u0127afna spe\u010bi f'xifer l-estinzjoni.", "Pere\u017cempju fir-Renju Unit il-gamiema (g\u0127asfur li f'Malta jikka\u010b\u010bjawh bla kontroll fil-\u0127arifa) naqset b'96%.", "Din l-ispe\u010bi issa meqjusa vulnerabbli.", "Il-ka\u010b\u010ba qed thedded ukoll lill-iljunfant Afrikan.", "Fi tliet snin inqatlu mal-100,000 iljunfant, u f'sena wa\u0127da biss (2011) inqatlu 8% tal-iljunfant Afrikani li baqa' fid-dinja!", "B'din ir-rata ta' qtil fi \u017cmien 10 snin l-iljunfant Afrikan \u0127a jkun spi\u010b\u010ba.", "E\u017cempji xejn sbie\u0127 b\u0127al dawn hemm \u0127afna.", "Fejn te\u017cisti l-problema?", "F'Malta problema kbira hija l-ka\u010b\u010ba fuq g\u0127asafar vulnerabbli u protetti.", "BirdLife Malta tag\u0127mel sforz kontinwu biex jit\u0127arsu u ji\u0121u nfurzati l-li\u0121ijiet \u0127alli ni\u017cguraw il-futur ta' \u0127afna spe\u010bi li jpassu minn Malta.", "Fix-xena globali l-ka\u010b\u010ba fuq annimali mhedda jew f'xifer l-estinzjoni te\u017cisti f'kull kontinent.", "Fl-Amerika ta' Fuq issir \u0127afna ka\u010b\u010ba fuq l-orsijiet u fl-Amerka t'isfel jikka\u010b\u010bjaw \u0127afna vikunja.", "Fl-Afrika \u0127afna ka\u010b\u010ba hija ffukata fuq i\u017c-\u017cebri, l-iljunfanti, l-iljuni, ir-rino\u010beronti u l-gorilla.", "Fl-Awstralja hemm problema ta' ka\u010b\u010ba g\u0127all-Queensland turtle u d-dugong, u fl-Asja hemm problema kbira tal-ka\u010b\u010ba fuq is-Siberian musk deer u s-sun bear.", "Dawn ftit e\u017cempji minn lista twila \u0127afna.", "Penguin mhux iswed u abjad ikun?", "ta' ka\u010b\u010ba", "X'nistg\u0127u nag\u0127mlu?", "Nirrappurtaw ka\u017ci illegali lill-pulizija (tel 119) Nag\u0127fsu fuq gvernijiet u nies f'awtorit\u00e0 biex jitjiebu l-li\u0121ijiet u ji\u017cdied l-infurzar tag\u0127hom.", "Inqajmu kuxjenza man-nies, g\u0127ax l-edukazzjoni hi l-a\u0127jar g\u0127odda biex nindirizzaw problemi ambjentali \u2013 g\u0127alhekk il-BirdLife tinvesti \u0127afna ri\u017corsi fl-edukazzjoni.", "In\u0127ajru iktar nies jid\u0127lu membri fil-BirdLife \u0127alli l-vu\u010bi tag\u0127na tkun iktar qawwija.", "Il-pangolin huwa l-iktar annimal ittraffikat fid- dinja.", "It-tmien spe\u010bi ta' pangolins issa huma protetti minn traffikar.", "Kull sena l-SPNI (il-BirdLife fl-I\u017crael) u BirdLife International jorganizzaw kompetizzjoni g\u0127all- berdwo\u010bers jisimha Champions of the Flyway.", "L-g\u0127an prin\u010bipali hu li titqajjem kuxjenza fuq il-qtil illegali", "L-I\u017crael", "\u0121", "I\u017c-\u017cona tal- kompetizzjoni, area ta' kwa\u017ci 7000km2", "tal-g\u0127asafar tal-passa fil-Mediterran.", "G\u0127alhekk it-timijiet li jie\u0127du sehem ji\u0121bru xi flus biex dawn jintu\u017caw g\u0127all- \u0127arsien tal-g\u0127asafar f'wie\u0127ed mill- pajji\u017ci tar-re\u0121jun.", "Fiha nnifisha l-kompetizzjoni hija sempli\u010bi: kull tim g\u0127andu 24 sieg\u0127a biex fihom jara kemm kapa\u010bi josserva jew jisma' spe\u010bi ta' g\u0127asafar f'\u017cona spe\u010bifika.", "Min jara l-aktar g\u0127asafar jirba\u0127.", "Din is-sena erbg\u0127a minn s\u0127abi u jien g\u0127aqqadna tim, semmejnieh The Maltese Falcons u r\u0127ejnielha lejn l-I\u017crael biex nie\u0127du sehem!", "Mill-bwar sal-muntanji", "Il-\u0121urnata tal-kompetizzjoni kienet", "is-26 ta' Marzu per\u00f2 kemm qabel kif ukoll wara \u017corna diversi postijiet", "fl-I\u017crael biex niskopru n-natura fantastika ta' dan il-pajji\u017c li fih qattajna 16-il \u0121urnata.", "Rajna \u0127afna natura, fosthom g\u0127asafar li lanqas no\u0127olmu li naraw f'Malta.", "Biex rajniehom ivvja\u0121\u0121ajna minn \u0127afna \u0127abitati, minn bwar mal-Mediterran g\u0127ad-De\u017cert Negev, mill-Ba\u0127ar l-A\u0127mar g\u0127all-Ba\u0127ar tal-Galilija.", "Tlajna wkoll fil-muntanji tat-tramuntana.", "B'kollox rajna mal-240 spe\u010bi ta' g\u0127asafar, fosthom pellikani, ajkli, avultuni, tajr tax-xatt, kokk, daqquq ik\u0127al, kud, g\u0127asafar tal-g\u0127ana, buful, e\u010b\u010b. Il-gajd tal-g\u0127asafar qattajnieh inqallbu fih!", "Jien rajt 22 spe\u010bi \u0121odda, u l-aktar li \u0127adt pja\u010bir nara kien il-black bush robin \u2013 impressjonanti x'denb g\u0127andu!", "Rajna wkoll diversi mammiferi, fosthom \u0127mir slava\u0121 tad-de\u017cert (Asian wild ass), g\u0127a\u017c\u017ciel (gazelle), mog\u0127o\u017c selva\u0121\u0121 (ibex) u volpijiet tad-de\u017cert.", "Dorna u drajna", "L-area tal-kompetizzjoni kienet trijanglu art fin-nofsinhar tal-I\u017crael (ara l-mappa) bejn l-E\u0121ittu, il-Ba\u0127ar l-A\u0127mar u l-\u0120ordan.", "Din i\u017c-\u017cona, fejn jiltaqg\u0127u l-Afrika, l-Ewropa u l-Asja, hija mag\u0127rufa mal-berdwo\u010bers b\u0127ala hotspot g\u0127ax minnha jpassu miljuni ta' g\u0127asafar.", "Hemm ukoll \u0127afna spe\u010bi o\u0127ra residenti li f'da\u017c-\u017cmien ikunu di\u0121\u00e0 bil-bejta \u0127alli jevitaw il-qilla tas-sajf.", "\u0126afna miIl-\u0121ranet ta' qabel il- kompetizzjoni qattajniehom f'din i\u017c-\u017cona u sirna familjari mal-postijiet u l-g\u0127asafar tal-post.", "Lejlet il-konkors fassalna r-rotta.", "Mat-tokk ta' nofsillejl!", "Mat-tokki ta' nofsillejl qomna minn", "raqda \u0127afifa u r\u0127ejnielha lejn il-punt tat-tluq f'Eilat, fejn \u0127adna r-ritratt uffi\u010bjali.", "Imbag\u0127ad armati bil-flokkijiet u l-bnadar tal-kompetizzjoni soqna 300km lejn it-tramuntana fejn f'bi\u010b\u010ba de\u017cert partikolari rajna l-g\u0127ubara tal- Lvant (MacQueen's bustard), g\u0127asfur", "Folla kbira ta' \u010bikonji bojod waqt il-passa", "b'kamuflaxx qawwi li diffi\u010bli tarah jekk mhux kmieni filg\u0127odu x'\u0127in l-ir\u0121iel ikunu qed ji\u0121ru bir-rix ta' g\u0127onqhom minfu\u0127 biex jimpressjonaw lin-nisa!", "A\u0127na u nsuqu waqafna f'xi \u017coni bis-si\u0121ar fejn smajna xi kokk u rajna g\u0127asafar o\u0127ra tad-de\u017cert, b\u0127an-nankina (cream-coloured courser).", "Fil-widien nixfin bis-si\u0121ar u l-arbuxxelli (wadis) rajna diversi g\u0127asafar \u017cg\u0127ar li jkunu qed ipassu, fosthom ka\u010b\u010bamendul, kud u buful.", "G\u0127all-\u0127abta tad-9am \u017corna g\u0127adajjar partikolari fejn ji\u0121u jixorbu l-gangi (sandgrouse) darba kuljum u fl-istess \u0127in!", "Rajna tliet spe\u010bi \u0121ejjin mill-qalba tad-de\u017cert.", "Il-lista bdiet titwal \u0121mielha.", "Il-\u0121urnata kompliet hekk, ni\u0121ru bla waqfien minn post g\u0127al ie\u0127or, ni\u0121\u0121ieldu l-g\u0127eja u n-ng\u0127as, in\u017cidu spe\u010bi wara spe\u010bi.", "B'kollox dakinhar soqna xi 600km u tellajna total ta' 160 spe\u010bi.", "L-a\u0127\u0127ar \u017cew\u0121 g\u0127asafar li rajna kienu l-buqrajq abjad (Egyptian nightjar) u l-pharaoh eagle owl.", "Il-\u0121urnata spi\u010b\u010bat fil-post fejn", "bdejna, fejn da\u0127\u0127alna l-lista.", "L-g\u0127ada saret i\u010b-\u010berimonja tal- premjijiet.", "L-ewwel t\u0127abbret is-somma flus li t-timijet kien irnexxielhom ji\u0121bru: madwar $100,000 (waww!).", "Din is- sena l-flus se jmorru g\u0127and il-BirdLife Partners fil-Kroazja u s-Serbja u ser jintu\u017caw biex ji\u0121\u0121ieldu kontra l-ka\u010b\u010ba illegali li ssir f'dawn il-pajji\u017ci.", "Kuntenti ferm!", "It-tim rebbie\u0127 kien mag\u0127mul minn Ingli\u017c, \u017bimbabwean u \u017cew\u0121 Sud Afrikani, li tellg\u0127u total ta' 186 spe\u010bi, \u010bifra tal-\u0121enn!", "A\u0127na l-Maltese Falcons \u0121ejna t-tmien post minn total ta' 32 tim.", "Konna kuntenti ferm b'dan ir-ri\u017cultat, l-iktar g\u0127ax mit-timijet tal- barranin \u0121ejna t-tielet post.", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "l-G\u0127asfur tal-Bejt", "Narawh kullimkien imma ftit nag\u0127tu kasu.", "Il-qurrieg\u0127a ta' lewn kannella \u0127amrani turi li dan ra\u0121el.", "Munqar goff biex ikisser i\u017c-\u017crierag\u0127", "'Le\u0127ja' sewda turi li dan huwa ra\u0121el.", "Isem xjentifiku Passer hispaniolensis Isem bl-Ingli\u017c Spanish Sparrow Daqs 14-16\u010bm Pi\u017c 22\u201333g Ikel \u017crierag\u0127, frott, insetti, dud \u0126abitat bliet, ir\u0127ula u kampanja Status komuni \u0127afna, residenti s-sena kollha", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "l-G\u0127asfur tal-Bejt", "L-g\u0127asafar tal-bejt spiss ibejtu fil- ventilaturi tad-djar.", "Imma jbejtu wkoll fis-si\u0121ar, fil-\u0127itan tas-sejjie\u0127, fi xquq fis-swar, f'irkejjen fuq arbli tad-dawl, u anke fl-g\u0127erien.", "Il-mara tbid xi 4 jew 5 bajdiet, li jfaqqsu wara xi 14-il jum.", "Daqs proprju ta' bajda ta' g\u0127asfur tal-bejt.", "Fix-xitwa, meta ma jkunx \u017cmien il-bejta, l-g\u0127asafar tal-bejt spiss jin\u0121abru fi gruppi biex jorqdu f'postijiet kennija b'si\u0121ar kbar.", "Fir-ritratt jidher l-istazzjon tal-ferrovija l-qadim f'Birkirkara, fejn kull filg\u0127axija jin\u0121abru eluf ta' g\u0127asafar tal-bejt.", "Il-frie\u0127 jixbhu \u0127afna lil ommhom fil-kulur imma tista' tag\u0127rafhom minn xi differenzi.", "Pere\u017cempju l-frie\u0127 ikollhom denbhom \u0127afna iqsar, u mal- \u0121enb ta' munqarhom ikollhom \u0121ilda safra.", "Fi ftit \u0121img\u0127at il-frie\u0127 itellg\u0127u bi\u017c\u017cejjed rix biex jo\u0127or\u0121u mill- bejta u wara ftit jitg\u0127allmu jtiru.", "Madankollu l-\u0121enituri xorta jibqg\u0127u jitimg\u0127uhom g\u0127al ftit \u0121ranet o\u0127ra sakemm jitg\u0127allmu jsibu ikel we\u0127idhom.", "Fir-ritratt tidher omm i\u017c\u017coqq li\u017c-\u017cew\u0121 uliedha.", "Ma, x'ji\u0121ifieri \u017c\u017coqq?", "Ji\u0121ifieri titma', ibni \u2013 kif qed tag\u0127mel l-g\u0127asfura fir-ritratt.", "Issa imxi \u0127a n\u017coqqok.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all- bejg\u0127 mill-BirdLife u \u0127wienet tal-kotba.", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it- tnejn ikollhom avventuri mill- iktar interessanti.", "Il-a\u0127wa llum x'lejla sabi\u0127a biex indur dawra fuq ix-xag\u0127ri u ngawdi ftit dan il-\u0121miel g\u0127ad-dawl tal-qamar.", "Dik mhux l-g\u0127adira ta\u017c-\u017crin\u0121ijiet?", "Dawk x'inhuma jag\u0127mlu hemm kollha mqajmin?", "G\u0127andhom xi festin jaqaw?", "Isma' wa\u0127da!", "Haw', \u017beppinu, jaqaw g\u0127andkom xi festa kbira?", "Hemm xi tazza luminata u bi\u010b\u010ba pizza g\u0127alija?", "Inkwiet kbir!", "Tra\u0121edja!", "Kul\u0127add ma jifla\u0127x.", "Kull min jid\u0127ol fl-g\u0127adira jo\u0127ro\u0121 marid.", "Jien qed nib\u017ca' nin\u017cel.", "Mela x'\u0121ara?!", "Forsi tista' tg\u0127inna Nanna?", "Ikkalma \u017beppinu g\u0127ax \u0127a taqsamli qalbi narak daqshekk inkwetat.", "Jien biex na\u0127seb f'soluzzjoni g\u0127al problema b\u0127al din ikolli b\u017conn naqra \u0127in wa\u0127di.", "\u0126a mmur dawra \u017cg\u0127ira \u0127a na\u0127seb ftit fil-kwiet, ner\u0121a' narak dalwaqt.", "U hekk g\u0127amlet Kolina.", "Im\u0127assba u mdejqa marret dawra fuq ix-xag\u0127ri u ma damitx ma sabet x'kienet il-kaw\u017ca tal- problema ta\u017c-\u017crin\u0121ijiet.", "Ftit bog\u0127od mill-g\u0127adira lem\u0127et batterija ta' karozza.", "Praspura o\u0127ra tal-bnedmin.", "Xi \u0127add irresponsabbli minflok ma rema din il-batterija ma' skart perikolu\u017c ie\u0127or b\u0127al medi\u010bini skaduti, \u017cjut u bozoz u\u017cati f'\u010aentru g\u0127all-Iskart Goff, \u0121ie remieha hawnhekk.", "Mhux ta' b'xejn \u017beppinu u s\u0127abu kollha ma jifil\u0127ux.", "Min jaf x'kimika \u0127ier\u0121a minn din il-batterija li qed tni\u0121\u0121es l-ambjent.", "Issa naraw kif ser titne\u0127\u0127a minn hawn imma sadanittant \u0127a ndur lura u nav\u017ca li\u017c-\u017crin\u0121ijiet.", "Hawn Nanna, solvejthulna l-misteru?", "X'ser ji\u0121ri minna?", "X'ser nag\u0127mlu?", "Iva \u017beppinu, l-g\u0127adira mni\u0121\u0121sa minn kimika ta' batterija li xi \u0127add rema fil-vi\u010bin.", "Ippakkjaw kollox u ser ne\u0127odkom f'g\u0127adira o\u0127ra ftit 'il bog\u0127od.", "G\u0127alissa \u017cgur ma tistg\u0127ux tibqg\u0127u hawn.", "Imxu warajja.", "Grazzi Nanna!", "Nispera li lkoll jg\u0127addilna ma jdumx u nispera li l-g\u0127adira l-\u0121dida tkun dar komda daqs l-o\u0127ra.", "Nispera \u017beppinu, u nispera li \u0127add iktar ma jer\u0121a' jarmi skart perikolu\u017c fl-ambjent.", "Hekk hu Nanna.", "Illum mhux b\u0127ad-drabi l-o\u0127ra \u2013 l-avventura tag\u0127na xejn ma kienet sabi\u0127a.", "Tg\u0127id l-avventura tad-darba li jmiss tkun aktar pja\u010bevoli g\u0127al \u017beppinu u Kolina?"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-145-Apr-2018.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Mejju - \u0120unju 2018", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p2", "Fenek \u017cag\u0127\u017cug\u0127 g\u0127addej sparat fir-riserva naturali tal-G\u0127adira", "X'g\u0127andna f'dil-\u0127ar\u0121a?", "Mill-editur A\u0127barijiet It-Triq it-Tajba BirdHero Ag\u0127tiha l-kulur Dik il-Bu\u017c\u017cieqa Agretti Bojod Kolina u \u017beppinu In-Na\u0127la tal-\u0120onna Intervista mal-Bu\u017cbie\u017c Il-\u0126arruba I\u010b-\u010aiefa Light Pollution", "Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, \u0120unju 2018 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia", "Victor Falzon L-Editur", "\u0126bieb \u0126 u t t a f", "Mill-pajji\u017ci kollha tal-Ewropa, Malta g\u0127andha l-i\u017cg\u0127ar persenta\u0121\u0121 ta' art mg\u0127ottija bis-si\u0121ar: xi 1% biss.", "Forsi ta\u0127sbu fil-Buskett u tg\u0127idu: \"U ejja, dawk is-si\u0121ar kollha, kif jista' jkun g\u0127andna daqshekk ftit?\"", "Imma hekk hu, u \u0127arsa lejn il-mappa ta' Malta malajr turina.", "Dawk it-tikki u rqajja' \u017cg\u0127ar \u0127odor huma l-area kollha bis-si\u0121ar li g\u0127andna.", "G\u0127alhekk fra\u0127t meta smajt li fil-Buskett t\u0127awlu 3600 si\u0121ra o\u0127ra u li f'Kemmuna wkoll t\u0127awlu xi 3000 si\u0121ra u arbuxxell.", "Imma daqshekk ie\u0127or nindanna meta naqra kwa\u017ci kuljum li tqa\u010b\u010btu xi ringiela si\u0121ar fi pjazza jew fi triq, biex flokhom jitla' blokk bini jew titwessa' triq.", "Donnu xi \u0127add idde\u010bieda li s-si\u0121ar m'g\u0127adhomx moda fejn jg\u0127ix il-bniedem.", "X'kull wa\u0127da!", "Qisek qed tg\u0127id li m'g\u0127adhiex moda tie\u0127u n-nifs!", "Is-si\u0121ar mhux biss jag\u0127tuna l-arja tafux.", "Li t\u0127ares minn tieqa u tara si\u0121ra; li tisma' r-ri\u0127 i\u0127axwex qalb il-weraq; li xxomm ir-ri\u0127a tal-\u0127amrija wara \u0127alba xita \u2013 dawn kollha", "affarijiet li jikkalmawna u jserr\u0127una, affarijiet li \u0121isimna u mo\u0127\u0127na g\u0127andhom b\u017conn.", "\u0126afna pajji\u017ci ilhom li ndunaw kemm g\u0127andna b\u017connhom dawn l-affarijiet.", "Tg\u0127id kemm baqa' snin sa ma", "nindunaw a\u0127na wkoll?", "Nawguralkom vaganzi tal-", "\u0121enn.", "Il-Finlandja 75% L-I\u017cvezja 68% Is-Slovenja 60% Spanja 56% L-Awstrija 45% Il-Kroazja 43% Il-Portugall 36% L-Italja 34% In-Norve\u0121ja 33% Il-\u0120ermanja 31% Il-Polonja 29% Franza 29% Il-Gre\u010bja 28% Ir-Rumanija 27% Il-Bel\u0121ju 22% \u010aipru 18% Ir-Renju Unit 12% L-Irlanda 10% L-Olanda 9%", "Il-persenta\u0121\u0121 ta' foresta f'xi pajji\u017ci Ewropej", "Ix-xifa (avocet Recurvirostra avosetta) hija tajra tax-xtut mhux tas-soltu.", "Dak il-munqar stramb milwi 'l fuq huwa g\u0127odda e\u010b\u010bellenti biex taqbad gambli u \u0127ut \u017cg\u0127ir mill-ilma.", "Ix-xifa hija spe\u010bi rari f'Malta u meta tin\u017cel xi wa\u0127da fir-riservi tal-G\u0127adira, Is-Simar jew Is-Salina jmorru \u0127afna berdwo\u010bers jarawha.", "G\u0127alkemm ix-xifa hija protetta bil-li\u0121i, xorta wa\u0127da tinqatel spiss mill-ka\u010b\u010baturi.", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p3", "a\u0127barijiet", "Ta\u017c- \u017bebbu\u0121", "Jg\u0127annu bil-fer\u0127!", "Fl-a\u0127\u0127ar!", "Wara snin twal nit\u0127abtu g\u0127alihom, l-g\u0127asafar tal-g\u0127ana suppost li issa jistg\u0127u jtiru protetti u \u0127ielsa minn Malta.", "Il-Qorti Ewropea dde\u010bidiet li Malta ma tistax iktar t\u0127alli n-nassaba jaqbdu dawn is-seba' spe\u010bi ta' g\u0127asafar.", "Tradizzjoni, delizzju, passjoni\u2026 dawn mhumiex ra\u0121unijiet tajbin biex g\u0127asfur jinqabad mis-selva\u0121\u0121 \u0127alli xi egoist joqg\u0127od jisimg\u0127u jpespes maqful f'ga\u0121\u0121a.", "L-g\u0127asafar tal-g\u0127ana suppost li issa jsiru m\u0127arsin bil-li\u0121i s-sena kollha.", "L-imnasab mimdudin (clap nets) mhux \u0127a jkunu permessi iktar fil-pajji\u017ci tal-Ewropa.", "Dan ifisser li l-insib kif isir f'Malta u f'pajji\u017ci o\u0127rajn b\u0127al Franza u Spanja, \u0127a jkun illegali.", "Dawn kollha a\u0127barijiet tajbin g\u0127all-g\u0127asafar.", "F'\u0127afna pajji\u017ci u g\u017cejjer madwar Malta l-g\u0127asafar tal- g\u0127ana jbejtu bil-gzuz.", "Imma f'Malta le, jew forsi wa\u0127diet.", "G\u0127aliex?", "Ovvja, g\u0127ax meta jkollok 4000 nassab lesti g\u0127alihom bix-xbiek mifruxin fl-art, ara povru \u0121ojjin kif jista' jkun ma jinqabadx.", "Dan huwa l-logo tal-kampanja tal-BirdLife kontra l-insib.", "\u0120ojjin", "Delitt fis-Salina", "Ix-xifa rari narawha f'pajji\u017cna.", "Fl-20 ta' Mejju ni\u017clet wa\u0127da fir-riserva naturali tal-G\u0127adira.", "Wara xi \u0121ranet tistrie\u0127 u taqbad il-\u0127ut taret u marret sar-riserva naturali tas-Salina, fejn ukoll g\u0127amlet xi \u0121ranet tikka\u010b\u010bja l-bu\u017caqq mill-ilma.", "Imma fil-lejl bejn is-26 u s-27 ta' Mejju da\u0127al g\u0127aliha ka\u010b\u010batur, sparalha u qatilha.", "Hekk, g\u0127all-gost!", "Peress li s-Salina hija miftu\u0127a lejl u nhar, jista' jid\u0127ol kul\u0127add x'\u0127in irid.", "Qatel g\u0127asfur protett\u2026", "\u2026u fl-ista\u0121un mag\u0127luq.", "U skont X-ray li \u0127adulha, il-kriminal li sparalha u\u017ca \u010bomb o\u0127xon li huwa kontra l-li\u0121i.", "is-Semmieg\u0127a", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p4", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "Kien il-bidu tas-sajf u l-\u0121enituri", "Fejn jien?", "tal-\u0127bieb tewmin kienu ftehmu li jie\u0127du \u0121img\u0127a leave u jqattg\u0127uha f'lukanda \u0127dejn il-ba\u0127ar.", "L-erba' tewmin fer\u0127u mhux ftit: \u0121img\u0127a s\u0127i\u0127a flimkien, mimlija avventuri!", "Kuljum filg\u0127axija l-erbg\u0127a bdew", "imorru passi\u0121\u0121ata tul il-bankina twila ma' xatt il-ba\u0127ar.", "Kienet imdawla sew bil-lampi tal-lukanda.", "It-tewmin malajr draw l-annimali tal-in\u0127awi g\u0127ax kif jo\u0127or\u0121u mil- lukanda kienu jg\u0127aqqdu jdejhom u bis-sa\u0127\u0127a tal-ma\u0121ija li kellhom kienu jisimg\u0127u n-natura titkellem.", "\"Min jaf ner\u0121g\u0127ux nisimg\u0127uha", "ton\u0127or dik il-gremxula,\" da\u0127qet Sylvia.", "It-tfal qabdu idejn xulxin \u0127alli jisimg\u0127u l-\u0127ajja ta' madwarhom.", "Semg\u0127u \u0127afna annimali jitkellmu, u faqg\u0127uhom bid-da\u0127q \u017cew\u0121 qniefed iqarm\u010bu l-bebbux u jgorru kemm kienu nexfin!", "F'daqqa wa\u0127da Maris", "sikktithom g\u0127ax donnha semg\u0127et le\u0127en inkwetat.", "It-tewmin, id f'id, waqfu jissemmg\u0127u:", "hawnhekk di\u0121\u00e0 dort.", "'Id-dawl tax- 1xefaq' qaluli l-Ma u l-Pa, 'fittex id-dawl tax-xefaq.'", "Imma ma jistax ikun hawn.", "Kif g\u0127ajjejt\u2026\"", "U f'dak il-mument it-tfal raw g\u0127asfur kbir jin\u017cel fuq il-blat tax- xatt ftit metri bog\u0127od minnhom.", "\u0120rew g\u0127al \u0127dejh u Maris \u0121abritu bil-mod u \u0127addnitu mag\u0127ha biex ma jit\u0127abatx.", "Sylvia \u017cammitlu munqaru \u0127alli ma jwe\u0121\u0121ax lil Maris fil-paniku.", "\"Iiii, din naf x'inhi!\" qalet.", "\"Din garnija!", "Ara t-tubi fuq munqarha.\"", "Is-subien daru mal-bniet u", "Sylvia kompliet tispjega:", "\"F'Il-\u0126uttafa qrajt li dawn l-g\u0127asafar ibejtu fl-irdumijiet u meta \u017c-\u017cg\u0127ar ji\u0121u biex itiru l-ewwel darba, ftit minnhom jit\u0127awdu min\u0127abba d-dwal tax-xtut.\"", "Kompliet tg\u0127idilhom li l-garni", "jersaq lejn l-art bil-lejl biex il- predaturi ma jarawhx.", "L-istint ta\u017c-\u017cg\u0127ar imexxihom biex meta jitilqu mill-bejta jtiru lejn id-dawl baxx li jkun hemm fuq ix-xefaq u", "b'hekk isibu triqithom u jo\u0127or\u0121u fuq il-ba\u0127ar.", "\"Miskina, na\u0127seb \u0127awduha d-dwal tal-lukanda!\" qal Peter.", "Imbag\u0127ad qam u hu u Sky telqu ji\u0121ru lejn il-lukanda.", "Da\u0127lu bla nifs u Peter lebbet lejn il-k\u010bina waqt li Sky mar ifittex lil ommu.", "Maris u Sylvia baqg\u0127u barra j\u0127addnu l-garnija, u wara ftit Peter \u0121ie lura b'kaxxa u bil-galbu qieg\u0127du l-garnija fiha biex i\u017c\u017comm kalma.", "Erba' passi warajh wasal Sky ma' ommu li kellha f'idha \u010b-\u010bwievet tad-dingi li kienu krew mil-lukanda.", "\"Ejja nuruha t-triq it-tajba dil- povra garnija,\" qalet omm Sky u Maris, waqt li \u017cammet id-dingi sod sakemm kul\u0127add tela' fih, inklu\u017c il-kaxxa bl-g\u0127asfur.", "Startjat il-mutur u saqet 'il barra, bog\u0127od mid-dwal tax-xatt.", "Meta tbeg\u0127du ftit sew mix-xatt Maris refg\u0127et il-garnija mill-kaxxa u wara li mlewha bil-bews, hi u Sylvia telquha bil-mod f'xifer id-dingi.", "Il-garnija malajr taret u sparixxiet fid-dlam imma t-tfal kienu kuntenti li issa kienet qeg\u0127da fit-triq li tibda \u0127ajjitha fuq il-ba\u0127ar.", "Il-bqija tal-\u0121img\u0127a g\u0127addiet b\u0127al", "\u017ciffa u \u017c-\u017cew\u0121 familji kienu waslu biex imorru d-dar.", "Imma t-tewmin kien baqg\u0127alhom bi\u010b\u010ba xog\u0127ol x'jag\u0127mlu: kienu kitbu ittra lill- mani\u0121er tal-lukanda li fiha qalulu bl-avventura tag\u0127hom.", "Weg\u0127duh ukoll li jibqg\u0127u ji\u0121u fil-lukanda tieg\u0127u basta jbiddel id-dwal ta' barra u jag\u0127milhom i\u0127arsu 'l isfel.", "B'hekk il-lampi jdawlu l-bankina bla ma jfixklu l-garni fuq l-irdum.", "L-ittra tefg\u0127uha fil-kaxxa tas- su\u0121\u0121erimenti fil-foyer tal-lukanda.", "Imbag\u0127ad qab\u017cu fil-karozzi, g\u0127alqu l-bieba u qabdu t-triq lura lejn \u0126al Bu\u017cbie\u017c.", "Kienu kuntenti li g\u0127al darb'o\u0127ra kienu salvaw annimal bis-sa\u0127\u0127a tal-forza ta' bejniethom.", "Din hija biss storja.", "Jekk intom issibu g\u0127asfur ferut jew g\u0127ajjien, \u010bemplu lill-BirdLife fuq 79255697 u ji\u0121i xi \u0127add g\u0127alih.", "B'hekk jing\u0127ata l-a\u0127jar kura.", "Jew l-orizzont, dik il-linja fejn is-sema donnha tiltaqa' mal-ba\u0127ar (bl-Ingli\u017c horizon)", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p5", "\u017bew\u0121 kotba \u0121odda tal-BirdLife Post g\u0127an-Natura Ktieb fuq is-siti Natura 2000 tal-G\u017cejjer Maltin \u2022 Bil-kulur minn qoxra sa qoxra \u2022 72 pa\u0121na \u2022 Bil-Malti \u2022 Ideali g\u0127al studenti tal-\u0121eografija fis-sekondarji \u2022 Mimli tag\u0127rif, ritratti, tpin\u0121ijiet u mapep dwar il-flora u l-fawna tat-48 in\u0127awi protetti f'pajji\u017cna \u2022 prezz \u20ac7", "G\u0127al kopja ta' dawn il-kotba \u010bempel lil BirdLife Malta fuq 21347644/5 jew ibg\u0127at imejl lil info@birdlifemalta.org", "Il-Wirt Naturali ta' G\u0127awdex", "Ktieb li ji\u0121bor fih 83 artiklu tan-naturalista Joe Sultana li dehru f'rivisti G\u0127awdxin fuq medda ta' snin \u2022 Bil-kulur minn qoxra sa qoxra \u2022 224 pa\u0121na \u2022 Bil-Malti \u2022 Ideali g\u0127al min jixtieq jitg\u0127allem dwar il-flora u fawna ta' G\u0127awdex \u2022 prezz \u20ac15", "Tg\u0127id ikolli nitla' G\u0127awdex biex nixtrih?", "Int bis- serjet\u00e0?!", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p6", "Fil-BirdLife ilna \u0127afna snin na\u0127dmu u nirsistu biex ng\u0127inu l-g\u0127asafar.", "Dan nag\u0127mluh b'\u0127afna modi, fosthom billi:", "nistudjaw l-g\u0127asafar biex insolvu l-problemi tag\u0127hom", "nikkuraw g\u0127asafar feruti sa ma jer\u0121g\u0127u jtiru", "nedukaw lin-nies dwar in-natura u l-ambjent.", "Tixtiequ tg\u0127inuna f'dan ix-xog\u0127ol?", "Fa\u010bli:", "#BirdHero hija adoption scheme fejn tadotta wie\u0127ed minn tliet g\u0127asafar: \u010biefa \u2013 li tirrappre\u017centa l-istudju tal-g\u0127asafar bies \u2013 li jirrappre\u017centa l-kura ta' tajr ferut merill \u2013 li jirrappre\u017centa l-edukazzjoni dwar in-natura Bis-sa\u0127\u0127a ta' dawn l-adozzjonijiet il-BirdLife tkun tista' tkompli tistinka g\u0127all-\u0127arsien ta' dawn l-g\u0127asafar u l-bqija tan-natura.", "Kull Bird Hero jintbag\u0127tlu\u2026", "\u010biefa", "Print ta' akwarell tal-g\u0127asfur tal- g\u0127a\u017cla tieg\u0127ek \u010aertifikat ta' adozzjoni Kartolina b'tag\u0127rif dwar l-g\u0127asfur A\u0127barijiet dwar x'qed tag\u0127mel il- BirdLife Il-maga\u017cin Bird's Eye View (ver\u017cjoni di\u0121itali) kull tliet xhur", "L-akwarelli ori\u0121inali huma xog\u0127ol l-artist u naturalist Nimrod Mifsud", "Jiena g\u0127adni kemm sirt Bird Hero!", "\u0126allikom mill- waww!", "G\u0127al aktar tag\u0127rif mur fil-websajt www.birdlifemalta.org jew iggugilja #birdhero", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p7", "Ag\u0127tiha l-kulur!", "Kull Bird Hero jintbag\u0127tlu\u2026", "G\u0127alkemm il-gardell ma narawhx da\u017c-\u017cmien, g\u0127a\u017cilna lilu g\u0127ax wie\u0127ed mill-g\u0127asafar tal-g\u0127ana li dwarhom kellna a\u0127bar sabi\u0127a (ara pa\u0121na 3).", "Dik il-bu\u017c\u017cieqa!", "Jekk \u0127a tag\u0127mlu festin tu\u017cawx b\u017cie\u017caq minfu\u0127in bil- gass, ji\u0121ifieri minn daw li jekk titlaqhom itiru 'l fuq.", "Dawk il-b\u017cie\u017caq meta jispi\u010b\u010balhom il-gass spiss jaqg\u0127u fil-ba\u0127ar.", "U kif tafu, jittieklu minn fkieren, \u0127ut, gawwi, \u010bief, e\u010b\u010b. g\u0127ax ja\u0127sbuh ikel.", "Biex tie\u0127u gost inti, tpo\u0121\u0121ix annimali fil-periklu.", "Ilkoll tafu bil-bu\u017c\u017cieqa fil-logo ta' Dinja Wa\u0127da.", "Biex inkunu ta' e\u017cempju, idde\u010bidejna li anke l-bu\u017c\u017cieqa tal-logo nibdluha, li ma jmurx ittirilna mar-ri\u0127!", "\u0126a\u0127a\u0127a! :) Kif taraw fil-logo il-\u0121did il-bu\u017c\u017cieqa m'g\u0127adhiex tal-lastku imma saret hot-air balloon minn dawk li jtellg\u0127u n-nies fihom.", "Il-logo l-\u0121did", "Agrett Abjad Little Egret Egretta garzetta", "Ritratt ta' Aron Tanti me\u0127ud fir-riserva naturali tal-G\u0127adira", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p10 Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p10", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it- tnejn ikollhom avventuri mill- iktar interessanti.", "Kemm hu sabi\u0127 Nanna li tirrilassa \u0127dejn il-ba\u0127ar.", "Issa qed nifhem g\u0127aliex il-bnedmin iqattg\u0127u \u0121ranet s\u0127a\u0127 hawnhekk matul is-sajf.", "Ma nafx, jien qed in\u0127oss wisq s\u0127ana.", "U ejja Nanna, issa daqt jibda jidlam u tiffriska.", "Gran\u010b.", "Ajjut, ajjut!", "G\u0127inuni no\u0127ro\u0121 minn hawn!", "X'wa\u0127da din!", "X'kien dan il-\u0127oss?", "Gran\u010b.", "Ajjut, ajjut!", "Tg\u0127id xi fatat Nanna?", "Ta\u0127seb?", "U le, il-\u0127oss \u0121ej minn din in-na\u0127a.", "Ejja \u0127a naraw.", "Minn dan il-bott \u0121ej il-\u0127oss, Nanna!", "\u0126elow, \u0127elow, hemm xi \u0127add?", "Gran\u010b.", "Iva, iva hawn jien.", "G\u0127inuni no\u0127ro\u0121 minn hawn ja\u0127asra!", "Hawn gran\u010b, Nanna!", "Tini jdejk, Gran\u010b, u \u0127u nifs qawwi 'l \u0121ewwa \u0127a ni\u0121bduk.", "Wie\u0127ed, tnejn, tlieta\u2026 Gran\u010b.", "G\u0127all-erwie\u0127 kemm ilni ma n\u0127oss naqra arja friska.", "Kont se mmut f'dak il-bott bis-s\u0127ana\u2026 u bil-\u0121u\u0127!", "Tuni x'niekol malajr g\u0127ax ser nistordi.", "Hawn \u0127a naqra alga.", "U int x'fettilek d\u0127alt f'dak il-bott?", "Gran\u010b.", "Jien naf, \u0127sibt li nista' nag\u0127mlu d-dar tieg\u0127i imma spi\u010b\u010bajt we\u0127ilt fih minflok.", "\u0120rali kif qed ji\u0121rilhom \u0127afna annimali o\u0127ra min\u0127abba l-iskart li l-bnedmin qeg\u0127din jitfg\u0127u fil-ba\u0127ar.", "X'\u0127asra u x'g\u0127aruka\u017ca.", "Kieku kul\u0127add jifhem kemm jag\u0127mel \u0127sara dan l-iskart, kieku \u017cgur joqog\u0127du aktar attent.", "Gran\u010b.", "Kieku taf kemm minn s\u0127abi mietu g\u0127ax kielu l-iskart jew inqabdu f'xi \u0127a\u0121a li jarmu l-bnedmin.", "Veru mhux sew li qieg\u0127ed ji\u0121rilna hekk.", "Ja\u0127asra, li kieku dan is-sajf it-tfal kollha ta' Malta flok jarmu l-iskart ji\u0121bru dak li jsibu mormi!", "Jekk dak l-iskart ikun g\u0127adu tajjeb jistg\u0127u jisseparawh u flok problema jsirilhom ri\u017cors.", "U \u0127add minn s\u0127abna ma jwe\u0121\u0121a'.", "U lkoll kemm a\u0127na, bnedmin u annimali, ingawdu", "X'ta\u0127sbu, \u0127bieb?", "Ser tie\u0127du s-su\u0121\u0121eriment tieg\u0127i g\u0127al dan is-sajf \u0127alli flimkien nag\u0127tu daqqa t'id lill-ambjent?", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p11", "In-Na\u0127la tal-\u0120onna White-banded Digger Bee Amegilla quadrifasciata", "In-na\u0127la tal-\u0121onna hija na\u0127la \u017cg\u0127ira li tista' taraha spiss spe\u010bjalment jekk g\u0127andek \u0121ardina bil-fjuri (pere\u017cempju lantana).", "Ma tag\u0127milx g\u0127asel, tg\u0127ix we\u0127idha u l-mara t\u0127affer bejta fil-\u0127amrija, trab jew ramel.", "Daharha sufi kannella u fuq \u017caqqha (abdomen) g\u0127andha erba' faxxi bojod fuq sfond iswed.", "Jekk tara wa\u0127da t\u0127uf minn fjura g\u0127al o\u0127ra ara jirnexxilekx tinduna jekk hix ra\u0121el jew mara.", "Dawn l-istampi g\u0127andhom jg\u0127inuk. \u2642", "Fix-xjenza \u2640 = mara, u \u2642 = ra\u0121el", "B\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c\u017c!", "B\u0127alna, fis-sajf l-g\u0127asafar jaqbadhom iktar g\u0127atx.", "G\u0127alhekk tajjeb li fil- \u0121ardina, bit\u0127a jew gallerija no\u0127or\u0121ulhom re\u010bipjent \u017cg\u0127ir bl-ilma.", "Timlewhx fond wisq li ma jmurx teg\u0127req fih xi gremxula jew wi\u017cg\u0127a.", "Intervista ma' fjura", "Bon\u0121u Bu\u017cbie\u017ca, inti pjanta Maltija?", "Bon\u0121u.", "Iva, Maltija daqsek jien.", "Inti spe\u010bi rari jew komuni?", "\u0126ares madwarek u malajr tinduna\u2026", "Kos, jidher hawn minnkom mhux \u0127a\u017cin.", "Hekk hu, jien g\u0127adni komuni sew.", "Hawnhekk qeg\u0127din f'\u0121enb ta' triq.", "Le ta, nikber ukoll f'art imqallba, raba' mitluq, steppa, irkejjen f'\u0121onna, e\u010b\u010b.", "U l-fjuri tieg\u0127ek kif ikunu?", "Kif qed tara, jien nag\u0127mel fjuri \u017cg\u0127ar f'bukketti qishom umbrelel sofor.", "Jaqaw inti ti\u0121i mill-pjanta jisimha ferla?", "Il-ferla hija ku\u0121ina tieg\u0127i imma dik tag\u0127mel il-fjuri fir-rebbieg\u0127a.", "U inti qieg\u0127da bil-fjuri b\u0127alissa\u2026 Iva, is-sajf l-ista\u0121un tieg\u0127i.", "Minn \u0120unju sa Awwissu nkun fl-aqwa tieg\u0127i.", "G\u0127andek xi problemi?", "Hawn min lilna jarana koroh u meta ji\u0121u jnaddfu \u0121nub it-toroq iqa\u010b\u010btuna u jbexxuna bil-velenu.", "L-ag\u0127ar g\u0127ax jag\u0127mlu dan meta nkunu bil-fjuri.", "G\u0127aliex l-ag\u0127ar?", "G\u0127ax meta jag\u0127mlu hekk ma jag\u0127tuniex \u010bans nag\u0127mlu \u017cerrieg\u0127a \u0127alli jikber iktar bu\u017cbie\u017c.", "Ara kemm friefet u na\u0127al jispi\u010b\u010baw bla ikel.", "Insomma, grazzi \u0127afna.", "Grazzi lilek.", "Issa jekk trid tg\u0127inna, g\u0127andi ftit \u017cerrieg\u0127a di\u0121\u00e0 misjura, \u0127u minnha u xerridha x'imkien.", "Waww grazzi!", "\u0126adtlek ftit u \u0127a nxerridhom f'rokna fil-\u0121nien tal-iskola.", "Dejjem i\u010b\u010bekkjaw il-websajt jew pa\u0121na Facebook ta' BirdLife Malta biex tkunu tafu bl-attivitajiet li norganizzaw g\u0127all-membri", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p12", "il-harruba", "Kultant tisma' min ju\u017ca l-espressjoni \"xi\u0127 daqs \u0127arruba\".", "Dan g\u0127aliex il-\u0127arruba hija si\u0121ra li kapa\u010bi tg\u0127ix \u0127afna sekli u donnha ma tmut qatt \u2013 sintendi dejjem sakemm ma jaqtg\u0127uhiex biex jg\u0127addu triq jew jibnu blokk flettijiet.", "Id- dehra ta' \u0127arruba tifrex dlielha f'rokna ta' g\u0127alqa hija xena tipika tal-kampanja Maltija.", "Jalla tibqa' hekk g\u0127al dejjem.", "Il-qoxra taz-zokk tal-\u0127arruba jvarja skont l-et\u00e0.", "Frieg\u0127i ri\u010benti jkunu aktarx lixxi, iz-zokk ma\u0121\u0121ur iktar ikollu tikmix u flieli, u spiss ikollu b\u0127al blalen goffi u nef\u0127iet, kif jidher fir-ritratt.", "Dawn il-blalen iktar tarahom f'si\u0121ar ir\u0121iel.", "I\u017c-\u017cerrieg\u0127a tal-\u0127arrub g\u0127andha postha fl-istorja tal-bniedem g\u0127ax fl-antik lilha kienu ju\u017caw biex ji\u017cnu d-deheb.", "Il-kelma carat fil-fatt \u0121ejja mill-isem antik tal-\u0127arruba ceratonia.", "Dan huwa wkoll parti mill-isem xjentifiku tag\u0127ha.", "Il-weraq tal-\u0127arruba jkun ileqq.", "Dan g\u0127aliex il-wi\u010b\u010b tal-weraq minn fuq ikollu kisja ta' spe\u010bi ta' xama' (dik li fil-bijolo\u0121ija nsej\u0127ulha waxy cuticle).", "Din il-lega tag\u0127laq il-pori tal-weraq biex is-si\u0121ra ma titlifx wisq ilma.", "Barra minn hekk meta l-weraq ileqq jirrifletti d-dawl u s-si\u0121ra tassorbi inqas s\u0127ana.", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p13", "brimba qabbie\u017ca", "b u q r a j q", "qanfud", "Il-\u0127arrub jag\u0127mel il-fjuri f'Ottubru.", "Fil-\u0127arrub, il-fjuri nisa u l-fjuri r\u0121iel ma jikbrux fuq l-istess si\u0121ra.", "Il-fjuri r\u0121iel ji\u0121bdu \u0127afna insetti, (spe\u010bjalment in-na\u0127la tal-g\u0127asel) li jo\u0127dulhom il-polin.", "Il-fjuri nisa jkomplu jikbru u jsiru frott.", "Il-frotta tal-\u0127arruba hija mi\u017cwet twil qisha fulu \u010batt, bi\u017c-\u017cerrieg\u0127a f'ringiela.", "Ta\u0127t il-qoxra g\u0127andu saff artab u \u0127elu li minnu hawn min jag\u0127mel \u0121ulepp, karamelli u anke \u010bikkulata.", "Il-frott fir-ritratt g\u0127adu a\u0127dar u nej, ikun tajjeb meta jsir kannella skur, g\u0127all-\u0127abta ta' Santa Marija (nofs Awwissu).", "Diversi annimali jsibu kenn u ikel f'si\u0121ra tal-\u0127arrub.", "Fost dawn insibu g\u0127asafar b\u0127all-buqrajq, il-gamiema u l-pitirross, mammiferi b\u0127all- qanfud u l-ballottra, partita brimb u bebbux, u \u0127afna insetti fosthom na\u0127al, nemel, ba\u0127rijiet u \u0127anfus.", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "l\u010b-\u010aiefa", "Ir-ru\u0127 tal- irdumijiet", "Kannella minn fuq\u2026", "Munqar b'sa\u0127\u0127tu, b'gan\u010b fit-tarf", "\u2026bajda minn ta\u0127t", "Ittir vi\u010bin \u0127afna ta' wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar, g\u0127alhekk tissejja\u0127 shearwater bl-Ingli\u017c.", "\u0120wiena\u0127 twal, dojoq u \u0121ejjin g\u0127all-ponta", "Isem xjentifiku Calonectris diomedea Isem bl-Ingli\u017c Scopoli's Shearwater Daqs 45\u201348\u010bm Xiber 100-125\u010bm Pi\u017c 560\u20131060g Ikel \u0127ut, klamari, e\u010b\u010b. \u0126abitat ba\u0127ar, xtut bl-irdum fi \u017cmien il-bejta Status diversi kolonji mdaqqsin, residenti fis-sajf biss", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all- bejg\u0127 mill-BirdLife u \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "l\u010b-\u010aiefa", "Munqarha huwa b'sa\u0127\u0127tu u fit-tarf milwi 'l isfel qisu gan\u010b.", "Dan jiswieha \u0127afna biex il- \u0127ut u l-klamari li taqbad ma ji\u017colqulhiex minn \u0127alqha.", "Daqs proprju ta' bajda ta' \u010biefa.", "Il-fellus idum iktar minn xahar u nofs biex ifaqqas mill-bajda.", "G\u0127all-ewwel \u0121img\u0127at ikun qisu ballun suf gri\u017c!", "Ftit ftit is-suf iwaqqg\u0127u u floku jtella' kisja rix.", "Sal- a\u0127\u0127ar ta' Settembru jkun lest biex itir.", "I\u010b-\u010bief jg\u0127ix \u0127ajtu kollha fuq il-ba\u0127ar.", "Jersaq biss lejn l-art fi \u017cmien il-bejta g\u0127all-\u0127abta ta' Marzu.", "Ibejjet fi xquq fis- sisien u l-irdumijiet: f'Ta' \u010aen\u010b (f'G\u0127awdex) hemm l-ikbar kolonja fil-g\u017cejjer Maltin, b'xi 1000 par.", "Waqt l-ista\u0121un tal-bejta \u010b-\u010bief jag\u0127mel \u0121urnata fuq il-ba\u0127ar jistad, u lejn l-art jersaq biss filg\u0127axija.", "Sakemm tin\u017cel ix- xemx jin\u0121abru fi gruppi kbar jg\u0127umu u jittajru ftit 'il barra mill-irdum.", "Kif jidlam itiru lejn il-bejta biex jitimg\u0127u lill-fer\u0127 bil-\u0121u\u0127.", "Idumu sejrin hekk sajf s\u0127i\u0127.", "Dawn il-gruppi ta' \u010bief mi\u0121burin f'wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar jissej\u0127u rafts.", "Il-lajs kemm taf..", "Ara, na\u0127seb dik fr.. far.. tarf\u2026"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-146-Jun-2018.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126bieb \u0126 u t t a f", "r Il-biera\u0127 mort sal-ba\u0127ar u ftit bog\u0127od minni rajt tifel u tifla u t i d e -", "jippassi\u0121\u0121aw max-xatt.", "Kellhom barmil u kultant bdejt narahom jitbaxxew, ji\u0121bru xi \u0127a\u0121a mill-ilma baxx u jpo\u0121\u0121uha fih.", "\u0126sibt li qed ji\u0121bru l-bebbux, u ta' \u017catat ambjentalist li jien ersaqt lejhom biex bil-\u0127lewwa nispjegalhom li \u0127afna minn dak il-bebbux ikollhom \u0121ran\u010b fihom, li jmutu jekk idumu barra mill-ilma.", "G\u0127alhekk \u0127adt vera sorpri\u017ca meta ttawwalt fil-barmil u flok bebbux", "sibt boroz, tazzi, fliexken, tappijiet, frieket u skieken tal-plastik.", "\"Dawk x'\u0127a tag\u0127mlu bihom?\" staqsejthom.", "\"\u0126eqq ovvja, \u0127a narmuhom,\" qaltli \u017c-\u017cg\u0127ira b'arja li tifhem.", "Bilkemm ridt nemmen li flok jilag\u0127bu u j\u010baf\u010bfu fil-ba\u0127ar, dawn it-tfal", "Ridt nara x'\u0127ajjarhom.", "\"Imma billi l-plastik jibqa' fil-ba\u0127ar x'fiha?\"", "\"G\u0127ax dak jikluh il-fkieren u jmutu,\" spjegali \u0127uha.", "\"Mela allura intom qed issalvaw il-fkieren?\"", "\"E\u0127e!\" qaltli kburija t-tifla, \"u anke l-g\u0127asafar u anke l-\u0127ut g\u0127ax anke", "dawk jieklu l-plastik.\"", "G\u0127edtilhom prosit ta' xog\u0127olhom u mort lura f'posti.", "Wara, jien u", "miexi lejn il-karozza g\u0127addejt minn \u0127dejn fdal ta' barbikju, u madwaru rajt mandra s\u0127i\u0127a li \u0127allew warajhom il-wikkiela ma\u0127mu\u0121in.", "U f'qalbi g\u0127edt \"Marelli, it-tfal iktar jafu jie\u0127du \u0127sieb id-dinja minna l-kbar!\"", "Jien naf li intom il-membri ta'", "Klabb \u0126uttaf b\u0127al dawk it-tfal ta\u0127sbuha.", "Il-mistoqsija hija din: Issa la tikbru \u0127a tibqg\u0127u tib\u017cg\u0127u g\u0127an-natura, jew \u0127a tibdew tg\u0127idu X'jimpurtani?", "Gawdu l-bqija tal-vaganzi", "\u0127bieb, u attenti mix-xemx.", "Victor Falzon L-Editur", "Bies mhux g\u0127asfur?", "Iva, imma kif qed tara, huwa isem ta' \u0127uta wkoll.", "Mur pa\u0121na 7 g\u0127al ritratt tal- bies bil-\u0121wiena\u0127 miftu\u0127in.", "Il-bies (flying gurnard Dactylopterus volitans) huwa \u0127uta tassew stramba.", "G\u0127ajnejh kbar, wi\u010b\u010bu qasir b'g\u0127amla ftit kwadra.", "G\u0127andu wkoll il-\u0121wiena\u0127 tal-\u0121enb (pectoral fins) twal \u0127afna, u meta j\u0127ossu mhedded jifta\u0127hom b\u0127al \u017cew\u0121 imrew\u0127iet wesg\u0127in biex ja\u0127sdek.", "It-truf tag\u0127hom g\u0127andhom disinn qisu bizzilla blu jixg\u0127el.", "Il-bies jg\u0127ix f'postijiet bir-ramel fil-qieg\u0127, fejn joqg\u0127od iferkex g\u0127al \u0127niex u gambli \u017cg\u0127ar tal-qieg\u0127.", "Kolonja sabi\u0127a ta' qroll tad-dell", "X'g\u0127andna f'dil-\u0127ar\u0121a?", "Mill-editur A\u0127barijiet Il-countdown ta\u010b-\u010bikonji Kotba \u0121odda Is-Semmieg\u0127a \u0126utna l-\u0126ut Il-\u0126uttafa Tni\u0121\u0121is akustiku fil-ba\u0127ar \u017bejt il-Palm I\u017c-\u017bebbu\u0121a L-Ispanjulett Kolina u \u017beppinu", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a Sean Bonello, Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia", "Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Awwissu 2018 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "a\u0127barijiet", "FIR-RISERVA TAL-GHADIRA\u2026", "Sa ftit \u0121img\u0127at ilu fir-riserva tal-G\u0127adira kien hemm fjamingu (greater flamingo Phoenicopterus roseus) \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li kien ilu hemm minn Settembru tas-sena l-o\u0127ra \u2013 wa\u0127du wa\u0127du, forsi jg\u0127id kelma mal-pispisell u mal-glalez.", "Imma kmieni f'Awwissu \u0127a sorpri\u017ca x'\u0127in ni\u017clu \u0127dejh 10 fjamingi o\u0127rajn friski friski, lkoll \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' ftit xhur (forsi minn Sqallija, g\u0127ax hemmhekk ibejtu l-fjamingi).", "Dan kien numru rekord ta' fjamingi fl-G\u0127adira, u mhux biss, g\u0127ax minn jum g\u0127al ie\u0127or tfa\u010b\u010baw fjamingi o\u0127rajn, fosthom adulti b'dak l-abjad, ro\u017ca, a\u0127mar u iswed tant jispikka!", "Min nie\u017cel, min sejjer, min jitlaq u jer\u0121a' ji\u0121i lura.", "Qisu l-ajruport!", "Spettaklu s\u0127i\u0127!", "Is-soltu fis-sajf ir-riserva tkun mag\u0127luqa imma biex il-publiku jgawdi dal-\u0121miel il-BirdLife fet\u0127et ir-riserva diversi drabi, u \u017caruha nies bil-gzuz.", "Sa ma morna g\u0127all-istampar g\u0127ad hemm numru sabi\u0127 ta' fjamingi fir-riserva, u diversi qtajja' o\u0127rajn qed jidhru jpassu minn fuq Malta.", "FIR-RAMLA TAL-GNEJNA\u2026", "Fir-ramla \u017cg\u0127ira tal-\u0120nejna re\u0121g\u0127et bejtet il-fekruna tal-ba\u0127ar (loggerhead turtle Caretta caretta).", "Fil-lejl tal-24\u201325 ta' \u0120unju 2018, fekruna telg\u0127et l-art, \u0127affret fir-ramel, biedet numru ta' bajd u re\u0121g\u0127et lura fil-ba\u0127ar.", "B'xorti tajba raha xi \u0127add u av\u017ca, u mill-g\u0127ada stess il-bejta ddawret b'rixtellu li ma jmurx xi \u0127add ideffes lasta ta' umbrella u jkisser kollox!", "Qed tin\u017camm g\u0127assa kontinwa mill-g\u0127aqda Nature Trust u voluntiera o\u0127rajn.", "Jekk kollox imur sew il-bajd g\u0127andu jfaqqas fit-tielet \u0121img\u0127a ta' Awwissu.", "Din hija t-tieni darba li nafu li fekruna bejtet fil-\u0120nejna \u2013 tg\u0127id l-istess wa\u0127da?", "L-ewwel darba kien fl-2012 imma dik id-darba l-bajd ma kienx faqqas.", "FL- 2016 bejtet ukoll fekruna fir-Ramla tal-Mixquqa, u dik kienet su\u010b\u010bess.", "Il-Mixquqa", "Il-\u0120nejna", "\u0127", "Sa ma morna g\u0127all-istampar il-frie\u0127 g\u0127adhom ma faqqsux imma appik li! e r", "Il-countdown ta\u010b-\u010bikonji", "Nhar il-\u0120img\u0127a 10 ta' Awwissu 2018 telqet qatg\u0127a ta' 18-il \u010bikonja bajda (white stork) minn sqallija.", "Imma flok \u0121ibdu lejn it-tune\u017cija, kif jag\u0127mlu eluf ta' \u010bikonji o\u0127rajn, dawn qabdu r-rotta lejn Malta.", "Dawn huma ftit mir-rekords ta' grupp", "berdwo\u010bers tal-BirdLife li g\u0127al 10 ijiem segwewhom, indukrawhom u \u017cammew lill-pulizija a\u0121\u0121ornati.", "I\u010b-\u010bikonji sabu l-krejnijiet komdi biex jorqdu fuqhom.", "Il-\u0120img\u0127a 10 Awwissu (5.00pm) 18 de\u0127lin minn fuq G\u0127awdex Il-\u0120img\u0127a 10 Awwissu (8.11pm) (naqsu 5) 13 jittajru fuq il-Buskett Il-\u0120img\u0127a 10 Awwissu (8.39pm) ( naqas 1) 12 jin\u017clu jorqdu f'\u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121 Is-sibt 11 Awwissu (11.50am) 12 jittajru fuq Bir\u017cebbu\u0121a Il-\u0126add 12 Awwissu (7.00pm) (naqas 1) 11 jin\u017clu jorqdu f'\u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121 It-tnejn 13 Awwissu (1.00pm) 11 jittajru fuq i\u010b-\u010aittadella, G\u0127awdex It-tlieta 14 Awwissu (10.40am) 11 jittajru fuq ix-Xag\u0127ra, G\u0127awdex L-erbg\u0127a 15 Awwissu (7.00pm) (naqsu 4) 7 jduru fuq \u0126al G\u0127arg\u0127ur", "I\u010b-\u010bikonji jlestu biex jorqdu fuq krejn f'\u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121", "L-erbg\u0127a 15 Awwissu (7.45pm) (naqas 1) 6 jin\u017clu jorqdu fil-Madliena Is-sibt 18 Awwissu (10.20am) (naqas 1) 5 ifittxu l-ikel fil-Mag\u0127tab Il-\u0126add 19 Awwissu (7.30pm) (naqsu 3) 2 jin\u017clu jorqdu fil-Mag\u0127tab It-tnejn 20 Awwissu (1.00pm) (naqas 1) 1 wa\u0127du fil-Mag\u0127tab", "B'xorti \u0127a\u017cina l-isforzi tal-BirdLife u tal-pulizija ma kinux bi\u017c\u017cejjed biex isalvaw lil dal-\u0121miel ta' tajr milli jinqatlu kollha minn kriminali armati bis-snieter.", "Wa\u0127da minn xi erba' \u010bikonji li nqatlu f'\u0126ad-Dingli", "Kotba \u0121odda ta' BirdLife Malta", "Ktieb \u0121did mimli tag\u0127rif u ritratt dwar il-\u0127ajja u l-\u0127abitati ta' kull wa\u0127da mid- 19-il spe\u010bi ta' mazzarelli u dami\u0121elli tal-G\u017cejjer Maltin \u2022 Bil-kulur kollu \u2022 Qoxra iebsa \u2022 159 pa\u0121na \u2022 Bl-Ingli\u017c \u2022 Prezz \u20ac20", "Biex tixtri dawn il-kotba \u010bempel lill- BirdLife fuq 21347645/6 jew ibg\u0127at imejl lil info@birdlifemalta.org", "Il-Wirt Naturali ta' G\u0127awdex Joe Sultana", "Ktieb li ji\u0121bor 83 artiklu li dehru f'rivisti G\u0127awdxin fuq medda ta' snin \u2022 Ideali g\u0127al min jixtieq jitg\u0127allem dwar il-flora u fawna ta' G\u0127awdex \u2022 Bil-kulur kollu \u2022 Qoxra ratba \u2022 224 pa\u0121na \u2022 Bil-Malti \u2022 Prezz \u20ac15", "Post g\u0127an-Natura Elisabeth Conrad \u2022 Victor Falzon", "Ktieb fuq is-siti Natura 2000 tal-G\u017cejjer Maltin \u2022 Ideali g\u0127al studenti tal- \u0121eografija fis-sekondarji \u2022 Mimli tag\u0127rif, ritratti, tpin\u0121ijiet u mapep dwar il-flora u l-fawna tat-48 in\u0127awi protetti f'pajji\u017cna \u2022 Bil-kulur kollu \u2022 Qoxra ratba \u2022 72 pa\u0121na \u2022 Bil-Malti \u2022 Prezz \u20ac7", "Kollha xtrajthom.", "Problema biex in\u0121orrhom!", "is-Semmieg\u0127a", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "fil-", "kienx imiss mad-dar, issa li qabdithom is-sa\u0127na tat-tik\u0127il, il- Mam\u00e0 u l-Pap\u00e0 baqg\u0127u jka\u0127\u0127lu kull toqba li jaraw.", "\"Hawn bilfors xi annimal qed ibati,\" qal Sky im\u0127asseb, \"imma m'jien qed nara xejn.\"", "L-ewwel ma nduna kien Peter,", "li kien qed i\u0127ares lejn il-\u0127ajt bir- reqqa.", "\"Hawnhekk!\" qalilhom, \"Tuni jdejkom\" Id f'id it-tewmin resqu lejn il-\u0127ajt.", "\"Veru, minn hawn \u0121ejjin l-il\u0127na,\"", "qalet Sylvia e\u010bitata.", "Bejn il-fili tal-\u0127ajt it-tfal raw forom tal-\u0127arir g\u0127amla ta' lembut \u2013 nis\u0121iet b\u0127al bizzilla wa\u0127da \u0127dejn l-o\u0127ra.", "\"Dan xog\u0127ol il-brimb,\" stag\u0127\u0121bet", "Maris, \"Xi \u0121miel ta' g\u0127anqbut\u2026\"", "'U l-Pap\u00e0 kien qed ika\u0127\u0127alhom!\"", "qalet Sylvia, \"Pa!", "Ejjew araw x'sibna.\"", "Il-\u0121enituri kellhom jitilqu t-tazza", "te u jmorru jaraw.", "L-erbat itfal f'daqqa, li issa kienu fehmu x'kien hemm fil-\u0127ajt, spjegaw lill-\u0121enituri li hemm brimb li jinse\u0121 tubu fil-fili tal-\u0127itan.", "Jista\u0127ba fihom u x'\u0127in jg\u0127addi insett mad-da\u0127la tat-tubu, jo\u0127or\u0121u ja\u0127tfuh.", "\"Pa, tista' ma tka\u0127\u0127lux dal- \u0127ajt?", "Hekk jew hekk mhux se jid\u0127lilna ilma minnu.", "U wara kollox, mhux tajjeb ikollna l-brimb tat-tubu jaqbdilna l-insetti?", "Servizz bla \u0127las, u tiffranka x-xog\u0127ol u s-siment bla b\u017conn.\"", "Il-\u0121enituri, li dejjem stag\u0127\u0121bu kif uliedhom u s\u0127abhom it-tewmin l-o\u0127ra jafu daqshekk fuq in-natura, malajr \u010bedew.", "Fil-pront kixfu t-toqob li kienu g\u0127adhom kemm ka\u0127\u0127lu f'dak il-\u0127ajt.", "Il-brimb tat- tubu \u0127a r-ru\u0127 g\u0127ax ma baqax mirdum \u0127aj, u baqa' jirrenja fil-\u0127ajt tal-\u0121nien.", "It-tewmin kienu salvaw spe\u010bi o\u0127ra mill-\u0121enn li g\u0127andhom in-nies biex 'inaddfu' kollox!", "Min jaf darb'o\u0127ra x'avventura \u0127a jkollhom il-\u0127bieb tewmin tag\u0127na!", "Hemm ritratt ta' brimba tat-tubu f'pa\u0121na 13", "G\u0127all-familja tat-tewmin Peter", "u Sylvia s-sajf kien ifisser, fost affarijiet o\u0127ra, xog\u0127ol fid-dar.", "Il-pap\u00e0 u l-mam\u00e0 tag\u0127hom kienu jie\u0127du l-leave fl-istess \u017cmien u kul\u0127add imidd idejh.", "Sylvia u \u0127uha kienu jitqabbdu jag\u0127mlu kull xorta ta' fa\u010bendi.", "Il-\u0127bieb spe\u010bjali tag\u0127hom Maris u Sky \u2013 ukoll tewmin \u2013 kienu spiss ji\u0121u jag\u0127tuhom daqqa t'id.", "Dis-sena kien imiss lill-\u0121nien.", "Kienet g\u0127amlet \u0127alba xita qawwija u kien da\u0127lilhom l-ilma.", "G\u0127alhekk il-\u0121enituri tat-tewmin riedu jka\u0127\u0127lu t-toqob fil-\u0127itan li jmissu mad-dar qabel jag\u0127mel dilluvju ie\u0127or.", "It-tewmin qag\u0127du jg\u0127inu lil ommhom t\u0127allat ir-ramel u s-siment, u missierhom ika\u0127\u0127al.", "\"Nistg\u0127u nie\u0127du brejk?\" garr Peter, ma\u0127lub u g\u0127arqan i\u0121orr il- bramel.", "Dak il-\u0127in sew daqq il-bieb \u2013 kienu Maris u Sky.", "\"Tajjeb, waslu r-rinforzi!\" da\u0127qu t-tewmin u marru jift\u0127ulhom.", "X'\u0127in l-erbat itfal \u0127ar\u0121u fil-\u0121nien sabu l-\u0121enituri bilqieg\u0127da jie\u0127du brejk, g\u0127alhekk it-tewmin idde\u010bidew li", "jduru dawra mal-\u0121nien g\u0127ax Sylvia riedet tissemma' hux kollox kien orrajt \u2013 kienet taf li \u0127afna drabi l-attivit\u00e0 tal-bniedem issarraf f'g\u0127ali g\u0127an-natura.", "It-tewmin immiraw lejn tuta kbira", "xi\u0127a.", "Daru mag\u0127ha id f'id u mill- ewwel semg\u0127u l-\u0127oss ta' gelgil irqiq, il-le\u0127en \u0127elu ta' si\u0121ra qed ittella' l-ilma bil-kwiet mill-\u0127amrija!", "Semg\u0127u wkoll l-il\u0127na e\u010bitati tal- frie\u0127 ta' bufula sewda huma u jaqbdu l-insetti minn fuq il-weraq tas-si\u0121ar.", "\"G\u0127all-erwie\u0127, kollox jinstema'", "\"Stenna!\" waqqafhom Peter, \"Qed naqbad xi \u0127a\u0121a fil-bog\u0127od \u2026 Qed ji\u0121ri xi \u0127a\u0121a!", "Imbag\u0127ad semg\u0127uhom: il\u0127na rqaq, inkwetati, irrabjati, im\u0127awdin, \u0121ejjin minn \u0127ajt imka\u0127\u0127al frisk.", "\"Min da\u0127alli f'dari?", "l-\u0127ajt?", "Jaqq, kollox iwa\u0127\u0127al u jdellek!", "X'wi\u010b\u010b tost!", "X'qed ji\u0121ri?\"", "It-tewmin \u0121rew lejn \u0127ajt delli li l-\u0121enituri kienu g\u0127adhom kif qabdu mieg\u0127u.", "Avolja dal-\u0127ajt ma", "Ftit mill-\u0127afna \u0127bieb ta' ta\u0127t wi\u010b\u010b il-ba\u0127ar li qed jistennewna biex nin\u017clu nittawlulhom das-sajf\u2026", "Cawla Damselfish", "Xi pja\u010bir!", "Dan il-\u0127ut kollu tista' tarah f'ilma baxx.", "M'g\u0127andekx b\u017conn apparat spe\u010bjali \u0127lief maskla.", "Trilja tal-Faxxi Striped Red Mullet", "Dan il-\u0127ut, u mieg\u0127u eluf ta' annimali u pjanti o\u0127rajn, jg\u0127ixu fil-ba\u0127ar.", "Meta mmorru ng\u0127umu nifta\u0127ru li l-ba\u0127ar huwa d-dar ta' dawn il-\u0127lejjaq, u mhuwiex il-mi\u017cbla tag\u0127na.", "Ritratt ta' Joe Sultana me\u0127ud \u0121o bini qadim f'G\u0127awdex", "\u017bejt il-Palm", "Fi\u017c-\u017cmien ri\u010benti sirna nisimg\u0127u iktar spiss dwar \u017cejt il-palm u \u0127afna nies huma familjari mieg\u0127u.", "G\u0127al dawk li mhumiex, il-palm oil huwa \u017cejt li mhux biss jittiekel imma jintu\u017ca wkoll f'varjet\u00e0 kbira ta' prodotti manifatturati, minn ikel sa sapun, ko\u017cmeti\u010bi u anke fjuwil.", "I\u017c-\u017cejt il-palm tista' tg\u0127id issibu f'nofs il- prodotti tad-dar.", "X'inhi l-problema?", "ra\u017can.", "innifsu \u017c-\u017cejt", "il-palm mhux sustanza ta' \u0127sara g\u0127all-ambjent.", "Il- problema qieg\u0127da g\u0127ax il-produzzjoni tieg\u0127u qed tikkaw\u017ca deforestazzjoni bla tropikali qed Il-foresti jinqatg\u0127u biex flokhom jit\u0127awlu miljuni ta' si\u0121ar tal-palm, li mill-frotta tag\u0127hom jing\u0127asar dan i\u017c-\u017cejt.", "Fis-Seklu 20 il- produzzjoni ta' \u017cejt il-palm kienet ta' 250,000 tunnellata fis-sena, llum il- figura qieg\u0127da 60 miljun tunnellata \u2013 qab\u017ca drastika fil-produzzjoni.", "Bil-qerda ta' tant foresti (spe\u010bjalment fl-Indone\u017cja) qieg\u0127ed jinqered il-\u0127abitat ta' \u0127afna annimali, li diversi minnhom jinsabu f'riskju ta' estinzjoni, fosthom l-orangutan.", "L-istudji juru li iktar minn 90% mill-ambjent tal-orangutan intilef", "Area ta' foresta", "Il-Borneo g\u017cira enormi li sa 70 sena ilu kienet miksija foresta tropikali, g\u0127all-orangutan. \u0127abitat F'temp ta' 50 sena l-foresti naqsu bin-nofs, \u0127afna minnhom biex t\u0127awlu bil-palm ta\u017c-\u017cejt.", "Huwa stmat li total ta' 170,000km2 ta' art huma m\u0127awlin bil-palm ta\u017c-\u017cejt, ji\u0121ifieri daqs Malta\u2026 540 darba!", "Kull sena jmutu jew jinqatlu bejn 1000 u 5000 orangutan.", "l-a\u0127\u0127ar 20 f'dawn Flimkien sena. mal-orangutan qed jintlaqtu wkoll \u0127afna mammiferi o\u0127rajn, g\u0127asafar, rettili, amfibji u insetti.", "Dawn ilkoll g\u0127andhom il-futur fil-periklu, spe\u010bjalment dawk li huma 1endemi\u010bi.", "Fin-natura kollox qisu katina, fejn x'ji\u0121ri lil \u0127a\u0121a taffettwa lil o\u0127ra.", "Id- deforestazzjoni qed i\u017c\u017cid mal-problema tal-bidla fil-klima u fi\u017c-\u017cieda tat-tni\u0121\u0121is tal-arja bis-CO2.", "U \u0127afna, \u0127afna i\u017cjed effetti negattivi.", "X'nistg\u0127u nag\u0127mlu?", "Naqtg\u0127u jew innaqqsu x-xiri ta' prodotti li fihom \u017cejt il-palm.", "\u0126afna prodotti jkollhom miktub fuqhom l-ingredjenti, g\u0127alhekk qabel nixtru tajjeb naqraw it- tikketta \u2013 xi kumpaniji jindikaw fuq it-tikketta: No Palm Oil jew Palm Oil free.", "Inqajmu kuxjenza dwar il- kwistjoni mal-familja u l-\u0127bieb, b\u0127alma nag\u0127mlu f'dis-sensiela.", "Minkejja l-impatt di\u017castru\u017c ta' \u017cejt il- palm, studji mill-2IUCN juru li jekk dan jinqata' l-u\u017cu tieg\u0127u, il-bniedem jaf idur fuq alternattivi li jag\u0127mlu \u0127sara ikbar lill-ambjent!", "Is-soluzzjoni fl-a\u0127\u0127ar mill- a\u0127\u0127ar hi l-prattika ta' sostenibbilt\u00e0 u s-sens ta' responsabbilt\u00e0 mill-produtturi ta\u017c-\u017cejt il-palm.", "1endemi\u010bi.", "Spe\u010bi li jinsabu hemmhekk biss 2IUCN.", "Is-si\u0121ra", "ta\u017c-\u017cebbu\u0121", "ilha minn \u017cmien \u017cem\u017cem ma\u0127buba min-nies tal-Mediterran.", "Dan nafuh g\u0127ax tissemma' f'diversi kitbiet qodma, fosthom fl-Antik Testment tal-Bibbja.", "F'Malta \u017c-\u017cebbu\u0121a mhi xejn", "Bi\u017c\u017cejjed f'pajji\u017cna ssemmew g\u0127al din Bir\u017cebbu\u0121a, \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121, (f'G\u0127awdex) u \u017c-\u017bejtun.", "X'g\u0127andha tant spe\u010bjali din il- pjanta?", "inqas li erba' r\u0127ula is-si\u0121ra: I\u017c-\u017bebbu\u0121", "\u017bejtun huwa l-isem bl-G\u0127arbi g\u0127a\u017c- \u017cebbu\u0121.", "I\u017c-\u017cebbu\u0121a hija l-iktar si\u0121ra tipika tal-Mediterran.", "Mhux biss hija mifruxa ma' dan ir-re\u0121jun kollu imma tikber biss fejn il-klima tixbah lil tag\u0127na.", "Pere\u017cempju li kellhom ikabbruha l-Ingilterra jkollhom i\u017commuha f'serra!", "I\u017c-\u017cebbu\u0121a kapa\u010bi tg\u0127ix \u0127afna \u2013 fost l-eqdem si\u0121ar ta' Malta hemm \u017cebbu\u0121 li g\u0127andu fuq l-elf sena.", "Il-fjuri \u017cg\u0127ar insetti, fosthom na\u0127al u friefet.", "Dawn jixorbu mill-fjuri u fl-istess \u0127in idakkruhom.", "Ming\u0127ajr insetti ma jkollniex \u017cebbu\u0121.", "ji\u0121bdu \u0127afna", "ta\u017c-\u017cebbu\u0121a", "Iz-zokk ta\u017c-\u017cebbu\u0121a jing\u0127araf g\u0127ax spiss ikun im\u0127affer.", "Dawn il-\u0127ofor huma l-marka fejn fl-antik ikun inqatg\u0127u xi frieg\u0127i u l-qoxra tas- si\u0121ra il-qatg\u0127a sakemm fl-a\u0127\u0127ar tifforma \u0127ofra.", "Dawn il-\u0127ofor huma \u0127abitat tajjeb g\u0127al diversi annimali il-brimb \u017cg\u0127ar, spe\u010bjalment tat-tubu.", "L-injam ta\u017c- \u017cebbu\u0121a kien jintu\u017ca \u0127afna g\u0127all-g\u0127odda u re\u010bipjenti.", "Il-frotta hija r-ra\u0121uni prin\u010bipali g\u0127aliex tant mijiet ta' eluf ta' \u017cebbu\u0121 jit\u0127awlu.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' dan it-ta\u0127wil, meded kbar fl-Afrika ta' Fuq illum i\u0127addru flok baqg\u0127u de\u017cert.", "Il-frott mhux biss nikluh imma minnu jing\u0127asar l-iktar \u017cejt famu\u017c tad-dinja.", "Tant hu hekk li kliem b\u0127al oil, olio, \u00f6l, olja, e\u010b\u010b. (li lkoll ifissru \u017cejt) \u0121ej mill-isem ta' dis-si\u0121ra.", "I\u017c-\u017cejt ta\u017c- \u017cebbu\u0121a ma jintu\u017cax biss g\u0127all-ikel.", "Dari kienu jindilku bih f'ritwali reli\u0121ju\u017ci, sportivi (ara l-kaxxa isfel) u rjali.", "Kienu ja\u0127arquh fl-imsieba\u0127 biex jaraw ju\u017cawh fid-dlam, f'ingwenti u medi\u010bini, u elf \u0127a\u0121'o\u0127ra.", "Fil-Bibbja, meta No\u00e8 telaq \u0127amiema biex jara nkixfitx l-art wara il-\u0127amiema d-dilluvju, \u0121abitlu ferg\u0127a lura \u017cg\u0127ira ta\u017c-\u017cebbu\u0121.", "Bis- sa\u0127\u0127a ta' dan ir-rakkont i\u017c-\u017cebbu\u0121a saret is- simbolu tal-pa\u010bi.", "Fi \u017cmien il-Griegi u r-Rumani tal- Antik, i\u017c-\u017cejt ta\u017c- \u017cebbu\u0121a kien jintu\u017ca wkoll fit- tindif tal-\u0121isem, s p e \u010b j a l m e n t mill-atleti.", "Wara l-isport, l-atleta kien qabel ma jin\u0127asel jindilek bi\u017c-\u017cejt u jg\u0127addi spe\u010bi ta' xafra mg\u0127aw\u0121a (jg\u0127idulha strigil) mial-\u0121ilda u biha jne\u0127\u0127i \u017c-\u017cejt flimkien mat-trab u l-g\u0127araq.", "Bis- sa\u0127\u0127a ta\u017c-\u017cejt ix-xafra kienet ti\u017cloq minn fuq il- \u0121ilda u ma tislo\u0127hiex.", "Imbag\u0127ad banju!", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "\u0126abib tal-bidwi", "Bil-kwantit\u00e0 ta' \u0121rieden li jiekol, l-Ispanjulett bla ma jaf jag\u0127ti servizz ta' pest control lill-bdiewa li jkabbru u ja\u0127\u017cnu \u0121wie\u017c u prodotti o\u0127rajn.", "Barra minn Malta l-bdiewa jipprovdu kaxxi apposta biex i\u0127ajru l-ispanjuletti jbejtu fuq arthom!", "Hawn Malta ftit spanjuletti jbejtu g\u0127ax \u0127afna g\u0127adhom jinqatlu mill-ka\u010b\u010baturi.", "Ir-rix tar-ras kannella ttikkjat juri li din hija mara \u2013 ir-ra\u0121el ikollu rasu gri\u017ca", "G\u0127ajnejn tipi\u010bi ta' seqer: kbar, skuri u b'vista e\u010b\u010bellenti", "Munqar mg\u0127awwe\u0121 gan\u010b biex iqatta' jew inittef il-pri\u017ca \u2013 tipiku ta' tajra tal-pri\u017ca", "Saqajn twal jg\u0127inuh ja\u0127taf il-pri\u017ca anke minn qalb il-\u0127axix", "\u0126niex jiekol, tg\u0127id?", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Ir-ra\u0121el fa\u010bli tag\u0127rfu mill-mara g\u0127ax rasu tkun gri\u017ca flok kannella.", "G\u0127andu wkoll l-ilwien iktar kargi.", "Daqs proprju ta' bajda ta' spanjulett.", "L-ispanjulett huwa tajra tal-pri\u017ca, u b\u0127al \u0127afna tajr tal-pri\u017ca o\u0127rajn spiss jissaqqar (bl-Ingli\u017c soaring).", "Dan jag\u0127mlu billi jwessa' \u0121win\u0127ajh kemm jista' u jifta\u0127 denbu bera\u0127.", "B'hekk jintrefa' 'l fuq fl-ajru bla ma jkollu g\u0127alfejn i\u0127addem il-\u0121wiena\u0127.", "B'kundizzjonijiet tat-temp tajbin, it-tajr tal-pri\u017ca ju\u017ca dan it-trikk biex ipassi mijiet ta' kilometri bla ma jaqdef xejn.", "Bejta ta' spanjulett bi flieles \u017cg\u0127ar.", "Allura dawn il-frie\u0127 kollha nisa?", "Ma tistax tg\u0127id, g\u0127ax g\u0127all- ewwel sena l-frie\u0127 ikunu kollha lewn ommhom.", "Isem xjentifiku Falco tinnunculus Isem bl-Ingli\u017c Common Kestrel Daqs 31\u201337\u010bm Xiber 68-78\u010bm Pi\u017c 180g Ikel \u0121rieden, rettili \u017cg\u0127ar, e\u010b\u010b. \u0126abitat bera\u0127, raba', ajruporti, e\u010b\u010b. Status komuni fi\u017c-\u017cew\u0121 pases, ftit pari jbejtu", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar snin xi ftit pari re\u0121g\u0127u bejtu b'su\u010b\u010bess f'pajji\u017cna, spe\u010bjalment f'G\u0127awdex.", "Dan ir- ritratt me\u0127ud dir-rebbieg\u0127a juri bejta frie\u0127 imfarfrin u li di\u0121\u00e0 tg\u0127allmu jtiru.", "Xorta per\u00f2 qed jistennew il- \u0121enituri j\u0121ibulhom l-ikel!", "Il-\u0126uttafa 146 \u2022 \u0120unju 2018 \u2022 p10 Il-\u0126uttafa 147 \u2022 Awwissu 2018 \u2022 p16", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "\u017beppinu \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it-tnejn ikollhom avventuri mill-iktar interessanti.", "Passi\u0121\u0121ata rrid li mmorru Minn filg\u0127odu sa nofsinhar Ix-xag\u0127ri kollu ser induru U anki nid\u0127lu \u0121o xi dar!", "Veru mqareb int \u017beppinu!", "X'inhi dil-kur\u017cit\u00e0 biex tid\u0127ol f'dar il-bnedmin biex tara kif jg\u0127ixu?", "Inti filkas ti\u0121ix mieg\u0127i Nanna.", "Mela x'nag\u0127mel!", "Biex tid\u0127ol f'xi basla u ma jkun hemm \u0127add biex jg\u0127inek.", "Din jg\u0127idulha villa, \u017beppinu, g\u0127ax \u0127afna akbar.", "Il-a\u0127wa Nanna, ara x'g\u0127adira g\u0127andhom il-bnedmin \u2013 ikbar minn tag\u0127na \u017c-\u017crin\u0121ijiet.", "\u0126a mmur naqbe\u017c qab\u017ca.", "Kont se ng\u0127idlek fejn tmur taqbe\u017c!", "Dik jg\u0127idulha pixxina u differenti \u0127afna mill-g\u0127adira fejn tg\u0127ix int. \u017beppinu.", "Kemm hawn affarijiet li qatt ma rajt b\u0127alhom.", "Dan na\u0127seb jg\u0127idulu barbikju, u dawn il-boro\u017c \u0127odor u gri\u017ci x'ikunu?", "Dawk boro\u017c tar-ri\u010bikla\u0121\u0121 u fihom jitfg\u0127u karti, plastik u metall biex ikunu jistg\u0127u ji\u0121u ri\u010biklati.", "Ri\u010bi\u2026 x'hiex?", "Ri\u010biklati \u2013 ji\u0121ifieri biex minnhom jag\u0127mlu o\u0121\u0121etti \u0121odda.", "Mela \u0127a ng\u0127idlek x'nistg\u0127u nag\u0127mlu \u2013 induru dawra fuq ix-xag\u0127ri u l-karti, plastik u metall li nsibu ni\u0121bruhom kollha f'dawn il-boro\u017c.", "Prosit \u017beppinu, \u0127ri\u0121t b'idea tajba fl-a\u0127\u0127ar.", "B'hekk nag\u0127tu \u0127ajja \u0121dida lil dak l-iskart mormi bl-addo\u010b\u010b.", "Ejja \u0127a naraw min minna ji\u0121bor l-aktar skart.", "Hekk g\u0127amlu!", "\u017beppinu u n-Nanna Kolina g\u0127amlu tellieqa min l-iktar ji\u0121bor karti, plastik u metall minn fuq ix-xag\u0127ri g\u0127al \u0121ol-boro\u017c tar-ri\u010bikla\u0121\u0121 li sabu fil-villa.", "F'\u0127akka t'g\u0127ajn imlew tmien boro\u017c kbar.", "Illa\u0127wa Nanna kemm \u0121barna skart fi ftit \u0127in.", "Ups, qed nisma' l-il\u0127na.", "\u0126rabna qabel jarawna l-bnedmin!", "Min jaf hux kiesa\u0127 l-ilma tal-pool.", "Ejja naqb\u017cu!", "Zack, il-biera\u0127 mhux \u017cew\u0121 boro\u017c imlejna g\u0127ar-ri\u010bikla\u0121\u0121?", "Kif issa hawn g\u0127axra?", "U minn fejn \u0121ie dan l-iskart kollu?", "Ma nafx, stramba l-bi\u010b\u010ba.", "Tlaqna nistaqsu lill-Mam\u00e0 u l-Pap\u00e0.", "Ix-Xag\u0127ri naddafna fi ftit tal-\u0127in Minn karti, plastik u laned mg\u0127aff\u0121in Morna narmuhom fid-dar tal-bnedmin U lit-tfal \u0127allejniehom mistag\u0127\u0121bin!", "Avventura o\u0127ra li la Kolina, la \u017beppinu u lanqas dawk it-tfal m'huma \u0127a jinsew.", "\u0121 n p T"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-147-Aug-2018.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "ir-ra\u0121el", "il-mara", "Mi\u017c\u017cew\u0121in friski!", "Par \u0127amranin, mazzarell komuni.", "\u0126bieb \u0126 u t t a f", "\"Velenu\u017ca?\"", "\"Dik tattakkak hux?\"", "\"Iwe\u0121\u0121g\u0127ek?\"", "Dawn huma mistoqsijiet li spiss jistaqsuni studenti inkwetati waqt li", "nkunu mixjin fin-natura u naraw xi insett g\u0127addej g\u0127all-affari tieg\u0127u.", "\u0126afna nies jib\u017cg\u0127u mill-insetti g\u0127ax xi \u0127add ikun be\u017c\u017cag\u0127hom meta kienu \u017cg\u0127ar.", "Jien ukoll meta kont \u017cg\u0127ir kont nitwerwer minn kull \u0121urat li nara, nitkexkex min-na\u0127al u na\u0127rab jekk nara mazzarell.", "X'\u0127asra kemm \u0127lejt snin nib\u017ca' mix-xejn!", "Imma mbag\u0127ad bdejt naqra kotba fuq in-natura u bdejt immur il- \u0127ar\u0121iet tal-BirdLife, li dak i\u017c-\u017cmien kien jisimha l-MOS.", "G\u0127amiltha ma' nies li veru jifhmu fin-natura \u2013 b\u0127al Joe (ara p. 2) \u2013 u ftit ftit \u0127list mill- \u0127merijiet li kont nemmen.", "Intom li g\u0127adkom qed tikbru u li t\u0127obbu n-natura ta\u0127lux \u017cmien fil- bi\u017cg\u0127at u l-\u0127merijiet.", "Jekk taraw \u0121urat mhux titwerwru, imma ersqulu", "biex taraw x'magna perfetta dawk is-saqajn twal ta' wara!", "Jekk taraw na\u0127la mhux titkexkxu imma oqog\u0127du iggustawha tlegleg in-nektar mill-fjuri b'dak l-ilsien \u0121ej g\u0127all-ponta.", "Jekk taraw mazzarell segwuh mhux a\u0127arbuh.", "Araw ipo\u0121\u0121ix fuq zokk u ersqu \u0127alli tammiraw dawk l-g\u0127ajnejn enormi.", "U taraw kif in-natura mhix \u0127a\u0121a tal-bi\u017ca' imma \u0127a\u0121a ta' se\u0127er li ma jispi\u010b\u010ba qatt.", "Victor Falzon L-Editur", "Il-fjamingu (greater flamingo Phoenicopterus roseus) huwa wie\u0127ed mill-ikbar g\u0127asafar li j\u017curuna.", "Mhux g\u0127asfur komuni imma f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin saru jidhru qtajja' kull sena.", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira jibqg\u0127u g\u0127addejjin, \u0127lief xi wie\u0127ed li jkun g\u0127eja jew intilef.", "Dawn l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at kienu e\u010b\u010bezzjoni, g\u0127ax fir-riserva tal-G\u0127adira ni\u017clu numru sabi\u0127, u sa ma morna g\u0127all-istampa kien hemm 11-il fjamingu\u2026 jistennewkom i\u017c\u017curuhom!", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet Wara vja\u0121\u0121 twil\u2026 Kotba \u0121odda Fun facts - the octopus!", "Attivit\u00e0 Il-\u0120ganti Pitirross Kolina u \u017beppinu Nies bil-gzuz I\u010b-\u010aipressa Il-Bufula Sewda Xena tal-futur?", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a Sean Bonello, Emily Burton, Martina Brancato (National Aquarium), Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia (Wasteserv), Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta,Ottubru 2018 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "a\u0127barijiet", "It-tmexxija tar-riserva naturali tas-Salina issa f'idejn il-BirdLife", "Ti\u0121\u0121ildux l-a\u0127wa.", "Tlaqna ni\u010b\u010belebraw!", "Issa nistg\u0127u nag\u0127mlu li rridu.", "Int oqg\u0127od kwiet g\u0127ax narmilek dik il- balaklava.", "Int mhux di\u0121\u00e0 li trid tag\u0127mel?!", "Baxxulu qed nipprova norqod!", "Fit-28 Awwissu 2018 il-BirdLife u l-Gvern iffirmaw ftehim li bis-sa\u0127\u0127a tieg\u0127u r-riserva naturali tas-Salina issa g\u0127addiet uffi\u010bjalment f'idejn il-BirdLife.", "Il-BirdLife se tag\u0127mel minn kollox biex mhux biss insalvaw in-natura unika ta' dan is- sit imma naraw kif in\u017cidu l-bijodiversit\u00e0 ta' din ir-roqg\u0127a sabi\u0127a ta' art u ilma.", "tal-g\u0127asafar", "Sa\u0127\u0127a, Joe\u2026 Tislima g\u0127a\u017ci\u017ca lil Joe Sultana li \u0127alliena fil-11 Settembru 2018.", "Joe kien li kellha Malta u kiteb diversi kotba fuq l-g\u0127asafar u n-natura.", "G\u0127allem \u0127afna naturalisti u mexxa u sa\u0127\u0127a\u0127 lill- BirdLife g\u0127al \u0127afna snin.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' Joe in\u0127olqu r-riservi naturali tal- G\u0127adira u s-Simar li tant eluf ta' studenti u familji j\u017curuhom kull sena.", "Il-\u0126uttafa ssellem lil dan il-bniedem", "Sa\u0127\u0127a Joe, u grazzi ta' kollox.", "It-tundra hija \u0127abitat kbir u miftu\u0127 fin-na\u0127a ta' fuq tad-dinja, fejn l-art tant hi kies\u0127a li si\u0121ar ma jikbrux.", "F'Settembru ni\u017cel fir-riserva tal-G\u0127adira girwiel nordiku (bar-tailed godwit) g\u0127asfur rari u b'munqar favolu\u017c!", "Kif juri ismu, il- girwiel nordiku huwa iktar tipiku tal-artijiet tan- na\u0127a ta' fuq tal-Ewropa.", "Fis-sajf ibejjet fit-tundra tal-Finlandja u r-Russja, u fil-\u0127arifa l-bi\u010b\u010ba l-kbira jpassu lejn il-punent tal-Ewropa fejn tkun inqas kes\u0127a.", "Imma u\u0127ud ipassu 'l isfel sal- Mediterran biex jg\u0127addu x-xitwa fil- klima fietla ta' dan-na\u0127at.", "is-Semmieg\u0127a", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "Sky kien qed i\u0127ares 'il fuq u ma kienx qed jistenna ballun jistampah f'wi\u010b\u010bu!", "Kien il-brejk u o\u0127tu Maris kienet qed tilg\u0127ab volibol ma' s\u0127abha.", "Xi \u0127add kien waddab il-ballun bis-sa\u0127\u0127a u \u0121ie f'tarf il-grawnd, fejn Sky kien qed i\u0127ares \u010bass lejn is-sema.", "\"Int orrajt?\" staqsietu Maris, li \u0121iet ti\u0121ri, inkwetata g\u0127al \u0127uha.", "Imma Sky ma kienx mo\u0127\u0127u fl- u\u0121ig\u0127.", "\"\u0126ares!\" qal lil o\u0127tu.", "Maris \u0127arset madwarha u rat kwantit\u00e0 kbira ta' friefet sofor u suwed.", "It-tewmin qatt ma kienu raw daqshekk friefet f'daqqa.", "Marru malajr ifittxu lil s\u0127abhom.", "Peter kien qed jittrenja l-atletika fil-grawnd il-kbir u o\u0127tu t-tewmija Syvia kienet ma' Ms Galea li tmexxi Klabb Dinja Wa\u0127da u kienu qed jag\u0127mlu bird feeders.", "\"Waww, xi \u0121miel ta' kuluri!\"", "\u0126add mit-tfal ma kien ra dal-", "farfett qabel, wisq inqas daqshekk minnhom f'daqqa.", "It-tfal ma setg\u0127ux jifhmu kif \u0121ew dawk il- friefet f'salt u x'kienu qed jag\u0127mlu jduru fuqhom qishom storduti.", "Xtaqu jg\u0127aqqdu idejhom biex jitg\u0127allmu imma dak il-\u0127in ma setg\u0127ux g\u0127ax kienu mdawrin bit- tfal l-o\u0127rajn.", "Is-setg\u0127a spe\u010bjali li kellhom kienet sigriet tag\u0127hom biss.", "\"Wara l-brejk g\u0127andna PSCD.", "Peress li qeg\u0127din fi gruppi differenti \u0127add mhu se jinduna jekk nitolbu biex ni\u0121u sku\u017cati.", "Ni\u0121u malajr fil-grawnd u nisimg\u0127u x'qed ji\u0121ri.\"", "Hekk g\u0127amlu.", "Kwarta wara li bdiet il-lezzjoni l-erbg\u0127a re\u0121g\u0127u ltaqg\u0127u fil-grawnd.", "Il-friefet kienu g\u0127adhom hemm, jag\u0127qdu fuq rashom.", "\"Idejkom, malajr,\" mexxihom Peter.", "Qag\u0127du \u010birku u qabdu idejn xulxin.", "L-il\u0127na tal-istudenti", "\"Naf x'nag\u0127mlu,\" qalet Sylvia.", "n-nektar li qalu li se nsibu?\"", "Il-farfett tas-silla kultant ipassi f'numri sbie\u0127.", "fil-klassi sparixxaw u flokhom instemg\u0127u \u0127afna il\u0127na rqaq, jirtog\u0127du.", "\"Jien se mmut bil-\u0121u\u0127!", "\"Kif g\u0127ajjejt!", "Lanqas \u0127aqq dal-", "vja\u0121\u0121 kollu!\"", "ba\u0127ar!\"", "\"Jien kwa\u017ci g\u0127eriqt bir-raxx tal-", "It-tewmin baqg\u0127u \u0127alqhom miftu\u0127.", "Mela dawn kienu friefet tal- passa, u kienu bil-\u0121u\u0127!", "Min\u0127abba li l-iskola kienet vi\u010bin il-ba\u0127ar, kienet l-ewwel post li l-friefet \u0121ew ifittxu l-fjuri\u2026 imma fl-iskola tag\u0127hom lanqas kien hemm fjura wa\u0127da!", "\"G\u0127ax ma nu\u017cawx il-PSCD biex", "ng\u0127inu lill-friefet?\" qalet Sylvia bi tbissima.", "It-tlieta l-o\u0127ra daru lejha.", "\"G\u0127andna pro\u0121ett marbut ma'", "Jien u l-Ambjent Tieg\u0127i u s-Ser qalilna na\u0127sbu f'ideat kif nistg\u0127u ntejbu l-ambjent.\"", "\"Fhimtek!\" qab\u017cet Maris.", "\"Nispjegaw lill-istudenti fil-gruppi tag\u0127na li l-iskola tag\u0127na hija l-ewwel art li jsibu l-friefet tal- passa x'\u0127in jaslu mill-vja\u0121\u0121.", "\"U li huwa d-dmir tag\u0127na li nlestulhom l-ikel,\" da\u0127aq Peter.", "\"Taf x'nag\u0127mlu?", "Ng\u0127idu lil kul\u0127add i\u0121ib qasrija wa\u0127da bi pjanta li tag\u0127mel il-fjuri u ndawru l-grawnd bihom!\"", "It-twemin telqu 'l xulxin u \u0121rew \u0127erqana lura fil-klassi, determinati li mill-g\u0127ada l-iskola tag\u0127hom tkun l-aqwa ristorant g\u0127all-friefet kollha li jaslu m\u0121ew\u0127in minn fuq il-ba\u0127ar!", "Min jaf darb'o\u0127ra x'avventura \u0127a jkollhom s\u0127abna t-tewmin!", "Kotba \u0121odda ta' BirdLife Malta", "Ktieb \u0121did mimli tag\u0127rif u ritratt dwar il-\u0127ajja u l-\u0127abitati ta' kull wa\u0127da mid- 19-il spe\u010bi ta' mazzarelli u dami\u0121elli tal-G\u017cejjer Maltin \u2022 Bil-kulur kollu \u2022 Qoxra iebsa \u2022 159 pa\u0121na \u2022 Bl-Ingli\u017c \u2022 Prezz \u20ac20", "Biex tixtri dawn il-kotba \u010bempel lill- BirdLife fuq 21347644/5 jew ibg\u0127at imejl lil info@birdlifemalta.org.", "Jew aqbe\u017c qab\u017ca sar-riservi naturali tas-Simar jew l-G\u0127adira.", "Il-Wirt Naturali ta' G\u0127awdex Joe Sultana", "Ktieb li ji\u0121bor 83 artiklu li dehru f'rivisti G\u0127awdxin fuq medda ta' snin \u2022 Ideali g\u0127al min jixtieq jitg\u0127allem dwar il-flora u fawna ta' G\u0127awdex \u2022 Bil-kulur kollu \u2022 Qoxra ratba \u2022 224 pa\u0121na \u2022 Bil-Malti \u2022 Prezz \u20ac15", "Post g\u0127an-Natura Elisabeth Conrad \u2022 Victor Falzon", "Ktieb fuq is-siti Natura 2000 tal-G\u017cejjer Maltin \u2022 Ideali g\u0127al studenti tal- \u0121eografija fis-sekondarji \u2022 Mimli tag\u0127rif, ritratt, tpin\u0121ijiet u mapep dwar il-flora u l-fawna tat-48 in\u0127awi protetti f'pajji\u017cna \u2022 Bil-kulur kollu \u2022 Qoxra ratba \u2022 72 pa\u0121na \u2022 Bil-Malti \u2022 Prezz \u20ac7", "Kollha xtrajthom.", "Problema biex in\u0121orrhom!", "Dawn huma xi attivitajiet li l-BirdLife \u0127a torganizza g\u0127all- membri, g\u0127all-familji u g\u0127all-publiku fil-\u0121img\u0127at li \u0121ejjin.", "G\u0127al aktar dettalji \u010bemplu 21347644/5 jew ibag\u0127tu imejl lil events@birdlifemalta.org jew i\u010b\u010bekkjaw il-websajt www.birdlifemalta.org", "28 Ottubru 2018 Jift\u0127u r-riservi (10am sa 4pm) B\u0127as-soltu da\u017c-\u017cmien tas-sena r-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar jer\u0121g\u0127u jift\u0127u g\u0127all-publiku fi tmiem il-\u0121img\u0127a u jibqg\u0127u jift\u0127u sa Mejju.", "Biex ni\u010b\u010belebraw dan il-ftu\u0127 se jkollna Open Day fir-riserva tal-G\u0127adira u anke Foresta 2000, li qieg\u0127da vi\u010bin.", "Ikun hemm passi\u0121\u0121ati bi gwida, log\u0127ob u attivitajiet o\u0127rajn, imma fuq kollox i\u010b-\u010bans li taraw u\u0127ud mill-flora u fawna sbie\u0127 fl-ambjent naturali tag\u0127hom.", "31 Ottubru 2018 Halloween fl-Esplora (mis-6pm) Ejjew \u017curuna l-Esplora u id\u0127lu mag\u0127na fid- dinja mudlama ta' annimali li jitkaxkru, iferkxu, jitkag\u0127w\u0121u u jitgremxlu \u2013 annimali li \u0127afna nies jitkexkxu minnhom.", "Imma kemm huma fil-fatt tal-bi\u017ca' dawn il-\u0127lejjaq?", "Flimkien \u0127a nag\u0127tu \u0127arsa mill-vi\u010bin lil dawn l-annimali affaxxinanti, u nitg\u0127allmu x'parti g\u0127andhom fin-nis\u0121iet tal-ikel u \u010b-\u010biklu tal- \u0127ajja naturali.", "18,24,25 Novembru 2018 Zizka Beltin! (2pm sa 6pm) Kull \u0127arifa eluf ta' zizka bojod jaslu Malta u jg\u0127addu x-xitwa mag\u0127na.", "Kull filg\u0127axija \u0127afna minnhom jin\u0121abru l-Belt Valletta biex jorqdu f'si\u0121ar folti u kennija li hemm fil-pjazez.", "Ejjew mal-familja u \u0127udu sehem fl-attivitajiet li l-BirdLife \u0127a torganizza f'dawn il-\u0121ranet.", "B'hekk titg\u0127allmu dwar iz-zakak abjad (white wagtail) u anke tg\u0127inuna ng\u0127odduhom huma u de\u0127lin biex jorqdu!", "il-\u0120ganti!", "Hawn huma l-\u0121ganti mid-dinja tal-g\u0127asafar!", "\u0126afna minnhom huma estinti, u\u0127ud miljuni ta' snin qabel tfa\u010b\u010ba l-bniedem.", "O\u0127rajn qeridhom il-bniedem stess.", "1 Ng\u0127ama 2 Gastornis x 3 Epijornis x 4 Forusrakos x 5 Moa Prim x 6 Moa Sekond x 7 Rea Prim 8 Rea \u017bg\u0127ir 9 Kasowari 10 Emu", "Ritratt ta' Aron Tanti", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it-tnejn ikollhom avventuri mill-iktar interessanti.", "Nanna, ara ftit tafx tg\u0127id dan il-kliem: European Week for Waste Reduction!", "Iva, ara \u0121ej: European Week for Waste Reduction.", "Jaqaw t\u0127ajjart tie\u0127u sehem \u017beppinu?", "Inti taf dan il-kliem xi jfisser?", "U \u017cgur li naf.", "Din hija \u0121img\u0127a f'Novembru fejn diversi pajji\u017ci jie\u0127du sehem billi jag\u0127mlu xi attivit\u00e0 biex inaqqsu l-iskart.", "Iva, hekk qalulna l-iskola.", "Nann, jien di\u0121\u00e0 g\u0127andi idea tajba \u0127afna ta' kif nistg\u0127u nnaqqsu.", "Ismag\u0127ha ftit: Innaqqsu l-homework \u0127alli nu\u017caw inqas karti!", "Qed tara kemm inti intelli\u0121enti fejn trid.", "Imma fil-\u0127ajja kollox irid ikun, inklu\u017c il-homework.", "Per\u00f2 hemm \u0127afna affarijiet x'tista' tag\u0127mel l-iskola biex tnaqqas l-iskart.", "Pere\u017cempju lunch nie\u0127u biss kemm nifla\u0127 niekol u mhux i\u017c-\u017cejjed.", "U daqshekk wet wipes g\u0127ax dawk mag\u0127mulin mill-plastik.", "Ser nibda na\u0127sel idejja minflok u nu\u017ca sarvetta tad-drapp.", "U tinsiex, il-lunch dejjem f'lunchbox u flok tie\u0127u flixkun tal-plastik kuljum li mbag\u0127ad tarmih, timla minn flixkun kbir g\u0127al wie\u0127ed i\u017cg\u0127ar li jibqa' jintu\u017ca.", "U din is-sena u\u017cajt il-basket, il-pokit, il- bajros u l-lapsijiet tas-sena l-o\u0127ra.", "U peress li kbirt ommi xtratli uniformi second hand.", "Kellu b\u017conn kul\u0127add b\u0127alek.", "Mela \u0127ajjarhom l-iskola \u0127alli tirre\u0121istraw azzjoni interessanti g\u0127al matul din il-\u0121img\u0127a.", "U jekk g\u0127andek mistoqsijiet \u017cur il-websajt tal-Wasteserv www.wasteservmalta.com jew Facebook page www.facebook.com/ewwrmalta, jew staqsi lili!", "Sewwa jg\u0127idu li l-kokka hija wa\u0127da mill- aktar annimali intelli\u0121enti!", "T\u0127ajru b\u0127al \u017beppinu u rre\u0121istraw azzjoni biex tie\u0127du sehem fil-European Week for Waste Reduction mis-17 sal-25 ta' Novembru.", "\u0121 n p T", "Overpopulation hija l-kelma li tirreferi g\u0127al meta popolazzjoni \u2013 tal-bniedem jew ta' annimali \u2013 tikber sa punt fejn l-ekosistema partikolari ma tkunx tifla\u0127 g\u0127al dik il-kwantit\u00e0.", "Meta ji\u0121ri hekk ir-ri\u017corsi pre\u017centi ma jkunux bi\u017c\u017cejjed biex isostnu dik il- popolazzjoni kollha.", "U hemm jibda l-inkwiet!", "Din il-problema tista' sse\u0127\u0127 f'\u0127afna annimali imma hawnhekk \u0127a niffukaw fuq il-bniedem, u fil-ka\u017c tag\u0127na l-ekosistema hija\u2026 id-dinja kollha!", "Overpopulation (fil-Malti m'g\u0127andniex kelma g\u0127aliha) hija ri\u017cultat ta' diversi fatturi.", "Wa\u0127da minnhom hija t-tnaqqis fir-rata tal- mewt, bir-ri\u017cultat li jkun hemm i\u017cjed persuni \u0127ajjin.", "Fattur ie\u0127or huwa \u017c-\u017cieda fir-rata tat-twelid.", "Dawn huma ri\u017cultati tal-avvanz fit-teknolo\u0121ija u fil-medi\u010bina, li wasslu g\u0127all-fejqan ta' \u0127afna mard.", "Il-kwalit\u00e0 a\u0127jar tal-ikel wasslu biex in-nies illum saru jg\u0127ixu i\u017cjed, ukoll g\u0127ax it-teknolo\u0121ija wasslet g\u0127al immunit\u00e0 a\u0127jar u b'hekk tnaqqsu l-imwiet.", "Illum f'pajji\u017ci \u017cviluppati huwa normali li bniedem jg\u0127ix iktar minn 80 sena imma fl-antik in-nies ma kinux jg\u0127ixu wisq iktar minn 35 sena \u2013 bniedem ta' 40 sena kien xi\u0127 tassew!", "Fin-natura l-popolazzjoni tal- annimali ma tisplodix g\u0127ax dejjem hemm \u017cew\u0121 affarijiet jikkontrollawha: predaturi jew nuqqas ta' ikel.", "Fil-antik il-bniedem ukoll kienu jikkontrollawh dawn i\u017c-\u017cew\u0121 fatturi.", "Imma dawn l-affarijiet m'g\u0127adhomx japplikaw g\u0127all-", "bniedem tal-lum.", "La g\u0127adhom jikluna l-annimali (\u0127lief f'ka\u017cijiet rari), u l-ikel tg\u0127allimna nipprodu\u010buh a\u0127na stess.", "Mhux sostenibbli", "Li tg\u0127ix b'sa\u0127\u0127tek u fit-tul hija bla", "dubju \u0127a\u0121a sabi\u0127a u tajba, \u0127a\u0121a li jixtieqha kul\u0127add.", "Imma jibqa' l-fatt li l-avvanzi li g\u0127amilna fit-teknolo\u0121ija u l-medi\u010bina wasslu g\u0127al splu\u017cjoni fil-popolazzjoni.", "Din l-isplu\u017cjoni mhix sostenibbli u qed ikollha impatt negattiv \u0127afna fuq l-ambjent.", "Iktar m'g\u0127andek nies, naturalment", "iktar \u0127a ti\u017cdied id-domanda g\u0127all- fa\u0127am, gass u fjuwils o\u0127rajn biex i\u0127addmu l-\u0127ajja komda li ng\u0127ixu.", "Dawn ir-ri\u017corsi naturali huma limitati u g\u0127ada pitg\u0127ada \u0127a jispi\u010b\u010baw.", "Mhux biss, imma l-u\u017cu tag\u0127hom qed i\u017cid l-emissjonijiet ta' CO2 fl-atmosfera li biha qed ng\u0127a\u0121\u0121lu l-pro\u010bess tat- tibdil fil-klima.", "B'hekk l-ambjent qed ji\u0121i ddegradat.", "I\u017c-\u017cieda fil-popolazzjoni qieg\u0127da tag\u0127mel pressjoni qawwija biex ti\u017cdied il-produzzjoni tal-prodotti g\u0127all- konsum.", "Biex inla\u0127\u0127qu mad-domanda qeg\u0127din nag\u0127mlu u\u017cu e\u010b\u010bessiv mir-ri\u017corsi naturali tad-dinja.", "Biex jitkabbru l-\u0127xejjex g\u0127all-ikel u g\u0127all- g\u0127alf tal-annimali li jitrabbew g\u0127all-ikel trid medda enormi ta' art.", "Dan qed jirri\u017culta fit-telf ta' \u0127abitati naturali, deforestazzjoni, tni\u0121\u0121is tal-ilma \u0127elu u l-ilma ba\u0127ar \u2013 ilkoll su\u0121\u0121etti li missejna mag\u0127hom spiss f'din is-sensiela.", "Biex id-dinja tesag\u0127na u titmag\u0127na qeg\u0127din nisfurzaw l-estinzjoni ta' eluf ta' spe\u010bi ta' annimali u pjanti.", "Fid-dinja llum hawn 7.6 biljun ru\u0127 (7,600,000,000) u kull sieg\u0127a jitwieldu 15,000 tarbija \u0121dida \u2013 daqs il-popolazzjoni ta' \u0126a\u017c-\u017babbar!", "Kull sieg\u0127a!", "U meta l-ambjent ta' madwarna", "nkunu waqqajnielu l-kwalit\u00e0 u faqqarnieh, inkunu waqqajna wkoll il- kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja tag\u0127na stess.", "X'nista' nag\u0127mel?", "Forsi ma nistg\u0127ux nikkontrollaw il- popolazzjoni, imma nistg\u0127u nnaqqsu l-\u0127ela enormi ta' ri\u017corsi.", "Kemm narmu affarijiet tajbin biex nixtru affarijiet \u0121odda flokhom?", "Dak il-mowbajl \u0121did \u017cgur kellek b\u017connu?", "Li nixtru affarijiet sempli\u010biment g\u0127ax huma moda huwa vizzju irresponsabbli.", "U kemm ikel na\u0127lu!", "Tafu li terz tal-ikel li nipprodu\u010bu jispi\u010b\u010ba jintrema?", "Din il-\u0127ela ssir l-iktar fil-pajji\u017ci \u017cviluppati\u2026 inklu\u017c pajji\u017cna stess.", "Id-dinja forsi tifla\u0127 g\u0127all- b\u017connijiet tag\u0127na, imma \u017cgur mhux g\u0127all-\u0127ni\u017crijiet tag\u0127na!", "Fil-\u0127in li domt biex qrajt dan l-artiklu twieldu fid-dinja iktar minn 700 ru\u0127!", "\"\u2026pinzell \u0121gant lest biex ipitter is-s\u0127ab fis-sema!\"", "Is-si\u0121ra ta\u010b-\u010bipress fa\u010bli tag\u0127rafha g\u0127ax tispikka \u0127dejn si\u0121ar o\u0127rajn.", "Dritta dritta, twila twila u \u0121ejja g\u0127all- ponta.", "Qisha pinzell \u0121gant lest biex ipitter is-s\u0127ab fis- sema!", "Forsi g\u0127alhekk kien tant i\u0127obb ipin\u0121iha l-pittur famu\u017c van Gogh (ara l-kaxxa isfel).", "I\u010b-\u010bipressa hija si\u0121ra konifera, ji\u0121ifieri si\u0121ra li tag\u0127mel il- prinjoli (cones).", "Il-prinjoli ta\u010b-\u010bipress ikunu b\u0127al blalen \u017cg\u0127ar ibsin li g\u0127all-ewwel ikunu \u0127odor li mbag\u0127ad isiru kannella.", "Fl-ista\u0121un niexef jixpakkaw u minnhom taqa' \u017c-\u017cerrieg\u0127a.", "B\u0127al koniferi o\u0127rajn, i\u010b-\u010bipress ma jag\u0127milx fjuri, u g\u0127andu weraq irqiq, a\u0127dar skur u miksi b'\u0127afna skwami (scales) \u017cg\u0127ar.", "Iz-zokk ta\u010b-\u010bipressa g\u0127all-ewwel ikun lixx imma bi\u017c-\u017cmien jibda jrabbi flieli u tikmix vertikali.", "Din i\u010b-\u010bipressa xwej\u0127a mhux biss g\u0127andha \u0127afna tikmix imma qed jikber fuqha wkoll \u0127afna le\u0127jet ix-xi\u0127, spe\u010bi ta' likena.", "Le\u0127jet ix-xi\u0127", "I\u010b-\u010bipress tar- razza dejqa hawn min isej\u0127ilhom Tal-Musmar.", "Mhux i\u010b-\u010bipress kollu jikber f'dik l-g\u0127amla \u017cnella u pulita.", "I\u017c-\u017cew\u0121 \u010bipressiet li jidhru fir-ritratt huma t-tnejn l-istess spe\u010bi ta' \u010bipress imma s-si\u0121ra tal-lemin hija razza bil- frieg\u0127i iktar miftu\u0127in.", "Forsi \u0127dejn l-o\u0127ra tidher xi ftit \u017cmattata, qisha qamet tard u \u0127ar\u0121et ti\u0121ri g\u0127all-iskola bla ma g\u0127amlet xag\u0127arha!", "\u0126afna nies jasso\u010bjaw i\u010b-\u010bipress ma\u010b-\u010bimiterji.", "Bir-ra\u0121un, g\u0127ax fi\u010b-\u010bimiterji jit\u0127awwel \u0127afna \u010bipress, kif jidher f'dar-ritratt tal-Addolorata.", "Tg\u0127id g\u0127aliex?", "I\u010b-\u010bipressa ilha \u0127afna \u017cmien asso\u010bjata mal-mewt.", "Fil- mitolo\u0121ija Griega \u010b-\u010bipressa kienet sagra g\u0127all-allat tal-Art Ta\u0127tana (Underworld), u meta jmut xi \u0127add kienet tit\u0127awwel wa\u0127da \u0127dejn qabru.", "Barra minn hekk peress li \u010b-\u010bipressa hija dejjem-\u0127adrana u tg\u0127ix \u0127afna sekli saret simbolu tal-\u0127ajja ta' dejjem, u anke donnha qed tipponta lejn il-\u0121enna!", "G\u0127andha wkoll xe\u0127ta serja g\u0127ax twila u dejqa, bla xniexel u kuluri, u weraq skur \u2013 qisha liebsa l-iswed g\u0127al xi funeral.", "Fil-fatt l-isem xjentifiku sempervirens ifisser dejjem t\u0127addar.", "\u010aensu kien i\u0127obbhom!", "I\u010b-\u010bipressa kienet wa\u0127da mis-si\u0121ar favoriti tal-pittur famu\u017c Vincent van Gogh.", "Donnu ma kienx jixba' jda\u0127\u0127alha fil-pitturi tieg\u0127u, fosthom dawn it-tlieta.", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "il-Bufula Sewda", "L-istorbju\u017ca tal-\u0121onna!", "Ras sewda hija tipika tal-bufula sewda ra\u0121el", "Il-\u0121ilda madwar l-g\u0127ajn tifforma \u010birku a\u0127mar.", "Il-bufula sewda hija wa\u0127da mill-iktar g\u0127asafar komuni f'Malta u hija mifruxa sew mal-G\u017cejjer.", "\u017bg\u0127ira, fuq tag\u0127ha u t\u0127obb ti\u010b\u010ba\u010b\u010bra, hija spe\u010bi li t\u0127obb il-\u0121onna tan-nies g\u0127ax fihom issib l-ikel u l-kenn.", "Il-bufula sewda hija l-garden bird tipiku ta' pajji\u017cna.", "Isem xjentifiku Sylvia melanocephala Isem bl-Ingli\u017c Sardinian Warbler Daqs 13\u201314\u010bm Pi\u017c 11\u201316g Ikel insetti, dud u frott.", "\u0126abitat \u0121onna u msa\u0121ar Status komuni u residenti s-sena kollha", "Munqar irqiq qisu pinzetta, perfett biex jaqbad insetti \u017cg\u0127ar", "Minkejja isimha, hija fil-bi\u010b\u010ba l-kbira gri\u017ca u bajda", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all- bejg\u0127 mill-BirdLife u \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-mara fa\u010bli tag\u0127rafha mir-ra\u0121el g\u0127ax rasha gri\u017ca, mhux sewda.", "B\u0127ar-ra\u0121el ikollha wkoll dak i\u010b- \u010birku \u0121ilda \u0127amra madwar g\u0127ajnha.", "Daqs proprju ta' bajda ta' bufula sewda", "Il-bufula sewda tibni bejta pulita bil-fet\u0127a ftit ovali u fiha tbid minn 3 sa 5 bajdiet.", "Fir-ritratti tidher bejta bi tliet bajdiet, u l-istess bejta wara li l-bajd faqqas!", "3 bajdiet . . .", "Ejja \u0127affef g\u0127ax \u0127a taqag\u0127li \u017caqqi!", "Jekk tarma bird table fil- \u0121ardina g\u0127andek \u010bans tajjeb li \u017c\u017curek il-bufula sewda.", "Armaha fil-\u0127arifa u x-xitwa meta l-ikel naturali (spe\u010bjalment insetti) jiskarsa u l-g\u0127asafar ibatu l-\u0121u\u0127.", "Owkej mela: \u017cerrieg\u0127a tar-rummien, frak tal-pastizzi, kejk imfarrak, skalora, ross il-forn\u2026", "Xena tal-futur?"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-148-Oct-2018.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Novembru \u2013 Di\u010bembru 2018", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Faqqieg\u0127 vjola", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Waslet ix-xitwa, it-temperatura nie\u017cla ftit ftit u dalwaqt tasal il-kes\u0127a.", "A\u0127na nitgeddsu \u0121ewwa, nixeg\u0127lu l-\u0127iter u nilbsu s\u0127un.", "Imma l-g\u0127asafar imsieken ikollhom jg\u0127addu x-xitwa barra!", "L-g\u0127asafar jifil\u0127u g\u0127all-kes\u0127a iktar milli na\u0127sbu, basta jkunu", "f'sa\u0127\u0127ithom.", "L-g\u0127asafar huma warm-blooded b\u0127alna u biex \u0121isimhom i\u017comm s\u0127un ja\u0127li \u0127afna ener\u0121ija.", "G\u0127alhekk b\u0127alna, l-g\u0127asafar iridu jieklu kemm jista' jkun kuljum, inkella jiks\u0127u, jitg\u0127axxew u jmutu.", "Il-problema hi li fix-xitwa l-g\u0127asafar ma tantx isibu x'jieklu g\u0127ax \u0127afna", "insetti jew imutu jew jitrekknu fil-\u0127ofor u l-bejtiet tag\u0127hom.", "G\u0127alhekk g\u0127asafar li s-soltu jieklu dud, \u0127niex u insetti, fix-xitwa jibdlu d-dieta u jibdew jieklu frott irqiq (berries) li diversi pjanti jkabbru fil-\u0127arifa u fix- xitwa.", "Imnalla jkun dan il-frott g\u0127al g\u0127asafar b\u0127al pitirrossi, bekkafiki u buful, inkella jmutu bil-\u0121u\u0127 \u017cgur.", "A\u0127na x'nistg\u0127u nag\u0127mlu biex ng\u0127inuhom?", "\u017bew\u0121 affarijiet:", "Narmaw bird-table fil-\u0121ardina, fil- bit\u0127a, fuq il-bejt, fil-gallerija, anke fit-tieqa.", "In\u0127awlu pjanti li jag\u0127mlu l-frott fix- xitwa, b\u0127al deru, liedna, \u017cag\u0127run, rand, ri\u0127an, \u017cebbu\u0121 u paj\u017cana.", "Bla dubju dan ikun l-isba\u0127 rigal tal-Milied li nistg\u0127u nag\u0127tu lill- g\u0127asafar.", "Nawguralkom Milied sabi\u0127 u vaganzi mimlijin fer\u0127 u da\u0127q.", "Il-Milied it-Tajjeb, \u0126nejxu!", "Lilek ukoll, \u0126annux!", "Victor Victor Falzon L-Editur", "Faqqieg\u0127 Vjola Wood Blewit Clitocybe nuda / Lepista nuda", "Faqqieg\u0127 sabi\u0127 ta' lewn mhux tas-soltu li jvarja minn ro\u017ca \u010bar sa lel\u00e0 skur.", "Jikber tard fil-\u0127arifa u fix-xitwa qalb weraq niexef g\u0127ad-dell umdu ta' ta\u0127t xi si\u0121ar, fosthom imsa\u0121ar tal-ballut (ara pa\u0121ni 12\u201313).", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p2", "Dil-\u0127arifa kienet tajba g\u0127all-faqqieg\u0127 g\u0127ax g\u0127amlet ftit xita sew.", "Dal-fungu stramb jismu Anthracobia u nstab jikber f'Foresta 2000.", "Jien ng\u0127idlek xi \u0127add kien qed iqatta' l-karrotti roti roti u waqg\u0127ulu kollha!", "\u0126a\u0127\u0127\u0127a\u0127\u0127\u0127a\u0127\u0127\u0127aa!", "G\u0127o\u0121bitek i\u010b-\u010bajta?", "X'\u010bajta hi?", "Qed nid\u0127aq b'Father Christmas!", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet Xjenza fin-natura Mid-Dinja Kun ambjentalist dal-Milied Dal Milied\u2026 i\u017cra' balluta!", "Fjuri tax-xitwa Il-kokka Kolina u \u017beppinu L-industrija tal-la\u0127am Il-balluta Il-gallozz iswed Starfish and sea urchin", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a Sean Bonello, Martina Brancato (National Aquarium), Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia (Wasteserv) Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Di\u010bembru 2018 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p3", "a\u0127barijiet", "Kemm tleqq!", "Fiha ba\u017c\u017c, ta!", "Baryscapus ecballii huwa l-isem ta' spe\u010bi \u0121dida ta' \u017cun\u017cana li nstabet Malta.", "\u0120dida mhux biss g\u0127al Malta imma \u0121dida wkoll g\u0127ax-xjenza!", "Din i\u017c-\u017cun\u017cana hija \u017cg\u0127ira \u0127afna \u2013 xi 2mm kollox \u2013 u hija 1parassita fuq in-nannakola tal-faqqus il-\u0127mir (gourd ladybird).", "Il-larvi ta\u017c-\u017cun\u017cana ji\u017cviluppaw fil- fosdqa tan-nannakola u ftit ftit jikluha minn \u0121ewwa.", "U mill-fosdqa flok to\u0127ro\u0121 nannakola to\u0127ro\u0121 partita \u017cna\u017can.", "Kollox fuq medda i\u017cg\u0127ar minn munita tal-1\u010b!", "I\u017c-\u017cna\u017can tal-2\u0121eneru Baryscapus huma lkoll \u017cg\u0127ar \u0127afna u trid mikroskopju biex tistudjahom.", "L-ispe\u010bi l-\u0121dida ssemmiet ecballii g\u0127all-pjanta tal-faqqus il- \u0127mir (squirting cucumber Ecballium elaterium) li fuqha tg\u0127ix in-nannakola.", "Din i\u017c-\u017cun\u017cana nstabet f'\u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121 u skoprieha l-\u0127abib tag\u0127na Thomas Cassar, entomologu \u017cag\u0127\u017cug\u0127 u akkanit.", "Id-daqs proprju ta\u017c- \u017cun\u017cana!", "Jekk fil-jiem li \u0121ejjin tkunu l-Belt Valletta fi n\u017cul ix-xemx (4.30pm \u2013 5.00pm), tinsewx t\u0127arsu 'l fuq!", "G\u0127andkom taraw ruxxmata zizka bojod de\u0127lin itiru g\u0127all-irqad.", "Iz-zakak abjad (white wagtail) huwa g\u0127asfur \u017cg\u0127ir b'denbu twil.", "Matul il- jum ikun mifrux mal-kampanja jfittex x'jiekol imma filg\u0127axija jin\u0121abru eluf biex jorqdu f'si\u0121ar folti.", "Fil-Belt kull filg\u0127axija jid\u0127lu jorqdu 'l fuq minn 10,000 zakak abjad!", "Tul ix-xitwa kollha.", "Annimal jew pjanta li jisirqu n-nutriment tag\u0127hom minn annimal jew pjanta o\u0127ra.", "2\u0121eneru.", "L-ewwel mi\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet li jiffurmaw l-isem xjentifiku ta' annimal jew pjanta, pere\u017cempju Erithacus (\u0121eneru) rubecula (spe\u010bi), li huwa l-pitirross.", "Il-familja tan-na\u0127al u \u017cna\u017can hija kbira \u0127afna b'iktar minn 150,000 spe\u010bi madwar id-dinja.", "F'Malta g\u0127adna ma nafux l-ispe\u010bi kollha li g\u0127andna, imma g\u0127andna \u017cgur mijiet.", "U kif taraw minn din il-pa\u0121na, in-numru g\u0127adu qed jikber.", "F'Awwissu li g\u0127adda l-awturi kienu fil-\u0121nien jie\u0127du r-ritratti ta' \u017cun\u017cana taz-zokk tirrombla t-tajn (ara r-ritratt tond) biex tibni l-bejta.", "Wara ftit indunaw li kien hemm mhux tip wie\u0127ed imma \u017cew\u0121 tipi ta' \u017cna\u017can jirrumblaw it-tajn!", "Jixxiebhu imma mhux l-istess: wa\u0127da minnhom (ara r-ritratt kbir) kienet ikbar u iktar skura mill-o\u0127ra.", "Wara ftit ri\u010berka sabu li \u017c-\u017cun\u017cana l-kbira kienet fil-fatt black-and- yellow mud-dauber Sceliphron caementarium.", "Mid-dehra din hija spe\u010bi \u0121dida g\u0127al Malta u nistg\u0127u nsej\u0127ulha \u017cun\u017cana taz-zokk kbira.", "is-Semmieg\u0127a", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p4", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "Kien \u0126add f'Di\u010bembru.", "L-erba'", "tewmin kienu qeg\u0127din fir-riserva naturali tas-Salina.", "Sylvia kienet \u0121ennithom biex imorru s'hemm \u0127alli jie\u0127du sehem fl-isfida Xjenza fin-Natura tal-BirdLife.", "Kellhom isibu xi \u0127a\u0121a fir-riserva li torbot max-xjenza.", "Sylvia kienet \u010berta li se jirb\u0127u l-kompetizzjoni min\u0127abba s-se\u0127er li hi, \u0127uha Peter u s\u0127abhom Maris u Sky kellhom man-natura meta l-erbg\u0127a jkunu flimkien.", "Kienu mixjin mal-passa\u0121\u0121 id f'id, jisimg\u0127u l-il\u0127na tal-mijiet ta' g\u0127asafar li kienu qed jistrie\u0127u fis- salini.", "Resqu lejn ringiela gawwi bilwieqfa fuq \u010bint bejn salina u o\u0127ra, wa\u0127da wara l-o\u0127ra.", "Maris da\u0127qet", "\"Ara daqsxejn kif joqog\u0127du \u2013", "kollha j\u0127arsu l-istess na\u0127a!\"", "Dak il-\u0127in it-tfal semg\u0127u ge\u0121wi\u0121ija il\u0127na lejn nofs ir- ringiela, hekk kif waslet u po\u0121\u0121iet gawwija o\u0127ra.", "Sylvia ndunat li din kienet gawwija \u017cag\u0127\u017cug\u0127a tal-ewwel sena\u2026 u kienet po\u0121\u0121iet bil-kontra!", "\u0126ares b\u0127alna,", "\"Munqarek lejn ir-ri\u0127, ru\u0127i, \u0127alli", "r-ri\u0127 ma j\u0127arbtlekx ir-rix.\"", "\"Wi\u010b\u010bek lejn ir-ri\u0127, \u0127i, \u0127alli x'\u0127in", "ittir ir-ri\u0127 jg\u0127inek tog\u0127la, inkella jarmik g\u0127al wi\u010b\u010bek!\"", "It-tewmin \u0127arsu lejn xulxin u", "\"XJENZA!\" g\u0127ajtu flimkien.", "Sylvia malajr ni\u017c\u017clet fuq karta kif il-gawwi j\u0127ares lejn ir-ri\u0127 meta jpo\u0121\u0121i \u0127alli l-forza tar-ri\u0127 tg\u0127inu jitla' 'l fuq meta jtir mill-art.", "\"Ejja naraw x'inhuma jg\u0127idu dawk il-marguni,\" qalet Maris, \"forsi niddubbaw xi tag\u0127rif o\u0127ra.\"", "Issa lkoll kienu e\u010b\u010bitati daqs Silvia u g\u0127a\u0121\u0121lu lejn erba' tajriet kbar suwed b'g\u0127onqhom twil.", "Dawn kienu bilwieqfa, tlieta minnhom \u0121win\u0127ajhom miftu\u0127in qishom indendlin fuq wajer tal- inxir!", "\"Aaa\u0127\u0127 x'gost, kif qed tnixxifni x-xemx!", "Sirt g\u0127asra biex g\u0127odost g\u0127al dak il-mulett.\"", "\"G\u0127alfejn m'intix tnixxef \u0121win\u0127ajk?", "Ifta\u0127hom ja\u0127asra!\"", "\"Ma nistax g\u0127ax sparali ka\u010b\u010batur u spallti qed tu\u0121ag\u0127ni.", "A\u0127jar konna b\u0127all-gawwi u kelli r-rix \u017cejtni u ma jixxarrabx daqshekk meta nog\u0127dos.\"", "It-tfal issa kienu \u017ciedu \u017cew\u0121 fatti g\u0127all-kompetizzjoni, imma ma kinux qed jifir\u0127u g\u0127ax kien qed jiddispja\u010bihom g\u0127all-margun ferut.", "\"Innutajtu li kien hemm xi gawwi", "hekk ukoll?\" staqsa Sky.", "It-tewmin kienu raw xi g\u0127asafar", "izappu u sewdu qalbhom li jid\u0127lu ka\u010b\u010baturi kontra l-li\u0121i fis-Salina.", "\"Naf x'nag\u0127mlu!\" qal Peter.", "\"Sky, ibda pin\u0121i\u2026\"", "Sieg\u0127a wara, l-erbat itfal marru ji\u0121ru fi\u010b-\u010aentru biex ida\u0127\u0127lu l-ideat tag\u0127hom.", "Minbarra l-fatti dwar l-g\u0127asafar, it-tewmin ippre\u017centaw poster g\u0127all-websajt tal-BirdLife.", "Fost tpin\u0121ija ta' g\u0127asafar u spjega fuq il-\u0121wiena\u0127, Sky kien \u017cied l-avvi\u017c:", "WIRJA TA' XJENZA \u0126AJJA, KULJUM FIS-SALINA.", "It-tfal irra\u0121unaw li iktar ma jkun", "hemm g\u0127ajnejn fuq l-g\u0127asafar, inqas issir ka\u010b\u010ba illegali.", "Il-leaders tal-BirdLife \u0127asbu li", "t-tewmin kienu daqshekk tajbin g\u0127ax Sylvia kienet membru fi Klabb \u0126uttaf.", "Kemm g\u0127em\u017cu lil xulxin meta reb\u0127u t-trofew\u2026", "Min jaf darb'o\u0127ra x'avventura \u0127a jkollhom s\u0127abna t-tewmin!", "Mid-dinja", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p5", "Kun ambjentalist dal-Milied\u2026 Tag\u0127tux annimali b\u0127ala rigali.", "\u0126afna nies ma jkunux ippreparati biex l-imsejken annimal jispi\u010b\u010ba jintelaq barra wara ftit ta\u017c-\u017cmien.", "Tu\u017cax karta tleqq biex tqartas ir- rigali.", "Wara kollox ir-rigal li jg\u0127odd, mhux il-qartas tieg\u0127u!", "U\u017ca brown paper u forsi ftit \u017cigarella.", "Jekk tag\u0127mel festin tu\u017cax affarijiet tal-plastik.", "Il-plastik mormi qed jifga lid-dinja.", "U\u017ca materjal li jer\u0121a' jintu\u017ca, b\u0127al metall u \u0127\u0121ie\u0121.", "ti\u017cjin", "T\u0127allix dwal u jixeg\u0127lu binhar u bil-lejl.", "Ixg\u0127elhom biss x'\u0127in jidlam u itfihom f'\u0127in l-irqad.", "Id-dawl ju\u017ca \u0127afna ener\u0121ija li qed ikompli j\u0127amme\u0121 l-arja.", "L-anzjana Lajsana", "Wisdom huwa l-isem ta' Laysan albatross spe\u010bjali \u0127afna.", "L-istudju\u017ci ilhom \u0127afna josservaw lil Wisdom u ftit ilu sabu li re\u0121g\u0127et biedet bajda fil-bejta tag\u0127ha fuq Midway, g\u017cira f'nofs l-O\u010bean Pa\u010bifiku.", "B'daqshekk!", "L-g\u0127asafar mhux kollha jbidu?", "X'g\u0127andha spe\u010bjali din?", "G\u0127ax Wisdom dis-sena g\u0127alqet 68 sena (forsi iktar)!", "Fir-ritratt tidher mal-partner tag\u0127ha Akeakamai \u2013 ilhom \u0127afna snin flimkien.", "It-tajr tal-ba\u0127ar huwa mag\u0127ruf li jg\u0127ix \u0127ajja twila.", "Sa fejn nafu, Wisdom hija l-ixje\u0127 g\u0127asfur fis-selva\u0121\u0121 li g\u0127adu jbejjet.", "F'Il-\u0126uttafa 148 kellna \u017cball \u017cg\u0127ir.", "Fl-istampa Il-\u0120ganti (ta' pa\u0121na 7) kellna \u017cew\u0121 numri maqlubin, Dawn kienu l-emu u d-dodo.", "Diversi membri b'g\u0127ajnejn ta' seqer indunaw u qalulna.", "Prosit \u2013 dan ifisser li taqrawha u tifluha sew Il-\u0126uttafa!", "Na\u0127seb l-Editur kien xi ftit fis- sakra.", "X'ta\u0127seb, Dodo?", "Jew kien rieqed!", "Dal-Milied\u2026 i\u017cra' balluta! 1 I \u0121 b o r i l - \u0121 a n d a r", "Madwar it-Tinda fil-Buskett hemm diversi si\u0121ar tal-ballut.", "Pjazza San Duminku fir-Rabat ukoll, u anke l-Furjana quddiem il-Phoenicia.", "G\u0127aliex balluta?", "Iktar tag\u0127rif fuq il-balluta f'pa\u0121ni 12\u201313.", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p6", "G\u0127ax sabi\u0127a.", "G\u0127ax tg\u0127ix \u0127afna.", "G\u0127ax tikber \u0127afna.", "G\u0127ax fa\u010bli tkabbarha.", "G\u0127ax \u0127afna \u0127lejjaq i\u0127obbuha.", "Biex inpattu g\u0127all- eluf ta' ballut li nqatg\u0127u min-nies.", "Ag\u0127\u017cel sew\u2026", "Meta ti\u0121bor il- \u0121andar, qis li tag\u0127\u017cel \u0121andar tajjeb inkella ma jinbitlekx\u2026", "\u0120andar b\u0127al dan t'hawn ta\u0127t ti\u0121brux\u2026", "Il-\u0121andra spiss taqa' mis-si\u0121ra bil- kappell imwa\u0127\u0127al.", "Dan ne\u0127\u0127ihulha.", "Ag\u0127\u017cel \u0121andar kbir, skur, lixx u jleqq.", "B\u0127al din.", "Din \u0127affret fiha \u0127anfusa", "Din \u017cg\u0127ira wisq u g\u0127andha forma stramba.", "Dawn maqsumin jew mg\u0127aff\u0121in", "Dawn gerrimhom \u0121urdien", "Din nibtet di\u0121\u00e0", "Jekk m'g\u0127andekx qasrija aqbad pakkett tal-\u0127alib u aqtag\u0127lu l-parti ta' fuq.", "5 Po\u0121\u0121i \u0121andra jew tnejn mimdudin ftit ta\u0127t il-wi\u010b\u010b.", "Imla l-pakkett bil- \u0127amrija (tfawrux).", "Jekk tista' t\u0127allatha ma' ftit kompost a\u0127jar.", "Po\u0121\u0121i l-qasrija jew pakkett fid-dell (mhux fid-dlam).", "\u017bomm il-\u0127amrija ftit niedja \u2013 tifqag\u0127hiex bl- ilma, inkella l-\u0121andra timmuffalek!", "Meta tinbet o\u0127ro\u0121ha fid- dawl imma mhux f'xemx diretta.", "Wara xi sena ne\u0127\u0127iha mill- qasrija u \u0127awwilha fl-art.", "Dan ir-ritratt tal- fjamingu n\u0121ibed ftit \u0121ranet qabel ma nqatel.", "Fjamingu li kien ilu jg\u0127ix g\u0127all-kwiet fir- riserva tal-G\u0127adira minn Settembru 2017 inqatel tard f'Novembru 2018.", "Kriminal armat b'senter da\u0127al g\u0127alih bil-lejl, sparalu, qatlu u \u0127adu.", "L-g\u0127ada l-gwardjani tar-riserva sabu biss ftit rix ro\u017ca u skarto\u010b\u010b tal-ka\u010b\u010ba vojt.", "Dak il-fjamingu kien ilu iktar minn sena jag\u0127ti gost lil eluf ta' nies li \u017caru l-G\u0127adira biex jarawh, fosthom eluf ta' tfal tal-iskola \u2013 forsi inti stess li qed taqra.", "G\u0127ax tikber \u0127afna.", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p7", "Fjuri x i twa", "Din komuni u tikber anke fl-im\u0127arbat.", "Meta nsemmu l-ista\u0121un tal-fjuri s-soltu na\u0127sbu fir-rebbieg\u0127a.", "Imma fil-fatt hemm \u0127afna fjuri li ja\u0127sbulu iktar kmieni u jift\u0127u fix-xitwa.", "Dawn huma disg\u0127a minnhom.", "U\u0127ud komuni \u0127afna, o\u0127rajn rarissmi.", "Din komuni u tikber baxxa fuq \u0127amrija mikxufa.", "Din komuni fix-xag\u0127ri f'\u0127amrija baxxa fejn jin\u0121abar ftit ilma.", "Tikber mal- \u0121nub tar-raba'.", "G\u0127ajn is-Serduq Pheasant's Eye", "Din mhix komuni imma f'xi n\u0127awi ta' steppa taflija tifforma rqajja' sbie\u0127.", "Din komuni \u0127afna, tikber kullimkien, anke fl-im\u0127arbat.", "U dawk li taraw ittikkjaw!", "Din komuni \u0127afna!", "Din mhux komuni u tikber baxxa fix-xag\u0127ri.", "Jekk dix-xitwa tmorru passi\u0121\u0121ata fil-kampanja (jew xi \u0127ar\u0121a tal-BirdLife) \u0127udu l-maga\u017cin mag\u0127kom u ara liema minnhom taraw.", "Ritratt ta' Joe Sultana me\u0127ud Ix-Xag\u0127ra, G\u0127awdex", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p10", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it-tnejn ikollhom avventuri mill-iktar interessanti.", "Il- kontenitur g\u0127all-\u0121bir separat tal-iskart organiku.", "Dak minn fejn \u0121ibtu \u017beppinu?", "Issa dak sigriet, imma naf \u017cgur li se jkolli b\u017connu \u2013 u kif!", "U g\u0127aliex ser ikollok b\u017connu?", "Jaqaw \u0127a tivvinta xi o\u0127ra minn tieg\u0127ek?", "Le Nanna, m'iniex ser nag\u0127mel praspar.", "Ser nag\u0127mel festin kbir g\u0127al \u017cmien il-festi, u ovvjament inti mistiedna.", "U ara li tkun ilek ma tiekol xi tliet ijiem g\u0127ax \u017cgur f'\u0127ajtek qatt m'inti ser tkun rajt daqshekk ikel.", "G\u0127alhekk il-kontenitur g\u0127all-iskart organiku \u2013 \u0127alli dak li ma nifil\u0127ux nieklu, narmuh.", "Imma inti bis-serjet\u00e0 \u017beppinu?!", "Inti trid jag\u0127tini attakk tal-qalb?", "Le Nann, \u0127a noqg\u0127od attent \u2013 m'hemmx \u017cjut u xa\u0127am min\u0127abba sa\u0127\u0127itna.", "Le \u017beppinu, ja\u0127asra!", "Jag\u0127tini attakk nara dik il-\u0127ela kollha ta' ikel.", "Mela ma tafx li l-ikel biex jitkabbar u jasal g\u0127and il-konsumatur jintu\u017caw \u0127afna ri\u017corsi \u2013 ilma, ener\u0121ija elettrika biex l-ikel jippro\u010bessawh, d\u0127a\u0127en mit-transport biex iwasslu l-ikel.", "Barra minn hekk, l-ippakke\u0121\u0121jar li ji\u0121i mal- prodotti j\u017cid aktar skart.", "Qed tara x'impatt \u0127a\u017cin i\u0127alli fuq l-ambjent il-\u0127ela ta' ikel, \u017beppinu?", "Tassew Nanna, kif ma \u0127sibtx fuqha din?", "T\u0127abbel rasek xejn, \u0127a noqg\u0127od attent \u0127afna x'ser nixtri g\u0127all-ikel u noqg\u0127od attent li ma nag\u0127milx ikel \u017cejjed.", "Fil-kontenitur ser nitfa' biss skart organiku li ma nistg\u0127ux nevitaw b\u0127al qxur tal-frott, \u0127axix u bajd.", "U jekk jibqa' xi ikel nerfg\u0127uh mill-ewwel kif suppost biex nikluh fil-\u0121ranet ta' wara.", "Wara kollox, a\u0127na m'g\u0127andniex b\u017conn \u0127afna ikel biex nie\u0127du gost!", "Hekk hu \u017beppinu, kull m'g\u0127andna b\u017conn biex nie\u0127du gost huwa ambjent sabi\u0127 u kumpanija tajba!", "Ser tg\u0127addu dan il-messa\u0121\u0121 lill-kbar biex fi \u017cmien il-festi ma nippreparawx ikel \u017cejjed?", "Se tiftakru tu\u017caw ir-re\u010bipjent g\u0127as- separazzjoni tal-iskart kif suppost?", "Il-festi t-tajba lil kul\u0127add!", "\u0121 n p T", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p11", "L-industrija tal-La\u0127am", "M'g\u0127adux lussu", "\u017bmien ilu, li jkollok la\u0127am b\u0127ala", "ikla kien meqjus lussu, u kien jin\u017camm biss g\u0127al okka\u017cjonijiet spe\u010bjali jew inkella g\u0127all-ikliet tal-familji ta' nhar il-\u0126add.", "Per\u00f2 llum dan m'g\u0127adux il-ka\u017c \u2013 illum-il \u0121urnata hemm industrija multi- biljunarja li tipprodu\u010bi l-la\u0127am li jasallek fil-platt.", "Biex tle\u0127\u0127aq mad-domanda tas-supermarkets l-industrija tal- la\u0127am tipprodu\u010bi kwantit\u00e0 enormi ta' la\u0127am.", "L-annimali jitrabbew \u0121o rziezet kummer\u010bjali kbar, u dan qed isir bl-iktar rittmu mg\u0127a\u0121\u0121el fl-istorja tad-dinja.", "\u0126afna pajji\u017ci weg\u0127du li sas- sena 2050 jkunu naqqsu \u0127afna mill-attivit\u00e0 li hija ta' \u0127sara g\u0127all- ambjent.", "L-istudji juru li biex dan ise\u0127\u0127 il-pajji\u017ci jridu jnaqqsu drastikament il-konsum tal-la\u0127am, u\u0127ud minnhom anke b'90%.", "Art, ri\u017corsi, gassijiet\u2026", "X'inhi r-ra\u0121uni li dik il-qatg\u0127a la\u0127am fil-platt g\u0127andha impatt tant qawwi fuq l-ambjent?", "L-ewwelnett biex trabbi dawk", "il-miljuni ta' bhejjem trid \u0127afna art: art fejn jin\u017cammu l-annimali u art fejn tkabbar l-g\u0127alf biex titmag\u0127hom.", "G\u0127al dan jinqerdu meded enormi ta' foresta tropikali.", "\u0126afna mill-Foresta Amazon qed tinqered mhux \u2013 kif ja\u0127sbu \u0127afna nies \u2013 g\u0127all-injam imma biex l-art tinbidel f'ranches g\u0127all-baqar\u2026 \u0127alli mbag\u0127ad dawn isiru bergers!", "X'ser ji\u0121ri?", "Fis-snin li \u0121ejjin il-popolazzjoni umana ser taqbe\u017c l-10 biljun.", "Illum di\u0121\u00e0 hemm impatt tant negattiv fuq l-ambjent, allura x'ser ji\u0121ri meta l-ammont ta' persuni ji\u017cdied bi 2.3 biljun?", "Veru li mhux kul\u0127add jiekol la\u0127am daqs kemm jittiekel fil-pajji\u017ci \u017cviluppati, imma d-dieti li jinkludu l-la\u0127am huma ferm iktar a\u010b\u010bessibbli llum milli qatt kienu.", "It-trobbija tal-bhejjem g\u0127al- la\u0127am tinvolvi wkoll \u0127ela kbira ta' ri\u017corsi.", "Biex tipprodu\u010bi kilo la\u0127am jintu\u017caw mas-16,000 litru ilma \u2013 bi\u017c\u017cejjed ilma biex tie\u0127u xawer kuljum g\u0127al sena s\u0127i\u0127a!", "L-industrija tal-la\u0127am tipprodu\u010bi \u0127afna gassijiet serra (il-bhejjem stess jipprodu\u010bi kwantit\u00e0 kbira ta' gass).", "Dawn huma l-kaw\u017ca ta' deforestazzjoni, tnaqqis drastiku tal-ilma, wesg\u0127at kbar bla ossi\u0121nu fl-ib\u0127ra (mag\u0127rufin b\u0127ala dead zones), u sintendi bdil fil-klima u l-problemi li dan il-bdil qed jo\u0127loq.", "Skont l-a\u0127\u0127ar studji, l-a\u0127jar mod biex ittaffi l-impatt tieg\u0127ek fuq l-ambjent naturali huwa li tnaqqas il-konsum tal-la\u0127am.", "Staqsi lilek innifsek", "Dak il-la\u0127am li tiekol kull \u0121img\u0127a (jew iktar spiss) huwa lussu \u017cejjed g\u0127all- prezz li qed t\u0127allas g\u0127alih id-dinja?", "Ta\u0127seb li wasalna f'punt fejn nibbilan\u010bjaw id-dieti tag\u0127na sabiex nil\u0127qu s-sostenibbilt\u00e0 fl-ikel?", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p12", "il-balluta", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p13", "Qabel wasal il-bniedem, Malta aktarx kienet miksija f'\u0127afna n\u0127awi bil-bosk tal- ballut.", "Meta \u0121ew in-nies qatg\u0127u s-si\u0121ar kollha u llum kull ma baqa' mill-bosk (forsi) ori\u0121inali huma tliet irqajja' \u017cg\u0127ar fil-Wardija, fl-Im\u0121ieba\u0127 u f'Wied \u0126a\u017crun.", "Weraq Il-weraq tal-ballut, spe\u010bjalment weraq \u0121did, ikun bit-truf isserrati u jixbah \u0127afna lill-weraq tal-holly, dik il-pjanta li j\u017cejnu biha fil-Milied (f'Malta ma tikbrix).", "Fil-fatt il-kelma holm fl-isem Ingli\u017c u l-kelma ilex fl- isem xjentifiku t-tnejn ifissru holly.", "Il-balluta hija si\u0121ra dejjem-\u0127adrana (evergreen).", "Qoxra, daqs u et\u00e0 Il-qoxra tal-balluta hija \u0127arxa u ta' lewn gri\u017c b'xi le\u0127\u0127iet kannella \u010bar.", "Fejn ikollha l-kenn u \u0127amrija fonda bi\u017c\u017cejjed, il-balluta tista' tog\u0127la sa 30m, u daqshekk ie\u0127or kapa\u010bi tifrex dlielha 'l bog\u0127od miz-zokk ewlieni.", "Kif jidher sew fir- ritratt ta' fa\u010b\u010bata il-balluta hija tabil\u0127aqq si\u0121ra majestu\u017ca.", "Tista' tg\u0127ix iktar minn 1000 sena!", "Frott Il-frotta tal-balluta tissejja\u0127 \u0121andra (bl-Ingli\u017c acorn \u2013 il-frotta g\u0127a\u017ci\u017ca tal-\u0121rejden Scrat fil-films Ice Age :).", "Balluta kbira tipprodu\u010bi u twaqqa' eluf ta' \u0121andar f'Di\u010bembru.", "Il-\u0121andar fa\u010bli \u0127afna biex tnibbtu (ara pa\u0121na 6).", "Bijodiversit\u00e0 Bosk f'Malta) tal-ballut imdaqqas jipprovdi kenn u ikel g\u0127al \u0127afna annimali.", "Il- \u0121andar jittiekel minn annimali ta' kull daqs, minn \u0127anfus mikroskopiku sa majjal selva\u0121\u0121 (wild boar)!", "Qalb il-weraq folt ibejtu diversi g\u0127asafar, fosthom ir-ro\u017cinjol (nightingale) u l-ku\u010b\u010barda (honey-buzzard).", "U fit-terri\u010b\u010bju umdu ta\u0127t is- si\u0121ar jikbru diversi spe\u010bi ta' faqqieg\u0127, b\u0127all- faqqieg\u0127 vjola (ritratt p. 1).", "Din il-balluta hija aktarx l-ixje\u0127 si\u0121ra f'Malta.", "Tg\u0127odd mal-1000 sena u tinsab fil- Wardija.", "Fl-artijiet tal-Mediterran il-bosk tal-ballut huwa l-climax community tal-ambjent naturali.", "Fi kliem ie\u0127or, meta \u0127abitati ji\u017cviluppaw b'mod naturali minn wie\u0127ed g\u0127al ie\u0127or, fir-re\u0121jun tag\u0127na l-bosk tal-ballut huwa \u0121eneralment l-a\u0127\u0127ar \u0127abitat li ji\u017cviluppa.", "Dan il-pro\u010bess jie\u0127u l-mijiet tas-snin g\u0127ax il-ballut jikber bil-mod.", "Xi partijiet ta' Foresta 2000 ma\u017c-\u017cmien g\u0127ad ji\u017cviluppaw f'bosk tal-ballut.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p14", "Ibejtu f'artna", "il-Gallozz Iswed", "T\u0127axwixa f'xatt l-g\u0127adira!", "Mist\u0127i u mgerrex, dan l-g\u0127asfur jisparixxi qalb il-\u0127axix folt mal-ewwel sinjal ta' periklu, u ma jer\u0121ax jo\u0127ro\u0121 malajr.", "Mill-bog\u0127od jidher iswed imma fil-fatt huwa gri\u017c skur li f'xi partijiet jisfuma f'kannella skur.", "Ir-rix ta' ta\u0127t denbu abjad u jispikka sew meta l-gallozz ibandal denbu 'l fuq u 'l isfel.", "Saqajh kbar u \u0127odor bi swaba' twal u mislutin, tajbin biex jiggranfa qalb zkuk u qasab folt.", "Isem xjentifiku Gallinula chloropus Isem bl-Ingli\u017c Moorhen Daqs 27\u201331\u010bm Pi\u017c 200\u2013490g Ikel pjanti tal-ilma, \u0127axix, dud, insetti \u0126abitat g\u0127adajjar bi xtut folti bil-pjanti Status komuni fil-passa, u\u0127ud residenti", "s-sena kollha f'xi n\u0127awi", "Il-munqar a\u0127mar u isfar juri li dan l-g\u0127asfur huwa adult.", "Ir-ra\u0121el u l-mara jixxiebhu imma r-ra\u0121el ikun ikbar.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all- bejg\u0127 mill-BirdLife u \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p15", "Il-mara kapa\u010bi tbid sa 15-il bajda imma minn 5 sa 9 huwa iktar normali.", "Idumu ftit iktar minn \u0121imag\u0127tejn sa ma jfaqqsu.", "Daqs proprju ta' bajda ta' gallozz iswed", "Il-flieles tal- gallozz iswed kapa\u010bi jg\u0127umu ftit \u0127in biss wara li jfaqqsu.", "Dan fellus ta' ftit \u0121ranet.", "Ir-riserva tas-Simar g\u0127andha ambjent perfett g\u0127all-gallozz iswed.", "Gallozz iswed \u017cag\u0127\u017cug\u0127 b'libsa s\u0127i\u0127a ta' rix, li issa jaf itir u jfendi g\u0127al rasu.", "Biex isir lewn l-adulti, per\u00f2, iridu jg\u0127addu ftit xhur o\u0127ra.", "Fi \u017cmien il-bejta l-ir\u0121iel ji\u0121\u0121ieldu bejniethom g\u0127at-territorju.", "Territorju hija bi\u010b\u010ba art \u2013 jew anke roqg\u0127a ilma fil-ba\u0127ar \u2013 li annimal jiddefendi biex fiha jkun jista' jg\u0127ix u jrabbi familja.", "Pere\u017cempju meta tisma' pitirross itektek u jg\u0127anni, dak ikun qed iwissi pitirrossi o\u0127rajn biex ma jid\u0127lulux fit-territorju.", "Il-\u0126uttafa 149 \u2022 Di\u010bembru 2018 \u2022 p16"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-149-Dec-2018.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Dan l-a\u0127\u0127ar kelli argument ma' wie\u0127ed fuq pro\u0121ett biex jibnu mostru", "ta' bini fuq art li m'g\u0127adhiex tin\u0127adem.", "G\u0127edtlu: \"X'\u0127asra \u0127a tinbela' bi\u010b\u010ba o\u0127ra mill-kampanja.\"", "Din art mitluqa ta, ma tiswa xejn!\"", "Mela g\u0127ax m'g\u0127adhiex tin\u0127adem ma tiswiex?", "B'xorti \u0127a\u017cina \u0127afna nies hekk jirra\u0121unaw.", "Jekk m'intix tag\u0127mel qlieg\u0127 minn bi\u010b\u010ba art, mela l-art ma tiswa xejn.", "Din kienet roqg\u0127a art daqs grawnd tal-futbol, li darba kienet g\u0127alqa tin\u0127adem mill-bdiewa imma llum mitluqa.", "Imma mitluqa mill-bniedem, mhux min-natura!", "F'dik il-\u0127amrija \u017cgur hemm jg\u0127ixu miljuni ta' \u0127lejjaq: \u0127niex, dud,", "nemel, \u0127anfus, fungi, \u0127nie\u017cer l-art, e\u010b\u010b. U peress li dix-xitwa g\u0127amlet ftit xita sew, mill-\u0127amrija kiber tapit a\u0127dar ta' \u0127axix.", "Fil-ftit \u010bans li kelli rajt biss biss irqajja' ta' karfus il-\u0127mir, buttuniera, silla, \u0121ar\u0121ir abjad, xewk abjad, burikba, da\u0127net l-art u \u0127urrieq; u ma' \u0127ajt tas-sejjie\u0127 imwaqqa' rajt bu\u017cbie\u017c, lellux, qarsu, tullier, ferla u anke papo\u010b\u010bi bojod u \u0127omor.", "Li kieku fittixt iktar kont \u017cgur insib skoss pjanti o\u0127rajn.", "U jiffangaw fuq il-weraq rajt armata bebbux, u mag\u0127hom ma jdumux ma jing\u0127aqdu \u0127afna sfiefed, spalluti u xg\u0127at (caterpillars) tal-friefet u l-ba\u0127rijiet.", "Imbag\u0127ad jift\u0127u l-fjuri u arahom \u0121ejjin ruxxmata friefet, na\u0127al, \u017cna\u017can u insetti o\u0127rajn.", "U dan kollu fuq art li skont xi nies \"ma tiswa xejn\".", "Imma intom membri tal-BirdLife li t\u0127obbu n-natura, u g\u0127alhekk jiena", "mo\u0127\u0127i mistrie\u0127 li intom ma tirra\u0121unawx b\u0127al dawn in-nies.", "Victor Victor Falzon L-Editur", "Zakak Abjad White Wagtail Motacilla alba G\u0127asfur simpatiku li tag\u0127rfu malajr mid-disinn tar-rix, mid-denb twil u mill-fatt li jimxi b\u0127alna, flok jaqbe\u017c b\u0127all-g\u0127asafar tal-bejt.", "Komuni fix-xitwa u spiss tarah ji\u0121ri fl-art mal-\u0121nub tat-toroq, fil- kampanja, fil-btie\u0127i tal-iskola, fil-pjazez.", "Meta jtir spiss isemma' l-g\u0127ajta doppja: \u010bi-\u010bipp! \u2026 \u010bi-\u010bipp! \u2026 \u010bi-\u010bipp!", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet Servizz minsi Il-lukanda!", "Attivit\u00e0 \u2013 Il-Mixja ta' Marzu Qxur u tbajja' Gawwi Shark anatomy Ag\u0127tiha l-kulur Arti tag\u0127kom Il-bruka Il-kan\u0121u ta' Filfla Kolina u \u017beppinu", "Kitbu f'din il-\u0127ar\u0121a (National Aquarium), Martina Brancato Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia (Wasteserv) Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Frar 2019 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "a\u0127barijiet", "Qed jidlam, ras!", "A\u0127jar ta\u0127siblu.", "Veru, g\u0127ax jekk nasal tard jo\u0127duli posti!", "B\u0127alma nag\u0127mlu kull sena, f'Jannar ta' din is-sena wkoll g\u0127amilna roost count taz-zakak abjad.", "Iz-zakak abjad (white wagtail) huwa dak l-g\u0127asfur", "gustu\u017c li taraw fil-fa\u010b\u010bata ta' dil-\u0127ar\u0121a tal-\u0126uttafa.", "G\u0127asfur komuni fil-\u0127arifa u x-xitwa.", "G\u0127asfur li spiss narawh jippassi\u0121\u0121a fuq xi bankina jew fil-bit\u0127a tal-iskola jfittex frak tal-ikel li jkun waqg\u0127alna.", "Iz-zizka bojod g\u0127andhom drawwa \u0127elwa li filg\u0127axija jfittxu si\u0121ar folti u kennija fejn jorqdu, u dan jag\u0127mluh mhux we\u0127idhom imma fi qtajja' kbar.", "Il-post fejn jin\u0121abru g\u0127all-irqad jissejja\u0127 roost, u l-ikbar roost li g\u0127andna f'Malta qieg\u0127da fil-Belt Valletta, prorprju fis-si\u0121ar fi Pjazza Assedju (quddiem il-Qorti).", "Biex issir roost count, grupp nies tal-BirdLife jitqassmu madwar is-swar tal-Belt u jg\u0127oddu z-zizka de\u0127lin itiru.", "Imbag\u0127ad jiltaqg\u0127u u jg\u0127oddu t-total.", "Dan l-istudju ilu jsir mill-1986, u bi pja\u010bir ng\u0127idu li r-roost tal-Belt qieg\u0127da dejjem tikber.", "Fil-fatt dis-sena kien rekord assolut, b'total ta' 14,475 zakak!", "Grazzi lil Denis Cachia li kull sena jorganizza dan l-istudju.", "Mhux iz-zizka bojod kollha ta' Malta jmorru l-Belt jorqdu.", "Je\u017cistu diversi roosts o\u0127rajn i\u017cg\u0127ar, fosthom fil-Mosta, f'Bu\u0121ibba u anke f'G\u0127awdex.", "Jekk hemm si\u0121ar kbar fil-pjazza tar-ra\u0127al tieg\u0127ek li fihom filg\u0127axija ma' n\u017cul ix-xemx tara de\u0127lin jorqdu z-zizka, iktbilna fuq info@birdlifemalta.org \u0127alli ni\u010b\u010bekkjawha.", "hija l-istess spe\u010bi li tinstab fi Sqallija, fit-Tune\u017cija u n\u0127awi o\u0127rajn madwar pajji\u017cna.", "sabiha\u2026", "Imma minn studju bir-reqqa li xi esperti g\u0127amlu dan l-a\u0127\u0127ar \u0127are\u0121 li hemm differenzi fil-forma, fid-daqs u fil-\u0127xuna tal-weraq, differenzi fil-fjuri u differenzi o\u0127rajn li trid mikroskopju biex tapprezzahom.", "Il-1botani\u010bi g\u0127alhekk qablu li l-ispe\u010bi ta' Malta hija 2endemika g\u0127all-G\u017cejjer Maltin.", "1botani\u010bi.", "Nies li jistudjaw il-pjanti 2endemika.", "Spe\u010bi li tinsab f'pajji\u017c jew re\u0121jun wie\u0127ed biss", "Jien l-aqwa li tag\u0127mel fjuri bnini!", "Il-ferla (giant fennel) hija pjanta sabi\u0127a u komuni sew fil-kampanja.", "Anzi b\u0127alissa huwa proprju \u017c-\u017cmien li din tifta\u0127 bukketti kbar ta' fjuri sofor qishom blalen (kif taraw fir-ritratt), u turina kemm hi sabi\u0127a.", "U n-na\u0127al, i\u017c-\u017cna\u017can u l-\u0127anfus sintendi jixxalaw.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu tg\u0127allimna li l-ferla hija iktar spe\u010bjali milli konna na\u0127sbu.", "Sa ftit ilu konna ming\u0127alina li l-ferla li tikber Malta", "Annimal jew pjanta li jisirqu n-nutriment tag\u0127hom minn annimal jew pjanta o\u0127ra.", "2\u0121eneru.", "L-ewwel mi\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet li jiffurmaw l-isem xientifiku ta' annimal jew pjanta, pere\u017cempju Erithacus (\u0121eneru) rubecula (spe\u010bi), li huwa l-pitirross.", "is-Semmieg\u0127a", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: kull meta jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "It-tewmin Sylvia u Peter kienu spiss jg\u0127addu minn \u0127dejn l-g\u0127alqa ta' Karmnu.", "Ma tg\u0127addix darba li ma jisimg\u0127uhx igorr \u2013 la xemx u lanqas xita ma kienu jikkuntentawh.", "Imma l-iktar li kienu jirrabjawh kienu l-g\u0127asafar tal- bejt, li skont hu kienu 'mo\u0127\u0127hom biex jisirquh'.", "Darba, bis-sa\u0127\u0127a tal-homework tal-Ingli\u017c it-tewmin kellhom ja\u0127sbu sew fuq il-garr ta' Karmnu!", "Ms Galea kienet qed tispjegalhom il-homework.", "\"Il-komponiment tal-lum jismu Taken for granted.", "A\u0127sbu fi storja ori\u0121inali dwar nies jew affarijiet li jag\u0127mlu \u0127afna g\u0127alina bla ma a\u0127na nag\u0127tu kashom.\"", "It-tewmin bdew i\u0127okku rashom.", "\"Tg\u0127id nag\u0127mluh fuq il-Mam\u00e0 u", "\"Na\u0127seb dik l-ewwel \u0127a\u0121a li ti\u0121i f'mo\u0127\u0127 kul\u0127add,\" qaltlu o\u0127ru.", "\"Tridx naraw x'se jag\u0127mlu Maris u Sky?\"", "Meta wasal tmiem il-\u0121img\u0127a l-erba' tewmin iltaqg\u0127u b\u0127as-soltu u flimkien marru dawra mar-ra\u0127al.", "Kienet \u0127ar\u0121et \u0121urnata sabi\u0127a g\u0127all-mixi.", "Ix-xemx kienet s\u0127una wara l-maltemp li kellhom matul il-\u0121img\u0127a kollha, u anke l-insetti kienu \u0127ar\u0121u jirg\u0127u.", "\"Ejja ng\u0127addu minn \u0127dejn Karmnu, \u0127a nisimg\u0127u b'xiex qed jeqred illum,\" qal Peter.", "Maris u Sky kienu ilhom jisimg\u0127u b'dal- bidwi qan\u017c\u0127a, u malajr qablu.", "Imma x'\u0127in g\u0127addew mis-sqaq fejn kellu l-g\u0127alqa Karmenu, kien hemm il-kwiet.", "Mhux hawn illum,\" qal", "Peter, \"X'se noqog\u0127du nag\u0127mlu?\"", "\"G\u0127ax ma ng\u0127aqqdux idejna,", "\u0127a nisimg\u0127u n-natura hiex qed tie\u0127u r-ru\u0127 li Karmnu mhux hawn jo\u0127dilhom rashom bil-garr?\" wie\u0121bet o\u0127tu.", "Bid-da\u0127qa, l-erba' tewmin", "qabdu id xulxin.", "G\u0127asfur tal-bejt b'\u017cew\u0121 xg\u0127at tal-farfett tal-kromb", "A\u0127\u0127, xi tjubija!\"", "It-tewmin \u0127arsu lejn xulxin.", "Mela kellu ra\u0121un Karmnu jg\u0127id li l-g\u0127asafar tal-bejt jisirqulu l-prodotti!", "Baqg\u0127u ssummati jisimg\u0127u u jaraw qtajja' ta' g\u0127asafar tal-bejt \u0121ejjin u sejrin fl-g\u0127alqa bl- affarijiet f'\u0127alqhom.", "\u017bgwixxx!", "\"Aw\u010b!", "We\u0127litli sieq!\"", "\"\u017bomm wa\u0127da!\" qal Sky.", "mhux il-\u0127xejjex qed jieklu.", "Dawk qed jieklu \u0127anfus u \u0127niex minn wi\u010b\u010b l-g\u0127alqa\u2026\"", "l-g\u0127asafar tal-bejt jg\u0127inuh lil Karmnu qeg\u0127din, mhux jisirquh!\"", "Fin-nofs sieg\u0127a li t-tewmin damu hemm l-g\u0127asafar tal-bejt kinsu wi\u010b\u010b il-\u0127amrija minn \u0127afna \u0127anfus, 1xg\u0127at u dud.", "Li ma kienx g\u0127all-g\u0127asafar, dawk l-insetti kollha min jaf kemm weraq tal- \u0127ass u tal-pastard kienu jiklulu lil Karmenu.", "\"A\u0127jar mill-aqwa bexx,\" da\u0127qu", "t-tewmin, \"G\u0127ax la jiswew flus, la jivvelenaw il-\u0127amrija u lanqas il-\u0127xejjex.", "Kemm ne\u0127duhom for granted is-servizzi tan-natura!\"", "U x'idea ori\u0121inali kellhom g\u0127all-", "komponiment tal-Ingli\u017c.", "1xag\u0127at.", "Il-dudu tal-farfett jew tal-ba\u0127rija (plural xg\u0127at), bl-Ingli\u017c caterpillar", "Min jaf darb'o\u0127ra x'avventura \u0127a jkollhom s\u0127abna t-tewmin!", "\"L-aktar li kienu jirrabjawh\u2026\"", "Dan bug hotel li hemm imdendel ma' si\u0121ra fir-riserva naturali tal- G\u0127adira.", "O\u0121\u0121ett sempli\u010bi mag\u0127mul minn bi\u010b\u010biet qasab maqtug\u0127in u marbutin flimkien.", "Kif taraw mir- ritratt li ttie\u0127ed ftit \u0121img\u0127at ilu, dal- bug hotel sar popolari \u0127afna ma' xi insetti, spe\u010bjalment i\u017c-\u017cun\u017cana tax-xehda u l-bomblu iswed.", "Dawn isibu t-toqob e\u010b\u010bellenti biex jistkennu mill-kes\u0127a, mir-ri\u0127 u mix- xita tax-xitwa.", "Ara kemm jirnexxilek tg\u0127odd minnhom imrekknin u komdi fil-bug hotel.", "\u017cun\u017can tax-xehda paper wasp", "Kemm sibtha komda dil-lukanda biex ng\u0127addi x-xitwa fiha.", "Ma nibdilha ma' xejn.", "Jien anke nbejjet fiha!", "Waslet il-Mixja ta' Marzu", "Hekk hu.", "Waslet l-attivit\u00e0 li tant minnkom tistennew.", "Ejjew \u0127udu ftit arja tal- kampanja, gawdu l-kumpanija ta' nies o\u0127rajn li wkoll i\u0127obbu n-natura, u fl-istess \u0127in forsi tg\u0127inuna nag\u0127mlu s-soltu \u0121abra g\u0127all-b\u017connijiet ta' xi pro\u0121ett tal-BirdLife.", "I\u010b-\u010aumnija", "L-G\u0127adira Riserva Naturali", "Kumpless tad-Dani\u017ci", "Il-Prajjet", "Ta' Randa", "G\u0127ajn Znuber", "Ras il-Wa\u0127x", "Ix-Xag\u0127ra l-\u0126amra", "Dis-sena g\u0127andna rotta \u0121dida.", "Tibda minn G\u0127ajn Tuffie\u0127a u tispi\u010b\u010ba \u0127dejn ir-riserva naturali tal-G\u0127adira.", "Rotta spettakolari li tg\u0127addina mill-qalba tal-Park tal- Majjistral mnejn ingawdu ftit mill- isba\u0127 veduti ta' pajji\u017cna filwaqt li madwarna bera\u0127, xag\u0127ri, irdum u ba\u0127ar.", "Il-mixja hija twila 7km.", "Data Il-\u0126add 31 Marzu 2019 Niltaqg\u0127u G\u0127ajn Tuffie\u0127a (fil-parke\u0121\u0121 \u0127dejn ir-Riviera) \u0126in 8.30am", "In-Na\u0127\u0127alija", "Xi rigali \u0121entilment mog\u0127tija minn", "Ir-Ramla tal-Mixquqa Tluq", "Il-Qala tal- Mixquqa", "G\u0127ajn Tuffie\u0127a", "Iktar tag\u0127rif fil-karta li qed taslilkom ma' din il-\u0127ar\u0121a.", "Dan il-ktieb \u0121entilment mog\u0127ti minn Book Distributors Ltd", "Dawn huma stills minn filmat ta' par glalez suwed (moorhen) b'erba' flieles \u0121odda u mqarbin!", "Dawn faqqsu fl-ewwel \u0121img\u0127a ta' Frar u g\u0127alhekk g\u0127andhom l-unur li kienu l-ewwel g\u0127asafar li bejtu b'su\u010b\u010bess fir-riserva naturali tas-Salina g\u0127as- sena 2019.", "Kmieni tassew, g\u0127ax proprju f'nofs ix-xitwa!", "Dan mhux l-uniku par glalez li hemm fis- Salina, u nisperaw li jkun hemm iktar familji fil-\u0121img\u0127at u x-xhur li \u0121ejjin.", "Tistg\u0127u taraw il-filmat fuq YouTube jekk tittajpjaw Moorhens hatch at Salina nature reserve.", "Filmat ta' Nimrod Mifsud.", "Editjar ta' Nathaniel Attard.", "L-imqarbin!", "Q x u r Tbajja'", "mimlijin hajja!", "Dawn huma likeni, grupp ta' \u0127lejjaq strambi u misterju\u017ci.", "\u0126afna drabi l-likeni bilkemm nag\u0127tu kashom g\u0127ax spiss na\u0127sbuhom qxur, ti\u010bpis u tbajja'!", "Il-likeni huma affarijiet \u0127ajjin li kapa\u010bi jg\u0127ixu fl-iktar postijiet diffi\u010bli \u2013 pere\u017cempju fuq blat mikxuf, li fis-sajf taqli bajda fuqu daqs kemm ikun ja\u0127raq!", "Il-likeni jikbru fuq il-blat, fuq is-si\u0121ar u fuq il-\u0127amrija.", "Spiss jikbru ma' \u0127itan u \u010bnut antiki.", "F'Malta g\u0127andna mijiet ta' spe\u010bi ta' likeni imma g\u0127adna ma nafux kemm e\u017catt.", "L-istudju g\u0127adu g\u0127addej.", "Hawnhekk hawn disa' spe\u010bi.", "Ta\u0127t isimhom hemm simbolu li juri fuq xhiex issibhom jikbru l-iktar.", "\u0127amrija", "zkuk u frieg\u0127i", "blat u \u0127itan", "Verrukarja Verrucaria sp.", "Le\u0127jet ix-Xi\u0127 Ramalina lacera", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idulhom lichens (taqbel ma' kitchens)", "Grazzi lil Jennifer Fiorentino li g\u0127enitna nag\u0127rfu l-ispe\u010bi.", "Jien \u0121enb ta' baqra qed nara!", "Na\u0127seb g\u0127andek ra\u0121un!", "Il-likeni huma fil- fatt \u017cew\u0121 \u0127lejjaq (alga u fungu) li jg\u0127ixu flimkien u jibbenefikaw minn xulxin.", "Sewwa jg\u0127idu\u2026", "X'jg\u0127idu?", "Li fl- g\u0127aqda hemm is-sa\u0127\u0127a!", "Ti\u017cwiqa gawwi , fosthom Gawwi Rasu Kannella u Gawwi Dahru Iswed", "Ritratt ta' Aron Tanti me\u0127ud fir-riserva naturali ta' Simeto, Sqallija", "Il-\u0126uttafa 150 Frar 2019 \u2022 p11", "Tpin\u0121ijiet li tibag\u0127tulna", "il-lellux", "Pjanta li f'da\u017c-\u017cmien tas-sena ssebb\u0127ilna l-kampanja u l-\u0121nub tat-toroq bil-weraq a\u0127dar skur u bil-fjuri qishom xmux.", "Issa li die\u0127la r-rebbieg\u0127a jitfa\u010b\u010baw l-insetti.", "Fost dawn insibu s-suldat (soldier bug jew firebug) \u2013 tip ta' seffud li jixrob is-sugu tal-pjanti.", "Hemm diversi spe\u010bi jixxiebhu.", "Sakemm ma ji\u0121ix xi g\u0127aref u jbexxhom kollha bil-velenu.", "Jekk g\u0127andek tpin\u0121ija tan-natura li tixtieq in\u0121ibuhielek fil-maga\u017cin ibg\u0127athielna fuq dan l-imejl: education@birdlifemalta.org", "Riservi naturali \u2022 \u0127inijiet ta' ftu\u0127 G\u0127adira", "Sibtijiet u \u0126dud 10am sa 4pm", "Sa l-a\u0127\u0127ar ta' Mejju.", "Jekk t\u0127obb l-orkidi u l-pjanti, dal-ktieb g\u0127alik!", "Ktieb \u0121did dwar l-orkidi kollha ta' Malta Miktub minn espert Ippakkjat tag\u0127rif, ritratti u mapep Jittratta fid-dettall 36 spe\u010bi ta' orkidi Numru ta' pa\u0121ni 232, ilkoll bil-kulur G\u0127all-bejg\u0127 mill-G\u0127adira u s-Simar* Prezz \u20ac25", "*G\u0127all-bejg\u0127 ukoll minn \u0127wienet tal-kotba", "Nhar ta' \u0126add 10am sa 4pm", "D\u0127ul bla \u0127las!", "il-bruka", "Minkejja isimha, il-bruka mhix biss Afrikana imma tikber naturali u indi\u0121ena f'\u0127afna n\u0127awi madwar il-Mediterran, spe\u010bjalment fil-punent, u f'Malta xejn inqas.", "forma Il-bruka iktar tista' ssej\u0127ilha arbuxxell kbir milli si\u0121ra.", "Fis-selva\u0121\u0121 tikber minn diversi frieg\u0127i baxxi u tifrex dlielha fil-baxx flok tog\u0127la 'l fuq.", "Peress li l-bruk spiss jikber f'in\u0127awi mikxufin mal-ba\u0127ar, din il-forma tg\u0127inha tilqa' g\u0127all- irjie\u0127 qawwija mill-ba\u0127ar.", "Il-bruka hija wa\u0127da mill-ftit si\u0121ar Maltin li jnixxfu u jwaqqg\u0127u l-weraq fix-xitwa (ara ritratt kbir).", "weraq Il-weraq tal-bruka huwa \u017cg\u0127ir \u0127afna u jikber qisu ringieli skwami (scales).", "Flimkien dawn jiffurmaw ge\u0121wi\u0121ija folta ta' xniexel.", "Fis-sajf il-weraq tal-bruka jkun spiss imxarrab g\u0127asra.", "Dan g\u0127aliex mill-weraq to\u0127ro\u0121 \u0127afna mlu\u0127a li tkun telg\u0127et mal-ilma mill-g\u0127eruq.", "Il-bruka m'g\u0127andhiex b\u017connu l-mel\u0127 u te\u0127les minnu billi tarmih mill-weraq.", "Il-bumunqar tal-bruk Coniatus tamarisci huwa insett li jiekol il-weraq tal-bruka.", "frieg\u0127i Il-frieg\u0127i \u0121odda tal-bruka jikbru twal u dritti u jkunu ta' lewn kannella \u0127amrani, bil-weraq a\u0127dar \u0121did jispikka fuqhom.", "Bi\u017c-\u017cmien il-frieg\u0127i ji\u0127xienu u jsiru gri\u017ci.", "Iz-zkuk il-\u0127oxnin ta' bruka xi\u0127a jitfellu \u0127afna u kultant jit\u0127affru minn \u0121ewwa.", "Il-bruka kapa\u010bi tg\u0127ix iktar minn 100 sena \u2013 hemm xi bruk fir-riserva naturali tal-G\u0127adira li aktarx le\u0127qu din l-et\u00e0.", "Farfett tax-xewk (painted lady) jixrob mill-fjuri tal-bruka", "Kmieni fir-rebbieg\u0127a l-bruka tag\u0127mel \u0127afna fjuri, f'bukketti folti tawwalin bojod aktarx jag\u0127tu ftit fl-isfar.", "\u0126afna insetti ji\u0121\u0121ennu g\u0127an-nektar ta' dawn il-fjuri.", "Dawn imbag\u0127ad i\u0121ibu g\u0127asafar, rettili, brimb, e\u010b\u010b.", "Qabel jaqa', il-weraq tal- bruka jibdel minn a\u0127dar g\u0127al kannella, oran\u0121jo u isfar.", "Dan jag\u0127ti dehra verament sabi\u0127a u xitwija.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal-\u0127ila li te\u0127les mill-imlu\u0127a \u017cejda, il-bruka kapa\u010bi tikber u tinfirex f'postijiet max-xatt, fejn si\u0121ar o\u0127rajn imutu bl-effett tal-imlu\u0127a.", "Li ma kienx g\u0127all-bruka, post b\u0127ar-riserva tal-G\u0127adira ftit kien ikollu si\u0121ar fejn jistkennu tant annimali, fosthom g\u0127asafar li jkunu de\u0127lin g\u0127ajjenin minn fuq il-ba\u0127ar.", "Il- bruka tag\u0127ti kenn u \u0127ajja lil ekosistema s\u0127i\u0127a ta' \u0127lejjaq.", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-Kan\u0121u ta' Filfla Ba\u0127\u0127ar \u017cg\u0127ir u qalbieni", "G\u0127asfur \u017cg\u0127ir li ftit nies jarawh jew jafu bih, \u0127lief sajjieda, ba\u0127\u0127ara\u2026 u 1ornitolo\u0121i!", "Rixu kannella skur imma mill-bog\u0127od jidher iswed", "Din id-dabra bajda tispikka \u0127afna waqt li jtir.", "Spiss idendel saqajh ma' wi\u010b\u010b l-ilma, drawwa li tatu l-isem Ingli\u017c petrel \u2013 minn Pietru l-appostlu li skont il-Van\u0121elu mexa fuq l-ilma!", "Jiekol ukoll skart ta' \u0127ut li jintrema mis-sajjieda.", "Isem xjentifiku Hydrobates pelagicus Isem bl-Ingli\u017c European Storm-petrel Daqs 15\u201316\u010bm Pi\u017c 25g Ikel \u0127ut, klamari, skart organiku \u0126abitat ba\u0127ar; ibejjet f'\u0127ofor, g\u0127erien u ta\u0127t blat mal-ba\u0127ar Status ibejjet f'kolonja fuq Filfla, u xi ftit f'g\u0127erien mal-ba\u0127ar f'Malta u G\u0127awdex", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-kan\u0121u m'g\u0127andux sa\u0127\u0127a jqum fuq saqajh.", "Meta jpo\u0121\u0121i aktarx jitkaxkar fuq l-g\u0127ekie\u017ci.", "Fir-ritratt jidher kan\u0121u \u017cag\u0127\u017cug\u0127 bi\u010b-\u010burkett li twa\u0127\u0127allu minn 2ringer tal-BirdLife fuq Filfla.", "Daqs proprju ta' bajda tal-kan\u0121u ta' Filfla", "\u017bew\u0121 flieles sufin tal-kan\u0121u f'\u0127ofra qalb il-\u0127a\u0121ar kbir ta' Filfla.", "Fuq Filfla jbejtu mal- 5000 par kan\u0121u.", "Din wa\u0127da mill-ikbar kolonja tal-kan\u0121u fil-Mediterran.", "Munqar il-kan\u0121u g\u0127andu t-tarf milwi 'l isfel u mnifsejh qeg\u0127din f'tubi fuq barra tal-munqar.", "Dan huwa tipiku tal-grupp Procellariiformes, li jinkludi l-kan\u0121i, i\u010b-\u010bief u l-albatross.", "Studju\u017c tal-g\u0127asafar 2ringer.", "Studju\u017c tal-g\u0127asafar li jkollu li\u010benzja spe\u010bjali biex iqieg\u0127ed \u010brieket fuq saqajn l-g\u0127asafar b\u0127ala parti minn ri\u010berka li tissejja\u0127 bird-ringing.", "B\u0127al \u0127afna tajr tal-ba\u0127ar, il- kan\u0121u j\u0127obb jistad fi gruppi.", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it-tnejn ikollhom avventuri mill-iktar interessanti.", "Taf x'jg\u0127idulhom dawk?", "Iva, dawk jg\u0127idulhom Sort It Out bins.", "Imma kif kollox tkun taf!", "Taf g\u0127aliex jintu\u017caw ukoll?", "Biex jg\u0127inuna nimmani\u0121\u0121jaw a\u0127jar l-iskart li ni\u0121\u0121eneraw.", "Issa jien taf x'ser nag\u0127mel?", "Kummiedja o\u0127ra minn tieg\u0127ek!", "Din id-darba mhux talli m'iniex ser nag\u0127mel praspar, talli \u0127a nag\u0127mel avveniment.", "Avveniment biex ninawguraw l-u\u017cu ta' dawn ir-re\u010bipjenti fil-komunit\u00e0 ta\u017c- \u017crin\u0121ijiet.", "Anki s-sindku \u0121ej jg\u0127id kelmtejn!", "Hekk g\u0127andna nkunu \u2013 attivi sabiex ilkoll kemm a\u0127na nag\u0127tu sehemna u jkollna ambjent a\u0127jar.", "U g\u0127adni ma g\u0127edtlekx kollox, Nann.", "Peress li a\u0127na \u017c-\u017crin\u0121ijiet ftit li xejn ni\u0121\u0121eneraw skart, g\u0127ax nag\u0127mlu minn kollox biex in\u017commu mat-3 Rs \u2013 Reduce, Reuse, Recycle \u2013 ser norganizza clean-up biex innaddfu x-xag\u0127ri mill-iskart li j\u0127allu l-bnedmin.", "U l-iskart li ni\u0121bru narmuh fir- re\u010bipjent kif suppost.", "Ukoll \u017beppinu!", "Tajjeb kieku l-bnedmin ma j\u0127amm\u0121ux, imma \u0127eqq m'hemmx x'tag\u0127mel \u2013 g\u0127all-inqas nippruvaw intejbu s-sitwazzjoni.", "Prosit, din id-darba tassew impressjonajtni.", "Anki \u017crin\u0121 daqsxejn fuq ru\u0127u jista' jag\u0127ti sehmu to Sort It Out !", "G\u0127Atu A\u0127dAr g\u0127al materjali ri\u010biklabbli.", "G\u0127Atu iswed g\u0127al skart \u0121enerali.", "G\u0127Atu KANNeLLA g\u0127al \u0127\u0121ie\u0121.", "G\u0127Atu AbjAd g\u0127al skart sanitarju.", "Qed tag\u0127mel il-parti tieg\u0127ek?", "Qed tie\u0127u sehem fil-pro\u0121ett Sort It Out sabiex l-iskart isir ri\u017corsa?", "\u0121 n p T"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-150-Feb-2019.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Is-Sbej\u0127a", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126b ieb \u0126uttaf . . .", "Ftit ilu fuq it-tv rajt \u017cew\u0121 dokumentarji.", "It-tnejn kienu fuq in-natura u t-tnejn kellhom pre\u017centatur miexi fil-kampanja jispjega fuq l-annimali li jiltaqa' mag\u0127hom.", "Imma l-im\u0121iba ta\u017c-\u017cew\u0121 ir\u0121iel kienet differenti \u0127afna.", "L-ewwel pre\u017centatur kull", "annimal li sab ipprova jaqbdu.", "Sab serp misto\u0127bi f'\u0127ofra, da\u0127al g\u0127alih u \u0121ibdu 'l barra.", "Biex jurihulna mill-vi\u010bin!", "Ra kukkudrill \u017cg\u0127ir nofsu rieqed f'g\u0127adira ilma, ni\u017cel g\u0127alih, qabdu minn denbu u tellg\u0127u l-art.", "Biex narawh a\u0127jar!", "Anke \u0127uta mill-ba\u0127ar tella' fuq dg\u0127ajsa u dam ko\u010b\u010b jift\u0127ilha l-gar\u0121i u jbag\u0127bas fiha qabel re\u0121a' tefag\u0127ha l-ba\u0127ar.", "Il-pre\u017centatur l-ie\u0127or qag\u0127ad attent biex ma jfixkilx lill-annimali.", "Meta sab far f'\u0127ofra fid-de\u017cert ma", "ni\u017cilx g\u0127alih imma bil-galbu da\u0127\u0127al kamera \u017cg\u0127ira \u0127afna f'tarf ta' kejbil u qag\u0127ad jiffilmjah bil-mo\u0127bi.", "Biex ma jg\u0127ammixx g\u0127ajnejn annimali li jo\u0127or\u0121u bil-lejl u\u017ca apparat night vision.", "U dejjem b'le\u0127en e\u010bitat imma minn ta\u0127t l-ilsien biex ma jag\u0127milx storbju.", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 pre\u017centaturi t-tnejn g\u0127allmuna fuq l-annimali, imma t-tieni wie\u0127ed g\u0127allimna wkoll kif g\u0127andna nuruhom rispett.", "L-ewwel pre\u017centatur g\u0127amel minn kollox biex jimpressjonana fuq kemm hu hero.", "It-tieni pre\u017centatur ma qag\u0127adx", "jitbellah u jitmieg\u0127ek biex jaqbad l-annimali, imma impressjonani iktar.", "U naf x'jismu, g\u0127ax huwa l-iktar naturalista famu\u017c u rispettat fid-dinja.", "Sir Dave ma' familja meerkats \u2013 rispett u m\u0127abba lejn l-annimali.", "Jekk t\u0127obb il-films tan-natura \u017cgur taf min hu.", "Liema mi\u017c-", "\u017cew\u0121 pre\u017centaturi tixbah?", "Kif i\u0121\u0121ib ru\u0127ek meta tiltaqa' ma' annimal?", "Victor Victor Falzon L-Editur", "Is-Sbej\u0127a Crimson-speckled moth Utetheisa pulchella Din il-ba\u0127rija tassew jixirqilha isimha g\u0127ax sabi\u0127a tassew.", "Kontra d-drawwa ta' \u0127afna ba\u0127rijiet, din to\u0127ro\u0121 binhar mhux bil-lejl u g\u0127alhekk nistg\u0127u ngawduha fid-dawl naturali.", "Mhix ba\u0127rija kbira u mhix komuni \u0127afna.", "G\u0127alhekk jekk tkun b'xortik tilma\u0127 wa\u0127da ddur fuq il-fjuri, ieqaf ftit osservaha.", "Farfett tal-\u0127urrieq (red admiral) fuq fjura tax-xewk abjad.", "Happy Birthday \u0126uttafa!", "Il-fa\u010b\u010bata tal-ewwel \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin f'April 1994.", "Ji\u0121ifieri Il-\u0126uttafa g\u0127alqet", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet \u010aiklu fil-periklu Wi\u010b\u010binu Ta' min huma?", "Id-daqquqa tat-toppu Kolina u \u017beppinu Ag\u0127tiha l-kulur Ittra Is-si\u0121ra ta' \u0120uda Il-bufula \u0127amra The mudskipper", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a (National Aquarium), Martina Brancato Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia (Wasteserv) Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, April 2019 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "a\u0127barijiet", "Il-bag\u0127dan (Montagu's gri\u017c harrier) huwa g\u0127asfur tal-pri\u017ca li jpassi minn Malta fir-rebbieg\u0127a u fil-\u0127arifa.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu membru tal-publiku sab bag\u0127dan gri\u017c mara li ma setg\u0127etx ittir.", "Ittie\u0127det g\u0127and il-vet li sabu li ma kinitx feruta imma biss g\u0127ajjiena.", "Il-BirdLife ikkuratha u temg\u0127etha g\u0127al ftit \u0121ranet sa ma wasal il-jum biex ter\u0121a' tin\u0127eles \u0127alli tkompli triqitha lejn l-Ewropa.", "Fir-ritratt tidher se\u0127bitna Alice Tribe mit-tim tal-Conservation tal-BirdLife fil-mument li \u0127elset din il-\u0121miel ta' tajra fir-riserva naturali tal-G\u0127adira, nhar is-16 April 2019.", "Il-vja\u0121\u0121 it- tajjeb!", "Jekk issibu tajr ferut jew g\u0127ajjien \u010bemplu lil BirdLife fuq 79255697", "\u0126uttafa!", "Bag\u0127dan griz (ra\u0121el)", "Ir-riservi naturali issa qed jift\u0127u wkoll matul il-\u0121img\u0127a waranofsinhar.", "Sal-a\u0127\u0127ar ta' Mejju.", "G\u0127adira", "It-Tlieta u l-\u0120img\u0127a 2pm\u20137pm Il-\u0126add 10am\u20134pm", "It-Tnejn u l-\u0126amis 2pm\u20137pm Is-Sibt u l-\u0126add 10am\u20134pm", "Imxejna u gawdejna!", "Fil-31 ta' Marzu 2019 kellna l-Mixja g\u0127an-Natura u kif taraw mir-ritratt tal- grupp kellna attendenza tajba \u0127afna ta' 132 parte\u010bipant (+ kelb!).", "Iltqajna G\u0127ajn Tuffie\u0127a, inzertatilna \u0121urnata bnazzi b'ri\u0127 \u0127afif u kul\u0127add \u0127a gost.", "Kienet rotta \u0121dida u \u0127afna minnha g\u0127addietna mill-kampanja, spe\u010bjalment il-park Hemmhekk waqafna nistrie\u0127u u kellna wkoll xi log\u0127ob u fittixna pjanti tax-xag\u0127ri.", "tal-Majjistral.", "Komplejna lejn il-Prajjet fejn hemm Popeye Village, g\u0127addejna mill-Bajja", "tal-Mellie\u0127a, minn \u0127dejn ir-riserva naturali tal-G\u0127adira u spi\u010b\u010bajna Foresta 2000.", "Mixja ta' 8km.", "Hemmhekk waqafna u tqassmu rigali \u017cg\u0127ar lil kull min \u0121abar xi flus.", "L-ikbar \u0121abra saret minn Rosaleen Thenner Caruana, u warajha Giuliana Caruana Debono u Zoe Maria Tabone.", "B'kollox in\u0121abru \u20ac1118.20.", "B'dawn il-flus se jinxtraw explorer kits biex jintu\u017caw waqt attivitajiet tal-BirdLife.", "Grazzi lil kull min \u0127a sehem u lil-", "leaders li organizzaw din il-mixja.", "Imxejna fil-Park tal-Majjistral\u2026", "j u r i", "is-Semmieg\u0127a", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: li jekk jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "fil-", "\"\u0126a naraw b'xiex se to\u0127ro\u0121 illum", "Sky u o\u0127tu t-tewmija Maris kienu qeg\u0127din waqt lezzjoni tax-Xjenza u l-g\u0127alliema tag\u0127hom kienet taf tag\u0127mlu \u0127aj is-su\u0121\u0121ett.", "Illum kienu qed jitg\u0127allmu fuq l-evaporazzjoni.", "d-die\u0127la", "\"Il-\u0121img\u0127a", "rridkom i\u0121\u0121ibuli e\u017cempju ta' evaporazzjoni li taraw madwarkom,\" qaltilhom il- Miss.", "\"\u0126udu ritratt mieg\u0127u b\u0127ala prova li ma ni\u017c\u017ciltuhx mill-internet!\"", "Maris u Sky ma kellhomx idea fejn se jsibuh dan l-e\u017cempju, imma waqt il-brejk marru sabu lil s\u0127abhom it-tewmin l-o\u0127ra Peter u Sylvia \u0127alli jaraw kellhomx ideat.", "Ftehmu biex is-Sibt jin\u017clu flimkien sa Wied \u017bag\u0127run, li kien erba' passi bog\u0127od minn fejn joqog\u0127du, u jaraw x'isibu.", "Wasal is-Sibt u l-erbat itfal ni\u017clu jduru fil-wied.", "Wara sieg\u0127a mixjin kienu g\u0127adhom ma sabux e\u017cempju ta' evaporazzjoni, u kienu qed ja\u0127sbu biex iduru lura.", "\"Qabel ma mmorru g\u0127ax ma ng\u0127aqqdux idejna?\" qal Sky \"Forsi fejn ma wasalniex b'g\u0127ajnejna naslu b'widnejna!\"", "It-tewmin kienu skoprew li meta l-erbg\u0127a jaqbdu id xulxin, jibdew jisimg\u0127u le\u0127en in- natura.", "Fil-pront semg\u0127u", "il\u0127na \u017cg\u0127ar", "\"Fejn hi dik ir-rokna fonda?\"", "\"Ersaqli, ma nistax nie\u0127u nifs!\"", "B'qalbhom t\u0127abbat it-tfal imxew id f'id lejn is-sors tal-g\u0127aw\u0121.", "Fil- pront indunaw li ma\u0121enb il-passa\u0121\u0121 kien hemm \u0121ibjun qed inixxi l-ilma.", "Xi metru bog\u0127od kien hemm \u0127ofra \u017cg\u0127ira fil-blat li kienet imtliet b'dan l-ilma u ffurmat g\u0127adira.", "\"Iiiii, ara x'\u0121ara!\" qalet Maris, \"Xi \u017crin\u0121ijiet biedu \u0121o din l-g\u0127adira.", "U issa l-ilma tal-\u0121ibjun tbaxxa u", "m'g\u0127adux \u0127iere\u0121 mix-xaqq.", "L-ilma tal-g\u0127adira qed jevapora bla ma ji\u017cdied mill-\u0121ibjun!\"", "Fl-g\u0127adira", "raw \u0127afna t-tfal 1mrie\u017cep jitkag\u0127w\u0121u u jippruvaw isibu bi\u017c\u017cejjed jg\u0127ixu.", "Kienu g\u0127adhom \u017cg\u0127ar u t-tewmin indunaw li l-imrie\u017cep ma kinux se jil\u0127qu jikbru u jsiru \u017cri\u0121ijiet qabel ma jixfilhom l-ilma.", "\"X'se nag\u0127mlu?\" qal Sky, \"Jekk", "in\u0127alluhom hawn se jmutu.\"", "\"Fa\u010bli,\" wie\u0121eb Peter.", "U b'dik il-kelma telaq ji\u0121ri kemm jifla\u0127.", "Wara kwarta rawh \u0121ej lura b'bi\u010b\u010ba \u0127abel o\u0127xon f'idejh.", "Deffes na\u0127a tal-\u0127abel mit-toqba tal-\u0121ibjun sa ma miss l-ilma u n-na\u0127a l-o\u0127ra dendilha g\u0127al \u0121ol-g\u0127adira.", "\"Indunajtu x'g\u0127amilt?", "\u0126loqt pont tal-ilma bejn il-\u0121ibjun u l-g\u0127adira u issa l-imrie\u017cep ma jmutux g\u0127ax il- \u0127abel ftit ftit jixrob l-ilma mill-\u0121ibjun u jqattru bil-mod fl-g\u0127adira.", "B'hekk l-g\u0127adira ma tinxifx!\"", "It-tliet itfal \u010bap\u010bpu bil-fer\u0127.", "ftit bdew mixjin lura.", "\"\u017bomm!\" qalet Maris, \"insejna xi", "\u0127a\u0121a\u2026\" L-o\u0127rajn \u0127arsu lejha.", "\"Ir-ritratt g\u0127al Miss Rebecca!\"", "Il-frie\u0127 ta\u017c-\u017crin\u0121 (singular mar\u017cepp), bl-Ingli\u017c tadpole", "Min jaf darb'o\u0127ra x'avventura \u0127a jkollhom s\u0127abna t-tewmin!", "Mid-dinja", "Wiccinu A\u0127barijiet sbie\u0127 u koroh mid-dinja tal-ambjent", "Dinja iktar \u0127adra!", "Fil-15 ta' Marzu li g\u0127adda xi miljun u nofs studenti minn iktar minn 100 pajji\u017c madwar id-dinja qamu fuq tag\u0127hom, ing\u0127aqdu f'le\u0127en wie\u0127ed u pprotestaw!", "Ipprotestaw kontra l-gvernijiet u l-mexxejja tad-dinja li mhu qed jag\u0127mlu xejn biex isolvu l-problema tal-bdil fil-klima.", "\u0126afna laqg\u0127at u konferenzi, paroli, ftehim, stqarrijiet\u2026 u t-temperatura xorta tielg\u0127a.", "Imma issa anke t-tempra tat-tfal tielg\u0127a, g\u0127ax fl- a\u0127\u0127ar qed jirrabjaw u jsemmg\u0127u le\u0127inhom.", "U prosit Greta Thunberg, it-tfajla \u017bvedi\u017ca li bdiet dan il- moviment.", "Skanta Wi\u010b\u010binu!", "Minn studju ta' ritratti tas-satellita, in-NASA sabet li llum hemm iktar si\u0121ar fid-dinja milli kien hemm 20 sena ilu!", "\u0126afna minn dan huwa ri\u017cultat ta' sforzi kbar minn pajji\u017ci b\u0127a\u010b-\u010aina u l-Indja biex i\u0127addru pajji\u017chom iktar.", "Pere\u017cempju fl-2017 l-Indja kisret ir-rekord dinji meta miljun u nofs voluntiera \u0127awlu total ta' 66 miljun si\u0121ra\u2026 fi 12-il sieg\u0127a!", "Dawn l-affarijiet juru li jekk il-bniedem irid jista' jag\u0127mel \u0121id kbir lin- natura.", "Ifra\u0127 Wi\u010b\u010binu!", "Fa\u0127am bl-g\u0127ali", "Il-glasjers tad-dinja qed jin\u0127allu iktar malajr milli kien ma\u0127sub.", "Studju li sar dan l-a\u0127\u0127ar wera li kull sena qed jin\u0127allu 390 biljun tunnellata sil\u0121.", "Das-sil\u0121 kollu qed jispi\u010b\u010ba fil-ba\u0127ar u l-livell tal-ba\u0127ar qed jog\u0127la.", "Mhux biss, imma dak l-ilma \u0127elu kollu qed inaqqas l-imlu\u0127a tal-ba\u0127ar f'xi n\u0127awi tad-dinja.", "Dan jista' jibdel il-kurrenti tal-ba\u0127ar u jikkaw\u017ca di\u017castru s\u0127i\u0127 fil-klima u jeqred \u0127afna plankton, li minnu jiddependu l-foodchains tal-ba\u0127ar.", "U dan kollu min\u0127abba t-tni\u0121\u0121is mill-bniedem li qed isa\u0127\u0127an l-arja.", "Ibki Wi\u010b\u010binu!", "Irid jeqred l-Ama\u017con\u2026", "Il-President Amerikan Trump spiss ifa\u0127\u0127ar il-power stations tal-fa\u0127am, l-iktar fjuwil li jni\u0121\u0121es l-arja.", "Imma donnu f'wi\u010b\u010bu \u0127a jibqa' g\u0127ax il-fa\u0127am qed isir g\u0127ali.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu kkonfermaw li fl-Istati Uniti l-produzzjoni tal-ener\u0121ija nadifa mix-xemx u r-ri\u0127 issa saret ir\u0127as mill-produzzjoni tal-fa\u0127am.", "Dan \u0127a jwassal biex \u0127afna power stations tal-fa\u0127am ifallu u jag\u0127lqu, g\u0127ax kul\u0127add \u0127a jkun irid elettriku r\u0127is mix-xemx u r-ri\u0127.", "U iktar ma l-ener\u0121ija nadifa ssir popolari iktar il-prezz tag\u0127ha jkompli jaqa'.", "Ir-Renju Unit, il-Kanada u l-\u0120ermanja di\u0121\u00e0 dde\u010bidew li sas-snin 2025\u201330 \u0127a jkunu g\u0127alqu l-power stations tal-fa\u0127am kollha f'pajji\u017chom.", "Ifra\u0127 Wi\u010b\u010binu!", "Il-President Bolsonaro tal-Bra\u017cil huwa g\u0127adu kbir tal- ambjent.", "Kif le\u0127aq mexxej f'Jannar 2019 beda jnaqqar u jne\u0127\u0127i l-li\u0121ijiet li j\u0127arsu l-foresta Ama\u017con.", "Irid itajjar il-popli indi\u0121eni, jaqta' s-si\u0121ar kollha u jibdel il-foresta f'ranches g\u0127all-baqar (biex isiru burgers Amerikani) u biex i\u0127affer g\u0127a\u017c-\u017cejt u g\u0127ad-deheb.", "Tant hu \u0127erqan biex jeqred il- foresta li issa anke stieden lil sie\u0127bu l-President Amerikan Trump (g\u0127adu ie\u0127or tal-ambjent) biex jg\u0127inu fil-pro\u0121ett biex jirvina l-Ama\u017con.", "Is-sena l-o\u0127ra l-Ama\u017con tilfet 7800km2 ta' foresta.", "O\u0127ro\u0121 il-maktur Wi\u010b\u010binu!", "Ta' min huma?", "Fir-rebbieg\u0127a l-g\u0127asafar ikunu be\u017clin \u0127afna jibnu l-bejtiet, ibidu l-bajd u jrabbu familja flieles.", "Kull g\u0127asfur jibni bejta bi stil differenti.", "Hawnhekk hawn \u0127ames bejtiet ta' \u0127ames g\u0127asafar differenti li jbejtu f'Malta, u isfel hemm stampi ta' dawn l-g\u0127asafar.", "Taf tqabbel il-bejta mal-g\u0127asfur?", "L-i\u017cg\u0127ar bajda ta' g\u0127asfur fid-dinja hija l-bajda tal- bee hummingbird.", "Ji\u0121ifieri daqshekk!", "G\u0127asfur tal-Bejt Spanish Sparrow", "Twe\u0121ibiet f'pa\u0121na 11.", "Blon\u0121un \u017bg\u0127ir Little Grebe", "Ritratt ta' Aron Tanti me\u0127ud fil-Park tal-Majjistral", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it-tnejn ikollhom avventuri mill-iktar interessanti.", "Kolina, taf fuq x'g\u0127allmuna llum l-iskola?", "Fuq it-3Rs, ji\u0121ifieri Reduce, Reuse, Recycle, u kemm hu importanti li n\u017commuhom f'din l-ordni.", "Qalulkom sewwa \u017beppinu.", "Reduce hija l-iktar importanti.", "G\u0127andna dejjem noqog\u0127du attenti li mill-bidu nett ma ni\u0121\u0121enerawx skart g\u0127alxejn.", "Hekk hu!", "Pere\u017cempju nirrifjutaw l-istraw meta nixtru xarba, jew \u0121elat nixtruh f'cone \u0127alli nevitaw it-tazza u l-ku\u010b\u010barina tal- plastik.", "U qabel nixtru xi \u0127a\u0121a naraw jekk veru g\u0127andniex b\u017connha.", "Affarijiet sempli\u010bi imma li mhux dejjem ji\u0121uni f'mo\u0127\u0127i mill-ewwel jien.", "Kolina.Hemm min ja\u0127seb li diffi\u010bli tnaqqas l-iskart, imma fil-verit\u00e0 fa\u010bli \u0127afna ladarba tidra.", "Qalulna wkoll li t-tieni \u0127a\u0121a g\u0127andha tkun li prodott ner\u0121g\u0127u nu\u017cawh \u2013 Reuse.", "Imma kif tista' tag\u0127mel dan, ng\u0127id jien?", "Da\u017cgur li tista', \u017beppinu.", "Pere\u017cempju jekk qalziet m'g\u0127adux ji\u0121ik ag\u0127tih lil \u0127addie\u0127or li jista' jilbsu.", "Jew flok tixtri flixkun ilma \u017cg\u0127ir tixtri flixkun li jista' jer\u0121a' jintu\u017ca aktar minn darba u timlieh minn flixkun ikbar jew minn xi filter tal-ilma.", "Jekk kul\u0127add jag\u0127mel hekk ma tantx ikollna skart.", "Hekk hu!", "U fl-a\u0127\u0127ar nett importanti biex l-iskart li ma stajniex nevitaw nippruvaw nirri\u010biklawh - Recycle.", "Dan nag\u0127mluh billi skart ta' karti, plastik u metall nadif nisseparawh \u0121ol- bor\u017ca l-gri\u017ca jew il-\u0127adra.", "Il-\u0127\u0121ie\u0121 nag\u0127mluh \u0121o kaxxa tal-kartun u no\u0127or\u0121uh biex jin\u0121abar skont l-iskeda tal-lokalit\u00e0 li ng\u0127ixu fiha.", "Imma mhux kollox jista' ji\u0121i ri\u010biklat, hux hekk?", "G\u0127alhekk li nnaqqsu l-iskart huwa dejjem l-aktar importanti, aktar", "importanti mir-ri\u010bikla\u0121\u0121.", "Anqas ma nu\u017caw", "prodotti, anqas ni\u0121\u0121eneraw skart u tni\u0121\u0121is.", "B'hekk nib\u017cg\u0127u g\u0127all-ambjent u niffrankaw il-", "flus fl-istess \u0127in.", "U jien dejjem kont na\u0127seb li t-3Rs", "tfisser Ra\u0121el Ried Rixa!", "Ta' mo\u0127\u0127ok?", "Mhux ta' kokka intelli\u0121enti b\u0127alek,", "tg\u0127id!", "\u0121 n p T", "Il-\u0126uttafa 151 April 2019 \u2022 p11", "Jekk g\u0127andek tpin\u0121ija tan-natura li tixtieq in\u0121ibuhielek fil-maga\u017cin ibg\u0127athielna fuq dan l-imejl: education@ birdlifemalta.org", "G\u0127aliex jg\u0127idulu tax-xewk?", "Le ru\u0127i.", "Dak g\u0127ax id-dudu tieg\u0127u jiekol weraq tax-xewk.", "Twe\u0121ibiet Qabbel il-Bejta mal-G\u0127asfur (p. 7)", "1 = Blon\u0121un \u017bg\u0127ir 2 = Bufula Sewda 3 = Gallozz Iswed 4 = G\u0127asfur tal-Bejt 5 = Monakella", "Ittra\u2026 Silta minn ittra mqanqla li bag\u0127titlna l-membru Clarissa minn \u0126al Lija, qalbha sewda li l-\u0121nien li tant", "t\u0127obb se jindifen ta\u0127t binja g\u0127olja.", "G\u0127a\u017ci\u017c Editur,", "Fil-\u0121nien tag\u0127na tg\u0127idx kemm naraw g\u0127asafar, annimali u pjanti.", "Imma dan dalwaqt se jinqered g\u0127ax id-dar ta' \u0127dejna nbig\u0127et u flokha \u0127a jibnu \u0127ames sulari li se jitfa' lilna u tliet kwarti tal-\u0121nien tag\u0127na fid- dell.", "Warajna s'issa \u0127lief \u0121onna m'hemmx.", "Nixtieq kieku tag\u0127mlu iktar pressjoni u tqajmu kuxjenza fuq dan li qed ji\u0121ri madwarna.", "Mehmu\u017cin ritratti ta' \u017cew\u0121t i\u0127bieb \u0127elwin li ji\u0121u j\u017curuna, u dehra tal-mostru, li g\u0127adu jrid ji\u0121i approvat.", "L-g\u0127asafar dalwaqt ma jsibux kenn iktar madwarna g\u0127ax issa \u0127add ma jkun irid joqg\u0127od \u0127dejn mostru ta' appartamenti \u0127lief biex jibni iktar appartamenti!", "Grazzi tax-xog\u0127ol ferm sabi\u0127 u utli li tag\u0127mlu.", "Grazzi u tislijiet.", "G\u0127a\u017ci\u017ca Clarissa,", "Grazzi tal-ittra tieg\u0127ek u tar-ritratti \u0127elwin ta' pitirross u bufula sewda.", "Hija \u0127asra kbira li tant \u0121onna qed jintradmu ta\u0127t il-konkos jew biex jinbidlu f'pixxini privati.", "Il-BirdLife qatt ma waqfet ti\u0121\u0121ieled kontra l-i\u017cvilupp bla kontroll u bla pjan.", "Flimkien ma' g\u0127aqdiet o\u0127rajn spiss nipprotestaw biex il-ftit bera\u0127 li baqa' ma jkomplix jitnaqqar.", "Qed nag\u0127mlu pressjoni spe\u010bjali biex insalvaw spazji \u0127odor fil-qalba tal-ir\u0127ula u anke fl-iskejjel.", "Imma l-kilba g\u0127all-flus hija kbira wisq u \u0127afna awtoritajiet ma jimpurtahomx min-natura.", "G\u0127alhekk nawguralek li tibqa' membru u tibqa' ssemma' le\u0127nek favur in-natura.", "L-Editur", "is-sigra ta' Guda", "Fil-\u0121img\u0127at bikrin tar-rebbieg\u0127a s-si\u0121ra ta' \u0120uda mill-ewwel tag\u0127rafha, anke jekk tkun si\u0121ra wa\u0127da mrekkna qalb mitt si\u0121ra o\u0127ra.", "Din is-si\u0121ra jisimha ta' \u0120uda g\u0127ax hemm storja li \u0120uda l-Iskarjota ma' si\u0121ra b\u0127alha mar tg\u0127allaq!", "U s-si\u0121ra tant \u0127aditha bi kbira li \u0127maret bil-mist\u0127ija \u2026 billi nksiet bi fjuri ro\u017ca!", "\u0126rafa ftit stramba u makabra\u2026", "Iz-zokk Is-si\u0121ra ta' \u0120uda hija wa\u0127da mis-si\u0121ar li fil- \u0127arifa tnixxef u twaqqa' l-weraq kollha.", "Fix- xitwa ma jibqa' xejn \u0127lief firxa folta ta' zkuk.", "Iz-zokk l-o\u0127xon u l-frieg\u0127i l-kbar tas-si\u0121ra ta' \u0120uda huma ta' lewn gri\u017c skur u jkollhom \u0127afna flieli; iz-zkuk l-irqaq ikunu iktar lixxi.", "Il-fjuri Kif tibda r-rebbieg\u0127a s-si\u0121ra ta' \u0120uda tqum mir-raqda tax-xitwa u tibda ttella'\u2026 mhux weraq imma fjuri!", "Il-fjuri jikbru mhux biss fi truf il-frieg\u0127i \u0121odda imma anke mill-frieg\u0127i l-kbar.", "Fi ftit \u0121ranet s-si\u0121ra titg\u0127atta kwa\u017ci kollha b'kisja fjuri ro\u017ca skuri sa ma ssir \u0127u\u0121\u0121ie\u0121a s\u0127i\u0127a ta' fjuri.", "Din is-si\u0121ra tassew taf turi l-bidla fl-ista\u0121uni!", "Il-weraq Wara li tkun infexxet f'dik l-isplu\u017cjoni ta' fjuri, is-si\u0121ra ta' \u0120uda tibda tkabbar il-weraq g\u0127ax ming\u0127ajr dawk ma tkunx tista' tikber.", "Il-weraq tas-si\u0121ra ta' \u0120uda wkoll jing\u0127araf malajr g\u0127ax huwa tond u a\u0127dar \u010bar.", "G\u0127all-ewwel ikun a\u0127dar kwa\u017ci highligher (kif jidher fir-ritratt), imma wara ftit \u0121img\u0127at jiskura ftit.", "Il-frott u \u017c-\u017cerrieg\u0127a G\u0127alkemm hija si\u0121ra, is-si\u0121ra ta' \u0120uda hija fil-fatt mill-familja tal-pi\u017celli!", "Il-frotta tag\u0127ha hija mi\u017cwet bi\u017c-\u017cerrieg\u0127a stivati \u0127dejn xulxin kif ikunu l-im\u017ciewet tal-pi\u017celli u l-ful.", "Jekk tkun iddakkret sew, is-si\u0121ra tipprodu\u010bi gzuz minn dawn l-im\u017ciewet fil-\u0127arifa.", "Si\u0121ra ta' \u0120uda bi splu\u017cjoni ta' fjuri!", "Dan juri bi\u010b-\u010bar li r-ritratt ittie\u0127ed f'Marzu jew f'April.", "L-imqass tal-weraq \u0126afna insetti j\u017curu s-si\u0121ra ta' \u0120uda biex jixorbu mill-fjuri.", "Imma hemm na\u0127la li mhux g\u0127all-fjuri ti\u0121i imma g\u0127all-weraq.", "Din-na\u0127la tqatta' \u010brieki puliti mit-truf tal-werqa, mhux biex tikolhom tirrumblahom f'tubu biex tibni l-bejta tag\u0127ha!", "imma biex", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Ibejtu f'artna", "Il-Bufula \u0126amra Ma\u0127buba tal-bera\u0127", "G\u0127asfur \u017cg\u0127ir u mgerrex li ftit nies jarawh jew jafu bih.", "i\u010b-\u010birku abjad madwar g\u0127ajnha hija r-ra\u0121uni g\u0127aliex bl-Ingli\u017c jg\u0127idulha 'spectacled', g\u0127ax qisha liebsa n-nu\u010b\u010bali!", "Il-kannella fuq il-\u0121wiena\u0127 u l-le\u0127\u0127a qastnija fuq sidirha u \u017caqqha huma r-ra\u0121uni g\u0127aliex ng\u0127idulha '\u0127amra'.", "Ir-ras gri\u017ca u l-wi\u010b\u010b skur juru li dan ra\u0121el.", "Il-munqar irqiq huwa g\u0127odda tajba biex jaqbad insetti \u017cg\u0127ar.", "Isem xjentifiku Sylvia conspicillata Isem bl-Ingli\u017c Spectacled Warbler Daqs 12\u201313\u010bm Pi\u017c 8\u201310g Ikel insetti, dud, xi frott irqiq \u0126abitat Xag\u0127ri u makkja Status Residenti u skarsa", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-bejta tinbena fil-baxx f'arbuxxell folt, b\u0127a xorbett jew tulliera.", "Il-mara tbid fiha xi 4\u20135 bajdiet.", "Menu varjat!", "Kif jidher f'dawn ir-ritratti, il- \u0121enituri jitimg\u0127u lill-frie\u0127 tag\u0127hom varjet\u00e0 kbira ta' insetti u invertebrati.", "Qerd in-nemel x'ja\u0127bat?", "Insett mislut u delikat, bl-Ingli\u017c ant-lion.", "Jg\u0127idulu hekk g\u0127ax i\u017c-\u017cg\u0127ir tieg\u0127u jag\u0127mel \u0127ofor fir-ramel li fihom jaqa' n-nemel dritt g\u0127al \u0121o \u0127alqu.", "Il-frie\u0127 ifaqqsu wara xi 12-il \u0121urnata.", "Fir- ritratt jidhru frie\u0127 ta' \u0121urnata!", "Daqs proprju ta' bajda tal-bufula \u0127amra", "xag\u0127at ta' farfett jew ba\u0127rija", "n a \u0127la je w \u017c u n \u017c a n a", "Il-bufula \u0127amra t\u0127obb ambjent miftu\u0127.", "F'Malta tg\u0127ix u tbejjet f'xag\u0127ri mwarrab b'arbuxxelli baxxi u folti, b\u0127al dar-ritratt fl-in\u0127awi ta' Ras il-Pellegrin.", "Busaqajn (harvestman)"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-151-Apr-2019.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Mejju \u2013 \u0120unju 2019", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Xa\u0127met l-Art", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Hawn fejn qeg\u0127din?", "\u0126b ieb \u0126uttaf . . .", "Dan l-a\u0127\u0127ar mort tie\u0121.", "Tg\u0127iduli: \"U iva, mhux \u0127a\u0121a", "l-g\u0127arajjes \u0127ar\u0121u mill-knisja stennejt is-soltu raxxa ross fuq il-mi\u017c\u017cew\u0121in friski.", "Imma flok ross tfa\u010b\u010baw erba' tfajliet b'kaxxa tal- kartun kull wa\u0127da.", "Fet\u0127u l-kaxxi u minnhom \u0127ar\u0121u jtiru kwantit\u00e0 ta' friefet!", "Friefet kbar u \u017cg\u0127ar, friefet suwed u blu, sofor u bojod, friefet oran\u0121jo, friefet ileqqu.", "U n-nies kollha \"Oooooooh!\"", "Jien ukoll stag\u0127\u0121ibt, imma mhux bil-\u0121miel tal-friefet.", "Stag\u0127\u0121ibt kemm in-nies g\u0127adhom iqisu l-annimali b\u0127ala o\u0121\u0121ett ta' ti\u017cjin.", "sabi\u0127a li te\u0127les ftit friefet?\"", "Il-problema hi li dawk il-friefet ma kinux friefet Maltin imma friefet impurtati minn barra \u2013 illum kollox issib tixtri onlajn.", "Milli stajt nag\u0127raf kienu kollha friefet tropikali, minn in\u0127awi b\u0127all-Afrika \u010aentrali u l-Amerka t'Isfel.", "Sintendi g\u0127ax hemmhekk issib l-ikbar u l-iktar friefet kuluriti tad-dinja.", "Il-problema hi li dawn il-friefet fil-klima ta' Malta ma jg\u0127ixux, u g\u0127alhekk probabbli mietu kollha dak il-lejl stess li n\u0127elsu.", "U biex tkompli tg\u0127axxaqha", "g\u0127amlet ix-xita\u2026", "G\u0127ad hawn wisq nies li ja\u0127sbu li d-dinja u kull ma fiha hija proprjet\u00e0 tag\u0127na l-bnedmin.", "L-annimali donnhom je\u017cistu biex jaqduna, ipaxxuna, jag\u0127mluna komdi, jag\u0127mluna sinjuri, e\u010b\u010b. A\u0127na biss u a\u0127na dejjem!", "Kemm se ndumu biex", "nitg\u0127allmu nittrattaw l-annimali b\u0127ala \u0127utna \u0127ajjin, mhux skjavi jew o\u0121\u0121etti tag\u0127na.", "Nawguralkom vaganzi tal- \u0121enn, mimlijin ba\u0127ar u \u010baf\u010bif.", "Victor Victor Falzon L-Editur", "Ix-Xa\u0127met l-Art Ocellated Skink Chalcides ocellatus Wara xitwa mgezzez f'\u0127ofra f'xi \u0127ajt tas-sejjie\u0127, ix-xa\u0127met l-art jo\u0127ro\u0121 igawdi s-s\u0127ana tar-rebbieg\u0127a u s-sajf.", "Wara xhur sajjem issa jixxala jibla' l-insetti li b\u0127alissa jkunu komuni.", "Ix-xa\u0127met l-art ma jfixkel u ma jag\u0127mel \u0127sara lil \u0127add, g\u0127alhekk in\u0127alluh jg\u0127ix bil-kwiet miskin.", "B\u0127ar-rettili l-o\u0127rajn, huwa wkoll im\u0127ares bil-li\u0121i.", "Ritratt ta' Charles Gauci", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p2", "Arbuxxell sag\u0127tar (wild thyme) fgat bil-fjuri \u2013 \u0121enna tal-art g\u0127an-na\u0127al!", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet G\u0127asfur ferut?", "Is-sinjorina tad-draguni Ittra ming\u0127and Amy Showdown!", "Ir-russett tas-si\u0121ar Mangroves Ag\u0127tiha l-kulur Avvi\u017ci I\u017c-\u017cnuber Il-monakella Kolina u \u017beppinu", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a Martina Brancato (National Aquarium), Maria Darmanin (BOV), Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia (Wasteserv) Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, \u0120unju 2019 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p3", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at fir-riserva tal-G\u0127adira faqqsu erba' familji!", "Tnejn tal-monakella u tnejn tal-fras-servjent.", "Il-monakell (little ringed plover) ilu jbejjet regolari fir-riserva mill-1995. filwaqt li l-fras-servjent (black-winged stilt) ilu jbejjet kwa\u017ci kull sena mill-", "a\u0127barijiet", "Is-sena l-o\u0127ra l-fras-servjenti ma bejtux, imma dis-sena pattew.", "G\u0127alhekk b\u0127alissa l-G\u0127adira hemm ji\u0121ru sitt blalen \u017cg\u0127ar tas-suf bis-saqajn (flieles tal-monakella!), u tmien blalen tas-suf ftit ikbar, bis-saqajn ftit itwal (flieles tal-fras-servjent!).", "F'dar-ritratt \u0127elu tal-\u0127abib tag\u0127na Aron Tanti tidher familja tal-fras-servjent, b'erba' flieles ta' ftit \u0121ranet.", "U \u0121enituri tant kburin!", "Ta' Qali se jikber!", "Prosit kbira lil min \u0127olom bil-pro\u0121ett biex jikber il-park ta' Ta' Qali.", "Qrajna figuri sbie\u0127: 80,000 si\u0121ra, medda ta' 450,000m2, daqs ta' 63 grawnd tal-futbol, e\u010b\u010b.", "Jekk veru \u0127a j\u0127awlu 80,000 si\u0121ra lanqas \u0127a jibqa' spazju fejn timxi!", "Forsi \u0127a jkunu bonsai.", "Din il-medda art sabi\u0127a \u0127a ti\u017cdied mal-park", "Mostri fil- bahar", "Meta tissemma' l-problema ta' fejn se narmu l-iskart tal-bini, spiss xi g\u0127aref jissu\u0121\u0121erixxi li nu\u017cawh biex nibnu \u0121\u017cejjer fil-ba\u0127ar.", "Min joffri din b\u0127ala soluzzjoni jkun qed juri bi\u010b-\u010bar li m'g\u0127andux farka rispett lejn in-natura.", "Min li jitkellem hekk g\u0127adu l-ba\u0127ar huwa li qieg\u0127 il-ba\u0127ar huwa de\u017cert vojt lest biex jilqa' l-imbarazz tag\u0127na.", "ja\u0127seb landa ta\u017c-\u017cibel,", "Xi \u0127add dan l-a\u0127\u0127ar qal li fil-ka\u017c il-\u0127sara li nag\u0127mlu fil-ba\u0127ar inpattu g\u0127aliha billi dawn il-g\u017cejjer \u0121odda nag\u0127mluhom riservi naturali.", "Tg\u0127id mhux hekk!", "\u0126afna mill-\u0121onna publi\u010bi tag\u0127na huma tal-biki.", "Mhux g\u0127ax forsi fihom xi skart.", "Il-\u0121onna huma tal-biki anke qabel ma jsiru!", "Il-problema li min jiddisinjahom jinsa li dawn suppost \u0121onna, tara l-\u0127dura, is-si\u0121ar, \u0127amrija u natura.", "Min jippjanahom ikun iktar mo\u0127\u0127u f'kemm strutturi \u0127a jdeffes.", "G\u0127alhekk nispi\u010b\u010baw b'\u0127afna passa\u0121\u0121i ta\u010b-\u010bangatura, bankijiet, lampi, tabelli,", "ji\u0121ifieri postijiet il-fjuri,", "statwi, xi vaska tonda tal-konkos\u2026 u sintendi gabbana u latrina.", "U fl-a\u0127\u0127ar xi erba' konok tal-konkos b'si\u0121ra (aktarx palma) fihom.", "Nisperaw li l-parti l-\u0121dida li se ti\u017cdied mal-park f'Ta' Qali \u0127a tkun medda sabi\u0127a fejn issaltan in-natura, u mhux xi ristorant jew outdoor gym.", "Jekk hawn minnkom li \u0127a ssiru periti la tikbru \u0127udu ftit nota please!", "is-Semmieg\u0127a", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p4", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: kull meta jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "Peter, o\u0127tu t-tewmija Sylvia, u l-\u0127bieb tag\u0127hom (tewmin ukoll) Maris u Sky kienu g\u0127adhom kif skulaw.", "Peter kien talabhom jibqg\u0127u mieg\u0127u wara l-iskola g\u0127ax kellu b\u017conn l-g\u0127ajnuna tas-se\u0127er spe\u010bjali tag\u0127hom.", "Peter kien fil-kunsill tal-iskola u kienu qed jippjanaw biex jag\u0127mlu barbikju filg\u0127axija f'Mejju, f'g\u0127alqa mitluqa \u0127dejn l-iskola.", "G\u0127alhekk Peter ried ikun \u010bert li ma ssirx \u0127sara lin-natura.", "\"Ma nafx,\" qalet o\u0127tu, \"Ilha mitluqa din l-g\u0127alqa, u qatt ma nara xejn fiha.\"", "Imma lkoll qablu li xorta a\u0127jar", "ji\u010b\u010bekkjaw.", "Wara kollox kienu jie\u0127du gost jg\u0127aqqdu jdejhom jisimg\u0127u le\u0127en in-natura.", "Id f'id imxew sat-tarf l-ie\u0127or tal-", "g\u0127alqa.", "F'\u0127in minnhom semg\u0127u:", "\"Iva bil-mod, qisek qatt ma kilt!\"", "\"Ejja, Pa!", "\"Anke jiena!", "It-tfal \u0127arsu lejn xulxin.", "xejn,\" qalet Sylvia.", "\"Hemm ara!", "Mal-art!\" g\u0127ajjat", "Ftit bog\u0127od minnhom raw g\u0127asfur lewn il-\u0127amrija, donnu jzappap u jkaxkar \u0121win\u0127ajh.", "\"Miskin, dak ferut!\" qalet Maris.", "\"X'se nag\u0127mlu?\"", "\"In\u010bemplu lill-BirdLife,\" wie\u0121bet", "fil-pront Sylvia, li kienet membru fi Klabb \u0126uttaf.", "Il-\u0121enituri kienu j\u0127alluhom ju\u017caw il-mobajl, basta f'emer\u0121enza, u din \u017cgur kienet emer\u0121enza.", "\u0126ar\u0121et il-mowbajl u \u010bemplet 79255697.", "Wi\u0121ibha xi \u0127add jismu Nimrod u bla nifs Sylvia qaltu fuq l-g\u0127asfur ferut, u staqsietu x'jistg\u0127u jag\u0127mlu sakemm jaslu tal-BirdLife.", "\"Ikkalma, ikkalma,\" qalilha Nimrod, \"Spjegali sew x'qed tara.\"", "Sylvia spjegatlu, imbag\u0127ad", "irringrazzjaha u qalilha:", "\"Ara, ibdew bil-mod resqin lura", "minn fejn \u0121ejtu bla ma taqilg\u0127u", "\"Bla nifs qaltlu fuq l-g\u0127asfur ferut\u2026\"", "g\u0127ajnejkom minn fuq l-g\u0127asfur.\"", "\"Issa,\" kompla tal-BirdLife,", "\"g\u0127idli jekk il-\u0121ewna\u0127 baqax imdendel, u x'qed jag\u0127mel l-g\u0127asfur.\"", "It-tewmin i\u010b\u010bassaw g\u0127ax mhux", "talli l-g\u0127asfur kien donnu fieq, imma f'daqqa wa\u0127da tar lejn roqg\u0127a \u0127amrija u po\u0121\u0121a fl-art.", "Min\u0127abba li kien lewn il-\u0127amrija niexfa, sparixxa mill-ewwel.", "\"X'\u0121ara?\" staqsiet Sylvia, \"Fejjaqtu minn fuq it-telefown?\"", "\"Le,\" da\u0127aq Nimrod, \"Dik li qed taraw hija bilbla u ma kienet feruta xejn.", "Il-bliebel ji\u0121u Malta f'April biex ibejtu, u mid-dehra intom ersaqtu vi\u010bin xi bejta.", "Il-blieleb jibnu l-bejtiet fl-art u jsibu \u0127afna x'ifixkilhom.", "Meta jaraw periklu riesaq, il- \u0121enituri jmorru quddiem dak il-periklu u jag\u0127mluha tabirru\u0127hom feruti.", "Il-predatur idur g\u0127alihom u jipprova jaqbad lilhom, u j\u0127alli l-bejta bi\u017c-\u017cg\u0127ar bi kwiethom.", "X'\u0127in il-\u0121enituri jkunu bieg\u0127du l-predatur bi\u017c\u017cejjed mill-bejta, f'daqqa wa\u0127da id-di\u017cabilt\u00e0 'tg\u0127addilhom' u jtiru 'l hemm!\"", "\"Tal-blieh!\" g\u0127ajtu t-tfal f'daqqa.", "Sylvia qalet grazzi lill-uffi\u010bjal tal- BirdLife u qatg\u0127et.", "\"Mela dawk l-il\u0127na li smajna kienu l-frie\u0127 jittalbu l-ikel minn missierhom,\" qal Peter.", "\"Imnalla smajniehom g\u0127ax ma konniex nindunaw li hemm bilbla tbejjet fl- g\u0127alqa.\"", "\"Mel'issa lill-kumitat g\u0127idilhom biex il-barbikju nag\u0127mluh f'Lulju,\" qalet Maris.", "\"B'hekk il-bilbla tkun lestiet mill-bejta u l-frie\u0127 ikunu tajru.\"", "\"U l-g\u0127alqa nkunu nistg\u0127u", "nu\u017cawha!\" da\u0127aq Sky.", "F'pa\u0121na 7 hemm iktar fuq dan it- trikk tal-bilbla.", "U jekk ma tafx\u2026", "A\u0127na l-g\u0127asafar tal-bejt ukoll in\u0127obbu n\u010baf\u010bfu fl-ilma!", "Mela jekk g\u0127andek \u0121ardina das-sajf ftakar fina u ag\u0127mlilna pixxina!", "Imla plattina tal-qsari bi ftit ilma \u0127alli a\u0127na wkoll nin\u017clu niffriskaw fih.", "Fl-ilma dejjem po\u0121\u0121u \u0121ebla jew zokk li jixirfu mill-wi\u010b\u010b tal-ilma, \u0127alli jekk taqa' gremxula jew insett ikunu jistg\u0127u jitilg\u0127u fuqhom u jsalvaw.", "Inkella jeg\u0127rqu.", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p5", "Da\u017c-\u017cmien tas-sena spiss insibu g\u0127asafar tal-bejt frie\u0127 jaqb\u017cu fl-art donnhom mitlufin.", "Ir-rix bilkemm ikun telg\u0127alhom u jkunu g\u0127adhom ma jtirux.", "Qalbna to\u0127ro\u0121 g\u0127alihom u nkunu rridu ng\u0127unuhom.", "Imma dawn is-soltu ma jkunu mitlufin xejn.", "Anzi missierhom u ommhom ikunu x'imkien vi\u010bin, aktarx ikunu qed jarawk u qed jistennewk twarrab \u0127alli jin\u017clu jitimg\u0127u li\u017c-\u017cg\u0127ir tag\u0127hom!", "Sakemm ma jkunux f'nofs triq jew fejn hemm il-qtates, l-a\u0127jar \u0127a\u0121a hi li titbieg\u0127ed u toqg\u0127od g\u0127assa sa ma jin\u017clu g\u0127alihom il-\u0121enituri.", "Jekk stennejtu xi xena minn Game of Thrones jiddispja\u010bina!", "Hawnhekk nippre\u017centawlkom lis-sbej\u0127a dami\u0121ella, insett mir-razza tal-mazzarelli.", "Il- mazzarelli (dragonflies) huma insetti kbar li malajr tinduna bihom spe\u010bjalment jekk ikunu qed itiru.", "Id-dami\u0121ella tixbahhom \u0127afna imma hija \u0127afna i\u017cg\u0127ar u", "rqiqa kwa\u017ci daqs labra tal-\u0127jata \u2013 biex taraha trid g\u0127ajnejn ta' seqer (jew ta' naturalist!)", "B\u0127all- ku\u0121ini kbar tag\u0127ha, l-iktar li ssib lid-dami\u0121ella huwa fejn l-ilma, xi \u0121ibjun, vaska jew g\u0127adira.", "Dan l-ambjent t\u0127obbu g\u0127ax tiekol in-nemus li jkun \u0127dejn l-ilma, u g\u0127ax hi stess tbid ukoll fl-ilma.", "G\u0127alkemm g\u0127andu", "isem femminili (anke bl-Ingli\u017c damselfly), dan l-insett sintendi jista' jkun ra\u0121el jew mara.", "Mhux dejjem fa\u010bli tag\u0127rafhom g\u0127ax in-nisa jvarjaw fil-kulur u xi w\u0127ud jixbhu \u0127afna lill-ir\u0121iel.", "Dan huwa d-daqs proprju tieg\u0127i!", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p6", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p7", "Showdown Sfida bejn bilbla u serp", "Il-bilbla (short-toed lark) tibni l-bejta fl-art fix-xag\u0127ri, g\u0127alhekk il-bajd u l-flieles tag\u0127ha dejjem fil- periklu li jsibhomlha u jikolhomlha s-serp iswed.", "Hawnhekk naraw bilbla tiddefendi l-bejta minn serp billi tipprova ti\u0121bidlu l-attenzjoni lejha \u0127alli ftit ftit tbieg\u0127du mill- bejta u minn uliedha.", "Iss, li kont jien kont naqbdu u nieklu lis-serp!", "Tkellem il-kawboj \u0127ej!", "Sensiela ritratti drammati\u010bi me\u0127udin ftit \u0121img\u0127at ilu f'G\u0127awdex min- naturalista \u0127abib tag\u0127na Denis Cachia", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p8", "Russett tas-Si\u0121ar Little Bittern Ixobrychus minutus", "Ritratt ta' Aron Tanti", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p9", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p10", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p11", "Jekk g\u0127andek tpin\u0121ija tan-natura li tixtieq in\u0121ibuhielek fil-maga\u017cin ibg\u0127athielna fuq dan l-imejl: education@ birdlifemalta.org", "Ir-riservi naturali tal-G\u0127adira u s-Simar issa g\u0127alqu g\u0127as-sajf.", "Ner\u0121g\u0127u nift\u0127u f'Settembru.", "G\u0127al a\u0127bar sabi\u0127a fuq il-fras-servjent ara pa\u0121na 3.", "Seminarju G\u0127awdex", "Si\u0121\u0121iewi Primary", "G\u0127al tag\u0127rif u avvi\u017ci fuq attivitajiet tal- BirdLife dejjem \u017curu l-websajt\u2026 birdlifemalta.org/events/", "\u017babbar Primary B", "It-temp qed ji\u0121\u0121ennen!", "Na\u0127seb mhux it-temp qed ji\u0121\u0121ennen!", "Grazzi u prosit lil dawn l-iskejjel li matul din is-sena kienu abbonati f'Il-\u0126uttafa.", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p12", "i\u017c-\u017bnuber", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p13", "Aleppo hija belt fis-Sirja imma dan ma jfissirx li \u017c-\u017cnuber in\u0121abet Malta minn hemm.", "Fil-fatt din l-ispe\u010bi hija indi\u0121ena u mifruxa mal-pajji\u017ci tal-Mediterran.", "Sabi\u0127a s-sena kollha, imma spe\u010bjalment fix-xhur s\u0127an tas-sajf.", "G\u0127ax fis-s\u0127ana r-re\u017cina ta\u017c-\u017cnuber ter\u0127i r-ri\u0127a tipika ta' din is-si\u0121ra u timla l-arja bi fwie\u0127a ta' foresti!", "il-weraq Il-weraq ta\u017c-\u017cnuber huwa twil u rqiq donnu labar \u2013 fil-fatt bl-Ingli\u017c jg\u0127idulhom pine needles.", "Din il-forma stramba tg\u0127in lis- si\u0121ra biex ma titlifx wisq ilma mill-pori tal- weraq.", "G\u0127alkemm hija si\u0121ra dejjem-\u0127adrana (evergreen), i\u017c-\u017cnuber twaqqa' \u0127afna weraq.", "Min\u0127abba r-re\u017cina li jkun fih, il-weraq li jaqa' jdum biex jitmermer u g\u0127alhekk ta\u0127t dawn is- si\u0121ar spiss jitrabba tapit folt ta' weraq niexef.", "Minn dan it-tapit ma jikber kwa\u017ci xejn, u b'hekk i\u017c-\u017cnuber tevita l-periklu li tikber si\u0121ra o\u0127ra vi\u010bin u to\u0127noqha.", "il-prinjoli I\u017c-\u017cnuber hija mir-razza tal-koniferi, grupp ta' si\u0121ar primittivi li kienu je\u017cistu qabel man- natura 'ivvintat' il-fjuri!", "G\u0127alhekk i\u017c-\u017cnuber qatt ma 'tg\u0127allmet' tag\u0127mel il-fjuri.", "Flok fjuri tag\u0127mel spe\u010bi ta' frott jg\u0127idulu prinjol (cones) u minn dawn tag\u0127mel \u017cew\u0121 tipi: prinjoli r\u0121iel u prinjoli nisa.", "Il-prinjoli r\u0121iel jitfa\u010b\u010baw g\u0127al \u0127abta ta' Frar f'bukketti \u017cg\u0127ar \u0127odor weqfin f'tarf il-frieg\u0127i.", "Wara ftit \u0121ranet jisfaru, jinfet\u0127u u minnhom jo\u0127ro\u0121 \u0127afna polin isfar li jtir mar-ri\u0127.", "Il-prinjoli mbag\u0127ad jinxfu u jaqg\u0127u.", "Kenn tajjeb Il-weraq folt ta\u017c-\u017cnuber jipprovdi kenn tajjeb g\u0127al \u0127afna g\u0127asafar g\u0127ajjenin tal-passa.", "Fl-irqajja' \u017cnuber li hemm fil- Buskett kull rebbieg\u0127a u kull \u0127arifa jin\u017clu jorqdu (fost o\u0127rajn) mijiet ta' ku\u010b\u010bard, isqra, bg\u0127adan u kwakk.", "Dawn ikunu g\u0127adhom kemm qasmu medda ba\u0127ar u jkollhom seba' mitt sena biex isibu x'imkien fejn jin\u0127bew \u0127alli jorqdu ftit.", "Ix-xuxa folta ta\u017c- \u017cnuber hija xena familjari f'diversi \u0121onna, toroq u fil-kampanja.", "Din t'hawn tikber fl- in\u0127awi ta' Selmun.", "Malvizz imperre\u010b f'si\u0121ar ta\u017c-\u017cnuber", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p14", "Il-Monakella \u0126ajjitha f'xifer ir-ramla", "G\u0127asfur \u017cg\u0127ir li jg\u0127addi \u0127ajtu jterraq f'xatt il-ba\u0127ar jew l-g\u0127adajjar, daqqa ji\u0121ri u daqqa jieqaf f'salt biex inaqqar xi dudu jew \u0127anex mir-ramel jew mit-tajn.", "Ir-rix tad-dahar huwa lewn ir-ramel u t-tajn biex fil-bera\u0127 ma jispikkax.", "B'hekk l-g\u0127asfur jiffranka attakk minn xi seqer.", "G\u0127ajnejn kbar, tipi\u010bi tal-pluvieri", "Il-munqar fin u rqiq huwa g\u0127odda tajba biex taqbad dud, \u0127niex u gambli mill-ilma.", "Saqajha ftit twal biex tkun tista' tippassi\u0121\u0121a fl-ilma baxx u fit- tajn max-xatt bla ma xxarrab \u017caqqha jew t\u0127amme\u0121 ir-rix.", "Isem xjentifiku Charadrius dubius Isem bl-Ingli\u017c Little Ringed Plover Daqs 15\u201318\u010bm Pi\u017c 30\u201350g Ikel invertebrati tal-ilma \u0126abitat Xtut ramlin jew bit-tajn Status Regolari u frekwenti fil- passa, ftit pari jbejtu.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p15", "Daqs proprju ta' bajda tal-monakella", "Il-bejta tkun \u0127ofra baxxa mdawra bi ftit qxur ta' arzell u \u010bag\u0127aq \u017cg\u0127ir.", "Il-monakella tbid minn tliet sa erba' bajdiet ta' lewn li ftit li xejn jispikka.", "F'dar-ritratt il-flieles jidhru sew g\u0127ax inzertaw qeg\u0127din fuq ir-ramel.", "Imma kieku mteddu f'roqg\u0127a \u010bag\u0127aq, kien ikollhom kamuflaxx perfett.", "Meta jfaqqsu, il-flieles tal- monakella jkunu di\u0121\u00e0 jafu ji\u0121ru.", "Imma f'ka\u017c ta' periklu jintefg\u0127u fl-art u ma ji\u010b\u010baqalqux, kif qed jag\u0127mlu fir-ritratt.", "Il-\u0121enituri jie\u0127du \u0127afna \u0127sieb ta\u017c-\u017cg\u0127ar tag\u0127hom.", "Filg\u0127axija l-flieles jid\u0127lu kollha jitgeddsu fir-rix ta' \u017caqq ommhom jew missierhom.", "Dan jag\u0127mluh ukoll fl-eqqel tas-s\u0127ana biex jistkennu mix-xemx qawwija, kif naraw fir-ritratt.", "Monakella \u017cag\u0127\u017cug\u0127a", "Post tajjeb g\u0127all-monakella hija r-riserva naturali \u0121dida tas-Salina, li issa qieg\u0127da f'idejn il-BirdLife.", "Hawnhekk il- monakella di\u0121\u00e0 bejtet xi drabi.", "Il-\u0126uttafa 152 \u2022 \u0120unju 2019 \u2022 p16", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it-tnejn ikollhom avventuri mill-iktar interessanti.", "Imma Kolina, a\u0127na bilfors billejl kellna ni\u0121u naraw il-fkieren ifaqqsu?", "Jien norqod irrid.", "Iva \u017beppinu, g\u0127ax meta jfaqqsu l-fkieren \u017cg\u0127ar aktarx jo\u0127or\u0121u billejl mill-bejta fir-ramel biex jevitaw li jattakkawhom il-predaturi.", "Lili n-ng\u0127as qed jattakkani\u2026 Kolina.", "\u017beppinu, jekk ma narawx dawn il- meravilji tal-\u0127olqien kif \u0127a napprezzaw il-\u0121miel tan-natura.", "Qed nara xi \u0127a\u0121a!", "Hemm ara, e\u017catt f'nofs ir-ramla.", "\u0126ares sew.", "Qed nara fkieren \u017cg\u0127ar \u0127er\u0121in mir-ramel: 1\u2026 2\u2026 3\u2026 4\u2026 5\u2026 Uuuu, Nann, kemm hemm!", "Qed nitfixkel ng\u0127odd.", "Qed tara xi \u0121miel bla qies in-natura!", "Veru Nanna, imnalla insistejtli biex ni\u0121i mieg\u0127ek.", "Fekruna minnhom da\u0127let u nqabdet f'tazza tal-plastik!", "Iva povra fekruna, g\u0127adha tfaqqas u di\u0121\u00e0 bdiet tbati mill-iskart li n-nies jarmu barra.", "Dik ma tafx x'inhi tazza u qatt mhi se ssib kif to\u0127ro\u0121 minnha u tasal il-ba\u0127ar ma' \u0127utha l-fkieren.", "L-o\u0127rajn kollha kwa\u017ci waslu fil-ba\u0127ar imma hi miskina g\u0127adha maqbuda.", "Ejja mmorru ng\u0127inuha to\u0127ro\u0121 minn dik in-nassa.", "U hekk g\u0127amlu.", "Bi ftit sforz bejn it-tnejn li huma rnexxielhom jo\u0127or\u0121u lill-fekruna fer\u0127a mit-tazza u jidderi\u0121uha lejn il-ba\u0127ar biex ting\u0127aqad mal-o\u0127rajn.", "Imnalla konna hawn, g\u0127ax povra fekruna tat-twelid kienet se tispi\u010b\u010ba vittma tal-iskart tal-bnedmin.", "Dan kollu g\u0127ax ma rmewx it-tazza fejn suppost.", "Mhux biss!", "Ftit ilu tkellimna fuq kemm jiswa li l-ewwel u qabel kollox innaqqsu l-iskart.", "Dik it-tazza setg\u0127et ma ntu\u017catx kieku n-nies \u0121abu mag\u0127hom tazza li ter\u0121a' tintu\u017ca.", "U jekk kienet tazza ta' \u0121elat, min xtrah messu xtara kown \u0127alli jevita l-iskart u jkollu aktar x'jiekol!", "Hekk hu.", "Kellhom b\u017conn il-bnedmin jitg\u0127allmu daqs kemm qed titg\u0127allem int, \u017bepp!", "Das-sajf nippruvaw innaqqsu l-iskart li ni\u0121\u0121eneraw, spe\u010bjalment fix-xtut ta' pajji\u017cna.", "L-iskart li ma stajniex nevitaw imbag\u0127ad nifirduh u narmuh kif suppost.", "\u0121 n p T"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-152-Jun-2019.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126b ieb \u0126uttaf . . .", "Sa ftit snin ilu meta kont nistaqsi", "lill-istudenti g\u0127aliex \u0127a\u017cin li tarmi l-iskart barra, kienu jwie\u0121bu: \"G\u0127ax t\u0127amme\u0121\" jew \"G\u0127ax tkerrah\".", "Twe\u0121ibiet tajbin.", "Imma minn xi \u017cmien 'l hawn meta nag\u0127mel l-istess mistoqsjia, \u0127afna tfal (anke ta' Year 3) iwie\u0121bu:", "\"G\u0127ax l-annimali l-iskart ja\u0127sbuh", "ikel, jikluh u jmutu.\"", "U spiss i\u017cejnuha b'e\u017cempju, bil-\u0127ut, bil- fkieren tal-ba\u0127ar, bl-albatross.", "Din twe\u0121iba iktar bis- sens mill-o\u0127rajn.", "Din it-twe\u0121iba turi li n-nies qed jindunaw li d-dinja", "naqsmuha ma' miljuni ta' \u0127lejjaq o\u0127rajn, u l-iskart li narmu jaf ikun ta' periklu g\u0127al dawn il-\u0127lejjaq.", "U \u0127a\u0121a sabi\u0127a li dawn l-affarijiet", "qed tg\u0127iduhom intom li g\u0127adkom qed tikbru.", "Ftit ilu mort protesta kontra l-qerda tas-si\u0121ar u l-kampanja (ara pa\u0121na 3).", "\u0126adt gost mhux biss g\u0127ax konna iktar minn elf ru\u0127 imma l-iktar g\u0127ax \u0127afna minnhom kienu \u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Importanti \u0127bieb li tkomplu tistinkaw biex ikollna dinja iktar sabi\u0127a u b'iktar natura.", "Issa komplu gawdu l-vaganzi,", "u araw li tkunu ambjentalisti anke f'xatt il-ba\u0127ar.", "Morru pa\u0121na 5!", "Victor Victor Falzon L-Editur", "Skont l-a\u0127barijiet, fl- Etjopja \u0127awlu 350 miljun si\u0121ra\u2026 fi 12-il sieg\u0127a!", "Diffi\u010bli temmen figura b\u0127al din, imma jekk hu veru prosit tassew!", "Minn din il-\u0127ar\u0121a \u017cidna ftit iktar artikli bl-Ingli\u017c.", "Dan g\u0127amilnieh min\u0127abba tfal u familji membri fi Klabb \u0126uttaf li ma jifhmux bil-Malti.", "Qarnita Common Octopus Octopus vulgaris Il-qarnita hija annimal tassew spe\u010bjali.", "Mhux biss g\u0127ax g\u0127andha kamuflaxx inkredibbli, u mhux biss g\u0127ax g\u0127andha dawk it- tmien tentakli li jsa\u0127\u0127ruk tarahom ji\u010b\u010baqalqu.", "Imma g\u0127ax wara l-mammiferi tal-ba\u0127ar (dniefel, balieni, e\u010b\u010b) il-qarnita hija aktarx l-aktar annimal intelli\u0121enti tal-ba\u0127ar.", "Bilkemm temmen li din ku\u0121ina tal-bebbux!", "\u0126asra li tant nies japprezzawha biss b\u0127ala platt stuffat!", "Grupp im\u0127allat ta' ka\u0127li (saddled seabream) u \u010bawl (damselfish), \u017cew\u0121 \u0127utiet komuni madwar xtutna.", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet Tal-\u0120elati Environmentalist Concrete L-ittra ta' Amy Residenti Spe\u010bjali Il-Monakella Kolina u \u017beppinu Ag\u0127tiha l-kulur Avvi\u017ci L-Oljandru Shearwaters in danger Fossil hunting", "Kitbu f'dil-\u0127ar\u0121a Martina Brancato (National Aquarium), Maria Darmanin (BOV), Desir\u00e9e Falzon, Victor Falzon, Maria Farrugia (Wasteserv) Klabb Klabb \u0126uttaf huma l-membri \u017cg\u0127ar u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 (-18yrs) ta' BirdLife Malta.", "Il-Klabb jorganizza attivitajiet g\u0127all-familja, mixi, \u017cjarat f'riservi naturali, \u0127ar\u0121iet bil-lan\u010ba u attivit\u00e0 ambjentali.", "Kull xahrejn no\u0127or\u0121u l-maga\u017cin Il-\u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta.", "It-taqsima tal-membri li g\u0127alqu t-13 tissejja\u0127 Falko.", "S\u0127ubija fil-klabb hija \u20ac10 fis-sena.", "Tista' tissie\u0127eb ukoll il-familja kollha, li tibda tir\u010bievi wkoll ir-rivista Bird's Eye View kull tliet xhur.", "S\u0127ubija g\u0127all-Familja hija \u20ac29.", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Awwissu 2019 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "a\u0127barijiet", "Tkompli l-gwerra kontra s-sigar\u2026", "Dar-ritratt juri parti mit-Triq tar-Rabat, triq li jag\u0127rafha kul\u0127add minn dawk i\u017c-\u017cew\u0121 ringieli si\u0121ar sbie\u0127 ta\u017c-\u017cnuber.", "Si\u0121ar mg\u0127aw\u0121in u mibrumin, li \u0127afna minnhom g\u0127andhom iktar minn 100 sena.", "Imma issa bi\u010b\u010ba sew minn din it-triq \u0127a titwessa' \u0127alli tie\u0127u iktar traffiku.", "U quddiem il-gaffa se jinqerdu \u0127afna si\u0121ar.", "Se jitne\u0127\u0127ew total ta' 549 si\u0121ra: \u010bipress,", "oljandru, si\u0121ar ta' \u0120uda, e\u010b\u010b. U \u0127afna \u017cnuber, fosthom dawn l-g\u0127axra li jidhru hawn ta\u0127t.", "\u0126afna g\u0127elieqi \u0127a jispi\u010b\u010baw ukoll ta\u0127t it-tarmak \u2013 medda \u0127amrija ikbar mir-riserva naturali tas-Simar.", "Fit-28 ta' Lulju saret protesta kontra dan il-pro\u0121ett mostru\u017c.", "Marru iktar minn 1000 ru\u0127 imma jidher li l-gaffa xorta \u0127a tirrombla u tg\u0127affe\u0121 kollox.", "Parti mit-triq tar-Rabat.", "I\u010b-\u010brieki \u0127omor huma ftit mis-si\u0121ar li \u0127a jinqerdu.", "Ma jdumux ma jsalpaw", "F'Il-\u0126uttafa li g\u0127addiet semmejna li faqqsu tmien frie\u0127 tal-fras-servjent (black-winged stilt) fir-riserva naturali tal-G\u0127adira.", "Minn dak i\u017c-\u017cmien 'l hawn dawk it-tmien flieles tellg\u0127u r-rix, kibru, twalu u tg\u0127allmu jtiru.", "Fir- ritratt jidhru tlieta minnhom qed juruna kemm saru bravi.", "U jaqblilhom, g\u0127ax ftit \u0121img\u0127at o\u0127ra", "jsalpaw lejn l-Afrika.", "Iridu jaqsmu l-ba\u0127ar, id- De\u017cert Sa\u0127ara u jfittxu xmara jew g\u0127adira sabi\u0127a x'imkien fl-Afrika \u010aentrali, fejn jg\u0127addu x-xitwa. jer\u0121g\u0127u Imbag\u0127ad fir-rebbieg\u0127a jag\u0127mlu l-vja\u0121\u0121 lura!", "Min jaf, forsi jer\u0121g\u0127u ji\u0121u Malta!", "is-Semmieg\u0127a", "Peter u Sylvia, Maris u Sky huma \u017cew\u0121 pari tewmin \u0127bieb b'rabta spe\u010bjali bejniethom: kull meta jaqbdu id xulxin jibdew jifhmu x'inhi t\u0127oss in-natura!", "Kien l-ista\u0121un favorit ta' Maris u ta' \u0127uha t-tewmi, Sky.", "Flimkien ma\u017c-\u017cew\u0121t i\u0127bieb tewmin tag\u0127hom, Peter u Sylvia, kienu jmorru l-ba\u0127ar kwa\u017ci kuljum.", "B\u0127alissa kienu qed jag\u0127mlu tlielaq tal-g\u0127awm.", "Barra l-log\u0127ob li dejjem jivvintaw, it-tewmin kienu jgawduha sew in-natura ta' \u0127dejn il-ba\u0127ar, g\u0127ax meta jg\u0127aqqdu jdejhom flimkien kienu kapa\u010bi jisimg\u0127u n-natura titkellem.", "\"Sar il-\u0127in g\u0127all-\u0121elat?\" staqsa Peter, li kien qisu bir bla qieg\u0127 fejn jid\u0127ol l-ikel.", "Imma Ivan's Ice Lollies li kien jarma \u0127dejn ix-xatt ma kienx b\u0127al kwalunkwe vann tal-\u0121elati: kien ikollu biss \u0121elati home-made ta' kull tip, tog\u0127ma u g\u0127amla.", "Mhux hekk biss: Ivan kien i\u017cejjen il-karta tat-tge\u017cwir bi stampa sabi\u0127a u tag\u0127rif fuq dik l-istampa.", "Sylvia kienet ti\u010b\u010bajta li jekk xi darba jinsew i\u0121ibu ktieb mag\u0127hom, setg\u0127u jixtru \u0127afna \u0121elati u jkunu moqdijin xorta!", "\"Ejja nitilg\u0127u,\" qalet Sylvia biex", "te\u0127les mill-qrid ta' \u0127uha.", "telg\u0127in mill-ilma l-erbg\u0127a li huma qabdu id xulxin biex ma ji\u017colqux.", "U f'dak il-\u0127in sew mill-bog\u0127od bdew jisimg\u0127u il\u0127na rqaq jg\u0127ajtu:", "\"Ajjut!", "Xi \u0127add itini nifs!\"", "\"Fejn qieg\u0127ed?\"", "\"Kif qieg\u0127ed bil-maqlub?\"", "\"Waqaf dak it-ta\u0127bit?\"", "\"Hawn xi annimali fl-inkwiet,\" qal Sky, \"imma m'jien nara xejn!\"", "Minnufih it-tewmin bdew ifittxu 'l hawn u 'l hemm biex jaraw kif se jag\u0127tu daqqa t'id.", "\"Hemmhekk!\" g\u0127ajjat Peter", "wara ftit, \"Fir-ramel!\"", "L-erba' \u0127bieb \u0121rew lejn barmil tal-plastik li xi tfal insew fir-ramel.", "X'\u0127in qalbuh, sabu munzell gran\u010bijiet tal-bebbuxu nofshom mejtin, xotti u bla nifs.", "Peter \u0121abarhom fil-barmil u \u0121era bih lejn il-ba\u0127ar, fejn telaqhom \u0127alli jkomplu \u0127ajjithom fl-ambjent tag\u0127hom.", "Sky kien kwa\u017ci se jibki.", "\"Kieku ma smajnihomx, kienu jmutu kollha.", "Kemm hawn min hu kattiv!\"", "\"\u2026\u0121rew lejn barmil li xi tfal insew fir-ramel.\"", "gran\u010b tal-bebbuxu hermit crab", "Sylvia, li kienet taqra Il-\u0126uttafa,", "spjegat li din aktarx kienet injoranza milli kattiverija, g\u0127ax it- tfal \u017cg\u0127ar jaraw qoxra ta' bebbuxu u ja\u0127sbuha vojta.", "Itellg\u0127uhom mill-ilma, joqog\u0127du jilag\u0127bu bihom, imbag\u0127ad i\u0127alluhom hemm.", "\"Fil-fatt dawk ikunu gran\u010bijiet", "tal-ba\u0127ar li jg\u0127ixu fil-qxur vojta tal-bebbux.", "Meta jo\u0127or\u0121uhom mill-ba\u0127ar il-gran\u010b jib\u017ca' u jin\u0121ibed 'il \u0121ewwa, u ma tindunax li hemm annimal \u0127aj hemm \u0121ew!\"", "\"Kif se nag\u0127mlu biex nedukaw lit-tfal li ji\u0121u l-ba\u0127ar \u0127alli joqog\u0127du attenti?\" t\u0127assbet Maris.", "\"Naf kif!\" qabe\u017c qal Peter, hekk kif qabad id o\u0127tu.", "\"Oqog\u0127du hawn, daqt ni\u0121u lura.\"", "U flimkien ma' Sylvia \u0121era lejn", "Maris u Sky skantaw kif Peter u Sylvia ma ridux jg\u0127idulhom x'g\u0127amlu.", "Xi \u0121ranet wara, it-tewmin marru", "l-ba\u0127ar b\u0127as-soltu, dejjem attenti g\u0127al xi tfal jilag\u0127bu bil-bebbux.", "Meta sar il-\u0127in g\u0127all-\u0121elati, Peter bag\u0127at lil Maris u lil Sky biex jixtru.", "\"Hawn huma!\" qalilhom Ivan", "tal-\u0121elati, u newlilhom erba' \u0121elati bi tbissima kbira.", "It-tewmin g\u0127all-ewwel ma fehmuhiex dik it-tbissima, imma mbag\u0127ad raw ir-wrapper u nfaqg\u0127u jid\u0127qu.", "Fuqu kien hemm stampa kbira ta' gran\u010b tal-bebbuxu, xi tag\u0127rif dwaru u l-messa\u0121\u0121:", "Mhux \u0121ugarelli!", "\u0126allihom fil-ba\u0127ar!", "Issa morru pa\u0121na 11 u ag\u0127tu kulur lill- gran\u010b tal-bebbuxu.", "Residenti spe\u010bjali", "Das-sajf fil-Belt Valletta kellna residenti spe\u010bjali.", "F'rokna kennija mal-\u0127ajt ta' bini g\u0127oli fi Triq il-Merkanti, par \u0127awwief bnew bejta u fiha rabbew familja!", "Dawn ir-ritratti juru ftit waqtiet mill-\u0127ajja f'din il-bejta.", "F'Awwissu l-frie\u0127 tg\u0127allmu jtiru u \u0127allew il-bejta.", "Il-\u0127awwiefa (house martin) hija komuni fil- passa imma rari tbejjet f'pajji\u017cna.", "L-ewwel darba li nafu li bejtet kien fil-Mosta fl-1981 u l-a\u0127bar kienet dehret fil-gazzetti!", "Minn dak i\u017c- \u017cmien 'l hawn il-\u0127awwief bejjet xi 10 darbiet o\u0127ra, u mhux dejjem b'su\u010b\u010bess.", "G\u0127alhekk din il-bejta fil-Belt kienet avveniment spe\u010bjali.", "Il-\u0127awwief jibni l-bejta minn \u010bapep \u017cg\u0127ar tat-tajn li j\u0121orrhom f'\u0127alqu.", "Minn \u0121ewwa jinfurraha bir-rix.", "Jasal wie\u0127ed mill-\u0121enituri bl-ikel. frie\u0127 I\u017c-\u017cew\u0121 \u0127alqhom miftu\u0127 g\u0127al-lest!", "Il-flieles jistennew l-ikel!", "Il-\u0127awwiefa \u017c\u017coqq lil uliedha m\u0121ew\u0127in.", "Bla nifs, il-\u0127awwiefa ter\u0121a' ttir biex tfittex iktar nemus u dubbien g\u0127at-tfal tag\u0127ha.", "Grazzi lil Annalise Falzon li f'\u0120unju rat il- \u0127awwief i\u0127uf fl-in\u0127awi ta' Kastilja u ssuspettat li hemm bejta fil-vi\u010bin.", "U grazzi lil Denis Cachia li sab il-bejta, \u017car il-post regolarment u bag\u0127tilna dawn ir-ritratti u t-tag\u0127rif.", "Ritratt ta' Charles Galea Bonavia me\u0127ud fir-riserva naturali tal-G\u0127adira", "L-Avventuri ta' Kolina l-Kokka u \u017beppinu \u017c-\u017brin\u0121", "\u017beppinu huwa \u017cring fuq ru\u0127u u n-Nanna Kolina hija kokka xejn inqas fuq tag\u0127ha.", "Minkejja li Kolina xwej\u0127a u \u017beppinu \u017cag\u0127\u017cug\u0127, flimkien dawn it-tnejn ikollhom avventuri mill-iktar interessanti.", "Nanna, sibt dar tal-bnedmin veru sabi\u0127a \u2013 tg\u0127idx x'veduta g\u0127andha.", "Irridek ti\u0121i mieg\u0127i biex taraha.", "Is-sena l-o\u0127ra di\u0121\u00e0 morna nisseparaw l-iskart fil- villa u m'hemmx g\u0127alfejn ner\u0121g\u0127u mmorru din is-sena.", "Int meta ser trabbi naqra g\u0127aqal g\u0127id?", "Le Nanna, din dar o\u0127ra u \u0127afna isba\u0127 g\u0127ax g\u0127andha veduta veru sabi\u0127a.", "Imxi \u017beppinu, g\u0127ax qabbadtni l-kur\u017cit\u00e0.", "Nispera mhux 'il bog\u0127od.", "Le, hawn kwa\u017ci wasalna di\u0121\u00e0.", "Ara xi \u0121miel \u2013 kollox g\u0127andhom!", "X'inti tg\u0127id \u017bepp?", "Din mhux dar tal-bnedmin?", "Din id-dar tal-\u0127lejjaq li jg\u0127ixu fuq l-irdum u l-bnedmin \u0127amm\u0121uha bl-iskart tag\u0127hom!", "Iss \u0127ej!", "Imma inti ma kontx g\u0127idtli li l-bnedmin g\u0127andhom i\u010b-\u010aentri g\u0127all-Iskart Goff fejn jarmu dan it- tip ta' skart?", "Sa\u0127ansitra jistg\u0127u j\u010bemplu lill-Kunsill Lokali u jmur ji\u0121brilhom l-iskart b'xejn minn wara biebhom?", "Hekk hu, imma xi nies bla sens jippreferu jarmu barra.", "Per\u00f2 mhux il-bnedmin kollha hekk, ta.", "Hemm nies li sa\u0127ansitra jorganizzaw attivitajiet fejn ine\u0127\u0127u l-imbarazz li jarmi \u0127addie\u0127or.", "Qed tara dak il-grupp nies fil-bog\u0127od?", "Dawk hekk qed jag\u0127mlu.", "\u0126a ng\u0127idlek x'nag\u0127mlu, \u017beppinu: ejja nsej\u0127u lil s\u0127abna kollha u nnaddfu dan l-imbarazz.", "Nag\u0127mluh fil-\u0121enb tat-triq \u0127alli x'\u0127in jg\u0127addi t-trakk biex ji\u0121bor l-affarijiet li qed ji\u0121bru dawk in-nies jie\u0127u l-imbarazz li nkunu \u0121barna a\u0127na wkoll.", "U hekk g\u0127amlu.", "S\u0127abhom tal-irdum kollha n\u0121abru jg\u0127inuhom inaddfu l-iskart li ntrema qalb ix-xag\u0127ri bi \u0127sara g\u0127all-ambjent naturali.", "Il-a\u0127wa, Nann, x'battikata dik, kif g\u0127ajjejt.", "Imma g\u0127all-inqas issa hawn kollox nadif, u kul\u0127add jista' jer\u0121a' jgawdi l-veduta ming\u0127ajr \u0127mie\u0121 u mbarazz.", "Hekk hu, \u017beppinu.", "Kieku l-bnedmin jarmu kollox mill-ewwel fejn suppost, kieku \u0127add ma jkollu joqg\u0127od jin\u0127ela jnaddaf wara \u0127addie\u0127or.", "U kul\u0127add ikun jista' jgawdi \u0121miel in-natura ming\u0127ajr \u0127mie\u0121.", "Mela tinsewx. \u0127bieb!", "Skart goff jew anke skart perikolu\u017c, b\u0127al batterija ta' karozza jew medi\u010bina skaduta, g\u0127andu jintrema dejjem fi\u010b-\u010aentri g\u0127all-Iskart Goff.", "\u017buru l-websajt www.wasteservmalta.com g\u0127al aktar informazzjoni.", "\u0121 n p T", "Il-\u0126uttafa 153 Awwissu 2019 \u2022 p11", "Gran\u010b tal-Bebbuxu Hermit Crab", "Jekk g\u0127andek tpin\u0121ija tan- natura li trid in\u0121ibuhielek fil-maga\u017cin ibg\u0127atha hawn: education@birdlifemalta.org", "Dawk l-ingwanti qishom li tu\u017ca n-nanna biex to\u0127ro\u0121 xi torta mill-forn!", "G\u0127al tag\u0127rif u avvi\u017ci fuq attivitajiet tal-BirdLife \u017curu l-websajt www.birdlifemalta.org/events/", "Nixtrilek wa\u0127da, ibni?", "Di\u0121\u00e0 xtrajtha mill-pocket money!", "Fl-ambjent naturali tieg\u0127u l-oljandru jikber l-iktar ma\u0121enb ix-xmajjar g\u0127ax i\u0127obb art umda.", "F'Malta m'g\u0127andniex xmajjar, u l-oljandru ta' pajji\u017cna aktarx li kollu t\u0127awwel mill-bniedem.", "L-oljandru naraw \u0127afna minnu g\u0127ax id-dehra tieg\u0127u ting\u0127o\u0121ob mill-bniedem u g\u0127alhekk jit\u0127awwel spiss fil-\u0121onna, fis-centre strips u mal-\u0121nub tat-toroq.", "L-oljandru huwa velenu\u017c, imma b'daqshekk m'g\u0127andniex g\u0127ax nag\u0127mlu g\u0127a\u0121eb.", "Na\u0127slu dejjem idejna u ma nippruvawx nieklu weraq u fjuri tal-oljandru!", "il-fjuri L-oljandru g\u0127andu sta\u0121un twil bil-fjuri, jibda minn April-Mejju u jibqa' sejjer sal-\u0127arifa.", "Il- fjuri tal-oljandru j\u017curuhom diversi insetti.", "Fis- selva\u0121\u0121 il-fjuri huma ro\u017ca \u010bari imma l-bniedem ilu \u0127afna j\u017cejjen il-\u0121onna bl-oljandru, u ma\u017c- \u017cmien \u0127oloq diversi razez bi lwien differenti, fosthom bojod, \u0127omor, lewn is-salamun u sofor.", "il-weraq Il-weraq tal-oljandru huwa twil, dejjaq u jleqq.", "Mad-daqqa t'g\u0127ajn jixbah ftit lil ta\u017c-\u017cebbu\u0121 imma huwa ikbar u l-a\u0127dar tieg\u0127u iktar karg.", "Dan ix-xebh aktarx li ta l-isem oleander lil din il-pjanta, g\u0127ax l-isem xjentifiku ta\u017c-\u017cebbu\u0121a huwa Olea.", "Hemm xi le\u0121\u0121endi u \u0127rejjef li jag\u0127tu spjega differenti.", "Isem ie\u0127or g\u0127all-oljandru huwa si\u0121ra tal-wirdien.", "Imma mhux g\u0127ax l-oljandru j\u0121ib il-wirdien, anzi bil-maqlub!", "Peress li l-oljandru huwa velenu\u017c, dari xi nies kienu jqattg\u0127u l-weraq tieg\u0127u u jferrxuh f'irkejjen madwar id-dar, biex isibhom il-wirdien, jikolhom\u2026 u jmut.", "i\u017c-\u017cerrieg\u0127a Fil-\u0127arifa l-fjuri jinxfu u dawk li jkunu ddakkru jiffurmaw im\u017ciewet twal u rqaq.", "Meta dawn jinxfu u jsiru kannella jinfet\u0127u u minn kull mi\u017cwet jo\u0127or\u0121u jtiru mijiet ta' \u017cerrieg\u0127a, kull wa\u0127da b'\u0127afna xuxa fina.", "Din ix-xuxa tg\u0127in li\u017c-\u017cerrieg\u0127a ttir mar-ri\u0127 qisha paraxut.", "B'hekk tmur 'il bog\u0127od mis-si\u0121ra omm u forsi tinbet f'post \u0121did.", "Bil-fjuri u l-weraq tieg\u0127u l-oljandru jag\u0127ti \u0127ajja u kulur lil \u0127afna mit-toroq tag\u0127na.", "L-oljandru hija l-fjura uffi\u010bjali ta' Hiroshima.", "Din il-belt fil-\u0120appun kienet inqerdet fl-1945 bl-isplu\u017cjoni ta' bomba atomika.", "Il-bomba qatlet \u0127afna nies (iktar minn 100,000 ru\u0127), annimali u si\u0121ar, i\u010b\u010battjat il-bini kollu fi\u010b- \u010bentru tal-belt u vvelenat l-arja, l-art u l-ilma g\u0127al \u0127afna snin.", "Jing\u0127ad li l-oljandru kienet l-ewwel fjura li fet\u0127et wara dan id-di\u017castru nukleari."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-153-Aug-2019.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Ku\u010b\u010barda", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "mill-editur", "\u0126bieb \u0126uttaf . . .", "Din is-sena Klabb \u0126uttaf jag\u0127laq 50 sena!", "Klabb \u0126uttaf twieled fl-1969.", "Dak i\u017c- \u017cmien il-BirdLife kien jisimha Malta Ornithological Society (MOS fil-qosor) u fost il-membri tag\u0127ha kien hemm grupp \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 akkaniti g\u0127all- g\u0127asafar u n-natura.", "G\u0127alhekk l-MOS waqqfet il-Young Members Section (YMS fil-qosor) u bdiet to\u0127ro\u0121 ittra\u0127bar g\u0127alihom u torganizza \u0127ar\u0121iet apposta g\u0127all- membri tal-YMS.", "Jien niftakarhom sew dawk il-\u0127ar\u0121iet, u mnalla kont immurhom g\u0127ax tg\u0127allimt \u0127afna fuq in-natura u g\u0127amilt \u0127bieb \u0121odda.", "Ftit ftit il-YMS \u017cdiedet fil-membri u \u017ciedet il- \u0127ar\u0121iet.", "Fis-snin Tmenin il-YMS sar jisimha MOS Youths (MOSY fil-qosor) u fis-snin Disg\u0127in saret Klabb \u0126uttaf.", "Dik l-ittra\u0127bar ukoll inbidlet ma\u017c-\u017cmien.", "\u017cidnielha l-pa\u0121ni, qalbet g\u0127all-kulur\u2026 u saret Il- \u0126uttafa!", "Il-a\u0127wa!", "Mela jekk baqg\u0127u \u0127ajjin dawk is-si\u0121ar illum g\u0127andhom 42 sena!", "Victor Falzon L-Editur", "Membri tal-YMS i\u0127awlu s-si\u0121ar fid-Dwejra (G\u0127awdex)", "Ku\u010b\u010barda Honey-buzzard Pernis apivorus Il-ku\u010b\u010barda hija tajra tal-pri\u017ca li spiss naraw f'Malta.", "Dan l-g\u0127asfur ma jbejjitx f'pajji\u017cna imma xorta ngawduh g\u0127ax fir- rebbieg\u0127a u fil-\u0127arifa \u0127afna ku\u010b\u010bard ipassi minn fuqna.", "Dawk li jaslu tard wara nofsinhar ma jkomplux sejrin imma jin\u017clu jorqdu f'si\u0121ar kbar (spe\u010bjalment fil-Buskett) u l-g\u0127ada jkomplu l-vja\u0121\u0121.", "G\u0127alkemm im\u0127ares bil-li\u0121i, \u0127afna ku\u010b\u010bard jinqatel mill-ka\u010b\u010baturi.", "Ritratt ta' Raymond Galea", "Jekk tmur timxi fix- xag\u0127ri kmieni fil-\u0127arifa g\u0127andek mnejn issibha.", "Din hija xewka tal-mixta, (ground thistle), pjanta stramba li tkabbar il- fjura \u010batta fl-art flok fuq zokk.", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet It-trajbu Flying A nasty surprise for birds Letter from Amy Here come the Raptors!", "Ir-russett gri\u017c The Amazon Ag\u0127tiha l-kulur Arti u Avvi\u017ci Id-Durrajsa How to be a good birdwatcher Ix-Xabbatur", "Kuntatt tel indirizz", "21347645 / 21347646 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 info@birdlifemalta.org www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Ottubru 2019 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0121 n p T", "Kangu mhux ta' Filfla!", "Il-kan\u0121u ta' Filfla huwa g\u0127asfur \u017cg\u0127ir skur b'dabra bajda fuq dahru.", "Jg\u0127ix \u0127ajtu kollha fuq il-ba\u0127ar u kull sena \u0127afna kan\u0121i jbejtu fuq Filfla (g\u0127alhekk jismu hekk).", "Nhar il-\u0126add 25 t'Awwissu 2019 filg\u0127odu grupp berdwo\u010bers tal-BirdLife kienu fuq dg\u0127ajsa xi 5km 'l barra minn Marsaskala.", "Kienu qed josservaw it-tajr tal-ba\u0127ar i\u0127uf \u0127dejn xi fishfarms.", "\u0126in minnhom il-\u0127abib tag\u0127na Martin Austad lema\u0127 kan\u0121u ftit ikbar mill-o\u0127rajn u ming\u0127ajr dik id-dabra bajda, li s-soltu tidher sew.", "Urih lil s\u0127abu u b'e\u010bitament kbir ikkonfermaw li dan kien Swinhoe's storm petrel (Oceanodroma monorhis).", "X'ma jkunux e\u010bitati!", "Dan l-g\u0127asfur is-soltu j\u0127uf f'ib\u0127ra fl- in\u0127awi ta\u010b-\u010aina u l-\u0120appun \u2013 fil-Mediterran deher biss erba' darbiet.", "U issa tfa\u010b\u010ba Malta wkoll!", "Il-BirdLife semmiet din l-ispe\u010bi \u0121dida kan\u0121u tal-lvant.", "Il-kan\u0121u ta' Filfla g\u0127andu dabra bajda tispikka fuq dahru.", "Grazzi !", "Il-\u0126uttafa ssellem lil Ray Vella li g\u0127al 15-il sena kien ir-ranger ta' Foresta 2000.", "F'idejn Ray, Foresta 2000 minn \u0127olma saret vera.", "Fiha \u0127awwel, saqqa u kkura eluf ta' si\u0121ar u arbuxxelli.", "Is-si\u0121ar qed jikbru u llum igawduhom \u0127afna insetti, g\u0127asafar u annimali o\u0127ra li jsibu kenn u ikel f'dal-bosk \u017cag\u0127\u017cug\u0127.", "Qed igawduhom ukoll \u0127afna nies li jmorru passi\u0121\u0121ata, u mijiet ta' studenti li kull sena jmorru hemm jag\u0127mlu fieldwork \u2013 forsi inti stess mort xi darba mal-klassi.", "Ray issa rtira mix-xog\u0127ol.", "Grazzi ta'", "Grazzi lil Raymond Galea tat-tag\u0127rif.", "Fi New Zealand sabu fossili ta' pappagall enormi.", "Bil-wieqfa kien twil metru, ji\u017cen xi 7kg u aktarx ma kienx itir.", "Kien jg\u0127ix xi 19-il miljun sena ilu.", "Dan bla dubju huwa l-ikbar spe\u010bi ta' pappagall li nafu biha.", "Dik tajba biex toqg\u0127od tilg\u0127abha waqt \u0121urnata xita mgeddsin \u0121ewwa\u2026", "\u2026b'magg hot chocolate u pakkett gallettini tal-krema.", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na", "It-trajbu tag\u0127rfu mill-ewwel mill- forma tal-qoxra tawwalija qisha \u010bilindru, differenti \u0127afna mill- bebbux l-ie\u0127or li naraw fil-\u0121nien.", "Meta ssemmi l-bebbux \u0127afna nies ja\u0127sbu biss fil- \u0127sara li jag\u0127mel lill-qsari li forsi jkollhom fil-bit\u0127a.", "Imma l-bebbux ukoll g\u0127andu postu fin-natura.", "Hawnhekk nag\u0127tu daqqa t'g\u0127ajn lejn it-trajbu, tip ta' bebbuxu li g\u0127andu xog\u0127ol spe\u010bjali fil-\u0121nien.", "Dieta spe\u010bjali!", "Filwaqt li l-bi\u010b\u010ba l-kbira tal- bebbux jiekol \u0127axix u weraq, it-trajbu huwa karnivoru!", "Dal-bebbuxu j\u0127uf il-\u0121onna u l-btie\u0127i tag\u0127na u jfittex annimali o\u0127rajn g\u0127all-ikel, fosthom bebbux ie\u0127or, bug\u0127arwien (slugs) kif ukoll il bajd tag\u0127hom.", "G\u0127alhekk jekk ikollok trajbi fil-\u0121nien se j\u017commulek il-popolazzjoni tal-bebbux milli tinfirex bla kontroll.", "It-trajbu jaf jiekol ftit \u0127axix ukoll.", "\u0126eqq, salad hux!", "Filwaqt li l-qoxra tat-trajbu spiss tkun kannella \u010bar, l-annimal innifsu g\u0127andu \u0121ilda sewda.", "Trajbu g\u0127adu fer\u0127", "Qoxra s\u0127i\u0127a", "Le ta, dak normali li ji\u0121rilu hekk!", "Jibda s\u0127i\u0127!", "Meta t-trajbu jkun g\u0127adu \u017cg\u0127ir il-qoxra tieg\u0127u ti\u0121i g\u0127all-ponta.", "Huwa u jikber, it-trajbu j\u0127okk mal-\u0121ebel u z-zkuk u jtajjar il-bi\u010b\u010ba ta' fuq u ma jibqax bil-ponta.", "B'hekk il-forma ti\u0121i qisha \u010bilindru.", "G\u0127aliex ji\u0121ri dan?", "B\u0127all-bebbux l-ie\u0127or tal-art it-trajbu g\u0127andu b\u017conn i\u017comm niedi, inkella jmut.", "Jo\u0127ro\u0121 mill-qoxra biss bil-lejl jew fix- xita, u l-bqija j\u0127affer 'l isfel fil-\u0127amrija.", "Fi \u017cmien ta' nixfa kapa\u010bi jag\u0127laq il-fet\u0127a tal-qoxra billi jo\u0127loq 'g\u0127atu' minn b\u017cieq spe\u010bjali li jag\u0127qad u jsakkar il-fet\u0127a.", "B'hekk it-trajbu j\u017comm \u0121ewwa umdu.", "Kif nista' ng\u0127in lit-trajbu?", "Tajjeb li jkollok ta\u0127lita ta' bebbux fil-\u0121nien jew il-bit\u0127a g\u0127ax kollha g\u0127andhom xog\u0127olhom u posthom fin- natura.", "Sib qasirja mdaqqsa, imla nofsha bil-\u0127amrija u n-nofs l-ie\u0127or bi zkuk u \u0127axix, u \u017commha mxarrba.", "B'hekk it-trajbu jkollu fejn jistkenn \u0127alli jkompli jaqdi lin-natura u lilek.", "G\u0127aliex jismu hekk?", "L-isem trajbu \u0121ej mill-forma tal-qoxra, li tixbah dak it-tubu tal- brown paper li ja\u0127dmu l-bizzilla fuqu bi\u010b-\u010bombini, li wkoll jg\u0127idulu trajbu.", "Jibda s\u0127i\u0127!", "And smaller birds like hawfinch (ta\u017c-\u017cebbu\u0121) too.", "Hobby Seqer tal-\u0126annieqa", "Eleonora's Falcon Bies tar-Re\u0121ina", "Marsh Harrier Bag\u0127dan A\u0127mar", "Russett Gri\u017c Grey Heron Ardea cinerea", "Ritratt ta' Aron Tanti me\u0127ud fir-riserva naturali tal-G\u0127adira", "Il-\u0126uttafa 154 Ottubru 2019 \u2022 p11", "Jekk tmur sar-riservi naturali tal-G\u0127adira jew Is-Simar dal- weekend u tg\u0127addi ftit \u0127in fil-\u0127ajds g\u0127andek \u010bans tajjeb li tara dan l-g\u0127asfur tal-\u0121enn!", "G\u0127asfur ta' San Martin Common Kingfisher", "G\u0127alkemm jg\u0127idulu Ta' San Martin, m'g\u0127andux x'jaqsam mal-qaddis jew mal-festa tieg\u0127u (11 Nov).", "F'Malta dan l-g\u0127asfur narawh minn Awwissu sar-rebbieg\u0127a.", "G\u0127al tag\u0127rif u avvi\u017ci fuq attivitajiet tal-BirdLife \u017curu l-websajt www.birdlifemalta.org/events/", "Jekk g\u0127andek tpin\u0121ija tan-natura li trid in\u0121ibuhielek fil-maga\u017cin ibg\u0127atha hawn: education@birdlifemalta.org", "Kull xahar in-nies jarmu 40 biljun flixkun tal- plastik!", "Bi\u017c\u017cejjed biex tibni muntanja b\u0127al din!", "Inti qed i\u017c\u017cid ma' dil-muntanja?", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Ibejtu f'artna", "Id-Durrajsa I\u010b-\u010buqlajta tal-kampanja", "G\u0127asfur \u017cg\u0127ir li lanqas tinduna bih\u2026 sakemm jibda jg\u0127anni!", "Munqar goff", "\"Musta\u010b\u010bi\"!", "M'g\u0127andhiex kuluri jispikkaw.", "Tixbah sew lil g\u0127asfur tal-bejt mara.", "\u0126afna tikek u strixxi skuri fuq sidirha", "Isem xjentifiku Emberiza calandra Isem bl-Ingli\u017c Corn Bunting Daqs 16\u201317\u010bm Pi\u017c 38\u201355g Ikel insetti, \u017crierag\u0127, dud \u0126abitat Bera\u0127, raba' ma\u0127dum, xag\u0127ri Status Residenti u tbejjet, naqset \u0127afna f'dawn l-a\u0127\u0127ar 20 sena.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Biex tg\u0127anni, id-durrajsa t\u0127obb titperre\u010b x'imkien fl-g\u0127oli, b\u0127al wajers tad-dawl u arbli.", "Id-durrajsa m'g\u0127andhiex g\u0127anja melodju\u017ca (\u0127oss ta' xi \u0127add qed i\u010bek\u010bek mazz \u010bwievet!) imma hija g\u0127anja prezzju\u017ca g\u0127ax tant sar rari li tismag\u0127ha.", "Id-daqs proprju ta' bajda tad-durrajsa", "Id-durrajsa tibni l-bejta fl-art, mo\u0127bija sew qalb \u0127axix niexef.", "Fiha l-mara tbid minn tlieta sa sitt bajdiet, li jfaqqsu wara xi 13-il \u0121urnata.", "Kif jidher fir-ritratt, il- frie\u0127 ikollhom kamuflaxx tajjeb \u0127afna", "Peress li l-bejta tad-durrajsa tkun fl-art, il-bajd u l-frie\u0127 tag\u0127ha spiss isibhomlha u jikolhomlha s-serp iswed.", "Ix-Xag\u0127ra l-\u0126amra, fil- Park tal-Majjstral, hija wa\u0127da mill-ftit postijiet f'Malta fejn id-durrajsa g\u0127adha tbejjet.", "ix- abbatur!", "Fir-ritratt jidher il-\u0127abib", "tag\u0127na Martin Austad jixxabbat mal-irdum \u0127alli jistudja l-bejtiet tal-garnija (yelkouan shearwater), tajra tal-ba\u0127ar li tbejjet f'\u0127ofor fl-irdumijiet.", "Meta kien tifel Martin kien membru fi Klabb \u0126uttaf.", "Illum huwa espert tal-g\u0127asafar u ja\u0127dem mal- BirdLife.", "Iktar ma nitg\u0127allmu fuq l-annimali iktar inkunu nistg\u0127u ng\u0127inuhom u n\u0127arsuhom.", "Il-BirdLife ilha \u0127afna snin tistudja t-tajr tal-ba\u0127ar, u llum nafu \u0127afna sigrieti fuqhom \u2013 fejn jistadu, fejn imorru fix-xitwa, x'perikli jsibu.", "Dawn l-g\u0127asafar ibejtu mas- sisien tal-ba\u0127ar u g\u0127alhekk mhux fa\u010bli tistudjahom.", "Anzi perikolu\u017c!", "Prosit Martin, imma oqg\u0127od"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-154-Oct-2019-1.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Novembru \u2013 Di\u010bembru 2019", "Blon\u0121un Sekond", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p2", "\u0126bieb \u0126uttaf . . .", "Meta nistaqsi studenti x'\u0121id jag\u0127mlu", "s-si\u0121ar, \u0127afna minnhom iwie\u0121bu:", "\"Nie\u0127du l-karti!\"", "U iva orrajt veru li mis-si\u0121ar nie\u0127du l-karti, imma x'wa\u0127dadin dik l-ewwel \u0127a\u0121a li ti\u0121i f'mo\u0127\u0127na?", "Donnhom is- si\u0121ar qeg\u0127din hemm jistennew biex isiru pitazzi u tissues!", "Ar'hemm \u017cu \u0127a ng\u0127idilkom jien x'\u0121id", "jag\u0127mlu s-si\u0121ar!", "Is-si\u0121ar", "Is-si\u0121ar huma l-\u0127abitat g\u0127al eluf ta' spe\u010bi ta' insetti, brimb, dud, bebbux, g\u0127asafar, mammiferi, rettili, amfibji, fungi, likeni, \u0127a\u017ci\u017c u anke pjanti o\u0127ra.", "Is-si\u0121ar jipprodu\u010bu \u0127afna weraq, fjuri, frott u \u017crierag\u0127 li huma l-ikel ta' miljuni ta' annimali.", "Il-weraq li jaqa' mis-si\u0121ar jifforma (kompost) e\u010b\u010bellenti u", "terri\u010b\u010bju jsa\u0127\u0127a\u0127 il-\u0127amrija bis-sustanzi.", "jie\u0127du mill-arja \u0127afna carbon dioxide, il-gass li qed isa\u0127\u0127an il-klima tad-dinja.", "Is-si\u0121ar huma l-aqwa fabriki li bihom nistg\u0127u nsolvu l-problema tal-klima.", "Is-si\u0121ar jag\u0127tu lil \u0127afna annimali kenn mill-maltemp, mix-xita, mir-ri\u0127 u mir-ra\u0121\u0121i qawwija tax-xemx.", "Is-si\u0121ar joffru wkoll mo\u0127ba lil \u0127afna annimali biex ja\u0127arbu mill-predaturi.", "Is-si\u0121ar jipprodu\u010bu \u0127afna ossi\u0121nu, il-gass li l-annimali u a\u0127na l-bnedmin g\u0127andna b\u017conn biex nie\u0127du n-nifs \u2013 il- famu\u017ca \"arja tajba\".", "Mill-weraq tas-si\u0121ar jo\u0127ro\u0121 \u0127afna fwar tal-ilma.", "Fejn hemm foresti kbar (b\u0127al rain forests) dal-fwar jifforma s\u0127ab ta' nida li j\u017comm l-arja umda.", "Is-si\u0121ar huma post perfett biex fihom ibejtu \u0127afna annimali, fosthom eluf ta' g\u0127asafar.", "Jipprovdu wkoll materjal b\u0127al zkuk u weraq niexef g\u0127all- bini tal-bejtiet.", "L-g\u0127eruq tas-si\u0121ar jorbtu l-\u0127amrija u ma j\u0127alluhiex tin\u0121arr mix-xita.", "Il-weraq tas-si\u0121ar jie\u0127du fuqhom il-qilla tax-xita u jipprote\u0121u l-art milli titmermer u titkaxkar.", "Is-si\u0121ar iwaqqfu l-firxa tad-de\u017cert.", "Is-si\u0121ar jispirawna u jsa\u0127\u0127runa.", "Fihom g\u0127axqa timxi t\u0127ares ta\u0127thom, tmiss dak iz-zokk o\u0127xon li forsi jg\u0127odd il-mijiet tas-snin, tisma' t-t\u0127axwix tal-weraq u timla l-pulmun bl-arja safja.", "\u0126obbuhom is-si\u0121ar, \u0127bieb.", "\u010bans li jkollkom \u0127awlu iktar minnhom.", "Il-Milied it-Tajjeb.", "Victor Falzon L-Editur", "Blon\u0121un Sekond Black-necked Grebe Podiceps nigricollis Il-blon\u0121un sekond huwa wie\u0127ed minn tliet spe\u010bi ta' blon\u0121uni li j\u017curu Malta.", "Jg\u0127ix \u0127ajtu kwa\u017ci kollha fl-ilma \u2013 fil-fatt fuq l-art ibati ftit biex jimxi.", "Huwa g\u0127asfur tal-g\u0127adajjar, xmajjar u bajjiet kennija.", "F'da\u017c-\u017cmien tas-sena fir-riservi naturali tal-G\u0127adira, Is- Simar u s-Salina spiss ikun hemm xi tlieta jew erbg\u0127a jg\u0127addu x-xitwa jg\u0127oddsu g\u0127all-\u0127ut u l-gambli.", "Ritratt ta' Aron Tanti", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet Iz-zakak abjad Wi\u010b\u010binu \u017bokret l-g\u0127a\u0121u\u017ca Amy's Diary Isimhom le\u0127inhom Il-bu\u010baqq tax-xitwa Lionfish Little Hedgehog Lost Your art Environmentalist at Christmas Il-fras-servjent Winter is coming\u2026 Skiet u Dlam fid-Dwejra", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Di\u010bembru 2019 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop Reg.Vol.Org.", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p3", "Gawwi bir-rimi!", "G\u0127al ftit berdwo\u010bing bis-sens, aqb\u017cu qab\u017ca sas-Salina dix-xitwa.", "Dan ir-ritratt ittie\u0127ed ftit \u0121img\u0127at ilu, u kif taraw is-salini qed ikunu kuljum inva\u017cati g\u0127asafar \u2013 fil- bi\u010b\u010ba l-kbira gawwi (xi erba' jew \u0127ames spe\u010bi) imma anke agretti bojod, blon\u0121uni sekondi, marguni u forsi xi russett gri\u017c u pispisell.", "Biex tkunu komdi hemm \u0127ajd apposta fejn tistg\u0127u toqog\u0127du bilqieg\u0127da tgawdu x-xena.", "Jekk g\u0127andkom tromba \u0127uduha mag\u0127kom.", "Illum jien il-kaptan!", "A\u0127barijiet", "Na\u0127seb qed nara dodo!", "B\u0127al mo\u0127\u0127ok!", "G\u0127al li jista' jkun hawn kuluvert tas- salib?", "G\u0127ax \u0121iet ommu g\u0127alih.", "Kburin u bir-ragun!", "Nhar is-26 Novembru 2019 saret l-G\u0127otja tal-Premjijiet Dinja Wa\u0127da.", "Fi\u010b-\u010aentru tax-Xjenza Esplora n\u0121abru tfal u g\u0127alliema minn 97 skola primarja u 5 skejjel sekondarji.", "In\u0121abru biex jing\u0127ataw il-premju g\u0127all-attivitajiet Dinja Wa\u0127da li g\u0127amlu matul is-sena skolastika li g\u0127addiet.", "Fir-ritratt jidhru xi tfal li attendew, kburin i\u0127addnu t-trofew jew i\u010b-\u010bertifikat li \u0127adet l-iskola tag\u0127hom.", "Grazzi kbira lill-istudenti u l-g\u0127alliema kollha, lit-tim Education tal-BirdLife, lill-Esplora li offrewlna l-post u l-fa\u010bilitajiet e\u010b\u010bellenti tag\u0127hom, u lil Bank of Valletta l-isponsor ta' Dinja Wa\u0127da.", "\u0120irieN Annimali li jg\u0127ixu", "vi\u010bin tag\u0127na", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p4", "Meta jtir g\u0127andu g\u0127ajta \u010aisik!", "\u010aisik!", "Minn hawn \u0121ej l-isem zakak!", "Qatt innutajt fix-xitwa g\u0127asfur \u017cg\u0127ir iswed u abjad jippassi\u0121\u0121a fil- bit\u0127a tal-iskola, jew f'xi parke\u0121\u0121 tal-karozzi?", "Jekk le, ibda fittex f'wesg\u0127at u pjazez, jew fuq bankini mal-\u0121nub tat- triq, u aktarx tara z-", "Daqqtejn ballun, l-a\u0127wa?", "Biex ja\u0127arbu l-bard!", "Iz-zizka bojod ji\u0121u Malta fil-\u0127arifa biex ja\u0127arbu l-kes\u0127a tan-Nord, fejn ma jsibux x'jieklu.", "\u0126afna jinfirxu mal-kampanja jnaqqu dud u insetti mill-\u0127amrija, o\u0127rajn i\u0127ufu fil-pjazez, parke\u0121\u0121i u btie\u0127i kbar fl-abitat tan-nies.", "Fuq art lixxa jaraw sew u jkunu jistg\u0127u ji\u0121ru wara l-insetti bla xkiel.", "Forsi l-gri\u017c ta' daharhom jg\u0127inhom xi ftit g\u0127ax jaqbel mal-kulur tal-art!", "Post favorit huwa fejn jiffurmaw g\u0127adajjar tal-ilma xita, g\u0127ax hemm iktar \u010bans li jsibu nemus, e\u010b\u010b.", "\u0121 n p T", "bir-rix tas-sajf", "bir-rix tax-xitwa", "Kull sena l-g\u0127asafar ibiddlu r-rix.", "Ir-rix tax-xitwa spiss ikun inqas ikkulurit.", "Meta jaslu Malta fil-\u0127arifa, iz-zizka jkunu aktarx di\u0121\u00e0 bil-libsa l-\u0121dida g\u0127ax-xitwa.", "Ir-rix tax-xitwa jkun inqas iswed ta\u0127t il-geddum.", "San ma jaslu biex jer\u0121g\u0127u jpassu lura fir-rebbieg\u0127a, \u0127afna zizka jkunu di\u0121\u00e0 qed jer\u0121g\u0127u jbiddlu r-rix, u ji\u017cdied l-iswed ta\u0127t geddumhom.", "g\u0127asfur tal-bejt", "Jaqbe\u017c\u2026", "Jimxi u jbandal!", "B\u0127all-g\u0127asfur tal-bejt, iz-zakak abjad spiss jin\u017cel fl-art, imma fa\u010bli tag\u0127rafhom minn xulxin, anke mill-bog\u0127od!", "G\u0127ax iz-zakak jimxi, mhux jaqbe\u017c b\u0127all-g\u0127asfur tal-bejt.", "Mhux biss, imma mal-pass ibandal dak denbu twil 'il fuq u 'l isfel.", "G\u0127alhekk bl-Ingli\u017c jg\u0127idulu \"wagtail\".", "Kif nista' ng\u0127in liz-zakak?", "Kultant xi kunsilli lokali jidde\u010biedu li ji\u017cbru s-si\u0121ar tal-pjazez bil-goff fl-eqqel tax-xitwa.", "Jekk fis-si\u0121ar ikun hemm roost ta' zizka, dawn l-imsieken g\u0127asafar \u0127a jsibu ru\u0127hom f'daqqa wa\u0127da bla kenn, u \u0127afna jmutu bil-kes\u0127a.", "G\u0127alhekk kun berdwo\u010ber u \u010b\u010bekkja hemmx roost fir-ra\u0127al tieg\u0127ek u informa lill-BirdLife fil-pront.", "Il-BirdLife imbag\u0127ad t\u0127ajjar lill- kunsill biex i\u017c-\u017cbir i\u0127alluh g\u0127al wara li jitilqu z-zizka.", "\u0126adna gost f'Malta, hux!", "Ner\u0121g\u0127u ni\u0121u l- \u0127arifa li \u0121ejja?", "Filg\u0127axijiet iz-zakak abjad jin\u0121abar f'numri kbar biex jorqod f'postijiet ng\u0127idulhom roosts.", "Dawn ikunu xi pjazza b'si\u0121ar folti fejn iz-zizka jista\u0127bew qalb il-weraq u jitgeddsu kontra l-kes\u0127a.", "L-ikbar roost taz-zizka f'Malta qieg\u0127da fi Pjazza Assedju fil-Belt Valletta.", "Kull sena l-BirdLife tg\u0127odd iz-zizka bojod li jorqdu f'dal- post. F'Jannar 2019 g\u0127oddejna total ta' 14,475 \u2013 rekord assolut!", "Konna \u0121ibnieha f'Il-\u0126uttafa numru 150", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p5", "Mid-dinja", "Wiccinu A\u0127barijiet sbie\u0127 u koroh mid-dinja tal-ambjent", "Miljuni ta' \u017cwiemel", "Kien mitluf re\u0121a' nstab", "L-Awstralja b\u0127alissa g\u0127andha l-ikbar nirien ta' foresti li qatt jiftakru.", "Tant infirxu n-nirien li l-forzi tat-tifi tan-nar qed jaqtg\u0127u qalbhom li jikkontrollaw l-in\u010bendji.", "B\u0127alissa hemmhekk sajf, g\u0127alhekk ftit hemm \u010bans ta' xita biex titfi n-nirien.", "Miljuni ta' annimali, fosthom eluf ta' koalas, sfaw vittmi ta' dawn in-nirien.", "S'issa n\u0127arqu xi 2.7 miljun ettaru, medda art kwa\u017ci daqs l-Italja.", "Tg\u0127id tort tal-bdil fil-klima?", "il-kilba, kull sena", "ju\u017caw ukoll \u017cwiemel", "Barra g\u0127adam tat-tigri u elf \u0127a\u0121'o\u0127ra, i\u010b-\u010aini\u017ci tal- ba\u0127ar fil-medi\u010bini tradizzjonali (li \u0127afna minnhom ma jiswew xejn).", "Min\u0127abba din jinqabdu xi 37 miljun \u017ciemel tal-ba\u0127ar.", "Dawn jinbieg\u0127u mnixxfin li\u010b-\u010aini\u017ci minkejja li suppost protetti mis-CITES.", "Is-sajd bla kontroll huwa wkoll problema kbira.", "Xi spe\u010bi qeg\u0127din fil-periklu ta' estinzjoni.", "Spiss naqraw li annimali qed isiru estinti.", "Kemm hu sabi\u0127 meta kultant taqra li annimal li kien ma\u0127sub estint jer\u0121a' jinstab!", "Wie\u0127ed minn dawn huwa s-silver-backed chevrotain Tragulus versicolor, spe\u010bi ta' \u010berva \u017cg\u0127ira daqs fenek.", "Dan l-annimal kien ilu 30 sena ma jidher u kul\u0127add kien \u0127aseb li nqered.", "Imma ftit ilu naturalisti li kellhom kamera awtomatika armata f'foresta fil-Vjetnam sabu l-kamera b'sensiela ritratti ta' dan l-annimal!", "Is-CITES huwa ftehim bejn 183 pajji\u017c tad-dinja biex jikkontrollaw il-bejg\u0127 u x-xiri ta' pjanti u annimali rari, jew partijiet minnhom.", "Il-pajji\u017ci li ffirmaw dan il-ftehim mhux suppost i\u0127allu lil min jimporta jew jesporta dawn l-affarijiet.", "Niltaqg\u0127u ma'\u2026", "\u017cokret l-g\u0127a\u0121u\u017ca", "I\u017c-\u017cokret l-g\u0127a\u0121u\u017ca hija pjanta \u017cg\u0127ira li ftit tispikka, u lanqas ma ssibha tikber kullimkien.", "L-ambjent favorit tag\u0127ha huma \u0127itan tas-sejjie\u0127 li ma tantx jaraw xemx (pere\u017cempju dawk li j\u0127arsu lejn it-tramuntana).", "G\u0127andha weraq tond u mla\u0127\u0127am, bi spe\u010bi ta' \u0127ofra baxxa fin-nofs (g\u0127alhekk dak l-isem stramb!)", "G\u0127al Marzu tifta\u0127 bukketti fjuri \u017cg\u0127ar fuq frieg\u0127i li jikbru weqfin minn qalb il-weraq.", "Mhux bil-Malti biss jisimha \u017cokra!", "Bl-Ingli\u017c navelwort, bit-Taljan ombelico di Venere, bil-Fran\u010bi\u017c nombril-de-V\u00e9nus, bil-\u0120ermani\u017c Venusnabel, bil-Latin Umbilicus horizontalis.", "Sibtha komda g\u0127all-Milied, g\u0127ax xtrajt wa\u0127da g\u0127al kull wie\u0127ed u wa\u0127da min-neputijiet.", "Kif nista' ng\u0127in liz-zakak?", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p6", "Wss-\u010baqq!", "Wss-\u010baqq!", "\u010aaqq-wss-\u010baqq", "Wss-\u010baqq!", "Wss-\u010baqq!", "\u010aaqq-wss-\u010baqq", "Wss-\u010baqq!", "Wss-\u010baqq!", "\u010aaqq-wss-\u010baqq", "\u0120 a \u0127 - \u0121 a \u0121 a \u0127 - \u0121 a \u0127 \u0121 a \u0127 . . \u0121 a \u0121 a \u0127 \u0127", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p7", "Di\u017c\u017c Tree Pipit", "\u0120a\u0127\u0121a\u0127 Tree Sparrow", "\u010a e w \u010b", "L-g\u0127asafar g\u0127andhom \u0127afna ismijiet strambi.", "Fost l-iktar ismijiet strambi huma dawk li ssemmew g\u0127all-g\u0127ajta tag\u0127hom.", "Kull lingwa g\u0127andha ismijiet hekk, u fil-Malti xejn inqas.", "Hawnhekk \u0127a niltaqg\u0127u ma' disa' g\u0127asafar li isimhom bil-Malti jixbah xi ftit l-g\u0127ajta tag\u0127hom.", "Isimhom le\u0127inhom!", "Wss-\u010baqq!", "Wss-\u010baqq!", "\u010aaqq-wss-\u010baqq e w \u010b e w \u2026 \u010a e w \u010b Zakakk\u2026zakakk\u2026zakakk Kwaa!", "Kwaa! e w \u010b Wss-\u010baqq!", "Wss-\u010baqq!", "\u010aaqq-wss-\u010baqq e w \u010b e w \u2026 \u010a e w \u010b Zakakk\u2026zakakk\u2026zakakk e w \u010b \u010a e w \u010b Wss-\u010baqq!", "Wss-\u010baqq!", "\u010aaqq-wss-\u010baqq .", "P s s - w s s - w s s . . g u u u u r l . g u u u r l G u u u u r l \u0120 a \u0127 - \u0121 a \u0121 a \u0127 - \u0121 a \u0127 \u0121 a \u0127 . . \u0121 a \u0121 a \u0127 \u0127 Guuuurli\u2026guuurli\u2026guuuurli\u2026 \u0120 a \u0127 - \u0121 a \u0121 a \u0127 - \u0121 a \u0127 \u0121 a \u0127 . . \u0121 a \u0121 a \u0127 \u0127 .", "P s s - w s s - w s s - w s s \u010aew\u010bew\u010bew\u2026\u010aew\u010bew\u010bew P s s - w s s - w s s .", "Sintendi dawn l-ismijiet mhumiex il-\u0127oss e\u017catt li jag\u0127mlu.", "Biex tisma' l-g\u0127ajta vera tag\u0127hom mur fil-websajt www.xeno-canto.com u ttajpja l-isem (bl- Ingli\u017c) fejn g\u0127andek Search recordings.", "Bu\u010baqq (tax-Xitwa) European Stonechat", "\u010aew\u010bewwa Greenshank", "Ismijiet b\u0127al dawn jg\u0127idulhom ismijiet onomatopej\u010bi.", "Tumpana ta' widnejk!", "Bu\u010baqq tax-Xitwa European Stonechat Saxicola torquatus", "Ritratt ta' Aron Tanti me\u0127ud fil-Park tal-Majjistral", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p10", "Il-\u0126uttafa 155 Di\u010bembru 2019 \u2022 p11", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p12", "Ibejtu f'artna", "Il-Fras-servjent Il-ballerin tax-xtut", "G\u0127asfur spettakolari li sa 10 snin ilu ftit konna nobsru li g\u0127ad ibejjet f'pajji\u017cna", "Munqar donnu pinzetta twila rqiqa, perfett biex jaqbad pri\u017ca \u017cg\u0127ira mill- ilma bla ma tizloqlu", "Dahar iswed tuta u jleqq juri li dan huwa ra\u0121el \u2013 l-iswed fuq dahar il-mara jkun mitfi u jag\u0127ti fil-kannella", "Saqajn twal \u0127afna, li bis- sa\u0127\u0127a tag\u0127hom kapa\u010bi jimxi f'ilma fejn tajr b'saqajn iqsar ma jla\u0127\u0127qilhomx.", "Dawn is- saqajn taw l-isem xjentifiku himantopus, li \u0121ej mill-Grieg himas (strippa jew \u010binga) u pous (sieq)", "Isem xjentifiku Himantopus himantopus Isem bl-Ingli\u017c Black-winged Stilt Daqs 33-36\u010bm Pi\u017c 160g Ikel \u0127niex tal-ilma, gambli, \u0127ut \u017cg\u0127ir \u0126abitat Xtut ramlin u g\u0127adajjar baxxi Status Ipassi frekwenti fir-rebbieg\u0127a u l-\u0127arifa, xi ftit pari bdew ibejtu mill- 2011 'l hawn.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p13", "Id-daqs proprju ta' bajda tal-fras-servjent", "Il-fras-servjent jibni l-bejta fl- art imdawra b'xi zkuk u \u0127uxlief.", "Fiha l-mara tbid 3\u20134 bajdiet u \u017c-\u017cew\u0121 \u0121enituri joqog\u0127du fuqhom, isa\u0127\u0127nuhom u jindukrawhom.", "Il-bajd ifaqqas wara xi 25 jum", "Fellus ta' ftit \u0121ranet \u2013 il-flieles jitilqu jimxu hekk kif ifaqqsu!", "Fer\u0127 ta' ftit \u0121img\u0127at u li aktarx di\u0121\u00e0 jtir", "Il-\u0121enituri j\u0127arsu sew lil uliedhom u ma j\u0127alluhomx mument we\u0127idhom.", "Filg\u0127axija \u017c-\u017cg\u0127ar jin\u0121abru jitgeddsu qalb ir-rix ta' missierhom u ommhom.", "G\u0127andi n-ng\u0127as, Ma.", "Nista' nid\u0127ol norqod?", "Il-fras-servjenti jke\u010b\u010bu kull annimal li jersqilhom lejn il-bejta jew lejn uliedhom.", "Hawnhekk jidher ir-ra\u0121el qed ike\u010b\u010bi par kuluverti.", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p14", "Garden snail (g\u0127akrux)", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p15", "Red campion (ilsien l-g\u0127asfur) Victor Falzon", "Il-\u0126uttafa 155 \u2022 Di\u010bembru 2019 \u2022 p16", "s-skiet Ikomplu jsaltnu u d-dlam fid-Dwejra", "Reb\u0127a g\u0127an-natura!", "Mela xi \u0127add g\u0127ajnejh ikbar minn \u017caqqu applika biex ikabbar ristorant fid-Dwejra (f'G\u0127awdex).", "Pro\u0121ett b\u0127al dan ifisser iktar bini, iktar dwal, irwejja\u0127, skart, mu\u017cika, storbju u tfixkil mill-bniedem.", "Issa d-Dwejra hija post spe\u010bjali g\u0127an-natura.", "Hija fil-fatt Sit Natura 2000, post protett fejn \u010bertu \u017cvilupp ma jistax isir, spe\u010bjalment jekk jo\u0127loq dwal u storbju.", "G\u0127alhekk il-permess g\u0127all- bini tar-ristorant g\u0127all-ewwel ma \u0127ari\u0121x.", "Imma xi g\u0127orrief qalbu din id-de\u010bi\u017cjoni u \u0127ar\u0121ulu l-permess.", "Meta semg\u0127u b'din", "l-a\u0127bar, \u0127afna nies li j\u0127obbu n-natura rrabjaw u nkwetaw.", "Imma li tirrabja u tinkwieta mhux bi\u017c\u017cejjed.", "G\u0127alhekk il-BirdLife g\u0127amlet \u0121abra biex tkun tista' ttella' l-ka\u017c il-qorti u f'jumejn in\u0121abru \u20ac3000!", "Dan sar bl-g\u0127ajnuna tal-publiku u ta' 14-il g\u0127aqda ambjentali o\u0127ra.", "Ftit \u0121img\u0127at ilu l-ka\u017c irba\u0127nieh!", "Ji\u0121ifieri r-ristorant mhux \u0127a jitkabbar u d-Dwejra \u0127a tibqa' tgawdi l-kwiet u d-dlam kif suppost.", "Din kienet reb\u0127a kbira", "g\u0127an-natura u g\u0127al min g\u0127andu l-ambjent g\u0127al qalbu \u2013 b\u0127alkom il-membri ta' Klabb \u0126uttaf u tal-BirdLife.", "Prosit lil kul\u0127add!", "Grazzi!", "Grazzi!", "\u010aiefa Scopoli's Shearwater", "I\u010b-\u010bief ibejjet fl-irdumijiet tad-Dwejra u g\u0127andu b\u017conn id-dlam u l-kwiet.", "Il-merilli jbejtu fl-irdumijiet tad-Dwejra u l-pre\u017cenza tal-bniedem tgerrixhom.", "L-g\u0127aqdiet li \u0127admu biex salvajna d-Dwejra"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-155-Dec-2019.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "Eastern Yellow Wagtail Motacilla tschutschensis fir-riserva tas-Salina \u2013 g\u0127asfur ie\u0127or \u0121did g\u0127al Malta!", "\u0126bieb \u0126uttaf . . .", "Illum saret moda li jkollok pet mhux jsemmuli tas-soltu.", "\u0126afna studenti gremxul kbir b\u0127al igwani, basiliski, kamalejonti u draguni.", "Jew xi flying squirrel\u2026 g\u0127ax tg\u0127idx kemm hu cute!", "Donnu m'g\u0127adux bi\u017c\u017cejjed kelb jew qattus.", "Irridu bilfors xi annimal e\u017cotiku, forsi biex nimpressjonaw.", "Miljuni ta' annimali qed jinqabdu mis-selva\u0121\u0121 kull sena biex jinbieg\u0127u b\u0127ala pets.", "\u0126afna minnhom imutu fil- vja\u0121\u0121 u lanqas jil\u0127qu jaslu fil-post tal- bejg\u0127.", "G\u0127al kull pappagall \u0127aj li tara fil-petshop, mijiet ikunu mietu.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127al \u0127afna rettili u \u0127ut tropikali.", "jg\u0127idlek", "Tal-\u0127anut", "Dawn annimali sensittivi \u0127afna g\u0127all-bdil fl-ambjent.", "X'ma jmutux bil-gzuz! forsi", "li dawn l-annimali ma nqabdux mis-selva\u0121\u0121 imma tfaqqsu u trabbew fil-mag\u0127luq.", "Jista' jkun li veru, imma biex razza domestika tibqa' b'sa\u0127\u0127itha spiss i\u0127alltu mag\u0127ha annimali maqbudin mis- selva\u0121\u0121.", "Dan spiss isir kontra l-li\u0121i g\u0127ax dik l-ispe\u010bi tkun protetta.", "Din hi r-ra\u0121uni g\u0127aliex \u0127afna spe\u010bi ta' pappagalli saru rari fid-dinja, u o\u0127rajn sparixxaw g\u0127al kollox.", "Biex tg\u0127axxaqha, iktar ma annimal ikun rari iktar jiswa flus.", "U fejn jid\u0127lu l-flus spiss jinkisru l-li\u0121ijiet.", "Sfortunatament f'\u0127afna pajji\u017ci tropikali fejn jg\u0127ixu dawn l-annimali, il-li\u0121i tkun fjakka u tinkiser qisu ma \u0121ara xejn.", "In-negozju illegali tal-annimali mis-selva\u0121\u0121 jiswa mal-\u20ac5 biljun fis-sena!", "Meta tixtri annimali e\u017coti\u010bi aktarx li tkun qed t\u0127ajjar biex il-li\u0121ijiet ikomplu jinkisru u biex iktar annimali jinqabdu mis- selva\u0121\u0121.", "G\u0127alhekk jekk veru t\u0127obbu l-annimali u tridu trabbu annimal ixtru kanarin, amorin jew \u0127emster.", "Jew kelb jew qattus.", "Basta tkunu lest li t\u0127obbuhom qishom \u0127utkom tul \u0127ajjithom kollha.", "U cute kemm huma cute, il- flying squirrels in\u0127alluhom g\u0127all- foresti please!", "Victor Falzon L-Editur", "T\u0127obb tikber f'bukketti baxxi baxxi li jibdlu roqg\u0127a art battala fi splu\u017cjoni ta' xmux \u017cg\u0127ar bojod bil- buttuna safra fin-nofs.", "I\u0127obbu jikbru spe\u010bjalment fejn ikun hemm xi \u0127ofra baxxa li fiha jkun \u017camm ftit iktar umdu minn madwarha.", "Ftakru dejjem: qatt taqtg\u0127u fjuri mis-selva\u0121\u0121.", "\u0126udulhom miljun ritratt jekk tridu, imma qatt taqtg\u0127uhom.", "Ritratt ta' Victor Falzon", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet \u0120nien g\u0127an-Natura G\u0127adna lura I\u017c-\u017brin\u0121 Amy's Diary \u0126abbara tar-Rebbieg\u0127a Zakak Abjad Clownfish Walk for Nature Friefet u Ba\u0127rijiet Il-\u0120a\u0127\u0121a\u0127 A walk at Tal-Wej National species", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, Frar 2020 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Reg.Vol.Org.", "Suppost 10.367 g\u0127ax jien d\u0127alt wara li dalam u ma rawnix.", "Mur pa\u0121ni 8\u20139 g\u0127al ritratt sabi\u0127 ie\u0127or ta' zakak abjad.", "Nhar is-Sibt 11 Jannar 2020 ftit qabel in\u017cul ix-xemx grupp membri tal-BirdLife tqassmu madwar is-swar tal-Belt Valletta biex jag\u0127mlu roost count.", "X'ji\u0121ifieri?", "Ji\u0121ifieri biex jg\u0127oddu l-g\u0127asafar li jkunu de\u0127lin jorqdu!", "U l-g\u0127asafar li kienu \u0127a jg\u0127oddu kienu z-zizka bojod.", "Iz-zakak abjad (white wagtail) i\u017curna fil-\u0127arifa \u2013 ji\u0121u bl- eluf.", "\u0126afna minnhom jieqfu ftit jistrie\u0127u imbag\u0127ad ikomplu jtiru lejn l-Afrika.", "O\u0127rajn jieqfu u jg\u0127addu x-xitwa mag\u0127na.", "Matul il-jum jinfirxu mal-kampanja jfittxu dud u insetti \u017cg\u0127ar fir-raba' u anke mal-\u0121nub tat-toroq.", "Imma filg\u0127axija jin\u0121abru f'numru kbir biex jorqdu flimkien f'xi si\u0121ar li jkunu g\u0127all-kenn.", "Dawn il-postijiet spe\u010bjali ng\u0127idulhom roosts, u l-ikbar wie\u0127ed f'pajji\u017cna qieg\u0127ed il-Belt Valletta, sewwasew fis-si\u0121ar fi Pjazza Assedju fa\u010b\u010bata tal-Qorti!", "Kull sena l-BirdLife torganizza attivit\u00e0 biex tg\u0127odd iz- zizka li jid\u0127lu jorqdu l-Belt.", "L-ikbar numru li qatt tellajna kien is-sena l-o\u0127ra: 14,475 zakak.", "Din is-sena n-numru kien inqas, imma xorta total sabi\u0127 ta' 10,366 zakak.", "Dan kien it-tielet l-ikbar total minn meta bdejna nag\u0127mlu dawn ir-roost counts fl-1986.", "Dak ir-rekord konna \u0127abbarnieh f'Il-\u0126uttafa 150", "B\u0127as-soltu, grazzi u prosit lill-\u0127abib tag\u0127na Denis Cachia li sena wara sena jie\u0127u \u0127sieb dan l-istudju interessanti u importanti.", "Totali ta' dawn l-a\u0127\u0127ar 17-il sena", "It-total baxx tal- 2011 kien meta \u017cabru s-si\u0121ar bl-addo\u010b\u010b!", "Fomm ir-Ri\u0127 fil-mira", "Hawn min jara bi\u010b\u010ba kampanja u jg\u0127id \"Xi \u0121miel in- natura!\" u hawn min jara l-istess art u jg\u0127id \"Kif se nsir sinjurun minnha?