{"text": ["(i\u010b-\u010bap\u010bap) (mu\u017cika) (i\u010b-\u010bap\u010bap)", "minn ri\u010berka pja\u010bevoli, mhux tas-soltu, minn go \"The Journal of Ultrasound in Medecine\"", "U hawn ha nissogra ng\u0127id li dan hu l-izjed artiklu pja\u010bevoli li qatt \u0121ie ipubblikat f'\"The Journal of Ultrasound in Medicine\"", "It-titlu hu \"Observations of In-Utero Masturbation.\" - \"Osservazzjoni ta` Masturbazzjoni fil-guf\"", "(Da\u0127q) Okay.", "Mela fuq ix-xellug tistaw taraw l-id.", "Dik il-vle\u0121\u0121a l-kbira.", "U l-pene fuq il-lemin.", "Bl-id qeda il-fuq.", "U fuq din in-na\u0127a g\u0127andna fil-kliem tar-radjolo\u0121ista I\u017craeljan Meisner, \"L-id taqbad il-pene, f'movimenti asso\u010b\u010bjati mal-masturbazzjoni\"", "\u017bommu f'mo\u0127\u0127khom li dan \"ultrasound\".", "Ji\u0121ifieri li dawn ikunu stampa ti\u010b\u010ballaq.", "L-Orga\u017cmu huwa prodott tas-sistema nervu\u017c awtonomiku.", "Din hija il-parti mis-sistema nervu\u017ca li tie\u0127u \u0127sieb dawk l-affarijiet li man nkunux konxji minnhom. b\u0127ad-di\u0121estjoni, ir-ritmu tal-qalb, u l-istimulu sesswali.", "L-orga\u017cmu jista ji\u0121i stimulat b'\u0127afna modi.", "Stimulazzjoni \u0121enitali.", "Imma fl-istess \u0127in Kinsey, kellu intervista ma mara, li setg\u0127et torga\u017cma billi xi \u0127add jmellsila il-\u0127a\u0121eb<i>.", "</i>eyebrow U\u0127ud bi \u0127sara fl-ispina, b\u0127al parapli\u0121ja u kwadrupli\u0121ja, fi kliem ie\u0127or parali\u017ci \u0127afna drabi jkollhom xi parti sensittiva \u0127afna \u0127afna e\u017catt il-fuq minn fejn we\u0121\u0121g\u0127u.", "Hemm dokumentat orga\u017cmu tal-irkoppa fil-kitba.", "Na\u0127seb l-i\u017cjed ka\u017c kurju\u017c li qatt iltqajt mieg\u0127u kien il-ka\u017c irappurtat ta\u010b wa\u0127da mara li kellha orga\u017cmu kull darba li ta\u0127sel sniena.", "(I\u017cjed da\u0127q) Din kellha x'taqsam, mal-movimenti li tag\u0127mel waqt il-\u0127asil ta` snien li kien qed i\u0121eg\u0127la torga\u017cma", "Imsomma, dil-mara marret g\u0127and in-neurolo\u0121ista li \u0127a nteress kbir f'dan il-ka\u017c.", "G\u0127al l-ewwel i\u010b\u010bekja jekk kienx mit-\"toothpaste\".", "Imma le, tkun liema tkun id-ditta, ma tag\u0127milx differenza.", "Stimulawla il-\u0127anek b'toothpick, biex jaraw jekk jirnexxilhomx.", "Kien il-pro\u010bess kollu li kien qed jag\u0127ti dar-ri\u017cultat.", "U l-bi\u010b\u010ba stramba g\u0127alija hi, li ovvjament se timma\u0121ina li dil-mara se jkollha i\u0121ene orali e\u010b\u010belenti.", "(Da\u0127q) Sfortunatament, skond il-\u0121urnal, \"Kienet temmen li kienet iposseduta mix-xjaten u bdiet tu\u017ca mouthwash g\u0127al i\u0121ene orali\"", "(Da\u0127q) Meta kont qeda na\u0127dem fuq il-ktieb, kelli intervista ma mara, li bil-\u0127sieb biss, kien ikollha orga\u017cmu.", "Dil-mara kienet parti mill-istudju ta l-Universita ta\u010b Rutgers.", "Ma tistax ma to\u0121g\u0127bokx.", "Mela kelli l-intervista mag\u0127ha f'Oakland f'ristorant li jservi sushi (ikel \u0121appuni\u017c).", "Staqsejta \"Allura, jista jkollok orga\u017cmu issa, hawnhekk?\"", "U rrispondiet \"Iva, imma jekk ma jimpurtax nippreferi nkompli niekol\" (Da\u0127q)", "Wara l-ikla g\u0127amlitli dimostrazzjoni fuq bank barra.", "Kienet xi \u0127aga rimarkabbli. \u0127adet xi minuta biss.", "U staqsejta, \"Allura tag\u0127mel hekk il-\u0127in kollu?\"", "(Da\u0127q) Qaltli \"Le.", "Onestament meta nasal id-dar, nkun g\u0127ajjiena \u0127afna issoltu\"", "(Da\u0127q) Qaltli li l-a\u0127\u0127ar darba li g\u0127amlita kienet fuq tram f'Disneyland.", "(Da\u0127q) Is-sors ewlieni ta` l-orga\u017cmu, qieg\u0127da man-nervituri tad-dahar f'xi \u0127a\u0121a msej\u0127a is-\"sacral nerve root\".", "Li qeda hawn wara.", "U jekk tistimula, b'electrode (xokk \u017cg\u0127ir) il-punt e\u017catt, se jkollok orga\u017cmu.", "Filfatt jista jkollok rispons ta` l-ispina f'nies mejta.", "\u010aertu tip ta` mejtin imma, kadavri bil-qalb g\u0127ada t\u0127abbat.", "Dan ikun xi \u0127add li g\u0127andu mo\u0127\u0127u mejjet, stat ve\u0121etali, legalment mejjet, ikkonfermat mit-tobba, imma mi\u017cmum \u0127aj fuq il-magni respiratorji, \u0127alli l-organi tag\u0127hom ji\u0121u ossi\u0121enati sew biex ikunu jistg\u0127u jintu\u017caw g\u0127al trapjant.", "Mela f'dawn il-mejtin jekk tolqot il-post e\u017catt tara rispons kultant.", "Dan ir-rispons jg\u0127idulu ir-rispons ta` La\u017c\u017cru.", "U issa ha nipprova nurikhom mill-a\u0127jar li nista, billi miniex mejta.", "Tag\u0127mel hekk, tmiss il-punt e\u017catt.", "U l-mejjet jew mejta tag\u0127mel \u2026 hekk.", "Ma tantx ti\u0121i apprezzata min minn ja\u0127dem laboratorju patolo\u0121iku.", "(Da\u0127q) Issa jekk tista tag\u0127mel ir-rifless ta La\u017c\u017cru f'persuna mejta, g\u0127ala mhux ir-rifless orga\u017cmatiku?", "Staqsejt dil-mistoqsija lill-esperta fuq stat ve\u0121etali, Stephanie Mann, li kienet \u010bu\u010b bi\u017c\u017cejjed li irrisponditli l-emails.", "(Da\u0127q) Qedtila, \"Allura, hemm \u010bans sew li jista` jkun hemm orga\u017cmu f'persuna mejta?`", "Qaltli \" Jekk is-Sacral nerve jkun ossi\u0121inat iva.", "Hemm \u010bans kbir li tista\"", "Ovvjament ma tantx se tkun ta gost g\u0127al persuna.", "Imma se tkun orga\u017cmu -- (Da\u0127q) xorta.", "Jien isu\u0121\u0121erejta lil -- ri\u010berkatur fl-Universita t'Alabama li jag\u0127mel ri\u010berka fuq l-orga\u017cmi.", "Taf int, g\u0127andek dawk il-kadavri kollha, \u0127abba xog\u0127lok fl-universita\"", "Qedtila \"Bis-serjeta qed ng\u0127idlek\"", "Qaltli \"Il-Permess ming\u0127and il-bord ta esperimentazzjoni fuq il-bniedem f'idek.\"", "(Da\u0127q) Skond l-awtur ta manwal fuq i\u017c-\u017cwie\u0121, li n\u0127areg fl-1930 Theodoor Van de Velde, ri\u0127a \u0127afifa ta sperma tista ti\u0121i innutata ma n-nifs ta` mara sa wara siegha li jkollha x'taqsam sesswalment.", "(Da\u0127q) Dan hu l-persuna li kiteb \"Ideal Marriage - I\u017c-\u017bwieg Idejali\" g\u0127al \u0121ie\u0127na.", "Ra\u0121el eterosesswali kemm tista.", "Imma fil-ktieb tieg\u0127u \"Ideal Marriage - I\u017c-\u017bwieg Idejali\" kiteb li seta jag\u0127raf id-differenza bejn l-isperma ta ra\u0121el \u017cag\u0127\u017cug\u0127 li skond hu, g\u0127andha ri\u0127a friska, e\u017cilaranti u l-isperma ta ra\u0121el matur li l-sperma tieghu kellha ri\u0127a ta, u hawn nikkwota \"Rimarkabbli, b\u0127al fjuri tal-\u0120ellewza Spanjola.", "Kultant qisa fjura g\u0127ada tifta\u0127 u kultant ukoll qawwija wisq\"", "(Da\u0127q) Mela, fl-1999, fl-Izrael ra\u0121el qabdu is-sulluzzu.", "U kien wie\u0127ed minn dawk il-ka\u017cijiet li jibqa sejjer u sejjer.", "Ipprova kull ma ssu\u0121erewlu s\u0127abu.", "Xejn ma \u0127adem.", "G\u0127addew il-jiem.", "F'\u010bertu mument, dar-ra\u0121el bis-sulluzzu g\u0127addej, kellu x'jaqsam ma martu.", "U \u010bum bum, is-sulluzzu telaq.", "Qal lit-tabib tieghu, li ppublika rapport tal-kaz f'\u0121urnal mediku Kanadiz, taht it-titlu, \"Is-Sess b\u0127ala Kura Possibli ta Sulluzzu Kontinwu\"", "Jo\u0121g\u0127obni mmens dan l-artiklu g\u0127ax f'\u010bertu punt jissu\u0121erixxu li dawk li jaqbadhom is-sulluzzu u jkunu single, jippruvaw il-masturbazzjoni.", "(Da\u0127q) To\u0121g\u0127obni dik g\u0127ax da\u0127\u0127lu parti demografika \u0121dida.", "(Da\u0127q) Mi\u017c\u017cewgin.", "Single's bis-sulluzzu", "Fil-bidu ta` l-1900 \u0121inekolo\u0121isti, \u0127afna minnhom kienu jemmnu li meta mara jkollha orga\u017cmu, il-kontrazzjonijiet iservu biex ji\u0121bdu l-isperma lejn i\u010b-\u010bervi\u010bi (cervix) u b'hekk l-isperma tasal i\u017cjed malajr \u0127dejn il-bajda.", "B'hekk ji\u017cdied i\u010b-\u010bans ta` kon\u010bepiment.", "Kienet imsej\u0127a it-tejorija \"Upsuck\"", "(Da\u0127q) Jekk tmorru lura sa \u017cmien Hippocrates, it-tobba kienu jemmnu li l-orga\u017cmu f'mara ma kienux biss tajbin g\u0127al kon\u010bepiment, imma ne\u010bessarji.", "It-tobba ta dak iz-\u017cmien kienu jg\u0127idu lil ir\u0121iel l-importanza li jag\u0127tu pja\u010bir il-marthom.", "Il-kittieb tal-Marriage Manual, u espert tar-ri\u0127a ta` l-isperma Theodore Van de Velde -- (Da\u0127q) g\u0127andu fra\u017ci fil-ktieb tieg\u0127u.", "G\u0127o\u0121obni dar-ra\u0121el, sibt \u0127afna xi ng\u0127id fuqu, is-sur Theodore Van de Velde.", "Mela kellu sentenza fil-ktieb tieg\u0127u, li suppost \u0121ejja mill-Monarkija ta` Habsburg. (l-Awtrija\u010bi) Dawn kellhom Imperatri\u010bi Maria Tere\u017ca, li kellha problema tikon\u010bepixi.", "U apparentament it-tabib tal-familja rjali qallha, \"Jien ta` l-opinjoni li il-vulva, ta` l-Onorevoli Majesta` ti\u0121i e\u010b\u010bitata qabel maj jkollha x'taqsam\"", "(Da\u0127q) Apparentament, manafx fejn, hemm miktub li", "Masters u Johnson: issa mxejna lejn il-\u0127amsinijiet (1950's).", "kienu xetti\u010bi tat-tejorija upsuck.", "U anka biex tg\u0127ida i\u0121\u0121iblek tbissima.", "Ma ni\u017c\u017cluwiex.", "U dde\u010bidew, billi huma Masters u Johnson, li jinvestigawa.", "\u0120abu xi nisa \u0121o laboratorju.", "Na\u0127seb kienu \u0127amsa.", "U libbsuhom kappep fuq i\u010b-\u010bervi\u010bi (cervix) li kellhom fihom, sperma artifi\u010bjali.", "U f'din l-isperma artifi\u010bjali, kien hemm sustanza li fuq X-ray kienet tidher, msejj\u0127a radio-opaque.", "Dan kien fil-bidu tal-\u0127amsinijiet.", "Imsomma dawn in-nisa qadu bilqeda quddiem magna tal-X-ray.", "U Masters u Johnson qadu attenti biex jaraw jekk l-isperma jigiex mi\u0121bud il-fuq.", "Nimma\u0121imakhom ta\u0127sbu \"Imma kif tag\u0127mel sperma artifi\u010bjali?\"", "(Da\u0127q) G\u0127andi twe\u0121iba g\u0127alikhom, anzi tnejn.", "Tista tuza` jew dqiq u ilma jew lamtu tal-qam\u0127irrun (cornstarch) u ilma", "filfatt sibt dawn i\u0121-\u0121iex ri\u010betti f'artikli differenti.", "(Da\u0127q) Il-favorita tieg\u0127i tkun dik li tg\u0127id -- taf int, jkollok il-lista ta` l-ingredjenti. u mbad ir-ri\u010betta li tg\u0127idlek, per e\u017cempju, \"Tag\u0127mel \u0121iex tu\u017c\u017cani pasti\"", "Din kellha miktub \"Tag\u0127mel, e\u0121akulazzjoni wa\u0127da.\"", "(Da\u0127q) Hemm mod ie\u0127or kif l-orga\u017cmu jista j\u017cid il-fertilita`.", "Din tinvolvi l-ir\u0121iel.", "L-isperma li ddum fil-\u0121isem g\u0127al \u0121img\u0127a jew i\u017cjed tibda` tifforma anormalitajiet li jag\u0127mluwa inqas effetiva biex ir-ras ta l-isperma isib ru\u0127a \u0121ol-bajda.", "Is-sesswologu Ingli\u017c Roy Levin spekula li din hi probabli g\u0127alfejn l-ir\u0121iel evolvew f'masturbaturi entu\u017cjasti\u010bi u frekwenti.", "Qal \"Jekk noqod in\u0121errie\u0127 ta` spiss ikolli sperma dejjem friska u b'sa\u0127\u0127ita\"", "Li jien \u0127sibta kienet ideja interessanti, tejoritikament.", "Allura issa intom l-ir\u0121iel g\u0127andkhom sku\u017ca evolutarja.", "(Da\u0127q) Okay.", "(Da\u0127q) Mela, fl-annimali hemm evidenza konsiderevoli li l-upsuck te\u017cisti.", "Per e\u017cempju il-\u0127niezer.", "Fid-Danimarka, l-Kumitat Internazzjonali tal-Produzzjoni tal-Majjal, sab illi jekk tistimula sesswalment il-majjala qabel tu\u017ca l-inseminazzjoni artifi\u010bjali, ha tara titjieb ta` sitta` fil-mija fil-kon\u010bepiment, li jisarraf f'i\u017cjed \u0127nie\u017cer \u017cg\u0127ar prodotti.", "Allura \u0121ew b'dal-pjan.", "Pjan imqassam f'\u0127ames punti ta stimulazzjoni g\u0127al majjaliet.", "\u0120ag\u0127lu lir-ra\u0127\u0127al -- g\u0127amlulhom il-posters fl-istallel u anka DVD.", "U jien g\u0127andi kopja ta dan id-DVD.", "(Da\u0127q) Din se tkun il-punt qawwi tat-ta\u0127dita tieghi.", "Se nurikhom bi\u010b\u010ba minnu.", "(Da\u0127q) Mela.", "Mela tlaqna\u2026. la la la g\u0127ax-xog\u0127ol.", "Kollox jidher inno\u010benti.", "Se jag\u0127mel affarijiet b'idejh li l-fa\u0127al jag\u0127mel b'imnie\u0127ru, la m'g\u0127andux idejn.", "U\u017cgur.", "(Da\u0127q) Mela din hi.", "Il-fa\u0127al jinnamra naqa stramb.", "(Da\u0127q) Din biex timita it-toqol tal-fa\u0127al/", "(Da\u0127q) G\u0127andkhom tkunu tafu li l-klitoride tal-majjala, qeg\u0127da \u0121ol-va\u0121ina.", "Din na\u0127seb tkun e\u010b\u010bitanti g\u0127alija.", "(Da\u0127q) U ir-ri\u017cultat.", "(Applaws) Jo\u0121g\u0127obni dal-vidjow.", "Hemm punt fil-vidjo, fil-bidu fejn ji\u017c\u017cumjaw fuq idu, u g\u0127andu \u010burkett ta\u017c-\u017cwieg fuqa, qishom qed jg\u0127idu \"Dan xog\u0127lu biss qed jag\u0127mel.", "Iva j\u0127obbhom in-nisa.\"", "(Da\u0127q) Mela.", "Kif qedt -- meta kont id-Danimarka, dik li ospitatni kien jisimha Anne Marie.", "U staqsejta, \" Allura, flok dak kollu, g\u0127ala ma taqbdux tistimolaw direttament il-klitoride tal-majjala?", "G\u0127ala ir-ra\u0127\u0127ala ma jag\u0127mlux hekk?", "Dik mhiex qeg\u0127da fil-\u0127ames punti tag\u0127khom.", "Qaltli -- u hawn se naqralkhom g\u0127ax to\u0121ghobni kif qalitili.", "Qalet \" Il-problema ewlenija kienet biex i\u0121\u0121ghiel ir-ra\u0127\u0127al imiss ta\u0127t il-vulva.", "Allura g\u0127edna, mhux se nsemmu l-klitoride g\u0127alissa \u017cgur\".", "(Da\u0127q) Ra\u0127\u0127ala li jkunu ambizzju\u017ci imma jiddejqu, jistaw jixtru -- u din vera -- vibrator g\u0127al majjala, li jiddendel mat-tubu ta` fejn jo\u0127rog l-isperma u jivvibra.", "G\u0127ax kif semmejt, il-klitoride, qeg\u0127da \u0121ol-va\u0121ina.", "Possibilment, i\u017cjed e\u010b\u010bitanti milli tinstema`.", "U edtila ukoll, \"Dawk il-majjaliet, jekk innutajt,", "qas jidhru li qed jie\u0127du xi pjecir ta barra minn hawn.\"", "Irrisponditni \" Ma tistax tg\u0127id\" G\u0127ax l-annimali ma jurux u\u0121ig\u0127 jew pja\u010bir fuq wi\u010b\u010bhom, fl-istess mod b\u0127alna.", "Il-majjali b\u0127al klieb.", "Ju\u017caw il-bi\u010b\u010ba ta` fuq ta` wi\u010b\u010bhom, il-widnejn huma espressivi \u0127afna.", "Ji\u0121ifieri diffi\u010bli tkun taf x'inhi g\u0127addejja minnu l-majjala.", "A\u0127na il-primati, minn na\u0127a l-o\u0127ra, nu\u017caw \u0127alqna \u0127afna izjed.", "Dan hu wi\u010b\u010b is-stump-tailed macaque, waqt l-e\u0121ukulazzjoni.", "(Da\u0127q) U, din \u0121iet osservata fin-nisa macaques ukoll.", "Imma biss meta jitilaw jg\u0127ammru mara o\u0127ra.", "(Da\u0127q) Masters and Johnson, fl-1950s, idde\u010bidew,", "okay, mela se ninvestigaw i\u010b-\u010biklu sesswali uman kollhu.", "Mit-tqanqil, sa l-orga\u017cmu, fl-ir\u0121iel u nisa.", "Dak kollu li ji\u0121ri fil-\u0121isem uman.", "Mela, fin-nisa, kollox ji\u0121ri \u0121ewwa.", "Ivvintaw magna tas-sess artifi\u010bjali.", "Li kienet ba\u017cikament, kamera tal-pene bil-mutur.", "Kellek il-pene, pene akriliku \u010bar, b'kamera u sors ta` dawl, mwa\u0127\u0127la ma mutur sejjer hekk.", "U n-nisa kienu jag\u0127mlu sess mag\u0127a.", "Hekk kienu jag\u0127mlu, li hi xi \u0127a\u0121a ta barra minn hawn.", "Sfortunatament, dil-magna \u0121iet \u017carmata.", "Tqabbadni dwejjaq kbar.", "Mhux g\u0127ax ridt nu\u017ca.", "(Da\u0127q) Mela darba Alfred Kinsey idde\u010bida li jikkalkula id-distanza medja ta kemm itir l-e\u0121ukulazzjoni.", "Din ma kienitx g\u0127al kur\u017cita biss.", "Dr. Kinsey kien semg\u0127a -- u kien hemm dit-teorija, fil-bidu ta l-1940, li is-sa\u0127\u0127a li l-sperma ti\u0121i mwaddba ma\u010b-\u010bervi\u010bi kien fattur fil-fertilita.", "Kinsey m'g\u0127emminiex.", "Allura beda jinvestiga,", "\u0120abar fil-laboratorju tieg\u0127u 300 ra\u0121el, measuring tape (strument tal-kejl) u kamera \u010binematografika.", "(Da\u0127q) U fil-fatt sab li tlett kwarti ta l-ir\u0121iel l-e\u0121ukullajoni, kemm \u0127ar\u0121et u \u010b\u010bar\u010bret barra.", "Ma kienetx mitfug\u0127a jew e\u0121akulata b'xi sa\u0127\u0127a kbira.", "Imma, ir-rebbie\u0127 \u0121ie ikkalkullat li waddaba ftit inqas minn tmien piedi.", "Li hi xi \u0127a\u0121a impressjonanti.", "(Da\u0127q) (Applaws) E\u017catt.", "(Da\u0127q) Sfortunatament, baqa anonimu.", "M'hemmx ismu fl-artiklu, fl-istess kitba, parti mill-esperiment g\u0127al ktieb tieg\u0127u Kinsey kiteb, \"\u0120iex lo\u017cor intu\u017caw biex ji\u0121u protetti t-twapet.\"", "(Da\u0127q) Li hu t-tieni fra\u017ci favorita g\u0127alija, fil-kitba kollha ta` Alfred Kinsey.", "Il-favorita tieg\u0127i tkun \"\u0121obon mxerred \u0127dejn koppja firien jitg\u0127ammru se jtellfu l-mara imma mhux ir-ra\u0121el.\"", "(Da\u0127q) Grazzi mill-qalb.", "(Applaws) Grazzi!"], "category": "speeches", "subcategory": "science, TED talks, Opus", "url": "https://opus.nlpl.eu/", "year": "2020", "source": "Extracted from ted2020_mt.txt"}
{"text": ["Diskors tal-President tar-Repubblika ta' Malta l-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella flokka\u017cjoni tal-ftu\u0127 tal-Mejda tal-Appostli u l-Golgota, 11 ta' April 2019.", "Membri tal-G\u0127aqda Domus Bormla Dun Anton Cassar Sinjuri", "Grazzi tal-istedina tag\u0127kom biex nifta\u0127 din ir-rappre\u017centazzjoni tal-Mejda talAppostli u l-Golgota, sinonima ma' dan i\u017c-\u017cmien u mat-talent kbir Bormli\u017c.", "It-tema g\u0127al din is-sena tiffoka fuq San Pietru u l-rwol tieg\u0127u biex 'jirg\u0127a n-nag\u0127a\u0121' u g\u0127alhekk jifforma, jie\u0127u \u0127sieb u jmexxi l-membri tal-Knisja.", "It-tema mag\u0127\u017cula g\u0127al din is-sena hija wa\u0127da interessanti u li tolqotna ilkoll mil-qrib.", "Meta n\u0127arsu lejn l-istorja ta' dan il-Qaddis, huwa fa\u010bli biex wie\u0127ed josserva kif ilpersuna umana ta' Pietru, inklu\u017ci g\u0127alhekk il-bi\u017ca' u l-in\u010bertezza li g\u0127adda minnhom, jid\u0127lu f'kunflitt mal-im\u0127abba tieg\u0127u lejn \u0120es\u00f9 u t-tag\u0127lim morali tieg\u0127u.", "A\u0127na wkoll \u0127afna drabi nsibu ru\u0127na f'dawn id-dilemmi u huwa tajjeb li permezz ta' rappre\u017centazzjonijiet simili no\u0127olqu spazju ta' riflessjoni u \u0127sieb.", "Issa li ninsabu fi \u017cmien ir-Randan, n\u0127oss li din ir-rappre\u017centazzjoni hija ta' \u0121id komuni fuq \u017cew\u0121t ibnadi.", "Minn banda wa\u0127da, il-majestrija u l-artistrija li bihom huma mag\u0127mula dawn il-platti tal-mel\u0127 u r-ross hija tant kbira li wie\u0127ed j\u0127ossu qed jer\u0121a' jg\u0127ix fi \u017cmien il-passjoni ta' sidna \u0120es\u00f9 Kristu u b'hekk eqreb lejn issentimenti li j\u0121ib mieg\u0127u dan i\u017c-\u017cmien tal-\u0120img\u0127a l-Kbira.", "Mil-banda l-o\u0127ra hija opportunit\u00e0 biex il-komunit\u00e0 ta' Bormla ting\u0127aqad u sena wara l-o\u0127ra to\u0127loq wirja unika u li ti\u0121bed lejha nies minn kull parti ta' Malta u G\u0127awdex.", "Tnissel ukoll interess, kur\u017cit\u00e0 u ammirazzjoni mit-turisti li ta' spiss jieqfu u jid\u0127lu jaraw \u0121ojjel ie\u0127or fir-repertorju artistiku, kulturali u tradizzjonali Bormli\u017c.", "Tul dawn l-a\u0127\u0127ar snin li ilha tittella' din il-Mejda tal-Appostli kienu bostha l-Bormli\u017ci, \u017cg\u0127ar u kbar, li \u0127admu fuq dawn il-platti u l-g\u0127armar ne\u010bessarju biex tin\u0127oloq attmosfera simili.", "G\u0127alhekk, f'ismi u f'isem il-poplu Malti nixtieq nirringrazzjakom tal-\u0127in li tiddedikaw g\u0127al din il-wirja u nifir\u0127ilkom g\u0127ax g\u0127al darb'o\u0127ra tajtu l-\u0127ajja lil platti uni\u010bi, li f'dan i\u017c-\u017cmien ta' riflessjoni jkomplu jressquna eqreb ta' xulxin.", "Grazzi"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 11-ta-April-Domus-Bormla.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-President l-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella, fl-okka\u017cjoni ta\u010b-\u010aentenarju u ftu\u0127 ta' \u010bentru \u0121did mill-Kumitat Festi Esterni San \u0120or\u0121 Martri \u0126al Qormi, 23 ta' April 2019", "Onorevoli Membri Uffi\u010bjali g\u0127olja u Membri tal-Kumitat Festi Esterni San \u0120or\u0121 Martri Sinjuri", "Ninsab ferm onorat li kelli l-opportunit\u00e0 naqsam mag\u0127kom il-Qriema dan l-anniversarju hekk importanti.", "L-istorja twila, il-pubblikazzjoni tal-ktieb, u l-ftu\u0127 ta\u010b-\u010bentru g\u0127at-ta\u0127ri\u0121 huma xhieda tal-impenn so\u010bjali u komunitarju ta' dan il-kumitat.", "L-g\u0127eluq il-mitt sena huwa wkoll \u010bertifikat ta' su\u010b\u010bess kif dan il-kumitat g\u0127araf i\u017comm il-pass ma\u017c-\u017cmienijiet, u jnissel f'\u0121enerazzjoni wara l-o\u0127ra l-istess interess, dedikazzjoni, u m\u0127abba lejn il-festa u l-armar daqs il-pijunieri tal-1919.", "Nsellem g\u0127alhekk il-memorja ta' dawk il-membri kollha li b'xi mod jew ie\u0127or iddedikaw \u0127in prezzju\u017c, ri\u017corsi, u finanzi biex mal-medda ta\u017c-\u017cmien il-festa esterna ta' San \u0120or\u0121 Martri tkompli tikber fid-daqs u l-popolarit\u00e0.", "Tassew ta' min jammira d-dedikazzjoni ta' dawn il-membri li ja\u0127sbu f'kull dettall, u b'reqqa kbira jaraw li sena wara l-o\u0127ra tkomplu titjieb l-kwalit\u00e0 tal-festa.", "Huwa ta' sodisfazzjon li nara bosta u\u010bu\u0127 \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u nisma' bl-importanza tal-irwol tag\u0127hom fi \u0127dan il-kumitat.", "Nemmen li l-element \u017cag\u0127\u017cug\u0127 huwa essenzjali biex organizzazzjonijiet simili j\u017commu \u0127ajja it-tradizzjoni u l-preservazzjoni tal-patrimonju kulturali lokali.", "Il-ftu\u0127 ta\u010b-\u010bentru g\u0127at-ta\u0127ri\u0121 huwa wkoll sinjal b'sa\u0127\u0127tu favur it-tag\u0127lim extra-kurrikulari u artistiku.", "Nemmen g\u0127alhekk li l-kumitat, b\u0127al ma g\u0127amel f'dawn l-a\u0127\u0127ar mitt sena, qed ikompli jservi ta' pjattaforma ta' tag\u0127lim u tis\u0127i\u0127 tal-kultura g\u0127al komunit\u00e0 ta' San \u0120or\u0121.", "Nawgura lillkumitat kull su\u010b\u010bess fil-programm ta' ta\u0127ri\u0121.", "Is-sena 2019 hija data sinifikanti anka g\u0127al Malta.", "Fil-fatt, propju mitt sena ilu, Malta kienet g\u0127addejja minn tibdiliet so\u010bjo-politi\u010bi u ekonomi\u010bi li sabu l-qofol tag\u0127hom fl-irvellijiet tas-7 Giugno.", "G\u0127alkemm l-irvellijiet imdemmija \u0127allew teba fuq l-istorja ta' pajji\u017cna, huma xhieda", "annwali tal-kisbiet so\u010bjali u politi\u010bi ta' missirijietna, u servew biex wittew it-triq g\u0127all-pajji\u017c demokratiku u sovran li qed ng\u0127ixu fih illum.", "L-anniversarju ta' dan il-kumitat huwa wkoll xhieda ta' kisbiet o\u0127ra Maltin li g\u0127adna ngawdu lfrott tag\u0127hom sal-lum.", "F'dan il-kas qed naraw poplu b'vi\u017cjoni u determinazzjoni li jimxi 'l quddiem u jkompli j\u0127addan valuri sodi, im\u0127abba, u dedikazzjoni g\u0127all-attivitajiet reli\u0121ju\u017ci, kulturali, u edukattivi.", "Il-pubblikazzjoni ta' ktieb annotat u illustrat hija idea tajba \u0127afna, g\u0127ax ser ikun qed jissi\u0121illa lewwel mitt sena storja ta' dan il-kumitat.", "I\u017cda huwa wkoll utli g\u0127al Malta kollha, g\u0127ax ji\u0121bor fih il-\u0127idma ta' mijiet ta' volontiera li b'dedikazzjoni kbira jqattg\u0127u bi\u010b\u010ba kbira minn \u0127ajjithom ja\u0127dmu b'risq dan il-pro\u0121ett.", "Ner\u0121a' minn hawn nsellem u nirringrazzja lil kull wie\u0127ed u wa\u0127da minnkom u nawguralkom kull su\u010b\u010bess g\u0127al futur."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-04-23-San-Gorg-Gheluq-100-sena-Qormi-1.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella, President ta' Malta fl-avveniment 'Did-darba se nivvota g\u0127all-isport' organizzata mill-Uffi\u010b\u010bju tal-Parlament Ewropew f'Malta, 24 ta' April 2019.", "President Sur Pawlu Sultana G\u0127aqdiet varji Atleti kbar u \u017cg\u0127ar", "Ninsab ferm kuntent narakom mi\u0121burin hawn flimkien u determinati biex b'g\u0127an wie\u0127ed twasslu messa\u0121\u0121 importanti favur l-isport u l-importanza ta' \u0127ajja \u010bivika aktar parte\u010bipattiva.", "Il-basketball huwa sport li qed ikompli jikber fil-popolarit\u00e0 mal-poplu Malti, u bi pja\u010bir nosserva li \u0127afna drabi jirri\u017culta f'reb\u0127 u su\u010b\u010bess g\u0127all-atleti tag\u0127na.", "G\u0127alhekk, nifir\u0127ilkom g\u0127al kisbiet re\u010benti u g\u0127al attivit\u00e0 li qed twasslu illum.", "Nifir\u0127ilkom ukoll spe\u010bjalment g\u0127as-sens qawwi ta' inklu\u017cjoni u parte\u010bipazzjoni minn g\u0127aqdiet varji.", "Imma wie\u0127ed jistaqsi, x'konnessjoni hemm bejn l-isport u l-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew?", "G\u0127alkemm mill-bog\u0127od jaf jidhru distint, hemm \u0127afna elementi komuni.", "Primarjament, kemm l-isport, kif ukoll l-elezzjonijiet \u0127afna drabi jnisslu sens ta' kompetizzjoni u pika bejn il-partijiet ikkon\u010bernati.", "F'do\u017ca ibbilan\u010bjata, dan is-sens ta' kompetizzjoni huwa b\u017connju\u017c, u jixpruna lil individwu biex itejjeb l-g\u0127arfien u l-involviment tieg\u0127u f'dak il-qasam.", "Minnbarra dan, i\u017c-\u017cew\u0121 attivitajiet jag\u0127tu wkoll lok biex l-individwu jiltaqa' ma' nies minn setturi differenti u b'hekk jespandi l-orizzonti tieg\u0127u.", "Il-pro\u010bess demokratiku fi \u0127dan l-Unjoni Ewropea u l-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew huma opportunit\u00e0 biex i\u010b-\u010bittadini Ewropej jag\u0127rfu li huma l-mutur wara dan l-pro\u0121ett komuni u jsemmg\u0127u le\u0127inhom permezz tal-vot.", "G\u0127alhekk, spe\u010bjalment g\u0127al dawk i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 ta' 16-il sena li ser jivvutaw g\u0127all-ewwel darba, din hija opportunit\u00e0 unika biex jwasslu l-\u0127sieb tag\u0127hom u jkunu parte\u010bipi fit-tfassil ta' dik l-Unjoni Ewropea li huma jixtiequ jaraw isse\u0127\u0127.", "Ming\u0127ajr ma ntawwal aktar, n\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom biex fil-25 ta' Mejju twettqu d-dritt u d-dmir tag\u0127kom b\u0127ala \u010bittadini Maltin u Ewropej.", "Ninsab \u010bert li ser tisimg\u0127u bir-reqqa l-argumenti politi\u010bi tal-kandidati Maltin, u b'mod kawt imma de\u010bi\u017civ tesprimu l-opinjoni tag\u0127kom.", "Il-vot huwa l-aktar arma b'sa\u0127\u0127itha li kull \u010bittadin g\u0127andu f'demokrazija."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-04-24-Did-darba-ser-nivvota-ghall-isport-EP-2.pdf"}
{"text": ["Kelmtejn mill-ET George Vella President tar-Repubblika, \u0121urament tal-\u0127atra fil-\u0120udikatura, 25 ta' April 2019 Ninsab ferm kuntent nkompli nara numru akbar ta' \u0127atriet fil-qasam tal-\u0121udikatura.", "Minn qalbi nifir\u0127ilkom u nawguralkom il-\u0127idma t-tajba.", "Bi pja\u010bir nosserva li n-numru ta' nisa qieg\u0127ed dejjem ji\u017cdied, filwaqt li l-et\u00e0 ta' dawk ma\u0127tura qed dejjem tonqos.", "Dan jipprometti tajjeb u huwa riflessjoni ta' pajji\u017c li jrid ikompli jibni lqafas \u0121udizjarju tieg\u0127u fuq sisien b'sa\u0127\u0127ithom u jippromwovi r-rappre\u017centazzjoni ekwa f'kull istituzzjoni u livell tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija.", "G\u0127alkemm jien \u0121ej mill-kamp mediku, nifhem u napprezza li f'dan l-inkarigu \u0121did tinsabu f'pu\u017cizzjoni importanti, i\u017cda wkoll kemxejn iddelikata.", "Tinsabu f'pu\u017cizzjoni importanti g\u0127ax inthom il-gwardjani tal-\u0121ustizja u l-osservanza tajba tal-li\u0121ijiet Maltin u Ewropej.", "U g\u0127alhekk g\u0127andkom id-dmir li ti\u017cguraw l-applikazzjoni tajba tal-li\u0121i.", "Tinsabu wkoll f'pu\u017cizzjoni delikata g\u0127ax permezz tas-sentenzi tag\u0127kom qed tiddeterminaw l\u0127ajja u l-futur ta' \u0127afna nies, kemm dawk li xelfuha mal-li\u0121i u kemm dawk li kienu vittmi.", "G\u0127alhekk, huwa importanti li fil-\u0127idma tag\u0127kom timxu bis-s\u0127i\u0127 ma' prin\u010bipji eti\u010bi sodi u mibnija fuq l-imparzjalit\u00e0, l-indipendenza, l-integrit\u00e0, l-kontabilit\u00e0 u r-rispett lejn id-drittijiet umani.", "N\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom biex fix-xog\u0127ol tag\u0127kom i\u017c\u017commu d-drittijiet umani, l-empatija u lprin\u010bipju tal-proporzjonalit\u00e0 fil-qu\u010b\u010bata tal-\u0127sieb tag\u0127kom.", "Nag\u0127laq billi mill-\u0121did nawguralkom il-\u0127idma it-tajba u nawgura li tinsg\u0127u qatt l-umilt\u00e0 ta' min joffri servizz g\u0127as-so\u010bjet\u00e0. -tmiem-"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-04-25-\u0120urament-tal-\u0126atra.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u, George Vella, President ta' Malta, fl-okka\u017c\u017cjoni ta\u010b-\u010aentenarju u l-inawgurazzjoni tal-fa\u010b\u010bata tal-Ka\u017cin tal-Banda Sant' Elena ta' Birkirkara, 2 ta' Mejju 2019", "Uffi\u010bjali g\u0127olja u Membri tal-Kumitat tal-Ka\u017cin tal-Banda Sant' Elena", "Nixtieq nibda billi nirringrazzjakom talli g\u0127o\u0121obkom tistidnuni nkun mag\u0127kom g\u0127al dan l-avveniment tal-lum, fejn qed ti\u010b\u010belebraw il-mitt sena mit-twaqqif tal-G\u0127aqda Mu\u017cikali Sant'Elena.", "Dan huwa anniversarju presit\u0121\u0121ju\u017c.", "\u010aentenarju, li matulu, l-G\u0127aqda kattret u sa\u0127\u0127et id-devozzjoni lejn il-patruna Santa Elena.", "Tassew bi pja\u010bir ninnota, li l-vi\u017cjoni ta' dawk li waqqfu din l-G\u0127aqda fl-1919, baqg\u0127et tintiret, tikber u ti\u0121\u0121edded sal-\u0121urnata tal-lum.", "Nie\u0127u gost nara li b'\u0127idmietkom qed tkomplu tippromwovu il-wirt kulturali, tan\u0121ibli w inta\u0121ibli Malti.", "Fuq dak li hu tan\u0121ibli, bi pja\u010bir nattesta l-\u0121miel ta' restawr li sar fuq il-fa\u010b\u010bata ta' din il-binja, kif ukoll fuq l-intrata, fejn to\u0127ro\u0121 bi\u010b-\u010bar l-artistrija tax-xog\u0127ol fil-\u0121ebla Maltija kif ukoll fl-ir\u0127am.", "Bix-xieraq li jing\u0127ata wkoll ringrazzjament lil dawk kollha li bil-fondi, l-\u0127in u l-\u0127idma tag\u0127hom, \u0127afna minnu b'mod volontarju, ikkontribwixew sabiex jag\u0127mlu dan kollu possibbili, u issa, jista' jitgawda minn kul\u0127add.", "Kif di\u0121a` a\u010b\u010benajt, l-importanza tal-G\u0127aqda tag\u0127kom tmur lil hinn mill-binja tal-ka\u017cin.", "Bil-\u0127idma tag\u0127kom qedin ti\u017cguraw li l-patrimonju Malti f'dan il-qasam jibqa \u0127aj fost is-so\u010bjeta` tag\u0127na.", "G\u0127alhekk, irrid infa\u0127\u0127ar l-inizjattiva li \u0127adtu li torganizza mitt avveniment g\u0127al sena s\u0127i\u0127a biex tikkomemoraw dan i\u010b-\u010bentenarju.", "Napprezza l-\u0127in u l-\u0127idma li jinvolvu attivitajiet b\u0127al dawn.", "Irrid nie\u0127u spunt ukoll, sabiex nag\u0127ti rikonoxximent ukoll tal-importanza ta' g\u0127aqdiet b\u0127al tag\u0127kom li jag\u0127tu opportunita` li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jipparte\u010bipaw b'mod attiv biex b'hekk ikunu jistg\u0127u ji\u017cviluppaw it-talenti tag\u0127hom fil-lokalita` tag\u0127hom stess.", "\u0126afna drabi g\u0127aqdiet b\u0127al tag\u0127kom ikunu l-ewwel opportunit` li jkollhom i\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jkunu attivi so\u010bjalement.", "Ta' min isemmi wkoll it-tag\u0127lim tal-mu\u017cika li jing\u0127ata b'xejn, f'dan il-ka\u017c, matul dawn l-a\u0127\u0127ar mitt sena.", "Id-dedikazzjoni u l-\u0127idma tal-g\u0127alliema huwa l-fulkru li ji\u017cgura li l-g\u0127aqdiet mu\u017cikali, jibqg\u0127u ji\u0121\u0121eneraw patrimonju mu\u017cikali fil-futur.", "Hawnhekk naslu biex nifhmu li l-vera su\u010b\u010bess ta' dan i\u010b-\u010bentenarju li l-G\u0127aqda tag\u0127kom qed ti\u010b\u010belebra, huwa dak tal-valuri li kreat: arkitettoni\u010bi, artisti\u010bi u mu\u017cikali, li jibqg\u0127u jitgawdew matul is-snin.", "Proset tax-xog\u0127ol li qed tag\u0127mlu, u filwaqt li nawgurallkom \u0127idma sfiqa g\u0127al aktar snin, nixtiqilkom minn qalbi l-festa t-tajba (tas-Santu Kru\u010b) g\u0127al g\u0127ada."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-05-02-Inaguration-of-St-Helens-Band-Club-BKara-Facade-and-Century-Celebration.docx"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella President ta' Malta, fl-okka\u017cjoni tal-Festa ta' San Publju, 5 ta' Mejju 2019.", "E\u010b\u010bellenza Monsinjur Ar\u010bisqof President tas-so\u010bjet\u00e1 Sinjuri", "Huwa ta' pja\u010bir g\u0127alija u g\u0127al marti Miriam li ninsabu hawn illum biex flimkien mag\u0127kom ni\u010b\u010belebraw il-festa ta' San Publju.", "Nifhem u b'dispja\u010bir naqsam mag\u0127kom swied il-qalb g\u0127at-telfa tal-arkata storika.", "Din hija telfa kbira mhux biss g\u0127alikom, imma g\u0127as-so\u010bjet\u00e0 Maltija kollha.", "Madankollu, ninsab \u010bert li din l-esperjenza, g\u0127alkemm kerha, ser isservi biex i\u0121\u0121ib il-komunit\u00e0 eqreb ta' xulxin u tkompli ssa\u0127\u0127a\u0127 il-festa ta' San Publju.", "B'sodisfazzjon nosserva li g\u0127al darb'o\u0127ra, il-membri fi \u0127dan is-So\u010bjet\u00e0 komplew juru impenn u dedikazzjoni kbira g\u0127al dan il-qaddis u g\u0127at-tradizzjonijiet Maltin.", "Huwa grazzi g\u0127alikom li dan is-settur tal-kultura Maltija jkompli ji\u0121\u0121edded u jitjieb mag\u0127tul i\u017c-\u017cmien.", "Grazzi tal-\u0127in, ir-ri\u017corsi, u l-\u0127idma tag\u0127kom.", "L-istorja twila ta' din is-so\u010bjet\u00e0 hija xhieda ta' komunit\u00e0 li sa mill-bidu tag\u0127ha g\u0127arfet l-irwol tal-mu\u017cika b\u0127ala g\u0127odda edukattiva u kulturali.", "Permezz ta' banda attiva, fer\u0127et bosta \u0121enerazzjonijiet ta' Furjani\u017ci.", "Nosserva bi pja\u010bir li s-So\u010bjet\u00e0 kienet, u g\u0127adha, mutur \u010biviku importanti g\u0127all-komunit\u00e0 Furjani\u017ca.", "Minn nofs is-seklu l-ie\u0127or sa issa, il-ka\u017cin tas-So\u010bjet\u00e0 kien pjattaforma importanti g\u0127ax serva b\u0127ala \u010bentru edukattiv u hub \u010biviku g\u0127al numru ta' organizzazzjonijiet u entitajiet nazzjonali.", "Huwa ta' sodisfazzjon nara li huma bosta \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jersqu lejn is-so\u010bjet\u00e0 u jipparte\u010bipaw b'mod attiv.", "Nemmen li \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 huma \u010b-\u010bavetta g\u0127all-innovazzjoni u li organizzazzjonijiet b\u0127al tag\u0127kom ikunu qed jikkultivaw te\u017cor nazzjonali meta jinvestu fi\u017c-\u017cag\u0127\u017cag\u0127 u jresqquhom eqreb lejn ittradizzjonijiet u l-kultura Maltija.", "Minnbarra dan, iservu wkoll biex inisslu fihom sens akbar ta' identit\u00e0 mal-patrimonju Furjani\u017c.", "Nifhem li dan qed isir dejjem aktar importanti g\u0127al bosta lokalitajiet \u0121ewwa Malta li qed jesperjenzaw tibdil demografiku u infrastrutturali b'rata mg\u0127a\u0121\u0121la.", "Dan ma jnaqqas xejn mir-realt\u00e0 multikulturali li qed ng\u0127ixu fiha illum.", "Nemmen li b\u0127al ma' San Publiju u missirijietna kienu lesti jilqg\u0127u u jisimg\u0127u nies b'ideat u twemmin differenti, a\u0127na wkoll nistg\u0127u nkunu poplu miftu\u0127 u inklussiv.", "Il-mer\u0127ba li biha missirijietna laqg\u0127u lill-immigranti f'diffikult\u00e0, fosthom San Pawl u San Luqa, hija prova \u010bara ta' valuri sodi u b'sa\u0127\u0127ithom favur l-umanit\u00e0 u l-g\u0127ajnuna umanitarja.", "Fid-dinja instabbli u m\u0127awda tal-lum, nemmen li l-valuri morali li g\u0127addielna San Publju huma importanti u jistg\u0127u jiggwidawna fil-\u0127sieb u l-g\u0127emil tag\u0127na.", "Nistedinkom biex f'dan il-jum u anka fil-\u0121ranet li \u0121ejjin, tkomplu t\u0127addnu dawn il-valuri u \u017c\u017commu f'qalbkom tag\u0127lim b'sa\u0127\u0127tu favur il-\u0127ajja, favur l-inklu\u017cjoni u favur l-g\u0127aqda.", "Nag\u0127laq billi nawgura lill-membri u l-parte\u010bipanti kollha l-isba\u0127 awgurju g\u0127al festa ta' San Publju u su\u010b\u010bess fil-\u0127idma tag\u0127kom g\u0127as-snin li \u0121ejjin."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-05-05-Festa-San-Publju.pdf"}
{"text": ["Diskors mill-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u, George Vella, President ta' Malta dwar il-Pre\u017centazzjoni lillFondazzjoni Wirt Artna tal-Lapida ddedikata lil Fortunato Mizzi.", "6 ta' Mejju 2019", "Onorevoli Ministri E\u010b\u010bellenzi President tal-Fondazzjoni Wirt Artna Sinjuri Bi pja\u010bir qieg\u0127ed mag\u0127kom g\u0127all-pre\u017centazzjoni lill-Fondazzjoni Wirt Artna tal-Lapida ddedikata lil Fortunato Mizzi.", "Ix-xog\u0127ol biex dan l-artefatt storiku jin\u0121ieb Malta beda snin ilu meta kont g\u0127adni nokkupa lkariga ta' Ministru g\u0127all-Affarijiet Barranin.", "Matul dawn l-a\u0127\u0127ar snin, saret \u0127afna ri\u010berka biex ti\u0121i misjuba.", "G\u0127andi l-pja\u010bir nara, li l-\u0127in u x-xog\u0127ol tal-istaff tal-Ambaxxata ta' Malta f'Ruma, b'mod partikolari, dak tal-Ambaxxatur, l-E.T. Vanessa Frazier, jissarraf fi frott li g\u0127amel l-okka\u017cjoni tal-lum possibbli.", "Ninsab grat lejn l-Opera di Santa Croce g\u0127ad-donazzjoni tal-artefatt, kif ukoll g\u0127all-attenzjoni u l-kura li \u0127adu fil-protezzjoni u l-preservazzjoni tal-Lapida g\u0127al madwar dawn l-a\u0127\u0127ar 80 sena.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, nirringrazzja lill-Fondazzjoni Wirt Artna u lill-President tag\u0127ha, Mario Farrugia, li se joffru dar \u0121dida lil din il-Lapida storika, hawnhekk fil-Mu\u017cew tal-Gwerra ta' Malta fil-Birgu, biex b'hekk tkun tista' ti\u0121i apprezzata fil-kuntest storiku tag\u0127ha, kemm mill-Maltin, kif ukoll minn dawk li ji\u0121u j\u017curuna.", "Nirringrazzjakom."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-05-07-Lapida-Fortunato-Mizzi-MT.pdf"}
{"text": ["L-unit\u00e0 Ewropea hija kru\u010bjali biex tindirizza l-\u0127afna sfidi li qed tiffa\u010b\u010bja l-Unjoni Ewropea, kemm dawk esterni kif ukoll interni.", "Ejjew allura ma ninsewx ir-ra\u0121unijiet wara l-\u0127tie\u0121a li ning\u0127aqdu, u niftakru li l-aktar element importanti tal-g\u0127aqda Ewropea huwa it-twemmin fl-istess sett ta' valuri: fid-demokrazija, fil-pa\u010bi, fil-libert\u00e0, flugwaljanza, fid-dinjit\u00e0 umana, fl-Istat tad-dritt u fid-drittijiet umani Fehmiet fuq kif nistg\u0127u nsolvu dawn l-isfidi ivarjaw fost i\u010b-\u010bittadini u l-gvernijiet tal-Istati Membri.", "L-Ewropa kapa\u010bi tirre\u017cisti firxa wiesg\u0127a ta' opinjonijiet u ideat.", "I\u017cda \u017cgur ma jridx ikun hemm ritorn lejn Ewropa fejn il-pajji\u017ci ma jibqg\u0127ux i\u017cjed imsie\u0127ba ugwali.", "Naqblu g\u0127alhekk, li Unjoni b'sa\u0127\u0127itha biss se tkun tista' taffa\u010b\u010bja l-isfidi globali ta' \u017cmienna.", "L-effetti tat-tibdil fil-klima, tat-terrori\u017cmu, tal-globalizzazzjoni ekonomika u tal-migrazzjoni ma jiqfux mal-fruntieri nazzjonali.", "Se jirnexxilna neg\u0127lbu b'su\u010b\u010bess dawn l-isfidi u nkomplu fit-triq lejn il-koe\u017cjoni ekonomika u so\u010bjali u l-i\u017cvilupp jekk na\u0127dmu flimkien b\u0127ala msie\u0127ba ugwali fuq il-livell istituzzjonali.", "G\u0127alhekk, g\u0127andna b\u017conn Unjoni Ewropea b'sa\u0127\u0127itha, Unjoni li g\u0127andha istituzzjonijiet kon\u0121unti, Unjoni li kontinwament tirrevedi xog\u0127olha b'g\u0127ajn kritika u li hi kapa\u010bi tirriforma ru\u0127ha, Unjoni mibnija fuq is-sies vitali ta\u010b-\u010bittadini u tal-Istati Membri tag\u0127ha."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-05-09-Europe-Day-Reception-PDF-version.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella President ta' Malta fil-Konferenza Nazzjonali dwar il-Futur taxXog\u0127ol, 10 ta' Mejju 2019", "Mer\u0127ba g\u0127al din il-konferenza nazzjonali dwar il-futur tax-xog\u0127ol.", "Din hija sena spe\u010bjali g\u0127al pajji\u017cna.", "Fil-fatt dalwaqt ni\u010b\u010belebraw il-100 sena mill-irvellijiet tasSette Giugno, u l-250 sena minn meta \u0121iet imwaqqfa l-Universit\u00e0 ta' Malta.", "Ma' dawn lanniversarji, issa ser n\u017cidu anniversarju ie\u0127or importanti: l-ewwel \u010bentenarju mit-twaqqif talILO.", "Ninsab kuntent li permezz tal-Uffi\u010b\u010bju tieg\u0127i u l-Ministeru g\u0127all-Affarijiet Ewropej u lUgwaljanza, Malta qed tie\u0127u parti f'inizjattiva li tkompli tag\u0127ti prominenza u importanza lillobbligu li gvernijiet jo\u0127olqu suq ta' xog\u0127ol li huwa mibni fuq is-sigurt\u00e0 ekonomika, opportunitajiet indaqs u l-\u0121ustizzja so\u010bjali.", "Minbarra dan, il-konferenza tal-lum ser tkun qieg\u0127da wkoll tag\u0127ti vu\u010bi b'sa\u0127\u0127itha lill-\u0127addiema Maltin li aktar ma jmur aktar qed ja\u0127dmu f'ambjent ta' xog\u0127ol li qieg\u0127ed dejjem jinbidel, kemm f'dak li huwa ambjent tax-xog\u0127ol, lg\u0127odod u\u017cati u l-isfidi li jridu jinteg\u0127lbu.", "Id-dinja li qed ng\u0127ixu fiha llum, hija ferm differenti minn dik li kienu jg\u0127ixu fiha l-\u0121enituri tag\u0127na, jew insomma persuni tal-\u0121enerazzjoni tieg\u0127i!", "L-g\u0127odod u r-ritmu ta' \u0127afna xog\u0127lijiet inbidel ma\u017c-\u017cmien u f'\u0127afna mis-setturi da\u0127al aktar lu\u017cu tal-kompjuters u teknolo\u0121ija avvanzata.", "Nitkellem mill-esperjenza tieg\u0127i b\u0127ala tabib u t-tibdil li rajt ise\u0127\u0127 f'din il-professjoni.", "G\u0127alkemm il-prin\u010bipju li ssalva l-\u0127ajja jibqa' l-fulkrum tal-professjoni medika, dawn l-a\u0127\u0127ar 30 sena t-teknolo\u0121ija bidlet b'mod drastiku kif tabib u professjonisti medi\u010bi jag\u0127mlu xog\u0127olhom.", "L-g\u0127odda u\u017cati llum ma vvintawhomx it-tobba.", "Kienu 'spin off' ta' ri\u010berka aktar wiesg\u0127a, u dawk is-sejbiet xjentifi\u010bi \u0121ew applikati fl-u\u017cu tal-medicina.", "Hekk \u0121ara fl-i\u017cvilupp ta' \u0127afna g\u0127odda o\u0127ra.", "Dawn il-bidliet huma ne\u010bessarji u jikkumplimentaw l-avvanzi fix-xjenza, madankollu jistg\u0127u jo\u0127olqu diffikult\u00e0 jew barriera g\u0127al \u010bertu \u0127addiema.", "Dawn tal-a\u0127\u0127ar, \u0127afna drabi, ikunu sabu diffikult\u00e0 biex jadattaw u jitg\u0127allmu pro\u010beduri \u0121odda.", "Id-dinja tal-lum mhix id-dinja tal-biera\u0127.", "Bl-istess mod, id-dinja tal-lum mhix ser tkun id-dinja ta' g\u0127ada.", "G\u0127alhekk, l-industrija u l-opportunitajiet ta' xog\u0127ol jinsabu dejjem fi tran\u017cizzjoni u tajjeb li nifhmu fejn ninsabu illum.", "Il-\u0127addiem, bid-differenza mill-\u0127addiem tal-biera\u0127 irid i\u017comm ru\u0127u a\u0121\u0121ornat u m\u0127arre\u0121 matul il-karriera tax-xog\u0127ol tieg\u0127u.", "F'dawn l-a\u0127\u0127ar mitt sena, l-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xog\u0127ol kienet organizzazzjoni strumentali biex id-drittijiet tal-\u0127addiem ikomplu dejjem jing\u0127ataw prominenza u attenzjoni kbira.", "Id-dokument 'Work For A Brighter Future' huwa g\u0127odda importanti biex il-gvernijiet ikunu konxji tat-tibdil fid-dinja tax-xog\u0127ol u jintrodu\u010bu li\u0121ijiet u strutturi li jissalvagwardjaw lill-\u0127addiem ming\u0127ajr ma jo\u0127olqu xkiel g\u0127all-industrija.", "Dan id-dokument, huwa wkoll \u010bavetta important g\u0127as-so\u010bjet\u00e0 \u010bivili u organizzazzjonijiet o\u0127ra li ja\u0127dmu fil-qrib mal-\u0127addiema.", "parte\u010bipazzjoni ta' g\u0127aqdiet li jiffukaw fuq is-sostenibilit\u00e0 u l-ugwaljanza bejn is-sessi jkomplu jag\u0127tu \u0127arsa aktar \u0127olistika lejn id-dinja tax-xog\u0127ol u l-isfidi ta' quddiemna.", "Naqbel perfettament mal-importanza li jkun hemm rieda u investiment akbar fit-ta\u0127ri\u0121 kontinwu tal-\u0127addiema.", "B'ta\u0127ri\u0121 ma nifhmix biss dawk is-su\u0121\u0121etti strettament relatati maxxog\u0127ol pre\u017centi, i\u017cda anka opportunit\u00e0 li l-\u0127addiem jit\u0127arre\u0121 f'setturi u industriji o\u0127ra li g\u0127andna di\u0121\u00e0 \u0127jiel li jistg\u0127u jkunu mag\u0127na fil-futur qarib.", "Nemmen li t-tag\u0127lim tul il-\u0127ajja u l-inkora\u0121\u0121iment minn min i\u0127addem biex persuna tespandi l-orrizzonti tag\u0127ha, imorru pari passu mal-kapa\u010bit\u00e0 li din tadatta g\u0127al sitwazzjonijiet u sfidi \u0121odda.", "Minnbarra dan, tag\u0127lim kontinwu jservi biex il-persuna \u017c-\u017comm ru\u0127ha attiva u ma t\u0127allix ir-rutina tni\u017c\u017cilha l-isfel f'fondoq statiku u mudlam.", "Nifhem u napprezza wkoll l-importanza li istitutzzjonijiet b\u0127al l-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xog\u0127ol ikomplu ja\u0127dmu u jipprovdu pjattaforma \u0127olistika g\u0127all-\u0121id tal-\u0127addiema.", "Nilqa' g\u0127alhekk bi pja\u010bir il-proposta li ti\u0121i introdotta Universal Labour Guarantee, fejn il-\u0127addiema kollha jkollhom drittijiet fundamentali u Living Wage adegwata.", "Importanti wkoll li ting\u0127ata attenzjoni g\u0127all-bilan\u010b bejn ix-xog\u0127ol u l-\u0127in liberu u b'hekk ti\u0121i \u017cgurata kwalit\u00e0 ta' \u0127ajja a\u0127jar.", "Fattur li ridt nis\u0127aq fuqu huwa dak li fil-professjoni tieg\u0127i konna nirreferu g\u0127aliha b\u0127ala lpsikolo\u0121ija tax-xog\u0127ol.", "Dan l-aktar fis-snin li kont tabib ta' 'l fuq minn 5000 ru\u0127 fit-Tarzna g\u0127al seba' snin s\u0127a\u0127, u snin twal li g\u0127amilt b\u0127ala tabib industrijali ma' kumpanija tat-tessuti u l\u0121lud.", "Ma rridux ninsew li l-\u0127addiem huwa persuna u li \u017c-\u017cmien ta' produzzjoni sfrenata ta' o\u0121\u0121etti, ibba\u017cata fuq numri minn dawk li sfortunatament kienu jqisu l-\u0127addiem u l-magna b\u0127ala manmachine unit, g\u0127adda \u017cmienu.", "Is-sa\u0127\u0127a mentali tal-\u0127addiema kif affettwata minn livelli ta' produzzjoni mhux realisti\u010bi, \u0127inijiet ta' xog\u0127ol u shifts li ma jirrispettawx r-ritmu biolo\u0121iku tal-\u0127addiem, u tensjonijiet bla b\u017conn, jag\u0127mlu \u0127afna \u0127sara lill-\u0127addiem.", "Ir-ri\u017cultat ikun ovju: nuqqas fl-effi\u010bjenza, korrimenti fuq il-post tax-xog\u0127ol, fallimenti, sick leave 'ta' parsi', u relazzjonijiet trejdjunjonisti\u010bi diffi\u010bli.", "Veru li n-natura tax-xog\u0127ol in\u0121enerali llum tbidlet, imma jekk dan japplika g\u0127ax-xog\u0127ol fluffi\u010bini ma ninsewx dawk il-\u0127addiema li g\u0127andna fl-industrija tal-kostruzzjoni, fit-toroq u fuq pro\u0121etti infrastrutturali.", "Ma ninsewx ukoll, li l-bdiewa u s-sajjieda huma wkoll \u0127addiema.", "Dan kollu ma jista' qatt isir jekk ma ni\u017cgurawx li noffru xog\u0127ol di\u010benti, b'paga kompetittiva u li jag\u0127ti dinjit\u00e0 lill-persuna.", "Aktar minn hekk, irridu ni\u017cguraw li kull de\u010bi\u017cjoni jew mi\u017cura introdotta tqieg\u0127ed l-interessi kemm tal-but kif ukoll tas-sa\u0127\u0127a tal-\u0127addiem fuq quddiem nett u ma ta\u010b\u010bettax kompromessi fuq is-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0.", "Mens Sana in Corpore Sano kienu jg\u0127idu l-Latini.", "Na\u0127seb dan il-\u0127sieb joqg\u0127od tajjeb \u0127afna g\u0127all-iskop tal-konferenza tal-lum.", "Nag\u0127laq billi nis\u0127aq fuq l-importanza li ma ninsew qatt li l-akbar ri\u017corsa, spe\u010bjalment fil-ka\u017c ta' Malta, huma l-\u0127addiema.", "Investiment fil-kapa\u010bitajiet tal-\u0127addiema jg\u0127addi messa\u0121\u0121 b'sa\u0127\u0127tu favur suq tax-xog\u0127ol li jaf i\u017comm il-pass mal-bidla u pajji\u017c li j\u0121ib il-\u0121id u s-sa\u0127\u0127a ta\u010b\u010bittadini tieg\u0127u qabel l-interessi kummer\u010bjali."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-05-10-ILO-Malta-conference.pdf"}