\"", "Hemm pjan biex xi kmamar qodma fl-in\u0127awi ta' Fomm ir-Ri\u0127 (ara r-ritratt) jitwaqqg\u0127u u flokhom jinbena kumpless taparsi agri- xi-\u0127a\u0121a-bil-pixxina \u2013 f'kelma wa\u0127da ji\u017cviluppawh.", "Tg\u0127id jirba\u0127 ir-rispett lejn l-ambjent jew tirba\u0127 il- kilba g\u0127all-flus.", "Giet izzurna Snowy!", "Mhux soltu j\u017curuna g\u0127asafar li f'isimhom hemm il-kelma Id-durrajsa bajda (snow bunting Plectophenax nivalis) hija g\u0127asfur \u017cg\u0127ir li jbejjet fit-tundra fl-in\u0127awi ta' fuq nett tal-Ewropa, fosthom fl-I\u017clanda, e\u010b\u010b. G\u0127alkemm fil-\u0127arifa din id-durrajsa tpassi 'l isfel, ftit li xejn tin\u017cel sa dan-na\u0127at tad-dinja, u g\u0127alhekk f'Malta u anke fil-Mediterran din l-ispe\u010bi hija rari mhux \u0127a\u017cin.", "Imma sewwasew fl-a\u0127\u0127ar jiem tas-sena l-o\u0127ra tfa\u010b\u010bat wa\u0127da fl-in\u0127awi tal-punent ta' Malta.", "Hemmhekk g\u0127amlet ftit \u017cmien tferkex qalb il-blat g\u0127al xi dudu Malti, u tat \u010bans lil skoss berdwo\u010bers jitpaxxew biha!", "Imbag\u0127ad sparixxiet\u2026 Nisperaw li l-ikel lokali g\u0127o\u0121obha, \u0127alli ma tafx kif", "ner\u0121g\u0127u narawha x-xitwa li jmiss!", "Il-kampanja Maltija qieg\u0127da dejjem tonqos u n-natura qed titlef \u0127afna postijiet fejn tista' tg\u0127ix.", "Bi ftit \u0127sieb nistg\u0127u npattu xi ftit billi no\u0127olqu \u0127abitati g\u0127an-natura fil-\u0121onna u l-btie\u0127i tag\u0127na.", "F'dis-sensiela Desir\u00e9e taqsam mag\u0127na l-esperjenzi tag\u0127ha ta' kif \u0127ajret lin-natura tersaq lejn il-\u0121nien.", "I\u0121bor \u017cerrieg\u0127a ta' fjuri slava\u0121 li tara fil-kampanja u li jkollhom l-insetti mag\u0127hom.", "Itfag\u0127hom fil-\u0127amrija fejn tridhom jikbru u stenna sakemm jer\u0121a' jasal l-ista\u0121un biex jikbru.", "Jekk trid fjuri s-sena kollha, i\u0121bor \u017cerrieg\u0127a fi sta\u0121uni differenti.", "Jekk m'g\u0127andekx \u0121nien, tista' xxerred i\u017c-\u017cerrieg\u0127a fil-wi\u010b\u010b tal- qsari.", "Fir-ritratt jidhru xi qsari bil-fjuri tal-buttuniera.", "\u0120nien g\u0127an-Natura", "Ix-xewk abjad u t-tfief huma fost l-iktar fjuri mfittxijin mill-insetti fix-xitwa u r-rebbieg\u0127a.", "X'nista' nag\u0127mel?", "\u0126alli roqg\u0127a \u0127amrija bla ma ti\u017cra' xejn fiha.", "Ftit ftit taraha timtela fjuri selva\u0121\u0121i.", "\u0126allihom jag\u0127mlu \u017c-\u017cerrieg\u0127a.", "Din tixtered wa\u0127edha u s-sena d-die\u0127la aktarx li dawn il-pjanti jer\u0121g\u0127u jikbrulek.", "\u0126alli \u017cew\u0121 roqg\u0127at \u0127amrija vojta.", "F'wa\u0127da minnhom qalleb il-\u0127amrija wara li l-fjuri jxerrdu \u017c-\u017cerrieg\u0127a.", "Is-sena ta' wara tara differenza f'dak li jikber fi\u017c- \u017cew\u0121 roqg\u0127at.", "B'hekk ikollok iktar varjet\u00e0 ta' fjuri slava\u0121.", "Din ti\u0121ri g\u0127aliex meta tqalleb il- \u0127amrija tkun qisek fta\u0127t pa\u0121na \u0121dida g\u0127al \u0127afna \u017crierag\u0127 li jkunu jittajru mar-ri\u0127 u jaqg\u0127u fil-\u0127amrija mqallba friska.", "\u0126axix \u0127a\u017cin!", "Dil-fra\u017ci ma te\u017cistix g\u0127al min i\u0127obb in-natura!", "Il-\u0127axix selva\u0121\u0121 huwa l-uniku ikel g\u0127al \u0127afna insetti.", "In-na\u0127al u l-friefet i\u0127ufu mad-djar, il-btie\u0127i u l-\u0121onna tag\u0127na jfittxu l-fjuri.", "Mill-fjuri jieklu l-polin (trab isfar) u jixorbu n-nektar (ilma \u0127elu).", "\u0126afna fjuri li nixtru mill-", "\u0127wienet tal-\u0121onna jkunu razez imkabbrin g\u0127all- kulur biss, u la jkollhom polin u lanqas nektar.", "Tkun ming\u0127alik qed tkabbar il-fjuri g\u0127all-insetti u bla ma taf tkun qed toqtolhom bil-\u0121u\u0127!", "Alla\u0127ares ma jkunux il- fjuri selva\u0121\u0121i g\u0127all-insetti.", "G\u0127alhekk ma je\u017cistix \u0127axix \u0127a\u017cin.", "Din g\u0127alija biss!", "G\u0127alija biss!", "Busuf mitluf jiekol il-polin mg\u0127annaq ma' fjura ta\u010b-\u010bistu ro\u017ca", "Na\u0127la qed timla l-bwiet bil-polin minn fjura tad-denb il-\u0127aruf", "Farfett tal-kabo\u010b\u010bi qed jixrob xarba nektar bnin minn fjura tat-tfief", "Il-but huwa parti mis-sieq ta' wara tan-na\u0127la li fiha ti\u0121bor il-polin.", "G\u0127adna lura!", "Din il-graf turina l-pajji\u017ci", "tal-Unjoni Ewropea u kemm i\u0121\u0121eneraw ener\u0121ija sostenibbli fl-2018, fi kliem ie\u0127or kemm mill-elettriku tag\u0127hom \u0121ie minn sorsi ndaf, b\u0127al xemx, ri\u0127 u ilma tax-xmajjar.", "Bi 73% l-Awstrija \u0121iet quddiem nett, u fl-a\u0127\u0127ar post, bi 8% biss\u2026 Malta!", "Veru m'g\u0127andniex xmajjar imma xemx g\u0127andna bir-rimi.", "Jekk irridu li pajji\u017cna", "jag\u0127ti sehmu fil-\u0127arsien tal- ambjent, irridu naqdfu \u0127afna iktar.", "Prosit g\u0127alina!", "Niltaqg\u0127u ma'\u2026", "i\u017c-\u017crin\u0121", "I\u017c-\u017crin\u0121 (painted frog) huwa l-uniku amfibju 1indi\u0121enu ta' Malta.", "Jg\u0127ix f'nixxig\u0127at, vaski u \u0121wiebi, basta jkun ilma \u0127elu.", "F'dan l-ambjent i\u017c-\u017crin\u0121 jiekol insetti \u017cg\u0127ar b\u0127al nemus.", "I\u017c-\u017crin\u0121 ibid ukoll fl-ilma, li minnu jfaqqsu l-imrie\u017ceb (tadpoles).", "Sa ma jikber, il-mar\u017cebb jg\u0127ix fl-ilma u jie\u0127u n-nifs mill- ilma b\u0127all-\u0127ut.", "Jiekol billi jnaqqar mill-pjanti tal-ilma.", "Huwa u jikber u jrabbi s-saqajn ikabbar ukoll il-pulmun f'sidru biex meta jsir \u017crin\u0121 ikun jista' jie\u0127u n-nifs barra mill-ilma.", "Jekk fis-sajf jinxiflu l-ambjent fejn jg\u0127ix, i\u017c-\u017crin\u0121", "kapa\u010bi jibqa' \u0127aj billi j\u0127affer fit-tajn u jg\u0127addi s-sajf rieqed!", "B'xorti \u0127a\u017cina bin-nuqqas ta' xita \u0127afna nixxig\u0127at u g\u0127adajjar qed jinxfu iktar kmieni mis-soltu.", "Xi bdiewa wkoll jippumpjaw l-ilma min-nixxig\u0127at u jkomplu jkabbru l-problema.", "1indi\u0121enu.", "Spe\u010bi li tinsab f'dak il-post b'mod naturali, ji\u0121ifieri ma dda\u0127\u0127litx mill-bniedem (bl-Ingli\u017c native jew indigenous)", "Dan l-a\u0127\u0127ar da\u0127al grupp ta' 65 membri \u0121odda fi Klabb \u0126uttaf, ilkoll mill-iskola Primarja tan-Naxxar!", "Prosit, grazzi u mer\u0127ba.", "HE YYY \u0126UT TAFERS, HE YYY \u0126UT TAFERS, HE YYY \u0126UT TAFERS, HE YYY \u0126UT TAFERS,", "Ix-xitwa g\u0127addiet u xi g\u0127asafar tal-passa di\u0121\u00e0 tfa\u010b\u010baw biex ifakkruna li waslet ir-rebbieg\u0127a.", "L-g\u0127asfur li s-soltu nasso\u010bjaw mal-wasla tar-rebbieg\u0127a huwa l-\u0127uttafa, li g\u0127aliha msemmi Klabb \u0126uttaf u l-maga\u017cin tag\u0127na!", "Xi \u0127uttaf fil-fatt di\u0121\u00e0 beda jidher.", "Imma kif naraw minn dawn ir-ritratti hemm xi ku\u0121ini u terzi ku\u0121ini li jixbhu l-\u0127uttaf.", "Naraw liema huma, u kif nag\u0127rfuhom minn xulxin\u2026", "\u0126uttafa Barn Swallow", "denbha maqsum f'\u017cew\u0121 ponot twal", "\u0126awwiefa House Martin", "m'g\u0127andhiex faxx ma' g\u0127onqha", "m'g\u0127andhiex faxx ma' g\u0127onqha", "g\u0127andha faxx ma' g\u0127onqha", "Re\u0121ina tal-\u0126uttaf Red-rumped Swallow", "g\u0127andha faxx ma' g\u0127onqha", "denbha maqsum f'\u017cew\u0121 ponot twal", "denbha qasir", "\u017caqqha bajda", "denbha qasir", "\u017caqqha bajda", "denbu qasir", "\u0121win\u0127ajh twal \u0127afna", "\u017caqqu bajda", "e b b i e g \u0127 a", "denbu qasir", "Rundun \u017baqqu Bajda Alpine Swift", "\u0121win\u0127ajh twal \u0127afna", "g\u0127andu faxx ma' g\u0127onqu", "Ritratt ta' Charles Galea Bonavia me\u0127ud fir-riserva naturali tal-G\u0127adira", "il-Fawwara", "Dakinhar inqassmu l-istiker ta' Klabb \u0126uttaf Numru 12.", "Il-\u0126uttafa 156 Frar 2020 \u2022 p11", "Il-\u0126add 29 Marzu 2020", "Iktar tag\u0127rif fl-isponsorsheet inklu\u017ca mal-maga\u017cin.", "il-Buskett", "il-Girgenti", "is-Salib tal-G\u0127olja", "Tajjeb mela m'hemmx problema ta' trasport lura.", "Re\u0121g\u0127et waslet il-Mixja ta' Marzu, u kif taraw mill-mappa dis-sena g\u0127andna rotta \u010birkolari, ji\u0121ifieri li tispi\u010b\u010ba fl-istess post fejn tibda.", "Se niltaqg\u0127u l-Buskett, nimxu lejn Dingli Cliffs, ng\u0127addu mill-Fawwara, mis-Salib tal-G\u0127olja u l-Wied tal-Girgenti, u ner\u0121g\u0127u lura l-Buskett.", "Twila 8km imma fi tliet sig\u0127at g\u0127andna nag\u0127mluha, anke b'\u017cew\u0121 waqfiet ta' mistrie\u0127.", "Sintendi, g\u0127al min jie\u0127u sehem, xi rigali ma jonqsux!", "Friefet u Ba\u0127rijiet", "Membri ta' Klabb \u0126uttaf jiltaqg\u0127u ma' ba\u0127rija fir-riserva tal-G\u0127adira, ftit qabel ma n\u0127elset.", "Din l-attivit\u00e0 saret apposta filg\u0127axija \u0127alli l-membri jgawdu ftit annimali li mhux soltu narawhom, min\u0127abba li jo\u0127or\u0121u meta jidlam.", "Barra ba\u0127rijiet rajna wkoll \u0127afna friefet il-lejl u qg\u0127adna nsegwuhom bil-bat detectors.", "G\u0127al aktar attivitajiet dejjem i\u010b\u010bekkjaw fil-websajt www.birdlifemalta.org/events", "B\u0127as-soltu g\u0127al dil-mixja nistiednu l-parte\u010bipanti biex ji\u0121bru xi flus, biex il-BirdLife tu\u017cahom f'xi pro\u0121ett milli jkollha.", "Dis-sena bil-flus li jin\u0121abru \u0127a nixtru satellite tags, apparat \u017cg\u0127ir u \u0127afif (imma g\u0127aljin immens!) li jitwa\u0127\u0127lu mar-rix ta' dahar xi g\u0127asafar (ara ritratt).", "L-g\u0127asafar jin\u0127elsu, u bil- GPS insegwu mnejn jg\u0127addu waqt il-passa, fejn jieqfu u \u0127afna tag\u0127rif ie\u0127or.", "Dan it-tag\u0127rif imbag\u0127ad jg\u0127inna biex nipprote\u0121u l-g\u0127asafar.", "Pere\u017cempju bis-sa\u0127\u0127a ta' dawn it-tags erba' snin ilu l-BirdLife \u0121abet protezzjoni g\u0127al roqg\u0127a kbira ta' ba\u0127ar fejn it-tajr tal-ba\u0127ar imur jistad.", "jog\u0127\u0121obkom g\u0127inuna biex", "G\u0127alhekk", "jekk ng\u0127inuhom!", "Grazzi.", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "il-\u0121a\u0127\u0121a\u0127", "Mad-daqqa t'g\u0127ajn ta\u0127sbu g\u0127asfur tal-bejt g\u0127ax jixbhu \u0127afna.", "Imma fil-fatt huwa g\u0127asfur differenti g\u0127al kollox, fl-im\u0121iba, fl- ambjent fejn jg\u0127ix, fid-daqs u anke f'le\u0127nu.", "Il-fattizz li mill-ewwel jag\u0127raf \u0121a\u0127\u0121a\u0127 minn g\u0127asfur tal-bejt hija din id-dabra sewda fuq wi\u010b\u010bu.", "L-g\u0127asfur tal-bejt ma jkollux din id-dabra.", "Il-\u0121a\u0127\u0121a\u0127 huwa ftit i\u017cg\u0127ar mill-g\u0127asfur tal-bejt.", "Kultant l-g\u0127asafar tal-bejt jibbulijaw lill-\u0121a\u0127\u0121a\u0127!", "Isibuh \u017cg\u0127ir miskin!", "Isem xjentifiku Passer motanus Isem bl-Ingli\u017c Tree Sparrow Daqs 12.5\u201314\u010bm Pi\u017c 24g Ikel \u017crierag\u0127, insetti, frott \u0126abitat Rziezet fil- kampanja, bini qadim Status Residenti s-sena kollha.", "Il-qurrieg\u0127a kannella lewn i\u010b-\u010bikkulata.", "B\u0127al tal-g\u0127asfur tal- bejt imma ftit iktar \u0127amranija.", "B\u0127all-g\u0127asfur tal-bejt, il-\u0121a\u0127\u0121a\u0127 ukoll g\u0127andu l-iswed ta\u0127t geddumu, imma ma jibqax nie\u017cel sa fuq sidru.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Id-daqs proprju ta' bajda tal-\u0121a\u0127\u0121a\u0127", "G\u0127alkemm bl-Ingli\u017c jismu tree sparrow, il-\u0121a\u0127\u0121a\u0127 rari \u0127afna jbejjet fis-si\u0121ar.", "Jippreferi xquq fil-\u0127itan.", "Il-\u0121a\u0127\u0121a\u0127 \u017cag\u0127\u017cug\u0127 ikollu l-kuluri iktar mitfijin.", "Jekk t\u0127arsu sew, it-tebg\u0127a sewda fuq wi\u010b\u010bu di\u0121\u00e0 tidher.", "Fil-\u0121a\u0127\u0121a\u0127, l-ir\u0121iel u n-nisa jkunu l-istess kulur.", "I\u017c-\u017cew\u0121 g\u0127asafar f'dan ir-ritratt jistg\u0127u jkunu ra\u0121el u mara, \u017cew\u0121 ir\u0121iel jew \u017cew\u0121 nisa!", "\u0121a\u0127\u0121a\u0127", "Sib id- differenza!", "L-ambjent tal-\u0121a\u0127\u0121a\u0127 huwa rziezet fil-kampanja, bini qadim, barrieri, truf ta' r\u0127ula \u017cg\u0127ar.", "Hemmhekk isib x'jiekol mill-kampanja fil-qrib, u jsib fejn ibejjet fil-\u0127itan.", "L-isfond mhux l-istess kulur\u2026", "Wie\u0127ed g\u0127andu d-dawl f'g\u0127ajnejh\u2026", "The small-flowered viper's bugloss (ilsien il-fart \u017cg\u0127ir)", "Crown anemone (Ka\u0127wiela)", "Din bil-Fran\u010bi\u017c.", "Fan-lipped orchid (orkida \u0127amra)"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-156-Feb-2020.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126bieb \u0126uttaf . . .", "Xi \u017cmien stramb qed ng\u0127ixu fih b\u0127alissa hux!", "Toroq ba\u0127\u0127 u ajruplani xejn.", "Skejjel, \u0127wienet, ristoranti, knejjes u lukandi mag\u0127luqin.", "\u0126afna nies mag\u0127luqin fi djarhom, ja\u0127dmu u jitg\u0127allmu onlajn.", "\u017bmien diffi\u010bli, spe\u010bjalment g\u0127al min jista' jitlef xog\u0127lu.", "Imma ma' marda serja li tittie\u0127ed ma ti\u010b\u010bajtax.", "\u017bew\u0121 miljuni infettati, eluf mejtin.", "Irridu noqog\u0127du attenti \u0127alli ma tkomplix tinfirex.", "f'Malta naqas b'70%). kollha (anke Naqas ukoll l-istorbju (noise pollution) mill-magni u l-\u0121ettijiet, u naqas id-dardir tal-ilma mi\u017c-\u017cjut u l-iskrejjen tal-vapuri.", "U sintendi naqas l-u\u017cu (u l-\u0127ela) ta\u017c- \u017cejt, tal-petrol, tal-gass u tal-fa\u0127am.", "L-arja \u010b\u010barat, qed naraw", "iktar kwiekeb bil-lejl u qed nisimg\u0127u l-g\u0127ana tal-g\u0127asafar u \u017c-\u017can\u017cin tal-insetti.", "Anke d-dniefel qed jid\u0127lu jistadu fil-bajjiet u l-portijiet.", "Imma waqt li a\u0127na qeg\u0127din fuq slow motion nistennew il-periklu jg\u0127addi\u2026 in- natura qed tixxala!", "Sewwa jg\u0127idu li ming\u0127ajr in-natura l-bniedem jisparixxi, imma ming\u0127ajr il-bniedem in-natura tie\u0127u r-ru\u0127!", "B'inqas karozzi, vapuri u ajruplani, it-tni\u0121\u0121is tal-arja naqas madwar id-dinja", "G\u0127al dawn il-ftit xhur il-bniedem waqaf jit\u0127an\u017cer u ja\u0127li r-ri\u017corsi tad-dinja bl-addo\u010b\u010b.", "Imma la tg\u0127addi l-bi\u017ca' x'\u0127a ji\u0121ri?", "Hemm xi \u010bans li minn dil-problema \u0127adna tag\u0127lima?", "affarijiet m'g\u0127andniex vera b\u017connhom.", "Tg\u0127allimna napprezzaw kemm hu sabi\u0127 il-kwiet kultant?", "Jew g\u0127andna \u0121enn biex ner\u0121g\u0127u u n\u0127amm\u0121u d-dinja, u nixtru affarijiet bla b\u017conn? li Naf", "Imma intom il-membri ta' Klabb \u0126uttaf g\u0127adkom qed tikbru.", "G\u0127adkom qed tiffurmaw id- drawwiet tag\u0127kom.", "l-kbar diffi\u010bli", "G\u0127adkom fil-\u0127in biex titg\u0127allmu t\u0127allu n-natura", "tg\u0127ixu bla ma barra.", "Victor Falzon L-Editur", "Gallozz Iswed Moorhen Gallinula chloropus Il-Gallozz Iswed huwa wie\u0127ed mill-ftit g\u0127asafar li jbejtu f'Malta.", "I\u0127obb bwar u g\u0127adajjar b'\u0127axix twil u folt fejn jista' jista\u0127ba u ja\u0127bi l-bejta.", "B'xorti \u0127a\u017cina \u0127afna ka\u010b\u010baturi joqtlu l-glalez kull fejn jarawhom.", "Imnalla je\u017cistu postijiet protetti b\u0127ar-riservi naturali tal-BirdLife, fejn dawn l-g\u0127asafar jistg\u0127u jg\u0127ixu bla ma jfixkilhom \u0127add.", "Ritratt ta' Charles Galea Bonavia", "Bag\u0127dan A\u0127mar (Marsh Harrier) jissaqqar fuq is-si\u0121ar f'Foresta 2000.", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet \u0120nien g\u0127an-Natura X'tie\u0127u n-natura mis-si\u0121ar?", "X'inhu jag\u0127mel?", "Amy's Diary Dubbien Dakkar I\u017c-\u017bumbrell Il-Merill X'hemm g\u0127all-ikel?", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, April 2020 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Reg.Vol.Org.", "a\u0127barijiet", "Il-pespus Nor ve\u0121i\u017c", "Waqt li kienu qed jirringjaw fuq Kemmuna fit-18 ta' Ottubru 2019 studju\u017ci tal-BirdLife qabdu pespus li kellu di\u0121\u00e0 \u010burkett fuq siequ.", "I\u010b-\u010burkett kellu indirizz ta' \u010bentru tar-ringing fin-Norve\u0121ja.", "Ir-ringers kitbu lil dan i\u010b-\u010bentru u saru jafu li dak il-pespus kien \u0121ie rringjat xahrejn qabel f'Pasvik Nature Reserve fin-na\u0127a ta' fuq tal-pajji\u017c, vi\u010bin il-fruntiera mar-Russja.", "Ji\u0121ifieri biex \u0121ie Malta dal-pespus g\u0127amel vja\u0121\u0121 ta' mill-inqas 3800km!", "Bilkemm temmen li g\u0127asfur tant \u017cg\u0127ir kapa\u010bi jag\u0127mel vja\u0121\u0121i daqshekk twal.", "Il-pespus (meadow pipit) huwa g\u0127asfur tal-passa, u \u0127afna psiepes ji\u0121i minn diversi n\u0127awi tal-Ewropa u jg\u0127addu x-xitwa mag\u0127na.", "U wara li tg\u0127addi x-xitwa\u2026 jer\u0121g\u0127u lura f'arthom!", "Il-linja fuq il-mappa hija diretta imma l-g\u0127asfur ikun fil-fatt \u0127a rotta \u0127afna iktar fit-tul.", "Grazzi lil Nicholas Galea tat-tag\u0127rif", "Nifs \u0121did g\u0127al Qalet Marku?", "Qalet Marku hija ras art \u0127ier\u0121a fuq il-ba\u0127ar f'Ba\u0127ar i\u010b-\u010aag\u0127aq.", "Bini fuqha m'hemmx \u0127lief torri tas-Seklu 17.", "Mill-bqija blat baxx xag\u0127ri, mikxuf g\u0127ar-raxx tal-ba\u0127ar u l-qilla tal-grigal.", "Minkejja dan, qalb il-blat jikbru \u0127afna pjanti baxxi tipi\u010bi tax-xatt.", "\u0120enna tal-art \u017cg\u0127ira?", "Mhux e\u017catt!", "B'xorti \u0127a\u017cina l-bniedem ilu \u0127afna", "snin ikisser u j\u0127ammr\u0121 f'dal-post.", "Pjanti mqa\u010b\u010btin, kampijiet illegali (sintendi bla toilets!), karavans, fdalijiet ta' baribikjus, \u0127\u0121ie\u0121, terrapien u skart tal-bini, laned imsaddin, plastik ta' kull xorta.", "Mi\u017cbla s\u0127i\u0127a!", "Issa l-Ministeru tal-Ambjent g\u0127alaq id-da\u0127la g\u0127all-karozzi, u smajna li dan sar biex g\u0127al sena s\u0127i\u0127a l-post jing\u0127ata tindifa kbira u l-kura me\u0127tie\u0127a\u2026 \u0127alli Qalet Marku jing\u0127ata lura lin-natura!", "Ma tantx nisimg\u0127u a\u0127barijiet sbie\u0127 g\u0127all-ambjent naturali, g\u0127alhekk din kienet sorpri\u017ca sabi\u0127a.", "Bi ftit attenzjoni u m\u0127abba, Qalet Marku jista' jer\u0121a' jsir \u0121enna tal-art g\u0127an-natura.", "Il-pro\u0121ett \u0127a jkun f'idejn l-g\u0127aqdiet ambjentali Get Trashed Malta u", "Nawgurawlhom su\u010b\u010bess.", "Jidher kbir mhux \u0127a\u017cin.", "15 ettaru, qisu daqs 20 grawnd tal-futbol.", "Il-qtil tal-g\u0127asafar mhux b\u017conn!", "Minkejja l-COVID-19, u minkejja t-twissijiet kuljum mit-tobba biex ma no\u0127or\u0121ux minn djarna bla b\u017conn\u2026 l-ista\u0121un tal-ka\u010b\u010ba nfeta\u0127 xorta!", "jo\u0127or\u0121u", "Sal-a\u0127\u0127ar", "ta' April joqtlu", "il-ka\u010b\u010baturi l-g\u0127asafar. jistg\u0127u Hekk, g\u0127all-pja\u010bir!", "Jaqaw il-qtil tal- g\u0127asafar g\u0127all-gost huwa xi b\u017conn?", "Il-ka\u010b\u010baturi suppost li jisparaw fuq summien biss, imma l-BirdLife kuljum qed jid\u0127lulha g\u0127asafar feruti protetti, fosthom arpa (osprey), spanjulett (kestrel) u daqquqa tat-toppu (hoopoe).", "Dan juri li \u0127afna ka\u010b\u010baturi jiksru l-li\u0121i.", "Il-BirdLife ilha \u0127afna snin tit\u0127abat biex", "il-ka\u010b\u010ba fir-rebbieg\u0127a tinqata'.", "Din l-arpa nstabet f'Marzu 2020 feruta b'tiri ta' senter f'G\u0127awdex.", "Ma \u0121ibniex ir-ritratt kollu g\u0127ax tal-biki!", "\u0120nien g\u0127an-Natura", "Kif ti\u0121bed in-natura lejn il-\u0121nien tieg\u0127ek", "Meta t\u0127awwel si\u0121ra tkun qed to\u0127loq \u017cew\u0121 affarijiet: \u0127ajja fis-si\u0121ra u \u0127ajja madwarha.", "Si\u0121ra hija kalamita g\u0127all-\u0127ajja, kif jixhdu l-\u0127afna g\u0127asafar \u017cg\u0127ar tal- passa li jieqfu f'dawk il-\u0121onna li jkollhom is-si\u0121ar.", "Anke si\u0121ra wa\u0127da f'kull \u0121nien \u017cg\u0127ir \u0121o ra\u0127al taf to\u0127loq 'bosk' imfittex mill-g\u0127asafar tal-passa.", "Jekk g\u0127andek spazju g\u0127al iktar minn si\u0121ra wa\u0127da, \u0127allat si\u0121ar li j\u0127addru s-sena kollha (evergreen) ma' si\u0121ar li jo\u0127orfu (deciduous).", "B'hekk tin\u0127ass", "iktar il-bidla fl-ista\u0121uni u jkollok ti\u017cwiqa ta' dawl u dell li jvarja minn xahar g\u0127al ie\u0127or.", "A\u0127seb biex t\u0127alli dejjem roqg\u0127a bla dell g\u0127all-fjuri li j\u0127obbu x-xemx.", "X'se n\u0127awwel?", "Larin\u0121a", "Is-si\u0121ra tal-larin\u0121 ideali jekk g\u0127andek post g\u0127al si\u0121ra wa\u0127da biss u trid tolqot kemm tifla\u0127 vanta\u0121\u0121i.", "Mhix si\u0121ra kbira, g\u0127andha weraq \u010bar, g\u0127alhekk ma ddallamlekx il-\u0121nien.", "Il-larin\u0121a \u0121\u0121iblek \u0127afna tipi ta' insetti \u2013 spe\u010bjalment na\u0127al tal-g\u0127asel fi\u017c-\u017cmien li tkun bil-fjuri \u2013 fosthom insetti rqaq b\u0127al aphids.", "Ti\u0121bed ukoll insetti li jieklu insetti o\u0127rajn, b\u0127an- nannakola.", "Il-larin\u0121a popolari ma' \u0127afna g\u0127asafar, b\u0127al buful, vjolini u g\u0127asafar tal-bejt.", "U sintendi tag\u0127mel il-frott!", "Si\u0121ra ta' \u0120uda", "B\u0127ala si\u0121ra \u0127orfija nissu\u0121\u0121erixxi Ta' \u0120uda.", "Meta twaqqa' l-weraq fix-xitwa jid\u0127ollok iktar dawl fil-\u0121nien u meta f'Marzu jo\u0127or\u0121u l-fjuri ro\u017ca (qabel il- weraq) to\u0127loq spettaklu u ti\u0121bed l-insetti.", "Hemm tip ta' na\u0127la (jg\u0127idulha mqass tal-weraq) li \u0121ieli taqta' \u010brieki \u017cg\u0127ar mill-weraq ta' dis- si\u0121ra, u f'tubu biex tibni l-bejta bihom.", "G\u0127andha b\u017conn", "Post fix-xemx Kenn mir-ri\u0127 qawwi Tissaqqa fi \u017cmien in-nixfa", "G\u0127andha b\u017conn", "Post fix-xemx Tissaqqa l-ewwel ftit snin", "\u010aipressa", "Jekk trid si\u0121ra twila u folta, \u0127awwel \u010aipressa.", "Tista' tbejjitlek fiha l-bufula sewda, forsi xi \u017can\u017carell tat-tikek!", "Fix- xitwa, il-weraq folt jaf i\u0127ajjar xi kapinera biex torqod fiha filg\u0127axija.", "U g\u0127asafar \u017cg\u0127ar tal-passa jistkennu fiha wkoll.", "G\u0127andha b\u017conn", "Post fix-xemx Tissaqqa l-ewwel ftit snin Kenn mir-ri\u0127 qawwi", "\u017ban\u017carell tat-Tikek Spotted Flycatcher", "Mqass tas-Si\u0121ar Leaf-cutter Bee", "X'tie\u0127u n-natura mis-si\u0121ra?", "il-weraq Jag\u0127mel l-ossi\u0121nu, inaddaf l-arja, ji\u0121bed \u0127afna insetti li jixorbu l-meraq tal-weraq, b\u0127all-aphids.", "\u0126afna minn dawn l-insetti jittieklu mill- g\u0127asafar, anke mi\u017c-\u017cna\u017can li jaqbdu dud u insetti \u017cg\u0127ar biex jitimg\u0127uhom lill-frie\u0127 tag\u0127hom.", "Is-sugu \u017cejjed li jarmu xi insetti sa\u0127ansitra jixorbuh in- na\u0127al.", "Weraq folt jag\u0127ti kenn lill-g\u0127asafar mix-xita u mix-xemx, u jo\u0127loq \u0127abitat biex g\u0127asafar ibejtu fih.", "il-weraq imwaqqa' Meta taqa' werqa tibda titmermer u l-kimika tal-\u0127amrija tinbidel.", "Il-weraq ta' xi si\u0121ar b\u0127all-\u0127arrub jag\u0127mel terri\u010b\u010bju (kompost) e\u010b\u010bellenti.", "iz-zokk Annimali b\u0127al brimb, nemel u wi\u017ca' ju\u017caw iz- zkuk u l-frieg\u0127i tas-si\u0121ra biex jikka\u010b\u010bjaw l-ikel.", "Dan jg\u0127in biex jin\u017camm il-bilan\u010b tal-insetti li jkun hemm fis-si\u0121ra.", "il-firxa Il-firxa tal-weraq tag\u0127mel roqg\u0127a dellija fl-art ta\u0127t is- si\u0121ra.", "Dan jifforma \u0127abitat b'temperatura iktar baxxa u art iktar umda \u2013 ambjent tajjeb g\u0127al pjanti li j\u0127obbu d-dell (u anke \u0127afna faqqieg\u0127) jew g\u0127al mixtla protetta mill-qilla tax-xemx.", "X'inhu jag\u0127mel?", "X'inhu jag\u0127mel dal-farfett jittawwal minn ta\u0127t werqa?", "Qed jista\u0127ba?", "Qed jistrie\u0127?", "Qed jistkenn mix-xemx?", "Die\u0127el jorqod?", "Xejn minn dan!", "Din farfett tal-kabo\u010b\u010bi mara, u qieg\u0127da", "mperr\u010ba mal-werqa g\u0127ax hemm ta\u0127t qieg\u0127da tbid!", "Il-friefet joqog\u0127du attenti \u0127afna fuq liema pjanti jbidu g\u0127ax ix-xag\u0127at tag\u0127hom ma jikolx kull tip ta' weraq.", "Il- weraq fir-ritratt huwa ta' pjanta li nsej\u0127ulha nasturzjum, wa\u0127da mill-ispe\u010bi favoriti tal-farfett tal-kabo\u010b\u010bi.", "Meta l-bajd ifaqqas ix-xag\u0127at jibda jiekol il-weraq li jkun fuqu.", "Meta jikber bi\u017c\u017cejjed jag\u0127mel il-fosdqa u wara xi \u017cmien mill-fosdqa jo\u0127ro\u0121 il-farfett lest.", "Xag\u0127at x'inhu?", "Ix-xag\u0127at huwa d-dudu tal- farfett, dak li bl-Ingli\u017c ng\u0127idulu caterpillar.", "Il-bajd tal-farfett tal-kabo\u010b\u010bi jkun qisu ross \u017cg\u0127ir isfar.", "Waww bro x'int kamuflaxx illum!", "L-istess farfett min- na\u0127a l-o\u0127ra tal-werqa.", "Issa jidher sew x'inhi tag\u0127mel Madame Butterfly!", "Dubbien", "Meta nsemmu d-dubbien na\u0127sbu f'dak l-insett \u017cg\u0127ir li jid\u0127lilna d-dar u joqg\u0127od idur mag\u0127na u jin\u017clilna fuq l-ikel.", "U ng\u0127ajtu: \"Uff kemm hu fitt id-dubbien!\"", "Dik hija d-dubbiena tad-djar, imma dik spe\u010bi wa\u0127da biss fost xi miljun spe\u010bi o\u0127rajn ta' dubbien!", "Dubbiena fuq lelluxa", "\u0126a fna spe\u010b i ta ' dubb ien ma jfi t txux l - ike l tag\u0127na imma jfi t txu l - f ju r i .", "B\u0127an - na\u0127a l u l - f r ie fe t , \u0127a fna dubb ien j ix rob in -nek ta r u j ieko l i l - po l in .", "Dubbiena fuq lelluxa", "Dubbiena fuq \u010bistu ro\u017ca", "U b\u0127an-na\u0127al u l-friefet \u0127afna dubbien idakkar il- fjuri li jin\u017cel fuqhom.", "Ming\u0127ajr id- dakra l-pjanta ma tag\u0127milx \u017cerrieg\u0127a.", "Mela anke d-dubbien jixraqlu li nuruh rispett!", "Dubbiena fuq is-sag\u0127tar", "Dubbien fuq suffejra kbira", "Dubbiena fuq tfiefa", "Dubbiena fuq it-teng\u0127ud", "Dubbiena fuq il-ferla", "Fl-a\u0127\u0127ar!", "Dubbiena fuq il-\u0121ar\u0121ir isfar", "Dubbiena fuq lelluxa", "Dubbiena fuq widnet il-ba\u0127ar", "Id-dubbien f'dawn ir-ritratti huma kwa\u017ci kollha spe\u010bi differenti.", "U b\u0127alhom g\u0127andna \u0127afna o\u0127rajn.", "Ritratt ta' Aron Tanti \u2013 me\u0127ud fl-in\u0127awi ta' San Blas (Malta)", "Il-\u0126uttafa 157 April 2020 \u2022 p11", "X'hemm g\u0127all-ikel?", "Aqta' x'inhu l-ikel tal-annimali fuq ix-xellug billi tirran\u0121a l-kliem imgerfex, imbag\u0127ad qabbel il-kliem mal-istampi fuq il-lemin", "malvizz", "\u0127uttafa", "sun\u0127afa", "qanfud", "ubwieng\u0127ar", "\u0127abjari", "ru\u0121nied", "atru\u0121", "\u0127exna", "g\u0127errie\u017ca", "\u0127ixxa", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Munqar tipiku ta' seqer: b'sa\u0127\u0127tu, milwi gan\u010b u jaqta' daqs sikkina \u2013 g\u0127odda perfetta biex iqatta' l-la\u0127am tal-pri\u017ca.", "Ibejtu f'artna", "il-bies", "Par g\u0127ajnejn kbar li jistg\u0127u t-tnejn i\u0127arsu 'l quddiem g\u0127al vista e\u010b\u010bellenti.", "L-isfumar kafellatte juri li dan il-bies huwa fer\u0127.", "Fl-adulti jkun abjad, kif jidher hawn", "Ir-rix tad-dahar jag\u0127ti ftit fil-kannella.", "La jsir adult ir-rix ikun blu skur.", "Il-pi\u017c ivarja daqshekk g\u0127ax il- mara tkun ikbar u itqal mir-ra\u0121el.", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "Isem xjentifiku Falco peregrinus Isem bl-Ingli\u017c Peregrine Falcon Daqs 38\u201351\u010bm Medda 89\u2013113\u010bm Pi\u017c 400\u20131500g Ikel G\u0127asafar \u0126abitat Sisien mal- ba\u0127ar Status Rari, xi par jew tnejn ibejtu kull sena.", "Jidher ukoll fil-passa.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Id-daqs proprju ta' bajda tal-bies", "Il-bies mag\u0127mul g\u0127all-\u0127effa, bi \u0121win\u0127ajh twal \u0121ejjin g\u0127all- ponta u \u0121isem 1erodinamiku.", "F'dar-ritratt il-bies qed itir ming\u0127ajr g\u0127a\u0121la partikulari.", "\u2026jag\u0127laq \u0121win\u0127ajh\u2026", "\u2026u jsir missila!", "Fi \u017cmien il-Kavallieri l-bies tant kien komuni f'Malta li kull sena kien jing\u0127ata par bisien lir-Re ta' Spanja.", "Min\u0127abba f'hekk il-bies hemm min g\u0127adu jsejja\u0127lu The Maltese Falcon.", "km fis-sieg\u0127a", "Il-bies g\u0127andu par strixxi suwed ni\u017clin ma' \u0127addejh donnhom musta\u010b\u010bi!", "L-isqra li jg\u0127addu minn Malta tista' tg\u0127id kollha g\u0127andhom xi ftit jew wisq \"musta\u010b\u010bi\" b\u0127al dawn.", "Tal-bies jispikkaw sew, anke meta jkun qed itir.", "Sintendi trid tromba biex tarah sew!", "Il-bies ibejjet f'\u0127ofor u xquq mal- u\u010buh weqfin tas-sisien.", "Is-sisiem ta' Malta kwa\u017ci kollha jag\u0127tu fuq il-ba\u0127ar.", "Fir-ritratt jidher l-ambjent ideali fejn ibejjet il-bies, u tidher ukoll bejta.", "Forma li tnaqqas ir-re\u017cistenza tar-ri\u0127 (bl-Ingi\u017c aerodynamic jew streamlined) 2borka.", "Papra selva\u0121\u0121a 3tudun.", "\u0126amiema selva\u0121\u0121a"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-157-Apr-2020.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa", "Mejju \u2013 \u0120unju 2020", "l a \u0127 g 2 \u20ac", "Il-maga\u017cin ta' Klabb \u0126uttaf", "\u0126bieb \u0126uttaf . . .", "Hawn nies ja\u0127sbu li d-dinja te\u017cisti", "L-isku\u017ca li \u0121ab kienet li \"ma j\u0127allux", "g\u0127alihom biss!", "Ftit ilu fuq Facebook xi \u0127add tella' dawn i\u017c-\u017cew\u0121 ritratti ta' bejta ta' bufula sewda li kellu fil-\u0121nien jew fl-g\u0127alqa.", "L-ewwelnett g\u0127enba tibda bl-g\u0127.", "It-tieni nett oqtol g\u0127alfejn?", "Mela nesa kemm eluf ta' xg\u0127at u \u0127anfus jiekol il-buful?", "Mela ma jafx li dawn l-g\u0127asafar je\u0127ilsuh mid-dud li aktarx jikollu l-weraq tal-\u0127xejjex li jkabbar fl-g\u0127alqa?", "Anke dawk il-frie\u0127 fil-bejta minn jaf kemm mijiet ta' caterpillars temg\u0127uhom il-\u0121enituri tag\u0127hom sa ma kibru.", "Caterpillar mhux a\u0127jar f'\u017caqq ta' g\u0127asfur milli jgerrimlek il-weraq tal- kabo\u010b\u010bi, Sur G\u0127aref?", "Il-bufula sewda u \u0127afna g\u0127asafar o\u0127rajn jag\u0127tu servizz b'xejn ta' pest control.", "U min g\u0127andu l-g\u0127elieqi jag\u0127mel tajjeb japprezza din il-\u0127a\u0121a, u mhux iqajjem paniku g\u0127ax isib g\u0127enba mnaqqra!", "In-natura dejjem tipprova tg\u0127allimna", "kif in\u017commu bilan\u010b.", "Imma min hu \u017caqqieq ma jafx x'inhu bilan\u010b g\u0127ax irid kollox g\u0127alih.", "Kif taraw mill-istampa tal-kumment, kien hemm \u0127afna li rrabjaw b'li qal (u tawh twe\u0121iba", "xierqa).", "X'effett kellhom ma nafx, nispera tg\u0127allem.", "U nispera li tg\u0127allem ukoll kif tispelli g\u0127enba.", "Victor Falzon L-Editur", "Ir-ritratti tellag\u0127hom biex jaqsam il-fer\u0127 li \u0127ass kull darba li jittawwal u jara l-frie\u0127 jikbru.", "Fil-kummenti kul\u0127add qabel mieg\u0127u u kul\u0127add iggustahom dawk il-flieles.", "\u0126lief wie\u0127ed g\u0127aref li kiteb hekk:", "Ma nafx xi trid tkun biex t\u0127ajjar lin-", "nies jeqirdu bejta ta' bufula!", "Gremxula Maltese Wall Lizard Podarcis filfolensis Il-Gremxula hija wa\u0127da mid-disa' rettili tal-art li g\u0127andna Malta.", "G\u0127adek taraha komuni fil-\u0121onna tad-djar, imma mill- kampanja qieg\u0127da tonqos.", "Il-gremxula hija endemika g\u0127al pajji\u017cna u ma ssibha mkien iktar fid-dinja.", "B\u0127ar-rettili l-o\u0127rajn, hija m\u0127arsa bil-li\u0121i.", "Jekk g\u0127andek \u0121ardina bil-gremxul, o\u0127ro\u0121lu bi\u010b\u010ba tadama u forsi jidra jiekol minn idejk!", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p2", "\u017ban\u017carell tat-Tikek (Spotted Flycatcher) qed jistenna tg\u0127addilu dubbiena!", "F'din il-\u0127ar\u0121a\u2026 Mill-editur A\u0127barijiet \u0120nien g\u0127an-Natura X'qed jag\u0127mlu?", "Indi\u0121enu jew endemiku?", "Dolphins Smiley and Grumpy Dinja Wa\u0127da Live Il-Monakella Imperjali Amy's diary Fishy quiz Il-Bufula tal-Qasab Widnet il-Ba\u0127ar Il-ba\u0127ar tag\u0127hom\u2026 Il-Mi\u017cieb u l-A\u0127rax", "Kuntatt tel 21347645 / 21347646 indirizz 57/28 Triq Abate Rigord Ta' Xbiex XBX 1120 imejl info@birdlifemalta.org websajt www.birdlifemalta.org", "\u00a9 BirdLife Malta, \u0120unju 2020 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Reg.Vol.Org.", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p3", "a\u0127barijiet", "Tliet siti Natura 2000 \u0121odda", "Siti Natura 2000 huma bi\u010b\u010biet", "art jew ba\u0127ar li fihom in-natura tkun im\u0127arsa minn \u017cvilupp bl- addo\u010b\u010b.", "F'Malta g\u0127andna 48 minnhom, 34 fuq l-art u 14 fil- ba\u0127ar.", "U issa s-siti ta' fuq l-art ser ji\u017cdiedu bi tliet in\u0127awi \u0121odda.", "Dawn huma Wied \u0126as-Saptan (\u0127dejn Marsaxlokk), Wied il- Miela\u0127 (f'G\u0127awdex) u Tal-Wej (\u0127dejn il-Mosta).", "Kumbinazzjoni dwar Tal-Wej ktibna m'ilux f'Il-\u0126uttafa.", "Tabil\u0127aqq post li jixraqlu \u0127arsien g\u0127an-natura u l-istorja tieg\u0127u.", "Wied il-Miela\u0127 huwa wied fond b'\u0127afna xag\u0127ri madwaru (u tieqa fil-blat), u Wied \u0126as-Saptan jista' jkun \u0121enna tal-art g\u0127an-natura jekk jing\u0127ata l-kura li \u0127aqqu.", "Iktar 'il quddiem ng\u0127idulkom iktar dwar dawn is-siti \u0121odda protetti.", "Il-fekruna ter\u0121a' tbejjet!", "fl-2018, ara Il-\u0126uttafa 111 u 147) u darba fir-Ramla tal-Mixquqa fl-2016 (ara Il-\u0126uttafa 135).", "F'G\u0127awdex kien ilu xi 70 sena ma titla' fekruna l-art.", "G\u0127alhekk is-sbej\u0127a li biedet fir-Ramla tatna pja\u010bir doppju, mhux biss g\u0127ax \u017can\u017cnet ramla o\u0127ra, imma wkoll g\u0127ax ma setg\u0127etx tag\u0127\u017cel xatt a\u0127jar.", "Ir-Ramla l-\u0126amra hija l-ikbar", "ramla li g\u0127andna fil-G\u017cejjer Maltin.", "Barra minn hekk hija sit Natura 2000, ji\u0121ifieri protetta minn \u017cviluppi b\u0127al lukandi u bini ie\u0127or.", "Insomma g\u0127amlet g\u0127a\u017cla g\u0127aqlija l-fekruna!", "Issa nittamaw li kollox imur", "b'wi\u010b\u010b il-\u0121id, u li f'Il-\u0126uttafa li jmiss in\u0127abbru kemm faqqsu fkejruni u kemm \u0121rew lejn il-ba\u0127ar :) .", "Il-fekruna tal-ba\u0127ar re\u0121g\u0127et biedet fuq ramla Maltija\u2026 anzi biex inkunu iktar pre\u010bi\u017ci ramla G\u0127awdxija.", "Fid-29 Mejju, g\u0127all-\u0127abta tal- 10pm, xi nies li kienu r-Ramla l-\u0126amra raw fekruna tal-ba\u0127ar (loggerhead turtle Caretta caretta) tielg\u0127a l-art, t\u0127affer fir-ramel, tbid partita bajd, tg\u0127attihom u ter\u0121a' lura fil-ba\u0127ar.", "B'xorti tajba dawk li rawha kellhom id-di\u010benza ma jfixkluhiex.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar snin il-fekruna tal-", "ba\u0127ar biedet tliet darbiet f'pajji\u017cna \u2013 darbtejn fil-\u0120nejna (fl-2012 u", "Jekk tixtieq tg\u0127in fl-g\u0127assa tal- bejta ibg\u0127at imejl lil turtle.ramla@gmail.com", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p4", "\u0120nien g\u0127an-Natura", "Kif ti\u0121bed in-natura lejn il-\u0121nien tieg\u0127ek", "Biex ni\u0121bdu n-natura lejn il-\u0121nien tag\u0127na tajjeb niftakru li annimali differenti j\u0127obbu affarijiet differenti.", "Iktar ma jkollna varjet\u00e0 iktar \u0127a tkun b'sa\u0127\u0127itha n-nis\u0121a tal-ikel fil-\u0121nien.", "G\u0127alhekk idea tajba li no\u0127olqu ftit \u0127abitati differenti.", "Hawnhekk se n\u0127arsu lejn tnejn minnhom: il-\u0121ebel u z-zkuk.", "Gorbo\u0121 \u0121ebel", "Sib post li jara x-xemx filg\u0127odu u o\u0127loq gorbo\u0121 \u017cg\u0127ir \u0121ebel.", "\u0120ebel tal-gagazza ideali g\u0127ax jidher sabi\u0127, imma qis li ma ti\u0127ux mix-xag\u0127ri jew mill-\u0127itan tas-sejjie\u0127.", "Min jag\u0127mel \u0121nien g\u0127an-natura ma j\u0127ottx \u0127abitati fis-selva\u0121\u0121.", "F'\u0127afna trejqiet fil-kampanja ssib \u0121ebel mormi u fa\u010bli ssib xi erba' jog\u0127\u0121buk.", "O\u0127loq munzell \u017cg\u0127ir bil-\u0121ebel fuq il-\u0127amrija fejn jara x-xemx.", "Issa l-gremxul jibda' ju\u017cah biex jixxemmex fuqu.", "Minn hawn fuq, il-gremxul jie\u0127u gost jg\u0127asses it- territorju tieg\u0127u u spiss tarahom ike\u010b\u010bu lil xulxin.", "Jekk il-\u0121ebel jis\u0127on wisq, il-gremxul jitlaq g\u0127al \u0121od-dell jew jibda jfittex l-ikel.", "Ftit mill-\u0121ebel ag\u0127milhom \u010batti fuq il-\u0127amrija fid-dell, jekk jista' jkun ma' \u0127ajt.", "Binhar jistkennu ta\u0127thom \u0127afna annimali b\u0127all-\u0127nie\u017cer l-art u \u0127niex tal-indewwa, annimali li l-fdalijiet tal-ikel tag\u0127hom huwa sustanza g\u0127all-\u0127amrija.", "Peress li dawn jo\u0127or\u0121u bil-lejl g\u0127andhom b\u017conn post umdu fejn joqog\u0127du binhar.", "Bi\u017c-\u017cmien tibda ssib ukoll predaturi b\u0127ax-xini, l-imqass u diversi brimb.", "Ojj int m'intix mill- familja tag\u0127na.", "U ejja guys \u0127alluni nilg\u0127ab mag\u0127kom.", "Jekk tkun \u017cbart si\u0121ra jew arbuxxell li g\u0127andhom zkuk nixfin, tista' tag\u0127mel munzelli bihom.", "Varja l-postijiet: ftit fix-xemx, ftit fid-dell u ftit nofs u nofs \u0127alli jkollok \u0127abitati g\u0127al annimali differenti.", "Munzell hekk huwa tajjeb g\u0127al varjet\u00e0 ta' annimali g\u0127aliex dawn jistg\u0127u jista\u0127bew ta\u0127thom, ibidu fihom u anke jikka\u010b\u010bjaw fihom.", "Ix-xa\u0127met l-art i\u0127obbhom \u0127afna l-munzelli biz-zkuk.", "\u0126afna insetti wkoll jorqdu qalb zkuk nixfin fid-dell, b\u0127all-ba\u0127rijiet.", "Dawn imbag\u0127ad jag\u0127mlu festa minnhom il-wi\u017ca'.", "Zkuk irqaq i\u0127obbhom ukoll in- na\u0127al tal-\u0121onna, li binhar idakkrulek il-fjuri fil-\u0121nien u filg\u0127axija jsibu zokk u jorqdu mqabbdin mieg\u0127u.", "Kumbinazzjoni hawn ritratt tag\u0127hom f'pa\u0121na 5", "Lili tuni munzell zkuk u ma jkun jonqosni xejn!", "Insomma, u xi erba' dubbiniet\u2026", "u bi\u010b\u010ba tadama", "\u2026 u nu\u010b\u010bali tax-xemx!", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p5", "X'qed jag\u0127mlu?", "G\u0127all-ewwel ta\u0127sibhom na\u0127al fuq il-fjuri.", "Imma jekk in\u0127arsu sew naraw li dawn l-erba' na\u0127liet mhux fuq il-fjuri qeg\u0127din imma donnhom qed jigdmu z-zokk tal-pjanta!", "Mhux biss, imma saqajhom lanqas biss qed imissu z-zokk, anzi qeg\u0127din marsusin ma' \u0121isimhom.", "X'qed ji\u0121ri?", "Xejn ta' barra minn hawn!", "Dawk l-erba' na\u0127liet \u2026 reqdin!", "Mur \u0121ib lili norqod hekk!", "Dan mhux na\u0127al tal- g\u0127asel imma na\u0127al tal-\u0121onna (white-banded digger bee, Amegilla quadrifasciata)", "Indi\u0121enu jew endemiku ?", "Kemm hawn min i\u0127awwadhom da\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet!", "Le, int indi\u0121est.", "Tg\u0127id jien indi\u0121enu?", "Indi\u0121enu (indigenous or native) Spe\u010bi indi\u0121ena tfisser spe\u010bi li dejjem kienet te\u017cisti f'dak il- post, fi kliem ie\u0127or ma jkunx da\u0127\u0127alha l-bniedem minn post ie\u0127or.", "G\u0127alhekk pere\u017cempju s-si\u0121ra tal-ballut hija indi\u0121ena g\u0127al pajji\u017cna g\u0127ax meta wasal il-bniedem Malta kienet di\u0121\u00e0 hawn tikber selva\u0121\u0121.", "U b\u0127alma hija indi\u0121ena f'Malta l-balluta hija wkoll indi\u0121ena f'\u0127afna n\u0127awi o\u0127ra tal-Mediterran.", "Mill- banda l-o\u0127ra l-bajtar tax-xewk pere\u017cempju mhux indi\u0121enu g\u0127al Malta g\u0127ax in\u0121ab mill-Amerka u t\u0127awwel hawn.", "Meta spe\u010bi tin\u0121ab minn art o\u0127ra tissejja\u0127 aljena jew e\u017cotika.", "Endemiku (endemic) Spe\u010bi endemika tkun spe\u010bi li tinstab f'post wie\u0127ed u mkien iktar fid-dinja.", "Il-kiwi endemiku g\u0127al New Zealand g\u0127ax hemm biss jinstab.", "Il-gremxula tag\u0127na hija endemika g\u0127al Malta g\u0127ax ma ssibha mkien iktar fid-dinja.", "L-istess widnet il-ba\u0127ar, is-sempreviva t'G\u0127awdex u l-musbie\u0127 il-lejl.", "Imbag\u0127ad hemm spe\u010bi li jkollhom razez endemi\u010bi.", "Pere\u017cempju l-qabru tag\u0127na huwa l-istess qabru tal-Italja, imma tag\u0127na jkollu xi differenzi \u017cg\u0127ar li ma ssibhom imkien iktar.", "G\u0127alhekk il-qabru huwa razza endemika g\u0127al Malta.", "Farfett wie\u0127ed\u2026 18-il isem!", "Il-farfett tal-bu\u017cbie\u017c huwa wie\u0127ed mill-ikbar u l-isba\u0127 friefet ta' Malta.", "Tant jispikka li \u0127afna nies mhux biss rawh imma anke tawh isem.", "Min semmieh hekk u min semmieh hekk, tant li llum dal-farfett g\u0127andu mill-inqas 18-il isem differenti\u2026", "Farfett tal-Bu\u017cbie\u017c Kavallier", "Ir-Re", "Farfett tal-Fjuri", "Farfett tar-Rummien", "Farfett tal-Madonna Farfett tal-Fej\u0121el A j k l a", "Farfett tal-Lira", "\u0126ajr lill-Kunsill Nazzjonali tal-Malti g\u0127al u\u0127ud mill-ismijiet", "U intom x'issej\u0127ulu?", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p6", "Wa\u0127da Live \u2022", "Wa\u0127da Live \u2022", "Dinja Wa\u0127da Live \u2022 Dinja Wa\u0127", "Ritratt ta' Aron Tanti \u2013 me\u0127ud fix-xatt ta' Marsaskala", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p10", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p11", "Ibejtu f'artna", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p12", "il-bufula tal-qasab", "Kollox bil-mo\u0127bi!", "Ras misluta \u0121ejja g\u0127all- ponta hija tipika ta' dan il-grupp ta' buful.", "I\u010b-\u010burkett f'siequ juri li dan l-g\u0127asfur \u0121ie rringjat minn studju\u017ci tal-BirdLife.", "Dan isir biex nitg\u0127allmu iktar dwaru \u0127alli nkunu nistg\u0127u ng\u0127inuh a\u0127jar.", "Isem xjentifiku Acrocephalus scirpaceus Isem bl-Ingli\u017c Reed Warbler Daqs 12.5\u201314\u010bm Pi\u017c 12g Ikel Insetti u dud \u0126abitat Meded bil- qasab \u0127dejn l-ilma Status Komuni fil-passa, ftit pari jbejtu", "Munqar fin juri li dan l-g\u0127asfur jiekol insetti \u017cg\u0127ar", "Swaba' twal u rqaq biex ja\u0127fnu sew il-qasab anke meta jbandalhom ir-ri\u0127", "Jekk trid titg\u0127allem iktar fuq l-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta The Breeding Birds of Malta huwa l-ktieb g\u0127alik.", "G\u0127all-bejg\u0127 mill-BirdLife u xi \u0127wienet tal-kotba.", "G\u0127asafar li jbejtu f'Malta", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p13", "Id-daqs proprju ta' bajda ta' bufula tal-qasab", "Il-bufula tal-qasab tbid minn tlieta sa erba' bajdiet.", "Il-bufula qed i\u017c\u017coqq tliet frie\u0127 im\u0121ew\u0127in!", "Minkejja isimha, il-bufula tal-qasab spiss tbejjet fis-si\u0121ar tal-bruk (tamarisk), kif jidher f'dar-ritratt me\u0127ud Is-Simar.", "Basta tkun qrib l-ilma u xi medda qasab.", "L-istess bejta tar-ritratt ta' fuq, xi tliet \u0121img\u0127at wara.", "Il-frie\u0127 kibru \u0121mielhom u ftit \u0121ranet o\u0127ra j\u0127allu l-bejta u jitg\u0127allmu jtiru.", "Ir-riserva naturali tas- Simar hija l-uniku post f'Malta fejn il-bufula tal-qasab nafu li tbejjet regolari, g\u0127alkemm xorta f'numri \u017cg\u0127ar.", "Post ie\u0127or fejn il-bufula tal-qasab \u0121ieli bejtet huwa s-Salina.", "Il- BirdLife qed tkabbar l-ambjent naturali f'din ir-riserva \u0121dida, biex t\u0127ajjar dan l-g\u0127asfur jibda jbejjet regolari hemm ukoll.", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p14", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p15", "Gran\u010b tal- Bebbuxu", "Il-bahar taghhom", "Budakkra \u017bebbu\u0121ija", "Budakkra Rasha Sewda", "Sultan i\u010b-\u010aawl Apogon imberbis", "\u010aerna", "iktar milli taghna!", "Qed nag\u0127tukom ukoll l-isem xjentifiku ta' dawn l-annimali biex jekk tridu tfittxu fuqhom onlajn.", "Meta ti\u0121u tg\u0127umu ftakru li l-ba\u0127ar huwa d-dar tag\u0127na.", "Mer\u0127ba bikom biex tgawduh imma jekk jog\u0127\u0121obkom i\u0121\u0121ibuhx mi\u017cbla.", "Grazzi.", "Il-\u0126uttafa 158 \u2022 \u0120unju 2020 \u2022 p16", "Il-Mi\u017cieb u l-A\u0127rax Msa\u0121ar ta' kul\u0127add", "L-imsa\u0121ar tal-A\u0127rax u tal-Mi\u017cieb huma l-ikbar irqajja' si\u0121ar f'Malta \u2013 bejniethom xi erba' darbiet ikbar mill-Buskett.", "Dawn l-imsa\u0121ar qeg\u0127din fuq art publika u s-si\u0121ar t\u0127awlu kollha bi flus publi\u010bi.", "Biex igawdihom kul\u0127add.", "G\u0127al dejjem.", "G\u0127alhekk inkwetajna meta ftit ilu smajna bil- \u0127sieb li dawn l-imsa\u0121ar jing\u0127ataw lill-ka\u010b\u010baturi biex jie\u0127du \u0127siebhom huma!", "Kull sena fil-Mi\u017cieb u l-A\u0127rax il-ka\u010b\u010baturi joqtlu \u0127afna g\u0127asafar protetti.", "Dan nafuh g\u0127ax il-BirdLife tibg\u0127at nies biex jaraw x'qed ji\u0121ri.", "Jekk l-imsa\u0121ar ji\u0127duhom il-ka\u010b\u010baturi, dawn ma j\u0127allu lil \u0127add jid\u0127ol \u0127liefhom stess.", "Ara kemm iktar massakri jsiru.", "G\u0127ax sintendi ma jkun hemm \u0127add jarahom.", "G\u0127alhekk flimkien ma' 60 g\u0127aqda o\u0127ra l-BirdLife", "iltaqg\u0127et mal-Prim Ministru ftit \u0121img\u0127at ilu.", "Huwa wieg\u0127ed li dawn l-artijiet \u0127a jibqg\u0127u miftu\u0127in g\u0127all- publiku s-sena kollha.", "L-A\u0127rax"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-158-Jun-2020.pdf"}
{"text": ["\u0126ej \u0126uttaf!", "Kemm tg\u0127idu li hu t-total ta' spe\u010bi ta' g\u0127asafar li s'issa dehru f'Malta?", "Mija u \u0127amsin?", "Le ta, sew iktar minn hekk\u2026", "Tliet mija u disg\u0127in, l-a\u0127wa!", "Jien niskanta kif f'did-daqsxejn ta' g\u017cira,", "fgata bin-nies u bil-bini, jista' jkun li jkollna lista daqshekk twila.", "S'intendi, \u0127afna mill-g\u0127asafar fil-lista huma rari immens.", "Hemm minnhom dehru darba biss, jew rawhom l-a\u0127\u0127ar xi mitt sena ilu!", "G\u0127alhekk l-ebda berdwo\u010ber - lanqas l-iktar wie\u0127ed akkanit li jo\u0127ro\u0121 berdwo\u010bing kuljum - m'g\u0127adu rahom kollha dawn l-g\u0127asafar f'Malta.", "U tiskanta, kwa\u017ci kull sena n\u017cidu xi g\u0127asfur \u0121did.", "Daqqa jkun g\u0127asfur", "\u017cg\u0127ir, u daqqa jitfa\u010b\u010ba wie\u0127ed spettakolari, b\u0127alma deher dan l-a\u0127\u0127ar (araw p3).", "Iktar g\u0127asafar, iktar varjet\u00e0 ta' \u0127ajja: biodiversit\u00e0.", "U la qed insemmu l-biodiversit\u00e0, hawn ftit \u0127owmwerk g\u0127al darb'o\u0127ra:", "Jekk g\u0127andkom \u0121nien, \u017cidu l-biodiversit\u00e0 fih billi tarmaw vaska.", "Xejn enormi: trej tal-plastik bi\u017c\u017cejjed.", "Idfnu t-trej fil-\u0127amrija sax-xifer, jekk ftit fid-dell a\u0127jar.", "Po\u0121\u0121u xi \u017cew\u0121 \u0121ebliet fih u mlewh bl-ilma (tal-bir jekk g\u0127andkom).", "Jekk i\u017c\u017cidu flixkun kif hemm fl-istampa, l-ilma jdum iktar biex jinxef, basta l-ilma tal-flixkun i\u017c\u017ciduh kultant.", "F'dik il-vaska jistg\u0127u jin\u017clulkom l-g\u0127asafar jixorbu u jin\u0127aslu (araw p7), \u017cna\u017can jiskejzjaw fuq il-wi\u010b\u010b, forsi xi gremxula tbill gri\u017cmejha - issa li bdiet in-nixfa kul\u0127add jaqbdu l-g\u0127atx.", "U jekk ma t\u0127allux l-ilma jinxef,", "\u0121ebel", "lasta fil-\u0127amrija", "flixkun tal-plastik", "\u0121ablo", "\u0127amrija", "fih jibdew jikbru xi pjanti \u017cg\u0127ar, u forsi jitfa\u010b\u010baw ukoll bebbux tal-ilma u Ninfi (araw p11).", "Jekk tag\u0127mlu dal-pro\u0121ett, \u0127udulu ritratt u ibag\u0127tuhulna, forsi n\u0121ibuh fil-maga\u017cin.", "Jien ukoll sejjer nitba\u0127ba\u0127!", "E bil\u0127aqq!", "It-twe\u0121ibiet g\u0127all-\u0127owmwerk tal-a\u0127\u0127ar darba kienu dawn:", "\u0127ut = 15,400 spe\u010bi amfibji = 5700 spe\u010bi rettili = 8900 spe\u010bi g\u0127asafar = 9000 spe\u010bi mammiferi = 4700 spe\u010bi", "Jekk qallibtu l-Internet indunajtu li \u0127add donnu ma jaqbel fuq it-totali: min jg\u0127id numru u min jg\u0127id ie\u0127or.", "Dan g\u0127aliex id- dinja kbira u l-istudju\u017ci kuljum isibu annimali \u0121odda, filwaqt li annimali o\u0127rajn jisparixxu.", "G\u0127alhekk impossibli tkun taf bl-e\u017catt.", "In-numri li tajniekom huma bejn wie\u0127ed u ie\u0127or.", "Il-Qerd in-Na\u0127al (European Bee-eater) huwa l-iktar g\u0127asfur ikkulurit li j\u017cur Malta.", "Narawh fil-pases tar- rebbieg\u0127a u l-\u0127arifa, imma s-sena l-o\u0127ra bejjet ukoll f'pajji\u017cna!", "Huwa protett bil-li\u0121i, imma \u0127afna ka\u010b\u010baturi xorta joqtluh.", "G\u0127ax sabi\u0127!", "Ritratt ta' Guido Bonett.", "Bomblu na\u0127la sufija u simpatika ritratt ta' Victor Falzon", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet X'g\u0127andna mid-dinja?", "X'nista' nara tg\u0127id?", "L-iSkrepbuk tal-Fjuri L-G\u0127adira Il-Banju tal-Vjolin Mixja Mixjun!", "Attivit\u00e0 Ix-Xag\u0127ri Nilag\u0127bu tikka Gallerija Mill-arti ta' Pau U tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Natura fil-Lenti", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121giet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xaharejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1100 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, April 2010 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "A\u0127barijiet", "Fl-Ewwel ta' April dejjem nistennew li xi \u0127add jag\u0127mlilna \u010bajta, jew jag\u0127tina a\u0127bar li ma tkunx vera.", "G\u0127alhekk meta dakinhar smajna li l-G\u0127adira tfa\u010b\u010ba Gallozz Sultan, bilkemm ridna nemmnu.", "Il-Gallozz Sultan huwa g\u0127asfur li jimpressjonak.", "Qisu ti\u0121ie\u0121a kbira blu fil-vjola b'munqar goff a\u0127mar nar u saqajn twal \u0127omor ukoll!", "Dan l-g\u0127asfur jg\u0127ix u jbejjet f'diversi n\u0127awi tal- Mediterran, anke f'artijiet vi\u010bin tag\u0127na b\u0127al Sqallija.", "Mhux g\u0127asfur li s-soltu jpassi, imma kultant jivvja\u0121\u0121a xi ftit.", "U issa tfa\u010b\u010ba wie\u0127ed Malta.", "L-ewwel ni\u017cel fir-riserva naturali tal-G\u0127adira u dam hemm ftit \u0121ranet.", "Imbag\u0127ad tar u mar fir- riserva tas-Simar, fejn ukoll hemm ambjent tajjeb g\u0127alih.", "Din kienet l-ewwel darba li deher Gallozz Sultan", "Il-Gallozz Sultan huwa g\u0127asfur mist\u0127i u jo\u0127ro\u0121 l-iktar filg\u0127odu kmieni jew filg\u0127axija ma' n\u017cul ix- xemx.", "Dar-ritratt me\u0127ud l-G\u0127adira\u2026", "f'pajji\u017cna.", "G\u0127asfur ie\u0127or li dan l-a\u0127\u0127ar qanqal \u0127afna interess fil-berdwo\u010bers kienet Alwetta Qastnija, li tfa\u010b\u010bat Delimara fil-bidu t'April. l-Alwetta Qastnija hija \u017cg\u0127ira u kannella, ji\u0121ifieri mhijiex xi g\u0127asfur li fid-daqs jew fil-kulur i\u0121iblek g\u0127ajnejk wara widnejk.", "Imma din l-ispe\u010bi rari \u0127afna li tidher Malta, u s-soltu trid tmur fid-de\u017cert Sa\u0127ara biex tarah.", "G\u0127alhekk kienet rekord e\u010bitanti g\u0127an-naturalisti tal-BirdLife.", "Dan l-g\u0127asfur bl-Ingli\u017c jismu Bar-tailed Desert Lark (Ammomanes cincturus) u l-a\u0127\u0127ar li deher Malta kien fl-1969\u2026 41 sena ilu!", "Mid-dehra sewwa jg\u0127idu li fuq tlieta toqg\u0127od il- borma!", "Ukoll g\u0127all-bidu t'April, f'Ta' \u010aen\u010b (G\u0127awdex) deher g\u0127asfur ie\u0127or rari \u0127afna g\u0127al Malta.", "Din kienet Bilbla Sekonda - g\u0127asfur \u017cg\u0127ir minn lewn l-art u li mhux fa\u010bli tarah.", "Imma l-berdwo\u010bers xorta marru jfittxuh, g\u0127ax din l-ispe\u010bi kienet ilha ko\u010b\u010b ma tidher Malta.", "Mill-1982, fil-fatt!", "Il-Bilbla Sekonda hija wkoll g\u0127asfur li s-soltu tarah f'in\u0127awi tad-de\u017cert.", "G\u0127al min i\u0127obb l-g\u0127asafar, dawn kienu tassew tliet figolli tal- G\u0127id tajbin immens.", "\u2026u dawn ir-ritratti huma tal-istess g\u0127asfur meta mar Is-Simar.", "Bis-sa\u0127\u0127a tal- fotografija naqsmu flimkien il-\u0121miel tan-natura.", "X'g\u0127andna", "Paleo-antropologu huwa xi \u0127add li jistudja l-fossili tal-bnedmin tal-qedem.", "mid-dinja?", "\u0120enna fuq l-art", "\u2026u fil-ba\u0127ar", "Ir-Renju Unit g\u0127adu kemm waqqaf riservi naturali enormi fil-ba\u0127ar.", "Din hija \u010b-Chagos Islands Marine Reserve u qieg\u0127da fl-O\u010bean Indjan madwar i\u010b-Chagos Islands, grupp ta' xi 60 g\u017cira baxxa.", "Dir-riserva naturali fiha medda ta' 545,000km2 (ikbar mill-Ba\u0127ar l-Iswed) u hija l-ikbar marine reserve fid-dinja.", "Il-G\u017cejjer Chagos ma jg\u0127ixux nies fuqhom (\u0127lief g\u017cira wa\u0127da) u huma \u0121enna tal-art tropikali, kif taraw mir-ritratt t'hawn fuq.", "Imma jekk l-art hija \u0121enna, il- ba\u0127ar ta' madwarha huwa \u0121enna t-tripplu!", "F'dawn l-ib\u0127ra jg\u0127ixu iktar minn 220 spe\u010bi ta' qroll, u madwar dan il-qroll jg\u0127ixu iktar minn 1000 tip ta' \u0127ut, minn spe\u010bi \u017cg\u0127ar kollha kuluri, sal-whale shark, l-ikbar \u0127uta tad-dinja.", "Huwa wkoll wie\u0127ed mill-iktar in\u0127awi ta' ba\u0127ar nadif li je\u017cistu fuq il-pjaneta.", "Issa li dal-ba\u0127ar sar riserva naturali, m'g\u0127adux jista' jsir sajd goff fih, jew li jsir t\u0127affir g\u0127a\u017c-\u017cejt.", "Problema wa\u0127da baqg\u0127alhom isolvu: li n-nies li kienu jg\u0127ixu f'dawn il-g\u017cejjer", "u li kienu tke\u010b\u010bew 50 sena ilu, xi darba jit\u0127allew imorru lura f'pajji\u017chom!", "Matthew Berger, tifel ta' 9 snin, ftit ilu, kien qed iqalleb fil-\u0127amrija fl-Afrika t'Isfel u sab xi g\u0127adam antik.", "Huwa \u0127aseb li kien ta' xi \u010berv, imma meta rahom missieru beda ji\u017cfen bil-fer\u0127!", "Missieru huwa paleo-antropologu, u mill-ewwel induna li dak l-g\u0127adam ma kien \u010berv imma spe\u010bi antika xejn, ta' bniedem-xadin tat-tip Australopithecus.", "Komplew i\u0127affru fl-in\u0127awi u sabu \u017cew\u0121 skeletri tal-istess spe\u010bi.", "Xi studju\u017ci huma \u010berti li din hija spe\u010bi \u0121dida, imma o\u0127rajn g\u0127adhom mhux qed jaqblu.", "Hu x'inhu, huwa \u010bar li g\u0127ad baqa' \u0127afna iktar studju x'isir fuq l-istorja tal-bniedem!", "U iva, mela m'g\u0127andix g\u0127alfejn nib\u017ca' minnha din il- gremxula, g\u0127ax frott biss tiekol.", "\u0126e\u0127e!", "Sakemm ma ta\u0127sbekx banana\u2026", "Sabu gremxula \u0121dida, imma timma\u0121inawx gremxula b\u0127al dawk li jkollna fil-\u0121nien: dil-gremxula twila 2m!", "Din hija n-Northern Sierra Madre Forest Monitor Lizard (x'isem twil!) u tg\u0127ix fil-foresti tal-G\u017cejjer Filippini.", "Hija ka\u017c rari ta' gremxula li tiekol frott biss, hija mgerrxa sew u tg\u0127ix l-iktar fis- si\u0121ar.", "U fil-fatt g\u0127alhekk l-istudju\u017ci damu daqshekk ma indunaw biha.", "L-isem xjentifiku tag\u0127ha huwa Varanus bitatawa.", "Imma jekk in-naturalisti skoprew l-ispe\u010bi issa, in-nies li jg\u0127ixu f'dawk in-na\u0127at ilhom jafu biha\u2026 g\u0127ax mid-dehra jikluha wkoll!", "Dal-poster g\u0127alik jekk i\u0121\u0121edded il-mi\u017cata fi Klabb \u0126uttaf.", "Dawn l-a\u0127barijiet tajbin biex tu\u017cawhom l-iskola fl-attivit\u00e0 JUNIOR JOURNALIST (Dinja Wa\u0127da) Dinja Wa\u0127da hija kampanja edukattiva ambjentali li qed titmexxa fl-iskejjel primarji minn BirdLife Malta u Bank of Valletta", "Meta jtir jidher l-isfar fuq \u0121win\u0127ajh.", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "Il-Gardell hu wie\u0127ed mill-g\u0127asafar mag\u0127rufin", "b\u0127ala tal-g\u0127ana.", "L-isem tieg\u0127u \u0121ej mit-Taljan (cardellino).", "Fil-kulur \u017cgur li huwa l-isba\u0127 wie\u0127ed minnhom.", "Tispikka \u0127afna l-maskra \u0127amra tal-wi\u010b\u010b u l-faxx isfar tal-\u0121wiena\u0127.", "Il-Gardell ibejjet mal- Ewropa kollha, fl-Afrika ta' Fuq u partijiet tal-Asja.", "Fl-artijiet fejn tag\u0127mel \u0127afna kes\u0127a, il-Gardell ipassi.", "F'Malta jidher fi\u017c-\u017cew\u0121 pases imma n-numru jvarja minn sena g\u0127all-o\u0127ra.", "G\u0127andu munqar pjuttost irqiq \u0127dejn l-g\u0127asafar tal-g\u0127ana l-o\u0127ra.", "Il-munqar ju\u017cah biex jislet i\u017c-\u017cerrieg\u0127a mill-pjanti tax-xewk.", "Il-Gardell g\u0127andu g\u0127anja sabi\u0127a, u min\u0127abba fiha", "dan l-g\u0127asfur huwa marbut mal-fer\u0127.", "Infatti f'bosta lingwi, inklu\u017c il-Malti, nsibu l-idjoma \"hieni daqs gardell\".", "L-g\u0127anja u l-ilwien tieg\u0127u wasslu biex matul i\u017c-\u017cminijiet il-Gardell idda\u0127\u0127al f'\u0127afna artijiet fejn ma kienx jinstab, b\u0127all-Awstralja, New Zealand u l-Ar\u0121entina.", "Illum nafu li meta f'art idda\u0127\u0127al spe\u010bi \u0121odda mhix \u0127a\u0121a ta' \u0121id g\u0127an-natura tal-post.", "L-iSkrepbuk tal-Fjuri L-Orkida Piramidali", "Pjanta 1perenni bil-basla.", "Titwal sa 20\u010bm.", "Tag\u0127mel weraq a\u0127dar \u010bar u ovali bil-vini dritti g\u0127all-\u0127abta ta' April.", "F'Mejju tag\u0127mel fjuri ro\u017ca (kull wa\u0127da qisha insetti \u017cg\u0127ir) f'bukkett forma piramidali.", "\u017berrieg\u0127a \u017cg\u0127ira immens u ma tidhirx.", "L-orkidi jag\u0127mlu fjuri forma ta' insett biex ji\u0121bdu insetti b\u0127al na\u0127al u \u017cna\u017can solitarji li jkunu qed ifittxu sie\u0127ba.", "Tikber fix-xag\u0127ri, fil-2makkja, fl-3isteppa, fi\u017c-\u017crie\u017caq tat- tafal u anke f'raba' mitluq.", "Spe\u010bi 4indi\u0121ena.", "Frekwenti fil-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-G\u017cejjer Maltin.", "Pjanta li tg\u0127ix diversi snin.", "Ambjent b'\u0127afna si\u0121ar baxxi u arbuxxelli jikbru folti f'xulxin.", "Ambjent bla si\u0121ar, b'\u0127amrija fqira fejn jikber l-iktar \u0127axix.", "4 indi\u0121ena.", "Spe\u010bi tal-post, li ma dda\u0127\u0127litx mill-bniedem.", "L-istampa tal-Gardell me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li ssib tixtrih (\u20ac5) ming\u0127and il-BirdLife.", "Il-piramida qed naraha.", "Xieraq to\u0127ro\u0121 xi mumja minn \u0121o fiha, kemm inwer\u017caq!", "T\u0127obb l-g\u0127asafar?", "Mela \u017cur il- websajt Birding in Malta g\u0127al tag\u0127rif u ritratti fuq l-g\u0127asafar ta' Malta, u anke postijiet tajbin g\u0127all- berdwo\u010bing.", "Dil-websajt \u0127olquha Nicholas Galea u Steve Zammit Lupi, \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 berdwo\u010bers u membri ta' Klabb \u0126uttaf.", "PRO\u0120ETT BIRDLIFE", "L-G\u0127adira", "Bu\u017caqq", "Il-Bajja tal-Mellie\u0127a hija popolari g\u0127all-g\u0127awm, u fis-sajf", "tkun mimlija nies, storbju, traffiku, dwal u ri\u0127a ta' \u010bips!", "U jet-skis, lane\u010b u lajlows, u gabbani, ristoranti u lukandi.", "Imma jekk taqsam it-triq issib ru\u0127ek f'post differenti", "\u0127afna.", "Hemmhekk hemm \u0127a\u0121a li ti\u0121bed lin-natura: hemm g\u0127adira ilma, u din l-g\u0127adira tkun hemm is-sena kollha.", "Fejn hemm l-ilma s-sena kollha jg\u0127ixu iktar pjanti u annimali.", "Din hija r-riserva naturali tal-G\u0127adira, post im\u0127ares bil-li\u0121i u ndukrat biex \u0127add ma jid\u0127ol fih bla permess u jag\u0127mel \u0127erba min-natura.", "Il-BirdLife ilha \u0127afna snin tistudja u tie\u0127u \u0127sieb l-G\u0127adira.", "Il-flora u l-fawna tal-G\u0127adira huma spe\u010bjali g\u0127ax iridu jifil\u0127u g\u0127all-ilma miela\u0127 li jid\u0127ol mill-ba\u0127ar.", "Fost il-pjanti li jg\u0127ixu f'dan l-ambjent hemm ix-Xorbett, l-Almeridja, Kromb il-Ba\u0127ar u l-Bjanka tal-Ba\u0127ar.", "Hemm anke Simar Niggie\u017c, Qasbet ir-Ri\u0127, Si\u0121ar tal-Bruk, Pankrazju u Mentna - dawn tal-a\u0127\u0127ar huma \u017cew\u0121 fjuri rari li jikbru fir-ramel.", "Fl-ilma tal-G\u0127adira jg\u0127ix il-Bu\u017caqq, \u0127uta rari li t\u0127obb", "l-g\u0127adajjar.", "Din tiekol \u0127axix li jikber fl-ilma u anke annimali \u017cg\u0127ar tal-ilma, b\u0127al bebbux u gambli.", "Imma l-Bu\u017caqq irid joqg\u0127od attent g\u0127ax jista' jsib min jiekol lilu, spe\u010bjalment g\u0127asafar b\u0127all-Agrett Abjad, l-G\u0127asfur ta' San Martin u l-Blon\u0121un Sekond.", "Dawn ma jg\u0127ixux l-G\u0127adira s-sena kollha imma jg\u0127addu ftit \u0121ranet, \u0121img\u0127at jew anke xhur.", "L-G\u0127adira spiss jid\u0127lu wkoll g\u0127asafar tax- xtut b\u0127all-Monakella, it-Tertuxa, il-Pispisella, il-Girwiel u l-Fras-servjent.", "Dawn jg\u0127ixu max-xtut tal-ba\u0127ar jew tal-g\u0127adajjar u jieklu dud li jtellg\u0127u mit-tajn u r-ramel.", "Is-sabi\u0127 ta' riserva naturali hu li dawn l-g\u0127asafar \u0127add", "ma jpo\u0121\u0121ihom hemm, imma ji\u0121u we\u0127idhom!", "Barra g\u0127asafar, l-G\u0127adira jg\u0127ixu wkoll rettili b\u0127as-Serp Iswed, ix-Xa\u0127met l-Art u l-Kamaleonti, u hemm varjet\u00e0 sabi\u0127a ta' insetti, fosthom friefet u ba\u0127rijiet.", "Hemm jg\u0127ix ukoll il-Grillu tar-Ramel, spe\u010bi rarissma f'Malta.", "\u0126afna minnkom forsi mortu l-G\u0127adira ma' tal-iskola jew", "Jekk le, \u0127ajru lill-\u0121enituri jew lill-g\u0127alliema jo\u0127dukom, g\u0127ax l-G\u0127adira hija wa\u0127da mill-ftit postijiet f'Malta fejn in-natura ti\u0121i l-ewwel u l-bniedem ji\u0121i t-tieni.", "L-G\u0127adira tifta\u0127\u2026 G\u0127all-publiku Sibtijiet u \u0126dud (10am-4pm) minn Novembru sa Mejju.", "D\u0127ul bla \u0127las.", "G\u0127all-iskejjel fil-\u0121ranet tal-iskola.", "D\u0127ul bla \u0127las, imma \u017cjarat minn skejjel iridu jsiru bil-booking (21347646)", "Il-Banju tal-Vjolin Roqg\u0127a ilma xita f'nofs mog\u0127dija fil-kampanja kienet bi\u017c\u017cejjed biex dal-", "Vjolin \u0126adrani jitnaddaf, jiffriska u jixxala!", "Ritratti ta' Victor Falzon.", "Isma' jimporta ma t\u0127arsux please?", "Qed nin\u0127asel hawnhekk!", "Grazzi, ta\u2026", "Imxejna mixja mixjun!", "Il-Mixja Maratona Marret Meravilja!", "Did-darba \u0127adna rotta \u0121dida.", "FL-14 Marzu 2010 iltqajna ta\u0127t is-Saqqajja (r-Rabat), u meta n\u0121abar kul\u0127add tlaqna nimxu fid-direzzjoni tas- Si\u0121\u0121iewi.", "It-triq kienet sabi\u0127a u fa\u010bli, u t-temp kien perfett.", "Matul il-mixja kellna spettaklu sabi\u0127", "ta' Bg\u0127adan \u0126omor iduru fuq rasna.", "Dawn huma ajkli \u017cg\u0127ar li fir-rebbieg\u0127a jg\u0127addu minn pajji\u017cna fil-maratona tag\u0127hom mill-Afrika g\u0127all-Ewropa!", "Minbarra bg\u0127adan, dakinhar rajna wkoll Daqquqa tat-Toppu, Spanjulett, Pitirrossi, Zizka Bojod, Bu\u010baqq tax- Xitwa u anke Bekka\u010b\u010b.", "U rajna wkoll xi Runduni!", "Ir-Rundun kien l-g\u0127asfur spe\u010bjali tal-mixja, g\u0127ax il-flus li \u0121abru l-membri g\u0127all-mixja se jintu\u017caw proprju biex nibnu kaxxi", "apposta \u0127alli n\u0127ajru iktar Runduni jbejtu f'Malta.", "Wara waqfa qasira, il-mixja kompliet", "qalb il-kampanja, \u0121bidna lejn l-irdum fejn er\u0121ajna waqafna ftit u tqassam xi frott lil kul\u0127add.", "Komplejna lejn l-in\u0127awi ta' \u0126a\u0121ar Qim, imbag\u0127ad imxejna lejn il-Qrendi u spi\u010b\u010bajna Il-Maqluba, fejn il-membri g\u0127amlu \u010bart kbira bir-Rundun.", "Imbag\u0127ad saru xi intervisti minn \u0121urnalisti, tqassmu rigali lil min attenda u l-attivit\u00e0 spi\u010b\u010bat.", "G\u0127al dil-mixja n\u0121abru b'kollox \u20ac1115.", "Klabb \u0126uttaf u l-BirdLife jirringrazzjaw lil dawk kollha li g\u0127enu biex tin\u0121abar dis-somma (ara l-lista).", "Grazzi wkoll lil-Leaders kollha li taw daqqa t'id biex kollox imur \u0127arir.", "G\u0127all-mixja dis-sena konna b'kollox", "153 ru\u0127.", "U \u017cew\u0121t iklieb!", "U issa jmiss li nin\u017clu ni\u017cla sal-", "Na\u0127seb kollha mortu l-Buskett.", "Mal-familja, ma' tal-klassi, xi \u0127ajk mal-\u0127bieb.", "Imma kos tin\u017cel kemm tin\u017cel f'dak il-wied kollu si\u0121ar, frisk u dellijiet, qisu qatt mhu bi\u017c\u017cejjed hux!", "A\u0127na wkoll hekk in\u0127ossuna.", "Wara kull si\u0121ra donnu dejjem hemm xi sorpri\u017ca sabi\u0127a tan-natura tistenniena nsibuha.", "Xi sigriet \u0121did li qatt ma rajna qabel.", "Xi \u0127oss misterju\u017c.", "Insomma, a\u0127na \u0127a mmorru s'hemm.", "Tit\u0127ajru ti\u0121u mag\u0127na?", "It-Tajra Safra hija g\u0127asfur li nistg\u0127u naraw il- Buskett.", "data il-\u0126add 9 Mejju 2010 niltaqg\u0127u Ta\u0127t it-Tinda, Buskett \u0127in 8.30am - 11am \u0121ibu jekk g\u0127andkom tromba, gajd, nowtbuk mer\u0127ba membri* tal-Klabb, familja u \u0127bieb", "*Membri ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom adult.", "U ejja, kiesa\u0127!", "ambjenti maltin", "Wara li dawritna mal-ambjenti tad-dinja, ELISABETH CONRAD \u0121\u0121ibna lura Malta u tg\u0127allimna ftit fuq l-ambjenti differenti ta' pajji\u017cna stess.", "Ix-xag\u0127ri huwa ambjent naturali komuni fil-G\u017cejjer", "Huwa ambjent tipiku \u0127afna tal-Mediterran, u jinstab f'postijiet bi klima li mhix \u0127arxa u li hi niexfa fis-sajf, u fejn il-blat huwa 2kalkarju, b\u0127as-saffi ewlenin tal-blat Malti.", "Toqob, xfar u ponot", "Ix-xag\u0127ri jikber fuq art bi blat mikxuf, spe\u010bjalment fuq il-Blat tal-Qawwi.", "Din it-tip ta' art jg\u0127idulha karst: wesg\u0127at ta' blat li jkun fihom \u0127afna toqob, xfar, ponot u \u0127ofor.", "Il-karst jifforma bl-effett tal-ilma tax-xita fuq il-blat kalkarju.", "L-ilma tax-xita ji\u0121bor is-CO2 mill-arja u mill- \u0127amrija u b'hekk isir ftit a\u010bidu\u017c.", "Dan l-ilma a\u010bidu\u017c imermer il-minerali fil-blat.", "Jiffurmaw forom differenti g\u0127ax fi blata wa\u0127da nsibu diversi tipi ta' minerali, li mhux kollha jittieklu bl-istess rata.", "Il-fdalijiet tal-blat li ma jin\u0127allux jin\u0121emg\u0127u fix-xquq u fil-\u0127ofor u bi\u017c-\u017cmien isuru rqajja \u0127amrija.", "Bl- Ingli\u017c ix-xag\u0127ri jg\u0127idulu garrigue (proprjament hija kelma Fran\u010bi\u017ca!)", "Mhux ambjent fa\u010bli", "Fuq dan il-blat jikbru pjanti tipi\u010bi tax-xag\u0127ri, fost dawn is-Sag\u0127tar, it-Teng\u0127ud Malti, l-G\u0127ansar u l-Erika.", "\u0126afna pjanti tax- xag\u0127ri jikbru baxxi mal-art.", "Dan g\u0127aliex ix-xag\u0127ri mhuwiex ambjent fa\u010bli g\u0127all-pjanti.", "Mhux biss hemm ftit \u0127amrija, imma dawn l-in\u0127awi huma spiss mikxufin \u0127afna g\u0127ar-ri\u0127.", "Il-Fenek Selva\u0121\u0121 ma tantx jiffansjaha t-tog\u0127ma tal-pjanti aromati\u010bi!", "Barra minn hekk, tinsewx in-nixfa twila tas-sajf Malti!", "Xi pjanti jadattaw billi jkollhom il-basal ta\u0127t l-art biex ikampaw waqt l-ista\u0121un niexef, b\u0127alma jag\u0127mlu l-orkidi.", "Pjanti o\u0127rajn huma 3annwali, b\u0127al Demm il-Madonna, li j\u0127addru fl-ista\u0121un tax-xita u j\u0127allu biss \u017cerrieg\u0127a g\u0127as-sajf.", "Il-pjanti li j\u0127addru s-sena kollha g\u0127andhom ukoll diversi modi kif ikampaw mas- sajf, per e\u017cempju weraq sukkulenti biex ja\u0127\u017cnu l-ilma, jew weraq \u017cg\u0127ar u ta' forma u materjal li jnaqssu it-telf tal-ilma.", "\u0126afna pjanti tax-xag\u0127ri huma wkoll aromati\u010bi, li fil- weraq ikollhom \u017cjut b'ri\u0127a qawwija.", "Lilna jog\u0127\u0121buna \u0127afna minn dawn l-irwejja\u0127 u anke n\u0127awru l-ikel tag\u0127na bihom, imma l-annimali bil-maqlub: ir-ri\u0127a tal-pjanti aromati\u010bi ddejjaqhom u jevitaw li jieklu l-weraq.", "Min\u0127abba li x-xag\u0127ri huwa ambjent komuni f'Malta,", "forsi ma tantx nag\u0127tu kaz il-valur tieg\u0127u, per\u00f2 meta ter\u0121g\u0127u to\u0127or\u0121u fil-kampanja, araw li tapprezzaw ftit il-\u0121miel u r-rikkezza ta' pjanti li jikbru f'dan l-ambjent naturali.", "Fir-ritratt tidher medda sabi\u0127a ta' xag\u0127ri li qieg\u0127da fuq l-g\u0127olja tal- Marfa, \u0127dejn Foresta 2000.", "Dawk l-arbuxxelli bil-fjuri sofor huma Teng\u0127ud Malti, pjanta 1endemika li hawnhekk tikber komuni.", "Fil- bog\u0127od tidher ukoll Kemmuna, li wkoll fiha meded sbie\u0127 ta' xag\u0127ri.", "Ix-Xag\u0127ri", "Ta' \u010aen\u010b", "Il-Qammieg\u0127", "Ix-Xag\u0127ra l-\u0126amra", "Il-Qortin ta' Santa Marija", "G\u0127ar Lapsi", "Mappa ta' fejn hemm xag\u0127ri fil-G\u017cejjer Maltin, bl-ismijiet ta' xi postijiet.", "Annimal jew pjanta li tinsab biss f're\u0121jun u mkien iktar fid-dinja.", "2kalkarju.", "Blat kalkarju jkun mag\u0127mul fil-bi\u010b\u010ba l-kbira minn \u0121ir (bl-Ingli\u017c limestone).", "Pjanti li jg\u0127ixu \u010b-\u010biklu ta' \u0127ajjithom f'sena wa\u0127da.", "G\u0120", "G\u0127", "D\u010a \u0120", "\u0120", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du.", "Basta tan-natura\u2026", "Nilag\u0127bu tikka! ma'", "Konna mixjin fil-kampanja u sibna karta b'xi kliem miktub fuqha.", "Jidher li minn kitibhom u\u017ca xi forma ta' kodi\u010bi, per\u00f2 wa\u0127da minnhom kellha l-kelma mikxufa.", "Tg\u0127id bi\u017c\u017cejjed biex insibu x'inhuma l-kelmiet l-o\u0127rajn kollha?", "\u010a", "G\u0127", "\u010a", "g\u0127akreb gabriel bugelli 13", "Mill-arti ta' PAU", "U TG\u0126IDX \u0126MerIJIeT!", "Nisimg\u0127u \u0127afna \u0127merijiet fuq in-natura.", "F'dis-sensiela, DESIR\u00c9E FALZON iddur dawra ma' ftit minnhom.", "Il-kamaleonti jekk tqieg\u0127du fuq l-a\u0127mar imut!", "Il-\u0121ilda tal-kamaleonti mag\u0127mula minn \u0127afna rqajja' \u017cg\u0127ar ta' kuluri differenti.", "Huwa ju\u017ca dawn l-irqajja' biex ibiddel il-kulur tal-\u0121ilda tieg\u0127u \u0127alli ji\u0121i jaqbel mal-ambjent ta' madwaru.", "Dan jag\u0127mlu", "billi jkabbar u j\u010bekken l-irqajja' skont", "il-kulur u d-disinn li g\u0127andu b\u017conn.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' dat-trikk, il-kamaleonti jkollu kamuflaxx tajjeb u", "jaqbad \u0127afna insetti g\u0127ax ipo\u0121\u0121u vi\u010bin tieg\u0127u u ma jarawhx.", "Il-kamuflaxx jg\u0127in ukoll lill-kamaleonti biex jista\u0127ba mill-g\u0127edewwa tieg\u0127u.", "Imma l-kamaleonti m'g\u0127andux il-kuluri kollha tal-qawsalla: il-\u0121ilda tieg\u0127u tvarja minn safrani g\u0127al a\u0127dar \u010bar, u \u0121ieli jaqleb a\u0127dar skur, kwa\u017ci iswed b'xi tbajja' safranin.", "Peress li jg\u0127ix fis-si\u0121ar jew fix- xag\u0127ri, l-a\u0127mar m'g\u0127andux b\u017connu f'dawn l-ambjenti.", "Imma b'daqshekk ma jfissirx li jekk kamaleonti joqg\u0127od fuq xi \u0127a\u0121a \u0127amra \u0127a jmut!", "U lanqas mhu \u0127a jwer\u017caq, jintefa\u0127, itirlu d-demm, jaqag\u0127lu denbu jew jisplodi!", "Natura fil-Lenti F'Malta jg\u0127ixu eluf ta' spe\u010bi ta' annimali, imma \u0127afna minnhom", "huma \u017cg\u0127ar.", "F'dir-rokna nressqu l-lenti lejn xi ntietef naturali.", "In-Ninfa hija insett \u017cg\u0127ir.", "Forsi g\u0127all-ewwel ta\u0127sibha nemusa, imma jekk t\u0127ares sew tinduna li hija differenti.", "Biss biss fit-tarf ta' \u0121isimha g\u0127andha qishom \u017cew\u0121 xag\u0127riet twal.", "In-Ninfa (bl-Ingli\u017c mayfly) kwa\u017ci dejjem taraha vi\u010bin xi \u0121ibjun, vaska jew g\u0127adira tal-ilma \u0127elu.", "Dan g\u0127aliex in-Ninfa tbid fl-ilma u l-frie\u0127 tag\u0127ha jg\u0127ixu ta\u0127t l-ilma.", "Il-fer\u0127 idum xhur jikber, u meta fl-a\u0127\u0127ar isir adult g\u0127andu xorti jg\u0127ix iktar minn \u0121urnata!", "F'dik il-\u0121urnata n-Ninfa trid ittir, issib sie\u0127eb, issib vaska bl-ilma u tbid il-bajd. in- Ninfa", "Jekk tafu b'xi vaska tal-ilma \u0127elu, osservaw ftit il-\u0127ajja fl-ilma u forsi taraw xi frie\u0127 tan-Ninfa.", "Il- frie\u0127 ikollhom tliet xag\u0127riet f'tarf \u0121isimhom (mhux tnejn)."], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-97-Apr-2010.pdf"}
{"text": ["Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p2", "\u0126ej \u0126bieb!", "Fuq il-lemin taraw l-arma tas-Sena Internazzjonali tal- Biodiversit\u00e0.", "Kif taraw fiha hemm is-sena 2010 u mda\u0127\u0127lin qalb in-numri hemm stampi ta' \u0127ut u mew\u0121, si\u0121ra, fjamingu u anke ra\u0121el u tifel.", "Dak il-logo ifakkarna li a\u0127na l-bnedmin ukoll niffurmaw parti min-natura.", "\u0126afna minna ng\u0127ixu f'postijiet fejn tittawwal mit-tieqa u ma tara xejn \u0127lief bini u konkos u toroq.", "Bilkemm tara pjanta wa\u0127da.", "Dan hija \u0127asra kbira g\u0127ax meta ng\u0127ixu maqtug\u0127in minn man-natura spiss ninsew kemm g\u0127andna b\u017connha.", "L-affarijiet li j\u017commu \u0121isimna \u0127aj ji\u0121u kollha min-natura: dawn huma l-arja, l-ilma u l-ikel.", "Bla arja immutu fi ftit minuti, u kif \u017cgur li tafu, l-arja ti\u0121i mill-weraq a\u0127dar tal-pjanti.", "Il-Wii, il-mowbajls, l-iPods u t-televixins HD kollha invenzjonijiet tal-\u0121enn u divertenti, imma jekk jaqbadna l-\u0121u\u0127 na\u0127seb \u0127add minna ma jmur jiekol il-maws tal-kompjuter hux! :)", "Insomma, nispera tmorru tajjeb fl-e\u017camijiet \u0127alli", "mbag\u0127ad tgawdu l-vaganzi b'mo\u0127\u0127kom mistrie\u0127.", "Biex ng\u0127inu l-biodiversit\u00e0\u2026", "Idea biex t\u0127ajjar iktar biodiversit\u00e0 \u017c\u017curlek il-\u0121ardina, il-bit\u0127a jew anke l-bejt tad-dar hija billi tipprovdi dar g\u0127al xi na\u0127al jew \u017cna\u017can.", "Sib ftit stro mill-kbar (tal-plastik iservu iktar), qasqashom bi\u010b\u010biet ta' xi 8\u010bm, u orbothom faxx bit-tejp kif hemm fl-istampa.", "Sodd na\u0127a minnhom bil- plastisin jew b'bi\u010b\u010ba kartuna.", "Issa sib rokna kennija u wa\u0127\u0127alhom fiha, bit- toqob i\u0127arsu 'l barra.", "Hawn na\u0127al u \u017cna\u017can li ma jibnux xehda imma jbejtu f'\u0127ofor jew zkuk vojta.", "Forsi jit\u0127ajru ju\u017caw l-istro tieg\u0127ek!", "Esperimenta b'tulijiet u postijiet differenti u ara liema l-iktar li jirnexxu.", "Na\u0127seb anke jien noqg\u0127od!", "Ix-Xewk Isfar tar-Ramel (Sand Oyster Thistle) tag\u0127mel fjuri oran\u0121jo safranin ileqqu.", "Mhux billi xewka, hija xorta pjanta sabi\u0127a, anzi din il-pjanta hija ftit skarsa g\u0127ax tikber fl-g\u0127aram tar-ramel (bl-Ingli\u017c sand dunes), ambjent rari f'Malta.", "Ritratt ta' Victor Falzon.", "Dami\u0121ella ku\u0121ina \u017cg\u0127ira tal-mazzarelli ritratt ta' Victor Falzon", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet X'g\u0127andna mid-dinja?", "Lura Malta\u2026 X'nista' nara tg\u0127id?", "L-iSkrepbuk tal-Fjuri Pro\u0121ett Garnija Dawk ta' Tmien Saqajn Tlaqna g\u0127a\u010b-\u010aief Attivit\u00e0 Il-Makkja Nilag\u0127bu tikka Gallerija Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Mill-Arti ta' Pau", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121giet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xaharejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1100 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, \u0120unju 2010 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p2", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p3", "a\u0127barijiet", "Issa fejn se norqod?", "\u0126eqq, g\u0127andi sleeping bag jekk trid!", "i\u017c-", "\u017cabra", "Dan l-a\u0127\u0127ar \u017cabru s-si\u0121ar fi Pjazza Assedju fil-Belt Valletta.", "Jekk tiftakru, dil-pjazza semmejnieha ftit ilu f'Il-\u0126uttafa 96 meta \u0121ibna artiklu fuq ir-roost taz-Zakak Abjad.", "Roost hija post fejn l-g\u0127asafar jin\u0121abru biex jorqdu, u s-si\u0121ar folti f'dil-pjazza kennija kienu l-ikbar roost ta' dan l-g\u0127asfur f'Malta.", "Biss biss f'Jannar li g\u0127adda l-BirdLife g\u0127oddejna 7600 Zakak Abjad de\u0127lin jorqdu hemmhekk.", "Imma issa dawn is-si\u0121ar \u017cabruhom u \u0127allewhom kwa\u017ci zokk biss!", "se jorqdu dawk l-eluf ta' zizka la jaslu lura Malta fil-\u0127arifa?", "Il-BirdLife kienet g\u0127amlet lista tal-aktar postijiet importanti f'Malta g\u0127all- g\u0127asafar.", "Dawn ng\u0127idulhom Important Bird Areas (IBAs), u Pjazza Assedju kienet wa\u0127da minnhom.", "Imma issa li \u0127anxru s-si\u0121ar, dil-pjazza", "nistg\u0127u nroddulha salib u nne\u0127\u0127uha mil-lista!", "Bil-lejl da\u0127lu xi kriminali fil-Foresta 2000 u qatg\u0127u u qatlu mal-120 si\u0121ra.", "Dawn kienu si\u0121ar \u017cg\u0127ar li konna \u0127awwilna fl-2007, kwa\u017ci kollha \u017bnuber.", "Vandali huma nies \u0127\u017ciena li jie\u0127du gost jag\u0127mlu l-\u0127sara.", "U vandali tan-natura huma ag\u0127ar minnhom g\u0127ax jie\u0127du gost joqtlu.", "Re\u0121g\u0127u \u0121ew!", "Ir-Runduni re\u0121g\u0127u \u0121ew!", "Wara xitwa jixxalaw l-Afrika, re\u0121g\u0127u \u0121ew ibejtu.", "Sa erba' snin ilu, ir-Rundun ma kienx ibejjet f'Malta, imma fl-2008 xi pari bdew ibejtu, u s-sena l-o\u0127ra komplew jinfirxu.", "Rapport aktar dettaljat f'Il- \u0126uttafa li jmiss.", "X'g\u0127andna", "mid-dinja?", "il- Wara 70 sena nieqes, Black-footed Ferret re\u0121a' qed ji\u0121\u0121erra fil-prateri tal-Kanada!", "Is-sena l-o\u0127ra l-Parks Canada telqu 34 nemes, u jidher li dir-rebbieg\u0127a \u0127afna minnhom g\u0127adhom f'sa\u0127\u0127ithom.", "Nisperaw li ma jdumx ma jibdew jitfa\u010b\u010baw i\u017c-\u017cg\u0127ar!", "Mela mhux b\u0127al Malta, g\u0127ax bilkemm kellna xitwa!", "Dan g\u0127aliex g\u0127andu mnie\u0127ru goff u wiesa' qisu tromba mdendla fuq wi\u010b\u010bu!", "Is-Saiga tg\u0127ix fi gruppi kbar fil-wesg\u0127at tar-Russja, tal- Ka\u017cakstan, l-U\u017cbekistan u l-Mongolja.", "Sa 20 sena ilu kien hawn miljuni ta' Saiga, imma f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin saret ka\u010b\u010ba fuqhom bla kontroll u n-numru spi\u010b\u010ba kwa\u017ci fix-xejn: Illum bilkemm baqa' 50,000 Saiga fid-dinja.", "Dan l-a\u0127\u0127ar smajna a\u0127bar kerha: fil-Ka\u017cakstan instabu mat-12,000 Saiga mejtin!", "Did-darba ma kinux ka\u010b\u010baturi, imma ja\u0127sbu li attakkahom mikrobu u l-annimali mietu ma kinux b'sa\u0127\u0127ithom bi\u017c\u017cejjed.", "Ix- xitwa li g\u0127addiet kienet kiefra \u0127afna fis-Siberja, u s-Saiga batew \u0127afna kes\u0127a u \u0121u\u0127.", "Tkun \u0127asra kbira jekk id-dinja titlef dan l-annimal simpatiku u uniku.", "\u0126asra wkoll g\u0127ax bi ftit protezzjoni sura, in-numru ta' Saiga jista' jer\u0121a' jikber.", "Imma f'dawk l-in\u0127awi donnu ftit hemm interess fil-\u0127arsien tal-biodiversit\u00e0.", "Basta bl-ajkla fuq il-bandiera\u2026", "Lura Malta\u2026", "Ka\u0127lan tal-Penz Dal-mazzarell jing\u0127araf minn faxx abjad mal-\u0121enb ta' \u0121ismu (jidher sew fir-ritratt it-tond).", "Din hija l-mazzarell mara, g\u0127ax hija kannella.", "Ir-ra\u0121el ikun blu.", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p4", "Sa l-a\u0127\u0127ar si\u0121ra", "Il-gvern tal-Madagaskar re\u0121a' jinbig\u0127 \u0127are\u0121 permessi biex kwantit\u00e0 kbira ta' injam illegali.", "Dan l-injam inqata' minn foresti li taparsi huma parks nazzjonali.", "Il-Madagaskar di\u0121\u00e0", "tilef 90% tal-foresti li kellu (ji\u0121ifieri minn kull 10 si\u0121riet inqatg\u0127u disg\u0127a).", "U mal-foresti sparixxaw \u0127afna spe\u010bi 1endemi\u010bi ta' lemuri.", "\u0120enna tal-art \u0121abuha rovina.", "G\u0127all-flus.", "Jekk rajtu l-films Madagascar tafu \u017cgur x'inhuma lemuri.", "1 spe\u010bi endemika.", "Tinsab hemmhekk biss u mkien iktar fid-dinja.", "Dal-poster g\u0127alik jekk i\u0121\u0121edded il-mi\u017cata fi Klabb \u0126uttaf.", "Mazzarell \u0120did", "Il-mazzarelli \u0121mielhom i\u017cidu f'Malta.", "Sa 10 snin ilu konna nafu biss b'xi 11-il spe\u010bi, imma f'dawn l-a\u0127\u0127ar ftit snin tfa\u010b\u010baw spe\u010bi \u0121odda u n-numru tela' g\u0127al xi 17.", "L-iktar wie\u0127ed \u0121did g\u0127adu kemm sabu l-\u0127abib tag\u0127na Charles Gauci ftit \u0121ranet ilu (12 \u0120unju 2010) fir-riserva tal-G\u0127adira.", "Dan huwa l-Ka\u0127lan tal-Penz (Epaulet Skimmer chrysostigma), mazzarell Orthetrum komuni fl-Afrika.", "Fl-Ewropa jinsab biss fi Spanja u l-Portugall.", "l-kamera tajba Charles kellu mieg\u0127u u \u0127adlu xi ritratti, li qed jaqsamhom mag\u0127na.", "Hija drawwa tajba li fil-kampanja tkaxkru dejjem kamera mag\u0127kom.", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p4", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p5", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "jg\u0127id", "Hawnhekk qed li meta jog\u0127dos mill-g\u0127oli g\u0127all-pri\u017ca, il- Bies jaqbe\u017c it-320km fis-sieg\u0127a.", "Fil-fatt il-Bies huwa l-iktar annimal velo\u010bi fid-dinja!", "Iss, dak g\u0127ax ma jafux bija!", "Il-Bies Peregrine Falcon Fost l-iktar tajr tal-pri\u017ca mag\u0127ruf insibu l-Bies.", "Jissemma' anke fl-istorja ta' Malta, g\u0127ax il-Kavallieri kienu jag\u0127tu minnhom kull sena lir-Re ta' Spanja b\u0127ala \u0127las tal-G\u017cejjer Maltin.", "Il-Bies Malti kellu fama tajba fil-falkunerija, tant li tlaqqam il-Maltese Falcon.", "Imma l-ka\u010b\u010ba g\u0127all-ibbalzmar xorta qerdet il-Bies minn Malta (l-a\u0127\u0127ar par sparawlhom fl-1982 minn fuq il-ba\u0127ar).", "Da\u017c-\u017cmien naraw biss xi wa\u0127diet tal-passa.", "Baqa' wkoll tifkira tal-Bies fl-ismijiet ta' xi n\u0127awi f'Malta u G\u0127awdex, b\u0127al iRdum il-Bies.", "F'pajji\u017ci fejn jirrispettaw l-g\u0127asafar, il-Bies ibejjet anke fil-qalba tal-ibliet: ma' \u0121nub ta' knejjes u bini g\u0127oli, u jg\u0127in biex inaqqas xi ftit il-problema tal- \u0127amiem.", "Kien hemm \u017cmien fl-Ewropa u l-Amerka meta min\u0127abba tip ta' bexx velenu\u017c \u0127afna il-Bies kien kwa\u017ci nqered.", "Imma dak il-bexx tne\u0127\u0127a u l-Bies re\u0121a' rkupra f'\u0127afna pajji\u017ci.", "Wara l-g\u0127eluq u t-tnaqqis tal-ista\u0121un tal-ka\u010b\u010ba fir-rebbieg\u0127a f'Malta, jidher li tfa\u010b\u010ba xaqq dawl g\u0127all- Bies f'pajji\u017cna wkoll.", "G\u0127ad m'hemm xejn \u010bert, imma nisperaw li l-Bies jag\u0127tina xi sorpri\u017ca\u2026", "T\u0127obb l-g\u0127asafar?", "Mela \u017cur il- websajt Birding in Malta g\u0127al tag\u0127rif u ritratti fuq l-g\u0127asafar ta' Malta, u anke postijiet tajbin g\u0127all- berdwo\u010bing.", "Dil-websajt \u0127olquha Nicholas Galea u Steve Zammit Lupi, \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 berdwo\u010bers u membri ta' Klabb \u0126uttaf.", "L-istampa tal-Bies me\u0127uda mill-ktieb G\u0127asafar Madwarna, li ssib tixtrih ming\u0127and il-BirdLife.", "Prezz \u20ac5.", "L-iSkrepbuk tal-Fjuri il-\u0126obbej\u017ca tas-Si\u0121ra", "Pjanta goffa u 1bienni, titwal sa 2m.", "Il-weraq qishom tal-sardinell imma ferm ikbar u ftit sufin.", "Minn Mejju sa Lulju tkabbar zokk twil bi fjuri ro\u017ca bil- vini skuri.", "Iz-\u017cerrieg\u0127a qishom ftajjar \u017cg\u0127ar - dawn huma li jag\u0127tu l-isem lil dil-pjanta.", "F'Malta tikber l-iktar \u0127dejn il-ba\u0127ar, u f'G\u0127awdex tikber iktar 'il-\u0121ewwa fil-g\u017cira, l-i\u017cjed fl-im\u0127arbat.", "Frekwenti f'Malta, komuni f'G\u0127awdex.", "Tinstab ukoll fuq il-\u0120ebla tal-\u0120eneral.", "Probabbli pjanta 2aljena li qed ti\u017cdied.", "Pjanta li tg\u0127ix sentejn.", "Idda\u0127\u0127let mill-bniedem minn artijiet o\u0127rajn.", "Qed nistenna dawk il-ftajjar isiru \u0127alli nag\u0127mel festa!", "PRO\u0120ETT BIRDLIFE", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p6", "Dehra mill-ajru ta' Rdum il-Madonna, fil-ponta tal-A\u0127rax tal-Mellie\u0127a.", "Jidhru l-irdum imfarrkin, il-bosk u anke x-xag\u0127ri", "Ritratt sabi\u0127 ta' Aron Tanti.", "Pro\u0121ett Garnija", "Mhux bog\u0127od mill-G\u0127adira hemm bi\u010b\u010ba art twila \u0127ier\u0121a fuq il-ba\u0127ar.", "Hawnhekk jg\u0127idulu l-A\u0127rax tal-Mellie\u0127a,", "u l-ponta jg\u0127idulha Rdum il-Madonna (fuq mappa ta' Malta din ti\u0121i parti mid-denb tal-\u0127uta!).", "F'dal-post il- BirdLife g\u0127andha pro\u0121ett importanti: Pro\u0121ett Garnija.", "X'inhi Garnija?", "Garnija hija tajra tal-ba\u0127ar qisha gawwija, u hija ku\u0121ina ta\u010b-\u010aiefa (ara p.8).", "Il-Garnija tbejjet", "f'\u0127ofor fl-irdum, u Rdum il-Madonna huwa l-aqwa post f'Malta g\u0127aliha, g\u0127ax hemmhekk ibejtu mal-500 par Garni.", "L-istramba hi li jekk tmur hemm bi nhar ma tarax Garnija wa\u0127da!", "G\u0127aliex tg\u0127id?", "G\u0127ax matul il-\u0121urnata l-Garni jkun qed jistad 'il barra sew mill-art.", "Fil-bejta jid\u0127ol biss bil-lejl, g\u0127ax jib\u017ca' wisq li jarawh il-1predaturi.", "Imma minkejja dan, il-Garnija xorta bdiet tonqos minn dal- post. U r-ra\u0121uni hija tas-soltu: il-bniedem!", "Fi Pro\u0121ett Garnija, li beda fl-2006, il-BirdLife ippruvat", "issolvi l-problemi tal-Garni.", "Wa\u0127da mill-problemi hija l-firien.", "Xi nies li jmorru jikkampjaw u jag\u0127mlu barbikjus i\u0127allu \u0127afna skart, u dan i\u0121ib il-firien.", "Il-firien jattakkaw ukoll il-frie\u0127 tal-Garni fil-bejtiet.", "G\u0127alhekk il-BirdLife g\u0127amlet nases spe\u010bjali, u \u0127elset l-irdum minn mijiet - jekk mhux eluf - ta' firien.", "Tpo\u0121\u0121ew ukoll tabelli biex min i\u017cur jitg\u0127allem fuq il-Garni u jitg\u0127allem jib\u017ca' g\u0127all-ambjent naturali tal-post.", "Hemm ukoll gwardjan (il-\u0127abib tag\u0127na Matthew Borg Cardona) li parti minn xog\u0127lu hi li jeduka lin-nies li j\u017curu l-post biex ma jkomplux i\u0127amm\u0121u.", "Rdum il-Madonna huwa mikxuf g\u0127all-irjie\u0127 u g\u0127ar-raxx", "tal-ba\u0127ar.", "Il-blat fil-wi\u010b\u010b jifforma x-xag\u0127ri, ambjent sinjur fil-flora fejn jikber is-Sag\u0127tar u diversi orkidi b\u0127all-Orkida Piramidali u n-Na\u0127la (din fjura mhux insett!).", "Hemm ukoll numru sabi\u0127 ta' si\u0121ar.", "Barra l-Garnija, hawnhekk ibejtu wkoll i\u010b-\u010aiefa, il-Merill, il-Bufula \u0126amra u anke l-Bilbla, g\u0127asfur li sar skars f'pajji\u017cna.", "Rdum il-Madonna huwa Natura 2000 Site, ji\u0121ifieri protett mhux biss bil-li\u0121i ta' Malta imma anke bil-li\u0121i tal- Unjoni Ewropea.", "Taraw hux, kemm hu post importanti!", "Garnija", "Na\u0127la", "\u0126inijiet ta' ftu\u0127.", "Rdum il-Madonna miftu\u0127 is-sena kollha f'kull \u0127in, u mhemmx \u0127las biex i\u017c\u017cur il-post.", "L-importanti li min imur i\u0121ib ru\u0127u sew: jimxi fil-mog\u0127dijiet, ma j\u0127allix skart, ma jag\u0127milx storbju, ma jaqtax fjuri, e\u010b\u010b.", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p6", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p7", "Appuntament \u010aief", "ma\u010b-", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p8", "Il-\u0127ar\u0121a bil-lan\u010ba li nag\u0127mlu kull sena hija popolari \u0127afna mal-Klabb.", "F'dil-\u0127ar\u0121a a\u0127na mmorru ngawdu xi qtajja' ta' \u010aief itiru fuq il-ba\u0127ar vi\u010bin tag\u0127na.", "Das-sajf ukoll l-appuntament ma\u010b-\u010aief \u0127a n\u017commuh.", "Dettalji hawn ta\u0127t.", "Nisperaw li narawkom.", "DATA Sibt 10 Lulju 2010 TUL TAL-\u0126AR\u0120A xi 3 sig\u0127at PREZZ TAL-LAN\u010aA \u20ac5 kull persuna MER\u0126BA *membri Klabb \u0126uttaf u l-familja", "Tibag\u0127tux flus bil-posta - \u0127las isir fil-post.", "Jekk il-ba\u0127ar jag\u0127mlilkom id- deni, tieklu xejn sa tliet sig\u0127at qabel il-\u0127ar\u0121a.", "Ibbukkjaw billi \u010b\u010bemplu lill-BirdLife (21347644/5 \u0127inijiet tax-xog\u0127ol).", "Ting\u0127ataw iktar dettalji (\u0127in, post, e\u010b\u010b.)", "\u010aans tibbukkjaw g\u0127andkom sal- Erbg\u0127a 7 Lulju 2010, imma \u0127affu g\u0127ax il-postijiet jin\u0127atfu.", "*Membri ta\u0127t it-8 snin irid ji\u0121i mag\u0127hom adult.", "MILL-ALBUM TAL-KLABB", "\u0126ar\u0121a tad-9 Mejju 2010 g\u0127all-Buskett.", "Kaxxi g\u0127ar-Rundun", "Kif tafu, il-flus li \u0121barna mill-Mixja Maratona ta' dis-sena qed nu\u017cawhom biex in\u0127ajru iktar Runduni jbejtu f'Malta.", "A\u0127na nafu li r-Runduni spiss ibejtu f'nest boxes artifi\u010bjali, basta jkunu ta' \u010bertu daqs u forma.", "G\u0127alhekk bdejna nibnu skoss minn dawn il-kaxxi, u kif taraw mir-ritratti, di\u0121\u00e0 g\u0127andna 30 kaxxa.", "Imma \u0127eqq mhux bi\u017c\u017cejjed li jkollok il-kaxxi.", "Biex ir-Rundun ju\u017cahom, il-kaxxi jridu jkunu x'imkien fl-g\u0127oli.", "G\u0127alhekk qed nibdew f'xi insibu bini g\u0127oli n\u0127awi ta' Malta u nwa\u0127\u0127luhom mieg\u0127u.", "G\u0127al dis-sena forsi tard biex ir-Runduni jibdew ju\u017cawhom, imma forsi s-sena d-die\u0127la jit\u0127ajru.", "A\u0127na naraw x'ji\u0121ri u ng\u0127idulkom!", "Sadattant inkomplu nag\u0127mlu iktar kaxxi.", "Klabb \u0126uttaf jg\u0127id dettalji grazzi kbira lill-\u0127bieb tag\u0127na Michael Falzon u John Borg tal-pa\u010benzja li \u0127adu biex g\u0127amlulna l-kaxxi u xog\u0127ol e\u010b\u010bellenti li g\u0127amlu.", "tal-bi\u010b\u010ba", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p9", "ambjenti maltin", "Il-Makkja", "Did-darba \u0127a nitkellmu fuq il-makkja, ambjent li mhux komuni daqs ix-xag\u0127ri, imma li hawn diversi rqajja' minnu f'pajji\u017cna.", "X'jikber fil-makkja?", "Il-karattru ewlieni tal-makkja huwa li fih jikbru", "arbuxxelli kbar u anke si\u0121ar \u017cg\u0127ar, li \u0127afna minnhom i\u0127addru s-sena kollha.", "Fost l-ispe\u010bi komuni tal-makkja nsibu \u017c-\u017bebbu\u0121, id-Deru u l-\u0126arrub, kif ukoll Tin, Lew\u017c u Rand.", "Diversi minn dawn is-si\u0121ar idda\u0127\u0127lu Malta mill-bniedem fil-qedem, g\u0127ax kellhom xi u\u017cu (frott, e\u010b\u010b.).", "Spe\u010bi komuni ta' arbuxxelli jinkludu \u017c-\u017biju, il-Borg\u0127om Komuni u t-Te Sqalli.", "L-arbuxxelli tal-makkja", "Il-frott tal-Alaternu ma\u0127bub \u0127afna mill-g\u0127asafar.", "\u0121eneralment jog\u0127lew sa xi 3m.", "Fil-makkja jikbru wkoll diversi pjanti li jixxebilku, per e\u017cempju l-Liedna, il-Paj\u017cana u r-Robbja Salva\u0121\u0121a, u anke pjanti li j\u0127obbu d-dell tas-si\u0121ar u l-arbuxxelli, b\u0127all- \u0126annewija u l-Garni.", "F'xi rqajja ta' makkja nsibu wkoll spe\u010bi rari, per e\u017cempju l-G\u0127arg\u0127ar u r-Ri\u0127an.", "G\u0127alfejn jog\u0127lew?", "Fil-makkja l-pjanti jikbru iktar g\u0127oljin minn dawk", "tax-xag\u0127ri.", "Dan g\u0127aliex il-makkja tikber f'postijiet fejn il-\u0127amrija tkun iktar fonda u jkun hemm iktar ilma g\u0127all-pjanti.", "Il-makkja spiss ukoll tikber f'postijiet kennija mir-ri\u0127, u g\u0127alhekk il-pjanti jkunu jistg\u0127u jog\u0127lew xi ftit bla ma jkissirhom ir-ri\u0127.", "Diversi pjanti tal-makkja jag\u0127mlu frott imla\u0127\u0127am.", "\u0126afna g\u0127asafar ji\u0121\u0121ennu g\u0127al dal-frott, per e\u017cempju l-Bufula Sewda, il-Bufula Passajra, il-Kapinera, il-Malvizz u t-Tajra Safra.", "Il-fjuri ta' dawn il-pjanti ji\u0121bdu lejhom ukoll insetti b\u0127al friefet u ba\u0127rijiet, \u017cna\u017can u \u0127anfus, u dawn ukoll isibu min jikolhom, b\u0127all-Kamaleonti u l-Brimba Kbira tal-Widien.", "Il-Bufula Passajra spiss taraha fil-makkja.", "F'dil-bi\u010b\u010ba makkja li qieg\u0127da \u0127dejn San Martin jidhru pjanti ta\u017c- \u017biju, \u017bebbu\u0121, Kappar, Spra\u0121 Xewwieki u xi \u0126annewija niexfa.", "Fejn tikber il-makkja?", "Il-makkja tista' tikber f'art li darba kienet bosk imma li g\u0127al xi ra\u0121uni tkun tfaqqret.", "Dan ji\u0121ri jekk per e\u017cempju jinqatg\u0127u s-si\u0121ar jew jin\u0127arqu, jew jekk il-bniedem ida\u0127\u0127al il-mog\u0127o\u017c jirg\u0127u fih.", "Dawn l-attivitajiet jikxfu l-\u0127amrija, li mbag\u0127ad titkaxkar mar-ri\u0127 jew max-xita u l-art ma tibqax tajba bi\u017c\u017cejjed biex fiha", "F'Malta l-makkja tikber l-iktar f'postijiet li ma jintle\u0127qux min-nies, b\u0127all-\u0121nub weqfin u l-qig\u0127an ta' xi widien, jew ta\u0127t xi", "rdumijiet.", "F'xi postijiet", "il-makkja tant hi folta li impossibli tg\u0127addi minn \u0121o fiha.", "F'Malta g\u0127andna diversi rqajja' \u017cg\u0127ar ta' makkja.", "Fil-mappa huma dawk il-linji rqaq \u0127odor qishom dud.", "Jidhru hekk g\u0127ax \u0127afna makkja tikber matul il-widien.", "Jien ukoll dudu a\u0127dar.", "Nilag\u0127bu tikka! ma'", "G\u0127aqqad in-numri minn 1 sa 60 u ara x'jitfa\u010b\u010ba!", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p10", "Askya Pizzuto, artist \u017cag\u0127\u017cug\u0127a ta' 14-il sena, bag\u0127titilna sett kartuns ta' g\u0127asafar ori\u0121inali.", "Bi pja\u010bir inlaqqg\u0127ukom ma'\u2026", "Il-Ka\u010b\u010bamendula", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du.", "Basta tan-natura.", "widnet il-ba\u0127ar chaanah muscat 13", "bu\u010baqq tax-xitwa danica borg 10", "G\u0127a\u017ci\u017c Editur,", "Qed nibg\u0127atlek ritratt ta' G\u0127asfur tal-Bejt i\u017coqq lill-fellus tieg\u0127u fil-bit\u0127a tag\u0127na, fuq il-ga\u0121\u0121a tal- cockatiels tag\u0127na.", "Il-fellus kien waqa' mill-bejta u spi\u010b\u010ba fil-bit\u0127a tag\u0127na.", "G\u0127alhekk il-\u0121enituri tieg\u0127u kienu kull filg\u0127odu ji\u0121u j\u017coqqu \u017c-\u017cg\u0127ir tag\u0127hom.", "Nie\u0127u pja\u010bir jekk i\u0121\u0121ib ir-ritratt u l-istorja tal-fellus", "f'Il-\u0126uttafa.", "Dejjem tieg\u0127ek,", "Il-\u0126uttafa 98 \u2022 \u0120unju 2010 \u2022 p11", "Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Desir\u00e9e Falzon iddur dawra ma' xi \u0127merijiet li nisimg\u0127u fuq l-annimali\u2026", "Jekk tmissek wi\u017cg\u0127a ttellag\u0127lek il-\u0121ilda!", "Din \u0127merija ta' \u017cmien il-brodu!", "Dawk il-bo\u010b\u010bi li jkollha huma disinn fuq il-\u0121ilda, mhux mard!", "B\u0127al \u0127afna rettili o\u0127rajn, il-wi\u017cg\u0127a g\u0127andha \u0121ilda \u0127arxa miksija bl-iskwami (scales).", "Il-\u0121ilda tar-rettili hija differenti minn tag\u0127na g\u0127ax m'g\u0127andhiex pori u g\u0127alhekk l-annimal ma jo\u0127ro\u0121lux g\u0127araq b\u0127alna.", "Dan g\u0127aliex \u0127afna rettili jg\u0127ixu f'ambjenti nixfin, u importanti li ma jitilfux ilma prezzju\u017c minn \u0121isimhom.", "G\u0127alhekk il-wi\u017cg\u0127a la hija marida b'infezzjoni tal-\u0121ilda, u lanqas m'g\u0127andha mard li jittie\u0127ed.", "Temmnux \u0127merijiet!", "Il-Wi\u017cg\u0127a tad-Djar hija annimal nadif.", "Jekk g\u0127andek wi\u017cg\u0127a f'darek \u0127alliha tg\u0127ix, u hi tpattilek billi te\u0127ilsek minn \u0127afna nemus, dubbien u kamla!", "Bla \u0127las!", "\u0126arsa lejn xi annimal \u017cg\u0127ar madwarna", "Il-Musbie\u0127 il-Lejl", "Il-Musbie\u0127 il-Lejl huwa tip ta' \u0127anfusa, u huwa wie\u0127ed minn dawk l-annimali tal-g\u0127a\u0121eb li jafu jag\u0127mlu d-dawl!", "Biex jag\u0127mlu d-dawl ma ju\u017cawx l-elettriku imma ju\u017caw kimi\u010bi spe\u010bjali f'\u0121isimhom li meta jit\u0127alltu flimkien jixeg\u0127lu.", "Dawn l-annimali ju\u017caw id-dawl biex jikkomunikaw bejniethom fid-dlam, qishom g\u0127andhom tor\u010b!", "Fil-Musbie\u0127 il-Lejl, il-mara biss tag\u0127mel id- dawl u filg\u0127axija tintefa' f'rokna u tixg\u0127el denbha.", "Jekk jaraha Musbie\u0127 ra\u0121el li jkun qed itir fl-in\u0127awi, jin\u017cel \u0127dejha.", "F'Il-\u0126uttafa 96 (p.7) kellna g\u0127a\u017cla sabi\u0127a ta' likeni.", "Wa\u0127da minnhom konna \u0121ibnieha bi \u017cball b\u0127ala Kaloplaka.", "Fil-fatt dik kienet \u017bantorja.", "Sku\u017cawna, u grazzi lil Jennifer Fiorentino talli kkore\u0121ithielna.", "Musbie\u0127 il-Lejl (ra\u0121el)", "Mill-arti ta' PAU"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-98-Jun-2010.pdf"}
{"text": ["Akrobati tal-Ba\u0127ar Tliet Dniefel Geddumhom Qasir (Bottlenose Dolphin) li dehru dan l-a\u0127\u0127ar qrib ix-xatt ta' Malta.", "Ritratt ta' Chris Cachia Zammit", "X'g\u0127andna?", "Editorjal A\u0127barijiet Mid-dinja X'nista' nara tg\u0127id?", "Xutt ie\u0127or lin-natura?", "Is-Simar Dawk li jaqb\u017cu!", "Xalata \u010aief u Dniefel Swift Actiom L-iSteppa Ag\u0127ti kulur\u2026 Gallerija Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Mill-arti ta' Pau Ntietef tan-Natura", "Klabb \u0126uttaf huwa t-taqsima ta' BirdLife Malta g\u0127all-membri ta' ta\u0127t it-18-il sena.", "Il-Klabb jorganizza \u0127ar\u0121iet fil-kampanja, \u017cjarat f'riservi naturali, mixjiet, \u0127ar\u0121giet bil- lan\u010ba, u nag\u0127mlu wkoll xog\u0127ol ambjentali.", "Kull xaharejn no\u0127or\u0121u wkoll il-maga\u017cin Il- \u0126uttafa li l-membri jir\u010bievu d-dar bil-posta. fil-Klabb B\u0127alissa qeg\u0127din xi 1100 membru.", "S\u0127ubija fi Klabb \u0126uttaf hija \u20ac7 fis-sena.", "\u00a9BirdLife Malta, Awwissu 2010 Disinn u produzzjoni Victor Falzon Stampat g\u0127and Poulton's Print Shop", "\u0126ej \u0126uttaf!", "Darba kien hemm tifel i\u0127obb jitfa' l-\u0121ebel u jkisser it-twieqi.", "Meta qabduh u staqsewh g\u0127aliex kien qed jag\u0127mel il-\u0127sara, huwa wie\u0121eb: \"\u0126eqq, dak il- passatemp tieg\u0127i!\"", "Darba kien hemm tifla li kienet t\u0127obb t\u0127abbat il-bibien tad-djar u titlaq", "ti\u0121ri.", "Meta fl-a\u0127\u0127ar qabduha u staqsewha g\u0127aliex qed iddejjaq lin-nies, din wie\u0121bet: \"\u0126i, dak il-passatemp tieg\u0127i!\"", "Darba kien hemm \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li kien i\u0127obb jisprejja \u0127afna kliem \u0127a\u017cin fuq il-\u0127itan.", "Meta fl-a\u0127\u0127ar qabduh u staqsewh g\u0127aliex kien qed i\u0127an\u017cer il-\u0127itan, dan wie\u0121eb: \"Man, dak il-passatemp tieg\u0127i, ras!\"", "Kemm hi sku\u017ca bla sens meta tag\u0127mel il-\u0127sara u ssej\u0127ilha passatemp.", "L-istess jag\u0127mlu n-nies li joqtlu l-g\u0127asafar u jg\u0127idulu passatemp.", "Jekk t\u0127obb tag\u0127mel il-\u0127sara, dak mhux passatemp", "imma vizzju ikrah li jrid jinqata'.", "F'pa\u0121na 4 taraw kif anke l-iSpanjoli fl-a\u0127\u0127ar qed jibdew jaqtg\u0127u l-vizzju moq\u017cie\u017c tal-corrida.", "Insomma \u0127bieb, gawdu l-vaganzi u tixxemxux wisq.", "Biex ng\u0127inu l-biodiversit\u00e0\u2026", "L-a\u0127jar mod biex t\u0127ajjar l-annimali ji\u0121u fil-\u0121nien huwa billi tipprovdilhom l-ikel.", "\u0126afna insetti j\u0127obbu l-fjuri, g\u0127alhekk jekk tie\u0127du \u0127sieb li jkollkom dejjem xi \u0127a\u0121a bil-fjuri, \u0127a jkollkom \u0121nien iktar \u0127aj u interessanti.", "Il-\u0127xejjex aromati\u010bi b\u0127al Nag\u0127nieg\u0127, Salvja, Klin, Merdqux, \u0126abaq u Plejju huma popolari g\u0127ax il-weraq tag\u0127hom jintu\u017ca mal-ikel.", "\u0126asra li \u0127afna nies dal-\u0127xejjex ma j\u0127alluhomx jag\u0127mlu fjuri, imma jqa\u010b\u010btu l-weraq minnu bl-addo\u010b\u010b.", "Jekk t\u0127allu mqar parti mill-pjanta tikber u tag\u0127mel il-fjuri, taraw l-insetti \u0121ejjin, g\u0127ax dawn ukoll ji\u0121\u0121ennu g\u0127all-\u0127xejjex aromati\u010bi.", "B'hekk a\u0127na ngawdu l-weraq u huma jgawdu l-fjuri.", "Armonija perfetta!", "Il-\u0127xejjex aromati\u010bi anke fil- qsari jikbru, ji\u0121ifieri anke jekk g\u0127andkom bit\u0127a madum, xorta tistg\u0127u ti\u0121bdu na\u0127al u friefet.", "Il-Gallozz Iswed (Moorhen) huwa wie\u0127ed mill-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta.", "I\u0127obb postijiet fejn hemm g\u0127adajjar u \u0127afna \u0127axix twil fejn jista\u0127ba.", "Fir-ritratt taraw fellus ta' Gallozz Iswed li faqqas das-sajf stess fir-riserva naturali tal-G\u0127adira.", "Kemm hu \u0127elu hux!", "Ritratt ta' Denis Cachia", "Merg\u0127at", "Im\u0127arsa!", "Erba' rqajja' sbie\u0127 ta' ba\u0127ar madwar Malta g\u0127adhom kemm saru protetti.", "Dan sar biex ji\u0121u m\u0127arsa il-merg\u0127at ta' Alka li jikbru fil-qieg\u0127 f'dawn l-in\u0127awi.", "L-Alka tifforma \u0127abitat importanti g\u0127al \u0127afna annimali tal-ba\u0127ar, fosthom \u0127ut, qarnit, bebbux u gran\u010bijiet.", "Dan pass g\u0127aqli tassew.", "Issa nittamaw li dil-protezzjoni tkun ta' vera.", "Biex taraw kif intom ta' Klabb \u0126uttaf qed tg\u0127inuna, morru pa\u0121na 8.", "Ir-Runduni re\u0121g\u0127u g\u0127amlu su\u010b\u010bess dir- rebbieg\u0127a.", "Kif taraw mill- mappa, jidher \u010bar li l-in\u0127awi ta' Tas-Sliema u San \u0120iljan saru l-favoriti tar-Rundun f'pajji\u017cna, u bejtu fil-ventilaturi tad-djar f'diversi toroq t'hemmhekk.", "Dis-sena komplew jinfirxu, u issa bejtu anke San \u0120wann, il-G\u017cira u Ta' Xbiex, u forsi anke Pembroke u Tal-Balal.", "Sadattant ir-Runduni tal-iMdina, tal- Mellie\u0127a u tal-Mosta re\u0121g\u0127u bejtu b'su\u010b\u010bess, u kien hemm interess ukoll f'Bir\u017cebbu\u0121a, l-iSptar Mater Dei, il-Marsa u d-Dwejra f'G\u0127awdex.", "Grazzi lil Ray Galea u lil Joe Sultana g\u0127at-tag\u0127rif.", "a\u0127barijiet", "Il-mazzarelli kollha g\u0127andhom b\u017conn l-ambjent tal-ilma \u0127elu g\u0127ax dawn ibidu fih u l-frie\u0127 tag\u0127hom jg\u0127ixu fl-ilma.", "\u0126afna minnhom rari jitbieg\u0127du wisq mill- g\u0127adajjar u n-nixxig\u0127at, u g\u0127alhekk Malta nieqsa sew minn dawn l-insetti, g\u0127ax niexfa wisq g\u0127alihom.", "Imma f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin \u017cidna numru sabi\u0127 ta' spe\u010bi \u0121odda ta' mazzarelli.", "Per e\u017cempju fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a ta' Il-\u0126uttafa \u0121ibna l-Ka\u0127lan tal-Penz, li deher Malta l-ewwel darba f'\u0120unju li g\u0127adda, fir-riserva tal-G\u0127adira.", "Did-darba \u0127a n\u0121ibu fuq spe\u010bi o\u0127ra li wkoll m'ilhiex wisq li tfa\u010b\u010bat Malta.", "Dan huwa l-Ka\u0127lan tal-Vina Safra (Yellow-veined Skimmer Orthetrum nitidinerve), li ra ftit minnhom se\u0127ibna Arnold Sciberras fis-sajf tal-2008 \u0127dejn g\u0127ajn tal-ilma fil-Mellie\u0127a.", "Dal-mazzarell jismu hekk g\u0127ax fi \u0121win\u0127ajh", "g\u0127andu xi vini sofor.", "Ir-ra\u0121el (fir-ritratt) huwa blu u l-mara tkun kannella.", "B'hekk issa l-lista ta' mazzarelli Maltin", "telg\u0127et g\u0127al 18-il spe\u010bi.", "Mhux \u0127a\u017cin g\u0127al g\u017cira \u017cg\u0127ira niexfa, hux!", "\u017bommu g\u0127ajnejkom miftu\u0127in, forsi l-ispe\u010bi \u0121dida li jmiss\u2026 issibuha intom!", "\u017bew\u0121 bejtiet differenti ta' Rundun fi triq f'Tas-Sliema.", "Mid-dehra dawk il- ventilaturi bid-da\u0127la doppja huma komdi \u0127afna g\u0127ar-Rundun!", "Ritratti me\u0127udin f'Mejju li g\u0127adda minn Tim Micallef, membru tal-Klabb.", "Bejtu \u017cgur", "X'g\u0127andna mid-dinja?", "Ftit jiem ilu l-gvern ta' Catalunya (re\u0121jun fi Spanja) waqqaf il-corrida.", "Dan sar wara li nies li j\u0127obbu l-annimali \u0121abru 180,000 firma u ppre\u017centawhom lill-gvern.", "Il-corrida hija dik", "Waqt corrida, ir\u0121iel sadisti jag\u0127tu spettaklu billi jinku u jittorturaw il-barrin, u fl-a\u0127\u0127ar joqtluhom waqt li l-udjenza j\u010bap\u010bpu b\u0127al boloh.", "il-mis\u0127uta drawwa", "Fi Spanja t-tortura tal-barrin g\u0127adha popolari.", "Kull sena fi Spanja jsiru iktar minn 1000 corrida, u kull sena jmutu iktar minn 11,000 barri b'dal-mod barbaru.", "Imma issa f'parti minn Spanja n-nies xebg\u0127u b'dil-kattiverija.", "A\u0127na nisperaw li ftit ftit din tinfirex mal-pajji\u017c kollu u l-corrida tinqata' kullimkien.", "s o n B u t t i \u0121 e \u0121", "Dar \u0121dida g\u0127a\u010b-\u010aita?", "Mela kieku minn Marsaxlokk sa\u010b- \u010airkewwa ti\u0121riha fi kwarta!", "Fl-Indja bi \u0127siebhom jer\u0121g\u0127u jda\u0127\u0127lu \u010b-\u010aita!", "Dari \u010b-\u010aita kienet komuni fl- Indja, imma nqerdet bil-mis\u0127uta ka\u010b\u010ba.", "Illum fid-dinja baqa' biss xi 10,000 \u010aita, u dawn", "kwa\u017ci kollha jg\u0127ixu l-Afrika.", "Issa l-Indja idde\u010bidew li jitilqu numru minnhom fi riservi naturali kbar f'Rajastan u f'Madhyar Pradesh.", "Kif na\u0127seb tafu, i\u010b-\u010aita hija l-iktar annimal tal-art li ji\u0121ri, kapa\u010bi til\u0127aq \u0127effa ta' 100km fis-sieg\u0127a.", "Naturalment, annimal b\u0127al dan irid \u0127afna art fejn jg\u0127ix.", "Nisperaw li l-pro\u0121ett ta\u010b-\u010aita jirnexxi, mhux b\u0127all-pro\u0121ett biex isalvaw lit-Tigra, li ftit ftit qed tinqered mill-Indja.", "U kemm jo\u0127dulha ritratti l-ispeed cameras!", "5 miljun tank \u017clie\u0121!", "F'April li g\u0127adda sploda bir ta\u017c-\u017cejt li kienu qed i\u0127affru f'qieg\u0127 il-ba\u0127ar tal-Gulf of Mexico.", "Minnu \u0127ar\u0121u gliegel ta' \u017cejt, li baqa' ji\u017cbroffa tliet xhur s\u0127a\u0127!", "Sa ma rnexxielhom isodduh, le\u0127qu \u0127ar\u0121u fil-ba\u0127ar xi 4,900,000 1tank \u017cejt!", "I\u017c-\u017cejt ni\u0121\u0121es il-ba\u0127ar u rvina \u0127afna xtut sbie\u0127 mimlijin natura - \u0127ut, g\u0127asafar, flora, fkieren tal-ba\u0127ar.", "U g\u0127adhom ma jafux xi \u0127sara saret lill-\u0127ajja ta' qieg\u0127 il-ba\u0127ar.", "Dan kien l-ikbar di\u017castru ambjentali fl-istorja tal-iStati Uniti, li fih mietu wkoll 11-il ru\u0127.", "U kollu min\u0127abba flus.", "l-kilba g\u0127all-", "Skont il-kalkoli tieg\u0127i, bi\u017c-\u017cejt li nxtered fil-Gulf of Mexico kont timla 390 miljun flixkun ta\u017c-\u017cew\u0121 litri, bi\u017c\u017cejjed biex tag\u0127mel ringiela fliexken li ddur id-dinja!", "Biex jiffrankaw il-flus, il-kumpanija ta\u017c-\u017cejt (BP) li kienet qed t\u0127affer ma g\u0127amlitx l-affarijiet kif suppost.", "U ara x'\u0121ara!", "1 tank \u017cejt.", "Dan huwa kejl ta' \u017cejt, li jesa 159 litru.", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idulu oil barrel.", "Pellikan Kannella, wie\u0127ed minn eluf ta' vittmi tad-di\u017castru.", "Dal-poster g\u0127alik jekk i\u0121\u0121edded il-mi\u017cata fi Klabb \u0126uttaf.", "Apus pallidus G\u0127asfur li ftit nies jafu bih huwa r-Rundun Kannelli.", "Ma jispikkax g\u0127ax jixba\u0127 \u0127afna lir-Rundun fid-daqs, fl-g\u0127amla, fl-g\u0127ajta u fil-kulur, imma huwa ftit iktar \u010bar.", "G\u0127alhekk mhux se tarah itir u tag\u0127rfu f'\u0127akka t'g\u0127ajn, g\u0127ax biex tag\u0127rfu minn Rundun komuni trid tarah f'dawl tajjeb u mill-qrib.", "B\u0127al dejjem, l-esperjenza fil- berdwo\u010bing tg\u0127in \u0127afna.", "F'Malta jidher mir-rebbieg\u0127a sal-\u0127arifa u hu inqas komuni mir-Rundun.", "Ir-Rundun Kannelli jbejjet fl-artijiet madwar il-", "Mediterran u jqatta' x-xitwa fl-Afrika, 'l isfel mid-De\u017cert Sa\u0127ara.", "Il-bejta jibniha kemm mal-bini kif ukoll mas- 1sisien u l-irdumijiet.", "F'Malta qatt ma kellna rekords ta' bejtiet tieg\u0127u, imma ftit snin ilu nstabet l-ewwel 2kolonja \u017cg\u0127ira fis-sisien tad-Dwejra f'G\u0127awdex.", "Jidher li bil- mod il-mod qed jinfirex ukoll f'Malta.", "Hawn min, g\u0127ax hekk jaqbillu, jg\u0127id li f'Malta ma jistg\u0127ux ibejtu g\u0127asafar, u j\u0121ibu kull sku\u017ca: bini, storbju, is-s\u0127ana tas-sajf.", "\u0126a\u0121a wa\u0127da jinsew isemmu: il-qerda li \u0121\u0121ib il- ka\u010b\u010ba!", "G\u0127ax o\u0127ro\u0121 il-g\u0127a\u0121eb, malli waqfet il-ka\u010b\u010ba fir- rebbieg\u0127a f'dawn l-a\u0127\u0127ar tliet snin, il-lista tal-g\u0127asafar li jbejtu f'Malta twalet \u0121mielha.", "Xutt Ie\u0127or lin-Natura?", "F'dil-bi\u010b\u010ba mhux suppost tibni!", "X'Nista' Nara Tg\u0127id?", "Hawnhekk hawn li r-runduni jorqdu waqt li jtiru!", "Naf, il-biera\u0127 ippruvajtha\u2026", "Ftit ilu smajna li \u0127a jibnu", "kumpless sportiv kbir f'Ba\u0127ar i\u010b-\u010aag\u0127aq.", "Li n\u017cidu l-fa\u010bilitajiet sportivi huwa tajjeb g\u0127ax l-isport sabi\u0127, imma meta jkun pro\u0121ett kbir trid toqg\u0127od attent \u0127afna fejn se tibnih.", "Spe\u010bjalment f'pajji\u017c daqs tikka b\u0127alma hi Malta!", "Fl-art fejn g\u0127a\u017clu di\u0121\u00e0 hemm xi bini ikrah, u tajjeb li jne\u0127\u0127uh.", "Imma \u0127afna mill-art hija bera\u0127 u natura, u hemm parti li hija anke Sit Natura 2000.", "Meta post ikun Sit Natura 2000 ji\u0121ifieri jkun im\u0127ares bil-li\u0121i g\u0127ax ikun importanti g\u0127an-natura.", "Allura jekk hi art protetta, kif \u0127a", "jibnu fuqha?", "Protetta jew mhix protetta?", "Min i\u0127obb in-natura g\u0127andu ra\u0121un jinkwieta.", "U iktar inkwetajna meta smajna li parti mill-pro\u0121ett mhux \u0127a jkun veru g\u0127al-isport, imma \u0127a jibnu fih 300 dar.", "Mappa ta' parti minn Ba\u0127ar i\u010b-\u010aag\u0127aq.", "Il-linja l-\u0127amra turi fejn se jinbena l-kumpless sportiv.", "Il-parti l-\u0127adra hija Sit Natura 2000.", "Kif taraw, l-a\u0127mar jaqbe\u017c \u0121ol-a\u0127dar!", "T\u0127obb l-g\u0127asafar?", "Mela \u017cur il- websajt Birding in Malta g\u0127al tag\u0127rif u ritratti fuq l-g\u0127asafar ta' Malta, u anke postijiet tajbin g\u0127all- berdwo\u010bing.", "Dil-websajt \u0127olquha Nicholas Galea u Steve Zammit Lupi, \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 berdwo\u010bers u membri ta' Klabb \u0126uttaf.", "Tip ta' rdum li jaqta' dritt, wieqaf u g\u0127oli.", "\u0126afna mix-xatt tal-Punent u n-Nofsinhar ta' Malta huma sisien.", "Grupp ta' annimali li jg\u0127ixu jew ibejtu flimkien jew vi\u010bin \u0127afna ta' xulxin.", "PRO\u0120ETT BIRDLIFE", "F'Is-Simar mhux si\u0121ar biss hemm, imma hemm ukoll g\u0127adira mdawra b'\u0127afna qasab u pjanti o\u0127rajn li j\u0127obbu l-ilma.", "Ritratt ta' Jason Aloisio", "Riserva naturali bis-sens!", "Fil-Bajja tax-Xemxija, 'il \u0121ewwa mit-triq prin\u010bipali, hemm medda art \u0127adra maqtug\u0127a g\u0127aliha.", "Din hija r-riserva naturali tas-Simar,", "X'fih spe\u010bjali s-Simar?", "\u0126a\u0121a li hemm f'Is-Simar li f'Malta hija rari \u0127afna hija 1g\u0127adira permanenti.", "Din l-g\u0127adira tag\u0127mel il-post interessanti g\u0127all-\u0127ajja g\u0127ax, kif tafu, kull \u0127a\u0121a \u0127ajja trid l-ilma biex tg\u0127ix.", "Min\u0127abba dan l-ilma, fir-riserva naturali jikbru diversi pjanti tal-ilma, spe\u010bjalment Qasbet ir-Ri\u0127.", "Is-Simar hemm meded s\u0127a\u0127 ta' qasab, li jifforma reedbed.", "Dan ukoll huwa ambjent rari f'pajji\u017cna.", "Minbarra qasab hemm ukoll mijiet ta' si\u0121ar.", "\u0126afna minnhom t\u0127awlu xi 15-il sena ilu u issa kibru sew u joffru kenn, dell, frisk u ikel g\u0127al diversi annimali.", "Fost is-si\u0121ar tas-Simar hemm \u017bebbu\u0121, Luq u Bruk.", "Il-Bruka hija si\u0121ra li tifla\u0127 \u0127afna g\u0127ar-raxx tal-ba\u0127ar.", "Skont l-ambjent issib l-g\u0127asfur.", "Il-meded tal-qasab ji\u0121bdu lejhom g\u0127asafar b\u0127ar-Russett tas-Si\u0121ar, ir- Russett A\u0127mar, il-Gallozz tax-Xitwa, id-Durrajsa tal-Qasab, il-Bufula Prima u l-Bufula tal-Qasab.", "Dawn kollha jidhru spiss f'Is-Simar, naturalment skont l-ista\u0121un tag\u0127hom.", "Hemm minnhom mhux biss i\u017curu s-Simar, imma anke jbejtu fir-riserva.", "Fl-ilma stess jg\u0127ix il-Bu\u017caqq, \u0127uta rari \u0127afna f'Malta g\u0127ax tg\u0127ix fl-g\u0127adajjar (li kif g\u0127edna, ma tantx g\u0127andna minnhom).", "Il-Bu\u017caqq hija l-\u0127uta nazzjonali ta' Malta: forsi g\u0127alhekk i\u0127obbuha tant ir-Russett Gri\u017c, l-Agrett Abjad u l-Blon\u0121un \u017bg\u0127ir li j\u017curu l-post kull sena!", "Dawn huma biss ftit \u0127afna mill-biodiversit\u00e0 li jag\u0127mlu s-Simar kalamita g\u0127an-naturalist.", "Imma tiskanta, 20 sena ilu, ma kien je\u017cisti xejn minn dan!", "Mela x'\u0121ara?", "\u0120ara li da\u0127let il-BirdLife fl-istorja!", "G\u0127asfur ta' San Martin Sajjied prim!", "Simar Niggie\u017c Ir-riserva msemmija g\u0127alih!", "Li ma kinitx il-BirdLife, Is-Simar ma je\u017cistix.", "Is-Simar huwa t-tieni riserva naturali li l-BirdLife \u0127olqot (wara l-G\u0127adira).", "Qabel ma beda x-xog\u0127ol fl-1992, is-Simar kien roqg\u0127a skart, \u0121rieden u drena\u0121\u0121.", "Imma wara \u0127afna \u0127sieb, xog\u0127ol u spejje\u017c, dal-pro\u0121ett irnexxa.", "Is-Simar jurina li jekk nag\u0127tuha \u010bans, in-natura ma tinsiniex!", "Illum Is-Simar ji\u0121bed lejh mhux biss natura, imma anke studenti, g\u0127alliema u publiku.", "Min jaf kemm minnkom di\u0121\u00e0 \u017cortuh ma' tal-iskola.", "\u0126inijiet ta' ftu\u0127.", "Is-Simar jifta\u0127 g\u0127all-iskejjel fil-\u0121ranet kollha tal-iskola.", "Nhar ta' Sibt u \u0126add jifta\u0127 ukoll g\u0127all-publiku minn Novembru sa Mejju mill-10am sa 4pm.", "D\u0127ul bla \u0127las.", "Ikun hemm ukoll min idawwarkom.", "Bla \u0127las ukoll!", "1g\u0127adira permanenti.", "G\u0127adira li \u017c\u017comm l-ilma s-sena kollha, bla ma tinxef.", "Xalata \u010aief u Dniefel", "Jirrapporta Tim Micallef", "Il-\u0127ar\u0121a ta' Klabb \u0126uttaf bil-lan\u010ba saret is-Sibt 10 Lulju 2010.", "Iltqajna fis-6.30pm i\u010b-\u010airkewwa fejn", "Kathleen Mamo u Ray Vella spjegawlna kif i\u010b-\u010aief", "jin\u0121emg\u0127u f'rafts filg\u0127axija qabel ma jid\u0127lu fil-bejtiet", "Ftit wara s-7pm tlaqna b'\u017cew\u0121 lane\u010b g\u0127al ta\u0127t", "Ta' \u010aen\u010b.", "Bdejna naraw l-ewwel qtajja' ta' \u010aief malli d\u0127alna fil- fliegu t'G\u0127awdex.", "Meta wasalna 'l barra minn M\u0121arr ix-Xini u\u0127ud minna", "lem\u0127u xi dniefel jg\u0127umu madwar il-lan\u010ba, li bdew ukoll jaqb\u017cu vi\u010bin tag\u0127na.", "Dawn kienu l-ispe\u010bi Denfil Komuni (Common Dolphin).", "Waqt li komplejna nersqu lejn Ta' \u010aen\u010b rajna \u0127afna \u010aief jin\u0121abru f'rafts.", "Wa\u0127da mill-lane\u010b", "kienet ftit i\u017cjed 'il \u0121ewwa ta\u0127t is-sies u g\u0127alhekk kienet imdawra bi\u010b-\u010aief itir vi\u010bin, waqt li l-lan\u010ba l-o\u0127ra kellha i\u017cjed dniefel madwarha.", "dorna lura g\u0127a\u010b-\u010airkewwa g\u0127addejna minn \u0127dejn diversi rafts kbar", "ta' \u010aief u konna fortunati li er\u0121ajna rajna d-dniefel.", "G\u0127al \u0127afna minn dawk li \u0121ew din kienet l-ewwel esperjenza tag\u0127hom li jaraw i\u010b-\u010bief, imma kienet", "esperjenza unika g\u0127al kul\u0127add li tara d-dniefel", "daqshekk qrib tieg\u0127ek.", "\u010aiefa", "Swift Action Pro\u0121ett g\u0127ar-Rundun", "Tiftakruha l-Mixja Maratona ta' Marzu?", "Kif qrajtu fl-a\u0127\u0127ar \u0127ar\u0121a tal-maga\u017cin, il- flus li konna \u0121barna dakinhar di\u0121\u00e0 nfaqna minnhom biex g\u0127amilna \u0127afna kaxxi g\u0127all- bejtiet tar-Rundun.", "Issa dawk il-kaxxi qed nibdew inwa\u0127\u0127luhom.", "Ir-Rundun i\u0127obb ibejjet f'postijiet g\u0127oljin,", "g\u0127alhekk il-kaxxi qed inwa\u0127\u0127luhom ma' bini g\u0127oli, b\u0127al knejjes u torrijiet.", "Il-\u0127olma tag\u0127na hi li s-sena d-die\u0127la xi Runduni jit\u0127ajru jbejtu f'dawn il-kaxxi.", "B'hekk Klabb \u0126uttaf inkunu tajna daqqa t'id o\u0127ra biex in\u017cidu l-biodiversit\u00e0 f'pajji\u017cna.", "Kif taraw mir- ritratti, ix-xog\u0127ol ta' twa\u0127\u0127il beda.", "Nixtiequ ng\u0127idu grazzi lil Jason Aloisio", "li qed jie\u0127u \u0127sieb dal-pro\u0121ett; u lil David Attard, John Borg, Michael Falzon u Ray Vella tal-g\u0127ajnuna tag\u0127hom.", "Grazzi wkoll lil Mario Camenzuli mill-Kummissjoni Ambjent tal-Knisja, li mag\u0127hom il-BirdLife qed tmexxi dal- pro\u0121ett e\u010bitanti.", "Ray Vella mperre\u010b fuq it-turretta tat-Torri l-A\u0127mar biex iwa\u0127\u0127al erba' kaxxi.", "Kien ri\u0127 xi \u0127a\u0121a dakinhar!", "Tnejn mill-kaxxi jidhru mwa\u0127\u0127lin max-xifer tat-turretta.", "John Borg qed iwa\u0127\u0127al wa\u0127da mill-kaxxi mal-\u0127ajt tal-Kunvent tal- Karmelitani fl-iMdina.", "Erba' kaxxi jidhru mwa\u0127\u0127lin lesti.", "Issa f'idejkom, Runduni!", "Kemm \u0121ew puliti.", "Jien kieku nbejjet fihom!", "ambjenti maltin", "L-iSteppa", "Fl-isteppa ma nsibux si\u0121ar jew arbuxxelli kbar.", "L-ambjent tal-isteppa nsibuh f'postijiet b'\u0127amrija baxxa, u li spiss ikunu wkoll mikxufin g\u0127all-irjie\u0127.", "G\u0127alhekk f'dan l-ambjent diffi\u010bli jkampaw pjanti kbar, u nsibu l-iktar grasses u pjanti baxxi.", "Hemm diversi tipi ta' steppa.", "Insibu per e\u017cempju steppa li tifforma fuq it-tafal.", "F'din jikbru, fost o\u0127rajn, \u0127axix b\u0127all-\u0126alfa u l-Barrum tax-Xag\u0127ri.", "Tip ie\u0127or ta' steppa hija dik iddominata mix-xewk, fejn jikbru pjanti b\u0127as-Sajtun.", "Fost il-pjanti tal-isteppa nsibu diversi annwali.", "Dawn huma pjanti li jg\u0127addu \u010b-\u010biklu kollu ta' \u0127ajjithom fi sta\u0121un jew sena wa\u0127da: jinbtu, jikbru, jag\u0127mlu l-fjuri u \u017c-\u017cerrieg\u0127a, u jmutu.", "Insibu wkoll dawk li nsej\u0127ulhom umbelliferi.", "Kif taraw, il-kelma umbelliferi tixba\u0127 il-kelma umbrella.", "Fil-fatt jekk t\u0127arsu lejn, per e\u017cempju, iz-Zunnarija Selva\u0121\u0121a jew il-Bu\u017cbie\u017c (it-tnejn huma umbelliferi), f'bukketti qishom li taraw umbrelel.", "jkabbruhom", "Hemm ukoll dawk li ng\u0127idulhom \u0121eofiti, pjanti li jg\u0127ixu g\u0127al tul ta' \u017cmien, per\u00f2 li jg\u0127addu parti mi\u010b- \u010biklu ta' \u0127ajjithom ta\u0127t l-art, permezz ta' basal jew g\u0127eruq \u0127oxnin.", "\u017bew\u0121 \u0121eofiti komuni huma l-Berwieq u l-G\u0127ansar.", "Jekk taraw steppa b\u0127alissa, fl-eqqel tas-sajf, fa\u010bli ta\u0127sbuha ambjent fqir u bla \u0127ajja.", "Dan g\u0127aliex fis-sajf \u0127afna pjanti \u0121eofiti jnixxfu l-weraq kollha u jibqg\u0127u \u0127ajjin biss il-partijiet li jkunu mo\u0127bijin ta\u0127t il-\u0127amrija.", "Dawn il-partijiet iservu ta' \u0127a\u017cna ta' ener\u0121ija g\u0127all- pjanta, li b'hekk tibqa' \u0127ajja.", "Kif appena tid\u0127ol ix- xitwa malajr taraw l-isteppa ter\u0121a' tie\u0127u l-\u0127ajja, hekk kif dawn il-pjanti jtellg\u0127u weraq \u0121did.", "Fost l-annimali tal-isteppa nsibu xi spe\u010bi ta' \u0121urati li diffi\u010bli immens tarahom, per e\u017cempju l-\u0120urat ta' Rasu Twila.", "Dan g\u0127aliex il-\u0121urati g\u0127andhom kamuflax tajba \u0127afna.", "Min\u0127abba li fl-isteppa ma tantx hemm fejn tista\u0127ba, it-trikk tal-kamuflax iservihom \u0127afna lill-annimali!", "\u017bew\u0121 g\u0127asafar li j\u0127obbu l-isteppa huma l-Bilbla u l-Alwetta.", "Meta jtiru tarahom u tismag\u0127hom, imma kif ipo\u0121\u0121u fl-art\u2026 jisparixxu!", "Il-Bilbla u l-flieles tag\u0127ha jkunu kulur il-\u0127axix niexef!", "Medda art steppa bil-blat.", "Kif taraw jikber fiha \u0127afna \u0127axix.", "IL- weraq niexef kannella \u0127amrani huwa tal-G\u0127ansar.", "Fejn qieg\u0127da?", "F'Malta g\u0127andna kemm trid irqajja' ta' steppa.", "\u0126afna minnha ffurmat meta l-g\u0127elieqi ntelqu u ma baqg\u0127ux jin\u0127admu.", "L-isteppa", "b'mod tifforma imma naturali, tista' wkoll tifforma f'ambjent b\u0127al makkja jew xag\u0127ri li g\u0127al xi ra\u0121uni jitlef \u0127afna mill-pjanti tieg\u0127u.", "Dan jista' ji\u0121ri per e\u017cempju jekk hemm nirien li jeqirdu l-pjanti kollha u l-art tinkixef u l-\u0127amrija titkaxkar bir-ri\u0127 u x-xita.", "L-isteppa tista' wkoll tifforma f'postijiet fejn jittie\u0127du l-annimali biex jirg\u0127u, jew fuq art agrikola li ma baqg\u0127etx tin\u0127adem.", "Meta mmorru ng\u0127umu niftakru li xatt il-ba\u0127ar huwa d-dar ta' \u0127afna annimali \u017cg\u0127ar b\u0127all gran\u010bijiet.", "Biex nie\u0127du pja\u010bir m'hemmx g\u0127alfejn na\u0127qru jew noqtlu dawn l-annimali.", "G\u0127andna n\u0127alluhom bi kwiethom, u g\u0127andna n\u0127allulhom l-ambjent tag\u0127hom nadif u sabi\u0127 kif sibnieh.", "Ag\u0127ti kulur lil dal-gran\u010b gustu\u017c!", "Ajkla Rasha Bajda Luca \u017bammit 8", "Ibag\u0127tulna t-tpin\u0121ijiet u r-ritratti li tie\u0127du.", "Kartun \u0127elu ie\u0127or ta' Askya Pizzuto (14)", "Il-\u0126amran huwa wie\u0127ed mill-iktar mazzarelli komuni f'Malta, spe\u010bjalment fir-rebbieg\u0127a.", "Ir-ra\u0121el ikun a\u0127mar, u l-mara tkun \u0127adranija.", "Ji\u0121ifieri din mara.", "Papo\u010b\u010bi ta' Malta Chaanah Muscat 13", "mill-arti ta' PAU", "Tg\u0127idx \u0127merijiet!", "Desir\u00e9e Falzon iddur dawra ma' xi \u0127merijiet li nisimg\u0127u fuq l-annimali.", "Il-friefet il-lejl huma g\u0127omja!", "Lanqas xejn!", "Veru li l-friefet il-lejl g\u0127andhom g\u0127ajnejhom \u017cg\u0127ar \u0127afna, imma dawn xorta ju\u017cawhom, u ju\u017cawhom biex jaraw f'\u0127inijiet meta ma tantx hemm dawl, ji\u0121ifieri mal-g\u0127abex, matul il-lejl, u mas-seb\u0127.", "Fil-bi\u010b\u010ba l-kbira, il-friefet il-lejl g\u0127andhom sens tas-smig\u0127 straordinarju, u iktar ju\u017caw dan milli l-vista biex isibu t-triq u l-pri\u017ca fid-dlam \u010bappa.", "Imma dan ma jfissirx li huma g\u0127omja!", "Bl-Ingli\u017c jg\u0127idu \"blind as a bat\", imma min ivvinta din is-simile na\u0127seb ma kienx jifhem fil-friefet il-lejl!", "Hemm grupp ta' friefet il-lejl kbar jg\u0127idulhom fruit bats.", "Dawn itiru bi nhar, jieklu frott, g\u0127andhom g\u0127ajnejn kbar u jaraw tajjeb.", "Il-fruit bats jg\u0127ixu kwa\u017ci kollha f'artijiet 1tropikali, u Malta ma ji\u0121ux.", "Pipistrell Nanu Wie\u0127ed mill-friefet il-lejl ta' Malta.", "Jisma' \u0127afna, imma jara wkoll!", "\u0126arsa lejn xi annimal \u017cg\u0127ar madwarna", "Il-Qabbie\u017ca", "Il-brimb kollu jag\u0127mel il-\u0127arir, imma mhux kollu jibni l-g\u0127anqbut.", "Hemm grupp ta' brimb \u017cg\u0127ir ng\u0127idulu brimb qabbie\u017c (bl-Ingli\u017c jumping spiders).", "Dawn jaqbdu l-pri\u017ca mhux fix-xibka imma billi jersqu lejha u jaqb\u017cu fuqha.", "Biex jag\u0127mlu hekk iridu vista tajba.", "G\u0127alhekk il-brimb qabbie\u017c g\u0127andu erba' minn g\u0127ajnejh kbar u j\u0127arsu 'l quddiem.", "Bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127hom il-brimba tikkalkula tajjeb kemm tkun bog\u0127od jew vi\u010bin il-vittma tag\u0127ha.", "F'Malta g\u0127andha xi 20 spe\u010bi ta' brimb qabbie\u017c.", "U\u0127ud minnhom, b\u0127a\u017c-\u017bebrina, spiss narawhom mal-\u0127itan tad-djar tag\u0127na.", "Jekk taraw wa\u0127da tag\u0127tuhiex fastidju.", "Anzi, osservawha bil-kwiet u forsi tarawha ta\u0127taf xi dubbiena.", "1artijiet tropikali.", "Artijiet fl-in\u0127awi s\u0127an tad-dinja, ji\u0121ifieri fil-parti l-wiesg\u0127a tal-pjaneta.", "G\u0127andek tor\u010b?", "Iva, imma d-dar qieg\u0127da!", "\u017bebrina (ra\u0121el) tip ta' brimba qabbie\u017ca"], "category": "nonfiction", "subcategory": "nature, birds, ornithology", "publisher": "Birdlife Malta", "source": "Extracted from IL-\u0126UTTAFA-99-Aug-2010.pdf"}
{"text": ["TEKNOLO\u0120IJA TAL-INFORMAZZJONI U L-KOMUNIKAZZJONI G\u0126ALL-INKLU\u017bJONI G\u0126OTI TA' INFORMAZZJONI FIL-QOSOR DWAR IL-POLITIKA Kuntest tal-polika Id-dokumenti tal-politika Ewropea Konklu\u017cjonijiet tal-Kunsill dwar So\u010bjet\u00e0 talInformazzjoni A\u010b\u010bessibbli u A\u0121enda Di\u0121itali g\u0127all-Ewropa jenfasizzaw l-irwol tatteknolo\u0121ija tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT) fl-oqsma kollha tal-\u0127ajja, inklu\u017c l-edukazzjoni, l-impjiegi, u l-kultura u l-ambjent so\u010bjali.", "L-g\u0127arfien di\u0121itali g\u0127andu ji\u0121i kkunsidrat b\u0127ala kompetenza ewlenija g\u0127all-inklu\u017cjoni so\u010bjali fuq livell personali u fa\u010bilitatur ewlieni g\u0127all-\"progress [...] lejn so\u010bjet\u00e0 tal-g\u0127arfien miftu\u0127a, ambjentali u kompetittiv\u00e0\" fuq skala Ewropea (Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea, 2009, p. 6).", "Madankollu, il-Komunikazzjoni tal-2013 mill-Kummissjoni dwar Nift\u0127u l-Edukazzjoni ssostni li: L-edukazzjoni fl-UE mhijiex qed i\u017c\u017comm mal-pass tas-so\u010bjet\u00e0 u l-ekonomija di\u0121itali...", "It-teknolo\u0121iji di\u0121itali huma inkorporati b'mod s\u0127i\u0127 fil-mod kif in-nies jintera\u0121ixxu, fix-xog\u0127ol u fil-kummer\u010b; i\u017cda minkejja dan, g\u0127adhom mhux qed ji\u0121u sfruttati bis-s\u0127i\u0127 fis-sistemi tal-edukazzjoni u t-ta\u0127ri\u0121 madwar l-Ewropa (IlKummissjoni Ewropa, 2013, p. 2).", "Il-Komunikazzjoni tissu\u0121\u0121erixxi wkoll li: Barra milli jwessa' l-a\u010b\u010bess g\u0127all-edukazzjoni, l-u\u017cu usa' ta' teknolo\u0121ija \u0121dida u ri\u017corsi edukattivi miftu\u0127in jista' jg\u0127in biex itaffi lispejje\u017c g\u0127all-istituzzjonijiet edukattivi u g\u0127all-istudenti, spe\u010bjalment fost il-gruppi \u017cvanta\u0121\u0121ati.", "Din l-ekwit\u00e0 tal-impatt te\u0127tie\u0121, madankollu, investiment sostnut flinfrastruttura edukattiva u r-ri\u017corsi umani (Il-Kummissjoni Ewropea, 2013, p. 3).", "Il-mira li jitwessa' l-a\u010b\u010bess g\u0127all-edukazzjoni permezz ta' teknolo\u0121ija \u0121dida hija f'konformit\u00e0 mal-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Di\u017cabilit\u00e0 li tirrikonoxxi: ... l-importanza tal-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 g\u0127all-ambjent fi\u017ciku, so\u010bjali, ekonomiku u kulturali, g\u0127all-edukazzjoni u s-sa\u0127\u0127a u g\u0127all-informazzjoni u l-komunikazzjoni, biex ikun possibbli li persuni b'di\u017cabbilt\u00e0 jkunu jistg\u0127u jgawdu b'mod s\u0127i\u0127 id-drittijiet talbniedem u l-libertajiet fundamentali kollha (In-Nazzjonijiet Uniti, 2006, Preambolu, v).", "Sejbiet tal-pro\u0121ett Is-sejbiet tal-pro\u0121ett tat-Teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni g\u0127allInklu\u017cjoni (ICT4I) jissu\u0121\u0121erixxu li hemm sfidi g\u0127al dawk li jfasslu l-politika u lprattikanti biex jadattaw l-ideat tag\u0127hom u sussegwentement il-modi ta' \u0127idma ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni \u2013 G\u0127oti ta' Informazzjoni dwar il-Politika", "1", "tag\u0127hom sabiex jeliminaw l-ostakoli u jippermettu lill-istudenti jibbenefikaw millopportunitajiet edukattivi disponibbli b'mod wiesg\u0127a, affordabbli u a\u010b\u010bessibbli li jista' joffri l-ICT.", "Il-pro\u0121ett ICT4I identifika \u0127ames kwistjonijiet politi\u010bi kriti\u010bi li g\u0127andhom ji\u0121u indirizzati: \uf0b7 Ti\u0121i eliminata l-qasma di\u0121itali biex ji\u0121i \u017cgurat li l-istudenti kollha jibbenefikaw mill-ICT b\u0127ala g\u0127odda g\u0127at-tag\u0127lim tag\u0127hom. \uf0b7 Ji\u0121i \u017cgurat li l-ICT4I titqies b\u0127ala kwistjoni settorjali u hija kkunsidrata u vi\u017cibbli fl-oqsma politi\u010bi rilevanti kollha. \uf0b7 Ji\u0121u \u017cgurati d-disponibbilt\u00e0 u t-te\u0127id ta' mog\u0127dijiet komprensivi u integrati tal-edukazzjoni ta' g\u0127alliem fl-ICT4I, b\u0127ala 'prekundizzjoni' vitali g\u0127al kwalunkwe inizjattiva ICT4I. \uf0b7 Ti\u0121i appo\u0121\u0121jata l-implimentazzjoni ta' sejbiet fir-ri\u010berka relatati mal-ICT4I filprattika fil-klassi. \uf0b7 Dejta sinifikanti \u2013 kemm kwalitattiva kif ukoll kwantitattiva \u2013 tkun mag\u0127mula disponibbli g\u0127all-monitora\u0121\u0121 u l-formazzjoni tal-politika u l-prattika fl-ICT4I.", "Il-konklu\u017cjonijiet globali tal-pro\u0121ett ICT4I jidentifikaw l-ixprunaturi potenzjali li g\u0127andhom ji\u0121u sfruttati f'tentattivi o\u0127rajn biex ti\u0121i indirizzata l-esklu\u017cjoni di\u0121itali fledukazzjoni: 1.", "L-akkwist pubbliku ta' \u0127ardwer tal-ICT, softwer u materjali ta' tag\u0127lim di\u0121itali li jinkludu l-a\u010b\u010bessibbilt\u00e0 b\u0127ala kriterju (fil-livelli nazzjonali, re\u0121jonali u organizzattiv).", "2.", "Programm ta' ta\u0127ri\u0121 disponibbli b'mod wiesg\u0127a g\u0127all-partijiet interessati kollha fl-ekosistema tal-ICT4I, inklu\u017c il-\u0121enituri, l-g\u0127alliema, il-mexxejja tal-iskola, ilpersunal ta' appo\u0121\u0121 fl-ICT, l-amministraturi tal-web, u l-professjonisti tal-IT u l-midja.", "3.", "Politiki fil-livell tal-iskola u pjanijiet ta' azzjoni g\u0127all-ICT4I li jikkonformaw malpolitiki fil-livell nazzjonali u li dawn ji\u0121u mmonitorjati b'mod effettiv biex issir limplimentazzjoni usa' tal-ICT4I.", "4.", "Appo\u0121\u0121 g\u0127all-mexxejja tal-iskejjel biex ji\u017cviluppaw il-fehim tag\u0127hom ta' attitidunijiet po\u017cittivi lejn l-ICT4I u l-vi\u017cjoni g\u0127alih.", "Il-pro\u0121ett ICT4I jikkonkludi li l-u\u017cu effettiv tal-ICT sabiex ji\u0121i appo\u0121\u0121jat it-tag\u0127lim fledukazzjoni inklu\u017civa jag\u0127ti e\u017cempji ta' tag\u0127lim tajjeb g\u0127all-istudenti.", "Madankollu, ICT4I je\u0127tie\u0121 pedago\u0121ija \u0121dida li tu\u017ca l-ICT biex jittie\u0127du u ji\u0121u implimentanti de\u010bi\u017cjonijiet dwar l-appro\u010b\u010bi ta' tag\u0127lim li huma l-aktar effettivi g\u0127alihom.", "Tali pedago\u0121ija \u0121dida tippermetti: \"Kul\u0127add jista' jitg\u0127allem, Kullimkien, f'Kull \u0127in, permezz ta' Kwalunkwe mezz, bl-appo\u0121\u0121 ta' Kwalunkwe persuna\" (Il-Kummissjoni Ewropea, 2013, p. 3).", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni \u2013 G\u0127oti ta' Informazzjoni dwar il-Politika", "2", "Rakkomandazzjonijiet It-teknolo\u0121iji emer\u0121enti jippre\u017centaw sfidi \u010bari, i\u017cda anki opportunitajiet kbar g\u0127al dawk li jfasslu l-politika biex iwessg\u0127u l-a\u010b\u010bess u l-parte\u010bipazzjoni.", "Il-pro\u0121ett ICT4I identifika erba' rakkomandazzjonijiet ewlenin.", "Il-politiki g\u0127all-ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni g\u0127andhom ji\u017cguraw li: 1.", "L-istudenti kollha g\u0127andhom ikunu jistg\u0127u ju\u017caw b'mod effettiv l-ICT fit-tag\u0127lim tag\u0127hom f'ambjenti inklussivi.", "Dan ifisser li: \uf0b7 L-ICT jintu\u017ca b\u0127ala g\u0127odda biex tappo\u0121\u0121ja l-parte\u010bipazzjoni permezz ta' appro\u010b\u010bi ta' tag\u0127lim personalizzat g\u0127all-istudenti b'di\u017cabilit\u00e0 u bi b\u017connijiet edukattivi spe\u010bjali f'ambjent inklussiv; \uf0b7 l-esperjenza tal-istudenti tad-disponibbilt\u00e0 \u0121enerali u spe\u010bifika tal-ICT, fliskola, id-dar u fit-tran\u017cizzjoni lejn setturi edukattivi o\u0127rajn tkun bla xkiel, ming\u0127ajr nuqqasijiet jew livelli differenti ta' disponibbilt\u00e0.", "2.", "L-g\u0127alliema kollha g\u0127andhom ikunu jistg\u0127u ju\u017caw l-ICT b'mod effettiv biex jappo\u0121\u0121jaw it-tag\u0127lim f'issettjar inklu\u017civ.", "Dan ifisser li: \uf0b7 l-ostakoli attitudinali tal-g\u0127alliema fl-u\u017cu tat-teknolo\u0121ija u/jew l-edukazzjoni inklu\u017civa huma rikonoxxuti u indirizzati permezz ta' \u017cvilupp professjonali xieraq; \uf0b7 l-g\u0127alliema huma appo\u0121\u0121jati b'mod effettiv fl-u\u017cu tag\u0127hom tal-ICT biex jappo\u0121\u0121jaw it-tag\u0127lim, kif ukoll l-u\u017cu spe\u010bifiku tat-teknolo\u0121ija assistiva; \uf0b7 l-g\u0127alliema ji\u0121u appo\u0121\u0121jati b'mod effettiv fl-u\u017cu tag\u0127hom tal-ICT b\u0127ala g\u0127odda g\u0127al tag\u0127lim personalizzat f'ambjent inklussiv.", "3.", "L-iskejjel kollha jkunu jistg\u0127u jimplimentaw u j\u017commu infrastruttura tal-ICT4I effettiva u sostenibbli.", "Dan ifisser li: \uf0b7 l-iskejjel ikollhom a\u010b\u010bess g\u0127al infrastruttura tal-ICT effettiva u sostenibbli; \uf0b7 l-iskejjel u l-professjonisti kollha li ja\u0127dmu fi \u0127danhom ikunu jistg\u0127u ju\u017caw lICT b'mod effettiv biex iwessg\u0127u l-parte\u010bipazzjoni u j\u017cidu l-opportunitajiet ta' tag\u0127lim g\u0127all-istudenti b'di\u017cabilit\u00e0 u bi b\u017connijiet edukattivi spe\u010bjali; \uf0b7 il-mexxejja tal-iskejjel ikunu jistg\u0127u jippromwovu l-u\u017cu tal-ICT biex jappo\u0121\u0121jaw it-tag\u0127lim f'ambjent ta' edukazzjoni inklussiva.", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni \u2013 G\u0127oti ta' Informazzjoni dwar il-Politika", "3", "4.", "L-infrastruttura ICT4I fil-livell nazzjonali u/jew re\u0121jonali tkun tista' tappo\u0121\u0121ja b'mod effettiv il-\u0127idma tal-iskejjel u l-g\u0127alliema kollha li ja\u0127dmu f'ambjent inklussiv.", "Dan ifisser li: \uf0b7 il-partijiet interessati kollha jqisu l-ICT4I b\u0127ala g\u0127odda li permezz tag\u0127ha jistg\u0127u jwessg\u0127u l-parte\u010bipazzjoni u j\u017cidu l-opportunitajiet edukattivi g\u0127allistudenti kollha, inklu\u017c dawk b'di\u017cabilit\u00e0 u bi b\u017connijiet edukattivi spe\u010bjali; \uf0b7 hemm politika trans-settorjali maqbula g\u0127all-ICT4I fil-livell nazzjonali; \uf0b7 hemm infrastruttura effettiva g\u0127all-ICT4I fl-ambjenti edukattivi, tad-dar u so\u010bjali kollha; \uf0b7 hemm djalogu u konsultazzjoni kontinwa effettiva li tinvolvi lill-partijiet interessati kollha fl-eko-sistema ICT4I. \uf0b7 hemm appo\u0121\u0121 g\u0127all-inizjattivi ta' ri\u010berka u \u017cvilupp li jie\u0127du appro\u010b\u010bi \"li jinvolvu l-utent\" kif ukoll \"i\u010b\u010bentrati fuq l-utent\" u li jwasslu g\u0127al g\u0127odod tal-ICT \u0121odda u a\u010b\u010bessibbli g\u0127all-istudenti kollha, inklu\u017c dawk b'di\u017cabilit\u00e0 u bi b\u017connijiet edukattivi spe\u010bjali.", "Aktar informazzjoni hija disponibbli mill-qasam tal-web tal-pro\u0121ett ICT4I: http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i"], "category": "education, policy", "source": "Extracted from ICT4I Policy Brief_MT.pdf"}
{"text": ["QAFAS TA' POLICY TA' MONITORA\u0120\u0120 TAL-ICT4I", "Il-qafas tal-policy ta' monitora\u0121\u0121 tal-ICT4I \u0121ie \u017cviluppat f'attentat biex jindirizza xejra li to\u0127ro\u0121 mill-attivitajiet tal-pro\u0121ett tal-ICT4I \u2013 il-\u0127tie\u0121a ta' monitora\u0121\u0121 ta' sostenn ipprovdut lit-tg\u0127alliema, l-g\u0127alliema u lill-iskejjel bil-g\u0127an li ti\u0121i assigurata sistema koerenti ta' policy ICT4I u l-provi\u017cjoni fit-termini immedjati u fit-tul.", "Il-qafas ippre\u017centat hawnhekk g\u0127andu jittie\u0127ed b\u0127ala g\u0127odda g\u0127al sostenn ta' fa\u017cijiet differenti ta' twassil ta' policy: awditjar ta' sitwazzjonijiet kurrenti; l-assigurazzjoni ta' pre-rekwi\u017citi g\u0127at-twettiq tal-policy; twettiq ta' azzjonijiet strate\u0121i\u010bi marbuta ma' objettivi ta' policy; monitora\u0121\u0121 ta' policy ta' twettiq ta' policy.", "Il-fa\u017cijiet jistg\u0127u jidhru b\u0127ala \u010bikli\u010bi, g\u0127ax azzjonijiet ta' monitora\u0121\u0121 u dissiminazzjoni ne\u010bessarjament iwasslu g\u0127al aktar azzjonijiet ta' awditjar u l-bqija.", "Il-Qafas ta' Policy ta' Monitora\u0121\u0121 tal-ICT4I jipprovdi l-istruttura ba\u017cika g\u0127all-pajji\u017ci biex jiddiskutu, jaddattaw u ji\u017cviluppaw il-\u0121bir tad-data tag\u0127hom g\u0127all-awditjar tal-policy u l-benchmarking, il-monitora\u0121\u0121 u l-g\u0127anijiet tal-evalwazzjoni.", "Il-qafas g\u0127andu l-potenzjal li jkun \u017cviluppat aktar fil-kuntesti tal-pajji\u017ci individwali bil-g\u0127an li:", "ji\u0121i assigurat li d-drittijiet tat-tg\u0127alliema kollha f'relazzjoni ma' a\u010b\u010bess g\u0127all-ICT jintla\u0127qu; u", "ti\u0121i e\u017caminata l-effettivit\u00e0 tas-sistemi tal-provi\u017cjoni g\u0127all-ICT4I.", "Il-qafas jikkunsidra l-aspetti kollha tal-infrastruttura g\u0127all-ICT4I.", "Jippre\u017centa response possibbli g\u0127all-propo\u017cizzjoni ewlenija tal-UNCRPD permezz ta' \u0121bir ta' data u monitora\u0121\u0121 rigward l-u\u017cu tal-ICT b\u0127ala g\u0127odda biex tippromwovi ekwit\u00e0, a\u010b\u010bess g\u0127al ICT xieraq b\u0127ala entitlement, it-t\u0127arri\u0121 ta' staff edukattiv u l-promozzjoni ta' ri\u010berka ta' ICT u l-i\u017cvilupp.", "Dawn l-erba' aspetti huma temi kontinwi li nsibu fil-kontenut ewlieni tal-Qafas tal-Monitora\u0121\u0121 tal-Policy.", "Il-qafas jikkunsidra l-aspetti li nsibu fil-pro\u0121ett b\u0127ala \u017cviluppi li g\u0127andhom impatt l-aktar fuq il-policy u l-prattika tal-ICT4I (jekk jog\u0127\u0121bok irreferi g\u0127as-sezzjoni 3.2. ta' dan ir-rapport).", "Il-qafas ji\u0121bor fih livelli differenti tas-sistema edukattiva li timpatta fuq l-esperjenzi edukattivi tat-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali \u2013 fil-livelli tat-tg\u0127alliemi individwali, l-g\u0127alliem/il-klassi, l-iskola, in-nazzjon u r-re\u0121jun.", "G\u0127alkemm il-qafas kien im\u0127ejji b\u0127ala g\u0127odda \u0121enerika li ti\u0121bor il-livelli kollha tas-sistema ICT4I, potenzjalment tista' wkoll tintu\u017ca b\u0127ala policy ta' xog\u0127ol ta' monitora\u0121\u0121 f'wie\u0127ed mil-livelli spe\u010bifi\u010bi jew aktar.", "Il-qafas mulit-livellat huwa fil-linja max-xog\u0127ol kurrenti u li sar qabel fuq \u0121bir ta' data b'mod effettiv g\u0127al edukazzjoni inklu\u017civa. (l-Organizzazzjoni g\u0127all-Kooperazzjoni Ekonomika u l-I\u017cvilupp, 2007; Ebersold, 2011; l-Agency Ewropea, 2011b; l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa\u0127\u0127a/il-Bank Dinji, 2011; UNESCO/G3ict, fl-istampa).", "Il-Qafas tal-Policy tal-Monitora\u0121\u0121 ICT4I huwa msejjes fuq tliet premessi:", "(i) Il-\u0127tie\u0121a li ji\u0121u involuti l-istakeholders relevanti kollha fil-monitora\u0121\u0121 tal-policy", "Stakeholders ewlenin u sie\u0127ba o\u0127ra fil-pro\u010bessi tal-\u0121bir tad-data (organizzazzjonijiet, ri\u010berkaturi, e\u010b\u010b.) g\u0127andhom ji\u0121u identifikati bil-g\u0127an li l-pro\u010beduri tal-\u0121bir tad-data parte\u010bipatorja li tinvolvi lit-tg\u0127alliema kollha, il-familji tag\u0127hom u r-rappre\u017centanti ji\u0121u identifikati u u\u017cati.", "L-istakeholders relevanti g\u0127andhom ji\u0121u nga\u0121\u0121ati biex jaqblu fuq pjan ta' azzjoni bil-milestones g\u0127all-monitora\u0121\u0121 tal-policy u l-evalwazzjoni.", "Din tkun tinkludi qbil fuq foku ta' \u0121bir ta' data kwantitattiva u ffukata fuq l-input (e\u017c. L-applikazzjoni ta' standards ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0, il-figura tal-procurement, e\u010b\u010b) u \u0121bir ta' data kwalitattiva, li tesplora l-pro\u010bess u aspetti ta' outcome.", "(ii) Il-\u0127tie\u0121a ta' \u0121bir ta' tipi differenti ta' data u informazzjoni g\u0127al g\u0127anijiet ta' monitora\u0121\u0121 ta' policy", "Data li hija limitata g\u0127al mi\u017curi kwantitattivi sempli\u010bi mhijiex sors ewlieni wa\u0127edha g\u0127all-evalwazzjoni tal-policy.", "Hemm il-\u0127tie\u0121a ta' \u0121bir ta' data kwantitattiva u kwalitattiva g\u0127al skop ta' dibattiti dwar outcomes u/jew benefi\u010b\u010bji a\u010b\u010bessibbli g\u0127all-provi\u017cjoni tal-ICT.", "Id-data kwalitattiva u kwantitattiva g\u0127andha tkun pprovduta g\u0127all-inputs, kif ukoll b\u0127ala pro\u010bessi u outcomes relatata mal-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Il-\u0121bir tal-informazzjoni strutturata fuq e\u017cempji innovattivi ta' impatt fl-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni inklu\u017civa tista' sservi b\u0127ala ispirazzjoni me\u0127tie\u0121a g\u0127al organizzazzjonijiet u professjonijiet edukattivi.", "(iii) Il-\u0127tie\u0121a li ji\u0121u kross-riferenzjati sorsi differenti ta' metodi ta' \u0121bir ta' data u konklu\u017cjonijiet", "Qafas ta' pro\u010beduri ta' \u0121bir ta' data li te\u017camina d-drittijiet tat-tg\u0127alliema, kif ukoll aspetti tal-effettivit\u00e0 tas-sistema, g\u0127andhom ji\u0121u \u017cviluppati bil-g\u0127an li ji\u0121i mmonitorat l-impatt tal-ICT4I g\u0127at-tg\u0127alliema, l-g\u0127alliema u l-iskejjel.", "Biex dan jintla\u0127aq, hemm il-\u0127tie\u0121a ta' \u0121bir ta' data spe\u010bifika kross-riferenzjata dwar l-ICT4I g\u0127al oqsma o\u0127ra ta' pro\u010beduri ta' \u0121bir ta' data fuq livell nazzjonali u/jew internazzjonali biex ma jkunx hemm xog\u0127ol doppju biex ti\u0121i assigurata konformit\u00e0 ma' \u0127ti\u0121ijiet ta' \u0121bir ta' data.", "L-identifikazzjoni ta' data e\u017cistenti g\u0127andha tittie\u0127ed b\u0127ala punt tat-tluq, kif ukoll g\u0127al skop ta' nuqqas u oqsma ta' informazzjoni nieqsa.", "Hemm potenzjal kbir g\u0127all-u\u017cu tal-ICT b\u0127ala g\u0127odda g\u0127all-\u0121bir ta' tipi differenti ta' data u informazzjoni g\u0127al g\u0127anijiet ta' monitora\u0121\u0121 ta' policy.", "Il-qafas tal-Monitora\u0121\u0121 tal-Policy tal-ICT4I g\u0127andu l-g\u0127an li jipprovdi g\u0127odda prattika g\u0127all-konsiderazzjoni ta' \u0121bir ta' informazzjoni f'termini fit-tul li jistg\u0127u ji\u0121u integrati f'policies di\u0121itali e\u017cistenti u li jiffittjaw fl-inizjattivi usa' tal-policy tal-ICT.", "Il-qafas huwa msejjes fuq struttura ta' g\u0127anijiet ta' policy, objettivi u azzjonijiet li jkunu interrelatati u li jsostnu lil xulxin:", "L-g\u0127anijiet tal-policy tal-ICT4I \u2013 jiddeskrivu l-intenzjonijiet wiesg\u0127a tal-policy tal-ICT4I.", "L-objettivi tal-policy li jridu jintla\u0127qu \u2013 li jag\u0127tu importanza lill-miri spe\u010bifi\u010bi li g\u0127andhom jintla\u0127qu f'linja mal-g\u0127anijiet tal-policy.", "L-effettivit\u00e0 ewlenija tat-twettiq ta' kwalunkwe policy tal-ICT4I ti\u0121i \u0121\u0121udikata fir-rigward tal-il\u0127uq tal-objettivi tal-policy mistqarra.", "Azzjonijiet ta' policy li g\u0127andhom ji\u0121u mmonitorjati \u2013 li jag\u0127tu fid-dettall l-azzjonijiet spe\u010bifi\u010bi li jservu b\u0127ala g\u0127ajnuna u potenzjalment ikollhom l-akbar impatt f'termini ta' promozzjoni ta' tibdil mixtieq u \u017cviluppi.", "Fil-gradilja t'hawn ta\u0127t, l-azzjonijiet ta' policy identifikati g\u0127all-monitora\u0121\u0121 kienet imfissra b'mod li ssostni l-monitora\u0121\u0121 b'mod sempli\u010bi, bl-u\u017cu ta' metric li jindikaw il-grad ta' azzjoni ta' tkomplija ta' policy \u2013 e\u017cempju: Kollu/Parzjali/Xejn.", "Bl-u\u017cu ta' metrik sempli\u010bi, l-estent li g\u0127alih kull azzjoni ta' policy tkun \u0121iet segwita tkun tista' ti\u0121i assessjata u rrekordjata.", "Madankollu, il-kliem u l-e\u017cempju-metriku deskritt hawnhekk huma ppre\u017centati b\u0127ala e\u017cempji ta' diskussjoni u huma meqjusa li pajji\u017ci jista' jkollhom metrik e\u017cistenti li jista' ji\u0121u applikati g\u0127all-azzjoni tal-policy issu\u0121\u0121erita.", "Id-dokument tal-qafas huwa mag\u0127mul minn gradilja sempli\u010bi li tista' ti\u0121i addattata f'kuntesti nazzjonali u re\u0121jonali.", "Biex ji\u0121u sostnuti diskussjonijiet tal-pajji\u017ci u xog\u0127ol ta' \u017cvilupp tal-monitora\u0121\u0121 tal-policy, it-test fil-gradilja huwa materjal ming\u0127ajr dritt ta' awtur, u huwa intenzjonat g\u0127all-policy-makers u l-prattikanti bil-g\u0127an li ji\u017cviluppaw u jimmodifikaw kif me\u0127tie\u0121 biex jintla\u0127qu l-\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bifi\u010bi tal-pajji\u017ci tag\u0127hom.", "Fuq il-websajt tal-Agency, ver\u017cjonijiet elettronikament editibbli tal-Qafas tal-Monitora\u0121\u0121 tal-Policy tal-ICT4I fil-lingwi kollha tal-pajji\u017ci li huma membri tal-Agency jistg\u0127u jitni\u017c\u017clu u ji\u0121u proposti mill-\u0121did sakemm isiru r-referenzi g\u0127as-sorsi ori\u0121inali: http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i", "QAFAS TA' POLICY TA' MONITORA\u0120\u0120 TAL-ICT4I"], "category": "education, policy", "title": "QAFAS TA\u2019 POLICY TA\u2019 MONITORA\u0120\u0120 TAL-ICT4I", "source": "Extracted from ICT4I policy monitoring framework_MT.docx"}
{"text": ["DA\u0126LA It-Teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni (ICT) illum hija parti mill-\u0127ajja ta' kuljum g\u0127al \u0127afna nies.", "G\u0127andha impatt fuq \u0127afna aspetti tas-so\u010bjet\u00e0, fosthom l-edukazzjoni, itt\u0127arri\u0121 u l-impjegar, imma b'mod partikolari, hija g\u0127odda ta' valur g\u0127al nies b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali.", "Il-potenzjal tal-ICT g\u0127al titjib fil-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja, it-tnaqqis fl-esklu\u017cjoni so\u010bjali u \u017c-\u017cieda fil-parte\u010bipazzjoni hija mag\u0127rufa internazzjonalment, l-istess kif inhuma lostakli so\u010bjali, ekonomi\u010bi u politi\u010bi li nuqqas ta' a\u010b\u010bess g\u0127all-ICT jistg\u0127u jo\u0127olqu (Is-Summit Dinji dwar is-So\u010bjet\u00e0 tal-Informazzjoni, 2010).", "Fi \u0127dan is-so\u010bjet\u00e0 tal-informazzjoni u l-g\u0127erf-g\u0127arfien ta' \u017cmienna, it-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet ta' edukazzjoni spe\u010bjali huma fost il-gruppi li l-aktar li jsibu ostakli biex ja\u010b\u010bessaw u ju\u017caw l-ICT.", "Dan huwa argument ewlieni fil-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Di\u017cabbilt\u00e0 tan-Nazzjonijiet Uniti (UNCRPD) li torbot b'mandat lill-firmatorji talKonvenzjoni biex '...jippromwovu a\u010b\u010bess g\u0127all-persuni b'di\u017cabiltajiet g\u0127al teknolo\u0121iji u sistemi ta' informazzjoni \u0121odda, u komunikazzjonijiet, inklu\u017c l-internet' (2006, Artiklu 9).", "L-g\u0127an ewlieni tal-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni g\u0127at-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u l-\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali huwa li ti\u0121i promossa l-ekwit\u00e0 fl-opportunitajiet edukattivi: 'l-u\u017cu tal-ICT mhuwiex g\u0127an fih innifsu; imma huwa mod kif ji\u0121u sostnuti l-opportunitajiet individwali tal-poplu' (LIstitut g\u0127at-Teknolo\u0121iji tal-Informazzjoni fl-Edukazzjoni tal-Organizzazzjoni Edukattiva, Xjentifika u Kulturali tan-Nazzjonijiet Uniti u l- A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali, 2011).", "L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali (l-Agency) qabel kienet involuta f'\u017cew\u0121 attivitajiet ewlenin fl-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni.", "L-ewwel wa\u0127da kienet il-pro\u0121ett ta' Teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni f'Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali li damet mill-1999 sal-2001 u kienet tinvolvi 17-il pajji\u017c membru talAgency.", "It-tieni kien studju ta' prattika fuq l-u\u017cu tal-ICTs fl-Edukazzjoni g\u0127al Nies b'Di\u017cabiltajiet, li saret fl-2010/2011 flimkien mal-Istitut g\u0127at-Teknolo\u0121iji tal-Informazzjoni flEdukazzjoni tal-Organizzazzjoni Edukattiva, Xjentifika u Kulturali tan-Nazzjonijiet Uniti (UNESCO IITE).", "Fl-2011, pajji\u017ci membri tal-Agency ipproponew l-ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni (ICT4I) b\u0127ala su\u0121\u0121ett g\u0127all-investigazzjoni bejn l-2012 u l-2013.", "Ir-rappre\u017centanti tal-pajji\u017ci tal-Agency qablu li lpro\u0121ett kellu jiffoka fuq l-u\u017cu tal-ICT biex jg\u0127in l-inklu\u017cjoni f'ambjenti edukattivi.", "Dan irrapport jippre\u017centa r-ri\u017cultati ewlenin u l-konklu\u017cjonijiet li jo\u0127or\u0121u minn dan ix-xog\u0127ol.", "Il-pro\u0121ett ICT4I huwa msejjes fuq is-sehem minn: il-Bel\u0121ju (il-komunit\u00e0 li titkellem bilFjammin), \u010aipru, id-Danimarka, l-Estonja, il-Fillandja, Franza, il-Gre\u010bja, il-\u0120ermanja, lIsvezja, l-Isvizzera, l-Italja, l-I\u017clanda, il-Latvja, il-Litwanja, il-Lussemburgu, Malta, inNorve\u0121ja, l-Olanda, il-Polonja, il-Portugal, ir-Renju Unit (l-Ingilterra), ir-Renju Unit (l-Irlanda ta' Fuq), ir-Renju Unit (l-Iskozja), ir-Repubblika \u010aeka, is-Slovakkja, is-Slovenja u lUngerija.", "Il-membri tal-Bord Rappre\u017centattiv tal-Agency u l-Koordinaturi Nazzjonali g\u0127amlu lattivitajiet tal-\u0121bir tal-informazzjoni permezz tan-netwerks stabbiliti tal-pajji\u017ci.", "L-Agency tixtieq tag\u0127ti rikonoxximent lis-sehem imprezzabbli g\u0127all-i\u017cvilupp tal-konklu\u017cjonijiet talpro\u0121ett u l-outputs finali tal-pro\u0121ett, li kollha jistg\u0127u jitni\u017c\u017clu mill-qasam tal-pro\u0121ett tal-web: http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i Cor Meijer, Id-Direttur tal-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "5", "TAQSIRA E\u017bEKUTTIVA Dan ir-rapport fih il-konklu\u017cjonijiet ewlenin mit-Teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni u lKomunikazzjoni g\u0127all-Inklu\u017cjoni (ICT4I) tal-pro\u0121ett tal-Agency, u ji\u0121bor fih ukoll is-sorsi kollha tal-pro\u0121ett tal-informazzjoni li \u0121ew \u017cviluppati waqt l-attivitajiet tal-pro\u0121ett.", "Ir-rapport jipprova jidentifika l-fatturi kriti\u010bi li nsibu fl-u\u017cu effettiv tat-teknolo\u0121ija tal-informazzjoni u lkomunikazzjoni (ICT) f'ambjenti inklu\u017civi g\u0127at-tg\u0127alliema kollha, imma jag\u0127ti attenzjoni spe\u010bifika lit-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u edukazzjoni g\u0127al \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali.", "Il-grupp ewlieni fil-mira tal-pro\u0121ett huwa mag\u0127mul min-nies li jie\u0127du d-de\u010bi\u017cjonijiet fledukazzjoni inklu\u017civa.", "Dan il-grupp fil-mira, jinkludi, policy-makers nazzjonali u re\u0121jonali g\u0127all-ICT fl-edukazzjoni u/jew edukazzjoni inklu\u017civa, kif ukoll leaders ta' skejjel u spe\u010bjalisti tal-ICT li jsostnu skejjel fix-xog\u0127ol tag\u0127hom.", "Ir-rapport jikkunsidra l-isfidi li wie\u0127ed jaffa\u010b\u010bja f'ambjenti inklu\u017civi ta' ICT.", "Jiddiskuti wkoll \u017cviluppi f'dan il-qasam u l-modi kif l-ICT tista' tintu\u017ca fis-sostenn tat-tg\u0127alliema, b'mod spe\u010bjali dawk b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "Anness 1 jippre\u017centa glossarju tat-termini ewlenin u\u017cati fir-rapport.", "Anness 2 jippre\u017centa sorsi ta' tag\u0127rif ie\u0127or, aktar dettaljat mi\u0121bur waqt il-pro\u0121ett.", "\u0126ames propo\u017cizzjonijiet marbuta mal-Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Di\u017cabbilt\u00e0 tan-Nazzjonijiet Uniti (UNCRPD, 2006) intu\u017caw b\u0127ala t-temi ewlenin g\u0127all-informazzjoni s\u0127i\u0127a tal-pro\u0121ett kemm f'dak li huwa \u0121bir kif ukoll f'dik li hija anali\u017ci: 1.", "L-ICT g\u0127andha tintqies b\u0127ala g\u0127odda ewlenija biex ti\u0121i promossa l-ekwit\u00e0 flopportunitajiet edukattivi.", "2.", "A\u010b\u010bess g\u0127al ICT xierqa g\u0127andu jintqies b\u0127ala entitlement.", "3.", "It-ta\u0127ri\u0121 g\u0127all-istaff edukattiv fl-u\u017cu ta' ICT \u0121enerali u spe\u010bjalista g\u0127andha tintqies b\u0127ala qasam ta' prijorit\u00e0.", "4.", "Il-promozzjoni ta' ri\u010berka ta' ICT u l-i\u017cvilupp jin\u0127tie\u0121u appro\u010b ta' g\u0127add ta' stakeholders flimkien.", "5.", "Il-\u0121bir tad-data u l-monitora\u0121\u0121 fl-u\u017cu tal-ICT fl-inklu\u017cjoni g\u0127andha tintqies b\u0127ala qasam li jin\u0127tie\u0121 attenzjoni fil-livelli kollha tal-provi\u017cjoni edukattiva.", "L-anali\u017ci tal-pro\u0121ett identifikat aspetti kriti\u010bi tal-policy marbuta mal-\u0127ames oqsma temati\u010bi, kif ukoll fatturi spe\u010bifi\u010bi li jimpattaw fuq dawn l-aspetti ta' policy.", "L-aspetti kriti\u010bi g\u0127al kull wie\u0127ed minn dawn l-oqsma temati\u010bi huma:", "6", "-", "l-ibbri\u0121\u0121jar tal-qasma di\u0121itali bil-g\u0127an li ji\u0121i assigurat li t-tg\u0127alliema kollha jkollhom benefi\u010b\u010bju mill-ICT b\u0127ala g\u0127odda g\u0127at-tg\u0127allim tag\u0127hom;", "-", "l-ICT4I trid tidher b\u0127ala aspett kross-settorjali, trid ting\u0127ata ka\u017c, u tkun vi\u017cibbli floqsma kollha relevanti tal-policy;", "-", "li jkun hemm u li jintu\u017caw toroq komprensivi u integrati g\u0127at-ta\u0127ri\u0121 tal-g\u0127alliema flICT4I hija 'pri-kundizzjoni' vitali g\u0127al kull inizjattiva ICT4I;", "-", "il-qasma per\u010beputa bejn konklu\u017cjonijiet ta' ri\u010berka relatata mal-ICT4I u evidenza u lprattika fil-klassi;", "-", "l-isfida li tag\u0127mel data bis-sens \u2013 kemm kwalitattiva kif ukoll kwantitattiva \u2013 li tista' tinkiseb biex timmonitorja u tinforma policy u prattika fl-ICT4I.", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "Il-konklu\u017cjonijiet mill-pro\u0121ett tal-ICT4I jissu\u0121\u0121erixxu li l-aktar programmi u inizjattivi strate\u0121i\u010bi ta' su\u010b\u010bess b\u0127ala regoli jikkunsidraw l-a\u010b\u010bess, l-entitlements, it-ta\u0127ri\u0121, ir-ri\u010berka u l-monitora\u0121\u0121.", "Medda wiesg\u0127a ta' \u017cviluppi relatati mal-edukazzjoni b'mod \u0121enerali u l-ICT4I b'mod spe\u010bifiku kienu identifikati permezz tal-attivitajiet tal-pro\u0121ett ICT4I.", "Dawn l-i\u017cviluppi di\u0121\u00e0 kellhom impatt po\u017cittiv fuq l-ICT4I, jew potenzjalment se jkollhom impatt po\u017cittiv fil-futur.", "\u017bviluppi spe\u010bifi\u010bi u opportunitajiet jistg\u0127u ji\u0121u identifikati f'dawn l-oqsma: -", "il-le\u0121i\u017clazzjoni u l-policy li tiffoka fuq id-drittijiet u l-entitlements;", "-", "l-assigurar ta' infrastruttura a\u010b\u010bessibbli u sostenibbli ta' ICT4I;", "-", "titjib fit-ta\u0127ri\u0121 professjonali g\u0127all-ICT4I;", "-", "l-g\u0127oti ta' sa\u0127\u0127a lill-iskejjel (empowerment) biex ju\u017caw l-ICT b\u0127ala g\u0127odda effettiva g\u0127at-tg\u0127allim;", "-", "l-i\u017cvilupp ta' komunitajiet ta' prattika fl-ICT4I;", "-", "l-g\u0127oti ta' sa\u0127\u0127a lit-tg\u0127alliema (empowerment) permezz tal-u\u017cu tal-ICT minnhom.", "Dawn l-oqsma juru b'mod \u010bar, erba' mill-propo\u017cizzjonijiet tal-UNCRPD (2006) e\u017caminati filpro\u0121ett ICT4I.", "Madankollu, il-qasam tal-\u0121bir tad-data u l-monitora\u0121\u0121, b\u0127alissa jir\u010bievi inqas enfasi fil-pajji\u017ci Ewropej.", "Bi twe\u0121iba g\u0127al dan, kien propost il-qafas g\u0127all-monitora\u0121\u0121 ta' aspetti ewlenin tal-policy tal-ICT4I (ippre\u017centat f'Anness 3 tar-rapport).", "Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-2013 tissu\u0121\u0121erixxi li: Barra milli jwessa' l-a\u010b\u010bess g\u0127all-edukazzjoni, l-u\u017cu usa' ta' teknolo\u0121ija \u0121dida u ri\u017corsi edukattivi miftu\u0127in jista' jg\u0127in biex itaffi l-ispejje\u017c g\u0127all-istituzzjonijiet edukattivi u g\u0127allistudenti, spe\u010bjalment fost il-gruppi \u017cvanta\u0121\u0121ati.", "Din l-ekwit\u00e0 tal-impatt te\u0127tie\u0121, madankollu, investiment sostnut fl-infrastruttura edukattiva u r-ri\u017corsi umani (IlKummissjoni Ewropea, 2013a, p. 3).", "Il-konklu\u017cjonijiet tal-pro\u0121ett tal-ICT4I jissu\u0121\u0121erixxu li biex dan l-impatt ta' ekwit\u00e0 jinkiseb, jin\u0127tie\u0121 jintla\u0127aq ukoll aspett ie\u0127or \u2013 l-infrastruttura tal-ICT jin\u0127tie\u0121 tkun a\u010b\u010bessibbli b'mod \u0121enwin, ibba\u017cata fuq prin\u010bipji universali ta' disinn.", "Ri\u017corsi edukattivi bil-miftu\u0127 ikunu tassew miftu\u0127a jekk ikunu ddisinjati biex ikunu a\u010b\u010bessibbli g\u0127at-tg\u0127alliema kollha.", "Teknolo\u0121iji emer\u0121enti jippre\u017centaw sfidi \u010bari, imma wkoll opportunitajiet kbar biex iwessg\u0127u l-a\u010b\u010bess u l-parte\u010bipazzjoni fl-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Dawn l-opportunitajiet huma konformi ma' dak li tg\u0127id l-Unjoni Ewropea (EU) ji\u0121ifieri li: 'Kul\u0127add jista' jitg\u0127allem, Kullimkien, f'Kull \u0127in, permezz ta' Kwalunkwe mezz, bl-appo\u0121\u0121 ta' Kwalunkwe persuna' (IlKummissjoni Ewropea, 2013a, p. 3).", "L-u\u017cu effettiv tal-ICT biex isostni t-tg\u0127allim je\u017cemplifika t-tag\u0127lim tajjeb g\u0127at-tg\u0127alliema kollha.", "Madankollu, l-ICT4I tin\u0127tie\u0121 pedago\u0121ija \u0121dida li tu\u017ca l-ICT biex tag\u0127ti s-sa\u0127\u0127a littg\u0127alliema biex jie\u0127du de\u010bi\u017cjonijiet dwar it-tg\u0127allim tag\u0127hom u jwettqu d-de\u010bi\u017cjonijiet.", "LICT4I tisfida lill-policy-makers kollha u dawk li qeg\u0127din fil-prattika biex jadattaw il-\u0127sieb tag\u0127hom u mbag\u0127ad il-modi ta' kif ja\u0127dmu bil-g\u0127an li jne\u0127\u0127u x-xkilijiet u jg\u0127inu littg\u0127alliema biex jibbenefikaw mill-opportunitajiet edukattivi li nsibuhom f'\u0127afna bnadi, li wie\u0127ed jista' jaffordjahom, u li huma a\u010b\u010bessibbli fil-forma ta' ICT.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "7", "1.", "L-E\u017bAMINAR TAL-ICT4I F'PAJJI\u017bI EWROPEJ Dan ir-rapport jippre\u017centa l-konklu\u017cjonijiet tal-pro\u0121ett It-Teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni u lKomunikazzjoni g\u0127all-Inklu\u017cjoni (ICT4I) tal-Agency, filwaqt li ji\u0121bor ukoll tag\u0127rif minn sorsi ta' informazzjoni li \u0121ew \u017cviluppati waqt attivitajiet tal-pro\u0121ett.", "Ir-rapport jipprova jidentifika lfatturi kriti\u010bi li nsibu fl-u\u017cu effettiv tat-teknolo\u0121ija tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT) f'ambjenti inklu\u017civi g\u0127at-tg\u0127alliema kollha, imma jag\u0127ti attenzjoni spe\u010bjali lit-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "L-g\u0127an ta' dan ir-rapport huwa li jidentifika l-konklu\u017cjonijiet spe\u010bifi\u010bi li jinfurmaw ix-xog\u0127ol ta' min jie\u0127u d-de\u010bi\u017cjonijiet fejn tid\u0127ol l-edukazzjoni inklu\u017civa.", "Il-grupp immirat jinkludi policy-makers fil-livell nazzjonali u re\u0121jonali g\u0127all-ICT fl-edukazzjoni u/jew edukazzjoni inklu\u017civa, leaders tal-iskejjel u spe\u010bjalisti tal-ICT li jsostnu l-iskejjel fix-xog\u0127ol tag\u0127hom.", "Madankollu, l-informazzjoni u l-konklu\u017cjonijiet finali tal-pro\u0121ett kif ukoll l-outputs g\u0127andhom l-g\u0127an li jkunu ta' interess g\u0127al udjenza usa', b'mod partikolari professjonisti spe\u010bjalisti ta' sostenn fl-ICT li ja\u0127dmu fi-qasam tal-ICT g\u0127all-inklu\u017cjoni.", "Anness 1 jippre\u017centa glossarju tat-termini ewlenin u\u017cati fir-rapport.", "G\u0127add ta' outputs talpro\u0121ett o\u0127ra jakkumpanjaw dan ir-rapport, inklu\u017ci rapporti tal-pajji\u017ci fuq ICT4I, studju talpolicy Ewropea u internazzjonali g\u0127all-ICT4I, studju tal-letteratura tar-ri\u010berka u g\u0127odod li ssibhom fuq il-web li jippre\u017centaw ri\u017corsi u e\u017cempji ta' prattika innovattiva fl-ICT4I.", "Dawn huma deskritti f'Anness 2: Aktar informazzjoni.", "Ir-rapport jikkonsidra l-isfidi ffa\u010b\u010bjati fl-u\u017cu tal-ICT f'ambjenti inklu\u017civi.", "Jiddiskuti wkoll \u017cviluppi f'dan il-qasam u modi li bihom l-ICT tista' tintu\u017ca biex issostni lit-tg\u0127alliema kollha, b'mod spe\u010bjali dawk li g\u0127andhom xi di\u017cabilt\u00e0 u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "Waqt diskussjonijiet inizjali tal-ippjanar tal-pro\u0121ett, rappre\u017centanti tal-pajji\u017ci identifikaw tliet oqsma ewlenin g\u0127all-konsiderazzjoni fil-pro\u0121ett tal-ICT4I.", "Dawn jinkludu: -", "a\u0121\u0121ornament tal-i\u017cviluppi tal-pajji\u017ci mill-pro\u0121ett tal-Agency fuq l-ICT fl-Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali tal-2001;", "-", "l-ippre\u017centar ta' informazzjoni kurrenti fuq il-policy tal-pajji\u017ci parte\u010bipanti u l-prattika fl-u\u017cu tal-ICT biex ji\u0121u sostnuti ambjenti inklu\u017civi ta' tg\u0127allim u tag\u0127lim;", "-", "it-tkomplija tal-bini ta' ideat fuq il-konklu\u017cjonijiet ewlenin tal-istudju tal-prattika talICTs fl-Edukazzjoni g\u0127al Nies b'Di\u017cabiltajiet li sar flimkien mal-Istitut g\u0127atTeknolo\u0121iji tal-Informazzjoni fl-Edukazzjoni tal-UNESCO fl-2010/2011 (UNESCO IITE u l-Agency, 2011).", "Informazzjoni fuq dawn it-tliet oqsma n\u0121abret fl-2012/2013 permezz ta' sonda\u0121\u0121 tal-pajji\u017ci u t-tim tal-pro\u0121ett li g\u0127amlu ri\u010berka-desktop b'mod parallelu.", "Aktar dettalji fuq attivitajiet spe\u010bifi\u010bi li saru waqt il-pro\u0121ett tinsab fl-istudju tal-metodolo\u0121ija tal-pro\u0121ett (http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i/project-framework-andmethodology).", "Il-konklu\u017cjonijiet ippre\u017centati hawnhekk jie\u0127du mis-sorsi kollha tal-informazzjoni tal-pro\u0121ett.", "Madankollu, dan id-dokument ma ji\u0127ux direttament jew jirreferi g\u0127al informazzjoni, policy jew studju ta' ri\u010berka, jew e\u017cempji ta' policy/prattika ta' pajji\u017ci spe\u010bifi\u010bi.", "Id-dettalji kollha talevidenza spe\u010bifika li nsibu fil-konklu\u017cjonijiet tal-pro\u0121ett, huma ppre\u017centati kollha kemm huma f'ver\u017cjoni elettronika esti\u017ca ta' dan ir-rapport (li tista' tinkiseb minn: http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i).", "8", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "Din il-pubblikazzjoni-e (li tinkiseb bl-Ingli\u017c biss) tu\u017ca dan ir-rapport qasir b\u0127ala l-ba\u017ci.", "Fiha l-messa\u0121\u0121i ewlenin kollha f'dan id-dokument, kross-riferenzjati u direttament iperlinkjati mas-sorsi ori\u0121inali tal-evidenza tal-pro\u0121ett u/jew e\u017cempji ta' policy ta' pajji\u017c jew prattika li nsibu fuq l-area tal-web tal-pro\u0121ett.", "1.1 Ir-razzjonal g\u0127all-foku tal-pro\u0121ett g\u0127all-ICT4I Ir-razzjonal g\u0127all-pro\u0121ett tal-ICT4I huwa li jipprovdi a\u0121\u0121ornament tal-i\u017cviluppi f'pajji\u017ci membri sa mix-xog\u0127ol tal-Agency tal-2001 u biex jibni fuq il-konklu\u017cjonijiet ewlenin talistudju tal-prattika mxierka fuq l-u\u017cu tal-ICTs fl-edukazzjoni g\u0127al nies b'di\u017cabiltajiet.", "Il-pro\u0121ett jipprovdi wkoll informazzjoni fuq policy kurrenti u prattika fl-ICT g\u0127all-inklu\u017cjoni f'pajji\u017ci parte\u010bipanti \u2013 il-Bel\u0121ju (il-komunit\u00e0 li titkellem bil-Fjammin), \u010aipru, id-Danimarka, lEstonja, il-Fillandja, Franza, il-Gre\u010bja, il-\u0120ermanja, l-Isvezja, l-Isvizzera, l-Italja, l-I\u017clanda, il-Latvja, il-Litwanja, il-Lussemburgu, Malta, in-Norve\u0121ja, l-Olanda, il-Polonja, il-Portugal, irRenju Unit (l-Ingilterra), ir-Renju Unit (l-Irlanda ta' Fuq), ir-Renju Unit (l-Iskozja), irRepubblika \u010aeka, is-Slovakkja, is-Slovenja u l-Ungerija.", "L-istudju tal-prattika fuq l-u\u017cu tal-ICTs fl-edukazzjoni g\u0127al nies b'di\u017cabiltajiet iffukat fuq lu\u017cu tal-ICT b\u0127ala policy imperattiva g\u0127all-pajji\u017ci kollha li rratifikaw il-UNCRPD u l-protokol opzjonali.", "Il-Preamblu g\u0127all-UNCRPD jag\u0127raf: ... l-importanza ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 g\u0127al ambjenti fi\u017ci\u010bi, so\u010bjali, ekonomi\u010bi u kulturali; g\u0127al sa\u0127\u0127a u edukazzjoni; informazzjoni u komunikazzjoni, u f'li dawn jg\u0127inu lil persuni b'di\u017cabiltajiet, jg\u0127ixu bl-a\u0127jar mod id-drittijiet umani u l-libertajiet fundamentali (InNazzjonijiet Uniti, 2006, p. 1).", "Barra minn hekk, insibu g\u0127add ta' obbligazzjonijiet \u0121enerali, mi\u017curi u artikli spe\u010bifi\u010bi li jirrelataw mal-importanza tal-ICT g\u0127al nies b'di\u017cabiltajiet.", "Dawn huma deskritti fit-tul flistudju tal-policy tal-pro\u0121ett (li jinkiseb minn: http://www.european-agency.org/agencyprojects/ict4i/ict-for-inclusion-documents/policy-supporting-ict-for-inclusion.pdf).", "Artiklu 9 tal-UNCRPD, fuq l-A\u010b\u010bessibilt\u00e0, jirrikjedi li ostakli u xkilijiet g\u0127al a\u010b\u010bessibilt\u00e0 jkunu identifikati u eliminati fl-aspetti kollha possibbli tal-\u0127ajja ta' persuna b'di\u017cabilt\u00e0.", "Dan jinkludi l-opportunitajiet edukattivi formali u informali kollha.", "\u017bew\u0121 artikli li jiddeskrivu d-drittijiet spe\u010bifi\u010bi g\u0127al nies b'di\u017cabiltajiet insibuhom ukoll f'diskussjonijiet dwar l-u\u017cu tal-ICT f'ambjenti inklu\u017civi: Artiklu 21: Il-libert\u00e0 tal-espressjoni u l-opinjoni, l-a\u010b\u010bess g\u0127all-informazzjoni; u Artiklu 24: L-edukazzjoni, li tinkludi d-dritt g\u0127alledukazzjoni, a\u010b\u010bess g\u0127al sistema ta' edukazzjoni inklu\u017civa fil-livelli kollha u, kif ukoll, tg\u0127allim tul il-\u0127ajja, li toffri akkomodazzjoni ra\u0121jonevoli biex jintla\u0127qu l-\u0127ti\u0121ijiet individwali.", "Barra minn hekk, Artiklu 26, jiffoka fuq ir-rijabilitazzjoni u aspetti ta' sa\u0127\u0127a, u Artiklu 29, jiffoka fuq il-parte\u010bipazzjoni tal-\u0127ajja politika u pubblika, kull wie\u0127ed jirreferi g\u0127allimportanza tal-fatt li jkun hemm tag\u0127mir assistiv u teknolo\u0121iji \u0121odda.", "L-istudju tal-prattika fuq l-u\u017cu tal-ICTs fl-edukazzjoni g\u0127al nies b'di\u017cabiltajiet g\u0127en biex ji\u0121u identifikati \u0127ames temi fl-UNCRPD f'relazzjoni mal-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni: ilpromozzjoni ta' ekwit\u00e0 f'opportunitajiet edukattivi fil-livelli kollha tat-tg\u0127allim tul il-\u0127ajja; a\u010b\u010bess xieraq g\u0127al ICT, li tkun tinkludi teknolo\u0121iji assistivi biex tg\u0127in lit-tg\u0127alliema jil\u0127qu lpotenzjal kollu tag\u0127hom; l-importanza tat-t\u0127arri\u0121 tal-istaff edukattiv biex jag\u0127mlu u\u017cu millICT f'ambjenti edukattivi; il-promozzjoni tar-ri\u010berka u l-i\u017cvilupp fid-disponibilt\u00e0 u l-u\u017cu ta' ICT \u0121odda; u l-\u0127tie\u0121a ta' \u0121bir sistematiku ta' data biex ji\u0121i identifikat u mbag\u0127ad immonitorat it-twettiq ta' standards minimi g\u0127all-ICT fl-edukazzjoni g\u0127al nies b'di\u017cabilitajiet.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "9", "Dawn it-temi ntu\u017caw b\u0127ala l-ba\u017ci g\u0127all-i\u017cvilupp ta' \u0127ames propo\u017cizzjonijiet ewlenin g\u0127allpro\u0121ett tal-ICT4I: 1. l-ICT g\u0127andha tintqies b\u0127ala l-g\u0127odda ewlenija g\u0127all-promozzjoni ta' ekwit\u00e0 f'opportunitajiet edukattivi; 2. a\u010b\u010bess g\u0127al ICT xierqa g\u0127andha tintqies b\u0127ala entitlement; 3. it-ta\u0127ri\u0121 ta' staff edukattiv fl-u\u017cu ta' ICT \u0121enerali u ta' spe\u010bjalizzazzjoni g\u0127andha tintqies b\u0127ala qasam ta' prijorit\u00e0; 4. il-promozzjoni tar-ri\u010berka tal-ICT u l-i\u017cvilupp jin\u0127tie\u0121u appro\u010b ta' g\u0127add ta' stakeholders; 5. il-\u0121bir tad-data u l-immonitorar fl-u\u017cu tal-ICT fl-inklu\u017cjoni g\u0127andhom jintqiesu b\u0127ala oqsma li jin\u0127tie\u0121u attenzjoni fil-livelli kollha tal-provi\u017cjoni tal-edukazzjoni.", "Dawn il-\u0127ames propo\u017cizzjonijiet servew b\u0127ala l-qafas g\u0127all-anali\u017ci u l-\u0121bir tal-informazzjoni kollha tal-pro\u0121ett.", "1.2 Kun\u010betti li nsibu fl-ICT4I Fil-pro\u0121ett tal-ICT4I, intu\u017cat id-definizzjoni tal-edukazzjoni inklu\u017civa tal-UNESCO.", "F'din iddefinizzjoni, l-edukazzjoni inklu\u017civa hija: pro\u010bess dejjem sejjer bil-g\u0127an li joffri edukazzjoni ta' kwalit\u00e0 g\u0127al kul\u0127add filwaqt li jirrispetta d-diversit\u00e0 u l-\u0127ti\u0121ijiet differenti u l-abiltajiet, il-karatteristi\u010bi u laspettazzjonijiet tat-tg\u0127allim tal-istudenti u l-komunitajiet, li jeliminaw il-forom kollha tad-diskriminazzjoni (L-Organizzazzjoni Edukattiva, Xjentifika u Kulturali tanNazzjonijiet Uniti/Il-Bureau Internazzjonali tal-Edukazzjoni, 2008, p. 3).", "Fir-rigward ta' dan, ambjent ta' edukazzjoni inklu\u017civa huwa fejn tg\u0127alliemi b'di\u017cabilt\u00e0 jew \u0127tie\u0121a ta' edukazzjoni spe\u010bjali ssegwi l-edukazzjoni fi klassi mainstream fl-iskola malkoetanji mhux-di\u017cabbli tag\u0127hom g\u0127all-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-\u0121img\u0127a.", "Il-pro\u0121ett ICT4I jiffoka fuq l-u\u017cu tal-ICT biex isostni opportunitajiet ta' tg\u0127allim g\u0127attg\u0127alliema kollha, imma b'mod partikolari tg\u0127alliema li jistg\u0127u jkunu vulnerabbli g\u0127allesklu\u017cjoni minn opportunitajiet edukattivi, inklu\u017ci dawk b'di\u017cabiltajiet jew mag\u0127rufa b\u0127ala li g\u0127andhom \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "Il-UNCRPD jiddefinixxi persuni b'di\u017cabilt\u00e0 b\u0127ala: ... dawk li g\u0127andhom di\u017cabiltajiet fit-tul ta' natura fi\u017cika, mentali, intellettwali jew sensorja li fl-interazzjoni ma' ostakli varji jistg\u0127u jxekklu l-parte\u010bipazzjoni s\u0127i\u0127a u effettiva tag\u0127hom fis-so\u010bjet\u00e0 fuq ba\u017ci ugwali ma' o\u0127rajn (In-Nazzjonijiet Uniti, 2006, p. 5).", "Fil-pro\u0121ett, jintu\u017ca t-terminu tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "Din itterminolo\u0121ija tintu\u017ca b\u0127ala g\u0127arfien tal-fatt li f'\u0127afna pajji\u017ci Ewropej, it-tg\u0127alliema b'di\u017cabilt\u00e0 huma fi grupp wie\u0127ed ta' tg\u0127alliema li legalment jistg\u0127u ji\u0121u mag\u0127rufa b\u0127ala li g\u0127andhom \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali, imma gruppi o\u0127ra ta' tg\u0127alliema jistg\u0127u wkoll jing\u0127arfu ta\u0127t ille\u0121i\u017clazzjoni tal-pajji\u017c.", "Il-kun\u010bett ta' \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali (SEN) jintu\u017ca biex jiddeskrivi dawk it-tg\u0127alliema li jaffa\u010b\u010bjaw jew g\u0127al \u017cmien qasir jew fit-tul ostakli g\u0127at-tg\u0127allim u g\u0127alhekk grupp usa' minn dawk b'di\u017cabiltajiet, u huwa stmat li f'\u0127afna pajji\u017ci fi \u017cmien wie\u0127ed partikolari jistg\u0127u jirrappre\u017centaw sa 20% tal-popolazzjoni tal-et\u00e0 tal-iskola (A\u0121enzija Ewropea, 2012a).", "10", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "L-ICT g\u0127all-inklu\u017cjoni tinkludi l-u\u017cu ta' kwalunkwe teknolo\u0121ija biex issostni tg\u0127allim f'ambjenti inklu\u017civi.", "Teknolo\u0121ija b\u0127al din tinkludi teknolo\u0121ija mainstream li tinkiseb kummer\u010bjalment minn kul\u0127add, b\u0127al laptops, tablets u periferali, whiteboards u mobile phones, e\u010b\u010b. Tista' tinkludi wkoll teknolo\u0121iji assistivi (AT) li jikkumpensaw g\u0127ad-diffikultajiet partikolari tat-tg\u0127alliemi jew il-limitazzjoni biex wie\u0127ed ikollu a\u010b\u010bess g\u0127all-IT.", "L-AT tista' tinkludi g\u0127ajnuniet medi\u010bi (e\u017cempju, tag\u0127mir ta' mobilt\u00e0, g\u0127ajnuniet li jg\u0127inu fis-smig\u0127, e\u010b\u010b.) u kif ukoll g\u0127ajnuniet fit-tg\u0127allim, b\u0127alma huma screen readers, keyboards alternattivi, komunikazzjoni awmentattivi u alternattivi u applikazzjonijiet ta' teknolo\u0121iji spe\u010bjalizzati o\u0127ra.", "Filwaqt li l-pro\u0121ett iffoka fuq l-u\u017cu tal-ICT biex isostni l-edukazzjoni inklu\u017civa, l-ICT jintu\u017ca f'ambjenti edukattivi spe\u010bjali u inklu\u017civi.", "L-informazzjoni pprovduta minn \u0127afna pajji\u017ci parte\u010bipanti u u\u017cati biex i\u0127ejju dan ir-rapport \u0127afna drabi jirrigwardaw l-u\u017cu ta' ICT mainstream u AT spe\u010bifika f'ambjenti kemm inklu\u017civi kif ukoll segregati.", "Fil-pro\u0121ett, l-ICT4I \u0121iet e\u017caminata b\u0127ala sistema-eko f'\u017cew\u0121 aspetti: -", "komunit\u00e0 wiesg\u0127a ta' stakeholders, li jinkludu tg\u0127alliema (li jkollhom jew ma jkollhomx di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali), \u0121enituri u familji, g\u0127alliema, leaders ta' skejjel u timijiet, professjonisti ta' sostenn u professjonisti ta' IT;", "-", "komponenti essenzjali fl-ambjent ICT4I li jkollhom infrastruttura tal-IT, ICT mainstream a\u010b\u010bessibbli, teknolo\u0121ija assistiva (AT) u materjal ta' tg\u0127allim di\u0121itali a\u010b\u010bessibbli.", "L-e\u017caminar tal-interazzjoni bejn dawn l-istakeholders u l-komponenti ambjentali huwa importanti \u0127afna biex wie\u0127ed jifhem l-ICT4I b\u0127ala sistema kompluta li g\u0127andha l-potenzjal li timpatta b'mod po\u017cittiv jew negattiv fuq l-esperjenzi edukattivi tat-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "11", "2.", "IT-TWETTIQ TAL-ICT4I Is-sonda\u0121\u0121 globali tal-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni (ITU, 2013a) fuq l-u\u017cu tal-ICT b\u0127ala opportunit\u00e0 g\u0127all-i\u017cvilupp tal-inklu\u017cjoni tad-di\u017cabilt\u00e0, jidentifika g\u0127add ta' sfidi ta' policies kru\u010bjali g\u0127all-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni: -", "il-medda ta' twettiq tal-policy u/jew it-twettiq ta' strate\u0121iji b'mod effettiv;", "-", "a\u010b\u010bess g\u0127all-ICT b'mod \u0121enerali;", "-", "l-e\u017cistenza ta' policies li jg\u0127inu fit-tixrid tad-disponibilt\u00e0 u l-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 tal-ICT;", "-", "il-prezz ta' teknolo\u0121iji assistivi;", "-", "i\u010b-\u010bans ta' akkwist ta' opzjonijiet ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 f'tag\u0127mir mainstream tal-ICT;", "Din is-sitwazzjoni hija riflessa fil-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni, li targumenta li: L-edukazzjoni fl-UE mhijiex qed i\u017c\u017comm mall-pass tas-so\u010bjet\u00e0 u l-ekonomija di\u0121itali...", "It-teknolo\u0121iji di\u0121itali huma inkorporati b'mod s\u0127i\u0127 fil-mod kif in-nies jintera\u0121ixxu, fix-xog\u0127ol u fil-kummer\u010b; i\u017cda minkejja dan, g\u0127adhom mhux qed ji\u0121u sfruttati bis-s\u0127i\u0127 fis-sistemi tal- edukazzjoni u t-ta\u0127ri\u0121 madwar l-Ewropa.", "Studju ri\u010benti dwar l-istat tad-dispo\u017cizzjoni di\u0121itali fl-iskejjel fl-Unjoni \u017cvela li 63% tat-tfal ta' disa' snin mhumiex jistudjaw fi 'skola mg\u0127ammra sew di\u0121italment' (b'tag\u0127mir xieraq, broadband velo\u010bi u 'konnettivit\u00e0' g\u0127olja).", "Filwaqt li 70% tal-g\u0127alliema fl-UE jirrikonoxxu l-importanza ta' ta\u0127ri\u0121 f'modi ta' tag\u0127lim mog\u0127tija u ri\u010bevuti bl-appo\u0121\u0121 di\u0121itali, huma biss 20-25% tal-istudenti li ji\u0121u mg\u0127allma minn g\u0127alliema di\u0121italment kunfidenti u ta' appo\u0121\u0121.", "Il-ma\u0121\u0121oranza tal-g\u0127alliema ju\u017caw it-teknolo\u0121iji talinformazzjoni u l-komunikazzjoni (ICT) b'mod partikolari biex i\u0127ejju t-tag\u0127lim tag\u0127hom, aktar milli biex ja\u0127dmu mal-istudenti waqt il-lezzjonijiet (Il-Kummissjoni Ewropea, 2013a, p. 2).", "Dawn l-isfidi tal-policy huma riflessi fil-konklu\u017cjonijiet tal-pro\u0121ett u s-sezzjoni li jmiss te\u017camina policy kritika relatata f'aktar dettall.", "2.1 L-aspetti ta' policy marbuta mal-propo\u017cizzjonijiet ewlenin li nsibu fl-ICT4I G\u0127al kull wa\u0127da mill-\u0127ames temi meqjusa fil-pro\u0121ett tal-ICT4I (u li nsibuha f'sezzjoni 1.1), \u0121ew identifikati aspetti ta' policy kritika.", "Dawn l-aspetti huma diskussi fis-sezzjonijiet t'hawn ta\u0127t.", "G\u0127add ta' fatturi li jimpattaw fuq kull aspett ta' policy huma \u010bari.", "Il-pre\u017cenza jew l-assenza ta' dawn il-fatturi jista' jkollhom dawn il-konsegwenzi: -", "Jekk il-fattur ikun nieqes mill-policy tal-ICT4I u s-sistema tal-prattika, din issa\u0127\u0127a\u0127 leffetti potenzjalment negattivi tal-aspetti inkwistjoni.", "-", "Jekk il-fattur huwa pre\u017centi, dan jindirizza u jnaqqas l-effetti potenzjali tal-aspett talpolicy.", "2.1.1 L-ICT b\u0127ala g\u0127odda biex tippromwovi ekwit\u00e0 f'opportunitajiet edukattivi L-ICT issa hija meqjusa f'livell g\u0127oli \u2013 fost policy makers, decision makers, g\u0127alliema, \u0121enituri u tg\u0127alliema nfushom \u2013 b\u0127ala g\u0127odda flessibbli li ssostni t-tg\u0127allim.", "L-aspett ewlieni fil-promozzjoni tal-ekwit\u00e0 huwa l-ibbri\u0121\u0121jar tal-qasma di\u0121itali, fl-assigurazzjoni li t-tg\u0127alliema kollha jibbenefikaw mill-ICT b\u0127ala g\u0127odda g\u0127at-tg\u0127allim tag\u0127hom.", "12", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "Il-qasma di\u0121itali tista' tinftiehem b\u0127al li ti\u0121bor fiha aspetti li jirrigwardjaw in-nuqqas ta' disponibilt\u00e0 ta' ICT li tkun tajba g\u0127all-\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bifi\u010bi, il-prezzijiet ina\u010b\u010bettabbli u laffordibilit\u00e0 tat-teknolo\u0121ija u/jew ix-xejriet limitati ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 fl-ICT.", "Il-pjanijiet ta' azzjonijiet strate\u0121i\u010bi g\u0127al ICT4I li jittrattaw l-aspetti ta' disponibilt\u00e0, l-affordabilit\u00e0 u la\u010b\u010bessibilit\u00e0 b'mod s\u0127i\u0127 huma fatturi ewlenin fir-rigward ta' kif ti\u0121i indirizzata l-qasma di\u0121itali.", "Fis-sistema usa' tal-edukazzjoni, dawn huma l-fatturi li jimpattaw fuq il-qasma di\u0121itali: -", "il-litterarjet\u00e0 di\u0121itali b\u0127ala l-kompetenza ewlenija li hija obbligatorja g\u0127all-g\u0127alliema kollha u t-tg\u0127alliema li jwasslu g\u0127al forom rikonoxxuti ta' akkreditazzjoni tal-ICT;", "-", "l-ICT b\u0127ala su\u0121\u0121ett obbligatorju fil-kurrikula tal-iskola;", "-", "l-ICT b\u0127ala parti integra mit-ta\u0127ri\u0121 inizjali u in-service tal-g\u0127alliema.", "Fil-livell tal-iskola, huwa importanti li l-policies tal-iskola jiddeskrivu l-azzjonijiet li jie\u0127du firrigward tal-ICT fl-edukazzjoni.", "Dawn il-punti huma ta' importanza ewlenija: -", "il-flessibilt\u00e0 li wie\u0127ed i\u0127alli l-iskejjel biex jassessjaw lilhom infushom u mbag\u0127ad ja\u0127dmu fuq il-\u0127ti\u0121ijiet tag\u0127hom tal-hardware u s-software;", "-", "l-abilt\u00e0 tal-iskejjel biex jassessjaw il-\u0127ti\u0121ijiet u l-preferenza fl-ICT tat-tg\u0127alliema;", "-", "l-abilt\u00e0 tal-iskejjel biex jipprodu\u010bu kontenut ta' tg\u0127allim di\u0121itali a\u010b\u010bessibbli.", "Fl-a\u0127\u0127ar, il-mod kif l-ICT tintu\u017ca b\u0127ala g\u0127odda biex tiffa\u010bilita l-komunikazzjoni u lkooperazzjoni bejn il-gruppi ta' tg\u0127alliema, \u0121enituri, g\u0127alliema u professjonisti u kif ukoll bejn il-gruppi hija importanti.", "Madankollu, l-aktar fattur sinifikanti huwa fl-ibbri\u0121\u0121jar talqasma di\u0121itali u l-impenn po\u017cittiv tal-istakeholders kollha fl-edukazzjoni biex ju\u017caw l-ICT biex isostnu lit-tg\u0127alliema kollha.", "2.1.2 A\u010b\u010bess g\u0127al ICT xieraq b\u0127ala entitlement L-ICT4I potenzjalment ti\u0121bor fiha \u0127afna setturi differenti ta' policy \u2013 strate\u0121iji nazzjonali talIT, le\u0121i\u017clazzjoni ta' di\u017cabilt\u00e0/antidiskriminazzjoni, le\u0121i\u017clazzjoni tas-sa\u0127\u0127a/riabilitazzjoni, edukazzjoni \u0121enerali u inklu\u017civa, l-ICT fl-edukazzjoni.", "F'termini ta' a\u010b\u010bess b\u0127ala entitlement, l-aspett kritiku huwa li l-ICT4I g\u0127andu jidher b\u0127ala aspett kross-settorjali u jkun vi\u017cibbli fl-oqsma kollha tal-policy relevanti.", "Aspett ie\u0127or ta' importanza hu kemm huwa fa\u010bli li end users \u2013 tg\u0127alliema u l-familji tag\u0127hom \u2013 ikunu kapa\u010bi 'jinnavigaw' policy u pro\u010beduri bil-g\u0127an li ja\u010b\u010bessaw is-sostenn li jin\u0127tie\u0121u.", "Id-disponibilt\u00e0 ta' ICT a\u010b\u010bessibbli g\u0127all-u\u017cu personali f'tg\u0127allim formali u mhuxformali u sitwazzjonijiet so\u010bjali huwa fattur kru\u010bjali g\u0127al \u0127afna tg\u0127alliema u l-familji tag\u0127hom, l-istess kif inhija l-provi\u017cjoni ta' sostenn g\u0127at-tg\u0127alliema biex jakkwistaw il-\u0127iliet me\u0127tie\u0121a biex ju\u017caw l-ICT b'modi differenti.", "\u017bew\u0121 fatturi importanti fis-sostenn tal-end users u l-iskejjel fl-a\u010b\u010bessar xieraq u ICT a\u010b\u010bessibbli huma: -", "punti fokali inkarigati b'responsabilt\u00e0 g\u0127all-monitora\u0121\u0121 tal-provi\u017cjoni ICT4I;", "-", "netwerks ta' servizzi ta' sostenn ICT4I biex ila\u0127\u0127qu mal-livell tal-\u0127ti\u0121ijiet lokali.", "Il-wiri ta' materjal di\u0121itali ta' a\u010b\u010bess-miftu\u0127 li l-g\u0127alliema jistg\u0127u ja\u010b\u010bessaw kif jin\u0127tie\u0121u fihom potenzjal kbir.", "Madankollu, l-g\u0127alliema jin\u0127tie\u0121 li jkunu sostnuti biex jadattaw materjal ta' dan it-tip u biex jag\u0127mluhom a\u010b\u010bessibbli g\u0127at-tg\u0127alliema kollha.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "13", "A\u010b\u010bess g\u0127al ICT xieraq huwa l-ewwel pass importanti g\u0127at-tg\u0127alliema, imma l-u\u017cu xieraq fit-termini immedjati u fit-tul jin\u0127tie\u0121 li l-istakeholders kollha fis-sistema-eko tal-ICT4I isegwu u japplikaw kriterji ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 g\u0127all-i\u017cvilupp tal-hardware kollu, is-software u lmaterjal tat-tg\u0127allim.", "G\u0127arfien mifrux tal-fatt li l-ICT4I hija dwar id-drittijiet tat-tg\u0127alliema kollha jin\u0127tie\u0121 li jintrabat mal-isforzi biex ti\u0121i mmassimizzata l-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 tat-teknolo\u0121ija mainstream kollha, issostni lit-tg\u0127alliema kollha biex jassessjaw u jakkomodaw l-preferenzi tag\u0127hom tal-ICT.", "2.1.3 T\u0127arri\u0121 tal-istaff edukattiv fl-u\u017cu ta' ICT \u0121enerali u spe\u010bjalizzata L-g\u0127alliema kollha jin\u0127tie\u0121u kompetenzi fil-pedago\u0121ija \u0121enerali, l-edukazzjoni inklu\u017civa, lICT u l-ICT4I, g\u0127aldaqstant t\u0127arri\u0121 fl-ICT4I g\u0127all-g\u0127alliema g\u0127andu jintqies b'mod krosssettorjali.", "Id-disponibilt\u00e0 u t-t\u0127addim ta' pathways komprensivi u integrati ta' t\u0127arri\u0121 tal-g\u0127alliema fl-ICT4I huma 'pri-kundizzjoni' vitali g\u0127al kull inizjattiva ICT4I.", "Fattur kru\u010bjali hija d-disponibilt\u00e0 ta' pathways ta' t\u0127arri\u0121 mill-edukazzjoni inizjali tal-g\u0127alliem g\u0127al opportunitajiet ta' \u017cvilupp professjonali kontinwu spe\u010bjalizzat li jsostnu l-i\u017cvilupp ta' ICT \u0121enerali u kompetenzi ICT4I spe\u010bifi\u010bi g\u0127all-g\u0127alliema kollha.", "Fl-indirizz tal-inugwaljanzi g\u0127all-a\u010b\u010bess, l-involviment ta' medda wiesg\u0127a ta' sie\u0127ba fitt\u0127arri\u0121 fl-ICT4I \u2013 istituzzjonijiet ta' edukazzjoni og\u0127la (HEIs), organizzazzjonijiet mhuxgovernamentali spe\u010bjalizzati, netwerk ta' staff ta' sostenn spe\u010bjalizzat \u2013 huma fattur importanti.", "F'dawn l-ambjenti kollha, l-ICT g\u0127andha wkoll tintu\u017ca b\u0127ala g\u0127odda biex twassal it-t\u0127arri\u0121 b'modi aktar flessibbli u effettivi b'possibiltajiet g\u0127all-g\u0127alliema biex jidentifikaw u jakkomodaw il-\u0127ti\u0121ijiet tat-t\u0127arri\u0121 tag\u0127hom.", "2.1.4 Il-promozzjoni ta' ri\u010berka u \u017cvilupp fl-ICT Aspett ta' policy li tirrigwardja l-pajji\u017ci kollha hija d-differenza li hemm bejn konklu\u017cjonijiet ta' ri\u010berka relatati mal-ICT4I u l-evidenza u l-prattika fil-klassi.", "Ir-ri\u010berka fl-ICT4I tista' tkun l-g\u0127odda ewlenija g\u0127al \u017cviluppi, imma l-foku ta' din ir-ri\u010berka u l-mod kif din issir huma ta' importanza ewlenija jekk il-qasma bejn it-teorija u l-prattika g\u0127andha ting\u0127alaq.", "Ri\u010berka sistematika fl-u\u017cu effettiv tal-ICT g\u0127at-tg\u0127alliema kollha, il-familji u l-g\u0127alliema li jsostnuhom hija ta' \u0127tie\u0121a g\u0127ax-xog\u0127ol fl-iskejjel.", "Madankollu, biex ri\u010berka ta' dan it-tip ikollha l-akbar impatt, irid ikun hemm involviment wiesa' ta' stakeholders b'sie\u0127ba millindustrija tal-IT, l-HEIs, l-NGOs u s-servizzi ta' sostenn, e\u010b\u010b., li lkoll jikkontribwixxu g\u0127allattivitajiet tar-ri\u010berka.", "Huwa importanti, li l-end users \u2013 it-tg\u0127alliema u l-familji tag\u0127hom u l-professjonisti li ja\u0127dmu mag\u0127hom, l-g\u0127alliema u t-timijiet tal-iskejjel \u2013 g\u0127andhom ikunu attivament involuti b\u0127ala sie\u0127ba fir-ri\u010berka.", "Inizjattivi ta' ri\u010berka ta' dan it-tip g\u0127andhom i\u010b-\u010bans li jkollhom l-akbar effett fuq ix-xog\u0127ol fl-iskejjel kemm fit-termini immedjati kif ukoll fit-tul.", "Biex pro\u0121etti ta' ri\u010berka fuq livell \u017cg\u0127ir ikollhom impatt usa', il-konklu\u017cjonijiet ewlenin u levidenza minn inizjattivi pilota g\u0127andhom ji\u0121u ddivulgati u mbag\u0127ad imwettqa fi skejjel o\u0127ra, re\u0121junijiet, e\u010b\u010b. 2.1.5 Kollezzjonijiet ta' data u monitora\u0121\u0121 tal-u\u017cu tal-ICT Id-disponibilt\u00e0 ta' data \u2013 kwalitattiva u kwantitattiva \u2013 g\u0127all-monitora\u0121\u0121 u l-infurmar tal-policy u l-prattika fl-ICT4I jidher li hija ta' sfida g\u0127al \u0127afna pajji\u017ci.", "14", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "Pajji\u017c wie\u0127ed biss involut fil-pro\u0121ett ICT4I irrapporta li kien hemm \u0121bir ta' data sistematika relatata mal-ICT4I fil-livell nazzjonali.", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-pajji\u017ci (aktar minn 50%) irrapportaw \u0121bir ta' data g\u0127all-monitora\u0121\u0121 tal-ICT fl-u\u017cu tal-edukazzjoni marbuta ma' programmi jew inizjattivi spe\u010bifi\u010bi, li xi w\u0127ud minnhom jiffukaw fuq ICT4I.", "Madankollu, \u0127afna inqas pajji\u017ci (inqas minn 30%) iddeskrivew il-livell nazzjonali tal-\u0121bir sistematiku tad-data g\u0127allimmonitorar tal-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni b'mod \u0121enerali, filwaqt li kwa\u017ci kwart tal-pajji\u017ci involuti fil-pro\u0121ett irrapportaw li ma kienx hemm \u0121bir ta' data formali jew monitora\u0121\u0121 ta' u\u017cu ta' ICT fl-edukazzjoni.", "Minkejja \u0127ti\u0121ijiet internazzjonali g\u0127al data li tista' tintu\u017ca g\u0127all-monitora\u0121\u0121 f'dan il-qasam (i.e. l-UNCRPD, 2006) u l-livell ta' inizjattivi li jippromwovu l-monitora\u0121\u0121 tal-i\u017cviluppi tallivell nazzjonali (e\u017c. L-A\u0121enda Di\u0121itali Scoreboard), jidher li hemm \u0127tie\u0121a ta' informazzjoni li tinforma lill-policy u lill-prattika f'relazzjoni mal-monitora\u0121\u0121: -", "drittijiet f'termini ta' a\u010b\u010bess u drittijiet fil-provi\u017cjoni ta' sostenn xieraq;", "-", "l-effettivit\u00e0 f'termini ta' sistema ICT4I s\u0127i\u0127a, kif ukoll l-effettivit\u00e0 tal-elementi ewlenin fiha (i.e.", "It-t\u0127arri\u0121 tal-professjonisti).", "Data bis-sens f'dan il-qasam effettivament tipprovdi lill-policy-makers u lill-prattikanti b'informazzjoni fuq ri\u017cultati-fil-mira (learning outcomes), kif ukoll tinfurmahom dwar l-istatus ta' oqsma ewlenin ta' a\u010b\u010bess, drittijiet, ta\u0127ri\u0121 u ri\u010berka kif ukoll sfidi, progress u \u017cviluppi.", "Issezzjoni 3.4 tittratta dan l-aspett.", "2.2 Inizjattivi integrati b\u0127ala twe\u0121iba g\u0127all-isfidi tal-policy Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-2013 tissu\u0121\u0121erixxi li: L-istudenti tal-lum jistennew aktar personalizzazzjoni, kollaborazzjoni u rabtiet a\u0127jar bejn it- tag\u0127lim formali u informali u \u0127afna minn dan ikun possibbli permezz tattag\u0127lim appo\u0121\u0121jat di\u0121italment.", "Madankollu, bejn 50% u 80% tal-istudenti fl-UE qatt ma ju\u017caw kotba di\u0121itali, i\u0127addmu softwer, jag\u0127mlu broadcasts/podcasts u simulazzjonijiet jew jutilizzaw log\u0127ob li wie\u0127ed jitg\u0127allem bih.", "L-UE g\u0127andha nuqqas ta' massa kritika ta' kontenut edukattiv ta' kwalit\u00e0 tajba u ta' applikazzjonijiet f'su\u0121\u0121etti spe\u010bifi\u010bi u g\u0127add multipli ta' lingwi kif ukoll ta' mezzi konnessi g\u0127allistudenti u l-g\u0127alliema.", "Id-distakk di\u0121itali \u0121did fl-UE, bejn dawk li g\u0127andhom a\u010b\u010bess g\u0127al edukazzjoni innovattiva u bba\u017cata fuq it-teknolo\u0121ija u dawk li ma g\u0127andhomx, qed ji\u017cdied b'konsegwenza ta' din il-frammentazzjoni tal-appro\u010b\u010bi u tas-swieq (IlKummissjoni Ewropea, 2013a, p. 2).", "Il-konklu\u017cjonijiet mill-pro\u0121ett tal-ICT4I jissu\u0121\u0121erixxu li l-programmi spe\u010bifi\u010bi u l-inizjattivi strate\u0121i\u010bi li huma rrapportati li kellhom effett po\u017cittiv fl-indirizz ta' sfidi ta' policies ewlenin marbuta mal-ICT4I \u0127afna drabi jikkunsidraw lill-\u0127ames temi tal-pro\u0121ett: a\u010b\u010bess, dritt, ta\u0127ri\u0121, ri\u010berka u monitora\u0121\u0121.", "L-isfidi tal-policy tal-ICT4I ma jistg\u0127ux ji\u0121u indirizzati f'i\u017colament.", "Appro\u010b sistematiku li jie\u0127u inkonsiderazzjoni l-aspetti kollha tal-policy u l-prattika b'mod koordinat u koerenti huwa ne\u010bessarju fil-livelli nazzjonali, re\u0121jonali u ta' skola.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "15", "3.", "\u017bVILUPPI RI\u010aENTI U OPPORTUNITAJIET G\u0126ALL-FUTUR Ikun diffi\u010bli li tag\u0127mel stima aktar milli suppost tal-i\u017cvilupp f'termini ta' rati ta' tibdil jew impatt tat-teknolo\u0121ija tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni mill-2001.", "Sachs (2013) jissu\u0121\u0121erixxi li l-era tal-informazzjoni hija msejsa fuq il-fatt li fl-a\u0127\u0127ar g\u0127axar snin, il-\u0127ila tatteknolo\u0121ija li ta\u0127\u017cen u tippro\u010bessa d-data irduppjat kull sentejn min\u0127abba l-i\u017cvilupp filmikro\u010bippa.", "Dan l-effett doppju, se jkompli, u se jkun dejjem marbut mal-ispejje\u017c ridotti filhardware u s-software teknolo\u0121iku.", "L-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni (ITU, 2013b) tistma li 2.7 biljun ru\u0127 \u2013 40% tal-popolazzjoni dinjija \u2013 huma on-line u 750 miljun dar g\u0127andhom l-internet.", "Bejn l-2008 u l-2012, prezzijiet broadband fissi naqsu b'iktar minn 80% u issa hemm 2 biljun abbonament tal-mobile broadband, imma b'6.8 biljun ta' abbonament tal-mobile/\u010bellulari globali, din il-figura se ti\u017cdied.", "L-ITU (2012) li ti\u010b\u010bita r-ri\u010berka globali fuq l-impatt talespansjoni broadband u l-penetrazzjoni fuq l-ekonomija tal-pajji\u017ci, tistma li 10% \u017cieda flinfiq tal-infrastruttura fil-livell nazzjonali broadband iwassal g\u0127al \u017cidiet fit-tkabbir GDP ta' bejn 0.25 u 1%.", "Il-Kummissjoni Ewropea (2013b) tirrapporta li l-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-iskejjel Ewropej g\u0127andhom l-internet g\u0127allinqas fil-livell ba\u017ciku (i.e. b'websajt, email g\u0127at-tg\u0127alliema u l-g\u0127alliema, netwerk ta' qasam lokali, jew ambjent ta' tg\u0127allim virtwali).", "Fil-pajji\u017ci li wie\u0121bu g\u0127allist\u0127arri\u0121 tal-benchmarking tal-iskejjel tal-Unjoni Ewropea, aktar minn 90% tat-tg\u0127alliema qeg\u0127din fi skejjel li g\u0127andhom broadband (li toffri bejn 2 u 30 Mbps b\u0127ala medja).", "Fl-2001, ftit professjonisti kellhom broadband; l-innettwerkjar so\u010bjali kien g\u0127adu fil-bidu tieg\u0127u u l-ikkomputjar bil-mowbajl kien g\u0127adu g\u0127al minorit\u00e0.", "Sa mill-2001, l-internet sar normalizzat u l-kummentaturi issa jirreferu g\u0127al \u017cieda fin-'nattivi di\u0121itali' \u2013 individwi li mhux biss ju\u017caw teknolo\u0121iji personali biex ja\u010b\u010bessaw informazzjoni, imma wkoll jippersonalizzawha u ju\u017cawha g\u0127all-g\u0127anijiet tag\u0127hom b'modi flessibbli.", "Din is-sezzjoni se tistudja l-konklu\u017cjonijiet u r-rakkomandazzjonijiet tal-istudju tal-2001, kif ukoll tikkonsidra kemm dawn il-konklu\u017cjonijiet g\u0127adhom kurrenti u mbag\u0127ad tiddelinea iddirezzjonijiet futuri u l-i\u017cviluppi li ng\u0127ataw importanza fl-attivitajiet tal-pro\u0121ett tal-ICT4I.", "3.1 Messa\u0121\u0121i ewlenin mill-istudju tal-2001 Il-pro\u0121ett tat-Teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni g\u0127all-Edukazzjoni bi \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali tal-Agency (1999\u20132001), f'dawk i\u017c-\u017cminijiet ippre\u017centa qafas ta' rakkomandazzjonijiet g\u0127al policy u prattika.", "Ir-rapport jippre\u017centa wkoll g\u0127add ta' konklu\u017cjonijiet \u0121enerali, li lkoll iffukaw fuq l-istakeholders \u010bentrali fl-ICT u l-edukazzjoni g\u0127al \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali (SNE) \u2013 tg\u0127alliema bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali u l-g\u0127alliema tag\u0127hom.", "Fehim \u010bar tal-ICT tal-\u0127ti\u0121ijiet edukattivi u teknolo\u0121i\u010bi tal-users kien jidher b\u0127ala lba\u017ci g\u0127all-provi\u017cjoni tal-policy u l-infrastruttura tal-ICT.", "Wie\u0127ed mid-dibattiti kru\u010bjali f'dawk i\u017c-\u017cminijiet kien dwar l-applikazzjoni ta' prin\u010bipji ta' 'inku\u017civi b'disinn', li jikkunsidra medda diversa ta' \u0127ti\u0121ijiet tal-user fil-bidu tad-disinn talhardware jew software aktar milli l-adattazzjoni ta' prodott e\u017cistenti fi stadju aktar tard.", "Ilprin\u010bipju ta' 'inklu\u017civi b'disinn' g\u0127aldaqstant g\u0127andu ji\u0121i applikat waqt l-ippjanar, l-i\u017cvilupp, it-twettiq u l-evalwazzjoni tal-policies, il-provi\u017cjoni u l-prattika tal-ICT kollha.", "Biex jinbnew so\u010bjetajiet ta' informazzjoni inklu\u017civi, il-pro\u0121ett irrakkomanda li jkunu \u017cviluppati appro\u010bi edukattivi u teknolo\u0121ija xierqa li til\u0127aq il-\u0127ti\u0121ijiet tal-users kollha, inklu\u017ci dawk li g\u0127andhom \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali.", "Kien argumentat li l-a\u010b\u010bess g\u0127al ICT xierqa g\u0127andha 16", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "tnaqqas l-inugwaljanza fl-edukazzjoni u li l-ICT tista' tkun g\u0127odda ta' sa\u0127\u0127a fis-sostenn ta' inklu\u017cjoni edukattiva.", "Madankollu, inugwaljanza fl-edukazzjoni tista' wkoll tirri\u017culta minn a\u010b\u010bess inapproprijat jew limitat g\u0127all-ICT li xi studenti kienu qeg\u0127din jaffa\u010b\u010bjaw, inklu\u017ci dawk bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "Messa\u0121\u0121 ie\u0127or ewlieni kien li l-prin\u010bipji tal-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 tal-informazzjoni g\u0127andu ji\u0121i applikat g\u0127all-materjal tal-kurrikula kollha, kurrenti u tal-futur.", "Madankollu, biex il-prin\u010bipji ta' 'inklu\u017civi b'disinn' u informazzjoni a\u010b\u010bessibbli tintla\u0127aq, kien hemm il-\u0127tie\u0121a ta' kooperazzjoni bejn l-istakeholders u aktar forom ta' sostenn flessibbli g\u0127al gruppi differenti.", "Fl-a\u0127\u0127ar, kien ippre\u017centat l-argument g\u0127al bidla fil-foku tal-programmi u l-policies talICT u l-SNE.", "Qabel l-enfasi kienet fuq l-istabbilar tal-mezzi (infrastrutturi f'termini ta' tag\u0127mir u expertise) biex jg\u0127inu li l-ICT tkun applikata b'mod effettiv f'ambjenti SNE.", "Levidenza mill-istudju tal-2001 issu\u0121\u0121eriet li l-prattikanti fil-qasam kienu qeg\u0127din jitolbu g\u0127al enfasi biex tinbidel g\u0127al g\u0127anijiet u miri ta' u\u017cu ta' ICT f'SNE.", "B'mod sinifikanti, din il-qab\u017ca fl-enfasi ffukat fuq l-u\u017cu tal-ICT biex tintg\u0127allem b'modi differenti aktar milli sempli\u010biment jintg\u0127allem l-u\u017cu tal-ICT f'kuntesti differenti.", "L-ICT hija inklu\u017ca verament fil-kurrikulu g\u0127al studenti bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali meta l-potenzjal s\u0127i\u0127 tag\u0127ha b\u0127ala g\u0127odda g\u0127at-tg\u0127allim jinftiehem.", "Bl-e\u010b\u010bezzjoni potenzjali tal-g\u0127ajta g\u0127al appro\u010bi 'inklu\u017civi b'disinn', il-bi\u010b\u010ba l-kbira talkonklu\u017cjonijiet mill-istudju 2001 ma esi\u0121ewx tipi \u0121odda ta' teknolo\u0121ija ta' hardware jew software.", "Il-konklu\u017cjonijiet ewlenin iffukaw fuq aspetti ta' policy u prattika g\u0127al skop ta' a\u010b\u010bess u l-applikazzjoni ta' teknolo\u0121ija g\u0127at-tg\u0127allim.", "L-evidenza mill-pro\u0121ett tal-ICT4I tissu\u0121\u0121erixxi li dawn l-aspetti ta' a\u010b\u010bess u applikazzjoni g\u0127adhom relevanti u jin\u0127tie\u0121u konsiderazzjoni fil-kuntesti edukattivi kurrenti tal-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-pajji\u017ci Ewropej.", "3.2 L-i\u017cviluppi tal-policy u l-prattika timpatta po\u017cittivament fuq l-ICT4I Medda wiesg\u0127a ta' \u017cviluppi dwar l-ICT fl-edukazzjoni b'mod \u0121enerali u ICT4I b'mod spe\u010bifiku tista' ti\u0121i identifikata permezz ta' attivitajiet ta' pro\u0121etti ICT4I.", "Dawn l-i\u017cviluppi huma per\u010beputi jew li di\u0121\u00e0 kellhom impatt po\u017cittiv fuq l-ICT4I, jew li jippre\u017centaw opportunitajiet g\u0127al impatt po\u017cittiv fil-futur.", "L-i\u017cviluppi jistg\u0127u ji\u0121u mi\u0121bura madwar sitt oqsma ta' policy u prattika tal-ICT4I \u2013 le\u0121i\u017clazzjoni u policy; infrastruttura ICT; t\u0127arri\u0121 talprofessjonisti; g\u0127oti ta' sa\u0127\u0127a (empowerment) lill-iskejjel; komunitajiet ta' prattika u g\u0127oti ta' sa\u0127\u0127a (empowerment) lit-tg\u0127alliema.", "Dawn l-aspetti huma marbuta ma' xulxin bis-s\u0127i\u0127 u g\u0127andhom jidhru b\u0127ala aspetti tas-sistema ICT li lkoll jin\u0127tie\u0121u konsiderazzjoni ugwali meta ji\u0121u e\u017caminati l-policy u l-prattika tal-ICT4I.", "\u017bviluppi spe\u010bifi\u010bi li g\u0127andhom x'jaqsmu ma' dawn l-oqsma nsibuhom hawn ta\u0127t.", "3.2.1 Le\u0121i\u017clazzjoni u policy li jiffukaw fuq id-drittijiet u l-entitlements Le\u0121i\u017clazzjoni komprensiva \u2013 fil-linja mad-direttivi Ewropej u l-UNCRPD (2006) \u2013 li titkellem dwar drittijiet g\u0127at-tg\u0127alliema b'di\u017cabilitajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali, kif ukoll b\u0127ala entitlements g\u0127all-ICT, hija meqjusa b\u0127ala fattur ewlieni li nsibu fl-aspetti kollha tal-i\u017cvilupp tal-ICT4I.", "G\u0127add ta' elementi kriti\u010bi dwar il-le\u0121i\u017clazzjoni u l-policy li jippromwovu drittijiet u entitlement g\u0127al ICT jistg\u0127u ji\u0121u identifikat u dawn huma deskritti hawn ta\u0127t.", "L-ICT4I hija aspett kross-settorjali li tin\u0127tie\u0121 kross-riferenzjar bejn aspetti differenti talle\u0121i\u017clazzjoni bil-g\u0127an li ji\u0121i assigurat: -", "li l-ICT4I hija \u010barament vi\u017cibbli b\u0127ala aspett orizzontali fil-policies relevanti kolha;", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "17", "-", "li opportunitajiet g\u0127al inizjattivi kross-settorjali (li jinvolvu s-sa\u0127\u0127a, l-entitajiet edukattivi, e\u010b\u010b) huma sostnuti.", "Trid tittie\u0127ed konsiderazzjoni ta': programmi u pjanijiet strate\u0121i\u010bi tal-IT fil-livell nazzjonali; le\u0121i\u017clazzjoni ta' di\u017cabilt\u00e0 li tispe\u010bifika entitlements ICT; u ICT \u0121enerali fil-policies edukattivi u policies edukattivi inklu\u017civi.", "L-inklu\u017cjoni di\u0121itali tat-tg\u0127alliema kollha hija g\u0127an \u010bar fil-le\u0121i\u017clazzjoni u l-policy li tippromwovi drittijiet u entitlements g\u0127all-ICT.", "ICT a\u010b\u010bessibbli u xierqa hija l-punt tat-tluq ne\u010bessarju biex ji\u0121i assigurat li t-tg\u0127alliema kollha jkollhom a\u010b\u010bess g\u0127al opportunitajiet ta' tg\u0127allim personalizzat fl-u\u017cu tal-ICT.", "Fatturi spe\u010bifi\u010bi li g\u0127andhom ji\u0121u kkunsidrati fille\u0121i\u017clazzjoni jinkludu: a\u010b\u010bess ekwitabbli g\u0127all-informazzjoni, il-\u0127iliet, il-kompetenzi u ttag\u0127mir me\u0127tie\u0121 mit-tg\u0127alliema u l-professjonisti li jsostnuhom; entitlement g\u0127all-AT fliskola, id-dar u fit-tran\u017cizzjoni; assessjar tal-AT fil-pro\u010beduri u l-istrutturi tal-assessjar SEN formali; u mekkani\u017cmi ta' monitora\u0121\u0121 biex ji\u0121i assigurat li l-entitlements javverraw ru\u0127hom.", "Il-monitora\u0121\u0121 g\u0127andu jiffoka fuq aspetti ta' drittijiet u entitlement u g\u0127andhom jassiguraw li l-inugwaljanza fl-a\u010b\u010bess g\u0127ar-ri\u017corsi ne\u010bessarji tal-ICT4I fil-livelli re\u0121jonali u organizzattivi jkunu indirizzati.", "Il-monitora\u0121\u0121 g\u0127andu jara li jkun hemm identifikazzjoni ta' appro\u010bi li huma me\u0127tie\u0121a biex iwie\u0121bu g\u0127al \u0127ti\u0121ijiet fil-livell nazzjonali u lokali.", "Il-le\u0121i\u017clazzjoni u l-policy g\u0127andhom jiffurmaw u mbag\u0127ad iwasslu g\u0127al responses varjati biex ji\u0121i assigurat li jkun hemm a\u010b\u010bess di\u0121itali u inklu\u017cjoni g\u0127at-tg\u0127aliema kollha.", "Oqfsa fittul ta' policy f'\u0127afna livelli nazzjonali, re\u0121jonali u organizzattivi g\u0127al pjanijiet ta' azzjoni g\u0127al ICT4I huma ne\u010bessarji.", "Pjanijiet ta' azzjoni ta' dan it-tip g\u0127andhom ji\u0121u mwettqa fil-linja mal-livell nazzjonali ta' strate\u0121ija ta' koordinazzjoni biex jassiguraw li ma jkunx hemm sforzi li jid\u0127lu f'xulxin minn gruppi ta' stakeholders jew entitajiet governattivi differenti.", "L-istrate\u0121iji tal-ICT4I fil-livell nazzjonali jin\u0127tie\u0121u sostenn finanzjarju fit-tul bl-allokazzjoni ta' ri\u017corsi suffi\u010bjenti li jwasslu g\u0127al a\u010b\u010bess kontinwu u koe\u017civ li jkun jista' jintla\u0127aq, a\u010b\u010bessibbli g\u0127all-infrastruttura ICT.", "Il-pjanijiet ta' azzjoni ICT4I g\u0127andhom ikunu mmonitorati f'termini tal-effettivit\u00e0 ta' kemm jiswew fi\u017c-\u017cmien immedjat u fit-tul.", "Il-le\u0121i\u017clazzjoni u l-policy li tippromwovi drittijiet u entitlements g\u0127all-ICT ne\u010bessarjament tinvolvi end users u/jew ir-rappre\u017centanti tag\u0127hom fil-pro\u010bessi ta' te\u0127id ta' de\u010bi\u017cjoni.", "Loqfsa tal-policy u l-pjanijiet ta' azzjoni g\u0127andhom ji\u0121u msejsa fuq diskussjonijiet ta' stakeholders varji u qbil fuq rwoli u responsabiltajiet.", "L-involviment tal-istakeholders g\u0127andu jkun akkumpanjat b'konxjo\u017cit\u00e0 wiesg\u0127a u sistematika bil-g\u0127an li jservi ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127attg\u0127alliema kollha tal-ICT4I.", "Fl-istess \u0127in l-istakeholders jifhmu li l-litterarjet\u00e0 di\u0121itali hija essenzjali g\u0127all-parte\u010bipazzjoni so\u010bjali f'termini fit-tul \u2013 g\u0127at-tg\u0127allim tul il-\u0127ajja u g\u0127allimpjegar.", "Fost il-policies g\u0127all-ICT4I, nazzjonali, re\u0121jonali u organizzattivi, g\u0127andu jkun hemm promozzjoni a\u010b\u010bessibbli tal-ICT li tkun im\u0127addma kull fejn hu possibbli.", "Aspett wie\u0127ed kif dan jista' jsir huwa permezz tal-pubbliku.", "L-involviment tal-pubbliku fil-livelli nazzjonali, re\u0121jonali u organizzattiv g\u0127andhom jinkorporaw l-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 b\u0127ala kriterju g\u0127all-u\u017cu filksib ta' hardware, software u materjal tal-ICT.", "Il-protokolli kross-settorjali g\u0127all-provi\u017cjoni ta' ICT a\u010b\u010bessibbli, f'termini immedjati, jinkora\u0121\u0121ixxu l-i\u017cviluppaturi u l-providers tal-IT biex jipprovdu prin\u010bipji ta' disinn universali g\u0127all-prodotti tag\u0127hom u, f'termini fit-tul, jikkontribwixxu fl-assigurar li l-ambjenti inklu\u017civi kollha tal-ICT ikunu a\u010b\u010bessibbli minn kull tg\u0127alliemi.", "18", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "3.2.2 L-assigurar ta' infrastruttura a\u010b\u010bessibbli u sostenibbli tal-ICT4I Infrastruttura a\u010b\u010bessibbli tal-ICT tipprovdi t-teknolo\u0121ija mainstream u spe\u010bjalista me\u0127tie\u0121a biex il-\u0127ti\u0121ijiet kollha tat-tg\u0127alliema jintla\u0127qu.", "Dan ifisser li l-komponenti fl-infrastruttura ICT4I tkun a\u010b\u010bessibbli.", "Insibu tliet prin\u010bipji fl-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 ta' kull teknolo\u0121ija: -", "Aspetti ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 g\u0127andhom ji\u0121u kkunsidrati mill-punt bikri tal-pro\u010bess tali\u017cvilupp ta' kwalunkwe hardware jew sofware.", "-", "L-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 mhijiex biss aspett tekniku; l-aspetti kollha tad-disinn jin\u0127tie\u0121 li ji\u0121u kkunsidrati, fosthom l-interfaces tal-user u l-mod kif tkun l-informazzjoni.", "-", "Il-materjal tas-sostenn je\u0127tie\u0121 jipprovdi l-informazzjoni relevani fuq ix-xejriet tala\u010b\u010bessibilt\u00e0 tat-teknolo\u0121ija u/jew l-ispe\u010bifikazzjonijiet tekni\u010bi relevanti (fid-dawl ta' Becta, 2007).", "Is-sostenibilt\u00e0 ta' \u017cmien fit-tul tal-infrastrutturi ICT fil-livell ta' skola jin\u0127tie\u0121u g\u0127add ta' azzjonijiet ta' policy li ji\u0121u mwettqa: -", "\u017cvilupp fl-infrastruttura tal-ICT tal-iskejjel permezz ta' investimenti ta' kapital fi\u017c\u017cmien immedjat;", "-", "l-upgrade tal-infrastruttura biex jin\u017camm il-pass ma' u ji\u0121u integrati \u017cviluppi teknolo\u0121i\u010bi fit-tul;", "-", "il-provvediment lit-tg\u0127alliema kollha bl-ICT ne\u010bessarju u l-AT spe\u010bjalizzat g\u0127all-u\u017cu personali tag\u0127hom fid-dar u fl-iskola, waqt il-fa\u017cijiet edukattivi ta' tran\u017cizzjoni u filplacements tal-postschool;", "-", "il-provvediment ta' g\u0127alliema bl-IT ne\u010bessarju g\u0127all-u\u017cu personali tag\u0127hom fid-dar u fl-iskola;", "-", "is-sostenn ta' inizjattivi minn stakeholders differenti (e\u017c. Se\u0127ib pubbliku/privat) g\u0127alli\u017cvilupp ta' ICT a\u010b\u010bessibbli u materjali ta' tg\u0127allim biex ila\u0127\u0127aq mal-\u0127ti\u0121ijiet li jkunu mag\u0127rufa lokalment.", "3.2.3 Titjib fit-t\u0127arri\u0121 professjonali g\u0127all-ICT4I It-twettiq ta' infrastruttura ICT4I a\u010b\u010bessibbli mhijiex possibli ming\u0127ajr programm asso\u010bjat ta' edukazzjoni professjonali u ta\u0127ri\u0121.", "Programm wiesa' u strate\u0121iku: -", "jikkunsidra l-\u0127ti\u0121ijiet tat-t\u0127arri\u0121 g\u0127all-professjonisti kollha fis-sistema-eko tal-ICT4I li tinkludi g\u0127alliema, leaders tal-iskejjel, personnel ta' sostenn tal-ICT, amministraturi tal-web u professjonisti tal-IT u l-midja;", "-", "ikun mibni fuq qafas maqbul ta' kompetenzi professjonalment interrelatati fl-ICT u linklu\u017cjoni me\u0127tie\u0121a mill-professjonisti kollha;", "-", "jikkon\u010berna ru\u0127u b'fa\u017cijiet differenti ta' ta\u0127ri\u0121 professjonali \u2013 inizjali, in-service u ta' \u017cvilupp professjonali ta' spe\u010bjalizzazzjoni \u2013 marbut ma' ti\u017cjid fl-i\u017cvilupp ta' kompetenzi fl-u\u017cu tal-ICT;", "-", "il-provvediment ta' ta\u0127ri\u0121 xieraq biex ji\u0121i sostnut l-u\u017cu tal-ICT minn \u0121enituri/familji fis-sitwazzjoni tad-dar.", "L-opportunitajiet tat-ta\u0127ri\u0121 tal-ICT4I jin\u0127tie\u0121 li jqajmu l-interess fil-professjonisti kollha g\u0127al dik li hija a\u010b\u010bessibilt\u00e0 tal-ICT b\u0127ala entitlement g\u0127at-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u SEN u jassiguraw impenn professjonali biex ji\u017cviluppaw il-litterarjet\u00e0 di\u0121itali tag\u0127hom, kif ukoll ilkompetenzi di\u0121itali tat-tg\u0127alliema kollha.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "19", "Il-programmi ta' ta\u0127ri\u0121 g\u0127andhom ja\u0127dmu g\u0127al standards minimi ta' kompetenza g\u0127allprofessjonisti kollha, filwaqt li jipprovdu pathways ta' ta\u0127ri\u0121 spe\u010bjalizzat g\u0127all-professjonisti ta' sostenn tal-ICT4I li jg\u0127inu lill-iskejjel, l-g\u0127alliema, il-\u0121enituri u t-tg\u0127alliema bil-g\u0127an li ju\u017caw ICT a\u010b\u010bessibbli b'mod aktar effettiv.", "3.2.4 Nag\u0127tu s-sa\u0127\u0127a lill-iskejjel biex ju\u017caw l-ICT b\u0127ala g\u0127odda effettiva g\u0127attg\u0127allim Fl-Ewropa, insibu talbiet dejjem ji\u017cdiedu fl-iskejjel biex ja\u0127dmu b'modi \u0121odda bl-ICT.", "Dawn il-pressjonijiet qeg\u0127din ji\u017cdiedu min\u0127abba: -", "fatturi so\u010bjetali usa' b\u0127alma huma \u017cieda f'nies li ma ja\u0127dmux u \u0127ti\u0121ijiet ta' aktar \u0127iliet g\u0127all-\u0127addiema futuri;", "-", "\u017cviluppi mg\u0127a\u0121\u0121la fl-ICT fl-edukazzjoni b\u0127alma huma tg\u0127allim on-line u g\u0127odod ta' tg\u0127allim fuq il-mowbajl;", "-", "l-emer\u0121enza ta' \u0127olqien ta' g\u0127erf-g\u0127arfien individwali u l-pubblikazzjoni permezz talmidja so\u010bjali;", "-", "\u017cieda f'dak li hu mistenni g\u0127al parte\u010bipazzjoni attiva tat-tg\u0127alliemi u appro\u010bi ta' tg\u0127allim personalizzat fl-edukazzjoni.", "Jekk il-membri tat-tim tal-iskejjel iqisu l-ICT b\u0127ala g\u0127odda naturali biex isostnu a\u010b\u010bess u parte\u010bipazzjoni g\u0127at-tg\u0127alliema kollha, l-ethos u l-kultura tal-iskola g\u0127andhom ji\u0121u po\u017cittivament promossi g\u0127all-prattika ICT4I.", "Ir-rwol u x-xog\u0127ol tal-leaders tal-iskola f'dan irrispett jista' jidher b\u0127ala g\u0127ajnuna ewlenija g\u0127as-su\u010b\u010bess.", "Il-fehim tal-leader tal-iskola, flimkien mal-attitudni tieg\u0127u lejn u l-vi\u017cjoni g\u0127al ICT4I hija kru\u010bjali biex ji\u0121i assigurat li lg\u0127alliema huma effettivament sostnuti fix-xog\u0127ol tag\u0127hom mat-tg\u0127alliema.", "Il-vi\u017cjoni ta' leader ta' skola hemm b\u017conn li tkun effettivament ikkommunikata lit-tim tattag\u0127lim tal-iskola u l-komunit\u00e0 usa' tal-iskola.", "L-i\u017cvilupp tal-iskola u pjanijiet ta' azzjoni g\u0127andu jkollhom rwol fl-ICT biex isostnu t-tg\u0127allim b'mod \u0121enerali, kif ukoll ir-rwol u l-impatt per\u010beput tal-ICT4I biex ji\u0121u sostnuti t-tg\u0127alliema kollha, inklu\u017ci dawk b'di\u017cabilitajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali.", "Il-leaders tal-iskola nfushom g\u0127andhom ji\u0121u sostnuti effettivament fix-xog\u0127ol tag\u0127hom talICT4I u jidher li hemm tliet fatturi ewlenin f'dan ir-rigward: -", "il-provi\u017cjoni ta' opportunitajiet ta' \u017cvilupp professjonali g\u0127al-leaders tal-iskola, li jiffoka fuq edukazzjoni inklu\u017civa b'mod \u0121enerali u l-ICT4I b'mod spe\u010bifiku;", "-", "\u017cieda fl-opportunitajiet g\u0127at-timijiet tal-iskola biex ja\u010b\u010bessaw u/jew jixtru ICT mainstream u AT spe\u010bjalizzata li jfisser li l-\u0127ti\u0121ijiet tat-tg\u0127allim tal-individwu jkunu identifikati;", "-", "il-provi\u017cjoni ta' servizzi ta' sostenn ICT4I g\u0127all-iskejjel li jkunu estensivi u flessibbli.", "Skejjel ta' sostenn permezz ta' ICT4I ikunu ji\u010b\u010bentraw fuq \u010bentri ta' ri\u017corsi edukattivi organizzati lokalment biex joffru s-sostenn g\u0127al \u0121emg\u0127at ta' skejjel.", "I\u010b-\u010bentri ta' ri\u017corsi ICT huma kapa\u010bi jipprovdu l-iskejjel b'ICT \u0121enerali kif ukoll expertise spe\u010bjalizzat ta' ICT4I permezz ta' timijiet ta' staff multi-dixxiplinarju.", "B'mod partikolari, i\u010b-\u010bentri ta' ri\u017corsi joffru:", "20", "-", "sostenn prattiku fl-i\u017cvilupp ta' infrastrutturali ICT4I fil-livell ta' skola;", "-", "pariri spe\u010bifi\u010bi u informazzjoni fuq l-u\u017cu tat-teknolo\u0121ija mainstream;", "-", "a\u010b\u010bess g\u0127al teknolo\u0121ija spe\u010bjalizzata u AT; ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "-", "materjal ta' kurrikula adattata u materjal elettroniku ta' tg\u0127allim;", "-", "sostenn u ggwidar fl-u\u017cu tal-ICT b\u0127ala g\u0127odda pedago\u0121ika g\u0127at-tg\u0127alliema kollha;", "-", "sostenn spe\u010bifiku fl-u\u017cu tal-ICT g\u0127al appro\u010bi ta' tg\u0127allim personalizzat u appro\u010bi li ju\u017caw disinji universali g\u0127l skopijiet ta' tg\u0127allim;", "-", "possibiltajiet g\u0127al interazzjoni u komunikazzjoni bejn l-g\u0127alliema u l-professjonisti spe\u010bjalizzati tal-IT (\u017cviluppaturi ta' webs, pubblikaturi, e\u010b\u010b.);", "-", "possibiltajiet g\u0127al interazzjoni u komunikazzjoni \u2013 \u0127afna drabi tu\u017ca l-ICT \u2013 ma' g\u0127alliema o\u0127ra u timijiet ta' skejjel li ja\u0127dmu wkoll b'ICT4I.", "Qasam ie\u0127or g\u0127al aktar \u017cvilupp huwa l-a\u010b\u010bess tal-g\u0127alliema biex jadattaw materjali ta' kurrikula.", "\u017bviluppi reali jistg\u0127u jse\u0127\u0127u fil-provediment ta' materjali addattati g\u0127at-tg\u0127allim.", "Madankollu, mhux il-materjal kollu tat-tg\u0127allim huwa addattat g\u0127at-tg\u0127alliema kollha.", "Huwa importanti li l-g\u0127alliema jkollhom il-possibilt\u00e0 u d-dritt li jaraw il-materjal tat-tg\u0127allim u jadattawh g\u0127all-\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali ta' tg\u0127alliema partikolari, kif ukoll jaqsmuh ma' kollegi li jkunu jixtiequ ju\u017cawh.", "3.2.5 \u017bvilupp ta' komunitajiet ta' prattika fl-ICT4I Aktar ma jg\u0127addi \u017c-\u017cmien l-iskejjel je\u0127tie\u0121 li ja\u0127dmu fil-komunitajiet usa' tat-tag\u0127lim \u2013 li jinvolvu medda wiesg\u0127a ta' sie\u0127ba u l-formazzjoni ta' netwerks formali u informali li jsostnu l-prattika tag\u0127hom.", "Caldwell (2009) jissu\u0121\u0121erixxi li tqassim informali ta' forom differenti ta' g\u0127erf-g\u0127arfien f'netwerk ta' professjonisti varji jista' jintqies b\u0127ala komunit\u00e0 ta' prattika.", "Ilkomunitajiet ta' prattika jorbtu l-istakeholders li jaqsmu bejniethom interess komuni u jinkora\u0121\u0121ixxu t-tqassim bejniethom ta' ideat, e\u017cempji ta' prattika u modi ta' xog\u0127ol, kif ukoll l-identifikazzjoni ta' problemi u soluzzjonijiet komuni.", "L-ICT hija l-g\u0127odda ewlenija g\u0127allkomunikazzjoni bejn il-membri tal-komunitajiet tal-prattika.", "Il-komunitajiet tal-prattika mhux ne\u010bessarjament ikunu je\u0127tie\u0121u inputs 'esterni'; jistg\u0127u jsostnu lilhom infushom skont il-membri tal-komunit\u00e0.", "Madankollu, il-konklu\u017cjonijiet millpro\u0121ett tal-ICT4I jista' effettivament jintjieb meta jkun hemm opportunitajiet g\u0127al inputs minn \u017cew\u0121 sorsi: e\u017cempji ta' prattika innovattiva minn skejjel o\u0127ra u involviment fir-ri\u010berka u attivitajiet ta' \u017cvilupp.", "Il-\u0127tie\u0121a ta' e\u017cempji ta' prattika innovattiva ta' ICT4I tidher li ti\u017cdied b'udjenzi usa' meta ji\u0121u kkunsidrati dawn il-fatturi: -", "ll-foku g\u0127all-e\u017cempju \u2013 dan jista' jkun fuq ICT, imma aspetti o\u0127ra jistg\u0127u jkunu importanti u informattivi g\u0127at-timijiet tal-iskola.", "E\u017cempji li jikkunsidraw aspett ewlieni, b\u0127alma huma l-problemi li wie\u0127ed jiltaqa' mag\u0127hom, fatturi attitudinali u personali, ilkunfidenza-nifsija tal-users u l-attitudnijiet tal-g\u0127alliema g\u0127all-IT, jistg\u0127u jg\u0127inu biex jipprovdu informazzjoni minn kuntesti o\u0127ra.", "-", "L-applikazzjoni ta' ICT g\u0127al tag\u0127lim effettiv \u2013 b\u0127all-assessjar g\u0127at-tg\u0127allim, ilpersonalizzazzjoni, e\u010b\u010b. E\u017cempji b\u0127al dawn jistg\u0127u jiffukaw fuq l-u\u017cu ta' ICT b\u0127ala g\u0127odda ta' tg\u0127allim g\u0127at-tg\u0127alliema kollha.", "E\u017cempji innovattivi \u0127afna drabi jisfidaw modi ta' \u0127sieb dwar l-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 u l-end users, u\u017ci possibbli ta' ICT, aspettazzjonijiet fuq kisbiet ta' tg\u0127allim (achievements), e\u010b\u010b.", "-", "Ir-rwoli u l-kontribuzzjonijiet ta' stakeholders differenti fl-ICT4I.", "E\u017cempji li jippre\u017centaw mudelli g\u0127al modi \u0121odda ta' xog\u0127ol bejn it-tg\u0127alliema, l-g\u0127alliema, il\u0121enituri u professjonisti o\u0127ra jistg\u0127u jqajmu konxjo\u017cit\u00e0 ta' possibiltajiet g\u0127al xog\u0127ol fit-timijiet tal-iskola u bejniethom infushom.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "21", "-", "U\u017ci innovattivi ta' ICT biex isostnu a\u010b\u010bess u ekwit\u00e0 g\u0127at-tg\u0127alliema.", "Din tista' tinvolvi l-e\u017caminar ta' modi varji ta' IT \u0121odda, jew l-u\u017cu innovattiv ta' teknolo\u0121ija mainstream.", "Per e\u017cempju, biex ji\u0121u ttrattati aspetti ta' ekwit\u00e0, ix-xog\u0127ol ikkunsidrat irid ikun imsejjes fuq prin\u010bipji inklu\u017civi u sostenn g\u0127at-tg\u0127allim ta' medda wiesg\u0127a ta' tg\u0127alliema.", "E\u017cempji li jkunu ffukati fuq appro\u010bi spe\u010bjalisti g\u0127andhom valur, imma dan g\u0127andu skop limitat.", "Fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar, l-e\u017cempji innovattivi bl-aktar impatt potenzjali huma dawk li jindirizzaw il-prattika mainstream tal-ICT4I.", "Opportunitajiet g\u0127al timijiet tal-iskejjel biex ja\u010b\u010bessjaw informazzjoni ta' ri\u010berka u jikkontribwixxu g\u0127al attivitajiet ta' ri\u010berka u \u017cvilupp jistg\u0127u jsostnu l-isforzi tal-iskola biex ja\u0127dmu b\u0127ala komunit\u00e0 ta' prattika, u jikkontribwixxu wkoll g\u0127all-i\u017cvilupp ta' attivitajiet ta' ri\u010berka prattika aktar iffukata.", "L-iskejjel je\u0127tie\u0121u a\u010b\u010bess g\u0127al konklu\u017cjonijiet ta' ri\u010berka li jesploraw l-ICT4I u li jag\u0127rfu dejjem aktar il-valur tar-repo\u017citorji tal-evidenza tar-ri\u010berka nazzjonali jew re\u0121jonali.", "Dan ittag\u0127rif jorbot ukoll ma' aspett ta' a\u010b\u010bess g\u0127al e\u017cempji innovattivi ta' prattika: l-iskejjel jibbenefikaw minn sorsi ta' informazzjoni kkoordinati u koerenti li jippre\u017centaw ilkonklu\u017cjonijiet tar-ri\u010berka tal-ICT4I, materjal ta' tg\u0127allim a\u010b\u010bessibbli u ri\u017corsi u e\u017cempji annotati ta' prattika innovattiva, e\u010b\u010b. Huwa mag\u0127ruf li ri\u010berka aktar wiesg\u0127a hija me\u0127tie\u0121a fuq l-impatt tal-ICT g\u0127al skop ta' tg\u0127allim.", "L-iskejjel jistg\u0127u potenzjalment jibbenefikaw minn opportunitajiet li jkunu attivament involuti fir-ri\u010berka li tiffoka fuq aspetti ta' ICT4I li taffettwa x-xog\u0127ol tag\u0127hom.", "Input ta' dan it-tip fl-attivit\u00e0 tar-ri\u010berka fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar iwassal g\u0127al aktar evidenza ta' ri\u010berka fuq kif l-ICT4I tista' direttament u effettivament issostni x-xog\u0127ol tal-iskejjel.", "I\u010b-\u010bentri ta' ri\u017corsi tal-ICT jidhru b\u0127ala li g\u0127andhom rwol ewlieni x'jag\u0127mlu fis-sostenn tali\u017cvilupp ta' komunitajiet ta' prattika fl-ICT4I li jkunu bba\u017cati fl-iskejjel.", "I\u010b-\u010bentri ta' ri\u017corsi talICT jistg\u0127u jservu ta' punt ta' foku biex: -", "jistabbilixxu u jiffa\u010bilitaw kuntatt bejn skejjel differenti u mbag\u0127ad isostnu skejjel biex ja\u0127dmu fi gruppi fuq l-u\u017cu tal-ICT f'edukazzjoni inklu\u017civa;", "-", "jinkora\u0121\u0121ixxu skejjel li huma innovattivi fl-u\u017cu tag\u0127hom tal-ICT biex iservu ta' mudelli ta' rwol u \u010bentri ta' e\u010b\u010bellenza fl-ICT4I, li jsostnu skejjel o\u0127ra fl-u\u017cu tag\u0127hom tal-ICT;", "-", "jaqsmu bejniethom internazzjonali;", "-", "ji\u017cviluppaw rabtiet u nnettwerkjar bejn l-iskejjel u l-komunitajiet ta' ri\u010berka fuq livell lokali u usa'.", "e\u017cempji", "ta'", "prattika", "tal-ICT4I", "fuq", "livell", "nazzjonali", "u", "Madankollu, inizjattivi ta' kollaborazzjoni bejn g\u0127add ta' \u010bentri ta' ri\u017corsa u timijiet ta' ri\u010berka li jkunu bba\u017cati fl-iskejjel jint\u0127ie\u0121u impenn fit-tul f'dak li huwa ffinanzjar, irrisorsjar, twettiq u evalwazzjoni.", "Impenji ta' dan it-tip jin\u0127tie\u0121u s-sostenn ta' policy \u2013 u decision-makers g\u0127al ICT4I u sforzi fuq livell fit-tul.", "F'dan il-qasam, dan kollu jen\u0127tie\u0121 li ji\u0121i mfassal skont policy nazzjonali u re\u0121jonali tal-ICT4I flimkien ma' ppjanar strate\u0121iku.", "3.2.6 Nag\u0127tu s-sa\u0127\u0127a lit-tg\u0127alliema permezz tal-u\u017cu ta-ICT L-g\u0127an a\u0127\u0127ari tal-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni inklu\u017civa huwa li jg\u0127in lit-tg\u0127alliema biex ikunu msa\u0127\u0127a fl-u\u017cu tal-ICT biex isostnu t-tg\u0127allim tag\u0127hom.", "Biex it-tg\u0127alliema jissa\u0127\u0127u permezz tal-u\u017cu tag\u0127hom tal-ICT f'sitwazzjonijiet ta' tg\u0127allim, il-\u0127ti\u0121ijiet approprijati ta' ICT g\u0127andhom ikunu jistg\u0127u jintla\u0127qu meta jkun hemm il-\u0127tie\u0121a.", "Dawn g\u0127andhom ikunu skont 22", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "il-\u0127ti\u0121ijiet personali tat-tg\u0127allim.", "ICT marbuta ma' xi g\u0127an spe\u010bifiku, mhijiex biss kwistjoni ta' teknolo\u0121ija li jkun hemm disponibbli g\u0127at-tg\u0127alliemi; imma, trid tag\u0127ti kas ukoll kif ittg\u0127alliemi huwa sostnut biex ju\u017caha fl-a\u0127jar mod possibbli biex jintla\u0127qu l-\u0127ti\u0121ijiet individwali.", "It-tg\u0127alliema kollha \u2013 inklu\u017ci dawk b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali \u2013 g\u0127andhom \u0127tie\u0121a ta' sostenn minn g\u0127alliema u professjonijiet o\u0127ra biex b'hekk ikunu jistg\u0127u jimxu 'l quddiem mill-u\u017cu inizjali tag\u0127hom tal-ICT biex eventwalment isiru users konfidenti tal-ICT biex isostnu t-tg\u0127allim tag\u0127hom.", "Dan jen\u0127tie\u0121 li t-tg\u0127alliema jiksbu kompetenzi ta' \u017cvilupp fl-u\u017cu tal-ICT.", "Jen\u0127tie\u0121 ukoll li l-g\u0127alliema ju\u017caw pro\u010beduri ta' \u0127ti\u0121ijiet ta' assessjar ta' ICT strutturat li jidentifikaw il-\u0127ti\u0121ijiet funzjonali individwali tat-tg\u0127alliemi g\u0127al g\u0127odod partikolari tal-ICT.", "It-tg\u0127alliema mbag\u0127ad ikunu jistg\u0127u ji\u0121u sostnuti biex jassessjaw u jimmani\u0121\u0121jaw la\u010b\u010bess personali tag\u0127hom g\u0127all-ICT u l-preferenzi tat-teknolo\u0121ija assistiva.", "Biex l-ICT tkun u\u017cata b\u0127ala g\u0127odda effettiva biex ji\u0121i ppersonalizzat it-tg\u0127allim, l-g\u0127alliema g\u0127andhom ikollhom fehim \u010bar fuq il-potenzjal tal-ICT biex irawmu tg\u0127allim g\u0127al tag\u0127lim (meta-konjizzjoni) strate\u0121iji u appro\u010bi attivi ta' tg\u0127allim.", "Il-\u0121enituri u l-gwardjani huma plejers ewlenin fis-sostenn ta' appro\u010bi personalizzati ta' tg\u0127allim u l-i\u017cvilupp ta' strate\u0121iji g\u0127all-involviment tag\u0127hom fit-tg\u0127allim tat-tfal.", "Is-sostenn tal-u\u017cu tal-ICT b\u0127ala g\u0127odda g\u0127al interazzjoni tal-\u0121enituri u l-komunikazzjoni mal-g\u0127alliema hija bi\u010b\u010ba xog\u0127ol importanti g\u0127attimijiet tal-iskejjel.", "It-tg\u0127alliema, aktar ma jg\u0127addi \u017c-\u017cmien aktar qieg\u0127ed ikollhom a\u010b\u010bess g\u0127al meded usa' u varjet\u00e0 ta' materjal di\u0121itali ta' tag\u0127im, fl-iskola u fid-dar.", "B\u0127ala ri\u017cultat ta' dan, qeg\u0127din jo\u0127or\u0121u tliet responsabiltajiet g\u0127at-timijiet tal-iskejjel ta' b\u0127alissa: -", "L-assigurar tal-u\u017cu b'sigurt\u00e0 tal-ICT tat-tg\u0127alliema (li jissejja\u0127 ukoll e-safety).", "Ittg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali huma potenzjalment vulnerabbli g\u0127al u\u017cu \u0127a\u017cin tal-internet (e\u017cempju, ibbulijar-siber).", "Barra minn hekk, tg\u0127alliema vulnerabbli \u0127afna drabi jkunu dawk li jsibuha l-aktar diffi\u010bli biex ja\u010b\u010bessjaw g\u0127ajnuna fil-forma ta' sostenn, iggwidar jew ri\u017corsi g\u0127all-u\u017cu tag\u0127hom tal-ICT.", "L-assigurar tal-e-safety tat-tg\u0127alliema tinvolvi l-inkorporar ta' aspetti ta' u\u017cu ta' ICT b'mod li ma jag\u0127milx \u0127sara fit-tag\u0127lim usa' ta' litterarjet\u00e0 emozzjonali, so\u010bjali u di\u0121itali mat-tg\u0127alliema kollha sa minn et\u00e0 bikrija.", "-", "Il-materjal kollu tat-tg\u0127allim isir jaqbel mal-istandards tal-a\u010b\u010bessibilt\u00e0.", "Dan jinvolvi li l-assigurar tal-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 tintqies b\u0127ala l-problema ta' kul\u0127add u li l-producers u lawturi tal-materjal tat-tg\u0127allima jit\u0127arr\u0121u u ji\u0121u mg\u0127ammra biex jipprodu\u010bu materjal a\u010b\u010bessibbli.", "-", "L-integrar ta' strate\u0121iji ta' tg\u0127allim di\u0121itali fl-assessjar effettiv, ippjanar u strate\u0121iji ta' tg\u0127allim.", "Dan jinvolvi l-u\u017cu ta' ICT a\u010b\u010bessibbli b\u0127ala g\u0127odda g\u0127all-iffa\u010bilitar u t-titjib ta' appro\u010bi ta' tag\u0127lim u tg\u0127allim kooperattiv, tutera\u0121\u0121 bejn il-koetanji nfushom, soluzzjonar ta' problemi b'mod kollaborattiv u iggruppjar etero\u0121enju g\u0127al attivitajiet ta' tg\u0127allim.", "L-u\u017cu tal-ICT biex issostni d-Disinn Universali tat-Tg\u0127allim (UDL; ara \u010aentru g\u0127atTeknolo\u0121ija Spe\u010bjalizzata Applikata \u2013 Center for Applied Special Technology, 2011) dejjem aktar qieg\u0127ed ji\u0121bed l-attenzjoni.", "L-UDL hija appro\u010b li ju\u017ca ICT b'mod a\u010b\u010bessibbli biex ji\u0121u individwalizzati g\u0127odod ta' tg\u0127allim u opportunitajiet biex ji\u0121u pprovduti: -", "modi multipli ta' rappre\u017centazzjoni biex jag\u0127tu lit-tg\u0127alliema modi differenti ta' ksib ta' informazzjoni u g\u0127erf-g\u0127arfien';", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "23", "-", "modi multipli ta' espressjoni biex jag\u0127tu lit-tg\u0127alliema modi alternattivi biex juru dak li jafu;", "-", "modi multipli ta' inga\u0121\u0121 biex it-tg\u0127alliemi jinteressa ru\u0127u, ji\u0121i mmotivat biex jitg\u0127allem u ji\u0121u ppre\u017centati sfidi ta' tg\u0127allim.", "Biex l-ICT4I tkun verament effettiva b\u0127ala g\u0127odda biex issostni l-personalizzazzjoni tattg\u0127allim, l-g\u0127alliema, il-\u0121enituri u t-timijiet usa' tal-iskola jrid ikollhom aspettazzjonijiet g\u0127olja g\u0127al su\u010b\u010bessi akkademi\u010bi u so\u010bjali g\u0127at-tg\u0127alliema kollha.", "Aspettazzjonijiet g\u0127oljin g\u0127at-tg\u0127alliema kollha jridu jkunu l-qofol tal-aspetti kollha tal-policy u l-prattika g\u0127all-ICT4I.", "3.3 Opportunitajiet futuri g\u0127all-ICT4I Is-Summit Dinji dwar is-So\u010bjet\u00e0 tal-Informazzjoni (WSIS) +10 Review Event, Frar 2013, iddibattiet is-su\u0121\u0121ett tar-'revoluzzjoni edukattiva' li qieg\u0127da sse\u0127\u0127 globalment b\u0127ala ri\u017cultat ta' a\u010b\u010bess miftu\u0127 g\u0127al opportunitajiet ta' tg\u0127allim permezz ta' ICT a\u010b\u010bessibbli.", "IlKomunikazzjoni mill-Kummissjoni \u017c\u017cid fuq din l-idea u targumenta li: Il-benefi\u010b\u010bji potenzjali tar-rivoluzzjoni di\u0121itali fl-edukazzjoni huma bosta: l-individwi jistg\u0127u fa\u010bilment ifittxu u jiksbu g\u0127arfien minn sorsi oltre mill-g\u0127alliema u listituzzjonijiet tag\u0127hom, spiss ming\u0127ajr \u0127las; jistg\u0127u jintla\u0127qu gruppi \u0121odda ta' min jixtieq jitg\u0127allem g\u0127aliex it-tag\u0127lim ma g\u0127adux limitat g\u0127all-metodi u l-iskedi ta' klassijiet spe\u010bifi\u010bi u jista' jkun personalizzat; qed ife\u0121\u0121u fornituri tal-edukazzjoni \u0121odda; l-g\u0127alliema jistg\u0127u fa\u010bilment jaqsmu u jo\u0127olqu kontenut ma' kollegi u studenti li \u0121ejjin minn pajji\u017ci differenti; u firxa ferm usa' ta' ri\u017corsi edukattivi tista' ti\u0121i a\u010b\u010bessata.", "Bit-tekonolo\u0121iji miftu\u0127in Kul\u0127add jista' jitg\u0127allem, Kullimkien, f'Kull \u0127in, permezz ta' Kwalunkwe mezz, bl-appo\u0121\u0121 ta' Kwalunkwe persuna (Il-Kummissjoni Ewropea, 2013a, p. 3) Il-konklu\u017cjonijiet tal-pro\u0121ett tal-ICT4I \u010bertament isostnu dawn l-asserzjonijiet.", "Teknolo\u0121iji emer\u0121enti jippre\u017centaw sfidi \u010bari, imma wkoll opportunitajiet kbar g\u0127al a\u010b\u010bess usa' u parte\u010bipazzjoni fl-edukazzjoni.", "L-impatt ta' Korsijiet Massivi Miftu\u0127a On-line (MOOCs) fuq l-edukazzjoni b'mod \u0121enerali, u l-edukazzjoni inklu\u017civa b'mod spe\u010bifiku, huwa relattivament mhux mag\u0127ruf, s'issa.", "Biex ji\u0121i assigurat li jil\u0127qu l-potenzjal tag\u0127hom kollu, l-MOOCs g\u0127andhom ikunu a\u010b\u010bessibbli permezz tal-interfaces tal-user tag\u0127hom u l-pjattaformi, kif ukoll b\u0127ala materjal u kontenut.", "Madankollu l-potenzjal g\u0127all-MOOCs biex ikun jaqbel mal-istandards tal-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 \u2013 b\u0127alma hu l-Linji Gwida ta' A\u010b\u010bessibilt\u00e0 ta' Kontenut Web \u2013 u g\u0127alhekk miftu\u0127 g\u0127al a\u010b\u010bess g\u0127al opportunitajiet ta' tg\u0127allim lill-iktar medda wiesg\u0127a ta' tg\u0127alliema \u2013 g\u0127andha ting\u0127ata lg\u0127arfien tag\u0127ha.", "Fl-Ewropa nsibu sfidi li jassiguraw li l-gruppi kollha fis-sistema-eko tal-ippubblikar edukattiv jimxu fuq standards mag\u0127rufa ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 \u2013 minn pubblikaturi kummer\u010bjali g\u0127al g\u0127alliema individwali tal-klassi.", "Il-potenzjal g\u0127al kull min irid li jkun producer ta' materjal ta' tg\u0127allim permezz tal-ICT jo\u0127loq il-\u0127tie\u0121a li ji\u0121i assigurat li kul\u0127add isir produttur ta' materjal ta' tg\u0127allim a\u010b\u010bessibbli.", "Mandat 376: \u0126ti\u0121ijiet ta' A\u010b\u010bessibilt\u00e0 Ewropea g\u0127all-Procurement Pubbliku ta' Prodotti u Servizz fid-Dominju ICT pre\u017centement qieg\u0127ed ji\u0121i rivedut u dalwaqt se ji\u0121i a\u0121\u0121ornat u adottat f'Jannar 2014.", "Dan id-dokument ji\u0121bor l-istandards li g\u0127andhom ji\u0121u inklu\u017ci filpro\u010bessi tal-akkwist tal-ICT kollha, inklu\u017ci dawk li g\u0127andhom x'jaqsmu mal-produzzjoni ta' materjal edukattiv li \u0121ej minn fondi pubbli\u010bi.", "24", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "Opportunitajiet jistg\u0127u jidhru fl-i\u017cviluppi l-\u0121odda tal-ippubblikar di\u0121itali; b'mod partikolari firrigward tal-EPUB3, li g\u0127andhom standards ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 mibnija minnhom infihom, li huma mag\u0127rufa internazzjonalment.", "Pubblikazzjoni-e \u017cviluppati minn tg\u0127alliema, g\u0127alliema u pubblikaturi kummer\u010bjali li ju\u017caw l-EPUB3 joffru l-potenzjal biex 'taqra bl-g\u0127ajnejn, widnejn jew subg\u0127ajn' b'mod integrat permezz ta' test g\u0127al ta\u0127dit sinkronizzat u opzjonijiet video.", "A\u010b\u010bess g\u0127al meded usa' ta' ri\u017corsi elettroni\u010bi, informazzjoni on-line u kontenut g\u0127al g\u0127alliema u tg\u0127alliema jipprovdu opportunitajiet kbar, imma jqajmu aspetti o\u0127ra g\u0127allpubblikaturi dwar il-kategorizzazzjoni, l-itteggjar u l-meta-data biex jag\u0127mel it-tiftix aktar effi\u010bjenti g\u0127all-users.", "Argumentittivament, l-i\u017cvilupp ta' 'cloud computing' aktar wiesa', u l-u\u017cu tat-teknolo\u0121ija mowbajl fl-iskejjel, twassal g\u0127all-akbar opportunit\u00e0 ta' bidla u l-i\u017cvilupp fil-prattika tattag\u0127lim.", "Madankollu, l-infrastruttura g\u0127al tag\u0127mir mowbajl li jintu\u017ca fil-kompjuter \u2013 ng\u0127idu a\u0127na permezz ta' inizjattivi, 'Bring Your Own Device' (BYOD), hemm b\u017conn li ji\u0121u \u017cviluppati bil-prin\u010bipji ta' disinji universali 'embedded' sa mill-bidu nett.", "Barra minn hekk, liskejjel g\u0127andhom ji\u0121u m\u0127ejjija g\u0127all-introduzzjoni tieg\u0127u, permezz ta' t\u0127arri\u0121 spe\u010bifiku g\u0127all-g\u0127alliema u professjonisti o\u0127ra u l-provi\u017cjoni ta' \u0127iliet ewlenin u kompetenzi g\u0127attg\u0127allim permezz ta' ICT mowbajl g\u0127at-tg\u0127alliema kollha.", "Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-2013 tissu\u0121\u0121erixxi li: Barra milli jwessa' l-a\u010b\u010bess g\u0127all-edukazzjoni, l-u\u017cu usa' ta' teknolo\u0121ija \u0121dida u ri\u017corsi edukattivi miftu\u0127in jista' jg\u0127in biex itaffi l-ispejje\u017c g\u0127all-istituzzjonijiet edukattivi u g\u0127allistudenti, spe\u010bjalment fost il-gruppi \u017cvanta\u0121\u0121ati.", "Din l-ekwit\u00e0 tal-impatt te\u0127tie\u0121, madankollu, investiment sostnut fl-infrastruttura edukattiva u r-ri\u017corsi umani (IlKummissjoni Ewropea, 2013a, p. 3).", "Il-konklu\u017cjonijiet tal-pro\u0121ett tal-ICT4I jissu\u0121\u0121erixxu li, biex tintla\u0127aq l-ekwit\u00e0 l-infrastruttura tal-ekwit\u00e0 g\u0127andha tkun \u0121enwinament a\u010b\u010bessibbli.", "Din g\u0127andha tkun mibnija fuq prin\u010bipji ta' disinn universali.", "Ri\u017corsi edukattivi miftu\u0127a g\u0127al kul\u0127add ikunu verament miftu\u0127a jekk ji\u0121u ddisinjati biex ikunu a\u010b\u010bessibbli g\u0127at-tg\u0127alliema kollha.", "Aktar ma jg\u0127addi \u017c-\u017cmien fil-pajji\u017ci Ewropej, l-iskejjel kollha huma me\u0127tie\u0121a li jsegwu le\u0121i\u017clazzjoni pubblika usa' u direttivi, ming\u0127ajr e\u010b\u010bezzjonijiet.", "Kien hemm xog\u0127ol estensiv fuq l-istandards tal-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 tal-ICT f'kuntesti differenti numeru\u017ci.", "\u0126afna minn dawn listandards huma applikabbli direttament f'sitwazzjonijiet u kuntesti edukattivi differenti.", "Madankollu, hemm il-\u0127tie\u0121a g\u0127al aktar iggwidar fl-IT u l-policies edukattivi fl-applikar ta' dawn l-istandards g\u0127ax-xog\u0127ol tad-decision-makers, l-iskejjel, l-g\u0127alliema u l-professjonisti li jsostnuhom (L-Agency Ewropea, 2012b).", "Sfida potenzjali g\u0127at-twettiq tal-policy tal-ICT4I tkun li ji\u0121i mmonitorjat kemm qeg\u0127din ji\u0121u segwiti dawn l-istandards biex ji\u0121i assigurat li d-drittijiet u l-entitlement tat-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali jintla\u0127qu.", "Policies fil-livell ta' skola u pjanijiet ta' azzjoni g\u0127all-ICT4I jistg\u0127u jintu\u017caw b\u0127ala kriterji ta' su\u010b\u010bess fl-immonitorar tat-twettiq talpjanijiet tat-titjib fl-iskejjel.", "3.4 L-Immonitorar tal-i\u017cviluppi tal-ICT4I L-oqsma fejn l-i\u017cviluppi li jimpattaw fuq l-ICT4I jistg\u0127u ji\u0121u identifikati (kif insibu fis-sezzjoni 3.2 hawn fuq) turi b'mod \u010bar l-erba' propo\u017cizzjonijiet ewlenin tal-UNCRPD (2006) e\u017caminati fil-pro\u0121ett tal-ICT4I: l-ICT b\u0127ala g\u0127odda biex ti\u0121i promossa l-ekwit\u00e0, a\u010b\u010bess g\u0127al ICT xierqa b\u0127ala entitlement, it-ta\u0127ri\u0121 tal-istaff edukattiv, il-promozzjoni tar-ri\u010berka li jkollha appro\u010b li jinvolvi l-user.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "25", "Madankollu, il-\u0121bir tad-data u l-mmonitorar huwa qasam li b\u0127alissa qieg\u0127ed jir\u010bievi inqas enfasi fil-pajji\u017ci Ewropej.", "Il-konklu\u017cjonijiet tar-rapport tal-Agency 2001 fuq l-ICT fl-SNE jindikaw li dan g\u0127adu relevanti u li g\u0127ad hemm sfidi fir-rigward tal-policy tal-monitora\u0121\u0121 u lprattika g\u0127al ICT4I.", "Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni titlob li jkun hemm policies imsejsa fuq evidenza u targumenta li hemm il-\u0127tie\u0121a li l-pajji\u017ci: 'Ji\u017cviluppaw g\u0127odda ta' kejl u indikaturi biex jissorveljaw aktar mill-qrib l-integrazzjoni tal-ICT fit-tag\u0127lim u l-istituzzjonijiet ta' ta\u0127ri\u0121' (IlKummissjoni Ewropea, 2013a, p. 13).", "Il-konklu\u017cjoni tal-pro\u0121ett tal-ICT4I tissu\u0121\u0121erixxi li l-\u0121bir tad-data fuq l-u\u017cu tal-ICT g\u0127attag\u0127lim u t-tg\u0127allim dejjem qieg\u0127ed ikollu aspetti wiesg\u0127a, imma rari jwassal g\u0127al informazzjoni fuq l-u\u017cu ta' teknolo\u0121iji ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 fil-klassijiet.", "B'mod \u0121enerali, wie\u0127ed jista' jg\u0127id li l-informazzjoni fuq il-monitora\u0121\u0121 tal-u\u017cu tal-ICT g\u0127al inklu\u017cjoni hija limitata u fejn din tista' tinkiseb, l-impatt tal-ICT fuq l-inklu\u017cjoni trid ti\u0121i inferita aktar milli mistqarra b'mod espli\u010bitu.", "L-attivitajiet tal-pro\u0121ett ICT4I jindikaw x'jistg\u0127u jag\u0127mlu dawk li jie\u0127du d-de\u010bi\u017cjonijiet permezz ta' g\u0127odod pratti\u010bi biex jimmonitoraw: -", "l-effettivit\u00e0 tal-policies tal-ICT4I, inklu\u017ci l-u\u017cu, l-effetti u d-data tal-outcomes;", "-", "ix-xog\u0127ol tal-ICT4I tal-iskejjel, inklu\u017ci l-oqfsa tal-indikaturi biex jawditjaw u mbag\u0127ad jimmonitoraw il-livelli tal-kunfidenza tal-istakeholders fl-u\u017cu tal-ICT, kif ukoll ilkompetenzi u l-kisbiet tat-tg\u0127alliema fl-ICT;", "-", "aspetti spe\u010bifi\u010bi g\u0127all-provi\u017cjoni ta' ICT4I, b\u0127al ta\u0127ri\u0121 fl-ICT, jew il-provizjoni, l-u\u017cu u l-effettivit\u00e0 ta' teknolo\u0121ija assistiva.", "B\u0127ala twe\u0121iba g\u0127al din il-\u0127tie\u0121a per\u010beputa, \u0121ie \u017cviluppat qafas g\u0127all-monitora\u0121\u0121 ta' aspetti ewlenin ta' policy ICT4I.", "Dan il-qafas huwa ppre\u017centat f'Anness 3.", "Il-Qafas tal-Policy tal-Monitora\u0121\u0121 tal-ICT4I jibni fuq il-konklu\u017cjonijiet tal-pro\u0121ett ICT4I u kif ukoll fuq skema ta' \u0121bir ta' data proposta fix-xog\u0127ol ta' qabel (UNESCO 2009; L-Agency Ewropea 2009, 2011a).", "L-g\u0127an tal-qafas propost huwa li juri l-a\u0121enda g\u0127al awditjar inizjali u mbag\u0127ad jimmonitorja t-twettiq ta' policy mibnija fuq sistema li tkun multilivellata.", "L-g\u0127anijiet spe\u010bifi\u010bi tal-qafas huma li jipprovdu ba\u017ci g\u0127all-informazzjoni mi\u0121bura li: -", "tiggwida l-\u0121bir kollu ta' data ba\u017cika relevanti g\u0127all-benchmarking ta' policy ICT4I u g\u0127anijiet ta' monitora\u0121\u0121;", "-", "tidentifika b'mod \u010bar l-oqsma li jin\u0127tie\u0121 li ji\u0121u mmonitorjati f'relazzjoni mal-identifikar tal-progress u l-i\u017cviluppi, l-aspett u l-problemi li jridu ji\u0121u indirizzati fil-qasam talICT4I;", "-", "twassal g\u0127all-identifikar ta' appro\u010bi li effettivament iwie\u0121bu g\u0127al \u0127ti\u0121ijiet ICT4I fillivell organizzattiv, lokali u nazzjonali permezz ta' \u0127ti\u0121ijiet ta' monitora\u0121\u0121 f'dawn illivelli ma' meddet is-snin.", "Il-Qafas tal-Monitora\u0121\u0121 tal-Policy ICT4I mhuwiex prodott finali; aktar minn hekk g\u0127andu lg\u0127an li jintu\u017ca b\u0127ala stimulu g\u0127al diskussjoni u mezz biex ji\u0121i promoss il-monitora\u0121\u0121 tali\u017cviluppi ICT4I fil-pajji\u017ci Ewropej.", "26", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "KUMMENTI KONKLU\u017bIVI Fis-so\u010bjet\u00e0 tal-g\u0127erf-g\u0127arfien ta' \u017cmienna, a\u010b\u010bess g\u0127al ICT xierqa g\u0127andha tintqies b\u0127ala aspett ta' drittijiet umani.", "F'\u0127afna arenas ta' policy \u2013 l-Unjoni Ewropea, il-WSIS u lorganizzazzjonijiet tan-Nazzjonijiet Uniti \u2013 l-ICT hija meqjusa b\u0127ala parti integrali g\u0127al \u0127afna aspetti tal-\u0127ajja ta\u010b-\u010bittadini.", "Fl-istess \u0127in l-importanza tag\u0127ha biex tippromwovi inklu\u017cjoni so\u010bjali usa' trid ting\u0127ata l-importanza tag\u0127ha.", "Meta u\u017cat b'mod effettiv, l-ICT tista' twassal g\u0127al edukazzjoni inklu\u017civa kemm fl-iskejjel kif ukoll bejn l-iskejjel.", "Fl-istess \u0127in issostni x-xog\u0127ol tal-iskejjel b\u0127ala komunitajiet ta' tg\u0127allim.", "L-ICT g\u0127andha l-potenzjal li ssa\u0127\u0127a\u0127 ir-rispett g\u0127ad-diversit\u00e0 b\u0127ala pass li jwassal g\u0127attg\u0127allim fost komunitajiet s\u0127a\u0127.", "A\u010b\u010bess g\u0127al ICT li ssostni l-inklu\u017cjoni je\u0127tie\u0121 teknolo\u0121ija li tkun tista' tinkiseb, li tista' tint\u0127allas u fl-istess a\u010b\u010bessibbli.", "Jin\u0127tie\u0121 ukoll a\u010b\u010bess g\u0127al materjal ta' kurrikula addattat b'mod tajjeb u a\u010b\u010bessibbli li joffri lit-tg\u0127alliema opportunitajiet ta' tg\u0127allim ekwitabbli.", "L-esklu\u017cjoni di\u0121itali hija su\u0121\u0121ett kumpless li jimpatta fuq l-esperjenzi edukattivi u so\u010bjalment wiesg\u0127a ta' aktar nies minn dawk li jintqiesu b\u0127ala li g\u0127andhom di\u017cabilt\u00e0 u/jew \u0127ti\u0121ijiet ta' edukazzjoni spe\u010bjali.", "A\u010b\u010bess u sostenn fl-u\u017cu ta' mainstream a\u010b\u010bessibbli u teknolo\u0121ija assistiva li tirridu\u010bi l-esklu\u017cjoni di\u0121itali tin\u0127tie\u0121 appro\u010b sistematiku g\u0127al policy u prattika li tinvolvi lill-istakeholders kollha relevanti.", "Il-konklu\u017cjonijiet kollha tal-pro\u0121ett ICT4I jindikaw li hemm erba' aspetti ewlenin li g\u0127andhom ji\u0121u sfruttati aktar biex ti\u0121i indirizzata l-esklu\u017cjoni di\u0121itali: -", "l-involviment tal-pubbliku fil-livelli nazzjonali, re\u0121jonali u organizzattiv li jinkorporaw l-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 b\u0127ala kriterju g\u0127all-u\u017cu meta jinkiseb hardware ICT, software u materjal ta' tg\u0127allim di\u0121itali;", "-", "programm wiesa' ta' t\u0127arri\u0121 g\u0127all-istakeholders fis-sistema-eko tal-ICT4I, li jinkludi \u0121enituri, g\u0127alliema, leaders fl-iskejjel, personnel ta' sostenn ICT, amministraturi web u professjonisti tal-IT u l-midja;", "-", "policies fil-livell ta' skola u pjanijiet ta' azzjoni g\u0127all-ICT4I skont policies fil-livell nazzjonali li huma effettivament immonitorati biex jg\u0127inu fit-twettiq usa' tal-ICT4I;", "-", "is-sostenn tal-fehim tal-leaders tal-iskejjel fil-vi\u017cjoni u attitudnijiet po\u017cittivi tal-ICT4I.", "Dawn l-erba' fatturi jin\u0127tie\u0121u aktar azzjoni, e\u017caminar u studju f'termini immedjati u fit-tul.", "Fil-pro\u0121ett tal-ICT4I, messa\u0121\u0121 rikurrenti huwa li l-u\u017cu b'su\u010b\u010bess tal-ICT biex ti\u0121i sostnuta linklu\u017cjoni edukattiva tat-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u l-\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali g\u0127andhom effett po\u017cittiv g\u0127at-tg\u0127alliema kollha.", "Din hija riflessa fir-rapport tal-ITU li jg\u0127id li: 'investimenti f''a\u010b\u010bessibilt\u00e0 jintrodu\u010bu wkoll benefi\u010b\u010bji fil-gruppi usa' tal-popolazzjoni' (2013a, p. 14).", "L-u\u017cu effettiv tal-pro\u0121ett ICT biex isostni t-tg\u0127allim juri l-prattika t-tajba tat-tag\u0127lim g\u0127attg\u0127alliema kollha.", "Madankollu, wie\u0127ed irid jag\u0127raf li l-ICT4I jin\u0127tie\u0121 pedago\u0121ija \u0121dida g\u0127attg\u0127allim, mibnija fuq l-u\u017cu ta' ICT li tag\u0127ti s-sa\u0127\u0127a lit-tg\u0127alliema kollha biex jie\u0127du de\u010bi\u017cjonijiet dwar it-tg\u0127allim tag\u0127hom u biex ikunu kapa\u010bi jwettqu l-g\u0127a\u017cliet u d-de\u010bi\u017cjonijiet tag\u0127hom.", "It-twettiq tal-ICT4I jinvolvi 'tibdil disturbanti' (Sachs, 2013) g\u0127all-istakeholders kollha.", "LICT4I ne\u010bessarjament tisfida lill-policy-makers kollha u lill-prattikanti biex jadattaw il-\u0127sieb tag\u0127hom u mbag\u0127ad il-modi tag\u0127hom kif ja\u0127dmu biex ine\u0127\u0127u x-xkilijiet u jwasslu littg\u0127alliema kollha biex jibbenifikaw mill-opportunitajiet edukattivi li l-ICT tista' toffri.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "27", "REFERENZI L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali/Watkins, A. (ed.), 2001.", "Information and Communication Technology in Special Needs Education.", "Middelfart: L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali/Kyriazopoulou, M. u Weber, H. (eds.), 2009.", "\u017bvilupp ta' sett ta' indikaturi' \u2013 g\u0127al edukazzjoni inklu\u017civa flEwropa.", "Odense: L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali, 2011a.", "Participation in Inclusive Education: A Framework for Developing Indicators.", "Odense: LA\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali, 2011b.", "Nimmeppjaw it-Twettiq ta' Policy g\u0127al Edukazzjoni Inklu\u017civa: Esplorazzjoni tal-isfidi u lopportunitajiet g\u0127all-i\u017cvilupp ta' indikaturi.", "Odense: L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali, 2012a.", "Special Needs Education Country Data.", "Odense: L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali, 2012b.", "Promoting Accessible Information for Lifelong Learning: Recommendations and findings of the iaccess project.", "Odense: L-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali Becta, 2007.", "Quality principles for digital learning resources.", "Coventry: Becta Caldwell, B.J., 2009.", "The power of networks to transform education: An international perspective.", "Londra: iNet/Specialist Schools and Academies Trust Center for Applied Special Technology (CAST), 2011.", "Universal Design for Learning Guidelines version 2.0.", "Wakefield, Massachusetts: CAST Ebersold, S., 2011.", "Inclusion of students with disabilities in tertiary education and employment.", "Pari\u0121i: OECD L-Istitut g\u0127at-Teknolo\u0121iji tal-Informazzjoni fl-Edukazzjoni tal-Organizzazzjoni Edukattiva, Xjentifika u Kulturali tan-Nazzjonijiet Uniti u l-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-I\u017cvilupp ta' Edukazzjoni g\u0127al \u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali, 2011.", "ICTs in Education for People with Disabilities: Review of innovative practice.", "Moska: UNESCO IITE.", "Rapport jinkiseb on-line minn: http://iite.unesco.org/publications/3214682/ (L-a\u0127\u0127ar li kien a\u010b\u010bessat kien f'Novembru 2013) Il-Kummissjoni Ewropea, 2013a.", "Komunikazzjoni tal-Kummissjoni lill-Parlament Ewropew, il-Kunsill, il-Kumitat Ekonomiku u So\u010bjali Ewropew u l-Kumitat tar-Re\u0121juni.", "Nift\u0127u lEdukazzjoni: Tag\u0127lim innovattiv g\u0127al kul\u0127add permezz ta' Teknolo\u0121iji \u0121odda u Ri\u017corsi Edukattivi Miftu\u0127a. {SWD(2013) 341 final}.", "Brussell.", "Il-Kummissjoni Ewropea Il-Kummissjoni Ewropea, 2013b.", "Survey of Schools: ICT in Education.", "Benchmarking Access, Use and Attitudes to Technology in Europe's Schools.", "Brussell: Il-Kummissjoni Ewropea", "28", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "In-Nazzjonijiet Uniti, 2006.", "Konvenzjoni dwar id-Drittijiet tal-Persuni b'Di\u017cabbilt\u00e0.", "New York: In-Nazzjonijiet Uniti L-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa\u0127\u0127a/Il-Bank Dinji, 2011.", "World Report on Disability.", "\u0120enevra: WHO L-Organizzazzjoni Edukattiva, Xjentifika u Kulturali tan-Nazzjonijiet Uniti, 2009.", "Policy Guidelines on Inclusion in Education.", "Pari\u0121i: UNESCO L-Organizzazzjoni Edukattiva, Xjentifika u Kulturali tan-Nazzjonijiet Uniti/Global Initiative for Inclusive Information and Communication Technologies (G3ict), (fl-istampa).", "Model Policy Document for Inclusive ICTs in Education.", "Pari\u0121i: UNESCO L-Organizzazzjoni Edukattiva, Xjentifika u Kulturali tan-Nazzjonijiet Uniti/Il-Bureau Internazzjonali tal-Edukazzjoni, 2008.", "Conclusions and Recommendations of the 48th Session of the International Conference on Education.", "(ED/BIE/CONFINTED 48/5).", "\u0120enevra: UNESCO IBE L-Organizzazzjoni g\u0127all-Kooperazzjoni Ekonomika u l-I\u017cvilupp (OECD), 2007.", "Students with Disabilities, Learning Difficulties and Disadvantages: Policies, Statistics and Indicators.", "Pari\u0121i: OECD Sachs, J., 2013.", "Keynote indirizzat fis-Summit Dinji dwar is-So\u010bjet\u00e0 tal-Informazzjoni (WSIS) +10 Review Event, Frar 2013 Is-Summit Dinji dwar is-So\u010bjet\u00e0 tal-Informazzjoni, 2010.", "Id-dokument tal-outcomes.", "\u0120enevra: L-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni Is-Summit Dinji dwar is-So\u010bjet\u00e0 tal-Informazzjoni, 2013.", "Summit Dinji dwar is-So\u010bjet\u00e0 talInformazzjoni (WSIS) +10 Review Event, Frar 2013.", "Sors elettroniku on-line f': http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-projectactivities/wsis-10-review-event-25-27-february-2013/about-wsis-10/ (L-a\u0127\u0127ar a\u010b\u010bessat f'Novembru 2013) L-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni (ITU), 2012.", "The Impact of Broadband on the Economy: Research to Date and Policy Issues.", "\u0120enevra: ITU L-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni (ITU), 2013a.", "The ICT Opportunity for a Disability Inclusive-Development Framework.", "\u0120enevra: ITU L-Unjoni Internazzjonali tat-Telekomunikazzjoni (ITU), 2013b.", "The World in 2013: ICT Facts and Figures.", "\u0120enevra: ITU", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "29", "ANNESS 1: GLOSSARJU Accessibilt\u00e0 \u2013 Artiklu 9 tal-Konvenzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti jiddefinixxi l-a\u010b\u010bessibilt\u00e0 kif \u0121ej: 'Biex jg\u0127inu persuni b'di\u017cabiltajiet jg\u0127ixu b'mod indipendenti u jipparte\u010bipaw bis-s\u0127i\u0127 flaspetti kollha tal-\u0127ajja, l-'iStates Parties' g\u0127andhom jie\u0127du l-mi\u017curi xierqa biex jassiguraw li persuni b'di\u017cabiltajiet ja\u010b\u010bessjaw, fuq ba\u017ci ugwali ma' o\u0127rajn, l-ambjent fi\u017ciku, it-trasport, linformazzjoni u l-komunikazzjonijiet, inklu\u017ci teknolo\u0121iji u sistemi ta' informazzjoni u komunikazzjonijiet, kif ukoll fa\u010bilitajiet o\u0127ra u servizzi miftu\u0127a jew ipprovduti g\u0127all-pubbliku, fl-oqsma urbani u rurali.' (http://www.un.org/disabilities/documents/convention/convoptprot-e.pdf) Di\u0121itali \u2013 (b\u0127al fil-kontenut di\u0121itali, tag\u0127mir di\u0121itali, ri\u017corsi di\u0121itali, teknolo\u0121ija di\u0121itali) \u2013 essenzjalment, kelma o\u0127ra g\u0127al kompjuters u teknolo\u0121ija tal-kompjuter.", "(Il-kompjuters ja\u0127\u017cnu u jippro\u010bessaw informazzjoni billi jbiddluha kollha g\u0127al numri b'figura singla \u2013 di\u0121its.) (http://unesdoc.unesco.org/images/0021/002134/213475E.pdf) Disinn g\u0127al kul\u0127add \u2013 appro\u010b ta' disinn g\u0127all-prodotti u servizzi, bil-g\u0127an li jag\u0127milhom u\u017cabbli g\u0127all-akbar g\u0127add ta' nies possibbli. (http://www.europeanagency.org/publications/ereports/ICTs-in-Education-for-People-With-Disabilities/ICTs-inEducation-for-people-with-disabilities.pdf) Id-'Disinn g\u0127al kul\u0127add' 'jintu\u017ca biex jiddeskrivi filosofija ta' disinn li jkollha fil-mira l-u\u017cu ta' prodotti, servizzi u sistemi bl-akbar numru ta' nies possibbli ming\u0127ajr il-\u0127tie\u0121a ta' adattazzjoni'.", "Disinn g\u0127al Kul\u0127add huwa disinn g\u0127ad-diversit\u00e0 umana, inklu\u017cjoni so\u010bjali u ugwaljanza.", "(EIDD Stockholm Declaration, 2004 http://www.designforalleurope.org/Design-forAll/EIDD-Documents/Stockholm-Declaration/).", "Id-disinn universali \u2013 id-disinn ta' prodotti, ambjenti, programmi u servizzi li jkunu jistg\u0127u jintu\u017caw min-nies, bl-akbar ammont possibbli, ming\u0127ajr il-\u0127tie\u0121a ta' adattazzjoni jew disinn spe\u010bjalizzat.", "'Disinn Universali' mg\u0127andux jeskludi tag\u0127mir assistiv g\u0127al gruppi partikolari ta' nies b'di\u017cabilitajiet fejn dan ikun me\u0127tie\u0121. (http://www.un.org/disabilities/documents/convention/convoptprot-e.pdf) Id-disinn universali g\u0127at-Tg\u0127allim \u2013 appro\u010b li jindirizza d-diversit\u00e0 tal-\u0127ti\u0121ijiet tattg\u0127alliemi billi jissu\u0121\u0121erixxi g\u0127anijiet flessibbli, metodi, materjali, u pro\u010bessi ta' assessjar li jsostnu lill-edukaturi biex jil\u0127qu \u0127ti\u0121ijiet varji.", "Il-kurrikula ma\u0127luqa li ju\u017caw l-UDL huma ddisinjati sa mill-bidu biex jil\u0127qu l-\u0127ti\u0121ijiet kollha tat-tg\u0127alliema.", "Qafas UDL jinkorpora disinn flessibbli ta' sitwazzjonijiet ta' tg\u0127allim b'opzjonijiet li jkun imfassla b'modi e\u017catt, li jg\u0127inu lit-tg\u0127alliema kollha biex jimxu 'l quddiem mill-punti ta' tluq individwali tag\u0127hom. (http://www.udlcenter.org/aboutudl) Il-litterarjet\u00e0 di\u0121itali \u2013 \u0127iliet ta' kompjuter ba\u017ci\u010bi b\u0127alma huma l-kapa\u010bit\u00e0 ta' wordprocessing jew tmur on-line.", "(1) Tirreferi g\u0127al 'il-\u0127iliet me\u0127tie\u0121a biex tkun di\u0121italment kompetenti.", "Din tkun tin\u0127tie\u0121 \u0127iliet ta' ICT ba\u017ci\u010bi u l-u\u017cu ta' kompjuters biex itellg\u0127u, jassessjaw, ja\u0127\u017cnu, jipprodu\u010bu, jippre\u017centaw u jaqsmu informazzjoni, u biex jikkomunikaw u jipparte\u010bipaw f'netwerks kollaborattivi permezz tal-Internet'.", "30", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "(http://www.europarl.europa.eu/registre/docs_autres_institutions/commission_europeenne/ sec/2008/2629/COM_SEC(2008)2629_EN.pdf) Il-qasma di\u0121itali \u2013 tirreferi g\u0127ad-differenza bejn dawk li jistg\u0127u jibbenefikaw mitteknolo\u0121ija di\u0121itali u dawk li ma jistg\u0127ux. (http://www.digitaldivide.org/digital-divide/digital-divide-defined/digital-divide-defined/) Informazzjoni \u2013 fil-pro\u0121ett tal-a\u010b\u010bess-i, it-terminu 'informazzjoni' huwa esti\u017c g\u0127al informazzjoni li ting\u0127ata fi kwalunkwe format \u2013 ipprintjata jew elettronika, awdju jew vi\u017cwali \u2013 u hija esti\u017ca wkoll g\u0127al komunikazzjoni u interazzjoni biex tkopri, ng\u0127idu a\u0127na, ilpossibilt\u00e0 ta' kkuntattjar ta' organizzazzjoni biex tinkiseb l-informazzjoni relevanti.", "Il-foku tal-pro\u0121ett huwa fuq informazzjoni relevanti g\u0127al tg\u0127allim tul il-\u0127ajja.", "Madankollu, irrakkomandazzjonijiet g\u0127all-pro\u0121ett ta' a\u010b\u010bess-i huma ta' valur ugwali g\u0127al kull tip ta' provi\u017cjoni ta' informazzjoni. (http://www.european-agency.org/agency-projects/i-access/i-access-files/i-accessreport.pdf) Informazzjoni a\u010b\u010bessibbli \u2013 fil-pro\u0121ett tal-a\u010b\u010bess-i l-informazzjoni tinftiehem b\u0127ala informazzjoni pprovduta f'formats li j\u0127allu lil kull tg\u0127alliemi ja\u010b\u010bessja l-kontenut tag\u0127ha 'fuq ba\u017ci ugwali ma' o\u0127rajn'. (http://www.un.org/disabilities/documents/convention/convoptprot-e.pdf) Is-so\u010bjet\u00e0 tal-Informazzjoni \u2013 'so\u010bjet\u00e0 li fiha l-kreazzjoni, it-tqassim u t-trattament talinformazzjoni saru l-attivitajiet ekonomi\u010bi u kulturali l-aktar sinifikanti ...", "Is-so\u010bjet\u00e0 talInformazzjoni hija meqjusa b\u0127ala pass li jippre\u010bedi s-So\u010bjetajiet tal-G\u0127erf-g\u0127arfien.' (http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/CI/CI/pdf/ifap/ifap_template.pdf) Is-so\u010bjetajiet tal-G\u0127erf/g\u0127arfien \u2013 So\u010bjetajiet ta' G\u0127erf-G\u0127arfien skont il-UNESCO huma so\u010bjetajiet li fihom in-nies ikollhom il-\u0127iliet mhux biss li jiksbu l-informazzjoni imma wkoll li jittrasformawha f'g\u0127erf-g\u0127arfien kif ukoll fehim.", "Dan li jg\u0127in biex in-nies jissa\u0127\u0127u bi\u010b-\u010bans li jtejbu l-g\u0127ajxien tag\u0127hom u jikkontribwixxu g\u0127all-i\u017cvilupp so\u010bjali u ekonomiku tasso\u010bjetajiet tag\u0127hom.", "(UNESCO, 2010.", "Lejn So\u010bjetajiet ta' G\u0127erf-G\u0127arfien Inklu\u017civ.", "Studju tal-azzjoni talUNESCO fit-twettiq tal-outcomes tal-WSIS http://unesdoc.unesco.org/images/0018/001878/187832e.pdf) It-teknolo\u0121ija \u2013 \u0127afna drabi u\u017cata b\u0127ala kelma o\u0127ra g\u0127al ICT, g\u0127alkemm strettament nitkellmu l-kelma 'teknolo\u0121ija' tista' tfisser kwa\u017ci kull tip ta' g\u0127odda jew g\u0127erf-g\u0127arfien applikat.", "E\u017cempju, il-lapes u l-karta, il-lavanjetti, il-blackboards u l-whiteboards huma kollha tipi ta' teknolo\u0121ija tal-kitba. (http://unesdoc.unesco.org/images/0021/002134/213475E.pdf) It-teknolo\u0121iji Mowbajl \u2013 'Il-mowbajls jg\u0127inu l-a\u010b\u010bess ta' informazzjoni, netwerks so\u010bjali, g\u0127odod ta' tg\u0127allim u produttivit\u00e0, u aktar, kullimkien.", "It-tag\u0127mir tal-mowbjal ikompli jevolvi, imma huwa l-a\u010b\u010bess dejjem ji\u017cdied min\u0127abba prezzijiet ir\u0127as u netwerks li tista' toqg\u0127od fuqhom li issa qeg\u0127din imexxu din it-teknolo\u0121ija.", "Il-mowbajls g\u0127andhom il-kapa\u010bit\u00e0 li jo\u0127olqu tag\u0127mir ikkompjuterizzat g\u0127alihom infushom \u2013 u dejjem qeg\u0127din isiru l-ewwel g\u0127a\u017cla tal-user g\u0127all-a\u010b\u010bess tal-internet.' (http://www.nmc.org/pdf/2011-Horizon-Report.pdf)", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "31", "It-tg\u0127allim personalizzat \u2013 g\u0127andu l-g\u0127an li jippromwovi opportunitajiet edukattivi ffukati fuq it-tg\u0127alliemi permezz ta' regolazzjoni nifsija mit-tg\u0127alliemi nnifsu, strate\u0121iji metakonjittivi u discourse tg\u0127alliemi-g\u0127alliem.", "Il-vu\u010bi tat-tg\u0127alliemi hija kru\u010bjali biex issawwar listrate\u0121iji tat-tag\u0127lim.", "Il-personalizzazzjoni wkoll tinvolvi \u0127idma aktar milll-qrib mal-\u0121enituri u l-familji biex ji\u0121u indirizzati \u0127ti\u0121ijiet ta' sostenn b'mod aktar \u0127olisitiku, u li kostruttivament tinvolvi lill-g\u0127alliema u lit-tg\u0127alliema f'assessjar iffukat fuq g\u0127an fil-mira.", "Il-personalizzazzjoni mhijiex 'individwalizzazzjoni tat-tg\u0127allim', li hija essenzjali g\u0127al azzjoni li tkun immexxija mill-g\u0127alliem.", "Il-parte\u010bipazzjoni tat-tg\u0127alliemi u l-involviment fit-te\u0127id tadde\u010bi\u017cjoni hija kru\u010bjali fid-distinzjar bejn i\u017c-\u017cew\u0121 appro\u010bi. (http://www.european-agency.org/agency-projects/ra4al/synthesis-report) Komunikazzjoni Alternattiva/Awmentattiva (ACC) \u2013 modi o\u0127ra li bihom jing\u0127enu n-nies li jsibuha diffi\u010bli biex jikkomunikaw bit-ta\u0127dit jew jiktbu biex jikkomunikaw b'mod aktar fa\u010bli.", "Din tista' tinkludi l-iffirmar u l-\u0121esti (sistemi mhux-meg\u0127juna) jew kotba u kompjuters spe\u010bjali (sistemi meg\u0127juna).", "(Is-So\u010bjet\u00e0 Internazzjonali tal-Komunikazzjoni http://www.isaac-online.org/en/aac/what_is.html)", "Awmentattiva", "u", "Alternattiva,", "Pjattaformi ta' tag\u0127lim \u2013 'sett integrat ta' servizzi interattivi online li jipprovdu lillg\u0127alliema, it-tg\u0127alliema, il-\u0121enituri u o\u0127rajn involuti fl-edukazzjoni b'informazzjoni, g\u0127odod u ri\u017corsi biex isostnu u jtejbu t-twassil u l-immani\u0121\u0121jar tal-edukazzjoni.", "Mhuwiex prodott 'wie\u0127ed kif jinzerta', imma \u0121emg\u0127a ta' g\u0127odod u servizzi ddisinjati biex isostnu t-tag\u0127lim, ittg\u0127allim, l-immani\u0121\u0121jar u l-amministrazzjoni. (http://dera.ioe.ac.uk/1485/1/becta_2010_useoflearningplatforms_report.pdf) Servizzi b'soluzzjonijiet cloud-based/Servizzi cloud \u2013 servizzi cloud jintbag\u0127tu permezz tal-Internet minn lokazzjonijiet imbieg\u0127da mill-end-user u l-istituzzjoni tag\u0127hom. (http://iite.unesco.org/pics/publications/en/files/3214674.pdf) Teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni tal-Komunikazzjoni \u2013 'tikkonsisti mill-mezzi tekni\u010bi kollha u\u017cati biex jittrattaw ma' informazzjoni u jg\u0127inu l-komunikazzjoni, inklu\u017ci l-kompjuter u nnetwerk tal-hardware kif ukoll is-software ne\u010bessarju.", "Fi kliem ie\u0127or, l-ICT jikkonsisti mill-IT kif ukoll it-telefonija, il-medja tax-xandir, u t-tipi kollha tal-awdju u l-ippro\u010bessar bil-video u t-tra\u017cmissjoni.' (http://foldoc.org/Information+and+Communication+Technology) It-teknolo\u0121ija tal-Informazzjoni u l-Komunikazzjoni, li jfissru l-kompjuter, it-telefonu \u010bellulari, il-kameras di\u0121itali, is-sistemi tan-navigazzjoni bis-satellita, l-istrumenti elettroni\u010bi u rrecorders tad-data, ir-radju, it-televi\u017cjoni, in-netwerks tal-kompjuter, is-sistemi tas-satellita ... kwa\u017ci kull \u0127a\u0121a li g\u0127andha x'taqsam u tikkomunika informazzjoni b'mod elettroniku.", "LICT tinkludi kemm il-hardware (it-tag\u0127mir) u s-software (il-programmi tal-kompjuter fittag\u0127mir). (http://unesdoc.unesco.org/images/0021/002134/213475E.pdf) Teknolo\u0121iji Assistivi (ATs) \u2013 'tag\u0127mir adattiv li jwassal lil nies bi \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali biex ja\u010b\u010bessjaw kull tip ta' prodotti tekni\u010bi u servizzi.", "L-ATs fihom g\u0127add ta' ICTs, minn keyboards li jkunu ma\u0127dumin apposta; g\u0127al software li jag\u0127raf it-ta\u0127dit; g\u0127al displays ta' kompjuter bil-Braille; kif ukoll sistemi g\u0127at-TV li jkunu b'captioning apposta.'", "32", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "(http://ec.europa.eu/information_society/activities/einclusion/policy/accessibility/assist_tec h/index_en.htm) L-Asso\u010bjazzjoni Brittanika tat-Teknolo\u0121ija Assistiva (BATA) tg\u0127id li 'AT hija kwalunkwe \u0127a\u0121a, tag\u0127mir, hardware, software, prodott jew servizz li jsostni, i\u017cid jew itejjeb ilkapa\u010bitajiet funzjonali ta' individwi ta' kull et\u00e0, b'mod spe\u010bjali dawk b'di\u017cabiltajiet, u jg\u0127inhom biex b'mod e\u0127fef jikkomunikaw, jitg\u0127allmu, jie\u0127du gost u jg\u0127ixu l-\u0127ajja b'mod iktar indipendenti.' (http://www.bataonline.org/further-assistive-technology-definition) Teknolo\u0121iji emer\u0121enti \u2013 'g\u0127odod, kun\u010betti, innovazzjonijiet, u avanzi utilizzati f'ambjenti edukattivi diversi biex iservu g\u0127anijiet varji relatati mal-edukazzjoni' ... dawn huma 'potenzjalment disturbanti, s'issa mhumiex mifhuma g\u0127al kollox, u lanqas mhuma rri\u010berkati kompletament'. (http://www.icde.org/filestore/News/2004-2010/2010/G.VeletsianosebookEmergingTechnologies.pdf) Lista aktar fit-tul ta' termini u\u017cati fil-pro\u0121ett ICT4I tinstab fuq: http://www.europeanagency.org/agency-projects/ict4i/ict4i-glossary", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "33", "ANNESS 2: AKTAR INFORMAZZJONI Qasam tal-pro\u0121ett fuq il-web Aktar dettalji fuq il-pro\u0121ett ICT4I, kif ukoll il-materjali kollha tal-pro\u0121ett u l-outputs, jistg\u0127u jitni\u017c\u017clu mill-qasam tal-pro\u0121ett fuq il-web iddedikat lill-ICT4I.", "Dawn jinkludu: -", "rapporti individwali tal-pajji\u017ci li jiddeskrivu l-policy u l-prattika fil-pajji\u017ci tal-pro\u0121ett talICT4I:http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i/ict4i-country-reports", "-", "l-istudju tal-policy internazzjonali u Ewropea g\u0127as-sostenn tal-ICT4I, b'mod partikolari l-istqarrijiet ri\u010benti tal-Kunsill tal-Ministri u r-ri\u017coluzzjonijiet f'relazzjoni malICT: http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i/ict-for-inclusiondocuments/policy-supporting-ict-for-inclusion.pdf", "-", "studju tal-letteratura tar-ri\u010berka dwar l-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni inklu\u017civa, rigward sorsi internazzjonali (b\u0127all-UNESCO u l-Organizzazzjoni g\u0127all-Kooperazzjoni Ekonomika u l-I\u017cvilupp), kif ukoll informazzjoni fil-livell nazzjonali u Ewropew millpajji\u017ci parte\u010bipanti: http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i/ict-forinclusion-documents/ICT4I-Research-Literature-Review.pdf", "-", "qasam ta' web li ssibha on-line ta' ri\u017corsi nazzjonali g\u0127all-ICT4I, li tippre\u017centa e\u017cempji innovattivi u astratti ta' ri\u010berka dwar it-temi ewlenin tal-pro\u0121ett: http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i/", "-", "\u0121abra ta' links on-line g\u0127al ri\u017corsi e\u017cistenti u databases ta' informazzjoni minn organizzazzjonijiet li ja\u0127dmu f'livelli internazzjonali u Ewropej: http://www.europeanagency.org/agency-projects/ict4i/international-resources", "-", "glossarju komprensiv ta' termini u\u017cati agency.org/agency-projects/ict4i/ict4i-glossary", "fil-pro\u0121ett:", "http://www.european-", "Il-qafas tal-pro\u0121ett u l-metodolo\u0121ija Il-Qafas tal-Pro\u0121ett u l-Metodolo\u0121ija jiddeskrivi l-metodolo\u0121ija kollha u\u017cata fit-Teknolo\u0121ija tal-Komunikazzjoni tal-Informazzjoni g\u0127all-pro\u0121ett tal-Inklu\u017cjoni (ICT4I).", "Dan l-istudju t\u0127ejja biex jakkumpanja l-outputs l-o\u0127ra kollha tal-pro\u0121ett ICT4I.", "L-g\u0127an huwa li jiddeskrivi l-qafas kun\u010bettwali kif ukoll ix-xejriet ewlenin u l-parametri g\u0127all-pro\u0121ett u jipprovdi l-idea ewlenija tal-metodi u\u017cati fil-\u0121bir tal-informazzjoni u l-anali\u017ci sussegwenti.", "Il-Qafas tal-Pro\u0121ett u l-Metodolo\u0121ija tinsab fil-format elettroniku: http://www.europeanagency.org/agency-projects/ict4i/project-framework-and-methodology Il-pubbikazzjoni-e ta' ICT g\u0127al inklu\u017cjoni L-informazzjoni kollha tal-pro\u0121ett, il-konklu\u017cjonijiet ewlenin u r-rakkomandazzjonijiet ippre\u017centati fir-rapport-sinte\u017ci tal-pro\u0121ett tal-ICT4I \u0121ew ikkrosreferenzjati u llinkjati massorsi ori\u0121inali tal-evidenza mi\u0121bura permezz ta' attivitajiet ta' pro\u0121ett, li ji\u0121bru fihom rapporti tal-pajji\u017ci, policy tal-pro\u0121ett u studji ta' ri\u010berka, e\u017cempji ta' policy u prattika, ri\u017corsi u astratti ta' ri\u010berka.", "Dan ir-ri\u017cors aktar estensiv jinkiseb b\u0127ala pubblikazzjoni-e a\u010b\u010bessibbli (bl-Ingli\u017c biss), li jitni\u017c\u017cel minn: http://www.european-agency.org/agency-projects/ict4i/", "34", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "ANNESS 3: QAFAS TA' POLICY TA' MONITORA\u0120\u0120 TAL-ICT4I Il-qafas tal-policy ta' monitora\u0121\u0121 tal-ICT4I \u0121ie \u017cviluppat f'attentat biex jindirizza xejra li to\u0127ro\u0121 mill-attivitajiet tal-pro\u0121ett tal-ICT4I \u2013 il-\u0127tie\u0121a ta' monitora\u0121\u0121 ta' sostenn ipprovdut littg\u0127alliema, l-g\u0127alliema u lill-iskejjel bil-g\u0127an li ti\u0121i assigurata sistema koerenti ta' policy ICT4I u l-provi\u017cjoni fit-termini immedjati u fit-tul.", "Il-qafas ippre\u017centat hawnhekk g\u0127andu jittie\u0127ed b\u0127ala g\u0127odda g\u0127al sostenn ta' fa\u017cijiet differenti ta' twassil ta' policy: awditjar ta' sitwazzjonijiet kurrenti; l-assigurazzjoni ta' prerekwi\u017citi g\u0127at-twettiq tal-policy; twettiq ta' azzjonijiet strate\u0121i\u010bi marbuta ma' objettivi ta' policy; monitora\u0121\u0121 ta' policy ta' twettiq ta' policy.", "Il-fa\u017cijiet jistg\u0127u jidhru b\u0127ala \u010bikli\u010bi, g\u0127ax azzjonijiet ta' monitora\u0121\u0121 u dissiminazzjoni ne\u010bessarjament iwasslu g\u0127al aktar azzjonijiet ta' awditjar u l-bqija.", "Il-Qafas ta' Policy ta' Monitora\u0121\u0121 tal-ICT4I jipprovdi l-istruttura ba\u017cika g\u0127all-pajji\u017ci biex jiddiskutu, jaddattaw u ji\u017cviluppaw il-\u0121bir tad-data tag\u0127hom g\u0127all-awditjar tal-policy u lbenchmarking, il-monitora\u0121\u0121 u l-g\u0127anijiet tal-evalwazzjoni.", "Il-qafas g\u0127andu l-potenzjal li jkun \u017cviluppat aktar fil-kuntesti tal-pajji\u017ci individwali bil-g\u0127an li: -", "ji\u0121i assigurat li d-drittijiet tat-tg\u0127alliema kollha f'relazzjoni ma' a\u010b\u010bess g\u0127all-ICT jintla\u0127qu; u", "-", "ti\u0121i e\u017caminata l-effettivit\u00e0 tas-sistemi tal-provi\u017cjoni g\u0127all-ICT4I.", "Il-qafas jikkunsidra l-aspetti kollha tal-infrastruttura g\u0127all-ICT4I.", "Jippre\u017centa response possibbli g\u0127all-propo\u017cizzjoni ewlenija tal-UNCRPD permezz ta' \u0121bir ta' data u monitora\u0121\u0121 rigward l-u\u017cu tal-ICT b\u0127ala g\u0127odda biex tippromwovi ekwit\u00e0, a\u010b\u010bess g\u0127al ICT xieraq b\u0127ala entitlement, it-t\u0127arri\u0121 ta' staff edukattiv u l-promozzjoni ta' ri\u010berka ta' ICT u l-i\u017cvilupp.", "Dawn l-erba' aspetti huma temi kontinwi li nsibu fil-kontenut ewlieni tal-Qafas tal-Monitora\u0121\u0121 talPolicy.", "Il-qafas jikkunsidra l-aspetti li nsibu fil-pro\u0121ett b\u0127ala \u017cviluppi li g\u0127andhom impatt l-aktar fuq il-policy u l-prattika tal-ICT4I (jekk jog\u0127\u0121bok irreferi g\u0127as-sezzjoni 3.2. ta' dan ir-rapport).", "Il-qafas ji\u0121bor fih livelli differenti tas-sistema edukattiva li timpatta fuq l-esperjenzi edukattivi tat-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali \u2013 fil-livelli tat-tg\u0127alliemi individwali, l-g\u0127alliem/il-klassi, l-iskola, in-nazzjon u r-re\u0121jun.", "G\u0127alkemm il-qafas kien im\u0127ejji b\u0127ala g\u0127odda \u0121enerika li ti\u0121bor il-livelli kollha tas-sistema ICT4I, potenzjalment tista' wkoll tintu\u017ca b\u0127ala policy ta' xog\u0127ol ta' monitora\u0121\u0121 f'wie\u0127ed mil-livelli spe\u010bifi\u010bi jew aktar.", "Il-qafas mulit-livellat huwa fil-linja max-xog\u0127ol kurrenti u li sar qabel fuq \u0121bir ta' data b'mod effettiv g\u0127al edukazzjoni inklu\u017civa. (l-Organizzazzjoni g\u0127all-Kooperazzjoni Ekonomika u lI\u017cvilupp, 2007; Ebersold, 2011; l-Agency Ewropea, 2011b; l-Organizzazzjoni Dinjija tasSa\u0127\u0127a/il-Bank Dinji, 2011; UNESCO/G3ict, fl-istampa).", "Il-Qafas tal-Policy tal-Monitora\u0121\u0121 ICT4I huwa msejjes fuq tliet premessi: (i) Il-\u0127tie\u0121a li ji\u0121u involuti l-istakeholders relevanti kollha fil-monitora\u0121\u0121 tal-policy -", "Stakeholders ewlenin u sie\u0127ba o\u0127ra fil-pro\u010bessi tal-\u0121bir tad-data (organizzazzjonijiet, ri\u010berkaturi, e\u010b\u010b.) g\u0127andhom ji\u0121u identifikati bil-g\u0127an li lpro\u010beduri tal-\u0121bir tad-data parte\u010bipatorja li tinvolvi lit-tg\u0127alliema kollha, il-familji tag\u0127hom u r-rappre\u017centanti ji\u0121u identifikati u u\u017cati.", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "35", "-", "L-istakeholders relevanti g\u0127andhom ji\u0121u nga\u0121\u0121ati biex jaqblu fuq pjan ta' azzjoni bilmilestones g\u0127all-monitora\u0121\u0121 tal-policy u l-evalwazzjoni.", "Din tkun tinkludi qbil fuq foku ta' \u0121bir ta' data kwantitattiva u ffukata fuq l-input (e\u017c. L-applikazzjoni ta' standards ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0, il-figura tal-procurement, e\u010b\u010b) u \u0121bir ta' data kwalitattiva, li tesplora l-pro\u010bess u aspetti ta' outcome.", "(ii) Il-\u0127tie\u0121a ta' \u0121bir ta' tipi differenti ta' data u informazzjoni g\u0127al g\u0127anijiet ta' monitora\u0121\u0121 ta' policy -", "Data li hija limitata g\u0127al mi\u017curi kwantitattivi sempli\u010bi mhijiex sors ewlieni wa\u0127edha g\u0127all-evalwazzjoni tal-policy.", "Hemm il-\u0127tie\u0121a ta' \u0121bir ta' data kwantitattiva u kwalitattiva g\u0127al skop ta' dibattiti dwar outcomes u/jew benefi\u010b\u010bji a\u010b\u010bessibbli g\u0127allprovi\u017cjoni tal-ICT.", "Id-data kwalitattiva u kwantitattiva g\u0127andha tkun pprovduta g\u0127allinputs, kif ukoll b\u0127ala pro\u010bessi u outcomes relatata mal-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni inklu\u017civa.", "-", "Il-\u0121bir tal-informazzjoni strutturata fuq e\u017cempji innovattivi ta' impatt fl-u\u017cu tal-ICT fledukazzjoni inklu\u017civa tista' sservi b\u0127ala ispirazzjoni me\u0127tie\u0121a g\u0127al organizzazzjonijiet u professjonijiet edukattivi.", "(iii) Il-\u0127tie\u0121a li ji\u0121u kross-riferenzjati sorsi differenti ta' metodi ta' \u0121bir ta' data u konklu\u017cjonijiet -", "Qafas ta' pro\u010beduri ta' \u0121bir ta' data li te\u017camina d-drittijiet tat-tg\u0127alliema, kif ukoll aspetti tal-effettivit\u00e0 tas-sistema, g\u0127andhom ji\u0121u \u017cviluppati bil-g\u0127an li ji\u0121i mmonitorat l-impatt tal-ICT4I g\u0127at-tg\u0127alliema, l-g\u0127alliema u l-iskejjel.", "-", "Biex dan jintla\u0127aq, hemm il-\u0127tie\u0121a ta' \u0121bir ta' data spe\u010bifika kross-riferenzjata dwar l-ICT4I g\u0127al oqsma o\u0127ra ta' pro\u010beduri ta' \u0121bir ta' data fuq livell nazzjonali u/jew internazzjonali biex ma jkunx hemm xog\u0127ol doppju biex ti\u0121i assigurata konformit\u00e0 ma' \u0127ti\u0121ijiet ta' \u0121bir ta' data.", "L-identifikazzjoni ta' data e\u017cistenti g\u0127andha tittie\u0127ed b\u0127ala punt tat-tluq, kif ukoll g\u0127al skop ta' nuqqas u oqsma ta' informazzjoni nieqsa.", "-", "Hemm potenzjal kbir g\u0127all-u\u017cu tal-ICT b\u0127ala g\u0127odda g\u0127all-\u0121bir ta' tipi differenti ta' data u informazzjoni g\u0127al g\u0127anijiet ta' monitora\u0121\u0121 ta' policy.", "Il-qafas tal-Monitora\u0121\u0121 tal-Policy tal-ICT4I g\u0127andu l-g\u0127an li jipprovdi g\u0127odda prattika g\u0127allkonsiderazzjoni ta' \u0121bir ta' informazzjoni f'termini fit-tul li jistg\u0127u ji\u0121u integrati f'policies di\u0121itali e\u017cistenti u li jiffittjaw fl-inizjattivi usa' tal-policy tal-ICT.", "Il-qafas huwa msejjes fuq struttura ta' g\u0127anijiet ta' policy, objettivi u azzjonijiet li jkunu interrelatati u li jsostnu lil xulxin:", "36", "-", "L-g\u0127anijiet tal-policy tal-ICT4I \u2013 jiddeskrivu l-intenzjonijiet wiesg\u0127a tal-policy talICT4I.", "-", "L-objettivi tal-policy li jridu jintla\u0127qu \u2013 li jag\u0127tu importanza lill-miri spe\u010bifi\u010bi li g\u0127andhom jintla\u0127qu f'linja mal-g\u0127anijiet tal-policy.", "L-effettivit\u00e0 ewlenija tat-twettiq ta' kwalunkwe policy tal-ICT4I ti\u0121i \u0121\u0121udikata fir-rigward tal-il\u0127uq tal-objettivi tal-policy mistqarra.", "-", "Azzjonijiet ta' policy li g\u0127andhom ji\u0121u mmonitorjati \u2013 li jag\u0127tu fid-dettall l-azzjonijiet spe\u010bifi\u010bi li jservu b\u0127ala g\u0127ajnuna u potenzjalment ikollhom l-akbar impatt f'termini ta' promozzjoni ta' tibdil mixtieq u \u017cviluppi.", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "Fil-gradilja t'hawn ta\u0127t, l-azzjonijiet ta' policy identifikati g\u0127all-monitora\u0121\u0121 kienet imfissra b'mod li ssostni l-monitora\u0121\u0121 b'mod sempli\u010bi, bl-u\u017cu ta' metric li jindikaw il-grad ta' azzjoni ta' tkomplija ta' policy \u2013 e\u017cempju: Kollu/Parzjali/Xejn.", "Bl-u\u017cu ta' metrik sempli\u010bi, l-estent li g\u0127alih kull azzjoni ta' policy tkun \u0121iet segwita tkun tista' ti\u0121i assessjata u rrekordjata.", "Madankollu, il-kliem u l-e\u017cempju-metriku deskritt hawnhekk huma ppre\u017centati b\u0127ala e\u017cempji ta' diskussjoni u huma meqjusa li pajji\u017ci jista' jkollhom metrik e\u017cistenti li jista' ji\u0121u applikati g\u0127all-azzjoni tal-policy issu\u0121\u0121erita.", "Id-dokument tal-qafas huwa mag\u0127mul minn gradilja sempli\u010bi li tista' ti\u0121i addattata f'kuntesti nazzjonali u re\u0121jonali.", "Biex ji\u0121u sostnuti diskussjonijiet tal-pajji\u017ci u xog\u0127ol ta' \u017cvilupp talmonitora\u0121\u0121 tal-policy, it-test fil-gradilja huwa materjal ming\u0127ajr dritt ta' awtur, u huwa intenzjonat g\u0127all-policy-makers u l-prattikanti bil-g\u0127an li ji\u017cviluppaw u jimmodifikaw kif me\u0127tie\u0121 biex jintla\u0127qu l-\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bifi\u010bi tal-pajji\u017ci tag\u0127hom.", "Fuq il-websajt tal-Agency, ver\u017cjonijiet elettronikament editibbli tal-Qafas tal-Monitora\u0121\u0121 talPolicy tal-ICT4I fil-lingwi kollha tal-pajji\u017ci li huma membri tal-Agency jistg\u0127u jitni\u017c\u017clu u ji\u0121u proposti mill-\u0121did sakemm isiru r-referenzi g\u0127as-sorsi ori\u0121inali: http://www.europeanagency.org/agency-projects/ict4i", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "37", "IL-QAFAS TAL-MONITORA\u0120\u0120 TAL-POLICY TAL-ICT4I", "1.", "L-g\u0127an tal-policy tal-ICT4I g\u0127al-livell tat-tg\u0127alliemi: it-tg\u0127alliema kollha huma effettivament kapa\u010bi ju\u017caw l-ICT fit-tg\u0127allim tag\u0127hom f'ambjenti inklu\u017civi L-objettivi jintla\u0127qu", "tal-policy", "li", "jridu", "Azzjonijiet ta' policy li trid ti\u0121i mmonitorjata f'termini ta\u017c-\u017cmien li ...", "1.1 L-ICT tintu\u017ca b\u0127ala g\u0127odda li ssostni l-parte\u010bipazzjoni tattg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali f'ambjenti inklu\u017civi", "1.1a Hemm konxjo\u017cit\u00e0 wiesg\u0127a dejjem ti\u017cdied tal-importanza talICT b\u0127ala g\u0127odda biex issostni l-parte\u010bipazzjoni tat-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali f'ambjenti inklu\u017civi 1.1b Saru anali\u017cijiet tas-sitwazzjoni lokali fir-rigward tad-disponibilt\u00e0 ta' ICT xierqa u r-ri\u017corsi asso\u010bjati 1.1c L-impatt potenzjali tal-ostakli fl-u\u017cu tal-ICT (\u0127ti\u0121ijiet tat-tg\u0127allim, \u0121eneru, fatturi so\u010bjali jew ta' isolazzjoni \u0121eografika, u/jew so\u010bjoeknomi\u010bi) biex ti\u0121i ddeterminata l-allokazzjoni tar-ri\u017corsa ICT fledukazzjoni inklu\u017civa, kienet evalwata mill-istakeholders relevanti 1.1d Standards minimi dwar id-disponibilt\u00e0 u l-a\u010b\u010bess g\u0127al g\u0127odod ta' ICT, servizzi u kontenut kienu identifikati u maqbula millistakeholders kollha", "1.2 L-ICT tintu\u017ca biex issostni appro\u010bi ta' tg\u0127allim personalizzat g\u0127at-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali f'ambjenti inklu\u017civi", "1.2a Pro\u010beduri dwar 'assessjar tal-\u0127ti\u0121ijiet' b'mod strutturat tal-ICT \u0121ew \u017cviluppati biex jidentifikaw il-\u0127ti\u0121ijiet funzjonali tal-individwu g\u0127al g\u0127odod partikolari ta' ICT 1.2b It-tg\u0127alliema kollha g\u0127andhom opportunitajiet biex jassessjaw lilhom infushom u jimmani\u0121\u0121jaw a\u010b\u010bess g\u0127all-ICT personali tag\u0127hom kif ukoll g\u0127al preferenzi teknolo\u0121i\u010bi assistivi 1.2c Il-\u0127ti\u0121ijiet tat-tg\u0127alliema tal-ICT li jin\u0127tie\u0121u sostenn addizzjonali huma identifikati f'kollaborazzjoni ma' \u0121enituri u/jew gwardjani li jistg\u0127u jg\u0127inu lit-tg\u0127alliema biex jikkomunikaw il-preferenzi tag\u0127hom 1.2d It-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali huma sostnuti b'modi ta' \u017cvilupp biex b'hekk ikunu stimulati, kapa\u010bi, u kif ukoll users kunfidenti tal-ICT 1.2e L-u\u017cu tal-ICT huwa miktub f'kull pjan ta' edukazzjoni individwali jew dokument simili ta' ppjanar g\u0127at-tg\u0127alliema li jkollhom l-ICT", "1.3 L-esperjenza tat-tg\u0127alliema ta' kemm wie\u0127ed jista' jkollu ICT b'mod \u0121enerali u spe\u010bifiku fl-iskola, id-dar u fit-tran\u017cizzjoni g\u0127al setturi o\u0127ra edukattivi hija kontinwa, ming\u0127ajr skossi jew livelli ta' provi\u017cjoni li jiddifferixxu", "1.3a Hemm id-disponibilt\u00e0 ta' ICT li ssostni lit-tg\u0127allim tal-individwu fl-iskejjel u din hija disponibbli/trasferibbli g\u0127al kuntesti ta' tag\u0127lim fid-dar, so\u010bjali, edukattiv u kif ukoll tg\u0127allim tul il-\u0127ajja 1.3b Il-pjanijiet ta' tran\u017cizzjoni tal-ICT biex isostnu d-disponibilt\u00e0 talICT ne\u010bessarja minn ambjent edukattiv g\u0127al ie\u0127or huma \u017cviluppati u mwettqa 1.3c Il-mekkani\u017cmi g\u0127all-kooperazzjoni bejn is-setturi u x-xog\u0127ol biex ji\u0121i assigurat a\u010b\u010bess ekwitabbli g\u0127al ICT fid-dar, kif ukoll f'kuntesti so\u010bjali u edukattivi kienu \u017cviluppati u mwettqa", "38", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "2.", "L-g\u0127an tal-policy tal-ICT4I g\u0127all-g\u0127alliema/fil-livell ta' klassi: l-g\u0127alliema kollha huma kapa\u010bi biex effettivament ju\u017caw l-ICT biex isostnu t-tg\u0127allim f'ambjenti inklu\u017civi L-objettivi jintla\u0127qu", "tal-policy", "li", "jridu", "Azzjonijiet ta' policy li trid ti\u0121i mmonitorjata f'termini ta\u017c\u017cmien li ...", "2.1 L-ostakli f'termini attitudinali talg\u0127alliema biex ju\u017caw it-teknolo\u0121ija u/jew edukazzjoni inklu\u017civa huma mag\u0127rufa u indirizzati permezz ta' ta\u0127ri\u0121 xieraq", "2.1a L-g\u0127alliema kollha u l-professjonisti li jsostnuhom huma involuti fl-identifikar ta' prijoritajiet g\u0127all-capacity building tal-ICT4I, inklu\u017ci l-identifikar ta' standards professjonali, il-prijoritajiet tatt\u0127arri\u0121 u l-mekkani\u017cmi ta' sostenn effettiv 2.1b Programm kumprensiv ta' ta\u0127ri\u0121 ta' ICT4I g\u0127all-g\u0127alliema kollha kien \u017cviluppat li jkopri l-edukazzjoni inizjali kif ukoll lprogrammi ta' \u017cvilupp professjonali kontinwi 2.1c F'kull programm ta' ta\u0127ri\u0121, hemm rabta koerenti bejn ta\u0127ri\u0121 spe\u010bifiku fl-u\u017cu tal-ICT u l-AT u t-ta\u0127ri\u0121 \u0121enerali fl-edukazzjoni inklu\u017civa 2.1d G\u0127odod fil-monitora\u0121\u0121 g\u0127all-effettivit\u00e0 tat-ta\u0127ri\u0121 tal-ICT4I \u0121ew \u017cviluppati u mwettqa", "2.2 L-g\u0127allliema huma effettivament sostnuti fl-u\u017cu \u0121enerali tag\u0127hom talICT bex isostnu t-tg\u0127allim, kif ukoll b\u0127ala l-u\u017cu spe\u010bifiku tal-AT", "2.2a T\u0127arri\u0121 spe\u010bifiku huwa disponibbli g\u0127all-g\u0127alliema kollha flu\u017cu ta' metodi \u010b\u010bentrati fuq l-istudenti li huma sostnuti mill-ICT 2.2b T\u0127arri\u0121 spe\u010bifiku huwa disponibbli g\u0127all-g\u0127alliema kollha flimmasimizzar tal-u\u017cu tax-xejriet ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 fl-g\u0127odod mainstream tal-ICT 2.2c Materjali kurrikulari xierqa huma disponibbli biex isostnu lillg\u0127alliema fl-u\u017cu tag\u0127hom tal-ICT biex isostnu t-tg\u0127allim 2.2d G\u0127odod xierqa teknolo\u0121ikament ibba\u017cati huma disponibbli biex isostnu l-g\u0127alliema fl-u\u017cu tag\u0127hom tal-assessjar tal-appro\u010bi tat-tg\u0127allim", "2.3 L-g\u0127alliema huma effettivament sostnuti fl-u\u017cu tal-ICT b\u0127ala g\u0127odda g\u0127al tg\u0127allim personalizzat f'ambjenti inklu\u017civi", "2.3a T\u0127arri\u0121 spe\u010bifiku huwa disponibbli g\u0127al-g\u0127alliema kollha biex jidentifikaw il-preferenzi tal-ICT tat-tg\u0127alliema u mbag\u0127ad isostnu lit-tg\u0127alliema biex jassessjaw lilhom infushom u jakkomodaw irwie\u0127hom skont l-preferenzi tal-a\u010b\u010bess tag\u0127hom g\u0127all-ICT 2.3b T\u0127arri\u0121 spe\u010bifiku huwa disponibbli g\u0127all-g\u0127alliema kollha li jsegwu appro\u010bi personalizzati ta' tg\u0127allim sostnuti bl-u\u017cu tal-ICT 2.3c Materjali kurrikulari xierqa huma disponibbli biex isostnu lillg\u0127alliema fl-u\u017cu ta' appro\u010bi ta' tg\u0127allim personalizzat fl-u\u017cu tal-ICT", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "39", "3.", "Il-mira tal-policy tal-ICT g\u0127al-livell tal-iskola: l-iskejjel kollha huma kapa\u010bi jwettqu u j\u017commu infrastruttura effettiva u sostenibbli tal-ICT4I Objettivi ta' policy li g\u0127andhom jintla\u0127qu", "Azzjonijiet ta' policy li trid ti\u0121i mmonitorjata f'termini ta\u017c-\u017cmien li ...", "3.1 L-iskejjel g\u0127andhom a\u010b\u010bess g\u0127al infrastruttura effettiva u sostenibbli ta' ICT", "3.1a L-iskejjel kollha g\u0127andhom policies ta' ICT4I u pjanijiet ta' azzjonijiet strate\u0121i\u010bi li huma fil-linja mal-policy nazzjonali tal-ICT4I 3.1b L-iskejjel kollha jibben\u010bmarkjaw u mbag\u0127ad jimmonitoraw l-u\u017cu tag\u0127hom tal-ICT biex isostnu lit-tg\u0127alliema kollha 3.1c Il-pjanijiet ta' azzjonijiet strate\u0121i\u010bi fil-livell tal-iskola kollha g\u0127allICT4I huma ffinanzjati b'mod adekwat permezz ta' mekkani\u017cmi fillivell re\u0121jonali jew nazzjonali 3.1d L-iskejjel kollha jsegwu standards minimi mag\u0127rufa g\u0127alla\u010b\u010bessibilt\u00e0 tal-ICT, inklu\u017ci a\u010b\u010bessibilt\u00e0 g\u0127all-web, e-safety g\u0127attg\u0127alliemi u kontenut b'a\u010b\u010bess miftu\u0127", "3.2 L-iskejjel u l-professjonisti kollha li ja\u0127dmu fihom huma effettivament meg\u0127juna biex ju\u017caw l-ICT biex iwessg\u0127u lparte\u010bipazzjoni u j\u017cidu lopportunitajiet ta' tg\u0127allim g\u0127attg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u bi \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali", "3.2a L-iskejjel kollha g\u0127andhom a\u010b\u010bess lejn u jag\u0127mlu u\u017cu minn strutturi ta' sostenn interdixxiplinari g\u0127all-ICT4I 3.2b L-iskejjel kollha g\u0127andhom a\u010b\u010bess g\u0127al forom differenti ta' kurrikula di\u0121itali, kontenut u materjali li jistg\u0127u ji\u0121u mmodifikati biex ila\u0127\u0127qu mal-\u0127ti\u0121ijiet ta' sitwazzjonijiet spe\u010bifi\u010bi ta' tg\u0127allim 3.2c It-timijiet kollha tal-iskejjel huma sostnuti biex ji\u017cviluppaw lmaterjal tal-kurrikula di\u0121italment a\u010b\u010bessibbli tag\u0127hom li jipprovdi: a\u010b\u010bess fi\u017ciku, a\u010b\u010bess sensorju; a\u010b\u010bess konoxxittiv g\u0127at-tg\u0127alliema b'medda wiesg\u0127a ta' \u0127ti\u0121ijiet 3.2d It-timijiet kollha tal-iskejjel huma pprovduti b'linji-gwida \u010bari u koerenti fuq kif ji\u0121u assigurati pro\u010beduri standardizzati ta' livell g\u0127oli (b\u0127ala e\u017camijiet formali) biex ikunu jistg\u0127u jsiru aktar inklu\u017civi permezz tal-ICT", "3.3 Il-leaders kollha tal-iskejjel huma meg\u0127juna biex jippromwovu l-u\u017cu tal-ICT biex isostnu t-tg\u0127allim f'ambjenti ta' edukazzjoni inklu\u017civa", "40", "3.3a Il-leaders tal-iskejjel kollha huma sostnuti fil-fehim tar-rwol tag\u0127hom ta' edukazzjoni inklu\u017civa u f'li jaraw id-diversit\u00e0 fil-klassi b\u0127ala 'problema' ta' opportunit\u00e0 ta' tg\u0127allim 3.3b Il-leaders kollha tal-iskejjel ikollhom a\u010b\u010bess g\u0127al sostenn interdixxiplinarju fit-twettiq ta' vi\u017cjoni g\u0127al/u mmani\u0121\u0121jar ta' pro\u010bess fl-u\u017cu tal-ICT g\u0127al sostenn ta' edukazzjoni inklu\u017civa", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "4.", "Il-mira tal-policy tal-ICT4I g\u0127al-livell re\u0121jonali/nazzjonali: l-infrastruttura tal-ICT4I fil-livell nazzjonali u/jew re\u0121jonali effettivament kapa\u010bi jsostnu x-xog\u0127ol tal-iskejjel kollha u l-g\u0127alliema li ja\u0127dmu f'ambjenti inklu\u017civi L-objettivi jintla\u0127qu", "tal-policy", "li", "jridu", "Azzjonijiet ta' policy li trid ti\u0121i mmonitorjata f'termini ta\u017c-\u017cmien li ...", "4.1 L-istakeholders kollha jaraw lICT4I b\u0127ala g\u0127odda biex titwessa' lparte\u010bipazzjoni u ji\u017cdiedu lopportunitajiet edukattivi g\u0127attg\u0127alliema, inklu\u017ci dawk b'di\u017cabilt\u00e0 u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali", "4.1a L-istakeholders kollha fis-settur tal-ICT u l-edukazzjoni inklu\u017civa jaraw a\u010b\u010bess g\u0127al ICT xierqa u ATs b\u0127ala aspett ta' drittijiet umani 4.1b L-istakeholders kollha jifhmu li ICTs a\u010b\u010bessibbli jistg\u0127u jintu\u017caw biex iwessg\u0127u l-parte\u010bipazzjoni u j\u017cidu l-opportunit\u00e0 edukattiva g\u0127at-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali 4.1c Kampanji ta' kuxjenzi ta' konxjo\u017cit\u00e0 li g\u0127andhom l-g\u0127an espli\u010bitu ta' \u017cvilupp ta' attitudnijiet po\u017cittivi lejn id-di\u017cabilt\u00e0, iddiffikultajiet fit-tg\u0127allim u l-\u0127ti\u0121ijiet spe\u010bjali \u0121ew \u017cviluppati u mwettqa mal-policy-makers u l-istakeholders ewlenin kollha fl-eko-sistema ICT4I 4.1d Kampanji ta' kuxjenzi ta' konxjo\u017cit\u00e0 fuq l-valur mi\u017cjud tal-ICT g\u0127at-tg\u0127allim u l-benefi\u010b\u010bji so\u010bjetali ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 ta' ICT f'termini ta' fa\u010bilitajiet a\u0127jar g\u0127at-tg\u0127alliema kollha, mhux biss dawk b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali, \u0121ew \u017cviluppati u mwettqa 4.1e Informazzjoni \u010bara u komprensiva \u0121iet ipprovduta fuq ddisponibilt\u00e0 ta' ICTs a\u010b\u010bessibbli biex ila\u0127\u0127qu ma' \u0127ti\u0121ijiet spe\u010bifi\u010bi ta' tg\u0127allim fis-setturi edukattivi kollha 4.1f Hemm appro\u010b imxierek li ju\u017ca l-istess lingwa u huwa bba\u017cat fuq qbil dwar il-kun\u010betti tal-ICT4I g\u0127all-istakeholders kollha 4.1g Hemm fehim imxierek fost l-istakeholders ewlenin dwar lelementi me\u0127tie\u0121a g\u0127al intrastruttura ICT4I effettiva", "4.2 Hemm policty trans-settorjali maqbula g\u0127all-ICT4I fil-livell nazzjonali", "4.2a Sar awditjar fuq livell nazzjonali u lokali biex ji\u0121u identifikati oqsma ta' prijorit\u00e0 g\u0127all-i\u017cvilupp ta' policy u capacity building 4.2b Hemm qbil bejn il-policy-makers, ir-ri\u010berkaturi, il-professjonisti edukattivi u l-users fuq id-definizzjoni ta' kun\u010betti ewlenin (b\u0127al ICT a\u010b\u010bessibbli jew edukazzjoni inklu\u017civa) u\u017cati fi kwalunkwe policy talICT4I 4.2c Hemm mekkani\u017cmi stabbiliti g\u0127at-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali, il-\u0121enituri taqg\u0127hom u l-gruppi rappre\u017centattivi biex jikkontribwixxu g\u0127al dibattiti relatati mal-policy fil-livelli lokali, re\u0121jonal u nazzjonali 4.2d Policy kross-settorjali \u0121iet \u017cviluppata li fiha: rwoli u responsabiltajiet, strutturi ta' provi\u017cjoni u sostenn, appro\u010bi universali ta' disinn, linji-gwida ta' inter-operabilt\u00e0, standards ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 u linji gwida ta' procurement 4.2e L-objettivi kollha tal-policy tal-ICT4I u l-azzjonijiet huma riflessi f'direttivi o\u0127ra ta' policy (g\u0127all-edukazzjoni \u0121enerali, edukazzjoni inklu\u017civa u l-u\u017cu tal-ICT fl-edukazzjoni) u l-kontenut tal-policy huwa kross-riferenzjat mal-policies l-o\u0127ra kollha relevanti bil-g\u0127an li ti\u0121i assigurata policy koerenti ta' twettiq 4.2f Strate\u0121ija biex ti\u0121i kkomunikata l-policy ICT4I b'mod effettiv lillistakeholders kollha 4.2g Is-sistemi ta' kontabilt\u00e0 \u2013 inklu\u017ci l-metodi g\u0127al policy", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej", "41", "4.", "Il-mira tal-policy tal-ICT4I g\u0127al-livell re\u0121jonali/nazzjonali: l-infrastruttura tal-ICT4I fil-livell nazzjonali u/jew re\u0121jonali effettivament kapa\u010bi jsostnu x-xog\u0127ol tal-iskejjel kollha u l-g\u0127alliema li ja\u0127dmu f'ambjenti inklu\u017civi L-objettivi jintla\u0127qu", "tal-policy", "li", "jridu", "Azzjonijiet ta' policy li trid ti\u0121i mmonitorjata f'termini ta\u017c-\u017cmien li ... sistematika ta' evalwazzjoni ta' impatt \u2013 marbuta ma' policy ta' ICT4I u t-twettiq tag\u0127ha \u0121iet diskussa u maqbula mill-istakeholders kollha 4.2h Il-prin\u010bipji u l-\u0127ti\u0121ijiet biex tapplika standards ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 tad-Disinn Universali \u0121ew promossi fis-sistema-eko tas-suppliers tal-ICT4I 4.2i Standards minimi g\u0127all-provi\u017cjoni ta' g\u0127odod ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 g\u0127all-provi\u017cjoni ta' ICT fost is-setturi edukattivi kollha \u0121ew spe\u010bifikati fil-policy tal-ICT4I 4.2j \u0120ie \u017cviluppat qafas ta' procurement maqbul fil-livell nazzjonali li huwa ggwidat minn prin\u010bipji tad-disinn universali 4.2k Database ta' ri\u017corsa nazzjonali ta' possibiltajiet ta' ICT a\u010b\u010bessibbli (prodotti, bejjieg\u0127a akkreditati, e\u010b\u010b) \u0121iet stabbilita u promossa 4.2l Il-provi\u017curi tas-servizz responsabbli mit-tqassim ta' servizzi edukattivi u/jew relatati mal-ICT huma konxji tar-responsabiltajiet tag\u0127hom u ja\u0127dmu skont il-policy tal-ICT4I", "4.3 Hemm infrastruttura effettiva g\u0127all-ICT4I fl-ambjenti kollha edukattivi, so\u010bjali u tad-dar", "4.3a Hemm provi\u017cjoni kontinwa ta' ICT a\u010b\u010bessibbli fis-setturi edukattivi kollha kif ukoll fis-sitwazzjoni tad-dar; l-AT disponibbli filkuntest edukattiv hija disponibbli fis-sitwazzjoni tad-dar, kif ukoll fittran\u017cizzjoni g\u0127al setturi edukattivi o\u0127ra 4.3b Infrastruttura effettiva ta' ICT4I \u2013 li tinkorpora assessjar ta' \u0127ti\u0121ijiet, procurement, installazzjoni, manutenzjoni, t\u0127arri\u0121 u sostenn \u2013 li tippromwovi innovazzjoni fil-prattika tal-edukazzjoni inklu\u017civa fillivelli organizzattivi stabbiliti fl-ambjenti edukattivi kollha 4.3c Il-qafas \u0121enerali tal-provi\u017cjoni tal-ICT4I huwa tajjeb g\u0127all-iskop tieg\u0127u, affordabbli u sostenibbli f'termini ta' tul 4.3d L-iskejjel kollha jsegwu appro\u010b maqbul fl-applikazzjoni ta' standards ta' a\u010b\u010bessibilt\u00e0 u linji-gwida ta' procurement 4.3e Rapporti formali \u0121ew stabbiliti bejn it-t\u0127arri\u0121 tal-g\u0127alliema u tt\u0127arri\u0121 tal-librara; personnel tal-midja u l-providers tal-informazzjoni tal-ICT; professjonisti tal-IT u web masters; amministraturi u personnel tas-sostenn tal-AT biex jassiguraw appro\u010b imxierek li ju\u017ca l-istess lingwa u kun\u010betti 4.3f Il-\u0127arrie\u0121a professjonali kollha involuti fis-sistema-eko tal-ICT4I \u0121ew ipprovduti bi t\u0127arri\u0121 fl-u\u017cu tal-ICT b'mod \u0121enerali u b'mod spe\u010bifiku b'ICT a\u010b\u010bessibbli 4.3g T\u0127arri\u0121 fl-u\u017cu ta' ICT4I a\u010b\u010bessibli pprovduta g\u0127all-\u0121enituri, ilfamiljari, caregivers u rappre\u017centanti tat-tg\u0127aliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali hija b'mod paralell mat-t\u0127arri\u0121 mog\u0127ti lillg\u0127alliema 4.3h Users ta' esperjenza ta' ICT a\u010b\u010bessibbli kienu meg\u0127juna biex jag\u0127mluha ta' mudelli ta' rwol ta' prattika tajba g\u0127al tg\u0127alliema o\u0127ra, edukaturi u professjonisti tal-ICT", "42", "ICT g\u0127all-Inklu\u017cjoni", "4.", "Il-mira tal-policy tal-ICT4I g\u0127al-livell re\u0121jonali/nazzjonali: l-infrastruttura tal-ICT4I fil-livell nazzjonali u/jew re\u0121jonali effettivament kapa\u010bi jsostnu x-xog\u0127ol tal-iskejjel kollha u l-g\u0127alliema li ja\u0127dmu f'ambjenti inklu\u017civi L-objettivi jintla\u0127qu", "tal-policy", "li", "jridu", "Azzjonijiet ta' policy li trid ti\u0121i mmonitorjata f'termini ta\u017c-\u017cmien li ...", "4.3i A\u010b\u010bess estensiv g\u0127al ri\u017corsi edukattivi usa' (b\u0127alma huma llibreriji), opportunitajiet ta' tg\u0127allim mill-bog\u0127od, g\u0127odod inklu\u017civi ta' tg\u0127allim, kontenut u sostenn g\u0127at-tg\u0127alliema, il-familji tag\u0127hom u rrappre\u017centanti fis-sitwazzjonijiet tat-tg\u0127allim formali u informali kollha \u0121ew sostnuti 4.3j Inizjattivi fil-livell lokali ta' capacity-building biex jippromwovu li\u017cvilupp tal-ICT4I \u0121ew sostnuti", "4.4 Hemm djalogu effettiv dejjem sejjer u konsultazzjoni li tinvolvi lillistakeholders kollha fis-sistema ICT4I", "4.4a Djalogu attiv dejjem sejjer u konsultazzjoni \u0121ew stabbiliti ma' stakeholders ewlenin: it-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali, il-\u0121enituri, il-familja u l-avvokati, kif ukoll ir-rappre\u017centanti mis-so\u010bjet\u00e0 \u010bivili u l-eko-sistema ICT4I 4.4b \u0120ew stabbiliti mekkani\u017cmi g\u0127at-tg\u0127alliema b'di\u017cabiltajiet u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali biex ikollhom il-vu\u010bijiet tag\u0127hom mismug\u0127a fil-kuntesti edukattivi kollha 4.4c Ir-responsabiltajiet individwali u kollettivi tal-istakeholders \u0121ew i\u010b\u010barati u kkomunikati b'mod koerenti u effettiv 4.4d Is-sostenn sar disponibbli g\u0127al inizjattivi mmexxija minn inizjattivi ta' stakeholders biex jippromwovu: it-tixrik ta' ri\u017corsi ta' teknolo\u0121ija assistiva bejn gruppi ta' end-users differenti; a\u010b\u010bess g\u0127al opportunitajiet ta' tg\u0127allim informali bba\u017cat fil-komunit\u00e0; a\u010b\u010bess mi\u017cjud g\u0127al ri\u017corsi ta' tg\u0127allim pubbliku u opportunitajiet ta' tg\u0127allim mill-bog\u0127od 4.4e L-iskejjel \u0121ew sostnuti biex ikunu innovattivi fl-u\u017cu tatteknolo\u0121ija biex isostnu l-komunikazzjoni ma' stakeholders differenti f'edukazzjoni inklu\u017civa", "4.5 Hemm sostenn g\u0127ar-ri\u010berka u li\u017cvilupp ta' inizjattivi li jie\u0127du inkonsiderazzjoni appro\u010bi ta' 'involviment ta' user' u 'user b\u0127ala \u010b-\u010bentru' u li jwasslu g\u0127al g\u0127odod ta' ICT a\u010b\u010bessibbli g\u0127at-tg\u0127alliema kollha, inklu\u017ci dawk b'di\u017cabilt\u00e0 u \u0127ti\u0121ijiet edukattivi spe\u010bjali", "4.5a B'kooperazzjoni mal-istakeholders ewlenin, \u0121ie \u017cviluppat programm ta' ri\u010berka u \u017cvilupp li jikkonsidra l-aspetti kollha tal-policy tal-ICT4I u l-impatt tag\u0127ha fit-termini medji u fit-tul 4.5b Iffinanzjar adekwat minn sorsi nazzjonali u/jew internazzjonali biex isostnu l-programm tar-ri\u010berka kien assigurat 4.5c \u0120ew identifikati standards minimi g\u0127al a\u010b\u010bessar ta' sostenn finanzjarju g\u0127ar-ri\u010berka, inklu\u017ci l-\u0127tie\u0121a ta' appro\u010bi li jinkludu l'involviment tal-user' u 'l-user b\u0127ala \u010b-\u010bentru', u l-\u0127tie\u0121a g\u0127al ri\u010berka li tiffoka fuq l-i\u017cvilupp ta' teknolo\u0121ija u l-applikazzjoni tag\u0127hom g\u0127al tg\u0127allim personalizzat fl-edukazzjoni inklu\u017civa 4.5d Sie\u0127ba ewlenin fir-ri\u010berka u l-i\u017cvilupp \u2013 l-industrija, irrappre\u017centanti fil-komunit\u00e0 \u2013 \u0121ew inga\u0121\u0121ati fil-komunit\u00e0 tar-ri\u010berka 4.5e Inizjattivi ta' ri\u010berka jag\u0127tu ka\u017c il-kuntesti tat-tg\u0127allim tul il-\u0127ajja u ma jiffukawx biss fuq l-iskejjel 4.5f Inizjattivi ta' \u010bentri ta' ri\u010berka b'a\u010b\u010bess miftu\u0127 g\u0127al databases/g\u0127erf-g\u0127arfien, konklu\u017cjonijiet u outcomes relatati malu\u017cu tal-ICT f'kuntesti edukattivi differenti \u0121ew stabbiliti", "\u017bviluppi u Opportunitajiet g\u0127all-Pajji\u017ci Ewropej"], "category": "education, policy", "source": "Extracted from ICT_for_Inclusion-MT.pdf"}
{"text": ["Introduzzjoni", "Din l-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni \u0121iet \u017cviluppata b\u0127ala parti mill-pro\u0121ett tal-Edukazzjoni Inklu\u017civa Bikrija (IECE), immexxi mill-A\u0121enzija Ewropea g\u0127all-\u0126ti\u0121ijiet Spe\u010bjali u l-Edukazzjoni Inklu\u017civa mill-2015 sal-2017 ().", "L-g\u0127an kumplessiv tal-pro\u0121ett kien li jidentifika, janalizza u sussegwentement jippromwovi l-karatteristi\u010bi ewlenin ta' edukazzjoni inklu\u017civa bikrija ta' kwalit\u00e0 g\u0127at-tfal kollha.", "G\u0127al dan il-g\u0127an, in\u0127asset il-\u0127tie\u0121a ta' g\u0127odda li l-professjonisti u l-impjegati kollha jkunu jistg\u0127u ju\u017caw biex jirriflettu fuq l-inklu\u017civit\u00e0 tal-ambjent tag\u0127hom, b'fokus fuq l-ambjent so\u010bjali, tat-tag\u0127lim u fi\u017ciku.", "Din l-g\u0127odda hija ma\u0127suba biex tg\u0127in ittejjeb l-inklu\u017civit\u00e0 tal-ambjenti.", "Inklu\u017cjoni, Parte\u010bipazzjoni u Inga\u0121\u0121", "Permezz tal-parte\u010bipazzjoni fl-edukazzjoni bikrija tat-tfal, it-tfal kollha jitg\u0127allmu u ji\u017cviluppaw hekk kif jesperjenzaw opportunitajiet stimulanti u diffi\u010bli fl-ambjent so\u010bjali, tat-tag\u0127lim u fi\u017ciku.", "L-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni tiffoka fuq i\u017c-\u017cieda fil-kapa\u010bit\u00e0 tal-ambjenti tal-edukazzjoni inklu\u017civa bikrija biex tippermetti l-parte\u010bipazzjoni tat-tfal kollha.", "Hawnhekk, \"parte\u010bipazzjoni\" tfisser li wie\u0127ed jattendi u jkun impenjat b'mod attiv fl-attivitajiet u l-interazzjoni.", "\"Inga\u0121\u0121\" tfisser li wie\u0127ed ikun involut b'mod attiv fl-attivitajiet ta' kuljum tal-ambjent, u dan huwa l-qalba tal-inklu\u017cjoni.", "Dan huwa relatat mill-qrib mat-tag\u0127lim u mal-interazzjoni bejn it-tfal u l-ambjent so\u010bjali u fi\u017ciku.", "E\u017cempji ta' inga\u0121\u0121 huma meta:", "tfal jilag\u0127bu flimkien b'fokus komuni u jalternaw;", "il-grupp ta' \u0127bieb huwa ffukat attivament fuq il-kant mal-g\u0127alliem;", "tifel/tifla mitluf(a) t/j\u0127ares lejn ktieb bl-istampi;", "tfal mitlufin fil-log\u0127ob.", "E\u017cempju ta' karatteristi\u010bi ambjentali li jippromwovu l-inga\u0121\u0121 huwa l-g\u0127oti ta' spazju li huwa \u0127ieles minn ostakli fi\u017ci\u010bi g\u0127all-interazzjoni, ji\u0121ifieri l-g\u0127amara u t-tag\u0127mir huma adattati g\u0127at-tfal kollha.", "Dawn il-fatturi japplikaw g\u0127at-tfal kollha.", "Karatteristika ta' ambjent tal-edukazzjoni inklu\u017civa bikrija huwa li jittie\u0127du mi\u017curi universali biex jipprovdu sostenn integrat kull meta dan huwa me\u0127tie\u0121.", "Dan jippermetti lit-tfal kollha jipparte\u010bipaw b'mod attiv ma' s\u0127abhom fl-attivitajiet regolari tal-ambjent tag\u0127hom.", "Din l-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni g\u0127andha l-g\u0127an li ttejjeb l-inklu\u017civit\u00e0 tal-ambjenti.", "Din hija bba\u017cata fuq perspettiva ta' ekosistema, li fiha l-esperjenzi tat-tfal huma meqjusin b\u0127ala funzjoni tal-pro\u010bessi prossimali fl-ambjent.", "Fi \u0127dan din il-perspettiva, il-professjonisti u l-impjegati jinfluwenzaw b'mod sinifikanti l-in\u0121a\u0121\u0121, it-tag\u0127lim u l-i\u017cvilupp tat-tfal.", "Fl-istess \u0127in, il-\u0127bieb f'dak l-ambjent, il-\u0121enituri u l-familja huma parti mill-ekosistema ta' madwar it-tfal.", "Dawn, minbarra l-ambjent fi\u017ciku, jinfluwenzaw l-inga\u0121\u0121, l-i\u017cvilupp u t-tag\u0127lim tat-tfal.", "L-I\u017cvilupp tal-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni", "L-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni tiffoka fuq il-pro\u010bessi prossimali li t-tfal jesperjenzaw fl-ambjent.", "Din tag\u0127ti attenzjoni partikolari lill-fatturi ambjentali li jinfluwenzaw il-parte\u010bipazzjoni ta' kull tifel u tifla.", "L-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni tikkonsisti minn tmien settijiet ta' mistoqsijiet, li jindirizzaw l-aspetti tal-inklu\u017cjoni li \u0121ejjin:", "Atmosfera \u0121enerali akkoljenti", "Ambjent so\u010bjali inklu\u017civ", "Appro\u010b\u010b i\u010b\u010bentrat fuq it-tfal", "Ambjent fi\u017ciku tajjeb g\u0127at-tfal", "Materjali g\u0127at-tfal kollha", "Opportunitajiet g\u0127all-komunikazzjoni g\u0127al kul\u0127add", "Ambjent ta' istruzzjoni u tag\u0127lim inklu\u017civ", "Ambjent tajjeb g\u0127all-familja.", "L-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni kienet imfassla inizjalment b\u0127ala g\u0127odda ta' osservazzjoni.", "Din kellha l-g\u0127an li tipprovdi stampa kumplessiva klassifikata mill-osservatur tal-inklu\u017civit\u00e0 tal-ambjent fl-ambjenti mi\u017cjura matul il-pro\u0121ett tal-IECE, b'fokus fuq il-parte\u010bipazzjoni tat-tfal.", "L-ispirazzjoni g\u0127all-g\u0127odda ta' osservazzjoni kienet tibni fuq diversi strumenti stabbiliti sew dwar l-inklu\u017cjoni fl-ambjenti tal-edukazzjoni bikrija tat-tfal (jekk jog\u0127\u0121bok irreferi g\u0127all-).", "Kien ma\u0127sub li din tipprovdi stampa tal-ambjent mill-perspettiva tal-mistoqsija ewlenija tal-pro\u0121ett tal-IECE: \"Liema huma l-karatteristi\u010bi ewlenin tal-ambjenti tal-edukazzjoni inklu\u017civa bikrija ta' kwalit\u00e0 g\u0127at-tfal kollha?\"", "Din intu\u017cat matul i\u017c-\u017cjarat fuq il-post fl-ambjenti tal-edukazzjoni inklu\u017civa bikrija fi tmien pajji\u017ci.", "Wara l-u\u017cu tal-g\u0127odda ta' osservazzjoni matul i\u017c-\u017cjarat fuq il-post, it-tim tal-pro\u0121ett tal-IECE kkonkluda li din tkun utli b\u0127ala g\u0127odda g\u0127all-awtoriflessjoni dwar l-inklu\u017civit\u00e0.", "L-i\u017cvilupp tal-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni kien jinvolvi pro\u010bess ta' validazzjoni fi tliet passi:", "L-ewwel, panil ta' esperti, li jinkludi 25 espert Ewropew fil-qasam, u\u017ca u rrifletta fuq l-g\u0127odda ta' osservazzjoni matul i\u017c-\u017cjara finali fuq il-post.", "L-esperti kienu mitlubin jikklassifikaw il-fattibbilt\u00e0 ta' kull attribut relatat mal-u\u017cu tieg\u0127u b\u0127ala g\u0127odda ta' awtoriflessjoni.", "L-esperti kellhom diskussjonijiet fit-tul dwar kif l-g\u0127odda ta' osservazzjoni tista' ti\u0121i adattata f'g\u0127odda ta' awtoriflessjoni.", "Il-feedback tag\u0127hom kien inkorporat fil-ver\u017cjoni finali.", "It-tieni pass kien l-u\u017cu ta' gruppi ta' fokus biex jivvalidaw l-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni.", "Dan twettaq minn ri\u010berkaturi u studenti gradwati fi tliet universitajiet Ewropej.", "Il-parte\u010bipanti kienu mitlubin jag\u0127tu punte\u0121\u0121 lill-g\u0127odda ta' osservazzjoni qabel l-intervista tal-grupp ta' fokus, filwaqt li jqisu l-esperjenzi tag\u0127hom tal-inklu\u017cjoni, kif ukoll ju\u017caw il-mudell g\u0127all-adattament tieg\u0127u f'g\u0127odda ta' awtoriflessjoni.", "Wara l-intervista tal-grupp ta' fokus, twettqet anali\u017ci tal-kontenut li qajjem it-temi l-aktar importanti.", "It-tielet pass kien li jitwettqu intervisti konjittivi biex ji\u0121i esplorat il-livell sa fejn il-prattikanti, il-mexxija tal-preprimarja, il-\u0121enituri u l-impjegati akkademi\u010bi fl-edukazzjoni tal-g\u0127alliema jikkunsidraw l-G\u0127odda ta' Riflessjoni b\u0127ala wa\u0127da komprensiva.", "L-intervisti konjittivi twettqu individwalment, b'mistoqsijiet dwar l-adegwatezza kulturali tal-g\u0127odda fil-pajji\u017c tag\u0127hom u l-utilit\u00e0 tag\u0127ha.", "Wara l-pro\u010bess ta' validazzjoni, l-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni \u0121iet analizzata ulterjorament qabel ma \u0121iet ippubblikata.", "Kif Jintu\u017caw il-Mistoqsijiet g\u0127all-Awtoriflessjoni", "Il-mistoqsijiet fl-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni huma mfassla biex jipprovdu stampa tal-inklu\u017civit\u00e0 tal-ambjent, u jiffukaw fuq l-aspetti so\u010bjali, ta' tag\u0127lim u fi\u017ci\u010bi tal-ambjent.", "L-g\u0127odda hija ma\u0127suba biex tintu\u017ca b'mod flessibbli, skont il-b\u017connijiet tal-utenti, l-ambjent jew l-organizzazzjoni.", "L-ambjenti edukattivi jistg\u0127u jidde\u010biedu li jiffukaw fuq l-aspetti kollha jew u\u0127ud minnhom u jistg\u0127u j\u017cidu wkoll il-mistoqsijiet tag\u0127hom stess.", "B\u0127ala tali, din tista' sservi b\u0127ala gwida g\u0127al titjib mill-istakeholders differenti, b'mod individwali jew b\u0127ala grupp: minn professjonisti jew impjegati, minn mexxejja, minn \u0121enituri u tfal, u fl-edukazzjoni inizjali u l-i\u017cvilupp professjonali kontinwu tal-g\u0127alliema.", "L-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni tista' tintu\u017ca g\u0127al diversi skopijiet.", "Dawn jinkludu:", "li tipprovdi stampa tal-istat ta' inklu\u017civit\u00e0 tal-ambjent;", "li sservi b\u0127ala ba\u017ci g\u0127al diskussjonijiet dwar l-inklu\u017cjoni;", "li tiddeskrivi, tifformula u tipprijoritizza l-oqsma g\u0127at-titjib tal-prattika inklu\u017civa.", "Sabiex tu\u017ca l-G\u0127odda ta' Awtoriflessjoni:", "Ibda billi tifformula l-iskop tal-awtoriflessjoni:", "X'tixtieq twettaq bl-u\u017cu tal-g\u0127odda?", "X'inhu l-g\u0127an g\u0127all-ambjent?", "Min se jipparte\u010bipa?", "Iffamiljarizza ru\u0127ek mal-oqsma u l-mistoqsijiet u ag\u0127\u017cel l-oqsma li tixtieq tiffoka fuqhom.", "Idde\u010biedi kif se ta\u0127dem bil-mistoqsijiet.", "Aqra u rrifletti fuq kull mistoqsija u ikteb ir-riflessjonijiet tieg\u0127ek.", "Irre\u0121istra kummenti u e\u017cempji ta' sitwazzjonijiet jew attivitajiet li jillustraw u jenfasizzaw ir-riflessjonijiet tieg\u0127ek.", "Fuq il-ba\u017ci tar-riflessjonijiet tieg\u0127ek, identifika l-bidliet li ta\u0127seb jistg\u0127u jtejbu l-inklu\u017cjoni fl-ambjent.", "Stabbilixxi prijoritajiet g\u0127all-bidliet \u2013 x'se tkun is-sitwazzjoni meta jintla\u0127qu l-g\u0127anijiet?", "Awtoriflessjoni g\u0127all-Ambjent tal-Edukazzjoni Inklu\u017civa Bikrija", "Atmosfera \u0121enerali akkoljenti", "Ambjent so\u010bjali inklu\u017civ", "Appro\u010b\u010b i\u010b\u010bentrat fuq it-tfal", "Ambjent fi\u017ciku tajjeb g\u0127at-tfal", "Materjali g\u0127at-tfal kollha", "Opportunitajiet g\u0127all-komunikazzjoni g\u0127al kul\u0127add", "Ambjent ta' istruzzjoni u tag\u0127lim inklu\u017civ", "Ambjent tajjeb g\u0127all-familja", "Bibljografija", "Farran, D.C. u Bilbrey, C., 2004.", "Narrative Record [Rekord Narrattiv].", "Strument mhux ippubblikat disponibbli minn D.C. Farran, Peabody Research Institute, Vanderbilt University, Nashville, Tennessee", "Granlund, M. u Olsson, C., 1998.", "'Your experience of interaction with the child' [L-esperjenza tieg\u0127ek tal-interazzjoni mat-tfal], f' M. Granlund u C. Olsson (eds.), Familjen och habiliteringen.", "Stockholm: Ala", "Granlund, M. u Olsson, C., 1998.", "'Other children's interaction with the child' [L-interazzjoni ta' tfal o\u0127ra mat-tifel/tifla tieg\u0127ek], f' M. Granlund and C. Olsson (eds.), Familjen och habiliteringen.", "Stockholm: Ala", "Harms, T., Clifford, R.M. u Cryer, D., 1998.", "Early Childhood Environment Rating Scale [Skala ta' Klassifikazzjoni tal-Ambjent tal-Edukazzjoni Bikrija].", "New York: Teachers College Press", "King, G., Rigby, P., Batorowicz, B., McMain-Klein, M., Petrenchik, T., Thompson, L. u Gibson, M., 2014.", "'Development of a direct observation Measure of Environmental Qualities of Activity Settings' [\u017bvilupp ta' Mi\u017cura ta' osservazzjoni diretta tal-Kwalitajiet Ambjentali tal-Ambjenti ta' Attivit\u00e0] Developmental Medicine & Child Neurology, 56 (8), 763\u2013769", "McWilliam, R. A., 1991.", "Children's Engagement Questionnaire [Kwestjonarju dwar l-Inga\u0121\u0121 tat-Tfal].", "Chapel Hill, North Carolina: Frank Porter Graham Child Development Center, University of North Carolina at Chapel Hill", "Pianta, R. C., 2015.", "Classroom Assessment Scoring System\u00ae (CLASS) [Sistema ta' Punte\u0121\u0121i g\u0127all-Assessjar tal-Klassi (CLASS)].", "Charlottesville, Virginia: Center for Advanced Study of Teaching and Learning.", "(A\u010b\u010bessat l-a\u0127\u0127ar f'April 2017)", "Soukakou, E.P., 2012.", "'Measuring Quality in Inclusive Preschool Classrooms: Development and Validation of the Inclusive Classroom Profile (ICP)' [Kejl tal-Kwalit\u00e0 fil-Klassijiet tal-Preprimarja Inklu\u017civa: \u017bvilupp u Validazzjoni tal-Profil Inklu\u017civ tal-Klassi (ICP)] Early Childhood Research Quarterly, 27 (3), 478\u2013488", "Sylva, K., Siraj-Blatchford, I. u Taggart, B., 2010.", "ECERS-E: The Early Childhood Environment Rating Scale Curricular Extension to ECERS-R [ECERS-E: L-Estensjoni tal-Kurrikulu tal-Iskala tal-Klassifikazzjoni tal-Ambjent tal-Edukazzjoni Bikrija g\u0127all-ECERS-R].", "Stoke-on-Trent: Trentham Books"], "category": "education, policy", "title": "GHODDA TA\u2019 AWTORIFLESSJONI G\u0126ALL-AMBJENT TAL-EDUKAZZJONI INKLU\u017bIVA BIKRIJA", "source": "Extracted from IECE Environment Self-Reflection Tool_MT_1.docx"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/IdDevozzjoniLejnSanBastjanfMalta", "text": ["[Il-Festa Tag\u0127na - San Sebastjan - \u0126al Qormi] - Id-devozzjoni lejn San Bastjan f'Malta \u2013 minn Mario Coleiro", "Atriklu li deher g\u0127all-ewwel darba fil-\u0121urnal L-Orizzont tal-\u0126amis 14 ta' Lulju 2005 (artiklu riprodott bil-permess \u0121entili kemm tal-awtur kif ukoll tal-Editur tal-Orizzont)", "Id-devozzjoni lejn dan il-qaddis f'pajji\u017cna hija wa\u0127da antika \u0127afna u imferxa sew ma' l- irkejen kollha ta' pajji\u017cna.", "Meta Mons. Duzina kien g\u0127amel il-vi\u017cit\u00e0 pastorali tieg\u0127u fl- 1575 kien sab li kienu je\u017cistu diversi knejjes iddedikati lil dan il-qaddis.", "Duzina jssemi li sab knisja fis-Si\u0121\u0121iewi o\u0127ra fil-Birgu, f'Bubaqra, fir-Rabat, f'Bir Miftu\u0127, fin-Naxxar u f'\u0126al Qormi.", "Minn dawn il-knejjes li jssemi Duzina ma baqa xejn \u0127lief dik tar-Rabat.", "San Bastjan huwa wie\u0127ed mi\u017c-\u017cew\u0121 qaddisin protetturi kontra l-marda qerrieda tal-pesta.", "Fil- qedem il-Maltin kienu jirrikorru lejn San Sebastjan u Santu Rokku kull meta l-imxijja ta' din il-marda qerrieda kienet i\u017c\u017cur il-g\u017cejjer tag\u0127na.", "\u0120eneralment dawn i\u017c-\u017cew\u0121 qaddisin isibu rapprezentati flimkien spe\u010bjalment fil-pittura li nsibu fil-knejjes tag\u0127na.", "I\u017cda nsibu ka\u017ci ukoll fejn ikunu wa\u0127edhom.", "B\u0127al ng\u0127idu a\u0127na fil-qedem il-Qriema kienu bnew kappella lil San Bastjan biex jipprotegihom kontra l- pesta filwaqt li \u017c-\u017bebbu\u0121in kienu bnew kappella lil Santu Rokku biex jinter\u010bedi g\u0127alihom kontra din il-marda.", "Fl-Imdina nsibuhom rappre\u017centati flimkien u fil-passat kienet issir pur\u010bissjoni b\u0127ala weg\u0127da kontra l-pesta.", "Fil-Belt Valletta proprju fil-Konkatidral ta' San \u0120wann insibu li kappella ta' Alvernja li fuq l-artal tag\u0127ha naraw kwadru sabi\u0127 tal-martirju ta' San Bastjan, xog\u0127ol ta' Lucas Garnier.", "Fil-Lunetti tal-\u0121nub ta' din il-kappella nsibu ukoll \u017cew\u0121 kwadri li juru xeni mill-\u0127ajja ta' dan il-qaddis.", "Fl-istess Katidral insibu kwadru ie\u0127or sabi\u0127 iddedikat lil San Bastjan fejn naraw\u0127 qieg\u0127ed ji\u0121i kkurat minn-nisa twajba: dan huwa xog\u0127ol tal-pittur Cassarino.", "F'\u0126al Balzan dawn i\u017c-\u017cew\u0121 qaddisin ner\u0121g\u0127u nsibuhom flimkien: hawn insibu il-kappella ta' Santu Rokku li fiha nsibu ukoll xbiha ta' San Bastjan.", "Fir-Rabat ta' Malta nsibu knisja antika \u0127afna ddedikata lil San Bastjan.", "Din kienet inbniet l-ewwel darba fl-1477.", "Fir-Rabat ukoll fil-mu\u017cew Wignacort insibu kwadru", "Pa\u0121na 1 minn 3 ie\u0127or li juri lil dawn i\u017c-\u017cew\u0121 qaddisin.", "Dan huwa xog\u0127ol ta' Bartolomeo Garagona.", "Fil- knisja ta' Santa Marija ta' Bubaqra fi\u017c-\u017burrieq insibu kwadru li juri lil dawn i\u017c-\u017cew\u0121 qaddisin.", "Dan il-kwadru sar biex ifakkar fi\u017c-\u017cew\u0121 kappelli li \u017c-\u017brieraq kienu bnew lil dawn i\u017c-\u017cew\u0121 qaddisin padruni kontra l-pesta.", "Fil-knisja parrokkjali tas-Salvatur ta' \u0126al Lija insibu artal iddedikat lil San Bastjan u Santu Rokku.", "Il-kwadru li juri lil dawn il-qaddisin flimkien mall-Madonna huwa xog\u0127ol ta' \u0120u\u017ceppi D'Arena u sar fil-1710.", "Dan l-artal jixhed devozzjoni antika li ilha te\u017cisti f'dan ir-ra\u0127al.", "Fil-knisja Kolle\u0121jata ta' San Lawrenz tal-Birgu nsibu \u017cew\u0121 kwadri ddedikati lil San Bastjan.", "Wie\u0127ed minnhom jinsab fil- kappellla tas-sagrament u l-ie\u0127or fil-kappella ta' Santa Katerina: dawn huma xog\u0127ol tal- pittur Filippo Paladini.", "Barra minn dawn insibu bosta xbihat ta' dan il-qaddis f'kollezzjonijiet privati li je \u017cistu f'Malta.", "Bla dubju d-devozzjoni lejn San Bastjan kompliet tikber meta f'Hal Qormi saret l- istatwa tal-\u0121ebel u wara ftit inbniet il-knisja li saret it-tieni parro\u010b\u010ba ta' \u0126al Qormi.", "I\u017cda kif \u017cvol\u0121ew ezatt l-affarijiet biex dan seta' jkun possibbli?", "Kif di \u0121\u00e0 spjegat San Sebastjan flimkien ma' Santu Rokku huma \u017c-\u017cew\u0121 qaddisin protetturi kontra l-marda qerrieda tal- pesta.", "Dan il-fatt kien importanti biex sa mill-qedem inxterdet devozzjoni qawwija lejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 qaddisin fil-g\u017cejjer tag\u0127na.", "F'\u0126al Qormi jidher li mill-qedem kienet ilha te\u017cisti devozzjoni lejn San Sebastjan.", "Insibu li l-Isqof Senatre de Mello fil-1436 kien g\u0127amel vi\u017cta pastorali fil-parro\u010b\u010ba ta' San \u0120or\u0121 ta' \u0126al Qormi u fost il-knejjes li semma, tidher wa\u0127da ddedikata lil San Sebastjan.", "Iktar informazzjoni nkomplu ne\u0127duha meta fil-1575 Mons. Petro Dusina g\u0127amel vi\u017cta pastorali fid-djo\u010besi ta' Malta u g\u0127amel \u017cjara fil-parro\u010b\u010bi kollha ta' dak i\u017c-\u017cmien.", "F'din i\u017c- \u017cjara ha bosta noti li g\u0127alina llum huma mportanti \u0127afna biex jag\u0127tuna dawl fuq kif kienet is-sitwazzjoni ta' pajji\u017cna ta' dak i\u017c-\u017cmien.", "Meta g\u0127amel \u017cjara f'\u0126al Qormi, Duzina nnota knisja partikolari li kienet iddedikata lil San Sebastjan, wie\u0127ed mill-padruni kontra l-pesta.", "Din il-knisja kienet g\u0127adha l-istess wahda li semma Senatore De Mello 139 sena qabel, u g\u0127alekk kienet fi stat \u0127a\u017cin \u0127afna.", "Dan juri li l-Qriema kellhom devozzjoni kbira lejn San Bastjan li kull meta l-marda tal-pesta misset ma' pajji\u017cna l-Qriema dejjem irrikorrew lej\u0127 biex jipprote\u0121ihom mill-qerda li dejjem \u0127alliet warajha din il-marda.", "Sfortunatament \u0127lief g\u0127al din ir-referenza ta' Duzina, ftit li xejn nafu fuq il-knisja ddedikata lil San Sebastja: la nafu fejn kienet tinsab u lanqs", "Pa\u0121na 2 minn 3 meta nbniet.", "Ma\u017c-\u017cmien waqg\u0127et u ma re\u0121g\u0127etx inbniet.", "San Sebastjan jer\u0121a' jidher f'\u0126al Qormi meta Malta intlaqtet minn wa\u0127da mill-g\u0127ar imxijiet tal-pesta li qatt \u0127akmet lil pajji\u017cna u \u0126al Qormi kien wie\u0127ed mill-iktar ir\u0127ula li in\u0127akem minn din il-marda qerrieda.", "Il-Qriema re\u0121g\u0127u g\u0127al darb'o\u0127ra rrikorrew lejn San Sebastjan biex dan jid\u0127ol g\u0127alihom u je\u0127lishom mill-madmad tal-mewt li t\u0127alli warajha din il-marda.", "Sakemm damet din l-imxijja \u0126al Qormi, li kien popolat \u0127afna, sofra tbatija kbira u nqerdu bosta nies.", "Il-popolazjoni naqset sew u kien hemm numru kbir ta' mejtin.", "Wara li l-marda bdiet tbatti dawk li kienu \u0127elsuha mill-marda u baqg\u0127u bla mittiefsa waqfu statwa tal-\u0121ebel ta' San Sebastjan fit-tarf tar-ra\u0127al.", "Il-popolazzjoni ta' \u0126al Qormi kompliet tikber spe\u010bjalment lejn il-port u fi ftit \u017cmien l-in\u0127awi ta' fejn twaqqfet l-istatwa ta' San Sebastjan intela' bin-nies u g\u0127alhekk ma damitx ma n\u0127aset il-\u0127tie\u0121a li tinbena knisja biex tkun tista' taqdi il-b\u017connijiet spiritwali ta' dawn ir-residenti li kellhom \u0121ibda mhux \u0127a\u017cin g\u0127all-knisja parrokkjali ta' San \u0120or\u0121.", "Kien fil-1880 li bdiet tinbena din il- knisja u tant kienet b\u017connju\u017ca li sal-1893 kienet lesta u infet\u0127et g\u0127all-pubbliku u kien beda jin\u017camm is-sagrament fiha b'mod regolari.", "Il-popolazzjoni kompliet tikber u kien g\u0127alek li fid-19 ta' Gunju 1918 intlaqet it-talba biex din il-knisja issir vi \u010bi parro\u010b\u010ba.", "Id- digriet \u0127are\u0121 fil-5 ta' Jannar 1936 u l-knisja ta' San Sebastjan saret it-tieni paro \u010b\u010ba ta' \u0126al Qormi.", "Fil-limiti tag\u0127ha din il-parro\u010b\u010ba \u0127adet parti sewwa minn \u0126al Qormi kif nafu\u0127 illum.", "Dak i\u017c-\u017cmien \u0127afna mill-limiti tag\u0127ha kien jikkonsisti f'raba u art mhix mibnija.", "Illum din il-parti ta' \u0126al Qormi nbniet kollha u l-parro\u010b\u010ba ta' San Bastjan saret wa\u0127da mill- parro\u010b\u010bi l-kbar ta' pajji\u017cna.", "Il-Maltin kienu jirrikorru lejn San Bastjan b\u0127ala wie\u0127ed mill- qaddisin li kien jinter\u010bedi g\u0127alihom meta kienet tfaqqa l-marda tal-pesta.", "Dan il-fatt kien bi\u017c\u017cejjed biex kif rajna d-devozzjoni lej\u0127 tixxered u tikber.", "Pa\u0121na 3 minn 3"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Il-Festi_fil-Passat", "text": ["Il-Festi fil-Passat", "Il-Festi fil-Passat Kitba ta' Roderick Busuttil", "(b'\u017cidiet dwar \u010aelebrazzjonijiet Interni u Mu\u017cika Sagra minn Noel Ciantar)", "Il-festi fl-ibliet u l-ir \u0127ula Maltin ilhom isiru minn \u0127afna \u017cmien ilu.", "Ma hawn l-ebda informazzjoni jew \u0127jiel e\u017catt meta saret l-ewwel festa ta' xi belt jew ra\u0127al f'Malta.", "Insibu li meta \u0121ew il-Kavalieri kienu di\u0121\u00e0 jsiru dawn il-festi.", "I\u017cda jidher illi l-kavallieri kkontribwew \u0127afna g\u0127all-festa Maltija kif nafuha illum, kemm b \u0127ala ti\u017cjin, kif ukoll biex da\u0127lu diversi modi kif ji\u0121u \u010b\u010belebrati l-festi.", "Qabel ma nid\u0127lu g\u0127al xi tifsiriet dwar l-festa Maltija, wie \u0127ed irid jg\u0127id li l-Maltin i\u0127obbu ji\u010b\u010belebraw kull \u0127in u kull mument ta' \u0127ajjithom, mhux fil-festi biss.", "Il-poplu Malti, b\u0127al popli o\u0127ra Meditteranji, i\u0127obb jiddeverti.", "Kultant sa\u0127ansitra jara kif kwa\u017ci ju\u017ca kull sku\u017ca biex ji\u010b\u010belebra, ng\u0127idu a\u0127na anki meta jsiru avvenimenti sportivi u anki dawk politi\u010bi.", "Imma l-festi tal-passat kienu ferm differenti minn dawk tal-lum.", "La kien hemm baned, la kien hemm log\u0127ob tan-nar , la kien hemm ti\u017cjin b\u0127al ma nafu\u0127 illum, u elf \u0127a\u0121a o\u0127ra differenti.", "Devozzjonijiet", "Illum \u0127afna jaraw il-festa b\u0127ala dik esterna biss, bil-briju u l-piki tal-mar \u010bi u l-log\u0127ob tan-nar biss, i\u017cda qabel kienet ting\u0127ata prijorit\u00e0 assoluta g\u0127all-parti spiritwali u litur\u0121ika g\u0127ax l-affarjiet l-o\u0127rajn ma kienux g\u0127adhom \u017cvilluppaw daqs kemm huma llum.", "Il-Maltin kienu dejjem jg\u0127ixu fil-\u0121abra tad-devozzjoni sa\u0127ansitra matul l-jiem tal-\u0121img\u0127a kollha.", "Hawn naraw li l-jiem tal-\u0121img\u0127a kienu mqabblin mal-qaddisin u d-devozzjonijiet.", "Dawn id-drawwiet ivarjaw minn ra\u0127al g\u0127all-ie\u0127or u jiddependu mill-qaddisin protetturi tag\u0127hom.", "It-Tnejn (tal-Erwie\u0127) \u2013 I\u010b-\u010bimiterji kienu jift\u0127u kollha, u dari kienu jo\u0127or\u0121u ji\u0121bru g\u0127all-quddies tal-erwie\u0127 f'dan il-jum.", "Min jo\u0127ro\u0121 kien ikollu tifel mieg \u0127u", "Pa\u0121na 1 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "i\u010bempel il-qanpiena biex in-nies ikunu jafu, u jlestu xi \u0127abba jew tnejn jew xi frott, bajd u o\u0121\u0121etti o\u0127ra li jistg\u0127u jinbieg\u0127u.", "Kien hemm ukoll il- \u0127an\u017cira tal- erwie\u0127.", "Xi \u0127add kien jitlaq xi \u0127an\u017cira fit-toroq b\u0127ala donazzjoni lill-kapillan jew xi frattelanza.", "In-nies kienu jag\u0127tuha tiekol u meta tikber kienet tinbieg \u0127 biex il-flus imorru g\u0127all-quddies tal-erwie\u0127, l-aktar f'Novembru.", "It-Tlieta \u2013 Kienu siru t-Tlitiet ta' Sant'Anna meta tasal il-festa, u d-devoti tag\u0127ha kienu jixg\u0127elu x-xemg\u0127a tag\u0127ha.", "Kienu jsiru ukoll \u0127mistax-il Tlieta qabel il- festa ta' San Duminku, bi preparazzjoni qabel il-festa.", "L-Erbg\u0127a \u2013 Il-Karmelitani u t-T ere\u017cjani jag\u0127mlu seba' Erbg\u0127at udejenza tal-Karmnu u wkoll qabel il-Penetkoste, li kienu jirrapre\u017centaw s-seba' Duluri tal-Madonna.", "Fejn issir il-festa ta' San \u0120u\u017cepp kienu jsiru s-seba' Erbg\u0127at.", "Kienu jsiru wkoll disg\u0127a Erbg\u0127at ta' San Gejtanu, \u0127mistax-il Erbg\u0127a tal-Madonna ta' Pinu, u l- Birgu g\u0127axar Erbg\u0127at ta' San Lawrenz.", "Il-\u0126amis (ta' Korpus) - Jissejja\u0127 hekk g\u0127all-A\u0127\u0127ar \u010aena meta twaqqaf s-Sagrament tal-Ewkaristija, f'\u0126amis x-Xirka fejn kienu jindaqqu l-qniepen.", "Kienu jg\u0127idulu ukoll tal-Ispirtu s-Santu jew ta' Santa Rita.", "Il-\u0120img\u0127a (tal-Passjoni u l-Qalb ta' \u0120es\u00f9) \u2013 Fil-paro\u010b\u010bi kollha kienu jindaqqu qniepen malankoni\u010bi fit-tlieta ta' wara nofs n-nhar .", "Kien hemm min bejn nofs n-nhar u t-tlieta kull nhar ta' \u0120img\u0127a ma kienux jixorbu ilma bhala devozzjoni.", "Fl- ewwel \u0121img\u0127a tax-xahar kienu jsiru devozzjonijiet g\u0127all-Qalb ta' \u0120es\u00f9.", "Is-Sibt (tal-Madonna) \u2013 Qabel, g\u0127all-festi tal-Madonna b\u0127al tal-Bambina, tal- Kun\u010bizzjoni, tar-Ru\u017carju u o\u0127rajn kienu jsiru \u0127mistax-il Sibt ta' devozzjoni.", "Xi w\u0127ud kienu jie\u0127du t-trabi u jippre\u017centawhom fis-Santwarji Marjani.", "Kienu jg\u0127idu li s-Sibt dejjem to\u0127ro\u0121 ix-xemx mqar g\u0127al ftit minuti, \"g\u0127ax il-Madonna tkun trid tonxor il-\u0127wejje\u0121 tal-Bambin\", u \u0127afna kienu j\u0127allu l-\u0127asla g\u0127as-Sibt.", "Il-\u0126add (ta' Alla wa\u0127du \"jew ta' \u0127add g\u0127ax il-festa ta' kull\u0127add\") - L-g\u0127an ewlieni tal- \u0126add kien jum ta' mistrie\u0127, devozzjoni u mhux ta' xog\u0127ol.", "Pa\u0121na 2 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "Il-Pur\u010bissjoni", "\u0126a nibdew l-ewwel bl-aktar \u0127a\u0121a mpoortanti mill-attivitajiet ta' barra, il-pur \u010bisjoni, g\u0127ax wara kollox, il-festi ma ji\u0121ux primarjament g\u0127all-baned, log\u0127ob tan-nar , mixg\u0127ela, u armar imma biex ifakkruna u j\u0121ie\u0127eluna nqimu litur \u0121ikament u b'devozzjoni lil xi qaddis jew okka\u017cjoni.", "Il-pur\u010bissjoni kif nafuha illum kienet parti mill-quddiesa dak i\u017c-\u017cmien.", "L-attivitajiet l-o\u0127rajn kollha \u0121ew wara, ftit ftit, imma komplimentari g\u0127all-pur\u010bisjoni u l-quddiesa.", "Fl-ewwel \u017cminijiet li bdew isiru quddisiet u \u010berimonji fil-festi f'Malta ma kien hawn xejn \u0127lief il-funzjonijiet litur \u0121i\u010bi, bil-quddies, tqarbin u l-priedka.", "Imma l-introjtu tal- quddies kien isir g\u0127amla ta' pur\u010bissjoni interna fil-knisja stess mill-kongregazzjoni pre\u017centi.", "T a' min ifakkar li l-knejjes tal-antik kienu aktar kappelli li naraw fil- kampanja.", "Il-knejjes kbar kollha \u0121ew wara u \u0127adu post o\u0127rajn.", "Il-kongregazzjoni kienet \u010bkejkna g\u0127ax l-ibliet u r\u0127ula Maltin kollha kellhom popolazzjoni \u017cg\u0127ira.", "Meta l-popolazzjoni bdiet tikber dawn il-knejjes bdew isiru \u017cg\u0127ar .", "Il-pur\u010bissjonijiet bdew jo\u0127or\u0121u barra fuq iz-zuntier u jer\u0121g\u0127u jid\u0127lu \u0121ewwa fil-knisja, g\u0127ax ma kienx ikun hemm aktar sapazju bi\u017c\u017cejjed biex tg\u0127addi l-pur\u010bissjoni fil-knisja.", "Aktar tard meta l-popolazzjoni bdiet dejjem tikber il-pur\u010bissjonijiet bdew jg\u0127addu minn xi toroq.", "Min\u0127abba li l-pur\u010bissjoni bdiet tg\u0127addi mit-toroq qalb id-djar , bdew jinxteg\u0127lu msieba\u0127 jew fjakkli fit-twieqi u fuq il-bjut tal-knisja u d-djar , u b'hekk beda jipparte\u010bipa anki il-poplu \u0121enerali li kien joqg\u0127od vi\u010bin il-knejjes parrokjali.", "Meta bdew ji\u017cdiedu l-attivitajiet fuq barra, il-pur\u010bissjonijiet baqaw il-qofol tal-festi kollha u kienu jsiru kollha filg \u0127odu.", "G\u0127all-ewwel il-pur\u010bissjonijiet kienu jo\u0127ro\u0121u mill- knisja f'xi l-g\u0127axra ta' filg\u0127odu wara l-quddiesa, u jid\u0127lu f'xi l-\u0127dax.", "I\u017cda meta l- pur\u010bissjoni nqatet kompletament mill-funzjoni tal-quddiesa u saret funzjoni o \u0127ra g\u0127aliha, il-pur\u010bissjonijiet bdew jo\u0127or\u0121u f'xi t-tmienja ta' filg\u0127odu, u wara li jduru mat-toroq prin\u010bipali tal-belt jew ra\u0127al, f'xi l-g\u0127axra kienu jid\u0127lu lura fil-knisja biex wara, f'xi l-g\u0127axra u nofs, issir il-quddiesa kantata, b\u0127al ma g\u0127adu jsir f'Birkirkara.", "Ma\u017c-\u017cmien dan inbidel peress li beda jin\u0127ass vojt kbir fil-\u0121urnata tal-festa filg\u0127axija.", "Kienet biss il-pur\u010bissjoni tal-festa ta' Birkirkara li baqg\u0127et issir filg\u0127odu.", "Din il-festa baqg\u0127et i\u017c\u017comm it-tradizzjonijiet antiki.", "Pa\u0121na 3 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "Wie\u0127ed irid isemmi ukoll illi l-festi qabel kienu jsiru fil- \u0121urnata litur\u0121ika tal-qaddis jew qaddisa, u mhux kif isir llum li \u0127afna mill festi jsiru l- \u0126add ta' wara.", "I\u017cda hemm xi festi li g\u0127adhom ji\u0121u \u010b\u010belebrati fil-\u0121urnata tag\u0127hom, anki meta din ta\u0127bat fost l- \u0121img\u0127a.", "Fost dawn hemm dik ta' San Lawrenz tal-Birgu fl-10 ta' Awissu, tas-Salvatur f' \u0126al-Lija fis-6 t'Awissu, tal-Immakulata Kun\u010bizzjoni f'Bormla, fit-8 ta' Di\u010bmbru, il- Bambina fit-8 ta' Settembru fl-Isla, n-Naxxar , l-Mellie\u0127a u x-Xag\u0127ra, G\u0127awdex, u dik ta' San Pawl Appostlu, fl-10 ta' Frar fil-Belt Valletta.", "Hemm festi illi l- \u0121urnata litur\u0121ika tal-qaddis ta\u0127bat fix-xhur tax-xitwa, u g\u0127alhekk dawn \u0121ew trasferiti g\u0127al ista\u0121un tas-sajf.", "Ezempju ta' dan hu dak li ji\u0121ri f'\u0126al Qormi fejn il-\u0121urnata litur\u0121ika ta' San \u0120or\u0121 Martri hi 23 t'April i\u017cda l-festa \u0121iet trasferita g\u0127all-a\u0127\u0127ar \u0126add ta' \u0120unju.", "Hemm ukoll dik ta' San Filep f' \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121, fejn l-festa ssir fit-tielet \u0126add ta' \u0120unju minflok fit-12 ta' Mejju, il-\u0121urnata litur\u0121ika tieg\u0127u.", "Il-Fratellanzi", "B\u0127alma g\u0127idna qabel fl-antik kien hawn \u0127afna devozzjoni.", "Kull\u0127add kien imur il- quddies filg\u0127odu u jitlob xi talba matul il-jum u jrodd is-salib qabel jibda u meta jispi\u010b\u010ba xi \u0127a\u0121a, kemm jekk ikun bidu ta' xog\u0127ol barra, jew xog\u0127ol fid-dar .", "Kienu jsiru \u0127afna talb lill-qaddisin padruni tal-paro \u010b\u010bi ta\u0127hom.", "L-ir\u0121iel kienu kwa\u017ci kollha f'xi g\u0127aqda reli\u0121ju\u017ca jew fratellanza.", "Dak i\u017c-\u017cmien kien hawn \u0127afna fratellanzi b\u0127al dik tas-Santissmu Sagrament, tar-Ru\u017carju, ta' San \u0120u\u017cepp, ta' San Pawl, tal-Kur\u010bifiss, ta' Sant' Andrija, tal-Karita, ta' Santu Rokku u San Bastjan, tal-Karmnu u o\u0127rajn.", "Dawn kollha kienu jakkumpanjaw fil- pur\u010bissjonijiet tat-festi titulari tal-bliet u r \u0127ula tag\u0127na.", "Dawn kienu j\u017cidu mal-\u0127afna lwien u kuluri, peress li kull fratellanza kien ikollha l-kuluri tag \u0127ha, b\u0127al per e\u017cempju tas-Sagrament \u2013 a\u0127mar , ta' Santu Rokku u San Bastjan \u2013 a\u0127dar , ta' San \u0120u\u017cepp \u2013 blu, tal-Madonna \u2013 fuq i\u010b-\u010belesti, u tar-Ru\u017carju \u2013 abjad.", "Waqt il-pur\u010bissjonijiet dawn il-fratellelanzi kien jimxu wara l-istandard tag \u0127hom li kien ikun akkumpanjat minn \u017cew\u0121 lanterni.", "Kull Fratellanza jilbsu skont il-kulur tal- istandard ta\u0127hom.", "Din l-u\u017canza g\u0127adha te\u017cisti sal-\u0121urnata tal-lum.", "Pa\u0121na 4 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "Il-Fratellanza ta' San \u0120u\u017cepp tal- Birgu hija wa\u0127da fost l-eqdem f'Malta u di\u0121\u00e0 nsibuhom je\u017cistu fl-1103.", "Dik tas-Sagrament bdiet fl-1575 meta kienu qed isiru sforzi mill-knisja Maltija biex ikun hemm aktar devozzjoni lejn is-Sagrament.", "Kwa \u017ci f'kull paro\u010b\u010ba kienet imwaqqfa din il-fratellanza, u din il-fratellanza kienet dejjem tmexxi il-pur\u010bisjonijiet kollha tal-festi titulari.", "\u0126afna minn dawn il-fratellanzi illum spi \u010b\u010baw jew naqsulhom il-membri jew fratelli drastikament, u xi w\u0127ud mill-istandardi li naraw jerfg\u0127uhom nies im\u0127allsin apposta.", "I\u017cda g\u0127ad hemm g\u0127add sabi\u0127 ta' fratellanzi li addattaw ix-xog\u0127ol tag\u0127hom g\u0127a\u017c- \u017cminijiet tal-llum u g \u0127alhekk g\u0127adhom b'sa\u0127\u0127ithom, attivi u jidhru numeru \u017ci fil- pur\u010bissjonijiet.", "Il-Vara", "Illum imdorrijin illi fil-knejjes tag \u0127na naraw \u0127afna statwi, xi w\u0127ud minnhom gawhar tal-arti.", "I\u017cda dari, il-vari ma kienux biss statwi.", "Il-kelma vara fiha nnifisha tfisser dik l-\u0127a\u0121a, tkun xi tkun, li tin \u0121arr b\u0127ala \u010bentru ta' devozzjoni ewlieni tal-mument.", "Din setg\u0127et tkun ikona, relikwija jew xi tpingija fuq l-injam, xbieha mqasqsa fuq l-injam, kal\u010bi jew ostensorju.", "Fis-seklu sbatax \u0121ieli kienu j\u0121orru aktar minn o\u0121\u0121ett wie\u0127ed b\u0127ala vara, b\u0127alma nsibu sebg\u0127a jew tmien o\u0121\u0121etti fis-seklu sbatax mill-frattelanza tal-Kun \u010bizzjoni tal- Belt.", "L-ewwel vari g\u0127amla ta' statwa kienu jikkonsistu fir-ras, idejn u saqajn tal-injam, kompozzizzjoni jew karatpesta, li kienu jin\u017cammu merfug\u0127in \u0127alli meta tasal l-festa iwa\u0127\u0127luhom ma' korp tat-tiben ppakkjat bi\u010b-\u010braret u jlibbsuhom ilbies g\u0127all- okkazzjoni.", "Ftit ftit, bdew de\u0127lin statwi tal-injam lejn is-seklu tmintax.", "Fis-seklu dsatax bdiet die\u0127la l-arti plastika jew kartapesta.", "L-istatwi tal-kartapesta kienu or\u0127os biex isiru, u aktar \u0127fief biex jin\u0121arru.", "Dawn saru \u0127afna popolari u nxterdu ma' kullimkien.", "T a' min isemmi l-istatwarju popolari Karlu Darmanin li g \u0127andi diversi statwi tal-kartapesta b\u0127al dik ta' San Gejtanu tal-\u0126amrun u tas-Salvatur ta' \u0126al Lija kif ukoll \u0127afna statwi o\u0127ra li jintu\u017caw fil-pur\u010bissjonijiet tal-\u0120img\u0127a l-Kbira.", "Pa\u0121na 5 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "Festi Sekondarji", "F'diversi bliet u r\u0127ula Maltin insibu festi sekondarji li ji \u0121u \u010b\u010belebrati apparti l-festa prin\u010bipali jew titulari.", "It-twaqqif ta' dawn l-festi sekondarji jew \"partiti\" kif kultant jissej\u0127u, jafu l-bidu tag\u0127hom fin-nofs tas-seklu dsatax bejn l-1850 u l-1900.", "\u0120ieli kien jitqanqal xi tilwim bejn in-nies li kellhom x'jaqsmu mal-festi titulari u o\u0127rajn interessati f'xi qaddis ie\u0127or , li kienu jkunu mse\u0127bin f'xi frattellanzi ddedikati lil dak il-qaddis.", "F'dak i\u017c-\u017cmien \u0127abat li kibret id-devozzjoni lejn il-Madonna wara d- dehra tag\u0127ha f'Lourdes fl-1858 u l-\u0127rug tad-Domma tal-Immakulata Kuncizzjoni fl- 1854, kif ukoll lejn San \u0120u\u017cepp li kien iddikjarat Patrun tal-Knisja Kattolika fl-1870.", "Fejn ma kienx hemm paro\u010b\u010ba, twaqqfu titulari g\u0127al xi wie\u0127ed minn dawn t-tnejn, i\u017cda fejn di\u0121\u00e0 kien hemm xi titular , twaqqfu partiti li jor\u0121anizzaw festi sekondarji ddedikati g\u0127all-Madonna ta\u0127t diversi titli, ng\u0127idu a\u0127na Immakulata Kun\u010bizzjoni, tad- Duttrina jew tal-\u0120ilju jew g\u0127al San \u0120u\u017cepp.", "Komunitajiet reli\u0121ju\u017ci ukoll da\u0127\u0127lu d- devozzjonijiet tag\u0127hom b\u0127alma ng\u0127idu a\u0127na lejn San Duminku u lejn il-Madonna tal- Karmnu.", "Dan kollu wassal g\u0127al diversi piki bejn l-festa titulari u l-festa sekondarja li ssir fl- istess lokalita, u \u0121ieli nqala' sa\u0127ansitra \u0121lied bejn \u017c-\u017cew\u0121 partiti rivali.", "\u0126afna drabi dawn imma \u0121ew kontrollati mill-membri tal-kleru ta' dawn l-lokalitajiet biex ma jkomplux jo\u0127olqu firda.", "Fil-fatt xi ftit minn dawn l-festi sekondarji spi \u010b\u010baw, g\u0127alkemm hemm minnhom li baqg\u0127u ji\u0121u \u010b\u010belebrati sal-llum, kwa\u017ci b'iktar pompa mill-festa titulari f'xi n \u0127awi.", "Mid-Daqqaqa sal-Baned tal-llum", "Qabel ma bdew il-baned f'Malta fil-festi tal-ibliet u r \u0127ula tag\u0127na, kienu je\u017cistu grupp \u017cg\u0127ir ta' daqqaqa jew dawk li jdoqqu, li kienu jo\u0127or\u0121u jdoqqu fil-festi jew f'xi okka\u017cjonijiet o\u0127ra ta' fer\u0127, b'mu\u017cika ferrie\u0127a.", "Dawn \u0121eneralment kienu jkunu fi gruppi ta' erba' jew \u0127ames persuni.", "L-istrumenti li kienu ju\u017caw dawn id-daqqaqa kienu jkunu aktar sempli\u010bi minn dawk tal-llum, u \u0121eneralment kienu jkunu mag\u0127mulin minn min kien idoqqhom stess", "Pa\u0121na 6 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "g\u0127aldekk \u0121ieli tqabbad xi \u0127add min kien jaf ja\u0127dimhom biex jag\u0127milhom.", "Mhux biss, imma dawn l-istrumenti kienu jsiru minn materjal li kienu jsibu madwarhom.", "G\u0127alhekk i\u017c-\u017caqq u t-tanbur kienu jsiru mill- \u0121ilda tal-annimali, qasab u spag, u diversi strumenti o\u0127ra, fosthom il-fifra jew il-flawt li kienu jsiru mill-qasab.", "I \u017c-\u017caf\u017cafa jew rabbaba (\"friction drum\") kienet tkun g\u0127amla ta' qasrija li wkoll kienet issir bil- \u0121lud u bil-qasab.", "Dawn id-daqqaqa kienu joqg\u0127odu jduru mat-toroq prin\u010bipali tar-ra\u0127al, idoqqu u jferr\u0127u lin-nies bil-mu \u017cika ferri\u0127ija ta\u0127hom.", "Wie\u0127ed mid-daqqaqa kien joqg\u0127od ji\u0121bor xi \u0127a\u0121a tal-flus ukoll.", "G\u0127alkemm id-daqqaqa ma kienux jiffurmaw baned kif nafuhom illum, in-nies ta' dak i\u017c-\u017cmien xorta kienu jirreferu g\u0127alihom b\u0127ala \"banda\", g\u0127ax din il-kelma, imnissla mit-T aljan, kienet sempli\u010biment tfisser biss \"grupp\".", "Sal-1777, il-pur\u010bissjoni kienet tkun akkumpanjata bi vjolin \u010bell u xi vjolini li kienu ji \u0121u mikrija g\u0127al-okkazjoni.", "Imma mhux dejjem kien ikun il-ka \u017c g\u0127ax per e\u017cempju insibu li f'Birkirkara fil-festa ta' Sant' Elena tal-1738 filg \u0127odu kien hemm \u017cew\u0121 tamburlini u \u017cumarra li qag\u0127du jdoqqu quddiem il-knisja.", "Imma fis-seklu dsatax, il-Maltin asso \u010bjati mas-Servizzi bdew jitg\u0127allmu jdoqqu l- istrumenti tal-baned militari.", "Fl-istess \u017cmien bdew jift\u0127u ka\u017cini so\u010bjali, fejn kienu jiltaqg\u0127u l-ir\u0121iel tal-ibliet u r \u0127ula, i\u017cda dawn ma kienux ka\u017cini tal-baned.", "I\u017cda u\u0127ud minn dawn l-ka\u017cini so\u010bjali, inbidlu f' ka\u017cini tal-banda li bdew jipparte\u010bipaw u jag\u0127tu iktar \u0127ajja lill-festi esterni.", "L-ewwel baned bdew jitwaqqfu fit-tieni nofs tas-seklu dsatax, bil-Banda San Filep ta' \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121, li twaqqfet fl-1851, tkun meqjusa li hi l-aktar wa \u0127da antika fil-g\u017cejjer tag\u0127na.", "Fis-seklu g\u0127oxrin l-baned ma marrux lura, anzi, tista' tg\u0127id li kollha \u017cdiedu u kibru.", "Xi ka\u017cini da\u0127lu f'piki u tilwim interni li qasmuhom f'iktar minn banda wa \u0127da f' xi bliet u r\u0127ula, b\u0127alma \u0121ara bil-festi sekondarji li semmejna aktar 'il fuq.", "G\u0127alhekk dawn, b'mod naturali u lo\u0121iku, bdew jappo\u0121\u0121jaw festi sekondarji, li xi w\u0127ud minnhom saru ji\u0121u \u010b\u010belebrati daqs dawk titulari.", "Sfortunatament fejn hemm iktar minn ka\u017cin tal-banda wie\u0127ed, hemm tendenza li jista' jinqala xi dizgwid bejniethom.", "G\u0127alkemm il-kompetizzjoni hija \u0121eneralment meqjusa b\u0127ala \u0127a\u0121a po\u017cittiva g\u0127ax taf", "Pa\u0121na 7 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "tg\u0127in biex jissa\u0127\u0127u dawn l-baned, kultant dawn jispi\u010b\u010baw f'piki esa\u0121erati li jwasslu g\u0127all-\u0121lied, l-iktar fil-mar\u010bijiet ta' filg\u0127odu fejn jis\u0127nu l-irjus bil-qilla tax-xemx u bl- g\u0127ajnuna ta xi ftit xorb \u017cejjed ukoll.", "I\u017cda il-pika, g\u0127all-kuntraju tal-konmpetizzjoni, taf tisfratta l-ispirtu vera tal-festa.", "Fil-ka\u017cini ssib mekka ta' kultura fejn bosta partitarji akkaniti i \u017cejnu dawn l-ka\u017cin b'g\u0127amara antika rikka, arkivji mu\u017cikali mill-isba\u0127 flimkien ma' r\u0127amijiet u statwi imprezzabbli.", "L-g\u0127an ewlieni ta' dawn l-ka\u017cini tal-baned hu li tin \u017cera kultura mu\u017cikali fit-tfal biex dawn jitg\u0127allmu l-istrumenti mu \u017cikali.", "L-iktar li jkunu attivi fil- \u0121ranet tal- festa fejn jag\u0127mlu diversi mar\u010bijiet u kun\u010berti ad unur l-qaddis jew qaddisa tag\u0127hom.", "Il-Programm fuq il-Plan\u010bier", "Barra l-mar\u010b brijju\u017c ta' filg\u0127odu, l-baned jorganizzaw serata aktar formali fuq il- plan\u010bier fil-pjazza ewlenija tar-ra\u0127al.", "Din is-serata, il-bandisti jsibuha b\u0127ala l- \"Programm\" sabiex jifirduha mill-attivit\u00e0 l-o\u0127ra tal-\"Mar\u010b\" fejn il-banda ddoqq waqt li timxi mat-toroq tar-ra\u0127al.", "Il-Programm hu \u0127a\u0121a formali.", "Fl-antik, fis-snin tat-tnissil tal-ewwel baned f'Malta sa madwar il-bidu tas-seklu g\u0127oxrin, il-bandisti kienu jkunu lebsin uniformi s\u0127i\u0127a fuq stil militari u l-bandisti kont tist \u0127ajjilhom qishom kollha xi kaptani navali, spe\u010bjalment dawk li l-uniformi tag\u0127hom kienet tkun bajda.", "Illum dawn l-uniformijiet spi\u010b\u010baw g\u0127ajr g\u0127all-beritta bl-arma tal-ka\u017cin u forsi anke xi ngravata pari\u0121\u0121 fuq qmis bajda.", "Il-Programm \u0121eneralment isir xi \u0121urnata jew tnejn qabel jum il-festa u jinkludi fih siltiet g \u0127all-banda aktar impennjattivi minn mar \u010bi brijju\u017ci.", "\u0126afna baned g\u0127andhom il-plan\u010bier tag\u0127hom li fih innifsu \u0127afna drabi jkun ukoll opra tal-arti\u0121\u0121ant Malti li titg\u0127axxqek t\u0127ares lejha.", "U\u0127ud minn dawn imorru lura g\u0127al bidu tas-seklu g\u0127oxrin u qabel.", "Il-plan\u010bier huwa dak il-palk temporanju li jintrama' fil- pjazza biex il-banda tkun tista' ddoqq fuqu.", "Barra l-post g\u0127all-banda il-plan\u010bier ikollu wkoll post fejn joqg\u0127od il-kor u le\u0121ijju ddekorat u mdawwal g\u0127as-Surmast.", "\u0126afna plan\u010bieri jkollhom skultura elaborata ta' njam fin kif ukoll disinji tal-ferrobattuto biex i\u017cejnuhom u biex iservu ta' lqug\u0127 g\u0127all-badndisti i\u017cda ming\u0127ajr ma dawn jitg\u0127attew mill-pubbliku.", "Ma jonqsux ukoll il-postijiet biex jitpo \u0121\u0121ew l-istandardi tal-banda kif ukoll l-arma tag\u0127ha li bi prominenza u kburija turi l-identit\u00e0 tal-ka \u017cin.", "Il-plan\u010bier \u0121eneralment ikun imdawwar bi globi tad-dawl sabiex il-bandisti jkunu jistg \u0127u jaraw il-mu\u017cika.", "\u0120ieli wkoll ji\u017c\u017cejjen b'xi pavaljuni \u017cg\u0127ar jew bil-liedna bil-kulur tal-banda.", "Pa\u0121na 8 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "F'ritratti antiki \u0121ieli kont tara strumenti tar-ram li llum m'g \u0127adhomx je\u017cistu b\u0127alma kienet il-kontradan\u010ba (Ophicleide).", "\u0120ieli kont tara wkoll xi strumenti orkestrali b\u0127alma huwa l-kuntrabaxx jew xi fagott.", "Illum dawn inqatg \u0127u mill-baned u l-baned issa qed ju\u017caw biss strumenti tal-banda li tista' tu \u017cahom ukoll waqt il-Mar\u010b.", "L-unika strumenti li llum g \u0127adhom jintu\u017caw biss fuq il-plan\u010bier u li m'humiex addattati g \u0127all- Mar\u010b huma l-qniepen tal-banda (Tubular Bells) u t-timpani.", "T ajjeb ukoll li nsemmu li fl-antik l-istrumenti kienu ntunati ftit differenti (A=436) mill-lum (A=440) u g \u0127alhekk strumenti ta' bejn wie\u0127ed u ie\u0127or qabel il-gwerra ma jistg\u0127ux jindaqqu fil-banda tal- lum.", "Dan kien ifisser li ma \u017c-\u017cmien il-baned kellhom jibdlu l-istrumentazzjoni tag\u0127hom.", "U\u0127ud minn dawn l-istrumenti obsoliti llum qed jin \u017cammu b'g\u0127o\u017c\u017ca fil- ka\u017cini i\u017cda o\u0127rajn jew intremew, jew insterqu jew inbieg\u0127u g\u0127ar-ram.", "Qabel ukoll, il-Programm kien jikkonsisti f'mu \u017cika operistika arran\u0121ata g\u0127all-baned.", "Kien hawn g\u0127add ta' Surmastrijiet li kienu jispe \u010b\u010bjalizzaw f'dawn l-arran\u0121amenti u kienu jiktbu g\u0127add ta' Fantasiji bba\u017cati fuq l-isba\u0127 bi\u010b\u010biet tal-opra partikolari li jkunu qed jittrattaw.", "L-arkivji tal-ka\u017cini tal-baned tag\u0127na fihom minjiera ta' mu\u017cika arran\u0121ata fuq dan l-istil u li issa qajla g \u0127adha tin\u0127are\u0121 biex tindaqq, forsi g\u0127ax diffi\u010bli wisq biex tindaqq bi ftit provi fil- \u0127ajja mg\u0127a\u0121\u0121la tal-lum jew inkella g\u0127ax il-moda tag\u0127ha g\u0127addiet u nies trid \u0127a\u0121'o\u0127ra.", "I\u017cda g\u0127al \u0127afna minn nies dan kien ikun l- uniku mezz kif jiffamiljarizzaw ruhhom mal-opri g \u0127aliex biljett g\u0127at-T eatru Rjal kien xi \u0127a\u0121a li mhux kull\u0127add kien jista' j\u0127allas g\u0127alie\u0127.", "Illum il-\u0121urnata il-popolarit\u00e0 tal- opri naqset fost il-poplu u l-Programm dejjem qed jinkludi aktar u aktar arran\u0121amenti ta' mu\u017cika moderna b\u0127alma hija mu\u017cika minn films, mu\u017cika popolari u tal-mument u mu\u017cika klassika \u0127afifa b\u0127alma huma valzi u xi polka, i\u017cda xejn tqil u kkumplikat b\u0127all-opri.", "Il-Programm g\u0127adu sal-lum jinkludi dak li jissejja\u0127 \"Inno di Gloria\".", "Dan l-Inno di Gloria jkun innu miktub g \u0127all-banda, vu\u010bijiet solisti u l-kor u jkun jitratta dwar il- \u0127ajja tal-patrun tal-parro\u010b\u010ba li g\u0127alih tkun qeg\u0127da ssir il-festa.", "Kien ikun miktub fuq stil operistiku tal-\"bel canto\" u \u0121ieli kien ikollhom kliem bit-T aljan.", "Fl-antik, kienu j\u0121ibu Surmastrijiet T aljani biex imexxu 'l baned u g\u0127ad g\u0127andna g\u0127add ta' innijiet ta' dan it-tip li jindaqqu regolarment fil-pjazzez tag\u0127na kull sena fil-\u0121ranet tal-festa.", "Dawn l-innijiet kienu jkunu elaborati, iddekorati b'fanfarri, bdil fil-kjavi, dwetti u terzetti kkontrapuntati, armonija u orkestrazzjoni rikka kif ukoll b'arji melodju \u017ci g\u0127at-tenur , sopran, baritonu u baxx akkumpanjati mill-kor .", "Imbag\u0127ad dawn kollha jing\u0127aqdu flimkien g\u0127all-eg\u0127luq a\u0127\u0127ari tax-xog\u0127ol.", "Il-Programm \u0121eneralment kien", "Pa\u0121na 9 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "jispi\u010b\u010ba bl-Innu Popolari tal-qaddis jew qaddisa u bl-Innu Mar\u010b tal-banda.", "Ma kienx jonqos l-applaw\u017c qawwi fl-a\u0127\u0127ar ta' dawk li jkunu qed jisimg\u0127u kif ukoll it-tbissima ta' sodisfazzjon fuq ix-xuftejn ta' kull min ikun \u0127a sehem, spe\u010bjalment fuq ix-xuftejn tal-Kumitat tal-Banda.", "Ti\u017cjin fil-Knisja", "Il-festa hija primarjament \u010belebrazzjoni reli\u0121ju\u017ca u litur\u0121ika.", "G\u0127alhekk il-knisja nnifisha tkun armata biex tintwera fl-aqwa tag \u0127ha.", "Anke \u010b-\u010belebrazzjonijiet isiru aktar b'pompa u sollennit\u00e0.", "Il-knisja tkun im\u017cejna bid-damask, fidded u dehbijiet li jkollha.", "Il- \u0127itan jinksew b'damask fin, \u0121eneralment ta' lewn a\u0127mar , g\u0127all-okka\u017cjoni.", "Jin\u0127ar\u0121u l-aqwa g\u0127odda ta\u010b-\u010berimonja b\u0127alma huma kal\u010bijiet, ostensorji, pissidi, gandlieri, lampieri, \u010bensier , karti tal-glorja, impulluzzi, il-qanpiena u \u0127wejje\u0121 simili g\u0127all-okka\u017cjoni, li \u0121eneralment ikunu jew tad-deheb jew tal-fidda.", "Xi parro\u010b\u010bi fejn g\u0127andhom tusell fuq- l-altar ma\u0121\u0121ur \u0121ieli jibdluh b'ie\u0127or aktar elaborat u sabi\u0127 g\u0127al \u017cmien il-festa.", "F'xi knejjes jinbidel ukoll il-ventartal li jintu \u017ca kuljum u jitpo\u0121\u0121a ie\u0127or floku li jkun jew tal-fidda jew indurat bid-deheb.", "Kultant jin\u0127ar\u0121u wkoll xi sett vari \u017cg\u0127ar tal- Appostli li jkunu wkoll jew tal-fidda jew indurati bil-fiida jew deheb sabiex jitqieg \u0127du fuq l-altar ma\u0121\u0121ur .", "Isir ukoll ti\u017cjin tal-altari b'bukketti tal-ganutell li \u0127afna drabi jkunu f'bozza tal-\u0127\u0121ie\u0121 sabiex tipprote\u0121ihom mit-trab.", "Naturalment ma jonqsux il- fjuri friski fuq l-altar ma \u0121\u0121ur kif ukoll madwar il-vara titulari, tant li \u0127afna drabi ti\u0121i tidher qisha qieg\u0127da f'ba\u0127ar ta' fjuri ta' kull xorta.", "Il-paramenti sagri li jintu\u017caw fil-festa wkoll jin\u0127ar\u0121u g\u0127all-okka\u017cjoni u \u0121eneralment ikunu mag\u0127mulin minn damask fin irrakmat b'\u0127ajt tad-deheb.", "\u0126afna drabi l-parro\u010b\u010ba jkollha sett ta' aramenti sagri ppare\u0121jati sabiex il-kon\u010belebranti jkun mlibbsin l-istess g\u0127ajr il-prim \u010belebrant li jkun imlibbes fuq l-istess skala i \u017cda b'ilbies ftit aktar elaborat u rikk biex jiddistingwie\u0127 mill-o\u0127rajn.", "Il-vara titulari wkoll tkun im\u017cejna bid-dehbijiet li jkunu tawha matul is-snin il-fidili.", "Dawn jistg\u0127u jinkludu \u010brieket, kuruni, kurini tar-Ru \u017carju, xi \u010bintorin, xi qorq jew \u0127wejje\u0121 o\u0127ra.", "Dan kollu jfisser ukoll u\u0121ie\u0127 ta' ras g\u0127al min ikun irid jorganizza s- sigurt\u00e0 fil-knisja matul il-jiem tal-festa.", "Pa\u0121na 10 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "It-Tridu u l-G\u0127osrien", "Il-festi litur\u0121i\u010bi \u0121eneralment jibdew bil-\u0127ru\u0121 tal-vara xi \u0121img\u0127a qabel jum il-festa.", "Minn tlett ijiem qabel jibda t-tridu tal-festa, i \u017cda l-qofol ta\u010b-\u010berimonji litur\u0121i\u010bi ise\u0127\u0127u lejliet il-festa fi\u010b-\u010berimonja tat-Translazzjoni u l-Primi Vespri (l-ewwel G\u0127asar), imbag\u0127ad f'jum il-festa, bil-Quddiesa Solenni kantata u fl-a \u0127\u0127ar filg\u0127axija nhar jum il-festa bis-Secondi Vespri (it-tieni G\u0127asar).", "Il-Vespri (l-G\u0127osrien) huma forma ta' talb li twaqqaf fis-Seklu Sitta WK.", "Fir-rit Latin il-Vespri jibdew bil-kant tad-Deus, in adiutorium meum intende .", "Imbag\u0127ad jitkanta innu u wara xi Salmi, minn tnejn sa \u0127amsa, mit-Testment il-Qadim u xi Kantiku mit- T estment il-\u0120did.", "Imbag\u0127ad isir xi qari mill-Bibbja u Responsorju qasir .", "Wara jitkana l-Magnificat, isir xi talb ie \u0127or (il-pre\u010bi u l-oratio) u mbag\u0127ad jitkanta xi innu Marjan ie\u0127or b\u0127as-Salve Re\u0121ina.", "Il-Vespri imbag\u0127ad jag\u0127lqu bil-Barka Sagramentali.", "Matul dawn il-\u0121ranet, kemm fil-Vespri kif ukoll fil-Quddiesa Solenni ma jonqosx ukoll li titkana l-Antifona tal-Qaddis jew Qaddisa.", "L-Antifona hija fra\u017ci qasira jew sentenza li titkanta b\u0127ala responsorju u l-fra\u017ci \u0121eneralment ikun xi bi\u010b\u010ba Salm li jservi b\u0127ala responsorju qabel jew wara xi Salm ie\u0127or .", "Il-kliem mag\u0127\u017cul g\u0127all-Antifona jkun addattat u ta' relevanza g\u0127all-Qaddis jew Qaddisa li g\u0127alihom tkun qed ti\u0121i \u010b\u010belebrata l-festa.", "G\u0127alkemm il-fra\u017ci \u0121eneralment tkun qasira, din tkun immu \u017cikata bil-pompa kollha li jist\u0127oqqilha u tittawwal billi l-kliem ji \u0121i rrepetut kemm il-darba.", "Il-Quddiesa Solenni", "Il-Quddiesa Solenni \u0121eneralment titqaddes kon\u010belebrata mill-Kappillan jew Ar\u010bipriet imdawwar bil-kleru tal-parro\u010b\u010ba sakemm ma jkunx mistieden xi dinjitarju og\u0127la li jmexxi \u010b-\u010belebrazzjoni hu.", "Il-quddiesa tkun wa\u0127da kantata b'mu\u017cika miktuba apposta g\u0127all-\u0121urnata tal-festa.", "Jitkantaw il-Kyrie, il-Gloria, il-Credo, is-Sanctus u l-Agnus Dei.", "Ma' dawn kienu ji\u017cdiedu l-Introjtu u l-Offertorju kif ukoll xi innu g \u0127al waqt it-Tqarbin, \u0121eneralment miktubin apposta wkoll.", "Illum, min \u0127abba esi\u0121enzi litur\u0121i\u010bi, il-Credo mhux dejjem g\u0127adu jitkanta u \u0127afna drabi jing\u0127ad mal-kongregazzjoni.", "L-antifona tal-qaddis", "Pa\u0121na 11 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "\u0127afna drabi titkanta wkoll, jew b\u0127ala responsorju g\u0127all-versett ta' qabel l-Evan\u0121elu jew fl-a\u0127\u0127ar tal-quddiesa.", "Il-Quddiesa Solenni hija wkoll karatterizzata bil-Pani \u0121ierku, li hija priedka kemxejn twila li te\u017calta l-valuri Nsara tal-Qaddis jew Qaddisa sabiex jitpo\u0121\u0121ew b\u0127ala mudell g\u0127all-fidili tar-ra\u0127al.", "Il-pani\u0121ierku \u0121eneralment issir minn predikatur ta' esperjenza, imqabbad apposta u li jkun mag\u0127ruf g\u0127ar-retorika u g\u0127ad-don tal-kelma tieg\u0127u.", "Jitqies predikatur tajjeb aktar kemm ikun jaf id-dettalji tal- \u0127ajja tal-qaddis u jkun jaf ju\u017cahom b\u0127ala e\u017cempji biex jillustra l-priedka tieg\u0127u.", "Naturalment, aktar ma jkun kapa\u010bi jentu\u017cja\u017cma l-kongregazzjoni bit-tonalit\u00e0 u l-e\u017cempji li j\u0121ib, aktar a\u0127jar .", "Mu\u017cika fil-Knisja", "Il-mu\u017cika dejjem sabet postha fi\u010b-\u010belebrazzjonijiet, inklu\u017ci dawk li jsiru fil-knisja.", "Il- Papa Gregorju I, fis-sitt seklu, kien l-ewwel li ta gwida ta' kif g \u0127andha ssir il-mu\u017cika fil-litur\u0121ija.", "Aktar qribna, fl-1903, il-Papa Piju X \u0127are\u0121 il-\"Motu Propio\" dwar kif trid issir il-mu\u017cika fil-litur\u0121ija fi \u017cmienna.", "L-aqwa tal-mu\u017cka Maltija tal-knejjes \u010bertament kienet fis-snin tas-Seklu Dsatax u l- ewwel nofs tas-Seklu G\u0127oxrin.", "Il-Kappelli ta' g\u0127add ta' Surmastrijiet (Maestro di Cappella) g\u0127anew ir-repertorju tal-Mu\u017cika Sagra Maltija b'Quddies, Antifoni, Offertorji, Introjti, T antum Ergo, Salve Regina, Mutetti u mu\u017cika sagra o\u0127ra ta' kull tip li tintu \u017ca fil-jiem tal-festa.", "Ma nistg\u0127ux ma nsemmux almenu l-kappelli tas- Surmastrijiet Nani, Bugeja, Galea, Vella, Fenech, Camilleri u Vassallo fost o\u0127rajn b\u0127ala e\u017cempji mill-aqwa ta' kompo\u017cituri ta' din l-epoka.", "Il-knejjes parrokjali tag\u0127na huma mog\u0127nija b'arkivji mu\u017cikali estensivi ta' dawn is-surmastrijiet.", "L-orkestrazzjoni kienet \u0121eneralment tkun wa\u0127da g\u0127al orkestra s\u0127i\u0127a i\u017cda l-orkestra attwalment li tintu \u017ca tkun \u0127afna drabi ftit i\u017cg\u0127ar g\u0127al ra\u0121unijiet ta' spejje\u017c u spazju.", "L-orkestra \u0121eneralment titqieg\u0127ed fuq il-kor fejn ikun hemm l-orgni, jew inkella wara l-altar ma\u0121\u0121ur jew f'xi kappellun tal-\u0121enb.", "I\u017cda dejjem tkun mimlija bi\u017c\u017cejjed biex tag\u0127ti l-isfumaturi tal-kulur orkestrali ma \u0127suba mill-kompo\u017citur fl-ispartit ori \u0121inali.", "Orkestra relattivament \u017cg\u0127ira xorta jkun fiha l-korda s\u0127i\u0127a, l-injam kollu u anke r- ram.", "Fejn il-post jippermetti, l-orkestrazzjoni \u0121ieli tinkludi wkoll xi par timpani, xi katuba u l-platti.", "Pa\u0121na 12 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "Il-kor kien ikun mag\u0127mul minn ir\u0121iel biss, bl-abbatini (voci bianche) ikantaw in-noti g\u0127oljin li normalment ikantawhom kantanti nisa.", "Dan kien isir skont il-Motu Propio ta' Piju X tal-1903 dwar il-Mu\u017cika Sagra.", "I\u017cda g\u0127all-kuntrarju ta' x'jirrakkomanda l- istess Motu Propio, il-bi\u010b\u010biet kienu jkunu fuq stil operistiku tat-tip tal- Bel Canto, tant ma\u0127bub minn missirijietna li kienu jiffrekwentaw it-Teatru Rjal u orkestrati g\u0127al orkestra kbira.", "Il-kwalit\u00e0, il-qawwa u l-kapa\u010bit\u00e0 g\u0127all-espressjoni fil-vu\u010bi tas-solist kien ikun il-kejl ta' kemm ikun tajjeb jew le il-kantant.", "Xejn ma kien ikun aktar apprezzat minn xi portamento sensittiv tat-T enur solist fuq l-istil ta' kant l-aktar asso\u010bjat ma' Beniamino Gigli jew xi nota baxxa profonda li Baxx ta' stoffa biss kien ikun jista' jil\u0127aq.", "Il-mu\u017cika nnifisha kienet tkun korali g \u0127all-tlieta jew erba vu\u010bijiet u kien ikun fiha kemm solijiet, kif ukoll dwetti jew okka\u017cjonalment terzetti bejn is-solisti biex jag\u0127tu l-kulur .", "Il-kulur kien jo\u0127ro\u0121 ukoll bl-u\u017cu mirqum tal-kontrapunt bejn is-solisti bejniethom jew bejn is-solisti u l-kor kif ukoll bl-u \u017cu ta' armonija klassika u orkestrazzjoni drammatika.", "Illum il-partijiet tal-Voci Bianche qed isiru min-nisa li wkoll qed jinag\u0127taw xi solijiet addattati li qabel kienu \u0121eneralment isiru mit-T enur .", "Kompo\u017cituri moderni i\u017cda qed jiktbu wkoll mu\u017cika sagra spe\u010bifikament biex titkanta minn vu\u010bijiet femminili.", "Dan kollu mhux e\u017cattament skont il-Motu Proprio ta' Piju X i\u017cda din it-tradizzjoni mu\u017cikali g\u0127adha \u0127ajja u donnha ma jidhirx li ser tbatti almenu fi \u017c-\u017cmien qarib.", "Qisu li g\u0127all-Maltin, l-ispirtu tat-T eatru Rjal mexa mit-ti\u0121rif tal-gwerra u ser jibqa' jg\u0127ix fil- knejjes parrokkjali tag\u0127na nhar il-festa.", "It-Ti\u017cjin tat-Toroq", "Milli jidher , ftit li xejn kien isir ti\u017cjin organi\u017c\u017cat, barra minn xi okka\u017cjoni spe\u010bjali b\u0127al meta l-Gran Mastru kien i\u017cur xi belt jew ra\u0127al nhar il-festa.", "Dak inhar kien isir ark trijonfali, imqar bil-weraq tas-si\u0121ar midmum jew imxeblek mal-injam jew qasab b\u0127al kannizzata.", "F'nofs l-ark kien ikun hemm dejjem l-arma tal-Gran Mastru pin \u0121uta fuq l-injam u mal-\u0121nub kien ikun hemm ukoll il-bandieri tal-kavallieri.", "Pa\u0121na 13 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "G\u0127al dawn l-okkazjonijiet kienu jsiru festi kbar u l-parro \u010b\u010bi kienu jisselfu pultruna u tapit sabi\u0127 minn San \u0120wann jew minn xi knisja o\u0127ra li jafu kif imur , biex il-Gran Mastru kien isib kollox kif jixraqlu.", "Wara li telqu l-Kavallieri, id-drawwa tal-ark trijonfali, pavaljuni u bandalori bi kliem ta' tif\u0127ir u simboli u armi, baqg\u0127et, imma issa bdiet ti\u0121i applikata g\u0127all-okka\u017c\u017cjoni tal-festa tal-ibliet u r\u0127ula.", "Sa\u0127ansitra l-istess simboli tal-Ordni ta' San \u0120wann g\u0127adna naraw s'issa fi kliem miktub fuq l-pavaljuni tal-festi g \u0127alkemm mhux daqs kemm kienu isiru fl-img\u0127oddi.", "Fadal ukoll xi ftit arki trijonfali.", "L-arki trijonfali li g\u0127adhom jintramaw fil-festa ta' Korpus ir-Rabat u ta' San Publiju l-Furjana, huma e\u017cempji ta' dan.", "Trofej", "L-Ordni ta' San \u0120wann kienet forza navali u minbarra t-telfiet li ma tantx jissemmew kellha \u0127afna aktar reb\u0127iet.", "B\u0127alma kien isir minn forzi o \u0127ra, meta kien jasal lura Malta xi galjozz rebbie\u0127 fuq l-g\u0127adu, kienu jni\u017c\u017clu l-art s-simboli tar-reb\u0127a, li wara kollox kienu l-o\u0121\u0121etti maqbudin jew kif dejjem jissej\u0127u t-trofej.", "Dawn kienu jikkkonsistu fi bnadar T orok, kanuni, lanez u diversi armi o\u0127ra, xhieda tar-reb\u0127a miksuba.", "Meta wie\u0127ed i\u0127ares lejn xi skultura simbolika ta' \u017cmien il-Kavallieri, fosthom dawk li nsibu fil-Konkatidral ta' San \u0120wann, wie\u0127ed jara bnadar u lanez irran\u0121ati forma ta' mrew\u0127a b\u0127ala sinjal tar-reb\u0127a.", "Fil-Festi tag\u0127na g\u0127adna naraw din l-influenza tal-Urdni fit-trofej armati fit-toroq u qrib l-knejjes.", "Fihom kwa\u017ci dejjem nsibu l-bandiera \u0127amra bis-salib abjad tal-ordni, anki jekk ir-ra\u0127al ma kellux x'jaqsam direttament mal-Assedju l-Kbir .", "Ma' dawn \u017cdiedu bnadar li jirrapre\u017centaw li-qaddis u r-ra\u0127al u l-belt, flimkien ma' dik tal-Papa.", "Jekk wie\u0127ed i\u0127ares sew bosta mill-bnadar tat-trofej g\u0127andhom il-lasti forma ta' lanez li huma iktar simboli \u010bi fit-trofej tar-reb\u0127iet militari u navali.", "Pa\u0121na 14 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "Il-Liedna", "G\u0127adna nisimg\u0127u din l-kelma, imma u\u017cata g\u0127al \u0127a\u0121a differenti milli kienet fl- img\u0127oddi.", "Il-liedna kienet pjanta jew si\u0121ra li tixxeblek biex tikber.", "Fl-antik kienu jaqtg\u0127u ferg\u0127at twal minnha, u dawn kienu ju \u017cawhom mifruxin ma' xi \u0127xejjex o\u0127rajn fil-paviment tal-knisja, kif kienet g \u0127adha l-u\u017canza sa ftit wara l-gwerra f'xi r\u0127ula.", "Da\u017c-\u017cmien g\u0127adna nifirxu fjuri u weraq fit-toroq tag\u0127na, imma iktar risevati g\u0127all- pur\u010bissjonijiet ta' Corpus u tal-Qalb ta' \u0120es\u00f9 fejn jin\u0127areg is-Sagrament.", "F'dawn il- pur\u010bissjonijiet f'xi n\u0127awi g\u0127adna naraw t-tradizzjoni l-antika li jo\u0127or\u0121u l-qsari barra fuq il-bankina, minn fejn tg\u0127addi l-pur\u010bissjoni.", "Il-liedna kienu bdew i\u017cejnu biha fit-toroq ta' qrib il-knejjes matul il- \u0121ranet tal-festa.", "Il-weraq tal-liedna fuq zkuk irqaq u twal, kienu dekorattivi u re \u017cistenti, g\u0127alhekk addattati g\u0127at-ti\u017cjin.", "Bejn i\u017c-\u017cew\u0121 gwerer f'bosta festi f'Malta bdew ju\u017caw bi\u010b\u010biet tal-karti tat-tajr , marbutin serbut fuq l-ispag biex i \u017cejnu.", "Dawn bdew isiru ta' diversi lwien u bdew jidhru iktar sbie\u0127, g\u0127ax ma baqg\u0127ux ikunu tal-lewn a\u0127dar biss kif kien isir bil-liedna ori\u0121inali.", "Illum dawn saru jsiru tal-plastic g \u0127ax iktar re\u017cistenti u jistg\u0127u jer\u0121g\u0127u jintu\u017caw sena wara l-o\u0127ra.", "G\u0127alkemm mhumiex b\u0127al dawk ori\u0121inali xorta baqg\u0127u jissej\u0127u liedna.", "L-Istatwa ta' Malta Rebbie\u0127a", "Biex inkomplu naraw iktar l-influenzi tal-Kavallieri fl-armar u t-ti \u017cjin tal-festi tag\u0127na, n\u0127arsu lejn l-istatwa ta' Malta Rebbie\u0127a.", "Simbolikament tidher g\u0127amla ta' mara liebsa l-abjad u a\u0127mar , armata b' korazza, xabla u tarka, jew b'xi o\u0127rajn i\u0121orrru bnadar tal-Ordni jew t-tmun tal-bastiment T ork ta\u0127t saqajha.", "F'xi statwi nsibu ukoll bnadar u kanuni T orok ta\u0127t saqajha, b'sinjal tar-reb\u0127a tal-Assedju l-Kbir .", "F'\u010berti festi Malta Rebbie\u0127a tispikka iktar , b\u0127al ma naraw fil-festa tal-Bambina jew tal-Vitorja li jarmaw fl-Isla u n-Naxxar .", "Fil-Birgu hemm wa\u0127da armata permanenti fil- pjazza.", "Pa\u0121na 15 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "L-Illuminazjonijiet", "Naturalment qabel ma da\u0127al l-eletriku f'Malta, il- \u0127ajja tal-poplu Malti kienet mod ie\u0127or minn dik kif nafuha illum.", "Bil-lejl kien kollox mudlam, u biex wie \u0127ed jara fid- djar kienu jixelu l-musbie\u0127 tal-fu\u0127\u0127ar .", "Fit-toroq kienu jixg\u0127elu l-fanali, li kienu jkunu mwa\u0127lin mal-\u0127itan tad-djar .", "G\u0127alhekk fil-festi ma kienux je \u017cistu l-festuni fit-toroq b\u0127alma naraw illum.", "Minflokk il-festuni kienu jixg \u0127elu il-bjut tad-djar u kienu jsejj\u0127ulhom mixg\u0127ela.", "Dawn il-mixg\u0127ela kienu jsiru bil-fjakkli tan-nar , li kienu jikkonsistu fi skutelli tal-fu \u0127\u0127ar mimlijin bi\u017c-\u017cift, xa\u0127mijiet jew \u017cjut u l-ftila fihom.", "Naturalment dawn \u0121ieli kienu jintfew mill-ewwel spe\u010bjalment meta kien ikun ir-ri \u0127.", "Tip ie\u0127or ta' illuminazzjoni kienu jkunu t-tor \u010bi g\u0127al briju u biex idawlu l-misra\u0127 tal- knisja waqt id-d\u0127ul tal-pur\u010bissjoni, meta l-pur\u010bissjoni bdiet issir filg\u0127axija.", "Dawn it- tor\u010bi kienu jkunu sempli \u010biment \u0127atab jew injam im\u010bappas bi\u017c-\u017cift jew \u017cejt.", "F'dokumenti antiki fost l-ispejje\u017c tal-festa, insibu mni \u017c\u017cel li ntefqu xi skud jew anqas g\u0127all-\u0127atab u \u017c-\u017cift.", "Fil-pjazez ta' quddiem il-knejjes parrokjali kienu jqabbdu xi \u0127u\u0121\u0121ie\u0121a biex tkompli i\u017c\u017cid mal-ispettaklu, spe\u010bjalment fi \u017cmien il-faqar .", "\u0126dejn dawn il-\u0127\u0121ejje\u0121 kienu fl- a\u0127\u0127ar jiltaqg\u0127u id-daqqaqa bil-mu\u017cika tag\u0127hom.", "Insibu, per e\u017cempju, li skont xi kontijiet tal-festa tal-Lunzjata, f' \u0126al T arxien, bejn l- 1760 u l-1762, g\u0127al mixeg\u0127la kienu xtraw \u0127ames platti kbar li fihom aktarx kienu \u0127arqu kwantit\u00e0 ta' njam.", "Barra minn dawn kellhom xi lampjuni mixg \u0127ula bi\u017c-\u017cejt.", "Is-Sunetti", "Din id-drawwa hija antika \u0127afna, u \u0127afna ja\u0127sbu li aktarx \u0121ejja minn \u017cmien il- Kavallieri, li f'okka\u017cjonijiet spe\u010bjali kienu jinqraw kliem jew versi ta' tif\u0127ir jew ta' mer\u0127ba lill-Gran Mastru, l-Isqof jew l-Inkwi\u017citur u l-kbarat o\u0127ra f'xi \u010berimonja, jew festa.", "U aktar tard beda jsir l-istess lill-Gvernaturi u persona \u0121\u0121i rjali li j\u017curuna.", "Pa\u0121na 16 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "G\u0127all-\u0127abta tat-tieni nofs tas-seklu dsatax, kienet da\u0127let id-drawwa li jistampaw sunetti g\u0127al okka\u017cjonijiet spe\u010bjali b\u0127al festi.", "Dawn kien ikun fihom poe \u017ciji qosra, ta' erbg\u0127atax il-vers (g\u0127alhekk \"sunetti\" \u2013 forma partikolari ta' poe\u017cija).", "Dawn kienu jitwaddbu mill-kampnari g\u0127an-nies li jkunu mi \u0121bura fil-pjazza ta' quddiem il-knisja parrokjali.", "Iktar tard din id-drawwa bdiet tinqata' sakem inqatg\u0127et g\u0127al kollox, u minflokk dan it-tip ta' sunetti, bdew jitwaddbu bi\u010b\u010biet tal-karti irqaq.", "Dawn ukoll bdew jissej\u0127u sunetti u din id-drawwa baqet sal-\u0121urnata tal-llum.", "Xi w\u0127ud mill Prokuraturi tal-festi ma tantx jie\u0127du pja\u010bir bihom g\u0127ax jg\u0127idu li jg\u0127amlu \u0127sara l-vari.", "Imma it-tfal kienu jibdew i\u0121emmaw il-karti minn xhur qabel il-festa u wara li kienu jqattawhom bi\u010b\u010biet \u017cag\u0127ar , kienu jerfawhom f'xi xkora, u meta tasal il-festa er\u0127ilhom iwaddbu s-sunetti, fuq l-istatwa jew fuq il-banda.", "U povru l-bandist li kien idoqq il- bumbardun g\u0127ax l-istrument tieg\u0127u kien jisfa' l-mira naturali ta' tfal entu \u017cja\u017cmati jitfg\u0127u dawn is-sunetti minn xi gallarija ta' nannithom.", "Il-Log\u0127ob tan-Nar", "Illum kwa\u017ci kull festa, anki dawk sekondarji, g\u0127andhom xi ftit jew wisq il-log\u0127ob tan- nar .", "I\u017cda fil-bidu ta' dawn il-festi titulari, ma kienx je \u017cisti log\u0127ob tan-nar .", "\u0126afna ja\u0127sbu li din id-drawwa ori\u0121inat minn \u017cmien il-Kavallieri, peress li meta kien ji\u0121i xi \u0127add importanti f'dak i\u017c-\u017cmien, kienu jatu\u0127 is-salut billi jisparaw balal bil- kanuni biex iselmulu.", "Minbarra l-kanuni, f'xi okka \u017cjonijiet kienu jisparaw il- musketterija mag\u0127mula mit-tiri tal-ixkubetti li kompla u baqa' jsir sal- \u0121urnata tal- lum mill-armata.", "Imma l-Maltin kienu bdew sistema o \u0127ra ta' musketterija, u din kienet b'l-u\u017cu tal- maskli.", "Dawn il-maskli kienu blokki tawwalin tal- \u0127adid b'toqba fin-nofs g\u0127all-porvli, u o\u0127ra rqiqa tinfed mill-\u0121enb g\u0127all-mi\u010b\u010ba.", "Fil-festi kienu jqabbdu kuntrattur jipprovdilhom u jarmalhom fl-art qrib il-knisja jew xi post ie \u0127or minn fejn tg\u0127addi l- vara.", "Dan kien jibg\u0127at ra\u0121el filg\u0127odu kmieni, jimlihom, iqeg\u0127edhom \u0127dejn xulxin, jg\u0127addi serbut trab tal-porvli minn mag\u0127hom biex meta jqabbadhom jisparaw wie\u0127ed wie\u0127ed qishom musketterija.", "Dan kien l-ewwel tip ta' log\u0127ob tan-nar tal-\u0127oss fil-festi.", "Pa\u0121na 17 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "Imma fi \u017cmien l-Ordni \u0121a kien ikun hemm log\u0127ob tan-nar tal-ajru.", "Kien jintu\u017ca f'\u010belebrazzjonijiet meta jitwieled xi \u0127add fil-familji rjali \u0127bieb tal-Ordni u f'okka\u017cjonijiet lokali, imma l-poplu \u0121enerali ma kellux x'jaqsam, \u0127lief li jara dak li jsir madwaru.", "L-ewwel kitba dokumentata li nsibu fuq \u0127ruq ta' log\u0127ob tan-nar fil-festi hi dik miktuba fuq il-festa ta' Sant'Elena f'Birkirkara tal-1728, fejn fir-rendikont finanzjarju jissemmew l-ispejje\u017c g\u0127all-porvli biex isiru l-isparaturi.", "\u0126dejn in-nar li jsir illum, dan kien xi \u0127a\u0121a \u017cg\u0127ira, g\u0127ax kienu jixtru bejn erba' u sebat irtal.", "Kienu msemmija wkoll l-ispejje\u017c g\u0127all-ispag u g\u0127all-karta, li dak i\u017c-\u017cmien ma kinitx xi materjal komuni b\u0127alma hi illum.", "Fi \u017cmien l-Ingli\u017ci il-log\u0127ob tan-nar kien aktar frekwenti.", "\u0120ieli n\u0121ieb xi kuntrattur minn barra minn Malta, i\u017cda ma\u017c-\u017cmien l-Maltin bdew imiddu jdejhom huma stess.", "G \u0127all- ewwel kienu iktar ja\u0127dmu fuq musketteriji u murtali ta' diversi tipi, imma wara l- gwerra beda jin\u0127adem \u0127afna iktar minn dak tal-art imlewwen.", "Fit-tieni nofs tas-seklu g\u0127oxrin l-festi \u0127adu pass kbir 'il quddiem fl-i\u017cvilupp tag\u0127hom, u bdew jiffurmaw g\u0127aqdiet biex jie\u0127du \u0127sieb in-nar li kieniu jaraw li jkollhom il-kamra tan-nar tag \u0127hom u ja\u0127dmu tul s-sena kollha.", "Dan wassal biex fil- \u0121img\u0127a tal-festa jsiru wirjiet meravilju\u017ci ta' log\u0127ob tan-nar , li jil\u0127aq l-kulmini tieg\u0127u lejlet l-festa fejn ssir il- \u0127arqa prin\u010bipali fejn d-dilettanti tan-nar ja\u0127arqu x-xog\u0127ol li jkunu \u0127admu matul s-sena.", "F'xi postijiet, dawn saru ji\u0121u m\u017cewqin ukoll mal-mu\u017cika u dwal, biex jo\u0127olqu spettaklu grandju\u017c awdjovi\u017civ.", "Sfortunatament sikwit nisimg \u0127u b'diversi in\u010bidenti fejn diversi nies \u0127allew \u0127ajjithom jew spi\u010b\u010baw b'di\u017cabilita permanenti wara li taru xi kmamar tan-nar .", "B'iktar sikkatura fir-regolamenti ta' min ja\u0127dem n-nar nistg\u0127u nkomplu ngawdu dan l-aspett ferm sabi\u0127 fil-festa Maltija, ming\u0127ajr in\u010bidenti gravi u mwiet.", "Il-\u0120ostra", "Tista tg\u0127id li kwa\u017ci fil-festi tal-ibliet u l-ir \u0127ula kollha fejn hemm il-ba\u0127ar kienet issir il- \u0121ostra.", "Kienu jwa\u0127\u0127lu arblu mimdud max-xatt g\u0127al fuq il-ba\u0127ar .", "Kienu jdelkuh bix- xa\u0127am it-tul tieg\u0127u kollu u fit-tarf tieg\u0127u, li kien ikun fuq il-ba \u0127ar , kienu jorbtu xi", "Pa\u0121na 18 minn 19 Il-Festi fil-Passat", "\u0127a\u0121a tal-ikel.", "Min kien jirnexxielu jasal sat-tarf u j \u0127oll l-irbit tal-pakkett b'l-ikel, kien jirba\u0127 dak il-premju.", "\u0126afna mi\u017c-\u017cag\u0127\u017cag\u0127 kien l-ors ta\u0127hom jippruvaw jie\u0127du dak il-pakkett.", "Fuq ix-xatt, kienu jin\u0121abru ruxmata nies jid\u0127qu bix-xabbaturi li kwa\u017ci kollha jispi\u010b\u010baw ji\u017colqu fil- ba\u0127ar .", "It-tigrijiet tal-bhejjem jew dag\u0127ajjes", "F' \u0127afna mill-ir\u0127ula kienu jorgani\u017c\u017caw it-ti\u0121rijiet tal-bhejjem b\u0127ala parti mill- attivitajiet ta' barra tal-festi titulari.", "Fil-bliet u r \u0127ula fejn hemm il-ba\u0127ar kienu ji\u0121u organizzati ti\u0121rijiet tad-dg\u0127ajjes, b\u0127al ma kien isir f'l-Isla u fil-Birgu.", "T al-Isla g\u0127ada ssir sal-lum u hija it-ti \u0121rija Nazzjonali tad-dag\u0127ajjes mag\u0127rufa b\u0127ala r-Regatta.", "L-Ikla Ta' Jum Il-Festa", "Minkejja l-gu\u0127 u l-faqar li kien hawn, fil-jum tal-festa tal-ibliet u r \u0127ula tag\u0127na, il- familji Maltin kienu jag\u0127mlu ikla spe\u010bjali f'nofs inhar u \u0121ieli kienu jistiednu xi nies familjari ta\u0127hom minn xi bliet u r \u0127ula o\u0127ra biex imorru jieklu ma\u0127hom.", "L-iktar ikla favorita kienet tkun patata l-forn.", "Filg\u0127axija \u0121ieli kienu jistiednu lill- \u0127bieb u l-qraba fid-djar ta\u0127hom g\u0127all-grokk, \u0127a\u0121a li g\u0127ada ssir sal-\u0121urnata tal-llum.", "Din it-tradizzjoni tista' tkun \u0121ejja minn drawwa fl- antik fejn ir-retturi tal-knejjes kienu jkunu marbutin b'xi legat li jag \u0127tu l-ikel lill-fqar fil-\u0121urnata tal-festa.", "Il-mistieden g\u0127all-ikel nhar il-festa g\u0127alhekk jista' jkun li g\u0127andu g\u0127eruq aktar fil-fond milli wie\u0127ed ja\u0127seb fit-tradizzjoni Maltija.", "L-g\u0127ada tal-festa, bosta familji kien jibqg\u0127alhom \u0127afna ikel, u minflok kienu jieklu \u0127 d-dar , \u0127afna minnhom kienu jikru xi karozzin u jer \u0127ula lejn l-Buskett jew lejn il- ba\u0127ar .", "Hemm kienu jg\u0127addu l-jum kollu jiddevertu u jieklu.", "L-iskola tal-gvern tar- ra\u0127al l-g\u0127ada tal-festa ma kinitx tifta \u0127, g\u0127alkemm mhux b'mod uffi\u010bjali, i\u017cda g\u0127ax it- tfal kienu jmorru x-xalata mal-familja.", "Pa\u0121na 19 minn 19"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Il-Kappella_ta-_Santa_Katerina_-_Xwieki", "text": ["Il-Kappella ta' Santa Katerina tax-Xwieki", "Il-Kappella ta' Santa Katerina tax-Xwieki fil-G\u0127arg\u0127ur Kappella li m'g\u0127adiex te\u017cisti", "Kitba ta' Julian Bezzina", "Id-drittijiet tal-propjet\u00e0 intellettwali (copyright) huma kollha mi\u017cmumin mill-awtur tal-kitba.", "\u0126afna huma l-anzjani tar-ra\u0127al li jiftakru l-kappella ta' Santa Katerina tax-Xwieki, i\u017cda \u0127add minnhom ma jiftakarha wieqfa, jiftakruha mwaqqa' kif tidher fir-ritratt me\u0127ud fl-1935 minn Dr. Temi Zammit, ftit wara li waqg\u0127et waqt maltempata qalila.", "Kienet sabi\u0127a \u0127afna kif kiteb Mons. Giacomo Molina fl-1680.", "Kienet \u0121awhra tal-arkitettura stil Normann.", "Billi din ma tissemmiex fir-rapport tal-Visita Appostolika ta' Mons. Pietru Dusina, il-kappella ma kinitx g\u0127adha mibnija dak i\u017c-\u017cmien, jekk g\u0127alanqas ma kienitx dik li tissemma b\u0127ala tal-Madonna tas-Silg li kienet \u0121o wied kbir mag\u0127ruf b\u0127ala Xwieki qrib \u0126al G\u0127arg\u0127ur (Ecclesiam ruralem Sanctae Mariae ad Nives intus vallonem nuncaptum Sueti prope Casale Gregori).", "I\u017cda tissemma' l-ewwel darba b\u0127ala l-kappella tal-Vi\u017citazzjoni fil-vi\u017cita pastorali ta' Mons. Tumas Gargallo (1598).", "L-akbar li g\u0127andna tag\u0127rif fuqha insibuh fil- Vista Pastorali ta' Mons Giacomo Molina (1680).", "Fir-rapport tieg\u0127u jg\u0127idilna li din kienet \u0121dida, kienet g\u0127adha kif \u0121iet imbajda u kienet sabi\u0127a \u0127afna.", "Kienet tliet qasab u nofs twila, \u017cew\u0121 qasab u xibrejn wiesg\u0127a u tliet qasab g\u0127olja.", "www.kappellimaltin.com Pa\u0121na 1 minn 3 Il-Kappella ta' Santa Katerina tax-Xwieki", "Kellha wkoll \u010bimiterju ta' tliet qasab kwadri quddiemha.", "Kellha \u010binta dawramjt tag\u0127ha kif narawha wkoll fir-ritratt.", "Fir-rapport insibu wkoll li din kienet inbniet wara l-mewt ta' Dun \u0120iljan Borg li kien kappillan tan-Naxxar mill-eredi universali tieg\u0127u, it-tfal ta' o\u0127tu Marietta Mifsud mart Mattija, il-Kjeriku Dominiku Mifsud u \u0127uh Bartolomew.", "Inbniet fl-1611 - xhieda ta' dan hija minquxa fuq it-tieqa tonda tag\u0127ha.", "Nhar it- 8 ta' Lulju 1610, Dun \u0120iljan Borg, marid fis-sodda, g\u0127amel it-testment tieg\u0127u quddiem in-Nutar Simone Galea quddiem ix-xhieda fosthom Dun \u0120wann Bezzina li wara la\u0127aq Kappillan tal-Mosta.", "Huwa obbliga lill-eredi universali tieg\u0127u li jibnu l-kappella fl-g\u0127alqa tieg\u0127u tax-Xwieki mag\u0127rufa b\u0127ala \"ta' maica\".", "Hu rabathom ukoll biex fiha jag\u0127mlu quddies kull nhar ta' \u0126add, jag\u0127mlu festa tal-Visitazzjoni tal-Madonna lil Santa Eli\u017cabetta (2 ta' Lulju), u ta' Santa Katerina (25 ta' Novembru) u li jixg\u0127elu l-lampier kull nhar ta' Sibt.", "Dun \u0120iljan Borg miet ftit jiem wara, fl-14 ta' Lulju, 1610.", "Fit-testment tieg\u0127u talab ukoll li jindifen fil-knisja tan-Naxxar i\u017cda fil-kappella ta' Santa Katerina kien hemm il-qabar tieg\u0127u.", "Nafu li ftit wara mewtu l-knisja tan-Naxxar twaqqg\u0127et biex tinbena l-knisja li naraw illum u g\u0127alhekk il-fdalijiet tieg\u0127u setg\u0127u \u0121ew trasportati g\u0127al dan il- qabar.", "Dan il-Kappillan tan-Naxxar kien dak li kien oppona it-twaqqif tal- parro\u010b\u010ba tal-G\u0127arg\u0127ur u g\u0127alhekk jumejn biss wara mewtu l-Isqof Tumas Gargallo wettaq it-twaqqif tal-parro\u010b\u010ba tal-G\u0127arg\u0127ura b'att notarili bid-data tas-16 ta' Lulju, 1610.", "www.kappellimaltin.com Pa\u0121na 2 minn 3 Il-Kappella ta' Santa Katerina tax-Xwieki", "Meta \u017car din il-Kappella, Mons Pawlu Alpheran de Bussan fid-29 ta' Mejju, 1744, sabha li ma kinitx mi\u017cmuma tajjeb, g\u0127alhekk kienet g\u0127adha kif \u0121iet imbajda.", "Sab li l-mensa tal-altar tal-\u0121ebel kienet miksura sa fejn kellha r-relikwi mqaddsa u ordna li ssir wa\u0127da \u0121dida kkonsagrata kif tixraq g\u0127as-sagrifi\u010b\u010bju tal- quddiesa.", "Ordna wkoll lil dawk li kienu jgawdu mill-eredita' ta' Dun \u0120iljan Borg biex iwettqu dak li kien hemm miktub fit-testment tieg\u0127u, ji\u0121ifieri li jie\u0127du \u0127sieb li jsir il-quddies li \u0127alla Dun \u0120iljan Borg.", "Ma\u017c-\u017cmien il-kappella re\u0121g\u0127et \u0121iet traskurata, g\u0127amlet \u017cmien tintu\u017ca biex fiha jissewew il-vetturi u billi kienet privata g\u0127addiet minn id g\u0127all-o\u0127ra u ma re\u0121g\u0127etx inbniet.", "B'hekk intilfet kappella o\u0127ra minn dawk li kienu j\u017cejjnu l- kampanja tag\u0127na.", "Artiklu li deher fil-ktejjeb tal-festa tal-G\u0127aqda tan-Nar tal-G\u0127arg\u0127ur fl-2009.", "U\u017cat bil- permess tal-Awtur.", "www.kappellimaltin.com Pa\u0121na 3 minn 3"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["Il-Kappella tal-Kur\u010bifiss ta' Kandja u r-Relikwija tas-Salib Mqaddes fi\u017c-\u017bjajjar Pastorali tal-Isqof Alpheran De Bussan (It-tieni parti) Dr. Simon Mercieca Il-knisja parrokkjali ta' Bormla tkun i\u010b-\u010bentru ta' tlieta mill-erba' \u017cjajjar pastorali li dan l-isqof g\u0127amel lill-knejjes ta' Malta u G\u0127awdex.", "F'dan l-istudju sejjer nirriprodu\u010bi x'kiteb dan l-isqof dwar l-kappella tal-Kur\u010bifiss.", "Dak li kiteb l-isqof juri b\u0127al ritratt kif kienet din il-kappella u l-i\u017cviluppi li g\u0127addiet minnhom il-fratellanza tal-Kur\u010bifiss bejn is-snin 1728 u 1751.", "L-ewwel \u017cjara pastorali tal-isqof il-\u0121did Pawlu Alpheran \u0121ewwa Bormla saret fis-sena 1728, ji\u0121ifieri immedjatament wara li kien tela' fuq il-katidra tad-djo\u010besi.", "Dan l-altar tal-Kur\u010bifiss tant kien sar importanti u kellu kult ta' devozzjoni, li meta saret il-vista pastorali mill-isqof Alpheran, fl-25 ta' Novembru 1728, dan ser jie\u0127u importanza partikolari.", "B\u0127alma kienet iddrawwa l-isqof kien jibda \u017c-\u017cjara billi mar fuq l-altar ma\u0121\u0121ur fejn sar talb lil Alla.", "Imbag\u0127ad waqaf min\u0127abba li f'Bormla kienet tie\u0127u fit-tul biex jistrie\u0127.", "Meta re\u0121a' beda l-vista tal-knisja, l-g\u0127ada is-26 ta' Novembru, l-isqof flimkien mal-kovi\u017citatur, li kien id-dekan tal-Katidral Gio Batta Balzan li f'dik il\u0127abta kien qieg\u0127ed jag\u0127milha wkoll ta' vigarju \u0121enerali, mar fil-kappella talKur\u010bifiss u l-ewwel \u0127a\u0121a li g\u0127amel kienet li sema' affarijiet sagri (auditum sacrum), ji\u0121ifieri sar talb fuq l-altar tal-kur\u010bifiss.1 Imbag\u0127ad g\u0127adda biex jag\u0127mel i\u017c-\u017cjara tal-knisja u l-altari.", "L-isqof isegwi l-mudell ta\u017c-\u017cjajjar mag\u0127mula mill-prede\u010bessuri tieg\u0127u.", "Hawnhekk \u0127a ner\u0121a' nikkwota mir-rendikont ta\u017c-\u017cjara kelma b'kelma.", "\u017bar l-altar ta\u0127t it-titlu tas-Santissimu Kur\u010bifiss imwaqqaf fuq \u0121ewwa talprospettiva tieg\u0127u u g\u0127andu g\u0127alih mibnija kappella kbira fuq in-na\u0127a tallemin tal-knisja.", "L-altar hu tal-\u0121ebel, hu armat b'kollox u fih dak li hu me\u0127tie\u0121 g\u0127as-sagrifi\u010b\u010bju tal-quddiesa, bl-ir\u0127ama li fiha l-fdalijiet tal-g\u0127adam tal7", "L-Ewwel \u017bjara Pastorali ta' Alpheran De Bussan \u0121ewwa Bormla", "qaddisin (ara) u mi\u017cmum tajjeb \u0127afna.", "Fuq l-ixkaffa tieg\u0127u hemm teka talinjam indurata bid-deheb, fiha gradilja tal-\u0127adid indurata wkoll bid-deheb u fiha jin\u017cammu \u017cew\u0121 relikwi mill-veru linju tas-Salib Imqaddes ma' relikwi o\u0127ra li \u0121ew deskritti fi\u017c-\u017cjajjar l-o\u0127ra.", "U fit-tribuna hemm imma\u0121ni, wara l-\u0127\u0121ie\u0121 ta' salib kbir bis-Santissimu Kur\u010bifiss mi\u0121jub mir-renju ta' Kreta fejn kien fil-knisja tar-Reverendi Patrijiet tal-Ordni tal-Predikaturi u wara tqieg\u0127ed, fis-sitta ta' Novembru 1669 millwisq reverendu S.T. u J.V.D. Sinjur Dun Giovanni Antonio Cauchi meta kien ar\u010bipriet tal-knisja mqaddsa katidrali ta' Malta u meta ma kienx hawn isqof kien vigarju kapitulari mqaddes u wara min\u0127abba l-merti kbar tieg\u0127u kien mog\u0127ti d-dinjit\u00e0 ta' dekan u wara la\u0127aq arkidjaknu tal-istess knisja katidrali u mbag\u0127ad elett vigarju \u0121enerali ta' din id-djo\u010besi u baqa' j\u017comm din ilkariga sakemm g\u0127addew jiemu.", "Din l-istess imma\u0121ni hija mi\u017cmuma bl-ikbar venerazzjoni u hija wkoll meqjusa mirakolu\u017ca, b\u0127alma juru l-\u0127afna mirakli mpittra fuq l-injam (exvoti) u li huma mwa\u0127\u0127la f'din il-kappella.", "U kull nhar ta' \u0120img\u0127a jsir talb b'kontemplazzjoni piji mir-reverendu kappillan bir-re\u010bitazzjoni tal-kurunella tas-sinjur tag\u0127na Kristu bil-parte\u010bipazzjoni kbira tan-nies.", "Quddiem dan l-altar hemm imdendla tliet lampieri tal-fidda mixg\u0127ula b'dawl qawwi \u0127afna.", "Isiru \u017cew\u0121 festi solenni fis-sena bl-ewwel u t-tieni g\u0127asar u bil-quddiesa kantata, omelija u pur\u010bissjoni li fiha jin\u0127are\u0121 l-imsemmi relikwarju ji\u0121ifieri fil-\u0121urnata tat-tlieta ta' Mejju, il-festa tas-sejba tas-Salib u tit\u0127allas misSo\u010bjet\u00e0 tal- Agunija mwaqqfa fuq dan l-altar u l-o\u0127ra fil-14 ta' Settembru, iddedikata g\u0127all-e\u017caltazzjoni tas-salib imqaddes u tit\u0127allas mill-prokuraturi tal-knisja parrokkjali li ta\u0127t it-tmexxija tag\u0127hom jaqa' dan l-altar.", "Il-prokuraturi tal-imsemmija Sodalit\u00e0 tal-Agunija kienu s-sa\u010berdot Dun Giovanni Domenico Pace u n-nutar Pietru Pawlu Saliba u lilhom l-illustrissimu u Reverendissimu Inkwi\u017citur ordna biex jag\u0127tu rendikont talamministrazzjoni tag\u0127hom.", "Fuq dan l-altar hekk ukoll sa minn \u017cmien il-memorja ta' Fra Dun Lorenzo de Astiria, li kien isqof ta' Malta, imwaqqfa il-konfraternit\u00e0 tal-ir\u0121iel ta\u0127t ittitlu tas-Santissimu Kur\u010bifiss u li wara t-30 ta' April 1673 \u0121iet mag\u0127quda malar\u010bikonfraternit\u00e0 ta' San Marcello tal-Belt il-kbira ta' Ruma fuq it-t\u0127abbrik tal-Eminentissimu u Reverendissimu Sinjur Kardinal Rannerio Pallavicino, li kien inkwi\u017citur ta' Malta. ll-fratelli ta' din il-konfraternit\u00e0 g\u0127andhom l-istatuti tag\u0127hom u parti mid-dmirijiet tag\u0127hom hu li fost l-o\u0127rajn jag\u0127mlu opri ta' karit\u00e0 u jilbsu l-konfratija u jakkumpanjaw fl-imsemmijin festi tas-Salib Imqaddes.", "2 Minn dan l-istudju jo\u0127or\u0121u \u017cew\u0121 affarijiet importanti.", "L-ewwel li", "llum il-konfraternit\u00e0 tal-Kur\u010bifiss ta' Bormla hija mag\u0127mula minn tliet konfraternitajiet distinti u li wa\u0127da minnhom g\u0127andha l-affiljazzjoni malar\u010bikonfraternit\u00e0 Rumana.", "Biss l-aktar \u017cew\u0121 affarijiet importanti li jo\u0127or\u0121u minn dawn id-deskrizzjonijiet kollha huma l-ewwel, id-devozzjoni kbira li kien hemm lejn dan il-kur\u010bifiss mirakulu\u017c.", "It-tieni li Bormla ng\u0127atat kur\u010bifiss tal-fidda mill-futur kardinal Pallavicino li fih kien hemm il-Veru Linju.", "Dan ilkur\u010bifiss bir-relikwija fih kien \u0121ie minn Ruma ma' Pallavicino.", "Kellu l-bolol appostoli\u010bi mwa\u0127\u0127la mieg\u0127u u g\u0127alhekk jidher li hu parti minn bi\u010b\u010biet millVeru Linju li l-imperaturi ta' Bi\u017cantium kienu minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien jag\u0127tu lill-papiet \u0121ewwa Ruma, wara li l-istess imperu Bi\u017cantin kien reba\u0127 din ilrelikwa minn idejn il-Persjani fis-seklu sitta Wara Kristu.", "G\u0127alhekk din ir-relikwa tal-Veru Linju issir wa\u0127da mill-ftit relikwi awtenti\u010bi li l-istorja tag\u0127ha tmur lura bejn elf u elf u \u0127ames mitt sena ji\u0121ifieri qabel mal-istess Bi\u017cantini tilfu r-relikwarji importanti li huma kellhom meta Bi\u017cantium (Istambul tal-lum) \u0121iet attakkata mill-Venezjani fl-1204.", "Probabilment dan il-Veru Linju hu wie\u0127ed mill-aktar Veru Linji importanti li g\u0127andna f'pajji\u017cna u g\u0127al minn jemmen, dan il-fdal hu verament parti missalib misjub minn Santa Liena.", "Fis-snin ta' wara, dan il-Veru Linju baqa' mi\u017cmum b'devozzjoni u m\u0127abba kbira \u0121ewwa Bormla.", "Illum is-sieq tal-fidda tar-relikwarju li kellha l-arma ta' Pallavicino ma g\u0127adhiex te\u017cisti, i\u017cda is-salib baqa' je\u017cisti.", "Fissena 1771, kien sar relikwarju \u0121did g\u0127al dan il-Veru Linju li allura kienet u g\u0127adha l-aktar relikwa importanti li hemm f'Bormla.", "Possibilment kien \u0127allas g\u0127aliha l-isqof Pellerano g\u0127aliex issa tqieg\u0127det l-arma tieg\u0127u fis-sieq tal-fidda ta' dan l-ostensorju.", "Biss l-aktar \u0127a\u0121a importanti mir-relikwarju ori\u0121inali ta' Pallavicino baqg\u0127et g\u0127aliex is-salib tal-fidda li kien fih il-bi\u010b\u010biet mis-salib in\u017camm bla mittiefes.", "Qalg\u0127uh biss minn mas-sieq l-antik talostensorju u tqieg\u0127ed fir-relikwarju l-\u0121did u g\u0127alhekk g\u0127adu je\u017cisti u jista' jibqa' jitgawda \u0121ewwa Bormla sal-lum.", "Fuq kollox dan is-salib li Pallavicino kien ta lil Bormla baqa' mi\u017cmum b'importanza u devozzjoni kbira tul is-seklu dsatax g\u0127aliex meta l-kanoni\u010bi ta' Bormla ng\u0127ataw d-dritt li jibdew jilbsu s-salib pettorali, huma g\u0127a\u017clu b\u0127ala disinn g\u0127al dan is-salib, dan l-istess salib li Pallavicino kien ta lill-Bormla bil-relikwija tal-Veru Linju fih.", "L-importanza ta' din ir-reklikwa ter\u0121a' to\u0127ro\u0121 mi\u017c-\u017cew\u0121 \u017cjajjar o\u0127ra li g\u0127amel Alpheran De Bussan lil Bormla.", "It-Tieni \u017bjara ta' Alpheran De Bussan \u0120ewwa Bormla", "It-tieni \u017cjara tal-isqof Alpheran De Bussan bdiet uffi\u010bjalment \u0121o Bormla nhar it-28 ta' Mejju 1739 i\u017cda huwa kien wasal f'din il-belt jumejn qabel.", "Hu \u0121ie nhar 26 ta' Mejju bid-dg\u0127ajsa mill-belt tal-Isla fejn kien g\u0127adu kif 10", "spi\u010b\u010ba \u017c-\u017cjara pastorali tieg\u0127u.", "Id-dg\u0127ajsa da\u0127let fil-parti mag\u0127rufa b\u0127ala l-Mandaraggio.", "Din kienet il-parti fejn illum hemm id-dock one.", "Hawnhekk kien hawn djar kbar u kienu joqog\u0127du fost l-aktar nies importanti ta' Bormla.", "Mal-kleru kien hemm jilqg\u0127u lill-isqof, l-baruni Antonio De Piro li kellu d-dar tieg\u0127u f'dan il-Mandaraggio u li kien a\u010b\u010betta li jospita l-isqof g\u0127andu matul il-jiem ta\u017c-\u017cjara pastorali.", "L-g\u0127ada, is-27 tax-xahar ta' Mejju, l-isqof re\u0121a' \u0127are\u0121 bid-dg\u0127ajsa, g\u0127aliex dawn id-djar kbar fil-Mandaraggio ta' Bormla kienu mibnija fuq xiefer il-ba\u0127ar u kellhom bieb fuq wara li jag\u0127ti g\u0127all-moll privat li mieg\u0127u kienet torbot id-dg\u0127ajsa.", "L-isqof riekeb id-dg\u0127ajsa minn fuq il-moll ta' privat u qasam g\u0127an-na\u0127a l-o\u0127ra u mbag\u0127ad bil-mixi tela' t-telg\u0127a tal-knisja u mar fl-oratorju l-\u0121did tal-Kur\u010bifiss, iddedikat lil Marija Addolorata jew tal-Piet\u00e0 li kien g\u0127adu kemm inbena.", "Il-ktieb ta\u017c-\u017cjara jg\u0127id dan li \u0121ej dwar din id-data memorabbli meta dan l-oratorju tbierek b'mod uffi\u010bjali u g\u0127alhekk issa seta' jibda jintu\u017ca g\u0127allkult u s-servizzi reli\u0121ju\u017ci.", "Huwa (ji\u0121ifieri l-isqof) libes il-paramentri sagri kollha pontifikali ta' kulur abjad da\u0127al f'din il-knisja msemmija u berikha u wara li spi\u010b\u010ba, it-tifel Antonio Mizzi, libes ta' abbati, g\u0127amel prietka ta' radd il-\u0127ajr u (tkellem) fuq il-bini u fuq il-fratellanza ta' dan l-oratorju li \u0121ie mibni fi \u017cmien talillustrissimu u reverendissimu (isqof), u li issa sar sabi\u0127 kif intqal qabel u immedjatament wara l-illustrissimu u reverendissimu Sinjur, g\u0127aliex g\u0127o\u0121bu, g\u0127adda biex ji\u010b\u010belebra l-ordinazzjoni partikolari f'dan l-oratorju billi \u0121iet mog\u0127tija l-ewwel tonsura lill-imsemmi Antonio Mizzi, tifel le\u0121ittimu u naturali tal-mi\u017c\u017cew\u0121in Giuseppe u Anna Mizzi mill-imsemmija Cospicua il-Belt ta' Bormla u immedjatament wara sema' l-sagrifi\u010b\u010bju tal-quddiesa li tqaddset mir-Reverendissimu Kanoniku Dun Giuseppe De Constantio, kovi\u017citatur, fuq l-altar tal-imsemmi oratorju.", "Dan l-istess oratorju huwa mibni fuq in-na\u0127a tal-lemin tal-knisja parrokkjali u g\u0127andu d-da\u0127la tieg\u0127u fuq il-lemin li tag\u0127ti g\u0127al fuq triq pubblika li t\u0127ares lejn it-tramuntana u titla' g\u0127aliha permezz ta' numru ta' tur\u0121ien u g\u0127andha da\u0127la o\u0127ra min-na\u0127a tassagristija tal-knisja u t-tielet da\u0127la mill-kappella tas-Santissimu Kur\u010bifiss.3 Hawn nixtieq nag\u0127mel nota \u017cg\u0127ira dwar dan it-tfajjel Antonio Mizzi, li tqabbad biex jag\u0127mel il-prietka fil-ftu\u0127 ta' dan l-oratorju.", "Antonio Mizzi kompla bil-vokazzjoni tieg\u0127u g\u0127as-sa\u010berdozju.", "Ftit wara li qaddes, hu reba\u0127 il-konkors jew l-e\u017cami pubbliku li kien isir fost il-qassisin wara li jkun hemm vakanza ta' kappillan \u0121ewwa xi parro\u010b\u010ba.", "Hu kien reba\u0127 il-konkors biex isir il-kappillan tal-Qrendi fejn serva b\u0127ala kappillan bejn 1756 u 1804.", "B'hekk sar l-aktar kappillan li qatt dam f'din il-kariga \u0121ewwa dan ir-ra\u0127al, i\u0121ifieri 48 sena s\u0127a\u0127.", "Matul i\u017c-\u017cmien tieg\u0127u ta' kappillan, il-knisja tal-Qrendi \u0121iet", "ikkonsagrata mill-isqof Labini fit-13 ta' Ottubru 1782, avveniment li n-nies ta' dan il-post kienu ilhom jistennewh g\u0127al \u0127afna snin.", "Hu g\u0127amel \u0127afna opri fil-knisja tal-Qrendi fosthom \u017cew\u0121 qniepen \u0121odda u da\u0127\u0127al l-u\u017cu tal-istatwa pro\u010bessjonali bl-ikonografija tal-Madonna f'dan ir-ra\u0127al.", "F'din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol sab l-g\u0127ajnuna ta' Bormla g\u0127aliex hu \u0121ab minn belt twelidu statwa antika talKun\u010bizzjoni, li ma baqg\u0127etx aktar tintu\u017ca \u0121ewwa din il-knisja ta' Bormla.", "Din l-istatwa tal-Kun\u010bizzjoni kienet ori\u0121inalment tal-Fratellanza tar-Ru\u017carju u kienet tu\u017ca ta' kull sena mill-fratellanza fil-pur\u010bissjoni tal-Madonna tarRuzarju li kienet issir fl-ewwel \u0127add ta' Ottubru.", "F'dik il-\u0127abta l-fratelli ta' din il-konfraternit\u00e0 g\u0127amlu statwa \u0121dida tal-Madonna bl-ikonografija tag\u0127ha kif nasso\u010b\u010bjaha llum il-Madonna tar-Ru\u017carju i\u0121ifieri, il-Madonna bil-Bambin f'idejha u bil-kuruni tar-ru\u017carju f'idejhom.", "Din l-istatwa \u0127adet post l-o\u0127ra, li kif \u0121a spjegajt kienet turi l-Madonna fl-ikonografija tal-Kun\u010bizzjoni.", "Din l-istatwa il-\u0121dida tar-Ru\u017carju baqg\u0127et tintu\u017ca mill-fratellanza sakemm saret dik li hawn illum \u0121ewwa Bormla mill-iskultur Pietru Pawl Azzopardi.", "B'hekk dik li hemm illum hija t-tielet statwa ta' din il-Fratellanza tar-Ru\u017carju.", "Minna\u0127a l-o\u0127ra, dik antika (i\u0121ifieri l-ewwel wa\u0127da) tne\u0127\u0127iet mill-u\u017cu reli\u0121ju\u017c u ma baqg\u0127etx tintu\u017ca aktar.", "Mizzi \u0127ataf din l-opportunit\u00e0 u bil-\u0127idma \u0127abrieka tieg\u0127u, u bla dubju grazzi ukoll g\u0127all-\u0121enero\u017cit\u00e0 ta' \u0127utu l-Bormli\u017ci, \u0121ab din l-istatwa qadima tal-Kun\u010bizzjoni \u0121ewwa l-Qrendi peress li sa dik il-\u0127abta, dan ir-ra\u0127al kien g\u0127adu ming\u0127ajr statwa pro\u010bessjonali tal-Madonna.", "Wara din il-\u0127arsa biografika lejn dan it-tfajjel, inkomplu issa naraw x'qal l-isqof f'din i\u017c-\u017cjara.", "\u0126u g\u0127adda biex jiddeskrivi l-oratorju.", "Il-kostruzzjoni tieg\u0127u hija wa\u0127da nobbli.", "Hu mibni fuq forma rettangulari arkitettonikament doriku u mog\u0127ti b'saqaf g\u0127an-nofs tond, lest minn kollox, g\u0127andu artal wie\u0127ed fuq in-na\u0127a ta' \u0121ewwa, hu mibni b'mod sabi\u0127 \u0127afna b\u0127allikieku tribuna jew kappella \u017cg\u0127ira qisha qoxra ta' fekruna fuq erba' arkati eleganti mg\u0127ejjuna minn arka principali fid-da\u0127la tal-kappella jew l-imsemmija tribuna u li fuqha hemm skulturat l-arma tal-illustrissimu u Reverendu Sinjur isqof Fra.", "Paolo Alpheran de Bussan.", "L-altar hu maqtug\u0127 mill-art minn tar\u0121a wa\u0127da u g\u0127andu wkoll platform tal-\u0121ebel, il-fa\u010b\u010bata mqabb\u017ca u g\u0127andu l-mejda tal-artal li fiha kollox, inklu\u017c l-ir\u0127ama bl-g\u0127adam tal-qaddisin u tajjeb g\u0127as-sagrifi\u010b\u010bju tal-quddiesa.", "Hu m\u017cejjen tajjeb u g\u0127andu dak kollu li hu ne\u010bessarju.", "L-ikona tieg\u0127u tleqq imwa\u0127\u0127la \u0121o gwarni\u010b tal-\u0121ebel u skulturat u tirreferi g\u0127at-tni\u017c\u017cil minn fuq is-salib tas-sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu u fuq din l-istess ikona hemm miktub \"il-ma\u0127bub tieg\u0127i faxx mirra imrassas bejn sidri\".", "Fuq il-prospettiva li ti\u0121i fil-fa\u010b\u010bata tal-altar hemm da\u0127la li tie\u0127u g\u0127all-kappella tas-Santissimu Kur\u010bifiss u g\u0127all-knisja parrokkjali u fuq dan l-istess bieb hemm gallarija tal-injam g\u0127all-orkestra tal-mu\u017ci\u010bisti u kantanti u fuq id-da\u0127la tal-\u0121enb li tie\u0127u g\u0127as-sagristija tal-", "knisja hemm pittura bil-gwarni\u010b tal-injam li tirreferi g\u0127all-a\u0127\u0127ar \u010bena tasSinjur.", "Hemm imbag\u0127ad fuq kull na\u0127a tat-tribuna \u017cew\u0121 sagristiji \u017cg\u0127ar.4 Din d-deskrizzjoni tispjega g\u0127ala f'dan l-oratorju, fuq in-nava \u010bentrali tal-altar, f'nofsha e\u017catt hemm l-arma tal-isqof Alpheran.", "Din saret \u0127alli tibqa' tfakkar dan l-isqof li fi \u017cmienu nbena dan l-oratorju.", "Fuq kollox, din id-deskrizzjoni turina wkoll it-tibdiliet li kienu saru fl-istruttura tal-knisja.", "Illum dan l-oratorju ma g\u0127adux jinfed g\u0127al g\u0127os-sagristija.", "Ma hemmx dubbju li dan it-tibdil se\u0127\u0127 meta kien \u0121ie de\u010bi\u017c, fis-seklu dsatax, li tinbena l-awla kapitulari l-\u0121dida u dan wassal biex saru kambjamenti f'din in-na\u0127a tal-knisja.", "I\u017c-\u017cjara pastorali tal-knisja bdiet l-g\u0127ada, it-28 ta' Mejju.", "Kien akkumpanjat mill-kleru kollu ta' Bormla mid-dar fejn kien qed joqg\u0127od, u bil-mixi mar pro\u010bessjonalment sal-knisja parrokkjali ta\u0127t il-baldakkin.", "\u0126adu sehem ilfratellanzi tal-parrocca.", "Ikun irrimarkat, i\u017cda, li fost il-fratellanzi kien hemm dik tal-Kur\u010bifiss li tkun l-unika wa\u0127da li tissemma' b'isimha.5 Ikun f'dan l-ewwel jum ta\u017c-\u017cjara tal-knisja, li l-isqof i\u017cur il-kappella tal-kur\u010bifiss li tkun diskritta kif \u0121ej.", "\u017bar l-altar tas-Santissimu Kur\u010bifiss li jinsab fuq il-parti ta' \u0121ewwa bil-prospettiva jew tribuna proprija, u f'kappella kbira mibnija fuq inna\u0127a tal-lemin tal-knisja li titla' g\u0127aliha minn tara\u0121 tal-\u0121ebel u platfrom (suppedaneum) u li huwa wkoll sab li kienu tal-\u0121ebel, bil-mejda kompleta, bl-affarijiet kollha tag\u0127ha, bl-ir\u0127ama bl-g\u0127adam tal-qaddisin u tajba biex fiha jsir is-sagrifi\u010b\u010bju tal-quddiesa, mimli u provdut tajjeb minn dak kollu li hu ne\u010bessarju u fuq l-ixkaffa tal-injam hemm impo\u0121\u0121ija ni\u010b\u010ba tal-injam indurata bid-deheb bi grada tag\u0127ha tal-\u0127adid, li hija wkoll indurata biddeheb u \u0121ewwa fiha hemm ir-relikwa tas-salib imqaddes.", "\u0120ewwa tieqa kbira fit-tribuna protetta bi \u0127\u0121ie\u0121a kbira m\u017cejna bi frame hemm salib kbir blimma\u0121ni elevata fuqu tas-Santissimu Kur\u010bifiss li darba, ba\u0127\u0127ara minn din il-belt ta' Bormla \u0121abuh mir-renju ta' Kandja u xi darba kien fil-knisja talpatrijiet tal-Ordni tal-predikaturi u kotra kbira ta' nies minn madwar il-g\u017cira kollha ji\u0121u jitolbu quddiemu u jaqg\u0127ilu l-grazzi u l-mirakli ming\u0127andu b\u0127al ma jixhdu l-\u0127afna nkwatri u ex-voti ta' kull tip u g\u0127amla li jinsabu mwa\u0127\u0127la f'din il-kappella mog\u0127tijin mill-fidili biex iwettqu l-weg\u0127da li jkunu g\u0127amlu u jag\u0127tuhom b\u0127ala sinjal u memorja ta' grazzji li kienu jir\u010bievu.", "Ikunu \u010b\u010belebrati \u017cew\u0121 festi bl-ewwel u t-tieni g\u0127asar bil-quddiesa kantata u bil-prietka u l-pur\u010bissjoni ji\u0121ifieri fil-\u0121urnata tat-3 ta' Mejju fil-festa tassejba tas-salib li tit\u0127allas mis-Sodalit\u00e0 tal-Agonizzanti u l-o\u0127ra fl-14 ta' Settembru fil-festa tal-esaltazzjoni tal-istess salib im\u0127allsa mill-prokuraturi tal-knisja parrokkjali li ta\u0127t it-tmexxija tag\u0127hom jaqa' l-imsemmi altar.", "Fuq dan l-altar hemm imwaqqfa minn \u017cmien il-bon memorja tal-", "illustrissimu u reverendu isqof, Don Lorenzo de Astiria, il-konfraternit\u00e0 ta\u0127t it-titlu tal-Illustrissmu Kur\u010bifiss li fis-sena 1673 \u0121iet mag\u0127quda malarcikonfraternita ta' San Marcello tal-belt il-kbira ta' Ruma u g\u0127andha l-istatut proprju tag\u0127ha u fost d-dmirijiet li l-membri jridu jwettqu hemm fost l-o\u0127rajn li jag\u0127mlu l-opri tal-\u0127niena u jakkumpanjaw fil-pur\u010bissjonijiet bil-konfratija li jsiru fl-imsemmijin fuq festi tas-Santissimu Kur\u010bifiss.", "Illum g\u0127andhom ukoll l-oratorju proprju tag\u0127hom \u2013 li g\u0127adu kemm \u0121ie mbierek ilbiera\u0127, u f'dan il-post, il-fratelli jag\u0127mlu l-atti tal-\u0127niena u l-funzjonijiet tag\u0127hom li \u0121ew deskritti aktar 'il fuq.", "Tag\u0127hom u ming\u0127ajr pre\u0121udizzju: Dehru fost l-o\u0127rajn membri millimsemmija konfraternit\u00e0 u talbu li jitni\u017c\u017cel fl-atti ta' din i\u017c-\u017cjara l-ewwel b'reverenza \u0121ie milqug\u0127 u rre\u0121istrat skont kif gej fil-ktieb \u017cg\u0127ir tieg\u0127u li ji\u0121bor id-di\u0121riet.", "Illustrissimu u Reverendissimu Monsinjur.", "Ir-rettur u l-fratelli talkongregazzjoni tas-Santissimu Kur\u010bifiss tal-Belt ta' Bormla, umilissimi servi u sudditi tal-Illustrissimu u Reverendissimu, jesponu li b\u0127ala konsolazzjoni spiritwali g\u0127alihom u biex i\u0127e\u0121\u0121u aktar l-im\u0127abba tal-imsemmija fratelli u biex ikunu jistg\u0127u jistiednu aktar kongregazzjonijiet mill-Belt Valletta qed jitolbu l-fakulta li jkunu jistg\u0127u jippre\u017centaw tliet qassisin li-sinjurija tieg\u0127ek biex huwa jkun jista' japprova wie\u0127ed minnhom b\u0127ala d-direttur ta' din ilkongregazzjoni b'obbligu li jag\u0127mel it-ta\u0127didiet f'oratorju li g\u0127adu kemm sar \u0121did i\u017cda bl-ebda mod il-funzjonijiet tieg\u0127u ma jistg\u0127u jfixxklu dik talimsemmija kongregazzjoni u din il-mitluba grazzja \u0121iet mog\u0127tija u \u0121ie ordnat li tinkiteb fl-atti ta' din i\u017c-\u017cjara.", "Mog\u0127tija, filg\u0127odu fl-oratorju tag\u0127na fil-belt ta' Bormla illum 28 tax-xahar ta' Mejju 1739.", "Fr. Paulus, isqof ta' Malta.", "Ukoll fuq dan l-altar hemm imwaqqfa s-Sodalit\u00e0 tal-Agonizzanti li l-membri tag\u0127ha j\u0127allsu \u0127ames grani kull xahar minbarra l-g\u0127otja li s-soltu jag\u0127tu qabel ma huma jid\u0127lu membri u meta persuna membru ta' din issodalit\u00e0 ikun agonizzant, jinfeta\u0127 il-bieb tat-tabernaklu tas-Santissimu Sagrament u jsir talb g\u0127al tliet sig\u0127at mill-qassisin u wara l-mewt ji\u0121u \u010b\u010belebrati \u0127amsin quddiesa g\u0127as-suffra\u0121ju tal-membru li jkun miet.", "G\u0127alhekk, l-illustrissimu u Reverendu Sinjur iddedika lilu innifsu biex jag\u0127mel xog\u0127ol ie\u0127or u afda l-kontinwazzjoni ta\u017c-\u017cjara tal-altari l-o\u0127ra lirReverendu l-Kanoniku Dun Adriano Gurgion, li hu l-vikarju \u0121enerali tieg\u0127u u ko-vi\u017citatur kif jidher miktub fi\u017c-\u017cjara ta' Alpheran 1736-40 ff.", "1096-1097.", "F'din il-kappella kien hemm \u017cewg altari li \u0121ew deskritti minn dan l-kovi\u017citatur Gurgion kif \u0121ej.", "\u017bar l-altar ta\u0127t it-titlu ta' Sant Andrea Appostlu mwaqqaf ta\u0127t l-apside fuq in-na\u0127a tal-lemin tal-imsemmija kappella tal-Kur\u010bifiss u sab li kien tal\u0121ebel, bil-prospettiva imponenti u bil-mejda s\u0127i\u0127a. bl-ir\u0127ama (ara) u tajba", "g\u0127as-sagrifi\u010b\u010bju tal-quddiesa u provdut b'dak kollu li hu ne\u010bessarju, g\u0127andu kwadru mqieg\u0127ed bejn gwarni\u010b skulturat tal-\u0121ebel u ndurat bid-deheb li jirreferi fuq il-parti ta' fuq g\u0127at-trasfigurazzjoni tas-Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu u fil-parti ta' isfel, juri il-veru mmagni tal-qaddis titulari.", "Quddiemu hemm imdendel lampier li jinxteg\u0127el kuljum.", "Ikunu \u010b\u010belebrati \u017cewg festi, dik ta' Sant'Andrea Appostlu fil-\u0121urnata tat30 ta' Novembru bl-ewwel u t-tieni g\u0127asar u quddiesa kantata im\u0127allsa missajjieda ta' din il-Belt ta' Bormla li huma s-sidien ta' dan l-istess altar.", "U fitTrasfigurazzjoni tas-Sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu bl-ewwel g\u0127asar u quddiesa kantata kif \u0121ie m\u0127olli minn dispo\u017cizzjoni pija mill-mejjet Leonardo Abela kif jinsab imni\u017c\u017cel fl-atti tal-mejjet nutar Pietro Zammit fil-\u0121urnata ta' 6 ta' Frar 1605 u biex ikun jista' jin\u017camm dan l-obbligu b'mod tajjeb u anki biex ikun jista' jin\u017camm mixg\u0127ul il-lampier \u0127alla dar f'din l-istess imsemmija belt.6 \u017bar l-artal ta\u0127t it-titlu ta' San Leonardu Konfessur u l-Erwie\u0127 Imqaddsa tal-Purgatorju imwaqqaf ta\u0127t l-abside fuq in-na\u0127a tax-xellug tal-imsemmija kappella tal-Kur\u010bifiss u sab li kien tal-\u0121ebel, bi prospettiva imponenti u bil-mejda kompleta u tajba g\u0127as-sagrifi\u010b\u010bju tal-quddiesa u m\u017cejjen b'mod dinjitu\u017c, g\u0127andu l-pittura imqieg\u0127da bejn \u0127afna skulturi differenti fil-\u0121ebel u indurati bid-deheb u jirreferi fil-parti ta' fuq tieg\u0127u g\u0127all-Misteru tat-Trinit\u00e0 u l-Beata Ver\u0121ni u fil-parti ta' isfel, il-qaddis li g\u0127alih iddedikat l-altar u l-erwie\u0127 tal-Purgatorju, e\u017cattament ta\u0127t din l-pittura hemm o\u0127ra \u017cg\u0127ira imqieg\u0127da f'ni\u010b\u010ba li turi l-imma\u0121ni ta' San Frangisk De Paula.", "Quddiem dan l-altar hemm imdendel lampier bil-lampa ta\u017c-\u017cejt tixg\u0127el kuljum.", "Il-festa tkun i\u010b\u010belebrata bl-ewwel g\u0127asar u quddiesa bil-prietka fil\u0121urnata tal-4 ta' Novembru kif kien \u0127alla miktub il-mejjet Antonio Ros u bl-istess mod obbliga \u010b-\u010belebrazzjoni ta' quddiesa wa\u0127da kull nhar ta' \u0126add fuq dan l-altar u li jinxteg\u0127el il-lampier g\u0127as-servizz ta' dan l-altar u g\u0127allistess artal t\u0127alla \u0127anut li jinsab fil-pjazza ta' din l-istess belt skont l-atti tannutar Mariani Calleja tat-23 ta' Awwissu 1611 u tas-6 ta' Di\u010bembru 1631.", "L-obbligu tal-quddiesa marbut ma' dan l-altar kif muri fi\u017c-\u017cjara ta' qabel kien imwettaq.", "Dehru quddiem l-illustrissimu u Reverendu Sinjur xi r\u0121iel piji millparro\u010b\u010ba ta' Bormla tal-Belt Cospicua u talbu li jekk jidhirlu hu, tkun imwaqqfa u imqieg\u0127da fuq dan l-altar so\u010bjet\u00e0 jew kongregazzjoni ta\u0127t it-titlu tal-Erwie\u0127 tal-Purgatorju u huma ser jitolbu kif ser jing\u0127ad bl-ikbar safa kif huma mistennija li j\u0121ibu ru\u0127hom kif ser jing\u0127ad Illustrissimu u Reverendu Monsinjur = Giuseppe Saliba, Giuseppe Abela, Lorenzo Barbara, Giuseppe Mifsud, Michele Saliba, Alessandro Agius, Paolo Farrugia, Salvatore Tabone, Pietro Intiniamo, Federico Grech, Giuseppe Caruana u Francesco Gausin, umilissimi servi u sudditi tas-", "It-Tielet \u017bjara tal-Isqof Alpheran De Bussan \u0120ewwa Bormla", "It-tielet u l-a\u0127\u0127ar \u017cjara tal-isqof Alpheran De Bussan \u0121ewwa Bormla issir fis-sena 1751.", "Bormla tkun l-a\u0127\u0127ar parro\u010b\u010ba li dan l-isqof \u017car matul din i\u017c\u017cjara pastorali.", "Bdiet fil-21 \u0126add fuq l-G\u0127id il-\u0126amsin, ji\u0121ifieri, fis-26 ta' 21", "sinjurija illustrissima u reverendissima jesponu li fil-knisja parrokkjali talbelt ta' Bormla hemm l-altar iddedikat lis-Santissima Trinit\u00e0 u l-Erwie\u0127 talPurgatorju li fuqu jixtiequ li jkollhom il-fakult\u00e0 li jag\u0127mlu l-Kongregazzjoni ta\u0127t it-titlu tal-Erwie\u0127 tal-Purgatorju u li jag\u0127mlu prefett u prokuratur u kaxxier bl-obbligu li jag\u0127mlu ta' kull sena l-elezzjoni tal-imsemmija tliet ministri u li f'din l-elezzjoni l-kappillan7 ikollu s-sa\u0127\u0127a ta' \u017cew\u0121 voti u jag\u0127tu rendikont kull sena lill-qorti tas-sinjurija illustrissima u reverendissima tieg\u0127ek u japplikaw il-karit\u00e0 li huma ji\u0121bru mill-\u0121bir g\u0127as-servizz talimsemmi altar u li jibqa' g\u0127a\u010b-\u010belebrazzjoni tal-quddies g\u0127as-suffra\u0121ju talerwie\u0127 u g\u0127all-grazzja.", "L-illustrissimu u Reverendu Dun Fr. Paolo Alpheran De Bussan, isqof ta' Malta sema' l-imsemmija petizzjoni b'im\u0127abba ta' missier u b'mod miftu\u0127, l-ewwel ir-reverendu Kappillan ta' din il-parro\u010b\u010ba ta\u0127t it-titlu tas-Sokkors jew il-Kon\u010bepiment tal-Beata Marija Virgni tal-Belt Cospicua ta' Bormla Dun Giovanni Battista Chrispo ikkonferma li s-sodalit\u00e0 tal-Erwie\u0127 tasSantissimu Purgatorju mwaqqfa fuq dan l-altar ta' San Leonardu kienet \u0121a \u0121iet imsemmija fi\u017c-\u017cjara ta' qabel u kienu qed jitolbu dan ix-xog\u0127ol li tkun imwaqqfa mill-\u0121did permezz tal-ordinarja awtorit\u00e0 dejjiema u titqieghed fuq dan l-istess altar ta' San Leonardu Konfessur jew tas-Santissima Trinit\u00e0 mwaqqaf fuq in-na\u0127a tax-xellug tal-kappella tas-Santissimu Kurcifiss f'din l-imsemmija knisja parrokkjali ming\u0127ajr l-ebda pre\u0121udizzju marbut mal-istess knisja parrokkjali bil-fakult\u00e0 li dak li ti\u0121bor u l-karit\u00e0 tibqa' tmur g\u0127all-u\u017cu u s-servizz tal-altar u g\u0127as-sagrifi\u010b\u010bju tal-Erwie\u0127 tal-Purgatorju kif fil-pre\u017cent u fi\u017c-\u017cjajjar ta' qabel mi\u0121bura u amministrati minnu kif ukoll minn d\u0127ul ie\u0127or li jsir ta' kull sena iridu jag\u0127tu rendikont lill-istess Reverendu Sinjur u lis-su\u010b\u010bessuri tieg\u0127u bil-fakult\u00e0 lilll-istess uffi\u010bjali li wie\u0127ed ikun il-prefett, ie\u0127or il-prokuratur u ie\u0127or id-depo\u017citarju jew kaxxier g\u0127al \u017cmien determinat u g\u0127all-istess elezzjoni, dawk l-ufficjali jkollhom \u017cew\u0121 voti.", "Huwa ordna lil kul\u0127add li fi \u017cmien sitt xhur ikunu saru l-istatuti u regoli favur tmexxija a\u0127jar ta' din is-so\u010bjet\u00e0 jew istituzzjoni u l-istess illustrissimu u reverendu sinjur ikkonferma l-kontijiet u wkoll jikkonferma u kkonferma, iwaqqaf u waqqaf, japprova u approvva dan u kull \u0127a\u0121a o\u0127ra g\u0127all-a\u0127jar mod, illum 28 taxxahar ta' Mejju 1739 fl-atti ta\u017c-\u017cjara tal-imsemmija knisja u altar.8", "Ottubru 1751.", "L-isqof mar Bormla wara li kien \u017car il-Birgu.", "Kellu mieg\u0127u \u017cew\u0121 ko-vi\u017citaturi, lil Don Adriano Gurgion, li kien il-vigarju \u0121enerali, u lil Don Albino Portughese.", "Fuq kollox, meta \u0121ie milqug\u0127 mill-kleru, biex solennament jitwassal sal-knisja parrokkjali bil-kant u daqq tal-mu\u017cika, l-iskriba jfakkar, li fost il-fratellanzi tal-parro\u010b\u010ba, li marru jilqug\u0127, kien hemm dik tal-Kur\u010bifiss.9 G\u0127al darba o\u0127ra, b\u0127alma \u0121ara fi\u017c-\u017cjara ta' qabel, din tkun l-unika fratellanza li spe\u010bifikament tissemma' b'isimha.", "Dan juri l-importanza li din il-fratellanza kellha f'dan i\u017c-\u017cmien u li kienet saret l-aktar fratellanza importanti tal-parro\u010b\u010ba.", "\u017bar l-altar ta\u0127t it-titlu tas-Santissimu Kur\u010bifiss imwaqqaf fid-da\u0127la ta' \u0121ewwa, jew bit-tribuna proprija tieg\u0127u u kappella kbira u sabu li kien tal\u0121ebel bil- prospettiva mqabb\u017ca bil-ir\u0127ama li fiha kollha frak tal-g\u0127adam talqaddisin u tajjeb biex fiha jista' jsir is-sagrifi\u010b\u010bju tal-quddiesa u fih \u0127afna ti\u017cjin elaborat \u0127afna u fih ukoll l-ixkaffa u fuq l-istess artal hemm ni\u010b\u010ba talinjam indurata bid-deheb li fiha hemm ir-relikwa tas-Salib Imqaddes.", "Hemm \u0121ewwa n-ni\u010b\u010ba l-kbira protetta bi \u0127\u0121ie\u0121a tal-kristall im\u017cejna bi gwarni\u010b tal-injam mag\u0127mul minn \u0127afna kuluri u fiha hemm is-salib kbir tal-injam bl-imma\u0121ni tal-kur\u010bifiss mg\u0127ollija 'l fuq li darba snin ilu l-ba\u0127\u0127ara ta' din ilbelt Cospicua \u0121abu mir-renju ta' Kreta u li kien jinsab fil-knisja tal-patrijiet Dumnikani.", "Numru kbir ta' nies mill-g\u017cira kollha ji\u0121u jqimuh min\u0127abba l-mirakli u l-benefi\u010b\u010bji li jaqla' u dan jixhduh il-\u0127afna o\u0121\u0121etti u ex-voti ta' kull \u0121eneru li hemm imwa\u0127\u0127lin f'din il-kappella mog\u0127tijin mill-fidili b\u0127ala sinjal ta' gratitudni u memorja tal-benefi\u010b\u010bji milqug\u0127a.", "Ikunu i\u010b\u010belebrati \u017cew\u0121 festi fuq dan l-altar bl-ewwel u t-tieni g\u0127asar u bilquddiesa bi prietka u pur\u010bissjoni, l-ewwel dik tat-tlieta ta' Mejju, fil-festa taladorazzjoni tas-Santissimu Kur\u010bifiss im\u0127allsa mis-Sodalit\u00e0 tal-Agonizzanti.", "L-o\u0127ra fl-14 ta' Settembru fil-festa tal-esaltazzjoni tas-Santissimu Kur\u010bifiss mill-prokuraturi tal-knisja parrokkjali li ta\u0127thom taqa' t-tmexxija ta' dan l-istess altar.", "Fuq dan l-altar hemm imwaqqfa l-konfraternit\u00e0 ta\u0127t it-titlu tas-Santissimu Kur\u010bifiss bl-awtorit\u00e0 ordinarja fi \u017cmien l-isqof de Astiria mwa\u0127\u0127da malArcikonfraternita' ta' San Marcello fil-belt il-kbira ta' Ruma fis-sena 1673 u titmexxa u tin\u017camm permezz ta' regoli u statuti u din l-istess konfraternit\u00e0 tag\u0127mel \u0127afna xog\u0127ol tal-opri tal-\u0127niena u min jid\u0127ol fiha jilbes ilkonfratija.", "Issir pur\u010bissjoni fl-imsemmija jum tal-festa.", "Hu wkoll fuq dan l-altar hemm imwaqqfa s-Sodalit\u00e0 tal-Agunija li l-fratelli tag\u0127ha j\u0127allsu ta' kull xahar \u0127ames grani minbarra l-karit\u00e0 li tit\u0127allas meta huma jid\u0127lu fil-fratellanza.", "Meta fratell ikun qed imut ji\u0121i espost \u0120es\u00f9 Sagramentat fit-tabernaklu u jsir talb g\u0127al tliet sig\u0127at mis-sacerdoti u wara li", "l-fratell imut, il-fratelli ji\u010b\u010belebraw \u0127amsin quddiesa g\u0127al ru\u0127 il-fratell mejjet.", "Dehru l-prokuraturi ta' din il-fratellanza tal-agonizzanti Giovanni Domenico Ros u n-nutar Pietru Pawlu Saliba u wrew il-qima lejn l-Illustrissimu u Reverendu g\u0127amlu din it-talba li \u0121ejja.", "Il-prokuraturi ta' din il-Veneranda Konfraternit\u00e0 tal-Agonizzanti mwaqqfa f'din l-istess knisja parrokkjali tal-Belt ta' Bormla, servi u sudditi fidelissimi tas-sinjurija tieg\u0127ek illustrissima u reverendissima juru bl-ikbar qima kif fil-passat kien ikun ipprattikat li l-oraturi jikkontribwixxu bil-karit\u00e0 ta' tari wie\u0127ed u g\u0127axra g\u0127al kull quddiesa li tkun i\u010b\u010belebrata g\u0127all-fratelli u konsorelli mejtin u wkoll b'tari wie\u0127ed lil kull qassis li g\u0127al \u017cmien ta' sieg\u0127a jag\u0127mel talb divin lil Alla g\u0127all-g\u0127ajnuna ta' dak li qed imut u g\u0127aliex ma g\u0127adux jinsab daqshekk volontiera li lesti jag\u0127mlu din l-opra tal-\u0127niena kif g\u0127idt qabel u \u0127afna drabi g\u0127al din ir-ra\u0121uni dak li jkun qed imut jibqa' ming\u0127ajr l-konfort daqshekk importanti tar-ru\u0127 u waqt li l-moribond ikun fuq is-sodda fl-g\u0127axwa tal-mewt tkun qed toqrob, qed jintalab g\u0127alhekk minn dawk li jmorru jitolbu l-\u0127niena tas-sinjurija tieg\u0127ek, Illustrissima u Reverendissima jag\u0127raf, jordna li f'dak li g\u0127andu x'jaqsam ma' quddies ikun mog\u0127ti lill-oraturi \u017cewg tari g\u0127al kull quddiesa b\u0127ala \u0127las li tkun i\u010b\u010belebrata g\u0127al \u0127utna r\u0121iel u nisa mejtin u g\u0127al dan ta' kull sieg\u0127a li matulha jsir ittalb g\u0127al dawk li qed imutu jing\u0127ata \u0127las ta' tari wie\u0127ed u grani g\u0127axra jekk ikun qed isiru bi nhar u ta' tari tnejn meta dawn ikunu qed isiru bil-lejl u sitt tari o\u0127ra g\u0127as-sagristan u g\u0127as-servjent waqt li jibqg\u0127u obbligati g\u0127al din il-grazzja.", "Wara li a\u0127na g\u0127adna attenti g\u0127al dak li \u0121ie espost mil-prokuraturi, a\u0127na accettajna din it-talba fil-jiem li g\u0127addew fid-dar tag\u0127na, u issa matul ittielet \u017cjara pastorali fil-belt ta' Cospicua tas-26 ta' Ottubru 1751.", "Fr Paulo Arcisqof ta' Malta.", "Illustrissimu u Reverendu Sinjur ordna li din is-supplika bir-risposta tag\u0127ha tkun registrata f'dawn l-atti.", "Din it-talba \u0121iet re\u0121istrata u mag\u0127mula bl-ilsien Taljan.", "Hawn wie\u0127ed irid jiftakar li dawn ir-rendikonti ta\u017c-\u017cjajjar kienu jinkitbu bil-Latin.", "F'din ittalba ntu\u017cat kelma partikolari bit-Taljan, li llum fl-Italja ma g\u0127adhiex tintu\u017ca u g\u0127alhekk xtaqt nag\u0127mel referenza partikolari g\u0127aliha.", "Meta l-membri ta' din l-asso\u010bjazzjoni \u0121ew biex jitkellmu fuq persuna li tkun fis-sodda f'agunija jew kif ng\u0127idu llum fi stat terminali jew fuq is-sodda tal-mewt, intu\u017cat din l-espressjoni, \"la cuscia dell'agonia\".", "Illum il-kelma \"cuscia\" ma g\u0127adhiex tintu\u017ca fil-lingwa Taljana fis-sens ta' sodda li fuqu jorqdu n-nies u g\u0127alhekk saret kelma arkajka.", "Ori\u0121inarjament kienet tfisser sodda \u017cg\u0127ira bil-kutra fuqha.", "L-espressjoni Taljana \"va a cuccia\" li llum tintu\u017ca fl-Italja biex is25", "Illustrissimu u Reverendissimu Monsinjur", "sid ta' kelb jew annimal domestiku ie\u0127or jordna lill-kelb biex imur jorqdu \u0121ewwa l-kennel jew is-sodda tieg\u0127u \u0121ejja minn din il-kelma; dan hu dak li baqa' fl-u\u017cu ta' kuljum ta' din il-kelma qadima.", "Wara li tajt \u0127arsa lejn is-semantika ta' din il-kelma Taljana, inkompli nag\u0127ti d-deskrizzjoni ta\u017c-\u017cjara tal-isqof fejn issa jkun imiss li jiddeskrivi l-oratorju tal-Kur\u010bifiss.", "I\u017c-\u017cjara fl-oratorju ta\u0127t it-titlu tal-beata Marja Ver\u0121ni Addolorata.", "Illustrissimu u reverendu sinjur wara li spi\u010b\u010ba milli jara l-altar talimsemmi tas-Santissimu Kur\u010bifiss g\u0127adda minn bieb li jinsab f'din l-istess kappella tas-Santissimu Kur\u010bifiss u da\u0127al l-oratorju \u0121did tal-fratellanza tal-Kur\u010bifiss li qam mhux \u0127azin biex inbena fuq in-na\u0127a tal-lemin tal-knisja parrokkjali ta\u0127t it-titlu tal-Beata Marija Vergni tad-Duluri jew Piet\u00e0 u \u017caru u sabu li kien mibni b'mod eleganti f'forma rettangulari fuq l-arkitettura dorika u mg\u0127otti b'saqaf mag\u0127mul fin-nofs tond g\u0127andu tliet da\u0127liet li wa\u0127da minnhom tag\u0127ti g\u0127at-triq pubblika li titla' g\u0127aliha permezz ta' numru ta' tar\u0121iet tal-\u0121ebel, l-o\u0127ra tag\u0127ti g\u0127as-sagristija tal-knisja parrokkjali.", "It-tielet wa\u0127da hija dik li semmejna li tie\u0127dok g\u0127all-kappella tal-Kur\u010bifiss.", "Hemm ukoll mal-\u0127itan im\u017cejnin bil-bankijiet mag\u0127mula mill-injam, elaborati u finnofs tag\u0127hom hemm is-sedja kbira u l-katedra tal-uffi\u010bjali tal-fratellanza.", "F'dan l-oratorju wie\u0127ed isib altar imwaqqaf fil-parti tal-prospettiva fuq \u0121ewwa u fuqu hemm mibnija tribuna jew koppla \u017cg\u0127ira tatti s-saqaf u mi\u017cmuma minn erba' arkati u huwa sab ukoll il-prospettiva tal-\u0121ebel wara l-altar u l-altar tag\u0127ha kien fih kollox u tajjeb10 g\u0127as-sagrifi\u010b\u010bju tal-qaddisa u m\u017cejjen b'dak kollu li hu ne\u010bessarju u g\u0127andu pittura mwa\u0127\u0127la \u0121o gwarni\u010b tal-\u0121ebel skulturat li turi d-depo\u017cizzjoni tas-sinjur tag\u0127na \u0120esu Kristu minn fuq is-salib u fuqha hemm din l-iskrizzjoni,\"Il-ma\u0127bub tieg\u0127i faxx mirra mrassas bejn sidri\".", "U wara li \u0121ie osservat li kollox kien tajjeb u li kollox mi\u017cmum tajjeb re\u0121a' mar lura fil-kappella tal-kur\u010bifiss.", "\u017bar l-altar ta\u0127t it-titlu ta' Sant'Andrea Appostlu mwaqqaf fl-apside tanna\u0127a tal-lemin tal-imsemmija kappella tas-Santissimu Kur\u010bifiss u sabu li hu tal-\u0121ebel bid-da\u0127la mqabb\u017ca bl-altar komplut bl-ir\u0127ama u tajjeb g\u0127assagrifi\u010b\u010bju tal-quddiesa, mi\u017cmum tajjeb u provdut minn dak kollu ne\u010bessarju, g\u0127andu ikona imwa\u0127\u0127la \u0121o gwarni\u010b tal-\u0121ebel indurat bid-deheb li tirreferi fil-parti ta' fuq g\u0127at-trasfigurazzjoni tas-sinjur tag\u0127na \u0120es\u00f9 Kristu.", "Fil-parti ta' isfel hemm l-imma\u0121ni tat-titular u quddiemu hemm imdendel lampier billampa ta\u017c-\u017cejt tinxteg\u0127el kuljum.", "Ta\u0127t din il-pittura l-kbira kien hemm o\u0127ra i\u010bken bil-gwarni\u010b tag\u0127ha tal-injam li tirreferi g\u0127all-imma\u0121ni ta' Sant Kurrad li l-festa tieg\u0127u ssir b'devozzjoni nhar 20 ta' Frar.", "Illustrissimu u reverendu sinjur ordna li tkun rinovata l-ixkaffa ta' dan", "l-altar u ssir skont il-qisien approvati u skont kif miktub mil-limitu impost mill-illustrissimu u reverendu.11 Il-prokuraturi huma l-qassis Dun Archangelo Habela u dan \u0121ie kkonfermat mill-illustrissimu u reverendu sinjur u Francesco Tripoli li \u0121ie elett prokuratur, ma g\u0127andux djun u g\u0127andu l-fakultajiet necessarji.", "\u017bar l-altar ta\u0127t it-titlu ta' San Leonardo Konfessur u tal-Erwie\u0127 tasSantissimu Purgatorju mwaqqaf ta\u0127t l-apside tan-na\u0127a tax-xellug flimsemmija kappella tas-Santissimu Kur\u010bifiss u li sabu tal-gebel, bilprospettiva imqabb\u017ca u bl-ir\u0127ama tal-g\u0127adam tal-qaddisin u tajjeb biex fuqu jsir is-sagrifi\u010b\u010bju tal-quddiesa, m\u017cejjen di\u010bentament u l-pittura tieg\u0127u imqieg\u0127da bejn skulturi differenti fil-\u0121ebel indurat bid-deheb u tirreferi filparti superjuri g\u0127all-misterju tat-Trinit\u00e0 Qaddisa u l-Beata Vergni u fil-parti inferjuri g\u0127all-qaddis titulari u l-erwie\u0127 tal-purgatorju: ta\u0127t din l-istess pittura hemm pittura o\u0127ra i\u010bken imqieg\u0127da f'ni\u010b\u010ba m\u0127affra li tirreferi g\u0127allimma\u0121ni ta' San Fran\u0121isk de Paula.", "Quddiem dan l-altar hemm imdendel lampier tal-fidda bil-lampa ta\u017c-\u017cejt tintxeg\u0127el kuljum.", "Il-festa \u010b\u010belebrata bl-ewwel g\u0127asar u quddiesa kantata fil-\u0121urnata tas-6 ta' Novembru permezz tad-dispo\u017cizzjoni qaddisa li kien \u0127alla Antonio Ros li permezz tieg\u0127u tkun i\u010b\u010belebrata quddiesa fuq dan l-altar kull nhar ta' \u0126add u jin\u017camm mixg\u0127ul il-lampier g\u0127as-servizz tal-altar.", "Hu \u0127alla \u0127anut li jinsab fil-pjazza ta' din il-belt skont l-att tan-nutar Mariano Calleja tad-data 23 ta' Awwissu 1611 u tas-6 ta' Di\u010bembru 1631.", "Na\u0127seb li dawn it-tliet \u017cjajjar jag\u0127tuna \u0127arsa tax-xog\u0127ol kbir li kien sar \u0121ewwa Bormla matul i\u017c-\u017cmien ta' dan l-isqof b'mod partikolari l-Oratorju tal-Kur\u010bifiss, li nbena bejn l-ewwel u t-tieni \u017cjara tal-isqof Alpheran.", "Waqt li bejn it-tieni u t-tielet wa\u0127da saru dawk il-bankuni sbie\u0127 li g\u0127andu dan l-oratorju.", "Biss na\u0127seb li l-aktar punt ta' interess li jo\u0127ro\u0121 minn din i\u017c\u017cjara hu dik il-kitba bil-Latin li \u0121iet imwa\u0127\u0127la fuq il-pittura prin\u010bipali talOratorju.", "Bil-Latin inkiteb Fasciculus mirra dilectus meus inter ubera mea commorabitur li jien ittradu\u010bejt b\u0127ala \"Il-ma\u0127bub tieg\u0127i faxx mirra mrassas bejn sidri\".", "Din hija silta me\u0127uda mill-ktieb tat-Testment il-Qadim, l-G\u0127anja tal-G\u0127anjiet, kapitlu 1, vers 13.", "Tkun din is-silta li tidher li spirat l-imma\u0121ni tad-Duluri kif nafuha llum, spe\u010bjalment dik tad-depo\u017cizzjoni, bi Kristu fuq \u0127o\u0121or ommu u rasu sserra\u0127 fuq sidirha.", "Din hija l-imma\u0121ni li g\u0127a\u017cel li jwassal il-pittur Francesco Zahra meta pitter il-kwadru ta' dan l-oratorju fuq kummissjoni tal-Fratellanza tal-Kur\u010bifiss.", "Dawn kienu nies li l-fidi u l-Bibbja kienu jafuha tajjeb.", "Li tkun fratell kienet tfisser li tg\u0127ix il-\u0127ajja nisranija a\u0127jar.", "Fuq kollox, jien u nikteb dan l-artiklu ma stajtx ma niftakarx fuq il-motiv, li l-predikatur tal-festa li g\u0127adha kif g\u0127addiet (2011), Patri Marcello Girlando g\u0127o\u0121bu jag\u0127\u017cel biex fuqu jibni l-pani\u0121ierku tieg\u0127u tal-Immakulata, i\u0121ifieri,", "b\u0127al dawn il-fratelli tal-Kur\u010bifiss li g\u0127exu madwar 250 sena ilu, g\u0127a\u017cel huwa wkoll siltiet ta' im\u0127abba me\u0127uda minn dan il-ktieb qaddis tal-G\u0127anja talG\u0127anjiet biex ifa\u0127\u0127ar u juri l-kobor ta' Marija.", "Illum din l-iskrizzjoni ma g\u0127adhiex fuq il-kwadru ta' dan l-artal u minflokha hemm iskrizzjoni o\u0127ra.", "L-isqof Alpheran De Bussan g\u0127amel ir-raba' u l-a\u0127\u0127ar \u017cjara pastorali tieg\u0127u li bdieha f'dik is-sena stess, ji\u0121ifieri fl-1751.", "Biss ma la\u0127aqx \u017car Bormla.", "\u017bar Malta u G\u0127awdex i\u017cda \u0127alla l-parro\u010b\u010bi kollha tat-tlett ibliet u dawk tal-belt g\u0127all-a\u0127\u0127ar ta\u017c-\u017cjara12 imma ma la\u0127aqx rahom g\u0127ax miet.", "G\u0127alhekk i\u017c-\u017cjara li jmiss tkun mag\u0127mula mill-isqof il-\u0121did tad-djo\u010besi, Bartolomeo Rull.", "Din i\u017c-\u017cjara u \u017cjajjar o\u0127ra nitkellem dwarhom fil-\u0127arga li jmiss ta' dan l-istess programm is-sena d-die\u0127la."], "category": "nonfiction, history, folklore", "source": "Extracted from Il-Kappella_tal-Kurcifiss_ta_Kandja_u_r-.pdf"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Il-Knisja_ta-_Santa_Duminka_f-Hal_Tartarni", "text": ["Alexander Bonnici OFM Conv., RED, SThL; PhB.", "SANTA DUMINKA: KNISJA PARROKKJALI f'\u0126AL TARTARNI LI NSEJNIEHA QADDISA LI KIENET MEQJUMA", "Jiena n\u0127ossni kwa\u017ci \u010bert li llum \u0127add i\u017cjed ma jaf min kienet Santa Duminka.", "Hi qaddisa ta' \u017cmien l-Imperatur Djoklezjanu li dwarha t- tag\u0127rif hu fqir \u0127afna.", "Hi g\u0127exet lejn in-na\u0127a ta' isfel ta' l-Italja, mhux bog\u0127od wisq minn NapIi.", "Kienet xbejba nisranija li g\u0127exet fi \u017cmien l-e\u0127rex persekuzzjoni li l-Imperu Ruman qajjem kontra l- insara.", "Kien \u017cmien il-persekuzzjoni ta' Djoklezjanu.", "F'mument ta' fanati\u017cmu religju\u017c, fi ftu\u0127 is-seklu erbg\u0127a, hi ma be\u017cg\u0127etx tkisser fil-pubbliku xi idoli ta' allat pagani.", "Lilha arrestawha u tefg\u0127uha f'\u010airku \u0127alli titqatta' b\u010bejje\u010b minn bhejjem selva\u0121\u0121i.", "Imma dawn lilha ma g\u0127amlulha ebda \u0127sara.", "Madankollu, f'dag\u0127dieg\u0127a kontra tag\u0127ha, lilha minnufih qatg\u0127ulha rasha.", "Malajr, Duminka \u0121iet meqjuma b\u0127ala martri.", "II-fdal tag\u0127ha ttie\u0127ed fil-belt ta' Tropea fil- Kalabrija.", "Il-festa tag\u0127ha bdiet ti\u0121i \u010b\u010belebrata fis-6 ta' Lulju ta' kull sena.", "QIMA F'MALTA", "Fis-seklu tlettax, fi \u017cmien l-Aragoni\u017ci, f'Malta da\u0127let il-qima lejha.", "L-isem ta' Santa Duminka ntrabat ma' diversi lokalitajiet.", "Kien hawn f'xi postijiet f'Malta u G\u0127awdex xi knisja \u010bkejkna f'\u0121ie\u0127 Santa Duminka.", "Anki meta l-knisja spi\u010b\u010bat fix-xejn, ix-xaqliba \u0121ie li baqg\u0127et tissejjah bl-isem ta' din il-qaddisa.", "Xaqlibiet b'isimha kien hawn lejn \u0126a\u017c-\u017babbar u lejn l-Imrie\u0127el f'G\u0127awdex.", "Imma l-aktar li ntrabat l-isem tal-qaddisa kien ma' l-in\u0127awi ta' \u0126al Tartarni u \u0126ad- Dingli.", "TA\u0126LITA FL-ISTORJA", "F'\u0126al Tartarni, kien hemm knisja \u010akejkna msemmija g\u0127al Santa Duminka.", "Minkejja l-faqar tag\u0127ha, dik kienet il-knisja l-i\u017cjed \u010bentrali.", "G\u0127ad hawn min lil \u0126al Tartarni j\u0127alltu ma' \u0126ad-DingIi.", "Il- mappa li jiena ppubblikajt fil-ktieb \u0126ad-Dingli: Ra\u0127al f'Taqbida mal- \u0126ajja (p. 105), turi li l-Buskett kien ji\u0121i fin-nofs bejn i\u017c-\u017cew\u0121 lokalitajiet.", "Fuq ix-xellug kien hemm \u0126al Tartarni waqt li fuq il- lemin kien hemm \u0126ad-Dingli.", "Imma g\u0127ad hawn min jg\u0127idlek li \u0126al Tartarni biddel ismu u sar \u0126ad-Dingli.", "Imma l-verita hi li \u0126al Tartarni u \u0126ad-Dingli huma \u017cew\u0121 lokalitajiet differenti minn xulxin.", "KNISJA PARROKKJALI", "\u0126al Tartarni, xi snin qabel l-1436, kellu l-Knisja Parrokkjali tieg\u0127u.", "Din kienet imsemmija g\u0127al Santa Duminka.", "Qatt ma kienet parro\u010b\u010ba importanti.", "Kien hemm faqar kbir.", "Id-d\u0127ul wa\u0127dieni kien minn erba' legati b'renti \u010bkejknin.", "Pa\u0121n a 1 m i n n 2 L-ewwel kappillan li nafu bih kien Dun Guliermu Zammit.", "Aktarx li kien l-ewwel wie\u0127ed.", "B'o\u0127rajn qablu qatt ma konna nafu.", "Sa mill- bidunett, in\u0127asset problema biex jinstab qassis li joqg\u0127od b'mod stabbli f'dak il-post.", "Qassis li jmur biss biex iqaddes fil-\u0126dud u l- festi ma jistax jissejjah kappillan tassew.", "Imma n-nies f'\u0126al Tartarni kienu qed jonqsu dejjem.", "Il-post beda jsir di\u017cabitat u ming\u0127ajr \u0127arsien.", "Minkejja l-problemi, kappillan g\u0127al \u0126al Tartarni baqa' ji\u0121i nnominat.", "Minbarra Dun Guliermu Zammit, nafu b'sitta o\u0127ra.", "Kienu Dun Anton Buros, Dun Orlando Vitali, Dun Anton Vitali, Dun Mattew Surdo, Dun Nikol de Armanino, u Dun Pietru Desguanez.", "Kien hemm fosthom dawk li rrinunzjaw g\u0127all-parro\u010b\u010ba.", "Wie\u0127ed biss nafu b'\u010bertezza li miet fil-post.", "Dan kien Dun Orlando Vitali (1501- 1528).", "Kien ukoll l-uniku li baqa' hemm fit-tul.", "TISPI\u010a\u010aA MINN PARRO\u010a\u010aA", "Santa Duminka ta' \u0126al Tartarni spi\u010b\u010bat minn parro\u010b\u010ba mal-mi\u0121ja tal-Kavallieri f'Malta.", "Spi\u010b\u010bat ma' l-Isqof Tommaso Bosio li ddikjaraha soppressa fl-1539.", "Hawn nag\u0127mlu riflessjoni mibnija fuq fatti stori\u010bi.", "M'g\u0127andniex dokumentazzjoni \u010bara li tg\u0127idilna g\u0127aliex in-nies bdew i\u0127allu \u0126al Tartarni, u jmorru lejn \u0126ad-Dingli.", "Imma suspett ta' x'seta' \u0121ara g\u0127andna.", "L-a\u0127\u0127ar kappillan ta' \u0126al Tartami kien Dun Pietru Desguanez.", "Desguanez u Inguanez huma l-istess kunjom.", "Dan il-kappillan kien qarib tal-baruni Inguanez li, f'\u0126ad-Dingli, kellu \u0127afna artijiet tieg\u0127u.", "Hu \u017cgur li dan il-kappillan kellu s-sehem tieg\u0127u fis-soppressjoni tal- parro\u010b\u010ba ta' Santa Duminka.", "Hu kien jippreferi li ja\u0127dem f'\u0126ad- Dingli fejn niesu kellhom kwa\u017ci kollox f'idejhom.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, in-nies ta' \u0126al Tartarni kien jaqblilhom i\u0121orru lejn \u0126ad-Dingli g\u0127ax il-Baruni kien i\u0127addem \u0127afna nies.", "Qatt ma g\u0127amilhom sinjuri, imma pprovdielhom x'jieklu bix-xog\u0127ol fl-g\u0127elieqi.", "Din hi wa\u0127da mir-ragunijiet, jekk mhux il-wa\u0127danija, g\u0127aliex \u0126al Tartarni \u0121ie abbundunat.", "FDALIJIET BISS", "Il-knisja ta' Santa Duminka intelqet, i\u0121\u0121arrfet we\u0127idha, u sfat fix- xejn.", "Fadal biss xi fdalijiet ta' dik il-knisja.", "Bi\u017c-\u017czmien, dawk li kitbu dwar \u0126al Tartarni isemmu knisja o\u0127ra li kienet f'\u0126al Tartarni.", "Jiktbu fuq il-knisja ta' San Bartilmew.", "Santa Duminka qatt ma re\u0121g\u0127et inbniet.", "Imma l-isem ma ntesiex g\u0127ax f'\u0126ad-Dingli wkoll, bi\u017c- \u017czmien, kellha tinbena knisja o\u0127ra li ssemmiet g\u0127al Santa Duminka.", "Parro\u010b\u010ba S an t a Mari ja \u0126 ad-Di n gl i Programm tal-Festa 2001 pa\u0121ni 36 u 37 Riprodott bil-permess tal-Kappillan, Fr. Norman Zammit", "Pa\u0121n a 2 m i n n 2"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["Il-Kur\u00e7ifiss jew a \u0307jar il-Kur\u00e7ifissi ta' Kandja \u00a9ewwa Bormla It-Tieni Kur\u00e7ifiss mill-Belt ta' Kandja?", "Dr. Simon Mercieca Fil- \u0307ar\u00a9a tal-Programm tal-Festi tal-\u00ccimg \u0307a Mqaddsa fil-Belt ta' Bormla ppubblikat is-sena l-o \u0307ra (2009), tkellimt b'\u00e7ertu dettall dwar ilkur\u00e7ifiss li llum i\u03a9ejjen il-kappella tal-Kur\u00e7ifiss fil-knisja ta' Bormla.", "Fittitlu ta' dan l-artiklu kont indikajt il-probabbilt\u00e0 tal-e\u03a9istenza ta' aktar minn kur\u00e7ifiss wie \u0307ed li seta' n\u00a9ieb mill-g\u03a9ira ta' Kandja qabel ma din waqg \u0307et f'idejn it-Torok fl-1669.", "F'dan l-artiklu nixtieq nid \u0307ol fi ftit aktar dettal dwar kur\u00e7ifiss ie \u0307or li jinsab f'Bormla li probabbilment in\u00a9ieb ukoll minn din ilbelt Venezjana ta' Kandja \u00a9ewwa Kreta fil-ba \u0307ar E\u00a9ew.", "Meta Sandro Debono \u0307are\u00a9 il-ktieb tieg \u0307u dwar numru ta' kur\u00e7ifissi li jinsabu fil-knejjes tag \u0307na, ta \u0307t l-isem bil-Latin ta' Imago Dei, huwa tkellem fid-dettal dwar il-kur\u00e7ifissi li n\u00a9iebu minn Kandja.", "Nafu issa li n\u00a9iebu tliet kur\u00e7ifissi.", "Tnejn kbar; wie \u0307ed jinsab il-Birgu j\u03a9ejjen l-artal tal-kur\u00e7ifiss fil-knisja ta' San Lawrenz u t-tieni jinsab Bormla fuq l-artal tal-Kur\u00e7ifiss.", "Debono jid \u0307ol fid-dettal ta' kif wasal f'Malta dan il-kur\u00e7ifiss ta' Bormla.", "Permezz tal-istudju ta' Debono, issa nafu wkoll li ma' dan il-kur\u00e7ifiss kbir li qieg \u0307ed Bormla kien in\u00a9ieb ie \u0307or ta' daqs i\u03a9g \u0307ar.", "Ma' dan il-kur\u00e7ifiss kienu n\u00a9iebu wkoll o\u00a9\u00a9etti sagri o \u0307ra li jintu\u03a9aw biex i\u03a9ejnu l-artali (probabbilment gandlieri jew va\u03a9uni) kif ukoll vent'artal.", "Dawn kollha kienu ttie \u0307du millistess knisja \u00a9ewwa Kandja.", "Ma\u03a9-\u03a9mien dawn id-dettalji kollha ntesew spe\u00e7jalment il-wasla ta' dan it-tieni kur\u00e7ifiss.", "Intesiet ukoll il-wasla ta' dawn l-o\u00a9\u00a9etti l-o \u0307ra minn Kandja.", "Fil-ktieb tieg \u0307u, Debono jitkellem dwar minn kienu l-protagonisti wara l-wasla ta' dawn \u03a9-\u03a9ew\u00a9 kur\u00e7ifissi u anke kif kienu n\u00a9arru u x'kien in\u00a9ieb mag \u0307hom.", "Il-Protagonisti wara dawn il-Kur\u00e7ifissi Dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 kur\u00e7ifissi n\u00a9iebu mill-knisja ta' San Pietru li kienet tinsab fil-belt ta' Kandja.", "Din kienet knisja f'idejn il-patrijiet Dumnikani.", "Kif kont", "spjegajt fl-artiklu l-ie \u0307or, din kienet knisja li tappartjeni g \u0307ar-rit Latin.", "Minn dan l-istudju ta' Debono, nafu li minn din il-knisja kienu salvati \u03a9ew\u00a9 kur\u00e7ifissi, wie \u0307ed kbir li llum qieg \u0307ed Bormla u ie \u0307or \u0307afna i\u03a9g \u0307ar fid-daqs.", "Dwar dan it-tieni kur\u00e7ifiss ma nafu xejn aktar.", "Lanqas ma nafu x'kien sar mill-o\u00a9\u00a9etti sagri l-o \u0307ra li kienu n\u00a9iebu mieg \u0307u minn din il-knisja.", "Minn din il-knisja kienu salvati wkoll erba' kolonni polikromati\u00e7i u nduranti, xi gandlieri u vent'artal.", "F'dan ilka\u03a9 ukoll ntilef kull tra\u00e7\u00e7a tag \u0307hom.", "Dawn l-o\u00a9\u00a9etti kollha kienu n\u00a9arru Salib Grieg wara r-restawr tal-injam mis-Sur fuq it-tartana mill-belt ta' Kandja, Muscat biex ma jaqg \u0307ux f'idejn it-Torok u b'hekk \u00a9ew salvati minn qerda \u03a9gura.", "Kif kien ji\u00a9ri f'sitwazzjonijiet simili tul il-gwerer li kellhom fihom lem \u0307a reli\u00a9ju\u03a9a, dak kollu li kien jappartjeni g \u0307ar-rit tar-Religjon telliefa kien ji\u00a9i mkisser u meqrud jekk m'hux ukoll desagrile\u00a9\u00a9jat.", "Fl-istudju tieg \u0307u, Debono jag \u0307ti l-ismijiet ta' \u03a9ew\u00a9 persona\u00a9\u00a9i li kienu \u00a9arrew dawn l-o\u00a9\u00a9etti sagri.", "Fil-kitba tas-sena li g \u0307addiet, jien kont a\u00e7\u00e7ennajt li kemm il-kaptan tat-tartana, Bartolomeo Cristiano u l-persona\u00a9\u00a9 l-ie \u0307or Gio Angelo Balzan kienu joqog \u0307du Bormla.", "Dan jispjega il-g \u0307ala finalment dan il-kur\u00e7ifiss il-kbir spi\u00e7\u00e7a Bormla u na \u0307seb li jkun qieg \u0307ed jing \u0307ad tajjeb li mieg \u0307u spi\u00e7\u00e7aw Bormla l-o\u00a9\u00a9etti l-o \u0307ra salvati mill-knisja ta' San Pietru \u00a9ewwa Kandja.", "F'dan l-istudju nixtieq nag \u0307ti ftit aktar informazzjoni dwar dawn it-tnejn minn nies.", "Mir-ri\u00e7erka li g \u0307amilt jirri\u03a9ulta varjazzjoni flisem ta' Cristiano.", "Skond dokumentazzjoni li \u00a9iet konsultata minn Debono, l-isem ta' Cristiano huwa Barthassar.", "Issa minn ri\u00e7erka li g \u0307amilt fl-arkivju parrokkjali ta' Bormla, ma te\u03a9isti ebda Dettall tal-wi\u00e7\u00e7 tas-salib Bi\u03a9antin qabel ir-restawr \u00ccimg \u0307a Mqaddsa", "persuna li \u00a9\u00a9ib l-isem ta' Barthassar Cristiano.", "Biss f'dan il-perjodu ta' nofs is-seklu sbatax te\u03a9isti familja wa \u0307da bil-kunjom ta' Cristiano u din hija ta' Bartolomeo Cristiano.", "Hawn wie \u0307ed irid jg \u0307id li f'dan il-perjodu, ir-registri parrokkjali ma tantx kienu jag \u0307mlu differenza bejn l-isem ta' Barthassar u Bartolomeo.", "Dawn kienu j \u0307alltuhom u g \u0307alhekk, ma g \u0307andux ikun hemm dubju li dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 persuni huma l-istess individwu.", "Ir-ra\u00a9uni g \u0307al din il-konfu\u03a9joni fl-isem tista' tkun ukoll fa\u00e7ilment spjegata u \u00a9ejja mill-fatt li kemm f'dik li hija pronunzja u fil-mod ta' kitba, Bartolomew u Barthassar g \u0307andhom similitudini jew xeb \u0307 apparenti \u0307afna.", "Fuq kollox, minn din ir-ri\u00e7erka jo \u0307ro\u00a9 il-fatt li dan Cristiano kien Grieg.", "I\u03a9-\u03a9wie\u00a9 tieg \u0307u ma jinsab f'ebda parro\u00e7\u00e7a tal-Kottonera u fil-parro\u00e7\u00e7i prin\u00e7ipali l-o \u0307ra ta' Malta.", "Ebda informazzjoni dwaru ma nsabet fil-iStatus Liber,i ji\u00a9ifieri dik id-dokumentazzjoni tal-knisja li titkellem dwar il-barranin li jitolbu biex ji\u03a9\u03a9ew\u00a9u f'Malta.", "Qabel ma dawn kienu ji\u03a9\u03a9ew\u00a9u kienu jintalbu biex jippruvaw li ma kinux mi\u03a9\u03a9ew\u00a9a x'imkien ie \u0307or.", "Il-probabbilt\u00e0 hi li dan kien wie \u0307ed minn dawk li \u0307arbu minn Kandja bil-familja u \u00a9ie Malta.", "Cristiano g \u0307a\u03a9el li jmur joqg \u0307od f'Bormla.", "Infatti, f'Bormla kienu jirreferu g \u0307alih b \u0307ala Grieg.", "Hu kien mi\u03a9\u03a9ewwe\u00a9 lil Mariuzza.", "F'Bormla, Cristiano kellu numru ta' tfal li kollha \u00a9ew mg \u0307ammda \u00a9ewwa din il-knisja parrokkjali u dawn kienu Gio Nicolao (07-03-1659), Angeluzza (22-111660), Maddalena (12-03-1663), Fabrizio (20-09-1665), Carlo (29-12-1667), Clemenza (08-04-1670) u Antonio (06-11-1673).", "Anke Gio Angelo Balzano kien minn Bormla.", "Twieled \u00a9ewwa Bormla nhar 31-07-1638 bin Giuseppe u Imperia Roncato.", "Hu \u03a9\u03a9ewwe\u00a9 lil Filippa Briffa fil-Birgu nhar 23 ta' Jannar 1661.", "Hu mar joqg \u0307od f'belt twelidu, Bormla, fejn kellu numru ta' tfal fosthom Ludovico (22-02-1663), Giuseppe (17-03-1665), Giuseppe (26-02-1668), Anna (18-02-1671), Mattea (29-03-1672), Imperia (13-091677), Maddalena Lorenza (10-091680), Maria (19-09-1684) u Caterina (01-03-1686).", "It-tieni salib minn Kandja?", "Matul ri\u00e7erka li kont qieg \u0307ed nag \u0307mel \u00a9ewwa l-istess knisja ta' Bormla, kelli l-opportunit\u00e0 li ni\u00a9i wi\u00e7\u00e7 imb'wi\u00e7\u00e7 ma' salib \u03a9g \u0307ir li kien \u00ccimg \u0307a Mqaddsa", "jintu\u03a9a fil-passat fuq l-artal ma\u00a9\u00a9ur.", "Dan is-salib kellu storja mqallba sew g \u0307aliex minn informazzjoni li \u00a9ejt mog \u0307ti jidher li kien inseraq u re\u00a9a' n\u00a9ieb lura bil-qrar.", "Dan is-salib jidher li hu xog \u0307ol li jmur g \u0307as-seklu sbatax.", "Hu salib mi\u03a9bug \u0307 skur kwa\u03a9i iswed.", "It-ter \u0307a kienet indurata bid-deheb.", "Biss kontra dik tas-salib il-kbir ta' Kandja, din hija i\u00e7ken u ma tg \u0307attix il-qadd kollu ta' Kristu.", "Dan hu fattur li jindika li hu anqas qadim minnu.", "Il-pali tassaqajn ta' Kristu huma fuq xulxin.", "L-artist ried biss jippro\u00a9etta po\u03a9izzjoni ta' tbatija f'dan il-kur\u00e7ifiss.", "Hija \u0307asra li wa \u0307da mill-pali tal-idejn intilfet g \u0307al kollox waqt li l-o \u0307ra g \u0307andha s-swaba kwa\u03a9i kollha neqsin.", "Anke w \u0307ud misswaba tas-sieq intilfu waqt li s-saqajn tkissru ri\u00e7entement u \u00a9ew imwa \u0307 \u0307la ma' xulxin bil-glue.", "Biss kienu mag \u0307mula f'din il-po\u03a9izzjoni biex jirriflettu po\u03a9izzjoni ta' tbatija.", "Anke kif skolpiti l-muskoli tal-\u00a9isem jirriflettu din it-tbatija waqt li l-kustat huwa muri, b \u0307al ma hu dak tal-korp tas-salib ta' Kandja f'po\u03a9izzjoni miftu \u0307a \u0307afna.", "Fuq kollox, l-artist juri r-raffinatezza tieg \u0307u fl-injam fejn sa \u0307anistra joqg \u0307od attent li j\u00a9ib jidhru snien Kristu waqt li jipprova wkoll juri sintomi ta' tbatija fil-po\u03a9izzjoni tas-swaba' tassaqajn anke jekk huma skolpiti kemmxejn dritti.", "F'dan il-kuntest, hija \u0307asra li s-swaba' tal-idejn kwa\u03a9i intilfu.", "Biss minn dak li fadal jidher li l-artist ipprova jo \u0307loq il-po\u03a9izzjoni tat-tlett iswaba' l-kbar miftu \u0307a u tnejn i\u03a9-\u03a9g \u0307ar mag \u0307luqa ji\u00a9ifieri Kristu qieg \u0307ed f'po\u03a9izzjoni li jbierek in-nies minn fuq is-salib waqt li simbolikament qieg \u0307ed jag \u0307mel riferenza bis-swaba' g \u0307atTrinit\u00e0 l-Qaddisa \u2013 tliet persuni f'Alla wie \u0307ed.", "Hekk g \u0307andna g \u0307al darba o \u0307ra referenza teolo\u00a9ika li din m'hix xi mewt ta' xi bniedem komuni.", "G \u0307andu fih ukoll referenza medjovali dik dwar il-moviment voldieri fil-po\u03a9izzjoni li ng \u0307ata Kristu f'dan il-korp, dan l-artist ukoll ipprova jipprodu\u00e7i dawk it-tliet fa\u03a9ijiet mill-a \u0307 \u0307ar mumenti fuq is-salib; (a) il-mument li fih qieg \u0307ed jg \u0307id ilkelmiet, (b) l-a \u0307 \u0307ar nifs u (\u00e7) Kristu mejjet fuq is-salib.", "L-akbar varjazzjoni f'dan il-kur\u00e7ifiss hija fil-po\u03a9izzjoni tat-ter \u0307a li kif \u00a9a spjegajt ma tg \u0307attix ilqadd kollu ta' Kristu i\u03a9da t \u0307alli parti mil-la \u0307am jidher waqt li kontra ta' dik medjovali, hija ta' xe \u0307ta 'misluta' u tasal sa fuq il-koxxa.", "Dan huwa sinjal li jindika li dan il-kur\u00e7ifiss hu xog \u0307ol li jmur lura g \u0307as-seklu sbatax.", "Jidher li huwa salib ta' produzzjoni vernikolari mag \u0307mul biex iqanqal devozzjoni lejn it-tbatijiet ta' Kristu.", "Jista' jkun xog \u0307ol li sar lokalment, biss jista' jkun ukoll, xog \u0307ol li n\u00a9ieb minn barra u forsi anke dan hu l-istess salib \u03a9g \u0307ir li d-dokumenti jitkellmu dwaru li kien ittie \u0307ed minn Kandja mill-kaptan Bartolomeo Cristiano u n\u00a9ieb Malta mal-kur\u00e7ifiss il-kbir ta' Kandja.", "Li hu \u03a9gur, li r-ras ta' Kristu f'dan il-kur\u00e7ifiss \u03a9g \u0307ir hija skolpita b'mod li artistikament ma tappartjenix g \u0307at-tradizzjoni Latina u\u03a9ata f'dik il- \u0307abta \u00a9ewwa Malta anzi kwa\u03a9i kwa\u03a9i tfakkrek fl-arti Bi\u03a9antina.", "Fi kliem ie \u0307or, l-artist seta' pprova jimita fl-injam is-sura ta' u\u00e7uh ta' Kristu msallab \u00ccimg \u0307a Mqaddsa", "kif kienu jkunu raffigurati fuq l-ikoni Bi\u03a9antini \u00a9ewwa Kandja u fid-dinja Bi\u03a9antina.", "Anzi l-fatt li t-ter \u0307a hija ndurata bid-deheb jista' jag \u0307ti prova o \u0307ra li dan mhux prodott lokali.", "Fis-slaleb Maltin, it-trie \u0307i kienu b'mod \u00a9enerali jkunu mpittra bojod.", "Il-fatt li t-ter \u0307a hija ndurata bid-deheb tirrifletti tradizzjoni orjentali fejn l-artist ipprova jag \u0307ti glorja divina lill-bniedem imsallab u jkompli t-tradizzjoni Bi\u03a9antina li turi permezz tal-u\u03a9u tad-deheb, materjal irjali, li l-bniedem fuq is-salib m'hux xi bniedem kwalunkwe i\u03a9da Alla.", "Li hu \u03a9gur hu li dan is-salib \u03a9g \u0307ir hu salib importanti \u0307afna.", "Na \u0307seb li wasal anke \u03a9-\u03a9mien li jsir studju tal-valur intrinsiku tieg \u0307u.", "Huwa importanti g \u0307alhekk li tinsab e\u03a9attament il-provinjenza tieg \u0307u.", "Fil-kuntest li dan is-salib qieg \u0307ed fil-Knisja ta' Bormla fejn spi\u00e7\u00e7a wkoll salib ie \u0307or akbar li kien fi knisja f'Kandja, wie \u0307ed ma jistax jeskludi l-fatt li dan it-tieni salib, n\u00a9ieb wkoll mill-istess knisja \u00a9ewwa Kandja.", "\u00d3a\u00a9a ta' interess f'dan il-kur\u00e7ifiss hija li ma g \u0307andux tra\u00e7\u00e7i ta' demm fuqu.", "L-uniku idea li wie \u0307ed jista' jie \u0307u tal-passjoni ta' Kristu \u00a9ejja millkulur ta\u03a9-\u03a9ebg \u0307a tal-kur\u00e7ifiss, ji\u00a9ifieri dak ta' a \u0307mar skur \u0307afna li hu kwa\u03a9i iswed.", "F'din is-swidija hemm tra\u00e7\u00e7i tal-kulur a \u0307mar.", "Dan l-aspett jid \u0307ol fiddialettika diskussa fuq, ji\u00a9ifieri l-idea tal-unit\u00e0 li dan l-bniedem fuq salib kellu ma' Alla.", "Id-dinja Ortodossa kienet tenfasizza din l-idea ta' divinit\u00e0 billi jevitaw li juru lil Kristu fuq is-salib b \u0307ala bniedem sofferenti u dan kien isir biex ikun evitat li wie \u0307ed ja \u0307seb li dan kien biss bniedem komuni.", "IlGriegi kienu jasso\u00e7\u00e7jaw din id-dinjit\u00e0 ma' l-imma\u00a9ini ta' Alla.", "L-artist kien jipprova jo \u0307ro\u00a9ha billi jiskolpi figura li turi bniedem li g \u0307andu \u00e7ertu dinjit\u00e0 u regalit\u00e0 li tittraxxendi l-imma\u00a9ini umana ta' bniedem li miet fuq salib wara tbatija kbira.", "F'din id-djalettika, m'hux \u00e7ert jekk dan il-kur\u00e7ifiss kellux kuruna taxxewk.", "Fuqu nstabet kuruna tax-xewk mag \u0307mula mid-drapp.", "M'hux mag \u0307ruf l-ori\u00a9ini tag \u0307ha, ji\u00a9ifieri jekk kinetx fuqu fi\u03a9-\u03a9mien passat jew tqieg \u0307det meta twa \u0307 \u0307let ir-ra\u00a9\u00a9iera tal-landa li kien hemm fuqu.", "Probabbilment m'hix wa \u0307da ori\u00a9inali u twa \u0307 \u0307let wara.", "Wisq probabbli li dan ma kellux kuruna tax-xewk \u0307alli l-espressjoni ta' wi\u00e7\u00e7u tkun wa \u0307da aktar ta' regalja u divinit\u00e0 kif inhija ma \u0307suba fid-dinja orjentali.", "Wie \u0307ed irid jg \u0307id li te\u03a9isti problema dwar id-derivazzjoni ta' dan ilkur\u00e7ifiss ji\u00a9ifieri kif e\u03a9attament wasal fil-knisja ta' Bormla.", "Biss anke jekk warajh, kif \u00a9a spjegajt hemm storja ta' serq, il-fatt li kien ritornat il-knisja ta' Bormla na \u0307seb li hija indikazzjoni \u00e7ara ta' fejn kien ori\u00a9inarjament.", "Meta wie \u0307ed iqis l-istil tieg \u0307u, ji\u00a9ifieri dak Grieg Bi\u03a9antin, i\u03a9da li g \u0307andu rabta mal-knisja kattolika (u m'hux dik Ortodossa) dan il-kur\u00e7ifiss huwa t-tieni kur\u00e7ifiss \u03a9g \u0307ir li ttie \u0307ed mill-knisja ta' San Pietru f'Kandja u spi\u00e7\u00e7a f'din il-knisja ta' Bormla.", "G \u0307alhekk f'Bormla na \u0307seb li jkun aktar \u00a9ust li wie \u0307ed", "jitkellem dwar \u03a9ew\u00a9 kur\u00e7ifissi minn Kandja u m'hux kur\u00e7ifiss wie \u0307ed.", "I\u03a9da l-istorja ta' dan it-tieni kur\u00e7ifiss tidher li ntilfet u na \u0307seb li jkun xieraq li dan l-o\u00a9\u00a9ett, li huwa wie \u0307ed ta' pre\u00a9ju artistiku, jing \u0307ata l-importanza u l-istudju li jixraqlu.", "Ma g \u0307andux ikun hemm dubju li meta dan is-salib wasal Bormla, dan tqieg \u0307ed fuq l-artal ma\u00a9\u00a9ur jew xi post prominenti ie \u0307or.", "Id-daqs tieg \u0307u juri li dan kien salib ma \u0307dum g \u0307al fuq l-artal ma\u00a9\u00a9ur, f'sistema ritwali antika fejn is-salib ta' bejn il-gandlieri tax-xema' kien ikun wie \u0307ed kbir u ma jag \u0307milx parti mis-sett tal-gandlieri.", "Forsi prova o \u0307ra li tkompli turina li dan il-kur\u00e7ifiss kien f'Bormla hija referenza li kienet saret fil-qorti tal-Inkwi\u03a9izzjoni.", "Dan il-fatt \u00a9ie prodott mill-istoriku Frans Ciappara Ix-xbieha tal-Kur\u00e7ifiss fil-ktieb tieg \u0307u Society and the Inquisition in Early Modern Malta, pubblikat mill-P.E.G. fit-2001.", "Ciappara jirrakkonta li e\u03a9attament qabel ma faqqg \u0307et il-pesta f'Malta fl-1676, mara mill-Birgu qalet li l-kur\u00e7ifiss tal-Birgu huwa isba \u0307 minn dak ta' Bormla g \u0307aliex dan il-kur\u00e7ifiss ta' Bormla huwa ikreh daqs wild minn mara sewda.", "Dan il-kumment sar g \u0307aliex Bormla kellha kur\u00e7ifiss li kien iswed waqt li dak tal-Birgu kellu karna\u00a9\u00a9jon aktar \u00e7ar.", "Issa \u03a9-\u03a9ew\u00a9 kur\u00e7ifissi li n\u00a9iebu minn Kandja huma suwed, biss dan i\u03a9-\u03a9g \u0307ir huwa aktar iswed mill-kbir li hemm illum fuq l-artal tal-kur\u00e7ifiss.", "Dan il-kumment \u00a9abilha inkwiet kbir lil din il-mara g \u0307aliex spi\u00e7\u00e7at quddiem l-inkwi\u03a9itur.", "Kumment b \u0307al dan juri li \u00e7erti tendenzi ta' razzi\u03a9mu huma qodma fostna waqt li jitfg \u0307u dawl ukoll dwar il-pika bejn dawn l-in \u0307awi.", "Din il-pika hija wa \u0307da li g \u0307andha g \u0307eruq fondi \u0307afna.", "Na \u0307seb li din ir-referenza kienet saret lejn dan il-kur\u00e7ifiss i\u03a9-\u03a9g \u0307ir li min \u0307abba l-kulur iswed tieg \u0307u beda jkun meqjus b \u0307ala kur\u00e7ifiss li jixbah lissuwed u forsi din kienet ir-ra\u00a9uni g \u0307aliex ma\u03a9-\u03a9mien twarrab u postu \u0307adu salib bil-korp abjad mag \u0307mul mill-avorju.", "In fatti, dan it-tieni kur\u00e7ifiss huwa bil-wisq aktar iswed mill-kbir li hemm illum fuq l-artal dedikat lilu.", "G \u0307alhekk na \u0307seb li waqt li din il-mara kienet qieg \u0307da tirreferi g \u0307al dan il-kur\u00e7ifiss kbir, f'mo \u0307 \u0307ha kellha aktar dan i\u03a9-\u03a9g \u0307ir li g \u0307adu kif re\u00a9a' nsab \u00a9ewwa Bormla.", "Fil-kuntest kontemporanju, fejn 'issues' ta' kulur u razza qeg \u0307din jerg \u0307u jerfg \u0307u rashom, dan id-dettal hu importanti g \u0307ax juri kemm kienet miftu \u0307a \u00ccimg \u0307a Mqaddsa", "s-so\u00e7jet\u00e0 f'Bormla f'dan il-perjodu.", "Juri l-aspett tal-universalit\u00e0 tal-Knisja u l-a\u00e7\u00e7ettazzjoni ta' din l-universit\u00e0 f'Bormla.", "Illum f'dinja fejn qieg \u0307ed isir aktar diskors dwar id-djalogu interkulturali, il-metafora li joffri dan ilkur\u00e7ifiss, permezz tal-kulur iswed tieg \u0307u, tie \u0307u importanza \u00a9dida.", "Il-Pro\u00e7ess ta' Restawr Il-pass naturali li kien imiss kien dak li dan il-kur\u00e7ifiss ji\u00a9i restawrat.", "Infatti, dan il-kur\u00e7ifiss \u0307are\u00a9 fid-deher meta ntweriet ix-xewqa li kandilabru tal-kur\u00e7ifiss li kien miksur u li fil-passat kien jintu\u03a9a fuq l-artal ma\u00a9\u00a9ur filfesta tal-Madonna tar-Ru\u03a9arju ji\u00a9i restawrat.", "Peress li dan il-kandilabru kien litteralment f' \u0307afna bi\u00e7\u00e7iet wara li kien tkisser fit-Tieni Gwerra Dinjija, kellu l-korp tieg \u0307u nieqes.", "Matul it-tfittxija g \u0307alih \u0307ar\u00a9u numru ta' korpi miksura li kien hemm merfug \u0307a fil-bini tal-knisja, fosthom wie \u0307ed tal-kartapesta li se jinbag \u0307at g \u0307ar-restawr dalwaqt tul din is-sena u li kien jintu\u03a9a g \u0307al fuq il-pulptu u t-tieni kien il-korp ta' dan il-kur\u00e7ifiss.", "Kien instab il-korp talkur\u00e7ifiss ta' dan il-gandlier waqt li kien \u0307are\u00a9 ukoll dan il-kur\u00e7ifiss qadim iswed.", "Meta rajt dan il-kur\u00e7ifiss, kif \u00a9a spjegajt aktar 'il fuq, indunajt li kien ta' valur inestimabbli.", "Biss restawr b \u0307al dan kien jitlob ukoll \u0307sieb u programm ta' studju.", "L-ewwel ried ji\u00a9i stabbilit it-tip ta' injam li kien mag \u0307mul minnu.", "Dan il-kur\u00e7ifiss jidher li hu ma \u0307dum minn tip ta' yellow pine (injam tal-abjad jew a \u0307jar punett) partikolari li wie \u0307ed ma tantx jiltaqa' mieg \u0307u f'Malta tul dan il-perjodu tas-seklu li n \u0307adem fih.", "Dan ikompli jikkonferma li m'hux xog \u0307ol lokali u li dan in\u00a9ieb minn barra.", "Fuq kollox dan il-kur\u00e7ifiss kien ma \u0307dum fi tliet bi\u00e7\u00e7iet.", "Il-korp huwa bi\u00e7\u00e7a xog \u0307ol wa \u0307da, il-parti t'isfel tas-saqajn kienu mag \u0307quda, ji\u00a9ifieri il-pali kienu mag \u0307quda b'mod naturali fuq xulxin.", "Imbag \u0307ad, l-iskultur g \u0307amel i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 idejn u ikkrea min\u00e7ott biex iwa \u0307 \u0307alhom mal-bqija tal-korp.", "Tul i\u03a9-\u03a9mien, dan il-kur\u00e7ifiss \u00a9arrab g \u0307add ta' \u0307sarat.", "L-a \u0307 \u0307ar wa \u0307da kienet ukoll ri\u00e7enti meta dan twaqqa' u nkiser is-subg \u0307a l-kbir tas-sieq illeminija.", "Jidher li f'din il-waqg \u0307a kienu nkisru wkoll is-saqajn.", "Dawn i\u03a9\u03a9ew\u00a9 saqajn twa \u0307 \u0307lu b'mod delettantesk bil-kolla, xi tip ta' super glue, li hija wa \u0307da mill-ag \u0307ar kolol li wie \u0307ed g \u0307andu ju\u03a9a g \u0307al dan it-tip ta' xog \u0307ol.", "Imbag \u0307ad kien hemm \u0307sarat o \u0307ra b \u0307alma huma dawk li g \u0307andu mitlufa l-pala tal-id il-leminija u wkoll erba' swaba tal-id ix-xellugija.", "L-aspett ta' nuqqas ta' kura re\u00a9a' \u0307are\u00a9 mill-fatt, li xi \u0307add wa \u0307 \u0307allu diadema tal-landa wara li dik ori\u00a9inali intilfet.", "L-ori\u00a9inali kienet inwa \u0307 \u0307la b'delikattezza permezz ta' musmar irqiq.", "Il-\u00a9dida twa \u0307 \u0307let \u00a9o nofs rasu permezz ta' u\u03a9u ta' vit goff, li kellu diametru wiesa' kwa\u03a9i \u03a9ew\u00a9 millimetri.", "Qieg \u0307ed ng \u0307id dawn l-affarijiet biex wie \u0307ed jitg \u0307allem li meta ji\u00a9ru l- \u0307sarat ma jaqbadx u jsewwi bl-addo\u00e7\u00e7, \u00ccimg \u0307a Mqaddsa", "i\u03a9da jitlob l-g \u0307ajnuna ta' min jifhem \u0307alli l- \u0307sara ti\u00e7kien u m'hux ti\u03a9died.", "G \u0307alhekk il-fa\u03a9i tar-restawr inqasmet fi tnejn.", "Fl-ewwel fa\u03a9i kien hemm ir-restawr ta' injam ji\u00a9ifieri li ji\u00a9u kreati l-affarijiet in-nieqsa li kellu dan il-kur\u00e7ifiss.", "Ix-xog \u0307ol ta' restwar kien jitlob li jer\u00a9g \u0307u ji\u00a9u skolpiti fl-injam il-pala ta' l-id nieqsa.", "L-istess sar g \u0307as-swaba' l-o \u0307ra li kienu mitlufa.", "B'pa\u00e7enzja kbira re\u00a9g \u0307u \u00a9ew rikostruwiti s-swaba n-nieqsa tal-id ixxellugija.", "Kien grazzi g \u0307al din l-id, u l-e\u03a9istenza ta' numru ta' bi\u00e7\u00e7iet \u03a9g \u0307ar mis-swaba, li stajna ner\u00a9g \u0307u nibnu l-po\u03a9izzjoni tas-swaba', ji\u00a9ifieri li dan ilkur\u00e7ifiss kellu l-po\u03a9izzjoni ta' Kristu qieg \u0307ed ibierek in-nies bi tliet swaba' miftu \u0307a u tnejn mag \u0307luqa.", "Dan ifisser li ma ntu\u03a9a ebda tip ta' 'pasta' biex issir ir-rikostruzzjoni talpartijiet il-mitlufa li tippermetti li jer\u00a9g \u0307u ji\u00a9u modellati l-partijiet u wara li tinxef u ssir iebsa daqs l-injam, ti\u00a9i raffinata.", "Minflok re\u00a9a' ntu\u03a9a materjal \u0307aj, ji\u00a9ifieri njam (li mhux xi \u0307a\u00a9a sintetika b \u0307al 'pasta') u n \u0307admu bl-idejn mill-\u00a9did.", "Dan sar biex tkun rispettata s-sagralit\u00e0 ta' dan l-o\u00a9\u00a9ett.", "Dan il-kur\u00e7ifiss kellu wkoll l-idejn maqlug \u0307a mid-drieg \u0307.", "Dawn re\u00a9g \u0307u twa \u0307 \u0307lu fejn kienu.", "Ma\u03a9-\u03a9mien dan il-kur\u00e7ifiss kien sofra xi \u0307sarat o \u0307ra.", "Kien waqa' u \u03a9-\u03a9ew\u00a9 saqajn inkissru u tqa\u00e7\u00e7tu minn mal-korp.", "Kif \u00a9a spjegajt, kienu re\u00a9g \u0307u twa \u0307 \u0307lu f'posthom b'mod delettantesk u b'kolla \u0307a\u03a9ina li normalment tintu\u03a9a fid-djar, xi tip ta' 'super glue'.", "Kellhom g \u0307alhekk jer\u00a9g \u0307u jinqalg \u0307u.", "Pro\u00e7ess li \u0307a \u00e7ertu ammont ta' \u0307in g \u0307aliex dawn riedu jinqalg \u0307u bla ma ssir \u0307sara.", "Wara li nqalg \u0307u re\u00a9g \u0307u twa \u0307 \u0307lu f'lokhom kif suppost.", "Fuq kollox, dan il-kur\u00e7ifiss kellu xi swaba' tas-sieq nieqsa li tkissru wkoll meta kien sofra minn waqg \u0307a.", "Dawn re\u00a9g \u0307u in \u0307admu fl-injam.", "Dan ix-xog \u0307ol g \u0307amlu l-img \u0307allem Toninu Muscat.", "Fuq kollox dan l-o\u00a9\u00a9ett kien sofra wkoll minn attakk tas-susa.", "Kien g \u0307alhekk li kellha ting \u0307ata kura kontra s-susa billi \u00a9iet injettata kimika apposta permezz ta' u\u03a9u ta' siringi f'kull toqba tas-susa li kellu dan il-kur\u00e7ifiss.", "Wara li tlesta x-xog \u0307ol ta' rikostruzzjoni tal-partijiet nieqsa kien imiss biex dawn il-partijiet jer\u00a9g \u0307u jin\u03a9ebg \u0307u mill-\u00a9did u ji\u00a9i mnaddaf.", "I\u03a9-\u03a9ebg \u0307a in\u00a9iebet apposta mill-belt ta' Nizza fejn g \u0307ad hemm kumpanija li ta \u0307dem i\u03a9\u03a9ebg \u0307a b'mod tradizzjonali u arti\u00a9janali.", "In fatti, kien g \u0307and din il-kumpanija partikolari li nstabet \u03a9ebg \u0307a li taqbel e\u03a9attament mal-kulur tal-korp ta' dan il-kur\u00e7ifiss.", "Hawn intalbet il-g \u0307ajnuna ta' Dr Keith Sciberras u issa permezz tal-u\u03a9u ta' restawraturi professjonali, dan il-kur\u00e7ifiss tnaddaf.", "G \u0307al dan ix-xog \u0307ol tqabbdet il-kumpanija Recoop li \u0307adet \u0307sieb tnaddfu u ter\u00a9a' \u00a9\u00a9ibu g \u0307al kif kien fl-istat ori\u00a9inali tieg \u0307u.", "B'hekk permezz ta' dawn l-interventi kollha, dan il-kur\u00e7ifiss re\u00a9a' ng \u0307ata s-sbu \u0307ija li kellu meta \u0307eles milli jintilef g \u0307al dejjem f'id l-g \u0307edewwa.", "\u00ccimg \u0307a Mqaddsa", "Wara dan ir-restawr re\u00a9a' \u0307are\u00a9 il-kulur sabi \u0307 fl-iswed tieg \u0307u u wkoll l-induratura tad-deheb tal-perizonium tieg \u0307u \u2013 fi kliem ie \u0307or re\u00a9a' \u0307are\u00a9 ilkuntrast ori\u00a9inali bejn id-deheb u l-kulur ta' dan il-korp, waqt li issa wie \u0307ed jista' jer\u00a9a' jibda japprezza s-sbu \u0307ija ta' dan is-salib, u jifhem g \u0307aliex ittie \u0307ed minn Kandja biex ma jaqax f'idejn il-Mislem u meta wasal Bormla, re\u00a9g \u0307u qeg \u0307duh fuq l-artal il-ma\u00a9\u00a9ur.", "Issa kien jonqos li jsir is-salib ta' dan il-kur\u00e7ifiss g \u0307aliex dan ma kellux wie \u0307ed wara li dak or\u00a9inali ma nstabx aktar.", "Din il-bi\u00e7\u00e7a xog \u0307ol \u0307a \u0307siebha Toninu Muscat.", "Huwa offra li tintu\u03a9a fallakka li hu g \u0307andu tal-injam talqastan.", "Din il-fallakka antika u tmur lura g \u0307al kwa\u03a9i \u03a9-\u03a9mien ta' dan l-istess kur\u00e7ifiss.", "Kienet ori\u00a9inarjament travu ta' dar antika li missier Toninu, li kien mastrudaxxa prim, kien qatta' biex g \u0307amilha twavel.", "Imbag \u0307ad kien u\u03a9a dan l-injam biex g \u0307amel l-arkivju mu\u03a9ikali tas-so\u00e7jet\u00e0 tal-Isle Adam tar-Rabat.", "Minn din il-bi\u00e7\u00e7a xog \u0307ol kien baqa' din it-tavla li offrihieli \u0307alli nu\u03a9aha g \u0307al dan il-kur\u00e7ifiss antik.", "B'hekk dan il-kur\u00e7ifiss prezzju\u03a9 \u00a9ie kompletament restawrat u ng \u0307ata lura l-glorja li darba kellu.", "Restawr ta' Kur\u00e7ifiss Barokk imprezzabbli ie \u0307or Dan ma kienx l-uniku kur\u00e7ifiss li \u00a9ie restawrat tul din is-sena li g \u0307addiet.", "Fl-awla l-qadima kien hemm kur\u00e7ifiss ie \u0307or merfug \u0307 u kien de\u00e7i\u03a9 li ji\u00a9i restawrat.", "Dan il-kur\u00e7ifiss ukoll kellu xi partijiet tal-injam tieg \u0307u nieqsa biss ma kellux \u0307sara daqs l-ie \u0307or li kien in\u00a9ieb minn Kandja.", "Tul i\u03a9-\u03a9mien kien in\u03a9ebag \u0307 aktar minn darba b'mod dilettantesk tant li \u00a9iet kreata skor\u00e7a \u0307oxna ta' \u03a9ebg \u0307a li g \u0307attiet il-fattizzi s-sbie \u0307 ta' dan il-kur\u00e7ifiss tant li kien tilef ilvalur artistiku tieg \u0307u.", "Tant kemm dan il-kur\u00e7ifiss kien tilef il-pre\u00a9ju tieg \u0307u, li ma baqax jing \u0307araf minn dak ori\u00a9inali.", "Dan il-kur\u00e7ifiss ukoll kellu xi partijiet tal-injam neqsin fosthom partijiet mix-xewk tal-kuruna ta' fuq rasu, seba' tal-id u seba' tas-saqajn.", "Dawn \u00a9ew restawrati u ma \u0307duma mill-\u00a9did fl-injam minn Toninu Muscat.", "Wara, dan il-kur\u00e7ifiss ittie \u0307ed g \u0307and ir-Recoop g \u0307ar-restawr fejn b'pa\u00e7enzja kbira tqaxxret i\u03a9-\u03a9ebg \u0307a kollha li kien hemm fuqu, saff wara saff u tne \u0307 \u0307iet sakemm waslu biex \u0307ar\u00a9et i\u03a9-\u03a9ebg \u0307a tas-saff l-ori\u00a9inali.", "Dan huwa pro\u00e7ess Is-salib Barokk waqt ir-restawr", "delikat \u0307afna g \u0307aliex ir-restawratur irid b'pa\u00e7enzja kbira jne \u0307 \u0307i saff wara saff i\u03a9-\u03a9ebg \u0307a mog \u0307tija tul i\u03a9-\u03a9minijiet ming \u0307ajr ma jolqot u jne \u0307 \u0307i \u03a9-\u03a9ebg \u0307a ori\u00a9inali.", "Wara li tne \u0307 \u0307ew is-saffi ta\u03a9-\u03a9ebg \u0307a kollha, \u0307are\u00a9 korp totalment differenti minn dak li kien jidher qabel.", "Qabel kien jidher korp b'wi\u00e7\u00e7 kwa\u03a9i sfigurat ming \u0307ajr dettalji u fattizzi.", "Wara t-tindif \u0307are\u00a9 korp ta' \u00a9miel liema b \u0307alu.", "Il-\u00a9ilda ta' Kristu hija bajda u tpitter hekk biex tirrifletti r-realt\u00e0 ta' bniedem mejjet.", "L-u\u03a9u ta' dan il-kulur bajdani juri li min kien g \u0307amilha kellu Salib Barokk qabel ir-restawr sens qawwi ta' anatomija kif bdiet ti\u00a9i mifhuma f'dan il-perjodu.", "Peress li Kristu kien \u03a9vina fuq is-salib, il-korp kien bjad u g \u0307alhekk il-\u00a9ilda \u00a9iet impin\u00a9ija bajdanija.", "Biss il-.passjoni u t-tbatija kienu jibqg \u0307u evidenti fuq il-\u00a9ilda.", "Il-mewt tieg \u0307u ma kinetx wa \u0307da normali.", "Bniedem li g \u0307adda minn dik il-passjoni kollha kien kundannat biex ikollu numru ta' tben\u00a9il fuq \u00a9ismu.", "L-artist ta' dan il-korp ried jo \u0307ro\u00a9 dan it-tben\u00a9il u ppre\u03a9entahom fuq il-korp ta' Kristu permezz ta' tbajja' suwed li jikkreaw kuntrast mal-korp abjad tal-\u00a9isem mejjet.", "Hekk fuq il-ponot tal\u00a9isem, b \u0307al ma huma l-pali tas-saqajn, \u00a9ew impittra kwa\u03a9i suwed min \u0307abba t-tben\u00a9il kreat mit-tismir.", "F' \u0307alq Kristu \u00a9ie impitter id-demm biex juri li kien sofra minn emor\u00a9ija interna, xi \u0307a\u00a9a mistennija f'kundizzjonijiet b \u0307al tieg \u0307u.", "Din kienet biolo\u00a9ikament mistennija minn bniedem li kien sofra dik it-tbatija kollha.", "In fatti, l-artist juri tben\u00a9il fuq sider Kristu.", "Din turi korrelazzjoni medika bejn l-emor\u00a9ija interna rappre\u03a9entata bid-demm f' \u0307alq Kristu u dan it-tben\u00a9il fuq sidru.", "Dawn id-dettalji jkomplu juru li l-artist kien qieg \u0307ed jag \u0307mel u\u03a9u mill-avvanz tax-xjenza medika, spe\u00e7jalment flosservazzjoni ta' \u00a9isem uman quddiem it-tbatija li beda jkun hemm fis-seklu Is-salib Barokk waqt ir-restawr sbatax.", "\u00ccimg \u0307a Mqaddsa", "Hija \u0307asra li s-salib ori\u00a9inali ta' dan il-korp kwa\u03a9i ntilef g \u0307al kollox.", "Dan il-korp kellu s-salib tieg \u0307u interzjat.", "Kull ma fadal hija dik il-minduda tassalib u minn dak li fadal juri li kien xog \u0307ol ta' valur kbir.", "L-injam u\u03a9at g \u0307allinterzjar ma kienx injam lokali.", "Kien diffi\u00e7li biex ji\u00a9i identifikat l-ori\u00a9ini e\u03a9atta ta' dan l-injam.", "\u00dbgur li fil-ponot ta' dan is-salib kien hemm ukoll irjus tal-injam.", "Dawn sa issa g \u0307adhom ma nstabux.", "Hija \u0307asra li minn dan is-salib ma baqa' xejn aktar u g \u0307alhekk se jkun diffi\u00e7li biex jer\u00a9a' ji\u00a9i restawrat.", "Aktar Xog \u0307ol ta' Restawr Kif spjegajt qabel, is-sejba tassalib li n\u00a9ieb minn Kandja qanqal aktar restawr ta' opri qodma li kellha din il-knisja u li llum ma g \u0307adhomx jintu\u03a9aw.", "Infatti sar ukoll restawr ta' \u03a9ew\u00a9 slaleb o \u0307ra.", "L-ewwel restawr kien ta' salib li f'Bormla kien hemm numru akbar minnhom i\u03a9da li llum kull ma baqa' huwa dan il-wie \u0307ed biss.", "Kif spjegali s-Sur Salvu Attard, is-sagristan, dawn it-tip ta' slaleb kienu jintramaw fuq l-artali tal-\u00a9nub tul \u03a9mien ir-Randan.", "Kienu slaleb sempli\u00e7i, mi\u03a9bug \u0307a bl-iswed bilkorp tal-metall banjat bil-fidda.", "Dak li kien fadal minn dak il-kur\u00e7ifiss kien imkisser.", "G \u0307al darba o \u0307ra intalbet il-g \u0307ajnuna tas-sur Toninu Muscat u dan irrestawrah.", "Dawn il-kur\u00e7ifissi kien ikollhom ba\u03a9i kbira li kienet ti\u00a9i mimlija birramel \u0307alli s-salib ma jinqalibx.", "IsSur Muscat re\u00a9a' kkrealu l-partijiet in-nieqsa li kellu tal-injam, waqt li \u0307a \u0307sieb ukoll biex jer\u00a9a' ji\u03a9bg \u0307u iswed u g \u0307al dan ix-xog \u0307ol, huwa u\u03a9a trab li kellu tal-ebbanu (li kien g \u0307adu minn ta' \u03a9mien missieru) u u\u03a9ah skond kif kienet is-seng \u0307a ori\u00a9inali biex b'hekk dan is-salib jer\u00a9a' jibda jidher li kien qisu tal\u00ccimg \u0307a Mqaddsa", "ebbanu meta kien fil-fatt mag \u0307mul minn injam tal-abjad.", "L-a \u0307 \u0307ar salib li kien restawrat kien is-salib tal-ma\u00a9\u00a9ur proprjet\u00e0 talfratellanza tal-Madonna tar-Ru\u03a9arju.", "Dan kien jag \u0307mel parti minn sett ta' sitt kandlieri tal-prima u sitta o \u0307ra tas-sekonda li n \u0307admu minn Giovanni Farrugia mi\u03a9-\u00dbejtun fl-1868.", "In fatti, Farrugia kien t \u0307allas is-somma ta' 102 skudi u 6 grani biex jag \u0307mel tnax-il kandelabru kif ukoll gandlier bilkur\u00e7ifiss.", "Maestro Gio Battista Cassar minn Bormla t \u0307allas 125 skud talli kien indurahom.", "Il- \u0307addied, Lorenzo Abela, wkoll minn Bormla, \u0307a 5 skudi talli g \u0307amel tnax-il bokkin tal- \u0307adid biex i\u03a9ommu x-xemg \u0307at.", "Il-materja prima \u00a9iet mog \u0307tija lilu b'xejn mill-Fratellanza tar-Ru\u03a9arju stess.", "Maestro Lorenzo Grima kien g \u0307amel il-plattini tal-landa g \u0307all-kandilabri waqt li Maestro Salvatore Aquilina t \u0307allas 5 skudi talli g \u0307amel il-g \u0307ata tad-drapp g \u0307al dawn il-kandilabri.", "Dan Farrugia ma kienx xi mastrudaxxa prim g \u0307aliex mir-restawr \u0307ar\u00a9u numru ta' nuqqasijiet f'dik li hija \u0307ila u seng \u0307a fl-injam.", "Biss xorta wa \u0307da dan is-salib g \u0307andu l-istorja tieg \u0307u u l-valur tieg \u0307u.", "In fatti, hu mag \u0307mul minn numru ta' materjali differenti u \u0307afna mill-injam u\u03a9at kien jinsab f'dan il-perjodu biss fit-tarznari tag \u0307na.", "Illum ma ghadekx issib dan it-tip f'Malta kif \u00a9ieb u la \u0307aq.", "In fatti, Farrugia u\u03a9a njam li kien jintu\u03a9a fil-bini tal-bastimenti b \u0307al bark li f'dan il-perjodu kienu jibnew fit-tarznari privati li kellna f'Malta.", "Il-parti l-kbira ta' dan il-gandlier kien mag \u0307mul mill-injam imsejja \u0307 elmu.", "Dan kien injam b'sa \u0307 \u0307tu \u0307afna u kien jintu\u03a9a biex jag \u0307mlu minnu t-tmunijiet tal-bastimenti.", "Din il-parti kienet te \u0307tie\u00a9 injam b'sa \u0307 \u0307tu li jifla \u0307 g \u0307all-ilma.", "Jekk ilbastiment kien jitlef din il-parti kien jid \u0307ol f'periklu kbir g \u0307aliex ma jkunx jista' jibqa' jsegwi id-direzzjoni i\u03a9da jispi\u00e7\u00e7a biex imur g \u0307al ri \u0307u.", "Wie \u0307ed g \u0307andu jg \u0307id li din il-parti kienet tkun ta \u0307t l-ilma u g \u0307alhekk kienet titlob injam b'sa \u0307 \u0307tu aktar min-normal \u0307alli ma jitherriex.", "Imbag \u0307ad il-parti t-twila tal-kandlier tas-salib \u00a9iet ma \u0307duma mi\u00e7-\u00e7ipress.", "Min-na \u0307a l-o \u0307ra s-salib u l-korp kienu ma \u0307duma mill-injam tal-punet li wkoll kien injam li jintu\u03a9a fil-bini tal-bastimenti, i\u03a9da kellu l-vanta\u00a9\u00a9 li jista' fa\u00e7ilment ji\u00a9i skolpit.", "Dan is-salib ma kienx ta' dan il- Is-salib waqt ir-restawr \u00ccimg \u0307a Mqaddsa", "kandlier.", "Jidher li huwa eqdem u kien inkorporat u u\u03a9at biex isie \u0307eb lil dan il-gandlier.", "\u00d3a\u00a9a li kienet normali dik il- \u0307abta.", "Dan il-kandlier kellu wkoll b\u03a9onn ta' \u0307afna restawr.", "Kellu \u0307afna \u0307sara.", "Is-saqajn kellhom isiru kollha mill-\u00a9did u saru minn 'African oak'.", "Il-korp kellu \u0307afna minnu nieqes u kull parti nieqsa, ji\u00a9ifieri, l-id, is-saqajn u parti mill-wi\u00e7\u00e7, kellhom jin \u0307admu mill-\u00a9did.", "Dan ix-xog \u0307ol kollu ta' restawr sar minn Toninu Muscat.", "B'hekk permezz ta' dan ix-xog \u0307ol kollu ta' restawr re\u00a9g \u0307u ng \u0307ataw il \u0307ajja mill-\u00a9did erba' kur\u00e7ifissi qodma u importanti li kellha l-knisja ta' Bormla u li tnejn minnhom (ji\u00a9ifieri l-ewwel \u03a9ew\u00a9 kur\u00e7ifissi) kienu jappartjenu lillknisja l-antika, dik li kienet te\u03a9isti qabel l-1732.", "Bibliografija Ciappara, Frans, Society and the Inquisition in Early Modern Malta, Malta, P.E.G., 2000.", "Debono, Sandro, Imago Dei.", "Sculpted Images of the Crucifix in the Art of Early Modern Malta, Malta, 2005."], "category": "nonfiction, history, folklore", "source": "Extracted from Il-Kurcifiss_jew_ahjar_il-Kurcifissi_ta.pdf"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Il-Monasteru_ta-_Santa_Katarina_Valletta", "text": ["Il-Monasteru ta' Santa Katarina ta' Lixandra u l-knisja tieg\u0127u fil-Belt Valletta", "\u00a9 Rev. Jonathan Farrugia B.A. Hons.", "(It.), B.A. Theol. & Hum.", "Stud., S.Th.B.", "Apparti l-knisja ta' Santa Caterina d'Italia fil-Belt insibu bini ie\u0127or antik u bi storja \u0127elwa li j\u0121ib fuqu l-isem ta' Santa Katarina.", "Dan huwa l-monasteru tas-sorijiet tal-klawsura li nsibu fin-na\u0127a t'isfel ta' Triq ir-Repubblika.", "Grazzja mill-Qaddisa u legat", "Il-monasteru tas-Sorijiet Agostinjani tal-klawsura ta' Santa Katarina ver\u0121ni u martri fi Triq ir-Repubblika l-belt Valletta, jaf il-bidu tieg\u0127u mil-legat li kienu \u0127allew il-marki\u017ci Giovanni u Katarina Vasco-Oliviero fil-5 ta' Ottubru 1580.", "Il-marki\u017c Giovanni Vasco Oliviero kien mill-Portugall u l-marki\u017ca Katarina twieldet Malta, i\u017cda minn \u0121enituri ta' ori\u0121ni minn Rodi u kienu \u0121ew Malta fis-26 ta' Ottubru ta' l-1550 ma' xi nies o\u0127ra li kienu \u0121ew mal-kavallieri.", "Il-marki\u017ca Katarina kienet \u0121ejja mill-familja nobbli tal-konti Oliviero.", "Din il-koppja nobbli kellhom tifel wie\u0127ed, Giovanni, li fl-1576 marad bil-pesta.", "Ommu, Katarina, devota kbira tal-qaddisa li \u0121\u0121ib isimha, g\u0127amlet weg\u0127da li jekk binha jfiq minn din il-marda terribbli, hija tag\u0127ti d-dar tag\u0127ha tal-Belt, Casa Vanilla, lill-Knisja.", "Wara xi \u017cmien Giovanni fieq.", "\u0126u Katarina, monsinjur Mikiel Oliviero, li kien kappillan fil-Lingwa \u0120ermani\u017ca, prokuratur tal-\u0127las tat-Te\u017cor ta' l-Ordni u vi\u010bi-prijur ta' San \u0120wann, fakkar lil o\u0127tu fil-weg\u0127da li kienet g\u0127amlet biex taghti darha lill-Knisja, u hija hekk g\u0127amlet fl-1580 fil-legat ta' \u017cew\u0121ha.", "Monsinjur Mikiel Oliviero miet fl-1613 ta' 62 sena.", "Insibu r-ritratt tieg\u0127u fl-Universit\u00e0 l-antika tal-Belt Valletta.", "Il-bidu tal-komunit\u00e0", "Fis-sena 1575 fil-belt Valletta xebbiet twajba fuq il-parir ta' patri \u0120i\u017cwita kienu jie\u0127du \u0127sieb tat-tfajliet bejn 7 snin sa 12-il sena biex je\u0127elsuhom mill-perikli tad- dinja.", "Dawn kienu joqg\u0127odu f'dar li kienet tmiss mal-knisja konventwali ta' San \u0120wann, kienu jissejj\u0127u Orfanelle della misericordia, i\u017cda wara l-mewt tas-sinjur li kien po\u0121\u0121iehom fiha, l-werrieta ke\u010b\u010bewhom.", "Dan \u0127abat fl-istess \u017cmien meta l- markir\u017ci Oliviero offrew Casa Vanilla lill-Knijsa, g\u0127alhekk dax-xbejbiet ing\u0127ataw permess li jkompli l-\u0127idma siewja tag\u0127hom fil-palazz.", "Kienet tassew g\u0127otja providenzjali li malajr bdiet t\u0127alli l-frott.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Pa\u0121na 1 minn 9 Dan sar fi \u017cmien il-Papa Gregorju XIII (1572-1585) u \u017c-\u017cmien li kien Gran Mastru ta' l-Ordni ta' San \u0120wann Fra Jean Levesque de la Cassi\u00e8re (1572-1582) u fi \u017cmien l-Isqof ta' Malta Fra Tumas Gargallo J.U.D. (1578-1583 u 1586-1614).", "Fl-1606 lil dax-xebbiet \u0121iethom il-vokazzjoni reli\u0121ju\u017ca g\u0127all-\u0127ajja tal-klawsura.", "Il-Knisja a\u010b\u010bettat ix-xewqa tag\u0127hom g\u0127all-\u0127ajja kontemplattiva klawstrali u l- marki\u017ci meta raw dan bil-\u0121enero\u017cit\u00e0 bnewlhom kappella ddedikata lill- Assunzjoni tal-Ver\u0121ni Mqaddsa Marija mal-palazz biex fiha jkunu jistg\u0127u jisimg\u0127u l-quddies u jag\u0127mlu d-doveri reli\u0121ju\u017ci tag\u0127hom.", "Din il-kappella kienet fejn illum hemm l-intrata tal-Monasteru.", "Is-sorijiet baqg\u0127u jie\u0127du \u0127sieb it-tfajliet, i\u017cda peress li huma kienu klawstrali kienu jafdawhom ma' xebbiet twajba o\u0127ra biex jo\u0127or\u0121uhom g\u0127all-passi\u0121\u0121ati u g\u0127all-funzjonijiet reli\u0121ju\u017ci f'San \u0120wann.", "Dawn it-tfajliet damu jg\u0127ixu mag\u0127hom sa \u017cmien il-Fran\u010bi\u017ci f'Malta, mbag\u0127ad bil-permess tal-Knisja baqg\u0127u jg\u0127ixu wa\u0127idhom.", "Kien ukoll bis-sa\u0127\u0127a ta' Monsinjur Mikiel Oliviero, \u0127u l-marki\u017ca Katarina, li fl- 1611 it-titular tal-kappella tbiddel f'dak ta' Santa Katarina V.M. Dan \u0127ajjar lil \u0127abibu Dun \u0120lormu Delia (li kien kappillan tas-sorijiet bejn l-1597 u l-1633) biex jibdel id-dedika tal-kappella g\u0127al Santa Katarina prin\u010bipessa martri fis-sena 305 g\u0127ad unur id-donatri\u010bi.", "Il-marki\u017ci kienu fer\u0127anin \u0127afna b'dawn is-sorijiet tal-klawsura, l-aktar meta kienu jaraw lit-tfajliet nobbli u sinjuri j\u0127allu l-frug\u0127a tad-dinja u jag\u0127tu ru\u0127hom lil Alla f'dan il-monasteru, g\u0127alhekk fis-27 ta' Jannar 1611 g\u0127amlu t-testment u \u0127allew b\u0127ala werrieta universali tag\u0127hom \u0121idhom kollu lil dawn is-sorijiet klawstrali.", "F'da\u017c-\u017cmien it-tifel uniku tag\u0127hom kien \u0121\u00e0 mejjet u midfun fil- monasteru.", "Wara t-testment ma damux \u0127ajjin il-marki\u017ci g\u0127ax il-marki\u017ca mietet f'Marzu ta' l-istess sena u l-marki\u017c miet f'Settembru ta' l-1612 u \u0121ew midfunin f'dan il-monasteru.", "Dawn is-sorijiet kienu jg\u0127addu l-\u0121ranet kollha ta' \u0127ajjithom f'talb kontinwu, f'sagrifi\u010b\u010bji ta' \u0127afna sawm, kollox g\u0127all-im\u0127abba ta' Alla, li ma rahiex bi kbira, Hu li kien Alla mhux b\u0127alna kreaturi mimlijin difetti, li anki jmut mislub fuq salib g\u0127all-im\u0127abba tag\u0127na.", "L-ewwel regola tas-sorijiet ta' Santa Katarina", "Il-Vigarja pre\u017centi Suor Aloysia Bajada \u0121entilment tatni kopja ta' l-ewwel regola li kellhom is-sorijiet ta' Santa Katarina, li \u0121iet ippubblikata fl-1606.1 Dan il-ktejjeb huwa maqsub f'\u017cew\u0121 partijiet: l-ewwel nofs hemm g\u0127oxrin indikazzjoni g\u0127at-", "1 Regole delle figliuole della presentatione della Madonna dette della misericordia, Malta 1606.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Pa\u0121na 2 minn 9 tfajliet li kienu jie\u0127du \u0127siebhom is-sorijiet; it-tieni nofs imbag\u0127ad jinkludi g\u0127oxrin punt li jifformaw ir-regola tas-sorijiet.", "Id-da\u0127la g\u0127all-istruzzjoniet g\u0127ax-xebbiet tg\u0127id li biex tfajla ti\u0121i a\u010b\u010bettata fil- kunvent g\u0127andu jkollha inqas minn sbatax-il sena, g\u0127andu jkollha fama ta' tfajla ver\u0121ni u tal-knisja u li l-qag\u0127da tag\u0127ha kellha tkun wa\u0127da ta' periklu g\u0127aliha jew g\u0127al ru\u0127ha.", "Kull tfajla kienet obligata \u0121\u0121ib rispett lejn l-Isqof ta' Malta u lejn is- Superjura tal-kunvent.", "Kul\u0127add kellu jqerr almenu darba kull \u0127mistax.", "B\u0127ala talb kienu obligati li jag\u0127mlu nofs sieg\u0127a talb filg\u0127odu, jg\u0127idu r-ru\u017carju kuljum u jag\u0127mlu e\u017cami tal-kuxjenza filg\u0127axija; fis-Sibtijiet tal-Madonna kull tfajla kellha tag\u0127mel xi talb \u017cejjed g\u0127all-Knisja, g\u0127all-benefatturi, g\u0127all-Granmastru, g\u0127al min jinsab fid-dnub il-mejjet u g\u0127al min jitlobhom jitolbu g\u0127alih.", "Kellhom ukoll jitg\u0127allmu ming\u0127and is-sorijiet jag\u0127mlu l-fa\u010bendi tad-dar u ma jitg\u0127a\u017c\u017cnux.", "It- tama tag\u0127hom kellha tkun kollha kemm hi f'Alla; tama f'persuni o\u0127ra, anke fl- istess \u0121enituri, kienet meqjusa b\u0127ala \u017cbaljata.", "Darba kultantt kull tfajla kienet mistennija titlob li tag\u0127mel xi penitenza \u017cg\u0127ira b\u0127ala tpattija g\u0127al xi nuqqasijiet li setg\u0127et g\u0127amlet: dawn kienu jinkludu jew li tiekol fl-art, jew li tg\u0127id xi talb qabel l-ikel, jew li tbus saqajn is-sorijiet kollha.", "Biex jo\u0127orgu mill-kunvent kellu jkollhom ra\u0121uni valida, kellhom jo\u0127or\u0121u tnejn tnejn u joqg\u0127odu jkantaw l-innijiet waqt lij\u017commu \u0127arsithom baxxa b\u0127ala sinjal ta' modestja.", "Naturalment kienu obligati j\u0127obbu u jirrispettaw lil xulxin b\u0127al a\u0127wa fi Krsitu, josservaw is-silenzju matul il-\u0121urnata kollha \u0127lief sieg\u0127a wara l-ikel li fiha setg\u0127u jitkellmu dwar affarijiet xierqa u li jkomplu jsa\u0127\u0127ulhom il-karattru fl-im\u0127abba lejn Alla.", "Fl- a\u0127\u0127ar ftit regoli t-tfajliet kienu m\u0127e\u0121\u0121a i\u017commu l-indafa u l-ordni fil-l\u00f4k fejn kienu jg\u0127ixu, u aktar u aktar i\u017commu ru\u0127hom safja minn kull tgerfix tad-dinja u minn kull \u0121miel estetiku sabiex aktar jidhru sbie\u0127 f'g\u0127ajnejn il-Mulej.", "Dawk li xtaqu jsiru sorijiet kellhom imbag\u0127ad xi regoli o\u0127ra li kellhom i\u0127arsu.", "L- ewwel nett kellhom i\u017commu f'mo\u0127\u0127hom li kellhom ikunu ta' e\u017cempju tajjeb kull \u0127in.", "Il-kappillan tas-sorijiet kellu je\u017camina kull aspiranta biex jidde\u010biedi meta din setg\u0127et tag\u0127mel il-professjoni li fiha t\u0127addan il-voti tal-povert\u00e0, il-kastit\u00e0 u l- ubbidjenza.", "Dawn kienu ji\u0121u m\u0121edda ta' kull sena fil-festa tal-pre\u017centazzjoni tal- Madonna.", "B'rispett lejn il-vot tal-povert\u00e0 kellhom jaqsmu bejniethom kullma kellhom, sabiex kollox ikun g\u0127ad-dispo\u017cizzjoni ta' kul\u0127add g\u0127al kull b\u017conn li seta' jinqala'.", "Il-vot tal-kastit\u00e0 kien jitlob li s-safa ti\u0121i m\u0127arsa l-ewwel u qabel kollox fil-mo\u0127\u0127 \u2013 xewqat u \u0127sibijiet li setg\u0127u iwasslu g\u0127al xewqat \u0127\u017ciena kellhom jitwarrbu immedjatament, ma setg\u0127ux jaqrg\u0127u kotba profani meqjusa b\u0127ala disonesti, l-ebda soru ma setghet tmiss o\u0127ra u kull wa\u0127da kellha torqod we\u0127idha \u0121o sodtha.", "\u0126add ma seta' jitkellem ma nies sekulari, juri xag\u0127aru jew ju\u017ca xi fwejja\u0127.", "L-ubbidjenza titlob li kull wa\u0127da tkun dejjem lesta li tobdi r- Regola u kullma tg\u0127idilha xi superjura.", "Il-g\u0127an g\u0127all-ubbidjenza ma kellux ikun ie\u0127or g\u0127ajr l-imhabba lejn Kristu li obda sal-mewt.