{"text": ["16/05/2019 10:00 Diskors tal-E.T George Vella, President ta' Malta waqt \u017cjara fid-Dipartiment tal-Protezzjoni \u010aivili, 22 ta' Mejju 2019.", "Ministru Farrugia Direttur Psaila Uffi\u010bjali tal-Protezzjoni \u010aivili", "Ninsab ferm kuntent li qieg\u0127ed hawn mag\u0127kom u qed ikolli l-opportunit\u00e0 nifhem a\u0127jar in-natura taxxog\u0127ol fi \u0127dan id-Dipartiment tal-Protezzjoni \u010aivili.", "F'isem il-poplu Malti nirringrazzjakom tal-\u0127idma tag\u0127kom u nifir\u0127ilkom talli g\u0127a\u017ciltu professjoni li toffri servizz u li \u0121\u0121ib l-ewwel u qabel kollox is-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0 ta' min isib ru\u0127u f'diffikult\u00e0 u jkollu b\u017conn l-g\u0127ajnuna.", "Ta' dan grazzi!", "Nie\u0127u l-opportunit\u00e0 biex nirringrazzja wkoll lill-familjari tag\u0127kom tas-sapport li tawkom u qed ikomplu jag\u0127tukom matul is-snin.", "Nifhem li min ja\u0127dem fi professjoni li tinvolvi l-kuntatt uman u sitwazzjonijiet stressanti, b'\u0127inijiet ta' xog\u0127ol irregolari, b'xi mod jew ie\u0127or, jassorbi dawn it-tra\u0121edji u xi ftit jew wisq i\u0121orrhom mieg\u0127u d-dar.", "Huwa g\u0127alhekk importanti li nsellem ukoll lill-familjari tag\u0127kom.", "B'dispja\u010bir nosserva li, g\u0127ajr g\u0127al meta jkun hemm xi tra\u0121edja jew inkella jinxtara apparat \u0121did, \u0127afna drabi d-Dipartiment tal-Protezzjoni \u010aivili ma tantx jing\u0127ata prominenza.", "Nemmen li l-\u0127idma tag\u0127kom g\u0127andha ting\u0127ata aktar attenzjoni u \u0121ie\u0127 u g\u0127alhekk nappella biex ikun hawn aktar attvitajiet li jedukaw u jnisslu interess fix-xog\u0127ol tal-Protezzjoni \u010aivili.", "Minbarra dan, nie\u0127u l-opportunit\u00e0 biex nis\u0127aq fuq il-b\u017conn li jkun hemm kumpens aktar adegwat u li jie\u0127u inkonsiderazzjoni l-livell g\u0127oli ta' riskji li inthom t\u0127abbtu wi\u010b\u010bkom mag\u0127hom kuljum.", "Dan biex ma nsemmux il-livell ta' preparazzjoni me\u0127tie\u0121 u li jista' jintla\u0127aq u jin\u017camm biss b'ta\u0127ri\u0121 kontinwu u dixxiplinat.", "B\u0127al ma dejjem s\u0127aqt, l-edukazzjoni u t-tag\u0127lim tul il-\u0127ajja huma \u010b-\u010bavetta biex individwu jkompli jkabbar l-g\u0127arfien u jsa\u0127\u0127a\u0127 il-kapa\u010bitajiet tieg\u0127u.", "Minnbarra dan, it-tag\u0127lim tul il-\u0127ajja jipprovdi lillpersuna b'opportunit\u00e0 li \u017c\u017comm ru\u0127ha a\u0121\u0121ornata u titg\u0127allem strutturi u teknolo\u0121iji \u0121odda.", "F'kull qasam l-avvanzi fit-teknolo\u0121ija huma b\u017connju\u017ci u ta' benefi\u010b\u010bju, i\u017cda dawn i\u0121ibu mag\u0127hom il-b\u017conn li l-\u0127addiem ma jieqaf qatt jitg\u0127allem u ja\u0121\u0121orna ru\u0127u.", "Nemmen li dan qed ji\u0121ri wkoll fil-ka\u017c tag\u0127kom.", "16/05/2019 10:00 Nag\u0127laq billi nappella li dejjem tkunu kburin bix-xog\u0127ol tag\u0127kom.", "Nixtieq li aktar tfal u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 jag\u0127rfu kemm hu ta' sodisfazzjon tkun ta' servizz g\u0127al \u0127addie\u0127or u jaspiraw li 'l quddiem jibdew karriera mad-Dipartiment tal-Protezzjoni \u010aivili.", "\u0126udu \u0127sieb sa\u0127\u0127itkom u osservaw l-g\u0127aqal u l-kawtela fid-de\u010bi\u017cjonijiet li tie\u0127du waqt ix-xog\u0127ol tag\u0127kom.", "Grazzi"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-05-22-CPD.pdf"}
{"text": ["Huwa ta' pja\u010bir kbir g\u0127alija li nkun hawn illum biex flimkien mag\u0127kom ni\u010b\u010belebra din il-festa tant sabi\u0127a ta' Eid Al Fitr u ner\u0121g\u0127u n\u0121eddu t-twemmin s\u0127i\u0127 tag\u0127na fid-djalogu, integrazzjoni, u l-pa\u010bi.", "Nixtieq minn qalbi nifra\u0127 lill-Imam El Sadi talli \u0127aappro\u010b\u010b miftu\u0127 fil-kalendarju tradizzjonali Musulman u qed ikompli jippromwovi l-g\u0127aqda permezz ta' dan l-invit lilna lkoll In the past month, Muslims in Malta and around the world embarked on a deep and very personal spiritual journey of the Ramadan.", "F'dan ix-xahar, Musulmani f'Malta u madwar id-dinja jkollhom vja\u0121\u0121 spiritwali qawwi \u0127afna permezz tar-Ramadan.", "G\u0127ad-dinja hemm barra, ir-Ramadan jista' ji\u0121i interpretat mill-lenti dejqa", "tas-'sawm', u s-sagrifi\u010b\u010bju li ma tikolx u ma tixrobx g\u0127al \u0121urnata s\u0127i\u0127a.", "Madanakollu, kif intom tistg\u0127u tg\u0127iduli tant a\u0127jar, ir-Ramadan ifisser \u0127afna iktar minn hekk.", "Ir-Ramadan huwa \u017cmien ta' dixxipina awto-imposta, awto-kontroll.", "Huwa \u017cmien ukoll meta l-qalb tinfeta\u0127 g\u0127all-\u0121enero\u017cit\u00e0 lejn dawk anqas ixxurtjati minna.", "Dawn it-tnejn flimkien jo\u0127loqu opportunit\u00e0 g\u0127al riflessjoni personali u maturazzjoni personali .", "Li na\u010b\u010bettaw ideat differenti, persuni u twemmin differenti huwa \u010b-\u010bavetta g\u0127all-unit\u00e0 u pa\u010bi g\u0127al \u0121enerazzjonijiet pre\u017centi u futuri.", "L-empatija u li sseddaq 'il dawk inqas ixxurtjati m'humiex prin\u010bipji uni\u010bi g\u0127all-I\u017clam jew kwalunkwe reli\u0121jon o\u0127ra, i\u017cda jiffurmaw parti minn valuri komuni u li jinsabu wkoll fl-Innu Nazzjonali Malti..", "Miktub fl-1922, u l-Innu Malti tag\u0127na g\u0127andu messa\u0121\u0121 vi\u017cjonarj li jkompli jkun \u010bentrali anke llum.", "Miktub f'forma ta' talba, il-poeta nazzjonalit Dun Karm g\u0127amel bi\u010b-\u010bert li jinkludi messa\u0121\u0121 qawwi favur l-armonija u talab lil Alla sabiex 'iseddaq l-g\u0127aqda fil-Maltin u s-sliem'.", "Nemmen li din hija turija \u010bara kemm il-kun\u010betti tal-unit\u00e0 u l-pa\u010bi huma dejjiema.", "Dawn \u0121ew ikkultivati minn missrijietna u mkebbsa mill-\u0121did minna llum.", "Dawn il-prin\u010bipji universali u li naqsmu bejnietna g\u0127andhom ikomplu jiggwidaw lil mo\u0127\u0127na u qalbna b'kumpassjoni u b'appro\u010b\u010b fratern lejn dawk ta' madwarna.", "Din il-festa spiritwali hija g\u0127alhekk opportunit\u00e0 g\u0127all-komunit\u00e0 Maltija sabiex tirrifletti fuq dawn il-prin\u010bipji u sservi ta' riaffermazzjoni tat-twemmin tag\u0127na lejn l-unit\u00e0 u l-pa\u010bi.", "G\u0127aldaqstant, nistedinkom sabiex tikkultivaw dawn il-prin\u010bipji fi djarkom, fuq il-post tax-xog\u0127ol, u fid-diversi postijiet ta' divertiment madwar Malta.", "N\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom sabiex tg\u0127o\u017c\u017cu, ti\u010b\u010belebraw, u tippromwovu relazzjoni ta' \u0127biberija bejn il-komunitajiet diversi fuq din il-g\u017cira.", "Biex nikkonkludi, ejjew ner\u0121g\u0127u nsa\u0127\u0127u t-twemmin tag\u0127na fid-djalogu, r-rispett re\u010biproku u linklu\u017cjoni, u nawguraw sliem (salaam) b\u0127ala l-g\u0127an a\u0127\u0127ari tag\u0127na bejnietna.", "Eid Mubarak lil kul\u0127add!"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-05-24-Breaking-of-Fast-Imam-El-Sadi-EN-MT.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella, President ta' Malta lill-kandidati eletti fl-Elezzjonijiet tal-Kunsill g\u0127all-Parlament Ewropew, 28 Mejju 2019.", "Ninsab \u010bert li dawn l-a\u0127\u0127ar xhur kienu ta' bidla kbira g\u0127alikom u g\u0127all-familjari tag\u0127kom.", "Nifhem u niftakar bi tbissima s-snin kollha li g\u0127amilt fil-qasam tal-politika u t-tertieq ta' qalb li \u0121\u0121ib mag\u0127ha elezzjoni.", "Il-laqg\u0127at kontinwi mal-kostitwenti u mal-membri tal-partit, lintervisti spissi fuq l-istazzjonijiet tax-xandir u d-dibattiti politi\u010bi huma \u0121irja wa\u0127da u kontinwa lejn tragward finali: i\u0121ifiri d-data tal-elezzjoni u r-ri\u017cultat im\u0127abbar l-g\u0127ada.", "G\u0127al \u0127afna din tkun verament it-tragward g\u0127ax tkun tfisser it-tmiem tal-aspirazzjonijiet parlamentari, i\u017cda g\u0127al o\u0127rajn din id-data tfisser il-bidu ta' vja\u0121\u0121 \u0121did u impenjattiv.", "G\u0127alhekk g\u0127andkom tkunu kburin li tinsabu hawn illum u tag\u0127rfu l-irwol importanti li qed jafdakom bih il-poplu Malti u G\u0127awdxi.", "Intom issa le\u0127en il-poplu tag\u0127na fi \u0127dan il-Parlament Ewropew u fora o\u0127ra tal-Unjoni Ewropea.", "Il-kliem tag\u0127kom iservi ta' vetrina g\u0127al pajji\u017cna u jikkontribwixxi biex ifassal stampa ta' Malta u tal-Maltin.", "Pajji\u017ci terzi wkoll i\u0127arsu lejn ix-xog\u0127ol tag\u0127kom fi \u0127dan il-Parlament Ewropew u flimkien ma' konsiderazzjonijiet o\u0127ra ekonomi\u010bi, politi\u010bi u so\u010bjali, jo\u0127olqu idea talvanta\u0121\u0121i u l-isfidi li joffri pajji\u017cna.", "L-interess ta' Malta g\u0127andu jibqa' jiggwida kull de\u010bi\u017cjoni li tie\u0127du u g\u0127andkom tkunu verament konvinti li bl-g\u0127a\u0121ir tag\u0127kom tkunu qed tiddefendu isem pajjij\u017ckom u mhux interessi parti\u0121jani.", "Importanti li tid\u0127lu f'diskussjoni bejnietkom u minkejja li \u0121ejjin minn \u0127sieb u kamp politiku differenti, xorta ssibu rieda politika u personali li ta\u0127dmu flimkien, tiddjalogaw u tikkoperaw bejnietkom.", "Li jkun hemm diver\u0121enzi ta' ideat u djalogu viva\u010bi ta' fehmiet politi\u010bi differenti huwa tajjeb \u0127afna u jkompli jsa\u0127\u0127a\u0127 l-istrutturi demokrati\u010bi li lkoll niffurmaw parti minnhom.", "Madankollu, nis\u0127aq fuq l-importanza li te\u017cer\u010bitaw kawtela fil-lingwa\u0121\u0121 li tu\u017caw u dejjem turu l-akbar rispett lejn xulxin.", "Fuq kollox, nemmen li m\u0121ieba tajba u li tirrispetta lil \u0127addie\u0127or huma \u017cew\u0121 karatteristi\u010bi li jibqg\u0127u mag\u0127kom matul is-snin u li jiddistingwu politiku minn ie\u0127or.", "Importanti li tkunu konxji tal-b\u017connijiet lokali u li tkunu \u017cguri li l-li\u0121ijiet Ewropej ikunu adattati g\u0127all-b\u017connijiet ta' g\u017cira \u017cg\u0127ira mdawwra mill-ba\u0127ar Mediterran u li tinsab f're\u0121jun b'numru ta' sfidi umanitarji, klimati\u010bi u politi\u010bi.", "Nemmen li dan huwa element importanti \u0127afna biex Malta tkompli t\u0127ossha parti mill-Unjoni Ewropea u tipparte\u010bipa fil-pro\u0121ett Ewropew.", "Ninsab ferm kuntent nara li g\u0127al darb'o\u0127ra l-pajji\u017c g\u0127araf jele\u0121\u0121i kandidati ta' stoffa politika u morali b'sa\u0127\u0127itha u li g\u0127andhom g\u0127al qalbhom l-im\u0127abba g\u0127al dak li hu Malti.", "Fuq kollox,", "nosserva bi pja\u010bir li f'dawn l-elezzjonijiet il-pajji\u017c kompla jo\u0127loq gender balance u b'hekk qed naraw rappre\u017centazzjoni aktar \u0121usta tan-nisa.", "N\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom biex mag\u0127tul dawn is-snin tkomplu tkunu vi\u010bin il-poplu u ma tinsew qatt li inthom il-wi\u010b\u010b, il-vu\u010bi u l-mutur Malti fi \u0127dan il-Parlament Ewropew.", "Nag\u0127laq billi mill-\u0121did nawguralkom il-\u0127idma t-tajba u nis\u0127aq fuq l-importanza li tkunu grupp mag\u0127qud u tikkultivaw politika ta' djalogu re\u010biproku u g\u0127aqda."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-05-28-MEP-wlecome.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella, President ta' Malta waqt il-Konferenza ''Id-Droga u s-Sa\u0127\u0127a Mentali'' mtella' mill-Fondazzjoni Oasi, 18 ta' \u0120unju 2019.", "Nixtieq nibda dan id-diskors billi nsellem u nag\u0127mel kura\u0121\u0121 lil dawk il-persuni kollha li b\u0127alissa g\u0127addejjin minn problemi relatati mal-abbu\u017c mid-droga u/jew problemi ta' sa\u0127\u0127a mentali.", "Nifhem li qed tg\u0127ixu battalja interna kuljum u l-b\u017culija u l-impenn tag\u0127kom biex timxu lejn \u0127ajja aktar b'sa\u0127\u0127itha huwa \u0121est nobbli, ta' min ifa\u0127\u0127ru u ta' min jag\u0127tih importanza.", "Nemmen li b\u0127al kull \u0127a\u0121a o\u0127ra fil-\u0127ajja, l-u\u017cu tad-droga u s-sa\u0127\u0127a mentali ma jibdewx u ma jiqfux f'daqqa jew f'i\u017colament, i\u017cda huma mixja kontinwa bit-tlajja u l-in\u017cul tag\u0127ha.", "Meta n\u0127arsu lejn l-impatt fuq is-sa\u0127\u0127a mentali, important li nifhmu li l-kompo\u017cizzjoni kimika ta' sustanza mhuwiex l-element uniku li jiddetermina u\u017cu problematiku.", "Minbarra dan, importanti li nis\u0127qu li l-pre\u017cenza ta' wa\u0127da, i\u0121ifieri l-u\u017cu tad-droga mhux ne\u010bessarjament jwassal g\u0127al problemi ta' sa\u0127\u0127a mentali u bl-istess mod, problemi ta' sa\u0127\u0127a mentali mhux ne\u010bessarjament iwasslu biex persuna tag\u0127mel u\u017cu e\u010b\u010bessiv ta' droga.", "Fil-fatt huma bosta lfatturi li jwasslu biex persuna tabbu\u017ca mid-droga u/jew ti\u017cviluppa problem ta' sa\u0127\u0127a mentali.", "Kif di\u0121\u00e0 tkellimt fid-diskors tal-\u0127atra tieg\u0127i, is-sa\u0127\u0127a mentali ser tkun priorit\u00e0 fuq l-a\u0121enda Presidenzjali tieg\u0127i u b\u0127alissa g\u0127addejjin diskussjonijiet biex flimkien mal-Kummissarju tasSa\u0127\u0127a Mentali tittella' konferenza nazzjonali.", "L-g\u0127an ta' din il-konferenza ser ikun primarjament il-b\u017conn li nkissru l-istigma asso\u010bjata mas-sa\u0127\u0127a mentali u nibdew djalogu aktar miftu\u0127 fuq dan is-su\u0121\u0121ett.", "Nemmen li g\u0127al \u0127afna \u017cmien inqasna milli nag\u0127tu lis-sa\u0127\u0127a mentali l-attenzjoni li jixraqilha u dinjit\u00e0 lil min ikun g\u0127addej minn xi problema ta' din in-natura.", "Ilkoll naspiraw li jkollna \u0127ajja tajba u ta' sodisfazzjon.", "Anka min jidher li qed jie\u0127u d-droga b'mod kompulsiv u ming\u0127ajr attenzjoni g\u0127as-sa\u0127\u0127a, ukoll qed jipprova jo\u0127loq kuntentizza personali.", "Nemmen g\u0127alhekk li huwa \u017cball li n\u0127arsu lejn nies bi problemi ta' droga jew sa\u0127\u0127a mentali b\u0127ala esseri differenti jew inferjuri mill-kumplament tas-so\u010bjet\u00e0.", "A\u0127na llkol umani u nibqg\u0127u umani minkejja l-istat psikolo\u0121iku jew ir-riperkussjonijiet legali min\u0127abba l-u\u017cu tad-droga.", "Nie\u0127u l-opportunit\u00e0 biex insellem u nirringrazzja lill-familjari ta' persuni li g\u0127addejjin minn dawn l-isfidi u l-\u0127addiema kollha, spe\u010bjalment dawk fuq ba\u017ci volontarja, li ja\u0127dmu bla heda favur il-\u0127ajja u l-benesseri tal-bniedem.", "Il-problemi relatati mad-dipendenza mid-droga u kif ukoll problemi ta' sa\u0127\u0127a mentali huma sfidi diffi\u010bli, i\u017cda ninsab \u010bert li l-volontiera li ja\u0127dmu mal-OASI u ma' gruppi o\u0127rajn jemmnu bis-s\u0127i\u0127 li permezz ta': (i) g\u0127ajnuna professjonali, (ii) edukazzjoni \u0127olistika u (iii) sostenn u m\u0127abba, l-individwu jista' jg\u0127ix \u0127ajja a\u0127jar u jer\u0121a' jibda jkun parte\u010bipi fi\u010b-\u010brieki so\u010bjali u l-komunit\u00e0.", "Kif forsi qed tindunaw, qed nie\u0127u de\u010bi\u017cjoni important u nag\u0127\u017cel li ma nu\u017cax kliem u timbri b\u0127al drugat, clean, junkie, mi\u0121nun, imtekktek u o\u0127rajn li ta' spiss nisimg\u0127u.", "Fl-opinjoni tieg\u0127i dan il-lingwa\u0121\u0121 ma jag\u0127mel l-ebda \u0121id, la lill-individwu u wisq anqas lis-so\u010bjet\u00e0.", "Dawn it-timbri jag\u0127tu l-impressjoni li hemm xi marka morali jew biolo\u0121ika li tifred lin-nies bejn dawk 'normali' g\u0127al dawk 'differenti jew mhux normali'.", "Nemmen li dan it-tip ta' lingwa\u0121\u0121 jag\u0127mel \u0127afna \u0127sara u jfixkilna mill-g\u0127anijiet prin\u010bipali ta' g\u0127ala niddiskutu d-droga u s-sa\u0127\u0127a mentali, i\u0121ifieri: l-g\u0127arfien a\u0127jar tar-realtajiet ta' madwarna, il-promozzjoni tas-sa\u0127\u0127a pubblika, u l-i\u017cvilupp ta' mezzi kif titnaqqas il-\u0127sara lill-individwu.", "Nixtieq nag\u0127mel punt importanti ie\u0127or li sfortunatament ftit li xejn jissemma'.", "Meta nitkellmu fuq id-droga, \u0127afna drabi naqg\u0127u fin-nassa li ma nag\u0127mlux distinzjoni bejn sustanza u o\u0127ra.", "Hemm differenza kbira bejn l-effetti fi\u017ci\u010bi, psikolo\u0121i\u010bi u so\u010bjali tal-alko\u0127ol, il-kokaina, ilkannabis, it-tabakk, l-eroina et\u010b.", "L-effetti immedjati u dawk fit-tul ivarjaw kemm fl-intensit\u00e0 kif ukoll kemm persuna ddum biex tkun tista' to\u0127ro\u0121 minnhom.", "Din it-tip ta' informazzjoni hija kru\u010bjali u tag\u0127ti g\u0127odda importanti kemm lil min qed jag\u0127mel u\u017cu minn dawn is-sustanzi u kemm g\u0127al min ja\u0127dem f'\u010bentri ta' rijabilitazzjoni jew tas-sa\u0127\u0127a.", "Ir-rapport annwali tal-European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) tal-2019, jag\u0127ti stampa interessanti tas-sitwazzjoni f'Malta u jindika li l-livelli ta' konsum u problemi relatati mad-droga jirriflettu dawk Ewropej.", "Huwa \u010bar, li l-aktar sustanzi popolari f'Malta huma l-alko\u0127ol, il-kannabis, il-kokaina u l-eroina.", "Punt interessanti ie\u0127or li jo\u0127ro\u0121 mir-rapport, huwa l-fatt li \u017cew\u0121 terzi tal-ka\u017cijiet ta' overdose mhux fatali huma kkaw\u017cati minn droga ta' preskrizzjoni jew kif nafuhom a\u0127jar b\u0127ala l'medi\u010bina' bir-ri\u010betta.", "B\u0127ala tabib nesprimi t-t\u0127assib tieg\u0127i g\u0127al dan il-fatt u nara l-b\u017conn li din l-informazzjoni tittie\u0127ed aktar b'serjet\u00e0 meta wie\u0127ed jiddiskuti d-droga u s-sa\u0127\u0127a mentali.", "Wara l-alko\u0127ol, il-kannabis hija l-aktar sustanza li tintu\u017ca f'Malta.", "Issa li f'pajji\u017cna da\u0127let l-u\u017cu tal-kannabis medi\u010binali u ninsabu fi klima ta' diskussjoni fuq l-u\u017cu tal-kannabis g\u0127al ra\u0121unijiet personali, nemmen li g\u0127andna nag\u0127tu aktar attenzjoni g\u0127ar-ri\u010berka u n\u0127arsu lejn informazzjoni li \u0121ejja minn pajji\u017ci li qed jimplimentaw sistemi differenti bl-g\u0127an li jippromwovu s-sa\u0127\u0127a tal-individwu u tas-so\u010bjet\u00e0.", "Interessanti wkoll li bosta Universitajiet qed jift\u0127u rri\u010berka fuq drogi psikadeli\u010bi, b\u0127al psilocybin (mushrooms) u janalizzaw l-effetti po\u017cittivi li dawn qed ikollhom biex persuna teg\u0127leb id-dipendenza minn sustanzi o\u0127ra jew f'ka\u017cijiet ta' trawmi psikolo\u0121i\u010bi jew abbu\u017c.", "B\u0127ala tabib u missier, g\u0127andi r-ri\u017cervi kbar tieg\u0127i dwar kemm huwa g\u0127aqli li wie\u0127ed jippermenti u jestendi l-u\u017cu legali ta' kannabis minbarra g\u0127ar-ra\u0121unijiet ta' kura.", "Jien ng\u0127id li g\u0127andna noqg\u0127odu fuq il-pariri ta' esperiti dwar jekk dan jifta\u0127x jew le il-bieb g\u0127all-u\u017cu ta' droga aktar qawwija jew g\u0127all-i\u017cvilupp ta' dipendenza patolo\u0121ika fuq l-istess kannabis.", "Nag\u0127laq billi nappella mill-\u0121did fuq l-importanza li ma nieqfu qatt nis\u0127qu li kull bniedem g\u0127andu d-dinjit\u00e0 tieg\u0127u u jist\u0127oqqlu kull rispett u g\u0127ajnuna.", "Anka jekk il-persuna ma tkunx lesta li tieqaf mid-droga jew kompliet issib il-\u0127itan biex to\u0127ro\u0121 minn problemi mentali, xorta g\u0127andha ssib so\u010bjet\u00e0 li ma ti\u0121\u0121udikax, so\u010bjet\u00e0 li lesta tisma', li lesta tag\u0127der u fuq kollox, so\u010bjet\u00e0 li ma tieqafx twitti mog\u0127dijiet u tifta\u0127 bibien \u0121odda g\u0127al \u0127ajja a\u0127jar, b'sa\u0127\u0127itha u filpa\u010bi.", "Grazzi -Tmiem-"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-06-18-Id-droga-u-s-Sahha-Mentali-OASI.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella, President ta' Malta waqt il-pre\u017centazzjoni tal-premju Buonamico, 3 ta' Lulju 2019", "Huwa pja\u010bir tieg\u0127i li nkun mag\u0127kom biex flimkien mar-rebbie\u0127a tal-lum, Dr Zammit u r-rappre\u017centanti ta' Dr Micallef, ni\u010b\u010belebraw l-importanza u l-b\u017conn li n\u0127arsu l-ambjent naturali u ni\u017cguraw li l-progress infrastrutturali jkun sostenibbli u jippromwovi kwalit\u00e0 ta' \u0127ajja a\u0127jar.", "Din hija t-tielet sena li qed ji\u0121i mog\u0127ti dan il-premju u bi pja\u010bir nosserva li r-rebbie\u0127a ta' snin limg\u0127oddija \u0121ejjin minn diversi setturi u kienu strumentali biex bid-dedikazzjoni tag\u0127hom jirri\u010berkaw, jiktbu u jippreservaw \u0121ojjelli prezju\u017ci ta' dan il-pajji\u017c.", "Forsi ma tantx nisimg\u0127u dwarhom, i\u017cda studji li jikkon\u010bentraw fuq il-flora u l-biodiversit\u00e0 tal-g\u017cejjer Maltin huma strumentali biex b\u0127ala pajji\u017c nifhmu u ng\u0127o\u017c\u017cu dan il-wirt nazzjonali u ni\u017cguraw li \u0121enerazzjonijiet futuri jgawdu wkoll minn dawn it-te\u017cori.", "Dawn l-a\u0127\u0127ar snin, il-bilan\u010b bejn il-progress, l-ispazji miftu\u0127a u l-akwati abitati kien pjuttost diffi\u010bli li jin\u017camm u sfortunatament ftit li xejn ja\u0127seb fil-\u0121enerazzjonijiet futuri.", "Dan mhux fenomenu ta' pajji\u017cna biss, i\u017cda li jg\u0127addi minnu kull pajji\u017c li jersaq lejn il-mixja tal-progress u t-tkabbir ekonomiku.", "B\u0127alma tkellimt fid-diskors tal-\u0127atra tieg\u0127i, l-ambjent minn dejjem kien su\u0121\u0121ett g\u0127al qalbi u ser nibqa' nag\u0127tih priorit\u00e0 anka waqt din il-Presidenza.", "Meta kont Ministru tal-Ambjent bejn l-1996 u l-1998 kien di\u0121\u00e0 jin\u0127ass il-b\u017conn li l-ambjent jing\u0127ata priorit\u00e0 u li anka l-poplu jibda' japprezza u jifhem a\u0127jar l-rwol tieg\u0127u f'dan il-qasam.", "Kien g\u0127alhekk f'dak i\u017c-\u017cmien, li jien kont imbuttajt bis-s\u0127i\u0127 biex f'pajji\u017cna jkollna pjan u strate\u0121ija dwar ir-rimi tal-iskart, kif ukoll nedejt l-ewwel 'Rapport fuq l-Istat tal-Ambjent'', li kellu jibqa' jsir kull sentejn.", "B\u0127alma kont nis\u0127aq dak i\u017c-\u017cmien u g\u0127adni nemmen sal-lum, l-osservazzjoni tar-regoli minn min g\u0127andu l-me\u017c\u017ci tal-i\u017cvilupp u l-b\u017conn ta' djalogu aktar miftu\u0127 mal-poplu jwassal biex ikun hawn g\u0127arfien a\u0127jar ta' kif jintla\u0127aq dan il-bilan\u010b.", "B'mod \u0127olistiku, is-sostenibilit\u00e0 tal-ambjent u l-kwalit\u00e0 ta' \u0127ajja jimxu pari-passu flimkien.", "Kien f'dak i\u017c-\u017cmien li da\u0127lu kun\u010betti b\u0127al l-ambjent \u0127olistiku, environmental impact assessment u l-kun\u010betti tas-sostenibilit\u00e0.", "G\u0127alhekk importanti li meta nsemmu lil wie\u0127ed ma ninsewx lill-ie\u0127or u li f'kull de\u010bi\u017cjoni dejjem in\u0121ibu quddiem g\u0127ajneja li dak li ni\u017cirg\u0127u llum, ser ja\u0127sdu\u0127 uliedna g\u0127ada.", "G\u0127alkemm fa\u010bilment nitfg\u0127u \u0127arsitna biss lejn l-ambjent mibni, importanti wkoll nag\u0127tu attenzjoni g\u0127al kwalit\u00e0 tal-arja, tal-ilma talpjan u tal-ib\u0127ra tal-madwar.", "Mhux biss, i\u017cda g\u0127andna nag\u0127tu wkoll attenzjoni g\u0127at-tip u l-kwalit\u00e0 ta' djar u spazji li qed ng\u0127ixu fihom.", "Nemmen li dawn kollha flimkien huma strumentali biex Malta tkompli ti\u017cviluppa f'pajji\u017c modern i\u017cda ekolo\u0121ikament b'sa\u0127\u0127tu u li jikkultiva politika ambjentalista u li t\u0127ares lejn il-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja b\u0127ala l-epitoma ta' kull de\u010bi\u017cjoni.", "Mill-\u0121did nifra\u0127 lil Dr Zammit u Dr Micallef g\u0127al kontribut tag\u0127hom u f'isem il-poplu Malti nirringrazzjahom tal-karriera twila tag\u0127hom.", "Nag\u0127laq billi nawgura li fis-sena 2020, wa\u0127da mirrebbie\u0127a tkun \u0121ejja mill-kamp femminili u b'hekk inkunu wkoll qed ng\u0127addu messa\u0121\u0121 favur bilan\u010b bejn is-sessi u n\u0127ajru aktar tfajliet u nisa jkunu parte\u010bipi fil-\u0127arsien tal-ambjent, ir-ri\u010berka u l-promozzjoni ta' kwalit\u00e0 ta' \u0127ajja a\u0127jar.", "-Grazzi-"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-07-03-Buon-Amico-Award.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella, President ta' Malta waqt il-Fiera l-Kbira, 11 ta' Lulju 2019.", "Din hija s-sitt darba li qed ti\u0121i organizzata l-fiera l-kbira \u0121ewwa l-Montekristo estates.", "Dan l-avveniment sar sinonimu mal-kalendarju sajfi Malti u huma \u0127afna dawk li sena wara l-o\u0127ra jkunu entu\u017cjasti biex ji\u0121u mal-familjari tag\u0127hom \u0127a jaraw x'ser toffri l-fiera ta' din is-sena, u g\u0127aliex le, jqabblu l-kwalit\u00e0 u l-prezzijiet mas-snin ta' qabel jew ma' kompetituri o\u0127ra", "In-numru kbir ta' negozjanti u l-g\u0127a\u017cla wiesg\u0127a ta' prodotti u servizzi jo\u0127olqu ambjent interessanti.", "Minn sempli\u010biment post fejn wie\u0127ed jixtri xi o\u0121\u0121ett jew jipprova jakkwista xi offerta, il-fiera l-kbira hija villa\u0121\u0121 \u0127aj u vibranti li jilqa' fih 'il fuq minn 100,000 vi\u017citatur u j\u0127addem 'il fuq minn 300 bejjieg\u0127", "Nosserva bi pja\u010bir li l-kobor u l-popolarit\u00e0 ta' din il-fiera ji\u0121\u0121eneraw qlieg\u0127 kbir u jkomplu jkattru l-progress ekonomiku ta' pajji\u017cna.", "Dan huwa sinjal posittiv u li jikkontribwixxi biex Malta tibqa' fuq quddiem tal-ekonomiji Ewropej.", "i\u017c-\u017cieda fil-prodott gross domestiku u t-tkattir tal-\u0121id, jekk ma ji\u0121ux maqsuma b'mod \u0121ust, ma j\u0127allux impatt posittiv fuq is-so\u010bjet\u00e0.]] \u2022", "Nemmen li l-progress tal-pajji\u017c ma jitkejjilx biss bil-flus, i\u017cda huwa intrisikament marbut ma' kemm so\u010bjet\u00e0 tag\u0127raf tkun pre\u017centi u parte\u010bipi biex ti\u017cgura li dawk l-aktar fil-b\u017conn jing\u0127ataw l-assistenza u s-servizzi me\u0127tie\u0121a.", "L-irwol tal-Malta Community Chest Fund Foundation huwa propju li jag\u0127ti dinjit\u00e0 u g\u0127ajnuna lil dawk l-aktar filb\u017conn.", "[[G\u0127alkemm", "pajji\u017cna g\u0127andu sistema ta' welfare u servizzi o\u0127ra g\u0127al nies li qed", "i\u0127abbtu wi\u010b\u010bhom ma' diffikultajiet ta' sa\u0127\u0127a jew natura so\u010bjali, xorta jibqa' numru ta' nies li jsofru.", "Fil-fatt il-MCCFF hija strumentali biex pazjenti morda bil-cancer u o\u0127rajn jing\u0127ataw assistenza u g\u0127ajnuna aktar \u0127olistika.", "Setturi o\u0127ra fejn il-\u0127idma tal-MCCFF hija \u010bentrali huma fil-qasam tad-di\u017cabilit\u00e0 u l-assistenza so\u010bjali g\u0127al nies vulnerabbli.", "Fis-sena 2018, l-MCCFF provdiet assistenza lil 'il fuq minn 5,000 persuna.", "Il-fondi b\u017connju\u017ci mill-MCCFF huma ta' kuljum u peress li d-domanda qeg\u0127da dejjem tikber, diffi\u010bli wie\u0127ed jikkwantifika n-nefqa xhar b'xhar.]] \u2022", "G\u0127alhekk, b\u0127alma di\u0121\u00e0 a\u010b\u010bennajt drabi o\u0127ra, minn hawn nie\u0127u l-opportunit\u00e0 biex nappella g\u0127all-\u0121enero\u017cit\u00e0 tag\u0127kom.", "Nitlobkom biex ma tistennewx l-avvenimenti lkbar b\u0127all-Istrina jew l-August Moon Ball biex tkunu parte\u010bipi fil-\u0127idma nobbli talMCCFF.", "In\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom biex intom ukoll tkunu l-protagonisti ta' Malta u flimkien b\u0127ala poplu no\u0127olqu ambjent aktar inklussiv u \u0121ust", "Nag\u0127laq billi nawgura kull su\u010b\u010bess lill-organizzaturi, lill-bejjieg\u0127a u lil dawk kollha li b'xi mod jew ie\u0127or huma parte\u010bipi f'dan l-avveniment."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-07-11-Fiera-l-Kbira-MonteKristo-Estate-1.1.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella, President ta' Malta waqt il-programm mu\u017cikali tas-So\u010bjet\u00e0 Mu\u017cikali San Pawl, San Pawl il-Ba\u0127ar, 25 ta' Lulju 2019.", "Huwa ta' pja\u010bir g\u0127alija u g\u0127al marti Miriam li ninsabu hawn illum biex flimkien mag\u0127kom ni\u010b\u010belebraw il-festa ta' San Pawl.", "Din hija sena spe\u010bjali g\u0127all-komunit\u00e0 ta' San Pawl il-Ba\u0127ar g\u0127ax qed ti\u0121i inawgurata l-fa\u010b\u010bata l-\u0121dida tal-ka\u017cin.", "B'sodisfazzjon nosserva li g\u0127al darb'o\u0127ra, il-membri fi \u0127dan is-So\u010bjet\u00e0 komplew juru impenn u dedikazzjoni kbira g\u0127at-tradizzjonijiet Maltin.", "Mhux biss, i\u017cda jaraw ukoll li jippreservaw il-patrimonju tas-So\u010bjet\u00e0 permezz ta' xog\u0127olijiet u restawr varju.", "Huwa grazzi g\u0127alikom li dan is-settur tal-kultura Maltija jkompli ji\u0121\u0121edded u jisseddaq matul i\u017c-\u017cmien.", "Grazzi tal-\u0127in, ir-ri\u017corsi, u l-\u0127idma tag\u0127kom.", "Nie\u0127u pja\u010bir nara li huma bosta \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jersqu lejn is-so\u010bjet\u00e0 u jipparte\u010bipaw b'mod attiv.", "Nemmen li \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 huma \u010b-\u010bavetta g\u0127all-innovazzjoni u li organizzazzjonijiet b\u0127al tag\u0127kom ikunu qed jikkultivaw te\u017cor nazzjonali meta jinvestu fi\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u jresqquhom eqreb lejn it-tradizzjonijiet u l-kultura Maltija.", "Minnbarra dan, iservu wkoll biex inisslu fihom sens akbar ta' identit\u00e0 mal-patrimonju ta' San Pawl il-Ba\u0127ar.", "Nifhem li dan qed isir dejjem aktar importanti g\u0127al bosta lokalitajiet \u0121ewwa Malta li qed jesperjenzaw tibdil demografiku u infrastrutturali b'rata mg\u0127a\u0121\u0121la.", "Nag\u0127laq billi nirringrazzja u nifra\u0127 lis-Surmast Direttur MRO Richard Bugeja u lill-Banda San Pawl g\u0127al dan il-kun\u010bert mu\u017cikali mill-aqwa u nawguralhom kull su\u010b\u010bess fil-karrieri mu\u017cikali tag\u0127kom"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-07-25-Socjeta-Muzikali-San-Pawl.pdf"}
{"text": ["Diskors mill-E.T. George Vella waqt i\u017c-\u017cjara g\u0127and ir-Richmond Foundation u Villa Chelsea, 29 ta' Lulju 2019 \u2022 Nibda billi nirringrazzja lir-Richmond Foundation tax-xog\u0127ol imprezzabbli li g\u0127amiltu g\u0127as-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na g\u0127al dawn l-a\u0127\u0127ar 26 sena fejn tid\u0127ol ilkura tas-sa\u0127\u0127a mentali fil-komunit\u00e0, il-promozzjoni tas-sa\u0127\u0127a mentali u lprevenzjoni ta' mard mentali; \u2022 Nifhem li b\u0127ala g\u0127aqda mhux governattiva, \u0127afna mis-servizzi offruti huma fuq ba\u017ci volontarja u hawn nifra\u0127 lil dawk kollha minnkom li l-\u0127in liberu tag\u0127kom, flimkien mal-professjonisti, tiddedikawh g\u0127all-g\u0127ajnuna ta' nies li l-b\u017conn tag\u0127hom forsi ma jidhirx b\u0127al kundizzjonijiet o\u0127ra; \u2022 Dalg\u0127odu impressjonajt ru\u0127i bis-servizzi varji li toffri l-Fondazzjoni: kemm fejn jid\u0127lu tfal u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 kif ukoll adulti.", "Huwa tajjeb li nfakkru, li kundizzjoni mentali tista' tolqot lil kul\u0127add, irrelevanti mill-et\u00e0 jew status so\u010bjali.", "G\u0127aldaqstant, g\u0127andi aprezzament kbir g\u0127al programmi b\u0127al K.I.D.S, id-djar tan-nisa u tal-ir\u0121iel, kif ukoll il-programm offrut \u0121o Villa Chelsea, fost o\u0127rajn; \u2022 Kif di\u0121\u00e0 tkellimt fid-diskors tal-\u0127atra, is-sa\u0127\u0127a mentali ser tkun prijorit\u00e0 fuq l-a\u0121enda Presidenzjali tieg\u0127i u b\u0127alissa g\u0127addejjin diskussjonijiet, biex flimkien mal-Kummissarju tas-Sa\u0127\u0127a Mentali, tittella' konferenza nazzjonali; \u2022 L-g\u0127an ta' din il-konferenza ser ikun primarjament il-b\u017conn li nkissru listigma asso\u010bjata mas-sa\u0127\u0127a mentali u nibdew djalogu aktar miftu\u0127 fuq dan is-su\u0121\u0121ett.", "Nemmen li g\u0127al \u0127afna \u017cmien inqasna milli nag\u0127tu lis-sa\u0127\u0127a mentali l-attenzjoni li jixraqilha u dinjit\u00e0 lil min ikun g\u0127addej minn xi problema ta' din in-natura; \u2022 Nemmen li b\u0127al kull \u0127a\u0121a o\u0127ra, il-kura tas-sa\u0127\u0127a mentali hija mixja kontinwa tul \u0127ajjitna fejn irridu na\u0127dmu fuqha ta' kuljum; \u2022 G\u0127alhekk, insellem u nag\u0127mel kura\u0121\u0121 lilkom kollha residenti ta' Villa Chelsea. \u2022 Nifhem li qed tg\u0127ixu battalja interna kuljum u l-b\u017culija u l-impenn tag\u0127kom biex timxu lejn \u0127ajja aktar b'sa\u0127\u0127itha huwa \u0121est nobbli, ta' min ifa\u0127\u0127ru u ta' min jag\u0127tih importanza. \u2022 Awguri lilkom kollha."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-07-29-Richmond-Foundation.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella, President ta' Malta waqt \u017cjara fl-uffi\u010bini tal-MITA u l-FITA, 31 ta' Lulju 2019. \u2022", "Nistqarr li t-teknolo\u0121ija avvanzata u l-lingwa\u0121\u0121 tekniku li ta\u0127dmu bih kuljum \u0127allieni xi ftit perpless dalg\u0127odu.", "Jien aktar mid\u0127la ta' termini medi\u010bi jew li g\u0127andhom x'jaqsmu mal-politika internazzjonali.", "Madankollu, it-teknolo\u0121ija minn dejjem affaxxinatni u g\u0127alkemm il-karti g\u0127adhom \u0127bieb g\u0127e\u017cie\u017c, ma ng\u0127addix ming\u0127ajr il-mobile u teknolo\u0121ija o\u0127ra li tg\u0127amilli \u0127ajti aktar fa\u010bli.", "Ovvjament, dan sakemm ma jkunx hemm xi glitch fis-sistema u hemmhekk ikolli nsejja\u0127 g\u0127all-g\u0127ajnuna tal-MITA!", "\u0126afna drabi l-MITA hija asso\u010bjata biss ma dan l-irwol u ftit japprezzaw xog\u0127ol ie\u0127or li jkun g\u0127addej biex il-Ministeri u d-Dipartimenti tal-Gvern jiffunzjonaw bl-a\u0127jar mod, ixxog\u0127ol isir aktar effi\u010bjenti, u l-pajji\u017c ikollu infrastruttura di\u0121itali b'sa\u0127\u0127itha u li \u017c\u017comm il-pass ma\u017c-\u017cmien.", "Filfatt il-MITA hija \u010bentrali biex fost l-o\u0127rajn (i) timplimenta listrate\u0121ija nazzjonali tal-Gvern fil-qasam di\u0121itali, (ii) to\u0127loq inizjattivi edukattivi g\u0127all\u0127addiema ta\u010b-\u010bivil u anka g\u0127all-poplu in\u0121enerali u (iii) tippromwovi l-u\u017cu talinformatika b\u0127ala g\u0127odda ta' tag\u0127lim u li jtejjeb il-\u0127ajja ta' bosta nies", "L-irwol tag\u0127kom il-\u0127addiema, minn l-aktar in\u0121inier anzjan u ta' esperjenza, g\u0127allamministratur tad-data l-aktar \u017cag\u0127\u017cug\u0127, intom kollha tiffurmaw parti minn din ilmagna importanti li fuqha ji\u017cviluppa ru\u0127u l-pajji\u017c.", "Permezz ta' filosofija mibnija fuq ittrasformazzjoni, l-innovazzjoni u l-e\u010b\u010bellenza, il-MITA rnexxiela tikseb \u010bertifikat posittiv u tistabilixxi ru\u0127ha b\u0127ala wa\u0127da mill-pijunieri fil-qasam tat-teknolo\u0121ija di\u0121itali u l-ICT", "Minnbarra dan, l-istruttura u l-iskop tal-MITA ji\u0121bor fih ukoll il-Foundation for Information Technology Accessibility (FITA).", "Waqt \u017cjara ta' korte\u017cija li rappre\u017centanti mill-FITA g\u0127amluwli ftit tal-\u0121ranet ilu, u anka minn dak li spjegawli u urewni llum, komplejt napprezza kemm hu importanti li t-teknolo\u0121ija ma ti\u017cviluppax f'i\u017colament i\u017cda tkun \u010bavetta kru\u010bjali biex persuni b'abiltajiet differenti jkollhom a\u010b\u010bess g\u0127allbosta vanta\u0121\u0121i li \u0121\u0121ib mag\u0127ha d-dinja tal-informatika u l-komunikazzjoni.", "Komplessivament, dawn il-programmi u sistemi teknolo\u0121i\u010bi jag\u0127mluha aktar fa\u010bli biex il-persuna tg\u0127ix \u0127ajja aktar indipendenti u parte\u010bipattiva anka mil-lat ta' edukazzjoni u karriera ta' xog\u0127ol.", "G\u0127alhekk, nemmen li l-introduzzjoni u l-infurzar li websites tas-servizz pubbliku jimxu b'obbligu ma' numru ta' regoli li ji\u017cguraw l-a\u010b\u010bessibilit\u00e0, huma pass fid-direzzjoni ttajba u li ser ikunu ta' benefi\u010b\u010bju g\u0127al bosta nies, fosthom l-anzjani", "Nawgura g\u0127alhekk li aktar kumpaniji jimxu ma' dan il-mudell u jippromwovu mezzi ta' kommunikazzjoni li huma a\u010b\u010bessibli u li ja\u0127sbu f'firxa wiesg\u0127a ta' nies u \u0127ti\u0121ijiet differenti", "Nag\u0127laq billi nirringrazzjakom mill-\u0121did tal-\u0127idma tag\u0127kom u n\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom tkomplu tavvanzaw f'dan il-qasam innovattiv u infinit tal-ICT", "Grazzi"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-07-31-MITA.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella waqt \u017cjara lill-GWU, 8 ta' Awissu 2019.", "Grazzi tal-istedina biex nkun pre\u017centi g\u0127al din il-laqg\u0127a tal-Kunsill tal-GWU, l-akbar Trade Union fill-pajji\u017c.", "Nemmen li fl-g\u0127aqda hemm is-sa\u0127\u0127a u li l-\u0121lieda tal-\u0127addiema biex jakkwistaw id-drittijiet g\u0127adha tkompli sal-llum.", "L-ILO, mwaqqfa fl-1919 bil-g\u0127an li tippromwovi l-\u0121ustizja so\u010bjali, xog\u0127ol di\u010benti u t-twaqqif ta' standards internazzjonali g\u0127adha sal-llum ta\u0127dem u titkellem favur id-drittijiet tal-\u0127addiema Il-GWU \u0127admet thru thick and thin u g\u0127amet xi \u017cmien ukoll parti mill-Kabinett Illum id-dinja tax-xog\u0127ol tippre\u017centa sfidi \u0121odda u fejn qabel l-Unions kienu j\u0127abbtu wi\u010b\u010bhom ma' diffikultajiet ta' qg\u0127ad, illum j\u0127abbtu wi\u010b\u010bhom ma' sfidi ta' nuqqas ta' \u0127addiema u/jew \u0127addiema barranin Nis\u0127aq li wara kull xog\u0127ol hemm il-bniedem u li min i\u0127addem u s-so\u010bjet\u00e0 in\u0121enerali g\u0127adhom jie\u0127du \u0127sieb il-perikli, l-g\u0127ejja, l-istress u l-pagi baxxi.", "G\u0127alhekk ambjent u mistrie\u0127 adegwat u skema ta' irtirar li ti\u017cgura li l-persuna tkun tista' \u017c\u017comm id-dinjit\u00e0 Hemm numru ta' obbligi g\u0127all-\u0127addiema pero' id-drittijiet u l-bilan\u010b bejn ix-xog\u0127ol u l-kapital hija importanti Id-demokrazija Ekonomika: Paret\u010bipazzjoni tal-\u0126addiema, Shares lill-\u0127addiema, kwa\u017ci ownership mill-\u0127addiema B\u017conn ta' pa\u010bi industrijali Tirrenja il-perswazzjoni kontra l-coercion Edukazzjoni, a\u0121\u0121ornamenti kontinwi u koperazzjoni ma istituzzjonijiet edukattivi (UOM / MCAST) Integrazzjoni tal-\u0127addiema barranin u kontra kull sfruttament u kontra impjiegi illegali \u0126arsien kontra pratti\u010bi \u0127\u017ciena tax-xog\u0127ol spe\u010bjalment fl-industrija tal-kostruzzjoni Parte\u010bipazzjoni f'fora internazzjonali Xog\u0127ol sfurzat \u2013 esplojtazzjoni u skjavitu Emigranti \u2013 \u0127las ugwali, dehumanization, marittimu"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-08-08-GWU-visit.pdf"}
{"text": ["So\u010bjet\u00e0 filarmonika Maria Mater Gratiae, Zabbar, 8 ta' Settembru 2019.", "Punti qosra tal-ET George Vella, President ta' Malta waqt il-programm mu\u017cikali u linawgurazzjoni tat-Teatru wara restawr estensiv, 8 September 2019.", "B'sodisfazzjon nosserva li l-membri fi \u0127dan is-So\u010bjet\u00e0 komplew juru impenn u dedikazzjoni kbira biex jelevaw l-isem ta' \u0126a\u017c \u017babbar u jaraw li l-festa tal-Madonna talGrazzja tkompli tkun wa\u0127da mill-aktar popolari mal-Maltin.", "Huwa grazzi g\u0127alikom li dan is-settur tal-kultura Maltija jkompli ji\u0121\u0121edded u jisseddaq matul i\u017c-\u017cmien.", "Grazzi tal-\u0127in, ir-ri\u017corsi, u l-\u0127idma tag\u0127kom", "Hekk kif qed ni\u010b\u010belebraw l-inawgurazzjoni tar-restawr li sar fuq il-palk tat-Teatru Blue Arena, tajjeb li wie\u0127ed ja\u0127seb fuq l-importanza so\u010bjali u mu\u017cikali ta' dan il-palk u lvalur mi\u017cjud li restawr simili j\u0121ib lir-ra\u0127al u \u017c-\u017babbarin kollha", "Mhux talli l-banda tferra\u0127 permezz tal-mu\u017cika u l-briju li tqajjem, i\u017cda hija wkoll laboratorju mu\u017cikali \u0127aj u li jkompli jxerred l-apprezzament u l-im\u0127abba g\u0127all-mu\u017cika.", "Grazzi anka g\u0127al-ka\u017cin u l-possibilit\u00e0 li kul\u0127add jing\u0127ata a\u010b\u010bess g\u0127all-lezzjonijiet talmu\u017cika bla \u0127las, il-banda kienet, g\u0127ada u tibqa' \u010bentru strumentali biex it-tradizzjoni u l-patrimonju mu\u017cikali Malti ji\u0121i ppreservat u msa\u0127\u0127a\u0127 g\u0127all-\u0121enerazzjonijiet li \u0121ejjin", "Nie\u0127u pja\u010bir nara li huma bosta \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jersqu lejn is-so\u010bjet\u00e0 u jipparte\u010bipaw b'mod attiv.", "Nemmen li \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 huma \u010b-\u010bavetta g\u0127all-innovazzjoni u li organizzazzjonijiet b\u0127al tag\u0127kom ikunu qed jikkultivaw te\u017cor nazzjonali meta jinvestu fi\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u jresqquhom eqreb lejn it-tradizzjonijiet u l-kultura Maltija.", "Minnbarra dan, iservu wkoll biex inisslu fihom sens akbar ta' identit\u00e0 mal-patrimonju \u017babbari.", "Nifhem li dan qed isir dejjem aktar importanti g\u0127al bosta lokalitajiet \u0121ewwa Malta li qed jesperjenzaw tibdil demografiku u infrastrutturali b'rata mg\u0127a\u0121\u0121la.", "Issa li ninsabu \u0121img\u0127a biss 'l bog\u0127od mill-festa, nappella biex tkunu kawti f'dak li tg\u0127idu u ma t\u0127allux il-piki tal-festa jda\u0127\u0127lukom f'kunflitti ma' \u0127addie\u0127or.", "Ma ninsewx li l-iskop prin\u010bipali tal-festa, i\u0121ifieri l-funzjoni reli\u0121ju\u017ca hija wkoll mezz ta' kif nippromwovu lpa\u010bi u l-g\u0127aqda bejn il-komunit\u00e0", "Nag\u0127laq billi nirringrazzja u nifra\u0127 lis-So\u010bjet\u00e0 Filarmonika Maria Mater Gratiae g\u0127al dan il-kun\u010bert mu\u017cikali mill-aqwa"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-09-08-So\u010bjet\u00e0-filarmonika-Maria-Mater-Gratiae.pdf"}