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Pa\u0121na 3 minn 9 Peress li kienu sorijiet klawstrali \u0127add minnhom ma seta' jo\u0127rog mill-monasteru jew ida\u0127\u0127al xi persuna li ma kienetx reli\u0121ju\u017ca.", "Meta, g\u0127all-b\u017conn, jid\u0127ol it-tabib jew il-barbier, dan kellu jkun akkumpanjat minn wa\u0127da mill-ixje\u0127 sorijiet.", "It-talb tal-kor kien obligatorju g\u0127al kul\u0127add, u dan kellu jsir f'daqqa mhux individwalment.", "Jekk xi wa\u0127da tag\u0127mel xi \u017cball, din kellha qabel jispi\u010b\u010ba l-kor tin\u017cel g\u0127arkubbtejha quddiem is-superjura u titlob penitenza.", "\u0126afna minn dar-regolamenti llum il-\u0121urnata narawhom b\u0127ala strambi \u2013 per\u00f2 rridu n\u017commu f'mo\u0127\u0127na li dawn inkitbu erba' mitt sena ilu u dawn kienu t-tip ta' regoli li kienu j\u0127addnu \u0127afna Ordnijiet reli\u0121ju\u017ci.", "Madankollu ta' min isemmi li w\u0127ud minn dawn ir-regoli g\u0127adhom attwali sal-lum!", "Bini mill-\u0121did u bidla fit-titular tal-knisja", "Fl-1714, fi \u017cmien il-badessa Apollonja Debono (li \u017cammet dan il-karigu bejn l- 1712 u l-1718), dawn is-sorijiet bdew jibdu l-knijsa u l-monasteru kif narawhom illum.", "Il-pjanta kienet tal-kavallier Romano Fortunato Carapechhia (1668-1738) minn Firenze, perit popolari \u0127afna fi \u017cmien l-Ordni.2 L-img\u0127allem bennej kien Toni Cachia3.", "B'xorti \u0127a\u017cina lis-sorijiet malajr spi\u010b\u010bawlhom il-flus, u x-xog\u0127ol kellu jieqaf.", "Wara kwa\u017ci \u0127amsin sena, il-kavallieri a\u010b\u010bettaw li jipprovdulhom parti minn dak li kellhom b\u017conn biex ix-xog\u0127ol seta' jitkompla.", "Ix-xog\u0127ol re\u0121a' beda fil-25 ta' Frar 1765 mill-istess bennej (issa \u0127afna aktar anzjan fi\u017c-\u017cmien!) li issa kien la\u0127aq perit u lestielhom kollox f'sena \u017cmien.4 Dan \u0121ara fi \u017cmien li kienet badessa Tere\u017ca Maddalena di Conti Bianchi (1750-1767) li missierha, l-konti Gejtan li kien serva ta' \u0121urat fl-Universit\u00e0 jew Gvern ta' l-Imdina fl-1728, \u0127are\u0121 ukoll parti tajba mill-ispejje\u017c li kien hemm b\u017conn.", "Dal-monasteru u l-knisja ta' Santa Katarina \u0121ew imbierka u inawgurati mill-isqof djo\u010besan Fra Bartilmew Rull (1757-1769) fit-8 ta' Novembru ta' dik is-sena 1766, assistit mill-kapitlu ta' San Pawl Nawfragu bl-ar\u010bipriet kanonku Paskal Grima (15/11/1760-28/2/1780) li qabel kien serva ta' kappillan konfessur tas-sorijiet ta' Santa Katarina bejn l-1750 u l-1752.", "G\u0127al din l-okka\u017cjoni kienu \u0127adu sehem bosta kavallieri u kappillani konventwali ta' San \u0120wann: infatti minn dik is-sena", "2 Carapecchia kien g\u0127amel ukoll il-pjanta tal-knisja ta' Santa Caterina d'Italia li tajnieha \u0127arsa s- sena l-o\u0127ra.", "3 Toni jidher li kien l-ewwel minn dinastija ta' r\u0121iel li saru periti u bennejja famu\u017ci.", "Ibnu Duminku (1710-1790) kien li \u0127a\u017c\u017ce\u017c il-pjanta tal-kolle\u0121\u0121ja ta' Sant'Elena f'Birkirkara, fil-waqt li iben Duminku, Anton kien il-perit tal-ba\u017cilka ta' Porto Salvo, l-ewwel parro\u010b\u010ba tal-Belt.", "4 Ta\u0127t il-monasteru nbniet ukoll kripta biex fiha jindifnu s-sorijiet.", "Fiha hemm madwar 213-il", "soru midfuna.", "Meta twaqqaf id-dfin fil-knejjes is-sorijiet bdew jindifnu fi\u010b-\u010bimiterju ta' l- Addolorata.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Pa\u0121na 4 minn 9 il-membri ta' l-Ordni dejjem baqg\u0127u jie\u0127du sehem fil-festa ta' Santa Katarina sa kemm fit-18 ta' \u0120unju 1798 il-\u0121eneral Napuljun Bonaparti \u0121ag\u0127alhom jitilqu minn Malta.", "Fl-okka\u017cjoni tat-tberik tag\u0127ha, dil-knisja l-\u0121dida \u0121iet iddedikata lill- Pre\u017centazzjoni ta' Marija fit-Tempju kif hija llum biex tfakkar i\u017cjed \u0127afif lis- sorijiet fid-dedikazzjoni tag\u0127hom lil Alla.", "Il-kwadru titulari sar mill-artist Enriku Arnaux (1692-1766) \u2013 dan kellu jkun l-a\u0127\u0127ar xog\u0127ol tieg\u0127u.", "Peress li dil-knisja \u0121dida saret ikbar minn ta' qabel setg\u0127u ji\u017cdiedulha \u017cew\u0121 artali laterali.", "Dak fuq ix-xellug \u0121ie ddedikat lill-Protettri\u010bi tag\u0127hom fis-sema Santa Katarina ta' Lixandra, u dak fuq il-lemin lil San \u0120wann Battista5 b\u0127ala tfajjel b'rispett lejn l- Ordni tal-kavallieri li kienet xi ftit g\u0127initom fl-ispejje\u017c tal-bini u b'rispett ukoll lejn i\u017c-\u017cewg benefatturi tag\u0127hom in-nobbli Katerina Oliviero u \u017cew\u0121ha l-marki\u017c Giovanni Vasco u ta' binhom Giovanni wkoll rispettivament.", "I\u017c-\u017cew\u0121 pitturi kienu xog\u0127ol l-artist Malti mill-Isla Francesco \u017bahra.", "Dil-knisja \u0121dida g\u0127andha tul ta' 53 pied u 27 pied fil-wisg\u0127a, g\u0127andha forma eleganti \u0127afna u hi mibnija fil-format ta' ordine composto.", "\u0120iet ikkonsagrata mill- Isqof Fra Vincenzo Labini (1780-1807) minn fil-15 ta' \u0120unju 1783.", "Is-sorijiet i\u0127addnu r-regola Agostinjana", "F'nofs is-seklu XIX pre\u010bi\u017cament fis-sena 1850 dawn is-sorijiet permezz tal- badessa \u0121dida tag\u0127hom Giovanna-Francesca Mamo \"tal-Bambin \u0120es\u00f9\" (1850- 1857; 1863-1869; 1875-81, 1884-1890) talbu lill-provin\u010bjal ta' l-Agostinjani (1847- 1857) Patri Gejtan Pace-Forno (twieled f'G\u0127awdex 5/6/1808, intag\u0127\u017cel isqof titulari ta' Ebron 25/9/1857, Ar\u010bisqof ta' Malta 3/12/1857 u miet f'Napli 22/7/1874) u dan fi\u017c-\u017cmien u bl-approvazzjoni s\u0127i\u0127a ta' l-Ar\u010bisqof ta' dak i\u017c- \u017cmien Monsinjur Publiju-Marija dei Conti Sant6, mill-Belt (twieled 1779, Isqof titulari ta' Lorada 1817, Ar\u010bisqof ta'Malta fis-17/11/1847 u miet fil-palazz tal- familja tieg\u0127u \"Casa Rocca Grande\", illum Palazzo Messina\" pre\u010bis fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra tat-triq ta' dal-monasteru u knisja, fit-28/10/1864) biex jaffiljahom ma' l- Ordni illustri ta' Santu Wistin.", "Meta xewqithom \u0121iet mog\u0127tija huma malajr \u0127asbu biex jibdlu l-pitturi ta\u017c-\u017cew\u0121 artali laterali.", "L-artal ta' Santa Katarina sar iddedikat lill-Madonna tal-Konsolazzjoni, jew ta\u010b-\u010aintura, b'Santa Katarina ta' Lixandra qieg\u0127dha tir\u010bievi \u010b-\u010burkett tat-tie\u0121 mistiku tag\u0127ha mit-tarbija \u0120es\u00f9 (b\u0127ala rikordju tal-protettri\u010bi \u010belesti u tal-benefeattri\u010bi terrena tag\u0127hom) u b'Santa Monika tir\u010bievi \u010b-\u010bintura tas-salvazzjoni ming\u0127and il-Madonna; dak ta'", "5 Il-pittura ta' San \u0120wann Battista, xog\u0127ol ta' Francesco \u017bahra, \u0121ie rrestawrat fl-1984 minn Manwel Zammit ta\u017c-\u017bejtun.", "6 Dan kien l-isqof li \u0127atar lil Santa Marija Assunta patruna spe\u010bjali tal-G\u017cejjer Maltin fit-18 ta' Frar", "1848 permezz tal-kelmiet\"Maria Assumpta Melit\u00e6 patrona et princeps inter sanctos titulares\".", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Pa\u0121na 5 minn 9 San \u0120wann Battista sar iddedikat lil Santu Wistin Isqof ta' Ippona u Duttur tal- Knisja, il-ko-protettur \u010belesti tag\u0127hom \u0121did.", "L-a\u0127\u0127ar sa\u010berdot kappillan-konfessur mill-kleru djo\u010besan kien Dun Manwel Borg (1931-1937) u wara dan l-uffi\u010b\u010bju ng\u0127ata lill-Patrijiet Agostinjani, peress li s- sorijiet \u0121ew affiljati mag\u0127hom.", "Il-pitturi u xi ornamenti li hemm fil-knisja", "Ta\u0127t il-pitturi tal-Madonna ta\u010b-\u010aintura u ta' Santu Wistin naraw \u017cew\u0121 pitturi i\u017cg\u0127ar li jirrappre\u017centaw lill-Familja Mqaddsa mat-tfajjel San \u0120wann il-Battista (f'memorja tad-dedikazzjoni ta' qabel ta' l-artal l-ie\u0127or tal-lemin) u tal-Madonna tal-Buon Kunsill tant ma\u0127buba mill-Ordni Agostinjan ma' l-artal ta' Santu Wistin.", "Dawn l-erbg\u0127a pitturi ta' fuq i\u017c-\u017cew\u0121 artali laterali nzertaw ukoll l-a\u0127\u0127ar xog\u0127lijiet mill-artist professur Pietru-Pawlu Caruana (1794-1852) mill-Belt.", "Ftit ta\u017c-\u017cmien wara saru l-erba' pitturi ta' fejn l-artal ma\u0121\u0121ur: tnejn kbar juru lil missierhom tas-sema Santu Wistin jag\u0127ti r-regula lis-sorijiet u l-mewt ta' Santa Monika omm Santu Wistin, it-tnejn mag\u0127mulha minn artist minn Firenze u saru flok tnejn li juru l-qtug\u0127 ir-ras ta' San \u0120wann u San Pawl jikkonsagra lill-prin\u010bep tal-G\u017cira San Publju b\u0127ala l-ewwel isqof ta' Malta u G\u0127awdex li kienu saru wkoll mill-artist Senglean Francisco \u017bahra (1680-1765).", "Da\u017c-\u017cew\u0121 pitturi kienu saru fl- 1763 u 1764 u g\u0127alihom \u0127allsu \u017cew\u0121 badessi: Suor Florinda Smeralda (dei Conti) Ciantar (1759-1764) u Suor Rosalba de Lucis (1764-1767).", "Fit-tieni nofs tas-seklu sbatax sarur wkoll \u017cew\u0121 pitturi \u017cg\u0127ar li juru l-Qalb Imqaddsa ta' \u0120es\u00f9 u l-Qalb Imqaddsa ta' Marija, it-tnejn mill-artist Rafel Caruana (1816-1872) iben l-artist Pietru-Pawlu.", "Dawn saru flok tnejn ta' San Pietru u ta' San Pawl i\u017c-\u017cew\u0121 kolonni tal-Knisja Universali.", "L-erbg\u0127a pilastri ma\u0121\u0121uri tal-knisja g\u0127andhom \u017cew\u0121 pitturi kull wie\u0127ed, kollha juru qaddisin ta' l-Ordni Agostinjan: l-erbg\u0127a ta' fuq huma qaddisin ir\u0121iel: San Tumas minn Villanova-Portugall Ar\u010bisqof ta' Valencia-Spanja li baqa' msemmi g\u0127all-karit\u00e0 li kien jag\u0127mel u li miet fl-1555; San Nikola minn Tolentino (1246- 1303), Sant'Antoninu martri u San \u0120wann Fakundu minn Salamanca li kien devotissimu tas-Sagrament Ewkarisitiku u li miet fl-1470.", "Dawn tpittru wkoll minn Rafel Caruana tal-Belt.", "L-erbg\u0127a ta' ta\u0127thom jirrappre\u017centaw qaddisin nisa: Santa Rita minn Cascia; Santa Klara minn Montefalco, il-propa\u0121entri\u010bi kbira tad-devozzjoni lejn il-Qalb Imqaddsa ta' \u0120es\u00f9 u li kienet \u0127abbret li meta tmut isibu b\u0127al tliet tbajja fuq qalbha b\u0127ala l-g\u0127eliem li \u0127allew warajhom it-Tliet Persuni tas-Santissima Trinit\u00e0 g\u0127all-im\u0127abba profonda li kellha versu lejhom; Santa Kristjana ver\u0121ni u martri devotissima tal-Kur\u010bifiss; u Santa \u0120uljana Falconieri ver\u0121ni minn Udine li permezz li ma setg\u0127etx titqarben min\u0127abba li kienet ferm marida l-Ostja mqaddsa li s-sa\u010berdot kien ipo\u0121\u0121ilha fuq mo\u0127\u0127ha kienet tisparixxi b'miraklu ta' kuljum u quddiem dawk kollha pre\u017centi fejnha.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Pa\u0121na 6 minn 9 Dawn l-erbg\u0127a pitturi ta' l-a\u0127\u0127ar g\u0127amilhom l-artista Toni Gatt7 minn Bormla (1832-1912) missier il-famu\u017c pittur u skultur Abram (1865-1944).", "Tlieta minn dawn l-istess erba' nisa qaddisin Agostinjani kienu tpittru ma' qaddisa o\u0127ra wkoll mill-pittur Rafel Caruana fuq nett ta\u017c-\u017cew\u0121 artali laterali: Santa Rita u Santa \u0120uljana fuq l-artal ta' Santu Wistin, u Santa Massima u Santa Klara fuq dak ta' Santa Katerina.", "F'din il-knisja nsibu wkoll \u017cew\u0121 ir\u0127amiet kbar ta' rikordju li tpo\u0121\u0121ew mal-\u0127itan fl-1896.", "Ta' fuq il-lemin tfakkar lit-twajbin nobbli \u0120ovanni u Katarina Vasco- Oliviero, waqt li dik ta' fuq ix-xellug tikkommemora li dil-knisja u l-monasteru ng\u0127ataw il-filjolanza ma' l-Ordni Agostinjan b'digriet tal-qdusija teig\u0127u l-Papa Piju IX (1846-1878) fid-29 ta' Lulju 1850 u promulgat u esegwit fit-3 ta' Sattembru 1851 meta dawn is-sorijiet kellhom b\u0127ala kappillan-konfessur lil Dun \u0120wann- Battista Cauchi (1844-1853) u li din l-g\u0127aqda \u0121iet ikkonfermata fl-1893 b'rakkomandazzjoni ta' l-Ar\u010bisqof Pietru Pace8 fi \u017cmien il-kappillan-konfessur Dun Duminku-Saverju Hyzler (1887-1899).", "Il-koppla u l-frotispizju \u0121ew iddekorati mill-artist \u010belebri \u0120u\u017ceppi Cal\u00ec mill-Belt (1846-1930) fl-1882, fi \u017cmien il-kappillan-konfessur qaddis (1881-1884) Dun Sidor dei Conti Formosa Montalto (1851-1931) mill-Belt, u l-Badessa Marija-Kjara Borg \"tal-pjagi mqaddsa\" (1881-1884).", "I\u010b-\u010bentri tat-tmien flieli tal-koppla juru diversi stemmi.", "Dak li ti\u0121i bi dritt it-titular juri n-nome di Maria; dak fuq l-artal tal- Madonna tal-Konsolazzjoni b'Santa Katarina fih l-istemma ta' dil-qaddisa Lixandrina, dak fuq l-artal ta' Santu Wistin naturalment fih l-istemma ta' l-Ordni Agostinjan, waqt li l-flieli li jibqa' huma m\u017cejjnin bl-istemmi tal-Madonna me\u0127udin mil-litanija ta' Loreto alternati ma' tnejn gustu\u017ci u sinnifikativi daqshom li juruna lil Marija b\u0127ala l-gwida tag\u0127na biex naslu fi \u017cgur f'pajji\u017cna l- \u0121enna: dawn huma Domus aurea (dar tad-deheb), Stella matutina (kewkba ta' fil- g\u0127odu), Stella maris (kewkba tal-ba\u0127ar), Janua coeli (bieb tas-sema) u Pharus salvationis (lanterna tas-salvazzjoni).", "Madwar il-koppla hemm il-bassoriljevi ta' l- Evan\u0121elisti: San Mattew bl-an\u0121lu, San \u0120wann bl-ajkla, San Mark bl-iljun u San Luqa bil-barri.", "Fuq in-ni\u010b\u010ba kbira t'isfel ta' l-istatwa ta' Santa Rita u fuq il-bieb ta' quddiemha tas-sagristija hemm \u017cew\u0121 ir\u0127amiet o\u0127ra f'forma ovali.", "Dik tal-lemin tikkomemora li l-Papa Klement XIII (1758-1769) ta fil-15 ta' April 1761 indul\u0121enza plenarja ma' kull quddiesa \u010belebrata fl-artal ma\u0121\u0121ur ta' dil-knisja g\u0127all-erwie\u0127 tas-sorijiet mejtin jew li waslu fil-pont ta' \u0127ajjithom ta' dal- monasteru, g\u0127ar-ru\u0127 ta' membri tal-familji tag\u0127hom sat-tieni grad u anke g\u0127ar-", "7 Toni ma tantx baqa' mag\u0127ruf.", "Ibnu, per\u00f2 kellu j\u0127alli isem li ma jispi\u010b\u010ba qatt permezz li g\u0127ana l- knejjes tag\u0127na b'numru kbir ta' opri artisti\u010bi.", "Kien Abram Gatt (1865-1944).", "8 Monsinjur Isqof Pietru Pace twieled f'G\u0127awdex fid-9 ta' April 1831, sar Isqof t'G\u0127awdex fit-28", "ta' Frar 1877 u Ar\u010bisqof ta' Malta fil-11 ta' Frar 1889.", "Miet fid-29 ta' Lulju 1914.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Pa\u0121na 7 minn 9 ru\u0127 tal-benefatturi; l-o\u0127ra fuq il-bieb tas-sagristija fuq ix-xellug tfakkar il- konsagrazjoni ta' dil-knsija ddedikata lill-Madonna Omm Alla u re\u0121ina tas-sema u ta' l-art mill-Isqof Fra Vincenzo Labini fil-15 ta' \u0120unju 1785.", "L-istatwa ta' Santa Rita (1381-1447) saret ftit snin wara li saret qaddisa mill-Papa Ljun XIII (1878-1903) fl-24 ta' Mejju 1900 wara li kienet ilha ibbeatifikata mill- Papa Urban VIII (1623-1644) fl-1637.", "L-istatwa saret mill-istatwarju G\u0127awdxi Wistin Camilleri (1885-1979) fl-1910 fi \u017cmien il-Badessa Marija-Katerina di \u0120es\u00f9 Nazzareno (1889-1902 u 1908-1915) u l-kappillan-konfessur il-Kanonku Emmanuel Fleri-Soler (1902-1911) u tpo\u0121\u0121iet flok statwa devottissima ta' l-injam Ecce Homo li kien g\u0127amilha l-iskultur kbir Marjanu \u0120erada (1770-1823) minn Bormla fl-1802 fi \u017cmien il-kappillan-konfessur Dun Alwi\u0121 Borg (1801-1809) u l- Badessa Francesca Rosignani (1796-1810).9", "Fil-\u0121nub tal-bieb ta' barra hemm \u017cew\u0121 ni\u010be\u010b \u017cg\u0127ar bil-busti ta' \u0120es\u00f9 Nazzarenu u ta' Marija Addolorata libsin il-bellus, xog\u0127ol Spanjol minn Sevilja.", "Fis-sagristija hemm dawn il-pitturi: \u0120es\u00f9 kru\u010bifiss, il-qtug\u0127 ir-ras ta' San \u0120wann il-battista, Il-konsagrazzjoni ta' San Publju b\u0127ala l-ewwel isqof ta' Malta u ta' G\u0127awdex minn missierna l-appostlu San Pawl, San Pietru, San Pawl.10 Hemm ukoll pittura bl-erba' dutturi tal-Knisja: il-Papa San Girgor, il-kardinal San \u0120lormu, l-isqof Santu Wistin u l-ar\u010bisqof San Anbro\u0121, o\u0127ra b'San Tumas minn Villanova, Agostinjan ar\u010bisqof ta' Valencia qieg\u0127ed iqassam il-karit\u00e0 lill-fqar u pittura tal-Madonna tal-Bon Kunsill u ikona Bi\u017cantina tal-predestinazzjoni ta' Marija.11 Naturalment jinsabu wkoll bosta relikwarji: wie\u0127ed f'forma ta' artal b'bi\u010b\u010ba mis-Salib ta' Kristu fih, ie\u0127or ukoll b'bi\u010b\u010ba mis-Salib b'\u0127afna teki ta' g\u0127adam ta' qaddisin madwaru, ie\u0127or b'g\u0127adma kbira f'ni\u010b\u010ba b'sitt teki fuq il- \u0121nub u bi tlieta fuq, gwarni\u010b ovali b'\u0127afna relikwi ta' qaddisin, tliet gwarni\u010bi o\u0127ra ukoll ovali i\u017cg\u0127ar u b'\u0127afna g\u0127adam qaddis, kif ukoll erba' gwarni\u010bi kbar dejjem b'numru ta' g\u0127adam ta' qaddisin.", "Fl-2004 saret statwa \u0127elwa ta' Santa Katarina V.M. minn Manwel Zammit li tin\u017camm fil-parlatorju u li tintrama' fil- kappella g\u0127al-festa li ti\u0121i \u010b\u010belebrata fil-25 ta' Novembru", "9 Din kienet dejjem tin\u017camm mg\u0127ottija, u li llum tinsab fil-monasteru.", "Madwar g\u0127oxrin sena ilu", "\u0121iet restawrata minn Manwel Zammit.", "10 Dal-pitturi qabel kienu jinsabu fil-knisja imma tbiddlu ma' o\u0127rajn li jirrappre\u017centaw xi", "qaddisin Agostinjani 11 Din kienet \u0121iet irregalata fl-1675 minn monsinjur Antonio Tolossenti, pro-inkwi\u017citur bejn l-", "1676 u 1677, fi \u017cmien li o\u0127tu kienet il-badessa ta' dal-monasteru b\u0127ala Madre Skolastika Tolossenti.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Pa\u0121na 8 minn 9 G\u0127eluq", "G\u0127alkemm illum il-\u0121urnata s-sorijiet jitqiesu b\u0127ala Agostinjani u mhux aktar b\u0127ala sorijiet ta' Santa Katarina, xorta wa\u0127da d-devozzjoni tag\u0127hom lejn din il- qaddisa kbira g\u0127adha qawwija u \u0127ajja.", "Xhiedha ta' dan huwa l-fatt li l- monasteru \u017camm l-isem ori\u0121inali tieg\u0127u b\u0127ala Monasteru Santa Katarina V.M., kif ukoll il-festa sabi\u0127a li ssir ta' kull sena bl-g\u0127asar u bil-quddiesa solenni li fiha l- kappella tkun kollha armata bid-damask prezzju\u017c tal-palma u bl-apparat kollu me\u0127tie\u0121 tal-fidda.", "Tajjeb li f'dis-sena \u010bentinarja niftakru fil-b\u017connijiet ta' das- sorijiet fit-talb tag\u0127na, kif ukoll nitolbu aktar biex jitkattrulhom il-vokazzjonijiet.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Pa\u0121na 9 minn 9"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["Il-Perit Duminku Mintoff u l-Immakulata (1916-2012) Simon Mercieca Duminku Mintoff twieled Bormla nhar is-6 ta' Awwissu 1916 u \u0121ie mg\u0127ammed l-g\u0127ada \u0121ewwa s-Santwarju tal-Immakulata.", "G\u0127ammdu l-Vi\u010bi Parroku Borg u \u0121ie mog\u0127ti l-ismijiet ta' Duminku, Kon\u010bettu, Giovanni u \u0120u\u017ceppi.", "Il-parrinijiet kienu n-nanniet materni tieg\u0127u, i\u0121ifieri Giovanni Maria Farrugia u l-mara tieg\u0127u Marianna.", "L-att jg\u0127arrafna li kien bin Frederiku Mintoff li kien ji\u0121i t-tifel ta' Danjeli.", "Ommu kienet Kon\u010betta Farrugia, bint Giovanni Maria.", "L-att tal-mag\u0127mudija jiddeskrivi lil parrinijiet b\u0127ala \"de hac civitate\" i\u0121ifieri li t-tnejn kienu minn Bormla.1 Biss kif spjegali \u0127u Duminku, Patri Dijonisju, in-nanniet materni ma kinux it-tnejn minn Bormla.", "Fil-verit\u00e0 nanntu Marianna, imwielda Burl\u00f2, kienet mill-Isla.", "I\u017cda g\u0127all-Vi\u010bi Kurat ta' dak i\u017c-\u017cmien, kull min \u0121ustament kien imur jg\u0127ix f 'Bormla kien iqisu b\u0127ala Bormli\u017c jew Bormli\u017ca.", "Interessanti l-fatt li t-tifel ta' \u0127u Marianna, i\u0121ifieri Manweli, ma kien \u0127add g\u0127ajr il-futur ar\u010bipriet tal-Isla, Dun \u0120wann Carlo Burl\u00f2.", "Omm Duminku Mintoff, \u010aetta, twieldet Bormla nhar is-17 ta' Mejju 1892.", "\u0120iet mg\u0127ammda l-g\u0127ada mill-Vi\u010bi Kurat Dun Carmelo Vella u mog\u0127tija l-ismijiet ta' Concepta, Carmela, Vincenza.", "Il-parrina kienet Margerita, l-armla ta' Luca Mifsud li kien minn Bormla.2 Min-na\u0127a l-o\u0127ra, missier missier Duminku, Danjeli, kien mill-G\u0127asri waqt li omm missieru, Maria Refalo, kienet mix-Xag\u0127ra.", "Federiku Lorenzu kien l-i\u017cg\u0127ar fost \u0127utu u l-uniku wie\u0127ed li twieled Malta, 1.", "Baptizato Liber, Bormla, Vol.", "XXII, 1916-1921, f. 8v.", "2.", "Baptizato Liber, Bormla, Vol.", "XIX, 1890-1896, f. 342r.", "e\u017cattament fis-17 ta' Mejju 1892 \u0121ewwa dak li l-atti ta' dak i\u017c-\u017cmien kienu jiddeskrivu b\u0127ala r-ra\u0127al tal-Imsida.", "\u0126utu l-o\u0127ra twieldu kollha l-G\u0127asri.", "Fost l-ismijiet li ng\u0127ata fil-mag\u0127mudija kien hemm dawk ta' Frederiku u Lorenzu, waqt li kien \u0121ie mg\u0127ammed fil-kappella talKun\u010bizzjoni li hemm f 'dik il-lokalit\u00e0.", "Ix-xog\u0127ol tieg\u0127u fin-Nejvi kien \u0121abu lejn Bormla g\u0127aliex \u0127afna mill-ba\u0127rin kienu jimbarkaw minn Sant'An\u0121lu.", "Fuq nett tal-Bastjun kien hemm xi kmamar li kienu jinkrew minn dawn il-ba\u0127rin jew nies tat-tarzna li ma setg\u0127ux jirritornaw id-dar wara l-\u0121urnata xog\u0127ol g\u0127aliex kienu joqog\u0127du 'l bog\u0127od.", "Kien \u017cmien fejn ma kienx g\u0127ad hawn il-mezzi moderni tat-trasport.", "Imbag\u0127ad fl-a\u0127\u0127ar tal-\u0121img\u0127a kienu jmorru bit-tlikki t-tlikki lejn id-dar biex iqattg\u0127u tmiem il-\u0121img\u0127a mal-familja.", "Dawn il-kmamar ma kienu xejn g\u0127ajr kerrejjiet.", "\u0126afna r\u0121iel kienu jispi\u010b\u010baw f 'kamra wa\u0127da \u0127alli jonfqu mill-inqas billi jaqsmu l-ispejje\u017c tal-kera.", "Qabel ma \u017c\u017cewwe\u0121, Wenzu Frederiku kien wie\u0127ed minn dawk l-ir\u0121iel li kien jaqsam kamra ma' r\u0121iel o\u0127ra fuq il-Bastjun.", "Kienet o\u0127t Kon\u010betta, Ester, li nda\u0127let biex tlaqqa' lil o\u0127tha malfutur ra\u0121el tag\u0127ha.", "Normalment, l-istorja kienet tibda meta t-tfajla jew il-\u0121uvni kienu jitfg\u0127u \u0127arsa bis-serqa lejn in-na\u0127a l-o\u0127ra u jekk din tog\u0127\u0121bu jew tog\u0127\u0121obha kienu jsibu lil xi \u0127add biex ilaqqa' lill-partijiet jew kif kienu jg\u0127idu dari jag\u0127milha ta' \u0127uttab.", "Jidher li f 'dan il-ka\u017c, \u010aetta, kif kienet mag\u0127rufa omm Duminku, kienet l-ewwel wa\u0127da li tefg\u0127et g\u0127ajnejha fuq Frederiku Wenzu u mbag\u0127ad o\u0127tha Ester \u0127admet biex tlaqqag\u0127hom.", "Illum ng\u0127idu li kienet love at first sight.", "Patri Dijonisju qalli b'vu\u010bi qawwija li l-\u0121enituri tieg\u0127u \"kienu jin\u0127abbu \u0127afna \u0127afna \u0127afna\".", "I\u017c-\u017cwie\u0121 kien sar fl-Avvent.", "Dari, i\u017c-\u017cwie\u0121 fl-Avvent jew fir-Randan ma kienx isir u dik l-g\u0127arusa li kienet ti\u017c\u017cewwe\u0121 f 'wie\u0127ed minn dawn il-perjodi kienet tkun xi armla jew inkella tfajla li qed tistenna xi tarbija, u allura kien ikun hemm ur\u0121enza ta' \u017cwie\u0121 \u0127alli jitg\u0127atta d-dnub!", "Matul il-perjodu Ingli\u017c \u017cviluppat u\u017canza o\u0127ra.", "Dawk li kienu g\u0127arajjes ma' xi \u0127add fin-Nejvi bdew jit\u0127allew ji\u017c\u017cew\u0121u fl-Avvent.", "\u010aetta u Frederiku Wenzu Mintoff i\u017c\u017cew\u0121u lejlet il-Kun\u010bizzjoni, i\u0121ifieri fis-7 ta' Di\u010bembru 1909.", "I\u010b-\u010berimonja tat-tie\u0121 saret fis-sitta ta' filg\u0127odu u kif kien jitlob ir-ritwal ta' dik il-\u0127abta, wara li taw il-kelma lil xulxin, saret il-quddiesa li fiha \u0121iet mog\u0127tija l-barka g\u0127al \u017cwie\u0121 fertili.", "Kien \u017cmien ie\u0127or!", "Biss omm Mintoff kienet \"imkabbra li \u017c\u017cew\u0121et fuq l-artal tal-kor\".", "Erba' snin qabel, il-kwadru ta' fuq dan l-artal kien g\u0127adu kif \u0121ie solennement inkurunat minn kardinal li kien in\u0121ieb apposta minn Ruma.", "\u017bewwi\u0121hom il-Primi\u010berju tal-Kolle\u0121\u0121jata,", "il-Kanonku Dun \u0120u\u017cepp Azzopardi, li f 'dik il-\u0127abta kien ukoll il-Vi\u010bi Kurat ta' Bormla.3 Wara t-tie\u0121, il-koppja Mintoff marret toqg\u0127od fid-dar tan-nanna Marianna, fi Triq l-Irlandi\u017c.", "Ikun f 'din id-dar fejn twieled Duminku Mintoff.", "Il-pi\u017c tat-trobbija kollha waqa' fuq l-omm.", "Dan ma jfissirx li missieru kien assenti.", "Meta ma baqax iba\u0127\u0127ar, kien \u0121ie stazzjonat \u0121ewwa Kastilja, li f 'dak i\u017c-\u017cmien kienet is-sede \u010bentrali tal-ammiraljat.", "Mhux l-ewwel darba li Duminku kien jie\u0127u lil \u0127uh i\u017c-\u017cg\u0127ir Pawlu (Patri Dijonisju) g\u0127and missieru fuq ix-xog\u0127ol u dan kien jag\u0127tihom xi bi\u010b\u010ba \u0127ob\u017c bil-butir, li dak i\u017c-\u017cmien kien g\u0127adu rari f 'pajji\u017cna.", "Qabel ma da\u0127al il-butir, il-\u0127ob\u017c kien jiddellek bi\u017c-\u017cejt jew bix-xa\u0127am.", "Biss l-aktar \u0127a\u0121a li Patri Dijonisju baqa' jiftakar kien it-tip ta' \u0127ob\u017c li kienu jag\u0127mlu l-Ingli\u017ci u g\u0127alhekk kien mag\u0127ruf b\u0127ala tal-Ingli\u017c, jew fin-na\u0127at tal-port, b\u0127ala tal-kexxun.", "Patri Dijonisju insista mieg\u0127i li dan it-tip ta' \u0127ob\u017c kont biss issibu sat-tletinijiet g\u0127and l-Ingli\u017ci.", "Fi kliem ie\u0127or kien jie\u0127u sandwich.", "\u010aetta fittxet li trabbi lil uliedha fuq prin\u010bipji sodi Nsara u fuq kollox g\u0127allmithom jib\u017cg\u0127u g\u0127as-sold.", "L-omm kellha importanza kbira fuq il-formazzjoni tal-karattru u l-\u0127sieb ta' wliedha kollha.", "B\u0127al kull tifel, Duminku kien i\u0127obb \u0127afna lil ommu.", "Min-na\u0127a tag\u0127ha, b\u0127al \u0127afna nisa o\u0127ra Bormli\u017ci, il-familja kienet ti\u0121i l-ewwel u qabel kollox g\u0127al \u010aetta.", "Ma kienet tiddejjaq xejn tag\u0127mel is-sagrifi\u010b\u010bji biex trabbi lil uliedha sewwa.", "Kienet mara fuq tag\u0127ha, bie\u017cla, \u0127awtiela, intelli\u0121enti u kellha wkoll sens ta' entrapri\u017ca.", "Kienet ukoll mara ferri\u0127ija.", "Skont Duminku Mintoff, kienet mara li kellha l-kapa\u010bitajiet kollha biex tmexxi pajji\u017c.", "Biss dak i\u017c\u017cmien il-bibien tal-politika kienu g\u0127adhom mag\u0127luqa g\u0127an-nisa.", "Fuq nota personali, omm Duminku Mintoff kienet il-best friend tannanna tieg\u0127i, Evangelista Abela.", "Hekk kienet qaltli darba o\u0127t ommi, izzija Michelina.", "Fuq in-nanna tieg\u0127i naf ftit li xejn, \u0127lief li kellha l-istess statura ta' omm il-Perit Mintoff, i\u0121ifieri kienet qasira u mibruma.", "Nannti miskina mietet \u017cg\u0127ira, fl-1929, wara t-twelid tas-sitt wild tag\u0127ha.", "Lanqas ritratt tag\u0127ha ma g\u0127andna.", "Biss mill-ftit informazzjoni li g\u0127addiet mill3.", "Marriages Register, Bormla, Vol XIV/307.", "Date 7 -12-1909.", "Praemissis tribus denuntiat tam in hac S.I.C.P. Eccl: ex parte sponsae, quam in S.P. Eccl: pagi Misida ex parte sponsi sub eisdem diebus 5, 12, 19, elapsi Septembris, et quarta sub die 5 Decembris currentis, nulloque detecto canco impedimento.", "Ego Joseph Can.", "Prim.", "D. Azzopardi Vic.Cur. interrogavi Federicum cognitum cum nomine Laurentius Mintuf fil leg nat Danielis et Maria Refalo conj sponsum natum Misida die 21 Maii 1883 de pago Misida, et Concepta Farrugia fil verg leg nat Ioannis et Mariae Annae Burlo conj sponsam meam parram, eorumque mutuo consensu praestito per verba de praesenti matrimonio soller eos conjunxi in faciem eccl: coram testibus Josepho Ebejer filio Felicis, et Vincentio Barbara qdam Josephi, deinde in Sacro eis benedixi juxta ritum S.M.Eccl.", "fomm fi \u0127dan il-familja, naf li t-tnejn kellhom storja komuni.", "It-tnejn kienu \u0121ejjin mill-erja tal-Bastjun.", "Nannti twieldet Bormla fl-1897.4 It-tnejn f '\u017cg\u0127o\u017cithom kienu ja\u0127dmu t-tabakk u t-tnejn kienu jirahnu d-deheb.", "Dak i\u017c-\u017cmien l-industrija tat-tabakk kienet tag\u0127ti xog\u0127ol lil \u0127afna nisa, b'mod spe\u010bjali lit-tfajliet.", "Din l-industrija kienet diffu\u017ca sew, spe\u010bjalment fi\u017c-\u017cona tal-Bastjun.", "Kien hemm aktar minn a\u0121ent wie\u0127ed ja\u0127dem f 'dawn l-in\u0127awi tal-Kottonera, biss l-aktar familja mqabbda f 'din l-industrija \u0121ewwa Bormla kienet dik ta' Licari.", "\u0120eneralment, ix-xog\u0127ol fuq is-sigarri kien isir e\u017cattament wara l-ikla ta' nofsinhar.", "Wara li l-familja tkun kielet, in-nisa kienu jo\u0127or\u0121u fuq l-g\u0127atba u jqattg\u0127u sag\u0127tejn, bejn nofsinhar u s-sag\u0127tejn, ja\u0127dmu s-sigarri u jit\u0127addtu fuq kollox.", "Kien xog\u0127ol kollu bba\u017cat fuq il-\u0127effa tal-id.", "Kull mara kien ikollha t-tavla tag\u0127ha.", "Fuq kull tavla, fil-\u0121enb tag\u0127ha, kien ikun hemm imwa\u0127\u0127la s-santa bl-imma\u0121ni tal-inkwatru tal-Immakulata li hemm fil-kor.", "\u0126dejhom kien ikollhom barmil mimli tabakk u mqass.", "Kienu jkebbu u jirrumblaw it-tabakk fuq tavla \u017cg\u0127ira u jiffurmaw sigarru bit-tabakk stess u jaqtg\u0127uh skont id-daqs.", "Il-fdal tat-tabakk kien jer\u0121a' jmur fil-barmil.", "Xejn ma kien jintrema.", "Kienu jit\u0127allsu skont kemm kienu kapa\u010bi jlestu sigarri.", "Biss ta' Licari kienu jippretendu li n-nisa li ja\u0127dmu g\u0127alihom jil\u0127qu \u010bertu kwota.", "Il-\u0127las kien ta' xi sikspens g\u0127ax-xog\u0127ol tag\u0127hom ta' sag\u0127tejn.", "Kienu m\u0127allsa bis-soldi kif jg\u0127idu.", "Biss xi \u0127a\u0121a minn dan il-\u0127las kienet titwarrab biex tmur g\u0127all-knisja tal-Immakulata.", "\u010aetta kienet tifta\u0127ar ma' wliedha li dawn in-nisa kienu jag\u0127tu madwar sold minn fuq kull sikspens li kienu jaqilg\u0127u u l-flus mi\u0121bura kienu jing\u0127ataw 'il-knisja.", "Ommu kienet tirrakkonta lil Patri Dijonisju li dawn it-tfajliet li kienu ja\u0127dmu t-tabakk kienu \u0127allsu g\u0127all-gwarni\u010b tal-fidda talMadonna.", "Probabbilment kienet qed tirreferi g\u0127all-kwadru tal-Madonna li kien iservi b\u0127ala sottokwadru fil-kor.", "Din il-Madonna kienet mag\u0127rufa b\u0127ala l-Madonna tas-Sa\u0127\u0127a.", "Jekk din kienet il-pittura li ommu kienet qed tirreferi g\u0127aliha fir-rakkonti tag\u0127ha, ftit wara li sar dan il-gwarni\u010b, din ilpittura nbidlet u minflokha tqieg\u0127ed inkwatru \u0121did ta\u017c-\u017cejt ta' San Piju X. 4.", "Baptizato Register, Bormla, Vol.", "20 p. 10r-11v.", "Nannti \u0121iet mg\u0127ammda mir-Rev.", "Penza, nhar it-18 ta' Frar 1897.", "Twieldet fis-17 ta' Frar u kienet bint Emanuele Abela u Caterina Zahra u ng\u0127atat l-isem ta' Evangelista, Raphaela, Antonia, Angela.", "Ilparrinijiet kienu Antonio Zammit u l-mara tieg\u0127u Filomena, it-tnejn minn Bormla.", "Fil-mar\u0121in hemm imni\u017c\u017cla d-data ta\u017c-\u017cwie\u0121 tag\u0127ha, li sar \u0121ewwa Ra\u0127al \u0120did, meta nhar it-3 ta' Frar 1921 i\u017c\u017cew\u0121et lil Francesco Pace li kien minn Bormla, mi\u017c-\u017cona ta' Fuq San Pawl.", "Eventwalment, anki l-\u0121enituri ta' Evangelista ni\u017clu joqog\u0127du Ra\u0127al \u0120did, fil-parti llum mag\u0127rufa b\u0127ala ta' Lourdes, f 'Inverness Street.", "Biss il-gwarni\u010b baqa' hemm i\u017cejjen dan il-kwadru \u0121did.5 Kemm kellha ra\u0121un \u010aetta li tkun kburija, g\u0127ax dan ir-rigal lill-Madonna kien ing\u0127ata min-nisa fqar i\u017cda ta' qalb kbira tal-Bastjun g\u0127ax kollha kienu ja\u0127dmu t-tabakk u kollha kienu devoti tal-Immakulata.", "Xog\u0127ol ie\u0127or li kienu jag\u0127mlu numru ta' nisa f 'Bormla kien dak li jsellfu l-flus fuq id-deheb.", "Wie\u0127ed jie\u0127u l-flus u j\u0127alli bi\u010b\u010ba deheb, ekwiparata mal-flus, b\u0127ala garanzija ta' \u0127las.", "Wara li jkun \u0127allas lura l-flus li ssellef, kien jing\u0127ata d-deheb lura.", "F'din it-transazzjoni, min kien isellef kien jibqag\u0127lu xi \u0127a\u0121a \u017cg\u0127ira forma ta' mg\u0127ax.", "Kienu \u017cminijiet meta ma kienx hawn strutturi b\u0127alma huma l-banek jew micro credit, fejn i\u017c-\u017cg\u0127ir seta' jmur jissellef.", "Kif g\u0127edt qabel, \u010aetta b\u0127al nannti kienet involuta f 'dan ix-xog\u0127ol, li minnu kienu jaqilg\u0127u dik ix-xi \u0127a\u0121a \u017cg\u0127ira.", "Kif stqarr mieg\u0127i \u010b-\u010aermen tal-APS Bank, il-Professur Emanuele Delia, \"Fil-bidu, dan il-bank tmexxa mill-Unione Cattolica San Giuseppe li kellha g\u0127eruq tajba fil-Kottonera\".", "Kien ambjent, kif stqarr mieg\u0127i l-Kanonku Dun \u0120u\u017cepp Zammit, fejn \u0127afna nisa \u0121ewwa Bormla f 'dik il-\u0127abta kienu jag\u0127mlu dan it-tip ta' xog\u0127ol.", "G\u0127alhekk, kontra dak li \u0121ieli jing\u0127ad, dan ix-xog\u0127ol, mag\u0127ruf b\u0127ala li tirg\u0127a d-deheb, kien hemm fih element ta' b\u017culija u anki ta' onest\u00e0, g\u0127aliex min jafda d-deheb ma' g\u0127ajru kien jistenna li jer\u0121a' jie\u0127du lura meta j\u0127allas dejnu.", "Kif kien ji\u0121ri f 'dik il-\u0127abta, il-koppja kienet \u0127afna drabi tag\u0127\u017cel li toqg\u0127od fil-lokalit\u00e0 tal-g\u0127arusa.", "F'dan il-ka\u017c, missier Duminku kellu aktar minn ra\u0121uni wa\u0127da g\u0127ala jmur joqg\u0127od f 'Bormla.", "Ix-xog\u0127ol tieg\u0127u ta' kok fin-Nejvi Ingli\u017ca, \u017cgur li kien jag\u0127mel minn Bormla post ideali fejn fih joqg\u0127od.", "B'hekk kien ser jibqa' fil-port, waqt li martu setg\u0127et tibqa' ssib is-sapport tal-familja tag\u0127ha fit-trobbija ta' wliedha.", "Infatti, in-nanna Marianna kienet pre\u017centi \u0127afna f 'din it-trobbija tat-tfal.", "B\u0127allba\u0127\u0127ara kollha, missier Duminku kien jag\u0127mel \u0127afna \u017cmien nieqes middar, xi drabi anki xhur jekk mhux snin.", "B'kollox kien hemm \u0127dax-il tarbija li minnhom g\u0127exu disg\u0127a.", "Duminku Mintoff kien it-tielet wie\u0127ed u l-ewwel tifel.", "B\u0127alma kien mistenni f 'familja kbira, dawk li kienu jkunu l-kbar kien ikun mistenni minnhom li jg\u0127inu lill-\u0121enituri fit-trobbija ta' \u0127uthom.", "Duminku Mintoff qatt ma naqas minn dan ir-rispett lejn ommu.", "Rarament kien jo\u0127ro\u0121 mid-dar.", "5.", "Hawnhekk wie\u0127ed irid jag\u0127mel differenza bejn il-prospettiva tal-fidda li hemm filkor i\u017cejjen dan l-inkwatru ta' San Piju X u dan il-gwarni\u010b.", "Dik il-prospettiva kbira saret mill-Ar\u010bipriet Cassar.", "Biss, kif jixhdu ritratti qodma, meta l-kwadru ta' San Piju X kien g\u0127adu mda\u0127\u0127al \u0121ol-ir\u0127am, dan \u0121a kellu gwarni\u010b tal-fidda apparti jdur mieg\u0127u.", "Dan il-gwarni\u010b g\u0127adu je\u017cisti madwar dan l-istess inkwatru ta' San Piju X.", "\u0126ajtu kienet tinqasam bejn l-iskola u x-xog\u0127ol tad-dar.", "L-e\u010b\u010bezzjoni, jinsisti Patri Dijonisju, kienet il-festa tal-Immakulata Kun\u010bizzjoni.", "U birra\u0121un.", "Kien hemm \u017cew\u0121 festi kbar li n-nies tal-Bastjun qatt ma kienu jitilfu.", "L-ewwel wa\u0127da kienet il-Kun\u010bizzjoni.", "L-o\u0127ra kienet il-Karnival.", "B'nostal\u0121ija, Patri Dijonisju qalli, \"Kienu joqtlu g\u0127all-Karnival in-nies tal-Bastjun.\"", "L-assenza tal-missier minn Bormla g\u0127al xhur jekk mhux snin fuq ilba\u0127ar kienet tin\u0127ass b\u0127alma tixhed il-konfu\u017cjoni f 'ismu.", "Fl-atti talmag\u0127mudija tal-ulied, jing\u0127ata xi minn daqqiet b\u0127ala Frederiku u xi minn daqqiet b\u0127ala Lorenzu.", "In\u010bidentalment it-tnejn kienu ismijiet tieg\u0127u.", "Anki kunjomu kien jinkiteb b'modi differenti fl-atti.", "Kien l-uniku Mintoff f 'Bormla.", "Hekk meta twieldet il-kbira Marianna, fl1911, imbag\u0127ad Giovanna 1913, Duminku fl-1916, isem il-missier hu Frederiku.", "Meta jitwieled \u0120u\u017ceppi (1920), Danjel (1922), Antonio (1923), Raimondo (1926) u Maria Assunta (1929), l-isem tal-missier fl-atti rispettivi tal-mag\u0127mudija tag\u0127hom huwa Lorenzu.", "Jer\u0121a' l-missier jing\u0127ata b\u0127ala Frederiku, meta jitwieled Pawlu (1931).", "Wara jkun imiss li jissejja\u0127 Lorenzu fit-twelid ta' Maria (1932) u g\u0127al darba o\u0127ra Frederiku meta titwieled l-a\u0127\u0127ar tarbija tal-familja Mintoff, Maria Concetta (1934).", "Il-pre\u017cenza ta' tant ulied \u017cgur li ma kinitx tag\u0127mel minn din il-familja xi wa\u0127da sinjura.", "Anki jekk forsi \u0127dejn o\u0127rajn kienet ftit a\u0127jar, g\u0127aliex min kellu missieru ja\u0127dem mal-Ingli\u017ci dejjem kellu paga a\u0127jar minn dawk mal-partikular, xorta wa\u0127da kienet familja li kif jg\u0127id il-Malti taqlag\u0127ha u tikolha.", "Biss l-omm xorta wa\u0127da fittxet li toffri s-solidarjet\u00e0 tag\u0127ha lill-membri tal-familja fi \u017cminijiet ta' saram.", "Kien perjodu fejn l-imwiet fost l-ommijiet wara xi tqala jew \u0127las \u0127a\u017cin kien g\u0127oli \u0127afna.", "\u0126u ommu, \u0120anni, mititlu martu wara li din kellha tarbija u \u0127allietu b'\u0127afna tfal.", "Kif kien ji\u0121ri f 'dawn is-sitwazzjonijiet, il-missier armel kien idur fuq ilfamilja g\u0127as-sapport tieg\u0127u u ta' wliedu.", "G\u0127al xi \u017cmien u sakemm re\u0121a' sab saqajh, hu kien mar in\u0121abar ma' o\u0127tu \u010aetta.", "Il-familja Mintoff \u0127adet ftit ta\u017c-\u017cmien biex stabbilixxiet ru\u0127ha ekonomikament, u sakemm se\u0127\u0127 dan ikun l-ambjent reli\u0121ju\u017c li kien hemm f 'dik il-\u0127abta li salva lil din ilfamilja.", "F'dawk i\u017c-\u017cminijiet tat-tfulija ta' Duminku Mintoff, il-Brothers ta' De La Salle, mag\u0127rufa a\u0127jar b\u0127ala l-Freres, kellhom skola \u017cg\u0127ira \u0121o Strada Bon\u0121ornu (kif kienu jg\u0127idulha dari u llum hija Matty Grima Street).", "Huma fet\u0127u din l-iskola fl-1903.", "Kienet komunit\u00e0 \u017cg\u0127ira ta' ftit Brothers (il-kelma Freres tfisser Brothers bil-Fran\u010bi\u017c) minn Franza.", "Kienu jafu", "biss bil-Fran\u010bi\u017c.", "Kien hemm Brother partikolari, Brother Guy, li kien idur Bormla kollha ji\u0121bor it-tfal u je\u0127odhom \u0127a jitg\u0127allmu g\u0127andhom.", "F'dik il-\u0127abta, il-Freres kienu jg\u0127allmu biss lit-tfal foqra u kienu l-aktar li jfittxu lit-tfal mi\u017c-\u017cona tal-Bastjun.", "Fost it-tfal li \u0121abru kien hemm Duminku Mintoff u \u010bertu \u0120u\u017ceppi Chetcuti.", "Kienet \u0127a\u0121a naturali li jekk ikun hemm tfal li jibbrillaw aktar minn s\u0127abhom, dawn jing\u0127ataw attenzjoni partikolari.", "Din kienet tag\u0127mel parti mis-sistema Fran\u010bi\u017ca taledukazzjoni.", "Fost it-tfal li kellu Bro.", "Guy, g\u0127araf erbg\u0127a minnhom b\u0127ala li kienu aktar intelli\u0121enti minn s\u0127abhom.", "Patri Dijonisju qalli \"fost dawn kien hemm \u0127ija\".", "L-ie\u0127or kien \u0120u\u017ceppi Chetcuti, li eventwalment la\u0127aq patri Agostinjan u \u0127a l-isem ta' Patri Bonaventura.", "Ta' kull sena, Patri Bonaventura u Patri Dijonisju kienu jiltaqg\u0127u Bormla g\u0127all-festa tal-Immakulata, appuntament li t-tnejn, meta jkunu Malta, ma jitilfuh qatt.", "Kull meta kienu jiltaqg\u0127u, Patri Bonaventura kien ifakkar lil Dijonisju, li b\u0127al \u0127uh, hu kien wie\u0127ed minn dawk it-tfal li \u0121abru l-Freres biex g\u0127allmuhom.", "Fuq kollox Patri Bonaventura kien jirrakkonta kif darba Bro.", "Guy \u0127a dawn l-erbat itfal l-aktar intelli\u0121enti g\u0127and il-kurat ta' dak i\u017c-\u017cmien, il-Kanonku Paolo Caruana.", "Dan Caruana kien serva ta' kurat bejn l-1913 u l-1929.", "Fost ix-xog\u0127ol li kellu l-kurat, kien hemm dak li jie\u0127u \u0127sieb il-prietka tal-Milied.", "Wara li jkun tg\u0127allimha bl-amment, il-Kurat Caruana kien jie\u0127u lil dak mag\u0127\u017cul g\u0127and Dun Spir.", "Dan Dun Spir ma kien \u0127add g\u0127ajr Monsinjur Dun Spiridione Penza (1860-1924), qassis minn Bormla i\u017cda li baqa' mag\u0127ruf b\u0127ala Dun Spir anki wara li kien la\u0127aq kanonku tal-Kolle\u0121\u0121jata tal-Immakulata u aktar tard sar Monsinjur Kamrier Sigriet tal-Papa b\u0127ala rikonoxximent g\u0127all\u0127idma so\u010bjali tieg\u0127u fil-parro\u010b\u010ba.", "Hekk dejjem irrefera g\u0127alih Patri Dijonisju Mintoff anki jekk hu qatt ma ltaqa' mieg\u0127u g\u0127aliex Dun Spir kien ilu mejjet meta twieled hu.", "Din l-umilt\u00e0 ta' Dun Spir u l-\u0127idma tieg\u0127u fost il-\u0127addiema u l-foqra ta' Bormla \u0127alliet influwenza kbira fuq it-tfajjel Duminku, kif jidher \u010bar mir-rakkonti li l-istess Duminku kien jg\u0127id dwar dan Dun Spir lil \u0127u Patri Dijonisju.", "G\u0127al Duminku Mintoff, dan Dun Spir kien qassis li qed ji\u0121i mill-bog\u0127od \u0121ewwa Bormla, g\u0127aliex f 'dan il-perjodu, barra li kien qed jie\u0127u \u0127sieb id-Domus, kien qed iwettaq \u0127idma pastorali \u0121ewwa Bir\u017cebbu\u0121a.", "Skont il-Kanonku Dun \u0120u\u017cepp Bonello, Dun Spir kien waqqaf id-Domus Sacra Familia \u0121ewwa Bormla bilg\u0127an ewlieni \"li ji\u0121bor fih fil-\u0127inijiet liberi, tfal u tfajliet, mhux biss biex jir\u010bievu l-edukazzjoni Nisranija u j\u017commuhom okkupati, imma", "wkoll biex jitg\u0127allmu j\u0127itu, isajru, jirrakkmaw u affarijiet o\u0127ra tant me\u0127tie\u0121a\".6 F'dik il-\u0127abta d-Domus kien jinsab fi Triq tal-Bajtra u fih kienu jsiru wkoll xi teatrini \u017cg\u0127ar.", "Dawn il-plays \u017cg\u0127ar kienu mag\u0127rufa b\u0127ala saggio \u0121ewwa Bormla.", "O\u0127t Duminku l-kbira, Marianna, meta kellha biss sitt snin, kienet \u0121a \u0121iet introdotta g\u0127at-teatru u \u0127adet sehem f 'saggio bitTaljan ippreparat minn Dun Spir fuq il-palk tad-Domus.", "Dawn it-tfal mag\u0127\u017cula minn Bro.", "Guy kienu g\u0127adhom verament \u017cg\u0127ar \u0127afna.", "Skont Patri Bonaventura, forsi ftit esa\u0121erat, kien jg\u0127id li hu kien g\u0127ad kellu biss madwar erba' snin jew ftit akbar meta mar mat-tfal l-o\u0127ra \u0127alli jkun mag\u0127\u017cul biex jag\u0127mel il-prietka tal-Milied.", "Duminku Mintoff kien sentejn ikbar minnu.", "Patri Bonaventura kien jirrakkonta li l-\u0121urnata kienet is-Sibt.", "Il-kurat kien ta lil dawn l-erbat itfal kopja kull wie\u0127ed tal-prietka tal-Milied u tahom tmint ijiem \u017cmien biex jitg\u0127allmuha blamment.", "Min kien ser jitg\u0127allimha l-ewwel u sew kien ser ikun hu li jag\u0127mel il-prietka ta' dik is-sena.", "L-g\u0127ada t-tfajjel Duminku kien \u0121a jafha u \u0127aduh g\u0127and il-kurat u qalhielu kollha bl-amment.", "Ma hemmx dubju li o\u0127tu Marianna g\u0127enitu jitg\u0127allimha fi \u017cmien daqshekk qasir.", "B'hekk, ta' sitt snin jew ftit akbar, Duminku Mintoff spi\u010b\u010ba jie\u0127u l-ewwel lezzjonijiet fid-drama g\u0127and Dun Spir bi preparazzjoni biex jag\u0127mel il-prietka talMilied.", "Il-prietka saret g\u0127and Dun Spir fid-Domus Sacra Familia.", "Kien \u017cmien meta f 'Bormla kien hemm popolazzjoni ta' madwar 12,000 ru\u0127.", "Fid-Domus ta' meta Duminku g\u0127amel il-prietka tieg\u0127u kien hemm attendenza ta' madwar 250 persuna, bejn tfal, \u0127addiema, tfajliet, studenti u apprendentisti tat-Tarzna.7 Meta kiber, il-Perit Mintoff kien jirreferi g\u0127al dan l-avveniment b\u0127ala l-ewwel mass meeting ta' \u0127ajtu.", "Duminku kien sar mid\u0127la sew ta' Dun Spir.", "Kien anki jservi mieg\u0127u ta' abbati \u0121ewwa d-Domus.", "F'dan i\u010b-\u010bentru, Duminku jag\u0127mel \u0127biberija ma' tfal o\u0127ra u xi w\u0127ud minnhom baqg\u0127u \u0127bieb tal-qalb tieg\u0127u tul \u0127ajtu kollha.", "Fosthom kien hemm Leli Tabone, li kif ser naraw, ser tkun il-persuna mag\u0127\u017cula minnu b\u0127ala x-xhud tieg\u0127u g\u0127at-tie\u0121.", "Ikun min\u0127abba f 'Duminku, li dan Tabone kien qaleb minn mal-Gross, da\u0127al fil-politika, u serva b\u0127ala ministru fil-gvern immexxi mill-Perit Mintoff fil-\u0127amsinijiet.", "I\u017cda l-istorja tal-prietka kienet il-kaw\u017ca ta' \u017cvolta o\u0127ra fil-\u0127ajja ta' Duminku.", "Il-Kurat Caruana tefa' g\u0127ajnejh fuqu u baqa' jsegwih.", "Wara 6.", "J.Bonello, \"Il-Kanonku Dun Spiridione Penza\", Bir\u017cebbu\u0121a: Le\u0127en il-Parro\u010b\u010ba San Pietru fil-Ktajjen, Festa 2002.", "7.", "Ibid.", "xi sena jew ftit aktar g\u0127and il-Freres, fejn kien \u0121ie introdott g\u0127al-lingwa u l-kultura Fran\u010bi\u017ca (kultura li qatt aktar ma nfatam minnha), il-Kurat Caruana \u0127adem biex jibg\u0127at lil dan l-istudent intelli\u0121enti jistudja \u0121ewwa s-Seminarju.", "Da\u0127al \u017cg\u0127ir is-Seminarju.", "Peress li r-ri\u017corsi tal-familja ma kinux ila\u0127\u0127qu, il-Kurat Caruana \u0127adem biex \u0121ablu scholarship.", "Duminku Mintoff dam igawdi minn din il-borza ta' studju mill-ewwel sat-terza klassi.", "F'dak il-perjodu, meta familja Maltija kien ikollha xi tifel jipprometti, kienet tfittex li dda\u0127\u0127lu s-Seminarju, bil-\u0127sieb li meta jikber isir qassis.", "F'dak i\u017c-\u017cmien, l-iskola tas-Seminarju kienet wa\u0127da (b\u0127alma g\u0127adha) mill-aqwa skejjel fejn it-tfal kienu jing\u0127ataw ba\u017ci soda fix-xjenzi umanisti\u010bi.", "L-g\u0127alliema tas-Seminarju kienu kollha qassisin u l-a\u0127jar fosthom kienu jispi\u010b\u010baw jg\u0127allmu l-Universit\u00e0.", "Duminku Mintoff xorob sew minn din il-formazzjoni, g\u0127aliex barra li g\u0127enitu biex isir oratur tajjeb, g\u0127amlitu j\u0127obb il-letteratura, spe\u010bjalment dik Ingli\u017ca.", "L-arti tat-t\u0127addim tal-kelma jew a\u0127jar l-oratorija akkwistaha mit-tkissir fil-lingwa Latina, su\u0121\u0121ett obbligatorju f 'dak i\u017c-\u017cmien g\u0127al kull student li kien jistudja f 'din l-iskola.", "Fuq kollox, meta aktar 'il quddiem, huwa juri l-\u0127ajra li jistudja g\u0127al perit, dan kien ifisser li fost is-su\u0121\u0121etti li kien imur tajjeb fihom kien hemm il-matematika.", "Normalment min hu tajjeb fil-maths ikun tajjeb \u0127afna fil-lingwa Latina.", "Il-Perit Mintoff jid\u0127ol sew f 'din il-paradigma.", "Dan g\u0127aliex il-Latin huwa lingwa mejta u g\u0127alhekk l-istudju tieg\u0127u jibba\u017ca \u0127afna fuq prin\u010bipji matemati\u010bi u dawk tal-lo\u0121ika.", "Fis-Seminarju Mintoff kien tajjeb fil-Latin.", "Patri Dijonisju qalli li \u0127uh baqa' j\u0127obbu l-Latin sakemm miet.", "Mieg\u0127u fis-Seminarju f 'dik il-\u0127abta kien hemm jistudja l-Latin student ie\u0127or bravu.", "Dan ma kien \u0127add g\u0127ajr Edward Coleiro.", "Meta kiber, Edward Coleiro sar qassis, la\u0127aq monsinjur u sar professur tal-Latin fl-Universit\u00e0 ta' Malta.", "F'sena minnhom, fil-kors tas-Seminarju Minuri, Mintoff kien g\u0127addieh filLatin u \u0127a l-premju hu!", "Wara li spi\u010b\u010ba mis-Seminarju kompla bl-istudji tieg\u0127u fl-Universit\u00e0, fejn l-ewwel g\u0127amel il-ba\u010b\u010bellerat fix-xjenza u studja l-matematika, u wara kompla l-istudji tieg\u0127u g\u0127al perit.", "F'dan il-perjodu, Duminku Mintoff kien g\u0127adu jg\u0127ix Bormla, anki jekk issa l-familja kienet imxiet minn Triq l-Irlandi\u017c u marret toqg\u0127od \u0121o Triq Santa Tere\u017ca (illum mag\u0127rufa b\u0127ala Triq il-Pellegrina\u0121\u0121 u li f 'dan il-perjodu kienet wa\u0127da mill-aqwa toroq ta' Bormla).", "Il-bi\u017ca' g\u0127as-sold u l-b\u017culija tal-missier wasslu biex il-familja faddlet xi sold.", "Il-missier mexa 'l quddiem fix-xog\u0127ol tieg\u0127u wkoll.", "Il-fatt", "li kellu paga fissa u \u010bertu d\u0127ul wassal biex ikun fuq il-lista tal-votanti flewwel elezzjoni li kienet saret ta\u0127t il-Gvern Responsabbli fl-1921.", "Ikun fl-Universit\u00e0 fejn Mintoff jibda jinteressa ru\u0127u bis-serjet\u00e0 filpolitika u da\u0127al f 'dak li llum jissejja\u0127 student politics fejn kien anki la\u0127aq segretarju tal-g\u0127aqda tal-istudenti universitarji.", "Hawn involva ru\u0127u sew fil-\u0127idma favur l-istudenti.", "Dak i\u017c-\u017cmien kien da\u0127al it-talkies f 'pajji\u017cna.", "I\u017cda biex tmur tara film kien g\u0127ali.", "Il-films kienu jkunu murija fit-Teatru Manoel.", "B\u0127ala segretarju tal-istudenti, Mintoff kien kiteb lill-Gvernatur biex jintervjeni \u0127alli l-istudenti jgawdu minn prezz ridott fuq id-d\u0127ul.", "Biss l-ikbar \u0121lieda li g\u0127amel Duminku Mintoff meta kien fuq il-kunsill tal-istudenti kienet dik favur id-d\u0127ul tat-tfal \u017cvanta\u0121\u0121jati fl-Universit\u00e0.", "F'dik il-\u0127abta, biex wie\u0127ed jid\u0127ol l-Universit\u00e0 ried ikollu missieru professjonista, jew inkella negozjant mag\u0127ruf jew paga fissa.", "Din tala\u0127\u0127ar kienet e\u010b\u010bezzjoni li da\u0127\u0127lu l-Ingli\u017ci u kienet marbuta ma' \u010bertu kategoriji ta' impjiegi, primarjament g\u0127al dawk it-tfal li missirijiethom kienu ja\u0127dmu mas-servizzi jew fid-Dokjard jew man-Nejvi.", "Duminku Mintoff kien da\u0127al l-Universit\u00e0 ta\u0127t din l-a\u0127\u0127ar klawsola.", "Jien niftakar 'l ommi tg\u0127id li n-nannu, i\u0121ifieri missierha, xtaq ida\u0127\u0127al lit-tifel l-Universit\u00e0 biss, anki jekk kien fil-business, i\u017cda xorta ma setax g\u0127aliex ma kienx wie\u0127ed min-negozjanti mag\u0127rufa u ma kellux paga fissa.", "Ikun f 'din il-kariga ta' segretarju meta Duminku Mintoff u sie\u0127bu Pawlu Cassar (li wara sar tabib u anki kiteb numru ta' kotba tal-istorja) g\u0127amlu test case favur \u010bertu Salvu Privitera.", "Dan Salvu Privitera kellu missieru skarpan u allura ma kienx \u0121ie a\u010b\u010bettat biex jid\u0127ol l-Universit\u00e0 g\u0127aliex missieru ma kienx jikkwalifika ta\u0127t l-ebda wa\u0127da mill-kundizzjonijiet imposti g\u0127ad-d\u0127ul fl-Universit\u00e0.", "Duminku Mintoff u Pawlu Cassar, li Patri Dijonisju ddeskrivihuli b\u0127ala \"li kien aktar revoluzzjonarju minn \u0127ija\", g\u0127amlu storbju s\u0127i\u0127 u Salvu \u0121ie a\u010b\u010bettat.", "Wara li spi\u010b\u010ba mill-Universit\u00e0 hu applika g\u0127al Rhodes Scholar.", "I\u010b-\u010bermen tal-kumitat tar-Rhodes Scholarship kien il-Gvernatur waqt li l-membru lokali l-aktar importanti kien l-Ar\u010bisqof Mauro Caruana.", "Il-Kumitat g\u0127a\u017cel lil Duminku Mintoff fost il-kandidati kollha li applikaw biex ikun ir-Rhodes Scholar g\u0127al Malta.", "Dan reb\u0127u fl-1938.", "Dan kien ifisser li issa kellu b\u017conn jag\u0127mel passaport biex isiefer lejn l-Ingilterra u jmur jistudja \u0121ewwa l-Universit\u00e0 ta' Oxford.", "Hu applika g\u0127all-passaport fl-1939.", "Il-persuna li g\u0127amlet ittestimonjanza tal-identit\u00e0 tieg\u0127u fuq il-karti tal-passaport kienet il-Perit Carmelo Micallef A.E.C. li kien joqg\u0127od 88 Triq Britannika l-Belt.", "Il-firma issa hija dik karatteristika tieg\u0127u, i\u0121ifieri ta' \"Dom Mintoff \".", "Fuq kollox, dan l-ischolarship iwassal biex issa kellu jie\u0127u ritratt.", "Probabbilment, dan ir-ritratt tal-passport hu wie\u0127ed mill-ftit ritratti ta' Duminku Mintoff li kienu ttie\u0127du sa issa.", "\u0126adu meta kellu 23 sena.", "Dan ma jfissirx li ma je\u017cistux ritratti tieg\u0127u qabel.", "Je\u017cisti ritratt ta' meta Duminku Mintoff g\u0127amel il-pre\u010bett.", "Biss f 'dan ir-ritratt Duminku Mintoff jidher qieg\u0127ed biss ma' missieru, b'dan tal-a\u0127\u0127ar liebes l-ilbies tan-Nejvi.", "Ommu hija nieqsa g\u0127alkollox minnu.", "Min jaf g\u0127alfejn?", "Jekk omm Mintoff kienet b\u0127al nannti, allura \u017cgur li r-ritratti ftit li xejn kienet tie\u0127u gost bihom.", "Anzi xejn.", "La tag\u0127ha u wisq anqas ta' wliedha.", "Kienu jg\u0127idu fil-Bastjun li dawn ir-ritratti j\u0121ibu mag\u0127mul.", "Fil-verit\u00e0, f 'dak i\u017c-\u017cmien ridt fotografu professjonali biex je\u0127odlok ritratt.", "Barra li \u0127afna minnhom ma kellhomx flus g\u0127ar-ritratt, il-kamera tar-ritratti portatili ma kinitx te\u017cisti.", "Fost dawk tar-ritratti \u0121a fis-snin g\u0127oxrin bdiet die\u0127la l-prattika li jqieg\u0127du r-ritratti tan-nies fil-vetrina.", "Ma kienx hemm data protection dak i\u017c-\u017cmien.", "\u0126alli g\u0127an-nies biex kul\u0127add jg\u0127id tieg\u0127u fuq ir-ritratti tal-vetrina!", "Duminku Mintoff kien jaf sew b'din l-iskaramenzija fost in-nisa talBastjun.", "Meta \u0127a l-lawrija ta' perit, kienet da\u0127let il-prassi li l-istudenti jmorru bit-toga g\u0127and il-fotografu \u0127a jie\u0127du ritratt tag\u0127hom malfamilja.", "Duminku Mintoff ukoll hekk g\u0127amel.", "\u0126a 'l ommu u 'l missieru g\u0127and Cianco fi Strada Teatro, il-Belt, biex jie\u0127u ritratt formali bit-toga u l-berettin.", "Meta \u0121ie tar-ritratti biex je\u0127odlu r-ritratt, Duminku pront pront dar fuqu u qallu, \"Mhux lili \u0127u ritratt i\u017cda lil Ommi.\"", "U qabad u \u0127are\u0121 'il barra.", "Ommu dejjem fittxet li tag\u0127ti edukazzjoni Nisranija lil uliedha.", "Anki jekk forsi ting\u0127ata impressjoni li l-karriera professjonali ta' Duminku Mintoff kienet 'il barra minn dik Nisranija, fil-verit\u00e0 hu kien ifittex li jibba\u017ca l-\u0127sieb tieg\u0127u fuq il-Van\u0121elu.", "Patri Dijonisju jikkonferma li wie\u0127ed mill-kotba li l-aktar kien i\u0127obb jaqra kien il-Bibbja.", "Nies li kienu ja\u0127dmu qrib tieg\u0127u \u0121ewwa Kastilja, fosthom is-Sur Mario Cacciottolo, ikkonferma mieg\u0127i li l-Perit Mintoff kellu bibbja bl-Ingli\u017c.", "Is-Sur Cacciottolo jiftakru lill-Perit Mintoff ju\u017ca l-uffi\u010b\u010bju tal-Kap tal-Oppo\u017cizzjoni \u0121ewwa l-Parlament wara l-1987.", "F'dan l-uffi\u010b\u010bju kien i\u017comm Bibbja u meta kien isib mument ta' kwiet kien jintefa' jaqra minnha.", "Patri Dijonisju \u017cied jg\u0127idli li l-aktar figura li kienet taffaxxina lil \u0127uh, wara dik ta' Kristu, kienet il-figura ta' Mos\u00e8, il-mexxej politiku tal-poplu Lhudi, li \u0127are\u0121 lil-Lhud mill-jasar tal-E\u0121ittu.", "Fuq kollox, Patri Dijonisju jg\u0127id li \u0127uh kien i\u0127ares lejn il-figura ta' Kristu, li kienet ta' ispirazzjoni g\u0127alih u anki mudell fil-\u0127sieb so\u010bjali tieg\u0127u fejn l-interessi ta\u017c-\u017cg\u0127ir kienu ji\u0121u l-ewwel u qabel kollox.", "Fuq kollox, ommu \u010aetta, fil-limitazzjoni kollha tag\u0127ha, tat lil uliedha kollha l-a\u0127jar edukazzjoni u tellg\u0127athom fl-im\u0127abba lejn l-Immakulata.", "Meta kien tifel, Duminku ta' kuljum kien jg\u0127id il-kurunella talKun\u010bizzjoni mag\u0127ha.", "Il-kurunella, li kienet ting\u0127ad minn ommu, kienet dik li hija tg\u0127allmet bl-amment ming\u0127and ommha u li ommha kienet g\u0127allmithielha ming\u0127and omm ommha.", "Kienet il-kurunella l-aktar qadima tag\u0127ha bil-Malti u li kienet tmur g\u0127al mitt sena qabel, lejn ilbidu tal-perjodu Ingli\u017c f 'Malta.", "Wara din, spjegali Patri Dijonisju, kienet inkitbet kurunella o\u0127ra, minn patri Kapu\u010b\u010bin.", "Imbag\u0127ad \u0121iet il-kurunella tal-Kanonku Ludovico Mifsud Tommasi.", "Patri Dijonisju qalli li meta beda jag\u0127mel ftit ri\u010berka dwar l-ewwel kurunelli tal-Kun\u010bizzjoni, l-ewwel wa\u0127da kien skoprieha permezz ta' \u0127u Duminku, li baqa' jiftakarha kollha bl-amment, allavolja issa kien g\u0127adda \u0127afna \u017cmien minn meta ta' tifel \u010bkejken kien jg\u0127idha ma' ommu.", "Din il-formazzjoni li \u010aetta tat lit-tfal tag\u0127ha to\u0127ro\u0121 ukoll mill-fatt li wliedha kollha mxew 'il quddiem fl-edukazzjoni tag\u0127hom waqt li tnejn minnhom, i\u0121ifieri Pawlu u Sunta, saru reli\u0121ju\u017ci u ng\u0127ataw l-isem ta' Dijonisju u Bernardette rispettivament.", "Bernardette da\u0127let soru tal-klawsura u kienet tibbrilla fir-rakkmu u l-ganutell, u fost il-\u0127afna xog\u0127lijiet li g\u0127amlet g\u0127all-knisja tal-Immakulata hemm i\u017c-\u017cew\u0121 bukketti tal-ganutell li jintramaw fil-kor tal-knisja fil-festa u irran\u0121at ukoll ilbukketti tal-ma\u0121\u0121ur li jintu\u017caw waqt il-festa.", "Patri Dijonisju qalli li o\u0127tu xtaqet issir soru tal-klawsura ta' Santa Katerina l-Belt.", "Biss xi monsinjur ma riedx g\u0127aliex \u0121a kien hemm erba' sorijiet mill-istess familja.", "\u010aetta kellha o\u0127tha, jisimha Sunta, soru f 'dan il-kunvent.", "Imbag\u0127ad o\u0127tha o\u0127ra, jisimha Karmena, kellha t-tifla tag\u0127ha, Marianna, soru wkoll f 'dan il-kunvent.", "Kien hemm ku\u0121ina t'ommu wkoll soru fih waqt li t-tifla ta' \u0127uha \u0120anni, ukoll kienet saret soru.", "Biss din id-darba g\u0127a\u017clet lill-Fran\u0121iskani u qattg\u0127et \u0127ajjitha fit-Terra Santa waqt li \u0127uha kien sar patri, bl-isem ta' Leopoldo, u kien mar jag\u0127mel xog\u0127ol pastorali fl-Awstralja.", "\u010aensa Mifsud n\u00e9e Ebejer, li kienet mag\u0127rufa a\u0127jar b\u0127ala Tal-Moru, tiftakru sew l-ambjent tal-Bastjun fejn g\u0127exet it-tfulija tag\u0127ha.", "Hi g\u0127addiet it-tfulija tag\u0127ha tg\u0127ix ftit bibien 'il bog\u0127od minn fejn kienet tg\u0127ix il-familja Mintoff.", "Hemmhekk qaltli kienu jg\u0127ixu \u0127afna familji foqra.", "Tag\u0127ha kienet wa\u0127da fost il-fqar ta' Bormla.", "\u010aensa qaltli illi b\u0127ala tifla kienet l-aktar close ma' o\u0127tu Sunta, li wara saret soru.", "Kienu verament '\u0127bieb tal-qalb' li meta kibret u kienet tiltaqa' ma' Duminku Mintoff, inklu\u017c meta kien sar Prim Ministru, hu dejjem kien jirreferi g\u0127aliha b\u0127ala \"\u010aensa l-\u0127abiba ta' o\u0127ti Sunta\".", "Kienu wkoll fl-istess klassi fl-Iskola Primarja ta' Bormla u g\u0127amlu hemmhekk minn stej\u0121 1 sa stej\u0121 3.", "Biss tkompli \u010aensa li Sunta kienet verament tifla kwieta u ta' qalb kbira.", "Min jaf kemm-il darba Sunta qalg\u0127et \u010banfira ming\u0127and l-g\u0127alliema tag\u0127ha talli kienet t\u0127alli t-tfal l-o\u0127ra jikkupjaw minn fuqha.", "\u010aensa g\u0127andha anki ftit memorji tad-dar tag\u0127hom.", "Kienet tmur g\u0127andhom biex b\u0127ala tifla tag\u0127mel il-homework ma' Sunta.", "\u010aensa tammetti li kienet aktar tmur \u0127alli Sunta tg\u0127inha tag\u0127mel il-homework, xi \u0127a\u0121a li Sunta kienet tag\u0127mel bil-qalb kollha.", "\u010aensa tfa\u0127\u0127ar l-intelli\u0121enza ta' Sunta.", "Kienet verament tifla intelli\u0121enti.", "Kienet i\u0121\u0121ib kollox tajjeb fil-klassi.", "Biss Sunta kienet tg\u0127idilha illi l-persuna intelli\u0121enti tassew kien \u0127uha l-kbir!", "G\u0127al \u010aensa, li kienet \u0121ejja minn familja fqira \u0127afna, id-dar tal-familja Mintoff kienet dar \"sabi\u0127a biss ma kellha xejn x'taqsam\", kompliet tg\u0127idli, \"mad-djar sbie\u0127 tal-lum\".", "\u010aensa tiftakar il-\u0127anut tal-mer\u010ba ta' din i\u017c-\u017cona, bil-laqam tal-Pirwil.", "Dan kien jinsab e\u017cattament fil-parti ta' Santa Liena.", "Patri Dijonisju qalli li sid dan il-\u0127anut kellu kunjomu Fran\u010bi\u017c u kellu \u0127uh ibig\u0127 l-inbid.", "Fi\u017c\u017cmien anki l-familja Mintoff kienet fet\u0127et \u0127anut fil-persjana.", "Biss dan il\u0127anut \u010aensa ma la\u0127qitux.", "Kienet tie\u0127u \u0127siebu n-nanna Marianna.", "Kien \u0127anut tal-mer\u010ba u fih kienet tbig\u0127 il-\u0127elu wkoll.", "Kif spjegali missieri, fi \u017cmien meta ma kienx hemm pensjonijiet g\u0127al kul\u0127add, \u0127afna anzjani kienu jfittxu li jdawru l-persjana f '\u0127anut \u0127alli jaqilg\u0127u xi \u0127a\u0121a \u017cg\u0127ira biex isservihom ta' g\u0127ajnuna g\u0127all-familja.", "Mimlija bil-g\u0127omor u b'memorja lu\u010bida, \u010aensa tiftakru sew lil Duminku Mintoff u lil \u0127utu.", "Kienet tmien snin i\u017cg\u0127ar minn Duminku.", "G\u0127alhekk, il-memorji tag\u0127ha tieg\u0127u huma ta' tifel adoloxxenti.", "Tistqarr li dan l-ambjent kollu ntilef bil-gwerra, meta l-familji ta\u017c-\u017cona \u0121ew sparpaljati ma' Malta kollha.", "Il-familja tag\u0127ha ntbag\u0127tet il-\u0126amrun, wara l-g\u0127assa tal-pulizija, e\u017cattament fil-kumpless tal-Li\u010beo.", "Ta' Mintoff spi\u010b\u010baw ir-Rabat.", "Illum \u010aensa kburija li n-neputi tag\u0127ha, Duncan Mifsud, segwa l-istess triq professjonali tal-Perit Mintoff.", "Biss l-ispettru tal-Bastjun g\u0127adu ji\u0121ri f 'Bormla allavolja l-familji tferrxu.", "Il-Perit Mifsud kien il-persuna li ri\u010bentament \u0121iet imqabbda biex tie\u0127u \u0127sieb tag\u0127mel il-pjanti kollha talkolle\u0121\u0121jata, liema xog\u0127ol \u0121ie g\u0127amlu kollu ming\u0127ajr \u0127las.", "Issa wkoll kien wasal i\u017c-\u017cmien li Duminku jie\u0127u l-indipendenza tieg\u0127u.", "Meta wasal i\u017c-\u017cmien li jmur Oxford, wa\u0127da fost \u0127utu, il-kbira Marianna, li kien close \u0127afna tag\u0127ha, kienet \u0121a mi\u017c\u017cew\u0121a u qed tistenna tarbija.", "Dakinhar li \u0121ie biex jitlaq lejn Oxford, o\u0127tu Mananni, kif Marianna kienet mag\u0127rufa, welldet tifel u semmietu g\u0127alih Duminku.", "G\u0127ammditu", "dakinhar stess, biss ma kellux ix-xorti li jarah, g\u0127ax miet kaw\u017ca taliskarzezzi u l-mard li kull gwerra \u0121\u0121ib mag\u0127ha.", "Duminku Mintoff qatta' l-perjodu tat-Tieni Gwerra Dinjija jistudja \u0121ewwa Oxford University.", "Wa\u0127da mill-memorji tieg\u0127u \u0121ewwa Oxford kienet tar-ritwal ta' qabel l-ikel.", "L-istudenti kienu jieklu kollha flimkien fir-refettorju f 'xi s-sieg\u0127a ta' waranofsinhar.", "Kienet u g\u0127adha drawwa, verament ritwal monastiku, li l-istudenti jin\u0121abru madwar il-mejda u wara li ddoqq il-qanpiena, kien mistenni li jaqa' s-skiet.", "I\u010b-chaplain talUniversit\u00e0, jew wie\u0127ed mill-istudenti, kien jg\u0127id it-talba bil-Latin.", "Din kienet tinqara u kienet kemxejn twila.", "Duminku Mintoff \u0121ieli missu wkoll biex jg\u0127idha.", "Biss dawn l-istudenti kienu jarawha twila wisq dik l-imbierka tabella bit-talba fuqha.", "Allura, i\u010b-chaplain kien g\u0127amilha iqsar u rridu\u010bieha g\u0127al \u017cew\u0121 kelmiet biss Benedictus, Benedicta.", "Meta sar Prim Ministru, dan i\u010b-chaplain kien g\u0127amillu \u017cjara ta' kortesija.", "Meta \u0121ie lura minn Oxford University sab lil Bormla mfarrka.", "Jekk Malta riedet professjonisti f 'dik il-\u0127abta, \u017cgur li l-aktar li kien hemm b\u017conn kienu ta' periti.", "Duminku Mintoff kien il-persuna \u0121usta filmument \u0121ust tal-istorja g\u0127ax, fuq livell professjonali, kellu l-worint biex ikun jista' ja\u0127dem ta' perit u civil engineer.", "Spi\u010b\u010ba l-perit imqabbad mill-kumpanija Hubbard & Harrison biex imexxi 'l quddiem il-pjanijiet urbanisti\u010bi ppreparati minnhom g\u0127ar-rikostruzzjoni tal-Belt Valletta u t-Tlett Ibliet.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, matul il-gwerra, il-familja Mintoff kienet g\u0127al xi \u017cmien refu\u0121jata f 'Chadwick House, ir-Rabat.", "Patri Dijonisju qalli li kienu jorqdu tlettax \u0121o gallarija!", "Lorenzo Zahra jiftakru sew dan il-perjodu.", "B\u0127ala ltim minn ommu, hu kien jg\u0127ix man-nanna l-Birgu.", "Huma wkoll kienu evakwati f 'din id-dar \u0121ewwa r-Rabat.", "F'kamra kienu jg\u0127ixu \u0127afna familji u l-unika \u0127a\u0121a li kienet tifridhom kienet bi\u010b\u010ba purtiera.", "Lorenzo Zahra jiftakar sew 'l omm Duminku tifta\u0127ar dwar dan it-tifel tag\u0127ha li kien qed jistudja l-Ingilterra.", "Bejn min\u0127abba t-tifrik tal-gwerra u bejn g\u0127al ra\u0121unijiet o\u0127ra, b\u0127al \u0127afna Bormli\u017ci, Duminku Mintoff kellu issa jfittex kenn barra minn beltu.", "Ommu u l-familja kienu issa wkoll telqu mir-Rabat u g\u0127all-ewwel marru joqog\u0127du f 'dar il-Belt u wara mxew ukoll g\u0127al Ra\u0127al \u0120did.", "Il-Perit Duminku Mintoff i\u017c\u017cewwe\u0121 fit-22 ta' Novembru 1947 u mar joqg\u0127od f 'dar Ra\u0127al \u0120did.", "Niftakar sew f 'nofs is-sebg\u0127inijiet, issa Mintoff kien il-Prim Ministru, missieri jkellimni fuq dan it-tie\u0121.", "Darba, waqt li missieri kien qed isuq ilkarozza, u jien ta' tifel imqareb kont fuq wara, waqqaf il-karozza quddiem", "knisja fi\u017c-\u017bejtun u b'serjet\u00e0 kbira, waqt li pponta subg\u0127ajh lejha, qalli \"F'din il-knisja \u017c\u017cewwe\u0121 Mintoff.\"", "Ma kienx qed jigdeb.", "Il-Perit Mintoff i\u017c\u017cewwe\u0121 fil-kappella tal-Madonna tal-\u0126niena \u017c-\u017bejtun.", "B\u0127alma \u0121ara fil-ka\u017c ta' ommu u missieru, se jer\u0121a' jkun il-primi\u010berju tal-kolle\u0121\u0121jata li \u017cewwe\u0121 lil Duminku Mintoff ma' martu Moyra.", "Kien jismu Dun \u0120wann Vella li qalb i\u017c-\u017bwieten kellu l-laqam ta' \"il-Primi\u010berju\".", "Jassistih waqt i\u010b\u010berimonja ta\u017c-\u017cwie\u0121 kien hemm Dun \u0120u\u017cepp Minuti, dik il-\u0127abta kien il-kappillan tal-Isqof Emmanuele Galea.", "Wara Minuti kien la\u0127aq ukoll kanonku ta' Bormla, u aktar tard monsinjur.", "Duminku Mintoff kellu simpatija \u0127afna mal-Isqof Galea.", "Dakinhar tattie\u0121, l-Isqof Galea kien bg\u0127attlu token, xi santa jew ritratt, u ffirmat.", "Galea ffirma b\u0127ala Isqof ta' Tralles.", "Patri Dijonisju qalli li \"\u0126ija baqa' affaxxinat b'din il-kelma Tralles.", "Imbag\u0127ad kien anki kiteb esej fuq dan il-post ta' Tralles\".", "Patri Dijonisju jiftakar sew li meta Duminku \u017c\u017cewwe\u0121, kollox sar bilg\u0127a\u0121la.", "Dakinhar tat-tie\u0121, Duminku Mintoff kien l-acting prime minister, peress li \u017c\u017cewwe\u0121 fl-istess \u017cmien li \u017c\u017cew\u0121et ir-re\u0121ina.", "Ir-Re\u0121ina Eli\u017cabetta II i\u017c\u017cew\u0121et nhar l-20 ta' Novembru 1947.", "Il-Prim Ministru ta' dak i\u017c\u017cmien, Pawlu Boffa, kien mistieden g\u0127at-tie\u0121 tar-re\u0121ina b\u0127alma kienu mistiedna l-Prim Ministri kollha tal-pajji\u017ci tal-Commonwealth.", "It-tie\u0121 ta' Duminku Mintoff ma kien xejn spe\u010bjali.", "Anzi na\u0127seb li kien tie\u0121 li l-ebda g\u0127arusa ma tixtieq li jkollha b\u0127alu.", "Verament kellu mara qaddisa!", "Mhux ta' b'xejn li l-aktar \u0127a\u0121a li offendietu kienet meta \u0121ie mka\u017cbar il-qabar tag\u0127ha.", "I\u017c\u017cewwe\u0121 dakinhar stess li l-futura mara tieg\u0127u \u0121iet minn barra.", "Moyra De Vere Bentinch \u0121iet Malta mill-Ingilterra e\u017cattament fid-data stabbilita g\u0127at-tie\u0121.", "Dik il-\u0127abta Duminku Mintoff kien Ministru taxXog\u0127lijiet u r-Rikostruzzjoni.", "Kien hemm \u0127afna xog\u0127ol kbir xi jsir.", "Malta kienet imwaqqg\u0127a.", "Fi kliem Patri Dijonisju stess, \"Wara li l-mara tieg\u0127u waslet millIngilterra, baqg\u0127et sejra dritt id-dar ta' ommu l-Belt.", "Duminku telaq milluffi\u010b\u010bju, g\u0127aliex kien g\u0127ax-xog\u0127ol, \u0121ie g\u0127all-futura mara tieg\u0127u u \u0127a \u017cew\u0121 xhieda mieg\u0127u, li kienu Leli Tabone minn Bormla, i\u017cda li kien joqg\u0127od Ra\u0127al \u0120did, u Speditu Gatt, \u0127addiem id-Dokjard u mar tal-\u0126niena u \u017c\u017cewwe\u0121.", "Wara \u010b-\u010berimonja re\u0121a' mar l-uffi\u010b\u010bju u kompla bix-xog\u0127ol tieg\u0127u.\"", "Il-Kanonku Dun Joe Abela spjegali g\u0127alfejn Duminku Mintoff kien i\u017c\u017cewwe\u0121 \u0121ewwa din il-kappella tal-\u0126niena \u017c-\u017bejtun.", "Ir-ra\u0121uni kienet min\u0127abba li r-rettur tag\u0127ha, il-primi\u010berju ta' Bormla, Vella, kien sar \u0127abib kbir tieg\u0127u.", "Din il-knisja kienet intlaqtet fil-gwerra u l-Kanonku", "Vella kien qabbad lil dan il-perit \u017cag\u0127\u017cug\u0127, li sa dak i\u017c-\u017cmien kien g\u0127adu ma jafu \u0127add, biex je\u0127odlu \u0127sieb ir-restawr tag\u0127ha.", "Il-Perit Mintoff kien g\u0127enu wkoll i\u0121ib il-fondi mill-flus allokati mill-Ingli\u017ci g\u0127arrikostruzzjoni tal-G\u017cira, mag\u0127rufa b\u0127ala tal-\"War Damage\".", "Dan wassal biex nibtet \u0127biberija kbira bejniethom li ma ntemmet qatt.", "Ma g\u0127andix xi n\u017cid li l-Primi\u010berju Vella kellu g\u0127al qalbu \u0127afna t-tfal tal-Bastjun u fi kliem il-Kanonku Joe Abela stess \"Kellu \u0127afna g\u0127al qalbu l-\u0127addiema u kien simpatizzant kbir tal-politika tal-Perit Mintoff.\"", "Fi \u017cmien l-interdett, Dun \u0120wann Vella baqa' jqarar lil kul\u0127add, inklu\u017c lil dawk li kienu jaqraw il-\u0121urnali tal-Partit Laburista, li l-qari u x-xiri tag\u0127hom kien projbit.8 Il-Perit Mintoff da\u0127al fil-politika u \u0121ie elett mill-ewwel.", "Kien sar Ministru tax-Xog\u0127lijiet b'responsabbilt\u00e0 mir-rikostruzzjoni f 'et\u00e0 \u017cg\u0127ira \u0127afna.", "Kien \u0121a Prim Ministru meta kellu biss 39 sena!", "B\u0127al \u0127afna Bormli\u017ci li telqu minn din il-lokalit\u00e0, il-festa tal-Kun\u010bizzjoni u l-knisja tal-Immakulata baqg\u0127u marbuta ma' qalbu.", "Meta kellu l-ewwel tarbija tieg\u0127u, fis-sena 1949, \u0121iet imsemmija Anna g\u0127al nanntu u o\u0127tu l-kbira u tg\u0127ammdet fis-Santwarju tal-Immakulata.", "Anki t-tieni wild tieg\u0127u, Giovanna, rasha \u0121iet ma\u0127sula f 'Bormla.", "Din id-darba hija ssemmiet g\u0127al missier ommu u g\u0127al o\u0127tu ta' qablu.", "Il-politika u fuq kollox l-Immakulata \u017cammew lil Mintoff marbut ma' belt twelidu.", "Fil-festi tal-\u0127amsin sena mill-Inkurunazzjoni tal-kwadru talImmakulata, hu kellu rwol importanti f 'dawk i\u010b-\u010belebrazzjonijiet waqt li g\u0127al aktar minn \u0127amsin sena serva b\u0127ala president tal-Ka\u017cin tal-Banda San \u0120or\u0121, ka\u017cin li jaf l-e\u017cistenza primarja tieg\u0127u biex jag\u0127ti \u0121ie\u0127 bilmu\u017cika lill-Immakulata u jpaxxi lil kul\u0127add fil-festi tal-\u0120img\u0127a Mqaddsa.", "Din ir-rabta baqg\u0127et hemm anki matul il-perjodu mqalleb tas-sittinijiet.", "Mintoff baqa' l-president tal-Ka\u017cin tal-Banda San \u0120or\u0121.", "Dan ma jfissirx li kollox kien ward u \u017cahar.", "Il-Perit Mintoff kien jibg\u0127at messa\u0121\u0121 biex l-istatwa tal-Kun\u010bizzjoni ma tkunx im\u017ceffna fil-politika.", "Allavolja kien hemm dan it-taqlib kollu, xorta baqa' jinsisti li fil-festa jintbag\u0127at bukkett fjuri f 'ismu quddiem l-istatwa.", "Meta dan ma baqax isir, min\u0127abba dan l-inkwiet, kien irrabja \u0127afna ma' min kien inkarigat.", "Fuq kollox, kontra dak li \u0121ara fis-snin tletin, i\u017cda, il-Ka\u017cin tal-Banda San \u0120or\u0121 ma serviex ta' post g\u0127al trattattiva politika matul dawn is-snin ta' taqlib.", "Skont l-istess Gvernatur Charles Bonham Carter, wara l-wasla uffi\u010bjali tieg\u0127u f 'Malta fl-1936 fittex li jag\u0127mel l-ewwel \u017cjara pubblika tieg\u0127u f 'Bormla.", "F'dik il-\u0127abta, Malta kienet bla kostituzzjoni.", "Hu 8.", "S. Grech, Church and Politics in Malta, 1955-1970, Te\u017ci tal-MA fl-Istorja mhix ippubblikata.", "Universit\u00e0 ta' Malta, 2009.", "\u017car Bormla biex b'hekk ikollu sku\u017ca tajba biex jiltaqa' mal-President tal-Banda San \u0120or\u0121, li f 'dik il-\u0127abta kien il-politiku Nazzjonalista Dr Carmelo Mifsud Bonnici.", "Il-Gvernatur iltaqa' mieg\u0127u fil-ka\u017cin stess u b'hekk kisser l-impasse politiku li kien hemm bejn il-Gvern Kolonjali f 'Malta u elementi moderati fi \u0127dan il-Partit Nazzjonalista.9 Din id-darba i\u017cda, xi kan\u010bellazzjoni ta' invit uffi\u010bjali matul is-snin sittin biex xi prelat tal-Knisja, waqt li kien f 'xi \u017cjara f 'Bormla, ma jmurx fil-Ka\u017cin tal-Banda San \u0120or\u0121, wasslu biex aktar sa\u0127\u0127nu l-qieg\u0127a milli berrduha.", "Biss ir-ra\u0121uni g\u0127al dan tinsab xi mkien ie\u0127or.", "Laqg\u0127at informali kienu qed ikunu evitati.", "B\u0127al Mintoff, l-Ar\u010bisqof Gonzi kien jippreferi diskussjoni ta' natura diretta u dawn se\u0127\u0127ew f 'post ie\u0127or.", "Il-kappillan tal-Ar\u010bisqof Gonzi, Dun \u0120wann Dimech, kien jirrakkonta kemm-il darba u milli jidher anki ppubblikaha, x'kien \u0121ara f 'wa\u0127da minn dawn il-laqg\u0127at li kienu saru fil-Kurja li dak i\u017c-\u017cmien kienet il-Belt bejn l-Ar\u010bisqof Mikiel Gonzi u Duminku Mintoff.", "F'laqg\u0127a minnhom, Dun \u0120wann beda jisma' \u0127afna storbju \u0127iere\u0121 mill-uffi\u010b\u010bju u tant kemm l-g\u0127ajjat kien qawwi, li be\u017ca' li l-Ar\u010bisqof Gonzi u l-Perit Mintoff kienu \u0121ejjin fl-idejn.", "Hu \u0127abbat fuq il-bieb tal-Ar\u010bisqof Gonzi u bil-pulit qallu li kien hemm in-nies qed jistennew fil-kuritur.", "L-Ar\u010bisqof qatag\u0127lu kliemu u baqa' g\u0127addej bid-diskussjoni s\u0127una ma' Mintoff.", "Meta spi\u010b\u010bat il-laqg\u0127a, l-Ar\u010bisqof talab lil Dun \u0120wann Dimech biex jakkumpanja lil Duminku Mintoff sal-bieb ta' barra.", "Meta \u0121ie lura, l-Ar\u010bisqof qal lillkappillan tieg\u0127u xi \u0127a\u0121a fuq din in-nota.", "\"Tinkwetax, a\u0127na t-tnejn millKottonera, a\u0127na hekk nitkellmu!\"", "Storja simili kien irrakkuntahieli, Alla ja\u0127firlu, il-Kanonku Dun \u0120u\u017cepp Bonello.", "Ma nafx jekk hix l-istess wa\u0127da, g\u0127ax anki fl-istorja tieg\u0127u, il-Kanonku Bonello jitkellem dwar laqg\u0127a li matulha kien hemm \u0127afna g\u0127ajjat u storbju.", "Min minnhom it-tnejn jg\u0127ajjat l-aktar.", "Hu be\u017ca' li n-nies li jkunu g\u0127addejjin fit-triq ser jisimg\u0127u kollox g\u0127aliex it-twieqi kienu miftu\u0127a.", "Hu kien da\u0127al u g\u0127alaq it-twieqi tal-uffi\u010b\u010bju tal-Ar\u010bisqof Gonzi.", "Aneddotu ie\u0127or ta' dan i\u017c-\u017cmien tal-hekk imsej\u0127a \u0121lieda politikoreli\u0121ju\u017ca kien dak li darba smajtu jg\u0127idu waqt konferenza pubblika Joe Attard Kingswell.", "Attard Kingswell kien ji\u0121i \u0127aten ma' wie\u0127ed minn \u0127ut Duminku Mintoff.", "Hu rrakkonta li wara din il-\u0121lieda politika kien hemm \u0127afna figuri oskuri, b'mod partikolari intransi\u0121enza ta' xi monsinjur jew monsinjuri li ma riedx jew ma ridux ikunu flessibbli.", "9.", "J. Manduca, The Bonham-Carter Diaries 1936-1940, (Malta 2004), 74-75.", "Attard Kingwell qal li fil-laqg\u0127at li hu u o\u0127rajn mil-Labour Party kellhom mal-Ar\u010bisqof Mikiel Gonzi fil-Kurja, dejjem sabu lill-Ar\u010bisqof b\u0127ala persuna kordjali \u0127afna.", "Mikiel Gonzi kien juri simpatija ma' xi punti tag\u0127hom.", "Biss, hekk kif tkun se tispi\u010b\u010ba l-laqg\u0127a u jo\u0127or\u0121u fer\u0127anin g\u0127ax ikunu \u0127asbu li waslu biex jiftiehmu, kien jid\u0127ol ji\u0121ri xi monsinjur li jkun qed jistenna wara l-bieb, i\u017cda li Attard Kingswell ma semmiehx b'ismu, u l-affarijiet jer\u0121g\u0127u ji\u0121u koppi.", "Ma hemmx dubju li xi monsinjur jew monsinjuri kienu qed iservu ta' va\u017cu g\u0127al nies, membri ta' so\u010bjetajiet okkulti.", "Ir-retorika politika tal-Perit Mintoff u l-metodi politi\u010bi tieg\u0127u kienet tbe\u017c\u017cag\u0127hom g\u0127ax kienet ta' theddida g\u0127all-interessi ekonomi\u010bi tag\u0127hom.", "G\u0127al ra\u0121unijiet totalment differenti, is-sitt punti mag\u0127mula minn Mintoff kienu mitqiesa ta' theddida mill-Knisja.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra l-brejkijiet imposti mill-Ar\u010bisqof Gonzi u l-poter ekkle\u017cjastiku salva lil Mintoff milli jag\u0127mel minn Malta stat b\u0127al dawk ta' wara l-purtiera tal-\u0127adid, anki jekk kien hemm xi w\u0127ud f 'dik il-\u0127abta li kienu jaraw fis-sistema ekonomika Komunista s-soluzzjoni g\u0127all-faqar f 'pajji\u017cna.", "L-aktar interessanti hu l-fatt li t-tfal ta' dawk in-nies li tramite dan jew dawk il-monsinjuri kienu qed jag\u0127tu n-nar lit-tiben, illum narawhom jitkellmu u jippuppaw sidirhom b\u0127ala l-paladini tad-demokrazija u ma jiddejqux jitkellmu b'odju fuq l-Ar\u010bisqof Mikiel Gonzi g\u0127aliex issa l-interessi ekonomi\u010bi tag\u0127hom huma salvi.", "Tidher li l-Knisja ma titg\u0127allem qatt.", "Jekk kellu kollox, \u017cgur li l-Perit Mintoff ma kellux mibeg\u0127da lejn l-Ar\u010bisqof Gonzi.", "Meta la\u0127aq Prim Ministru kien jara li ta' kull sena (u g\u0127amel \u017cmien anki jmur hu personalment) l-Ar\u010bisqof Mikiel Gonzi jing\u0127ata bukkett fjuri f 'g\u0127eluq sninu.", "Kif irrakkontali s-Sur Mario Cacciottolo, meta l-Ar\u010bisqof Gonzi kiber, Mintoff kien jara li l-istaff tieg\u0127u jibqg\u0127u je\u0127dulu l-fjuri.", "Infatti, darba minnhom, Mario Cacciotolo nnifsu spi\u010b\u010ba jie\u0127u hu l-fjuri lill-Ar\u010bisqof f 'isem il-Perit g\u0127aliex s\u0127abu tax-xog\u0127ol qalulu li huma ma setg\u0127ux imorru g\u0127ax ma g\u0127andhomx \u0121lekk, waqt li hu kien l-uniku persuna li \u0121ie dakinhar g\u0127ax-xog\u0127ol bil-\u0121lekk \u0121ewwa Kastilja!", "Dan l-avveniment kien \u0121ie anki mmortalizzat b'ritratt tad-DOI (Department of Information).10 Kif juri tajjeb Cesare Catania, li kien ammiratur u sostenitur tal-politika tal-Perit Mintoff, \"Never in the Church history of Malta had there been a bishop who had done so much for the common good of the Church (as well 10.", "Dokumenti dwar problemi u tilwim bejn Knisja u Stat f 'Malta mit-23 ta' Di\u010bembru 1976 sa 30 ta' Mejju 1983 u mis-16 sat-23 ta' \u0120unju 1983, (Malta 1983), 165.", "as for Maltese society) as Bishop Gonzi.\"11 Il-problema kienet li ma qablux fuq il-metodu.", "Illum forsi hemm min jiftakar il-perjodu tal-gvern ta' Mintoff g\u0127assikkar ta\u010b-\u010bintorin, g\u0127all-\u0121lied mal-Knisja dwar l-isptarijiet jew l-iskejjel tag\u0127ha, jew g\u0127all-vjolenza politika.", "L-G\u0127arab baqg\u0127u jiftakru lil Mintoff g\u0127all-avvi\u010binament politiku tieg\u0127u lejn l-Afrika u l-pajji\u017ci tat-Tielet Dinja.12 Il-Kanonku Kantur tal-Kolle\u0121\u0121jata tal-Immakulata, Dun Joe Abela, i\u0127ares lejn in-na\u0127a l-o\u0127ra tal-munita u b'ammirazzjoni jiddeskrivi lill-Prim Ministru Mintoff b\u0127ala \"bennej tas-servizzi so\u010bjali kbar favur il-\u0127addiema u l-foqra\".13 Meta xja\u0127 u \u0127afna kienu warrbuh, il-Kanonku Abela kburi li mar i\u017curu.", "Biss mill-glorji kollha li l-politika \u0121abet lil dan ir-ra\u0121el, l-ikbar valur li Duminku Mintoff baqa' jg\u0127o\u017c\u017c sal-a\u0127\u0127ar kien dak tas-sempli\u010bit\u00e0.", "Mhux biss g\u0127ax wara li \u0127are\u0121 mix-xena politika, irritorna g\u0127all-\u0127ajja ta' \u010bittadin komuni, iterraq bil-bastun fit-toroq tal-akkwatini tan-Nofsinhar ta' Malta, i\u017cda g\u0127aliex, anki meta kien Prim Ministru, l-aktar affarijiet li kienu jimluh b'sodisfazzjon kienu dawk sempli\u010bi b\u0127alma kien xi platt minestra s\u0127un jew xi tazza nbid tad-djar.", "Dawn kienu l-valuri li g\u0127allmithomlu ommu u ma nsiehom qatt u fejn seta' pprattikahom matul \u0127ajtu.", "Darba, waqt diskussjonijiet g\u0127olja, persuna sku\u017cat ru\u0127ha talli bdiet tindirizzah biss bil-kelma \"Perit\" u mhux b\u0127ala l-Prim Ministru.", "Mario Cacciottolo jiftakar sew ir-risposta.", "Il-Perit Mintoff wera lil din ilpersuna li ma kellhiex g\u0127alfejn tisku\u017ca ru\u0127ha billi qalilha, \"Perit sirt bil\u0127ila tieg\u0127i, prim ministru g\u0127amluni n-nies\".", "Na\u0127seb li ma kienet xejn sorpri\u017ca, meta fis-sena 2006, il-Perit Duminku Mintoff re\u0121a' \u0121ie g\u0127al g\u0127arrieda \u0121ewwa t-Tempju tal-Immakulata, e\u017cattament fil-festa tag\u0127ha u da\u0127al fis-sagristija wara l-quddiesa ta' filg\u0127odu.", "Dakinhar il-pani\u0121ierku kien g\u0127amlu \u0127uh, Patri Dijonisju.", "Kien pani\u0121ierku li g\u0127adu jidwi f 'widnejn minn kull min semg\u0127u sal\u0121urnata tal-lum.", "Wie\u0127ed jifhem g\u0127alfejn Duminku Mintoff kien \u0127a \u0127afna pja\u010bir meta, wa\u0127da minn uliedu, e\u017cattament it-tifla l-kbira Anna, semmiet lit-tarbija tag\u0127ha, \u010aetta, isem li fakkru kemm f 'ommu l-g\u0127a\u017ci\u017ca u l-Immakulata.", "Biss x'\u0121ara sew dakinhar jitlob studju apparti.", "Hawnhekk nieqaf biss biex ng\u0127id dak li kien qalli darba missieri sewwasew wara l-avvenimenti politi\u010bi tal-1998: dejjem skont missieri, fost il-\u0127agografija li 11.", "C.Catania, Strickland, Britain and the Vatican 1929-1932, (Malta 2011), 290-291.", "12.", "Appendi\u010bi 1.", "13.", "J.Abela, \"Il-Perit Duminku Mintoff (1916-2012) u l-Primi\u010berju Kanonku Dun \u0120wann Vella (1892-1984)\", Programm tal-Festa Marija Immakulata, Bormla, 2012.", "\u0121iet ikkreata madwar il-figura ta' Dun \u0120or\u0121 (Preca) hemm il-fatt li darba metaforikament kien qal lil Mintoff, \"In-nies tieg\u0127ek g\u0127ad i\u0127a\u0121\u0121ruk\".", "Infatti, ma t\u0127a\u0121\u0121arx bil-\u0121ebel i\u017cda bil-kliem.", "Biss jekk kien hemm \u0127afna kontra tieg\u0127u f 'dik il-\u0127abta li hu re\u0121a' \u0121ie fit-Tempju tal-Immakulata \u0121ewwa Bormla \u017cgur li fost il-\u0127afna anzjani Mintoffjani, il-Perit baqa' jgawdi stima kbira.", "Jiena stess waqt dan il-pani\u0121ierku li Patri Dijonisju g\u0127amel minn fuq il-pulptu tal-kolle\u0121\u0121jata, smajt \u017cew\u0121 anzjani jg\u0127idu b'nostal\u0121ija.", "\"Ara dan (i\u0121ifieri Patri Dijonisju) kemm jixbah lil Mintoff.", "Ara dan jitkellem b\u0127alu!\"", "Niftakar lil Fr Peter Serracino Inglott (li kien jifta\u0127ar bil-konnessjoni ta' antenata tieg\u0127u mal-kwadru tal-Kor talImmakulata) jg\u0127idli mbellah, waqt li beda jitkellem f 'anali\u017ci kritika fuq l-a\u0127\u0127ar rumanz ta' Alfred Sant.", "\"Qrajtu?\" qalli b' riferenza g\u0127all-\u0121rajjiet tal-1998.", "\"Ir-rumanz L-G\u0127alqa tal-Iskarjota spirat minn Mintoff.\"", "Duminku Mintoff qatt ma kellu dubju mil-lealt\u00e0 ta' dawk li kienu j\u0127obbu l-Immakulata lejh.", "Fid-djar ta' \u0127afna Bormli\u017ci kont tara \u017cew\u0121 ritratti bix-xemg\u0127a quddiemhom fuq xi gradenza jew sajdbord; ritratt talImmakulata u \u0127dejh tal-Perit Mintoff.", "Wara l-1998, xi w\u0127ud mir-ritratti ta' Mintoff bdew jitwarrbu baxx baxx.", "Biss ma ntremg\u0127ux.", "Bas-santi tal-qaddisin, ir-ritratti tal-Perit ma setg\u0127ux jitqattg\u0127u.", "Intrefg\u0127u u b\u0127allerwie\u0127 tal-purgatorju qag\u0127du jistennew il-jum tat-Tnejn, 20 t'Awwissu 2012, biex f 'katarsi kollettiva, jer\u0121g\u0127u jqumu mill-qabar.", "Il-Perit Duminku Mintoff g\u0127alaq il-karriera politika tieg\u0127u, kif kien bdieha, b'mass meeting \u0121ewwa knisja f 'Bormla, b'differenza, li g\u0127al dan l-a\u0127\u0127ar miting, li sar nhar il-\u0126amis, 23 t'Awwissu 2012 \u0121ewwa l-knisja tal-Immakulata, il-Perit ma kellux g\u0127alfejn ilissen l-ebda kelma.", "Il-Perit Duminku Mintoff kien jaf li ma setax isir dak li sar kieku ma kienx hemm l-Immakulata.", "Mhux ta' b'xejn li t-tieni isem tieg\u0127u kien Kon\u010bettu."], "category": "nonfiction, history, folklore", "source": "Extracted from Il-Perit_Duminku_Mintoff_u_l-Immakulata.pdf"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Il-QniepenFil-LeggendiMaltin", "text": ["Il-Qniepen f'xi Le\u0121\u0121endi Maltin", "Il-Qniepen f'xi Le\u0121\u0121endi Maltin", "Minn Guido Lanfranco Artiklu me\u0127ud mill-Programm tal-Festa tal-Ka\u017cin tal-Banda San Gabriel ta' \u0126al Balzan tal-2008.", "Riprodott bil-permess tal-awtur.", "Le\u0121\u0121enda mhix \u0127rafa.", "\u0126rafa tkun storja twila kollha kemm hi fantasija u \u0121rajjiet li qatt ma jistg\u0127u jkunu veri, imma nie\u0127du gost biha u tista' tinfirex ma' bosta artijiet.", "Le\u0121\u0121enda hija dejjem qasira g\u0127ax hija biss g\u0127ajdut popolari biex ifisser xi \u0127a\u0121a li te\u017cisti jew li kienet te\u017cisti jew li \u0121rat u l-\u0127a\u0121a tista' tkun persuna mag\u0127rufa, o\u0121\u0121ett, annimal, \u0127ofra, g\u0127olja, g\u0127ar, blata u kull \u0127a\u0121a o\u0127ra, u ma jkunx hemm storja twila fiha.", "Ladarba t-tifsira titnissel f'\u0127alq il-poplu tibqa' ti\u0121i ripetuta, spiss b'xi tibdil, minn \u0121enerazzjoni g\u0127all-o\u0127ra, u b'hekk, il-\u0127a\u0121a ng\u0127idu li tkun saret le\u0121\u0121endarja.", "Imma t-tifsira tal-\u0127a\u0121a jew le\u0121\u0121enda, ukoll jekk is-su\u0121\u0121ett kien jew g\u0127adu je\u017cisti jew \u0121ara tassew, tkun dejjem tal-post, qasira u tista' tkun kemm fantastika kif ukoll verit\u00e0.", "Dwar il-le\u0121\u0121endi ma noqog\u0127dux nistaqsu humiex veri jew le: jistg\u0127u ikunu verit\u00e0, nofs verit\u00e0 jew g\u0127al kollox fantasti\u010bi.", "Ng\u0127idu biss li l-le\u0121\u0121endi huma tifsira popolari ta' xi \u0127a\u0121a li kienet jew g\u0127adha te\u017cisti u napprezzawha b\u0127ala parti mill-kultura tag\u0127na.", "G\u0127alhekk, meta ng\u0127idu le\u0121\u0121enda, l-ewwel insemmu dak li nafu b\u0127ala fatt u l-post fejn kienet jew tinstab, imbag\u0127ad ng\u0127idu t-tifsira popolari jew il-le\u0121\u0121enda tag\u0127ha.", "F'din il-kitba se nfakkru ftit le\u0121\u0121endi Maltin u G\u0127awdxin li fihom jid\u0127lu l-qniepen.", "Fejqan f'Tal-\u0126erba (Birkirkara)", "Il-fatti: F'Birkirkara tinstab il-knisja mag\u0127rufa b\u0127ala Tal-\u0126erba, i\u017cda dik li hemm issa mhix il-knisja l-ori\u0121inali.", "Tal-\u0126erba kienet knisja \u010bkejkna antika u fl-1673 bnew quddiemha bi\u010b\u010ba akbar.", "L-antika issa hija is- sagristija u \u017c-\u017cieda \u0127adet it-titular tan-Nativit\u00e0 tal-Madonna.", "Il- fa\u010b\u010bata u l-kampnar inbnew fl-1797.", "Il-le\u0121\u0121enda: Ra\u0121el kellu mankament serju u kellu jimxi bil-krozzi.", "Darba kien g\u0127addej qrib il-knisja Tal-\u0126erba u sema' l-qanpiena ddoqq.", "Da\u0127al", "Guido Lanfranco Pa \u0121na 1 minn 6 Il-Qniepen f'xi Le\u0121\u0121endi Maltin", "fil-knisja, \u0127ares lejn it-titular (issa hemm ie\u0127or minflok dak ta' dakinhar) u baqa' hemm jitlob.", "F'daqqa wa\u0127da \u0127ass li jista' jne\u0127\u0127i l- krozzi u jieqaf fuq saqajh u g\u0127ajjat \"Miraklu!\" g\u0127ax beda jimxi.", "Il-qanpiena li daqqet wa\u0127edha (Tal-\u0126erba, Birkirkara)", "Il-fatti: (l-istess kif spjegat hawn fuq fil-le\u0121\u0121enda tal-fejqan)", "Il-Le\u0121\u0121enda: Mal-lejl da\u0127al ra\u0121el fil-knisja biex jisraq xi \u0121ojjelli minn max-xbiha tal-Madonna.", "Kif se jaqbadhom ibbisitlu idu u baqa' mwa\u0127\u0127al fuq il- post. Jing\u0127ad li dak il-\u0127in bdiet iddoqq il-qanpiena tal-knisja ming\u0127ajr \u0127add ma jmissha, b\u0127allikieku allarm.", "\u0120ew in-nies u qabdu lill-\u0127alliel fil-fatt.", "Deheb fil-qanpiena (Katidral, G\u0127awdex)", "Il-fatti: Qabel ma saret kattidral, il-knisja tal-Assunta fi\u010b-\u010aittadella t'G\u0127awdex kienet mag\u0127rufa b\u0127al l-Matri\u010bi.", "Dik li tidher issa bdew jibnuha mill-1697 u lestewha fl-1711.", "Waslu biex jag\u0127mlu t-tliet qniepen li kellhom b\u017conn u, b\u0127alma kien isir kultant, biex jiffrankaw id-diffikultajiet tat-trasport, idde\u010bidew li l-funditur ja\u0127dimhom \u0127dejn l-istess knisja.", "Il-le\u0121\u0121enda: Il-qanpiena l-kbira u l-mezzana tlestew ming\u0127ajr ta\u0127bit u t-ton \u0121ie ppruvat li kien tajjeb.", "I\u017c-\u017cg\u0127ira jidher li ma \u0127ar\u0121etx tajba fil-le\u0127en u l-funditur kellu jer\u0121a' jdewwibha biex ja\u0127dimha mill-\u0121did.", "Kien riesaq il-lejl u l-bron\u017c kien g\u0127adu fuq in-nar.", "F'daqqa wa\u0127da dehret mara sbej\u0127a \u0127dejn il-kaldarun i\u017c\u017comm it-truf tal-fardal li kien mimli frak tad-deheb.", "Telqet id-deheb fit-ta\u0127lita tal-kaldarun u g\u0127ebet.", "Il- qanpiena \u0127ar\u0121et mill-ewwel iddoqq b'le\u0127en \u0127elu u perfett.", "Il-qanpiena tal-quddiesa (Santa Marta, Rabat, G\u0127awdex)", "Il-fatti: Fil-limiti ta' Victoria jew tar-Rabat t'G\u0127awdex hemm knisja ta' Santa Marta mag\u0127rufa wkoll b'\"Tal-G\u0127onq\".", "Fl-1865 kien hemm epidemja tal-kolera u din il-knisja bnewha fl-1866 b\u0127ala weg\u0127da dawk li skansaw il-marda u qribha sar \u010bimiterju g\u0127all-vittmi tal-istess", "Guido Lanfranco Pa \u0121na 2 minn 6 Il-Qniepen f'xi Le\u0121\u0121endi Maltin", "epidemja.", "F'Novembru jbierku \u010b-\u010bimiterju u jsir il-quddies g\u0127ar-ru\u0127 il-vittmi.", "Kienu saru \u017cew\u0121 qniepen g\u0127all-knisja minn Salvu Cauchi.", "Il-le\u0121\u0121enda: Is-sagristan ta' din il-knisja, malli jisma' l-qanpiena tal-\u0127amsa ta' filg\u0127odu, kien imur jifta\u0127 u jg\u0127in fil-quddiesa.", "Darba minnhom sema' l-qanpiena, sab li l-arlo\u0121\u0121 tieg\u0127u se jimmarka l-\u0127amsa u \u0127are\u0121 lejn il-knisja.", "Sab il-bieb tal-knisja mbexxaq u qassis li qatt ma kien ra qabel \u0127iere\u0121 iqaddes.", "Mar jg\u0127inu, imma wara l-quddiesa l-qassis sparixxa g\u0127al kollox.", "Meta mar lura d-dar is-sagristan stag\u0127\u0121eb mhux ftit g\u0127ax sab li l-arlo\u0121\u0121 tieg\u0127u kien qed juri li kienu g\u0127adhom is-sag\u0127tejn ta' bil-lejl!", "Il-qniepen tal-mewt u t-tfajla ta' \u017bammitellu (L-lm\u0121arr, Malta)", "Il-fatti: Il-kastell ta' \u017bammitellu nbena kmieni fis-seklu dsatax b\u0127ala residenza tas-sajf tal-familja Piscopo Manduca Macedonia Zammit.", "Ma\u017c-\u017cmien intu\u017ca mill-militar fil-gwerra u wkoll parti minnu ntu\u017cat b\u0127ala skola u, aktar re\u010benti bdiet tintu\u017ca wkoll g\u0127at-ti\u0121ijiet u attivitajiet o\u0127ra.", "Il-Le\u0121\u0121enda: It-tfajla tal-familja nobbli riedet issir soru li ta\u0127dem fl-isptarijiet.", "Missierha ma ridhiex tmur soru, anzi sabilha ra\u0121el nobbli sinjur biex ti\u017c\u017cew\u0121u.", "Lestew kollox g\u0127at-tie\u0121, imma dakinhar lit-tfajla ma sabuha mkien.", "Wara xi jiem ifittxuha qatg\u0127u qalbhom u dde\u010bidew li mietet u daqqew il-qniepen tal-knisja b\u0127allikieku fil-funeral.", "Wara xi \u017cmien, missierha kellu vi\u017cjoni fejn dehritlu bintu liebsa ta' soru kollha dawl u qaltlu li mietet dak il-\u0127in waqt li kienet qed iddewwi xi suldati feruti fil-gwerra.", "Il-Qniepen midfuna (Santa Marija ta' Birmiftu\u0127, Gudja)", "Il-fatti: Il-knisja ta' Santa Marija ta' Birmiftu\u0127 ilha tissemma' sa mill-antik imma nbniet mill-\u0121did diversi drabi tul i\u017c-\u017cminijiet l-aktar g\u0127ax kemm-il darba \u0121iet im\u0127arbta fl-inva\u017cjonijiet tal-pirati u t-Torok.", "Minnha \u0127ar\u0121u l-parro\u010b\u010bi ta' \u0126al Safi, \u0126al Tarxien, \u0126al Kirkop, Il- Gudja, l-Imqabba u \u0126al Farru\u0121.", "Il-le\u0121\u0121enda: Jg\u0127idu li, meta darba kienu ni\u017clu l-art il-pirati misilmin in-nies tal-", "Guido Lanfranco Pa \u0121na 3 minn 6 Il-Qniepen f'xi Le\u0121\u0121endi Maltin", "post \u0121abru flimkien l-o\u0121\u0121etti ta' pre\u0121ju li kellhom fil-knisja, inklu\u017ci l-qniepen u \u0127bewhom \u0121o bir (hemm min jg\u0127id li \u0127bewhom \u0121o qabar) u g\u0127attewhom biex ma jinsterqux mit-Torok.", "Imma meta g\u0127adda \u017c-\u017cmien ma sabux fejn kienu mo\u0127bija u baqg\u0127u ma nstabu qatt.", "G\u0127andu mnejn li min \u0127bihom inqabad irsir u ma re\u0121ax \u0121ie lura.", "Qanpiena mitlufa (I\u017c-\u017bebbu\u0121, G\u0127awdex)", "Il-fatti: Minn \u017cmien bikri fi\u017c-\u017bebbu\u0121 t'G\u0127awdex kien hemm knisja \u010bkejkna ta' Santa Marija u kellha qanpiena li kienet saret fl-1515.", "G\u0127awdex sikwit kienu jin\u017clu l-pirati u t-Torok li, fost \u0127erba o\u0127ra, kienu j\u0127arbtu wkoll il-knejjes \u010bkejkna li kien hemm u jisirqulhom kulma jsibu.", "L-aktar attakk mag\u0127ruf f'G\u0127awdex huwa l-assedju tal-1551 meta tista' tg\u0127id l-abitanti kollha ta' dik il-g\u017cira nqabdu skjavi.", "I\u017c- \u017bebbu\u0121 sar parro\u010b\u010ba fl-1688 meta kien hemm il-knisja \u017cg\u0127ira ta' Santa Marija mlaqqma Tal-Mirakli jew Tal-Virtujiet.", "Fl-1692 bnew o\u0127ra akbar bl-antika tifforma parti minnha.", "Re\u0121g\u0127u kabbruha fl- 1942.", "Il-le\u0121\u0121enda: Meta fl-1551 n-nies ta\u017c-\u017bebbu\u0121 t'G\u0127awdex raw li kien \u0121ej attakk malajr \u0127bew il-kal\u010bi u l-qanpiena flimkien ma' o\u0121\u0121etti o\u0127ra tal- knisja \u0121ewwa bir biex ma jinsterqux mit-Torok.", "Imma wara \u017cmien \u0127add ma seta' jsib fejn kienu mo\u0127bijin, aktarx g\u0127ax min \u0127bihom spi\u010b\u010ba fil-jasar u ma \u0121iex aktar lura.", "It-tokki tal-\u0127dax (San Gor\u0121, Rabat, G\u0127awdex)", "Il-fatti: B\u0127al fi knejjes o\u0127ra, minbarra d-daqq tal-qniepen f'diversi okka\u017cjonijiet u funzjonijiet, f'G\u0127awdex kienu jdoqqu l-qniepen tal- \u0127in, b\u0127al tat-tmienja ta' filg\u0127odu, ta' nofsinhar, ta' n\u017cul ix-xemx u tas-sieg\u0127a lejl jew tal-imwiet, minbarra dawk tal-quddies, tal-\u0126amis filg\u0127axija u tal-\u0120img\u0127a fit-tlieta ta' wara nofsinhar.", "Imma ta' San Gor\u0121 kellhom ukoll it-tokki tal-\u0127dax ta' filg\u0127odu li kienu sinjal biex ja\u0127sbulu g\u0127all-\u0127in tal-ikel.", "Minbarra l-ikel tad-djar kienu jippreparaw ukoll il-borma tal-fqar.", "Il-le\u0121\u0121enda: Kien hemm \u017cew\u0121 bdiewa, wie\u0127ed anzjan u l-ie\u0127or \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li kienu dejjem ji\u0121\u0121ieldu u jag\u0127mlu xi vandali\u017cmu lil xulxin min\u0127abba li \u017c-", "Guido Lanfranco Pa \u0121na 4 minn 6 Il-Qniepen f'xi Le\u0121\u0121endi Maltin", "\u017cag\u0127\u017cug\u0127, g\u0127al kull \u0127a\u0121a li ji\u0121rilu, kien iwa\u0127\u0127al fl-anzjan.", "Darba \u017c- \u017cag\u0127\u017cug\u0127 idde\u010bieda li jkorrih sewwa imma ma sabux g\u0127ax l-anzjan kellu xi qadja r-Rabat, imma xorta wa\u0127da ried isibu u mar ifittxu.", "L- anzjan li ma kienx soltu jmur ir-Rabat, meta lesta mill-qadja, sema' t-tokki tal-\u0127dax.", "\u0126aseb li kienu t-tokki g\u0127all-quddiesa u da\u0127al fil- knisja jistennieha to\u0127ro\u0121.", "Dam jistenna u ma \u0127ar\u0121et xejn.", "Imma sadattant i\u017c-\u017cag\u0127\u017cug\u0127 kien tela' r-Rabat ifittxu, ra ra\u0121el minn wara li \u0127asbu r-rival tieg\u0127u u fis-sa\u0127na tah daqqa ta' sikkina u qatlu.", "L- anzjan kien fil-knisja dak il-\u0127in salva g\u0127ax sema' t-tokki tal-\u0127dax.", "Il-qniepen u s-setta tal-lejl (Rabat, G\u0127awdex)", "Il-fatti: Kif g\u0127edna g\u0127al-le\u0121\u0121enda tat-tokki tal-\u0127dax il-qniepen jibdew il-jum idoqqu bil-\u0127in mit-tmienja sa tal-imwiet.", "Wara ta' l-imwiet sas-seb\u0127 ma jdoqqu xejn.", "Il-le\u0121\u0121enda: F'G\u0127awdex kienu jg\u0127idu li f'dar kbira misterju\u017ca fir-Rabat mal-lejl kienu jiltaqg\u0127u membri ta' xi setta.", "Dawn kienu jibdlu \u0127wejji\u0121hom, jindilku b'xi \u017cejt ma\u0121iku u jibdew itiru sal-G\u0127ar tal-Lhud fuq ix- Xlendi.", "Id-daqq tal-qniepen biss kien l-g\u0127edewwa tag\u0127hom: jekk idoqqu l-qniepen u tas-setta jinqabdu g\u0127adhom itiru barra mal-lejl, id-daqq jikkunsmalhom sa\u0127\u0127ithom u ma jkunux jistg\u0127u itiru u ji\u0121\u0121arrfu, g\u0127alhekk kienu jer\u0121g\u0127u jg\u0127a\u0121\u0121lu lura qabel it-tokki tas- seb\u0127.", "Il-qanpiena tal-mutu (Xag\u0127ra, G\u0127awdex)", "Il-fatti: Fl-1813-1814 f'Malta kien hawn il-pesta qerrieda.", "Fl-1814 da\u0127let fix-Xag\u0127ra f' G\u0127awdex, imma mhux fi bliet u r\u0127ula o\u0127rajn.", "Is-suldati dawru r-ra\u0127al u l-pesta ma nxterdetx aktar.", "Wara li g\u0127addiet il- pesta dawk li baqg\u0127u \u0127ajjin g\u0127amlu weg\u0127da li jibnu ni\u010b\u010ba bl-istatwa tal-Madonna tal-\u0126niena f'G\u0127ajn Lukin, limiti tax-Xag\u0127ra.", "Il-le\u0121\u0121enda: Din id-darba l-qanpiena li se nsemmu mhix tal-knisja imma tal- idejn.", "Ra\u0121el trux u mutu beda jie\u0127u \u0127sieb ji\u0121bor xi ftit tal-flus mix- Xag\u0127ra biex jixtri \u017c-\u017cejt u j\u017comm jixg\u0127el kuljum id-dawl quddiem in-ni\u010b\u010ba tal-Madonna tal-\u0126niena, kif dam jag\u0127mel g\u0127al \u0127afna snin.", "Billi kien nieqes mill-kliem u mis-smig\u0127, meta jo\u0127ro\u0121 ji\u0121bor kien", "Guido Lanfranco Pa \u0121na 5 minn 6 Il-Qniepen f'xi Le\u0121\u0121endi Maltin", "idoqq qanpiena tal-idejn biex in-nies ikunu jafu li \u0121ej ji\u0121bor.", "Sadattant l-istess qanpiena \u0121ieli kienu ju\u017cawha xi ommijiet tal-post billi jag\u0127mlu ftit ilma mbierek fiha u biha jisqu tfal morda b\u0127ala devozzjoni.", "Qanpiena tal-idejn kienet spiss tintu\u017ca kemm f'Malta kif ukoll f'G\u0127awdex bl-istess mod b\u0127ala rimedju popolari g\u0127all-mard tal-grie\u017cem u dwejjaq ie\u0127or tat-tfal.", "Fost dawn il-qniepen kien hemm ukoll dik tal-erwie\u0127 li kien idoqq min ji\u0121bor g\u0127all-quddies tal- mejtin.", "Guido Lanfranco Pa \u0121na 6 minn 6"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Il-kappella_tan-Nazzarenu_fl-Imqabba", "text": ["Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "\u00a9 Dun Jonathan Farrugia B.A. (Hons).", "B.A. Theol. & Hum.", "Stud.", "S.Th.L.", "F'dak li llum hu \u00eb-\u00ebimiterju tar-ra\u0127al insibu knisja \u00ebkejkna ddedikata lil \u0100es\u00f9 ta' Nazaret.", "Aspett partikulari li g\u0127andha hu li, waqt li l-erba' kappelli l-o\u0127ra li g\u0127andna fit-toroq tal-Imqabba huma kollha mibnijin qaqo\u00eb\u00eba madwar il-knisja parrokkjali tal-Assunta, din tinsab ferm aktar 'il bog\u0127od.", "Fil-fatt sa ftit snin ilu kienet letteralment kappella tal-kampanja, maqtug\u0127a kompletament mill-bini tal- Imqabbin.", "\u0126a\u0101a o\u0127ra li hija partikulari ta' din il-kappella hi li hija binja relattivament re\u00ebenti, specjalment meta tqabbilha mal-kappelli l-o\u0127ra tar-ra\u0127al tag\u0127na.", "Din tlestiet mill-bini fl-1911, waqt li l-kappella li nbniet qabilha fil-limiti tal-Imqabba u li g\u0127adha te\u015cisti sal-lum kienet dik ta' Santa Katarina V.M., mibnija bejn l-1764 u l-1774.", "G\u0127alkemm milli jidher il-kappella tan-Nazzarenu ma kienetx inbniet spe\u00ebifikament b\u0127ala maqdes ta' \u00ebimiterju, nafu li, sa minn qabel ma nbniet, i\u015c-\u015cona fejn tinsab kienet tintu\u015ca g\u0127ad-dfin.", "G\u0127alhekk ma nistg\u0127ux in\u0127arsu lejn din il-kappella", "Pa\u0101na 1 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "\u00ebkejkna llum bla ma ninkludu mag\u0127ha l-art ta' madwarha \u2013 i\u00eb-\u00ebimiterju \u2013 u nifhmu sewwa x'tirrapre\u015centa.", "Id-dfin tal-popli pagani u nsara", "Il-qima lejn il-mejtin mhix drawwa li bdewha l-insara.", "Minkejja li l-popli pagani ta' qabel il-fondazzjoni tal-kristjane\u015cmu ma kienux jemmnu li hemm \u0127ajja wara l- mewt, xorta wa\u0127da kellhom rispett kbir lejn qrabathom li j\u0127alluhom.", "Il-pantei\u015cmu Grieg u Ruman kien jg\u0127allem li l-persuni wara mewthom kienu jmorru fl-Ade, l-art tal-imwiet, fejn kienu jibqg\u0127u je\u015cistu b\u0127ala spirti g\u0127al dejjem, bla ma qatt setg\u0127u jo\u0127or\u0101u minn hemm u bla ma qatt setg\u0127u jag\u0127mlu kuntatt mad-dinja tal-\u0127ajjin.", "L- akbar opri tal-letteratura klassika, l-Odissea u l-Eneide, jirrakkontaw \u0101rajjiet ta' bnedmin li jin\u015clu fl-Ade biex jitg\u0127allmu mill-mejtin x'kellu jse\u0127\u0127.", "Din it-tema letterarja tixhed ir-rispett li kellhom dawn lejn il-mejtin tag\u0127hom.", "Barra minn hekk fil-\u0127ajja ta' kuljum, kull dar Rumana kien ikollha ni\u00eb\u00eba \u015cg\u0127ira \u0127dejn il-bieb li", "Pa\u0101na 2 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "fiha kien ikun hemm xi statwetti li jirrappre\u015centaw l-antenati tal-familja.", "Dawn kienu jissejj\u0127u l-Lares, l-ispirti protetturi tad-dar.", "Kull arja sepolkrali, imbag\u0127ad, kien ikollha l-ispirti protetturi tag\u0127ha, il-Manes1, li kienu ji\u0101u nvokati biex jis\u0127tu lil min jiddesakra xi qabar.", "Jekk naraw xi lapida pagana \u015cgur li fuqha naraw miktubin l-ittri D M li jfissru Diis Manibus \u2013 \"[dal-qabar huwa protett] mill-allat Mani\".", "Din kienet forma ta' twiddiba g\u0127al min ried jisraq xi \u0127a\u0101a mill-qabar jew ikissru, u tkompli ssa\u0127\u0127a\u0127 il-fehma li s-sepulkreti kienu meqjusin mill-pagani b\u0127ala postijiet sagri min\u0127abba li fihom kien hemm il-fdalijiet (midfunin jew in\u00ebenerati) ta' persuni o\u0127ra.", "Nafu wkoll li fl-Imperu Ruman kien hemm li\u0101i li kienet tipprojbixxi d-desakrazzjoni ta' oqbra, huma ta' min huma.", "Fir-reli\u0101jon Lhudija l-kun\u00ebett tal-e\u015cistenza passiva wara l-mewt hija simili \u0127afna g\u0127al dak li nsibu fid-dinja pagana: g\u0127al-Lhud l-erwie\u0127 imorru fix-Xeol, li minnha \u0127add ma jista' ja\u0127rab.", "Aspett partikulari fil-\u0100udai\u015cmu, li ma nsibuhx fir-reli\u0101jon klassika, hu li l-Li\u0101i ta' Alla tipprojbixxi lill-\u0127ajjin milli jippruvaw jevokaw il-mejtin permezz tan-nekromanzija (Dewt.", "18, 11-12).", "Fl-unika silta biblika li fiha d-dell jew l-ispirtu2 ta' persuna mejta ji\u0101i evokat \u2013 l-episodju ta' meta Sawl j\u00e8voka l- ispirtu ta' Samwel permezz tas-sa\u0127\u0127ara ta' Endor (2 Sam 28, 13) \u2013 l-ispirtu tal- mejjet jav\u015ca lil min sejja\u0127lu li se jpattiha qares.", "Ir-reli\u0101jon Kristjana \u0101abet bidla radikali f'dan il-\u0127sieb.", "Il-qawmien ta' Kristu mill- imwiet \u0101ie mifhum b\u0127ala assigurazzjoni li l-mejtin ukoll g\u0127ad iqumu mill-imwiet.", "E\u015cempju bikri mill-aktar \u00ebari tal-qawwa ta' dan it-twemmin huwa marbut mal-kult ta' ommna Marija: l-ewwel lok ta' pellegrina\u0101\u0101i strettament marbut ma' Marija kien il-qabar vojt tag\u0127ha fil-wied ta' Kedron, ftit 'il barra minn \u0100erusalemm.", "Dan jixhed li l-eqdem twemmin nisrani marbut mal-Madonna kien appuntu l-assunzjoni tag\u0127ha, ji\u0101ifieri li l-mewt g\u0127aliha ma kienetx it-tmiem.", "Il-bidla fil-kun\u00ebett tal-mewt tidher ukoll fit-terminolo\u0101ija funerarja li bdew ju\u015caw l-insara.", "Fl-a\u0127\u0127ar snin tat-tieni seklu l-insara ta' Ruma xtraw bi\u00eb\u00eba art li huma bdew ju\u015caw g\u0127ad-dfin.", "Qabel dan i\u015c-\u015cmien l-insara kienu jindifnu fl-arji sepolkrali", "1 http://www.paganscircle.org/manes-and-lares 2 Il-kun\u010bett tal-immortalit\u00e0 tar-ru\u0127 kien g\u0127adu ma \u017cviluppax fil-\u0120udai\u017cmu f'dan i\u017c-\u017cmien, g\u0127alhekk a\u0127jar nitkellmu dwar 'spritu' jew 'dell' flok 'ru\u0127'.", "Pa\u0101na 3 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "tal-pagani.", "Tertulljanu, fit-tieni nofs tat-tieni seklu, jitkellem dwar \"areae sepulturarum nostrarum\"3 fl-Afrika ta' fuq i\u015cda ma nafux dawn kienux \u015coni privati jew tal-komunit\u00e0 kollha, jew inkella kienux arji s\u0127a\u0127 jew inkella hux oqbra ndividwali u\u015cati mill-insara.", "Meta f'Ruma l-komunit\u00e0 nisranija xtrat bi\u00eb\u00eba art4 g\u0127ad-dfin, l-isem li tatha ma kienx \"sepultura\" (postijiet g\u0127ad-dfin) jew \"necropolis\" (belt tal-mejtin), i\u015cda \"coemeterium\" (mill-Grieg \u03ba\u03bf\u03b9\u03bc\u03b7\u03c4\u03ae\u03c1\u03b9\u03bf\u03bd) li letteralment tfisser \"post tal-irqad\".", "L-isem stess mog\u0127ti lil dan il-post kien juri t- twemmin s\u0127i\u0127 li l-mewt kienet biss raqda.", "L-insara \"reqdin\" fi\u00eb-\u00ebimiterji kienu qed jistennew il-jum li fih jer\u0101g\u0127u jqumu.", "Apsett partikulari fid-dfin tal-insara kien li g\u0127all-ewwel snin ma kienux jinkitbu l- ismijiet fuq l-oqbra jew fuq il-loculi tal-katakombi u lanqas ma kien ikun hemm differenza bejn l-oqbra tal-fqar u dawk tas-sinjuri.", "Dan kien juri li huma kienu jemmnu li mal-mewt id-differenzi so\u00ebjali ta' bejn il-persuni kienu jispi\u00eb\u00ebaw.", "Dan il-fenomenu kellu jer\u0101a' jidher mijiet ta' snin wara meta bdew jintu\u015caw i\u00eb- \u00ebimiterji kif nafuhom illum, qabel ma bdew jissebb\u0127u bil-monumenti.", "Lejn is-seklu sitta id-dfin tal-insara ma baqax isir fi\u00eb-\u00ebimiterji maqtug\u0127in 'il barra mill-abitat.", "Minflok beda jsir fil-knejjes \u2013 prassi li baqg\u0127et in voga sa nofs is-seklu dsatax meta mbag\u0127ad il-li\u0101ijiet ma baqg\u0127ux jippermettu li d-dfin isir f'postijiet fejn jiltaqg\u0127u n-nies ta' spiss.", "I\u00eb-\u00ebimiterji tal-Imqabba", "L-eqdem post tad-dfin b'rabta nisranija fir-ra\u0127al tag\u0127na huma bla dubju l- katakombi tal-Mintna, databbli g\u0127as-seklu 4 jew 5 wara Kristu.", "Kemm it-tip tad- dfin kif ukoll il-fatt li dawn kienu jinsabu maqtug\u0127in mi\u00eb-\u00ebentru tar-ra\u0127al juru li l- Maltin ta' sekli kbar ilu kienu qed isegwu t-tradizzjonijiet sepolkrali tal-bqija tad- dinja nisranija.", "Ma' dawn nistg\u0127u nsemmu l-katakombi li kien hemm fin-na\u0127a ta' fuq ta' Triq tas-Sejba, li minnhom \u0127adet isimha t-triq, u li nqerdu fil-bidu tas-seklu", "3 TERTULLIANUS, Ad scapula, 3 4 Din illum hija mag\u0127rufa b\u0127ala l-Katakombi ta' San Kallistu.", "Pa\u0101na 4 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "g\u0127oxrin biex tinbena r-runway.", "Eqdem minn dawn kien hemm xi oqbra puni\u00ebi ta' \u015cmien il-Karta\u0101in\u015ci.", "Barra l-katakombi nafu b'almenu 4 postijiet o\u0127ra fejn, fi \u015cmien ferm aktar qribna, l-Imqabbin kienu jidfnu l-mejtin tag\u0127hom.", "Dawn huma z-zuntier tal-knisja ta' San Ba\u015cilju, dak tal-knisja ta' Santa Marija l-Fuqqanija (illum tad-Duluri), dak ta' Burixepp u, b\u0127alma \u0101a g\u0127edna, il-knisja parrokkjali tal-Assunta.", "Mal-bini tal-ewwel knisja parrokkjali ddedikata lil Marija mtellg\u0127a s-sema d-dfin beda jsir dejjem hemm, \u0127lief ta' dawk li kienu jmutu bil-pesta.", "L-ewwel difna f'din il-knisja kienet fis-sena 1607.", "Il-vittmi ta' xi epidemija kienu jindifnu fi\u00eb- \u00ebimiterji l-o\u0127ra.", "Nafu, per ezempju, li fil-pesta l-kbira tal-1676 l-impestati \u0101ew midfuna fil-knisja ta' San Ba\u015cilju u fuq iz-zuntier tag\u0127ha.5", "Skont p. Karm Zammit op id-dfin tal-adulti baqa' jsir dejjem fil-knisja parrokkjali, anke meta din kienet im\u0101arrfa fil-gwerra, waqt li t-trabi u t-tfal baqg\u0127u ji\u0101u midfuna fil-knisja ta' San Ba\u015cilju.6 Dan kollu wasal fi tmiem fl-1949 meta, f'konformit\u00e0 mal-li\u0101i li tipprojbixxi d-dfin fil-knejjes, infeta\u0127 uffi\u00eb\u00ebjalment i\u00eb- \u00ebimiterju tan-Nazzarenu fuq is-sit ta\u00eb-\u00ebimiterju mitluq ta' Burixepp.", "Il-bini u t-tberik tal-knisja ddedikata lil \u0100es\u00f9 Nazzarenu", "B\u0127alma g\u0127edna, l-in\u0127awi tal-kappella tan-Nazzarenu kienu \u0101a jintu\u015caw b\u0127ala post tad-dfin minn \u0127afna snin, forsi sekli, qabel.", "Dun Lawrenz Zammit jg\u0127idilna li \"dina il cnisia giet mibnia fic-cimiteriu imsejjah ta Buriscep o inchella ta Hammillieri, li fih chienu mitfuna il cadaveri attaccati bil pesta\"7, waqt li fl-ewwel ktieb tal- kontijiet ta' din l-istess knisja naqraw li kienet \"dedicata a Ges\u00f9 Nazzareno nel sottostante ossario\"8.", "Dawn i\u015c-\u015cew\u0101 referenzi juru fi\u00eb-\u00ebert li xi forma ta' arja sepolkrali kienet \u0101a te\u015cisti qabel.", "5 ARKIVJU PARROKKJALI TAL-IMQABBA, Notule historicae ecclesiae parrochialis Micabibae, manuskritt, f. 19.", "6 Intervista ma' p. Karm Zammit op nhar il-\u0120img\u0127a 29 ta' April 2011.", "7 LAURENZ ZAMMIT, Li storia tal-cnisia parrochiali tal Imkabba, Malta 1927, 37.", "8 ARKIVJU PARROKKJALI TAL-IMQABBA, Chiesa figliale del Nazzareno e cimiterio annesso \u2013 Micabiba vol I, manuskritt.", "Pa\u0101na 5 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "Ir-ra\u0101uni g\u0127ala nbniet din il-knisja propju f'dak il-post mhux fa\u00ebli nsibuha.", "Minkejja li l-li\u0101i li tipprojbixxi d-dfin tal-mejtin fil-knejjes kienet ilha li saret aktar minn \u0127amsin sena, fl-eqdem kitba relatata mal-knisja \u2013 dik tal-ewwel ktieb tal-kontijiet \u2013 imkien ma nsibu li kien hemm il-\u0127sieb li tkun knisja g\u0127all-u\u015cu ta\u00eb-\u00ebimiterju kif imbag\u0127ad bdiet tintu\u015ca wara l-19499.", "I\u015cda fost il-kontijiet, b\u0127alma se naraw aktar 'il quddiem, insibu wkoll xi spejje\u015c \u015cg\u0127ar li saru g\u0127a\u00eb-\u00ebimiterju qabel din id-data.", "Huwa punt interessanti li l-ewwel nota fl-ewwel ktieb tal-kontijiet tg\u0127id li nhar is- 16 ta' \u0100unju 1911 \u00a350 sterlina ng\u0127ataw minn Dun \u0100u\u015cepp Galea, il-prokuratur tal- kaxxa tal-erwie\u0127 tal-purgatorju, \"dal cumulo raccolto per la fabricazione di una cappella nel Cemeterio tal Meitin\"8.", "Barra minn hekk mill-1914 g\u0127andna dokumentat li kienet issir \u0101abra waqt li l-kappillan ibierek l-oqbra ta\u00eb-\u00ebimiterju f'Novembru8.", "L-a\u0127\u0127ar referenza li nsibu g\u0127al \u0101abra simili \u0101ejja mis-sena 1934.", "Minn hawn nistg\u0127u nikkonkludu li forsi l-knisja nbniet hemm biex tag\u0127ti \u0101ie\u0127 lil dak il-post li fih kien hemm tant nies midfunin.", "Wara kollox il-postijiet tad-dfin l-o\u0127ra kollha kellhom knisja ma\u0101enbhom, u f'dawn ukoll kien hemm id-drawwa li jitbierku l-oqbra jew nhar il-festa patronali tal-knisja jew inkella f'Novembru.", "Mill-informazzjoni li g\u0127andna nafu li l-knisja nbniet bl-impenn tal-kappillan Dun Fran\u0101isk Saverju Bonanno mill-img\u0127allem Imqabbi Pawlu Xuereb, missier Baskal u Dun \u0100u\u015cepp.10 Il-bini ma damx sejjer \u2013 fil-fatt tlestiet f'inqas minn sena.", "Dan nafuh mill-kitba li \u0127alla l-kappillan Bonanno fid-djarju tal-parro\u00eb\u00eba11.", "L-ewwel \u0101ebla kienet tpo\u0101\u0101iet mill-kappillan fit-tielet \u0126add ta' \u0100unju 191012 (li \u0127abat id-19 tax-xahar).", "Din il-funzjoni kienet okka\u015cjoni spe\u00ebjali g\u0127all-Imqabba g\u0127ax telqet pur\u00ebissjoni mill-knisja parrokkjali tal-Assunta mat-toroq tar-ra\u0127al g\u0127al", "9 fl-img\u0127oddi kienet id-drawwa li l-mejtin jit\u0127allew 24 sieg\u0127a fil-knisja ta\u010b-\u010bimiterju qabel jindifnu.", "Mill-eqdem kitbiet jidher li dan ma kienx il-ka\u017c g\u0127ala nbniet il-knisja tan-Nazzarenu, i\u017cda li mbag\u0127ad bdiet tintu\u017ca g\u0127alhekk meta nfeta\u0127 uffi\u010b\u010bjalment i\u010b-\u010bimiterju fl-1949.", "10 LAURENZ ZAMMIT, Li storia tal-cnisia parrochiali tal Imkabba, Malta 1927, 37-38.", "11 ARKIVJU PARROKKJALI TAL-IMQABBA, Notule historicae ecclesiae parrochialis Micabibae, manuskritt, f. 84b-85.", "12 Fil-ktieb tal-kontijiet bi \u017cvista d-data nkitbet 1900, b'hekk tag\u0127ti l-impressjoni li l-bini beda mill-kappillan Dun Kla\u010bidon Schembri (1896-1901).", "Dan l-i\u017cball i\u017cda huwa \u010b\u010barat fil-kitba tal-kappillan Bonanno msemmi fin-nota ta' qabel.", "Xhieda o\u0127ra li dan huwa \u017cball hu li fost is-sa\u010berdoti pre\u017centi kien hemm Dun GioBattista Ghigo, li fl- 1900 kellu biss 19-il sena, b'hekk ma setax ikun \u0121a sa\u010berdot.", "Pa\u0101na 6 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "\u0101ol-kampanja fejn kien hemm i\u00eb-\u00ebimiterju mitluq.", "Nifhmu li r-rotta kienet kemmxejn twila ladarba dak i\u015c-\u015cmien l-uniku mod biex to\u0127ro\u0101 mill-misra\u0127 tar-ra\u0127al kien billi timxi Triq Santa Katarina kollha, inkella Triq il-belt Valletta jew Triq San Ba\u015cilju kollha.", "Meta waslu fil-post mag\u0127\u015cul, il-kappillan g\u0127amel kelmtejn li fihom spjega lill-poplu mi\u0101bur t-tifsira tat-tqeg\u0127id tal-ewwel \u0101ebla tal-knisja.", "Kemm il- ktieb tal-kontijiet kif ukoll il-kitba li \u0127alla l-imsemmi kappillan jg\u0127idulna li kien hemm kwa\u015ci r-ra\u0127al kollu mi\u0101bur hemm: \"indi s'incominci\u00f2 la funzione alla quale si concorse quasi tutta la popolazione del Casale\".8 Ta\u0127t din il-\u0101ebla, b\u0127alma kienet drawwa, tpo\u0101\u0101ew xi affarijiet: va\u015cett tal-\u0127\u0101ie\u0101 bid-data tal-\u0101urnata u bl- ismijiet tal-kappillan u s-sa\u00eberdoti pre\u015centi13 kif ukoll ir-relikwi ta' san Inno\u00ebenzju, san Feli\u00eb, santa Inno\u00ebenzja u santa Modesta.8 Il-\u0101ebla kienet immarkata b'salib u nafu li kienet \"la prima del pilastro vicino la porta della sacrestia\"8.", "Jidher li x-xog\u0127ol tal-bini spi\u00eb\u00eba fil-bidu tas-sena ta' wara, g\u0127alkemm ma nsibux referenzi e\u015catti.", "Li nafu fi\u00eb-\u00ebert hu li l-bini beda fid-19 ta' \u0100unju 1910 u li l-knisja \u0101iet imbierka mill-Ar\u00ebisqof Pietru Pace fis-16 ta' Lulju 19118, e\u015cattament mitt sena ilu, minn meta appuntu bdew ji\u0101u rre\u0101istrati l-kontijiet.", "Tmien xhur wara, fit-13 ta' Marzu 1912, il-kappella \u0101iet im\u015cejjna b'indul\u0101enza mill-istess ar\u00ebisqof.", "Il-\u0127las g\u0127all-bini ta' dan il-maqdes sar fil-ma\u0101\u0101ur parti tieg\u0127u mill-kaxxa tal-erwie\u0127 tal- purgatorju14, li \u0127ar\u0101et \u00a355, u l-bqija t\u0127allas mill-poplu tal-Imqabba15.", "Xog\u0127ol li sar fil-knisja fl-ewwel snin", "B\u0127al kull knisja o\u0127ra, l-ewwel snin tal-e\u015cistenza tal-knisja tan-Nazzarenu kienu mmarkati b'attivit\u00e0 kbira, spe\u00ebjalment f'dak li g\u0127andu x'jaqsam max-xiri ta' apparat litur\u0101iku u ti\u015cjin ie\u0127or.", "Il-kontijiet tas-sena 1911 huma kollha relatati mal-b\u015connijiet ba\u015ci\u00ebi tal-knisja l- \u0101dida u ma nsibux fosthom opri artisti\u00ebi.", "Jinkludu l-ewwel \u0127las lil Pawlu Xuereb (\u00a332.19.1\u20442) g\u0127all-\u0101ebel u g\u0127ax-xog\u0127ol; lill-marmista Costantino De Paolo (\u00a31.10.0)", "13 li kienu dun \u0120u\u017cepp Galea, dun Ew\u0121enju Mailla, Dun Lawrenz Zammit u Dun \u0120ovanni Battista Ghigo.", "14 Din kienet kaxxa li tin\u017camm fil-knisja parrokkjali li fiha n-nies kienu jpo\u0121\u0121u l-flus biex isiru l-quddies g\u0127all- erwie\u0127 abbandunati.", "15 LAURENZ ZAMMIT, Li storia tal-cnisia parrochiali tal Imkabba, Malta 1927, 38.", "Pa\u0101na 7 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "g\u0127all-g\u0127atba u g\u0127al \u015cew\u0101 skrizzjonijiet tal-ir\u0127am; lil Rokku Saliba (\u00a30.14.0) g\u0127al erba' travi tal-\u0127adid; lill-mastrudaxxa Inno\u00ebenz Agius (\u00a36.9.2 u \u00a31); lil Paolo Altar (\u00a30.14.2) minn \u0126al Qormi g\u0127at-tik\u0127il; lid-ditta Pace e Farrugia (\u00a32) g\u0127all-bricks tas- siment u lill-\u0127addied Filippo Said (\u00a31.18.0)8.", "Mis-sena ta' wara, flimkien mal-ispejje\u015c tal-manutenzjoni, ninnutaw li jibdew isiru xi affarijiet \u0101odda: il-\u0127las lil Karmenu Mallia minn \u0126al Qormi (\u00a31.12.0) g\u0127all- istatwa tan-Nazzarenu li hemm f'ni\u00eb\u00eba fuq l-artal; lil Dun Ew\u0101enju Mallia (\u00a30.4.6) talli mexxa l-g\u0127asar f'\u0101ie\u0127 \u0100es\u00f9 Nazzarenu; lil Feli\u00eb Camilleri (\u00a34) g\u0127al xi \u0101ebel li ntu\u015ca g\u0127all-bini tal-knisja; lill-\u0127addied Vin\u00ebenz Buttigieg (\u00a30.17.6) g\u0127al bieb tal- \u0127adid; \u00a30.16.0 g\u0127at-trasport tal-istatwa minn \u0126al Qormi; \u00a30.1.0 g\u0127al 100 santa tal- istatwa; \u00a30.5.2 g\u0127at-twieqi; \u00a30.10.0 g\u0127al lampier tal-metall abjad; \u00a30.3.0 g\u0127all- bieba tat-tabernaklu; \u00a30.2.6 lil \u00ebertu Andrea minn \u0126al G\u0127axaq g\u0127all-kiri ta' 300 tazza ta\u015c-\u015cejt g\u0127all-festa tan-Nazzarenu tas-sena ta' qabel; \u00a30.1.3 g\u0127all-kiri ta' karozza biex il-kappillan mar il-Marsa biex jordna qanpiena li swiet \u00a311.13.8 u nxtrat ming\u0127and Carmelo Pace u \u00a30.2.3 o\u0127ra biex in\u0101iebet; \u00a30.4.0 g\u0127ar-ra\u0101\u0101iera tal-istatwa; \u00a30.0.6 g\u0127al tifkira li ng\u0127atat lill-ar\u00ebisqof meta \u0127are\u0101 id-digriet tal- indul\u0101enza nhar it-13 ta' Marzu 1912; \u00a30.3.10 g\u0127al sopradvalja g\u0127all-artal; \u00a30.1.3 lill-mastrudaxxa Inno\u00ebenz Agius g\u0127all-gwardi\u00eb tal-pittura ta' San \u0100uda Taddew kif ukoll \u00a30.4.7 g\u0127all-bieb tal-arlo\u0101\u01018.", "Fl-1913 saru l-karti-gloria g\u0127al \u00a30.3.6; 12-il gandlier g\u0127and Gaetano Muscat (\u00a32.14.0); \u00a30.5.0 t\u0127allsu lil Costantino di Paolo g\u0127all-iskrizzjoni fl-ir\u0127am tal- indul\u0101enza mog\u0127tija mill-ar\u00ebisqof is-sena ta' qabel8.", "Ix-xog\u0127ol baqa' sejjer: tibjid tal-bini jew tal-bibien, induratura tal-bieba tat- tabernaklu (fl-1915 g\u0127al \u00a30.5.0), ar\u0101entatura tal-lampier u l-kal\u00ebi (\u00a30.14.6) minn Emmanuele Farrugia, kur\u00ebifiss g\u0127all-artal (ming\u0127and Gaetano Muscat g\u0127al \u00a30.7.0 fl- 1917) u statwa ta' ru\u0127 g\u0127al mal-fa\u00eb\u00ebata (ma\u0127duma minn Gio Maria Bajada g\u0127al \u00a30.10.0 fl-1918) li mbag\u0127ad \u0101iet ikkulurita minn Michele Barbara fl-1923 g\u0127al \u00a30.10.0.", "Fl-istess sena saret bieba \u0101dida g\u0127at-tabernaklu minn Baskal Xuereb g\u0127al \u00a30.8.0.", "F'\u0100unju tal-1924 ittie\u0127ed f'din il-knisja d-drig\u0127 ta' San Fran\u0101isk Saverju u", "Pa\u0101na 8 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "kien hemm xi spejje\u015c ta' \u00a30.0.8 u nxtara wkoll tapit ming\u0127and \u0100.", "Saliba g\u0127al \u00a32.0.08.", "Fl-1927 sar id-damask g\u0127all-knisja (\u00a31.4.6) u sena wara saret wallpaper qisha damask g\u0127an-ni\u00eb\u00eba tal-istatwa \u00a30.2.6.", "Fl-1930 inxtara kal\u00ebi ie\u0127or (\u00a30.4.0).", "Fl-1936 saret ni\u00eb\u00eba \u0101dida li \u0101iet indurata g\u0127al \u00a33.0.0 minn Emmanuele Catania.", "Dik is-sena wkoll sar ventartal g\u0127al \u00a31.10.08.", "Fl-1946 Antonio Zammit t\u0127allas \u00a33.7.8 talli \u015cebag\u0127 l-artal u sar pedestall g\u0127all- kanapew li sewa \u00a30.12.0.", "Fl-1948 sar aktar damask \u0101did u anke tlesta kanapew a\u0127mar (\u00a34.9.3).", "Sena wara sar kur\u00ebifiss \u0101did g\u0127all-artal minn Carmelo Vella g\u0127al \u00a32.15.616.", "Barra minn dan kollu nsibu wkoll il-kont g\u0127al tibjida ta' kull sena li kien jag\u0127mel is- sagristan Antonio Mallia, probabbli min\u0127abba l-ammont ta' xemg\u0127at li kienu jinxteg\u0127lu u li bid-du\u0127\u0127an kienu j\u0101emmdu kullimkien.", "Minn dawn il-listi nifhmu kien hemm ammont konsiderevoli ta' nfiq biex il-knisja tissebba\u0127 u tkun ikkurata kif suppost.", "Il-flus kienu jin\u0101abru minn erba' g\u0127ejjun ewlenin: il-\u0101bir li kien isir fil-festa tan-Nazzarenu li kienet issir fl-ewwel \u0101img\u0127a ta' Lulju, mill-\u0101abra li kienet issir meta kienu jitbierku l-oqbra f'Novembru, mill- kaxxa tal-flus tal-knisja u mill-g\u0127otjiet tal-benefatturi.", "Il-prokuraturi tal-knisja fil- bidu kienu l-kappillani, imma wara l-gwerra sar \u0100u\u015ceppi Facciol li \u015camm il-kariga sakemm baqg\u0127u jin\u015cammu l-kontijiet.", "L-a\u0127\u0127ar bi\u00eb\u00eba nformazzjoni li g\u0127andna relatata mal-knisja tan-Nazzarenu \u0101ejja mil- lista tax-xog\u0127olijiet li saru matul il-parrokat ta' Dun \u0100u\u015cepp Bartolo.", "Dan kien jinkludi xi xog\u0127ol ta' restawr fil-kampnar, saqaf \u0101did g\u0127as-sagristiji, tibjid, xog\u0127ol tal-injam u restawr tal-knisja minn barra.", "L-ispi\u015ca ta' dan kollu kienet ta' Lm2432 u sar fl-199817.", "16 ARKIVJU PARROKKJALI TAL-IMQABBA, Chiesa figliale di Ges\u00f9 Nazzareno \u2013 Micabiba vol II, manuskritt.", "17 ARKIVJU PARROKKJALI TAL-IMQABBA, Notule historicae ecclesiae parrochialis Micabibae, manuskritt, f. 116b.", "Pa\u0101na 9 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "Il-festa u d-devozzjoni lejn in-Nazzarenu", "Din il-knisja \u00ebkejkna, b\u0127all-o\u0127rajn, kienet ti\u00eb\u00ebelebra l-festa patronali tag\u0127ha, dik ta' \u0100es\u00f9 Nazzarenu li kienet issir matul l-ewwel \u0101img\u0127a ta' Lulju.", "I\u00eb-\u00ebelebrazzjoni kienet tkun organizzata l-istess b\u0127al tal-knejjes \u015cg\u0127ar l-o\u0127ra u b\u0127al tal-festi sekondarji tal-parro\u00eb\u00eba qabel ma beda jsirilhom it-tridu fis-snin g\u0127oxrin.", "Kienet tikkonsisti f'quddiesa solenni bil-pani\u0101ierku u g\u0127asar solenni.", "Mill-kontijiet naraw li l-g\u0127asar solenni kien jie\u0127u \u0127siebu dejjem Dun Ew\u0101enju Mallia waqt li kien ikun hemm pane\u0101irista differenti kull sena.", "Prattikament il-qassisin Imqabbin kollha kellhom l-opportunit\u00e0 jippriedkaw f'din il-festa.", "Jidher li l-ewwel darba li saret il- festa, fl-1911, kienet saret bi ftit pompa aktar milli baqg\u0127et issir wara \u2013 dik is-sena kienu nxteg\u0127lu 300 tazza ta\u015c-\u015cejt fil-knisja u madwarha!", "Din il-festa, b\u0127all-festi l- o\u0127ra tal-knejjes tal-Imqabba, nqatg\u0127et fis-snin sittin.", "Jidher illi fl-ewwel snin ix-xbieha tan-Nazzarenu li kien \u0127adem Karmnu Mallia g\u0127al din il-knisja kienet ti\u0101bed \u00eberta devozzjoni, mhux biss mill-Imqabbin.", "Fl-ewwel ktieb tal-kontijiet, flimkien ma listi twal ta' g\u0127otjiet ta' flus b\u0127ala ringrazzjament, insibu lista ta' donazzjonijiet ex voto li sarulha.", "Din tinkludi: \u2022 qalb tal-fidda mog\u0127tija minn Maria Faure \u2022 sieq tal-fidda mog\u0127tija minn Maria Sciberras \u2022 wi\u00eb\u00eb ta' Kristu u \u0101isem tal-fidda minn Marianna Borg \u2022 \u0101isem tal-fidda minn Michelina Borg \u2022 par imsielet tad-deheb mog\u0127tija minn Giuseppa Sacco (minn \u0126al Kirkop) fl-1 ta' Di\u00ebembru 1916 \u2022 par ie\u0127or minn Maria Borg fis-6 ta' Di\u00ebembru tal-istess sena \u2022 par ie\u0127or minn Rosa Abdilla fl-20 ta' Settembru 1919 \u2022 \u00eburkett tad-deheb minn Ursula Farrugia fit-13 ta' Ottubru 1919.", "Barra dawn jissemmew ukoll \u00eburkett fil-fossa \u0127adra, par imsielet tad-deheb u misluta tad-deheb ta' ra\u0101el.8 Dawn, la ma fihomx l-isem tad-donatur, probabilment t\u0127allew fil-kaxxa tal-flus tal-kappella.", "Pa\u0101na 10 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "Xi xog\u0127ol li sar fi\u00eb-\u00ebimiterju matul is-snin", "G\u0127edna li din il-knisja ma nistg\u0127ux nifirduha mi\u00eb-\u00ebimiterju li fuqu nbniet, g\u0127alhekk xieraq ukoll li issa nag\u0127tu daqqa ta' g\u0127ajn \u0127afifa lejn xi tappi fl-istorja ta' din l- arja sepolkrali.", "B\u0127alma \u0101a semmejna, qabel il-bini ta' din il-knisja, \"dan kien \u00ebimiterju qadim mitluq bla kappella g\u0127all-vittmi tal-pesta\"18.", "L-ismijiet li kienu jsibuh bihom kienu varji: ta' Buriscep19, ta' \u0126amillieri19 u tal-Meitin20.", "Wara l-1911 insibu li tibda ssir \u00eberta attivit\u00e0 anke fi\u00eb-\u00ebimiterju, avolja kien g\u0127adu ma sarx i\u00eb-\u00ebimiterju proprju tar-ra\u0127al.", "L-ewwel referenza li nsibu hija tal-4 ta' Lulju 1915 meta Luigi Borg t\u0127allas \u00a30.2.0 \"per aver lavorato il cemitero\"8.", "Mhux spe\u00ebifikat x'g\u0127amel sewwasew, imma ladarba d-data ta\u0127bat fl-ewwel \u0101img\u0127a ta' Lulju, meta kienet issir il-festa, jista' jkun li kien xi xog\u0127ol ta' tindif u tne\u0127\u0127ija ta' \u0127axix \u0127a\u015cin.", "\u0126dax-il sena wara nsibu \u015cew\u0101 referenzi: \u0127las ta' \u00a30.5.4 biex saret serratura g\u0127all- bieb ta\u00eb-\u00ebimiterju fid-29 ta' Settembru u mbag\u0127ad \u00a30.2.6 biex fih jinxteg\u0127lu l- fanali f'Novembru8.", "Dettall interessanti \u0127afna nsibuh fis-26 ta' Lulju 1933 \u2013 hawn sar \u0127las ta' \u00a30.2.0 g\u0127ar-rikors biex jitkabbar i\u00eb-\u00ebimiterju8.", "Hawnhekk g\u0127all-ewwel darba dan jissemma bl-isem ta' Cimiterio del Nazzareno, l-isem li bih kellu jibqa' mag\u0127ruf.", "Jidher li l- \u0127sieb li dan isir i\u00eb-\u00ebimiterju proprju tal-Imqabba nibet appuntu f'dan i\u015c-\u015cmien, l- ewwel nett g\u0127ax saret it-talba biex jitkabbar \u2013 mela allura kien hemm il-\u0127sieb li jsir aktar dfin fih \u2013 u t-tieni g\u0127ax naqraw fl-istess ktieb tal-kontijiet li fl-a\u0127\u0127ar ta' Awwissu ta' dik is-sena t\u0127allas sa\u00eberdot is-somma ta' \u00a30.8.7 biex i\u00eb\u00ebelebra quddiesa \"per i defunti del C del Naz\".", "G\u0127alhekk hawn naraw dokumentata g\u0127all- ewwel darba quddiesa spe\u00ebifikament g\u0127as-suffra\u0101ju tal-erwie\u0127 li sabu l-mistrie\u0127 18 JOSEPH M. GHIGO SJ, Monumenti ta' xhieda tal-qima tal-poplu, minn L-Imqabba mal-medda tas-snin, ed.", "Charles Farrugia, Malta 1998, 50.", "19 LAURENZ ZAMMIT, Li storia tal-cnisia parrochiali tal Imkabba, Malta 1927, 37.", "20 ARKIVJU PARROKKJALI TAL-IMQABBA, Chiesa figliale del Nazzareno e cimiterio annesso \u2013 Micabiba, manuskritt, f.3; Notule historicae ecclesiae parrochialis Micabibae, manuskritt, f. 84.", "Pa\u0101na 11 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "tag\u0127hom f'dak il-midfen.", "Din setg\u0127et kienet xi forma ta' manuvra pulita biex i\u00eb- \u00ebimiterju jibda' jing\u0127ata identit\u00e0.", "Ma neskludux li \u0101a minn dan i\u015c-\u015cmien kien beda jsir xi dfin hemm, imma m'g\u0127andna l-ebda prova konkreta ta' dan, waqt li nafu fi\u00eb-\u00ebert li sal-gwerra kien g\u0127adu jsir id-dfin fil-knisja parrokkjali tal-Assunta.", "L-a\u0127\u0127ar kont relatat ma\u00eb-\u00ebimiterju \u0101ej mit-23 ta' Lulju 1951 meta xi \u0127add t\u0127allas \u00a38.18.0 \"per titntura porte chiesa e cimiterio\"16.", "Bejn dawn l-a\u0127\u0127ar \u015cew\u0101 noti, i\u015cda, nafu li kien sar kambjament fil-mod li bih in- nies kienu j\u0127arsu lejn i\u00eb-\u00ebimiterju.", "Sentejn qabel dan kien beda jintu\u015ca b'mod regolari u d-dfin f'postijiet o\u0127ra kien waqaf g\u0127al kollox.", "Il-li\u0101i li tiprojbixxi d-dfin fil-knejjes kienet ilha li \u0127ar\u0101et mill-10 ta' \u0100unju 1854 u kienet tg\u0127id \u00ebar u tond: \"It shall not be lawful to bury in any church or chapel or in the crypt of any church or chapel or in the appurtenances of any church or chapel the body of any person except with the special permission of the Superintendent of Public Health which shall be granted only in exceptional circumstances\"21.", "Stramba kif l-Imqabbin irnexxielhom jibqg\u0127u jiksru l-li\u0101i g\u0127al kwa\u015ci seklu s\u0127i\u0127!", "Imma forsi kienu j\u0101ibu l-permess mis-supretendent tas-sa\u0127\u0127a u l- exceptional circumstance li kien jippre\u015centa l-kappillan biex jidfen fil-knisja kienet li ma kellux \u00ebimiterju proprju.", "Biex sar ir-rikors fl-1933 jidher li l-li\u0101i bdiet tissikka jdejha, sakemm fl-a\u0127\u0127ar mill-1949 'il quddiem il-press ma ng\u0127atax aktar.", "Il-mewt li wasslet g\u0127all-ewwel difna 'uffi\u00eb\u00ebjali' fi\u00eb-\u00ebimiterju tan-Nazzarenu fl- Imqabba \u0101rat nhar it-Tnejn 7 ta' Novembru 1949.", "Il-mejta kienet \u0100u\u015ceppa Ghigo, in-nanna ta' Dun Karm u p. John Mary Ghigo sj.", "Dan nafuh minn lapida sempli\u00ebi tal-ir\u0127am li tpo\u0101\u0101iet fuq il-qabar tag\u0127ha li tg\u0127id \"f'g\u0127eluq il-\u0127amsin sena mill- mewt tag\u0127ha fis-7 ta' Novembru 1949-1999 u mill-ftu\u0127 ta' dan i\u00eb-\u00ebimiterju\", b'hekk g\u0127andna prova \u00eberta tad-data li fiha dan il-midfen \u0127a l-istat tieg\u0127u.", "Il-kappillan li g\u0127andu l-mertu li \u0127adem bis-s\u0127i\u0127 biex i\u00eb-\u00ebimiterju tan-Nazzarenu jsir realt\u00e0 kif nafuha llum kien l-Imqabbi dun Gerald Mangion (1945-1957).", "I\u015c-\u015cmien", "21 Code of police laws, 10 June 1854, chapter 10, article 144 (3).", "Pa\u0101na 12 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "tal-parrokat tieg\u0127u kien wie\u0127ed diffi\u00ebli, mhux biss min\u0127abba konflitti fir-ra\u0127al u nuqqas ta' qbil serju mal-ka\u015cin King George V fuq l-irfieg\u0127 tal-vara titulari, i\u015cda anke min\u0127abba li kien i\u015c-\u015cmien ta' e\u015catt wara l-gwerra.", "B'hekk hu kellu l-u\u0101ieg\u0127 ta' ras li ji\u0101bor il-flus u biex jara li jsiru t-tiswijiet ne\u00ebessarji kollha biex il-knisja ter\u0101a' tqum fuq saqajha.", "Xi \u015cbali saru, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na l-bini tal-koppla fl-istil li g\u0127andha, l-isfre\u0101u li sar fuq l-artal tal-Inkurunazzjoni u l-bdil bla ra\u0101uni tal-pittura prezzju\u015ca tal-Immakulata, per\u00f2, minkejja dan, kien grazzi g\u0127al dan il-kappillan li llum nistg\u0127u ng\u0127idu li re\u0101a' g\u0127andna knisja s\u0127i\u0127a.", "Flimkien max-xog\u0127ol fil-knisja, hu \u0127a \u0127sieb ukoll li jkabbar i\u00eb-\u00ebimiterju skont ir-rikors li kien sar fl-1933.", "L-ispi\u015ca g\u0127all-bini ta\u00eb-\u00ebimiterju kienet ta' \u00a3395022, g\u0127alhekk kellu jara l-flus minnfejn se j\u0101ibhom. \u00a31005 ing\u0127ataw mill-Gvern waqt li n\u0101abru \u00a3598 mid-djar fis-snin ta' wara l-gwerra, waqt li nbieg\u0127u 26 qabar \u0101did g\u0127as-somma ta' \u00a3650.", "Il-bqija tal-ispejje\u015c in\u0101abru ftit ftit bil-\u0101abriet tas-soltu, mill-kaxxa tal-knisja tan-Nazzarenu u mill- kapitali tal-parro\u00eb\u00eba.", "Fl-ewwel snin ta\u00eb-\u00ebimiterju, meta kien qed isir il-pavimentar tal-ir\u0127am tal-knisja parrokkjali tal-Assunta, diversi fdalijiet ta' Mqabbin li kienu midfunin fil-knisja \u0101ew trasportati mill-familji tag\u0127hom u tpo\u0101\u0101ew fl-oqbra li kienu xtraw, b'hekk naraw xi oqbra b'ritratti ta' nies li j\u0101ibu dati anterjuri g\u0127all-1949.", "L-eqdem data li nsibu, li tinsab f'lapida mwa\u0127\u0127la mal-\u0127ajt ta\u00eb-\u00ebimiterju, hija dik ta' \u0100amri Briffa li miet fl- 24 ta' Jannar 1942.", "Bi\u015c-\u015cmien bdew jitwaqqfu wkoll il-monumenti sepolkrali fuq l- oqbra.", "L-ewwel tlieta li saru kienu tal-\u0101ebel: tnejn jirrappre\u015centaw relief tal- Madonna tidher lil Berndatte u o\u0127ra tirrappre\u015centa relief tal-Madonna tg\u0127annaq il- \u0101isem mejjet ta' Binha, kollha mwaqqfin fil-bidu tas-snin Sittin.", "Kappillan ie\u0127or li \u0127alla l-marka tieg\u0127u fuq i\u00eb-\u00ebimiterju ta' ra\u0127alna kien Dun Karm Bianco.", "Fid-djarju tal-parro\u00eb\u00eba nsibu noti dettaljati miktubin minnu stess li jispjegaw x'sar.", "F'Settembru 1966 spi\u00eb\u00eba xi xog\u0127ol li kien ikkummissjona f'\u015cona ta\u00eb-\u00ebimiterju li kienet tal-parro\u00eb\u00eba u li fiha qabel kienu jindifnu t-tfal.", "Probabilment min\u0127abba li r-rata tal-imwiet infantili kienet naqset \u0127afna, il- kappillan Bianco \u2013 li fost il-\u0127afna kwalitajiet li kellu ma nistg\u0127ux ninsew li kien amministratur tajjeb \u0127afna \u2013 idde\u00ebieda li l-oqbra tat-tfal ikabbarhom u jag\u0127milhom", "22 GERALD MANGION, Opri li saru fil-knisja parrokkjali \u2013 Mqabba, Malta 1957.", "Pa\u0101na 13 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "tal-adulti u jbieg\u0127hom, kull wie\u0127ed g\u0127al \u00a34523.", "Hu stess jikteb li \"tutte le nuove tombe sono andate a ruba dei compratori\"24.", "Jikteb ukoll li fi\u00eb-\u00ebimiterju kien hemm b'kollox 100 qabar: 50 privati u 50 tal-parro\u00eb\u00eba, li minnhom 40 kienu g\u0127all- adulti u 10 kienu g\u0127at-tfal.", "Mill-istess kitba nafu li l-kuntratt g\u0127all-bejg\u0127 tal-oqbra sar quddiem in-nutar Nikola Said mis-Si\u0101\u0101iewi nhar id-29 ta' Settembru 1966 u li sewa \u00a3117.30.4.23", "Parti mill-flus li da\u0127\u0127al mill-bejg\u0127 ta' dawk l-oqbra Bianco u\u015chom g\u0127al pro\u0101ett mill-aktar nobbli li g\u0127alih g\u0127andu jibqa' mfakkar: bena \u015cew\u0101 monumenti li g\u0127adhom isebb\u0127u dal-maqdes.", "L-ewwel wie\u0127ed, u l-aktar importanti minnhom, kien il-monument fuq il-qabar tas-sa\u00eberdoti Mqabbin, li sewa \u00a3150 u tpo\u0101\u0101a f'postu lejliet Santa Marija tal-1967.", "Sal-gwerra s-sa\u00eberdoti kienu ji\u0101u midfuna fil-kripta tal-knisja ta\u0127t il-kor \u2013 din i\u015cda ntradmet meta waqg\u0127et il-knisja u hekk g\u0127adha sal-lum.", "Meta nfeta\u0127 i\u00eb-\u00ebimiterju bla dubju li Dun Gerald irriserva xi oqbra g\u0127as-sa\u00eberdoti.", "Dun Karm \u0127a \u0127sieb li dawn l-oqbra jispikkaw fuq l-o\u0127rajn hekk kif ix- xog\u0127ol tas-sa\u00eberdot g\u0127andu jispikka fuq kull mestjier ie\u0127or.", "Id-di\u015cinn tal- monument u l-\u0127idma tieg\u0127u saret minn Marco Montebello, l-istess skultur li naqqax l-istatwa tal-Assunta li hemm tiddomina f'nofs il-pjazza u l-o\u0127ra li hemm t\u0127ares fuq l-Imqabba minn fuq is- sede tas-So\u00ebjet\u00e0 li \u0101\u0101ib isimha.", "Dun Karm \u0127alla miktub li \"la lapide tombale ricorda la missione sacerdotale e la loro traslazione all'eternit\u00e0 di gloria coi", "23 It-Tor\u010ba, 23 ta' April 1967, 1.", "24 ARKIVJU PARROKKJALI TAL-IMQABBA, Notule historicae ecclesiae parrochialis Micabibae, manuskritt, f. 93-96b.", "Pa\u0101na 14 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "beati\" u fuq il-qabar innifsu \u0127alla skrizzjoni bil-Latin li tfisser: \"Hawn jisrie\u0127u fis- sliem l-i\u0101sma ta' dawk li fid-dinja l-Mulej ikkonsagra biex ja\u0127dmu g\u0127as-salvazzjoni eterna tal-erwie\u0127; lilhom jag\u0127ti li jithennew fis-saltna tas-smewwiet imlibbsin bl- immortalit\u00e0 tal-qaddisin\".", "Id-disinn huwa ta' ni\u00eb\u00eba tal-ir\u0127am li fiha hemm il- Kur\u00ebifiss waqt li fil-parti ta' fuq hemm is-simboli tas-sa\u00eberdozju mnaqqxin bejn l-A u l-\u03a9: il-berettin u l-istola jserr\u0127u fuq im\u0127adda rran\u0101ati b'mod li jfakkar \u0127afna l- arma tal-Assunta!", "Fil-parti t'isfel insibu l-kitba \"In memoriam Micabibae sacerdotum\".", "Il-monument l-ie\u0127or hu dik l- istatwa ta' Kristu Rxoxt li hemm f'tarf i\u00eb-\u00ebimiterju, mal-\u0127ajt tan- na\u0127a ta' wara.", "Ir-ra\u0101uni g\u0127ala g\u0127a\u015cel din it-tema kien biex ifakkar lill-parru\u00eb\u00ebani t-twemmin ottimist tal-Fidi kattolika fil- destinazzjoni a\u0127\u0127arija ta' kull bniedem li hi l-qawmien mill- imwiet.", "Dan ukoll \u0127are\u0101 minn idejn Montebello, li g\u0127alih t\u0127allas \u00a3200 meta po\u0101\u0101ih f'postu nhar is-26 ta' Jannar 197124.", "Fi \u015cmien il-parrokat ta' Bianco, i\u015cda, \u00eb-\u00ebimiterju kien imda\u0127\u0127al f'kontroversja li xxandret b'ittri kbar fuq divesi gazzetti Maltin bejn it-23 u t-30 ta' April 1967.", "Kollox beda meta wie\u0127ed minn dawk li xtraw l-oqbra tat-tfal li \u0101ew imkabbra ried jittrasporta l- fdalijiet ta' missieru mill-qabar tal-komun li fih kien midfun g\u0127al \u0101ol-qabar li hu kien xtara.", "Jidher, i\u015cda, li l-", "Pa\u0101na 15 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "fdalijiet ta' missieru \u2013 li kien ilu mejjet 4 snin \u2013 kienu \u0101a tne\u0127\u0127ew mill-qabar u tpo\u0101\u0101ew fil-kannierja mal-bqija, u g\u0127alhekk ibnu ma setax jag\u0127raf liema kienu l- g\u0127adam ta' missieru.", "Skont l-a\u0127\u0127ar ittra tieg\u0127u li dehret fil-\u0101urnal \"It-Tor\u00eba\" tat- 30 ta' April 1967, hu jg\u0127id li \"Kif kont imdejjaq, wara li ma sibtx lil missieri N. fil- qabar, fir-rikostruzzjoni tal-fatti u tad-dettalji ma nqastx li bla ma ridt tajt xi \u0127wejje\u0101 li ma jaqblux mar-realt\u00e0.\"25 Il-\"\u0127wejje\u0101 li ma jaqblux mar-realt\u00e0\" kienu dehru fl-istess \u0101urnal \u0101img\u0127a qabel kif ukoll fil-\u0101urnal \"Malta News\" tal-24 ta' April.", "Fi ftit kliem il-\u0101urnal qal li hu kien \"imbikkem bid-dehra li tkexkex u li ma jista' jinsa qatt meta mar ifittex il-fdalijiet ta' missieru fil-kannierja ta\u00eb-\u00ebimiterju u ra fdalijiet ta' i\u0101sma jg\u0127umu f'erba' piedi ilma\".", "Il-kappillan Bianco ma qg\u0127adx b'idejh fuq \u015caqqu u mill-ewwel kiteb lill-\u0101urnali \"L-Orizzont\" u \"It-Tor\u00eba\" li fihom \u00eba\u0127ad dawn l-allegazzjonijiet u anzi stqarr li \u00eb-\u00ebimiterju \"g\u0127all-mod kif inhu mi\u015cmum kien imfa\u0127\u0127ar sa\u0127ansitra minn awtoritajiet tal-uffu\u00eb\u00ebju tas-Sanit\u00e0\"26.", "Il- \u0101urnal \"It-Tarka\" ukoll ikkummenta fuq din il-bi\u00eb\u00eba, i\u015cda aktar ikkritika lill-\u0101urnal l-ie\u0127or min\u0127abba s-sensazzjonali\u015cmu li prova jo\u0127loq a spejje\u015c tal-kappillan27.", "Wara dan, forsi fuq insistenza tal-istess kappillan Bianco, ir-ra\u0101el li \u0127oloq dawn l- allegazzjonijiet kiteb kjarifika u talab apolo\u0101ija talli bla ma ried ta idea negattiva tal-istat ta\u00eb-\u00ebimiterju tag\u0127na.", "\u0100img\u0127a wara din il-\u0101rajja fl-Imqabba kien hemm il-vi\u015cta pastorali tal-Ar\u00ebisqof Gonzi, u fid- djarju tal-parro\u00eb\u00eba nsibu li \"Sua Eccellenza si mostr\u00f2 molto soddisfatto dello alto stato di manutenzione in cui si trov\u00f2 il cimitero\"24.", "Qisu dan il-kumment kien risposta g\u0127al dak kollu li kien ixxandar ma' nofs Malta \u0101img\u0127a qabel!", "L-intervent li jmiss li se\u0127\u0127 fi\u00eb-\u00ebimiterju kien meta tkabbar fi \u015cmien il-kappillan dun Emmanuel Vella, bil-g\u0127ajnuna tal-Onor.", "Dr Louis", "25 It-Tor\u010ba, 30 ta' April 1967, 4.", "26 L-Orizzont, 26 ta' April 1967.", "27 It-Tarka, 27 ta' April 1967.", "Pa\u0101na 16 minn 17 Mitt sena mit-tberik u l-inawgurazzjoni tal-knisja tan-Nazzarenu fl-Imqabba", "Galea.", "Kien permezz ta' dan it-tkabbir li kiseb il-daqs li g\u0127andu llum.", "Kien ukoll minn dan i\u015c-\u015cmien li bdew isiru \u0127afna aktar monumenti sepolkrali li jag\u0127tu jag\u0127tu dimensjoni aktar sagra lil dan il-midfen.", "Fost l-ikonografija li nsibu ta' min isemmi xbiehat ta' Kristu (l-Irxoxt, mg\u0127obbi bis-salib, il-Qalb ta' \u0100es\u00f9), ta' San \u0100u\u015cepp, ta' an\u0101li jibku flimkien ma, b\u0127alma hu mistenni fl-Imqabba, \u0127afna xbiehat tal- Madonna: tal-Karmnu, il-Piet\u00e0, id-De\u015colata, tal-Midalja Mirakolu\u015ca u l-Immakulata wieqfa fuq il-qamar.", "Qabar uniku huwa dak tal-familja Ghigo li jirrappre\u015centa xbieha minquxa fuq l-ir\u0127am tal-vara titulari mi\u015cmuma b'tant g\u0127o\u015c\u015ca fil-knisja parrokkjali, bil-kliem \"Ilqag\u0127na fi \u0127danek O Ver\u0101ni Marija\".", "Minkejja li fil-ma\u0101\u0101ur parti tal-ka\u015ci dan isir biss b\u0127ala devozzjoni, l-g\u0127a\u015cla tax- xbiehat marjani fuq l-oqbra hija wa\u0127da b'tifsira profonda \u0127afna g\u0127ax tixhed it- twemmin li Marija tassew kienet l-ewwel wa\u0127da li wara Kristu \u0101iet im\u015cejjna mid- don uniku tat-tgawdija ta' Alla fil-\u0101isem u r-ru\u0127.", "Ix-xbiehat ta' Marija \u015c\u015comm l- Iben tag\u0127ha mejjet fi \u0127danha kif ukoll ix-xbiehat tad-De\u015colata jfakkru lil min i\u0127ares lejhom li Marija tista' llum tgawdi lil Alla fil-glorja min\u0127abba li hi batiet ma' Ibnu; ix-xbieha tal-Madonna tal-Karmnu tfakkar id-devozzjoni antika li l-libsa ta' Marija (il-labtu) te\u0127les lill-erwie\u0127 mill-infern u tnaqqsilhom il-piena tal-purgatorju; ix- xbieha ta' Marija Immakulata wieqfa fuq il-qamar tfakkar li hija rebbie\u0127a fuq i\u015c- \u015cmien (il-qamar) g\u0127ax fejn m'hemmx \u015cmien, m'hemmx mewt; waqt li x-xbieha tal- Assunta, ix-xbieha per e\u00eb\u00ebellenza li tag\u0127ti identit\u00e0 lill-Imqabbin kollha g\u0127ax lilha hija ddedikata l-parro\u00eb\u00eba u ta\u0127t il-patro\u00ebinju u l-protezzjoni tag\u0127ha jinsab ir-ra\u0127al tag\u0127na, hija l-isba\u0127 tfakkira li b\u0127al Marija a\u0127na wkoll g\u0127ad xi darba, b\u0127alha, ning\u0127aqdu ma' Alla bir-ru\u0127 u l-\u0101isem.", "Dun Jonathan Farrugia", "***TMIEM***", "Pa\u0101na 17 minn 17"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["Il-Kur\u00e7ifiss Mirakulu\u03a9 u l-Vero Ligneo prezzju\u03a9 ta' Bormla Tag \u0307rif me \u0307ud mi\u03a9-\u00dbjajjar Pastorali tal-Isqfijiet Astiria, Molina, Cocco Palmieri, Canaves u Gori Mancini (L-Ewwel Parti) Dr. Simon Mercieca Matul dan l-istudju, nixtieq nag \u0307ti \u0307arsa lejn il-kur\u00e7ifiss mirakulu\u03a9 li jinsab \u00a9ewwa l-knisja ta' Bormla u r-relikwija tal-Vero Ligneo, kelma Latina li tfisser veru injam jew a \u0307jar skaldi mill-g \u0307uda tas-salib li fuqu \u00a9ie msallab \u00cces\u00f9 Kristu u ser inkun qed nu\u03a9a r-rendikonti ta\u03a9-\u03a9jajjar pastorali tal-isqfijiet li f'dan il-perjodu kienu jinkitbu bil-Latin.", "G \u0307alhekk \u0307assejt li l-a \u0307jar mod kif nippre\u03a9entahom hu billi nag \u0307mel traduzzjoni tag \u0307hom u nippre\u03a9entahom lill-qarrej kif inkitbu \u0307alli b'hekk wie \u0307ed ikun jaf e\u03a9att kif l-isqfijiet kienu jitkellmu fuq Bormla fi\u03a9-\u03a9jajjar pastorali tag \u0307hom.", "It-traduzzjoni tat-test Latin g \u0307all-Malti qed tkun ppre\u03a9entata fil-kursiv jew italics.", "Forsi illum id-devozzjoni lejn dan il-kur\u00e7ifiss kwa\u03a9i mietet g \u0307al kollox.", "Mhux hekk kien fis-sekli passati meta nies minn Malta kollha, foqra u sinjuri, kapijiet \u00e7ivili u prelati kienu ji\u00a9u \u00a9ewwa din il-knisja ta' Bormla biex jag \u0307tuH qima u jitolbu quddiem din l-imma\u00a9ni li kienet salvata mill-belt ta' Kandja li kienet tinsab fil-g\u03a9ira li wkoll kien jisimha Kandja, qabel ma din il-belt waqg \u0307et f'idejn it-Torok fl-1669.", "Din il-g\u03a9ira hija ukoll mag \u0307rufa bl-isem ta' Kreta.", "Meta dan il-kun\u00e7ifiss in\u00a9ieb Bormla, tqieg \u0307ed \u00a9ewwa kappella li kienet te\u03a9isti fil-knisja l-antika.", "F'dan il-perjodu, il-knisja ta' Bormla kienet differenti milli hija llum.", "Kienet forma ta' salib Latin u ma kellhiex il-korsiji laterali.", "Kien hemm kappella wa \u0307da \u00a9o din il-knisja li kienet dedikata lil Santu Rokku.", "Din il-kappella kienet bdiet tinbena fi \u03a9mien l-ewwel amministratur u kappillan tal-parro\u00e7\u00e7a, Dun Consalvu Burlo fl-1592 wara li l-g\u03a9ira ta' Malta kienet inlaqtet mill-pesta.1 Santu Rokku kien il-patrun protettur kontra l-pesta u n-nies ta' Bormla kienu g \u0307amlu weg \u0307da mieg \u0307u min \u0307abba dan il-fla\u00a9ell, li jag \u0307mlu din il-kappella u quddies u b'hekk bdiet id-devozzjoni lejn dan il-qaddis.", "Mal-knisja parrokkjali kien hemm \u00e7imiterju u din il-kappella nbiet e\u03a9attament \u00a9o dan i\u00e7-\u00e7imiterju, biss kellha d-da \u0307la tag \u0307ha mill-knisja.", "Kienet tinsab e\u03a9attament fuq ix-xellug tal-altar ma\u00a9\u00a9ur, jew hekk kif kont tid \u0307ol filknisja fuq il-lemin, e\u03a9attament fejn illum hemm l-altar ta' San Dimitri.", "Kellhom isiru numru ta' arran\u00a9amenti bejn ilkappillan u l-prokuraturi tal-knisja \u0307alli dan il-kur\u00e7ifiss seta' jitqieg \u0307ed f'din il-kappella.2 Probabbilment, g \u0307all-ewwel dan il-kur\u00e7ifiss tqieg \u0307ed fuq l-altar ta' Santu Rokku, quddiem il-kwadru titulari.", "Biss ma damx ma sar ftehiem biex l-altar ta' Santu Rokku jitmexxa mal-\u00a9enb, fuq in-na \u0307a tal-lemin, tal-istess kappella, waqt li sar altar \u00a9did tal-\u00a9ebel u fuqu tqieg \u0307ed dan il-kur\u00e7ifiss mirakulu\u03a9.", "G \u0307a\u00e7-\u00e7erimonja u l-wasla ta' dan il-kur\u00e7ifiss \u00a9ewwa Bormla, kienet saret funzjoni L-Isqof Luca Buenos solenni ppreseduta mill-vikarju kapitulari, Dun Giovanni Antonio Cauchi.", "Din ic-\u00e7erimonja saret nhar is-sitta ta' Novembru 1669.", "Biss \u03a9gur li x-xog \u0307ol fuq l-altar \u00a9did g \u0307al dan il-kur\u00e7ifiss kien lest sassena 1671.", "B'hekk din il-kappella bdiet tkun mag \u0307rufa b \u0307ala dik tal-Kur\u00e7ifiss waqt li l-altar tag \u0307ha \u00a9ie mitqies b \u0307ala proprjet\u00e0 tal-prokuraturi tal-knisja u baqa' hekk anki wara li dan l-altar tmexxa f'kappella mibnija apposta g \u0307alih, i\u00a9ifieri dik tal-lum.", "Mi\u03a9-\u03a9jara pastorali li saret fl-1667, mill-isqof Luca Buenos (1666-68), nafu li Bormla kellha madwar 2294 persuna joqog \u0307du fiha.", "Il-familji kienu \u03a9g \u0307ar g \u0307aliex kien hawn madwar 1003 unit\u00e0 jew familja.", "Biss kienet so\u00e7jet\u00e0 dinamika u l-isqof ma naqasx li jitkellem kemm kienet so\u00e7jet\u00e0 \u0307awtiela.", "Hu kiteb li kellha numru ta' professjonisti u nies tas-seng \u0307a fosthom merkanti, ba \u0307 \u0307ara, suldati u anki artisti.3 L-Isqof Lorenzo Astiria Infatti jkunu \u03a9ew\u00a9 ba \u0307 \u0307ara minn Bormla li j\u00a9ibu dan il-kur\u00e7ifiss lejn Malta u meta n\u00a9ieb \u00a9o Bormla tqieg \u0307ed fl-uniku kappella li kellha l-knisja l-antika, i\u00a9ifieri dik ta' Santu Rokku.", "L-ewwel darba li jissemma' dan il-kur\u00e7ifiss hu fi\u03a9-\u03a9jajjar pastorali tal-isqof Lorenzo Astiria (1670-79).", "L-isqof Astiria \u03a9ar il-parro\u00e7\u00e7a ta' Bormla nhar il25 ta' Ottubru 1671.", "Il-kappillan kien Dun \u00ccwann Maria Barbara.4 Il-wasla ta' dan il-kur\u00e7ifiss \u00a9ewwa Bormla kienet wa \u0307da kontroversjali g \u0307aliex il-patrijiet Dumnikani tal-Portu Salvu tal-Belt rieduh g \u0307all-parro\u00e7\u00e7a tag \u0307hom min \u0307abba li qabel ma kien in\u00a9ieb f'Malta, kien jinsab fil-Knisja ta' San Pietru, li \u0307uthom id-Dumnikani kellhom \u00a9ewwa Kandja.", "Kienet saret kaw\u03a9a bejn il-prokuraturi tal-knisja ta' Bormla u l-patrijiet ta' San Duminku tal-Belt.", "L-isqof g \u0307alhekk jag \u0307mel referenza g \u0307al din il-kaw\u03a9a quddiem isSagra Rota \u00a9ewwa Ruma u kif kien il-vigarju kapitulari Giovanni Antonio Cauchi, b'mod arbitrarju qatag \u0307ha favur Bormla, g \u0307aliex waqt li kien g \u0307adu g \u0307addej l-appell, \u0307are\u00a9 di\u00a9riet favur il-prokuraturi laj\u00e7i ta' Bormla.", "B'hekk \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "dan il-kur\u00e7ifiss baqa' Bormla u min \u0307abba din il-kwa\u03a9a hu kien sar mag \u0307ruf b \u0307ala \"s-Santissimu Kur\u00e7ifiss tal-laj\u00e7i\".", "Min-na \u0307a tieg \u0307u, Cauchi seta' jie \u0307u din id-de\u00e7izzjoni g \u0307aliex il-g\u03a9ejjer Maltin kienu ming \u0307ajr isqof, jew kif kien jing \u0307ad f'dan il-perjodu sede vacante.", "G \u0307alhekk Cauchi kien \u00a9ie elett millmonsijuri tal-Kattidral biex imexxi d-djo\u00e7esi sakemm ikun appuntat isqof gdid.", "Hu mexxa bejn 1668 u 1670, e\u03a9attament fil-perjodu li dan il-kur\u00e7ifiss wasal f'Malta.", "Fuq kollox il-po\u03a9izzjoni tieg \u0307u kompliet tissa \u0307 \u0307a \u0307 fid-djo\u00e7esi, g \u0307aliex l-isqof il-\u00a9did, Lorenzo Astiria, appuntah b \u0307ala il-vigarju \u00a9enerali tieg \u0307u.", "Min-na \u0307a tag \u0307hom, il-kommunit\u00e0 ta' Bormla baqg \u0307et ferm grata lejn dan il-vigarju kapitulari g \u0307al din id-de\u00e7izzjoni u baqg \u0307et tg \u0307o\u03a9\u03a9 id-data ta' meta \u00a9ie Bormla biex qieg \u0307ed dan il-kur\u00e7ifiss \u00a9ewwa din il-kappella ta' Santu Rokku u g \u0307al \u0307afna \u03a9mien wara mewtu, kull meta il-Bormli\u03a9i kienu jsemmuh mal-isqof tal-\u00a9urnata, kienu dejjem isemmg \u0307uh b'rispett u qima, bit-titli u l-karigi kollha li kien okkupa fid-djo\u00e7esi tal-g\u03a9ira.", "Ming \u0307and l-isqof Astiria nsiru nafu dettalji o \u0307ra interessanti dwar dan il-kur\u00e7ifiss u d-devozzjoni li kienet te\u03a9isti lejh.", "L-isqof stess jg \u0307id li l-altar kien g \u0307adu kemm twaqqaf, ji\u00a9ifieri kien sar altar \u00a9did tal-\u00a9ebel.", "Biss l-aktar \u0307a\u00a9a importanti kienet li dan l-altar kien mg \u0307ammar b'kollox g \u0307as-sagrifi\u00e7\u00e7ju tal-quddies.", "Kont titla' g \u0307alih permezz ta' tar\u00a9a tal-\u00a9ebel u fuqu kien hemm suppedale jew a \u0307jar tip ta' mensola, jew xkaffa li jkun hemm fuq l-altar jew kif inhi mag \u0307rufa \u00a9ewwa Bormla b \u0307ala l-prima.", "Din kienet tal-injam.", "Biss l-aktar \u0307a\u00a9a importanti li to \u0307ro\u00a9 minn din i\u03a9-\u03a9jara kienet id-devozzjoni lejn dan il-kur\u00e7ifiss.", "L-isqof jirreferi g \u0307al meta dan il-kur\u00e7ifiss kien g \u0307adu f'Kandja u jistqarr li d-devozzjoni lejh \u00a9ewwa Kandja kienet wa \u0307da antika \u0307afna li tmur lura aktar minn mitt sena.", "Dan ifisser u jikkonferma li dan kien \u00a9a meqjus b \u0307ala wie \u0307ed sagru u mirakulu\u03a9 qabel ma \u00a9ie f'Malta.", "Mal-wasla ta' dan il-kur\u00e7ifiss \u00a9ewwa Bormla, is-Sodalit\u00e1 tal-Agonizzanti bdiet tasso\u00e7ja ru \u0307ha mieg \u0307u.", "Din is-Sodalit\u00e1 ma kienet xejn g \u0307ajr konfraternit\u00e0 jew fratellanza reli\u00a9ju\u03a9a u g \u0307alhekk kellha l-altar tag \u0307ha \u00a9ewwa l-knisja.", "Ori\u00a9inarjament hija kien organizzata fuq l-altar tal-Grazzja li kien jinsab fejn illum hemm in-ni\u00e7\u00e7a tal-Kun\u00e7izzjoni.", "Anki f'din il-knisja l-qadima, dan l-altar kellu l-po\u03a9izzjoni tieg \u0307u fuq il-lemin tal-altar ma\u00a9\u00a9ur.", "Din is-sodalit\u00e1 kienet twaqqfet fi \u03a9mien il-kappillan Don Palmerino Cap.", "Skont informazzjoni mog \u0307tija mill-isqof Fra Michele Giovanni Balaguer Camarasa (1635-63) meta \u03a9ar din il-knisja ta' Bormla fis-27 ta' April 1659, is-Sodalit\u00e0 tal-Agonizzanti kienet \u00a9iet approvata permezz ta' bolla appostolika li \u00a9\u00a9ib id-data 20 ta' Di\u00e7embru 1649.", "Wie \u0307ed mill-ewwel prokuraturi ta' din is-Sodalit\u00e1 kien innutar Henrico Zirafa.5 Dan kien anki \u0307alla xi flus lil din is-Sodalit\u00e1 skont l-atti tan-nutar Natalis Parmisano u l-kuntratt kien sar f'Awwissu 1665.", "Il\u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "prokuratur ta' wara kien Domenico Laferla.6 Probabbilment, kien fi \u03a9mien dan il-prokuratur meta l-kur\u00e7ifiss ta' Kandja wasal Bormla u din imxiet fuq l-altar \u00a9did li kien twaqqaf ad unur ta' dan il-kur\u00e7ifiss.", "Biss, din ma kinetx l-unika konfraternit\u00e0 mwaqqfa \u00a9ewwa Bormla u li llum nistg \u0307u ng \u0307idu g \u0307andha konnessjonijiet mal-kult tal-\u00ccimg \u0307a l-Kbira.", "L-ewwel konfraternit\u00e0 li titwaqqaf f'dan l-ispirtu ta' faqar u penitenza kienet dik tal-mejtin.", "Din il-fratellanza kienet marbuta mal-altar ta' Santa Katerina li dejjem kien fil-kappellun fuq ix-xellug tal-altar ma\u00a9\u00a9ur.", "F'dan i\u03a9-\u03a9mien kienet konfraternit\u00e0 b'sa \u0307 \u0307itha \u0307afna.", "Skont \u03a9-\u03a9jara pastorali li l-isqof Balaguer Camarasa g \u0307amel \u00a9ewwa Bormla nhar 12 ta' Mejju 1637, l-altar ta' Santa Katerina Vergni u Martri kien wie \u0307ed tal-\u00a9ebel.", "Kellu ikona jew pittura sabi \u0307a li turi l-imma\u00a9ni tal-qaddisa u fuq dan l-altar hemm marbuta il-Konfraternit\u00e0 tal-Mejtin u t-Talb u kellha madwar 200 fratell.7 B'hekk kienet l-ikbar fratellanza tal-parro\u00e7\u00e7a f'dik il- \u0307abta.", "Din il-konfraternit\u00e0 kienet \u00a9iet approvata mis-Santa Sede Appostolika nhar 8 ta' Ottubru 1618.", "Skont l-isqof Balaguer Camarasa dawn il-fratelli kienu jilbsu konfratija tax-xoqqa bajda u muzzetta ta' kulur iswed fuqha bis-simbolu tal-mewt g \u0307aliex id-dmir tag \u0307hom hu li jidfnu lill-mejtin.8 Probabbilment issimbolu tal-mewt kien irrappre\u03a9entat permezz tar-ras ta' mewt.", "Huma kienu jag \u0307mlu l-festa ta' Santa Katerina.", "Fuq kollox, din il-konfraternit\u00e1 kienet tag \u0307mel \u0307afna atti ta' karit\u00e1 u opri ta' \u0307niena fosthom li tidfen il-foqra, b'mod partikolari dawk li ma kellhomx qabar jew flus biex i \u0307allsu g \u0307all-funeral jew id-difna.", "Wie \u0307ed irid jiftakar li din kienet wa \u0307da mis-seba' opri tal- \u0307niena li kull kattoliku g \u0307andu l-obbligu li jag \u0307mel.", "Kienet ukoll tag \u0307mel quddies g \u0307ar-ru \u0307 il-mejtin u kellha fiha is-sezzjoni tal-consorelle jew fratelli nisa.", "Dan kien aspett innovattiv u kienet l-uniku fratellanza \u00a9ewwa Bormla f'dan ilperjodu li kellha b'mod statutorju u b'approvazzjoni appostolika s-sezzjoni tan-nisa.", "F'dik il- \u0307abta talvi\u03a9ta pastorali, il-prokuraturi ta' din il-konfraternit\u00e0 kienu Don Paulus Magro u Marianu Carletto.9 Dun Paulus Magro kien il-vi\u00e7i-kappillan ta' Bormla fi \u03a9mien il-kappillan Don Palmerino Cap.10 Din il-konfraternit\u00e0 taf l-ori\u00a9ni tag \u0307ha g \u0307al \u03a9mien l-isqof Tommaso Gargallo (1578-1614) u mbag \u0307ad fl-1618, fuq it-t \u0307abrik tal-isqof Balthassare Cagliares (1615-33), \u00a9iet approvata minn Ruma.", "Aktar tard din l-approvazzjoni tkun interpretata b'mod \u03a9baljat b \u0307ala L-Isqof Tommaso Gargallo li \u00a9iet mag \u0307quda ma' wa \u0307da mill-ar\u00e7ikonfraternitajiet ta' Ruma.", "Wie \u0307ed irid jg \u0307id li l-isqof Cagliares kellu konnessjonijiet ma' Bormla.", "Hu kellu palazz f'din il-belt i\u03a9da dan kellu jitwaqqa' meta nbnew il-linji tas-swar.", "Fuq kollox, \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "dan l-isqof, li l-familja tieg \u0307u kienet toqg \u0307od f'Bormla, kien l-uniku Malti li jil \u0307aq isqof tad-djocesi matul il- \u0307akma tal-kavallieri.", "Biss tkun il-Sodalit\u00e1 tal-Agonizzanti li tibda ta \u0307dem biex tkattar iddevozzjoni lejn dan is-salib.", "Immedjatament wara li l-kur\u00e7ifiss ta' Kandja jasal f'Bormla, din ma tibqax marbuta mal-altar tal-Grazzja i\u03a9da tintrabat mal-altar li fuqu jitqieg \u0307ed dan il-kur\u00e7ifiss u din l-kappella u altar, li qabel kienu mag \u0307rufa b \u0307ala ta' Santu Rokku, bdew issa jkunu mag \u0307rufa b \u0307ala talkur\u00e7ifiss.", "Mi\u03a9-\u03a9jara pastorali tal-isqof Astiria insiru nafu li din is-Sodalit\u00e0 talAgonizzanti bdiet ti\u00e7\u00e7elebra quddiesa fuq dan l-altar li fuqu \u00a9ie mqieg \u0307ed dan il-kur\u00e7ifiss mirakolu\u03a9 kull nhar ta' \u00ccimg \u0307a, li matulha kienet ting \u0307ad ilkuronella.", "Kienet ukoll din is-Sodalit\u00e1 li bdiet tie \u0307u \u0307sieb tag \u0307mel il-festa tasSalib Mqaddes \u00a9ewwa Bormla li g \u0307all-ewwel kienet issir nhar l-4 ta' Mejju, il-festa tad-Dehra tas-Salib.11 L-Isqof Astiria jikteb hekk: Ukoll \u03a9ar altar ie \u0307or ta \u0307t it-titolu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss tal-lajci mi\u00a9jub mill-g\u03a9ira ta' Kreta u jinsab fejn kien hemm l-altar ta' Santu Rokku u li fuqu hemm il-kur\u00e7ifiss li dwaru g \u0307addejja kaw\u03a9a bejn fuq na \u0307a l-prokuraturi ta' din il-knisja u fuq in-na \u0307a l-o \u0307ra r-reverendi patrijiet ta' Illustrissimu kunvent tal-Porto Salvo tal-belt Valletta u meta kien g \u0307adu g \u0307addej l-appell fisSagra Rota Rumana, ir-Reverendu Vi\u00a9rarju \u0307areg digriet favur l-imsemmija prokuraturi laj\u00e7i u g \u0307adu kemm twaqqaf altar \u00a9did tal-\u00a9ebel li fih dak kollu li hu me \u0307tie\u00a9 g \u0307as-sagrifi\u00e7\u00e7ju tal-quddiesa u titla' g \u0307alih permezz ta' tar\u00a9a tal-\u00a9ebel, g \u0307andu xkaffa tal-injam u ma' dan il-kur\u00e7ifiss hemm marbuta devozzjoni b'sa \u0307 \u0307itha u qadima li \u03a9gur tmur lura g \u0307al aktar minn mitt sena.", "Il-Konfraternit\u00e0 ta' Agonizzanti \u00a9iet trasferita g \u0307al fuq dan l-altar u fuq dan l-altar tkun i\u00e7\u00e7elebrata quddiesa kantata kull nhar ta' \u00ccimg \u0307a waqt li ssir ilfesta tad-Dehra tas-Salib fil-4 ta' Mejju.12 Imbaghad l-isqof Astiria jg \u0307addi biex jag \u0307ti tag \u0307rif x'sar mill-altar ta' Santu Rokku, li hu su\u00a9\u00a9ett g \u0307all-studju ie \u0307or li qed nag \u0307mel.", "\u00dbar ukoll altar ie \u0307or ta \u0307t it-titlu ta' Santu Rokku.", "Dan hu wie \u0307ed \u00a9did, g \u0307adu kemm \u00a9ie mwaqqaf fl-imsemmija kappella tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss u fuq dan l-altar hemm ikona li turi fin-nofs tag \u0307ha lill-Vergni Imbierka Marja bil-bambin \u00cces\u00f9 f'dirg \u0307ajha u fuq il-lemin hemm l-imsemmi konfessur Santu Rokku u fuq ix-xellug lil San Gaetanu.", "L-altar hu tal-\u00a9ebel u fih dak kollu li hu me \u0307tieg g \u0307as-sagrifi\u00e7\u00e7ju tal-quddiesa u fuq dan l-altar hemm imwaqqfa l-kongregazzjoni sekulari tal-ir\u00a9iel biex torganizza e\u03a9er\u00e7izzi spiritwali u dan l-altar \u00a9ie mg \u0307ammar b'dak kollu li hu ne\u00e7essarju g \u0307all-knisja parrokkjali skont ir-relazzjoni tar-Reverendu Kappillan u l-prokuraturi.13 I\u03a9-\u03a9jara pastorali li jmiss tkun dik ta' monsinjur isqof Michael Hieronumus Molina (1678-82).", "Din bdiet il-\u00d3add 4 ta' Frar 1680 u tag \u0307tina \u0307afna dettalji", "importanti.", "Il-festa ta' dan l-altar ma tibqax dik taddehra tas-salib waqt li fuqu jibda issa j\u03a9omm relikwarju li fih ikun hemm ir-relikwija tas-Salib Imqaddes jew kif inhi mag \u0307rufa b \u0307ala l-Vero Ligneo.", "Din irrelikwija flimkien mar-relikwarju jew il-kaxxa fejn jin\u03a9ammu r-relikwiji kienu \u00a9ew mog \u0307tija lill-knisja ta' Bormla mill-Inkwi\u03a9itur Ranuccio Pallavicino.", "Dan l-inkwi\u03a9itur beda jservi \u00a9ewwa pajji\u03a9na ftit wara l-wasla ta' dan il-kur\u00e7ifiss.", "Rannuccio Pallavicino \u00a9ie deskritt minn Fra Michele Gerolamo Molina Alessandru Bonnici b \u0307ala inkwi\u03a9itur \u00a9eneru\u03a9 li \u00a9ibed lil kul \u0307add lejh.", "Kien \u00a9ej minn familja nobbli minn Piacenza u kien patrizju Venezja.", "Hu \u00a9ie appuntat prelat u wara inkwi\u03a9itur u delegat appostoliku millpapa Klement X u serva f'Malta bejn l-1672 u 1676.", "Fi kliem ie \u0307or kien filg\u03a9ira meta Malta intlaqtet minn fla\u00a9ell ie \u0307or tal-pesta, dak tas-sena 1676.14 Pallavinico kien ta' lil Bormla kemm is-salib pettorali li f'dan il-perjodu qed ikun definit li kien tad-deheb kif wkoll dan relikwarju tal-fidda li huwa kellu flimkien mal-kaxxa tal-injam indurata bid-deheb li fiha kienu jin\u03a9ammu dawn ir-relikwiji.", "B \u0307alma kienet d-drawwa f'dan il-perjodu, slaleb pettorali kien ikollhom fihom skaldi mis-Salib Mqaddes.", "Skont Carmelo Galea Scannura din id-donazzjoni ta' relikwi lill-knisja ta' Bormla kienet saret nhar il-5 ta' Frar 1675.", "Din ir-relikwija tas-Salib Imqaddes kienet tqieg \u0307det f'dan l-ispe\u00e7i ta' relikwarju tal-injam jinqafel li fih kien hemm bi\u00e7\u00e7a mill-Art l-Imqaddsa u kienet im\u00e7appsa bid-demm ta' Kristu u bi\u00e7\u00e7a mill-li\u03a9ar ta' Kristu, partikola konnessa mal-Ver\u00a9ni Mbierka u fraka mill-korp ta' San Pawl Apostlu u San Remi\u00a9ju Isqof.", "Biss minn dawn ir-relikwiji kollha mog \u0307tija mill-Inkwi\u03a9itur, dik tal-Vero Ligneo biss kellha l-attestat li turi li verament kienet mis-salib li g \u0307al mijiet ta' snin il-Kristjani qiesu li kien ta' Kristu u li kien dak misjub minn Santa Liena.", "Fil-ka\u03a9 tar-relikwi o \u0307ra, l-Inkwi\u03a9itur Pallavicino kien biss awtentikom u re\u00a9istrahom fl-atti tal-Kan\u00e7illerja tal-Inkwi\u03a9izzjoni.", "Fuq kollox, il-wasla ta' dan is-salib twassal biex Kongregazzjoni Maskili li kienet g \u0307aqda reli\u00a9ju\u03a9a marbuta mal-altar ta' Santu Rokku tibda ti\u00a9i asso\u00e7\u00e7jata ma' dan l-altar tal-kur\u00e7ifiss.", "L-isqof Molina jg \u0307idilna hekk: \u00dbar altar ie \u0307or li jinsab f'kappella g \u0307alih, fuq il-lemin, hekk kif tid \u0307ol ilknisja u li hu ddedikat lill-kur\u00e7ifiss u li hu tal-\u00a9ebel u fih dak kollu li hu me \u0307tieg g \u0307as-sagrifi\u00e7\u00e7ju tal-quddiesa u titla' g \u0307alih permezz ta' tar\u00a9a tal-\u00a9ebel u g \u0307andu xkaffa tal-injam li fuqha hemm kaxxa tal-injam indurata li fil-parti ta' fuq tag \u0307ha hemm tieqa \u03a9g \u0307ira bi grada tal- \u0307adid indurata bid-deheb u fiha \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "serratura li ting \u0307alaq b'\u00e7avetta u fiha jin\u03a9amm r-relikwarju tal-fidda li fih salib zg \u0307ir tad-deheb mog \u0307ti mill-Illustrissimu u Reverendissimu Sinjur Rainuccio Pallavicino (sic), meta hu kien inkwi\u03a9itur tal-g\u03a9ira u delegat appostoliku u li \u00a9o fih hemm mag \u0307luqa skaldi mis-Salib Imqaddes u bi\u00e7\u00e7a mill-art im\u00e7appsa bid-demm Imqaddes tas-Sinjur tag \u0307na \u00cces\u00f9 Kristu Redentur, partikola millli\u03a9ar ta' Kristu li fih \u00a9ie mgezwer il-\u00a9isem tas-Sinjur tag \u0307na u partikola ta \u0307t il-patro\u00e7inju tal-Beata Virgni u partikola mill-\u00a9isem ta' San Pawl Appostlu u xejn inqas minn tal-qaddis San Remi\u00a9ju isqof u konfessur u dan l-istess salib (i\u00a9ifieri l-Vero Ligneo) jista' jkun ippruvat li huma awtentiku mill-attestat mog \u0307ti mis-Sinjur u Illustrissimu u Reverendissimu Don Ranuccio.", "Fuq l-imsemmi altar hemm kur\u00e7ifiss kbir tal-injam u fuqu hemm il-korp tas-sinjur tag \u0307na \u00cces\u00f9 Kristu.", "Hemm venerazzjoni kbira lejn dan il-kur\u00e7ifiss li kien in\u00a9ieb mir-renju ta' Kreta fi-sena 1669.", "Imbag \u0307ad l-isqof jg \u0307addi biex jiddiskrivi l-prospettiva ta' dan ilkur\u00e7ifiss.", "Hemm ma' dwaru skulturi tal-\u00a9ebel partijiet minnhom indurati u partijiet o \u0307ra mi\u03a9bug \u0307a b'kulur a \u0307mar u j\u03a9ejnu l-prospettiva ta' dan l-altar hemm erba' kolonni tal-\u00a9ebel (tnejn fuq kull na \u0307a) u dawn huma m\u03a9ejna bi skulturi u fuq nett tag \u0307hom hemm pittura fuq it-tila li turi lil Kristu bil-kuruna tax-xewk u bil-qa\u03a9ba u mlibbes porpra \u0307amra u fil-\u00a9nub tal-imsemmija kappella hemm mdendlin o\u00a9\u00a9etti tal-fidda u tad-deheb u pitturi fuq l-injam (ex-voti) mog \u0307tija mill-piji fidili ad unur is-Santissimu Kur\u00e7ifiss.15 U fuq dan l-altar hemm imwaqqfa sa mis-sena 1674, i\u00a9ifieri fi \u03a9mien l-Isqof ta' qabel Astiria, il-konfraternit\u00e0 (tal-Kur\u00e7ifiss) li g \u0307andha madwar sittin membru u li jilbsu konfratija tax-xoqqa ta' kulur iswed u jag \u0307mlu \u0307afna opri tal- \u0307niena.16 Permezz ta' din ir-referenza nistg \u0307u nikkonfermaw mhux biss meta twaqqfet il-Konfraternit\u00e0 tal-Kur\u00e7ifiss, i\u00a9ifieri fl-1674, i\u03a9da wkoll l-ilbies li kellhom dawn il-fratelli, kien minn dejjem iddominat minn konfratija ta' kulur iswed.", "Fuq kollox din i\u03a9-\u03a9jara tag \u0307tina dettall ie \u0307or li jibqa' ji\u00a9i repetut fi\u03a9\u03a9jajjar li \u00a9ejjin.", "Hemm ukoll imwaqqfa is-Sodalit\u00e1 tal-Agonizzanti u l-membri tag \u0307ha jag \u0307tu \u0307ames grani kull xahar u wara l-mewt ta' kull membru, b \u0307ala att ta' \u0307niena ji\u00a9u \u00e7\u00e7elebrati \u0307amsin quddiesa u minn ftit ta\u03a9-\u03a9mien 'l hawn immexxija mill \u0307niena, il-fratelli jishru \u0307afna u mqanqlin mil-\u00a9id tar-ru \u0307, jin\u03a9amm il-bieba tat-tabernaklu tas-Santissimu Sagrament miftu \u0307a g \u0307all-tliet sieg \u0307at waqt li l-qassisin jag \u0307mlu t-talb.", "Quddiem dan l-altar hemm imdendel lampier tal-fidda jinxteg \u0307el bit-tazza ta\u03a9-\u03a9ejt li d-dawl tieg \u0307u isa \u0307 \u0307a \u0307 d-devozzjoni tal-poplu.", "U f'din il-kappella hemm imwaqqfa ukoll il-Kongregazzjoni tal-Ir\u00a9iel li \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "titmexxa mill-patrijiet \u00ccizwiti u kull nhar ta' \u00d3add jiltaqg \u0307u u jag \u0307mlu \u0307afna atti ta' karit\u00e0.", "U fuq dan l-altar ikunu \u00e7\u00e7elebrati ta' kull sena \u03a9ewg festi tas-Salib Imqaddes.", "L-ewwel wa \u0307da hija dik tat-3 ta' Mejju u l-o \u0307ra hija dik tal-14 ta' Settembru i\u00a9ifieri l-festa tas-Sejba tas-Salib u dik tal-E\u03a9altazzjoni tasSalib.", "Fil-festa tas-Sejba tas-Salib Imqaddes, il-prokuraturi tas-Socjet\u00e0 talAgonizzanti jag \u0307mlu quddiesa bil-kant tal-ewwel u t-tieni g \u0307asar, u bil-prietka waqt li l-festa tal-E\u03a9altazzjoni ssir mill-prokuraturi tal-knisja parrokkjali u fiha jsir l-ewwel u t-tieni g \u0307asar, quddiesa u fi\u03a9-\u03a9ewg festi, issir il-pur\u00e7issjoni li fiha jin \u0307areg l-imsemmi relikwarju bil-parte\u00e7ipazzjoni tal-qassisin kollha u wkoll tal-fratellanza tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss.17 G \u0307alhekk sakemm issir l-g \u0307aqda bejn is-Sodalit\u00e0 tal-Agonizzanti u l-Fratellanza tal-Kur\u00e7ifiss, fuq dan l-altar kien hemm mwaqqfa tliet g \u0307aqdiet distinti u li baqg \u0307u joperaw indipendentament g \u0307al numru ta' snin.", "L-ewwel g \u0307aqda li tmut tkun dik tal-Ir\u00a9iel li l-iskop tag \u0307ha kien dak li tag \u0307mel l-e\u03a9er\u00e7izzi spiritwali.", "Din l-g \u0307aqda ma kinetx tag \u0307mel u\u03a9u minn konfratiji.", "Ori\u00a9inarjament, din l-g \u0307aqda kienet ukoll Sodalit\u00e0, mag \u0307rufa b \u0307ala dik talVjatku u kienet marbuta mal-altar ta' Santu Rokku.18 Anki s-Sodalit\u00e0 talAgonizzanti ma kellix konfratiji u qatt ma jissemma' li l-membri tag \u0307ha kienu jakkumpanjaw fil-pur\u00e7issjonijiet tas-Salib Imqaddes.", "Min-na \u0307a l-o \u0307ra, il-fratelli tal-Konfraternit\u00e0 tal-Mejtin kellhom il-konfratija mag \u0307mula middrapp tal-ixkejjer (jew a \u0307jar tax-xoqqa) u muzzetta sewda u ras ta' mewt fuq il-muzzetta tag \u0307hom g \u0307aliex kienu jakkumpanjaw fil-pur\u00e7issjoni i\u03a9da ma jissemmewx li qed jie \u0307du sehem fil-festi tas-salib.", "Il-pre\u03a9en\u03a9a ta' din ilKonfraternit\u00e0 tal-Mejtin tispjega g \u0307ala f'Bormla, il-Konfraternit\u00e0 tal-Kur\u00e7ifiss tkun l-unika wa \u0307da f'Malta li taddotta konfratija totalment sewda biex b'hekk tkun distinta minn din il-Konfraternit\u00e0 tal-Mejtin li kellha konfratija bajda b'muzzetta sewda.", "I\u03a9-\u03a9jara pastorali li tmiss ssir \u00a9ewwa Bormla kienet mill-isqof ta' wara Molina, Davide Cocco Palmieri (1684-1711).", "Dan \u03a9ar Bormla g \u0307al aktar minn darba.", "G \u0307amel l-ewwel \u03a9jara pastorali tieg \u0307u fl-6 ta' Jannar 1686 fejn l-ewwel mar fil-kunvent talKarmelitani Skalzi ta' Bormla u minn hemm mar ilL-Isqof Davide knisja parrokkjali.19 Matul din i\u03a9-\u03a9jara nsiru nafu li Cocco Palmieri l-kur\u00e7ifiss kien jitg \u0307atta b'purtiera.", "L-isqof \u03a9ar l-altar tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss li jinsab fil-kappella ddedikata lilu fuq in-na \u0307a tal-lemin.", "Dan l-altar hu tal-\u00a9ebel u g \u0307adu fuqu dak kollu li je \u0307tie\u00a9 g \u0307as-sagrifi\u00e7\u00e7u tal-quddiesa u jinsab f'post \u00e7entrali u denjament \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "im\u03a9ejjen.", "Fuq l-altar hemm urna tal-injam indurata bid-deheb u fuqha, finnofs, hemm tieqa \u03a9g \u0307ira, li g \u0307andha gradilja tal- \u0307adid indurata bis-serratura tag \u0307ha u fiha jin\u03a9ammu r-relikwi mqaddsa li jinsabu mi\u03a9muma f'relikwarju tal-fidda mi\u03a9mum tajjeb b \u0307alma kien \u00a9ie deskritt fi\u03a9-\u03a9jara pre\u00e7edenti tal-isqof.", "Fil- \u0307ajt hemm imwa \u0307 \u0307al salib kbir bl-imma\u00a9ni tas-sinjur tag \u0307na \u00cces\u00f9 Kristu msallab fuqu mi\u00a9jub minn ba \u0307 \u0307ara Bormli\u03a9i mir-Renju ta' Kreta u mg \u0307otti b'velu tal- \u0307arir ta' kulur a \u0307mar.", "\u00d3afna nies mill-g\u03a9ira kollha ji\u00a9u bi \u0307\u00a9arhom biex jinvistawh u jitolbu quddiemu.", "Quddiemu hemm lampier bit-tazza ta\u03a9-\u03a9ejt mixg \u0307ula l- \u0307in kollu mid-devozzjoni tal-poplu.", "Fuq dan l-altar hemm imwaqqfa is-Sodalit\u00e1 tal-Agonizzanti li l-membri tag \u0307ha jag \u0307tu grana (l-inqas valuta ta' flus) kull xahar, minbarra l-\u00a9bir, il \u0307las li jing \u0307ata biex wie \u0307ed isir membru u din l-istess Sodalit\u00e0 torganizza tliet sig \u0307at ta' espo\u03a9izzjoni g \u0307all-membri tag \u0307ha billi jinfeta \u0307 il-bieb tat-tabernaklu u matul i\u03a9-\u03a9mien li tin\u03a9amm esposta s-Santissima Ewkaristija jin\u03a9ammu sitt xemg \u0307at mixg \u0307ula.", "U ji\u00a9u \u00e7\u00e7elebrati erbg \u0307in quddiesa g \u0307all-ru \u0307 il-fratelli mejtin tag \u0307ha.", "F'din l-istess kappella, ta \u0307t d-direzzjoni tal-patrijiet \u00cci\u03a9witi, jin\u00a9abru l-fidili kull nhar ta' Sibt u \u00d3add filg \u0307axija, fejn isiru numru ta' e\u03a9er\u00e7izzji spiritwali u mag \u0307hom isir ukoll is-sawm u flimkien jg \u0307idu t-talba tal-miserere.", "Fuq dan l-altar ji\u00a9u \u00e7elebrati \u03a9ew\u00a9 festi fis-sena li huma dik tax-xahar ta' Mejju, bl-ewwel u tieni g \u0307asar, quddiesa kantata u omelija m \u0307allsin mill-istess sodalit\u00e0 u ssir pur\u00e7issjoni li fiha tin \u0307are\u00a9 ir-relikwa tal-Vero Ligneo tas-Salib Imqaddes.", "Il-festa l-o \u0307ra ssir fix-xahar ta' Settembru bl-ewwel u it-tieni g \u0307asar, quddiesa kantata u pur\u00e7issjoni m \u0307allsa mill-prokuraturi tal-Knisja.", "20 L-isqof Cocco Palmieri re\u00a9a' \u03a9ar Bormla g \u0307at-tieni darba nhar 6 ta' \u00ccunju 1694.", "It-tag \u0307rif li jag \u0307ti dwar dan l-altar tal-kur\u00e7ifiss inbidel g \u0307aliex issa dan il-kur\u00e7ifiss kien me \u0307ud g \u0307all-post li jinsab fih illum.", "In fatti, bla dubbju ta' xejn, tkun il-wassla ta' dan il-kur\u00e7ifiss li twassal lill-Bormli\u03a9i biex iwaqqg \u0307u l-knisja l-antika u jibnu din pre\u03a9enti.", "L-ewwel opra li titlesta kienet il-kappella tieg \u0307u.", "Biss kif ser naraw mid-diskrizzjoni tal-isqfijiet, fil-bidu din il-kappella ma kinetx im\u03a9ejna kif inhi llum.", "Il-prospettiva tal-altar kellha statwi u skulturi o \u0307ra.", "Insiru nafu ukoll, li relikwa tas-salib imqaddes kienet saritilha ostensorju, ji\u00a9ifieri kienet saritilha sieq tal-fidda u \u00a9o fih kien twa \u0307 \u0307al is-salib ta' Pallavicino bil-Vero Ligneo fih.", "Issa l-isqfijiet jibdew jg \u0307idu li dan is-salib ta' Pallavicino kien wie \u0307ed tal-fidda.", "Wie \u0307ed jistaqsi jekk dan is-salib inbidilx meta sar dan l-ostensorju \u00a9did, g \u0307aliex ori\u00a9inarjament kien definit b \u0307ala wie \u0307ed tad-deheb jew inkella kien tal-fidda bbanjat bid-deheb u g \u0307alhekk kien qed ikun deskritt b \u0307ala wie \u0307ed tad-deheb.", "Ra\u00a9uni o \u0307ra ghal din il-bidla fid-deskrizzjoni tas-salib, tista' tkun \u00a9ejja mill-fatt li dan l-ostensorju l-\u00a9did tal-fidda li fis-sieq tieg \u0307u kien hemm l-arma tal-kardinal Pallavicino sar forma", "ta' salib u dan is-salib tad-deheb tal-istess Pallavicino tqieg \u0307ed go fih.", "\u00dbar l-altar ta \u0307t it-titlu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss li jinsab fil-\u00e7entru tal-kappella \u00a9dida li kienet g \u0307ada kemm \u00a9iet mibnija fil\u00a9enb tal-knisja b'forma tonda u b'koppla fi\u00e7\u00e7entru tag \u0307ha.", "L-altar tag \u0307ha hu tal-\u00a9ebel u lest minn kollox u g \u0307andu kollox g \u0307assagrifi\u00e7ju tal-quddiesa.", "U m\u03a9ejjen b'mod di\u00e7enti u fuq l-ixkaffa tal-injam indurata bid-deheb hemm kaxxa wkoll mag \u0307mula mill-injam indurat bid-deheb u g \u0307andha bieba tal- \u0307adid indurata bid-deheb u fiha jin\u03a9ammu xejn anqas mir-relikwi mqaddsa u fosthom hemm wa \u0307da tas-Salib Imqaddes Il-Kur\u00e7ifiss ta' Kandja u mqeg \u0307da f'salib tal-fidda u l-ostensorju tag \u0307ha li hu wkoll tal-fidda u dan is-salib tal-vero ligneo li g \u0307andu \u0307\u00a9ie\u00a9a tleqq \u00a9ie mog \u0307ti lil dan l-altar mill-Illustrissimu u Reverendissimu Sinjur Rainnicio Palavicino (sic) li kien inkwi\u03a9itur ta' din il-g\u03a9ira qabel ma kienet saret i\u03a9-\u03a9jara pastorali mill-Illustrissimu u Reverendissimu Sinjur Isqof Molina u fuq dan l-istess altar hemm ni\u00e7\u00e7a m\u03a9ejna bl-an\u00a9li u qaddisin u mhux anqas im\u03a9ejna b'kelmiet tal-virtitujiet teolo\u00a9i\u00e7i u statwi u fiha jinsab salib kbir bisSantissimu Kur\u00e7ifiss tal-belt ta' Kreta i\u03a9da wara li dan ir-renju \u00a9ie okkupat mit-Torok in\u00a9ieb f'din il-g\u03a9ira minn ba \u0307 \u0307ara Bormli\u03a9i.", "Quddiem dan l-altar hemm imdendel lampier tal-fidda bit-tazza ta\u03a9-\u03a9ejt tixg \u0307el kuljum.", "Imbag \u0307ad, l-isqof jg \u0307addi biex jitkellem dwar il-festi li ji\u00a9u \u00e7\u00e7elebrati fuq dan l-altar li kienu dik tat-3 ta' Mejju mag \u0307rufa b \u0307ala \"inventionis Sanctae Cruces\", ji\u00a9ifieri s-Sejba tas-Salib Imqaddes u dik tal-14 ta' Settembru.", "Ilkelma Latina \"inventionis\" tfisser sejba u tirreferi g \u0307all-istorja ta' meta Santa Liena kienet sabet il-salib ta' Kristu.", "Din il-festa kienet g \u0307adha tit \u0307allas millSodalit\u00e1 tal-Agonizzanti.", "Din il-festa kompliet issir bl-ewwel u t-tieni g \u0307asar, omelija u pur\u00e7issjoni li fiha issa kienet qed tin \u0307are\u00a9 ir-relikwija tal-Vero Ligneo li issa kienet qed tin \u0307are\u00a9 wa \u0307idha u ming \u0307ajr ir-relikwarju bir-relikwi kollha kif kien isir qabel.", "F'Settembru kienet tkun \u00e7elebrata l-festa tal-E\u03a9altazzjoni tas-Salib u kienet issir bl-ewwel u t-tieni g \u0307asar, quddiesa kantata u din il-festa baqg \u0307et ti\u00a9i m \u0307allsa mill-parro\u00e7\u00e7a.", "Jing \u0307ad ukoll li Fuq dan l-altar kien hemm imwaqqfa l-konfraternit\u00e0 maskili ta \u0307t it-titlu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss u l-fratelli tag \u0307ha kienu jilbsu konfratija mag \u0307mula mid-drapp tal-ixkejjer u muzzetta ta' kulur iswed u kienu jag \u0307tu grana kull xahar u kienu jag \u0307mlu \u0307amsin quddiesa g \u0307all-erwie \u0307 tal-fratelli mejtin.21 \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "L-isqof Davide Cocco Palmieri jer\u00a9a' jmur g \u0307at-tielet \u03a9jara tieg \u0307u \u00a9ewwa l-knisja ta' Bormla nhar is-7 \u00ccunju 1700.", "Il-\u03a9jara tibda wara nofsinhar u tkompli fil-jiem ta' wara.", "Il-bini tal-knisja kien miexi sew ta \u0307t il-kappillan Dun Gioacchino Fabri.", "Il-koppla kienet g \u0307adha ma nbietx i\u03a9da l-altar ma\u00a9\u00a9ur kien \u00a9a tqieg \u0307ed f'postu.", "F'dan i\u03a9-\u03a9mien l-altar kien g \u0307adu tal-\u00a9ebel u fuqu kien hemm it-tabernaklu waqt li l-presbiterju kien imdawwar bil-balavostri tal\u00a9ebel.", "Kellu lampier jixg \u0307el quddiemu li l-isqof jag \u0307mel dan il-kumment sabi \u0307 dwaru \"ante illud (ji\u00a9ifieri l-altar ma\u00a9\u00a9ur) pendet lampas cum sublampadario argenteo incessanter lucens pro veneratione SSmi Sacramenti\" jew quddiemu hemm imdendel lampier tal-fidda li bid-dawl ma jaqta' xejn mit-tazza ta\u03a9-\u03a9ejt jistieden g \u0307all-venerazzjoni tas-Santissimu Sagrament.22 U mbag \u0307ad jg \u0307id hekk dwar dan l-altar tal-kur\u00e7ifiss.", "\u00dbar l-altar ta \u0307t it-titlu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss li jinsab fuq \u00a9ewwa talprospettiva tal-kappella tieg \u0307u fuq in-na \u0307a tal-lemin tan-nava i\u03a9-\u03a9g \u0307ira tal-knisja.", "Hu tal-\u00a9ebel i\u03a9da g \u0307andu it-ti\u03a9jin kollu u fih dak li je \u0307tie\u00a9 g \u0307assagrifi\u00e7ju tal-quddiesa u jinsab mi\u03a9mum tajjeb.", "Fuq l-ixkaffa tieg \u0307u hemm kaxxa tal-injam indurata bid-deheb u b \u0307ala protezzjoni g \u0307andha gradilja tal \u0307adid li hija wkoll indurata bid-deheb u fiha jinsabu mi\u03a9muma r-relikwa talVero Ligneo tas-Salib Imqaddes u mag \u0307ha relikwi mqaddsa o \u0307ra u fuq dan ir-relikwarju hemm relikwa o \u0307ra \u03a9gur tal-Appostlu San Pawl u t-tribuna hija m\u03a9ejna b'numru ta' statwi u skulturi fil-\u00a9ebel u fiha hemm is-salib kbir bisSantissimu Kur\u00e7ifiss li hu mi\u03a9mum b'venerazzjoni mill-poplu kollu tal-g\u03a9ira u quddiem dan l-altar hemm lampier tal-fidda mixg \u0307ul kuljum.", "Illustrissimu u Reverendu Sinjur ordna li ssir prospettiva \u00a9dida g \u0307al parti ta' wara ta' dan l-altar.", "Il-festa \u00e7elebrata tat-tlieta ta' Mejju, is-solennit\u00e0 tas-Sejba tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss issir bl-ewwel u t-tieni g \u0307asar u bil-quddiesa kantata, omelija, pur\u00e7issjoni li fiha tin\u00a9arr l-imsemmija relikwa u l-ispejje\u03a9 jit \u0307allsu mis-Sodalit\u00e1 tal-Agonizzanti mwaqqaf fuq dan l-altar.", "Bl-istess solennit\u00e0 ssir il-festa talE\u03a9altazzjoni tas-Salib fix-xahar ta' Settembru m \u0307allsa mill-prokuraturi talknisja li ta \u0307thom taqa' l-kura tal-imsemmi altar.", "Il-prokuraturi tal-imsemmija Sodalit\u00e1 tal-Agonizzanti kienu l-qassis Dun Natale Farrugia u Giovanni Luca Pace.", "Illustrissimu u Reverendu Sinjur ordna li jag \u0307tu rendikont talamministrazzjoni tag \u0307hom.", "Fuq dan l-altar hemm imwaqqfa wkoll il-konfraternit\u00e0 tal-ir\u00a9iel mag \u0307rufa ta \u0307t it-titlu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss li l-membri tag \u0307ha jmexxu l-affarijiet tag \u0307hom skont l-istatuti u jag \u0307mlu xog \u0307ol ta' karit\u00e0 u jakkumpanjaw filpur\u00e7issjoni lebsin il-konfratija b \u0307alma jag \u0307mlu fl-imsemmija sollenitajiet tasSalib Imqaddes.23 \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "B'hekk grazzi g \u0307al dan il-kumment nafu li bejn l-1694 u l-1700, ilFratellanza tal-Kur\u00e7ifiss kienet g \u0307amlet sett ta' statwi \u0307alli tkun tista' tkun amministrata a \u0307jar.", "Cocco Palmieri j\u03a9ur g \u0307all-a \u0307 \u0307ar darba Bormla nhar 25 ta' Mejju 1710.", "L-ordni li kien ta biex issir prospettiva \u00a9dida, ji\u00a9ifieri dik li hemm illum kienet g \u0307adha ma saritx i\u03a9da kien \u03a9died in-numru ta' lampieri tal-fidda jixeg \u0307lu quddiemu waqt li nsiru nafu li sieq tar-relikwarju kellha l-arma ta' Pallavicino fiha waqt li kienet saret \u0307\u00a9ie\u00a9a kbira g \u0307an-ni\u00e7\u00e7a tal-Kur\u00e7ifiss.", "Ikun f'dan irrendikont li nsiru nafu wkoll li Monsinjur Pallavicino kien le \u0307aq issa kardinal u meta kien f'din il-kariga huwa jer\u00a9a' jiftakar f'Bormla.", "Infatti, Pallavicino la \u0307aq Kardinal nhar is-17 ta' Mejju 1705.", "Cocco Palmieri jg \u0307id dawn il-pre\u00e7i\u03a9i kelmiet dwar dan l-altar u Monsinjur Pallavicino: \u00dbar l-altar ta \u0307t it-titlu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss imwaqqaf fuq \u00a9ewwa talkappella kbira mibnija g \u0307alih fuq il-lemin tal-Knisja.", "L-altar hu tal-\u00a9ebel u g \u0307andu dehra kompluta u fuqu hemm xkaffa u fuqha hemm impo\u00a9\u00a9ija kaxxa tal-injam indurata bid-deheb u ngastata fiha gradilja tal- \u0307adid li hija wkoll indurata bid-deheb u fiha wie \u0307ed josserva r-relikwa tal-Vero Ligneo tasSalib Imqaddes u mag \u0307ha relikwi qaddisa (wa \u0307da minnhom) \u03a9gur ta' San Pawl.", "Dan ir-relikwarju hu tal-fidda u fis-sieq tieg \u0307u hemm in\u00e7i\u03a9a l-arma tal-Reverendu Kardinal Ranuccio Pallavini (sic) li darba kien inkwi\u03a9itur ta' Malta u kien ta dan ir-relikwarju bl-imsemmija relikwi qaddisa lil din ilknisja.", "Fit-tribuna, \u0307\u00a9ie\u00a9a kbira tag \u0307laq salib kbir bis-Santissimu Kur\u00e7ifiss u li lejh hemm venerazzjoni kbira u quddiem dan l-altar hemm tliet lampieri tal-fidda u bit-tazzi ta\u03a9-\u03a9ejt jixeg \u0307lu kuljum.", "24 Illustrissimu u Reverendissimu Sinjur ordna li jitkabbar it-ti\u03a9jin tieg \u0307u.25 Fuq dan l-altar kien hemm il-konfraternit\u00e0 tal-ir\u00a9iel ta \u0307t it-titlu tasSantissimu Kur\u00e7ifiss u li membri tag \u0307ha g \u0307andhom l-istatuti u fost il- \u0307idma li jridu jag \u0307mlu hemm xejn anqas minn dik li jag \u0307mlu opri ta' karit\u00e026 u li jikkumpanjaw, libsin il-konfratija fil-pur\u00e7issjonijiet li jsiru fl-imsemmija festi tas-Salib Imqaddes.27 F'dan il-perjodu l-knisja l-\u00a9dida kienet g \u0307adha ma nbnietx g \u0307al kollox.", "Il-parti tal-xellug tag \u0307ha kienet g \u0307adha m'hix lesta u fiha kien g \u0307ad hemm l-altari u navi tal-knisja l-qadima ta' qabel din pre\u03a9enti, li dwarha qieg \u0307ed nag \u0307mel studju separat.", "L-isqof jg \u0307id hekk dwar din il-parti, Fuq in-na \u0307a tax-xellug tan-nava prin\u00e7ipali hemm \u0307ames altari li huma l-ewwel dak ta' San Kristoferu, it-tieni tal-Assunta, it-tielet ta' San \u00ccwann Battista, ir-raba' ta' San Dimitri u l- \u0307ames Santu Rokku.", "L-isqof kompla jg \u0307id li fl-antik il-kappella li kien hemm kienet tas-Salib Imqaddes.", "B'hekk, il-kappella ta' Santu Rokku baqg \u0307et asso\u00e7jata mal-kur\u00e7ifiss, anki jekk sakemm spi\u00e7\u00e7at tinbena il-knisja pre\u03a9enti, l-altar prin\u00e7ipali ta' din \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "il-kappella re\u00a9a' sar dak ta' Santu Rokku wara li l-kur\u00e7ifiss kien ittie \u0307ed filkappella l-\u00a9dida tieg \u0307u.", "L-isqof ikompli j\u03a9id li min \u0307abba li l-knisja kienet qieg \u0307da tinbena mill\u00a9did, in-navi \u03a9-\u03a9g \u0307ar laterali kienu t \u0307attew u g \u0307alhekk il-festivit\u00e0 ta' dawn il- \u0307ames altari u kull onera li kien hemm marbuta mag \u0307hom u li \u00a9ew deskritti fil-visiti pastorali ta' qabel, u wara li din id-demolizzjoni kienet saret u skont kif sostna il-vi\u00e7i kappillan, dawn l-obbligi marbuta ma' dawn l-altari kienu qeg \u0307din ji\u00a9u mwettqa fuq l-altar ma\u00a9\u00a9ur.28 Min \u0307abba l-konnessjoni li l-isqof Cocco Palmieri kellu ma' Bormla, u g \u0307ax matul l-episkopat tieg \u0307u sar \u0307afna mill-bini tal-knisja l-\u00a9dida, kien sar kwadru ta' dan l-isqof mill-pittur Giuseppe Arena, mag \u0307ruf b \u0307ala il Romano.", "Dan il-kwadru g \u0307adu je\u03a9isti u jinsab fis-sagristija.", "Fis-seklu dsatax, dan ilkwadru kien sarlu xi tibdil fih u nbidel f'dak ta' Piju IX.", "Min \u0307abba l-valur storiku tieg \u0307u, il-konnessjoni li g \u0307andu mal-bini tal-knisja l-\u00a9dida, u l-valur pittoriku tieg \u0307u, ikun xieraq li dan il-kwadru jer\u00a9a' ji\u00a9i restawrat g \u0307al kif tpitter ori\u00a9inarjament.", "L-isqof il-\u00a9did \u00ccakbu Canaves (1713-21) la \u0307aq hekk kif Cocco Palmieri spi\u00e7\u00e7a l-visita tieg \u0307u.", "G \u0307alhekk, fis-sena ta' wara, Bormla jer\u00a9a' jkollha \u03a9jara pastorali o \u0307ra.", "Canaves mar Bormla nhar 10 ta' Frar 1715.", "Flimkien mas-segwa\u00e7i tieg \u0307u, ni\u03a9el ix-xatt tal-belt, fejn qabdu d-dg \u0307ajsa minn Porta del Monte, jew \u0307dejn il-knisja ta' Liesse u qasmu g \u0307al Bormla bid-dg \u0307ajsa.", "F'dik is-sena kienet spi\u00e7\u00e7at il-gwerra msej \u0307a tas-su\u00e7\u00e7essjoni Spanjola u l-Port il-Kbir L-Isqof Jacobus Canaves kien mimli bi\u00e7\u00e7iet tal-ba \u0307ar tal-gwerra.", "I\u03a9-\u03a9jara tg \u0307idilna li tant kien hemm bastimenti tal-gwerra fil-port, spe\u00e7jalment fid-da \u0307la bejn l-Isla u l-Birgu, li d-dg \u0307ajsa tal-isqof waslet tard Bormla.", "Issa Bormla kellha kappillan \u00a9did.", "Dan kien Dun Gu\u03a9epp Fabro li laqa' lill-isqof flimkien mal-kleru numeru\u03a9 fejn l-ewwel \u0307aduh fid-dar li kien ser joqg \u0307od fiha matul il-vi\u03a9ta pastorali \u00a9ewwa Bormla29.", "Matul din il-vi\u03a9ta, ir-relikwi bdew ji\u00a9u e\u03a9aminati mill-isqof separatament u dan l-e\u03a9ami kien isir fuq l-altar tal-kur\u00e7ifiss.", "G \u0307alhekk wara li kien spi\u00e7\u00e7a jag \u0307mel il-vi\u03a9ta obbligatorja tat-tabernaklu u l-fonti tal-ilma imbierek, g \u0307adda biex jinvista lir-relikwi mqaddsa fejn in\u00e7ensa r-relikwi tas-Salib Imqaddes u ta' San Dimitri li kienu jin\u03a9ammu f'kaxxa fuq l-altar tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss.", "Hu sab li kienu mi\u03a9muma tajjeb.30 Fl-1715, il-knisja ta' Bormla kienet g \u0307adha bla kor li kien g \u0307adu qieg \u0307ed jinbena31 waqt li prokuraturi tal-knisja kienu, il-kanoniku tal-kolle\u00a9\u00a9jata ta' Birkirkara, Dun Gio Batta Decandia, il-qassis Dun Alessandru Camilleri u \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "l-Kleriku Gio Batta Axiaq.32 Mal-altar ma\u00a9\u00a9ur kien hemm issa marbuta s-so\u00e7jet\u00e0 antika \u00a9ewwa Bormla mwaqqaf biex titlob g \u0307all-erwie \u0307 jew kif kienet mag \u0307rufa a \u0307jar b \u0307ala l-Fratellanza tal-Mejtin.", "Hemm fuqu (l-altar ma\u00a9\u00a9ur) is-so\u00e7jet\u00e0 ta' fidili, mi\u03a9-\u03a9ew\u00a9 sessi ta \u0307t ittitlu tal-Mejtin li qabel kienet imwaqqfa fuq l-altar ta' Santa Katerina u minn \u03a9mien l-imsemmija \u03a9jajjar li jmorru lura g \u0307all-memorja ta' Fra Don Tommaso Gargallo, li kien isqof ta' Malta u li \u00a9iet konfermata fis-sena 1617 mis-su\u00e7\u00e7essur tieg \u0307u l-isqof Cagliares fi \u03a9mien il-kappillan Michaele Cap u wkoll Salvatore de Modica u l-patron Marini Carletto it-tnejn prokuraturi ta' din il-knisja u wara \u00a9iet aggregata mal-ar\u00e7ikonfraternit\u00e0 tal-belt il-kbira ta' Ruma fis-7 ta' Ottubru 1618 u l-fratelli tag \u0307ha jikkontribuxxu grano wie \u0307ed kull xahar u l-prokuraturi ta' imsemmija so\u00e7jet\u00e0 minn dawn il-flus jag \u0307mlu il-quddies kuljum letti u quddiesa kantata bl-espo\u03a9izzjoni tas-Santissimu Sagrament u t-tberik tal-oqbra u dan ta' hawn fuq kien qed ikun applikat g \u0307a\u00e7-\u00e7elebrazzonijiet ta' quddies lett g \u0307all-ewrie \u0307 tal-purgatorju.", "33 Fuq kollox, ming \u0307and dan l-isqof insiru nafu li l-inkwi\u03a9itur Pallavicino ftit qabel din il-vi\u03a9ta kien g \u0307aqqad il-Konfraternit\u00e0 tal-Kur\u00e7ifiss malAr\u00e7ikonfraternit\u00e0 ta' San Marcello \u00a9ewwa Ruma u b'hekk din il-konfraternit\u00e0 ta' Bormla bdiet issa tissejja \u0307 Ar\u00e7ikonfraternit\u00e0.", "Infatti, tkun f'din i\u03a9-\u03a9jara ta' l-isqof Canaves li jissemma' g \u0307all-ewwel darba li l-Konfraternit\u00e0 tal-Kur\u00e7ifiss kienet issa saret ar\u00e7ikonfraternit\u00e0.", "\u00dbar l-altar ta \u0307t it-titlu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss imwaqqaf fuq il-parti ta' \u00a9ewwa tal-prospettiva u l-kappella kbira mibnija fuq in-na \u0307a tal-lemin talknisja, li hu tal-\u00a9ebel, im\u03a9ejjen tajjeb u g \u0307andu kollox g \u0307as-sagrifi\u00e7ju talquddiesa.", "Fuqu hemm xkaffa u fuqha hemm kaxxa tal-injam indurata bid-deheb bi gradilja ingastata fiha tal- \u0307adid li hija wkoll indurata bid-deheb u li fiha wie \u0307ed josserva r-relikwija tas-salib imqaddes u xejn anqas ir-relikwi mqaddsa o \u0307ra, wa \u0307da \u03a9gur ta' San Pawl Appostolu u fuq dan ir-relikwarju tal-fidda hemm in\u00e7i\u03a9a fis-sieq tieg \u0307u l-istemma tal-Eminentissimu u Reverendissimu Sinjur Kardinal Raniero Pallavicino, li kien inkwi\u03a9itur ta' Malta u li kien ta dan ir-relikwarju bir-relikwi li hemm fih b \u0307ala rigal lil din il-knisja.", "Fit-tribuna hemm \u0307\u00a9ie\u00a9a kbira tag \u0307laq salib kbir bis-Santissimu Kur\u00e7ifiss li n\u00a9ieb mir-Renju ta' Kreta u li darba kien jinsab fil-knisja tal-patrijiet tadDumnikani (Ta' Kreta) u mbag \u0307ad tqieg \u0307ed fis-6 ta' Novembru 1669 mill-mejjet Reverendu Sinjur S.T. u J.V.D. Dun Giovanni Antonio Cauchi, li f'dak i\u03a9-\u03a9mien kien ar\u00e7ipriet tal-knisja Kattidrali ta' Malta u vigarju kapitulari g \u0307aliex ilg\u03a9ira kienet ming \u0307ajr isqof (sede vacante) u kien min \u0307abba l-merti mag \u0307rufa tieg \u0307u li ng \u0307ata d-dinjit\u00e0 ta' Dekan u imbag \u0307ad \u00a9ie mag \u0307\u03a9ul b \u0307al ar\u00e7idjaknu tal-kattidral u b \u0307ala l-og \u0307la \u00a9ie \u0307, \u00a9ie mag \u0307\u03a9ul b \u0307ala l-vigarju \u00a9enerali ta' din id-djo\u00e7esi u baqa' i\u03a9omm din il-kariga sakemm intemmu jiemu.", "\u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "L-istess imma\u00a9ni tin\u03a9amm bl-ikbar g \u0307o\u03a9\u03a9a u venerazzjoni u g \u0307aliex hija mirakulu\u03a9a, b \u0307alma juru l-mirakli mpin\u00a9ija fil-kwadri u mwa \u0307 \u0307la f'din ilkappella, kull nhar ta' \u00ccimg \u0307a jsiru komptemplazzjonijiet piji mir-Reverendu Kappillan bir-re\u00e7itazzjoni tal-kuronella tas-Sinjur tag \u0307na \u00cces\u00f9 Kristu u g \u0307alihom jattendu \u0307afna nies.", "Quddiem dan l-altar hemm imdendla tliet lampieri tal-fidda jixeg \u0307lu b'mod qawwi.", "Illustrissimu u Reverendissimu Sinjur ordna li wa \u0307da mit-tur\u00a9ien tal-altar titne \u0307 \u0307a u jsiru tliet tar\u00a9iet tal-injam Huwa wkoll ordna li l-prokuraturi tal-imsemmi altar jag \u0307mlu l-kotba talamministrazzjoni tag \u0307hom.", "Isiru \u03a9ew\u00a9 festi solenni fis-sena, it-tnejn, bl-ewwel u it-tieni g \u0307asar u bilquddiesa kantata, omelija u pur\u00e7issjoni li fiha tin \u0307are\u00a9 l-imsemmija relikwa ji\u00a9ifieri fil-\u00a9urnata tat-3 ta' Mejju, festa tas-Sejba tas-Salib Imqaddes li tit \u0307allas mis-Sodalit\u00e0 tal-Agonizzanti mwaqqfa fuq dan l-altar u fil-\u00a9urnata tal-14 ta' Settembru dedikata lill-Esaltazzjoni tas-Salib Imqaddes u m \u0307allsa mill-prokuraturi tal-knisja li huma responsabbli g \u0307all-imsemmi altar.", "Fuq dan l-altar hemm imwaqqaf minn \u03a9mien il-bona memorja ta' Fra Don Lorenzo de Asteria, li kien isqof ta' Malta, il-konfraternit\u00e0 tal-ir\u00a9iel ta \u0307t ittitlu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss li twaqqfet wara l-\u00a9urnata tat-30 ta' April 1673.", "Hija \u00a9iet aggregata mal-ar\u00e7ikonfraternit\u00e0 ta' San Marcello tal-belt il-kbira ta' Ruma gra\u03a9\u03a9i g \u0307all- \u0307e\u00a9\u00a9a tal-Eminentissimu u Reverendu Inkwi\u03a9itur is-sinjur Kardinal Ranneris Pallavicini (sic), li kien inkwi\u03a9itur ta' Malta.", "Il-fratelli ta' din l-imsemmija konfraternit\u00e0 g \u0307andhom l-istatuti tag \u0307hom u huwa parti middmirijiet tag \u0307hom li jag \u0307mlu fost l-o \u0307rajn, opri tal- \u0307niena u jie \u0307du sehem fl-imsemmija pur\u00e7issjonijiet li jsiru fl-imsemmija festivit\u00e0 tas-Salib Imqaddes libsin il-konfratija.", "Illustrissimu u reverendissimu sinjur ordna lill-prokuraturi tal-konfraternit\u00e0 imsemmija biex jag \u0307mlu l-kotba tal-amministrazzjoni tag \u0307hom.34 Il-knisja ta' Bormla saritilha \u03a9jara o \u0307ra nhar il-\u00d3add 22 ta' Di\u00e7embru 1728 mill-isqof il-\u00a9did Fra Gaspare Gori Mancini (1722-27).", "Din i\u03a9-\u03a9jara ter\u00a9a' tikkonferma l-importanza li l-knisja bdiet tag \u0307ti lir-relikwi u tara li dawn jin\u03a9ammu b'mod di\u00e7enti.", "G \u0307alhekk Gori Mancini re\u00a9a' g \u0307amel vi\u03a9ta lil dawn ir-relikwi fil-bidu ta\u03a9-\u03a9jara wara li jkun \u03a9ar lisSantissimu Sagrament u l-fonti tal-mag \u0307mudija.", "Hu \u03a9ar is-sagri relikwi u kif inhu d-dmiru in\u00e7ensahom u hemm r-relikwa tal-Vero Ligneo li hija ming \u0307ajr dubju tas-Salib Imqaddes u tinsab \u00a9ewwa Salib tal-fidda, kif ukoll ir-relikwi ta' Sant Andrea u San Dimitri li jinsabu \u00a9ewwa \u03a9ew\u00a9 teki tal-fidda u wa \u0307da L-Isqof Gaspar Gori Mancini", "minnhom tin\u03a9amm mal-imsemmi salib f'kaxxa mibnija apposta f'nofs l-ixkaffa tal-injam fuq l-altar tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss li ting \u0307alaq bi\u00e7-\u00e7avetta permezz ta' serratura u \u00e7-\u00e7avetta tin\u03a9amm kustodita mir-Reverendu Kappilllan.", "L-illustrissimu u Reverendu Sinjur ordna li l-imsemmija kaxxa jsirilha gwarni\u00e7 tal- \u0307adid indurat bid-deheb min \u0307abba xi azzjoni ostili.35 Matul din i\u03a9-\u03a9jara, l-isqof Gori Mancini jibqa' b'mod partikolari impressjonat, b \u0307all-isqof ta' qablu bil- \u0307\u00a9ie\u00a9a kbira li kienet saret fil-bidu tas-seklu tmintax biex tag \u0307laq dan il-kur\u00e7ifiss li qabel din il- \u0307\u00a9ie\u00a9a kien qed jing \u0307alaq b'purtiera.", "Din kienet xi \u0307a\u00a9a rari f'dan il-perjodu u l- \u0307\u00a9ie\u00a9 kien jiswa \u0307afna flus g \u0307aliex kien jin\u00a9ieb minn barra bil-ba \u0307ar.", "Dan jispjega g \u0307ala f'dan il-perjodu \u0307\u00a9ie\u00a9a kienet tissejja \u0307 kristall u kienet o\u00a9\u00a9ett pre\u03a9\u03a9juz.", "\u00dbar l-altar ta \u0307t it-titlu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss imwaqqaf fuq il-parti ta' \u00a9ewwa u g \u0307andu l-prospettiva proprja tieg \u0307u u mqieg \u0307ed fil-kappella kbira fuq in-na \u0307a tal-lemin tal-knisja.", "Hu tal-\u00a9ebel u g \u0307andu kollox u fih dak li hu me \u0307tie\u00a9 g \u0307as-sagrifi\u00e7ju tal-quddiesa u huwa m\u03a9ejjen denjament.", "F'kaxxa li hemm fin-nofs tal-ixkaffa tal-injam u mqieg \u0307da fuq l-imsemmi altar, wie \u0307ed josserva relikwa tal-Vero Ligneo tas-Salib Imqaddes u xejn anqas minn relikwi o \u0307ra qaddisa u li \u00a9ew deskritti fi \u03a9jajjar o \u0307ra u fit-tribuna hemm \u0307\u00a9ie\u00a9a kbira tag \u0307laq kur\u00e7ifiss kbir bil-korp tieg \u0307u mg \u0307olli 'l fuq.", "Dan il-kur\u00e7ifiss g \u0307andu lejh venerazzjoni kbira u ji\u00a9bed lejh nies minn kull parti tal-g\u03a9ira li kuljum jin\u00a9abru biex jag \u0307tuh qima.", "Quddiemu hemm imdendla tliet lampieri tal-fidda mixg \u0307ula b'mod qawwi \u0307afna.", "Illustrissimu u Reverendu Sinjur ordna li l-parti t'isfel tal-prospettiva ta' dan l-altar g \u0307andha tissebba \u0307.", "Tkun \u00e7elebrata il-festa tal-\u00a9urnata tat-3 ta' Mejju, is-Sejba tas-Salib Imqaddes bl-ewwel u t-tieni g \u0307asar, bil-quddiesa kantata, omelija u pur\u00e7issjoni li fiha tin \u0307are\u00a9 l-imsemmija relikwa a spejje\u03a9 tas-Sodalit\u00e0 tal-Agonizzanti mwaqqfa fuq dan l-altar kif ing \u0307ad fl-a \u0307 \u0307ar \u03a9jara pastorali u li kul \u0307add jiftakar tar-Reverendu Sinjur Isqof Canaves fl-1720.", "Bl-istess mod solenni ssir il-festa tal-E\u03a9altazzjoni tas-Salib Imqaddes fixxahar ta' Settembru mill-prokuraturi tal-Knisja parrokkjali li ta \u0307thom taqa' l-amministrazzjoni tal-imsemmi altar.", "Il-prokuraturi tas-Sodalit\u00e1 tal-Agonizzanti huma l-qassis Dun Salvator Pace u n-nutar Petrus Paulus Saliba.", "L-illustrissimu u Reverendu Sinjur ordna li huma jag \u0307tu rendikont talamministrazzjoni tag \u0307hom.", "Fuq dan l-istess altar hemm ukoll imwaqqfa l-konfraternit\u00e0 tal-ir\u00a9iel ta \u0307t it-titlu tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss u l-fratelli huma mmexxija mir-regola proprja tag \u0307hom u huma jimxu skont l-istatuti tag \u0307hom fejn fuq kollox jag \u0307mlu opri ta' karit\u00e0 u jakkumpanjaw fil-pur\u00e7issjonijiet li jsiru fl-imsemmija fuq solennitajiet tas-Santissimu Kur\u00e7ifiss libsin il-konfratija.36 \u00ccimg \u0307a Mqaddsa 2011", "Fil- \u0307arga tas-sena d-die \u0307la nkomplu naraw kif dan il-kur\u00e7ifiss mirakulu\u03a9 u l-Vero Ligneo jissemmew fi\u03a9-\u03a9jajjar pastorali tal-isqfijiet Alpheran de Bussan, Rull, Pellerano u Labini.", "Bibliografija Bonnici, Alexander, Storja tal-Inki\u03a9izzjoni ta' Malta, vol. ii, (Malta, 1992) Galea Scannura, Carmel, Aspects of Social Life in Malta as seen through the proceedings of Mgr.", "Rannuccio Pallavicino Inquisitor of Malta: 1672 - 1676 - M. A. (University of Malta) History (September 1978) Referenzi 1 A(rchivum) A(rcivescovile) M(elitense, Floriana), V(isitatio) P(astoralis), Vol, 8, f. 312r.", "2 AAM, V.P., Vol.", "22, f. 634r.", "3 AAM, V.P., Vol.", "20, f. 252r.", "4 AAM, V.P., Vol.", "21, f. 126r.", "5 AAM, V.P., Vol.", "17, f. 212.", "6 AAM, V.P., Vol.", "20, f. 248.", "7 AAM, V.P., Vol.", "14, f. 255r.", "8 AAM, V.P., Vol.", "17, ff.", "213r-v.", "9 AAM, V.P., Vol.", "14. f. 255r 10 AAM, V.P., Vol.", "15, f. 87v.", "11 AAM, V.P., Vol.", "21, ff.", "124r-v.", "12 AAM, V.P., Vol.", "21, f. 124r-v.", "13 AAM, V.P., Vol.", "21, f. 124v.", "14 Alexander Bonnici, Storja tal-Inki\u03a9izzjoni ta' Malta, vol. ii, (Malta, 1992), pp. 133165.", "15 AAM, V.P., Vol.", "22, f. 633r.", "16 Ibid."], "category": "nonfiction, history, folklore", "source": "Extracted from Il-kur\u010bifiss_mirakulu\u017c_u_l-vero_ligneo_prezzju\u017c_ta\u2019_Bormla_2011.pdf"}
{"text": ["Il-Porpra Storika u Mirakulu\u017ca ta' Casal Paola Dr. Simon Mercieca Da\u0127la Meta s-sena l-o\u0127ra ktibt l-artiklu fuq l-istatwa tal-Porpra li kienet g\u0127adha kemm \u0121iet irrestawrata f'Ra\u0127al \u0120did, \u0121iet f'idejja santa qadima \u0127afna flimkien ma' kitba dwarha.", "Din is-santa flimkien ma' dan it-tag\u0127rif ittajpjat dwarha kienet g\u0127and il-mibki, Dun Mario Agius.", "Din is-santa li qed tkun riprodotta f'dan l-artiklu turi il-figura ta' Kristu inkurunat bix-xewk jew kif nafuha llum b\u0127ala l-Porpra.", "Dejjem skont id-deskrizzjoni li hemm fuqha, din l-istatwa kienet tinsab f'Ra\u0127al \u0120did.", "Mag\u0127ha hemm id-data meta saret din is-santa, ji\u0121ifieri s-sena 1897.", "Kif kien ji\u0121ri f'dik il-\u0127abta, ilkitba fuq is-santa kienet bit-Taljan.", "It-Taljan kien l-ilsien ta' dawk li kienu jafu jaqraw u jiktbu.", "Fuq quddiem hemm miktub li din hija: Il-bust tal-Ecce Homo li kien hemm f'Ra\u0127al \u0120did \"Vera Effigie dell'antichissimo \u2013 Ecce Homo \u2013 di Casal Paula (Malta)\".", "Bil-Malti ti\u0121i \"Xbieha vera tal-A\u010b\u010bjomu qadim \u0127afna ta' Ra\u0127al \u0120did (Malta)\".", "Ma hemmx fejn \u0121iet stampata din is-santa, i\u017cda kif ser inkun qed nispjega, din \u0121iet stampata f'Milan l-Italja.", "Il-fatt li mal-kelma Ra\u0127al \u0120did, tqeg\u0127det ilkelma Malta fil-brackets, turi li mhux biss din is-santa saret barra, i\u017cda kienet ukoll mag\u0127mula biex titqassam kemm f'Malta kif ukoll barra.", "Dan jikkonferma, li dan l-Ecce Homo ta' Ra\u0127al \u0120did kien mag\u0127ruf internazzjonalment.", "Ma na\u0127sibx li f'dan il-perjodu kien hemm Ecce Homo ie\u0127or daqshekk importanti 26", "G\u0127aqda So\u010bjali Mu\u017cikali Kristu Sultan Banda Paola", "fil-g\u017cejjer Maltin.", "B'hekk nistg\u0127u n\u017cidu li din il-kitba turi li dan il-bust hu sinonimu ma' Ra\u0127al \u0120did.", "Fuq kollox dan l-bust kien mitqies mirakulu\u017c.", "Kien qed jaqla' l-mirakli g\u0127aliex kien qed anki jir\u010bievi rigali ta' deheb.", "Dawn kienu jitwa\u0127\u0127lu mieg\u0127u.", "Fuq kollox, kienu saru anki labti tieg\u0127u.", "Dawn il-labti kienu juru l-wi\u010b\u010b ta' dan l-Ecce Homo.", "Kien inkiteb fuqhom bitTaljan li dan hu Il Miraculoso di C. Paula jew il-Mirakulu\u017c ta' Ra\u0127al \u0120did.", "L-A\u010b\u010bjomu ta' Ra\u0127al \u0120did Kemm il-labtu u s-santa juru bust ta' Kristu inkurunat bix-xewk u bil-porpra talbellus fuq spallejh.", "Waqt li kemm is-santa u Labtu li kien sar bl-imma\u0121ni ta' dan il-Bust l-labtu isej\u0127u lil dan l-Ecce Homo b\u0127ala ta' Mirakolu\u017c tal-Ecce Homo li kien hemm Ra\u0127al \u0120did.", "Ra\u0127al \u0120did, imma ma hemmx miktub fejn kien f'Ra\u0127al \u0120did.", "L-ipotesi l-aktar fattwali hija li dan kien f'xi knisja.", "Issa f'dan il-perjodu f'Ra\u0127al \u0120did kien hemm erba' knejjes.", "L-ewwel wa\u0127da kienet ta' Santa Ubaldeska.", "It-tieni wa\u0127da kienet il-kappella tal-\u0127abs u t-tielet wa\u0127da kienet il-knisja ta' San \u0120u\u017cepp li hemm fi Triq \u0126al Tarxien.", "F'dan il-perjodu, din kienet g\u0127ada tag\u0127mel ma' Ra\u0127al \u0120did.", "Ir-raba' wa\u0127da kienet dik ta\u010b-\u010bimiterju talAddolorata.", "Il-pre\u017cenza ta' dawn l-erba' knejjes to\u0127ro\u0121 \u010bar mi\u017c-\u017cjara pastorali li l-Isqof Pietro Pace kien g\u0127amel fil-parro\u010b\u010ba ta' Dettal ta' dan il-Labtu.", "Jidher \u010bar li dan \u0126al Tarxien fis-sena 1897.", "Dan ifisser li l-Ecce Homo kien qed jissejja\u0127 b\u0127ala Monsinjur Pace g\u0127amel din i\u017c-\u017cjara fl-istess l-Mirakolu\u017c ta' Ra\u0127al \u0120did. \u017cmien li kien ittie\u0127ed dan ir-ritratt biex saret din is-santa.", "Il-knejjes ta' Ra\u0127al \u0120did \u0121ew invistatati fid-9 ta' Novembru 18971.", "Illum ftit jasso\u010bjaw din il-kappella ta' San \u0120u\u017cepp ma' Ra\u0127al \u0120did g\u0127ax tinsab fil-konfini parrokkjali ta' \u0126al Tarxien, i\u017cda sal-1897, kienet g\u0127adha filG\u0127aqda So\u010bjali Mu\u017cikali Kristu Sultan Banda Paola", "konfini ta' Casal Paula, anki jekk b\u0127ala parro\u010b\u010ba kienet ta\u0127t dik ta' Hal Tarxien.", "Hija \u0127asra li l-vi\u017citi pastorali ta' Pace huma qosra \u0127afna u ma jag\u0127tux dettalji ta' x'kellhom fihom dawn il-knejjes.", "Kulma qal dwar din il-kappella ta' San \u0120u\u017cepp hu li kienet immexxija mill-Patrijiet il-Bojod.", "Illum din il-knisja qeg\u0127da g\u0127and is-Sorijiet tal-Karit\u00e0.", "Meta staqsejt xi sorijiet xju\u0127 jekk kinux jiftakru xi anzjani tal-kunvent jitkellmu dwar dan l-Ecce Homo f'din il-knisja, qaluli le.", "Ma na\u0127sibx li dan l-Ecce Homo kien fil-kappella tal-\u0127abs.", "Din kienet iddedikata lis-Salvatur.", "Din ma kienetx miftu\u0127a g\u0127an-nies.", "L-anqas na\u0127seb li kien fil-kappella ta\u010b-\u010aimiterju tal-Addolorata li kienet immexxija mill-Kappu\u010b\u010bini.", "Tibqa' mbag\u0127ad il-knisja l-qadima ta' Santa Ubaldeska.", "L-istatwa kienet tinsab f'din il-knisja meta kienet g\u0127ada kappella u ma kinetx g\u0127ada \u0121iet mkabbra.", "Dan ifisser li din l-istatwa kienet f'din il-kappella qabel ma din il-knisja ing\u0127atat lid-djo\u010besi ta' Malta biex setg\u0127et titkabbar.", "Biss hemm ipote\u017ci o\u0127ra.", "Dan l-Ecce Homo seta' kien f'xi dar privata f'Ra\u0127al \u0120did.", "Kien ji\u0121bed \u0127afna devozzjoni u n-nies kienu jmorru jitolbu quddiemu.", "Na\u0127seb li dawn id-dettalji huma importanti jekk wie\u0127ed irid jifhem l-istorja wara din l-istatwa importantissima tal-Ecce Homo.", "Illum \u0127add ma g\u0127adu jiftakar din l-istatwa f'Casal Paula u wisq inqas jaf l-istorja tag\u0127ha.", "\u017bgur li jekk din l-istatwa kienet ori\u0121inarjament f'Santa Ubaldeska, din ma baqg\u0127etx hemm wara li tkabbret din il-knisja fl-1900.", "Dan nafu g\u0127aliex kienet saret statwa tal-Ecce Homo g\u0127all-knisja ta' Santa Ubaldeska mag\u0127mula millkartapesta.", "Din l-istatwa tal-kartapesta kien g\u0127amilha Giuseppe Cilia.", "Kienet \u0127allsitha l-familja Scicluna li kienet ori\u0121inarjament minn Bormla.", "L-imma\u0121ni ta' Kristu hija wa\u0127da romantika u titbieg\u0127ed mill-idjoma barokka ta' dan il-mezzo bust.", "Kristu hu mlibbes libsa twila \u0127amra.", "Kien Ecce Homo tipiku ta' dawk li kienu qed isiru f'dik il-\u0127abta u jsegwi l-istil artistiku klassiku tan-Nazzareni.", "Dan l-a\u010b\u010bjomu tal-kartapesta g\u0127adu je\u017cisti u llum jin\u017camm fil-knisja parrokkjali ta' Kristu Re.", "Jekk kien f'Santa Ubaldeska, dan l-Ecce Homo talInjam tne\u0127\u0127a minn hemm.", "Biss ma nafux x'sar minnu.", "Illum dan l-Ecce Homo antik tal-injam huwa mitluf.", "L-istorja ta' din il-Porpra Dak li hu \u017cgur hu li sakemm din l-istatwa kienet f'Ra\u0127al \u0120did kien hemm devozzjoni kbira lejha.", "Dan jixhduh kemm din is-santa li saret b\u0127ala att ta' devozzjoni, kif ukoll numru ta' \u0121rajjiet o\u0127ra marbuta mag\u0127ha.", "Din is-santa saret fuq imma\u0121ni fotagrafika li kienet g\u0127ada kif ittie\u0127det ta' din l-istatwa.", "Il-fotografija kienet g\u0127adha fil-bidu tag\u0127ha u n-negattivi kienu g\u0127adhom fuq il-\u0127\u0121ie\u0121.", "A\u0127seb u ara kemm kienet kbira li tag\u0127mel santa ta' imma\u0121ni lokali, tipprintjaha b'talba 28", "G\u0127aqda So\u010bjali Mu\u017cikali Kristu Sultan Banda Paola", "fuq wara u tqassamha lil nies!", "Verament kien mitqies spe\u010bjali dan l-Ecce Homo.", "Fuq kollox din is-santa turi li fil-parti ta' isfel ta' dan il-bust kien hemm b\u0127al bi\u010b\u010ba drapp u gan\u010bijiet mag\u0127ha biex jitwa\u0127\u0127lu mag\u0127hom l-g\u0127otjiet ta' deheb u fidda li kien jaqla' dan l-a\u010b\u010bjomu.", "Fost id-deheb u fidda naraw imsielet, \u0121i\u017cirajjen u \u0121ojjelli o\u0127ra.", "Tant kemm kellha devozzjoni din l-istatwa, li ma' din is-santa, kien hemm nota bit-Taljan li tg\u0127id l-istorja tag\u0127ha.", "Din in-nota titkellem dwar minn \u0127adimha.", "Skont din in-nota, l-iskultur kien qassis mill-Isla.", "In\u0127admet f'injam iebes \u0127afna.", "Jidher li kien linjusant.", "Kif kienet id-drawwa f'dik il-\u0127abta, in\u0127admet b\u0127ala bust, ji\u0121ifieri Kristu \u0121ie rrappre\u017centat minn \u017caqqu 'l fuq.", "Id-deskrizzjoni, li hija bitTaljan tg\u0127id li dan il-qassis kien delettant tal-iskultura.", "I\u017cda l-kelma 'dilettante' bit-Taljan kellha tifsira differenti milli g\u0127andha llum.", "Kienet tfisser artista kapa\u010bi daqs kull artista ie\u0127or, i\u017cda li ma kienx qed ja\u0127dem g\u0127al flus, i\u017cda biss g\u0127allim\u0127abba lejn l-arti.2 \u017bgur li dan ma hux xog\u0127ol ta' delettant kif nifhmuh illum.", "Il-pre\u017cenza ta din l-istatwa tal-Ecce Homo hija marbuta mal-iskjavit\u00f9 li kien je\u017cisti f'pajji\u017cna u filMediterran sal-bidu tasseklu dsatax.", "Bil-Malti, in-nota bitTaljan li kien hemm ma' L-iskrizzjoni li kien hemm merfug\u0127a ma' din is-santa din is-santa, tinqara kif tal-Ecce Homo ta' Ra\u0127al \u0120did. \u0121ej: L-A\u010b\u010bjomu Din l-istatwa tal-injam iebes \u0121iet imnaqqxa mill-qassis Dun Bartolomeo Ellul, dilettant fis-seng\u0127a tal-iskultura, madwar is-sena 1784, meta kien konfratell fil-Veneranda Ar\u010bikonfraternit\u00e0 tas-Santissim\u00e0 Trinit\u00e0 u tal-\u0126elsien tal-Ilsiera tal-Isla.", "Din il-Porpra \u0121iet mog\u0127tija mill-benefattur Lorenzo Dalli fis-sena talMulej 1810.", "Dan ifisser li din kien g\u0127amilha qassis mill-Isla, bl-isem ta' Dun Bartolomeo Ellul li minbarra li serva b\u0127ala konfratell fil-fratellanza ta' Santissima Trinit\u00e0 li kienet tie\u0127u \u0127sieb il-\u0127elsien tal-ilsiera, kien ukoll vi\u010bi-kappillan fl-Isla.3 FilG\u0127aqda So\u010bjali Mu\u017cikali Kristu Sultan Banda Paola", "verit\u00e0, skont dokumentazzjoni li hemm il-kurja, Dun Bartolomeo Ellul kien ori\u0121inarjament mi\u017c-\u017bejtun.", "Id-dokumenti ta' dak li jissejja\u0127, Patrimonio Sacro, ji\u0121ifieri l-g\u0127otijiet ta' flus u beni li l-\u0121enituri u qraba kienu jag\u0127tu biex tifel isir qassis, \u0127alli wara li jqaddes jg\u0127ix minnhom, jag\u0127tuh b\u0127al bin Geronimo u Grazia Xuereb.", "Missieru kien bin Antonio.", "Geronimo kien \u0121a mejjet meta ibnu Bartolomeo da\u0127al is-seminarju biex isir kleru.", "Grazia kienet bint Angelo Xuereb u kienet ukoll mi\u017c-\u017bejtun.4 Jidher li dan Dun Bartolomeo kien le\u0127aq kappillan tal-parro\u010b\u010ba tal-G\u0127arg\u0127ur.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, din l-istatwa kienet \u0121iet irregalata minn Lorenzo Dalli.", "Biss ma hemmx fejn jew lil min kienet \u0121iet mog\u0127tija din l-istatwa.", "Lanqas hemm indikazzjoni mnejn \u0121iet din l-informazzjoni mit-Taljan.", "L-ewwel \u0127sieb ikun li dan Lorenzo Dalli ta din l-istatwa lill-knisja ta' Santa Ubaldeska fis-sena 1810.", "L-Ecce Homo fl-Isla Ta' interess g\u0127al din ir-ri\u010berka hija referenza li hemm dwar Dun Bartolomeo Ellul u Lorenzo Dalli fit-tielet volum ta' Alessandru Bonnici dwar l-istorja talIsla.", "Kemm f'pa\u0121na 17 u anki f'pa\u0121na 54, hemm referenza g\u0127al fatt li Dun Bert Ellul, kif isejja\u0127lu Bonnici, kien g\u0127amel Ecce Homo g\u0127al din il-knisja tal-Isla.", "Bonnici kiteb hekk f'pa\u0121na 17: Fost il-qassisin tal-Isla ta\u017c-\u017cmien meta saret Kolle\u0121\u0121jata, insibu 'l Dun Bert Ellul b\u0127ala fratell tat-Trinit\u00e0.", "G\u0127alkemm ma kienx xi artist mag\u0127ruf, Dun Bert \u0121ie li naqax xi statwa.", "\u017bgur li g\u0127allinqas \u0127adem statwa ta' daqs ta' xi metru li turi l-Ecce Homo.", "I\u017c-\u017cewg bi\u010b\u010biet ta' karti li hemm imwa\u0127\u0127lin mal-porpra jag\u0127tuna xi tag\u0127rif.", "Hemm imni\u017c\u017cel l-isem ta' Dun Bert b\u0127ala l-iskultur tag\u0127ha u nafu li saret b'rabta mal-Fratellanza tat-Trinit\u00e0.", "\u017bgur li din qatt ma kienet l-istatwa tal-pur\u010bissjoni g\u0127ax hi \u010bkejkna fid-daqs.", "Hi saret lejn is-sena 1784.", "Imbag\u0127ad, fl-1810, Wenzu Dalli \u0127allas g\u0127allporpra li tg\u0127atti l-ispallejn ta' Kristu.", "Sa \u017cmien it-tieni gwerra dinjija, din l-istatwa kienet fil-pilastru l-wiesa' tan-navata tax-xellug.", "Wara li g\u0127amlet \u017cmien fil-post fejn kien hemm l-Oratorju tasL-iskrizzjoni li hemm ta\u0127t l-Ecce Homo Sagrament, hi tqieg\u0127det fuq tal-knisja tal-Isla.", "30", "G\u0127aqda So\u010bjali Mu\u017cikali Kristu Sultan Banda Paola", "l-altar tar-Ru\u017carju, fejn g\u0127adna narawha sal-lum'.5 Minn din id-diskrizzjoni jidher \u010bar li Bonnici qieg\u0127ed jirreferi g\u0127all-istess informazzjoni li kienet fil-pussess ta' Dun Mario Agius u li qed ti\u0121i riprodotta f'dan l-artiklu.", "Din il-kitba li hemm ta\u0127t dan l-Ecce Homo tal-Isla hija wkoll bitTaljan.", "Hija identika g\u0127al kitba li kellu fil-possessjoni tieg\u0127u Dun Mario Agius.", "Biss Bonnici jinterpretaha b'mod differenti minni.", "Is-snin li qed jag\u0127ti Bonnici jaqblu.", "L-ismijiet tal-persona\u0121\u0121i jaqblu wkoll.", "Biss fi\u017c-\u017cew\u0121 kitbiet hemm miktub \u010bar, li din l-istatwa kienet mag\u0127mula minn injam iebes \u0127afna.", "Il-bust li kien hemm f'Ra\u0127al \u0120did u llum mitluf hu mag\u0127mul minn injam iebes \u0127afna.", "Anki jekk wie\u0127ed i\u0127ares lejn din is-santa qadima, juri \u010bar li dan il-bust tal-Porpra kien t\u0127alla fuq l-injam.", "Il-kulur tal-linjusant hu iswed.", "Biss l-istatwa tal-Ecce Homo li hemm l-Isla hija tal-injam i\u017cda mi\u017cbug\u0127a.", "Biss jidher li hu injam mhux iebes \u0127afna.", "\u017bgur li mhux linjusant.", "Din titlob aktar anali\u017ci.", "Fuq kollox, Bonnici jg\u0127id li Wenzu Dalli \u0127allas g\u0127all-porpra tal-bellus.", "Filverit\u00e0 din in-nota bit-Taljan li kienet g\u0127and Dun Mario Agius u anki li hemm ta\u0127t l-Ecce Homo tal-Isla ma tg\u0127idx li dan Dalli \u0127allas g\u0127all-porpra tal-bellus ta' fuq dahar Kristu.", "Tg\u0127id bit-Taljan li din ilPorpra, ji\u0121ifieri dan il-bust jew statwa, ing\u0127ata minn Dalli fl-1810.", "Dak li a\u0127na bil-Malti ng\u0127idulu porpra, ji\u0121ifieri dik il-bi\u010b\u010ba drapp, bit-Taljan kienet tissejja\u0127 \"mantello\".", "Kif ser naraw, hekk issej\u0127et fuq wara ta' din is-santa.", "Wisq na\u0127seb li xi \u0127add kien jaf li din in-nota kienet dwar Ecce Homo li kien sar g\u0127all-Isla u hemi\u017cha ma' l-Ecce Homo li hemm illum \u0121ewwa l-Isla.", "Dan g\u0127amlu g\u0127aliex it-tradizzjoni fl-Isla kienet li din tirreferri g\u0127all-Ecce Homo li kien hemm f'din il-knisja, ming\u0127ajr ma induna, li din in-nota, ma kinetx qed tirreferri g\u0127al dak li hemm illum, i\u017cda g\u0127all-ie\u0127or li kien hemm qabel u li kien spi\u010b\u010ba f'Ra\u0127al \u0120did.", "\u017bgur li n-nota li hemm ta\u0127t l-Ecce Homo tal-Isla ma saritx meta \u0121iet mog\u0127tija din l-istatwa fil-bidu tas-seklu dsatax, g\u0127aliex hija L-Ecce Homo tal-Isla nota ittajpjata.", "Mit-tipa jidher \u010bar li din G\u0127aqda So\u010bjali Mu\u017cikali Kristu Sultan Banda Paola", "in-nota saret fil-bidu tas-seklu g\u0127oxrin, wisq probabli fis-snin g\u0127oxrin.", "\u017bgur li kien hemm min jaf b'din l-istorja tant li meta Dun Mario Agius ing\u0127ata din isSanta tal-Ecce Homo, ing\u0127ata mag\u0127ha din in-nota ttajpjata bit-Taljan, li b\u0127ala e\u017catt twa\u0127\u0127let ta\u0127t l-Ecce Homo li hemm illum fl-Isla.", "Wisq probabli, dak li \u0121ara kien li dan Lorenzo Dalli ta din il-porpra tal-injam b'forma ta' mezzo-bust lill-knisja tal-Isla fl-1810.", "Kif kien ji\u0121ri f'dik il-\u0127abta, wara sar Ecce Homo \u0121did, bil-figura s\u0127i\u0127a ta' Kristu f'qag\u0127da wieqfa.", "Il-qadim tne\u0127\u0127a u dan spi\u010b\u010ba f'Casal Paula.", "Fuq kollox, kien \u017cmien meta ma kinux jit\u0127allew fil-knisja \u017cew\u0121 imma\u0121ni sagri tal-istess persona\u0121\u0121.", "B'hekk Ecce Homo wie\u0127ed tne\u0127\u0127a.", "Imbag\u0127ad kien hemm il-fatt li bdiet ti\u017cdied fl-Isla d-devozzjoni lejn ir-Redentur u dan beda jitqies li hu miraklu\u017c.", "Dan seta' g\u0127in biex din ilporpra, titne\u0127\u0127a, aktar u aktar jekk bdiet hija ukoll titqies li hija mirakulu\u017ca.", "B'hekk din id-devozzjoni lejn il-porpra setg\u0127et kompliet tikber \u0121ewwa Ra\u0127al \u0120did, wisq probabbli fil-knisja ta' Santa Ubaldeska.", "Dak li hu interessanti g\u0127al din l-istorja hu l-fatt li l-\u0120img\u0127a Kbira f'Malta hija wkoll storja ta' devozzjoni marbuta mal-iskjavit\u00f9.", "\u0126afna skjavi maqbuda millMisilmin kienu jaraw fil-passjoni ta' Kristu, it-tbatija tag\u0127hom fil-jasar.", "B'hekk meta kienu jin\u0127elsu mill-jasar, kienu jag\u0127mlu xi imma\u0121ni ta' Kristu spe\u010bjalment xi wa\u0127da marbuta mal-passjoni jew jo\u0127or\u0121u fil-pur\u010bissjonijiet marbuta mal\u0120img\u0127a Mqaddsa jew fir-Randan ikaxkru l-ktajjen ma' saqajhom.", "Dan kien isir g\u0127aliex fil-jasar kienu jin\u017cammu marbuta bil-ktajjen ma' saqajhom.", "B'hekk meta kienu jin\u0127elsu kienu jipparte\u010bipaw fil-pur\u010bissjonijiet votivi, bil-ktajjen ma' saqajhom, b\u0127ala ringrazzjament lil Alla talli n\u0127elsu mill-jasar.", "It-Talba Fuq wara tas-santa hemm ukoll talba bit-Taljan.", "Bil-Malti din it-talba tinqara kif \u0121ej: Hekk hu l-Bniedem! \u2026 Fittex, ru\u0127 tieg\u0127i, l-imbierek tieg\u0127ek \u0120esu li bil-mantell a\u0127mar tieg\u0127u, bil-la\u0127am tieg\u0127u mislu\u0127, ibaxxi rasu bid-demm i\u010bar\u010bar u minfuda bixxewk, waqt li j\u017comm f'idejh marbuta, ix-xettur ta' qasba, bejn pa\u010benzja li ma tispi\u010b\u010ba qatt u dwejjaq, b'qalbu maqsuma mill-perikli u millim\u0127abba, ji\u0121i espost quddiem Pilatu b\u0127al dell imdemmi g\u0127all-g\u0127ajta ta' rabja tal-qassisin u tal-poplu!", "Spettaklu tal-bi\u017ca' u ta' tjieba li ma tispi\u010b\u010ba qatt li taqsam il-qalb, u g\u0127aliha jridu jikkontemplaw bi dwejjaq kbar l-an\u0121li mbikkija minn dan id-dispja\u010bir u li jg\u0127addi mill-qieg\u0127an tal-aktar 32", "G\u0127aqda So\u010bjali Mu\u017cikali Kristu Sultan Banda Paola", "\u0127a\u0121a qaddisa u mbikkma fost in-nisa, i\u017cda li ma tqanqalx l-ebda sens ta' kompassjoni mill-g\u0127edewwa \u0127orox tag\u0127Ha.", "Hekk hu l-bniedem!", "Iwa, hekk hu l-bniedem tad-duluri.", "Imma hekk huma wkoll Alla tal-im\u0127abba ridott g\u0127ar-ru\u0127 tieg\u0127i g\u0127al dan l-istat tal-biki.", "U inti ma t\u0127obbux?", "U ma tikbix, u dejjem ingrat g\u0127all-im\u0127abba tieg\u0127u u ma tag\u0127tihx lura, darba biss, \u0127afna mill-mist\u0127ija u d-dulur, mill-qalb l-aktar dejfa tieg\u0127ek?", "Dawk li hu importanti ta' din it-talba huma l-'imprimatur', ji\u0121ifieri, l-approvazzjoni li kien jag\u0127ti l-isqof fuq talb li kien ikun hemm fuq santi jew kotba relatati mal-fidi.", "Din l-approvazzjoni ma \u0121ietx mill-isqof ta' Malta, i\u017cda minn isqof mill-Italja.", "L-approvazzjoni \u0127ar\u0121et millKurja tal-Ar\u010bisqof ta' Milan.", "Fit-text, Milan hija msej\u0127a Mediolan(um).", "Mediolanum kien il-mod kif Milan kienet mag\u0127rufa fi \u017cmien Ruma talqedem.", "B'hekk meta l-Knisja tirreferi g\u0127al din il-belt, tu\u017ca l-isem Latin ta' Mediolan(um) u mhux dak li nafuha llum b\u0127ala Milan.", "Dan ifisser li din l-approvazzjoni g\u0127al din ittalba fuq wara ta' din is-santa \u0127are\u0121 mill-kurja ta' Milan.", "Dan il-fatt jitfa' dawl fejn \u0121iet It-talba bit-Taljan li kien hemm wara din is-santa. stampata din is-santa, ji\u0121ifieri li din \u0121iet stampata \u0121ewwa din il-belt fl-Italja lejn l-a\u0127\u0127ar ta' 1897 jew fil-bidu tas-sena 1898.", "L-isqof li kien ta l-imprimatur kien il-vigarju \u0121enerali ta' Milan ta' dik il-\u0127abta, Monsinjur A. M. Mantegazza.", "Meta kien ta l-imprimatur ta' din is-santa, Mantegazza kellu t-titlu tal-isqof ta' Famagusta, li kienet belt storika \u0121ewwa \u010aipru.", "Famagusta kienet il-belt kapitali storika ta' \u010aipru meta \u010aipru kienet ta\u0127t Venezja.", "Id-data meta \u0127are\u0121 dan l-imprimatur kienet 27 ta' Di\u010bembru 1897.", "G\u0127aqda So\u010bjali Mu\u017cikali Kristu Sultan Banda Paola", "Isem propja dan l-Isqof kien Mons. Angelo Meraviglia Mantegazza.", "Hu twieled f'Milan, fl-1837, sar qassis fl-1860 u isqof aw\u017ciljarju ta' Milan fl1894.", "Kien ikkonsagrat b\u0127ala isqof titulari ta' Samos.", "Wara, fl-1897, kien \u0121ie appuntat b\u0127ala l-isqof titulari ta' Famagusta.", "Hu miet fl-1902.6 Fi \u017cmienu, kienu \u0127ar\u0121u \u0127afna imprimatur, g\u0127aliex Milan kienet f'dik il-\u0127abta imfittxija g\u0127allistampar tas-santi.", "Il-pubblikatur ta' dawn is-santi kien jie\u0127u \u0127sieb hu li j\u0121ib dan l-imprimatur.7 Fi kliem ie\u0127or, dan ikompli jikkonferma li min xtaq din l-imma\u0121ni tal-Ecce Homo ta' Ra\u0127al \u0120did tkun ippubblikata, mar Milan u sab pubblikatur li kien jippubblika dawn is-santi.", "Il-pubblikatur talab l-approvazzjoni lill-kurja ta' Milan, li kienet id-djo\u010besi fejn \u0121iet ippubblikata din is-santa.", "B'hekk din is-santa kienet wa\u0127da mill-ewwel xog\u0127lijiet ta' imma\u0121ni sagri minn Malta li \u0121ew stampati b\u0127ala santa u wisq probabbli hija wkoll wa\u0127da mill-ewwel imma\u0121ni sagri Maltin li \u0121iet stampata f'Milan \u0121ewwa l-Italja.", "Wara l-istampar ta' dan ix-xog\u0127ol, tkun il-kolle\u0121\u0121jata ta' Bormla li tfittex biex tippubblika f'Milan elementi marbuta mal-kultura reli\u0121ju\u017ca ta' din il-belt, b\u0127al ma kienet mu\u017cika u fuq kollox, litografija bil-kulur tal-kwadru titulari talKun\u010bizzjoni.", "Dan i\u0121ieg\u0127lni na\u0127seb li wara din il-pubblikazzjoni ta' din is-santa f'Milan seta' kien hemm xi familja mill-belt ta' Bormla, li kienet ni\u017clet toqg\u0127od f'Ra\u0127al \u0120did u kellha devozzjoni spe\u010bjali lejn dan l-Ecce Homo.", "Nag\u0127laq billi nirringrazzja pubblikament lis-Sur Salvu Busuttil talli edittjali r-ritratt tas-santa tal-Ecce Homo qadim ta' Ra\u0127al \u0120did li qed ikun pubblikat ma' dan l-artiklu u lil Fr. Jonathan Farrugia talli g\u0127amel g\u0127ad-dispo\u017cizzjoni tieg\u0127i kopja tar-ritratt tal-Ecce Homo tal-Isla, kif ukoll, tar-ritratt tal-iskrizzjoni li hemm ta\u0127tu."], "category": "nonfiction, history, folklore", "source": "Extracted from Il-porpra_storika_u_mirakulu\u017ca_ta\u2019_Casal_Paola_2018.pdf"}
{"text": ["Il-Parro\u010b\u010ba ta' Santa Marija tal-Gudja fuq l-G\u0127atba tal-Kon\u010bilju Vatikan it-Tieni", "Notamenti Qosra fuq il-Parrokat ta' Dun Lawrenz Cachia (1959-1963).", "Fl-1959 Dun Lawrenz Cachia, sa\u010berdot \u017bebbu\u0121i ta' 27 sena, in\u0127atar kappillan tal-parro\u010b\u010ba Santa Marija tal-Gudja, ra\u0127al \u017cg\u0127ir, 'il bog\u0127od mit-turisti minkejja li l-ajruport bieb u g\u0127atba, relattivament kwiet fejn id-djalett kien b'sa\u0127\u0127tu, bi knisja parrokkjali li tmur lura g\u0127al 1656 u li minkejja \u010b-\u010bokon tieg\u0127u kien \u0127ar\u0121u minnu numru ta' parro\u010b\u010bi.", "Kien parrokat qasir, imma intens, li dam sal-1963.", "Fuq livell lokali, Malta kienet g\u0127ada kolonja Ingli\u017ca u g\u0127al xi \u017cmien, f'dan il-perjodu, il-pro\u010bess demokratiku kien sospi\u017c u l-Maltin ma setg\u0127ux jele\u0121\u0121u l-gvern tag\u0127hom.", "Dik il-\u0127abta, is-so\u010bjet\u00e0 kienet maqsuma min\u0127abba kunflitt politiko-reli\u0121ju\u017c bejn il-Knisja u wie\u0127ed mill-partiti politi\u010bi ewlenin.", "Mil-lat l-ie\u0127or, il-Knisja Kattolika bdiet tesperjenza qawmien \u0121did grazzi g\u0127all-Kon\u010bilju Vatikan it-Tieni mibdi minn Papa Giovanni XXIII imlaqqam il Papa Buono u komplut fis-snin ta' wara mill-Papa Pawlu VI.", "Fis-snin ta' wara l-parrokat ta' Cachia, kellhom isiru bidliet kbar li qa\u010b\u010btu l-ba\u017ci tal-Kon\u010bilju Trentin tas-seklu 16.", "Matul is-snin, dawn il-bidliet messew ukoll il-Knisja f'Malta.", "Il-parrokat ta' Dun Lawrenz Cachia ppre\u010bieda dawn il-bidliet ewlenin li nkludew l-introduzzjoni tal-ilsien nattiv fil-litur\u0121ija kif ukoll li l-laj\u010bi saru parte\u010bipanti attivi fir-ritwali tal-Knisja u mhux sempli\u010biment spettaturi aljenati.", "Dun Lawrenz Cachia \u0121ie ordnat sa\u010berdot fis-17 ta' Marzu 1956 mill-Ar\u010bisqof Mikiel Gonzi flimkien ma' 32 o\u0127ra fosthom Dun Daniel Farrugia.", "B'kollox, dik is-sena, saru sitt \u010berimonji tal-ordinazzjonijiet sa\u010berdotali fejn \u0121ew ordnati iktar minn 50 sa\u010berdot.", "Dun Lawrenz Cachia n\u0127atar Kappillan tal-Gudja nhar it-18 ta' Marzu 1959.", "Kienu \u017cminijiet meta l-kappillan kien g\u0127adu jin\u0127atar bil-konkors liema e\u017cer\u010bizzju waqa' wara l-Kon\u010bilju Vatikan it-Tieni.", "Il-pro\u010bess kien jinvolvi li l-kappillan prospettiv kien jing\u0127ata ka\u017c morali u ried jirrea\u0121ixxi g\u0127alih bil-kitba, bil-Latin, li kien jaf.", "Wara l-kandidati kienu jippranzaw mal-Ar\u010bisqof u l-e\u017caminaturi.", "Wara nofsinhar kienu jing\u0127ataw su\u0121\u0121ett u jag\u0127mlu omelija ta' madwar g\u0127axar minuti dwaru.", "Kien perjodu meta l-Kappillan fir-ra\u0127al kellu \u010berta sa\u0127\u0127a u responsabilit\u00e0.", "Kien mhux biss gwida morali u spiritwali imma fit-territorju tieg\u0127u kien mexxej.", "Sakemm l-edukazzjoni qabdet \u0121mielha, il-kappillan kien wie\u0127ed mill-ftit li kien jaf jaqra u jikteb fir-ra\u0127al.", "Parro\u010b\u010ba b\u0127al Gudja min\u0127abba d-daqs tag\u0127ha kienet toffri sfida g\u0127as-sa\u010berdot g\u0127all-g\u0127ajxien tieg\u0127u.", "L-idea ta' paga, imqar minima, g\u0127all-kleru tid\u0127ol iktar wara anki grazzi g\u0127all-\u0127idma li wettqu Dun Lawrenz Cachia u s\u0127abu, meta huma kienu attivi fil-Christus Rex, l-g\u0127aqda lokali tal-qassisin li kienu jo\u0127or\u0121u wkoll ir-rivista, semi intellettwali, Pastor.", "F'korrispondenza tal-1963, li ra l-awtur pre\u017centi, l-Ar\u010bisqof Gonzi ddeskriva lil Gudja b\u0127ala parro\u010b\u010ba \"molto povera.\"", "Kienu \u017cminijiet meta d-d\u0127ul tal-qassis kien jiddependi mis-servizzi reli\u0121ju\u017ci li kienu jaqg\u0127u ta\u0127t dawk li kienu jissejj\u0127u diritti di stola.", "Fost l-o\u0127rajn, il-kappillan kellu l-flus tat-tberik, is-six pence talli jag\u0127mel \u010bertifikat tat-twelid u l-offerti li kienu jtuh fil-funerali u l-mag\u0127mudijiet.", "Billi l-parro\u010b\u010ba kienet \u017cg\u0127ira, l-Ar\u010bisqof kien jag\u0127ti lill-Kappillan \"xi \u0127a\u0121a \u017cg\u0127ira mill-flus tal-Kurja.\"", "Mit-tberik mhux \u017cgur kien ji\u0121bor mitejn ewro.", "Jidher li kien l-Ar\u010bisqof Gonzi nnifsu li lil Dun Lawrenz Cachia kien \u0127e\u0121\u0121u li japplika g\u0127all-parrokat tal-Gudja.", "Cachia kien la\u0127aq kappillan wara li fi kliemu \"kien miet zopptu,\" il-kappillan ta' qablu Dun Pawl Farrugia li kien mi\u017c-\u017burrieq.", "Skont Dun Lawrenz Cachia, Dun Pawl Farrugia \"kien \u0121gant.", "Imma kellu pressjoni qawwija \u0127afna.", "Tah attakk u \u0127assu \u0127a\u017cin il-knisja, \u0127aduh id-dar u miet.\"", "Farrugia kien Kappillan il-Gudja mill-1956 sal-1959.", "L-ewwel inkarigu uffi\u010bjali li kellu Dun Lawrenz billi \u0127abat \u017cmien l-G\u0127id kien it-tberik tad-djar \u2013 okka\u017cjoni kbira dik il-\u0127abta g\u0127all-familja Maltija fejn l-omm kienet tie\u0127u \u0127sieb li taqla' d-dar minn fuq s'isfel biex tilqa' f'darha lir-rag\u0127aj spirtwali tal-lokal.", "G\u0127all-kariga ta' kappillan tal-Gudja, kien ikkonkorra mieg\u0127u, Dun \u0120u\u017cepp Schembri, li wara la\u0127aq kappillan tal-Mellie\u0127a.", "Dun Lawrenz stqarr mal-awtur pre\u017centi li hu mill-ewwel \u0127a grazzja mal-post u l-Gudjani laqg\u0127uh \u0127afna.", "Fi \u017cmien il-parrokat ta' Cachia, kien hemm erba' qassisin o\u0127ra \u2013 Il-Kanonku \u0120u\u017ceppi Zammit, li \u0127afna jiftakruh iqarar il-Kolle\u0121\u0121jata ta' San Pawl il-Belt, Dun Anton Saliba li kien ukoll kanonku f'San Pawl tal-Belt, Dun \u0120ammari Scicluna mill-Gudja u li kien il-Vi\u010bi-Kappillan u Dun Daniel Farrugia.", "Scicluna kien l-id il-leminija tal-Kappillan Cachia u kien jie\u0127u \u0127sieb ukoll jamministra l-legati.", "Bejniethom, kienet trabbiet \u010bertu \u0127biberija u lealt\u00e0.", "Kien \u017cmien meta l-quddies kien isir filg\u0127odu biss u kien jibda fl-4 a.m. Normalment Dun Lawrenz Cachia kien iqaddes l-ewwel wa\u0127da u g\u0127aliha kien ikun hemm ammont konsiderevoli ta' nies.", "Il-quddies kien g\u0127adu kollu bil-Latin.", "L-unika riforma li kienet la\u0127qet saret sa dal-perjodu kienet li \u010b-\u010berimonja tal-V\u0121ili tal-G\u0127id ma baqg\u0127etx issir iktar is-Sibt filg\u0127odu imma filg\u0127axija kif nafuha llum.", "Imma l-quddiesa xorta baqg\u0127et bil-Latin.", "Dan kien ukoll perjodu meta l-qassisin kienu jqaddsu fuq l-altari differenti bir-ri\u017cultat li f'parro\u010b\u010bi kbar \u0121ieli kellek xi seba' quddisiet g\u0127addejjin f'daqqa u \u0121ieli anki xi funeral fl-istess \u0127in.", "Kienu \u017cminijiet meta n-nies waqt li g\u0127addejja l-quddiesa kienet qed tg\u0127id ir-ru\u017carju, anki b'mod kollettiv.", "Fil-ka\u017c tal-Gudja, il-quddies kien isir biss fil-knisja parrokkjali g\u0127ajr li kull sena kienet isir il-festa tal-Madonna ta' Loretu, fil-kappella tag\u0127ha vi\u010bin l-ajruport.", "Dik il-\u0127abta, il-kappella mibnija fl-1676, kien jie\u0127u \u0127siebha Leli Azzopardi li kien pustier.", "Leli kien jifta\u0127 il-knisja kuljum u kien jie\u0127u \u0127sieb wkoll il-festa tal-Via Sacra li kienet issir fil-knisja parrokkjali tal-Gudja qabel il-\u0120img\u0127a l-Kbira.", "Interessanti li l-funerali kienu jsiru kmieni \u0127afna biex il-fratelli kienu jil\u0127qu jie\u0127du sehem fihom qabel imorru g\u0127ax-xog\u0127ol.", "Il-fratelli kienu jipparte\u010bipaw bil-konfratija u bl-istandard tag\u0127hom.", "G\u0127alhekk funeral normalment kien jibda fis-6 a.m. u f'kull wie\u0127ed kien ikun hemm mill-inqas g\u0127axar fratelli.", "Skont Dun Lawrenz Cachia, \"rari ma kienx ikun hemm fratelli fil-funerali.\"", "Kien anki \u017c-\u017cmien meta l-qassis kien ji\u0121bor u jag\u0127ti l-bullettini tat-tqarbin; u\u017canza li kienet indrat minkejja li l-polemi\u010bi ma naqsux.", "Kien \u017cmien meta n-nies kienet im\u0127e\u0121\u0121a \u0127afna g\u0127all-qrar tant li, skont Dun Lawrenz, is-Sibtijiet, \"in-nies kienu l-\u0127in kollu \u0121ejjin.", "Kont nibda fl-erbg\u0127a u nibqa' sejjer sad-dlam.\"", "Kienet issir \u0127afna enfa\u017ci anki fuq it-tfal biex is-Sibt qrara tajba ma jitilfuhiex.", "Il-Kappillan Cachia la\u0127aq lil Ninu Seguna b\u0127ala sagristan li kien jaqdi d-doveri tieg\u0127u part time.", "Hu kien impjegat mas-Civil Defence.", "Kien jg\u0127inu wkoll ibnu l-kbir Victor.", "Ma\u017c-\u017cmien ulied Ninu saru sagristani wkoll tal-knisja parrokkjali tal-Gudja.", "Dun Lawrenz Cachia stqarr mieg\u0127i li minkejja li kien hemm xi piki fil-festi dawn ma kinux kbar \u0127afna u dan grazzi g\u0127all-\u0127idma tal-Kappillan tal-Gudja Dun Anton Rapa, sa\u010berdot G\u0127awdxi li kien baqa' jg\u0127ix Malta b'familtu b'kollox.", "Rapa kien dam madwar g\u0127axar snin kappillan il-Gudja.", "Kien g\u0127amel ftehim, iffirmat ma\u017c-\u017cew\u0121 ka\u017cini tal-baned, fejn kien hemm qbil biex g\u0127all-festi rispettivi tag\u0127hom jag\u0127mlu inqas minn dak li kienet tag\u0127ti id-djo\u010besi bnadi o\u0127ra.", "Dak i\u017c-\u017cmien, fil-Gudja, il-festi kienu tlieta: Santa Marija, il-Madonna ta\u010b-\u010aintura u l-Madonna tal-Warda.", "Fil-festa tal-Warda, kienet to\u0127ro\u0121 il-vara tal-Madonna tar-Ru\u017carju bi fjura f'idejha u kienet issir f'Mejju.", "Imbag\u0127ad il-festa tar-Ru\u017carju, f'Ottubru kienet tkun festa iktar devozzjonali, ming\u0127ajr baned u sparar.", "Matul il-parrokat ta' Dun Lawrenz Cachia, kienu saru \u010belebrazzjonijiet biex ifakkru l-525 sena mit-twaqqif tal-parro\u010b\u010ba u g\u0127al dik l-okka\u017cjoni kien in\u0121ieb isqof mill-Italja u kienu \u0127adu sehem i\u017c-\u017cew\u0121 baned tal-Belt.", "Fi \u017cmien Dun Lawrenz Cachia, kienu saru erba' lampieri tal-fidda g\u0127all-knisja parrokkjali u kienu n\u0127admu g\u0127and l-ar\u0121entier Pirotta, tan-Naxxar li fis-sena 2014 issemmiet triq g\u0127alih fir-ra\u0127al imsemmi.", "Il-Kappillan Cachia kien g\u0127amel ukoll il-gandlieri tal-bron\u017c ta' kuljum li kien \u0127allashom is-Sur Joe tal-Vernon Club u li kien ukoll propjetarju tal-\u0127anut Lysette, fi Triq San Zakkarija, il-Belt.", "Il-Vernon Club kien fejn illum hemm il-Bank \u010aentrali, il-Belt.", "Kull nhar ta' Sibt, il-Kappillan Lawrenz Cachia kien jorganizza lotterija b'risq il-festa u din kienet isservi biex il-Kappillan, flimkien mal-vi\u010bi tieg\u0127u, jiltaqa' mal-parru\u010b\u010bani kull \u0121img\u0127a.", "Fi \u017cmienu, il-Mu\u017cew tas-Subien kien attiv ferm u kien immexxi minn \u017cew\u0121 so\u010bji li kienu minn Ra\u0127al \u0120did.", "Kemm dam Kappillan il-Gudja, sa wa\u0127da minn \u0127utu da\u0127let so\u010bja tal-Mu\u017cew u baqg\u0127et fis-so\u010bjet\u00e0 sakemm mietet.", "Kien hemm attivi wkoll l-Azzjoni Kattolika tan-Nisa u Xebbiet li kienu jaqg\u0127u ta\u0127tu.", "Kien ilaqqg\u0127hom darba fil-\u0121img\u0127a u xi kultant jorganizzalhom irtir.", "Kien hemm ukoll g\u0127al xi \u017cmien il-Ferg\u0127a ta\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 \u0126addiema Nsara.", "Fi \u017cmienu, kienet issir ukoll quddiesa nhar l-ewwel \u0121img\u0127a tax-xahar g\u0127all-istudenti tal-primarja fl-iskola.", "Lejliet, il-Kappillan u l-Vi\u010bi tieg\u0127u kienu jqarru lit-tfal.", "Dun Lawrenz Cachia \u0127aseb li jipprovdi divertiment nadif g\u0127all-familji kollha.", "Fis-sala parrokkjali beda juri l-films grazzi g\u0127all-projector second hand li kien xtara.", "Is-sala parrokkjali kien sabha lesta u kienet g\u0127ada bil-kemm i\u017c\u017ca\u017cnet tant li kien g\u0127ad baqa' xi flus jit\u0127allsu.", "Bdew isiru wkoll it-teatrini.", "Mill-Gudja, Dun Lawrenz Cachia mexa g\u0127all-parro\u010b\u010ba ta' \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121 anki jekk skont g\u0127ajn ta' min jorbot fuqha infurmat lill-awtur pre\u017centi li l-Ar\u010bisqof Gonzi kien xtaqu li jmur ar\u010bipriet i\u017c-\u017bejtun wara li tbattal il-post minn Dun Mikiel Spiteri li kien sar Monsinjur tal-Kattidral.", "Minflok, i\u017c-\u017bejtun kien sar ar\u010bipriet Dun Pantaleone Orland li kien mexa minn Marsaxlokk waqt li l-Gudja mar Kappillan Dun Edgar Attard fejn dam sal-1971 (Attard miet fl-2019).", "Biex mar \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121, Dun Lawrenz Cachia, kellu jer\u0121a' jag\u0127mel il-famu\u017c e\u017cami.", "Wisq probabbli dak kien wie\u0127ed mill-a\u0127\u0127ar konkorsi li saru."], "category": "nonfiction, history, biography", "source": "Extracted from Il_Parrocca_ta_Santa_Marija_tal_Gudja_fu.docx"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/ImmunitaEcclesiastica", "text": ["L-ISTORJA TAN-\"NON GODE . . . \"", "MAL-KNEJJES TAL-KAMPANJA U L-IMMUNIT\u00c0 EKKLE\u017bJASTIKA", "Guido Lanfranco", "Mal-fa\u010b\u010bata tal-knejjes \u010bkejkna tal-kampanja g\u0127adna naraw ir\u0127ama bil-kliem bit-Taljan: NON GODE L'IMMUNIT\u00c0 ECCLESIASTICA.", "Din tfisser li dik il-knisja ma tgawdix l-immunit\u00e0 jew protezzjoni tal-Knisja.", "Qed ng\u0127id knejjes minflok kappelli g\u0127ax tabil\u0127aqq il-kelma kappella, mijiet ta' snin ilu, kienet tkun ri\u017cervata g\u0127al dawk il-knejjes \u010bkejknin li kienu mibnijin imissu mal-knisja prin\u010bipali u jniffduhom mag\u0127ha, jew li kienu jinsabu fil-palazzi, torrijiet u l-fortifikazzjonijiet.", "Dawn kienu jkunu ta' familji privati, ta' l-armata jew ta' xi xirkiet.", "Bi\u017c-\u017cmien \u017cviluppaw separatament b\u0127ala knejjes \u017cg\u0127ar u f'kappelluni u altari tal-\u0121nib fil-knejjes kbar.", "L-ir\u0127ama tan-\"non gode\" nistennewha normalment mal-fa\u010b\u010bata tal-knejjes kon\u010bernati imma nsibu e\u010b\u010bezzjonijiet b\u0127alma naraw wa\u0127da \u0127dejn il-bieb tat-torri ta' San Lu\u010bjanu li \u0121ewwa kellu l-kappella u fil-knisja ta' Santa Margerita ta' Burmarrad \u0127dejn Wied G\u0127ajn Ri\u0127ana li g\u0127andha l-ir\u0127ama \u0121ewwa g\u0127ax, meta bnewlha l-fa\u010b\u010bata \u0121dida aktar 'l barra biex kabbruha, l-ir\u0127ama \u0127allewha fejn kienet.", "X'kienet l-immunit\u00e0?", "G\u0127al mijiet ta' snin il-Knisja Kattolika u r-Renjanti Ewropej kellhom il-proprjet\u00e0 tag\u0127hom f'g\u0127amla ta' artijiet, bini u nies mpjegati jew familjari tag\u0127hom.", "Hawn Malta fi \u017cmien l-Ordni ta' San \u0120wann kellna tliet awtoritajiet ta' din ix-xorta li kienu l-istess Kavallieri li jirrenjaw fuq il-poplu Malti, l-Isqof li jirrappre\u017centa l-Knisja ta' Malta u l-Inkwi\u017citur li kien jirrappre\u017centa lil Papa.", "It-tlieta kellhom il-qorti u l-\u0127abs tag\u0127hom, palazzi, knejjes, bini, mpjegati u familjari privile\u0121\u0121jatgi u alla\u0127ares wie\u0127ed jirfes fuq l-ie\u0127or bla permess jew ja\u0121ixxi kontra xi mpjegat, membru jkew familjar li mhux tieg\u0127u.", "Din is-sitwazzjoni bilfors kienet i\u0121\u0121ib \u0127afna tilwim bejniethom u, billi t-tlieta kienu ta' ba\u017ci reli\u0121ju\u017ca, it-tlieta kienu jappellaw Ruma biex jaqtg\u0127u il kwistjonijiet.", "L-Isqof Gaspare Gori Mancini kien mar Ruma biex jiddefendi l- immunit\u00e0 tieg\u0127u f'wa\u0127da mill-kwistjonijiet u spi\u010b\u010ba miet hemm.", "Imma biex tikkomplika aktar il-bi\u010b\u010ba, l-Knisja ta' Ruma kienet da\u0127\u0127let il- kun\u010bett ta' l-immunita\u00e0, bi ftehim mar-renjanti ta\u017c-\u017cmien li bih il-Knisja u n-nies kollha asso\u010bjati mag\u0127ha kellhom il-privila\u0121\u0121i tag\u0127hom, foshom li l-awtorit\u00e0 \u010bivili ma setg\u0127etx tirregola jew tixli 'l membri tag\u0127ha.", "Kien hemm g\u0127add \u0121mielu ta' Maltin li kienu jid\u0127lu kjeri\u010bi minuri, ji\u0121ifieri b\u0127al qassisin li ma jamministrawx is-sagramenti, u bosta kienu wkoll mi\u017c\u017cew\u0121in, biex je\u0127ilsu mid-dmirijiet sekulari ta' lieva u obbligi o\u0127ra ta' g\u0127assa, difi\u017ca u qrati.", "Ukoll is-sagristani ta' \u010berti knejjes tal-kampanja kienu jgawdu immunita fil konfront ta' l-obbligi \u010bivili jekk il-knisja li kienu j\u017commu kien ikollha mill-anqas \u017cew\u0121 quddiesiet fil-\u0121img\u0127a.", "G\u0127all-knisja ta' San Filippu u San \u0120akbu limiti tan-Naxxar, ma kienx instab sagristan malajr g\u0127ax fiha kienet issir quddiesa wa\u0127da biss, g\u0127alhekk is-sagristan ma kienx ikollu privile\u0121\u0121i.", "Kriminali protetti", "Dan kollu \u0121a kien ta' xkiel kbir bi\u017c\u017cejjed g\u0127all-amministrazzjoni ta' \u017cmien l- Ordni, imma l-Knisja ta' Ruma kellha \u0127a\u0121'o\u0127ra li kompliet \u017ciedet ma' dan il-g\u0127aw\u0121.", "Sa mill-medju evu l-poplu ta' l-Ewropa, inklu\u017ca Malta, kien ibati \u0127afna ta\u0127t ir- renjanti, sidien, u awtoritajiet assoluti o\u0127ra fuq l-art u l-ba\u0127ar.", "Nies ta' kull xorta g\u0127al kull \u0127a\u0121a ta' xejn kienu jkunu torturati, mix\u0127utin il-\u0127abs jew kundannati g\u0127all- mewt.", "Il-Knisja ta' Ruma espandiet il-kun\u010bett ta' immunita' billi dde\u010bidiet li kulmin ja\u0127rab minn idejn il-li\u0121i, mil-\u0127absijiet, mix-xwieni u galeri, skjavit\u00f9 u sitwazzjonijiet o\u0127ra, u jid\u0127ol f'art jew f'bini tal-Knisja, inklu\u017ci l-knejjes, sptarijiet, kunventi,dan \u0127add ma jkun jista' g\u0127alih, u lanqas jista' jin\u0127are\u0121 bil-for\u017ca mill- awtorita' lajka.", "B\u0127ala prin\u010bipju ma kienetx idea \u0127a\u017cina, anzi kienet att ta' karita mal-batut \u0121enwin li ja\u0127rab mil-mo\u0127qrija, imma l-bniedem kif inhu mis-sebg\u0127a jie\u0127u l-id u bdew jid\u0127lu jistkennu fil-knejjes tal-kampanja u wkoll parrokkjali mhux biss il-batuti, imma wkoll il-kriminali qattiela, \u0127allelin u o\u0127rajn biex ja\u0127arbu mill-\u0121ustizzja.", "Kieku ma kienx hawn \u0127afna knejjes il-problema kienet tkun inqas, imma kien hawn aktar minn 300 knisja u dan kollu ggrava bil-kbir is-sitwazzjoni tal-pajji\u017c tant li n\u0127olqot di\u017cordni u anarkija li ma setg\u0127etx tin\u0127all malajr.", "Diversi papiet ippruvaw jikkontrollaw din il problema, b\u0127al Girgor XIV, Beneditt XIII u Klement XII, billi llimitaw l-immunita ekkle\u017cjastika g\u0127al ka\u017ci li m'humhiex gravi biex ma jipprote\u0121\u0121ux il-kriminal (crimina excepta), imma xorta baqg\u0127u \u0127afna konflitti.", "G\u0127alkemm kul\u0127add kien jammetti li din l-immunit\u00e0 e\u017ca\u0121erata kien jin\u0127tie\u0121 titra\u017c\u017can it-tliet awtoritajiet f'Malta baqg\u0127u jinsistu u jippikaw fuq id-drittijiet u l-privile\u0121\u0121i.", "Ukoll meta wie\u0127ed bonavilja n\u0127are\u0121 b'forza mill-uffi\u010bjali ta' l-Ordni mill-\u0121rotta ta' San Pawl tar-Rabat, l-isqof ipprotesta.", "L-Ordni sikwit kienet tikser din l-immunita tal-knisja g\u0127ax g\u0127a\u017c-\u017camma ta' l-ordni f'ka\u017ci estremi u perikli meta ma kienx hemm hemm triq o\u0127ra; ukoll l-Inkwi\u017citur jipprotesta ma' l-Ordni meta kienu jarrestaw kriminali minn knejjes.", "Inliteb wkoll li jekk xi \u0127add ma\u0127rub jieqaf ta\u0127t ni\u010b\u010ba jew statwa tat-toroq kien igawdi l-immunit\u00e0 tal- knisja fil-konfront ta' l-awtorit\u00e0 lajka.", "L-isptar ta' l-Ordni jew is-sacra infermeria tal-Belt kienet ukoll tgawdi l-privile\u0121\u0121 ta' santwarju jew immunita mill-li\u0121i, \u0127lief f'ka\u017ci ta' qtil, u u\u0127ud mir-refu\u0121jati kienu jin\u017cammu hemm sakemm ikunu jistg\u0127u i\u0127arrbuhom fuq xi bastiment.", "Il-knisja ta' Nibbia qrib l-Infermerija tal-Belt kienet tgawdi l-immunit\u00e0 imma kienet da\u0127let f'tilwim bejn l-Ordni u l-Knisja biex fl-1761 tilfet il-privile\u0121\u0121 g\u0127al xi sena.", "Immunit\u00e0 piku\u017ca u ta' tfixkil", "Fl-1674 il-Gran Mastru kien talab lill-isqof biex i\u0127alli n-nies tieg\u0127u jid\u0127lu fil- knisja tal-Karmnnu tal-Birgu biex jaqbdu lil wie\u0127ed li kien ma\u0127rub minn bastiment suspettat bil-pesta waqt kwarantina.", "Ukoll jekk dan kien jisder sew li hu ka\u017c ur\u0121enti u serju, l-isqof \u0127ada bil-lajma u dam tliet xhur biex tah il-permess!", "L-Isqof Alferan ukoll kellu hu stess jitlob il-permess tal-Kongregazzjoni tal-Privile\u0121\u0121i biex jista' jo\u0127ro\u0121 mill-knejjes refu\u0121jati bil-pesta biex jg\u0127addihom lis-sanit\u00e0!.", "Fl-istess knisja tal-Karmnu tal-Birgu, ra\u0121el kien \u0127arab mill-\u0127abs ta' l-Inkwi\u017citur.", "Meta l-Inkwi\u017citur ried jie\u0127du lura il-Kurja ma \u0127allitux u meta appella lill-Kongregazzjoni ta' Ruma ordnawlu biex lil dan ir-ra\u0121el i\u0127alih hemm.", "Il-kotra ta' l-iskjavi ma kienux Insara imma u\u0127ud minnhom kienu jg\u0127idu li jridu jikkonvertu biex ikollhom xi privile\u0121\u0121i.", "Fis-seklu dsatax il-konslu Ngli\u017c huwa rappurtat li kien imur ji\u010b\u010bekkja mal-kunventi ta' Santa Tere\u017ca ta' Bormla u ma' tad-Dumnikani tal-Belt biex jara kienx hemm ba\u0127rin Ingli\u017ci ma\u0127rubin minn fuq il-bastimenti.", "Biex jibqg\u0127u fil-kenn dawn kienu jg\u0127idu li kienu jridu jikkonvertu.", "Fl-1765 il-Gran Mastru Pinto llitika ma' l-Inkwi\u017citur g\u0127ax skjavi minn tieg\u0127u \u0127arbu u marru jie\u0127du kenn il-Birgu bl-isku\u017ca li reidu jsiru Nsara.", "Il-\u0127afna knejjes imxerrdin mal-kampanja \u0121a kienu qed jinkura\u0121\u0121ixxu protezzjoni ta' kriminali, imma bis-sa\u0127\u0127a tal-crimina excepta l-isqof kien jista' jo\u0127ro\u0121hom u jixlihom fil-qorti tieg\u0127u u jekk isibhom \u0127atja jg\u0127addihom lill-awtoritajiet laj\u010bi..", "Madankollu l-akku\u017cat kellu l- fa\u010bilit\u00e0 li jappella lill-Kongregazzjoni ta' l-Immunit\u00e0 f'Ruma u l-ka\u017c kienj idum i\u0121ebbed ix-xhur fost \u0127afna tilwim bejn il-mexxeja.", "Fl-1620 il-knisja ta' San \u0120wann fi\u010b-\u010bimiterju tar-Rabat t'G\u0127awdex kienet inbniet mill-\u0121did.", "Sikwit kienu jistkennu fiha l-\u0127allelin g\u0127ax kienet tgawdi l-immunit\u00e0 ekkle\u017cjastika.", "Fl-1639 wie\u0127ed qatel lil martu u mar fiha g\u0127all-protezzjoni u \u0127add ma seta' jag\u0127millu xejn.", "Sa\u0127ansitra kienu jmorru l-\u0127bieb je\u0127dulu l-ikel!", "Dawn il-kriminali apertament jg\u0127ixu fi\u010b-\u010bimiteru u l-knisja kienu jisfidaw l-awtorit\u00e0 ta\u0127t il-protezzjoni tal-knisja.", "Fl-1640, il-Gvernatur t'G\u0127awdex \u0127are\u0121 bandu bid-daqq tat-trumbetta biex jav\u017ca li kulmin jinqabad jie\u0127u l-ikel lil dawn il-kriminali kien je\u0127el multa jew qdif fuq il-galeri.", "Il-Gran Mastru Lascaris ukoll kien ilmenta dwar i\u017c-\u017cieda ta' kriminalit\u00e0 min\u0127abba l-immunit\u00e0 li bosta drabi kienet piku\u017ca u estrema.", "Is-sagristija tal-knisja ta' Portu Salvu ta' L-Isla kienet saret mandra bil-majjali.", "Wie\u0127ed ma\u0127rub mill-galeri mar jista\u0127ba fiha.", "Meta nqabad u ttie\u0127ed lura l-isqof ipprotesta g\u0127ax dik ukoll kienet santwarju!", "Il-Gran Mastru Pintu kellu l-problemi!", "Gruppi ta' kriminali kienu mifruxin fil-knejjes tal-kampanja bil-kumdit\u00e0 kollha qishom liberi, sa\u0127ansitra bin-nisa g\u0127all-kumpanija!", "Nies privile\u0121\u0121jati (mhux reli\u0121ju\u017ci) bl-immunit\u00e0 tal-knisja kien hemm xi 6000, xi mitejn minnhom ma' l-inkwi\u017citur!", "Mhux ta' b'xejn li kultant Pintu kien jinjora l-privile\u0121\u0121i u jag\u0127mel ta' rasu.", "Ka\u017c mag\u0127ruf huwa dak ta' l-1775 tar-rewwixta tal-qassisin kontra l-Ordni, meta hawn l-awtorit\u00e0 lajka tal-gvern ta' l- Ordni kellha bilfors tie\u0127u passi kontra l-ekklezjasti\u010bi.", "Fis-seklu tmintax, meta l- kriminalit\u00e0 kienet fl-aqwa tag\u0127ha, sitt ir\u0121iel ma\u0127rubin marru biex jistkennu fil-knisja parrokkjali l-qadima ta' Birkirkara imma billi sabuha mag\u0127luqa inqabdu, imma gidbu ma' l-awtoritajiet tal-Knisja u akku\u017caw lis-suldati li kienu qabduhom meta kienu fil- knisja.", "Ukoll meta din il-knisja l-qadima kienet abbandunata u mtliet kriminali jabitaw fiha, grupp minnhom \u0127ar\u0121u biex jisirqu mal-lejl imma rawhom is-suldati ta' l- g\u0127assa , sparaw fuqhom, qabdu wie\u0127ed u qatlu ie\u0127or; Pinto ordna l;I ras il-mejjet titwa\u0127\u0127al fuq kolonna bejn Birkirkara u \u0126al-Lija.", "Fl-1777 il-Gran Mastru De Rohan talab Ruma biex ikun jista' jo\u0127ro\u0121 mill- knejjes suldati, forzati, skjavi, bonavolja u o\u0127rajn ma\u0127reubin, imma l-Kongregazzjoni ta' l-Immunit\u00e0 rrifjutat it-talba tieg\u0127u.", "Hu kien illimata l-immunit\u00e0 g\u0127al ksur minimu tal-li\u0121i.", "E\u017cempji ta' refu\u0121jati", "Fl-1667 fl-Imdina, wie\u0127ed korra lil monsinjur tal-Kattidral u mar ji\u0121ri jistkenn fil-knisja tal-Karmelitani g\u0127al diversi jiem.", "Sikwit kien jo\u0127ro\u0121 dawra u fi triqtu jistkenn ukoll fil-knisja tas-Salvatur, dejjem fl-Imdina.", "Meta darba kien barra \u0127dejn ilo-knisja tas-Salvatur qabnduh l-isbirri, imma hu ipprotesta g\u0127ax meta qabduh kien qed i\u017comm b'idu mal-\u0127ajt tal'knisja!", "U\u0127ud mir-refu\u0121jati kienu jdumu fit-tul f'xi knisja biex ma jinqabdux.", "Wie\u0127ed kien dam diversi snin fil-knisja ta' Santa Lu\u010bija tan-Naxxar sakemm \u0127arab lejn Sqallija; wara kien bag\u0127at qanpiena tal-bron\u017c b\u0127ala ringrazzjament.", "Fl-1741 wie\u0127ed qattiel f'G\u0127awdex da\u0127al refu\u0121jat fi knisja, u dam hemm 30 sena; imma ie\u0127or dam igawdi l-immunit\u00e0 g\u0127al 48 sena!", "Fil-karnival tal-1639 il-Gran Matru ma riedx li l-kavallieri \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ida\u0127\u0127lu wkoll lin-nisa g\u0127al serata divertiment u qal li l-ewwel ried jitlob il-parir tal-\u0120i\u017cwita konfessur tieg\u0127u.", "Dan il-\u0120i\u017cwita qabel mal-Gran Mastru.", "Wie\u0127ed kavallier libes ta' \u0120i\u017cwita u tebella kliem kontrihom u l-Gran Mastru arrestah f'Sant'Jiermu.", "G\u0127alhekk klikka kavallieri akkaniti marru j\u0127abbtu l-bieb tal-\u0120i\u017cwiti imma billi ma fet\u0127ulhomx sfrundaw il-bieb u da\u0127lu \u0121ewwa jkissru u jix\u0127tu barra kulma \u0121ie g\u0127al idejhom.", "Il- \u0120i\u017cwiti da\u0127lu jistkennu fil-knisja tag\u0127hom sakemm l-Ordni eskortathom barra minn Malta.", "Fl-1745 wie\u0127ed qattiel \u0121ie arrestat waqt li kien fi knisja.", "L-Isqof ipprotesta u appella mal-Papa li a\u010b\u010betta li l-qattiel jibqa' arrestat g\u0127al g\u0127omru fil-\u0127abs ta' l-Imdina.", "Wara xi g\u0127axar snin appella Ruma.", "G\u0127addew is-snin u xe\u0127tuh fil-\u0127abs ta' l- Inkwi\u017citur.", "Wara aktar snin \u0121ie e\u017ciljat l-Italja biex ma jer\u0121ax imur fil-\u0126abs ta' l- Ordni fejn kien ikompli ji\u0121i ma\u0127qur.", "Fl-istess seklu kien hemm dejjem konflitti wkoll bejn in-nobbli u l-Ordni ta' San \u0120wann dwar privile\u0121\u0121i, titoli u drittijiet u hemm diversi ka\u017ci fejn xi nobbli \u0127a kenn fi knisja.", "Barunissa bint il-Marki\u017c Testaferrata kienet da\u0127let f'xi kwistjoni u meta \u0121ew g\u0127aliha biex tidher fil-qorti tal-Gran Mastru marret \u0127adet refu\u0121ju fil-knisja ta' San Pawl tal-Belt.", "Fl-1773 wie\u0127ed qassis arlu\u0121\u0121ar li kien joqg\u0127od fil-Kamerata l-Belt, u li kellu \u0127afna dejn, irran\u0121a li jista\u0127ba \u0121o altar mobbli li jing\u0127alaq qisu bi\u010b\u010ba g\u0127amara u jin\u0121arr fuq karrettun lejn il-kunvent ta' Santa Tere\u017ca ta' Bormla g\u0127all-kenn immunitarju.", "\u0126afna skultura dekorattiva sabi\u0127a fil-\u0121ebel tal-knisja parrokkjali l-antika tax-Xewkija jing\u0127ad li saret minn \u017cew\u0121 Sqallin li \u0127arbu lejn Malta u waqt li \u0127adu refu\u0121ju bl- immunit\u00e0 tal-knisja fix-Xewkija \u0127admu dak ix-xog\u0127ol b'radd ta' \u0127ajr.", "Fil-karnival tal-1752 \u0127alliel li seraq minn diversi \u0127wienet mar jista\u0127ba fil- knisja ta' L-Erwie\u0127 tal-Belt, imma tant kien hemm serq dik il-\u0127abta li l-Isqof ordna li dan jing\u0127ata f'idejn il-qrati ta' l-Ordni.", "Bl-arroganza ta' l-Ordni, \u017cag\u0127\u017cug\u0127 kien ilu s-snin ji\u0121 sfurzat kontra r-rieda tieg\u0127u biex isir kappillan konventwali; meta ma riedx xe\u0127tuh fil-\u0127abs ta' Sant'Jiermu.", "\u0126arab u mar fil-knisja ta' San Fran\u0121isk tal-Belt.", "Il-Gran Mastru arrestah mill-\u0121did g\u0127al Sant' Jiermu.", "Fl-1768 re\u0121a' \u0127arab u stkenn fil-Knisja ta' Sant'Anna fl-istess fortizza.", "Inqabad mill-\u0121did u tefg\u0127uh f'\u0127ofra.", "Sas-sena ta' wara \u0127affer toqba fil- \u0121enb b'xi bi\u010b\u010ba \u0127adida u \u0127arab lejn il-Birgu g\u0127all-immunit\u00e0 ta' l-Inkwi\u017citur.", "Sadattant sar appell lill-Papa li dam sejjer tant li miet il-Papa u tela' ie\u0127or.", "Il-bi\u010b\u010ba baqg\u0127et tkarxkar is-snin sakemm eskortawh e\u017ciljat f'pajji\u017c barrani.", "Tispi\u010b\u010ba l-immunit\u00e0", "Fl-1759 Il-Gran Mastru Pinto nforma 'l Papa li l-kriminali refu\u0121jati fil-knejjes kienu qed ixekklu l-li\u0121i u j\u017cidu d-delitti, u ssu\u0121\u0121erixxa li l-immunitg\u0127andha tkun biss fil-knejjes fejn jin\u017camm is-Sagrament u li jsir xi \u0127a\u0121a biex tinstab soluzzjoni g\u0127al din il-problema hekk serja.", "F'dan anke l-Inkwi\u017citur Passionei qabel ma' Pinto.", "Il-Papa ta struzzjonijiet lill-Isqof Rull biex lill-kriminali fil-knejjes jag\u0127tihom tlitt ijiem \u017cmien biex ja\u0127arbu mill-knejjes jew imorru l-\u0127abs ta' l-Isqof.", "F'\u0126al Qormi kien hemm klikka kreiminali refu\u0121jati li dejqu u be\u017c\u017cg\u0127u lin-nies u l-Isqof ried jittrasferihom fi knisja o\u0127ra, imma Pintu ssu\u0121\u0121erielu jibag\u0127tom jaqdfu fuq il-galeri.", "Fl-1761, (fi \u017cmien meta fil-g\u017cejjer \u010bkejknin tag\u0127na kien hawn 327 knisja!) l- Isqof ir\u010bieva struzzjonijiet minn Ruma biex jirrestrin\u0121i l-immunit\u00e0 g\u0127all-knejjes li fihom is-Sagrament.", "Ir-refu\u0121jati nag\u0127taw \u0121img\u0127atejn \u017cmien biex jitolbu lill-Isqof jittrasferihom fi knisja o\u0127ra.", "L-editt ta' l-Isqof ried li fuq il-bieb ta madwar 255 knejjes \u017cg\u0127ar li tilfu l-privile\u0121\u0121 tissammar plakka ta' l-injam bin-\"non gode . . . \".", "Imma nstab li kien hemm xi ntoppi, g\u0127ax il-knisja \u017cg\u0127ira tad-Duluri li hemm f'\u0126a\u017c- \u017bebbu\u0121 ma kienetx tal-knisja, imma \u0121uspatronat lajkali affiljata ma' dik tal-Lateran.", "G\u0127alhekk l-Isqof \u0127are\u0121 editt ie\u0127or f'\u0120unju 1762 biex dawk il-knejjes tal-Bliet u l- ir\u0127ula li g\u0127adhom frekwentati sewwa jibqag\u0127lhom l-immunit\u00e0 u spi\u010b\u010ba biex xi 90 biss tilfu l-privile\u0121\u0121.", "Fl-1764 il-Papa abolixxa l-immunit\u00e0 fil-ka\u017ci ta' delitti serji.", "Bil- motu proprio tal-25 ta' \u0120unju 1777 il-Papa Piju VI g\u0127amel aktar restrizzjonijiet fl- immunit\u00e0, fost o\u0127rajn lill-kjeri\u010bi li baqg\u0127u \u0127ielsa mit-tribunali laj\u010bi imma mhux il- mara u t-tfal tag\u0127hom.", "L-immunit\u00e0 kienet tapplika biss g\u0127all-knejjes parrokkjali u dawk li fihom is-Sagrament u g\u0127ar-residenzi tal-kappillani u qassisin.", "Il-ma\u0121istrat ing\u0127ata d-dritt li jarresta individwi waqt ir-refu\u0121ju imma bil-kunsens ta' l-Isqof.", "Qattiela u dawk li ja\u0127arqu, jirikattaw, ja\u0127tfu persuni, jsirqu fid-djar u fit-toroq \u0121ew esklu\u017ci mill-imunit\u00e0.", "Meta l-Fran\u010bi\u017ci da\u0127lu Malta, abolixxew id-dritt tas-santwarju jew immunita ekkle\u017cjastika u \u0127adu d-dritt li jistg\u0127u jarrewstaw nies ukoll fil-knejjes.", "Ir-riformi tal-gvernatur Thomas Maitland kienu jinkludu l-abolizzjoni ta' l-immunit\u00e0 tal-knisja f'ka\u017ci ta' atti kriminali u li l-gvern jista' jarresthom ukoll mir-refu\u0121ju li jkunu fih.", "Wara ftehim ma' Ruma, il-gvern Ingli\u017c f'Malta bil-proklama tal-10 ta' April 1828 tal-Gvernatur Frederick Ponsonby, abolixxa ddritt ta' l-immunit\u00e0 fil-ka\u017ci kriminali imma ta \u010bans lill-Isqof jg\u0127addi lir-refu\u0121jati hu lill-awtoritajiet \u010bivili qabel jin\u0127ar\u0121u bil-forza, u stabbilixxa li l-\u0121urisdizzjoni tal-Knisja f'Malta u G\u0127awdex tkun tapplika biss g\u0127al dak li hu spiritwali."], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["Introduzzjoni g\u0127as-Sensiela L-Img\u0127allem tal-Koki ta' Salvu Agius", "Il-kotba tar-ri\u010betti f'Malta imorru lura g\u0127al tmiem is-seklu 19.", "Gambin u Buttigieg iqisu Il-Chtieb tal Chcina ta' E.L. Vella tas-sena 1894 b\u0127ala l-ewwel ktieb tar-ri\u010betti fil-ka\u017c ta' Malta.", "Warajh, skont Buttigieg, ji\u0121u s-sensiela ta' \u0127ames kotba \u017cg\u0127ar minn Salvu Agius ta\u0127t il-kappa L-Img\u0127allem tal-Koki.", "L-g\u0127an ta' dan l-istudju qasir mhux li wie\u0127ed jid\u0127ol fid-dettall dwar ir-ri\u010betti li kien qed jag\u0127ti Agius qabel it-Tieni Gwerra Dinjija (hemmhekk hemm studju ie\u0127or xi jsir) imma iktar b\u0127ala apprezzament tan-novit\u00e0 tal-\u0127idma u l-avventura li Agius kien da\u0127al g\u0127aliha.", "Agius sa \u010bertu punt kien da\u0127al f'\u0121eneru li kien g\u0127adu kemm telaq jimxi u ma kienx hemm bi\u017c\u017cejjed e\u017cemplari tieg\u0127u.", "Bejn Vella u Agius, kienu g\u0127addew xejn inqas minn 44 sena.", "Sa \u010bertu punt u forsi bla ma jaf jew kellu f'mo\u0127\u0127u, Salvu Agius welled il-\u0121eneru tal-kotba tar-ri\u010betti f'Malta.", "Hemm fattur ie\u0127or importanti: Agius kien qed i\u0127addem il-Malti u b\u0127ala ri\u017cultat ta kontribut ukoll biex jikber u jitwessa' ir-re\u0121istru u l-lessiku kulinarju bil-Malti.", "Fl-ewwel parti ta' din il-kitba nag\u0127ti \u0127arsa lejn \u0127idmet Salvu Agius u fit-tieni parti nevalwa fil-qasir is-sensiela.", "Indirettament, din il-kitba se tikkontribwixxi ukoll g\u0127all-profil usa' ta' Agius.", "L-G\u0127ejun dwar Salvu Agius", "Xieraq li wie\u0127ed jibda din il-kitba billi jag\u0127ti \u0127jiel fuq Salvu Agius.", "Id-dettalji bijografi\u010bi dwar Salvu Agius huma limitati u sfu\u017ci.", "Mil-lat l-ie\u0127or tispikka lista twila u impressjonanti ta' pubblikazzjonijiet li hu \u0127alla warajh: bosta minnhom reli\u0121ju\u017ci.", "Il-\u0121urnal Il-Berqa kien iddeskrivieh b\u0127ala awtur li \"l-pinna tieg\u0127u qatt ma g\u0127andha mistrie\u0127.\"", "\u0120u\u017c Dimech Debono iddeskriva l-impenn letterarju ta' Agius b\u0127ala \u0121est ta' pattrijotti\u017cmu.", "Kif jinnota Michael Galea, Agius kien i\u0127addem stil popolari fuq su\u0121\u0121etti letterarji, so\u010bjali u sagri.", "Il-ma\u0121\u0121oranza tax-xog\u0127lijiet tieg\u0127u kienu dwar il-qaddisin.", "Xbihat ta' Agius \u0121ew ippubblikati re\u010bentament minn Francis Galea u Michael J. Schiavone.", "Profil qasir tieg\u0127u jidher fi tliet dizzjunarji bijografi\u010bi editjati minn Robbie Mifsud Bonnici, Michael J. Schiavone u Michael Galea.", "Jekk wie\u0127ed jikkonsulta s-sit virtwali tal-Malta Libraries, jinteba\u0127 li fil-Librerija Nazzjonali hemm 3 kotba tieg\u0127u fosthom is-sensiela L-Img\u0127allem tal-Koki u l-ktieb tieg\u0127u L-Ikbar Weg\u0127da tal-Qalb Imqaddsa ta' \u0120es\u00f9 li \u0121ie ristampat 12-il darba sas-sena 1992.", "Fil-Biblijoteka tal-Universit\u00e0 hemm 4 titli tieg\u0127u.", "Meta tqabbel i\u017c-\u017cew\u0121 listi, jidher li t-titli fi\u017c-\u017cew\u0121 depo\u017citi huma differenti u mhux iddupplikati.", "Imma minn kommunikazzjoni mal-Malta Libraries, jidher li fil-verit\u00e0 l-lista ta' kotba ta' Agius li g\u0127andhom hi itwal minn dawk li qed jidhru fis-sit g\u0127ax il-katalogu online imur lura biss sal-1995 u bosta titli ta' Agius baqg\u0127u mhux imda\u0127\u0127la fis-sistema.", "Fil-kommunikazzjoni msemmija ng\u0127atajt 15-il titlu ie\u0127or ta' Agius.", "Lil Salvu Agius, \u0120u\u017c\u00e8 Aquilina ma nkludihiex la f'Il-Mu\u017ca Maltija u lanqas fl-Antolo\u0121ija ta' Pro\u017ca Maltija.", "Lanqas mhu nklu\u017c fil-Vatum Consortium ta' Karmenu Vassallo u Poeti Maltin ta' \u0120u\u017c\u00e8 Chetcuti.", "Iktar lejna ma \u0121iex inklu\u017c lanqas f'75 Lehma Fehma li \u0121iet editjata minn Charles Daniel Saliba.", "Indirettament, l-istudji ta' Henry Frendo u Oliver Friggieri kienu minn tal-ewwel biex ismu flimkien ma' o\u0127rajn beda tiela' fil-wi\u010b\u010b.", "Agius kien kittieb, \"suldat\" Dimekkjan b'ru\u0127u u \u0121ismu, u u\u017ca \u0127afna l-\u0121urnali fejn espona l-\u0127sus politi\u010bi u poeti\u010bi tieg\u0127u.", "Jidher li b\u0127all-img\u0127allem tieg\u0127u Manwel Dimech, kien jaf il-Fran\u010bi\u017c, it-Taljan u l-Ingli\u017c u kien ukoll interessat fil-qasam tat-teatru.", "A\u010b\u010beni Bijografi\u010bi dwar Salvu Agius", "Agius kien kontemporanju fost l-o\u0127rajn ta' Pawlu Bellanti (1851-1927), \u0120u\u017c\u00e8 Muscat Azzopardi (1853-1927), Alfons Maria Galea (1861-1941), Temi Zammit (1864-1935), u Agostino Levanzin (1872-1955).", "Nafu li Salvu Agius kien Belti, li twieled fl-1883 u li miet fl-4 ta' Novembru 1941.", "Skont Il-Malti, mewtu ma kinitx mistennija.", "Issa nistg\u0127u ng\u0127idu bl-e\u017catt meta twieled: id-19 ta' Marzu 1883.", "Din l-informazzjoni sal-lum kienet nieqsa u l-awtur wasal g\u0127al din id-data bl-g\u0127ajnuna tas-Sur Joseph Amodio, Assistent Arkivista fl-Arkivju Nazzjonali ta' Malta, li fittex fit-taqsima tal-applikazzjonijiet tal-passaporti.", "F'\u017cg\u0127o\u017citu kien isegwi lil Manwel Dimech li kien \u0121ie e\u017ciljat minn Malta fl-1914 min\u0127abba l-\u0127sibijiet progressivi u riformattivi tieg\u0127u li la g\u0127o\u0121bu lill-Gvern Ingli\u017c u lanqas lill-Knisja.", "Kien ukoll \u0127abib ta' Juan Mamo u kkontrbwixxa artikli g\u0127all-gazzetti Il-\u0126mar (1917-1928, editur: Gugliemo Arena) u Il-\u0126mara (1926-1936, Direttur propjetarju: Gugliemo Arena) u gazzetti o\u0127ra.", "Il-\u0126mara kellha simpatiji lejn il-Partit Laburista li twaqqaf fl-1921 u fost il-fundaturi tieg\u0127u kien hemm awturi li kienu jiktbu fil-gazzetta msemmija.", "In\u010bidentalment, il-qarrej g\u0127andu joserva li l-gazzetta kienet qed to\u0127ro\u0121 fi \u017cmien inkwiet politiku reli\u0121ju\u017c a\u0127rax bil-protagonisti jkunu l-Konti Gerald Strickland u l-Isqof Mawru Caruana assistit mill-Isqof Mikiel Gonzi.", "Francis Galea ppubblika xi ittri li Mamo kien bag\u0127at lil Agius.", "Mamo kien g\u0127amel pressjoni fuq Agius u s\u0127abu biex jaraw kif Dimech se jin\u0121ieb Malta mill-e\u017cilju.", "G\u0127al Mamo, Agius kien wie\u0127ed minn dawk li kienu qed jistinkaw favur il-fqir.", "Lejlet is-Sette Giugnio, ta' Dimekkjan tipiku li kien, Agius kiteb appell fl-L'Unioni Maltija (1919-1923, Direttur: Giuseppe Farrugia) lill-Maltin biex \"ma nibqg\u0127ux i\u017cjed rotob, inkunu fero\u010bi, inrieg\u0127du lil kull minn biss i\u0127ares lejna \u2026 in\u0121ieg\u0127lu lil min qieg\u0127ed ja\u0127qarna u jisraqna jroddilna \u0127wejji\u0121na, u jroddhomlna \u0127aqq li jroddhomlna.\"", "Imma dak kien l-istil ta' Agius il-\u0121urnalista \u2013 artikli \"mqanqla u jbaqbqu.\"", "Il-gazzetta msemmija kellha l-a\u0121enda li tara li Malta jkollha Gvern Responsabbli.", "Michael Sant iddeskriva l-pinna ta' Agius b\u0127ala wa\u0127da vjolenti.", "Karmenu Ellul Galea, li kiteb dwar aspetti so\u010bjali b\u0127at-trejdunjoni\u017cmu u s-sigurt\u00e0 so\u010bjali matul l-istorja, ra lil Agius b\u0127ala difensur tal-kaw\u017ca tal-\u0127addiema u \"\u0127e\u0121\u0121e\u0121 u ddefenda lin-nies tax-xog\u0127ol biex jing\u0127aqdu g\u0127al drittijiethom.\"", "L-Avukat tal-Kuruna Refalo, fl-inkjesti li saru wara s-Sette Giungio, kien tal-fehma li artikolisti b\u0127al Agius \"kien messhom ji\u0121u deportati kiesa\u0127 u biered wara li jintu\u017caw biex jinkixfu l-promoturi tal-irvell.\"", "L-artikli ta' Agius urtaw ukoll l-istampatur tal-gazzetta Malta tal-Maltin (1908) min\u0127abba \"l-laqta xellugija.\"", "Agius kien jikteb ukoll il-poe\u017cija.", "Fi kliem Friggieri, il-poe\u017cija ta' Agius, tal-inqas dik li dehret fil-Pronostiku Malti g\u0127as-sena 1900, turi poeta \"nostal\u0121iku li jevoka l-\u0127arba u l-frug\u0127a tal-\u0127ajja.\"", "Il-poe\u017ciji tieg\u0127u dehru fil-Pronostiku Malti u Il-\u0126abib Malti (1888-1889).", "Lil Agius, Joe Axiaq jinkludih ukoll f'lista twila mhux \u0127a\u017cin ta' poeti minuri li u\u017caw l-istampa fejn ippubblikaw il-kitbiet tag\u0127hom \"biex iqajmu fil-poplu s-sens ta' kuxjenza nazzjonali.\"", "F'mewtu nkiteb li Agius, \"kien ukoll kittieb ta' xi poe\u017ciji li g\u0127alkemm jidhru li ma huma xejn g\u0127olja fil-qawwa tal-\u0127sieb, i\u017cda jidher li min kitibhom kellu \u0127ajra u xejra \u0121mielha g\u0127all-poe\u017cija Maltija.\"", "Jidher li Agius kien i\u0127addem ukoll l-istil tan-novella.", "Tant hu hekk li ismu spikka fil-konkors ta' novelli tal-1939 li kien organizza t-Tabib \u0120u\u017c\u00e8 Bonnici b\u0127ala direttur ta' Il-\u0120abra ta' Kitba Maltija.", "F'dak il-konkors kienu spikkaw ukoll \u0120u\u017c\u00e8 Ellul Mercer, Erin Serracino Inglott, u Victor Apap.", "Minn dak il-konkors nafu li Agius kien qed jg\u0127ix f'numru 30, Triq San Duminku l-Belt u li kien reba\u0127 tliet liri sterlini.", "Frendo fir-ri\u010berka tieg\u0127u ta indirizz differenti g\u0127ar-residenza ta' Agius \u2013 Triq San Kristofru \u2013 u \u017cied ukoll li Salvu Agius kien idoqq il-vjolin mal-Klondyke Orchestra.", "I\u017c-\u017cew\u0121 toroq fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar huma vi\u010bin xulxin.", "Id-dettalji li kien jg\u0127ix fi Triq San Kristofru u l-fatt li kien mu\u017ci\u010bista huma kkonfermati wkoll fl-applikazzjoni tieg\u0127u tal-passaport imsemmija hawn fuq.", "Agius kien reba\u0127 ukoll \u017cew\u0121 konkorsi tan-novelli organizzati mid-direzzjoni tal-Pronostiku Malti.", "Agius kien kiteb ukoll fil-gazzetta Melita (1937-1939) tas-snin tletin tas-seklu 20 li kienet to\u0127ro\u0121 f'Sousse mill-komunit\u00e0 Maltija dwar il-b\u017conn li t-teatru Malti jkollu iktar kumpaniji teatrali biex itg\u0127ellu drammi u teatrini bil-Malti.", "Skont Galea, Agius kien ukoll korrispondent g\u0127all-\u0121urnal Il-Malti Amerikan (1922, edituri V.P. Frendo u F. Vella) li kien jo\u0127ro\u0121 f'Detroit, Michigan.", "Il-produzzjoni letterarja tieg\u0127u kienet fl-aqwa tag\u0127ha bejn l-1927 u l-1941.", "Robert Mifsud Bonnici, dwar Agius, kiteb li \"ppubblika volumi \u0127oxnin ta' letteratura sagra li nxterdu f'Malta u G\u0127awdex.\"", "Ta' min josserva li lil Dimech probabbilment min\u0127abba d-destin li messu u l-\u0127bit mal-awtoritajiet, Mifsud Bonnici \u0127allieh g\u0127al kollox barra mid-dizzjunarju tieg\u0127u imma lil Agius, dixxiplu tieg\u0127u, inkludieh.", "Anki probabbli min\u0127abba l-g\u0127add ta' pubblikazzjonijiet reli\u0121ju\u017ci.", "Agius kien ippubblika \u017cew\u0121 kitbiet f'Il-Malti tal-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti (illum l-Akkademja tal-Malti).", "Il-Malti beda jo\u0127ro\u0121 fl-1925.", "Il-kitbiet ta' Agius huma l-poe\u017cija \"X'inhu l-Bniedem\" (1925), li hu ddedika lil \u0120u\u017c\u00e8 Muscat Azzopardi u nnota li kitibha \"fl-irtir tal-Karnival f'San Kal\u010bidonju\" u \"Il-Maltin f'Lepanto\" (1936) fejn anki jqabbel xi dettalji dwar il-flotta tal-Ordni li \u0121abu Giacomo Bosio u \u0120an Anton Vassallo fil-kitba tag\u0127hom dwar il-famu\u017ca battalja tal-1571.", "Agius kien ukoll membru tal-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti.", "G\u0127andu wkoll il-kitba \"Lapida Minsija\" f'Le\u0127en il-Malti (1936, 16-17) tal-G\u0127aqda tal-Malti (Universit\u00e0) li twaqqfet fl-1931.", "Il-Perjodu li fih kiteb Salvu Agius", "Il-qarrej irid josserva li Agius kien qed jikteb f'perjodu ta' transizzjoni f'dak li hu Malti.", "Il-Kostituzzjoni tal-1921, tat il-fakulta lill-membri tal-Assemblea Le\u0121islattiva li setg\u0127u ju\u017caw l-ilsien Malti fl-interventi tag\u0127hom.", "Dik is-sena, li hija wkoll is-sena tal-mewt ta' Manwel Dimech fl-e\u017cilju, l-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti ipprodu\u010biet alfabett g\u0127all-ilsien omm.", "Emenda tal-1927, \"fl-atti li jirregolaw il-professjoni notarili \u2026 (ippermetiet) li l-Malti jintu\u017ca f'kull dokument uffi\u010bjali; jidhru wkoll l-ewwel avvi\u017ci bil-Malti fil-Gazzetta tal-Gvern.", "Il-li\u0121i elettorali, ir-regolamenti tat-traffiku, u \u010b-\u010bitazzjonijiet tal-qorti (apparti l-ver\u017cjoni bit-Taljan) bdew jidhru wkoll bil-Malti.\"", "Fl-1929, l-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti g\u0127amlet pressjoni fuq il-gvern biex jag\u0127raf l-alfabett u l-ortografija tag\u0127ha.", "B\u0127ala ri\u017cultat l-ortografija bdiet die\u0127la fl-iskejjel tal-gvern u fl-1931 it-tag\u0127lim tal-Malti da\u0127al fl-iskejjel primarji.", "Pass kbir kien meta l-Malti u l-Ingli\u017c \u0127adu post it-Taljan b\u0127ala l-ilsna uffi\u010bjali tal-pajji\u017c li kien kolonja Ingli\u017ca.", "Fl-1934, l-ortografija mfassla u spjegata mill-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti \u0121iet rikonoxxuta uffi\u010bjalment mill-Kolonja.", "Barra minn hekk, \"il-Kostituzzjoni tal-1936 tkompli ssa\u0127\u0127a\u0127 il-po\u017cizzjoni tal-Malti; filwaqt li l-Ingli\u017c jistabbilixxi ru\u0127u b\u0127ala l-ilsien tal-amministrazzjoni, il-Malti jissejja\u0127 l-ilsien uffi\u010bjali tal-qrati.", "It-Taljan ma jissemma mkien; anzi jitne\u0127\u0127a wkoll mill-Arkivji Notarili.\"", "It-Tematika ta' Salvu Agius", "Agius g\u0127andu lista twila ta' kotba reli\u0121ju\u017ci u kiteb dwar bosta qaddisin ewlenin tal-Knisja Kattolika Rumana.", "Fost dawn kiteb dwar San Gejtanu, Santa Teresa tal-Bambin \u0120es\u00f9, San Nikola ta' Bari, San \u0120or\u0121 Martri, San Lawrenz Levita u San \u0120u\u017cepp, il-missier puttativ ta' \u0120es\u00f9.", "Kiteb ukoll dwar San Pawl, li bosta awturi Maltin tawh l-importanza tieg\u0127u matul is-sekli 19 u 20 u Sant' Agata, meqjusa b\u0127al San Pawl, patruna tal-g\u017cira.", "Interessa ru\u0127u wkoll fl-ewwel insara u kiteb dwar il-katakombi ta' Ruma u l-famu\u017c \u010benturjun tal-van\u0121elu nvolut fit-tislib ta' Kristu.", "Jidher li kellu \u010berta bagalja wiesg\u0127a almenu fil-\u0127wejje\u0121 tal-Knisja.", "Kiteb dwar s-Serv t'Alla l-Professur Giuseppe Moscati qaddis minn Napli, Teresa Neumann (tal-pjagi), il-Beata Emilia de Vialar, u Margherita Sinclair mill-Iskozja.", "Il-ktieb dwar Moscati kien \u0121ie ppubblikat il-\u0126amis 23 ta' \u0120unju 1932 u ddedikah lill-Monsinjur Enrico Dandria li fost l-o\u0127rajn kien Ministru tal-Edukazzjoni.", "Kien kiteb ukoll dwar Nazju Falzon li hu jsejja\u0127lu \"il-Venerabbli Paj\u017can Tag\u0127na.\"", "Ktieb ie\u0127or tieg\u0127u hu dak dwar l-Ave Maria mfissra bil-Malti.", "Fl-1932, Agius ippubblika Il-Misteru tas-Salib: Mictub bil-Malti.", "Il-fanta\u017cija ma naqsitx ukoll.", "Ippubblika l-\u0121rajja Captan tal-Guardia: \u0120rajja ta' Im\u0127abba fi \u017bmien ir-Revoluzzjoni Fran\u010bi\u017ca.", "Michael Galea, il-bijografu fost l-o\u0127rajn tal-Ar\u010bisqof Mikiel Gonzi, Monsinjur Enrico Dandria u l-Prim Ministru \u0120or\u0121 Borg Oliver, ta l-lista ta' 20 pubblikazzjoni ta' Agius.", "Imma b'L-Img\u0127allem tal-Koki sal-1938, il-lista tal-pubblikazzjonijiet titla' g\u0127al 24.", "Dan barra 4 perjodi\u010bi o\u0127ra li hu kien jippubblika kull \u0127mistax-il \u0121urnata \u2013 Il-Madonna ta' Pinu (fejn \u0127ar\u0121u 98 kopja bejn l-1935 u l-1940), San \u0120u\u017cepp (fejn \u0127ar\u0121u mitt kopja mill-1934 sal-1938), Il-Purgatorju (li \u0127ar\u0121u 191 edizzjoni bejn l-1932 u l-1940) u Il Volto Santo (li bejn l-1933 u l-1939 \u0127ar\u0121u 100 kopja).", "Fl-1934, Agius ippubblika Ctieb tal-Cnisja fuq Talb Me\u0127tieg' Ghal Cull Nisrani.", "Il-propjet\u00e0 tal-ktieb kienet ta' Michiel Psaila u \u0121ie stampat g\u0127and l-istamperija Lombardi li kien hemm f'numru 20, Triq Santa Marija, tas-Sliema.", "It-talb inklu\u017c jinkludi t-talba ta' filg\u0127odu, ta' filg\u0127axija, it-talb tal-quddies (fi \u017cmienu kienet bil-Latin), talb g\u0127at-t\u0127ejjija g\u0127all-qrar, il-Via Sagra, Talba lil San \u0120u\u017cepp u t-Te Deum bil-Latin.", "Il-ktieb g\u0127andu rispettivament in-nihil obstat u l-imprimatur ta\u010b-\u010bensur Patri Addeodato M. Schembri u l-Ar\u010bisqof Mawru Caruana rispettivament.", "Salvu Agius u l-Istorja ta' Malta Kolonja", "Agius ried lil Maltin japprezzaw wirt arthom u g\u0127alhekk ippubblika ver\u017cjoni 'e\u0127fef' tal-istorja ta' Malta ta' \u0120an Anton Vassallo li \u0127afna jafuh g\u0127all-poe\u017cija tieg\u0127u Int Sabi\u0127a O Malta Tag\u0127na.", "Il-volum kien stampah g\u0127and Giovanni Muscat tal-Belt u g\u0127andu s-sotto-titlu miktuba g\u0127all-poplu.", "Vassallo ppubblika l-ktieb fl-1896 waqt li fil-ktieb ta' Agius hemm stampata d-data tal-1948 li skont Robert Mifsud Bonnici is-sena tal-pubblikazzjoni riedet ti\u0121i l-1936.", "Il-Google Books jag\u0127ti s-sena tal-1932 g\u0127all-istess ktieb u jag\u0127ti d-dettalji li kien stampat g\u0127and Giovanni Muscat tal-Belt u li fih 400 pa\u0121na.", "Vassallo miet fl-1868.", "Ktieb importanti ta' Agius hu Il-Mons.", "Dandria jew il-Marti tar-Reli\u0121jon u l-Patrija.", "Il-propjet\u00e0 letterarja tal-ktieb imsemmi kienet ta' Napoleone Cordina Borg.", "Ta' Cordina kellhom \u0127anut Bormla fejn kienu jipprovdu servizzi ta' stationery, bookbinding, fwejja\u0127, kotba, gazzetti, rumanzi u novelli, gramophones, diski, artifatti reli\u0121ju\u017ci u radjijiet.", "L-istess familja waqfet il-Caffe Cordina, il-Belt, fl-1837.", "L-Img\u0127allem tal-Koki", "Fl-1938 u wara, g\u0127ax is-snin tal-pubblikazzjoni mhux inklu\u017ca fil-kotba, Salvu Agius ippubblika \u0127ames kotba \u017cg\u0127ar li donnhom ma jikkumplimentawx mal-kumplament tal-kitbiet tieg\u0127u.", "L-Img\u0127allem tal-Koki jikkonsisti f'\u0127ames kotba \u017cg\u0127ar bir-ri\u010betti g\u0127alkemm ma \u0127ar\u0121ux kollha flimkien.", "Is-sena tal-pubblikazzjoni mhix inklu\u017ca fil-kotba.", "Imma fl-ewwel ktieb tidher is-sena 1938 fid-da\u0127la li g\u0127amillu \u0120u\u017c Dimech Debono.", "Dimech Debono, b\u0127al Agius, kien kittieb b'diversi interessi u kiteb dwar figuri minn Birkirkara, Turu Rizzo, Mikiel An\u0121 Sapiano, is-Santwarju tal-\u0126erba, l-Imsiera\u0127, il-Kardinal Fabrizio Sciberras, Indri Debono u Karlu Diacono.", "Kien da\u0127\u0127al f'Malta d-devozzjoni lejn San Servolo u kien ko-fundatur tas-So\u010bjet\u00e0 Dun Filippu Borgia ta' Birkirkara.", "L-Img\u0127allem tal-Koki jrid jitpo\u0121\u0121a f'kuntest anki ta' x'ikel il-poplu Malti, li g\u0127alih kienu diretti l-kotba, kien jikkonsma.", "Agius kien qed jippubblika l-\u0127ames kotba qabel it-tieni gwerra li \u0127alliet effetti kbar fuq il-\u0127ajja tal-pajji\u017c inklu\u017c l-ikel u d-diet\u00e0.", "Kien \u017cmien meta l-\u0127ob\u017c kien g\u0127adu importanti fid-diet\u00e0 tal-poplu.", "Il-klassijiet il-baxxi kienu jieklu l-minestra, il-\u0127ut u l-famu\u017c gaxin li litteralment kienu jitqatlu g\u0127alih minkejja li essenzjalment kien fdalijiet igglorifikati tal-ikel.", "L-Ingli\u017ci da\u0127\u0127lu f'Malta l-patata.", "Il-la\u0127am ma kienx komuni qabel it-Tieni Gwerra u \"il-bdiewa g\u0127alkemm kienu jrabbu t-ti\u0121ie\u0121 ma kinux jieklu ti\u0121ie\u0121a kuljum.", "It-ti\u0121ie\u0121 u l-bajd kienu mi\u017cmuma b\u0127ala mezz ta' g\u0127ajxien.\"", "Irridu n\u017commu f'mo\u0127\u0127na li sal-ewwel nofs tas-seklu 20, nhar ta' \u0126add il-familji kienu jikkumsmaw \"xi \u0127a\u0121a iktar bnina b\u0127all-brodu tal-la\u0127am, ravjul bil-\u0127axu tal-\u0121bejniet, \u010banga u majjal u \u0127afna mazzit.\"", "Fil-fehma ta' Gambin u Buttigieg, il-folja nqalbet g\u0127al nofs is-snin \u0127amsin fejn in-nies wara perjodu ta' g\u0127aks, riedet tiekol tajjeb u \"bdiet tispi\u010b\u010ba d-distinzjoni \u010bara bejn l-ikel ta' matul il-\u0121img\u0127a u l-ikla ta' nhar ta' \u0126add.\"", "Dettalji dwar L-Img\u0127allem tal-Koki", "L-Img\u0127allem tal-Koki huma kollha tal-istess daqs, i\u017commu l-istess stil b\u0127ala xe\u0127ta tal-qoxra imma jvarjaw f'dak li huma kuluri.", "Il-kotba kollha \u0121ew stampati g\u0127and il-Lux Press \u0127lief tnejn minnhom li \u0121ew stampati g\u0127and Ebejer Press li kienet tinsab fi Triq l-Imsida, Santa Venera.", "Il-kotba kellhom propjet\u00e0 letterarja ta' Karmnu Psajla (miktuba verbatim) li kellu wkoll \u0127anut fi Triq il-Merkanti, il-Belt, fi kliemu \"quddiem il-posta.\"", "Jidher li x-xbieha tal-qoxra (tpin\u0121ija) saret minn Agius innifsu fejn jidher kok bl-uniformi tal-mestjier bil-midalja fuq sidru qalb l-apparat tal-k\u010bina.", "Kull ktieb fih 32 pa\u0121na u fl-ewwel pa\u0121na ta' wara l-qoxra ta' quddiem, jer\u0121a' jipprodu\u010bi l-istess qoxra bid-disinn b'kollox.", "G\u0127al Agius it-tisjir kien seng\u0127a.", "Jinsisti li r-ri\u010betti li hu jippre\u017centa kollha \u0121ew ippruvati mill-aqwa koki internazzjonali.", "Barra l-ikel offra wkoll ri\u010betti tal-\u0121ulepp, il-likuri u l-\u0127elu.", "U kollha bil-Malti.", "L-ewwel ktejjeb fih 53 ri\u010betta: 13 minnhom tal-\u0127elu.", "Fit-tieni ktieb jidhru 40 ri\u010betta u 4 tal-\u0127elu.", "Fit-tielet ktieb, Agius inkluda 41 ri\u010betta, 3 minnhom tal-\u0121ulepp, 5 tal-likuri, 3 tar-ri\u017colin u 7 tal-\u0127elu.", "Ir-raba' volum fih 42 ri\u010betta.", "Fil-\u0127ames ktieb, ir-ri\u010betti jitilg\u0127u g\u0127al 45.", "Jidher li l-\u0127ames ktieb ma kienx intenzjonat li jag\u0127mlu imma jsemmi li t-talba g\u0127al iktar ri\u010betti baqg\u0127et hemm.", "Anzi sostna li fil-ka\u017c tal-\u0127ames librett, ir-ri\u010betti huma \"assolutamnt \u0121odda u ori\u0121inali\" g\u0127alkemm jistqarr li mhux hu l-inventur dirett tag\u0127hom.", "Kif intqal, iktar 'il fuq, \u0120u\u017c Dimech Debono kiteb id-da\u0127la tal-ewwel ktieb u fa\u0127\u0127ar lil dawk l-awturi li kienu qed jag\u0127\u017clu l-Malti b\u0127ala l-mezz tal-kitba minkejja \"li huma mg\u0127allmin sewwa f'ilsna barranin ukoll.\"", "L-awtur tar-re\u010bensjoni fakkar li Agius kien qed jippubblika l-ktieb fi \u017cmien li l-Malti \"sa fl-a\u0127\u0127ar\" sar ilsien uffi\u010bjali.", "Dak il-punt jitfa' dawl fuq il-perjodu tal-pubblikazzjoni.", "Is-Singularit\u00e0 ta' Salvu Agius", "Mir-ri\u010berka ta' Gambin u Buttigieg, jo\u0127ro\u0121 \u010bar l-avvangwardja ta' dan ir-ra\u0121el li kien qed jintrodu\u010bi ri\u010betti mal-Maltin li \u0127afna minnhom ma kinux isajruhom anki min\u0127abba d-d\u0127ul finanzjarju tag\u0127hom jew modi ta' g\u0127ajxien.", "Imma Agius offra wkoll alternattivi g\u0127al min ma setax isajjar il-la\u0127am spiss u anki nkluda xi ri\u010betti Maltin.", "Buttigieg u Gambin isemmu li fil-\u0127amsinijiet tas-seklu g\u0127oxrin nies b\u0127al Carmen Carbonaro, xandara ma\u0127buba fuq ir-Rediffusion u membru \u0127abrieka fl-Azzjoni Kattolika, fil-kotba tag\u0127hom jibdew jinkludu d-de\u017certa li f'dan il-punt issir fissa fil-menu tal-Malti.", "U hawn ter\u0121a' tispikka l-avangwardja fil-kas ta' Agius fejn anki ssu\u0121\u0121erixxa kif tag\u0127mel il-likuri u jag\u0127ti 3 ri\u010betti tal-\u0121ulepp: ta\u010b-\u010birasa, tal-frawli u tal-lew\u017c.", "Il-likuri li offra ri\u010betti tag\u0127hom huma tal-kafe, te, g\u0127eneb, larin\u0121 u frawli.", "Ta wkoll ri\u010betti tar-ro\u017colin: kannella, vanilja u punch.", "Il-fatt li kien jaf tlett ilsna barranin minbarra l-Malti kien importanti biex Agius ma jillimitax ru\u0127u biss g\u0127all-k\u010bina wa\u0127da, ta' pajji\u017c wie\u0127ed.", "Agius ma jag\u0127tix l-g\u0127ejun tar-ri\u010betti tieg\u0127u imma \u017cgur li qalleb diversi kotba barranin ta' dan it-tip.", "Per\u00f2 kif inkiteb qabel, Agius ma jinsiex anki l-ikel tradizzjonali Malti \u2013 l-istuffat, it-torti, it-timpana, il-fenek, l-isfine\u0121 u l-kumplament.", "Inkluda wkoll ri\u010betta tal-ispaghetti la G\u0127awdxija.", "Ma nesiex ukoll lil dawk li kien jieklu mill-ka\u010b\u010ba u ta pere\u017cempju ri\u010betta tal-g\u0127asafar tal-ka\u010b\u010ba fis-seffud u g\u0127asafar mixwija fil-kazzola.", "Fit-tielet ktieb Agius kiteb li r-ri\u010betti tal-kotba tieg\u0127u, \"kollha kemm huma \u0121ew ippruvati bl-isba\u0127 su\u010b\u010bess minn l-iktar koki famu\u017ci.\"", "Hemm il-varjet\u00e0 ta' platti fir-ri\u010betti proposti: il-la\u0127am, is-sopop, it-torti, l-g\u0127a\u0121in, il-frejje\u0121, u l-insalati.", "Anki ta' ri\u010betti li fi \u017cmienna jinstemg\u0127u strambi: pastizzi tal-fwied, pastizzi tal-imqarrun u tas-summien jew ka\u010b\u010ba o\u0127ra.", "Fil-\u0127ames volum, Agius isemmi li l-Maltin kienu qed jibdlu l-gosti tag\u0127hom f'dik li hi k\u010bina u ma baqg\u0127ux jirristrin\u0121u t-tisjir g\u0127al dak li hu jsejja\u0127lu \"\u017cmien in-nanna Gerit, minestra tiela' u minestra nie\u017cla, bebbux bl-aljoli, imbuljuta, bigilla, xuppatu u \u0127afna affarijiet o\u0127ra b\u0127al dawn.\"", "Skont hu, il-Maltin draw isiefru \"u draw jieklu tajjeb.\"", "G\u0127alkemm din tas-safar g\u0127andha tkun ikkwalifikata g\u0127ax \u0127afna safar kien marbut mal-emigrazzjoni u xi \u0127add b\u0127al Juan Mamo kien negattiv g\u0127all-komportament tal-Malti barra minn pajji\u017cu.", "Fil-lista tal-\u0127elu, Agius fost l-o\u0127rajn ta ri\u010betti tal-pasta frolla, l-g\u0127a\u0121ina sfiljurata, il-pudina tar-ross, it-torta tat-tuffie\u0127, u pudina tal-\u0127alib u l-lew\u017c u l-karamelli.", "Il-\u0127ames ktieb fih lista twila ta' ri\u010betti g\u0127al magru; li wie\u0127ed seta' jag\u0127milhom g\u0127all-perjodu tar-Randan meta normalment kien hemm l-impo\u017cizzjoni ta' \u010bertu assistenza mill-ikel impost mill-Knisja Kattolika.", "\u0120udizzju po\u017cittiv g\u0127as-Sensiela L-Img\u0127allem tal-Koki", "Jidher li kien hemm reazzjoni po\u017cittiva g\u0127al dawn il-pubblikazzjonijiet tant li fit-tieni ktieb Agius silet re\u010bensjonijiet li dehru f'Il-Berqa tal-20 u s-27 ta' \u0120unju 1938 u Doctor Brombos tal-24 ta' \u0120unju 1938.", "Il-Berqa fl-ewwel okka\u017cjoni rrikmandat il-ktieb \"lil kul\u0127add u spe\u010bjalment lin-nisa tal-familja.\"", "Wie\u0127ed japprezza li dik il-\u0127abta, l-ikel kien marbut iktar mad-dominju tal-mara milli tar-ra\u0121el.", "Fit-tieni kitba tal-\u0121urnal imsemmi, Agius fa\u0127\u0127ruh g\u0127ax \u0127addem \"l-ortografija tal-G\u0127aqda\" li kienet twaqqfet fl-1920 bl-isem G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti u g\u0127ax in\u017camm prezz ir\u0127is meta nbieg\u0127 il-ktieb \u2013 sold u nofs.", "Il-Berqa anki rrikmandat li jkun hemm min jit\u0127ajjar jistampa kotba bi prezz simili g\u0127al dan il-ktieb g\u0127ax b'\"nefqa \u017cg\u0127ira kul\u0127add seta' jixtrihom.\"", "Doctor Brombos irrimarka li l-ktieb \"jg\u0127allmek kif issajjar l-a\u0127jar ikel fin u tajjeb \u2026\" Fuq kollox il-ktieb iqabbdek \"aptit ta' ng\u0127ama.\"", "Wie\u0127ed josserva li fir-ri\u010betti kif jag\u0127tihom Agius kien g\u0127ad ma hemmx l-idea ta' \u0127in li se jie\u0127u l-o\u0121\u0121ett biex isir \u2013 wisq probabbli anki g\u0127ax kienet so\u010bjet\u00e0 li kienet temmen iktar fis-sajran bil-mod - u anki lista ta' ingredjenti g\u0127alihom kif a\u0127na mdorrijin fil-pre\u017centazzjoni ta' ri\u010betta.", "Kollox ma' kollox dan kien pro\u0121ett validu u fil-fehma tal-awtur pre\u017centi g\u0127andu jkun meqjus b\u0127ala dak li introdu\u010ba l-\u0121eneru tar-ri\u010betti f'Malta."], "category": "nonfiction, culture", "source": "Extracted from Introduzzjoni_ghas_Sensiela_L_Imghallem.docx"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Ix-XogholTal-iSkjaviFostIl-Maltin", "text": ["Xog\u0127ol tal-Iskjavi fost il-Maltin", "Xog\u0127ol tal-Iskjavi fost il-Maltin", "Guido Lanfranco Artiklu li deher fil-Programm tal-Festa tal-2007 tal-G\u0127aqda San Leonardu ta' \u0126al Kirkop u riprodott bil-permess tal-awtur .", "Dwar skjavi li kienu jaqdfu fuq il-galeri u x-xwieni tal-Ordni ta' San \u0120wann jew tal- kursari nisimg\u0127u spiss u nkiteb \u0127afna.", "G\u0127alhekk f'din il-kitba mhux ser nikteb dwar dawn imma dwar xog\u0127olhom fuq l-art qalb il-poplu Malti sakemm spi\u010b\u010bat minn hawn l-Ordni ta' San \u0120wann u spi\u010b\u010baw huma wkoll.", "Billi l-iskjavi f'Malta kienu parti minn sistema a\u010b\u010bettata kullimkien u kienu jiffurmaw parti mill-ambjent so\u010bjali tal-Maltin g\u0127al mijiet ta' snin, ma jistax jonqos li mhux biss \u0127admu u \u0127allew warajhom is-swar u l-bini li g\u0127adna naraw sa llum, imma l-Maltin, l-aktar fl-ibliet ta' madwar il-Port il-Kbir , fl-Imdina u fl-ir\u0127ula l-kbar kellhom stil ta' \u0127ajja li kienet tinvolvi l-jasar f'\u0127afna mill-aspetti tag\u0127ha u f'fomm il-poplu \u017cviluppaw bosta le\u0121\u0121endi li jfakkruna fl-iskjavi fil-g\u017cejjer tag\u0127na.", "Mag\u0127hom da\u0127\u0127lu wkoll tra\u010b\u010bi ta' xi xog\u0127ol, snajja' u superstizzjonijiet li \u0121abu mag\u0127hom minn artijiet o\u0127ra.", "Xog\u0127ol l-iskjavi tal-Ordni fuq l-art", "Meta ma kienux iba\u0127\u0127ru, jaqdfu u ja\u0127dmu fuq il-galeri l-iskjavi tal-Ordni kellhom \u0127afna xog\u0127ol ie\u0127or fuq l-art.", "Kien ikollhom ammont kbir ta' xog\u0127ol ta' bini tas-swar u fortifikazzjonijiet.", "G\u0127all-bini tal-Belt Valletta mill-1566 jing\u0127ad li kienu ja\u0127dmu xi 8,000 skjav .", "Fl-1612 ix-xog\u0127ol fuq l-akwedott ta' Wignacourt kien waqaf min\u0127abba \u0127afna ntoppi u jing\u0127ad li fi stadju minnhom kellu jkun skjav T ork li sab xi soluzzjoni.", "L-akwedott kien komplih u spi\u010b\u010bah b'su\u010b\u010bess Bontadino de Bontadini biex wassal l-ilma mill-in\u0127awi tar- Rabat g\u0127all-Belt fl-1615.", "Meta kien ikun hemm bi\u017ca' ta' inva\u017cjoni mit-T orok dan ix-xog\u0127ol kien jing\u0127ata aktar ur\u0121enza, b\u0127alma \u0121ara, fost drabi o\u0127ra, f'Jannar tal-1547 meta l-Gran Mastru ordna li l- iskjavi jin\u0121abru g\u0127ax-xog\u0127ol fuq is-swar ta' Sant' An\u0121lu.", "Fil-funderija tal-Ordni fil-Belt kuljum kienu jag\u0127mlu kanuni tal-bron\u017c u tal-\u0127adid li kienu jirri\u010biklaw mill-metall ta' o\u0127rajn qodma u, fl-istess post, fl-1682, in\u0127admet grada tal-\u0127adid g\u0127al quddiem il-vara tal-Kun\u010bizzjoni li kien hemm g\u0127and il-Konventwali u \u0121arrewhielhom l-istess skjavi.", "Kienu ja\u0127dmu wkoll fl-armerija tal-palazz.", "Fl-1770 l-uffi\u010bjal inkarigat talab li jibg\u0127atulu mill- inqas 100 skjav biex jg\u0127inuh inaddaf u jirrestawra l-eluf ta' armi mi\u0121bura hemm.", "\u0126afna skjavi kienu ja\u0127dmu fit-tarzna u madwarha, jg\u0127inu fix-xog\u0127ol tal-qlafat, tal- kurdara u tal-mastrudaxxi fil-qtug\u0127 tal-injam u fuq it-torn, mal-\u0127addieda fil-for\u0121a u", "pa\u0121na 1 minn 5 Xog\u0127ol tal-Iskjavi fost il-Maltin", "wkoll f'im\u0127a\u017cen o\u0127ra tax-xog\u0127ol.", "Dan minbarra xog\u0127olijiet o\u0127ra ta' \u0121arr ta' provi\u017cjonijiet, kanuni u kulma jin\u0127att jew jitg\u0127abba fuq il-galeri, u xog\u0127ol ie\u0127or li kienu jqabbduhom nies tas-snajja' o\u0127rajn ukoll jekk ma jkunux tal-Ordni.", "Kienu ja\u0127dmu u jsewwu l-qlug\u0127 li minnhom, kull bi\u010b\u010ba tal-gwerra fis-seklu tmintax, kien ikollha xi 36 g\u0127amla differenti.", "Fis-Sacra Infermeria, l-isptar tal-Ordni, mhux biss kien hemm infermieri normali imma wkoll o\u0127rajn skjavi g\u0127all-kura tal-pazjenti u l-manutenzjoni tal- isptar .", "B\u0127ala e\u017cempju nsemmu li fl-1648 kien hemm 39 skjav u \u0127absin forzati, g\u0127add minnhom fil-k\u010bina, o\u0127rajn ja\u0127slu lo\u017cor u lbies, fl-ispi\u017cerija, tindif tal-fided u fil-\u0121nien tal-\u0127xejjex medi\u010binali.", "Fl-1750 kien hemm 30 nisrani u 32 Mislem.", "Fil-palazz tal-Gran Mastru, minbarra impjegati \u0127ielsa, kien hemm skjavi nisa li ja\u0127dmu ta' servjenti u fil-k\u010bina.", "Verdala, fost o\u0127rajn, kellu tliet mu\u017ci\u010bisti Indjani u erba' Torok mg\u0127ammdin u \u0127addiema o\u0127ra li kienu tieg\u0127u personali li, skont it-testment tieg\u0127u in\u0127elsu wara mewtu.", "Carafa' kien g\u0127en bi flusu lill-patrijiet Fran\u0121iskani Konventwali biex jibnu l-knisja tag\u0127hom tal-Belt imma kien silifhom skjavi u \u0127addiema o\u0127ra tal-Ordni biex isir il-bini.", "Fl-1697 Perellos \u0127allas 220 skud biex xtara \u017cew\u0121 bniet Torok ta' 12 u 9 snin u nefaq 123 skudi o\u0127ra biex g\u0127amlilhom ilbies rikk tal-brokkat.", "Kontroll tal-iskjavi", "Mal-qanpiena tal-Ave Marija f'in\u017cul ix-xemx l-iskjavi tal-Ordni li ja\u0127dmu fuq l-art kienu jorqdu fil-\u0127absijiet li kien hemm fil-Birgu, fil-Belt u fl-Isla.", "Kien hemm dawn it-tliet \u0127absijiet biex meta jasal il-b\u017conn li jo\u0127or\u0121u ja\u0127dmu jew jirritornaw g\u0127all-lejl ma jkunx hemm b\u017conn ta' tra\u0121itti \u017cejda fuq il-ba\u0127ar fejn sikwiet kien hemm ka\u017ci ta' \u0127arba.", "Post b\u0127al dan kien jissejja\u0127 bagno (banjo).", "F'dan il-\u0127abs kellhom regolamenti apposta u kulma kienu jag\u0127mlu kienu jin\u0127tie\u0121u l-permess.", "Hemm bosta e\u017cempji ta' skjavi li jing\u0127ataw permess jorqdu barra mill-\u0127abs g\u0127ax ikunu mpjegati ma' kavallieri u familji, imma min i\u017commhom kien jin\u017camm responsabbli g\u0127alihom.", "It-T e\u017cor tal-Ordni kien jag\u0127ti permessi b\u0127al dawn u wkoll jistabbilixxi stima jew il-prezz ta' skjavi li ja\u0127dmu mal-privat.", "Familji bi skjavi mag\u0127hom fid-dar kellhom jirre\u0121istrawhom bl-isem, numru, et\u00e0 u art twelidhom.", "Xi skjavi li ja\u0127dmu mal-privat imma li kellhom il-libert\u00e0 li jo\u0127or\u0121u barra, xorta kellhom jin\u0121abru fil-\u0127abs tal-post g\u0127all-lejl ma' skjavi o\u0127ra.", "Meta kien hemm il- pesta, b\u0127al dik tal-1676, ir-regolamenti kienu jipprojbixxu li n-nies ji\u0121\u0121errew barra.", "Meta kellhom b\u017conn qadjiet setg\u0127u jibag\u0127tu skjav , qaddej jew membru tal-familja wie\u0127ed biss li jibqa' dejjem l-istess wie\u0127ed li jag\u0127mel il-qadjiet.", "Xog\u0127ol fil-bagno jew \u0127abs", "Fil-\u0127absijiet l-iskjavi kienu jing\u0127ataw permess li jag\u0127mlu xog\u0127ol ie\u0127or li minnu jistg\u0127u jaqalg\u0127u xi \u0127a\u0121a.", "Ma ninsewx li l-iskjavi kienu ta\u0127lita ta' nies li nqabdu waqt li kienu", "pa\u0121na 2 minn 5 Xog\u0127ol tal-Iskjavi fost il-Maltin", "jivvja\u0121\u0121aw jew minn arthom g\u0127alhekk fosthom kont issib, tista' tg \u0127id, kull tip ta' snajja' u xog\u0127lijiet li kienu esperti fihom f'pajji\u017chom jew attivitajiet o\u0127ra li jistg\u0127u jirrendu ftit tal-qlieg\u0127.", "Fil-\u0127absijiet kien hemm g\u0127add \u0121mielu ta' skjavi li kienu ja\u0127dmu ta' barbiera jqaxxru l- le\u0127ja u jaqtg\u0127u ix-xag\u0127ar .", "Kienu jit\u0127allsu ftit u g\u0127alhekk xi Maltin kienu jmorru g\u0127andhom biex jiffrankaw il-flus.", "Xi qassisin kienu \u0121ew \u010bensurati g\u0127ax marru g\u0127and skjavi Misilmin minflok Insara jew impjegawhom servjenti mag\u0127hom.", "Xi lsiera Griegi u T orok fil-bagno tal-Belt kienu mag\u0127rufa li jbieg\u0127u xarbiet s\u0127an mhux komuni.", "Wie\u0127ed Fran\u010bi\u017c li fl-1663 kiteb dwar i\u017c-\u017cjara tieg\u0127u f'Malta jg\u0127id li kienu jippreparaw il-kafe u \u010b- \u010bikkulata (kokotina) li f'dawk i\u017c-\u017cminijiet kienu g\u0127adhom lussu.", "Kienu joffru wkoll xorb frisk bis-sil\u0121.", "Dak i\u017c-\u017cmien is-sil\u0121 kienu j\u0121ibuh minn Sqallija.", "Sa\u0127ansitra xi kavallieri kienu jmorru hemm bil-mo\u0127bi biex jixtru ftit minn dawn ix-xarbiet s\u0127an jew kes\u0127in li ma kontx issibhom bnadi o\u0127ra.", "Meta kien ikun hemm b\u017conn ta' bojja g\u0127al xi kkundannat il-Gran Mastru kien japprova skjav mag\u0127\u017cul mill-bagno.", "L-iskjavi tal-\u0127absijiet kien ikollhom xog\u0127ol personali tag\u0127hom \u0121ewwa l-istess \u0127abs, imma wkoll barra t-triq.", "Fost xog\u0127olijiet li nsibu msemmijin hemm xog\u0127ol fit-tverna, bejg\u0127 ta' \u0127arrub, \u0127ob\u017c, ilma, \u010bi\u010bri, \u0127jata, \u0127addied, \u0121arr ta' merkanzija jew o\u0121\u0121etti o\u0127ra, \u0127atab, qrieq, kpiepel, paljijiet, kenniesa, mriewa\u0127, xkupi tal-palm, buttara, pipi tal-qasba, g\u0127asel, jirahnu l-o\u0121\u0121etti, sdieri g\u0127all-bniet, ti\u0121ie\u0121 u bajd, drapp, u l-kumplament.", "Skjavi fil-bagno tal-Ordni ma kinux intitolati g\u0127all-\u0127ob\u017ca u lbies jekk ikollhom xog\u0127ol ie\u0127or barrani.", "Skjavi mal-familji", "L-aktar fil-Belt Valletta u fit-tlitt ibliet, sa mill-bidunett li \u0121ew il-kavallieri f'Malta, niltaqg\u0127u ma' \u0127afna dokumenti li juru li n-nobbli, kavallieri u s-sinjuri kollha kellhom xi skjav jew skjava g\u0127ax-xog\u0127ol fid-dar jew personali u biex jag\u0127mlu xog\u0127ol li \u0127addie\u0127or ma kienx irid jag\u0127mlu, fl-g\u0127elieqi u fl-istalel.", "Avukati, tobba, romol sinjuri, qassisin, suldati u ba\u0127\u0127ara, is-sindku, xi g\u0127alliem, il-kantur tal-kattidral u o\u0127rajn, jekk kienu tat-tajjeb, kien ikollhom l-iskjavi.", "L-iskjavi kienu su\u0121\u0121etti g\u0127al kastigi aktar \u0127orox minn \u0127addie\u0127or , imma ta' xog\u0127olhom kienu jit\u0127allsu rati l-istess.", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-iskjavi ma kinux jikkonvertu g\u0127all- Kristjane\u017cmu u \u0121ieli nqala' nkwiet g\u0127ax xi \u0127add kien ida\u0127\u0127al fil-knisja skjav Mislem g\u0127ax ikun servjent personali tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk l-Inkwi\u017citur kien ipprojbixxa (1729) li skjavi Misilmin jid\u0127lu fil-knisja.", "Skjavi li kienu jing\u0127ataw permess mill-familji jew minn sidhom privat biex jistg\u0127u jag\u0127mlu xog\u0127ol ie\u0127or kienu jissej\u0127u \"franki\".", "Il-bejg\u0127 ta' \u010berti affarijiet tal-ikel u likwidi", "pa\u0121na 3 minn 5 Xog\u0127ol tal-Iskjavi fost il-Maltin", "kien bil-permess spe\u010bjali tal-awtoritajiet.", "Dan kien isir g\u0127ax kien ikun hemm \u0127afna ka\u017ci ta' skjavi li jisirqu, fost o\u0127rajn, \u017cejt u \u0127ob\u017c li kien jitqassam fil-\u0127abs g\u0127all-konsum tag\u0127hom u jbieg\u0127uh.", "Negozjant sinjur f'\u0126al Balzan fis-seklu tmintax, b\u0127ala e\u017cempju, kellu dar u familja kbira, u mieg\u0127u kellu g\u0127add ta' skjavi, fosthom nisa suwed.", "Fost individwi li kellhom skjavi nsibu u\u0127ud li kellhom \u0127ajja ftit jew wisq im\u0127awda li sikwit kienu jidhru quddiem l- inkwi\u017citur .", "Wa\u0127da li tissemma' kienet Speranza (fl-1617) li kienet tberbex fis- superstizzjonijiet u ma\u0121ija u kellha sittax-il skav nisa u r\u0121iel.", "Ukoll Caterina Vitale, g\u0127alkemm kienet saret benefattri\u010bi mag\u0127rufa tal-iskjavi, kien hemm \u017cmien meta kienet ta\u0127qar lil tag\u0127ha.", "Cosmana Navarra, benefattri\u010bi tal-knisja parrokkjali tar-Rabat, mietet fl-1687 u \u0127alliet warajha lil Mos\u00e8 li hi kienet rabbiet fid-dar tag\u0127ha g\u0127ax kien iben Marietta, skjava tag\u0127ha wkoll.", "Mos\u00e8 kien sar sa\u010berdot u miet fl-1715.", "Skjavi ma' tal-knisja", "Jekk ikunu tat-tajjeb, qassisin u kjeri\u010bi kien ikollhom l-iskjavi tag\u0127hom ukoll.", "Fost l- e\u017cempji nistg\u0127u insemmu \u017cew\u0121 qassisin tewmin fir-Rabat li kellhom taqdihom lil Giuseppina, skjava konvertita, ta' 24 sena.", "Fl-Istatus Animarum \u0121ieli kienu jidhru ismijiet ta' skjavi domesti\u010bi b\u0127alma, b\u0127ala e\u017cempju, nsibu fil-Birgu, lil Anna u Marjanna, \u017cew\u0121 skjavi ma' kjeriku mi\u017c\u017cewwe\u0121.", "Isimhom jurina li kienu kkonvertew.", "F'\u0126al Qormi, fost o\u0127rajn, fis-seklu tmintax kien hemm diversi qassisin li kellhom skjavi jaqduhom u l- kappillan Desira kellu skjava sewda jisimha Antonia li mietet fl-1708.", "Id-Dumnikani tar-Rabat kellhom skjav jismu Domenico ja\u0127dmilhom ta' kok, li miet fl- 1601 u warajh qabbdu ie\u0127or .", "Soru \u0121dida li da\u0127let mal-Bendittini tal-Imdina, b\u0127ala parti mid-dota, tawha skjava u din baqg\u0127et mag\u0127ha fil-kunvent.", "Is-sorijiet ta' Sant'Ursla tal- Belt kellhom skjavi biex inaddfu l-knisja, fosthom xi nisa suwed, u o\u0127rajn li ji\u0121u darba fil- \u0121img\u0127a mill-bagno tal-Birgu biex ikissru l-injam g\u0127all-\u0127atab u filg\u0127axija jittie\u0127du lura l- \u0127abs.", "L-Isqof Baldassere Cagliares fl-1631 kien marad u, billi f'dawk i\u017c-\u017cminijiet kienu jemmnu f'\u0127afna superstizzjonijiet, wa\u0127\u0127lu fl-iskjav Tork li kellu g\u0127ax qalu li kien g\u0127amillu xi se\u0127er .", "T ant kienu jemmnu f'hekk li lill-iskjav wieg\u0127duh li jtuh il-\u0127elsien jekk ine\u0127\u0127i l-mag\u0127mul minn fuq l-Isqof.", "Hekk sar imma qabel in\u0127eles it-Tork g\u0127amel xi \u017cmien fil-\u0127abs tal-mag\u0127mul fuq l-Isqof.", "Meta l-Isqof Gori Mancini miet fl-1727, fit-testment \u0127alla \u017cew\u0121t ikmamar tal-kantina lill- iskjava konvertita li kellu, Anna Maria.", "Skjavi mal-artisti", "Jing\u0127ad li Mattia Preti kellu skjav li kien joqg\u0127odlu mudell g\u0127all-figuri fil-pittura tieg\u0127u.", "pa\u0121na 4 minn 5 Xog\u0127ol tal-Iskjavi fost il-Maltin", "Preti kien jg\u0127id li fl-1679 kien g\u0127amel parrinu lil tifel Mislem li twieled minn skjava u tah l-istess ismu u kunjomu meta g\u0127ammduh fil-parro\u010b\u010ba ta' San Pawl tal-Belt.", "Kif kienu jag\u0127mlu wkoll il-kavallieri u n-nobbli, Preti kien spiss jag\u0127milha ta' parrinu lil skjavi konvertiti.", "Il-pittur Giuseppe D'Arena u martu, li kienu joqog\u0127du \u0127dejn il-Karmelitani tal-Belt, kellhom skjava konvertita jisimha Maddalena.", "Mikelangelo Merisi di Caravaggio kien pin\u0121a lill-Gran Mastru Alof de Wignacourt u dan kien tant g\u0127o\u0121bu li lil Caravaggio tah xi skjavi b\u0127ala rigal.", "Skjavi fis-superstizzjoni", "G\u0127adna kif semmejna s-superstizzjoni u l-iskjav tal-Isqof Cagliares.", "Dak hu e\u017cempju wie\u0127ed minn bosta li niltaqg\u0127u mag\u0127hom fid-dokumenti, l-aktar fir-re\u0121istri tal- Inkwi\u017cizzjoni.", "Fost l-iskjavi kien hemm g\u0127add kbir li jid\u0127lu g\u0127al \u0127afna attivitajiet konnessi mas-superstizzjonijiet u jisfruttaw lin-nies fidili li jemmnu fihom.", "G\u0127alhekk kien ikun hemm \u0127afna li jmorru g\u0127andhom, nisa dwar problemi ta' m\u0127abba, vendikazzjonijiet, protezzjoni, jasar ta' familjari u \u0127afna problemi o\u0127rajn.", "Kienu jda\u0127\u0127lu \u0127afna b\u010bejje\u010b tal-karti, kliem, amuleti u simboli misteju\u017ci m\u0127alltin mar- reli\u0121jon.", "B\u0127ala e\u017cempju nsemmu skjav Mislem li marret g\u0127andu mara nobbli g\u0127ax \u017cew\u0121ha kien sikwit jittradiha.", "Qalilha li hu Dumnikan liebes ta' skjav biex i\u0127allat xorb misterju\u017c li jag\u0127mel pa\u010bi lill-mi\u017c\u017cew\u0121in!", "-----TMIEM -----", "pa\u0121na 5 minn 5"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/KAPPELLI_FIL-_WIDIEN", "text": ["KAPPELLI FIL-WIDIEN", "Kitba ta' Dr. Joseph Borg", "Meta nafu li Malta, b\u0127ala g\u017cira ta' medda art ta' madwar 300 km biss, hija xi \u0127a\u0121a li tg\u0127aggeb meta tara li f'Malta g\u0127andna 'l fuq minn 100 km tul ta' widien ewlenin u madwar id-doppju ta' dan f'widien \u017cg\u0127ar.", "Nistg\u0127u ng\u0127idu l-istess g\u0127al G\u0127awdex, li huwa i\u017cg\u0127ar minn Malta i\u017cda l-proporzjon ta' widien qieg\u0127ed hemm.", "Ma nistg\u0127a\u0121bux mela li fil-Widien insibu g\u0127add sabi\u0127 ta' Kappelli.", "Il-widien jintu\u017caw, jew a\u0127jar kienu jintu\u017caw, g\u0127al bosta attivitajiet.", "Bi\u010b\u010ba minn dawn g\u0127adhom sal-lum waqt li o\u0127rajn ma baqg\u0127ux \u2013 i\u017cda xorta taw spazju g\u0127al bini ta' kappelli fil-widien.", "Bosta widien kienu jintu\u017caw b\u0127ala mezz ta' kominikazzjoni bejn ra\u0127al u ie\u0127or, fi \u017cmien meta karozzi tal-linja kienu ftit u aktar u aktar karozzi privati.", "Bil-\u0127mar u l-karettun kont tista' tg\u0127addi fit \u2013 trejqiet fil-widien mnejn kienu jg\u0127addu l-bdiewa.", "Niftakar fi tfuliti l- pur\u010bissjoni tal-\u0120img\u0127a l-Kbira f'\u0126al Qormi konna mmorru narawha billi minn \u0126'Attard ng\u0127addu bil-mixi tul Wied is-Sewda.", "B\u0127alna kienu jag\u0127mlu hekk \u0127afna nies, mhux biss g\u0127al xi festa jew pur\u010bissjoni i\u017cda wkoll g\u0127all-kummer\u010b bejn ra\u0127al u ie\u0127or.", "La darba jg\u0127addu n-nies kif ukoll il-bdiewa, fil-widien bdew jinbnew il- kappelli wkoll.", "Dawn kienu jaqdu l-\u0127ti\u0121ijiet reli\u0121ju\u017ci tal-bdiewa li joqg\u0127odu fl-in\u0127awi kif ukoll lok ta' ser\u0127an g\u0127al ftit \u0127in fil-vja\u0121\u0121 minn ra\u0127al g\u0127al ie\u0127or.", "Xi talba \u017cg\u0127ira ta' devozzjoni kif ukoll biex jitbieg\u0127ed kull g\u0127aw\u0121 g\u0127al min ikun iterraq hemm ma kienetx", "-------------------------------------------------------------------------- Pa\u0121na 1 minn 4 tonqos.", "E\u017cempji ta' dawn il-Kappelli insibuhom f'Wied is-sewda fejn hemm Santa Marija tal-Blat.", "F'Wied il-Qlejg\u0127a, limiti tal-Mosta, hemm San Pawl tal-Qlejg\u0127a li kienet toffri waqfa ta' mistrie\u0127 g\u0127al kull min ikun tiela' l-Imdina minn San Pawl il-Ba\u0127ar jew minn Burmarrad.", "Il-Widien huma g\u0127ajn ta' \u0121id g\u0127all-bidwi billi dawn joffru ilma \u0121ieri almenu g\u0127al perjodu tas-sena.", "Ilma li jintu\u017ca g\u0127at-tisqija tar-raba u biex jisqu lill-bhejjem.", "Artijiet agrikoli qrib jew tul il-widien, u li kienu privati, kienu j\u0127ajjru lis-sidien ta' dawn l-artijiet biex joffru rziezet fl-in\u0127awi \u0127alli l-bdiewa jkunu qrib ir-raba.", "B\u0127ala servizz lill- bdiewa, is-sid kien joffri wkoll l-u\u017cu ta' kappella privata li jkun bena minn flusu g\u0127as-servizzi reli\u0121ju\u017ci.", "Is-sid seta kien xi nobbli jew xi kavallier.", "Dawn il-kappelli privati jissejj\u0127u \u0121ustpatronat.", "E\u017cempji tag\u0127hom g\u0127andna diversi fosthom il-kappella tal-Vitorja fl-Imtahleb imperr\u010ba fil-bidu tal-Wied.", "L-ewwel kenn tal-bniedem f'pajji\u017cna kienu l-g\u0127erien.", "Ma\u017c-\u017cmien xi g\u0127erien bdew jinbnewlhom il-fa\u010b\u010bati g\u0127as-sigurta u l-kenn mix-xita g\u0127al dawk li jg\u0127ammru fihom.", "Naraw e\u017cempji ta' dawn fil-Mi\u017cieb fil- Mellie\u0127a u fil-Ba\u0127rija.", "Dawn taw bidu g\u0127al bini ta' Kappelli fl-G\u0127erien Bosta widien fihom g\u0127erien u g\u0127allhekk ma naqsux li xi g\u0127erien \u0121ew \u017cviluppati f'kappelli b\u0127al dik tal-Lunzjata f'Wied il-Lunzjata fil- Ker\u010bem f'G\u0127awdex, jew dik ta' San Pawl l-Eremit f'Wied il-G\u0127asel fil-Mosta.", "Xi kappelli, barra milli kienu joffru servizz religju\u017c, kienu jservu wkoll b\u0127ala punt ta' referenza fejn jiltaqg\u0127u n-nies g\u0127al xi attivita so\u010bjali, b\u0127al per e\u017cempju biex jistriehu fi triqthom jew biex jerfg\u0127u", "-------------------------------------------------------------------------- Pa\u0121na 2 minn 4 ftit ilma g\u0127alihom u g\u0127all-bhejjem li jkollhom mag\u0127om mill-bir li dejjem kien jinstab \u0127dejn il-kappella.", "Il-Kappella tal-Madonna tad- Dawl, fil-Bidni fi\u017c-\u017bejtun hi wa\u0127da min adwn li semmejna.", "Minn na\u0127a l-o\u0127ra l-kappella tal-Vizitazzjoni f'Wied Qirda kienet toffri post imnejn id-dejma kienet tag\u0127ti l-allarm hekk hif kienu jintlem\u0127u xi sibbien telg\u0127in fil-wied, jew imnejn tlebbet lejn l-Imdina g\u0127all- g\u0127ajnuna.", "L-attakki mis-sibbien ma kienux jonqsu u g\u0127alhekk li wie\u0127ed je\u0127lisha \u0127afif minn xi attakk b\u0127al dan kienet grazzja kbira.", "Hekk nafu li l-Kappella ta' l-Isperanza f'Wied il-G\u0127asel il-Mosta hija e\u017cempju tipiku ta' \u0121rajja b\u0127al din li ntemmet b'wi\u010b\u010b il-\u0121id.", "B'\u0127ajr inbniet din il-kappella.", "Il-kappella tal-Madonna ta\u017c-\u017bellieqa fil- G\u0127arg\u0127ur inbniet b'\u0127ajr g\u0127all-fejqan ta' tfajla.", "Il-ba\u0127\u0127ara wkoll kellhom metodu sempli\u010bi \u0127afna, i\u017cda effettiv, biex juru r-rikoxoxximent tag\u0127hom g\u0127al xi grazzja milqug\u0127a, ng\u0127idu a\u0127na \u0127elsien minn xi g\u0127arqa jew minn xi attak tas-sibbien.", "Ba\u0127rin b\u0127al dawn, grati g\u0127all-grazzji milqug\u0127a, kienu jterrqu mis-Salina, li kien port, g\u0127all-Grotta ta' San Pawl fir-Rabat ta' l-Imdina.", "Fi triqthom tul Wied il-Qlejjg\u0127a kienu jieqfu jistrie\u0127u fuq iz-zuntier tal- Kappella ta' San Pawl ta' Wied il-Qlejg\u0127a u mal-\u0127itan ta' barra tal- kappella jonqxu xbiha \u017cg\u0127ira tax-xini jew tal-mirkeb tag\u0127hom, jew xi warda tar-ri\u0127.", "Dawn jissejhu graffiti tal-weg\u0127diet.", "Graffiti b\u0127al dawn insibu wkoll fil-kappelli tal-Kuncizzjoni f'Wied Gerzuma, r- Rabat kif ukoll f'dik tal-Qala f'G\u0127awdex.", "Hekk kif xi w\u0127ud kienu jqabbdu xi pittur biex jag\u0127mel pittura \u017cg\u0127ira tal-grajja li turi l- \u0127elsien b'wi\u010b\u010b il-\u0121id minn xi g\u0127aw\u0121, u kienu joffruha lil xi Kappella, b\u0127al dik tal-Madonna tal-\u0126erba, f'Birkirkara, jew tas-Santwarju tal-", "-------------------------------------------------------------------------- Pa\u0121na 3 minn 4 Madonna tal-Mellie\u0127a.", "Dawn il-ba\u0127\u0127ara jew sajjieda kienu joffru dan l-inqix mal-\u0121enb tal-Kappella b\u0127ala \u0127ajr.", "Fl-a\u0127\u0127arnett ma ninsew li l-ilma, flimkien max-xemx, huma l-aktar \u017cew\u0121 \u0127olqien kbar.", "Fejn hemm l-ilma u r-ra\u0121\u0121i tax-xemx hemm \u0127ajja bl-abbundanza.", "F'pajji\u017cna dawn issibhom \u017cgur fil-widien.", "Minn na\u0127a l-o\u0127ra l-ilma huwa marbut mad-din, jew reli\u0121jon sa minn \u017cmien l-Antik Testment, per e\u017cempju l-\u0127asil fix-Xmara tal-\u0120urdan u l-Bir ta' \u0120akobb, waqt fit-Testment il-\u0120did diversi passa\u0121\u0121i jsemmu l-ilma u l-u\u017cu tieg\u0127u g\u0127al skopijiet religju\u017ci.", "San Frangisk jirreferi g\u0127all -ilma b\u0127ala \"O\u0127tu\".", "Mela meta nafu dan kollu g\u0127aliex inkomplu nni\u0121\u0121su l-widien tag\u0127na?", "-------------------------------------------------------------------------- Pa\u0121na 4 minn 4"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["Din l-ewwel edizzjoni \u0121iet ippubblikata fl-2020 mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb.", "Il-messa\u0121\u0121 tal-Kap E\u017cekuttiv 3", "Dwar il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb", "4", "Id-dispo\u017cizzjoni mentali tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb hi wa\u0127da primarjament kulturali u multimedjali, u b'dawn jirnexxilna na\u0127dmu ma' msie\u0127ba differenti biex nil\u0127qu g\u0127anijietna.", "B\u0127ala entit\u00e0, il-KNK jaqa' ta\u0127t il-Ministeru talEdukazzjoni u x-Xog\u0127ol u minn dejjem kien parti importanti mill-infrastruttura edukattiva pubblika.", "Malta Libraries, li hija l-entit\u00e0 pubblika li tie\u0127u \u0127sieb il-libreriji pubbli\u010bi u l-Bibljoteka Nazzjonali, hija separata i\u017cda na\u0127dmu mill-qrib flimkien.", "L-istaff u l-kuntatti Kap E\u017cekuttiv", "Mark Camilleri Deputat Kap E\u017cekuttiv Norbert Bugeja Segretarju Joe Debattista joe.debattista@gov.mt Membri fil-Kunsill Antoinette Borg Jean Paul Borg Maria Brown Leanne Ellul Aleks Farrugia Audrey Friggieri Chris Gruppetta Senior Manager Simona Cassano simona.cassano@ktieb.org.mt Manager (Avvenimenti u Drittijiet ta' Barra) Matthew Borg matthew.borg@ktieb.org.mt", "www.ktieb.org.mt", "Manager (Fondi u Kontenut) Andrew Ricca andrew.ricca@ktieb.org.mt", "Indirizz Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Librerija Pubblika \u010aentrali Triq Prof. Joseph J. Mangion Il-Furjana FRN1800 Malta (UE)", "Uffi\u010bjal tal-ISBNs Michael Mercieca michael.mercieca@gov.mt", "Telefown +356 27131574 / +356 21222654 / 27300672", "Traduttur g\u0127all-G\u0127arbi Walid Nabhan", "Is-sena 2019 kienet sena b'\u0127afna sfidi, madankollu l-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb kompla jikber mis-sena ta' qabel.", "Kien hemm \u017cieda ta' 80% fil-fondi pubbli\u010bi allokati lillKunsill g\u0127all-ispi\u017ci rikorrenti meta mqabbla mas-sena ta' qabel, ji\u0121ifieri \u20ac910,000, u \u20ac600,000 f 'fondi kapitali g\u0127ar-restawr ta' binja tal-Gvern fi 8, Triq Zekka, il-Belt Valletta.", "G\u0127alaqna s-sena bi kri\u017ci nazzjonali li qatt ma rajna b\u0127alha, li affettwat fil-fond l-aspetti kollha tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija, fosthom l-ekonomija - u l-industrija tal-kotba.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb \u0127assar i\u010b-\u010berimonja tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb f 'Kastilja, il-post minn fejn ja\u0127dem il-Prim Ministru, fejn tradizzjonalment kienet issir.", "Id-de\u010bi\u017cjoni ttie\u0127det wara li uffi\u010bjali g\u0127olja fl-Uffi\u010b\u010bju tal-Prim Ministru \u0121ew implikati fil-qtil tal\u0121urnalista Daphne Caruana Galizia.", "Din idde\u010bi\u017cjoni kienet appo\u0121\u0121jata unanimament mill-imsie\u0127ba fl-industrija tal-kotba, minkejja l-effetti ekonomi\u010bi negattivi tag\u0127ha.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb kien ukoll l-ewwel entit\u00e0 pubblika li \u010b\u010belebra formalment il-kisbiet ta' Daphne Caruana Galizia b'avveniment waqt il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb fl-2018.", "Wie\u0127ed mill-g\u0127anijiet tag\u0127na hu li n\u017cidu d-d\u0127ul tal-imsie\u0127ba fl-industrija, l-aktar meta qed nitkellmu dwar il-pubblikaturi u l-awturi.", "I\u017c-\u017cieda sostanzjali fil-fondi tassena l-o\u0127ra pprovdewna bl-opportunit\u00e0 li ninvestu aktar fil-marketing u l-produzzjonijiet awdjovi\u017civi, kif ukoll \u017cidna l-premjijiet g\u0127allPremju Nazzjonali tal-Ktieb - li g\u0127andhom ikunu di\u0121\u00e0 tqassmu meta ji\u0121i ppubblikat", "dan ir-rapport.", "It-twettiq tal-istrate\u0121ija tag\u0127na miexi tajjeb u dan grazzi g\u0127assapport finanzjarju pubbliku.", "Nistqarr li kelli r-ri\u017cervi tieg\u0127i dwar nies \u0121odda burokrati\u010bi li dda\u0127\u0127lu ja\u0127dmu fid-Dipartiment talFinanzi tal-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "Dawn il-\u0127sibijiet le\u0127\u0127inthom pubblikament biex tissa\u0127\u0127a\u0127 il-po\u017cizzjoni awtonoma tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, u nista' nikkonferma li aktar tard kollox issolva kif suppost.", "Il-Kap E\u017cekuttiv Mark Camilleri", "5 Rapport Annwali 2019", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb huwa l-entit\u00e0 pubblika li tie\u0127u \u0127sieb l-industrija tal-kotba f 'Malta b'g\u0127add ta' servizzi importanti.", "Il-Kunsill dan jag\u0127mlu billi j\u0127abrek biex jippromwovi l-qari u l-ktieb b\u0127ala mezz ta' komunikazzjoni filforom varji tieg\u0127u.", "Nirrappre\u017centaw lill-kittieba u lill-pubblikaturi fi mkejjen u istituzzjonijiet pubbli\u010bi sabiex immexxu 'l quddiem l-interessi tal-imsie\u0127ba fl-industrija tal-kotba; norganizzaw il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb u l-Premju Nazzjonali tal-Ktieb fost inizjattivi o\u0127ra fuq skala i\u017cg\u0127ar; namministraw il-Jeddijiet tas-Self Pubbliku; invaraw diversi konkorsi letterarji; u a\u0127na wkoll l-a\u0121ent lokali g\u0127all-ISBN u l-ISMN.", "Il-messa\u0121\u0121 tal-Kap E\u017cekuttiv", "L-industrija tal-kotba \u0121iet affettwata \u0127a\u017cin min\u0127abba n-nuqqas ta' bejg\u0127 mill-\u0127wienet tal-kotba tradizzjonali, u kien hemm \u017cew\u0121 fatturi li taw ftit nifs lil dan l-i\u017cvanta\u0121\u0121: i\u017c-\u017cieda fil-bejg\u0127 tal-kotba waqt il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb u x-xiri ta' kotba tal-iskola li sar mill-A\u0121enzija Nazzjonali tal-Litteri\u017cmu.", "6", "Il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb baqa' j\u017comm kull sena \u017cieda fil-bejg\u0127 mill-2014 'l hawn, g\u0127alkemm il-bejg\u0127 fl-edizzjoni tal-2019 baqa' stabbli u ma t\u0127arrikx minn dik tal2018.", "Parti minn dir-ra\u0121uni kienet li dissena kellna norganizzaw festival ming\u0127ajr bi\u010b\u010ba kbira sew mis-Sala Sagra Infermerija f 'Dar il-Mediterran peress li kienet qed ti\u0121i restawrata.", "Minkejja dan kollu, irnexxielna na\u0127dmu billi u\u017cajna Sala Repubblika (li tifla\u0127 1,200 persuna) g\u0127ax-xows tat-tfal.", "Fis-sena 2019 konna m\u0127abbtin sew bixxog\u0127ol le\u0121i\u017clattiv u politiku tag\u0127na.", "G\u0127allewwel darba fl-istorja, laqqajna l-Kungress Nazzjonali tal-Kittieba u ppre\u017centajna karta ta' drittijiet tal-awtur li \u0121iet approvata unanimament.", "Waqt il-kungress weg\u0127edna lill-pubblikaturi in\u010bentivi fiskali biex ikunu jistg\u0127u j\u0127allsu l-\u0127las dovut lill-awturi talu\u017cu ta' xog\u0127olhom.", "Il-weg\u0127da tag\u0127na tinsab fit-triq it-tajba biex isse\u0127\u0127: il-le\u0121i\u017clazzjoni tal-in\u010bentivi fiskali lill-pubblikaturi \u0121iet abbozzata u qed nistennew il-pubblikazzjoni tag\u0127ha mill-Ministeru tal-Finanzi.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb \u0121ie fdat ukoll mill-Gvern biex jikteb mill-\u0121did il-li\u0121i taddrittijiet tal-awturi biex tkun konformi madDirettiva dwar id-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati fis-Suq Uniku Di\u0121itali.", "Din id-direttiva tal-UE mistennija taffettwa sewwa l-industrija tal-ktieb u huwa fl-interess tag\u0127na li naraw li t-traspo\u017cizzjoni tad-direttiva ssir b'mod", "li tkun ta' \u0121id g\u0127alina.", "Di\u0121\u00e0 hemm ftehim informali bejn il-pubblikaturi u l-Ministeru tal-Edukazzjoni dwar l-Education Exception, miftiehma mill-KNK, u l-ftehim bejn i\u017c-\u017cew\u0121 na\u0127at imsemmija mistenni ji\u0121i ffirmat fl-2020.", "Fl-2019 il-Kunsill ir\u010bieva l-ewwel allokazzjoni kapitali sabiex jirrestawra l-bini barokk tasseklu 16 fil-Belt.", "Irnexxielna nipprevjenu milli l-binja ti\u0121\u0121arraf g\u0127alkollox: ix-xorok tal-injam tas-saqaf ta' fuq ixxaqqu u bi\u010b\u010biet imdaqqsin tal-\u0121ebel bdew jaqg\u0127u.", "Il-fa\u017ci restawrattiva tas-saqaf miexja \u0121mielha u g\u0127andha tkun lesta sal-bidu tas-sena d-die\u0127la.", "Intopp ewlieni g\u0127all-pro\u0121ett huwa l-pro\u010bess burokratiku fid-Dipartiment tal-Kuntratti u d-Dipartiment tal-Prokuri tal-Ministeru.", "Sfida o\u0127ra hi l-fatt li g\u0127ad fadal \u017cew\u0121t ikmamar isfel li g\u0127ad iridu jg\u0127addu f 'idejn il-Ministeru tal-Edukazzjoni.", "Id-Dipartiment tal-Artijiet u l-Awtorit\u00e0 tadDjar qed ja\u0127dmu flimkien biex isibu kenn g\u0127al anzjana li tg\u0127ix f 'wa\u0127da minn dawn il-kmamar.", "Jalla d-dipartimenti li semmejt jibqg\u0127u ja\u0127dmu mag\u0127na biex niffinalizzaw il-pro\u010bess.", "L-g\u0127an ewlieni tag\u0127na huwa li nibdlu dan il-palazz f '\u010bentru \u0121did ta' bejg\u0127 b'\u0127anut tal-kotba ffukat kulturalment, mu\u017cew tal-letteratura u l-uffi\u010bini tal-KNK; li jsir \u010bentru tal-kotba mdawwar minn bini storiku sabi\u0127.", "\u017bammejna d-daqqa po\u017cittiva fix-xog\u0127ol l-ie\u0127or b\u0127alma huma l-esportazzjonijiet letterarji u t-traduzzjonijiet.", "Il-letteratura Maltija kibret u marret lil hinn mill-fruntieri \u017cg\u0127ar tag\u0127na.", "Lou Drofenik kienet wa\u0127da mill-aktar awturi li mexxejna fl-2019 flimkien ma' rebbie\u0127a o\u0127ra tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' aktar fondi pubbli\u010bi se nkunu nistg\u0127u nestendu dax-xog\u0127ol li sa issa kien ta' su\u010b\u010bess.", "Barra minn dan, g\u0127all-ewwel darba, il-KNK ikkummissjona film s\u0127i\u0127 ibba\u017cat fuq rumanz rebbie\u0127 tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb.", "Kburi ng\u0127id ukoll li fl-2019 sa\u0127\u0127a\u0127na t-tim organizzattiv tal-Kunsill b'\u0127addiema u msie\u0127ba ta' talent li jistg\u0127u jiggarantixxu kontinwit\u00e0 u tkabbir.", "G\u0127as-sena l-\u0121dida l-pjanijiet huma li ninvestu aktar fir-ri\u017cors uman sabiex nikkonsolidaw lit-tim u nikbru.", "Meta n\u0127ares lura lejn l-2013, is-sodisfazzjon li n\u0127oss huwa inkredibbli.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb inbidel minn tikka ta' dipartiment g\u0127al entit\u00e0 b'sa\u0127\u0127itha u influwenti li ssostni l-industrija tal-ktieb u tipprote\u0121i l-interessi tal-pubblikaturi u l-awturi.", "Se nibqg\u0127u", "nistinkaw biex nimplimentaw il-vi\u017cjoni tag\u0127na sabiex ji\u017cdied id-d\u0127ul tal-imsie\u0127ba bis-sa\u0127\u0127a tal-pro\u0121etti tag\u0127na, u anki biex ni\u017cguraw li l-industrija tal-kotba tikber u tmantni lilha nnifisha.", "\u0126erqanin g\u0127all-2020.", "Se na\u0127dmu fuq ir-rekwi\u017citi legali u sinifikattivi li hemm b\u017conn \u0127alli nsostnu bl-a\u0127jar mod lill-industrija u nkunu nistg\u0127u naffa\u010b\u010bjaw l-isfidi tag\u0127ha.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb inbidel minn tikka ta' dipartiment g\u0127al entit\u00e0 b'sa\u0127\u0127itha u influwenti li ssostni l-industrija talktieb u tipprote\u0121i l-interessi talpubblikaturi u l-awturi.", "Se nibqg\u0127u nistinkaw biex nimplimentaw il-vi\u017cjoni tag\u0127na sabiex ji\u017cdied idd\u0127ul tal-imsie\u0127ba bis-sa\u0127\u0127a talpro\u0121etti tag\u0127na, u anki biex ni\u017cguraw li l-industrija tal-kotba tikber u tmantni lilha nnifisha", "7 Rapport Annwali 2019", "Il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb se jkun qed jaffa\u010b\u010bja sfidi serji fis-snin li \u0121ejjin.", "Sala Repubblika, fejn g\u0127amilna x-xows il-kbar, mhux se nkunu nistg\u0127u nu\u017cawha g\u0127ax ing\u0127atat lil Cirque du Soleil - avveniment issussidjat pubblikament mill-Ministeru tat-Turi\u017cmu mmexxi minn dak li kien Ministru tat-Turi\u017cmu, Konrad Mizzi, illum di\u017conorat.", "Il-po\u017cizzjoni tag\u0127na \u010barissima f 'dar-rigward.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb huwa l-aktar klijent regolari u konsistenti ta' Dar il-Mediterran, anki fi \u017cmien meta konna f 'ri\u010bessjoni.", "G\u0127alhekk nistennew li din il-lealt\u00e0 tkun re\u010biproka u", "nit\u0127allew nu\u017caw kull sala tal-post fl-ewwel \u0121imag\u0127tejn ta' Novembru meta l-Festival tradizzjonalment isir.", "Il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb huwa avveniment ta' importanza nazzjonali u l-Gvern missu jwe\u017cinna aktar billi jda\u0127\u0127al le\u0121i\u017clazzjoni sussidjarja li tkun tippermettilna li dawn id-dati jkunu bbukkjati permanentament g\u0127alina b'mod esklussiv.", "Il\u0127aqna anki fehim informali ma' \u017bigu\u017bajg biex id-dati tag\u0127na ma ja\u0127btux.", "Il-Kungress Nazzjonali tal-Kittieba", "8", "Il-Karta tal-Kittieba sservi ta' gwida firrigward tad-Direttiva 2019/790 li \u0121iet adottata ri\u010bentement dwar id-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati fis-Suq Uniku Di\u0121itali u t-traspo\u017cizzjoni tag\u0127ha fil-li\u0121i Maltija.", "Id-Direttiva tal-UE dwar id-drittijiet talawtur tipprovdi opportunit\u00e0 g\u0127all-partijiet ikkon\u010bernati biex jikkonsolidaw u j\u0121eddu r-relazzjonijiet ekonomi\u010bi tag\u0127hom.", "Minbarra li tenfasizza l-importanza ta' kuntratt bilmiktub bejn l-awturi u l-pubblikaturi, ilKarta tad-Drittijiet Ekonomi\u010bi tal-Kittieba tipprovdi lill-awturi b'definizzjoni tad-drittijiet ekonomi\u010bi tag\u0127hom u tistipula drittijiet minimi u ba\u017ci\u010bi fir-rigward ta' rimunerazzjoni \u0121usta fid-dawl tad-direttiva tal-UE.", "Il-Karta tal-Kittieba \u0121iet abbozzata wara laqg\u0127at estensivi ta' konsultazzjoni li l-KNK kellu malkittieba u diskussjonijiet mal-pubblikaturi u mal-Bord tal-Kunsill.", "Din g\u0127andha l-g\u0127an li t\u0127ares id-drittijiet tal-awturi, filwaqt li fl-istess \u0127in ti\u017cgura relazzjoni stabbli u koe\u017civa bejn il-partijiet interessati kollha fl-industrija.", "Il-KNK huwa addizzjonalment impenjat biex ikompli ja\u0127dem lejn l-introduzzjoni ta' in\u010bentivi fiskali ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127all-industrija tal-pubblikazzjoni.", "Sabiex ikompli jappo\u0121\u0121ja s-settur, ittie\u0127det ukoll azzjoni biex jitne\u0127\u0127a l-\u0127las g\u0127as-servizz tal-ISBN.", "Bl-istess mod, il-KNK jinkora\u0121\u0121ixxi lill-pubblikaturi u lillpartijiet interessati kollha sabiex jaderixxu mal-kontenut tal-Karta tal-Kittieba; il-parti l-kbira tal-pubblikaturi di\u0121\u00e0 qed jag\u0127mlu", "Il-Kungress laqqa' aktar minn sittin kittieb biex flimkien jirrikonoxxu d-drittijiet ekonomi\u010bi tag\u0127hom", "dan u josservaw l-obbligi tag\u0127hom lejn l-awturi.", "Il-Kungress tal-Kittieba approva wkoll b'mod unanimu t-tieni mozzjoni li ssej\u0127et g\u0127at-tis\u0127i\u0127 tal-istatus legali u l-awtonomija tal-KNK billi ti\u0121\u0121edded il-li\u0121i sussidjarja tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb (Le\u0121i\u017clazzjoni Sussidjarja 327.580) f 'Att tal-Parlament.", "Il-KNK \u0127erqan li mill-Kungress tibda ssir laqg\u0127a annwali, u li jipprovdi pjattaforma g\u0127allkittieba biex jipparte\u010bipaw fil-politika tal-Gvern li tolqothom direttament.", "9 Rapport Annwali 2019", "Fl-14 ta' Settembru, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb (KNK) ippresieda l-ewwel Kungress Nazzjonali tal-Kittieba.", "Dan kien avveniment storiku f 'Malta, g\u0127ax iltaqg\u0127u g\u0127allewwel darba aktar minn sittin kittieb biex kollettivament jirrikonoxxu d-drittijiet ekonomi\u010bi tag\u0127hom.", "Il-Kungress u l-Karta tad-Drittijiet Ekonomi\u010bi tal-Kittieba \u2014 approvata b'mod unanimu waqt il-Kungress \u2014 jikkostitwixxu pass ie\u0127or importanti 'l quddiem fl-istrate\u0121ija fit-tul tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb biex ter\u0121a' titqajjem u ti\u0121i regolarizzata l-industrija lokali tal-kotba.", "\u0126amsa u sebg\u0127in awtur li ma setg\u0127ux jattendu l-Kungress ippre\u017centaw l-approvazzjoni tag\u0127hom g\u0127all-Karta tadDrittijiet Ekonomi\u010bi tal-Kittieba bil-miktub.", "Il-KNK \u0127erqan li mill-Kungress tibda ssir laqg\u0127a annwali, u li jipprovdi pjattaforma g\u0127all-kittieba biex jipparte\u010bipaw fil-politika tal-Gvern li tolqothom direttament", "Il-Premju Nazzjonali tal-Ktieb", "10", "Permezz tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb il-KNK jirrikonoxxi l-isforzi kontinwi tal-pubblikaturi u l-awturi sabiex jg\u0127ollu l-profil tal-letteratura Maltija u r-ri\u010berka ppubblikata.", "In-numru kbir ta' sottomissjonijiet din is-sena jirrifletti xena letterarja b'sa\u0127\u0127itha, li juri g\u0127al darb'o\u0127ra li r-riformi fil-pro\u010bess tal-a\u0121\u0121udikazzjoni u \u017c-\u017cidiet fil-valur tal-Premju li saru matul dawn l-a\u0127\u0127ar snin kellhom l-effett mixtieq li jag\u0127tu presti\u0121ju ulterjuri lill-Premju u jinkora\u0121\u0121ixxu lil aktar awturi jissottomettu x-xog\u0127ol tag\u0127hom g\u0127all-evalwazzjoni.", "Fl-2019 il-Premju Nazzjonali tal-Ktieb u l-Premju Terramaxka r\u010bevew 147 sottomissjoni, 55 minnhom intg\u0127a\u017clu b\u0127ala finalisti \u2013 34 ktieb fil-kategoriji g\u0127alladulti, u 21 g\u0127all-Premju Terramaxka.", "Mal-bqija tal-kategoriji tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb din is-sena \u017cdiedet il-kategorija ta' Letteratura Mhux Fittizja g\u0127al xog\u0127lijiet ta' pro\u017ca li jinkludu kitba tal-ivvja\u0121\u0121ar, bijografiji, memoirs u esejs, u \u017cdied ukoll premju \u0121did ta' Poeta Lawreat.", "Wara li jit\u0127abbar il-Premju, il-KNK jimplimenta programm ta' promozzjoni tal-kotba rebbie\u0127a kemm lokalment, permezz ta' pre\u017centazzjonijiet u donazzjonijiet ta' kotba, u anki internazzjonalment", "bi promozzjoni barra mill-pajji\u017c u l-finanzjament tat-traduzzjoni tag\u0127hom.", "11 Rapport Annwali 2019", "Il-Premju Nazzjonali tal-Ktieb huwa l-og\u0127la premju letterarju mog\u0127ti lil awturi, pubblikaturi u illustraturi g\u0127al kotba ppubblikati f 'Malta matul is-sena ta' qabel.", "Il-lista tal-finalisti u l-kotba rebbie\u0127a fit-tmien kategoriji talPremju Nazzjonali tal-Ktieb u s-sitt kategoriji tal-Premju Terramaxka huma mag\u0127\u017cula minn bord indipendenti ta' a\u0121\u0121udikazzjoni sabiex ji\u017cgura l-og\u0127la livell ta' trasparenza.", "Il-premju presti\u0121ju\u017c g\u0127all-Kontribut Siewi fil-Qasam tal-Kotba ng\u0127ata lil Dr Alfred Sant, filwaqt li l-Premju g\u0127all-Aqwa Kittieb Emer\u0121enti ng\u0127ata lil Gioele Galea.", "Maria Grech Ganado reb\u0127et il-Premju g\u0127all-Poe\u017cija bil-\u0121abra tag\u0127ha Framed (Merlin Publishers).", "B\u0127ala r-rebbie\u0127a tal-Premju g\u0127all-Poe\u017cija fl-2000, fl-2006 u fl-2015, hija wkoll l-ewwel benefi\u010bjarja tal-Premju Poeta Lawreat.", "Ilktieb rebbie\u0127 fil-kategorija 'Ri\u010berka \u0120enerali' kien Il-Maltin: G\u0127emilhom, Drawwiethom, \u0120rajjiethom; It-Tieni Volum ta' Steve Borg, ippubblikat minn Klabb Kotba Maltin, filwaqt li Fortress Colony: The Final Act 1945-1964; Vol.", "4 1961-1964 ta' Joseph M. Pirotta (Midsea Books), reba\u0127 fil-kategorija 'Ri\u010berka Bijografika u Storjografika'.", "Marie Briguglio u Steve Bonello reb\u0127u l-kategorija tal-Letteratura Mhux Fittizja bil-ktieb No Man's Land: People, Place & Pollution (Kite Group).", "Parallel Existences: The Notarial Archives: A Photographer's Inspiration ippubblikat minn Kite Group ir\u010bieva l-Premju g\u0127all-A\u0127jar Produzzjoni ta' Ktieb.", "Il-kotba rebbie\u0127a tal-Premju Terramaxka r\u010bevew il-premjijiet matul i\u010b-\u010berimonja tal-ftu\u0127 talFestival Nazzjonali tal-Ktieb f 'Novembru 2019.", "\u017bvilupp sinifikanti ta' din is-sena kien il-valur monetarju ta' kull premju.", "Ir-rebbie\u0127a f 'kull kategorija tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb ing\u0127ataw is-somma ta' \u20ac4,000 minflok l-\u20ac1,000 li ng\u0127ataw fis-snin ta' qabel, u l-g\u0127an tag\u0127na huwa li ner\u0121g\u0127u n\u017ciduhom fil-futur qarib.", "Persuni distinti u rebbie\u0127a tal-Premju Terramaxka g\u0127al kotba ppubblikati fl-2018.", "Lista s\u0127i\u0127a ta' rebbie\u0127a ssibha fil-pa\u0121ni li \u0121ejjin.", "Il-kotba finalisti tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2019 u l-Premju Terramaxka", "Rebbie\u0127a tal-Premju Terramaxka 2019 Xog\u0127lijiet ori\u0121inali: kotba g\u0127at-tfal (etajiet 0-7)", "Il-\u0126anut tal-\u0126elu Li Mar Dawra ta' Clare Azzopardi / illustrated ta' Matt Stroud (Merlin Publishers) Xog\u0127lijiet ori\u0121inali: kotba g\u0127at-tfal (etajiet 8-12)", "Irvin Vella Investigatur Virtwali: Il-Ka\u017c tal-G\u017cejjer tat-Te\u017cor ta' John A. Bonello (Merlin Publishers)", "Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2019 Rumanzi bil-Malti u bl-Ingli\u017c", "Castillo ta' Clare Azzopardi (Merlin Publishers) The Reluctant Healer ta' Lou Drofenik (Horizons) Kul\u0127add Barra Faj\u017ca ta' John P. Portelli (Horizons) Novelli bil-Malti u bl-Ingli\u017c", "365 ta' Trevor \u017bahra (Merlin Publishers Ltd.)", "Fuq Widnejn Torox: U Stejjer \u017bbukkati O\u0127ra ta' Rita Saliba (Klabb Kotba Maltin) Il-Fiera tal-Fu\u0127\u0127ar: U Stejjer O\u0127ra ta' Joe Friggieri (Kite Group) \u0126jut ta' Rita Saliba (Horizons) Inkontri ta' Kuljum by John P. Portelli (Horizons) Minn \u017bmien l-G\u0127erien ta' Lina Brockdorff (Horizons) Poe\u017cija bil-Malti u bl-Ingli\u017c", "Bil-Boqxiex ta' Louis Briffa (self-published) Framed ta' Maria Grech Ganado (Merlin Publishers) Letteratura mhux fittizja bil-Malti u bl-Ingli\u017c", "Chambers of Memory: Roaming the Mansions of Mnemosyne ta' Richard England (Kite Group) No Man's Land: People, Place & Pollution ta' Marie Briguglio, Steve Bonello (Kite Group) Traduzzjoni", "Passjoni Sempli\u010bi ta' Toni Aquilina (Faraxa Publishing) Antigona ta' Toni Aquilina (Faraxa Publishing) Il-Metamorfosi ta' Emmanuel Cutajar (Faraxa Publishing) Mewt \u0120o Venezja ta' Alfred Palma (Horizons) Ri\u010berka ta' natura \u0121enerali", "Il-Maltin: G\u0127emilhom, Drawwiethom, \u0120rajjiethom It-Tieni Volum ta' Steve Borg (Klabb Kotba Maltin) The Apostolato of the Order of St John at the Cathedral of Malta ta' \u0120wann Azzopardi (Mdina Cathedral Chapter) A History of G\u0127arb ta' Charles Cini (Salesians of Don Bosco (Malta)) An Encyclopedia of Artists with a Malta Connection ta' Antonio Espinoza Rodriguez, Albert Ganado (Fondazzjoni Patrimonju Malti) Goal: The Official Encyclopaedia of the Malta Football Association ta' Carmel Baldacchino (Horizons) Fl-Arena ta' Mo\u0127\u0127u: Victor Fenech \u2013 Esperimenti Stilisti\u010bi u Protesta So\u010bjali by Charles Briffa (Horizons) Ri\u010berka bijografika u storjografika", "Humillima Civitas Vallettae: From Mount Xebb-er-ras to European Capital of Culture ta' Godwin Vella (Heritage Malta Publishing, Malta Libraries) Marco Largi ovvero Carlo Magri: Drammaturgo Maltese (1617\u2013 1693) - Vita e Opere ta' Mario Pace (Midsea Books Ltd.)", "Fortress Colony: The Final Act 1945\u20131964; Vol.", "4 1961\u20131964 ta' Joseph M. Pirotta (Midsea Books Ltd.)", "Francesco Azopardi (1748\u20131809): Maltese Classical Composer and Theorist ta' Dion Buhagiar (Faraxa Publishing) The Official Colours of Malta: Recording Malta in WWII ta' Caroline Miggiani (Kite Group)", "Giuseppe (De)Brincat: A Gozitan Wine Merchant (1890s\u20131930) ta' Michael Refalo (Kite Group) Trevelyan and Fedden: Encounters with Malta and Gozo ta' Lawrence Pavia (Fondazzjoni Patrimonju Malti) Adeodata Pisani: A Mystic in Mdina ta' Maria Adeodata (Catherine) Testaferrata de Noto (St Peter's Monastery) Maurice Caruana Curran: Guardian of Heritage and Justice ta' Ann Gingell Littlejohn (BDL Publishing) The Wignacourt Psalter: A Medieval Carthusian Treasure in Malta ta' Martina Caruana, Burkard Wehner (BDL Publishing) Public Women: Prostitute Entrepreneurs in Valletta, 1630\u20131798 ta' Christine Muscat (BDL Publishing)", "Xog\u0127lijiet ori\u0121inali: kotba g\u0127all-adolexxenti (etajiet 13-16)", "Amina ta' Antoinette Borg (Merlin Publishers) Traduzzjonijiet: kotba g\u0127at-tfal (etajiet 0-7)", "L-Annimali tas-Savana: Il Verit\u00e0 Kollha fuq l-Annimali ta' Rachel Portelli (Merlin Publishers) Traduzzjonijiet: kotba g\u0127at-tfal (etajiet 8-12)", "Missjoni: Insalvaw il-Pjaneta l-Blu ta' Dwayne Ellul (Merlin Publishers) Traduzzjonijiet: kotba g\u0127at-tfal (etajiet 13-16)", "Ma kienx hemm sottomissjonijiet L-aqwa produzzjoni ta' ktieb", "Premju Terramaxka 2019 Xog\u0127lijiet ori\u0121inali: kotba g\u0127at-tfal (etajiet 0-7)", "BDL Publishing g\u0127al Lorella u l-\u0120enju Li ma Kienx Jaf Jaqra ta' Rita Saliba", "Il-\u0126anut tal-\u0126elu Li Mar Dawra ta' Clare Azzopardi (Merlin Publishers) \u0120anni J\u017cur Pari\u0121i ta' Sherise Zammit (Merlin Publishers) Frollu Jag\u0127mel \u0126abib \u0120did ta' Saviour Sam Agius (BDL Publishing) Frollu Jsiefer ta' Saviour Sam Agius (BDL Publishing) Frollu Jg\u0127in fid-Dar ta' Saviour Sam Agius (BDL Publishing) Frollu Jsib Kartiera ta' Saviour Sam Agius (BDL Publishing)", "Rebbie\u0127a tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2019", "Xog\u0127lijiet ori\u0121inali: kotba g\u0127at-tfal (etajiet 8-12)", "Novelli bil-Malti u bl-Ingli\u017c", "Avventura Abbord! ta' Antoinette Borg (Merlin Publishers) Mill-Istorja tal-Futbol Malti ta' Mark Camilleri (Merlin Publishers) G\u0127and Rebus Totall (Is-S\u0127a\u0127ar ta' Petut 1) ta' Clare Azzopardi (Merlin Publishers) Irvin Vella Investigatur Virtwali: Il-Ka\u017c tal-G\u017cejjer tat-Te\u017cor ta' John A. Bonello (Merlin Publishers) Lorella u l-\u0120enju Li ma Kienx Jaf Jaqra ta' Rita Saliba (BDL Publishing) Xog\u0127lijiet ori\u0121inali: kotba g\u0127all-adolexxenti (etajiet 13-16)", "Amina ta' Antoinette Borg (Merlin Publishers) Traduzzjonijiet: kotba g\u0127at-tfal (etajiet 0-7)", "Lupu Lupettu Jrid Isir Supereroj ta' Clare Azzopardi (Merlin Publishers) L-Annimali tar-Razzett ta' Rachel Portelli (Merlin Publishers) L-Annimali tas-Savana ta' Rachel Portelli (Merlin Publishers) \u017bgorg, \u0126abib mid-Dinja O\u0127ra: Finali Spazjali ta' Noel Tanti (Merlin Publishers) \u017bgorg, \u0126abib mid-Dinja O\u0127ra: Pilota Perka\u017cu ta' Noel Tanti (Merlin Publishers) L-Album tal-Ewwel Sena Tieg\u0127i ta' Sherise Zammit (Merlin Publishers) Traduzzjonijiet: kotba g\u0127at-tfal (etajiet 8-12)", "Missjoni: Insalvaw il-Pjaneta l-Blu ta' Dwayne Ellul (Merlin Publishers) Il-\u0126bieb tal-Annimali Taqsima Investigattiva: Il-kelb ifittex lil sidu ta' Mark Vella (Merlin Publishers) Il-\u0126bieb tal-Annimali Taqsima Investigattiva: Sparixxew ilqtates! ta' Mark Vella (Merlin Publishers)", "365 ta' Trevor \u017bahra (Merlin Publishers) Poe\u017cija bil-Malti u bl-Ingli\u017c", "Framed ta' Maria Grech Ganado (Merlin Publishers) Letteratura mhux fittizja bil-Malti u bl-Ingli\u017c", "No Man's Land: People, Place & Pollution ta' Marie Briguglio, Steve Bonello (Kite Group) Traduzzjoni", "Antigona ta' Toni Aquilina (Faraxa Publishers) Ri\u010berka ta' natura \u0121enerali", "Il-Maltin: G\u0127emilhom, Drawwiethom, \u0120rajjiethom It-Tieni Volum ta' Steve Borg (Klabb Kotba Maltin) Ri\u010berka bijografika u storjografika", "Fortress Colony: The Final Act 1945-1964; Vol.", "4 1961-1964 ta' Joseph M. Pirotta (Midsea Books Ltd.)", "Premju Premju g\u0127all-A\u0127jar Produzzjoni ta' Ktieb bl-Isba\u0127 Dehra", "Kite Group for Parallel Existences: The Notarial Archives \u2013 A Photographer's Inspiration ta' Alex Attard Premju g\u0127all-A\u0127jar Awtur Emer\u0121enti", "Gioele Galea Il-Premju g\u0127all-Kontribut Siewi fil-Qasam tal-Letteratura", "Dr Alfred Sant", "Il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb", "14", "L-g\u0127an ewlieni tal-Festival Nazzjonali tal-Ktieb hu l-promozzjoni tal-qari u l-litteri\u017cmu biex fl-istess \u0127in in\u0127e\u0121\u0121u lill-vi\u017citaturi jiltaqg\u0127u ma' kittieba u esperti tal-letteratura, kemm dawk lokali, kif ukoll internazzjonali.", "Fla\u0127\u0127ar snin il-Festival sa\u0127\u0127a\u0127 ir-reputazzjoni tieg\u0127u b\u0127ala l-imkien ideali fejn awturi u pubblikaturi jippre\u017centaw xog\u0127olhom, u fejn il-professjonisti mid-dinja tal-kotba jkunu jistg\u0127u jiltaqg\u0127u u jiddiskutu pro\u0121etti \u0121odda.", "Il-parte\u010bipanti tal-Festival Nazzjonali talKtieb jinkludu l-pubblikaturi kollha ta' Malta kif ukoll pubblikaturi, bejjieg\u0127a tal-kotba u g\u0127aqdiet mhux governattivi internazzjonali.", "Il-programm tal-attivitajiet kien fih aktar minn 90 attivit\u00e0 mmirati g\u0127at-tfal, g\u0127all-familji, g\u0127all-professjonisti fil-pubblikazzjoni u g\u0127allpubbliku \u0121enerali.", "Wie\u0127ed seta' jsib tnedijiet u pre\u017centazzjonijiet ta' kotba, konferenzi u ta\u0127ditiet sa drammatizzazzjonijiet, premieres ta' xog\u0127lijiet awdjovi\u017civi, workshops, seminars u attivitajiet ta' divertiment g\u0127at-tfal, fost o\u0127rajn.", "Dawn l-attivitajiet jittellg\u0127u jew mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, inkella f 'kollaborazzjoni mal-imsie\u0127ba u l-esebituri tal-Festival.", "Il-programm tal-attivitajiet tqassam lid-djar kollha f 'Malta u f 'G\u0127awdex.", "Il-mistiedna spe\u010bjali tal-edizzjoni tal-2019 kienet l-Im\u0127allef Rosemarie Aquilina, li serqet ix-xena internazzjonali s-sena ta' qabel meta ppresediet il-ka\u017c ta' Larry Nassar, l-eks kow\u010b", "tat-Tim Nazzjonali Amerikan tal-\u0120innastika li nstab \u0127ati ta' serje ta' abbu\u017ci sesswali.", "L-Im\u0127allef Aquilina \u0121iet intervistata minn Herman Grech, l-Editur ta' Times of Malta, quddiem udjenza numeru\u017ca dwar il-karriera legali tag\u0127ha, l-attivi\u017cmu, ir-rabta ma' Malta u anki \u017c-\u017cew\u0121 rumanzi kriminali tag\u0127ha.", "\u0126adet sehem ukoll f 'seminar u workshop li t\u0127ejja apposta g\u0127al studenti universitarji, u li kien mag\u0127mul minn panel distint li kien jinkludi lil Dr Marceline Naudi midDipartiment tal-Istudju tal-\u0120eneru, Dr Ruth Farrugia mill-Fakult\u00e0 tal-Li\u0121i u Dr Lara Dimitrijevic mill-Women's Rights Foundation.", "Il-laqta internazzjonali tal-Festival kulma jmur qieg\u0127da dejjem tikkonsolida lilha nnifisha bl-inklu\u017cjoni ta' awturi barranin.", "Il-konferenza ewlenija tal-Festival, 'Strange New Worlds', ipparte\u010bipaw fiha Loranne Vella (Malta), Jon Courtenay Grimwood (ir-Renju Unit), Kali Wallace (l-Istati Uniti) u Dave Rudden (l-Irlanda).", "It-tema kienet il-letteratura fantaxjentifika u d-diskussjoni kienet immoderata minn Mark-Anthony Fenech.", "2,000 student \u017caru l-Festival kuljum matul il-\u0121img\u0127a, u g\u0127alihom kien hemm ippreparati \u017cew\u0121 xows ibba\u017cati fuq il-kotba rebbie\u0127a tal-Premju Terramaxka tal-2018 mit-tim ta' Antonella Axisa.", "Wie\u0127ed mill-mistiedna internazzjonali tal-Festival, Dave Rudden, ta xow spe\u010bjali bl-Ingli\u017c nhar il-\u0120img\u0127a filg\u0127odu.", "Ix-xows tad-Danusan, 'Il-Kotba Jie\u0127du l-\u0126ajja', li qed isiru dejjem aktar popolari mal-pubbliku, dis-sena kienu bba\u017cati fuq ir-rebbie\u0127a tal-Premju Terramaxka 2019.", "Ma' kull biljett li nxtara beda jing\u0127ata vaw\u010ber ta' 3\u20ac biex jintefaq waqt il-Festival.", "15 Rapport Annwali 2019", "Il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb issa stabbilixxa ru\u0127u b\u0127ala wie\u0127ed mill-akbar avvenimenti kulturali f 'Malta relatati mal-kotba u l-qari.", "Fl-2019 il-Festival sar bejn is-6 u l-10 ta' Novembru f 'Dar il-Mediterran.", "Il-lejla tant mistennija li fiha jintwera x-xog\u0127ol awdjovi\u017civ tal-KNK saret is-Sibt, filwaqt li l-\u0120img\u0127a, li hu jum il-poe\u017cija waqt il-Festival, t\u0127abbru l-poe\u017ciji rebbie\u0127a tal-Konkors Nazzjonali tal-Poe\u017cija Doreen Micallef waqt serata spe\u010bjali.", "Inizjattiva \u0121dida g\u0127all-Festival kienet l-Inkontri Letterarji Qosra (Literary Speed Dating) ma' professjonisti fil-pubblikazzjoni.", "Ilkun\u010bett tal-inkontri amoru\u017ci (speed dating) \u0121ie adattat g\u0127al-letteratura u l-pubbliku kellu \u010b-\u010bans li jibbukkja kwarta mal-awtur favorit tieg\u0127u, pubblikatur, illustratur jew professjonist ie\u0127or fl-Author's Hub f 'Sala Sagra Infermerija.", "Il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb huwa wkoll opportunit\u00e0 taddeheb g\u0127all-pubbliku biex jiltaqa' ma' dawk il-persuni li kkontribwew b'mod spe\u010bjali g\u0127all-qasam tal-kotba f 'Malta (ng\u0127idu a\u0127na r-rebbie\u0127a tal-Premju talKNK g\u0127all-Kontribut Siewi fil-Qasam tal-Kotba, Lillian Sciberras), kif ukoll awturi mill-industrija internazzjonali talpubblikazzjoni.", "Fl-edizzjoni li g\u0127addiet kien hemm Tony u Angela Ward minn Arc Publications (ir-Renju Unit) u Sarah Davis-Goff minn Tramp Press (l-Irlanda).", "G\u0127all-ewwel darba l-pubbliku seta' ju\u017ca s-servizz ta' trasport b'xejn lejn u mill-Festival.", "Is-servizz kien sponsorjat minn Malta Public Transport.", "Il-powster tal-Festival Nazzjonali talKtieb 2019 kien illustrat minn Lisa Falzon bid-disinn grafiku ta' Steven Scicluna", "Xog\u0127ol Internazzjonali u Esportazzjoni Letterarja", "18", "Il-Kap E\u017cekuttiv \u017car Shangai u Hong Kong fuq xog\u0127ol, fejn iltaqa' ma' pubblikaturi, innegozja pro\u0121etti ta' pubblikazzjoni u traduzzjoni.", "Iltaqa' wkoll mat-traduttur Malti Mark Borg.", "Waqt i\u017c-\u017cjara tieg\u0127u n-Norve\u0121ja, mar il-Festival tal-Letteratura f 'Oslo u l-Oslo Literature House mal-awtur Trevor \u017bahra u mat-traduttri\u010bi Maltija-Norve\u0121i\u017ca Kristina Quintano.", "Trevor \u017bahra pparte\u010bipa f 'serje ta' avvenimenti letterarji.", "Saru laqg\u0127at ma' pubblikaturi Norve\u0121i\u017ci u t\u0127ejjew pjanijiet g\u0127al kotba \u0121odda.", "Il-Kap E\u017cekuttiv mar ukoll f 'Santiago, i\u010b-\u010ail\u00ec, g\u0127al-Laqg\u0127a Annwali \u0120enerali tal-ISBN u l-ISMN, kif ukoll \u017car il-Frankfurt Book Fair u ltaqa' ma' pubblikaturi, innegozja pro\u0121etti ta' pubblikazzjoni u traduzzjoni, u finalment attenda l-konferenza legali dwar id-Direttiva dwar id-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati", "fis-Suq Uniku Di\u0121itali (DSM) tal-UE fi Trier, il-\u0120ermanja.", "Mieg\u0127u kien hemm l-avukat Timothy Spiteri li qed jg\u0127in lill-Kunsill fittraspo\u017cizzjoni tad-direttiva.", "19 Rapport Annwali 2019", "Is-sena 2019 kienet sena impenjattiva g\u0127allKunsill Nazzjonali tal-Ktieb f 'dak li g\u0127andu x'jaqsam mal-promozzjoni u l-esportazzjoni letterarja lil hinn minn xtutna, partikolarment fl-Ewropa u fir-re\u0121jun G\u0127arbi.", "Bi\u010b\u010ba importanti mix-xog\u0127ol tag\u0127na huwa li niffa\u010bilitaw ilpro\u010bess ta' pro\u0121etti ta' pubblikazzjoni u nipprovdu fondi g\u0127at-traduzzjoni, kif ukoll li nag\u0127mlu tajjeb g\u0127all-promozzjoni talletteratura Maltija billi nibag\u0127tu awturi lokali f 'festivals u fieri tal-kotba.", "Il-fondi g\u0127attraduzzjoni ji\u0121u allokati kull sena g\u0127al pro\u0121etti varji, u b\u0127alissa qed nikkummissjonaw ittraduzzjoni tax-xog\u0127ol tal-poeta nazzjonali Dun Karm f 'diversi lingwi ewlenin (l-G\u0127arbi, it-Taljan, l-Ingli\u017c u r-Russu).", "Eventwalment dawn ji\u0121u ppubblikati barra minn Malta.", "Fieri internazzjonali tal-kotba u avvenimenti o\u0127ra Il-pre\u017cenza Maltija waqt fieri internazzjonali hija element \u010bentrali g\u0127all-istrate\u0121ija li adotta l-KNK biex jippromwovi l-letteratura Maltija barra minn Malta.", "L-intenzjoni tag\u0127na hi li nkomplu nibnu fuq ix-xog\u0127ol li jsir fil-London Book Fair u fieri o\u0127ra b\u0127al f 'Sharjah u f 'Abu Dhabi, sabiex inkabbru r-repertorju ta' kuntatti professjonali u nikkonsolidaw o\u0127rajn e\u017cistenti.", "Dan jag\u0127milna f 'po\u017cizzjoni a\u0127jar biex ninnegozjaw pro\u0121etti li jag\u0127mlu sens f 'isem l-awturi Maltin.", "g\u0127all-Fiera tal-Ktieb u g\u0127all-Festival talLetteratura fil-Kajr.", "Organizzajna avvenimenti relatati mal-kotba u l-letteratura u nedejna l-edizzjoni G\u0127arbija tal-kotba ta' erba' awturi Maltin rebbie\u0127a ta' xi premju jew ie\u0127or: Leanne Ellul nediet Gramma ma' Manshurat al-Rabie waqt il-Fiera tal-Ktieb fil-Kajr; Clare Azzopardi, Immanuel Mifsud u Alex Vella Gera pparte\u010bipaw waqt il-Festival tal-Letteratura fil-Kajr waqt avvenimenti preparati apposta g\u0127alihom.", "Frar kien xahar impenjattiv g\u0127all-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, peress li \u017car il-Kajr darbtejn", "Il-Fiera Internazzjonali tal-Ktieb f 'Abu Dhabi issa saret avveniment annwali g\u0127all-Kunsill", "Clare Azzopardi, Immanuel Mifsud u Alex Vella Gera pparte\u010bipaw waqt il-Festival tal-Letteratura fil-Kajr.", "[Xellug] Selezzjoni ta' kotba ppubblikati Malta bil-Malti u bl-Ingli\u017c kienu esebiti fl-istand tal-KNK u l-LAF f 'Abu Dhabi, kif ukoll kotba o\u0127ra tradotti.", "[Lemin] Leanne Ellul tiffirma kopji ta' Gramma bl-G\u0127arbi waqt il-Fiera tal-Kotba fil-Kajr.", "Nazzjonali tal-Ktieb, li jkun qed jaqsam l-istand ma' Literature Across Frontiers (LAF) - Pjattaforma Ewropea g\u0127all-Iskambju Letterarju, it-Traduzzjoni u d-Dibattiti dwar ilPolitiki li t-tiri tag\u0127ha huma li jin\u0127oloq djalogu bejn il-kulturi bis-sa\u0127\u0127a tal-letteratura kif ukoll tintefa' l-attenzjoni fuq letteraturi li ma \u0121ewx tradotti daqs o\u0127rajn.", "Il-KNK g\u0127andu g\u0127al qalbu dir-relazzjoni u l-interessi komuni bejn i\u017c-\u017cew\u0121 partijiet fil-promozzjoni ta' letteraturi i\u017cg\u0127ar bis-sa\u0127\u0127a tat-traduzzjoni.", "F'Ottubru l-KNK \u017car g\u0127at-tielet darba l-Fiera", "Internazzjonali tal-Ktieb f 'Sharjah.", "Dis-sena kienet edizzjoni spe\u010bjali g\u0127ax Sharjah \u0121iet innominata b\u0127ala l-Kapitali Dinjija tal-Ktieb mill-UNESCO.", "I\u017c-\u017cjajjar f 'din il-fiera sena wara sena qed isa\u0127\u0127u r-relazzjonijiet tag\u0127na mal-pubblikaturi G\u0127arab u jikkonsolidaw irrelazzjoni bejniethom u bejn l-awturi Maltin.", "Il-KNK intlaqa' tajjeb \u0127afna minn Ali Al Ameri mill-Awtorit\u00e0 tal-Ktieb ta' Sharjah.", "Ameri huwa l-Manager Editorjali ta' Publishers Weekly u l-edizzjoni G\u0127arbija Al-Nasher Al-Usboei talAwtorit\u00e0.", "Il-KNK se jikkontribwixxi f 'din ir-rivista letterarja b'artikli dwar il-letteratura Maltija u l-industrija tal-ktieb f 'Malta.", "20", "Il-fond g\u0127all-awturi dis-sena ntu\u017ca sabiex il-KNK jibg\u0127at awturi Maltin biex iniedu l-kotba tag\u0127hom maqlubin f 'lingwi differenti.", "Ir-rebbie\u0127 tal-Konkors ta' Letteratura g\u0127a\u017c\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 u r-rebbie\u0127 tal-Premju g\u0127all-Aqwa Awtur Emer\u0121enti dejjem ikollhom i\u010b-\u010bans li jmorru seminars u rtiri tal-kittieba.", "F'April tal-2019 Antoinette Borg marret l-Irtir g\u0127allKittieba fl-I\u017clanda, u Lou Drofenik \u017caret ilFestival tal-Letteratura f 'Ubud f 'Ottubru.", "F'Marzu rappre\u017centant tal-KNK flimkien ma' Loranne Vella u Lou Drofenik baqg\u0127u sejrin Brussell wara l-London Book Fair.", "Hemmhekk tellajna \u017cew\u0121 avvenimenti msej\u0127in 'Maltese Literature Nights', li fihom l-awturi msemmija qraw mix-xog\u0127lijiet tag\u0127hom u kellhom diskussjonijiet ma' kittieba barranin o\u0127ra.", "L-avvenimenti saru fil-\u0127anut talkotba Librebook-Bruxelles, li jispe\u010bjalizza f 'letteratura mid-dinja kollha, il-bi\u010b\u010ba l-kbira", "[Mix-xellug g\u0127al-lemin] Lou Drofenik, Loranne Vella u Antoine Cassar waqt is-seminar organizzat fil-Literary Translation Centre fil-fiera, li kien immoderat mit-traduttri\u010bi Jen Calleja.", "Antoine Cassar \u0127a sehem ukoll f 'sessjonijiet ta' qari ta' poe\u017cija fil-Poetry Pavillion.", "21", "letteratura tradotta.", "Rappre\u017centant ie\u0127or tal-KNK mar i\u010b-\u010ail\u00ec u l-Ar\u0121entina mal-awtur Alex Vella Gera.", "Hemmhekk tnieda l-ktieb Trojan bl-Ispanjol li kien maqlub minn Antoine Cassar.", "Aktad tard fis-sena, waqt il-Festival Nazzjonali tal-Ktieb, tnieda Sotto il Fuoco, il-ver\u017cjoni Taljana tad-djarju tal-gwerra ta' \u0120u\u017c\u00e8 Ellul Mercer, Ta\u0127t in-Nar.", "Saret ukoll pre\u017centazzjoni tal-ktieb darbtejn f 'Siraku\u017ca, u \u0121iet ippjanata serje ta' pre\u017centazzjonijiet mill-pubblikatur Editore Morrone flimkien mat-traduttri\u010bi Isabella Ellul Mercer Cefai.", "Il-pre\u017centazzjonijiet huma ppjanati g\u0127as-sena 2020.", "The London Book Fair The London Book Fair hija wa\u0127da minn dawk l-opportunitajiet li l-KNK ma jitlifx biex jesebixxi l-letteratura Maltija.", "Fil-fiera jkollna l-istand f 'post strate\u0121iku, u dis-sena r\u0121ajna kellna selezzjoni wiesg\u0127a ta' letteratura Maltija tradotta, \u0127afna mill-kotba kienu rebbie\u0127a talPremju Nazzjonali tal-Ktieb (PNK).", "G\u0127all-\u0127ames sena konsekuttiva, il-KNK \u0127a sehem f 'The London Book Fair, fiera li ttul tlitt ijiem fis-sena u ssir fl-Olympia f 'Kensington.", "Fl-2019 saret bejn it-12 u l-14 ta' Marzu, u \u0121abret ta\u0127t saqaf wie\u0127ed l-aktar pubblikaturi, a\u0121enti tal-kotba u negozjaturi tad-drittijiet tal-awtur importanti fid-dinja.", "Ir-rappre\u017centanti tal-KNK kellhom diversi laqg\u0127at professjonali ma' pubblikaturi u", "msie\u0127ba o\u0127ra barranin li wrew interess filletteratura Maltija u riedu jkunu jafu aktar dwar id-dritttijiet tal-awtur u dwar g\u0127amliet ta' kollaborazzjonijiet o\u0127ra.", "F'isem l-awturi Maltin, il-KNK ressaq u ppre\u017centa xog\u0127olhom filkuntest tas-suq li minnu kien \u0121ej il-pubblikatur interessat.", "Minn dal-lat il-London Book Fair dejjem tkun esperjenza ta' tag\u0127lim g\u0127alina li ti\u0121\u0121edded kull sena.", "Mal-KNK kien hemm il-poeta u traduttur Antoine Cassar, rebbie\u0127 tal-PNK g\u0127all-Poe\u017cija fl-2018 bil-ktieb Erbg\u0127in Jum; il-kittieba, traduttri\u010bi u performer ibba\u017cata fi Brussell Loranne Vella, li reb\u0127et il-PNK fl-2018 g\u0127arRumanzi bil-ktieb Rokit; u l-kittieba MaltijaAwstraljana Lou Drofenik li reb\u0127et il-PNK g\u0127arRumanzi fl-2017 b' The Confectioner's Daughter.", "Antoine Cassar, Loranne Vella u Lou Drofenik, flimkien mal-kittieba u traduttri\u010bi bba\u017cata f 'Londra Jen Calleja, ipparte\u010bipaw f 'seminar fil-Literary Translation Centre fil-fiera.", "Isseminar kien jismu 'The Maltese Literary Scene: Exporting an emerging literature \u2013 author diaspora, transnational readership, bilingualism and translingual narratives, translation challenges'.", "Antoine Cassar \u0127a sehem f '\u017cew\u0121 sessjonijiet ta' qari ta' poe\u017cija minn Malta fil-Poetry Pavillion.", "Darba qara minn Erbg\u0127in Jum u xog\u0127lijiet o\u0127ra tieg\u0127u, u darb'o\u0127ra qara xog\u0127ol ta' poeti o\u0127ra b\u0127al Nadia Mifsud Mutschler, Immanuel Mifsud u Claudia Gauci, fost o\u0127rajn ewlenin.", "L-istand tal-KNK inqasmet mal-istampaturi lokali Gutenberg Press Limited, u l-Kunsill jixtieq jirringrazzjahom tal-g\u0127ajnuna fil-", "Rapport Annwali 2019", "Pubblikaturi barranin li nedew jew se jniedu letteratura Maltija tradotta ji\u0121u meg\u0127juna b'diversi modi mill-KNK, u fl-a\u0127\u0127ar sentejn iffa\u010bilitajna t-traduzzjoni u l-pubblikazzjoni ta' 12-il ktieb fis-suq G\u0127arbi, kif ukoll o\u0127rajn fis-suq Brittaniku, Taljan, Russu, Norve\u0121i\u017c, Fran\u010bi\u017c u Grieg.", "B\u0127alissa g\u0127andna dawn il-pro\u0121etti g\u0127addejjin: Is-Sriep Re\u0121g\u0127u Saru Velenu\u017ci ta' Alex Vella Gera (Mahrousa), \u0121abra", "ta' novelli ta' Immanuel Mifsud jisimha I traveled the world (Masr El Arabia), u \u0121abra ta' poe\u017ciji tal-istess awtur (Bait El Yasmine).", "Is-sitt edizzjoni tal-Festival tal-Ktieb fuq il-Kampus saret fil-Kwadranglu tal-Universit\u00e0 mis-27 sad-29 ta' Marzu.", "Ix-xog\u0127ol kollu sar bi s\u0127ab bejn il-KNK u l-G\u0127aqda tal-Malti \u2013 Universit\u00e0.", "Il-Festival tal-Ktieb fuq il-Kampus", "22", "Dan il-festival isarraf f 'wie\u0127ed mill-aktar xog\u0127lijiet kollaborattivi tal-Kunsill, u dan anki fl-istess linja tal-\u0127sieb Ewropew dwar ix-xog\u0127ol kollaborattiv.", "Il-popolarit\u00e0 u r-reputazzjoni tieg\u0127u mal-istudenti kulma jmur qeg\u0127din ji\u017cdiedu.", "Il-Festival huwa mmirat g\u0127alludjenza matura tal-Universit\u00e0 u jsir b'\u0127idma mal-G\u0127aqda tal-Malti - Universit\u00e0.", "L-g\u0127an hu li noffru pjattaforma lill-pubblikaturi u l-g\u0127aqdiet studenteski biex jippromwovu l-prodotti tag\u0127hom jew jipparte\u010bipaw b'attivitajiet kulturali.", "Minbarra l-bejg\u0127 talkotba, hemm programm ta' attivitajiet varjat li jippromwovi l-letteratura lil hinn mill-aspett kummer\u010bjali tag\u0127ha.", "L-avvenimenti kollha ji\u0121u ppjanati b'tali mod li joffru lill-istudenti u lil-letturi spunti \u0121odda dwar dak li di\u0121\u00e0 jitg\u0127allmu tul issena akkademika tag\u0127hom.", "Il-programm tal-attivitajiet tal-2019 kien ippjanat b'dan f 'mo\u0127\u0127na: diskussjonijiet li jkunu mmexxija minn esperti fis-su\u0121\u0121ett u b'tog\u0127ma differenti sabiex l-istudenti jersqu lejn is-su\u0121\u0121ett minn angolu differenti u allura jindirizzawh b'mod \u0121did u kritiku.", "Qari, tnedijiet ta' kotba, pre\u017centazzjonijiet u intervisti ma' awturi lokali u internazzjonali kienu biss u\u0127ud millattivitajiet li se\u0127\u0127ew wara xulxin ta\u0127t it-tinda tal-Festival.", "L-edizzjoni tal-2019 rat \u017cieda fl-udjenza u kummenti po\u017cittivi ming\u0127and", "l-akkademi\u010bi u l-istudenti li attendew.", "Dan apparti l-kollaborazzjoni ta' su\u010b\u010bess li kien hemm mal-entitajiet differenti, fosthom mal-Arkivji Notarili ta' Malta, mal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti, mad-Dipartiment tal-Filosofija, tal-Malti, tal-Istudji tal-\u0120eneru, tat-Traduzzjoni, it-Terminolo\u0121ija u l-Istudji fl-Interpretar, u tas-So\u010bjolo\u0121ija, biex insemmu ftit minnhom.", "Il-pubblikaturi u d-distributuri li pparte\u010bipaw kienu BDL, EDE Books, Faraxa Publishing, Horizons u SKS.", "Bosta g\u0127aqdiet studenteski \u0127adu sehem, imma ta' min isemmi l-parte\u010bipazzjoni tal-G\u0127aqda tal-Malti Universit\u00e0 u DESA.", "Kull edizzjoni tal-Festival tal-Ktieb fuq ilKampus ikollha mistieden internazzjonali.", "Is-sena l-o\u0127ra kellna lill-poeta u akkademiku Brittaniku Rod Mengham, u l-idea wara l-g\u0127a\u017cla tieg\u0127u kienet li jikber l-apprezzament talpoe\u017cija.", "Mengham \u0127a sehem f 'attivitajiet tul ittlitt ijiem tal-Festival, fosthom waqt klabb talkotba mal-istudenti li kien ibba\u017cat fuq wie\u0127ed mill-kotba akkademi\u010bi u tal-poe\u017cija tieg\u0127u, u intervista mal-Kap tad-Dipartiment tal-Ingli\u017c Prof. James Corby.", "Il-Librerija tal-Universit\u00e0 fet\u0127et il-bibien tag\u0127ha tul il-Festival biex tilqa' studenti u vi\u017citaturi o\u0127ra g\u0127al dawra mal-bini tag\u0127ha, spe\u010bjalment imkejjen li normalment ma jkunux a\u010b\u010bessibbli g\u0127all-pubbliku \u0121enerali, ng\u0127idu a\u0127na s-sezzjoni tal-Melitensja.", "Dawn kienu opportunitajiet uni\u010bi g\u0127al studenti u studenti prospettivi li xtaqu jiffamiljarizzaw ru\u0127hom mal-aktar g\u0127odda importanti g\u0127ar-ri\u010berka li wie\u0127ed isib l-Universit\u00e0.", "23 Rapport Annwali 2019", "Il-Festival tal-Ktieb fuq il-Kampus ise\u0127\u0127 kull sena fl-a\u0127\u0127ar ta' Marzu fil-Kwadranglu talUniversit\u00e0 ta' Malta u jista' jitqies b\u0127ala t-tieni l-ikbar festival organizzat mill-KNK wara l-Festival Nazzjonali tal-Ktieb.", "Wie\u0127ed mill-avvenimenti organizzat ta\u0127t it-tinda talFestival tal-Ktieb fuq il-Kampus.", "It-tinda tintrama e\u017catt fil-qalba tal-Kwadranglu tal-Universit\u00e0 ta' Malta.", "Novit\u00e0 g\u0127all-edizzjoni tal-2019 kienet esebizzjoni artistika ta' ta\u0127\u017ci\u017ciet u pitturi ta' qxur ta' kotba, u l-g\u0127an tag\u0127ha kien li tinftiehem a\u0127jar dil-fa\u017ci importanti fil-pro\u010bess tal-pubblikazzjoni.", "'Minn Ta\u0127\u017ci\u017ca g\u0127al Qoxra' esebiet ukoll il-kotba li tag\u0127hom kien hemm itta\u0127\u017ci\u017ca jew il-pittura (rumanzi, poe\u017cija u kotba tat-tfal), u allura l-pubbliku seta' jifhem kemm il-pro\u010bess kreattiv tal-artist, u anki kif issarraf fil-prodott finali mitbug\u0127.", "Il-Fond Malti tal-Ktieb 2018-19 - Pro\u0121etti mag\u0127\u017cula", "Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: Mintoff (1916-2012) \u2013 Biography (EN) ta' Mark Montebello Applikant: Joseph Borg G\u0127otja: \u20ac 5,000.00", "Il-Fond Malti tal-Ktieb", "24", "Il-Fond jinkludi \u017cew\u0121 tipi ta' g\u0127otjiet: g\u0127allPubblikazzjoni u g\u0127all-Edukazzjoni.", "Il-pro\u0121etti mag\u0127\u017cula jistg\u0127u jie\u0127du sa massimu ta' \u20ac5,000.", "L-G\u0127otja g\u0127all-Pubblikazzjoni ma\u0127suba primarjament biex tissussidja pubblikazzjonijiet ta' kwalit\u00e0 li g\u0127andhom valur kulturali u edukattiv g\u0127oli imma li, fil-kuntest tas-suq lokali, mhumiex meqjusa b\u0127ala kummer\u010bjalment vijabbli, u allura hemm \u010bans li ma ji\u0121ux ippubblikati.", "Il-Fond", "Il-Fond Malti tal-Ktieb huwa inizjattiva tal-KNK sabiex nixprunaw tkabbir fis-suq lokali tal-kotba", "Edukattiv ma\u0127sub biex jipprovdi appo\u0121\u0121 finanzjarju g\u0127al individwi u kumpaniji li jixtiequ jsiefru biex jattendu workshops jew programmi edukattivi relevanti g\u0127allpubblikazzjoni jew g\u0127all-kitba tag\u0127hom.", "Is-sej\u0127a g\u0127all-applikazzjonijiet g\u0127allFond Malti tal-Ktieb 2018-19 infet\u0127et fil-5 ta' Di\u010bembru 2018 u g\u0127alqet fit-18 ta' Frar 2019.", "Ir\u010bevejna 32 \u200b\u200bapplikazzjoni g\u0127all-g\u0127otja g\u0127all-pubblikazzjoni minn awturi u pubblikaturi lokali.", "Dis-sena total ta' tlettax-il pro\u0121ett intg\u0127a\u017clu g\u0127all-fondi minn \u0121urija indipendenti mag\u0127mula minn Mario Ellul, Andrei Vella Laurenti u Charles Calleja.", "Il-pro\u0121etti kollha applikaw g\u0127all-g\u0127otja g\u0127allpubblikazzjoni u wie\u0127ed minnhom ir\u010bieva finanzjament s\u0127i\u0127.", "L-amministraturi tal-fondi tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb jibqg\u0127u jsegwu l-progress ta' dawn ilpro\u0121etti sabiex jassiguraw li jitlestew.", "Numru ta' pro\u0121etti mag\u0127\u017cula di\u0121\u00e0 \u0121ew ippubblikati sal-a\u0127\u0127ar tal-2019, fosthom L-Ispettur Bonnici: It-Trilo\u0121ija (Klabb Kotba Maltin) ta' Mario Philip Azzopardi, Imkejjen u Rkejjen (EDE Books) ta' Kristina Borg, Beltin: Stejjer minn nies minsija (Merlin Publishers) ta' Ramona Depares, \u017bew\u0121 drammi: Appuntamenti / Repubblika ta' Simone Spiteri u Why Malta ta' Narcy Calamatta u editjat minn Iggy Fenech.", "Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: A translation into English of Aenesidemus Vol.", "1 Applikant: John Grech G\u0127otja: \u20ac 4,000.00 Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: Il-Majjistra u t-twelid filkomunit\u00e0 Maltija fis-seklu 20 Applikant: Janice Caruana G\u0127otja: \u20ac 4,000.00 Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: No Man's Land: A journey around Marsamxett and the Grand Harbour Applikant: Kristina Borg G\u0127otja: \u20ac 4,000 Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: Bil-Bieb Mitbuq \u2013 a translation of Huis Clos Applikant: Kevin Saliba G\u0127otja: \u20ac 3,500 Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: G\u0127aliex Commedia?", "G\u0127aliex Malta?", "Applikant: Narcy Calamatta G\u0127otja: \u20ac 3,000.00", "Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: Appuntamenti / Repubblika Immakulata \u2013 \u017bew\u0121 Drammi Applikant: Simone Spiteri G\u0127otja: \u20ac 2,500.00 Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: Beltin: Stejjer minn Nies Minsija Applikant: Christopher Gruppetta G\u0127otja: \u20ac 2,500.00 Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: Quest for the Maltese \u017baqq: The Last of the Old Bagpipers Applikant: Joseph Mizzi G\u0127otja: \u20ac 2,000.00 Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: L-Ispettur Bonnici \u2013 Trilo\u0121ija ta' Dramm Applikant: Joseph Mizzi G\u0127otja: \u20ac 2,000.00 Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: Im\u0127abba ta' Swann \u2013 a translation of Un Amour de Swann Applikant: Paul Zahra G\u0127otja: \u20ac 1,000.00", "25 Rapport Annwali 2019", "Il-Fond Malti tal-Ktieb huwa inizjattiva talKNK sabiex nixprunaw tkabbir fis-suq lokali tal-kotba.", "Il-Fond i\u0121orr \u20ac40,000 u huwa miftu\u0127 g\u0127all-kittieba u l-pubblikaturi.", "Il-Fond jista' jitqies b\u0127ala estensjoni tal-\u0127sieb olistiku talKunsill dwar ix-xena tal-kotba lokali, billi jfittex li jikkontribwixxi g\u0127all-i\u017cvilupp letterarju u l-arti tal-pubblikazzjoni billi jinvesti fl-i\u017cvilupp artistiku u skulari tal-awturi u l-pubblikaturi.", "Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: A translation of The Diary of Anne Frank Applikant: Joanne Micallef G\u0127otja: \u20ac 4,000.00", "Tip ta' g\u0127otja: Pubblikazzjoni Titlu tal-pro\u0121ett: Rakkont dwar tfal fi djar tat-tfal Applikant: Sandra Hili Vassallo G\u0127otja: \u20ac 2,500.00", "L-2019 kienet sena partikolarment impenjattiva fejn jid\u0127lu produzzjonijiet awdjovi\u017civi.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb baqa' jtella' l-programm tar-radju ta' kull \u0121img\u0127a fuq Radju Malta, Ta\u0127t il-Qoxra, kif ukoll il-Konkors Letterarju ta' Films Qosra, u g\u0127all-ewwel darba nieda sej\u0127iet g\u0127all-Fond g\u0127all-Adattament \u010ainematografiku tal-KNK u g\u0127al serje televi\u017civa ta' dokudrama", "Produzzjonijiet Awdjovi\u017civi", "26", "Matul l-2019 il-KNK ipprodu\u010ba aktar minn \u0127amsin episodju ta' Ta\u0127t il-Qoxra, ippre\u017centati minn Rachelle Deguara, b'intervisti ma' awturi lokali dwar ix-xog\u0127ol tag\u0127hom u mistoqsijiet ta' relevanza so\u010bjali, politika u estetika.", "Lejn l-a\u0127\u0127ar tas-sena, il-KNK g\u0127al darb'o\u0127ra \u0121edded il-kollaborazzjoni tieg\u0127u mal-PBS g\u0127at-tkomplija tal-programm tar-radju matul l-iskeda 2019/20.", "Sej\u0127iet g\u0127al applikazzjonijiet g\u0127all-Konkors Letterarju ta' Films Qosra u s-serje Dokudrama g\u0127alqu fit-30 ta' Marzu.", "Kull konkors ir\u010bieva applikazzjoni wa\u0127da i\u017cda t-tnejn li huma tqiesu eli\u0121ibbli u ta' standard g\u0127oli mill-membri tal-Bord tal-KNK, u b'hekk ing\u0127ataw il-fondi allokati rispettivament.", "Il-Fond ta' \u20ac20,000 g\u0127all-Konkors Letterarju ta' Films Qosra 2019 mar g\u0127al pro\u0121ett bl-isem ta' \u0120ulina, ippre\u017centat mid-direttur u l-produttur Peter Sant, u l-kumpanija tieg\u0127u Hereonin Ltd.", "\u0120ulina huwa adattament tan-novella ta' Alfred Sant li \u0121\u0121ib l-istess isem, mill-\u0121abra ta' novelli Pupu filBa\u0127ar - Rakkonti u Divertimenti (SKS, 2009).", "Il-kumpanija Sajjetta ng\u0127atat \u20ac80,000 g\u0127allproduzzjoni ta' serje televi\u017civa ta' dokudrama g\u0127all-pro\u0121ett bl-isem 'Storja ta Storja'.", "Is-", "sensiela bi tmien episodji jidderi\u0121uha Charlie Cauchi u Martin Bonnici, u tinkludi intervisti ma' awturi Maltin u drammatizzazzjonijiet tax-xog\u0127lijiet tag\u0127hom.", "L-ewwel episodju dwar Alfred Sant intwera f 'avveniment iddedikat g\u0127all-produzzjonijiet awdjovi\u017civi waqt ilFestival Nazzjonali tal-Ktieb f 'Novembru.", "Is-sensiela se tixxandar fuq stazzjon tattelevi\u017cjoni lokali fl-2020/21 b'episodji dwar Alex Vella Gera, Clare Azzopardi, Maria Grech Ganado, Immanuel Mifsud, Loranne Vella, Walid Nabhan u Lou Drofenik.", "L-ewwel sej\u0127a g\u0127all-Fond g\u0127all-Adattament \u010ainematografiku tnediet f 'Lulju 2019 bilg\u0127an li l-KNK ikompli jippromwovi xog\u0127lijiet letterarji Maltin billi jappo\u0121\u0121ja l-produzzjoni ta' adattament \u010binematografiku ta' rumanz rebbie\u0127, jew finalist, tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb.", "Il-Fond ikopri l-aspetti kollha, milli\u017cvilupp sal-produzzjoni, ta' pro\u0121ett rebbie\u0127 wie\u0127ed b'allokazzjoni massima ta' \u20ac200,000.", "Il-kumpanija awdjovi\u017civa Shadeena se tir\u010bievi fondi biex tipprodu\u010bi film adattat mill-ktieb rebbie\u0127 tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb fl-2013 ta' Alex Vella Gera, Is-Sriep Re\u0121g\u0127u Saru Velenu\u017ci (Merlin Publishers, 2012).", "L-applikazzjoni \u0121iet ippre\u017centata minn Martin Bonnici li g\u0127andu jidderie\u0121i l-film abba\u017ci ta' skript ta' Teodor Reljic.", "Waqt il-\u0127idma tal-pro\u0121ett rebbie\u0127 tal-Konkors Letterarju ta' Films Qosra, \u0120ulina [fuq] u l-ewwel episodju tas-sensiela ta' Dokudrama g\u0127at-televixin 'Storja ta' Storja' b'Alfred Sant [ta\u0127t]", "27 Rapport Annwali 2019", "L-2019 kienet sena partikolarment impenjattiva fejn jid\u0127lu produzzjonijiet awdjovi\u017civi.", "IlKunsill Nazzjonali tal-Ktieb baqa' jtella' l-programm tar-radju ta' kull \u0121img\u0127a fuq Radju Malta, Ta\u0127t il-Qoxra, kif ukoll il-Konkors Letterarju ta' Films Qosra, u g\u0127all-ewwel darba nieda sej\u0127iet g\u0127all-Fond g\u0127all-Adattament \u010ainematografiku tal-KNK u g\u0127al serje televi\u017civa ta' dokudrama.", "Il-Konkors ta' Kitba Letteratura g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 ifittex li j\u0127e\u0121\u0121e\u0121 kittieba emer\u0121enti u anki stabbiliti biex jiktbu letteratura g\u0127a\u017c\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' kwalit\u00e0.", "Il-Konkors Nazzjonali tal-Poe\u017cija Doreen Micallef jinkora\u0121\u0121ixxi lil aktar kittieba biex jiktbu l-poe\u017cija bilMalti bil-g\u0127an li tog\u0127la l-vi\u017cibbilt\u00e0 tal-poe\u017cija f 'Malta.", "Konkorsi", "28", "Il-Konkors ta' Kitba Letteratura g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 huwa organizzat mill-Kunsill Nazzjonali talKtieb b'kollaborazzjoni mal-A\u0121enzija \u017bg\u0127a\u017cag\u0127 bil-g\u0127an li ti\u017cdied id-disponibbilt\u00e0 ta' letteratura ta' kwalit\u00e0 g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 fis-suq lokali.", "Il-konkors huwa organizzat ta' kull sena biex jidentifika u jippremja rumanzi bil-Malti li jappellaw g\u0127a\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u jindirizza r-realtajiet li jridu jaffrontaw f 'dan l-istadju partikolari ta' \u0127ajjithom.", "Il-kriterji tal-a\u0121\u0121udikazzjoni huma determinati minn dak li hu meqjus xieraq f 'tali letteratura \u2014 relevanza tattemi skont l-et\u00e0, sens ta' kuxjenza so\u010bjali u re\u0121istru xieraq u djalogu konvin\u010benti.", "Il-kompetizzjoni tg\u0127in ukoll biex tg\u0127olli l-profil ta' awtur fix-xena letterarja lokali.", "Awturi stabbiliti li matul is-snin issottomettew rumanz g\u0127all-konkors jinkludu lil Leanne Ellul, Rita Saliba, Stephen Lughermo, Simon Bartolo u Antoinette Borg.", "Ir-rebbie\u0127 tal-edizzjoni tal-2018 tal-Konkors ta' Kitba Letteratura g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 kien Mark Calleja bil-manuskritt Karma Red li t\u0127abbar waqt il-Festival tal-Ktieb fuq il-Kampus 2019.", "G\u0127al din l-edizzjoni \u0121ew sottomessi erba' manuskritti.", "Mark Calleja r\u010bieva l-premju ta' \u20ac1,000 u g\u0127otja ta' \u20ac2,000 b\u0127ala kontribuzzjoni g\u0127allpubblikazzjoni tal-ktieb.", "Ir-rebbie\u0127a tal-konkors huma fil-fatt mistennija li jil\u0127qu ftehim ta' pubblikazzjoni g\u0127all-manuskritt tag\u0127hom ma' pubblikatur lokali tal-g\u0127a\u017cla tag\u0127hom.", "Il-pro\u010bess jipprovdi opportunit\u00e0 g\u0127al dawk li huma \u0121odda g\u0127all-industrija biex jitg\u0127allmu kif javvi\u010binaw lill-pubblikaturi u kif jinnavigaw id-dettalji tal-kuntratti tal-pubblikazzjoni.", "Fl-2019, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb \u0121edded il-kollaborazzjoni tieg\u0127u mal-A\u0121enzija \u017bg\u0127a\u017cag\u0127.", "L-edizzjoni li jmiss tal-Konkors se titnieda f 'Jannar 2020.", "Josianne Block, irrebbie\u0127a tal-edizzjoni tal-2017 bil-manuskritt 360 degrees, se tattendi l-Iceland Writers Retreat.", "Il-manuskritt rebbie\u0127 tal-Konkors ta' Kitba Letteratura g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127 kien ippubblikat minn BDL Books fl-a\u0127\u0127ar tal-2019, bis-sa\u0127\u0127a tal-motivazzjoni u l-perseveranza talawtur Mark Calleja.", "Il-Konkors Nazzjonali tal-Poe\u017cija Doreen Micallef L-ewwel edizzjoni tal-Konkors Nazzjonali tal-Poe\u017cija Doreen Micallef tnediet waqt konferenza stampa fil-Bibljoteka Nazzjonali f '\u0120unju 2019 bil-g\u0127an li ti\u0121i a\u010b\u010bentwata l-attivit\u00e0 poetika f 'Malta u tit\u0127e\u0121\u0121e\u0121 il-kitba tal-\u0121eneru bil-Malti.", "Il-Konkors issemma f '\u0121ie\u0127 Doreen Micallef, wa\u0127da mill-il\u0127na poeti\u010bi l-aktar distinti tal-\u0121enerazzjoni tag\u0127ha.", "I\u010b-\u010berimonja tal-g\u0127oti tal-premjijiet talKonkors 2019 \u0121iet i\u010b\u010belebrata f 'Dar ilMediterran g\u0127all-Konferenzi b\u0127ala parti millprogramm kulturali tal-Festival Nazzjonali tal-Ktieb.", "L-ewwel premju, b'somma ta' \u20ac1,000, intreba\u0127 minn Nadia Mifsud g\u0127allpoe\u017cija Varjazzjonijiet tas-Skiet.", "Louis Briffa reba\u0127 it-tieni premju bil-poe\u017cija NES Qaqqari, u t-tielet premju intreba\u0127 minn Ritianne Frendo g\u0127all-poe\u017cija tag\u0127ha Preludju M\u0127arbat.", "Il-\u0121urija kienet me\u0127tie\u0121a li tidentifika u tippremja l-awtenti\u010bit\u00e0, l-imma\u0121inazzjoni, il-karattru distintiv tal-vu\u010bi, u l-u\u017cu ori\u0121inali u ispirattiv tar-ritmu u l-figuri tad-diskors skont damma ta' kriterji.", "Aspetti o\u0127ra inkludew il-konsistenza tar-re\u0121istru, l-ortografija, ilgrammatika u l-impressjoni vi\u017civa, u kellhom pi\u017c konsiderevoli fl-evalwazzjoni.", "Is-sej\u0127a g\u0127as-sottomissjonijiet g\u0127all-edizzjoni li jmiss tal-kompetizzjoni se to\u0127ro\u0121 f '\u0120unju 2020.", "G\u0127all-ewwel konkors il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb ir\u010bieva 58 poe\u017cija eli\u0121ibbli, iffirmati biss minn psewdonimu, qabel ma \u0121ew mg\u0127oddija lil bord ta' \u0121urija indipendenti mag\u0127mul mill-Prof.", "Charles Briffa, Dr Claudine Borg u l-poeta Antoine Cassar.", "29 Rapport Annwali 2019", "Konkors ta' Kitba \u2013 Letteratura g\u0127a\u017c-\u017bg\u0127a\u017cag\u0127", "Il-KNK \u0127erqan g\u0127al sena o\u0127ra inizjattivi immirati biex inrawmu kultura ta' qari fost gruppi differenti ta' nies, imma l-aktar fost i\u017c-\u017cg\u0127ar u \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127", "Inizjattivi O\u0127ra", "30", "Fl-2019 inbeda x-xog\u0127ol restawrattiv fil-palazz tas-seklu 16 li l-Gvern alloka lill-KNK biex nibdluh f 'mu\u017cew tal-letteratura, \u0127anut talkotba li jservi b\u0127ala a\u0121enzija kulturali u biex iservi b\u0127ala l-uffi\u010bini ewlenin tal-Kunsill.", "L-ewwel tender g\u0127ax-xog\u0127lijiet fuq it-travi talinjam di\u0121\u00e0 \u0127are\u0121 u ng\u0127ata biex jibda x-xog\u0127ol.", "Il-pjanijiet g\u0127ar-restawr u erba' tenders g\u0127all-2020 di\u0121\u00e0 qed isir xog\u0127ol fuqhom.", "Dis-sena ng\u0127aqdu \u0127addiema o\u0127ra mat-tim tal-KNK (\u017cew\u0121 membri - wie\u0127ed fit-tim li jimmani\u0121\u0121ja l-avvenimenti u ie\u0127or part-time b\u0127ala traduttur).", "Hi prijorit\u00e0 li t-tim tal-KNK jibqa' jikber biex inla\u0127\u0127qu ma\u017c-\u017cieda fix-xog\u0127ol u fil-pro\u0121etti li be\u0127siebna nibdew.", "Il-fondi pubbli\u010bi g\u0127all-pro\u0121etti tal-Kunsill fl-2019 re\u0121g\u0127u g\u0127al darb'o\u0127ra la\u0127qu livelli \u0121odda.", "L-allokazzjoni monetarja tal-Gvern lill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb hija turija li jemmen fissu\u010b\u010bess ta' xog\u0127olna.", "Skont in-notifika legali tal-2017, il-KNK, b\u0127ala rappre\u017centant tal-imsie\u0127ba fl-industrija tal-pubblikazzjoni, huwa obbligat li jag\u0127mel laqg\u0127at ta' konsultazzjoni fis-sena ma' awturi u pubblikaturi.", "Il-laqg\u0127at li saru fl-2018 u l-2019 kienu su\u010b\u010bess u fihom sar ix-xog\u0127ol u konna produttivi.", "\u0126erqana g\u0127al-laqg\u0127at tal-2020, u qed nistennew aktar pubblikaturi u awturi biex ji\u0121u u jle\u0127\u0127nu t-talbiet u l-preokkupazzjonijiet tag\u0127hom.", "31 Rapport Annwali 2019", "B\u0127ala parti mill-manifest tal-Gvern, il-KNK ing\u0127ata x-xog\u0127ol li jaqleb g\u0127a\u017cla estensiva ta' xog\u0127lijiet tal-poeta nazzjonali Dun Karm f 'lingwi ewlenin.", "Minbarra li s-sena l-o\u0127ra kkummissjonajna t-traduzzjoni g\u0127all-Ingli\u017c (Prof. Clare Vassallo), g\u0127all-G\u0127arbi (Walid Nabhan) u g\u0127at-Taljan (Prof. Joseph Eynaud), f 'Di\u010bembru tal-2019 iffirmajna kuntratt \u0121did ma' Yana Psaila biex taqleb xog\u0127ol Dun Karm g\u0127ar-Russu.", "Ilsien ewlieni ie\u0127or huwa \u010b-\u010aini\u017c (il-Mandarin), u dan jista' jkun bi\u010b\u010ba g\u0127adma iebsa biex insibu tradutturi professjonali li jistg\u0127u jaqilbu x-xog\u0127ol direttament.", "Minkejja dan, il-Kunsill jinsab determinat biex din il-weg\u0127da elettorali titwettaq b'mod professjonali sabiex Dun Karm jinqaleb g\u0127al \u0127ames lingwi dinjija ewlenin.", "F'dak li g\u0127andu x'jaqsam ma' donazzjonijiet ta' kotba, kif ji\u0121ri s-soltu, l-aktar li jibbenefikaw huma Malta Libraries.", "Fil-Jum Dinji tal-Kotba u Jum id-Drittijiet tal-Awtur u l-Libreriji f 'April u anki f 'Di\u010bembru, il-Kunsill ta donazzjoni kbira ta' kotba li jvarjaw minn xog\u0127lijiet ori\u0121inali u tradotti g\u0127all-kbar u \u017c-\u017cg\u0127ar, minn poe\u017cija sa kotba tat-tfal, akkademi\u010bi, storjografi\u010bi, bijografi\u010bi u ta' ri\u010berka \u0121enerali.", "Malta Libraries qassmu dawn il-kotba mal-libreriji pubbli\u010bi kollha f 'Malta u f 'G\u0127awdex.", "Il-Kunsill ifittex anki entitajiet i\u017cg\u0127ar o\u0127ra li jkollhom \u0127ti\u0121iet spe\u010bifi\u010bi.", "F'Mejju kotba millPremju Terramaxka ng\u0127ataw lill-Iskola tasSalesjani St Patrick's f 'Tas-Sliema.", "F'Awwissu tajna kotba lill-Komunit\u00e0 Terapewtika ta' San Blas (Caritas), li toffri programmi ta' rijabilitazzjoni lil persuni bl-isfida tad-droga, u dawn tpo\u0121\u0121ew fil-librerija l-\u0121dida tag\u0127hom.", "Finalment f 'Di\u010bembru \u0127dimna ma' Malta Libraries u tajna donazzjoni kbira lill-Uffi\u010b\u010bju tal-Kummissarju G\u0127oli tan-Nazzjonijiet Uniti g\u0127ar-Refu\u0121jati f 'Malta (UNHCR Malta).", "Il-kotba li ta l-KNK kienu kollha finalisti tal-Premju Terramaxka tal-2019, filwaqt li Malta Libraries taw kotba g\u0127at-tfal u l-adolexxenti bl-Ingli\u017c.", "[Skont l-arlo\u0121\u0121 minn fuq, xellug] Donazzjoni ta' kotba tat-tfal u l-adolexxenti lill-Iskola tas-Salesjani St Patrick's f 'Tas-Sliema; donazzjoni ta' kotba g\u0127all-adulti g\u0127al-librerija l-\u0121dida tal-Komunit\u00e0 Terapewtika ta' San Blas (Caritas); id-donazzjoni lil Malta Libraries; u d-donazzjoni ta' kotba bil-Malti u bl-Ingli\u017c lill-UNHCR Malta."], "category": "report, books, annual report", "date": 2019, "source": "Extracted from KNK-Annual_Report_2019-Web-MT.pdf"}
{"text": ["Il-Manwal tal-Awtur Manwal ippubblikat mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb b'informazzjoni utli g\u0127al awturi dwar kwistjonijiet ta' drittijiet tal-awtur, pubblikazzjoni u s-suq Il-Manwal tal-Awtur Manwal ippubblikat mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb b'informazzjoni utli g\u0127al awturi dwar kwistjonijiet ta' drittijiet tal-awtur, pubblikazzjoni u s-suq Copyright \u00a9 2017 Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-jeddijiet tal-pubblikazzjoni kollha mi\u017cmuma.", "Ebda silta minn dan il-ktieb ma tista' tkun ippubblikata jew ma\u0127ru\u0121a f'ebda mod ming\u0127ajr il-permess tal-pubblikatur bil-miktub.", "ISBN 978-99957-916-1-2 Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Central Public Library Triq Prof. Joseph J. Mangion Floriana FRN 1800 Malta EU +356 27131574 joe.debattista@gov.mt www.ktieb.org.mt", "Prefazju", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb qed jo\u0127ro\u0121 dan ilmanwal tal-awtur sabiex iservi ta' manwal tekniku fuq id-drittijiet tal-awtur u l-industrija tal-ktieb.", "L-g\u0127an ta' dan il-manwal huwa li jeduka lillawturi dwar id-drittijiet tag\u0127hom u s-suq tal-ktieb permezz ta' e\u017cempji pratti\u010bi u komuni minn kuntest Ewropej b\u0127ala punt ta' referenza waqt li fl-istess \u0127in jag\u0127mlu referenza g\u0127al e\u017cempji tassuq lokali tag\u0127na.", "Qed issir referenza g\u0127all-li\u0121i lokali dwar id-drittijiet tal-awtur li hija direttament sinkronizzata mal-le\u0121i\u017clazzjoni Ewropea attwali dwar l-istess drittijiet.", "Dan il-manwal mhuwiex ma\u0127sub biex iservi b\u0127ala gwida deskrittiva fuq is-sitwazzjoni tas-suq lokali min\u0127abba li xi aspetti kummer\u010bjali deskritti hawn huma me\u0127uda mill-kuntest Ewropew.", "Is-suq tal-ktieb ta' Malta huwa limitat min\u0127abba d-daqs tieg\u0127u, i\u017cda f'ambjent li qed jinbidel, li qed isir dejjem iktar internazzjonali permezz tat-traduzzjoni, kun\u010betti u mi\u017curi \u0121odda qed ji\u0121u introdotti.", "Min\u0127abba li l-pubblikaturi f'Malta huma relattivament \u017cg\u0127ar u li prattikament fis-suq tal-kotba kul\u0127add jaf lil xulxin, ir-relazzjoni tag\u0127hom mal-awturi dejjem kienet ibba\u017cata fuq kunsens re\u010biproku, i\u017cda dan", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "ma jfissirx li l-pubblikaturi jistg\u0127u ma jkollhomx standards professjonali, spe\u010bjalment f'kuntratt finali.", "L-istandards professjonali g\u0127andhom dejjem ji\u0121u applikati g\u0127all-prattika a\u0127jar tax-xog\u0127ol ta' pubblikazzjoni u g\u0127al ambjent tas-suq tajjeb u stabbli.", "L-g\u0127arfien tal-istandards professjonali u l-kun\u010betti legali ba\u017ci\u010bi jg\u0127inu biss aktar biex itejbu kemm dawn ir-relazzjonijiet kif ukoll il-kwalit\u00e0 tal-prodott.", "Nittamaw li din il-gwida sservi lill-awturi biex jifhmu dejjem aktar id-drittijiet, l-isfidi u r-realtajiet tag\u0127hom fl-ambjent dinamiku tas-suq.", "Prefazju", "3", "Introduzzjoni", "L-industrija tal-pubblikazzjoni u tal-kotba f'Malta g\u0127andha daqs tas-suq relattivament \u017cg\u0127ir, madanakollu hija dinamika u \u0127ajja.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb joffri servizzi istituzzjonali lill-industrija tal-ktieb, u jissorvelja l-industrija lokali tal-ktieb b'mod pro-attiv bl-g\u0127an li jippromwovi l-kotba u l-qari.", "B\u0127ala organizzazzjoni finanzjata mill-pubbliku, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb huwa kompletament awtonomu mill-gvern, karatteristika me\u0127tie\u0121a sabiex ikun \u0127ieles ipo\u0121\u0121i t-talbiet u d-drittijiet tal-awturi u l-pubblikaturi fuq livell ta' politika talgvern u f'istituzzjonijiet internazzjonali.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb qieg\u0127ed jitlob kontinwament lill-gvern g\u0127al \u017cieda fil-fondi pubbli\u010bi g\u0127allpro\u0121etti tieg\u0127u, u dejjem jag\u0127mel \u0127iltu biex itejjeb l-inizjattivi tieg\u0127u.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb jorganizza laqg\u0127at regolari ta' konsultazzjoni ma' awturi u pubblikaturi, u l-Kunsill stess huwa mag\u0127mul minn rappre\u017centanti ta' rkejjen differenti tal-industrija, inklu\u017ci awturi u pubblikaturi.", "Wara l-pubblikazzjoni tal-ver\u017cjoni Maltija talManwal tal-Utent tal-ISBN, il-Kunsill Nazzjonali tal-", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "Ktieb stinka biex \u0121abar Manwal tal-Awtur.", "Dan jag\u0127mlu t-tieni dokument pubbliku estensiv li ser jin\u0127are\u0121 b\u0127ala parti minn strate\u0121ija li tfittex li tipprovdi informazzjoni u materjal ta' referenza tant me\u0127tie\u0121a lill-partijiet interessati fis-suq tal-kotba - f'dan il-ka\u017c, l-awturi.", "Dan id-dokument jipprovdi fatti importanti u figuri dwar l-aspetti legali u ekonomi\u010bi talippubblikar tal-kotba g\u0127all-awturi.", "Dawn huma mi\u0121bura f'dokument wie\u0127ed sabiex l-awtur ikun jista' jid\u0127ol fis-suq b'bi\u017c\u017cejjed g\u0127arfien tal-prattiki u r-relazzjonijiet ba\u017ci\u010bi tas-suq li huma parti mill-pro\u010bess tal-pubblikazzjoni ta' ktieb.", "Min\u0127abba d-daqs \u017cg\u0127ir tas-suq, awturi lokali jistg\u0127u jsibuha iebsa jkollhom sors regolari ta' d\u0127ul mill-pubblikazzjonijiet tag\u0127hom.", "Dan id-dokument se jipprovdi l-fatti ba\u017ci\u010bi li awtur je\u0127tie\u0121 li jkun jaf meta jkun involut fi ftehim finanzjarju u legali.", "Introduzzjoni", "X'tip ta' editjar?", "Il-prezzijiet u l-industrija tal-kotba 24 SKONTI TAL-PUBBLIKATURI 25 PREZZ IPPUBBLIKAT JEW PREZZ IR\u010aEVUT?", "12", "Awtopubblikazzjoni 14 PUBBLIKAZZJONI TRADIZZJONALI JEW AWTOPUBBLIKAZZJONI? 15 NOTI DWAR AMAZON, IL-PUBBLIKAZZJONI U L-AWTOPUBBLIKAZZJONI", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "Werrej", "55", "Pubblikazzjoni u drittijiet 101", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "Il-pubblikazzjoni f'Malta", "B'popolazzjoni ta' bejn wie\u0127ed u ie\u0127or 450,000 persuna, is-suq tal-kotba f'Malta huwa relattivament \u017cg\u0127ir b'udjenza \u017cg\u0127ira.", "Pubblikaturi stabbiliti, li huma ftit \u0127afna, isibuha diffi\u010bli biex joperaw u l-awturi mhumiex kapa\u010bi jg\u0127ixu biss minn fuq il-bejg\u0127 tal-kotba tag\u0127hom.", "Anke dawk l-awturi li jirb\u0127u l-premjijiet x'aktarx jaqilg\u0127u ammont minimu mill-ktieb tag\u0127hom, filwaqt li awturi li jiktbu letteratura tal-\u0121eneru u letteratura tattfal jistg\u0127u jaqilg\u0127u ftit aktar.", "Xi kotba li reb\u0127u l-premjijiet qab\u017cu l-ammont mibjug\u0127 ta' 1,000 kopja.", "Madanakollu kotba o\u0127rajn li reb\u0127u l-premjijiet jistg\u0127u f'xi ka\u017cijiet ma jbieg\u0127ux aktar minn 500 kopja.", "Xi kotba tal-letteratura tal-\u0121eneru li l-aktar jinbieg\u0127u sa\u0127ansitra la\u0127qu l-ammont mibjug\u0127 ta' 10,000 kopja, imma stejjer ta' su\u010b\u010bess b\u0127al dawn huma l-e\u010b\u010bezzjoni u mhux ir-regola - u l-kwantit\u00e0 mhijiex ne\u010bessarjament indikazzjoni ta' kwalit\u00e0.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "7", "Drittijiet u drittijiet tal-awtur", "L-awturi kollha je\u0127tie\u0121u li jkunu familjari mal-kun\u010betti ba\u017ci\u010bi tad-drittijiet tal-awtur fix-xena tal- komunikazzjoni tad-dinja tal-lum sabiex ikunu jafu bl-g\u0127a\u017cliet li g\u0127andhom quddiemhom meta jid\u0127lu g\u0127al ftehim ta' pubblikazzjoni.", "Il-li\u0121ijiet lokali dwar id-drittijiet tal-awtur jinsabu f'Kapitolu 415 tal-Li\u0121ijiet ta' Malta.", "It-terminu legali \"Drittijiet tal-Awtur\" huwa u\u017cat sabiex jiddeskrivi d-drittijiet li l-artisti g\u0127andhom fuq ix-xog\u0127lijiet letterarji u artisti\u010bi tag\u0127hom.", "Id-drittijiet tal-awtur huma \u0121abra ta' drittijiet li mhux ne\u010bessarjament iridu jkunu kollha inklu\u017ci.", "Dawn id-drittijiet huma: \u2022 \u2022 \u2022 \u2022 \u2022 \u2022 \u2022", "Id-dritt sabiex tippubblika xog\u0127ol Id-dritt sabiex ter\u0121a' tipprodu\u010bi x-xog\u0127ol Id-dritt sabiex tiddistribwixxi x-xog\u0127ol Id-dritt sabiex t\u0127ejji xog\u0127lijiet derivattivi Id-dritt sabiex twettaq x-xog\u0127ol Id-dritt sabiex tesebixxi x-xog\u0127ol Id-dritt li j\u017comm u jag\u0127ti l-li\u010benzja g\u0127al kwalunkwe minn dawn t'hawn fuq lil partijiet terzi.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "TIPI TA' DRITTIJIET Hemm \u017cew\u0121 tipi ta' drittijiet ta\u0127t id-drittijiet tal-awtur: drittijiet ekonomi\u010bi u drittijiet morali.", "Id-drittijiet ekonomi\u010bi jippermettu lil min g\u0127andu dawn id-drittijiet sabiex jie\u0127u kumpens finanzjarju mill-u\u017cu tax-xog\u0127ol tieg\u0127u minn persuni o\u0127rajn.", "Id-drittijiet morali huma d-drittijiet sabiex l-awturi ikunu jistg\u0127u jis\u0127qu li x-xog\u0127ol huwa tag\u0127hom u d-dritt sabiex jopponu bidliet fix-xog\u0127ol li jistg\u0127u jkunu ta' dannu g\u0127ar-reputazzjoni tal-artist.", "Il-li\u0121ijiet dwar id-drittijiet tal-awtur jiddikjaraw li l-awtur jew min g\u0127andu d-drittijiet i\u017comm id-dritt li jawtorizza jew jipprevjeni \u010berta atti rigward xog\u0127ol partikolari.", "Min i\u017comm iddrittijiet ta' xog\u0127ol partikolari jista' jipprojbixxi jew jawtorizza: \u2022 ir-riproduzzjoni tax-xog\u0127ol f'diversi forom, b\u0127al pubblikazzjoni stampata jew irrekordjar; \u2022 ir-rappre\u017centazzjoni pubblika tieg\u0127u, b\u0127al fi dramm jew xog\u0127ol mu\u017cikali; \u2022 l-irrekordjar tieg\u0127u (\"fissazzjoni\"), fil-", "Drittijiet u drittijiet tal-awtur", "forma ta' pere\u017cempju CDs jew DVDs; \u2022 ix-xandir tieg\u0127u permezz ta' radju, cable jew satellita; \u2022 it-traduzzjoni tieg\u0127u f'lingwi o\u0127rajn; u \u2022 l-adattament tieg\u0127u, b\u0127all-adattament ta' rumanz fi script ta' film.", "DRITTIJIET MI\u0120BURIN U DAWK MHUX MI\u0120BURIN Tradizzjonalment, il-pubblikaturi kienu jitolbu g\u0127ad-drittijiet tal-awtur kollha fuq xog\u0127ol; din hija prattika \u0121ejja minn \u017cmien l-istampar fi\u017ciku fejn kienet aktar fa\u010bli g\u0127allawturi li jag\u0127tu d-drittijiet tal-awtur kollha lill-pubblikaturi sabiex jimmani\u0121\u0121jaw talbiet", "PRIN\u010aIPJU \u0120ENERALI Kun \u017cgur li tifhem u taqbel mad-drittijiet kollha, inklu\u017ci d-drittijiet fuq it-tip ta' format, mog\u0127tija lill-pubblikatur, inklu\u017c traduzzjoni, xandir, iddrittijiet elettroni\u010bi u ta' kotba awdjo kollha.", "8", "g\u0127al stampar mill-\u0121did u talbiet g\u0127al u\u017cu ie\u0127or.", "Illum, bl-introduzzjoni tal-media di\u0121itali, in-numru dejjem ji\u017cdied ta' adattazzjonijiet ta' xog\u0127lijiet bil-miktub g\u0127all-film, il-fenomenu tat-traduzzjoni u l-internazzjonalizzazzjoni tas-swieq, il-kuntratti tal-ippubblikar qed isiru dejjem aktar differenti mill-mudell tradizzjonali.", "drittijiet spe\u010bifi\u010bi: l-awturi j\u017commu d-drittijiet tal-awtur u jilli\u010benzjaw drittijiet o\u0127rajn (pere\u017cempju, l-ewwel pubblikazzjoni); il-pubblikaturi jie\u0127du d-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet tal-li\u010benzjar lura (pere\u017cempju: riproduzzjoni, derivattivi). \u2022 Jista' jkun hemm \u017cieda ta' addenda mal-", "ftehimiet ta' pubblikazzjoni sabiex jinfet\u0127u l-bibien g\u0127an-negozjar dwar i\u017c-\u017camma tad-drittijiet. \u2022 Id-drittijiet spe\u010bifi\u010bi jistg\u0127u ji\u0121u separati mill-bqija; jistg\u0127u ma jibqg\u0127ux mi\u0121burin mad-drittijiet s\u0127a\u0127 mog\u0127tija mad-drittijiet tal-awtur.", "Teknikament, sabiex awtur jippubblika ktieb, l-awtur je\u0127tie\u0121 biss li jag\u0127ti d-dritt tal-ewwel pubblikazzjoni lill-pubblikatur, li \u0121eneralment huwa dritt esklussiv g\u0127all-pubblikazzjoni u t-tqassim tax-xog\u0127ol, forsi b'embargo sabiex jillimita perjodikament d-dritt esklussiv talpubblikatur.", "Madanakollu, il-pubblikaturi jistg\u0127u jitolbu g\u0127al aktar drittijiet, u l-awturi dejjem g\u0127andhom ikunu konxji dwar liema drittijiet huma lesti li j\u010bedu.", "Fost il-kun\u010betti ba\u017ci\u010bi tad-drittijiet tal-awtur, l-awturi je\u0127tie\u0121 li jkunu jafu dawn li \u0121ejjin: \u2022 Id-drittijiet tal-awtur jistg\u0127u ji\u0121u trasferiti biss bil-miktub; \u2022 Il-li\u010benzjar jippermetti li jin\u017cammu xi", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "Drittijiet u drittijiet tal-awtur", "9", "X'tip ta' pubblikazzjoni?", "M'hemmx norma \u0121enerali ta' pubblikazzjoni li tista' ti\u0121i applikata g\u0127at-tipi kollha ta' pubblikazzjoni.", "Dan jiddependi dwar it-tip ta' pubblikazzjoni li qed titkellem dwarha.", "Is-suq tal-kotba jaqdi udjenzi differenti u joffri \u0121eneri differenti ta' kitba, kull wie\u0127ed bil-karatteristi\u010bi tieg\u0127u.", "Jekk il-\u0121eneru jkun popolari malqarrejja, iktar u iktar kotba ji\u0121u ppubblikati u jikbru l-opportunitajiet g\u0127al min qed ifittex li jippubblika. \u2022 Fil-qasam tal-pubblikazzjoni akkademika, ftit li xejn hemm skambju ta' flus, b'mod partikolari f'termini ta' \u0127las minn qabel. \u2022 Fil-qasam tal-pubblikazzjoni edukattiva u professjonali, jekk qed tistenna li l-ktieb tieg\u0127ek se jinbieg\u0127, ir-rati tajbin ta' royalties jistg\u0127u jkunu l-g\u0127an ewlieni li dak li jkunu g\u0127andu jfittex,. \u2022 F'dak li jissejja\u0127 biss \"kummer\u010b\", pere\u017cempju pubblikazzjoni \u0121enerali, jista' jkollok avvanzi sinifikanti, imma g\u0127andek tiftakar li dawn l-avvanzi huma l-e\u010b\u010bezzjoni u mhux ir-regola.", "Huwa pjuttost diffi\u010bli li jkollok g\u0127ajxien mill-kitba,", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "allura a\u0127jar ma tassumix li sibt il-bir taddeheb ladarba pubblikatur jippubblikalek xog\u0127lok.", "Din tg\u0127odd b'mod partikolari g\u0127as-suq tal-pubblikazzjoni f'Malta..", "AQRA AKTAR: 'Everything You Wanted to Know about Book Sales (But Were Afraid to Ask).", "An InDepth Look at What/How/Why Books Sell' by Lincoln Michel (https://electricliterature. com/everything-you-wanted-to-knowabout-book-sales-but-were-afraid-to-ask1fe6bc00aa2d#.7xfnt2njb) 'My Amazon bestseller made me nothing' by Patrick Wensink (http://www.salon. com/15/03/2013/hey_amazon_wheres_my_ money)", "X'tip ta' pubblikazzjoni?", "10", "X'tip ta' editjar?", "Hija komuni l-idea li l-editjar, il-qari tal-provi u l-editjar tal-manuskritt li ser ji\u0121i stampat huma l-istess \u0127a\u0121a - imma m'humiex.", "G\u0127andek tkun kapa\u010bi tag\u0127raf dawn id-differenzi u ti\u010b\u010bara mal-pubblikatur tieg\u0127ek dwar jekk g\u0127andhomx l-g\u0127an li jtejbu l-istil u l-mixja talkitba tieg\u0127ek, jew jekk humiex sempli\u010biment se ji\u017cguraw li l-punti u l-virgoli humiex f'posthom.", "Fil-pubblikazzjoni, hija l-fehma komuni li l-manuskritt jg\u0127addi mill-editjar qabel ma ji\u0121i ppubblikat, u li dokument li kien editjat xorta jkollu l-\u0127tie\u0121a li jsirlu l-qari tal-provi.", "Editur huwa mitlub li jirrevedi u jbiddel il-manuskritt ta' ktieb li se ji\u0121i ppubblikat dalwaqt, bl-intenzjoni li jtejjeb il-mixja u l-kwalit\u00e0 \u0121enerali tal-manuskritt.", "Editur huwa fil-libert\u00e0 li jne\u0127\u0127i sentenzi s\u0127a\u0127 jew jikteb paragrafi s\u0127a\u0127 mill-\u0121did.", "Edituri tajbin jikkore\u0121u wkoll \u017cbalji ovvji li jiltaqg\u0127u mag\u0127hom, madanakollu l-g\u0127an ewlieni tag\u0127hom huwa li ju\u017caw l-g\u0127arfien espert u l-intuwizzjoni tag\u0127hom sabiex ji\u017cguraw li dokument jag\u0127mel sens, jaqtg\u0127u t-tul, u ji\u010b\u010baraw kwalunkwe ambigwit\u00e0.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "Il-qari tal-provi huwa l-pro\u010bess ta' e\u017caminar tal-a\u0127\u0127ar abbozz ta' dokument jew test - wara li ji\u0121i editjat - sabiex ji\u0121i \u017cgurat li m'hemm l-ebda \u017cball.", "Qarrej tal-provi se ji\u010b\u010bekkja g\u0127alli\u017cbalji tal-ortografija, \u017cbalji ta' punte\u0121\u0121jatura, \u017cbalji tipografi\u010bi jew u\u017cu \u017cbaljat ta' Malti jew Ingli\u017c re\u0121jonali (pere\u017cempju ji\u0121i \u017cgurat l-u\u017cu ta' Ingli\u017c Amerikan jew Ingli\u017c Brittanniku filkuntest tieg\u0127u).", "L-editjar ta' test li ser ji\u0121i stampat jinvolvi l-qari tal-provi - bl-istennija li l-konsistenza tal-istil ti\u0121i \u017cgurata ma' kontenut ie\u0127or mill-kumpanija jew il-pubblikazzjoni.", "L-editjar ta' test li ser ji\u0121i stampat huwa mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala \"sub-", "X'tip ta' editjar?", "editing\" fir-Renju Unit, fl-Awstralja u f'postijiet o\u0127rajn.", "Fost il-mi\u017curi ta' konsistenza hemm l-i\u017cgurar li l-ismijiet, il-postijiet u d-dati dejjem huma trattati bl-istess mod.", "L-assistent editorjali g\u0127andu wkoll g\u0127arfien espert ta' gwidi tal-istil differenti u jista' jwettaq ukoll jivverifika l-fatti jew ikollu g\u0127arfien spe\u010bjalizzat f'qasam partikolari.", "Il-pubblikaturi g\u0127andhom il-gwidi tal-istil ippreferuti tag\u0127hom u se jistennew li inti ta\u010b\u010betta dan il-gwida tal-istil g\u0127all-manuskritt tieg\u0127ek.", "Il-pubblikatur ser ikollu wkoll manwal ta' stil preferut u ser jistenna li l-awtur japplika dan l-istil (jew ser jeditja t-test hu stess f'dan l-istil).", "11", "Awtopubblikazzjoni", "L-awtopubblikazzjoni \u017cdiedet u nfirxet sew f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin u f'\u0127afna pajji\u017ci.", "L-idea ba\u017cika tal-awtopubblikazzjoni hija din: kul\u0127add jista' jkun pubblikatur.", "Inti s-sid tieg\u0127ek innifsek; g\u0127andek id-drittijiet kollha g\u0127all-ktieb tieg\u0127ek; se jkollok gwadann finanzjarju akbar milli normalment tie\u0127u ming\u0127andu pubblikatur tradizzjonali - dejjem jekk tbieg\u0127 kotba.", "F'Malta, xi w\u0127ud mill-awturi li llum rebbie\u0127a regolari tal-Premju Nazzjonali tal-Ktieb b\u0127al Immanuel Mifsud u Alex Vella Gera bdew billi jippubblikaw il-kotba tag\u0127hom huma stess.", "Eventwalment, meta l-kotba tag\u0127hom saru aktar popolari, il-pubblikaturi \u0121ew konxji mill-kwalit\u00e0 ta' xog\u0127olhom, laqg\u0127uhom fi \u0127danhom u bdew jippubblikaw ix-xog\u0127ol li jiktbu.", "Awturi o\u0127rajn seta' kellhom stejjer differenti.", "Jekk tag\u0127\u017cel it-triq tal-awtopubblikazzjoni, kun \u017cgur li ma tag\u0127milx hekk g\u0127ar-ra\u0121unijiet \u017cbaljati, forsi min\u0127abba l-frustrazzjoni bilmetodu tradizzjonali ta' pubblikazzjoni.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "L-awtopubblikazzjoni hija diffi\u010bli u te\u0127tie\u0121 \u0127afna xog\u0127ol.", "Ir-realt\u00e0 g\u0127al \u0127afna nies hija li l-awtopubblikazzjoni qas biss hija garanzija li l-ktieb tieg\u0127ek se jinbieg\u0127 fil-\u0127wienet talkotba (il-\u0127wienet tant ikollhom talbiet minn awturi li jippubblikaw xog\u0127olhom stess u li l-kotba tag\u0127hom ma jinbieg\u0127ux u li ta' sikwit ma jistg\u0127ux jirritornawhom li minn esperjenza tg\u0127allmu ma j\u017commuhomx u ma jordnawhomx \u0127lief g\u0127al xi \u0127add li se j\u0127allas).", "L-awtopubblikazzjoni hija industrija li qed tevolvi malajr b'\u0127afna kompetituri li qeg\u0127din jo\u0127or\u0121u informazzjoni \u0121dida l-\u0127in kollu.", "Il-pubblikaturi qeg\u0127din kontinwament ja\u0121\u0121ornaw il-fa\u010bilitajiet, l-infrastruttura u l-prezzijiet tag\u0127hom.", "L-awtopubblikazzjoni ta' ktieb stampat hija fa\u010bli.", "Tag\u0127\u017cel daqs g\u0127all-ktieb tieg\u0127ek, tifformattja l-manuskritt Word biex jaqbel mad-daqs mag\u0127\u017cul, tbiddel id-dok Word g\u0127al wie\u0127ed PDF, to\u0127loq l-arti tal-qoxra bilPhotoshop, taqlibha g\u0127al PDF, u ttella' kollox lill-istampatur jew awtopubblikatur tal-g\u0127a\u017cla", "Awtopubblikazzjoni", "tieg\u0127ek u jkollok ver\u017cjoni preliminarja talpubblikazzjoni lura fi \u017cmien \u0121imag\u0127tejn (jew anke qabel) jekk jirnexxielek tifformattja kollox kif suppost.", "Imbag\u0127ad tista' tag\u0127mel it-tibdil me\u0127tie\u0121 u tibg\u0127at PDFs \u0121odda.", "Hija sa\u0127ansitra aktar fa\u010bli sabiex tipprodu\u010bi ktieb elettroniku, b'mod partikolari meta tikkunsidra l-ifformattjar u d-disinn tal-qoxra.", "Barra minn hekk il-prezz ta' ktieb di\u0121itali jista' jkun \u0127afna anqas minn dak ta' ktieb tradizzjonali, li jag\u0127milha aktar fa\u010bli li jinbieg\u0127.", "\u0120eneralment il-kwalit\u00e0 ta' kotba li jkunu \u0121ew stampati fuq talba (Print on Demand - POD) hija pjuttost di\u010benti.", "Madankollu tinsiex li kittieba tajbin je\u0127tie\u0121u edituri sa\u0127ansitra a\u0127jar.", "Kemm jekk se tippubblika g\u0127al rasek jew g\u0127andek kuntratt ma' pubblikatur tradizzjonali xorta te\u0127tie\u0121 l-editjar.", "Imbag\u0127ad te\u0127tie\u0121 disinjaturi brillanti tal-qoxra, kummer\u010bjanti ima\u0121inattivi u nies li jirreklamaw b'konnessjonijiet tajbin.", "Dawn l-affarijiet kollha huma pprovduti minn pubblikatur tradizzjonali u \u0121eneralment", "12", "servizzi huma utli, imma r-realt\u00e0 hija li l-ktieb tieg\u0127ek qisu qieg\u0127ed fuq il-linja tal-fabbrika.", "Allura l-ktieb tieg\u0127ek issa stampat.", "X'inhu l-pass li jmiss?", "ma jiswewlekx \u010bente\u017cmu.", "B\u0127ala awtur li se tippubblika g\u0127al rasek, jekk trid tevita li jidher li g\u0127amilt xog\u0127ol ta' kafkaf, je\u0127tie\u0121 li tkun lest li tinvesti l-flus sabiex tikseb l-g\u0127ajnuna professjonali fl-oqsma kollha fejn ma te\u010b\u010bellax.", "Hemm diversi kumpaniji li joffru soluzzjonijiet \"lesti g\u0127all-u\u017cu\", madanakollu dawn jiswew \u0127afna flus.", "Ma jinteressahomx jekk ilktieb tieg\u0127ek jag\u0127milx su\u010b\u010bess.", "Qeg\u0127din fl-industrija sabiex jaqilg\u0127u l-flus.", "B'hekk, min\u0127abba li wisq probabbli mhumiex se jbieg\u0127u \u0127afna mill-kotba tieg\u0127ek, je\u0127tie\u0121 li jag\u0127mlu l-flus b'mar\u0121ini kbar.", "Xi w\u0127ud mis-", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "\u2022 Min\u0127abba li l-awtopubblikazzjoni hija daqstant fa\u010bli, kul\u0127add g\u0127andu l-potenzjal li jkun awtur.", "Dan ifisser li qed t\u0127abbat wi\u010b\u010bek ma' \u0127afna kompetizzjoni. \u2022 Wie\u0127ed mill-i\u017cvanta\u0121\u0121i ewlenin li jkollok a\u010b\u010bess fa\u010bli g\u0127ad-dinja tal-kitba hija li l-ma\u0121\u0121oranza ta' kotba awtopubblikati huma pjuttost \u0127\u017ciena.", "L-ammont ta' kotba li jiksbu su\u010b\u010bess huwa wie\u0127ed \u017cg\u0127ir \u0127afna. \u2022 L-akbar \u017cball li jag\u0127mlu xi nies meta jippubblikaw xog\u0127olhom stess huwa li ladarba jippubblikaw ktieb jistennew li se jibda jinbieg\u0127 b'mod awtomatiku.", "Jekk se tippubblika l-ktieb tieg\u0127ek inti stess, mintix se tg\u0127ix bil-kitba.", "Se tkun qed tg\u0127ix bil-kummer\u010bjalizzazzjoni.", "Awturi li jippubblikaw xog\u0127olhom stess g\u0127andhom jistennew li se jqattg\u0127u 10% ta' \u0127inhom jiktbu u 90% ta' \u0127inhom jikkumer\u010bjalizzaw", "Awtopubblikazzjoni", "il-ktieb.", "Kun \u010bert li tifla\u0127 g\u0127al xi \u0127a\u0121a b\u0127al din u li jkollok il-\u0127in. \u2022 Minn dejjem xtaqt li tara l-ktieb tieg\u0127ek f'\u0127anut tal-kotba, imma l-\u0127wienet talkotba mhumiex \u0127erqana li jkollhom ammont ta' kotba awtopubblikati.", "Huwa diffi\u010bli li jkollok post tajjeb fil-\u0127anut g\u0127allktieb tieg\u0127ek, allura \u010b-\u010bansijiet huma li \u0127add mhu se jara t-tliet kopji li jkollu l-\u0127anut.", "Barra minn hekk, l-ammont ta' flus li taqla' jonqos bil-bejg\u0127 fil-\u0127anut. \u2022 Ix-xog\u0127ol li g\u0127andek b\u0127alissa \u017commu.", "Anke jekk hu tajjeb, hemm \u010bans tajjeb li l-ktieb tieg\u0127ek ma jinbieg\u0127x.", "Jekk ilktieb tieg\u0127ek huwa medjokri, tistenniex li se jaqbad ritmu tajjeb ta' bejg\u0127.", "Anke jekk huwa kapulavur, hemm \u010bans tajjeb li mhux se jin\u0127ataf min-nies minn fuq l-ixkafef (xkafef fis-sens ta' xkafef virtwali, min\u0127abba li \u0127afna kotba awtopubblikati lanqas biss jid\u0127lu fi \u0127wienet tradizzjonali).", "Fi kliem ie\u0127or, il-kwalit\u00e0 mhijiex garanzija ta' su\u010b\u010bess.", "G\u0127andek xorti tkopri l-flus li tkun \u0127ri\u0121t, a\u0127seb u ara jkollok \"su\u010b\u010bess\" li jrendi sew.", "13", "PUBBLIKAZZJONI TRADIZZJONALI JEW AWTOPUBBLIKAZZJONI? \u2022 Li to\u0127loq ktieb awtopubblikat u li jidher professjonali u li ma jing\u0127arafx minn ktieb ippubblikat minn pubblikatur tradizzjonali huwa diffi\u010bli u kif semmejna, je\u0127tie\u0121 investiment minimu ta' ftit eluf ta' euro (fi spejje\u017c editorjali u ta' kummer\u010bjalizzazzjoni).", "Kotba \"ta' vera\" jie\u0127du madwar disa' xhur biex ji\u0121u prodotti - \u0121eneralment \u0127afna itwal min\u0127abba li hija diffi\u010bli li kollox ji\u0121i sew mal-ewwel. \u2022 Il-pubblikazzjoni tradizzjonali hija l-unika mezz g\u0127al xi \u0127add li jikteb kotba letterarji.", "Awtur li jikteb kotba letterarji huwa dipendenti fuq it-tif\u0127ir tal-kriti\u010bi u premji letterarji b\u0127all-Premju Nazzjonali tal-Ktieb sabiex jibnu r-reputazzjoni tag\u0127hom u sabiex ikollhom segwitu.", "Fuq livell internazzjonali, kotba awtopubblikati mhumiex eli\u0121ibbli g\u0127al premjijiet ewlenin b\u0127al Baileys, Costa u Man Booker, u li tkun", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "fil-lista g\u0127all-premju huwa l-unika mod li rumanz letterarju jista' jkun bestseller. \u2022 Kotba ta' \u0121eneru mhux fittizju b'su\u0121\u0121ett definit sew u bi stil li ji\u0121bidlek l-attenzjoni jistg\u0127u jmorru tajjeb fil-qasam talawtopubblikazzjoni, spe\u010bjalment jekk g\u0127andhom udjenza partikolari sabiex jiffokaw fuqha.", "Il-kotba reli\u0121ju\u017ci huma e\u017cempju perfett ta' dan.", "Fil-qasam talkotba tal-\u0121eneri, l-awtopubblikazzjoni tista' tfisser su\u010b\u010bess g\u0127alik b\u0127ala awtur (jekk tista' to\u0127loq ba\u017ci, jekk tog\u0127\u0121bok ilkummer\u010bjalizzazzjoni u jekk inti tajba fiha u xortik tajba).", "\u010aerta \u0121eneri jmorru a\u0127jar minn o\u0127rajn b\u0127ar-rumanzi tal-\u0121eneru erotiku jew indie romance.", "Madanakollu l-ma\u0121\u0121oranza ta' kotba ta' \u0121eneru fittizju anke dawk minn pubblikaturi tradizzjonali - ibatu fis-suq, li hija r-ra\u0121uni g\u0127aliex pubblikaturi tradizzjonali jilqg\u0127u x-xog\u0127ol ta' awturi veterani b'segwa\u010bi leali. \u2022 Kotba awtopubblikati rari jkollhom re\u010bensjonijiet fil-gazzetti tradizzjonali -", "Awtopubblikazzjoni", "mhux ming\u0127ajr \u0127las g\u0127allinqas.", "Evalwaturi internazzjonali tal-kotba b'reputazzjoni tajba b\u0127al Kirkus, Publishers Weekly u BlueInk Review issa qed joffru servizzi ta' re\u010bensjonijiet spe\u010bjali bi \u0127las immirati lejn awturi li jippubblikaw xog\u0127olhom stess.", "Evalwatur freelancer jikteb kritika o\u0121\u0121ettiva u ovvjament dejjem hemm il-possibbilt\u00e0 li r-re\u010bensjoni ma tkunx wa\u0127da favorevoli. \u2022 L-g\u0127an ta' pubblikaturi tradizzjonali huwa li jippubblikaw kemm jifil\u0127u kopji ta' ammont \u017cg\u0127ir ta' kotba, filwaqt li kumpaniji internazzjonali talawtopubblikazzjoni jag\u0127mlu l-flus billi jippubblikaw mitt kopja ta' mijiet ta' eluf ta' kotba.", "Il-ktieb awtopubblikat medju jbieg\u0127 madwar 100-150 kopja \u2013 jew \u017cew\u0121 terzi sa tliet kwarti ta' \u0127biebek u familtek flimkien, kif isostni artiklu ta' Publishers' Weekly bit-titlu 'Turning Bad Books into Big Bucks' (https:// www.publishersweekly.com/pw/ print/20070806/15276-turning-badbooks-into-big-bucks.html).", "14", "jistg\u0127u jippubblikaw xi kotba min\u0127abba presti\u0121ju u min\u0127abba l-valur tax-xog\u0127ol innifsu minflok g\u0127al gwadann finanzjarju, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na fil-ka\u017c tal-poe\u017ciji.).", "NOTI DWAR AMAZON, IL-PUBBLIKAZZJONI U L-AWTOPUBBLIKAZZJONI \u2022 Amazon hija l-akbar kumpanija filbejg\u0127 tal-kotba online fejn ba\u017cikament m'g\u0127andha l-ebda kompetizzjoni fost il-bejjieg\u0127a tal-kotba online.", "Is-setg\u0127a tremenda ta' negozjar u prezzijiet baxxi \u0127afna \u0121ejjin minn dan: id-dominanza tas-suq u l-ossessjoni bil-valur g\u0127all-klijent b\u0127ala parti integrali mill-istrate\u0121ija talkumpanija. \u2022 L-irwol ta' pubblikatur tradizzjonali fl-industrija tal-kotba huwa wkoll sabiex iservi ta' g\u0127arbiel rigward xog\u0127ol li jista' ji\u0121i ppubblikat u dak li ma jistax, madanakollu dawn il-kunsiderazzjonijiet huwa affettwati wkoll minn fatturi tas-", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "suq.", "Pubblikatur jie\u0127u riskju finanzjarju meta jippubblika ktieb, g\u0127aldaqstant wie\u0127ed g\u0127andu jassumi li pubblikatur dejjem se jippubblika ktieb meta jkun jaf li l-ktieb huwa vijabbli mil-lat finanzjarju; madanakollu, f'xi ka\u017cijiet, il-pubblikaturi", "Awtopubblikazzjoni", "\u2022 Amazon saret pubblikatur hija stess, b'diversi stampaturi li jew xtrat jew \u0127olqot: \"Bis-servizzi tal-awtopubblikazzjoni ta' Amazon tista' tipprova til\u0127aq udjenza internazzjonali.", "Tista' tippubblika l-ktieb tieg\u0127ek inti stess b'mod fa\u010bli u malajr", "15", "bi CreateSpace, il-ktieb di\u0121itali tieg\u0127ek b'Kindle Direct Publishing u to\u0127loq ktieb awdjo b'ACX\". \u2022 Ri\u010bentement, fl-Istati Uniti, Amazon bdiet ukoll tespandi l-operat tag\u0127ha fi bliet bil-\u0127wienet tradizzjonali tal-kotba tag\u0127ha stess.", "Dawn il-\u0127wienet g\u0127andhom mudell kummer\u010bjali ri\u0121idu \u0127afna li huwa differenti minn mudelli ta' \u0127wienet aktar inklinati lejn il-kultura u lejn il-komunit\u00e0 tal-\u0127anut indipendenti tal-kotba. \u2022 Amazon qieg\u0127da fil-pro\u010bess li ti\u017cviluppa mudell ibridu \u0121did g\u0127all-pubblikazzjoni li g\u0127andu l-g\u0127an li jie\u0127u l-post ta' pubblikaturi tradizzjonali, li xi kultant tirreferi g\u0127alihom b\u0127ala pubblikaturi \"legacy\".", "Bl-istampatur ewlieni tag\u0127ha Encore, tag\u0127\u017cel \u010berta titli awtopubblikati \"e\u010b\u010bezzjonali\" minn awturi \"emer\u0121enti\" u spe\u010bi te\u0127odhom ta\u0127t il-kappa tal-Amazon. \u2022 B'g\u0127exieren ta' eluf ta' bejjieg\u0127a terzi kollha jissieltu g\u0127all-Buy Box li t\u0127alli qlig\u0127 sew,", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "il-kompetizzjoni hija \u0127arxa.", "L-Amazon Buy Box te\u017cisti sabiex toffri l-a\u0127jar valur monetarju possibbli lill-klijent.", "Din mhux dejjem tqis il-prezz baxx, imma kemm imur tajjeb ktieb fuq ba\u017ci kummer\u010bjali wkoll. \u2022 It-taqtig\u0127a \u0127arxa bejn Amazon u Walmart, li qed twerwer l-akbar ditti fl-Istati Uniti, tapplika wkoll g\u0127all-kotba.", "Parti wa\u0127da minn din it-taqtig\u0127a hija algoritmu li ja\u0127dem sabiex iqabbel jew jissupera prezzijiet minn siti elettroni\u010bi u \u0127wienet o\u0127rajn.", "Walmart u Amazon jie\u0127du t-telf fuq il-bejg\u0127 ta' kotba mibjug\u0127a bi skont min\u0127abba li l-pubblikaturi jitolbu 50% tal-prezz fil-lista.", "Eventwalment, dawn il-bejjieg\u0127a se jkunu fil-po\u017cizzjoni li j\u0121ieg\u0127lu lill-pubblikaturi jbaxxu l-prezzijiet tag\u0127hom.", "Dan se jkompli jkisser il-profitti ta' pubblikaturi tradizzjonali.", "Min\u0127abba li l-g\u0127an ta' Amazon huwa li joffri l-aktar prezz baxx fis-suq, il-pubblikaturi qeg\u0127din ta\u0127t pressjoni dejjem ikbar sabiex ibieg\u0127u l-prodotti tag\u0127hom g\u0127all-prezz aktar", "Awtopubblikazzjoni", "baxx, inaqqru minn - u xi kultant anke jeliminaw - il-mar\u0121ini tal-profitt.", "Bittaqtig\u0127a tal-prezzijiet tal-kotba ta' Amazon, il-pubblikaturi mad-dinja kollha di\u0121\u00e0 tilfu ammonti kbar ta' d\u0127ul.", "Din is-sitwazzjoni qieg\u0127da taffetwa wkoll id-d\u0127ul tal-awturi b'mod negattiv. \u2022 It-taqtig\u0127a tal-prezzijiet fuq il-kotba tradizzjonali tista' tkun tajba g\u0127allkonsumaturi fuq perjodu qasir ta' \u017cmien, imma fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar hija ta' dannu g\u0127all-industrija tal-pubblikazzjoni talkotba, min\u0127abba li se tbiddel l-aspettativi tal-konsumaturi lejn prezzijiet tal-kotba dejjem aktar baxxi.", "Fuq perjodu twil ta' \u017cmien, it-taqtig\u0127a g\u0127all-prezzijiet tista' tkun ta' dannu lill-industrija b'mod fundamentali u tag\u0127ti daqqa ta' \u0127arta kbira lill-\u0127ila talawturi futuri sabiex jiktbu jew jippubblikaw xog\u0127lijiet \u0121odda. \u2022 Jekk il-prezzijiet jikkollassaw, dan ifisser li r-royalties u l-\u0127las minn qabel lill-awturi jisfaxxaw ukoll.", "16", "Ftehim ta' pubblikazzjoni", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "A\u0121enti", "Kif tifhem il-ftehim ta' pubblikazzjoni", "F'Malta m'hemmx a\u0121enti letterarji professjonali full-time.", "Il-Kunsill Nazzjonali talKtieb ja\u0121ixxi b\u0127ala a\u0121ent g\u0127all-awturi li jirb\u0127u l-Premju Nazzjonali tal-Ktieb.", "Qabel ma tiffirma, g\u0127andek ti\u010b\u010bekkja il-ftehim ta' pubblikazzjoni bir-reqqa.", "Huwa importanti li tindirizza kwalunkwe dubju jew problema qabel tiffirma.", "U\u017ca l-linji gwida ta' hawn ta\u0127t sabiex ikollok fehma ba\u017cika tal-lingwa\u0121\u0121 fi ftehim ta' pubblikazzjoni u sabiex tkun taf x'tip u liema mistoqsijiet g\u0127andek issaqsi.", "Jekk m'g\u0127andekx a\u0121ent, kun \u017cgur li taqra kwalunkwe kuntratt sew bir-reqqa u kun af x'inhu mistenni u xi jfisser.", "Hawnhekk hawn xi w\u0127ud mill-aktar affarijiet importanti li g\u0127andek tkun taf, fl-ordni li tipikament jidhru f'\u0127afna mill-ftehim ta' pubblikazzjoni: deskrizzjoni tax-\"xog\u0127ol\", data ta' skadenza g\u0127all-pubblikazzjoni, drittijiet, drittijiet tal-awtur, drittijiet sussidjarji, royalties, \u0127las minn qabel jew pagament, bidliet sostanzjali, siltiet, antolo\u0121iji u edizzjonijiet \u0121odda, xog\u0127ol ta' kompetituri.", "DESKRIZZJONI TAX-\"XOG\u0126OL\" Dan l-element ovvju fa\u010bilment jista' jaqbi\u017clek.", "Kun \u017cgur li x-\"xog\u0127ol\" deskritt fil-ftehim ta' pubblikazzjoni jiddeskrivi l-ktieb li ktibt (jew li mqabbad tikteb b'kuntratt) b'mod affidabbli u s\u0127i\u0127 sabiex tevita li ji\u0121i rrifjutat meta tibg\u0127at ilmanuskritt lill-editur.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "A\u0121enti u Kif tifhem il-ftehim ta' pubblikazzjoni", "DATA TA' SKADENZA G\u0126ALLPUBBLIKAZZJIONI B'mod \u0121enerali, il-ftehim ta' pubblikazzjoni dejjem g\u0127andhom data ta' skadenza g\u0127al pubblikazzjoni, u jekk id-data ta' skadenza tinqabe\u017c bil-ktieb g\u0127adu mhux ippubblikat, l-awtur ikun f'po\u017cizzjoni biex jie\u0127u l-ktieb banda o\u0127ra g\u0127all-pubblikazzjoni.", "DRITTIJIET Id-drittijiet huma definiti skont il-midja, it-tul ta' \u017cmien ('term') u t-territorju.", "Drittijiet pjuttost standard li l-awturi jag\u0127tu lill-pubblikaturi jinkludu d-dritt sabiex il-ktieb ji\u0121i ppubblikat b\u0127ala ktieb stampat b'qoxra iebsa u/jew tal-karti - mag\u0127rufa b\u0127ala \"trade paperback\" (it-tipi ta' kotba li tara fil-\u0127wienet tal-kotba) u/jew \"mass-market paperback\" (b\u0127al dawk mibjug\u0127a f'supermarket g\u0127alkemm din il-prattika g\u0127adha ma waslitx Malta) - flimkien mad-drittijiet asso\u010bjati, b\u0127ad-drittijiet g\u0127all-ktieb awdjo jew ktieb elettroniku.", "G\u0127andha ti\u0121i spe\u010bifikata royalty g\u0127al kull mezz differenti (ara hawn ta\u0127t).", "18", "DRITTIJIET SUSSIDJARJI PRIN\u010aIPJU \u0120ENERALI \u0120eneralment, il-ftehim jiddikjara li l-awturi jir\u010bievu d-drittijiet tal-awtur kollha tag\u0127hom wara li l-ktieb ippubblikat tag\u0127hom m'g\u0127adux disponibbli fil-forma stampata jew wara numru ta' snin, jekk ikun hemm ftehim fil-ftehim ta' pubblikazzjoni.", "Dan huwa inti\u017c sabiex iwaqqaf lill-pubblikatur tieg\u0127ek milli jkollu kontroll fuq il-ktieb tieg\u0127ek g\u0127al dejjem.", "Id-drittijiet tieg\u0127ek jistg\u0127u jmorru lura g\u0127andek jekk il-ktieb huwa ddikjarat li m'g\u0127adux disponibbli fil-forma stampata u jekk il-pubblikatur i\u0127allsek anqas minn \u010berta ammont ta' royalties f'euro kull sena.", "Oqg\u0127od attent g\u0127al fra\u017cijiet b\u0127al \"inklu\u017c i\u017cda mhux limitat g\u0127al\" u \"mezzi issa mag\u0127rufa jew imfassla aktar 'il quddiem\".", "Dawn it-termini jistg\u0127u jkunu indikazzjoni ta' lakuni fil-ftehim.", "Fil-qosor, kif di\u0121\u00e0 msemmi fi \"Drittijiet Mi\u0121burin u Dawk Mhux Mi\u0121burin\" aktar 'il fuq, il-pubblikaturi \u0121eneralment jing\u0127ataw drittijiet spe\u010bifi\u010bi li se attwalment se ju\u017caw, filwaqt li l-awtur jirri\u017cerva d-drittijiet kollha mhux spe\u010bifikament mog\u0127tija.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "Wie\u0127ed g\u0127andu jkun konxju mid-dritt talpubblikatur li jag\u0127ti drittijiet sussidjarji.", "Jekk il-pubblikatur jitlob lill-awtur sabiex jag\u0127ti drittijiet sussidjarji, dawn id-drittijiet g\u0127andhom ikunu a\u010b\u010bertati bis-s\u0127i\u0127 fil-kuntratt.", "ROYALTIES", "Internazzjonalment, ir-royalties fuq il-prezz ippubblikat ta' kotba kummer\u010bjali tipikament ivarjaw: \u2022 minn 10% sa 12.5%, bi 15% g\u0127al awturi stabbiliti u kotba b'qoxra iebsa; \u2022 minn 7.5% sa 10% g\u0127al kotba b'qoxra talkarti, li jibqg\u0127u telg\u0127in sa 12.5%; \u2022 25% g\u0127al kotba elettroni\u010bi.", "Il-kittieba \u0121eneralment huma m\u0127allsin royalty abba\u017ci tal-bejg\u0127 tal-ktieb tag\u0127hom.", "Il-mod kif din is-sistema ta\u0127dem mhux ikkumplikata \u0127afna.", "\u0120eneralment ilpubblikaturi joffru li j\u0127allsu minn qabel kontra r-royalties.", "Sabiex tkun taf kemm tista' taqla' flus mill-ktieb tieg\u0127ek, je\u0127tie\u0121 li inti stess tifhem kif ja\u0127dmu l-\u0127lasijiet minn qabel u r-royalties u xi jfissru g\u0127alik.", "Xi pubblikaturi jistg\u0127u joffru royalties aktar baxxi, u ta' sikwit ibba\u017cati fuq il-prezz r\u010bevut (ara isfel \"Prezz ippubblikat jew prezz ir\u010bevut?\").", "Dawn il-figuri huma biss stimi relattivi sabiex jag\u0127tu indikazzjoni tas-suq internazzjonali tal-ktieb u jistg\u0127u ma jirriflettux ir-realt\u00e0 fattwali ta' ftehim ta' pubblikazzjoni \u0121o Malta, fejn jistg\u0127u ji\u0121u stabbilit arran\u0121amenti mfassla mal-awtur.", "Il-pubblikaturi jistg\u0127u ju\u017caw metodi differenti ta' pagament.", "Xi w\u0127ud jistg\u0127u joffru pagament bil-quddiem jew pagamenti f'royalties jew jistg\u0127u joffru t-tnejn skont ilktieb u l-awtur.", "Ir-royalties ta' sikwit huma offruti fuq skala flessibbli ji\u0121ifieri tista' ti\u0121i offrut 7.5% sat-tali numru ta' kopji ta' qoxra iebsa mibjug\u0127a, u wara dan 10% fuq edizzjoni b'qoxra tal-karta.", "A\u0121enti u Kif tifhem il-ftehim ta' pubblikazzjoni", "Xi ftehim ta' pubblikazzjoni jista' jkollu t-tip", "19", "ta' kliem - \u0121eneralment imrekknin fl-a\u0127\u0127ar ta' sezzjoni twila li tiddeskrivi r-royalties li l-pubblikatur se j\u0127allas g\u0127al kull tip ta' ktieb li jippubblika - simili g\u0127al dan li \u0121ej: \"Jekk il-ktieb jinbieg\u0127 bi skont li mhuwiex tag\u0127na u tas-soltu, ir-royalties imsemmija hawn fuq jitnaqqsu bin-nofs\".", "Dan ifisser li jekk il-pubblikatur ibieg\u0127 il-ktieb lil bejjieg\u0127 blingrossa b'rata li mhux is-skont tieg\u0127u jew tas-soltu - ng\u0127idu a\u0127na, 51% skont fuq il-prezz tal-pubblikazzjoni, minflok il-50% \"tas-soltu\" - il-pubblikatur se j\u0127allas nofs ir-royalties li kieku j\u0127allas lill-awtur.", "G\u0127andu jkun hemm lingwa\u0121\u0121 aktar spe\u010bifiku, b\u0127al: \"Jekk il-ktieb jinbieg\u0127 bi skont ta' aktar minn 55% tal-prezz tal-pubblikazzjoni, imbag\u0127ad ...\".", "Meta nsemmu l-prezz, ir-royalties kollha jistg\u0127u jkunu spe\u010bifikati b\u0127ala persenta\u0121\u0121 tal\"pubblikazzjoni\" jew Prezz bl-Imnut Issu\u0121\u0121erit (Suggested Retail List Price (SRLP)) jew Prezz bl-Imnut Irrakkomandat (Recommended Retail Price (RRP)) tal-ktieb (ara hawn ta\u0127t g\u0127al aktar informazzjoni dettaljata).", "Meta tevalwa \u017cew\u0121 offerti differenti, kun \u017cgur li", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "A\u0121enti u Kif tifhem il-ftehim ta' pubblikazzjoni", "20", "qed tag\u0127mel paragun bejn l-istess fatturi; ir-royalties g\u0127andhom ikunu persenta\u0121\u0121 talistess \u0127a\u0121a, Jekk il-pubblikatur jinsisti li jibba\u017ca r-royalties fuq \"id-d\u0127ul nett tal-pubblikatur\", regola \u0121enerali tajba sabiex tikkalkola kemm se taqla' flus mill-ktieb tieg\u0127ek hija li taqsam ir-royalty offruta f'\u017cew\u0121 nofsijiet, min\u0127abba li l-pubblikaturi jbieg\u0127u kotba lil tal-\u0127wienet bi prezz li bejn wie\u0127ed u ie\u0127or huma 50% anqas mill-prezz tal-pubblikazzjoni.", "G\u0127aldaqstant, 20% tad-d\u0127ul nett tal-pubblikatur huwa bejn wie\u0127ed u ie\u0127or ekwivalenti g\u0127al 10% tal-prezz tal-pubblikazzjoni (tista' taqra aktar dwar dan fissezzjoni \"Skontijiet tal-pubblikaturi\" hawn ta\u0127t).", "Ir-rati tar-royalties tal-kotba elettroni\u010bi g\u0127allpubblikaturi kummer\u010bjali ewlenin g\u0127alissa jinstabu stabbli b'25% tad-d\u0127ul tal-pubblikatur.", "Dan huwa bil-maqlub g\u0127al tradizzjoni antika fil-pubblikazzjoni tal-kotba, fejn l-awturi u l-pubblikaturi effettivament jaqsmu d-d\u0127ul nett mill-bejg\u0127 tal-kotba (dan huwa kif l-industrija waslet g\u0127ar-rata standard - internazzjonali tar-royalty tal-kotba b'qoxra iebsa ta' 15% talprezz tal-pubblikazzjoni).", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "\u0126LAS MINN QABEL JEW PAGAMENT?", "\u0126las minn qabel ismu mieg\u0127u, u r-royalties fuq il-bejg\u0127 tal-ktieb jistg\u0127u jkunu ddebitati kontrih.", "\u0126las minn qabel huwa bonus ta' ffirmar li huwa negozjat u m\u0127allas lill-awtur qabel ji\u0121i ppubblikat il-ktieb.", "Il-\u0127lasijiet minn qabel g\u0127andhom diversi forom, madanakollu struttura komuni ta' \u0127las minn qabel u\u017cata ta' sikwit fl-industrija", "PRIN\u010aIPJU \u0120ENERALI Kun \u010bert li r-royalties tieg\u0127ek jil\u0127qu l-istandards tal-industrija.", "Ir-royalties ma jistg\u0127ux jitnaqqsu b'mod drastiku permezz ta' kundizzjonijiet spe\u010bjali li jistg\u0127u jippermettu lill-pubblikatur li joffri skontijiet qawwijjin g\u0127as-skapitu tieg\u0127ek.", "Inkludi klawsola ta' awditjar fil-kuntratt tieg\u0127ek sabiex inti jew ir-rappre\u017centant tieg\u0127ek tistg\u0127u te\u017caminaw ir-rekords tal-bejg\u0127 tal-pubblikatur b'rabta max-xog\u0127ol tieg\u0127ek.", "Kif imsemmi hawn fuq, il-pubblikatur m'g\u0127andux jie\u0127u lura parti mill-\u0127las minn qabel tieg\u0127ek jekk ir-royalties tieg\u0127ek ma jkoprux dak il-\u0127las.", "A\u0121enti u Kif tifhem il-ftehim ta' pubblikazzjoni", "tal-kotba hija l-\u0127las iddebitat kontra qlig\u0127 ta' royalties futuri, li jfisser li g\u0127al kull ewro li tir\u010bievi fi \u0127las minn qabel, trid taqla' ewro mill-bejg\u0127 tal-kotba qabel ma tibda tir\u010bievi kwalunkwe \u0127las ta' royalties o\u0127rajn.", "Pere\u017cempju, jekk kelli nir\u010bievi \u20ac1,000 b\u0127ala \u0127las minn qabel b'rata tar-royalties li ta\u0127dem b'\u20ac1 g\u0127al kull ktieb mibjug\u0127 (ir-royalties huma mkejla b'persenta\u0121\u0121i, imma g\u0127al skop ta' spjega se n\u017commuha sempli\u010bi), iridu jinbieg\u0127u 1,000 ktieb sabiex tag\u0127mel tajjeb g\u0127all-\u0127las minn qabel tieg\u0127ek.", "Wara li l-pubblikatur jag\u0127mel tajjeb g\u0127all-\u0127las minn qabel tieg\u0127ek, inti tibda tit\u0127allas royalties fuq bejg\u0127 sussegwenti, abba\u017ci tal-persenta\u0121\u0121i sottolineati fil-ftehim tal-pubblikazzjoni.", "G\u0127andek tag\u0127raf tiddistingwi bejn \u0127las minn qabel iddebitati kontra royalties u pagamenti, li m'g\u0127andhomx x'jaqsmu ma' royalties.", "Dejjem \u0127a\u0121a tajba li jkollok ir-royalties, minkejja li jistg\u0127u jkunu baxxi, g\u0127aliex b'hekk tkun tista' tibbenefika mill-bejg\u0127 e\u017cistenti tal-ktieb tieg\u0127ek.", "Madankollu, f'\u010berta ka\u017cijiet,", "21", "jekk il-pubblikatur avvi\u010binak biex tikteb ktieb partikolari jew parti minn manuskritt, g\u0127andek tidde\u010biedi jekk ta\u010b\u010bettax ix-xog\u0127ol fuq ba\u017ci ta' pagament biss jew le.", "Madanakollu, l-asso\u010bjazzjonijiet tal-awturi \u0121eneralment huma kompletament kontra din il-prattika.", "Il-parir \u0121enerali huwa li tinsisti fuq pagament anke jekk il-pubblikatur mhuwiex kapa\u010bi jbieg\u0127 il-ktieb.", "Normalment \u0127las minn qabel mhuwiex rimbor\u017cabbli, diment li l-awturi jissodisfaw il-parti tag\u0127hom mill-ftehim.", "Dan il-\u0127las jista' jsir mal-iffirmar tal-kuntratt, meta ji\u0121i mibg\u0127ut u a\u010b\u010bettat il-manuskritt, mal-pubblikazzjoni, jew maqsum ma' dawn it-tliet stadji.", "Jekk il-ktieb huwa miktub u ma je\u0127tie\u0121x aktar xog\u0127ol, il-\u0127las minn qabel jista' jsir f'\u017cew\u0121 partijiet: mal-iffirmar u mal-pubblikazzjoni.", "F'xi ka\u017cijiet il-pubblikatur jista' jkun irid i\u0127allas parti mill-\u0127las minn qabel mal-pubblikazzjoni tal-ktieb b'qoxra tal-karta (ta' sikwit per\u00f2 mhux dejjem sena jew diversi xhur wara l-pubblikazzjoni tal-ktieb b'qoxra iebsa, jekk ikun hemm), imma ovvjament huwa flinteress tieg\u0127ek li tit\u0127allas kemm jista' jkun malajr.", "Tinsiex tqis l-implikazzjonijiet tat-taxxa ta' kwalunkwe arran\u0121ament li qbilt fuqu.", "NOTI IMPORTANTI \u2022\u2022 BIDLIET SOSTANZJALI.", "Il-kuntratti jistg\u0127u jistipulaw li trid tapprova kwalunkwe bidla sostanzjali li l-edituri", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "A\u0121enti u Kif tifhem il-ftehim ta' pubblikazzjoni", "jew l-assistenti editorjali jew it-tradutturi jag\u0127mlu f'xog\u0127lok, sabiex ma t\u0127allix lillpubblikatur ibiddilek kliemek ming\u0127ajr l-approvazzjoni tieg\u0127ek.", "Madankollu, anke jekk l-awtur g\u0127andu l-a\u0127\u0127ar kelma rigward il-manuskritt, wie\u0127ed jassumi li jekk qbilt li tibg\u0127at il-manuskritt tieg\u0127ek lil pubblikatur, inti qieg\u0127ed taqbel ukoll mal-istili u l-\u0127sibijiet ippreferuti tat-tali pubblikatur, u allura se taqbel mal-parir tal-editur tieg\u0127ek. \u2022\u2022 SILTIET, ANTOLO\u0120IJI, U EDIZZJONIJIET \u0120ODDA.", "Il-kuntratti \u0121eneralment jiddefinixxu l-fatt li l-pubblikaturi je\u0127tie\u0121u l-awtorizzazzjoni tieg\u0127ek sabiex jag\u0127tu li\u010benzji g\u0127al siltiet, antolo\u0121iji u edizzjonijiet \u0121odda. \u2022\u2022 XOG\u0126OL LI JIKKOMPETI.", "Il-pubblikaturi jistg\u0127u jag\u0127mlu pressjoni fuq l-awturi sabiex jinkludu klawsoli fil-kuntratt tag\u0127hom li jwaqqfuk milli to\u0127loq \"xog\u0127ol li jikkompeti\" dwar su\u0121\u0121etti simili g\u0127al dawk li hemm fil-ktieb tieg\u0127ek.", "22", "\u2022\u2022 IT-TIENI PUBBLIKAZZJONI.", "Il-pubblikaturi \u0121eneralment jinkludu klawsola fil-kuntratt li tobbliga lill-awturi sabiex jippubblikaw ittieni ktieb tag\u0127hom mal-pubblikatur. \u2022\u2022 U\u017bU U \u0126LAS MINN XOG\u0126LIJIET DERIVATTIVI.", "Bl-istess mod li awtur jir\u010bievi \u0127las minn pubblikatur, awtur irid ukoll jinnegozja kuntratt u jir\u010bievi \u0127las meta jsir film ibba\u017cat fuq il-ktieb ta' awtur. \u2022\u2022 DRITTIJIET TAT-TRADUTTUR.", "Ilprattika \u0121enerali f'Malta hija li t-tradutturi tal-letteratura jit\u0127allsu somma fissa abba\u017ci tar-rati tat-traduzzjoni komuni Ewropej, filwaqt li l-awtur i\u017comm id-drittijiet ekonomi\u010bi tat-traduzzjoni.", "Madankollu, jista' jsir arran\u0121ament differenti bil-miktub bejn l-awtur u t-traduttur g\u0127all-kondivi\u017cjoni tar-royalties.", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "A\u0121enti u Kif tifhem il-ftehim ta' pubblikazzjoni", "23", "Il-prezzijiet u l-industrija tal-kotba SKONTI TAL-PUBBLIKATURI Is-skonti je\u0127tie\u0121u spjegazzjoni, g\u0127alkemm huma daqsxejn antipatki biex ta\u0127dem bihom.", "Il-pubblikaturi jbieg\u0127u l-kotba lill-bejjieg\u0127a tal-kotba bi skont minn fuq il-prezz talpubblikazzjoni, li jista' jvarja minn 35% g\u0127al \u0127wienet tal-kotba indipendenti \u017cg\u0127ar sa 60-", "70% jew anke aktar, g\u0127all-ktajjen ta' \u0127wienet, is-supermarkets u bejjieg\u0127a tal-kotba online, li jixtru bl-ingrossa.", "\u0120eneralment, il-prezz blingrossa Malti ta' kotba lill-\u0127wienet tal-kotba huwa bi skont minimu ta' 50%, madankollu l-katina tal-\u0127wienet tal-kotba f'Malta, l-Agenda, proprjet\u00e0 ta' Miller Distributors, taf anke titlob rata iktar g\u0127olja.", "NOTA: Bi skont tipiku ta' 50% fuq il-bejg\u0127 tal-kotba permezz tal-ktajjen ta' \u0127wienet talkotba ta' \u20ac20, il-pubblikatur jie\u0127u \u20ac10 (qabel it-taxxa) mill-bejjieg\u0127 tal-kotba sabiex ikopri l-ispejje\u017c kollha, inklu\u017c ir-royalties tal-awtur, spejje\u017c \u0121enerali u distribuzzjoni, u l-ispi\u017ca tal-produzzjoni tal-ktieb.", "Il-mar\u0121ini tag\u0127hom huma pjuttost iebsin.", "Skontijiet g\u0127oljin im\u0127allsa lil supermarkets, ktajjen ta' \u0127wienet jew bejjieg\u0127a tal-kotba online jinvokaw il-klawsola ta' \"skont g\u0127oli\", ji\u0121ifieri li l-awtur jie\u0127u royalty aktar baxxa b'mod sostanzjali fuq kopji mibjug\u0127a b'dan il-mod.", "Fl-Istati Uniti tal-Amerika, fejn m'hemmx \u017camma tal-prezzijiet tal-bejg\u0127 bl-imnut fuq il-kotba, is-skontijiet kienu so\u0121\u0121etti g\u0127al negozjar g\u0127al \u0127afna snin (g\u0127alkemm ilpubblikaturi Amerikani suppost jag\u0127tu l-istess skont lill-bejjieg\u0127a tal-kotba kollha).", "Fir-Renju Unit, it-tne\u0127\u0127ija tan-Net Book Agreement fissret li hemm aktar pressjoni fuq is-skontijiet, min\u0127abba li l-bejjieg\u0127a tal-kotba jridu lillpubblikaturi sabiex itejbu t-termini tag\u0127hom", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "Il-prezzijiet u l-industrija tal-kotba", "24", "sabiex jg\u0127inuhom jippromwovu l-kotba rigward prezz.", "\u0126afna pubblikaturi jemmnu li r-Renju Unit g\u0127andu l-og\u0127la skontijiet fiddinja, per\u00f2 s-skontijiet huma ta\u0127t pressjoni fil-pajji\u017ci fejn l-Ingli\u017c huwa l-lingwa ewlenija, hekk kif il-pubblikaturi u l-bejjieg\u0127a tal-kotba jippruvaw i\u017commu l-mar\u0121ini tag\u0127hom.", "Franza g\u0127andha l-li\u0121i dwar il-Prezz Fiss talKtieb (Fixed Book Price - FBP) li ilha fis-se\u0127\u0127 sa mill-1981.", "L-FBP je\u017cisti wkoll fl-Ar\u0121entina, l-Awstrija, il-\u0120ermanja, il-Gre\u010bja, l-I\u017crael, l-Italja, il-\u0120appun, il-Libanu, il-Messiku, l-Olanda, Norve\u0121ja, Portugall, Slovenja, Korea t'Isfel u Spanja.", "Illum, f'pajji\u017ci ming\u0127ajr l-FBP, il-katina tal-\u0127wienet tal-kotba hija ddominata mis-supermarkits u bejjieg\u0127a fuq l-Internet, li jistg\u0127u jaffordjaw l-instigazzjoni ta' \"gwerer tal-prezzijiet\", fejn joffru skontijiet kbar fuq kotba li g\u0127adhom kif \u0121ew ippubblikati u bestsellers fuq il-prin\u010bipju ta' \u00abloss leader\u00bb.", "G\u0127all-kuntrarju, \u0121ewwa Franza pere\u017cempju, il-bejjieg\u0127a jistg\u0127u jag\u0127tu biss skont massimu ta' 5% lill-konsumaturi.", "Il-bejjieg\u0127a tal-kotba jikkompetu mhux abba\u017ci ta' prezz, imma fejn", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Il-Manwal tal-Awtur", "tid\u0127ol varjet\u00e0 ta' kotba g\u0127all-bejg\u0127, il-post u l-kwalit\u00e0 tas-servizz tal-konsumaturi tag\u0127hom.", "STUDJU TA' KA\u017b: Pubblikatur minn New York u royalties - minn: 'The Business of Publishing' (in New York) \u2013 https://www.alanjacobson. com/writers-toolkit/the-business-ofpublishing/", "Il-bejg\u0127 g\u0127all-esportazzjoni \u0121eneralment huwa fuq il-prezz ir\u010bevut min\u0127abba l-ispejje\u017c akbar ta' bejg\u0127 u distribuzzjoni g\u0127allpubblikatur.", "Fl-ippubblikar kummer\u010bjali hemm ukoll tendenza lejn il-prezz ir\u010bevut, min\u0127abba l-iskontijiet g\u0127oljin imsemmija hawn fuq li l-pubblikaturi jag\u0127tu lill-bejjieg\u0127a tal-kotba.", "PREZZ IPPUBBLIKAT JEW PREZZ IR\u010aEVUT?", "Ir-royalties jistg\u0127u jkunu bba\u017cati jew fuq persenta\u0121\u0121 tal-prezz ta' pubblikazzjoni talktieb (RRP jew SRLP) jew ibba\u017cati fuq dak li jissejja\u0127 \"prezz ir\u010bevut\", ji\u0121ifieri persenta\u0121\u0121 mid-d\u0127ul nett tal-pubblikatur mill-bejjieg\u0127a talkotba, li hija figura \u0127afna aktar baxxa.", "Pubblikaturi edukattivi (li jiffukaw fuq kotba g\u0127all-iskejjel) u pubblikaturi akkademi\u010bi (li jippubblikaw kotba g\u0127all-istudenti u x-xog\u0127ol tal-akkademi\u010bi) \u0121eneralment ja\u0127dmu bi prezz ir\u010bevut, filwaqt li pubblikaturi kummer\u010bjali \u0121eneralment ja\u0127dmu b'royalties tal-prezz ippubblikat.", "Il-prezzijiet u l-industrija tal-kotba", "25", "Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb \u00a9 2017 Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb Central Public Library, Prof. Joseph J. Mangion Street, Floriana FRN 1800 Malta T +356 27131574 E joe.debattista@gov.mt"], "category": "report, books, authorship, manual", "date": 2017, "source": "Extracted from KNK-authors-manual-MT-2017_27-dec-final.pdf"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Kappelli_ddedikati_San_Guzepp", "text": ["Kappelli mxerrdin madwar Malta iddedikati lil San \u0120u\u017cepp Odette Gauci Cortis B.A. (Hons) Hist", "Id-devozzjoni lejn il-Patrun Universali tal-Knisja u r-ra\u0121el ta' Sidna Marija hija mxerrda sew fil-g\u017cejjer Maltin.", "Dan narawh fid-diversi knejjes li hawn iddedikati lil dan il-patrun.", "U xi ng\u0127idu g\u0127ad-diversi festi li ji\u0121u \u010b\u010belebrati g\u0127ad unur tieg\u0127u.", "Biss biss nistg\u0127u nsemmu l-knejjes prin\u010bipali li huma ddedikati lilu li jinsabu fl-Imsida, fil-Manikata, l-Kalkara, fil- Qala G\u0127awdex, f'Birkirkara, fil-Belt Valletta u fir-Rabat Malta.", "\u017bgur u mhux forsi li kull Malti u G\u0127awdxi xi darba f'\u0127ajtu da\u0127al jara dawn il-knejjes.", "Barra minn dan kwa\u017ci f'kull knisja li nid\u0127lu \u0127a nsibu xi statwa, artal jew fratellanza li huma iddedikati li San \u0120u\u017cepp.", "Imma mbag\u0127ad forsi ftit huma dawk in-nies li jafu li jezistu kappelli o\u0127ra \u017cg\u0127ar li huma wkoll iddedikati lil San \u0120u\u017cepp i\u017cda li ftit huma imsemmija u mag\u0127rufa.", "G\u0127alhekk f'dan l-artiklu ser nag\u0127ti \u0127arsa \u0127afifa lejn xi u\u0127ud minn dawn il-kappelli li kienu iddedikati lil San \u0120u\u017cepp u forsi g\u0127alkemm ma g\u0127adhomx je\u017cistu jew ma g\u0127adhomx jintu\u017caw xorta kienu sbie\u0127 u ta' valur storiku.", "F'Birzebbuga", "Nibda bil-kapella li tinsab f'Bir\u017cebbu\u0121a.", "F'dan ir-ra\u0127al imdawwar bil-bahar kienet inbniet kappella ddedikata lil San \u0120u\u017cepp li g\u0127adha tezisti sal-lum g\u0127alkemm m'hiex a\u010b\u010besibli g\u0127an-nies g\u0127ax tinsab \u0121o dar privata u g\u0127alhekk ftit jista' wie\u0127ed jid\u0127ol fiha.", "Minn barra, wie\u0127ed jista' jaraha u jarafha \u017cgur billi l-kampnar tag\u0127ha li hu ta' stil Korint jisboq bini iehor.", "\u0120ewwa hija kappella sempli\u010bi u \u017cg\u0127ira.", "Hemm kwadru li juri lil San \u0120u\u017cepp bil-Bambin u li hu \u010bert hu li mal-bieb ta' barra hemm kitba li tg\u0127id li kull min jg\u0127id Pater, Ave u Gloria quddiem ix-xbiha ta' San \u0120u\u017cepp li hemm \u0121ewwa l-knisja g\u0127al erbg\u0127in jum jaqla' indulgenza.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Pa\u0121na 1 minn 5 Wied il-G\u0127ajn", "Kappella o\u0127ra \u010bkejkna ddedikata lil San \u0120u\u017cepp li wie\u0127ed ukoll diffi\u010bli jkollu a\u010b\u010bess g\u0127aliha hija dik li tinsab \u0121ewwa Wied il-G\u0127ajn.", "Din tinsab \u0127dejn ix-xatt ta' Wied il-G\u0127ajn.", "Kien bniha \u010bertu wie\u0127ed jismu Wenzu Bigeni g\u0127aliex kien devot ta' San \u0120u\u017cepp u x-xewqa tieg\u0127u kienet li meta jmut jindifen fiha kif fil-fatt hekk \u0121ara.", "Din il-kappella nbniet fuq il-pjanta tal-Perit Solar.", "Ma\u017c-\u017cmien din il-knisja saret privata u mbag\u0127ad in\u0127attet bi\u010b\u010ba sew minnha.", "Illum il-\u0121urnata qed tintu\u017ca biss g\u0127al skop turistu.", "\u0126a\u017c-\u017babbar", "Minn Wied il-G\u0127ajn ng\u0127addu g\u0127al \u0126a\u017c-\u017babbar.", "Hawn, barra li nsibu knisja, insibu wkoll istitut li hu ddedikat ukoll lil San \u0120u\u017cepp.", "Dawn g\u0127adhom je\u017cistu sal-lum u wie\u0127ed fa\u010bli jkollu a\u010b\u010bess g\u0127alihom.", "L-Istitut u l-knisja jinsabu inti u diehel f'\u0126a\u017c- \u017babbar.", "L-Istitut kien jintu\u017ca biex jilqa' fih bniet iltiema u kien f'idejn is-sorijiet Dumnikani.", "Il-fundatur tieg\u0127u kien Patri Feli\u010bjan Grech li kien Dumnikan.", "L- ewwel \u0121ebla tieg\u0127u tqieg\u0127det fit-2 ta' Lulju 1930 fuq il-pjanta tal-Perit \u0120u\u017ceppi Pace u x-xog\u0127ol intemm fis-7 ta' Novembru 1937.", "Il-knisja ukoll inbniet ma' dan l- istitut fuq pjanta ta' l-istess perit.", "Kienet ikkonsagrata mill-Ar\u010bisqof Gonzi fl-14 ta' April 1961.", "Fiha artal wie\u0127ed li naturalment huwa iddedikat lil San \u0120u\u017cepp.", "Minn \u0121ewwa hija m\u017cejna b'diversi pitturi sbie\u0127 li huma ma\u0127duma mill-pittur \u0120u\u017ceppi Briffa.", "It-titular juri lil San \u0120u\u017cepp.", "Fl-arzella li hemm fil-\u0121enb hemm kwadru ie\u0127or li juri d-dehra tal-Madonna lil San Duminku.", "Fuq i\u017c-\u017cew\u0121t i\u0121nub l- o\u0127ra hemm \u017cew\u0121 kwadri \u017cg\u0127ar li juru lil San Vin\u010benz Ferreri (1937) u \u017c-\u017cwie\u0121 ta' Santa Katerina.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Pa\u0121na 2 minn 5 Santa Venera", "F'Santa Venera l-knisja g\u0127adha daqs daqsxejn kbir meta tqabbilha ma' dawk li di\u0121\u00e0 semmejt.", "Din il-knisja bnieha Dun \u0120or\u0121 Bugeja fl-1906 u mag\u0127ha bena ukoll istitut li kien jintu\u017ca biex fih jilqa' dawk it-tfal li kienu ji\u0121\u0121errew fit-toroq.", "Il-flus biex tinbena din il-knisja kienu in\u0121abru u ing\u0127ataw minn Dun \u0120or\u0121 stess bl-g\u0127ajnuna ta' xi benefatturi.", "Infatti benefattur li g\u0127en \u0127afna biex tinbena din il-knisja kien Karmenu Bugeja li kien qarib ta' Dun \u0120or\u0121.", "Meta wie\u0127ed jid\u0127ol \u0121o din il-knisja jinduna li tikkonsisti minn kor, \u017cew\u0121 kappelluni u korsija.", "G\u0127andha tliet artali u fiha g\u0127amla ta' salib Latin.", "Fil-\u0121enb g\u0127andha kampnar.", "Nhar l-14 ta' Mejju 1916 Mons. Mawru Caruana l-Isqof ta' Malta ikkonsagra din il-knisja u fl-artal ma\u0121\u0121ur qieg\u0127ed ir-relikwi tal-qaddisin \u0120uswar, Beninju u Vittorju.", "\u0120o din il-knisja wie\u0127ed jista' jammira \u017cew\u0121 kwadri, xog\u0127ol i\u017c-\u017bebbu\u0121i Lazzaro Pisani, li juru tar-Ru\u017carju (1919) u lil Kristu fl-Ort (1920).", "Hamrun", "Din il-kappella ma g\u0127adiex te\u017cisti.", "Kienet inbniet minn kavallier ta' l-Ordni ta' San \u0120wann, il-Vi\u010bi Kan\u010billier u kommendatur Fra Eugen Ramirez Maldonato.", "Din il- kappella bnieha \u0121ewwa daru stess li kienet tinsab fit-tarf ta' fuq ta' Triq San \u0120u\u017cepp.", "Meta miet din id-dar waqg\u0127et f'idejn il-Granmastru ta' dak i\u017c-\u017cmien u baqg\u0127et f'idejn l-Ordni sakemm kellhom i\u0127allu l-g\u017cejjer Maltin mal-wasla tal- Fran\u010bi\u017ci f'Malta fl-1798.", "G\u0127alhekk mat-tluq ta' l-Ordni din il-kappella \u0121iet ipprofonata fl-imblokk tal-Fran\u010bi\u017ci u saret tintu\u017ca b\u0127ala \u0127anut.", "I\u017cda fis-seklu dsatax mal-wasla ta' l-Inglizi din il-kappella ma baqg\u0127etx te\u017cisti.", "Imma \u0127a\u0121a li hija \u017cgura hija li din il-knisja kienet il-bidu li biha ing\u0127atat isimha it-triq ewlenija li kienet tinsab fiha u aktar tard lir-ra\u0127al kollu li sar mag\u0127ruf b\u0127ala 'Casal San Giuseppe'.", "Ma\u017c-\u017cmien inbiddel u sar mag\u0127ruf b\u0127ala Harmun kif nafuh illum.", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Pa\u0121na 3 minn 5 San Pawl il-Bahar", "Din il-knisja kien berikha Mons. Mikiel Gonzi u qieg\u0127ed l-ewwel \u0121ebla tag\u0127ha fis- 6 ta' Dicembru 1959.", "Din il-knisja tellg\u0127uha l-patrijiet Kappu\u010b\u010bini u kienet ta\u0127t it- titlu ta' San \u0120u\u017cepp \u0126addiem.", "Il-pjanta saret mill-mag\u0127ruf Kavallier \u0120u\u017ce D'Amato.", "Il-knisja kellha koppla, g\u0127amla ottagonali, b'djametru ta' 90 pied u kienet mibnija fuq stil modern.", "Kien fiha tliet artali.", "Fost l-iktar kwadri popolari kont issib dawk li kienu jinsabu \u0127dejn l-artal tax-xellug l-kwadru ta' San Antnin qed jippriedka lill-\u0127ut, il-kwadru ta' San \u0120u\u017cepp u l- Bambin u l-kwadru ta' San Fran\u0121isk ma' l-annimali.", "Imbag\u0127ad kien hemm kwadri o\u0127ra fl-artal tal-lemin dak ta' San Pawl, dak tal-Madonna madwar l-Appostli u dak ta' Sant'Andrija.", "Dawn kollha g\u0127amilhom il-pittur Pietru Camillieri Cauchi.", "Statwi kien hemm dik ta' San \u0120u\u017cepp u l-Bambin, San Guda Taddew u l-Kuncizzjoni li \u0127adimhom Wistin Camillieri.", "Din il-knisja telg\u0127et fuq il-lok fejn il-kappuccini kienu jag\u0127mlu s-servizz tag\u0127hom f'daqsxejn ta' kamra rran\u0121ata f'kappella.", "Imma din il-knisja \u0127elwa ma kellhiex tgawdi wisq g\u0127aliex ftit snin wara li nbniet bdew jidhru xi xquq li \u0127assbu sewwa lill-patrijiet.", "Sar studju fuq l-art li fuqha inbniet il-knisja u instab li l-art kienet taflija u kollha xquq kbar.", "B'hekk kien \u0121ie de\u010bi\u017c li titwaqqa qabel ma taqa we\u0127idha bil- ka\u0121un ta' xi di\u017cgrazzja.", "G\u0127alhekk f'Gunju 1988 inbeda x-xog\u0127ol ta' twaqqieg\u0127 \u0121ebla \u0121ebla li bdiet mill-koppla.", "Il-haddiema ma la\u0127qux \u0127attew wisq g\u0127aliex parti l-kbira minnha waqg\u0127et we\u0127idha u hekk illum tidher biss qisha qafas.", "Minn din il-\u0127arsa li tajna naraw li matul i\u017c-\u017cmien kien hawn diversi knejjes \u017cg\u0127ar u kappelli li kienu ddedikati lil San \u0120u\u017cepp u li ftit jissemmew jew g\u0127ax ma g\u0127adhomx je\u017cistu jew inkella g\u0127ax ma kienx hawn \u0127afna tag\u0127rif fuqhom.", "G\u0127alhekk tajjeb li wie\u0127ed jsemmihom u jtihom t-tif\u0127ir li jist\u0127oqqilhom g\u0127aliex dawn \u017cgur inbnew frott l-im\u0127abba li kellhom missirijitna lejn dan il-Patrijarka San", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Pa\u0121na 4 minn 5 \u0120u\u017cepp.", "\u017bgur li allavolja u\u0127ud minnhom ma g\u0127adhomx je\u017cistu xorta qatt m'huma ser jintesew.", "Referenzi Enciklopedija Bliet u R\u0127ula Maltin Tag\u0127rif dwar kull Belt u Ra\u0127al, Malta, 1987 Informazzjoni dwar knejjes li m'g\u0127adhomx jezistu jew huma privati giet migbura minn domandi li gew mag\u0127mula li xi persuni minn Birzebbuga, minn Wied il-G\u0127ajn u minn San Pawl il-Ba\u0127ar", "------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Pa\u0121na 5 minn 5"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Kappelli_u_Knejjes_tal_Lunzjata_f-Malta", "text": ["Kappelli u Knejjes tal-Lunzjata f'Malta", "Carmel Bezzina B.A., M.A., M.Ed.", "Couns.", "(Bristol)", "Meta kont g\u0127adni nistudja l-letteratura Maltija l-Universit\u00e0, niftakar li wa\u0127da mill-poe\u017ciji g\u0127al qalbi kienet \"L-G\u0127anja tas-Seba' Ni\u010be\u010b\" ta' l-avukat \u0120or\u0121 Zammit (1908-1990).", "F'din il-poema, iddedikata lill-poeta \u0127abibu Karmenu Vassallo (1913-1987), \u0120or\u0121 Zammit jag\u0127mel pellegrina\u0121\u0121 madwar il-g\u017cejjer Maltin u j\u017cur seba' kappelli, u\u0127ud minnhom iddedikati lill-Madonna.", "Tul il-pellegrina\u0121\u0121 huwa jinse\u0121 il-le\u0121\u0121endi marbutin ma' dawn l-imkejjen u, filwaqt li jg\u0127anni l-\u0121miel tal-paesa\u0121\u0121 Malti, fl-istess \u0127in permezz ta' dan il-vja\u0121\u0121 jag\u0127mel penitenza u jissaffa spiritwalment biex hekk, fi kliemu stess, \"ir- ru\u0127 sog\u0127biena ssib il-fara\u0121 u t-tama.\"1", "F'dan l-artiklu jiena wkoll se nag\u0127mel b\u0127all-poeta, u se nitlaq g\u0127al g\u0127onq it-triq u n\u017cur seba' knejjes jew kappelli ddedikati lill-Annunzjazzjoni ta' Marija, titlu li hu tant g\u0127a\u017ci\u017c g\u0127alina l-Maltin, spe\u010bjalment g\u0127an-nies ta' \u0126al Balzan u ta' \u0126al Tarxien.", "B\u0127all-poeta se n\u017comm ukoll in-numru sebg\u0127a.", "Is-seba' kappelli jew knejjes \u017cg\u0127ar li g\u0127a\u017cilt, marbutin mal-kult tal-Lunzjata, inbnew fi \u017cminijiet differenti, g\u0127andhom stili differenti ta' arkitettura, u jinsabu f'lokalitajiet differenti ta' pajji\u017cna, biex hekk to\u0127ro\u0121 a\u0127jar il-firxa wiesg\u0127a tal-qima lejn il-Lunzjata fi g\u017ciritna.2", "Id-Devozzjoni tal-Maltin lejn il-Lunzjata Il-qima tal-Maltin lejn l-Annunzjata g\u0127andha g\u0127eruq qodma fil-\u0121rajja ta' \u0121ensna.", "Qabel is-sena 1575 kien hawn mhux inqas minn 36 knisja ddedikati lil-Lunzjata u dawn kont issibhom fil-parro\u010b\u010bi kollha li kien hawn Malta dak i\u017c-\u017cmien, u f'xi ka\u017ci anki aktar minn knisja wa\u0127da tal-Lunzjata fl-istess parro\u010b\u010ba.", "Aktar minn nofs dawn il-kappelli llum m'g\u0127adhomx je\u017cistu, o\u0127rajn insibuhom ta\u0127t xi titlu ie\u0127or tal-Madonna, filwaqt li tnejn o\u0127ra kisbu tant importanza li mal-medda tas-snin saru parro\u010b\u010bi.", "Dawn huma l-parro\u010b\u010ba ta' \u0126al Tarxien u l-parro\u010b\u010ba ta' \u0126al Balzan.", "Barra minn dan, insibu g\u0127add sabi\u0127 ta' artali ddedikati lil-Lunzjata fid-diversi knejjes parrokkjali, u sa\u0127ansitra meta l-Isqof Fra David Cocco Palmieri waqqaf is-Seminarju fl-1703 huwa ddedikah lill-Annunzjazzjoni ta' Sidtna Marija.3 Dan jurina kemm din il-\u0121rajja fil-\u0127ajja tal-Madonna u l-festa litur\u0121ika tag\u0127ha nhar il-25 ta' Marzu huma mi\u017cmumin b'g\u0127o\u017c\u017ca mill-poplu tag\u0127na.", "1 \u0120or\u0121 Zammit, \"L-G\u0127anja tas-Seba' Ni\u010be\u010b,\" Fuq \u0120wiena\u0127 il-G\u0127ana (Malta: Lux Press, 1964), pp.167-194.", "2 M'huwiex l-iskop tieg\u0127i f'dan l-artiklu li nikteb fuq i\u017c-\u017cew\u0121 knejjes parrokkjali tal-Lunzjata li g\u0127andna f'pajji\u017cna, dik ta' \u0126al Balzan u l-o\u0127ra ta' \u0126al Tarxien, i\u017cda biss fuq kappelli u knejjes \u017cg\u0127ar li g\u0127andhom dan it-titular.", "3 Vincent Borg, \"Marian Devotions in Maltese Diocesan Churches,\" fil-ktieb ta' Vincent Borg (ed.)", "Marian Devotions in the Islands of St Paul 1600-1800 (Malta: 1983), pp.52-53.", "1 Il-Lunzjata l-Qadima f'\u0126al Balzan Il-pellegrina\u0121\u0121 tag\u0127na se nibdewh \u0126al Balzan, u l-ewwel kappella li se n\u017curu hija l-knisja \u017c-\u017cg\u0127ira tal-Lunzjata fi Triq it-Tliet Knejjes.", "Skond Achille Ferres, din il-knisja nbniet lejn nofs is-seklu 16.4 Fis-sena 2005 din il-kappella kienet fi\u010b-\u010bentru ta\u010b-\u010belebrazzjonijiet li saru f'\u0126al Balzan b'tifkira tat-350 sena mit-twaqqif tal-parro\u010b\u010ba nhar l-14 ta' Awissu 1655.", "Kien hawn li twaqqfet il-parro\u010b\u010ba, u din kienet l-ewwel knisja parrokkjali ta' \u0126al Balzan sakemm bdiet tintu\u017ca l-knisja l-\u0121dida.", "L-ewwel deskrizzjoni miktuba li g\u0127andna ta' din il-knisja jag\u0127tihielna Monsinjur Pietru Dusina fir-rapport tal-vi\u017cta appostolika tieg\u0127u ta' l-1575.", "Il-Prof.", "Stanley Fiorini jg\u0127idilna li: \"[Dusina] Sab li din il-knisja kienet mi\u017cmuma de\u010bentement ... kellha l-art pavimentata, bil- bibien ta' l-injam jissakkru u kellha ikona tal-Lunzjata fuq l-altar tan-nofs.", "Jg\u0127id li kienet pulchris \u2013 sbej\u0127a.", "Aktarx li dik il-\u0127abta kien g\u0127ad ma kellhiex zuntier \u2013 ji\u0121ifieri \u010bimiterju ma' dwarha \u2013 g\u0127ax Dusina jordna li jinbnew \u0121o fiha xi oqbra g\u0127ad-dfin; iz-zuntier sar wara u ma baqax jintu\u017ca fl-1673 meta ttella' dan is-salib li qed naraw hawn b'tifkira.", "Lanqas ma ordna Dusina biex jinbena kampnar \u010bkejken kif g\u0127amel f'\u0127afna knejjes o\u0127ra b\u0127al din, fatt li jag\u0127tina x'na\u0127sbu li dak li qed naraw, jew xi wie\u0127ed b\u0127alu, kien di\u0121\u00e0 hemm.\"5", "Il-fa\u010b\u010bata tal-knisja g\u0127andha stil sempli\u010bi \u0127afna, pjuttost awster, identiku ma' l-istil li fuqu kienu jinbnew il- knejjes dak i\u017c-\u017cmien.", "Il-blata tal-bieb hija ffurmata minn arkipjan, u fuq il-bieb tieqa rettangolari bi grada tal- \u0127adid.", "Il-fa\u010b\u010bata tispi\u010b\u010ba b'kampnar \u017cg\u0127ir fin-nofs u fuqu salib tal-\u0121ebel.", "Minn \u0121ewwa wkoll il-knisja g\u0127adha fl- istat ori\u0121inali tag\u0127ha.", "Fiha sitt \u0127nejjiet, \u0121ejjin kemxejn g\u0127all-ponta, i\u0121orru fuq daharhom xorok tas-sitta g\u0127as- saqaf, u bid-dkieken bejn il-\u0127nejjiet fejn in-nies setg\u0127et toqg\u0127od bil-qieg\u0127da.", "Fl-antik l-artal ma\u0121\u0121ur kien qieg\u0127ed mal-\u0127ajt tal-fa\u010b\u010bata, i\u017cda wara \u0127afna \u017cmien l- a\u0127\u0127ar \u0127nejja ng\u0127alqet u l-artal tressaq 'il quddiem biex warajh setg\u0127et issir sagristija.", "L-artal tal-\u0121ebel huwa ornamentat \u0127afna, bi prospettiva elaborata ta' l-injam indurata.", "Il-kwadru titulari, xog\u0127ol pittur mhux mag\u0127ruf, juri lill-Ver\u0121ni Marija g\u0127arkubbtejha quddiem l-Arkan\u0121lu Gabriel, bil-Missier Etern", "4 Achille Ferres, Descrizione Storica delle Chiese di Malta e Gozo (Malta: 1866), p.512.", "5 Stanley Fiorini, \"Il-Knisja l-Qadima tal-Lunzjata, l-Ewwel Knisja Parrokkjali ta' \u0126al Balzan,\" diskors fl-okka\u017cjoni tal-kxif ta' r\u0127ama kommemorattiva nhar l-14 ta' Awissu 2005.", "Dan id-diskors \u0121ie ppubblikat fil-ktieb ta' Carmel Bezzina (ed.), \u0126al Balzan 350 Sena Parro\u010b\u010ba 1655-2005 (Malta: Parro\u010b\u010ba Marija Annunzjata, \u0126al Balzan, 2006), pp.97-100.", "2 imdawwar bis-s\u0127ab jiddomina x-xena.", "Kull sena, nhar il-25 ta' Marzu, issir quddiesa fit- 8.00 ta' fil-g\u0127odu f'din l-ewwel knisja parrokkjali tar-ra\u0127al.", "Il-Knisja tal-Minsija Minn \u0126al Balzan ner\u0127ulha lejn Triq Ganu f'Birkirkara, u nitilg\u0127u t-telg\u0127a tal-Balal sakemm naslu fir-ra\u0127al ta' San \u0120wann, li sa xi snin ilu kien g\u0127adu mag\u0127ruf b\u0127ala l- Imsiera\u0127.", "Kif naslu fejn il-kappella ta' San \u0120wann ta' l-G\u0127arg\u0127ar naqbdu t-triq l-antika li tie\u0127u g\u0127an-na\u0127a tal-Minsija, fuq ix-xaqliba tal-wied li jibqa' nie\u017cel lejn San \u0120iljan.", "Hawn niltaqg\u0127u ma' kappella antika li sa mill-qedem kienet \u010bentru ta' devozzjoni Marjana.", "Dari din il-kappella kienet tag\u0127mel ma' Birkirkara, i\u017cda llum tifforma parti mill-parro\u010b\u010ba ta' San \u0120wann.", "Il-Minsija jidher li \u0127adet isimha minn din il-kappella li hija ta' \u017cmien il-medjuevu.", "\u0126afna tradizzjonijiet huma marbutin ma' dan is-santwarju, i\u017cda l-ikbar wa\u0127da hi s- sejba fl-1690 tat-trittiku ta' San Leonardu u l-Annunzjata (seklu XIV) u r-ritorn mirakolu\u017c tieg\u0127u wara li tne\u0127\u0127a g\u0127al tliet darbiet mis-santwarju.", "Jing\u0127ad li fis-seklu 15 bidwi bl-isem ta' Indri kellu d-dar u r- raba' tieg\u0127u f'dawn l-in\u0127awi.", "Lejla wa\u0127da jilma\u0127 dawl \u0127iere\u0121 minn xaqq fil-blat.", "Sejja\u0127 lil martu u 'l uliedu, u bdew i\u0127affru fil-blat, i\u017cda malajr blata kbira \u010bediet u nqalg\u0127et minn postha.", "B'g\u0127a\u0121eb li ma b\u0127alu jilm\u0127u kwadru tal-Madonna \u0121o ni\u010b\u010ba mal- \u0127ajt, b'musbie\u0127 bi tliet ftajjel jixg\u0127el quddiemu.", "Dlonk mar iwassal l-a\u0127bar lill-kappillan ta' Birkirkara, li ordna li l-kwadru jittie\u0127ed id-dar tieg\u0127u.", "I\u017cda b'g\u0127a\u0121eb kbir il-kwadru re\u0121a' nstab f'postu fil-g\u0127ar ming\u0127ajr \u0127add ma kien \u0127adu lura.", "Il-kappillan re\u0121a' \u0127adu d- dar g\u0127at-tieni darba, i\u017cda re\u0121a' \u0121ara l-istess.", "Huwa g\u0127arraf lill-isqof b'dak li kien qed ji\u0121ri, u dan \u0121abar il-kwadru fil-palazz tieg\u0127u.", "I\u017cda mill-\u0121did ix-xbiha tal-Madonna re\u0121g\u0127et lura fil-g\u0127ar tag\u0127ha.", "G\u0127alhekk ikkonkludew li l-Ver\u0121ni Marija kienet g\u0127a\u017clet dak il-g\u0127ar sabiex toqg\u0127od fih.", "Kien wara dan l-avveniment straordinarju li l-isqof \u017car il-post, ordna li l-g\u0127ar jitnaddaf, u li jinbena artal biex tkun tista' ssir il-quddiesa.", "L-isqof talab ukoll li jinfeta\u0127 bieb g\u0127al fuq it-triq biex jag\u0127milha e\u0127fef g\u0127an-nies li jkunu jixtiequ j\u017curu dan is-santwarju.6 Dan kollu \u0121ara qabel l-1575, g\u0127ax Mons. Pietru Dusina jsemmi l-g\u0127ar fir-rapport tal-vi\u017cta pastorali tieg\u0127u.", "Achille Ferres, fid-Descrizione Storica delle Chiese di Malta e Gozo, isemmi din it-tradizzjoni b'xi varjazzjonijiet \u017cg\u0127ar.", "Is-sejba ta' dan it-trittiku wasslet biex din il-kappella minsija u abbandunata ter\u0121a' ting\u0127ata l-\u0127ajja.", "Nies minn kull na\u0127a tal-g\u017cira bdew i\u017curuha, hekk li setg\u0127et ter\u0121a' tinbena mill-\u0121did.", "Il-knisja tbierket fis-17 ta' April 1691.", "Ferres i\u017cid li sa\u010berdot twajjeb minn \u0126al", "6 Ara The Story of the Sanctuary of the Forgotten Madonna (Tal-Minsija), mi\u0121bur mir-Rev.", "Kan.", "A. Agius, ktejjeb ta' 16-il pa\u0121na, bla data ta' pubblikazzjoni, stampat fil-Peresso Printing Press tal-belt Valletta.", "In-nihil obstat tieg\u0127u j\u0121ib id-data ta' l-24 ta' Mejju 1931.", "\u0126ajr lil Patri Franco Fenech OFM Cap tar-ritratti li pprovdieli u ta' l-informazzjoni li tani meta \u017cort din il-kappella nhar it-12 ta' Di\u010bembru 2005.", "3 Balzan kien bena \u017c-\u017cew\u0121 kmamar tal-qrib.7 Il-kappella kif inhi fil-pre\u017cent inbniet lejn tmiem is-seklu 19 u l-bidu tas-seklu 20.", "I\u017cda qabel ma nid\u0127lu fiha ejjew nag\u0127tu daqqa t'g\u0127ajn lejn l-istatwa tal-\u0121ebel ta' Santa Marija li tinsab fil-wesg\u0127a ta' quddiemha.", "Din l- istatwa g\u0127andha rabta mar-ra\u0127al ta' \u0126al Balzan billi jing\u0127ad li dari din kienet tinsab f'dan ir-ra\u0127al, sewwasew quddiem il-knisja ta' Santa Marija fit-Triq il-Kbira, minflok l-istatwa li naraw illum.8", "Il-fa\u010b\u010bata tal-kappella tistrie\u0127 fuq \u017cew\u0121 pilastri lixxi ta' ordni Toskan bi frontispizju trijangulari sempli\u010bi.", "Minn fuq dan il-frontispizju jitla' l-kampnar li fuq nett tieg\u0127u naraw statwa ta' an\u0121lu.", "Kif tid\u0127ol mill-bieb trid tin\u017cel ma' l-erbg\u0127in tar\u0121a biex tasal fil-kappella.", "Mal-\u0127itan int u nie\u017cel it-tara\u0121 tara tnax-il statwa tal-\u0121ebel li jirrappre\u017centaw l-appostli, xog\u0127ol l-iskultur Balzani Wi\u0121i Muscat.", "Rabta o\u0127ra tal-kappella tal-Minsija mar-ra\u0127al ta' \u0126al Balzan!", "Isfel fuq ix-xellug naraw l-g\u0127ar storiku.", "Fuq in-na\u0127a tal-lemin ta' l-artal insibu t-trittiku antik li juri lil San Anard fin-nofs, flimkien ma' l-Arkan\u0121lu Gabriel fuq na\u0127a u l-Madonna fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra.", "Dan it-trittiku antik ta' stil Bi\u017cantin imur lura x'aktarx g\u0127as-seklu 14.", "It-titular pre\u017centi, li jinkorpora x-xena ta' l-Annunzjazzjoni flimkien ma' San Anard, huwa xog\u0127ol tas-seklu 17 fl-iskola ta' Francesco Zahra jew Rokku Buhagiar.9 Fil-\u0121nub ta' l-artal ma\u0121\u0121ur jissemmew pitturi ta' San \u0120wann il- Battista, Sant'Atanasju u San Ba\u017cilju.10", "Il-Lunzjata tas-Salini Mill-Minsija ner\u0121g\u0127u lura g\u0127all-qalba tar-ra\u0127al ta' San \u0120wann u naqbdu t-triq lejn tal-Balal li twassalna g\u0127an- Naxxar.", "Bla ma nid\u0127lu n-Naxxar, induru fuq il-lemin lejn San Pawl tat-Tar\u0121a, u naqbdu n-ni\u017cla mag\u0127rufa t'Alla w Ommu sakemm naslu s-Salini.", "Hawnhekk, qabel nispi\u010b\u010baw it-triq u nid\u0127lu fit-triq ewlenija li ddur max-xtajta, fuq il-lemin tag\u0127na nilm\u0127u knisja \u0127elwa li tog\u0127la 'l fuq mill-bqija tal-bini.", "Din il-kappella hija ddedikata lill-Annunzjata.", "Din il-kappella \"hija wa\u0127da mill-knejjes l-aktar antiki tas-seklu 16,\" jg\u0127idilna Achille Ferres, \"mi\u017cmuma b'devozzjoni kbira minn missirijietna.\"11 Fl-img\u0127oddi, il-kleru u l-poplu tan-Naxxar kienu jin\u017clu pro\u010bessjonalment f'din il-kappella nhar Lapsi biex itemmu weg\u0127da.", "Din id-drawwa kienet inqatg\u0127et, anke billi llum il-kappella saret tag\u0127mel mal-parro\u010b\u010ba tal-Qalb bla Tebg\u0127a ta' Marija ta' Burmarrad, g\u0127alkemm b\u0127ala", "7 A. Ferres, op.cit., pp.325-326.", "8 G\u0127alkemm il-kittieb Kilin jg\u0127id li din l-istatwa \"kienet tne\u0127\u0127iet minn quddiem wa\u0127da mill-knejjes tal-lvant ta' Malta biex saret wa\u0127da \u0121dida\" (ara l-ktejjeb Djar is-Sultana, Malta: National Press, 1969, p.25), \u0120u\u017ceppi Chetcuti (1908-1994), imlaqqam 'il-Patrakk', li g\u0127amel \u0127afna xog\u0127ol fil-kappella tal- Minsija, kien a\u010b\u010bertani li din l-istatwa fl-img\u0127oddi kienet tinsab \u0126al Balzan.", "9 Ara l-folju Rediscovering Forgotten Mensija, ta' Salvator Mous\u00f9.", "10 V. Borg, \"Marian Devotions in Maltese Diocesan Churches,\" op.cit., p.55.", "11 A. Ferres, op.cit., pp.347.", "4 limiti \u010bivili g\u0127adha tag\u0127mel man-Naxxar, kif kienet sa mill-qedem.12 Ftit bog\u0127od minnha hemm katakombi antiki ta' l-ewwel insara.13", "Il-kappella g\u0127andha fa\u010b\u010bata \u0127elwa, b'bieb fin-nofs im\u017cejjen bi frontispizju u \u017cew\u0121 twieqi, wa\u0127da fuq kull na\u0127a.", "Fuq il- bieb naraw tieqa tonda bi gwarni\u010b sempli\u010bi mad-dawra.", "Fil- kantunieri tal-fa\u010b\u010bata pilastru lixx li jispi\u010b\u010ba b'finiment g\u0127amla ta' bo\u010b\u010ba.", "Il-fa\u010b\u010bata tispi\u010b\u010ba b'kampnar sempli\u010bi b'salib fuqu.", "Ma\u017c-\u017cew\u0121 \u0127itan tal-\u0121nub inbena \u0127ajt im\u017cer\u017caq fuq kull na\u0127a donnu biex jirfed u jsa\u0127\u0127a\u0127 l-istruttura tal- knisja.", "Minn \u0121ewwa l-kappella g\u0127andha g\u0127amla rettangolari, b'abside li fiha naraw l-artal ewlieni.", "Barra mill-artal prin\u010bipali jidher li dari kellha artal ie\u0127or, iddedikat lill- Appostli San Filippu u San \u0120akbu.", "Il-kappella g\u0127andha saqaf troll, imqassam fuq erba' \u0127nejjiet, wa\u0127da minnhom usa' mill-o\u0127rajn.", "Fil-\u0121nub tas-saqaf hemm tieqa fuq kull na\u0127a.", "Il-kwadru titulari li naraw illum huwa xog\u0127ol il-pittur Emvin Cremona (1919-1987), u j\u0121ib id-data 1957.", "Il- kompo\u017cizzjoni flimkien mat-tlaqqig\u0127 tal-kuluri, u spe\u010bjalment il-qag\u0127da tal-Madonna g\u0127arkubbtejha, ifakkruna fl-Annunzjata li l-istess Cremona pitter g\u0127all-knisja tad- Dumnikani fil-Birgu.", "Fuq il-gwarni\u010b tal-kwadru naraw skrizzjoni bil-Latin: 'Invenisti Gratiam apud Deum', li bil-Malti tfisser: 'Inti sibt grazzja quddiem Alla' (Luqa 1, 30).14", "Il-Lunzjata tax-Xag\u0127ra fir-Rabat In\u0127allu s-Salini u ner\u0127ulha lejn ir-Rabat.", "Triq ftit twila u g\u0127at-telg\u0127a!", "Kif naslu s-Saqqajja nin\u017clu lejn in-Nigret, naqbdu Vjal il-\u0126addiem fuq ix-xellug u nibqg\u0127u telg\u0127in sa ma naslu fit-trejqa li tie\u0127u g\u0127al Santa Katarina u G\u0127ar Barka.", "Il-knisja tal-Lunzjata tinsab f'dawn il-limiti, daqs \u017cew\u0121 mili 'l barra mir-Rabat, fuq ir-ri\u0127 tal-wied li minn Wied Liemu jie\u0127u g\u0127al Wied il-Fiddien.", "Din il-knisja, mag\u0127rufa wkoll b\u0127ala 'il-Lunzjata tax-Xag\u0127ra', hija wa\u0127da mill-eqdem kappelli Marjani li nsibu f'pajji\u017cna.", "L-istoriku Karmelitan Patri Serafin Abela jsej\u0127ilha \"il-benniena ta' l-Ordni Karmelitan f'Malta.\"15 L-istess Abela jg\u0127idilna li din il-knisja kienet di\u0121\u00e0 wieqfa fis-sena 1418.", "\"Dan nafuh mit-testment tas-sinjura Margarita d'Aragona g\u0127ax, kif tg\u0127id hi, 'bnietha mill-\u0121did hija stess' u \u0127allietha flimkien ma' l- artijiet ta' madwarha lil dawk il-patrijiet li kienu lesti li ja\u010b\u010bettawha u jg\u0127idu ta' kuljum l-", "12 Mons. V. Borg jikkwota mill-Arkivji Ar\u010biveskovili ta' Malta u jg\u0127id li fl-1575 din il-kappella kienet mag\u0127duda mal-knejjes tal-Mellie\u0127a (\"Marian Devotions in Maltese Diocesan Churches,\" op.cit., p.57).", "13 Kilin, Kappelli u Knejjes \u017bg\u0127ar, Malta: 1967, p.15.", "14 Nirringrazzja lil Patri Guido Muscat OFM Conv, mill-komunit\u00e0 Fran\u0121iskana ta' Burmarrad, li kellu fi \u0127siebu din il-kappella u li g\u0127o\u0121bu jifta\u0127hieli biex stajt in\u017curha nhar it-30 ta' April 2006.", "15 Serafin Abela, L-Ewwel Karmelitani f'Malta u l-Ewwel Knisja u Kunvent Tag\u0127hom 'Il-Lunzjata l- Qadima' (1418-1659) (Malta: Edizzjoni IL-KARMELU, 1976), p.64.", "5 uffi\u010b\u010bju divin fiha.\"16 Minn dan it-testment jidher \u010bar li qabel din il-knisja kien hemm o\u0127ra li nbniet x'aktarx fis-seklu 11.", "Il-knisja u l-bini ta' mag\u0127ha g\u0127addew f'idejn il- patrijiet Karmelitani li kienu \u0121ew minn Sqallija fl-1370.", "Fl-1557 \u0121iet midfuna f'din il- knisja l-qalb tal-Gran Mastru Claude de la Sengle (1553-1557), kif tixhed lapida tar-r\u0127am fis-sagristija.17", "Patri Serafin jikkwota minn testment li jinsab fl-Arkivju Notarili tal-Belt u li fih deskrizzjoni ta' din il-knisja kif kienet fis-sena 1613: jg\u0127idilna li l-knisja hija mibnija tajjeb \u0127afna minn barra, u minn \u0121ewwa miksija b'xorok f'forma ta' vle\u0121\u0121a, fuq l-artal ma\u0121\u0121ur hemm il-kwadru li juri l-imma\u0121ni tat-T\u0127abbira tal-Madonna li kien g\u0127adu kif tpitter ftit tas-snin qabel, u li madwar il-knisja hemm seba' kappelli, tlieta fuq na\u0127a u erbg\u0127a fuq o\u0127ra, bl-artali u l-kwadri tag\u0127hom ta' diversi qaddisin.", "Fis-16 ta' \u0120unju tas-sena 1659 il-patrijiet Karmelitani \u0127allew din il-knisja biex marru l-Imdina, fejn aktar tard bnew il-kunvent u l-knisja li eventwalment iddedikawha lil-Lunzjata.", "G\u0127alkemm huma qatt ma abbandunaw g\u0127al kollox din l-ewwel knisja tag\u0127hom, hekk li g\u0127al \u017cmien twil wara baqg\u0127u jmorru jqaddsu fiha fil-\u0126dud u l-festi kmandati, u ta' kull sena f'Marzu baqg\u0127u jag\u0127mlu l-festa tal- Lunzjata sa\u0127ansitra bil-pur\u010bissjoni, b'danakollu mal-medda tas-snin il-knisja bdiet ti\u0121rilha l-\u0127sara u l-kunvent i\u0121\u0121arraf kwa\u017ci kollu.", "Il-knisja re\u0121g\u0127et \u0121iet irrestawrata u mbierka mill-\u0121did f'\u0120unju 1714.", "L-a\u0127\u0127ar tiswija \u0121enerali li saret kienet bejn is-snin 1844 u 1852.", "Relazzjoni li jikkwota Patri Serafin hija dik li \u0127alla l-Isqof Alpheran De Bussan fl-1756: \"Din il-knisja tal-Lunzjata kienet mi\u017cmuma b'\u0127afna devozzjoni u attenzjoni mill-patrijiet, u f'jum il-festa tal-Lunzjata l-kapitlu u l-knisja katidrali, flimkien mal-kleru kollu sekulari u regulari u l-konkorrenza tal-poplu, kien imur bil-pur\u010bissjoni f'din il-knisja u hemmhekk min kien ikun tal-\u0121img\u0127a kien iqaddes il-quddiesa solenni kantata, u l- predikatur annwali tar-Randan kien jinse\u0121 il-pane\u0121ierku.\"18", "Ir-restawr li sar tul is-snin, g\u0127alkemm sa\u0127\u0127a\u0127 il-knisja, biddilha kwa\u017ci g\u0127al kollox.", "\"Il- knisja l-qadima kienet tasal sat-triq, u ma kellhiex zuntier.", "Kif jidher minn dan iz-zuntier, il-\u0127ajt tal-knisja kien kollu da\u0127liet grazzju\u017ci, li kienu jaslu sa l-artal f'imitazzjoni ta' stil Gotiku, kif x'aktarx kienet il-knisja kollha.", "Id-da\u0127liet ta' \u0121ewwa l-knisja tal-lum \u0121ew mg\u0127ottija bil-\u0127itan li nbnew g\u0127as-sa\u0127\u0127a tas-saqaf.", "F'dawn id-da\u0127liet aktarx li kien hemm dari artali \u017cg\u0127ar, g\u0127ax fil-kunvent dak i\u017c-\u017cmien kien hemm \u0127afna patrijiet.", "Il-\u0127ajt li kien hemm wara l-artal ... inbena g\u0127at-tis\u0127i\u0127 tas-saqaf.", "L-artal dari kien warajh, ta\u0127t l-ewwel arkata li hemm fis-sagristija (il-kor ta' dari).