{"text": ["Ulied Beltna \u2013 L-istorja li sawritna (Kun\u010bert vokali u Strumentali); G\u0127aqda Madonna tal-Grazzja Banda San Mikiel, \u017babbar, 9 ta' Settembru 2019.", "G\u0127all-\u0127abta tal-1883, is-Surmast Giuseppe Micallef flimkien ma' Dun Vin\u010benz Pace, \u0121abar xi \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u waqqfu s-Societa` Filarmonica del Zabbar.", "Il-fundatur, promotur u aktar tard President ta' din is-so\u010bjeta` kien l-avukat Pasquale de Lorenzo.", "Din il-banda, b\u0127all-baned kollha li kienu jitwaqqfu fil-bliet u r\u0127ula Maltin, damet xi snin mag\u0127rufa bl-isem ta' pajji\u017cha \u2013 Societa` Filarmonica del Zabbar.", "Fl-1887 se\u0127\u0127et firda u l-kumitat u l-bandisti li g\u0127a\u017clu lisSurmast Carmelo Abela Scolaro, baqg\u0127u fl-istess Sede \u0121ewwa l-Misra\u0127, kif ukoll \u017cammew lisem ori\u0121inali ta' Societa` Filarmonica del Zabbar, wara b\u0127ala Societa` Filarmonica San Michele, aktar tard G\u0127aqda Mu\u017cikali San Mikiel u llum G\u0127aqda Madonna tal-Grazzja Banda San Mikiel.", "Safejn hu mag\u0127ruf uffi\u010bjalment, il-Banda San Mikiel kienet l-ewwel banda Maltija li bdiet tilqa' lin-nisa fi \u0127dana.", "Fl-1954, fost il-bandisti, kellha lil Grace Barnett.", "Damet iddoqq mal-Banda sa April tal-1956.", "Matul i\u017c-\u017cminijiet, il-Banda San Mikiel kellha \u0127afna okka\u017cjonijiet biex issemma le\u0127inha, tista' tg\u0127id madwar il-g\u017cejjer Maltin kollha.", "Minnbarra dan, il-Banda kellha diversi opportunitajiet biex iddoqq f'diversi pajji\u017ci barranin, fosthom fi Sqallija, il-Gre\u010bjali, l-Italja, il-Polonja u t-Tune\u017cija.", "I\u017c-\u017cmien g\u0127adda, u ta' kull sena l-G\u0127aqda Madonna tal-Grazzja Banda San Mikiel baqg\u0127et tibni fuq il-pedamenti sodi li \u0127allewla missirijietha.", "Twaqqfu sotto-kumitati u kummissjonijiet biex ix-xog\u0127ol, spe\u010bjalment dak relatat mal-festa, seta' jinqasam u jinfirex fuq aktar individwi.", "Kummissjoni importanti hija l-Kummissjoni Banda.", "Din tiltaqa' minn \u017cmien g\u0127all-ie\u0127or biex tiddiskuti dak kollu li g\u0127andu x'jaqsam mat-tmexxija tal-banda, mu\u017cika, servizzi u affarijiet relatati o\u0127ra.", "IlKummissjoni Plan\u010bier, l-a\u0127\u0127ar kummissjoni li \u0121iet imwielda fi \u0127dan l-G\u0127aqda, \u0121iet imwaqqfa biex isse\u0127\u0127 il-\u0127olma ta' \u0127afna partitarji, dik li jsir plan\u010bier kif jixraq lill-banda.", "Punti qosra Ulied Beltna \u2013 L-istorja li sawritna (Kun\u010bert vokali u Strumentali); G\u0127aqda Madonna tal-Grazzja Banda San Mikiel, \u017babbar, 9 ta' Settembru 2019. \u2022", "B'sodisfazzjon nosserva li l-membri fi \u0127dan l-G\u0127aqda komplew juru impenn u dedikazzjoni kbira biex jelevaw l-isem ta' \u0126a\u017c \u017babbar u jaraw li l-festa tal-Madonna tal-Grazzja tkompli tkun wa\u0127da mill-aktar popolari mal-Maltin.", "Huwa grazzi g\u0127alikom", "li dan is-settur tal-kultura Maltija jkompli ji\u0121\u0121edded u jisseddaq matul i\u017c-\u017cmien.", "Grazzi tal-\u0127in, ir-ri\u017corsi, u l-\u0127idma tag\u0127kom \u2022", "Tajjeb li wie\u0127ed isemmi l-irwol tal-Banda San Mikiel fi \u0127dan il-komunit\u00e0.", "L-impenn tal-Banda San Mikiel biex tkompli titnissel im\u0127abba lejn il-mu\u017cika tradizzjonali u reli\u0121ju\u017ca jissarfu kull sena mal-festa tal-Madonna tal-Grazzja, i\u017cda huma wkoll xhieda ta' komunit\u00e0 li g\u0127alkemm \u017cammet il-pass ma\u017c-\u017cminijiet, baqg\u0127et leali g\u0127al dak li hu tradizzjonali Malti.", "Dan kollu sar ming\u0127ajr mal-banda qadet lura milli tkabbar u t-tejjeb il-prodott mu\u017cikali tag\u0127ha", "Mhux talli l-banda tferra\u0127 permezz tal-mu\u017cika u l-briju li tqajjem, i\u017cda hija wkoll laboratorju mu\u017cikali \u0127aj u li jkompli jxerred l-apprezzament u l-im\u0127abba g\u0127all-mu\u017cika.", "Grazzi anka g\u0127al-ka\u017cin u l-possibilit\u00e0 li kul\u0127add jing\u0127ata a\u010b\u010bess g\u0127all-lezzjonijiet talmu\u017cika bla \u0127las, il-banda kienet, g\u0127ada u tibqa' \u010bentru strumentali biex it-tradizzjoni u l-patrimonju mu\u017cikali Malti ji\u0121i ppreservat u msa\u0127\u0127a\u0127 g\u0127all-\u0121enerazzjonijiet li \u0121ejjin", "Nie\u0127u pja\u010bir nara li huma bosta \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jersqu lejn l-G\u0127aqda u jipparte\u010bipaw b'mod attiv.", "Nemmen li \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 huma \u010b-\u010bavetta g\u0127all-innovazzjoni u li organizzazzjonijiet b\u0127al tag\u0127kom ikunu qed jikkultivaw te\u017cor nazzjonali meta jinvestu fi\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u jresqquhom eqreb lejn it-tradizzjonijiet u l-kultura Maltija.", "Minnbarra dan, iservu wkoll biex inisslu fihom sens akbar ta' identit\u00e0 mal-patrimonju \u017babbari.", "Nifhem li dan qed isir dejjem aktar importanti g\u0127al bosta lokalitajiet \u0121ewwa Malta li qed jesperjenzaw tibdil demografiku u infrastrutturali b'rata mg\u0127a\u0121\u0121la.", "Issa li ninsabu \u0121img\u0127a biss 'l bog\u0127od mill-festa, nappella biex f'dawn i\u017c-\u017cminjiet tkunu kawti f'dak li tg\u0127idu u ma t\u0127allux il-piki tal-festa jda\u0127\u0127lukom f'kunflitti ma' \u0127addie\u0127or.", "Ma ninsewx li l-iskop prin\u010bipali tal-festa, i\u0121ifieri l-funzjoni reli\u0121ju\u017ca hija wkoll mezz ta' kif nippromwovu l-pa\u010bi u l-g\u0127aqda bejn il-komunit\u00e0", "Nag\u0127laq billi nirringrazzja u nifra\u0127 lill-G\u0127aqda Madonna tal-Grazzja Banda San Mikiel g\u0127al dan il-kun\u010bert vokali u mu\u017cikali mill-aqwa."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-09-09-Ghaqda-Madonna-tal-Grazzja-Banda-San-Mikiel-Zabbar.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella, President ta' Malta waqt il-Konferenza Nazzjonali dwar isSa\u0127\u0127a Mentali, 9 ta' Settembru 2019.", "Kummissarju is-Sur John Cachia G\u0127aqdiet varji Sinjuri", "Kif g\u0127idt fid-diskors tal-\u0127atra tieg\u0127i u b\u0127alma tkellimt diversi drabi o\u0127ra minn April 'l hawn, xtaqt li s-sa\u0127\u0127a mentali ting\u0127ata priorit\u00e0 fuq l-a\u0121enda Presidenzjali tieg\u0127i.", "Qed insejja\u0127 din ilkonferenza nazzjonali biex l-ewwel u qabel kollox nis\u0127aq dwar il-b\u017conn ta' djalogu aktar miftu\u0127 fuq dan is-su\u0121\u0121ett.", "Dan nara\u0127 b\u0127ala pass konkret sabiex inkissru l-istigma marbuta massa\u0127\u0127a mentali li te\u017cisti fil-mentalit\u00e0 tas-so\u010bjeta' tag\u0127na.", "Nemmen li g\u0127al \u0127afna \u017cmien inqasna milli nag\u0127tu l-attenzjoni li jixirqilha is-sa\u0127\u0127a mentali u d-dinjit\u00e0 lil min ikun g\u0127addej minn xi problema ta' din in-natura.", "Nemmen li meta tkellimna, aktar tkellimna fuq il-mard psikjatriku jew id-di\u017cordni mentali minflok fuq il-\u0127tie\u0121a ta' sa\u0127\u0127a mentali a\u0127jar fil-\u0127ajja ta' kuljum tac\u010bittadini tag\u0127na biex nevitaw li ji\u017cviluppa mard mentali.", "Jien konxju li di\u0121\u00e0 je\u017cistu inizjattivi biex jo\u0127olqu kuxjenza u jiddiskutu dan is-su\u0121\u0121ett.", "Dawn kollha inizjattivi tajba.", "Li kien jonqos huwa qafas li fi\u0127 tin\u0121abar u ti\u0121i kkordinata kull inizjattiva, u li permezz tieg\u0127u ji\u0121u marbuta wa\u0127da mal-o\u0127ra biex ikollna politika \u0127olistika dwar is-sa\u0127\u0127a mentali.", "Huwa g\u0127alhekk li f'dan l-isfond huwa b\u017conn li nsawru a\u0121enda differenti g\u0127al sa\u0127\u0127a mentali a\u0127jar.", "Il-punt tat-tluq irid ikun l-iStrate\u0121ija dwar is-Sa\u0127\u0127a Mentali g\u0127al Malta 2020-2030, li g\u0127adha kif \u0121iet ippublikata f'Lulju, fejn huwa \u010bar li hemm qbil minn kul\u0127add dwar iddirezzjoni li g\u0127andna nie\u0127du biex inwettqu din l-istrate\u0121ija.", "\u0126sara lis-sa\u0127\u0127a mentali tist\u00e0 sse\u0127\u0127 f'kull et\u00e0, f'kull settur tas-so\u010bjet\u00e0 u f'kull mestier u professjoni.", "Minn bullying u imbuttar \u017cejjed fl-iskejjel, g\u0127al stress fuq il-post tax-xog\u0127ol, tensjonijiet minn relazzjonijiet personali, inkwiet ta' problemi finanzjarji u so\u010bjali, mard kroniku, u dwejjaq tas-solitudni, spe\u010bjalment fl-anzjani, huma ftit e\u017cempji.", "Irridu nifhmu li sa\u0127\u0127a mentali a\u0127jar te\u0127tie\u0121 is-sehem s\u0127i\u0127 tas-so\u010bjeta kollha.", "It-tmexxija politika \u2013 gvern u oppo\u017cizzjoni \u2013 iridu b'g\u0127emilhom ikunu xiehda \u0127ajja ta' \u0127idma u kollaborazzjoni bejn setturi differenti.", "Illum ser naraw fil-prattika kif jintrabtu flimkien ilpolitika tas-sa\u0127\u0127a, dik tal-edukazzjoni u tax-xog\u0127ol u l-politika u l-\u0127arsien so\u010bjali.", "Se n\u0121ibu flimkien l-aspett uman, dak ekonomiku u dak so\u010bjali g\u0127al sa\u0127\u0127a mentali a\u0127jar.", "It-tfal, i\u017c\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 u l-anzjani jistennew minn g\u0127andna \u0127idma iffukata fuq g\u0127arfien bikri u fuq interventi f'waqthom biex nevitaw li l-mard jigrava u jsir aktar serju.", "Ix-xog\u0127ol jag\u0127mel \u0121ie\u0127 u jag\u0127ti dinjita' lill-bniedem, i\u017cda pressjoni \u017cejda, stress mhux floku u kundizzjonijiet inumani jistg\u0127u jbiddlu l-qasam tax-xog\u0127ol fi sfida serja g\u0127as-sa\u0127\u0127a mentali tal-\u0127addiema u tal-familji tag\u0127hom.", "Je\u0127tie\u0121 li nirriflettu fuq sfidi g\u0127as-sa\u0127\u0127a mentali f'setturi spe\u010bifi\u010bi b\u0127alma huma l-abbu\u017c u ddipendenza mid-droga.", "L-immigranti u r-rifu\u0121jati li \u0127arbu minn sitwazzjonijiet terribbli f'pajji\u017chom u fittxew il-kenn u l-fara\u0121 hawnhekk i\u0121orru f'mo\u0127\u0127hom it-trawma u dak kollu li g\u0127addew minnu.", "Il-barranin li qed ja\u0127dmu fostna, u l-bosta realtajiet o\u0127ra li jg\u0127ixu fihom i\u010b\u010bittadini fil-komunitajiet u l-lokalitajiet tag\u0127na li qeg\u0127din jesperjenzaw tkabbir u ta\u0127lit ta' popli differenti, huma wkoll sfidi g\u0127as-sa\u0127\u0127a mentali.", "Hemm il-\u0127tie\u0121a ta' azzjonijiet konkreti dwar inklu\u017cjoni so\u010bjali u ugwaljanza vera.", "L-isfida ambjentali, kif ukoll l-i\u017cvilupp tal-bliet, l-ir\u0127ula u t-toroq tag\u0127na, iridu jag\u0127tu l-attenzjoni g\u0127al b\u017conn ta' aktar spazji miftu\u0127a g\u0127al attivitajiet b\u0127al e\u017cercizzju u sport, rikreazzjoni u divertiment f'ambjent f'arja nadifa.", "Nara tliet oqsma li je\u0127tie\u0121u aktar koordinazzjoni bejn diversi g\u0127aqdiet u servizzi: L-ewwel ilprevenzjoni tad-dipendenza fuq sustanzi psikotropi\u010bi, il-log\u0127ob tal-azzard u fuq l-internet: ittieni il-prevenzjoni tas-self-harm u s-suwi\u010bidju: u t-tielet l-prevenzjoni ta' kull tip ta' vjolenza u abbu\u017c.", "Hemm b\u017conn ukoll ta' riflessjoni fil-fond fuq is-sa\u0127\u0127a mentali fis-sistemi tal-\u0121ustizzja kriminali u fil-\u0127abs.", "G\u0127andna nag\u0127rfu u nsostnu il-valur mi\u017cjud posittiv g\u0127al sa\u0127\u0127a mentali a\u0127jar minn sehem attiv f'attivitajiet kulturali u popolari, mill-kreattivita', mill-arti u middrama, kemm b\u0127ala u\u017cu tajjeb tal-\u0127in \u0127ieles kif ukoll b\u0127ala terapija g\u0127al min g\u0127addej minn sfidi g\u0127as-sa\u0127\u0127a mentali.", "Din mhijiex sfida \u017cg\u0127ira.", "Bil-pass li bi\u0127 miexja s-so\u010bjet\u00e0 u bil-mod kif il-\u0127ajja qieg\u0127da ssir aktar ikkomplikata u mg\u0127a\u0121\u0121la, i\u010b-\u010bans huwa li \u0127afna aktar nies se jsibu ru\u0127hom f'diffikultajiet fejn tid\u0127ol is-sa\u0127\u0127a mentali.", "Irridu nie\u0127du azzjoni mill-aktar fis possibli.", "Sinjuri, Illum u fis-snin li \u0121ejjin, din il-Presidenza u jien personalment ser inkun qed nis\u0127aq li kul\u0127add g\u0127andu postu, u li kul\u0127add g\u0127andu doveri x'jaqdi: polti\u010bi, dipartimenti u entitajiet pubbli\u010bi u privati, professjonisti, korpi kostitwiti, g\u0127aqdiet tal-pazjenti u l-familjari, g\u0127aqdiet mhux governattivi, il-media organizzata u \u010b-\u010bittadini kollha.", "Je\u0127tie\u0121 i\u017cda li nirrispettaw lil kull min g\u0127andu sehem x'jag\u0127ti, li nkunu koordinati, li ma nidduplikawx sforzi u servizzi, li na\u0127dmu bil-g\u0127aqal, li nibnu fuq il-\u0127iliet ta' xulxin u ni\u017cviluppaw \u0127iliet \u0121odda, li nag\u0127tu \u010bans lil kul\u0127add, f'kelma wa\u0127da \u2013 Flimkien G\u0127al Sa\u0127\u0127a Mentali A\u0127jar.", "Jien irrid nag\u0127laq billi nirringrazzja lil kull min \u0127adem biex norgani\u017c\u017caw din il-konferenza u lilkom li qeg\u0127din hawn.", "Nirringrazzja b'mod partikolari lill-Kummissarju tas-Sa\u0127\u0127a Mentali Dr John Cachia u lMinistri pre\u017centi."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-09-09-Sahha-Mentali-konferenza-launch-as-READ.pdf"}
{"text": ["\u017bjara uffi\u010bjali mill-ET George Vella, President ta' Malta fi \u0127dan is-Servizz Nazzjonali tat-transfu\u017cjoni tad-demm, 11 ta' Settembru 2019.", "Nafu, li d-domanda g\u0127at-trasfu\u017cjonijiet taqbe\u017c il-21,000 fis-sena.", "S'issa, f'Malta, ddonazzjonijiet tad-demm minn dejjem saru b'g\u0127an altruist u ming\u0127ajr ebda pretensjoni ta' xejn mid-donatur.", "Dan fattur importanti li jkompli jag\u0127ti stampa \u010bara tal-kuxjenza so\u010bjali Maltija", "Bi pja\u010bir u sodisfazzjon kbir insemmi li fl-14 ta' \u0120unju ppre\u017centajt rikonoxximent lil numru ta' donaturi tad-demm u li permezz tal-esperjenzi tag\u0127hom stajt nifhem a\u0127jar kemm huwa importanti li jkun hemm numru kbir, kostanti u varjat ta' donaturi.", "Inthom il-mutur li fuqhu tkompli tisa\u0127\u0127a\u0127 din ir-riserva tant prezju\u017ca.", "G\u0127alkemm ftit li xejn nisimg\u0127u bikhom, kunu \u017cguri li dawk il-pazjenti kollha li b'xi mod jew ie\u0127or ir\u010bevew donazzjoni ta' demm, huma immensament grati g\u0127al \u0121est nobbli tag\u0127kom.", "Nemmen li bl-im\u0121ieba silenzju\u017ca tag\u0127kom qed tibag\u0127tu messa\u0121\u0121 b'sa\u0127\u0127tu favur il\u0127ajja, s-solidarjet\u00e0 u l-empatija lejn \u0127addie\u0127or.", "Irrelevanti mill-istat ekonomiku jew so\u010bjali, din hija realt\u00e0 li tolqotna lkoll u li lkoll g\u0127andna nkunu parte\u010bipi fiha", "Ma nistax ma nsemmix ix-xog\u0127ol tat-tobba u l-infermiera li ta' kuljum u b'dedikazzjoni kbira jag\u0127tu servizz mill-aqwa.", "Ninsab \u010bert li fil-\u0127ajja tag\u0127kom ta' kuljum, filwaqt li tis\u0127qu fuq l-importanza ta' \u0127ajja b'sa\u0127\u0127itha, tippromwovu b'mod s\u0127i\u0127 l-importanza tad-donazzjonijiet tad-demm u li dawn isiru matul is-sena kollha.", "Huwa bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127kom, flimkien ma' numru sabi\u0127 ta' donaturi, li Malta tista' ti\u017cgura li jkollha ri\u017cerva adegwata u ta' kwalit\u00e0 ta' demm", "Nag\u0127laq billi n\u0127e\u0121\u0121e\u0121 aktar nies, spe\u010bjalment \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 biex ikunu huma wkoll parte\u010bipi f'dan l-e\u017cer\u010bizzju nazzjonali u meta jaraw il-mobile blood donation unit flUniversit\u00e0 jew f'xi post pubbliku ie\u0127or jie\u0127du din l-opportunit\u00e0 u j\u0127ajru aktar membri tal-familja jag\u0127tu donazzjoni tad-demm."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-09-11-Visit-Servizz-nazzjonali-transfuzjoni-tad-demm.pdf"}
{"text": ["DISKORS TAL-ET, GEORGE VELLA, PRESIDENT TA' MALTA WAQT SERATA MU\u017bIKO-LETTERARJA F'\u0120IE\u0126 IL-PROFESSUR OLIVER FRIGGIERI, 26 TA' SETTEMBRU 2019", "Nilqag\u0127kom hawn il-lejla u nesprimi l-pja\u010bir tieg\u0127i li \u0121ejtu tant numeru\u017ci g\u0127al din is-serata mu\u017ciko-letterarja li organizzajna f'\u0121ie\u0127 il-professur oliver friggieri.", "Jien naf lill-prof.", "Oliver friggieri mill-bog\u0127od fil-\u0127ajja \u010bivili \u2013 u kemm kemm aktar mill-qrib permezz tal-kitbiet tieg\u0127u.", "B\u0127alma \u0127afna jafu, il-qasam professjonali li nappartjeni g\u0127alih jien mhuwiex dak tal-letteratura.", "G\u0127alhekk, b'umilt\u00e0 ng\u0127id li ma nistax inqis lili nnifsi b\u0127ala espert fil-qasam letterarju.", "Irrid ng\u0127id per\u00f2, li l-prof.", "Friggieri ilu bi\u017c\u017cejjed filqasam letterarju malti, li wie\u0127ed ma jistax, jaqbel mieg\u0127u, jew ma jaqbilx, ma jkollux opinjoni ffurmata fuq il-\u0127iliet artisti\u010bi tieg\u0127u u fuq dak li jinbutta\u0127 biex jikteb u dwar l-g\u0127an a\u0127\u0127ari tal-kitbiet tieg\u0127u.", "Nixtieq in\u0127ares lejn il-prof.", "Friggieri b\u0127ala dak l-awtur malti li mill-kitba tieg\u0127u nista' nislet dak li g\u0127alija hu tant g\u0127al qalbi u li esprimejt \u010bar u tond fid-diskors tal-\u0127atra tieg\u0127i b\u0127ala president.", "Nirreferi g\u0127all-appell li g\u0127amilt biex nirrispettaw aktar l-identit\u00e0 maltija u l-g\u0127eliem li jixhdu g\u0127aliha, bla dubju, l-ewwel fosthom, l-ilsien malti u l-espressjoni tieg\u0127u fil-letteratura maltija u fl-u\u017cu tieg\u0127u fil-\u0127ajja ta' kuljum.", "Minflok infittex tnebbi\u0127a mill-lista twila ta' pubblikazzjonijiet li g\u0127anew ilwirt letterarju nazzjonali, , , g\u0127a\u017cilt li nislet il-\u0127sus tieg\u0127ek dwar il-kuxjenza nazzjonali - li int \u0127assejt li g\u0127andek tikteb tant fuqha - u kif din tinqara filkitbiet ta' mikel anton vassalli u aktar tard fil-letteratura ta' matul il-perjodu ingli\u017c partikolarment il-kitbiet tal-poeta nazzjonali dun karm, inklu\u017c l-innu malti.", "Il-prof.", "Friggieri hu awtur malti li g\u0127araf jinterpreta b'mod s\u0127i\u0127 il-mixja storika", "tal-poplu", "l-g\u0127arfien", "\u0127olistiku", "nazzjonalit\u00e0 individwali tieg\u0127u billi jwa\u0127\u0127ad flimkien l-ilsien malti, lespressjoni letterarja u l-\u0127idma politika.", "G\u0127al prof.", "Friggieri dawn huma tabil\u0127aqq t-tliet aspetti li bihom il-poplu malti wasal biex jag\u0127raf lilu nnifsu.", "Fl-kitbiet tieg\u0127u, partikolarment dawk fuq il-kuxjenza nazzjonali, il-prof.", "Friggieri g\u0127araf jag\u0127tina kwadru m\u017cewwaq u kkulurit ta' poplu, persona\u0121\u0121i u ideali, ilkoll elementi li jiddefinixxu n-nazzjonalit\u00e0 maltija f'dak kollu li jag\u0127\u017cilha minn dik ta' artijiet o\u0127ra, waqt li jda\u0127\u0127alha fil-kultura tal-kontinent.", "Dan hu kwadru ta' poplu li g\u0127araf jg\u0127ix il-mediterran minn lenti ewropeja ming\u0127ajr ma jinsa l-mod ta' g\u0127ixien mediterranju li llum huwa \u0127afna aktar g\u0127ani, u bla ma jwarrab l-g\u0127eruq semitici ta' lsienu.", "Ma nistax hawnhekk ma nsemmix l-anali\u017ci tal-innu malti li jag\u0127tina prof.", "Friggieri - riflessjoni profonda u sinte\u017ci tal-kuxjenza nazzjonali li l-prof.", "Friggieri jitkellem tant fuqha u li g\u0127aliha ddedika tant \u0127in ta' kitba u ri\u010berka.", "Friggieri, l-innu malti hu xhieda s\u0127i\u0127a tal-mediterranjet\u00e0 partikolari li dan il-\u0121ens i\u0127addan g\u0127aliex i\u017cewwe\u0121 flimkien damma ta' kliem semitiku ma' ritmi poetici latini, prevalentement taljani.", "Tabil\u0127aqq dun karm psaila, il-poeta zazzjonali, \u017camm sew f'mo\u0127\u0127u li jwa\u0127\u0127ad flimkien tendenzi politici u so\u010bjet\u00e0 li kienu qed ji\u0121u riflessi fil-kwistjoni tal-lingwa u l-\u0121lieda politika ta' bejn i\u017c-\u017cewg gwerrer il-kbar.", "Din hi tabil\u0127aqq il-vokazzjoni ta' nazzjon li g\u0127andu jg\u0127ozz l-g\u0127eliem talg\u0127aqda - is-simboli nazzjonali tieg\u0127u - l-ewwel u qabel kollox il-lingwa, lilsien li \u0121ej mill-omm li tag\u0127tna isimha hekk kif \u010b\u010belebrat ukoll fil-letteratura maltija li me\u0127lusa mix-xkiel kolonjali, kibret u \u017cviluppat mill-indipendenza u l-\u0127elsien ta' pajji\u017cna 'l hawn.", "Meta wie\u0127ed isemmi l-isem tal-prof.", "Friggieri, ma tistax ma tiftakarx filkontribut imprezzabbli li taha lil-letteratura maltija f'kuntest lokali u anki lil'hinn minn xtutna.", "Huma l-awturi ta' \u010bertu stoffa li xog\u0127olhom ikun mhux biss apprezzat i\u017cda sa\u0127ansitra maqlub f'diversi lingwi.", "Il-prof.", "awtur li kitbietu, apparti bl-ingli\u017c u bit-taljan, insibuhom tradotti g\u0127allungeri\u017c, il-ma\u010bedonjan, l-isloven, u l-grieg fost o\u0127rajn.", "Meta wie\u0127ed jaqra x-xog\u0127lijiet tieg\u0127u, jinduna kemm it-temi f'kitbietu huma kollha temi li jirriflettu l-e\u017cistenza tal-\u0127ajja umana minsu\u0121a b\u0127al talba lil alla biex il-qarrej jag\u0127raf li dak li hu emozzjonali u fi\u017ciku jrid jitwa\u0127\u0127ad ma' dak li hu spiritwali biex tg\u0127ix it-totalit\u00e0 tal-kuntentizza tal-e\u017cistenza, kemm jekk mumenti ta' fer\u0127 u dawk ta' niket.", "Bosta minnkom li \u0127dimtu mill-qrib jew sa\u0127ansitra kontu studenti tieg\u0127u, \u017cgur kontu impressjonati bl-g\u0127erf tal-prof.", "Biss, l-aktar \u0127a\u0121a li timpressjona lin-nies hija l-umilt\u00e0 li biha kien kapa\u010bi jaqsam l-g\u0127erf tieg\u0127u mal-istudenti.", "Il-prof.", "Friggieri reba\u0127 diversi premijiet presti\u0121ju\u017ci u ismu huwa mxandar mal-erbat irjie\u0127 tad-dinja, biss fl-umilt\u00e0 tieg\u0127u, nabbu\u017ca ng\u0127id li l-akbar premju g\u0127alih kien kull meta l-istudenti tieg\u0127u kienu jiggradwaw u jirringrazzjawh ta' dak kollu li qasam mag\u0127hom u ta' dak il-\u0121id kollu li qed i\u0127alli warajh permezz ta' \u0127idmietu.", "Illum, f'so\u010bjet\u00e0 avvanzata f'kull livell tal-\u0127ajja, wie\u0127ed ma jistax ma jarax ilqab\u017ca kbira li saret fit-teknolo\u0121ija.", "Meta l-prof.", "Friggieri beda \u0127idmietu, b\u0127ali, qatt ma basar li t-teknolo\u0121ija tant ser ti\u017cviluppa li x-xog\u0127ol u r-ri\u010berka li kien jag\u0127mel fil-libreriji madwar id-dinja seta' jibda, bejn wie\u0127ed u ie\u0127or, ja\u010b\u010bessahom minn kull fejn ikun.", "F'dan il-kuntest, illum naraw \u0127afna nies li jesprimu ru\u0127\u0127hom b'kull mod fuq il-mezzi so\u010bjali.", "Naraw \u0127afna kitbiet li 4", "huma profondi u tie\u0127u gost taqrahom, o\u0127rajn, jinkitbu g\u0127aliex te\u017cisti lespressjoni \u0127ielsa.", "Dan ji\u0127odni g\u0127al \u0127ajku li l-prof.", "Friggieri kiteb u jg\u0127id hekk: kemm kliem fil-lingwa! u l-itqal kelma tibqa' met' g\u0127andek tiskot.", "Jien nawgura li kul\u0127add jirrifletti ftit fuq dawn it-tliet versi u meta nitkellmu jew niktbu xi \u0127a\u0121a fuq kull mezz li jista' jinqara jew jinstema', l-individwi jag\u0127rfu ju\u017caw il-kelma g\u0127all-\u0121id komuni u mhux interess personali li jista' jkun a skaptu tal-benesseri ta' \u0127addie\u0127or.", "Nixtieq nag\u0127laq billi insellem lill-prof.", "Friggieri, li bis-sa\u0127\u0127a tal-kontribut letterarju estensiv tieg\u0127u g\u0127araf jix\u0127et dawl fuq it-triq li dan in-nazzjon terraq tul i\u017c-\u017cmien, g\u0127araf min hu, u fejn setg\u0127et twassal it-triq li g\u0127a\u017cel,biex jifhem minnfejn \u0121ie u fejn se twasslu fis-snin li \u0121ejjin.", "Grazzi prof.", "Friggieri g\u0127allkontribut tieg\u0127ek lejn is-so\u010bjet\u00e0 maltija u l-wirt nazzjonali."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-09-26-Serata-Muziko-Letterarji-Oliver-Friggieri-Amended.pdf"}
{"text": ["\u0120IMG\u0126A TAS-SERVIZZ PUBBLIKU \u2013 PALAZZ VERDALA 27 TA' SETTEMBRU 2019", "Segretarju permanenti ewlieni Segretarji permanenti Mistiedna distinti Sinjuri", "Ilqajt bi pja\u010bir l-istedina li g\u0127amilli s-sur cutajar, segretarju permanenti ewlieni, biex nindirizza din il-konferenza llum.", "Huwa ta' sodisfazzjon partikolari g\u0127alija wkoll li qed niltaqg\u0127u fil-palazz verdala g\u0127ax xtaqt inwassal messa\u0121\u0121 \u010bar ta' appo\u0121\u0121 lejn is-servizz pubbliku minn na\u0127a talpresidenza tar-repubblika.", "Nibda billi nirringrazzja lis-sur cutajar talli g\u0127o\u0121bu jtina rendikont dettaljat tal-\u0127idmiet u inizjattivi li ttie\u0127du matul dawn l-a\u0127\u0127ar snin biex is-servizz pubbliku jkompli jtejjeb il-livell talqadi ta\u010b-\u010bittadin u indikalna b'mod \u010bar fejn jixtieq li naslu.", "Nifhem li dan l-avveniment tal-lum huwa l-qofol ta' \u0121img\u0127a attivitajiet \u0121mielha li nvolviet bosta setturi tas-servizz pubbliku.", "Malli tnediet din il-\u0121img\u0127a tajt titwila lill-programm ta' attivitajiet u laqatni b\u0127ala wie\u0127ed interessanti ferm, kemm fil-firxa tieg\u0127u kif ukoll fissustanza.", "Nifra\u0127 lil min \u0127a \u0127sieb ifassal u jorganizza dawn l-attivitajiet kollha.", "F' dak li g\u0127andu x'jaqsam ma' diskussjonijiet tekni\u010bi, naf li saru laqg\u0127at indirizzati lejn l-og\u0127la uffi\u010bjali pubbli\u010bi sabiex ji\u0121u diskussi l-vi\u017cjoni g\u0127as-servizz pubbliku, permezz ukoll ta'masterclasses.", "M'g\u0127andix dubju li \u0127ar\u0121u messa\u0121\u0121i u rakkomandazzjonijiet tajba u f'waqthom minn dawn issessjonijiet.", "Il-fatt li l-uffi\u010bjali stess qed jing\u0127ataw l-ispazju me\u0127tieg biex huma stess iwassalu dak li ja\u0127sbu li jista' jsir huwa minnu nnifsu fattur po\u017cittiv ferm.", "Fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar, m'hawn \u0127add a\u0127jar mill-uffi\u010b\u010bjali stess li jistg\u0127u jfasslu strate\u0121ija li jafu li tista' ti\u0121i mplimentata g\u0127allbenefi\u010b\u010bju a\u0127\u0127ari tal-pubbliku.", "Il-bog\u0127od minn dak li hemm fil-kotba, dawn l-uffi\u010bjali blesperjenzi varji li g\u0127andhom, jafu fejn kien hemm nuqqasijiet fil-passat, jafu x'kompetenzi g\u0127andna, u x'kompetenzi g\u0127andna neqsin.", "Huma fl-a\u0127jar po\u017cizzjoni biex jg\u0127idulna fejn nistg\u0127u naslu, u f'kemm zmien.", "Apparti dan kollu, l-iktar punt li laqatni fil-programm ta' din il-\u0121img\u0127a kien l-isforz li sar biex is-servizz pubbliku jifta\u0127 il-bibien tieg\u0127u li\u010b-\u010bittadini \u2013 dawk li nistg\u0127u nsej\u0127ulhom il-klijient tieg\u0127u.", "Anzi, ha nkun aktar \u010bar.", "Huma l-klijenti li fl-istess \u0127in huma dawk li qeg\u0127din i\u0127allsu g\u0127all-impjegati f' dan is-servizz.", "Huma 'l-klijenti' u l-img\u0127allmin tas-servizz pubbliku fl-istess \u0127in.", "Matul din il-\u0121img\u0127a, \u0127adt pja\u010bir nara kif fost l-o\u0127rajn, infet\u0127u l-bibien tal-mu\u017cewijiet u siti ta' heritage malta fuq i\u017c-\u017cew\u0121 g\u017cejjer, kif id-dipartiment tad-dwana \u0127ejja programm ta' attivitajiet g\u0127all-familji u kif \u0121iet iddedikata \u0121urnata lill-korpi dixxiplinati.", "Dan kollu fil-fehma tieg\u0127i m'g\u0127andux biss il-valur ta' \u0127ar\u0121a sabi\u0127a mal-familja, i\u017cda g\u0127andu jwassal ukoll g\u0127all-apprezzament mill-pubbliku in \u0121enerali, g\u0127ax-xog\u0127ol li jsir ta' kuljum misservizz pubbliku, li nazzarda ng\u0127id, mhux dejjem ji\u0121i apprezzat kif jixraqlu.", "Jiena li g\u0127al snin twal \u0127dimt fil-qrib, u tul il-karriera tieg\u0127i ta' politiku, membru parlamentari u ministru, serra\u0127t \u0127afna fuq ix-xog\u0127ol u l-pariri tal-uffi\u010b\u010bjali tas-servizz pubbliku, ninsab minn ta' quddiem li nroddilhom \u0127ajr g\u0127al-\u0127idma u l-g\u0127ajnuna tag\u0127hom.", "Nittama li b'inizjattivi b\u0127al dawn, titqajjem kuxjenza iktar \u0127ajja tar-rwol u l-utilita' tas-servizz pubbliku li mhu xejn g\u0127ajr sinsla indispensabbli tal-amministrazzjoni u t-tmexxija ta' pajji\u017cna.", "Ming\u0127ajrhom il-pajji\u017c ma jimxix.", "Jekk nag\u0127tu titwila lejn dak li nkiseb f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin, insibu numru ta' inizjattivi u ri\u017cultati ma\u0127suba biex itejjbu l-g\u0127oti ta' servizzi ta'kwalita' a\u0127jar, bl-inqas skari\u0121\u0121 possibbli li\u010b-\u010bittadin.", "Wa\u0127da mill-iktar effettivi fil-fehma tieg\u0127i kienet il-ftu\u0127 ta' \u0127ames \u010bentri re\u0121jonali mifruxa ma' malta, kif ukoll erbg\u0127a \u010bentri spe\u010bjalizzati li jmissu mal-edukazzjoni, 'taxpayer service', \u010bentru servizz familja kif ukoll il-business first.", "Apparti mil-lat prattiku ta' dawn l-inizjattivi, na\u0127seb illi dan il-pass kien fundamentali biex tinbidel il-mentalita' li g\u0127adna nsibuha xi ftit jew wisq qalb i\u010b-\u010bittadini, illi biex wie\u0127ed jinqeda b'servizz irid jisfratta l-pjanijiet tieg\u0127u jew sa\u0127ansitra jitlef xi \u0127in minn fuq ix-xog\u0127ol, g\u0127aliex kollox kien i\u010b\u010bentralizzat il-belt.", "L-okka\u017cjoni tal-lum tag\u0127tini l-opportunita' ng\u0127addi rimarka po\u017cittiva fuq l-attenzjoni li qed ting\u0127ata lill-kun\u010bett ta' servizz ta' kwalita', permezz tal-erbg\u0127a pilastri li \u0121ew identifikati sabiex jintla\u0127aq dan l-g\u0127an.", "L-ewwel pilastru, dak tal-'vu\u010bi' huwa wie\u0127ed kemm fundamentali kif ukoll innovattiv, g\u0127aliex jag\u0127ti le\u0127en lill-klijient, u jilqa' wkoll il-kritika u l-ideat li jistg\u0127u jitwasslu minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien kemm mill-klijient innifsu kif ukoll mill-uffi\u010b\u010bjali involuti.", "Il-klijent, li huwa a\u0127na lkoll nippretendu servizz professjonali.", "Imma mhux biss, nippretendu servizz mog\u0127ti b'rispett u b'do\u017ca ta' kompassjoni, spe\u010bjalment f'ka\u017ci fejn l-individwu jsib ruhu f'\u010birkostanzi diffi\u010bli u estremi.", "Ma jonqosx illi fost dawn il-pilastri nsibu wkoll id-'disinn' tal-policies u l-'pakkett' li bih jitwassal is-servizz pubbliku f'waqtu.", "L-a\u0127\u0127ar pilastru li \u0121ie identifikat huwa, fl-opinjoni tieg\u0127i, il-qofol kollu tas-servizz pubbliku \u2013 qed nirreferi g\u0127all-'kontabilita'.", "\u0126adt gost nara li v-valuri li \u0121ew asso\u010bjati ma' dan il-kun\u010bett huma dawk tal-onesta' u lealta'.", "Na\u0127seb li nkun qed nitkellem f'isem il-pubbliku kollu meta ng\u0127id li dawn huma l-prin\u010bipji ba\u017ci\u010bi li g\u0127andhom imexxu x-xog\u0127ol tas-servizz pubbliku, u l-im\u0121ieba ta' kuljum tal-uffi\u010b\u010bjali kollha.", "Dan kollu jmur id f'id mal-progress li pajji\u017cna kiseb f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "Il-\u0127e\u0121\u0121a g\u0127allinnovazzjoni, li \u0127adet bixra qawwija fl-oqsma tal-industrija, l-infrastruttura u s-servizzi, tajjeb li wkoll tin\u0127ass u titgawda mill-pubbliku in \u0121enerali meta ji\u0121i biex jinqeda' minn xi servizz 8", "offrut mill-gvern.", "Illum il-\u0121urnata, bl-avvanzi enormi fit-teknologija, e-government u lintelli\u0121enza artifi\u010bjali hemm \u0127afna lok g\u0127at-tis\u0127i\u0127 effi\u010bjenti ta'dawn is-servizzi, b'inqas burokrazija u dewmien.", "Ma rridux i\u017cda, n\u0127allu warajna lil dawk li forsi m'humiex daqstant familjari jew komdi bittekonolo\u0121ija u li g\u0127adhom jippreferu il-kuntatt uman sabiex jifmhu sew in-natura tas-servizz li qed jing\u0127atalhom u iktar u iktar x'inhu mistenni minnhom sabiex igawduh.", "It-teknolo\u0121ija u l-intelli\u0121enza artifi\u010bjali, huma g\u0127odda utli \u0127afna, i\u017cda qatt m'huma ser jie\u0127du, jew g\u0127andhom jie\u0127du post il-kuntatt uman, li jag\u0127mel id-differenza kollha f'ka\u017ci partikolari.", "B\u0127al f'kull kuntest, huwa xieraq illi x-xog\u0127ol li jsir bi kwalita', g\u0127andu ji\u0121i ppremjat kemm b\u0127ala rikonoxximent tax-xog\u0127ol innifsu, kif ukoll biex iservi ta'e\u017cempju g\u0127al \u0127addie\u0127or.", "Illum qed nag\u0127tu rikonoxximent lil g\u0127add ta' dipartimenti li e\u010b\u010bellaw fit-twettiq ta' dmirijiethom u wrew kif g\u0127andu jing\u0127ata s-servizz, u x'jistenna mill-uffi\u010bjali pubbli\u010bi, il-pubbliku.", "Ning\u0127aqad ma' dawk kollha pre\u017centi llum biex nifir\u0127ilkom u n\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom i\u017c\u017commu dan il-livell ta' \u0127idma.", "Sinjuri, Nixtieq nag\u0127laq b'kelmtejn tal-a\u0127\u0127ar indirizzati lill-impjegati tas-servizz pubbliku b'mod l-iktar mifrux, minn isfel g\u0127al fuq tal-iskali kollha.", "Ng\u0127idilkom grazzi tax-xog\u0127ol li tag\u0127mlu ta' kuljum, \u0127afna drabi fis-silenzju u ming\u0127ajr daqq ta' trombi, sabiex il-pajji\u017c ikompli ji\u0121\u0121edded u \u010b10", "\u010bittadin isib fikom il-milja tal-effi\u010bjenza, tal-valuri u l-etika li ta' kull jum g\u0127andhom jispiraw u jmexxu lis-servizz pubbliku.", "Grazzi."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-09-27-Servizz-Pubbliku.pdf"}
{"text": ["Nibda billi nirringrazzjakom g\u0127al din l-istedina, u nsellem lill-Onor.", "Ministru Bartolo li g\u0127o\u0121bu wkoll jing\u0127aqad mag\u0127na g\u0127al din l-okka\u017cjoni mhux biss importanti i\u017cda wkoll wa\u0127da li tmiss il-qlub.", "G\u0127alkemm dan huwa su\u0121\u0121ett li jien u marti, Miriam, niltaqg\u0127u mieg\u0127u ta'spiss fil-qadi ta'dmirijietna, ma jonqos qatt milli jnissel emozzjonijiet qawwija.", "Dan g\u0127aliex qed nitkellmu dwar sitwazzjonijiet diffi\u010bli ta' mard, u l-effetti tieg\u0127u fuq il-familji tag\u0127na, spe\u010bjalment it-tfal.", "Ir-ri\u017cultat ta' dan, \u0127afna drabi huwa li t-tfal i\u0127ossuhom imwarrbin, mitlufa u wa\u0127idhom.", "Sikwit ng\u0127id illi sitwazzjoni ta' mard gravi, mhux biss il-pazjent li jkun je\u0127tie\u0121lu kura u attenzjoni, i\u017cda dawk kollha li jg\u0127ixu fid-dar mieg\u0127u, il-familjari u l-\u0127bieb.", "F' dawn i\u010b\u010birkustanzi is-sens ta' ansjeta', bi\u017ca u skonfort diffi\u010bli jintg\u0127elbu fl-adulti, a\u0127seb u ara fit-tfal.", "Dawn m'humiex sitwazzjonijiet li wie\u0127ed isolvi fa\u010bilment, u ma hemmx soluzzjoni wa\u0127da li tg\u0127odd g\u0127al kull ka\u017c.", "I\u017cda n\u0127oss li llum, permezz ta' dak li \u0121ie miftiehem bejn il-Foundation for Educational Services u l-Karl Vella Foundation, qed nag\u0127mlu pass sinifikanti 'l quddiem biex intejbu l-\u0127ajja ta' dawn i\u010b-\u010bkejknin.", "Il-wens li jistg\u0127u jsibu dawn it-tfal permezz ta' dan l-MOU li ser ji\u0121i ffirmat huwa mprezzabbli, mhux biss billi jsibu appo\u0121\u0121 konkret f'ambjent adegwat fi\u010b-\u010aentru Karl Vella Foundation, l'bog\u0127od mill-isptarijiet u tobba, fejn jistg\u0127u jag\u0127mlu x-xog\u0127ol ta' wara l-iskola, jilg\u0127abu xi ftit u forsi wkoll jift\u0127u qalbhom ma' min jista' jtihom il-fara\u0121 li jkollhom b\u017conn.", "Inrodd \u0127ajr lill-FES, u lill-Ministru Bartolo li g\u0127arfu l-impatt li jista' jkollu pro\u0121ett b\u0127al dan.", "L-istess tif\u0127ir imur g\u0127all-Karl Vella Foundation u l-voluntiera kollha, g\u0127ax xog\u0127ol imprezzabbli u l-\u0121id li tag\u0127mel mat-tfal direttament u l-\u0121enituri tag\u0127hom b'mod indirett.", "B'dak li qed tag\u0127mlu, qeg\u0127din troddu \u0127ajr lill-min ispira lill-\u0127afna permezz tat-tbatija tieg\u0127u, is-Sur Karl Vella, li nsellem lill-memorja tieg\u0127u minn hawn.", "I\u017cda qeg\u0127din ukoll tmissu il-\u0127ajja ta' bosta li jinsabu f'sitwazzjoni vulnerabbli.", "Ta' dan, jien u Miriam nirringrazzjawkom mill-qalb."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-10-02-Karl-Vella-Foundation.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-ET George Vella, President ta' Malta waqt id-dokumentarju Know the Signs mill-Action for Breast Cancer Foundation, 2 ta' Ottubru 2019.", "Grazzi Sa Esther Sant u t-team tal-Breast Cancer Foundation g\u0127al din l-inizjattiva ferm importanti Know the Signs.", "Naqbel mal-iskop a\u0127\u0127ari ta' dan id-dokumentarju u nemmen li aktar ma nqajjmu kuxjenza u nedukaw lill-poplu, aktar nies ji\u0121u konxji u jag\u0127rfu minn kmieni s-sinjali ta' din il-marda.", "\u0126afna drabi nasso\u010bjaw il-mard tal-kankru tas-sider mas-sess femminili u ninsew li din hija marda li tolqot lill-ir\u0121iel ukoll.", "Nemmen li dan id-dokumentarju \u0127a jqajjem", "kunxejnza akbar fuq din il-marda u fuq kollox, jimbotta 'l quddiem politika ta' g\u0127arfien u prevenzjoni. \u2022", "Ix-xog\u0127ol tal-Fondazzjoni huwa strumentali biex aktar nies ji\u0121u konxji ta' kif i\u0127arsu sa\u0127\u0127ithom u jag\u0127rfu dawk is-sintomi li jindikaw li xi \u0127a\u0121a mhux ta\u0127dem kif suppost.", "Li wie\u0127ed jinduna minn kmieni huwa importanti \u0127afna u f'\u0127afna mill-ka\u017cijiet jiddetermina kemm il-kura ser t\u0127alli effett posittiv.", "Bi pja\u010bir nosserva li dan id-dokumentarju ser ji\u0121i muri f'bosta postijiet tax-xog\u0127ol.", "N\u0127e\u0121\u0121e\u0121 lil min i\u0127addem biex jie\u0127u din l-opportunit\u00e0 u jipprovdi lill-\u0127addiema b'aktar g\u0127arfien u mezzi biex ikun hemm screening kmieni u kontinwu.", "Nissu\u0121\u0121erixxi wkoll biex il-Kunsilli Lokali u g\u0127aqdiet o\u0127ra li ja\u0127dmu fil-Komunit\u00e0 jie\u0127du interess f'dan id-dokumentarju u jipprovdu spazju fejn jintwera dan iddokumentarju.", "Diskussjoni miftu\u0127a dwar il-kankru tg\u0127in biex titkisser l-istigma u to\u0127loq ambjent aktar inklussiv g\u0127al min ikun g\u0127addej minn dawn l-isfidi.", "Grazzi mill-\u0121did ta' dan id-dokumentarju u l-\u0127idma tag\u0127kom matul is-snin"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-10-02-Know-the-Signs-Breast-Cancer.pdf"}
{"text": ["Diskors mill-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella fl-okka\u017c\u017cjoni tal-Inawgurazzjoni tal-uffi\u010bini l-\u0121odda tal-AME Health and Saftey Services Ltd. \u2013 3 ta' Ottubru 2019, Gwardamangia", "Onorevoli Ministri Persuni Distinti G\u0127e\u017cie\u017c \u0127bieb", "Nirringrazzja lid-Diretturi u l-\u0127addiema tal-AME Health and Safety Services Ltd g\u0127as-servizz li qed jag\u0127tu lis-so\u010bjet\u00e0 dwar l-g\u0127arfien u l-importanza tas-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0 fuq il-post tax-xog\u0127ol, fil-\u0127ajja ta' kuljum u anke barra mill-post taxxog\u0127ol.", "Fil-professjoni tieg\u0127i b\u0127ala tabib, \u0127dimt mill-vi\u010bin ma' bosta \u0127addiema fuq postijiet varji tax-xog\u0127ol, fosthom it-Tarzna, u nifhem sew l-importanza ta' dan is-su\u0121\u0121ett.", "Hija realt\u00e0 li l-g\u0127odod u r-ritmu ta' \u0127afna xog\u0127lijiet inbidlu ma\u017c-\u017cmien u f'\u0127afna mis-setturi da\u0127lu aktar l-u\u017cu tal-kompjuters u teknolo\u0121ija avvanzata.", "Dawn il-bidliet huma ne\u010bessarji u jikkumplimentaw l-avvanzi fix-xjenza.", "Sfortunatament baqg\u0127u mag\u0127na wkoll perikli fit-triq, fil-postijiet ta' divertiment, u fuq kollox fid-djar tag\u0127na.", "G\u0127alhekk huwa essenzjali li jkollna kumpaniji", "organizzati u b'mod professjonali fil-qasam tas-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0.", "Dan sabiex b\u0127ala poplu, jista' jkollna mo\u0127\u0127na mistrie\u0127 li te\u017cisti rieda kemm fil-qasam talintrapri\u017ci kif ukoll fil-qasam politiku, biex is-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0 f'pajji\u017cna jkomplu jissa\u0127\u0127u.", "Li\u0121ijiet dwar dan is-settur g\u0127andna kemm trid.", "Li forsi m'g\u0127andniex bi\u017c\u017cejjed huwa l-infurzar.", "B\u0127alma lkoll nafu, meta persuna twe\u0121\u0121a' fuq il-post tax-xog\u0127ol, apparti l-\u0121rie\u0127i fi\u017ci\u010bi, i\u0121\u0121arrab ukoll \u0121rie\u0127i psikolo\u0121i\u010bi, li \u0127afna drabi jaffetwaw lill-familjari u lil dawk vi\u010bin il-persuna.", "Dan inissel sens ta' qtig\u0127 il-qalb, u kultant ftit li xejn jit\u0127alla lok g\u0127al \u0127sieb po\u017cittiv u ta' tama.", "Dan i\u0127alli wkoll impatt fuq s\u0127abu tax-xog\u0127ol.", "Is-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0 mhux qeg\u0127din hemm min\u0127abba xi li\u0121i jew infurzar.", "Anzi bilkontra \u2013 il-li\u0121i \u0121iet imfassla pre\u010bi\u017cament min\u0127abba l-importanza illi s-sa\u0127\u0127a u ssigurt\u00e0 ji\u0121u m\u0127arsa dejjem.", "Mat-twelid, persuna tesponi ru\u0127ha g\u0127al riskji ta' sa\u0127\u0127a u sigurt\u00e0 u g\u0127alhekk importanti illi s-so\u010bjet\u00e0 tkun taf u tag\u0127raf sewwa x'inhuma r-riskji u xi prekawzjonijiet g\u0127andhom jittie\u0127du biex fa\u010bilment ji\u0121u evitati in\u010bidenti.", "Meta wie\u0127ed ikun pro-attiv u jag\u0127ti kas is-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0 mhux biss fuq il-post tax-xog\u0127ol i\u017cda sa\u0127ansitra kull fejn ikun, allura dan mhux biss jevita li jwe\u0121\u0121a' hu i\u017cda jkun qed jg\u0127in ukoll lil dawk ta' madwaru.", "Il-\u0127addiema qatt ma nistg\u0127u n\u0127arsu lejhom b\u0127ala sempli\u010biment numru.", "Il-\u0127ajja ta' kull individwu, irrispettivament mix-xog\u0127ol li jag\u0127mel g\u0127andha ti\u0121i m\u0127arsa.", "G\u0127aldaqstant nemmen, li kull \u0127addiem irid ikollu a\u010b\u010bess g\u0127all-g\u0127arfien me\u0127tie\u0121 dwar id-drittijiet legali, kif ukoll l-g\u0127odda u t-ta\u0127ri\u0121 biex \u0127idmietu bl-inqas riskju possibbli.", "Kif jg\u0127id il-Malti, \"bniedem av\u017cat, nofsu armat.\"", "Jiena nemmen li meta l-persuna tkun infurmata dwar kif g\u0127andha tipprote\u0121i sa\u0127\u0127itha, tkun f'po\u017cizzjoni li tista' tag\u0127mel g\u0127a\u017cliet aktar adattati g\u0127all-b\u017connijiet partikolari tag\u0127ha.", "Barra minn hekk, a\u0127na nafu li l-edukazzjoni hija \u010b-\u010bavetta tal-g\u0127erf.", "G\u0127alhekk, linformazzjoni b'lingwa li jifhimha kul\u0127add, u li ting\u0127ata b'mod adegwat, g\u0127andha tkun fuq quddiem tal-g\u0127anijiet tag\u0127na.", "Ng\u0127id li \"jifhimha kul\u0127add\", anki fil-kuntest tat-ta\u0127lit ta' \u0127addiema barranin li llum ja\u0127dmu f'pajji\u017cna, u li mhux ne\u010bessarjament jifhmu l-Malti jew l-Ingli\u017c.", "Nemmen ukoll li t-tag\u0127lim tal-\u0127iliet u tal-im\u0121iba korretta huma ta' importanza kritika, sabiex l-individwi j\u0127arsu s-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0 emozzjonali u psikolo\u0121ika tag\u0127hom, anke f'sitwazzjoni ta' riskju serju.", "Biex nie\u0127du \u0127sieb lill-\u0127addiema kif inhu mist\u0127oqq irridu nqisu l-umanit\u00e0 ta' kull persuna.", "Jin\u0127tie\u0121 mela, li nkomplu nisimg\u0127u lil xulxin, naqsmu bejnietna lperspettiva ta' xulxin u nift\u0127u mo\u0127\u0127na aktar g\u0127at-tag\u0127lim.", "Dan ifisser li g\u0127ad hemm b\u017conn li l-awtoritajiet jing\u0127aqdu mal-privat sabiex flimkien jindirizzaw dawn is-sitwazzjonijiet mill-aktar fis u jaraw li r-rati ta' dawn l-in\u010bidenti fuq il-post tax-xog\u0127ol, spe\u010bjalment fil-qasam tal-kostruzzjoni, ini\u017c\u017cluhom b'mod drastiku.", "G\u0127al din ir-ra\u0121uni, irridu ni\u017cguraw li jkun hemm aktar attenzjoni biex is-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0 fuq il-post tax-xog\u0127ol tkun aktar iffukata fuq il-persuna u fuq il-familja, biex ikun hemm ambjent li jirrispetta d-diversit\u00e0 tar-reli\u0121jonijiet u tal-kulturi li je\u017cistu fil-g\u017cejjer Maltin illum.", "Irrid nie\u0127u wkoll din l-opportunit\u00e0 biex nifra\u0127 ix-xog\u0127ol bla heda li qed isir millAME Health and Safety Ltd., li qed jag\u0127tu attenzjoni partikolari g\u0127al nies li qed ja\u0127dmu f'diversi lantijiet tax-xog\u0127ol fejn ir-riskju huwa g\u0127oli kif ukoll fil-\u0127ajja \u010bivili.", "Ta' min wie\u0127ed jirrikonoxxi s-solidarjet\u00e0 li qed twettqu, u li qed tkunu wkoll ta' xempju ta' kif g\u0127andhom joperaw kumpaniji o\u0127ra fil-qasam tag\u0127kom.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett in\u0127e\u0121\u0121e\u0121 lil kull wie\u0127ed u wa\u0127da minna, sabiex dan is-su\u0121\u0121ett nibdew nindirizzawh fuq livell mhux biss politiku (fejn tid\u0127ol il-b\u017conn ta' le\u0121i\u017clazzjoni a\u0127jar u aktar infurzar) i\u017cda sa\u0127ansitra akkademiku sabiex minn et\u00e0 \u017cg\u0127ira t-tfal tag\u0127na jibdew jag\u0127mlu distinzzjoni bejn dak li jissalvagwardjana u dak li jista' jkun ta' periklu g\u0127alina.", "Nawgura li, b\u0127ala so\u010bjet\u00e0 Maltija, nibqg\u0127u mag\u0127qudin flimkien, biex inkomplu nappo\u0121\u0121jaw lil xulxin biex ng\u0127ixu \u0127ajja b'sa\u0127\u0127itha u produttiva il-bog\u0127od millkorrimenti u l-konsegwenzi li j\u0121ibu mag\u0127hom.", "Jien konvint li bir-re\u017ciljen\u017ca u bid-dinjit\u00e0 nistg\u0127u naffa\u010b\u010bjaw dawn l-isfidi."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-10-03-Offical-Launch-AME-New-Office.pdf"}
{"text": ["Punti g\u0127all-ET George Vella, waqt il-5 edizjoni tal-Golden Bay Triathlon, 5 ta' Ottubru 2019", "L-iSport huwa wie\u0127ed mill-aktar attivitajiet li jwassal g\u0127al \u0121id personali u dak kollettiv.", "Kul\u0127add jaf kemm hu tajjeb g\u0127as-sa\u0127\u0127a li wie\u0127ed jsegwi xi dixxiplina sportiva jew o\u0127ra.", "Li wie\u0127ed jie\u0127u sehem fi-3 dixxiplini differenti juri livell g\u0127oli ta' stamina u kundizzjoni fi\u017cika mill-aqwa.", "Minnbarra dan, il-parte\u010bipazzjoni tag\u0127kom hawnekk hija wkoll turija ta' sens \u010biviku b'sa\u0127\u0127tu.", "F'isem il-poplu Malti ng\u0127idilkom grazzi tal-impenn tag\u0127kom biex tkunu ta' sostenn lil mijiet ta' persuni li jersqu lejn il-MCCFF g\u0127all-g\u0127ajnuna", "Id-domanda g\u0127all-g\u0127ajnuna qed tkompli dejjem ti\u017cdied u g\u0127alhekk l-g\u0127ajnuna matul issena, u mhux biss dakinhar tal-iStrina, hija importanti \u0127afna biex il-MCCFF tkun tista' tag\u0127ti l-g\u0127ajnuna li hemm b\u017conn.", "B\u0127al ma tkellimt diversi drabi o\u0127ra, is-solidarjet\u00e0 u l-g\u0127aqda nazzjonali huma priorit\u00e0 g\u0127al Presidenza tieg\u0127i.", "Nemmen li f'okazzjonijiet b\u0127al dawn, nkunu verament qed nimxu ma' dawn il-prin\u010bipji u nkomplu nwasslu l-messa\u0121\u0121 favur poplu b'sa\u0127\u0127tu u li ja\u0127seb f'\u0127addie\u0127or", "N\u0127e\u0121\u0121e\u0121 biex aktar nies ikunu parte\u010bipi f'din l-inizjattiva u permezz tal-iSport u \u0127biberiji \u0121odda tkunu qed toffru appo\u0121\u0121 lil dawk l-aktar vulnerabbli u fil-b\u017conn"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-10-05-5th-Golden-Bay-Triathlon.pdf"}