\"19", "16 Ibid., p.10.", "17 Ibid., pp.54-55.", "18 Ibid., pp.11-13.", "19 Kilin, Djar is-Sultana, op.cit., p.100.", "6 Illum il-knisja g\u0127andha artal wie\u0127ed tal-\u0127a\u0121ar, u fuqu kwadru tal-Madonna tal-Karmnu, xog\u0127ol wie\u0127ed mill-allievi ta' Mattia Preti.", "Ta\u0127t dan il-kwadru nsibu l-kwadru tal- Lunzjata, li minnu \u0127adet isimha l-knisja.", "It-titular ori\u0121inali jinsab x'aktarx fil-kunvent tal- Karmnu tal-belt Valletta, skond ma jg\u0127idilna Patri Serafin.20 Il-knisja tal-Lunzjata flimkien mal-kunvent illum huma \u010bentru ta' rtiri u studju g\u0127all-patrijiet u g\u0127all-g\u0127aqdiet kattoli\u010bi, kif ukoll post ta' devozzjoni Marjana u appostolat.", "Dan sar b'de\u010bi\u017cjoni tal- kapitlu provin\u010bjali tal-patrijiet Karmelitani li kien sar fis-sena 1969.", "Wara xog\u0127ol estensiv fuq il-post, il-knisja u l-kunvent \u0121ew inawgurati uffi\u010bjalment u mbierka mill- provin\u010bjal tal-Karmelitani Patri \u0120ustin Sant nhar il-festa tal-Lunzjata tas-sena 1975.21", "Il-Lunzjata fuq Ta' l-G\u0127olja, fis-Si\u0121\u0121iewi Inkomplu l-vja\u0121\u0121 tag\u0127na, u mir-Rabat ner\u0127ulha lejn il-Buskett.", "Minn hawn g\u0127all- Girgenti, u nibqg\u0127u mexjin sa ma naslu fuq Ta' l-G\u0127olja fis-Si\u0121\u0121iewi.", "Veduta mill-isba\u0127 minn fejn tara aktar minn nofs Malta tinfirex quddiemek.", "Fuq din l-g\u0127olja, minbarra s- Salib imsejja\u0127 \"ta' Laferla\" li kien twaqqaf fil-bidu tas-seklu li g\u0127adda,22 nilm\u0127u l- kappella ddedikata lill-Annunzjazzjoni tal-Madonna, li llum sfortunatament tinsab mitluqa kwa\u017ci g\u0127al kollox, g\u0127alkemm jidher li hemm il-\u0127sieb li g\u0127ad ti\u0121i rrestawrata.23", "Tag\u0127rif interessanti dwar din il-kappella, mislut mid-diversi vi\u017cti pastorali li sarulha tul is-snin, jag\u0127tihulna Mons. Prof. Vin\u010benz Borg.24 Jg\u0127idilna li l-ori\u0121ini tal-kappella tal- Lunzjata fuq Ta' l-G\u0127olja tmur lura g\u0127as- sena 1450, meta kienet mag\u0127rufa b\u0127ala Ta' G\u0127emmuna.", "Inbniet mid-dekan tal-kapitlu tal-Katidral, Dun Guliermu Tonna, u mbag\u0127ad re\u0121g\u0127et inbniet mill-\u0121did fl-1494.", "Kienet mi\u017cmuma b'g\u0127o\u017c\u017ca mis-sajjieda li malajr kienu jilm\u0127uha hekk kif joqorbu lejn il-g\u017cira minn dawk in-na\u0127at.", "F'xi \u017cmien qabel is-sena 1634, il-kavallier Fra Giacomo Cristoforo ab Andlau \u017cejjen din il-kappella bi kwadru titulari \u0121did.", "Il-kappella re\u0121g\u0127et inbniet mill-\u0121did tul il-\u0127akma tal-Gran Mastru Gregorio Caraffa (1680-1690) fi \u017cmien l-", "20 S. Abela, op.cit., p.16.", "21 Ibid., p.65.", "G\u0127al aktar tag\u0127rif dwar din il-knisja u d-devozzjoni Marjana fl-Ordni Karmelitan, ara Valentin Borg Gusman, \"Marian Devotion in the Maltese Carmelite Province during the 17th and 18th Centuries,\" fil- ktieb ta' V. Borg (ed.)", "Marian Devotions in the Islands of St Paul 1600-1800, op.cit., pp.284-300.", "22 Dan is-salib kbir tal-\u0127adid, li twaqqaf fuq Tal-G\u0127olja fis-sena 1900 sabiex ifakkar is-sena mqaddsa, sar bit-t\u0127abrik ta' Dun Pawl Laferla, li \u0127are\u0121 minn butu 850 skud, minbarra l-flus li kienu n\u0121abru.", "Is-salib tbierek fis-27 ta' Settembru 1903.", "Fl-1946 dan is-salib monumentali waqa', i\u017cda n\u0127adem mill-\u0121did minn ditta Taljana f'Lucca u re\u0121a' tqieg\u0127ed f'postu nhar l-20 ta' Awissu 1963.", "Ara Alfie Guillaumier, Bliet u R\u0127ula Maltin, Volum II (Malta: Klabb Kotba Maltin, 2005), pp.806-807.", "23 Il-perit Robert Musumeci, illum is-sindku tas-Si\u0121\u0121iewi, ippropona pjan g\u0127ar-restawr u l- konservazzjoni ta' din il-kappella storika (ara The Annunzjata Chapel at Ta' l-G\u0127olja \u2013 A Conservation Strategy, te\u017ci mhix ippubblikata g\u0127all-grad M.Sc.", "Conservation Technology fl-Universit\u00e0 ta' Malta, 2004).", "Nirringrazzjah talli g\u0127o\u0121bu jg\u0127addili kopja elettronika ta' dan ix-xog\u0127ol studjat tieg\u0127u.", "24 Ara V. Borg, \"Marian Devotions in Maltese Diocesan Churches,\" op.cit., pp.58-59.", "7 Isqof Fra Girolamo Molina (1678-1681), ji\u0121ifieri bejn is-snin 1680-1681.", "Achille Ferres jg\u0127idilna li l-knisja nqerdet bit-terremot ta' l-1693.25", "Il-knisja re\u0121g\u0127et bdiet tinbena fl-1 ta' Awissu 1694 bil-\u0127idma tal-prokuratur Dun Fran\u0121isk Attard.", "Inbniet bil-\u0121bir tal-poplu, u l-aktar mill-qaddiefa tax-xwieni.", "\u0120iet ikkonsagrata mill-Isqof Fra Paolo Alpheran de Bussan nhar it-3 ta' \u0120unju 1749.", "Il-knisja nqerdet g\u0127al kollox fit-terremot tat-12 ta' Ottubru 1856, u parti minnha re\u0121g\u0127et inbniet is- sena ta' wara, 1857.", "Il-knisja li naraw illum g\u0127andha artal wie\u0127ed.", "G\u0127andha fa\u010b\u010bata sempli\u010bi u lixxa g\u0127all-a\u0127\u0127ar, li tag\u0127laq b'opramorta bil-balavostri u kampnar \u017cg\u0127ir fin- nofs mirfud minn \u017cew\u0121 mensoli.", "Skond Ferres, fil-knisja hemm kwadru sabi\u0127 \u0127afna tal- Lunzjata, kopja ta' xog\u0127ol ta' Guido Reni, mog\u0127ti lill-kappella mill-Fra Adobaldino Testaferrata Abela nhar it-8 ta' Frar 1682.", "Dan il-kwadru llum jinsab fil-parro\u010b\u010ba tas- Si\u0121\u0121iewi.", "Nafu wkoll li nhar il-festa tal-Lunzjata kienet issir pur\u010bissjoni lejn din il- kappella mmexxija mill-kappillan tas-Si\u0121\u0121iewi u kienet titqaddes quddiesa kantata bil- pane\u0121ierku.", "Dan kien isir b'weg\u0127da, x'aktarx b'radd ta' \u0127ajr lil Alla g\u0127all-\u0127elsien mill- Mori fl-1429.26 Sa minn nofs is-snin 60 tas-seklu li g\u0127adda l-\u0127idmiet pastorali li kienu jsiru f'din il-kappella ma baqg\u0127ux isiru i\u017cjed.27", "Il-Lunzjata ta' \u0126al Millieri Nin\u017clu mis-Salib ta' l-G\u0127olja u, wara li naqsmu s-Si\u0121\u0121iewi, nissuktaw il-mixja tag\u0127na fil- bera\u0127 sieket ta' l-in\u0127awi sakemm naslu fir-ra\u0127al ta' l-Imqabba.", "Minn hawn naqbdu t-triq lejn i\u017c-\u017burrieq.", "Fil-\u0127\u00e2ra bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 ir\u0127ula fix-xlokk ta' Malta, mitlufa fil- kampanja ta' \u0126al Millieri, niltaqg\u0127u ma' \u017cew\u0121 kappelli antiki li llum \u0121ew irrestawrati tajjeb \u0127afna mis-so\u010bjet\u00e0 'Din l-Art \u0126elwa'.", "L-eqdem minn dawn il-kappelli hija ddedikata lil-Lunzjata.", "Din il-kappella, x'aktarx l-isba\u0127 e\u017cempju ta' knisja medjevali li g\u0127andna Malta, hija l-aktar kappella li saret ri\u010berka dwarha u li \u0121iet studjata b'mod xjentifiku mis-seba' kappelli tal-Lunzjata li qed in\u017curu f'dan il-pellegrina\u0121\u0121 tag\u0127na.28 Achille Ferres jg\u0127idilna li din kienet il-knisja ewlenija ta' \u0126al Millieri, ra\u0127al li llum ma baqa' xejn minnu g\u0127ajr ismu.", "29", "Il-kappella tinsab f'nofs ta' \u0121nien imdawwar b'\u0127ajt g\u0127oli li kwa\u017ci jostorha g\u0127al kollox, b'xi si\u0121riet ta\u010b-\u010bipress u l-palm madwarha.", "Dan il-\u0121nien, li tid\u0127ol g\u0127alih minn bieb b'rixtellu tal-\u0127adid, \u0127afna ja\u0127sbu li kien \u010bimiterju.", "Il- kappella nbniet madwar is-sena 1450, fl-istess post ta' kappella o\u0127ra x'aktarx tas-seklu 13.30 Hija ta' stil Sikulo- 25 A. Ferres, op.cit., p.409.", "26 Ibid., loc.cit.", "27 R. Musumeci, The Annunzjata Chapel at Ta' l-G\u0127olja \u2013 A Conservation Strategy, op.cit., p.1.", "28 Ara Anthony Luttrell (ed.), \u0126al Millieri: A Maltese Casale, its Churches and Paintings (Malta: Midsea Books Ltd, 1976).", "Ara wkoll Mario Buhagiar, \"Medieval Churches in Malta,\" fil-ktieb ta' Anthony Luttrell (ed.), Medieval Malta \u2013 Studies on Malta before the Knights (London: The British School at Rome, 1975), pp.163-180.", "29 A. Ferres, op.cit., p.396.", "30 Ara l-folju Annunciation Chapel at \u0126al Millieri, ippubblikat minn 'Din l-Art \u0126elwa'.", "\u0126ajr lil Tony Mangion tar-ritratti li g\u0127o\u0121bu jg\u0127addili ta' din il-kappella.", "8 Normann, baxxa, u b'kampnar \u010bkejken.", "G\u0127andha bieb kwadru, li qabel jidher li kien ark bil-ponta, imsejja\u0127 o\u0121iva, bi gwarni\u010b Normann fuqu li kien jispi\u010b\u010ba bl-iskrollijiet.", "Kif tid\u0127ol mill-bieb tin\u017cel tliet tar\u0121iet, billi l-qieg\u0127a tal-kappella hija i\u017cjed baxxa mill-art tal- \u0121nien.", "Is-saqaf jistrie\u0127 fuq erba' \u0127nejjiet \u0121ejjin kemxejn g\u0127all-ponta li jitilg\u0127u mill-art, li bejniethom hemm il-bankijiet tal-\u0127a\u0121ar.", "Fuq wara ta' l-artal il-kappella tispi\u010b\u010ba b'abside.", "Tne\u0127\u0127i din l-abside, il-\u0127itan huma miksijin b'affreski li huma l-akbar pre\u0121ju ta' din il- kappella.", "Meta Mons. Dusina \u017car i\u017c-\u017burrieq nhar id-19 ta' Frar 1575, sab f'\u0126al Millieri \u0127mistax-il dar u erba' knejjes, fosthom din tal-Lunzjata.", "Il-kappella kienet f'kundizzjoni tajba, i\u010b\u010bangata, bil-bieb u bi tliet artali, i\u017cda kien jonqosha l-me\u0127tie\u0121 g\u0127ax la kellha rettur, la renti, u lanqas paramenti sagri.", "Nafu wkoll li sa mis-sena 1575 kienet issir pur\u010bissjoni mill-parro\u010b\u010ba ta\u017c-\u017burrieq lejn din il-kappella, u hemm kienet titqaddes quddiesa li kienet issir bil-\u0121bir tal-ftit abitanti ta' \u0126al Millieri.", "Insibu wkoll li dawk li mietu fil-pesta tal- 1592-93 kienu jindifnu fi\u010b-\u010bimiterju tag\u0127ha.31 Mal-mog\u0127dija tas-snin il-kappella \u0121iet ittraskurata, hekk li sa\u0127ansitra l-Isqof Labini pprofanaha fis-sena 1787.", "I\u017cda \u010bertu \u0120u\u017ceppi Magro mi\u017c-\u017burrieq, min\u0127abba d-devozzjoni li kellu lejn din il-kappella, g\u0127amel mezz li jirrestawraha u jg\u0127ammarha b'dak kollu li kien me\u0127tie\u0121, hekk li b'digriet ta' l- Isqof Ferdinando Mattei tas-6 ta' Novembru 1809 ing\u0127ata li ti\u0121i mbierka mill-kappillan Dun Gaetano Buttigieg.32", "Mal-medda tas-snin il-kappella tal-Lunzjata re\u0121g\u0127et sfat mitluqa u abbandunata, sakemm fl-1968 \u0121iet afdata f'idejn 'Din l-Art \u0126elwa' li, permezz tat-taqsima ta\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tag\u0127ha, \u0127adet \u0127sieb it-tindif u r-rijabilitazzjoni tag\u0127ha flimkien mar-restawr professjonali ta' l- affreski.", "Dawn l-affreski huma uni\u010bi f'pajji\u017cna u jiffurmaw parti mill-wirt nazzjonali tag\u0127na.", "Huma e\u017cempji mill-aqwa ta' l-arti Maltija tas-seklu 15, u jixhdu rabta ma' affreski Bi\u017cantini fix-xlokk ta' Sqallija.", "G\u0127alkemm ma\u017c-\u017cmien saritilhom \u0127afna \u0127sara \u2013 sa\u0127ansitra kienu tbajdu bil-\u0121ir! \u2013 illum \u0121ew irrestawrati bl-aktar mod professjonali mill- Prof. Paola Zanolini fis-sena 1974.", "L-affreski juru g\u0127a\u017cla ta' appostli, martri u qaddisin li x'aktarx \u0121ew ikkupjati mill-kappella l-antika tas-seklu 13.", "G\u0127alkemm il-pittur ta' dawn l- affreski mhux mag\u0127ruf, jista' jkun li kien xi Sqalli bl-isem ta' 'Garinu', billi dan l-isem jidher fl-affreski li juru lil Sant'Agata u lil San Blas.", "Il-qaddisin impittra fl-affreski huma dawk li l-Maltin kienu devoti tag\u0127hom fi\u017c-\u017cminijiet tan-nofs, b\u0127al San \u0120or\u0121, San Nikola, San Anard, Sant'Andrija, San \u0120akbu, San \u0120wann u San Lawrenz, Santu Wistin, San Vin\u010benz, San Pawl l-Eremita (jew Sant'Anton Abbati), u Sant'Agata u San Blas li di\u0121\u00e0 semmejna.", "F'u\u0127ud mix-xbihat jidher isem il-qaddis miktub b'ittri goti\u010bi.", "33", "Illum, fl-eqreb \u0126add lejn il-25 ta' Marzu, f'din il-kappella re\u0121g\u0127et bdiet ti\u0121i \u010b\u010belebrata mill-\u0121did il-festa tal-Lunzjata.34", "31 V. Borg, \"Marian Devotions in Maltese Diocesan Churches,\" op.cit., p.61.", "32 A. Ferres, op.cit., p.396.", "33 Ara l-folju stensiljat The \u0126al Millieri Medieval Chapel, ta' 'Din l-Art \u0126elwa'.", "34 Nista' ng\u0127id li kelli x-xorti nkun pre\u017centi g\u0127all-festa tal-Lunzjata f'din il-kappella nhar it-23 ta' Marzu 2003.", "9 Il-Knisja tal-Lunzjata fil-Gudja In\u0127allu s-skiet u s-serenit\u00e0 ta' \u0126al Millieri u no\u0127or\u0121u fit-triq ewlenija li mi\u017c-\u017burrieq tie\u0127u g\u0127all-ajruport.", "Hekk kif ng\u0127addu mill-mina ta' ta\u0127t il-mitjar, ni\u0121bdu lejn il-Gudja, u malli niskorru l-mog\u0127dija li twassal g\u0127all-kappella ta' Birmiftu\u0127 naqbdu t-triq li twassalna fil- qalba ta' dan ir-ra\u0127al.", "Hawn dlonk tixref quddiemna l-knisja \u0127elwa tal-Lunzjata, mag\u0127rufa b\u0127ala \"ta' Brolli\".", "Achille Ferres, fid-deskrizzjoni tieg\u0127u tal-knejjes ta' Malta u G\u0127awdex, jg\u0127idilna li din hija t-tielet knisja ddedikata lil-Lunzjata f'dan il-lokal.", "L- ewwel wa\u0127da kienet tinsab fin-na\u0127a msej\u0127a \"ta' Durbies\", filwaqt li t-tieni wa\u0127da kienet mibnija f'nofs ir-ra\u0127al.35 Il-knisja li kienet \u0121a mibnija fl-1575 kienet meqjusa l-aktar knisja importanti li kien hemm fil-Gudja dak i\u017c-\u017cmien.", "36", "Il-knisja li naraw illum inbniet bejn is-snin 1752 u 1755 minn Dun \u0120wann Barbara, u \u0121iet imbierka nhar is-6 ta' April 1755.", "Dan is-sa\u010berdot bena l-knisja pre\u017centi bejn bil-kontribuzzjonijiet ta' xi persuni devoti imma l-aktar bi flusu u bix-xog\u0127ol tieg\u0127u stess.", "Jing\u0127ad li Dun \u0120wann Barbara bieg\u0127 sa\u0127ansitra l-\u0127wejje\u0121 ta' daru biex ikun jista' jtemm il-bini ta' din il-knisja li tant kienet g\u0127al qalbu.37 Il-knisja g\u0127andha fa\u010b\u010bata eleganti bil-pilastri li jibqg\u0127u telg\u0127in sal-gwarni\u010ba tal-bejt li mad-dawra tieg\u0127u tg\u0127addi opramorta lixxa.", "Fuq il-pilastri l-opramorta tog\u0127la b'pedestall bi statwa fuqu, wa\u0127da ta' Sant'Anna u l-o\u0127ra ta' San \u0120wakkin.", "Il-bieb ewlieni m\u017cejjen bi gwarni\u010b skolpit li jispi\u010b\u010ba bi frontispizju trijangulari b'ie\u0127or g\u0127at-tond \u0121o fih.", "Fuq il-bieb naraw tieqa kbira ornamentali ta' stil Barokk.", "Fuq il- knisja jiddomina l-kampnar ta' g\u0127amla delikata \u0127afna, li f'ni\u010b\u010ba fil-piramida tieg\u0127u naraw statwa ta' l-Arkan\u0121lu Gabriel.", "Din l-istatwa, flimkien ma\u017c-\u017cew\u0121 statwi l-o\u0127ra li semmejna, huma xog\u0127ol Antonio Zammit mi\u017c- \u017burrieq.38", "Minn \u0121ewwa l-knisja g\u0127andha g\u0127amla ta' salib Grieg.", "L- istruttura tistrie\u0127 fuq pilastri ming\u0127ajr kapitelli, bi gwarni\u010bun li jg\u0127addi mad-dawra kollha tag\u0127ha.", "Fuq il- pilastri ma\u0121\u0121uri jitilg\u0127u l-erba' \u0127nejjiet, bil-lunetti bejniethom, li fuqhom tistrie\u0127 il-koppla.", "Din tispi\u010b\u010ba b'lanterna bi twieqi tawwalin li jipprovdu d-dawl naturali g\u0127al \u0121ol-knisja.", "G\u0127alkemm s'issa g\u0127ad mhux mag\u0127ruf min kien l-arkittet tal-knisja u lanqas l- img\u0127allem li bnieha, il-proporzjonijiet arkitettoni\u010bi tag\u0127ha jixhdu \u010berta seng\u0127a.", "L-artal ewlieni huwa ta' l-", "35 A. Ferres, op.cit., p.354.", "36 V. Borg, \"Marian Devotions in Maltese Diocesan Churches,\" op.cit., p.55-56.", "37 A. Ferres, op.cit., p.354.", "38 \u0126afna mit-tag\u0127rif dwar din il-kappella g\u0127addihuli Martin Gravina li jie\u0127u \u0127siebha b'\u0127afna dedikazzjoni.", "Nirringrazzjah ukoll tar-ritratti li tani.", "10 ir\u0127am u sar fl-1873.", "Il-prospettiva ta' l-artal hija ddekorata b'disinji artisti\u010bi b'\u017cebg\u0127a ta' l-ilma li saru g\u0127all-bidu tas-seklu 20.", "Il-kwadru titulari, li jirrappre\u017centa x-xena ta' l- Annunzjazzjoni, sar \u0121ewwa Ruma fl-1874 mill-pittur Taljan Giovanni Gagliardi.", "Minbarra l-artal ma\u0121\u0121ur il-knisja g\u0127andha \u017cew\u0121 artali o\u0127ra, wie\u0127ed fuq kull na\u0127a.", "Fuq l- artal tal-lemin naraw ni\u010b\u010ba bi statwa ta' l-injam tal-Madonna tar-Ru\u017carju, ma\u0127duma mill- iskultur Antonio Chircop.", "Fuq dan l-artal naraw ukoll pittura ovali tal-Qalb ta' \u0120es\u00f9 li \u0121\u0121ib id-data 1770.", "Fuq in-na\u0127a tax-xellug insibu artal ie\u0127or li fuqu hemm ni\u010b\u010ba bi statwa tal-kartapesta ta' San \u0120u\u017cepp.", "Fil-knisja nsibu wkoll \u017cew\u0121 pitturi ovali, kopji ta' skola Fran\u010bi\u017ca tas-seklu XVIII, wa\u0127da tirrappre\u017centa t-twelid ta' \u0120es\u00f9 Bambin, u l-o\u0127ra l-mewt ta' San \u0120u\u017cepp.", "Insibu wkoll sett ta' in\u010bi\u017cjonijiet tal-Via Sagra ma\u0127dumin fl-1780 minn Leopardi u Lorenzo Bordi ta' Firenze.", "Il-paviment huwa tal-madum, u fl-art hemm sitt lapidi ta' oqbra li qabel kienu fil-knisja parrokkjali tal-Gudja u li n\u0121abu f'din il-knisja fis- sena 1951.", "Lejn tmiem is-sena 2005 sar ir-restawr tal-knisja minn barra, xog\u0127ol il-\u0127addiema tat- taqsima tar-restawr fi \u0127dan il-Ministeru g\u0127ar-Ri\u017corsi u l-Infrastruttura.", "F'din l-ewwel fa\u017ci sar tibdil ta' \u0121ebel immermer, tindif tal-fa\u010b\u010bata, inklu\u017c il-kampnar u l-istatwi, kif ukoll xog\u0127ol fuq il-bibien u t-twieqi ta' l-injam.", "Fit-tieni fa\u017ci ta' dan il-pro\u0121ett hemm il-\u0127sieb li jsir ir-restawr tal-knisja minn \u0121ewwa.", "Tajjeb li jing\u0127ad ukoll li ta' kull sena, nhar it-tieni Tnejn wara l-G\u0127id il-Kbir, ti\u0121i \u010b\u010belebrata l-festa tal-Lunzjata, festa \u0127elwa li tixraq lil dan il-misterju kbir.39", "Intemmu l-pellegrina\u0121\u0121 tag\u0127na B'din i\u017c-\u017cjara lill-knisja tal-Lunzjata fil-Gudja temmejna l-pellegrina\u0121\u0121 tag\u0127na lil seba' kappelli ddedikati lill-misterju tat-T\u0127abbira tal-Mulej.", "Dorna dawra \u0121mielha, li dewqitna xi ftit kemm il-kult tal-Lunzjata huwa mifrux u jmur lura \u0127afna snin f'pajji\u017cna.", "G\u0127aldaqstant nistg\u0127u n\u0127allu r-ra\u0127al kwiet tal-Gudja u no\u0127or\u0121u fit-triq traffiku\u017ca Tal- Barrani sabiex ni\u0121bdu mill-\u0121did lejn ir-ra\u0127al ta' \u0126al Balzan fejn bdejna dan il- pellegrina\u0121\u0121.", "I\u017cda mit-triq Tal-Barrani ma nistg\u0127ux ma nilm\u0127ux jixirfu 'l bog\u0127od minna \u017c-\u017cew\u0121 kampnari sbie\u0127 u antiki tal-knisja parrokkjali ta' \u0126al Tarxien, biex donnhom ifakkruna li hawn ukoll il-Lunzjata g\u0127andha t-territorju tag\u0127ha.", "G\u0127ax b\u0127alma \u0126al Balzan huwa \u010b-\u010bentru tal-qima lejn il-Lunzjata fin-na\u0127a ta' fuq ta' Malta, hekk ukoll ir-ra\u0127al ta' \u0126al Tarxien jixhed il-qima lejn dan il-misterju fin-na\u0127a t'isfel ta' g\u017ciritna.", "________________________", "\u0126ajr lil Dr Bernard Bezzina BChD, MSc, ALCM, AMusVCM, g\u0127al u\u0127ud mir-ritratti.", "39 Kien ta' fer\u0127 kbir g\u0127alija li nkun pre\u017centi g\u0127all-quddiesa kantata bl-orkestra fl-okka\u017cjoni tal-festa tal-Lunzjata f'din il-kappella nhar it-Tnejn, is-16 ta' April 2007.", "11"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Knejjes-_kappelli_u_oratorji_fil-Birgu", "text": ["Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu Kitba ta' Gregory Gauci", "Tempera mutantur et nos mutantur cum illis (i\u017c-\u017cmien jinbidel u a\u0127na ninbidlu mieg\u0127u)", "F'dan ix-xog\u0127ol qasir insibu informazzjoni dwar numru limitat ta' knejjes, kappelli u oratorji li ma g\u0127adhomx jidhru \u0121ewwa 'l Birgu.", "\u0126afna minnhom huma strutturi li kienu mibnija kemm fi \u017cmien medjuevu u dak tar-rinaxximent.", "Fl-opinjoni tieg\u0127i in\u0127oss illi l-importanza ta' dan l-artiklu tin\u0127ass meta wie\u0127ed japprezza n-numru ta' kappelli mibnija f'post verament \u010bkejken fl-ispazju illi toffri din il-peni\u017cula.", "Dan l-ilsien art ma\u0127ru\u0121 fil-Port il-Kbir li jiddomina \u010b- \u010bentru tieg\u0127u bi spazju ta' 175,000 metru kwadru u li kellu popolazzjoni ta' 2500 fl-1530 mal-mi\u0121ja tal-Kavallieri ta' San \u0120wann.", "Kavallier Taljan, \u010bertu Nicola Marchesi, fis-sena 1728 iddikjara illi fl-istess sena il-Birgu kellu madwar 1000 familja b'medja ta' 4000 ru\u0127.", "G\u0127alkemm din il- popolazzjoni baqg\u0127et ti\u017cdied, la\u0127qet il-massimu fis-sena 1939 ftit qabel faqqg\u0127et it-Tieni Gwerra Dinjija meta l-popolazzjoni kienet 7000, naqset sakemm illum insibuha ftit ferm aktar minn 3,000.", "Allura ma hemmx g\u0127aliex wie\u0127ed jiskanta illi fir-ri\u010berki tag\u0127na sibna madwar 38 knisja, kappella u oratorju f'dan l-ispazju limitat tal-Birgu.", "Dan it-tag\u0127rif huwa me\u0127ud mix- xog\u0127ol tieg\u0127i, il-ktieb Churches, chapels & oratories in Birgu, li fih \u0121ie spjegat madwar dawn it-38 knisja, kappella u oratorju li \u0127afna minnhom spi\u010b\u010baw i\u017cda l- o\u0127rajn g\u0127adna nistg\u0127u narawhom sal-\u0121urnata tal-lum.", "Kappella ta' San \u0120or\u0121", "Din il-kappella kienet fi Triq il-Mina l-Kbira quddiem il-kunvent tad-Dumnikani.", "Din, immarkata b-ir\u0127ama mal-fa\u010b\u010bata, kienet kappella Griega mibnija mill- komunit\u00e0 Griega li kien hawn \u0121ol Birgu.", "Dawn kienu l-istess Rodjani li \u0121ew mal-Kavallieri fl-1530 wara li kienu \u0121ew imke\u010b\u010bija mill-g\u017cira ta' Rodi fl-1522 mis-Sultan Ottoman Suleiman il-Manifiku.", "Din spi\u010b\u010bat u ma baqg\u0127etx tiffunzjona u kellha destin qasir ferm sabiex isservi lil komunit\u00e0 Griega fil-Birgu u \u0121iet abbandunata u pprofanata fis-17-il seklu.", "Il-fa\u010b\u010bata tag\u0127ha g\u0127adha te\u017cisti.", "Din il-kappella qabel kienet iddedikata lil San Nikola.", "...../ikompli", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 1 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "Kappella ta' San Nikola", "Din il-kappella kienet mibnija fil-pjazza tal-Birgu (Misra\u0127 ir-Reb\u0127a) kantuniera ma' Triq Hilda Tabone, din ukoll immarkata b'ir\u0127ama sabiex tfakkar is-sit tag\u0127ha fejn kien.", "Din intilfet matul is-snin u serviet b\u0127ala parro\u010b\u010ba tal- komunit\u00e0 Griega \u0121ol Birgu.", "Il-kongregazzjoni inbidlet u saret dedikata lil San Nikola, i\u017cda ori\u0121inarjament kienet iddedikata lil Santa Agata kif taqra l- iskrizzjoni fuq l-ir\u0127ama ta' mal-\u0127ajt.", "Kappella tal-Madonna ta' Damaxxena (Damasku)", "Parti minn din il-kappella g\u0127adha te\u017cisti fil-lok ori\u0121inali tag\u0127ha fl-oratorju ta' San \u0120u\u017cepp fejn illum insibu l-Mu\u017cew tal-knisja.", "Din kienet kappella parrokkjali tal-komunit\u00e0 Griega fil-Birgu u nbniet fl-1550 kif jindika fuq l- ir\u0127ama ma' \u0121enb l-oratorju ta' San \u0120u\u017cepp fir-rokna.", "Inbniet mill-istess Rodjani li \u0121ew mal-Ordni ta' San \u0120wann.", "Din inbniet minflok kappella o\u0127ra antika li kienet iddedikata lil Santa Katerina.", "\u0120iet mibnija minn Nicolo' Flavari li kien impjegat mal-Kavallieri.", "Il-kappella ta' Santa Katerina li kienet fil-post stess fejn inbniet din kienu jie\u0127du \u0127siebha l-qlafat u dawk li ja\u0127dmu fl-i\u010b\u010bumbar tal-\u0127bula.", "Santa Katerina hija l-patruna tal-qlafat li kienet seng\u0127a importantissma fi \u017cmien il-Kavallieri min\u0127abba l-\u0127bula ne\u010bessarji tal-flotta.", "Peress li quddiem l-arsenali fejn illum insibu l-Mu\u017cew Marittmu kien spazju ferm limitat u ma kienx hemm fejn isir dan ix-xog\u0127ol, dan kien isir fi Triq it-Torri ta' San \u0120wann fuq is-sur ma' \u0121enb il- French Curtain li llum in-nies tal-lokal g\u0127adhom isej\u0127u b\u0127ala is-Sur tal-Kurdara.", "Meta l-Griegi \u0121abu mag\u0127hom l-ikona tal-Madonna ta' Damascena bnew din il- kappella fejn \u0127adet l-istess isem tal-ikona.", "Din l-ikona \u0121iet me\u0127uda l-belt Valletta minn hawn mill-Gran Mastru Verdalle u replika tag\u0127ha (g\u0127alkemm mhix pre\u010bi\u017ca b\u0127alha) in\u0127admet minn nies tas-seng\u0127a Griegi u issa hija preservata tajjeb fil-kappella fl-oratorju stess ta' San \u0120u\u017cepp li qieg\u0127ed iservi b\u0127ala Mu\u017cew tal-knisja fejn fih wie\u0127ed isib bosta o\u0121\u0121etti u artifatti ta' nteress u valur enormi.", "Din il-kappella llum hija mag\u0127rufa b\u0127ala La Madonna dei Greci (il-Madonna tal-Griegi).", "...../ikompli", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 2 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "San Lorenzo-a-mare", "San Lorenzo-a-mare (San Lawrenz mal-ba\u0127ar) kienet knisja primittiva ddedikata lil San Lawrenz mibnija minn ba\u0127\u0127ara Spanjoli bl-g\u0127ajnuna ta' rejiet Spanjoli tard fis-seklu 13 jew kmieni fis-seklu 14 wara li l-g\u017cejjer tag\u0127na kienu \u0121ew ma\u0127kuma mill-qawwa Aragoni\u017ca fis-sena 1283.", "L-Aragoni\u017ci tassew sabu dan l-ilsien art attraenti min\u0127abba li s-sit kien kenni u servihom b\u0127ala port addattat g\u0127all-flottot tag\u0127hom fil-Borgo ma\u0127ru\u0121 'l barra fil-port bil-kastell Sant An\u0121lu fil-tarf tieg\u0127u sabiex i\u0127ares lil dan il-villa\u0121\u0121 okkupat minn diversi sajjieda.", "Is-sit fejn inbniet il-knisja kien mag\u0127ruf b\u0127ala Ta' \u0126ammuna u dan il- post kien di\u0121\u00e0 abitat \u0127afna qabel l-okkupazzjoni ta' dawn il-g\u017cejjer mir-Rumani fis-sena 216-218 Qabel Kristu.", "Id-daqs tal-knisja kien xi 1/12 id-daqs ta' din pre\u017centi.", "Il-bieb ma\u0121\u0121ur kien qrib \u0127afna tal-pulptu u l-altar ma\u0121\u0121ur kien ta\u0127t il-pittura ta' Preti u kienet ukoll t\u0127ares lejn il-ba\u0127ar bl-istess direzzjoni ta' din tal-lum.", "Aragoni\u017c sinjur u nobbli, Don Filippu De Guevara, kien la\u0127aq il-kappillan ta' din il-knisja fl-1505 u kellu devozzjoni kbira lejn dan il-qaddis San Lawrenz.", "G\u0127alhekk waqqa' dik li bnew il-ba\u0127\u0127ara Spanjoli u beng\u0127a o\u0127ra ftit akbar u isba\u0127 fl-1508 fuq stil Siculo-Normann.", "Fil-fatt din hi il-knisja illi sabu l- Kavallieri meta \u0121ew fl-1530 u mhux dik li kienu bnew l-Ispanjoli.", "Ji\u0121ifieri kienet g\u0127adha knisja \u0121dida g\u0127ax kellha biss 22 sena.", "L-ewwel ma kien g\u0127amel il-Gran Mastru L'Isle Adam kien li ddikjara din il-knisja b\u0127ala l-knisja Konventwali tal-Kavallieri f'Novembru fejn serviethom g\u0127al 41 sena sakemm marru 'l belt Valletta u bnew San \u0120wann li \u0121iet dikjarata b\u0127ala t-tieni knisja Konventwali tag\u0127hom.", "Bl-ordni ta' Carlo V ta' Aragona il-Gran Mastru bag\u0127at lil De Guevara sabiex imexxi l-parro\u010b\u010ba mill-knisja tal-Lunzjata li fil-fatt kienet ilha sentejn biss immexxija mid-Dumnikani li \u0121ew mir-Rabat fl-1528 sentejn qabel il-Kavallieri.", "Hawn insibu li San Lorenzo-a-mare b\u0127ala l-knisja Konventwali kienet taqa' ta\u0127t il-\u0121uristizzjoni tal-Prijur tal-Ordni u l-kappillan ma kellu x'jaqsam xejn mag\u0127ha.", "L-ewwel dokumentazzjoni insibuha fis-sena 1436 meta l-Isqof ta' Malta Mello de Noto mag\u0127ruf ukoll b\u0127ala de Mello kien la\u0127\u0127aq lil Nicholas de Falsone b\u0127ala kappillan tag\u0127ha.", "Dan i\u017cda ma jfissirx illi dan kien l-ewwel kappillan i\u017cda jfisser illi hu kien dokumentat l-ewwel.", "Giacomo Bosio jg\u0127idilna li De Guevara \u0127assu \u0127a\u017cin (attak tal-qalb) meta l'Isle Adam urieh id-Digriet ta' Carlo V sabiex i\u010bedi l-knisja lill-Gran Mastru u nsibu illi sitt xhur wara kien \u0127alliena, f'Marzu 1531 u warajh kien la\u0127aq kappillan Mangion.", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 3 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "Din il-knisja \u0127adet in-nar u \u0121iet rovinata kwa\u017ci g\u0127al kollox nhar l-ewwel ta' April 1532.", "Kien it-Tnejn tal-G\u0127id u sofriet \u0127sarat kbar, x'aktarx min\u0127abba l- blandun li kien t\u0127alla' jixg\u0127el matul il-lejl, u peress li kienet tliet kwarti minnha mibnija bl-injam inklus anki s-saqaf, dan kompla jinkura\u0121\u0121ixxi dan id-di\u017castru li se\u0127\u0127 biss wara 17-il xahar li waslu l-Kavallieri fostna.", "Ma hemm l-ebda informazzjoni kompluta dwar din il-knisja u nafu ftit ferm dwarha.", "Dak li nafu inkiteb minn Giacomo Bosio li kien l-istorjografu tal-Kavallieri fejn tana l-istorja tag\u0127hom kemm damu hawn fi g\u017ciritna.", "Il-knisja re\u0121g\u0127et inbniet mill-\u0121did fi \u017cmien sena u kienet \u0127afna ikbar u isba\u0127 u kompliet isservi lil Kavallieri sakemm dawn telqu lejn il-belt Valletta f'Marzu tal-1571.", "Din l-istess knisja \u0121iet \u017carmata u mwaqqa' fl-1681 sabiex tinbena din il-\u0121awhra li g\u0127andna llum li hi l-g\u0127axqa mhux biss tal-Vittorjosani i\u017cda tal- vi\u017citaturi kwa\u017ci kollha li ji\u0121u j\u017curuha.", "Dan ng\u0127iduh b'esperjenza li akkwistajna bis-sig\u0127at li nqattg\u0127u fiha meta tinfeta\u0127 g\u0127at-turisti u vi\u017citaturi matul l-g\u0127odwa kuljum u dan nag\u0127mluh sabiex nassistu lil dawk kollha li juru xi interess fiha.", "Kappella ta' Sant'Antnin", "Din il-kappella kienet il-parro\u010b\u010ba tal-Ordni ta' San \u0120wann meta l-Kavallieri \u0121ew Malta.", "Din kienet fi Triq Sant'Antnin stess wara l-knisja tat-Trinit\u00e0.", "Din tal- a\u0127\u0127ar kellha l-bieb prin\u010bipali fi Triq San Lawrenz qabel.", "Illum dan il-bieb qieg\u0127ed fi Triq i\u010b-\u010aentinarju tal-Parro\u010b\u010ba peress li din it-triq kienet b'isem ie\u0127or ta' Sant'Antnin u l-knisja tat-Trinit\u00e0 kienet i\u0121\u0121arfet fil-gwerra.", "Sfortunatament din il-kappella ta' Sant'Antnin mhix immarkata b'ir\u0127ama b\u0127al knejjes o\u0127ra.", "Kienet inqerdet totalment fil-gwerra li g\u0127addiet.", "Fis-17-il seklu l-Ordni tal- Kavallieri kienet g\u0127alqet kompletament din il-kappella u dde\u010bidiet li ma tag\u0127mel l-ebda u\u017cu minnha g\u0127al xi ra\u0121uni, i\u017cda qabel serviet lill-Ordni b\u0127ala sostituta tal-knisja Konventwali San Lawrenz.", "Il-Gran Mastru kien trasferixxa l-ikoni li kien fiha lejn il-knisja tal-Vitorja fil-belt Valletta u g\u0127al din is-sempli\u010bi ra\u0121uni il- knisja tal-Vitorja kienet ukoll mag\u0127rufa bl-istess isem ta' Sant'Antnin, dan dejjem skond id-dokumenti li sibna.", "Insibu li t-tberik ta' diversi annimali kien isir barra din il-kappella.", "Il-Kavallieri kienu okkupaw din il-kappella \u010bkejkna minbarra dik ta' San Lawrenz u sal- a\u0127\u0127ar gwerra dinjija kienet di\u0121\u00e0 pprofanata u tintu\u017ca b\u0127ala \u0127anut tax-xog\u0127ol ta' mastrudaxxa.", "Fi \u017cmien l-Ordni kienet ta\u0127t il-kmand tal-Prijur tal-knisja Konventwali.", "Fil-pre\u017cent je\u017cisti disinn (sketch) tag\u0127ha u jinsab fil-Mu\u017cew tal- knisja mag\u0127mul minn \u010berta Eli\u017cabeth u Paul.", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 4 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "Ori\u0121inarjament kienet forma rettangulari u l-fa\u010b\u010bata tag\u0127ha qatt ma \u0121iet mibdula u baqg\u0127et l-istess sakemm \u0121iet meqruda.", "Il-bieb prin\u010bipal kellu tliet tar\u0121iet quddiemu.", "Din kienet tamministra s-sagramenti lid-Donati tal-Ordni, ji\u0121ifieri dawk il-Kavallieri mag\u0127rufa b\u0127ala \"Half Cross\" (tan-nofs salib) u kienet isservi lil dawk l-individwi kollha.", "Il-kappillan tag\u0127ha kien ukoll su\u0121\u0121ett g\u0127all- Prijur tal-Ordni, u g\u0127al xi \u017cmien kien Fra Antonio de Corogna li aktar tard kien la\u0127aq il-Prijur tal-knisja Konventwali San Lawrenz.", "Fil-knisja parrokkjali San Lawrenz insibu lapida kbira tal-ir\u0127am fil-kappella ta' Santa Katerina.", "Fil-fatt hemm \u017cew\u0121 lapidi, imma dik li tikkon\u010bernana hi dik fuq il-lemin meta t\u0127ares lejn il-vara ta' Santa Katerina.", "Fil-lapida hemm l-iskrizzjoni kompluta ta' meta miet, kemm kellu \u017cmien u meta la\u0127aq Prijur tal-knisja Konventwali de Corogna.", "Ir\u0127ama tassew interessanti peress li dan kien it-tieni Prijur tal-knisja Konventwali, ji\u0121ifieri l-ewwel wie\u0127ed wara dak li kien la\u0127aq minn l'Isle Adam kif il-Kavallieri \u0121ew Malta.", "Il-pittura tal-altar ma\u0121\u0121ur ta' din il-kappella kienet in\u0121iebet minn Rodi fl-1530 i\u017cda ttie\u0127det fil-belt Valletta fl-1617.", "Dan \u0121ara wara editt fis-sena 1603 u kkonfermat mill-Papa Pawlu V li dde\u010bieda dwar bini ta' knisja fil-belt Valletta b\u0127ala dritt mill-kappella ta' Sant'Antnin tal-Birgu.", "Kien il-Gran Mastru Wignacourt li \u0121ie il-Birgu akkunpanjat mill-Prijur Fra Pietru de Warsea Camarosa u l-kappillani konventwali ta\u0127t l-att ta' Fra Othony Bosio vi\u010bi Kan\u010billier.", "Fost dawn kien hemm patrijiet ta' Monti Carmeli, Dumnikani mill- belt Valletta u Fran\u0121iskani Konventwali u s-so\u010bjeta ta' Santa Barbara.", "Il- Kavallieri u xi Maltin da\u0127lu fil-kappella flimkien mal-Gran Mastru u Kavallieri o\u0127ra sabiex i\u0121ibu l-Imma\u0121ni Qaddisa wara l-qari mill-Gran Kunsill tal-Ordni.", "Fi ftit kliem hija tassew \u0127asra kbira li ma baqa' xejn minn din il-kappella \u010bkejkna bi storja kbira.", "Knisja ta' Sant'Andrija", "Din il-knisja kienet mibnija fix-xatt storiku tal-Birgu ma' \u0121enb il-\u0127abs l-antik li kien \u0121ie m\u0127affer mill-istess Ordni g\u0127all-ilsiera.", "Din \u0121iet imwaqqa' mill-istess Ordni fi \u017cmien il-Gran Mastru Gregorio Carafa sabiex jibni minflok il-\u0127amest im\u0127a\u017cen g\u0127all-u\u017cu tal-flotta fl-1689.", "Is-sit ta' din il-knisja huwa mmarkat u mfakkar issa perme\u017c\u017c ta' salib mag\u0127luq \u0121ewwa ni\u010b\u010ba kbira mal-fa\u010b\u010bata ta' wie\u0127ed mill-im\u0127a\u017cen imsemmija ma\u0121enb il-mina li tag\u0127ti g\u0127all-\u0127abs u g\u0127an- na\u0127a l-o\u0127ra li jinfed g\u0127all-Kalkara.", "Din in-ni\u010b\u010ba tkun dejjem mag\u0127luqa.", "Is- sajjieda lokali, li l-patrun tag\u0127hom huwa Sant'Andrija, kienu taw kontribut qawwi finanzjarju g\u0127all-bini ta' din il-knisja fis-sena 1524 g\u0127all u\u017cu spiritwali", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 5 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "tas-sajjieda.", "Illum insibu il-mina (da\u0127la) fit-tieni ma\u0127\u017cen fejn hemm in-ni\u010b\u010ba msemmija.", "Dan il-bini huwa mag\u0127ruf b\u0127ala Carafa Building.", "Sas-sena 1613 din il-knisja kienet di\u0121a mitluqa u pprofanata.", "Benefizzju (ta' knisja jew qassis i\u017cda mhux ta' isqof) kien di\u0121\u00e0 je\u017cisti f'din il-knisja li kienet mag\u0127rufa l-aktar b\u0127ala San Andrea al Borgo fl-atti tan-nutar Vincenzo Bonaventura f'April 1537.", "Aktar tard, sas-sena 1688, kienet di\u0121\u00e0 kwa\u017ci abbandunata.", "It-Te\u017cor tal-Ordni ried li ju\u017ca is-sit ta' fejn kienet b\u0127ala m\u0127a\u017cen g\u0127all-\u0127ti\u0121ijiet tal-flotta.", "Is-salib li hemm \u0121ewwa n-ni\u010b\u010ba tal-injam jindika in-natura sagra ta' dak il-bini b\u0127ala knisja u probabilment dak li sar kien min\u0127abba n-ne\u010bessita' ta' aktar spazju g\u0127all-istess flotta li kienet tie\u0127u importanza kbira mill-istess Kunsill u t- te\u017cor tal-Ordni.", "Dan is-salib serva ukoll g\u0127all-galjeri de\u0127lin u \u0127er\u0121in fil-port fejn ta' kull darba kienu jsellmu lil dan is-salib \u0121on ni\u010b\u010ba bl-istess mod kif kienu jag\u0127mlu meta kien hemm il-knisja qabel ma twaqqg\u0127et.", "Diversi ba\u0127\u0127ara interessanti fiha baqg\u0127u jie\u0127du \u0127sieb sew tal-knisja, u wara, tas-salib anki wara li l-Ordni \u0127alliet Malta fl-1798.", "\u017bew\u0121 kwadri ta' pittura ta' nteress li fihom il-martirju ta' Sant'Andrija kienu f'din il-knisja \u017cg\u0127ira u issa qeg\u0127din fil-kor tal-knisja pre\u017centi San Lawrenz f'kull na\u0127a' mal-\u0127ajt fuq il-bankuni tal-kanon\u010bi.", "Dawn huma replika tal-ori\u0121inal ta' Guido Reni u Domenico Zampieri, liema ori\u0121inali qeg\u0127din Ruma.", "Dawn huma preservati tajjeb fl-oratorju ta' San Andrija fil-knisja ddedikata lil San Gregorio ta' Monte Celio.", "Il-kopji li g\u0127andna fil-kor tal-knisja parrokkjali ma nafux ta' min huma i\u017cda l-ori\u0121inali nafu skont id-dokumenti tal-kanonku storiku Gianmarie Farrugia.", "Dawn id-dokumenti ta' importanza qeg\u0127din fl-arkivji ta' San Lawrenz fil-Birgu.", "Kappella ta' San Bastjan", "Fuq l-istess sit fejn illum insibu l-ewwel kampnar tal-knisja San Lawrenz, li din is-sena stess jag\u0127laq tliet mitt sena, kien hemm mibnija minflok il-kappella storika ta' San Bastjan.", "Sfortunatament din il-kappella ftit ferm nies lokali jafu biha.", "Din il-kappella inbniet minn ba\u0127\u0127ara Spanjoli wara l-epidemija tal-pesta fl-1519.", "Kienet is-sena 1584 meta l-Isqof Tommaso Gargallo, isqof Taljan ta' Malta, idde\u010bieda jer\u0121a' jibni lil din fuq l-istess sit u kien fi \u0127siebu jiddedikaha lill-Madonna ta' Monserrat li kien devot kbir tag\u0127ha.", "Hu rnexxielu jibni l- kappella minn butu stess i\u017cda g\u0127al xi ra\u0121uni li ma nafux x'kienet id-dedika baqg\u0127et l-istess lil San Bastjan.", "Din il-kappella kienet aktar tard mag\u0127rufa b\u0127ala \"il-Grotta ta' San Bastjan\" g\u0127aliex kienet \u017cg\u0127ira u b'saqaf baxx wisq.", "Il-", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 6 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "kappella ori\u0121inali kienet tinkorpora \u0121nejna mag\u0127ha i\u017cda dak li kien jie\u0127u \u0127siebha aktar kien jag\u0127ti kas tal-\u0121nejna milli tal-kappella.", "Il-kappella g\u0127alhekk spi\u010b\u010bat rovina, mitluqa g\u0127al kollox, u dan il-fatt kien li \u0121ieg\u0127el lil Isqof Gargallo iwaqqag\u0127ha u jibni o\u0127ra minflokha.", "Oratorju ta' Santa Marija", "Dan l-oratorju kien mibni fejn illum insibu s-sagristija u l-Awla u l-Mu\u017cew Kapitulari tal-knisja San Lawrenz.", "Kif di\u0121\u00e0 semmejna fuq is-sit tal-knisja pre\u017centi kien hemm dawn il-kappelli, San Lorenzo-a-mare, il-kappella San Bastjan, u l-oratorju ta' Santa Marija.", "Dan il-lokal kien mag\u0127ruf b\u0127ala Ras il- Knejjes.", "Il-kwadru tal-pittura ta' Santa Marija li g\u0127andna fil-kappellun tal- knisja kien dak prin\u010bipali ta' dan l-oratorju wara l-altar.", "L-artist mhux mag\u0127ruf u sar fuq kummissjoni tal-Kavallieri fis-sena 1677.", "Fir-rokna isfel fuq il-lemin hemm salib \u017cg\u0127ir abjad tat-tmin ponot tal-Kavallieri.", "Kien is-Sibt 23 ta' Ottubru tal-1723 f'xi l-5 ta' wara nofs inhar meta l-isqof ta' Malta Gori Mancini \u0121ie f'dan l-oratorju, li kien im\u017cejjen sew g\u0127all-okka\u017c\u017cjoni, meta l-isqof apprezza u g\u0127araf ir-relikwi li kienu je\u017cistu fih.", "Dawn ir-relikwi kienu donazzjoni tal-Inki\u017citur.", "Kienu f'kaxxa \u017cg\u0127ira ta\u010b-\u010bomb u miksija bil- lama \u0127amra.", "Dawn kienu id-drieg\u0127 ta' Santa Tranquillina, ver\u0121ni u martri, bi\u010b\u010ba mir-ras ta' San Aurelio martri u bi\u010b\u010ba mir-ras ta' Santa Veneranda, martri o\u0127ra.", "Wara, l-isqof mar fil-palazz tal-Inki\u017citur b\u0127ala mistieden, fejn kien qatta' l-lejl hemm.", "L-isqof. mg\u0127ejjun mill-Kapitolu tal-parro\u010b\u010ba, ta bidu g\u0127a\u010b-\u010berimonja tal-Konsagrazzjoni tat-tempju ta' Lorenzu.", "Pre\u017centi ukoll kien hemm l-Inki\u017citur Antonio Ruffo.", "Kienet is-sena 1797 fl-ewwel ta' Jannar li l-Beneficiati (Kulle\u0121\u0121 uniku mag\u0127mul minn tnax-il qassis fil-knisja ta' San Lawrenz) in\u0121abru f'dan l-oratorju mal- Inki\u017citur fejn il-Kan\u010billier Don Ignazio Debono beda jaqra il-Breve.", "L-Inki\u017citur, li kien Giulio Carpegna (l-a\u0127\u0127ar Inki\u017citur f'Malta), wara ta lill-kappillan tal- knisja Don Gian Battista Delia il-pussess, u wara lill-istess Beneficiati.", "Meta dawn il-Beneficiati in\u0121abru fl-oratorju il-kappillan baqa' fil-knisja jistenna lill- Inki\u017citur u meta waslu l-kappillan kien di\u0121\u00e0 libes il-mozzetta u r-rukketta.", "L- Inki\u017citur imbag\u0127ad libbes il-Kappa Magna minflok il-mozzetta lill-kappillan u wara \u010b-\u010berimonja kul\u0127add mar fl-oratorju biex jibdew is-sevizz ta' ringrazzjament.", "...../ikompli", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 7 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "Dan il-kulle\u0121\u0121 tal-Beneficiati kien uniku u storiku \u0127afna.", "Kien je\u017cisti biss fil- knisja San Lawrenz u kien beda fi \u017cmien l-Inki\u017citur Antonio Ruffo li b\u0127al zijuh l- Inki\u017citur Tommaso Ruffo kien benefattur kbir tal-knisja.", "Il-Kulle\u0121\u0121 \u0121ie inawgurat fl-1725 wara l-Konsagrazzjoni tal-knisja fl-1723.", "Oratorju tal-Kun\u010bizzjoni", "Dan l-oratorju kien fl-ispazju wara n-ni\u010b\u010ba tal-vara ta' San Lawrenz u l- kappellun tal-Kur\u010bifiss ta' Kandja (Kreta).", "Dan kien jikkonsisti fi spazju twil u dejjaq u fit-tarf tieg\u0127u illum hemm altar li qabel kien tal-kappellun ta' San Fran\u0121isk li tne\u0127\u0127a fl-1970 sabiex minfloku titpo\u0121\u0121a n-ni\u010b\u010ba tal-vara ta' San Lawrenz.", "Dan l-ispazju huwa u\u017cat illum g\u0127al b\u017connijiet u armar tal-knisja.", "It-tieni kampnar \u0121ie mi\u017cjud u l-ewwel \u0121ebla tpo\u0121\u0121iet mill-isqof Pietru Pawl Pace f'Awissu 1913.", "Propju wara dan il-kampnar sa wara l-kappellun tal- Kur\u010bifiss insibu li kien dan l-oratorju ddedikat lill-Madonna bit-titolu tal- Kun\u010bizzjoni.", "L-a\u010b\u010bess g\u0127al dan il-lok illum huwa permezz ta' bieb ma' \u0121enb in- ni\u010b\u010ba tal-qaddis patrun.", "Ma nafux e\u017catt meta dan l-oratorju \u017cg\u0127ir kien mibni i\u017cda nafu li kien je\u017cisti sas- sena 1659, qabel il-bini tal-knisja pre\u017centi.", "L-a\u010b\u010bess ori\u0121inali g\u0127al dan il-lok kien mil\u0127uq b'numru ta' tar\u0121iet minn barra 'l knisja.", "Aktar tard inbena l-bieb mill-istess knisja li di\u0121\u00e0 semmejna li nsibu llum.", "Dokument jaqra li bi dritt id- da\u0127la g\u0127al dan il-lok mill-istess knisja, il-Konfraternita' kellha t\u0127allas skud kull sena lill-kappillan tal-parro\u010b\u010ba.", "Naturalment dan l-oratorju huwa totalment differenti llum g\u0127ax huwa jidher ferm i\u017cg\u0127ar milli kien qabel sas-sena 1913 meta \u0121ie mibni t-tieni kampnar li \u0127a bi\u010b\u010ba art sewwa minnu.", "Oratorju ta' San Filippu Neri", "L-oratorju ta' San Filippu ma je\u017cistix aktar.", "Dan kien jikkonsisti f'bini \u017cg\u0127ir g\u0127al komunit\u00e0 \u017cg\u0127ira li n-numru ta' membri attwali dejjem baqa' jonqos matul is-snin sakemm spi\u010b\u010ba g\u0127al kollox fil-Birgu.", "Il-patrijiet, mag\u0127rufa b\u0127ala Oratorjani ta' San Filippu Neri, saru s-sidien ta' \u0121nien ma' \u0121enb il-knisja ta' San Filippu u anki kienu jie\u0127du \u0127sieb l-istess \u0121nien.", "Dan l-ispazju illum huwa u\u017cat b\u0127ala post fejn jipparkjaw il-karrozzi.", "Dawn il-patrijiet stabbilew l-oratorju u xtraw dar qrib tieg\u0127u.", "Dan l-oratorju kien jikkonsisti f'sala ta' daqs moderat ma' \u0121enb il-knisja.", "Pittura ferm sabie\u0127a tal-Madonna i\u017c\u017comm lil \u0120es\u00f9 kienet", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 8 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "i\u017c\u017cejjen dan l-oratorju.", "Fil-pittura nsibu lil Sant'Antnin ta' Padova u lil San Filippu fuq in-na\u0127a l-o\u0127ra.", "F'dan l-oratorju kienet saret okka\u017c\u017cjoni spe\u010bjali - din kienet saret f'erba' okka\u017c\u017cjonijiet diversi flimkien.", "Dawn kienu (1) id-dinjit\u00e0 tal-Kolle\u0121\u0121jata meta saru \u010belebrazzjonijiet f'dan il-post wara li l-knisja San Lawrenz \u0121iet mg\u0127ollija g\u0127ad-dinjit\u00e0 ta' Kolle\u0121\u0121jata, (2) il-pussess tal-kanon\u010bi \u0121odda, (3) il-Milied u (4) s-Sena \u0120dida.", "Mistednin \u0121ew invitati fejn kienu \u0121ew milqug\u0127a mill-istess kanon\u010bi \u0121odda.", "Il-festa saret fil-\u0121nien stess ta\u0127t is-si\u0121ar iffullati li kien fih.", "Il- \u0121nien kien kwa\u017ci jmiss mal-knisja.", "Don Lorenzo Lanzon, bniedem \u0127abrieki li g\u0127amel \u0127afna xog\u0127ol g\u0127all-knisja San Lawrenz, kien ukoll il-Propostu tal-knisja ta' San Filippu fil-Birgu.", "Il-pussess sar fil-31 ta' Di\u010bembru 1821 meta id-Dekan tal-Katidral, il-kanonku Biagio li kien ukoll il-Vigarju tal-Isqof ta' Malta, ta l- pussess lil 18-il kanonku \u0121odda waqt il-\u0127sejjes ferrie\u0127a tal-qniepen tal-knisja tal-Birgu, l-Isla u Bormla.", "F'wie\u0127ed mis-seba' volumi li \u0127allielna l-kanonku Lanzon insibu tag\u0127rif b'dettal dwar dawn i\u010b-\u010belebrazzjonijiet imsemmija.", "Oratorju tal-Fratellanza tal-Karit\u00e0", "Meta nid\u0127lu fil-kappella tas-Sagrament fil-knisja parrokkjali li \u0121iet mibnija fl- 1786 fuq ix-xellug meta n\u0127arsu lejn l-altar, hemm kienet id-da\u0127la g\u0127all- oratorju li kien tal-Konfraternit\u00e0 tal- Karit\u00e0.", "Din il-Konfraternit\u00e0 bdiet fil-Birgu fis-sena 1582 u l-oratorju l-\u0121did issemma' g\u0127all-Madonna tal-Karit\u00e0.", "Dan kellu bieb ie\u0127or li kien jag\u0127ti g\u0127al Triq l-Irlandi\u017ci, illum imsemmija g\u0127al Wenzu Dyer.", "Dan l-ortaorju kien mantnut tajjeb \u0127afna finanzjarjament mill-Baruni Bartolomew Testaferrata.", "Dan kien \u0127allas nofs il-prezz minn butu stess.", "\u017bew\u0121 terzi minn nofs l-ie\u0127or t\u0127allsu mill-Kanonku Anton Testaferrata li kien benefattur kbir tal-knisja tag\u0127na, u t-terz l-ie\u0127or kien t\u0127allas mill-Bank tat- tribunal tal-Inki\u017cizzjoni.", "Wara l-bini tal-Kappella tas-Sagrament il-Konfraternit\u00e0 tal-Karit\u00e0 kienet im\u0127allsa \u017cew\u0121 skudi b\u0127ala kirja perpetwa mill-Papas tal-Griegi sabiex kamra \u0121iet mg\u0127otija lilu.", "Din il-kamra \u017cg\u0127ira kienet bejn l-oratorju u s-sagristija l- qadima tal-knisja li ippermettiet d\u0127ul g\u0127all-oratorju stess mill-kappella tas- Sagrament.", "Din il-Konfraternita' kienet torganizza funzjoni f'\u0126amis ix-Xirka filg\u0127odu qabel il-funzjoni uffi\u010bjali tal-parro\u010b\u010ba.", "Dawn kien jsej\u0127u l-iktar familji foqra tal-parro\u010b\u010ba, ja\u0127slulhom saqajhom b\u0127ala tifkira ta' meta Kristu \u0127asel saqajn l-Appostli u jag\u0127tuhom xi flus b\u0127ala att nobbli tal-karit\u00e0.", "Din il- Konfraternit\u00e0 kienet mag\u0127rufa sew g\u0127all-karit\u00e0 li kienet twettaq fil-Birgu.", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 9 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "Sfortunatament din il-Konfraternit\u00e0 waqfet mill-funzjonijiet tag\u0127ha kif bdiet it- Tieni Gwerra Dinjija fl-1940.", "Kappella ta' Santa Katerina tal-Italja", "Din kienet kappella \u017cg\u0127ira \u0127afna fi Triq San Lawrenz.", "Ma' \u0121enbha kien hemm klinika u l-Ber\u0121a tal-Italja li sfortunatament kollox \u0121ie meqrud fl-a\u0127\u0127ar gwerra.", "Kemm il-klinika kif ukoll il-kappella kienu jservu lill-Kavallieri tal-Lingwa Taljana u l-Kavallieri Taljani stess kienu jie\u0127du \u0127siebha.", "Dan il-bini huwa mmarkat b'tabella tal-ir\u0127am mal-\u0127ajt ta' bini li \u0121ie mtella' wara l-gwerra fuq l- istess sit fejn kienet il-Ber\u0121a.", "Il-kappella \u017cg\u0127ira i\u017cda \u0127elwa \u0127afna skont dokument (la piccola e dolcissima cappella Italiana) kienet mibnija ta\u0127t ir- residenza tal-Prodomo (Balliju) tal-Ber\u0121a Taljana.", "Meta \u0121ew l-Ingli\u017ci Malta wara s-sena 1800 dan l-ispazju beda jkun u\u017cat b\u0127ala m\u0127a\u017cen g\u0127all-Ammiraljat tas-servizzi Ingli\u017ci.", "Ma' \u0121enb il-Ber\u0121a Taljana kien je\u017cisti ftu\u0127 u bankina baxxa mag\u0127rufa b\u0127ala Il Ballette., Dan kien asso\u010bjat mal-karnival organizzat mill- Kavallieri Taljani li kien beda f'Malta fis-sena 1535 u jing\u0127ad li kien l-ewwel Karnival organizzat f'Malta.", "Kappella tal-Qalb ta' \u0120es\u00f9", "Fl-istess sit fejn hemm l-uffi\u010bini tal-Kunsill Lokali tal-Birgu \u0121ewwa Couvre Porte kien hemm din il-kappella ma' \u0121enb l-G\u0127assa tal-Pulizija li kien hemm qabel fi \u017cmien it-Tieni Gwerra Dinjija.", "Il-pulizija kellhom din il-kappella \u0127elwa wisq iddedikata lil Qalb ta' \u0120es\u00f9 f'wa\u0127da minn dawk is-swali li hemm.", "Illum din hija u\u017cata b\u0127ala esibizzjoni tar-ritratti organizzata mill-istess Kunsill (Birgu Permanent Photo Exhibition).", "Meta kienet waqg\u0127et il-koppla tal-knisja parrokkjali nhar l-4 ta' April 1942, din \u0121iet mag\u0127luqa g\u0127as-servizzi kollha u l- Ar\u010bipriet, il-kanonku Pawlu Galea ta' dak i\u017c-\u017cmien, beda ju\u017ca din il-kappella minflok il-knisja ta' San Lawrenz.", "F'dan i\u017c-\u017cmien ikra\u0127 \u017cmien tal-gwerra din il- kappella serviet g\u0127as-servizzi u \u0127ti\u0121ijiet kollha parrokkjali g\u0127an-nies tal-lokal b\u0127al mag\u0127mudijiet, funerali, quddies, ti\u0121ijiet ecc. Din il-kappella serviet lill- pulizija anki qabel il-gwerra u ta\u0127t din kien \u0121ie m\u0127affer xelter li kellu ftug\u0127 ie\u0127or g\u0127all-foss il-kbir.", "Nies mit-tliet ibliet kienu joqg\u0127odu fix-xelters tal-foss il-kbir f'dawn i\u017c- \u017cmienijiet u kamra temporanja tal-injam \u0121iet mibnija fl-istess foss fejn serviet b\u0127ala kappella temporanja g\u0127all-Ar\u010bipriet u l-parru\u010b\u010bani kollha.", "Kienu jie\u0127du", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 10 minn 11 Knejjes, kappelli u oratorji li kienu je\u017cistu fil-Birgu", "\u0127siebha l-istess Ar\u010bipriet Pawl Galea u Dun Richard Born li dejjem qaddsu g\u0127all- \u0127ti\u0121ijiet ta' dawk kollha li baqg\u0127u fil-Birgu u l-ibliet l-o\u0127ra tal-madwar.", "Il-pittura tal-Madonna tad-Duluri, li kienet ti\u0121i m\u017cejna fil-festa tad-Duluri li kienu j\u017cejnu l-pulizija f'din il-kappella, illum qeg\u0127da fil-Kwartieri \u0120enerali tal- Pulizija fil-Furjana.", "---------------------------------- T M I E M ----------------------------------", "Nota Editorjali", "Dan l-artiklu ttie\u0127ed minn mill-ktieb \"Churches, Chapels & Oratories in Vittoriosa\" li llum jinsab \"out of print\".", "Is-Sur Gauci, l-awtur innifsu ta' dan il-ktieb, g\u0127o\u0121bu mhux biss li jag\u0127tina dan l-artiklu g\u0127al dan is-sit i\u017cda wkoll li jaqilbu g\u0127all- Malti hu stess.", "Ta' dan nirringrazzjawh.", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 11 minn 11"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["Kullani ta' Kotba mitbug\u0127a mill-MUSEUM matul is-Snin", "Sergio Grech", "Il-Mixja lejn il-Ktieb", "Fl-1907, Dun \u0120or\u0121 Preca (1880-1962), li \u0121ie kkanonizzat qaddis mill-Papa Benedittu XVI f'\u0120unju 2007, waqqaf il-MUSEUM: so\u010bjet\u00e0 ta' laj\u010bi b'mandat li jevan\u0121elizzaw id-Duttrina Nisranija.", "It-twaqqif tal-MUSEUM ma kienx inizzjattiva fa\u010bli.", "Kien hemm sa mill-bidu diversi sa\u010berdoti li g\u0127ajnhom g\u0127okrithom minn dan il-pass g\u0127ax dawn il-\u0127addiema l-\u0121odda tal-evan\u0121elizzazzjoni kienu laj\u010bi u fuq kollox karattri sempli\u010bi ming\u0127ajr ebda kredenzjali fit-Teolo\u0121ija u dan \u0121ab inkwiet mal-Awtoritajiet Ekklesjasti\u010bi.", "Fil-fatt Preca \u0121ie mg\u0127oddi '\u0121uri' mill-awtoritajiet tal-Knisja fejn litteralment \u0121ie 'interrogat' dwar il-missjoni li kien da\u0127al g\u0127aliha.", "Jidher \u010bar, li ma\u017c-\u017cmien, il-pubblikazzjonijiet kienu saru g\u0127ajn u g\u0127odda ewlenija u importanti tas-so\u010bjet\u00e0 ta' Preca biex din tifrex \u0127idmietha.", "Kif ser naraw, dawn il-pubblikazzjonijiet ma\u017c-\u017cmien \u0127adu suriet differenti imma komuni fuq il-qoxra ta' barra kienet titpo\u0121\u0121a l-fra\u017ci Verbum Dei Caro Factum Est (L-Iben t'Alla sar bniedem u g\u0127ammar fostna) bis-simbolu tas-salib quddiemha.", "Klassifikazzjoni tal-Kotba", "Kien hemm wie\u0127ed josserva \u017cew\u0121 ferg\u0127at ta' kotba: dawk intenzjonati g\u0127all-membri biex jikbru fil-missjoni tag\u0127hom u dawk g\u0127all-pubbliku \u0121enerali li kien g\u0127atxan li jitma' l-ispirtu f'epoka fejn l-illiteri\u017cmu kien jippredomina u l-edukazzjoni kienet esklussivit\u00e0 tal-wa\u0127diet.", "Dan minbarra komplikazzjonijiet politi\u010bi tal-perjodu fosthom il-famu\u017ca Kwistjoni tal-Lingwa.", "Dun \u0120or\u0121, l-img\u0127allem tal-kelma par excellance, g\u0127araf l-importanza li l-kelma mitkellma tkun stampata u hekk tixtered iktar.", "Kien jippubblika u ju\u017ca l-istampa b'mod regolarissimu \u0127afna.", "Patri Alessandru Bonnici \u0121abar ming\u0127and John Formosa lista ta' 135 titlu ta' Preca li hu ddeskriva \"bejn kbar u \u017cg\u0127ar.\"", "Imma hemm possibiltajiet li l-lista mhix kompleta u g\u0127alhekk in-numru jkompli jikber.", "Sadanittant f'pubblikazzjoni tas-sena 2003, Fenech ikkwota lil Borg li f'te\u017ci universitarja ta l-figura ta' \"132 edizzjoni ta' diversi xog\u0127lijiet.\"", "Dawn il-kotba kienu jvarjaw fit-tul u fid-daqs u l-qarrej m'g\u0127andux ja\u0127seb f'termini ta' ktieb kif nafuh illum.", "Il-kotba tal-qaddis Malti, li dwaru l-bijografi tieg\u0127u jsostnu li kien jg\u0127ix fil-faqar, jistg\u0127u jinqasmu fi tlieta: it-Teolo\u0121ija Dommatika, il-Morali u l-Ispirtwalit\u00e0.", "\u0126adem ukoll fuq numru sostanzjali ta' libretti bit-talb biex jintu\u017caw mill-membri kif ukoll mill-poplu \u0121enerali.", "Ittradu\u010ba wkoll xi siltiet mill-Bibbja li hu tant xtaqha fl-idejn.", "Il-Pinna m\u0127addma sal-A\u0127\u0127ar", "Anki fuq is-sodda tal-mewt Dun \u0120or\u0121 kien qed ja\u0127dem fuq pubblikazzjoni u dan jikkonferma din il-'kilba' li kellu g\u0127all-pubblikazzjonijiet.", "Mario Cassar sostna li l-kitbiet ta' Preca \"fuq il-morali, l-axxetika, u d-dommatika, li pprodu\u010ba tul medda twila ta' snin, kellhom jg\u0127inu sabiex jin\u0127oloq lingwa\u0121\u0121 ta' natura teolo\u0121ika fil-Malti.\"", "Skont Bonnici, l-ewwel kotba ta' Dun \u0120or\u0121 kienu traduzzjonijiet dwar it-tag\u0127lim nisrani u \"fuq kollox dawn il-pubblikazzjonijiet \u2026 kienu g\u0127all-membri tal-MUSEUM \u2026 xi w\u0127ud mill-kotba tal-ewwel \u017cmien kienu ddeddati.\"", "L-istess ri\u010berkatur jinsisti li Preca kien g\u0127amel \u0127iltu biex i\u0127addem il-Malti tajjeb, imsejja\u0127 tal-G\u0127aqda, meta dan da\u0127al fis-se\u0127\u0127.", "Fil-fatt hu kien ifittex membri Mu\u017cewmini biex jikkore\u0121ulu l-Malti.", "Dawn nafuhom b'isimhom u kunjomhom.", "Bonnici jsemmi wkoll xi nies li Dun \u0120or\u0121 \u0127adem mag\u0127hom fl-editjar tal-kotba tieg\u0127u anki min\u0127abba l-fatt li San \u0120or\u0121 b\u0127al \u0127afna Maltin litterati ta' \u017cmienu kellu u \u0127addem Malti Taljanizzat.", "Il-qarrej irid i\u017comm f'mo\u0127\u0127u wkoll li Preca kien qed jittradu\u010bi minn testi teolo\u0121i\u010bi barranin li fil-Malti \u017cgur li ma kienx fa\u010bli li ssib l-ekwivalenza tag\u0127hom kif \u0121ieb u la\u0127aq.", "Wara kollox il-Malti dam sal-1932 biex ikollu alfabett tieg\u0127u u g\u0127al perjodu twil mhux \u0127a\u017cin kien lingwa ming\u0127ajr \u0127jiel ta' letteratura.", "Hemm dettalji o\u0127ra li ta' min wie\u0127ed jikkunsidra dwar Dun \u0120or\u0121, l-awtur.", "\"Dun \u0120or\u0121 qatt ma ried li jidher ismu fil-\u0127afna kotba li kiteb, anzi meta xi \u0127add kien ifa\u0127\u0127arlu l-kotba tieg\u0127u kien jg\u0127id li dawk kienu \"kotba minn kotba u m'hemm xejn ori\u0121inali fihom.\"", "Fil-fatt huwa \u0127addem in-nome de plume Patri Franku.", "\"Dan huwa l-isem li Dun \u0120or\u0121 kien \u0127a b\u0127ala Terzjarju Karmelitan, meta nkiteb Terzjarju fl-1918, u pprofessa fl-1919.", "Ktieb tieg\u0127u jismu proprju Il-Pulptu ta' Patri Franku, li kitbu fis-snin \u0127amsin tas-seklu 20, meta kien di\u0121\u00e0 xjie\u0127 mhux \u0127a\u017cin.", "Kull kapitlu ta' dal-ktieb huwa stedina, imbag\u0127ad ta\u0127dita \u017cg\u0127ira, u fl-a\u0127\u0127ar konklu\u017cjoni.", "B'kollox Dun \u0120or\u0121 jikteb 113-il Pupltu jew a\u0127jar 113-il Ta\u0127dita jew Konferenza.\"", "Fatt li g\u0127andu wkoll jissemma hu li Preca g\u0127amel karriera jippubblika l-kotba ta\u0127t il-dikjarazzjoni Ad usum privatum.", "Kien biss fis-snin 40 li l-qaddis beda jpo\u0121\u0121i kitbietu g\u0127all-iskrutinju ta\u010b-\u010aensur Teolo\u0121iku Kurjali.", "Dan tah vanta\u0121\u0121 ta' distribuzzjoni ikbar u usa'.", "L-Idea ta' Kullana ta' Kotba", "Barra g\u0127add bla tarf ta' kotba singulari, fuq il-milja ta\u017c-\u017cmien tal-MUSEUM ippubblikaw diversi kullani ta' kotba fosthom il-Kollezzjoni Verbum Dei, il-Kollezzjoni g\u0127al Kul\u0127add, il-Kollezzjoni Marija SSMA, il-Kollezzjoni Sancte Joseph u l-Kollezzjoni Preliminarja.", "Il-kotba kien ikollhom ukoll l-approvazzjoni kurjali bin-Nihil Obstat u l-Imprimatur.", "Fost i\u010b-\u010bensuri li raw dawn il-kotba kien hemm Patri Pawl Tabone OFM, Patri Alfonsu Camilleri OFM u l-Prof A. Tabone.", "Il-lista ta' pubblikazzjonijiet f'dawn is-sensiliet huma tabil\u0127aqq impressjonanti meta tqis bosta fatturi b\u0127all-illiteri\u017cmu, id-daqs tal-popolazzjoni, il-pagi tan-nies, l-attendenzi fl-iskejjel, is-suq u l-limitu tieg\u0127u, id-daqs tal-g\u017cira u o\u0127rajn.", "Sal-1949, kien \u0127ar\u0121u 4 kotba fil-Kollezzjonijiet Verbum Dei u Kollezzjoni g\u0127al Kul\u0127add, 26 ktieb fis-sensiela Marija SSMA u 13-il ktieb fis-sensiela Sancte Joseph.", "Sal-1946, kienu \u0127ar\u0121u 20 titlu mis-sensiela Marija SSMA.", "Fis-sensiela Kollezzjoni g\u0127al Kul\u0127add kienu dehru fost l-o\u0127rajn test dwar Teresa Newmann u L-Antikrist.", "Sensiela o\u0127ra ppubblikata mill-MUSEUM kienet It-Tarka tan-Nisrani li kellha l-g\u0127an li tindirizza \"obbezzjonijiet dommati\u010bi jew diffikultajiet fuq il-fidi ma\u0127lulin u spjegati b'mod \u0127afif u sempli\u010bi.\"", "Fit-tielet ktieb mis-sensiela msemmija tqajmu punti b\u0127all-kotba \u0127\u017ciena, il-prosperit\u00e0 tal-\u0127\u017ciena u l-immortalit\u00e0 tar-ru\u0127.", "Is-seba' volum ittratta diversi temi b\u0127all-propjet\u00e0 privata, l-awtorit\u00e0 tal-Knisja u l-Ispirtu s-Santu.", "It-Tarka tan-Nisrani kienet tag\u0127mel parti wkoll mill-Kollezzjoni Marija SSMA.", "Tista' tg\u0127id li l-kotba li ra l-awtur pre\u017centi fis-sensiliet imsemmija ma j\u0121ibu l-firma tal-ebda awtur partikulari.", "Tal-MUSEUM fil-bidu tas-sittinijiet kienu qed jippubblikaw g\u0127and l-istampatur Giovanni Muscat tal-Belt sensiela ta' kotba imsej\u0127a Trattat Dommatiku.", "Fil-fatt kienu j\u017commu l-istess disinn g\u0127all-qoxra imma kienu jipprodu\u010buh ta\u0127t kulur differenti.", "Fost it-temi esplorati kien hemm E\u017cistenza ta' Alla, Il-Grazzja Attwali, In-Novissmi, Il-Vera Reli\u0121jon u Il-Quddiesa.", "Fil-qoxra kienu ji\u017cdiedu wkoll kwotazzjonijiet mill-Kotba Imqaddsa.", "Sal-1964, kien hemm 22 titlu fil-kullana.", "Lejn l-a\u0127\u0127ar tal-\u0127amsinijiet u l-bidu tas-sittinijiet tas-seklu 20, tal-MUSEUM \u0127ar\u0121u s-sensiela Kateki\u017cmu Axxetiku fejn il-kotba kienu jinqasmu f'numru ta' partijiet.", "L-ewwel ktieb kien Mezzi g\u0127all-Perfezzjoni li kien jinqasam fi tliet kotba.", "It-tieni ktieb ittratta L-Impedimenti tal-Perfezzjoni fejn \u0127ar\u0121u 3 volumi.", "Kien hemm \u017cew\u0121 volumi fit-tielet ktieb li kien dwar il-Virtuijiet.", "Is-sensiela \u0121iet stampata g\u0127and Giovanni Muscat.", "Iktar Sensiliet", "Sensiela o\u0127ra kienet il-Kateki\u017cmu Morali fejn fost l-o\u0127rajn \u0127ar\u0121u kotba bit-temi li \u0121ejjin: G\u0127emil il-Bniedem u l-Kuxjenza (Nru 1 u 2), Il-Li\u0121i (Nru 3), Id-Dnub (Nru 4), u Virtujiet Teologali (Nru 5).", "Kien hemm \u0127ames kotba mis-sensiela li trattaw il-kmandamenti.", "Il-volum numru 13 kien dwar Il-Kuntratti li fih twie\u0121bu mistoqsijiet dwar il-kuntratti b'mod \u0121enerali, il-kuntratti unilaterali, kuntratti bilaterali ta' \u0121rajja \u010berta u kuntratti tax-xorti.", "Sal-1957, kienu \u0127ar\u0121u 13-il titlu mis-sensiela msemmija hawn fuq.", "Wara li \u0121ew ittrattati l-g\u0127axar kmandamenti, is-sensiela ffukat fuq is-seba' sagramenti.", "Il-ktieb numru 19 kien dwar il-Qrar waqt li t-tnejn ta' qablu, is-17 u t-18 rispettivament kienu dwar il-Mag\u0127mudija u l-Gri\u017cma tal-Isqof.", "Il-format tal-kotba kien mistoqsija u twe\u0121iba li tidher li kienet formula stabilit\u00e0 f'dawk i\u017c-\u017cminijiet.", "Dwar il-qrar \u0121ew ippre\u017centati 428 mistoqsija u twe\u0121iba.", "Sensiela o\u0127ra tixbah lil ta' qabilha kienet il-Ka\u017cijiet Morali fejn kienu ji\u0121u ppre\u017centati diversi ka\u017cijiet li jmissu mal-\u0127ajja ta' kuljum, il-fidi u l-a\u0121ir tal-bniedem u ji\u0121u interpretati mil-lat morali.", "L-att jg\u0127addi g\u0127alhekk minn \u0121udizzju u l-qarrej ikollu alternattiva ta' kif i\u0121ib ru\u0127u u jg\u0127ix skont li tixtieq il-Knisja.", "Il-kotba kellhom ukoll il-permess Kurjali.", "Wisq probabbli sensiela b\u0127al din ma kinitx biss ta' mitqlu deheb g\u0127al min ried jg\u0127ix il-fidi jew g\u0127all-membri tal-MUSEUM imma wkoll g\u0127al dawk li \u0127addnu s-sa\u010berdozju u aktarx kien hemm minnhom li sabuhom ta' g\u0127dda tajba fl-amministrazzjoni tas-sagrament tal-qrar.", "B\u0127al ka\u017cijiet o\u0127ra, l-awtur jibqa' misterju\u017c u anonimu.", "B'mod \u0121enerali dan kien kontribut samm g\u0127ad-dixxiplina tal-ka\u017cistika.", "Fl-ewwel ktieb tas-sensiela nsibu 71 ka\u017c fejn fost l-o\u0127rajn \u0121ew diskussi su\u0121\u0121etti b\u0127all-korla, il-kburija, il-bi\u017ca' servili, id-dubju tal-fatt u temi o\u0127rajn.", "Fir-raba' ktieb \u0121ew diskussi kwa\u017ci erba' mitt ka\u017c.", "Fost il-ka\u017cijiet diskussi kien hemm is-suwi\u010bidju, sku\u017ci sku\u017canti fejn tid\u0127ol il-quddiesa, il-parir g\u0127all-\u0127sara, il-vot bi \u017cball u o\u0127rajn.", "F'kull sitwazzjoni kienu jaqbdu karattru u jpo\u0121\u0121uh f'kuntest u wara jibdew il-mistoqsijiet dwar l-att li jkun g\u0127amel.", "Interessanti l-g\u0127a\u017cla tal-ismijiet li kienu jintg\u0127a\u017clu g\u0127all-ka\u017cijiet \u2013 Ewesebju, Rafel, Mose', Dun Dijonisju, Dun Djanu, Ettore, Sempronju, Goffredu, Karlu u Martinu.", "Il-kotba tal-Ka\u017cijiet Morali, jidher li, kienu \u0127arira og\u0127la; probabbli anki min\u0127abba bdil fil-prezzijiet tal-karta u l-istampar matul is-snin.", "Il-pro\u0121ett kien \u0121ie stampat il-Lux Press.", "Il-Lux kienet tal-familja Micallef u minn hemm kienet to\u0127ro\u0121 il-gazzetta ta' filg\u0127axija The Bullettin.", "Il-Bejjieg\u0127a", "Dawn il-kotba nafu li kienu jinbieg\u0127u fost l-o\u0127rajn mill-oqsma tas-so\u010bjet\u00e0, is-St.", "Joseph Library (Triq l-Ar\u010bisqof il-Belt), is-St.", "Lawrence Library (Triq l-Isqof Labini Birkirkara), il-Cordina Emporium (Triq Brittanja l-Belt) u ming\u0127and Aquilina tal-Belt.", "Il-prezzijiet kienu jvarjaw minn sensiela g\u0127all-o\u0127ra u anki fl-istess sensiela.", "Il-kotba tal-Kollezzjoni Marija SSMA kienu jinbieg\u0127u fiz-zona ta' 5d jew 9d.", "Il-kotba fis-sensiela Kateki\u017cmu Morali kienu jvarjaw minn 7d g\u0127al 1s 10d.", "Fl-1946, G. Vella li kien joqg\u0127od f'numru 85, Triq Tarxien, \u0126al Tarxien kien ibig\u0127 il-kotba u jibg\u0127athom b'posta ming\u0127ajr \u0127las.", "Kunsiderazzjoni tal-A\u0127\u0127ar", "Iktar 'il quddiem wie\u0127ed jinnota li s-so\u010bjet\u00e0 nvestiet fi stamperija, dar tal-pubblikazzjoni u \u0127anut tal-kotba.", "L-istamperija bdiet fl-erbg\u0127inijiet sakemm fl-1961 waslet il-Veritas Press li kienet anki tag\u0127mel xog\u0127ol privat li ma kienx ikun f'kunflitt mat-tag\u0127lim tal-Knisja.", "L-istamperija nfet\u0127et f'\u0126a\u017c-\u017babbar.", "L-istamperija g\u0127alqet fis-sena 2017.", "Il-Librerija Preca twaqqfet fl-1971 b\u0127ala \u0127anut tal-kotba.", "Sa sentejn wara l-Librerija Preca saret ukoll attur fil-kamp tal-pubblikazzjonijiet reli\u0121ju\u017ci Maltin kif g]ada sal-lum."], "category": "nonfiction, history, biography", "source": "Extracted from Kullani_ta_Kotba_mitbugha_mill_MUSEUM_ma.docx"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/Kwadri_Ex-Voto", "text": ["1", "Kwadri Ex-voto tal-Ba\u0127ar Maltin Joseph Muscat", "L-og\u0127ti ta' o\u0121\u0121etti b\u0127ala weg\u0127da lill-allat beda wisq qabel ma deher il- Kristjane\u017cmu.", "Il-bniedem fi b\u017conn kbir jara d-djufija tieg\u0127u u jdur lejn Alla g\u0127al g\u0127ajnuna.", "Min jag\u0127mel weg\u0127da skond it-tag\u0127lim Nisrani jrid izommha u jag\u0127ti dak li jkun wig\u0127ed.", "Fost bosta o\u0121\u0121etti li ng\u0127ataw b\u0127ala ex-voto ser insemmu l-i\u017cjed il-kwadri tal-ba\u0127ar li minnhom fil-g\u017cejjer Maltin hawn bosta mijiet.", "Kwadru weg\u0127da jkun jing\u0127araf sew g\u0127ax fuqu tara l-ittri kbar V.F.G.A. Dawk l-ittri jfissru Voto Fecit Gratiam Accepit, voldieri g\u0127amilt weg\u0127da u qlajt il- grazzja.", "Barra minn hekk g\u0127andek dejjem issib in-na\u0127a ta' fuq tal-kwadru ikona tal-Madonna jew ta' xi xbiha o\u0127ra qaddisa.", "In-na\u0127a t'isfel tal-kwadru bosta drabi ssib skrizzjoni li tfisser fil-qosor il-\u0121rajja li tidher fil-kwadru u l- isem tad-donatur jew ta' min ikun g\u0127amel il-weg\u0127da.", "Hawn ser nitkellmu biss dwar kwadri ex-voto li juru \u0121rajjiet tal-ba\u0127ar i\u017cda hemm fil-knejjes tag\u0127na mijiet ta' kwadri o\u0127ra li juru \u0121rajjiet ta' mard, twelid ta' trabi, di\u017cgrazzi ta' kull g\u0127amla u stejjer o\u0127ra.", "Wie\u0127ed jara wkoll o\u0121\u0121etti mog\u0127tijin b\u0127ala weg\u0127da b\u0127al m'huma balal, bombi, xi bi\u010b\u010ba qlug\u0127, bicciet ta' \u0127bula, ktajjen, manetti ta' l-ilsiera u x'naf jien.", "Jekk wie\u0127ed i\u017cur is-Santwarji ta' Pinu u tal-Mellie\u0127a jara b'g\u0127ajnejh dak li qed ng\u0127id.", "G\u0127alkemm s'issa g\u0127andna kitbiet dwar il-weg\u0127di tal-ba\u0127ar mhux \u0127a\u017cin ma nistg\u0127ux ng\u0127idu l-istess g\u0127all-ka\u017ci ta' mard u \u0127lasijiet diffi\u010bli ta' trabi.", "\u0126asra li ftit tas-snin ilu certa Madame Galley minn Pari\u0121i interessat ruhha fi studju b\u0127al dan u ma' Cassar Pullicino ippublikat xi studji \u017cg\u0127ar i\u017cda milli jidher issa 2", "kibret \u0127afna jew forsi m'g\u0127adiex mag\u0127na g\u0127ax ma deher xejn i\u017cjed mill-kitba tag\u0127ha.", "Ara ma na\u0127sbux li weg\u0127di tal-ba\u0127ar u o\u0127rajn issibhom f'Malta biss g\u0127ax dawn il-kwadri ex-voto huma wirt li ssibu fil-Mediterran kollu.", "F'xi santwarji fl-Italja, fi Franza, fi Spanja u n\u0127awi o\u0127ra tara mijiet kbar minnhom imdendlin f'posthom mal-\u0127itan tal-knejjes.", "Hawn Malta l-ikbar g\u0127add tal-kwadri weg\u0127da juru b\u0127ala ikona lill-Madonna ta\u0127t bosta titli bhal ng\u0127idu a\u0127na l-Kuncizzjoni, Santa Marija, Tal-Karmnu, Tad-Dawl, il-Lunzjata u o\u0127rajn.", "Insibu xi ftit li juru l-ikona tal-Kurcifiss jew tar-Redentur u o\u0127hrajn juru xi qaddisin b\u0127al San \u0120u\u017cepp, Sant'Anna, San \u0120or\u0121, San Fran\u0121isk ta' Pawla, San Pawl u o\u0127rajn.", "Ta' min ikun jaf ukoll li d- devozzjoni lejn l-Erwie\u0127 tal-Purgatorju kienet qawwija \u0127afna u g\u0127alhekk bosta drabi taht l-ikona tal-Madonna tara xi erwie\u0127 tal-Purgatorju wkoll.", "\u0126ares sew lejn il-kwadri weg\u0127da u tara minn xiex g\u0127addew ta' qabilna meta ba\u0127\u0127ru f'kull \u017cmien tas-sena biex jaqilg\u0127u l-hob\u017ca ta' kuljium.", "Raw ba\u0127ar jibla l-art, attakki minn \u0127ut kbir, trombi ta' l-arja, il-\u0127ruxija tal-kursari ta' Barbarija, tiksir tal-bastimenti tag\u0127hom nawfra\u0121ji u x'naf jien.", "Tara ba\u0127rin jg\u0127umu fil-ba\u0127ar, o\u0127rajn jil\u0127qu l-art bit-tbatija, sajjetti jfaqqg\u0127u mal- bastimenti u ba\u0127rin imqabbdin mas-sarsi u l-attrezzaturi ta' l-arbli u tal- qlug\u0127.", "U xi ng\u0127idu meta tara ba\u0127rin bla \u0127wejje\u0121 jitqabdu mal-mew\u0121 u mag\u0127hom tara btieti u baqar jg\u0127umu fil-qrib.", "Afli trid te\u017camina l-kwadri mill- qrib u bla g\u0127a\u0121\u0121la ta' xejn biex tara kif id-donaturi riedu juru minn xiex g\u0127addew u minn xiex in\u0127elsu.", "\u0120ieli bastiment \u0127a n-nar u n-nies kollha ta' fuqu kellhom jaqb\u017cu fil-ba\u0127ar biex je\u0127ilsu mill-infern li tkebbe\u017c abbord.", "U meta bastiment ie\u0127or beda jag\u0127mel l-ilma l-ekwipa\u0121\u0121 kellu j\u0127addem il-pompi ta' l-ilma l-\u0127in kollu sa ma wasal Malta.", "3", "Id-donaturi jew min kien jag\u0127ti l-kwadri ex-voto min kienu ?", "Tista' tg\u0127id li kull min kien iba\u0127\u0127ar xi darba jew o\u0127ra ta xi kwadru weg\u0127da.", "Kien hemm kaptani, ba\u0127rin, passi\u0121\u0121ieri, suldati, kavallieri, reli\u0121ju\u017ci, nisa u o\u0127rajn.", "U dawn ma kienux Maltin biss i\u017cda fil-kwadri ssib l-ismijiet ta' barranin ukoll.", "Kien hemm Russi, Awstrija\u010bi, Svedi\u017ci, Ragusani minn Dubrovnik, Ingli\u017ci u o\u0127rajn.", "L-ewwel kwadru datat hu dak li taralu s-sena 1631 fuqu u li jinsab fil-Muzew tas-Santwarju \u0126a\u017c-\u017babbar.", "Izda fil-knisja tal-\u0126niena fil-Qrendi tara kwadru li hu \u017cgur ta' qabel l-1625 g\u0127ax juri l-kapitana jew il-flagship ta' l-iskwadra tal- galeri ta' l-Ordni mizbug\u0127a \u0127amra.", "Issa ta' min ikun jaf li l-kapitana bidet tinzebag\u0127 bl-iswed fl-1625.", "Jista' jkun ukoll li fil-Mu\u017cew tas-Santwarju \u0126a\u017c- \u017babbar issib xi kwadri tas-seklu sittax g\u0127alkemm ma juru l-ebda sena fuqhom.", "Fis-sekli sbatax u tmintax il-weg\u0127di \u017cdiedu \u0127afna i\u017cda kien fis-seklu ta' wara li nsibu l-akbar g\u0127add ta' weg\u0127di.", "Nistg\u0127u ng\u0127idu li mal-bidu tas-seklu g\u0127oxrin l-g\u0127oti tal-weg\u0127di tal-ba\u0127ar waqaf \u0127esrem.", "Hemm \u0127afna ra\u0121unijiet x'wie\u0127ed i\u0121ib i\u017cda ma naqsitx fil-bniedem il-fidu\u010bja f'Alla f'kull \u0127tie\u0121a.", "Illum tara eluf ta' weg\u0127di ta' xort'o\u0127ra u bi\u017c\u017cejjed wie\u0127ed i\u017cur is-Santwarji tal- Mellie\u0127a, Tal-\u0126erba f'Birkirkara u Ta' Pinu biex jara b'g\u0127ajnejh stess kemm weg\u0127di g\u0127adhom isiru.", "\u0126arsa lejn l-iskrizzjonijiet fil-kwadri turi s-siwi tag\u0127hom g\u0127al dik li hi l-istorja tal-ba\u0127ar.", "Fil-kitba ssib dettalji b\u0127alma huma t-tipologiji tal-b\u010bejje\u010b tal- ba\u0127ar, ismijiet ta' kaptani u membri ta' l-ekwipa\u0121\u0121i, dati tal-\u0121rajjiet u rqaqat o\u0127ra importanti.", "U x'ing\u0127idu mbag\u0127ad g\u0127at-topografiji jew id-dettalji ta' artijiet fejn tkun se\u0127\u0127et il-\u0121rajja murija fil-kwadri.", "Tara, pere\u017cempju, it- 4", "torrijiet tal-g\u0127assa ta' madwar ix-xtut ta' Malta, il-g\u017cira ta' Filfla, bajjiet mag\u0127rufin b\u0127al dik ta' Marsaxlokk, id-da\u0127la g\u0127al Port il-Kbir u xeni ta' artijiet barranin.", "L-interess storiku jo\u0127ro\u0121 wa\u0127du; hekk biex insemmu ka\u017c wie\u0127ed dak ta' l- ixprunara Maltija.", "Waqt li l-kitba dwarha qajla kont issib f'Malta, mill-kwadri ex-voto seta' wie\u0127ed jo\u0127ro\u0121 l-istorja tag\u0127ha mis-seklu sbatax sal-1900.", "Hekk \u0127ar\u0121et l-evoluzzjoni ta' l-ixprunara b'mod vi\u017civ.", "Dan nistg\u0127u ng\u0127iduh g\u0127all-bastimenti o\u0127ra b\u0127al brig, bark, skuna, bombarda u o\u0127rajn.", "Tassew l- interess storiku li ssib fil-kwadri jkompli jikber i\u017cjed ma tg\u0127arbilhom bir- reqqa.", "Fil-kwadri ex-voto tal-ba\u0127ar wie\u0127ed isib l-istorja marittima ta' Malta mhix miktuba.", "Bi\u017c-\u017cieda ta' dokumenti li wie\u0127ed isib fl-arkivji ta' Malta jista' wie\u0127ed jorqom studji serji u ta' valur kbir.", "Mur sib, kieku ma kienux dawn il- kwadri, \u010berti dettalji ta' bastimenti, l-ilwien u\u017cati fuqhom, l-g\u0127amla tal-qlug\u0127 u attrezzaturi ta' \u0127bula.", "Dan ng\u0127iduh l-i\u017cjed g\u0127al dawk il-kwadri li saru minn madonnari tajbin bhal ma kienu Mikiel u ibnu Vincenzo Gonzi.", "Il-madonnaru kien dak li xog\u0127lu kien li jpitter kwadri ex-voto.", "Ma rridx ninsa nsemmi b'mod specjali lil Nikola Camilleri li l-ftit xog\u0127lijiet li baqa' tieg\u0127u juru l-\u0127ila kbira li kellu biex ipin\u0121i bastimenti mill-isba\u0127.", "Xi w\u0127ud mill-kwadri li juru l-galeri tal-Ordni setg\u0127u saru minn artisti kbar im\u0127allsin mill-kavallieri.", "Kwadri o\u0127ra fqar u qishom xog\u0127ol tat-tfal saru forsi minn min g\u0127amel il-weg\u0127da u ma setax i\u0127allas g\u0127al xi xog\u0127ol tajjeb: dawn jid\u0127lu ma' l-arti popolari u g\u0127andhom il-valur tag\u0127hom ukoll.", "5", "\u0126afna kwadri li saru fuq il-karta bl-akkwarella batew wisq tul is-snin.", "Barra l- umdita, il-kamla xi drabi g\u0127amlet \u0127erba s\u0127i\u0127a.", "Xog\u0127lijiet li saru fuq tavlozzi ta' l-injam \u017cammew s\u0127i\u0127 g\u0127alkemm xi w\u0127ud xpakkaw u fejn l-injam ing\u0127ata primitura bil-gibs l-umdita g\u0127amlet tag\u0127ha sew.", "Bosta kwadri saru fuq it-tila u \u017c-\u017cebg\u0127a \u017cammet sewwa.", "L-g\u0127edewwa prin\u010bipali tal-kwadri kienu l-umdita u n-nugrufum, biex ma nsemmix ukoll dik il-lag\u0127qa \u017cejt tal-kittien li xi w\u0127ud kienu jag\u0127tu biex min g\u0127alihom qed inaddfuhom.", "G\u0127al bosta u bosta snin dawn il-kwadri ma rawx fuqhom l-i\u010bken restawr.", "I\u017cda ta' min jg\u0127id ukoll li llum l-interess fihom \u017cdied \u0127afna, wisq i\u017cjed minn xi erbg\u0127in sena ilu.", "Illum sabu ruhhom ukoll f'wirjiet li minn \u017cmien g\u0127al ie\u0127or jittellg\u0127u b\u0127ala bi\u010b\u010ba mill-istorja so\u010bjali, reli\u0121ju\u017ca u kulturali tag\u0127na.", "G\u0127alkemm fil-g\u017cejjer Maltin hawn madwar 500 kwadri ex-voto tal-ba\u0127ar, il- kollezzjonijiet il-kbar tag\u0127hom issibhom f'\u0126a\u017c-\u017babbar, Birkirkara u l- Mellieha.", "O\u0127rajn \u017cg\u0127ar tarahom fil-Qrendi, f'Wied il-G\u0127ajn, l-Iisla u f'Ta' Pinu; fi knejjes \u017cg\u0127ar issib wa\u0127diet.", "Ma naqbilx ma' l-idea li l-kwadri u g\u0127amliet o\u0127ra ta' weg\u0127di jitne\u0127\u0127ew mill-knejjes u jitqeg\u0127du f'Muzewijiet.", "Ex- voto in situ voldieri f'postu ma' \u0127ajt ta' knisja, ikollu tifsira reli\u0121ju\u017ca i\u017cda meta mdendel f'Muzew t\u0127ares lejh b\u0127ala o\u0121\u0121ett ta' l-arti i\u017cjed milli \u0127a\u0121'o\u0127hra.", "Niftakar il-\u0127itan tal-knisja Tal-\u0126erba miksijin bil-kwadri weg\u0127di.", "Illum tarahom f'sala kbira mal-\u0121enb tal-knisja, imdawlin sewwa i\u017cda neqsin minn dik ix-xi\u0127a\u0121a li tg\u0127ollihom g\u0127al-livell reli\u0121ju\u017c.", "Madwar erbg\u0127in sena ilu, kull meta wie\u0127ed kien i\u0127ares lejn il-kwadri weg\u0127di, t\u0127alli barra dawk ta' \u0126a\u017c-\u017babbar, kienu jag\u0127tu impressjoni ta' traskura\u0121ni kbira.", "\u0126add ma kien jimpurtah minnhom; \u0127add ma kien jo\u0127ro\u0121 \u010bente\u017cmu biex jitran\u0121aw.", "Bosta nqerdu bi\u017c-\u017czmien li g\u0127adda minn fuqhom i\u017cda llum 6", "tie\u0127u pja\u010bir tkun taf li min hu responsabbli minnhom qed jag\u0127ti kashom.", "Illum il-kwadri ex-voto igawdu rispett b\u0127ala arti popolari u b\u0127ala bi\u010b\u010ba mill- \u0127ajja kulturali ta' pajji\u017cna.", "Huma xhieda ta' \u0127ajja reli\u0121ju\u017ca ta' dawk ta' qabilna.", "Minkejja li \u0127fna nqerdu g\u0127ad baqa' bi\u017c\u017cejjed biex bl-istudju tag\u0127hom insiru nafu xi \u0127a\u0121'o\u0127ra dwar kif konna snin ilu.", "Tie\u0127u pja\u010bir tkun taf li fl-Universita ta' Malta da\u0127lu xi te\u017cijiet dwarhom.", "Ta' min jibza' g\u0127al dawk li fadal billi huma xhieda ta' niesna u bi\u010b\u010ba mill-istorja marittima ta' Malta."], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/L-Ghanja_tas-Seba_Nicec_-__Gorg_Peresso", "text": ["1", "Il-Kappelli ta' L-G\u0127anja tas-Seba' Ni\u010be\u010b ta' George Zammit Kitba ta' \u0120or\u0121 Peresso", "Il-kapulavur poetiku, il-poema \"L-G\u0127anja tas-Seba' Ni\u010be\u010b\" ta' George Zammit din is-sena tag\u0127laq sittin sena li nkitbet.", "Hi kapulavur ta' \u0127ila ta' min jaf i\u0127addem il-vers (fiha Zammit ju\u017ca kemm il-vers ta' \u0127dax, ta' tmienja u ta' \u0127amsa, u f'waqtiet ju\u017ca wkoll ir-rima), kapulavur ta' \u0127sieb u metafori, kapulavur fl-u\u017cu tal-kelma, kapulavur ta' fidi, kapulavur tal-paessa\u0121\u0121 Malti u ta' kemm il-kelma ssir imma\u0121ini.", "Hi poe\u017cija ta' l-ambjent.", "F'waqtiet l-ismijiet ta' lokalitajiet Maltin, imsemmija \u0127dejn xulxun, fil-\u0127oss biss jo\u0127olqu poe\u017cija ta' l-imma\u0121ini.", "Fiha l-poeta jimma\u0121ina pellegrin li b'tewba g\u0127al dnubietu j\u017cur seba' kapppelli, \u0127amsa f'Malta u tnejn f'G\u0127awdex.", "Din l-idea tal-\u0127ajja b\u0127ala vja\u0121\u0121 insibuha fuq kollox fil-poemi ta' Omeru, kemm fl-Illijadi kif ukoll fl-Odissea, u tie\u0127u xejra nisranija f'La Divina Commedia ta' Dante u f'Canterbury Tales ta' Chaucer li jibqg\u0127u l-e\u017cempji ewlenin.", "Zammit hu mid\u0127la sew, kemm fil-pro\u017ca u kemm fil-poezija (anki fid-disinji u l- pitturi) tal-paessa\u0121\u0121 Malti u G\u0127awdxi mi\u017cg\u0127ud b'\u0127afna kappelli.", "G\u0127alija George Zammit hu l-poeta tal-paessa\u0121\u0121, tal-Kappelli Maltin.", "Bi\u017c\u017cejjed wie\u0127ed jaqra poe\u017ciji b\u0127al San \u0120u\u017cepp tat-Tar\u0121a; Lill-Wied tal-Lunzjata, G\u0127awdex; \u0126dejn Knisja Mwarrba u \u0126dejn ta' Loretu, Gudja, biex ni\u0121\u0121ustifika dan li qed ng\u0127id.", "F'L-G\u0127anja tas-Seba' Ni\u010be\u010b g\u0127andna l-paessa\u0121\u0121 Malti bil-kappelli li jservu aktar minn sempli\u010bi kwadru visiv u sfond.", "Paessa\u0121\u0121 u kappelli huma r-ru\u0127 tal- poema.", "Jekk irridu nie\u0127du l-kappelli b\u0127ala paessa\u0121\u0121 lokali irridu nqisuh ukoll b\u0127ala paessa\u0121\u0121 minn dinja terrena g\u0127al dinja spiritwali.", "Il-materjali, dak li jidher, li jiffigura dak li ma jidhirx.", "Il-Knisja tas-Sema.", "Il-Kappella tas-Samra", "Il-poeta jg\u0127addi l-pellegrin (li hu l-poeta nnifsu) minn toroq fejn iserrep il-faqar u \"fejn il-faqar/ t\u0127ossu j\u0127ares b'\u0127arsa liebta/ minn kull bieb u minn kull g\u0127atba\", jittawwal u jitperre\u010b minn kull tieqa, u jwasslu f'g\u0127odwa tar-rebbieg\u0127a f''misra\u0127 Il-\u0126amrun, quddiem il-Kappella tas-Samra (\"Samra imma sabi\u0127a\").", "Mag\u0127rufa wkoll ta' Anto\u010bja, t\u0127assir tal-kelma Antijokja, min\u0127abba li hi kopja ta' Madonna, meqjuma fi Spanja u attribiwita lil San Luqa.", "Il-kappella nbniet, flok o\u0127ra ddedikata lil San Nikola, minn Isabella u Giuseppe Casauri fl-1630 b\u0127ala tifkira u \u0127ajr lill-Marija Santissima talli meta Isabella kienet tarbija salvat meta d-dar fejn kienet toqg\u0127od i\u0121\u0121arfet waqt attak ta' l-Assedju l-Kbir tal-1565 u t- tarbija Isabella ma \u0121ralha xejn.", "Mal-knisja nbniet ukoll dar fejn g\u0127exu qishom patri u soru Isabella u Giuseppe.", "Huma ndifnu fil-Knisja u r\u0127ama turi il-lok tal- 2", "qabar tag\u0127hom.", "Dan kollu hu mni\u017c\u017cel fl-atti tal-vista li g\u0127amel l-Isqof Alpheran 1736.", "George Zammit jirrakonta dan kollu u jda\u0127\u0127al lill-pellegrin b'rasu baxxuta f'dan il-maqdes fejn jitlob lil Marija x'kellu jag\u0127mel biex jikseb il-ma\u0127fra ta' dnubietu.", "U le\u0127en Marija jwie\u0121bu:", "...", "\"Daqsa kemm huma Tad-dnubiet l-irjus mis\u0127uta Daqstant ie\u0127or trid i\u017c\u017cur...\"", "In-numru seba' fil-poema jie\u0127u aspett Bibbliku u dottrinali.", "U direzjonali; u g\u0127alhekk ukoll numru perfett.", "Il-pellegrin jibda jterraq \"im\u0127a\u017c\u017cem bil-libsa tat-tewba/ u l-\u0127atar...\" u Zammit jg\u0127addih minn in\u0127awi mag\u0127rufa sew minnu: minn ni\u017cla tal-Bajjada, g\u0127an-ni\u010be\u010b ta' l-Erba' Qaddisin, bejn il-\u0126amrun u \u0126al Qormi, iqarrbu lejn il-Knisja ta' San Bastjan, dik tal-Vitorja u wara li j\u0127alli \u0126al Qormi, bil-Knisja sabi\u0127a tal-Gaf\u00e0 ddedikata lill-Qaddis tal-Kavallieri (San \u0120or\u0121) waraj\u0127, jibda' t-triq lejn \u0126a\u017c- \u017bebbu\u0121, jg\u0127addi minn fejn Kappella ddedikata lill-Kun\u010bizzjoni, g\u0127a\u017c-\u017cjara ta' l- ewwel kappella, mag\u0127rufa b\u0127ala Tal-\u0126las.", "F'din il-Knisja \u0127afna ommijiet kienu, u g\u0127adhom, jie\u0127du lit-tarbij tag\u0127hom biex jippre\u017centawha lill-Madonna wara l-\u0127las.", "Hekk g\u0127amlu l-\u0121enituri tal-poeta meta kien g\u0127adu tarbija.", "Il-Madonna tal-\u0126las", "Il-knisja ori\u0121inali tmur lura g\u0127all-1550 u nqerdet b'terremot fl-1693.", "Fi\u017c-\u017cmien il-Kavallieri kienet fit-triq ewlenija li mill-Birgu u l-Belt kienet twassal g\u0127all- Imdina.", "Gafa, li dak i\u017c-\u017cmien kien qed jibni kemm il-Katidral u kemm il-Knisja ta' San \u0120or\u0121, g\u0127amel weg\u0127da li jirranga minn butu din il-knisja li hi \u0121ojjel ta' arkitettura mifrxua f'dik il-kampanja, darba aktar siekta mil-lum.", "Mal-Knisja hemm lo\u0121o\u0121 u mwejjed u bankijeit biex jistirie\u0127u l-pellegrini u fil-qrib g\u0127ad hemm id-dar mibnija mil-Kavallier Mongadoin g\u0127all-qassis li jie\u0127u \u0127siebha.", "Fil-knisja hemm post fejn il-pellegrini kienu j\u0127allu xi \u0127a\u0121a tal-flus g\u0127ad-dawl jixg\u0127el quddiem il-Madonna.", "U fis-sagrsitija hemm inkwatri tal-weg\u0127da, (ex voto), \"frott aktar tat-twemmin milli tas-seng\u0127a\".", "Wie\u0127ed jista' jara wkoll l-arma tal-Papa Klement XI li g\u0127ana din il-kappella b'\u0127afna benefi\u010bji.", "Imbag\u0127ad il-pellegrin jaqbad it-triq li tilwi minn ma\u0121emb l-arkata ta' Bieb Rohan u tie\u0127u lejn l-Imdina.", "U dlonk i\u0127alli warajh l-ir\u0127ula antiki ta' \u0126a\u017c- \u017bebbu\u0121, \u0126al Dwin, u Mula u Muxi u fuq il-lemin ra n-Naxxar u \u0126al G\u0127arg\u0127ur \"u l-\u0127arrub ta' Wied l-Iklin/ il-witat ta' Wied is-Sewda/ \u0126al Balzan, u Sant'Anton/ U \u0126'Attard u l-Knisja l-\u0126amra\" (\u0126al-Lija).", "Il-poeta jsej\u0127ilha \"L-isba\u0127 \u0121awhra tal- pjanura\".", "Jara wkoll il-meddiet ta' Birkirkara.", "U jirrifletti kemm fuq il-Knisja l- Qadima, bis-saqaf \"\u0127iemed\" im\u0121arraf u l-kampnar mislut \"b\u0127al xewka\" (g\u0127ax dak i\u017c-\u017cmien dak il-kapulavur kien mitluq, veru \"g\u0127ajb dejjiemi\"), u kemm fuq il-Knisja l-\u0120dida ta' Sant'Elena bil-qniepen tag\u0127ha jidwu b'le\u0127en \"kbir u g\u0127ani.\" 3", "Dwar il-maqdes \u0127iemed ta' Santa Marija, George Zammit li kien jaf japrezza l- kultura jikteb hekk, b'ton malenkoinku:", "\"Wa\u0127du, wa\u0127du qisu g\u0127assa Tal-\u0121miel safi ta' l-img\u0127oddi.\"", "U jkompli jterraq lejn it-tieni ni\u010b\u010ba.", "Imma mhux qabel ma jitkellem dwar \"il- \u0127elwa Mdina\" imsej\u0127a wkoll minnu \"Belt is-Slaten, Belt il-Qawwa/ Belt il- \u0126emda.\"", "Jitla' t-telg\u0127a wieqfa tas-Saqqaja, jaqsam ir-Rabat, minn \u0127dejn Santu Wistin g\u0127al Ta' \u0120ie\u017cu u jsib ru\u0127u fil-misra\u0127 ta' quddiem il-Grotta ta' San Pawl.", "Jilwi g\u0127al San Katald u kif jasal fil-\u0127\u00e2ra ta' \u0126al Bajjada jag\u0127tina deskrizzjoni tal-\u0127ajja fqajra fejn l-g\u0127ajjat tal-bejjieg\u0127a jsir qisu g\u0127ana.", "U jddiskrivi toroq dojoq, fejn it-tfal jilag\u0127abu, xi ni\u010b\u010ba mixg\u0127ula u \u0127o\u0121or it-twieqi m\u017cejnin b'xi xitla tas-sardinell jew qronfol, sinjal li hemm \"\u0121awhra\" g\u0127a\u017c-\u017cwie\u0121.", "Deskrizjonijiet b\u0127al dawn jag\u0127mlu l-poema ta' Zammit mhux biss pellegrina\u0121\u0121 devot imma wkoll pellegrina\u0121\u0121 tal-memorja.", "Il-Kappella tal-Katakombi ta' Sant'Agata", "Wara li j\u0127alli l-Katakombi ta' San Pawl, il-pellegrin isib ru\u0127u f'misra\u0127 u knisja \u017cg\u0127ira u jin\u017cel \"it-tara\u0121 niedi ta\u0127t il-knisja...lejn l-g\u0127erien fejn g\u0127ammret \u0127ienja/ b'g\u0127od mill-qerq ta' niesha w artha,/ Agta xbejba, misto\u0127bija/ mis-Sultan mitluf fil-qilla.\"", "Fil-Kripta jilma\u0127 \"xbihat imqaddsa/ tal-Bambin f'\u0127o\u0121or Marija/ San Anard bil- ktajjen f'idu/ id-dragun u Margerita;/ ta San Blas, meqjum mill-qedem/ \u0120o din artna.\"", "Dawn kollha qaddisin li kellhom rabta s\u0127i\u0127a mad-devozjoni tal-Maltin: San Anard, patrun ta' l-ilsira; Santa Margerita, aktarx ta' Antijokja, li lejha fil- Mediterran kien hawn devozzjoni kbira, l-aktar minn nisa waqt it-tqala u waqt il-\u0127las.", "Id-dragun \u0127dejn saqajha huwa simbolu tar-reb\u0127 tag\u0127ha fuq id-dimonju.", "Hija l-istess patruna ta' Santa Margerita Ligure fil-Ligurja u fis-Sannat, G\u0127awdex u ta' Santa Margerita tal-Mosta.", "Santa Margerita kienet wa \u0127da mill- qaddisin li dehru lil Govanna d'Arc.", "San Blas, qaddis tal-Lvant li juri r-rabta tal-g\u017cejjer Maltin mas-saltna ta' Bi\u017canzju, hu l-qaddis patrun fost l-o\u0127rajn kontra l-mard tal-griezem li qabel kien kaw\u017ca ta' mwiet tat-trabi.", "Isemmi wkoll qaddisa o\u0127ra li \u0121iet minn Marsilja.", "Aktarx li hija Santa Venera, li jing\u0127ad li fir- Rabat hemm Katakombi msemmi g\u0127aliha imma \u0127add ma jaf e\u017cattament fejn huwa.", "Dawn huma pitturi tas-seklu \u0127mistax.", "Hemm tlieta li huma \u017cgur tas-seklu tnax, wie\u0127ed minnhom huwa ta' Sant'Agata, qaddisa tas-seklu tlieta fi \u017cmien Trajanus Decius li \u0121iet Malta g\u0127al xi zmien flimkien ma' s\u0127abha minn Sqallija.", "Mietet martri f'art twelidha fil-5 ta' Frar 251.", "Qabel fil-kripta kien hemm \u0127afna artali imma issa hemm biss tnejn.", "Monsinjur Buenos, isqof ta' Malta fis-seklu sbatax, irregala statwa sabi\u0127a ta' l-alabastru ta' din il-qaddisa waqt il-martirju.", "Issa tinsab fil-Mu\u017cew li jie\u0127u \u0127siebu bl-akbar kura Fr. Victor Camilleri.", "Flok l- istatwa originali hemm replika mag\u0127mula mill-iskultur Rabti, Anton Agius.", "Hemm ukoll affresk tal-Madonna, aktarx tas-seklu tnax.", "4", "Il-pellegrin/poeta jkompli jdur il-katakombi b'xemg\u0127a f'idu.", "U ra l-oqbra, u l- mejda ta' l-Agape u b\u0127al donnu madwar din il-mejda huwa ra l-erwie\u0127 it- twajba li ma\u017c-\u017cjara tieg\u0127u b\u0127al jinfixlu u \"ja\u0127arbu d-dija, qishom stmerru 'l min ser\u0127anhom/ \u0121ie serqilhom, wara l-medda ta' mijiet ta' snin mudlama.\"", "Iqig\u0127ed xemg\u0127a fuq l-artal ta' Sant'Agata.", "U jiftakar il-\u0121rajja ta' meta dehret lil Soru Benedettina waqt li Sinam Pax\u00e0 fl-1551 kien qed jattakka lill-Imdina mir-Rabat u talbitha tg\u0127id lill-Isqof beix jo\u0127ro\u0121 il-vara tag\u0127ha fuq is-swar u hija kellha \u0121\u0121ibilhom ir-reb\u0127.", "U hekk kien.", "Kien hemm drawwa li ssir pur\u010bissjoni kull nhar il-festa ta' Sant'Agata, mill-Katidral sal-Kripta.", "Minn hemm, il-Pellegrin ta' George Zammit, li jirrapre\u017centa lilu nnifsu, jo\u0127rog biex imur g\u0127at-tielet Ni\u010b\u010ba.", "Wara li l-pellegrin i\u0127alli l-katakombi ta' Sant'Agata, minn triq fuq San Katald ji\u0121bed g\u0127an-ni\u017cla ta' l-G\u0127eriexem, jer\u0121a' jsib ru\u0127u is- Saqqajja \u0127dejn il-Villa Rumana, jin\u017cel mill-mina li tag\u0127ti g\u0127at-Trun\u010biera u g\u0127all- bieb il-Griegi fejn hemm l-imma\u0121ini ta' San Pawl u \"ni\u010b\u010ba bajda tal-Madonna/ b'lampa tnemnem/ u madwarha ward tax-xag\u0127ri...\"", "Idur lejn il-xellug, jaqbad in-ni\u017cla u jmur g\u0127all-Buqana u g\u0127all-Qattara u hekk jil\u0127aq Wied il-Qlieg\u0127a.", "U joqrob lejn it-Tielet Ni\u010b\u010ba tieg\u0127u, \"Lejn il-G\u0127ar ta' l-Isperanza\".", "Tul din il-mixja minn post g\u0127al ie\u0127or, sempli\u010biment billi jsemmi l-post, l-aktar l-aktar b'xi pinzellata t'a\u0121\u0121ettiv, George Zammit imexxik mal-pellegrin tieg\u0127u (hu nnifsu).", "Int ukoll issir il-pellegrin.", "It-Tielet Ni\u010b\u010ba: Il-Madonna ta' l-Isperanza", "Din il-kappella tinsab tag\u0127ti g\u0127all-Wied ta' l-Isperanza, u g\u0127alhekk George Zammit b'\u0127ila ta' mg\u0127allem, bil-vrus mg\u0127a\u0121\u0121la ta' \u0127amsa, jo\u0127loq effett ta' ilma g\u0127addej qawwi u jgerbeb kollox.", "Dan l-effett jo\u0127ro\u0121 kemm mill-allitterazzjoni konsonontali u kemm vokali.", "Ixebba\u0127 b'metafora milquta lill-bniedem ma' \"\u010bag\u0127ka ma\u0127kuma/ f'g\u0127ama bla rieda fl-eqqel tax-xitwa.\"", "It-tqeg\u0127id flimkien ta' nomi u xbihat g\u0127al kollox differenti, b'effett kwa\u017ci ta' antite\u017ci u antonimija, (\"Il- mewt u l-ba\u0127ar/ ir-ru\u0127 u \u010b-\u010bag\u0127ka\"; \"bejn dlam u dija\",) ikomplu j\u017cidu d-dehra mqanqla tal-Wied sakemm iwassal lill-pellegrin fl-G\u0127ar tat-Tfajla Mostija li satarha \"mill-qilla g\u0127atxana/ t'Ulied il-Mislem.\"", "Imbag\u0127ad jibdel ir-ritmu.", "Minn ta' \u0127amsa jaqleb b'effett, kwa\u017ci ta' modulazzjoni u moviment sinfoniku, g\u0127al dak ta' tmienja biex i\u0121ib quddiemna kemm l-G\u0127ar u kemm il-Kappella:", "\"F'nofs ta' rampa tielg\u0127a wieqfa Mal-lemin ta' pont tal-\u0121ebel rajt il-G\u0127ar ta' ta\u0127t il-Knisja.\"", "Waqt li jitlob, jer\u0121a' jara quddiemu l-\u0121rajja, il-le\u0121\u0121enda, tie\u0127u l-\u0127ajja.", "Jara lit- tfajla ma\u0127ruba tista\u0127ba f'dak l-g\u0127ar miksi xuxa ta' tursin selva\u0121\u0121 u xniexel ta' kappar, waqt li brimba tinse\u0121 b\u0127al g\u0127ata fil-fet\u0127a ta' l-g\u0127ar g\u0127al dik ix-xbejba li skond il-le\u0121\u0121enda, fl-1760, waqt li kienet fir-raba' mal-familja, kienet se taqa' lsira tal-Misilmin li kienu fil-qrib ta' Bur Marrad.", "L-imsejknin \u0127arbu lejn il- Mosta, imma wa\u0127da minnhom, xebba ta' xi g\u0127oxrin sena, ma fel\u0127itx tla\u0127\u0127aq mag\u0127hom u sta\u0127biet f'g\u0127ar u weg\u0127det lill-Madonna li tibnilha kappella fuqu 5", "jekk te\u0127lisha.", "Kif fil-fatt sar g\u0127ax il-furbani g\u0127addew minn hemm i\u017cda billi hija kienet mistura sew kemm mix-xtieli u kemm mill-brimba li kienet tag\u0127laq id- da\u0127la tal-g\u0127ar, il-Misilmin \u0127asbu li ma kien da\u0127al \u0127add fih u baqg\u0127u g\u0127addejin.", "Skond l-istori\u010bi George Cassar u Joseph G.M. Borg, din il-kappella hija l-isba\u0127 u l-eg\u0127\u017ce\u017c knisja g\u0127all-Mostin wara dik parrokjali.", "Skond l-istoriku Ciantar, l- g\u0127ar ta' ta\u0127tha huwa dak tal-Visitazzjoni u Monsinjur Dusina \u0127alla miktub li kien ikkonsagrat minn seba' isqfijiet.", "Il-kappella fil-fatt inbniet bi \u0121bir li beda fl- 1757 u baqa' sejjer g\u0127al \u0127ames snin.", "Fil-fa\u010b\u010bata hemm \u017cew\u0121 armi, wa\u0127da bl- Isem ta' Marija u l-o\u0127ra ta' l-Isqof ta' Malta, Fra Bartolomeo Rull li fi \u017cmienu nbniet dil-knisja.", "Il-knisja hi ta' stil barokk, minn \u0121ewwa f'forma ottogonali, u fiha hemm pittura ta' Rokku Buhagiar.", "Issir festa f'\u0121ie\u0127 il-Madonna fit-tielet \u0126add ta' Novembru.", "Ir-Raba' Ni\u010b\u010ba: L-G\u0127ar ta' San Kurrad.", "Inkomplu nterrqu mal-Pellegrin.", "Nibqg\u0127u il-Mosta.", "Nin\u017clu g\u0127al Wied il- G\u0127asel.", "Jasal hemm meta \"... fuq il-\u0127emda jidwu t-tokki/ minn fuq l-g\u0127oli tal- kampnari: nofs in-nhar.\"", "Donnok qed tisma' int ukoll it-tokki b'tislima lill- Madonna.", "George Zammit isejja\u0127 dan il-Wied \" ...", "Wied il-fara\u0121, wied il-g\u0127ana tal-\u0127olqien.\"", "Id-deskrizzjonui li jag\u0127ti tal-wied m'hix biss wa\u0127da vi\u017cwali, bil- blanzun tal-\u0127aw\u0127 u l-lew\u017c, u s-sema nir, u l-griz tal-blat u l-a\u0127dar skur tal- \u0127arrub, imma wkoll sonora bit-tpespis tal-merill.", "Hemm, imkenna fil-blat , tinsab il-kappella ta' San Pawl Eremtia, li i\u017cda il- poeta jorbotha ma' San Korradu (jew Sirrew, imma j\u017cid \"ismek bilkemm nafuh\") li kien jg\u0127ix f'dawk l-in\u0127awi i\u017cda n-nies tal-post ma semg\u0127ux minnu, sa\u0127asnitra \u0127a\u0121\u0121ruh, u huwa telaq lejn il-Qala t'G\u0127awdex.", "Ver\u017cjoni o\u0127ra tg\u0127id li mar fuq il-mew\u0121 lejn Noto, Sqallija.", "Mar fejn mar, hu \u0127alla warajh bastun li kien iwarrad nhar il-festa ta' San Pawl l-Eremita (15 ta'Jannar).", "San Pawl l-Eremita kien eremit dixxiplu ta' San Anton Abbati u g\u0127ex fid-de\u017cert u miet meta kien g\u0127alaq il-mitt sena u fuqhom sew.", "Il-\u0127ajja tieg\u0127u nkitbet minn San \u0120ilormu.", "Skond Fran\u0121isk Abela fil-kappella ori\u0121inali li kien \u017car Dusina kien hemm ukoll pittura ta' San Anton Abbati.", "Abela jkompli jg\u0127id f'dan il-g\u0127ar g\u0127exu \u0127afna 'servi t'Alla' f'\u0127ajja eremitika.", "Fil-fatt il-kappella ta' San Pawl l-Eremtia hija kumpless ta' \u017cew\u0121 kappelli, wa\u0127da appuntu ddedikata lil San Pawl Eremita u l-o\u0127ra lill-Madonna.", "Dan l- imkien kien imfittex \u0127afna anki mill-istess Gran Mastri, b'mod partikualri il- Gran Mastru Pinto.", "Xi mapep antiki jni\u017czluha qrib il-Mosta.", "Zammit b'seng\u0127a ta' poeta m\u0127arre\u0121, b'g\u0127a\u017cla ta' ritmi differenti, alliterazzjonijiet, tixbi\u0127at, jo\u0127loq dinja li hi tassew lil hinn minn din id-dinja.", "Kull vers jo\u0127loq atmsofera ta' talb u skiet, miksura biss mill-\u0127oss ta' l-ilma jqattar \"qatra wara qatra\", fil-\u0127wat li minnhom xorob il-\u0126areb.", "Dan l-ilma tant kien safi li l-Kavallieri kienu j\u0121orruh fil-btieti.", "Il-poeta imma wkoll jilmenta li \u0127ofor ta' ammunizzjoni mill-Inglizi \u0127assru dawk in-na\u0127iet \"b'g\u0127an qerried\".", "X'kien jg\u0127id kieku din il-poema inkitbet illum u mhux fl-1947! 6", "Lejn il-\u0126ames Ni\u010b\u010ba", "Il-Pellegrin, wara li jistrie\u0127 fuq \u0121ebla \u0127dejn l-g\u0127ar, ikompli jterraq, jag\u0127ti \u0127arsa lejn l-Imdina , \"bil-Kattidral, u s-swar tittawal gri\u017ca/ u mitfija b\u0127al \u0127olma\", u jaqbad it-triq lejn Bur Marrad.", "Jilma\u0127 il-kappella iddedikata lil Santa Katarina, imsej\u0127a ta' Wied il-G\u0127asel, imwaqqfa minn Marino Mangion fl-1608 u li f'xi atti notarili nsibuha mni\u017c\u017cla b\u0127ala li tinsab 'in contrada ta Hal Pissa sive Wied il- G\u0127asel.'", "Dan ir-ra\u0127al \u017cg\u0127ir, jag\u0127mel mal-Mosta, \u017cgur li kien g\u0127adu abitat sal- bidu tas-seklu sbatax kif jidher minn d\u0127ul ta' mag\u0127mudija minn dawn in-na\u0127iet, i\u017cda \u0120an Fran\u0121isk Abela jg\u0127id li aktar ma g\u0127adda \u017c-\u017cmien tul is-seklu sbatax dan ir-ra\u0127al ma baqa' xejn minnu \u0127lief ismu.", "Hawn il-poeta jinse\u0121 tif\u0127ir lejn dawn il-kappelli mxerrda mal-kampanja Maltija fejn missirijietna kienu jsibu fejn jitimg\u0127u r-ru\u0127 u l-\u0121isem.", "Kappella o\u0127ra li jilma\u0127 hija dik ta' Santa Margerita ta' G\u0127ajn Ri\u0127ana qrib Wied il-G\u0127asel.", "Il- prokuratru tag\u0127ha kien iqassam l-ikel nhar il-festa tag\u0127ha.", "Din id-drawwa nsibuha mni\u017c\u017cla fl-atti tal-benefikati ta' \u0127afna kappelli, daqqa jqassmu \u0127ob\u017c, daqqa frott u daqqa nbid.", "George Zammit itemm din id-desikrizzjoni ta\u017c-\u017cew\u0121 kappelli b'ilment dwar kemm il-Maltin qed jinsew l-img\u0127oddi u kwa\u017ci jist\u0127u minnu.", "Meta Zammit kiteb din il-poema, ftit wara l-gwerra, kien hawn bixra, kif wie\u0127ed jistenna, li l- Maltin issiru aktar moderni, aktar Ingli\u017ci.", "I\u017cda m'hemmx le\u0127en \u0120eremija li jdejqek fit-twiddiba tieg\u0127u.", "Le\u0127nu jie\u0127u ton ta' l-img\u0127oddi u b'nitfa filosofija, imwie\u017cna b'metafora sabi\u0127a tal-gawwi \"li minn ba\u0127ar qalil jislet g\u0127ajxienu\" u b'dana kollu hu aktar g\u0127ani mill-bniedem, itemm dik ir-riflessjoni f'waqtha.", "U \"Bin-newba tad-dmug\u0127 fuq g\u0127ajnejja,/ bin-newba ta' l-g\u0127ana \u0121o qalbi\" jasal Bur Marrad.", "Jara Wied Qarrotta, mistri\u0127 fix-xemx.", "U f'nofsu, \u010batta \u010batta \"... il- \u0126otba tal-Qala/ bejn \u0120ebel Azara u l-Wardija.\"", "Jiskorri il-Knisja tal-Milqg\u0127i, iddedikata lil San Pawl, fejn skond it-tradizzjoni, il- Maltin laqg\u0127u lil San Pawl wara l-g\u0127arqa.", "Fil-qrib hemm G\u0127ajn Ra\u017cul (l- Appostlu).", "It-tradizzjoni tg\u0127id li kien feta\u0127ha San Pawl.", "Fi \u017cmien li George Zammit kiteb dawn il-versi, l-g\u0127ajn \u0121a kienet imni\u0121\u0121\u017ca min\u0127abba l-bini fil-qrib.", "\u0126alla x-Xemxija u, \"titbaskat fil-bewsa/ tax-xemx tar-rebbieg\u0127a\" jara l-Pwales, \"bis-swieni ireddnu fil-\u0127dura da\u0127kana\".", "B\u0127as-soltu, ftit pinzellati, u l-paessa\u0121\u0121 hu mimli u \u0127aj quddiemna!", "Idur lejn G\u0127ajn \u017bnuber, jaqsam il-\u0127otbiet t'G\u0127ajn Tuffie\u0127a u l-Wied tal-Mi\u017cieb, jg\u0127addi minn qalb si\u0121ar xju\u0127 tal-\u0127arrub (\"ja si\u0121ra ta' \u0121ensna, \u0127arruba \u0127anina\" b\u0127al donnu jqima, ni\u010b\u010ba o\u0127ra tal-qedem), u jasal il-Mellie\u0127a biex i\u017cur il-\u0127ames kappella, is-Santwarju tal-Madonna tal-Mellie\u0127a, \"l-eqdem artal ta' \u0121ensna.\"", "Il-pellegrin jasal il-Mellie\u0127a, ra\u0127al g\u0127al qalb \u0127afna ta' George Zammit.", "Hemm se jag\u0127mel il-\u0127ames \u017cjara tieg\u0127u minn kappella g\u0127al o\u0127ra.", "Minn Misra\u0127 il- Knisja, jin\u017cel minn tara\u0121 g\u0127as-Santwarju.", "U mall-ewwel g\u0127ajnejh, minkejja li hu g\u0127ajjien, jaqg\u0127u fuq kitba ma' l-ark illi jifred il-bit\u0127a tal-Maqdes mir-ra\u0127al.", "7", "\"Fik temg\u0127u...", "Fik, missirijietna, u Int smajthom.\"", "Il-bit\u0127a tas-Santwarju g\u0127andha l-istess fasla ta' btie\u0127i o\u0127ra \u0127dejn u quddiem santwarji u kappelli li j\u017curuhom il-pellegrini: lo\u0121o\u0121, si\u0121ar, bankijiet u kmamar fejn jistrie\u0127u l-pellegrini.", "Imma x-xewqa tal-pellegrin hija li minnufih jistrie\u0127 quddiem \"l-eqdem artal ta' G\u017ciritina.\"", "Hemm \u0121ew l-atmosfera tinbidel.", "Anki d-daqq u r-ritmu tal-vers (in-novenarju, tad-disg\u0127a bil-fard) jinbidel.", "Bir-ritmu jaqa' fuq it-tieni u fuq il-\u0127ames u jistri\u0127 b'sa\u0127\u0127a fuq it-tmien wie\u0127ed, il-poeta jo\u0127loq effett ta' mixi mg\u0127a\u0121\u0121el tal-\u0127erqa imbag\u0127ad mistri\u0127 hekk kif jin\u017cel g\u0127arkubbtejh.", "U donnok tisma' nifsu jintelaq mid-disg\u0127a sillaba mhux a\u010b\u010bentata.", "Aktar u aktar meta r-ritmu hu meg\u0127jun minn allitterazzjonijiet, konsonanti mtennija \u0127dejn xulxin u rimi fl-istess vers li jdoqqu sabi\u0127.", "\"Fil-\u0127emda mniddija, dellija, Mix\u0127ut g\u0127arkobbtejja, b'minkbejja Fuq l-iebes imre\u017c\u017ca\u0127 ta' r\u0127ama...\"", "Il-poeta/pellegrin mall-ewwel imbag\u0127ad jg\u0127ollilna l-\u0127arsa u l-\u0127sieb tag\u0127na lejn il-bidu le\u0121\u0121endarju ta' dik \"il-\u0127ofra\" mibdula mill-Isqfijiet (Ir-Rg\u0127ajja) f'post ta' qima \"ewlieni ta' \u0121ensna.\"", "Fis-saqaf appuntu hemm impin\u0121ija x-xbihat ta' seba' Isqfijiet li skond it-tradizzjoni \u017caru dan l-g\u0127ar fi triqthom lejn il-Kon\u010bilju ta' Milevo, qrib Karta\u0121ni, fis-sena 416.", "Hemm ukoll seba' slaleb tal- konsagrazzjoni.", "Kienu ta' lewn a\u0127mar i\u017cda inksew bid-deheb fis-sena 1620.", "It-tpin\u0121ija tas-saqaf saret minn Salvatore Bonnici u \u0127allas g\u0127aliha Mario de Vasis min Siraku\u017ca li \u0127adem \u0127afna biex ikabbar u jsebba\u0127 il-Knisja.", "Fil-fatt hemm rabta bejn din il-grotta/santwarju u g\u0127add ta' grotti mibdula f'qima fi Sqallija.", "Din Tal-Mellie\u0127a hija wa\u0127da, \u010bertament l-aktar mag\u0127rufa u ma\u0127buba, minn g\u0127add ta' kappelli m\u0127affra fil-blat fil-g\u017cejjer Maltin.", "L-imma\u0121ini tal- Madonna, dejjem skond it-tradizzjoni, hija attribwita lil San Luqa, msejja \u0127 minn George Zammit \"l-imqaddes kittieb\" billi hu kiteb wie\u0127ed mill-Van\u0121eli u L-Atti ta' l-Appostli.", "Imma l-istoriku u studjuj\u017c ta' l-arti, Mario Buhagiar hu tal-fehma li l-imma\u0121ini bi stil bi\u017cantin hi simili b\u0127al imma\u0121ini o\u0127ra fin-na\u0127a t'isfel ta' Sqallija u hi aktarx tas-seklu tnax jew bidu tlettax.", "G\u0127add ta' slaten \u017caru dan is-santwarju, fosthom ir-re Ferdinandu IV (1373), u r-re Alfonsu (1432).", "G\u0127alhekk il-poeta jg\u0127id li rabat fehmtu mal-fehma tas- Slaten.", "Il-poeta jtenni le\u0121\u0121enda o\u0127ra li trid li din il-grotta g\u0127andha rabta ma' San Pawl u minn hemm le\u0127nu kien \"jifred il-ba\u0127ar/ ta' bejn i\u017c-\u017cew\u0121 g\u017cejjer, u tefa'/ s-sisien tat-twemmin\".", "Qabel jitlaq mis-santwarju, il-pellegrin i\u0127alli \"xrara ta' m\u0127abba, biex tixg\u0127el dejjiema/ flimkien mal-lampier ta' Perellos.\"", "Il-Gran Mastru Perellos kien mar i\u017cur il-Madonna wara marda li qarrbitu lejn il-mewt u li minnha \u0127are\u0121 imfejjaq.", "B'\u0127ajr huwa \u0127allielha, fost affarijiet o\u0127ra, lampier tal-fidda.", "Fil-fatt il-Kavallieri, bil-Gran Mastri b'kollox, kellhom devozzjoni lejn dan is-Santwarju.", "Alof de Wignacourt kien jitla' j\u017curu kull nhar ta' Sibt.", "F'mappa tas-sena 1686, 8", "mitbug\u0127a minn Gio.", "Giacomo de Rossi, hemm imni\u017c\u017cla 'Mezza strada della Valletta alla Madonna della Melleha,' im\u0127arsa wkoll minn xi torrijiet.", "L-imma\u0121ini qaddisa tal-Madonna kienet ikurunata minn Mons, Pietru Pace fl- 24 ta' Settembru, 1899.", "Lejn G\u0127awdex", "Il-pellegrin i\u0127alli s-santwarju u jitfa' \u0127arstu lejn skultura ta' ru\u0127 imnaqqxa fil- \u0121ebel qalb vampa nar, tistenna t-talb tal-fidili.", "Skulturi b\u0127al dawn, l-aktar qrib \u010bimiterji, qabel kienu mxerrda \u0127afna.", "U j\u0127ejji biex jaqsam lejn G\u0127awdex, \" 'l hinn, jirt'g\u0127od/ fir-ra\u0121\u0121i ro\u017ca tas-smewwiet\", g\u0127ax issa l-jum wasal biex jintemm, waqt li jara l-g\u0127oljiet tal-Qala u n-Nadur.", "Jin\u017cel lejn l-G\u0127adira u jg\u0127a\u0121\u0121el lejn it-Telg\u0127a tal-Qammie\u0127 u tant hu mg\u0127a\u0121\u0121el qabel jidlam li ma jiqafx jitpaxxa bis-sbu\u0127ija tal-madwar jew jissa\u0127\u0127ar \"bl-g\u0127anja tal-qasab\" u \"t- ti\u017cwiq ta' ilwien.\"", "Ma' sajjied jaqsam il-Fliegu, u huwa u jammira mill-bog\u0127od il- paessa\u0121\u0121 G\u0127awdxi, imbieg\u0127da \u0127dejn il-Wied ta' Marsalfron jara l-istatwa ta' Kristu fuq l-g\u0127olja li kienu ja\u0127sbu li kienet vulkan ifawwar in-nirien.", "Jissa\u0127\u0127ar bis-swar ta\u010b-\u010aittadella \"fejn darba niesa raddew qima/ 'l allat qarrieqa.\"", "U hekk jasal Santa Sabina.", "Fuq il-lemin g\u0127andu l-g\u0127olja tal-Gelmus, imsej\u0127a minnu \"\u0121awhra ta' l-g\u0127oljiet' u \u0121a mfakkra f'poe\u017cija mill-isba\u0127 tieg\u0127u stess.", "U jilma\u0127 l-G\u0127olja tal-\u0120urdan.", "U l-poeta ta' l-ambejnt ma jistax ma jinfexx fi ftit versi mill-isba\u0127 dwar il-\u0121miel ta' dawk l-in\u0127awi li jfakkruh fi tfulitu - \"fejn darba qtajt il-ward/ tal-fer\u0127 u tat-tfulija...\"", "Is-Sitt Ni\u010b\u010ba: Il-Knisja Ta' Pinu", "F'salib it-toroq idur g\u0127all-lemin u jara \"tielg\u0127a, bajdanija, fuq sema m\u0127e\u0121\u0121e\u0121, lil Ta' Pinu.\"", "Il-qniepen bdew isellmu lill-Madonna g\u0127all-Ave Marija.", "Jid\u0127ol fil- Maqdes fejn Karmena Grima semg\u0127et il-le\u0127en ta' Marija.", "U minn hemm \u0127are\u0121 gelgul ta' grazzji kif jixhdu l-g\u0127otjiet tal-fidili.", "Hawn tin\u0127ass it-telqa tal-pellegrin li kien ilu l-jum jkollu jterraq, mo\u0127\u0127u biss fit- tewba u fil-mistri\u0127, imma n-nis\u0121a tal-kliem g\u0127adha dinjitu\u017ca fil-vers ta' \u0127dax.", "Issa b'qalb mistrieha, waqt li dalam sew, imfarra\u0121 mix-Xbejba tas-Smewwiet, jitlaq fer\u0127an ta\u0127t qamar felli, lejn it-toroq imwarrba li se jwassluh qrib l-a\u0127\u0127ar ni\u010b\u010ba.", "Is-Seba' NI\u010b\u010ba: San Dimitri", "\"Fid-dawl im\u010bajpar/ ta' bejn il-jum u l-lejl...\" jasal quddiem il-Knisja, mibnija flok il-qadima li \u0121\u0121arfet fil-ba\u0127ar, jiskorriha u \u0127dejn il-ba\u0127ar misterju\u017c titqanqal fih il-le\u0121\u0121enda tal-mara li tablet lil San Dimitri biex i\u0121ibilha 'l binha \"... \u0127a nixg\u0127ellek qasba \u017cejt.\"", "U San Dimitri sema' t-talba t-tag\u0127ha u \u0121abilha lil binha riekeb mieg\u0127u fuq i\u017c-\u017ciemel.", "(San Dimitri twieled f'Tessaloniki fir-raba seklu, 9", "aktarx kien suldat fl-armata rumana u bata l-martirju fi zmien Dioklezjanu jew Galerju.", "Fil-Lvant hu meqjum daqs San \u0120or\u0121 u \u0127afna ikoni jippre\u017centawh liebes ta' kavallier fuq \u017ciemel.", "Il-qima ta' qaddis mil-Lvant fil-g\u017cejjer Maltin hija xhieda tar-rabta li Malta kellha ma' l-Imperu ta' Bi\u017cantium u ma' r\u0127ieb mil- Lvant.)", "Fir-riflesjonijiet li l-poeta pellegrin jag\u0127mel dwar l-a\u0127\u0127ar \u017cjara tieg\u0127u, kliemu jie\u0127u sura misterju\u017ca, bejn poe\u017cija krepuskulari u surrealista.", "G\u0127andna poe\u017cija dwar il-ba\u0127ar li fi \u017cmien li kitibha George Zammit kienet rari \u0127afna.", "Jie\u0127u spunt mill-le\u0121\u0121enda fejn jing\u0127add li s-sajjieda u l- bug\u0127addasa g\u0127adhom jaraw fil-knisja m\u0121arrfa fil-ba\u0127ar il-qasba \u017cejt li offriet l-armla g\u0127adha mimlija dawl. (\"... i\u017cda l-qasba/ ta' l-armla msejkna, g\u0127adha qatt ma ntfiet.)", "Il-poeta pellegrin jit\u0127allat mal-ba\u0127ar.", "Fil-\u0121uf tal-ba\u0127ar isir \u0127lejqa stramba b\u0127al ma j\u0127ossu stramb kull min ji\u0121i wi\u010b\u010b'imbwi\u010b\u010b ma' misteru.", "It-talba li bidet tul dan il-vja\u0121\u0121 fil-Knisja tas-Samra, f'jum \"b'sema m\u017cejjen/ bl-isba\u0127 ik\u0127al ta' g\u017ciritna\", fi knisja f'qieg\u0127 ta' ba\u0127ar, fid-dlam fejn it-twemmin biex jiftiehem jew milqug\u0127, isir misteru u l-misteru le\u0121\u0121enda.", "Hemm f'qieg\u0127 il-ba\u0127ar jitlob il- poeta mad-dawl tal-qamar rifless fuq il-mew\u0121 u l-lampa ta' l-armla.", "G\u0127eluq", "George Zammit itemm din il-poema b'\u0127ames strofi endikasillabi, bit-tieni u r- raba' vers jirrimaw.", "Issa l-vers ta' \u0127dax jie\u0127u t-ton ele\u0121ijaku ta' innu antik.", "Fil- fatt hu innu lid-dawl li ma jintemmx.", "Il-fidi.", "Xhieda li din il-poema nkitbet biex il-poeta jsa\u0127\u0127a\u0127 il-fidi tieg\u0127u.", "U paradossalment le\u0121\u0121endi flimkien ma' veritajiet isa\u0127\u0127ulu twemminu.", "Il-pellegrin dubju\u017c u niedem ma fittixx provi f'Katidrali u katedri imma f'kappelli \u017cg\u0127ar, imwarrba fil-paessa\u0121\u0121 imma \u010bentrali fit-twemmin.", "Fittex u sab twe\u0121iba g\u0127ad-dubji tieg\u0127u mhux qalb in-nies i\u017cda \"B'g\u0127od mill-bnedmin bis-semm li jbaqbaq f'demmhom/ b'g\u0127od mill-mibeg\u0127da u l-g\u0127ira u l-qerq u l-\u0121enn.\"", "Sa\u0127ansitra bog\u0127od minn \"dil-marda li jsej\u0127ulha m\u0127abba\".", "Dan it-ton pessimista la hu neb\u0127 minn Leopardi jew mill-filosofija ta' Foscolo, imma hu aktar konstatazzjoni ta' realt\u00e0 ma\u0127buba (\"\u0126abbejt il-mewt u xtaqtha\").", "La hu xewqa lejn it-temma tal-\u0127ajja u lanqas \u0127arba mir-realt\u00e0, imma aktar xenqa lejn dak li hu traxxendentali.", "It-tluq lejn is-sema hu g \u0127all-poeta f'tarf irdum \u0127dejn knisja mwarrba.", "Zew\u0121 limiti qrib xulxin.", "L-irdum u l-g\u0127oli.", "Mal-lejl li jsir dawl li ma jintefa qatt.", "Fil-fatt fi tmiem il-pellegrina\u0121\u0121 tieg\u0127u il-poeta ji\u0121i wi\u010b\u010b'imbwi\u010b\u010b ma' l-akbar realt\u00e0: il-mewt, u b\u0127ar-Ra\u0127eb t'A\u0121\u0121ira (San Filep), jixtieq li l-\u0127in u l-post tal- mewt jag\u0127\u017cilhom hu.", "Hemm fil-Knisja ta' San Dimitri, kappella mwarrba fuq irdum \u0127dejn il-ba\u0127ar.", "U mal-le\u0127en tal-qanpeina bit-tokki ta' l-Imwiet il-poeta pellegrin i\u0127obb l-aktar \u0127a\u0121a \u010berta daqskemm misterju\u017ca: il-mewt.", "L-a\u0127\u0127ar versi b\u0127al donnhom g\u0127andhom mill-karba ta' San Pawl li kien i\u0127ossu lsir ta' \u0121ismu li jbieg\u0127du mis-Sema, diwi ta' kliem-il ktieb tal-G\u0127erf li jfisser il-\u0121isem li jag\u0127laq fit-tafal lill-ispirtu li jrid jimra\u0127 'il fuq.", "10", "U jitlob li", "\"... l-\u0127alla I\u0121\u0121orni mag\u0127ha lejn l-g\u0127erien tas-skiet.\"", "Tassew kapulavur hi din il-poema \"L-G\u0127anja tas-Seba' Ni\u010be\u010b\" ta' George Zammit.", "U tkun \u0127asra jekk kapulavur b\u0127al dan jg\u0127ib mill-antgolo\u0121iji u l- letteratura u l-memorja tag\u0127na.", "18.09.07"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"source": "Article from file /home/albert/CODE/textmt/textmt/corpus/data/rawdata/kappellimaltin/pdf/L-Immunita_Ekklezjastika_-_Gregory_Gauci", "text": ["L-Immunita' Ekklesjastika", "L-Immunita' Ekklesjastika Kitba ta' Gregory Gauci", "Wie\u0127ed mill-karatteristi\u010bi ta' Malta rurali huwa n-numru kbir ta' kappelli bi plakkek tal-ir\u0127am mal-fa\u010b\u010bata qrib il-bieb prin\u010bipali li jaqraw NON GODE L 'IMMUNITA' ECCLESIASTICA li tfisser li din il-kappella ma tag\u0127tix Immunita' Ekklesjastika.", "Diversi stori\u010bi ippruvaw u \u0127admu qatig\u0127 sabiex jistabbilixxu s-sena tal-ori\u0121ini ta' dawn il-plakkek tal-ir\u0127am imwa\u0127\u0127la mal-fa\u010b\u010bati ta' diversi kappelli u knejjes f'Malta, anzi issa naqsu b'ammont totali g\u0127ax \u0127afna minnhom \u0121ew ukoll imne\u0127\u0127ija.", "Kellna l-ewwel data li \u0121iet ikkwotata matul il-perjodu tal-Papa Benedittu XIV (1740-1758).", "Kif nissoponi bil-kelma SANCTUARY (bil-Malti Santwarju) tfisser immunita' jew kenn.", "Fil-fatt hekk kienet mag\u0127rufa.", "Kienet il-prattika li tintu\u017ca b\u0127ala ma\u0127fra.", "Il-kelma Santwarju hawn tfisser post kenni u salv g\u0127al xi kriminal jew \u0127alliel jew bniedem fu\u0121itiv ma\u0127rub.", "Dan kien ifittex li jkun salv bla ebda bi\u017ca' li ser ji\u0121i maqbud u arrestat mill-awtorita' billi jid\u0127ol \u0121o knisja, kappella jew kunvent ta' reli\u0121ju\u017ci wara li jkun ikkommetta xi att kriminali.", "Din is-sistema spiss kienet ti\u0121i prattikata u a\u010b\u010bettata mill-knejjes Kattoli\u010bi biex sempli\u010biment t\u0127ares u ta\u0127fer g\u0127al ra\u0121unijiet spe\u010bjali i\u017cda l-Ordni ta' San \u0120wann bl-impjegati u suldati, ba\u0127rin u skjavi tag\u0127ha qatt ma ppermettiet dan.", "Ng\u0127iduha kif inhi, na\u0127seb illi \u017cgur ma tag\u0127mel l-ebda sens g\u0127ax b'hekk ma ssirx \u0121ustizzja.", "Din l-immunita' kienet \u0121iet abolita f'Di\u010bembru 1752 mill-knejjes tal-Kapu\u010b\u010bini u l-kunventi fil- Furjana u fil-Birgu bit-talba tal-patrijiet kollha li ma setg\u0127ux jifil\u0127u iktar bil-kwantita' ta' ma\u0127ruba jfittxu l-kenn f'dawn il-postijiet sagri u reli\u0121ju\u017ci biex ja\u0127arbu mill-qilla tal-\u0121ustizzja u jkunu salvi fil-knejjes, kappelli jew kunventi.", "Kultant insibu ka\u017ci fejn dawn il-kriminali baqg\u0127u f'postijiet b\u0127al dawn, kunventi, knejjes, kappelli anki g\u0127al snin s\u0127a\u0127.", "Wie\u0127ed kriminali minn G\u0127awdex li kien qatel dam g\u0127all-kenn u salv g\u0127al 30 sena fl-1741 \u0121o knisja jiekol u jixrob u mo\u0127\u0127u mistrie\u0127 li l-li\u0121i ma tistax g\u0127alih u ma tistax tag\u0127mel \u0121ustizzja minnu la nies il-vittma lanqas l-awtorita'.", "Jing\u0127ad, skont dokument, illi l-itwal perjodu ta' frustrazzjoni tal-\u0121ustizzja f'Malta kienet min\u0127abba kriminal li dam f'din il-\u0127ajja \u0121o knisja g\u0127al 48 sena, sas-sena 1746 moqdi bl-ikel u xorb mill-patrijiet iservuh.", "Il-Gran Mastru Emmanuel Pinto fl-1759 informa lill-Ambaxxatur tal-Ordni f'Ruma li \u0127afna \u0127allelin instabu fil-kampanja Maltija jift\u0127u s-soqfa ta' djar , soqfa mag\u0127mula minn xorok tal- injam u jid\u0127lu mit-toqob li jag\u0127mlu biex jisirqu jew jag\u0127mlu atti kriminali.", "\u0126afna familji Maltin kienu terrorizzati u mwerwra b'dan l-g\u0127emil fa\u0127xi.", "Il-gvern beda jordna suldati (\u017bbirri) u \u0127afna li nqabdu ammettew il-\u0127tija u \u0121ew mg\u0127ejjuna b\u0127ala fu\u0121itivi f'kappelli u knejjes.", "Xi u\u0127ud minnhom kienu anki \u0127atja li kienu qatlu.", "\u017bgur illi jrid ikun hemm rimedju sostna Pinto.", "Ma nistg\u0127ux nibqg\u0127u sejrin hekk kull min jikkommetti xi kriminalita' isir fu \u0121itiv u jgawdi l-", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 1 minn 3 L-Immunita' Ekklesjastika", "immunita' bis-sa\u0127\u0127a tal-Knisja.", "Il-Granmastru ried, g\u0127all-ewwel, illi jwaqqaf din l-immunita' stupida g\u0127all-dawk il-knejjes u kappelli l-ewwel fejn ikun hemm mi\u017cmum is-Sagrament il-\u0127in kollu.", "Il-Papa ma qabilx ma' din l-Immunita' Ekklesjastika u ma riedx iktar jara diversi kappelli u knejjes b\u0127ala \"Santwarju\" j\u017commu nies kriminali.", "Ma riedx aktar nies illi jinqdew b'dan il-mod bil-knejjes u kappelli.", "L-Isqof ta' Malta il-Majjorkin il-Monsinjur Rull ried illi joffri lill-fu\u0121itiv \u017cmien limitat biex i\u0127alli l-knisja jew kappella li jkun mo\u0127bi fiha.", "Inkella, jekk ma jsirx hekk, ried illi dawn jintbg\u0127atu fil-\u0127abs tal-Knisja.", "Dan kien kulma ssu\u0121\u0121erixxa, su\u0121\u0121eriment li kien jag\u0127mel almenu ftit tas-sens i\u017cda l-Gran Mastru xorta ma qabilx ma' dan.", "L-ordni kienet valida g\u0127al \u017cmien qasir u l-ebda editt ma \u0121ie ppublikat dwar dan.", "Kien l-istess isqof, infatti Monsinjur Rull, li r\u010bieva ordni stretta mill-Kongregazzjoni tal-Immunita' Ekklesjastika u ried l-g\u0127ajnuna sabiex jitrasferixxi lil dawk fu\u0121itivi g\u0127all-\u0127absijiet tal-Knisja.", "Il-korla ta' dawn in-nies kompliet ti\u017cdied g\u0127all-ordni tal-Knisja.", "Naturalment huma jibqg\u0127u kif kienu riedu u mhux jing \u0127alqu \u0121o \u0127abs tal-Knisja.", "Li kieku ma kinux is-suldati u l-gwardji tal-affari tag\u0127hom u \u017cammew l-ordni b'dixxiplina stretta kienu kollha ja\u0127arbu.", "Soluzzjoni o\u0127ra \u0121dida saret mill-Gran Mastru Pinto li kienet tag\u0127mel ftit tas-sens ukoll.", "Dan riedhom li jintbg\u0127atu jaqdfu fuq il-galjeri tal-flotta tal-Ordni i\u017cda xorta baqa' l-bi\u017ca' illi kienu jistg\u0127u ja\u0127arbu.", "G\u0127alhekk sabu illi lanqas din ma kienet azzjoni fa\u010bli li ssolvi l-problema.", "Fis- sena 1761 il-Papa kiteb ittra lill-Kurja ta' Malta biex inaqqas din l-immunita' mill-knejjes parrokkjali u g\u0127al xi kappelli filjali fejn is-Sagrament kien mi\u017cmum regolarment.", "Dan il-pass kien importanti g\u0127ax in-numru ta' knejjes u kappelli fil-g\u017cira kienu bosta (madwar 327 wa\u0127da), g\u0127alkemm mhux kollha kienu affettwati b'din l-immunita'.", "Il-Kurja ppublikat l-editt fit-30 ta' Mejju tal-1761.", "Il-knejjes ta' Malta kollha qraw dan u g\u0127arrfu lil parru\u010b\u010bani kollha fejn spjegawlhom bid-dettal waqt il-quddies tal-\u0126dud u l-festi.", "Sadanittant il-fu\u0121itivi li sabu ru\u0127hom f'kappelli li ma kinux hemm bl-immunita' talbu lill-isqof sabiex ji\u0121u trasferiti g\u0127all-kappelli o\u0127ra u l-kappillani bdew jarmaw u jordnaw li jitwa\u0127\u0127lu l-avvi\u017ci mal-fa\u010b\u010bata tal-knejjes u kappelli qrib il-bieb ta' barra sabiex ikunu jidhru minn kul\u0127add.", "Dawn it-tabelli kienu jaqraw illi spi\u010b\u010bat l-Immunita' Ekklesjastika minn dawk il-kappelli li j\u0121ibu dan l-avvi\u017c biex ma jkunx hemm sku\u017ci minn \u0127add.", "F'Lulju 1764 Bolla (Editt) Papali \u0127ar\u0121et tabolixxi dan is-\"Santwarju\" tal-immunita' Ekklesjastika g\u0127al kull min ikkommetta serq permezz ta' qtil.", "Dan l-editt \u0121ie ukoll moqri fil- knejjes kollha g\u0127a\u010b-\u010bittadini kollha.", "Madwar 90 biss mill-250 knisja u kappella tilfu id-dritt ta' din l-immunita', l-o\u0127rajn b\u0127al dawk tal-belt Valletta, Bormla, Balzan u Attard kollha re\u0121g\u0127u ne\u0127\u0127ew il-plakkek tal-ir\u0127am minn mal- fa\u010b\u010bata.", "Dan kien il-veru pass tal-mist\u0127ija g\u0127all-gvern g\u0127ax dan serva ta' nkora\u0121\u0121iment g\u0127all- kriminali biex jag\u0127mlu iktar abbu\u017ci bid-dritt tal-immunita'.", "Il-Gran Mastru Pinto kien jispera li l-Papa minn Ruma xi darba jifhem u jordna illi l-plakkek jer\u0121g\u0127u ji\u0121u mwa\u0127\u0127la mill-\u0121did.", "Kien fuq l-ordni tal-Papa li l-Gran Mastru j\u0127alli l-plakkek barra bla ma jitwa\u0127\u0127lu mill-\u0121did.", "Iktar tard in-ne\u010bessita' kienet illi jer\u0121g\u0127u jitwa\u0127\u0127lu u l-gvern re\u0121a' po\u0121\u0121ihom f'posthom b\u0127al qabel.", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 2 minn 3 L-Immunita' Ekklesjastika", "Dan id-dritt tal-immunita' na\u0127seb illi kien ka\u017c ta' taqbida bejn l-Istat u l-Knisja i\u017cda l-immunita' lokali kienet abolita f'Malta u G\u0127awdex u aktar permezz tal-famu\u017c \"Motu Proprio\" fis-sena 1777.", "Din kienet kwa\u017ci abolita g\u0127all-kollox minn l-ewwel Gvernatur ta' Malta l-Ingli\u017c Sir Thomas Maitland wara li n\u0127atar Gvernatur ta' Malta fl-1813.", "Aktar avvanz fis-sistema sar fis- sena 1820 i\u017cda din kienet propjament abolita g\u0127al kollox mill-Gvern Ingli\u017c fl-10 ta' April 1828.", "Xi ftit mill-plakkek f'Malta u f'G\u0127awdex g\u0127adna nistg\u0127u narawhom mal-fa\u010b\u010bati i\u017cda bla ebda u\u017cu ta' xejn: qeg\u0127din hemm biss biex ifakkruna fl-istorja tag\u0127hom.", "Wie\u0127ed mid-dokumenti li \u0121ie f'idejna juri li l-kappelli li kellhom din l-immunita' fil-Birgu kienu ftit ferm.", "Dawn kienu l-knisja tal-Madonna tal-Karmnu fix-xatt, il-knisja tat-Trinita' fi Triq San Lawrenz (din qabel kienet iddedikata lill-Madonna ta' Monserrat) u l-knisja ta' Sant Antnin li kienet fi Triq Sant Antnin u li llum spi\u010b\u010bat u ma' g\u0127adhiex te\u017cisti billi kienet f'rovina u pprofanata u wara nqerdet bl-attakki tal-g\u0127adu fl-a\u0127\u0127ar gwerra.", "Il-kappella tal-Madonna ta' Damascena (Damasku), li kienet wara l-knisja parrokkjali ta' San Lawrenz u li g\u0127ad baqa' parti \u017cg\u0127ira ferm minnha fejn illum insibu l-oratorju ta' San \u0120u\u017cepp li fih insibu l-Mu\u017cew tal-knisja, kienet ukoll affettwata ftit ferm.", "F' \u017cew\u0121 kappelli fil-Forti Sant'An\u0121lu, dik iddedikata lill- Sant'Anna u l-o\u0127ra li hemm im\u0127affra \u0121ol-blat dedikata lin-Nattivita' tal-Madonna (Il-Bambina).", "Kien hemm ukoll il-knisja tas-Salvatrur \u0127dejn l-isptar ta' Bighi li dak i\u017c-\u017cmien kienet g\u0127adha tag\u0127mel mal-Birgu, issa tag\u0127mel mal-Kalkara minn meta din saret parro\u010b\u010ba u \u0127ar\u0121et mill-Birgu fl-1898.", "Kitba ta' Gregory Gauci pa \u0121na 3 minn 3"], "category": "history, folklore, architecture, traditions"}
{"text": ["L-Orgni Maestu\u017c ta' Bormla: G\u0127alaq 150 sena Dr Simon Mercieca Fl-arkivju tan-nutara \u0121ewwa l-Belt, fost il-\u0127afna kuntratti li wie\u0127ed isib, hemm dak dwar ilbini tal-orgni pre\u017centi li j\u017cejjen ilKolle\u0121\u0121jata ta' Bormla.", "Il-kuntratt tal-\u0127las g\u0127al bini ta' dan l-orgni maestu\u017c sar 150 sena ilu g\u0127and in-nutar Salvatore Scifo.", "In-nutar Scifo kien wie\u0127ed mill-aktar nutara nfittxija f'dik il-\u0127abta \u0121ewwa Bormla.", "Hu kien joqg\u0127od fi Triq San Pawl, numbru 116.", "Il-kuntratti li kellhom x'jaqsmu mal-Kolle\u0121\u0121jata Il-pajpijiet tal-orgni kienu jsiru g\u0127andu.", "Il-kanoni\u010bi ta' Bormla kienu jmorru g\u0127andu biex jag\u0127mlu l-kuntratti tag\u0127hom favur g\u0127otjiet \u0121eneru\u017ci lill-knisja tal-Immakulata li kienet tant g\u0127al qalbhom.", "G\u0127alhekk ma setax jonqos, li meta \u0121ew biex jag\u0127mlu orgni \u0121did, huma marru g\u0127and dan in-nutar biex jorbtu lill-persuna mag\u0127\u017cula biex tibni dan l-organi, b'termini spe\u010bifi\u010bi.", "Huma riedu orgni li jag\u0127mel \u0121ie\u0127 lil Bormla u lil Malta.", "Dan l-orgni \u0121did kellu jie\u0127u post ie\u0127or aktar antik tal-kanen li kien sar madwar is-sena 1695.", "L-orgni l-qadim \u0121ie kkommissjonat g\u0127and wie\u0127ed mill-aqwa organari (ji\u0121ifieri bennej tal-orgnijiet tas-sfafar) li kien hawn f'Malta f'dik il-\u0127abta, Gaetano Turiglio.", "Il-kuntratt g\u0127al bini ta' dan l-orgni kien sar fit-28 ta' \u0120unju 1695.", "Fost l-orgnijiet li Turiglio kien g\u0127amel u li g\u0127adu je\u017cisti, hemm dak tal-Knisja tal-Universit\u00e0 (jew kif inhi mag\u0127rufa a\u0127jar b\u0127ala tal-\u0120i\u017cwiti) \u0121ewwa l-Belt Valletta.", "Turiglio g\u0127amel dan l-orgni g\u0127al Bormla biex iservi g\u0127all-b\u017connijiet mu\u017cikali tal-knisja li kienet qed tinbena, ji\u0121ifieri dik li g\u0127andna llum.", "Meta sar dan l-orgni tqieg\u0127ed fil-gallerija apposta li kienet saret fuq il-bieb tal-knisja.", "G\u0127alhekk il-knisja ta' Bormla kienet wa\u0127da mill-ewwel knejjes f'Malta li g\u0127amlet orgni u qeg\u0127ditu fuq il-bieb tal-knisja f'gallerija apposta.", "Sa dik il-\u0127abta, l-orgnijiet kienu jitqeg\u0127du f'gallerija apposta li kienet issir fil-kor tal-knisja b\u0127alma g\u0127adu jidher f'numru ta' knejjes \u0121ewwa Malta.", "Dan l-orgni kien g\u0127al qalb talprokuraturi tal-knisja u kienu jag\u0127tuh importanza kbira.", "Infatti, Bormla f'dik il-\u0127abta kienet ewlenija fid-daqq tal-mu\u017cika tal-knisja u l-knejjes tal-madwar kienu jimxu fuq .", "Centru 19 ta' Novembru 1944 - BORMLA", "Il-kuntratt tax-xiri tal-orgni ta' Morelli", "l-e\u017cempju tag\u0127ha.", "Madwar g\u0127oxrin sena wara, ji\u0121ifieri fl-20 ta' Novembru 1715, ilprokuraturi tal-knisja, Fr Giovanni Antonio Schembri u Dr Vittorio Grech kienu waslu fi ftehim ma' Turiglio biex dan jibda jag\u0127mel il-manutenzjoni ta' dan l-orgni, g\u0127all-inqas darba fis-sena.", "\u0120ie miftiehem ukoll, li tul \u0127ajtu, Gaetano Turiglio kellu jibqa' responsabbli mill-ikkordar tal-orgni u ta' dan ix-xog\u0127ol kellu jit\u0127allas 6 skudi fis-sena.1 Wara l-mewt ta' Turiglio jidher li kien hemm xi problemi min ser ikompli jag\u0127mel l-akkordatura ta' dan l-orgni.", "Fl-1751, Dun Fortunato Demarco, qassis minn Bormla, u persuna rispettata u ta' responsabbilit\u00e0 kbira, a\u010b\u010betta li jid\u0127ol g\u0127al din il-bi\u010b\u010ba xog\u0127ol.", "Dan il-qassis kellu m\u0127abba kbira lejn il-mu\u017cika \u0121ewwa Bormla.", "Hu a\u010b\u010betta li jkun responsabbli mill-mu\u017cika fil-knisja u a\u010b\u010betta wkoll li jibda jie\u0127u \u0127sieb l-akkordatura ta' dan l-orgni.", "Dan il-kuntratt jurina l-importanza li l-knisja ta' Bormla kienet tag\u0127ti g\u0127all-u\u017cu tal-orgni waqt il-festa tal-Immakulata, g\u0127aliex Demarco \u0121ie marbut li jag\u0127mel dan ix-xog\u0127ol ftit qabel il-festa.", "In fatti, hu kien jir\u010bievi l-\u0127las wara li jkun g\u0127amel ix-xog\u0127ol fuqu u dan il-\u0127las kien isir ftit qabel il-festa.", "Demarco a\u010b\u010betta wkoll li jit\u0127allas 5 skudi u 6 tari, ji\u0121ifieri 6 tari inqas milli kien qed jie\u0127u Gaetano Turiglio g\u0127all-istess xog\u0127ol.2 Il-pre\u017cenza ta' dan l-orgni wassal biex knejjes o\u0127ra f'Bormla u fil-madwar jibnu wkoll orgnijiet.", "Fost dawn insibu lill-patrijiet Karmelitani Skalzi li g\u0127amlu orgni ta' seba' re\u0121istri.", "Il-ftehim g\u0127al dan l-orgni kien sar fit-2 ta' \u0120unju 1746 ming\u0127and it-tfal ta' Gaetano, Giuseppe u Pietro Turiglio.", "Il-prokuratur kien il-kanonku Giorgio Fenech, li qabel li g\u0127andu jag\u0127tihom il-landa, i\u010b-\u010bomb, il-\u0127adid, l-imsiemer u l-injam biex ikunu jistg\u0127u jibnu l-kaxxa tal-orgni u affarijiet o\u0127ra ne\u010bessarji.", "Materjali o\u0127ra i\u017cda kellhom i\u0121ibuhom u jie\u0127du \u0127siebhom il-bennejja ta' dan l-orgni.", "Fuq kollox, Pietro Turiglio ntrabat li jibqa' jag\u0127mel il-manutenzjoni ta' dan l-orgni b'xejn tul \u0127ajtu kollha u ta' dan ix-xoghol, a\u010b\u010betta li ma jit\u0127allasx.3 Fuq kollox fl-1768, in\u0127ass il-b\u017conn biex organetto \u017cg\u0127ir li kien hemm fil-knisja ta' l-Immakulata, jinbidel u jsir orgni \u017cg\u0127ir \u0121did, dan min\u0127abba li meta dan l-organetto \u0121ie e\u017caminat mill-organaru Pietro Santucci, dan sabu fi stat \u0127a\u017cin u ta l-parir biex isir wie\u0127ed \u0121did minfloku.", "Il-prokuratur tal-knisja tal-Immakulata ta' dak i\u017c-\u017cmien, Don Giuseppe Lacorte qabel ma' din il-proposta u ordna ming\u0127and Santucci orgni \u0121did \u017cg\u0127ir g\u0127all-knisja.4 Dan l-orgni g\u0127adu je\u017cisti u wara li \u0121ie rrestawrat tliet snin ilu minn Robert Buhagiar, fuq sponsorship \u0121eneru\u017c mill-APS Bank, illum jinsab fil-gallarija tal-orgni tal-oratorju tal-Kur\u010bifiss.", "Matul is-seklu dsatax, beda jin\u0127ass il-b\u017conn ta' orgni \u0121did g\u0127al \u0121ewwa l-knisja ta' Bormla g\u0127ax dak ta' Turiglio ma baqax iservi aktar kif jixraq il-b\u017connijiet mu\u017cikali tasseklu dsatax fejn issa l-idjoma romantika bdiet tiddomina l-kompo\u017cizzjonijiet mu\u017cikali.", "L-Italja kienet g\u0127ada \u010b-\u010bentru tal-produzzjoni mu\u017cikali i\u017cda l-produzzjoni tal-mu\u017cika fl-Italja kienet mxiet min-na\u0127a t'isfel g\u0127al fuq tal-Peninsula.", "Bil-wasla ta' Giuseppe Verdi fuq ix-xena mu\u017cikali Taljana, Milan sar i\u010b-\u010bentru tal-produzzjoni mu\u017cikali \u0121ewwa l-Ewropa kollha sakemm tfa\u010b\u010ba Wagner u da\u0127\u0127al stili \u0121odda u mexxa \u010b-\u010bentru mu\u017cikali g\u0127all-\u0120ermanja fejn \u0121iet ipperfezzjonata l-idea tal-orkestra filarmonika.", "G\u0127alhekk, meta l-kanoni\u010bi ta' Bormla \u0121ew biex jag\u0127mlu orgni \u0121did, kienu jafu sew il-kambjamenti mu\u017cikali li kienu se\u0127\u0127ew fl-Ewropa bir-ri\u017cultat li ma \u0127arsux aktar lejn Sqallija jew l-Italja ta' Isfel, kif kien \u0121ara matul l-epoka barokka, i\u017cda tefg\u0127u g\u0127ajnejhom fuq Milan, ji\u0121ifieri l-belt li kienet saret i\u010b-\u010bentru tal-produzzjoni tal-mu\u017cika fid-dinja ta' dak i\u017c-\u017cmien u riedu orgni li kien kapa\u010bi jdoqq ir-repertorju romantiku. .", "Centru 19 ta' Novembru 1944 - BORMLA", "Huma marru j\u0127abbtu l-bieb ta' wie\u0127ed mill-aktar organari importanti li kien hemm f'Milan dik il-\u0127abta.", "Dan kien Natale Morelli.", "Meta tqabbad mill-kanoni\u010bi ta' Bormla hu kien \u0121a g\u0127amel isem Milan f'dan il-qasam.", "Fost l-orgnijiet li Natale Morelli kien \u0121a g\u0127amel g\u0127all-knejjes \u0121ewwa Milan u l-in\u0127awi ta' madwar kien hemm dak tal-knisja ddedikata lill-qaddisin Giovanni di Dio u Vincenzo fl-isptar Fatebenefratelli li tinsab Corso di Porta Nuova 23, Milano.", "Dan l-orgni sar fl-1853 u \u0121ie rrestawrat fl-2008.", "Orgni ie\u0127or li hu g\u0127amel f'dik is-sena hu dak li jinsab fl-Abbazia di Chiaravalle.", "Ta' bniedem professjonali li kien, Natale Morelli kien \u0121ie Malta minn Milan \u0127alli jara a\u0127jar ix-xog\u0127ol li ried isir biex il-knisja ta' Bormla jkollha orgni li kien tajjeb g\u0127addaqs tag\u0127ha.", "G\u0127adu mhux mag\u0127ruf minn kien wara dawn il-kuntatti ma' Morelli u kif Bormla saret taf b'dan l-organaru.", "Biss id-dokumenti jippuntaw subg\u0127ajhom lejn iddekan tal-kapitlu ta' Bormla, ji\u0121ifieri \"il-wisq reverendu sinjur, Kanonku Dekan, Dott. Luigi Albanese\".", "Hekk indirizzah in-nutar fil-kuntratt li \u0121ie ffirmat ma' Natale Morelli g\u0127all-bini ta' dan l-orgni.", "Dun Albanese twieled u g\u0127ex \u0121ewwa Bormla, fl-istess triq fejn kien jg\u0127ix in-nutar, ji\u0121ifieri Strada San Paolo.", "Fuq kollox hu kien it-tifel tal-mejjet negozjant, is-Sur Salvatore.", "B\u0127al missieru, il-Kanonku Albanese kien tg\u0127allem sew kif ikun \u0127awtiel u din is-seng\u0127a u\u017caha \u0127afna favur it-tisbi\u0127 tal-knisja ta' Bormla.", "Hu kien il-bniedem li l-kapitlu ta' Bormla kien jiddelega g\u0127al pro\u0121etti ta' tisbie\u0127 tal-knisja.", "Id-dokument li qed nirriproduci f'dan l-artiklu juri bi\u010b-\u010bar li kien \u0121a sar ftehim preliminari ma' Natale Morelli ta' kif kellu jkun l-orgni.", "Biss wara dan il-ftehim, kien in\u0127ass il-\u0127tiega li ji\u017cdiedu \u017cew\u0121 re\u0121istri o\u0127ra.", "Dan ix-xoghol kien tlesta sal1862.", "Ghalhekk kulma kien jonqos kien biex Morelli jinstalla l-orgni f'postu waqt li jkompli jit\u0127allas tax-xoghol tieg\u0127u.", "Infatti, il-qbil kien li Morelli jit\u0127allas f'\u017cewg rati ta' pagamenti.", "L-a\u0127\u0127ar rata saret mat-tqeg\u0127id tal-orgni u dawn il-\u0127lasijiet, b\u0127alma juri l-kuntratt li qed ikun ripprodott, kien ukoll kopert minn skrittura quddiem nutar, li kienet qed isservi ta' ri\u010bevuta.", "Dan l-orgni kien qam lil Bormla tmint elef frank.", "Il-\u0127las kien qed isir permezz talfranki li kienet il-munita u\u017cata f'Milan f'dik il-\u0127abta.", "Barra dan il-\u0127las kien hemm ukoll \u0127las addizzjonali g\u0127al dawk i\u017c-\u017cew\u0121 re\u0121istri, li kien apparti mill-kuntratt miftiehem ma' Morelli.", "Ta' dan ix-xog\u0127ol, Morelli kien t\u0127allas 10 liri tal-fidda.", "B'hekk l-orgni kien lest fl-1862 u din id-data \u0121iet imfakkra fuq l-orgni innifsu permezz ta' plakka.", "Dan il-kuntratt jag\u0127tina \u0127afna dettalji o\u0127ra, fosthom li kien \u0121ie ffirmat fid-dar talKanonku Albanese stess, numru 57 \u0121o Triq San Pawl.", "Jurina minn kienu x-xhieda, ji\u0121ifieri, Carlo Chetcuti u Salvatore Cassar.", "Fuq kollox, il-b\u017conn ta' orgni \u0121did wassal g\u0127all-b\u017conn ta' gallarija tal-orgni \u0121dida.", "Il-gallariji tal-orgni kienu jsiru tal-injam, min\u0127abba ra\u0121unijiet ta' estetika mu\u017cikali, \u0127alli l-\u0127oss u l-mu\u017cika setg\u0127u jkunu trasmessi a\u0127jar \u0121ewwa l-knisja waqt il-funzjonijiet reli\u0121ju\u017ci.", "Infatti, il-kun\u010bett wara l-bini ta' dawn il-gallarijiet tal-orgni kien dak wara l-bini ta' palk g\u0127at-teatru.", "Nafu li l-gallarija pre\u017centi saret wara l-1862 g\u0127aliex fis-sagristija g\u0127adu je\u017cisti d-disinn li kien sar biex jilqa' fih dan l-orgni maestu\u017c \u0121did u uniku g\u0127al Malta.", "Is-sena 1862 kienet wa\u0127da attiva fuq livell mu\u017cikali g\u0127al Bormla.", "Mhux biss, f'dik is-sena kien twa\u0127\u0127al dan l-orgni, i\u017cda wkoll twaqqfet b'mod permanenti banda \u0121ewwa Bormla.", "Dan ma jfissirx li qabel din id-data ma kienx hemm baned f'Bormla, jew ilbaned ma kinux jie\u0127du sehem fil-festi li kienu jsiru \u0121ewwa Bormla minn fratellanzi .", "Centru 19 ta' Novembru 1944 - BORMLA", "differenti.", "Hawn ser nikkwota biss mirre\u0121istri tal-Fratellanza tar-Ru\u017carju li juri li \u0121a fl-1825 kienet tie\u0127u sehem banda.", "Biss mhux kull sena kienet tie\u0127u sehem l-istess banda.", "Fil-festa tar-Ru\u017carju tal1828, \u0127adet sehem banda bl-isem ta' R.M: li probabbilment tfisser, il-banda tarRigment Malti jew Regimento Maltese.", "Ma hemmx dubju li \u0121o Bormla kienet te\u017cisti banda ad hoc f'dawn i\u017c-\u017cminiijiet imbeg\u0127da i\u017cda l-istorja tad-daqq tal-baned \u0121ewwa Bormla u dik tal-mu\u017cika waqt ilfesta tal-Madonna tar-Ru\u017carju, huwa su\u0121\u0121ett g\u0127al studju ie\u0127or.", "Biss b'dak li \u0121ara fl-1862, il-knisja ta' Bormla akkwistat strument mu\u017cikali, li verament seta' jitqies b\u0127ala r-re talistrumenti mu\u017cikali kollha, ji\u0121ifieri orgni maestu\u017c \u0127alli l-mu\u017cika f'Bormla tkompli tissa\u0127\u0127a\u0127 waqt li tpaxxi lil kull minn kien Il-Console tal-orgni ta' Morelli jattendi g\u0127as-servizzi litur\u0121i\u010bi fil-knisja.", "Hija \u0127asra li dak li kien hemm qabel, ji\u0121ifieri dak mag\u0127mul minn Turiglio ma nafux x'sar minnu.", "L-orgni ta' Bormla huwa wie\u0127ed totalment mekkaniku.", "Il-kollegament bejn it-tastiera, pedalliera kif ukoll ir-registri huwa kollu mekkaniku.", "G\u0127andu tastiera wa\u0127da ta' 58 nota u pedalliera ta' 17-il nota u pedala g\u0127all-terzamano.", "Il-'levers' li jikkmandaw ir-registri tal-orgni jinsabu fuq in-na\u0127a tal-lemin tat-tastiera u qeg\u0127din f'\u017cew\u0121 ringieli weqfin.", "Ir-ringiela ta' fuq il-lemin hija g\u0127arre\u0121istri 'di Ripieno' u dik tax-xellug hija g\u0127ar-registri 'Da Concerto'.", "Jidher li matul i\u017c-\u017cmien, kienu saru xi kambjamenti u l-po\u017cizzjoni ta' numru minn dawn irre\u0121istri nbiddlet.", "Dan l-orgni g\u0127andu aktar minn bankun wie\u0127ed.", "Bankun huwa struttura tal-injam li fuqha jpo\u0121\u0121u s-sfafar, u li fih jkun hemm valvoli li jikkontrollaw l-arja li tg\u0127addi g\u0127as-sfafar.", "Il-bankun prin\u010bipali Il-Bombarda tal-orgni.", "Hija mqieg\u0127da f'po\u017cizzjoni hu dak mag\u0127ruf b\u0127ala 'somiere a vento'. orizzontali.", "Din il-po\u017cizzjoni hija rari g\u0127ax Dan it-tip ta' bankun hu tipiku fl-orgnijiet normalment tqieg\u0127ed vertikalment. .", "Centru 19 ta' Novembru 1944 - BORMLA", "mag\u0127mula fl-Italja ta' Fuq matul is-seklu dsatax.", "Fih hemm ukoll \u0127ames bankuni \u017cg\u0127ar g\u0127ar-registri tal-pedalliera.", "Il-mod ta' kif ja\u0127dem dan l-orgni hu li permezz ta' bankun 'a vento' im\u0127addem mekkani\u017cmu, li hu wie\u0127ed sempli\u010bi i\u017cda li jirrispondi tajjeb g\u0127at-tastiera.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-pedali ja\u0127dmu b'mekkani\u017cmu aktar komplikat g\u0127aliex trid t\u0127addem \u0127ames bankuni li jinsabu mxerrda mal-orgni kollu.", "L-orgni g\u0127andu b\u017conn minfah biex ji\u0121bor l-arja li mbag\u0127ad tg\u0127addi g\u0127assfafar.", "It-tip ta' minfa\u0127 li g\u0127andu dan l-orgni hu mag\u0127ruf b\u0127ala 'Parallel' b'\u017cew\u0121 settijiet ta' kustilji jing\u0127alqu l-\u0121ewwa.", "Ori\u0121inarjament kellu wkoll tnejn jew tliet imniefa\u0127 o\u0127ra i\u017cg\u0127ar, iservu b\u0127ala pompi manwali talIl-mekkani\u017cmu tal-manwali tal-orgni arja.", "I\u017cda dawn kienu \u0121ew imne\u0127\u0127ija meta mutur elettriku beda jforni l-arja lill-minfa\u0127, u g\u0127alhekk illum dan il-minfa\u0127 ma jistax jintefa\u0127 b'mod manwali i\u017cda biss permezz ta' mutur tal-elettriku.", "Fuq ilfa\u010b\u010bata g\u0127andu 25 kanna, li fihom persenta\u0121\u0121 g\u0127oli ta' stann.", "Il-ma\u0121\u0121oranza talkanen li hemm fuq \u0121ewwa, wara l-fa\u010b\u010bata, fihom persenta\u0121\u0121 g\u0127oli ta' \u010bomb fil-\u0127adma tag\u0127hom.", "Il-manwali tal-orgni: Il-kolonna tax-Xellug", "Il-kolonna tal-Lemin", "Principale 8 Bassi Viola 8 Principale 8 Soprani Viola Celeste 8 Flauto 8 Soprani Flauto 4 Bassi Flauto 4 Soprani Undamaris Pedale 4 Subbasso 16 e 8 combinati Pedale 4/8 Bombarda Ottava Sopra", "Principale 16 Bassi Principale 16 Soprani Dulciana Soprani Ottava Bassi Ottava Soprani Ripieno 12 Ripieno 15 Ripieno 19 Ripieno 22 Ripieno 26 Ripieno 29 Ripieno 33 Tremolo", "A\u010b\u010bessorji o\u0127ra f'dan l-orgni", "- Lever tas-sieq g\u0127all-'Combinazione Libera' (alla Lombarda). - Lever tas-sieq g\u0127ar-Ripieno (biex wie\u0127ed ida\u0127\u0127al il-manwali kollha tal-lemin). - pedala ta' tmintax-il nota li t\u0127addem ukoll il-makkanizmu tal-'Ottava Sopra'.", "B'dan it-tip ta' orgni, jista' jindaqq ir-repertorju kollu Verdjan.", "Morelli bena orgni ie\u0127or fil-g\u017cejjer Maltin f'dik l-istess \u0127abta, u dan jinsab fil-knisja tax-Xag\u0127ra \u0121ewwa G\u0127awdex.", "L-orgni ta' Bormla huwa akbar minnu kemm fin-numru ta' sfafar kif ukoll fir- re\u0121istri.", "L-orgni ta' Bormla g\u0127andu tonalit\u00e0 rikka u sabi\u0127a.", "G\u0127alhekk dan l-orgni huwa wie\u0127ed mill-orgnijiet stori\u010bi tas-seklu dsatax l-aktar importanti li g\u0127andha f'pajji\u017cna.", "I\u017cda min\u0127abba l-istat pre\u017centi ta' konservazzjoni, anki jekk dan l-orgni g\u0127adu jista' jindaqq, mhux f'kundizzjoni tajba bi\u017c\u017cejjed biex fuqu jsiru kun\u010berti ta' \u010bertu livell artistiku.", "Ilproblema prin\u010bipali \u0121ejja mi\u017c-\u017cmien li g\u0127andhom il-partijiet mekkani\u010bi tieg\u0127u mog\u0127tija bil-\u0121lud.", "F'dan il-ka\u017c il-\u0121ilda therriet.", "Problema o\u0127ra hija l-attakki mis-susa.", "L-orgni sofra wkoll minn numru ta' modifikazzjonijiet li saru matul i\u017c-\u017cminijiet.", "Il-bankun prin\u010bipali, li huwa l-mo\u0127\u0127 tal-orgni, hu prin\u010bipalment grid li fih hemm kanali u valvi biex minnhom tg\u0127addi l-arja g\u0127al \u0121ol-kanen.", "Dan il-bankun \u0121ie attakkat sew mis-susa.", "It-toqob tas-susa ikkrea passa\u0121\u0121i tal-arja minn kanal g\u0127all-ie\u0127or u dan qed ikollu effett \u0127a\u017cin fuq id-daqq.", "Problemi o\u0127ra li fih dan l-orgni \u0121ejja min-numru ta' valvi mag\u0127rufa b\u0127ala ventilabrini li mhux jag\u0127lqu sew u qed i\u0127allu l-arja tibqa' g\u0127addejja \u0121olkanen u b'hekk dawn jdoqqu anki meta mhux suppost.", "Il-bankuni tal-baxxi, huma aktar sempli\u010bi fid-disin tag\u0127hom, u jinsabu f'kundizzjoni wkoll xejn tajba min\u0127abba l-effett tas-susa.", "Waqt li hu normali li wie\u0127ed jiltaqa' ma' susa fil-partijiet tal-orgnijiet li huma mag\u0127mula mill-\u0121ew\u017c, f'dan il-ka\u017c, is-susa wkoll attakkat partijiet mill-kanen tal-injam li huma mag\u0127mula mill-injam tal-abjad u mekkani\u017cmu ie\u0127or mag\u0127mul minn dan l-istess tip ta' njam.", "Il-mekkani\u017cmu wkoll g\u0127andu b\u017conn revi\u017cjoni kompluta avolja b\u0127alissa wie\u0127ed jista' jinqeda.", "It-tastiera g\u0127ada ori\u0121inali i\u017cda l-kisja tan-noti 'bojod' \u0121iet mibdula.", "Probabbli li originarjament kienet miksija bl-avorju, i\u017cda llum nsibuwha miksija minn plastik abjad, probabbilment g\u0127ax l-avorju t\u0127affer bl-u\u017cu.", "Dan il-plastik irid jinqala' u t-tasti jer\u0121g\u0127u jinksew b'materjal naturali adattat (g\u0127adam).", "Il-parti ta' quddiem tan-noti l-bojod g\u0127adha miksija bl-avorju originali g\u0127ax din il-parti ma tin\u0127akimx mis-swaba tal-organista.", "Il-pedalliera tas-sieq hija dik ori\u0121inali i\u017cda wkoll g\u0127andha b\u017conn sew ta' restawr.", "Meta ji\u017c\u017carma l-orgni, wie\u0127ed jista' jifhem ukoll x'tibdil sar fir-re\u0121istri u fl-ismijiet tag\u0127hom.", "Ta' interess partikolari f'dan l-orgni hija l-pre\u017cenza ta' re\u0121istru 'ad ancia' fil-manwal, i\u017cda mbag\u0127ad ma hemm l-ebda lever tar-registri jikkorrispondi ma' dawn is-sfafar u g\u0127alhekk dawn is-sfafar illum ma jistg\u0127ux jindaqqu.", "L-imniefa\u0127 huma f'kundizzjoni li ja\u0127dmu i\u017cda l-\u0121ilda tag\u0127hom hija qadima u qed tag\u0127mel l-arja.", "G\u0127alhekk il-\u0121ilda tal-imniefa\u0127 trid tindibel.", "Fuq kollox, hu ma\u0127sub li jista' jkun hemm xi kanen nieqsa u g\u0127alhekk dawn iridu jer\u0121g\u0127u jsiru.", "Dan l-orgni kien wie\u0127ed mill-affarijiet li kellhom ji\u0121u rrestawrati mill-finanzjament Ewropew.", "Hija \u0127asra li min\u0127abba li dan il-pro\u0121ett tal-EU kellu ji\u0121i abbandunat, dan l-orgni issa mhux ser ikun restawrat u g\u0127alhekk i\u010b-\u010bans hu li dan il-\u0121ojjel jintilef g\u0127al dejjem.", "Nisperaw li jirnexxilna nsibu sponsors \u0127alli dan l-orgni ji\u0121i salvat u b'hekk patrimonju ie\u0127or ta' pajji\u017cna jer\u0121a' jing\u0127ata l-glorja li jist\u0127oqqlu. .", "Centru 19 ta' Novembru 1944 - BORMLA"], "category": "nonfiction, history, folklore", "source": "Extracted from L-Orgni_Maestuz_ta_Bormla_Ghalaq_150_Sen.pdf"}
{"text": ["L-Orgni Ottavin ta' Bormla u r-Restawr tieg \u0307u: il-kontribut tal-APS Bank Dr Simon Mercieca L-Istorja wara r-Restwar L-istorja tar-restawr ta' dan l-orgni Ottavin tmur lura lejn is-sena 2005.", "F'dik is-sena kienet inbdiet \u0307idma biex numru ta' xog \u0307lijiet mu\u03a9ikali qodma fl-arkivju ta' Bormla jibdew ji\u00a9u editjati.", "Kienet din ir-ri\u00e7erka li wasslet biex jibda jintwera interess dwar liema strument jew strumenti kienu jindaqqu fuqhom dawn ix-xog \u0307lijiet mu\u03a9ikali.", "Kien f'dan il-mument li \u00a9ejt wi\u00e7\u00e7 imb wi\u00e7\u00e7 ma' dan l-or\u00a9ni li kien merfug \u0307 fil-gallarija li hemm fl-Oratorju tal-Kur\u00e7ifiss, li hu bini li jmiss mal-knisja.", "L-istat ta' konservazzjoni tieg \u0307u ma kien xejn feli\u00e7i.", "Madankollu, mal-ewwel daqqa t'g \u0307ajn wie \u0307ed jinduna li dan kien strument imprezzabbli u li warajha kellu storja interessanti.", "Kien f'dan il-kuntest li bdiet ri\u00e7erka biex tkun stabbilita l-istorja ta' dan l-orgni.", "L-Istorja tal-orgnijiet ta' Bormla", "L-eqdem informazzjoni li g \u0307andna dwar orgnijiet \u00a9ewwa Bormla tmur lura g \u0307as-sena 1695.", "Dan ifisser li din l-informazzjoni tappertjeni g \u0307all-knisja l-antika ta' din il-parro\u00e7\u00e7a, dik pre\u00e7edenti tal-lum, li kienet twaqqg \u0307et biex inbniet din pre\u03a9enti.", "Nhar il-25 ta' \u00ccunju 1695, il-parro\u00e7\u00e7a ta' Bormla da \u0307let f'kuntratt ma' Gaetano Turriglio \u0307alli jibni orgni g \u0307al din il-knisja.", "Dan l-orgni \u00a9ie installat fil-gallarija tal-orgni, li f'din il-knisja l-qadima, kienet di\u00a9\u00e0 tinsab fuq il-bieb il-kbir tal-knisja.", "F'dan il-perijodu, l-orgnijiet kienu g \u0307adhom jitqieg \u0307du fil-gallarija li kien ikun hemm wara l-artal ma\u00a9\u00a9ur, e\u03a9attament fuq il-kor, b \u0307alma g \u0307andna naraw f'numru ta' knejjes fl-ir \u0307ula tag \u0307na.", "Dan l-orgni ta' Turriglio kien mag \u0307mul minn disa' re\u00a9istri.", "Meta din ilknisja l-qadima twaqqg \u0307et biex inbniet dik pre\u03a9enti, dan l-orgni re\u00a9a' tqieg \u0307ed fil-gallarija tal-orgni, li b \u0307al dak li kien hemm qabel, re\u00a9g \u0307et \u00a9iet imqieg \u0307da fuq il-bieb prin\u00e7ipali tal-knisja.", "Din il-knisja l-\u00a9dida \u00a9iet ikkonsagrata fis-sena 1732.", "Hija sfortuna kbira li llum ma nafux x'sar minn dan l-orgni.", "Dan l-orgni kien \u00a9ie mibdul fl-1862, ma' dak pre\u03a9enti mag \u0307mul minn Natale Morelli ta' Milan.", "L-orgni li Turriglio g \u0307amel g \u0307al Bormla huwa wie \u0307ed minn numru ta' orgnijiet li dan l-arti\u00a9jan \u00a9ie mqabbad biex ja \u0307dem matul il-karriera twila tieg \u0307u b \u0307ala kostruttur tal-orgnijiet.", "Bejn l-1692 u l-1718, Turriglio \u0307adem l-orgni tal-parro\u00e7\u00e7a ta' \u00d3a\u03a9-\u00dbebbu\u00a9, Festa Marija Immakulata 2009", "ta' San Pawl il-Belt, ta' Birkirkara, tal-Katidral, tal-Mosta, tal-Knisja tal-Karmnu \u00a9ewwa l-Belt u dak tas-Si\u00a9\u00a9iewi.", "L-introduzzjoni ta' dan l-istrument \u00a9ewwa Bormla wasslet biex idda \u0307 \u0307let kultura mu\u03a9ikali \u00a9dida f'din il-parro\u00e7\u00e7a.", "Issa beda ji\u00a9i appuntat organista residenti biex ikun jista' jdoqq l-istrument.", "Il-knisja beda jkollha l-maestro di cappella tag \u0307ha, kif ukoll qassis ie \u0307or, li kien jag \u0307milha ta' kantur biex jie \u0307u \u0307sieb it-talb tal-kor.", "In \u0307ass ukoll il-b\u03a9onn li jinxtara orgni \u03a9g \u0307ir, biex iservi b \u0307ala orgni li seta' jindaqq minn isfel, ji\u00a9ifieri biex jg \u0307in fis-servizz fil-kor.", "Fuq kollox beda jin \u0307ass il-b\u03a9onn li dan l-orgni kbir jin\u03a9amm fi stat a\u00e7\u00e7ettabbli ta' daqq.", "Minn kuntratt nutarili li sar quddiem in-Nutar P. P. Saliba fis-sena 1715, insibu li l-prokuraturi ta' din il-knisja, il-qassis Giovanni Antonio Schembri u Dr Vittorio Grech waslu fi ftehim ma' Turriglio biex dan jag \u0307mel il-manutenzjoni fuq dan l-orgni, g \u0307allanqas darba fis-sena.", "Importanza \u00a9iet mog \u0307tija mill-prokuraturi lejn l-inotazzjoni talorgni.", "Huma sa \u0307qu li l-orgni kellu jkun intunat tajjeb g \u0307al matul is-sena kollha u ta' dan is-servizz Turriglio a\u00e7\u00e7etta li jkun im \u0307allas 6 skudi fis-sena.", "Meta Gaetano Turriglio miet, Bormla baqg \u0307et xorta tara li dan l-orgni jing \u0307ata l-manutenzjoni kollha me \u0307tie\u00a9a. Fl-4 ta' Ottubru 1754, Dun Fortunato Demarco da \u0307al fi ftehim ma' wie \u0307ed mill-kostrutturi ewlenin tal-orgnijiet \u00a9ewwa Malta ta' dik il- \u0307abta ji\u00a9ifieri Pietro Santucci, biex dan jibda jag \u0307mel il-manutenzjoni ta' dan l-orgni, inklu\u03a9 l-akkordatura tieg \u0307u.", "Din il- \u0307idma kellha ssir g \u0307al-lanqas darba fis-sena u ta' dan ixxog \u0307ol beda jing \u0307ata l- \u0307las ta' 5 skudi u 4 tar\u00ec.", "Il- \u0307las g \u0307al dan is-servizz kien ikun mag \u0307mul ftit jiem qabel mal-parro\u00e7\u00e7a ti\u00e7\u00e7elebra l-festa tal-Kun\u00e7izzjoni, ji\u00a9ifieri, fit-8 ta' Di\u00e7embru.", "Fih innifsu, dan il-fatt juri li di\u00a9\u00e0 f'din il- \u0307abta, i\u00e7-\u00e7elebrazzjoni tal-festa nhar \u00c7entru 19 ta' Novembru - Bormla", "it-8 ta' Di\u00e7embru kienet qed ting \u0307ata importanza kbira u kienet qed tkun i\u00e7\u00e7elebrata bilkbir u aktar minn festi o \u0307ra li kienu ji\u00a9u \u00e7\u00e7elebrati f'dak i\u03a9-\u03a9mien f'din il-parro\u00e7\u00e7a.", "Dan il- \u0307las kien qed isir f'Di\u00e7embru \u0307alli l-orgni jkun intunat tajjeb g \u0307a\u00e7-\u00e7elebrazzjonijiet ta' din il-festa.", "L-orgni li kien inxtara biex jindaqq minn isfel kien mag \u0307ruf b \u0307ala regaletto.", "Min \u0307abba \u00e7-\u00e7okon tieg \u0307u, dan l-orgni seta' jkun u\u03a9at f'servizzi litur\u00a9i\u00e7i barra l-knisja b \u0307al ma kienet il-pur\u00e7issjoni.", "Il- \u0307afna skari\u00a9\u00a9 wassal biex dan l-orgni \u03a9g \u0307ir beda jkollu problemi serji.", "Ng \u0307idu a \u0307na, fis-sena 1768, il-prokuratur tal-knisja Giuseppe Lacorte \u00a9ab lil Santucci \u0307alli jarah.", "Santucci kienu sabu fi stat \u0307a\u03a9in tant li ma setax jissewwa.", "G \u0307alhekk, huwa ssu\u00a9\u00a9erixxa li jer\u00a9a' jinbena orgni \u03a9g \u0307ir ie \u0307or u biex jibnih huwa a\u00e7\u00e7etta li ju\u03a9a dawk ilpartijiet ta' dan ir-regaletto li kien g \u0307adhom tajbin u li setg \u0307u jer\u00a9g \u0307u jintu\u03a9aw.", "Fuq kollox, dan l-orgni \u00a9did kellu jinvolvi l-bini ta' windchest, mag \u0307ruf fil-Malti b \u0307ala l-bankun talorgni, li minnu tg \u0307addi l-arja \u0307alli jindaqqu s-sfafar.", "Dan ix-xog \u0307ol kien \u00a9ie stmat li jiswa 20 skud.", "Il-kostruzzjoni ta' dan l-organetto tidher li kienet qed isservi ta' e\u03a9ami \u0307alli l-parro\u00e7\u00e7a ta' Bormla tevalwa l-kapa\u00e7itajiet ta' Santucci fil-bini tal-orgnijiet biex b'hekk ikun jista' jing \u0307ata aktar kummissjonijiet.", "Fuq kollox, f'dik il- \u0307abta Bormla kellha surmastrijiet tal-mu\u03a9ika importanti.", "Ilmaestro di cappella kien Dun Michaelangelo Vella waqt li l-organista kien Dun Isidoro Schembri.", "It-tnejn kienu meqjusa kapa\u00e7issimi fil-qasam tag \u0307hom fid-daqq tal-orgnijiet tant li parro\u00e7\u00e7i o \u0307ra kienu jg \u0307ajtulhom biex ikunu f'kummissjonijiet \u0307alli jevalwaw xog \u0307lijiet fuq l-orgnijiet tag \u0307hom.", "Hekk meta l-parro\u00e7\u00e7a tan-Naxxar g \u0307amlet orgni \u00a9did li kien \u00a9ie ordnat ming \u0307and Santucci, saret kummissjoni ta' tliet esperti li kienet tinkludi lil Vella u Schembri.", "Mag \u0307hom kien hemm il-maestro di cappella tal-Katidral Begnino Zerafa.", "Dawn kellhom l-inkarigu biex jag \u0307mlu rapport u ji\u03a9guraw li Santucci kien g \u0307amel xog \u0307lu tajjeb kif titlob is-seng \u0307a qabel ma jit \u0307allas.", "Jidher li x-xog \u0307ol ta' Santucci fuq l-orgnijiet beda jintg \u0307o\u00a9ob sew tant li Bormla ma damitx ma ordnat orgni ming \u0307andu.", "Insibu li quddiem in-Nutar F. Glison, deher il-Prokuratur Giuseppe Lacorte u dan ftiehem ma' Pietro Santucci g \u0307al xiri ta' orgni \u00a9did fis-sena 1777.", "G \u0307al dan il-kuntratt, deher it-tifel ta' Pietro, Emanuele Santucci, biex jirrappre\u03a9enta lil missieru.", "Lacorte kien deher b \u0307ala wie \u0307ed mill-prokuraturi talFratellanza tal-Kur\u00e7ifiss.", "Ma hemmx dubju, li Lacorte kien \u0307a l-pariri tekni\u00e7i ne\u00e7essarji qabel ma mar g \u0307allkuntratt, g \u0307aliex in-Nutar ing \u0307ata deskrizzjoni e\u03a9atta tax-xog \u0307ol li Santucci kellu jag \u0307mel Festa Marija Immakulata 2009", "ji\u00a9ifieri li dan l-orgni \u00a9did kellu jkun \"con cinque registri, quattro de quali di riprieno e l'altro di flauto, ed altri fornimenti\u2026\" Il-prezz miftiehem kien dak ta' 61 skud.", "Kien hemm ukoll xi \u0307lasijiet li saru b'modi jew servizzi o \u0307ra.", "Infatt, \u00a9ie miftiehem li l-parro\u00e7\u00e7a kellha tbig \u0307 lil Santucci organetto li kellha flimkien mal-windchest ta' dan l-istess organetto li missier Emanuele kien bena lf-1768.", "Wara li \u00a9ie ffirmat il-kuntratt u beda x-xog \u0307ol, il-prokuraturi riedu jag \u0307mlu tibdiliet f'dan l-orgni min \u0307abba li beda jitqies li kien \u03a9g \u0307ir wisq g \u0307all-b\u03a9onnijiet tal-parro\u00e7\u00e7a ta' Bormla, b'mod partikolari g \u0307as-servizzi mu\u03a9ikali li kienu qed isiru f'dik il- \u0307abta.", "F'dik l-istess sena, ji\u00a9ifieri fl-1777, Lacorte re\u00a9a' ftiehem ma' Pietro Santucci biex ikabbar dan l-orgni u g \u0307al dan ix-xog \u0307ol ing \u0307ata 30 skud ie \u0307or.", "Dawn id-deskrizzjonijiet mill-atti nutarili jaqblu perfettament ma' dan l-orgni li g \u0307adu kif \u00a9ie rrestawrat; hu fih \u0307ames re\u00a9istri, erba' tar-ripieno u l-ie \u0307or tal-flawt.", "Fuq kollox, matul ir-restawr instabet ukoll din i\u03a9-\u03a9jieda ta' suffara kbira fin-nofs, jew kanna prin\u00e7ipali ta\u00e7-\u00e7omb, li Santucci kien \u00a9ie mitlub biex jag \u0307mel ftit wara li \u00a9ie ffirmat il-kuntratt fl1777.", "Hawnhekk wie \u0307ed irid jg \u0307id li dan l-orgni ma kienx sar biex jitqieg \u0307ed fil-gallarija li hemm illum f'dan l-oratorju anki jekk huwa kien proprjet\u00e0 tal-Fratellanza tal-Kur\u00e7ifiss.", "I\u03a9da din il-konfraternit\u00e0 riditu portatili, ji\u00a9ifieri li jista' jin\u00a9arr u jittie \u0307ed f'postijiet differenti biex jindaqq.", "Anki meta kienet saret din i\u03a9-\u03a9jieda ta' kanna o \u0307ra, dan l-orgni xorta wa \u0307da baqa' wie \u0307ed portatili.", "M'hemmx dubju, li dan kien mezz biex il-fratellanza kienet taqla' l-flus g \u0307aliex f'dan i\u03a9-\u03a9mien il-fratellanzi kienu jikru l-affarijiet tag \u0307hom lillistess knisja jew lil xi fratellanza o \u0307ra g \u0307all-u\u03a9u waqt is-servizzi reli\u00a9ju\u03a9i li huma kienu jorganizzaw.", "Din ma kinitx l-a \u0307 \u0307ar \u03a9jieda li saret f'dan l-orgni.", "Mir-restawr \u0307are\u00a9 li kienet saret \u03a9jieda kbira o \u0307ra sebg \u0307in sena wara.", "Waqt ir-restawr instabet data fuq wa \u0307da mis-sfafar tal-injam ta' dan l-orgni li turi s-sena ta' meta kienet saret din i\u03a9-\u03a9jieda, ji\u00a9ifieri fl-1851.", "Din i\u03a9-\u03a9jieda wasslet mhux biss biex re\u00a9g \u0307u \u03a9diedu l-kanen, i\u03a9da wkoll biex jitkabbar l-orgni.", "Dan kien jinvolvi t-twessig \u0307 tal-kaxxa ta' barra ta' dan l-orgni biex ikun introdott windchest.", "Dan il-windchest \u00a9did in \u0307adem b'mod indipendenti mill-woodchest ori\u00a9inali.", "Ma' dan il-windchest \u00a9ew imqabbda sfafar kbar o \u0307ra tal-injam.", "Dan it-tkabbir wassal ukoll biex tkun imkabbra l-pedaliera.", "Imbag \u0307ad, permezz tal-u\u03a9u ta' stops jew buttuni, kien ji\u00a9i rregolat jekk wie \u0307ed ju\u03a9ax dan it-tieni windchest jew le, kemm f'akkumpanjament mal-ewwel windchest jew inkella wahdu.", "Anki l-ewwel windchest seta' jibqa' jindaqq \u00c7entru 19 ta' Novembru - Bormla", "wa \u0307du.", "Fuq kollox, kienet inbidlet ukoll it-tastiera ori\u00a9inali tal-orgni ma' wa \u0307da li kienet tirrifletti l-moda fit-tastiera tas-seklu dsatax, ji\u00a9ifieri li l-keys tag \u0307ha ma jkunux tal-injam imma jsiru tal-avorju, jew tip ta' g \u0307adam ie \u0307or.", "Permezz ta' din l-a \u0307 \u0307ar \u03a9jieda, dan l-orgni ma baqax aktar wie \u0307ed portatili i\u03a9da sar wie \u0307ed stabbli.", "Jidher \u00e7ar li din i\u03a9-\u03a9jieda kienet saret biex dan l-orgni jitqieg \u0307ed f'post fiss, ji\u00a9ifieri fil-gallarija tal-orgni li hemm fl-Oratorju tal-Kur\u00e7ifiss.", "Fuq kollox, il-mod kif tkabbar jidher li sar biex jakkomoda l-akustika ta' dan il-post.", "Dan wassal biex saret pjattaforma kbira g \u0307al ta \u0307t dan l-orgni \u0307alli b'hekk jitpo\u00a9\u00a9a fuqha u permezz tag \u0307ha jkun jidher a \u0307jar minn isfel.", "Anki l-banketta tal-organista kellha titkabbar.", "Fuq kollox, dan it-tkabbir kien ma \u0307sub biex anki jakkomoda l-istili It-tastiera l-\u00a9dida \u00a9odda fil-mu\u03a9ika, ji\u00a9ifieri jkollu re\u00a9istru aktar vast biex ikun jista' jakkumpanja a \u0307jar il-vu\u00e7ijiet maskili, dawk tal-baxxi u tenuri.", "Kif kien qabel, kien aktar jg \u0307odd g \u0307allvu\u00e7ijiet femminili tas-soprani u l-alti.", "Orgni g \u0307all-Kastrati", "Fil-ktieb tag \u0307hom dwar l-orgnijiet qodma ta' Malta, li \u00a9ie ppubblkat fl-1998, Hugo Agius Muscat u Luciano Buono, jikklassifikaw dan l-istrument b \u0307ala wie \u0307ed mill-orgnijiet l-aktar antiki li g \u0307adhom je\u03a9istu f'pajji\u03a9na.", "Infatti, b \u0307al dan it-tip ta' orgni portatili, anki fi Sqallija baqa' ftit li xejn.", "Huma jkomplu jispjegaw, li b \u0307ala stil, dan l-orgni jsegwi l-mudelli ta' orgnijiet li kienu qed isiru fi Sqallija.", "Kif wie \u0307ed g \u0307andu jistenna minn dan il-perjodu, dan l-istrument huwa mag \u0307mul minn tastiera wa \u0307da.", "Huwa g \u0307andu \u0307ames re\u00a9istri u re\u00a9istru wie \u0307ed g \u0307all-pedali.", "It-tastiera tieg \u0307u hija mag \u0307mula minn erba' ottavi.", "Min \u0307abba l-istil tal-kaxxa u tal-partijiet li hu mag \u0307mul minnhom, l-orgni huwa wkoll mag \u0307ruf b \u0307ala orgni positivo.", "Fih mekkani\u03a9mu partikolari li n\u03a9amm intatt u ma ntmissx meta tkabbar fl-1851.", "Il-magna tal-orgni qieg \u0307da f'kwardarobba jew kaxxa kbira tal-injam iddekorata, u matul is-seklu dsatax sa \u0307ansitra wa \u0307 \u0307lu \u03a9ew\u00a9 mankijiet tal- \u0307adid fuq kull \u00a9enb tag \u0307ha biex tkun tista' tin\u00a9arr.", "Il-manwal tal-orgni hu bba\u03a9at fuq dak li jissejja \u0307 principale ta' erba' piedi.", "Din il-kelma teknika tirreferi g \u0307all-itwal kanna tar-re\u00a9istru prin\u00e7ipali \u2013 li tkun dik tan-nota do u din tkun l-aktar wa \u0307da baxxa (lowest C).", "Dan huwa l-ewwel fattur rari ta' dan l-orgni.", "Dawn it-tipi ta' orgnijiet portatitli kienu jkunu normalment ibba\u03a9ati fuq principale ta' tmien piedi: hija \u0307a\u00a9a mhux komuni li orgni po\u03a9ittiv ikun ibba\u03a9at fuq principale ta' erba' piedi.", "Ir-ra\u00a9uni g \u0307ala dan l-orgni sarulu kanen iqsar, \u00a9ej mill-fatt li dan rieduh idoqq ottava aktar g \u0307olja.", "G \u0307alhekk kien jibda minn ottava g \u0307olja, meta ikkomparat ma' orgnijiet o \u0307ra b \u0307alu.", "\u00c7entru 19 ta' Novembru - Bormla", "Fuq kollox, i\u03a9-\u03a9jieda li saret fl-1851 kompliet tag \u0307mlu uniku.", "L-ewwel g \u0307aliex \u00a9ie ikkreat windchest separat g \u0307all-baxxi.", "Normalment, orgnijiet po\u03a9ittivi u portatili ma jkollhomx dan it-tip ta' pedaliera b're\u00a9istru independenti i\u03a9da l-pedali jkunu sempli\u00e7iment konnessi mal-manwal u n-noti (keys) li jikkorrispondu mag \u0307hom.", "Dan l-orgni hu wkoll mag \u0307ruf b \u0307ala Ottavino.", "Il-kelma Ottavino tintu\u03a9a biex turi li r-re\u00a9istru mu\u03a9ikali tieg \u0307u jinstema' ottava aktar g \u0307olja minn dik normali.", "F'dan il-kuntest, l-ottavino kien proprju mag \u0307mul biex jirrinforza l-vu\u00e7ijiet fir-re\u00a9istru g \u0307oli.", "Ottava tfisser l-iskala ta' tmien noti li tibda minn do u tispi\u00e7\u00e7a fid-do ta' wara.", "Fil-vokabularju mu\u03a9ikali Ingli\u03a9, il-middle C f'tastiera tifred in-noti li jindaqqu bl-id tax-xellug (il-baxxi) minn dik tal-lemin (treble clef).", "L-istess tastiera tal-middle C, f'dan l-orgni jdoqq ottava aktar akuta.", "B \u0307al kull orgni Positivo u Ottavino ie \u0307or, g \u0307andu t-tastiera tieg \u0307u \u03a9g \u0307ira li ma tippermettix li wie \u0307ed jikkomponi g \u0307al aktar minn erba' ottavini.", "L-ewwel ottava, dik tal-baxxi hija wa \u0307da qasira waqt li t-tlieta l-o \u0307ra huma ottavi kompluti.", "Fi kliem ie \u0307or, dan l-orgni kellu tastiera mag \u0307rufa b \u0307ala ottava corta jew ottava qasira.", "Din it-tip ta' tastiera nsibuha fl-orgnijiet o \u0307ra ta' dan il-perjodu b \u0307alma huwa l-orgni tal-Qrendi.", "Dan kien ifisser li f'dik il-qasira, tnejn minn noti kromati\u00e7i, ma kinux jibqg \u0307u kromati\u00e7i imma kienu jirrappre\u03a9entaw nota naturali.", "G \u0307alhekk, l-organista kellu jkun ippreparat kif idoqq dan l-orgni.", "Illum jin \u0307tie\u00a9 ta \u0307ri\u00a9 spe\u00e7jalizzat.", "Dan it-tip ta' orgni Posittivo, b'ottava corta kien ma \u0307sub biex jag \u0307ti aktar sostenn armoniku lill-kantanti, b'mod partikolari lill-vu\u00e7ijiet tas-solisti femminili.", "Fil-fatt dan l-orgni kellu r-re\u00a9istru mu\u03a9ikali tieg \u0307u aktar addattat g \u0307all-vu\u00e7ijiet g \u0307oljin.", "Dan ifisser li kien mag \u0307mul g \u0307al min kien ikanta fir-re\u00a9istru g \u0307oli li f'dan il-perjodu setg \u0307u jkunu diversi.", "L-ewwel hemm il-vu\u00e7ijiet femminili.", "Dawn huma dawk tas-sopran jew mezzo (mag \u0307rufa wkoll b \u0307ala alti).", "Imbag \u0307ad kien hemm il-vu\u00e7ijiet tal-kastrati li kienu r\u00a9iel li kienu jkantaw fuq re\u00a9istru femminili.", "Imbag \u0307ad, fuq l-istess re\u00a9istru g \u0307oli jkantaw it-tfal \u03a9g \u0307ar subien sakemm jil \u0307qu l-pubert\u00e0.", "Dawn tal-a \u0307 \u0307ar kienu mag \u0307rufa b \u0307ala voci bianche.", "Dawn it-tfal subien kienu jkunu mitluba biex ikantaw fil-knisja minflok il-vu\u00e7ijiet femminili u l-aktar tajbin minnhom kienu jkunu dawk mag \u0307\u03a9ula flItalja biex isiru kastrati.", "In-nisa jidher li kienu qed ikunu msej \u0307in biex ikantaw fil-knejjes matul dan il-bidu tal-perjodu Ingli\u03a9.", "Fuq kollox, minn dejjem kien hemm b\u03a9onn ta' orgnijiet ta' dan ittip biex jakkumpanjaw il-kant mis-sorijiet fl-uffi\u00e7\u00e7ju tat-talb tag \u0307hom.", "F'dan il-ka\u03a9, dan l-orgni \u00a9ie mibni spe\u00e7ifikament g \u0307allBormla biex jaqdi fil-funzjonijiet litur\u00a9i\u00e7i ta' din il-knisja, kemm dawk li kienu jsiru \u00a9ewwa u dawk ta' barra.", "L-istat tal-orgni kif kien qabel ir-restawr Il-pre\u03a9enza ta' orgni ta' dan it-tip Festa Marija Immakulata 2009", "tikkonferma li f'Bormla, f'dik il- \u0307abta, kien qed ikun mitlub is-servizz tal-kastrati biex ikantaw waqt il-funzjonijiet litur\u00a9i\u00e7i; inkella kienu wkoll qed jit \u0307arr\u00a9u t-tfal subien fil-kant tal-knisja.", "Nafu, li Dun Michaelangelo Vella kien beda skola mu\u03a9ikali \u00a9ewwa Bormla.", "G \u0307alhekk, dan l-istrument seta' kien qed jintu\u03a9a biex jg \u0307in lit-tfal fit-tag \u0307lim tag \u0307hom u biex jitg \u0307allmu jkantaw a \u0307jar waqt il-funzjonijiet.", "Fuq kollox, kellu wkoll skop ie \u0307or.", "Kien ikun hemm partijiet fil-mu\u03a9ika msejja \u0307 basso continuo u din kienet tkun ipprovduta minn xi strument tal-korda b \u0307all-vjolin\u00e7ell jew il-kuntrabaxx waqt li l-armonija kienet ti\u00a9i pprovduta mill-orgni nnifsu.", "Xi drabi dan it-tip ta' orgni seta' anki jie \u0307u post ilkuntrabaxx.", "Fuq kollox, l-arkivju mu\u03a9ikali ta' Bormla juri li matul is-seklu tmintax u l-bidu tasseklu dsatax, din il-parro\u00e7\u00e7a kienet qed tag \u0307mel u\u03a9u mill-kastrati jew voci bianche.", "G \u0307allanqas, \u0307afna mill-mu\u03a9ika li baqa' f'dan l-arkivju turi li \u00a9iet miktuba primarjament g \u0307allvu\u00e7ijiet tas-soprani u l-alti.", "Dan il-fatt jikkonferma l-importanza ta' dan l-orgni.", "Dan juri li meta dawn inkitbu, il-kompo\u03a9itur kien qed jie \u0307u inkonsiderazzjoni l-istrumenti mu\u03a9ikali li kien hemm \u00a9ewwa Bormla.", "Il-kompo\u03a9ituri bdew jie \u0307du vanta\u00a9\u00a9 mill-pre\u03a9enza ta' dan l-orgni u bdew jiktbu mu\u03a9ika li kienet ideali biex takkumpanja lis-soprani u l-alti b'mod partikolari g \u0307aliex dan l-orgni kien aktar addattat li jakkumpanja l-vu\u00e7ijiet g \u0307olja.", "Dan jispjega g \u0307aliex numru ta' antifoni qodma tal-festa ta' Bormla kienu miktuba g \u0307al vu\u00e7ijiet f're\u00a9istru g \u0307oli.", "Fuq kollox, grazzi g \u0307all-pre\u03a9enza ta' dan l-orgni u l-mu\u03a9ika li nstabet fl-arkivju, illum wie \u0307ed, jista' jg \u0307id abba\u03a9i ta' fatti stori\u00e7i, li kontra dak li s'issa kien wie \u0307ed ja \u0307seb, ittradizzjoni \u00a9ewwa Bormla li jitkantaw innijiet, quddiem l-istatwa, waqt il-pur\u00e7issjoni talfesta, tmur lura aktar mill-1905.", "Jekk xejn, f'din is-sena kien hemm il-qawmien mill-\u00a9did ta' din it-tradizzjoni.", "Din it-tradizzjoni g \u0307andha tkun asso\u00e7jata mal-introduzzjonijiet ta' orgnijiet \u03a9g \u0307ar, l-ewwel dak tar-regaletto u mbag \u0307ad dan il-portatile, li wasslu biex beda jsir daqq tal-mu\u03a9ika barra b'dawn l-orgnijiet waqt il-pur\u00e7issjoni tal-festa.", "Il-mastro di cappella ta' Bormla, Dun Michaelangelo Vella tqabbad jikteb motett biex jitkanta spe\u00e7ifikament waqt il-pur\u00e7issjoni bl-istatwa tal-Kun\u00e7izzjoni fis-sena 1761.", "Kif kien mistenni f'dik il \u0307abta, il-kant kien ikun bil-Latin.", "Wa \u0307da minn dawn il-kompo\u03a9izzjonijiet salvat u kopja tag \u0307ha g \u0307adha tinsab fl-arkivju.", "Hija kompo\u03a9izzjoni ta' Vella g \u0307al tliet vu\u00e7ijiet, ji\u00a9ifieri, sopran, tenur u baxx u twila \u03a9ew\u00a9 minuti u 10 sekondi.", "L-isem e\u03a9att ta' dan il-motett hu Sancta, et Immaculata Virginitas u deskritt b \u0307ala Motetto per la Processione della Nostra Advocata del Gillio (sic.).", "Dan il-motett kien jitkanta bl-akkumpanjament tal-orgni u kif turi l-istess kitba fuq din il-kompo\u03a9izzjoni, dan kien jitkanta waqt il-pur\u00e7issjoni tal-\u00ccilju, ji\u00a9ifieri f'dik il-festa tal-Kun\u00e7izzjoni (ta \u0307t it-titlu tal-\u00ccilju) li fl-antik kienet issir fis-sajf.", "Din hija bi\u00e7\u00e7a xog \u0307ol \u0307afifa u miktuba b'mod sempli\u00e7i.", "Ma na \u0307sibx li jkun qed jing \u0307ad \u0307a\u03a9in, li f'xi \u03a9mien, l-orgni u\u03a9at biex jakkumpanja din il-mu\u03a9ika waqt il-pur\u00e7issjoni tal\u00ccilju, hu dan l-istess orgni li g \u0307andu kif \u00a9ie rrestawrat.", "Il-Kaxxa tal-Orgni Ottavin", "Dan l-orgni jinstab f'kaxxa li hija spe\u00e7i ta' armarju li tikkonsisti fi tliet partijiet li jitpo\u00a9\u00a9ew wa \u0307da fuq l-o \u0307ra.", "Mill-kuntratt li sar g \u0307and in-Nutar Glison, insibu li kienet ir-responsabbilit\u00e0 ta' Santucci biex jag \u0307mel din il-kaxxa g \u0307al dan l-orgni.", "Seta' g \u0307amilha hu jew qabbad lil \u0307addie \u0307or biex jag \u0307milha.", "Dan l-ispe\u00e7i ta' armarju g \u0307andu fih \u03a9ew\u00a9 bibien fil-parti ta' fuq.", "Il-materjal huwa injam tal-a \u0307mar.", "Kien injam mag \u0307\u03a9ul tajjeb g \u0307ax anki jekk intu\u03a9aw twavel twal, il-mastrudaxxa pprova jevita li jkollhom \u0307afna ingroppi li \u00c7entru 19 ta' Novembru - Bormla", "hija wa \u0307da mill-karatteristi\u00e7i ta' dan l-injam.", "Dan jg \u0307odd b'mod partikolari g \u0307all-bibien.", "Hawnhekk intu\u03a9a injam tajjeb bi ftit li xejn ingroppi u r-ra\u00a9uni kienet \u0307alli jkunu jistg \u0307u ji\u00a9u mpittra.", "Fejn kien hemm ingroppi, dawn tne \u0307 \u0307ew u minflokhom, kif kienet id-drawwa dik il- \u0307abta, kien isir spe\u00e7i ta' stopper jew tapp id-daqs tal-istess toqba tal-ingropp.", "Dan it-tapp kien ikun ukoll mag \u0307mul mill-injam.", "Din kienet prattika \u00a9enerali f'din il- \u0307abta li l-ingroppi ji\u00a9u mibdula ma' tappijiet o \u0307ra mag \u0307mula minn injam.", "Dan kien isir g \u0307assempli\u00e7i ra\u00a9uni, li ma\u03a9-\u03a9mien, min \u0307abba l-espansjoni u l-kontrazzjoni tal-injam, l-ingropp ma jibqax issikkat i\u03a9da jillaxka u anki jinbe\u03a9aq 'il barra u jaqa'.", "Dan ried ikun evitat spe\u00e7jalment f'dik il-parti tal-injam li kienet se tintu\u03a9a biex fuqha ti\u00a9i l-pittura.", "G \u0307alhekk din l-operazzjoni \u03a9g \u0307ira kienet issir mill-mastrudaxxi tag \u0307na fil-passat biex tipprevjeni dan il-pro\u00e7ess tan-natura waqt li tiggarantixxi stabilit\u00e0 g \u0307all-istess injam.", "Min \u0307abba li t-tapp kien ikunu f'forma tonda, dan jipprevjeni milli ji\u03a9viluppaw xquq fl-injam.", "Wie \u0307ed jinnota li l-kaxxa ta' dan l-orgni hi mag \u0307mula f'forma ta' bureau antik Malti.", "Fih hemm dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 bibien li meta jinfet \u0307u jidhru s-sfafar ta\u00e7-\u00e7omb.", "B \u0307alma jista' wie \u0307ed jinnota, dawn il-bibien kellhom il-funzjoni li jag \u0307lqu u jg \u0307attu l-isfafar tal-orgni.", "B'hekk meta dan ma kienx qed jindaqq, dawn kienu jing \u0307alqu u b'hekk kien ikun evitat, fost l-o \u0307rajn, li jid \u0307ol trab \u00a9ewwa l-mekkani\u03a9mu tal-istess orgni.", "Dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 bibien kienu \u00a9ew impittra direttament bi\u03a9-\u03a9ejt fuq l-injam fuq in-na \u0307a ta' \u00a9ewwa u g \u0307alhekk dawn setg \u0307u jkunu biss esposti meta dawn il-bibien ikunu miftu \u0307a biex jindaqq l-orgni.", "Dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 bibien kienu jing \u0307alqu b'\u00e7avetta li l-mekkani\u03a9mu tasserratura tag \u0307ha g \u0307adu je\u03a9isti u re\u00a9a' t \u0307addem.", "Dan il-mekkani\u03a9mu tal- \u0307adid \u00a9ie mi\u03a9bug \u0307 u integrat b \u0307ala parti minn din il-pittura biex b'hekk din is-serratura ma tkunx tidher meta jinfet \u0307u l-bibien.", "Wie \u0307ed irid jiftakar li f'dan i\u03a9-\u03a9mien, kienet kwa\u03a9i spi\u00e7\u00e7at g \u0307alkollox il-kultura li jitpittru imma\u00a9ni fuq l-injam.", "Issa l-imma\u00a9ni bdew ji\u00a9u mpittra direttament fuq it-tila.", "Din it-teknika qadima baqg \u0307et tippersisti b'mod partikulari fuq l-g \u0307amara li baqg \u0307et ti\u00a9i mpittra.", "F'dan is-sens, dan l-orgni kien qed ikompli jsegwi din il-moda.", "Wie \u0307ed irid jg \u0307id, li fil-ka\u03a9 ta' g \u0307amajjar tal-injam, l-artisti u l-arti\u00a9jani tag \u0307na ma kellhomx g \u0307a\u03a9la o \u0307ra \u0307lief dik li jpittru direttament fuqu min \u0307abba li ma kienx jaqbel li wie \u0307ed jinkolla t-tila fuq l-injam.", "Biss dan il-fatt li wie \u0307ed ipitter direttament fuq l-injam kellu l-limitazzjonijiet tieg \u0307u.", "L-artisti t-tajbin kienu jevitawh u g \u0307alhekk kien spi\u00e7\u00e7a aktar xog \u0307ol ta' arti\u00a9jani.", "Jidher, li f'dan il-ka\u03a9, min \u0307abba li qed nitkellmu fuq orgni g \u0307al knisja, tqabbad persuna ta' kompetenza aktar minn arti\u00a9jan biex ipitter dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 xeni mdawrin b'motivi floreali.", "Is-su\u00a9\u00a9ett li \u00a9ie mag \u0307\u03a9ul g \u0307al dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 bibien kienu l-Qalb ta' \u00cces\u00f9 u l-Qalb ta' Marija.", "Dawn il-qlub kienu mqieg \u0307da fuq sfond barokk, kwa\u03a9i b'motivi rococo u jsegwu l-istil u d-drawwiet fil-pittura ta' dik il- \u0307abta skont il-mod tas-seklu tmintax.", "Kien i\u03a9\u03a9mien li wie \u0307ed jiffoka fuq imma\u00a9ni simboli\u00e7i b \u0307alma hija l-pre\u03a9enza tad-dija li \u0307ier\u00a9a mill-qlub ma \u0307suba biex tag \u0307ti idea tal-glorja divina u l-pa\u00e7i tal-\u00a9enna.", "Min-na \u0307a l-o \u0307ra, dawn ix-xeni kienu qed jappellaw lil min jarahom biex jispira ru \u0307 f'devozzjoni spiritwali.", "Wie \u0307ed irid jg \u0307id li f'dan il-perjodu kienet g \u0307adha l-prassi li dawn it-tipi ta' orgnijiet, b \u0307al strumenti o \u0307ra barokki, ikunu mpittra.", "Il-Qalb ta' \u00cces\u00f9 u ta' Marija", "Fil-ktieb tieg \u0307u, Flesh in the Age of Reason, Ray Porter jitkellem dwar l-importanza li tibda ting \u0307ata fis-seklu tmintax lill-istudju tal-\u00a9isem uman f'dan i\u03a9-\u03a9mien li kienu tpittru Festa Marija Immakulata 2009", "dawn il-bibien.", "F'dan il-kuntest, dawn l-imma\u00a9ni tal-Qalb ta' \u00cces\u00f9 u dik ta' Marija li g \u0307alina llum jidhru komuni, ma kienu xejn komuni g \u0307an-nies ta' meta saru dawn l-opri.", "Kien e\u03a9attament f'dan i\u03a9-\u03a9mien li bdiet die \u0307la din id-devozzjoni fid-dinja Kattolika lejn il-qlub imqaddsa.", "Kien i\u03a9-\u03a9mien ukoll meta bdew isiru sejbiet importanti fuq l-anatomija tal-\u00a9isem uman.", "Kien issa \u03a9-\u03a9mien tal-hekk imsejja \u0307 Illumini\u03a9mu, ji\u00a9ifieri, i\u03a9-\u03a9mien meta r-ra\u00a9uni bdiet titqies b \u0307ala g \u0307odda suprema li tista' twassal lill-bniedem biex jifhem a \u0307jar lilu nnifsu u lill-univers.", "F'dan il-kuntest, l-intern tal-bniedem ma baqax xi \u0307a\u00a9a li wie \u0307ed jistmerru jew jib\u03a9a' minnu.", "Qabel is-seklu tmintax, l-intern tal-\u00a9isem uman ma kienx ikun Il-pittura ta' fuq il-bibien tal-orgni rappre\u03a9entat b \u0307ala xi \u0307a\u00a9a li tie \u0307u gost t \u0307ares lejh.", "Jekk dan kien ji\u00a9i rappre\u03a9entat fuq xi pittura, \u0307afna drabi, dan kien ikun biex iwassal messa\u00a9\u00a9 makabru.", "Issa sar bilmaqlub.", "Ma kienx hemm aktar bi\u03a9a' biex qalb ta' ra\u00a9el jew ta' mara, kif tidher fir-realt\u00e0, tispi\u00e7\u00e7a murija b \u0307ala xi \u0307a\u00a9a ta' devozzjoni u o\u00a9\u00a9ett li wie \u0307ed g \u0307andu j \u0307ares lejha ming \u0307ajr ma din ix-xena tnissel fih stmerrija jew sensazzjoni moq\u03a9ie\u03a9a.", "Kien f'dan il-kuntest li bdiet tikber din id-devozzjoni \u00a9dida lejn il-qlub imqaddsa, li mbag \u0307ad g \u0307andha l-istorja a\u00a9jografika tag \u0307ha.", "Nies ta' fidi bdew jaraw f'dawn l-imma\u00a9ni messa\u00a9\u00a9 divin.", "Illuministi bdew jaraw fihom il-kisbiet fix-xjenza.", "Probabbilment, id-devozzjoni lejn il-Qalb ta' \u00cces\u00f9 \u00a9ewwa Bormla rat l-ewwel manifestazzjonijiet tag \u0307ha fuq dan l-orgni.", "Imbag \u0307ad kompliet tikber u tikber sakemm spi\u00e7\u00e7at sa \u0307ansitra esposta fuq artal iddedikat lejha.", "Inqas b'sa \u0307 \u0307itha kienet id-devozzjoni lejn il-Qalb ta' Marija li wkoll hija rappre\u03a9entata fuq wa \u0307da mill-bibien ta' dan l-orgni.", "B \u0307alma g \u0307idt qabel, dawn id-dekorazzjonijiet imorru lejn is-seklu tmintax.", "L-awtur tag \u0307hom mhux mag \u0307ruf biss jista' jkun li saru minn bottega ta' xi wie \u0307ed mill-artisti Maltin, importanti f'dik il- \u0307abta, li kienu qed ja \u0307dmu \u00a9ewwa Bormla.", "F'dan il-kuntest, dawn il-panewijiet jistg \u0307u jkunu jappertjenu g \u0307al xi bottega jew a \u0307jar skola b \u0307alma kienet dik tal-pittur Francesco Zahra jew Rocco Buhagiar.", "Dan ma jfissirx li huma xog \u0307ol tag \u0307hom, i\u03a9da ta' xi alljiev li kien ja \u0307dem mag \u0307hom.", "\u00dbgur li ma jistg \u0307ux ikunu ta' Zahra g \u0307aliex dan kien \u00a9a miet meta sar dan l-orgni.", "Biss dawn \u0307allew influwenza kbira fuq il-pittura ta' \u03a9mienhom.", "Fuq kollox, dawn it-tnejn \u0307admu \u00a9ewwa il-knisja ta' Bormla.", "Ir-ra\u00a9uni g \u0307ala qed nag \u0307mel din l-ipote\u03a9i \u00a9ejja minn ra\u00a9unar tal-fatti stori\u00e7i aktar milli minn anali\u03a9i pittorika.", "L-ewwel nett, Zahra kien \u00a9ie kkommissjonat mill-Konfraternit\u00e0 tal-Kur\u00e7ifiss biex jag \u0307mel il-pala d'altare ta' dan l-oratorju.", "G \u0307alhekk seta' kien anki facli li xi alliev tieg \u0307u tqabbad biex ipittirhom.", "Issa wie \u0307ed irid jiftakar li dan l-orgni nxtara primarjament mill-konfraternit\u00e0 li tie \u0307u \u0307sieb dan l-oratorju.", "F'dan il-perjodu, dan l-oratorju kien fi stat Festa Marija Immakulata 2009", "Il-makkinarju ta' \u00a9ewwa tal-orgni mikul mis-susa.", "ta' kostruzzjoni.", "It-tieni dan l-orgni kien proprjet\u00e0 tal-istess konfraternit\u00e0.", "It-tielet ra\u00a9uni \u00a9ejja mill-fatt li din il-pittura g \u0307andha elementi, spe\u00e7jalment f'dak li huwa u\u03a9u tal-kulur a \u0307mar li tfakkrek f'Zahra jew f'Buhagiar.", "Dan it-tip ta' kulur huwa fattur dominanti flistil ta' dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 pitturi Maltin.", "Ir-raba' fattur g \u0307ala wie \u0307ed jibda jasso\u00e7ja din il-pittura mal-bottega ta' Zahra, \u00a9ej ukoll mill-fatt li Zahra kien wie \u0307ed minn tal-ewwel li beda jkun ikkommissjonat biex ipin\u00a9i ikonografiji tal-Qalb ta' \u00cces\u00f9.", "Wie \u0307ed hawn isemmi l-kwadru ddedikat lill-Qalb ta' \u00cces\u00f9, li Zahra pitter g \u0307all-knisja ta' \u00d3al Tarxien.", "Anki jekk dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 pitturi fuq dawn il-bibien ma humiex ta' Zahra jew il-bottega tieg \u0307u, xorta wa \u0307da minn pittirhom kien \u03a9gur ta \u0307t l-influwenza ta' dan l-artist Malti.", "I\u03a9-\u03a9mien kontemporanju", "Il-mistoqsija li wie\u0307ed jistaqsi hija din: x'kienet ir-ra\u00a9uni li wassal biex dan l-orgni jitwarrab?", "Ir-ra\u00a9unijiet jistg \u0307u jkunu \u0307afna.", "Hawn \u0307a nsemmi tnejn biss.", "L-ewwel ra\u00a9uni tista' tkun \u00a9ejja mill-fatt li meta tkabbar fl-1851, ix-xog \u0307ol ma kienx ta' livell g \u0307oli li wassal li dan l-orgni beda jkollu problemi tekni\u00e7i ta' daqq u \u00a9ie eventwalment abbandunat.", "Imbag \u0307ad hemm ra\u00a9uni o \u0307ra aktar importanti.", "Fl-1862 \u00a9ie introdott orgni \u00a9did \u00a9ewwa Bormla, xog \u0307ol ta' Morelli.", "Dan l-orgni \u00a9did \u0307a post dak ta' Turriglio.", "Huwa xog \u0307ol tajjeb ta' arti\u00a9janar fin li jipprodu\u00e7i \u0307oss sabi \u0307.", "Illum ukoll dan l-orgni g \u0307andu b\u03a9onn ur\u00a9enti ta' restawr u konservazzjoni.", "Dan l-orgni ta' Morelli hu kompletament mekkaniku u fih tastiera wa \u0307da ta' 58 nota u pedaliera ta' 17-il nota u pedala wa \u0307da g \u0307at-terzamano.", "Hu g \u0307andu \u03a9ew\u00a9 settijiet ta' re\u00a9istri, sett minnhom hu tar-Registri da Ripieno u s-sett l-ie \u0307or tar-Registri da Concerto.", "Jidher li dan l-orgni g \u0307adda minn numru ta' tibdiliet g \u0307aliex il-po\u03a9izzjoni ta' numru ta' re\u00a9istri nbidlu matul i\u03a9-\u03a9mien.", "G \u0307andu bankun (windchest) prin\u00e7ipali, dak tas-somiere a vento, li hu tipiku tal-bankun mag \u0307mul fl-Italja ta' Fuq f'dik il- \u0307abta.", "Imbag \u0307ad g \u0307andu \u0307ames bankuni \u03a9g \u0307ar o \u0307ra g \u0307ar-re\u00a9istri tal-pedala.", "Fil-g\u03a9ejjer Maltin je\u03a9isti orgni ie \u0307or tal-istess ditta, ji\u00a9ifieri dak tal-knisja tax-Xag \u0307ra ta' G \u0307awdex, i\u03a9da dan ta' Bormla g \u0307andu aktar re\u00a9istri u l-mekkani\u03a9mu tieg \u0307u huwa aktar kumpless.", "Il-pre\u03a9enza ta' dan l-orgni kbir u l-modi u stili \u00a9odda fil-mu\u03a9ika tal-knisja, li sar dejjem aktar ibba\u03a9at fuq re\u00a9istru baxx, wasslet biex dan l-orgni Ottavino twarrab g \u0307alkollox birri\u03a9ultat li \u00a9ie traskurat u kien hemm anki perjodi fejn sofra minn atti ta' vandali\u03a9mu.", "Ma g \u0307andux ikun hemm dubju li meta n\u00a9ieb dan l-orgni \u00a9did minn Milan, l-Ottavino beda \u00c7entru 19 ta' Novembru - Bormla", "jidher b \u0307ala orgni qadim u antikwat.", "Kien \u03a9mien, fejn in-nies ma tantx kienu japprezzaw l-istori\u00e7it\u00e0 tal-orgni Ottavino i\u03a9da kienu aktar jaraw il-kapa\u00e7itajiet mekkani\u00e7i, tekni\u00e7i u mu\u03a9ikali li dan l-orgni ta' Morelli kien joffri.", "Fuq kollox, din l-istorja tirrepeti ru \u0307ha meta nxtara orgni ie \u0307or elettroniku \u00a9ewwa Bormla.", "G \u0307al bidu, dawn l-orgnijiet elettroni\u00e7i dehru \u0307afna aktar avvanzati f'pajji\u03a9na minn dawk mekkani\u00e7i.", "Tant kemm kien spi\u00e7\u00e7a fi stat mi\u03a9erabbli li kien hemm min \u0307aseb li dan l-orgni Ottavino ma setax jissewwa.", "Biss xorta wa \u0307da \u00a9ie de\u00e7i\u03a9 li jittie \u0307du l-pariri tekni\u00e7i u professjonali \u0307alli jkunu evalwati l-possibilitajiet li je\u03a9istu biex jissewwa.", "Saru l-istudji preliminari me \u0307tie\u00a9a u nstab li kellu b\u03a9onn restawr estensiv.", "\u00ccie de\u00e7i\u03a9 li jsir restawr aktar milli konservazzjoni ta' dan l-istrument.", "Hawnhekk, wie \u0307ed irid jispjega fil-qosor x'inhu jinftiehem bil-kelma konservazzjoni u restawr.", "Fuq kollox, il-kelma konservazzjoni g \u0307andha sinifikat differenti g \u0307al nies differenti.", "Filkuntest Ingli\u03a9, bil-kelma konservazzjoni wie \u0307ed jifhem li dan l-istrument jer\u00a9a' jin\u00a9ieb g \u0307all-istat ori\u00a9inali tieg \u0307u, ji\u00a9ifieri, kif kien g \u0307amlu Santucci u jitne \u0307 \u0307ew l-interventi li saru wara.", "Fid-dinja Fran\u00e7i\u03a9a, it-teoriji tal-konservazzjoni jitolbu li wie \u0307ed jirrispetta l-istorja tal-istrument u j \u0307allu jidhru l-i\u03a9viluppi li saru fuqu.", "L-g \u0307a\u03a9la waqg \u0307et fuq din it-tieni po\u03a9izzjoni.", "Imbag \u0307ad kien hemm aspetti o \u0307ra.", "Kemm dan l-intervent ta' konservazzjoni seta' jer\u00a9a' j\u00a9ib dan l-orgni jindaqq bl-istess \u0307oss ori\u00a9inali tieg \u0307u.", "Ma kinitx l-idea li dan l-orgni jkun ikkonservat ji\u00a9ifieri li jsir bi\u00e7\u00e7a g \u0307amara sabi \u0307a, tajba biss biex tintwera fil-mu\u03a9ew.", "I\u03a9da permezz ta' dan l-intervent ta' restawr jew konservazzjoni, il-knisja ta' Bormla riedet li jer\u00a9a' jo \u0307ro\u00a9 il- \u0307oss ori\u00a9inali tieg \u0307u.", "Permezz tal-konservazzjoni biss dan ma setax ise \u0307 \u0307, g \u0307ax il-mekkani\u03a9mu kien spi\u00e7\u00e7a g \u0307alkollox u \u0307afna minnu kellu jer\u00a9a' jinbidel, jew jinbena mill-\u00a9did.", "G \u0307alhekk \u00a9ie de\u00e7i\u03a9 li mmorru g \u0307ar-restawr komplet talmekkani\u03a9mu biex dan l-orgni jkun jista' jdoqq b \u0307al meta kien fl-aqwa tieg \u0307u.", "It-tiswija tal-orgni Ottavin", "L-istat tal-preservazzjoni ta' dan l-orgni kienet \u0307a\u03a9in \u0307afna tant li dan l-orgni kellu numru ta' problemi serji.", "Il-kaxxa tal-injam li kienet tilqa' fiha lil dan l-orgni kienet imkissra.", "Xi sfafar ta\u00e7-\u00e7omb kienu nieqsa waqt li l-bqija tas-sfafar kellhom \u0307sarat estensivi sal-punt li xi w \u0307ud minnhom kienu litteralment \u00e7atti u mg \u0307aff\u00a9in \u00a9o xulxin.", "Kwa\u03a9i xejn ma g \u0307ad baqa' mis-sfafar tal-istann ta' quddiem waqt li numru ta' sfafar ta\u00e7-\u00e7omb kienu \u00a9ew misruqa.", "B'kollox kellhom isiru 101 suffara \u00a9dida, waqt li l-bqija tas-sfafar, li jammontaw g \u0307all-124 huma or\u00a9inali u li kollha \u00a9ew restawrati.", "It-timbru mu\u03a9ikali tas-sfafar il-qodma huma nofs ton aktar baxx minn dak tal-lum.", "Kien hemm problema kbira ta' susa li sa \u0307ansitra attakkat lill-bankun prin\u00e7ipali.", "Anki t-tastiera, li ma kinitx dik ori\u00a9inali, kienet estensivament imkissra.", "Peress li windchest kien \u00a9ie attakkat \u0307afna mis-susa, kien ifisser li dan l-orgni qatt ma seta' jer\u00a9a' ji\u00a9i jdoqq tajjeb.", "G \u0307alhekk dawk il-partijiet tieg \u0307u li kienu bis-susa \u00a9ew mibdula ma' repliki pre\u00e7i\u03a9i u mag \u0307mula mill-istess tip ta' injam b \u0307al dawk ori\u00a9inali.", "Ir-rackboard (crivello) instab imkisser u re\u00a9a' sar mill-\u00a9did.", "Dan kien mag \u0307mul mill-cardboard u l-iskop prin\u00e7ipali tieg \u0307u kien li jservi ta' \u0307olqa g \u0307as-sfafar ta\u00e7-\u00e7omb.", "I\u03a9-\u03a9ew\u00a9 imniefa \u0307 ori\u00a9inali inbidlitilhom il-\u00a9ilda li wara aktar minn mitejn sena kienet therriet.", "Xi pumi tar-re\u00a9istri kienu wkoll nieqsa u dawn kellhom jer\u00a9g \u0307u jsiru mill-\u00a9did.", "Il-mekkani\u03a9mu tal- \u0307adid kien issaddad u mwa \u0307 \u0307al.", "Issewwew is-sfafar ori\u00a9inali u dawk neqsin re\u00a9g \u0307u nbew sabiex ikun garantit li dan l-orgni jag \u0307ti \u0307oss tonali tajjeb.", "Festa Marija Immakulata 2009", "Il-minfa \u0307 qabel u wara r-restawr", "Ir-restawr ta' dan l-orgni kien ifisser li kellu ji\u03a9\u03a9arma kollu.", "Dawk il-partijiet nieqsa kellhom jer\u00a9g \u0307u jsiru jew jinbnew mill-\u00a9did skont il-mudell ori\u00a9inali.", "Il-partijiet miksura kellhom ji\u00a9i restawrati sabiex l-orgni jer\u00a9a' jin\u00a9ieb g \u0307all-istat ori\u00a9inali tieg \u0307u b'dawk ilfatturi kollha li jag \u0307mluh ori\u00a9inali.", "I\u03a9-\u03a9ew\u00a9t imniefa \u0307 ori\u00a9inali \u00a9ew irrestawrati biex l-arja tista' tidda \u0307 \u0307al fil-bankun b'mod manwali kif kien ori\u00a9inarjament ji\u00a9ri.", "I\u03a9da sar ukoll blower elettriku modern u silenzju\u03a9 biex ikun evitat l-u\u03a9u manwali tal-imniefa \u0307 li huwa wie \u0307ed fatiku\u03a9.", "Fuq kollox, l-introduzzjoni ta' dan il-blower sar ukoll biex l-intonazzjoni u l-akkordatura tal-orgni jkunu \u0307afna aktar stabbli u pre\u00e7i\u03a9i milli qatt jistg \u0307u jkunu kieku l-imniefa \u0307 jit \u0307addmu bl-idejn.", "Ma jistax jonqos li dan jg \u0307in ukoll lill-organista li ma jkollux b\u03a9onn ta' xi \u0307add biex i \u0307addimlu l-imniefa \u0307 waqt li hu qed idoqq.", "Anki l-pedaliera kellha b\u03a9onn ti\u00a9i rristrutturata.", "Meta beda x-xog \u0307ol ta' restawr instab li l-pedaliera tal-orgni kienet imwa \u0307 \u0307la b'mod partikolari \u0307afna, li qatt ma nstabet f'orgnijiet o \u0307ra; in-noti kromati\u00e7i tal-pedaliera kienu qeg \u0307din ta \u0307t waqt li dawk naturali kienu fuq.", "Normalment, in-naturali huma ta \u0307t waqt li dawk kromati\u00e7i jkunu fuq.", "Wara li sar l-istudju me \u0307tie\u00a9 deher li din l-anomalija kienet ri\u03a9ultat ta' \u03a9ball li sar meta tkabbar fl-1851.", "G \u0307alhekk kien jag \u0307mel aktar sens li din il-pedaliera titwa \u0307 \u0307al kif g \u0307andu jkun, ji\u00a9ifieri n-noti kromati\u00e7i jitqieg \u0307du fuq u n-naturali ta \u0307t.", "Fuq kollox din il-bidla ma taffettwax il- \u0307oss tal-orgni.", "Restawr tal-kaxxa tal-orgni Ottavin", "Ir-restawr ta' dan l-orgni ma kienx jinvolvi biss il-makkinarju i\u03a9da wkoll l-g \u0307amara jew il-gwardarobba li kienet tilqa' fiha l-magna tad-daqq.", "Hawnhekk, ir-restawr kien jinvolvi \u03a9ew\u00a9 fa\u03a9ijiet.", "Kien hemm ir-restawr ta' injam ta' din il-kaxxa.", "Fortunatament il-fittings kollha tal-orgni nstabu.", "Dan kien pro\u00a9ett g \u0307alih.", "Imbag \u0307ad kien hemm ukoll ir-restawr tal-pittura li kien hemm fuq il-bibien ta' din il-kaxxa.", "Dawn i\u03a9-\u03a9ew\u00a9 bi\u00e7\u00e7iet xog \u0307ol saru minn restawraturi differenti.", "Ir-restawr tal-kaxxa sar mis-Sur Joseph Buhagiar li hu restawratur professjonali tal-g \u0307amajjar.", "Ir-restawratur sewwa din il-kaxxa u \u0307adem l-iskultura nieqsa tag \u0307ha u re\u00a9a' \u03a9ebag \u0307ha, fil-kuluri ori\u00a9inali tag \u0307ha.", "Infatti, i\u03a9-\u03a9ebg \u0307a tag \u0307ha kien ikollha fiha l-kolla tal-fenek u mag \u0307mula minn ta \u0307lita ta' kuluri partikolari.", "Ta' min jinnota li din il-kaxxa ta' dan l-orgni saret fuq l-istess linji li kienu jsiru l-arlo\u00a9\u00a9i antiki ta' Malta.", "Biss l-aktar bi\u00e7\u00e7a xog \u0307ol iebsa kienet tinvolvi r-restawr tal-bibien ta' dan l-orgni portatili.", "Dawn instabu f'kundizzjoni \u0307a\u03a9ina \u0307afna.", "Kont sibthom jien jg \u0307attu bokkaport Festa Marija Immakulata 2009", "li hemm fil-gallerija tal-istess orgni.", "Wa \u0307da minnhom kienet miksura fi tnejn u kellha \u00e7appetta nieqsa.", "Saret \u00e7appetta \u00a9dida skont kif kienet ori\u00a9inali, ji\u00a9ifieri wa \u0307da mag \u0307mula b'mod arti\u00a9janali u bl-idejn.", "Issewwew il-bibien (wa \u0307da minnhom kienet maqsuma min-nofs) u sar l-ewwel intervent ta' tindif mis-Sur Joseph Muscat.", "Sadanittant, is-Sur Muscat beda jag \u0307mel xog \u0307ol ie \u0307or ta' restawr g \u0307al Bormla, dawk ta' eks voto marittimi ta' din il-parro\u00e7\u00e7a u g \u0307alhekk \u00a9ie de\u00e7i\u03a9 li t-tkomplija tarrestawr u tindif ta' dawn il-bibien ting \u0307ata lill-kumpanija Recoop.", "B'hekk ir-restawr tal-g \u0307amara tal-orgni issa kien komplet.", "Min \u0307abba t-traskura\u00a9ni u \u03a9-\u03a9mien, il-pittura kienet f'qag \u0307da \u0307a\u03a9ina \u0307afna.", "Kienet kwa\u03a9i mitfija g \u0307alkollox.", "Kwa\u03a9i ma kien jidher Il-kaxxa tal-orgni xejn.", "Kienet mg \u0307ottija b'lega ta' \u0307mie\u00a9, xemg \u0307at u \u00a9mied.", "L-a \u0307 \u0307ar de\u00e7i\u03a9joni li kellha tittie \u0307ed kienet dwar il-post fejn kellu jitqieg \u0307ed dan l-orgni.", "Kienet de\u00e7i\u03a9joni diffi\u00e7li g \u0307aliex filpost li kien fih, ji\u00a9ifieri fil-gallarija tal-orgni li hemm fl-oratorju, ftit li xejn seta' jitgawda.", "Biss \u00a9ie de\u00e7i\u03a9 li r-restawr jirrispetta l-istorja ta' dan l-orgni, ji\u00a9ifieri dan l-orgni jer\u00a9a' jin\u00a9ieb fl-istat li kien fih fis-sena 1851.", "F'dan il-kuntest \u00a9ie de\u00e7i\u03a9 li jer\u00a9a' jitqieg \u0307ed filgallarija tal-Oratorju tal-Kur\u00e7ifiss.", "B \u0307ala daqs huwa orgni ma \u0307sub biex iservi l-ispazju ta' dan l-oratorju.", "Anki f'dik li hija intonazzjoni, ji\u00a9ifieri t-timbru, il-qawwa u l-kwalit\u00e0 tal- \u0307oss tas-suffara huma ideali g \u0307al dan il-post.", "G \u0307alhekk, dan l-orgni re\u00a9a' ttella' f'din il-gallarija.", "Imbag \u0307ad ir-restawratur tieg \u0307u Robert Buhagiar re\u00a9a' intonah g \u0307all-ambjent u l-akustika tal-oratorju.", "Min \u0307abba \u00e7-\u00e7okon tieg \u0307u, dan l-orgni ma jistax ji\u00a9i intonat g \u0307all-knisja, g \u0307ax hija kbira wisq g \u0307alih, spe\u00e7jalment min \u0307abba li l-qisien tas-sfafar huma ma \u0307suba g \u0307al ambjent \u03a9g \u0307ir.", "Il- \u0307oss tieg \u0307u jintilef \u00a9ol-knisja.", "Biss l-ispi\u03a9a ta' dan ir-restawr kienet wa \u0307da konsiderevoli li l-parro\u00e7\u00e7a ta' Bormla ma kelliex il-fondi li tid \u0307ol g \u0307aliha.", "G \u0307alhekk bdiet \u0307idma \u0307alli jinstabu l-fondi \u0307alli Bormla jer\u00a9a' jkollha strument mu\u03a9ikali li huwa uniku f'Malta u li permezz tieg \u0307u, ikun hawn attrazzjoni o \u0307ra kulturali \u00a9ewwa din il-lokalit\u00e0.", "F'dan il-mument \u00a9ie avvi\u00e7inat l-APS Bank biex jg \u0307in f'dan ir-restawr.", "Bi pja\u00e7ir ng \u0307id li l-APS Bank a\u00e7\u00e7etta t-talba biex jisponsorja dan ir-restawr.", "B'hekk strument uniku u imprezzabbli f'dik li hija l-istorja talmu\u03a9ika f'Malta re\u00a9a' ng \u0307ata l- \u0307ajja.", "Din il-bi\u00e7\u00e7a xog \u0307ol tar-restawr tal-magna tal-orgni \u00a9iet mog \u0307tija lis-Sur Robert Buhagiar li hu ggradwat mill-Universit\u00e0 ta' Malta fl-In\u00a9inerija.", "Is-Sur Buhagiar g \u0307andu esperjenza estensiva f'dan il-qasam.", "Huwa r\u00e7ieva ta \u0307ri\u00a9 avvanzat barra minn Malta firrestawr tal-orgnijiet.", "F'Malta huwa di\u00a9\u00e0 wettaq restawr b'su\u00e7\u00e7ess fuq \u0307afna orgnijiet.", "\u00c7entru 19 ta' Novembru - Bormla", "Hawn wie \u0307ed isemmi l-orgnijiet tan-Nadur (1897), tan-Naxxar (1775), tal-Qrendi (1778) tal-Katidral tal-Imdina (1774), ta' \u00d3al Balzan (1827), tal-Mosta (1885) u o \u0307rajn.", "Nag \u0307laq billi f'isem il-parro\u00e7\u00e7a ta' Bormla nuri l-apprezzament lejn l-APS Bank talli emmen fil-pro\u00a9ett li dan l-orgni jer\u00a9a' jing \u0307ata l- \u0307ajja u ji\u00a9i restawrat.", "Fuq kollox, permezz ta' dan il-pro\u00a9ett, dan il-bank kompla juri d-dedikazzjoni tieg \u0307u lejn il-patrimonju mu\u03a9ikali ta' pajji\u03a9na.", "Wie \u0307ed jawgura li r-restawr ta' dan l-istrument iwassal biex ikompli jikber f'Malta l-faxxinu lejn l-istorja tal-mu\u03a9ika.", "F'isem din il-parro\u00e7\u00e7a, nixtieq nirringrazzja li\u00e7-chairman ta' APS Bank, il-Professur E. P. Delia, li emmen f'dan il-pro\u00a9ett u ta s-support tieg \u0307u \u0307alli sse \u0307 \u0307 din il- \u0307olma tar-restawr ta' dan l-orgni li hu wie \u0307ed mill-ftit orgnijiet li g \u0307ad fadal ta' Santucci u wie \u0307ed mill-ftit orgnijiet tal-g \u0307amla tieg \u0307u li g \u0307ad fadal fid-dinja.", "Biblijografija Agius-Muscat, Hugo u Bruno, Luciana (eds.), Old Organs in Malta and Gozo, Malta, 1999.", "Debono, John, Art and Artisians in St John's and other churches in the Maltese Islands ca 1650-1800, stone carving, marble, bells, clocks and organs, Malta, 2005.", "Simon Mercieca'Eighteenth-Century Music and its Political Configurations: a largely unknown Chapter in Maltese History\" Mediterran\u00e1n Tanulm\u00e1nyok \u00c9tudes sur la r\u00e9gion M\u00e9diterran\u00e9ene Vol.", "XVII Universit\u00e9 De Szeged Departement d'Historie Moderne et d'\u00c9tudes M\u00e9diterran\u00e9enes, Szeged, 2008, pp. 126-152.", "Ray Porter, Flesh in the Age of the Reasons with a preface by Simon Schama, Pengiun Books, 2003."], "category": "nonfiction, history, folklore", "source": "Extracted from L-Orgni_Ottavin_ta_Bormla_u_r-Restawr_ti.pdf"}
{"text": ["ASPETTI STILISTI\u010aI TAL-POE\u017bIJA TA' DUN KARM", "Rev. Dr Edward Fenech B.A.(GEN.), B.A.(HONS.), M.A., Ph.D.(Leeds), F.R.A.S., O.S.A.", "Da\u0127la", "Fil-ktieb tieg\u0127i G\u0127as-Sej\u0127a tal-G\u0127ana (Malta, 1980), jien \u0121a g\u0127andi ppubblikati studji stilisti\u010bi dwar poeti b\u0127al Fr Joe Mejlak u Victor Fenech.", "Hawnhekk, madankollu, qed nippre\u017centa studju tal-aqwa poeta Romantiku Malti tas-seklu tag\u0127na.", "Jien kont ilni fi \u0127siebi biex ng\u0127addi lil Dun Karm mill-g\u0127arbiel tal-kritika lingwistika-letterarja.", "Imma b\u0127al kull bi\u010b\u010ba xog\u0127ol o\u0127ra, dan l-istudju kellu jistenna sa ma wasal il-waqt tieg\u0127u.", "Il-\u0127sieb tieg\u0127i twettaq wara li l-Kumitat tal-Konferenza DUN KARM, imwaqqaf skont il- fundazzjoni fl-Universit\u00e0 ta' Malta mis-Sinjurina Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar bil-kuntratt tas-6 ta' Novembru 1975, stedinni biex nag\u0127ti t-tielet konferenza fuq il-Poeta Nazzjonali.", "L-ewwel konferenza kien taha l-Professur \u0120u\u017c\u010b Aquilina fil-5 ta' Marzu 1976.", "Din kienet fuq Dun Karm u \u017bminijietu.", "Hi kienet stampata fl-1977.", "It-tieni konferenza taha Dr Oliver Friggieri.", "Hi kienet fuq Mekkani\u017cmi Metafori\u010bi f'Dun Karm.", "Hi kienet pubblikata fl-1978.", "Din il-konferenza tajtha fis-Science Lecture Theatre tal-Universit\u00e0 ta' Malta fit-18 ta' Ottubru 1979, il-mija u tmien anniversarju mit-Twelid ta' Dun Karm, fil-pre\u017cenza tas- Sinjurina Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar, ir-Rettur Edwin Borg Costanzi, il-Professur \u0120u\u017c\u010b Aquilina, Mons. Karm Sant A/Kap tad-Dipartiment tal-Malti, is-Sur \u0120u\u017c\u010b Cassar Pullicino, Dr Wallace Ph.", "Gulia, is-Sur Erin Serracino Inglott, is-Sur \u0120u\u017c\u010b Cardona, Dun Frans Camilleri, Mons. Amabale Buontempo u \u0127afna studju\u017ci o\u0127ra ta' lsienna u tal- letteratura tag\u0127na.", "G\u0127an u Firxa tat-Tiftix", "L-g\u0127an ewlieni ta' dan l-istudju hu li jsir studju kritiku letterarju ta' Dun Karm iktar mill- aspett lingwistiku milli minn \u0127a\u0121'o\u0127ra.", "G\u0127alkemm il-kwotazzjonijiet minn Dun Karm baqg\u0127u indispensabbli, huma \u017cgur li ma jiffurmawx l-iktar parti \u010bentrali ta' dan it-tiftix.", "Is-siltiet ing\u0127ataw biss biex jikkonfermaw il-konklu\u017cjonijiet li saru fir-ri\u010berka fuq Dun Karm.", "Fil-qofol tieg\u0127u dan l-istudju hu diskussjoni u applikazzjoni tat-teorija lingwistika tad- devjazzjoni b'riferenza g\u0127all-poe\u017ciji ta' Dun Karm jew a\u0127jar g\u0127all-mikrolingwa tieg\u0127u kif tidher fil-versi li hu \u0127allielna.", "Fi kliem ie\u0127or a\u0127na ridna naraw kemm Dun Karm, fil- lingwa Maltija m\u0127addma minnu fil-poe\u017cija, \u017camm jew tbieg\u0127ed mill-Malti standardizzat.", "Imma billi Dun Karm hu prolifiku \u0127afna, a\u0127na rajna li kien jaqbel li nag\u0127\u017clu ktieb wie\u0127ed g\u0127al dan l-iskop.", "Dan hu l-Antolo\u0121ija ta' Dun Karm mi\u0121bura mill-Professur Aquilina.", "B'hekk illimitajna rwie\u0127na g\u0127al u\u0127ud mill-poe\u017ciji li hu kiteb bil-Malti, imma \u0127allejna l- wisa' g\u0127al diversit\u00e0 ta' poe\u017ciji tieg\u0127u kemm b\u0127ala metrika, u kemm b\u0127ala kontenut.", "Fl- istess \u0127in \u0127allejna barra g\u0127alkollox it-traduzzjonijiet li hu g\u0127amel u li mhux bilfors jirriflettu g\u0127alkollox il-mikrolingwa tieg\u0127u.", "I\u017cda dawn il-limitazzjonijiet li a\u0127na imponejna fuqna nfusna huma xhieda bi\u017c\u017cejjed biex juru kemm g\u0127ad baqa' qasam kbir x'jin\u0127adem anki fl-istess linja tat-teorija tad-devjazzjoni.", "Metodu tat-Tiftix", "Biex il-mikrolingwa poetika ta' Dun Karm setg\u0127et tkun studjata fil-qosor, imma fl-istess \u0127in fl-aspetti ewlenin tag\u0127ha, bdejna l-ewwel billi fl-introduzzjoni ddiskutejna l-i\u017cviluppi stilisti\u010bi fi \u017cminijietna.", "Wara rajna xi aspetti fonolo\u0121i\u010bi.", "Imbag\u0127ad tkellimna dwar xi aspetti morfolo\u0121i\u010bi.", "Wara g\u0127addejna g\u0127al trattament qasir ta' xi aspetti sintatti\u010bi, u sewwasew wara rajna xi aspetti lessikali.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett g\u0127idna l-konklu\u017cjonijiet \u0121enerali dwar l-elementi karatteristi\u010bi tal-grammatka u tal-lingwa ta' Dun Karm.", "Hu ttamat li f'dan l-istudju, g\u0127alkemm limitat \u0127afna, urejna bi\u017c\u017cejjed li Dun Karm mhux biss hu poeta kbir, imma li ta\u0127t \u0127afna aspetti \u0127oloq lingwa g\u0127alih, u g\u0127addieha lilna f'sura poetika letterarja.", "I ta' Marzu 1984 Edward Fenech O.S.A", "Introduzzjoni", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar tletin sena, il-lingwistika g\u0127amlet passi kbar kemm ta\u0127t l-aspett teoretiku u kemm ta\u0127t l-aspett prattiku, hekk li nistg\u0127u ng\u0127idu li fi \u017cmienna din ix-xjenza la\u0127qet stat ta' maturit\u00e0 relattiva.", "Min\u0127abba f'hekk ma g\u0127adhiex i\u017colata u mag\u0127rufa biss mill-ftit b\u0127alma kienet qabel.", "G\u0127adda \u017c-\u017cmien tal-Komparatisti, tad-Darwinjani u tan-Neo- Grammati\u010bi tas-seklu dsatax.", "G\u0127adda wkoll i\u017c-\u017cmien ta' nies kbar b\u0127al Ferdinand de Saussure, Charles C. Fries u Leonard Bloomfield li dawlu b'g\u0127erfhom l-ewwel nofs tas- seklu tag\u0127na, anki jekk g\u0127adna m'a\u0127niex miftuma g\u0127alkollox mit-tag\u0127lim tag\u0127hom.", "L- g\u0127add ta' lingwisti fid-dinja hu tassew kbir fi \u017cmienna, u xi \u0127a\u0121a i\u017cjed hu dak tal- kontribuzzjonijiet tag\u0127hom li j\u0127addnu varjet\u00e0 kbira ta' su\u0121\u0121etti u aspetti.", "L-istudji lingwisti\u010bi re\u010benti qeg\u0127din jag\u0127tu kas ukoll tal-letteratura u fet\u0127u toroq \u0121odda fl- anali\u017ci tat-testi letterarji.", "B'hekk il-lingwista u l-kritiku letterarju sabu li kellhom g\u0127alqa determinata li fiha setg\u0127u ja\u0127dmu t-tnejn bla ma jkunu ta' \u0127sara g\u0127al xulxin.", "Billi l- lingwistika hi xjenza u l-letteratura hi arti, kul\u0127add kellu joqg\u0127od fil-limiti tieg\u0127u.", "B\u0127ala xjenza, il-lingwistika tg\u0127in lill-kritika letterarja ta\u0127t l-aspett teoretiku billi tforniha bil- makkinarju me\u0127tie\u0121 g\u0127all-anali\u017ci kritika, imma fl-istess \u0127in tibqa' fil-limiti tag\u0127ha ta'", "dixxiplina kontributorja g\u0127all-kritika letterarja.", "Il-kritika letterarja ma tintrabatx biss mal- aspett lingwistiku fl-anali\u017ci tat-testi.", "Fi kliem ie\u0127or, il-metodu teoretiku lingwistiku jg\u0127in lill-kritika letterarja, imma ma ji\u0127ux is-supremazija fuqha.", "G\u0127all-ewwel g\u0127andu mnejn jidher li kienet \u0127a\u0121a minn ewl id-dinja li l-lingwistika tintegra ru\u0127ha mal-kritika letterarja li hi s-sie\u0127ba naturali tag\u0127ha.", "Imma l-istorja turina li l-integrazzjoni bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 dixxiplini damet ma se\u0127\u0127et.", "G\u0127all-ewwel, il-lingwisti g\u0127addew mill-anali\u017ci ta' fatti lingwisti\u010bi tal-ilsien miktub jew mitkellem u bdew japplikaw l-istess teoriji g\u0127all-anali\u017ci ta' testi letterarji.", "Huma st\u0127ajlu li kienu se jkollhom l-istess pre\u010bi\u017cjoni xjentifika li kienu qeg\u0127din jiksbu bl-anali\u017ci tal-ilsien b\u0127ala tali.", "Din kienet wa\u0127da mill-ewwel illu\u017cjonijiet tag\u0127hom.", "Il-kriti\u010bi letterarji \u0127assew ru\u0127hom assedjati f'darhom, imma malajr iddefendew irwie\u0127hom billi qalu li l-letteratura hi arti u mhux xjenza.", "Il-lingwisti b'danakollu ma qatg\u0127ux qalbhom u komplew bit-teknika analitika u bl-u\u017cu tat-terminolo\u0121ija rikka u m\u0127awra tag\u0127hom.", "Huma \u010ba\u0127du g\u0127alhekk dak kollu li kien prelingwistiku fost il-kriti\u010bi letterarji, ji\u0121ifieri warrbu g\u0127alkollox kull aspett su\u0121\u0121ettiv, impressjonistiku jew mentalistiku.", "Wie\u0127ed mill-akbar sforzi li saru favur l-integrazzjoni tal-lingwistika u l-kritika letterarja \u0121ara fl-Istati Uniti fir-rebbieg\u0127a tas-sena 1958.", "Kien f'dik l-okka\u017cjoni li ta\u0127t l-awspi\u010bji tas-Social Science Research Council saret konferenza fl-Indiana Universitv biex jesploraw il-possibilt\u00e0 li jsibu ba\u017ci komuni g\u0127al diskussjoni u forsi wkoll ftehim, l-iktar fost il-lingwisti, il-psikolo\u0121i u l-kriti\u010bi letterarji, dwar il-karatteristi\u010bi tal-istil fl-ilsien.", "B'hekk kien ittamat li to\u0127ro\u0121 a\u0127jar in-natura tal-letteratura u jing\u0127a\u017clu sistematikament l- elementi kostitwenti tal-istil.", "Il-parti\u010bipanti mhux biss inqdew b'lingwi diversi fil-qari tal- karti tag\u0127hom u fid-diskussjonijiet, imma wkoll u\u017caw tant metodi diversi biex jippruvaw i\u0127ollu l-istess problemi tal-istil li anqas biss ma rnexxielhom jaslu g\u0127al definizzjoni komuni tan-natura tal-istil.", "Imma g\u0127all-inqas din il-konferenza serviet ta' stimulu biex kull studju\u017c jag\u0127raf li kien hemm \u0127afna metodi o\u0127ra li hu seta' ju\u017ca.", "Kien b'dan il-mod ukoll li kiber l-interess f'iktar ri\u010berka dwar in-natura tal-pro\u010bess letterarju u l-funzjonijiet tal-kritika letterarja.", "Wie\u0127ed jista' jie\u0127u idea tal-progress li sar fil-kritika letterarja ta\u0127t l-influwenza tal- lingwistika billi j\u0127ares lejn l-antolo\u0121ija Essavs on Stvle and Language: Linguistic and Critical Approaches to Literarv Stvle li \u0127are\u0121 Roger Fowler fl-1966,2 u xi \u0127a\u0121a i\u017cjed billi janalizza l-kontribuzzjonijiet varji li hemm fl-antolo\u0121ija Linguistics and Literarv Stvle li \u0127are\u0121 Donald C. Freeman fl-1970.3 Fil-parti l-kbira tag\u0127hom ir-ri\u010berki li hawn f'dawn i\u017c- \u017cew\u0121 antolo\u0121iji nkitbu wara l-1960, b'xi e\u010b\u010bezzjoni b\u0127all-essav 'Linguistics and Literarv Historv' ta' Leo Spitzer.t Minn dawn l-istudji to\u0127ro\u0121 we\u0127idha l-konklu\u017cjoni li kritiku tajjeb fi \u017cminijietna jrid ikun ukoll lingwista tajjeb kif qal l-istess Freeman fl- introduttorju 'Linguistic Approaches to Literature'.5 Ma hemmx g\u0127alfejn ng\u0127idu li l- kontributuri g\u0127al dawn i\u017c-\u017cew\u0121 antolo\u0121iji ma mxewx fuq metodu lingwistiku wie\u0127ed, imma kul\u0127add qata' g\u0127al rasu kif deherlu l-a\u0127jar skont is-su\u0121\u0121ett u \u010b-\u010birkostanzi.", "Imma minn din il-varjet\u00e0 kollha, li tinkludi wkoll studju dwar il-grammatka \u0121enerattiva u l-", "kun\u010bett tal-istil letterarju b\u0127ala effett tar-rivoluzzjoni li qajjem Noam Chomskv fil-qasam lingwistiku l-iktar bil-pubblikazzjoni tas-Svntactic Structures fl-1957, hija prova bi\u017c\u017cejjed biex turi x'effett kellha l-lingwistika moderna fuq il-kritika letterarja minkejja n-nuqqas ta' simpatija li kien hemm fil-bidu bejn il-lingwisti u l-kriti\u010bi letterarji.", "Fil-bidu tas-Sittinijiet sar id-Disa' Kungress Internazzjonali tal-Lingwisti, u fost il- kelliema kien hemm M. A. K. Hallidav li tkellem dwar l-istudju lingwistiku ta' testi letterarji.", "Iktar tard dan l-istudju kien stampat fil-Proceedings of the IXth International Congress of Linguists fl-1964.6 Fil-karta tieg\u0127u, Hallidav irrifera g\u0127all-applikazzjoni tat- teknika lingwistika fl-istudji letterarji u sejja\u0127 dan it-tlaqqig\u0127 tal-lingwistika u l-kritika letterarja bit-terminu kompost 'stilistika lingwistika'.", "S'issa ng\u0127ataw \u0127afna definizzjonijiet tal-istil) imma g\u0127all-iskop tag\u0127na nistg\u0127u ng\u0127idu li l-istil hu l-mod li bih jitfisser il-\u0127sieb bis-sa\u0127\u0127a ta' kliem, grammatka u sintassi.8 Il-kelma 'mod' hi l-qofol tad-definizzjoni g\u0127aliex tirrileva l-funzjoni essenzjali tal-istil.", "Fil-fatt, l- istil hu interessat mill-g\u0127a\u017cla li ssir f'livelli diversi tal-ilsien, ji\u0121ifieri l-g\u0127a\u017cla fil- fonolo\u0121ija, l-g\u0127a\u017cla fil-morfolo\u0121ija, l-g\u0127a\u017cla fis-sintassi u l-g\u0127a\u017cla fil-lessiku.", "Fl-istess \u0127in, l-istil jista' jo\u0127ro\u0121 (a) jew bis-sa\u0127\u0127a ta' devjazzjoni min-norma, (b) jew bl-u\u017cu metodiku tal-istess mudelli lingwisti\u010bi, (\u010b) jew bl-esplojtazzjoni ta' mudelli lingwisti\u010bi l- iktar varji.", "It-test letterarju nnifsu g\u0127andu jkun dak li jmexxina biex niddeterminaw l-istil tieg\u0127u wara li nqeg\u0127duh g\u0127all-anali\u017ci lingwistika.", "Fl-anali\u017ci purament lingwistika a\u0127na mdorrijin nie\u0127du s-sentenza b\u0127ala ikbar unit\u00e0 g\u0127all- anali\u017ci tag\u0127na, imma meta ni\u0121u g\u0127all-istilistika ma nistg\u0127ux nibqg\u0127u mag\u0127luqin f'dak i\u010b- \u010bokon.", "Problema b\u0127al din nibtet ukoll fit-teorija tat-traduzzjoni fejn is-sentenza n\u0127asset \u010bkejkna \u0127afna biex twassal g\u0127al traduzzjoni tajba u g\u0127al anali\u017ci xierqa.", "G\u0127alhekk kien issu\u0121\u0121erit li jittie\u0127ed il-paragrafu b\u0127ala l-ikbar unit\u00e0, u hekk tnissel it-terminu \u0121did 'paragrema'.", "Imma fil-ka\u017c tal-istilistika anqas il-paragrafu ma hu bi\u017c\u017cejjed g\u0127all-anali\u017ci.", "G\u0127alhekk kellha tinstab unit\u00e0 ikbar mill-paragrafu biex isservi ta' ba\u017ci g\u0127all-anali\u017ci stilistika.", "Din l-unit\u00e0 iktar tikkonsisti fit-test s\u0127i\u0127 li jkollna nanalizzaw, u dan jista' jkun kemm pro\u017ca, kemm poe\u017cija, u kemm kitba mista.", "Meta n\u0127arsu lejn il-progress li sar fil-Malti f'dawn l-a\u0127\u0127ar tletin sena naraw li ttie\u0127du passi kbar fil-qasam lingwistiku.", "Il-pubblikazzjonijiet lingwisti\u010bi The Structure of Maltese,10 Papers in Maltese Linguistics,1l Maltese Linguistic Survevsl2 u A Maltese- Arabic Comparative Grammar3 tellg\u0127u lill-Professur \u0120u\u017c\u010b Aquilina fuq pedestall fid- dinja tal-istudju\u017ci.", "Anzi hu g\u0127andu jkun mag\u0127ruf b\u0127ala 'Missier il-Lingwistika Maltija' kemm min\u0127abba l-kontribuzzjonijiet tieg\u0127u f'dan il-qasam, u kemm min\u0127abba li kien hu li t\u0127abat biex ex-studenti tieg\u0127u telg\u0127u l-Ingilterra \u0127alli jit\u0127arr\u0121u fl-a\u0127\u0127ar \u017cviluppi tal- lingwistika moderna.", "Kien b'dan il-mod li jiena ktibt u stajt nippubblika fl-Olanda t-te\u017ci dottorali tieg\u0127i Contemporarv Journalistic Maltese: An Analvtical and Comparative Studv.", "Kien ukoll bl-istess mod li Dr Albert Borg qabad din il-linja ta' lingwistika u", "rnexxielu jikseb id-dottorat re\u010bentement minn Universit\u00e0 Ingli\u017ca, b'te\u017ci lingwistika A Studv of Aspect in Maltese, pubblikata fl-Istati Uniti fl-1981.", "Fl-istess intervall kien hemm ukoll studju\u017ci o\u0127ra li interessaw ru\u0127hom fil-lingwistika Maltija.", "Fost dawn nistg\u0127u nsemmu lil Dr Alexander Borg, David Cohen, William Cowan, Dr B. S. J. Isserlin, Dr J. M. Brincat, Helmut Ludtke, L. P. Trimble u o\u0127rajn.", "Ta' min isemmi wkoll lil Dr Ahmed Talaat li ta\u0127t id-direzzjoni tal-Professur \u0120u\u017c\u010b Aquilina \u0127a d-dottorat mill-Universit\u00e0 ta' Lixandra bit-te\u017ci 4 Comparative Studv of Maltese as an Arabic Dialect f'Settembru 1977.", "G\u0127andu jidher \u010bar g\u0127alhekk li l-lingwistika Maltija, kemm sinkronika u kemm dijakronika, imxiet sewwa 'l quddiem, forsi wisq i\u017cjed milli wie\u0127ed ja\u0127seb g\u0127all-ewwel.", "Min\u0127abba dal-progress kollu wasal i\u017c-\u017cmien biex il-lingwisti Maltin iduru g\u0127all-kritika letterarja bl-apparat lingwistiku tag\u0127hom.", "Dan hu xog\u0127ol li jrid jie\u0127u s-snin il-kbar, imma g\u0127andu j\u0127alli t-tajjeb tieg\u0127u jekk irridu ng\u0127inu 'l-Malti biex jil\u0127aq livelli dejjem og\u0127la, anki fil-qasam stilistiku.", "F'dan l-istudju se n\u0127arsu biss lejn il-poe\u017cija ta' Dun Karm kif inhi rappre\u017centata fl- Antolo\u0121ija mi\u0121bura mill-Professur \u0120u\u017c\u010b Aquilina.", "Stajna da\u0127\u0127alna poe\u017ciji o\u0127ra mit-tliet kotba tal-G\u0127ana li kien \u0127are\u0121 it-Tabib \u0120u\u017c\u010b Bonnici, jekk mhux ukoll poe\u017ciji stampati band'o\u0127ra, imma dan kien ikun qasam wiesa' wisq g\u0127al studju b\u0127al dan.", "Anzi anki fl- istess Antolo\u0121ija jkollna nillimitaw irwie\u0127na g\u0127al poe\u017ciji mag\u0127\u017cula.", "Hawnhekk se naraw biss xi aspetti stilisti\u010bi tal-poe\u017cija ta' Dun Karm.", "U dan se nag\u0127mluh billi nippruvaw no\u0127or\u0121u xi karatteristi\u010bi tal-mikrolingwa Dunkarmjana fil-livelli kollha.", "G\u0127alhekk l-anali\u017ci tag\u0127na se tinqasam ta\u0127t erbat irjus: (a) fonolo\u0121ija; (b) morfolo\u0121ija; (\u010b) sintassi; u (d) lessiku.", "A. Aspetti Fonolo\u0121i\u010bi", "L-istudji stilisti\u010bi huma l-aktar interessanti mill-anali\u017ci tal-ilsien miktub, u mhux dak mitkellem.", "Imma fil-fatt il-fonolo\u0121ija g\u0127andha \u0127afna x'tag\u0127ti f'diversi kontributi letterarji b\u0127alma huma d-drammi, il-\u0127rejjef u l-poe\u017cija.", "Hu x'aktarx minnu li hemm xi g\u0127amliet ta' poe\u017cija miktuba bil-g\u0127an li tidher fuq il-karta bis-simboli ortografi\u010bi u b'manjieri diversi b\u0127alma ji\u0121ri kultant fil-poe\u017cija Futurista.", "Imma meta n\u0127arsu lejn il-poe\u017cija ta' Dun Karm x'aktarx li ninnutaw li kienet miktuba bil-g\u0127an li tkun ippreservata l-kelma mlissna mill- poeta bl-effetti kollha tag\u0127ha.", "Hekk, pere\u017cempju, ma nistg\u0127ux nitkellmu fuq rima tal- kliem miktub ming\u0127ajr ma nirrikorru g\u0127all-mod kif hu jkun pronunzjat fil-fatt.", "Nie\u0127du l- a\u0127\u0127ar terzina tas-sunett 'Xi N\u0127obb \u2014 Ma N\u0127obbx il-Gwerra' (p. 5):", "In\u0127obb il-g\u0127aqda li ma tafx bil-herra;", "In\u0127obb il-\u0127aqq u s-sewwa; in\u0127obb is-sa\u0127\u0127a", "Li ta\u0127dem g\u0127al kul\u0127add: ma n\u0127obbx il-gwerra.", "I\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet li jirrimaw huma 'herra' u 'gwerra'.", "Jekk in\u0127arsu lejhom fil-kitba jidhru li jiffurmaw rima perfetta g\u0127aliex jaqblu g\u0127alkollox ortografikament mis-sillaba a\u010b\u010bentwata lura.", "Imma meta n\u0127arsu lejn il-fonolo\u0121ija tag\u0127hom naraw li 'herra' fiha l- vokali (e:), ji\u0121ifieri l-parti li tirrima hi f'e:rra), filwaqt li 'gwerra' g\u0127andha l-vokali (e) qasira, hekk li l-parti li tirrima hi ('erra).", "Jekk inlissnuhom b'dan il-mod, ('e:rra) u ('erra), ir-rima tkun imperfetta.", "Imma nafu li 'herra' g\u0127andha wkoll pronunzja re\u0121jonali, b\u0127al fil- ka\u017c tal-Kottonera, u tista' g\u0127alhekk titlissen bil-vokali fe) qasira, ji\u0121ifieri f'erra).1", "B\u0127al f'ilsna o\u0127ra, fil-Malti nsibu \u0127afna kliem li jista' jkun imlissen b'\u017cew\u0121 modi jew i\u017cjed, u kull mod ikun a\u010b\u010bettabbli.", "Imma mal-mod li jing\u0127a\u017cel mill-kittieb, jo\u0127ro\u0121 ukoll l- istil fonolo\u0121iku tieg\u0127u li jitlob interpretazzjoni partikulari.", "Nie\u0127du b\u0127ala e\u017cempju l- kwattini tas-sunett 'Til Malta \u2014 Fuq il-Fruntiera' (p. 2):", "Dejjem rajtek sabi\u0127a, o Malta tieg\u0127i,", "Fil-libsa m\u017cewqa li int \u0127dimt mas-snin,", "Libsa li taf is-Seng\u0127a f'bosta frieg\u0127i,", "Minsu\u0121a b'\u0127ajt l-Im\u0127abba w it-Twemmin.", "U jien, poeta, o kemm g\u0127annaqtek mieg\u0127il", "Kemm bews qeg\u0127edtlek fuq \u0127addejk \u0127elwinl Kemm \u0127addimt \u0127siebi u qalbi u d-dg\u0127if ta' drieg\u0127i Biex ma narakx f'idejn il-barraninl", "Jekk in\u0127arsu lejn il-kliem li jirrima 'tieg\u0127i', 'frieg\u0127i', 'mieg\u0127i', 'drieg\u0127i', naraw li fil- Malti standardizzat g\u0127andu \u017cew\u0121 modi a\u010b\u010bettabbli.", "A\u0127na nistg\u0127u jew inlissnu f'ti.ail, f'fri.ai), ('mi.ai), ('dri.ai), jonkella nlissnu: ('ti.eil, ('fri.ei), ('mi.eil, ('dri.cil.", "\u0120aladarba hawn possibilt\u00e0 ta' g\u0127a\u017cla, hawn ukoll possibilt\u00e0 ta' mmarkar g\u0127all-istil fis-sistema fonolo\u0121ika.", "Kollox jiddependi jekk l-g\u0127 storika tkunx realizzata b\u0127ala (a) b\u0127al fil-ka\u017c", "ta' f'ti.ail, jew tkunx realizzata b\u0127ala (e) b\u0127al fil-ka\u017c ta' f'ti.ecil, kif kienu jg\u0127allmuna fil- grammatka tal-Malti tradizzjonali.", "Anzi hemm ukoll possibilt\u00e0 o\u0127ra: dik li l-g\u0127 storika ma tkun realizzata xejn b\u0127al fil-ka\u017c tal-pronunzja re\u0121jonali f'ti.iJ.", "Min\u0127abba s-sistema ortografika tag\u0127na, Dun Karm ma jg\u0127idilniex x'kien qed jifhem fonolo\u0121ikament b'dan il- kliem.", "G\u0127alhekk, filwaqt li hu seta' jag\u0127\u017cel g\u0127alih bejn pronunzja standardizzata u o\u0127ra, u bejn pronunzja standardizzata u pronunzja re\u0121jonali, hu tilef l-okka\u017cjoni li jag\u0127mel impatt stilistiku fl-aspett fonolo\u0121iku, u \u0127alla l-g\u0127a\u017cla f'idejna.", "Hekk ji\u0121ri li meta a\u0127na naqraw rima b\u0127al din, inkunu qeg\u0127din ninterpretaw, x'aktarx arbitrarjament, il-\u0127sieb u x-xewqa tieg\u0127u.", "Din hi limitazzjoni o\u0127ra tal-ortografija tag\u0127na, u kienet tkun g\u0127alkollox eliminata li kieku Dun Karm inqeda bl-alfabet fonetiku.", "L-ortografija tal-kliem Semitiku Malti hi bba\u017cata prin\u010bipalment fuq prin\u010bipji morfemi\u010bi u", "pere\u017cempju, il-vokali (i: u l-vokali (u:) jinkitbu b\u0127ala \u017c u u, imma jkunu mlissna fieju (uo) meta warajhom tinzerta l-konsonanti \u0127, jew il-konsonanti q, jew il-konsonanti", "storika g\u0127u jkunu f'sillaba a\u010b\u010bentwata.", "Hekk, niktbu 'x\u0127i\u0127a', 'sabi\u0127a', 'ma\u0127ruq' u 'mag\u0127luq', imma mbag\u0127ad inlissnu ('s\u0127ie\u0127a), (sa'bie\u0127aj, (ma\u0127'rou') u (ma:'lou7).", "Fis-sunett 'G\u0127al Dun Mikiel Xerri' (p. 3), niltaqg\u0127u mal-kelmiet 'x\u0127i\u0127a' u 'sabi\u0127a' fl- ewwel terzina:", "Jien reg\u0127'xt u bkejt, g\u0127ax rajt kemm kienet x\u0127i\u0127a", "mieg\u0127ek din l-Art li int \u0127abbejt fis-sewwa,", "bi m\u0127abba safja u bla nuqqas sabi\u0127a\u2026", "Ortografikament, ir-rima tidher li hi i\u0127a ('i:t\u0127a), imma fonolo\u0121ikament hi realizzata b\u0127ala f'ie\u0127a) min\u0127abba r-regola fonetika li semmejna fuq.", "Fil-poema 'Tl-Musbie\u0127 tal-Mu\u017cew' (p. 78) insibu l-istrofa sitta li se n\u0121ibu hawn ta\u0127t: U j\u0127ares, u jifli Dak fommok ma\u0127ruq, U l-\u0127ofra fejn \u017cejtek Fi\u017c-\u017cmien kien mag\u0127luq\u2026", "Ir-rima li naraw hawn hi uq fis-sistema ortografika, imma hi (uor) fis-sistema fonolo\u0121ika.", "B'hekk ir-rima ortografika \u0121ieli ting\u0127a\u017cel mir-rima fonolo\u0121ika.", "Din hi limitazzjoni o\u0127ra li timponi ru\u0127ha fuq il-poe\u017cija u \u0121\u0121ag\u0127alha titbieg\u0127ed mir-realt\u00e0 ta' tlissin il-kliem.", "Fi kliem ie\u0127or nistg\u0127u ng\u0127idu li Dun Karm sab ru\u0127u marbut mir-regoli ortografi\u010bi, u xejn ma fittex li ja\u0127rab minnhom.", "Il-poeti Futuristi, pere\u017cempju, \u0121ieli ma qag\u0127dux g\u0127ar-regoli tal-ortografija standardizzata, imma Dun Karm g\u0127a\u017cel li jintrabat biha kemm meta kien qieg\u0127ed jinqeda b'sistema ortografika qadima, u kemm meta beda ju\u017ca dik tal-G\u0127aqda.", "B'dan il-mod \u0121ab ru\u0127u b\u0127ala poeta konservattiv u fl-istess \u0127in modern g\u0127aliex mexa dejjem skont l-ortografija a\u010b\u010bettata fil-mument bla ma fittex li jaqta' g\u0127al rasu.", "Imma jekk Dun Karm wera ru\u0127u konservattiv fis-sistema ortografika, hu \u0121ieb ru\u0127u ta' progressiv fl-u\u017cu li g\u0127amel mir-rima fil-poe\u017cija tieg\u0127u.", "G\u0127alkemm ma hux minnu dak li qal Milton fl-introduzzjoni tal-ewwel edizzjoni tal-Paradise Lost li r-rima hi invenzjoni ta' \u017cmien barbaru, il-poeti Klassi\u010bi Griegi u Latini ma nqdewx biha jekk mhux a\u010b\u010bidentalment jew g\u0127all-inqas okka\u017cjonalment u fil-bog\u0127od.", "Dun Karm g\u0127araf ukoll il- fatt li r-rima ma hix indispensabbli, anzi \u0127afna drabi ma nqediex biha.", "Hekk g\u0127amel, pere\u017cempju, meta kiteb poe\u017ciji ta' \u010bertu nifs fil-versi tal-\u0127dax ma\u0127lula, fil-versi liberi, u xi kultant fis-saffika.", "I\u017cda anki jekk ninsew g\u0127al ftit dawn il-ka\u017cijiet ta' poe\u017ciji bla rima, ma rridux wisq biex insibu li Dun Karm \u0127ass ru\u0127u liberu biex jin\u0127all mill-irbit sfiq tar-rima perfetta fil-poe\u017ciji l-o\u0127ra rimati.", "Hekk, pere\u017cempju, hu \u0127a li\u010benzja poetika u elimina l-a\u0127\u0127ar konsonanti (n) tal-kelma 'xejn' kif ji\u0121ri spiss fil-Malti mitkellem, biex b'dan il-mod sab kelma tirrima mal-kelma 'Mulej' fis-sunett Lill-Madonna ta' Lourdes' (p. 18):", "Inti li taf kif ji\u017cen il-Mulej, u taf kif jg\u0127abbar in-nirien tal-Qilla bl-ilma tal-\u0126ajr, meta tibki l-Indiema,", "t\u0127allix, Madonna, li tintemm fix-xej' it-talba tal-\u0121wejdin: miktub ewwilla li qatt id-dinja m'g\u0127andha jkollha sliema2", "Imma i\u017cjed minn hekk, hu \u0121ieli nqeda bir-rima imperfetta g\u0127alkollox.", "Hekk, pere\u017cempju, hu g\u0127amel u\u017cu mill-'eve rhvme', hekk li fil-kitba ortografika tag\u0127na tidher li hemm ir- rima, filwaqt li fil-fonolo\u0121ija attwali hemm nuqqas ta' qbil perfett fl-element vokaliku a\u010b\u010bentwat.", "Fis-sunett 'Lill-Pja\u010bir' (p. 18), hu jag\u0127ti l-kelma 'hena' b\u0127ala kelma li tirrima ma' 'sena' g\u0127alkemm wa\u0127da hi mlissna f'e:naj bil-vokali (e:) u l-o\u0127ra f'sena) bil-vokali (el qasira.", "Dan hu ka\u017c ie\u0127or li jaqbel ma' 'herra' u 'gwerra' li semmejna qabel.", "Differenza o\u0127ra vokalika fil-livell fonolo\u0121iku nsibuha, pere\u017cempju, fit-tieni sunett 'Lil \u0120annina Pisani' (p. 8) li fih il-kelma '\u0127afifa' hi mog\u0127tija b\u0127ala kelma li tirrima ma' 's\u0127i\u0127a', 'sabi\u0127a', u 'x\u0127i\u0127a'.", "\u0120annina, l-qabar mhux g\u0127al dejjem: s\u0127i\u0127a", "qieg\u0127da \u0121o sidri din it-Tama kbira;", "g\u0127ad ter\u0121a' tidher \u0127arstek is-sabi\u0127a,", "tar\u0121a' tal-Hena t\u0127e\u0121\u0121ek it-tferfira.", "Il-\u0121ebla li tg\u0127attik g\u0127alxejn tkun x\u0127i\u0127a, g\u0127ax il-Weg\u0127da ta' Kristu mhix qasira: 'Jekk mieg\u0127ek t\u0127addan is-Salib, \u0127afifa tkunlek il-Qawma u Ru\u0127ek ma tkunx fqira. '", "Dan hu ka\u017c ie\u0127or ta' rima ortografika, imma mhix fonolo\u0121ika.", "G\u0127al Dun Karm l-iktar importanti kien il-\u0127sieb, u mhux ir-rima perfetta.", "L-assonanza u l-konsonanza g\u0127alih jiswew daqs ir-rima meta jkun hemm ra\u0121uni suffi\u010bjenti.", "Barra minn dan, Dun Karm \u0121ieli da\u0127\u0127al il-pronunzja djalettali biex i\u0121ib ir-rima.", "Hekk, pere\u017cempju, l-\u00c0 storika tal-pronom mehmu\u017c tal-femminil singular hi realizzata b\u0127ala (jl f'\u0127afna djaletti Maltin u G\u0127awdxin.", "B'dan il-mod il-kelma mi\u017cjuda morfolo\u0121ikament '\u0127dejha' hi mlissna ('\u0127deija) djalettalment.", "Din l-istess kelma, Dun Karm da\u0127\u0127alha fis- sunett 'Il-G\u0127id tal-Imwiet' (p. 10) u qabbilha mal-kelma 'g\u0127ajnejja':", "Dlonk \u0127sieb minn mo\u0127\u0127i jg\u0127addi u jfakkarni", "F'xi w\u0127ud li jien \u0127abbejt, u d-dmug\u0127 f'g\u0127ajnejja", "Jaqbe\u017c, u qalbi ddub f'\u0127asra qawwija.", "Il-knisja tal-qu\u010b\u010bata imma ssabbarni, Fejn Omm imnikkta b'Binha mejjet \u0127dejha Fuq l-oqbra ta' kul\u0127add t\u0127ares Marija.", "G\u0127all-effett tal-enfasi, Dun Karm anqas ma sabha bi kbira biex jinqeda bl-istess kelma minflok bi kliem differenti f'po\u017cizzjonijiet li fihom kienet me\u0127tie\u0121a r-rima.", "Hekk, pere\u017cempju, fis-sunett 'Xi N\u0127obb \u2014 Ma N\u0127obbx il-Gwerra' (p. 5) li \u0121a semmejna qabel ida\u0127\u0127al il-kelma 'gwerra' sitt darbiet f'tarf il-vers.", "Tant hu hekk li s-sunett fih tliet rimi biss ('arni) b\u0127al fil-kelma '\u0127alaqni', (f'erra) b\u0127al fil-kelma 'gwerra' u ('a\u0127\u0127aj b\u0127al fil- kelma 'sa\u0127\u0127a'.", "Is-sunett s\u0127i\u0127 hu dan:", "In\u0127obb fuq kollox 'l Alla li \u0127alaqni", "U tani l-jedd li ng\u0127ix: ma n\u0127obbx il-gwerra;", "In\u0127obb il-Knisja tieg\u0127u li twettaqni", "F'dak li \u0127abbarli Hu: ma n\u0127obbx il-gwerra.", "In\u0127obb l-art ta' twelidi li trejjaqni", "Bil-\u0127ob\u017c minn tag\u0127ha bnin: ma n\u0127obbx il-gwerra; In\u0127obb dik il-Bandiera li sseddaqni", "Flimkien ma' \u0127uti hawnhekk: ma n\u0127obbx il-gwerra.", "In\u0127obb il-pa\u010bi li bid-da\u0127ka tag\u0127ha Thenni s-smewwiet u l-art: ma n\u0127obbx il-gwerra, G\u0127ax niket, bi\u017ca' u mewt imorru mag\u0127ha.", "In\u0127obb il-g\u0127aqda li ma tafx bil-herra; In\u0127obb il-\u0127aqq u s-sewwa, in\u0127obb is-sa\u0127\u0127a Li ta\u0127dem g\u0127al kul\u0127add: ma n\u0127obbx il-gwerra.", "G\u0127alkemm dan hu l-iktar ka\u017c immarkat g\u0127ar-ripetizzjoni tal-istess kelma fl-istess poe\u017cija g\u0127all-effett tal-istil f'po\u017cizzjoni ta' rima, \u017cgur li ma hux ka\u017c uniku ta' tennija simili.", "Hekk, pere\u017cempju, fis-sunett 'Roma Immorttalis' (p. 11) insibu l-kelma 'Kristu' taqbel mag\u0127ha nfisha fis-sestina:", "Fuq it-trab tag\u0127ha tqieg\u0127det \u0121ebla \u0121dida,", "\u2014 Il-\u0121ebla kienet Pietru u q'g\u0127edha Kristu \u2014", "Alla wettaqha\u2026 i\u017c-\u017cmien jg\u0127addi w i\u017cidha.", "Hekk kibret, mill-qadima i\u017cjed sabi\u0127a, Ruma o\u0127ra, mg\u0127annqa mas-Salib ta' Kristu, Ruma li ma tmut qatt, u qatt mhi xi\u0127a.", "Fl-ottava tal-istess sunett insibu l-kelma 'mog\u0127nija' mtennija wkoll, b'mod li \u017c-\u017cew\u0121 kwattini li jiffurmaw l-ottava jibdew b'vers li jispi\u010b\u010ba biha:", "Fejn hu l-midba\u0127 ta' \u0120ove7 Id-djar mog\u0127nija", "Tas-slaten rebbi\u0127in, iddewl Fejn huma2", "Bla \u0127oss i\u0121\u0121arrfet minn kul\u0127add minsija", "Il-qawwa ta' bla tarf li kienet Ruma.", "G\u0127alxejn poeti, ftit jew wisq mog\u0127nija, B'kelma tas-sa\u0127\u0127a, iddoqq, safja, mirquma, G\u0127annewlha tqum: il-mejta, bla mibkija, Ta\u0127t il-\u0127erba ta\u017c-\u017cmien baqg\u0127et mirduma.", "Il-kelma 'mog\u0127nija' x'aktarx li tag\u0127ti inqas fil-g\u0127ajn mill-isem proprju 'Kristu'.", "Imma da\u017c-\u017cew\u0121 kelmiet imtennija fl-istess sunett jag\u0127tu xhieda ta' kemm Dun Karm kien jemmen fir-ripetizzjoni stilistika f'po\u017cizzjoni fejn ir-rima tkun mistennija.", "Dun Karm kien jinqeda bit-tennija tal-istess kelma fil-po\u017cizzjoni tar-rima mhux biss fil- ka\u017c tas-sunetti fejn ir-rima tkun iktar sfiqa, imma wkoll f'poe\u017ciji o\u0127ra fejn ir-rima hi iktar rari.", "Hekk jag\u0127mel, pere\u017cempju, fis-saffika 'Lil Malta tal-Lum u ta' G\u0127ada' (p. 77) fejn insibu l-kelma 'Monument' imtennija:", "isma' minni, tersaqx bit-tif\u0127ir f'fommok,", "bir-rand f'idejk quddiem il-Monument;", "jiena ng\u0127idhulek: Gidba sar tif\u0127irek,", "u gidba l-Monument.", "Teknika o\u0127ra li j\u0127obb jinqeda biha Dun Karm fil-ka\u017c tar-rima hi dik li jtenni l-istess kelmtejn jew i\u017cjed li jirrimaw fi strofi diversi fl-istess poe\u017cija, meta mhux ukoll f'poe\u017ciji indipendenti marbuta tematikament.", "Hekk, pere\u017cempju, fis-sunett ''Talba g\u0127ax-Xita' (p. 12) insibu l-kliem 'tag\u0127na', 'ismag\u0127na', 'xebag\u0127na', u 'mag\u0127na' li jirrima fl-ottava.", "Imbag\u0127ad, fis-sunett ''Wara x-Xita' (p. 12), li hu t-twe\u0121iba tal-ewwel wie\u0127ed, jidher mill- \u0121did is-sett ta' kliem li jirrima b'bidla \u017cg\u0127ira: 'tag\u0127na', 'tismag\u0127na' (flok 'ismag\u0127na' kif dehret qabel), 'xebag\u0127na' u 'mag\u0127na'.", "\u0126a\u0121a b\u0127al din Dun Karm ma setax ma jag\u0127milhiex apposta, u g\u0127alhekk g\u0127andha titqies b\u0127ala karatteristika tieg\u0127u, minkejja l-fatt li ma kienx wa\u0127du li g\u0127amel hekk fil-poe\u017cija Maltija.", "Ara b\u0127ala e\u017cempju iktar strett ta' din it-teknika fi\u017c-\u017cew\u0121 sunetti marbutin ta\u0127t l-isem 'Fil-Portugall' ta' Salvu Frendo de Mannarino.", "15", "L-ottava ta' ''Talba g\u0127ax-Xita' hi din li \u0121ejja: Mulejja, \u0127niena minn dil-g\u017cira tag\u0127nal Inti li \u0127tartha b\u0127ala bintek kmieni, Int li ta' m\u0127abbtek tajtha l-jedd ewlieni, T\u0127allihiex tmut bil-g\u0127atx, Mulejja, ismag\u0127na.", "Kollox niexef madwarna: oqsma xebag\u0127na Ma tara mkien; imkien ma jidher hieni Wi\u010b\u010b ta' bidwi fel\u0127an, u fuq is-swieni", "Li ma jroddux, is-si\u0121ar tibki mag\u0127nal", "L-ottava tas-sunett pari\u0121\u0121u ''Wara x-Xita' hi din li \u0121ejja: Kemm ni\u017clet \u0127elwa fuq il-g\u017cira tag\u0127na", "Ix-xita li tlabniek, Alla \u0127aninl A\u0127na nafu, Missier, li int tismag\u0127na, G\u0127ax l-g\u0127axqa tieg\u0127ek thenni lill-bnedmin.", "Minn qalbna ni\u017c\u017cuk \u0127ajr.", "Meta xebag\u0127na I\u0127addru l-oqsma u b'si\u0121ar imwarrdin Jifir\u0127u l-\u0121onna u s-sema jid\u0127ak mag\u0127na Bix-xemx li ttuq il-kotra tal-\u0127ajjin\u2026", "Fil-poe\u017cija 'Il-Monument' (pp. 28-29) insibu l-kelmtejn 'quddiem' u 'sliem' jirrimaw fi tliet strofi differenti.", "L-ewwel ma jidhru hu fl-ewwel strofa:", "Wa\u0127dek, \u0121wejjed, b'mixjitek sabi\u0127a,", "B'dik il-\u0127arsa mitfug\u0127a 'l quddiem,", "Fejn int sejjer, o Bniedem, o Alla,", "Fommok mimli bil-kelma tas-sliem2", "Imbag\u0127ad jer\u0121g\u0127u jidhru g\u0127at-tieni darba fis-sitt strofa b'ordni inversa: U Int \u0121wejjed, b'mixjitek sabi\u0127a, Fommok mimli bil-kelma tas-sliem, B'dik il-\u0127lewwa ta' Bniedem u Alla, B'dik il-\u0127arsa mix\u0127uta 'l quddiem\u2026", "It-tielet darba li l-istess par jer\u0121a' jidher hu fl-a\u0127\u0127ar strofa li hi biss varjanti tal-ewwel wa\u0127da:", "Issa wa\u0127dek, b'mixjitek sabi\u0127a,", "B'dik il-\u0127arsa mitfug\u0127a 'l quddiem,", "Fejn int sejjer, o Bniedem, o Alla,", "Fommok mimli bil-kelma tas-sliem2", "Fil-poe\u017cija ''Int Alla \u0126anin' (pp. 32-33) insibu l-kelmtejn li jirrimaw 'Sid' u '\u0121id' imda\u0127\u0127la f'\u017cew\u0121 strofi li jaqblu wkoll f'aspetti o\u0127ra hekk li nistg\u0127u ng\u0127idu li huma biss \u017cew\u0121 varjazzjonijiet tal-istess idea ba\u017cika.", "L-ewwel ma jidhru hu fit-tielet strofa:", "Tal-\u0127lejjaq", "is-Sid,", "fik jibda", "kull \u0121id\u2026", "Imbag\u0127ad jidhru g\u0127at-tieni darba fl-g\u0127oxrin strofa: Tal-\u0127lejjaq is-Sid, fawwara ta' \u0121id\u2026", "Din it-teknika ta' ripetizzjoni ta' kliem jirrima hi m\u0127addma \u0127afna f'Dun Karm.", "Ara wkoll b\u0127ala e\u017cempju l-par 'Lhudija/mistoqsija' li jirripeti ru\u0127u tliet darbiet u l-par '\u0120est/hu' li jirripeti ru\u0127u erba' darbiet it-tnejn fil-poe\u017cija 'Dan Min Hu7' (pp. 51-53).", "Hekk ukoll ara l-par 'fu\u0127\u0127ar/bin-nhar' li jtenni ru\u0127u tliet darbiet fil-poemett 'Il-Musbie\u0127 tal-Mu\u017cew' (pp. 78-87) miktub fl-1920.", "Dun Karm iqabbel ukoll flimkien kliem ta' binja sempli\u010bi mal- bixra komposta tieg\u0127u.", "Hekk, fil-\u0127dax-il strofa ta' 'Il-Monument' (p. 29) insibu l-kelma 'mkien' imqabbla ma' 'kullimkien':", "Oh xi \u0127lewwa ta' \u0121ranet imbierka", "Kienet dikl liema fer\u0127 kullimkienl", "Fuq kull wi\u010b\u010b tara d-da\u0127ka tal-hena,", "\u0126arsa mnikkta ma tilma\u0127 imkienl", "Ka\u017c ie\u0127or b\u0127al dan, anzi iktar sempli\u010bi u \u010bar min\u0127abba l-ekonomija tal-kliem li jissie\u0127eb mieg\u0127u, insibuh fil-wie\u0127ed u g\u0127oxrin strofa tal-poe\u017cija ''Tnt Alla \u0126anin' (p. 33) fejn niltaqg\u0127u mal-par '\u0127add/kul\u0127add':", "ma tinsa", "lil \u0127add", "bik mog\u0127ni", "kul\u0127add.", "Din is-sempli\u010bit\u00e0 kollha min-na\u0127a tar-rima g\u0127andha turi bi\u010b-\u010bar il-\u0127ila li kellu Dun Karm fil-kitba tal-poe\u017cija.", "Ir-rima ma hix ir-ru\u0127 tal-poe\u017cija, imma biss libsa esterna.", "Hu g\u0127alhekk li l-poeta tag\u0127na seta' jisfida r-rima perfetta u jinqeda wkoll bl-istess kliem rimat bla ma jag\u0127mel \u0127sara g\u0127all-poe\u017ciji tieg\u0127u.", "Fil-fatt, meta hu ried jag\u0127mel rima perfetta hu sabha wkoll, hekk li g\u0127andu inventarju s\u0127i\u0127 ta' rima Maltija fil-poe\u017ciji tieg\u0127u.", "Hu mhux biss g\u0127andu l-varjet\u00e0 fir-rima, imma wkoll fl-g\u0127a\u017cla tal-kliem li jirrima, g\u0127alkemm \u0127afna drabi wie\u0127ed ikun jista' jbassar x'se jkun il-kliem li jirrima min\u0127abba ra\u0121unijiet o\u0127ra.", "Hekk, jekk niltaqg\u0127u ma' 'Alla' nistennew 'qawsalla'; jekk hemm 'qalbna' nistennew 'talbna'; jekk hemm 'ommna' nistennew 'fommna'; u jekk hemm 'tieg\u0127ek' nistennew 'mieg\u0127ek', 'jitmieg\u0127ek' u 'drieg\u0127ek'.", "F'din il-\u0127a\u0121a madankollu jkun hemm ukoll ind\u0127il min-na\u0127a tal-limitazzjoni tal-lessiku Malti, anzi fil-ka\u017c ta' Dun Karm, tal-lessiku Malti Semitiku billi fil-poe\u017cija jinqeda kemm jista' bil-Malti safi.", "Wie\u0127ed mill-merti kbar ta' Dun Karm hu li hu ta armonija kbira lill-vers Malti bit- t\u0127addim tajjeb tal-metrika, u bin-'naturalezza' li hu nissel fih.", "Fil-parti l-kbira tag\u0127hom, il-versi ta' Dun Karm jin\u0127assu b\u0127ala perfetti u ma jonqoshom l-ebda tibdila jew tiswija.", "Hu g\u0127alhekk ukoll li wie\u0127ed i\u0127oss \u010berta solennit\u00e0 fil-qari tag\u0127hom.", "Hu minnu li Dun Karm kien \u0121a t\u0127arre\u0121 fil-kitba tal-poe\u017cija bit-Taljan, u \u017cgur li dan it-ta\u0127ri\u0121 f'dak l-ilsien armonju\u017c g\u0127enu \u0127afna.", "I\u017cda hu minnu wkoll li bil-poe\u017ciji tieg\u0127u fi lsienna, Dun Karm ta' prova \u010bara li kien ja\u0127kem ukoll il-Malti prosodiku wisq aktar mill-kontemporanji tieg\u0127u.", "B\u0127ala mudell ta' poe\u017cija Dunkarmjana miktuba fonolo\u0121ikament biex isservi ta' anali\u017ci g\u0127alina se n\u0121ibu s-saffika 'Il-Vjatku' (pp. 26-27) li dehret l-ewwel darba fil-\u0121urnal Il-", "\u0126abib fl-1915.", "Billi hi miktuba bla rima, is-sbu\u0127ija tag\u0127ha tistrie\u0127 fuq valuri intrinsi\u010bi.", "Fuq il-livell fonolo\u0121iku, jiswew \u0127afna l-kwalit\u00e0 tal-versi, l-a\u010b\u010benti, l-u\u017cu tal-konsonanti, tal-vokali u tad-dittongi.", "il vja:tku kollof dla:m 'tfappa 'ziffa 'kies\u0127a 'dvenven d3of'f7uo7 tat'twieri u 'fuo\u017c il \u0127dzietf im'sakkar iffita r'7ie\u017ca 'bla ma 'te:da t'tektek", "u 'min lim'wiezep", "lilma itfartfar fit'toro7 'fuor iz'zliedza", "ta l-art im' farba 'laun u 'lin tin'kiser", "iddi:ja '\u0127amra talfa'na:li w 'donna at'ra:t tistiednek", "kem tmet il '\u0127a:rsa '\u0127at ma 'jider 'barra fi waft jin'stama 'mifi 'ma:ddzel 'ta:ddi 3bie.a seuda fit'trief u 'teip fi 'ro:ti", "fil 'bo:t i'gergru", "fil\u0127i:n nisma kem 'kem 'le\u0127en qam'piena", "draitu biz'zejjet 'da:k il le\u0127en 'jersa7", "u kul ma j'murr jit'7auwa 'vdaria 'wa\u0127da 'nilma\u0127 jit'\u0127arku", "fi dwa:l tnein 'tnein res'7i:n man'na\u0127a l'wa\u0127da", "u ma lo\u0127ra tat'trier jit'7assmu j'\u0127effu", "quddiem it'tfa:l fin'nofs 'tmeuwetf u 't\u0127ammar ban'diera 'tfeikna", "Pedi:n jo'Porbu 'seu 'beda jin'stama", "ille\u0127en talqas'si:s u tannies 'lo\u0127ra 'jidru", "iddwa:l fit'twie\u017ci 'wara F'\u0127dzietf u 'fnofsom 'nies arkop'tei.om", "a:ddei dze'su: bil'leil fir'rie\u0127 fif'fita", "kollu \u0127niena u mo:'dri:ja kollu m'\u0127abba", "seijer i'7auwi l'Palp ur'ruo\u0127 ta ''mseiken 'fla\u0127\u0127ar tafbi:da", "nist\u0127aijel 'mi.ou a:ddei'ji:n mo\u0127'birja allai'nein talbned'mi:n 'andsli bil'Ptaija u li:lu j'fa\u0127\u0127ru li vda'' fein \u0127ops 'abjat", "il kobor 'ti.ou", "a:la' w '\u0127eba u 'beira 'mPattsa j'ziddzu", "a:lle:na ta mi:n 'bie\u0127 'jizba u jit'wetta\u017c", "a:dda dze'su: wa'rai\u0127 'baret p\u0127al 'fwie\u0127a '\u0127elwa tal'dzenna", "o ta:li:m ilfed'dei o 'emna 'mrattsa", "kem intom 'zbie\u0127 kem 'fi:kom 'e:rf tas'sema", "O tjieba ta bla 'tarf int 'bis stait 'ta:mel dal'dzen ta m\u0127abba", "de: meta l'jiem ta 'di:n il\u0127aija a'lizja", "ikunu 'waslu bief jin'temmu u 'mdeija'", "ta\u0127t il \u0127akma tal'meut 'kollu nis't\u0127ailu '\u0127olma li'mo:ddi", "iku:n bil'leil i'ku:n bi'na:r fif' fitwa", "jeu filvilla tas'saif e:k ja mu'leija", "eija zurni bit'tfa:l tnein 'tnein bil'le\u0127en li 'jitlop '\u0127niena", "la\u0127\u0127ar \u0127a'bi:p eija dzo 'sidri u '7i.et", "Palbek fur 'Palbi u 'min kul 'dnu:p saf'fi.a", "mi.ek ma:nna' dze'su: 'narbat bla 'biza it'trif ta 'deijem", "F'din is-saffika jidher li Dun Karm qabbel il-fonolo\u0121ija mat-tema \u010bentrali li titlob li jkun hemm pass tqil fil-metru u solennit\u00e0 fil-g\u0127a\u017cla tal-g\u0127amla tal-istrofa.", "Ibda biex, il-Poeta ma da\u0127\u0127alx rima, u g\u0127alhekk g\u0127en biex tin\u0127oloq atmosfera ftit jew wisq klassika.", "It-tliet versi tal-\u0127dax segwiti mill-vers tal-\u0127amsa li hemm f'kull strofa jkomplu jsa\u0127\u0127u s- solennit\u00e0.", "Dun Karm da\u0127\u0127al ukoll kemm-il darba l-vers ritmiku rikk tal-\u0127dax li fih l- a\u010b\u010bent jaqa' kemm fuq is-sitt u kemm fuq is-seba' sillaba, b\u0127al fil-ka\u017c tal-vers:", "Qeg\u0127din joqorbu sew\u2026 beda jinstama'\u2026 jonkella l-vers:", "G\u0127all-g\u0127ajnejn tal-bnedmin, an\u0121li bil-qtajja'\u2026 u hekk ukoll fl-a\u0127\u0127ar vers tal-\u0127dax fl-istess saffika:", "Mieg\u0127ek mg\u0127annaq, \u0120esti, naqbad bla bi\u017ca'", "It-triq ta' dejjem.", "F'din il-poe\u017cija ninnutaw ukoll li \u0127afna drabi l-fonolo\u0121ija metrika hi limitata mill- grammatka, hekk li strutturalment il-fra\u017cijiet \u0121ieli jisfrundaw il-limiti tal-vers u anki tal- istrofa biex ise\u0127\u0127 l-enjambment.", "Hekk ji\u0121ri, pere\u017cempju, bejn l-ewwel u t-tieni strofa:", "U mill-imwie\u017ceb L-ilma j\u010bar\u010bar fit-toroq.", "Fuq i\u017c-\u017clie\u0121a Tal-art imxarrba 'l hawn u 'l hinn tinkiser Id-dija \u0127amra tal-fanali\u2026", "Meta n\u0127arsu lejn il-\u0127sejjes konsonantali u vokali\u010bi li jirrealizzaw ru\u0127hom f'din il-poe\u017cija, g\u0127andna ninnutaw li l-iktar \u0127sejjes li qeg\u0127din jag\u0127tu atmosfera kiebja lis-saffika ma humiex il-konsonanti, imma l-vokali.", "Fil-fatt, il-konsonanti huma varjati \u0127afna, u l-enfasi qieg\u0127da iktar fuq dawk li huma koronali jew xemxin, milli fuq il-konsonanti quddemin jew fuq il-konsonanti warranin li flimkien jissej\u0127u wkoll qamrin.", "Imma meta n\u0127arsu lejn il-vokali, insibu li b'kollox is-saffika fiha 579 vokali.", "Minn dawn, 239 huma vokali mag\u0127luqa maqsumin f'176 vokali i, u 63 vokali u; 153 huma vokali nofs mag\u0127luqa u nofs miftu\u0127a, maqsumin f'113 vokali e, u 49 vokali o; filwaqt li 187 huma miftu\u0127in, ji\u0121ifieri l- vokali a.", "F'din l-istess saffika, Dun Karm g\u0127amel u\u017cu mill-vokali kollha qosra u twal u mid- dittongi kollha li je\u017cistu fil-fonolo\u0121ija Maltija.", "G\u0127alhekk nistg\u0127u ng\u0127idu li hu nqeda bir- rikkezza vokalika li g\u0127andna fil-Malti.", "Min\u0127abba l-interess tag\u0127ha se nag\u0127tu l-frekwenza ta' kull vokali u ta' kull dittong:", "Vokali Drabi Vokali Drabi il 92 (i) 17", "el 54 (e: 5", "al 148 (a:) 22", "o) 31 (o:) 4", "ul 32 (u:) 8 Dittongi Drabi", "ie) 27", "iu) 5", "ei) 22", "eu) 5", "ai) 1", "au) 6", "ou) 2", "ui) 2", "uol 3 Minn din l-anali\u017ci naslu biex ng\u0127idu li hemm 357 vokali qosra, 56 vokali twal, u 83", "dittongi.", "Minn fost il-vokali qosra, madankollu, il-vokali (a) qasira g\u0127andha l-ikbar frekwenza, kif ji\u0121ri fil-Malti mitkellem u fil-Malti miktub b\u0127ala regola \u0121enerali.", "Imma l- frekwenza tag\u0127ha ma tibqax qawwija min\u0127abba l-u\u017cu sfiq tad-dittong li fihom il-vokali (il b\u0127ala wie\u0127ed mill-elementi kostitwenti tag\u0127hom.", "B. Aspetti Morfolo\u0121i\u010bi", "Kull kittieb g\u0127andu l-mikrogrammatka tieg\u0127u b'mod li konxjament jew inkonxjament jag\u0127\u017cel \u010berti aspetti morfolo\u0121i\u010bi aktar minn o\u0127rajn mill-possibiltajiet kollha li toffrilu l- grammatka tal-ilsien li bih ikun qed jikteb.", "Hekk, jo\u0127ro\u0121 ukoll l-istil tal-kittieb fil-livell morfolo\u0121iku g\u0127alkemm x'aktarx li g\u0127all-ewwel wie\u0127ed jista' ja\u0127seb li l-morfolo\u0121ija hija jkunu meqjusa b\u0127ala tendenzi partikulari ta\u0127t il-livell standardizzat.", "Dan ji\u0121ri spiss, pere\u017cempju, fil-Malti mitkellem, fil-Malti tal-\u0121urnali u tax-xandir, kif ukoll fil-Malti ta' w\u0127ud mill-kittieba x'aktarx \u017cg\u0127a\u017cag\u0127.", "Dun Karm g\u0127andu wkoll il-mikrogrammatka tieg\u0127u li tag\u0127\u017clu minn kittieba o\u0127ra ta' Isienna.", "B\u0127ala regola \u0121enerali nistg\u0127u ng\u0127idu li hu ma jfittixx li jikser ir-regoli stabbiliti fil-Malti standardizzat.", "Bil-maqlub, hu jag\u0127mel \u0127iltu biex ikun e\u017catt fl-u\u017cu morfolo\u0121iku tieg\u0127u, hekk li kultant tidher fih tendenza lejn il-morfolo\u0121ija arkajka, li tag\u0127\u017clu kemm mill-Malti mitkellem, u kemm mill-Malti miktub ta' \u017cmienna.", "Barra minn dan g\u0127andu tendenza li jinqeda i\u017cjed b'\u010berti forom morfolo\u0121i\u010bi, milli b'o\u0127rajn minkejja l-possibilt\u00e0 tal-morfolo\u0121ija Maltija.", "Fil-Malti modern g\u0127andna t-tendenza li nda\u0127\u0127lu l-vokali i prostetika jew tal-le\u0127en qabel in-nomi u l-a\u0121\u0121ettivi li jkunu jibdew b'konsonanti likwida li tkun segwita immedjatament minn konsonanti o\u0127ra meta nag\u0127mlulhom l-artiklu definit.", "Hekk, fil-ka\u017c tal-kelma 'lwien' x'aktarx li ng\u0127idu u niktbu 'l-ilwien'.", "Imma Dun Karm i\u0127obb jinqeda bil-forma i\u017cjed stretta billi jqieg\u0127ed l-artiklu immedjatament qabel il-kelma bla ma j\u017cidilha l-vokali prostetika.", "Hekk, fil-poe\u017cija 'G\u0127aliex77 (p. 1) insibu l-forma 'il-Isien' kemm fis- sottotitlu: ''Jedd il-Lsien Malti', u kemm fil-poe\u017cija nfisha fejn jing\u0127ad:", "G\u0127aliex immela ti\u010b\u0127ad, Malti \u0127ija,", "lil dan il-Lsien li bih int Malti sewwa/2 F'dan l-u\u017cu jidher li hu sistematiku.", "Hekk, il-kelma 'lbies' jag\u0127mlilha l-artiklu definit u j\u0121ibha 'il-Ibies' fis-sunett 'Lill-Pja\u010bir' (p. 18) fl-ewwel vers tas-sestina:", "U hekk, qarrieqi, ta\u0127t il-Ibies tal-Hena", "bqajt tindehes mal-\u0121nus\u2026 Hu jag\u0127mel l-istess fil-poe\u017cija ''Lil Malti tal-Lum u ta' G\u0127ada' (p. 76) fejn insibuh jistaqsi:", "Pererezzzzni Fejn hi tan-nisa", "il-mist\u0127ija fil-\u0127ars, fil-kliem, fil-Ibies2 F'din il-poe\u017cija jinqeda bl-istess forma fil-ka\u017c tal-kelma 'r\u0121iel':", "Fejn hu l-g\u0127aqal tar-r\u0121iel2\u2026 Araw wkoll il-kelma 'rdum' fil-poe\u017cija 'Il-Milied' (p. 43):", "Tama fissret id-dija tal-kwiekeb,", "Tama l-\u0127dura tas-si\u0121ar fir-rdum\u2026 Fis-sunett 'Nhar San \u0120wann'' niltaqg\u0127u wkoll mal-kelma 'r\u0127ula' bl-artiklu definit mag\u0127mul bl-istess mod:", "U \u0121ewwa l-Knisja n-nies g\u0127adha tiltaqa' Mill-bliet u r-r\u0127ula\u2026", "Meta n\u0127arsu lejn in-nomi nsibu li xi kultant Dun Karm juri tendenzi partikulari.", "Hekk, pere\u017cempju, meta fis-sunett '\u0126erba' (p. 7) jag\u0127ti l-plural tal-kelma 'kus' hu ma jinqediex bil-forma 'kwies' kif jag\u0127tuha fost l-o\u0127rajn Falzon u Caruana, imma jag\u0127ti minflok il- forma 'kusien' kif ji\u0121ri jekk nimxu fuq il-mudell 'qies', plural 'qisien'.", "Imbag\u0127ad, meta \u0121ie biex isawwar nomi \u0121odda \u0121ieli nqeda bl-istat kostrutt, b\u0127al fil-ka\u017c ta' 'ktieb-il-\u0121rajjiet' fis-sens ta' 'storja' fis-sunett 'G\u0127al Dun Mikiel Xerri' (p. 3):", "Kont g\u0127adni, nista' ng\u0127id, \u010bkejken tarbija", "meta ktieb-il-\u0121rajjiet \u0127abbibni mieg\u0127ek\u2026", "Imma fl-istess kostruzzjoni da\u0127\u0127al ukoll is-sing bejn l-ewwel nom u l-artiklu definit ta' qabel it-tieni nom.", "L-u\u017cu doppju tas-sing biex isawwar kelma wa\u0127da minn tliet partijiet jidher ukoll fis-sunett 'B'Dana Kollu\u2026 (p. 19) fil-ka\u017c tal-isem proprju Mag\u0127na-hu-EI li qieg\u0127ed f'tarf it-tieni terzina:", "Xterdet l-a\u0127bar tat-twajjeb Mag\u0127na-hu-EI\u2026", "B'dan kollu ta' sikwit G\u0127ira mi\u0121nuna", "Ittenni l-\u0121rajja ta' Kajjin u Abel.", "Dun Karm \u0121ieli wera tendenzi partikulari wkoll fl-u\u017cu tal-a\u0121\u0121ettivi.", "Hekk, fil-Malti tal- lum a\u0127na x'aktarx li ng\u0127idu 'xebbiet Lhud', imma l-poeta tag\u0127na g\u0127a\u017cel li jinqeda bil- forma tal-femminil singular b'sens ta' plural u kiteb 'xebbiet Lhudija' fis-sunett 'Id- Duluri' (p. 10):", "Hekk, mela, fost kemm hawn xebbiet Lhudija", "Kellek tkun l-isba\u0127 wa\u0127da\u2026 G\u0127all-ewwel forsi wie\u0127ed ja\u0127seb li dan hu ka\u017c ta' rima sfurzata billi l-a\u0127\u0127ar kelma riedet tkun taqbel mal-kliem 'mimlija', 'dija' u 'Marija'.", "Imma r-rima 'ija' tant hi kotrana fil- Malti li din is-suppo\u017cizzjoni jkollha taqa' we\u0127idha.", "G\u0127al ra\u0121unijiet metri\u010bi, Dun Karm \u0121ieli jinqeda bi fra\u017ci prepo\u017cizzjonali biex juri l- possessiv flok ma jinqeda bil-pronom mehmu\u017c marbut direttament man-nom.", "Hekk, ng\u0127idu a\u0127na, fis-sunett 'Id-Duluri' (p. 10) hu ju\u017ca l-fra\u017ci 'Omm minn tag\u0127na' minflok ma jinqeda bil-forma iktar sempli\u010bi 'Ommna':", "I\u017cjed mill-mewt \u0127asritek hi fel\u0127ana:", "I\u017cd' Alla j\u017commok \u0127ajja biex issir,", "Fil-mewt tal-Iben tieg\u0127ek, Omm minn tag\u0127na.", "F'dan l-a\u0127\u0127ar vers wie\u0127ed jinnota wkoll il-fra\u017ci 'l-Iben tieg\u0127ek' minflok il-forma aktar sempli\u010bi 'Ibnek'.", "Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 tendenzi huma tipi\u010bi fil-poe\u017cija Dunkarmjana.", "Madankollu ma nistg\u0127u bl-ebda mod ng\u0127idu li Dun Karm kien ja\u0127rab mill-pronomi mehmu\u017cin.", "Anzi, kultant forsi ta\u0127t l-influwenza tal-Malti mitkellem, \u0121ieli jinqeda bih", "meta jkun jista' fa\u010bilment jg\u0127addi ming\u0127ajru.", "Hekk hu l-ka\u017c meta jda\u0127\u0127al il-pronom", "mehmu\u017c wara l-verb b\u0127al 'tag' tan-nominali li jkun warajh fil-funzjoni ta' o\u0121\u0121ett dirett.", "Nie\u0127du b\u0127ala e\u017cempju l-ewwel vers tal-poe\u017cija ''G\u0127aliex2 Jedd il-Lsien Malti' (p. 1): G\u0127aliex tarmih il-Lsien li tatek ommok\u2026", "In-nomi li mag\u0127hom inwa\u0127\u0127lu l-pronomi mehmu\u017cin fil-Malti modern huma x'aktarx dawk li mag\u0127hom a\u0127na l-iktar familjari.", "Hekk ng\u0127idu: '\u0127siebna', 'idejna', '\u0127una' u 'pajji\u017cna'; imma mbag\u0127ad, g\u0127all-inqas fil-Malti mitkellem, ma ng\u0127idux 'ktiebna', 'pitazzina', 'stonkuna' u 'semana'.", "Dun Karm, madankollu, ja\u010b\u010betta bi prekawzjoni l-u\u017cu ta' \u010berti pronomi mehmu\u017cin bla ma jesa\u0121era \u0127afna.", "Hekk, filwaqt li fil-Malti mitkellem la ng\u0127idu 'semana' fis-sens ta' 'sema tag\u0127na', u lanqas il-plural 'smewwietna', Dun Karm ja\u010b\u010betta l-u\u017cu tal-kelma mi\u017cjuda 'smewwietna', imma ma jinqediex bil-forma tas-singular 'semana'.", "Ara l-g\u0127eluq tat-tieni terzina tas-sunett 'Qawsalla' (p. 20):", "Jinstama' talbhom7 Hekk ikun, g\u0127ax Alla", "Ma jitlaqx lit-tajbin f'idejn il-\u0127\u017ciena\u2026", "U fi smewwietna dehret il-Qawsalla.", "Barra minn dan, Dun Karm jag\u0127mel u\u017cu mhux \u017cg\u0127ir tal-pronomi mehmu\u017cin man-nomi, mal-verbi u mal-prepo\u017cizzjonijiet f'tarf il-vers fil-po\u017cizzjoni tar-rima.", "Hekk pere\u017cempju fis-sunett 'Lill-Mu\u017ca' (p. 6) insibu dan il-kliem li jirrima permezz tal-pronom mehmu\u017c, l-ewwel persuna singular, fil-kelmiet 'xofftejja', \u0127dejja', 'g\u0127ajnejja' u 'idejja'.", "Hekk ukoll fis-sunett 'Univers Ie\u0127or' (p. 7) insibu r-rima 'ommha', 'fommha' u '\u017c\u017commha'.", "Fis-sunett 'Lis-Silla' (p. 9) insibu r-rima 'tag\u0127ha', 'mag\u0127ha' u 'tilqag\u0127ha'.", "Il-poe\u017cija 'Il- G\u0127anja tal-Im\u0127abba' (p. 91) tag\u0127laq ukoll b'rima b\u0127al din:", "Il-Bniedem biss li jaf x'inhi l-Im\u0127abba", "l-Im\u0127abba ma \u0127abbhiex:", "qalbu kes\u0127et fis-sil\u0121 tal-Jien imkabbar", "u l-G\u0127anja m' g\u0127annihiex.", "Meta ji\u0121i g\u0127all-vokattiv, Dun Karm jinqeda kemm bil-parti\u010bella tal-vokattiv 'o', u kemm bil-forma 'ja'.", "Imma stilistikament jag\u0127mel distinzjoni.", "Hu jinqeda bil-parti\u010bella 'o' meta jkun irid ju\u017ca l-formalit\u00e0, b\u0127al fis-sunett 'Lil Malta \u2014 Fuq il-Fruntiera: Wara Elfejn Attakk mill-Ajru' (p. 2):", "Dejjem rajtek sabi\u0127a, o Malta tieg\u0127i\u2026 L-istess \u0127a\u0121a ji\u0121ri fis-sunett 'Lil Malta' (p. 4):", "I\u017cda daqsek lil \u0127add, o Malta tieg\u0127i\u2026 Min-na\u0127a l-o\u0127ra hu jinqeda bil-vokattiv 'ja' meta jkun irid ida\u0127\u0127al sens ta' familjarit\u00e0 b\u0127al fis-sunett ''Biki ta' Omm' (p. 5):", "G\u0127aliex narak b'dak wi\u010b\u010bek niedi", "Bid-dmug\u01277 X'inhu li qed, j'Omm, ibikkik2", "'Fa\u0127\u0127runi l-barranin\u2026 ka\u017cbruni wliedi'.", "Fil-forma arkajka n-nom 'nies' jie\u0127u l-verb fil-femminil singular, filwaqt li fil-forma aktar moderna jie\u0127u l-verb fil-plural.", "Dun Karm li kien jaf li seta' jag\u0127\u017cel kemm il-forma arkajka u kemm il-forma moderna, wasal biex a\u010b\u010bettahom it-tnejn, u \u0121ieli sa\u0127ansitra da\u0127\u0127alhom fl-istess vers b\u0127alma g\u0127amel fis-sunett 'Il-G\u0127id tal-Imwiet' (p. 10):", "Tg\u0127addi n-nies \u0127iemda u jtennu xi talbiet\u2026 bl-ewwel verb 'tg\u0127addi' fil-femminil singular u t-tieni verb 'itennu' fil-plural.", "F'dan il- ka\u017c reba\u0127 il-prin\u010bipju tal-varjet\u00e0.", "G\u0127al dak li huwa temp, Dun Karm \u0121ieli g\u0127amel xi tibdil biex il-poe\u017cija tkun iktar effettiva.", "Hekk fis-sunett ''Wied Qirda' (p. 9) hu nqeda bil-pre\u017cent storiku: nisma' \u0121ol-fraxxnu u \u0121ol-\u0127arrub tal-plajja b\u0127al karba twila ta' min qed ibati u jigdem l-art fl-u\u0121ig\u0127 tal-a\u0127\u0127ar firda\u2026", "Fil-verbi Dun Karm jinqeda bil-persuni kollha, imma l-iktar persuna karatteristika tieg\u0127u hi l-ewwel persuna singular li tidher f'parti kbira tal-poe\u017ciji tieg\u0127u.", "Hekk, pere\u017cempju, fi e\u017bjara lil \u0120est' (p. 21) jg\u0127id:", "Qatt ma ninsa l-\u0127lewwiet li \u0127assejt f'qalbi", "dik id-darba, o \u0120est.", "Is-saffika 'It-Tifla tar-Raba'' (p. 70) tibda wkoll hekk:", "Jien rajtek kemm-il darba u g\u0127irt g\u0127all-qawwa", "Ta' dirg\u0127ajk u ri\u0121lejk, ja bint ir-raba':", "Rajtek hienja u da\u0127kana s-sjuf u x-xtiewi", "Tbakkar u tishar\u2026", "Il-G\u0127anja tar-Reb\u0127a' (p. 73) tibda wkoll fl-ewwel persuna singular:", "I\u017cda fi lsienek ng\u0127annihielek l-g\u0127anja", "li \u0121ewwa qalbi jien sawwart g\u0127alik,", "u niktibha bid-demm li tatni ommi", "nixtieq, ja Malta, biex \u0127aqqek nag\u0127tik\u2026 Ara wkoll l-impronta personali ta' Dun Karm fil-ftu\u0127 tal-poe\u017cija ''\u017bag\u0127\u017cug\u0127 ta' Dejjem' (p. 114):", "Nist\u0127ajjel g\u0127adhom fuqi", "dawk ix-xmux li bisuni fit-tfulija,", "u n\u0127oss ta\u017c-\u017cmien is-sikka", "t\u0127arbex fuq \u0121bini r-radda tax-xju\u0127ija\u2026", "Nota o\u0127ra karatteristika fl-u\u017cu tal-verbi f'Dun Karm insibuha fil-frekwenza tal-imperattiv fil-poe\u017cija tieg\u0127u.", "Dun Karm, bil-personalit\u00e0 u bil-figura imponenti tieg\u0127u, ma joqg\u0127odx lura biex jag\u0127milha tal-profeta f'pajji\u017cu anki jekk jaf u jifhem li Malta ta' \u017cmienu ma riditx tisimg\u0127u.", "Hu jwiddeb u jikkmanda, hu jhedded u jipprojbixxi skont il-\u0127tie\u0121a tal- mument.", "Hu g\u0127alhekk jinqeda bl-imperattiv b'mod sistematiku, u b'konsistenza kbira f'\u0127afna mill-poe\u017ciji tieg\u0127u.", "Hu \u0121ieli l-ewwel jesponi l-problema tieg\u0127u u wara jo\u0127ro\u0121 bl-", "imperattivi, u \u0121ieli wkoll jag\u0127mel il-lamentazzjonijiet tieg\u0127u, biex wara jikkmanda u jipprojbixxi.", "Ara pere\u017cempju, il-poe\u017cija ''G\u0127aliex7' (p. 1) fejn l-ewwel jilmenta: G\u0127aliex tarmih il-Lsien li tatek ommok, u titlef g\u0127aqlek wara Lsien barrani2 Maltija kienet l-ewwel kelma f'fommok u bil-Malti tkellimt tifel da\u0127kani.", "Ftit 'l isfel imbag\u0127ad jo\u0127ro\u0121 bl-imperattivi fil-po\u017cittiv u fin-negattiv: \u0127obb, jekk jiswewlek, l-Ilsna barranija, i\u017cda le tbarri lil min hu ta' \u0121ewwa.", "Anki l-istess forma tal-imperattiv negattiv 'le tbarri' hi wa\u0127da arkajka u taqbel i\u017cjed mat- ton widdiebi ta' Dun Karm.", "Dun Karm \u0121ieli wkoll inqeda bl-imperattiv biex jo\u0127ro\u0121 l-effett ta' ottattiv hekk li jfisser a\u0127jar ix-xewqa, x'aktarx qaddisa, tieg\u0127u.", "Hekk, fis-sunett 'Lis-Silla' (p. 9) hu juri x- xewqa li jitg\u0127allem i\u0127ares lejn Alla, ix-Xemx \u0126anina tag\u0127na, f'kull azzjoni tieg\u0127u \u0127alli jasal g\u0127all-milja tal-im\u0127abba:", "Ja si\u0121ra tajba ta' dil-g\u017cira tag\u0127na,", "g\u0127allimni n\u0127ares lejn ix-Xemx \u0126anina", "li bid-dawl tag\u0127ha biss ru\u0127i tistag\u0127na;", "biex, kif minn qalbek, ta\u0127t ix-xemx titrabba", "il-warda \u0127amra, hekk, ta' \u0127ajti \u017cina,", "to\u0127ro\u0121 minn qalbi l-warda tal-im\u0127abba.", "F'dan is-sens, Dun Karm jinqeda \u0127afna bl-imperattiv kif jidher fis-siltiet li \u0121ejja: 'int ar\u0121a' wasslu d-dar' ('Kewkbet is-Safar', p. 11); 't\u0127allihiex tmut bil-g\u0127atx' ('Talba g\u0127ax- Xita', p. 12); 'Tfta\u0127, Mulejja, l-g\u0127ajn tal-\u0127niena fuqna' ('Talba g\u0127ax-Xita', p. 12); \u20acAg\u0127tina l-ilma \u0127alli jfur ir-raba'' ('Talba g\u0127ax-Xita', p. 12); '\u0126ares, Missier, g\u0127ax Int \u0121arrabt il-mew\u0121a, /f'liema ba\u0127ar tinsab id-dg\u0127ajsa tag\u0127nal' ('Il-X ta' Frar (1936)', p. 16); 'Aqbad it-tmun; \u0127addem l-g\u0127eruq ta' drieg\u0127ek;/Int mexxi d-dg\u0127ajsa' ('Il-X ta' Frar (1936), p. 16); 'Erwie\u0127 ag\u0127tini; il-bqija \u0127udu' ('Lil San \u0120wann Bosco', p. 17); '\u0126ares, Madonna: fuq il-\u0121nus \u0127osbiena/g\u0127addejja s\u0127aba sewda' ('Lill-Madonna ta' Lourdes', p. 18); 'Kollox \u0127erba madwarna, iddewl ismag\u0127na:/T\u0127allix lill-G\u0127adu li kull jedd imieg\u0127ek/ Jiddie\u0127ak bik g\u0127ax g\u0127andu id setg\u0127ana:/Urih, Mulej, kemm jifla\u0127 drieg\u0127ek. '", "('Fis-7 ta' Mejju, 19417, p. 19); 'hekk, ja Mulejja,/Ejja \u017curni, bit-tfal tnejn tnejn, bil-le\u0127en/Li jitlob \u0127niena. '", "('Il-Vjatku', p. 27); 'L-a\u0127\u0127ar \u0126abib, ejja \u0121o sidri u qieg\u0127ed/Qalbek fuq qalbi u minn kull dnub saffiha' ('TIl-Vjatku', p. 27); 'ixg\u0127el, ixg\u0127el,/ja lampa \u010bkejkna' ('Lampa \u010akejkna', p. 55); ''xandar lill-\u0121nus ta\u017c-\u017cew\u0121 qasmiet tad-dinja/li qatt reb\u0127a ma rajt isba\u0127 minn din.'", "('Il-G\u0127anja tar-Reb\u0127a', p. 75).", "Dun Karm l-aktar li jinqeda bl-imperattiv fis-sens ta' kmand jew ta' projbizzjoni hu meta jkun jitkellem ma' Malta, mal-Maltin u ma' nies intimi g\u0127alih.", "Ara pere\u017cempju l- imperattivi f'dawn l-erba' strofi li \u0121ejjin me\u0127udin mill-poe\u017cija 'Lid-Dielja' (p. 63):", "O Malta tieg\u0127i, ma rajthiex id-da\u0127ka,", "Ma smajthiex tfaqqa' fuq xofftejn barrani2 Urieh imlibbsa kullimkien bid-dwieli G\u0127oljiet xemxija.", "T\u0127arisx lejn dari; la tistmellx is-seng\u0127a", "\u0120dida li tg\u0127arrfek kif ittuq id-dielja:", "I\u017cbor u qa\u010b\u010bat: t\u0127allihiex tisserdak, I\u017cda mog\u0127nija", "Bi ftit g\u0127enieqed fuq qasbiet imsallba,", "\u017bommlha bejn g\u0127olja u baxxa; u jekk xi marda", "Il-g\u0127erq tmissilha, jew il-g\u0127enbu, inkella Il-werqa sfajra,", "Roxxilha t-trab tal-kubrit, saqqiha", "Bl-ilma tar-ram; u l-oqsma jer\u0121g\u0127u \u0127odor:", "Forsi mhix \u010bajta; mhux g\u0127ax hekk kien darba Hekk jibqa' dejjem.", "B'ton iktar solenni u b'ordni ta' profeta j\u010banfar lil Malta u jg\u0127idilha ter\u0121a' lura fuq triqtha biex issib il-fejqan tag\u0127ha fil-poe\u017cija 'Lil Malta tal-Lum u ta' G\u0127ada' (p. 77): Maltal Jekk g\u0127adu ma nkitebx fis-sema g\u0127alik il-\u0127aqq li mess lil Babilon, ar\u0121a' lura fuq triqtek: Min ifejqek jistenniek \u0121o Sijon.", "\u010a.", "Aspetti Sintatti\u010bi", "Is-sintassi ta' Dun Karm hi wa\u0127da rikka, xi kultant sempli\u010bi, u xi kultant kumplessa.", "Imma kemm meta jinqeda bis-sempli\u010bit\u00e0 sintattika, u kemm meta jinqeda bil-komplessit\u00e0 tas-sintassi, Dun Karm jin\u0127ass li qieg\u0127ed i\u0127addem l-istil g\u0127oli u maestu\u017c.", "Il-Malti tieg\u0127u jing\u0127a\u017cel g\u0127alih kemm min\u0127abba li ma jaqbilx mal-Malti ta' kittieba u poeti o\u0127ra Maltin, u kemm min\u0127abba li hu 'l bog\u0127od \u0127afna mill-Malti mitkellem.", "Fih kull fra\u017ci hi meqjusa u mirquma hekk li l-binjiet sintatti\u010bi jo\u0127olqu sena ta' solennit\u00e0 li tg\u0127in \u0127afna biex il-poe\u017cija tkun individwalizzata u xejn inqas apprezzata.", "B\u0127ala e\u017cempju nistg\u0127u nie\u0127du s-sunett ''Univers Ie\u0127or' (p. 7) li minkejja l-qosor tieg\u0127u jippermettilna naraw ir-rikkezza lingwistika ta' Dun Karm:", "Sema ie\u0127or ma tafx g\u0127ajr il-wi\u010b\u010b t'ommha Dejjem safi bla nikta ta' \u0127ajbura,", "Anqas xemx o\u0127ra \u0127lief tbissimet fommha Li tie\u0127u ta' kull dawl il-lewn u s-sura.", "Kwiekeb tnejn biss, u hemm \u0127arsitha \u017c\u017commha Meta f'\u0127o\u0121orha tq'g\u0127edha l-omm g\u0127ajjura;", "U waqt li l-g\u0127onq taqbdilha jew il-komma, Ti\u0121bed minn sider bnin l-og\u0127la matmura.", "Tar-reg\u0127ba tal-bnedmin m' g\u0127andha ebda \u0127abar, Anqas taf kif id-dmug\u0127 minnhom jinxtara, 'L ommha biss taf, hemm l-univers jin\u0121abar.", "U minn dak l-univers ta' tjieba u dija Li jiddi \u0127elu fuq il-wi\u010b\u010b ta' mara Alla jixref u jid\u0127ak lit-tarbija.", "Meta wie\u0127ed i\u0127ares lejn il-parti tad-diskors li hemm f'dan is-sunett 'Univers Ie\u0127or' isib li prattikament kull parti tad-diskors hi rappre\u017centata.", "B'kollox hemm 120 okkorrenza, imqassmin kif \u0121ej f'ordni dixxendenti: Nomi 33; Prepo\u017cizzjonijiet 17; Verbi 14; Artiklu Definit 14; Pronomi i\u017colati u mehmu\u017cin 13; A\u0121\u0121ettivi 10; Kon\u0121unzjonijiet 9; Avverbji 8; u Parti\u010belli 2.", "Jekk in\u0127arsu lejn il-persenta\u0121\u0121 ta' din il-frekwenza nsibu li 27.590 huma Nomi; 14.16 huma Prepo\u017cizzjonijiet; 11.66 huma Verbi; 11.66 o\u0127ra huma Artikli Definiti; 10.83 huma Pronomi; 8.33 huma A\u0121\u0121ettivi; 7.5 huma Kon\u0121unzjonijiet; 6.66 huma Avverbji; u 1.66 huma Parti\u010belli.", "\u0126arsa lejn dan it-tag\u0127rif statistiku turina malajr il-komplessit\u00e0 tas-sintassi Dunkarmjana.", "Fl-istruttura tal-wi\u010b\u010b ta' dan is-sunett hemm 11.66970 Verbi, u fl-istess \u0127in hemm 27.56 Nomi.", "Fi kliem ie\u0127or filwaqt li prattikament hemm verb wie\u0127ed g\u0127al kull vers, hemm kwa\u017ci \u017cew\u0121 nomi g\u0127al kull vers, u dan minkejja l-fatt li hemm nomi o\u0127ra sottinte\u017ci jew mo\u0127bija.", "Hekk, pere\u017cempju, is-sunett jibda direttament: ''Sema ie\u0127or ma tafx', ming\u0127ajr ma ssemma s-su\u0121\u0121ett 'tarbija'.", "Dan in-nom jissemma direttament g\u0127all-ewwel darba fl- a\u0127\u0127ar vers tas-sunett, anzi iktar pre\u010bi\u017cament fil-fra\u017ci prepo\u017cizzjonali 'lit-tarbija' li tag\u0127laq il-poe\u017cija.", "\u0126arsa iktar mill-qrib lejn is-sunett titfg\u0127alna dawl bi\u017c\u017cejjed biex nifhmu l-g\u0127ala l- persenta\u0121\u0121 tan-nomi hu g\u0127oli.", "Hu minnu li n-nomi jistg\u0127u jiffunzjonaw b\u0127ala su\u0121\u0121ett u b\u0127ala o\u0121\u0121ett fis-sentenza, imma huma jistg\u0127u wkoll jidhru fil-fra\u017cijiet perpo\u017cizzjonali.", "U dan hu sewwasew dak li \u0121ara fil-ka\u017c tas-sintassi Dunkarmjana.", "F'dan is-sunett insibu li hemm 14.160/ Prepo\u017cizzjonijiet, u dan hu l-akbar persenta\u0121\u0121 wara dak tan-nomi.", "Biex wie\u0127ed jifhem kemm huma spissi l-fra\u017cijiet prepo\u017cizzjonali f'dan is-sunett, dejjem fl-istruttura tal-wi\u010b\u010b, irridu ng\u0127idu li fl-erbatax-il vers tieg\u0127u hemm sbatax-il fra\u017ci prepo\u017cizzjonali.", "Dawn huma:", "1. g\u0127ajr il-wi\u010b\u010b (v. 1)", "2. t'ommha (v. 1)", "bla nikta (v. 2)", "ta' \u0127ajbura (v. 2)", "\u0127lief tbissimet fommha (v. 3) ta' kull dawl (v. 4) f'\u0127o\u0121orha (v. 6)", "minn sider bnin (v. 8)", "9. tar-reg\u0127ba (v. 9)", "10. tal-bnedmin (v. 9)", "11. minnhom (v. 10)", "12. 'l ommha (v. 11)", "13. minn dak l-univers (v. 12) 14. ta' tjieba u dija (\u2014 ta' tjieba u ta' dija) (v. 12) 15. fuq il-wi\u010b\u010b (v. 13)", "16. ta' mara (v. 13)", "17. lit-tarbija (v. 14)", "MADBMBMW", "Minn dawn il-fra\u017cijiet prepo\u017cizzjonali kollha hemm wa\u0127da biss li fiha pronom mehmu\u017c; is-sittax l-o\u0127ra kollha fihom nom, meta mhux ukoll tnejn, u w\u0127ud minn dawn in-nomi fihom ukoll il-pronom mehmu\u017c biex ikomplu l-komplessit\u00e0 sintattika.", "Il-fra\u017ci 'minnhom' hi mag\u0127mula mill-prepo\u017cizzjoni 'minn' u mill-pronom mehmu\u017c 'hom' li qieg\u0127ed minflok in-nom fil-plural 'bnedmin' li hemm fil-vers 9.", "Il-fra\u017ci 'ta' mara' hi mag\u0127mula minn prepo\u017cizzjoni u nom ming\u0127ajr ebda definitezza.", "Il-fra\u017ci 'g\u0127ajr il-wi\u010b\u010b' hi mag\u0127mula minn prepo\u017cizzjoni u nom bl-artiklu definit i/-.", "Il-fra\u017ci 'minn dak l-univers' hi mag\u0127mula minn prepo\u017cizzjoni, a\u0121\u0121ettiv dimostrattiv (dak) u nom bl-artiklu definit.", "Il-fra\u017ci 'minn sider bnin' hi mag\u0127mula minn prepo\u017cizzjoni, nom u a\u0121\u0121ettiv.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, il-fra\u017ci '\u0127lief tbissimet fommha' hi mag\u0127mula minn prepo\u017cizzjoni u \u017cew\u0121 nomi fi stat kostrutt mag\u0127mulin minn nom segwit minn nom ie\u0127or li hu definit permezz tal-pronom mehmu\u017c femminil singular.", "B'hekk, il-varjet\u00e0 sintattika g\u0127andha tidher \u010bara.", "Barra minn dan, il-fra\u017cijiet prepo\u017cizzjonali g\u0127andhom funzjonijiet differenti.", "Hekk pere\u017cempju, il-fra\u017ci 't'ommha' hi a\u0121\u0121ettivali u tikkwalifika n-nom 'il-wi\u010b\u010b', filwaqt li l- fra\u017ci 'f'\u0127o\u0121orha' hi avverbjali tal-post u timmodifika l-verb 'tq'g\u0127edha' li g\u0127andu wkoll il-pronom mehmu\u017c.", "Fl-istess sunett insibu g\u0127axar a\u0121\u0121ettivi, disa' kon\u0121unzjonijiet u tmien avverbji, minbarra erbatax-il artiklu definit.", "Dawn ikomplu jag\u0127tu aspett solenni u stil ta' Malti g\u0127oli u mirqum lill-kitba ta' Dun Karm.", "Dan l-istess stil g\u0127oli jidher mhux biss fis-sunett 'Univers le\u0127or', imma wkoll fil-bqija tal-poe\u017cija Dunkarmjana.", "D. Aspetti Lessikali", "Il-lessiku ta' Dun Karm jiddependi \u0127afna mill-iskop poetiku Romantiku li g\u0127alih kien mag\u0127\u017cul.", "B\u0127ala regola \u0121enerali, il-vokabolarju m\u0127addem hu Semitiku fil-qofol tieg\u0127u u", "min\u0127abba f'hekk hu wkoll limitat.", "Hu biss 'l hawn u 'l hinn li jidher xi vokabolarju Taljan, filwaqt li l-vokabolarju Ingli\u017c u dak Latin jitfa\u010b\u010baw b\u0127ala e\u010b\u010bezzjoni.", "U dan g\u0127aliex Dun Karm kien jemmen fil-Malti safi, i\u017cjed u i\u017cjed fil-kitba tal-poe\u017cija.", "Kien tassew b'konvinzjoni li Dun Karm, fil-poe\u017cija 'G\u0127aliex7' (p. 1), stqarr bil-miftu\u0127: Maltija kienet l-ewwel kelma f'fommok u bil-Malti tkellimt tifel da\u0127kani.", "Biex jirnexxilu jinqeda kemm jista' jkun b'vokabolarju Semitiku, Dun Karm kien jittratta \u0127afna drabi fuq \u0127wejje\u0121 konkreti, u meta mess \u0127wejje\u0121 astratti, x'aktarx li ra kif g\u0127amel u fl-istess waqt inqeda bis-simboli\u017cmu u l-metafori biex re\u0121a' sab ru\u0127u fuq l-art iebsa.", "Nie\u0127du b\u0127ala e\u017cempju s-sunett ''Bjuda' (p. 15):", "Rajtek filg\u0127odu tid\u0127ak qalb il-\u0127dura", "Ta' \u0121nien ifu\u0127, fuq \u0121ilju u \u0121i\u017cimina,", "Safja bla nikta, u fuqek dik il-\u0127mura", "Li tixg\u0127el fit-twelid tax-xemx \u0127anina.", "U rajtek, f'nofsinhar \u0127iemed, minxura Fuq is-sil\u0121, tal-g\u0127oljiet ilbies u \u017cina,", "Tiddi mill-bog\u0127'd fuq il-g\u0127ajnejn g\u0127ajjura Ta' min i\u0127oss tal-g\u0127oli x-xewqa r\u017cina.", "Sabi\u0127a, o Bjudal U f'qalbi kibes \u0121amar Ta' m\u0127abba meta rajtek filg\u0127axija T\u0127ares \u0127osbiena minn fuq wi\u010b\u010b il-qamar.", "U \u0127lomt \u0127olma tal-\u0121enna \u2014 dehra \u0121didal Rajtek tkebbeb, b\u0127al star, Tfajla Lhudija Li kienet xebba u kellha 'l binha f'idha.", "F'dan is-sunett Dun Karm tkellem fuq kun\u010betti astratti b\u0127alma huma l-bjuda, il-\u0127dura, il- \u0127mura u s-safa billi nqeda bi \u0127wejje\u0121 konkreti kif inhuma l-\u0121ilju, il-\u0121i\u017cimina, il-\u0127axix tal- \u0121nien, is-sil\u0121, il-qamar u t-Tfajla Lhudija.", "B'dan il-mod, hu kkonkretizza l-astrazzjonijiet li ried jittratta bla ma kellu jirrikorri g\u0127al vokabolarju tekniku u filosofiku ta' nisel Rumanz.", "Dun Karm \u0121ieli da\u0127\u0127al neolo\u0121i\u017cmi bil-\u0127sieb li j\u017comm l-aspett Semitiku tal-lessiku tieg\u0127u.", "Hekk g\u0127amel, pere\u017cempju, meta da\u0127\u0127al il-kliem 'ktieb-il-\u0121rajjiet' ('G\u0127al Dun Mikiel Xerri', p. 3) flok 'storja', 'Mag\u0127na-hu-Eli' ('B'Dana Kollu\u20267, p. 19) flok 'Emmanwel' jew 'Manwer' fil-forma mqassra, u 'Emmna' ('Il-Vjatku', p. 27) flok 'Fidi'.", "Il-poeta tag\u0127na nqeda wkoll bil-li\u010benzja poetika biex iqassar \u010bertu kliem fil-bidu, fin-nofs jew fit-tmiem tieg\u0127u.", "Dan jista' jidher f'dawn l-e\u017cempji: ''Mma jien ma rajtek qatt b\u0127al- lum sabi\u0127a' ('Lil Malta \u2014 Fuq il-Fruntiera', p. 2), 'u fittixt, imm' g\u0127alxejn, fuq l-art", "Maltija/\u0127a\u0121ra li turi fejn hu l-qabar tieg\u0127ek' ('G\u0127al Dun Mikiel Xerri', p. 3), 'i\u017cd'g\u0127ax \u0127abbejtha lil din l-Art \u0126anina' ('Lil Mikiel Anton Vassalli', p. 3), 'S'dirha mwettaq \u0121ol- ifrem azzar' ('Il-Monument', p. 28).", "Dun Karm jinqeda wkoll bi kliem ta' bixra familjari jew ta' ta\u0127nin u g\u0127o\u017c\u017ca.", "Ara b\u0127ala e\u017cempju l-kliem li \u0121ej: 'immela' ('G\u0127aliex7', p. 1), '\u010bkejkuna' ('\u017bjara lil \u0120est', p. 23), 'kos' ('Atei\u017cmu', p. 42).", "Hekk ukoll inqeda b'vokabolarju arkajku jew nofsu mejjet b\u0127al f'dawn l-e\u017cempji: 'gew\u0121a' ('Il-X ta' Frar (1936)', p. 16), 'utieqa' ('Il-Lampa tas- Sagrament'', p. 17), 'xg\u0127il ('Il-Lampa tas-Sagrament', p. 17), '\u0127edma' ('\u0120est'', p. 20), '\u0127awi' (Lampa \u010akejkna'', p. 55), 'qada' ('Lil Malta tal-Lum u ta' G\u0127ada', p. 76)u 'amman' ('Spes Ultima', p. 103).", "Min\u0127abba l-kultura Klassika tieg\u0127u, Dun Karm mess \u010berti temi b\u0127alma hi dik tal- filosofija tal-\u0127ajja wara l-mewt fil-ka\u017c tal-poeta, kif jidher fil-poemett 'Non Omnis Moriar' (pp. 98-101) miktuba fl-1927.", "G\u0127alhekk ukoll isemmi kemm-il darba lil Ruma, lil Atene u lill-Gre\u010bja.", "Ara b\u0127ala e\u017cempju, 'G\u0127al Dun Mikiel Xerri' (p. 3):", "G\u0127ax tajfitna b'g\u0127amilek sfat mirquma,", "U g\u0127all-qawwa li wrejt quddiem l-g\u0127edewwa", "Kienu jitkabbru bik Atene u Ruma.", "Hekk ukoll fis-sunett ''Milied u Missjoni' (p. 13) isemmi b'\u0121ie\u0127 il-bliet tal-kultura l- qadima:", "U marru l-Mibg\u0127utin f'Atene u Ruma", "U ra\u0121a' twieled Kristu, u fuq id-drawwa", "G\u0127adu jitwieled kull fejn jirfsu huma.", "Ruma tissemma we\u0127idha fis-sunett 'Roma Immorttalis' (p. 14):", "Hekk kibret, mill-qadima i\u017cjed sabi\u0127a,", "Ruma o\u0127ra, mg\u0127annqa mas-Salib ta' Kristu,", "Ruma li ma tmut qatt, u qatt mhi xi\u0127a.", "Fis-sunett '\u0120est' (p. 20), Ruma ter\u0121a' tissemma we\u0127idha:", "U nist\u0127ajlek \u0121o Ruma, l-Belt g\u0127ajjura,", "Ta\u0127t l-art, fuq l-oqbra tal-mejtin imqieg\u0127da", "U \u0127biebek mixlijin, ma\u0127qura.", "Atene, anzi din id-darba Ateni, u Ruma jer\u0121g\u0127u jissemmew flimkien fil-poe\u017cija ''Dan Min Hu'7' (p. 51):", "seennnni F'Ateni u Ruma", "stama' le\u0127nek \u2014 \u0127elu u qawwi \u2014", "tal-ilsiera tkissru l-ktajjen,", "tas-sidien \u0127lew il-fehmiet\u2026 L-istess ji\u0121ri fil-poe\u017cija 'Fil-Katakombi' (p. 45).", "Fis-sunett 'Till-Knisja' (p. 14) jissemmew mhux biss il-Gre\u010bja u Ruma, imma wkoll l-E\u0121ittu u l-Babilonja:", "B\u0127all-mew\u0121 tal-ba\u0127ar, \u0127alla wara \u0127alla,", "Sawwar Javeh l-imperi llum mirduma:", "It-triq \u0127ejjewlek, o tas-Sliem Qawsalla,", "L-E\u0121ittu, il-Babilonja, il-Gre\u010bja u Ruma.", "\u010aerti esklamazzjonijiet jidhru Ilum b\u0127ala manjeri\u017cmu Dunkarmjan.", "Hekk hi, pere\u017cempju, l-g\u0127ajta 'iddew' b\u0127al fis-sunett 'Roma Immortalis' (p. 14):", "Fejn hu l-midba\u0127 ta' \u0120ove7 Id-djar mog\u0127nija", "Tas-slaten rebbi\u0127in, iddewl fejn huma2 Hekk hi wkoll l-esklamazzjoni 'oh' b\u0127al fi '\u017bjara lil \u0120est' (p. 23):", "dekeenuz Oh setg\u0127a", "oh \u0121enn ta' m\u0127abbal oh tjiebal oh tjiebal oh tjiebal", "Kien l-iktar ta\u0127t l-influwenza tar-reli\u0121jon li Dun Karm da\u0127\u0127al xi vokabolarju \u010bkejken Latin b\u0127al fit-titli: 'Roma Immortalis' (p. 102).", "Il-vokabolarju Ingli\u017c hu iktar ristrett.", "Dan jidher fit-titlu tal-poe\u017cija 'E-Boats' (p. 88) u xi kliem i\u017colat b\u0127al 'sport', 'business', 'talkie' u 'wajerless' fil-poe\u017cija 'Progress' (pp. 129-130).", "Il-vokabolarju Taljan hu wisq iktar kotran minn dak Latin u Ingli\u017c, imma billi \u0127afna drabi dan ikun addatta ru\u0127u g\u0127all- fonolo\u0121ija tal-Malti, hu jin\u0127ass ftit li xejn.", "Hu fatt li l-Malti Semitiku hu bil-wisq u bil- wisq i\u017cjed kotran.", "Konklu\u017cjoni", "Minn dan li g\u0127idna g\u0127andu jidher \u010bar li fil-mikrogrammatka ta' Dun Karm insibu kemm elementi partikulari tieg\u0127u, anki sa\u0127ansitra xi devjazzjonijiet b\u0127alma rajna pere\u017cempju fil-morfolo\u0121ija, u kemm ukoll g\u0127a\u017cla stilistika f'diversi livelli tal-ilsien bejn kitba tajba u o\u0127ra tajba daqsha.", "Meta wie\u0127ed iqis l-aspetti fonolo\u0121i\u010bi, morfolo\u0121i\u010bi, sintatti\u010bi u lessikali tal-poe\u017cija ta' Dun Karm, ikun jista' jg\u0127id b'\u010bertezza min hu l-poeta tag\u0127na u jfisser l- g\u0127aliex hu wasal biex g\u0127olla l-livell tal-poe\u017cija tag\u0127na u taha s-solennit\u00e0 li kienet tixirqilha.", "Biblijografija", "Aquilina, Joseph, The Structure of Maltese: A Studv in Mixed Grammar and Vocabularv, Universitv of Malta: Malta, 1959.", "\u2014 Papers in Maltese Linguistics, Universitv of Malta: Malta, 1961.", "\u2014 Maltese Linguistic Survevs, Universitv of Malta: Malta, 1976.", "\u2014 A Maltese-Arabic Comparative Grammar, Malta, 1979.", "\u2014 Ed., Antolo\u0121ija ta' Dun Karm, A. C. Aquilina and Co.: Malta, 1963.", "Chomskv, Noam, Svntactic Structures, Mouton: The Hague, 1957.", "Fenech, Edward, Vassalli u Kitbietu, P.A.M: Malta, 1977.", "\u2014 Wirt il-Mu\u017ca, P.A.M: Malta, 1977.", "\u2014 Contemporarv Journalistic Maltese, E. J. Brill: Leiden, 1978.", "\u2014 Lingwistika \u0120enerali, A. C. Aquilina and Co.: Malta, 1980.", "\u2014 G\u0127as-Sej\u0127a tal-G\u0127ana, A. C. Aquilina and Co.: Malta, 1980.", "Fowler, Roger, Ed., Essavs on Stvle and Language: Linguistic and Critical Approaches, Routledge and Kegan Paul: London, 1966.", "Freeman, Donald C., Ed., Linguistics and Literarv Stvle, Holt, Rinehart and Winston, Inc.: New Xork, 1970.", "Guirand, P., u Kuents, P., Ed., La Stvlistique: Paris, 1970.", "Hunt, Horace G., Ed., Proceedings of the IXth International Congress of Linguists, The Hague, 1964", "Sebeok, Thomas A., Ed., Stvle in Language, The M.I.T. Press, Massachusetts Institute of Technologv: Cambridge, Massachusetts, 1958.", "Vinav, J. P., u Darbelnet, J., Stvlistique Compare\u010b du Francais: Methode de Traduction, Didier: Paris (1958), ed. riveduta, 1972.", "l \u0126afna mill-karti li nqraw fil-Konferenza dwar l-Istil fl-Indiana Universitv, inklu\u017ci d-diskussjonijiet li saru wara, jinsabu fil-ktieb Stvle in Language, editjat minn Thomas A. Sebeok, The M.I.T. Press, Massachusetts Institute of Technologv, Cambridge, Massachusetts.", "Il-\u0127tie\u0121a tal-konferenza kienet in\u0127asset waqt proseminar dwar l-ilsien poetiku mmexxi flimkien minn Thomas A. Sebeok, Sol Saporta u Edward Stankiewicz.", "2 Roger Fowler, Ed., Essavs on Stvle and Language: Linguistic and Critical Approaches to Literarv Stvle, Routledge and Kegan Paul: London, 1966.", "3 Donald C. Freeman, Ed., Linguistics and Literarv Stvle, Holt, Rinehart and Winston, Inc.: New XVork, 1970.", "41bid., pp. 21-39.", "5 Ibid., p. 3.", "6 Horace G. Hunt, Ed., Proceedings of the IXth International Congress of Linguists, The Hague, 1964, pp. 302-307.", "7 Ara pere\u017cempju P. Guirand u P. Kuents, Ed., La Stvlistique, Paris, 1970, pp. 3-15 fejn hemm varjet\u00e0 s\u0127i\u0127a ta' definizzjonijiet.", "8 Ara Edward Fenech, Contemporar Journalistic Maltese: An Analvtical and Comparative Studv, E. J. Brill: Leiden, 1978, p. 148.", "9 Thomas A. Sebeok, Ed., Stvle in Language, p. 88, fejn Sol Saporta, waqt li jitkellem dwar l-istil fl-istudju 'The Application of Linguistics to the Studv of Poetic Language', jg\u0127id: 'whereas the maximum unit in Linguistics is the sentence, a larger unit, the text, serves as the basis for stvlistic analvsis'.", "Dwar il- paragrafu, ara pere\u017cempju, J. P. Vinav u J. Darbelnet, Stvlistigue Compare\u010b du Francais: Methode de Traduction, Didier: Paris (1958), edizzjoni \u0121dida riveduta u kkore\u0121uta, 1972, pp. 231-2.", "10 J, Aquilina, The Structure of Maltese: A Studv in Mixed Grammar and Vocabularv, Universitv of Malta, 1959.", "1 J, Aquilina, Papers in Maltese Linguistics, Universitv of Malta, 1961.", "2 J, Aquilina, Maltese Linguistic Survevs, Universitv of Malta, 1976.", "13 J, Aquilina, A Maltese-Arabic Comparative Grammar, Malta, 1979.", "14 Skont ma sirt naf minn Dr Wallace Gulia u Dun Frans Camilleri, Dun Karm kien jippronunzja kliem b\u0127al 'herra' bil-vokali qasira, ji\u0121ifieri f'erra), g\u0127aliex kien ja\u0127seb li la fi kliem b\u0127al dan inlissnu l-vokali qasira", "meta jkun hemm konsonanti o\u0127ra fil-bidu tal-kelma b\u0127al fl-e\u017cempju 'derra', hekk ukoll g\u0127andu ji\u0121ri meta l- ewwel konsonanti ortografika tkun 'h'.", "Dan kien ra\u0121unar \u0127a\u017cin, u g\u0127alhekk hu ka\u017c ta' iperkorrettezza.", "15 Ara Dwardu Fenech, Wirt il-Mu\u017ca, Malta, 1977, pp. 44-45, fejn hemm dawn i\u017c-\u017cew\u0121 sunetti mi\u0121juba minn Is-Salib tal-15 ta' Frar 1908."], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Dun-Karm-tahdita-E-Fenech.pdf"}
{"text": ["Filosofija u Xbihat f'Dun Karm Itektek bil-G\u0127aslu\u0121\u20267", "Professur Peter Serracino Inglott B.A., B.D., M.A.(Oxon.), Ph.D.(Milan)", "Ta\u0127dita mog\u0127tija fl-Universit\u00e0 fl-10 ta' Ottubru 1989", "Madwar erbg\u0127in sena ilu qrajt g\u0127all-ewwel darba Il-Jien u Lil Hinn Minnu.", "Fit-tieni vers, il-kelma ''g\u0127aslu\u0121' bag\u0127titni nqalleb fil-manuskritt tal-Miklem.", "Hemm sibt li 'g\u0127aslu\u0121' huwa ''ferg\u0127a \u0121dida rqiqa u milwija f'zokk ta' si\u0121ra'.", "Jew inkella li tinqata' miz-zokk g\u0127al wie\u0127ed minn \u017cew\u0121 u\u017ci prin\u010bipali.", "Jew biex tintu\u017ca b\u0127ala baston\u010bin jew \u0127atar \u017cg\u0127ir, mhux biex isserra\u0127 fuqu, g\u0127ax irqiq u jiltewa; imma sewwasew kif ju\u017cah l-ag\u0127ma: biex itektek bih \u0127alli ma ji\u0127ux pass fil-vojt, biex ji\u017cgura ru\u0127u li quddiemu hemm is-sod.", "Jonkella l-g\u0127aslu\u0121 jinqata' miz-zokk ta' si\u0121ra, pere\u017cempju tas-simar jew ta\u017c-\u017caf\u017caf (si\u0121ra 'tal-\u0121ens 'Salicaceae', li tikber f'artijiet niedja, twarrad f'Jannar, komuni fil-\u0120nejna'); jinqata' biex jintu\u017ca b\u0127ala frosta, jonkella b\u0127ala bakketta, b\u0127ala l-g\u0127odda tas-sewwieq jew tal-mexxej, tas-surmast tal-banda jew tal-orkestra, tar-rajjes li jrid i\u0127abbat biha r-ritmu tad-daqq u biha jqejjes i\u017c-\u017cmien, virga li tit\u0127addem b\u0127ala strument metrolo\u0121iku.", "L-g\u0127aslu\u0121 huwa, g\u0127alhekk, g\u0127ajnuna biex jintla\u0127qu fl-istess waqt \u017cew\u0121 skopijiet, u ji\u017c\u017cew\u0121u flimkien: il-moviment u r-ritmu, il-mixja 'l quddiem u l-kejl, it-tiftix ta' direzzjoni u t-tnissil tal-ordni.", "\u017bew\u0121 skopijiet marbuta ma\u017c-\u017cew\u0121 organi essenzjali tal- bniedem.", "Il-moviment, il-mixja 'l quddiem, it-tiftix ta' direzzjoni mal-mo\u0127\u0127 li ja\u0127seb; ir- ritmu, il-kejl, it-tnissil tal-ordni mal-qalb li t\u0127obb.", "Hekk \u0127assejt li fhimt is-sens tal-\u0127oss tal-g\u0127aslu\u0121 li nisimg\u0127uh itektek fit-tieni vers ta' Il- Jien u Lil Hinn Minnu.", "U fhimt aktar g\u0127aliex dan il-poema huwa l-kapolavur ta' Dun Karm, u mhux biss l-itwal fost il-mijiet li kiteb, anzi fil-fehma tieg\u0127i (mhux wa\u0127dil) l- aqwa poe\u017cija li nkitbet s'issa bil-Malti.", "L-g\u0127aslu\u0121 itektek huwa s-simbolu tal-poe\u017cija nfisha, jew g\u0127all-inqas tal-poe\u017cija kif kien jixtiegha Dun Karm.", "Fil-poe\u017cija jrid li jkun hemm \u0127sieb ori\u0121inali: l-g\u0127aslu\u0121, ferg\u0127a \u0121dida; \u0127sieb flessibbli: l-g\u0127aslu\u0121 ferg\u0127a rqiqa tiltewa, u bih torjenta ru\u0127ha r-ri\u010berka; imma wkoll l-g\u0127aslu\u0121 itektek bil-qies u l-\u0127effa tal- metronomu \u0127aj tal-im\u0127abba; bis-sistole u d-distole tal-qalb.", "Hekk il-Poe\u017cija tkun tabil\u0127aqq l-espressjoni tal-unit\u00e0 tal-bniedem, tal-integrit\u00e0 tal-e\u017cistenza umana, tal-laqg\u0127a u ta\u017c-\u017cwie\u0121 fiha tal-intelli\u0121enza u tar-rieda \u0127ielsa.", "L-ewwel, il-\u0127sieb li jfittex.", "Poe\u017cija hija spe\u010bi ta' vja\u0121\u0121 misterju\u017c.", "Vja\u0121\u0121 li jie\u0127dok fejn ma kontx taf li sejjer, f'sieg\u0127a li ma kontx tobsorha, f'qig\u0127an li altrimenti ma jintla\u0127qux.", "Vja\u0121\u0121 mirakolu\u017c li bih u fih kull \u0127a\u0121a li ti\u0121i ta\u0127t g\u0127ajnejk, tkun qisek taraha g\u0127all-ewwel darba, b\u0127allikieku jitne\u0127\u0127a velu minn quddiemha.", "It-tieni, l-im\u0127abba, li tnissel l-ordni mill-konfu\u017cjoni tat-ti\u0121rib.", "Permezz tal-kliem.", "Billi kull kelma li tintu\u017ca \u0121\u0121arrab spe\u010bi ta' mewt, u mbag\u0127ad titwieled mill-\u0121did, u b'hekk i\u0121\u0121edded il-\u0127olqien.", "Bix-xbihat tipi\u010bi tad-diskors tal-poe\u017cija, il-bniedem jg\u0127addi lil hinn mill-qasam tal-filosofija, g\u0127ax il-\u0127sieb im\u017cewwe\u0121 mal-im\u0127abba ma jag\u0127tikx biss ir-ritratt tad-dinja kif inhi, bil-figura ta' issa, li tg\u0127addi; imma wkoll il-prefigurazzjoni ta' dinja o\u0127ra, li \u0121ejja u ma tg\u0127addix.", "Il-poe\u017cija tinkarna fix-xbihat l-iskoperti li huma l-frott tat- tiftix.", "fuqha nfisha, awtoanali\u017ci, fl-att stess tas-sintesi ta' \u0127idmet il-mo\u0127\u0127 ma' \u0127idmet il-qalb.", "F'din it-ta\u0127dita nixtieq nuri kif dan ise\u0127\u0127 f'/l-Jien u Lil Hinn Minnu u b'hekk inwettaq il- weg\u0127da li kont g\u0127amilt meta ppre\u017centajt l-edizzjoni tal-poema li g\u0127amel il-\u0127abib u kollega Oliver Friggieri meta ta lill-poema libsa editorjali tassew tixirqilha.", "Tiftix u tnissil: \u0127sieb u m\u0127abba.", "I\u017c-\u017cew\u0121 elementi essenzjali tal-poe\u017cija huma l-istess li jag\u0127tu tifsira lill-e\u017cistenza umana.", "L-ewwel kelma tal-'Jien' hija: '\u0126siebi'.", "L-ewwel attur li jitfa\u010b\u010ba fuq il-palk im\u0127ejji g\u0127ar-re\u010bta ta' \u0127ajjet il-bniedem huwa l-\u0126sieb.", "Imma jid\u0127ol 'b\u0127al ag\u0127ma' \u2014 f'dalma totali, fi blackout fejn ebda sinjal ma jilma, \u0127lief biss it- tektik tal-g\u0127aslu\u0121 tal-poe\u017cija, li jtul g\u0127all-ewwel strofa u jxeblek g\u0127al fuq ta' warajha, it- tektik ta' \u017cmien l-istennija.", "Mat-tieni strofa, jid\u0127ol fuq dan il-palk kollu swidija, it-tieni attur, jew a\u0127jar attri\u010bi \u2014 l- attri\u010bi prin\u010bipali, jisimha ''Qalbi'.", "B\u0127al fid-diversi kwadri ta' Botticelli li jirrappre\u017centaw it-twelid ta' Venere, l-Im\u0127abba tidher hawnhekk die\u0127la fi pro\u010bess dijalettiku.", "U je\u0127tie\u0121li mill-ewwel ing\u0127id li g\u0127alija dejjem kienet sorpri\u017ca li nisma' kummentaturi awtorevoli tal- poe\u017cija ta' Dun Karm donnhom jinfixlu u ma jarawx \u010bar sewwasew liema hija din id- dijalettika, minkejja li Dun Karm innifsu jiddikjaraha bl-aktar mod espli\u010bitu u kristallin.", "Kien hawn min qal li l-poema turina l-konflitt bejn il-Fidi u r-Ra\u0121uni.", "Ma naf li hemm xejn f'Dun Karm li jistidinna na\u0127sbu f'dawn it-termini.", "Nafu li Dun Karm mid\u0127la tal- metodu ta' Santu Wistin (li sejja\u0127lu 'l-ikbar u l-ifjen filosofu'): Credo ut intelligam, nemmen biex nifhem.", "Infatti, il-\u0127sieb u l-istruttura ta' Il-Jien u Lil Hinn Minnu huma prefigurati fi\u017c-\u017cew\u0121 poe\u017ciji saffi\u010bi twal Lil Santu Wistin u Il-Mewt ta' Santu Wistin li juru bi\u010b-\u010bar il-mudell li fuqu mexa Dun Karm.", "M'hemm xejn li jindika li j\u0127addan il-metodu ta' Terulljanu: Credo quia absurdum: nemmen g\u0127ax ma nifhimx.", "Huwa biss meta ti\u017cbalja r-Ra\u0121uni (billi t\u0127alli barra l-Im\u0127abba) li tista' \u0121\u0121ib konflitt mal-Fidi.", "Dun Karm mhux talli mhux fideista, i\u017cda lanqas biss i\u0127ossha din il-problematika.", "Kien hawn ukoll min ra l-konflitt b\u0127ala bejn ir-ra\u0121uni u l-intwizzjoni ji\u0121ifieri bejn \u017cew\u0121 modi ta' \u0127sieb \u2014 ir-ra\u0121uni li tippro\u010bedi minn premessi g\u0127all-konklu\u017cjonijiet u l- intwizzjoni li tmur dritt g\u0127all-verit\u00e0 f'le\u0127\u0127a.", "Din id-dijalettika g\u0127andha wkoll post kbir daqs dik bejn il-fidi u r-ra\u0121uni fl-istorja tal-filosofija imma ma jidhirx li kellha wisq", "importanza g\u0127al Dun Karm.", "Mhix l-epistemolo\u0121ija li kienet qieg\u0127da tkiddu, imma l- eskatolo\u0121ija; u meta jg\u0127id:", "\u0120o fija bdiet ta\u0127dita \u0127ierqa", "bejn \u0127siebi u qalbi,", "(vv 221-222)", "ma nara ebda \u0121ustifikazzjoni g\u0127aliex g\u0127andna nidentifikaw il-\u0127sieb ma' g\u0127amla wa\u0127da tieg\u0127u \u2014 ir-ra\u0121uni \u2014 u l-'qalbi' mal-g\u0127amla l-o\u0127ra \u2014 l-intwizzjoni.", "Le, Dun Karm huwa espli\u010bitu: il-laqg\u0127a mixtieqa u l-g\u0127aqda me\u0127tie\u0121a kellha tkun fi kliemu, bejn 'id-dawl tal- g\u0127aqal' u l-'qawwa tal-im\u0127abba'.", "It-tema \u010bentrali tal-poema ta' Dun Karm, b\u0127all-essenza tal-poe\u017cija, hija dik li nsibu mi\u0121bura fl-isem ta' ktieb ta' segwa\u010bi ie\u0127or ta' Santu Wistin, Martin D'Arcv: The Meeting of Knowledge and Love.", "Huwa l-\u0127sieb li D'Arcv innifsu \u0121abar f'dawn il-kliem: /ntellect and love work together in a reciprocal relationship, love being a blind beggar and intellect a cripple with good sight sitting on the shoulders of love.", "Innotaw kemm din ix- xbieha, li wkoll tippersonifika lill-\u0126sieb u lill-Im\u0127abba f'allegorija \u010bkejkna tixbah lix- xbieha ta' Dun Karm fejn il-\u0127sieb 'imexxi' l-im\u0127abba b'dawlu, jurih id-direzzjoni, imma huwa zopp, u wa\u0127du m' g\u0127andux \u0127ila jimxi 'l quddiem bil-\u0127effa, u je\u0127tie\u0121lu 'jintrifed' \u2014 dik hi l-kelma ta' Dun Karm \u2014 mill-qalb.", "Je\u0127tie\u0121lu l-appo\u0121\u0121, is-sostenn, l-irfig\u0127 fuq spallejn l-Im\u0127abba, b'qawwitha, biex mhux biss jara lil fejn g\u0127andu jimxi, imma biex tassew jimxi, u bir-ritmu armonju\u017c me\u0127tie\u0121 \u0127alli jasal fejn jara li g\u0127andu jasal.", "Bejn il- mo\u0127\u0127 u l-qalb, jew l-g\u0127aqal u l-im\u0127abba, m'hemmx oppo\u017cizzjoni ta' kontradittorjet\u00e0, u lanqas ta' kuntrarjet\u00e0.", "Mhumiex b\u0127all-abjad u l-iswed, u lanqas b\u0127al kelb u qattus.", "Huma b\u0127al ra\u0121el u mara, differenti u kumplementari, il-wie\u0127ed je\u0127tie\u0121 lill-o\u0127ra, it-tnejn b'xi \u0127a\u0121a nieqsa jekk ma jkunux flimkien, it-tnejn flimkien jag\u0127mlu bniedem s\u0127i\u0127.", "Bejniethom ebda taqtig\u0127a, imma ''ta\u0127dita \u0127ierqa'', djalogu minsu\u0121 minn ri\u010berka li twassal g\u0127all-kreattivit\u00e0.", "Jekk dwar dan il-punt \u2014 l-identit\u00e0 tal-protagonisti tad-djalogu \u2014 il-kummentaturi \u0121ieli, fil- fehma tieg\u0127i, ma rawx \u010bar, \u0127add minnhom ma nfixel dwar in-natura tad-dalma, tas- swidija, tal-lejl li huwa l-ambjent tal-bidu tad-dramm.", "Dan huwa d-dell tal-mewt.", "M'hemm ebda \u0127tie\u0121a li nis\u0127aq dwar dan.", "Min qara l-edizzjoni tassew sabi\u0127a, li ma niddejjaqx g\u0127al darb'o\u0127ra nfa\u0127\u0127arha, li tana l-Professur Oliver Friggieri tal-poema ta' Dun Karm, jaf'li l-kitba tal-poema hija marbuta ma' \u017cew\u0121 \u010birkostanzi: il-mewt ta' \u0120annina Pisani u t-traduzzjoni tas-Sepolecri ta' Foscolo.", "L-argument \u010bentrali tal-poe\u017cija huwa sewwasew dwar il-mewt.", "Forsi hawn ta' min infakkar li mhix biss is-saffika msej\u0127a Il-Mewt ta' Santu Wistin li titqaffel madwar it-tema tal-mewt u tan-Non Omnis Moriar ('Tibqa' l-kelma li ktibt, u mag\u0127ha d-dija safja ta' \u0127siebek) b'mod xi ftit retoriku \u017c\u017cejjed, i\u017cda t-tema tal-mewt hija wkoll il-\u0127ajta ewlenija fin-nis\u0121a tas-saffika l-o\u0127ra msemmija Lil Santu Wistin u fil-fehma tieg\u0127i \u0127afna isba\u0127:", "B\u0127ala \u0121orf l-i\u017cjed qawwi li jiftakar", "Wa\u0127da wa\u0127da l-\u0121rajjiet tal-g\u0127omor tieg\u0127u", "G\u0127alkemm i\u0127oss li r-rabta \u0121ewwenija", "M'g\u0127adhiex li kienet", "U qalbu bdiet ti\u010bkien\u2026", "U bir-rieda, bil-fehma, b'sa\u0127\u0127tu kollha", "Mal-mewt jissara.", "Imma anki hawnhekk na\u0127seb li jista' jkun ta' siwi li nipprova jiena ni\u0121bru l-argument ta' Dun Karm fil-qofol tieg\u0127u fl-aktar qosor possibbli, biex jo\u0127ro\u0121 kemm jista' jkun \u010bar.", "L-argument huwa dan.", "Persuna ma\u0127buba \u2014 ng\u0127idu a\u0127na, ommok \u2014 tmut; b'danakollu, il- pre\u017cenza tag\u0127ha wara l-mewt t\u0127ossha aktar qawwija milli meta kienet \u0127ajja.", "Mela, il- mewt mhijiex tmiem assolut tal-e\u017cistenza imma bidla fil-forma ta' din l-e\u017cistenza.", "Aktar pre\u010bi\u017cament, hija bidla fil-forma tal-pre\u017cenza.", "Hawnhekk tajjeb li niftakru \u017cvilupp importanti tad-duttrina ta' Santu Wistin li nsibu f'San Tumas d'Aquino u li aktarx Dun Karm kien studjaha tajjeb ukoll.", "San Tumas isostni li xi \u0127add ikun pre\u017centi jew g\u0127ax ikun jokkupa l-ispazju, b\u0127alna hawn a\u0127na pre\u017centi f'din is- sala; jonkella meta anki ming\u0127ajr ma jokkupa spazju je\u017cer\u010bita forza jew qawwa xi mkien.", "Hekk jag\u0127mlu l-ispirti.", "U Dun Karm jurina li huwa tassew \u0127ass il-pre\u017cenza t'ommu mejta.", "Dan ise\u0127\u0127 fi tliet stadji:", "L-ewwel hemm it-tifkira ta' kliem ommu li ji\u0121ih f'mo\u0127\u0127u fis-sitt strofa, imma dan huwa biss memorja.", "It-tieni hemm is-smig\u0127 ta' le\u0127inha \u2014 ''il-le\u0127en mo\u0127bi j\u010banfar' \u2014 li jindirizzah fil-\u0127mistax-il strofa; u dan mhuwiex biss tifkira, imma tfakkira attwali.", "Tfakkira tal-attwalit\u00e0 tal-misteru tas-salib li d-diwi tieg\u0127u jiddamdam mill-\u0127olqien kollu; imma l-vu\u010bi we\u0127idha g\u0127ad ma ssarrafx pre\u017cenza umana s\u0127i\u0127a.", "Ma tistax ma tiftakarx hawn mill-\u0121did f'Santu Wistin.", "F'wi\u010b\u010b il-mewt, Dun Karm jg\u0127idilna:", "Monika, l-omm \u0127elwa,", "G\u0127adha twiddeb u twissi, g\u0127adha \u010b\u010banfar,", "Tag\u0127der, tistenna u ta\u0127fer; g\u0127adha t\u0127ares", "Kif omm taf t\u0127ares.", "Il-konvinzjoni tal-e\u017cistenza u l-pre\u017cenza f'miljietha t'ommu l-poeta jiksibha, fl-istrofa 24, meta j\u0127oss fil-mument ta' issa m\u0127abbitha ta\u0127raq g\u0127alih, xejn inqas dak il-waqt, meta kienet ilha li mietet, milli fi\u017c-\u017cmien ta' qabel, meta kienet g\u0127adha \u0127ajja.", "Il-poeta jitkellem minn esperjenza personali, imma li ma jqishiex su\u0121\u0121ettiva, g\u0127aliex hija esperjenza li kull min \u0127abb tassew i\u0121arrabha.", "Kieku min imut ma jibqa' je\u017cisti xejn, jew jibqa' je\u017cisti biss fil-memorja, ma kienx ikun possibbli la t\u0127obbu u wisq anqas tin\u0127abb minnu, g\u0127aliex ix-xejn ma jista' jkollok ebda relazzjoni jew rabta mieg\u0127u, u wisq inqas jista' x-xejn ja\u0121ixxi u ja\u0127dem fuqek.", "G\u0127alhekk il-poeta jikkonkludi:", "Lel L-im\u0127abba ma tmutxl L-im\u0127abba tisboq", "kull \u017cmien u tofroq dik is-satra sewda\u2026 li hi l-mewt.", "Din mhix \u0127lief it-tifsira Pawlina tas-Salib.", "Il-mewt tidher g\u0127al mument rebbie\u0127a; i\u017cda l-im\u0127abba hija aktar qalila, aktar qawwija mill-mewt.", "Il-mewt jirnexxilha teqred tassew biss fejn ma kienx hemm im\u0127abba qawwija bi\u017c\u017cejjed, imma meta l- Im\u0127abba la\u0127qet l-aqwa tag\u0127ha, allura dak li jse\u0127\u0127 huwa biss bidla fil-forma tal-pre\u017cenza, fl-espressjoni tal-e\u017cistenza, li ma tibqax aktar murija bl-okkupazzjoni tal-ispazju minn korp bi tliet dimensjonijiet, imma bl-e\u017cer\u010bizzju tal-forza, tal-qawwa, tal-ener\u0121ija, tal- im\u0127abba li tin\u0127ass f'post determinat \u2014 sewwasew fil-persuna \u0127ajja li tibqa' t\u0127obb u tin\u0127abb mill-persuna mejta.", "\u0126assejt li kien siewi li nfisser l-argument dwar il-mewt, biex nipprova nne\u0127\u0127i l-ideat li xterdu dwaru, u li nqishom \u017cbaljati ji\u0121ifieri li Dun Karm b'xi mod ji\u010b\u0127ad ir-ra\u0121uni f'isem il-fidi, jew l-intwizzjoni.", "G\u0127all-kuntrarju, huwa jippretendi li jippre\u017centa argument rigoro\u017cament ra\u0121unat.", "Imma ma jippretendix li l-prova tal-e\u017cistenza wara l-mewt tista' ting\u0127ata b\u0127alma \u0127asbu Sant' Anselmu, Descartes, u Leibniz, li setg\u0127et ting\u0127ata l-prova tal- e\u017cistenza t'Alla bl-argument imsejja\u0127 'ontolo\u0121iku' \u2014 ji\u0121ifieri biss bl-anali\u017ci lo\u0121ika tal- ideat.", "Ja\u0127seb b\u0127al San Tumas dwar il-provi tal-e\u017cistenza t' Alla li dawn iridu jin\u0127admu mir-ra\u0121uni, bil-lo\u0121ika, fuq il-ba\u017ci tal-esperjenza, fuq is-sies tat-ti\u0121rib tal-\u0127ajja u d-dinja.", "U l-esperjenza u t-ti\u0121rib li g\u0127andha b\u017conn ir-ra\u0121uni biex tibni l-prova tal-Immortalit\u00e0 huma sewwasew l-esperjenza u t-ti\u0121rib tal-im\u0127abba.", "Hekk tg\u0127id, espli\u010bitament, il-Qalb lill- Mo\u0127\u0127, fil-poema:", "Int mexxini bid-dawl tal-g\u0127aqal \u2014 jiena", "nirfdek bil-qawwa tal-im\u0127abba \u2014 u nirb\u0127u.", "(vv 258-260)", "Hemm \u0127afna i\u017cjed x'jing\u0127ad dwar il-kontenut filosofiku tal-poema.", "Imma ma rridx intawwal i\u017cjed dwar dan, g\u0127ax kif g\u0127edt fil-bidu t-te\u017ci \u0121enerali tieg\u0127i hija li l-\u0127sieb jew il- filosofija tid\u0127ol biss b\u0127ala element li jindika direzzjoni.", "Hija mbag\u0127ad l-inkarnazzjoni tal- \u0127sieb f'\u0121isem, li jintg\u0127a\u0121en max-xbihat, b'\u0127idma li nistg\u0127u letteralment insej\u0127ulha 'amoru\u017ca' li tnissel il-poe\u017cija \u2014 dik l-g\u0127amla ta' poe\u017cija li jirnexxilha tesprimi l-e\u017cistenza temporali fil-projezzjoni tag\u0127ha lejn l-eternit\u00e0.", "Wa\u0127du l-\u0127sieb huwa zopp; u Il-Jien u Lil Hinn Minnu ma kinetx tkun poe\u017cija sabi\u0127a li kieku l-\u0127sieb ma kienx inkarnat fi struttura mirfuda mix-xbihat.", "L-istruttura nfisha g\u0127andha funzjoni integrattiva.", "Il-poe\u017cija hija qabelxejn lingwistika \u2014 ji\u0121ifieri mag\u0127mula mill-kliem, minn \u0127sejjes u ittri, minn elementi materjali li jikkostitwixxu l-\u0121isem tal- kliem, u dan il-\u0121isem g\u0127andu sehem importanti fit-tifsira tag\u0127hom.", "Ix-xbieha aktarx to\u0127ro\u0121 mix-xokk tat-tlaqqig\u0127 bejniethom tal-kliem aktar milli mis-su\u0121\u0121estjoni tal-kelma i\u017colata.", "Ix-xintilla li to\u0127ro\u0121 mix-xokk tat-tlaqqig\u0127 tal-kliem jixg\u0127el fil-log\u0127ob tan-nar.", "Fil- fehma tieg\u0127i huwa l-moviment strutturat, ir-ritmu tat-trajjetorja tal-\u0127sieb li jag\u0127ti ru\u0127 lix- xbihat.", "Il-punti fissi tal-poe\u017cija, ix-xbihat, huma t-tra\u010b\u010bi misluta mill-passa\u0121\u0121 tal-\u0127sieb, u l-indi\u010bijiet tal-mixja tal-ispirtu attravers l-isfera tal-ispazju u \u017c-\u017cmien.", "Hija din id- dinamika li huwa xog\u0127ol il-kritiku letterarju li jaqbad.", "M' g\u0127andix dubju li l-a\u0127jar mod biex wie\u0127ed jifhem l-istruttura ta' poema b\u0127al Il-Jien u Lil Hinn Minnu hija l-mu\u017cika.", "Kul\u0127add jaf li l-forom strumentali tal-mu\u017cika o\u010b\u010bidentali moderna, ji\u0121ifieri ta' wara r-Rinaxximent, inbnew b'paralleli\u017cmu mal-forom tad-diskors verbali bl-istess regoli li jiddeterminaw il-funzjoni melodika-espressiva tal-fra\u017cijiet mu\u017cikali, filwaqt li r-ritmu jissejjes fuq l-alternanza regolari u kostanti ta' arsi u tesi, li tqieset b\u0127ala naturali, imxebbha sa\u0127ansitra mal-pulsazzjonijiet tal-organi\u017cmu, mat-ta\u0127bit tal-qalb u l-infi\u0127 tan-nifs, nistg\u0127u ng\u0127idu b\u0127at-tektik tal-g\u0127aslu\u0121: tokk, skiet, tokk.", "Il-forom mu\u017cikali ewlenin \u2014 sonata, sinfonija, kun\u010bert, kwartett \u2014 huma strutturi mdaqqsin, b'sensiela ta' episodji, differenzjati fil-moviment, (fit-temp u l-andament) skont il-kontenut li jridu jesprimu.", "Kollha \u0127ar\u0121u mis-sonata.", "Fis-sinfonija l-mu\u017cika saret diskors uffi\u010bjali, aktarx solenni, indirizzat lil kul\u0127add, ixandar veritajiet mag\u0127rufa u meqjuma, bl-u\u017cu tar-ri\u017corsi tekni\u010bi kollha tal-istrumenti.", "Fil-kun\u010bert, saret djalogu spettakolari bejn is-solist jew is-solisti u l-orkestra.", "Fil-kwartett saret konver\u017cazzjoni 'da cametra' bejn ftit \u0127bieb.", "U s-sonata nfisha baqg\u0127et id-diskors intimu, x'aktarx \u0121ewwieni, dejjem aktar kollokju tal-kompo\u017citur mieg\u0127u nnifsu, bil-pjanuforti dejjem aktar im\u0127addem b'immedjatezza u personalizzazzjoni.", "L-istruttura ta' Il-Jien u Lil Hinn Minnu hija dik ta' Sonata.", "Ti\u0121ini f'mo\u0127\u0127i, pere\u017cempju, is-Sonata 26 ta' Beethoven, Mi Bimoll Maggiore, Opus 81a wkoll impernjata fuq it-tema tal-mewt.", "Minkejja d-differenzi li l-forma tippermetti, l-istruttura ba\u017cika ta' Sonata hija l- istess.", "Ma rridx hawn nid\u0127ol wisq fid-dettall, imma nibqa' biss fuq linji \u0121enerali.", "Sonata dejjem tibda bil-pre\u017centazzjoni ta' \u017cew\u0121 temi importanti u aktarx kontrastanti fi kjavi differenti.", "Hekk jag\u0127mel Dun Karm.", "L-ewwel strofa tintrodu\u010bi t-tema tal-\u0127sieb: kwa\u017ci nistg\u0127u ng\u0127idu fil-kjavi ta' Re Minore, li l-istess Beethoven jing\u0127ad li sej\u0127ilha l-kjavi tas- swidija, u l-istess u\u017cu kien g\u0127amel minnha, b'mod aktar iswed, Johann Sebastian Bach.", "It-tieni strofa tintrodu\u010bi, fi kjavi li konna nqabbluha mar-Re Bimoll Maggiore, kieku kellna napplikaw l-iskemi tal-kromati\u017cmu mu\u017cikali ta' Rimskv-Korsakov u Scriabin, it- tema tal-Qalb.", "Wara din is-sezzjoni qasira espo\u017cittiva, issegwi s-sezzjoni msej\u0127a transizzjonali, fejn id-diskors huwa modulat fi kjavi b'parentela mbieg\u0127da.", "Dun Karm jo\u0127odna, fit-tielet strofa, f'ambjent pastorali: 'ward ilellex' u 'g\u0127asafar\u2026 jg\u0127annu' \u2026 'dehra \u0127elwa\u2026 li bennitni f'\u0127olma ta' poe\u017cija u b\u0127al raqqditli s-sensi', u fir-raba' strofa, fil-bera\u0127 infinit ta\u0127t is-sema bla tarf, u \u0127dejn il-ba\u0127ar.", "Imbag\u0127ad isegwi l-i\u017cvilupp tat- temi, bit-tliet fa\u017cijiet li di\u0121\u00e0 semmejt immarkati mit-tliet interventi tal-omm: it-tifkira tag\u0127ha, fi tfulitu, \u0127ajja f'din id-dinja, memorja tal-img\u0127oddi; il-vu\u010bi tag\u0127ha tkellmu, le\u0127en mo\u0127bi, ta' ru\u0127 ming\u0127ajr \u0121isem, jindirizzah fil-pre\u017cent; imbag\u0127ad, l-anti\u010bipazzjoni tal-komunjoni s\u0127i\u0127a fl-im\u0127abba mill-\u0121did mag\u0127ha, fil-\u0121ejjieni, meta jinsebaq i\u017c-\u017cmien fl- eternit\u00e0.", "M' g\u0127andix \u0127in nid\u0127ol fl-irqaqat, imma rrid insemmi g\u0127all-inqas sensiela wa\u0127da mix-xbihat li g\u0127edt jikkostitwixxu t-tra\u010b\u010bi tal-passa\u0121\u0121 tal-ispirtu fid-dinja materjali.", "Dawn huma t-tliet g\u0127asafar (jew a\u0127jar l-erba') li jsemmg\u0127u le\u0127inhom fit-tliet episodji tal- poema: ir-ru\u017cinjol, il-bufula, u l-par \u0127amiem.", "Na\u0127seb li meta fit-tielet strofa \u2014 li tikkorrispondi mal-moviment transizzjonali tas-sonata jew tas-sinfonija \u2014 nisimg\u0127u:", "smajt lill-g\u0127asafar mo\u0127bijin fix-xuxa", "tal-fraxxnu u tal-\u0127arrub jg\u0127annu l-g\u0127anja", "ferrie\u0127a tal-im\u0127abba\u2026", "(vv 19-21)", "huwa diffi\u010bli li ma tismax b\u0127all-eku tal-vjolini li jevokaw il-kor tal-g\u0127asafar fl-episodju ta' biswit ix-xmara fis-Sinfonija Pastorali.", "Hawnhekk Beethoven aktar milli jimita, jissublima l-kant tal-g\u0127asafar, imma fil-kadenza tal-a\u0127\u0127ar ju\u017ca l-fagott u l-flawt u l- istrumenti l-o\u0127ra tal-g\u0127uda biex isemmg\u0127alna l-kant vespertin ta' tliet g\u0127asafar, li jsemmihom fil-partitura: il-bufula, is-summiena u d-daqquqa ka\u0127la, qabel ma permezz ta' ftit battuti jni\u017c\u017cel is-siparju tal-lejl, u d-dlam i\u0127addan ix-xena.", "Dun Karm ukoll, wara l-kor tal-g\u0127asafar fl-istrofa tat-transizzjoni, isemmilna l-g\u0127ana differenti ta' tliet tipi t' g\u0127asafar.", "L-ewwel fir-raba' strofa: \u2014 g\u0127annej wa\u0127dieni fis-skiet tal-lejl, ir-ru\u017cinjol iwie\u0121eb b'le\u0127en imbikki, (vv 37-38) fi dwett mal-mew\u0121 i\u0127axwex fuq ix-xtajta, ''dik il-g\u0127anja \u010bkejkna li t\u0127annen g\u0127all- mistrie\u0127', u jissokta fil-\u0127ames strofa: mo\u0127bi \u0121o si\u0121ar mo\u0127bijin \u2014 ru\u0127 imbikkija\u2014 hemm kien ir-ru\u017cinjol itenni l-g\u0127anja li g\u0127allmitu l-im\u0127abba; \u2014 poe\u017cija \u0127elwa li traqqad ix-xejriet tal-\u0121isem. (vv 52-56)", "Dan jipprepara, wara ftit versi \u0127orox minn fomm il-poeta, g\u0127at-tifkira ta' kliem ommu dwar it-tjieba t' Alla li ''jitma' l-g\u0127asafar'.", "It-tieni moviment tal-poema jibda bi \u017cvilupp twil ta' erba' strofi dwar is-silenzju tal- oqbra, u bil-mistoqsija ripetuta: 'X'inhi l-mewt77.", "Imbag\u0127ad jinstema' t-tieni g\u0127asfur, jew aktar pre\u010bi\u017cament din id-darba hija g\u0127asfura: Minn \u0121o \u0127arruba tasal il-g\u0127anja ta' bufula.", "Mg\u0127a\u0121\u0121eb indawwar \u0127arsti u nara lill-g\u0127asfura \u010bkejkna tittajjar minn g\u0127aslu\u0121 g\u0127al ie\u0127or fuq ru\u0127ha, lventa, u fuq kull ferg\u0127a tg\u0127anni. (vv 150-154)", "Ir-ru\u017cinjol ra\u0121el tfa\u010b\u010ba qisu l-g\u0127elm tal-ambigwit\u00e0.", "Mo\u0127bi u mbikki, l-g\u0127anja tal-im\u0127abba paradossalment issaffi l-eroti\u017cmu; xbieha oskura tal-im\u0127abba sagrifikali.", "Il-bufula, mara,", "g\u0127asfura li, kif iddeskriviha tajjeb il-poeta, dejjem tit\u0127arrek, u bla kwiet f'\u0121isimha hi kontra tal-ie\u0127or li b'le\u0127nu ''jraqqad ix-xejriet tal-\u0121isem'.", "Din isservi ta' preludju, bl- intervall b\u0127al qabel tal-mistoqsijiet img\u0127addba tal-poeta, g\u0127at-tieni intervent tal-Omm.", "Din id-darba l-Omm lil binha tapostrofizzah fil-pre\u017cent \u2014 b'diskors twil strofa ta' xejn inqas minn sebg\u0127a u tletin vers.", "Id-diskors ji\u017cvol\u0121i tema introdotta fit-teolo\u0121ija tan- novissimi minn Santu Wistin, u fformulata minn San Tumas fil-famu\u017ca fra\u017ci desiderium naturale non potest esse imane: ''Xewqa naturali ma tistax tkun bla temma.'", "Fra\u017ci mill- aktar li qanqlu kontroversji fl-istorja kollha tat-teolo\u0121ija.", "Dun Karm jg\u0127idha hekk:", "G\u0127ax jekk min sawwar din il-qalb u fiha", "kebbes xewqat akbar mi\u017c-\u017cmien u l-wisa'", "ji\u010b\u0127dilha t-temma, ji\u010b\u0127ad lilu nnifsu.", "(vv 385-387)", "M'iniex se nieqaf nikkummenta hawn, imma ninnota biss il-bidla fil-lingwa tal-Omm.", "Fl- ewwel intervent ta' kliemha meta kienet g\u0127adha \u0127ajja, il-kontenut u l-istil it-tnejn kienu ta' mara Maltija tar-ra\u0127al.", "Issa d-diskors kemm fil-kontenut u kemm fl-istil huwa ta' teologu mkisser, b\u0127al ta' Beatrice fis-sema ta' Dante.", "Imma ma niqfux fuq dan, in\u0127arsu biss lejn il-qafas.", "Isegwu \u017cew\u0121 strofi ta' dibattitu interjuri bejn il-Mo\u0127\u0127 u l-Qalb; u tkompli l-Omm id-diskors tag\u0127ha, b'\u017cew\u0121 strofi ta' erbg\u0127a u g\u0127oxrin vers bejniethom, din id-darba b'espo\u017cizzjoni tat-Teologia Crucis, ji\u0121ifieri tar-rabta bejn is-si\u0121ra ta' Adam u s- si\u0121ra tas-Salib u d-dijalettika tal-G\u0127erf u tal-Im\u0127abba; u l-a\u0127\u0127ar kelma mlissna mill-Omm tibqa' tidwi b'eku ko\u017cmiku g\u0127al strofa s\u0127i\u0127a, twila, o\u0127ra.", "It-tielet moviment jibda fil-poeta fil-misra\u0127 ta\u017c-\u017cew\u0121 toroq imsemmija fit-titlu tal-poema b'meditazzjoni ta' erba' strofi, sakemm din id-darba l-Omm tanti\u010bipa l-g\u0127asfur u tidher in persuna:", "Waqaft.", "Sabi\u0127a fil-\u0121miel kollu tag\u0127ha", "dehret quddiemi x-xbieha t'ommi: \u0126elwa", "kienet id-da\u0127ka fuq xofftejha; \u0127elwa", "id-dija r\u017cina ta' \u0127arsitha: \u0127elu", "dak wi\u010b\u010bha qam\u0127i ta\u0127t il-kobba bajda", "ta' dlielha bellusin: u jien \u0127abbejtha", "lil din ix-xwej\u0127a fl-hena ta' tfuliti", "fil-milja tar-r\u0121ulija, u g\u0127adni n\u0127obbha\u2026", "Lel L-Im\u0127abba ma tmutx)", "(vv 372-382)", "Qeg\u0127din hawn fil-qu\u010b\u010bata tal-poema; u minn din il-qu\u010b\u010bata l-poeta jilma\u0127: fuq \u0127ajt ta' dwejra ftit 'il bog\u0127od minni, \u017cew\u0121 \u0127amiem tal-barr, b\u0127alkieku mxa\u0127xa\u0127 f'dik id-dija fietla tax-xemx \u0127anina, kien jitbewwes f'\u0127olma ta' xi bejta fil-blat fejn ebda reg\u0127ba", "ma tasal kiefra; anqas ta' ri\u0127 jew xita ma ti\u017c\u017car\u0121an il-qilla\u2026 (vv 412-418)", "Mhux aktar \u2014 issa li l-Im\u0127abba ssie\u0127bet mal-\u0127sieb, li l-mo\u0127\u0127 u l-qalb bdew i\u0127abirku flimkien \u2014 g\u0127asfur ra\u0121el wa\u0127du jmewwet il-\u0121ibdiet tan-natura bl-istess g\u0127ana tal- im\u0127abba, mhux aktar g\u0127asfura mara wa\u0127idha ta\u0127li l-ener\u0121ija fi tferfir u titjir inutli; issa l- \u0127amiem huma par, kuntenti, g\u0127alkemm jo\u0127olmu li jsibu bejta isba\u0127.", "Fis-Sinfonija Pastorali, Beethoven isemmg\u0127alna t-t\u0127ammim tal-\u0127amiem fil-bidu nett tal-ewwel moviment, g\u0127ax l-istruttura tag\u0127ha hija dik ta' \u0121urnata fer\u0127ana fil-kampanja li tibda ma\u017c- \u017cerniq u tasal sal-lejl.", "Dun Karm jurina l-par \u0127amiem lejn it-tmiem, g\u0127ax il-poema tieg\u0127u tibda fil-qalba ta' lejl dlam samm u tintemm ma\u017c-\u017cerniq tal-\u0127ajja ta' dejjem.", "G\u0127all-Insara xejn inqas milli g\u0127ar-Rumani Pagani, kif tixhed l-arti tas-sekli bikrin, il-\u0127amiem kien xbieha tal-Ispirtu \u0127allieq, tat-ti\u0121did tal-\u0127ajja fis-sliem.", "Hawn Dun Karm jurina l-par \u0127amiem mag\u0127quda fi m\u0127abba naturali li hija l-prefigurazzjoni ta' komunjoni aktar s\u0127i\u0127a f'hena li xejn ma jnikket il-perfezzjoni tag\u0127ha.", "Il-poema tkompli b'sitt strofi o\u0127ra li jikkorrispondu g\u0127all-g\u0127eluq tas-sonata u tal-forom l- o\u0127ra mu\u017cikali derivati minnha.", "Is-sezzjoni finali tissejja\u0127 rikapitulazzjoni, g\u0127ax fiha \u0121eneralment i\u017c-\u017cew\u0121 temi ewlenin im\u0127abbra fil-bidu ji\u0121u rikon\u010biljati fi kjavi wa\u0127da.", "Hekk ukoll Dun Karm jag\u0127laq fit-ton ta' mar\u010b trijonfali, ji\u010b\u010belebra \u017c-\u017cwie\u0121 tal-mo\u0127\u0127 u l- qalb u r-reb\u0127a fuq il-bi\u017ca' tal-mewt.", "Huwa evidenti, nittama, li bl-ebda mod f'din it-ta\u0127dita ma ppruvajt nag\u0127tikom kummentarju e\u017cawrjenti dwar il-poema ta' Dun Karm.", "Ta' dan m'hemm l-ebda b\u017conn, g\u0127ax hemm il-ktieb tal-Professur Friggieri.", "Dak li ppruvajt nag\u0127mel jien kien biss li nu\u017ca Il-Jien u Lil Hinn Minnu biex ne\u017cemplifika fehmti dwar ir-relazzjoni bejn il-Filosofija u l-Poe\u017cija.", "Ridt nuri li l-\u0127sieb \u2014 mhux \u0127sieb ta' kafkaf, imma \u0127sieb filosofiku \u2014 iservi biex jag\u0127ti direzzjoni u orjentament lil mixja, lill-moviment, li t\u0127alli warajha struttura mu\u017cikali, mi\u017cg\u0127uda bi tra\u010b\u010bi li huma x-xbihat.", "Fost dawn, minn /l-Jien u Lil Hinn Minnu g\u0127a\u017cilt ix-xbihat ornitolo\u0121i\u010bi.", "Fihom Dun Karm juri kemm reali\u017cmu ta' pre\u010bi\u017cjoni kbira, kif ukoll jisfrutta d-dimensjoni simbolika asso\u010bjata mag\u0127hom.", "I\u017cda stajt \u0127adt \u0127afna o\u0127rajn minflok l-g\u0127asafar.", "Stajt, pere\u017cempju, analizzajt il-pajsa\u0121\u0121 u l-bdil tax-xenarju, mill- imsa\u0121ar bil-pjanti veri, imma g\u0127onja b'simboli\u017cmu s\u0127i\u0127 xejn anqas mit-tjur, sal-ba\u0127ar li kul\u0127add jaf kemm huwa importanti fil-poe\u017cija ta' Dun Karm.", "Stajt analizzajt is-sekwenza ta\u017c-\u017cmien, bit-tibdil tal-\u0127in u tat-temp, ma\u0127dumin fix-xoqqa tal-poema bl-istess naturalezza li ta\u0127bi mill-qarrej superfi\u010bjali d-dimensjoni simbolika tag\u0127hom.", "Imma nittama li l-e\u017cempji li g\u0127a\u017cilt u li ma fettaqtx fihom daqskemm b'aktar \u0127in u reqqa jista' jag\u0127mel kull qarrej, kienu bi\u017c\u017cejjed b\u0127ala xhieda tal-funzjoni tax-xbihat fil-poe\u017cija \u2014 is-sinjali m\u0127ollija mill-passa\u0121\u0121 tal-\u0127sieb li xtaqt nurikom.", "Din hija l-opra tal-im\u0127abba tal-poeta g\u0127ad-dinja.", "Fil-bidu g\u0127edt li l-im\u0127abba tnissel l- ordni mill-kapa\u010bit\u00e0 tat-ti\u0121rib, u dan billi l-kliem i\u0121arrab spe\u010bi ta' mewt tal-individwalit\u00e0 tieg\u0127u billi jid\u0127ol f'rabta ma' kliem ie\u0127or u hekk jag\u0127ti dehra \u0121dida lid-dinja.", "Hekk il- kliem fil-poe\u017cija jisfa' xbieha tal-misteru tas-Salvazzjoni, tal-Kelma divina li \u0127adet \u0121isem, mietet fuq is-Salib u tat lilna u lill-\u0127olqien il-possibilt\u00e0 tal-Qawmien g\u0127al dejjem.", "\u017bidiet bi twe\u0121iba g\u0127all-kummenti li saruli Minn Mro Charles Camilleri", "G\u0127all-ewwel, min\u0127abba s-sura drammatika ta' Il-Jien, bdejt nist\u0127ajjel il-poema b\u0127ala kantata g\u0127al erba' vu\u010bijiet \u2014 il-Mo\u0127\u0127, il-Qalb, l-Omm, il-Poeta \u2014 u kont bdejt b'anali\u017ci tal-kisra differenti akustika, barra milli stilistika, ta' dawn l-erba' il\u0127na ewlenin, differenzjati sewwa bejniethom, li Dun Karm isemmg\u0127alna.", "Malajr intba\u0127t li l-istruttura mu\u017cikali vera ma kinetx imfassla g\u0127al kant bi stil Taljan, i\u017cda b'paralleli\u017cmu ma' kompo\u017cizzjoni strumentali b\u0127alma hi s-sonata.", "Waqt li fl-Innijiet Dun Karm jinqeda mhux biss b'metrika, imma wkoll b'ritmi Taljani, mhux hekk fl-aqwa poe\u017ciji tieg\u0127u b\u0127alma hi Il-Jien.", "Dawn ma jaqblu xejn mal-forom mu\u017cikali Taljani g\u0127all-vu\u010bijiet ta' dawn l-a\u0127\u0127ar sekli, g\u0127ax huma mibnija fuq ir-ritmi tad-diskors Malti mitkellem, u forsi aktar jaqblu mal-forom aktar antiki tal-mu\u017cika tal-Mediterran.", "Dwar kemm kien konxju Dun Karm ta' dan, ma nafx bi\u017c\u017cejjed dwar il-kultura mu\u017cikali tieg\u0127u, g\u0127alkemm jiena stess smajtu jdoqq il-pjanu.", "Il-Professur Peter Vassallo, wie\u0127ed mill-qraba tal-poeta, qalli li Dun Karm \u0121ieli bag\u0127at il-bidu ta' poe\u017ciji li kien qed jikteb lin-neputija Karmena (in-nanna tal-Professur Vassallo) b'nota: 'dawn l-ewwel battuti\u2026 L-u\u017cu ta' terminu mu\u017cikali f'dan il-kontest jidhirli li huwa sinifikattiv \u0127afna.", "Parti mill-\u0127sieb tieg\u0127i f'din it-ta\u0127dita kien dak li nipproponi st\u0127arri\u0121 s\u0127i\u0127 tar-relazzjoni tal-poe\u017cija mal-mu\u017cika f'Dun Karm, forsi anki fid-dawl ta' dak li Charles Camilleri kiteb, flimkien mieg\u0127i, dwar ir-relazzjoni bejn il-mu\u017cika, il-lingwa, il-\u0127sejjes u l-\u0127emda ambjentali.", "Mill-Professur Franco Lanza", "Naqbel li l-poe\u017cija bit-Taljan ta' Dun Karm hija idjomatikament u metrikament perfetta, imma nieqsa mir-risonanzi asso\u010bjattivi u mill-polivalenza ta' tifsiriet tax-xorta li jiena rrilevajt f'/l-Jien u li bihom l-a\u0127jar poe\u017cija ta' Dun Karm bil-Malti hija tassew g\u0127anja.", "Fil-fehma tieg\u0127i, meta Dun Karm qaleb mit-Taljan g\u0127all-Malti nbidel ukoll minn poeta fidil lejn it-tradizzjoni otto\u010benteska g\u0127al poeta tas-seklu tag\u0127na.", "Mis-Sur \u0120u\u017c\u010b Cassar Pullicino", "Na\u0127seb li l-'agostini\u017cmu' ta' Dun Karm huwa anki iktar fond fil-poe\u017cija tieg\u0127u milli wrejt jiena.", "Pere\u017cempju, jista' jkun li t-tliet movimenti ta' Il-Jien (fejn jiena st\u0127arri\u0121t kwa\u017ci biss l-g\u0127asfur li jidher f'kull wie\u0127ed minnhom, g\u0127anjietu u l-fasla mu\u017cikali) g\u0127andhom sfond Agostinjan.", "Santu Wistin, kif kul\u0127add jaf, kien jara rifless tat-Trinit\u00e0 fl- istruttura psikolo\u0121ika tal-bniedem: memorja, fehma, rieda.", "Kif semmejt fuq, l-ewwel mit- tliet interventi tal-Omm fil-poema huwa b\u0127ala memorja.", "U l-fakra taqdi e\u017cattament il- funzjoni li attribwielha Santu Wistin, b'log\u0127ba bil-kliem li tibqa' effettiva anki maqluba mil-Latin g\u0127all-Malti \u2014 tg\u0127inek ''ti\u0121i f'sensik'.", "Hekk tg\u0127in biex jittie\u0127ed pass lejn l- g\u0127arfien tad-dg\u0127ufija tal-bniedem b\u0127ala sinjal ta' dipendenza minn Alla.", "Hekk \u2014 bl-u\u017cu tajjeb tal-'memorja' \u2014 tibda l-Confessio, kif sawwarha Santu Wistin: fl-istess \u0127in, xilja tieg\u0127ek innifsek u innu ta' tif\u0127ir lill-\u0126allieq, stqarrija fl-istess \u0127in ta' \u0127tija min-na\u0127a tal- bniedem u ta' grazzja min-na\u0127a tal-Missier.", "Tibda bl-awtokuxjenza, bl-awtobijografija, b'xog\u0127ol il-memorja, biex twassal g\u0127al fehma.", "L-operazzjoni tal-fehma, it-tieni fakult\u00e0 tar-ru\u0127 li tirrifletti t-tieni Persuna tat-Trinit\u00e0, tidher skont Santu Wistin fl-espressjoni tag\u0127ha bil-kelma.", "Dan jaqbel mat-tieni intervent tal-Omm, li ssemma' le\u0127inha, ming\u0127ajr ma sse\u0127\u0127 il-pre\u017cenza attwali tag\u0127ha.", "L- amplifikazzjoni retorika li biha Dun Karm hawnhekk jirrendi l-amplifikazzjoni tal-\u0127oss tal-le\u0127en jidwi mal-\u0127olqien hija invenzjoni letterarja fl-istil l-aktar tipiku ta' Santu Wistin.", "It-tielet intervent huwa l-mument tar-rieda, tal-Ispirtu s-Santu, tal-\u0127amiem jin\u0127abb, tal- komunjoni.", "Il-qofol tat-tag\u0127lim kollu ta' Santu Wistin huwa sewwasew dan: jekk tiftakar f'Alla, u allura ta\u0127seb fih bis-serjet\u00e0, issir t\u0127obbu, u tikseb l-g\u0127erf fis-sura wa\u0127danija li fiha jista' jurih il-bniedem \u2014 il-qima lejn it-Trinit\u00e0l", "Ma kellix il-\u0127in biex infittex dwar sewwasew xi studji dwar Santu Wistin kien g\u0127amel Dun Karm.", "Semmejt id-differenza li hemm bejn Fil-Mewt ta' Santu Wistin (bil-kelma Pagana tal-kelma aqwa mill-mewt) u Lil Santu Wistin (ukoll impernjata dwar il-mewt, i\u017cda bit-tema Pawlina ta' 'l-im\u0127abba aqwa mill-mewt').", "G\u0127edt ukoll li ma naqbilx mal- Professur Friggieri fil-paragrafu fejn jitkellem dwar ''g\u0127a\u017cla filosofika bejn ir-ra\u0121uni u l- intellett', imma b\u0127alu nara x-xebh bejn il-\u0127sieb ta' Dun Karm u dak E\u017cistenzjalista, spe\u010bjalment Kierkegaard.", "Ma nissopponix li Dun Karm kien qrah, i\u017cda xorob mill-istess g\u0127ajn: Santu Wistin.", "(B'danakollu, ma na\u0127sibx li l-assimilazzjoni tal-'Jien' mal-'e\u017cistenza' u ta' 'Lil Hinn minnu' mal-'essenza' hija sostenibbli).", "Fost \u0127wejje\u0121 o\u0127ra, il-Professur Friggieri nnota r-rilevanza tal-parti tal-g\u0127asafar fil-famu\u017ca prietka ta' Kierkegaard mibnija fuq id-diskors ta' Kristu: ''Araw l-g\u0127asafar tal-ajru u l- \u0121ilji tal-widien'.", "Ma' dan nixtieq in\u017cid li t-tematika ta' Kierkegaard hawnhekk g\u0127andha wkoll sottofond patristiku, barra milli f'Santu Wistin, anki f'San \u0120irolmu (Ittri 22 u 29), San Pawlinu ta' Nola (Ittra 40), u o\u0127rajn li hemm wisq aktar probabilt\u00e0 li Dun Karm kien jafhom direttament milli l-filosfi E\u017cistenzjalisti ta' \u017cmienna."], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Dun-Karm-tahdita-P-Serracino-Inglott_10.08.pdf"}
{"text": ["L-Universit\u00e0 ta' Malta l id-Dipartiment Il-Fakult\u00e0 tal-Arti tal-Malti", "FONDAZZJONI KARMEN MIKALLEF BU\u0126A\u0120AR", "Dun Karm u Edward Caruana Dingli quddiem l-' Angelus Novus'", "Giuseppe Schembri Bonaci", "Pubblikazzjoni tal-Fondazzjoni Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar u d-Dipartiment tal-Malti fl-Universit\u00e0 ta' Malta, 2019", "ISBN: 978-99957-1-484-0 Drittijiet kollha mi\u017cmuma mill-awtur u l-pubblikatur", "Revi\u017cur tat-test: Bernard Micallef Koordinatur tal-pubblikazzjoni: George Farrugia", "Stampat: Best Print Co. Ltd, il-Qrendi", "Dan l-istudju \u0121ie ppre\u017centat fil-Konferenza Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar nhar il-25 ta' Ottubru 2017, fl-Universit\u00e0 ta' Malta, l-Imsida, organizzata mill-Fondazzjoni Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar u d-Dipartiment tal-Malti fl-Universit\u00e0 ta' Malta.", "Is-sit tad-Dipartiment tal-Malti fl-Universit\u00e0 www.um.edu.mt/arts/malti", "Il-pittura Angelus Novus ta' Paul Klee turi an\u0121lu li donnu qed i\u0127ares daqslikieku \u0127esrem se ji\u010b\u010baqlaq u ja\u0127rab dlonk minn xi \u0127a\u0121a li kien qed jikkontempla bi profondit\u00e0.", "G\u0127ajnejh i\u010b\u010bassati, \u0127alqu miftu\u0127, \u0121wen\u0127ajh miftu\u0127a.", "Hekk nistg\u0127u nimma\u0121inaw li hu l-an\u0121lu tal-Istorja \u2014 wi\u010b\u010bu lejn il-passat.", "Meta a\u0127na nilm\u0127u biss sekwenzi ta' avvenimenti separati, hu ja\u0127taf katastrofi wa\u0127da, s\u0127i\u0127a, katastrofi li tibqa' \u0121\u0121emma' t-tifrik, wie\u0127ed wara l-ie\u0127or, wa\u0127da wara l-o\u0127ra, u jtajjar dan kollu f'wi\u010b\u010bna.", "L-An\u0121lu jixtieq jibqa' hawn u sa\u0127ansitra jqajjem il-mejtin u jer\u0121a' jag\u0127mel s\u0127i\u0127 dak li di\u0121\u00e0 tfarrak.", "I\u017cda hemm tempesta riesqa mill-\u0121enna, tempesta li nqabdet mal-\u0121wiena\u0127 tieg\u0127u b'tant vjolenza li ma jista' b'ebda mod jag\u0127laqhom.", "Din it-tempesta ovvjament qed timbotta 'l quddiem, ming\u0127ajr ebda tfixkil, lejn il-futur li dahru qed i\u0127ares lejh, filwaqt li t-tifrik li qieg\u0127ed quddiemu jitla' lejn is-smewwiet: din it-tempesta hija l-progress.", "Walter Benjamin", "Formalment, kemm Dun Karm kifukoll Caruana Dingli jesponu, ovvjament bil-modi differenti tag\u0127hom, l-istess tema tal-idillju.", "I\u017cda waqt li l-poeta jara din l-illu\u017cjoni tal-idillju b\u0127ala tfittxija g\u0127al 'una ricca umanit\u00e0 nel cosmo; jew g\u0127al dak li l-karattru Charles Bovarv ta' Flaubert iddefinixxa b\u0127ala '\u0127olm ta' fer\u0127 mhux mag\u0127ruf, il-pittur iwassalna g\u0127al status kuntrarju, \u010bo\u010b g\u0127al status ta' '0ubli; ta' 'tbarrija; ta' distakk minn realtajiet kemm so\u010bjali kif ukoll traxxendentali.", "Din it-tema kienet ukoll tifforma parti e\u010b\u010bitanti mill-\u0127sibijiet ta' \u0121enju kontemporanju, Proust, spe\u010bjalment fl-interpretazzjoni tieg\u0127u ta' dak li sejja\u0127 'memoire involontaire' \u010bo\u010b, azzjoni sekondarja, b\u0127al meta x-xamm jipprovoka memorja mill-fond tal-g\u0127arfien uman.", "Fil-fatt huwa interessanti kif Proust g\u0127aqqad din id-domanda mat-tema jekk ix-xog\u0127ol tar-rakkmu ta' Penelope kienx azzjoni li biha wie\u0127ed jiftakar jew, g\u0127all-kuntrarju, kienx intenzjonat biex inessi.", "Ir-relazzjoni ta' kif \u010berti azzjonijiet g\u0127andhom l-objettiv li jfakkru jew li jnessu hija \u010bentrali fl-istudju li qed nag\u0127mel fuq Dun Karm u Caruana Dingli kif se naraw 'il quddiem.", "Waqt li l-kreattivit\u00e0 poetika hija rabta mal-prin\u010bipji protoe\u017cistenzjali ta' Leopardi u mal-g\u0127ejun tas-So\u010bjali\u017cmu", "5", "fewdali, il-kreattivit\u00e0 vi\u017cwali ta' Caruana Dingli hija kreattivit\u00e0 ke 23, 1.1: . .", "NK ta' 'jo\u017ce de vivre, e\u0121emonika li sservi b\u0127ala aljenazzjoni so\u010bjali.", "Dun Karm iwa\u0127\u0127ad l-att ta' kreattivit\u00e0, il-prassi ta' azzjoni kreattiva ma' esperjenza 'mistika; \u0127a\u0121a li ssib il-kontrapunt vjolenti, anki fatali, tag\u0127ha f'Caruana Dingli, li jag\u0127tina l-alternattiva tieg\u0127u fil-forma ta' 'Va\u017cssez-faive; 'Belle-Epoque; 'joie de vivre; u dan iwettqu permezz ta' Dekadenti\u017cmu kkulurit, anke virtwu\u017c.", "Jekk l-ewwel kategorija Dunkarmjana li a\u010b\u010bennajna g\u0127aliha hija t-tema tal-idillju, u t-tieni hija l-esperjenza 'mistika; it-tielet kategorija li f'sens stramb twettaq paralleli\u017cmu bejn i\u017c-\u017cew\u0121 persona\u0121\u0121i hija n-natura.", "Hawn nersqu \u0127afna vi\u010bin il-\u0127sibijiet ta' Baudelaire li, b\u0127al Dun Karm, iqis in-natura b\u0127ala l-g\u0127ajn prin\u010bipali tal-moralit\u00e0 tal- bniedem.", "L-istess aspett insibuh \u017cviluppat sew fix-xog\u0127lijiet ta' Flaubert, li kien jemmen fil-poter anestetiku morali tan-natura, ji\u0121ifieri fil-possibilit\u00e0 ta' pa\u010bi u trankwillit\u00e0 fi \u0127dan \u0127ajja rurali u pastorali.", "Dan l-idillju nistg\u0127u wkoll narawh fir-relazzjoni bejn Baudelaire u Matisse, fix-xog\u0127ol tal-pittur Fran\u010bi\u017c Luxe, Calme et Volupt\u010b (1905), li fil-fatt adatta t-tema mill-ktieb ta' Baudelaire L'Invitation au vovage.", "L-antiidillju, mill-banda l-o\u0127ra, nistg\u0127u b'mod verament interessanti narawh fir-relazzjoni bejn l-istess Baudelaire u Manet, li x-xog\u0127lijiet tieg\u0127u D\u010bjeuner sur ('herbeu Olmpia nibtu mill-\u0121abra poetika Les Fleurs du Mal.", "Baudelaire, g\u0127alhekk, nebba\u0127 kemm l-idillju pastorali u naturali, kif ukoll", "l-antiidillju sfa\u010b\u010bat tal-Moderni\u017cmu.", "Waqt li Dun Karm, kwa\u017ci b'mod pantactiku kif kien ukoll i\u0127ares lejha Josef Kalleva, jara n-natura b\u0127ala djalogu dirett mad-divin, Caruana Dingli jaraha biss b\u0127ala purtiera teatrali mnebb\u0127a forsi kemm minn prin\u010bipji Dekadenti i\u017cda wkoll minn sfond simili Manetjan, b\u0127alma naraw in-natura mpittra fix-xog\u0127ol Dejeuner sur l'herbe.", "I\u017cda f'Caruana Dingli ma nisimg\u0127u ebda voci secrete, lanqas ma n\u0127ossu eku tat-turbulenzi li naraw b'empatija profonda madwar, pere\u017cempju, il-\u0127abs tal-kanarin Dunkarmjan.", "Il-poe\u017cija tal-\u0127abs tal-kanarin mhijiex biss il-\u0127abs itturmentat ta' Dun Karm b\u0127ala bniedem, lanqas ma hija biss il-kuntradizzjonijiet paradossali li g\u0127addej minnhom il-poeta, i\u017cda hija wkoll riflessjoni b\u0127al f'mera tat-twelid ta' nazzjon, l-u\u0121ig\u0127 ta' tqala so\u010bjali.", "Il-\u0127abs tal-kanarin qed jissimbolizza idillju radikalment differenti, ji\u0121ifieri, dak li Walter Benjamin isejja\u0127 'deatb-franght idvIl idillju mimli xewqat il-mewt.", "Hawn l-idillju jitlef kull sens tan-natura bl-inva\u017cjoni vjolenti tal-urban.", "Meta belt, fil-ka\u017c ta' Baudelaire Pari\u0121i, issir is-su\u0121\u0121ett tal-poe\u017cija lirika allura l-idillju urban ma 'jkunx \u0127lief b'wi\u010b\u010b so\u010bjali modern:", "Dan l-hekk imsejja\u0127 idillju modern isib kenn fi \u0127dan 'il-lo\u0121o\u0121 bl-arkati' li fihom tkun pro\u010bessata l-\u0127ajja urbana moderna fejn ta\u0127kem l-idea tal-ko\u017cmopolitani\u017cmu, tal-moda, tal-ko\u017cmetika, tal-prostituzzjoni merkantili.", "U huwa l-fidneur li jimra\u0127 u j\u0127awwel fjur fil-\u0127amrija tat-tarmak urban, g\u0127alkemm hu jibqa' barra mill-fruntiera tal-villa\u0121\u0121 borgi\u017c.", "Fil-'kanarin' jo\u0127ro\u0121 \u010bar dan l-aspett tal-fruntiera perikolu\u017ca tal- i\u017cvilupp li jibqa' g\u0127addej lil hinn minna ming\u0127ajr ma j\u0127allina", "nkunu parti minnu.", "Il-poeta jirnexxilu jittraxxendi l-partikolar lejn universali\u017cmu so\u010bjali anke permezz tal-figura minimalista tal-kanarin li t\u0127addan fiha, b\u0127ax-xbieha kon\u010bi\u017ca tal-\u0127ajku, it-tensjoni bejn il-perspettiva urbana u dik rurali.", "Il-multilivellar tas-sens ta' poe\u017cija b\u0127al din ifakkarni fix-xog\u0127lijiet ta' Magritte meta jurik illu\u017cjonijiet reali minsu\u0121in \u0121o xulxin, b'realtajiet dispari jirriflettu lil xulxin fl-istess mera.", "Din il-poe\u017cija verament kienet imnebb\u0127a minn dipressjoni kontinwa ta' Dun Karm, u nistg\u0127u ng\u0127idu wkoll li hija l-qofol ta' poe\u017cija o\u0127ra qawwija, 'Il-\u0120errej ja u Jien' I\u017cda att kreattiv ma jistax ji\u0121i minimizzat g\u0127all-azzjoni purament individwali u su\u0121\u0121ettiva.", "L-att kreattiv jitwieled minn \u0121uf individwu uman li jkun qed jassorbi evoluzzjoni u \u017cviluppi so\u010bjoekonomi\u010bi-kulturali s\u0127a\u0127.", "Id-dipressjoni ta' Dun Karm kienet ukoll dipressjoni ta' nazzjon li ma kienx qed ikun konxju minn the\u017c\u017ci\u017c tsunamiku g\u0127addej minn ta\u0127tu, minkejja li qed i\u0127oss it-treg\u0127id tal-istess fenomenu.", "Id-dipressjoni ta' Dun Karm, minbarra l-validit\u00e0 tal-aspetti su\u0121\u0121ettivi u psikolo\u0121i\u010bi tag\u0127ha b\u0127ala ti\u0121rib individwali, kienet ukoll dipressjoni so\u010bjali li fiha jin\u0127ass kif sistema qed tibda tikkrolla u fl-istess \u0127in bi\u010b\u010biet mis-s\u0127i\u0127 jibqg\u0127u b'xi mod jew ie\u0127or iservu ta' qafas debboli u perikolu\u017c qabel ma jisfronda", "kollox.", "Ennui mnissla mid-dwejjaq bid-delu\u017cjoni, mag\u0127rufa wkoll b\u0127ala mal du si\u010bcle, flimkien mal-angst bla ra\u0121un, u l-Welschmerz tal- mo\u0127\u0127 li ma jkunx jista' ja\u010b\u010betta realtajiet \u0121odda: dawn huma t-tliet forom ta' temperament li jie\u0127du spinta kerha min\u0127abba l-aljenazzjoni radikali li se\u0127\u0127et permezz tal-Moderni\u017cmu", "8", "industrijali, kif se naraw aktar 'il quddiem.", "E\u017cempji o\u0127ra tal-istess temperament, u kontemporanji ta' Dun Karm, huma r-rumanzi ta' John Steinbeck 7he Winter of Our Discontent u East of Eden, u r-rumanz ta' Henrv Miller 7rop\u017cc of Cancer.", "Dan hu sfond globali relevanti g\u0127all-aspett ski\u017cmo\u0121eniku tal-poe\u017cija ta' Dun Karm.", "Caruana Dingli, f'konfront ma' dawn it-turbulenzi kollha tal- perjodu, ji\u0121i essenzjalment mitfi mill-profondit\u00e0 kontemporanja ta' Dun Karm.", "L-unika realt\u00e0 li kienet tinteressa lil Caruana Dingli kienet il-verit\u00e0 Imperjali Brittanika.", "L-iski\u017cmo\u0121enika Dunkarmjana hija kompletament assenti f'Caruana Dingli, e\u017cattament g\u0127ax il-proposti vi\u017cwali tal-pittur kienu l-istess xibka li qed i\u017c\u017comm l-illu\u017cjoni ta' stabilit\u00e0 qabel it-ti\u0121rif.", "Hawnhekk, paradossalment, jiltaqg\u0127u u jing\u0127aqdu Dun Karm u Caruana Dingli: Dun Karm jinqabad fil-kuntradizzjonijiet fatali li qed iwasslu g\u0127all-mewt tal-\u0127ajja u tal-e\u017cistenza kif nafuha, u Caruana Dingli joffrilu b'mod vi\u017cwali l-illu\u017cjoni ta' \u0127ajja \u0121dida fi \u0127dan", "sistema politika so\u010bjali Imperjali.", "Finalment Dun Karm \u010beda u l-interessi so\u010bjoekonomi\u010bi ta' Malta Taljana jsibu qafas ta' kompromess storiku imma delikat mal-interessi globali ta' sistema \u0121dida, dik Imperjali, g\u0127alkemm xorta wa\u0127da Malta Taljana \u0127ar\u0121et rebbie\u0127a kontra l-politika Stricklandjana lejn Malta riformata u moderna fuq linji Brittani\u010bi,", "g\u0127all-inqas g\u0127alissa.", "I\u017cda l-kompromess kien fil-qrib.", "Naraw il-porrraizs li \u0127adem Caruana Dingli tal-Isqof Gonzi, ta' Dun Karm, tal-istess Filippo Sceberras li kien figura vitali fl- irvellijiet tal-1919 i\u017cda wkoll il-bniedem li warrab minn din ir- rotta politika, kif ukoll tal-Kurunell John Louis Francia, il-ka\u0121un innifsu tal-irvellijiet: qawsalla vera sabi\u0127a ta' portva\u017cts.", "9", "Caruana Dingli kien qed jirrifletti mhux biss l-ispirtu ta\u017c-\u017cmien li fih kien qieg\u0127ed iwettaq xog\u0127lu, mhux biss i\u017c-zeitgeist, i\u017cda kien ukoll qed ikun g\u0127odda sabiex permezz tax-xog\u0127ol tieg\u0127u, ji\u0121ifieri bi kreazzjoni ta' illu\u017cjoni, jaljena l-\u0127idma mentali ta' poplu, \u0127idma ne\u010bessarja li hemm b\u017conn tkun \u010bara u determinanti.", "Ma ninsewx li qed nitkellmu fuq \u017cminijiet ukoll tal-moviment tax- Xirka tal-Imdawlin ta' Manwel Dimech, Juann Mamo, \u017cminijiet ta' \u017cvilupp qawwi fis-servizzi u fl-industrija, teknolo\u0121ikament innovattivi, radikali u liema b\u0127alhom fejn jid\u0127ol it-twaqqif ta' partiti politi\u010bi li j\u0127addnu twemmin proletarju.", "Waqt li g\u0127al Dun Karm din \u0121abet mag\u0127ha kri\u017ci e\u017cistenzjali ta' identit\u00e0 u ta' alleanzi skomdi, g\u0127al Caruana Dingli kienet de\u010bi\u017cjoni u g\u0127a\u017cla favur l-ispirtu u l-aspirazzjonijiet tal-klassi dominanti li hu stess kien ovvjament jag\u0127mel parti minnha.", "U mhux biss, hu kien qieg\u0127ed jirrifletti wkoll l-ispirtu ta' dominanza globali li rnexxielha tassumi u timmonopolizza l-Gran Brittanja.", "Caruana Dingli anke kien qieg\u0127ed konxjament jirrifletti paradoss interessanti li jg\u0127aqqad l-aspirazzjonijiet \u0121odda, dawk tal-borge\u017cija \u0121dida Maltija, mal-antipodi aristokratika tag\u0127ha, antika i\u017cda xorta kontemporanja ma' \u017cmienu.", "Dan kollu jiltaqa' fi spazju interessanti, il-Casino Maltese, binja li l-g\u0127eruq tag\u0127ha jinsabu fil-bidu tal-infrastruttura borgi\u017ca bikrija Maltija, dik tat- Te\u017corerija tal-Ordni ta' San \u0120wann, u li ssib il-kontrapunt tag\u0127ha fil-Bor\u017ca, kif se jintwera ftit aktar 'l isfel.", "Bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 binjiet, 50 metru 'l bog\u0127od minn xulxin, sar il-patt storiku bejn il-klassi aristokratika u dik \u0121dida borgi\u017ca.", "Kellhom bilfors isibu pjattaforma komuni quddiem il-bi\u017ca 'apokleptika' ta' qawmien mill-klassi l-baxxa proletarja: alleanza", "10", "strate\u0121ika kontra kwalunkwe riformi radikali so\u010bjali u kontra kwalunkwe possibilit\u00e0 ta' qawmien \u010bivili, \u0127a\u0121a li kienet di\u0121\u00e0 saret", "theddida globali.", "L-g\u0127an ta' Caruana Dingli kien li fi \u0127dan il-kuntradizzjonijiet vjolenti ta' tibdil so\u010bjali fenomenali kellu b'xog\u0127lu jipprova 'jtaffi' f'sens Gramscijan l-impatt perikolu\u017c ski\u017cmo\u0121eniku.", "Hu g\u0127a\u017cel li ju\u017ca l-istess forma idjomatika, imma vi\u017civa, imnebb\u0127a minn Dun Karm, u superfi\u010bjalment beda wkoll jipproklama ritorn lejn l-istatus idilliku rurali, fejn suppost kellna nsibu l-pa\u010bi u t-trankwillit\u00e0 spiritwali.", "Biss Caruana Dingli g\u0127amel dan b'mod spettakolari illi llum insibuh b\u0127ala appro\u010b\u010b 'post-truth' u anke 'post-Modernista' fis-sens li din il-\u0127olma rurali tieg\u0127u ma kienet xejn \u0127lief mudellar superfi\u010bjali tal-istess klassi dominanti mlibbsa minnu b'kostum ta' ra\u0127\u0127ala u bdiewa.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, kien Manwel Dimech li 'ordna' lill-membri \u0127addiema tax-Xirka sabiex dawn jilbsu borgi\u017c u jitg\u0127allmu l-valuri u l-manjieri borgi\u017ci, bil- g\u0127an li ma jibqg\u0127ux marmalja.", "Caruana Dingli libbes il-klassi l-g\u0127olja kostumi rurali b\u0127ala mudelli u Dimech libbes realment u g\u0127allem il-mod borgi\u017c tal-\u0127ajja pre\u017centi.", "Fejn Dun Karm, min\u0127abba s-sin\u010berit\u00e0 poetika u l-kuxjenza so\u010bjali tieg\u0127u, ma setax isolvi l-kuntradizzjonijiet so\u010bjali perikolu\u017ci, tant li \u0127adna lura lejn i\u010b-\u010baflis fil-\u0127amrija fertili divina, Caruana Dingli adatta u xxinxilla din l-idjoma artistika b'ko\u017cmetika tax-xufftejn, ikko\u017cmetizza f'sens Gramscijan anke r-ruralit\u00e0 Dunkarmjana.", "Hawn naraw paradoss \u0121did: b'dan il-mod Caruana Dingli 'ddemokratizza' l-arti ko\u017cmetikament \u0127alli ma jkunx hemm kwalunkwe possibilit\u00e0 li arti verament tal-g\u0127eruq popolari, tal- poplu, tkun tista' tinbet u tixxettel u tittrasforma ru\u0127ha f'poter", "11", "verament demokratiku u radikali.", "L-e\u0121emonija tassorbi kull dissens.", "Ix-xog\u0127ol hekk imsejja\u0127 'demokratiku' ta' Caruana Dingli, b\u0127alma nar ji\u0121i pprovokat sabiex jitfi nar aktar b'sa\u0127\u0127tu, \u0127onogq it-twelid ta' arti verament demokratika.", "Irridu i\u017cda wkoll niftakru li kien Caruana Dingli l-ewwel li qata' l-kurdun umbelikali minn \u0121uf il-kultura Taljana u wera li jista' jkollna anke arti li s-su\u0121\u0121ett tag\u0127ha huwa 'l bog\u0127od minn su\u0121\u0121etti reli\u0121ju\u017ci u tal-Knisja.", "Dan, i\u017cda, Caruana Dingli wettqu mhux biex bid-d\u0127ul ta' \u0121eneri \u0121odda jg\u0127olli l-livell tal-klassi l-baxxa u j\u0121ibu ugwali mal-livell tal-klassi l-g\u0127olja kif \u0127olom Manwel Dimech, i\u017cda kif jg\u0127id Gramsci, bl-iskop kuntrarju li l-klassi l-baxxa tibqa' aljenata u tibqa' sta\u0121nata fil-po\u017cizzjoni tag\u0127ha ta' subalternit\u00e0.", "Ir-ribelljoni kemxejn tardiva ta' Preca u Kalleva kontra r-Romanti\u010bi\u017cmu ta' Cali u l-Akkademi\u017cmu Ruman ta' Pisani \u0121iet fil-fatt abortita mill-\u0127akma virtwu\u017ca tal- kompromess dittatorjali ta' Caruana Dingli, li u\u017curpa l-wirt Cali- Pisani sabiex ma j\u0127alli ebda \u017cerrieg\u0127a ta' ribelljoni tinbet.", "\u0126oloq l-effett a/lelopatiku meta si\u0121ra jew pjanta tu\u017ca l-forzi respiratorji tag\u0127ha biex to\u0127noq kwalunkwe \u017cerrieg\u0127a o\u0127ra milli tinbet.", "Il- kuluri kartolinizzati \u0127onqu l-i\u017cvilupp ta' arti radikali li kienet", "qed tinbet bil-mod il-mod.", "Id-differenza klassista bejn it-tnejn tikkonsisti fil-fatt li fejn Dun Karm kien qed ikun vu\u010bi ta' klassi dominanti tradizzjonali Sikulo-Fewdoklerikali, li kienet i\u017cda fl-affann tag\u0127ha quddiem terremoti borgi\u017ci-industrijali u li huwa kien qieg\u0127ed b'mod allarmanti j\u0127oss, Caruana Dingli kien qed jissublima din l-istess lingwa e\u0121emonika, jissuperfi\u010bjalizzaha sabiex b'hekk takkomoda dawn l-istess terremoti li hu kien vu\u010bi tag\u0127hom.", "Caruana Dingli kien konxju ferm illi jkollna nitbiddlu sabiex nibqg\u0127u l-istess;", "12", "lezzjoni importanti tal-Ga\u017cropardo.", "Din hi l-arti ta' Caruana Dingli.", "Waqt li l-pittur g\u0127a\u017cel ix-xalar u l-Belle Epoque flimkien ma' libert\u00e0 aristoborgi\u017ca, Dun Karm g\u0127a\u017cel it-tra\u0121edja tad- dipressjoni u l-i\u017colament.", "Caruana Dingli b'virtwo\u017cit\u00e0 e\u010b\u010bellenti jirnexxilu ja\u0127kem idjoma progressiva fil-fa\u010b\u010bata tag\u0127ha tar-Reali\u017cmu, billi \u0127eba r-Reali\u017cmu radikali b'Reali\u017cmu differenti, imsejja\u0127 Kostumbrista.", "Fi kliem ie\u0127or, ir-Reali\u017cmu Kostumbrista tieg\u0127u rnexxielu jwarrab il-possibilit\u00e0 tat-twelid ta' Reali\u017cmu Rivoluzzjonarju.", "\u0126a r-Reali\u017cmu u biddel l-idjoma tieg\u0127u, billi \u017camm il-fa\u010b\u010bata i\u017cda warajha \u0127oloq direzzjoni ideolo\u0121ika o\u0127ra.", "Waqt li r-Reali\u017cmu tas-seklu 19, dak ta' Courbet, ta' Millet, ta' Daumier, wera b'mod \u010bar il-qilla sovversiva tieg\u0127u b\u0127ala Reali\u017cmu politiku u radikali, Caruana Dingli biddel ix-xejra tal-istess idjoma, l-indirizz tag\u0127ha, u adatta l-idjoma Naplitana nostal\u0121ika biex b'hekk issuperfi\u010bjalizza l-kuntradizzjonijiet mill-qieg\u0127 li kien g\u0127addej minnhom Dun Karm, li g\u0127all-kuntrarju la seta' u lanqas ried", "ja\u0127bihom.", "Is-superfi\u010bjalit\u00e0 e\u0121emonika u ideolo\u0121ika (sa \u010bertu punt anke anti-Dunkarmjana) ta' Caruana Dingli tidher espli\u010bitament anke mis-sempli\u010bi fatt li l-ma\u0121\u0121oranza assoluta tal-pitturi idilli\u010bi-rurali tieg\u0127u kienu fil-fatt mudelli membri tal-klassi dominanti aristoborgi\u017ci stess, jew membri fis-servizz tal-istess klassi, imlibbsin patetikament u paternalistikament ta' ra\u0127\u0127ala u bdiewa, ilkoll bi tbissima an\u0121elika (hu nnifsu, Galea Naudi, Rizzo Marich, u l-familji).", "M'a\u0127niex se nsibu f'dan il-kompendju 'so\u010bjali' l-Ikla Patata ta' Van Gogh jew LAngdlus ta' Millet.", "Kif jg\u0127idilna Benjamin, il-klassi dominanti permezz ta' pro\u010bess ta' sublimazzjoni, li jien insejja\u0127 pro\u010bess ta' koopzjoni/ assorbiment ('co-option/absorption'), tpo\u0121\u0121i l-klassijiet l-o\u0127ra f'kompartament, f'kexxun ta' xi estetika folkloristika, e\u017cotika.", "Fl- istess \u0127in id-definizzjoni ta' 'folklor' issir a\u010b\u010bettata universalment u tibda tinftiehem b\u0127ala \u0127a\u0121a arkajka, \u0127elwa, grazzju\u017ca, stramba, kif ukoll \u0127a\u0121a li tipprovoka tbissim u da\u0127q min\u0127abba l-aspett redikolu tag\u0127ha, \u0127a\u0121a 'pittoreska' Fil-parametri ta' definizzjoni b\u0127al din, il-'folklor' ji\u0121i a\u010b\u010bettat u rikonoxxut u anke premjat f'festivals varji u \u0121ovetrini ta' mu\u017cewijiet u skejjel.", "Hawn Caruana Dingli embrijonikament irnexxielu jikkrea l-ewwel \u017cerrieg\u0127a g\u0127all-qtil tal-awtenti\u010bit\u00e0 ta' identit\u00e0 li wasslitna sal-festivals illum tal-g\u0127ana, pere\u017cempju.", "Waqt li Courbet, membru attiv rivoluzzjonarju anke tal-Komun ta' Pari\u0121i, \u0127oloq moviment Realista bba\u017cat fuq il-profondit\u00e0 psikolo\u0121ika tal-iskola Spanjola ta' Velazguez u Zurbaran, u fuq l-iskola Venezjana u Rembrandt, u rnexxielu jdawru f'arma rivoluzzjonarja kontra l-valuri dominanti tal-epoka, Caruana Dingli jo\u0127loq 'kontrasfida' fejn ir-Reali\u017cmu jsir servili g\u0127all- interessi tal-klassi dominanti billi jag\u0127tina Reali\u017cmu ko\u017cmetiku, u b'hekk arti perikolu\u017ca.", "Perikolu\u017ca g\u0127ax qed jag\u0127tina xempju ta' fa\u010b\u010bata Realista li taljenana mir-realtajiet profondi quddiem g\u0127ajnejna minflok il-kontra.", "Waqt li Courbet farrak l-ideolo\u0121ija artistika tad-dominanza tas-sa/0x Fran\u010bi\u017c, Caruana Dingli jer\u0121a", "jda\u0127\u0127lu.", "Paradossalment, Dun Karm kien qed ja\u0121ixxi b'mod parallel, i\u017cda bi profondit\u00e0 kontradittorja.", "Dun Karm g\u0127a\u017cel li jaqbad il- pagani\u017cmu Foscoljan, in-ni\u0127ili\u017cmu e\u017cistenzjalista Leopardjan, jikkristjanizzahom \u2014 anzi jikkattoli\u010bizzahom \u2014 sabiex bl-istess", "14", "mottivi ta' Caruana Dingli jinnewtralizza l-qawwa tag\u0127hom sovversiva, injostika u anke kwa\u017ci atea.", "Minn Foscolo anti-Kattoliku ta' I Sepoleri (1807), Dun Karm \u0127a fost o\u0127rajn il-kenn mixtieq g\u0127all-passat mill-mi\u017cerja tal-pre\u017cent u, aktar minn dan, il-bi\u017ca' tad-dlam vojt li qed joffri l-futur.", "I\u017cda Dun Karm jirnexxilu jne\u017c\u017ca' lil Foscolo minn kwalunkwe aspett rivoluzzjonarju, li kien karatteristika tal-awtur u l-a\u0121itatur Taljan.", "Minn Leopardi ta' Canti (1818), Zibaldone u Idilli (1819-1821) naraw lil Dun Karm imiss anke mal-filosofija ta' Schopenhauer ibba\u017cata fuq il-mi\u017cerja tal-e\u017cistenza umana ming\u0127ajr speranza.", "Biss Leopardi g\u0127en lil Dun Karm jag\u0127raf il-mo\u0127\u0127 tal-bniedem ipprovokat mir-ra\u0121uni, mill-g\u0127atx g\u0127all-g\u0127erf.", "L-g\u0127adu tan- natura huwa l-bniedem modern li \u010ba\u0127ad il-mit u r-reli\u0121jon biex", "b'hekk waqa' fl-abbiss ta' agst.", "G\u0127all-pocta u l-pittur Maltin li qeg\u0127din ji\u0121u kkuntrastati f'dan l-istudju, l-angst kien dovut g\u0127all-bi\u017ca' mill-modern.", "Din il-bi\u017ca tant kienet kbira, kif kienet anke g\u0127al Baudelaire u f'\u010bertu sens anke g\u0127al Benjamin, illi kemm Dun Karm kif ukoll Caruana Dingli rnexxielhom ja\u0127kmu l-forma-fa\u010b\u010bata idjomatika tal- modern ming\u0127ajr ma j\u0127allu l-ba\u017ci filosofika u ideolo\u0121ika tal- istess idjoma tid\u0127ol fi xtutna.", "Din hi teorija tieg\u0127i li keibt fuqha f'pubblikazzjonijiet o\u0127ra u tikkon\u010berna l-kategorija ta' facade, ji\u0121ifieri li l-kreattivit\u00e0 tkun ibba\u017cata biss fuq il-fa\u010b\u010bata tal-idea.", "G\u0127al Dun Karm il-bi\u017ca' kien sa \u010bertu punt bi\u017ca' mill-'mhux- mag\u0127ruf' Il-Moderni\u017cmu kien die\u0127el Malta bil-mod \u0127afna i\u017cda kostantement.", "Kien bi\u017ca' mhux sempli\u010biment mill-'mhux- mag\u0127ruf; i\u017cda mill-fatt illi l-mhux-mag\u0127ruf g\u0127adu mhux mag\u0127ruf 'Bi\u017ca' farade' minn fa\u010b\u010bata kulturali, g\u0127ax f'dak il-", "15", "mument partikolari l-elementi Modernisti ma kinux daqstant tan\u0121ibbli kif kienu fil-kontinent, kif e\u017cattament tg\u0127id il-pastorali tal-Isqof Pace fil-bidu tas-seklu 20.", "G\u0127al Caruana Dingli l-bi\u017ca \u0121ie mtaffi u mra\u017c\u017can minn g\u0127a\u017cla ta' joie de vivre bba\u017cata fuq filosofija Dekadenti mferrxa madwar l-Ewropa fil-bidu tas-seklu.", "Fi kliem ie\u0127or kellna lil Dun Karm isostni l-a7s mor\u017cendi quddiem il-bi\u017ca' tal-vojt u lil Caruana Dingli jag\u0127\u017cel il-carpe diem b\u0127ala filosofija tal-\u0127ajja quddiem ix-xejn.", "G\u0127alkemm Dun Karm kien qieg\u0127ed ukoll jistinka sabiex itaffi l-kuntradizzjonijiet perikolu\u017ci so\u010bjoekonomi\u010bi b\u0127alma kien qed jag\u0127mel Caruana Dingli, dan kien qed jag\u0127mlu fost turbulenzi fatali, profondit\u00e0 ta' \u0127sieb u b'intuwizzjoni aktar profonda minn dak tal-pittur Malti.", "Ir-ribelljoni Friggierijana ta' Dun Karm ma kinitx g\u0127al tibdil radikali fis-so\u010bjet\u00e0 arkajka-fewdali i\u017cda kienet ribelljoni, jekk tista' tg\u0127idilha hekk paradossalment, sabiex insibu kenn fil-passat kontra l-\u0121enn modern tal-progress, l-industrijalizzazzjoni, il-globalizzazzjoni, u t-teknolo\u0121izzazzjoni tal-essenza tal-bniedem.", "Il-moviment hekk imsejja\u0127 anti-Modernista li Dun Karm kien jag\u0127mel parti minnu, kif naraw aktar 'il quddiem, kien determinat mill-politika tal-Papa Piju X. U\u0127ud mill-prin\u010bipji anti- Modernisti aktar tard twasslu sal-estremit\u00e0 tag\u0127hom fil-politika tar-re\u0121im Nazista kontra l-moviment \u0121did fl-arti, partikolarment il-politika mag\u0127rufa b\u0127ala 'arti-de\u0121enerata' jew 'Mibeg\u0127da-Fest' Dan kien sentiment bikri fil-politika Nazista anki qabel ma Hitler reba\u0127 il-poter, e\u017cattament fl-1910.", "Il-konfu\u017cjoni ti\u017cdied meta nsiru nafu li n-Nazi\u017cmu g\u0127annaq mieg\u0127u wkoll aspetti o\u0127ra mill-Moderni\u017cmu, spe\u010bjalment dawk l-aspetti li jikkon\u010bernaw metodi \u0121odda u rivoluzzjonarji fl-industrija, l-iktar dik militari.", "16", "Hawn Frederick Tavlor u Henrv Ford lag\u0127bu log\u0127ba verament intriganti b\u0127ala kollaboraturi tar-re\u0121im Nazista.", "L-istess Moderni\u017cmu li kien jippropaga so\u010bjet\u00e0 radikalment \u0121dida urbana, metropolis globali, u superindustrijalizzazzjoni tal-pjaneta sab \u0127amrija siewja f'sistemi dittatorjali illi fl-istess \u0127in \u010ba\u0127du aspetti o\u0127ra tal-Moderni\u017cmu stess b\u0127alma huma \u010b-\u010ba\u0127da tal-assolutizzazzjoni tal-valuri tal-Illumini\u017cmu, il-\u0127akma \u0121dida ta' filosofija Relattivista, u aspetti o\u0127ra.", "B'hekk kellek lil D. H. Lawrence li f'Women in Love u f'Rainbow isostni favur l-idilliku rurali, u fl-istess \u0127in kellek lil Ezra Pound jistqarr, 'make it-new' F'The Second Coming; William Butler Xeats jhewden li '7he ceremonv of innocence is drowned; u Martin Heidegger jo\u0127loq l-idea ta' angst imnissla mill-'homelessness' u 'homesickness; jew minn '\u2026rootless technologv obsessed against the rhvtbm of not-being-bome' (Sheehan 27-30 passim; Kaes et al. 426).", "Dawn l-istqarrijiet juru kif l-anti-Moderni\u017cmu beda jfittex g\u0127odda biex jikkombatti d-dilluvju Modernist.", "Il-poeta Malti wkoll kien konxju minn dan u ried jissielet immens sabiex jg\u0127in fil-binja ta' impo\u017cizzjoni ta' strutturi spe\u010bifi\u010bi ta' \u0127sieb u tifsir li kellhom il-funzjoni e\u0121emonika li jiddominaw u jiddeterminaw il-mod ta' a\u0121ir u ta' \u0127sieb kollettiv tas-so\u010bjet\u00e0, anke fi \u0127dan it-taqlib kollu ta' perjodu li fih kienu qed jikkollassaw il-valuri antiki u tradizzjonali kollha, permezz ta' binja proto- Heideggerjana.", "Il-poeta Malti kien qieg\u0127ed joffri impo\u017cizzjoni ta' \u0127sieb u tifsir bl-g\u0127an li l-a\u0121ir tal-poplu jkollu jirrikonoxxi, jobdi u jisso\u0121\u0121etta lilu nnifsu g\u0127all-poteri so\u010bjoekonomi\u010bi li, i\u017cda, kienu fl-istess \u0127in g\u0127addejjin minn taqlib irriversibbli.", "Hawn hi l-kri\u017ci Dunkarmjana.", "Ma kinitx kri\u017ci g\u0127al Caruana Dingli g\u0127ax il- pittur g\u0127amel g\u0127a\u017cla netta u \u010bara.", "Dik ta' aljenazzjoni minn jew", "17", "tbarrija tal-isfidi l-\u0121odda sakemm ma ti\u0121ix repetuta l-esperjenza", "tas-7 Giugno.", "Kwa\u017ci kwa\u017ci lest li nasserixxi \u2014 stramba kemm tidher din il- po\u017cizzjoni \u2014 li Dun Karm, anke jekk mhux intenzjonalment, kien qed jesprimi u jurina dak li Caruana Dingli xtaq u \u0127adem kemm fela\u0127 biex ja\u0127bi b'su\u010b\u010bess: it-terremoti sottili li kien qed jixhed i\u017c-\u017cmien.", "G\u0127al Dun Karm, i\u017cda, kienet ir-ruralit\u00e0 passata fewdali li kellha ttaffi dawn it-terremoti anke jekk aktar tard, meta l-Moderni\u017cmu asserixxa ru\u0127u sew, insibu tibdil debboli f'din, dik li jiena nsejja\u0127 Moderni\u017cmu difensiv.", "F'Dun Karm b'hekk naraw sitwazzjoni meta l-poteri affanni tradizzjonali kellhom jing\u0127aqdu man-negazzjoni tag\u0127hom stess, ji\u0121ifieri mal-klassi l-baxxa rurali li wkoll, flimkien mal- klassi dominanti tradizzjonali, kienet qed ti\u0121i kompletament spustata mill-istess e\u017cistenza u spazji tag\u0127ha minn klassi pjuttost \u0121dida u moderna, dik borgi\u017ca alleata mal-poter Brittaniku.", "Il- klassi aristokratika-klerikali flimkien mal-klassi rurali sabu mod ta' alleanza stramb, fis-sens li ma kienx naturali; fil-konfront tag\u0127hom mal-inva\u017cjoni ta' din is-sistema \u0121dida borgi\u017ca.", "U hawn il-poe\u017cija ta' Dun Karm tibda tag\u0127mel sens, g\u0127ad li fi \u0127dan paradossi kbar.", "Hawn ukoll, il-pittura ta' Caruana Dingli tibda tag\u0127mel sens fis-superfi\u010bjalit\u00e0 ta' \u0127sieb tag\u0127ha, superfi\u010bjalit\u00e0 mo\u0127bija f'virtwo\u017cit\u00e0 estrema.", "Fil-fatt, nemmen li x-xog\u0127ol ta' Caruana Dingli kien e\u017cattament hawn li sab kif ideffes feles f'din l-alleanza antiborgi\u017ca biex jofrogha.", "Feles li jimmanifesta ru\u0127u b'mod \u010bar anke fir-relazzjonijiet uffi\u010bjali li l-pittur kellu personalment mal-es\u017cablishment tal-Gvern Ingli\u017c u mal-\u0121erarkija tal-Knisja.", "18", "L-arti ta' Caruana Dingli tipprova tabbu\u017ca b'idjoma biex e\u017cattament teg\u0127leb din l-istess idjoma b'sovver\u017cjoni interna.", "Kemm il-poeta kif ukoll il-pittur xaqilbu lejn idilli\u017cmu rurali.", "Waqt li g\u0127al Dun Karm il-kaw\u017ca ta' din it-tendenza poetika kienet it-terrur mill-Moderni\u017cmu, mill-industrijalizzazzjoni globali u mill-faqar u l-mi\u017cerja li din kellha \u0121\u0121ib mag\u0127ha, flimkien mal-aljenazzjoni u t-tbarrija tal-bniedem mill-essenza tieg\u0127u stess, it-twelid ta' mostru ta' \u0127\u0121ie\u0121, metall u azzar, ta' skuserapers babiloni\u010bi u demoni\u010bi, ta' futuri\u017cmu supermetalliku robotizzat, u ta' robotizzazzjoni tal-bniedem, Caruana Dingli min-na\u0127a tieg\u0127u ju\u017ca l-istess idilli\u017cmu g\u0127all-objettiv kuntrarju: b\u0127ala loppju sabiex b'mod illu\u017cjonarju jtaffi dawn it-terremoti, b\u0127ala lqug\u0127 li jtaffi l-impatt ta' din il-globalizzazzjoni, biex dawn ix-xokkijiet radikali jse\u0127\u0127u ming\u0127ajr ebda ribelljoni, u b'hekk jinnewtralizza l-kuntradizzjonijiet fatali li globalizzazzjoni b\u0127al din kienet qed i\u0121\u0121ib mag\u0127ha, idilli\u017cmu b\u0127ala loppju sabiex jaljena minn \u0121lieda fatali bejn kuntradizzjonijiet li l-istess Dun Karm kien konxju \u0127afna minnhom.", "Ma hemmx g\u0127araq u xemx irritanti f'Caruana Dingli, lanqas ma hemm is-sbu\u0127ija tax-xog\u0127ol krudili, lanqas it-tbandil Dunkarmjan tas-sider mar-ritmu tax-xog\u0127ol waqt il-\u0127asda.", "Ix- xemx ta' Caruana Dingli hija bozza u l-g\u0127araq huwa frott il-gost fi\u017ciku: it-tbandil tas-sider fuq sodda jew quddiem mera.", "B'hekk hawn naraw l-irrealt\u00e0 ta' realt\u00e0 rrappre\u017centata, irrealt\u00e0 li tinsisti b'mod kostanti fuq konformi\u017cmu totali tal-klassi l-baxxa tal- \u0127addiem, konformi\u017cmu lejn valuri dominanti li s-so\u010bjet\u00e0 qed to\u0127loq u li ji\u0121u universalizzati g\u0127al kul\u0127add sakemm kul\u0127add jisfa perswa\u017c li dawn il-valuri partikolari g\u0127al klassi partikolari huma fil-fart valuri universali u eterni.", "Hawnhekk anke Manwel Dimech da\u0127al f'kuntradizzjoni interessanti meta \u0127olom li", "19", "l-klassi tal-\u0127addiem g\u0127andha ssir borgi\u017ca fil-\u0127sieb, fl-a\u0121ir u fil-", "\u0127ajja.", "Imma din storja kemxejn differenti kif a\u010b\u010bennajt ftit qabel.", "Kemm Caruana Dingli kif ukoll Dun Karm jo\u0127olqu sitwazzjoni nostal\u0121ikab\u0127alarefu\u0121jumfittexfil-passat,sabiexna\u0127arbu l-pre\u017cent fil-ka\u017c ta' Dun Karm.", "Fil-ka\u017c ta' Caruana Dingli biex na\u010b\u010bettaw il- pre\u017cent.", "Fi \u0127dan dan l-argument, Oliver Friggieri g\u0127andu ra\u0121un jikteb li g\u0127al Dun Karm ir-ra\u0127al sar barometru ta' korrettezza morali u fl-a\u0121ir, e\u017cattament kontra l-programm Modernista tal- bidu tas-seklu 20.", "Dan it-tip ta' barometru jinftiehem meta naraw il-kuntest storiku radikalment \u0121did bir-rivoluzzjoni industrijali li \u0121abet mag\u0127ha l-in\u0121inerija so\u010bjomanifatturali ta' Tavlor u ta' Ford.", "Din qerdet g\u0127alkollox il-b\u017conn ta' \u0127addiema spe\u010bjalizzati fil-prodott totali.", "F'kuntrast ma' din l-ispe\u010bjalizzazzjoni umana, xadina kienet taqdi l-\u0127ti\u0121ijiet tal-produzzjoni tal-massa aktar minn bniedem li ja\u0127seb.", "Kull funzjoni saret separata ta\u0127t re\u0121im globalizzat ta' divi\u017cjoni ta' funzjonijiet industrijali stretti.", "Dan, ovvjament, wassal g\u0127al dak li jissejja\u0127 tne\u0127\u0127ija tal-\u0127iliet mill-", "g\u0127add kollettiv tal-\u0127addiema (de-skilling of the work force).", "Ir-relazzjoni bejn il-\u0127addiem u l-prodott s\u0127i\u0127 tieg\u0127u spi\u010b\u010bat, \u0127a\u0121a li narawha ferm tajjeb fil-films ta' Charles Chaplin kif ukoll fix-xog\u0127ol ta' Louis Ferdinand C\u010bline Mort \u00e0 Credit, li fil-fatt jittrasforma din il-bi\u017ca mill-mhux-mag\u0127ruf f'wa\u0127da reali, tan\u0121ibbli u orribbli.", "F'isem il-Moderni\u017cmu l-industrija re\u0121imentata u mfassla skont il-filosofija antiumana fet\u0127et gwerra kontra l-Umani\u017cmu li deher b\u0127allikieku ma kienx fadallu aktar \u017cmien.", "C\u010bline, fil-fatt, iddefinixxa dan l-istadju b\u0127ala l-bnedmin li jridu aktar progress u l-progress li jrid aktar bnedmin \u2014 l-aktar \u017cwie\u0121 mostru\u017c li qatt welldet is-so\u010bjet\u00e0.", "Din ix-xbieha tal- bniedem industrijalizzat u teknolo\u0121izzat tfakkarna f'George", "20", "Orwell u Xevgenv Zamvatin.", "L-istess bi\u017ca' baqa: mag\u0127na anke f'perjodi aktar re\u010benti ta' Victor Fenech, Achille Mizzi, Daniel Massa, u Mario Azzopardi, u aktar re\u010benti minnhom naraw l-istess apprensjoni fi kwa\u017ci l-kittieba kollha kontemporanji, b\u0127al", "Immanuel Mifsud.", "G\u0127all-\u0121ojjelli jlellxu ta' Caruana Dingli, Dun Karm jikkuntrasta bl-awtenti\u010bit\u00e0 jew, forsi a\u0127jar, bil-karba lejn awtenti\u010bit\u00e0 li, ma niddejjaqx ng\u0127id, donnha tersaq wisq lejn il-kun\u010bett ta' awtenti\u010bit\u00e0 rurali ta' Heidegger, u anke b'mod interessanti lejn il-filosofija ta' D. H. Lawrence.", "L-effett ta' Caruana Dingli, effett virtwu\u017c ta' illu\u017cjoni ta' \u0127arir kemm fl-ilbies kif ukoll fil-\u0127ajja 'komda; narawh ji\u0121i kkonfrontat mill-\u0127amrija kruda u krudili li fuqha tisre\u0121 xemx qawwija Dunkarmjana.", "Il-\u0127ars superfi\u010bjalment solenni ta' Caruana Dingli jaqa' fuq id-dirg\u0127ajn godlija tal-bidwi,", "effett ukoll reminixxenti, kif di\u0121\u00e0 semmejt, ta' D. H. Lawrence.", "Din il-\u0121lieda bejn l-effett urban illu\u017cjonarju u l-\u0127amrija jfakkarni wkoll fl-g\u0127ajta ta' Baudelaire li tappella sabiex fost it-tarmak tat- toroq moderni ni\u017cirg\u0127u l-ward.", "U huwa l-poeta-fidneur skont Baudelaire li jie\u0127u post il-warda fil-kuntest teknolo\u0121iku tad-dinja moderna.", "Mal-hekk imsejja\u0127 Reali\u017cmu ta' Caruana Dingli naraw il-familja Rjali, lil Strickland, lil Connaught, u kju s\u0127i\u0127 ta' arti-salott imne\u017c\u017ca' di\u0121\u00e0 mir-Reali\u017cmu ta' Courbet u o\u0127rajn.", "Naraw is- sabi\u0127 ta' \u0127ajja frivola, \u0127ajja tal-High Parties, lussu vojt, pre\u017cenza kontinwa ta' nisa mill-klassi g\u0127olja, nisa tal-Bel/e-Epoque: l-insignia u l-midalji jikkompetu mal-ko\u017cmetika tal-u\u010bu\u0127, il- patruni lkoll flimkien, il-benessri tal-klassi dominanti, l-ilbies", "tal-og\u0127la klassi impurtat u mhux, moda, deheb, fided, \u0121ojjelli,", "21", "perli, alabastru, lussu Vittorjan fuq il-persuni tal-familja nobbli Testaferrata Moroni Viani, stedin espli\u010bitu u senswali mill-fomm ta' \u0127afna, fosthom Vivienne Fenech, \u017bipstick, ilbies provokanti, u\u010bu\u0127 imterra, xag\u0127ar ippermjat skont l-a\u0127\u0127ar moda, xbejjen ittattwati.", "Dan huwa Caruana Dingli.", "U l-kliem miktub f'dan il-paragrafu ttie\u0127ed mill-kitbiet u l-istudji ppubblikati fuq ix- xog\u0127lijiet tieg\u0127u.", "Dan huwa r-ritrattista tal-poter li rnexxielu bil- virtwo\u017cit\u00e0 tieg\u0127u anke jaljena \u0127afna akkademi\u010bi li interpretaw ix-xog\u0127ol tieg\u0127u b\u0127ala e\u017cempju ta' awtenti\u010bit\u00e0 mal-klassi l-baxxa.", "Jekk in\u0127arsu sew lejn ix-xog\u0127lijiet ta' Caruana Dingli naraw aspett ferm interessanti.", "Meta l-pittur ikun qieg\u0127ed ja\u0127dem fuq xog\u0127ol marbut mal-klassi dominanti l-metodolo\u0121ija artistika tieg\u0127u tersaq lejn ritratti\u017cmu kwa\u017ci perfett, kwa\u017ci ritratt ta' perfezzjoni sal-a\u0127\u0127ar partikolarit\u00e0.", "I\u017cda meta l-istess artist ikun qieg\u0127ed ja\u0127dem fuq xeni li jirrigwardaw il-popolin u l-klassi l-baxxa, naraw kif jirnexxilu jisfuma kollox u anke ji\u0121\u0121eneralizza.", "Fi kliem ie\u0127or, estetikament Caruana Dingli jimmanifesta l-e\u017cattezza fil-konkretizzazzjoni krudili tal-klassi dominanti u l-plasticine \u0121enerali u sfumat tal-klassi ddominata.", "G\u0127all-kuntrarju, Dun Karm fl-idealizzazzjoni empatika tieg\u0127u mar-ra\u0127al jibqa' jissottolinja l-partikolarit\u00e0 meta jkun qieg\u0127ed jg\u0127anni lill-klassi l-baxxa u jikkonfronta din mal-futilit\u00e0 konkreta tal-klassi dominanti.", "Il-konkretizzazzjoni ta' Rmied' issir karnival", "ta' farade borgi\u017c f'Caruana Dingli.", "22", "Il-Moderni\u017cmu tas-seklu 20 kexkex awtoritajiet u poteri kemm f'Malta kif ukoll madwar id-dinja, u pprovoka reazzjoni ming\u0127and Dun Karm u Caruana Dingli.", "Hija \u0127asra akkademika li donnu l-anali\u017ci metodolo\u0121ika hawn Malta tieqaf mal-arti tal- bidu jew ta' nofs is-seklu 19, meta aktar u aktar nibdew insiru konxji kemm il-Moderni\u017cmu huwa wild dirett u kontradittorju tar-Romanti\u010bi\u017cmu u tal-moviment tewmi tieg\u0127u f'\u010berti aspetti: in-Neo-Klassi\u010bi\u017cmu.", "Ma ninsewx ukoll li, fost aspetti o\u0127ra, ir- Romanti\u010bi\u017cmu u n-Neo-Klassi\u010bi\u017cmu huma ferg\u0127at imnisslin mill-Illumini\u017cmu li l-lo\u0121ika tieg\u0127u twasslet sal-\u0127olqien tal-gulags u l-kampijiet tal-kon\u010bentrament minn im\u0127u\u0127 estremisti.", "Il-Moderni\u017cmu b'mod drammatiku \u0127oloq mod \u0121did ta' \u0127sieb, ta' a\u0121ir u ta' azzjoni, jew forsi illu\u017cjoni ta' dawn.", "Kien ibba\u017cat fuq \u017cew\u0121 tendenzi li mad-daqqa t'g\u0127ajn inqisuhom kontradittorji: ir- Romanti\u010bi\u017cmuu n-Neo-Klassi\u010bi\u017cmu, tewmin wild l-Illumini\u017cmu.", "Ma nistg\u0127ux nistudjaw ir-Romanti\u010bi\u017cmu u n-Neo-Klassi\u010bi\u017cmu jekk ma nid\u0127lux fi studji kontemporanji ta' Giorgio Agamben, ta' Theodor W. Adorno, tal-iskola ta' Frankfurt, ta' Heidegger u l-bqija tal-istudji li llum qed i\u0121eg\u0127luna n\u0127arsu b'lenti differenti lejn dawn il-movimenti stori\u010bi.", "Ming\u0127ajr din ix-xe\u0127ta ta' anali\u017ci Dunkarmjana wiesg\u0127a li ddur anki ma' artisti o\u0127ra b\u0127al Caruana Dingli se nibqg\u0127u fil-ga\u0121\u0121a anakronistika tal-Po\u017cittivi\u017cmu ta' kwa\u017ci ftit inqas minn \u017cew\u0121 sekli ilu.", "23", "Fi \u0127dan il-limiti ta' din l-essav ovvjament ikolli biss na\u010b\u010benna g\u0127all-aktar punti importanti.", "\u0126afna kienu l-awtoritajiet ta' kull \u017cmien li kienu korrettament jemmnu li r-rivoluzzjoni xjentifika li \u0121ab mieg\u0127u l-Illumini\u017cmu kienet fil-fatt, skont Humphiv Davv '\u017ciemel ta' Trojja (Jav 25), li malli jid\u0127ol fi \u0127dan il-\u0127itan tas- so\u010bjet\u00e0 se jifqa' kull m'hemm b'riformi radikali so\u010bjoekonomi\u010bi li d-dinja qatt ma rat b\u0127alhom u li jmorru lil hinn mill-iskoperti strettament xjentifi\u010bi.", "Bdiet tin\u0127ass verit\u00e0 bba\u017cata fuq il-progress fix-xjenza, u d-dominanza \u0121dida tag\u0127ha dejjem ipprovokat riformi radikali imprevedibbli kemm fil-qasam reli\u0121ju\u017c kif ukoll f'kull sfera so\u010bjali.", "F'dan ir-rigward Joseph Priestlev sa\u0127aq kemm il-\u0121erarkija Ingli\u017ca g\u0127andha g\u0127aliex titwerwer bl-invenzjoni tal-", "pompa (Jav 25).", "Invenzjoni jew skoperta mhix se tieqaf fi \u0127danha stess g\u0127ax mhix se toqg\u0127od fil-parametri tal-invenzjoni nnifisha, trid ti\u017cbroffa fuq kull sfera umana lil hinn minnha.", "Fi kliem ie\u0127or, rivoluzzjoni fix-xjenza \u0121abet u tissokta \u0121\u0121ib mag\u0127ha tibdiliet radikali ta' \u0127sieb u azzjoni f'kull qasam, \u0127sieb-azzjoni perikolu\u017ca g\u0127all-istruttura ta' qabel.", "Il-\u0127sieb il-\u0121did ikollu b\u017conn strutturi o\u0127ra \u0121odda fejn jista' jimra\u0127.", "Industrija \u0121dida to\u0127loq massa enormi ta' armati \u0121odda ta' \u0127addiema u sferi daqstant \u0121odda ta' \u0127idma, klassi \u0121dida ta\u0127t saqaf wie\u0127ed, b'interessi komuni, problemi komuni u aspirazzjonijiet komuni, komunit\u00e0 li twassal ukoll g\u0127at-twaqqif ta' organizzazzjonijiet effi\u010bjenti kemm fil-kamp ekonomiku, so\u010bjali u industrijali kif ukoll fil-kamp ta' unit\u00e0 politika tal-istess klassi, \u0127a\u0121a li qatt ma setg\u0127et isse\u0127\u0127 fi \u0127dan il-fewdoagrikolu fejn", "il-\u0127addiem kien marbut mal-art.", "U dan huwa tal-bi\u017ca", "'Fraternit\u00e0, Ugwaljanza, Libert\u00e0 ma kienu jfissru xejn \u0127lief libert\u00e0 lill-iskjavi fewdali, is-servi li kienu marbutin mal-art sabiex ikunu", "24", "jistg\u0127u bil-libert\u00e0 \u0121dida jispi\u010b\u010baw ming\u0127ajr art, ming\u0127ajr ebda mod ta' e\u017cistenza \u0127lief dik tax-xog\u0127ol u b'hekk jitjassru fil-bub il-\u0121did ta' manifattura u industrija fi \u0127dan l-ibliet li bdew ifaqqsu ma' kullimkien.", "Minflok i\u010b-\u010bens fewdali ta' prodott agrikolu issa s-so\u010bjet\u00e0 beda jkollha l-paga prekarja.", "Thomas Hardv wera dan b'mod inkredibbilment drammatiku u konkret fix-xog\u0127lijiet tieg\u0127u, u l-istess g\u0127amel il-Prim Baruni Thomas Babington Macaulav fl-istudji tieg\u0127u tal-Istorja tal-Ingilterra.", "L-istess \u0121ara fl-Ewropa u r-Russja.", "Din ir-rivoluzzjoni xjentifika mifruxa \u0127olqot possibilitajiet konkreti superumani, i\u017cda mhux biss.", "Ma' dawn il-possibilitajiet \u0127olqot ukoll il-\u0127olma, il-\u0127sieb, u l-qilla tal-idea li l-bniedem huwa alla li jista' sa\u0127ansitra jikkontrolla n-natura b'mod assolut.", "L-intervent tal-bniedem modern fin-natura jidher f'dawn l-a\u0127\u0127ar \u017cminijiet fl-invenzjoni sa\u0127ansitra ta' na\u0127al metalliku rrobotizzat u bi programm kompjuterizzat, bl-iskop li jie\u0127u post in-na\u0127la naturali li qieg\u0127da f'periklu ta' estinzjoni.", "Dan hu e\u017cempju wie\u0127ed biss ta' bniedem li issa donnu \u0127a l-kariga ta' a\u0121ent suprem li jorjenta jew jissostitwixxi kif jidhirlu l-kundizzjonijiet tal-", "\u0127olqien.", "Minflok insalvaw l-ispe\u010bi umana b'politika umana li ssegwi n-natura, qeg\u0127din nirrobotizzaw il-pjaneta.", "Anke waqt li nitkellem qed jissokta studju sabiex il-problemi tal-klima u tal-atmosfera nsolvuhom permezz ta' atmosfera metallika u artifi\u010bjali.", "Dan it-twemmin perikolu\u017c evolva mit-twemmin ta' ordni matematika-xjentifika perfetta li hi biss tag\u0127ti sens lill-kaos tal-madwar, u dan nibet minn xejra fit-twemmin Klassiku: hija x-xjenza li tista' tag\u0127ti risposti u alternattivi lill-kaos mist\u0127ajjel fin-natura: l-g\u0127erf marbut, kif nafu, mat-tuffie\u0127a ta' Adam u Eva.", "25", "Ir-Romanti\u010bi\u017cmu, fl-istess nifs, qawwa fil-bniedem is-sensibilit\u00e0 tal-fidi li setg\u0127et ti\u0121i applikata wkoll fuq l-idea ta' kontroll uman \u2014 imqar bil-pre\u010betti Neo-Klassi\u010bi, fuq l-univers, it-twemmin li dan jista' fil-fatt jitwettaq f'forma jew o\u0127ra: il-fakult\u00e0 poetika- kreattiva-estetika, il-fakult\u00e0 xjentifika, u l-bqija.", "Giacomo Leopardi, b\u0127al \u0127afna poeti o\u0127ra tal-istess epoka, tkexkex minn xjenza li qies b\u0127ala distruttiva: '/a scienza distrugge\u2026. perch\u010b determina le cose e ce ne mostra i confini\u2026. la scienza \u010b nemica della grandezza delle idee' (Biral 29).", "Fl-istess \u0127in, Leopardi g\u0127araf li \u0121lieda kontra l-i\u017cvilupp modern hija b\u0127all-kastig ta' Sisifu, g\u0127araf l-impossibilit\u00e0 li wie\u0127ed i\u017comm it-tsunami tal-avvanz xjentifiku.", "Dun Karm ipprova jo\u0127loq eku ta' Leopardi meta anke llimita l-b\u017conn tal-g\u0127erf: ng\u0127idlek li l-g\u0127erf hu \u0121enn / ag\u0127raf dak biss li jista' / jg\u0127allmek tag\u0127der u t\u0127enn' ('G\u0127erf li Jiswa').", "Manwel Dimech kontemporanjament sostna l-oppost.", "M'hemmx konfini g\u0127all-g\u0127erf.", "Hu po\u0121\u0121a l-g\u0127erf, it-tag\u0127lim, ix-xjenza fil-qofol tar-", "ribelljoni tieg\u0127u kontra \u010berti aspetti tas-so\u010bjet\u00e0 l-\u0121dida.", "Fl-istess \u0127in li Dun Karm kien qed jissielet kontra l-azzjoni tal-g\u0127erf, Caruana Dingli b\u0127alu kien qed juri li m'hemmx b\u017connu: wie\u0127ed billi jiffavorixxi \u0127ajja sempli\u010bi, an\u0121elika, rurali u awtentika, u l-ie\u0127or billi jag\u0127\u017cel ix-xe\u0127ta La\u017cssez-faire u joie de vivre.", "I\u017cda t-tnejn jissu\u0121\u0121erixxu l-funzjoni tal-arti b\u0127ala loppju.", "Fil-Moderni\u017cmu tispikka x-xewqa g\u0127all-g\u0127erf infinit, li ji\u0121bor fih l-aspirazzjoni g\u0127al kontroll s\u0127i\u0127 tal-bniedem u l-univers.", "I\u017cda dan il-moviment nesa li l-kontroll tal-bniedem fuq in-natura jfisser ukoll il-kontroll tal-bniedem fuq il-bniedem.", "Dun Karm astutament jappella g\u0127al-limiti tat-tuffie\u0127a: \u0127olma idealista u anke sfortunatament reazzjonarja.", "Dak li Oliver", "26", "Friggieri jinterpreta b\u0127ala ribelljoni So\u010bjalista f'Dun Karm g\u0127andu wkoll l-aspett ta' reazzjoni Romantika anti-Modernista li tpo\u0121\u0121i lil Dun Karm fil-kamp mag\u0127ruf b\u0127ala 'So\u010bjali\u017cmu fewdali li fil-fatt mhi ribelljoni xejn, i\u017cda reazzjoni sabiex il-progress ji\u0121i b'xi mod jew ie\u0127or imta\u0127\u0127at minn g\u0127ajta biex immorru lura, nostal\u0121ikament, fil-passat rurali u idilliku.", "L-attakk vjolenti industrijali borgi\u017c tant kien b'sa\u0127\u0127tu illi kexkex mhux biss il-klassi dominanti ta' qabel, ji\u0121ifieri l-klassi aristokratika fewdali mwa\u0127\u0127da mal-art, i\u017cda wkoll lill-klassi l-\u0121dida industrijali nnifisha, il-klassi tal-\u0127addiem flimkien mal- klassi l-baxxa ta' qabel li \u0121iet eradikata mill-ispazji u mill-artijiet", "tag\u0127ha.", "B'hekk g\u0127all-inqas kellek tliet strati li kellhom interess perikulu\u017cu intuwittiv antiborgi\u017c: il-klassi fewdali aristokratika marbuta mal- artijiet li tilfet kompletament is-sors tal-poter tag\u0127ha, il-klassi l-baxxa agrikola li kienet su\u0121\u0121etta u g\u0127adu naturali ta' din l-istess klassi dominanti u li tilfet kull dritt li kellha fuq l-art, u l-klassi l-\u0121dida tal-\u0127addiema li sfat \u010bentru ta' sfruttar, bla drittijiet, u bla art.", "Dawn it-tliet strati, g\u0127alkemm ideolo\u0121ikament kontrapposti g\u0127al xulxin, sabu possibilit\u00e0 stramba li jing\u0127aqdu flimkien kontra l-progress teknolo\u0121ikament aggressiv ta' sistema \u0121dida ekonomika: dik borgi\u017ca.", "Xi e\u017cempji mag\u0127rufin ta' kuxjenza bikrija tal-forzi u l-konsegwenzi tar-rivoluzzjonijiet so\u010bjali u industrijali huma l-Xoung England Partv b\u0127ala entit\u00e0 u, b\u0127ala \u0127assieba u kittieba individwali, figuri b\u0127al Charles Forbes Ren\u010b de Montalembert, Lord John Manners, Lord Anthonv Ashlev, Benjamin Disracli, Thomas Carlvle, Emanuel Swedenborg, Edmund Burke, Robert Southev, Samuel Coleridge, Louis de Bonald, u Joseph De Maistre fost o\u0127rajn.", "27", "Dawn, flimkien ma' \u0127afna o\u0127rajn, u fi \u0127dan movimenti politi\u010bi u ideolo\u0121i\u010bi madwar l-Ewropa, irnexxielhom jg\u0127aqqdu filosofija u movimenti b'sa\u0127\u0127ithom kontra din il-borge\u017cija trijunfanti, u kienu sa \u010bertu punt jew ie\u0127or jemmnu li l-fewdali\u017cmu, anke monarkiku, kien l-unika risposta g\u0127all-kollasss\u0127i\u0127 li \u0121abetmag\u0127ha r-rivoluzzjoni borgi\u017ca madwar l-Ewropa.", "Din l-idea nibqg\u0127u nsibuha anke aktar tard fix-xog\u0127lijiet ta' Louis-Ferdinand C\u010bline u paradossalment f'dawk ta' Ezra Pound.", "\u0126afna mill-istess esponenti ta' din il-ferg\u0127a politika kienu, b\u0127al Dun Karm, isostnu l-fidi tag\u0127hom li l-ideat so\u010bjali tag\u0127hom u l-ideolo\u0121ija tas-So\u010bjali\u017cmu fewdali g\u0127andhom \u0121ustifikazzjoni traxxendenti u providenzjali-divina, anke teleolo\u0121ika.", "Fil- fatt, jista' jing\u0127ad b'mod \u0121enerali li kienu tliet elementi li essenzjalment integraw din il-politika: il-Kattoli\u010bi\u017cmu, ir- komuni l-konfront mal-i\u017cvilupp pragmatiku, vjolenti tal- borge\u017cija industrijali.", "Il-borge\u017cija industrijali \u0121abet mag\u0127ha kaos tremend, l-aktar billi \u0127arbtet il-valuri u l-ordni tradizzjonali.", "Welldet mases ta' faqar, mases ta' movimenti politi\u010bi, ta' tibdiliet radikali li mag\u0127hom welldu anarkija s\u0127i\u0127a, spe\u010bjalment f'g\u0127ajnejn l-istruttura fewdali e\u017cistenti qabel.", "B'hekk, l-appell tal- klassi dominanti ta' qabel kien li tu\u017ca l-prin\u010bipji u l-possibiltajiet e\u0121emoni\u010bi tag\u0127ha sabiex issib mod kif tre\u0121\u0121a' lura din il-\u010bivile\u00e0 li f'g\u0127ajnejha kienet mostru\u017ca u bla ebda rispett lejn xejn \u0127lief il-profitt, tre\u0121\u0121a l-istorja lura lejn so\u010bjet\u00e0 bba\u017cata fuq ordni u \u0121erarkija divina fewdali rurali.", "Nistg\u0127u naraw effetti o\u0127ra relevanti, b\u0127alma kien il-pjan ta' George-Eug\u010bne Haussmann \u0121ewwa Pari\u0121i, li qered il-Belt ta' Victor Hugo sabiex tana Pari\u0121i kif nafuha llum, bil-massakri", "28", "di\u017castru\u017ci minsija; l-effetti tal-politika tal-art agrikola fl- Ingilterra li taw bidu tra\u0121iku lill-mixja lejn massakri li wkoll in\u0127bew fil-profond tas-subkonxju kollettiv; u l-hekk imsej\u0127a liberalizzazzjoni tas-servi fir-Russja li tat bidu g\u0127al kri\u017cijiet umanitarji liema b\u0127alhom.", "Malta ma kinitx sajma g\u0127alkollox minn dawn l-avvenimenti.", "Mhux ta' b'xejn ix-xog\u0127ol ta' Antonio Sciortino Les Gawroches jg\u0127aqqad l-istorja tra\u0121ika u projbita ta' Victor Hugo, Les Mis\u010bvables, mal-forma vi\u017civa radikali ta' Delacroix Libertv Leading the People, flimkien max-xog\u0127ol tal- artist Russu Perov 7roika: bil-\u0127ars tat-tliet eroj fil-vojt u fix-xejn tal-futur mhux mag\u0127ruf.", "Juann Mamo jirrikorri g\u0127al mod ie\u0127or kif i\u0121ib interazzjoni bejn klassijiet differenti u jo\u0127loq dibattitu fuq il-qsim bejniethom: billi j\u0121ieg\u0127el lil ulied in-nanna Venut ja\u0127arbu lejn i\u010b-\u010bentru tal-Kapitali\u017cmu internazzjonali, l-Istati Uniti, u b\u0127alma \u0121ara fl-Ewropa jurihom qeg\u0127din jirritornaw b'xejn u fil-vojt inizjali ta' arthom, fost tra\u0121edji kwa\u017ci-komi\u010bi.", "Hawnhekk tid\u0127ol ir- relevanza ta' Dun Karm.", "Kontra l-inva\u017cjoni ta' klassi radikalment differenti u bla skrupli, Dun Karm b\u0127al xi kollegi tieg\u0127u Ewropej ma setax ma jirrea\u0121ixxix u, kif ing\u0127ad qabel, irrea\u0121ixxa anke kontra l-libert\u00e0 tal-g\u0127erf u l-progress ibba\u017cat fuq l-g\u0127erf kif", "definit mill-Illumini\u017cmu.", "Dan nistg\u0127u nkomplu nsostnuh meta naqraw 'Il-Qawl': 'g\u0127ax il- progress g\u0127allimhom / iduru ma' kull ri\u0127; jew fejn anke jkompli jirredikola x-xjenza tal-evoluzzjoni fil-poe\u017cija 'Evolution' U wkoll, g\u0127alkemm forsi mhux daqshekk konxjament, fil-poe\u017cija 'Il-Kelma' jisfida l-\u0127sieb radikali \u0121did fuq il-kun\u010bett ta' lingwa kif itteorizzat minn Ferdinand de Saussure u minn Ludwig Wittgenstein.", "29", "L-uniku mod kif Dun Karm seta' jipprova jifhem il-progress jixbah \u0127afna l-\u0127sieb ta' Heidegger, li b\u0127al Dun Karm kien qed jappella g\u0127al ritorn lejn il-jiem awtentiku permezz ta' ritorn lejn il-\u0127amrija u lejn ir-rural.", "Fil-poe\u017cija 'O Radio; Dun Karm jer\u0121a jersaq lejn Heidegger fis-sens li ja\u010b\u010betta \u2014 dakli nsejja\u0127lu 'coopted appropriation' \u2014 ir-rivoluzzjoni industrijali u teknolo\u0121ika, li issa saret realt\u00e0 s\u0127i\u0127a b'g\u0127erugha mifruxin, jekk din tidda\u0127\u0127al b\u0127ala parti mill-abitat uman li mhux g\u0127ajr l-essenza tal-bniedem, kif ukoll jekk narawha b\u0127ala mod ta' kif nistg\u0127u nifhmu u nintegraw", "id-divin.", "30", "Ma nistg\u0127ux naraw lil Dun Karm ta\u0127t lenti \u0121usta jekk ma nikkomparawhx ukoll max-xog\u0127lijiet tal-pittur George Preca, wie\u0127ed mill-missirijiet tal-Moderni\u017cmu fil-pittura, u aktar tard anke ma' dawk tal-Ingli\u017c Julian Trevelvan.", "Preca jag\u0127tina mod differenti kif in\u0127arsu lejn l-idillju rurali.", "Ju\u017calek idjoma Fauvista li tersaq ferm lejn Raoul Dufv.", "Hija \u0127a\u0121a vitali li nistudjaw kif sferi differenti tal-arti rrappre\u017centaw u mmanifestaw it-twemmin so\u010bjali tag\u0127hom b'modi radikalment differenti.", "U b'hekk l-anali\u017ci komparattiva ta' Dun Karm to\u0127ro\u0121 aktar \u010bara.", "Apparti x-xog\u0127lijiet ta' Caruana Dingli, nistg\u0127u wkoll ni\u017cviluppaw il-kritika Dunkarmjana f'paralleli\u017cmu interessanti max-xog\u0127lijiet fil-mu\u017cika ta' Carmelo Pace, Paolino Vassallo u Josie Mallia Pulvirente.", "U f'dan id-diskors, importanti ferm insemmu lil Giuseppe Caruana.", "L-istudju ta' Charlo Camilleri juri kif Dun Karm segwa b'perfezzjoni l-filosofija anti-Modernista li kienet pedament integrali fil-politika Konservattiva u anke reazzjonarja ta' Papa Piju X. L-oppo\u017cizzjoni li organizza u wettaq kontra l-Moderni\u017cmu dan il-Papa saret \u0127a\u0121a le\u0121\u0121endarja.", "Sehem importanti ie\u0127or tal-istess Papa jinsab ukoll fl-inkontru bejn ir-rivoluzzjonijiet. \u2014 tal-klassi tal-\u0127addiema, bil-popolarit\u00e0 massiva tag\u0127hom, u l-Kapitali\u017cmu.", "Fil-fatt, fuq din il-mew\u0121a internazzjonali So\u010bjalista ta\u017c-\u017cmien kien \u0127oloq riformi fil-Knisja", "31", "li setg\u0127u joffru diver\u0121enzi radikali fi \u0127dan il-klassi tal-\u0127addiema, sabiex b'hekk tin\u0127oloq xi\u017cma fis-So\u010bjali\u017cmu bikri.", "I\u017cda l-kundanna tas-So\u010bjali\u017cmu, tal-Moderni\u017cmu u tar-Relattivi\u017cmu kienet ukoll aspett fundamentali mag\u0127rufa tal-politika ta' dan il-Papa.", "\u0120ie kkritikat li b\u0127allikieku kien \u0127oloq inkwi\u017cizzjoni tas- seklu 20, li la\u0127qet il-kulminu tag\u0127ha fit-twaqqif kontroversjali tas-Sodalitium Pianum, immexxija mill-Monsinjur Umberto Benigni primarjament kontra l-Moderni\u017cmu.", "Dan issarraf f'kunflitt qawwi mal-andament tal-istorja tal-arti u tal-mu\u017cika, u kellu effetti negattivi fl-i\u017cvilupp tal-moviment Modernista f'diversi re\u0121juni.", "Fil-fatt, id-digriet Lamentabili Sane Exitu (1907) flimkien mal- en\u010biklika Pascendi Dominici Gregi kkundannaw kwalunkwe aspett tal-Moderni\u017cmu u dan kollu wassal ukoll g\u0127all-\u0127alfa imposta kontra dan l-i\u017cvilupp kollu tas-seklu 20, il-\u0127alfa kontra l-Moderni\u017cmu Sacrorum antistitum, li min ma kienx jobdiha kellu jaffronta skomunika.", "Dan il-Papa kien ukoll pilastru kontra l-kun\u010bett tas-separazzjoni bejn l-Istat u l-Knisja.", "Fil-fatt, kien hemm anke ka\u017cijiet fejn isqfijiet \u0121ew imke\u010b\u010bija g\u0127ax azzardaw jirrikonoxxu l-Istat lajk ta' Franza, il-Portugall, il-Polonja u pajji\u017ci o\u0127ra fejn bdiet tie\u0127u l-g\u0127eruq sew din id-direzzjoni sekulari, u dawn it-tendenzi ntrabtu mad-Dnub il-Mejjet.", "Charlo Camilleri wera tajjeb kif il-valuri propagati minn dan il- Papakienu fattur determinanti fil-poetika, il-poe\u017cija, ut-twemmin ta' Dun Karm.", "Barra minn hekk, fid-diskors tieg\u0127u ta' ftit\u017cmienilu g\u0127al din it-tradizzjoni tal-Konferenza Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar, dan il-kelliem wera b'mod konvin\u010benti li l-\u0127sibijiet ta' Dun Karm kienu di\u0121\u00e0 fformulati fl-istess orjentament, sa\u0127ansitra minn qabel ix-xe\u0127ta konservattiva tal-Papa Piju X, u allura r-rwoli tieg\u0127u", "32", "kemm b\u0127ala poeta kif ukoll b\u0127ala kuxjenza politika fis-sens wiesa' tal-kelma sabu posthom b'kumdit\u00e0 ta\u0127t l-istess Papa, ming\u0127ajr turbulenzi jew kuntradizzjonijiet' (Camilleri bp).", "Personalment, jiena g\u0127andi d-dubji tieg\u0127i kemm Dun Karm a\u010b\u010betta dan ming\u0127ajr ebda kuntradizzjoni.", "Ng\u0127idu a\u0127na, g\u0127andu jsir ukoll studju tar-relazzjonijiet ta' Dun Karm ma' Lord Strickland (1861- 1940), Prim Ministru ta' Malta, u favorit ta' Caruana Dingli li wkoll kellu jiffa\u010b\u010bja tensjonijiet kbar min\u0127abba l-ideali tieg\u0127u ta' modernizzazzjoni u ta' sekularizzazzjoni ta' Malta.", "Strickland u Dun Karm kienu kontemporanji.", "Fl-ispirtu ta' Papa Piju X, Strickland iffa\u010b\u010bja d-Dnub il-Mejjet kontrih, \u0121rajja li kif nafu rrepetiet ru\u0127ha fis-sittinijiet fil-kuntest il-\u0121did tal-moviment Laburista.", "Esperjenza o\u0127ra gravi li g\u0127adda minnha Strickland kienet l-attentat fuq \u0127ajtu.", "Kontemporanji o\u0127ra ta' Dun Karm kif di\u0121\u00e0 semmejna kienu Manwel Dimech (1860-1921) u wkoll Juann Mamo (1886-1941), figuri li \u017cgur kienu fatturi meqjusin mill-poeta.", "Filwaqt li Mamo \u0127are\u0121 U/ied in-Nanna Venut fl- Amerika (1930), Dun Karm kien qieg\u0127ed jidealizza l-passivit\u00e0 konservattiva.", "Tajjeb insemmu wkoll li Charlo Camilleri, fit-ta\u0127dita pubblika tieg\u0127u ta' ftit snin ilu, b'mod interessanti kkon\u010bentra fuq is-sena 1913 u wa\u0127\u0127ad \u0121ustament lil Dun Karm kemm mal-avveniment reli\u0121ju\u017c storiku ta' din is-sena, kif ukoll mal-monument ta' Antonio Sciortino, mag\u0127ruf b\u0127ala Kristu Re li, kif jg\u0127id sewwa Camilleri, kellu jissejja\u0127 il-monument Qa/b ta' \u0120est.", "Hawnhekk Dun Karm paradossalment (u g\u0127alhekk huwa poeta kbir) \u0127a po\u017cizzjoni radikali u sab l-idjoma Rodineska li sawret il- monument ta' Antonio Sciortino b\u0127ala idjoma li l-aktar tirrifletti l-verit\u00e0 teolo\u0121ika tax-xbieha ta' Kristu, Re tal-fqar, \u0127a\u0121a li \u0121iet attakkata minn elementi artisti\u010bi u Kattoli\u010bi ta\u017c-\u017cmien.", "33", "Ma ninsewx illi ftit xhur wara dan il-Kungress Ewkaristiku tal- 1913 faqqg\u0127et l-Ewwel Gwerra Dinjija.", "U din ma faqqg\u0127etx bl-addo\u010b\u010b.", "Fl-1913 di\u0121\u00e0 kellna tensjonijiet kbar li kienu qed jippreparaw id-dinja g\u0127all-akbar atro\u010bitajiet tal-1914, atro\u010bitajiet li l-istorja sa dak i\u017c-\u017cmien qatt ma kienet \u0127olmot bihom.", "I\u017cda s-sena 1913 kienet ukoll mimlija b'avvenimenti li radikalment biddlu l-istorja u l-evoluzzjoni storika ta\u010b-\u010bivilt\u00e0 umana.", "Ovvjament, huwa impossibbli li hawn, f'din it-ta\u0127dita, nid\u0127lu f'anali\u017ci dettaljata ta' dawn it-tensjonijiet tal-perjodu, i\u017cda hemm b\u017conn li niftakru kemm wie\u0127ed mill-e\u017cempji Modernisti tal-istess sena, Nude Descending a Staivcase ta' Marcel Duchamp, \u0127oloq skandlu internazzjonali, u kif fis-sena 1913 fl-Amerika, fl-Armorv Show, l-iskultura ta' Umberto Boccioni, Alexander Archipenko, u Jacob Epstein qalbet il-prin\u010bipji tradizzjonali f'dan il-qasam artistiku.", "Il-Moderni\u017cmu, f'dan il-mument storiku, kien", "da\u0127al fil-perjodu tal-konsolidazzjoni tieg\u0127u.", "Il-pittura ta' Robert Delaunav ipprovokat mezz \u0121did ta' kreattivit\u00e0.", "Il-bidu tal-\u0121urnal Futurista Lacerba flimkien mal-Manifeste Futuriste de la Luxure stabilixxa prin\u010bipji ta' rivoluzzjoni ni\u0127ilista.", "Pablo Picasso, Georges Braque, Francis Picabia, Marcel Duchamp, Constantin Brancusi u Henri Matisse kienu kollha kontemporanji ta' Dun Karm u Caruana Dingli, u \u0127olqu dinja \u0121dida ta' \u0127sieb u ta' prassi kreattiva.", "Guillaume Apollinaire feta\u0127 l-attakk tieg\u0127u kontra l-arti tal-poe\u017cija b'4/cools Po\u010bmes, u r-rivoluzzjoni fl-arti tal-kelma kompliet titwettaq b'modi straordinarji minn James Jovce u Ezra Pound, fil-mu\u017cika minn Eric Satie u Arnold Schoenberg.", "34", "Fl-istess \u017cmien insibu lil Rodin, influwenza ewlenija fuq Sciortino, f'Londra sabiex jistabilixxi l-post g\u0127al Burghers of Calais.", "L-iskandlu infami ta' Le Sacre du Printemps ta' Igor Stravinskv, kostumi ta' Nikolai Roerich u korjografija ta' Vaslav Nijinskv invadew id-dinja kollha b'qawwa liema b\u0127alha.", "Il-mu\u017cika, il- korjografija ta\u017c-\u017cfin, id-disinn fl-ilbies biddlu l-lingwi rispettivi tag\u0127hom.", "Dan kollu kien kontemporanju ma\u017c-\u017cminijiet ta' Dun Karm u ta' Caruana Dingli.", "Fl-istess \u017cmien Filippo Tommaso Marinetti jiddikjara l-manifest tieg\u0127u Parole in Libert\u00e0 u Luigi Russolo jo\u0127loqlok l-Arti tal- \u0126sejjes.", "Il-\u0127oss u l-istorbju saru parti integrali mill-kategoriji artisti\u010bi.", "L-ewwel tra\u017cmissjoni bla fil (wireless signal) se\u0127\u0127et mit- Torri Eiffel u Roland Garros qasam bl-ajru, g\u0127all-ewwel darba fl-istorja, mill-Mediterran Ewropew g\u0127all-kosta Magrebina.", "L-opera Victorv over the Sun ta' Aleksei Kruchenvkh, Mikhail Matvushin u Kasimir Malevich irrappre\u017centat ir-reb\u0127a tal- bniedem fuq in-natura, fuq l-univers, fuq il-ko\u017cmos.", "Il-bniedem issa beda jikkontempla l-kapa\u010bit\u00e0 li sa\u0127ansitra jwaqqaf il-mixja tax-xemx, u dan kollu fl-istess \u017cmien tal-monument lil Kristu Re.", "Kif jg\u0127id Jon Wood, \u0127afna huma dawk is-snin partikolari li donnhom jaqg\u0127u ta\u0127t g\u0127ajnejn l-istudju\u017ci, g\u0127ax kellhom fihom mumenti li b\u0127al terremot u tsunami bidlu l-evoluzzjoni kollha tal-umanit\u00e0 (3).", "L-1913 hija fil-fatt wa\u0127da minn dawn is-snin.", "Minbarra din il-lista li tajt hawn fuq, ma nistg\u0127ux ninsew ix- xog\u0127ol \u0121enjali ta' Marcel Proust, kontemporanju ie\u0127or ta' Dun Karm, u x-xog\u0127ol Totemz and Taboo ta' Sigmund Freud, li b\u0127al o\u0127rajn issa feta\u0127 il-bibien g\u0127all-a\u0121enziji interni, psikolo\u0121i\u010bi tal- bniedem.", "35", "Sploda l-lingwa\u0121\u0121 tal-Kubo-Futuri\u017cmu.", "L-idea ta' 'simultanjet\u00e0 firxet g\u0127eruqha f'\u0127amrija fertili.", "Irriflettiet anke l-filosofija Relattivista, attakkata kif rajna di\u0121\u00e0 bl-a\u0127rax mid-domma ta' Papa Piju X.", "Il-\u0127sibijiet madwar i\u017c-\u017cmien jew il-\u0127in u l-ispazju bdew isibu interpretazzjonijiet o\u0127ra u radikalment differenti, spe\u010bjalment ta\u0127t l-influwenza tal-kitbiet filosofi\u010bi ta' Henri Bergson Time and Free Will (1896) u Creative Evolution (1907) li sa\u0127ansitra ming\u0127ajr ma emmen li rridu nre\u0121\u0121g\u0127u l-arlo\u0121\u0121 lura kellu l-kapa\u010bit\u00e0 jisfida lil Albert Einstein u t-teoriji \u0121odda li nibtu.", "Dawn l-i\u017cviluppi kollha fl-arti u fil-\u0127sieb bdew jiddeterminaw modi strambi, imbeg\u0127din sew mill-metodi familjari g\u0127all- udjenza tal-arti, kif wie\u0127ed g\u0127andu jirrappre\u017centa u jimmanifesta \u0127ajja \u0121dida, kumplessa, globalizzata, u anke in\u010berta g\u0127all-a\u0127\u0127ar.", "Dawn kienu kollha ingredjenti effettivi fil-mixja lejn il-kunflitt", "mondjali li \u017cbroffa fl-1914.", "Il-Moderni\u017cmu fisser ukoll rivoluzzjoni drammatika fix-xjenza u kif din, b\u0127all-arti, kellha tbiddel il-kategoriji fissi tradizzjonali sabiex forsi tasal f'g\u0127erf u tag\u0127rif \u0121odda murija fi studji u ri\u010berki b\u0127al ta' Einstein, Niels Bohr u Werner Heisenberg.", "\u0120ie attakkat anke l-atomu, u b\u0127alma Kasimir Malevich attakka x-xemx U n-natura fit-teorija tieg\u0127u tal-arti, il-bniedem in\u0121enerali \u0127assu wasal f'mument meta seta' finalment u realment ja\u0127kem in- natura.", "L-atomu ma baqax indivi\u017cibbli kif kienu ja\u0127sbu l-Griegi, u Ikarus irnexxielu b'su\u010b\u010bess jersaq lejn ix-xemx ming\u0127ajr ma jaqa fid-di\u017cgrazzja mitolo\u0121ika.", "Id-dawl ma baqax miraklu i\u017cda sar fenomenu li jista' ji\u0121i studjat u kkontrollat.", "36", "In-natura saret \u0127a\u0121a li tista' ti\u0121i okkupata u sfruttata.", "Il- Moderni\u017cmu \u0127oloq is-Superman u fl-istess \u0127in il-mostru ta' Frankenstein.", "U flimkien ma' dawn l-avvenimenti Dun Karm u Caruana Dingli kellhom jiffa\u010b\u010bjaw, b'mod jew ie\u0127or, dinja mibdula radikalment.", "Kif itenni Rabat\u010b, is-sena 1913 kienet sena fruntiera: il-mewt ta' ordni u l-bidu ta' era: kienet qed tippropaga \u0127arsa lejn il-\u0121did u lejn forom esperimentali, mod \u0121did ta' kif g\u0127andna n\u0127arsu lejn il-pre\u017cent fi \u0127dan bidliet radikali, kemm dawk teknolo\u0121i\u010bi kif ukoll industrijali (l-15 passi).", "F'dan l-ambitu mqabbel, Sciortino offra Re \u0127afi u Dun Karm iddefendieh.", "Lil Dun Karm u l-monument Kristu Re g\u0127andna narawhom f'din l-istampa kumplessa bit-tensjonijiet u l-paradossi kollha.", "Jekk nifirduhom minn x'kien qed ji\u0121ri f'kuntest globali bl- influwenzi qawwija tieg\u0127u, u nag\u0127mluhom f'bozza, inkunu qed inre\u0121\u0121g\u0127u lura l-istudji fuq Dun Karm g\u0127all-ideat Konservattivi ta' qabel is-sittinijiet.", "Fis-sittinijiet inbeda pro\u010bess vitali mag\u0127ruf b\u0127ala pro\u010bess ta' 'dekostruzzjoni; u l-mew\u0121 tieg\u0127u mess ukoll lil Dun Karm, fost o\u0127rajn.", "F'dak il-perjodu ridna nne\u017c\u017cg\u0127u lil Dun Karm mill-awra ta' Benjamin, ji\u0121ifieri minn artisti\u010bit\u00e0 maqtug\u0127a mir-realt\u00e0 storika u so\u010bjali.", "Kien pro\u010bess importanti immens.", "I\u017cda issa hemm b\u017conn li ner\u0121g\u0127u nikkostruwixxu mill-\u0121did, mhux biex in\u0121ibu lil Dun Karm kif kien interpretat qabel, i\u017cda sabiex inpo\u0121\u0121uh f'livell kwalitattivament \u0121did: il-Moderni\u017cmu u lil hinn minnu.", "Il-verit\u00e0 ma baqg\u0127etx monopolju Ewropew.", "Saret fil-fatt divi\u017cibbli daqs kristall pri\u017cma li jippre\u017centa mappa ta' kulturi differenti, fejn ir-reli\u0121jonijiet tilfu r-rwol ewlieni jew il-monopolju politiku tag\u0127hom u bil-mod il-mod kellhom ja\u010b\u010bettaw il-verit\u00e0", "37", "pluralistika.", "Demokraziji, drittijiet, ugwaljanzi, rispett g\u0127al kull idea \u2014 dawn sabu posthom, anke jekk b'tensjonijiet kbar, fi \u0127dan \u010bivilt\u00e0 \u0121dida.", "L-urbanizzazzjoni teknolo\u0121ikament avvanzata u globali ta\u0127t il-li\u0121ijiet tas-swieq Kapitalisti \u0127olqu flimkien, paradossalment, dinja wa\u0127da bi pluralit\u00e0 intellettwali.", "Dan kien il-qofol tal-Moderni\u017cmu.", "U hawn jimmanifestaw ru\u0127hom il-pitturi ta' Caruana Dingli li taw velu wisq irreali ta' dan l-i\u017cvilupp tremend, mo\u0127bi ta\u0127t virtwo\u017cit\u00e0 kkulurita.", "U hawn jinsabu l-poe\u017ciji ta' Dun Karm li ma setg\u0127ux ja\u010b\u010bettaw din il-bidla wisq radikali.", "38", "Biblijografija", "Azzopardi, Mario.", "Dun Karm.", "Bejn il-Vatikan, id-Duce u l-Kuruna, PEG, 1993.", "Biral, Bruno.", "La Posizione Storica di Giacomo Leopardi, Piccola Biblioteca Einaudi, 1974.", "Buber, Martin.", "Paths in Utopia, Svracuse U P, 1996.", "Camilleri, Charlo.", "Dun Karm: Tamietu bejn Fidi u Nazzjon.", "Ta\u0127dita pubblika: 27 ta' Novembru, 2014.", "Friggieri, Oliver.", "Mekkani\u017cmi Metafori\u010bi f'Dun Karm, Universit\u00e0 ta' Malta, 1978.", "Friggieri, Oliver.", "Dun Karm.", "Il-Poe\u017ciji Mi\u0121bura.", "KKM/KMB, 1980.", "Friggieri, Oliver.", "Mflussi Manzoniani sul poeta nazionale di Malta, Dun Karm, Silarus, 1982.", "Friggieri, Oliver.", "L'Esperienza Foscoliana di Dun Karm, il Poeta Nazionale di Malta, Il Delfino, 1983.", "Friggieri, Oliver.", "Environmental Elements in Maltese Literature: Nature as Metaphor in Dun Karm, the National Poet of Malta, Universitv of Malta, 2001.", "Jav, Mike.", "Like Cookinga Dumpling: London Review of Books, 20 November 2014, pp. 25-26.", "Kaes, Anton et al. The Weimer Republic SourceBook, Universitv of California P, 1994.", "39", "Levitin, Dmitri.", "Such Matters as the Soul, LRB 22 September 2016.", "Lowv, Michael and Robert Sav.", "Romanticism Against the Tide of Modernitv, Duke U P, 2002.", "Rabat\u010b, Jean-Michel.", "1913.", "The Cvadle of Modernism, Blackwell Publishing, 2007.", "Secord, James.", "Visions of Science.", "Books and Readers at the Dawn of the Victorian Age, Universitv of Chicago P, 2015.", "Sheehan, Thomas (ed.).", "Heidegger: The Man and the Tbinker, 'Transaction Publishers, 1981.", "Vieira, Patriciaand Michael Marder (ed.).", "Existential Utopia.", "New Perspectives on Utopian Thought, Continuum International, 2012.", "Wood, Jon.", "1913: The Sbape of Time (HMI, 2012-13), Henrv Moore Institute, 2012.", "Wootton David: The Invention of Science.", "A New Historx of tbe Scientific Revolution, Penguin, 2015.", "40"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Dun-Karm-u-Caruana-Dingli-Bk-high-res-No-Bleed.pdf"}
{"text": ["Dun Karm u \u017bmenijietu", "L-Ewwel Konferenza 'Dun Karm' mill- Prof. \u0120u\u017c\u010b Aquilina B.A., LL.D., Ph.D.(Lond.), F.R.A.S.", "Da\u0127la", "Din l-ewwel Konferenza DUN KARM u l-o\u0127rajn li g\u0127ad isiru 'l quddiem setg\u0127u jsiru bil- \u0121enero\u017cit\u00e0 tas-Sinjorina Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar.", "Kienet ilha s-snin ta\u0127seb kif tista' t\u0127alli tifkira dejjiema li biha twe\u0121\u0121a\u0127 lil Dun Karm.", "L-ewwel \u0127sieb tag\u0127ha kien li tinxtara d-dar fejn twieled il-poeta.", "Meta din l-idea, g\u0127alissa, ma setg\u0127etx isse\u0127\u0127, \u0127adet il-parir ta' \u0127afna \u0127bieb tal-Malti u waslet g\u0127all-konklu\u017cjoni li t\u0127alli somma flus biex biha l- Universit\u00e0 tag\u0127ti \u017cew\u0121 premjijiet u tag\u0127mel Konferenza.", "Bil-kuntratt tas-6 ta' Novembru 1975 Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar \u0127alliet lill-Universit\u00e0 l- flus biex bl-img\u0127ax tag\u0127hom isir premju kull sentejn g\u0127all-a\u0127jar te\u017ci fid-Dipartiment tal- Malti g\u0127all-B.A.(Hons.) u g\u0127all-M.A. u ssir kull sentejn Konferenza dwar Dun Karm.", "Il- konferenza ssir fit-13 jew it-18 ta' Ottubru, jum il-mewt jew twelid il-poeta, waqt li \u017c- \u017cew\u0121 premjijiet jit\u0127abbru wkoll f'wa\u0127da mi\u017c-\u017cew\u0121 dati.", "Bis-sa\u0127\u0127a ta' dan il-kuntratt in\u0127atar kumitat mag\u0127mul mir-Rettur u l-Kap tad-Dipartiment tal-Malti t-tnejn ex officio u minn \u0120u\u017c\u010b Cardona b\u0127ala rappre\u017centant tag\u0127ha f'Malta.", "Il- kumitat, billi g\u0127as-sena 1975 il-Konferenza ma setg\u0127etx issir fil-\u0121ranet stabbiliti, g\u0127a\u017cel il-5 ta' Marzu 1976, jum it-twelid ta' M. A. Vassalli, b\u0127ala data alternattiva u l- Konferenzier mag\u0127\u017cul kien il-Prof.", "\u0120u\u017c\u010b Aquilina li ta kontribut mhux \u017cg\u0127ir fil-Malti fl- a\u0127\u0127ar 39 sena.", "IL-KUMITAT", "Qabel nibda t-ta\u0127dita ta' Ilum irrid nirringrazzja lill-kumitat imwaqqaf biex isse\u0127\u0127 il- Fondazzjoni mag\u0127mula mis-Sinjorina Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar, talli g\u0127o\u0121obhom jag\u0127\u017clu lili, b\u0127ala l-Professur tal-Malti fl-Universit\u00e0, biex nag\u0127mel l-ewwel ta\u0127dita f'din is-sensiela ta' ta\u0127ditiet o\u0127ra fuq Dun Karm li g\u0127ad iridu jsiru bi\u017c-\u017cmien.", "It-ta\u0127dita tieg\u0127i, kif tafu, hija dwar Dun Karm u \u017bmenijietu.", "Jiena u o\u0127rajn ktibna fuq Dun Karm b\u0127ala poeta.", "Il-\u0127abib tieg\u0127i, is-Sur \u0120u\u017c\u010b Cardona, \u0127are\u0121 ktieb dwar \u0127ajtu u xog\u0127lu; xi w\u0127ud mi\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 kitbu fuq Dun Karm kif rawh bin-nu\u010b\u010bali ta' \u017cmienhom u jien g\u0127idt lili nnifsi li l-a\u0127jar \u0127a\u0121a hi li nitkellem fuq Dun Karm fi \u017cmenijietu.", "Meta jmut poeta, u kull bniedem ie\u0127or li l-personalit\u00e0 tieg\u0127u tkun ilha ta\u0127kem l-opinjoni pubblika g\u0127al \u0127afna snin, barra dawk li j\u0127ossu t-telfa tieg\u0127u g\u0127ax ikunu g\u0127arfu fih il-\u0127ajja", "ta' ideal, iqumu o\u0127rajn, l-aktar fost i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, biex iwaqqg\u0127uh minn fuq il-pedestall fejn ikun ilu mtella' g\u0127al \u0127afna snin.", "Din mhix \u0127a\u0121a li \u0121rat lil Dun Karm biss; hija regola tal-psikolo\u0121ija tal-bniedem.", "L-ebda kittieb kbir, insemmi fost u\u0127ud lil T. S. Eliot fi \u017cmenijietna, lil Alessandro Manzoni fi \u017cmenijiet aktar bikrija u awturi o\u0127rajn, ma jil\u0127aq jag\u0127laq g\u0127ajnejh li ma jin\u0127olqux minn fost rappre\u017centanti ta' \u0121enerazzjoni aktar \u017cag\u0127\u017cug\u0127a kriti\u010bi ikonoklasti\u010bi li jippruvaw ini\u017c\u017cluh minn fuq il-pedestall.", "Din hija, tista' tg\u0127id, regula tal-im\u0121iba tal-bniedem ingrat u g\u0127ajjur li g\u0127andha g\u0127eruqha fil-komplessi ta' konflitti li jinsabu \u0121o fina, konflitti qishom \u0127itan li jitilg\u0127u bejn bniedem u bniedem anki meta g\u0127adhom \u0127ajjin it-tnejn, u bejn \u0121enerazzjoni u o\u0127ra.", "Wie\u0127ed mill-komplessi li jo\u0127olqu s-sistema ta' kritika negattiva, it-twaqqig\u0127 ta' xi \u0127add mag\u0127ruf minn fuq il-pedestall, the debunking of an established author, biex ng\u0127iduha bl- Ingli\u017c, hu sens ta' reazzjoni kontra g\u0127amla ta' kitba jonkella supremazija ta' awtorit\u00e0 li \u0127afna drabi tag\u0127ti fastidju li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127, l-aktar dawk immaturi u impulsivi, li jkunu mg\u0127a\u0121\u0121lin jitilg\u0127u fuq il-pedestall huma stess mill-aktar fis g\u0127ax m'g\u0127andhomx is-sabar jistennew i\u017c-\u017cmien itellag\u0127hom hu.", "G\u0127all-g\u0127atx tal-fama, jimbottaw lilhom infushom g\u0127al fuq il-pedestall li, imbag\u0127ad, \u0127afna drabi jitgerbu 'l isfel minn fuqu fl-opinjoni pubblika g\u0127ax ma ji\u0121\u0121ustifikawx il-pretensjonijiet tag\u0127hom bil-kwalit\u00e0 ta' xog\u0127ol li kapa\u010bi jipprodu\u010bu huma stess.", "Biex tibni trid g\u0127aqal u \u0127ila kbira.", "Biex twaqqa' la g\u0127andek b\u017conn g\u0127aqal u anqas \u0127ila.", "Bomba tista' \u0121\u0121arraf u tag\u0127mel \u0127erba f'minuta kapulavuri b\u0127al Notre Dame de Paris jonkella b\u0127all-Kon-Katidral ta' San \u0120wann f'Malta li riedu s-snin biex telg\u0127u kif inhuma llum.", "Imma g\u0127adha ma nstabet l-ebda bomba li kapa\u010bi ter\u0121a' ttellag\u0127hom kif kienu fil-\u0127in li \u0127adet biex qerdithom.", "Il-kritika hija me\u0127tie\u0121a biex tg\u0127inna nifhmu l-qalb u r-ru\u0127 tal-poeta; l-aktar jekk il-kritiku jkollu l-\u0127ila jinfed ta\u0127t il-qoxra u jda\u0127\u0127alna ta\u0127tha biex induqu l-benna tal-qalba.", "Dan hu x-xog\u0127ol tal-kritiku interpretattiv li, jekk tabil\u0127aqq jemmen fl-opra tal-poeta li jistudja, jipprova jinterpretah fi \u017cmienu.", "Hemm kriti\u010bi, u jien ma nafx kemm \u0127aqqhom dal-isem, li \u0127afna drabi fil-kritika tag\u0127hom jipprojettaw lilhom infushom u jispi\u010b\u010baw biex, aktar milli jinterpretawlna lill- poeta, jinterpretaw lilhom stess, donnhom iridu jg\u0127idulna ''li kieku dan ix-xog\u0127ol li qed nikkritika kelli nag\u0127mlu jien, kont nag\u0127mlu a\u0127jar'.", "Imma biex tag\u0127mlu a\u0127jar irid ikollok it-talent artistiku, g\u0127ax fejn ma hemmx nar lanqas ma hemm s\u0127ana, u \u0127afna drabi l-kritiku negattiv hu bniedem frustrat ta' sensibilit\u00e0 fqira jew bla sensibilit\u00e0 xejn, li jipprova jg\u0127olli lilu nnifsu biex jimla l-vojt ta' \u0121o fih minn fuq dahar il-poeta.", "L-ewwel \u0127a\u0121a li jinsa l- kritiku negattiv hu li g\u0127andu jin\u017ca' l-pre\u0121udizzju tieg\u0127u personali, jo\u0127ro\u0121 barra mis- so\u010bjet\u00e0 ta' \u017cmienu biex jid\u0127ol fis-so\u010bjet\u00e0 ta' \u017cmien il-poeta u hemmhekk jiltaqa' wi\u010b\u010b imb wi\u010b\u010b mieg\u0127u u jarah kif g\u0127andu jarah, b\u0127ala l-poeta jew il-vates, ta' \u017cmenijietu.", "Is-so\u010bjet\u00e0 li qeg\u0127din ng\u0127ixu fiha issa ma hix is-so\u010bjet\u00e0 ta' \u017cmien Dun Karm, bl-istess mod kif is- so\u010bjet\u00e0 ta' \u0127amsin sena o\u0127ra mhix se tibqa' s-so\u010bjet\u00e0 ta' \u017cmenijietna.", "Il-poe\u017cija ta' Dun Karm tinfirex f'argumenti li mhux kollha g\u0127adhom jolqtu l-imma\u0121inazzjoni tal- \u0121enerazzjoni tal-lum, mhux g\u0127ax dawn \u017cvintaw, imma g\u0127aliex is-so\u010bjet\u00e0 Maltija qieg\u0127da kulma tmur issib ru\u0127ha moralment u politikament maqlug\u0127a mill-post li kellha fi\u010b-\u010bivilt\u00e0 Nisranija Ewropea.", "So\u010bjet\u00e0 permissiva li drat ta\u010b\u010betta l-pornografija, biex nag\u0127ti e\u017cempju, mhix ser ta\u010b\u010betta d-difi\u017ca poetika ta' Dun Karm tal-valuri kulturali u reli\u0121ju\u017ci li ma spi\u010b\u010bawx fi \u017cmienna g\u0127alkollox, imma li kienu qawwijin aktar fi \u017cmienu.", "U la kien hekk mhux sewwa li lil Dun Karm no\u0127or\u0121uh barra minn \u017cmienu u nag\u0127tu \u0121udizzji \u017cbaljati fuqu g\u0127ax issa \u017c- \u017cmenijiet tbiddlu.", "Jekk tbiddlu \u017c-\u017cmenijiet ta' Dun Karm m'hemm l-ebda dubju li ser jitbiddlu wkoll i\u017c-\u017cmenijiet tag\u0127na (jekk hux g\u0127all-a\u0127jar jew g\u0127all-ag\u0127ar, jafu Alla), u g\u0127alhekk m'g\u0127andniex nasso\u0121\u0121ettaw il-valur poetiku ta' Dun Karm g\u0127al bdil fil-moda tal-ideat politi\u010bi u morali.", "Anki l-kritiku \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li, g\u0127ax hu bin \u017cmienu, ma ja\u010b\u010bettax dak kollu li kien g\u0127a\u017ci\u017c g\u0127al Dun Karm, xorta wa\u0127da jrid jag\u0127mel sforz biex jinterpreta lil Dun Karm kif kien u kif g\u0127adu fih innifsu, u biex jasal irid jo\u0127ro\u0121 'il barra minn \u017cmienu u mhux jag\u0127mel bil-maqlub, kif g\u0127amlu xi w\u0127ud, jipprovaw jo\u0127or\u0121u lil Dun Karm barra minn \u017cmienu u jimbottawh fi \u017cmenijietna.", "Il-kritiku li m'g\u0127andux \u0127ila jag\u0127mel dan a\u0127jar idur dawra madwaru, jara l-limitazzjonijiet tieg\u0127u u ma ja\u017c\u017cardax fehmiet so\u0121\u0121ettivi maqtug\u0127in mill-kuntest so\u010bjali u morali tal-poeta.", "Nag\u0127tu daqqa t'g\u0127ajn lejn it-taqsimiet ewlenin tal-motivi poeti\u010bi ta' Dun Karm.", "I\u017c-\u017cew\u0121 motivi ewlenin huma l-motiv patrijottiku u l-motiv reli\u0121ju\u017c.", "Nie\u0127du l-motiv patrijottiku.", "Dun Karm g\u0127ex fi \u017cmien meta l-identit\u00e0 nazzjonali ta' Malta kienet aktar Taljana milli Maltija.", "Il-problema ta' \u017cmienu, u sa \u010bertu punt g\u0127adha problema ta' \u017cmienna, kienet kif wie\u0127ed g\u0127andu jafferma l-identit\u00e0 ta' Malta Maltija.", "G\u0127al \u0127afna snin qabel ma beda jikteb bil-Malti, Dun Karm kien jikteb il-poe\u017cija bit-Taljan, g\u0127ax hekk kienet il-moda kulturali ta' \u017cmenijietu, b\u0127alma awturi o\u0127ra, fosthom jien, kitbu bl-Ingli\u017c g\u0127ax inqabdu fil-kitba tal-poe\u017cija bl-Ingli\u017c, g\u0127ax hekk kienet il-moda ta' \u017cmieni \u2014 moda mibnija g\u0127all-presti\u0121ju: il-Malti g\u0127as-seftura u l-\u0127addiema tal-id; u t-Taljan, u fi \u017cmienna l-Ingli\u017c, g\u0127all- professjonisti u l-klassi pulita.", "Fi kliem ie\u0127or, Dun Karm g\u0127ex f'so\u010bjet\u00e0 klassista li kienet ting\u0127a\u017cel mhux biss bi privile\u0121\u0121i ta' gruppi, imma anki bil-lingwa.", "Kienu l-\u0127addiema tat-tarzna u mhux il-professuri tal-universit\u00e0 u lanqas il-kleru li \u0127assew il-\u0127tie\u0121a mhux li jwarrbu l-lingwa Taljana, daqskemm li m'g\u0127andhomx i\u0127allu l-lingwa Taljana tie\u0127u post ilsien il-poplu, sa fl-istess qrati fejn is-sentenzi kienu jing\u0127ataw u jinkitbu bit-Taljan li ftit mill-kotra kienu jifhmuh.", "Kien il-Partit tal-\u0126addiema, kif kien immexxi minn Sir Paul Boffa, flimkien mal-Partit Kostituzzjonali, li beda je\u0127odha kontra l-impo\u017cizzjoni ta' lingwa barranija li \u0127afna kienu jistudjawha mhux g\u0127all-kobor tal- letteratura tag\u0127ha, imma g\u0127ax kienet tifred lill-pulit mill-pasta\u017c; lill-\u0127addiem tal-id mill- \u0127addiem tal-mo\u0127\u0127 \u2014 so\u010bjet\u00e0 artifi\u010bjali u egoista li \u017cammet lill-poplu tag\u0127na fl-injoranza g\u0127al \u0127afna snin u spi\u010b\u010bat biex herritilna s-sinsla ta' daharna b\u0127ala nazzjon g\u0127ax qatt ma stajna nkunu \u017cguri minna nfusna u sa issa g\u0127adna ma nafux jekk a\u0127niex tabil\u0127aqq Maltin, inkella barranin f'artna stess.", "Il-\u0121lieda politiko-so\u010bjali ta' \u017cmenijietna hi impernjata fuq l- ekonomija.", "\u0120lieda importanti biex kul\u0127add ikun jista' jg\u0127ix a\u0127jar ming\u0127ajr il-bi\u017ca' tal- faqar, basta din ma tkunx imbuttata lejn il-materjali\u017cmu li jitma' l-\u0121isem tal-bniedem b\u0127alma wie\u0127ed jitma' mer\u0127la nag\u0127a\u0121, imma fl-istess \u0127in joqtollu ru\u0127u u mo\u0127\u0127u.", "Mela ladarba s-so\u010bjet\u00e0 ta' \u017cmien Dun Karm, \u0127a\u017cin jew tajjeb, kienet maqbuda fi \u0121lieda g\u0127all- identit\u00e0 tag\u0127ha lingwistika u nazzjonali, u min\u0127abba f'hekk min mar lejn in-na\u0127a tal-", "Italja li kienu jsej\u0127ulha /a Madre Patria, u min xaqleb lejn in-na\u0127a ta' Malta miskina, g\u0127ax bdew jinteb\u0127u li, fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar, Malta u mhux l-Italja hija /a Madre Patria g\u0127alina; u min beda jmil lejn l-Ingilterra biss g\u0127ax l-a\u0127jar impjiegi, l-unuri, il-presti\u0121ju, il-favuri u s-sigurt\u00e0 politika kienu jarawhom dik in-na\u0127a biss; ma tistax lil Dun Karm tmaqdru g\u0127ax, kif akku\u017cawh xi w\u0127ud, mill-poe\u017cija tieg\u0127u ma jidherx illi kien konxju tal- problemi so\u010bjali jew ekonomi\u010bi ta' \u017cmenijietna.", "Hu importanti li Dun Karm xe\u0127et il-pi\u017c tal-presti\u0121ju tieg\u0127u fuq in-na\u0127a ta' Malta Maltija meta \u0127afna Maltin lil Malta kienu qed ibig\u0127uha lill-barrani g\u0127ax donnhom ma kenux \u017cguri jekk ommhom kenitx Malta jonkella l-Italja \u2014 kwestjoni ta' ski\u017cofrenja politiko-so\u010bjali li g\u0127adna ma \u0127lisniex minnha, g\u0127ax sal- lum g\u0127ad hawn \u0127afna fostna li ma g\u0127arfux lil Malta b\u0127ala tabil\u0127aqq /a Madre Patria tag\u0127hom.", "Ir-ri\u0127 qawwi \u0121did g\u0127adu ma tajjarx g\u0127alkollox id-d\u0127a\u0127en tal-img\u0127oddi.", "Kontribut kbir mela ta' Dun Karm lis-so\u010bjet\u00e0 ta' \u017cmienu hu l-fidu\u010bja li wera f'Malta Maltija, fidu\u010bja li ma \u017cammhiex g\u0127alih wa\u0127du imma ried jixg\u0127elha wkoll b\u0127alma wie\u0127ed jixg\u0127el tor\u010ba fil-qlub tal-Maltin ta' \u017cmienu.", "Biex jag\u0127mel dan, telaq il-kitba tal-poe\u017cija bit-Taljan u nxte\u0127et g\u0127all-kitba tal-poe\u017cija bil-Malti.", "Naqraw is-sunett Lill-Mu\u017ca.", "Tinnutaw fih l-ewwel nett is-sens ta' sodisfazzjon li Dun Karm \u0127ass meta kixef ru\u0127u bera\u0127 fil-poe\u017cija bil-Malti: u meta ra poeti \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 jimxu wara l-passi tieg\u0127u.", "Importanti \u0127afna l-a\u0127\u0127ar tliet versi tas-sunett fejn il-poeta juri li ma ddispja\u010bihx li \u0127alla l-mu\u017ca Taljana biex flokha ntrabat mal-mu\u017ca Maltija.", "LILL-MU\u017bA", "Mottar lill-poeti \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 Maltin", "Issa ma nitnikketx, jekk fuq xofftejja ma n\u0127ossx i\u017cjed in-nifs tal-bewsa tieg\u0127ek, ja Mu\u017ca \u0127elwa; n\u017cilt bi\u017c\u017cejjed \u0127dejja u bosta jien \u0121arrabt kif jg\u0127annaq drieg\u0127ek:", "anqas nitnikket jekk minn \u0127bub g\u0127ajnejja ja\u0127rab id-dawl tal-a\u0127\u0127ar xemx u mieg\u0127ek i\u017cjed ma niltaqax: hawn miet, f'idejja, min lill-barrani kien, ja\u0127asral Ibig\u0127ek;", "warajja tielg\u0127a kotra qalbenija ta' \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ferre\u0127in, u fit-triq tag\u0127hom ifu\u0127\u2026 ifu\u0127 il-ward tal-poe\u017cija;", "u kelmthom safja dik li tahom Alla; l-g\u0127anja mirquma, dik li tnisslet mag\u0127hom fuq \u0127siebhom, wi\u010b\u010b is-sliem, tiddi qawsalla.", "G\u0127idtilkom illi kieku Dun Karm kien g\u0127adu \u0127aj sal-lum, g\u0127andu 105 snin.", "Dan ifisser li \u0127ajtu nfirxet i\u017cjed fl-img\u0127oddi milli fi \u017cmienna.", "Madankollu, g\u0127ex bi\u017c\u017cejjed biex fi", "xju\u0127itu sata' jibda jara madwaru sinjali ta' so\u010bjet\u00e0 li kienet bdiet tinbidel.", "Hu be\u017ca' mill- bidla g\u0127ax \u0127ass li kienu qed jispi\u010b\u010baw \u010berti prin\u010bipji sagri kemm b\u0127ala qassis, kemm b\u0127ala Malti, u g\u0127ax kienu sagri g\u0127alih, iddefendiehom u kkundanna (innotaw tajjeb dan) mhux il-progress, imma t-ta\u0127sir tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija li dejjem tixxadinja l-barrani.", "Wara mewtu, nistg\u0127u ng\u0127idu li Dun Karm ra \u017cmer\u010b7 G\u0127al kull wie\u0127ed minna t-twe\u0121iba fl-1976.", "Bi\u017c\u017cejjed \u0127arsa madwarna biex naraw jekk Dun Karm snin ilu kellux tabil\u0127aqq ra\u0121un ikun be\u017cg\u0127an li kienet qed ti\u0121ri xi \u0127a\u0121a \u0127a\u017cina f'Malta, jag\u0127dab g\u0127aliha, u jg\u0127ajjarha 'mi\u017cbla', kelma iebsa li ti\u0121bor fiha s-sens ta' bi\u017ca' li Malta kienet \u0127ier\u0121a barra minn triqtha u, fl-istess \u0127in, ta' disprezz g\u0127al dawk il-Maltin li kienu qed jilqg\u0127u, b'mod attiv jew passiv (a\u0127na l-Maltin nies passivi \u0127afna), il-\u0127mie\u0121 tal-barranin.", "Naqraw il-poe\u017cija Lil Malta li ddur fuq is-sitwazzjoni ta' swied il-qalb ta' Malta m\u0127assra u araw intom jekk kellux g\u0127aliex jitnikket u jag\u0127dab g\u0127al Malta:", "LIL MALTA (Tal-lum u ta' G\u0127ada) Malta fior del mondo (Qawl ta' qabel \u017cmienna)", "Kont il-warda tad-dinja u sirt il-mi\u017cbla; minn kull xorta ta' q\u017cie\u017c die\u0127el \u0121o fik; u int tilqg\u0127u u tifra\u0127, mara belhal u d-dinja tid\u0127ak bik.", "Fejn hu l-g\u0127aqal tar-r\u0121iel2 Fejn hi tan-nisa il-mist\u0127ija fil-\u0127ars, fil-kliem, fil-Ibies2 X'sar minnha l-warda tax-xbubija7 Ahi qadal kollox irmejt bla qies.", "G\u0127ax ru\u0127ek mardet.", "Ming\u0127ajr ebda ra\u017can is-semm barrani die\u0127el \u0121ol-ibliet u \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tieg\u0127ek jixorbuh u jiskru, jitka\u017cbru bid-dnubiet,", "u s-semm joktor u ji\u0121ri, u miexja l-pesta fir-r\u0127ula wkoll u jmut quddiemha s-slieml ma fadallek lil \u0127add min jilqa' l-\u0127sara, g\u0127ax ma baqax \u0127lief kliem.", "U qalbek birdet, g\u0127ax m'g\u0127adhiex issa\u0127\u0127nek dik l-Emmna mqaddsa li fil-jum tal-hemm kissret l-g\u0127odda tal-g\u0127ira u fuq Sant'Iermu", "kitbet storja bid-demm", "u reb\u0127et g\u0127adu li \u0127add ma kien reba\u0127: inti kollox ni\u0121\u0121ist, djar u triqat, sa fis-satra tal-Knisja dda\u0127\u0127al mieg\u0127ek il-kes\u0127a tal-frug\u0127at.", "O, meta jasal bit-tifkira mqaddsa Settembru mbikki u fl-oqbra minsijin jit\u0127arrek bi tnehida twila l-g\u0127adam", "ta' dawk il-qalbenin;", "isma' minni, tersaqx bit-tif\u0127ir f'fommok, bir-rand f'idejk quddiem il-Monument; jiena ng\u0127idhulek: Gidba sar tif\u0127irek, u gidba l-Monument;", "g\u0127ax jiena rajthom lil missirijietna, erwie\u0127 \u0127osbiena, iduru mal-iswar, \u0127arsthom miksura, marbutin dirg\u0127ajhom fuq isdra tal-azzar,", "ifittxu, ifittxu l-wirt li \u0127allew huma, u jxenglu rashom g\u0127ax ma rawh imkien; u jer\u0121g\u0127u jin\u017clu \u0121o qabarhom, \u0127iemda, b\u0127al min tilef i\u017c-\u017cmien.", "Maltal Jekk g\u0127adu ma nkitebx fis-sema g\u0127alik il-\u0127aqq li mess lil Babilon, ar\u0121a' lura fuq triqtek: Min ifejqek", "jistenniek \u0121o Sijon.", "Dil-poe\u017cija tal-1934 wie\u0127ed jista' jsej\u0127ilha dokument kontemporanju, kif ukoll att ta' akku\u017ca pubblika, lis-so\u010bjet\u00e0 ta' \u017cmienu u ta' \u017cmienna.", "Il-poeta hawnhekk jie\u0127u l-istatura ta' vates, profeta li jkellem lil niesu u jwiddibhom.", "Hu l-le\u0121islatur tal-poplu Malti, kif isejja\u0127 Dhellev lill-poeta-le\u0121islatur, mhux g\u0127ax jag\u0127mel il- li\u0121ijiet hu lill-poplu, imma g\u0127ax ifakkar lill-poplu tieg\u0127u li \u0127a\u017cin g\u0127alih jekk jibqa' jisfida l-li\u0121ijiet t' Alla g\u0127ax ji\u0121rilu, kif qed ji\u0121ri lilna Ilum, b\u0127al min jix\u0127et \u0121ebla g\u0127as-sema u ti\u0121ih fuq rasu u toqtlu.", "Dawk li, b'xi mod jew ie\u0127or, g\u0127enu biex tin\u0127oloq so\u010bjet\u00e0 permissiva (kollox tajjeb, xejn \u0127a\u017cin) jag\u0127tu \u0127tija lilhom infushom g\u0127al kull \u0127sara li qed ti\u0121ri fil-familja tag\u0127hom, xebbiet u \u0121uvintur, mi\u017c\u017cew\u0121a u mhumiex, maqbudin fil-\u0127amla tad-de\u0121enerazzjoni.", "U hawnhekk, m'g\u0127andniex xi ng\u0127idu, tqum il-mistoqsija jekk ir-reli\u0121jon, fl-a\u0127\u0127ar mill- a\u0127\u0127ar, fiha nfisha hix fenomenu ta' twemmin li jitbiddel minn \u017cmien g\u0127al ie\u0127or b\u0127al \u0127afna fenomeni stori\u010bi o\u0127ra.", "Jekk wie\u0127ed ir-reli\u0121jon jaraha b\u0127ala fenomenu storiku spiritwali o\u0121\u0121ettivament, it-twe\u0121iba hi li kull reli\u0121jon, ftit jew wisq, mhux biss titbiddel fiha nfisha, imma tinqata' g\u0127aliha minn reli\u0121jonijiet o\u0127ra.", "Biex tapprezza l-poe\u017cija ta' Dun Karm mhux bilfors wie\u0127ed irid jara r-reli\u0121jon kif kien jaraha hu.", "Jista' ma jaqbilx.", "L- importanti hu li jasal biex, b'mo\u0127\u0127u u b'qalbu, jifhem x'kienet tfisser ir-reli\u0121jon g\u0127all- poeta ming\u0127ajr ma j\u0127alli l-prin\u010bipji u l-pre\u0121udizzji tieg\u0127u joskuraw il-motiv poetiku.", "Il- kritiku, mela, irid ikun jifhem qabelxejn id-dinja tal-poeta u ma jibdilhiex mad-dinja li jemmen fiha hu, kif jag\u0127mlu \u0127afna kriti\u010bi li jispi\u010b\u010baw biex aktar milli jix\u0127tu dawl fuq il- poeta, jitfg\u0127uh fuqhom infushom.", "Dan jg\u0127odd ukoll, ng\u0127idu a\u0127na, g\u0127all-kritiku Nisrani li j\u0127ares lejn il-letteratura ta' \u010bivilt\u00e0 politeista bin-nu\u010b\u010bali ta' monoteista.", "G\u0127all-mument il-kritiku jrid jag\u0127mel sforz biex hu stess i\u0127oss ta' politeista.", "Dan ma jfisserx li g\u0127andu jitlef is-sens tal-identit\u00e0 personali politeista g\u0127andu j\u017commhom s\u0127a\u0127 daqskemm kieku hu stess g\u0127exhom fi \u017cmien il- politeisti, ng\u0127idu a\u0127na, tal-letteratura Klassika Griega u Latina.", "Dan ifisser li, kif ji\u0121i biex jikkritika l-poe\u017cija reli\u0121ju\u017ca, il-kritiku qabel jikkummenta fuqha jrid ikun \u017cgur li fehemha sewwa.", "Jekk inhu kritiku o\u0121\u0121ettiv g\u0127andu jifhem il-poe\u017cija ta' Dun Karm, ta' Francis Thompson u ta' Alessandro Manzoni kif inhi ispirata mir-reli\u0121jon Nisranija, il-poe\u017cija tat- Testment il-Qadim kif inhi ispirata min-nifs ta' \u0120udaji\u017cmu nazzjonali qawwi u hekk nistg\u0127u nibqg\u0127u ng\u0127idu g\u0127all-poe\u017ciji o\u0127ra ispirati mill-motivi tad-diversi reli\u0121jonijiet.", "Din l-osservazzjoni qed nag\u0127milha g\u0127ax xi kriti\u010bi donnhom i\u0127ossu li l-motivi reli\u0121ju\u017ci g\u0127amlu \u017cmienhom.", "Din hija premessa \u017cbaljata, ta' kriti\u010bi superfi\u010bjali, il-kritika ta' dawk li j\u0127arsu, ng\u0127idu a\u0127na, lejn Dun Karm u Cuschieri b\u0127ala poeti sekondarji, u forsi g\u0127al xi", "li poeta li l-Mu\u017ca tieg\u0127u timra\u0127 biss fil-wesg\u0127at tar-reli\u0121jon huwa poeta ta' ispirazzjoni limitata b\u0127alma nammetti li hu l-Professur Anastasju Cuschieri.", "Dun Karm, ir-reli\u0121jon kien i\u0127ossha qawwi \u0127afna g\u0127ax kien jemmen fiha, u dan g\u0127aliex fi \u017cmienu r-reli\u0121jon kienet, aktar milli fi \u017cmienna, forza spiritwali, forza dinamika.", "Fost il-poe\u017ciji reli\u0121ju\u017ci tieg\u0127u ta' min isemmi l-poe\u017cija Il-Vjatku, mhux g\u0127ax hi bilfors teknikament l-a\u0127jar wa\u0127da imma g\u0127ax hija dokument ta' drawwa reli\u0121ju\u017ca li m'g\u0127adekx taraha.", "Kif tafu intom, illum il-vjatku nqata'.", "Imma forsi xi w\u0127ud minnkom b\u0127ali g\u0127adhom jiftakru b'liema \u0127erqa, solennit\u00e0 u devozzjoni Kristu fl-ostja kien jittie\u0127ed fid- dar ta' xi \u0127add li jkun wasal fl-a\u0127\u0127ar \u0127inijiet ta' \u0127ajtu.", "Illum daqskemm hawn karozzi fit- triqat u in\u0121enji o\u0127ra tat-traffiku, u nies g\u0127addejjin mg\u0127a\u0121\u0121lin 'il fuq u 'l isfel, donnhom iridu jaqbdu xi \u0127a\u0121a li ma jistg\u0127ux, ma baqax wisa' g\u0127at-twassil tal-Ostja lill-moribond b'pur\u010bissjoni.", "Flok hekk, qassis wa\u0127du jkennen l-Ostja ma' sidru, jaqsam il-folla kwa\u017ci \u0127add ma jittendi bih biex jie\u0127u l-a\u0127\u0127ar fara\u0121 tal-Mulej lill-marid fuq l-g\u0127atba tad-dinja l- o\u0127ra.", "IL-VJATKU", "Fil-\u0127in nisma' kemm kemm le\u0127en qanpiena:", "\u2014 Drajtu bi\u017c\u017cejjed dak il-le\u0127en \u2014 jersaq", "U kulma jmur jitqawwa.", "F'daqqa wa\u0127da Nilma\u0127 jit\u0127arrku", "Xi dwal, tnejn tnejn\u2026 Resqin\u2026 man-na\u0127a l-wa\u0127da", "U mal-o\u0127ra tat-triq jitqassmu: i\u0127effu,", "Quddiem, it-tfal; fin-nofs tmewwe\u0121 u t\u0127ammar Bandiera \u010bkejkna.", "Qeg\u0127din joqorbu sew\u2026 beda jinstama'", "Il-le\u0127en tal-qassis u tan-nies l-o\u0127ra: jidhru", "Id-dwal fit-twieqi, wara l-\u0127\u0121ie\u0121, u f'nofshom Nies g\u0127arkopptejhom.", "G\u0127addej \u0120esu\u2026 billejl, fir-ri\u0127, fix-xital", "Kollu \u0127niena u mog\u0127drija, kollu m\u0127abba,", "Sejjer iqawwi l-qalb u r-ru\u0127 ta' msejken Fl-a\u0127\u0127ar taqbida.", "Nist\u0127ajjel mieg\u0127u g\u0127addejjin mo\u0127bija", "G\u0127all-g\u0127ajnejn tal-bnedmin, an\u0121li bil-qtajja'.", "U lilu jfa\u0127\u0127ru li f'daqsxejn \u0127ob\u017c abjad Il-kobor tieg\u0127u.", "G\u0127all-hena ta' min bih jixba' u jitwettaq.", "G\u0127adda \u0120est\u2026 warajh baqg\u0127et b\u0127al fwie\u0127a \u0126elwa tal-\u0121enna.", "O tag\u0127lim il-Feddejl O Emmna mqaddsal", "Kemm intom sbie\u0127l Kemm fikom g\u0127erf tas-semal", "O Tjieba ta' bla tarf, int biss stajt tag\u0127mel Dal-\u0121enn ta' m\u0127abbal", "k k k", "Deh, meta l-jiem ta' din il-\u0127ajja g\u0127alija Ikunu waslu biex jintemmu, u mdejjaq Ta\u0127t il-\u0127akma tal-mewt, kollu nist\u0127ajlu", "\u0126olma l-img\u0127oddi.", "Ikun billejl, ikun binhar, fix-xitwa", "Jew fil-qilla tas-sajf, hekk, ja Mulejja,", "Ejja \u017curni bit-tfal tnejn tnejn, bil-le\u0127en Li jitlob \u0127niena.", "L-a\u0127\u0127ar \u0126abib, ejja \u0121o sidri, u qieg\u0127ed", "Qalbek fuq qalbi u minn kull dnub saffiha:", "Mieg\u0127ek mg\u0127annaq, \u0120esti, naqbad bla bi\u017ca' It-triq ta' dejjem.", "Illum dawk fostna li huma morda bl-anemija spiritwali forsi ma j\u0127ossux l-emozzjonijiet mi\u0121bura f'dawn il-versi.", "Imma n-nuqqas ta' sensibilit\u00e0 poetika qieg\u0127da min-na\u0127a tag\u0127hom u mhux min-na\u0127a ta' Dun Karm.", "Illum l-argument reli\u0121ju\u017c m'g\u0127adux jissemma fil-poe\u017cija Maltija ta' \u017cmenijietna daqskemm kien, forsi g\u0127ax \u0127afna j\u0127ossuh argument ripetut, imma jien ikolli ng\u0127id illi aktar minn hekk dan \u0121ara min\u0127abba t-ta\u0127wid tal-ideolo\u0121iji ta' \u017cmenijietna li tellg\u0127u \u0127ajt bejnna u bejn il-\u0121enerazzjoni ta' Dun Karm.", "Kull argument uman, kien reli\u0121ju\u017c jew le, jibqa' qawwi jew dg\u0127ajjef skont l-ambjent intellettwali u kulturali ta\u017c-\u017cmenijiet.", "Fi kliem ie\u0127or, il-motiv reli\u0121ju\u017c, g\u0127ax hu motiv uman, huwa nixxieg\u0127a li ma tieqaf qatt g\u0127ax l- ilma dejjem tiela' minn qieg\u0127 l-art li nistg\u0127u nxebbhuha ma' qieg\u0127 ru\u0127 il-bniedem.", "Sa hawn nistg\u0127u ng\u0127idu li l-enfasi fuq l-argument reli\u0121ju\u017c fil-poe\u017cija ta' Dun Karm tag\u0127\u017cel il-\u0121enerazzjoni tieg\u0127u mill-\u0121enerazzjoni tag\u0127na, u wisq i\u017cjed minn ta' dawk li huma i\u017cg\u0127ar minna, g\u0127ax, ng\u0127id g\u0127alija, jien u dawk ta' g\u0127omri l\u0127aqna l-\u0121enerazzjoni tieg\u0127u wkoll u forsi lil Dun Karm nifhmuh aktar minn xi \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li l-formazzjoni kulturali tag\u0127hom hija nieqsa mill-\u0127mira ta' filosofija storika reli\u0121ju\u017ca.", "Karatteristika qawwija o\u0127ra tal-\u0121enerazzjoni ta' \u017cmien Dun Karm hija s-sens ta' patrijotti\u017cmu qawwi li fi \u017cmenijietna qieg\u0127ed jiddg\u0127ajjef \u0121mielu.", "Illum il-patrijotti\u017cmu huwa kwa\u017ci skreditat g\u0127ax g\u0127allmuna li l-bniedem huwa \u010bittadin tad-dinja u g\u0127alhekk il- patrijotti\u017cmu b\u0127ala m\u0127abba ta' art wa\u0127da fost o\u0127rajn huwa ideal \u017cbaljat.", "Kien ikun ideal \u017cbaljat kieku b'patrijotti\u017cmu kellna nifhmu dik ix-xorta ta' m\u0127abba g\u0127amja u aggressiva g\u0127al pajji\u017cna li biex tikber hi, i\u010b\u010bekken u teqred ir-rispett g\u0127ad-dinjit\u00e0 u libert\u00e0 ta' pajji\u017ci o\u0127ra.", "Qed ng\u0127idu g\u0127an-nazzjonali\u017cmu esa\u0121erat tan-Nazi\u017cmu u tal-Faxxi\u017cmu.", "Imma meta l-patrijotti\u017cmu jfisser, kif g\u0127andu jfisser, sens ta' identit\u00e0 nazzjonali u rabta ma' niesna, ma' arthom, huwa sentiment uman u nobbli daqskemm hi sentiment uman u nobbli l- im\u0127abba g\u0127all-familja tag\u0127na.", "Il-bniedem minnu nnifsu j\u0127oss ru\u0127u marbut ma' pajji\u017cu qabel pajji\u017ci barranin.", "Mhux biss, imma sa fl-istess pajji\u017cu l-bniedem g\u0127andu rabtiet i\u017cjed ta' \u0121ewwa mal-post fejn ikun trabba qabel postijiet o\u0127ra fl-istess pajji\u017c kif fisser ru\u0127u tajjeb Hilaire Belloc fil-poe\u017cija tieg\u0127u The South Countrv.", "L-ideolo\u0121ija internazzjonalista li trid twitti kollox u tg\u0127attan ta\u0127tha s-sens ta' patrijotti\u017cmu wasslet \u0127afna rinnegati g\u0127at-tradiment ta' pajji\u017chom g\u0127ax bosta drabi dehrilhom li kienu qed jaqdu l-umanit\u00e0 meta, g\u0127all-ideal tag\u0127hom, in\u0127allu minn pajji\u017chom.", "Meta ji\u0121ri dan, l-internazzjonali\u017cmu jsir sku\u017ca biex jinqered is-sens ta' patrijotti\u017cmu, jin\u0127all l-irbit kollu ma' art twelidna, u flok il-lealt\u00e0 lejn art twelidhom jid\u0127lu l-i\u017clealt\u00e0 u t-tradiment.", "L-internazzjonali\u017cmu bla bandiera jwassal g\u0127all-qerda tas- sentiment nazzjonali u jifta\u0127 it-triq lill-\u0120udiet tal-pajji\u017c.", "Hu biss is-sens reli\u0121ju\u017c ta' umanit\u00e0 mag\u0127mula min-nies li jissej\u0127u wlied Missier wie\u0127ed li jorbot il-\u0121nus kollha flimkien bir-rabta tal-\u0121ustizzja u l-pa\u010bi ma' kul\u0127add.", "L-istess fundatur tal-Kristjane\u017cmu, li kellu vi\u017cjoni globali tal-umanit\u00e0, b\u0127ala Lhudi \u0127ass ru\u0127u marbuta ma' \u0120erusalemm, u beka l-qerda \u0121ejjiena tag\u0127ha mas-suldati Rumani b\u0127alma \u0127afna o\u0127rajn fl-a\u0127\u0127ar gwerra bkew il-qerda ta' pajji\u017chom min-Nazisti u mill- Faxxisti.", "Anki hawnhekk in\u0127oss li l-poe\u017cija patrijottika ta' Dun Karm tintrabat aktar ma' \u017cmenijietu milli ma' \u017cmenijietna.", "Fost poe\u017ciji li juru r-rabta kbira ta' Dun Karm ma' Malta, insemmu dawn: Lil Malta\u2014 Fuq il-Fruntiera; Il-Bandiera Maltija; G\u0127al Dun Mikiel Xerri; Lil Mikiel Anton Vassalli; It-Tifla tar-Raba'; Lil Malta u o\u0127rajn.", "Minn dawn nie\u0127u s-sunett Il-Bandiera Maltija:", "Hekk, bajda u \u0127amra biss, irridek jiena, Bandiera \u0127elwa ta' din l-art \u0127anina, G\u0127ax kull meta s-sibbien \u0127abtu g\u0127alina Hekk, bajda u \u0127amra biss, rawk il-\u0127ajjiena.", "Bajda u safja b\u0127as-sema fil-Libiena, Meta f'Novembru sajf ie\u0127or ji\u0121ina; \u0126amra b\u0127ad-demm fuq wi\u010b\u010b ta' xebba r\u017cina Minn dawk li int rabbejt g\u0127ax-xog\u0127'l qalbiena.", "Hekk, bajda u \u0127amra biss; kull lewn barrani, Li jit\u0127allat ma' Iwienek, ikun blu, Jew ikun a\u0127dar, i\u0127assarlek ismek,", "Mhux ismek biss jit\u0127assar, i\u017cda \u0121ismek Is-sabi\u0127 \u0121ismek ma jibqax li hu: Imbag\u0127'd\u2026 ma jiswa xejn tibki l-warrani.", "Dan is-sunett qajjem \u0127afna spekulazzjonijiet dwar x'ried jg\u0127id sewwa Dun Karm, li g\u0127alih biex Malta tibqa' Maltija, je\u0127ti\u0121ilha tag\u0127raf l-identit\u00e0 nazzjonali tag\u0127ha u ma tibqax tin\u017cel kokka f'ri\u0121lejn il-barranin b\u0127al wa\u0127da miflu\u0121a li ma g\u0127andhiex sa\u0127\u0127a tqum fuq ri\u0121lejha wa\u0127edha l-\u0127in kollu g\u0127ax tistenna l-barrani jqajjimha mill-art.", "Il-problema tal-identit\u00e0 nazzjonali g\u0127adna n\u0127abbtu wi\u010b\u010bna mag\u0127ha g\u0127alkemm minn dak i\u017c-\u017cmien 'l hawn Malta \u0127adet rajha f'idejha, saret, l-ewwel, art indipendenti u wara Repubblika.", "B'dan it-tibdil Kostituzzjonali kollu, jiena n\u0127oss li Dun Karm xorta wa\u0127da kien jikteb dan is-sunett kieku baqa' \u0127aj fi \u017cmienna, il-g\u0127aliex l-identit\u00e0 nazzjonali tag\u0127na Maltija g\u0127adha ma \u0121ietx affermata bi\u017c\u017cejjed bil-qawwa kollha me\u0127tie\u0121a.", "Xorta wa\u0127da \u0127afna Maltin g\u0127adhom i\u0127ossuhom superjuri jekk jitkellmu bl-Ingli\u017c ma' Maltin o\u0127ra, \u0127afna drabi spe\u010bi ta' Ingli\u017c ta' kafkaf, u mhux bil-Malti, l-aktar f'xi okka\u017cjonijiet so\u010bjali u sa f'xi korrispondenza uffi\u010bjali.", "Il-kelma patrijotti\u017cmu hi grammatikalment nom astratt u, b\u0127an-nomi astratti kollha, tfisser xi \u0127a\u0121a li ma tistax taqbadha b'idejk.", "Il-kontenut konkret tal-patrijotti\u017cmu Malti huwa Malta.", "Patrijott Malti mela hu, min lil Malta j\u0127obbha kollha kemm hi b'wirt \u0121ensha kollu.", "Bil-kelma 'Malta', imbag\u0127ad, g\u0127andna nifhmu l-\u0121ens Malti, dak il-\u0121ens li Ru\u017car Briffa f'wa\u0127da mill-poe\u017ciji tieg\u0127u sejja\u0127lu ''\u0121ens li jaf elf \u0121rajja,/u kien ewlieni fost il- \u0121nus bikrin,/\u0121ens illi bennen g\u0127erfu \u0121ie\u0127 l-Ewropa/fis-snin minsija'.", "G\u0127al \u0127afna snin l- istorja ta' Malta kienet l-istorja tal-barranin f'pajji\u017cna, l-istorja tal-\u0127akkiema fewdatarji Spanjoli, u vi\u010birejiet ta' Sqallija, l-istorja tal-kavallieri u gran mastri, l-istorja tal-Fran\u010bi\u017ci wara t-telfa tal-Ordni u mill-bidu tal-\u0127akma Ingli\u017ca mill-1800 sa ma Malta saret Indipendenti fl-1964, l-istorja tal-gvernaturi fl-a\u0127\u0127ar snin tal-karriera tag\u0127hom.", "Dun Karm, f'xi w\u0127ud mill-poe\u017ciji tieg\u0127u, \u017cammilna, biex ng\u0127idu hekk, miftu\u0127 g\u0127al dejjem mu\u017cew ta' xi drawwiet \u0121ensna li, ftit ftit, qed jinqerdu fi \u017cmienna, kwadri ta' \u0127ajja Maltija fir-raba', fuq in-newl, snajja' u o\u0127rajn.", "Dari n-newl kont issibu, tista' tg\u0127id, f'kull dar.", "Dawn il-versi li \u0121ejjin jag\u0127tuna kwadru tan-nissie\u0121a, ix-xebba Maltija bie\u017cla ta\u0127dem fuq in-newl:", "IN-NISSIE\u0120A", "Anqas biss \u017cernaq; qalb id-dlam imkebba Il-\u0127lejjaq kollha donnhom g\u0127adhom rieqda: Int biss, ja xebba, ksirt in-ng\u0127as u kmieni \u0126ri\u0121t minn \u0121o friexek.", "Musbie\u0127 inemnem minn \u0121ot-tieqa mbexxqa Jag\u0127mel sing abjad fuq il-\u0127ajt quddiemek U t-triq iwennes: int bla xejn ma ta\u0127seb, Fil-bard, fix-xita,", "Fuq in-newl titla' qalbenija: tqieg\u0127ed Ming\u0127ajr ma t\u0127ares, i\u017c-\u017cerkuna u fuqha Kemxejn tintelaq; is-salib imqaddes", "Trodd u tit\u0127ejja,", "Tibda t-twer\u017ciqa minn tar-rfies li jmorru 'L isfel u 'l fuq kif jitla' u jin\u017cel ri\u0121lek; Minn id g\u0127al o\u0127ra, bla ma tonqos darba, Il-mekkuk titfa',", "Li jg\u0127addi ji\u0121ri minn \u0121ol-medd u j\u0127alli Warajh il-\u0127ajta minn daqsxejn ta' mserka Filwaqt l'int taqbad jew b'din l-id jew bl-o\u0127ra Id-deff u t\u0127abbat.", "Naraw issa mill-versi li \u0121ejjin, me\u0127udin mis-saffika \u0120unju, lil Dun Karm jitg\u0127axxaq bil- b\u017culija tal-bdiewa tag\u0127na fi \u017cmien il-\u0127sad:", "Ja \u0120unju, int sabi\u0127l G\u0127ax inti twettaq It-tama ta' min ja\u0127rat u fik ja\u0127seb: Int trodd bil-kotra l-ftit li l-bidwi jitfa' Bejn radda u o\u0127ra.", "G\u0127alhekk hi hienja l-g\u0127anja ta' min jidres, G\u0127alkemm ix-xemx iddoqq fuqu bla \u0127niena; G\u0127alhekk fer\u0127an bil-midra f'idu jderri", "F'daqsxejn ta' \u017ciffa.", "Warajk il-g\u0127orma tfur bit-tg\u0127am imdieheb, Warajk il-mit\u0127na ddur u d-dqiq ibajjad, Warajk il-benna minn tal-\u0127ob\u017c li jxoqqlok", "Qalbek bi fwie\u0127tu.", "Jekk inti tferr\u0127u, xejn ma jg\u0127odd li kiesa\u0127 Jersaq fuqu Jannar bil-bard u x-xita: Fid-dar kennija dwar il-mejda, dejjem", "Hieni jin\u0121abar.", "U hawn nag\u0127laq it-ta\u0127dita tieg\u0127i.", "G\u0127al dawk li warajja f'dil-Konferenza Kommemorattiva g\u0127ad iridu jitkellmu fuq Dun Karm g\u0127ad fadal twieqi o\u0127ra x'jinfet\u0127u fuq il-\u0121nien tal-Mu\u017ca ta' Dun Karm."], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Dun-Karm-u-Zmenijietu.pdf"}
{"text": ["STUDJI DUNKARMJANI", "CARMEL AZZOPARDI EDITUR", "7: \u00c0j-", "STUDJI DUNKARMJANI", "CARMEL AZZOPARDI EDITUR", "L-AKKADEMJA TAL-MALTI klabb kotba maltin bil-kollaborazzjoni tal- MINISTERU TAL-EDUKAZZJONI, XOG\u0126OL U L-FAMILJA", "Ippubblikat g\u0127all-ewwel darba mill-Klabb Kotba Maltin, Triq il-Karmelitani, Santa Venera SVR1724 Tel: 21239039, 21497046 Indirizz elettroniku: sales-Omidseabooks.com", "Copvright Letterarju O L-Akkademja tal-Malti flimkien mal-awturi, 2011 Copvright Editorjali 0 Klabb Kotba Maltin, 2010", "Stampat g\u0127all-ewwel darba fl-2011", "Il-jeddiet tal-pubblikazzjoni kollha mi\u017cmuma mill-awturi.", "Ebda silta minn dan il-ktieb ma tista' tkun ippubblikata jew ma\u0127ru\u0121a f'mod fotostatiku, elettroniku, mekkaniku, irrekordjat jew b'xi mod ie\u0127or ming\u0127ajr il-permess tal-awturi.", "Produzzjoni: Mizzi Design and Graphic Services, Sta Venera", "ISBN 978-99932-7-389-9", "WERREJ", "Da\u0127la", "Dettalji dwar l-istudji Prof. \u0120u\u017c\u010b Aquilina Dun Karm u \u017bminijietu", "Prof. Oliver Friggieri Mekkani\u017cmi Metafori\u010bi f'Dun Karm", "Rev. Dwardu Fenech Aspetti Stilisti\u010bi fil-Poe\u017cija ta' Dun Karm", "Prof. Anthonv Bonanno L-Arkeolo\u0121ija f'Dun Karm", "Rev. Prof. Peter Serracino Inglott Filosofija u Xbihat f'Dun Karm 'Ttektek bil-G\u0127aslu\u0121\u2026.", "Prof. Daniel Massa Kurrenti Kuntrarji f''Il-Jien u Lil Hinn Minnu'", "Frans Sammut Dun Karm \u2014 l-Ambjent \u017bebbu\u0121i u Lil Hinn Minnu", "vii", "21", "61", "103", "129", "147", "179", "Rev. Prof. Peter Serracino Inglott Dun Karm Poeta \u010aajtier", "Immanuel Mifsud L-Impossibbli Poetiku: it-Tensjoni bejn Malta Mara u l-Mara Maltija", "Prof. Oliver Friggieri Appendi\u010bi I: Il-\u0120bir tal-poe\u017ciji kollha bit-Taljan u bil-Malti ta' Dun Karm David Agius Muscat", "Appendi\u010bi II: Ir-Rabta tal-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti mal-Innu Nazzjonali", "209", "217", "229", "247", "DA\u0126LA", "Il-poeta nazzjonali laqat l-attenzjoni tal-kriti\u010bi Maltin li raw fil-varjet\u00e0 tematika, fil-kapa\u010bit\u00e0 fit-t\u0127addim tal-lingwa u fil- profindit\u00e0 tal-\u0127sieb g\u0127alqa g\u0127ammiela fejn jimir\u0127u.", "\u0126afna mill-istudji li saru fuq Dun Karm kienu f'forma ta' ta\u0127ditiet li fil-bi\u010b\u010ba l-kbira tag\u0127hom ing\u0127ataw fis-sensiela Konferenzi Dun Karm imnedija fl-1975 fuq inizjattiva ta' Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar li \u0127alliet somma ta' flus biex bl-img\u0127ax tag\u0127ha ssir konferenza fuq Dun Karm kull sentejn.", "Bejn l-1975 u l-1999 saru tlettax-il konferenza f'din is- sensiela, bosta minnhom validi g\u0127all-a\u0127\u0127ar.", "Bla dubju din is-sensiela tat kontribut siewi biex jitjieb il-livell tal-kritika letterarja in\u0121enerali u biex il-kritika letterarja lokali tinqata' mill-kritika x'aktarx impressjonistika u taqbad it-triq tal- kritika bba\u017cata fuq it-teoriji moderni.", "Xi w\u0127ud mit-ta\u0127ditiet \u0121ew stampati f'kotba \u017cg\u0127ar li n\u0127ar\u0121u g\u0127all-okka\u017cjoni, o\u0127rajn ma \u0121ew stampati qatt, u xi ftit, di\u017cgrazzjatament intilfu, jew g\u0127allinqas kopja tag\u0127hom ma nstabitx.", "F'din is-sena li ta\u0127bat il-\u0127amsin anniversarju mill-mewt ta' Dun Karm, l-Akkademja tal-Malti \u0127asbet li tkun \u0127a\u0121a utli u xierqa li ti\u0121bor l-a\u0127jar ta\u0127ditiet li saru fuq Dun Karm u tippubblikahom fi ktieb.", "Minn dan il-\u0127sieb nibet il-ktieb 'Studji Dunkarmjani'.", "L-Akkademja ressqet il-proposta lill-Klabb Kotba Maltin li qabel mill-ewwel mal-idea tal-", "pubblikazzjoni, \u0127atret bord ta' esperti biex jag\u0127\u017clu l-a\u0127jar ta\u0127ditiet minn fost is-serje Konferenzi Dun Karm u minn fost ta\u0127ditiet li saru f'okka\u017cjonijiet o\u0127ra, u \u0127ejjiet ukoll it- testi mag\u0127\u017cula g\u0127all-pubblikazzjoni.", "Minbarra l-kriterju tal-validit\u00e0 tat-testi, il-bord tal-g\u0127a\u017cla \u017camm f'mo\u0127\u0127u wkoll li fl-g\u0127a\u017cla tieg\u0127u jippre\u017centa testi li anke jag\u0127tu stampa tal-evoluzzjoni fil-kritika letterarja dunkarmjana.", "It-ta\u0127ditiet mag\u0127\u017cula, minbarra l-kontribut kritiku per se, jirre\u0121istraw din l-evoluzzjoni anke kronolo\u0121ikament.", "It-ta\u0127ditiet fis-sensiela Konferenzi Dun Karm waqfu fl- 1999.", "Issa t\u0127abbar li d-Dipartiment tal-Malti tal-Universit\u00e0 ta' Malta se jer\u0121a' jkompli din is-sensiela.", "A\u0127bar tajba.", "G\u0127ax is-su\u0121\u0121ett Dun Karm g\u0127adu mhux e\u017cawrit.", "G\u0127ad hemm bosta aspetti f'Dun Karm li g\u0127adhom m'g\u0127addewx mill- g\u0127arbiel tal-kriti\u010bi.", "Dan jawgura tajjeb kemm g\u0127al g\u0127arfien u apprezzament a\u0127jar tal-opra poetika ta' Dun Karm u kemm g\u0127at-tis\u0127i\u0127 u l-i\u017cvilupp tal-kritika letterarja lokali.", "Carmel Azzopardi 16 ta' Novembru 2011", "vi", "DETTALJI DWAR L-ISTUDJI", "Dun Karm u \u017bminijietu Prof. \u0120u\u017c\u010b Aquilina Konferenza Dun Karm li saret fil-5 ta' Marzu 1976, fl-Universit\u00e0 ta' Malta", "Mekkani\u017cmi Metafori\u010bi f'Dun Karm Prof. Oliver Friggieri Konferenza Dun Karm li saret fit-28 ta' Ottubru 1977, fl-Universit\u00e0 ta' Malta", "Aspetti Stilisti\u010bi fil-Poe\u017cija ta' Dun Karm Rev. Dwardu Fenech Konferenza Dun Karm li saret fit-18 ta' Ottubru 1979, fl-Universit\u00e0 ta' Malta", "L-Arkeolo\u0121ija f'Dun Karm Prof. Anthonv Bonanno Konferenza Dun Karm li saret fit-23 ta' Ottubru 1887, fl-Universit\u00e0 ta' Malta", "vii", "Filosofija u Xbihat f'Dun Karm ''Itektek bil-G\u0127aslu\u0121\u2026.'", "Rev. Prof. Peter Serracino Inglott Konferenza Dun Karm li saret fl-10 ta' Ottubru 1989, fl-Universit\u00e0 ta' Malta", "Kurrenti Kuntrarji f''Il-Jien u Lil Hinn Minnu' Prof. Daniel Massa Konferenza Dun Karm li saret fil-25 ta' Ottubru 1991, fl-Universit\u00e0 ta' Malta", "Dun Karm \u2014 l-Ambjent \u017bebbu\u0121i u Lil Hinn Minnu Frans Sammut Konferenza Dun Karm li saret fit-8 ta' Novembru 2002, fl-Universit\u00e0 ta' Malta", "Dun Karm Poeta \u010aajtier Rev. Prof. Peter Serracino Inglott Serata mu\u017ciko-letterarja mtellg\u0127a mill-Ka\u017cin Banda San Filep li saret fid-19 ta' Frar 2011, fil-Ka\u017cin Banda San Filep, \u0126a\u017c-\u017bebbu\u0121", "L-Impossibbli Poetiku: it-Tensjoni bejn Malta Mara u l-Mara Maltija Immanuel Mifsud L-Omm li Tatna Isimha', serata mu\u017ciko-letterarja mtellg\u0127a mill-Akkademja tal-Malti u l-Kumitat Festi Nazzjonali fit-3 ta' Di\u010bembru 2011, fil-Ber\u0121a ta' Kastilja, il-Belt Valletta", "viii", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "Prof. Anthonv Bonanno", "L-arkeolo\u0121ija hija xjenza, fit-tifsira tag\u0127ha Taljana (una scienza), Fran\u010bi\u017ca (une science), u \u0120ermani\u017ca (eine Wissenschaft), iktar milli fit-tifsira tag\u0127ha Ingli\u017ca (science) li tinvolvi ra\u0121unar u metodolo\u0121ija empiri\u010bi .", "U b\u0127ala xjenza, trid jew ma tridx, ikollha t\u0127addem kriterji u metodi kemm jista' jkun o\u0121\u0121ettivi, u twarrab kemm jista' jkun \u0121udizzji personali, so\u0121\u0121ettivi.l Huwa hawn li jid\u0127ol il-konflitt intern f'min, b\u0127ali b\u0127alissa, jipprova jfittex il-komponent o\u0121\u0121ettiv, xjentifiku, f'\u0121eneru ta' kitba (il-poe\u017cija) essenzjalment so\u0121\u0121ettiv, li jo\u0127ro\u0121 mill-qalb.", "Jid\u0127ol ukoll, kif naraw iktar 'il quddiem, il-konflitt fil-poeta nnifsu li fl-interpretazzjoni tal- istorja jag\u0127\u017cel il-vokazzjoni tieg\u0127u ta' poeta u jwarrab dik tal-istoriku analista.", "Fi kliem Oliver Friggieri hu jaqbel g\u0127alkollox ma' xi Foscolo li jag\u0127ti lill-poeta l-akbar libert\u00e0 li j\u0127addem is-'setg\u0127a ma\u0121ika' tieg\u0127u quddiem il-fatti o\u0121\u0121ettivi, u ma' xi Manzoni li jara fil- poeta l-bniedem li jintuwixxi l-\u0121rajjiet u li jg\u0127aqqad f'korp wie\u0127ed il-veritajiet li x-xhieda storika mhix f'qag\u0127da li tikkompleta.", "Dan kollu qed ng\u0127idu biex nipprepara lill-qarrej g\u0127al xi", "\u0121udizzju jew kumment li nista' nag\u0127mel 'il quddiem fuq il-korrettezza ta' po\u017cizzjoni, \u0121udizzju, jew attitudni li Dun", "103", "STUDJI DUNKARMJANI", "Karm jie\u0127u quddiem xi avvenimenti jew perjodi tal-istorja ta' artna; kummenti li jistg\u0127u jin\u0127assu, prima facie, negattivi, i\u017cda li bl-ebda mod ma jnaqqsu mill-merti ta' Dun Karm b\u0127ala poeta, poeta nazzjonali, poeta universali.", "'L-istoriku li jiddokumenta jsir il-poeta li jintuwixxi l-istorja. ''", "M'hemmx dubju li jekk hemm qasam tal-arkeolo\u0121ija li huwa rrappre\u017centat fil-poe\u017cija ta' Dun Karm dan huwa l-qasam tal-Arkeolo\u0121ija Kristjana.", "U dan ma jistax jonqos g\u0127aliex l-ispirazzjoni ewlenija tal-poeta nazzjonali Malti kienet dik reli\u0121ju\u017ca, Nisranija u Kattolika.", "L-im\u0127abba li Dun Karm kellu lejn il-poeta Taljan Ugo Foscolo u l-influwenza profonda li dan kellu fuq il-\u0127sieb poetiku tal-poeta Malti huma mag\u0127rufin bi\u017c\u017cejjed u fissirhom tajjeb Oliver Friggieri fis-sa\u0121\u0121i tieg\u0127u: Il-kri\u017ci Foscoljana.", "Tant kien imsa\u0127\u0127ar minn Foscolo, Dun Karm, li qaleb g\u0127all-Malti wa\u0127da mill-isba\u0127 poe\u017ciji mhux biss ta' Foscolo i\u017cda wkoll tal-letteratura Taljana: il-karme I Sepoleri, 'bi\u010b\u010ba xog\u0127ol iebsa b\u0127a\u017c-\u017conqor' kif stqarr l-istess Dun Karm.", "U tant kienet kbira l-influwenza li kellu Foscolo fuq Dun Karm, spe\u010bjalment dan l-istess karme, li Dun Karm \u0127ass il-b\u017conn li jikteb poe\u017cija o\u0127ra, Il-Jien u lil Hinn Minnu, b\u0127ala twe\u0121iba reli\u0121ju\u017ca, Kattolika, g\u0127all-po\u017cizzjoni razzjonali ta' Foscolo, li tidher li f'xi waqtiet kienet he\u017c\u017citlu mill-qieg\u0127 is-sisien tal-konvinzjoni Nisranija.", "Dun Karm, b\u0127al Foscolo, kien mifni mix-xewqa g\u0127all-immortalit\u00e0.", "F'I Sepolcri Foscolo jsib l-unika forza immortalatri\u010bi fil-Poe\u017cija, fil-figura tal-poeta Omeru l-g\u0127annej tat-ti\u0121rif ta' Trojja u l-Eroj tag\u0127ha; ni\u010b\u010bita mit- traduzzjoni ta' Dun Karm tal-karme.", "Il-poeta qed jitkellem mas-si\u0121ar ta\u010b-\u010bipress u tal-palm.", "Xi darba g\u0127ad taraw ta\u0127t djielkom qodma", "tallab ag\u0127ma ji\u0121\u0121erra jfittex b'idu,", "jid\u0127ol bejn l-oqbra u jg\u0127annaq dawk il-\u0121arar", "104", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "u jistaqsihom.", "Mill-g\u0127erien mo\u0127bija", "jo\u0127ro\u0121 le\u0127en imbikki u l-imwiet kollha", "itennu l-\u0121rajja ta' Iljon im\u0121arraf\u2026", "::: U int, Ettore, jkollok", "\u0127ara\u0121 ta' dmug\u0127 kull fejn qaddis u mibki jin\u017camm id-demm g\u0127al art twelidna mxerred, u sakemm tibqa' x-xemx mis-sema tiddi", "fuq id-dmug\u0127 u l-\u0127sarat ta' \u0121ens il-bniedem.", "Dun Karm jidher jimxi fuq l-istess mog\u0127dija tal-Foscolo fil-poe\u017cija lirika Non Omnis Moriar:", "I\u017cda l-g\u0127anja ma tmutx;", "jitniehed il-poeta \u2014", "minn ta\u0127t il-g\u0127atu", "tal-qabar wa\u0127du tibqa' \u0127ier\u0121a safja", "il-mew\u0121a ddoqq li \u0121ewwa qalbi ssawret", "fil-\u0127olma ta' \u017cg\u0127o\u017citi", "u f'taqsim \u0121did intis\u0121et", "mal-g\u0127anja li g\u0127annejt fl-a\u0127jar ta' \u017cmieni.", "B\u0127al Foscolo, Dun Karm jislet in-neb\u0127a tieg\u0127u fuq l-immortalit\u00e0 minn monument arkeolo\u0121iku, minn \u010bimiterju; i\u017cda din id-darba mhux \u010bimiterju pagan imma \u010bimiterju Nisrani par excellence: il-Katakombi.", "Dun Karm kiteb \u017cew\u0121 g\u0127anjiet bl-isem Fil-Katakombi: wa\u0127da fl-1927 u l-o\u0127ra fl-1934, u fit-tnejn jidwi l-messa\u0121\u0121 tan-Non Omnis Moriar (- 'ma mmutx kollni kemm jien')", "Din mhix raqda ta' dejjem;", "fuq l-oqbra titlajja t-tama. jg\u0127id il-poeta fl-ewwel poe\u017cija, dik tal-1927,", "Minn hawn jidher is-sema", "l-g\u0127amara sabi\u0127a ta' dejjem.", "105", "STUDJI DUNKARMJANI", "Il-messa\u0121\u0121 huwa \u010bar: il-poeta jemmen fis-saltna tas- sema, l-g\u0127amara ta' dejjem.", "Hawnhekk ippermettuli nifta\u0127 parentesi \u017cg\u0127ira biex naqsam mag\u0127kom is-sbu\u0127ija tal-antitesi, tal-kuntrast, li ju\u017ca l-poeta ripetutament bejn ir-realt\u00e0 arkeolo\u0121ika u l-\u0127sibijiet tieg\u0127u fuq il-\u0127ajja ta' wara din u fuq it-twemmin Nisrani kif imnebb\u0127a minn dawn l-ogbra kollettivi tal-Insara bikrin.", "Araw ftit; l-ewwel strofa:", "Aktar ma nin\u017cel ' isfel", "f'dis-saltna tal-mewt u tas-sikta", "Aktar \u0127siebi jittajjar", "'il fuq, lejn is-saltna tal-\u0127ajja.", "L-antitesi hawn ninnotawha bejn il-verbi ''nin\u017cel- nittajjar', u bejn l-avverbi ''lisfel\u2014 'il fuq'; bejn 'saltna tal- mewt' u 'saltna tal-\u0127ajja'.", "U t-tieni strofa:", "In\u0127oss ir-re\u017c\u0127a niedja tal-\u0127ofra dellija fuq wi\u010b\u010bi, Imma \u0121o qalbi tikbes", "b\u0127al xrara ta' m\u0127abba li ta\u0127raq", "fejn il-kuntrast qieg\u0127ed bejn 're\u017c\u0127a niedja' (realt\u00e0 fi\u017cika) u ''xrara li ta\u0127raq (realt\u00e0 ta' sentiment).", "Fl-a\u0127\u0127ar strofa, 'Minn hawn jidher is-sema' jer\u0121a' jaqbad u jikkuntrasta mal-ewwel vers tal-poe\u017cija: 'Aktar ma nin\u017cel 'l isfel; u 'Hawnhekk jinsama' l-innu' jikkuntrasta mas-''saltna \u2026 tas-sikta' fit-tieni vers.", "Ix-xewqa tal-bniedem li ma jmutx g\u0127alkollox insibuha espressa b'iktar qawwa fit-tieni poe\u017cija Fil-Katakombi fejn:", "106", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", ".: l-ebda", "kburi ma \u0127aseb lilu nnifsu j\u0127alli", "minqux fir-r\u0127am hawnhekk, biex minnu jibqa' l-isem g\u0127all-inqas u ma jmutx g\u0127alkollox.", "Mill-katakombi, mill-monument arkeolo\u0121iku jo\u0127ro\u0121 ukoll il-\u0127sieb tal-'frug\u0127a tal-frug\u0127at':", "Kull min hawn ni\u017cel, g\u0127ad li g\u0127ex fid-dinja", "ma kienx tad-dinja u \u0121id u g\u0127ana u \u017cina", "g\u0127alih fierg\u0127a u bla tog\u0127ma.", "Ohl x'jiswa, x'jiswa", "tikseb u ta\u0127\u017cen, la ma \u017c\u017commx g\u0127al dejjeml", "I\u017cda hawn. it-twe\u0121iba g\u0127all-aspirazzjoni tas- sopravvivenza nsibuha fit-twemmin fil-Qawmien mill- Mewt.", "Kull min ni\u017cel hawnhekk kien jaf li nie\u017cel", "f'nag\u0127sa li minnha jqum; kien jaf li Alla", "jar\u0121a' ji\u0121bor f'setg\u0127etu t-trab tal-oqbra", "imxerred kullimkien u jar\u0121a' minnu", "idomm l-i\u0121sma li l-Mewt \u0127attet u farrket.", "L-istess messa\u0121\u0121 ilissnu f'widnejn il-poeta l-musbie\u0127 tal- mu\u017cew fl-g\u0127anja li \u0121\u0121ib dan l-isem:", "''Mhux kollox jinqered", "ta\u0127t min\u0121el \u0127a\u017cin,", "mhux kollox jitbiddel", "mal-\u0127erba tas-snin;", "Baqa' \u0127a\u0121a sabi\u0127a minn \u017cmien il-musbie\u0127, baqa' kelma qaddisa:", "'Il-kelma huwa l-isem", "Ta' Kristu Feddej \u2026", "Il-\u0126a\u0121a hija x-xirka", "Ta' dan il-Mislub.'", "107", "STUDJI DUNKARMJANI Il-Musbie\u0127", "Din il-poe\u017cija, Il-Musbie\u0127 tal-Mu\u017cew, jist\u0127oqqilha trattament g\u0127aliha g\u0127aliex, kif di\u0121\u00e0 jag\u0127ti x'jifhem l-isem, hija l-iktar poe\u017cija ta' kontenut arkeolo\u0121iku.", "G\u0127al darba o\u0127ra Dun Karm jitnebba\u0127 minn monument arkeolo\u0121iku, din id-darba o\u0121\u0121ett ta' arti mobiljari \u2014 musbie\u0127 \u2014 biex jislet minnu, ta' poeta-qassis li hu, il-messa\u0121\u0121 Nisrani tal-Mislub.", "Il-poeta jibda biex jag\u0127ti d-dettalji deskrittivi, jew kif insibuhom a\u0127na \u2014 'antikwarji', tal-o\u0121\u0121ett li g\u0127andu quddiemu.", "Jg\u0127idilna kif il-musbie\u0127 ittella' 'mid-dalma tal-qabar' fejn kienu difnuh u kien qed jitmermer \u2014 i\u010b-\u010birkustanzi tas-sejba.'", "Jg\u0127idilna li hu tal-fu\u0127\u0127ar, b'fommu ma\u0127ruq u bil-\u0127ofra fejn kien jin\u017camm i\u017c-\u017cejt.", "Sa hawn nist\u0127ajlu arkeologu b\u0127ali qed jibni l-ewwel parti ta' skeda ta' o\u0121\u0121ett arkeolo\u0121iku g\u0127all- inventarju.", "Fl-istess vena jinteba\u0127 b'sinjal li jindika \u017c-\u017cmien meta ssawwar u n\u0127ema \u0121o ma\u0121mar: il-\u0127uta minquxa fuq \u0121binu turi li:", "Tal-Ajkla li \u0127akmet", "Id-dinja \u017cmien twil", "Kien g\u0127adu ma nkiser", "Il-\u0121ewna\u0127 qalil.", "Mela meta l-madmad ta' Ruma kien g\u0127adu ma tkissirx mill-inva\u017cjonijiet tal-barbari.", "Billi l-Arkeolo\u0121ija Kristjana mhix il-qasam. ta spe\u010bjalizzazzjoni tieg\u0127i, ma nixtieqx mill-injoranza tieg\u0127i ni\u017cgwidakom u g\u0127alhekk m'iniex bi\u0127siebni nid\u0127ol fil- kontroversja li g\u0127addejja fuq id-datazzjoni tal-katakombi Nsara Maltin, jekk l-ewwelli ntu\u017caw kienx fit-tielet seklujew fir-raba' seklu wara Kristu.", "Jidher, i\u017cda, li s-simboli kripti\u010bi, b\u0127all-monogramma X (l-ewwel zew\u0121 ittri ta' XPIZLTO\u017b) u dak tal-\u0127uta, li kif nafu huwa sinjal figurattiv tal-kelma Griega IXOV\u017b (\u0127uta) li l-ittri tag\u0127ha huma l-inizjali ta'", ",", "108", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "\u0127ames kelmiet bil-Grieg IHEOVE XPIETOZ QOEIOT XIOX ZOTHP (\u0120esu Kristu Iben Alla, il-Feddej), dawn is-simboli bdew jintu\u017caw mat-t\u0127addin tat-twemmin Nisrani mill- Imperatur Kostantinu (ji\u0121ifieri lejn nofs is-seklu erbg\u0127a).", "Skond il-poeta, issa l-musbie\u0127 jinsab merfug\u0127 b'g\u0127o\u017c\u017ca \u0121ol-\u0127\u0121ie\u0121 fil-Mu\u017cew tal-Belt \u2014 fi skeda ta' inventarju dan jikkorrispondi g\u0127all-post fejn huwa kkonservat l-o\u0121\u0121ett.", "Fid-da\u0127la g\u0127all-poe\u017cija Dun Karm jag\u0127ti din id- definizzjoni interessanti ta' Mu\u017cew: Il-Mu\u017cew hu palazz fejn jinsabu mi\u0121bura, mi\u017cmumin tajjeb \u0121ol-\u0127\u0121ie\u0121 u mqassmin bid-dehen u bil-g\u0127aqal biex jidhru, bosta \u0127wejje\u0121 qodma li nkixfu fil-g\u017cejjer tag\u0127na, u li jistg\u0127u jkunu ta' g\u0127ajnuna kbira lil min jixtieq jag\u0127raf sewwa l-\u0121rajja tal-bnedmin illi \u0121ew, g\u0127exu u mietu hawnhekk fl-eqdem \u017cminijiet. $", "Tne\u0127\u0127i l-kelma palazz, m'hemm xejn f'din id-definizzjoni li ma jikkorrispondix mal-kun\u010bett modern ta' mu\u017cew arkeolo\u0121iku.", "Forsi wie\u0127ed jista' j\u017cid li mu\u017cew g\u0127andu jkun ukoll mog\u0127ni b'informazzjoni me\u0127tie\u0121a li tiftiehem minn kul\u0127add biex jintla\u0127aq l-iskop edukattiv demokratiku.", "I\u017cda, ikompli jistaqsi l-poeta, x'inhu l-g\u0127an, x'inhi l-\u0127tie\u0121a ta' dan l-o\u0121\u0121ett arkeolo\u0121iku fid-dinja moderna.", "U hawn itemm xog\u0127lu l-arkeologu u jid\u0127ol il-poeta, il-moralista.", "G\u0127all-poeta tag\u0127na l-musbie\u0127 g\u0127adu jix\u0127et dawl qawwi:", "Dawl qawwi li jinfed", "Is-saffi \u0127oxnin", "Tad-dlam illi n\u0121abar", "Mal-mixja tas-snin'", "u, lejn tmiem il-poe\u017cija: G\u0127all-\u0121ie\u0127 ta' pajji\u017cna Int bosta me\u0127tie\u0121.", "109", "STUDJI DUNKARMJANI", "F'dan il-kliem naraw x'ja\u0127seb il-poeta li hi l-funzjoni ta' din id-dixxiplina \u2014 li ddawwalna fuq dak li g\u0127adda minn g\u0127ala missirijietna fil-passat \u2014u l-\u0127tie\u0121a tal-wirt arkeolo\u0121iku tag\u0127na \u2014 li jg\u0127ollilna \u0121ie\u0127na u \u0121ie\u0127 artna mal-barranin.", "U min minna ma j\u0127ossux kburi bil-wirt arkeolo\u0121iku li \u0127allewlna ta' qabilna2", "Jissokta jistaqsi l-poeta lill-musbie\u0127 jekk meta kien g\u0127adu jnemnem \u0121o rokna ta' xi dar kienx qatt sema' lil xi xwejja\u0127 jirrakkonta l-\u0121rajja tal-mixeg\u0127la li l-Imperatur Neruni kien g\u0127amel bl-i\u0121sma tal-Insara.7 Jistaqsih ukoll jekk meta tni\u017c\u017cel fil-katakombi qatt rax lill-Insara m\u0127alltin, g\u0127onja u fqar, kbar u \u017cg\u0127ar, jin\u0121abru hemm isfel:", "Dwar mejda tal-\u0127a\u0121ar", "jintasbu flimkien,", "ming\u0127ajr ebda g\u0127a\u017cla", "ta' \u0121ie\u0127 u ta' \u017cmien. $", "M'hemmx dubju li l-poeta hawn g\u0127andu f'mo\u0127\u0127u l-Agape, jew 'mejda tal-imhabba', kif jispjega fit-tul u jiddeskrivi fid-dettal fid-da\u0127la, jew 'kelmtejn minn qabel, kif isej\u0127ilha hu.", "Din hija ambjent, g\u0127amla ta' ftit iktar minn nofs tond, maqtug\u0127 mill-blat b'mejda tonda fin-nofs li jinsab bosta drabi fil-katakombi Maltin.", "Dan qabel kien jissejjah 'mensa' (jew mejda) jew 'triclinium' ghaliex kien jixxebbah mat-triclinium tad-djar Rumani, ji\u0121ifieri l-arran\u0121ament g\u0127all-ikel tipiku tar-Rumani.", "Dan kien jikkonsisti f'mejda fin-nofs imdawra fuq tliet na\u0127at minn klinai, jew firxa li fuqha n-nies kienu jimteddu fuq \u0121enbhom u jixxabbtu biex jil\u0127qu l-ikel minn fuq il-mejda tan-nofs.", "Lejn l-a\u0127\u0127ar tal-Imperu Ruman, ng\u0127idu a\u0127na minn Kostantinu l hawn, l-g\u0127amla tal-firxa madwar il-mejda tal-ikel fid-djar u fil- vilel tas-sinjuri inbidlet, \u0127adet il-qag\u0127da tal-ittra C (sigma bil-Grieg) u bdiet tissejja\u0127 'stibadium'.", "G\u0127alhekk, u billi l-firxa madwar il-mejda fil-katakombi Maltin g\u0127andha", "110", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "wkoll din l-g\u0127amla, xieraq li nsej\u0127ulha stibadium (plural: stibadia).", "Studju tal-katakombi Maltin, kif ukoll ta' dawn l-istibadja kien sar mi\u017c-\u017cew\u0121 studju\u017ci ewlenin Maltin tal- Arkeolo\u0121ija Paleokristjana: Vincent Borg u Mario Buhagiar u g\u0127alhekk ta' min iqabbel dak li jg\u0127id Dun Karm fil-poe\u017cija u fl-introduzzjoni g\u0127aliha ma' dak li kitbu dawn l-istudju\u017ci \u0127amsin u sittin sena wara.", "Minn meta ndifen fil-qabar il-musbie\u0127 g\u0127addew mijiet tas-snin.", "Twieldu, kibru u mietu saltniet u e\u017cempji ta' dawn il-poeta jag\u0127ti t-tempji ta' \u0120ove u \u0120uno, l-allat ewlenin ta' Ruma li \u0121\u0121arrfet u s-saltna tag\u0127ha nqasmet fi tnejn.", "Ni\u017clu l-popli barbari min-na\u0127a ta' fuq u quddiemhom:", "Inqerdet ix-xe\u0127ta", "G\u0127as-Snajja' tal-\u0120miel,", "Tal-\u0121enna ta' Ateni", "Intilef kull \u0127jiel.", "Hawn naraw stqarrija tal-ideal perfett ta' sbu\u0127ija li \u010b-\u010bivilt\u00e0 Griega (Ateni) kienet tirrappre\u017centa u li tag\u0127ha Ruma kienet biss il-werrieta.", "L-Arkeolo\u0121ija b\u0127ala arti, b\u0127ala wirt klassiku, kif im\u0127addna tradizzjonalment f'\u0127afna universitajiet, kemm Ingli\u017ci kif ukoll tal-kontinent, u kif g\u0127adha mi\u017cmuma spe\u010bjalment fl-universitajiet Taljani fejn l-Istituti ta' din id-dixxiplina jissej\u0127u Istituti di Archeologia e Storia dell Arte Antica, issib rifless hawnhekk u fil-bidu tal-poe\u017cija Fil- Katakombi II:", "G\u0127alxejn tfittex hawnhekk tal-\u0121miel is-seng\u0127a,", "dik is-seng\u0127a li mliet Ateni u Ruma", "b'g\u0127e\u0121ubijiet li l-ebda \u017cmien ma sata'", "jisboq fil-qawwa anqas fil-\u0127lewwa;", "L-istess ideal tal-qu\u010b\u010bata tas-sbu\u0127ija mil\u0127uqa mill-arti tal-Gre\u010bja u ta' Ruma u li l-ebda arti o\u0127ra ma sebqet huwa", "111", "STUDJI DUNKARMJANI", "tipiku tal-\u0127sieb intellettwali Ewropew mir-Rinaxximent sal-ewwel snin tas-seklu g\u0127oxrin, im\u0127addan ukoll, kif qed naraw, minn Dun Karm.", "Fit-taqsima li jmiss tal-poe\u017cija Il-Musbie\u0127 tal-Mu\u017cew, Dun Karm jirrappre\u017centa bis-s\u0127i\u0127 it-twemmin storiku ta' \u017cmienu, li kien iqis il-mi\u0121ja tal-G\u0127arab f'Malta b\u0127ala wa\u0127da ta' qerda biss u ta' xejn fejda:", "U siket il-g\u0127ana", "U tbiddel il-Isien,", "Tal-\u0127aqq u tas-sewwa", "Irtafa' l-mi\u017cien.", "Bil-herra f'mixjitha Bil-min\u0121el mislut, Rebbie\u0127a jekk toqtol, Rebbie\u0127a jekk tmut,", "Il-qilla tal-G\u0127arbi, \u017borr f'dinu u mqit, G\u0127addiet fuq il-\u0127emda Ta' qabrek sikwit.", "Tal-ewwel, il-bidla tal-ilsien mit\u0127addet fi g\u017ciritna minn dak ta' Ruma g\u0127al dak G\u0127arbi, hija realt\u00e0 storika li \u0127add ma ji\u010b\u0127adha.", "It-tieni kumment fuq ir-rafg\u0127a tal-mi\u017cien tal-\u0127aqq u tas-sewwa huwa \u0121udizzju storiku li llum jitqies \u017cbaljat mill-istudju\u017ci ta' dan il-qasam.", "\u0126a\u0121a stramba u kurju\u017ca, fil-kuntest ta\u017c-\u017cmien attwali, meta qed ji\u0121i pubblikat it-test rivedut ta' din it-ta\u0127dita (2011), li Dun Karm ma jsemmi xejn fuq il-kwistjoni, b\u0127alissa ta\u0127raq \u0127afna bejn l-istudju\u017ci, dwar jekk kienx hemm kontinwit\u00e0 jew le tat- twemmin Nisrani fit-tliet sekli ta' okkupazzjoni G\u0127arbija tal- g\u017cejjer Maltin.", "Donnu li Dun Karm lanqas biss \u0127ass il-\u0127tie\u0121a li jqajjem din il-kwistjoni.", "Jista' jkun li g\u0127amel dan g\u0127aliex", "112", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "kien i\u0127addan bl-akbar konvinzjoni t-tradizzjoni li t-twemmin Nisrani qatt ma naqas f'dawn il-g\u017cejjer matul i\u017c-\u017bmien tan- Nofs, sa\u0127ansitra sa mill-mi\u0121ja ta' San Pawl f'Malta fis-sena 60 w.K. Il-kitba serja tal-istudju\u017c \u0120ermani\u017c Albert Mavr fuq l-istorja bikrija tal-Knisja f'Malta'' g\u0127al iktar minn seklu ma \u0127alliet l-ebda impatt fuq l-istudji tal-istorja Medjevali Maltija, inqas u inqas fuq din it-tradizzjoni m\u0127addna u mxandra, bla ebda \u0127jiel ta' xi dubbju, mill-awtoritajiet u mill-istudju\u017ci ekkle\u017cjastici Maltin.", "G\u0127al seklu s\u0127i\u0127 din il-kitba baqg\u0127et qisha ma te\u017cistix, forsi g\u0127aliex kienet bil-\u0120ermaniz, ilsien li dam ma beda ji\u0121i mg\u0127allem fis-sistema edukattiva tag\u0127na.", "Sfortunatament, il-kontribut tal-arkeolo\u0121ija f'dan ir- rigward mhuwiex suffi\u010bjenti, jekk mhux nieqes g\u0127alkollox.", "Ta' \u017cmien il-\u0127akma G\u0127arbija f'Malta nistg\u0127u ng\u0127idu li m'g\u0127andniex fdal ta' bini wie\u0127ed.", "Kulma g\u0127andna huwa fu\u0127\u0127ar, u xi skrizzjonijiet G\u0127arbin ta\u017c-\u017cmien meta Malta kienet di\u0121\u00e0 waqg\u0127et ta\u0127t in-Normanni ta' Sqallija.", "Dawn l-iskrizzjonijiet huma mnaqqxa b'ittri G\u0127arbin ornamentali \u0127afna fuq \u0121ebel min\u0121ur f'g\u0127amla pri\u017cmatika li kien jitqieg\u0127ed fuq l-oqbra tal-mejtin l-iktar g\u0127onja.", "Kienu nstabu flimkien ma' g\u0127exieren ta' oqbra Misilmin barra is-swar tal- Imdina fl-1881, 'il fuq mill-fdalijiet tal-bini u l-mu\u017caj\u010bi tad- domus Rumana tar-Rabat.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra, l-arkeolo\u0121i Taljani li \u0127affru f'Tas-Sil\u0121 fis-snin 1963-1970 kitbu li kienu sabu xhieda tal-qerda tal- knisja Nisranija u tal-bini ta' madwarha ta\u0127t idejn l-inva\u017curi G\u0127arab, kif ukoll fdal ta' mi\u0127rab, parti minn moskea.", "5", "It-twemmin storiku tradizzjonali tal-\u0121enerazzjoni ta' Dun Karm jissokta jittenna fil-figura tal-Konti Ru\u0121\u0121ieru, 'ir- ra\u0121el qalbieni / li \u0127abb is-Salib', li ra\u0121a' g\u0127alhekk irrestawra t-twemmin Nisrani f'artna.", "G\u0127alkemm il-poeta jg\u0127id li mieg\u0127u", ".:: 'Mfirex standard Ta' safa, ta' m\u0127abba, Ma\u0127dum \u0121ilju u ward.", "113", "STUDJI DUNKARMJANI", "ma jidhirx li kien qieg\u0127ed jirreferi g\u0127al-le\u0121\u0121enda l-o\u0127ra, bla ba\u017ci storika, tal-ori\u0121ini tal-bandiera Maltija.", "U warajh waslu l-Kavallieri 'G\u0127edewwa bil-\u0127alfa / Tad- djieb Misilmin' u mag\u0127hom, warajhom, \u0121iet:", "Il-muna tal-\u0121id;", "Il-\u0127asba u l-\u0127edma", "Ixxittlu mill-\u0121did.", "Perjodu Ruman", "I\u017cda l-interess ta' Dun Karm fl-arkeolo\u0121ija Maltija ma jiqafx mal-arkeolo\u0121ija Kristjana.", "Jinfirex ukoll fuq il-perjodu Ruman pagan.", "I\u017cda lanqas hawn, is-sentiment reli\u0121ju\u017c ma j\u0127allihx bla ma j\u0121ieg\u0127lu jirrifletti fuq il-frug\u0127a tat-twemmin u tal-kobor u l-\u0121id tar-Rumani pagani.", "Fil-poe\u017cija \u0126erba, Dun Karm jag\u0127mel xi riflessjonijiet poeti\u010bi fuq il-fdalijiet ta' villa Rumana f'G\u0127ajn Tuffie\u0127a, dawk li a\u0127na nsibuhom b\u0127ala l-Banjijiet Rumani g\u0127aliex dak kollu li baqa' minn dan il-bini huwa sewwasew dik il-parti li kienet tag\u0127mel minn kumpless termali mog\u0127ni b'sistema ta' s\u0127ana artifi\u010bjali minn ta\u0127t l-art.", "I\u017cda aktarx li dawn il- fdalijiet kienu biss parti minn bini iktar estensiv, villa tal- kampanja li Ilum ma baqa' ebda \u0127jiel tal-bqija tag\u0127ha.", "Is-sunett \u0121ie mitbug\u0127 f'Marzu tal-1933, erba' snin wara s-sejba tal-fdalijiet u sentejn wara l-pubblikazzjoni tag\u0127hom fil-Bullettin tal-Mu\u017cew.", "Nirriproducih hawn g\u0127ax qasir:", "\u0126erba", "(Villa Rumana)", "Hemm, fejn i\u017c-\u017cerq tas-sema jbus il-\u0127dura", "li tlibbes il-g\u0127oljiet ta' G\u0127ajn Tuffie\u0127a,", "hemm g\u0127adhom is-sisien li juru s-sura", "li kellha darba dik id-Dar sabi\u0127a;", "114", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "g\u0127adu hemm il-mu\u017cajk li id g\u0127ajjura g\u0127addiet b'difrejha, kif is-seng\u0127a I\u0127i\u0127a kienet titlob ta' Ruma; i\u017cda mi\u0121bura f'da\u0127la mwarrba l-kusien tal-o\u0127la fwie\u0127a,", "u l-Penati, il-kolonni, il-palm fil-qsari, g\u0127axqa wa\u0127diena ta' xi Sidt kburija minn dawk li Ruma kienet tnissel dari,", "ma g\u0127adhomx hemm; g\u0127ebet il-mara u \u0121idha; bilqieg\u0127da fuq il-\u0127erba misto\u0127bija tid\u0127ak il-Mewt bl-arlo\u0121\u0121 u l-min\u0121el f'idha.", "Il-kliem 'is-sisien li juru s-sura / li kellha darba dik id- Dar sabi\u0127a' ji\u017cvelaw kun\u010bett im\u0127addem mill-arkeologu li jipprova jirrikostruwixxi f'mo\u0127\u0127u u fuq il-karta s-sura tal-bini (l-elevazzjoni) mis-sisien li jifdal.", "Hawn Malta, fejn is-saff tal-\u0127amrija li jostor il-fdalijiet arkeolo\u0121i\u010bi huwa \u0121eneralment irqiq \u0127afna, inqisuna xxurtjati meta jifdal mill- inqas il-pedamenti.", "Mhux ta' b'xejn li nosservaw ton ta' stag\u0127\u0121ib meta jinnota li", "g\u0127adu hemm il-mu\u017cajk li id g\u0127ajjura", "g\u0127addiet b'difrejha, kif is-seng\u0127a I\u0127i\u0127a", "kienet titlob ta' Ruma\u2026", "Ma nafx bi\u017c\u017cejjed fuq it-teknika tat-tqeg\u0127id tal-mu\u017cajk Ruman biex ng\u0127idilkom fiex jid\u0127lu d-difrejn; i\u017cda hu veru li l-mu\u017caj\u010bi ta' G\u0127ajn Tuffie\u0127a huma prodott tal-a\u0127jar arti\u0121\u0121janat Ruman f'dan il-qasam.", "Il-poeta, imma, jinnota wkoll dak li kien xi darba u m'g\u0127adux: il-kusien tal-o\u0127la fwie\u0127a mi\u0121bura f'da\u0127la mwarrba, il-kolonni, kif ukoll il-Penati, dawk ix-xbihat \u017cg\u0127ar li r-Rumani kienu jqimu b\u0127ala l-allat li j\u0127arsu l-familja u d-dar.", "B\u0127al dawn kollha nstabu g\u0127add kbir \u0121ewwa d-djar", "115", "STUDJI DUNKARMJANI", "ta' Pompej u Erkolano li tg\u0127attew bit-tajn u l-irmied tal- Vesuvju, il-vulkan li \u017cbroffa fis-sena 69 w.K.", "M'iniex \u010bert g\u0127aliex il-poeta g\u0127a\u017cel il-figura ta' mara b\u0127ala s-sidt kburija ta' dik id-dar, flok ra\u0121el.", "Forsi g\u0127aliex 'il-palm fil-qsari' nasso\u010bjawh mal-kura tal-mara tad-dar.", "L-a\u0127\u0127ar nota hija dik pessimista tal-frug\u0127a tal-\u0127wejje\u0121 tad- dinja: sic transit gloria Roma b\u0127alma sic transit gloria mundi u", "bilqieg\u0127da fuq il-\u0127erba misto\u0127bija", "tid\u0127ak il-Mewt bl-arlo\u0121\u0121 u l-min\u0121el f'idha.", "F'dan il-kuntest tad-dinja klassika wie\u0127ed ma jistax ma josservax li meta tqabblu mal-mudelli tieg\u0127u, l-iktar Monti u Foscolo, Dun Karm jispikka g\u0127an-nuqqas ta' riferimenti g\u0127all-mitolo\u0121ija u ismijiet o\u0127ra ta\u010b-\u010bivilt\u00e0 Griega-Rumana.", "Bosta huma, min-na\u0127a l-o\u0127ra, ir-riferimenti g\u0127al Ruma u Ateni, i\u017cda b\u0127ala bliet stori\u010bi, benniena ta' \u010bivilt\u00e0, li mietu filwaqt li baqa' s\u0127i\u0127 it-twemmin Nisrani.", "Arkeolo\u0121ija Industrijali", "Bosta huma dawk li jorbtu l-arkeolo\u0121ija esklu\u017civament mal-qedem, dak il-qedem li forsi l-i\u017cjed li jasal lejna huwa sa\u017c-\u017bminijiet tan-Nofs.", "Inqas u inqas huma dawk li ji\u0121ihom f'mo\u0127\u0127hom li hemm sezzjoni tal-arkeolo\u0121ija li tittratta l-makkinarju u aspetti o\u0127ra tal-\u0127ajja industrijali, u li nsej\u0127ulha ''arkeolo\u0121ija industrijali'.", "Wa\u0127da mill-poe\u017ciji ta' Dun Karm, Lill-Mit\u0127na tar-Ri\u0127 (1922) hija mnebb\u0127a minn fdal tal-industrija qadima ta' missirijietna, li f'Malta nsibu \u0127afna e\u017cemplari tag\u0127ha, i\u017cda li wa\u0127diet huma dawk li g\u0127adhom attrezzati bl-apparat kollu tag\u0127hom.", "F'din l-g\u0127anja Dun Karm jistqarr it-t\u0127assib tieg\u0127u g\u0127all-waqfien mit-t\u0127addim tal-imtie\u0127en tar-ri\u0127 i\u017cda", "116", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "ja\u010b\u010bettah b\u0127ala simbolu tal-bidla ine\u017corabbli tal-progress fil-\u0127ajja moderna tal-bniedem.", "F'poe\u017cija b\u0127al Fil-Mu\u017cew (1929) aktarx li wie\u0127ed ma jistenniex li l-poeta se jittratta xi \u0127a\u0121a o\u0127ra \u0127lief dak li normalment wie\u0127ed isib f'Mu\u017cew tal-Arkeolo\u0121ija, fi kliem il-poeta stess:", "Xaqquf iswed, a\u0127mar, isfar", "liema m\u0127a\u017c\u017ce\u017c, liema mhux,", "\u0121ebel, g\u0127adam, \u017c\u0121ie\u0121, muniti,", "\u0127ut, g\u0127asafar u bebbux;", "Imbag\u0127'/d statwi, \u0121arar, bwieqi, sdieri, qliezet \u2026", "Minn dawn il-\u0127wejje\u0121 kollha l-poeta jolqtu arlo\u0121\u0121 tal- \u0127ajt, \u0127a\u0121a li wie\u0127ed normalment jasso\u010bja ma' din is-sezzjoni tal-arkeolo\u0121ija, dik industrijali, jew protoindustrijali.", "Evoluzzjoni 1932", "Na\u0127seb li \u0127add ma g\u0127andu jistenna, la fi \u017cmienu u lanqas illum, li Dun Karm, segwa\u010bi fidil tat-tag\u0127lim uffi\u010bjali tal- Knisja, anzi g\u0127alliem tal-istess tag\u0127lim \u2014 \u0127add ma jistenna, ner\u0121a' ng\u0127id, li xi darba tul \u0127ajtu, Dun Karm kellu ja\u010b\u010betta t-teorija Darwinjana dwar l-evoluzzjoni tal-bniedem.", "G\u0127alih, kull \u0127sieb lijmur b'xi mod kontra l-kelma ispirata tal-Iskrittura Mqaddsa g\u0127andu jitwarrab, iktar u iktar meta jni\u017c\u017cel in-nisel tal-bniedem g\u0127al-livell ta' annimal, dak tax-xadina.", "Nirriprodu\u010bi il-poe\u017cija li tittratta b'ton epigrammatiku u xi ftit umoristiku dan is-su\u0121\u0121ett, g\u0127ax qasira \u0127afna.", "Evolution", "Darwin qal kelma; lil xi w\u0127ud qablilhom", "u qalu li l-bnedmin \u0121ew mix-xadina,", "117", "STUDJI DUNKARMJANI", "ji\u0121ifieri, qabel Adam u Eva", "kienu, l-missier, xadin, u l-omm, xadinal\u2026 Kieku kien hekk u t-tajfa baqg\u0127et tielg\u0127a kull nisel tar\u0121a 'l fuq minn tax-xadina, kieku l-bnedmin tal-lum jixbhu lill-an\u0121li wisq i\u017cjed milli jixbhu lix-xadina\u2026 Imm'g\u0127andu jkun li sabu t-triq imwieg\u0127ra u\u2026 re\u0121g\u0127u lura fejn \u0127allew x-xadina.", "Kieku Dun Karm kien ateu, anjostiku, pagan jew antireli\u0121ju\u017c jew kien jg\u0127ix f'ambjent ta' ri\u010berka fix-xjenzi naturali, forsi kien ikollu g\u0127a\u017cla x'jag\u0127mel, i\u0127addanx jew le t-teorija evoluzzjonistika ta' Darwin, u jifta\u0127x g\u0127ajnejh g\u0127all-i\u017cviluppi f'dan il-qasam tal-antropolo\u0121ija li saru fl- a\u0127\u0127ar snin tas-seklu 20 li fihom, wara kollox, il-poeta ma kienx g\u0127adu \u0127aj.", "I\u017cda b\u0127ala sa\u010berdot Nisrani u Kattoliku li l-messa\u0121\u0121 tieg\u0127u kien is-sublimazzjoni tal-bniedem fit- tag\u0127lim tal-Iskrittura u l-Van\u0121elu, it-teorija Darwinjana ma setg\u0127etx tkun a\u010b\u010bettabbli; anzi ma kienx jist\u0127oqqilha \u0127lief li titwaqqa' g\u0127a\u017c-\u017cebli\u0127.", "\u0126arsien tal-Wirt Arkeolo\u0121iku", "Tema attwali \u0127afna fl-i\u017cvilupp ta' pajji\u017cna f'din is-sieg\u0127a hija l-preokkupazzjoni mill-\u0127arsien tal-wirt storiku-arkeolo\u0121iku (kif ukoll dak naturali) ta' din l-art \u0127elwa.", "Din it-tema l-poeta tag\u0127na ma jmisshiex direttament, i\u017cda kultant niltaqg\u0127u ma' xi tnehida li tag\u0127ti x'tifhem li Dun Karm kien di\u0121\u00e0 j\u0127oss dan il-b\u017conn.", "Ikolli ng\u0127id li fil-poe\u017cija Fil-Katakombi I il-karba ta' Dun Karm", "Jo\u0127ro\u0121 le\u0127en mill-oqbra \u2014", "mill-oqbra ja\u0127asra mikxufal \u2014", "118", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "din il-karba, espressa f'parentesi \u2014 u kwa\u017ci g\u0127ax f'parentesi iktar tinqala', iktar tie\u0127u sa\u0127\u0127a \u2014 hija riflessjoni fuq l-istat mitluq tal-oqbra tal-qedem.", "Donnu li l-poeta kien jistenna li dawn l-oqbra jer\u0121a' jing\u0127atalhom lura l-g\u0127atu b'rispett g\u0127all-bnedmin Insara li darba kienu midfunin fihom.", "Ma nafx g\u0127andix nara iktar milli jidher fil-wi\u010b\u010b u nist\u0127ajjel anti\u010bipazzjoni f'Dun Karm tal-kwistjoni etika kurrenti fil- qasam tal-arkeolo\u0121ija, ji\u0121ifieri jekk kull g\u0127adam ta' bnedmin li jit\u0127arrek waqt it-tiftix. arkeolo\u0121iku g\u0127andux jer\u0121a' jindifen bir-rispett kollu wara li jsiru l-istudji me\u0127tie\u0121a.", "Mill-esperjenza tieg\u0127i f'dan il-qasam, dan g\u0127amilnieh fil- ka\u017c ta' skeletri umani minn \u0121o knisja Medjevali, i\u017cda qatt m'g\u0127addielna minn mo\u0127\u0127na li nag\u0127mluh fil-ka\u017c ta' mijiet ta' skeletri minn oqbra u \u010bimiterji li jmorru lura g\u0127a\u017c- \u017cminijiet ta'qabel Kristu.", "Karba o\u0127ra mnebb\u0127a mit-telf tal-wirt arkeolo\u0121iku Malti niltaqg\u0127u mag\u0127ha fil-kelmtejn ta' da\u0127la li Dun Karm kiteb g\u0127all-pubblikazzjoni tal-poe\u017cija Il-Musbie\u0127 tal-Mu\u017cew u li hija eku tal-karba tat-tnehida mfissra fl-istess poe\u017cija:", "Ja\u0127asral minn s\u0127abek", "Kemm g\u0127abu mijiet", "Li kienu tal-qedem", "Jg\u0127allmuna d-drawwietl", "Fid-da\u0127la il-poeta jitnikket g\u0127aliex mill-\u0127afna msieba\u0127 misjuba 'fi\u017c-\u017cminijiet li g\u0127addew \u2026 ja\u0127asral billi min kien isibhom aktarx ma kienx jifhem, \u0121ara illi ntemmew qasir il- g\u0127omor'.", "Illum ma na\u0127sibx li g\u0127adna daqshekk sajmin mit- tag\u0127rif fuq dawn il-\u0127wejje\u0121, i\u017cda xorta g\u0127adek tisma' stejjer ta' qerda ta' oqbra antiki li l-kontenut tag\u0127hom jispi\u010b\u010ba f'xi kollezzjoni privata jew o\u0127ra, u b'hekk jintilef darba g\u0127al dejjem il-valur storiku tieg\u0127u.", "Minn dan l-e\u017cami limitat g\u0127all-poe\u017cija ta' Dun Karm wie\u0127ed jie\u0127u l-impressjoni li l-perspettiva arkeolo\u0121ika tal-", "119", "STUDJI DUNKARMJANI", "poeta kienet limitata g\u0127all-a\u0127\u0127ar, ristretta kwa\u017ci g\u0127alkollox g\u0127al dik Kristjana, tal-ewwel Insara f'Malta.", "Wie\u0127ed kien jistenna li monumenti spettakolari u imponenti fil-pajsa\u0121\u0121 (sa dak i\u017c-\u017cmien intatt) Malti, b\u0127al dawk ta' \u0126a\u0121ar Qim, \u0126al Tarxien u l-\u0120gantija kellhom jolqtu xi darba jew o\u0127ra lill-poeta nazzjonali u jnebbhuh xi g\u0127anja (lirika, didattika, ballata, li trid inti) fuq dan il-wirt prezzju\u017c u fl-istess \u0127in misterju\u017c ta' artna, b\u0127al ma nebb\u0127u lil poeti o\u0127rajn.", "I\u017cda le.", "Lanqas l-Ipo\u0121ew ta' \u0126al Saflieni, li ng\u0127id g\u0127alija kieku kont poeta, kont insib fih g\u0127ajn tfawwar ta' ispirazzjoni, ma jsib post fil-kontenut arkeolo\u0121iku tal-poe\u017cija Dunkarmjana.", "Lanqas il-Feni\u010bi ma huma rappre\u017centati fl-arkeolo\u0121ija ta' Dun Karm.", "Din tibda bi \u017cmien ir-Rumani, u g\u0127aliex huwa f'dak i\u017c-\u017cmien li ti\u017cvol\u0121i ru\u0127ha \u010b-\u010bivilt\u00e0 bikrija Nisranija li hija \u010b-\u010bentru tal-attenzjoni tieg\u0127u.", "Dan kollu wie\u0127ed jifhmu meta jiftakar li barra li kien sa\u010berdot, Dun Karm g\u0127amel \u017cmien jg\u0127allem dan is-su\u0121\u0121ett, Arkeolo\u0121ija Kristjana, fis-Seminarju.", "I\u017cda, paradossalment, huwa pre\u010bi\u017cament meta wie\u0127ed ifittex id-dokumenti li g\u0127andhom x'jaqsmu ma' din il-karriera ta' g\u0127alliem li wie\u0127ed jinduna li din l-impressjoni hija \u017cbaljata u li Dun Karm kellu perspettiva \u0127afna iktar wiesg\u0127a ta' din id- dixxiplina.", "Dun Karm b\u0127ala G\u0127alliem", "Ta' interess kbir g\u0127al min ifittex fuq is-su\u0121\u0121ett ta' din it- ta\u0127dita huwa bla dubju ta' xejn il-manuskritt ta' Dun Karm (MS 207) illum mi\u017cmum fis-sezzjoni tal-Melitensia tal-Librerija tal-Universit\u00e0 bl-isem Lezioni di Archeologia Cristiana bid-data 1908-9.", "Fl-ewwel lezzjoni Dun Karm, b'metodolo\u0121ija e\u017cemplari jintrodu\u010bi lill-istudenti tieg\u0127u g\u0127al din id-dixxiplina, bid-", "120", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "definizzjoni tag\u0127ha, ir-raison d'\u010btre, l-istorja, il-metodolo\u0121ija, id-dokumenti u t-tqassim tag\u0127ha.", "Nistqarr li l-iktar paragrafu li laqatni f'dan il-manuskritt huwa dak fejn jag\u0127ti apolo\u0121ija tal-arkeolo\u0121ija, g\u0127aliex fiha juri li kellu kun\u010bett ta' din ix-xjenza \u0127afna iktar miftu\u0127 u universali minn dak li jag\u0127ti x'jifhem fil-poe\u017cija fejn jidher li huwa mag\u0127luq kwa\u017ci esklu\u017civament g\u0127all-Arkeolo\u0121ija Kristjana.", "Isimg\u0127u kliemu stess:", "Vi fu chi disse inutile passatempo l'Archeologia.", "Non \u010b vero.", "Chiamare inutile l'Archeologia, questo gigantesco lavoro", "con ammirevole pazienza compilato e con sagace ordine", "disposto, \u010b lo stesso che dire inutile la storia; impercioch\u010b, come gi\u00e0 abbiamo accennato innanzi, lo scopo pratico della nuova Scienza non \u010b che la ricostruzione e la cognizione perfetta della vita dei popoli antichi, massime di quelli dei quali mancano affatto i monumenti letterari.", "E che la nuova", "Scienza, tanto sul campo della antichit\u00e0 classica, quanto", "su quello dell'antichit\u00e0 cristiana, abbia gid in pochi anni", "di vita ottenuto largamente il suo scopo \u010b semplicemente", "evidente.", "Relevanti \u0127afna hi s-sensiela ta' artikli bit-Taljan mill- pinna ta' Dun Karm, intitolati 'Archeologia''$, li kienu \u0121ew ippubblikati f'The Teacher: l-ewwel artiklu fil-\u0127ar\u0121a ta' Novembru 1920; il-\u0127ames, u l-a\u0127\u0127ar, artiklu fil-\u0127ar\u0121a ta' Novembru 192216", "F'dawn l-artikli huwa jikteb b'mod l-iktar lu\u010bidu u b'Taljan perfett introduzzjoni g\u0127all-Arkeolo\u0121ija b\u0127ala dixxiplina.", "Fiha wie\u0127ed isib elaborati l-istess \u0127sibijiet tal- manuskritt tal-librerija tal-Universit\u00e0.", "Jidher \u010bar sa mill- ewwel silta, u kif kont nistenna minnu b\u0127ala g\u0127alliem tal-istess dixxiplina, li l-g\u0127an a\u0127\u0127ari ta' Dun Karm kien li jeduka lill-qarrejja tar-rivista fuq l-Arkeolo\u0121ija Kristjana.", "Tant hu hekk li fl-istess silta, wara li jag\u0127ti definizzjoni tal-", "121", "STUDJI DUNKARMJANI", "Arkeolo\u0121ija u jqabbilha mal-Istorja u mal-Istorja tal-Arti, u filwaqt li jis\u0127aq fuq il-kontribut tag\u0127ha lil dawn i\u017c-\u017cew\u0121 dixxiplini, huwa jag\u0127laq l-lenti tieg\u0127u fuq l-Arkeolo\u0121ija Kristjana.", "Dan il-g\u0127an jo\u0127ro\u0121 iktar ovvju fit-tieni silta fejn jittratta l-g\u0127ejun ta' tag\u0127rif g\u0127all-Arkeolo\u0121ija.", "Fuq quddiem nett ta' dawn l-g\u0127ejun iqieg\u0127ed il-Bibbja, is-Santi Padri tal- bidu, u l-kitbiet ('memorie') tal-Pellegrini fuq is-Siti Mqaddsa u l-oqbra tal-Appostli f'Ruma, kif ukoll il-Martirolo\u0121i u l-Kotba Litur\u0121i\u010bi.", "Meta jg\u0127addi g\u0127all-g\u0127ejun 'monumentali', ji\u0121ifieri l-o\u0121\u0121etti u l-fdalijiet materjali, huwa jqieg\u0127ed fuq quddiem l-Arkitettura tal-Ewwel Insara.", "Meta mbag\u0127ad jiddiskuti il-mu\u017cewijiet u kollezzjonijiet o\u0127ra ta' kategoriji differenti ta' o\u0121\u0121etti materjali l-g\u0127a\u017cla tieg\u0127u ta' e\u017cempji taqa' fuq dawk Kristjani, b\u0127all-Museum Christianum fil-Vatikan u l-mu\u017cew imwaqqaf mill-Papa Piju IX fil-Palazz tal-Lateran \u2014 li mbag\u0127ad sar il-Museo Cristiano Lateranense.", "Fl-istess perspettiva, fil-\u0127ames silta fejn jag\u0127ti firxa tal-istorja tal-letteratura fuq l-istess dixxiplina, huwa jikkon\u010bentra kwa\u017ci esklu\u017civament fuq kittieba tal- Arkeolo\u0121ija Kristjana, b\u0127al Onofrio Panvinio (1529-1568), Antonio Bosio (1576-1629) u Cesare Baronio (1538-1607), sal-famu\u017c Giovanni Battista De Rossi (1841-1894).", "Konklu\u017cjoni", "Fl-a\u0127\u0127ar nett na\u0127seb li ma nkunx g\u0127amilt \u0121ustizzja ma' Dun Karm fuq din it-tema jekk manislitx xi \u0127sibijiet u attitudinijiet lejn l-Arkeolo\u0121ija li hu jesprimi f'nota bijografika ta' Temi Zammit fl-okka\u017cjoni tal-mewt ta' dan f'Novembru 1935, l-a\u0127\u0127ar kitba ta' Dun Karm li naf biha jien fuq dan is-su\u0121\u0121ett.", "7 Fiha, Dun Karm jesprimi r-rispett u l-istima kbira li kellu g\u0127al dan il-persuna\u0121\u0121 staordinarju li ddomina x-xena lokali", "122", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "fil-qasam tal-Arkeolo\u0121ija fl-ewwel terz tas-seklu g\u0127oxrin.", "Barra li jsemmi l-merti ta' Zammit f'oqsam o\u0127ra, infatti, il- kittieb jikkon\u010bentra fuq ix-xog\u0127ol siewi li g\u0127amel Zammit f'dan il-qasam.", "L-ewwel \u0127sieb huwa dak fuq il-\u0127tie\u0121a tat- t\u0127affir arkeolo\u0121iku li ming\u0127ajru \u010b-\u010biviltajiet antiki, fosthom dik ta' art twelidu, kienu jibqg\u0127u mistura.", "Dun Karm jenfasizza l-importanza tal-pubblikazzjoni tar-ri\u017cultati ta' dan it-tiftix.", "Fost dawn minn ta' quddiem kien l-ewwel rapport fuq l-Ipo\u0121ew 'meravilju\u017c' ta' \u0126al Saflieni.", "Huwa juri apprezzament spe\u010bjali g\u0127all-\u0127afna sejbiet li Zammit kien g\u0127amel (oqbra, fdalijiet ta' djar u vilel (Rumanij)) u (importanti) ippubblikahom f'rivisti akkademi\u010bi kemm f'Malta kif ukoll barra.", "L-aqwa fost dawn is-sejbiet, skond Dun Karm, kienu il-fdalijiet tat-tempji megaliti\u010bi ta' \u0126al Tarxien.", "Dan juri li fir-realt\u00e0 Dun Karm ma kienx sajjem mill-apprezzament tal-wirt preistoriku ta' art twelidu.", "Ji\u0121bed ukoll l-attenzjoni fuq l-g\u0127ajnuna '\u0121eneru\u017ca' li kien wera ma' Luigi Maria Ugolini, l-arkeologu Taljan li min-na\u0127a tieg\u0127u fl-1934 xandar il-meravilji tal-preistorja Maltija mad-dinja bil-ktieb tieg\u0127u Malta: Origini della Civilt\u00e0 Mediterranea.", "Radd ta' \u0126ajr", "Nixtieq nag\u0127laq billi nrodd \u0127ajr lill-kumitat Konferenza Dun Karm ta' dak i\u017c-\u017cmien, lill-mibkija Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar u lill-Professur Oliver Friggieri talli flimkien tawni l-opportunit\u00e0 li niskopri, anki g\u0127alija nnifsi, l-isfond tal-wirt kulturali u storiku f'Dun Karm, i\u017cda l-i\u017cjed g\u0127aliex, medhi kif kont fil-\u0121irja mg\u0127a\u0121\u0121la tal-\u0127ajja ta' kuljum, wara li kont tlaqt l-istudji letterarji g\u0127al iktar minn g\u0127oxrin sena, tawni l-opportunit\u00e0 li ner\u0121a' niskopri s-sbu\u0127ija tal-poe\u017cija b'mod \u0121enerali, dik tal-poeta nazzjonali tag\u0127na b'mod partikolari.", "123", "STUDJI DUNKARMJANI Appendi\u010bi", "In memoria dell'Onor. Prof. Sir T. Zammit (Sezzjoni tal- Arkivji u Kotba Rari tal-Librerija tal-Universit\u00e0: MS 215.7) Fl-ewwel parti l-kittieb jelenka l-merti ta' Zammit fil- qasam tal-kimika, qabel ma jg\u0127addi biex isemmi l-kisbiet li hu kien g\u0127amel fil-qasam tal-Arkeolo\u0121ija: Antichissimi poeti e antichissimi storici avevano cantato e narrato le meravigliose bellezze della sua piccola patria; ma dei monumenti di quell'antica civilt\u00e0 e di quellantica floridezza niente o poco rimaneva.", "Dungue2 Scavare, scoprire, illustrare , ordinare quei monumenti, testimoni sinceri della grandezza e bellezza di Malta dev'ssere il secondo campo di attivit\u00e0 sua.", "Ed egli si mette all'opera.", "Nel 1903 s'inaugura in un nuovo locale un piccolo museo gi\u00e0 esisitente in nucleo nella Regia Biblioteca ed egli ne \u010b fatto conservatore; e, dato un po di assetto alla scarsa raccolta dei monumenti, alterna coi lavori sul campo della chimica le ricerche e i lavori sul campo archeologico e preistorico dell'isola.", "Sfrutta i risultati ottenuti dai suoi illustri predecessori, l Habela, il Ciantar, il Barbaro, il Bres e fra i piit recenti il Vassallo, il Caruana, e il Tagliaferro, e nel 1908 pubblica in Inglese la Guida alla Villa Romana del Rabat, da lui convertita in un piccolo museo, e una descrizione storica della Citt\u00e0 Valletta; nel 1910 pubblica il primo rapporto sul meraviglioso ipogeo di \u0126al Saflieni, recentemente scoperto.", "Fortunato anche in questo campo, fa una serie di scoperte di tombe, di avanzi di case e di ville, in Malta e in Gozo, che egli descrive, schizza e illustra nell' Archivum Melitense, nel Bollettino di Paleontologia (sic. minflok Paletnologial Italiana, nell' Archaeologia di Londra, nel Monthlu Record of Anthropological Science, nella Rivista della Societv of Antiquaries, nella Art and Archaeologu e altre importanti", "124", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "riviste: scoperte che vengono coronate da una che le supera tutte in importanza, quella cio\u010b degli avanzi cospicui di due templi megalitici, conservati in ottimo stato nelle vicinanze del villaggio di Tarxien, non molto lontano dal famoso Ipogeo.", "Questi templi egli minutamente descrisse e illustro in tre consecutivi rapporti e in articoli pubblicati in Riviste straniere.", "Intanto svariati cimeli ed altri piccoli oggetti di arte minuta, di vetro, di osso, di selce, di bronzo, di terracotta raccolti dalle tombe, dalle ville, dai templi scoperti andavano ad arricchire il Museo Nazionale che in pochi anni crebbe talmente che lo si dov\u010b trasportare in un locale pit ampio, cio\u010b T'antico Albergo d'Italia, ed \u010b oggi, perci\u010b che riguarda la preistoria, divenuto uno dei piti importanti musei del mondo.", "Questi risultati non poterono non dare la massima soddisfazione allo Zammit; e furono essi uniti alla sua illimitata cortesia, che davvero resero Malta carissima ai Maltesi e ammirevole agli occhi degli stranieri.", "Lo sa T'Ugolini, il quale colla generosa cooperazione di quest'uomo grande e umile che pose a disposizione di lui L'immenso corredo delle sue cognizioni e la maravigliosa raccolta dei monumenti, pot\u010b dare al mondo il suo bellissimo libro ' Malta: Origini della Civilt\u00e0 Mediterranea'.", "N\u010b al buon Temistocle fu straniera larcheologia cristiana; e le estese catacombe di San Paolo del Rabat, nonche le minori catacombe di Sant' Agata, di San Cataldo, Tal-Virti, Tad-Dejr, ed altre furono anch'esse oggetto caro della sua instancabile investigazione.", "Frutto prezioso di questo complesso di studi fu il suo libro 'Le Isole di Malta e la loro Storia' pubblicato in Maltese nel 1924, e in inglese nel 1926, e ristampato nelle due lingue pit dopo, copie di questo libro poste nelle venti piccole biblioteche di campagna sono in continua circolazione.", "125", "STUDJI DUNKARMJANI", "Hawnhekk l-awtur ikompli jfa\u0127\u0127ar il-merti ta' Zammit", "fil-qasam tal-lingwa Maltija.", "Noti", "wenwmou", "10", "11", "Ta\u0127dita mog\u0127tija fl-Universit\u00e0 fit-23 ta' Ottubru 1987u emendata ghal din l-okkazjoni.", "G\u0127alkemm fit-teorija u fil-prattika tal-Arkeologija mis- snin 1980 'l hawn, f'\u0127afna setturi, dan il kun\u010bett inqaleb ta' ta\u0127t fuq.", "Skont l-Arkeolo\u0121ija Post-Pro\u010besswali, jew Interpretattiva, mhux talli l-kitba arkeolo\u0121ika ma tistax tkun o\u0121\u0121ettiva, g\u0127aliex il-kittieb ma jista' qatt iwar- rab g\u0127al kollox dak li xorob kulturalment f'\u0127ajtu u fil-formazzjoni tieg\u0127u, i\u017cda g\u0127andha tkun so\u0121\u0121ettiva.", "Oliver Friggieri, Dun Karm \u2014 Il-Poe\u017ciji Mi\u0121bura (Malta: Klabb Kotba Mal- tin u Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar, 1980) 48.", "Dun Carm.", "Psaila, Il Musbieh tal Muzeu: poe\u017cija u chelmtejn kabel ta' Dun Carm.", "Psaila (Malta: Tipografia 'Empire', bla data, prob.", "1920).", "Minn hawn 'il quddiem ser nirreferi g\u0127al din l-edizzjoni ta' din il-poe\u017cija, i\u017cda bl-u\u017cu tal-ortografija kurrenti.", "Dan il-musbie\u0127, b'rappre\u017centazzjoni ta' \u0127uta fuq il-wi\u010b\u010b tond ta' fuq, kien instab fl-1912 f'qabar fi Strada Giardino Botanico, illum Triq Luqa Briffa, mhux 'il bog\u0127od mill-fdalijiet ta' villa Rumana li jinsabu fl-art tal-iskola sekondarja tal-bniet fi\u017c-\u017bejtun.", "Il-musbie\u0127 in\u0127adem fis-seklu \u0127amsa w.K., fl-Afrika ta' Fuq, aktarx fir-Tune\u017cija.", "Ibid.", "11.", "Ibid.", "15.", "Ibid.", "16.", "Ibid.", "17.", "Vincent Borg, 'Une ile et ses hvpog\u010bes de T\u010bre des premiers chr\u010btiens: Malte', Les Dossiers de l'Arch\u010bologie No. 19 (Novembru- Di\u010bembru 1976) 52-67; Mario Buhagiar, Late Roman and Bizantine Catacombs and Related Burial Places in the Maltese Islands (Oxford, B.A.R., 1986).", "F'numru ta' pubblikazzjonijiet wara l-1986, l-istess Mario Buhagiar kompla jsostni d-data post-Kostantinjana ta' dawn l-imwejjed, kif ukoll tal-katakombi li huma jag\u0127mlu \u0127a\u0121a wa\u0127da minnhom.", "Albert Mavr, 'Zur Geschichte der ilteren christlichen Kirche von Malta', Historisches Jahrbuch XVII, 3 (1896) 475-96.", "Traduzzjoni g\u0127all-Ingli\u017c ta' din il-kitba \u0121iet ippublikata l-ewwel darba s-sena li g\u0127addiet: Albert Mavr (traduzzjoni ta' Hanna St\u0120ger), 'On the historv of the older Christian church of Malta', f'Joseph F. Grima (ed.), 60'' Anniversaru of the Sociebj: a commemoration (Malta, The Malta Historical Societv, 2010) 23-40.", "Fl-1999 l-istess traduttri\u010bi kienet kitbet te\u017ci kritika, ta\u0127t id-direzzjoni tieg\u0127i, fuq il-kitbiet ta' Albert Mavr relatati ma' Malta: Johanna St\u0120ger, Albert Mavr (1868-1924): a Legacu of Pioneer Work.", "An Evaluation of Mawr's Contribution on the Works of Later Scholars", "126", "12", "13", "14", "15", "16 17", "L-ARKEOLO\u0120IJA F'DUN KARM", "(dissertazzjoni tal-BA (Hons), Universit\u00e0 ta' Malta, 1999); Hanna St\u0120ger, 'Albert Mavr (1868-1924), Malta Archaeological Review, 4 (2000) 3-9.", "Ara wkoll il-kumment ta' Godfrev Wettinger g\u0127all-pubblikazzjoni ta' din it- traduzzjoni: Godfrev Wettinger, 'Whv an 1896 paper is being published, a personal note', f'Joseph F. Grima (ed.), 60'' Anniversaru of the Societij: a commemoration (Malta, The Malta Historical Societv, 2010) 19-22.", "Mijiet ta' oqbra b\u0127alhom komplew jinstabu fl-istess na\u0127a matul is-seklu g\u0127oxrin u g\u0127adhom qed jinstabu sal-lum, fl-2011, ta\u0127t il-bini fuq in-na\u0127a opposta tat-triq.", "Min\u0127abba f'hekk dan i\u010b-\u010bimiterju jg\u0127odd b\u0127ala wie\u0127ed uniku fil-Mediterran g\u0127al dak i\u017c-\u017cmien u g\u0127andu importanza qawwija g\u0127all-arkeolo\u0121ija I\u017clamika.", "Michelangelo Cagiano de Azevedo, 'Medieval buildings excavated in Malta', f'Anthonv T. Luttrell (ed.), Medieval Malta, (London, 1975) 89, fig. 3b.", "G\u0127alkemm huwa minnu li nstab ammont ta' fu\u0127\u0127ar ta' \u017cmien l-G\u0127arab fis-saffi 'il fuq mill-fdalijiet Bi\u017cantini, studju\u017ci o\u0127rajn xe\u0127tu dubji serji fuq kemm hu ta' min jorbot fuqha din l-interpretazzjoni.", "Ara Mario Buhagiar, 'The Earlv Christian remains at Tas-Silg and San Pawl Milqi, Malta.", "A reconsideration of the archaeological evidence', Melita Historica, XII, 1 (1996) l-46; Brunella Bruno, L'Arcipelago Maltese in Et\u00e0 Romana e Bizantina: attivit\u00e0 economiche e scambi al centro del Mediterraneo (Bari, Edipuglia, 2004) 121-122.", "T. Zammit, ''Roman villa and the thermae at G\u0127ajn Tuffie\u0127a \u2014 Malta', Bulletin of the Museum I, 1 (Frar 1931) 56-64.", "Nota editorjali: Bonanno jg\u0127id li l-fotokopji ta' dan l-artikli \u0121ew f'idejh grazzi g\u0127al Toni Cortis li g\u0127addihomlu wara li hu kien g\u0127amel it-ta\u0127dita f'Ottubru 1987.", "Bonanno jistqarr li dawn l-artikli g\u0127alih servew biex im- lew lakuna fit-ta\u0127dita tieg\u0127u tal-1987 fuq l-involviment ta' Dun Karm fl-Arkeolo\u0121ija, li min\u0127abba fiha baqa' j\u0127ossu skomdu u li \u017cammitu milli jippubblika t-test tat-ta\u0127dita kif kien dakinhar.", "Nizzi\u0127ajr lis-Sur Toni Cortis talli \u0121entilment g\u0127addieli dawn il-fotokopji.", "Sezzjoni tal-Arkivji u Kotba Rari tal-Librerija tal-Universit\u00e0: MS 215.7.", "Anzi, barra minn hekk, bil-premess tal-pubblikaturi, qed nirriprodu\u010bi f'Appendi\u010bi traskrizzjoni ta' dan il-manuskritt, limitata g\u0127all-parti rela- tata mas-su\u0121\u0121ett ta' din il-kitba (ff.", "3-6).", "Billi, sa fejn naf jien, din in-nota bijografika ma \u0121iet qatt stampata, na\u0127seb li jist\u0127oqqilha ti\u0121i mag\u0127rufa minn settur ikbar tal-poplu Malti.", "127"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from DunKarm_Bonanno.pdf"}
{"text": ["ERAKLITU", "Sktitt ta' Nietzsche", "Din id-deskrizzjoni ta' Eraklitu hija misluta mill-ktieb ell- Filosofija fl-Epoka Tta\u0121ika tal-Griegh, wie\u0127ed mill-ewwel xog\u0127lijiet ta' Nietzsche, miktub fl-1873 i\u017cda mitbug\u0127 wara mewtu (ma nqalibx g\u0127all-Fran\u010bi\u017c).", "\u0120aladarba Eraklitu kien ra l-li\u0121i fit- tqabid bejn elementi multipli, u fin-nar il-log\u0127ba inno\u010benti tal- univers, lil dan Nietzsche \u017bgur kien i\u017commu bi xbieha tieg\u0127u, b\u0127ala essri li fl-img\u0127oddi kien wie\u0127ed minn dlielu.", "Kemm-il darba Eraklitu xtalla' s-siparju firq dan l-ispettaklu makbruv \u2014 il-log\u0127ba ta\u017c-\u017cmien qettiedi \u2014 dan jikkonsisti fl-istess spettaklu li sar il- kontemplazzjoni u l-passjoni ta' Nietzsche, illi matulu kellha tfe\u0121\u0121lu quddiem g\u0127ajnejh il-vi\u017cjoni mi\u017cg\u0127uda bl-u\u0127ix tal-ir\u0121ig\u0127 dejjiemi. x Kull waqt je\u017cisiti biss sal-punt li jkun qered il-waqt ta' qablu, missieru L-instabbilt\u00e0 totali ta' kull mhuwa reali hija xbieha li twa\u0127\u0127ax u tiskurmenta: l-azzjoni tag\u0127ha g\u0127andha mit- ta\u0127sis ta' min waqt the\u017c\u017ci\u017ca tal-art jitlef il-fidu\u010bja fil-fermizza tal- attw Dan l-ispettaklu makbru, din il-festa suprema, hija l-mewt ta' Alla. cJewwilla mhux naqg\u0127u bla hedu qeg\u0127din' Waranijiet, la \u0121enba, 'il quddiem, mill-\u0121nub kollha) Hekka g\u0127ajjat Nietzsche i\u017cjed tard meta \u0121arrab dika l-estasi li sej\u0127ilha il-mewt ta' Allav (Ix- Xjenza Feli\u010bi, $ 125).", "Ferm lil hinn mill-barrakki Faxxisti\u2026", "Etaklitu kien imkabbar: u meta filosfu jse\u0127\u0127lu jasal sal-kobtija, tieg\u0127u tkun kobtija mill-ikbar.", "G\u0127emilu qatt ma jfittex xi cawdenzjax, lanqas l-applawsi tal- mases jew il-kor hellieli tal-kontempotanji.", "It-timri\u0127 solitarju g\u0127al g\u0127onq it-toroq", "jappattieni lin-natura tal-filosfu.", "Id-doni tieg\u0127u jkunu mill-i\u017cjed tari, f'\u010bertu sens", "mill-i\u017cjed kontronatuta, u dawn ikunu esklu\u017civi u ostili sa\u0127ansitra fir-rigward ta' doni simili.", "Il-\u0127itan tal-awtosuffi\u010benzja tieg\u0127u \u017cgur ikunu mag\u0127mulin mid-djamanti, \u0127alli la jinqerdu u la jinqasmu, g\u0127aliex kollox ikun f'moviment kontta tieg\u0127u.", "Il- vja\u0121\u0121 tieg\u0127u versu l-immottalit\u00e0 jkun mi\u017cg\u0127ud b'i\u017cjed ingroppi u intoppi minn kull vja\u0121\u0121 ie\u0127or; u safrattant \u0127add ma jista' jemmen b'i\u017cjed \u017cgutizza mill-filosfu li l- mawsal tieg\u0127u ser ise\u0127\u0127lu jil\u0127qu sewsew minn din it-triq.", "Ma jkunx jaf ma' fejn jaqbad jissieg\u0127en jekk mhux fuq il-\u0121wiena\u0127 imsett\u0127a tal-i\u017cmna kollha, u dan g\u0127ax il-bruda g\u0127all-\u0127wejje\u0121 pre\u017centi u istantanji ssawwar l-essenza tal-grannatura filosofika.", "Dan ikollu l-verit\u00e0: ir-rota ta\u017c-\u017cmien tista' ti\u0121bed lejn liem na\u0127a trid, i\u017cda", "mill-verit\u00e0 le tista' qatt ta\u0127rab.", "\u017bgut ifidna nsiru nafu li bnedmin b\u0127al dawn e\u017cistew tassew.", "Il-kobrija t'Etaklitu 'qas qatt ma na\u017c\u017cardaw nist\u0127ajluha xi possibbilt\u00e0 kimeta.", "Kull sforz g\u0127all-g\u0127arfien jidhet, sa minnu qaddisu, eternament insodisfatt u insodisfa\u010benti.", "\u0126add allura ma jkun jista' mbag\u0127ad jemmen, sakemm ma jkunx img\u0127artaf mill-istotja, f'amorproprju tant irjali, f'\u010bertezza tant mos\u0127a\u0127a li tkun l-uniku korte\u0121\u0121jatur g\u0127axqan tal-Verit\u00e0.", "Flien b\u0127al dawn jg\u0127ammtu f'sistema solari g\u0127alihom: sewwasew hemmhekka ttid tmut tfittixhom.", "Xi Pitagora jew xi Empedokle wkoll kienu jqisu tu\u0127hom bi stima sovrumana, anzi b'su\u0121\u0121izzjoni kwa\u017ci teli\u0121ju\u017ca; i\u017cda mbag\u0127ad, ir- tabta mal-mog\u0127dtija, imqammta mal-grankonvinzjoni mit-trasmigrazzjoni tal- etwie\u0127 u mill-unit\u00e0 ta' bejn il-kwien \u0127ajjin kollha, kienet tet\u0121a' tqattibhom lejn il-", "bnedmin l-o\u0127ta mill-\u0121did, g\u0127albiex lilhom ifejqu u jsalvaw.", "Mis-sentiment ta' solitudni li ntnifed bih l-eremit tal-maqdes t'Attemide f'Efesu, ma nkunu nistg\u0127u qatt in\u0121arrbu xi \u0127a\u0121a imkien jekk mhux fl-ir\u017cu\u0127a tal-imkejjen muntanju\u017ci l-i\u017cjed selva\u0121\u0121i u stramani.", "Minnu ma jemana ebda sentiment maqwie\u0127 ta' \u0127niena, ebda \u0127ajra jag\u0127ti daqqa t'id, ifejjaq jew isalva.", "Huwa stilla bla atmosfera.", "G\u0127ajnu, li l-\u0127rara kollha tag\u0127ha g\u0127al fuq \u0121ewwa tinxte\u0127et, 'il barra t\u0127ares biss g\u0127all- patenza, b'\u0127arsa mitfija u gla\u010bjali.", "Kullimkien madwatu l-imwie\u0121 tal-\u0121enn u tal- petversit\u00e0 ja\u0127bat g\u0127al fuq il-fortizza ta' kbutitu: huwa jdawwat, b'di\u017cgust, \u0127arstu", "band'o\u0127ra.", "I\u017cda dipatti tag\u0127hom il-bnedmin ta' qalb tajba wkoll g\u0127andhom \u0127abta ja\u0127arbuha 'l dit-tali maskra donnha msawta mill-bron\u017c.", "F'xi santwarju fil-bog\u0127od, qalb ix- xbihat tal-allat, biswit xi bi\u010b\u010ba arkitettura bietda, trankwillament sublimi, l-e\u017cistenza ta' essri b\u0127al dan tkun xi \u0127a\u0121a i\u017cjed fhumija.", "Fost il-bnedmin, Eraklitu, b\u0127ala bniedem, kien inkon\u010bepibbli; u anke jekk veru stajna narawh josserva dehwien log\u0127ob it-tfal storbju\u017ci, hu x'inhu kien jag\u0127mel hekk huwa u jberren fuq \u0127a\u0121a li f'\u0127abtiet b\u0127al dawn ebda bniedem ma tg\u0127addilu minn tasu, voldieti l-log\u0127ba tal-", "gransabi universali, \u017bews.", "Ma kienx fil-\u0127ie\u0121 tal-bnedmin l-o\u0127ta, lanqas biss biex jistg\u0127ana fil-g\u0127erf; xejn ma kien jimpurtah minn dak li jista' jinsilet minnhom u li g\u0127ottief o\u0127rajn qablu kienu tbi\u017c\u017clu tant biex isiru jafu bil-mistoqsijiet tag\u0127hom.", "Kien jit\u0127addet b'disprezz fuq dawk il-bnedmin li er\u0127ilhom jist\u0127arr\u0121u u ji\u0121img\u0127u, fil-qosor il-bnedmin estoti\u010bin. xMinn jeddi jien fittixt u ftaqadtx, kien stqarr fuqu nnifsu; g\u0127amel dan waqt li nqeda b'kelma li tinsinwa li qag\u0127ad jiftaqad l-otaklu: dana kollu b\u0127alkieku kien huwa biss, u \u0127add \u0127liefu, li se\u0127\u0127lu jtemmem tabil\u0127aqq it-twettiq tal-g\u0127ajda Delfika: (Sit af lilek innifseklw", "Dak li kien jag\u0127raf u ja\u0127taf f'mo\u0127\u0127u tul is-smieg\u0127 tal-oraklu, huwa kien i\u017commu b'g\u0127erf immottali li dejjem jibqa' jist\u0127oqqlu jing\u0127ata interpretazzjoni, b'se\u0127\u0127a bla limiti fil-\u0121ejjieni mbieg\u0127ed, skont ix-xempju tad-diskorsi profeti\u010bi tas-Sibilla.", "Dana g\u0127andu jibbasta lill-a\u0127\u0127ar umanit\u00e0: anke kieku din tal-a\u0127\u0127ar \u017cgur imbag\u0127ad tg\u0127odd b'assjoma otakolati dak illi huwa, b\u0127al alla Delfiku, ela jqul u la jostorv.", "G\u0127ad illi j\u0127abbar dana bla tbissima, bla dandin u bla fwie\u0127a tal-ugwent), i\u017cda pjuttost wb'fommu jrieg\u0127in, jen\u0127fie\u0121 li dan jibqa' j\u017comm s\u0127i\u0127 f'li jasal sal-bg\u0127uda tal-millenji \u0121ejjiena.", "Il-g\u0127aliex id-dinja tibqa' dejjem te\u0127tie\u0121 il-verit\u00e0, u g\u0127aldaqstant id-dinja lil Etaklitu tibqa' te\u0127tie\u0121u dejjem, anke jekk lilha Eraklitu ma je\u0127tie\u0121ha xejn.", "X'jimpurtah ///u mill-glorja tieg\u0127u\u017c", "Il-glorja fost xil-mottali li dejjem issa ji\u0121u issa jg\u0127addulb kien esklama b'\u010bertu", "tmas\u0127ir.", "Lill-umanit\u00e0 l-glorja tieg\u0127u tinteressaha, \u017cgur bla dg\u0127ul, i\u017cda lilu din ma", "tinteressah xejn; l-immottalit\u00e0 tal-umanit\u00e0 te\u0127tie\u0121 lilu, i\u017cda l-immottalit\u00e0 tal- bniedem Etaklitu ma je\u0127ti\u0121hiex.", "Dik li ra \u2014 id-duttrina tar-riegla fi \u0127dan it-tiswir u tal- log\u0127ob fi \u0127dan il-\u0127jie\u0121\u2014 minn issa 'l quddiem g\u0127andha tibqa' tle\u0127\u0127 quddiem g\u0127ajnejna", "adeternum: hedan talla' s-siparju fuq dan l-ispettaklu makbtu.", "Kummentarju", "Din is-silta hija kontribut minn Geotges Bataille g\u0127at-tieni \u0127at\u0121a tar-tivista Ac\u010bphale li \u0127at\u0121et f'Jannar tal-1937.", "Ir-rivista kienet tintebag\u0127 minn so\u010bjet\u00e0 sigrieta u ononima li twaqqfet minn Bataille u intellettwali Fran\u010bi\u017ci o\u0127rajn tas-", "snin tletin.", "F'din il-\u0127ar\u0121a Bataille radd fil-Fran\u010bi\u017c kummentarju ta' Friedtich Nietzsche dwar Etaklitu \u2014 l-primfilosofu tat-tiswir.", "Biex nifhmu dan it-test ikun siewi li nqisu \u017cew\u0121 \u0127wejje\u0121: qabelxejn, g\u0127ala l-qwiel enigmati\u010bi ta' Etaklitu jgawdu daqstant stima minn Nietzsche, u mbag\u0127ad, g\u0127aliex Bataille dehrlu li Nietzsche \u017cgut kellu jg\u0127odd 'l Etaklitu ''bi xbieha tieg\u0127u'.", "Imbag\u0127ad jo\u0127ro\u0121 fid-dieher a\u0127jar kif l-Erakiltu ta' Nietzsche sab lok \u010benttali fl-iskema' l-", "wiesg\u0127a tal-filosofija ta' Bataille.", "Lil Eraklitu Nietzsche kien i\u017commu b'xempju idoneu tal-\u0127ajja mist\u0127att\u0121a,", "b'g\u0127atef li g\u0127araf veritajiet eterni li 'jen\u0127tie\u0121' jibqg\u0127u jaslu, minkejja li tal- wa\u0127x, g\u0127and kull \u0121enerazzjoni \u0121ejjiena.", "Mhux ta' b'xejn li f Il-Fi/bosofija fl-Epoka Tra\u0121ika tal-Griegi kien tah il-patti tal-per\u010bimes.", "Fatt mag\u0127ruf li Nietzsche kien qatta' l-karti ma' bosta \u0127assieba li g\u0127arrfulu xog\u0127lu, i\u017cda lejn Etaklitu baqa'", "fidil sal-Ecce Hoxo, anzi\u2026 sal-mewt.", "I\u017cda fis-sew min kien l-Etaklitu ta' Nietzscher Biex inwie\u0121bu din jaqbel qabelxejn nistsaqsu: x'post g\u0127andha n-nozzjoni tat-tiswir fi \u0127sieb Nietzscher \u0126a\u0121a \u010bara li huwa kien jg\u0127o\u017c\u017cha bil-kbir.", "Fis-sew kien proprju ming\u0127and Etaklitu li wetitha, tant li meta kiteb fuqha spiss issieg\u0127en mieg\u0127u.", "Spiss ukoll mar \u0127adha kontra dawk li skontu kellhom, kif kiteb f'L-G\u0127abex tal-Idoli, ''bag\u0127da g\u0127all-idea nfisha tat-tiswir \u2014 kontra dawk, b\u0127al xi Platun, Descattes, xi Kant, li skontu f'dar-rigward kienu baqqtu l-filosofija bl-'idjosinktasiji' ontolo\u0121i\u010bi tag\u0127hom.", "Bil-kontra ta' kif interpretawh bosta qablu, l-Eraklitu ta' Nietzsche huwa filosofu li \u2014 minkejja l-illu\u017cjoni tal-persistenza tal-fenomeni", "dinjija \u2014 xotta jibqa' s\u0127i\u0127 f'li ja\u0127lef biss fuq dinja wa\u0127da: dik tat-tiswit.", "G\u0127aliex Bataille twebbel ixandat dis-silta\u017c Qabelxejn g\u0127ax Bataille, b\u0127al bosta \u0127assieba ta' \u017cmienu, kellu \u0127abta jiffilosofizza favur jew kontra Nietzsche.", "U anke Bataille, tet\u0121a', inzerta filo\u010belebtant \u010belebti ta' dak 'l-ispettaklu makbtu', voldieri tal-mewt ta' Alla li nisimg\u0127u b'a\u0127batha ming\u0127and Nietzsche f'Ix- Xjenza Feli\u010bi.", "Anke hu kien ''titlef il-fidu\u010bja fil-fermizza tal-art'.", "F'artiklu ie\u0127or f'din it-tivista, difatti, kien \u0127are\u0121 bi '\u0127mistax-il propo\u017cizzjoni kwantu l-mewt t'Alla'; biex ma nsemmix ir-tiflessjonijiet filodrammati\u010bi li nsibu fi Kwantu", "N\u017cetgsche.", "L-ispettaklu makbru huwa appuntu ''makbru' g\u0127ax ikbar minnu mhawnx.", "I\u017cjed tatd, madankollu, Bataille g\u0127araf ikompli minn fejn kien \u0127alla Nietzsche: mill-ifdla tal-ispettaklu makbru, mil-laqx li forsi kien g\u0127ad fadal minn Alla.", "G\u0127amel dan billi ma\u0127\u0127a\u0127 fuq kif il-bniedem jista' jibqa' \u2014 minkejja l-mewt ta' Alla \u2014 i\u0121arrab 'esperjenzi interjuti' g\u0127albiex jittanta jaqta' l-g\u0127atx g\u0127all- impossibbli.", "U dan minkejja Etaklitu, minkejja 'd-dutttina tar-tiegla fi \u0127dan it-tiswit',", "minkejja Nietzsche\u2026 minkejja 'l-ispettaklu makbru.'"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Eraklitu_Skritt_ta_Nietzsche_Georges_Bat.pdf"}
{"text": ["GEORGES BATAILLE Il-qaddis tal-abbissi", "Dan it-test huwa me\u0127ud minn wie\u0127ed mill-i\u017cjed xog\u0127lijiet mag\u0127rufa ta' Georges Bataille, L-Eroti\u017cmu (1957).", "F'dan ix-xog\u0127ol Bataille jittratta fil-fond bosta temi", "eroti\u010bi b\u0127at-tabu, it-trasgressjoni, is-sagrifi\u010b\u010bju uman, is-sagrile\u0121\u0121, il-lingwa, il-", "It-test mag\u0127\u017cul jikkonsisti f'\u017cew\u0121 siltiet: l-ewwel silta hija l-konklu\u017cjoni tal-ktieb li ti\u0121bor fil-qosor u\u0127ud mit-temi saljenti ta' dan is-sa\u0121\u0121, b'enfasi fuq l-impotenza tal- filosofija u tal-lingwa li jfissru l-q\u010ba\u010bet intensi tal-g\u0127emejjel eroti\u010bi u fuq ir-relazzjoni intrinsika bejn l-eroti\u017cmu u l-mewt.", "It-tieni silta hija l-prefazju g\u0127ar-rumanz tieg\u0127u", "Madame Edwarda li deher ukoll f'dan is-sa\u0121\u0121.", "L-Eroti\u017cmu f'g\u0127ajnejja jixhed bis-sod li b\u0127ala \u0127assieb libertin Bataille jibda sewsew fejn jieqaf sobtu l-Marki\u017c de Sade.", "F'dan is-sa\u0121\u0121 Bataille donnu ma jidhirx konxju minn dan sabarra.", "Madankollu xorta jo\u0127ro\u0121 \u010bar li l-pro\u0121etti tag\u0127hom fassluhom b'fenomenolo\u0121ija erotika u b'ekonomija \u0121enerali' bil-wisq differenti.", "Mhux biex ninvalida g\u0127alkollox il-\u0121enju tal-Marki\u017c jew noqg\u0127od nag\u0127milha tad-Dostoevskv, i\u017cda", "xorta nsostni li apparagun ma' dik ta' Bataille l-vi\u017cjoni Sadjana hija pjuttost fqira.", "Minnu, it-tnejn kienu ossessjonati bl-ikrah bl-u\u0121ig\u0127 u bit-trasgressjoni sesswali.", "It- tnejn kellhom tendenzi vjolenti, sadisti, ni\u0127ilisti\u010bi u makabri.", "It-tnejn qarr\u0127u mo\u0127\u0127hom ima\u0127\u0127u dwar il-problematka ta\u010b-\u010bivilizzazzjoni u dwar il-konsegwenzi kastranti tal- moralit\u00e0 tradizzjonali.", "It-tnejn widdbuna dwar 'l-i\u017cvinturi tal-virti.'", "It-tnejn xewil\u0127u", "d-dimonji kollha fuq is-santimonji tar-reli\u0121jon.", "B'danakollu dan m'g\u0127amluhx bl-istess mod.", "Kif turi dis-silta, minkejja n-namra tieg\u0127u ma' Hegel, Nietzsche u Shestov, Bataille kien jirrelata mal-filosofija formali b'\u010berta bruda u kien jg\u0127odd ru\u0127u b'mistiku, mentri de Sade kien iridha tal-filosfu.", "Bataille kellu g\u0127arfien profond u wiesa' tat-tradizzjoni mistika \u0120udeo-Kristjana, il- Marki\u017c ftit li xejn.", "B\u0127ala l-pern ta' xog\u0127olu Bataille po\u0121\u0121a n-nozzjoni tas-sagru.", "De Sade kien ikonaklasta primaklassi, er\u0127ilu jferg\u0127en u j\u0127aqqaq.", "Bataille sa\u0127aq fuq il-", "linja li tbejjen lill-bniedem mill-annimal.", "De Sade dejjem \u010ba\u0127adha.", "Il-Marki\u017c kien", "Materjalist bigotta bid-dikjarar, mentri f'Bataille qatt mhu \u010bar jekk hux qed ikollna x'naqsmu ma' Idealist tat-ta\u0127tnijiet, l-i\u017cjed meta nqisu l-attitudni ambivalenti tieg\u0127u", "mad-dijalettika ta' Hegel.", "F'dis-silta Bataille sa\u0127ansitra jasal jag\u0127ti benefi\u010b\u010bju funzjonali lit-tabu.", "Bil-kontra tal- Marki\u017c, Bataille jargumenta li hija proprju t-tabu li tqellel l-esperjenza erotika u \u0121\u0121ibha i\u017cjed e\u010b\u010bitanti, u dan g\u0127ax, fost ra\u0121unijiet o\u0127ra, kull att sesswali minnu nnifsu huwa trasgressjoni vjolenti, u ming\u0127ajr it-tabi ma jistax ikun hemm trasgressjoni, u", "g\u0127aldaqstant ming\u0127ajr it-tabu s-sesswalit\u00e0 titlef \u0127afna mill-qawwa trasgressiva tag\u0127ha.", "Il-ba\u0127ar jaqsam li jofroq lil da\u017c-\u017cew\u0121 enfants terribles jmur oltre.", "Fid-dinja trasgressiva ta' Bataille insibu \u010bertu romanti\u010bi\u017cmu ko\u017cmiku, g\u0127ad illi dejjem kiebi u wa\u0127xi, li jin\u010bita b'fervur l-vjolazzjoni ontolo\u0121ika b'lingwa\u0121\u0121 kwa\u017ci-mistiku.", "L- assenza ta' Alla \u010b\u010belebrawha t-tnejn li huma, i\u017cda Bataille, b\u0127al donnu qaddis fuq il-", "pulptu tal-abbissi, xorta wa\u0127da baqa' jixxennaq g\u0127all-estasi mistika.", "F'Bataille, 'ti\u0121riba \u0121ewwiena' b\u0127al din tesi\u0121i t-telfien tal-jien permezz ta' tidwiba totali mas-su\u0121\u0121ett/o\u0121\u0121ett erotiku fil-'verit\u00e0 tal-eroti\u017cmu.'", "B'hekk biss, skont Bataille, nistg\u0127u nid\u0127lu ''sovrana', imqar g\u0127all-ftit, fl-g\u0127amajjar tas-sagru.", "'L-g\u0127an a\u0127\u0127ar tal- eroti\u017cmu huwa l-fu\u017cjoni\u2026 It-tifsira a\u0127\u0127arija tal-eroti\u017cmu hija l-mewt,' jg\u0127idlna Bataille.", "Dan hu ferm 'l bog\u0127od mid-dinja kruda tal-Marki\u017c fejn kollox jit\u0127abbes", "fil-kamra tas-sodda' jew wara l-i\u017cbarri ta' Bastilja.", "Fil-Marki\u017c de Sade naqraw x'ji\u0121ri meta l-bniedem ja\u0127sel jin\u0127akem min-ni\u0127ili\u017cmu u jwie\u0121eb biss bl-edoni\u017cmu.", "I\u017cda fid-dellirji ta' Bataille naqraw, biex nislet vers mill- poeta Achille Mizzi, dwar x'ji\u0121ri fis-sa\u0127na tal-mument meta l-bniedem ise\u0127\u0127lu", "jbexxaq g\u0127al waqt wie\u0127ed biss il-purtiera tal-\u0121enna."], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Georges_Bataille_Il_Qaddis_tal_Abbissi_K.pdf"}