{"text": ["DISKORS TAL-ET GEORGE VELLA, PRESIDENT TA' MALTA WAQT JUM G\u0126AWDEX U G\u0126OTI TAL-PREMJU \u0120IE\u0126 G\u0126AWDEX, 28 TA' OTTUBRU 2019.", "Onor. Justyne caruana, Ministru g\u0127al G\u0127awdex Onor. Membri Parlamentari Sindki u Presidenti varji Sinjuri", "Grazzi li ghogobkom tistiednuni lili u l-marti biex inkunu maghkom illum biex ni\u010b\u010belebraw Jum G\u0127awdex, u flimkien nag\u0127tu \u0121ie\u0127 lil personalitajiet G\u0127awdxin li b'xi mod jew ie\u0127or komplew jg\u0127ollu l-fuq isem ta din il-g\u017cira, \u010bkejkna fid-daqs imma kbira fil-\u0127ila u fit-talent.", "Minn hawn nirringrazzja lil-Ministeru g\u0127al G\u0127awdex, ir-re\u0121jun G\u0127awdex u c-Circolo Gozitano tal-\u0127idma tag\u0127hom u l-impenn kostanti biex ji\u0121i imfakkar dan il-jum li fih ji\u0121u ippremjati u mfakkra personalitajiet distinti G\u0127awdxin.", "Ghal dawn l-ahhar 14 il-sena minn meta beda ji\u0121i \u010b\u010belebrat dan il-jum kienu bosta dawk il-persuni u organizzazzjonijiet li bis-sehem tag\u0127hom fil-qasam so\u010bjali, reli\u0121ju\u017c u artistiku kienu tassew taw kontribut importanti fil-kommunitajiet immedjati tag\u0127hom.", "F'\u0127afna mid-drabi, il-\u0127idma ta' dawn kienet strumentali biex b\u0127ala pajji\u017c inkomplu nag\u0127rfu l-firxa u l-kobor tat-talenti lokali filwaqt li nifir\u0127u u nirrikonoxxu wkoll lil dawk li b'xi mod jew ie\u0127or joffru sostenn u g\u0127ajnuna lil min g\u0127addej minn xi problemi so\u010bjali u ta' sa\u0127\u0127a.", "Il-premju g\u0127al \u0120ie\u0127 G\u0127awdex huwa turija ta' rispett u apprezzament g\u0127al \u010bittadini u organizzazzjonijiet li ming\u0127ajr \u0127afna storbju jew riklami kienu pedina importanti fl-i\u017cvilupp tal-istorja kulturali u so\u010bjali ta' G\u0127awdex.", "Din it-turija ta' rispett huwa l-anqas li nistghu naghmlu biex naghtu gieh lill-dawn il-persuni, jew entitajiet.", "Meta n\u0127arsu lejn l-istorja ta' pajjizna, spe\u010bjalment dawk is-snin mqallba lejn it-tmiem tas-seklu 18, naraw lil g\u0127awdex fi\u010b-\u010bentru tat-taqbida mal-\u0127akkiema fran\u010bi\u017ci.", "F'dan i\u017c-\u017cmien il-vi\u017cjoni u d-dedikazzjoni tal-ar\u010bipriet Saverio Cassar, personalita li qeghdin infakkru llum, ma\u0127tur kap tal-gvern G\u0127awdxi, kienu importanti \u0127afna biex din il-g\u017cira tke\u010b\u010bi lis-suldati fran\u010bi\u017ci li kienu gew ma bonaparti, u tie\u0127u r-riedni f'idejha.", "F'G\u0127awdex dan se\u0127\u0127 qabel il-maltin irnexxielhom jag\u0127mlu l-istess ghaliex il-francizi fic-cittadella setghu jigu assedjati kompletament, filwaqt li dawk assedjati fil-Belt Valletta, apparti li sabu aktar mezzi biex ikomplu jirrezistu l-assedju f'belt akbar, kellhom anke xi ghajnuna li setghet kienet qieghda taslilhom bil-mohbi bil-bahar.", "It-tmexxija ta' Cassar u s-sens b'sa\u0127\u0127tu ta' g\u0127aqda li dak i\u017c-\u017cmien tkattar fil-g\u017cira ta' g\u0127awdex huma turija ta' poplu li g\u0127araf jieqaf fuq saqajh u jipprote\u0121i dak li jemmen fih.", "Bi pjacir nosserva li maz-zmien dawn is-sentimenti zviluppaw f'espressjonijiet artistici unici, u fi progetti ohra socjo kulturali li essenzjalment ikomplu jibnu fuq il-vizjoni tal-arcipriet cassar, jigifieri ta' gzira li tahseb f'uliedha, u tahdem biex tkabbar il-patrimonju taghha.", "Ippermettuli nirrimarka li bhala maltin u ghawdxin ahna daqsxejn xhah mir-rispett li obbligati naghtu lillpersonalitajiet Maltin u Ghawdxin li matul is-snin ikkontribwew bis-shih ghall-izvilupp politiku u socjali ta' pajjizna.", "Naghmlu xi bust jew xi statwa l-hemm u l-hawn, u nsemmu xi toroq biex infakkruhom, imma ghad m'ghandniex, bhal ma ghandhom pajjizi ohra, muzew tal-istorja politika u socjali ta' pajjizna, u lanqas portrait gallery ta' nies prominenti Maltin u Ghawdxin li ghamlu dan il-pajjiz dak li huwa fejn nistghu naghtuhom il-gieh li jixirqilhom, u naghtu cans lill-uliedna isiru jafuhom aktar, jitghallmu dwarhom, u jsiru kburin bihom.", "Mill-\u0121did nifra\u0127 lill-organizzaturi g\u0127al din l-inizjattiva u nirringrazzja lis-sur charles bezzina u lis-sur michael grech tal-kontribut distint tag\u0127hom.", "Il-passjoni kbira tas-sur bezzina g\u0127all-istorja, il-letteratura u l-estetika g\u0127awdxija jo\u0127olqu stampa aktar kompleta ta' kif kien G\u0127awdex il-biera\u0127 u kif inhu g\u0127awdex illum.", "Bla dubju ta' xejn, dan jikkontribwixxi bis-s\u0127i\u0127 g\u0127at-tis\u0127i\u0127 tal-identit\u00e0 G\u0127awdxija u ji\u017cgura li l-\u0121enerazzjonijiet futuri jkunu konxji ta' dak li jsawwarna b\u0127ala g\u017cira u b\u0127ala nazzjon.", "Is-Sur Michael Grech \u0121ej mill-qasam finanzjarju u l-kontribut tieg\u0127u huwa differenti minn dak tas-Sur Bezzina.", "Madankollu, bis-sehem tieg\u0127u fil-Victoria Scouts u x-xog\u0127ol tieg\u0127u fi \u0127dan il-malta community chest fund foundation u organizzazjonijiet filantropi\u010bi o\u0127ra, is-sur grech huwa xempju ta' persuna li g\u0127arfet ta\u0127seb f'\u0127addie\u0127or u tag\u0127ti mill-\u0127in liberu tag\u0127ha biex tg\u0127in persuni bi problemi so\u010bjali, ta' mard jew ekonomi\u010bi.", "Ming\u0127ajr ma' ntawwal aktar nag\u0127laq billi nawgura li aktar \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 g\u0127awdxin ikomplu jimxu fuq il-passi ta' nies b\u0127as-Sur Grech u s-Sur Bezzina.", "In\u0127e\u0121\u0121i\u0121hom biex jag\u0127rfu li l-patrimonju kulturali u so\u010bjali G\u0127awdxi huwa patrimonju \u0127ajj u li dejjem g\u0127andu b\u017conn element \u017cag\u0127\u017cug\u0127 jixpruna\u0127 'il quddiem u jifta\u0127lu l-bibien g\u0127all-futur."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2019-10-28-Jum-Gieh-Ghawdex.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-E.T. George Vella, President ta' Malta \u010aerimonja Jum G\u0127awdex u G\u0127otja tal-Premju \u0120ie\u0127 G\u0127awdex, 28 ta' Ottubru 2020", "Onor. Ministru Onor. Membri Parlamentari President tar-Re\u0121jun Sinjuri Sindki Kunsilliera Sinjuri", "Nibda billi nirringrazzjakom talli g\u0127o\u0121obkom tistednuni, flimkien ma' marti Miriam, sabiex g\u0127al darb'o\u0127ra nattendu din l-okka\u017cjoni.", "Ma nistax, fil-kuntest tal-lum, ma nibdiex u nsellem lill-kollega u \u0127abib tag\u0127na lOnor.", "Frederick Azzopardi, li tlifnieh ftit tal-\u0121ranet ilu.", "Fi\u017c-\u017cmien li qattajna b\u0127ala kollegi fil-Kamra tar-Rappre\u017centanti, fil-qadi ta' dmirijietna u waqt safar uffi\u010bjali flimkien, dejjem sibt li Frederick kien ra\u0121el", "korrett, rispettu\u017c u fuq kollox \u0121entlom, mg\u0127oni wkoll bid-don ta' sens talumori\u017cmu, mhux daqstant komuni fost il-politi\u010bi.", "Minn hawn insellem il-memorja tieg\u0127u, u ntenni l-kondoljanzi tieg\u0127i u ta' Miriam lill-familja tieg\u0127u, lill-uliedu, u l-g\u0127e\u017cie\u017c tieg\u0127u.", "Bix-xieraq insemmi wkoll l-unuri li qed ikompli jikseb il-Mons.", "Mario Grech, lIsqof uxxenti ta' G\u0127awdex, mhux lill-G\u0127awdex biss, imma anke g\u0127all-g\u017cira Maltija.", "Il-Poplu Malti u G\u0127awdxi kollu bil-\u0127atra tieg\u0127u kuntent u m'hemmx dubju li wie\u0127ed jistenna l-feste\u0121\u0121amenti g\u0127ada pitg\u0127ada meta ji\u0121i ma\u0127tur Kardinal mill-Qdusija Tieg\u0127u l-Papa Fran\u0121isku.", "Minn hawnhekk insellimlu.", "M'g\u0127andi l-ebda dubju li, f'dan l-irwol \u0121did, Mons. Grech ser jag\u0127mel u\u017cu millg\u0127arfien, mill-g\u0127erf li g\u0127andu, mill-esperjenza u l-umilt\u00e0 tieg\u0127u g\u0127all-\u0121id ta' kul\u0127add.", "Filwaqt li din hija wa\u0127da mill-karigi l-aktar g\u0127olja u impenjattiva talKnisja Kattolika, naf bi\u010b-\u010bert li l-Mons.", "Grech ser jibqa' j\u017comm lill-komunit\u00e0 G\u0127awdxija fuq quddiem ta' \u0127sibijietu u talbu.", "Kif titlob l-okka\u017cjoni tal-lum ser insellem bi pja\u010bir li\u017c-\u017cew\u0121 personalitajiet li ser ji\u0121u ppremjati llejla \u2013 Dr Justyne Caruana u Dr Chris Said.", "Ftit nista' n\u017cid ma' dak li qalu ta' qabli.", "Ning\u0127aqad ma' dak li g\u0127adu kemm qal il-Ministru, bil-kliem sabi\u0127 li u\u017ca fuqhom it-tnejn, u jien in\u017cid li dan il-premju huwa xhieda ta' kemm tul il-karriera politika tag\u0127hom, dawn i\u017c-\u017cew\u0121 Membri Parlamentari, u anki lil hinn minn kull \u0127atra jew titlu li kellhom fil-karrieri tag\u0127hom, po\u0121\u0121ew dejjem il-komunit\u00e0 G\u0127awdxija fuq quddiem nett ta' \u0127idmiethom.", "G\u0127alkemm intom \u2013 Dr Caruana u Dr Said \u2013 tirrappre\u017centaw \u017cew\u0121 partiti differenti, dejjem \u0127abriktu mhux g\u0127al xi struttura jew o\u0127ra i\u017cda g\u0127all-interess, lewwel u qabel kollox, ta' G\u0127awdex.", "Dejjem bqajtu qrib i\u010b-\u010bittadin u \u0127aristu l-b\u017connijiet tieg\u0127u.", "Jien dejjem emmint li l-umilt\u00e0 m'g\u0127adha qatt titwarrab mill-politika.", "Il-vera premju g\u0127al min jo\u0127ro\u0121 g\u0127all-\u0127ajja pubblika hija dik il-'Grazzi' li jg\u0127idlek min hu l-aktar batut fis-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na.", "Ninsab konvint li intom it-tnejn, b\u0127alma g\u0127amlu ta' qabilkom, ser tg\u0127o\u017c\u017cu dan ilpremju - u li ser ikun ta' motivazzjoni g\u0127alikom biex tkomplu ttejbu il-\u0127ajja ta' \u0127utna l-G\u0127awdxin.", "Kif \u0121a ssemma, 222 Sena ilu, Saverio Cassar, Ar\u010bipriet tal-Katidral, \u0127are\u0121 rebbie\u0127 fuq il-forzi Fran\u010bi\u017ci.", "G\u0127awdex kien me\u0127lus, l-Ingli\u017ci rrikonoxxew x'kien g\u0127amel l-Ar\u010bipriet Cassar g\u0127all-g\u017cira G\u0127awdxija, g\u0127alkemm imbag\u0127ad iktar tard, lg\u0127eluq ta' \u0127ajtu ma tantx kien wie\u0127ed feli\u010bi.", "Kien \u0121ust u mist\u0127oqq, li dan il-persuna\u0121\u0121 beda ji\u0121i mfakkar mill-2005 'l hawn, fl-istess waqt meta beda ji\u0121i mfakkar \"Jum G\u0127awdex\".", "Jiena nirringrazzja b'mod partikolari li\u010b-Centro Gozitano, ir-Re\u0121jun t'G\u0127awdex, u l-Ministru g\u0127allG\u0127awdex li jtellg\u0127u din il-kommemorazzjoni kull sena.", "Ilkoll nafu kemm dawn huma \u017cminijiet diffi\u010bli u kemm l-imxija tal-COVD biddlet bosta xejriet minn \u0127ajjitna.", "Imma xorta sibt kull mezz, b'rispett lejn irregolamenti tal-awtoritajiet tas-sa\u0127\u0127a biex din i\u010b-\u010berimonja ma n\u0127assruhiex.", "Wie\u0127ed mill-impatti immedjati ta' din il-pandemija, kien propju t-tnaqqis, jew inkella tibdil, f'avvenimenti li jg\u0127aqqdu lill-komunit\u00e0.", "Nifra\u0127 g\u0127aldaqstant lill-organizzaturi talli ma qatg\u0127ux qalbhom u \u0127ejjew ilpreparamenti kollha, kif jitolbu r-regolamenti tas-Sa\u0127\u0127a.", "Huwa dejjem gost u pja\u010bir tieg\u0127i ni\u0121i G\u0127awdex jew inkella niltaqa' malG\u0127awdxin.", "Dawn l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at kelli l-opportunit\u00e0 n\u017comm kuntatti ma' bosta minnkom, bosta G\u0127awdxin, li g\u0127o\u0121obhom iwassluli l-messa\u0121\u0121i tag\u0127hom.", "Smajt kif i\u010b-\u010birkostanzi pre\u017centi kellhom effett fuq l-oqsma kummer\u010bjali u so\u010bjali, u fuq kollox fuq il-\u0127ajja ta\u010b-\u010bittadin u l-familji tag\u0127hom.", "Rajt kif, b\u0127al dejjem, l-ispirtu G\u0127awdxi jibqa' dejjem wie\u0127ed kumbattiv u jara dejjem il-po\u017cittivit\u00e0 fl-isfidi.", "Naf ukoll kemm hemm sens ta' in\u010bertezza fuq il-\u0121ejjieni hekk kif l-ivvja\u0121\u0121ar kwa\u017ci waqaf g\u0127alkollox.", "Qed nirreferi g\u0127all-ivvja\u0121\u0121ar tat-turisti.", "Dan kollu ovvjament kellu impatt dirett u indirett tista' tg\u0127id fuq kull qasam u kull livell.", "L-element komuni li jg\u0127aqqad dawn l-isfidi hija r-rieda li ting\u0127eleb din lin\u010bertezza.", "Hemm b\u017conn li lkoll na\u0127dmu lejn g\u0127an wie\u0127ed, inkomplu nsibu soluzzjonijiet flimkien mibnija fuq id-diversifikazzjoni, il-flessibbilit\u00e0 u linnovazzjoni.", "Fuq kollox m'g\u0127andniex nitilfu t-tama li ma ndumux ma ni\u0121u lura g\u0127an-normal.", "B'xorti tajba, l-ispinta li ng\u0127atat lit-turi\u017cmu intern, voldieri dak ta' bejn Malta u G\u0127awdex, taffa xi ftit jew wisq minn dan l-impatt.", "Is-sbu\u0127ija naturali ta' din il-g\u017cira \u0121ibdet eluf ta' Maltin li flok ivvja\u0121\u0121aw lil hinn minn xtutna g\u0127o\u0121obhom iqattg\u0127u xi btajjel qosra hawnhekk \u0121ewwa G\u0127awdex.", "U dan i\u0121ibni g\u0127all-punt li nixtieq insemmi u li nsemmi ta' sikwit fil-kuntest nazzjonali, u ser nis\u0127aq fuqu, hawnhekk, f'G\u0127awdex ukoll, b'mod partikolari min\u0127abba l-\u0121miel naturali ta' din il-g\u017cira.", "Qed nitkellem dwar il-\u0127arsien tal-ambjent naturali.", "Sabi\u0127 l-i\u017cvilupp - u tajjeb li nkomplu ni\u0121\u0121eddu.", "I\u017cda dan m'g\u0127andux ji\u0121i g\u0127ad-detriment tal-ambjent naturali, karatteristiku tant ta' din il-g\u017cira ta' G\u0127awdex.", "Hemm b\u017conn, dan g\u0127adni kif g\u0127idtu ri\u010benti wkoll u ner\u0121a' nirrepetih, li jinstab bilan\u010b sostenibbli bejn bini u pro\u0121etti ta' kostruzzjoni li huma \u0121odda u \u0127arsien tal-ambjent, li wara kollox g\u0127andna dmir u dover li nipprote\u0121uh, g\u0127alina u g\u0127al min \u0121ej warajna.", "Dan jekk verament nirrispettaw u n\u0127obbu l-g\u017cira ta' G\u0127awdex.", "Ma ninsewx kemm l-ambjent naturali huwa essenzjali mhux biss biex ji\u0121u ippreservati l-attrazzjonijiet li nsibu \u0121ewwa G\u0127awdex, i\u017cda wkoll g\u0127as-sa\u0127\u0127a fi\u017cika u s-sa\u0127\u0127a mentali tal-G\u0127awdxin stess.", "Issa, iktar minn qatt qabel, qed immissu b'idejna realt\u00e0 fejn l-ispazji miftu\u0127a u lambjent naturali huma b\u017connju\u017ci.", "Nappella g\u0127alhekk biex ting\u0127ata iktar attenzjoni lil dawn il-kunsiderazzjonijiet meta ni\u0121u biex nie\u0127du dan it-tip ta' de\u010bi\u017cjonijiet.", "Irridu nkomplu nikbru u ni\u0121\u0121eddu, per\u00f2 dan irid isir b'sens ta' moderazzjoni.", "Punt ie\u0127or li nixtieq nitkellem dwaru hawnhekk huwa l-impatt li qed ikollha lpandemija fuq dawk li jinsabu f'kundizzjoni ta' vulnerabilit\u00e0, hawnhekk f'G\u0127awdex.", "Naf li di\u0121\u00e0 hawn numru ta' entitajiet governattivi, reli\u0121ju\u017ci u o\u0127rajn volontarji li di\u0121\u00e0 qeg\u0127din i\u0127arsu lejn dan l-aspett u jag\u0127tu l-g\u0127ajnuna f'diversi forom.", "G\u0127alhekk inrodd \u0127ajr lil dawk kollha involuti f' din il-\u0127idma u n\u0127e\u0121\u0121i\u0121hom ikomplu jindirizzaw il-\u0127ti\u0121ijiet ta' din il-kategorija ta' \u010bittadini.", "Dan ma jg\u0127oddx biss mil-lat ta' sa\u0127\u0127a medika jew fi\u017cika, is-sitwazzjoni finanzjarja ta' w\u0127ud mill-familji i\u017cda wkoll il-\u0127arsien tas-sa\u0127\u0127a mentali li g\u0127adna ma drajniex nag\u0127tuha l-attenzjoni li jixirqilha.", "Min kien di\u0121\u00e0 wa\u0127du, dg\u0127ajjef u mitluf qabel il-pandemija kompla \u0127a tisbita dawn l-a\u0127\u0127ar xhur, u g\u0127alhekk g\u0127andu b\u017conn l-attenzjoni tag\u0127na u tag\u0127kom.", "Ejjew nag\u0127mlu l-g\u0127almu tag\u0127na biex \u0127add ma jibqa' l-art u no\u0127or\u0121u lkoll kemm a\u0127na minn din il-fa\u017ci kerha, no\u0127or\u0121u minnha b'sa\u0127\u0127itna u mag\u0127qudin.", "Dan huwa konformi wkoll mal-messa\u0121\u0121 li g\u0127adu kemm ta l-Isqof fil-quddiesa li g\u0127adu kemm qaddes u fl-istess \u0127in ikun riflessjoni ta' dak li qeg\u0127din ni\u010b\u010belebraw illum.", "Ni\u010b\u010belebraw \u0120ie\u0127 G\u0127awdex, xi jfisser G\u0127awdex, xi tfisser li tkun G\u0127awdxi.", "Li tkun G\u0127awdxi jfisser li inti dejjem \u0127siebek, li inti tag\u0127mel li jkun hemm b\u017conn u fl-istess \u0127in ukoll tag\u0127mel minn kollox biex tara li \u0127add ma jibqa' lura.", "U g\u0127alhekk nixtiqilkom ilkoll kull hena u kull barka, u fuq kollox nixtiqilkom issa\u0127\u0127a.", "Grazzi \u0127afna."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2020-10-28-Jum-Ghawdex-Ottubru-2020-A4_BV.pdf"}
{"text": ["Diskors mill-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella, President tar-Repubblika ta' Malta fl-okka\u017cjoni tal-Premju Anzjanit\u00e0 Attiva 2020 MU\u017bA, Ber\u0121a ta' Aragona, il-Belt Valletta 30 ta' Ottubru 2020 L-ewwel nett, il-lejla t-tajba lil kul\u0127add u nirringrazzjakom illi stedintuni, lili u lil Miriam, biex inkunu hawnhekk mag\u0127kom g\u0127al din i\u010b-\u010berimonja tant sabi\u0127a u sinifikattiva.", "Per\u00f2 rrid qabelxejn nibda billi nsellem ovvjament lill-Onorevoli Silvio Parnis, insellem lil kull min qieg\u0127ed hawnhekk, il-Profs.", "Borg, Dr Degabriele u Dr Vella u fuq kollox l-organizzaturi ta' dan il-premju li b\u0127alma semma l-Onorevoli Parnis ilu jsir u wie\u0127ed jittama li dan ikompli jsir minn sena g\u0127all-o\u0127ra.", "Irrid ukoll nirringrazzja lill-Bord tal-G\u0127a\u017cla li di\u0121\u00e0 smajniehom jag\u0127tu l-opinjonijiet tag\u0127hom, spe\u010bjalment il-Profs.", "Borg li spjega kif issir l-g\u0127a\u017cla u nifhem li \u0127afna drabi probabbilment ma tkunx g\u0127a\u017cla fa\u010bli imma wie\u0127ed b'xi mod irid jie\u0127u de\u010bi\u017cjoni u jag\u0127\u017cel min ikun ir-rebbie\u0127.", "Irrid ukoll insellem lill-anzjani kollha, li wara kollox qeg\u0127din hawnhekk biex a\u0127na ni\u010b\u010belebraw l-anzjanit\u00e0, ni\u010b\u010belebraw l-anzjani li g\u0127adhom igawdu sa\u0127\u0127ithom, li g\u0127adhom igawdu l-fakultajiet mentali tag\u0127hom u li g\u0127adhom 1", "jag\u0127tu e\u017cempju lil \u0127addie\u0127or kif jg\u0127ixu l-\u0127ajja ladarba l-\u0127allieq ikun g\u0127o\u0121bu j\u017commhom f'sa\u0127\u0127ithom.", "Irrid ukoll, bla dubju ta' xejn, insellem lil dawk l-anzjani kollha li \u0127allewna u nag\u0127mel enfasi ovvjament fuq dawk tal-COVID, per\u00f2 ma ninsewx illi \u0127afna anzjani matul dal-perjodu \u0127allewna g\u0127al \u0127afna kaw\u017ci o\u0127ra u nista' ng\u0127id illi kull anzjan li jitlaq ovvjament i\u0127alli l-vojt u j\u0127alli l-pwieni fil-familja tieg\u0127u.", "Minn hawnhekk irrid insellem u nag\u0127ti l-g\u0127omor lil dawk kollha illi tilfu lil xi \u0127add g\u0127a\u017ci\u017c anzjan tag\u0127hom.", "Imbag\u0127ad fuq kollox nifra\u0127 ukoll lin-nominati kollha li kienu nnominati g\u0127al dawn il-premjijiet li kien hawn hawnhekk, g\u0127aliex kif dejjem ng\u0127idu, mhux importanti biss li tirba\u0127 imma anki l-fatt li tkun mag\u0127\u017cul biex ti\u0121i kkunsidrat hija di\u0121\u00e0 xi \u0127a\u0121a illi jkun hemm bilfors xi \u0127a\u0121a li \u0121\u0121ieg\u0127el lil xi \u0127add jinnominak u jpo\u0121\u0121i ismek 'il quddiem.", "Ovvjament imbag\u0127ad nifra\u0127 \u0127afna lir-rebbie\u0127a g\u0127aliex, b\u0127alma rajna anki mir-reazzjonijiet ta' min reba\u0127, hija xi \u0127a\u0121a sabi\u0127a li wie\u0127ed ji\u0121i rikonoxxut u ji\u0121i mag\u0127\u017cul g\u0127al dawn il-premjijiet differenti illi tkellimna fuqhom.", "U g\u0127alhekk ma nistax ma ng\u0127idx kemm hu verament pja\u010bir g\u0127alija li qeg\u0127din hawnhekk illum.", "Kif semma is-Segretarju Parlamentari, ir-restrizzjonijiet marbuta mal-COVID setg\u0127u b'xi mod qatg\u0127u qalb lil min jorganizza per\u00f2, kif qeg\u0127din naraw, qeg\u0127din hawnhekk f'\u010birkostanzi mhux tas-soltu, qeg\u0127din numru limitat \u0127afna biex insegwu l-pariri tal-awtoritajiet tas-sa\u0127\u0127a per\u00f2 fl-istess \u0127in, imbag\u0127ad bit-teknolo\u0121ija, qeg\u0127din nittra\u017cmettu dan kollu g\u0127al kull min irid jarana u anki nag\u0127mlu kuntatt ma' min kien hemm b\u017conn li nag\u0127mlu kuntatt mieg\u0127u.", "Per\u00f2 dan huwa prova ta' kemm hemm rieda soda li dal-premjijiet jibqg\u0127u jing\u0127ataw xorta u bix-xieraq g\u0127aliex dawn in-nies kollha li \u0121ew innominati u li \u0127adu l-premjijiet u\u0127ud minnhom, huma nies li kien jixirqilhom li ji\u0121u rikonoxxuti u bir-rikonoxximent li wie\u0127ed qed jag\u0127tihom qieg\u0127ed ja\u0121evolahom, qieg\u0127ed jag\u0127mlilhom il-kura\u0121\u0121 \u0127alli kemm huma u kemm o\u0127rajn jipprovaw jag\u0127mlu dak li g\u0127amlu huma.", "M'hemmx g\u0127alfejn wie\u0127ed jirrepeti l-fatt illi l-anzjanit\u00e0 attiva hija tassew xi \u0127a\u0121a g\u0127al qalb kul\u0127add.", "Kul\u0127add jie\u0127u pja\u010bir jara anzjan jikber fl-et\u00e0 per\u00f2 jibqa' b'sa\u0127\u0127tu, jibqa' mentalment attiv u anki jbati mill-inqas kemm jista' jkun kundizzjonijiet li \u0121\u0121ib mag\u0127ha x-xju\u0127ija.", "Dan mhux biss g\u0127ax nag\u0127mel parti minn din il-kategorija tas-so\u010bjet\u00e0 jien, imma g\u0127ax, kif semmejt dakinhar stess li n\u0127tart President, huwa su\u0121\u0121ett li nixtieq li ji\u0121i diskuss aktar spiss, spe\u010bjalment fejn tid\u0127ol is-solitudni fost l-anzjani.", "Jiena kien wie\u0127ed mill-ewwel affarijiet li tkellimt fuqu fejn tkellimt mhux biss fuq is-solitudni imma l-i\u017colament, apparti mill-mard tal-COVID, li jistg\u0127u ji\u0121u su\u0121\u0121etti g\u0127alih \u010bertu anzjani li 3", "sfortunatament, u rrid ng\u0127id hawnhekk, \u0121ieli ji\u0121u abbandunati mit-tfal tag\u0127hom u tarahom illi jkunu fid-djar tal-anzjani jg\u0127addu \u0121ranet u \u0121img\u0127at bil-pwieni illi mhux qed ikun hemm min imur jarahom.", "U qed nibda fuq dan il-punt negattiv g\u0127ax din hija ferita kbira li f'pajji\u017c \u017cg\u0127ir b\u0127al tag\u0127na m'g\u0127andhiex tkun.", "Fejn hemm pajji\u017ci kbar, fejn forsi sku\u017ca tad-distanzi u sku\u017ca ta' min qieg\u0127ed f'pajji\u017c ie\u0127or, mod, imma f'din in-naqra ta' qoxra, f'din in-naqra ta' \u0127olqa ma jistax ikollna iktar u mhux sew li jkollna anzjani illi jgergru mat-tobba, mag\u0127na meta kont g\u0127adni nipprattika, jg\u0127idulek \"Uliedi ma ji\u0121ux jarawni\".", "Din hija xi \u0127a\u0121a ta' w\u0121ig\u0127 u qed insemmiha \u0127alli kemm jista' jkun in\u0121ibu kuxjenza fuqha u forsi min qieg\u0127ed 'il bog\u0127od mill-\u0121enituri tieg\u0127u jew inkella mill-qraba tieg\u0127u, i\u0127oss li din wara kollox m'g\u0127andhiex tkun.", "Ukoll, din il-pandemija, li mhix se t\u0127allina ng\u0127ixu n-normalit\u00e0 li konna nafu qabel, mill-inqas sa ftit xhur o\u0127ra \u017cgur, urietna bi\u010b-\u010bar kemm hi kiefra s-solitudni.", "Din laqtet lil kul\u0127add.", "U kif qal l-Onorevoli Parnis, il-fatt li inti tkun qieg\u0127ed f'dar tal-anzjani jew fir-residenza tieg\u0127ek, li inti ma tistax tag\u0127mel kuntatt mal-qraba tieg\u0127ek, man-neputijiet tieg\u0127ek hija xi \u0127a\u0121a li hija tant ta' w\u0121ig\u0127 u li kellha u g\u0127andha \u0127afna effetti negattivi fuq is-sa\u0127\u0127a mentali tal-anzjani.", "G\u0127aliex wara kollox nafu, u se nitkellem anki mill-esperjenza, li", "meta tikber fil-\u0127ajja ma jibqag\u0127lek xejn \u0127lief il-familja u li tistenna li dak l-affett, dak il-kuntatt mal-familja tieg\u0127ek jibqa' hemmhekk u tibqa' tgawdih.", "Per\u00f2 meta, kif rajna, sibna fost l-anzjani tag\u0127na, kemm min qieg\u0127ed fir-residenzi u kemm min qieg\u0127ed fid-djar privati, min baqa' mag\u0127luq min\u0127abba l-kwarantina jew inkella mi\u017cmum \u0121ewwa g\u0127ax vulnerabbli u qag\u0127ad attent, u, b\u0127alma t-tobba jafu daqsi, kien hemm min anki da\u0127al f'tant ossessjoni li qed jib\u017ca' li lanqas irid jo\u0127ro\u0121 minkejja li kienu jg\u0127idulu \"Isma' mur ag\u0127mel \u0121iex passi, mur sal-\u0127anut tal-qrib\" jew hekk, imma baqg\u0127u hemm \u0121ew mag\u0127luqin u g\u0127addew minn martirju kbir.", "Dawn l-anzjani li sabu ru\u0127hom wa\u0127edhom, u li kienu maqtug\u0127in mill-pre\u017cenza ta' dawk kollha li b'xi mod jew b'ie\u0127or kienu j\u017commulhom kumpanija.", "U hawnhekk irrid insellem lil dawk kollha li ja\u0127dmu fid-djar tal-anzjani, il-helpers kollha illi taw xhieda ta' kif ikun id-dedikazzjoni g\u0127ax-xog\u0127ol tag\u0127hom spe\u010bjalment fl-ewwel xhur meta rajna lil dawn il-helpers li dde\u010biedew li jorqdu \u0121ewwa d-djar tal-anzjani, jibqg\u0127u mag\u0127hom, ma jmorrux id-dar \u0127alli jkunu jistg\u0127u ma jda\u0127\u0127lux \u010bans ta' tni\u0121\u0121is jew infezzjoni \u0121ewwa l-home.", "Hemm min jg\u0127idli forsi xorta ma rnexxiex.", "Veru, kien hemm \u017cmien fejn kien hemm problemi, illi g\u0127all-grazzja t'Alla wie\u0127ed jista' jg\u0127id issa li huma kkontrollati.", "Mhux imne\u0127\u0127ija g\u0127alkollox, imma kkontrollati.", "Fejn kien hemm \u017cmien illi min\u0127abba li dan il-virus huwa \u0121did u ftit li xejn wie\u0127ed kien jaf fuqu, allura 5", "wie\u0127ed kellu jiffa\u010b\u010bja dawk il-kumplikazzjonijiet li tfa\u010b\u010baw u jag\u0127mel dak li jista'.", "Per\u00f2 hawnhekk ma nistax ma nsellimx lil dawn il-carers u ovvjament in-nurses u t-tobba illi kif g\u0127idt anki f'dikjarazzjonijiet li g\u0127amilt, kontinwament qeg\u0127din fil-periklu, i\u0127arsu lejn min qed jippruvaw ma j\u0127alluhx f'\u0127alq il-mewt u ji\u0121bduh lura, u fl-istess \u0127in qeg\u0127din jipperikolaw sa\u0127\u0127ithom huma.", "U waqt li qeg\u0127din nitkellmu fuq l-anzjani ma nistg\u0127ux ma nsemmux lil dawn il-frontliners u nirringrazzjawhom ta' dak kollu li g\u0127amlu u g\u0127adhom qeg\u0127din jag\u0127mlu.", "Jiena n\u0127oss li dawn il-premjijiet li ng\u0127ataw, ing\u0127ataw f'mument f'waqtu \u0127afna, fejn a\u0127na qed inroddu \u0127ajr lill-anzjani u l-\u0127idma tag\u0127hom fit-tis\u0127i\u0127 tal-\u0121id komuni.", "Kif qed ng\u0127id, din forsi tag\u0127mel daqsxejn balzmu fuq it-tbatijiet u fuq id-dwejjaq u s-solitudni li l-anzjani g\u0127addew minnhom u nsellem lil kull min qed jarana, dawk li qeg\u0127din fid-djar tal-anzjani u dawk li huma anzjani illi m'hemmx dubju li qed i\u0127ossuhom iktar kuntenti li g\u0127all-inqas hemm spotlight fuqhom, hemm attenzjoni g\u0127alihom, g\u0127all-inqas f'dal-mument li qed nitkellmu u allura j\u0127ossuhom li huma utli u anki parti importanti \u0127afna mis-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na.", "L-oqsma tal-premjijiet li \u0121ew imqassma llejla huma riflessjoni tas-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na.", "Li persuna tikber fl-et\u00e0 hija grazzja li ma ting\u0127atax lil kul\u0127add.", "G\u0127aldaqstant, li ssir anzjan hu di\u0121\u00e0 premju minnu nnifsu.", "B'dan il-\u0127sieb, 6", "persuna li ssir anzjana ma tiqafx tag\u0127mel parti mill-komunit\u00e0, tibqa' parti s\u0127i\u0127a u parti importanti, u m'g\u0127andhiex t\u0127ossha li g\u0127andha tieqaf tag\u0127ti kontribut b'mod", "laqatni", "il-Premju", "tal-Kooperazzjoni", "Inter\u0121enerazzjonali g\u0127aliex nemmen illi l-anzjani tag\u0127na mhux talli m'g\u0127andhomx ikunu mwarrbin, talli g\u0127andhom ji\u0121u utilizzati \u0127afna biex jg\u0127addu kemm l-g\u0127erf, kemm l-esperjenza, kemm it-twissijiet tag\u0127hom u dak kollu li jafu lill-\u0121enerazzjonijiet i\u017c-\u017cg\u0127ar.", "G\u0127aliex b'hekk biss \u0127afna mill-g\u0127erf u \u0127afna mill-kultura tal-pajji\u017c jista' jg\u0127addi minn \u0121enerazzjoni g\u0127all-o\u0127ra.", "Jiena nemmen li so\u010bjet\u00e0 li ma twe\u0121\u0121a\u0127x lill-anzjani, hija tassew wa\u0127da fqira.", "Ma ninsewx li l-anzjani tal-lum kienu \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tal-passat mhux daqstant 'il bog\u0127od.", "Huma l-istess nies li \u0127addnu u li eventwalment g\u0127addew il-valuri ta' missirijiethom lit-tfal u n-neputijiet tag\u0127hom tul is-snin.", "Huma l-anzjani tal-lum li fi \u017cmienhom g\u0127enu jkomplu jsawru l-identit\u00e0 ta' pajji\u017cna.", "Bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127hom a\u0127na lkoll ninsabu hawn, ingawdu frott \u0127idmiethom.", "\u0126afna drabi, sfortunatament, inqisu l-anzjani, spe\u010bjalment in-nanniet b\u0127ala sempli\u010bi \"baby sitters\".", "Filwaqt li dan huwa kontribut siewi \u0127afna lejn il-familja u s-so\u010bjet\u00e0, u naf bi\u010b-\u010bert li hu rwol li \u0127afna minna u\u017caw u anki jkunu \u0127erqana li jwettqu, nemmen ukoll li l-anzjani huma \u0127afna aktar minn hekk.", "Jien ukoll fi tfuliti qattajt \u0127afna \u0127in man-nanniet, nista' ng\u0127id li trabbejt g\u0127and in-nanniet, u", "g\u0127adni ng\u0127o\u017c\u017c \u0127afna dawk il-memorji u dawk i\u010b-\u010birkostanzi kollha li gawdejt man-nanniet tieg\u0127i.", "L-anzjani huma l-aqwa esperti li qatt jista' jkollu pajji\u017cna, kemm jekk hux mg\u0127allmin f'xi seng\u0127a partikolari, professjoni jew vokazzjoni.", "U huma wkoll i\u010b-\u010bavetta sabiex \u0127afna mill-g\u0127arfien ma jispi\u010b\u010bax mag\u0127hom i\u017cda jkompli ji\u0121i mg\u0127allem lill-\u0121enerazzjonijiet i\u017c-\u017cg\u0127ar.", "Dan jista' jsir kemm b'mod formali fuq il-postijiet tax-xog\u0127ol, forsi anki f'workshops organizzati, u kemm b'mod informali bis-sa\u0127\u0127a tal-volontarjat.", "U hawnhekk jien nappella illi l-Kunsilli Lokali jistg\u0127u jie\u0127du ideat minn dawn u anki jipprovdu l-postijiet fejn jista' jkun hemm dan it-tip ta' tlaqqig\u0127 bejn anzjani attivi li g\u0127andhom x'jag\u0127tu lis-so\u010bjet\u00e0, li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tag\u0127na, u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 li jkunu interessati li ju\u017cufruwixxu mill-esperjenza u dan il-fonti kbir ta' g\u0127erf u esperjenza.", "Il-benefi\u010b\u010bji ta' dan huma \u0127afna, m'hemmx g\u0127alfejn noqog\u0127du nispjegaw.", "L-anzjan li jibqa' attiv, jibqa' j\u0127ossu b'sa\u0127\u0127tu fuq livell fi\u017ciku u psikolo\u0121iku.", "U dan jo\u0127ro\u0121 anki mill-esperjenza medika fejn hemm anzjan illi jintefa' f'home, \u0127afna drabi, u ma jkollux fi\u017cjoterapija jew inkella ma jg\u0127allmuhx u ma jg\u0127idulux kif jag\u0127mel \u010bertu xog\u0127ol \u0127a jedha, tispi\u010b\u010ba tarah illi fi tliet xhur, jibda jintefag\u0127lek fuq is-sufan bilqieg\u0127da fil-kuritur, jong\u0127os, ma jag\u0127mel xejn, u jibda j\u0127ossu li mhuwiex utli.", "Huwa importanti li fid-djar tal-anzjani jkun hemm l-occupational therapy, ikun hemm il-mod kif dawn jinvolvuhom, mhux biss 8", "f'e\u017cer\u010bizzji fi\u017ci\u010bi biex anki j\u017commu sa\u0127\u0127ithom imma fl-istess \u0127in i\u017commuhom attivi biex jag\u0127mlu xi \u0127a\u0121a \u0127alli j\u017commu mo\u0127\u0127hom g\u0127addej.", "U nafu li \u0127afna drabi, l-iktar bi\u017ca' u l-iktar o\u0121\u0121ett li nib\u017cg\u0127u minnu llum huwa d-dimensja, huwa n-nuqqas tal-fakultajiet tal-mo\u0127\u0127 u allura wie\u0127ed jipprova kemm jista' jkun li j\u0121eg\u0127elhom lill-anzjani j\u0121eddu l-fakultajiet mentali tag\u0127hom anki b'affarijiet sempli\u010bi b\u0127al jigsaw puzzles u affarijiet b\u0127al dawn u e\u017cer\u010bizzji jew tinvolvihom biex jag\u0127mlu hobbies \u0127alli kemm jista' jkun jibqg\u0127u attivi.", "Kif qed ng\u0127id, il-benefi\u010b\u010bji ta' dawn huma \u0127afna, ma jfissirx li kul\u0127add jintlaqat l-istess.", "Ovvjament kul\u0127add jirrispondi bil-mod tieg\u0127u, per\u00f2 anzjan li jibqa' attiv, jibqa' j\u0127ossu b'sa\u0127\u0127tu anki mil-lat mentali u psikolo\u0121iku.", "Dawk li jibqg\u0127u ja\u0127dmu ma jsirux finanzjarjament dipendenti, spe\u010bjalment fejn il-pensjoni tag\u0127mel restrizzjonijiet fuq il-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja li jg\u0127ixu l-anzjani rtirati.", "U ovvjament mhux kul\u0127add ikollu dik is-sa\u0127\u0127a li jkompli ja\u0127dem.", "Meta ng\u0127idu anzjan attiv ma jfissirx li tibqa' kapa\u010bi tmur fil-barriera u taqta' l-\u0121ebel, imma tkun kapa\u010bi li g\u0127all-inqas tie\u0127u \u0127sieb ru\u0127ek.", "Fl-istess \u0127in, imma, dawk li kapa\u010bi anki j\u017commu xi job, part-time job jew xi \u0127a\u0121a, ma jag\u0127milx \u0127a\u017cin illi wie\u0127ed jara li jkun qieg\u0127ed anki jkollu s-sodisfazzjon li jg\u0127in lilu nnifsu finanzjarjament biex anki j\u017cid mal-pensjoni li jkollu.", "Ovvjament imbag\u0127ad hemm il-qasam tal-volontarjat, li \u0127afna anzjani n\u0127e\u0121\u0121uhom li jekk kemm-il darba jkunu g\u0127adhom f'sa\u0127\u0127ithom, jistg\u0127u jie\u0127du 9", "parti f'dan is-settur tal-volontarjat li f'pajji\u017cna hu wie\u0127ed kbir u b'sa\u0127\u0127tu.", "U l-anzjan b'daqshekk mhux talli jibqa' indipendenti, i\u017cda wkoll isir ta' g\u0127ajnuna lil \u0127addie\u0127or.", "U jibqa' produttiv.", "B\u0127alma rajna anki f'xi w\u0127ud minn dawn li kellna nominati llejla.", "Napprezza ferm g\u0127alhekk kull inizjattiva sabiex l-anzjani tag\u0127na jkunu jistg\u0127u jibqg\u0127u jag\u0127tu kontribut s\u0127i\u0127 fis-so\u010bjet\u00e0.", "E\u017cempju ta' dan huma \u010b-\u010bentri tal-anzjanit\u00e0 attiva fl-ir\u0127ula tag\u0127na.", "Nemmen ukoll li hemm b\u017conn ta' aktar kuxjenza fost il-poplu fuq dan.", "Veru li llum il-\u0127ajja hija mg\u0127a\u0121\u0121la, veru li kul\u0127add g\u0127andu l-\u0127inijiet tax-xog\u0127ol tieg\u0127u esti\u017ci kemm jista' jkun, per\u00f2 l-kuxjenza dwar ir-rispett lejn l-anzjani, u anki kif nistg\u0127u n\u017commu lill-anzjani tag\u0127na attivi u integrati fis-so\u010bjet\u00e0 huma importanti \u0127afna.", "U nemmen li dan irid jibda ji\u0121i mg\u0127allem u ji\u0121i ppritkat li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tag\u0127na, lit-tfal tag\u0127na mill-iskejjel g\u0127aliex minn hemmhekk jid\u0127lu l-ideat, li jsiru minquxin f'mo\u0127\u0127 it-tfal li mbag\u0127ad i\u0121orruhom mag\u0127hom meta jikbru.", "Jien nemmen li g\u0127andu jkollna qafas politiku li huwa tajjeb biex dan ise\u0127\u0127, per\u00f2 jiena nemmen li b\u0127alissa ma na\u0127sibx li qieg\u0127ed isir bi\u017c\u017cejjed.", "Hemm b\u017conn ta' bidla so\u010bjokulturali li tag\u0127raf u t\u0127obb iktar u ta\u010b\u010betta iktar il-kun\u010bett ta' anzjanit\u00e0 attiva.", "Jiena nag\u0127laq billi nawgura mill-\u0121did lil dawk kollha li \u0121ew innominati, kif ukoll il-mijiet ta' anzjani f'pajji\u017cna li ta' kuljum, bil-mod tag\u0127hom, jag\u0127tu kontribut kif jistg\u0127u.", "Intom kollha rebbie\u0127a u f'isem il-poplu Malti nirringrazzjakom ta' dak kollu li wettaqtu u li g\u0127ad trid twettqu g\u0127all-\u0121id ta' pajji\u017cna.", "Nirringrazzjakom."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2020-10-30-Premju-Anzjanita-Attiva_FIN.pdf"}
{"text": ["Diskors \u2013 Serata L-Akkademja tal-Malti 4 ta' Di\u010bembru 2020", "Il-lejla t-tajba lil kul\u0127add,", "L-ewwel nett, nag\u0127tikom mer\u0127ba fil-Palazz ta' Sant'Anton g\u0127al din is-serata fejn qeg\u0127din fil-fatt ni\u010b\u010belebraw l-Ilsien Malti.", "Nixtieq nibda, l-ewwel nett, billi nifra\u0127 lis-Sinjura Brockdorff g\u0127al dak li akkwistat matul \u0127ajjitha b\u0127ala fama, b\u0127ala kapa\u010bit\u00e0 u qed naraw ka\u017c ie\u0127or fejn dak li jkun, bix-xog\u0127ol tieg\u0127u, jirba\u0127 ir-rispett u jirba\u0127 anki lunuri li jkunu jixirqulu.", "F'dal-ka\u017c huwa importanti g\u0127aliex qed nitkellmu fuq xi \u0127add illi dak li g\u0127amel kien kontribut g\u0127al-lingwa Maltija.", "Kontribut g\u0127al dak li jiena nemmen li hija wa\u0127da mill-iktar pilastri sodi tas-sovranit\u00e0 tag\u0127na, ta' dak li jag\u0127milna Maltin.", "U g\u0127alhekk, filwaqt li nifra\u0127 lis-Sinjura Brockdorff u anki lil dawk kollha li jkunu \u0127admu mag\u0127ha u kif smajna wkoll dawk li jikkooperaw u ja\u0127dmu flimkien, nixtieq ukoll nifra\u0127 g\u0127al darb'o\u0127ra anki lill-Akkademja talMalti li ta' kull sena b\u0127al dan i\u017c-\u017cmien tag\u0127raf tirrikonoxxi l-kontribut ta' wie\u0127ed minn fostna.", "U dan kif qed ng\u0127id illi dak li jkun g\u0127amel illi bil-pinna tieg\u0127u, kif semmitilna s-Sinjura Brockdorff, \u0127a ng\u0127id hekk, kwa\u017ci minn \u0121o darha, maqtug\u0127a, spiss ukoll b'g\u0127emilhom, imma iktar bil-pinna, jag\u0127rfu jseddqu l-letteratura u l-g\u0127arfien tal-lingwa Maltija.", "B'dan il-\u0121est l-Akkademja tag\u0127raf il-valuri u l-impenn tal-\u0127idma.", "M'hemmx dubju li min jir\u010bievi unur b\u0127al dan tal-lejla \u017cgur li jkun qieg\u0127ed jag\u0127ti e\u017cempju lil \u0127addie\u0127or biex jit\u0127abat, biex i\u0127abrek, \u0127alli jimxi 'l quddiem u anki jkun rikonoxxut.", "Din id-darba l-Akkademja g\u0127arfet tag\u0127\u017cel, kif qeg\u0127din ng\u0127idu, lisSinjura Lina Brockdorff li tag\u0127ha g\u0127adna kemm smajna bijografija interessantissima.", "Is-Sinjura Brockdorff kelli l-opportunit\u00e0 niltaqa' mag\u0127ha ftit tax-xhur ilu f'wa\u0127da mil-laqg\u0127at ma' awturi tal-letteratura Maltija li kienet issir kull xahar qabel ma l-pandemija \u0127allietna mbeg\u0127din - fi\u017cikament g\u0127alkemm mhux fil-\u0127sieb u fl-impenn biex nib\u017cg\u0127u g\u0127al xulxin.", "Dakinhar skoprejt li din il-veterana tal-letteratura ta' pajji\u017cna, li hi fost dawk li ilha l-aktar tikteb, kemm pro\u017ca kif ukoll poe\u017cija, kitbet ammont", "konsiderevoli li jixhed g\u0127al \u0127ajja attiva u impenn s\u0127i\u0127 favur l-ilsien Malti.", "Tg\u0127arrfitli dwar \u0127idmietha fil-qasam tax-xandir u l-programmi li tellg\u0127et minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien - numru pjuttost imdaqqas ta'", "produzzjonijiet, kif smajna anki fl-intervisti li saru, inklu\u017c irradjudrammi li kitbet g\u0127ar-radju b\u0127alma smajna ftit tal-\u0127in ilu.", "B\u0127ala awtri\u010bi, Lina Brockdorff hija fost dawk il-ftit li l-istorja qasira g\u0127amluha wa\u0127da mill-isba\u0127 \u0121eneri fil-letteratura Maltija.", "Lina tintg\u0127araf mill-i\u010bken dettall li hi pittri\u010bi ta' ru\u0127 il-bniedem.", "Mhix irritrattista ta' karattri li ma je\u017cistux.", "Illejla, kif g\u0127idt, qeg\u0127din inroddu \u0127ajr lil mara li tat \u0127ajjitha g\u0127al-lingwa Maltija mhux biss bil-kitba, li nstemg\u0127et ukoll 'il bog\u0127od minn xtutna fl-Awstralja, i\u017cda wkoll bix-xandir tag\u0127ha.", "U fakkritni meta konna g\u0127adna \u017cg\u0127ar, il-Professur Aquilina, li kien i\u0127ajjarna konna studenti\u2026 niftakar darba wasalt fil-programm tieg\u0127u, poe\u017cija li kien \u0127e\u0121\u0121i\u0121ni biex naqraha hemmhekk, u kien qalli b\u0127alma kien qal lilha: \"Kompli ejja\", per\u00f2 darba biss mort.", "U niftakar konna r\u010bevejna \u0127las ta' nofs lira, dik il-\u0127abta, g\u0127all-kontribuzzjoni tal-programm.", "Affarijiet li forsi dawn qed jintesew imma ta' min wie\u0127ed\u2026 Kif qalet hi r-redifjuxin kien l-unika sfog li kien hemm u kien il-post fejn wie\u0127ed jisma' l-letteratura, jisma'", "l-qari tar-rumanzi u anki min jikkontribwixxi g\u0127all-qari tal-Malti.", "Dan kollu jorbot \u0127afna mal-impenn ta' din il-Presidenza li l-ilsien Malti jintu\u017ca tajjeb u ming\u0127ajr t\u0127assir g\u0127aliex ma' kull tixlifa mhux f'postha, ma' kull marka jew tebg\u0127a mhux mixtieqa nkunu qeg\u0127din in\u0127assru l3", "g\u0127elm per e\u010b\u010bellenza ta' dak li jag\u0127milna Maltin - ilsien pajji\u017cna.", "U ma niddejjaqx kull darba ner\u0121a' nirrepeti dak li g\u0127idt kemm-il darba.", "Din il-\u0121img\u0127a miet l-Ex President Fran\u010bi\u017c Giscard d'Estaing.", "U niftakar g\u0127al sena u tliet xhur konna niltaqg\u0127u pjuttost regolari meta konna qed infasslu l-kostituzzjoni tal-Ewropa, mill-pajji\u017ci kollha tal-Ewropa.", "Per\u00f2 wara dak ix-xog\u0127ol kollu, wara sena u tliet xhur, fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar meta qbilna fuq kollox u ffirmajna kull wie\u0127ed minna, \u0127are\u0121 biex jg\u0127idilna: \"Dan kollu se jintbag\u0127at lill-Akkademja Fran\u010bi\u017ca, l-Acad\u00e9mie Fran\u00e7aise, \u0127alli jkollhom il-libert\u00e0 li jbiddlu l-punte\u0121\u0121jatura, l-ispelling, il-fra\u017cijiet u jekk hemm b\u017conn il-kliem, basta ma jbiddlux is-sustanza\".", "Qed ng\u0127idu dan fis-sens illi wara dak ix-xog\u0127ol kollu, dawk il-politi\u010bi kollha, afdajna b'g\u0127ajnejna mag\u0127luqa f'idejn l-Akkademja Fran\u010bi\u017ca li", "tie\u0127u \u0127sieb il-lingwa Fran\u010bi\u017ca, l-ori\u0121inal kien bil-Fran\u010bi\u017c.", "U jiena qed nipprova nag\u0127mel din l-analo\u0121ija g\u0127aliex l-Akkademja tal-Malti, u hawnhekk anki rrid nirringrazzja lill-Akkademja tal-Malti g\u0127ax-xog\u0127ol li g\u0127amlet fil-Librerija Anton Buttigieg hawn \u0121ewwa l-Palazz, tat \u0127afna u \u0127afna kontribut f'dak li huwa, l-iktar mod, kif jinkiteb il-Malti, lortografija.", "Huwa fatt illi fil-kotba ppubblikati u anki fl-istampa", "ppubblikata, wie\u0127ed ma tantx jista' jsib wisq difetti \u0127lief l-g\u0127a\u017cla talkliem.", "Li jien qed inwe\u0121\u0121a' \u0127afna, \u0127afna, \u0127afna, li \u0127add mhu qieg\u0127ed jikkontrolla l-Malti mitkellem, spe\u010bjalment fuq ix-xandir.", "U qeg\u0127din nisimg\u0127u atro\u010bitajiet ta' kliem illi m'g\u0127andu x'jaqsam xejn mal-lingwa.", "M'iniex qed nirreferi g\u0127al-loan words, ng\u0127idulhom, dak li inti qed i\u0121\u0121ib b\u0127alma kien qed jag\u0127mel Vince issa, 4", "interessanti u\u017ca l-kliem li da\u0127al fil-lingwa tag\u0127na emails u webcam u dawn l-affarijiet kollha, dak m'hemmx alternattiva g\u0127alihom.", "Per\u00f2 meta g\u0127andna kliem li di\u0121\u00e0 je\u017cisti, kliem li di\u0121\u00e0 u\u017cat, kliem li jinftiehem minn kul\u0127add illi qed ji\u0121i mwarrab biex nu\u017caw xi \u0127a\u0121a differenti\u2026 kelli xi \u0127a\u0121a proprju llum, sin\u010berament, meta qeg\u0127din ng\u0127idu \"\u010bittadini pprivati\", \"\u010bittadini privati\" \u2013 apparti li l-ispelling kien \u0127a\u017cin, li kienet \"\u010bittadini privati\" u mhux \"ipprivati\" \u2013 flok ng\u0127idu \"\u010bittadini m\u010ba\u0127\u0127da\" \u2013 g\u0127aliex qed in\u0127allu dan ji\u0121ri.", "U mhux qed ng\u0127ollu le\u0127inna bi\u017c\u017cejjed, fl-opinjoni tieg\u0127i, biex inwaqqfu l-Malti li qed ji\u0121i mitkellem, spe\u010bjalment fuq il-midja tag\u0127na.", "Dan jien ng\u0127idu u ng\u0127idu b'commitment g\u0127ax in\u0127oss illi rridu nag\u0127mlu dan l-isforz jekk irridu nkomplu nsalvaw\u2026 g\u0127ax inutli nsalvaw il-Malti fil-kotba miktub tajjeb,", "b'punte\u0121\u0121jatura tajba u ortografija tajba, jekk kemm-il darba l-lingwa li nitkellmu sejra mill-\u0127a\u017cin g\u0127all-ag\u0127ar kuljum.", "Jiena aktar minn kollox nixtieq, f'din l-okka\u017cjoni, nag\u0127ti \u0121ie\u0127 lil Lina b\u0127ala e\u017cempju sabi\u0127, barra ta' kittieba, anki ta' anzjanit\u00e0 attiva, bla\u0127\u0127ar tliet pubblikazzjonijiet friski, friski li \u017cdiedu mal-kullana twila li \u0121\u0121ib isimha ftit tal-\u0121img\u0127at ilu.", "Nifhem aktar meta stqarret kemm-il darba li l-\u0127in prezzju\u017c u li mhux ta' min ja\u0127lih u li - din fil-fatt hi forsi l-aktar \u0127a\u0121a li tolqotni - qatt ma hu tard biex wie\u0127ed jibda jistudja.", "It-tag\u0127lim u l-g\u0127arfien jag\u0127tuk skop fil-\u0127ajja, u dan tistqarru u tixhdu s-Sinjura Brockdorff.", "istqarrija tlissnet minn fomm ta' g\u0127alliema i\u017cda siewi u li jg\u0127odd g\u0127al kull \u0121enerazzjoni.", "Fl-a\u0127\u0127ar u mhux l-anqas, lil Lina nixtieq nirrikonoxxiha g\u0127as-sehem s\u0127i\u0127 li tat, kif semmiet tajjeb hi, b\u0127ala President tal-G\u0127aqda Letterarja", "Maltija u hawn nixtieq nislet ukoll il-b\u017conn u l-\u0127tie\u0121a ta' aktar parte\u010bipazzjoni minn kull \u0121eneru, u mhux biss min-nisa, fil-\u0127ajja politika, fil-\u0127ajja so\u010bjali, kulturali u anki oqsma o\u0127ra ta' pajji\u017cna.", "Jiena nemmen bis-s\u0127i\u0127 li t-talent ma g\u0127andux \u0121eneru, il-\u0127ila mhix frott iddistinzjoni bejn is-sessi.", "Pajji\u017cna g\u0127andu \u0127afna talenti, u je\u0127tie\u0121 li jag\u0127mel u\u017cu minn kull talent li g\u0127andu, g\u0127aliex dan hu l-veru ri\u017cors tal-pajji\u017c li jrid, issa \u0127afna aktar minn qatt qabel, jixpruna u jnebba\u0127 u jdawwal it-triq lejn g\u0127arfien \u0121did ta' min a\u0127na u ta' dak kollu li jg\u0127aqqadna flimkien u ta' dak li jrid i\u017commna fil-futur biex inkomplu n\u017commu l-identit\u00e0 tag\u0127na.", "Nirringrazzjakom u nixtiqilkom il-lejla t-tajba.", "Grazzi \u0127afna."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2020-12-03-Lina-Brockdorff.-Diskors-REV-1_FIN.pdf"}