{"text": ["Georges Bataille Kevin Saliba IL-KON\u0120URA SAGRA", "Nazzjon di\u0121\u00e0 xih u korrott, illi ser jinsilek bl-almu kollu mill-madmad ta' gvern monarkiku g\u0127albiex ibaddan wie\u0127ed repubblikan, mhuwiex: ser ikampa wisq minghajr l-ghemil ta' qabda delitti, il-g\u0127aliex di\u0121\u00e0 armajn taha g\u0127ad-delitt, u kemm-il darba ikun irid jg\u0127addi mid-delitt g\u0127all-virt\u00e0, ji\u0121ifieri mzinn stat vjolenti", "ghal wiehed \u0121entili, \u017cgur jisfa' f'inerzja li ma ddumx ma ssir il-ka\u0121un tieg\u0127u.", "SADE", "Dak illi lbiera\u0127 kellu bixra politika u li kien jg\u0127odd ru\u0127u b'politiku, il-lum jew g\u0127ada g\u0127ad iwaqqa' l- maskra u jinkixef fid-dieher b\u0127ala moviment reli\u0121ju\u017c,", "KIERKEGAARD", "Intom is-solitarji tal-lum, intom illi tg\u0127ixu seklu\u017ci, xi darba intom g\u0127ad itkunu poplu.", "Dawka li \u0127atru lilhom infushom il-quddiem g\u0127ad isawru poplu ma\u0127fur \u2014 u ser ikun sewsew minn dana l-poplu li ser", "titwieled l-e\u017cistenza li g\u0127ad tisboq lill-bniedem.", "NIETZSCHE.", "Dak illi d\u0127alna g\u0127alih a\u0127na m'g\u0127andu \u0127add jitfixklu ma' xi \u0127a\u0121'o\u0127ra, m'g\u0127andux ikun li jisfa' limitat g\u0127al espressjoni ta' \u0127sieb u wisq inqas g\u0127al dak illi bix-xieraq jitqies", "b\u0127ala atti.", "Jen\u0127tie\u0121 nipprodu\u010bu u nieklu: biss, hemm bosta \u0127wejje\u0121 me\u0127tie\u0121a li g\u0127adhom bla", "siwi ta' xejn, u dan mhux inqas fl-a\u0121itazzjoni politika.", "\u2014 E\u010a\u010aESSI VE\u0120\u0120ENTI\u2014", "Georges Bataille Kevin Saliba", "Min qatt joqg\u0127od ifantas, qabel imut jissielet sal-a\u0127\u0127at nifs, li j\u010bedi postu 'l tajfa nies li 'qas biss jista' jarahom li ma j\u0127ossx il-\u0127tie\u0121a li jeqridhom; I\u017cda li kieku lil hinn mill- \u0127idma politika tabil\u0127aqq ma jista' jinstab xejn, ma' wi\u010b\u010bha t-reg\u0127ba tal-bniedem ma", "jse\u0127\u0127ilha ssib xejn \u0127lief il-ba\u0127\u0127.", "A\u0126NA RELI\u0120JU\u017bI B'FERO\u010aJA, u daqs kemm l-e\u017cistenza tag\u0127na tirrappre\u017centa l-kundanna ta' kull mhu mag\u0127dud b'siewi Ilum, hemm esi\u0121enza \u0121ewwiena li tamrilna", "nkunu daqstant ie\u0127or impetju\u017ci.", "Daka li d\u0127alna g\u0127alih huwa gwetta.", "Wasal i\u017c-\u017cmien li nix\u0127tu wara spallejna did-dinja ta\u010b-\u010bivilizzati u d-dawl tag\u0127ha.", "Atmajn tard wisq biex nibqg\u0127u nwebbsu tasna f'li nkunu ta\u0121onevoli u struwiti \u2014 dan \u0121ab biss \u0127ajja ming\u0127ajt attrazzjoni ta' xejn.", "Fil-mo\u0127bi jew le, jen\u0127ti\u0121ilna nsitu ta' fatta", "o\u0127ta g\u0127alkollox jeklil\u010b nieqfu ne\u017cistu.", "Id-dinja li lilha appartenejna ma tipproponi xejn li nistg\u0127u n\u0127obbu lil hinn minn kull insuffi\u010bjenza individwali: l-e\u017cistenza tag\u0127ha tillimita ru\u0127ha g\u0127all-utilit\u00e0.", "Dinja li ma tistax tin\u0127abb minna sal-mewt \u2014 bl-istess mod illi ta\u0121el i\u0127obb mara \u2014 tittappre\u017centa biss l-interess personali u l-obbligu tax-xog\u0127ol.", "Apparagun mad-dinjiet meg\u0127juba hija dinja odju\u017ca u tidher l-i\u017cjed falluta minn kollha.", "Fid-dinjiet armajn meg\u0127juba kont g\u0127adek istajt tintilef fil-esta\u017ci, \u0127a\u0121a li minnha trid taqta' jiesek fid-dinja tal-vulgatit\u00e0 struwita.", "Il-vanta\u0121\u0121i ta\u010b-\u010bivilt\u00e0 jisfg\u0127u mwie\u017cna mill-mod kif il-bnedmin jistg\u0127allu minnhom: il-bnedmin tal-lum jistg\u0127allu minnhom \u0127alli jsiru l-i\u017cjed esstijiet degradanti", "mill-esstijiet kollha li qatt kien hawn.", "Il-\u0127ajja ti\u017cvol\u0121i dejjem qalb \u0127amba bla ebda koe\u017cjoni apparenti, i\u017cda l-grandjo\u017cit\u00e0 u", "t-tealt\u00e0 tag\u0127ha ssibhom biss fl-esta\u017ci u fl-im\u0127abba estatika.", "Min dejjem mo\u0127\u0127u biex", "\u2014 E\u010a\u010aESSI VE\u0120\u0120ENTI\u2014", "Georges Bataille Kevin Saliba", "i\u0121enneb jew jifhem \u0127a\u017cin il-esta\u017ci huwa essti minqus bi \u0127sibijiet ridotti g\u0127all-anali\u017ci.", "L- e\u017cistenza mhijiex biss ba\u0127\u0127 itrekwiet, anzi, hija \u017cifna li \u0121\u0121ag\u0127lna ni\u017cfnu b'fanati\u017cmu.", "Il-\u0127sieb illi l-o\u0121\u0121ett tieg\u0127u mhuwiex framment mejjet fil-\u0121ewwieni je\u017cisti biss b\u0127al", "fjammi.", "Jen\u0127tie\u0121 insiru utiqin u sodi bi\u017c\u017cejjed g\u0127albiex l-e\u017cistenza tad-dinja ta\u010b-\u010bivilt\u00e0 fl-", "a\u0127\u0127ar tidhet in\u010berta.", "Fil-\u0127awi noqog\u0127du nwie\u0121bu 'l dawk li kapa\u010bi jemmnu f'did-dinja u li minnha jisiltu s-setg\u0127a: jekk jit\u0127adtu, dejjem nistg\u0127u n\u0127arsu lejhom bla nwe\u0121buhom, u anke jekk stess in\u0127arsu lejhom, dejjem nistg\u0127u 'naraw' biss dak illi je\u017cisti ferm 'il bog\u0127od", "minnhom.", "G\u0127andna nitroftaw il-\u0127wejje\u0121 tedju\u017ci u nitg\u0127ajxu biss b'dak illi jaffaxxina.", "F'din it-triq fil-fierag\u0127 noqog\u0127du nit\u0127abtu u nfittxu n\u0127ajru lejna flien t'g\u0127anijiet xipli, b\u0127al dawk li ja\u0127lu l-\u0127in jixxiewlu jew jiddie\u0127ku jew isiru individwalment bizzatti.", "G\u0127andna npassu 'l quddiem bla ma n\u0127atsu lura, u bla ma nikkalkulaw 'il dawk li s-", "realt\u00e0 immedjata m'g\u0127andhomx il-\u0127ila jinsewha.", "Il-\u0127ajja umana issa xabg\u0127et issefter ta' tas u ta' ta\u0121uni g\u0127all-univets.", "Safejn tasal issir dika r-tas u dika t-ta\u0121uni, safejn tasal issir me\u0127ie\u0121a g\u0127all-univets, il-\u0127ajja umana tasal daqstant ie\u0127or ta\u010b\u010betta s-servilit\u00e0.", "Kemm-il darba ma tkunx libeta, l-e\u017cistenza ssit \u0127awja inklil\u010b newtra, u kemm-il darba tkun libeta, l-e\u017cistenza tkun log\u0127ba.", "Sakemm baqg\u0127et tkewwen katakli\u017cmi, si\u0121ar jew g\u0127asafar, il-Art kienet univers libetu; il-faxxinu tal-libert\u00e0 safa' m\u010bajpar meta l-Art sawret essti li esi\u0121a li l-\u0127tie\u0121a ssir li\u0121i fuq l-univets.", "Saftattant il-bniedem baqa' liberu li ma jwie\u0121eb g\u0127all-ebda \u0127tie\u0121a.", "G\u0127andu l-libert\u00e0 jsit jixbah 'il dak kollu li fl-univers mhuwiex hu.", "Jista' jiskarta l-\u0127sieb illi jkun hu jew", "inkella Alla li j\u017comm il-\u0127wejje\u0121 l-o\u0127ta kollha milli jkunu assutdi.", "\u2014 E\u010a\u010aESSI VE\u0120\u0120ENTI\u2014", "Georges Bataille Kevin Saliba", "Il-bniedem \u0127atab minn tasu b\u0127al sentenzjat mill-\u0127abs.", "ACEPHALE", "RELIGION : SOCIOLOGIE ' PHILOSOPHIE - REVUE PARAISSANT 4 FOIS PAR AN ieamie LA CONJURATION SACREE \u017b\u0121jsi PAR.", "GEORGES BATAILLE PIERRE KLOSSOWSKI ET ANDRE MASSON", "Lil hinn minnu nnifsu mhux lil Alla '\u017cda sab \u2014 dak lili hu l-projbizzjoni fuq id-delitt, i\u017cda essti li jinjora l-projbizzjoni nfisha.", "Lil hinn minn dak li jien, niltaqa' m'essti li jqabbadni d-da\u0127k g\u0127aliex tas m'g\u0127andux, li jimlini kollni diqa g\u0127ax mag\u0127mul mill- inno\u010benza u mid-delitt: f'idu tax-xellug i\u017comm atma tal-\u0127adid, f'tal-lemin fjammi donnhom qalb imqaddsa.", "Fl-istess etuzzjoni jwa\u0127\u0127ad it-Twelid u l-Mewt.", "Mhuwiex bniedem.", "Xi Alla mhuwiex lanqas.", "Mhuwiex jien i\u017cda huwa i\u017cjed jien milli jiena jien: \u017caqqu hija daka l-labirint li \u0121o fih intilef, li \u0121o fih nintilef mieg\u0127u jiena wkoll u li \u0121o fih", "jiena nsibni nkun huwa nnifsu, voldieti mostru.", "\u2014 E\u010a\u010aESSI VE\u0120\u0120ENTI\u2014", "Georges Bataille Kevin Saliba", "Dak illi qed na\u0127seb u nittappre\u017centa la \u0127sibtu u lanqas irtappre\u017centajtu wa\u0127di.", "Qed nikteb fi dwejta kies\u0127a f'villa\u0121\u0121 tas-sajjieda, g\u0127adni kemm smajt kelb jinba\u0127 fil-lejl.", "Kamatti qieg\u0127da ma\u0121enb il-k\u010bina, fejn Andr\u010b Masson jinsab hieni jdur u jag\u0127qad u jkanta: proprju jien u nikteb mar dawwar fuq il-fonografu diska tal-ovettuta ta' Don \u0120ovanni: i\u017cjed minn kull \u0127a\u0121a o\u0127ta, l-overtura ta' Don \u0120ovanni torbot dak illi fil-\u0127ajja g\u0127andu jg\u0127addi ming\u0127alija ma' sfida li tbetta\u0127ni g\u0127al \u0121ennija lil hinn mill-jien.", "Sewsew f'dana l-waqt, 'il dan il-essti a\u010befalu, 'il dad-defsa mag\u0127mul minn \u017cew\u0121 ossessjonijiet it- tnejn qliel indaqs, qed narah huwa u jsir 'Il-Qabar ta' Don \u0120ovanni .'", "Meta jumejn ilu kont qieg\u0127ed f'dil-k\u010bina ma' Masson, bilqieg\u0127da b'tazza inbid f'idi, f'\u0127in bla waqt beda jist\u0127ajjel il-mewt tieg\u0127u u ta' qrabatu; b'g\u0127ajnejh fissi, we\u0121g\u0127an, kien g\u0127oddu qed iwer\u017caq li l-mewt jen\u0127ti\u0121ilha ssir mewt t'affezzjoni u passjoni, iwer\u017caq l-istmellija tieg\u0127u g\u0127al dinja li dawk idejha ta' impjegat tasal tg\u0127abbihom sansitra fuq il-mewt.", "F'daka l-waqt \u0121a ma stajtx nibqa' niddubita li x-xorti u l-\u0127amba bla tmiem tal-\u0127ajja umana jinfet\u0127u biss g\u0127al dawk li ma setg\u0127ux jibqg\u0127u je\u017cistu b\u0127al par g\u0127ajnejn mifqug\u0127a, i\u017cda b\u0127al ve\u0121\u0121enti mkaxkra minn \u0127olma \u0121\u0121ennen illi lilhom qatt qatt ma", "tista' tg\u0127ajjat.", "'Tossa, 29 ta' April 1936", "Georges BATAILLE", "Ac\u010bphale, l-1' sena, 24 ta' \u0120unju 1936", "\u2014 E\u010a\u010aESSI VE\u0120\u0120ENTI\u2014"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from IL_KONGURA_SAGRA_Georges_Bataille_Kevin.pdf"}
{"text": ["Il-Mit ta' Sisifu IL-MIT TA' SISIFU", "L-allat kienu kkundannaw lil Sisifu jimbotta 'l fuq \u0121ebla daqsiex bla hedu sal-qu\u010b\u010bata ta' muntanja minn fejn il-\u0121ebla kienet tet\u0121a' taqa' g\u0127al isfel bil-g\u0127abar tag\u0127ha.", "Kienu \u0127asbuha, u b'\u010berta ta\u0121uni, li m'hemmx", "kastig i\u017cjed wa\u0127xi mill-\u0127idma bla fejda u bla tama.", "Jekk nemmnu 'l Ometu, Sisifu kien l-i\u017cjed wie\u0127ed g\u0127atef u l-i\u017cjed wie\u0127ed prudenti mill-mottali kollha.", "Skont tradizzjoni o\u0127ra, b'dankollu, kellu \u0127abta jmil lejn il-mestier ta' brigant.", "F'dan ma nata l-ebda konttadizzjoni.", "Hemm fehmiet differenti dwar il-motivi li safflu fl-iktar \u0127addiem inutli tal-infernijiet.", "Ibda biex liemuh dwat xi m\u0121ibiet frivoli mal-allat.", "Kixfilhom is-sigrieti.", "E\u0121ina, bint Esopu, kienet in\u0127atfet minn \u0120ove.", "Lil missierha din l-g\u0127awba \u0127allietu miblug\u0127, u dlonk mar jikbri f'\u0127o\u0121or Sisifu.", "Huwa, li kien di\u0121\u00e0 jaf bil-\u0127tif, offra 'l Esopu li jg\u0127arrfu b'kollox, bil-patt u l-kundizzjoni li jag\u0127ti l-ilma li\u010b-\u010bittadella ta' Korintu.", "Minflok is-sajjetti smewwija mat g\u0127a\u017cel il-barka tal-ilma.", "Ta' dana ng\u0127ata l-kastig fl-infern.", "Ometu jitrakkontalna wkoll li Sisifu kien se\u0127\u0127lu jikkatna l-Mewt.", "Pluto, illi ma fela\u0127x i\u0121etrag\u0127 id-dehta ta' saltnatu hekk ba\u0127\u0127 u siekta, bag\u0127at g\u0127all-alla tal-gwertra, li salva l-Mewt mill-madmad tal-\u0127akkiem tag\u0127ha.", "Jing\u0127ad ukoll illi Sisifu, li kien f'xifer il-mewt, mar kontra l-prudenza billi tied jitlob prova tal-im\u0127abba ta' mattu.", "G\u0127amrilha tix\u0127et \u0121ismu, mhux midfun, f'nofs il-pjazza pubblika.", "Sisifu te\u0121a' sab ru\u0127u fl- infernijiet, u hemmhekk, im\u0127anfes b'obbidjenza daqstant kunttatja g\u0127all- im\u0127abba bnedmija, kiseb permess minn Pluto biex fid-dinja jmur lura", "\u0127alli jikkastiga lil martu bl-iebes.", "I\u017cda meta re\u0121a' ra d-dehta ta' din id-", "Albert Camus / Kevin Saliba", "Il-Mit ta' Sisifu", "dinja, daq l-ilma u x-xemx, il-\u0121ebel s\u0127un u l-ba\u0127ar, ma tiedx imur lura fid-dliel infernali.", "Is-sej\u0127iet lura, il-g\u0127adab u t-twissijiet kienu g\u0127ar-ri\u0127 bla xita.", "G\u0127ex bosta snin biswit il-kurva tal-golf, quddiem il-ba\u0127ar liemag\u0127 u t-tbissim tad-dinja.", "Kien jen\u0127tie\u0121 degriet mill-allat.", "Dlonk \u0121ie Merkurju ja\u0127fen 'l dal-wi\u010b\u010bieni mill-kullar, u huwa u jmawtu mill-g\u0127axqiet tieg\u0127u kaxkru lura bid-dnija fl-infernijiet, fejn sab il-\u0121ebla tieg\u0127u lesta hemm", "g\u0127alih.", "Di\u0121\u00e0 fhimna li Sisifu huwa l-etoj assurd.", "Huwa hekk ka\u0121un tal- passjonijiet tieg\u0127u daqs kemm ka\u0121un tat-turment tieg\u0127u.", "Id-disprezz g\u0127all-allat, l-istmellija g\u0127all-mewt u l-passjoni g\u0127all-\u0127ajja qallg\u0127uh dina l- piena indi\u010bibbli fejn il-kewn kollu jixxieg\u0127el biex ma jse\u0127\u0127lu xejn ifid.", "Dana huwa l-prezz li jrid jit\u0127allas g\u0127all-passjonijiet ta' din id-dinja.", "Kwantu Sisifu fl-infetnijiet ma jing\u0127adilna xejn.", "Il-miti jsiru g\u0127albiex l- ist\u0127ajjil janimahom.", "F'dan naraw biss l-istrapazz ta' \u0121isem jisforza biex iqandel \u0121ebla daqsiex, jirromblaha, jimbottaha 'l fuq u jg\u0127inha titla' t- telg\u0127a ad eternum; naraw il-wi\u010b\u010b mi\u0121bud, il-\u0127add imwa\u0127\u0127al mal-\u0121ebla, ir- tifda ta' spalla tilqa' l-massa miksija bit-tafal, ta' ti\u0121el ifellisha, il-bidu mill-\u0121did b'fel\u0127 id-dirg\u0127ajn, l-i\u017cgurizza g\u0127alkollox umana ta' pat idejn mimlija bl-art \u0127arta.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett ta' dan l-isforz babaw, imqejjes mill- bera\u0127 bla sema u mill-\u0127in bla g\u0127amieq, il-g\u0127an jittemmem.", "Sisifu jara, imbag\u0127ad, il-\u0121ebla tkarwat 'l isfel tul ftit uqat lejn id-dinja ta\u0127tenija minn fejn ser ikollu jet\u0121a' jimbottaha 'l fuq, lejn il-qu\u010b\u010bata.", "Jin\u017cel jer\u0121a' fil-", "pjanuta.", "Huwa matul dan ir-ritorn, tul dina l-paw\u017ca, li jinteressani Sisifu.", "Wi\u010b\u010b li", "jitba\u017cwar qarnas tant qrib il-\u0121ebel ikun di\u0121\u00e0 \u0121ebla huwa nnifsul Nata 'l", "Albert Camus / Kevin Saliba", "Il-Mit ta' Sisifu", "dan it-ra\u0121el mill-\u0121did nie\u017cel 'l isfel, b'pass tqil i\u017cda meqjus, lejn turment li qatt m'hu set jaf b'temma.", "Dik is-sieg\u0127a, li tkun b\u0127al mument nifs u li \u017cgur tet\u0121a' ti\u0121i daqs il-lula tieg\u0127u, dika s-swejg\u0127a hija s-sieg\u0127a tal- koxjenza.", "F'kull waqt minn dawk l-uqat, meta j\u0127alli l-q\u010ba\u010bet u jmut jitta\u0127\u0127at bil-qajl il-qajl lejn l-g\u0127etejjef tal-allat, og\u0127la huwa jkun mid- destin tieg\u0127u.", "Ikun asa\u0127\u0127 mill-\u0121ebla tieg\u0127u.", "KX X", "Jekk dan il-mit tra\u0121iku, dan ikun g\u0127ax l-etoj tieg\u0127u konxju.", "Fis-sew, x'turment kien ikun dan tieg\u0127u, li kieku kellu ttuqu, ma' kull pass, it-tama li jse\u0127\u0127lu jirnexxi; Il-\u0127addiem tal-lum ja\u0127dem fuq l-istess \u0127idmiet pre\u010bett kuljum \u0127ajtu kollha, u d-destin tieg\u0127u mhuwa xejn inqas assurd.", "I\u017cda tieg\u0127u jkun tra\u0121iku biss f'dawka l-mumenti tati x\u0127in isir konxju.", "Sisifu, proletarju tal-allat, impotenti u tibelli, kien jafha sewwa l-qag\u0127da mi\u017cerabbli tieg\u0127u, u fil-wisa': huwa u nie\u017cel proprju dwar dan ikun qieg\u0127ed ima\u0127\u0127a\u0127.", "Dika l-perspika\u010bja li kellha ta\u0127ti g\u0127at-turment tieg\u0127u", "fl-istess waqt tinkurunah tebbie\u0127.", "M'hemmx destin li d-disprezz le jvin\u010bi.", "\u0120aladatba, f'xi jiem minnhom, l-in\u017cil lura jsir fil-g\u0127ali, dan allura jista' jsit daqsinsew fil-g\u0127o\u0121ba.", "F'dina l-kelma mhemmx xi ese\u0121etazzjoni.", "G\u0127adni nist\u0127ajjel lil Sisifu jer\u0121a' lura lejn il-\u0121ebla, u fil-bidu jkun hemm il-g\u0127ali.", "Meta xbihat il-art jibqg\u0127u kkakmati bis-sod mal-fakat, meta sej\u0127 il-hena jsir wisq il\u0127i\u0127, titla' f'qalb il-bniedem id-diqa: dika hija r-reb\u0127a tal- \u0121ebla, din hija l-\u0121ebla nfisha.", "Il-piena bla qies tkun ferm tqila g\u0127albiex tin\u0121arr.", "Dawka huma l-iljieli tag\u0127na fil-\u0120etsemani.", "I\u017cda l-veritajiet skja\u010b\u010banti jmutu billi jsiru mag\u0127rufa.", "Odipu, b'dan il-mod, lid-destin tieg\u0127u kien obdieh, mill-bidu nett, bla ma biss kien jafu.", "It-tra\u0121edja", "Albert Camus / Kevin Saliba", "Il-Mit ta' Sisifu", "tieg\u0127u tibda hekda kif isir jafu.", "I\u017cda fl-istess waqt, g\u0127ami u ddisptat, ise\u0127\u0127lu jag\u0127raf li l-unika \u0127olqa li torbtu mad-dinja tkun l-id friska ta' \u010betta xbejba.", "Tidwi allura g\u0127ajda liema b\u0127alha: ''Minkejja tant ti\u0121rib, il- g\u0127add ta' snini u l-kobor ta' ru\u0127i lili jag\u0127tu l-emna li kollox sewwa.'", "L- Odipu ta' Sofokle, b\u0127al Kitilov ta' Dostoievskv, jag\u0127tina b'dan il-mod it-", "ti\u010betta tat-teb\u0127a assurda.", "G\u0127etf il-qedem imlaqqa' mal-etoji\u017cmu modern.", "Ma niskoprux l-assurd bla ma ti\u0121ina t-tentazzjoni niktbu xi enkitidjon tal-hena.", "'Eh kiff B'dat-toroq tant dejqin\u202637' I\u017cda hemm biss dinja wa\u0127da.", "Il-hena u l-assurd huma \u017cew\u0121 ulied tal-istess art.", "Huma inseparabbli.", "Neg\u0127ltu jekk ng\u0127idu li l-hena bilfors trid titwieled mill- imsiba assutda.", "Ji\u0121ri wkoll li \u0127sus l-assutd jitwieldu mill-hena.", "'G\u0127andi l- emna li kollox sewwa,' kien qal Odipu, u dina hija g\u0127ajda sagta.", "Tidwi fl- univers selva\u0121\u0121 u limitat tal-bniedem.", "Lilna tfiehem li mhux minnu li kollox safa' mifni.", "Minn din id-dinja tqalfat 'il barra alla li \u0121o fiha kien da\u0127al bla sodisfazzjon u bit-tog\u0127ma tal-pwieni futili.", "Mid-destin din tag\u0127mel kwistjoni bnedmija, xi \u0127a\u0121a li \u0127siebha jridu je\u0127duh il-bnedmin.", "Il-g\u0127o\u0121ba siekta kollha ta' Sisifu tinsab hemmhekka.", "Lilu jg\u0127ajjat id- destin tieg\u0127u.", "Il-\u0121ebla tieg\u0127u hija l-\u0127a\u0121a tieg\u0127u.", "Hekka wkoll, il-bniedem assutd, meta jkun qed jikkontempla t-turment tieg\u0127u, l-idoli jsikkithom kollha.", "Fl-univers illi f'\u0127in bla waqt jisfa' matdud lura lil skietu, tqum id- dewwedija t'il\u0127na \u0127lejja mistag\u0127\u0121ba bil-att.", "Is-sej\u0127iet inkonxji u sigrieti, l- istediniet mill-u\u010bu\u0127 kollha, huma l-kunttratju me\u0127tie\u0121 u l-prezz tat-teb\u0127a.", "Xemx ming\u0127ajr dell ma hemmx, u jen\u0127tie\u0121 insiru mid\u0127la tal-lejl.", "Il- bniedem assutd jg\u0127id iva u l-isforzi tieg\u0127u jkunlu bla hedu.", "Jekk hemm", "destin personali tassewwa allura destin superjuri ma hemmx, jew inkella,", "Albert Camus / Kevin Saliba", "Il-Mit ta' Sisifu", "almenu, hemm biss wie\u0127ed li l-bniedem jqisu fatali u spre\u0121evoli.", "Mill- bqija, jaf huwa lilu nnifsu b\u0127ala sid jiemu.", "F'dak il-mument sottili meta l- bniedem jix\u0127et g\u0127ajnejh lura fuq \u0127ajtu \u2014 Sisifu \u0121ej lura lejn il-\u0121ebla \u2014 issibu jikkontempla din is-sensiela ta' g\u0127emejjel bla tabta li jsiru d-destin tieg\u0127u, minnu ma\u0127luq u ta\u0127t il-\u0127arsa ta' tifkirtietu mwa\u0127\u0127ad, im\u0127attam dalwaqt b'mewtu.", "Hekka, fl-i\u017cgurizza mill-ma\u0121ta g\u0127alkollox bnedmija ta' kulma huwa uman, g\u0127ami jixtieq jara u li jaf li l-lejl tmiem m'g\u0127andux,", "jibqa' dejjem sejjer.", "Il-\u0121ebla g\u0127adha ddut.", "In\u0127alli lil Sisifu f'saqajn il-muntanjal Salibu dak li jkun dejjem jet\u0121a' jsibu.", "I\u017cda Sisifu jg\u0127allem il-lealt\u00e0 supetjuti li ti\u010b\u0127ad l-allat u tolza l-\u0121ebel.", "Anke huwa jemmen li kollox sewwa.", "Dan l-univets, atmajn bla sid, la jidhirlu sterili u lanqas futili.", "Kull nitfa ta' dina l-\u0121ebla, kull dija minetali ta' dika l-muntanja ma\u0127nuqa bil-lejl, fiha nfisha, issawwar dinja.", "It- taqtig\u0127a nfisha lejn il-q\u010ba\u010bet tibbasta g\u0127albiex qalb il-bniedem timla'.", "Lil", "Sisifu g\u0127andna nist\u0127ajluh kuntent.", "Albert Camus / Kevin Saliba", "Il-Mit ta' Sisifu", "Sisifu, Franz Stuck, 1920", "Albert Camus / Kevin Saliba"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from IL_MIT_TA_SISIFU_ALBERT_CAMUS_KEVIN_SALI.pdf"}
{"text": ["Geotges Bataille", "IL-PRATIKA TAL-FER\u0126 DIFA\u010a\u010a IL-MEWT", "Dan kollu jien, u dan kollu rrid inkun: hamiema, serb n ban\u017cir fl-istess waqt.", "\u2014 N\u017cetzsehe", "Meta l-bniedem isib ru\u0127u f'tali qag\u0127da li d-dinja titrifletti ru\u0127ha \u0121ewwa fih b'mod hieni bla ma \u0121\u0121ib il-qetda jew it-tbatija \u2014 b\u0127al f'xi g\u0127odwa sbej\u0127a tar- tebbieg\u0127a \u2014 jista' j\u0127alli ru\u0127u jin\u0127akem mis-se\u0127et jew mill-fer\u0127 sempli\u010bi li din itrodd.", "I\u017cda jista' jag\u0127raf ukoll, fl-istess waqt, it-toqla u t-t\u0127assib \u0127awi tal-misttie\u0127 fierag\u0127 illi dil-beatitudni taf itfisser.", "Sewsew f'daka l-mument, dak illi jitqawwem b'keftija \u0121o fih jista' jixxebbah m'g\u0127asfur tal-\u0127atfa li j\u0127anxar g\u0127onq g\u0127asfur i\u010bken minnu f'sema ik\u0127al primavista \u010bar u sielem.", "Jag\u0127raf illi miljet \u0127ajtu ma jistax ise\u0127\u0127lu jil\u0127aqha kemm-il darba ma j\u010bedix tu\u0127u g\u0127al moviment ine\u017cotabbli, g\u0127al moviment bi dnewwa li j\u0127ossha \u0121o fih sal-ibg\u0127ad ibnadi ta' kewntu bi \u0127ruxija li twa\u0127\u0127xu.", "Jekk idur fuq il-bnedmin l-o\u0127ra li l-beatitudni le jo\u0127or\u0121ulha mill-\u0127a\u017c\u017c tag\u0127ha, mibg\u0127eda ma j\u0127oss xejn, anzi, simpatija j\u0127oss g\u0127al dal-fet\u0127at me\u0127tie\u0121a: i\u0127aqqaqha biss ma' dawk li jkollhom il-pretensjoni li la\u0127qu miljet il-\u0127ajja u li jirre\u010btaw farsa bla sogri \u0127alli man-nies joqog\u0127du jtiduha ta' dawk li tassew la\u0127quha, mentri fis-sew ma jkunux g\u0127ajt flien li jpe\u010bilqu li waslu.", "I\u017cda mbag\u0127ad dan jaqbillu ma j\u0127allix ru\u0127u jin\u0127afen mill-mejt.", "Dan g\u0127aliex il-mejt kapa\u010bi jix\u0127tu, dikment mifni, fi tma\u0127\u0127i\u0127 fuq itpo\u017c hieni jonkella, jeklil\u010b, fuq frug\u0127a ming\u0127ajt tbatiji.", "Inkella, jekk huwa ma j\u010bedix u ji\u010b\u010barrat sal-fond nett bi prexxa twetwet, jid\u0127ol fil-mewt b'tali mod li i\u017cjed tettibbli minnu ma hemm xejn.", "Hieni biss dak illi \u2014 wara li jkun \u0121attab il-mejt sat- treg\u0127id t'g\u0127admu kollu u sat-titlif s\u0127i\u0127 tal-qies ta' kemm seta' waqa' \u2014 dlonk isib, bla xejn ittamaha, il-qawwa li jibdel l-agunija tieg\u0127u f'fer\u0127 illi jasal jin\u0121azza u jittrasfigura 'l kull min ji\u0121i wi\u010b\u010b imb wi\u010b\u010b mieg\u0127u.", "I\u017cda l-unika ambizzjoni li tista' ta\u0127kem bniedem li \u0121o fih jilma\u0127, hekk kiesa\u0127 u biered, il-\u0127ajja til\u0127aq miljietha", "f'dana t-ti\u010brit, dina ma tistax toqg\u0127od tixxennaq g\u0127al kobor li x-xotti remota biss", "Kevin Saliba", "Geotges Bataille", "g\u0127andha s-setg\u0127a jkollha.", "Din ix-xorta ta' de\u010bi\u017cjoni vjolenti, li tqalftu 'l barta mill- itpo\u017c, mhux tabilfors te\u0127tie\u0121 il-mejt jew l-uqieg\u0127 img\u0127a\u0121\u0121el fil-mewt.", "\u0120ewwa fih, dina tista' ssir g\u0127amil u qawwa li b'ri\u0127thom hu jinxte\u0127et g\u0127all-\u0127ruxija li t-ta\u0127rik tag\u0127ha bla rfug\u0127 jing\u0127alaq u daqs munqar l-g\u0127asfur tal-\u0127atfa jqatta'.", "Il- kontemplezzjoni mhijiex \u0127lief il-medda, waqtiet kalma waqtiet tempestu\u017ca, illi matulha l-forza tapida tal-azzjoni tieg\u0127u jkollha, il-lum jew g\u0127ada, tidda\u0127\u0127al fis- sieg\u0127a tal-prova.", "L-e\u017cistenza mistika ta' dak illi l-'fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt' tieg\u0127u ssawwar fi dnewwa \u0121ewwiena ma tista' fl-ebda ka\u017c tiltaqa' ma' beatitudni fiha nfisha sodisfa\u010benti li tista' tin\u0121ieb f'paragun ma' dik tal-Kristjan li jtieg\u0127em minn qabel l-eternit\u00e0.", "Il-mistiku tal-fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt ma jistax jing\u0127add b'mittud, fis- sens li huwa jkun f'qag\u0127da li jid\u0127ak \u0127lusi \u0127lusi b'kull possibbilt\u00e0 umana u li jag\u0127raf kull se\u0127et possibbli: b'danakollu, it-totalit\u00e0 tal-\u0127ajja \u2014 \u0121aladarba l-kontemplazzjoni estatika u l-g\u0127arfien lu\u010bidu jitweftqu f'azzjoni li ma jistax jonqos li ssir riskju\u017ca \u2014 hija d-destin tieg\u0127u b'mod daqsinsew ine\u017cotabbli b\u0127alma l-mewt hija d-destin tar-ra\u0121el", "ikkundannat.", "It-testi li \u0121ejjin we\u0127idhom ma jistg\u0127ux jikkonsistu f'inizjazzjoni g\u0127all-e\u017cer\u010bizzju ta' mistika tal-'fet\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt'.", "Mentri nistg\u0127u nammettu li g\u0127andu mnejn hemm xi metodu, dawna lanqas biss jirrappre\u017centaw element minnu.", "\u0120aladatba anke l- inizjazzjoni bil-fomm hija minnha nfisha diffi\u010bli, f'xi erba' pa\u0121ni kollox mhuwiex possibbli ting\u0127ata xi \u0127a\u0121a iktar minn tappre\u017centazzjoni mill-i\u017cjed vaga ta' dak illi dinatura ma jistax jinfthiem.", "Fl-assjem tag\u0127hom, wara kollox dawna l-kitbiet pjuttost jittappre\u017centaw l-iktar deskrizzjonijiet sempli\u010bi ta' stat kontemplattiv jew ta' kontemplazzjoni estatika milli e\u017cer\u010bizzji fis-sens strett tal-kelma.", "Dad-", "desktizzjonijiet lanqas biss kien ikun jist\u0127oqqilhom jintlaqg\u0127u li kieku mhumiex", "Kevin Saliba", "Geotges Bataille", "qed jing\u0127ataw talli huma, voldieri liberi.", "Huwa biss, forsi l-i\u017cjed l-i\u017cjed, it-test", "ewwieli li \u0121ej illi jista' jitressaq b\u0127ala e\u017cer\u010bizzju.", "G\u0127alkemm \u0127a\u0121a flokha li tintu\u017ca l-kelma vvisfika fit-tigwatd tal-'fet\u0127 difa\u010b\u010b il- mewt' u tal-pratika tieg\u0127u, dana ma jimplika xejn i\u017cjed minn xebh ta' natura affettiva bejn dina l-pratika u dika tad-djien tal-A\u017cja u tal-Ewropa.", "M'g\u0127andna l- ebda ta\u0121uni l-g\u0127aliex nasso\u010bjaw xi presuppo\u017cizzjoni dwar xi allegata tealt\u00e0 profonda ma' fer\u0127 illi m'g\u0127andux o\u0121\u0121ett ie\u0127or g\u0127ajr il-\u0127ajja immedjata.", "Il-'fet\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt' jappattieni biss lil min g\u0127alih m'hemmx il-Zi/hinn; dina hija l-unika", "triq intellettwalment integra li t-tiftixa g\u0127all-esta\u017ci tista' taqbad.", "Wara kollox, da' kif xi ///binu, Alla jew xi \u0127a\u0121u simili g\u0127al Alla jkun-xi-jkun jista' xotta wa\u0127da jibqa' a\u010b\u010bettabbli L-ebda terminu m'hu bi\u017c\u017cejjed \u010bar g\u0127albiex jesprimi l-istmellija feli\u010bi li dak li 'ji\u017cfen mal-\u0127in illi joqtlu' j\u0127oss lejn dawka li joqog\u0127du jistkennu fl-istennija tal-beatitudni eterna.", "Dina x-xorta ta' qdusija be\u017c\u017cieg\u0127a \u2014 illi qabelxejn jen\u0127tie\u0121 titqieg\u0127ed g\u0127ar-rdoss mill-e\u010b\u010bessi eroti\u010bi \u2014 armajn issa tilfet is- setg\u0127a kollha tag\u0127ha: ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn g\u0127ajr niddie\u0127ku bih is-sokotr sagru li kien jingwalaha mal-wa\u0127x ''qaddis' ta\u017c-\u017cag\u0127bil.", "L-iskrupoli\u017cit\u00e0 jaf itfid lit-ritatdati, i\u017cda dawk li jitme\u017cim\u017cu mix-xebbiet g\u0127arwenin u mill-wiski, dawka ftit li xejn", "ikollhom x'jambuh il-'fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt'.", "Hija biss qdusija bla mist\u0127ija u bla de\u010benza li kapa\u010bi \u0121\u0121ib /e/fien tal-jien bi\u017c\u017cejjed hieni.", "Il-'fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt' ifisser illi l-\u0127ajja tista' titwe\u0121\u0121a\u0127 bis-s\u0127i\u0127 mill-g\u0127eruq", "Kevin Saliba", "Geotges Bataille", "sal-qu\u010b\u010bata.", "Dina toftom minn kull tifsira kulma hu /////nn intellettwali jew mortali, sustanza, Alla, ordni immutabbli jonkella salvezza.", "Hija apoteo\u017ci ta' dak illi jista' jinqered, apoteo\u017ci tal-la\u0127am u tal-alka\u0127ol kif ukoll tal-esta\u017ci tal-misti\u010bi\u017cmu.", "L- g\u0127amliet teli\u0121ju\u017ci li tiskopri mill-\u0121did ikunu dawk l-g\u0127amliet in\u0121enwi li ppre\u010bidew l- intru\u017cjoni tal-motalit\u00e0 setvili: dina \u0121\u0121edded dix-xotta ta' tifri\u0127 tra\u0121iku li 'jkun' il- bniedem hekda kif jieqaf i\u0121ib ru\u0127u ta' \u0121abas, billi joqg\u0127od jithellel bil-\u0127idma", "me\u0127tie\u0121a u billi jit\u0127alla jin\u0127esa bl-istkettih mill-jum li jmiss.", "Net\u0127i lili nnifsi lis-sliem sat-tixjin.", "L-g\u0127ag\u0127a tat-tqabid jintilef fil-mewt b\u0127ax-xmajjat fil-ba\u0127at, b\u0127at-til\u0127i\u0127 tal- kwiekeb fil-lejl.", "Il-qawwa tat-tislit titwettaq bis-s\u0127i\u0127 fis-sikta ta' kull g\u0127amil.", "Nid\u0127ol fis-sliem b\u0127alma nid\u0127ol \u0121o mhux-mag\u0127tuf dag\u0127mieni.", "Naqa' f'dal-mhux-mag\u0127tuf dag\u0127mieni.", "Jiena stess insir dal- mhux-mag\u0127tuf dag\u0127mieni.", "II", "JIENA l-fet\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt", "Il-fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt ikaxkarni.", "Il-fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt ixewla\u0127ni 'l isfel.", "Il-fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt ixejjinni.", "Kevin Saliba", "Geotges Bataille", "Nibqa' hemm f'dat-tixjin, u minn hemm 'il hemm, lin-natuta nibda nist\u0127ajjilha", "log\u0127ba ta' forzi li twetti ru\u0127ha f'agunija mkattra ma taqta' qatt.", "Nintilef hekk bil-qajl il-qajl f'beta\u0127 b'la fehim u b'qas qieg\u0127.", "Nil\u0127aq qieg\u0127 id-dinjiet.", "In\u0127ossni ma\u0127\u0121um mill-mewt.", "In\u0127ossni ma\u0127\u0121um mid-deni.", "Insibni xxugat fil-bera\u0127 kiebi.", "Insibni mxejjen fil-fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt.", "III JIENA l-fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt.", "G\u0127amieq is-sema, il-beta\u0127 mitluf huwa fer\u0127 difa\u010b\u010b il-mewt: kollox mixquq sal- fond nett.", "Nist\u0127ajjel lid-dinja ddur mejt stotduta fis-sema.", "Nist\u0127ajjel lis-sema stess ji\u017c\u017cellaq, jiddawwar u jintilef.", "Ix-xemx, qisha xi alka\u0127ol, iddur u tibbti taqtag\u0127lek nifsek.", "G\u0127amieq is-sema b\u0127al tbahtida ta' dawl sil\u0121i qed jintilef.", "Kulma je\u017cisti jinqered, jikkonsma tu\u0127u u jmut, kull waqt jitkewwen biss fit-tixjin tal-waqt ta' qablu u fih innifsu je\u017cisiti biss ta' mi\u0121ru\u0127 g\u0127all-mewt.", "Jiena stess neqred u nikkonsma lili nnifsi, bla hedu, fija nnifsi f'xalata demm.", "Nist\u0127ajjel il-waqt sil\u0121i ta' mewti stess.", "Kevin Saliba", "Geotges Bataille", "IV", "Niffissa punt bi dritti, u 'l dal-punt nist\u0127ajlu l-lokus \u0121eomettiku ta' kull e\u017cistenza u ta' kull unit\u00e0, ta' kull firda u ta' kull tertut, ta' kull xewqa bla se\u0127\u0127a u ta' kull mewt", "possibbli.", "In\u017comm ma' dal-punt u m\u0127abba profonda lejn daka li nsib f'dal-punt ta\u0127raqni sa nitrofta li nkun \u0127aj g\u0127al kwalsijasi ra\u0121uni g\u0127ajr daka li nsib hemmhekka, g\u0127al dal- punt illi, \u0121aladarba huwa sew il-\u0127ajja u sew il-mewt tal-essti ma\u0127bub, g\u0127andu l-limja", "ta' \u010bat\u010bata.", "Fl-istess. waqt, jen\u0127tie\u0121 ng\u0127arwen dak illi nsib hemmhekka minn kull tappre\u017centazzjoni esterjuri, sakemm dan ma jkun xejn \u0127lief dnija puta, intetjurit\u00e0, waqg\u0127a interjuri pura f'abbiss bla limiti; dal-punt li bla hedu jassorbi \u010b-\u010bar\u010bara kollha \u0121o dak illi \u0121o fih huwa xejn, voldieri armajn meg\u0127jub, 'img\u0127oddi', u li fl- istess moviment iqa\u0127\u0127ab bla waqfien dehra \u0127in bla waqt g\u0127all-im\u0127abba li trid", "ta\u0127fen i\u017cda g\u0127alxejn dak li set jieqaf je\u017cisti.", "L-impossibbilt\u00e0 tas-sodisfazzjon fl-im\u0127abba hija gwida lejn il-qab\u017ca weffieqa u fl-", "istess waqt it-ti\u0121jib fix-xejn ta' kull illu\u017cjoni possibbli.", "V", "Li kelli nist\u0127ajjilni \u0121o vi\u017cjoni u \u0121o ta\u0121\u0121ieta li tittrasfigura l-wi\u010b\u010b estatiku u mikdud ta' essti matibond, dak illi jirradja minn dak il-wi\u010b\u010b jillumina bil-\u0127tie\u0121a tieg\u0127u s-s\u0127ab tas-sema, li l-gri\u017c dawlhom imbag\u0127ad isir i\u017cjed penetranti mid-dawl tax-xemx infisha.", "F'dina l-ist\u0127ajjila, il-mewt tkun tidher l'g\u0127andha l-istess natura tad-dawl illuminanti, sal-punt li dana jintilef appena jitlaq minn imkienu: donnu jen\u0127tie\u0121 telfa xejn inqas mill-mewt g\u0127albiex il-limja tal-\u0127ajja jse\u0127\u0127ilha tittraversa u titttasfigura l-", "e\u017cistenza monotona, g\u0127ax huwa biss it-tqa\u010b\u010bit liberu tag\u0127ha li \u0121ewwa fija jsir il-", "Kevin Saliba", "Geotges Bataille", "qawwa tal-\u0127ajja u ta\u017c-\u017cmien.", "B'hekka nieqaf milli inkun xi \u0127a\u0121a o\u0127ta \u0127lief il-mera", "tal-mewt, bl-istess mod illi l-univers mhux \u0127lief il-mera tad-dawl.", "VI: Meditazzjoni Etraklitea", "JIENA STESS IL-GWERRA.", "Nist\u0127ajjel moviment u tqanqil uman b'possibbiltajiet bla limiti: dal-moviment u", "dat-tqanqil jistg\u0127u jifaffew biss bil-gwerra.", "Nist\u0127ajjel id-don ta' tbatija bla tmiem, tad-dmija u tal-i\u0121sma m\u010batrtin beta\u0127, fix- xbieha ta' e\u0121akulazzjoni li 'l min the\u017c\u017ce\u017c i\u0121\u0121artfu mbag\u0127ad tet\u0127ih hemm \u0121o fil\u0121a", "mi\u017cg\u0127uda naw\u017cji.", "Nist\u0127ajjel lid-Dinja mxe\u0127\u0127ta fl-ispazju, donnha mata tixher b'rasha \u0127u\u0121\u0121ie\u0121a nat.", "Quddiem id-dinja tertestti, li fiha s-sajf u x-xitwa jamtru l-agunija ta' kull \u0127lejqa \u0127ajja, quddiem l-univers mag\u0127mul minn kwiekeb bla g\u0127add li jdutu, jintilfu u jikkunsmaw ru\u0127hom bla I\u0121iem, nag\u0127raf biss su\u010b\u010bessjoni ta' splenduti krudili Panki t-t\u0127arrik tag\u0127hom stess jesi\u0121i li jien immut; dil-mewt mhix g\u0127ajr konsum /emwa\u0121\u0127 ta' kulma kien, il-fet\u0127 bl-e\u017cistenza proprja ta' kulma ji\u0121i fid-dinja; sa\u0127ansitra \u0127ajti stess", "tesi\u0121i li kulma je\u017cisti, f'kull imkien, itid bla qatt jieqaf jag\u0127ti ru\u0127u u jixxejjen.", "Nist\u0127ajjilni kollni dmija, sfrakassat i\u017cda trasfigurat u f'armonija mad-dinja, b\u0127ala g\u0127asfur tal-\u0127atfa i\u017cda fl-istess \u0127in b\u0127ala xedaq ta\u017c-\u017bMIEN, li joqtol bla hedwa u bla hedwa jinqatel.", "Daqsxejn kullimkien, hemm splussivi li kapa\u010bi daqt jg\u0127amuni.", "Nid\u0127ak meta n\u0121ib f'mo\u0127\u0127i li dawn g\u0127ajnejja jibqg\u0127u jippetsistu jitolbu \u0127wejje\u0121 li ma jxejnuhomx.", "Kevin Saliba"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from IL_PRATIKA_TAL_FERH_DIFACC_IL_MEWT_Georg.pdf"}
{"text": ["SETTEMBRU 2005", "il-Malti fil-\u0120urnali\u017cmu Miktub u Mitkellem", "Charles Briffa", "Je\u0127tie\u0121 isir studju estensiv u komprensiv li jikkon\u010bentra fil-fond u b'mod professjonali fuq il-lingwa kif u\u017cata fil-mezzi tax-xandir kollha.", "Dawn il-ftit \u0127sibijiet li \u0121ejjin jag\u0127tu \u0127jiel ta' kemm hi ur\u0121enti din il-\u0127tie\u0121a.", "Introduzzjoni", "Fis-seklu XIX in\u0127asset il-\u0127tie\u0121a kbira li s-so\u010bjet\u00e0 Maltija jkollha l-pro\u017ca tag\u0127ha li setg\u0127et isservi ta' mezz biex twassal l-orjentazzjoni l-\u0121dida ta\u017c-\u017cminijiet li bdew jitfissru fit-termini tar-Risor\u0121iment Taljan u ta' l-Imperu Ingli\u017c.", "Wara l-libert\u00e0 ta' l-istampa fl-1839 \u2014 mossa li kienet essenzjali sabiex issawwar l-opinjoni pubblika u timxi mal-kurrenti Ewropej ta' dak i\u017c-\u017cmien' \u2014 il-\u0121urnali\u017cmu Malti kellu b\u017conn il-pro\u017ca Maltija u \u017cviluppaha b\u0127ala g\u0127odda g\u0127all-parte\u010bipazzjoni intellettwali.", "L-argument ewlieni tas-seklu XIX fissru sew \u0120u\u017c\u010b Muscat Azzopardi (1853-1927). meta ried ji\u0121\u0121ustifika l-kun\u010bett ta' gazzetta bil-Malti li kellha tqanqal \u0121ie\u0127 nazzjonali ,twassal \u0121id so\u010bjali, u tkattar l-g\u0127o\u017c\u017ca ta' l-ilsien Malti.", "Fl-1877 jg\u0127id hekk g\u0127all-\u0121urnal In-Na\u0127la Maltija:", "1 David Thomson, Europe Sinice Napoleon (Middlesex: Penguin, 1966) 369-372.", "1 \u0120u\u017c\u010b Muscat Azzopardi fl-1920 la\u0127aq president ta' L-Akkademja tal-Malti (dik il-\u0127abta mag\u0127rufa b\u0127ala l-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti) u dam sa ma miet.", "17", "18", "Il-MALTI", "Kull belt tad-dinja ssibilha xi gazzetta miktuba b'dak l-ilsien li jitkellmu fiha: L.J. A\u0127na biss m'g\u0127andniex wa\u0127da miktuba bil-Malti \u2014 b\u0127allikieku m'hawnx min jaf jikteb bl-ilsien li fih twelidna, li bih trabbejna u li bih niftiehmu wie\u0127ed ma' l-ie\u0127or; bhallikieku l-\u0127anin Alla ma taniex ilsien g\u0127alina; b\u0127allikieku, f'kelma wa\u0127da, m'hawnx min jie\u0127u ftit \u0127sieb tag\u0127na u jg\u0127idilna \u2014 bil-Malti \u2014 x'qieg\u0127ed isir fid-dinja f\u2026).", "Issa, g\u0127idulna \u0127a\u0121a, dawn in-nies li huma l-bi\u010b\u010ba l-kbira billi ma jafux \u0127lief bil-Malti, m'g\u0127andhomx g\u0127alhekk ikunu jafu x'qed isir f'Malta u fid- dinja7(..J In-Na\u0127la Maltija sejra ssir g\u0127al dawn in-nies li huma Maltin b\u0127alna.", "Jekk imbag\u0127ad, min jaf bit-Taljan u bl-Ingli\u017c ikun irid jissie\u0127eb fin-Na\u0127la jag\u0127mel wisq tajjeb (\u2026) g\u0127aliex min twieled Malta u rada' ma' \u0127alib ommu l-ilsien Malti billi jaf jaqra b'ilsna o\u0127ra, m' g\u0127andu qatt imaqdar l-ilsien tieg\u0127u", "L\u2026", "Il-Malti \u0121urnalistiku' u l-Malti letterarju bdew jinfluwenzaw lil xulxin u sa ma qaleb is-seklu XX kien di\u0121\u00e0 \u017cviluppa l-\u0121urnali\u017cmu letterarju li nqeda bil- varjetajiet tal-pro\u017ca li kellha l-\u0127ila tirrakkonta \u0121rajja (jew avveniment), tinterpretaha u twassal tag\u0127rif fuqha' \u2014 u dan meta sa ftit qabel il-Malti ma kellu xejn, tant di lanqas biss kien jinkiteb.", "Dawn l-g\u0127amliet ta' pro\u017ca t\u0127alltu u twa\u0127\u0127du biex jakkomodaw l-istili kollha li s-seklu XX kellu b\u017conn.", "Mal-libert\u00e0 ta' l-istampa u t-titjib fl-edukazzjoni l-kondizzjonijiet so\u010bjali g\u0127all-qari bil-Malti tbiddlu sew $ Beda jkun hemm \u010birkulazzjoni u influwenzi akbar.", "Mal-mezzi moderni g\u0127all-\u0121bir ta' l-a\u0127barijiet, g\u0127all-istampar, u g\u0127ad- distribuzzjoni bil-\u0127effa, dehru opportunitajiet \u0121odda g\u0127all-\u0121urnali\u017cmu popolari \u2014 opportunitajiet li kellhom jittie\u0127du min\u0127abba li beda jkun hemm aktar nies litterati.", "U matul is-seklu XX il-Malti \u0121urnalistiku ma setax jibqa' biss fuq", "3: \u0120u\u017c\u010b Cassar Pullicino, ' Fil-Qasam \u0120urnalistiku Letterarju,' \u0120u\u017c\u010b Muscat Azzopardi (Malta: PIN, 1991) Kap 5.", "4 F'danix-xog\u0127ol b'Malti \u0121urnalistiku' qed nifhem l-u\u017cu tal-Malti fil-mezzi tax-xandir kollha (fuq ir-radju, fuq it-televixin, fuq l-internet, fil-gazzetti u fir-rivisti) bil-varjetajiet kollha tieg\u0127u (skond kif im\u0127addma fil-politika, il-kultura, il-kummer\u010b, il-moda, it-temp, il-finanzi, l-edukazzjoni, id-divertiment, e\u010b\u010b.) u bl-istili kollha li g\u0127andu b\u017conn (rapporti, kronaki, editorjali, artikli spe\u010bjali, ittri, avvi\u017ci, riklami, re\u010bensjonijiet, ri\u010betti, e\u010b\u010b.) kemm bil-kitba u kemm bil-kelma mitkellma.", "Ta' min jinnota li l-internet ju\u017ca \u0127afna mill-istil tal-gazzetti u r- rivisti.", "$ CharlesBriffa, 'Rhvthmic Patterns in Maltese Novels,' te\u017ci g\u0127ad-Dottorat, U ta' Malta, 1996, 144.", "4.", "Joseph M. Brincat, Il-Malti \u2014 Elf Sena ta' Storja (Malta: PIN, 2000) 171.", "7: Fl-1889 il-gazzetti Maltin kellhom \u010birkulazzjoni aktar mill-gazzetti Ingli\u017ci u ftit anqas mill- gazzetti Taljani: ara Geoffrev Hull, The Malta Language Question (Malta: Said International, 1993) 39.", "SETTEMBRU 2005", "il-karta imma kellu jid\u0127ol fix-xandir bil-\u0127oss u fix-xandir fuq l-iskrin.", "Il- \u0121urnali\u017cmu allura beda jkun anqas letterarju u anqas sofistikat minn dak tas- seklu ta' qabel.", "Beda jkun aktar popolari bl-appell tieg\u0127u g\u0127all-massa, aktar sensazzjonali u kultant aktar irresponsabbli (forsi g\u0127ax ma baqax jiddependi fuq l-abbonament tal-qarrejja imma beda jiddependi fuq ir-reklamar kummer\u010bjali).", "Illum fil-bidu tas-seklu XXI g\u0127andna bosta aktar varjetajiet ta' pro\u017ca li qeg\u0127din jit\u0127addmu fil-gazzetti, fir-rivisti, fuq l-internet, fuq ir-radju u fuq it-televixin $", "Imma l-kritika spissa li ssir fuq l-u\u017cu ''\u0127a\u017cin' tal-Malti fix-xandir' jist\u0127oqqilha konsiderazzjoni studju\u017ca.", "U biex nag\u0127mlu dan je\u0127tie\u0121 nibdew mill-bidu u ne\u017caminaw dawn il-prin\u010bipji u l-fatti: e kulllingwa to\u0127loq il-varjetajiet li jkollha b\u017conn is-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127ha; e hemm differenza bejn il-Malti mitkellem u l-Malti miktub; e ix-xandir \u017cviluppa r-re\u0121istru tieg\u0127u; e. ix-xandir jag\u0127mel xi \u017cbalji tal-lingwa.", "Wara, imbag\u0127ad, naraw x'tip ta' Malti g\u0127andu jintu\u017ca fil-\u0121urnali\u017cmu.", "Il-varjetajiet tal-lingwa", "Prin\u010bipju ewlieni fis-so\u010bjolingwistika huwa li kull lingwa to\u0127loq il-varjetajiet li jkollha b\u017conn is-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127ha. ''", "Minbarra g\u0127all-komunikazzjoni ta' kuljum, il-lingwa tintu\u017ca g\u0127al skopijiet spe\u010bjali g\u0127ax malli ji\u017cviluppaw aspetti \u0121odda l-lingwa trid tfassal mezzi biex tesprimihom.", "Hekk matul is-snin twieldu u kibru re\u0121istri jew stili spe\u010bjali marbutin mar-reli\u0121jon, mal-li\u0121i, mal-medi\u010bina, max-xjenza, max-xandir, mal-politika u mal-kummer\u010b.", "Fis-seklu XX faqqsu wkoll bosta \u0127idmiet ta' espressjoni f'dak li g\u0127andu x'jaqsam ma' oqsma b\u0127all- kompjuters, ir-reklamar u l-mu\u017cika popolari.", "Meta nanalizzaw lingwistikament dawn l-oqsma kollha ninteb\u0127u kif in-nies li ja\u0127dmu fihom i\u0127arsu lejn id-dinja tag\u0127hom.", "Kull varjet\u00e0 tal-lingwa mela g\u0127andha l-attitudnijiet tag\u0127ha u dan", "$ Fuq dan is-su\u0121\u0121ett tajjeb li wie\u0127ed jara x'g\u0127andu jg\u0127id Vijav K. Bhatia, Analvsing Genre: Language Use in Professional Settings (London: Longman, 1994) para.", "6.2.", "9 UXandir'u '\u0121urnali\u017cmu' (u d-derivazzjonijiet tag\u0127hom, 'xandar/a' u '\u0121urnalista/i') hawnhekk qeg\u0127din jittie\u0127du b\u0127ala sinonimi.", "F'dawn it-termini qed ninkludi l-kitba, l-iskrin, u l-hoss; ji\u0121ifieri, il-gazzetti, ir-rivisti, l-internet, it-televixin, u r-radju.", "Ukoll il-maskil \u0121eneralment jinkludi l-femminil.", "6 Victoria Fromkinu Robert Rodman, An Introduction to Language, 5 ed.", "(USA: Harcourt Brace College, 1993) Kap 7.", "19", "20", "IL-MALTI", "il-fatt jag\u0127ti \u0127jiel ta' kemm huma kbar ir-ri\u017corsi tal-lingwa li trid tla\u0127\u0127aq mal- b\u017connijiet spe\u010bjali li j\u0121ib mieg\u0127u l-progress.''", "L-idea ta' re\u0121istru lingwistiku tfisser li l-lingwa tvarja skond il-funzjoni tag\u0127ha u tinbidel f'sitwazzjonijiet differenti 2 Mela nistg\u0127u ng\u0127idu li l-Malti \u0121urnalistiku huwa re\u0121istru g\u0127ax huwa varjet\u00e0 tal-lingwa li ting\u0127araf skond l-u\u017cu tag\u0127ha.", "Imma rridu n\u017cidu wkoll li x-xandir kontemporanju jippre\u017centa firxa s\u0127i\u0127a ta' varjetajiet lingwisti\u010bi g\u0127ax insibu rapporti ta' a\u0127barijiet, kummenti editorjali, artikli informattivi, re\u010bensjonijiet ta' kotba u films, ittri, avvi\u017ci, riklami, programmi tat-televixin u tar-radju, listi ta' ri\u017cultati sportivi, djalogu f'kartuns, kompetizzjonijiet, ri\u010betti, dokumentarji, qari ta' letteratura, radjudrammi u feleplavs, kronaki ta' fatti u \u0121rajjiet, dibattiti, diskussjonijiet u seksik.", "Mela, filwaqt li n\u0127ossu li l-lingwa tax-xandir hija differenti mil-lingwa ta' oqsma o\u0127ra, b'dawn il-varjetajiet kollha ma tistax tg\u0127id li gazzetta jew stazzjon g\u0127andhom kollha stil wie\u0127ed, a\u0127seb u ara kemm tista' tg\u0127id li l-\u0121urnali\u017cmu g\u0127andu karatteristi\u010bi lingwisti\u010bi komuni g\u0127all-gazzetti u l-istazzjonijiet kollha.", "fIl-lingwa tal-\u0121urnali\u017cmu' g\u0127al \u0127afna tfisser stil li ma jintg\u0127o\u0121obx.", "Imma jekk irridu nkunu o\u0121\u0121ettivi je\u0127tie\u0121 in\u017commu f'mo\u0127\u0127na li l-Malti \u0121urnalistiku huwa re\u0121istru li fih varjet\u00e0 ta' \u0121eneri li juru r-rikkezza tal-lingwa.", "Insibu xebh superfi\u010bjali fil-gazzetti kollha li ji\u0121i min-natura tal-medium li jiddetta kundizzjonijiet ba\u017ci\u010bi b\u0127al tag\u0127rif ikkompressat fi spazju limitat ta' kolonni li jridu j\u017commu l-lingwa \u010bara biex tibqa' tinqara; b\u0127a\u017c-\u017camma ta' l-interess li titlob tipi kbar, strutturi drammati\u010bi, titli u sotto-titli, fotografija u paragrafi qosra; u b\u0127all-b\u017conn ta' informazzjoni friska.", "Dawn il-kundizzjonijiet jinfluwenzaw l-g\u0127a\u017cla tal-vokabolarju u l-grammatika.", "Ng\u0127idu a\u0127na, ikun hemm l-aktar sentenzi narrattivi (mhux mistoqsijiet jew esklamazzjonijiet) u jkun hemm u\u017cu tal-passat (minbarra fil-headlines u l-captions).", "Dawn huma r-restrizzjonijiet komuni g\u0127al kul\u0127add imma l-preferenzi stilisti\u010bi jvarjaw bil- bosta minn gazzetta g\u0127al o\u0127ra u minn stazzjon g\u0127al ie\u0127or. $", "4 G\u0127al espo\u017cizzjoni ddettaljata fuq il-varjetajiet tal-Malti ara Charles Briffa, 'L-Istilistika;' Lingwa u Lingwistika, ed.", "Karl Borg (Malta: KKM, 1998) Kap 8.", "2 Michael Alexander Kirkwood Hallidav, Angus Melntosh, Peter Strevens, The Linguistic", "Sciences and Language Teaching (London: Longman, 1964) 87.", "Kif g\u0127edt fil-bidu, je\u0127tie\u0121 isir studju komprensiv u kontinwu fuq il-lingwa tal-\u0121urnali\u017cmu biex", "jinkixfu bosta mit-tendenzi li g\u0127andhom ix-xandara.", "L-istudju jrid ikun kontinwu biex", "jimmonitorja l-u\u017cu tal-lingwa u l-abbu\u017ci fiha.", "L-istudju tal-Professur Edward Fenech,", "'Contemporarv Journalistic Maltese,' te\u017ci fuq l-i\u017cvilupp tal-Malti fil-\u0121urnali kontemporanji", "Maltin, U ta' Leeds, 1978, joffri bosta ideat siewja.", "SETTEMBRU 2005", "Il-mitkellem u l-miktub", "Il-lingwistika tag\u0127raf id-differenza bejn l-ilsien mitkellem u l-ilsien miktub.", "Il-mitkellem (il-medium primarju tal-lingwa) jindirizza s-smig\u0127 u l-miktub", "il-\u0127ars.", "U l-mod kif dawn it-tnejn jorganizzaw il-lingwa huwa differenti wkoll:", "il-mitkellem jinqeda bi\u017c-\u017cmien biex iwassal il-lingwa u allura l-lingwa to\u0127ro\u0121 malajr u ma ddumx te\u017cisti'' (jekk almenu ma tkunx \u0121iet irrekordjata b'xi mod), filwaqt li l-miktub jinqeda bl-ispazju u allura huwa \u0127idma laborju\u017ca u jdum", "je\u017cisti u jista' jin\u0121arr minn post g\u0127al ie\u0127or.", "I\u017c-\u017cew\u0121 modi (il-mitkellem u", "l-miktub) ji\u0121uorganizzati f'forom: il-\u0127sejjes li j\u0121orru l-mitkellem ji\u0121u organizzati", "b'tali mod li jsawru forom fi\u017c-\u017cmien; u l-marki jew l-g\u0127eliem li j\u0121orru l-miktub ji\u0121u organizzati b'tali mod li jsawru forom fl-ispazju.", "Issa l-lingwa \u0121urnalistika tinqeda bit-tnejn li huma u fil-ka\u017c tal-Malti g\u0127andna din is-sitwazzjoni f'dan ir-re\u0121istru:", "e Il-Malti mitkellem jinqeda bil-\u0127oss u jindirizza s-smig\u0127 fi\u017c-\u017cmien; u g\u0127alhekk g\u0127andna l-kelliema li jipprodu\u010bu l-lingwa u s-semmieg\u0127a li jir\u010bivuha: nisimg\u0127uh fuq ir-radju u fuq it-televixin.", "Il-mitkellem jista' jkun Malti spontanju (ji\u0121ifieri min jitkellmu ma jkunx ippreparat qabel) jew Malti moqri (ji\u0121ifieri l-Malti jinkiteb biex jinqara b'vu\u010bi g\u0127olja).", "e Il-Maltimiktub jinqeda bl-g\u0127eliem u jindirizza l-\u0127ars fl-ispazju; u g\u0127alhekk g\u0127andna l-kittieba li jipprodu\u010bu l-lingwa u l-qarrejja li jir\u010bivuha: naqrawh fil-gazzetti u r-rivisti, u fuq it-televixin'$ u l-internet.", "Il-vanta\u0121\u0121i li l-\u0121urnali\u017cmu ju\u017ca t-tnejn huma kbar.", "Il-Malti g\u0127andu bosta funzjonijiet x'jaqdi fis-so\u010bjet\u00e0 kontemporanja.", "Hemm diversi okka\u017cjonijiet meta l-kitba, g\u0127ax hi organizzata fl-ispazju (i.e. fuq il-karta jew fuq l-iskrin), twassal il-lingwa bl-a\u0127jar vanta\u0121\u0121 ta' l-istampar; u hemm okka\u017cjonijiet o\u0127ra meta l-Malti mitkellem ikun aktar effettiv.", "It-tnejn jikkumplimentaw lil xulxin, l-aktar fuq it-televixin.", "Imma t-tnejn g\u0127andhom l-awtonomija tag\u0127hom b\u0127ala mezz g\u0127at-twassil tal-lingwa.", "Sentenza miktuba ma g\u0127andha b\u017conn ta' ebda traduzzjoni fl-ilsien mitkellem sabiex tinftiehem minn dawk li huma litterati, u lanqas ma hemm b\u017conn li l-ewwel tkun mitkellma biex tinkiteb.", "G\u0127alkemm huwa minnu li ng\u0127idu li l-miktub jirrappre\u017centa l-mitkellem, il-miktub g\u0127andu", "W Danil-fattur jista' jkun ta' vanta\u0121\u0121 g\u0127ax \u017cball tal-lingwa wkoll ma jdumx je\u017cisti.", "Jekk imbag\u0127ad ix-xandar jibqa' jirrepetih l-i\u017cball allura jiffissah f'mo\u0127\u0127 l-udjenza.", "$$.", "David Abercrombie, Elements of General Phoneties (Edinburgh: Edinburgh UP, 1970) Kap 1.", "16 It-testi fuq it-televixin, b\u0127ala parti mir-rettorika tax-xandir, huma pro\u0121ett kollaborattiv bejn il- mitkellem u l-miktub: Len Masterman, Teaching the Media (London: Routledge, 1985) 152.", "21", "22", "Il-MALTI", "wkoll ir-regoli tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk ma g\u0127andniex nifhmu li l-funzjoni tal-kitba \u0127ija sempli\u010biment li tirrekordja l-mitkellem jekk irridu li l-lingwa tag\u0127na tkun effi\u010bjenti.", "Barra minn hekk huwa fatt stilistiku li l-\u0121urnali\u017cmu miktub jipprova (b'mod \u0121enerali) j\u017comm livell kemm kemm og\u0127la ta' formalit\u00e0 mill-\u0121urnali\u017cmu mitkellem.", "Ir-re\u0121istru \u0121urnalistiku", "Mela hawnhekk qeg\u0127din ng\u0127idu li l-Malti g\u0127andu r-re\u0121istru \u0121urnalistiku tieg\u0127u g\u0127ax fost il-\u0127afna funzjonijiet so\u010bjali o\u0127ra li g\u0127andu l-Malti jrid jaqdi x-xandir.", "L-u\u017cu tal-Malti f'dan il-qasam jiddetermina l-g\u0127amla tal-lingwa u\u017cata g\u0127al dan l-iskop.", "Mal-mixja ta\u017c-\u017cmien il-\u0121urnalisti draw jinqdew b'xi elementi li issa saru parti minn dan ir-re\u0121istru.", "Biex nie\u0127du idea ta' x'nifhmu b'elementi ta' re\u0121istru \u0127a nag\u0127ti dawn il-ftit e\u017cempji.", "Elementi ta' re\u0121istru fil-Malti mitkellem tax-xandir", "e. l-u\u017cu ta' strutturi sterjotipati: ''Se tisimg\u0127u bulettin s\u0127i\u0127 ta' a\u0127barijiet'; 'G\u0127adkom kif smajtu (isem il-programmi, pre\u017centazzjoni u produzzjoni (isem ta' persuna), bilan\u010b tekniku (isem ta' persunaf'; 'B'hekk \u0121ejna fi tmiem il-programm g\u0127al-lum''; ''Qabel intemmu dan il-bulettin nag\u0127tukom il-punti ewlenin'; ''Dan il-programm \u0121ie mi\u0121jub lilkom bil-kortesija ta' (isem) /mill-Awtorit\u00e0 tax-Xandir';'Tbqg\u0127u mag\u0127na' '\u0121entilment mog\u0127ti minn (..J7; 'G\u0127andna kollegament ma' (..J'; 'Nibqg\u0127u fix-xena internazzjonali'; 'Se nag\u0127mlu issa waqfa qasira g\u0127all-pubbli\u010bit\u00e0, wara nkunu mag\u0127kom b'aktar a\u0127barijiet'; 'Mill-\u0121did lura lejn l-istudjo'; ''Se ner\u0121g\u0127u ning\u0127aqdu mal-kollega tag\u0127na (isem) biex ja\u0121\u0121ornana dwar il-budget';", "e l-u\u017cu \u0127ieles ta' avverbji b\u0127al 'anzi' u 'intant': wie\u0127ed ikun qieg\u0127ed jaqra l-a\u0127barijiet u jitfixkel, u jg\u0127id ''anzi' biex jikkore\u0121i ru\u0127u (Il-Ministru ta' l-Edukazzjoni \u2014 anzi l-Ministeru ta' l-Edukazzjoni (..1');u 'intant' b\u0127ala avverbju huwa u\u017cat wisq biex jinqaleb is-su\u0121\u0121ett fl-a\u0127barijiet jew biex jg\u0127aqqad avveniment ma' ie\u0127or li mhux bilfors ikollu x'jaqsam ma' ta'", "U. Dawn l-e\u017cempji li \u0121ejjin instemg\u0127u l-bi\u010b\u010ba l-kbira fuq Radju Malta u fuq Super One News TV fl-20 ta' Novembru, 2000, u fuq Smash TV u Net News fil-15 ta' Novembru, 2000.", "SETTEMBRU 2005", "qablu ('Intant mix-xena lokali ng\u0127addi g\u0127ax-xena internazzjonali'); l-u\u017cu tal-verb fil-pre\u017cent meta jing\u0127ataw il-punti ewlenin fl-a\u0127barijiet: Malta tiffirma l-konvenzjoni kontra l-korruzzjoni'; 'Il-Ministru jippre\u017centa l-budget lill-Kamra tad-Deputati';", "l-u\u017cu ta' Malti bombastiku jew Malti drammatiku: ''Semg\u0127u minn fomm uffi\u010bjali x' g\u0127ajnuna l-Unjoni se toffri; 'Il-konvenzjoni tid\u0127ol fis-se\u0127\u0127 is-sena d-die\u0127la'; 'L-impjieg kien se ji\u0121i tterminat'; 'L-ekonomija qed ti\u017cbilan\u010bja ru\u0127ha'; F'temp ta' \u0127mistax biss inqabad ie\u0127or bid-droga'; \u20ac1..J jikkompetu g\u0127at-titlu presti\u0121ju\u017c'; ' f\u2026) \u010ba\u0127det kull konnessjoni ma' dan l-attakk'; \u20ac (\u2026J ma ta ebda indikazzjoni jekk hux se jmur lura''; 'Ir- riklami saru waqfa ta' pariri kummer\u010bjali';", "l-u\u017cu ta' '\u0121ie' jew ''kien' b\u0127ala aw\u017ciljarju quddiem parti\u010bipju passat ta' verb f'kostruzzjoni passiva: '\u0121ie maqbud; 'kien maqtul'; '\u0121ew mibg\u0127uta'; kienu misruqin'; 'kien imkisser'; fil-Malti letterarju aktar jintu\u017caw il-\u0126ames u s-Seba' Forom (inqabad, inqatel, intbag\u0127tu , insterqu, tkisser); \u010berti nomi (x'aktarx astratti) dejjem ikunu akkompanjati bl-istess a\u0121\u0121ettiv: Vattenzjoni me\u0127tie\u0121a'; 'awtoritajiet kompetenti'; 'falliment di\u017castru\u017c'; 'kura partikulari'; 'numru sostanzjali'; 'titlu presti\u0121ju\u017c';", "l-u\u017cu ta' ''jidher' u 'mistenni' meta l-fatti msemmija jkunu g\u0127adhom ma \u0121rawx: 'Il-pajji\u017ci msie\u0127ba huma mistennija li (\u202617; 'Jidher li l-unjon se taqbad triq o\u0127ra';", "l-u\u017cu ta' sentenzi twal li diffi\u010bli ssegwihom sew bis-smig\u0127.", "Hafna minn dawn l-elementi huma klixejiet jew binjiet sterjotipati fix-", "xandir.", "Malli jinstemg\u0127u mal-ewwel jing\u0127arfu b\u0127ala parti mil-lingwa mitkellma ta' fuq ir-radju jew ta' fuq it-televixin.", "G\u0127alhekk isiru elementi ta' re\u0121istru.", "U l-istess \u0127a\u0121a ti\u0121ri fil-gazzetti u r-rivisti.", "Elementi ta' re\u0121istru fil-Malti miktub tal-gazzetti'S", "l-u\u017cu ta' strutturi sterjotipati: 'Minn informazzjoni li g\u0127andu (isem il- \u0121urnal ..J 7; 'Sorsi qrib il-pulizija kkonfermaw li (..J 7; 'Sorsi ta' min joqg\u0127od/jorbot fuqhom L\u2026 7; 'Il-pulizija g\u0127adha qed tinvestiga (..", "7;", "l-u\u017cu ta' sentenzi twal u kkomplikati strutturalment: ''L-investigaturi", "W E\u017cempji me\u0127udin minn In-Nazzjon u L-Orizzont tal-11 ta' Novembru, 2000 u tat-13 ta'", "Novembru, 2000.", "23", "24 Il-MALTI", "mmexxija mill-Assistent Kummissarju lisem) \u2014 li ori\u0121inarjament nhar is-26 ta' Ottubru kellhom quddiemhom biss vann tal-Group 4 miftu\u0127 u karozza Hvundai gri\u017ca startjata \u2014 grazzi g\u0127ax-xog\u0127ol intensiv li g\u0127amlu waslu biex sabu l-flus.'", "Meta l-biera\u0127 kompliet tinstema' l-kaw\u017ca kostituzzjonali li qed tag\u0127mel il-General Workers' Union kontra l-Awtorit\u00e0 tax-Xandir, irri\u017culta li waqt li din dehrilha li kellha ti\u010b\u010bensura u \u017c\u017comm avvi\u017c ta' l-union milli jixxandar fuq l-istazzjonijiet televi\u017civi min\u0127abba l-kontenut politiku li kien fih, fl-istess \u0127in ma kellha l-ebda o\u0121\u0121ezzjoni g\u0127al dak kollu li kien qed jixxandar fuq l-istazzjon tal-Partit Nazzjonalista, NET TV, dwar l-istess kwistjoni';", "e titli/headlines kon\u010bi\u017ci u drammati\u010bi: bosta titli jinqdew bi strutturi telegrammati\u010bi ('Ras fanta\u017cma fi skipp'; 'Tlieta g\u0127all-Qorti''); titli o\u0127ra jinqdew bi strutturi li g\u0127andhom xi elementi nieqsa ('Il-kelb li \u0127asbuh ras ta' kadavru'; ''\u0126ati ta' serq minn karozzi');", "e l-u\u017cu tal-pre\u017cent fit-titli msawrin b\u0127ala sentenzi ming\u0127ajr full stops: Il-PM imur g\u0127al e\u017camijiet medi\u010bi fl-Istati Uniti'; 'Jaqa' bil-karozza minn fuq l-irdum ta' \u0126ad-Dingli; Tifta\u0127 il-kumpless Embassv'; 'Malta tfakkar il-vittmi ta\u017c-\u017cew\u0121 gwerer'; Tissa\u0127\u0127a\u0127 l-Iskwadra Marittima'; ''(Isemj i\u017comm it-titlu';", "e l-u\u017cu tal-verb fil-passiv: ''Skond ma ntqal fi stqarrija ma\u0127ru\u0121a mid- Dipartiment ta' l-Informazzjoni L\u2026 7; 'Fis-serqa hu rrappurtat li nsterqu ma\u017c-\u017cew\u0121 miljun dollaru fi flus kontanti (\u2026 7;", "e l-u\u017cu ta' Malti bombastiku li kultant jinqeda bit-tawtolo\u0121ija' g\u0127as- sensazzjonali\u017cmu: ''Matul il-\u0121urnata tal-biera\u0127 infeta\u0127 g\u0127all-ewwel darba L.2 7; Ir-rispons tal-pubbliku hu fenomenali'; 'Ji\u0121i fi tmiemu s-servizz tat-trasport pubbliku so\u010bjali'; 'Il-Pulizija qed ta\u0127dem fuq il-binarji xjentifi\u010bi u forensi\u010bi'; \u20ac (..J je\u0127odhom f'laboratorju xjentifiku'; L-investigaturi g\u0127andhom ikollhom stampa \u010bara u evidenza bi\u017c\u017cejjed biex jakku\u017caw lit- tielet wie\u0127ed''; 'Malta g\u0127andha tag\u0127ti l-kontribut fl-isfond internazzjonali tag\u0127ha f'\u0127idmiet umanitarji'; 'Laqg\u0127a maratona l\u2026 7; Min\u0127abba dan l-element il-Prim Ministru m'g\u0127andux mara imma sinjura'.", "\u0126afna minn dawn l-elementi hawn min iqishom \u017cbalji.", "Hawnhekk qed ninkludihom b\u0127ala elementi tar-re\u0121istru g\u0127ax donnhom issa saru karatteristi\u010bi", "tal-\u0121urnali\u017cmu.", "9.", "Tawtolo\u0121ija hija u\u017cu ta' kliem li jirrepeti elementi fis-sens li di\u0121\u00e0 je\u017cisti fis-senter \u017c.'il-", "\u0121urnata tal-biera\u0127' hija tawtologa g\u0127ax il-biera\u0127 hija \u0121urnata u g\u0127alhekk il-fra\u017ci 'il-\u0121urnata ta'' hija \u017cejda.", "SETTEMBRU 2005", "Minbarra l-elementi tar-re\u0121istru, kif di\u0121\u00e0 g\u0127edna, il-Malti \u0121urnalistiku g\u0127andu varjet\u00e0 s\u0127i\u0127a ta' \u0121eneri li juru l-wisg\u0127a lingwistika tal-lingwa.", "F'termini o\u0127ra, huwa ri\u017corsa g\u0127anja ta' tag\u0127rif lingwistiku.", "Min\u0127abba li ju\u017ca g\u0127add ta' \u0121eneri, il-Malti \u0121urnalistiku jrid jinqeda b'bosta stili. il-\u0121eneri jinkludu titli/ headlines, rapporti ta' a\u0127barijiet, rapporti ta' sports, editorjali, artikli spe\u010bjali, kummenti, ittri lill-editur, avvi\u017ci kklassifikati, riklami, re\u010bensjonijiet, rapporti tat-temp, rapporti fuq il-moda, rapporti finanzjarji, ri\u010betti, u o\u0127rajn.", "Is-su\u0121\u0121etti tar-rapporti u ta' l-artikli huma bosta: in\u010bidenti, di\u017castri, kriminalit\u00e0, kaw\u017ci l-qorti, politika, \u0127wejje\u0121 li jolqtu l-konsumatur, industrija, trejdjunjoni\u017cmu, it-turi\u017cmu, it-teatru, l-arti, il-mu\u017cika, il-letteratura, id- divertiment, l-ivvja\u0121\u0121ar, il-moda, il-films, l-ikel, il-\u0121nien, id-djar \u2014 g\u0127a\u017cla b\u0127al din tolqot lilkul\u0127add.", "L-istili m\u0127addma huma \u0127afna.", "U l-Malti \u0121urnalistiku jippermetti li jid\u0127lu fih re\u0121istri o\u0127ra u mhux l-ewwel darbali jinqeda b'elementi ta' varjetajiet o\u0127ra \u0127alli jispjega ru\u0127u a\u0127jar, g\u0127ax il-\u0121urnali\u017cmu huwa s-so\u010bjet\u00e0 lingwistika bil-varjetajiet tag\u0127ha kollha.", "Bi\u017c\u017cejjed ng\u0127id li fil-ftit gazzetti li e\u017caminajt g\u0127al din il-Konvenzjoni ltqajt, fost o\u0127rajn, mal-Malti legali ('L- importanza ta' x'ikollu f'mo\u0127\u0127u min jidher fuq kuntratt Wirt bid-dejn'), il-Malti mediku ('Id-dipressjoni'), il-Malti ta' l-amministrazzjoni (avvi\u017ci tal- qorti u tal-gvern), il-Malti sportiv ('Reb\u0127a sofferta g\u0127al B'Kara'), il-Malti tal- finanzi / ta' l-ekonomija, il-Malti ta' l-avvi\u017ci ('B'miket in\u0127abbru l-mewt (..1'), il-Malti tar-riklami, u l-Malti tal-kritika akkademika (''Postmoderni\u017cmu').0 Nag\u0127tu ftite\u017cempji biex nuru aktar \u010bar il-varjet\u00e0 tal-lingwa li qeg\u0127din nitkellmu fuqha:", "Il-konvenuti ressqu l-e\u010b\u010bezzjoni li l-kuntratt kien sar bi \u0127sieb li l-partijiet jaqsmu r-raba' li kellhom f'idejhom u dak kien li effettivament g\u0127amlu fil- kuntratt.", "S'issa nafu biss li fil-mo\u0127\u0127 g\u0127andna sustanza kimika, li nsej\u0127ulha Serotomin, li n-nuqqas tag\u0127ha jikka\u0121una din il-marda billi \u0121\u0121ib dwejjaq u g\u0127eja mentali.", "Ikun jaf kul\u0127add illi b'digriet tal-25 ta' Ottubru 2000 mog\u0127ti \u010aivili Prim' Awla, din il-Qorti ordnat il-pubblikazzjoni ta' l-estratt li jidher hawn ta\u0127t biex iservi ta' notifika skond l-Artikolu 187(3) tal-Kodi\u010bi tal-Pro\u010bedura u Organizzazzjoni \u010aivili (Kap 12).", "Doppjetta ta' (isemi fit-tieni taqsima bit-tieni goal jasal fit-93 minuta rat lil B'Kara jirb\u0127u partita sofferta g\u0127all-a\u0127\u0127ar kontra Naxxar li g\u0127al sieg\u0127a log\u0127ob", "4 E\u017cempji ta' dawn il-varjetajiet kollha wie\u0127ed jista' jsibhom fil-gazzetti kollha.", "25", "26", "Il-MALTI", "kienu bi plaver inqas.", "Kienu biss 6.7 fil-mija ta' l-investituri fil-Bor\u017ca li vvutaw favur il-proposta ta' xiri g\u0127all-prezz ta' 930 miljun Lira Sterlina li saret mill-Grupp OM ta' l-I\u017cvezja.", "B'niket in\u0127abbru l-mewt ta' (isem) mill-\u0126amrun li mietet il-biera\u0127 fl-Isptar San Luqa kkonfortata bis-Sagramenti Mqaddsa fl-g\u0127omor ta' 76 sena.", "G\u0127al kull destinazzjoni li tixtieq, biex issiefer fuq xog\u0127ol jew vaganza, il-Eurotours toffrilek is-servizzi kollha li tin\u0127tie\u0121.", "I\u017c-\u017cew\u0121 ideat fil-vi\u017civa Foucaultjana m'humiex sempli\u010biment \u017cew\u0121 kategoriji filosofi\u010bi, li jittraxxendu \u017c-\u017cmien.", "Intenni: il-\u0121urnali\u017cmu huwa so\u010bjet\u00e0 s\u0127i\u0127a, xibka ta' attivitajiet so\u010bjali li l-lingwa trid tie\u0127u \u0127siebhom kollha.", "U g\u0127alhekk il-\u0121urnali\u017cmu g\u0127andu r-responsabbilt\u00e0 tal-lingwa wkoll.", "L-i\u017cbalji fil-\u0121urnali\u017cmu", "Imma dan ma jfissirx li ma niltaqg\u0127ux ma' \u017cbalji.", "Anzi l-kritika spissa hija li", "l-\u0121urnali\u017cmu huwa mdewwed bl-i\u017cbalji u dawn qed isiru f'kull livell.", "\u0120u\u017c\u010b", "Diacono \u0121abar ktieb s\u0127i\u0127 ta' l-i\u017cbalji fil-\u0121urnali\u017cmu 77 Ta' min jinnota li xi", "e\u017cempji li ta Diacono Hum il-\u0121urnata ma g\u0127adniex inqisuhom g\u0127eltijiet, g\u0127ax", "element lingwistiku la jid\u0127ol fi\u010b-\u010birkulazzjoni u jkun irrepetut, jindara u", "joqg\u0127od sew g\u0127all-widna sa ma ji\u0121i biex ikun a\u010b\u010bettat.", "Biex wie\u0127ed jie\u0127u idea tal-kwantit\u00e0 ta' \u017cbalji li qeg\u0127din jitwettqu fil-Malti mitkellem u miktub bi\u017c\u017cejjed jag\u0127mel ftit \u0127in iqalleb minn stazzjon g\u0127al ie\u0127or u minn pa\u0121na g\u0127al o\u0127ra \u0127alli jara kemm f'sessjoni wa\u0127da jkollu \u0127ila ji\u0121bor.", "Ng\u0127idu a\u0127na,", "e fil-livellfonolo\u0121iku, smajna min ikkummenta li xi annawnser qalet ''qerq' minflok ''g\u0127erq,' u ie\u0127or qal 'jorganizza\u0127\u0127a' minflok 'jorganizzaha fqosma' minflok 'oqsma,' 'tara\u0127\u0127a' minflok 'taraha'; ver\u017cjonijiet o\u0127ra li nstemg\u0127u kienu ''olternattiva' minflok ''alternattiva,' '\u0120eneva' minflok '\u0120inevra';", "21 Hawnhekkirrid naqta' dawk l-i\u017cbalji li jag\u0127tu \u0127jiel ta' g\u0127a\u0121la fil-kompo\u017cizzjoni, \u017cbalji li b'qari a\u0127jar tal-provi setg\u0127u ji\u0121u evitati.", "Se nittratta biss dawk l-i\u017cbalji li jidhru spiss jew b'mod sistematiku.", "22: \u0120u\u017c\u010b Diacono, G\u0127eltijiet u Barbari\u017cmi fil-Malti (Malta: Veritas, 1977).", "SETTEMBRU 2005", "fejn tid\u0127ol l-ortografija, naraw kitbiet li ma ju\u017cawx il-karattri Maltin, niltaqg\u0127u ma' kliem spellut \u0127a\u017cin u ma' inkonsistenzi b\u0127alma dan l-a\u0127\u0127ar fuq it-televixin dehret il-kelma ''u\u017cura' l-ewwel miktuba bis-se ('usura'') mbag\u0127ad miktuba bi\u017c-\u017ce ('u\u017cura'); hemm programm fuq it-televixin jg\u0127idilna fx'gara llum' minflok fx'\u0121ara Ilum';9 f'gazzetta minnhom kelma fl-istess artiklu nkitbet tliet modi differenti ('li Speaker, 'l-iSpeaker,' 'l-Ispeaker'); u gazzetta o\u0127ra ta\u010b\u010betta fil-pa\u0121ni tag\u0127ha riklam s\u0127i\u0127 li ma ju\u017ca ebda karattru Malti;", "fil-livell morfolo\u0121iku niltaqg\u0127u ma' l-abbu\u017c ta' l-artiklu'' bil-Malti b\u0127al meta, ng\u0127idu a\u0127na, l-ismijiet tal-bliet u l-ir\u0127ula (spe\u010bjalment fir-rapporti tat-temp fuq it-televixin) jinkitbu ming\u0127ajr artiklu, u kultant anki meta hemm nomi o\u0127ra b\u0127al meta qrajt fuq Channel 12 dan l-avvi\u017c: ''Private titlaq fis-1.30 p.m. (ming\u0127ajr artiklu)'; f'dokumentarju fuq ix-xjenza l-qarrej qal 'fi\u017cikali' minflok 'fi\u017ciku'; u fl-a\u0127barijiet smajna li l-ministru mar ''personali' minflok 'personalment' (li huwa avverbju) fuq il-post tad-di\u017cgrazzja;", "fil-livell lessikali nsibu g\u0127a\u017cla ta' kliem minflok ie\u0127or b\u0127al meta annawnser tat-televixin qalet ''jid\u0127ol fis-se\u0127\u0127 l-episodju ta' (..J 7 minflok ''jibda l-episodju' \u2014 dan jista' jkun ka\u017c ta' bombasti\u010bit\u00e0; stazzjon minnhom ta \u0127ajr lill-kairsrplist li rran\u0121atix-'xahar' minflok ix-'xag\u0127ar'; u f'programm ie\u0127or tfajla sabet in-'novella' ta' Oliver Friggieri, \u0120i\u017cimin li Qatt ma Jifta\u0127, interessanti (dan huwa rumanzi);", "fil-livell sintattiku niltaqg\u0127u, fost o\u0127rajn, ma' l-u\u017cu \u017cbaljat tar-regoli li jmorru man-numri ('erbg\u0127in suldati'); u nuqqas ta' qbil bejn is-su\u0121\u0121ett u l-verb tieg\u0127u (gazzetta minnhom tg\u0127idilna: 'Opinjoni espressa f'madwar 500 kelma ji\u0121u a\u010b\u010bettati g\u0127al din il-pa\u0121na'; uo\u0127ra tg\u0127idilna: 'L-opportunit\u00e0 li dawn il-kundizzjonijiet ikunu e\u017caminati fid-dettall, fi kwalunkwe sfera ta' attivit\u00e0 ekonomika hu disponibbli b'diversi modi'; jew 'Il-Forzi Armati ta' Malta, li n\u0127olqu minn parti integrali ta' l-Armata Ingli\u017ca, \u017cammet \u0127afna mit-tradizzjonijiet');", "a", "4", "25", "26", "L-istazzjonijiet Maltin fuq it-televixin tant ma ju\u017cawx il-karattri Maltin fil-kitba tag\u0127hom li L-Akkademjatal-Malti u d-Dipartiment tal-Malti ta' l-Universit\u00e0 flimkien kitbu lill-istazzjonijiet kollha (u lill-gazzetti Ingli\u017ci li kultant ikollhom b\u017conn jiktbu xi kelma jew tnejn bil-Malti u ma ju\u017cawx il-fonts Maltin) biex i\u0127e\u0121\u0121uhom \u0127alli ju\u017caw il-karattri Maltin dejjem.", "Imma lanqas biss \u0127add minnhom ma indenja ru\u0127u jwie\u0121eb.", "Attitudni indifferenti li g\u0127andha \u0121\u0121ag\u0127alhom jisthu.", "Ara L-Orizzont 11 ta' Novembru, 2000: 7.", "Kitba s\u0127i\u0127a b\u0127al din ming\u0127ajr il-karattri Maltin tibg\u0127at l-ortografija tag\u0127na lura bi tmenin senal", "L-artiklu fil-Malti ja\u0127dem b\u0127ala prefiss tan-nom tieg\u0127u.", "E\u017cempju me\u0127ud minn Tanja Cilia, 'Brain Drain;' The Sundax Times 12 ta' Novembru, 2000.", "27", "28", "Il-MALTI", "e. ufil-livell semantiku \u0121ieli jkun hemm traskura\u0121ni fis-sens g\u0127ax xi element jintu\u017ca jew barra l-kuntest tieg\u0127u jew inkella jintu\u017ca \u017cejjed b\u0127al meta smajna annawnser ie\u0127or jav\u017ca li dokumentarju fuq it-televixin kien se jibda", "kapa tik", "f'nofs il-lejl ta' filg\u0127axija, 7 u o\u0127ra titfixkel bejn 'sessjoni' u ''sezzjoni.'", "Xandar tajjeb m'g\u0127andux jisfida l-konvenzjonijiet tal-lingwa ta' l-udjenza tieg\u0127u.", "Il-qarrejja, it-telespettaturi, u s-semmieg\u0127a kollha g\u0127andhom l-istennijiet tag\u0127hom fejn tid\u0127ol il-lingwa, avolja mhux kollha kemm huma jimxudejjem mal-konvenzjonijietformali tal-lingwa.", "Lingwa \u017cbaljata \u0121eneralment tfisser komunikazzjoni ineffettiva meta g\u0127andek massa ta' udjenza 2", "Traduzzjoni u innovazzjoni", "Il-pubbliku donnu jrid li l-\u0121urnalista jkollu l-le\u0127en tal-bniedem edukat.", "Imma fl-istess \u0127in irid ifittex li ma jkunx pedantiku u jinqeda b'Malti kontemporanju u sempli\u010bi li jinstema' \u010bar u frisk.", "Ma ju\u017cax il-lingwa tat-triq, imma lingwa li n-nies tista' tifhem bla ebda saram.", "\u0126afna mil-lingwa u\u017cata fil-\u0121urnali\u017cmu m'hi xejn \u010bara u friska, anzi trid \u0127afna kon\u010bentrazzjoni biex tifhimha kemm min\u0127abba l-istrutturi twal u kkomplikati u kemm min\u0127abba li bosta drabi l-Malti jkun tradott mill-Ingli\u017c.", "Meta nittradu\u010bu rridu noqog\u0127du attenti li ma nittraskurawx l-idjoma Maltija g\u0127ax inkella l-lingwa tinstema' m\u0121ebbda u barranija (e\u017c.", "'Il-ballun f'saqajn il-gvern').", "It-traduzzjoni titlob seng\u0127a u reqqa, u l-\u0121urnali\u017cmu g\u0127andu jinvesti f'dan il-qasam.", "Min\u0127abba traduzzjonijiet' mg\u0127a\u0121\u0121la u ta' kafkaf, il-Malti qed jitg\u0127abba", "27: E\u017cempju me\u0127ud minn Cilia.", "3 Xi\u0127addqallil-\u0121urnali\u017cmu mhux qieg\u0127ed biex jg\u0127allem il-lingwa.", "Dan huwa veru imma huwa fatt ukoll li l-\u0121urnali\u017cmu qieg\u0127ed jinfluwenza lill-pubbliku kif jitkellem u jikteb.", "Bi\u017c\u017cejjed insemmu li fl-e\u017camijiet it-tfal qeg\u0127din ida\u0127\u0127lu bosta elementi \u0121urnalisti\u010bi.", "Ta' min i\u017cid ukoll li l-\u0121urnalista m'g\u0127andux dritt jidde\u010biedi fuq il-lingwa.", "4.", "Fuqstazzjon tat-televixin il-kelma Ingli\u017ca crew darba kitbuha 'krew' minflok 'kru,' u allura qrajna: ''krew tekniku' ('kru tekniku').", "Din hija wa\u0127da mill-assurditajiet tal-\u0121urnali\u017cmu.", "30 Meta ni\u0121u g\u0127all-ismijiet tal-barranin nippruvaw nag\u0127mlu sens mag\u0127na nfusna.", "Per e\u017cempju, hawn min lill-Prin\u010bep Charles isejja\u0127lu l-Prin\u010bep Karlu (forma li ma ju\u017caha \u0127add hawn Malta \u0127lief fuq xi stazzjonijiet tat-televixin), imma dawn jinsew li 'Charles' huwa isem li jinsab bil- Malti wkoll: Charles Arrigo, Charles Clews, Charles Abela Mizzi, Charles Flores, Charles Coleiro, Charles Vella, Charles Spiteri\u2026 u \u0127add minna ma taqag\u0127lu f'mo\u0127\u0127u jg\u0127idilhom Karlu Arrigo, Karlu Clews, e\u010b\u010b. U bawn ti\u0121i l-assurdit\u00e0 tag\u0127na: wiehed Ingli\u017c Charles nag\u0127mluhielu \u2014Karlu' u lill-Maltin in\u0127alluhom Charlesijietl", "SETTEMBRU 2005", "b'bosta influwenzi barranin.", "Ma\u017c-\u017cmien dawn jindraw u jid\u0127lu sew fl- espressjoni Maltija, b\u0127alma \u0121ralhom l-espressjonijiet 'bdilta' fehmiet, 'grazzi g\u0127all-g\u0127ajnuna li ta' 'il-pussess tal-ballun,' u 'ta\u0127t dawn i\u010b-\u010birkustanzi.", "G\u0127all-bidu dawn ikunu \u017cbalji imma mbag\u0127ad bi\u017c-\u017cmien ji\u0121u a\u010b\u010bettati.", "Barra minn hekk, bosta strutturi kkomplikati huma barranin fil-bixra tag\u0127hom.", "Ara din is-silta kemm tinhass li hi traduzzjoni: ''G\u0127alkemm meta tinfara\u0121 se jo\u0127ro\u0121 \u0127afna demm, se jidher ikrah, se tiddellek, normalment tista' twaqqfu billi \u017c\u017comm imnie\u0127rek misdud g\u0127al xi 10 minuti.", "Il-\u0121urnali\u017cmu jista' wkoll ikun innovatur tal-lingwa.", "Meta jkun hemm xi kun\u010bett \u0121did (e\u017c. il-le\u0121ittimit\u00e0 tal-president il-\u0121did) il-\u0121urnali\u017cmu malajr jaqbad mieg\u0127u u, jekk jista', jaqilbu g\u0127all-Malti.", "G\u0127andu l-mezz biex jippopolarizzah u allura jxerrdu.", "G\u0127alhekk it-traduzzjoni trid tkun dinjitu\u017ca: tirrispetta l-Malti.", "Dawn huma xi e\u017cempji ta' innovazzjonijiet fil-\u0121urnali\u017cmu \u0127afna minnhom tradotti mill-Ingli\u017c: 'telefons\u010bellulari 'sirolo\u0121ista,' kummer\u010b globali 7 u 'l-aktar mistoqsija ta\u0127raq g\u0127all-Amerikani' Ta' min i\u017cid Hi l-kliem \u0121did li die\u0127el mill-Ingli\u017c qed jintegra ru\u0127u sew mal-Malti fil-\u0121urnali\u017cmu mitkellem u anki miktub: '(..J b'web sites li ma setg\u0127ux jg\u0127idu bi\u010b-\u010bert'; 'Miljuni ta' Amerikani marru online'; 'In-network tal-kumpannija f\u2026) 7", "9", "X'tip ta' Malti g\u0127andu jintu\u017ca fil-\u0121urnali\u017cmu2", "\u0126a nisimg\u0127u, qabelxejn, x'qalulna di\u0121\u00e0 xi kittieba.", "Fost il-kriterji li fassal g\u0127all-\u0121urnali\u017cmu Malti \u0120u\u017c\u010b Muscat Azzopardi fl-1877, kien hemm l-u\u017cu ta' Malti \u0127afif u mexxej li jil\u0127aq lil kul\u0127add u allura ma riedx ikun imxekkel minn kumplikazzjonijiet lingwisti\u010bi:", "Sabiex In-Na\u0127la Maltija tkun tog\u0127\u0121ob lil kul\u0127add, ma nag\u0127mlux kliem me\u0127ud mit-Taljan (kif jit\u0127addtu l-Belt) sabiex jifhmuna n-nies ta' l-ir\u0127ula; u mill- banda l-o\u0127ra nqisu li ma nag\u0127mlux minn dak il-kliem Malti, li fil-Belt ma jiftehemx (\u2026).'", "Il-moderazzjoni fil-lingwa kellha tag\u0127ti xejra ta' Malti li ma jxekkilx il-komunikazzjoni fost il-pubbliku \u0121enerali:", "ji Cassar Pullicino 34.", "29", "30", "Il-MALTI", "Min jikteb bil-Malti u la g\u0127andu ju\u017ca kliem Taljan li ma jifhmux in-nies ta' l-ir\u0127ula u lanqas kliem Malti li ma jifhmux in-nies tal-bliet.", "Min irid jiftiehem ma' kul\u0127add ju\u017ca dak il-kliem li jafu xi jfisser sewwa fl-ibliet u sewwa fl- ir\u0127ula, Mill-banda l-wa\u0127da trid ta\u0127rab il-kliem Malti li tum intesa g\u0127al koliox (..J mill-banda l-o\u0127ra trid ta\u0127rab it-Taljan \u017cejjed u ma dda\u0127\u0127lux \u0127lief fejn ti\u0121i b\u017connu bilfors (\u2026l la Malti minsi u lanqas Taljan i\u017c\u017cejjed (\u2026l mela kollox bil- qies \u2014 kollox skond il-b\u017conn li ninsabu fih \u2014 kollox g\u0127all-\u0121id, u biex dejjem niftiehmu mill-a\u0127jar li nistg\u0127u. $", "Muscat Azzopardi mill-bidunett stabbilixxa li l-Malti \u0121urnalistiku", "m'g\u0127andux ikun Malti safi u lanqas Malti mimli interferenzi minn lingwi o\u0127ra.", "U Ninu Cremona (1880-1972), l-arkitett ewlieni ta' l-ortografija kif imfassla mill-Akkademja tal-Malti, jifta\u0127 aktar fuq dan l-argument:", "Fil-kitba Maltija f\u2026) g\u0127andna, kemm jista' jkun, noqog\u0127du g\u0127al dak li titlob il-grammatika.", "Infittxu, fejn jista' jkun ukoll, li ma ninqdewx bi kliem barrani, fejn l-istess kelma Maltija tista' taqdina tajjeb jew a\u0127jar.", "Il-Malti jibqa' safi meta l-kelma taqbel ma' dak il-le\u0127en u l-a\u010b\u010bent li jridhom ilsienna.", "Ma g\u0127andux x'jaqsam jekk il-kelma hija barranija, mislufa (sic.), qadima jew \u0121dida, \u0121ejja mill-Grieg, mil-Latin, mit-Taljan jew mill-Fran\u010bi\u017c: jekk hi toqg\u0127od u tie\u0127u s-sura Maltija, nistg\u0127u ng\u0127idu li hi safja $", "Cremona hawnhekk jag\u0127ti definizzjoni \u0121dida ta' 'Malti safi'': mhux Malti", "Semitiku bit-twarrib tal-Malti non-Semitiku, imma Malti Semitiku u non- Semitiku li joqg\u0127od sew g\u0127all-istrutturi u s-sistemi ta' lsienna.", "U darba o\u0127ra Cremona tkellem fuq il-'\u0127tie\u0121a ta' kliem modern fil-Malti' li jag\u0127ti 'sura u \u0127ajja s\u0127i\u0127a u qawwija' lil ilsienna li jrid jimxi u jaqbel ma\u017c-\u017cminijiet $ L-argument ta' Randolph Quirk (li kien Professur ta' l-Ingli\u017c fl-Universit\u00e0 ta' Londra) fuq il-lingwa safja g\u0127adu jg\u0127odd \u0127afna g\u0127al-lum:", "Being receptive to foreign linguistic influence does not mean that a language is decadent and impure, its speakers weak and losing their identitv: but rather", "A 33", "Cassar Pullicino 27-28.", "Ninu Cremona, ''X'inhu l-Malti Safi,' Rand u Ri\u0127an (Malta: Aquilina, 1945) 189.", "Din kienet ta\u0127dita li Cremona kien ta f'laqg\u0127a ta' L-Akkademja tal-Malti fl-1 ta' Marzu, 1925, f'Palazzo de la Salle.", "Ninu Cremona, 'Folkloru Lsien Malti/' Rand u Ri\u0127an, 195.", "Din kienet ta\u0127dita o\u0127ra li ta fl-24 ta' April, 1940.", "SETTEMBRU 2005", "that the members of the speech communitv are keenlv alive to what is going on in the world and eager to keep pace with cultural developments else-", "where.55", "Ma nistg\u0127ux immorru kontra l-kurrent tal-progress, u rridu naraw u n\u0127ossu kull element \u0121did li jid\u0127ol fil-lingwa b\u0127ala element li sar tag\u0127na la jkun intg\u0127a\u0121en sew fis-sistema lingwistika tag\u0127na \u2014 ji\u0121ifieri, la jkunu a\u010b\u010bettawh u tawh il-karatteristi\u010bi tag\u0127hom il-fonolo\u0121ija, il-morfolo\u0121ija il-lessiku is-sintassi, u s-semantika, u drabi wkoll l-ortografija.", "Fuq kollox, l-element im\u0127allat jarrikkixxi l-lingwa u juri li a\u0127na mqajmin g\u0127all-bidliet li jse\u0127\u0127u fis-so\u010bjet\u00e0 kontemporanja.", "Biss id-d\u0127ul ta' elementi bla b\u017conn \u2014 u dawn jistg\u0127u jaslu kemm g\u0127ax jitnissel kliem \u0121did minn g\u0127eruq Semiti\u010bi qodma u kemm g\u0127ax nimpurtaw kliem meta di\u0121\u00e0 g\u0127andna tag\u0127na li qed jaqdina tajjeb \u2014 g\u0127andu jitwaqqaf u nsa\u0127\u0127u li g\u0127andna.", "Meta ni\u0121u g\u0127all-istil tal-kitba dan irid jaqbel max-xejra tematika biex it-ton jing\u0127o\u0121ob u jkun xieraq.", "Nikkwotaw \u017cew\u0121 fehmiet komplementari ta' Herbert Ganado (1906-1979), fuq dan is-su\u0121\u0121ett.", "L-ewwel wa\u0127da, imfissra fil-Le\u0127en is-Sewwa ta' l-14 ta' Settembru, 1952, hija din:", "Il-\u0121urnal hu \u0127abib u mhux predikatur.", "Il-\u0121urnal mhux qieg\u0127ed hemm \u0127alli jippriedka, g\u0127aliex il-priedki jsiru fil-knejjes,imma l-\u0121urnal Kattoliku g\u0127andu jkun jaf jindiehes u jaqbad lil kull \u0127abib tieg\u0127u labranzetta u jiddiskuti mieg\u0127u u jifra\u0127 mieg\u0127u u jag\u0127li mieg\u0127u u meta hemm b\u017conn jis\u0127on jew jentu\u017cja\u017cma ru\u0127u mieg\u0127u u jie\u0127u gost mieg\u0127u u ji\u010b\u010bajta u jid\u0127ak mieg\u0127u $", "Fid-19 ta' Frar, 1955 imbag\u0127ad kiteb hekk:", "\u0126a\u0121a sabi\u0127a illi wie\u0127ed, sew meta jikteb u sew meta jirrispondi, ju\u017ca l- argumenti u jipprova jipperswadi billi jirra\u0121una.", "I\u017cda ladarba l-\u0121urnali\u017cmu ma hux trattat ta' lo\u0121ika, imma \u0127a\u0121a \u0127ajja u mg\u0127a\u0121\u0121la, huwa wisq naturali li l-istil ikun ftit jew xejn fuq ru\u0127u.", "U sa hawn kollox sew ukoll.", "Basta ma ji\u0121ux u\u017cati \u017cew\u0121 armi li huma ferm baxxi u li ma huma xejn onesti, Wa\u0127da li jsiru attakki jew allu\u017cjonijiet offensivi personali.", "U l-o\u0127ra li ji\u0121u mdawra l-fatti biex lil min trid tolqot i\u0121\u0121ieg\u0127lu jg\u0127id dak li ma qalx $", "$ Randolph Quirk, The Use of English (London: Longmans, 1968) 36.", "36 Herbert Ganado, Jien In\u0127obb Nitkellem Mag\u0127kom.", "It-Tieni Ktieb (Malta, 1985) 15.", "9.", "Ganado 221.", "31", "32", "Il-MALTI", "Dan l-istil li qed jissu\u0121\u0121erixxi Ganado huwa stil kollaborattiv, ji\u0121ifieri stil ta' pro\u017ca li jinqeda b'mekkani\u017cmi li jibnu kollaborazzjoni bejn l-awtur u l-qarrej. $ L-istil \u0127abib ta' kul\u0127add jinqeda b'ton informali meta \u010b-\u010birkustanzi jitolbu hekk u b'ton formali meta \u010b-\u010birkustanzi jitolbu mod ie\u0127or imma f'kuli ka\u017c l-istil m'g\u0127andux ikun offensiv jew wie\u0127ed ta' tag\u0127wi\u0121 ta' fatti.", "B'hekk l-istil kollaborattiv isa\u0127\u0127a\u0127 ir-rabta bejn il-\u0121urnalista u l-qarrej, u jibqa' \u0127abib.", "Il-Malti \u0121urnalistiku g\u0127andu jkun ming\u0127ajr\u017cbalji.", "Fl-1973 Oliver Friggieri, fil-Problemi ta' Llum, kiteb hekk:", "Il-bi\u010b\u010ba l-kbira tal-\u0121urnalisti ma jafux jiktbu bil-Malti.", "Wie\u0127ed bi\u017c\u017cejjed jifta\u0127 kull \u0121urnal bil-Malti u jsib ta\u0127bila s\u0127i\u0127a f'kull aspett ta' l-ilsien miktub: ta\u0127wida sintattika, ortografija \u0127a\u017cina, vokabolarju mag\u0127\u017cul \u0127a\u017cin, kliem barrani g\u0127al xejn b'xejn,u x'naf jien.", "Dan ifisser li g\u0127andna mastrudaxxi li ma jafux isammru, \u017cebbieg\u0127a li ma jafux jaqbdu pinzell.", "G\u0127aliex il-g\u0127odda tal- \u0121urnalista hija l-kelma u l-kelma biss.", "Jekk ma jafx i\u0127addimha se jfalli bla ebda dubju.", "U jidhirli li bosta u bosta \u0121urnalisti tag\u0127na ilhom li fallew \u2014 b\u0127alma ji\u0121ri sikwit lil xi politi\u010bi wkoll \u2014 g\u0127aliex ma jafux i\u0127addmu l-g\u0127odda li taqbel ma' l-iskop tag\u0127hom. $", "L-istess \u0127a\u0121a nistg\u0127u ng\u0127idu llum u ninkludu lix-xandara kollha g\u0127ax \u0127afna minnhom qeg\u0127din i\u0127addmu Malti li mhux dejjem qed ikun mirqum bi\u017c\u017cejjed u l-i\u017cbalji g\u0127adna nsibuhom f'kull livell tal-lingwa.", "Biex ni\u0121bru kollox fil-qosor, nisiltu (minn dawn il-kummenti li g\u0127adna kemm rajna) tliet prin\u010bipji ewlenin fuq il-Malti \u0121urnalistiku:", "e. il-Malti jrid jiftiehem minn kul\u0127add; e. it-t\u0127addim tal-Malti jrid ikun bla \u017cbalji; e. l-istil irid ikun kollaborattiv.", "L-g\u0127ajta hija g\u0127al lingwa \u0127afifa u bla \u017cbalji.", "Din hija g\u0127ajta biex il-lingwa tkun tinftiehem ming\u0127ajr tbatija, mhux biex tkun sempli\u010bi li allura tispi\u010b\u010ba tkun banali.", "Il-\u0121urnalista jrid isib (sakemm ikun possibbli) l-e\u0127fef lingwa li jista' biex iwassal l-ideat, l-opinjonijiet, l-a\u0127barijiet, u l-messa\u0121\u0121i tieg\u0127u.", "Ng\u0127idu", "35.", "G\u0127al spjegazzjoni a\u0127jar fuq is-su\u0121\u0121ett ara Charles Briffa, Il-Pro\u017ca b\u0127ala Arti (Malta: PEG, 1998) 15-18.", "3.", "Oliver Friggieri, 'Il-Problemi tal-\u0120urnali\u017cmu Malti' riprodott f'\u0120or\u0121 Mifsud, Fommu bil- G\u0127asel (Malta: PEG, 1981) 5-6; l-artiklu me\u0127ud mill-Problemi ta' Llum 13.10.1973: 202.", "4 Diacono.", "SETTEMBRU 2005", "a\u0127na, minflok ma jg\u0127id ''ji\u0121i fi tmiemu s-servizz tat-trasport pubbliku so\u010bjali' jg\u0127id sempli\u010biment ''jintemm it-trasport pubbliku '", "Minn dak li rajna sa issa l-Malti \u0121urnalistiku jinqeda bil-qafas standard u stabbilit tal-lingwa'' u b'elementi ta' re\u0121istru u b'elementi varjati.", "Id-differenza bejn \u017cew\u0121 gazzetti", "Hawnhekk m'a\u0127niex niddiskutu l-kontenut tal-\u0121urnali\u017cmu imma kif dak il-kontenut qed jitwassal, u nifhmu li l-kontenut u l-lingwa li qed twassal dak il-kontenut ma jistg\u0127ux jinfetqu minn xulxin g\u0127al kollox. \u20ac Meta jing\u0127a\u017cel avveniment biex jit\u0127abbar fil-pubbliku l-\u0121urnalista jrid jag\u0127\u017cel l-istil li jkun jixraq biex jie\u0127u li jista' mi\u010b-\u010birkustanza u j\u017comm l-interess.", "Imma hawnhekk irridu naraw mhux x'qed jinkiteb imma kif qed jinkiteb.", "U biex naraw kemm ivarjaw il-gazzetti wa\u0127da minn o\u0127ra nisiltu l-ewwel paragrafu ta' l-istess bi\u010b\u010ba a\u0127bar minn \u017cew\u0121 gazzetti differenti u nag\u0127mlu xi osservazzjonijiet.", "L-a\u0127bar mag\u0127\u017cula hija ta' \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li waqa' b'karozza minn fuq irdum.", "(A) \u017bag\u0127\u017cug\u0127 ta' 19-il sena mis-Swieqi kien salvat minn membri tal-Forzi Armati Maltin wara kmieni l-biera\u0127 filg\u0127odu waqa' bil-karozza tieg\u0127u g\u0127all-irdum ta' \u0126ad-Dingli.", "Hu ttella' b'\u0127elikopteru ttie\u0127ed l-Isptar San Luqa g\u0127all-kura $", "(B) (Isem),\u017cag\u0127\u017cug\u0127 ta' 19-il sena mis-Swieqi, jinsab fil-periklu imminenti tal-mewt wara li kmieni l-biera\u0127 fil-g\u0127odu \u0121ie salvat mill-membri tas- salvata\u0121\u0121 minn ta\u0127t l-irdum ta' \u0126ad-Dingli fejn diversi sig\u0127at qabel waqa' bil-karozza tieg\u0127u b'kollox g\u0127oli ta' madwar tmien sulari $.", "Gazzetta (A)- tu\u017ca \u017cew\u0121 sentenzi: strutturi kkoordinati fit-tieni sentenza, u fl-ewwel struttura ewlenija u o\u0127ra subordinata; l-element li jintrodu\u010bi s-subordinazzjoni huwa ''wara' li ja\u0127dem b\u0127ala kon\u0121unzjoni li normalment ikollha l-parti\u010bella 'li'' mag\u0127ha ('wara 1i').", "Tu\u017ca wkoll il-forma passiva tal-", "339 6,", "verbi ('kien salvat, ''ttella'' 'ttie\u0127ed') li tenfasizza aktar l-impersonalit\u00e0 ta'", "4 Danil-qafas fih l-istrutturi (e\u017c. l-binjiet morfolo\u0121i\u010bi) u s-sistemi (e\u017c. l-pronomi mag\u0127\u017culin) tal-", "Malti u kull varjet\u00e0 lingwistika ma tistax tiksirhom.", "4: Keith Waterhouse, On Newspaper Stvle (Middlesex: Penguin, 1993) 37. $ In-Nazzjon 13 ta' Novembru, 2000: 1.", "4 L-Orizzont 13 ta' Novembru, 2000: 1.", "33", "34", "Il-MALTI", "l-a\u0127bar donnu l-\u0121urnalista jrid jibqa' biss osservatur \u2014 ji\u0121ifieri l-forma passiva", "\u017c\u017cid ma' l-o\u0121\u0121ettivit\u00e0 tal-kitba.", "Il-forma attiva ('Membri tal-FAM salvaw", "\u017cag\u0127\u017cug\u0127 (\u2026) tellg\u0127uh b'\u0127elikopter u \u0127aduh l-Isptar (\u2026).) donnha aktar tixraq lill-\u0121urnali\u017cmu mitkellem milli lill-miktub g\u0127ax hemm grad ta' formalit\u00e0 anqas fiha.", "Gazzetta (B)\u2014 tu\u017ca sentenza wa\u0127da twila bi strutturi subordinati mimlijin dettalji.", "Il-forma passiva tintu\u017ca hawnhekk ukoll, per\u010b mhux bl-istess enfasi ta' gazzetta (A).", "Il-binja tal-paragrafu tag\u0127ti bixra stramba lill-a\u0127bar: 'T\u2026) jinsab fil- periklu imminenti tal-mewt wara li (\u2026) \u0121ie salvat mill-membri tas-salvata\u0121\u0121 (\u2026,7 struttura li tista' tag\u0127ti l-impressjoni li l-membri tas-salvata\u0121\u0121 kienu l-kaw\u017ca tal- periklu.", "Din il-ver\u017cjoni tu\u017ca seba' fra\u017cijiet nominali kkomplikati.", "Ta' min jg\u0127id ukollli gazzetta (A) tiddeskrivi l-qag\u0127da tal-midrub b\u0127ala wa\u0127da stabbli u (B) tiddeskrivih li qieg\u0127ed fil-periklu imminenti tal-mewt\u2014 tg\u0127id ifissru l-istess dawn7 Anki fil-per\u010bezzjoni tal-\u0121urnalisti nsibu d-differenza: (A) tg\u0127idilna li 'waqa' (\u2026J g\u0127all-irdum' (l-angolu tal-vista qieg\u0127ed 'l isfel biex jimplika l-im\u0121arraf jew l-im\u0127arbat mitluq), u (B) li jaqa' minn fuq l-irdum (l-angolu tal-vista tieg\u0127u qieg\u0127ed mill-g\u0127oli biex jimplika \u0121arf f'g\u0127ammieq (jew pre\u010bipizzju).", "Differenzi o\u0127ra bejn dawn i\u017c-\u017cew\u0121 gazzetti:", "(A)- in-nies ta' I\u017crael issej\u0127ilhom 'Israeljani'; tikteb 'karrozza'; kliem bl- Ingli\u017c tistampah bil-korsiv; titfixkel fir-regola ta' l-artiklu li jinheme\u017c ma' kliem barrani ('li Speaker'); l-a\u0127barijiet huma aktar fil-qosor g\u0127ax l-interess huwa fuq l-essenzjal ta' kull a\u0127bar.", "(B)s in-nies ta' I\u017crael issej\u0127ilhom 'T\u017craeliti'; tikteb 'karozza''; kliem bl-Ingli\u017c t\u0127allih kif inhu; tapplika r-regola tal-vokali tal-le\u0127en anki fejn m'hemmx vokali tal-le\u0127en, meta l-vokali tkun parti mill-kelma (e\u017c. ''\u0127addiema nvoluti''); l-a\u0127barijiet mimlijin deskrizzjonijiet u narrazzjoni g\u0127ax tag\u0127fas \u0127afna fuq id-dettalji ta' kull a\u0127bar.", "Barra minn hekk, it-tnejn jevitaw il-kollokjali\u017cmi u joffru superfi\u010bjalit\u00e0 fil- \u0127sieb u pre\u017centazzjoni sensazzjonali.", "Fl-istess \u0127in jag\u0127tu \u0127jiel ta' g\u0127a\u0121la fil- kitba tag\u0127hom.", "Meta \u0121ejt biex nikkwantifika l-\u0127ila g\u0127all-qari ta\u017c-\u017cew\u0121 gazzetti ewlenin bil-Malti \u0127adt l-editorjali u kkalkulajthom skond il-Gunning's Fog Index.", "Sibt li:", "il-livell tal-qari ta' (A) huwa ta' 10;", "il-livell tal-qari ta' (B) huwa ta' 16.", "Dan ifisser li l-editorjal mag\u0127\u017cul ta' (B) jitlob livell tal-qari \u0127afna og\u0127la minn dak ta' (A).", "Fi kliem ie\u0127or, il-lingwa hija itqal f' (B) milli f'(A).", "SETTEMBRU 2005", "Konklu\u017cjoni", "Il-Malti \u0121urnalistiku jappella g\u0127all-pubbliku \u0121enerali, mhux b\u0127al re\u0121istri o\u0127ra li huma indirizzati g\u0127al udjenza i\u017cg\u0127ar, silettiva u x'aktarx spe\u010bjalizzata.", "Jinqeda bl-elementi tal-lingwa standard imma g\u0127andu l-elementi tieg\u0127u wkoll.", "G\u0127andu jippre\u017centa lingwa attwali: kurrenti u friska g\u0127ax jittratta su\u0121\u0121etti differenti u su\u0121\u0121etti \u0121odda li jag\u0127tu lok g\u0127all-innovazzjoni; mela jista' jkun fattur ta' bidla.", "G\u0127alhekk huwa importanti li l-\u0121urnalista jkun imkisser fil- lingwa.'5 Nissu\u0121\u0121erixxu programm intensiv fil-lingwa'$ biex ji\u0121u evitati l-i\u017cbalji u biex jintu\u017ca Malti \u0127afif, pro\u010bess kontinwu ta' monitorjar biex il- Malti jibqa' jintu\u017ca tajjeb; konsultazzjoni kontinwa l-aktar fejn jid\u0127lu affarijiet ta' traduzzjoni; tag\u0127lim a\u0127jar g\u0127all-\u0121urnalisti; l-awtoritajiet jistabbilixxu kriterji ta' g\u0127a\u017cla u jo\u0127olqu e\u017cami xieraq g\u0127all-impieg tal-\u0121urnalisti 57", "Studju ppre\u017centat g\u0127at-Tieni Konvenzjoni ta' The Malta Press Club (23 ta' Novembru, 2000).", "$ Bosta e\u017cempji o\u0127ra minbarra dawk li tajt \u0127ar\u0121u ming\u0127and l-g\u0127alliema tal-Malti fil-kors ta'", "a\u0121\u0121ornament 2000, meta g\u0127amlu anali\u017ci tat-ta\u0127dit u l-kitba fuq il-mezzi tax-xandir.", "Dan irid jinkludi l-Malti miktub u mitkellem fil-mezzi kollha tax-xandir u l-istili differenti li jkunu jixirqu lill-varjetajiet li semmejna.", "Xi w\u0127ud minn dawn is-su\u0121\u0121erimenti tqajmu fis-seminar ta' L-Akkademja tal-Malti li kien sar fit-13 ta' Novembru, 1999.", "Ara Charles Briffa, ed., Ilsien Qadim f'Millennju \u0120did (Malta: Akkademja tal-Malti, 2000) 55, 67.", "ar", "35"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Il-Malti fil-\u0121urnali\u017cmu miktub u mitkellem.pdf"}
{"text": ["Il-Qawwa tal-Malti", "CHARLES BRIFFA", "Albert Camus (1913-1960), rumanzier, drammaturgu, esejista, u \u0121urnalista, kiseb il-fama tieg\u0127u min\u0127abba li f'kitbietu rnexxielu ja\u0127taf u jesprimi l-burdati u l-preokkupazzjonijiet tal-kontemporanji tieg\u0127u.", "Forsi lil Camus nafuh l-aktar b\u0127ala rumanzier.", "L'Etranger (1942) jittratta ra\u0121el ikkundannat g\u0127all-mewt min\u0127abba qtil li g\u0127amel \u0127iltu kollha jipprova li ma jwettaqx, imma wkoll min\u0127abba li hu l-barrani f'so\u010bjet\u00e0 ipokrita u b\u0127ala l-barrani jirrifjuta li jikkonforma mal-valuri foloz tag\u0127ha.", "Imbag\u0127ad f'La Peste (1947), li jag\u0127tina dehra ta' pesta b'referenza g\u0127all-okkupazzjoni Nazista u l-\u0127ajja umana \u0121enerali, insibu ribelljoni f'g\u0127amla ta' tli\u0121\u0121im erojku li jlibbes id-dinjit\u00e0 umana lill- bniedem u jikkomunika tifsir xieraq fl-e\u017cistenza umana permezz ta' kooperazzjoni so\u010bjali.", "Perd Camus huwa esejista mill-iprem u xi w\u0127ud mill- kitbiet filosofi\u010bi tieg\u0127u jiddefinixxu l-idea tieg\u0127u ta' l-assurd li toqrob lejn l- e\u017cistenzjali\u017cmu, g\u0127alkemm Camus ma ried qatt li jitlaqqam e\u017cistenzjalista - tant li anki \u0127adha kontra Sartre fl-1952.", "L-assurd huwa aktarx il-punt tat-tluq u fix-xog\u0127lijiet tieg\u0127u jidher l-g\u0127aw\u0121 uman (f'g\u0127amla ta' qag\u0127diet diffi\u010bli li minnhom ftit hemm \u0127arba) u t-tfittxija biex jin\u0127eles dak l-g\u0127aw\u0121.", "Hawnhekk jinteressawna l-esejs tieg\u0127u g\u0127ax Dr Toni Aquilina tana l-ver\u017cjoni bil-Malti ta' \u0121abra minnhom.", "A\u0127na u naqraw Is-Sajf (Malta, 1997) in\u0127ossu umani\u017cmu naturali u m\u0127abba Mediterranja g\u0127all-\u0127ajja.", "L-ambjent huwa Mediterranju u fit-traduzzjoni l-atmosfera s\u0127una u mdawla to\u0127ro\u0121 ukoll b' siltiet b\u0127al ''trab, \u017crar, u s\u0127ana' (p.4), 'I\u017c-\u017ciffa, il-bjuda tal-berwieq, l-ik\u0127al karg tas- sema' (p.26), ''lejla wa\u0127da sajfija u re\u017c\u017cie\u0127a ta' Frar' (p. 34), ''l-ilma g\u0127ammiexi tal-ba\u0127ar' (p.54), u o\u0127rajn li juru kemm il-klima tal-Mediterran qieg\u0127da fil- vini ta' Camus.", "It-traduttur \u0127are\u0121 din il-bixra mentali fil-ver\u017cjoni tieg\u0127u g\u0127aliex (ma ninsewx) hu wkoll huwa bniedem Mediterranju.", "U l-umani\u017cmu ta' Camus baqa' jin\u0127ass fit-traduzzjoni min\u0127abba l-istil tal-Malti mag\u0127\u017cul.", "Aquilina \u0127a \u0127sieb l-elementi stilisti\u010bi g\u0127ax kien hemm il-\u0127tie\u0121a li jvarja t-ton: daqqa konver\u017cazzjonali, kultant deskrittiv, u spiss poetiku.", "B'dan il-mod jo\u0127ro\u0121 l- umani\u017cmu mis-sens ta' osservazzjoni u mis-sentimenti m\u0121arrba u mwassla b'lingwa figurattiva li minnha spiss tixref pro\u017ca poetika b\u0127alma nsibu f'din is- silta: 'minn \u0127in g\u0127al ie\u0127or, il-mew\u0121 jg\u0127ajjat u jag\u0127ti \u0127asla 'l-pruwa kif imiss;", "rag\u0127wa morra u ddellek, b\u017cieq l-allat, tixtered u \u010b\u010bar\u010bar ma' l-g\u0127ewied sa ma tasal \u0121o l-ilma fejn tinfirex f'disinji li jmutu u jitwieldu mill-\u0121did, \u0121ilda ta' xi baqra blu bl-abjad, bhima g\u0127ajjiena, li tibqa' \u0121ejja warajna mar-radda tal-vapur g\u0127al \u0127in twil (p.79-80) f'dawn l-esejs tixref qawwija l-idea tal-vja\u0121\u0121 b\u0127ala avventura: minn pro\u010bess ta' periklu g\u0127al t\u0127assib fuq dak li l-bniedem jista' jsib ma' wi\u010b\u010bu, g\u0127al rieda s\u0127i\u0127a li jsalpa 'l hemm mill-port.", "Id-de\u010bi\u017cjoni tieg\u0127u \u0121ejja minn dik is-sej\u0127a qadima tal-ba\u0127\u0127ar li j\u0127oss il-bera\u0127 miela\u0127 fil-vini tieg\u0127u: fNamra ta' bla \u0127sieb, kapulavur, att de\u010bisiv, trasfigurar ta' \u0127sieb, f'\u010berti mumenti Ikoll i\u0121ibu mag\u0127hom l-istess tbaqbiqa intollerabbli mwie\u017cna minn se\u0127er li ma tkunx tista' g\u0127alih. (p.92)", "Il-\u0127sieb \u0127erqan g\u0127all-bera\u0127 \u0127ieles fil-bixra mentali ta' Camus jo\u0127ro\u0121 jixref b'mod xieraq minn xifer ix-xefaq tal-bixra mentali tat-traduttur.", "It-traduzzjoni (b\u0127ala pro\u010bess li bih it-test laqqieg\u0127i jrid iwassal l-istess ideat u messa\u0121\u0121i tat- test nissieli) tinvolvi \u017cew\u0121 strutturi: il-binja tal-qieg\u0127 li g\u0127andha x'taqsam mat- tifsira, u l-binja tal-wi\u010b\u010b li tvarja mill-ori\u0121inal g\u0127at-traduzzjoni.", "Il-binja tal- wi\u010b\u010b ta' l-ori\u0121inal nistg\u0127u nsej\u0127ulha s-simbolu tan-nissieli; u l-binja tal-wi\u010b\u010b tat-traduzzjoni nistg\u0127u nsej\u0127ulha s-simbolu tal-laqqieg\u0127i.", "Ir-relazzjoni bejn i\u017c- \u017cew\u0121 simboli hija l-o\u0121\u0121ett li t-tnejn qed jirreferu g\u0127alih; dan l-o\u0121\u0121ett insej\u0127ulu r-referent.", "Issa jista' jag\u0127ti l-ka\u017c li kelma f'lingwa jkollha aktar minn ekwivalenti wie\u0127ed f'o\u0127ra.", "Il-kuntest irid jg\u0127in lit-traduttur, imma dan irid joqg\u0127od ukoll attent g\u0127all-kollokazzjonijiet li t-termini li jag\u0127\u017cel ikollu.", "Ng\u0127idu a\u0127na, fl-a\u0127\u0127ar esej Aquilina kellu l-Fran\u010bi\u017c 'joumal' (bl-Ingli\u017c 'Logbook'') b\u0127ala l-ktieb fejn jitni\u017c\u017cel kulma ji\u0121ri fit-tba\u0127hir ta' vapur.", "L-ekwivalenti fil-Malti setghu kienu 're\u0121istru' jew ''\u0121urnal ta' abbord', u seta' wkoll it-traduttur fa\u010bilment g\u0127a\u017cel li jinqeda bil-kelma missellfa 'Jogbook' \u2014 il-Professur Aquilina jag\u0127tiha 'logg- bukk'\u2014 li hija l-aktar alternattiva popolari.", "Toni Aquilina m'huwiex wie\u0127ed li jitme\u017cme\u017c jinqeda b'termini missellfa mill-Ingli\u017c: fl-ewwel esej, per e\u017cempju, u\u017ca 'hangers' (gan\u010bijiet7), 'gangsters', 'poker', 'plaxx'.", "Imma fil-ka\u017c ta' ''jour- nal' g\u0127a\u017cel li ju\u017ca ''re\u0121istru ta' abbord' g\u0127ax il-kelma ''\u0121urnal' fil-Malti tikkolloka ma' ''gazzetta'.", "(Jien personalment kont ninqeda b'''logg-bukk' g\u0127ax din tgawdi l-aktar popolarit\u00e0 fil-kuntest marittimu Malti.", "It-traduttur, mela, jrid jispezzjona r-referent billi j\u0127ares lejn il-kuntest il-wiesa', lejn il- kuntest immedjat, u jifli l-probabilit\u00e0 \u0121enerali ta' dak li jag\u0127\u017cel.", "Dan kollu huwa me\u0127tie\u0121 g\u0127ax jista' jkun hemm traduzzjoni falza li twaqqa' kollox g\u0127a\u010b- \u010bajt.", "It-traduttur jibda minn \u0127idma ta' g\u0127arfien biex jifhem sew ir-referent imbag\u0127ad jg\u0127addi g\u0127al \u0127idma ta' espressjoni biex jag\u0127\u017cel simbolu xieraq.", "Minkejja l-problemi kollha li traduttur jiltaqa' mag\u0127hom, it-traduzzjoni trid tinqara b\u0127ala xog\u0127ol s\u0127i\u0127 li jag\u0127mel sens.", "Trid tkun mexxejja fil-kuntest laqqieg\u0127i tag\u0127ha u trid tiftiehem qisha bi\u010b\u010ba xog\u0127ol ori\u0121inali.", "Kultant Aquilina nqeda b'termini ibsin fil-Malti: 'g\u0127anja sehwiena' (p.8- g\u0127anja li ttellef), 'ru\u0127 kemmxejn ma\u0127\u0121uba' (p.9\u2014 ru\u0127 kemmxejn introverta 7), 'wtajja miksijiin bil- berwieq' (p.26, plural miksur ta' wita2), 'l-g\u0127aqba wa\u0127xija' (p.27\u2014- g\u0127olja wa\u0127xija), ferrie\u0127 u stonku\u017c f'teqjistu' (p.38\u2014 ferrie\u0127i u stonku\u017c fil-kalkoli tieg\u0127u) \u2014 l-alternattivi tieg\u0127i forsi m'humiex e\u017catti, per\u010b \u017cgur li jinftehmu aktar.", "Il-forom ta' Aquilina jag\u0127tu kulur kulturali lix-xog\u0127ol u, kollox ma' kollox, irridu ng\u0127idu li l-Malti re\u0121a' g\u0127adda mill-e\u017cami g\u0127ax la\u0127\u0127aq ma' l-ideat ta' Camus.", "Din it-traduzzjoni hija mera o\u0127ra tal-kapa\u010bit\u00e0 tal-lingwa tag\u0127na."], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Il-qawwa tal-Malti.pdf"}
{"text": ["IL-KANZUNETTA TA' M\u0126ABBA", "Sinjuti,", "l-istedina biex ni\u0121i hawnhekk \u0127alli ng\u0127allem, nag\u0127mel ta\u0127dita, biex ng\u0127addilkom l-g\u0127arfien li \u0121bart dwar il-poe\u017cija, dwar il-kitba tal-kanzunetta, qajmet fija bosta sentimenti kontra xulxin.", "L-i\u017cjed wie\u0127ed qawwi u insistenti minnhom g\u0127andu x'jaqsam ma' missieri \u2014 illi Ilum m'g\u0127adux mag\u0127na \u2014 li kien g\u0127alliem tal-Lettetatuta Ingli\u017ca fl-iskola supetjuti fejn kont immut, fl-Awsttalja.", "G\u0127ad g\u0127andi memotji \u010bari \u0127afna ta' meta kelli xi tnax-il sena, bilqieg\u0127da, kif qeg\u0127din intom b\u0127alissa, fi klassi jew sala tal-iskola, u kont nata 'l missieti, bilwieqfa, hawn fuq, b\u0127al fejn ninsab issa, jien u na\u0127seb bejni u bejn tu\u0127i, dg\u0127umi u mi\u017cerabbli \u2014 g\u0127ax i\u017cjed iva milli le jien kont tifel dg\u0127umi u mi\u017cetabbli \u2014 ''nag\u0127mel x'nag\u0127mel b'\u0127ajti l-aqwa li ma nispi\u010b\u010bax b\u0127al missieri.", "U t'erbg\u0127in sena donnu kwa\u017ci m'hemmx \u0127a\u0121a wa\u0127da milli nag\u0127mel illi ma tqattibnix i\u017cjed lejh, li ma \u0121\u0121ibnix i\u017cjed b\u0127alu.", "T'erbg\u0127in sena sirt b\u0127al missieri, u hawn jien,", "ng\u0127allem.", "Li xtaqt nag\u0127mel hawnhekk hu li nitkellem daqsxejn dwar 'il-kanzunetta ta' m\u0127abba', rigward l-appro\u010b\u010b personali tieg\u0127i lejn dal-\u0121enetu ta' kitba tal- kanzunetta, li nemmen li kien sewwasew fil-qalba tal-attivit\u00e0 artistika partikulati tieg\u0127i.", "Nixtieq nag\u0127ti \u0127atsa lejn xi xog\u0127lijiet o\u0127rajn, illi, g\u0127al xi ra\u0121uni jew o\u0127ta, ng\u0127oddhom bi bravuti sublimi f'din l-i\u017cjed dedikazzjoni attistika nobbli minn", "kollha: il-\u0127olqien ta' kanzunetta kbita ta' m\u0127abba.", "Meta n\u0127ares lura lejn dawn l-a\u0127\u0127ar g\u0127oxrin sena, to\u0127ro\u0121 \u010betta lu\u010bidit\u00e0.", "Qalb il- \u0121enn u l-pandemonju kollu, jidher li kont qieg\u0127ed intanbar dejjem fuq l-istess tanbur.", "Jidhirli li l-\u0127ajja artistika tieg\u0127i kienet i\u010b\u010bentrata madwar sforz biex inlissen in-natura tas-sens \u2014 li kwa\u017ci jintmess bl-idejn \u2014 ta' dik it-telfa li ddettatli \u0127ajti.", "Fid-dinja tieg\u0127i tbert\u0127et \u0127ofra immensa bil-mewt xejn mistennija ta' missieri, meta kelli dsatax-il sena.", "Il-mod li bih tg\u0127allimt nimla dil-\u0127ofta, dal- vojt, kien il-kitba.", "Missieri g\u0127allimni dan b\u0127al donnu biex i\u0127ejjini g\u0127al mewtu.", "Il-kitba tatni a\u010b\u010bess dirett g\u0127all-imma\u0121inazzjoni tieg\u0127i, g\u0127all-ispitazzjoni, u fl- a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar, g\u0127al Alla.", "Bl-u\u017cu tal-lingwa skoprejt li bil-kitba kont qieg\u0127ed inkewwen l-e\u017cistenza t'Alla.", "Il-lingwa saret dik il-gverta li kont nitfa' fuq it-ta\u0121el invi\u017cibbli, illi lilu kienet tag\u0127tih il-forma u s-sura.", "It-tag\u0127mil t'Alla permezz tal- kitba tal-kanzunetta ta' m\u0127abba baqa' l-motivazzjoni ewlenija tieg\u0127i b\u0127ala artist.", "Aktarx il-kanzunetta ta' m\u0127abba hija l-i\u017cjed don uman awtentiku u distintiv biex wie\u0127ed jag\u0127raf 'l Alla, u d-don illi sa\u0127ansitra Alla stess je\u0127tie\u0121.", "Alla tana dad- don sabiex Lilu nmlissnuh u nkantawh, \u0127aj, g\u0127ax Alla jg\u0127ammar fil- komunikazzjoni.", "Li kieku d-dinja kellha \u0127abta u sabta taqa' fil-muta, Alla jisfa dekostrutt u jmut.", "Kien \u0120est Kristu stess li qal, f'wa\u0127da mill-isba\u0127 stqattijiet tieg\u0127u, 'fejn hemm tnejn jew tlieta mi\u0121butin f'ismi, hemm jiena fosthom.'", "Kien qal hekk g\u0127ax kull fejn tnejn jew i\u017cjed jin\u0121abru flimkien ikun hemm il- lingwa.", "Sibt li l-lingwa saret \u0121bara fuq il-\u0121rie\u0127i li sofrejt bil-mewt ta' missieri.", "Il-", "lingwa saret il-wens li jdewwi t-tixwiq.", "Minkejja li l-kanzunetti ta' m\u0127abba jistg\u0127u jie\u0127du diversi xejriet \u2014 kanzunetti ta' qima u tif\u0127ir, kanzunetti ta' rabja u disprament, kanzunetti etoti\u010bi, kanzunetti t'abbandun u telfa \u2014 dawn kollha kemm huma jinditizzaw 'l Alla, g\u0127aliex huwa", "proprju fl-imkejjen msa\u0127\u0127ra tat-tixwiq li tassew tg\u0127ix il-kanzunetta \u0121enwina ta'", "m\u0127abba.", "Hija g\u0127awja fil-ba\u0127\u0127, g\u0127all-Im\u0127abba u g\u0127as-sabar, u tg\u0127ix fuq xofftejn tat-tfajjel li jibki g\u0127al ommu.", "Hija l-g\u0127anja tal-ma\u0127buba li te\u0127tie\u0121 lill-ma\u0127bub tag\u0127ha, id-dag\u0127dig\u0127a tal-katt\u00e0b li jra\u0127\u0127am 'l-Alla tieg\u0127u.", "Hija l-bikja ta' xi \u0127add imjassat mal-att, mal-otdinatju u mal-mundan, li jixxennaq g\u0127at-tajran; tajran fl- ispirazzjoni, fl-imma\u0121inazzjoni, fid-divinit\u00e0.", "Il-kanzunetta ta' m\u0127abba hija l-\u0127oss tal-isforzi tag\u0127na biex insiru b\u0127al Alla, biex nittraxxendu l-irmi\u0121\u0121ar tal-art u l-", "medjokti.", "It-telfa ta' missieri, skoprejt jien, f'\u0127ajti \u0127olqitli vakum s\u0127i\u0127, spazju li fih kliemi qabdu jifflowtjaw, jin\u0121abru, u jsibu l-milja tag\u0127hom.", "Il-kbir W.H. Auden kien qal li ''din l-hekk-imsej\u0127a ti\u0121riba trawmatika mhix xi a\u010b\u010bident, i\u017cda oppottunit\u00e0 li t-tfajjel ikun qed jistennieha bi \u0127\u0121aru \u2014 li kieku ma ti\u0121rilux issib o\u0127ra \u2014 sabiex \u0127ajtu ssir kwistjoni serja.'", "Il-mewt ta' missieri kienet 'it-ti\u0121riba trawmatika/' li tkellem dwarha Auden, li \u0127alliet \u0127ofra \u0127alli Alla jimlieha.", "Kemm hi sabi\u0127a din l- idea li nkunu proprju a\u0127na li n\u0121ibu b'idejna d-di\u017cgrazzji tag\u0127na, u li huma l- forzi kreattivi ta' \u0121o fina li jkunu l-ka\u0121un ta' dan kollu.", "A\u0127na Ikoll g\u0127andna l- \u0127tie\u0121a li no\u0127olqu, u n-niket huwa att kreattiv.", "Il-kanzunetta ta' m\u0127abba hija kanzunetta ta' diqa, hija l-\u0127oss tan-niket innifsu.", "Ilkoll kemm a\u0127na n\u0121atrbu fina dak li l-Pottugi\u017ci isej\u0127ulu Saudade, li tista' tittradu\u010bih b\u0127ala sens ta' tixwiq li ma jitfissirx, tixniq bla isem u oskur tar-ru\u0127, u huwa sewwasew dan is-sentiment illi jg\u0127ix fl-isferi tal-imma\u0121inazzjoni u l-ispitazzjoni, u li huwa l-art g\u0127ammiela tal- kanzunetta mnikkta, g\u0127ax il-kanzunetta ta' m\u0127abba hija d-dawl t'Alla, li tfernaq", "minn \u0121o \u0121ri\u0127itna sa mill-qig\u0127an tag\u0127na.", "Fit-ta\u0127dita tieg\u0127u, li jisimha I\u017c-Teorjja u l-Funzjoni tad-Duende, Federico Garcia", "Lorca jipprova jix\u0127et xi ftit dawl fuq l-enimma u d-diqa ma titfissirx li ta\u0127ji l-", "qalba ta' \u010berti opti attisti\u010bi.", "''Kull \u0127a\u0121a li g\u0127andha \u0127oss kiebi fiha d-duende,' jg\u0127id, dik il-qawwa mistetju\u017ca li j\u0127ossha kul\u0127add i\u017cda l-ebda filosofu ma jfissitha' Fil-mu\u017cika Rock kontempotanja, li hu l-qasam li na\u0127dem fih jien, donnu l-mu\u017cika m'g\u0127andhiex daqstant tendenza li jkollha t-ru\u0127 tag\u0127ha, itrekwieta u mitg\u0127uda, dak in-niket illi jitkellem dwaru Lorca.", "E\u010b\u010bitament, ta' spiss; tabja, xi kultant: i\u017cda niket sadiq, tari.", "Bob Dvlan dejjem kellu minnu.", "Leonatd Cohen ja\u0127dem sewwasew fih.", "Isus wata Van Motrtison qisu kelb, u g\u0127ad li jipprova jiskartah, ma jse\u0127\u0127lux.", "Tom Waits u Neil Voung isej\u0127ulu u ji\u0121i.", "Lil Pollv Harvev jitturmentaha.", "S\u0127abi d-Dirtv Three g\u0127andhom minnu biex ibieg\u0127u.", "Lill-grupp Spititualized iqanqalhom.", "It-Tindersticks itiduh b'sa\u0127\u0127a, i\u017cda kollox ma' kollox, jidher li d-duende hija fra\u0121li wisq biex tkampa mal- brutalit\u00e0 tat-teknolo\u0121ija u mal-a\u010b\u010bellerazzjoni dejjem tlebbet tal-industtija tal- mu\u017cika.", "G\u0127andu mnejn fin-niket m'hemm tmeg\u0127ix ta' xejn, fid-duende m'hemm l-ebda dollaru.", "In-niket u d-duende je\u0127tie\u0121u l-beta\u0127 \u0127alli jie\u0127du n-nifs.", "Il-malinkonija tistmettha l-g\u0127a\u0121\u0121la, tifflowtja fis-skiet.", "Wie\u0127ed irid jittrattaha", "b'kawtela.", "Kull kanzunetta ta' m\u0127abba g\u0127andu jkollha d-duende.", "G\u0127ax il-kanzunetta ta' m\u0127abba qatt ma tkun tabil\u0127aqq kuntenta.", "Qabelxejn je\u0127ti\u0121ilha t\u0127addan mag\u0127ha l-potenzjal g\u0127all-u\u0121ig\u0127.", "Dawk il-kanzunetti li jparlaw fuq l-im\u0127abba bla ma jkollhom xi we\u0121g\u0127a jew tnehida fi vrushom m'huma kanzunetti ta' m\u0127abba xejn, i\u017cda pjuttost kanzunetti ta' mibeg\u0127da bil-kostum ta' kanzunetti ta' m\u0127abba, u m'g\u0127andniex noqog\u0127du fuqhom.", "Dal-kanzunetti j\u010ba\u0127\u0127duna mill- umanit\u00e0 tag\u0127na u mid-dritt li ng\u0127atalna minn Alla li nkunu mnikkta, u jni\u0121\u0121su l- imwie\u0121 tar-radju kollha.", "Fil-kanzunetta ta' m\u0127abba jrid jidwi t-tpespis tad-diqa,", "i\u010b-\u010ben\u010bil tas-sog\u0127ba.", "Il-kittieb li jirrofta jist\u0127arre\u0121 l-in\u0127awi oskuti tal-qalb qatt", "m'hu ser ikollu l-\u0127ila jikteb b'mod konvin\u010benti dwar l-g\u0127o\u0121ba, il-ma\u0121ija u l-fer\u0127 tal-im\u0127abba, daqs kemm ma tistax tafda t-tjieba jekk din ma tkunx \u0127adet in-nifs mill-istess arja tal-\u0127a\u017cen.", "Qed ti\u0121ini f'rasi hawnhekk il-metafora dejjiema ta' Kristu msallab bejn \u017cew\u0121 kriminali.", "Mela allura, fil-binja tal-kanzunetta ta' m\u0127abba, fil-melodija, fil-lirika tag\u0127ha, wie\u0127ed g\u0127andu j\u0127oss u jag\u0127raf id- dispo\u017cizzjoni li jkollha g\u0127at-tbatija.", "Fil-kanzunetta e\u010b\u010bezzjonali tieg\u0127u Perfect Dav, Lou Reed jikteb, b\u0127al kwa\u017ci fi djatju, l-avvenimenti li jsawtu '\u0121urnata perfetta.'", "Hija \u0121urnata li tikkottispondi mal-\u0121miel skjett tal-im\u0127abba, fejn huwa u l-ma\u0127buba tieg\u0127u joqog\u0127du bilqieg\u0127da fil-park jixorbu s-sangrija, jitimg\u0127u l-annimali fi\u017c-\u017cu, imottu jaraw film u x'naf jien, i\u017cda huma dawk il-linji li b'sog\u0127ba, fit-tielet vers, 'T thought I was someone else, someone good,' illi minn kanzunetta sentimentali b\u0127all- o\u0127tajn jittrasformawha fil-kapolavur ta' malinkonija li hi.", "Dawn il-linji mhux biss iwa\u0127\u0127mu bil-falliment u l-mist\u0127ija, i\u017cda f'termini i\u017cjed \u0121enetali jfakkruna fin-natura effimeta tal-im\u0127abba nnifisha \u2014 li ser jg\u0127addi l-\u0121urnata tieg\u0127u ''fil- patk', i\u017cda wkoll li b\u0127al Cinderella, li jkollha tirritorna f'nofsillejl fil-\u0121mied u l- itmied tad-dinja di\u017cillu\u017ca tag\u0127ha, tant ie\u0127or huwa jkollu jmut lura g\u0127al dak il- jien tas-soltu, il-jien \u0127a\u017cin tieg\u0127u.", "Huwa proprju mill-ba\u0127\u0127 li did-diska tixref,", "imlibbsa bit-telfa u t-tixniq.", "Ta' madwar g\u0127oxrin sena bdejt naqta l-Bibbja, u sibt, fil-pro\u017ca brutali tat- Testment l-Antik, fit-ta\u0127sis tal-kliem u x-xbihat tieg\u0127u, g\u0127ajn bla tmiem ta' neb\u0127.", "L-G\u0127anja tal-G\u0127anjiet ta' Salamun, aktarx l-ikbar kanzunetta ta' m\u0127abba li qatt inkitbet, kellha fuqi impatt tremend.", "In-natura espli\u010bitament erotika tag\u0127ha,", "il-vja\u0121\u0121 metaforiku mag\u0127mul mal-i\u0121sma tal-ma\u0127bubin \u2014 \u017cej\u017ciet imqabbla", "m'g\u0127enieqed tal-g\u0127eneb u ma' \u010betva \u017cg\u0127ira, xag\u0127ar u snien imqabbla ma' mrie\u0127el ta' mog\u0127o\u017c u ng\u0127a\u0121, saqajn ma' kolonni tal-ir\u0127am, i\u017c-\u017cokta, tazza tax- xotb tonda, i\u017c-\u017caqq, imniezel tal-qam\u0127, ix-xbihat tag\u0127ha li jqabbdu l-batd, jix\u0127tuna fid-dinja tal-imma\u0121inazzjoni puta.", "Minkejja li fi\u017cikament i\u017c-\u017cew\u0121 ma\u0127bubin huma mifruda \u2014 Salamun huwa esklu\u017c mill-\u0121nien fejn hemm il- ma\u0127buba tieg\u0127u tkanta \u2014 huma l-projezzjonijiet qliel u ossessivi tas-sie\u0127eb fuq se\u0127bitu li jdewbu lil dawn it-tnejn f'essti wie\u0127ed, mibnija minn sensiela ta'", "metafori estati\u010bi ta' m\u0127abba.", "L-G\u0127anja tal-G\u0127anjiet ta' Salamun hija kanzunetta straordinarja ta' m\u0127abba, i\u017cda lili kienet is-sensiela notevoli ta' kanzunetti ta' m\u0127abba/ poe\u017ciji, mag\u0127rufa b\u0127ala s-Salmi, li tabil\u0127aqq laqtitni.", "Dehetli li s-Salmi, li jittrattaw b'mod dirett it- telazzjoni bejn il-bniedem u Alla, huma mi\u017cg\u0127uda bid-disprament wet\u017cieqi, it- tixniq, it-tif\u0127ir, il-vjolenza erotika u l-brutalit\u00e0 kollha li qatt stajt nixtieq.", "Is-Salmi huma mg\u0127addsa fis-saudade, imxappa fid-duende u mg\u0127ammsa fil-vjolenza mdemmija.", "B'diversi modi, dawn il-kanzunetti saru x-xempju ta' bosta mill- i\u017cjed kanzunetti sadisti ta' m\u0127abba li ktibt.", "Is-Salm 137, li hu wie\u0127ed mill- favoriti nett tieg\u0127i, u li kien sar su\u010b\u010bess fil-klassifika tad-diski permezz tal-", "gtuppett favolu\u017c Bonev M, huwa e\u017cempju perfett ta' dak kollu li tkellimt dwaru.", "Salm 137", "1.", "F'xatt ix-xvvajjar ta' Babilonja, hemm qg\u0127adna bilqieg\u0127da u bkejna, a\u0127na u niftakru f'Sijon.", "2.", "Mas-si\u0121ar tal-luq tag\u0127ha, dendilna \u010b-\u010betri tag\u0127na.", "3.", "G\u0127ax hemm, dawk li jassruna, talbuna ng\u0127annulhom xi g\u0127anja; dawk li hemm g\u0127akksuna stennew minna g\u0127ana ta' fer\u0127: 'G\u0127annulna", "mill-g\u0127ana ta' Sijon.", "4.", "Kif nistg\u0127u ng\u0127annu l-g\u0127ana tal-Mulej f'art barranija", "5.", "Tibbiesli idi l-leminija, jekk qatt ninsa lilek, \u0120erusalemm)", "6.", "Jebilli lsieni mas-saqaf ta' \u0127alqi, jekk ma niftakarx fik, jekk", "ma n\u017commx 'il-Gernsalemm 'il fuq minn kull ferb tieg\u0127il", "7.", "Ftakar, Mulej, x'qalu wlied Edom f'jum il-waqg\u0127a ta' \u0120erusalemm, meta bdew jg\u0127idu: '\u0120arrfuba, \u0121arrfuba sal-pedamenti tag\u0127ha2'", "8.", "Ja Belt tal-Babilonja, int g\u0127ad tinqeredl Hieni min iballsek g\u0127al kull ma g\u0127amilfilal", "9.", "Hieni min ja\u0127tajlek it-trabi tieg\u0127ek u jsabbathomlok mal-blatl", "Il-kanzunetta ta' m\u0127abba g\u0127andha titwelled fl-isfera tal-irrazzjonali, tal-assurd, tad-disttatt, tal-malinkoniku, tal-ossessiv, tal-imherwel, g\u0127ax il-kanzunetta ta' m\u0127abba hija l-\u0127oss tal-im\u0127abba nnifisha, u l-im\u0127abba, m'hemmx xi ng\u0127idu, hija g\u0127amla ta' \u0121enn.", "Sew jekk tkun l-im\u0127abba g\u0127al Alla, jew im\u0127abba romantika, etotika \u2014 dawn huma kollha manifestazzjonijiet tal-\u0127tie\u0121a tag\u0127na li ninfatmu mit-tazzjonali, biex nie\u0127du btala 'l bog\u0127od mis-sensi tag\u0127na, biex ng\u0127idu hekk.", "Il-kanzunetti ta' m\u0127abba jie\u0127du diversi xejtiet, u jidher li jinkitbu g\u0127al \u0127afna ta\u0121unijiet \u2014 b\u0127ala stqattijiet jew biex i\u0121ert\u0127u \u2014 anke jien ktibt kanzunetti '\u0127abba dawm it-ta\u0121unijiet kollha \u2014 i\u017cda fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar il-kanzunetti ta' m\u0127abba qeg\u0127din hemm biex jimlew, bil-lingwa, is-silenzju li jbejjen lilna u lil Alla, biex", "inaqqsu d-distanza bejn it-tempotali u d-divin.", "Fis-Salm 137 il-poeta jsib tu\u0127u pri\u0121unier f''art stramba' u ji\u0121i m\u0121ieg\u0127el ikanta", "kanzunetta lil Sijon.", "Huwa ja\u0127lef l-im\u0127abba tieg\u0127u lejn att twelidu u jo\u0127lom bil-", "vendetta.", "Fis-sentimenti ta' vjolenza tieg\u0127u s-Salm huwa tal-wa\u0127x, g\u0127ax ikanta g\u0127all-im\u0127abba lejn attu u lejn Alla tieg\u0127u, u fuq kif huwa jista' jsir fer\u0127an bil-qtil tulied l-g\u0127edewwa tieg\u0127u.", "Dak li sibt, bosta u bosta dtabi, fil-Bibbja, b'mod spe\u010bjali fit-Testment l-Antik, kien li versi ta' g\u0127axwa, ta' estasi u m\u0127abba, jistg\u0127u j\u0127addnu fihom sentimenti, li g\u0127all-ewwel jidhru opposti \u2014 b\u0127all- mibeg\u0127da, il-vendetta, il-mentalit\u00e0 mdemmija e\u010b\u010b \u2014 li madankollu ma jeskludux lil xulxin.", "Din l-idea \u0127alliet impressjoni perpetwa fuq il-kitba tal-kanzunetti", "tieg\u0127i.", "Fid-dinja tal-mu\u017cika pop moderna \u2014 dinja li tidher li tittratta l-kanzunetta ta' m\u0127abba, i\u017cda li fis-sew ma tag\u0127milx wisq i\u017cjed milli tix\u0127et \u010bapep ta' tieq fietel tat-trabi lewn il-kastard fl-imwie\u0121 tat-tadju \u2014 id-diqa sadiqa ma ting\u0127atax met\u0127ba.", "I\u017cda xi minn daqqiet tfaqqas xi diska li ta\u0127bilek, wara dak il-bijt kwalunkwe u tal-plastik, lirika ta' m\u0127abba ta' qisien tabil\u0127aqq devastanti.", "Be\u017c\u017cer The Devil Von Know, li hi miktuba mill-//7vvakers Stock, Aitkin and Waterman u kantata mis-su\u010b\u010bessun tal-pop Awsttaljan Kvlie Minogue, hija kanzunetta ta' dix-xorta.", "Il-\u0127abi tat-terrur tal-im\u0127abba f'bi\u010b\u010ba mu\u017cika pop ta' kaf kaf u innokwa huwa kun\u010bett intriganti.", "Be/fer The Devi/ Vou Know hija wa\u0127da mill-i\u017cjed", "liriki ta' m\u0127abba vjolenti u tad-dwejjaq fil-mu\u017cika pop.", "Better The Devil Xon Know", "Saj son won't leave 716 NO 1MOTe F'l take jon back qgain No 720re EXCHSES, HO.", "10", "Canse T've beard them all before", "\u00c0 hundred tinpes or more", "T'U forgive and forget", "If von sav xon'll never go", "Canse it's true what thej saj Better the devil jon know", "Our love wasn't-perfect", "I know, I think I know the score Xon saj jon love me, O box", "1 can't ask for more", "FU come if von sbould call", "T'U be here everv dav Waiting for xour love to show Canse it's true what thej saj", "IFs better the devil jon know", "T'Il take jon back", "F'l take jon back qgain", "Meta Kvlie Minogue tkanta dal-kliem, hemm \u010berta inno\u010benza f'le\u0127inha li jag\u0127mel it-terrur ta' dil-lirika tat-tkexkix i\u017cjed u i\u017cjed e\u010b\u010bitanti.", "L-idea ppre\u017centata fil-kanzunetta, oskuta, kollha \u0127jiena u niket \u2014 l-idea li minnha nnifisha kull relazzjoni ta' m\u0127abba hija abbu\u017civa, u li l-abbu\u017c tieg\u0127u, sew jekk fi\u017ciku u sew jekk psikolo\u0121iku, huwa milqug\u0127 u m\u0127e\u0121\u0121e\u0121, turi li anke l-i\u017cjed kanzunetta innokwa ta' m\u0127abba g\u0127andha l-potenzjal li tostor \u010berti veritajiet", "umani tettibbli.", "B\u0127al Prometju matbut bil-ktajjen mal-\u0121ebla, \u0127alli l-ajkla tkun", "tista' tikollu l-fwied kull lejl, Kvlie ssir il-\u0127aruf tas-sagrifi\u010b\u010bju tal-im\u0127abba li tg\u0127ajjat stedina ardenti lil-lupu mlieg\u0127eb u mi\u0121wieg\u0127 biex jiddevotaha g\u0127al datba tnejn, u dan kollu ma' bijt stimulanti tekno.", "'TIl take vou back.", "TIl take vou back again.'", "Tassew.", "Hawnhekk il-kanzunetta ta' m\u0127abba ssir mezz li jurina stampa kiebja tal-umanit\u00e0 li mhix differenti minn dik tas-Salmi tat- Testment l-Antik.", "It-tnejn huma messa\u0121\u0121i lil Alla li jitkarrbu fil-ba\u0127\u0127 imtewweb,", "kollhom diqa u stmettija, g\u0127all-fidwa.", "Kif g\u0127edt qabel, il-\u0127ajja artistika tieg\u0127i kienet i\u010b\u010bentrata madwar ix-xewqa, jew a\u0127jar, il-\u0127tie\u0121a li nlissen id-divetsi sentimenti ta' telfa jew ta' tixniq li saffru f'g\u0127admi u \u0127\u0127ammjaw f'demmi tul \u0127ajti kollha.", "F'dan il-pro\u010bess ktibt madwar mitejn kanzunetta, u fil-bi\u010b\u010ba l-kbira tag\u0127hom, ikolli ng\u0127id, kienu kanzunetti ta' m\u0127abba.", "Kanzunetti ta' m\u0127abba, u allura, pet definizzjoni, kanzunetti ta' niket.", "Minn dil-massa kunsiderevoli ta' materjal, hemm g\u0127add \u017cg\u0127it illi jintg\u0127a\u017clu mill- bqija b\u0127ala xempji \u0121enwini ta' dak kollu li tkellimt dwaru.", "Sad Waters, Black Hair, I Let Love In, Deanna, From Her To Etetnitv, Nobodv's Babv Now, Into Mv Arms, Lime Trec Arbout, Lucv, Straight to Xou; in\u0127ossni kbuti b'dawn il-kanzunetti.", "Dawn huma tfal imnikkta, vjolenti, b'g\u0127ajnejhom mudlama.", "Ipo\u0121\u0121u g\u0127alihom we\u0127idhom, seveti, u ma jilag\u0127bux mal-kanzunetti l- o\u0127ta.", "Fil-bi\u010b\u010ba l-kbita tag\u0127hom huma wlied minn tqalat ikkumplikati u twelidijiet diffi\u010bli u doloru\u017ci.", "Fil-bi\u010b\u010ba l-kbita tag\u0127hom g\u0127andhom g\u0127eruqhom im\u0127awla fl-esperjenza personali u tnisslu min\u0127abba ta\u0121unijiet diversi, i\u017cda dal- gtupp im\u010betr\u010ber ta' kanzunetti ta' m\u0127abba huma, fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar, kollha l-", "istess \u0127a\u0121a: swiegel mix\u0127uta fil-galassji tad-divin minn ta\u0121el qed jeg\u0127req.", "10", "Ir-ra\u0121unijiet l-g\u0127ala n\u0127oss dit-tqanqila biex inpo\u0121\u0121i u nikteb il-kanzunetti ta' m\u0127abba huma \u0127afna.", "U\u0127ud minnhom dehtuli i\u017cjed \u010bati meta nfajt bilqieg\u0127da ma' \u0127abib tieg\u0127i, li f'\u0121ie\u0127 l-anonimit\u00e0 ser nirreferi g\u0127alih b\u0127ala J. Jien u J. ammettejna ma' xulxin li t-tnejn li a\u0127na nbatu minn dik id-di\u017cordni psikolo\u0121ika li l-professjoni medika ssej\u0127ilha erotografomanija.", "L-etrotografomanija hija x- xewqa ossessiva tal-kitba tal-ittri ta' m\u0127abba.", "Sie\u0127bi stqatt mieg\u0127i li kien kiteb u bag\u0127at lil martu, fl-a\u0127\u0127ar \u0127ames snin, i\u017cjed minn sebat elef ittta ta' m\u0127abba.", "Dan sie\u0127bi deher miflu\u0121, u l-mist\u0127ija tieg\u0127u kwa\u017ci stajt t\u0127ossha b'idejk.", "Jiena nbati mill-istess kundizzjoni, i\u017cda b'xotti tajba g\u0127ad fadalli \u0127afna x'naqdef biex nil\u0127aq dan l-istadju hekk avvanzat tal-povtru sie\u0127bi J. Iddiskutejna l-qawwa tal- ittra ta' m\u0127abba, u sibna, bla ma stag\u0127\u0121ibna xejn, li din hija simili \u0127afna g\u0127all- kanzunetta ta' m\u0127abba.", "It-tnejn iservu ta' meditazzjonijiet wesg\u0127in dwar il- ma\u0127buba ta' dak li jkun.", "It-tnejn iservu biex iqasstu d-distanza bejn min jikteb u min jir\u010bievi.", "It-tnejn i\u0127addnu fihom permanenza u qawwa li l-kelma mitkellma m'g\u0127andhiex.", "It-tnejn huma, fihom infushom, e\u017cer\u010bizzji eroti\u010bi.", "It-tnejn g\u0127andhom il-potenzjal li jivvintaw mill-\u0121did, permezz tal-kliem, b\u0127al Pigmaljun mal-ma\u0127buba tal-\u0121ebel ma\u0127luqa minnu stess, il-ma\u0127buba ta' dak li jkun.", "L-i\u017cjed forma g\u0127a\u017ci\u017ca ta' korrispondenza, l-ittra ta' m\u0127abba, ja\u0127asta, b\u0127all-kanzunetta ta' m\u0127abba, sofriet ta\u0127t il-madmad tal-\u0127effa bierda tat-teknolo\u0121ija, ta\u0127t il-", "madmad tan-nuqqas ta' kont u ta' ru\u0127 li g\u0127andna llum fi \u017cmienna.", "Nixtieq nag\u0127ti \u0127arsa, fl-a\u0127\u0127ar, lejn wa\u0127da mill-kanzunetti tieg\u0127i li rre\u0121istrajt g\u0127all-album The Boa\u017cwan's Call.", "Din il-kanzunetta, in\u0127oss jien, tag\u0127ti e\u017cempju ta'", "\u0127afna minn dak li t\u0127addidt dwaru Ilum.", "Din il-kanzunetta jisimha Far Froz Me.", "11", "Far From Me", "For jon dear, L was born", "For jon I was raised p", "For jon T've lived and for von I will die For jon am dving now", "Xou were mv mad little lover", "In a world where evervbodi fucks evervbodi else over Xou who are so far from 71e", "Far from me", "So far from ve", "Wa across some cold nenrotic sea", "Far from me", "I would talk to von of all matter of things Wirb a smile jon would rebh", "Then the sun would leave vonr pretti face And xon'd retreat froru the front of pour ejes", "I keep bearing tbat vou're doing best", "I bope xonr heart beats happv in xour infant breast Xou are so far from 711e", "Far from me", "Far from me", "12", "There is no knowledge buti know it", "Tbere's notbing to learn froru that vacant voice That sails to me across the line", "From the ridienlons to tbe sublirme", "Ifs good to bear xon're doing so well", "But reallu can't von find somebodv else that von can ring and tell", "Did jon ever Care for me2 Were jon ever There for me\u017c So far from me", "Xou told me xon'd stick bj me Thromgh the thiek and tbrongh the thin Those were xonr verj words", "M) fair-weatber friend", "Xou were 1) brave-bearted lover", "At the first taste of trouble went running back to motber So far from ve", "Far from me", "Suspended in-xour bleak and fisbless sea", "Far from me", "Far From Me \u0127adet etba' xhur biex tinkiteb, daqs kemm damet g\u0127addejja r-", "telazzjoni li tiddesktivi.", "L-ewwel vers inkiteb matul l-ewwel \u0121img\u0127a tat-tappott,", "13", "u huwa mimli bid-drama erojka ta' m\u0127abba \u0121dida, filwaqt li jiddesktivi t-totalit\u00e0 tas-sentiment mentti jirrikonoxxi l-potenzjal g\u0127all-u\u0121ig\u0127 \u2014 for vou Pm dving now.", "Ipo\u0121\u0121i li\u017c-\u017cew\u0121 ma\u0127bubin li jiddeskrivi fl-isfond ta' dinja li ma jimportaha minn xejn \u2014 a world that fucks evervbodv ovet \u2014 u jda\u0127\u0127al l-idea tad-distanza fi\u017cika li jissu\u0121\u0121erixxi t-titlu.", "O\u0127ro\u0121 il-g\u0127a\u0121eb, madankollu, il-kanzunetta, b\u0127al donnha kienet qieg\u0127da tistenna \u0127alli ti\u0121ri t-'ti\u0121riba ttawmatika' li tkellimt fuqha l-ewwel, ma \u0127allietx lilha nnifisha titlesta sakemm ma la\u0127qitx \u0121tat il-katastrofi.", "\u010aerti kanzunetti huma makakki, u jkun g\u0127aqli li tkun mo\u0127\u0127ok hemm meta tittratta mag\u0127hom.", "Spiss insib li donnu l-kanzunetti li nikteb ikunu jafu xi jkun g\u0127addej f'\u0127ajti i\u017cjed minni.", "G\u0127andi pa\u0121ni s\u0127a\u0127 ta' kwartini li nkitbu waqt li s- telazzjoni kienet g\u0127adha g\u0127addejja fuq it-tubini.", "Vers minnhom kien jg\u0127id:", "The Camellia, the Magnolia Hawe such a prettj flower And the bells of 4 Mars Inform 15 of the hour", "Kliem sbie\u0127, kliem inno\u010benti, li m'g\u0127andhom l-ebda \u0127jiel li g\u0127ada pitg\u0127ada set jisfaxxa kollox.", "Il-kanzunetti ta' m\u0127abba li jinthem\u017cu mal-esperjenza attwali, li jippoetizzaw \u0121tajjiet ta' vera g\u0127andhom sbu\u0127ija pekuljari fihom.", "Dawn jibqg\u0127u \u0127ajjin b\u0127alma jag\u0127mlu l-memorji, u \u0121aladarba huma \u0127ajjin, jikbru u jg\u0127addu minn bidliet u ji\u017cviluppaw.", "Kanzunetta ta' m\u0127abba b\u0127al Far Frow Me sabet personalit\u00e0 li tmut lil hinn minn dik li kont tajtha jien fil-bidu, bis-setg\u0127a li tinfluwenza s-sentimenti tieg\u0127i stess fir-rigward tal-\u0121rajja attwali nnifisha.", "Din hija xi \u0127a\u0121a straordinarja u wie\u0127ed mill-benefi\u010b\u010bji tabil\u0127aqq tal-g\u0127a\u0121eb tal-kitba tal-kanzunetta.", "Il-kanzunetti li ktibt illi jitkellmu dwar telazzjonijiet tal-", "img\u0127oddi saru telazzjonijiet huma stess.", "Permezz tal-kanzunetti kont kapa\u010bi", "14", "nimmitolo\u0121izza l-\u0121rajjiet ordinarji ta' \u0127ajti, inxewla\u0127hom 'il fuq mill-pjan tempotali u nix\u0127ithom 'il bog\u0127od g\u0127al \u0121ol-istilel.", "Ir-relazzjoni li tiddeskrivi Far From Me \u0121iet u matret, i\u017cda d-diska nnifisha g\u0127adha tg\u0127ix, i\u017c\u017comm polz itektek fl-img\u0127oddi tieg\u0127i.", "Daqshekk hi e\u010b\u010bezzjonali s-sbu\u0127ija tal-kitba tal-kanzunetta.", "G\u0127addew g\u0127oxrin sena ta' kitba ta' kanzunetti, i\u017cda l-ba\u0127\u0127 g\u0127adu miftu\u0127 beta\u0127, xorta wa\u0127da.", "Dak in-niket inspjegabbli, id-duende, is-saudade, l-iskuntentizza divina g\u0127adhom jippetsistu, u forsi set jibqg\u0127u mieg\u0127i sakemm nata wi\u010b\u010b Alla nnifsu.", "I\u017cda meta Mos\u010b xtaq jara l-wi\u010b\u010b ta' Alla, fl-E\u017codu 33, 188, kien intqallu li jaf ma jkunx jifla\u0127 g\u0127alih \u2014 l-ebda bniedem ma jista' qatt jatalu wi\u010b\u010bu u jg\u0127ix.", "\u0126eqq, jien ma jimpurtanix wisq.", "Kuntent li nkun mdejjaq.", "G\u0127aliex it-tesidwi, li jitfarfu minni f'dit-tiftixa, il-kanzunetti nfushom, dal-boton img\u0127allat ta' tfal b'g\u0127ajnejhom kiebja, jin\u0121abru madwati u j\u0127arsuni kif jafu huma, iwennsuni u ja\u0127juni.", "Huma l-kumpanni tar-ru\u0127 li jmexxuha lejn l-e\u017cilju, li jtuqu dik il-wa\u0127ma tremenda g\u0127al dak li mhuwiex ta' did-dinja.", "L-imma\u0121inazzjoni tixxennaq g\u0127al dinja o\u0127ta, u bil-kitba tal-kanzunetta ta' m\u0127abba, wie\u0127ed ipo\u0121\u0121i u jiekol il-kirxa mat-telfa u t-tixwiq, mal-\u0121enn u l-malinkonija, mal-estasi u l-ma\u0121ija, b'rispett daqs kemm bi gratitudni.", "It-tiftixa spiritwali g\u0127andha \u0127afna w\u010bu\u0127 \u2014 ir-reli\u0121jon, l-arti, id-drogi, il-\u0127idma, il-flus, is-sess \u2014 i\u017cda dit-tiftixa rati taqdi 'l Alla b'mod", "daqstant dirett u s-sodisfazzjon tati jkun daqstant kbir meta din il-\u0127a\u0121a ssit.", "Grazzi.", "15"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Il_Kanzunetta_ta_Mhabba_Nick_Cave_Kevin.pdf"}
{"text": ["45", "'Jekk. . .' ta' Karmenu Vassallo \u2014 Nota Stilistika Charles Briffa", "L-LINGWA tippermetti bosta tipi ta' repetizzjoni formali' li spiss iqanqlu,", "spe\u010bjalment fl-arti, repetizzjonijiet f'livelli o\u0127ra.", "L-istilista je\u0127tie\u0121lu l-g\u0127odda", "tal-lingwistika mhux biex jo\u0127ro\u0121 nomenklatura twila b\u0127alma kien isir fir-retorika tradizzjonali, imma sabiex jifhem ir-realtajiet li bi\u010b\u010ba artistika tpo\u0121\u0121ilu quddiemu.", "L-arti hija konxja u fl-istruttura tinsab parti mill-messa\u0121\u0121 ta' l-artista\u2026 Hija tiffunzjona \u0121o kultura' u l-kontroll tal-messa\u0121\u0121 permezz ta' l-istruttura huwa indikattiv tal-\u0127akma li l-bniedem so\u010bjali g\u0127andu fuq l-ambjent tieg\u0127u.", "B'repetizzjoni nifhem kopja e\u017catta ta' element (kelma, fra\u017ci jew sentenza) li ng\u0127ata qabel f'test.", "Jekk ikun hemm repetizzjoni parzjali jkollna paralleli\u017cmu. $ tifta\u0127 intensit\u00e0 kbira.", "I\u017cda fl-u\u017cu emottiv tal-lingwa, b'mod partikolari fl-arti verbali, it-tennija ta' elementi ttella' stati ta' emozzjoni.", "Aktar milli tikxef faqar ta' ri\u017corsi lingwisti\u010bi, ir-repetizzjoni tpo\u0121\u0121i sentiment b'qawwa.", "Ir-repetizzjoni g\u0127al wie\u0127ed u tletin darba ta' ''jekk, '' fil-poe\u017cija 'Jekk. . .' ta' Karmenu Vassallo,", ": g\u0127andha l-elokwenza tag\u0127ha.", "''Jekk'' timplika bidu ta' twissija, u twissija jista' joffriha l-im\u0121arrab (f'dan il-ka\u017c, il-poeta li hu l-ewwel persuna) lit-tieni persuna.", "Is-sensiela ta' twissijiet g\u0127alhekk tissu\u0121\u0121erixxi intensit\u00e0 emozzjonali li forsi g\u0127amlet \u017cmien mi\u017cmuma \u2014 sentiment ikkalzrat itanbar fuq \u0127itan il-lingwa \u0127a ja\u0127rab f'psikolo\u0121ija wiesg\u0127a.5", "I\u017cda r-repetizzjoni f''Jekk. . .' ma tinsabx biss fil-livell lessikali.", "B\u0127ala kelma,", "1. t'Formali'' hawnhekk qieg\u0127da tintu\u017ca fis-sens tekniku.", "Dan l-istudju jag\u0127raf it-tliet livelli ewlenin tal-lingwa skond kif imfissra mill-moviment Neo-Firthjan fl-Ingilterra: SUSTANZA (fonolo\u0121ija/grafolo\u0121ija) \u2014 FORMA (grammatika u lessiku) \u2014 SITWAZZJONI (semantika). jista' jikseb aktar dettalji f'M.A.K. Ha\u0127lidav: Caregories of the Theorv of Grammar (The Bobbs-Merrill Reprint Series in Language 4 Linguistics, New Vork 1961) p. 244.", "2.", "Marshall MeLuhan: Understanding Media (The New American Librarv, New Vork 1964) pp. 23-35.", "3.", "V. Lowenfeld, W. Lambert Brittain: Creative and Mental Growth (Macmillan Publishing Co., New Xork, 1975) pp. 19-22.", "4.", "G. N. Leech: A Linguistic Guide to English Poetrv (Longman, London 1969) p. 77.", "5.", "Dan il-kun\u010bett spjegajtu f'aktar tul f'''Ir-Repetizzjoni fil-Poe\u017cija ta' Mario F. Bezzina' f'm\u2026 Tag\u0127na (21/2/87).", "46 KARMENU VASSALLO Il-Malti", "t'jekkU tintrodu\u010bi l-kondizzjonal ta' bixra possibbli li ssa\u0127\u0127a\u0127 il-\u0127sieb li l-poeta huwa m\u0121arrab \u2014 ka\u017c fejn l-istruttura sintattika ssa\u0127\u0127a\u0127 l-istruttura semantika, il-forma tikkumplimenta l-kontenut, il-kitba ti\u0121\u0121enera t-tifsira.", "Allura, fuq il-livell sintattiku huwa l-kondizzjonal li huwa repetut g\u0127al wie\u0127ed u tletin darba f'g\u0127oxrin strofa.", "Lessikalment hija ''jekk'' biss li qieg\u0127da mtennija.", "G\u0127alhekk ir-repetizzjoni tal-kondizzjonal ixxaqleb g\u0127all-paralleli\u017cmu.", "Il-mekkani\u017cmu tal-paralleli\u017cmu jid\u0127ol f'forgrawnd lingwistikuf u jissawwar minn element kostanti (ir-repetizzjoni ta' l-istess kelma, f'dan il-ka\u017c) u element varjanti:'", "i. Paralleli\u017cmu \u2014 element kostanti 4 element varjanti (P \u2014 k 4 v)", "Il-paralleli\u017cmu verbali li fiha l-poe\u017cija jissawwar b'repetizzjonijiet f'po\u017cizzjonijiet ekwivalenti.", "Ir-repetizzjonijiet qeg\u0127din fil-bidu ta' silta relevanti.", "Din is-silta tie\u0127u xejriet prosodi\u010bi differenti: daqqa vers jew tnejn u kultant strofa s\u0127i\u0127a.", "Ir-repetizzjoni tin\u0127ass fil-bidu ta' vers jew strofa u tag\u0127ti l-element kostanti, filwaqt li fil-kumplament hemm il-bi\u010b\u010ba varjanti tas-silta.", "Jekk nanalizzaw daqsxejn l-istruttura lingwistika nkunu nistg\u0127u nifhmu l-paralleli\u017cmu sintattiku.", "Fil-Malti l-mod kondizzjonal (K) li juri possibbilt\u00e0 huwa mag\u0127mul minn protasis (jew kondizzjoni) u apodosis (jew ri\u017cultat tal-kondizzjoni) li l-g\u0127aqda strutturali tag\u0127hom tista' tkun wa\u0127da minn dawn:$", "a. protasis d- apodosis (p 4 a) \u2014 Jekk tid\u0127ol fil-\u0121lieda, Taqlag\u0127ha bis-s\u0127i\u0127. b. apodosis 4- protasis (a d-p) \u2014 Warajk ji\u0121u jnemmsu jekk to\u0127ro\u0121 fit-triq.", "Biex nissimplifikaw l-argument nippre\u017centa din is-sekwenza:", "A zojpra ii.", "K E\u017c;", "U biex nevitaw aktar komplikazzjoni grammatikali nieqaf hawn fir-regola", "6.", "Ara: Oliver Friggieri: L-Idea tal-Letteratura (Pubblikazzjoni Bugelli, Malta 1986) pp. 37-40, g\u0127al tifsira s\u0127i\u0127a ta' l-idea tal-forgrawnding letterarju.", ".", "Leech op. cit., p. 67.", ".", "G. Aquilina: The Structure of Maltese (The Roval Universitv of Malta, 1959) pp. 332\u2014333.", ".", "Danifisser li l-kondizzjonal (K) jista' ji\u0121i espress bl-alternattivi (imfissra bil-brekits img\u0127aw\u0121in) protasis (p) mag\u0127quda ma' (-F) apodosis (a) jew apodosis mag\u0127quda ma' protasis.", "W\u0126en.", "Il-Malti 'Jekk. ..' \u2014 Nota Stilistika 47", "\u0121enerattiva tal-kondizzjonal.", "Jekk issa nikkombinaw regola (i) ma' regola (ii) jista' jkollna din il-figura:", "P", "li turi li l-element varjabbli \u0127iere\u0121 kemm mill-protasis u kemm mill-apodosis fi\u017c- \u017cew\u0121 alternattivi.", "Tradizzjonalment meta l-element kostanti ja\u0127bat fil-bidu b\u0127alma hu fil-kondizzjonal permezz ta' ''jekk'' jissejja\u0127 anafora.", "Hekk ir-repetizzjoni ta' kelma, ''jekk,'' hija akkompanjata bir-repetizzjoni ta' struttura sintattika, il-kondizzjonal, li min\u0127abba r-regoli tal-binja fil-Malti ssawret anafora.", "G\u0127aldaqstant il-paralleli\u017cmu verbali huwa interkonness ma' dak sintattiku, u ma nistg\u0127ux nifirdu 'l wie\u0127ed mill-ie\u0127or.", "Il-poe\u017cija hija mag\u0127mula minn 26 struttura fuq il-mudell (p 4 a) u \u0127ames strutturi (a H- p).", "Ji\u0121ifieri l-pattern qed ji\u0121i interrott u l-paralleli\u017cmu jitwaqqaf g\u0127al ftit, imbag\u0127ad jer\u0121a' jissokta u jer\u0121a' jitwaqqaf u jibqa' sejjer hekk sa l-a\u0127\u0127ar.", "Dan it-tfixkil fil-pattern tal-paralleli\u017cmu, aktar milli huwa nuqqas, iwaqqaf il-formalit\u00e0 tad-diskors biex jag\u0127ti aktar st\u0127ajjil ta' espressjoni \u0121enwina ta' sentiment.", "F'dan it-tbandil mill-paralleli\u017cmu g\u0127at-twaqqif u lura jidhru l-burdati tal-poeta.", "L", "'Jekk. . .' hija mnebbha mill-poe\u017cija memorabbli 'If. . .' ta' Rudvard Kipling li tinsab fil-pubblikazzjoni tieg\u0127u Rewards and Fairies (1910).", "Din il-poe\u017cija Ingli\u017ca hija po\u017cittiva \u0127afna tant li hemm \u0121rajja li tg\u0127id li \u0121eneral Ingli\u017c, hu u jirrakkonta fuq l-esperjenzi tieg\u0127u tal-gwerra, kultant kien ikollu xi jiem meta l-\u0127ajja kienet tidher qieg\u0127da ting\u0127ax g\u0127alxejn.", "F'mumenti ta' dwejjaq b\u0127al dawn, dan il-\u0121eneral kien jo\u0127ro\u0121 mill-but kopja mg\u0127aff\u0121a ta' 'If. . .' u joqg\u0127od jaqraha u jixtarrha.", "Kien i\u0127obb jaqraha aktar minn darba u l-\u0127ajja kienet tie\u0127u tifsir ie\u0127or.", "Tant kienet ta\u0127jih li kien bag\u0127at g\u0127al qabda kopji tal-poe\u017cija sabiex kull meta jiltaqa' ma' xi suldat iddisprat kien jag\u0127tih kopja \u0127a jsib il-konsolazzjoni tieg\u0127u.", "9", "10.", "A. Mee ed.: The Children's Encvelopedia (The Educational Book Co. Ltd., London) Vol.", "IX, p. 6285.", "48 KARMENU VASSALLO Il-Malti", "$ ear", "Il-\u0127sieb ta' Kipling kien li permezz ta' sensiela ta' ''jekkijiet' mimlijin bi sfortuni g\u0127all-individwu u mqeg\u0127din f'paralleli\u017cmu sintattiku jo\u0127ro\u0121 mudell li fuqu tista' tfassal is-sens ta' r\u0121ulija tieg\u0127ek:", "Xours is the Earth and evervthing that's in it, And \u2014 which is more \u2014 vou'll be a Man, mv sonl", "Din il-konklu\u017cjoni ta' Kipling g\u0127andha ton bil-wisq differenti minn dik ta' Vassallo:", "Jekk \u0127aj trid titqabad u titlef sa tmut, biex tirba\u0127 g\u0127al dejjem hemm biss it-Tebutl", "Il-\u0127sieb huwa negattiv x'aktarx imqanqal mill-pessimi\u017cmu li Vassallo huwa akkreditat li g\u0127andu.", "Il-poeta Malti jistqarr li dan il-pessimi\u017cmu j\u017commu marbut mar-realt\u00e0 tal-\u0127ajja, b'saqajh dejjem ma' l-art.", "Huwa pessimi\u017cmu, ig\u0127id Vassallo, tli ma \u0127ri\u0121ix bih biex ning\u0127a\u017cel minn poeti o\u0127ra Maltin, imma g\u0127annejtu g\u0127ax nibbtuh u qangluh fija \u0127sarati li, jekk ma ttaffewlix bih, \u0127allewli g\u0127allinqas b'ri\u0127tu rasi flokha. l", "Hawn hu l-im\u0121arrab lest illi jwissi.", "Imma b'daqsxejn ta' tirqim ie\u0127or naraw X'xejra tie\u0127u t-twissija tal-poeta.", "Il-pattern ta' l-istress fil-prosodija Maltija jag\u0127tina \u0127jiel.", "Il-vers tas-sitta fil-Malti huwa sillabiku a\u010b\u010bentwattiv g\u0127aliex fih pattern fir-regolarit\u00e0 kemm ta' l-g\u0127add ta' sillabi u kemm ta' kwantit\u00e0 ta' a\u010b\u010benti.", "Is-senarju ma hu xejn g\u0127ajr paralleli\u017cmu ritmiku:' tfassil ta' sillabi b'a\u010b\u010benti ritmi\u010bi f'su\u010b\u010bessjoni ma' o\u0127rajn non-ritmi\u010bi b'regolarit\u00e0 aktar minn dik me\u0127tie\u0121a fit-ta\u0127dit Malti ta' kuljum.", "Il-paralleli\u017cmu fis-senarju jinsab fir-ritmu mhux fil-\u0127sejjes konsonantali jew vokali\u010bi, u g\u0127alhekk m'a\u0127niex inqisu b\u0127ala repetizzjoni s\u0127i\u0127a.", "Nie\u0127du b'e\u017cempju l-ewwel strofa ta' 'Jekk. \u2026 ':", "Jekk tiskot g\u0127ax jaqbel, int b'\u0121ifa ting\u0127ad: jekk fehmtek bla bi\u017ca' tfissirha, tinbag\u0127'd.", "Il-forma a\u010b\u010bentwattiva hija regolari \u0127afna.", "Hemm ritmu perjodikali li jista' jnissel analo\u0121ija ma' \u0127bit il-qalb fejn jitwettqu avvenimenti (f'dan il-ka\u017c, l-a\u010b\u010benti ritmi\u010bi) regolari fil-\u0127in.", "Fonolo\u0121ikament dan jissejja\u0127 isokroni\u017cmu li hija kondizzjoni li tag\u0127ti tul indaqs lil xi elementi tal-prosodija.", "Fl-ewwel vers il-paralleli\u017cmu bejn l-ewwel nofs u l-a\u0127\u0127ar nofs \u2014 Jekk tiskor / g\u0127ax jaqbel \u2014 juri sew dan il-prin\u010bipju", "11.", "K. Vassallo: ''Da\u0127la g\u0127al Vrusi'' f'Tnemnim (Empire Press, Malta, 1970), p. 26.", "12.", "K. Vassallo: Metrika Maltija (Emporium, Malta 1967) pp. 15-16; O. Friggieri; Dizzjunarju ta' Termini Letterarji (PEG 1986) p. 50.", "Il-Malti 'Jekk. ..' \u2014 Nota Stilistika 49", "isokroniku permezz ta' l-enfasi fuq l-elementi ritmi\u010bi stabbli tal-vers tas-sitta.", "Grafikament dan ir-ritmu parallel nindikawh hekk (X / X) 4 (X / X),5 fejn ir-repetizzjoni ta' l-istess forma qed to\u0127loq kondizzjoni li tag\u0127ti waqt uniformi fit-t\u0127arrik tal-vers b\u0127a\u010b-\u010bagliq tal-pendlu jew bilan\u010b ta' arlo\u0121\u0121.", "Hija uniformit\u00e0 fir-rata ta' a\u010b\u010benti ritmi\u010bi.", "L-g\u0127elm tal-plass qieg\u0127ed juri l-lok ta' l-g\u0127aqda fil- katina metrika, imma rridu nuru rappre\u017centazzjoni o\u0127ra: (X/X)\u2026(X/X) fejn it-tikek jindikaw il-pawsa me\u0127tie\u0121a f'nofs il-qies.", "Imma ma hijiex din il-pawsa li l-aktar tag\u0127ti l-proprjet\u00e0 ta' paralleli\u017cmu metriku minkejja li tippriserva l-pattern stabbli tas-senarju ming\u0127ajr ma nist\u0127ajluh biss tennija tal-vers tat-tlieta.", "G\u0127aliex f'versi fejn din il-pawsa ina ssirx b'mod naturali, b\u0127al f'Jekk tkiln twaj / jeb \u017c\u010bjjed, xorta wa\u0127da jibqa' je\u017cisti l-mudell metriku (X / X) 4 (X / X).", "Il-proprjet\u00e0 tal- paralleli\u017cmu g\u0127adha hemm.", "Imma f'dan l-a\u0127\u0127ar ka\u017c il-mudell grafiku jista' jintwera hekk: (X / IX) (XI / X).", "U Il-mudell ewlieni tag\u0127na ji\u0121bor sa issa \u017cew\u0121 patterns:", "iii.", "X/X)-HXIX-EZ $ l t39'(xj ka X)", "Din hija daqsxejn ta' varjazzjoni li l-effett tag\u0127ha \u0121enerali huwa li tnaqqas \u0127arira mill-monotonija tal-poe\u017cija.", "Varjazzjoni o\u0127ra tin\u0127oloq bl-alternazzjoni ta' vers pjan ma' ie\u0127or tronk.", "Dak li g\u0127idna sa issa japplika g\u0127all-pjan.", "It-tronk ukoll g\u0127andu l-mudell ewlieni (X 1X) 4 (X /)li ji\u0121bor fih \u017cew\u0121 patterns rappre\u017centati bil-versi, int b'\u0121ifa ting\u0127ad u m'g\u0127andekx g\u0127arbiel fin:", "iv.", "(XIX) i KE Oi", "It-tieni ver\u017cjoni twaqqa' l-pawsa lessikali tal-vers.", "Din il-varjazzjoni tag\u0127ti l-qawwa lill-paralleli\u017cmu.", "Duplikazzjoni jew repetizzjoni e\u017catta ma tag\u0127tix paralleli\u017cmu, g\u0127ax il-paralleli\u017cmu jitlob elementi varjabbli fil-pattern: elementi li jo\u0127olqu kuntrast u li huma paralleli f'dak li g\u0127andu x'jaqsam mal-qag\u0127da tal-mudell.", "Jekk issa nie\u0127du strofa s\u0127i\u0127a biex naraw il-pattern ritmiku tag\u0127ha komplet ikollna struttura interessanti li nistg\u0127u nissimbolizzawha hekk:", "13.", "X tfisser sillaba ming\u0127ajr a\u010b\u010bent ritmiku u (f) tfisser sillaba b'a\u010b\u010bent ritmiku.", "Il-brekits jo\u0127or\u0121u aktar il-paralleli\u017cmu tas-senarju, u l-plass juri l-g\u0127aqda bejn i\u017c-\u017cew\u0121 nofsijiet.", "14. il-brekits kwadri ji\u0121bru fihom kelma wa\u0127da.", "15.", "Din ir-rappre\u017centazzjoni turi li l-paralleli\u017cmu mhux minnu li huwa ''marbut l-i\u017cjed ma' repetizzjoni sintattika'' (Friggieri: L-Idea tal-Letteratura p. 36).", "Il-paralleli\u017cmu fil-letteratura Maltija nsibuh f'kull livell lingwistiku.", "50 KARMENU VASSALLO Il-Malti", "X/IXXIX XIXX/", "XIXXIX X/IXX)", "Il-forma (iii) talterna ma' (iv), u t-twa\u0127\u0127id ta\u017c-\u017cew\u0121 forom jo\u0127olqu l-paralleli\u017cmu.", "It-twa\u0127\u0127id huwa mtenni fl-istess strofa.", "Imbag\u0127ad, billi din l-istruttura fonolo- \u0121ika hija dduplikata g\u0127al g\u0127oxrin darba, g\u0127andna repetizzjoni.", "Hekk g\u0127andna:", "paralleli\u017cmu fis-senarju", ". paralleli\u017cmu fit-twa\u0127\u0127id tal-pjan mat-tronk paralleli\u017cmu fit-tennija tat-twa\u0127\u0127id tal-pjan mat-tronk . repetizzjoni ta' l-istruttura ritmika ta' l-istrofa", "arop", "Il-paralleli\u017cmu fonolo\u0121iku jispikka \u0127afna u jissa\u0127\u0127a\u0127 bil-forma tar-rima m\u0127addma (a \u2014 b \u2014 \u010b \u2014 b): rima mqabb\u017ca mit-tieni g\u0127ar-raba' vers li billi huma tronki l-poeta jinqeda b'rimi maskili t-tul kollu.", "Skond din l-g\u0127amla tar-rima qieg\u0127ed ji\u0121i mmarkat il-\u0127sieb.", "L-ewwel \u017cew\u0121t ivrus \u0121eneralment ji\u0121bru idea s\u0127i\u0127a u t-tieni tnejn idea o\u0127ra li tipparallelizza (u kultant tikkumplimenta) 'l-ewwel wa\u0127da.", "Hekk ir-rima qieg\u0127da taqsam l-istrofa fi tnejn, u l-linja tal-\u0127sieb fl-ewwel parti tid\u0127ol f'paralleli\u017cmu mal-linja tal-\u0127sieb tat-tieni parti biex it-tnejn f'daqqa jwasslu l-filosofija tal-poeta.", "Barra minn hekk, nifhmu li repetizzjoni formali spiss tkarkar mag\u0127ha repetizzjoni fonolo\u0121ika.", "Ir-repetizzjoni ta' element tikka\u0121una r-repetizzjoni tal-\u0127sejjes tieg\u0127u, kemm il- fonemi segmentali u kemm dawk sopra-segmentali.", "Eku verbali jidwi b'eku fonolo\u0121iku.", "U kollox jikkontribwixxi g\u0127as-sinfonija ta' l-iskema fonolo\u0121ika.", "Din l-iskema tag\u0127ti sens ta' repetizzjoni akustika.", "Donnha eku \u0127iere\u0121 mil-lingwa letterarja.", "Bi skema, hawnhekk, qed nifhem mudell sustanzjali (fonolo\u0121iku/grafolo\u0121iku) jew formali (grammatiku jew/u lessikali).", "F'din l-iskema r-repetizzjonijiet ji\u0121u fforgrawndjati g\u0127ax jiddependu mill-espressjoni lingwistika li hija l-fonolo\u0121ija/grafolo\u0121ija u l-grammatika u l-lessiku, ji\u0121ifieri l-binja tal-wi\u010b\u010b.", "G\u0127alhekk il-paralleli\u017cmu, \u0127iere\u0121 mir-repetizzjoni, jidher b\u0127ala regolarit\u00e0 mhux devjazzjoni g\u0127aliex il-kreattivit\u00e0 lingwistika flimkien ma' dik artistika tid\u0127ol fi skema ta' arran\u0121amenti mhux tas-soltu li jwasslu pre\u017centazzjoni qawwija u armonju\u017ca ta' ideat.", "Karmenu Vassallo dan ix-xog\u0127ol jirrepetih g\u0127al g\u0127oxrin strofa.", "Tmenin vers senarju mfasslin fuq il-mudelli li tkellimna fughom.", "U kull strofa tirrepeti l-istess filosofija: f'kulma tag\u0127mel issib 'il min itellg\u0127ek il-\u0121enna u 'l min jitfg\u0127ek f'qieg\u0127 ta' infern.", "Il-poe\u017cija tidher donnha litanija s\u0127i\u0127a ta' tgergir g\u0127aliex kull \u0127a\u0121a li hawn f'\u0127ajjitna hija kollha mqangla mill-istess: \u0127add ma ja\u0127sillek wi\u010b\u010bek biex", "Il-Malti 'Jekk. ..' \u2014 Nota Stilistika - sl", "tkun a\u0127jar minnu.", "Kull aspett minn \u0127ajjitna huwa \u0127olqa f'kantaliena wa\u0127da.", "L-individwu \u0121eneralment jintrema jew g\u0127allanqas ma jitqiesx bil-potenzjalitajiet tieg\u0127u kollha.", "Mhux dejjem tag\u0127rfu s-so\u010bjet\u00e0, mhux dejjem tapprezzah.", "L-individwu jitbandal minn ri\u017cq g\u0127al re\u017c\u0127a skond il-burdati so\u010bjali.", "Il-mewt biss trid tag\u0127tih reb\u0127a fuq din il-\u0127akma li s-so\u010bjet\u00e0 g\u0127andha fuqu.", "Il-kittieb i\u0127ossu insinjifikanti b\u0127ala individwu.", "Imma b\u0127ala poeta jinqeda bil-paralleli\u017cmu \u0127a jix\u0127et parodija fuq is-so\u010bjet\u00e0.", "F'dan il-ka\u017c il-paralleli\u017cmu huwa indispensabbli g\u0127all-pro\u010bess totali tal-komunikazzjoni poetika.", "Il-paralleli\u017cmu f'din il-poe\u017cija huwa evidenti u twil, forsi wkoll idejjaq xi daqsxejn spe\u010bjalment g\u0127aliex jista' jo\u0127loq distrazzjoni fil-komunikazzjoni.", "I\u017cda l-implikazzjoni ti\u017c\u017cer\u017caq ftit ftit malli nifhmu l-iskop tal-poeta.", "G\u0127alkemm hemm g\u0127oxrin strofa kollha jag\u0127tu aspetti ta' l-istess filosofija, kull aspett jid\u0127ol f'relazzjoni ta' ekwivalenza.", "Il-konnessjoni hija wa\u0127da ta' similarit\u00e0 bejn l-aspetti kollha.", "F'din is-sensiela ta' similaritajiet il-bniedem jidher mifni bil-\u0127sarat li l-kotra titfg\u0127u fihom, tifgalu l-kapa\u010bitajiet tieg\u0127u u x'sens hemm f'\u0127ajja b\u0127al din7 U l-konklu\u017cjoni li l-poeta jwassal lill-qarrej g\u0127aliha permezz tal-paralleli\u017cmu twil (u l-qarrej forsi jasal g\u0127aliha qabel tmiem il-poe\u017cija) hija ta' a\u0127jar mejjet tassew milli \u0127aj taparsi.", "Jekk inne\u0127\u0127u r-repetizzjoni u l-paralleli\u017cmu no\u0127onqu bosta mill-valuri artisti\u010bi tal-poe\u017cija.", "Il-poeta qed jesprimi su\u0121\u0121ett li laqtu \u0127afna.", "Laqtu g\u0127ax fnieh u \u0127ass li jrid jinfexx f'pro\u010bedura iterattiva b\u0127al f'ritwal.", "Il-qarrej jisma' u jara r-repetizzjoni u l-paralleli\u017cmu g\u0127ax i\u017c-\u017cew\u0121 elementi jtellg\u0127u relazzjoni spe\u010bjali bejn espressjoni u kontenut: il-forma ta' barra tal-poe\u017cija mhux biss qed tag\u0127ti l-implikazzjoni ta' \u0127sarat repetuti f'\u0127ajja taparsi, i\u017cda qed timita l-bixra attitudinali tag\u0127ha, tant li donna naraw u nisimg\u0127u s-''sura'' ta' l-ideat.", "L-espressjoni ttanbar il-kontenut: il-\u0127oss jimita s-sens.", "F'dan tinsab il-\u0121ustifikazzjoni artistika g\u0127all-istruttura ta' Jekk\u2026", "16.", "Vassallo: Tnemnim, p. 27."], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Jekk ta' Karmenu Vassallo.pdf"}
{"text": ["Kummentarju (SHARE IV)", "L-E\u017bISTENZJALI\u017bMU HUWA UMANI\u017bMU", "\u2014 Kaw\u017ca qawwija, difi\u017ca dg\u0127ajfa -", "Din is-silta me\u0127uda minn essej imsejjes fuq ta\u0127dita pjuttost storika li Jean-Paul Sartre kien ta f'Pari\u0121i fir-Rebbieg\u0127a tal-1945.", "Fis-sena ta' wara \u0121iet ippubblikata bl- isem L-Esistenzjali\u017cmu Huwa Umani\u017ciun.", "B'dit-ta\u0127dita Sartre tied jiddefendi l- e\u017cistenzjali\u017cmu minn diversi tmetiji.7 Dan \u0121ara fi Franza li, ma ninsewx, kienet g\u0127adha qed tistejqet mit-Tieni Gwetta Dinjija.", "G\u0127aldaqstant dan l-e\u017cer\u010bizzju joffri stampa ta' kif Sartre kien irrisponda \u2014 filosofikament \u2014 g\u0127at-theddid tal-ordni", "dinjija ta' \u017cmienu, voldieri l-Okkupazzjoni \u0120ermani\u017ca.", "Fl-istudji Sartjani jitqies test importanti: kemm g\u0127ax jippre\u017centa bosta ideat \u010benttali tal-iskema tal-e\u017cistenzjali\u017cmu tieg\u0127u, u kemm g\u0127ax fl-istess waqt jesponi bosta xquq fil-binja tal-vi\u017cjoni 1/zana tieg\u0127u, sa\u0127ansitra fuq livell fundamentali.", "Id-diskors tag\u0127ha jixbah \u0127afna 'l dak li kien ippubblika mat-tlieta snin qabel fl-opra filosofika manja tieg\u0127u L-Fssri u x-Xejn.", "B'danakollu \u010betti skulari jispekulaw li kien proprju dan il-ktejjeb li ssi\u0121\u0121illa l-istatus ta' Sartre b\u0127ala ///0sfu tal-e\u017cistenzjali\u017czun.", "I\u017cda ma\u017c- \u017cmien kien Sartre stess li ddispja\u010bih li mat ippubblika dit-ta\u0127dita, g\u0127ax l-e\u017citu kien pjuttost di\u017cappuntanti.", "B'referenza g\u0127al dan it-test, ftit snin qabel mewtu kien ammetta mal-\u0121urnal The New Vorker li 'bil-ftit il-ftit fhimt li d-dinja hija i\u017cjed ikkumplikata minn hekk '", "Ma tridx wisq biex tifhem g\u0127aliex.", "Ibda biex imkien ma ji\u0121\u0121ustifika tajjeb, pirka\u017cu, l-g\u0127aliex isejjes l-umani\u017cmu e\u017cistenzjali fuq in-nozzjoni tal-libert\u00e0 tadikali.", "Minnu, \u0121aladarba l-libert\u00e0 tag\u0127na tiddependi minn dik tal-bqija, il-libert\u00e0 tal-o\u0127rajn tg\u0127odd daqs tag\u0127na u allura trid tkun ukoll l-g\u0127an prin\u010bipali tag\u0127na.", "I\u017cda jekk l-infern huma n-nies tad-dinja,' kif jiddikkjara Joseph Garcin fid-dramm Bil-Bibien Mitbuqa", "(Huis Clos), ikun bla fejda li nsibu kenn fit-refu\u0121ju tal-intetsu\u0121\u0121ettivit\u00e0 umana.", "Iktar", "Kevin Saliba", "Kummentarju (SHARE IV)", "u iktar meta anke g\u0127ajnejn l-o\u0127rajn huma g\u0127amla ta' jasar.", "Dan Sartre kien di\u0121\u00e0 wetieh fil-mod xejn promettenti \u2014 g\u0127ad illi aktarx korrett \u2014 kif f'L-Essri u x-Xejn", "Sartre kien fisser id-dinamiki sado-ma\u017cokisti tar-relazzjonijiet umani.", "Problematika wkoll l-istqattija pe\u017canti li kull meta individwu jag\u0127\u017cel ikun qieg\u0127ed difatti jag\u0127\u017cel b'mod univetsali g\u0127al kul\u0127add.", "F'dat-tigwatd il-kalkoli motali ta' Sartre g\u0127andhom xi ftit mill-etika deontolo\u0121ika ta' Kant.", "U \u0127a\u0121a \u010bata: \u0127afna drabi ma jre\u0121ux.", "Sartre hawnhekk ikompli jg\u0127idilna li l-g\u0127a\u017cla dejjem possibbli, g\u0127ax kif spjega ma' The New Vorker, fi \u017cmien it-Re\u017cistenza l-g\u0127a\u017cla g\u0127all-Fran\u010bi\u017c kienet pjuttost sempli\u010bi: 'jew favur il-\u0120ermani\u017ci jew kontrihom.'", "M'g\u0127addewx sentejn, imbag\u0127ad, li ma \u0127oloqx il-katattru ta' Heintich \u2014 li fid-dramm tieg\u0127u Ix-Xi/an u t- Twajjeb Mulej (Le Diable et ke Bon Dien) jista' f'sitwazzjoni fejn \u0127assha impossibbli jag\u0127\u017cel bejn il-foqra li abbandunaw il-Knisja u l-Knisja li abbandunat il-foqta.", "Minkejja d-difetti kollha tieg\u0127u t-test xorta huwa televanti \u0127afna fi \u017cmienna.", "Id- dinja ta' Sartre kienet differenti minn tag\u0127na, i\u017cda jg\u0127addi kemm jg\u0127addi \u017cmien il- bniedem dejjem jibqa' kkonfrontant bl-istess g\u0127a\u017cliet.", "U Ilum, meta donnu m'ilux id-dinja wx/e\u0127ref f'ordni dinjija \u0121dida, \u017cgur ma nag\u0127mlux \u0127a\u017cin jekk ner\u0121g\u0127u nqisu t- ta\u0127dita L-E\u017cistenzjali\u017cmu Huwa Umani\u017ciiun b'g\u0127ajnejn i\u017cjed friski.", "Jekk xejn, jaf tipprovdilna g\u0127odod ta' \u0127sieb utli \u0127afna biex inqisu l-implikazzjonijiet tal-g\u0127a\u017cliet motali tag\u0127na f'dinja li kulma jmut qieg\u0127da ssit dejjem i\u017cjed ostili.", "Biss dan jaf ma jibbastax biex i\u0127oll il-kobba ta' 'x'ser isir il-bniedem.7 G\u0127andu mnejn bl-umani\u017cmu u bl-e\u017cistenzjali\u017cmu biss ma naslux.", "Heidegger \u017cmien ilu kien", "qalilna li 'x\u017c Alla biss jista' jsalvana.'", "Aktarx Sartre kieku llum xorta jwie\u0121bu", "alla\u0127ares.", "Kevin Saliba"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Kawza_qawwija_difiza_dghajfa_Kummentarju.pdf"}
{"text": ["Kollox Huwa \u0126a\u017cen", "L-u\u0121ig\u0127 jew id-disprament li jitwieled mill-passjonijiet u mill-illu\u017cjonijiet il-kbar jew minn kwalsijasi \u017cvintura tal-\u0127ajja, ma joqg\u0127odx \u0127dejn is-sens t'g\u0127atqien li jitwieled mill-i\u017cgurizza u mis-sens mikbus tan-nullit\u00e0 ta' kull \u0127a\u0121a, u mill-impossibbilt\u00e0 li nkunu hienja f'did-dinja, u mill-immensit\u00e0 tal-ba\u0127\u0127 illi \u0121\u0121arrab fir-ru\u0127.", "L-i\u017cvintuti, sew dawk mist\u0127ajla u sew dawk tassewwa, abbli jwassluna wkoll biex nitwebblu bix-xewqa tal-mewt.", "G\u0127andu mnejn joqtluna wkoll, i\u017cda daka l-u\u0121ig\u0127 fih ferm i\u017cjed \u0127ajja, anzi, fil-bi\u010b\u010ba l-kbita jitnissel mill-ist\u0127ajjil u mill-passjoni, ikun imfawwat bil-\u0127ajja, i\u017cda dak l-u\u0121ig\u0127 l-ie\u0127or li qieg\u0127ed insemmi hawnhekk huwa kollu mewt; u dik il-mede\u017cma mewt li titkewwen wnnz/ib mill-i\u017cvintuti hija \u0127a\u0121a i\u017cjed \u0127ajja, mentti l-o\u0127ra hija iktat sepulktali, bla a\u0121it, bla ta\u0127rik, bla \u0127e\u0121\u0121a, u kwa\u017ci ming\u0127ajr u\u0121ig\u0127: pjuttost ti\u0121i b'tg\u0127akkis bla qies u b'affann li jixbah \u0127afna 'l \u0127sus li jin\u0127eja mill-b\u017cieg\u0127 mill-i\u0127irsa fi \u017cmien i\u017c-\u017cg\u0127otija jew mill-\u0127sieb tal-infern.", "Din il-kundizzjoni tar-ru\u0127 hija l- effett tal-og\u0127la \u017cvintuti reali, u ta' ftu\u0127 makbtra li dari kienet kollha imma\u0121inazzjoni u mbag\u0127ad tne\u017c\u017cg\u0127et minnha \u0127uta, u anke l-effett ta' \u0127ajja li tidher bi\u010b-\u010bar tant hekk nulla u monotona, li \u0121\u0121ib il-frug\u0127a ta' kulma hawn xi \u0127a\u0121a sensibbli u tan\u0121ibbli; u dan g\u0127aliex din ma tibqax mog\u0127nija bil-varjet\u00e0 tikka tal-illu\u017cjonijiet li l-\u0127anina natura tqieg\u0127ed kuljum quddiema biex tostor minna dil-evidenza fatali u sensibbli.", "U g\u0127aldaqstant, g\u0127add illi dil-kundizzjoni tar-ru\u0127 hija ta\u0121onevolissma, anzi l-iktar ra\u0121onevoli minn kollha, u anke jekk stess dina hija kuntratjissma \u2014 anzi l-iktar wa\u0127da espli\u010bitament kuntrarja \u2014 g\u0127an-natuta, nafu biss b'xi", "ftit proxxmi li \u0121artbuha, b\u0127al Tasso.", "Jg\u0127idu li l-hena tal-bniedem ma tinsab qatt batta mill-verit\u00e0.", "Hekk donnu, g\u0127aliex liem hena tista' qatt tinstab f'xi \u0127a\u0121a falza\u017c Mela allura dan kif, jekk inhu vetu li d-dinja ssus wara l-hena, il-verit\u00e0 xejn ma fiha g\u0127axqa' Intant jiena ng\u0127id illi l-hena tinsab fl-injoranza tal-verit\u00e0.", "U dan, appuntu, g\u0127ax id-dinja ssus wata l-hena, u g\u0127ax in-natuta lill-bniedem g\u0127amlitu hieni.", "Issa din g\u0127amlitu wkoll injorant, b\u0127all-annimali l-o\u0127ta.", "Allura bilfors kellha tag\u0127mlu kiebi, b\u0127all-\u0127lejjaq l-o\u0127ta; allura l-bniedem kiebi minn qaddisu (u saftattant il-\u0127lejjaq l-o\u0127ra minn qaddishom hienja); allura \u0127tie\u0121 li jg\u0127addu bosta u bosta sekli g\u0127albiex il-bniedem ise\u0127\u0127lu jikseb dan il-g\u0127an kumplimentari, anzi massimu, tal-e\u017cistenza, voldieri l- hena (\u0121aladarba 'qas issa ma wasalna g\u0127all-g\u0127arfien s\u0127i\u0127 tal-verit\u00e0); mela alluta l-popli l-antiki bilfors kellhom ikunu kiebja; allura huma hekk ukoll il-popli mhux kolti kollha tal-lum; allura mela bilfors li kiebja a\u0127na wkoll, ka\u0121un tal-parti li jonqosna mill-g\u0127atfien tal-vetit\u00e0.", "Safrattant il-kwien kollha (qed nitreferi g\u0127all-\u0121eneti u mhux g\u0127all-individwi) \u0127at\u0121u perfetti", "fil-\u0121enetu tag\u0127hom minn idejn in-natura.", "U fit-tigward tal-individwu l-perfezzjoni tikkonsisti fil-hena, u fil- korrispondenza retta mal-ordni regolari tal-\u0127wejje\u0121 f'kull rigwatd ie\u0127ot.", "I\u017cda a\u0127na dina l-ordni nqisuha mod, u n-natuta tqisha mod ie\u0127or.", "A\u0127na b'mod xejn kumpatibbli mal-injoranza: in-natura b'mod xejn", "kumpatibbli max-xjenza.", "U kemm-il darba huwa assolutament minnu li n-natuta tiedet l-hena tal- kwien kollha, u dejjem jekk nissoponu li kwantu l-bniedem tabtet dan l- g\u0127an tag\u0127ha mal-g\u0127arfien tal-vetit\u00e0, g\u0127aliex, immela, satret il-vetit\u00e0 b'tant teqqa li 'qas sekli u sekli ma bbastaw biex niskopruha' Mhuwiex nuqqas otganiku, fundamentali u tadikali dan Mhuwiex konttadizzjoni fis- sistema/ X'bi\u010b\u010ba hi din li 'l dak l-uniku mezz li jikseb dik li hija stess tiedet fuq kollox u \u017cammitha b'fini a\u0127\u0127atija \u2014 voldieri l-hena \u2014 g\u0127amlitu tant u tant diffi\u010bli\u017c U l-i\u017cjed il-hena tal-bniedem, li bid-dieher jinsab fuq l-ewwel skaluna tal-ordni regolari tal-\u0127wejje\u0121 t'hawn isfel Dan kif satmet b'kull xorta ta' xkiel lil dik l-istess \u0127a\u0121a li kienet qieg\u0127da tfittex' Sewwa g\u0127amel il-bniedem li \u0127a postu fuq l-ewwel skaluna, u fuqha kien joqg\u0127od ukoll anke kieku baqa' fl-istat natutali li a\u0127na ng\u0127odduh bi brutali; li ma messux g\u0127amel, madankollu, kien li mar intasab fotdni o\u0127ta u \u017camm tu\u0127u b'pafti minn kategotija battanija, u li sejjes id-dinjit\u00e0 tieg\u0127u mhux f'li jispikka fuq il-kwien kollha, b\u0127alma xotta wa\u0127da kieku kien jag\u0127mel, i\u017cda f'li jqieg\u0127ed tu\u0127u g\u0127alkollox 'l batta mill-isfera tag\u0127hom, u f'li jirregola ru\u0127u bi twiegel appatti u indipendenti mil-li\u0121ijiet", "universali tan-natuta.", "Kollox huwa \u0127a\u017cen.", "Voldieri kulma hu, huwa \u0127a\u017cin; kull \u0127a\u0121a li te\u017cisti hija \u0127a\u017cen; kull \u0127a\u0121a te\u017cisti b'fini \u0127a\u017cina; l-e\u017cistenza hija \u0127a\u017cen u msawta g\u0127all-\u0127a\u017cen; il-fini tal-univers huwa l-\u0127a\u017cen; l-ordni u l-istat, il-li\u0121ijiet, l-", "andament natutali tal-univers mhuma xejn g\u0127ajr \u0127a\u017cen, dawn ma jsusu", "wata xejn g\u0127ajt il-\u0127a\u017cen.", "Ma hemm xejn tajjeb \u0127lief in-non-essti; ma hemm xejn sewwa \u0127lief dak li ma je\u017cistix; il-\u0127wejje\u0121 li mhumiex \u0127wejje\u0121: il-\u0127wejje\u0121 kollha huma malinni.", "Kulma je\u017cisti; il-kumpless tal-bosta dinjiet li je\u017cistu; l-univers mhuwiex \u0127lief \u017celluma, nikta fil-metafi\u017cika.", "L- e\u017cistenza, min-natura u l-essenza proprja u \u0121enerali tag\u0127ha, hija impetfezzjoni, irtegolatit\u00e0, mostro\u017cit\u00e0.", "I\u017cda din l-imperfezzjoni hija \u0127a\u0121a \u010bkejkuna, tassew nikta, g\u0127ax id-dinjiet kollha li je\u017cistu, hemm kemm hemm minnhom u kbar kemm huma kbat, \u0121aladarba \u017cgur mhumiex infiniti la fil-g\u0127add u 'qas fid-daqs, g\u0127aldaqstant huma infinitament \u017cg\u0127at apparagun ma' dak illi jista' jkun l-univers kieku dan kellu jkun infinit; u kulma je\u017cisti huwa infinitament \u017cg\u0127ir appatagun mal-veta infinit\u00e0, g\u0127all- mod tal-kelma, man-non-e\u017cistenti, max-xejn.", "Din is-sistema, anke jekk trieg\u0127ex l-ideat tag\u0127na li skonthom il-fini ma jista' jkun xejn g\u0127ajt it- tjieba, abbli hija iktar ta' min jiddefendiha minn dawk ta' Leibnitz, ta' Pope e\u010b\u010b. fejn kollox huwa tajjeb.", "M'iniex ser nazzarda, madankollu, in\u0121ebbidha biex ng\u0127id li l-univers attwali huwa l-ag\u0127ar wie\u0127ed mill- universi kollha possibbli, biex b'hekk inkun bdilt l-ottimi\u017cmu mal-", "pessimi\u017cmu.", "Min jista' qatt ikun jafhom il-limiti tal-possibbilt\u00e0", "Il-\u0127a\u0121a \u010berta u xejn ta\u010b-\u010bajt hija li l-e\u017cistenza hija \u0127a\u017cen g\u0127all-partijiet kollha li jsawru l-univers.", "G\u0127aldaqstant tassew iebsa tissoponi li din mhix \u0127a\u017cen ukoll g\u0127all-univets kollu, u sa\u0127ansitra iktar iebsa to\u0127loq, kif jag\u0127mlu l-filosfi, des mwalhems de chaqne \u010bire un bonbemr general \u2014 'il- kuntentizza \u0121enetali mill-i\u017cvintuti ta' kull essti' (Voltaite, Epifre sur k disastre de Lisbonne.", "Ma tintthiem xejn kif mill-g\u0127aw\u0121 tal-individwi kollha", "kemm huma bla e\u010b\u010bezzjoni jista' qatt jo\u0127ro\u0121 it-tajjeb univetsali; kif mill-", "g\u0127aqda u mill-kumpless ta' tant di\u017cgrazzji u xejn iktat jista' qatt jo\u0127ro\u0121 xi tajjeb.", "Dan jo\u0127to\u0121 fid-dieher meta naraw illi kull \u0127a\u0121a bil-mod tag\u0127ha jen\u0127tie\u0121 tbati bilfors u bilfors jen\u0127tie\u0121 ma tgawdix, g\u0127ax fis-sens strett tal-kelma l-pja\u010bit ma je\u017cistix.", "U ladarba dan huwa minnu, kif nistg\u0127u", "mbag\u0127ad ma ng\u0127idux illi l-e\u017cistenza fiha nfisha hija \u0127a\u017cen", "Mhux biss il-bnedmin individwali, i\u017cda l-\u0121eneru uman kien u dejjem set ikun ta' bilfors kiebi.", "Mhux biss il-\u0121eneru uman i\u017cda l-bhejjem kollha.", "Mhux biss il-bhejjem i\u017cda l-kwien kollha l-o\u0127ra, bil-mod tag\u0127hom.", "Mhux l-individwi, i\u017cda l-ispe\u010bijiet, il-\u0121eneti, it-renji, il-globi, is-sistemi, id-", "dinjiet.", "Id\u0127lu fi \u0121nien kollu pjanti, \u0127axix u fjuri.", "Ikun kemm ikun sabi\u0127.", "Anke fl- aktar sta\u0121un \u0127lejju tas-sena.", "'Qas tkunu tistg\u0127u t\u0127arsu mkien fejn ma ssibux tbatija.", "Dik il-familja ta' ve\u0121etazzjoni, wa\u0127da ftit u l-o\u0127ra wisq, tkun kollha fi stat ta' sovffrance.", "Hawnhekk, dik il-warda qed titkag\u0127bar mix-xemx li tatha l-\u0127ajja, titkemmex, titg\u0127axxex, tidbiel\u2026 Hemmhekk, dak il-\u0121ilju jisfa' metdug\u0127 bl-a\u0127rax minn xi na\u0127la, fl-i\u017cjed pattijiet sensibbli u vitali.", "L-g\u0127asel bnin ma jsirx minn na\u0127al bie\u017cel, siebet, twajjeb u virtwu\u017c ming\u0127ajr tutmenti jwa\u0127\u0127xu fuq dawka l-fibri tant fra\u0121li, ming\u0127ajr dika l-\u0127erba qalila mill-fjorellini teneri.", "Dik is-si\u0121ra mi\u017cg\u0127uda b'setbut nemel, l-o\u0127ra bix-xag\u0127at, bin-nemus, bil-bebbux, bi\u017c- \u017cna\u017can; din mislu\u0127a f'qoxtitha u ma\u0127quta mill-arja jew mix-xemx li tinfdilha l-pjaga; l-o\u0127ra mi\u0121ru\u0127a fiz-zokk, jew f'g\u0127eruqha; l-o\u0127ta kollha weraq xott; l-o\u0127ra mnawta, imgettma fil-fjuti; l-o\u0127ra mbettna, imnige\u017ca", "fil-frott.", "Dik il-pjanta g\u0127andha wisq s\u0127ana, l-o\u0127ra wisq frisk; wisq dawl;", "wisq dell, wisq umdu, wisq nixfa.", "Wa\u0127da tikktiepa skomda biex tikbet i\u017cda ssib biss ingtoppi u intoppi biex tinfirex; l-o\u0127ra ma ssibx ma' xiex tissieg\u0127en, jew tinfile\u0121 u tissielet g\u0127albiex twassal.", "Fil-\u0121nien kollu ma ssibx sulamank pjanta wa\u0127da f'qag\u0127da ta' sa\u0127\u0127a perfetta.", "Lil hawn, g\u0127aslu\u0121 jinqasam mit-ti\u0127 jew bil-pi\u017c tieg\u0127u stess; lil hemm, naqta few\u0121a \u010b\u010battat fjura, ittajjar mag\u0127ha xi bi\u010b\u010ba minnha, filament, wetqa, xi patti \u0127ajja ta' din jew dik il-pjanta, minnha maqlug\u0127a u m\u010batrta.", "Intant int et\u0127ilek tg\u0127akkes il-\u0127xejjex bl-irfis; tis\u0127qu, tit\u0127nu, tag\u0127sarlu demmu, taqsmu, toqtlu.", "Dika x-xebba g\u0127aqlija u d\u0127ulija timxi, bil-\u0127lewwa kollha, hija u tnaqqi u taqsam iz-zkuk.", "Il-\u0121ennien imut, bis-seng\u0127a kollha, jixro\u0127", "u jaqta' frieg\u0127i sensibbli, b'diftejh, bil-\u0127adid.", "Mhemmx xi ng\u0127idu, dawn pjanti \u0127ajjin; u\u0127ud g\u0127ax il-mard tag\u0127hom ma jkunx fatali, o\u0127tajn g\u0127aliex anke jekk b'matd terminali, il-pjanti, u daqsinsew il-bhejjem, xotta jistg\u0127u jtulu xi ftit ta\u017c-\u017cmien.", "X\u0127in nid\u0127lu f'dan il-\u0121nien dal-ispettaklu tant miktum bil-\u0127ajja ja\u0127jilna ru\u0127na, u g\u0127aldaqshekk ikun ming\u0127alina li qeg\u0127din f'xi lok kollu g\u0127axqa.", "I\u017cda fis- sew dil-\u0127ajja hija mi\u017cera u kiebja.", "Kull \u0121nien huwa kwa\u017ci sptar daqsiex (post ferm i\u017cjed kundannabbli minn \u010bimiterju), u jekk dawn il-kwien i\u0127ossu, jew a\u0127jar li kellhom tabil\u0127aqq i\u0127ossu, \u017cgur li g\u0127alihom in-non-", "essti jkun bil-wisq fetm a\u0127jar mill-essti.", "Kummentarju", "Il-Filosfu tax-Xafra", "Is-silta mi\u0121juba minni hawnhekk hija misluta minn wie\u0127ed mill-ikbar dokumenti massi\u010b\u010bi li toffrilna l-istorja letterarja u filosofika tal-Punent: Lo Zibaldone dei Pensieri ta' Giacomo Leopatdi.", "B\u0127alma b\u0127ala statura letterarja forsi wie\u0127ed jista' ja\u0127seb f'Leopatdi b\u0127ala l-ekwivalenti Taljan tal-poeta Ingli\u017c Wotdsworth, daqstant ie\u0127or jista' jitqies b\u0127ala b\u0127ala", "\u0127assieb ma\u0121\u0121uti tal-istess ''skaluna' ta' xi Jaspets.", "I\u017c-\u017bibaldun huwa t-tutija indiskutibbli tal-\u0121enju tari ta' Leopatdi.", "Miktub biss fi \u017cmien sitt snin f'et\u00e0 ferm \u017cag\u0127\u017cug\u0127a, i\u017c-\u017bibaldun joffrilna mal- etbat elef pa\u0121na ta' tiflessjonijiet filosofi\u010bi li jkopru \u2014 fost bosta dixxiplini o\u0127rajn \u2014 il-ferg\u0127at ewlenin kollha tal-istorja kulturali u intellettwali tal-Punent.", "F'dar-rigwatd dax-xog\u0127ol i\u0127abbatha bis-sod, anzi nasal ng\u0127id li \u0121ieli jisboq \u2014 xog\u0127lijiet monumentali simili b\u0127at-takkwini", "ta' Coletidge, id-djarji ta' Dostovevskv jew K\u017cieb it-Tikdid ta' Pessoa.", "Din is-silta saljenti mi\u017c-\u017biba/dun tag\u0127sar fiha l-elementi essenzjali kollha tal-vi\u017cjoni Leopatdjana: fost o\u0127rajn, pessimi\u017cmu tadikali li jfakkar f'Gtaci\u00e0n, We/tanschanmmng anti-Hegeljana li spiss toqrob \u0127afna lejn dik ta' Schopenhauet, disprezz e\u017cistenzjali bil-\u0127ajja in\u0121enetali la Kierkegaard jew Ciotan u anti-natali\u017cmu stil Zapffe li kapa\u010bi j\u0121o\u0121\u0121ina fi djalogu mal- ilmenti anti-\u010bivilt\u00e0 ta' Freud.", "U dana kollu, tet\u0121a', ja\u0127bat g\u0127alina bla wisq", "karezzi b\u0127all-vzarfe/jati skjetti ta' Nietzsche.", "B'danakollu, jekk Nietzsche", "huwa l-filosfu tal-martell, Leopardi huwa wkoll, kif turi dis-silta, il-\u0127assieb tax-xafra.", "U din tieg\u0127i hija i\u017cjed twissija milli tismija\u2026", "L-ispazju disponibbli hawnhekk ftit li xejn jippermetti dibattiti Soktati\u010bi ma' dis-silta.", "B'danakollu nistieden lill-qarrejja j\u017commu f'mo\u0127\u0127hom da\u017c- \u017cew\u0121 g\u0127eltijiet li spiss laqtuni fi\u017c-\u017biba/dun: l-ewwel nett, b\u0127ala poeta pjuttost Lukrezjan Leopatdi m'huwiex biss psikologu penetranti tad- disprament uman i\u017cda wkoll l-iktar paladin akkanit tieg\u0127u.", "Mhux ta' b'xejn, allura, li kien il-mimmi t'g\u0127ajnejn Schopenhauet, li sa\u0127ansitra tefg\u0127u fl-istess keffa ta' Bvron.", "Mhux ta' b'xejn lanqas li kien ukoll il- wens tal-poeta Karmenu Vassallo.", "It-tieni nett, f'Leopatdi d-disprament mhux sempli\u010bement stqattija su\u0121\u0121ettiva tal-qag\u0127da \u0121ewwiena tieg\u0127u, i\u017cda l-isfond ko\u017cmiku ta' kollox u t-telos tal-kundizzjoni umana u tad-dinja: iktar mal-\u0127wejje\u0121 jidhru ''kiebja' iktar ikunu qeg\u0127din ji\u017cvelaw il-fini vera", "u n-natura essenzjali tag\u0127hom.", "Kemm dan kollu huwa minnu jibqa' diskutibbli daqs kwistjonijiet filosofi\u010bi ja\u0127arqu o\u0127rajn b\u0127al dawk tal-e\u017cistenza t'Alla jew tad- duwali\u017cmu ontolo\u0121iku ta' Descartres.", "Ng\u0127id g\u0127alija, f'dar-rigward in\u017comm amment tal-prin\u010bipju Etmetiku li jg\u0127id li kull vetit\u00e0 hija biss nofs-verit\u00e0, u g\u0127aldaqstant, skont it-tegola tal-polatit\u00e0, bilfors li f'dan", "kollu jrid ikun hemm ukoll ix-xaqliba l-o\u0127ta.", "Schopenhauer kien tal-fehma li kul\u0127add jg\u0127odd il-limiti tal-vista tieg\u0127u b\u0127ala l-limiti tad-dinja.", "Leopardi huwa xempju idoneu ta' din-non sequitur.", "'Far, far, indeed, stretch, in distance, out Vistasl How much is still to be disentangled, freedl' Hekk kien kiteb Whitman.", "Minkejja", "Leopatdi, hekk nemmen jien ukoll."], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from Kollox_Huwa_Hazen_Giacomo_Leopardi_Kevin.pdf"}
{"text": ["L-Istrate\u0121ija Psikostilistika f'Dun Karm Charles Briffa Ta\u0127dita mog\u0127tija fil-31 ta' Ottubru, 1997, fis-6.30 p.m. fil-Konferenza Dun Karm", "tal-Fondazzjoni Karmen Mikallef Bu\u0127a\u0121ar, l-Universit\u00e0 ta' Malta.", "Introduzzjoni", "Li se ng\u0127id hu li Dun Karm (1871-1961) inqeda bl-elementi tan-novella f'wa\u0127da mill-poe\u017ciji tieg\u0127u biex iwassal il-messa\u0121\u0121 me\u0127tie\u0121.", "Biex nifhmu dan irridu n\u0127arsu lejn Dun Karm b'mod differenti mis-soltu.", "Is-soltu narawh poeta $A issa se narawh poeta-novellist.", "Dan l-istudju juri metodu ta' investigazzjoni ta' poe\u017cija bba\u017cat fuq il-qag\u0127da mentali tal-poeta (u g\u0127al din se nie\u0127u t-teorija ta' l-iskema), ir-rappre\u017centazzjonijiet tal-\u0127sieb (u hawnhekk se naraw il-pro\u010bessi differenti li ju\u017ca l-poeta, xi w\u0127ud minnhom insibuhom komuni \u0127afna fil-pro\u017ca narrattiva kif rajna di\u0121\u00e0), u l-pjan ta' assistenza ritmika (ji\u0121ifieri kif il-poeta jinqeda bir-ritmu biex iwie\u017cen it-tifsir).'", "U dan kollu biex isawwar ambjent testwali li minnu jo\u0127ro\u0121 l-istil mentali ta' Dun Karm.", "Kollox jidderi\u0121ina lejn aspetti temati\u010bi li jridu jseddqu d-dehra mentali tal-poeta.", "Se nipprova nuri hawnhekk kif g\u0127allanqas f'poe\u017cija wa\u0127da minn tieg\u0127u Dun Karm inqeda bit-teknika tal-pro\u017ca narrattiva biex iwassal il-messa\u0121\u0121 tieg\u0127u.", "G\u0127alhekk nemmen li dan il-metodu j\u017cid mal-kompetenza letterarja, g\u0127ax jinvestiga implikazzjonijiet psikolo\u0121i\u010bi u morali, u g\u0127aldaqstant irrid narah b\u0127ala metodu psikostilistiku li jikkombina l-psikolo\u0121ija narrattiva ma' l-istilistika letterarja u l-istil mentali.2 Dan kollu biex nuri kif Dun Karm i\u0127addem id-djalogi\u017cmu tieg\u0127u bejn \u017cew\u0121 attitudnijiet: l-umanit\u00e0 u l-ispiritwalit\u00e0.", "Imma", "l-ewwel ikolli nispjega xi \u017cew\u0121 affarijiet.", "Ir-Rappre\u017centazzjoni Mentali Mikhail Bakhtin (1895-1975) 54 filosfu u lingwista Russu $4 jg\u0127id li l-poe\u017cija hija", "monolo\u0121ika (fis-sens li tressaq vu\u010bi wa\u0127da) filwaqt li r-rumanz huwa djalo\u0121iku (ji\u0121ifieri,", "l Friggieri jg\u0127id: 'Fl-isba\u0127 waqtiet, madankollu, li huma g\u0127alhekk ukoll l-itqal kisbiet poeti\u010bi, l-identifikazzjoni bejn il-\u0127oss u t-tifsira ssir bil-kapri\u010b\u010b tekniku, strate\u0121iku, ta' l-awtur meta, ng\u0127idu a\u0127na, huwa jrid jag\u0127ti \u0127oss lil esperjenzi li m'g\u0127andhomx \u0127oss, b\u0127all-fer\u0127, ir-riflessjoni, il-malinkonija, l-g\u0127adab u l-bqija. '' 55 FRIGGIERI, O., Dun Karm: ''Il-Jien u Lilhinn Minnu', edizzjoni annotata (Malta, 1988), p.90-91.", "2 L-istil mentali huwa l-impressjoni li l-poeta jo\u0127loq tad-dinja, jewinkella l-idea li jkollu ta' l-ambjent fi\u017ciku u uman.", "Fil-ka\u017c ta' Dun Karm, l-istil mentali tieg\u0127u huwa bba\u017cat fuq vi\u017cjonijiet ta' m\u0127abba mqanqla mis-sens spiritwali qawwi li g\u0127andu.", "iressaq aktar minn vu\u010bi wa\u0127da').", "It-terminu monolo\u0121iku jirreferi g\u0127all-vu\u010bi ta' l-awtur li hija awtoritatevoli; meta silta tkun monolo\u0121ika tkun ikkontrollata mill-vu\u010bi dominanti ta' l-awtur.", "'In genres that are poetic in the narrow sense, the natural dialogisation of the word is not put to artistic use, the word is sufficient unto itself and does not presume alien utterance bevond its own boundaries.", "Poetic stvle is bv convention suspended from anv mutual interaction with", "alien discourse, anv allusion to alien discourse.''", "Mill-banda l-o\u0127ra, it-terminu djalo\u0121iku jindika polifonija; u silta li tkun djalo\u0121ika tippermetti puntodivisti u ideolo\u0121iji differenti u t\u0127alli vu\u010bijiet diversi fil-libert\u00e0 tag\u0127hom.", "TA pluralitv of independent and unmerged voices and consciousness, a genuine polvphonv of fullv valid voices is in fact the chief characteristic of \u2026 novels.", "What unfolds \u2026 is not a multitude of' characters and fates in a single objective world, illuminated bv a single authorial consciousness; rather a pluralitv of consciousnesses, with equal rights and each with its own world, combine but are not merged in the unitv of the", "555", "event.", "Nifhem li meta Bakhtin jitkellem dwar il-monologi\u017cmu ta' g\u0127amliet poeti\u010bi jkollu f'mo\u0127\u0127u g\u0127add ta' karatteristi\u010bi li mhux bilfors japplikaw g\u0127all-poe\u017ciji kollha.", "Hawnhekk se nuri kif poe\u017cija ta' Dun Karm tassumi xejra djalo\u0121ika meta n-narratur jid\u0127ol f'relazzjoni komunikattiva ma' \u0127addie\u0127or.", "Biex ise\u0127\u0127li nag\u0127mel dan je\u0127tie\u0121 in\u0127ares lejn il-lingwa b\u0127ala sistema li twettaq it-tifsir aktar milli b\u0127ala sistema li tesprimi t-tifsir.", "U biex nuri dan", "it-twettiq, qabel xejn, se nispjega kif ja\u0127dem il-pro\u010bess ta' l-iskemata f'Dun Karm, imma biex", "wie\u0127ed jifhem \u0127afna minn dak li se ng\u0127id, irid jimma\u0121ina \u0127afna.", "Fil-poe\u017ciji tieg\u0127u Dun Karm jix\u0127et quddiemna dinja testwali (ji\u0121ifieri, id-dinja ta' \u0121ewwa l-poe\u017cija) li nistg\u0127u nispjegawha permezz tat-teorija ta' l-iskema, jew il-kun\u010bett ta' rappre\u017centazzjoni mentali.", "Il-per\u010bezzjoni u l-mod kif nifhmu test jissawru skond l-istennija tag\u0127na; u dak li nistennew a\u0127na nibnuh fuq dak li nkunu di\u0121\u00e0 nafu.", "Ji\u0121ifieri, l-interpretazzjoni", "tad-dinja testwali tiddependi fuq l-attitudnijiet u l-assunzjonijiet li nkunu di\u0121\u00e0 sawwarna", "5 It-terminu ''vu\u010bi'', hawnhekk, qed nu\u017cah fis-sens ta' Bakhtin biex ifisser attitudni, twemmin, ideolo\u0121ija, kultura, jew setg\u0127a so\u010bjali.", "Ji\u0121bor fih xibka ta' twemmin u opinjonijiet u relazzjonijiet ta' poter li kollha f'daqqa jqeg\u0127du lill-kelliemi f'qag\u0127da partikolari.", "41 BAKHTIN, M. M., ''Discourse in the Novel'' (1934-35), f'M.Holquist (ed.), The Dialogic Imagination maqlub g\u0127all-Ingli\u017c minn C.Emerson u M.Holquist (Universitv of Texas Press, Austin, Texas, 1981), p.285.", "5.", "BAKHTIN, M.,M., Problems of Dostoevskw's Poetics (1963), maqlub g\u0127all-Ingli\u017c minn Carvle Emerson (Manchester Universitv Press, Manchester, 1984), p.6.", "6 It-teorija ta' l-iskema hija marbuta mal-\u0127idma tal-psikolo\u0121ista F.C.Bartlett li fl-1932 \u0127are\u0121 il-ktieb tieg\u0127u Remembering: A Studv in Experimental and Social Psvchologv (Cambridge Universitv Press, Cambridge).", "Fis-snin tmenin din it-teorija ta' l-iskema bdiet ti\u0121i applikata fl-anali\u017ci ta' testi letterarji.", "Hawnhekk nixtieq nipprova napplikaha g\u0127al wa\u0127da mill-poe\u017ciji ta' Dun Karm.", "mill-esperjenza tag\u0127na tad-dinja.", "Id-deskrizzjoni lingwistika f'Dun Karm nistg\u0127u ng\u0127aqqduha mat-teorija ta' l-iskema biex nifhmu l-mudell tad-dinja li qed iwasslilna l-poeta.", "Hija dinja possibbli li jressqilna, g\u0127ax g\u0127alih kienet reali u g\u0127alhekk l-anali\u017ci tag\u0127na se tikxiflu l-personalit\u00e0 tieg\u0127u.", "It-terminu ''skema'' f'din it-teorija jirreferi g\u0127al element kognittiv ta'", "',.An active organisation of past reactions, or past experiences, which must", "organizzazzjoni alwavs be supposed to be operating in anv well-adapted organic response.''", "U l-qofol tat-teorija jinsab fuq il-fatt li l-komprensjoni tiddependi essenzjalment fuq kemm g\u0127andna \u0127ila ntellg\u0127u t-tag\u0127rif relevanti li jkollna fil-fond tal-bir ta' mo\u0127\u0127na.", "Nag\u0127tu tifsir lit-ti\u0121rib \u0121did tag\u0127na billi norbtu flimkien dak kollu li jkun die\u0127el mar-rappre\u017centazzjonijiet mentali ta' entitajiet u sitwazzjonijiet li jkunu di\u0121\u00e0 je\u017cistu min\u0127abba t-ti\u0121rib img\u0127oddi.", "Nimma\u0121inaw,", "ng\u0127idu a\u0127na, ix-xena li jag\u0127tina ta' dan il-\u0127addiem:", "Arah milwi ta\u0127t \u0127ajt \u0121ol-barriera", "Fuq it-trinka, f'xemx ta\u0127raq b\u0127an-nar, Man-nifs qawwi ta' sidru jinsemg\u0127u Id-daqqiet ta' baqqun ta' l-azzar.", "('\u0126addiem')", "Dun Karm jibba\u017ca l-\u0127sieb tieg\u0127u fuq id-dehra tat-tbatija g\u0127ax jaf li a\u0127na se nindunaw li dan il-\u0127addiem qieg\u0127ed iqatta' l-\u0121ebel.", "Jaf li se nimlew id-dettalji li m'g\u0127andux g\u0127alfejn jag\u0127tina: ng\u0127idu a\u0127na, it-tifrik tal-\u0121ebel u t-trab li jqajjem biex jit\u0127allat mal-g\u0127araq u jid\u0127ol fl-imnifsejn \u0127a j\u017cid l-oppressjoni u t-tag\u0127kis li x-xemx tisre\u0121 qed titfa'.", "Irridu nkunu nafu x-xog\u0127ol tat-tbaqqin kif irid isir: \u0121isem milwi u sa\u0127\u0127et ir-ra\u0121el tbaqqan mar-ritmu tan-nifs.", "Il-\u0127oss tat-tbaqqin jinsilet mir-ritmu ta' l-anapest fl-a\u0127\u0127ar vers ta' din l-istrofa, ritmu drammatiku li jindika mixi e\u010bitat b\u0127all-\u0127bit tal-qalb.", "L-istrate\u0121ija fonolo\u0121ika hija aspett mill-\u0127sieb tad-defamiljarizzazzjoni' li tridna nisimg\u0127u dak li qeg\u0127din nimma\u0121inaw.", "Fi kliem ie\u0127or, il-poe\u017cija tiddependi fuq l-iskema tat-TQATTIG\u0126 TAL-\u0120EBEL li tinkludi", "informazzjoni dwar xi j\u0127oss bniedem f'sitwazzjoni ta' xemx qier\u0127a, trab, u g\u0127araq.", "7 Bartlett (1932), op.cit., p.201.", "$ Id-defamiljarizzazzjoni hija l-u\u017cu ta' strate\u0121ija stilistika li \u0121\u0121ag\u0127al lill-qarrej biex jin\u017ca' l-familjarit\u00e0 li jkollu fil-per\u010bezzjoni tieg\u0127u billi j\u0127ares lejn idea tas-soltu minn angolu mhux tas-soltu.", "Hija strate\u0121ija li \u0121\u0121ag\u0127alna norjentaw mill-\u0121did it-tifsir li jkollna ta' xi o\u0121\u0121ett jew esperjenza komuni.", "Dan l-e\u017cempju juri t-t\u0127addim u l-applikazzjoni ta' skemata' xierqa fil-pro\u010bess ta' interpretazzjoni.", "L-iskemata li jitqanqlu jag\u0127tu koerenza lill-poe\u017cija billi jistabilixxu t-tifsir ta' element lessikali fil-kuntest u jisiltu l-inferenzi li hemm b\u017conn.", "Il-qarrej irid jaqla' t-tag\u0127rif li g\u0127andu f'mo\u0127\u0127u u j\u0127alltu ma' dak li qed jag\u0127tih il-poeta biex ikun hemm reazzjoni xierqa.", "Dun Karm jiddependi fuq dan it-t\u0127addim min-na\u0127a tal-qarrej, u g\u0127alhekk joqg\u0127od attent g\u0127all-kelma li jag\u0127\u017cel.", "Jafda fuq l-istrutturi ta' tag\u0127rif e\u017cistenti li jridu jwasslu jew isa\u0127\u0127u l-interpretazzjoni.", "Imma fil-kreattivit\u00e0 tieg\u0127u Dun Karm jitlob li jkollna skemata dinami\u010bi u flessibbli.", "A\u0127na u naqrawh, l-istrutturi ta' mo\u0127\u0127na l-\u0127in kollu jinbidlu u jadattaw ru\u0127hom g\u0127al esperjenzi \u0121odda.", "Il-bidla sse\u0127\u0127 kemm g\u0127ax jid\u0127lu kun\u010betti \u0121odda u kemm g\u0127ax ji\u0121u modifikati kun\u010betti qodma b\u0127al meta lill-Maltin jarahom iljuni \u0127orox, lill-ba\u0127ar jarah \u017cag\u0127\u017cug\u0127 ta' dejjem, il-vjatku jarah imdawwar b''an\u0121li bil-qtajja'', u l-g\u0127onnella jaraha g\u0127ata ta' \u0121ie\u0127 u nisel il-qedem.", "B'kun\u010betti b\u0127al dawn imiss il-kordi tal-qalb, u jisfidalna u jimmodifikalna l-attitudni tag\u0127na.", "Il-poe\u017cija tiddefamiljarizza lill-qarrej: tag\u0127mlu konxju tal-qawwa tal-lingwa u \u010b\u010baqlaqlu dak li hu ordinarju.", "Ukoll, Dun Karm i\u0127addem strutturi li", "ja\u0127sdu.", "Ng\u0127idu a\u0127na lix-xita jg\u0127idilha:", "Id\u0127ol \u0121ewwa t-trab u fittex Dawk i\u017c-\u017crierag\u0127 \u010bkejkunin Li bit-tama \u0121ewwa qalbhom Xerrdu l-bdiewa \u0127abrekin.", "('L-Ewwel Xita'')", "I\u017c-\u017crierag\u0127 jintrabtu ma' skema ta' M\u0126ABBA mhux biss bil-kun\u010betti ta' 'tama', ''qalb', u 'bdiewa \u0127abrekin', imma wkoll permezz ta' l-istrate\u0121ija sintattika u semantika li ju\u017ca biex ta\u0127dem fin fuqna.", "''Li bit-tama \u0121ewwa qalbhom'' sintattikament tirreferi g\u0127a\u017c-''\u017crierag\u0127 \u010bkejkunin' u g\u0127alhekk metaforikament i\u017c-\u017crierag\u0127 isiru kun\u010bett ta' \u0121ejjieni msawwab bit-tama.", "Fl-istess \u0127in dawn i\u017c-\u017crierag\u0127 ''xerrdu l-bdiewa \u0127abrekin', personifikazzjoni rriversjata li ta\u0127sadna biex i\u0121\u0121ag\u0127alna nifhmu li l-e\u017cistenza tal-''bdiewa \u0127abrekin' tiddependi fuq il-\u0127ajja mag\u0127sura fi\u017c-\u017crierag\u0127.", "Id-defamiljarizzazzjoni qed to\u0127ro\u0121 mill-personifikazzjoni rriversjata.", "Imma hemm interpretazzjoni o\u0127ra li ma ta\u0127sadx daqshekk.", "F'din it-tieni interpretazzjoni ''bit-tama \u0121ewwa qalbhom' inqisuha b\u0127ala kwalifikazzjoni tal-'bdiewa \u0127abrekin'' biex it-tifsira issa ti\u0121i: 'Dawk i\u017c-\u017crierag\u0127 \u010bkejkunin li xerrdu l-bdiewa \u0127abrekin", "11,", "9 'Skemata' hija plural ta' ''skema''.", "bit-tama \u0121ewwa qalbhom. ''", "L-istramberija sintattika qed tqanqal wirjiet semanti\u010bi biex tinse\u0121", "l-emozzjoni ma' l-iskema ta' M\u0126ABBA ssimbolizzata fix-xita.", "\u0126a\u0121a o\u0127ra li rridu nqisu hija l-u\u017cu tar-ritmu b\u0127ala strate\u0121ija biex iwassal il-\u0127sieb.", "Insibu li kultant Dun Karm jinqeda bil-pawsiet fil-versi u bir-ritmu tad-diskors \u0127ieles biex jirrifletti l-istil: mentali.", "Irrid ng\u0127id li l-metrika li j\u0127addem isawwab fiha r-ritmu tat-ta\u0127dit konver\u017cazzjonali \u0127alli jseddaq it-tifsira.", "Nie\u0127du din is-silta ta' versi tal-g\u0127axra \u0127a nifhmu", "a\u0127jar:", "Wa\u0127dek, \u0121wejjed, b'mixjitek sabija, B'dik il-\u0127arsa mitfug\u0127a 'l quddiem, Fejn int sejjer, o Bniedem, o Alla, Fommok mimli bil-kelma tas-sliem", "('Il-Monument'')", "It-tliet elementi nominali fl-ewwel vers ta' din l-istrofa jitolbu waqfa wara kull wie\u0127ed.", "Kull element jag\u0127ti kun\u010bett differenti fid-dehra ta' Kristu, u g\u0127alhekk kull kun\u010bett irid ikollu waqfa mmarkata bil-'comma'.", "Il-waqfiet i\u017cidu mal-valur ritmiku g\u0127ax l-effetti jsiru aktar espressivi.", "L-ewwel waqfa tg\u0127aqqad l-idea ta' l-i\u017colament fi\u017ciku mal-\u0121entilezza tal-karattru li hija karatteristika unika fid-dehra ta' Kristu sultan; filwaqt li t-tieni waqfa twitti t-triq g\u0127all-aspett metaforiku li g\u0127andu x'jaqsam mal-progress Kristjan.", "Ir-ritmu jkattar il-valur tieg\u0127u meta l-metru u l-grammatika jiftehmu sew bejniethom.", "Dan l-ewwel vers ta' 'Il-Monument' jiddetermina wkoll il-mixja ritmika tat-tieni vers, u jintrodu\u010bi s-sentenza perjodika mifruxa fuq strofa s\u0127i\u0127a li tispi\u010b\u010ba bil-c/imax tal-mistoqsija diretta.", "Il-binja ritmika tinbidel fit-tielet vers bit-ton tal-mistoqsija, u hekk tinbidel ukoll l-istennija tag\u0127na.", "G\u0127andna modifikazzjoni tar-ritmu: fl-ewwel \u017cew\u0121t ivrus ir-ritmu jimxi bil-mod, fit-tieni \u017cew\u0121t ivrus jit\u0127affef min\u0127abba l-mistoqsija $4 din il-\u0127effa tin\u0127oloq mit-t\u0127arrik \u017cvelt tal-mistoqsija u l-moviment bl-iskossi tal-forom vokattivi.", "Il-bidla fir-ritmu (li hija vi\u010bin \u0127afna tar-ritmu konver\u017cazzjonali) ttella' daqsxejn ta' tensjoni.", "Fil-pjan ta' assistenza ritmika Dun Karm ida\u0127\u0127al il-misteru ta' l-inkarnazzjoni g\u0127ax ir-ritmu jidderie\u0121i l-attenzjoni tal-qarrej", "mill-apparenza fi\u017cika ta' Kristu g\u0127all-missjoni divina tieg\u0127u.", "Poe\u017cija-Novella", "Issa ng\u0127addu \u0127a niflu bi\u010b\u010ba xog\u0127ol s\u0127i\u0127a ta' Dun Karm.", "Il-poe\u017cija li se nie\u0127u hija '\u017bjara lil \u0120est' (1916) u nibda biex ng\u0127id li din hija poe\u017cija-novella: novella awtobijografika li t\u0127addem in-nixxieg\u0127a tal-\u0127sieb bir-ritmu ta' l-endekasillabu kontinwu li jmexxi l-perjodu lejn s\u0127u\u0127ija semantika u tmiem sintattiku $4 ritmu li ji\u0121i qrib \u0127afna r-ritmu tal-pro\u017ca.", "Nixtieq inqisha b\u0127ala espressjoni ta' poeta novellier.", "Di\u0121\u00e0 g\u0127edt \u0127afna u je\u0127tie\u0121 nispjega dan kollu li g\u0127edt.", "Dun Karm jinqeda bir-ritmu tad-diskors u tal-\u0127sieb biex i\u017comm kwalitajiet essenzjali tal-lingwa li jwasslu elementi espressivi ta' ta\u0127dit spontanju g\u0127ax is-sitwazzjoni tal-poe\u017cija titlob komunikazzjoni intima man-natura u ma' Alla.", "Fil-\u0127sieb dirett \u0127ieles il-poeta jin\u0127ass qribna \u0127afna min\u0127abba li diskorsu jin\u0127ass immedjat.", "Jifta\u0127 b'din ir-rappre\u017centazzjoni", "tal-\u0127sieb:", "Qatt ma ninsa l-\u0127lewwiet li \u0127assejt f'qalbi", "dik id-darba, o \u0120esu. (v.l-2)", "Hija strate\u0121ija li timbuttana lejn interpretazzjoni pragmatika: g\u0127andha \u0127afna mit-ton tat-ta\u0127dit ordinarju biex mat-tifsira twasslilna r-realt\u00e0 sitwazzjonali.", "L-ewwel kelma li ju\u017ca Dun Karm hija ''Qatt'' b'ton ta' wie\u0127ed li da\u0127al ''in medias res'.", "Jitfag\u0127ha fil-bidu nett u b'hekk jitfg\u0127alha bosta enfasi biex imbag\u0127ad ikattar dan l-enfasi tal-kelma bir-repetizzjoni tag\u0127ha f'diversi partijiet tal-poe\u017cija, tant li ''qatt'' donnha tibqa' tidwi f'mo\u0127\u0127na \u0127a ssostni l-impressjoni ta' esperjenza unika.", "Huwa dan il-bidu msawwar mill-\u0127sieb dirett \u0127ieles li mal-ewwel jg\u0127idilna li dak li \u0121ej se jkun komunikazzjoni ma' \u0120est.", "Min\u0127abba li l-\u0127sieb dirett \u0127ieles jista' ji\u0121i interpretat b\u0127ala diskors dirett \u0127ieles l-aspett komunikattiv jin\u0127ass qawwi.''", "L-impressjoni li ting\u0127ata hawnhekk hija li t-ti\u0121rib spiritwali di\u0121\u00e0 se\u0127\u0127 u l-poeta se jirrakkontahulna wara li g\u0127adda, b'titjira lura.", "Imma Dun Karm i\u0127awwar il-poe\u017cija-novella tieg\u0127u b'bosta modi stilisti\u010bi, u mill-\u0127sieb dirett \u0127ieles jaqbe\u017c g\u0127at-tieni stanza bir-rapport narrattiv ta' l-azzjoni", "biex jirrakkonta l-\u0121rajja u jiddeskrivi l-ambjent kuntestwali:", "..", "Kienet il-\u0127abta li d-dwieli jin\u017cg\u0127u u lis-sid iroddu", "l-a\u0127\u0127ar g\u0127enieqed, u ma\u017c-\u017ciffa \u0127elwa", "19 Il-\u0127sieb dirett \u0127ieles jista' ji\u0121i interpretat b\u0127ala diskors dirett \u0127ieles g\u0127ax g\u0127andhom \u0127afna minn xulxin.", "Imma f'dan l-istudju jien qieg\u0127ed nara kull ka\u017c b\u0127ala att ta' lingwa fil-\u0127sieb li j\u017commna fl-ambjent \u0121ewwieni u mentali tal-karattru.", "itir il-weraq isfar u jitg\u0127ajjeb", "in-nir tas-sema bil-\u0127ajbur u tibda", "l-ewwel newba tax-xita; il-\u0127in kien riesaq", "li l-g\u0127asafar jin\u0121abru fuq is-si\u0121ar", "u jimlew l-ajru bil-ag\u0127jat minn tag\u0127hom;", "jien, kollni wa\u0127di, ftit g\u0127ajjien mill-kotba,", "intfajt g\u0127al g\u0127onq it-triq bejn raba' u ba\u0127ar. (v.2-11)", "Fir-rapport narrattiv ta' l-azzjoni n\u0127ossu l-pre\u017cenza tal-poeta-narratur;i' narawh b'kontroll assolut fuq il-\u0121rajja tal-poe\u017cija.", "Jag\u0127ti deskrizzjoni ta\u017c-\u017cmien, tat-temp, ta' l-ambjent naturali, tal-\u0127in, u ta' l-attivit\u00e0 tan-natura qabel ma jasal biex jintrodu\u010bi lill-bniedem.", "Mill-ftu\u0127 ta' l-ispazju jin\u017cel jiffoka fuq il-\u0127lejqa xbiha ta' Alla.", "It-tressiq flimkien tal-\u0127sieb dirett \u0127ieles u tar-rapport narrattiv ta' l-azzjoni j\u017cid jo\u0127loq l-impressjoni li a\u0127na di\u0121\u00e0 qeg\u0127din f'mo\u0127\u0127 il-poeta, u l-qag\u0127da mentali hija wa\u0127da sinifikanti.", "Hemm l-ordni fin-natura.", "Il-ko\u017cmos ji\u0121bor fih sistema ordnata, u f'dan il-bera\u0127 kollu, fejn id-dwieli g\u0127andhom sens ta' rispett u", "l-g\u0127asafar mimlijin \u0121abra u komunikazzjoni, jinsab il-bniedem solitarju.", "Mill-\u0121abra tal-g\u0127asafar g\u0127as-solitudni tal-bniedem, ng\u0127addu biex naraw l-attitudni tal-bniedem f'dan il-waqt ta' sliem.", "Jindirizza lill-ba\u0127ar u lis-si\u0121ar b'termini ta' \u0127lewwa u", "m\u0127abba, u l-punte\u0121\u0121atura u s-sintassi donnhom i\u0127abbru diskors dirett:", "$a \u0126elu kien le\u0127nek dak in-nhar, ja ba\u0127ar,", "u \u0127iemda l-mew\u0121a li bla rag\u0127wa kienet t\u0127axwex \u0121ol-blatl u \u0127elu kien le\u0127enkom,", "ja si\u0121ar dejjem im\u017cejnin bil-\u0127dura,", "li kontu mag\u0127mulin, meta tarbija", "jien kont nixxabbat ma' rkobbtejn \u0127addie\u0127or,", "biex in\u017comm fuq ri\u0121lejjal 54 (v.12-18)", "Imma nifhmu wkoll li dan id-diskors dirett qed jing\u0127ata f'parentesi; \u0121ie ma\u0127sub mhux", "fi\u017c-\u017cmien tal-\u0121rajja imma wara, iddeffes b\u0127ala kumment per\u010bettiv b'lura.", "U g\u0127alhekk jie\u0127u", "H Nag\u0127mlu distinzjoni bejn il-poeta-novellist li kiteb il-poe\u017cija awtobijografika (li hu Dun Karm), il-poeta-narratur li qed jg\u0127id il-\u0121rajja, u l-poeta-karattru li qed jie\u0127u sehem fil-\u0121rajja.", "G\u0127all-poeta-karattru, jew kif kultant qed insejja\u0127lu ''l-bniedem', l-episodji tal-\u0121rajja ji\u0121u wie\u0127ed wie\u0127ed u a\u0127na n\u0121arrbuhom mieg\u0127u.", "Imma l-poeta-narratur l-episodji jkun di\u0121\u00e0 jafhom.", "x-xejra ta' \u0127sieb dirett \u0127ieles, pre\u017centazzjoni li biha rridu nid\u0127lu f'mo\u0127\u0127 il-poeta-karattru.", "Il-\u0127sieb dirett \u0127ieles g\u0127andu \u0127afna mid-diskors dirett, f'dawk li huma karatteristi\u010bi formali.", "L-influwenza tan-narratur tg\u0127ib g\u0127al kollox u kulma g\u0127andna hija l-vi\u017cjoni tal-poeta fis-sura tal-karattru fl-ewwel persuna.", "In-narratur iridna nitwa\u0127\u0127du mal-karattru sabiex naddottaw ix-xejriet mentali tieg\u0127u.", "Dan hu l-iskop tal-\u0127sieb dirett \u0127ieles.", "Wara, ner\u0121g\u0127u lura", "g\u0127all-ambjent:", "\u2026 Lejn id-dwejra,", "bil-g\u0127odda fuq spallejh, xi bidwi xwejja\u0127 kien nie\u017cel wa\u0127du, waqt li l-a\u0127\u0127ar g\u0127anja ta' xi rag\u0127aj, fil-bog\u0127'd, kienet tinstama' ma' l-il\u0127na u \u010b-\u010bempil tal-qniepen \u010bkejkna; u fuq il-ba\u0127ar abjad kienet tidher", "il-le\u0127\u0127a \u0127amra ta' l-imqadef niedja", "ta' xi dg\u0127ajsa tas-sajd, sejra mg\u0127obbija bix-xbiek u n-nases. (v./8-26)", "No\u0127or\u0121u minn mo\u0127\u0127 il-karattru u niltaqg\u0127u man-narratur biex jag\u0127tina d-dehra ta' tmiem il-jum u tmiem il-\u0127idma.", "Mela l-pre\u017centazzjoni arkitettonika tat-tieni strofa \u2014 (rapport narrattiv ta' l-azzjoni 4 \u0127sieb dirett \u0127ieles 4 rapport narrattiv ta' l-azzjoni) \u2014 hija bbilan\u010bjata biex twassal simetrija strutturali li qed turi l-\u0127sieb uman imdeffes fl-ambjent naturali u so\u010bjali \u0127alli to\u0127loq impressjoni ta' twa\u0127\u0127id: \u0127sieb u ambjent huma inseparabbli, \u017cew\u0121 aspetti ta' l-istess qag\u0127da.", "Di\u0121\u00e0 jidhru \u017cew\u0121 vu\u010bijiet: il-vu\u010bi tal-bniedem wa\u0127du u l-vu\u010bi ta' l-ambjent", "mag\u0127qud u mi\u0121bur.", "It-tielet strofa tibda bil-\u0127sieb dirett \u0127ieles:", "G\u0127andu jkun hemm rabta bejn is-sieg\u0127a tal-jum u bejn il-\u0121rajja", "ta' \u0127ajjitna; (v.26-28)", "Riflessjoni tal-bniedem spiritwali li \u0121iet wara d-djalogu man-natura u l-ambjent.", "Nifhmu li er\u0121ajna qeg\u0127din f'mo\u0127\u0127 il-karattru biex hemmhekk ikun l-angolu tal-perspettiva tag\u0127na", "wkoll.", "U issa n-narratur tant da\u0127al fix-xe\u0127ta personali tal-karattru li l-versi li jmiss kwa\u017ci", "jin\u0127assu b\u0127ala rapport narrattiv ta' atti tal-\u0127sieb u mhux sempli\u010biment rapport narrattiv ta'", "l-azzjoni:", "u l-\u0127in li x-xemx tkun riesqa", "biex tg\u0127ib u tag\u0127ti l-a\u0127\u0127ar bewsa 'd-dinja, il-\u0127sieb jittajjar lejn i\u017c-\u017cmien ta' l-hena", "li g\u0127adda fuqna u \u0121ie me\u0127ud g\u0127al dejjem;", "u l-qalb ting\u0127afas, u ming\u0127ajr ma rridu id-dmug\u0127 jaqbe\u017c f'g\u0127ajnejna u minn \u0121o ru\u0127na to\u0127ro\u0121 tnehida. (v.28-34)", "Il-lingwa figurattiva tag\u0127ti l-vi\u017cjoni u l-valuri tal-poe\u017cija f'ta\u0127lita ta' \u0127sieb u sentiment, u", "sservi ta' pont g\u0127all-\u0127sieb dirett \u0127ieles fil-kumplament ta' l-istrofa:", "\u2026 Ftakart fik, \u017cmien \u0127elu,", "meta kont f'dar missieri, u mejda wa\u0127da kienet ti\u0121borna Ikoll, f'rabta ta' m\u0127abba, lili, lil \u0127uti, u 'l dawk illi nissluna;", "imma fik l-aktar, j'omm, li g\u0127alkemm xwej\u0127a ta' tmenin sena, bqajt sa l-a\u0127\u0127ar sieg\u0127a sabi\u0127a b\u0127alma kont fl-a\u0127jar minn tieg\u0127ek, u bid-dawl ta' g\u0127ajnejk, li qatt ma ddellu, kont tfissirli x-xewqat li kellek f'qalbek, bla qatt ma g\u0127edtli; ftakart fik u donni \u0127assejt li ma kellix i\u017cjed x'nambiha", "din il-\u0127ajja li tajtni hekk g\u0127a\u017ci\u017ca,", "la darba ma kont tista', fer\u0127 jew niket, taqsamha mieg\u0127i, u ta\u0127t l-art \u0127anina", "fit-tg\u0127anniqa tal-mewt xtaqt norqod mieg\u0127ek. (v.34-48)", "2 Xi w\u0127ud mir-rappre\u017centazzjonijiet tar-rapport narrattiv ta' l-azzjoni jistg\u0127u jitqiesu b\u0127ala rapport narrattiv ta' att tal-\u0127sieb, spe\u010bjalment meta jkunu mg\u0127obbijin semantikament bil-konnotazzjonijiet u b'lingwa metaforika.", "Hawnhekk se n\u017comm it-terminu rapport narrattiv ta' l-azzjoni biex ma noqg\u0127odx nispe\u010bifika kull darba t-tag\u0127bija semantika li jkollhom il-versi.", "Fil-\u0127sieb dirett \u0127ieles il-karattru jqanqal tifkiriet ta' \u0121abra u m\u0127abba mag\u0127surin fil-kun\u010bett tal-familja, u hawnhekk jid\u0127ol fi kri\u017ci g\u0127ax it-tifkira u s-sentiment inisslulu x-xewqa tal-mewt.", "Ji\u0121ifieri meta qed jiddjaloga mal-passat jinteba\u0127 xi jkun tilef u ma jibqax japprezza", "\u0127ajtu g\u0127ax jixtieq jaqsamha ma' ommu imma din mhix qieg\u0127da hemm.", "Il-messa\u0121\u0121 tan-natura (fit-tieni strofa) u l-messa\u0121\u0121 tal-passat (fit-tielet strofa) huma dejjem g\u0127all-\u0121abra u l-g\u0127aqda.", "Imma l-bniedem g\u0127adu jrid jibqa' solitarju, u b'din il-burdata jid\u0127ol fil-knisja.", "Ir-raba' strofa tifta\u0127 bir-rapport narrattiv ta' l-azzjoni biex in-narratur jag\u0127tina", "l-ambjent ta' \u0127emda u \u0127mura xemxija li trid tikkumplimenta d-dehra ta' l-Imsallab.", "Il-knisja \u010bkejkna mkebba qalb is-si\u0121ar kienet miftu\u0127a; d\u0127alt u fuq subg\u0127ajja irsaqt sa \u0127dejn l-artal.", "\u0126addie\u0127or \u0127liefi ma kienx hemm dak il-\u0127in, u jien sibt ru\u0127i wa\u0127di fil-\u0127emda tad-dar t'Alla.", "Id-dija \u0127amra tax-xemx minn \u0121o daqsxejn ta' tieqa kienet tissawwab dak il-\u0127in fil-knisja,", "u fuq il-\u0127ajt biswit it-tieqa mdawwal, kont tara 'l hawn u 'l hinn sieket ji\u010b\u010baqlaq id-dell tal-weraq li kien jobdi 'l-few\u0121a \u0127elwa tal-ba\u0127ar.", "B'dik id-dija \u0127amra", "kien kollu mlibbes is-salib imqaddes", "ta' fuq l-artal. (v.49-59)", "Wa\u0127du l-bniedem qag\u0127ad jifli l-figura ta' \u0120est fuq is-salib u ner\u0121g\u0127u nid\u0127lu f'mo\u0127\u0127u bil-\u0127sieb dirett \u0127ieles:", "Oh kemm rajtha mbikkija", "u sfajra x-xbiha ta' \u0120esu fil-\u0127mura", "ta' dak id-dawll Kemm de\u0127'rli kbir in-niket fir-ras imdendla u fil-g\u0127ajnejn bla \u0127arsa", "ta' dak is-Sieketl Sog\u0127ba tnisslet f'qalbi g\u0127alik, ja \u017cmien, li jiena tlift fil-frug\u0127a, bla ma ttajjart 'il fuq lejn \u0121id is-sema,", "g\u0127alkemm \u0127assejt sikwit tikbes \u0121o ru\u0127i il-\u0127e\u0121\u0121a tat-tajran; (v.59-69)", "Il-\u0127sibijiet tal-karattru jin\u0127assu konxji u marbutin mas-sentiment: ir-ritmu ta' \u0127asra fil-versi jindika impenn emozzjonali.", "Imma n-narratur jid\u0127ol bir-rapport narrattiv ta' l-azzjoni sabiex", "itaffi ftit mill-emozzjoni personali:", ".. xeg\u0127let fuq wi\u010b\u010bi", "il-fawra tal-mist\u0127ija, u dlonk inkisret \u0127arsti lejn l-art, u ta\u0127raq daqs il-\u0121amar \u0127assejt demg\u0127a titgerbeb fuq \u0127addejja.", "F'dik il-g\u0127afsa ta' qalb xofftejja t\u0127arrku u \u0127are\u0121 wa\u0127du dan il-kliem: (v. 69-74)", "u fl-istess \u0127in i\u0127arrek il-qalb \u0127a tferra' b'diskors dirett it-talba tal-Missierna,", "c 3 Missierna,", "li inti fis-smewwiet, jitqaddes ismek \u2026 54 (v.74-75)", "it-talba li the\u017c\u017ce\u017c il-kuxjenza tal-bniedem \u0127alli jinteba\u0127 bil-qag\u0127da psiko-spiritwali tieg\u0127u.", "Jiddeffes bil-qawwi n-narratur bir-rapport narrattiv ta' l-azzjoni biex jikkummenta fuq", "ir-realizzazzjoni li l-bniedem m'g\u0127adux wa\u0127du.", "Kieku dik kienet l-ewwel darba f'\u0127ajti", "li smajt kliem hekk g\u0127a\u017ci\u017c, ma kienx jolqotni a\u0127jar minn kif laqatni dik il-lejla;", "qatt ma \u0127assejt b\u0127al dak in-nhar il-\u0127lewwa ta' dak l-isem f'widnejja, u qatt \u0121o qalbi", "ma \u0121arrabt \u0127e\u0121\u0121a ta' nirien l-im\u0127abba", "aqwa jew itjeb.", "Ma kontx i\u017cjed wa\u0127di", "f'dik il-knisja \u010bkejkuna,\u0121a la darba mill-g\u0127oli tas-smewwiet kienet t\u0127arisni il-qawwa ta' Missier li qatt ma jinsa", "lill-ulied tieg\u0127u, u fi \u0127danu jilqa'", "bi tjieba ta' bla tarf kull min lejh jersaq. (v.76-87)", "Fil-kun\u010bett tal-missier hemm l-g\u0127arfien li spiritwalment il-bniedem dejjem g\u0127andu 'l min jilqg\u0127u fi \u0127danu.", "U jer\u0121a' d-diwi tal-Missierna f'diskors dirett ('54 Missierna \u20263A'' v.88) b\u0127al eku fil-mo\u0127\u0127 meta xi \u0127a\u0121a te\u010bita \u0127afna lill-qalb umana.", "Il-pre\u017centazzjoni tar-rapport narrattiv ta' l-azzjoni (v.88-92) tag\u0127tina vi\u017cjoni ko\u017cmika ta' m\u0127abba li hija interpretazzjoni kun\u010bettwali", "astratta tal-bniedem wara l-g\u0127arfien tal-valuri tal-Missierna fil-pre\u017cenza tan-narratur.", "..", "T\u0121ajt sejja\u0127t; u f'rabta mqaddsa", "rajt img\u0127aqqdin il-\u0121nus, g\u0127alkemm mifruda jew bil-bog\u0127'd, jew bi\u017c-\u017cmien, u d-dinja kollha dar wa\u0127da u hienja, fejn a\u0127wa jissej\u0127u", "min g\u0127andu s-saltna u min mat-triq jittallab.(v.88-92)", "Bil-\u0127sieb dirett \u0127ieles il-bniedem jidher b'awtonomija mentali, jassumi r-riedni tal-\u0121rajja hu", "ming\u0127ajr l-ind\u0127il tan-narratur $/ issa aktar u aktar li huwa m\u017cejjen bl-g\u0127arfien spiritwali.", "Oh kemm hi sbej\u0127a l-Fidwal Oh kemm ressqitna lejn il-\u0127ajja l-mewt tieg\u0127ek, ja Bin Alla,", "fuq g\u0127uda msallabl Le, mhux il-fer\u0127 l-i\u017cjed hieni fid-dinja; g\u0127andu wkoll in-niket", "il-\u0127ajr minn tieg\u0127u, la \u0121o fih mo\u0127bija", "dejjem tinsab tal-fara\u0121 i\u017c-\u017cerrieg\u0127a;", "fit-toqol tas-salib li Int \u0127addant", "\u0127effew dnubietna, u fil-we\u0121g\u0127a qawwija,", "li firdet fik ir-ru\u0127 mill-\u0121isem, tnisslet", "rabta li ma tin\u0127allx, li g\u0127aqqdet tajjeb", "ta\u0127t missier wie\u0127ed il-bnedmin tad-dinja. (v.93-103)", "Il-qawwa tal-\u0127sieb tibqa' fil-bniedem li mid-diskors dirett ('4 Missierna \u2026 $A'' v.104) li jislet", "it-talba, jer\u0121a' jalterna l-pro\u010bessi", ": tar-rapport narrattiv ta' l-azzjoni,", "Ar\u0121ajt tennejt:\u2026 u \u0127arsti marret", "fuq bieba \u010bkejkna fuq l-artal, fejn mo\u0127bi ta\u0127t xbiha \u017cg\u0127ira \u0121ieb fix-xejn il-kobor u l-qawwa tieg\u0127u Dak li jista' kollox,", "u safa \u0127ob\u017cna ta' kuljum. (v.104-108)", ": tal-\u0127sieb dirett \u0127ieles, Oh setg\u0127al oh \u0121enn ta' m\u0127abbal oh tjiebal oh tjiebal oh tjiebal (v.108-109)", ": tar-rapport narrattiv ta' l-azzjoni,", "G\u0127ax la ried jg\u0127ammar fostna u jg\u0127annaq mieg\u0127u dan il-ftit tafal li ma jafx \u0127lief jidneb,", "huwa \u0127anin bla tarf.", "U xtaqt in\u0127obbu", "dak il-\u0127in lil \u0120est; u rajtu fqajjar", "il-musbie\u0127 li kien hemm sieket inewnem quddiem is-Sagrament, u xtaqt inqieg\u0127ed ix-xemx fil-qawwa tan-nirien minn tag\u0127ha", "tixg\u0127el quddiemu. (v.110-117)", ": U tal-\u0127sieb dirett \u0127ieles,", "Oh kemm hi sbej\u0127a l-\u0127emda", "tad-dar tieg\u0127ek, Mulejl Kemm safa u benna", "\u0121o dik il-Bejta li g\u0127a\u017cilt b'g\u0127amartekl (v. 117-119)", "Ir-repetizzjoni u l-esklamazzjoni jqawwu s-sentiment, u meta jasal ir-rapport narrattiv ta'", "l-azzjoni tonqos daqsxejn il-qawwa emozzjonali.", "Vle\u0121\u0121a ma to\u0127ro\u0121 qatt mill-qaws \u0127afifa daqs kemm \u0127afif mar \u0127siebi lejn \u017cg\u0127uriti; u fil-hena ftakart ta' l-ewwel darba", "li fuq ilsieni, b'qima kbira sieket,", "\u0127assejt it-tog\u0127ma ta' dak l-ikel safi", "li nizel f'sidri; (v.120-125)", "Il-kumplament ta' l-istrofa tkompli", ": bil-\u0127sieb dirett \u0127ieles,", "\u2026U fik, an\u0121lu ta' m\u0127abba,", "omm g\u0127a\u017ci\u017ca, ftakart li, minn kif nibtet il-fehma f'mo\u0127\u0127i, nissilt f'qalbi x-xewqa ta' dan il-\u0126ob\u017c, u forsi kienet bidu", "ta' l-o\u0127ra li wasslitni fil-qu\u010b\u010bata", "ta' l-artal ma' \u0120esu.", "Elf darba mbierka l-art li \u0127abritek u li tar\u0121a' troddok, fis-setg\u0127a ta' dal-\u0126ob\u017c, g\u0127al \u0127ajja \u0121dida, hienja u sabi\u0127a ta' bla tarf. (v.125-133)", ": bid-diskors dirett, Missierna \u2026", "Missierna \u2026 54 (v.133-134)", ": bir-rapport narrattiv ta' l-azzjoni, \u2026jien tennejt, u donnu l-\u0127lewwa ta' dak l-isem g\u0127a\u017ci\u017c sa fuq ilsieni", "\u0127alliet tog\u0127ma tas-sema. (v.134-136)", ": u tintemm bil-\u0127sieb dirett \u0127ieles: \u2026Oh qatt ma ninsa, qatt ma ninsa l-\u0127lewwiet li \u0127assejt f'qalbi", "dik id-darba, o \u0120esu. (v.136-138)", "Il-\u0127sieb u d-diskors jintg\u0127a\u0121nu mar-rapport narrattiv biex jiddrammatizzaw il-qag\u0127da", "\u0121ewwiena tal-protagonista.", "Strofa djalo\u0121ika bejn il-kuxjenza umana u l-mo\u0127\u0127 spiritwali.", "L-a\u0127\u0127ar strofa hija ppre\u017centata b\u0127ala rapport narrattiv ta' l-azzjoni biex in-narratur, matur", "bl-g\u0127arfien, jikkummenta li g\u0127alkemm wa\u0127du issa g\u0127andu t-tama f'qalbu.", "::- X'\u0127in \u0127ri\u0121t mill-knisja", "kien beda jroxx id-dlam, u f'wi\u010b\u010b is-sema kienet \u0121a bdiet tixref xi kewkba.", "Wa\u0127di", "ar\u0121ajt g\u0127al g\u0127onq it-triq bejn raba' u ba\u0127ar;", "u smajt darb'o\u0127ra qalb il-blat tax-xtajta t\u0127axwex il-mew\u0121a, u \u017ciffa \u0127elwa tvenven", "qalb il-weraq tas-si\u0121ar; imma siekta", "kienet il-plajja, u ma kontx tisma' i\u017cjed il-g\u0127anja \u0127elwa tar-rag\u0127aj u l-bidwi", "ma' l-il\u0127na u \u010b-\u010bempil tal-qniepen \u010bkejkna.", "Il-lejl kien riesaq \u2026 riesaq \u2026, i\u017cda f'mo\u0127\u0127i safa dawl isba\u0127 minn tax-xemx, u f'qalbi tnissel fer\u0127 \u0121did; 54 Hekk is-Sema jitkellem2 $4 ma \u0127sibtx aktar fl-img\u0127oddi; id-dmug\u0127 kien nixef minn xfar g\u0127ajnejja, u b\u0127ala kewkba sbej\u0127a fuq \u0127ajti dak il-\u0127in iddiet it-Tama. (v.138-153)", "Nofs vers biss (v.150) f'din l-istrofa jassumi pre\u017centazzjoni o\u0127ra differenti mir-rapport narrattiv ta' l-azzjoni: ''54 Hekk is-Sema jitkellem2 $/'' X'inhu2 Diskors dirett \u0127ieles jew \u0127sieb", "dirett \u0127ieles2 Hu x'inhu, qed jikkonferma li l-poe\u017cija hija djalo\u0121ika.", "Pjan ta' Assistenza Ritmika", "Il-poe\u017cija djalo\u0121ika tinqeda, mela, bl-istrutturi verbali tal-\u0127sieb, tad-diskors, u tan-narrazzjoni biex twassal il-pro\u010bessi mentali tal-g\u0127arfien, tal-per\u010bezzjoni, u tas-sentiment.", "U dan kollu Dun Karm ida\u0127\u0127lu fi pjan ta' assistenza ritmika (PAR) li bih ir-ritmu jissinkronizza ru\u0127u mat-ti\u0121rib psikolo\u0121iku.", "Huwa r-ritmu li jwessa' t-tifsir g\u0127ax permezz tieg\u0127u nittawlu fil-kuxjenza tal-karattru.", "I\u0121orr l-attitudni tal-karattru jew tan-narratur.", "Nie\u0127du", "din is-silta:", "Oh kemm hi sbej\u0127a l-Fidwal Oh kemm ressqitna lejn il-\u0127ajja l-mewt tieg\u0127ek, ja Bin Alla fuq g\u0127uda msallabl (v.93-95)", "L-esklamazzjonijiet tad-diskors dirett \u0127ieles i\u0121orru ritmu ta' faxxinu li darba jaqsam il-vers", "min-nofs u darba jinqeda bl-'enjambment' g\u0127all-anti\u010bipazzjoni.", "Huwa ritmu spontanju:", "15", "daqqa qasir u daqqa twil.", "Bih il-karattru jikxef il-fer\u0127 ta' ru\u0127u mal-g\u0127arfien tas-siwi intrinsiku tal-fidwa.", "Ir-ritmu tad-diskors dirett \u0127ieles jonfo\u0127 \u0127ajja \u0121dida fil-bniedem li jsib xaqq dawl.", "Hekk ji\u0121ri wkoll fi tmiem il-poe\u017cija:", "Il-lejl kien riesaq \u2026 riesaq \u2026 i\u017cda f'mo\u0127\u0127i", "safa dawl isba\u0127 minn tax-xemx, u f'qalbi tnissel fer\u0127 \u0121did; 54 Hekk is-Sema jitkellem2 54(v.148-150)", "' 'rjesag' tenfasizza l-kalma mentali u l-'enjambment' imexxi", "Ir-repetizzjoni drammatika ta' l-kuntrast bejn il-lejl ta' l-ambjent u d-dawl tal-g\u0127arfien u l-fer\u0127.", "Fir-rapport narrattiv it-ton jinstema' de\u010bi\u017c u sod, u meta l-vers jinqasam biex jid\u0127ol id-diskors jew il-\u0127sieb dirett \u0127ieles il-mistoqsija, aktar minn dubju, i\u0121\u0121orr skantament ener\u0121etiku: ir-ritmu tag\u0127ha j\u0127e\u0121\u0121e\u0121 ru\u0127 il-karattru u jsa\u0127\u0127a\u0127lu t-tama.", "Huwa ritmu organizzattiv ta' l-endekasillabu li jissinkronizza l-\u0127oss mat-tifsira biex jag\u0127ti burdata ta' riflessjoni.", "Ir-ritmu meditattiv jakkomoda s-su\u0121\u0121ett u jistag\u0127na fil-flessibilt\u00e0 tat-ta\u0127dit kollokjali li Dun Karm i\u0127addem. sabiex ja\u0127taf vi\u017cwalizzazzjoni permezz tal-\u0127oss.", "F'post ie\u0127or l-'enjambment' ja\u0127dem differenti.", "Nie\u0127du", "din is-silta \u0127a naraw:", "Il-knisja \u010bkejkna mkebba qalb is-si\u0121ar kienet miftu\u0127a; d\u0127alt u fuq subg\u0127ajja irsaqt sa \u0127dejn l-artal.", "\u0126addie\u0127or \u0127liefi ma kienx hemm dak il-\u0127in, u jien sibt ru\u0127i wa\u0127di fil-\u0127emda tad-dar t'Alla.", "Id-dija \u0127amra tax-xemx minn \u0121o daqsxejn ta' tieqa kienet tissawwab dak il-\u0127in fil-knisja,", "u fuq il-\u0127ajt biswit it-tieqa mdawwal, kont tara 'l hawn u 'l hinn sieket ji\u010b\u010baqlaq id-dell tal-weraq li kien jobdi 'l-few\u0121a \u0127elwa tal-ba\u0127ar.", "B'dik id-dija \u0127amra", "kien kollu mlibbes is-salib imqaddes", "ta' fuq l-artal. (v.49-61)", "Ir-relazzjoni bejn is-sintassi u r-ritmu to\u0127loq effetti espressivi l-aktar meta narawha", "fl-istruttura tal-paragrafu poetiku li s-sintassi tieg\u0127u taqta' minn vers g\u0127al ie\u0127or kif jog\u0127\u0121ob", "16", "lilha.", "Dun Karm ju\u017ca l-'enjambment' biex jibni pjan wiesa' ta' assistenza ritmika: insibu sensiela ta' versi tal-\u0127dax li jid\u0127lu f'xulxin biex isawru blokka s\u0127i\u0127a ta' espressjoni.", "Din l-istruttura kbira tin\u0127oloq mill-interrelazzjoni ta' bejn is-sintassi u l-metrika.", "Kull darba l-vers u l-grammatika ma jaqblux bejniethom meta g\u0127andhom jispi\u010b\u010baw $4 ji\u017cgi\u010b\u010baw il-finalit\u00e0.", "It-tmiem sintattiku (li ji\u0121i wara xi fra\u017ci jew xi sentenza) u l-waqfa metrika (fl-a\u0127\u0127ar tal-vers) ma jiltaqg\u0127ux u g\u0127alhekk l-istennija strutturali qatt ma ssib sodisfazzjon.", "Il-qarrej ji\u0121i mbuttat linearment wara xi pawsa \u010bkejkna lejn xi destinazzjoni o\u0127ra.", "Meta jkollna tmiem sintattiku jkollna wkoll inkompletezza metrika, u hekk mo\u0127\u0127na qatt ma jistrie\u0127.", "Il-grammatika tg\u0127idilna biex nieqfu u l-metrika tridna nkomplu nimxu; f'waqtiet o\u0127ra jsir bil-maqlub: il-metru jinsisti g\u0127al daqsxejn ta' mistrie\u0127 u l-grammatika t\u0127e\u0121\u0121i\u0121na nkomplu.", "Dan in-nuqqas ta' ftehim qieg\u0127ed apposta \u0127alli jo\u0127loq l-effett ta' telfa fir-ru\u0127.", "It-tensjoni teknika tikkumplimenta t-tensjoni psikolo\u0121ika tal-poeta-qassis: kulmeta jevita l-finalit\u00e0 teknika jkun qed jirrifletti n-nuqqas ta' finalit\u00e0 spiritwali li qieg\u0127ed jikkontempla.", "L-istrutturi ritmi\u010bi ta' din", "il-poe\u017cija jwasslulna l-qag\u0127da mentali tal-poeta.", "Ta' kittieb kreattiv li kien, Dun Karm jidderie\u0121i r-ritmu skond il-\u0127tie\u0121a u s-sens.", "F'din il-poe\u017cija r-ritmu huwa dinamiku u g\u0127andu direzzjoni tematika: jitlob il-parte\u010bipazzjoni tal-qarrej u jiggwidah lejn g\u0127an semantiku u g\u0127aldaqstant irridu naraw ir-ritmu b\u0127ala arti.", "Imma fl-istess \u0127in ir-ritmu mwassal jirrifletti l-istil mentali tal-poeta.''", "U jid\u0127ol f'relazzjoni mal-mixi tematiku tal-\u0121rajja tal-poe\u017cija.", "G\u0127andu direzzjoni, skop li jikkumplimenta jew jenfasizza jew jikxef il-burdata ewlenija jew l-attitudni tal-poeta.", "Ir-ritmu, mela, jikkontribwixxi po\u017cittivament g\u0127at-tifsira tal-poe\u017cija.", "Hawnhekk, fi\u017c-'\u017bjara lil \u0120est', Dun Karm i\u0127addmu b\u0127ala g\u0127odda tal-\u0127sieb: ir-ritmu jurina l-progress tal-\u0127sieb fil-karattru tal-poe\u017cija.", "Din hija tattika li nsibuha \u0127afna fil-pro\u017ca narrattiva u g\u0127alhekk hawn qed insej\u0127ilha poe\u017cija-novella.", "Ir-ritmu jidderie\u0121i l-\u0127sieb f'direzzjoni lineari: 'lura' permezz tat-tifkiriet u ''1 quddiem'' min\u0127abba t-tama.", "Nifhmu g\u0127aliex wasal g\u0127all-konklu\u017cjoni tat-tama g\u0127ax nifhmu l-ambjent ta' m\u0127abba li jo\u0127ro\u0121 mit-tifkiriet.", "Ir-ritmu lineari jestendi l-valuri tieg\u0127u 'l quddiem biex ikattar l-istennija tieg\u0127u u lura biex isa\u0127\u0127a\u0127 l-elementi tal-karattru.", "U g\u0127al dan ir-ritmu l-poeta kellu b\u017conn jinqeda bil-pro\u010bessi tal-\u0127sieb b\u0127ala strate\u0121ija biex jakkumula per\u010bezzjonijiet u realtajiet psikolo\u0121i\u010bi.", "Ir-ritmu f'Dun Karm imexxi u jkompli l-\u0127sieb, u min\u0127abba l-pre\u017centazzjonijiet mentali g\u0127amliet ritmi\u010bi jid\u0127lu f'xulxin biex jo\u0127olqu unit\u00e0 u immedjatezza per\u010bettwali f'din il-poe\u017cija djalo\u0121ika.", "Il-vu\u010bi tal-bniedem", "5 Dan is-su\u0121\u0121ett ittrattajtu fit-tul \u0127afna f'Rhvthmic Patterns in Maltese Literatures (Midsea Books Ltd, Malta, 2001).", "Ara b'mod partikolari p.162f.", "tit\u0127addet mal-vu\u010bi tas-sema li tinqeda bin-natura, bit-tifkiriet, u bl-ispiritwalit\u00e0 sabiex targumenta l-ka\u017c tag\u0127ha.", "Nistg\u0127u ng\u0127idu li l-vu\u010bi ta' l-umanit\u00e0, marbuta mas-solitudni u x-xewqa tal-mewt, tiddjaloga mal-vu\u010bi ta' l-ispiritwalit\u00e0, akkanita g\u0127all-\u0121abra u l-\u0127erqa g\u0127at-tama.", "Imma f'dan id-djalogi\u017cmu Dunkarmjan tin\u0127ass xi \u0127a\u0121a qawwija fil-lingwa: jin\u0127assu t-tensjonijiet interni, il-kollaborazzjonijiet, u n-negozjati verbali fil-pro\u010bess tad-djalogu.", "Il-kelma-qofol ta' din il-poe\u017cija hija ''missier'.", "Mhijiex newtrali, fis-sens li hija mg\u0127obbija bl-u\u017cu g\u0127ax \u0127afna u\u017cawha qabel Dun Karm, u \u0121abret bosta konnotazzjonijiet.", "Issa, meta l-poeta \u0127tie\u0121ha g\u0127all-poe\u017cija tieg\u0127u, inga\u0121\u0121a ru\u0127u fi djalogu ma' kulmin u\u017caha qablu, mal-konvenzjoni.", "Ried donnu ja\u0127silha biex itaqqalha b'tifsir \u0121did.", "U l-pjan ta' defamiljarizzazzjoni se\u0127\u0127lu jwettqu permezz tar-repetizzjoni kkatinata mat-talba misluta mir-ritmu tad-diskors dirett f'g\u0127amla ta' diwi psikolo\u0121iku u mqabbla mar-ritmi l-o\u0127ra tal-pre\u017centazzjoni tal-\u0127sieb.", "L-inkonxju jis\u0127aq l-awtorit\u00e0.", "L-istrate\u0121ija psikostilistika ta' Dun Karm hija pre\u010bi\u017cament din ir-repetizzjoni ta' defamiljarizzazzjoni bba\u017cata fuq prin\u010bipju psiko-analitiku: \u0121ieg\u0127el lil min ilissen kliemek u jispi\u010b\u010baw ja\u0127sbu \u0127sibijietek.", "U dan li g\u0127amel Dun Karm.", "\u0120ag\u0127al lill-ambjent tan-natura, tas-so\u010bjet\u00e0, u tar-reli\u0121jon itanbru fuq l-istess \u0127a\u0121a sa ma l-karattru tieg\u0127u g\u0127araf bis-s\u0127i\u0127 il-\u0121miel tat-tama.", "G\u0127alhekk ma nistax naraha monolo\u0121ika din il-poe\u017cija.", "Il-monologi\u017cmu ji\u010b\u0127ad l-e\u017cistenza ta' vi\u017cjoni o\u0127ra barra dik tieg\u0127u stess; ma jilqax opinjonijiet o\u0127ra fuq l-istess livell b\u0127al tieg\u0127u; u jittarrax g\u0127all-argumenti ta' \u0127addie\u0127or.", "F'Dun Karm g\u0127alkemm il-vu\u010bi dominanti hija ta' l-ispiritwalit\u00e0, din ma tjassarx", "il-vu\u010bi ta' l-umanit\u00e0 imma tiddjaloga mag\u0127ha.", "L-Ambjent Testwali", "Id-dinja testwali ta' '\u017bjara lil \u0120est'' hija binja kognittiva msawra mill-interazzjoni bejn il-qarrej u l-poe\u017cija-novella.", "Jew a\u0127jar: l-ambjent tematiku jiddependi fuq l-g\u0127amliet ta' skemata li jitqajmu mill-qarrej waqt l-ippro\u010bessar tal-poe\u017cija-novella.", "In\u017commu quddiemna li l-g\u0127add globali ta' skemata li l-qarrej g\u0127andu f'mo\u0127\u0127u jsawwar il-qafas tal-mudell tar-realt\u00e0 tieg\u0127u, u fil-kwadru ta' din ir-realt\u00e0 jkun irid jibni u jevalwa l-ambjent tematiku.", "''The wav in Which a particular reader will perceive a particular text world will depend on how his or her various instantiated schemata interact with one another, and on whether the reader's current model of the world is reinforced or challenged in the process\u2026 Differences in the availabilitv", "and application of schemata during the processing of' the same text will of course lead to", "differences in the resulting text worlds.'''", "G\u0127aldaqstant hija l-anali\u017ci lingwistika li trid", "tippro\u0121etta d-dinja testwali.", "Mela, '\u017bjara lil \u0120est'' hija esperjenza spiritwali msejsa fuq l-iskema ewlenija", "tal-FAMILJA.", "5 \u0126a naraw kif.", "v.8 54 il-\u0121abra tal-g\u0127asafar fil-bejtiet tag\u0127hom tasso\u010bja ru\u0127ha mal-g\u0127aqda tal-familja;", "V.16-18 $/ it-tarbija tixxabbat ma' l-irkopptejn biex tieqaf fuq ri\u0121lejha hija dehra ta' \u017cvilupp bikri fl-im\u0127abba mkenna tal-familja;", "v.18 54 id-dwejra tal-bidwi tikkolloka \u0121mielha ma' ser\u0127an fil-\u0121abra;", "V.35-37 54 ix-xena ta' dar missieru hija xena ta' familja ma\u0127buba: ''mejda wa\u0127da'' fil-\u0121abra b''rabta ta' m\u0127abba'' bejn l-ulied u l-\u0121enituri;", "V.38-48 $/ it-tifkira ta' l-omm f'komunikazzjoni ma' binha biex taqsam fer\u0127 u niket mieg\u0127u tindika relazzjoni stabbli u b'sa\u0127\u0127itha;", "V.74, 88, 104, 133-134 $/ it-talba tal-Missierna hija bba\u017cata fuq l-im\u0127abba tal-missier li ja\u0127seb u jipprovdi g\u0127all-familja;", "V.85-87 54 ix-xbiha hawnhekk hija tal-Missier (Alla) li jipprote\u0121i 'l uliedu u jressaghom lejn it-tjieba;", "v.88-92 54 id-dehra tad-dinja mag\u0127quda hija mibnija fuq il-kun\u010bett tal-familja;", "v. 102-103 54 il-Fidwa tnissel rabta universali ''ta\u0127t missier wie\u0127ed'';", "v. 119 $4 it-tabernaklu jsir bejta;", "V. 125-131 $4 ter\u0121a' t-tifkira ta' l-omm u din id-darba tidher b\u0127ala ''an\u0121lu ta' m\u0127abba''.", "Il-poe\u017cija tag\u0127ti d-dehra konvenzjonali tal-familja mill-perspettiva ta' l-iben u hekk tag\u0127ti dehra tar-realt\u00e0.", "Il-qarrej irid i\u0127addem l-iskema tal-FAMILJA g\u0127ax il-poe\u017cija ssa\u0127\u0127a\u0127lu l-opinjoni tradizzjonali.", "L-interpretazzjoni titlob li nsej\u0127u kull \u0127a\u0121a li nafu dwar il-familja tradizzjonali: missier, omm, dar, im\u0127abba, rabta, \u0121abra, \u0127lewwa, u g\u0127aqda.", "Anki t-ton kalm, mislut mir-ritmu ta' l-endekasillabu kontinwu, ja\u0127dem b\u0127ala parti mill-istrate\u0121ija li sseddaq", "il-kun\u010bett tal-FAMILJA li \u0121\u0121orr asso\u010bjazzjonijiet emozzjonali mag\u0127ha.", "Meta nsej\u0127u l-iskema", "4 SEMINO, E., 'Schema Theorv and the Analvsis of Text Worlds in Poetrv'' f'Mick Short, ed., Language and Literature: Journal of the Poetics and Linguistics Association (Longman Group Ltd, l-Ingilterra, Vol 4 No. 2 1995), p.88.", "Min\u0127abba f'dan li qed ng\u0127id l-interpretazzjoni dejjem tkun so\u0121\u0121ettiva.", "5 Illum hawn min tilef dan il-kun\u010bett tal-familja konvenzjonali, u forsi g\u0127alih il-familja ma tfissirx dan kollu li tfisser g\u0127al Dun Karm.", "Imma g\u0127ad hawn ukoll \u0127afna fostna li g\u0127adhom mid\u0127la sew ta' dan il-kun\u010bett konvenzjonali.", "Barra minn hekk, f'din l-investigazzjoni qeg\u0127din nanalizzaw il-kuntest u bilfors ikollna nispjegaw il-poe\u017cija f'termini tal-familja tradizzjonali g\u0127ax hija l-fulkru tal-\u0127sieb ta' Dun Karm.", "tal-FAMILJA nistabilixxu konnessjonijiet bejn il-protagonista tal-\u0121rajja tal-poe\u017cija u l-g\u0127emejjel tieg\u0127u, u b'hekk intellg\u0127u dinja testwali koerenti.", "F'Dun Karm il-kundizzjoni", "me\u0127tie\u0121a g\u0127all-hena f'din id-dinja hija msejsa fuq il-vi\u017cjoni tal-familja:", "..", "T\u0121ajt sejja\u0127t; u f'rabta mqaddsa", "rajt img\u0127aqqdin il-\u0121nus, g\u0127alkemm mifruda jew bil-bog\u0127'd, jew bi\u017c-\u017cmien, u d-dinja kollha dar wa\u0127da u hienja, fejn a\u0127wa jissej\u0127u", "min g\u0127andu s-saltna u min mat-triq jittallab. (v.88-92)", "B\u0127al Dante'\u010b jist\u0127ajjel awtorit\u00e0 wa\u0127da bla egoi\u017cmu imma inflessibbli u irre\u017cistibbli li ma tippermetti ebda g\u0127amla ta' tirannija sabiex il-bniedem ikun jista' jg\u0127ix fis-sliem u l-\u0127elsien, u g\u0127alhekk fil-\u0121ustizzja.''", "G\u0127al Dun Karm il-kun\u010bett ba\u017ciku ta' l-awtorit\u00e0 hija l-familja li ti\u0121bor fiha l-im\u0127abba, u g\u0127alhekk jekk l-awtorit\u00e0 dinjija tinbena fuq il-mudell tal-familja, isse\u0127\u0127 il-pa\u010bi.", "Imma l-hena temporali trid tissa\u0127\u0127a\u0127 bl-hena spiritwali.", "L-awtorit\u00e0 dinjija trid timxi ma' l-awtorit\u00e0 divina, u anki l-kun\u010bett ta' l-awtorit\u00e0 divina Dun Karm jibnih fuq il-mudell tal-familja.'5 L-ispiritwalit\u00e0 tal-poeta, mela, xxettlet fuq l-iskema tal-FAMILJA.", "Dun Karm jil\u0127aq din l-estasi ta' \u0121miel reli\u0121ju\u017c g\u0127ax il-personalit\u00e0 tieg\u0127u kienet mag\u0127\u0121una mill-kenn ta' l-im\u0127abba mog\u0127tija minn missieru u ommu.", "Din l-im\u0127abba, din il-\u0121abra, jaraha b\u0127ala n-novella ta' \u0127ajtu.", "Tipprovdilu l-isfond artistiku biex ifisser il-kobor li hu jifhem li hemm fit-talba tal-Missierna.", "Il-kun\u010bett tal-missier $4 essenzjali fl-iskema tal-FAMILJA Dunkarmjana $A jintrabat ma' ''mejda wa\u0127da' li kienet ti\u0121bor il-familja kollha ''ff'rabta ta' m\u0127abba''.", "Il-missier huwa komplut bl-omm, ''an\u0121lu ta' m\u0127abba'', li tfisser ix-xewqat ta' qalbha", "'l uliedha meta dawn isiru l-bastun psikolo\u0121iku tax-xju\u0127ija.", "Mhux it-twarrib, imma l-\u0127abra", "l6 Hawnhekk g\u0127andi f'mo\u0127\u0127i l-Convivio u d-De Monarchia ta' Dante.", "1.", "Min jaf, forsi din il-vi\u017cjoni ta' Dun Karm tfaqqset min\u0127abba l-Gwerra l-Kbira $/ niftakru li din il-poe\u017cija nkitbet fl-1916.", "Tg\u0127id Dun Karm beda jara t-tama tad-dinja fl-Imperu Ingli\u017c, b\u0127alma Dante raha fil-li\u0121i ta' l-Imperu Ruman2", "8 Din il-vi\u017cjoni ta' dinja wa\u0127da mag\u0127quda Dun Karm raha u \u0127assha \u0127afna qabel l-idea tal-villa\u0121\u0121 wie\u0127ed.", "Illum nitkellmu fuq ra\u0127al wie\u0127ed marbut b'teknolo\u0121ija wa\u0127da.", "Imma ma ninsewx li Dun Karm fl-1916 tkellem, permezz ta' din il-poe\u017cija, fuq familja dinjija wa\u0127da marbuta b'im\u0127abba wa\u0127da 4 kun\u010bett li x'aktarx bnieh fuq Dante li kien di\u0121\u00e0 \u0127afna sekli qabel tkellem fuq dinja wa\u0127da marbuta b'li\u0121i wa\u0127da.", "L-implikazzjoni f'Dun Karm ta\u0127dem hekk: jekk a\u0127na hawn Malta qeg\u0127din ng\u0127idu ''Missierna' u nirreferu g\u0127al Alla u l-Insara tal-Gran Brettanja, ta' l-Awstralja, tal-Kanada, ta' l-Istati Uniti jirreferu g\u0127all-istess Alla meta jlissnu 'Our Father', u t-Taljani wkoll jirreferu g\u0127all-istess Alla meta jg\u0127idu ''Padre Nostro', u l-istess jag\u0127mlu l-Ispanjoli, il-Fran\u010bi\u017ci, il-\u0120ermani\u017ci bil-lingwa tag\u0127hom u kull Nisrani ie\u0127or fid-dinja kollha, allura bis-sa\u0127\u0127a tal-pronom fl-ewwel persuna plural la dawn kollha qeg\u0127din jirreferu g\u0127all-istess Alla b\u0127ala ''missierna' mela a\u0127na kollha a\u0127wa, bl-istess missier.", "Fit-talba titwettaq l-g\u0127aqda tal-\u0121nus.", "20", "hija l-qawwa tal-familja li g\u0127andha d-definizzjoni tag\u0127ha fil-(jien 4 \u0127uti d dawk illi nissluna)j $a \u0121abra li anki l-g\u0127asafar jafu biha.", "U l-membri kollha jaqsmu ma' xulxin il-fer\u0127 u n-niket tag\u0127hom.", "Ir-relevanza tal-missier g\u0127all-\u0127sieb tal-poe\u017cija tinsab fil-fatt li jipprovdi l-qofol tal-\u0121rajja spiritwali.", "Il-konnessjoni metaforika tiddependi fuq l-asso\u010bjazzjoni bejn Alla u l-missier (il-\u0127abriek tal-familja), u fuq is-similarit\u00e0 ta' sentimenti li t-tnejn li huma jqajmu (b\u0127al, ng\u0127idu a\u0127na, im\u0127abba, kenn, u tama).", "Importanti wkoll li Dun Karm jippre\u017centahomina lil Alla u 'l-missier f'termini po\u017cittivi biex isa\u0127\u0127a\u0127ilna l-iskemata li g\u0127andna b\u017comn.", "U allura d-diwi tal-Missierna jissi\u0121illa l-argument fuq it-tjubija u l-im\u0127abba", "rm", "ta' Alla li qieg\u0127ed jitfisser bit-terminu uman ta' ''missier' f'din l-esperjenza reli\u0121ju\u017ca.", "Anki t-tbatija ta' Kristu (Alla b\u0127ala bniedem) Dun Karm jimma\u0121inaha u j\u0121arrabha fl-ist\u0127ajjil tieg\u0127u f'termini po\u017cittivi: il-kobor tal-fidwa hi marbuta ma' ti\u0121rib il-bniedem imma msejsa fuq il-kun\u010bett tal-familja.", "L-im\u0127abba tal-'missier' g\u0127al ''uliedu'' ni\u017c\u017clet lil 'bin' Alla biex isalva 'l '\u0127utu'.", "Il-fidwa tat l-g\u0127aqda universali lill-bnedmin.", "G\u0127alhekk il-poeta ma' l-idea tal-missier jorbot il-kun\u010betti ta' g\u0127aqda u fidwa li jag\u0127tu qawwa li ma tistax titfisser g\u0127ajr bil-vers tal-\u0127sieb dirett \u0127ieles: 'oh \u0121enn ta' m\u0127abbal oh tjiebal oh tjiebal oh tjiebal' (v.109) L-estasi tas-sentiment imqanqal mir-riflessjoni twassal g\u0127a\u017c-\u017camma tal-kelma u tisfoga biss", "fir-repetizzjoni.", "Il-fra\u017ci mtellta hija element ta' intensifikazzjoni: turi lill-poeta fi stat ta'", "tqanqil emozzjonali estrem.", "L-im\u0127abba hija kbira wisq g\u0127all-kliem.", "Mill-ambjent fi\u017ciku tan-natura jg\u0127addi g\u0127all-estasi ta' l-ispiritwalit\u00e0, imma fl-a\u0127\u0127ar jer\u0121a' jin\u017cel lura lejn ir-realt\u00e0.", "Il-vja\u0121\u0121 spiritwali jitlaq mis-solitudni, jasal fix-xewqa g\u0127all-mewt, imma jintemm fid-dawl tat-tama \u0127ier\u0121a mill-im\u0127abba ta' l-ewkaristija li t\u0127alli \u0127lewwa terapewtika.", "Mill-g\u0127afsa tal-wa\u0127du li twasslu g\u0127ax-xewqa tal-mewt jg\u0127addi g\u0127all-im\u0127abba tal-\u0121abra li tqanqlu lejn it-tama tal-\u0127ajja.", "Dun Karm ifittex minn kmieni li ja\u0127seb fuq il-misteri tal-jien.", "Irid ipo\u0121\u0121i l-jien f'postu.", "Jargumenta li l-bniedem jag\u0127mel sens jekk jag\u0127raf lilu nnifsu.", "Imma kif jista' wie\u0127ed jag\u0127raf il-jien tieg\u0127u fi \u017cmien meta s-setturi tal-g\u0127erf qeg\u0127din itellg\u0127u sfidi \u0121odda g\u0127all-e\u017cistenza tal-jien2 Tg\u0127id il-jien xi illu\u017cjoni7 Dun Karm iterraq biex ifittex l-aqwa u l-is\u0127e\u0127 argumenti li jikkonfermaw il-jien.", "Il-meditazzjoni tieg\u0127u tistag\u0127na bil-\u0127sieb Kattoliku.", "Bi\u017c-'\u017bjara lil \u0120est', Dun Karm jikkonferma li l-\u0127ajja li ti\u0121i", "e\u017caminata ting\u0127ax a\u0127jar. ''", "V. Nistg\u0127u wkoll ng\u0127idu li '\u017bjara lil \u0120est'' (1916) \u0127ejjiet it-triq mentali g\u0127all-poe\u017cija 'Il-Jien u Lilhinn Minnu' (1938).", "21"], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from L-Istrateg\u0307ija-Psikostilistika-fDun-Karm.pdf"}
{"text": ["L-Awto-\u0120udizzju", "(Nota fuq l-G\u0127asfur ta\u010b-\u010aomb ta' Oreste Calleja)", "DR.", "CHARLES BRIFFA", "Il-konfront bejn il-bniedem u l-kuxjenza tieg\u0127u minn dejjem newwel temi serji fil-letteratura mondjali.", "Fl-istruttura drammatika ta' Ghasfur Ta\u010b-Comb (1993) it- tensjoni tematika bejn il-karattri u l-g\u0127emejjel tag\u0127hom twassal g\u0127al \u017cvol\u0121iment ta' \u0121rajja li tikxef konflitti interni li ka\u0121un tag\u0127hom il-\u0127tija ma tista' tindifen qatt ta\u0127t it- trab tat-tnessija min\u0127abba l-kuxjenza.", "Il-bniedem iwettaq g\u0127emil, u dan it-twettiq jitferra' mir-rieda \u0127ielsa tieg\u0127u.", "Imbag\u0127ad jasal mument meta jkollu jaffronta lilu nnifsu dwar dak l-g\u0127emil.", "Hekk \u0121ralha n-nanna: saret omm.", "Omm li \u010ba\u0127det lit-tarbija tal-\u0127alib tag\u0127ha g\u0127ax din ma kinetx normali.", "Ma ridetx t\u0127obbha lanqas ''kull tliet sig\u0127at' (It-Tielet Att).", "U hawn l-udjenza tibda tit\u0127asseb: mela l-im\u0127abba tal-\u0121enituri bil-\u0127in7 L-im\u0127abba m'g\u0127andhiex ikollha \u0127in.", "G\u0127andha tkun erbg\u0127a u g\u0127oxrin sieg\u0127a kuljum.", "Imma mhux in-nanna.", "B\u0127alha omm riedet ter\u0121a' ssabbatha lura ma' wi\u010b\u010b Alla: 'U minn dakinhar roddejtu lura lil alla, u tlabtu jie\u0127du lura.'", "(It-Tielet Att).", "U kif tispi\u010b\u010ba7 Minkejja li darba kienet mara sabi\u0127a, tin\u0127akem minn marda qerrieda li tibda tikolha minn \u0121ewwa (L-Ewwel Att).", "Dan l-u\u0121ig\u0127 \u0121ewwieni huwa t-tpattija tat-twettiq ta' l-g\u0127emil u nifhmu bla tnikkir kif il-\u0127ajja tal-bniedem trid titkejjel skond il-kuxjenza tieg\u0127u.", "Ir-realt\u00e0 tinsab meta l- bniedem ji\u0121i wi\u010b\u010b imb'wi\u010b\u010b mal-kuxjenza tieg\u0127u: dik il-gwida li skond San Pawl qieg\u0127da stampata fin-natura umana sabiex ta\u0127dem b\u0127ala g\u0127assies morali effettiv.", "Oreste Calleja f'dan id-dramm juri kif il-karattru jissawwat minn din il-kuxjenza.", "Isimg\u0127u daqsxejn kif Ernest Hemingwav fisser il-kuxjenza: What's good is what I feel good after.", "What's bad is what I feel bad after.", "Issa, meta Hemingwav lissen dan il-kliem kien qieg\u0127ed b'mod fin jittratta t-test li minnu jo\u0127ro\u0121 il-valur tal-\u0127ajja.", "Billi l-bniedem i\u0127oss it-tajjeb u l-\u0127a\u017cin nistg\u0127u ng\u0127idu li azzjonitu tfaqqas minn \u0121ewwa.", "L-g\u0127arfien morali (mag\u0127ruf bil-Grieg b\u0127ala s-svneidesis) jag\u0127\u017cel lill-bniedem mill-bhima u fl-istess \u0127in itaqqal lill-istess bniedem bil-pi\u017c ta' l-awto-\u0121udizzju.", "Wara d-difna ta' E\u017cra, Calleja jhe\u017che\u017c lin-nanna bi '\u0127sieb irxuxtat mill-img\u0127oddi' u tinfexx thewden dwar l-im\u0127abba (It-Tielet Att).", "U tasal din il-bniedma mtaqqla biex tistqarr \u0127tijieha wara \u017cmien twil i\u0121\u0121orr dik il-\u0121ebla-ma\u017c\u017cra tqila f'sidirha", "tniggi\u017cha kontinwament.", "L-g\u0127arfien tal-passat ikiddha g\u0127ax tinteba\u0127 li g\u0127amlet \u0127a\u017cin u tittaqqal bil-\u0127aqq li tefg\u0127et fuqha nnifisha.", "It-tkexkixa tar-realt\u00e0 li pprova jag\u0127tiha u jwasslilha Dun Pawl nixxfitilha l-im\u0127abba materna tag\u0127ha: 'U minn dakinhar il- ftit \u0127alib ta' sidri nixef qoxqox '' (It-Tielet Att).", "I\u010b-\u010ba\u0127da tnissel il-qerda tan-natura, u hawn tidher \u0127ala kbir g\u0127ax dik in-natura setg\u0127et i\u0121\u0121enerat \u0127wejje\u0121 a\u0127jar minn rinunzja u distakk.", "Il-figura ta' omm sabi\u0127a tredda' lill binha m'hijiex figura mxajtna imma hija figura ta' m\u0127abba u g\u0127alhekk to\u0127ro\u0121 it-tra\u0121i\u010bit\u00e0 li ma tolqotniex b'sens ta' \u0127niena.", "It-tbatija mtaqqla fit-tul ma tqanqal ebda simpatija.", "Il-bi\u017ca', il-\u0127tija, u l-ansjet\u00e0 juru kemm il-kuxjenza tista' tkun sid kattiv tal-bniedem, u d-drammaturgu donnu qieg\u0127ed jg\u0127idilna (anzi jirrepeti dak li qal \u0127addie\u0127or qablu) li l-bniedem stess jag\u0127mel \u0127aqq mill-g\u0127emejjel mo\u0127bija tieg\u0127u.", "Il-\u0121udizzju dejjem ikun f'idejn il-bniedem li jwettaq xi g\u0127emil: ma' l-g\u0127emil ise\u0127\u0127 il-\u0121udizzju.", "F'Calleja l-bniedem itella' barrikata (Oliver Friggieri jsej\u0127ilha d-'dinja mag\u0127luqa' li fiha tistag\u0127na l-kuxjenza ta' l-g\u0127eluq) \u0127alli jing\u0127alaq \u0121ewwa fiha bla ma j\u0127alli lil \u0127add jg\u0127addi minnha.", "Ru\u0127u tidher ma\u0127kuma minn \u0127tija li twassal toqol kbir fuq il- kuxjenza, tant li dik il-\u0127tija mhux twarrabha trid imma \u0121\u0121orrha biex t\u0127allik tkun bniedem.", "Elen titg\u0127abba bil-\u0127tija tal-mewt ta' E\u017cra g\u0127ax \u0127allietu jaqa' u jmut ji\u017c\u017cer\u017caq fil-\u0127emda assoluta: 1U safrattant safrattant jien qtiltu.'", "(It-Tielet Att) Tistqarr \u0127tijietha u tammetti dnubha u meta ommha tittanta tisku\u017caha ta' g\u0127emilha, Elen twaqqafha' ''Le,qed ng\u0127idlek, Mal Mhux se n\u0127allik ti\u010b\u0127adni mill-\u0127tija wkoll.", "\u0126allili dik talanqas.", "(It-Tielet Att) Il-\u0127tija hija lussu f'dan l-ambjent ta' rifjut, g\u0127ax kif tista' toftom il-\u0127tija mill-g\u0127emil u tibqa' bniedem7 In-nanna, avolja wara esperjenza b\u0127al dik, xorta ma tg\u0127allmitx li ma tistax tifred il-wa\u0127da mill-ie\u0127or.", "U r-ru\u0127 imtaqqla bil- \u0127tija titqies b\u0127ala wa\u0127da mjassra mill-\u0121isem.", "Ir-ru\u0127 bil-\u0127ila ta' g\u0127arfien so\u0121\u0121ettiv hija wisq aktar minn kalkolu matematiku li jitfisser bi ftit 'grammi infinte\u017cimali' (It-Tielet Att).", "Hawn min qal li r-ru\u0127 hija l-bniedem minus il-\u0121isem.", "Hi x'inhi,Nikola ji\u017cra' t-t\u0127assib: 'hija tassew ir-ru\u0127 li hi mjassra, jew ir-ru\u0127 li tjassar 7' (It-Tielet Att) Calleja jurihomina t-tnejn.", "Fil-ka\u017c ta' Elen, jidhirli li hija aktar ir-ru\u0127 li tjassar lill- bniedem.", "Ir-responsabilt\u00e0 li g\u0127andha ta' g\u0127emilha tag\u0127tiha kuxjenza li ti\u0121\u0121udikaha.", "Il-bniedem ijassar lil ru\u0127u jekk jibqa' jg\u0127affe\u0121 \u0127ajtu kif jog\u0127\u0121ob lilu- b\u0127alma g\u0127amlet in-nanna.", "G\u0127ax jekk l-esperjenza \u0121ewwiena tal-bniedem, li trekken ta\u0127t \u0121win\u0127ajha l- \u0127sibijiet, ix-xewqat, u l-\u0127sus, hija fattur ewlieni fl-g\u0127amla umana ta' l-e\u017cistenza, allura rridu naslu ng\u0127idu li r-ru\u0127 (b\u0127ala esperjenza \u0121ewwiena) tiddetermina l-g\u0127emil.", "Hija r-ru\u0127 li tjassar lin-nanna u t\u0127alliha tin\u0127ela fir-rinunzja u d-distakk.", "Mill-banda l-o\u0127ra f'Samwel g\u0127andna r-ru\u0127 imjassra li tag\u0127raf lilha nnifisha fil-girna, tag\u0127raf li hi wa\u0127da min-nani imsejknin li qatt ma jistg\u0127u jo\u0127or\u0121u mill-kastell mis\u0127ut.", "Hi liema hi d-dehra tar-ru\u0127 li tixref fl-argumentazzjoni tag\u0127na, l-istruttura tat- ti\u0121rib uman spiss tkun ikkaratterizzata b'\u0121ewwieni riflessiv li jislet vini awto-kuxjenti: dan il-fattur jag\u0127mel id-dramm relevanti g\u0127all-umanit\u00e0 kollha.", "Imma fl-istess waqt irridu nifhmu li s-so\u010bjet\u00e0 stess tg\u0127in biex il-kuxjenza titla\u0127\u0127am bir-realt\u00e0: dan il- fattur jag\u0127mel dan ix-xog\u0127ol letterarju aktar relevanti g\u0127al \u017cmienna u g\u0127al artna.", "Fid-dramm hija t-tradizzjoni li ting\u0127ata sehem dominanti li tiddetermina g\u0127emil il-karattri - tant li ma' Friggieri nasal inlaqqamha ''xbieha makabra li ma tistax tinqata''.", "L-ewwel kelmiet imlissna fid-dramm huma ''Fejn sejjer7' li jag\u0127tu mistoqsija li qatt ma titwie\u0121eb u din tidher il-missjoni tal-bniedem f'Calleja.", "Jag\u0127mel x'jag\u0127mel dan il-bniedem, fejn jasal) G\u0127emil il-bniedem jin\u0127ass bla fejda, bla siwi u allura fejn hi l-libert\u00e0 umana/ Il-karattru f'Calleja huwa fil-psikolo\u0121ija tieg\u0127u g\u0127asfur ta\u010b-\u010bomb li jtir biss fil-mument tal-qerda tieg\u0127u: 'U wi\u010b\u010bu ma kienx aktar imbe\u017c\u017ca ''.", "(It-Tielet Att)."], "category": "nonfiction", "subcategory": "literary criticism", "source": "Extracted from L-awto-\u0121udizzju.pdf"}