{"text": ["Diskors mill-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella, President ta' Malta, waqt isSerata Premju Nazzjonali \u0126addiem tas-Sena 2020 Dar il-Mediterran G\u0127all-Konferenzi 11 ta' Di\u010bembru 2020", "Onorevoli Ministru, Sinjura Abela, Sur Mario Cutajar, Segretarju Permanenti Ewlieni, Mistednin Distinti, Nibda billi l-ewwel u qabel kollox nifra\u0127 lil dawk kollha nominati g\u0127al dawn ilpremjijiet differenti li ttie\u0127du llejla.", "Il-fatt li tkun innominat g\u0127alija di\u0121\u00e0 jfisser li tkun spikkajt, li tkun \u0121bidt l-attenzjoni ta' xi \u0127add u xi \u0127add \u0127ass li g\u0127andu jimbottalek ismek \u2013 jimbotta ismek 'il quddiem \u0127alli ti\u0121i g\u0127all-attenzjoni tal\u0121urija.", "Hawnhekk ukoll nirringrazzja lill-\u0121urija li nemmen li tkun g\u0127arblet sew u kif spjegalna tajjeb is-Sur Portughese kif dawn in-nomini \u0121ew mg\u0127arbula u kif waslet biex tag\u0127mel l-g\u0127a\u017cliet tag\u0127ha.", "Fuq kollox, g\u0127an-nom ta' kul\u0127add pre\u017centi nifra\u0127 lis-Sinjura Rodry Ann Maria Celeste ta' dan il-premju presti\u0121ju\u017c li g\u0127adha kif reb\u0127et issa.", "Sinjura, il-fatt li \u0121ejt nominata u sa\u0127ansitra mag\u0127\u017cula b\u0127ala l-\u0126addiem Nazzjonali tas-Sena, ifisser li b\u0127ala \u0127addiema, bla dubju ta' xejn, urejt li kellek kwalitajiet sbie\u0127 li ma jurux biss il-kapa\u010bitajiet tieg\u0127ek fuq livell professjonali, i\u017cda wkoll fuq livell personali.", "Fi kliem ie\u0127or, m'hemmx dubju li inti mort lil hinn minn dak li hu mistenni minnek b\u0127ala dover, li mhux biss taqdi dmirijietek, i\u017cda wkoll tkun ta' servizz g\u0127all-kollegi u g\u0127all-klijenti tieg\u0127ek.", "Jiena \u010bert li r\u010bevejt dan il-premju g\u0127ax dawk ta' madwarek g\u0127arfu l-kapa\u010bitajiet tieg\u0127ek u apprezzaw \u0127idmietek.", "Fl-ispirtu ta' dan insellem ukoll lilkom ilkoll li kontu nnominati li bl-istess mod tas-Sinjura Celeste tag\u0127mlu l-almu tag\u0127kom, bla interess jew stennija ta' rikonoxximent, fil-qadi ta' dmirijietkom.", "Intom ilkoll rebbie\u0127a llum.", "Intom ilkoll ix-xempju tal-karattru tal-\u0127addiem Malti.", "Il-\u0127addiem Malti huwa mag\u0127ruf li huwa bie\u017cel u huwa ddedikat sabiex ix-xog\u0127ol jew is-servizz li jag\u0127ti jew li jag\u0127mel ikun tal-aqwa kwalit\u00e0.", "Tul l-istorja tag\u0127na dejjem hekk konna mag\u0127rufin u jien nie\u0127u gost nara li dawn il-kwalitajiet g\u0127adna tassew in\u0127addnuhom, spe\u010bjalment f'dawn l-a\u0127\u0127ar xhur li biddlu kompletament il-mod ta' kif ng\u0127ixu u kif na\u0127dmu.", "B\u0127alma lkoll tafu, l-imxija tal-COVID-19 affettwat lil kul\u0127add, irrispettivament mill-et\u00e0, l-istat jew ix-xog\u0127ol ta' dak li jkun.", "Kellna ner\u0121g\u0127u nitg\u0127allmu mill\u0121did metodi \u0121odda ta' kif inkomplu na\u0127dmu u nag\u0127tu sehemna sabiex fil-futur qarib, ner\u0121g\u0127u niksbu dik in-normalit\u00e0 li tant ilna nixxenqu g\u0127aliha u nistennew.", "Hawnhekk, irrid inrodd \u0127ajr pubblikament lill-Awtoritajiet u lil min i\u0127addem, li qed ju\u017caw kemm jistg\u0127u, sistemi ta' teleworking, u fejn dan mhux possibbli, jaraw li kull \u0127addiem jin\u017camm sikur skont id-direttivi ma\u0127ru\u0121in mill-Awtoritajiet tas-Sa\u0127\u0127a.", "Jien napprezza ferm li qed ji\u0121u rikonoxxuti wkoll trejdjunjins u g\u0127aqdiet ta' min i\u0127addem.", "Bil-\u0127idma tag\u0127kom, u hawn qed nindirizza lit-trejdjunjins, ti\u017cguraw li jin\u017camm bilan\u010b bejn id-drittijiet u d-dmirijiet ta' kull \u0127addiem, biex b'hekk naraw li nkattru xog\u0127ol li jag\u0127ti valur lis-so\u010bjet\u00e0 kollha, u fuq kollox tin\u017camm il-pa\u010bi industrijali, li hi tant b\u017connju\u017ca jekk wie\u0127ed irid jara \u0121ej f'pajji\u017cna investiment \u0121did.", "L-apprezzament tieg\u0127i jmur ukoll g\u0127all-fatt, li minkejja li g\u0127addejjin minn \u017cminijiet diffi\u010bli, bqajtu t\u0127addnu l-importanza ta' mi\u017curi favur il-familja kif ukoll favur is-sostenibbilt\u00e0 u r-responsabbilt\u00e0 so\u010bjali.", "Dawn huma \u017cew\u0121 elementi li llum ukoll \u0121ew ippremjati.", "U dan huwa \u0121ust u xieraq \u0127afna hekk kif ji\u0121i \u017cgurat li l-\u0127addiem ma jitqiesx b\u0127ala numru jew parti minn makkinarju, i\u017cda jkun meqjus b\u0127ala individwu s\u0127i\u0127 bid-dinjit\u00e0 kollha li tixraqlu.", "Il-benefi\u010b\u010bju ta' dawn il-mi\u017curi u din il-politika favur il-\u0127addiem g\u0127andu impatt po\u017cittiv, kemm g\u0127as-sa\u0127\u0127a tal-individwu, kif ukoll g\u0127all-produttivit\u00e0 tieg\u0127u fuq il-post tax-xog\u0127ol.", "In\u0127e\u0121\u0121e\u0121 g\u0127alhekk lil kull min i\u0127addem, sabiex ikomplu jinvestu fl-iktar ri\u017corsa importanti li g\u0127andu x'joffri pajji\u017cna: li huwa l-\u0127addiem.", "Komplu rrikonoxxu lil dawk li ta' kuljum, bla \u0127afna daqq ta' trombi, jag\u0127tu valur mi\u017cjud lil xog\u0127olhom filwaqt li jda\u0127\u0127lu pratti\u010bi \u0121odda ta' xog\u0127ol sabiex il-kwalit\u00e0 ta' \u0127idmiethom titjieb.", "Filwaqt li napprezza li dawn huma \u017cminijiet diffi\u010bli, kif di\u0121\u00e0 ntqal, ejja ma ninsewx lil dawk fostna, li minkejja l-b\u017culija tag\u0127hom, u mhux tort tag\u0127hom, sfortunatament tilfu l-impjiegi tag\u0127hom.", "Ejjew inkomplu na\u0127dmu flimkien b\u0127ala pajji\u017c mag\u0127qud sabiex dawk kollha li tilfu xog\u0127olhom jer\u0121g\u0127u jsibu impjieg mill-aktar fis possibbli, u jsibu posthom lura fid-dinja tax-xog\u0127ol kif kienu qabel u jakkwistaw mill-\u0121did id-dinjit\u00e0 li jag\u0127tik ix-xog\u0127ol.", "Hekk kif in\u0127ares lejn din l-udjenza, nag\u0127mel kura\u0121\u0121 u nemmen li flimkien, bil\u0127idma ta' kul\u0127add, se neg\u0127lbu dawn i\u017c-\u017cminijiet diffi\u010bli.", "Pajji\u017cna jiddependi mix-xog\u0127ol ta' kul\u0127add u g\u0127aldaqstant insellem lil \u0127afna, inklu\u017c dawk li llum huma rtirati, li taw kontribut validu matul \u0127ajjithom sabiex pajji\u017cna jimxi 'l quddiem.", "Nixtieq nag\u0127laq billi nirringrazzja mill-\u0121did lill-Ministeru u lill-Bord tal-G\u0127a\u017cla li g\u0127al sena o\u0127ra organizzaw dan il-Premju, u lil min innomina g\u0127aliex permezz tag\u0127hom, tajna rikonoxximent fil-kategoriji rispettivi lil min kien jist\u0127oqqlu.", "Mill-\u0121did nifra\u0127 lil dawk kollha nominati u lil dawk ippremjati u nawguralhom ilkoll aktar \u0127idma g\u0127al \u0121id ta' pajji\u017cna.", "Nirringrazzjakom.", "Nixtiqilkom il-lejl it-tajjeb."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2020-12-11-Premju-Haddiem-tas-Sena-HE-Final-HM.pdf"}
{"text": ["Messa\u0121\u0121 ta' xewqat g\u0127all-Milied u g\u0127as-Sena l-\u0120dida mill-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella g\u0127all-Maltin li jg\u0127ixu barra 14 ta' Di\u010bembru 2020", "G\u0127e\u017cie\u017c Maltin u G\u0127awdxin li tg\u0127ixu barra minn xtutna,", "Hu ta' pja\u010bir g\u0127alija, li g\u0127at-tieni sena konsekuttiva, qed nibg\u0127at f'ismi, f'isem marti Miriam, u l-kumplament tal-Poplu kollu tag\u0127na, l-isba\u0127 xewqat lilkom kollha, g\u0127all-Milied u s-Sena l-\u0120dida.", "Din is-sena kienet twila u diffi\u010bli g\u0127alina lkoll.", "Tista' tg\u0127id kull wie\u0127ed millpajji\u017ci fejn tg\u0127ixu, inklu\u017c Malta, \u0121ie milqut mill-imxija tal-pandemija tal-Covid19.", "\u0126afna minna esperjenzaw 'lock-downs' twal.", "Xi w\u0127ud g\u0127adhom g\u0127addejjin.", "Tlifna wkoll membri g\u0127e\u017cie\u017c g\u0127alina u li tajjeb li insellmu l-memorja tag\u0127hom f'dan i\u017c-\u017cmien.", "\u017bammejna 'l bog\u0127od minn xulxin, mhux g\u0127ax xtaqna i\u017cda b\u0127ala turija ta' m\u0127abba u rispett.", "G\u0127amilna sagrifi\u010b\u010bji, i\u017cda tg\u0127allimna wkoll.", "Adattajna g\u0127a\u010b-\u010birkostanzi.", "Rajna kif dawwarna dawn ir-restrizzjonijiet f'\u0121esti ta' altruwi\u017cmu u solidarjeta' li fil-fatt qarrbuna aktar lejn xulxin.", "F'dinja mg\u0127a\u0121\u0121la, sibna l-\u0127in ukoll li nitkellmu aktar ta' spiss.", "G\u0127arafna g\u0127alhekk, li d-distanza qatt ma kienet problema li tifridna.", "Sibna mezz kif inqattg\u0127u sieg\u0127at nitkellmu, permezz tal-mezzi tat-teknolo\u0121ija, meta f'\u010birkustanzi normali ma konna qatt na\u0127sbu li dan jista' jkun possibbli.", "Nawgura, li meta din il-pandemija tispi\u010b\u010ba, nibqg\u0127u nsibu l-\u0127in g\u0127al xulxin.", "\u010aert li fi \u017cmien fil-qrib, se nkunu nistg\u0127u ner\u0121g\u0127u n\u017curu lil xulxin bla restrizzjonijiet.", "Sakemm naslu s'hemm, ibqg\u0127u f'kuntatt ta' spiss, spe\u010bjalment ma' dawk li huma l-iktar fil-b\u017conn jew li je\u0127tie\u0121u attenzjoni spe\u010bjali.", "Na\u0127sbu f'min anki fi \u017cmien ta' Festi, jinsab wa\u0127du.", "Dan huwa l-vera spirtu tal-Milied.", "Dan hu li dejjem spikka fil-karattru Malti.", "L-g\u0127aqda u l-im\u0127abba lejn il-familja tag\u0127na hu dak li vera jg\u0127odd.", "Id-distanza qatt ma tista' tibdel dawn il-valuri.", "Nitlobkom g\u0127alhekk li meta tkunu qed ji\u017c\u017cejnu s-si\u0121ra tal-Milied jew tarmaw ilpresepju, i\u017c\u017commu f'mo\u0127\u0127kom il-familji u l-\u0127bieb tag\u0127kom hawn Malta.", "Tajjeb li tipparte\u010bipaw bis-s\u0127i\u0127 fit-tradizzjonijiet tal-pajji\u017ci adottivi tag\u0127kom, i\u017cda \u017commu wkoll \u0127aj il-wirt Malti tag\u0127kom.", "Ibqg\u0127u Maltin fi drawwietkom.", "Fejn tistg\u0127u \u0127addnu l-Malti u g\u0127allmuh lil uliedkom u n-neputijiet tag\u0127kom.", "G\u0127alina intom tibqg\u0127u dejjem parti mill-familja tag\u0127na.", "Spe\u010bjalment f'dawn il\u0121ranet, in\u0127ossu n-nuqqas tag\u0127kom mag\u0127na.", "Nittama li dawk li xtaqu jkunu Malta g\u0127all-Festi i\u017cda li meta setg\u0127ux jivvja\u0121\u0121aw min\u0127abba r-restrizzjonijiet, ma jdumux ma jaqtg\u0127u xewqithom u jkunu fostna f'qasir \u017cmien.", "Irrid nie\u0127du din l-opportunita` ukoll, biex nirringrazzja lil dawk kollha fostkom, li waqt dawn i\u017c-\u017cminijiet diffi\u010bli kienu minn ta' quddiem sabiex ji\u017cguraw is-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0 tal-komunitajiet tag\u0127kom. tag\u0127mluh ming\u0127ajr interess u b'\u0127afna dedikazzjoni.", "\u010aert li xog\u0127olkom", "G\u0127e\u017cie\u017c \u0127utna,", "Lilkom ilkoll, kif nag\u0127mel mal-familji tag\u0127kom f'Malta, ng\u0127addilkom messa\u0121\u0121 ta' tama.", "Ejjew ilkoll insegwu id-direzzjoni ma\u0127ru\u0121a mill-awtoritajiet tas-sa\u0127\u0127a rispettivi tag\u0127na sabiex in\u017commu lil kul\u0127add b'sa\u0127\u0127tu.", "Din li se tintemm kienet sena iebsa.", "Niftakru i\u017cda li l-festa tal-Milied u t-tifsira kbira tag\u0127ha m'humiex im\u0127assra jew imtappna, sakemm a\u0127na stess nibqg\u0127u nrawwmu l-valuri tag\u0127ha \u0121ewwa fina.", "Nag\u0127laq dan il-messa\u0121\u0121 billi ng\u0127idilkom li intom fejn intom \u2013 a\u0127na kburin bikom.", "B'dak li tag\u0127mlu turu lid-dinja li l-kobor ta' pajji\u017cna ma jinsabx fiddaqs \u0121eografiku, i\u017cda fil-poplu tieg\u0127u.", "Nawgura lilkom u lill-familji tag\u0127kom Milied hieni u mimli m\u0127abba.", "Nixtieqilkom ukoll sena \u0121dida mimlija risq, hena u fuq kollox is-sa\u0127\u0127a."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2020-12-14-Messagg-tal-Milied-Maltin-li-Jghixu-Barra-REV-1.pdf"}
{"text": ["Diskors mill-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella, President ta' Malta flOkka\u017cjoni tal-Jum Internazzjonali kontra l-\u0120lieda tal-Kan\u010ber waqt ilKonferenza Di\u0121itali \u2013 Pazjenti bil-Kan\u010ber f'\u010airkostanzi Straordinarji \u2013 organizzata min-National Cancer Platform 4 ta' Frar 2021", "Professur Galea, \u010aermen tan-National Cancer Platform Sinjuri,", "Meta pazjent jing\u0127ata l-a\u0127bar li nstablu xi forma ta' kan\u010ber, minn hemm 'l quddiem \u0127ajtu u dik ta' dawk madwaru ma tibqax l-istess.", "Minn hemm 'il quddiem il-pazjent jibda jg\u0127ix \u0127ajja li kif ng\u0127idu bil-Malti \"ma tkunx b\u0127al ma kienet is-soltu\".", "Jibda jg\u0127ix \u010birkostanzi straordinarji.", "Testijiet, il-kura b'pilloli li jag\u0127mlulu \u0127afna \u0127sara f'sistemi o\u0127ra biex jattakkaw i\u010b-\u010belloli tal-kan\u010ber, it-trattament bir-ra\u0121\u0121i, l-operazzjonijiet me\u0127tie\u0121a, ilpossibilit\u00e0 li wie\u0127ed ikollu jsiefer barra minn pajji\u017cna biex jie\u0127u kura a\u0127jar, itthewdin dwar kemm hu aggressiv il-kan\u010ber li jkun instab.", "Dawn huma kollha fatturi li jiddeterminaw mo\u0127\u0127 il-pazjent.", "Dawn huma ftit mill-fatturi li immedjatament jibdew igerfxu mo\u0127\u0127 il-pazjent malli ssir id-djanjosi.", "Ma' dawn jiddependi mill-et\u00e0, u fatturi o\u0127ra, ji\u017cdied it-thewdin dwar il-futur talfamilja tal-pazjent u kif se tkampa skont kif ti\u017cviluppa l-marda.", "F'dawk ta' et\u00e0 relattivament \u017cg\u0127ira, \u0127afna drabi dan l-inkwiet ikun akbar minn dak li jikkon\u010berna lill-pazjent stess.", "Fejn hemm it-tfal morda bil-kan\u010ber, id-dinja tinqaleb ta' ta\u0127t fuq.", "\u0126afna, b\u0127ali, j\u0127ossu li f'dawn il-ka\u017ci n-natura qieg\u0127da tkun in\u0121usta mat-tfal li \u0121ew fid-dinja biex jikbru u jkollhom futur, u mhux ibatu u jmutu \u0127alib ommhom fi snienhom.", "Dan hu kontra n-natura.", "Nafu li t-tfal li jg\u0127addu minn dawn l-esperjenzi, jixjie\u0127u qabel i\u017c-\u017cmien, u meta tirb\u0127ilhom il-marda, kif ji\u0121ri f'xi ka\u017ci, j\u0127allu \u0121er\u0127a f'qalb dawk kollha li \u0127abbewhom, li ma titfejjaq qatt.", "Dan kollu li qieg\u0127ed ng\u0127id mhu xejn \u0121did g\u0127al dawk li ja\u0127dmu, jipprattikaw, u huma f'kuntatt kontinwu mal-pazjenti li g\u0127addejjin minn din it-tbatija fi\u017cika, u tbatija daqstant ie\u0127or kbira \u2013 jekk mhux aktar!", "Irid jing\u0127ad li bil-kunsiderazzjonijiet li g\u0127adni kif semmejt il-\u0127ajja g\u0127al dawk ilpazjenti u min jie\u0127u \u0127siebhom ma' hi fa\u010bli xejn.", "Is-sena l-o\u0127ra fejn jid\u0127ol mard, kienet wa\u0127da e\u010b\u010bezzjonali min\u0127abba t-tixrid talCoronavirus li spi\u010b\u010ba xtered ma' kullimkien u mela d-dinja bil-Covid-19.", "Minkejja l-mi\u017curi ta' prevenzjoni kollha li \u0127adna u li \u0121ew irrakomandati millAwtoritajiet tas-Sa\u0127\u0127a, il-virus xorta g\u0127amel \u0127erba minn nies vulnerabbli.", "Fost dawn insibu l-anzjani, nies b'\u010berti kundizzjonijiet ta' sa\u0127\u0127a li jag\u0127mluhom vulnerabbli u o\u0127rajn li qieg\u0127din jir\u010bievu kura li tista' tbaxxilhom ir-re\u017cistenza immunitarja tag\u0127hom.", "Irid jing\u0127ad li l-istatistika tag\u0127tina l-impressjoni li sfortunatament huma l-anzjani minn sebg\u0127in sena 'l fuq li huma l-aktar milquta.", "I\u017cda g\u0127adu kmieni biex inkunu nafu e\u017catt x'inhuma l-konsegwenzi fuq pazjenti o\u0127ra li \u0121ew infettati u \u017cviluppaw il-Covid-19, imma li g\u0127addewha u rritornaw g\u0127all-\u0127ajja 'normali'.", "G\u0127ad irridu naraw dak 'in-normali' xi jfisser.", "G\u0127al dawk li qieg\u0127din ji\u0121\u0121ieldu mal-kan\u010ber, din il-pandemija kellha \u0127afna sfidi, mhux biss mill-lat mediku.", "Il-kura li kienet ting\u0127ata s-soltu ma \u0121ietx affettwata.", "Tbiddel biss l-aspett uman ta' din il-kura.", "Min\u0127abba l-Covid-19, wa\u0127da mill-ewwel mi\u017curi li laqtu l-pazjenti tal-kan\u010ber kienet dik li ma setg\u0127ux jibqg\u0127u jkollhom \u017cjarat mill-qraba u \u0127bieb tag\u0127hom b\u0127al ma' kien isir qabel.", "Dan biex jitnaqqas i\u010b-\u010bans ta' tixrid ta' infezzjonijiet.", "Din il-mi\u017cura hija, bla dubju ta' xejn, fl-interess tal-pazjent, i\u017cda wie\u0127ed jifhem x'impatt negattiv dan seta' \u0127alla fuq l-istat mentali, u l-'wellbeing' tal-pazjenti.", "Is-sens ta' solitudni ta' dawn il-pazjenti kiber, u dan wassal biex \u0127afna jie\u0127du limpressjoni li setg\u0127u \u0121ew minsijin, u li \u0121ew i\u017colati.", "Dawn il-fatturi g\u0127enu biex \u017cdiedu s-sintomi ta' dipressjoni f'dawn il-pazjenti.", "Din il-mi\u017cura wasslet ukoll g\u0127all-frustrazzjoni f'\u0127afna membri tal-familja talpazjenti, li normalment, spe\u010bjalment pazjenti \u017cg\u0127ar (tfal), kienu jsibu sfog jiltaqg\u0127u ma' \u0127uthom u anki ji\u010b\u010belebraw kif jistg\u0127u avvenimenti b\u0127al g\u0127eluq sninhom etc\u2026", "Din is-sena lanqas il-Milied ma seta' ji\u0121i \u010b\u010belebrat u jitgawda kif suppost.", "Dan g\u0127en biex i\u017cid it-t\u0127arbit fil-familji, mi\u017cjud ma' dak li tkun di\u0121\u00e0 \u0121abet mag\u0127ha ddijanjosi tal-marda.", "Ir-regolamenti ta' \u0127arsien tal-kwarantina, spe\u010bjalment meta wie\u0127ed iqis, kemm hu g\u0127oli r-riskju jekk wie\u0127ed imur qrib pazjent li jkun vulnerabbli, komplew iggravaw is-sitwazzjoni.", "L-istess restrizzjonijiet kellhom ukoll impatt fuq dawk il-pazjenti li kellhom b\u017conn kura barra minn pajji\u017cna.", "Ir-regolamenti imposti mill-Awtoritajiet tas-Sa\u0127\u0127a fl-isptarijiet barranin, ittnaqqis fit-titjiriet lejn il-pajji\u017ci fejn solitu jintbag\u0127tu l-pazjenti, u l-b\u017conn li pazjenti jag\u0127mlu perjodu ta' kwarantina kif jaslu, qabel jidda\u0127\u0127lu g\u0127all-kura, kellhom effett qawwi fuq is-sistema kollha.", "Il-figuri ta' kemm intbag\u0127tu pazjenti g\u0127all-kura barra fis-sena li g\u0127addiet jitkellmu wa\u0127idhom.", "Filwaqt li fis-sena 201 madwar \u0127ames mija u \u0127dax -il pazjent (511) g\u0127amlu u\u017cu minn seba' mija u \u0127amsin riferiment (750), fi sptarijiet fir-Renju Unit, u wie\u0127ed u erbg\u0127in (41) g\u0127amlu u\u017cu ta' \u0127amsa u erbg\u0127in (45) riferiment fi sptarijiet barra mir-Renju Unit, fis-sena 2020 in-numru ta' pazjenti riferuti fir-Renju Unit ni\u017cel g\u0127al mitejn u wie\u0127ed u tmenin (281), b' tlett mija u tnejn u g\u0127oxrin (322) riferiment, u dawk riferuti barra mir-Renju Unit ni\u017cel g\u0127al dsatax (19) -il pazjent, b'sebg\u0127a u g\u0127oxrin (27) riferiment.", "Dan kien g\u0127aliex dawn il-ka\u017ci ta' pazjenti li kienu verament ur\u0121enti biss \u0121ew mibg\u0127uta g\u0127all-kura barra.", "Wa\u0127da mir-ra\u0121unijiet kienet anke biex tnaqqas ilpossibilit\u00e0 li dawn il-pazjenti hekk vulnerabbli jie\u0127du l-infezzjoni waqt li qed jivvja\u0121\u0121aw u jag\u0127mlu kuntatti o\u0127ra.", "Il-pazjenti li jintbag\u0127tu barra g\u0127all-kura, normalment ikollhom kollox im\u0127allas mill-Gvern ta' Malta.", "Il-Malta Commmunity Chest Fund Foundation tg\u0127in billi t\u0127allas passa\u0121\u0121i biex qarib jew \u0127abib jakkumpanja l-pazjent u anke t\u0127allas kontijiet ta' ikel u vja\u0121\u0121ar lejn u mill-isptar waqt li jkunu barra minn Malta.", "Filwaqt li l-ispi\u017ca totali naqset, g\u0127aliex intbag\u0127tu barra anqas pazjenti, dawk li ntbag\u0127tu ras g\u0127al ras \u0121ew iqumu \u0127afna aktar min\u0127abba li damu aktar barra min\u0127abba \u017c-\u017cmien li kellhom jg\u0127addu fil-kwarantina.", "Kif urejt, jidher \u010bar li l-effett tal-Covid-19 tefa' fuq il-pazjent tal-kan\u010ber komplikazzjonijiet mhux tas-soltu, kemm mil-lat mediku, dak psikolo\u0121iku, so\u010bjali u anke finanzjarju.", "Ma' dawk trid ti\u017cdied ukoll il-kunsiderazzjoni tat-tilqim kontra l-Covid-19 talpazjenti.", "Min\u0127abba l-kura li \u0127afna minnhom qieg\u0127din jie\u0127du, it-tilqima kontra lCovid-19 mhux dejjem ikollha l-effett mixtieq, g\u0127aliex l-immunit\u00e0 ta' dawn ilpazjenti taf tkun mi\u017cmuma baxxa u tirrispondi bil-mod, jew xejn min\u0127abba l-kura li jkunu qeg\u0127din jie\u0127du.", "Din hija kunsiderazzjoni o\u0127ra li tkompli tpo\u0121\u0121i lil dawk il-pazjenti f'aktar \u017cvanta\u0121\u0121 min\u0127abba dawn i\u010b-\u010birkostanzi straordinarji.", "Nag\u0127laq billi minn qalbi nappella lill-pazjenti kollha biex jag\u0127mlu kura\u0121\u0121, g\u0127aliex wara Alla, g\u0127andna professuri, tobba, infermiera u paramedi\u010bi bl-aqwa kwalifiki, u bl-akbar rispett lejn il-marid.", "Dan i\u017c-\u017cmien diffi\u010bli se jg\u0127addi u t-tama hija li ni\u0121u lura g\u0127a\u010b-\u010birkostanzi normali li mdorrijin fihom.", "Grazzi."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from 2021-02-04-National-Cancer-Platform-Conference-REV-HM.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-E.T. President George Vella, waqt \u017cjara fid-Dar tal-Mediterran g\u0127all-Konferenzi 30 ta' Settembru 2020 Ministru g\u0127at-Turi\u017cmu, l-On.", "Nibda billi nirringrazzjakom g\u0127al dan it-tour mifrux li tajtuni dalg\u0127odu u ta' din l-opportunita' li nsellem lill-impjegati u diri\u0121enti kollha tad-Dar tal-Mediterran G\u0127al Konferenzi.", "Qed niltaqg\u0127u fi \u017cmienijiet ta' sfidi, g\u0127al kul\u0127add.", "Intom li qed toperaw fis-settur turistiku u li mdorrijin ta\u0127dmu fuq avvenimenti tal-massa jew li jinvolvu numri kbar ta' nies - id-daqqa \u0127assejtuha fil-la\u0127am il\u0127aj.", "Tista' tg\u0127id illi li kieku ma kontux proattivi u innovattivi, ix-xog\u0127ol hawnhekk kien jieqaf g\u0127al kollox hekk kif bdiet l-imxija tal-virus f'Marzu.", "Minflok ma qtajtu qalbkom u bkejtu xortikhom, rajtu x'g\u0127amiltu biex tag\u0127mlu u\u017cu tajjeb minn dawn ix-xhur ta' paw\u017ca.", "Fil-laqg\u0127at u \u017cjarat kollha li kelli sa issa ma'istituzzjonijiet u entitajiet o\u0127ra simili g\u0127al din tag\u0127kom, s\u0127aqt li f'dawn i\u010b-\u010birkostanzi irridu nag\u0127mlu e\u017cer\u010bizzju ta' riflessjoni u barra mill-mi\u017curi relatati ma' sa\u0127\u0127a u ndafa naraw ukoll kif jista' jittejjeb l-operat.", "Dan intom g\u0127amiltuh - u b'entu\u017cja\u017cmu - u r-ri\u017cultati di\u0121a qeg\u0127din jidhru.", "Minn \u010bertu aspetti dan kien mument idejali li waqtu tag\u0127mlu e\u017cer\u010bizzju ta' ti\u0121did ming\u0127ajr, ma to\u0127olqu inkonvenjent g\u0127all-eluf ta' klijenti tag\u0127kom.", "G\u0127aldaqstant, inrodd \u0127ajr lilkom u lill-kollegi kollha tag\u0127kom, talli tajtu sehemkom, kull wie\u0127ed skond il-qasam u r-responsabbiltajiet tieg\u0127u, u g\u0127allisforzi li g\u0127amiltu sabiex jirnexxu numru ta' pro\u0121etti siewja.", "Dak li sar b'mod tan\u0121ibbli u fattwali, ser ikun ta' \u0121id u benfi\u010b\u010bju dejjiemi g\u0127allistruttura, b\u0127al per e\u017cempju titjib fl-a\u010b\u010bessibilita', ti\u0121did operazzjonali, tibdil flaperturi, installazjonijiet tal-elettriku etc. E\u017cempju \u010bar u prominenti huwa propju dan il-bejt li \u0121ie inawgurat waqt l-imxija tal-pendemija, f' Awwissu li g\u0127adda.", "Kif ninsab infurmat, dan il-bejt jikkonsisti f'area ta' 1,100 metri kwadri u sewa \u20ac2.5 miljun u huwa parti minn investiment totali ta' \u20ac8 miljuni mibdi mill-Ministeru g\u0127at-Turi\u017cmu u ko-finanzjat minn fondi tal-Unjoni Ewropea tul dawn l-a\u0127\u0127ar \u0127ames snin.", "Minbarra xog\u0127ol ta' tisbi\u0127 u rinovar tal-bejt, dan l-investiment ikopri wkoll ilMu\u017cew Virtwali li g\u0127adni kemm \u0127adt pja\u010bir in\u017cur ftit tal-minuti ilu.", "Nifirhilkom g\u0127ax sewwa sew, dan il-Mu\u017cew huwa l-ewwel tax-xorta tieg\u0127u f'pajji\u017cna fejn permezz tal-u\u017cu tat-teknolo\u0121ija ta' augmented reality joffri esperjenza unika ta' 18-il xena marbuta mal-istorja ta' pajji\u017cna.", "Na\u0127seb li dan kien pass verament g\u0127aqli minn na\u0127a tag\u0127kom, g\u0127aliex fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar tkunu qeg\u0127din tedukaw intom u tispjegaw - b'mod mill-iktar simpatiku - x'kienu funzjonijiet ta' dan i\u010b-\u010bentru tul l-istorja ta' pajji\u017cna, b\u0127ala 2", "sptar fi \u017cmien il-Kavallieri, g\u0127at-Tieni Gwerra Dinjija, sa ma ni\u0121u g\u0127all-\u0121urnata tal-lum.Niftakru snin twal imwaqqa', u nag\u0127mel wie\u0127ed mill-e\u017camijiet tal-'O' Levels f'parti mis-Sala li kienet g\u0127adha wieqfa.", "Niftakar l-ispe\u010bjalista Paul Cassar, Storiku tal-istorja tal-Medi\u010bina f'Malta, u Awtur tal-Ktieb 'Medical History of Malta' dejjem jis\u0127aq biex dan l-isptar jer\u0121a' jinbena.", "Niftakar meta nbeda' x-xog\u0127ol b'\u0127afna g\u0127a\u0121\u0121la biex jilqa' Konferenza talCSCE (OSCE) fl-1979.", "In\u0127araq u re\u0121a' nbena.", "Konferenzi li n\u017cmmew fih: EU-Africa Summit dwar l-Immigrazzjoni, icCHOGM ta' 2005 u dak ta' 2015, xog\u0127lijiet teatrali u spettakli.", "Sinjuri, Il-meravilja ta' dan il-pro\u0121ett li wrejtuni llum, tinsab fil-fatt li qed tit\u0127addem teknolo\u0121ija mill-iktar moderna biex ting\u0127ata \u0127ajja lill-img\u0127oddi.", "Nista' ng\u0127idilkom b'garanzija, li Maltin, barranin, kbar u tfal ser jitpaxxew b'dan il-pro\u0121ett.", "Dawn affarijiet li dari lanqas biss konna no\u0127olmuhom, u llum jinsabu biss g\u0127afsa ta' buttuna 'l bog\u0127od.", "G\u0127andkom g\u0127aliex tkunu kburin bil-vi\u017cjoni wiesg\u0127a li nisslet u tat \u0127ajja lil dawn l-inizjattivi.", "Hekk kif kif dan il-bejt mhux biss jista' jitgawda mill-Maltin u mit-turisti li ji\u0121u j\u017curu l-mu\u017cew virtwali imma jista' jintu\u017ca wkoll g\u0127al konferenzi u g\u0127al attivitajiet o\u0127ra.", "Dan kollu bil-\u0121miel tal-Port il-Kbir b\u0127ala xenarju.", "Dan li g\u0127amiltu jil\u0127aq ukoll qofol importanti ie\u0127or li jikkon\u010berna l-benefi\u010b\u010bji li Malta qed tgawdi minn Fondi Ewropej.", "Mill-perspettiva tal-i\u017cvilupp kontinwu ta' pajji\u017c, \u0127adt pja\u010bir nara kif Fondi Ewropej qed ikollhom effetti po\u017cittivi, diretti fuq il-wirt u l-infrastruttura storiko-kulturali Maltin.", "B'sodisfazzjon ninnota li minn \u20ac8 miljun g\u0127al dan il-pro\u0121ett, b'\u20ac4.2 miljun minnhom huma Fondi Ewropej u li dan qed jimxi id f' id ma' \u017cew\u0121 pro\u0121etti o\u0127ra b'fondi Ewropej ukoll, li huma r-restawr tal-parti ta' fuq ta' Sant'Iermu u l-pro\u0121ett ta' ri\u0121enerazzjoni ta' Marsamxett.", "Taqblu mieg\u0127i li dawn huma pro\u0121etti fundamentali li permezz tag\u0127hom ikompli jisa\u0127\u0127a\u0127 l-investiment fin-na\u0127a ta' isfel tal-Belt Valletta.", "Huwa propju dan l-ispirtu ta' innovazzjoni u ti\u0121did kontinwu li g\u0127andu jkompli jmexxikom tul dawn il-\u0121img\u0127at, jekk mhux xhur ta' in\u010bertezza.", "B'hekk, la ner\u0121g\u0127u ni\u0121u g\u0127an-normalita', id-Dar tal-Mediterran g\u0127allKonferenzi mhux talli tkun tista' ter\u0121a topera, i\u017cda tkun iktar attrezzata u kompetittiva, mhux biss lokalment i\u017cda fir-re\u0121jun kollu tal-Mediterran u lil' hinn.", "Nis\u0127aq hawnhekk fuq l-element re\u0121jonali u internazzjonali, u nitkellem millesperjenza tieg\u0127i stess.", "Fl-2016, fil-kapa\u010bita' tieg\u0127i ta' Ministru g\u0127all-Affarijiet Barranin kont laqqajt hawnhekk, ' l fuq minn 600 \u017cag\u0127\u017cug\u0127 u \u017cag\u0127\u017cug\u0127a mill-Mediterran kollu f'laqg\u0127a unika msejj\u0127a 'Young Mediterranean Forum'.", "Qabel dan, fl-1997, kont stedint hawnhekk ukoll laqg\u0127a ta' importanza re\u0121jonali kbira, il-EuroMed Conference, li \u0121abret Ministri o\u0127ra b\u0127ali mir-re\u0121jun g\u0127al-ta\u0127didiet sensittivi, u li biha \u0121ie salvat il-pro\u010bess Ewro-Mediterranju, mag\u0127ruf b\u0127ala l-Pro\u010bess ta' Barcelona, li kien twaqqaf fl-1995.", "Qed insemmi dawn l-istanzi partikolari g\u0127aliex ninsab verament konvint illi, apparti mill-qasam strettament turistiku, dan i\u010b-\u010bentru huwa tassew ideali biex tkompli tissa\u0127\u0127a\u0127 il-vokazzjoni ta' pajji\u017cna b\u0127ala \u010bentru ta' djalogu internazzjonali.", "It-ta\u0127lita ta' struttura moderna ma' element qawwi storiku u kultuali li huma uni\u010bi g\u0127al pajji\u017cna, jag\u0127mlu l-MCC attrazzjoni ewlenija fil-Mediterran b\u0127ala \u010bentru t'e\u010b\u010bellenza li jilqa' avvenimenti u konvenzjonijiet internazzjonali.", "Bi\u017c\u017cejjed insemmi kif fl-2019 biss madwar 167,000 vi\u017citatur \u017caru Dar ilMediterran fejn 15,000 minnhom kienu biss g\u0127all-konferenzi.", "Ir-rwol tad-Dar tal-Mediterran g\u0127all-Konferenzi huwa g\u0127alhekk kru\u010bjali biex pajji\u017cna jkompli jg\u0127olli l-livell u l-kwalit\u00e0 tal-prodott bl-iskop li Malta ter\u0121a ssib saqajha f'din in-ni\u010b\u010ba, u tkompli tkun apprezzata b\u0127ala destinazzjoni ewlenija, jekk mhux unika, fil-Mediterran.", "Intom ilkoll, f' kull livell - mill-kbir sa\u017c-\u017cg\u0127ir, issawru \u0127olqa prezzju\u017ca li biha g\u0127ad tirpilja l-ekonomija Maltija meta no\u0127or\u0121u minn dan il-kapitlu iswed, birrieda qawwi li tant a\u0127na mag\u0127rufin g\u0127aliha a\u0127na l-Maltin.", "Inroddilkom \u0127ajr g\u0127all-hidmietkom, u nixtieq lilkom u lill-familji tag\u0127kom kull barka u sa\u0127\u0127a.", "Grazzi."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Diskors-MCC.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-E.T. George Vella, President ta' Malta waqt it-tnedija tal-Kampanja Nazzjonali dwar il-Psiko\u017ci, 28 ta' Settembru, 2020 Nibda billi nirringrazzja lir-Richmond Foundation u Hearing Voices tal-impenn tag\u0127hom biex jippromwovu s-sa\u0127\u0127a mentali u ta' din l-inizjattiva biex ti\u0121i varata kampanja nazzjonali ta' g\u0127arfien dwar il-psiko\u017ci.", "Ninsab \u010bert li permezz ta' din il-kampanja ser titqajjem kuxjenza a\u0127jar dwar l-isfidi li j\u0127abbtu wi\u010b\u010bhom mag\u0127hom n-nies li jsofru minn psiko\u017ci u anki lfamiljari tag\u0127hom.", "Kemm fid-diskors tal-\u0127atra tieg\u0127i u kemm fil-Konferenza Nazzjonali dwar is-Sa\u0127\u0127a mentali li saret il-Palazz tal-Verdala f'Settembru 2019, tkellimt dwar il-b\u017conn ta' djalogu aktar miftu\u0127 biex ti\u0121i mi\u0121\u0121ielda l-istigma asso\u010bjata ma' dan il-mard.", "Mhux biss il-pazjent ji\u0121i mg\u0127oti l-kura biex jo\u0127ro\u0121 minn din il-kundizzjoni, imma fl-istess \u0127in irridu nirriabilitaw lill-pazjent biex jirritorna g\u0127all-\u0127ajja normali \u2013 u aktar minn hekk, nippreparaw u nedukaw lis-so\u010bjet\u00e0 biex twarrab kull stigma so\u010bjali li sfortunatament sal-lum g\u0127ad hawn fostna.", "Fer\u0127an li din l-istigma naqset \u0127afna.", "Imma g\u0127ad fadlilna \u0127afna x'nibbdlu.", "Mhux biss, i\u017cda nemmen li s-sa\u0127\u0127a mentali g\u0127andha ti\u0121i indirizzata b'aktar empatija u li jkun hemm g\u0127arfien a\u0127jar ta' xi tfisser li tg\u0127ix b'dan il-mard u kif b\u0127ala komunita' nistg\u0127u na\u0127dmu flimkien g\u0127al so\u010bjeta' aktar \u0121usta.", "Fuq kollox dejjem s\u0127aqt fuq il-b\u017conn li ng\u0127arfu li l-problemi ta' sa\u0127\u0127a, inklu\u017c dawk ta' sa\u0127\u0127a mentali, mhumiex xi \u0127aga tal-mist\u0127ija jew li jolqtu lil xi faxxa spe\u010bjali tas-so\u010bjeta', i\u017cda jaffettwaw lil kul\u0127add f'perjodi differenti tal\u0127ajja.", "U g\u0127alkemm mhux kul\u0127add jesperjenza episodji ta' psiko\u017ci, importanti li nispjegaw li din il-marda, g\u0127alkemm tippre\u017centa sfidi differenti, u aktar gravi minn dawk relatati mad-", "dipressjoni u l-ansjeta', ma tnaqqas xejn mid-dritt g\u0127as-sa\u0127\u0127a, g\u0127al privatezza u d-dinijta' tal-persuna.", "Nie\u0127u pja\u010bir nosserva li l-g\u0127anijiet prin\u010bipali ta' din il-kampanja; (a) Ji\u017cdied l-g\u0127arfien u ledukazzjoni fuq il-psiko\u017ci; u (b) Titnaqqas l-istigma billi nag\u0127tu attenzjoni g\u0127al termini li nu\u017caw meta nitkelllmu fuq din il-marda u nies li jsofru minnha, huma projpu mibnija fuq limportanza tal-edukazzjoni, d-djalogu u l-u\u017cu tal-lingwa b\u0127ala sisien b'sa\u0127\u0127ithom biex min g\u0127addejj minn dawn id-diffikultajiet isib g\u0127ajnuna u appo\u0121\u0121, mhux biss mil-kamp mediku u dak tal-psikjatrija, i\u017cda wkoll minn kull wie\u0127ed u wa\u0127da minnha.", "Ilkoll kemm a\u0127na xi darba jew o\u0127ra smajna minn ju\u017ca' termini dispre\u0121attivi u kattivi filkonfront ta' min ikun g\u0127addej minn xi episodju mhux daqshekk feli\u010bi.", "Dawn kollha tabelli jew tikketti li nwa\u0127\u0127lu fuq persuni li b'xi mod jew ie\u0127or ikunu qed juru sintomi relatati malpsiko\u017ci.", "Dawn it-tabelli jo\u0127olqu sitwazzjoni ta' 'a\u0127na (bla mard)' kontra 'huma (bil-mard)' u li \u0127afna drabi ti\u0121i riflessa fil-mod ta' kif a\u0127na na\u0121ixxu fil-konfront ta' dawn in-nies u anka kif nitkellmu fuqhom fil-komunita'.", "Kienu termini li kienu nibtu meta x-xjenza medika kient taf \u0127afna anqas dwar dawn ilkundizzjonijiet.", "Bdew fi \u017cminijiet o\u0127ra u \u017cgur li ma g\u0127adx hemm lok g\u0127alihom fi kliemna llum.", "Sirna nafu \u0127afna aktar fuq dawn il-kundizzjonijiet u g\u0127all-grazzja ta' Alla g\u0127andna \u0127afna medi\u010bini li kapa\u010bi jag\u0127tu fejqan lil min ikun affettwat.", "Illum nafu \u0127afna aktar fuq dan il-mard u m'g\u0127andniex inqiesuh differenti minn mard ie\u0127or.", "Ninsew li dawn in-nies b\u0127alna g\u0127andhom rwoli o\u0127ra fil-\u0127ajja, b\u0127al ng\u0127idu a\u0127na l-irwol ta' \u0121enitur, jew dak relatat mal-professjoni tag\u0127hom.", "Mhux biss, i\u017cda dawn in-nies g\u0127andhom talenti u aspirazzjonijiet b\u0127al kul\u0127add, inklu\u017c ix-xewqa li wie\u0127ed jirnexxi fil-\u0127ajja, isib lim\u0127abba u jifforma familja.", "It-tikketta li nkunu qed nag\u0127tu lil dawn in-nies meta nu\u017caw 2", "\u010bertu lingwa\u0121\u0121 to\u0127loq dell li ji\u017cboq it-talenti l-o\u0127ra kollha u j\u0127alli lil persuna bi ftit opportunita' biex t\u0127ares lejha nnifisha ming\u0127ajr il-marda.", "Bi kliemna nkunu a\u0127na stess li nwe\u0121g\u0127u lill-pazjent.", "Nistg\u0127u nwasslu messa\u0121\u0121i negattivi dwar dak li jkun.", "Nag\u0127tuh x'jifhem li a\u0127na narawh b\u0127ala 'inferjuri', 'marid', 'mhux tajjeb' u b'hekk ma ng\u0127inuh xejn isib mill-\u0121did self respect u self confidence li trid biex tfiq.", "L-umanita' u l-empatija huma \u010b-\u010bavetta biex b\u0127ala poplu nadottaw politika nazzjonali li t\u0127ares lil dawk l-aktar vulnerabbli u tkun konxja u tikkore\u0121i pratti\u010bi li flok jo\u0127olqu ambjent inklussiv u li jwassal g\u0127al \u0121id komuni, ikunu qed jo\u0127olqu diskriminazzjoni u jkattru kultura ta' esklu\u017cjoni Nag\u0127laq billi nawgura lir-Richmond Foundation and Hearing Voices Malta kull su\u010b\u010bess biex din il-kampanja tinfirex mal-pajji\u017c kollu u tasal g\u0127and kul\u0127add.", "Nemmen li din il-kampanja ser tkun qed to\u0127loq diskussjoni u tag\u0127ti lok biex inkunu aktar kriti\u010bi ta' kif qed na\u0121ixxu ma' persuni li g\u0127addejin minn dawn l-isfidi u no\u0127olqu sistemi li jag\u0127tu dinjita' u vu\u010bi lil kul\u0127add.", "Nifta\u0127ru \u0127afna li l-livell ta' edukazzjoni f'pajji\u017cna g\u0127ola u g\u0127ola \u0127afna f'dawn l-a\u0127\u0127ar de\u010benni.", "\u0126afna \u0127rejjef, anka dawk dwar is-sa\u0127\u0127a in\u0121enerali u s-sa\u0127\u0127a mentali in partikolari kienu frott in-nuqqas ta' g\u0127arfien fil-kamp mediku Illum nafu \u0127afna aktar dwar l-oqsma kollha tal-medi\u010bina Dan jg\u0127odd g\u0127all-g\u0127arfien dwar sa\u0127\u0127a mentali.", "G\u0127alhekk ma hemm ebda ra\u0121uni jew \u0121ustifikazzjoni g\u0127aliex g\u0127andna n\u0127arsu lejn mard mentali, inklu\u017ca l-psiko\u017ci, b'mod differenti minn kif in\u0127arsu lejn kull mard ie\u0127or.", "Dan hu l-messa\u0121\u0121 li din il-kampanja trid twassal."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Diskors-Psiko\u017ci.pdf"}
{"text": ["Diskors mill-E.T. George Vella, President tar-Repubblika, waqt il-Lejla f'\u0120ie\u0127 Dun Karm 29 ta' Ottubru 2020 Fil-Palazz ta' Sant'Anton Nirringrazzjakom g\u0127all-\u0127afna memorji sbie\u0127 li \u0121ibtuli waqt li qed nassisti.", "Niftakar li ltqajt ma' Dun Karm darba jien.", "Kont g\u0127adni student, kont die\u0127el illibrerija, u qed narah nie\u017cel it-tara\u0121, figura twila twila, irqiq.", "Ma tantx kellu suttana mi\u017cmuma tajjeb, niftakarha g\u0127ax bqajt impressjonat.", "U saqsieni \"\u0120uvnott, x'sejjer tag\u0127mel?", "X'qed tag\u0127mel?\"", "U g\u0127amilna diskursata qasira \u0127afna, g\u0127idtlu \"Jiena student l-universit\u00e0, \u0121ejt nara xi \u0127a\u0121a\u2026\".", "\"Tajjeb, tajjeb\" qalli.", "U baqa' nie\u017cel.", "Dik baqg\u0127et dejjem f'mo\u0127\u0127i.", "Ovvjament imbag\u0127ad ilmemorja tal-Kardinal Prospero Grech, b\u0127alma semmejt inti Father.", "L-a\u0127\u0127ar li ltqajt mieg\u0127u fit-tul kien ovvjament fl-esibizzjoni li g\u0127amilna hawnhekk wara li konna ltqajna Ruma u kilna flimkien.", "U mbag\u0127ad anki tlajt Ruma g\u0127all-quddies tal-funeral tieg\u0127u g\u0127aliex ovvjament kien bniedem ta' \u010bertu rispett u b\u0127alma g\u0127idt tajjeb inti kellu sense of humour, kien b'dik l-et\u00e0 kollha per\u00f2 kien g\u0127adu \u017cg\u0127ir.", "Mo\u0127\u0127u kien kbir, kien en\u010biklopedista, kien jitkellem fuq kollox, kien jaf kollox, u kull min kien jafu kien impressjonat bih g\u0127all-kobor tal-g\u0127erf li kellu u anki tal-umanit\u00e0 tieg\u0127u.", "Infatti kien anki dilettant tal-fotografija u anki \u010bertu ritratti kienu veru sbie\u0127.", "Dan ma kienx biss sa\u010berdot imma dan kellu anke \u0127afna", "u \u0127afna interessi.", "Sku\u017cawni qed niddevja ftit, imma ma stajtx ma ng\u0127idhomlkomx.", "Meta spi\u010b\u010bat il-quddies tal-funeral \u0121ie l-kap tal-protokoll qalli, \"Il-Papa xtaq ikellmek\".", "G\u0127idtlu \"Nitla' jien \u0127dejh?", "Ji\u0121i hu?\".", "Qalli \"Issa naraw\".", "U kif spi\u010b\u010ba l-Papa, liebes l-a\u0127mar, ni\u017cel u \u0121ie fuqi.", "U fost affarijiet o\u0127ra, l-a\u0127\u0127ar \u0127a\u0121a li g\u0127idtlu, g\u0127idtlu \"Jiena taf x'nixtieq?\"", "G\u0127idtlu \"Prospero Grech la jkun il-\u0121enna jsib hemmhekk kamera tar-ritratti u motorino\", g\u0127ax kien dilettant tal-Lambretta.", "Tant, li kien jg\u0127id li kieku kien jaf meta offrewlu li jsir Kardinal u kellu jitlaq il-Lambretta, kien jippreferi joqg\u0127od bil-Lambretta milli jsir Kardinal.", "Dawn qed ng\u0127idhom g\u0127ax vera huma affarijiet \u0127elwin.", "Sinjuri, Nindirizzaw ukoll lil dawk li qeg\u0127din isegwuna f'dan il-mument,", "Ta' kull sena l-Akkademja tal-Malti ti\u010b\u010belebra t-tifkira tal-Poeta Nazzjonali Dun Karm Psaila.", "U dan tag\u0127mlu dejjem fix-xahar ta' Ottubru.", "G\u0127at-tieni darba f'din il-Presidenza huwa l-gost u l-pja\u010bir tieg\u0127i li nilqag\u0127kom fil-Palazz ta' Sant'Anton biex inkomplu fit-tradizzjoni li \u017cammew ukoll il-prede\u010bessuri tieg\u0127i.", "Jien g\u0127andi l-isfortuna per\u00f2 li nkunu qeg\u0127din ni\u010b\u010belebraw din lokka\u017cjoni f'dawn i\u010b-\u010birkostanzi li tikkontrollalna bl-iktar mod strett l-ammont ta' nies li jistg\u0127u jkunu pre\u017centi u anki d-distanzi u dawn l-affarijiet kollha, li", "b'xi mod wie\u0127ed irid jipprova jirkibha din billi kif qeg\u0127din tippruvaw tag\u0127mlu tmorru anki online.", "Kif qed ng\u0127id, qeg\u0127din ni\u010b\u010belebraw din il-lejla f'\u0121ie\u0127 Dun Karm minkejja ssitwazzjoni li g\u0127addejjin minnha, u b'\u0127arsien s\u0127i\u0127 g\u0127al sa\u0127\u0127itna permezz talmi\u017curi kif rakkomandati mill-awtoritajiet tas-sa\u0127\u0127a f'pajji\u017cna.", "Qeg\u0127din ng\u0127ixu mument storiku - \u0121rajjiet li ser iwasslu g\u0127al tibdil fil-mod kif in\u0127arsu lejn id-dinja ta' madwarna.", "U anki mument li \u0121eg\u0127elna nirrealizzaw kemm a\u0127na fra\u0121li.", "Tg\u0127allimna kif flimkien nistg\u0127u neg\u0127lbu l-ostakli li minn \u017cmien g\u0127al \u017cmien ife\u0121\u0121u quddiemna.", "U tg\u0127allimna wkoll li a\u0127na nazzjon wie\u0127ed - familja wa\u0127da - u g\u0127emilna j\u0127alli l-marka tieg\u0127u fuq dawk ta' madwarna u fuq dawk ta' warajna.", "Dan qed ng\u0127idu, fil-fatt, anki Dun Karm, kif spjegajtu tajjeb intom, li m'g\u0127andi dubju ta' xejn li ilkom \u0127afna iktar inti\u017ci fuqu milli jien jien, ukoll kien jipprova jippromwovi l-kun\u010bett ta' nazzjon wie\u0127ed.", "Li huwa n-nazzjoni Malti li, kif nafu sew, kien g\u0127adu emer\u0121enti, g\u0127adu \u0127iere\u0121, kien g\u0127adu qed jipprova jistabbilixxi lilu nnifsu anki bil-fatt tal-lingwa imma wkoll kien ja\u0127dem biex jippromwovi din l-identit\u00e0.", "L-istorja ta' dan il-\u0121ens, kif minsu\u0121a fil-kitba ta' Dun Karm, turina li a\u0127na nistg\u0127u mmorru lura g\u0127at-tradizzjoni Pawlina u l-mi\u0121ja ta' San Pawl fostna.", "Jing\u0127ata prominenza mhux biss \u017cmien l-Ordni ta' San \u0120wann, i\u017cda wkoll \u017cmien 3", "l-Imblokk tal-Fran\u010bi\u017ci u l-perjodu kolonjali Ingli\u017c.", "Dun Karm ji\u010b\u010belebra wkoll listorja u l-mixja kostituzzjonali ta' pajji\u017cna ma' kull pass.", "L-istorja dejjem kienet dik li tnebb\u0127u - fiha kien ifittex tifsira biex minnha jislet messa\u0121\u0121.", "Ir-rakkont storiku ta' Dun Karm hu xprunat mit-tiftix g\u0127al identit\u00e0 s\u0127i\u0127a - dik lidentit\u00e0 Maltija - u kif din l-identit\u00e0 tista' tinkiseb fl-g\u0127aqda nazzjonali li titwa\u0127\u0127ad mill-frammenti varji li n\u0121emg\u0127u flimkien mal-milja ta\u017c-\u017cmien; ji\u0121ifieri dak li jag\u0127milna Maltin u li jg\u0127aqqadna flimkien.", "Dun Karm g\u0127ex fi \u017cmien fejn wie\u0127ed kien g\u0127adu jfittex li tissawwar verament lidentit\u00e0 Maltija.", "Minkejja t-toqol tal-influwenza ta' amministrazzjoni kolonjali xorta baqa' g\u0127addej u minkejja t-taqtig\u0127a biex tinfatam minn irbit ta' kulturi o\u0127ra.", "\u0126afna jafu l-influwenza tat-Taljan fuq il-lingwa f'dak i\u017c-\u017cmien u anki ovvjament l-amministrazzjoni Ingli\u017ca li kienet qed tipprova illi tid\u0127ol iktar fittessut tal-\u0127ajja normali Maltija.", "Dun Karm iressaq dan kollu g\u0127all-attenzjoni tag\u0127na fl-Innu Malti - wie\u0127ed millg\u0127eliem ewlenin tal-identit\u00e0 Maltija li t-tifsira tieg\u0127u kibret ma' kull pass li g\u0127amel dan in-nazzjon tul l-istorja re\u010benti tieg\u0127u.", "Meta wie\u0127ed jirrifletti fuq ilkliem tal-innu Malti, jien li llum l-ixje\u0127 wie\u0127ed fostkom hawnhekk, isib li dejjem jirrifletti dak li tkun g\u0127addej minnu dak i\u017c-\u017cmien u kull meta tisimg\u0127u u kull meta tkantah issib li qed japplika, qisu bejn wie\u0127ed u ie\u0127or b\u0127all-Van\u0121elu li 4", "tapplikah g\u0127al kull \u017cmien.", "Meta inti qed ter\u0121a' tirrepeti l-kliem li hemm fl-Innu Malti, f'kull \u017cmien li niftakar jien: l-Indipendenza, il-problemi li kellna\u2026 kull stadju sal-lum, japplika g\u0127al dak i\u017c-\u017cmien li tkun qieg\u0127ed titkellem fuqu.", "L-Innu Malti hu \u0127sieb kumpless ta' Dun Karm hekk kif narawh minsu\u0121 fid-damma s\u0127i\u0127a ta' kitbietu, b'relazzjoni stretta mal-\u0121rajjiet kurrent ta' dak i\u017c-\u017cmien u lbi\u017cg\u0127at ta' poeta li permezz ta' kitbietu, jibqa' juri awtonomija u sovranit\u00e0 ta' poplu ming\u0127ajr ma jixxellef mal-\u0127akkiema imperjali.", "Huwa espressjoni ta' nazzjon li kien qieg\u0127ed jissawwar.", "Huwa identit\u00e0 marbuta ma' bandiera nazzjonali, ma' lsien nazzjonali wa\u0127dieni u twemmin fil-\u0127niena u fl-im\u0127abba tal-kbir Alla.", "Qed torbot is-sens patrijottiku anki mar-reli\u0121jon u mattwemmin ta' pajji\u017cna.", "G\u0127al Dun Karm l-identit\u00e0 tal-omm li tatna isimha mhux rifless biss fit-twa\u0127\u0127id simboliku tal-ilsien Malti ma' art twelidna.", "L-Innu Nazzjonali jer\u0121a' jag\u0127tina din it-tfittxija u x-xenqa g\u0127all-g\u0127aqda.", "Filwaqt li \"Alla\" jsir il-missier u l-\"art\" issir l-omm - il-Maltin isiru l-ulied.", "A\u0127na lkoll kemm a\u0127na wlied art twelidna.", "Dan kien il-poplu Malti g\u0127al Dun Karm.", "Tabil\u0127aqq, Dun Karm jixpruna \u010b-\u010belebrazzjonijiet ta' dak kollu li hu Malti fi \u0121rajjiet pajji\u017cna, kemm dawk minn passat imbieg\u0127ed kif ukoll dawk aktar re\u010benti.", "Dawn l-istess \u0121rajjiet li nebb\u0127u lil Dun Karm, jg\u0127allmuna wkoll li 5", "flimkien b\u0127ala wlied l-istess omm nistg\u0127u nirb\u0127u kull ostaklu u sfida, kull inkwiet u kull theddid.", "Ma ninsewx i\u017cda, li ma kinitx fa\u010bli g\u0127al dan il-\u0121gant tal-lingwa Maltija jiddefendi lsien li kien g\u0127adu qed ji\u017cviluppa.", "Nammira tassew ir-re\u017ciljenza tieg\u0127u fejn f'kitbietu stess jistqarr li sakemm kien jikteb bit-Taljan u bl-Ingli\u017c, kien meqjus u stmat, filwaqt li kif beda jikteb bil-Malti l-ewwel maqdruh u kien hemm anki min \u017cebil\u0127u, minkejja li kiteb poe\u017ciji li jvarjaw fl-istil tag\u0127hom, u kienu j\u0127abbtuha ma' dawk tal-awturi kontinentali tal-istess perjodu.", "B\u0127alma s\u0127aqt fil-messa\u0121\u0121 tieg\u0127i s-sena l-o\u0127ra, nixtieq, u b\u0127alma xtaq anki Dun Karm, li l-ilsien Malti jibqa' jing\u0127ata l-\u0121ie\u0127 li jist\u0127oqqlu.", "Napprezza ferm li b\u0127ala lingwa \u0127ajja, il-Malti jissellef u jassimila kliem minn lingwi o\u0127ra sabiex i\u017comm pass mal-progress.", "Filwaqt li dan huwa pro\u010bess naturali li jse\u0127\u0127 f'kull ilsien mitkellem, nixtieq nie\u0127u spunt minn kliem Dun Karm stess.", "Fil-poe\u017cija tieg\u0127u 'Lill-Bandiera Maltija', huwa jwissi li \"kull lewn li jit\u0127allat ma' lwienek\", qed jirreferi g\u0127all-bandiera Maltija, \"i\u0127assarlek ismek.\"", "Ejja naraw li l-i\u017cvilupp tal-lingwa tag\u0127na jkun studjat u li ma nitilfux dak li jsawwarna b\u0127ala Maltin.", "U hawnhekk qed nirreferi g\u0127all-\u0127afna kliem li qed jidda\u0127\u0127al fil-Malti illi qed iwarrab kliem li di\u0121\u00e0 je\u017cisti li jwassal il-messa\u0121\u0121 u huwa a\u010b\u010bettat, imma qed ji\u0121i minsi jew imwarrab minn kliem ie\u0127or li huwa estranju g\u0127al-lingwa", "U dan huwa xi \u0127a\u0121a li qed ibiddel it-tessut tal-istess lingwa li g\u0127alija hija wa\u0127da mill-elementi importanti tas-sovranit\u00e0 tal-poplu Malti.", "Mela ejjew nibqg\u0127u nkunu kburin bl-ilsien Malti u naraw li ng\u0127o\u017c\u017cuh, in\u0127addnuh u n\u0127addmuh b'mod s\u0127i\u0127 u korrett biex ma ji\u0121ix abbu\u017cat u jitbiddel f'xi djalett fqir ta' xi lsien ie\u0127or.", "Qabel nag\u0127laq nixtieq nirringrazzja lill-Akkademja tal-Malti u l-organizzaturi ta' din il-lejla li ta' kull sena j\u0121eddu t-tifkira tal-poeta nazzjonali - simbolu talidentit\u00e0 Maltija - tal-g\u0127aqda u l-mixja 'l quddiem li g\u0127andna nag\u0127mlu a\u0127na b\u0127ala \u0121ens wie\u0127ed.", "Jalla Dun Karm ikun ta' ispirazzjoni kif nistg\u0127u na\u0127dmu aktar id f'id b\u0127ala \u0121ens wie\u0127ed, sabiex flimkien neg\u0127lbu l-isfidi li g\u0127andna quddiemna u nkunu wlied denji ta' dan il-pajji\u017c.", "Nirringrazzjakom."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Diskors-Serata-Dun-Karm.-2020-amended_BV_Fin.pdf"}
{"text": ["STQARRIJA MILL-UFFI\u010a\u010aJU TAL-PRESIDENT", "Is-Sinjurija Tieg\u0127u l-Onorevoli Prim Im\u0127allef", "L-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u Mons. Ar\u010bisqof", "E\u010b\u010bellenzi", "Diffi\u010bli nispjega u nesprimi l-emozzjonijiet li qed in\u0127oss b\u0127alissa.", "Nistqarr illi l-akbar sentiment huwa dak ta' umilt\u00e0 profonda quddiem l-inkarigu g\u0127oli li g\u0127o\u0121obkom tag\u0127\u017cluni g\u0127alih, u r-responsabbiltajiet kbar li j\u0121orr mieg\u0127u.", "Nixtieq nirringrazzja lill-Onor.", "Prim Ministru li g\u0127o\u0121bu jinnominani, u nwassal il-gratitudni tieg\u0127i lill-Parlament li g\u0127o\u0121bu ja\u010b\u010bettani u jag\u0127tini fidu\u010bja, u dan b'kunsens, f'isem il-poplu Malti kollu.", "In\u0127ossni tassew onorat li ser inkun parti minn lista ta' persuna\u0121\u0121i illustri li n\u0127atru s'issa f'dan l-inkarigu ta' President ta' pajji\u017cna, u wettqu \u0127idma straordinarja g\u0127all-\u0121id tal-poplu Malti u G\u0127awdxi.", "Hawnhekk ma nistax nonqos milli nsellem il-memorja ta' dawk minnhom li \u0127allewna, u nawgura \u0127afna barka u sa\u0127\u0127a lil dawk li g\u0127adhom mag\u0127na.", "Inwieg\u0127ed li nwie\u017cen it-tajjeb kollu li wettqu u nipprova fejn nista', nibni u n\u017cid fuqu.", "Ippermettuli nsellem f'dan il-mument il-memorja tal-\u0121enituri tieg\u0127i, u ta' dawk kollha li edukawni u ggwidawni matul \u0127ajti, u li \u017cerg\u0127u fija valuri eti\u010bi u morali sodi li fuqhom bnejt \u0127ajti.", "Ringrazzjament spe\u010bjali jmur g\u0127all-mara tieg\u0127i, Miriam, u wliedi li mlewli \u0127ajti u tawni daqstant sodisfazzjon.", "Fuq kollox irrid nirringrazzja lil \u0127anin Alla li wassalni s'hawn, u nitolbu j\u017comm idejh fuqi u fuq pajji\u017cna.", "Huma bosta l-g\u0127anijiet li g\u0127alihom a\u010b\u010bettajt li nokkupa din il-kariga.", "Dak ewlieni huwa li niksbu l-aqwa \u0121id g\u0127all-pajji\u017cna u g\u0127all-Maltin u l-G\u0127awdxin kollha.", "Aktar minn dan, irridu naraw li jkun hemm tqassim ekwu ta' dan il-\u0121id, bl-aktar mod \u0121ust u li l-pi\u017c tat-tmexxija u l-\u0127arsien so\u010bjali jintrefa' minn kull\u0127add, skond kemm jifla\u0127 kull wie\u0127ed minna.", "Il-kun\u010bett ta' karit\u00e0 bilkemm g\u0127ad fadal \u017cmienu fis-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na.", "Ninsab konvint li min g\u0127andu b\u017conn l-g\u0127ajnuna g\u0127andu jir\u010bieviha bi dritt u mhux b\u0127ala karit\u00e0 jew favur.", "Fl-istess \u0127in, ma nistg\u0127ux in\u0127allu qag\u0127da ekonomika tajba f'pajji\u017cna, tilludina li m'g\u0127andniex faqar materjali fost i\u010b-\u010bittadini tag\u0127na.", "Din hija sfida, u nwieg\u0127ed li, safejn nista', ma nnaqqas xejn mill-impenn so\u010bjali lejn min jinsab fil-b\u017conn, li wriet ming\u0127and l-E\u010b\u010b.", "Nemmen li l-ewwel u qabel kollox ji\u0121i l-interess tal-individwu, il-\u0127arsien tad-drittijiet so\u010bjali, u l-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja - kemm g\u0127a\u010b-\u010bittadin Malti, g\u0127all-\u0127addiem barrani, u kif ukoll g\u0127all-immigranti li obbligati na\u010b\u010bettaw f'pajji\u017cna.", "Il-presidenza se tkompli tag\u0127ti widen g\u0127all-karba ta' min g\u0127addej minn xi g\u0127aw\u0121, u tkompli tkun ta' kenn g\u0127al min ikollu b\u017conn.", "B\u0127ala President li \u0121ej mill-qasam mediku, se ninteressa ru\u0127i bis-s\u0127i\u0127 fl-i\u017cvilupp tal-qasam tas-sa\u0127\u0127a f'pajji\u017cna.", "Dan billi nsegwi u n\u0127e\u0121\u0121e\u0121 l-applikazzjoni tal-i\u017cviluppi ma jaqtg\u0127u xejn f'dan il-qasam hekk vitali g\u0127all-so\u010bjet\u00e0 b'sa\u0127\u0127itha.", "Nispera li nibqa' nara r-rispett li sa issa dejjem kien hemm, lejn l-etika u l-morali fil-professjoni medika- fuq kollox ir-rispett g\u0127all-\u0127ajja mill-bidu nett tag\u0127ha, sal-a\u0127\u0127ar nifs tal-individwu.", "Huwa dan il-\u0127arsien u r-rispett lejn valuri eti\u010bi, morali, u so\u010bjali, li jg\u0127ollu d-dinjit\u00e0 tal-individwu fis-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na.", "Filwaqt li nifir\u0127u naraw jitwal l-g\u0127omor ta' \u0127utna Maltin u G\u0127awdxin, u filwaqt ukoll li n\u0127e\u0121\u0121uhom jibqg\u0127u attivi, irridu nie\u0127du kull pass me\u0127tie\u0121 sabiex is-sitwazzjoni ekonomika tal-anzjani tag\u0127na, ma \u0121\u0121ielhomx ibaxxu il-livell u l-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja dinjitu\u017ca li jixirqilhom jg\u0127ixu.", "Illum nifta\u0127ru, kif inhu xieraq, b'so\u010bjet\u00e0 m\u0127allta, so\u010bjet\u00e0 aktar liberali, li t\u0127addan valuri u u\u017canzi differenti minn dawk ta' dari.", "I\u017cda daqstant ie\u0127or g\u0127andna biex nifta\u0127ru li tag\u0127na m'hix so\u010bjet\u00e0 amorali\u2026is-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na xorta taf t\u0127enn, taf tg\u0127ader, taf tg\u0127in, u taf t\u0127oss g\u0127al \u0127addie\u0127or.", "Ta' dan g\u0127andna \u0127afna e\u017cempji.", "Matul il-Presidenza tieg\u0127i se nimpenja ru\u0127i ukoll f'qasam daqstant ie\u0127or g\u0127al qalbi; dak tal-edukazzjoni \u2013 kemm dik akkademika kif ukoll dik vokazzjonali.", "Ming\u0127ajr edukazzjoni m'hemmx mobilt\u00e0 so\u010bjali.", "Ming\u0127ajr edukazzjoni m'hemmx \u017cvilupp ekonomiku.", "Ming\u0127ajr edukazzjoni m'hemmx l-g\u0127odda me\u0127tie\u0121a biex jitfassal futur a\u0127jar g\u0127all-pajji\u017cna.", "B'edukazzjoni, nifhem wa\u0127da mifruxa u mhux biss utilitarja, i\u017cda wa\u0127da m\u017cejna u mg\u0127onija mill-apprezzament tal-arti, il-kultura, u fuq kollox l-g\u0127arfien tad-dinja ta' madwarna.", "B'edukazzjoni nifhem ukoll investiment personali f'kompetenzi fl-oqsma \u0121odda tal-industrija, l-ekonomija, ix-xjenzi, is-servizzi varji, it-teknolo\u0121ija \u2013 spe\u010bjalment dik tal-informatika, u d-diversi g\u0127odod fil-qasam tal-mezzi tal-komunikazzjoni so\u010bjali, li narawhom ji\u017cviluppaw kuljum.", "Bi \u0127siebni nag\u0127mel dak kollu possibli biex nixpruna \u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tag\u0127na lejn it-t\u0127addin ta' dawn il-kapa\u010bitajiet li permezz tag\u0127hom jistg\u0127u ja\u0127tfu l-opportunitajiet li ji\u0121u mat-tixrid, it-tis\u0127ie\u0127, u t-twessieg\u0127 ta' professjonijiet u dixxiplini li wie\u0127ed jistenna li jsib fid-dinja tax-xog\u0127ol tal-lum u t'g\u0127ada.", "Lil kull \u017cag\u0127\u017cug\u0127 u \u017cag\u0127\u017cug\u0127a irridu nag\u0127tuhom kull opportunit\u00e0 li ji\u017cviluppaw it-talenti li twieldu bihom u rawmu waqt it-trobbija tag\u0127hom.", "L-aspett politiku tal-\u0127arsien tal-ambjent kien g\u0127alija l-ewwel qasam politiku li nteressani meta d\u0127alt il-Parlament fl-1978.", "Minn dak i\u017c-\u017cmien 'l hawn id-dinja nbidlet bis-s\u0127i\u0127.", "I\u017cda d-daqs u r-ri\u017corsi ta' pajji\u017cna ma nbidlux.", "Inbidlet biss il-pressjoni fuq l-ambjent naturali tag\u0127na u \u017cdiedet l-isfida g\u0127as-sostennibbilt\u00e0.", "It-theddida tal-ambjent 'mibni', fuq dak 'naturali', qieg\u0127da dejjem tikber u tissa\u0127\u0127a\u0127.", "Matul din il-Presidenza \u0127a nkun qieg\u0127ed nirrakkomanda lill-awtoritajiet kon\u010bernati il-\u0127arsien strett tar-regolamenti, u li d-de\u010bi\u017cjonijiet jittie\u0127du bl-akbar skruplu u responsabbilt\u00e0, fil-\u0127arsien tas-sostenibbilt\u00e0, u l-obbligi tag\u0127na lejn il-\u0121enerazzjonijiet futuri.", "Dan mhux biss fil-konfront tal-ambjent mibni, imma daqstant ie\u0127or fil-\u0127arsien tal-kwalit\u00e0 tal-arja, fil-passi kontra t-tni\u0121\u0121is tal-ba\u0127ar, u mi\u017curi o\u0127ra biex ma ng\u0127ollux it-temperatura tad-dinja.", "Matul il-Presidenza tieg\u0127i, inwieg\u0127ed, li minbarra li nara titjib u \u017cviluppi f'dawn l-oqsma, se nag\u0127ti importanza assoluta, u na\u0127dem bis-s\u0127i\u0127 biex f'pajji\u017cna tissa\u0127\u0127a\u0127 l-g\u0127aqda nazzjonali.", "Din l-g\u0127aqda ma ti\u0121ix biss bix-xewqa.", "Irridu na\u0127dmu g\u0127aliha.", "Filwaqt li g\u0127andu jibqa' d-dritt g\u0127al opinjonijiet differenti u diver\u0121enti, irid ikollna rispett re\u010biproku \u0121enwin.", "Irid ikollna djalogu matur u diskussjonijiet li jsiru b'mod dinjitu\u017c, li juru m\u0121ieba \u010bivika u korretta u li fuq kollox qatt ma jwasslu g\u0127al attakki personali.", "Irridu nkomplu nsa\u0127\u0127u l-libertajiet \u010bivili li pajji\u017cna tant stinka g\u0127alihom f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin.", "Irridu nne\u0127\u0127u kull forma ta' diskriminazzjoni.", "Irridu nkomplu nsa\u0127\u0127u l-irwol tal-mara fis-so\u010bjet\u00e0, u fid-dinja tax-xog\u0127ol.", "F'dan il-qasam irridu naraw li n-nisa jkomplu jiksbu dawk id-drittijiet, li sal-lum g\u0127adhom im\u010ba\u0127\u0127din minnhom, u li ming\u0127ajrhom g\u0127adha te\u017cisti l-inugwaljanza bejn is-sessi.", "Filwaqt li napprezza l-kontribut kbir li taw il-media so\u010bjali biex iqarrbu n-nies lejn xulxin, u jsostnu l-espressjoni \u0127ielsa, nixtieq li jonqsu l-abbu\u017ci li jsiru fuq dawn il-mezzi, fejn nie\u0127u l-impressjoni li ma japplikawx in-normi u limiti li japplikaw g\u0127all-media stampata u x-xandir.", "Dan \u017cgur mhux qed jikkontribwixxi g\u0127al aktar g\u0127aqda nazzjonali.", "Fil-kuntest ta' kif \u017cviluppat is-so\u010bjet\u00e0 Maltija f'dawn l-a\u0127\u0127ar snin, g\u0127aqda nazzjonali tfisser ukoll g\u0127aqda li tinkludi d-djalogu bejn l-istat u l-knejjes u t-twemmin differenti li j\u0127addnu kemm Maltin kif ukoll barranin li llum jg\u0127ixu fostna.", "L-appell sin\u010bier tieg\u0127i hawnhekk imur g\u0127all-parlamentari tag\u0127na li n\u0127e\u0121\u0121i\u0121hom, matul id-dibattiti tag\u0127hom, spe\u010bjalment meta qeg\u0127din jindirizzaw l-avversarji politi\u010bi tag\u0127hom, ju\u017caw lingwa\u0121\u0121, ton u kontenut li jixraq u jag\u0127mel \u0121ie\u0127 lill-og\u0127la istituzzjoni tal-pajji\u017c.", "Dejjem emmint li l-e\u017cempju jkaxkar.", "Irridu nda\u0127\u0127lu mill-\u0121did rispett \u0121enwin lejn dawk li huma s-simboli tan-nazzjon tag\u0127na.", "Rispett lejn il-bandiera Maltija u dak li tirrapre\u017centa.", "Rispett lejn l-innu nazzjonali tag\u0127na.", "Rispett lejn l-ilsien nazzjonali tag\u0127na.", "Rispett lejn l-istorja u l-kultura tag\u0127na.", "Rispett lejn l-istrutturi Kostituzzjonali tag\u0127na u l-li\u0121ijiet tag\u0127na.", "Fuq kollox rispett lejn il-li\u0121i suprema ta' pajji\u017cna\u2026il-Kostituzzjoni.", "Dawn huma l-ba\u017ci ta' g\u0127aqda nazzjonali.", "Din tissa\u0127\u0127a\u0127 meta hemm il-ftehim, meta hemm ir-rispett, meta m'hemmx tensjoni \u010bivili, u meta m'hemmx inkwiet industrijali.", "Fil-passat, kull\u0127add \u2013 min ftit u min \u0127afna, \u0127adem u ta sehemu biex inbena dan il-\u0121ojjel ta' pajji\u017c li g\u0127andna llum.", "\u017bgur li mhux kollox perfett.", "G\u0127ad g\u0127andna \u0127afna x'nag\u0127tu lil dan il-pajji\u017c biex ng\u0127adduh a\u0127jar milli huwa llum, lill-\u0121enerazzjonijiet ta' warajna.", "G\u0127ad g\u0127adna diver\u0121enzi dwar it-t\u0127addim u l-operat tal-istituzzjonijiet f'pajji\u017cna, dwar is-saltna tad-dritt, dwar poteri amministrattivi, dwar l-istrutturi e\u017cekuttivi.", "G\u0127adna n\u0121orru fuq il-kuxjenza nazzjonali tag\u0127na it-tbajja suwed ta' atti atro\u010bi b\u0127al qtil ta' Karen Grech, Raymond Caruana, u s-Sinjura Daphne Caruana Galizia.", "Dan \u017cgur ma jixraqx u jistona bil-kbir mal-karattru twajjeb tal-poplu Malti.", "Din hija l-isfida prin\u010bipali li be\u0127siebni na\u0127dem bis-s\u0127i\u0127 fuqha matul il-Presidenza tieg\u0127i, u nwieg\u0127ed li se nag\u0127mel \u0127ilti kollha, bil-koperazzjoni ta' kul\u0127add biex titne\u0127\u0127a din il-firda.", "Biex ikollna l-g\u0127aqda irid jin\u0127ass li hemm sigurt\u00e0 fil-pajji\u017c.", "Is-sigurt\u00e0, biex isse\u0127\u0127, g\u0127andha b\u017conn \u0127arsien u g\u0127assa kontinwa, kemm kontra fatturi interni, kif ukoll fatturi li \u0121ejjin barra minn pajji\u017cna.", "Hawnhekk, f'isimkom, irrid insellem u nirringrazzja lil dawk kollha involuti fil-\u0127arsien tas-sigurt\u00e0 tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija, u ta' pajji\u017cna, g\u0127as-sagrifi\u010b\u010bji li jag\u0127mlu ta' kuljum biex a\u0127na norqdu b'mo\u0127\u0127na mistrie\u0127.", "F'isem il-poplu Malti u G\u0127awdxi nesprimi r-rikonoxximent, u r-rispett li g\u0127andi g\u0127all-forzi tal-ordni, l-Armata, il-Pulizija, il-Protezzjoni \u010aivili, it-tobba u l-paramedi\u010bi kollha, kif ukoll dawk kollha fil-qasam tal-volontarjat li jg\u0127inu u jag\u0127tu sehemhom kull meta me\u0127tie\u0121.", "Lil dawn kollha ng\u0127idilhom \u2013 grazzi kbira.", "Is-sigurt\u00e0 tin\u0127ass ukoll meta s-sitwazzjoni ekonomika tkun tajba.", "Dan ma ji\u0121ix b'xejn, u meta jse\u0127\u0127, g\u0127andu ji\u0121i apprezzat.", "Dan huwa frott ta' \u0127idma kontinwa tal-investituri, in-negozjanti, l-operaturi ekonomi\u010bi, l-istrutturi ta' amministrazzjoni, u fuq kollox frott il-\u0127idma ta' dawk il-Maltin u l-barranin li kuljum imiddu g\u0127onqhom g\u0127ax-xog\u0127ol.", "Lil dawn ukoll ng\u0127idilhom \u2013 grazzi.", "Dan huwa kif jien nixtieq nara l-poplu, mag\u0127qud flimkien, ji\u010b\u010belebra l-avvenimenti politi\u010bi importanti li se nfakkru din is-sena : il-55 sena mill-akkwist tal-Indipendenza ta' pajji\u017cna, il-45 sena minn meta pajji\u017cna sar Repubblika, u l-40 sena mill-\u0126elsien.", "Dawn huma \u0121rajjiet stori\u010bi, u \u017cviluppi politi\u010bi li sawwru lil pajji\u017cna kif nafuh illum.", "Barra minn dawn, din is-sena ni\u010b\u010belebraw ukoll il-mitt sena mill-\u0121rajjiet stori\u010bi li se\u0127\u0127ew fis-7 ta' \u0120unju 1919.", "B\u0127ala President nistenna li l-ewwel turija ta' din l-g\u0127aqda u tal-maturit\u00e0 politika tag\u0127na, tintwera' fil-\u0121img\u0127at li \u0121ejjin meta se jkollna l-elezzjonijiet g\u0127ar-rappre\u017centanti tag\u0127na fil-Parlament Ewropew.", "Minn qalbi nappella li e\u017cer\u010bizzju demokratiku b\u0127al dan, jitmexxa bil-kalma, bir-rispett dovut kemm lejn il-votanti kif ukoll lejn il-kandidati, u b'turija ta' maturit\u00e0 politika, kif mistenni f'demokrazija matura.", "B\u0127ala President tar-Repubblika, wie\u0127ed mill-ewwel doveri tieg\u0127i huwa li nkun il-gwardjan tal-Kostituzzjoni, allavolja l-Kostituzzjoni tag\u0127na mkien ma ssemmi jew tiddeskrivi d-doveri marbutin mal-kariga tal-President tar-Repubblika.", "Id-dover tieg\u0127i huwa dak li n\u0127arisha u nara li ti\u0121i rrispettata.", "L-istess jg\u0127odd g\u0127al dawk l-istrutturi Kostituzzjonali li huma b\u017connju\u017ci biex ingawdu aktar demokrazija u saltna tad-dritt.", "Dawn huma oqsma b\u017connju\u017ci li rridu n\u0127arsu f'so\u010bjet\u00e0 moderna, demokratika, progressiva, u ekonomikament dinamika.", "Huwa bit-t\u0127addim ta' din l-g\u0127odda li nistg\u0127u ng\u0127assu kontra kull tnawwir fid-demokrazija.", "Fejn bi\u017c-\u017cmien indunajna li jew m'hemmx bi\u017c\u017cejjed salvagwardji, jew li hemm b\u017conn ta' a\u0121\u0121ornament, nibtet ix-xewqa ta' tibdil fil-Kostituzzjoni biex jag\u0127mel tajjeb g\u0127al dawn in-nuqqasijiet.", "Din ix-xewqa di\u0121\u00e0 ssarfet f'\u0127idma preliminari minn kummissjoni parlamentari ta\u0127t it-tmexxija tal-President Emeritu Marie-Louise Coleiro Preca.", "Dan l-e\u017cer\u010bizzju, g\u0127alkemm g\u0127adu fil-bidu, di\u0121\u00e0 r\u010bieva \u0127afna kontribuzzjonijiet f'termini ta' pariri, su\u0121\u0121erimenti, u materjal relevanti ie\u0127or.", "Irrid nirrikonoxxi l-fatt li f'dawn l-a\u0127\u0127ar \u0121ranet saru \u017cviluppi konsiderevoli biex jibdew ji\u0121u attwati r-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni Venezja.", "B\u0127ala President g\u0127andi \u0127erqa kbira biex dan il-pro\u010bess inwettquh bis-serjet\u00e0 mist\u0127oqqa, b'konsultazzjoni ma' esperti fil-qasam, b'pariri minn studju\u017ci u akkademi\u010bi f'din il-materja, bil-kontribut tal-politi\u010bi, il-kontribuzzjoni tas-so\u010bjet\u00e0 \u010bivili, l-g\u0127aqdiet volontarji, individwi interessati, u bil-kontribut tal-oqsma kollha tas-so\u010bjet\u00e0.", "Dan irid ikun e\u017cer\u010bizzju l-aktar wiesg\u0127a, li jinkludi diskussjonijiet maturi u nfurmati tajjeb, biex naslu g\u0127al dak li g\u0127andna b\u017conn inbiddlu u naqblu fuqu.", "B'hekk insa\u0127\u0127u l-Kostituzzjoni tag\u0127na g\u0127all-a\u0127jar.", "Dan l-e\u017cer\u010bizzju g\u0127andu jkun miftu\u0127 kemm jista' jkun, u jaf possibilment anke ji\u017cvol\u0121i f'Konvenzjoni Kostituzzjonali.", "Minkejja li jin\u0127ass il-b\u017conn li jsir it-tibdil me\u0127tie\u0121 ming\u0127ajr dewmien, jien nemmen li rridu nimxu bil-galbu, u filwaqt li jkun hemm l-effi\u010bjenza, hemm b\u017conn li wie\u0127ed jevita l-g\u0127a\u0121\u0121la bla b\u017conn.", "Fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar, dak li jg\u0127odd mhux dak li jkun \u0121ie maqbul u inkiteb, imma li jkollna r-rieda li nosservaw u nirrispettaw dak li nkunu qbilna fuqu biex inservu a\u0127jar lill-poplu Malti u G\u0127awdxi.", "Ma nistennewx li nir\u010bievu rispett minn \u0127addie\u0127or jekk a\u0127na ma nirrispettawx lil xulxin.", "Jien se nimpenja ru\u0127i li nnaqqas, jew kemm jista' jkun inxejjen, il-firdiet, w\u0127ud kbar, o\u0127rajn \u017cg\u0127ar, li g\u0127andna f'pajji\u017cna.", "Dan jg\u0127odd b'mod partikulari llum, meta f'pajji\u017cna id-dibattitu politiku m'g\u0127adux aktar fuq fejn se nie\u0127du lil pajji\u017cna, imma pjuttost jikkonsisti f'tellieqa b'sa\u0127\u0127itha bejn min kapa\u010bi joffri l-a\u0127jar triq g\u0127as-su\u010b\u010bess ekonomiku u l-a\u0127jar kwalit\u00e0 ta' \u0127ajja g\u0127a\u010b-\u010bittadini tag\u0127na.", "Illum qeg\u0127din ng\u0127ixu f'dinja mibdula g\u0127all-a\u0127jar.", "M'g\u0127andix il-\u0127in insemmi fid-dettall il-be\u017cg\u0127at tieg\u0127i fuq id-direzzjoni li qed taqbad il-komunit\u00e0 internazzjonali, be\u017cg\u0127at li jvarjaw mill-effetti negattivi ta' movimenti populisti, il-politika tal-lemin estrem, ir-relazzjonijiet bejn il-potenzi politi\u010bi u l-blokki ekonomi\u010bi madwar id-dinja, it-tibdil fil-klima, il-kriminalit\u00e0 organizzata, id-disperazzjoni marbuta mal-immigrazzjoni rregolari, u elf \u0127a\u0121' o\u0127ra.", "Jien nemmen li kemm fil-kuntest Ewropew, kif ukoll internazzjonali, pajji\u017cna g\u0127andu rwol importanti x'jag\u0127ti.", "Pajji\u017c \u017cg\u0127ir fid-daqs, imma li jaf ikun effettiv.", "Nemmen li nistg\u0127u nkunu influwenti b\u0127alma konna f'diversi okka\u017cjonijiet fil-passat.", "Fil-qasam internazzjonali nimxu 'l quddiem biss jekk inkunu rispettati.", "M'a\u0127niex potenza militari jew ekonomika.", "M'g\u0127andniex sa\u0127\u0127a politika biex nimponu.", "Imma nkunu rispettati, u nsiru rilevanti jekk inkunu kredibbli u nuru li a\u0127na kompetenti.", "Hekk \u0121ara fil-passat meta konna pijunieri sa\u0127ansitra fuq livell globali.", "G\u0127andna rwol importanti x'nilg\u0127abu fil-kuntest Ewro-Mediterranju, fit-tqarrib tal-Ewropa lejn id-dinja G\u0127arbija, fil-politika dwar l-i\u017cvilupp tal-kontinent Afrikan, u fid-djalogu inter-kulturali u inter-reli\u0121ju\u017c.", "Fil-fora internazzjonali irridu nkunu \u010bari dwar l-appell tag\u0127na g\u0127all-pa\u010bi u g\u0127all-waqfien tal-kunflitti internazzjonali u re\u0121jonali.", "Irridu nkomplu ninsistu dwar il-\u0127arsien u d-difi\u017ca tad-drittijiet ta' minoranzi, ta' popli spustati, u ta' popli okkupati u dawk li g\u0127adhom im\u010ba\u0127\u0127da mid-drittijiet ba\u017ci\u010bi u fundamentali tag\u0127hom.", "Irridu nkunu \u010bari fil-kundanna tag\u0127na g\u0127all-isfruttament ta' \u0127addiema barranin \u0121ejjin minn pajji\u017ci li g\u0127adhom qed ji\u017cviluppaw.", "Ma niddejqux insemmu le\u0127inna kontra in-nuqqas ta' kontrolli fuq il-manifattura, bejg\u0127, u \u0121arr ta' armi, armamenti, u munizzjon.", "Kontra it-traffikar ta' droga u ta' bnedmin mill-kriminalit\u00e0 organizzata.", "G\u0127andhna nkunu kburin insostnu li, anke fil-politika barranija, g\u0127andha tmexxi l-moralit\u00e0.", "Dan inkunu nistg\u0127u nag\u0127mluh b'aktar sa\u0127\u0127a u prominenza jekk kif nawgura, jirnexxielna b\u0127ala pajji\u017c ni\u0121u mag\u0127\u017cula biex nokkupaw wie\u0127ed mis-si\u0121\u0121ijiet mhux permanenti fil-Kunsill tas-Sigurt\u00e0 tal-\u0120nus Mag\u0127quda fis-snin 2023/24.", "Ikun fl-interess ta' pajji\u017cna u tar-re\u0121jun Mediterranju, li n\u0127abirku biex pajji\u017cna jkun \u010bentru ta' pa\u010bi, u ta' djalogu interkulturali, u inter-reli\u0121ju\u017c f're\u0121jun daqshekk sensittiv.", "Qabel intemm id-diskors tieg\u0127i irrid insellem il-Maltin kollha tad-dijaspora Maltija madwar id-dinja, u nassigurahom mir-rispett li g\u0127andi lejhom.", "Nemmen li anke huma g\u0127andhom x'jikkontribwixxu biex jintla\u0127qu l-g\u0127anijiet li tkellimt fuqhom illum.", "Ninsab \u010bert li fosthom hemm talenti u kapa\u010bitajiet kbar li jistg\u0127u jintu\u017caw biex in\u017commu dejjem og\u0127la l-isem tal-ma\u0127buba Malta tag\u0127na.", "E\u010b\u010bellenzi, Sinjuri,", "\u0126assejt li llum, f'din l-okka\u017cjoni fejn g\u0127a\u017ciltuni biex inkun il-President ta' pajji\u017cna, u tag\u0127kom ilkoll, kelli nifta\u0127 qalbi mag\u0127kom u naqsam il-vi\u017cjoni tieg\u0127i dwar x'nixtieq nara jse\u0127\u0127 matul il-Presidenza tieg\u0127i.", "Weg\u0127dtkom ukoll li nixtieq nag\u0127mel \u0127afna affarijiet g\u0127all-\u0121id ta' pajji\u017cna.", "Dan ma jistax ise\u0127\u0127 jekk ma nsibx l-appo\u0121\u0121 u l-g\u0127ajnuna ta' kull\u0127add.", "Mill-e\u017cempji li \u0127adt minn dawk li \u0121ew qabli f'din il-kariga hekk g\u0127olja, nixtieq li nkun verament ir-rappre\u017centant u r-repo\u017citorju tal-g\u0127aqda nazzjonali ta' pajji\u017cna.", "Se nkun qed inwettaq Presidenza siekta, Presidenza imparzjali, li sservi ta' gwida morali g\u0127al pajji\u017cna u punt ta' g\u0127aqda nazzjonali.", "\u0126a nag\u0127mel minn kollox biex inkun dehen tal-fidu\u010bja li tajtuni u nkun rappre\u017centant tal-poplu Malti u G\u0127awdxi kollu.", "\u0126a nkun mera li tirrifletti l-b\u017connijiet ta' kull kategorija tal-poplu tag\u0127na u g\u0127ajnuna biex dawn il-b\u017connijiet jittaffew.", "\u0126a nkun il-le\u0127en ta' dawk il-ftit li j\u0127ossu li le\u0127inhom mhux jinstema' bi\u017c\u017cejjed u wens g\u0127al min i\u0127ossu mwarrab.", "\u0126a nkun qieg\u0127ed nag\u0127mel l-almu tieg\u0127i kollu, biex flimkien ma' marti Miriam, nirrapre\u017centaw lill-poplu Malti bid-dinjit\u00e0 li jixraqlu.", "Biex jirnexxielna nag\u0127mlu dan, nitlob l-g\u0127ajnuna ta' Alla, u ta' kull wie\u0127ed u wa\u0127da minnkom.", "Viva Malta Repubblika."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Diskors-inawgurali-mill-E.T.-Dr-George-Vella.docx"}
{"text": ["Diskors mill-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella, President ta' Malta flokka\u017c\u017cjoni tal-iSkambju tal-Awguri G\u0127as-Sena l-\u0120dida Il-Palazz ta' Sant'Anton", "Rispettabbli Membri tal-Korp Konsolari, Insellmilkom.", "Qeg\u0127din niltaqg\u0127u b'mod virtwali, min\u0127abba r-restrizzjonijiet imposti fuqna mill-Pandemija COVID-Dsatax.", "F' cirkostanzi ohrajn, kien ikun ta'pja\u010bir g\u0127alija nilqag\u0127kom il-Palazz tal Belt, jew ta' Sant'Anton, kif ghamilna s-sena l-ohra, sabiex ng\u0127addu lawguri tag\u0127na lil xulxin, u naqsmu x-xewqat tag\u0127na g\u0127as-Sena l-\u0120dida b'mod iktar dirett u personali.", "Dan l-appuntament ta' kull sena huwa wie\u0127ed importanti, g\u0127aliex ftit ji\u0121u okka\u017cjonijiet fejn niltaqa' mag\u0127kom lkoll u nisma' minn g\u0127andkom stess dak li ksibtu tul ix-xhur li g\u0127addew, u dwar il-pro\u0121etti li g\u0127andkom g\u0127axxhur li \u0121ejjin.", "Na\u0127seb ilkoll taqblu mieg\u0127i li x-xog\u0127ol tag\u0127kom b\u0127ala Konsli Onorarji t\u0127arbat mhux ftit mhux \u0127a\u017cin matul din is-sena.", "Ftit stajtu taqdu l-funzjonijiet tradizzjonali tag\u0127kom, b\u0127al ma huma lpromozzjoni tal-kummer\u010b u l-investiment, it-turi\u017cmu, l-iskambji kulturali, u l-laqg\u0127at mal-komunitatajiet tal-pajji\u017ci li akkreditawkom g\u0127al Malta.", "Mill-banda l-o\u0127ra, ninsab konvint li \u0121ew mumenti ta' xog\u0127ol intensiv ta' natura konsolari, fejn kellkom tipporvodu assistenza sabiex dawk li nqabdu Malta fuq xog\u0127ol jew inkella g\u0127al xi btala, tg\u0127inuhom imorru lura pajji\u017chom b'mod ur\u0121enti.", "Meta wie\u0127ed iqis kemm kibret il-pre\u017cenza tal-barranin f'pajji\u017cna, min g\u0127al xog\u0127ol, min b\u0127ala turist, jew b\u0127ala studenti, malajr wie\u0127ed jifhem kemm \u017cdiedu r-responsabbiltajiet tag\u0127kom fil-qasam konsolari.", "Il-kontribut tag\u0127kom f'dan ir-rigward kien bla dubju ta' xejn wie\u0127ed importanti \u0127afna, g\u0127aliex g\u0127entu mijiet, jekk mhux eluf, ta' individwi u familji.", "B\u0127alissa ninsabu f'sitwazzjoni fejn nistg\u0127u in\u0127arsu 'l quddiem b'\u010bertu ottimi\u017cmu, hekk kif \u0121ie identifikat u awtorizzat va\u010b\u010bin biex ji\u0121i u\u017cat, li nittamaw g\u0127ad jo\u0127ro\u0121na minn din il-morsa li sibna ru\u0127na fiha.", "Nemmen li nistg\u0127u bil-mod il-mod, ner\u0121g\u0127u nibdew in\u0127ejju g\u0127all-\u0127ajja normali, li wkoll g\u0127ad twassalna g\u0127al rutina ta' xog\u0127ol kif nafuh.", "ifisser li ter\u0121g\u0127u taqbdu l-funzjonijiet marbuta mal-kariga tag\u0127kom, li jafu jkunu fundamentali sabiex tirpilja l-ekonomija Maltija.", "Dan pro\u010bess li jitkejjel b'xhur u mhux \u0121img\u0127at.", "Ilkoll nistg\u0127u naraw b'g\u0127ajnejna t-tisbita li \u0127adu \u010berti negozji, u bosta oqsma fl-ekonomija ta' pajji\u017cna.", "Huwa veru li l-\u0127atra tag\u0127kom ta' Konsli hija ma\u0127suba biex t\u0127arsu l-interessi tal-pajji\u017c barrani li jkun \u0127atarkom biex tirrapre\u017centawh f'pajji\u017cna.", "Dan ma jfissirx li intkom b'xi mod tpo\u0121\u0121u l-interess ta' pajji\u017cna fil-\u0121enb.", "G\u0127all-kuntrarju, intkom b\u0127al pont, li b'saqajkom f'pajji\u017cna minn na\u0127a, u marbutin b'obbligi mal-pajji\u017c li jafdakom u \u0127atarkom minn na\u0127a l-o\u0127ra, tiffa\u010bilitaw l-i\u017cvilupp bejn i\u017c-\u017cew\u0121 pajji\u017ci, ta' xog\u0127ol, negozju, servizzi, u ta\u0127lit so\u010bjali u kulturali fost affarijiet o\u0127ra.", "permezz", "tag\u0127kom,", "spe\u010bjalment", "mal-pajji\u017ci", "tirrapre\u017centaw, tistg\u0127u tag\u0127tu kontribut imprezzabbli biex ner\u0121g\u0127u nil\u0127qu dawk il-figuri ta' tkabbir li sa ftit ilu kienu impressjonanti.", "In\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom tkomplu tibnu fuq dawk l-inizjattivi fl-oqsma tal-kummer\u010b, talinvestiment, is-servizzi b'mod \u0121enerali, it-turi\u017cmu, it-tag\u0127lim tal-Ingli\u017c, skambji edukattivi u attivitajiet o\u0127ra kulturali.", "Bl-istess mod, bis-sa\u0127\u0127a tag\u0127kom irridu ner\u0121g\u0127u nibdew in\u0127ajjru l-interess f' dak li Malta g\u0127andha x'toffri fil-qasam marittimu, l-avjazzjoni, is-servizzi finanzjarji, u servizzi o\u0127rajn b\u0127at-turi\u017cmu li tant a\u0127na mag\u0127rufin u mfittxija g\u0127alihom.", "Irridu nkomplu ninvestu f'oqsma innovattivi li Malta kompliet tissa\u0127\u0127a\u0127 fihom, i\u017cda wkoll f'intrapri\u017ci \u0121odda li ta\u0127sbu li jistg\u0127u jaqbdu sew f'Malta.", "Bis-sehem tag\u0127kom, Malta ter\u0121a ssir \u010bentru ta' innovazzjoni kreattiva li ti\u0121bed lejha l-aqwa m\u0127u\u0127, filwaqt li tag\u0127ti opportunit\u00e0 lill-\u0127addiema tag\u0127na, spe\u010bjalment dawk \u017cg\u0127a\u017cag\u0127, ji\u017cviluppaw il-kapa\u010bitajiet tag\u0127hom f'pajji\u017cna stess.", "Wara d-dieqa u r-restrizzjonijiet ta' dawn l-a\u0127\u0127ar xhur, nixtieq li dan ilmessa\u0121\u0121 ikun wie\u0127ed ta' inkora\u0121\u0121iment.", "Hekk kif qeg\u0127din insellmu l-\u0127ru\u0121 ta' sena iebsa, nift\u0127u l-bieb g\u0127al dawk lopportunitajiet li hemm jistennewna fix-xhur li \u0121ejjin.", "Il-pro\u010bess ta' rkupru tal-ekonomija, u tas-sistema so\u010bjali, kemm f'pajji\u017cna kif ukoll fil-pajji\u017ci li tirrapre\u017centaw intkom, irid jie\u0127u \u017c-\u017cmien me\u0127tie\u0121 biex ise\u0127\u0127.", "Kul\u0127add g\u0127andu kontribut x'jag\u0127ti biex neg\u0127lbu l-effetti negattivi li \u0121iebet mag\u0127ha l-pandemija, filwaqt li ma nwarrbux it-tag\u0127limiet li tag\u0127tna.", "Nag\u0127laq billi nwassal lilkom u lill-familji tag\u0127kom l-isba\u0127 xewqat g\u0127al-Sena \u0120dida mimlija hena, u fuq kollox sa\u0127\u0127a."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Diskors-mill-E\u010b\u010bellenza-Tieg\u0127u-il-President-ta\u2019-Malta-fl-okka\u017c\u017cjoni-tal-iSkambju-tal-Awguri-G\u0127as-Sena-l-\u0120dida.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-E.T. George Vella, President ta' Malta fl-okka\u017cjoni tat-tnedija tal-Fundazzjoni g\u0127at-Trasport 27 ta' Novembru 2020 Palazz Sant'Anton, \u0126'Attard", "- Nilqag\u0127kom bi pja\u010bir fil-Palazz ta' Sant' Anton g\u0127al dan l-avveniment importanti, u nsellem lil dawk kollha li tkellmu qabli. - Na\u0127seb li lkoll naqblu, li kien ilu li wasal il-mument, biex f'dal-pajji\u017c, issettur tat-Trasport ting\u0127atalu l-importanza u s-serjeta' u l-istudju li jixraqlu. - Dan mhux settur fa\u010bli biex wie\u0127ed jitkellem fuqu g\u0127ax huwa vast \u0127afna. - Filwaqt li huwa settur minnu nnifsu u li g\u0127andu l-karatteristi\u010bi tieg\u0127u, ilproblemi tieg\u0127u, l-opportunitajiet li jaf joffri dan is-settur, jorbot ukoll \u0127afna mal-infrastruttura in \u0121enerali tal-pajji\u017c, mal-i\u017cvilupp, mal-\u0127arsien tal-ambjent u mal-effi\u010b\u010bjenza tal-intrapri\u017ca u l-kumdit\u00e0 ta\u010b-\u010bittadin u dan rajnieh ise\u0127\u0127 dan l-a\u0127\u0127ar. - B\u0127al setturi o\u0127ra hawn Malta, dan sikwit iwassal g\u0127al diskussjonijiet imqanqla fejn kul\u0127add \u2013 kif inhu xieraq \u2013 iwassal il-messa\u0121\u0121 tieg\u0127u.", "\u0126afna fil-kuntest lokali sikwit jorbtu dan il-qasam biss mal-bini ta' toroq \u0121odda, id-diffikultajiet marbuta mat-trasport pubbliku, u l-kon\u0121estjoni mittrasport privat. - Dan huwa \u017cbaljat u hemm b\u017conn li n\u0127arsu lejn il-firxa wiesg\u0127a u limportanza, tad-diversi angoli u mezzi tat-Trasport.", "- Insemmi l-iktar \u0127a\u0121a ba\u017cika g\u0127alina b\u0127ala g\u017cira. - Ftit jieqfu u jixtarru kif Malta tkun i\u017colata, mhux kompetittiva jew attrajenti g\u0127all-investiment, u ming\u0127ajr turisti, li kieku ma bnejniex tul issnin infrastruttura tat-trasport marittimu u tal-avjazzjoni li huma b'sa\u0127\u0127ithom. - Dawn i\u017c-\u017cew\u0121 oqsma issa saru parti fundamentali u \u0127a\u0121a wa\u0127da mattkabbir ekonomiku ta' pajji\u017cna.", "Dawn po\u0121\u0121ew lil pajji\u017cna fuq quddiem tarre\u0121jun b\u0127ala \u010bentru ewlieni fil-lo\u0121istika. - Ilkoll missjena b'idejna x'ifisser li pajji\u017cna ji\u0121i i\u017colat, hekk kif beda jberraq bil-Pandemija tal-COVID.", "- Bl-g\u0127aqal li nafu na\u0127dmu bih a\u0127na l-Maltin u l-G\u0127awdxin, dan ma se\u0127\u0127x.", "Hawnhekk irrid inrodd \u0127ajr lill-\u0127addiema kollha li b'xi mod kienu u g\u0127adhom involuti f'dan il-qasam, tal-isforzi li g\u0127amlu sabiex ir-rota sallum baqg\u0127et iddur.", "Sinjuri, - Illum qed nara b'sodifazzjon element ta' vi\u017cjoni \u0127olistika u matura li biha qed ji\u0121i indirizzat il-\u0121ejjieni u t-titjib mixtieq fis-settur tat-Trasport, hekk kif nibtet kooperazzjoni \u2013 J' Alla dejjiema \u2013 bejn entitajiet direttament involvuti. - Qed nirreferi g\u0127al-Transport Malta, il-Kamra tal-Kummer\u010b g\u0127all-Intrapri\u017ci \u017bg\u0127ar, Il-Kunsill g\u0127all-Arti, Xjenza u Teknolo\u0121ija, l-Asso\u010bjazzjoni ta' Min I\u0127addem u l-Malta Enterprise.", "G\u0127andi nifhem li numru ta' entitajiet o\u0127rajn qeg\u0127din ukoll i\u0127arsu lejn din il-kollaborazzjoni b'mod po\u017citttiv u jaf jing\u0127aqdu wkoll biex jag\u0127tu sehemhom f'dan il-pro\u0121ett, aktar ' l quddiem. - Dan huwa e\u017cempju ta' kif is-so\u010bjet\u00e0 tag\u0127na g\u0127andha tibda' t\u0127ares lejn su\u0121\u0121etti li minn-natura tag\u0127hom g\u0127andhom effett dirett fuq firxa wiesg\u0127a ta' oqsma kemm so\u010bjali kif ukoll ekonomi\u010bi u li jiddependu fuq kkoperazzjoni studjata u serja biex jag\u0127tu ri\u017cultati b\u0127al dan tat-Trasport.", "- F'ka\u017ci b\u0127al dawn hemm b\u017conn li jkollna diskussjonijiet inklussivi u \u0127olisti\u010bi, 'l bog\u0127od mill-kontroversja u l-politika parti\u0121\u0121jana.", "- Nixtieq nara dan il-mudell ji\u0121i ripetut f'oqsma o\u0127ra. - Il-Fundazzjoni li qeg\u0127din tniedu llum hija wkoll tieqa fuq il-\u0121ejjieni. - Bi pja\u010bir ninnota kif li l-innovazzjoni u t-ta\u0127ri\u0121 ser jie\u0127du post \u010bentrali fil\u0127idma tal-Fundazzjoni. - Meta nsemmi ta\u0127ri\u0121 mhux qed nirreferi biss g\u0127al per e\u017cempju operatur, impjegat jew inkella intraprenditur li ser ikun jista' jsegwi lectures jew seminars spe\u010bjalizzati - i\u017cda wkoll g\u0127a\u010b-\u010bittadin innifsu. - Fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar, l-isforzi li ser isiru mhux ha jkunu ta' benefi\u010b\u010bju lil xi setturi partikolari biss, i\u017cda lill-pubbliku in generali.", "G\u0127alhekk m'g\u0127andha tonqos qatt l-informazzjoni dwar servizzi e\u017ci\u017ctenti u o\u0127rajn \u0121odda, x' wie\u0127ed g\u0127andu jag\u0127mel u x' m'g\u0127andux. - Il-professjonalit\u00e0 hija \u010bentrali u g\u0127andna naspiraw g\u0127all-infrastruttura, servizzi, u uffi\u010b\u010bjali imrawma fl-aqwa livelli.", "Tajjeb li fost l-g\u0127anijiet tag\u0127ha il-Fundazzjoni ser tkun qed tinvesti f'sistema ta' kuntatti ma' operaturi u entitajiet simili, barra minn Malta u fuq livell internazzjonali. - Hemm \u0127afna x'wie\u0127ed josserva, u fejn hu applikabli, ji\u0121u introdott fissistemi tag\u0127na.", "Mill-banda l-o\u0127ra naf bi\u010b-\u010bert li dak li rnexxielna niksbu b\u0127ala pajji\u017c, jaf jiswa' ta' mudell g\u0127al pajji\u017ci b'daqs u karatteristi\u010bi o\u0127ra b\u0127al tag\u0127na. - Irrid nag\u0127mel appell, biex f'dak kollu li se nag\u0127mlu, li naf li rridu jew ma rridux ser ikollu effett fuq l-ambjent ta' madwarna, ting\u0127ata priorita' lill\u0127arsien tal-ambjent naturali tag\u0127na, u biex inkomplu in\u0127abirku u nag\u0127mlu dak kollu possibbli biex kemm jista' jkun apparti dan jitnaqqas it-tni\u0121\u0121is fuq l-art, fl-ajru u fl-ib\u0127ra tag\u0127na.", "- Ejjew in\u017commu f'mo\u0127\u0127na l-obbligu li g\u0127andna b\u0127ala gwardjani tal-wirt naturali li writna u noqg\u0127odu attenti li n\u0127allu pajji\u017cna f'qag\u0127da sostenibbli, nadif u fuq kollox b'sa\u0127tu aktar milli sabu\u0127 il-\u0121enerazzjonijiet tag\u0127na. - Nifir\u0127ilkom g\u0127al dan il-pass importanti li qeg\u0127din tie\u0127du u nixtieqilkom kull su\u010b\u010bess.", "Grazzi."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Foundation-for-Transport-27-November-1.pdf"}
{"text": ["DISKORS MILL-E\u010a\u010aELLENZA TIEG\u0126U, GEORGE VELLA, ILPRESIDENT TA' MALTA WAQT IT-TNEDIJA TAL-KONFERENZA G\u0126ALL-G\u0126AQDA NAZZJONALI, PALAZZ SANT'ANTON 6 TA' FRAR", "Nilqag\u0127kom g\u0127al din il-konferenza stampa u nirringrazzjakom talli g\u0127o\u0121obkom tattendu.", "L-okka\u017cjoni tal-lum ser isservi biex inniedi Konferenza g\u0127all-G\u0127aqda Nazzjonali li ser tkun qed titmexxa mill-Uffi\u010b\u010bju tal-Presidenza, blinvolviment dirett tal-pubbliku.", "Il-Konferenza ser issir nhar is-Sibt, 27 ta' Frar mill-Palazz Verdala.", "Issa ilni kwa\u017ci sentejn nokkupa din il-kariga ta' President tar-Repubblika.", "Kif di\u0121\u00e0 na\u0127seb innutajtu minn bosta diskorsi li g\u0127amilt, in\u0127oss li wasal i\u017c-\u017cmien g\u0127al diskussjoni matura fuq dan is-su\u0121\u0121ett ta' G\u0127aqda Nazzjonali.", "Permezz ta' din l-inizjattiva, ser inkun qed inkompli nwettaq dak li weg\u0127edt dakinhar tal-\u0126atra tieg\u0127i, ji\u0121ifieri li nag\u0127ti importanza assoluta, u na\u0127dem biss\u0127i\u0127 biex f'pajji\u017cna tissa\u0127\u0127a\u0127 l-g\u0127aqda nazzjonali.", "'Din l-g\u0127aqda ma ti\u0121ix biss bix-xewqa.", "Irridu na\u0127dmu g\u0127aliha.'", "\u0126a ng\u0127idha minn kmieni \u2013 nixtieq li din tin\u017camm 'l bog\u0127od mill-politika parti\u0121\u0121jana.", "Hemm b\u017conn ta' diskussjoni mifruxa, li fuq kollox tisma' u tag\u0127ti widen g\u0127al x'verament qed i\u0127oss il-Poplu Malti.", "Din hija opportinit\u00e0 biex jing\u0127ata le\u0127en lil kull min g\u0127andu xi jg\u0127id fuq kif din l-g\u0127aqda hija evidenti, u fejn g\u0127ad hemm ba\u0127ar jaqsam.", "G\u0127al dan l-e\u017cer\u010bizzju g\u0127andi l-pja\u010bir in\u0127abbar il-koperazzjoni ta' numru ta' letturi, kittieba, professjonisti, il-media, li fil-fehma tieg\u0127i jmissu mad-diversi xejriet tal-\u0127ajja tag\u0127na ta' kuljum u li naf li huma determinati daqsi li jo\u0127ro\u0121 il\u0121id minn din l-inizjattiva.", "Huwa xieraq li nrodd \u0127ajr lil min ser ikun qed jag\u0127ti kontribut fil-Konferenza, kull wie\u0127ed mill-qasam rispettiv tax-xog\u0127ol u l-g\u0127arfien tag\u0127hom:", "Il-\u0127sieb huwa li l-Konferenza ti\u0121i mxandra LIVE fuq il-mezzi tal-medja so\u010bjali tal-Presidenza sabiex il-pubbliku jkun jista' kemm isegwi kif ukoll jipparte\u010bipa billi jressaq xi mistoqsijiet g\u0127ad-diskussjoni jew inkella jaqsam xi osservazzjoni jew kumment.", "Huwa ma\u0127sub ukoll li numru ta' nies interessati li jirre\u0121isttaw kmieni, ikollhom a\u010b\u010bess g\u0127all-Palazz Verdala innfisu u jkun pre\u017centi fis-Sala.", "Dan kollu ovvjament ikun konformi mal-mi\u017curi stipulati mill-Awtoritajiet tasSa\u0127\u0127a.", "Ikun xieraq intikom idea ta' dawk il-fatturi, \u010birkostanzi, u nkun onest \u2013 dak li lili sar jinkwetani \u0127afna - dwar l-istat tal-g\u0127aqda f'pajji\u017cna.", "Wasal i\u017c-\u017cmien li nsaqsu wkoll x'inhuma dawk l-g\u0127anijiet li hemm lok li ning\u0127aqdu warajhom.", "Kif stajna naraw f'dawn l-a\u0127\u0127ar xhur, il-Pandemija tal-COVID \u0121abet mag\u0127ha \u0127afna taqlib u sfidi.", "I\u017cda swiet ukoll b\u0127ala paw\u017ca ta' riflessjoni dwar fejn qeg\u0127din b\u0127ala pajji\u017c u b\u0127ala Poplu.", "Rajna kif ing\u0127aqadna fi spirtu ta' solidarjeta' mal-marid, ma' min tilef xi \u0127add g\u0127a\u017ci\u017c g\u0127alih, mal-frontliner, ma' min jinsab wa\u0127du.", "I\u017cda insaqsi hawn, kif saqsejt f'okka\u017cjonijiet o\u0127ra - possibbli kellha tkun Pandemija li tnissel din l-g\u0127aqda?", "U kemm ser tkun g\u0127at-tul din l-g\u0127aqda - ser ninsew kollox la ni\u0121u g\u0127an-normal, u ninsew dak li suppost tg\u0127allimna?", "Nie\u0127u gost nisma' diversi esponenti politi\u010bi ilissnu dan il-kliem u f'bosta okka\u017cjonijiet il-Poplu Malti qed ji\u0121i mfakkar, imqar jekk b'mod passiv, dwar l-importanza ta' dan il-kun\u010bett ta'g\u0127aqda.", "Dan, per\u00f2, mhux bi\u017c\u017cejjed.", "Insaqsi \u2026. kemm dawn l-appelli g\u0127all-g\u0127aqda qed i\u0127allu rizultati, fost il-poplu.", "Kif innutajtu mill-mistiedna li hawn madwari llum, din id-diskussjoni ma tinvolvix mexxejja politi\u010bi jew inkella rappre\u017centanti tal-partiti.", "\u0126adt din id-de\u010bi\u017cjoni, biex l-ispazju kollu jing\u0127atha li\u010b-cittadin u biex issir anali\u017ci minn min hu miftum mid-dimesjoni politika, li kultant to\u0127noq jew titfi bdil ta' \u0127sibijiet ta' natura \u0127afna iktar wiesg\u0127a.", "It-temi huma varji u huwa diffi\u010bli li wie\u0127ed jidentifika biss u\u0127ud.", "Madankollu irridu nibdew minn x'imkien.", "Nixtieq allura li diskussjoni b\u0127al ma g\u0127andi f'mo\u0127\u0127i tixtarr kemm tassew ilPoplu Malti i\u0127oss li huwa rappre\u017centat sew minn dawk il-simboli li suppost isawwruh: il-bandiera Maltija, l-ilsien Malti, il-kun\u010bett ta' nazzjon, iddiversit\u00e0 so\u010bjali, tal-\u0121eneru u dik reli\u0121juza?", "Kemm hu kburi il-Malti, jitkellem dwar pajji\u017cu ma' kollegi u s\u0127ab barranin?", "Drajna biss inbaxxu rasna li 'ta' barra a\u0127jar minn tag\u0127na'?", "Jista' jkun li g\u0127adna ta\u0127t il-madmad ta' mentalita' post-kolonjali?", "Meta nirreferu g\u0127al pajji\u017cna, fid-diskursati ta' bejnietna, na\u0127sbu f' 'Malta' li hija tal-Maltin biss, jew hija wkoll ta' dawk il-barranin fostna li g\u0127a\u017clu, jew jinsabu Malta, min\u0127abba ra\u0121unijiet ta'xog\u0127ol, jew g\u0127ax \u0127arbu minn pajji\u017c li ma tahomx futur?", "Il-\u010bittadin - il-\u0121enitur, il-\u0127addiem, l-istudent, l-anzjan \u2013 kemm qed i\u0127ossu rappre\u017centat, jew inkella imbieg\u0127ed mill-istituzzjonijiet.", "Kul\u0127add qed igawdi minn servizzi ta' assistenza, \u0121ustizzja, sa\u0127\u0127a, edukazzjoni u ta\u0127ri\u0121 bl-istess mod?", "Kif \u0127a nirkupraw, ilkoll mir-riperkussjonijiet tal-Pandemija, ming\u0127ajr ma jibqa' \u0127add l-art?", "Kif ser ti\u0121i indirizzata il-\u0121ustizzja so\u010bjali hekk kif kul\u0127add ser ifittex li jer\u0121a' jikseb dak li tilef?", "B'mod iktar \u0121enerali, il-Malti vera j\u0127enn g\u0127all min hu fil-b\u017conn, jaf jag\u0127der u ja\u010b\u010betta lil min hu 'differenti'?", "Kemm tassew m'a\u0127na n\u0127allu lil-\u0127add filperiferija tas-so\u010bjet\u00e0, min m'g\u0127andux mezzi finanzjarji, min intrikeb minn xi vizzju, min in\u0127akem mid-droga, l-u\u017cura, min irid isib postu fil-komunit\u00e0?", "Bl-istess mod, il-kummer\u010b huwa g\u0127odda ta' tkattir ta'\u0121id, jew qed jo\u0127loq aktar firda bejn min g\u0127andu mezzi u min m'g\u0127andux?", "Kemm qed jitqassam b'mod ekwu l-\u0121id li jin\u0127oloq mill-kummer\u010b?", "Fi\u010b-\u010birkostanzi pre\u017centi, g\u0127andu jag\u0127mel sagrifi\u010b\u010bju in-negozjant u jag\u0127ti nifs lill-\u0127addiem u l-impjegat?", "L-ilsien Malti, huwa apprezzat minn kul\u0127add bl-istess mod?", "Jew iktar qed jifred milli jg\u0127aqqad, qed inkunu a\u0127na stess li nkasbru dak li suppost qed in\u0127arsu b'aktar g\u0127aqal, u dak li fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar huwa uniku g\u0127alina biss?", "L-istess jg\u0127odd g\u0127all-ambjent.", "Qeg\u0127din ning\u0127aqdu bi\u017c\u017cejjed biex in\u0127arsu l\u0121miel tal-art tag\u0127na?", "Jew iktar dan qed inkun su\u0121\u0121ett li jbieg\u0127dna, filwaqt li a\u0127na stess inkomplu neqirduh?", "Inkompli nsaqsi\u2026fi\u010b-\u010bokon tag\u0127na b\u0127ala pajji\u017c, il-Malti anki fl-istess villa\u0121\u0121 jew belt isib x'jifirdu?", "Anki inizzjattivi fuq livell ta'ra\u0127al jew belt ji\u0121u politi\u010bizzati u ne\u0127lu fuq l-i\u010bken pro\u0121ett?", "Nixtieq ukoll li ji\u0121i diskuss su\u0121\u0121ett ie\u0127or li jien stess sikwit nitkellem dwaru \u2013 ir-rwol tal-media, mhux biss dik tradizzjonali, i\u017cda fuq kollox l-u\u017cu talmedja so\u010bjali.", "F'dan kollu, in\u0127oss li l-edukazzjoni hija fundamentali.", "Kif qed nedukaw it-tfal u \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tag\u0127na, fl-g\u0127arfien u apprezzament ta' x'inhu Malti, l-istorja u lprotagonisti li sawwruha.", "Qed nedukaw l-uliedna biss biex isibu impieg li jirrendi, u ma ninvestux f'edukazzjoni li tg\u0127allem dwar id-dinja, id-diverist\u00e0u t-tolleranza?", "Huma dawn ftit mill-\u0127sibijiet li ser iqanqlu diskussjoni nhar is-27 ta' Frar.", "Saqsejt \u0127afna domandi dalg\u0127odu jiena.", "It-twe\u0121ibiet m' humiex f'idejja i\u017cda f'idejn il-Poplu Malti.", "Nispera li wara din id-diskussjoni, inkunu lkoll iktar konxji ta' dawn il-fatturi kollha.", "Ma nistennix soluzzjonijiet, i\u017cda ninsab \u010bert li ser isir il-\u0121id u \u0127a jo\u0127or\u0121u elementi li qeg\u0127din mag\u0127na, u li forsi lanqas biss a\u0127na konxji minnhom.", "Ner\u0121a ntenni, il-pubbliku, l-individwu, i\u010b-\u010bittadin - hu min hu - g\u0127andu kontribut x' jag\u0127ti f' dan ir-rigward.", "Il-Presidenza, Jien, nistieden lil kul\u0127add jag\u0127ti l-kontribut tieg\u0127u lejn dan ilg\u0127an."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Ghaqda-Nazzjonali-Konferenza-Stampa.pdf"}
{"text": ["THEY ARE IN THEMSELVES WARNINGS TO ALL OF US THAT WHAT HAD HAPPENED IN SETTING UP EVERYTHING THAT LED TO THEIR NEED, WAS NOT JUST A MOMENTARY THOUGHT, BUT A WELL-PLANNED, ORGANIZED, ORCHESTRATED AND FULLY-EXECUTED PLAN \u2013 A DIABOLICAL PLAN THAT GATHERED MOMENTUM THE FURTHER DOWN IT TRICKLED WITH AUTHORITY AMONGST THE MILITARY GRADES THAT OBEYED ORDERS."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Holocaust-Memorial-Speech-2020-PRESIDENT-FINAL-VERSION-AS-READ.pdf"}
{"text": ["Indirizz mill-E.T. George Vella, President ta' Malta, waqt l-g\u0127oti tal-Premju Nazzjonali g\u0127all-Volontarjat 2020, 5 ta' Di\u010bembru 2020.", "Sinjuri, Nixtieq nirringrazzjakom talli g\u0127o\u0121obkom tistednuni biex inkun mag\u0127kom illejla f'okka\u017cjoni daqshekk importanti.", "Il-feature g\u0127alaq b'quote minn Kofi Annan.", "(Khalil Gibran) \"Meta qed tag\u0127ti minnek innifsek, huwa veru meta tkun qieg\u0127ed tag\u0127ti, mhux tag\u0127ti minn dak li g\u0127andek\".", "U g\u0127alhekk irrid nibda billi, l-ewwel nett, nifra\u0127 lir-rebbie\u0127a.", "Kif dejjem ng\u0127idu, xi \u0127add irid jirba\u0127, u g\u0127alhekk m'hemm ebda rispett inqas lil dawk li kienu nnominati.", "Nirrispettawhom l-istess u nawguralhom u nifir\u0127ilhom talli waslu s'hemmhekk.", "Aktar minn hekk, insellem lil dawk kollha involuti fil-volontarjat, li huma eluf kbar, kif rajna mill-feature.", "Malta g\u0127andna rre\u0121istrati 'l fuq minn\u2026 jien hawnhekk g\u0127andi 1700, per\u00f2 lfeature qed jg\u0127idilna iktar minn 1900 organizzazzjoni volontarja, kemm kbar kif ukoll \u017cg\u0127ar, li jkopru kull xorta ta' servizz volontarju fil-komunit\u00e0.", "Dan ivarja minn attivitajiet kulturali g\u0127al attivitajiet ta' \u0127arsien tas-sa\u0127\u0127a, minn servizzi so\u010bjali sa servizzi ta' edukazzjoni, u \u0127afna setturi o\u0127ra.", "Irrid nirringrazzja lill-membri kollha tal-Malta Council for the Voluntary Sector li huma rappre\u017centanti tal-organizzazzjonijiet volontarji, u li g\u0127all-g\u0127axar sena qeg\u0127din jorganizzaw", "dan ir-rikonoxximent g\u0127al dawk li \u0127admu fis-settur tal-volontarjat.", "Irid jing\u0127ad li l-g\u0127a\u017cla ssir minn fost dawk li jkunu \u0121ew innominati.", "L-iskop huwa li nag\u0127tu rikonoxximent mist\u0127oqq g\u0127as-servizzi li jkunu g\u0127amlu dawk li jkunu \u0121ew innominati.", "L-g\u0127an huwa wkoll li no\u0127olqu aktar g\u0127arfien tal-kwalitajiet tajba li jkunu \u0121ew mog\u0127tija minn dawn il-persuni jew dawn l-organizzazzjonijiet bis-servizzi li jkunu taw lil \u0127addie\u0127or.", "Irridu wkoll, b'dawn l-awards, nag\u0127rfu l-kontribut kbir li jkunu ng\u0127ataw f'oqsma differenti.", "Fix-xog\u0127ol li qieg\u0127ed jag\u0127mel il-Kunsill Malti g\u0127as-Settur tal-Volontarjat irrid insemmi \u017c\u017cew\u0121 \u010bentri tal-volontarjat, li nfet\u0127u s'issa u x-xog\u0127ol siewi li qeg\u0127din jag\u0127mlu spe\u010bjalment ma' g\u0127aqdiet tal-volontarjat li huma \u017cg\u0127ar u g\u0127andhom b\u017conn iktar g\u0127ajnuna minn dawk li huma g\u0127aqdiet kbar.", "Irrid insellem ukoll lill-Kummissarju g\u0127all-G\u0127aqdiet Volontarji, Dr Abela Medici, li bl-a\u0127\u0127ar tibdil fl-Att dwar l-Organizzazzjonijiet Volontarji, ing\u0127ata aktar g\u0127odda u aktar spazju biex iwettaq dak li hemm stabbilit fil-li\u0121i.", "La qieg\u0127ed insemmi l-li\u0121i dwar l-organizzazzjonijiet volontarji ma nistax ma nag\u0127milx referenza g\u0127al dokument ri\u010benti msejja\u0127 \"National Strategy for Volunteering\".", "Dan iddokument u l-policy li hemm ippubblikata fih isa\u0127\u0127u l-istandards u l-prin\u010bipji li di\u0121\u00e0 hemm elenkati fil-li\u0121i dwar l-organizzazzjonijiet volontarji.", "Dan id-dokument li huwa mmirat li jkopri s-snin 2020-2025 g\u0127andu l-g\u0127an li jiggarantixxi aktar stabilit\u00e0, juri aktar apprezzament u rikonoxximent g\u0127al dan is-settur tal-volontarjat, u fuq kollox jindika kif ikun hemm aktar trasparenza spe\u010bjalment fejn jid\u0127lu \u0121bir ta' fondi li fuqhom, b\u0127alma tafu, jiddependu \u0127afna mill-g\u0127aqdiet volontarji.", "Din l-istrate\u0121ija li hija aktar inklussiva u parte\u010bipattiva, hija frott ta', u mibnija fuq esperjenzi mg\u0127oddija.", "Fiha pjan \u010bar ta' kif g\u0127andhom jintla\u0127qu \u010berti g\u0127anijiet, b'timeframe u targets \u010bari.", "Hija tipprovdi l-g\u0127odda, tfassal qafas amministrattiv, u anke turi t-triq g\u0127al appo\u0121\u0121 finanzjarju.", "L-istrate\u0121ija hija mfassla biex tag\u0127mel fa\u010bli l-parte\u010bipazzjoni demokratika, u kif ikun hemm ekonomija ekwa, u progress so\u010bjali g\u0127al kul\u0127add.", "Dan huwa dokument komprensiv, li jiggarantixxi parte\u010bipazzjoni inklussiva u barra minn hekk jiggarantixxi wkoll indipendenza lis-settur.", "Il-prin\u010bipji li huwa mibni fuqhom dan iddokument huma l-\u0127arsien tal-integrit\u00e0, il-fidu\u010bja li fuqha ji\u0121u mibnija r-rapporti bejn min jag\u0127ti s-servizz volontarju u min jir\u010bevih, u fuq kollox fuq ir-rispett re\u010biproku.", "Il-volontarjat huwa xog\u0127ol li minbarra l-valur intrinsiku tieg\u0127u, g\u0127andu valur ie\u0127or li ma jitkejjilx.", "Huwa servizz mog\u0127ti bil-qalb u mill-qalb.", "Din \u017cgur li kienet, b\u0127alma lkoll nafu, sena spe\u010bjali, jew a\u0127jar ng\u0127id sena diffi\u010bli.", "Irrestrizzjonijiet li g\u0127adhom mag\u0127na sal-lum u n-nuqqas ta' kuntatt fi\u017ciku \u0127olqu distanza mhux tas-soltu bejnietna.", "Min\u0127abba g\u0127adu invi\u017cibbli, kellna ntellg\u0127u bosta \u0127itan so\u010bjali u nnaqqsu mill-attivitajiet li s-soltu tant huma popolari mag\u0127na l-Maltin.", "Dan kellu wkoll impatt qawwi fuq is-servizzi mog\u0127tija mill-g\u0127aqdiet volontarji.", "Madankollu, din il-pandemija wrietna, b\u0127al qatt qabel, l-importanza li nie\u0127du \u0127sieb xulxin u li nkunu solidari mal-proxxmu tag\u0127na, spe\u010bjalment ma' gruppi vulnerabbli b\u0127alma huma lanzjani u persuni b'di\u017cabilit\u00e0.", "L-isfidi ta' sa\u0127\u0127a u dawk ekonomi\u010bi li g\u0127adha qed i\u0121\u0121ib mag\u0127ha l-pandemija tal-COVID-19 urewna bi\u010b-\u010bar li l-istrutturi formali we\u0127idhom isibuha diffi\u010bli biex jil\u0127qu l-aktar gruppi fil-b\u017conn u g\u0127alhekk l-id \u0127abrieka tal-volontarjat hija g\u0127odda importanti li tissarraf f'\u0121id akbar g\u0127as-so\u010bjet\u00e0.", "Jiena nifhem li huma bosta dawk l-asso\u010bjazzjonijiet li kellhom l-attivitajiet tag\u0127hom im\u0127arbta u minn xi daqqiet im\u0127assra jew posposti g\u0127as-sena d-die\u0127la.", "Dan kompla \u017cied mal-isfidi li 3", "dawn l-organizzazzjonijiet volontarji kellhom jiffa\u010b\u010bjaw, biex ji\u017cguraw li jag\u0127tu l-a\u0127jar servizz u l-a\u0127jar g\u0127ajnuna fil-qasam tag\u0127hom.", "Ma nistax ma nsemmix il-Malta Community Chest Fund Foundation li hija wkoll organizzazzjoni mmexxija l-bi\u010b\u010ba l-kbira mill-voluntiera, li hija wkoll g\u0127addejja minn sfidi simili u g\u0127alhekk nifhem u napprezza wisq aktar id-determinazzjoni tal-g\u0127aqdiet talvolontarjat biex ikomplu jkunu ta' servizz anke f'dawn i\u017c-\u017cminijiet diffi\u010bli.", "Pajji\u017c li g\u0127andu settur tal-volontarjat b'sa\u0127\u0127tu u li jolqot aspetti differenti tal-\u0127ajja fosthom is-sa\u0127\u0127a, l-edukazzjoni, l-g\u0127ajnuna so\u010bjali, l-isport u l-ambjent, ikun qed jibni fuq il-prin\u010bipji universali tal-empatija u l-g\u0127ajnuna lejn \u0127addie\u0127or.", "Dawn kollha kienu u g\u0127adhom sisien importanti fuq xiex inhu mibni t-tessut morali tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija.", "B\u0127alma jsir f'nis\u0121a, il-persuni kollha li jag\u0127\u017clu li jinvolvu ru\u0127hom f'xi g\u0127aqda jew o\u0127ra, ikunu qeg\u0127din jo\u0127olqu xibka ta' g\u0127ajnuna u ta' sapport li ma\u017c-\u017cmien tissarraf f'so\u010bjet\u00e0 aktar \u0121usta u inklussiva.", "Jiena nemmen li l-qasam tal-volontarjat huwa te\u017cor li jikber u jissa\u0127\u0127a\u0127 ftit ftit kuljum minn eluf ta' individwi li jag\u0127\u017clu b'mod de\u010bi\u017c li jag\u0127tu l-ener\u0121ija u l-\u0127in tag\u0127hom biex jg\u0127inu lil \u0127addie\u0127or jew ikunu vu\u010bi b'sa\u0127\u0127itha kontra xi in\u0121ustizzja jew o\u0127ra.", "L-g\u0127oti ta' dawn il-premjijiet illum huwa biss xrar \u017cg\u0127ir u \u0121est \u017cg\u0127ir, \u0127dejn l-apprezzament u l-kburija li g\u0127andu l-poplu Malti lejn l-eluf ta' voluntiera li b'xi mod jew ie\u0127or qed jo\u0127olqu differenza fil-\u0127ajja ta' \u0127addie\u0127or u jkunu anke ta' mudell g\u0127alina lkoll.", "Bil-\u0127idma ta' dawn \u0127utna li bl-aktar mod dedikat, u ming\u0127ajr xi forma ta' gwadann personali, jag\u0127tu minn \u0127inhom, mill-kapa\u010bitajiet personali u professjonali tag\u0127hom, biex jg\u0127inu lill\u0127addie\u0127or, il-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja ta' madwarna ssir a\u0127jar.", "Dawn huma e\u017cempji li, fid-dlam tan-negattivi\u017cmu, u l-firda li sfortunatament g\u0127ad hawn fostna, jitfg\u0127u d-dawl fuq it-triq li rridu nimxu, jekk verament irridu naraw il-pajji\u017c u sso\u010bjet\u00e0 tag\u0127na kuntenta u miexja 'l quddiem.", "Nirringrazzjakom ilkoll tal-\u0127idma tag\u0127kom."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Indirizz-Premju-Volontarjat.pdf"}
{"text": ["Stqarrija mill-Uffi\u010b\u010bju tal-President 30-04-20", "Messa\u0121\u0121 mill-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u l-President George Vella fl-okka\u017cjoni ta' Jum il-\u0126addiem", "Il-President George Vella fl-okka\u017cjoni ta' Jum il-\u0126addiem, nhar l-1 ta' Mejju, xtaq isellem lill-\u0127addiema kollha, ir\u0121iel, nisa, kbar u \u017cg\u0127ar, Maltin u barranin u jirringrazzjahom g\u0127al dak kollu li jag\u0127mlu fl-a\u0127jar interess ta' pajji\u017cna.", "Il-President fakkar li pajji\u017cna huwa Repubblika demokratika bba\u017cata fuq ix-xog\u0127ol, li fil-Kostituzzjoni tag\u0127ha mhux biss tirrikonoxxi d-dritt ta\u010b-\u010bittadini g\u0127al xog\u0127ol, imma obbligata tipprote\u0121i dan id-dritt, u tie\u0127u dawk il-mi\u017curi kollha me\u0127tie\u0121a biex tag\u0127ti dinjit\u00e0 lill-\u0127addiema.", "Huwa sa\u0127aq li kull xog\u0127ol huwa nobbli, u ebda xog\u0127ol ma huwa inferjuri.", "Enfasizza wkoll li pajji\u017cna m'g\u0127andux ri\u017corsi naturali b\u0127al xi pajji\u017ci o\u0127rajn, u g\u0127alhekk jiddependi kompletament fuq ix-xog\u0127ol tal-\u0127addiema tag\u0127na.", "Il-President Vella qal li huwa ta' sodisfazzjon kbir li wie\u0127ed jinnota l-livelli g\u0127oljin ta' kapa\u010bitajiet u kompetenzi tekni\u010bi u professjonali li g\u0127andhom il-\u0127addiema tag\u0127na, li jit\u0127arr\u0121u fihom u jwettqu filprattika.", "Is-sehem tan-nisa f'dan kollu huwa ta' min wie\u0127ed isemmih, u l-President jawgura li aktar nisa jid\u0127lu fis-setturi kollha tal-qasam tax-xog\u0127ol.", "Il-President itenni wkoll li j\u0127ossu kburi li g\u0127andna \u0127addiema, li jitg\u0127allmu malajr, jadattaw g\u0127a\u010b\u010birkostanzi u huma flessibbli.", "It-teknolo\u0121ija moderna, l-i\u017cviluppi xjentifi\u010bi u s-sejbiet fl-oqsma kwa\u017ci kollha tax-xog\u0127ol, \u0127olqu sfidi \u0121odda u opportunitajiet li l-\u0127addiem Malti kapa\u010bi jisfrutta.", "Il-President b'diqa nnota li din is-sena Jum il-\u0126addiem qieg\u0127ed jitfakkar fi sfont mhux tas-soltu; sfont li fih il-\u0127addiem mhux jit\u0127alla jmur g\u0127ax-xog\u0127ol, min\u0127abba l-pandemija ta' COVID-19 li nfirxet maddinja kollha.", "Il-President konxju tal-effetti negattivi li \u0121abet mag\u0127ha din is-sitwazzjoni u g\u0127al darba o\u0127ra juri ssimpatija tieg\u0127u ma' dawk il-\u0127addiema kollha li spi\u010b\u010baw bi d\u0127ul finanzjarju mnaqqas jew imwaqqaf, min\u0127abba g\u0127eluq jew tnaqqis tal-impjieg, u konxju tas-sitwazzjoni anka psikolo\u0121ika ta' dawn il\u0127addiema.", "Il-President xtaq isellem lil dawk il-kumpaniji kollha li minkejja n-nuqqas tax-xog\u0127ol qeg\u0127din, flimkien mal-Gvern, jg\u0127inu finanzjarjament lill-\u0127addiema tag\u0127hom biex ma jitilfux xog\u0127olhom.", "Jawgura li wara l-COVID-19 il-\u0127addiema kollha, Maltin u G\u0127awdxin jikkoperaw flimkien biex tibda ddur mill-\u0121did ir-rota tal-ekonomija ta' pajji\u017cna u na\u0127dmu biex il-\u0127sara li \u0121abet mag\u0127ha din il-pandemija ting\u0127eleb u mmoru lura g\u0127an-normal fl-iqsar \u017cmien possibbli.", "Il-President xtaq f'dan il-Jum, jirringrazzja mill-\u0121did lill dawk il-\u0127addiema kollha li huma direttament jew indirettament involuti fil-\u0127arsien ta' sa\u0127\u0127itna u l-kura tal-g\u0127e\u017cie\u017c tag\u0127na milqutin mill-COVID-19.", "Il-President f'dan il-Jum xtaq ukoll jirringrazzja lill-\u0127addiema kollha barranin li jinsabu fostna, u li mag\u0127na qeg\u0127din ja\u0127dmu biex tissa\u0127\u0127a\u0127 l-ekonomija ta' pajji\u017cna u flimkien nirb\u0127u lil dan il-virus.", "Il-President xtaq ukoll jirringrazzja lill-g\u0127aqdiet kollha tal-\u0127addiema li matul i\u017c-\u017cmien joffru wens, tarka u s-sa\u0127\u0127a me\u0127tie\u0121a meta jkun hemm b\u017conn jinkisbu jew jit\u0127arsu d-drittijiet tal-\u0127addiema.", "Il-President sa\u0127aq li jkun opportun nirriflettu fuq in-natura tax-xog\u0127ol fis-sena 2020 u anka n\u0127arsu sew lejn iddrittijiet tal-\u0127addiema, li sfortunatament f'\u010berti setturi g\u0127adhom ji\u0121u sfruttati.", "Il-President xtaq isellem lill dawk kollha li korrew, jew ag\u0127ar, tilfu \u0127ajjithom fil-qadi ta' dmirijiethom waqt li kienu fuq il-lant tax-xog\u0127ol, u sa\u0127aq l-importanza li g\u0127andha ting\u0127ata g\u0127all-\u0127arsien tas-sa\u0127\u0127a u s-sigurt\u00e0 fuq il-post tax-xog\u0127ol, kemm dik fi\u017cika, kif ukoll mentali li, flimkien ma' numru ta' drittijiet o\u0127ra, jorbtu katina wa\u0127da ma' kwalit\u00e0 ta' \u0127ajja dinjitu\u017ca u xierqa g\u0127al kul\u0127add.", "Il-President fl-a\u0127\u0127arnett sellem lil dawk il-\u0127addiema kollha anzjani, illum irtirati u f'isem il-poplu Malti u G\u0127awdxi jirringrazzjahom g\u0127all-kontribut kbir li taw biex pajji\u017cna huwa dak li huwa llum.", "Il-President xtaq jag\u0127mel kura\u0121\u0121 lill-\u0127addiema kollha li b\u0127alissa g\u0127addejjin minn \u017cminijiet diffi\u010bli u assigurahom li m'humiex se jit\u0127allew we\u0127idhom."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from JUM-IL-HADDIEM_30-04-20.pdf"}
{"text": ["Kull fejn in\u017cur madwar id-dinja, in\u0127oss li wie\u0127ed mill-aktar mumenti sinifikanti ta\u017c-\u017cjara jkunu dawk li jlaqqg\u0127uni mal-komunitajiet ta' Maltin 'l bog\u0127od minn xtutna. - F'dan il-ka\u017c, min\u0127abba d-distanzi kbar li jifirdukom minn Malta, in\u0127oss li l-laqg\u0127a tag\u0127na hija iktar u iktar emozjonanti.", "M'g\u0127andix dubju li kultant t\u0127ossu nostal\u0121ija lejn art twelidkom, u b'mod partikolari l-familja Maltija tag\u0127kom.", "Nixtieqilkom kull hena u su\u010b\u010bess f'\u0127ajjitkom u n\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom i\u0121\u0121orru isem Malta, u l-ilsien Malti bl-akbar g\u0127o\u017c\u017ca u kburija. - I thank you and look forward to getting to know you better during the course of the evening."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Japan-Reception-21-October-2019-CLEARED-BY-PRESIDENT.pdf"}
{"text": ["Akkademja ta' tifkira fil-Knisja Kolle\u0121\u0121jata ta' Bormla 27 ta' Novembru 2019", "Onorevoli Ministri Onorevoli Membri Parlamentari Mistednin distinti - Nibda billi nirringrazzja lill-organizzaturi g\u0127all-din l-istedina u g\u0127allmerb\u0127a li qed ning\u0127ata \u0121o din il-belt storika ta' Bormla. - Din hi belt li jien naf sew u li matul is-snin tg\u0127allimt napprezza g\u0127ar-rwol fundamentali li kellha g\u0127all-i\u017cvilupp ta' pajji\u017cna. - Din hi ukoll belt li silfet bosta mill-ulied tag\u0127ha lil pajji\u017cna fil-qadi ta' funzjonijiet politi\u010bi u professjonali li sawwru l-pedamenti ta' dan il-poplu. - Illum in\u0121barna biex infakkru \u0121rajjiet partikolari marbuta mal-istorja ta' din il-belt u ta' Malta kollha kemm hi, waqt it-Tieni Gwerra Dinjija. - Dan l-a\u0127\u0127ar \u0127adt ferm pja\u010bir nara rappurta\u0121\u0121 fil-media lokali dwar il\u0121rajjiet marbutin ma' kif", "il-Bormli\u017ci kienu bag\u0127tu l-istatwa tal-", "Immakulata Kun\u010bizzjoni u l-kwadru titulari fil-bazilika ta' Sta.", "Elena \u0121ewwa Birkirkara biex ikunu m\u0127arsa mill-attakki b'sa\u0127\u0127ithom mill-ajru. - Wara l-gwerra, propju fid-19 ta' novembru, 1944, l-istatwa u l-kwadru titular kienu n\u0121iebu lura fil-Kolle\u0121\u0121jata ta' Bormla permezz ta' pellegrina\u0121\u0121.", "Bla dubju ta' xejn din kienet \u0121rajja ta' fer\u0127 kbir g\u0127all-poplu", "Bormli\u017c li tant bag\u0127ta tul is-snin tal-gwerra, u li issa seta' jer\u0121a' jilqa' lillMadonna li tag\u0127ha tant hu devot. - Tant huwa kbir is-sentiment tal-Bormli\u017ci lejn dawn l-avvenimenti li fl1994, sar monument \u2013 meqjus minn \u0127afna b\u0127ala l-\u0127olma tal-Ar\u010bipriet Dun Victor Cilia biex dan l-avveniment storiku jkun imfakkar mill\u0121enerazzjonijiet futuri. - Naf ukoll illi l-Kunsill Lokali ta' Bormla nnifsu ilu mill-1994 jfakkar dan il-pellegrina\u0121\u0121 waqt li fl-istess \u0127in isellem lill-vittmi tat-Tieni Gwerra Dinjija. - Napprezza ferm l-isforzi li qed isiru biex infakkru l-\u0121rajjiet tal\u0121enerazzjoni li bag\u0127tiet il-gwerra.", "Ma nistg\u0127u qatt inwarrbu s-sagrifi\u010b\u010bju li sar \u2013 ta' xi u\u0127ud b'\u0127ajjthom stess \u2013 tul dawk is-snin ta'tbatija.", "Inkunu qed nonqsu lill-missirijietna kif ukoll lill-\u0121enerazzjonijiet ta'warajna jekk ma nfakkrux dawn l-episodji mqanqla tul l-istorja ta' pajji\u017cna. - G\u0127alhekk nie\u0127u pja\u010bir ninnota kif il-kapitlu ta' Bormla, fit-22 ta' \u0120unju 2019 feta\u0127 uffi\u010b\u010bjalment il-festi ta' dan l-anniversarju permezz ta' spettaklu awdjo-viziv 'ta\u0127t \u0127arstek nistkennu' li sar fil-Ba\u010bir Nru 1 ta' Bormla bi pro\u0121ettazzjonijiet mill-isba\u0127 fuq il-fa\u010b\u010bata tal-knisja, u li g\u0127alih attendew eluf ta' nies. - Segwejt ukoll kif il-\u0126add 3 ta' novembru, 2019, biex il-poplu Bormli\u017c jg\u0127ix mill-\u0121did dan il-pellegrina\u0121\u0121, ittiehdet l-istatwa tal-Immakulata Kun\u010bizzjoni fil-Ba\u017cilika ta' Birkirkara u li sar pellegrina\u0121\u0121 biex ifakkar propju dak li sar 75 sena ilu.", "- Barra minn hekk ftit tas-snin ilu, l-Kunsill Lokali ta' Bormla dde\u010bieda li d19 ta' Novembru tant huwa jum spe\u010bjali g\u0127all-Bormli\u017ci li din il-\u0121urnata g\u0127andha ti\u0121i rikonoxxuta bhala 'Jum Bormla' u li f'din l-okka\u017cjoni, jibda' jing\u0127ata wkoll l-unur '\u0120ie\u0127 Bormla'.", "\u0126adt gost nattendi din l-okka\u017cjoni ftit tal-\u0121ranet ilu. - Qabel nag\u0127laq nixtieq insellem il-memorja ta' dawk il-Bormli\u017ci li taw isservizz tag\u0127hom mhux biss g\u0127all-i\u017cvilupp ta' din il-belt u pajji\u017cna kollu b'mod \u0121enerali, i\u017cda wkoll ta' dawk kollha li tul i\u017c-\u017cmien baqg\u0127u jg\u0127o\u017c\u017cu lil-din il-belt u komplew jsa\u0127\u0127uha bil-\u0127idma u l-g\u0127aqal tag\u0127hom", "Grazzi."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Kuncizzjoni-Bormla-26-Novembru-A4.pdf"}
{"text": ["Stqarrija mill-Uffi\u010b\u010bju tal-President 4 t'April 2020", "Messa\u0121\u0121 mill-E.T. il-President George Vella f'g\u0127eluq l-ewwel sena talPresidenza", "G\u0127addiet sena mindu \u0127adt il-\u0121urament tal-\u0127atra b\u0127ala President tar-Repubblika ta' Malta.", "Kienet sena mimlija avvenimenti li se\u0127\u0127ew kemm fuq ba\u017ci nazzjonali u anke internazzjonali.", "Il-bidu ta' din il-Presidenza nista' ng\u0127id li g\u0127addiet minn \u010birkostanzi bla pre\u010bedent.", "I\u017cda fl-a\u0127\u0127ar mill-a\u0127\u0127ar il-poplu Malti u G\u0127awdxi dejjem wera l-karattru veru tieg\u0127u.", "Is-solidarjet\u00e0 u l-g\u0127aqda spikkaw fil-mument tal-prova.", "Dawn dejjem s\u0127aqt fuqhom matul l-a\u0127\u0127ar 12-il xahar u se nibqa' ninsisti fuqhom tul din il-Presidenza!", "Bla dubju ta' xejn, na\u0127seb li fost l-iktar mumenti diffi\u010bli li g\u0127addejt minnhom kien filperjodu ta' Di\u010bembru, meta nqalg\u0127et kwistjoni politika bla pre\u010bedent u kelli na\u0121ixxi b'kawtela u skont kif tippermetti l-Kostituzzjoni.", "F'din i\u010b-\u010birkostanza tassew diffi\u010bli, appellajt g\u0127all-kalma u biex kul\u0127add ikun konxju tar-responsabilitajiet li g\u0127andhom jin\u0121arru.", "Il-pajji\u017c g\u0127adda minn perjodu ta' tran\u017cizzjoni sakemm in\u0127atar il-Prim Ministru Robert Abela\u2026 Kien perjodu fejn spikkat il-maturit\u00e0 politika tal-poplu Malti u s-sens ta' rispett lejn pajji\u017cna u l-valuri li n\u0127addnu.", "Irrid nirringrazzja lil kull min ikkopera biex titwaqqaf it-tensjoni, bla ma tnaqqsu ebda drittijiet \u010bivili u l-pro\u010bess demokratiku t\u0127alla ja\u0127dem.", "Matul dak i\u017c-\u017cmien \u017cammejt is-silenzju sabiex in\u0127alli l-\u0121ustizzja tie\u0127u triqitha flinvestigazzjonijiet li kienu qed isiru dwar il-qtil tas-Sinjura Daphne Caruana Galizia. delitt li tefa' tebg\u0127a sewda fuq il-kuxjenza nazzjonali u nistenna li fi \u017cmien ra\u0121onevoli ssir \u0121ustizzja u \u0127aqq ma' kull min kien involut f'dan l-att atro\u010bi.", "F'dawn i\u010b-\u010birkostanzi li \u017cviluppaw, bdew isiru aktar appelli g\u0127ar-Riforma Kostituzzjonali.", "Sirna konxji iktar fuq il-\u0127tie\u0121a li partijiet tal-Kostituzzjoni je\u0127tie\u0121u tibdil biex jirriflettu iktar u a\u0127jar i\u017c-\u017cminijiet tal-lum u tal-futur.", "Infatti kien hemm parte\u010bipazzjoni sodisfa\u010benti minn mijiet ta' nies li \u0127adu sehem fil-pro\u010bess ta' konsultazzjoni pubblika li varajt, u li ntemmet f'nofs Frar li g\u0127adda.", "Ir\u010bevejna bosta proposti li qed ji\u0121u analizzati.", "Il-pass li jmiss huwa li b'aktar konsultazzjoni pubblika, inkomplu nwittu t-triq g\u0127allKonvenzjoni Kostituzzjonali li hija nti\u017ca biex tkompli tixpruna l-ideat li g\u0127andhom iwasslu g\u0127al abbozzi li permezz tag\u0127hom isiru l-emendi, li jin\u0127ass li jkunu me\u0127tie\u0121a fil-Kostituzzjoni mill-Parlament tag\u0127na.", "Bla dubju ta' xejn, l-iktar avveniment li \u0127alla impatt fuqna kien dak ta' l-a\u0127\u0127ar xhur meta d-dinja ntlaqtet mill-Coronavirus \u2013 pandemija li affettwat \u0127a\u017cin lil bosta pajji\u017ci, liktar i\u010b-\u010aina, u issa pajji\u017ci \u0121irien u qrib tag\u0127na b\u0127all-Italja, Spanja, Franza, il\u0120ermanja u r-Renju Unit.", "F'pajji\u017cna, l-imxija tal-virus qieg\u0127da tin\u017camm ta\u0127t il-lenti kontinwament.", "Il-mi\u017curi li qed jittie\u0127du huma f'waqthom biex il-virus ma jinfirixx f'daqqa mal-pajji\u017c kollu\u2026 irridu nimpenjaw ru\u0127na issa biex nillimitaw ir-riperkussjonijiet fuq l-ekonomija Maltija u fuq il-\u0127ajja so\u010bjali tag\u0127na.", "Nemmen li b\u0127alma rnexxielna neg\u0127lbu sfidi o\u0127rajn u iktar diffi\u010bli fil-passat, se jirnexxielna nirkupraw u nkomplu bir-ritmu ekonomiku li konna qbadna qabel se\u0127\u0127et din l-imxija.", "Personalment, in\u0127oss li din il-Presidenza \u0121abitli mhux biss sfidi, i\u017cda wkoll sodisfazzjon b'diversi laqg\u0127at li kelli matul din is-sena.", "Ewlenin fosthom l-udjenza mal-Papa Fran\u0121isku, li kien mistenni j\u017cur Malta wara stedina li g\u0127amiltlu meta \u017cortu f'Settembru li g\u0127adda, \u017cjara li issa tinsab posposta g\u0127al data o\u0127ra meta s-sitwazzjoni dinjija ter\u0121a' ti\u0121i g\u0127an-normal.", "Kelli wkoll laqg\u0127at po\u017cittivi mal-President Taljan Sergio Mattarella, ir-Re\u0121ina Eli\u017cabetta II, il-Prin\u010bep Charles, il-Prim Ministru Ingli\u017c Boris Johnson, il-Gran Mastru tal-Ordni tal-Kavallieri ta' San \u0120wann, l-Imperatur \u0120appuni\u017c, il-President Awstrijak u numru ta' Presidenti o\u0127ra ta' pajji\u017ci Ewropej, kif ukoll bosta dinjitarji o\u0127ra li lqajt mag\u0127hom hawn Malta.", "Ta' sodisfazzjon ukoll kienu l-istediniet li kelli biex nindirizza laqg\u0127at f'universitajiet ewlenin f'Tokjo, fi Krakovja, f'Ruma u f'Londra.", "Lokalment, \u0127adt pja\u010bir niltaqa' ma' bosta rappre\u017centanti mill-korpi kostitiwiti Maltin, \u017cort bosta entitajiet pubbli\u010bi u kumpaniji privati, kont mistieden nindirizza bosta konferenzi b'temi varji, kif ukoll irnexxili niltaqa' ma' firxa wiesa' ta' nies \u2013 minn tfal g\u0127al \u017cg\u0127a\u017cag\u0127, persuni b'di\u017cabilit\u00e0, NGOs, u anzjani.", "Il-kuntatt man-nies, i\u010b-\u010bans li tisma' minn fommhom l-ideat li jwasslulek, jg\u0127allmuk u j\u017commuk infurmat.", "B'dan il-kuntatt man-nies t\u0127oss il-polz tas-so\u010bjet\u00e0 u kif is-so\u010bjet\u00e0 qed tevolvi ma\u017c-\u017cmien.", "Kien g\u0127alhekk li matul din il-Presidenza kont xprun f'diversi inizjattivi, fosthom l-u\u017cu tajjeb tal-ilsien Malti, il-kuxjenza dwar is-sa\u0127\u0127a mentali, u fuq kollox komplejt nag\u0127ti spinta fis-settur tal-filantropija biex ma nsemmix il-patruna\u0121\u0121 li tajt f'tant u tant avvenimenti so\u010bjo-kulturali u reli\u0121ju\u017ci.", "Hawnhekk irrid nirringrazzja lill-awtoritajiet \u010bivili u reli\u0121ju\u017ci ta' kull twemmin f'pajji\u017cna, g\u0127all-koperazzjoni u r-rispett li dejjem sibt ming\u0127andhom.", "\u017bort il-pazjenti Maltin f'Londra darbtejn.", "L-istejjer tag\u0127hom missewli qalbi, tant li jiena u marti bqajna nsegwuhom matul dawn it-12-il xahar.", "Minkejja s-sitwazzjoni politika", "mweg\u0127ra li kienet te\u017cisti dak i\u017c-\u017cmien tal-Istrina tas-sena l-o\u0127ra, spikka l-altruwi\u017cmu tal-poplu Malti u G\u0127awdxi.", "L-avvenimenti li saru matul dawn ix-xhur fosthom l-August Moon Ball, Rockestra, ilFun Run, il-Festa ta\u010b-\u010aitru, il-President's Ball, il-ktieb Tisjir mill-Qalb, il-kampanja fliskejjel tal-Piggy Bank u bosta inizjattivi o\u0127ra, kellhom konkorrenza tajba millpubbliku.", "Ta' dan grat \u0127afna\u2026 F'dan il-qasam wa\u0127idna ma nistg\u0127u nag\u0127mlu xejn.", "Naslu biss bil-\u0121enero\u017cit\u00e0, l-g\u0127ajnuna, il-\u0127idma u s-solidarjet\u00e0 tag\u0127kom.", "Irridu nkomplu n\u0127arsu 'l quddiem b'ottimi\u017cmu.", "Nixtieq li matul it-tieni sena talPresidenza tieg\u0127i, l-ewwel u qabel kollox ne\u0127ilsu mill-pandemija tal-Coronavirus fliqsar \u017cmien possibbli, filwaqt li jitwittew l-effetti fuq l-ekonomija u l-\u0127ajja so\u010bjali ta' pajji\u017cna kemm jista' jkun malajr.", "Nawgura li jibqa' fostna s-sens ta' solidarjet\u00e0 li \u0121abitilna mag\u0127ha din l-epidemija.", "Nixtieq li dawk l-appuntamenti li kellna u \u0127assarna jew li \u0121ew posposti g\u0127al data o\u0127ra, b\u0127a\u017c-\u017cjara tal-Papa Fran\u0121isku, insibulhom posthom fid-djarju tieg\u0127i kemm jista' jkun malajr.", "Nittama li ladarba titbieg\u0127ed din il-marda, nag\u0127tu spinta \u0127alli l-affarijiet ji\u0121u lura g\u0127an-normal kemm jista' jkun malajr.", "Irrid nara fix-xhur li \u0121ejjin it-twettiq ta' riformi li jattwaw iktar u a\u0127jar dawk il-mi\u017curi li jsa\u0127\u0127u s-saltna tad-dritt, u rrid nara wkoll li ti\u017cdied il-fidu\u010bja fil-qasam \u0121udizzjarju.", "Se nkomplu bil-\u0127idma fuq ir-Riforma Kostituzzjonali u nittama li nlestu x-xog\u0127ol li jwassalna g\u0127all-Konvenzjoni Kostituzzjonali.", "Fuq kollox, irrid nara l-kamp politiku iktar iffukat fuq l-\u0127olqien tal-\u0121ustizzja so\u010bjali, u l\u0127olqien tal-\u0121id g\u0127as-so\u010bjet\u00e0 kollha.", "Matul is-sena li \u0121ejja irrid ikolli wkoll iktar kuntatti ma' g\u0127aqdiet tal-volontarjat, biex b'\u0127idma flimkien insa\u0127\u0127u l-g\u0127aqda f'pajji\u017cna.", "F'ismi u f'isem marti nirringrazzja lill-istaff kollu tal-Uffi\u010b\u010bju tal-President g\u0127allg\u0127ajnuna kbira li jag\u0127tuna fil-qadi ta' dmirijietna.", "Nirringrazzja lill-poplu Malti u G\u0127awdxi g\u0127all-im\u0127abba u r-rispett li dejjem urejtuna.", "Fl-a\u0127\u0127arnett, irrid ng\u0127idilkom li f'dawn i\u017c-\u017cminijiet diffi\u010bli, a\u0127na ning\u0127aqdu mag\u0127kom, g\u0127aliex b\u0127alkom qed noqog\u0127u d-dar u qed insegwu l-ordnijiet li qed jag\u0127tuna lawtoritajiet tas-sa\u0127\u0127a g\u0127all-\u0121id tag\u0127na u ta' pajji\u017cna.", "Grazzi u sa\u0127\u0127a.", "Viva Malta Repubblika!"], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from L-Ewwel-Sena-tal-Presidenza_04-04-20.pdf"}
{"text": ["MESSA\u0120\u0120 TAL-MILIED MILL-PRESIDENT", "G\u0127e\u017cie\u017c Maltin u G\u0127awdin, Nixtieq nibda dan il-messa\u0121\u0121 billi qabel xejn inwassal ix-xewqat tieg\u0127i u ta' marti g\u0127al Milied Hieni lill-poplu Malti u G\u0127awdxi kollu.", "Din hija l-ewwel darba li qed nid\u0127ol fid-djar tag\u0127kom fl-okka\u017cjoni ta' festi tal-Milied b\u0127ala President ta' Malta.", "G\u0127alija din hija okka\u017cjoni ta' sinifikat kbir.", "\u0126afna minnkom di\u0121\u00e0 tafu kif in\u0127ossni dwar dak li qieg\u0127ed ise\u0127\u0127 f'pajji\u017cna, u naf li \u0127afna minnkom t\u0127ossukhom l-istess.", "Kif di\u0121\u00e0 g\u0127idt nhar it-13 ta' Di\u010bembru, b\u0127alkom u mag\u0127kom in\u0127ossni mdejjaq u ma\u0127sud.", "Dan m'hu \u017cmien fa\u010bli g\u0127al \u0127add.", "I\u017cda minkejja dan kollu, nixtieq illum aktar minn qatt qabel li n\u017commu quddiem g\u0127ajnejna lvaluri li nasso\u010b\u010bjaw mal-festa tal-Milied u napprezzaw it-tajjeb kollu li jag\u0127milna Maltin - illealt\u00e0 lejn il-familja, il-b\u017culija, il-\u0121enero\u017cit\u00e0 tag\u0127na.", "B'mod spe\u010bjali, permezz ta' dan il-messa\u0121\u0121 nixtieq li nirriflettu dwar is-tifsira ta' dawn ilfesti u kif dawn jistg\u0127u jkunu ta' g\u0127ajnuna biex ter\u0121a\u02cb ssaltan l-g\u0127aqda fostna l-Maltin.", "Min-na\u0127a tieg\u0127i nixtieq ng\u0127id 'grazzi' lilkom, il-pubbliku b'mod \u0121enerali, g\u0127as-sostenn li tajtuni tul dawn l-ewwel xhur tal-Presidenza tieg\u0127i, spe\u010bjalment fil-mumemti l-aktar diffi\u010bli.", "Sibt \u0127afna sa\u0127\u0127a u kura\u0121\u0121 fl-appo\u0121\u0121 tag\u0127kom.", "Ng\u0127idilkom 'grazzi' wkoll talli qeg\u0127din t\u0127addnu l-valuri u l-g\u0127anijiet li jien \u0127ejjejt g\u0127allPresidenza - is-solidarjet\u00e0 fil-mard, il-\u0121lieda kontra l-faqar, l-inklu\u017cjoni, u l-volontarjat.", "A\u0127na l-Maltin, l-ewwel ma ti\u0121ina f'mo\u0127\u0127na f'dawn il-\u0121ranet, hija l-g\u0127o\u017c\u017ca u l-g\u0127aqda filfamilja.", "Hekk hu xieraq f'dawn il-jiem ta' festi i\u017cda wkoll matul is-sena kollha.", "Tajjeb li n\u0127arsu lejn dawk il-membri tal-familji tag\u0127na li forsi huma iktar vulnerabbli, u nag\u0127tuhom l-attenzjoni kollha li je\u0127tie\u0121u.", "Nixtieq li n\u017commu kull sens ta' tolleranza u rispett, spe\u010bjalment fir-rigward ta' dawk li ma ja\u0127sbuhiex b\u0127alna f'kollox, jew forsi ma' min anki nibtet it-tensjoni dan l-a\u0127\u0127ar.", "Ejjew nag\u0127mlu l-almu tag\u0127na biex inwarrbu dan kollu u n\u0127arsu lejn dak li jg\u0127aqqadna u mhux dak li jifridna.", "L-ispirtu tal-Milied jitlob ming\u0127andna li nwittu ftit it-tensjoni ta' bejnietna.", "Is-solitudni hija kerha \u2013 u f'dan i\u017c-\u017cmien tas-sena tin\u0127ass \u0127afna iktar.", "Nag\u0127mel appell lil kull wie\u0127ed u wa\u0127da minnkom biex idduru bil-morda tag\u0127na, bl-anzjani u b'min forsi m'g\u0127andux il-mezzi li jgawdi daqs membri o\u0127ra tal-familja.", "Tibqg\u0127ux bierda quddiem min jinsab wa\u0127du jew im\u010ba\u0127\u0127ad.", "Ma nistax ma nag\u0127milx appell ie\u0127or g\u0127all-\u0121enero\u017cit\u00e0 \u2013 li g\u0127aliha l-poplu Malti huwa tant mag\u0127ruf.", "Kif tafu tajjeb, matul dawn l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at ing\u0127atat spinta qawwija lill-\u0127idma fil-\u0121bir ta' fondi g\u0127all-Malta Community Chest Fund Foundation.", "Hemm b\u017conn ta' g\u0127ajnuna kbira lil \u0127afna madwarna.", "\u0126afna li jidhru, u bosta aktar li ma jidhrux, qeg\u0127din ibatu fis-silenzju.", "Lil dawn obbligati ng\u0127inuhom.", "Ma' dak kollu li \u0121ara u li g\u0127addej m'g\u0127andux je\u0127el il-marid u mhux a\u010b\u010bettabbli li massitwazzjoni politika inkissru wkoll kull tama ta' g\u0127ajnuna g\u0127al min hu batut.", "Ser ikun qed inserra\u0127 fuq l-g\u0127ajnuna tag\u0127kom ilkoll, spe\u010bjalment fis-26 ta' Di\u010bembru flavvinement annwali ta' L-Istrina.", "Hekk kif qed toqrob sena \u0121dida, nag\u0127laq billi nistedinkom t\u0127arsu lejn dak li tistg\u0127u tag\u0127mlu, intom fid-djar, fl-iskejjel, fil-postijiiet tax-xog\u0127ol tag\u0127kom biex tg\u0127inu l-pajji\u017cna jer\u0121a\u02cb ji\u0121i fuq saqajh.", "Kul\u0127add g\u0127andu sehem x'jag\u0127ti, u hawnhekk ukoll ser inkun qed inserra\u0127 fuq l-g\u0127ajnuna tag\u0127kom lkoll biex flimkien nag\u0127mlu s-sena l-\u0121dida wa\u0127da fejn kul\u0127add, bla ebda e\u010b\u010bezzjoni, i\u0127ossu stmat u rispettat.", "Dan ise\u0127\u0127 biss jekk kul\u0127add jerfa' r-responsabbiltajiet li jkun mg\u0127obbi bihom, iwettaqhom b'onest\u00e0 u trasparenza u jpo\u0121\u0121i l-interess tal-pajji\u017c l-ewwel u qabel kollox.", "Min-na\u0127a tieg\u0127i, inweg\u0127dkom li ser nibqa' nqieg\u0127ed l-interess tag\u0127kom lkoll quddiem g\u0127ajnejja, f'kull pass u f'kull de\u010bizjoni mistennija minni.", "Minn qalbi nixtieq lilkom u lill-familji tag\u0127kom, Milied Hieni, u Sena \u0120dida mimlija barka, sliem u fuq kollox is-sa\u0127\u0127a."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from MESSA\u0120\u0120-TAL-MILIED-MILL-ET-IL-PRESIDENT-GEORGE-VELLA_DI\u010aEMBRU-2019.pdf"}
{"text": ["Stqarrija mill-Uffi\u010b\u010bju tal-President 19 ta' Marzu 2020", "Messa\u0121\u0121 lill-poplu Malti u G\u0127awdxi mill-E.T. George Vella, President tarRepubblika, b'rabta mas-sitwazzjoni f'Malta tal-COVID-19", "Insellmilkom, F'dawn il-mumenti diffi\u010bli, g\u0127al pajji\u017cna u g\u0127alina kollha, nixtieq inwassal dalmessa\u0121\u0121 dirett lilkom u lill-familji tag\u0127kom.", "Kif di\u0121\u00e0 g\u0127idt ftit tal-\u0121ranet ilu fi stqarrija li \u0127ri\u0121t, irrid nassigurakom li ilni nsegwi l-imxija tal-Corona Virus sa mill-bidu nett, u qed inkompli nag\u0127mel dan bl-akbar attenzjoni.", "Is-sitwazzjoni kemm fuq livell nazzjonali, kif ukoll dak internazzjonali qeg\u0127da tinbidel minn mument g\u0127all-ie\u0127or.", "L-ewwel messa\u0121\u0121 tieg\u0127i llum imur lejn il-pazjenti milquta minn dan il-virus, u lejn l-g\u0127e\u017cie\u017c tag\u0127hom.", "Tinsabu f'idejn tajba, u l-kura li qed tir\u010bievu hija wa\u0127da mill-aqwa.", "G\u0127amlu kura\u0121\u0121 u kunu afu li tinsabu fil-\u0127sibijiet u t-talb ta' bosta.", "Nemmen li nkun qed nitkellem f'isimkom lkoll meta permezz ta' dan il-messa\u0121\u0121 inwassal apprezzament sin\u010bier u f'loku lill-\u0127addiema kollha tas-settur tas-sa\u0127\u0127a, u dawk kollha f'dipartimenti o\u0127ra, kif ukoll lill-voluntiera - mill-kbir sa\u017c-\u017cg\u0127ir li b'sagrifi\u010b\u010bji kbar u b'riskju personali qed iduru bil-pazjenti tag\u0127na u fl-istess \u0127in jie\u0127du \u0127sieb l-interess tal-pajji\u017c kollu f'dak li g\u0127andu x'jaqsam mas-sa\u0127\u0127a pubblika.", "Ringrazzjament spe\u010bjali g\u0127andu jmur lill-awtoritajiet li qed jie\u0127du \u0127sieb i\u017communa infurmati ta' kuljum u b'mod regolari, dwar l-i\u017cviluppi li jkunu se\u0127\u0127ew u l-mi\u017curi li qed jittie\u0127du.", "Jien b\u0127alkom, b\u0127ala \u010bittadin u missier, in\u0127oss li l-g\u0127oti ta' informazzjoni ta' dan it-tip jag\u0127mel \u0127afna \u0121id u jserra\u0127 xi ftit lim\u0127u\u0127.", "F'dawn i\u010b-\u010birkostanzi, fejn qed ni\u0121\u0121ieldu kontra g\u0127adu li ma jidhirx, linformazzjoni hija g\u0127odda fundamentali.", "Nie\u0127u din l-opportunit\u00e0 sabiex nis\u0127aq fuq is-sens ta' responsabbilt\u00e0 li g\u0127andu jmexxina f'kull pass li nie\u0127du.", "Id-direttivi li qeg\u0127din jag\u0127tuna l-awtoritajiet politi\u010bi u tas-sa\u0127\u0127a huma ma\u0127suba g\u0127all-\u0121id a\u0127\u0127ari tal-poplu kollu, u jridu ji\u0121u osservati bla ebda e\u010b\u010bezzjoni.", "Jekk nonqsu minn dan, inkunu qed nesponu mhux biss lilna nfusna u lil qrabatna, i\u017cda anki lill-komunit\u00e0 kollha.", "Ma' dan is-sens ta' responsabbilta' norbot dak tas-solidarjet\u00e0.", "Fl-a\u0127\u0127ar sieg\u0127at rajna diversi turija ta' solidarjet\u00e0 u espressjonijiet ta' \u0127ajr ferm mist\u0127oqqa lejn it-tobba u l-infermiera tag\u0127na.", "I\u017cda hemm solidarjet\u00e0 o\u0127ra li tajjeb inwasslu ma' min hu fil-qrib tag\u0127na.", "Nibda' bl-anzjani u dawk li huma aktar vulnerabbli minn o\u0127rajn, li forsi da\u017c\u017cmien iktar minn qatt qabel qed i\u0127ossuhom mitlufin u mifxulin.", "G\u0127inuhom intom.", "Bi\u017c\u017cejjed tag\u0127mlulhom telefonata ta' kuljum biex taraw kif inhi sa\u0127\u0127ithom u toffru kelma ta' kura\u0121\u0121 u tistaqsu jekk tistg\u0127ux tg\u0127inuhom f'xi \u0127a\u0121a, jew f'xi qadja.", "Hemm \u0127afna mezzi kif min huwa i\u017colat infakkruh li mhuwiex minsi.", "Kif drajtuni li n\u0127obb nag\u0127mel f'dawn it-tip ta' messa\u0121\u0121i lin-nazzjon ser inkellem lil dawk il-barranin fostna bil-lingwa Ingli\u017ca.", "Dan il-fenomenu mhuwiex biss wie\u0127ed ta' sa\u0127\u0127a pubblika.", "Ir-riperkussjonijet huma ferm aktar wiesa' u kif di\u0121\u00e0 qeg\u0127din naraw, jolqtu loqsma ekonomi\u010bi u so\u010bjali.", "Dan jg\u0127odd mhux biss g\u0127al Malta i\u017cda g\u0127allkomunit\u00e0 internazzjonali kollha.", "Il-livell ta' koperazzjoni internazzjonali sa issa huwa sod, u nemmen li ser jittie\u0127du l-mi\u017curi kollha ne\u010bessarji sabiex l-impatt ma jin\u0121arrx mill-iktar dg\u0127ajfa.", "L-ebda pajji\u017c jew poplu mhu ser jit\u0127alla wa\u0127du.", "Mil-lat so\u010bjali, qed ikollna ni\u010b\u010ba\u0127du mill-u\u017canzi u d-drawwiet tag\u0127na ta' kuljum - min bix-xog\u0127ol, l-iskola, jew attivitajiet so\u010bjali li \u0127afna drabi huma mibnija fuq laqg\u0127at tal-familji u tal-komunit\u00e0.", "Naf li din i\u010b-\u010ba\u0127da taf twassal g\u0127al solitudni u forsi anki i\u017colament, i\u017cda hija wa\u0127da b\u017connju\u017ca u ma rridux in\u010bedu.", "Il-mezzi tat-teknolo\u0121ija tal-lum jippermettu li \u0127afna mix-xog\u0127ol isir, il-lezzjonijiet jitwasslu u l-kuntatti xorta wa\u0127da jin\u017cammu.", "Ejjew nag\u0127mlu l-a\u0127jar u\u017cu minn din l-g\u0127odda li g\u0127andna f'idejna.", "Nag\u0127laq dan il-messa\u0121\u0121, bl-a\u0127\u0127ar kelmtejn ta' appell g\u0127all-g\u0127aqal u t-tama.", "IlMaltin mag\u0127rufa g\u0127al kif kapa\u010bi jirpiljaw minn sitwazzjonijiet ag\u0127ar.", "Bl-g\u0127aqda ta' bejnietna g\u0127elibna bosta diffikultajiet u ostakli fil-passat.", "B'determinazzjoni, b'dixxiplina, is-solidarjet\u00e0, u fuq kollox bl-g\u0127ajnuna t'Alla, ninstab \u010bert li ser ner\u0121g\u0127u nsibu saqajna u nkomplu fejn \u0127allejna.", "Nirringrazzjakom u nsellmilkom."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from MESSA\u0120\u0120-TAL-PRESIDENT_COVID-19_19-03-19.pdf"}
{"text": ["Messa\u0121\u0121 irrekordjat fl-okka\u017cjoni ta\u010b-\u010belebrazzjoni Milied Hieni mill-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella 14 ta' Di\u010bembru 2020", "G\u0127e\u017cie\u017c Maltin u G\u0127awdxin,", "Nibda billi ning\u0127aqad mal-kelliema ta' qabli u nawgura lill-Poplu Malti u G\u0127awdxi kollu Milied hieni.", "Nirringrazzja lill-organizzaturi tal-kampanja Milied Hieni, li sena wara o\u0127ra, ji\u0121bruna flimkien sabiex nieqfu u na\u0127sbu ftit fil-valuri li \u0121\u0121ib mag\u0127ha u ggieghlna nirriflettu fuqhom din il-festa.", "Normalment b\u0127al dan i\u017c-\u017cmien inkunu mehdija bit-ti\u017cjin tal-Milied, tisjir ta' \u0127elu marbut ma' din il-festa u \u0121irja kontra l-\u0127in biex nixtru r-rigali.", "Din is-sena kienet differenti u diffi\u010bli.", "L-imxija tal-Covid-19 bidlitilna \u0127ajjitna.", "Kellna nadattaw g\u0127al modi \u0121odda fuq ix-xog\u0127ol, fl-iskola, u anka kif inqattg\u0127u l\u0127in liberu tag\u0127na.", "Kellna nitg\u0127allmu ng\u0127ixu b'differenti.", "Biddilna r-rutina li konna mdorrijin biha, u minhabba certi restrizzjonijiet, sibna l-\u0127in li stajna nuzaw g\u0127al affarijiet o\u0127ra.", "Kellna \u010b-\u010bans napprezzaw aktar lillmembri tal-familja taghna, kif ukoll xi \u0127bieb.", "Minkejja d-distanza, kellna l-\u0127in nag\u0127mlu telefonati li fir-rutina tal-hajja normali normali qatt ma konna nsibu \u010b\u010bans g\u0127aliha.", "Kellna aktar hin nitkellmu u naqsmu l-\u0127sibijiet u l-be\u017cg\u0127at tag\u0127na ma dawk ta madwarna.", "Dan il-Milied, g\u0127alhekk, se jkun differenti minn dawk tas-soltu.", "Se jkun aktar kwiet i\u017cda ma jfissirx li g\u0127andu jkun nieqes mill-Ispirtu u valuri ta' din il-festa li ni\u010b\u010belebraw b'tant g\u0127o\u017c\u017ca ta' kull sena.", "G\u0127andu jkun mument sabi\u0127 ta' riflessjoni; fuq din is-sena li daqt tintemm, dak kollu li g\u0127addejna minnu.", "Din is-sena, li bhal dan iz-zmien sena ilu, hadd ma kien biss jghaddilu minn rasu min x'xhiex kellna nghaddu.", "Is-sena l-o\u0127ra kont \u0127e\u0121\u0121i\u0121tkom li ma tinsewx lil dawk kollha f'\u0127ajjitkom, kemm qraba u \u0127bieb, li forsi jesperjenzaw is-solitudni f'dawn i\u017c-\u017cminijiet.", "B'mod spe\u010bjali l-anzjani u dawk kollha li jg\u0127ixu wa\u0127edhom.", "Issa drajna n\u017commu 'l bog\u0127od minn xulxin sabiex nipprote\u0121u lilna nfusna u lillvulnerabbli tag\u0127na.", "\u010aa\u0127da iebsa sforz l-im\u0127abba u rispett.", "Minkejja dan, in\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom dejjem tibqg\u0127u f'kuntatt kontinwu.", "Il-mezzi ta' komunikazzjoni jg\u0127inu bil-wisq f'din ir-realt\u00e0 li qed ng\u0127ixu.", "\u0120esti \u017cg\u0127ar li bihom kull individwu j\u0127ossu li jag\u0127mel parti minn familja.", "Napprezza l-fatt li l-imxija tal-pandemija affetwat is-sa\u0127\u0127a mentali ta' \u0127afna g\u0127al ra\u0121unijiet differenti.", "Kunu ta' wens: ieqfu, isimg\u0127u u ifhmu lil dak li jkun.", "U jekk ikun hemm b\u017conn g\u0127addu kliem ta' fara\u0121 ukoll.", "L-empatija u l-moghdrija huma karatteristici sbieh tag\u0127na l-Maltin.", "Ejja ma nistennewx lil bag\u0127tut jew lill-marid ikollu jitlobolmna huwa.", "Ejja nkunu lesti li noffruha a\u0127na kull meta ng\u0127arfu l-b\u017conn.", "Dan hu l-isba\u0127 rigal li tistg\u0127u toffru.", "Hekk tkunu qed tg\u0127ixu tassew l-Ispirtu tal-Milied.", "Insellem lilkom kollha li tliftu x-xog\u0127ol, u li t\u0127ossukom taqtg\u0127u qalbkom spe\u010bjalment f'dawn i\u017c-\u017cminijiet.", "Minn qalbi nitlobkom tag\u0127mlu kura\u0121\u0121.", "Dan i\u017c\u017cmien jg\u0127addi, u nittamaw f'Alla li kull wie\u0127ed minnkom jer\u0121a' lura g\u0127al impjieg mill-aktar fis.", "Irrid ng\u0127id grazzi kbira lit-tfal Maltin u G\u0127awdxin kollha.", "Kburi bikom li kontu kura\u0121\u0121u\u017ci u li dejjem obdejtu lill-\u0121enituri, lill-g\u0127alliema u lill-awtoritajiet tassa\u0127\u0127a u tas-sigurt\u00e0, u f'hafna kazi kontu ta' ezempju ghalina l-kbar kif ghandna ingibu ruhna.", "Lil dawn ukoll nirringrazzjhom g\u0127an-nom tal-Poplu kollu.", "Pajji\u017cna seta' jkompli jimxi 'l quddiem fuq kollox bis-sa\u0127\u0127a tas-sagrifi\u010b\u010bju tag\u0127kom.", "Kif dejjem intenni, il-mard ma j\u0127arisx lejn u\u010bu\u0127 u ma jieqafx g\u0127ax g\u0127addejjin minn pandemija.", "G\u0127alhekk irrid nie\u0127u din l-okka\u017cjoni biex infakkar fl-", "appuntament tal-Istrina, l-g\u0127ada tal-Milied, u nirringrazzjakom minn issa talli tkunu \u0121eneru\u017ci ma' min hu fil-b\u017conn.", "Fl-a\u0127\u0127ar nett, nag\u0127laq bit-tama li b\u0127al-lum sena nkunu f'sitwazzjoni fejn tg\u0127annieqa ter\u0121a ssir parti min-normalit\u00e0 tag\u0127na u hekk flimkien ma' marti Miriam, nixtieqilkom Milied hieni, pa\u010bi u fuq kollox sahha."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Messagg-Milied-Flimkien-2020.pdf"}
{"text": ["Messa\u0121\u0121 tal-Milied lill-Poplu Malti Nhar il-Milied", "G\u0127e\u017cie\u017c Maltin u G\u0127awdxin,", "Nibda' dan il-messa\u0121\u0121 billi qabel xejn inwassal ix-xewqat tieg\u0127i u ta' marti Miriam g\u0127al Milied Hieni lill-poplu Malti u G\u0127awdxi kollu.", "Bi pja\u010bir qieg\u0127ed nindirizzakom g\u0127at-tieni darba fl-okka\u017cjoni ta' Festi tal-Milied b\u0127ala President ta' Malta.", "Dan huwa Milied differenti \u0127afna minn dak li mdorrijin bih.", "F'dan l-ahhar disa xhur, min\u0127abba l-Pandemija kellna nbiddlu hafna affarijiet li konna mdorrijin bihom f'hajjitna ta' kulljum.", "Kif wie\u0127ed seta' jbassar, il-Festi tal-Milied u t-tradizzjonijiet marbuta mag\u0127hom, kellhom ukoll jitbiddlu minhabba dan ilvirus.", "Ilkoll xtaqna li f'\u0121urnata b\u0127al lum, inkunu nistg\u0127u niltaqg\u0127u mal-g\u0127e\u017cie\u017c u l-\u0127bieb tag\u0127na, u nqattg\u0127u \u0127in flimkien mag\u0127hom kif imdorrijin naghmlu.", "Dan ma setg\u0127ax ise\u0127\u0127, u nroddilkom \u0127ajr lkoll, talli b'hafna sagrificcju qeg\u0127din tosservaw id-Direttivi ma\u0127ru\u0121a millAwtoritajiet tas-Sa\u0127\u0127a.", "Jiena u Miriam ukoll, b'dispja\u010bir kbir, kellna nnaqqsu \u0127afna mil-laqg\u0127at tag\u0127na \u2013 mag\u0127kom Maltin u G\u0127awdxin - hekk kif ma nistg\u0127ux niltaqg\u0127u mal-pubbliku, kif issoltu ji\u0121ri f'dan i\u017c\u017cmien tas-Sena biex naghtu l-awguri u xewqat sbieh lill xulxin.", "Dan kollu m'ghandux inaqqas mill-Ispirtu tal-Milied.", "Wara kollox, l-ispirtu tal-Milied ma jin\u0127assx biss f'xi mi\u0121emg\u0127a.", "Lanqas ma jin\u0127ass biss fil-festini u r-ri\u010bevimenti.", "Nemmen li a\u0127na l-Maltin, li tant ng\u0127o\u017c\u017cu l-familja, insibu ilmilja tal-Milied fil-\u0121abra u l-g\u0127aqda mal-familja taghna.", "Issa iktar minn qatt qabel nistg\u0127u, u g\u0127andna, napprezzaw ilfamilja.", "Dan il-virus sieket u qerried, messilna l-g\u0127e\u017ciez tag\u0127na u lilna stess.", "Min jaf kemm minnkom, li tliftu lil xi membru tal-familja, jew inkella xi \u0127abib min\u0127abba l-virus, tixtiequ li dawn g\u0127adhom mag\u0127na, igawdu dawn il-\u0121ranet.", "Lilkom ilkoll, insellmilkom b'mod partikolari, u nwasslilkom il-kondoljanzi u s-solidarjet\u00e0, minn qalbi.", "In\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom", "tag\u0127mlu kura\u0121\u0121 biex ilkoll neg\u0127lbu dan il-mumenti diffi\u010bli flimkien.", "Irrid insellem wkoll, b'mod spe\u010bjali lill-anzjani, li w\u0127ud minnhom ma jistg\u0127ux iqattg\u0127u din il-\u0121urnata ma' uliedhom u n-neputijiet tag\u0127hom, biex tkun im\u0127arsa sa\u0127\u0127ithom.", "Lilkom li tinsabu \u0121o xi dar residenzjali g\u0127all-anzjani insellmilkom, u nfakkarkom li mhux il-familji tag\u0127kom biss qeg\u0127din ja\u0127sbu fikom, i\u017cda l-Poplu Malti u G\u0127awdxi kollu.", "Hawnhekk nitlob lill-familji tag\u0127na kollha, biex nag\u0127mlu dak kollu possibbli, permezz ta' xi telefonata, messagg, kartolina jew xi rigal \u017cg\u0127ir, nuru l-g\u0127o\u017c\u017ca tag\u0127hom lill-dawn l-anzjani u nuruhom li ghalkemm isolati, m'humiex minsijin.", "G\u0127al dawk fostna li g\u0127addejjin minn xi problemi ta' sa\u0127\u0127a, ilMilied mhux dejjem igib fer\u0127, i\u017cda swied ta'qalb, u bi\u017ca' mill\u0121ejjieni.", "Ejjew nu\u017caw dawn il-\u0121ranet biex inwasslu kelma ta' kura\u0121\u0121 kull fejn nistg\u0127u, lil min hu rikoverat l-isptar, min g\u0127addej minn xi trattament mediku, u lil dawk madwarna li qed i\u0127ossuhom vulnerabbli.", "Kliem ta' farag u sostenn jiswew daqs il-kura medika.", "Grazzi lil dawk kollha li jduru bil-morda taghna.", "Din hija missjoni ta' mhabba.", "La qieghed nitkellem fuq il-mard, nixtieq nie\u0127u din lopportunit\u00e0 biex f'ismi u f'isem marti , ng\u0127idilkom 'Grazzi' g\u0127all-appo\u0121\u0121 li qed insib minn ghandkom u mill-familji tag\u0127kom, biex inkomplu ng\u0127inu lill-nMalta Community Chest Fund Foundation biex tkompli taqdi dak li hu mistenni minnha.", "Din is-sena kienet wa\u0127da iebsa \u0127afna g\u0127ax naqsu l-fondi, u lattivitajiet.", "I\u017cda ma nqastux intom \u2013 il-Poplu Malti li b'tant \u0121enero\u017cit\u00e0 tibqg\u0127u tag\u0127tu milli tistg\u0127u biex ng\u0127inu lil kull min je\u0127tie\u0121 l-ghajnuna.", "Naf ukoll li ghal \u0127afna minnkom din is-sena ma kienitx wa\u0127da tajba, min\u0127abba l-konsegwenzi tal-Pandemija fuq id-dinja taxxog\u0127ol, fuq l-intrapri\u017ci, fuq il-kummer\u010b, u fuq it-turi\u017cmu.", "Nafu li dan kollu \u0127alla impatt negattiv fuq is-sigurt\u00e0 taxxog\u0127ol, il-kwalit\u00e0 tal-\u0127ajja, id-d\u0127ul u konsegwentament l-infiq tag\u0127na.", "Min-na\u0127a l-o\u0127ra \u017cdiedet ukoll it-talba g\u0127all-g\u0127ajnuna, millmarid u minn min hu fil-b\u017conn.", "G\u0127alhekk ser nibqg\u0127u na\u0127dmu, biex bl-g\u0127ajnuna tag\u0127kom nil\u0127qu", "lil", "permezz", "tal-\u0127idma", "Niltlobkom tkomplu turu kemm huwa qalbu tajba il-Malti, mhux waqt l-Istrina biss, i\u017cda tul is-sena kollha.", "Jiddispjacini li l-messagg tal-Milied ta' din is-sena kellu jkun daqshekk negattiv, imma din hija r-realta' ta' madwarna.", "Qabel nag\u0127laq nixtieq li l-poplu Malti u Ghawdxi nghidlu biex naghmlu kuragg, u nheggu biex, minkejja l-hsara li ghamlitilna l-pandemija, nirrealizzaw li bhala poplu ghad ghandna hafna u", "hafna affarijiet sbieh li jekk naghrfu nibizghu ghalihom u nisfruttawhom naghmlu hajjitna hafna u hafna ahjar.", "Tama li ma ndumux ma nohorgu minn din is-sitwazzjoni mwieghra, u nergghu nieqfu fuq saqajna mill-aktar fis possibbli.", "L-ahbarijiet li fl-ewwel gimghat ta' Jannar se jkollna tilqim kontra l-COVID -19, huma ta' farag u jaghmlulna kuragg.", "Jien ghandi fiducja kbira fil-poplu Malti u Ghawdxi.", "Ghandi fiducja fil-kapacita tieghu li jeghleb l-ghawg u t-taqlib, bhal ma ghamilna min jaf kemm il-darba matul is-snin talistorja taghna.", "Nemmen li ghandna bizzejjed reziljenza biex la darba nikkontrollaw il-COVID-19, nahdmu lkoll flimkien biex naghtu hajja mill-gdid lil dawk is-setturi li minnhom tiddependi l-ekonomija ta' pajjizna.", "Jiena fiducjuz, li bl-energija u l-esperjenza li ghandna bejnietna, meta niddiciedu li lkoll nahdmu flimkien, m'hemmx sfidi li bhala poplu m'ahniex kapaci neghlbu.", "Bl-ghajnuna ta' Alla u bir-rieda tajba taghna lkoll, is-sena ddiehla se naghmluha sena hafna aktar tajba minn kull aspett, ghall-gid tal-poplu Malti u Ghawdxi.", "B'dan il-hsieb, u b'din it-tama qawwijja Jien u marti, nixtiequ lilkom, lill-familji kollha taghkom, u l-gheziez taghkom, Milied hieni u Sena gdida, mimlija barka, sliem, u fuq kollox sahha."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Messa\u0121\u0121-tal-Milied-lill-Poplu-2020.pdf"}
{"text": ["Midalja tad-deheb '\u0120ie\u0127 l-Akkademja tal-Malti' \u2013 Jum l-Akkademja tal-Malti \u2013 14 ta' novembru 2019", "G\u0127e\u017cie\u017c membri tal-Akkademja tal-Malti, Mistednin distinti, Hija okka\u017cjoni tassew sabi\u0127a g\u0127alija li ner\u0121a' nilqag\u0127kom fil-Palazz ta' Sant'Anton g\u0127al serata o\u0127ra li fiha se nkunu qeg\u0127din mhux biss nonoraw persuna li \u0127admet b'impenn tul \u0127ajjitha kollha b'risq il-malti imma wkoll infakkru d-99 sena mittwaqqif tal-G\u0127aqda tal-Kittieba tal-Malti \u2013 illum mag\u0127rufa b\u0127ala l-Akkademja talMalti.", "L-Akkademja tal-Malti llum se tonora b'midalja tad-deheb lil dik il-persuna li tul \u0127ajjitha \u0127admet bis-s\u0127i\u0127 u tat kontribut e\u010b\u010bezzjonali biex ji\u017cdied l-interess kemm akkademiku kif ukoll letterarju f'ilsienna.", "Kontribut li \u2013 fil-fehma tag\u0127kom stess g\u0127ax intom b\u0127ala membri ressaqtu isimha quddiem il-\u0121urija \u2013 kompla jsa\u0127\u0127a\u0127 lidentit\u00e0 tag\u0127na b\u0127ala poplu, nissel fina m\u0127abba lejn art twelidna u fittex fl-g\u0127eruq tag\u0127na dak li jag\u0127milna Maltin.", "Victor Fenech jirrappre\u017centa dan kollu.", "Sa' minn \u010bkunitu u anke tul il-karriera tieg\u0127u b\u0127ala g\u0127alliem, is-Sur Fenech minn dejjem wera interess fil-lingwa, spe\u010bjalment filforma tal-poe\u017cija li tant hu mag\u0127ruf g\u0127aliha.", "Victor Fenech huwa mag\u0127ruf b\u0127ala lpoeta tal-protesta.", "Huwa propju g\u0127al dan li g\u0127andu ji\u0121i imsemmi llum ukoll.", "Qatt ma be\u017ca' jikteb fuq oqsma li jolqtu lill-poplu tag\u0127na b'mod dirett.", "Il-\u0127arsien talambjent naturali, il-familja u s-so\u010bjet\u00e0 fost o\u0127rajn, huma marbuta ma' kitbietu tul issnin.", "G\u0127aldaqstant, nistg\u0127u ng\u0127idu, li Victor Fenech huwa wie\u0127ed mill-pilastri tallingwa Maltija.", "Huwa jfakkarna wkoll f'dawk il-valuri li kienu m\u0127addna mill1", "Maltin u li fil-mixja mal-progress intilfu jew intnesew, u li bis-sa\u0127\u0127a ta' kitbitu, ilqarrej jiftakar l-g\u0127aliex u l-g\u0127alfejn ta' dak li qed ise\u0127\u0127 madwaru.", "Din l-okka\u017cjoni tkompli ssa\u0127\u0127a\u0127 l-\u0127idma li di\u0121\u00e0 tnediet mill-presidenza biex titqajjem kuxjenza akbar dwar il-Malti u l-u\u017cu tajjeb tal-Malti.", "Hu ta' gost u pja\u010bir tieg\u0127i li spiss niltaqa' ma' awturi veterani tal-lingwa Maltija li naqqxu isimhom fil-kamp tal-letteratura.", "Dan nixtiequ li nsostnu\u0127 matul ilpresidenza tieg\u0127i mhux biss b\u0127ala mezz biex jin\u017camm kuntatt mal-poplu, i\u017cda wkoll sabiex nirrikonoxxu l-kontribut li dawn il-veterani taw lil ilsien pajji\u017cna.", "In\u0127arsu wkoll l-quddiem lejn l-isfidi li g\u0127andu l-ilsien malti hekk kif flimkien malg\u0127aqdiet tal-Malti ser nkunu qeg\u0127din in\u0127abbru kampanja g\u0127all-u\u017cu tajjeb ta' ilsienna bil-\u0127sieb li no\u0127olqu kuxxjenza qalb il-poplu u fl-istess \u0127in nixtarru l-isfidi li qed i\u0127abbat wi\u010b\u010bu mag\u0127hom ilsienna.", "Din il-kampanja qed titfassal bi s\u0127ab mal-g\u0127aqdiet u l-entitajiet tal-Malti bil-patro\u010binju ta' dan l-Uffi\u010b\u010bju.", "Din hija r-raba' sena li qed ting\u0127ata l-midalja tad-deheb lil min sostna l-ilsien Malti b'\u0127idmietu g\u0127all-i\u017cvilupp tal-lingwa u tal-letteratura maltija.", "tajjeb li hawnhekk ner\u0121g\u0127u nfakkru u nsellmu lil dawk li ng\u0127ataw dan l-unur u rikonoxximent fis-snin li g\u0127addew: il-Prof.", "Lawrenz Cachia u Trevor \u017bahra.", "Mill-\u0121did nifra\u0127 lil Victor Fenech g\u0127al dan il-premju l-presti\u0121ju\u017c.", "Nirringrazzjak f'isem il-poplu Malti tal-\u0127idma tieg\u0127ek favur l-ilsien tag\u0127na u nawguralek li tkompli bil-kitbiet tieg\u0127ek fis-snin li \u0121ejjin."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Midalja-tad-Deheb-Gieh-l-Akkademja-tal-Malti-14-Nov-1.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-E.T. il-President Vella g\u0127a\u017c-\u017bjara fl-Uffi\u010b\u010bju tal-Awditur \u0120enerali 3 ta' Lulju", "Awditur \u0120enerali, Sur Deguara Deputat Awditur \u0120enerali, Sur Camilleri Sinjuri Nibda' billi nirringrazzjakom ta' din l-istedina u tal-laqg\u0127a li tajtuni fostkom.", "Kienet intenzjoni tieg\u0127i in\u017curkom xhur ilu, i\u017cda kellna nipposponu min\u0127abba dak li g\u0127addejna minnu dawn l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at.", "Allura, bi pja\u010bir qed in\u017cur l-Uffi\u010b\u010bju tag\u0127kom b\u0127ala wa\u0127da mill-ewwel \u017cjarat uffi\u010b\u010bjali tieg\u0127i issa li qed ni\u0121u lura g\u0127an-normal.", "Din mhux koin\u010bidenza.", "Qieg\u0127ed hawn illum biex inwassal messa\u0121\u0121 \u010bar fuq l-importanza li nag\u0127ti lix-xog\u0127ol siewi li tag\u0127mlu, f'\u0121ie\u0127 il-governanza tajba u l-kontabilita'.", "Dawn huma valuri kru\u010bjali li fuqhom tissawwar so\u010bjeta' b'sa\u0127\u0127itha.", "Il-funzjoni li jaqdi dan l-Uffi\u010b\u010bju f'dan ir-rigward huwa imprezzabbli.", "L-indipendenza s\u0127i\u0127a, li kif inhu xieraq igawdi minnha dan l-Uffi\u010b\u010bju, hija garanzija li x-xog\u0127ol isir ming\u0127ajr ebda ind\u0127il jew xkiel.", "M'g\u0127andu jkun hemm ebda e\u010b\u010bezzjoni g\u0127all-din il-garanzija.", "Jien mhux xi wie\u0127ed li nkejjel ix-xog\u0127ol bil-kejl u l-ammonti tal-karti.", "Kif tafu b\u0127ali, il-kwalita' hija ferm iktar importanti mill-kwantita'.", "Fil-ka\u017c tag\u0127kom pero', l-ammonti, il-frekwenza u l-varjazjoni fir-rapporti li to\u0127or\u0121u b'mod regolari huma tassew impressjonanti.", "Qrajt b'interess kbir dwar ir-Rapporti li \u0127ejjejtu dwar il-\u0127arsien tal-anzjani, it-trasport pubbliku, it-teknologija tal-informatika u l-Kunsilli Lokali, l-Abbu\u017c fuq it-tfal, u l-Pro\u0121ett ta' Mater Dei fost bosta o\u0127rajn.", "Apparti dawn ir-rapporti, innutajt ukoll li tag\u0127mlu 'Audits' differenti \u0127afna fin-natura tag\u0127hom u li bla dubju jkomplu jg\u0127abbu mat-toqol ta' xog\u0127ol li twettqu.", "Huwa ta' sodisfazzjon kbir g\u0127alija nara kif l-Uffi\u010b\u010bju jgawdi mir-rispett mhux biss tal-Awtoritajiet, i\u017cda wkoll tal-pubbliku b'mod iktar mifrux.", "Bl-istess sodisfazzjon ninnota kif intom ukoll pre\u017centi, u rispettati wkoll barra minn Malta hekk kif intom tirrapre\u017centaw lil Malta f' bosta gruppi internazzjonali, primarjament dawk Ewropej.", "Intom b'hekk tift\u0127u tieqa importanti \u0127afna g\u0127al pajji\u017cna, fejn tistg\u0127u twasslu messa\u0121\u0121 f'waqtu u f'loku fuq kif l-istituzzjonijiet ta' Malta ja\u0127dmu, u ja\u0127dmu sew.", "Fl-istess nifs, tkun ukoll qed tisimg\u0127u u tintegraw dawk l-imsej\u0127a 'best practices' li jsegwu pajji\u017ci o\u0127ra u forsi jistg\u0127u jkunu applikabbli g\u0127al-ka\u017c tag\u0127na wkoll.", "B\u0127al kull entita' jew awtorita' o\u0127ra, dan l-Uffi\u010b\u010bju irid dejjem ikompli ji\u0121\u0121edded.", "Hekk biss jista' jibqa' dinamiku u rilevanti.", "Il-Pjan Strate\u0121iku li \u0121ie mfassal jie\u0127u \u0127sieb l-istrutturi ji\u0121u modernizzati sabiex ti\u017cdied l-effi\u010b\u010bjenza fix-xog\u0127ol, i\u017cda wkoll jizdied il-kuntatt ma' entitajiet o\u0127ra, u l-pubbliku b'mod \u0121enerali.", "Dan mhux qed isir biss fuq il-karta.", "Naf li per e\u017cempju, permezz tal-Pjan ta' Azzjoni tieg\u0127u, dan l-Offi\u010b\u010bju qed i\u0127ares lejn kif jikseb l-aqwa ri\u017cultati mill-iStrate\u0121ija li t\u0127ejjiet, billi jidentifika liema huma dawk l-Audits l-aktar rilevanti u jissa\u0127\u0127u l-kuntatti u l-iskambji ma' entitajiet differenti kif ukoll ma' min qed ji\u0121i awditjat innifsu.", "\u0126adt gost nara kif l-Uffi\u010b\u010bju dawwar il-pandemija tal-Covid, f' opportunita'.", "Ix-xog\u0127ol baqa' g\u0127addej, ir-rapporti xorta saru, u ing\u0127atat il-fa\u010bilita' lill-uffi\u010b\u010bjali li jag\u0127mlu u\u017cu mit-Telework.", "Dan huwa g\u0127alija, e\u017cempju \u010bar ta' effi\u010b\u010bjenza u re\u017ciljenza li ta' min wie\u0127ed ifa\u0127\u0127ar u jsarraf ukoll f'entitajiet u istituzzjonijiet o\u0127ra.", "Ippermettuli fl-a\u0127\u0127ar nag\u0127mel xi kummenti dwar pro\u0121ett nazzjonali li qed immexxi jiena, ji\u0121ifieri ir-Riforma tal-Kostituzzjoni.", "Filwaqt li dan l-Uffi\u010b\u010bju di\u0121a jgawdi minn ba\u017ci soda Kostituzzjonali u Le\u0121islattiva, jista' jkun li wasal i\u017c-\u017cmien li l-Artikli rilevanti fil-Kostituzzjoni u l-Atti tal-li\u0121i kkon\u010bernati ji\u0121u riveduti.", "L-g\u0127an ewlieni ta' dawn l-emendi, g\u0127andu jkun dak li tkompli tissa\u0127\u0127a\u0127 din l-istittuzzjoni, fid-dawl ta' sfidi \u0121odda li qed t\u0127aqqaq wiccha mag\u0127hom is-so\u010bjeta'.", "U\u0127ud mis-su\u0121\u0121erimenti li wasluli jipproponu li l-awditjar isir ukoll fuq individwi u entitajiet li jir\u010bievu fondu pubbli\u010bi, anki dawk li ma jaqg\u0127ux e\u017catt ta\u0127t ir-responsabbilta' tal-Gvern.", "Ser inkun qed insegwi b'interess kbir, il-proposti li ser ikunu qed jitwasslu.", "Jekk in\u0127arsu lejn il-\u0121ejjieni, na\u0127seb taqblu mieg\u0127i jekk ng\u0127id li l-isfidi mhux \u0127a jonqsu, i\u017cda ji\u017cdiedu.", "Nibda' bl-ovvju u nsemmi l-effetti li l-kri\u017ci tal-COVID ser ikollha mhux biss fuq Malta i\u017cda wkoll fuq il-komunita' internazzjonali li tag\u0127ha a\u0127na parti attiva.", "Ma' din in\u017cid it-talba kontinwa g\u0127al-'audits' spe\u010bjali imsej\u0127a mill-Kumitat tal-Kontijiet Pubbli\u010bi, il-kontabilita' fl-u\u017cu ta' fondi mill-Unjoni Ewropea kif ukoll it-talba dejjem mill-pubbliku g\u0127all-a\u010b\u010bess ta' informazzjoni u iktar trasparenza.", "F'dan l-isfond, nixtieq nis\u0127aq li l-Uffi\u010b\u010bju tag\u0127kom g\u0127andu l-appo\u0121\u0121 kollu tieg\u0127i g\u0127all-\u0127idma sfiqa u b\u017connju\u017ca li twettqu.", "Ninsab konvint li ta\u0127t it-tmexxija tas-Sur Deguara, bl-assistenza tas-Sur Camilleri, u d-dedikazzjoni tag\u0127kom ilkoll, ser jing\u0127elbu dawn l-isfidi, u kull ostaklu ie\u0127or li jaf jinqala' ma\u017c-\u017cmien.", "Nirringrazzjakom f'isem il-Poplu Malti kollu, g\u0127as-servizz li qeg\u0127din tag\u0127tu lill-pajji\u017cna."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from National-Audit-Office-Speech.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-E.T. George Vella, President ta' Malta fl-okka\u017cjoni tat-tnedija tal-ktieb dwar l-Ombudsman: Serving People and Parliament", "Sur Anthony Mifsud Professur Edward Warrington Sinjuri Kien xieraq \u0127afna li jitfakkar il-\u0127amsa u g\u0127oxrin anniversarju mit-twaqqif tal-Uffi\u010b\u010bju tal-Ombudsman.", "Kien xieraq ukoll li t-tifkira ewlenija tkun dan il-ktieb, Serving People and Parliament, li jirrakkonta l-istorja tal-istituzzjoni sa\u0127ansitra minn qabel ma twaqqfet.", "Fl-a\u0127\u0127arnett, huwa xieraq ukoll li t-tnedija ta' dan l-istudju sse\u0127\u0127 hawn filPalazz ta' San Anton, mhux biss b\u0127ala milja storika, i\u017cda wkoll b\u0127ala turija ta' rispett u apprezzament tag\u0127na lkoll lejn din l-istituzzjoni, f'isem il-Poplu Malti u G\u0127awdxi kollu.", "Jiena rrid nibda billi nrodd \u0127ajr lil kull min ta sehem u ta l-kontribut tieg\u0127u g\u0127al-din il-pubblikazzjoni, fosthom ovvajment l-editur, il-Professur Warrington.", "Din hija opra tassew utli, hija referenza importanti mhux g\u0127alina li nistg\u0127u ngawduha b\u0127alissa biss, i\u017cda wkoll g\u0127al kull min \u0121ej warajna u jista' jag\u0127mel ri\u010berka u jfittex f'kotba b\u0127al dawn.", "Il-ktieb jitfa' lenti \u010bara \u0127afna dwar il-mixja demokratika u l-istat tad-dritt ta' pajji\u017cna.", "Kif nafu sew, dawn il-prin\u010bipji ma jil\u0127qu qatt il-milja tag\u0127hom, hekk kif socjet\u00e0 li tikber u tevolvi, dejjem i\u0121\u0121ib sfidi \u0121odda mag\u0127ha u tifrex quddiemha oqsma o\u0127ra li ji\u017cviluppaw ma\u017c-\u017cmien, u dawn fi \u017cmienhom i\u0121ibu mag\u0127hom lisfidi tag\u0127hom li jridu ji\u0121u indirizzati.", "Laqatni \u0127afna il-mod ori\u0121inali u kwa\u017ci personali wkoll, kif kull min mexxa dan l-Uffi\u010b\u010bju minn mindu twaqqaf ing\u0127ata l-ispazju jikteb dwar il-\u0127sibijiet tieg\u0127u, ir-riflessjonijiet, u \u010b-\u010birkostanzi li fihom idda\u0127\u0127lu bidliet radikali u kif ilpoplu tg\u0127allem ifittex u japprezza il-governanza tajba.", "\u0126adt gost nara kif il-ktieb huwa bba\u017cat mhux fuq teorija, jew diskussjoni akkademika dwar amministrazzjoni biss \u2013 i\u017cda fuq rendikonti ta' \u017cviluppi u \u0121rajja vera tal-protagonisti nfushom, fatti dokumentati u evalwazzjonijiet minn esperti f'dan il-qasam.", "Dan il-ktieb, u o\u0127rajn mirquma u ri\u010berkati b\u0127alu, g\u0127andhom isibu posthom fost l-g\u0127odda edukattiva g\u0127al min g\u0127andu g\u0127al qalbu kif tit\u0127addem iddemokrazija, u kif tkun g\u0127al \u0121id ta\u010b-\u010bittadini f'pajji\u017c demokratiku.", "Sinjuri, Aktar minn mitejn sena ilu, f'g\u0127eluq is-seklu tmintax, f'dan l-istess Palazz, iltaqg\u0127u g\u0127all-ewwel darba fl-istorja ta' pajji\u017cna, ta' \u0121ensna rappre\u017centanti talibliet u r\u0127ula '\u0127ielsa' mill-\u0127akma tal-Fran\u010bi\u017ci.", "Il-Kungress, kif kien isejja\u0127 lilu nnifsu, ma kienx parlament kif nafuh illum, u lanqas ma kien demoktratiku, i\u017cda fih twieldu idejat u ntis\u0121u fl2", "aspirazzjonijiet politi\u010bi tal-Maltin: idejat dwar il-libert\u00e0 tal-poplu u ta' kull bniedem fi \u0127danu u dwar id-dinjit\u00e0 inaljenabbli tal-bniedem; dwar id-dritt g\u0127al gvern kostituzzjonali li j\u0127ares il-\u0121id kollettiv tal-Maltin u l-G\u0127awdxin.", "Kien \u017cmien ta' gwerra, ta' bi\u017ca' u ta' \u0121u\u0127, \u017cmien ta' in\u010betezza u riskju kbir, \u017cmien ta' tbatija kollettiva.", "Kien ukoll \u017cmien ta' \u0127olm u ta' \u0127idma sfieqa b'ri\u017cq il-\u0121ejjieni ta' \u0121ensna.", "Minn banda, l-Palazz ta' San Anton kien iservi ta' kwartieri \u0121enerali g\u0127attmexxija tal-imblokk kontra l-Fran\u010bi\u017ci u d-diplomazija li biha l-Maltin kisbu lg\u0127ajnuna tal-potenzi l-kbar ta' dak i\u017c-\u017cmien.", "I\u017cda, aktar minn hekk, nistg\u0127u ng\u0127idu li l-Palazz sar il-benniena tal-istorja kostituzzjonali ta' pajji\u017cna.", "Hekk baqa' matul i\u017c-\u017cew\u0121 sekli u fuqhom u aktar minn \u017cew\u0121 sekli ji\u0121ifieri li g\u0127addew minn dakinhar li l-ltaqa' l-Kungress g\u0127all-ewwel darba.", "Hawn, filkwiet u b'sens kbir ta' responsabbilt\u00e0, l-mexxejja ta' pajji\u017cna matul is-snin i\u0127arsu, i\u0127addmu u ji\u017cviluppaw il-wirt kostituzzjonali Malti.", "L-Uffi\u010b\u010bju tal-Ombudsman huwa element importanti \u0127afna ta' dan il-wirt kostituzzjonali.", "Kif di\u0121a' ntqal it-twaqqif tal-Uffi\u010b\u010bju fl-1995 kien pass ewlieni fl-i\u017cvilupp kostituzzjonali ta' Malta.", "G\u0127alkemm dakinhar, il-kariga ma ng\u0127atatx rikonoxximent kostituzzjonali, l-Ombudsman sa mill-bidu ing\u0127ata l-istatus ta' 'Uffi\u010bjal tal-Parlament'.", "B'hekk, minn banda, seta' ja\u0121ixxi bl-awtorit\u00e0 s\u0127i\u0127a tal-le\u0121i\u017clatura; u millbanda l-o\u0127ra, il-Parlament ing\u0127ata g\u0127odda li permezz tag\u0127ha seta' jissorvelja lamministrazzjoni pubblika.", "Minbarra dan, kienet l-ewwel darba li l-li\u0121i g\u0127addiet, l-g\u0127a\u017cla u l-\u0127atra ta' uffi\u010bjal pubbliku g\u0127oli f'idejn il-Parlament, u li dan isir b' ma\u0121\u0121oranza ta' \u017cew\u0121 terzi tad-Deputati.", "Il-Kamra tad-Deputati mhux biss osservat dak li titlob il-li\u0121i imma, fi spirtu ta' rieda tajba qawwija sal-lum, appo\u0121\u0121at unanimament il-\u0127atra ta' kull Ombudsman li \u0121ie ma\u0127tur.", "Il-mudell irnexxa: il-fidu\u010bja g\u0127olja li jgawdi l-Ombudsman fost in-nies u d-Deputati ispirat riformi istituzzjonali o\u0127ra ta' din ix-xorta, fosthom l-Uffi\u010b\u010bju Nazzjonali tal-Verifika fis-sena 1997 u l-Kummissarju dwar Standards fil-\u0126ajja Pubblika fis-sena 2018.", "Matul dawn l-a\u0127\u0127ar \u0127amsa u g\u0127oxrin sena, l-Ombudsman st\u0127arre\u0121 l-ilmenti ta' g\u0127exieren ta' eluf ta' nies.", "Jissejja\u0127 'tarka g\u0127a\u010b-\u010bittadin', 'il-kuxjenza talamministrazzjoni pubblika' u l-'g\u0127assies tal-istat tad-dritt'.", "Kull metafora tindika aspetti differenti tal-missjoni afdata f'idejn lUffi\u010b\u010bju.", "Il-missjoni ewlenija tindirizzah lejn in-nies u n-nis\u0121a ta' relazzjonijiet li hemm bejniethom u l-amministrazzjoni pubblika.", "Tajjeb li niftakru li f'pajji\u017cna llum jg\u0127ixu g\u0127exieren ta' nies li mhumiex \u010bittadini Maltin.", "G\u0127alkemm dawn ukoll igawdu d-drittijiet u l-libertajiet fundamentali garantiti mill-Kostituzzjoni,", "proporzjon minnhom mhux \u017cg\u0127ir ibatu minn emar\u0121ina\u017c\u017cjoni so\u010bjali, kulturali u, kultant, sfruttament ekonomiku.", "L-Ombudsman g\u0127andu jkun ukoll it-tarka ta' dawn in-nies.", "B\u0127ala 'kuxjenza tal-amministrazzjoni pubblika', l-Ombudsman jaqdi ukoll lis-servizz pubbliku, l-intrapri\u017ci statali, l-awtoritajiet regolatorji, l-a\u0121enziji u bosta kummissjonijiet u bordijiet li jipprovdu Servizz lill-pubbliku, lill-intrapri\u017ci kummer\u010bjali u lill-g\u0127aqdiet mhux governattivi ta' Malta.", "L-ist\u0127arri\u0121 u l-pariri tal-Ombudsman la huma sentenzi ta' qorti u lanqas huwa skrutinju ta' awditur.", "L-Uffi\u010b\u010bju", "m'g\u0127andux", "rakkomandazzjonijiet li joffri.", "Il-Parlament b\u0127al ma g\u0127amlu pajji\u017ci o\u0127ra demokrati\u010bi qabilna, waqqaf istituzzjoni li ta\u0127dem bil-kelma t-tajba, b'sens qawwi ta' \u0121ustizzja u fair play, f'atmosfera ta' fidu\u010bja re\u010biproka u b' rieda tajba, sewwa sew kif ta\u0127dem suppost il-kuxjenza tag\u0127na.", "B'hekk, l-Ombudsman jafferma l-awtonomija, il-\u0127ila u r-rieda tajba ta' amministrazzjoni pubblika, filwaqt li jg\u0127inha ttejjeb is-servizzi u s-sistemi tag\u0127ha, u jirrikon\u010biljaha ma' min i\u0127ossu offi\u017c jew \u017cvanta\u0121\u0121jat.", "Rapporti uffi\u010b\u010bjali jg\u0127idulna b'soddisfazzjon li ftit li xejn huma l-ka\u017cijiet ta' nuqqas ta' qbil bejn l-Uffi\u010b\u010bju tal-Ombudsman u l-entitajiet li huma so\u0121\u0121etti g\u0127all-\u0121urisdizzjoni tieg\u0127u.", "Madankollu, intenni s-sej\u0127a li g\u0127amilt \u0127mistax ilu meta \u017cort l-Uffi\u010b\u010bju, li r-rakkomandazzjonijiet tal-Ombudsman, fejn huwa possibbli, g\u0127andhom jintlaqg\u0127u u jitwettqu.", "B\u0127ala g\u0127assies tal-istat tad-dritt, l-Ombudsman jaqdi l-Parlament filmissjoni li nikkwota 'jag\u0127mel li\u0121ijiet g\u0127all-pa\u010bi, ordni u gvernar tajjeb ta' Malta b'mod konformi ma' rispett s\u0127i\u0127 g\u0127ad-drittijiet tal-bniedem, il-prin\u010bipji \u0121eneralment a\u010b\u010bettati tad-dritt internazzjonali u l-obbligi internazzjonali u re\u0121jonali ta' Malta.", "Dan jo\u0127ro\u0121 mill-Kostituzzjoni ta' Malta, art.", "Ir-Rapport ta' kull sena li l-Ombudsman jippre\u017centa lill-Kamra tadDeputati jikkumenta dwar \u017cviluppi li jistg\u0127u jheddu l-istat tad-dritt, kif imfisser fil-Kostituzzjoni.", "Dan ir-Rapport joffri idejat u pariri dwar mistoqsijiet kostituzzjonali, b'mod partikolari dwar \u0127wejje\u0121 li jmissu d-drittijiet fundamentali tal-bniedem u l-kwalit\u00e0 tal-governanza.", "Huma pariri studjati, prudenti, ma\u0127subin u bba\u017cati fuq g\u0127arfien intimu u wiesg\u0127a tal-operat tal-istituzzjonijiet ta' pajji\u017cna u fuq kollox fuq sens qawwi ta' \u0121ustizzja.", "G\u0127alkemm jiena \u010bert li d-Deputati individwali jixtarru dak li jkun hemm fir-rapport annwali, ikun tajjeb li l-Kamra tad-Deputati tiddibatti ir-riflessjonijiet u s-su\u0121\u0121erimenti tal-Ombudsman b'mod aktar regolari, kif, wara kollox, jitlob lartikolu 29(1) tal-Att dwar l-Ombudsman u kif anke \u0121ie ssu\u0121\u0121erit millKummissjoni Venezja fl-a\u0127\u0127ar Rapport tag\u0127ha.", "Fl-a\u0127\u0127arnett, l-anniversarju li qeg\u0127din infakkru u ni\u010b\u010belebraw ja\u0127bat ma' \u017cmien ta' ti\u0121did kostituzzjonali li hu ming\u0127ajr pre\u010bedent fl-istorja ta' pajji\u017cna.", "G\u0127all-ewwel darba, wara li snin ilu bdiet ti\u0121i diskussa l-b\u017conn ta' riforma fil-Kostituzzjoni tag\u0127na mill-Presidenti ta' qabli, jien g\u0127amilt konsultazzjoni pubblika wiesg\u0127a dwar x' riformi kostituzzjonali i\u010b-\u010bittadini riedu jaraw filKostituzzjoni tag\u0127na.", "Dan l-e\u017cercizzju ng\u0127alaq, u ser iservi b\u0127ala ba\u017ci g\u0127ad-diskussjonijiet li mistennija jkollna fil-Konvenzjoni Kostituzzjonali, li tibda' ta\u0127dem meta tippermettielna l-Pandemija.", "L-esperjenza tal-i\u017cvilupp tal-Uffi\u010b\u010bju tal-Ombudsman toffri tag\u0127limiet u pre\u010bedenti importanti li jistg\u0127u jkunu ta' g\u0127ajnuna fit-tfassil ta' bidliet kostituzzjonali o\u0127ra.", "Jispikkaw tliet prin\u010bipji: (a) L-ewwel, il-prin\u010bipji ta' gradwalit\u00e0; (b) It-tieni, il-prin\u010bipju ta' checks and balances ma\u0127subin bir-reqqa; u (c) It-tielet, il-prin\u010bipju li g\u0127andu jinbena consensus fi \u0127dan il-Parlament u lil hinn minnu dwar il-missjoni u t-tifsila ta' kull istituzzjoni.", "Jien naf li l-ktieb jittratta fuq dawn il-mistoqsijiet, u nirrakkomandah b\u0127ala kontribuzzjoni o\u0127ra mill-Uffi\u010b\u010bju tal-Ombudsman b'ri\u017cq il-\u0127arsien tad-drittijiet ta\u010b-\u010bittadin, l-integrit\u00e0 tal-amministrazzjoni pubblika, u l-kwalit\u00e0 tal-governanza tar-Repubblika ta' Malta.", "Fil-kuntest tal-konsultazzjonijiet dwar il-Kostutuzzjoni, ippermettuli nirreferi g\u0127ar-Rapport tal-Kummissjoni Venezja tal-Kunsill tal-Ewropa", "ta'", "Ottubru 2020 g\u0127adda li jag\u0127ti importanza kbira lill-Uffi\u010b\u010bju tal-Ombudsman.", "B'mod iktar \u0121enerali in\u0127e\u0121\u0121e\u0121 lil dawk kollha involuti u interessati biex dan ir-Rapport ji\u0121i dibattut b'mod kalm u kwiet sabiex ji\u0121i de\u010bi\u017c b\u0127ala pajji\u017c x'g\u0127andna nadottaw minnu aktar minn dak li di\u0121\u00e0 \u0121ie adottat, dejjem filparametri ta\u010b-\u010birkostanzi politi\u010bi, legali, u kostituzzjonali ta' pajji\u017cna.", "Sinjuri, Qabel nag\u0127laq nixtieq insellem lil kull min qeda' d-dmirijiet ta' Ombudsman jew ta' Kummissarju fi \u0127dan l-Uffi\u010b\u010bju tieg\u0127u \u2013 is-Sur Sammut, lIm\u0127allef Said Pullicino, u s-Sur Mifsud.", "Mag\u0127\u0127om insellem ukoll lill-Kumissarji, is-Sur Messina u l-Perit Saliba u ma nistax nonqos milli nsellem il-memorja tas-Sur Caruana Carabez.", "Lilkom ilkoll inroddilkom \u0127ajr g\u0127all-mod dinjitu\u017c li bih qdejtu u qeg\u0127din taqdu l-missjoni afdata f'idejkom mill-Parlament.", "Inrodd \u0127ajr ukoll lil kull min ja\u0127dem jew kien ja\u0127dem fl-Uffi\u010b\u010bju talOmbudsman: hija \u0127a\u0121a tabil\u0127aqq tajba li wie\u0127ed jaqdi lil pajji\u017cu u lil niesu.", "Bi pja\u010bir kbir, inniedi dan il-ktieb, Serving People and Parliament, u nirrakkomandah g\u0127al kull min g\u0127andu g\u0127al qalbu t-tmexxija xierqa ta' pajji\u017cna.", "Grazzi."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Ombudsman-24.11-Book-Launch-1.pdf"}
{"text": ["STQARRIJA MA\u0126RU\u0120A MILL-UFFI\u010a\u010aJU TAL-PRESIDENT", "MESSA\u0120\u0120 TAL-PRESIDENT LILL-POPLU MALTI U G\u0126AWDXI", "G\u0127e\u017cie\u017c Maltin u G\u0127awdxin\u2026 Kull jum li jg\u0127addi, qeg\u0127da tikber l-istennija minni biex inkun strument biex ji\u0121i evitat l-ag\u0127ar li jista' ji\u017cviluppa jekk is-sitwazzjoni li g\u0127andna f'pajji\u017cna b\u0127alissa tkompli tiggrava.", "Spjegajt di\u0121\u00e0 fi stqarrija li \u0127ri\u0121t fl-1 ta' Di\u010bembru x' inhuma il-parametri li t\u0127allini na\u0127dem fihom ilKostituzzjoni ta' Malta.", "Ner\u0121a' intenni li qed nag\u0127mel dak kollu li titlob minni l-Kostituzzjoni.", "Minkejja dak li di\u0121\u00e0 g\u0127amilt, jiena personalment, b\u0127ala \u010bittadin u aktar u aktar b\u0127ala President tarRepubblika, nappella mill-\u0121did biex kul\u0127add, mill-kbir sa\u017c-\u017cghir iqis bis-serjet\u00e0 fejn jista' jwassal g\u0127emilu.", "Huma \u0127afna dawk li ddiskutejt mag\u0127hom il-gravit\u00e0 tas-sitwazzjoni pre\u017centi.", "Dan l-inkwiet dwar is-sitwazzjoni pre\u017centi \u0121ie mwassal lili llum b'mod qawwi u b'enfasi partikolari mill-imsie\u0127ba kollha tal-Kunsill Malti g\u0127all-I\u017cvilupp Ekonomiku u So\u010bjali (MCESD) li jirrapre\u017centa firxa wiesg\u0127a u kbira tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija.", "G\u0127alhekk qieg\u0127ed mill-\u0121did nitlob lill-poplu kollu g\u0127all-kalma, u biex kul\u0127add ikun konxju tarresponsabbiltajiet li j\u0121orr.", "Nappella biex f'ambjent iktar kalm u 'l bog\u0127od minn reazzjonijiet spontanji, nag\u0127rblu \u010b-\u010birkostanzi li g\u0127addejjin minnhom u ning\u0127aqdu biex flimkien - bla ma n\u0127arsu lejn wi\u010b\u010b \u0127add - naraw li n\u0127allu listituzzjonijiet jag\u0127mlu xog\u0127olhom u li sse\u0127\u0127 il-\u0121ustizzja.", "B'hekk biss nistg\u0127u nibdew it-triq biex bil-mod il-mod ner\u0121g\u0127u g\u0127an-normalit\u00e0, u dan qabel ma' l\u0127sara li qed issir lil pajji\u017cna f'tant oqsma, inklu\u017c dawk internazzjonali, issir wa\u0127da irreparabbli.", "Nappella g\u0127al darb'o\u0127ra g\u0127as-sens ta' rispett li g\u0127andu jkollna lejn pajji\u017cna u l-valuri li n\u0127addnu.", "Malta jixirqilha a\u0127jar."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from PR-OPR_MESSA\u0120\u0120-TAL-PRESIDENT-LILL-POPLU-MALTI-U-G\u0126AWDXI_03-12-19.pdf"}
{"text": ["STQARRIJA MILL-UFFI\u010a\u010aJU TAL-PRESIDENT", "Matul l-a\u0127\u0127ar \u0121img\u0127at, l-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u l-President George Vella, b'sog\u0127ba u bi preokkupazzjoni kbira, kien qed isegwi minuta b'minuta dak kollu li kien g\u0127addej b'konnessjoni mal-investigazzjoni tal-ka\u017c tal-assassinju tas-Sinjura Daphne Caruana Galizia u l-i\u017cviluppi fil-qasam politiku.", "F'diversi okka\u017cjonijiet, matul dan il-perjodu, l-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u kellu diskussjonijiet f'laqg\u0127at kemm mal-Prim Ministru kif ukoll mal-Kap talOppo\u017cizzjoni.", "Meta l-E\u010b\u010bellanza Tieg\u0127u intalab biex jag\u0127ti l-ma\u0127fra presidenzjali a\u0121ixxa strettament kif titlob il-Kostituzzjoni, wara konsultazzjoni mal-Kummissarju talPulizija, l-Avukat \u0120enerali kif ukoll pariri minn konsulenti privati.", "L-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u \u017camm is-silenzju biex i\u0127alli l-\u0121ustizzja tie\u0127u triqtha.", "Skont ilKostituzzjoni ta' pajji\u017cna, il-poteri tal-President f'ka\u017ci b\u0127al dawn ma jmorrux aktar 'il bog\u0127od minn hekk.", "Issa li l-ka\u017c tal-qtil tas-Sinjura Caruana Galizia \u017cviluppa sal-punt li tressqu aktar persuni quddiem il-Qrati akku\u017cati b' dan il-qtil orribbli, l-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u jis\u0127aq li g\u0127andna n\u0127allu l-organi tal-\u0121ustizzja, il-Pulizija u l-Qrati jkomplu jag\u0127mlu xog\u0127olhom.", "F'dan l-istadju u in vista tal-fatt li l-Prim Ministru Joseph Muscat \u0127abbar id-data tar-ri\u017cenja tieg\u0127u, l-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u j\u0127oss li g\u0127andu l-ewwel u qabel kollox jappella g\u0127all-kalma f'pajji\u017cna.", "L-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u jappella li kull min g\u0127andu responsabilitajiet istituzzjonali jew amministrattivi biex jerfa' r-responsabilitajiet tieg\u0127u, spe\u010bjalment f'dan ilperjodu ta' tran\u017cizzjoni u ma j\u0127ares lejn wi\u010b\u010b \u0127add.", "L-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u jittama li ssir \u0121ustizzja biex kull min kien involut f'dan l-att atro\u010bi, li tefa' tebg\u0127a sewda fuq il-kuxjenza nazzjonali jie\u0127u dak li \u0127aqqu.", "F'dan il-mument partikolari, l-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u j\u0127oss li g\u0127addejjin minn \u017cminijiet diffi\u010bli, imma jekk in\u017commu l-kalma u l-g\u0127aqda no\u0127or\u0121u minnhom blanqas dannu possibbli g\u0127as-so\u010bjet\u00e0 Maltija u g\u0127al pajji\u017cna.", "Dawn mhumiex \u017cminijiet normali u dak li qieg\u0127ed ise\u0127\u0127 huwa bla pre\u010bedent.", "Huwa f'dan il-mument li rridu nuru l-maturit\u00e0 tas-so\u010bjet\u00e0 Maltija u s-sa\u0127\u0127a taddemokrazija."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from PR-OPR_PRESIDENT-MESSA\u0120\u0120_01-12-19.pdf"}
{"text": ["DIPARTIMENT TAL-INFORMAZZJONI DEPARTMENT OF INFORMATION MALTA", "Viva Malta Repubblika."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from PR202563en.pdf"}
{"text": ["Viva Malta Repubblika."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from President-Speech_Republic-Day_EN.pdf"}
{"text": ["Diskors tal-E\u010b\u010bellenza Tieg\u0127u George Vella, President ta' Malta, \u017bjara ESPLORA 26 ta' Awwissu 2020 ________________________________________________________________ On.", "Segretarju Parlamentari Sur Chairman Sinjuri,", "Nibda' qabel xejn biex nifir\u0127ilkom lkoll g\u0127ar-ri\u017cultati evidenti tal-\u0127idma tag\u0127kom.", "Filwaqt li kont familjari di\u0121a ma' dan il-pro\u0121ett innovattiv, bqajt tassew impressjonat bil-firxa u l-kwalita' tal-\u0127idma tag\u0127kom hekk kif bdejt in\u0127ejji g\u0127al din i\u017c-\u017cjara u d\u0127alt f'aktar dettall tal-inizzjattivi li qeg\u0127din tie\u0127du.", "Dan huwa pro\u0121ett nazzjonali, ta' min wie\u0127ed g\u0127andu jkun tassew kburi.", "Sa ftit \u017cmien ilu, il-kelma 'innovazzjoni' konna kwa\u017ci kwa\u017ci norbtuha mal-\u0121ejjieni, xi \u0127a\u0121a mhux tan\u0121ibbli u msejsa biss fuq teoriji akkademi\u010bi u invenzjonijiet strambi.", "Kemm konna \u017cbaljati!", "Fi \u017cmien \u0121enerazzjoni wa\u0127da, tg\u0127allimna li l-innovazzjoni hija wa\u0127da mis-sisien ta' so\u010bjeta' dinamika, ekonomikament b'sa\u0127\u0127itha, u li ming\u0127ajrha kemm l-edukazzjoni u kif ukoll id-dinja tax-xog\u0127ol jibq\u0127u antikwati u mhux kompetittivi.", "G\u0127al min kien g\u0127ad fadallu xi dubju, na\u0127seb li l-Covid 19 wera' bi\u010b-\u010bar kemm is-so\u010bjeta',", "tag\u0127ha", "te\u0127tie\u0121", "ir-ri\u010berka,", "it-teknolo\u0121ija,", "l-innovazzjoni.", "Sibna rwie\u0127na, jien inklu\u017c, dipendenti fuq g\u0127odod teknologi\u010bi mhux biss biex na\u0127dem i\u017cda wkoll biex in\u017comm il-kuntatti so\u010bjali tieg\u0127i.", "L-innovazzjoni m'g\u0127adiex \u0127aga tal-futur, hija l-qofol tal-pre\u017cent.", "Ni\u0121u g\u0127all-operat tag\u0127kom u l-elementi li l-aktar laqtuni.", "\u0126a nibda bil \u200bKunsill G\u0127ax-Xjenza u T-Teknolo\u0121ija\u200b.", "\u0126adt gost ninnota kif kiber u evolva l-mandat tad-dipartimenti tekni\u010bi tal-Kunsill minn dak li jag\u0127ti l-pariri lill-Gvern dwar ir-Ri\u010berka u Innovazzjoni, g\u0127al responsabbilitajiet o\u0127ra li jinkludu t-tfassil tal-Istrate\u0121ija Nazzjonali g\u0127ar-Ri\u010berka u l-Innovazzjoni.", "Nifhem li din isservi wkoll b\u0127ala kuntatt prin\u010bipali g\u0127all- Framework Programme tal-UE, li jmexxu programmi ta' ri\u010berka nazzjonali sinjifikativi, li jie\u0127du \u0127sieb programmi o\u0127ra u inizjattivi ta' livell internazzjonali, u li jixprunaw r-ri\u010berka fil-komunit\u00e0 lokali.", "Dan ifisser illi l-Kunsill huwa entita' kompluta u stabbilita', imsejjes fuq fundamenti lokali, nazzjonali, Ewropej u internazzjonali.", "Tista' tg\u0127id li lqattu l-prin\u010bipji u rekwi\u017citi kollha ta' struttura li la\u0127qet sew il-milja tag\u0127\u0127a.", "B\u0127al kull entita' o\u0127ra, g\u0127andkom b\u017conn ta' fondi sabiex ix-xog\u0127ol ikompli g\u0127addej.", "Hawnhekk inrodd \u0127ajr lill kull min kien fit-tmexxija matul is-snin u li ma qg\u0127adx lura milli jinvesti fondi f'dan is-settur.", "Huwa ta' sodifazzjon nara kif id-dipartimenti tekni\u010bi, fis-sena 2020, qed jie\u0127du \u0127sieb fond ta' \u20ac3M bil-g\u0127an li jappo\u0121\u0121jaw pro\u0121etti ta' ri\u010berka mwettqa minn kumpaniji fis-settur tal-privat, dak akkademiku, kif ukoll pubbliku.", "Apparti l-fondi, hemm fattur kru\u010bjali ie\u0127or li jsa\u0127\u0127a\u0127 ir-ri\u017cultati tal-\u0127idmitkom \u2013 ir-rilevanza.", "Ma stajtux, b\u0127ala Kunsill, tibqg\u0127u passivi quddiem l-isfidi kbar u dejjiema li \u0121ab mieg\u0127u dan il-Virus.", "Hadtu azzjoni f'waqtha u konkreta u qeg\u0127din tmexxu fond 'COVID-19 R&D' ta' \u20ac5.3M, li qed jitmexxa flimkien mal-Malta Enterprise.", "Hija din il-\u0127idma u l-koperazzjoni id f'id, li nixtieq inkompli nara f'kull qasam tas-so\u010bjeta' Maltija.", "Ma nistg\u0127ux na\u0127dmu independement wie\u0127ed mill-ie\u0127or, spe\u010bjalment f'mumenti ta' kri\u017cijiet nazzjonali u internazzjonali.", "Nemmen li r-rotta li nqabdet hija wa\u0127da tajba \u0127afna u nawgura lill-Kunsill kull su\u010b\u010bess, permezz tat-tkabbir ta' fondi g\u0127ar-ri\u010berka lokali, u vi\u017cjoni wiesa' ta' kif, finalment, ix-xjenza u t-teknoli\u0121ija itejjbu l-\u0127ajja ta' kull wie\u0127ed u wa\u0127da minna.", "Ni\u0121i issa g\u0127ar-rwol li nemmen li g\u0127andu dan \u200bi\u010b-\u010aentru Esplora\u200b, spe\u010bjalment biex jaqdi l-funzjoni edukattiva tieg\u0127u.", "Nibda' mill-aspett strettament edukattiv \u2013 g\u0127alkemm nemmen li l-\u0121id li j\u0121ib mieg\u0127u, imur ferm 'lil hinn mill-bankijiet u l-kotba tal-iskola.", "Naf li wie\u0127ed mill-g\u0127anijiet ta' dan i\u010b-\u010aentru huwa dak li j\u0127ajjar aktar studenti tat-tminn sena jg\u0127a\u017clu su\u0121\u0121etti marbuta max-xjenza, it-teknolo\u0121ija, l-in\u0121inerija u l-matematika fl-istudji taghhom.", "Infatti qeg\u0127din ta\u0127dmu qatig\u0127 mal-iskejjel, familji u l-pubbliku sabiex dan l-objettiv jintla\u0127aq fuq skala nazzjonali flimkien ma' entitajiet u msie\u0127ba o\u0127ra.", "Qeg\u0127din b'hekk tag\u0127tu kontribut lis-so\u010bjeta billi t\u0127ajjru, jew almenu turu x'inhuma dawk il-benefi\u010b\u010bji ta' karriera fl-oqsma tax-Xjenza, Teknolo\u0121ija, In\u0121injerija u Xjenza \u2013 dik li sirna nsje\u0127ulha bl-Ingli\u017c \u2013 STEM.", "Dan qed isir b'mod dinamiku u b'kuntatt dirett mal-istudenti, permezz ukoll EXPO ta' Karrieri kif ukoll Premju f'dan il-qasam sabiex tkomplu t\u0127ajjru li\u017c-\u017cg\u0127a\u017cag\u0127 tag\u0127na b'mod tan\u0121ibbli.", "Tafu daqsi u iktar minni, kif illum il-\u0121urnata, l-istudent \u017cg\u0127a\u017cug\u0127 g\u0127andu spazju bla limitu li jsaqsi, jiskopri, jmiss b'idejh u ju\u017ca s-sens kritiku tieg\u0127u jew tag\u0127\u0127ha u b'hekk nemmen li din hija idea tassew tajba li tqanqal sens ta' interess f'dawk li huma mi\u0121buda lejn dawn l-oqsma.", "In\u0127e\u0121\u0121i\u0121kom tkomplu ta\u0127dmu fuq din il-linja.", "Milli nista' nifhem di\u0121a qed tgawdu l-frott tal-ewwel edizzjoni tal-EXPO li saret f-Jannar 2020 b'raprezentazzjoni wiesa' u mifruxa ta' akkademi\u010bi, ri\u010berkaturi, msie\u0127ba industrijali, imsie\u0127ba mill-qasam tal-edukazzjoni u entitajiet o\u0127ra.", "G\u0127ax-xhur li \u0121ejjin, naf li ser tniedu Kampanja Nazzjonali \u200bOnlajn ta' G\u0127arfien dwar su\u0121\u0121etti u karrieri marbuta ma' STEM, dan f'\u010birkostanzi ta' COVID li lkoll qed ikollna naddataw g\u0127alihom.", "Inwasslilkom l-istess xewqat ta' su\u010b\u010bess g\u0127all-ewwel edizzjoni tan-National STEM Awards ser issir f'Mejju 2021.", "Il-\u0127sieb tag\u0127kom huwa li din i\u010b-\u010berimonja iktar minn xi okka\u017cjoni ta' premijiet, isservi b\u0127ala \u010belebrazzoni tal-g\u0127arfien relatat ma' pro\u0121etti, ri\u010berka, u inizjattivi marbuta mas-su\u0121\u0121etti STEM fil-kommunit\u00e0, fl-iskejjel, fl-Industrija u fuq livell Nazzjonali.", "Emmnuni, nixtieq kont jien zg\u0127azug\u0127, li nista' ngawdi minn din l-ener\u0121ija po\u017cittiva li qeg\u0127din to\u0127olqu u trawwmu fil-professjonisti tal-\u0121ejjieni.", "B'mod iktar mifrux, napprezza ferm kif l-g\u0127an ewlieni ta\u010b-\u010aentru Esplora hu dak li jtejjeb l-per\u010bezzjonijiet u l-attitudnijiet ta\u010b-\u010bittadini Maltin u dawk li joqg\u0127odu Malta, ta' kull et\u00e0 u abbilit\u00e0, dwar ix-xjenza u t-teknologija.", "B'hekk qed ti\u0121i kkultivata kultura ta' kurzit\u00e0 u kreattivit\u00e0 marbuta max-xjenza.", "Bla dubju, huwa ta' sodisfazzjon g\u0127alikom taraw kif skond st\u0127arri\u0121 li sar, kemm fl-2015 u anke fl-2019, l-per\u010bezzjoni u l-attitudnijiet g\u0127ax-xjenza u t-teknolo\u0121ija tjiebu b'14% fost il-pubbliku fuq medda ta' erbg\u0127a snin.", "Qabel nag\u0127laq, nixtieq norbot il-\u0127idma tag\u0127kom ma' prin\u010bipju li hu ferm g\u0127al qalbi, u punt fundamentali tal-Presidenza tieg\u0127i, dak tal-\u200binklu\u017cjoni.", "In\u0127oss li intom kemm b\u0127ala Kunsill kif ukoll b\u0127ala \u010aentru tag\u0127tu kontribut.", "Tul \u0127ajti, kemm professjonali ta' tabib, b\u0127ala politiku u issa iktar u iktar b\u0127ala President iltqajt ma' hafna sitwazzjonijiet diffi\u010bli fejn l-a\u010b\u010bess g\u0127at-tag\u0127lim huwa lussu, u fejn it-ta\u0127ri\u0121 u l-formazzjoni professjonalu huma biss sekondarji.", "Dan li qed tag\u0127mlu intom, g\u0127al \u0127afna, \u017cg\u0127ar u kbar, nisa u r\u0121iel g\u0127adu xi \u0127a\u0121a remota, u li wie\u0127ed jaraha biss fil-kotba jew fuq l-a\u0127barijiet.", "In\u0127ajjarkom g\u0127alhekk, li ta\u0127sbu ftit fuq kif tista' titfassal u organizzata xi skema ta' \u017cjarat bid-dinjita' kollha xierqa u bl-ebda sens ta'distinzjoni, minn gruppi ta' tfal jew \u017cg\u0127a\u017cag\u0127 \u017cvanta\u0121\u0121ati, li jinsabu f'xi homes, l-anzjani tag\u0127na, u dawk li b'xi mod jew ie\u0127or huma meqjusa b\u0127ala vulnerabbli.", "\u017bjara ta' din ix-xorta taf i\u0121\u0121ib mag\u0127\u0127a benefi\u010b\u010bji kbar, mhux biss b\u0127ala aljenazzjoni mill-g\u0127aw\u0121 li wriethom il-\u0127ajja, anki ta' eta' \u017cg\u0127ira, i\u017cda taf ukoll tkun ta' ispirazzjoni u \u0127e\u0121\u0121a g\u0127all-istudju u l-karriera.", "Nixtieq \u0127afna nara li dan il-lussu ta' idejat, kreazzjoni, innovazzjoni u imma\u0121inazzjoni jitgawda minn kul\u0127add.", "Il-Presidenza tieg\u0127i tkun lesta tg\u0127in b'kull mezz possibbli f'dan ir-rigward.", "Nifir\u0127ilkom mill-\u0121did g\u0127al dak kollu li qeg\u0127din tiksbu.", "Nirringrazzjakom."], "category": "speeches", "subcategory": "events, politics, president", "source": "Extracted from Speech-H.E.-George-Vella-MCST_ESPLORA.pdf"}